dipterologia

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) ent. nauka o muchówkach;

Wiktionary

Dipterologia – dział entomologii zajmujący się badaniem muchówek (Diptera). Naukowcy zajmujący się dipterologią to dipterolodzy.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ˌdʲiptɛrɔˈlɔɟja, AS: dʹipteroloǵi ̯a

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. dipterolog m.

Wiktionary


dipteros

świątynia grecka, w której naos otoczony był dwoma rzędami kolumn; dypteros


SJP.pl

Dipteros (dypteros, dwuskrzydłowy) – świątynia, którą otacza podwójna kolumnada.

Szczególnie popularna w architekturze jońskiej (greckiej). Najsłynniejszym przykładem dipterosu jest świątynia Artemidy w Efezie, tzw. Artemizjon.

Wikipedia


dipylon

największa znana brama wjazdowa w starożytnej Grecji, obecnie zabytek tamtego okresu


SJP.pl


dipyloński

przymiotnik od: Dipylon


SJP.pl


dirac

[czytaj: diRAK] nazwisko francuskie, np. Paul Dirac (1902 - 1984), brytyjski fizyk, jeden z twórców teorii kwantowej


SJP.pl

  • Paul Dirac – fizyk angielski, jeden z twórców mechaniki kwantowej
  • Notacja Diraca – zapis formalizmów
  • Dirac (kodek) – kodek obrazu
  • Dirac (Charente) – miejscowość we Francji

Wikipedia


dirae

[czytaj: dire] złorzeczący wiersz charakterystyczny dla poezji łacińskiej


SJP.pl


direct

przymiotnik

 (1.1) środ. hand. bezpośredni (odnośnie sprzedaży, sposobu dotarcia do klienta, nawiązania kontaktu)

Wiktionary

Direct - studyjny album Vangelisa wydany w 1988 r. Jest wprowadzeniem do cyklu, którego ideą było łączenie różnych horyzontów muzycznych i odkrywanie ścieżek pomiędzy odmiennymi stylami: od współczesnej muzyki symfonicznej do muzyki etnicznej.

Wikipedia


directx

DirectX – zestaw funkcji API wspomagających generowanie grafiki (dwuwymiarowej i trójwymiarowej), dźwięku oraz innych zadań związanych zwykle z grami komputerowymi i innymi aplikacjami multimedialnymi. DirectX jest produktem firmy Microsoft dostępny tylko na platformę Windows oraz konsolę Xbox.

Wikipedia


direktor

element anteny dipolowej


SJP.pl

Faza nematyczna (gr. nema – nić) to takie ułożenie cząsteczek ciekłego kryształu, że są one zorientowane w tym samym kierunku, lecz ich środki ciężkości nie są uporządkowane. Faza nematyczna jest zwykle oznaczana symbolem N. Substancje mające fazę nematyczną w szerokim zakresie temperatur, czyli takie, dla których faza ta jest dominująca, nazywamy nematykami.

Wikipedia


direttissima

droga wspinaczki wiodąca możliwie najprościej na wierzchołek góry


SJP.pl

Direttissima (wł. najkrótsza) – określenie drogi wspinaczkowej poprowadzonej możliwie blisko linii spadku wierzchołka. Droga jeszcze bliższa idealnej linii spadku to superdirettissima. W slangu wspinaczkowym oba te określenia są często skracane do diretta i superdiretta.

Wikipedia


dirge

[czytaj derdż] w poezji angielskiej: pieśni żałobne wyrażające smutek z powodu śmierci bliskiej osoby lub zwierzęcia


SJP.pl

Dirge – piosenka napisana przez amerykańskiego muzyka Boba Dylana, którą nagrał w 1973 roku. Utwór wydano na albumie Planet Waves (1974).

Wikipedia


dirham

dirhem;
1. jednostka monetarna w Iraku, Maroku i Zjednoczonych Emiratach Arabskich
2. średniowieczna srebrna moneta arabska


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy

 (1.1) monet. waluta Maroka i Zjednoczonych Emiratów Arabskich; ,

Wiktionary

Dirhem (dirham) – jednostka wagi pierwotnie ustalona w Arabii jako 2/3 drachmy attyckiej. Także srebrna moneta krajów arabskich bita od VII do XI wieku.

Obecnie w użyciu są następujące waluty o nazwie nawiązującej do dirhema:

  • dirham marokański
  • dirham Zjednoczonych Emiratów Arabskich
  • armeński dram

Wikipedia

Przykłady

składnia.

kolokacje.

 (1.1) dirham marokański

synonimy.

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

 przym. dirhamowy

frazeologia.

etymologia.

uwagi.

tłumaczenia.

* arabski: (1.1) درهم

* baskijski: (1.1) dirham

* kataloński: (1.1) dírham m.

* ukraiński: (1.1) дірхам m.

źródła.

odmiana.

przykłady.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈdʲirxãm, AS: dʹirχãm

Wiktionary

Powiązane:

 przym. dirhamowy

Wiktionary

Synonimy:

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

 przym. dirhamowy

frazeologia.

etymologia.

uwagi.

tłumaczenia.

* arabski: (1.1) درهم

* baskijski: (1.1) dirham

* kataloński: (1.1) dírham m.

* ukraiński: (1.1) дірхам m.

źródła.

odmiana.

przykłady.

składnia.

kolokacje.

synonimy.

Wiktionary


dirhem

dirham;
1. jednostka monetarna w Iraku, Maroku i Zjednoczonych Emiratach Arabskich
2. średniowieczna srebrna moneta arabska


SJP.pl

Dirhem (dirham) – jednostka wagi pierwotnie ustalona w Arabii jako 2/3 drachmy attyckiej. Także srebrna moneta krajów arabskich bita od VII do XI wieku.

Obecnie w użyciu są następujące waluty o nazwie nawiązującej do dirhema:

  • dirham marokański
  • dirham Zjednoczonych Emiratów Arabskich
  • armeński dram

Wikipedia


dirk

lina przy ożaglowaniu gaflowym, służąca do podtrzymywania noku bomu; dirka


SJP.pl

  • Dirk (imię)
  • dirk (broń)
  • Dirk Pitt – bohater książek Clive’a Cusslera

Wikipedia


dirka

lina przy ożaglowaniu gaflowym, służąca do podtrzymywania noku bomu; dirk


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) żegl. lina podtrzymująca bom;

Wiktionary

Dirka – lina olinowania ruchomego przy ożaglowaniu gaflowym, biegnąca od noku bomu na ukos do górnej części masztu, służąca do podtrzymywania bomu. Na każdy bom przypadają dwie dirki, przy czym wybierana jest dirka nawietrzna, zaś zawietrzną luzuje się, aby nie odkształcała i nie przecierała żagla.

Na jednostkach o ożaglowaniu bermudzkim zamiast dwóch direk stosuje się topenantę. Stosowane też bywają dwa lazy jacki, które konstrukcyjnie przypominają dirki.

Wikipedia

Przykłady

składnia.

kolokacje.

synonimy.

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

frazeologia.

etymologia. etym|niem|Dirk.

uwagi.

tłumaczenia.

źródła.

== dirka (slovio.) ==

ortografie. дирка

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik

 (1.1) dziurka

odmiana.

przykłady.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈdʲirka, AS: dʹirka

Wiktionary

Synonimy:

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

frazeologia.

etymologia. etym|niem|Dirk.

uwagi.

tłumaczenia.

źródła.

== dirka (slovio.) ==

ortografie. дирка

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik

 (1.1) dziurka

odmiana.

przykłady.

składnia.

kolokacje.

synonimy.

Wiktionary


dirke

w mitologii greckiej: żona Likosa, króla Teb


SJP.pl

Dirke – w mitologii greckiej druga żona króla Teb Likosa. Aby ją poślubić, Likos odtrącił i uwięził swoją pierwszą żonę Antiopę. Dirke zginęła zamęczona przez synów Antiopy, którzy z zemsty przywiązali ją do byka.

Wikipedia


dirndl

ubiór kobiecy stylizowany na tyrolski strój ludowy


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męski

 (1.1) rodzaj stroju ludowego, pochodzącego z rejonu Alp;

Wiktionary

Dirndl – tradycyjny kobiecy strój ludowy, noszony w południowych Niemczech i Austrii, oparty na historycznym ubiorze chłopów zamieszkujących Alpy.

Wikipedia


dirować

nurkować zgodnie z koncepcją DIR


SJP.pl


dirt

[czytaj: dert] sport wyczynowy na rowerze typu BMX; skoki w powietrzu z akrobacjami


SJP.pl

  • Dirt – angielski zespół muzyczny
  • Dirt – album studyjny zespołu Alice in Chains z 1992
  • Dirt – amerykański serial telewizyjny, emitowany w latach 2007–2008
  • Colin McRae: DiRT – komputerowa gra rajdowa z 2007
  • Colin McRae: DiRT 2 – komputerowa gra rajdowa z 2009
  • Dirt 3 – komputerowa gra rajdowa z 2011
  • Dirt Showdown – komputerowa gra rajdowa z 2012
  • Dirt Rally – komputerowa gra rajdowa z 2015
  • Direct Route Technology (Di.R.T.) – konstrukcja przerzutki tylnej i związany z nią sposób prowadzenia linki do przerzutki
  • Dirt jumping – dyscyplina BMX

Wikipedia


dirty

[czytaj: derty] w muzyce: chrapliwe, szorstkie brzmienie instrumentu


SJP.pl

  • Dirty (Brudne sprawy) – film z 2005 roku

Wikipedia


dis

dźwięk d podwyższony o pół tonu


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) muz. dźwięk d podwyższony o półton;

Wiktionary

Nazwy w dziełach kultury
  • Dís – postać ze stworzonej przez J.R.R. Tolkiena mitologii Śródziemia
  • Dis – album muzyczny Jana Garbarka wydany w 1976 r.
  • Dis – lodowe jezioro z Boskiej komedii Dantego
Inne
  • Dis – język programowania
  • dis – nazwa dźwięku muzycznego
  • Dis Pater – bóg śmierci w mitologii rzymskiej
  • DIS – radziecki samolot z okresu II wojny światowej

Wikipedia

Wymowa:

IPA: dʲis, AS: dʹis

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) symbol. D♯

Wiktionary


dis-dur

w muzyce: gama lub tonacja muzyczna oparta na skali durowej, rozpoczynająca się od dźwięku dis


SJP.pl


dis-moll

w muzyce: gama lub tonacja muzyczna oparta na skali molowej, rozpoczynająca się od dźwięku dis


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) muz. gama lub tonacja molowa zaczynająca się od dźwięku dis (w zapisie nutowym z trzema krzyżykami)

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (2.1) muz. akord molowy oparty na tonice tonacji dis-moll (1.1)

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈdʲis‿mɔl, AS: dʹis‿mol

Wiktionary


disa

idisa; w mitologii germańskiej:
1. żeńskie bóstwo opiekuńcze pokrewne nornom;
2. demon śmierci, zniszczenia i wojny, wegetacji i płodności


SJP.pl

Disa – rodzaj roślin z rodziny storczykowatych (Orchidaceae). Obejmuje ok. 185 gatunków. Rośliny te występują w Afryce subsaharyjskiej w takich krajach jak: Kenia, Tanzania, Uganda, Etiopia, Sudan, Angola, Malawi, Mozambik, Zambia, Zimbabwe, RPA, Gwinea, Lesotho, Wybrzeże Kości Słoniowej, Liberia, Niger, Nigeria, Sierra Leone, Burundi, Kamerun, Republika Środkowoafrykańska, Kongo, Gabon, Rwanda, DRK, Madagaskar, Reunion oraz na Półwyspie Arabskim w Jemenie.

Wikipedia


disablizm

[czytaj: disejblizm] dyskryminacja osób niepełnosprawnych; ableizm, ablizm, handicapizm, handikapizm


SJP.pl


disacharyd

węglowodan zbudowany z dwóch cząsteczek cukrów prostych połączonych wiązaniem glikozydowym; dwusacharyd, bisacharyd, dwucukier, bioza


SJP.pl

Disacharydy, dwucukry, bisacharydy są węglowodanami utworzonymi, gdy dwa monosacharydy ulegają reakcji kondensacji, która pociąga z sobą eliminację z grup funkcyjnych małej cząsteczki, najczęściej wody. Tak jak cukry proste, disacharydy rozpuszczają się w wodzie, mają słodki smak i również są nazywane cukrami.

Disacharydy należą do jednej z czterech kategorii węglowodanów (monosacharydy, disacharydy, oligosacharydy, polisacharydy).

Wikipedia


disaggio

[czytaj: dizadżio] spadek kursu dewiz, papierów wartościowych poniżej ich wartości nominalnej; disagio; dysażio; dyzażio


SJP.pl


disagio

[czytaj: dizadżio] spadek kursu dewiz, papierów wartościowych poniżej ich wartości nominalnej; dysażio; dyzażio; disaggio


SJP.pl


discantus

[czytaj: diskantus] dawniej: śpiew dwugłosowy; dyszkant


SJP.pl

Discantus (gr. dís - dwa razy; łac. cantus - śpiew, discantus - niezgodny, przeciwstawny śpiew) - technika w polifonii średniowiecznej.

W średniowiecznych klasztornych szkołach Szkoła St. Martial i Notre-Dame (XI/XII w.) w technice discantus wprowadzono dokładną rytmizację głosów opartą na starogreckich stopach metrycznych. Zamiast długobrzmiących nut chorałowych wprowadzono głosy śpiewające w tych samych lub podobnych wartościach rytmicznych. Mogły one być przeciwstawiane sylabami w obu głosach, które prowadzone były zgodnie z tekstem, w tym samym sylabicznym pulsie. Możliwe było także przeciwstawianie melizmatów, realizowanych przez oba głosy w długich frazach bez tekstu na samych samogłoskach. Termin ten stosowano w odniesieniu do kompozycji powstałych przed wykształceniem się organum melizmatycznego.

Wikipedia


dischi

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) kulin. włoski makaron w kształcie dysków-ślimaczków, stosowany najczęściej do zup lub sałatek makaronowych;

Wiktionary

Dischi, dischi volanti (czytaj: diski, dosł. latające talerze, także: messicani) – rodzaj włoskiego makaronu w kształcie dysków-ślimaczków, stosowany najczęściej do zup lub sałatek makaronowych.

Nazwa rozpowszechniła się wkrótce po wymyśleniu nazwy niezidentyfikowanych obiektów latających w 1947.

Wikipedia


disclaimer

[czytaj: disKLEJmer] oświadczenie przedsiębiorstwa, w którym zrzeka się ono odpowiedzialności za wytworzony produkt lub oferowaną usługę


SJP.pl

Disclaimer (dosłownie: „zrzeczenie się”) – zapożyczony z języka angielskiego termin w najogólniejszym rozumieniu określający jakikolwiek zapis, którego celem jest wyłączenie przez autora części lub całości odpowiedzialności cywilnoprawnej związanej z korzystaniem ze świadczonych przez niego usług.

Wikipedia


disclosure

[czytaj: dysklożer] ujawnienie w reklamie informacji o danym produkcie


SJP.pl

  • Disclosure – brytyjski duet tworzący muzykę elektroniczną
  • Disclosure – album muzyczny grupy The Gathering
  • Disclosure (polski tytuł W sieci) – amerykański film, dreszczowiec z 1994 roku w reżyserii Barry'ego Levinsona

Wikipedia


discman

[czytaj: diskmen lub dyskmen] przenośny odtwarzacz płyt kompaktowych


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy

 (1.1) elektron. przenośny odtwarzacz płyt CD wyposażony w słuchawki;

Wiktionary

Discman – niewielki, przenośny odtwarzacz CD, wyposażony w słuchawki. Nazwa „discman“ jest zastrzeżonym znakiem towarowym firmy Sony, niemniej popularnie używa się jej, podobnie jak w przypadku walkmana, jako nazwy dla ogółu tego typu urządzeń.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Jeszcze kilka lat temu moim marzeniem był discman, dziś wolę empetrójkę.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈdʲiskmɛ̃n, AS: dʹiskmẽn

Wiktionary


disco

[czytaj: disko] dysko, disko;
1. dyskoteka;
2. muzyka dyskotekowa;
3. lokal, w którym tańczy się przy muzyce dyskotekowej;
4. dyskotekowy


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) muz. gatunek muzyki popularnej;

 (1.2) choreogr. styl popularnego współczesnego tańca

 (1.3) środ. dyskoteka

przymiotnik

 (2.1) mający cechy muzyki disco (1.1)

 (2.2) mający cechy tańca disco (1.2)

Wiktionary

Disco, znane także pod nazwą muzyka dyskotekowa – gatunek muzyki popularnej będący rodzajem rytmicznej muzyki tanecznej, głównie, choć nie wyłącznie, przeznaczonej do tańca w dyskotekach. Szczególnie popularny w drugiej połowie lat siedemdziesiątych XX wieku.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Jednak pierwsze utwory w stylu czystego disco pojawiły się około 1974.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈdʲiskɔ, AS: dʹisko

Wiktionary

Synonimy:

 (1.3) dyskoteka

Wiktionary


discopolo

[czytaj: diskopolo] rodzaj muzyki charakteryzujący się kiczem i prostotą wykonania; disco polo


SJP.pl

  • disco polo – gatunek muzyczny
  • Disco polo – film z 2015
  • Disco Polo Music – kanał tv
  • Disco Polo Live – program tv
  • Disco polo – album polskiego zespołu Bracia Figo Fagot

Wikipedia


discopolowiec

[czytaj: diskopolowiec] wykonawca lub fan muzyki disco polo


SJP.pl


discopolowy

discopolo [czytaj: diskopolowy]


SJP.pl


discord

[czytaj: diskord] darmowa aplikacja do komunikacji, umożliwiająca prowadzenie rozmów tekstowych, głosowych i wideo


SJP.pl

Discord – bezpłatna usługa internetowa oparta na chmurze, służąca do rozmów głosowych i komunikacji za pomocą wiadomości tekstowych z możliwością umieszczania zdjęć oraz filmów, zaprojektowana początkowo jako platforma skierowana dla graczy komputerowych. Wykorzystuje technologię Voice over Internet Protocol. Usługa dostępna jest z poziomu przeglądarki internetowej, aplikacji komputerowej na systemach z rodziny Microsoft Windows, Linux, macOS oraz aplikacji mobilnej na systemach z rodziny Android oraz iOS.

Wikipedia


discordowy

Discord [czytaj: diskordowy]


SJP.pl


discount

[czytaj: dyskant lub dyskont] sklep samoobsługowy mający w ofercie wybrane produkty po niskich cenach; dyskont


SJP.pl


discovery

[czytaj: disKAwery]
1. amerykański program badań Układu Słonecznego;
2. nazwa jednego z amerykańskich wahadłowców kosmicznych;
3. kanał telewizyjny nadający programy dokumentalne; Discovery Channel;
4. model samochodu marki Land Rover


SJP.pl

  • Discovery – amerykański prom kosmiczny
  • Discovery – amerykański kosmiczny program badawczy
  • Discovery – nadawca telewizyjny

Wikipedia


diseksualizm

obojnaczość, obupłciowość, dwupłciowość, obojnactwo, hermafrodytyzm;
1. u zwierząt: jednoczesne występowanie gruczołów rozrodczych męskich i żeńskich w organizmie lub gruczołu obojnaczego;
2. u człowieka: wrodzona wada rozwojowa polegająca na istnieniu u tej samej osoby gonad męskich i żeńskich


SJP.pl


disengagement

[czytaj: dyzengejdżment] działanie zmierzające do zmniejszenia napięcia pomiędzy blokami państw, polegające na likwidacji baz wojskowych i wycofaniu wojska z linij demarkacyjnych


SJP.pl


diseuse

[czytaj: dizEZ] artystka sceniczna, której produkcje piosenkarskie zawierają utwory o różnym stylu z pogranicza sztuki lekkiej i poważnej, zaś ich interpretacja wymaga często stylu "mówionego"; dizeza


SJP.pl


disfolid

groźny wąż afrykański o bardzo silnym jadzie


SJP.pl


disiarczek

związek chemiczny zawierający związane z sobą dwa atomy siarki; dwusiarczek


SJP.pl


disiarczkowy

disiarczek; dwusiarczkowy


SJP.pl


disis

[czytaj: dis-is] dźwięk d podwyższony o dwa półtony


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) muz. dźwięk d podwyższony o cały ton;

Wiktionary

Disis – dźwięk, którego częstotliwość dla disis¹ wynosi około 329,6 Hz. Jest to podwyższony za pomocą podwójnego krzyżyka dźwięk d. Dźwięki enharmonicznie równoważne (o tej samej wysokości) to: e i fes.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ˈdʲisʲis, AS: dʹisʹis

Wiktionary


diskdżokej

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) didżej, disc jockey, dyskdżokej, DJ

Wiktionary

DJ (ang. disc jockey) – osoba zajmująca się dobieraniem oraz odtwarzaniem i miksowaniem muzyki na żywo. DJ najczęściej stara się stworzyć płynność muzyczną w swoim występie, łącząc ze sobą różne utwory muzyczne, dodając efekty dźwiękowe, sample, utwory typu a capella. DJ-e turntabliści posługują się także skreczem.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Witajcie w Prusach, krainie "Multi Kulti" — wołał niedawno diskdżokej w radiu berlińskim.

Wiktionary

Synonimy:

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

frazeologia.

etymologia.

uwagi.

tłumaczenia.

* angielski: (1.1) disk jockey

źródła.

== diskdżokej (język kaszubski.) ==

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik, rodzaj męski

 (1.1) dyskdżokej, DJ

odmiana.

przykłady.

składnia.

kolokacje.

synonimy.

Wiktionary


disko

dysko, disco;
1. dyskoteka;
2. muzyka dyskotekowa;
3. lokal, w którym tańczy się przy muzyce dyskotekowej;
4. dyskotekowy


SJP.pl

Disko – duńska nazwa następujących obiektów geograficznych, położonych na terytorium Grenlandii:

  • Disko – wyspa na Morzu Baffina
  • Disko – zatoka Morza Baffina

Wikipedia


diskoprezenter

rzadko: osoba prezentująca muzykę w dyskotece; didżej, dyskdżokej, disc jockey


SJP.pl


dislajk

internetowe oznaczenie posta informujące, że nie przypadł nam do gustu lub że się z nim nie zgadzamy; dislike


SJP.pl


dislajkować

środowiskowo: oznaczać post internetowy w celu pokazania, że nie przypadł nam do gustu lub że się z nim nie zgadzamy


SJP.pl


dislike

[czytaj: dislajk] internetowe oznaczenie posta informujące, że nie przypadł nam do gustu lub że się z nim nie zgadzamy; dislajk


SJP.pl


disnejowski

związany z filmami Disneya, taki jak w tych filmach; disneyowski


SJP.pl

przymiotnik dzierżawczy

 (1.1) należący do Disneya

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Dwa lata później w Disnejowskim domu otwarto muzeum.

Wiktionary

Powiązane:

 przym. disnejowski

 rzecz. Disney mos.

Wiktionary


disney

Walt (właściwie Walter Elias) Disney [czytaj: łolt disnej] - amerykański producent i reżyser filmowy (1901-66)


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy, nazwa własna

 (1.1) film. nazwisko twórcy amerykańskiego koncernu filmowego

Wiktionary

Miejscowości w USA:

  • Disney – miasto w stanie Oklahoma, w hrabstwie Mayes

Ludzie:

  • Walt Disney – założyciel The Walt Disney Company, amerykański reżyser, producent filmowy
  • Roy Oliver Disney – współtwórca firmy The Walt Disney Company

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Rodzina Disneyów weszła w posiadanie sporego majątku.

Wiktionary

Powiązane:

 przym. Disnejowski, disnejowski

 rzecz. Disneyland mrz.

Wiktionary


disneyland

[czytaj: DISnejlend albo DISnejland] przenośnie: cudowna kraina, w której spełniają się marzenia


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna

 (1.1) turyst. film. wspólna nazwa kilku parków rozrywki tematycznie związanych z produkcjami The Walt Disney Company;

Wiktionary

Disneyland (wymowa: ˈdɪzniˌlænd) – potoczna nazwa sieci parków rozrywki, w których wszystkie atrakcje są inspirowane filmami wytwórni Walt Disney Studio. Pomysłodawcą stworzenia Disneylandu był Walt Disney. Po parku przechadzają się filmowe postacie, z którymi można sobie zrobić zdjęcie, odbywają się parady i przedstawienia, a w każdym parku jest wiele atrakcji: karuzel, rollercoasterów, przejażdżek, wszystkich inspirowanych filmami Disneya. Na świecie jest sześć Disneylandów, zlokalizowane są na trzech kontynentach – trzy w Azji (w Szanghaju, Hongkongu i Tokio) dwa w Ameryce Północnej (w Kalifornii i na Florydzie) oraz jeden w Europie (w Paryżu).

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Ten obrzydliwy incydent wydarzył się w ubiegły piątek, ok. 21.00 w Disneylandzie w Los Angeles.

Wiktionary

Powiązane:

 przym. disneylandowy

 rzecz. Disney mos.

Wiktionary


disneylandowy

przymiotnik relacyjny

 (1.1) odnoszący się do Disneylandu, związany z Disneylandem

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Disneyland m.

Wiktionary


disneylandyzacja

[czytaj: disnejlendyzacja] komercyjne działania instytucji kultury, np. muzeów


SJP.pl


disneyowski

[czytaj: disnejowski] związany z filmami Disneya, taki jak w tych filmach; disnejowski


SJP.pl


disować

dissować; środowiskowo:
1. obrażać, poniżać;
2. wykonywać lub nagrywać piosenkę ukazującą negatywne cechy jakiejś osoby


SJP.pl


disperato

określenie wykonawcze: z desperacją


SJP.pl


display

[czytaj: displej] displej;
1. wyświetlacz w urządzeniach elektronicznych;
2. obrazy lub słowa, które widać na monitorze komputera


SJP.pl


displej

display;
1. wyświetlacz w urządzeniach elektronicznych;
2. obrazy lub słowa, które widać na monitorze komputera


SJP.pl


diss

obraza, atak słowny na konkretną osobę; popularne w hip-hopie ukazywanie negatywnych cech czyjejś twórczości


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy

 (1.1) slang. obraza, atak słowny na kogoś

Wiktionary

Diss – miasto w Anglii, w hrabstwie Norfolk, w dystrykcie South Norfolk. Leży 31 km na południowy zachód od Norwich i 129 km na północny wschód od Londynu. W 2001 miasto liczyło 6742 mieszkańców.

Wikipedia


dissogonia

osiąganie dojrzałości płciowej dwukrotnie w ciągu życia niektórych żebropławów i pierścienic


SJP.pl


dissować

[czytaj: disować] disować; środowiskowo:
1. obrażać, poniżać; 1. wykonywać lub nagrywać piosenkę ukazującą negatywne cechy jakiejś osoby


SJP.pl

czasownik

 (1.1) slang. wykonywać lub nagrywać utwór (zwykle hiphopowy) przeciwko komuś, wyśmiewający go lub obrażający

 (1.2) slang. ogólniej: wyśmiewać, poniżać lub obrażać kogoś

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1-2) disować

Wiktionary


distres

stres negatywny, występujący podczas całkowitego fizycznego i psychicznego wycieńczenia


SJP.pl


distributiw

w językoznawstwie: wyraz pełniący funkcję dystrybutywną


SJP.pl


distylos

świątynia grecka z charakterystycznymi dwoma wewnętrznymi filarami


SJP.pl

Świątynia grecka – budowla w starożytnej Grecji pełniąca funkcję „domu bóstwa”, mieszcząca posąg będący przedmiotem kultu.

Wikipedia


disulfiram

związek organiczny zaburzający metabolizm alkoholu etylowego w organizmie, stosowany w leczeniu alkoholizmu; anticol; antabus; esperal


SJP.pl

Disulfiram – organiczny związek chemiczny, lek stosowany w leczeniu alkoholizmu, którego działanie polega na wpływie na metabolizm alkoholu etylowego.

Wikipedia


disulfiramowy

disulfiram


SJP.pl

Patrz:

disulfiram

disulfoton

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) chem. związek organiczny, wyjątkowo toksyczny insektycyd i akarycyd;

Wiktionary

Disulfoton – organiczny związek chemiczny, insektycyd fosforanoorganiczny należący do grupy estrów kwasu tiofosforowego, akarycyd oraz inhibitor acetylocholinoesterazy. Jest rozpylany na uprawach tytoniu, trzciny cukrowej, ziemniaków, kukurydzy w celu zwalczania mszyc, wciornastków i przędziorków.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Amerykańska EPA ograniczyła w USA użycie disulfotonu.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌdʲisulˈfɔtɔ̃n, AS: dʹisulfotõn

Wiktionary


dit

1. gatunek poezji popularny we Francji, ukazujący zdarzenia, zachowania człowieka jako przykład zjawisk powszechnych;
2. ilość informacji zawarta w komunikacie o występowaniu jednej z dziesięciu możliwości; jednostka informacji dziesiątkowa


SJP.pl

Osoby:

  • Dit Clapper – kanadyjski hokeista


  • Samnang Dit – kambodżańska zapaśniczka

Inne:

  • dit – inne oznaczenie banu

Zobacz też:

  • DIT
  • Lieu-dit

Wikipedia


diteista

osoba wierząca w dwóch bogów lub w Boga dwupostaciowego; dyteista


SJP.pl


diterpen

Terpeny (izoprenoidy) – organiczne związki chemiczne o wzorze ogólnym (C5H8)n, których główny szkielet powstał w wyniku połączenia pięciowęglowych jednostek izoprenowych, dlatego liczba atomów węgla w cząsteczce terpenów jest podzielna przez pięć. Izoprenoidy zaliczane są w większości do lipidów.

Wikipedia


diterpenoid

związek z grupy związków chemicznych, do których należą m.in. fitol, forskolina


SJP.pl


diterpenoidy

związek z grupy związków chemicznych, do których należą m.in. fitol, forskolina


SJP.pl


diterpeny

Diterpeny (C20H32) – i ich pochodne, związki organiczne z grupy terpenów, są tetramerami izoprenu. Występują głównie w żywicach roślinnych. Charakteryzują się wysoką temperaturą wrzenia. Dotychczas nie znalazły większego zastosowania praktycznego.

Przykładami są: stewiol, kwasy żywiczne, fitol i labdany.

Wikipedia


dithering

  • dithering (audio)
  • dithering (grafika komputerowa)

Wikipedia


ditianon

nazwa zwyczajowa fungicydu z grupy pochodnych chinonu


SJP.pl


ditionin

ditionin sodu - nieorganiczny związek chemiczny używany m.in. przy produkcji papieru oraz jako wybielacz włókna drzewnego; hydrosulfit, podsiarczyn sodu


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) chem. związek chemiczny będący solą lub estrem kwasu ditionawego

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Przy bieleniu ścieru drzewnego wykorzystuje się właściwości redukujące ditioninów.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. ditionian

 przym. ditioninowy, ditionianowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) przest. dwutionin, podsiarczyn, niepopr., przest. hydrosulfit

Wiktionary


ditizon

związek organiczny stosowany w analizie chemicznej, tworzący trwałe kompleksy z jonami wielu metali; difenylotiokarbazon


SJP.pl

Ditizon, difenylotiokarbazon – organiczny związek chemiczny, pochodna tiokarbazonu, stosowany jako odczynnik chemiczny do wykrywania i oznaczania metali.

W stanie stałym ma postać czarnego lub czarnobrunatnego proszku. jest nierozpuszczalny w wodzie. Jego roztwór w etanolu, chloroformie lub czterochlorku węgla ma kolor zielony.

Wikipedia


ditlen

tlen w cząsteczkach dwuatomowych; dwutlen


SJP.pl

Tlen (O, łac. oxygenium) – pierwiastek chemiczny o liczbie atomowej 8, niemetal z grupy tlenowców w układzie okresowym.

Stabilnymi izotopami tlenu są 16
O
(stanowi ponad 99% tlenu naturalnego), 17
O
oraz 18
O
.

Wikipedia


ditlenek

związek chemiczny, w którym jeden atom pierwiastka połączony jest z dwoma niepowiązanymi atomami tlenu; dwutlenek


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) chem. związek chemiczny złożony z jednego atomu danego pierwiastka połączonego z dwoma atomami tlenu

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) dwutlenek

Wiktionary


ditmar

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy, nazwa własna

 (1.1) gw-pl|Górny Śląsk. rzad. imię|polski|m.;

Wiktionary

Ditmar, Dietmar – imię męskie pochodzenia germańskiego. Wywodzi się od słów diot "lud" oraz mari "sławny", mogło oznaczać "człowieka cieszącego się sławą wśród ludu". Staropolskim wariantem jest forma Dziećmar.

Ditmar imieniny obchodzi: 2 stycznia, 5 marca, 18 maja i 28 września.

Wikipedia

Synonimy:

 (1.1) Detek

Wiktionary


ditox

handlowa nazwa środka owadobójczego DDT


SJP.pl


ditto

z włoskiego: to samo, jak wyżej; detto


SJP.pl

  • ditto – znak powtórzenia w druku (np. bądź ——〃——)
  • Ditto – jeden z pokémonów
  • Ditto – utwór południowokoreańskiej grupy muzycznej NewJeans
Zobacz też
  • dittografia

Wikipedia


dittografia

mimowolne, omyłkowe powtarzanie sąsiednich liter, sylab lub wyrazów podczas pisania albo przepisywania


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) błąd (występujący najczęściej przy przepisywaniu) polegający na niezamierzonym powtórzeniu jednej litery, sylaby, wyrazu lub linijki;

Wiktionary

Dittografia (od gr. διττός dittós – „podwójny” i γραφία grafía – „pisanie”) – mimowolne, omyłkowe powtarzanie, podczas przepisywania tekstu, jednostek literackich.

Błąd dittografii najczęściej polega na powtórzeniu tej samej litery, dotyczy również sylab, wyrazów, a nawet większych jednostek w zdaniu. Błąd dittografii popełniany jest nieświadomie.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) P. Humbert (art. cyt., 250), uważa bezpodstawnie me' 'et Jahwe za dittografię wyrażenia 'et Chawwah.

Wiktionary


diugoń

jedyny przedstawiciel rodziny diugoni, morski ssak zaliczany do syren, żyjący w wodach Oceanu Indyjskiego i Spokojnego; piersiopławka


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy

 (1.1) zool. nazwa systematyczna|Dugong|ref=tak., monotypowy rodzaj ssaków z rodziny diugoniowatych;

 (1.2) zool. zwierzę wodne z rodzaju diugoń (1.1)

Wiktionary

Diugoń przybrzeżny, diugoń, dugoń lub piersiopławka (Dugong dugon) – morski ssak zaliczany do rzędu brzegowców, jedyny współcześnie żyjący przedstawiciel rodziny diugoniowatych (Dugongidae) i rodzaju diugoń (Dugong). Diugonie przybrzeżne są ssakami dużymi, przystosowanymi do życia wodnego i niezdolnymi do poruszania się na lądzie. Dorosłe osobniki osiągają długość rzędu 3 metrów, przy masie ciała około 400 kg. Są roślinożercami, jedzą przez cały dzień i odżywiają się trawą morską. Żyją stadnie w wodach mórz tropikalnych i subtropikalnych − w wodach przybrzeżnych, w lagunach, rzekach i zatokach oraz w szerokiej równi pływowej odsłanianej w czasie odpływu morza. Zamieszkują region indopacyficzny – od wschodnich wybrzeży Afryki i Morza Czerwonego po Australię, Wyspy Marshalla, Wyspy Salomona i Nową Kaledonię.

Wikipedia


diugoniowate

rodzina morskich ssaków z rzędu brzegowców


SJP.pl

Diugoniowate (Dugongidae) – rodzina morskich ssaków łożyskowych z rzędu brzegowców (Sirenia). Jedyny żyjący współcześnie gatunek tej rodziny – diugoń przybrzeżny (Dugong dugon) – występuje w wodach tropikalnych u wybrzeża wschodniej Afryki, Azji, Australii i Nowej Gwinei. Syrena morska (†Hydrodamalis gigas) została wytępiona w XVIII wieku. Gatunki kopalne znane są ze szczątków pochodzących z eocenu. Osiągały do 7 m długości.

Wikipedia


diugoniowaty

o cechach diugoniowatych (rodzina ssaków)


SJP.pl


diuk

1. we Francji, Wielkiej Brytanii: wysoki tytuł arystokratyczny, książę spoza najbliższej rodziny królewskiej;
2. osoba nosząca ten tytuł


SJP.pl

Książę – tytuł przysługujący:

  • monarchom suwerennych państw (księstwo), np. książę Monako
  • feudalnym władcom wielkich jednostek terytorialnych w ramach monarchii, podległych królowi lub cesarzowi, np. książęta Andegawenii
  • przedstawicielom arystokracji, parom (tytuł arystokratyczny), wywodzący się najczęściej z powyższych dwóch kategorii.
  • członkom rodziny suwerennego monarchy (np. w formie książę krwi)

Wikipedia


diukostwo

godność, tytuł diuka


SJP.pl


diuna

ruchoma wydma piaszczysta


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) ruchoma wydma na wybrzeżu morskim powstała przez nawiewanie piasku

Wiktionary

  • diuna – wydma ruchoma, jeden z rodzajów wydm piaskowych
  • Diuna – polska nazwa wyspy Düne koło Helgolandu
  • Diuna (oryg. Dune) – powieść science-fiction napisana przez Franka Herberta
    • Diuna (Arrakis) – fikcyjna planeta w uniwersum stworzonym przez Franka Herberta
    • Diuna – film Davida Lyncha na podstawie powieści Franka Herberta (1984)
    • Diuna – film Denisa Villeneuve’a na podstawie powieści Franka Herberta (2021)
    • Diuna – miniserial telewizyjny na podstawie powieści Franka Herberta

    Wikipedia

    Przykłady

     (1.1) Diuna powoli przesuwała się na wschód.

    Wiktionary

    Wymowa:

    IPA: ˈdʲjũna, AS: dʹi ̯ũna

    Wiktionary

    Synonimy:

     (1.1) wydma

    Wiktionary


diuretyczność

cecha czegoś wywołującego lub zwiększającego wydzielanie moczu; moczopędność


SJP.pl


diuretyczny

wywołujący lub zwiększający wydzielanie moczu; moczopędny


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) zob. moczopędny.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. diuretyna ż., diureza ż.

Wiktionary


diuretyk

lek moczopędny


SJP.pl

Leki moczopędne, diuretyki, natriuretyki – grupa leków, których działanie polega na zwiększaniu diurezy (a więc objętości wydalanego moczu). W zdecydowanej większości ich działanie opiera się na powodowaniu wzrostu wydalania jonów sodowych (Na+), co powoduje szybsze pozbywanie się wody przez organizm.

Wikipedia


diuretyna

związek stosowany jako środek moczopędny


SJP.pl


diureza

proces wytwarzania moczu przez nerki


SJP.pl

Diureza – w medycynie, ogół zjawisk związanych z procesem wydalania moczu.

Prawidłowość przebiegu diurezy jest oceniana na podstawie pomiarów objętości moczu, który został wydalony w określonym czasie, np. w ciągu doby lub godziny (diureza dobowa, diureza godzinowa), przy równoczesnym uwzględnieniu ilości podanych płynów. Niekiedy dla wykonania dokładniejszych pomiarów wymagane jest wprowadzenie cewnika na stałe (na cały czas badania) do pęcherza.

Wikipedia


diurnał

modlitewnik katolickich księży; część brewiarza


SJP.pl


diurnista

urzędnik nie będący na etacie, pobierający wynagrodzenie dzienne, diety; dietariusz


SJP.pl


diuron

nazwa zwyczajowa herbicydu z grupy pochodnych mocznika


SJP.pl

Diuron, DCMU – organiczny związek chemiczny, fitotoksyczny bojowy środek trujący zaliczany do herbicydów totalnych.

Diuron jest białą, krystaliczną substancją, rozpuszczalną w rozpuszczalnikach organicznych (w wodzie praktycznie nierozpuszczalny).

W małych dawkach stymuluje wzrost roślin. Właściwości toksyczne podobne do monuronu – dawki ok. 10 kg/ha niszczą uprawy warzyw i pastwiska, użycie w ilości 20–30 kg/ha powoduje całkowite wyjałowienie gleby.

Wikipedia


diuszesa

1. odmiana gruszy;
2. we Francji: księżna spoza rodziny królewskiej


SJP.pl


diva

diwa;
1. przestarzale: słynna śpiewaczka operowa lub operetkowa; primadonna;
2. słynna artystka, np. aktorka; gwiazda


SJP.pl

  • diwa – popularna, ciesząca się rozgłosem śpiewaczka opery albo operetki lub słynna aktorka albo tancerka
  • Diva – francuski film z 1981 w reżyserii Jean-Jacques’a Beineix
  • Diva – malajski film z 2007 w reżyserii Sharada Sharana
  • Diva – koreański film z 2020 w reżyserii Cho Seul-ye
  • Diva – album My Sister’s Machine z 1992
  • Diva – album Marcii Hines z 2001
  • Diva – album Annie Lennox z 2002
  • Diva – album Ivy Queen z 2003
  • Diva – album Jeleny Karleušy z 2012
  • „Diva” – singiel Dany International z 1998
  • „Diva” – singel Beyoncé Knowles z 2009

Wikipedia


divadelnosť

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) teatralność

Wiktionary


divertimento

instrumentalna forma muzyki rozrywkowej z XVIII w.; serenada


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) muz. niewielka, kilkuczęściowa kompozycja instrumentalna o prostym charakterze, popularna w XVIII wieku;

Wiktionary

Divertimento (określenie z języka włoskiego) – kompozycja instrumentalna stosowana w XVII i XVIII wieku o prostym charakterze, niewielkich rozmiarach i składająca się z kilku części.

Divertimento pochodzi od suity, a forma wykazuje podobieństwo z wczesną symfonią. Kompozycje w tej formie pisali m.in. Wolfgang Amadeus Mozart i Joseph Haydn. W fudze stanowi epizod, w którym rozwijają się elementy tematu.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Jego dorobek to ponad 600 kompozycji, w tym 20 oper, 68 symfonii, 27 koncertów i 19 mszy, oratoria, divertimenta i wiele utworów muzyki kameralnej.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌdʲivɛrtʲĩˈmɛ̃ntɔ, AS: dʹivertʹĩmnto

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) divertissement

Wiktionary


divertissement

[czytaj: diwertisMĄ] wstawka baletowa we francuskiej operze barokowej


SJP.pl

Divertissement (fr. rozrywka, zabawa) – wywodzące się z francuskiej kultury dworskiej krótkie widowiska o charakterze mieszanym. Najczęściej określano tym terminem widowiska baletowe stanowiące interludium w operze lub w antraktach spektaklu teatralnego, w ich skład wchodziły jednak również muzyka, śpiew i recytacja.Divertissement miały charakter rozrywkowy lub okolicznościowy, często wiązały się z uroczystościami dworskimi. W operze i balecie popularne były do XIX wieku.

Wikipedia


divi-divi

garbnik z owoców brezylki rosnącej w Ameryce Południowej i w Indiach, stosowany do garbowania skór podeszwowych


SJP.pl


divisi

[czytaj: diwiz-i] określenie wykonawcze nakazujące podział na mniejsze zespoły grupy instrumentów jednego typu lub głosu chóralnego


SJP.pl


divus

w starożytnym Rzymie: tytuł przyznawany pośmiertnie cesarzom uznawanym za bogów


SJP.pl

Divus (łac. bóg) – w starożytnym Rzymie tytuł przyznawany w wyniku deifikacji dokonywanej przez Senat. Nadawano go przywódcy kraju - pośmiertnie (np. Juliuszowi Cezarowi, niebędącemu wprawdzie nigdy cesarzem, lecz uświęconemu za szczególne zasługi dla kraju) lub za życia (np. Neronowi).

Wikipedia


divx

1. rodzaj stratnej metody kompresji obrazu filmowego;
2. program komputerowy umożliwiający zapis filmów DVD z pominięciem chroniących je zabezpieczeń antypirackich


SJP.pl

DivX – stratna metoda kompresji obrazu filmowego, w nowszych wersjach zgodna z MPEG-4 część 2, pozwalającą zapisać na zwykłej płycie kompaktowej filmy o długości ok. 90 min i jakości niewiele ustępującej DVD-Video. Wykorzystywana także do przesyłania filmów przez Internet.

Wikipedia


diw

w mitologii perskiej: demon, zły duch


SJP.pl


diwa

diva;
1. przestarzałe: słynna śpiewaczka operowa lub operetkowa; primadonna;
2. słynna artystka, np. aktorka; gwiazda


SJP.pl

Diwa – popularna, ciesząca się rozgłosem śpiewaczka opery albo operetki lub słynna aktorka albo tancerka.

Wikipedia


diwali

hinduskie święto ku czci bogini Lakszmi; dipawali


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki, nazwa własna

 (1.1) hinduistyczne święto światła obchodzone ku czci bogini Lakszmi;

Wiktionary

Diwali oraz Dipawali – hinduistyczne święto światła, obchodzone przez kilka dni każdego roku w Indiach.

Najważniejszym dniem obchodów jest Lakshmi Puja, który przypada na amawasja (dzień nowiu, 15 tzn. ostatni dzień ciemnej połowy miesiąca) w miesiącu aszwin lub kartika. Jest to dzień poświęcony Lakszmi (bogini szczęścia i dobrobytu) lub Lakszmi i Ganeśi. Sanskryckie słowo dipawali oznacza dosłownie „rząd lamp” (od słów dipa = „lampa” oraz awali = „rząd”) i odnosi się do lampek oliwnych z wypalanej gliny, które są zapalane przed każdym domem na powitanie Lakszmi. Lampki symbolizują zwycięstwo światła nad ciemnością, dobra nad złem.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Diwali (inaczej Deepawali), czyli Święto Światła, w br. przypadło na 25 października. Celebrują je wszyscy wyznawcy hinduizmu. Święto to symbolizuje zwycięstwo prawdy nad fałszem, światła nad ciemnością, życia nad śmiercią, dobra nad złem (…)

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) Dipawali

Wiktionary


diwapniowy

zawierający dwa atomy wapnia w cząsteczce; dwuwapniowy


SJP.pl


diwęglan

związek chemiczny zawierający w cząsteczce dwa aniony węglanowe; dwuwęglan


SJP.pl


diwinian

ester kwasu winowego, np. diwinian choliny; dwuwinian


SJP.pl


dix

nazwisko, m.in.: Otto Dix (1891-1969), niemiecki malarz


SJP.pl

  • Dix – rzeka w USA, w stanie Kentucky
  • Dix – góra w USA, w stanie Nowy Jork

Miejscowości w USA:

  • Dix – wieś w stanie Illinois, w hrabstwie Jefferson
  • Dix – wieś w stanie Nebraska, w hrabstwie Kimball
  • Dix – miasto w stanie Nowy Jork, w hrabstwie Schuyler

Gminy w USA:

  • Dix (ang. Dix Township) – gmina w stanie Illinois, w hrabstwie Ford
  • Dix (ang. Dix Town) – gmina w stanie Nowy Jork, w hrabstwie Schuyler

Wikipedia


dixi

z łaciny: powiedziałem, zakończyłem przemówienie


SJP.pl

czasownik

 (1.1) dosł. powiedziałem/am; taka jest moja opinia

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) rzekłem, skończyłem

Wiktionary


dixie

[czytaj: diks-i]
1. postać serialu animowanego "Pixie, Dixie i Pan Jinks";
2. określenie Południa USA, popularne od drugiej połowy XIX wieku


SJP.pl

Dixie znane również jako Dixieland lub Dixie’s Land – potoczne określenie południowo-wschodniej części Stanów Zjednoczonych.

Do Dixie zalicza się obecnie następujące stany: Alabama, Arkansas, Delaware, Floryda, Georgia, Karolina Południowa, Karolina Północna, Kentucky, Luizjana, Maryland, Missisipi, Oklahoma, Teksas, Tennessee, Wirginia i Wirginia Zachodnia, a także Dystrykt Kolumbii.

Wikipedia


dixieland

[czytaj: DIks-ilend] odmiana tradycyjnego dżezu, naśladująca styl nowoorleańskich Murzynów


SJP.pl

Dixieland – styl w muzyce jazzowej, określany czasem jako Hot jazz, Early jazz (wczesny jazz). Powstał w Nowym Orleanie na początku XX w., skąd został przeniesiony do Chicago i Nowego Jorku przez zespoły nowoorleańskie w drugiej dekadzie XX w. Najsłynniejsze standardy dixielandowe to When the Saints Go Marching In i Basin Street Blues.

Wikipedia


dixielandowy

dixieland [czytaj: diks-ilendowy]


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) dotyczący dixielandu

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. dixieland

Wiktionary


dizajn

wzornictwo, projektowanie, projekt; design


SJP.pl

Design (z ang. design /dɪˈzaɪn/, wzór), wzornictwo, dizajn lub wzornictwo przemysłowe (z ang. industrial design) – wieloznaczny termin odnoszący się do przedmiotów użytkowych i dzieł sztuki, oznaczający ich wygląd albo projektowanie. Design można zdefiniować jako „ogół działań o charakterze twórczym, dotyczącym projektowania dóbr i usług, których celem jest tworzenie wartości dodanej z perspektywy klienta, firmy oraz w wymiarze całego kraju jego powstawania”

Wikipedia


dizajner

projektant przedmiotów lub systemów użytkowych; designer


SJP.pl


dizajnerka

projektantka przedmiotów lub systemów użytkowych; designerka


SJP.pl


dizajnerski

dizajner; designerski


SJP.pl


dizel

diesel; potocznie:
1. typ tłokowego silnika spalinowego, napędzanego olejem napędowym; silnik dieslowski, silnik Diesla; ropniak;
2. samochód z silnikiem Diesla; ropniak;
3. olej napędowy


SJP.pl


dizeza

recytatorka, recytująca zwłaszcza teksty do muzyki; diseuse


SJP.pl


diżoński

przymiotnik od: Dijon


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z Dijon, dotyczący Dijon (miasta we Francji)

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Dijon

Wiktionary


dizzy

Osoby:

  • Dizzy Dean – amerykański baseballista
  • Dizzy Gillespie – amerykański trębacz
  • Dizzy Reed – amerykański klawiszowiec

Inne:

  • (5831) Dizzy – planetoida
  • Dizzy – sera gier komputerowych
  • Dizzy Mizz Lizzy – duński zespół muzyczny
  • Dizzy – singel brytyjskiego piosenkarza Olliego Alexandra

Zobacz też:

  • Bubble Dizzy
  • Dizy
  • The Fantastic Adventures of Dizzy
  • Wonderland Dizzy

Wikipedia


dj

[czytaj: didżej] skrót od: disc jockey (didżej, dyskdżokej)


SJP.pl

skrótowiec w funkcji rzeczownika rodzaju męskoosobowego

 (1.1) muz. osoba grająca muzykę na dyskotekach, najczęściej przy pomocy gramofonów;

Wiktionary

DJ (ang. disc jockey) – osoba zajmująca się dobieraniem oraz odtwarzaniem i miksowaniem muzyki na żywo. DJ najczęściej stara się stworzyć płynność muzyczną w swoim występie, łącząc ze sobą różne utwory muzyczne, dodając efekty dźwiękowe, sample, utwory typu a capella. DJ-e turntabliści posługują się także skreczem.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ˈdʲid͡ʒɛj, AS: dʹiǯei ̯

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. didżej mos.

 przym. didżejski

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) didżej, dyskdżokej

Wiktionary


djakarta

dawna (1942-1972) nazwa Dżakarty, stolicy Indonezji


SJP.pl


djakowica

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) geogr. miasto leżące w południowo-zachodnim Kosowie w regionie Peć;

Wiktionary

Djakowica (Ðakovica, Ђаковица; alb. Gjakova lub Gjakovë) – miasto leżące w południowo-zachodnim Kosowie w regionie Peć. Czwarte co do wielkości miasto kraju. Ośrodek przemysłu (włókienniczego, spożywczego) i rzemiosła (złotnictwo).; meczet (XVI wiek), domy w stylu bałkańskim i orientalnym. W pobliżu miasta wydobycie rud chromu.

Wikipedia

Powiązane:

 przym. djakowicki

Wiktionary


djakowicki

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z Djakowicą, dotyczący Djakowicy

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Djakowica ż.

Wiktionary


djembe

[czytaj: dżembe] afrykański bęben w kształcie kielicha


SJP.pl

Djembe [wym. dżembe] lub jembe – instrument muzyczny z Afryki (najpopularniejszy na zachodzie kontynentu), stanowiący rodzaj kielicha jednomembranowego bębna. Membrana djembe zrobiona jest zazwyczaj ze skóry koziej lub rzadziej z bydlęcej (dawniej z antylopiej), naciągniętej za pomocą specjalnie splatanego sznura (tradycyjnie) bądź śrub (współcześnie). Istnieją również modele bez możliwości strojenia (np. produkowane przez firmę Remo).

Wikipedia


dk

skrót od: dokonany


SJP.pl


dk.

skrót

 (1.1) = kośc. diakon

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) W dniu odpustu parafię odwiedzili ks. Dominik Stolarczyk i dk. Mateusz Komorowski.

 (1.1) W kancelarii parafialnej pomoże w tym tygodniu dk. Zbyszek.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. diakon m.

Wiktionary


dkf

skrót od: Dyskusyjny Klub Filmowy


SJP.pl

skrótowiec

 (1.1) = film. dyskusyjny klub filmowy

Wiktionary

Dyskusyjny klub filmowy (DKF, ang. film society, fr. ciné club) – zrzeszenie miłośników sztuki filmowej, mające na celu pogłębianie wiedzy członków klubu na temat tej sztuki oraz jej popularyzację. Głównym sposobem realizacji tych celów są projekcje filmów o wysokich walorach artystycznych lub poznawczych. Jednak z założenia DKF nie ogranicza się tylko do takiej formy, uzupełniając projekcje o prelekcje, dyskusje, spotkania z twórcami, publikacje.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: dɛ‿ka‿ˈɛf, AS: de‿ka‿ef

Wiktionary


dkg

dag; dekagram


SJP.pl

Kilogram, oznaczenie kg – jednostka masy, w Międzynarodowym Układzie Jednostek Miar (SI) jest jednostką podstawową.

W Międzynarodowym Układzie Miar jest to jedyna jednostka podstawowa posiadająca przedrostek (kilo).

Wikipedia


dkl

dal; dekalitr


SJP.pl


dkm

skrót od: dekametr; dam


SJP.pl


dl

dcl; decylitr


SJP.pl

Litr, oznaczenie l (mała litera) – pozaukładowa jednostka objętości. W przeliczeniu na jednostki SI 1 l = 1/1000 m³ = 1 dm³.

W USA, Kanadzie, Australii do oznaczania tej jednostki stosuje się oficjalnie wielką literę L, w pozostałych krajach świata, w tym w Polsce, normą jest stosowanie małej litery l, choć stosowanie wielkiej litery jest również dopuszczalne.

Wikipedia


dla

przyimek łączący się z dopełniaczem


SJP.pl

przyimek

 (1.1) …używany w konstrukcjach, w których wyrażenie po przyimku określa cel, przeznaczenie, kierunek przekazania czegoś przez wykonawcę czynności

 (1.2) …używany w konstrukcjach, w których wyrażenie po przyimku określa adresata uczuć wykonawcy czynności

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Ten prezent jest dla ciebie.

 (1.1) Ten film jest dla dorosłych.

 (1.2) Pan jest dla mnie bardzo uprzejmy.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: dla, AS: dla

Wiktionary

Powiązane:

 zaim. dlaczego

Wiktionary


dlaboga

okrzyk wyrażający zdziwienie, także gniew


SJP.pl


dlaczego

zaimek przysłówkowy rozpoczynający zdanie pytajne:
a) niezależne (np. "Dlaczego nie rozumiesz ZDS-u?");
b) zależne (np. "Nie mam pojęcia, dlaczego nie rozumiesz ZDS-u.")


SJP.pl

zaimek pytajny

 (1.1) …używany w zdaniach, w których pytający pyta o przyczynę lub cel jakiejś czynności

zaimek względny

 (2.1) …używany w zdaniach podrzędnych określających przyczynę lub cel czynności

Wiktionary

Dlaczego – ogólnopolski miesięcznik dla studentów ukazujący się w latach 1998–2011.

"Dlaczego" poruszała tematykę związaną ze studiami, karierą, pracą, finansami. Na łamach pisma publikowane były też artykuły traktujące o problemach młodych ludzi oraz o możliwościach spędzania wolnego czasu. W ramach pisma ukazuje się comiesięczny dodatek "Extra poradnik". Do magazynu dołączane są płyty CD o różnorodnej tematyce skierowanej do młodych ludzi, takiej jak muzyka, film czy sport. Wydawcą magazynu była Platforma Mediowa Point Group.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Dlaczego jedziemy tyłem?

 (2.1) Nie odpowiedział, dlaczego wczoraj nie przyszedł na spotkanie.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: dlaˈt͡ʃɛɡɔ, AS: dlačego

Wiktionary

Powiązane:

 przyim. dla

Wiktionary

Synonimy:

 (1-2) czemu, po co, z jakiego powodu, z jakiej przyczyny, pot. czego

Wiktionary


dlaczegoś

potocznie: z niewiadomego powodu, w nieokreślonym celu, np. "Ona dlaczegoś nas ostatnio unika."; czemuś, czegoś


SJP.pl


dlaczegoż

"dlaczego" wzmocnione partykułą "-ż"; dlaczegóż


SJP.pl

zaimek pytajny

 (1.1) wzmocnione „dlaczego” w znaczeniu: „zaimek pytający, używany w zdaniach, w których pytający pyta o przyczynę lub cel jakiejś czynności”

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Bo dlaczegóż nie pozwolić człowiekowi być sobą? Dlaczegóż odmalowywać miłość jako hydrę podziemi? Dlaczegóż negacja wolności, jej piętnowanie, jako czegoś diabelskiego? Dlaczegóż w końcu odrzucanie istoty człowieka jakim naprawdę jest?

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) czegoż, czegóż, dlaczego, dlaczegoż

Wiktionary


dlaczegoż-eś

rzadko: dlaczegożeś; "dlaczegoż" połączone z końcówką czasownikową "-eś" (np. "Dlaczegoż-eś nie wygrał?" = "Dlaczegoż nie wygrałeś?")


SJP.pl


dlaczegożeś

"dlaczegoż" połączone z końcówką czasownikową "-eś" (np. "Dlaczegożeś nie wygrał?" = "Dlaczegoż nie wygrałeś?")


SJP.pl


dlań

dla niego


SJP.pl

forma ściągnięta

 (1.1) książk. dla niego

Wiktionary

Wymowa:

IPA: dlãɲ, AS: dlãń

Wiktionary


dlatego

spójnik wprowadzający wypowiedzenia podrzędne; ponieważ


SJP.pl

spójnik

 (1.1) …używany w budowie współrzędnego zdania wynikowego

 (1.2) …używany w budowie podrzędnego zdania przyczynowego

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Padał deszcz, dlatego wychodząc z domu wzięła ze sobą parasol.

 (1.2) Krzyczał dlatego, że się zdenerwował.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: dlaˈtɛɡɔ, AS: dlatego

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) z tego powodu, więc; gw-pl|Górny Śląsk|bezto.

 (1.2) z tego powodu, ponieważ, pot. bo

Wiktionary


dlategoż

"dlatego" wzmocnione partykułą "-ż"; dlategóż


SJP.pl


dlc

skrótowiec, rzeczownik

 (1.1) = grykomp. ang. downloadable content (zawartość do pobrania); rozszerzenie do gry udostępniane przez Internet ;

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Najnowsze DLC do gry zawiera nową kampanię.

Wiktionary


dlm

(od łac. dosis letalis minima - minimalna dawka śmiertelna) - wyznacznik stopnia toksyczności substancji trujących


SJP.pl


dm

dcm; decymetr


SJP.pl

  • dm – skrót nazwy decymetra, podjednostki długości w Układzie SI, 1 dm = 10 cm = 0,1 m
    • dm3 skrót nazwy decymetra sześciennego, podjednostki objętości w Układzie SI, 1 dm3 = 0,001 m3 – zamiast dm3 często używa się jeszcze starego określenia tej jednostki: litr
  • .dm – sufiks domeny Dominiki
  • DM Drogerie Markt (w skrócie: dm) – największa pod względem obrotów sieć drogerii w Niemczech.

Wikipedia


dma

skrót od: Direct Memory Access


SJP.pl


dmitrij

rosyjskie imię męskie


SJP.pl


dmitrow

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna

 (1.1) geogr. adm. miasto w Rosji, w obwodzie moskiewskim;

Wiktionary

Dmitrow (ros. Дмитров) – miasto w Rosji, w obwodzie moskiewskim, port na kanale Moskiewskim, położony 65 km od Moskwy, 68 tys. mieszkańców (2021).

Wikipedia

Powiązane:

 przym. dmitrowski

Wiktionary


dmitrowski

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z Dmitrowem, dotyczący Dmitrowa

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Dmitrow mrz.

Wiktionary


dmitruk

nazwisko


SJP.pl

Osoby o tym nazwisku:

  • Jerzy Dmitruk – polski malarz, grafik, ilustrator
  • Krzysztof Dmitruk – polski literaturoznawca
  • Małgorzata Dmitruk – polska artystka
  • Stanisław Dmitruk – polski inżynier budownictwa
  • Tabita (Dmitruk) – rosyjska mniszka prawosławna

Wikipedia


dmochowski

nazwisko wielu wybitnych Polaków, m.in.:
a) Antoni (1896-1983), biochemik;
b) Henryk (pseud. Henry D. Sanders) (1810-63), rzeźbiarz;
c) Mariusz (1930-92), aktor, reżyser


SJP.pl

Dmochowski może się odnosić do:

  • Artur Dmochowski (ur. 1959) – polski dziennikarz, publicysta, historyk, dyplomata
  • Franciszek Dmochowski (ujednoznacznienie)
  • Henryk Dmochowski (1810–1863) – białoruski i polski rzeźbiarz i powstaniec
  • Jakub Dmochowski (ur. 2001) – polski aktor, prezenter telewizyjny
  • Jan Dmochowski (ujednoznacznienie)
  • Jerzy Dmochowski (ujednoznacznienie)
  • Kazimierz Dmochowski (ujednoznacznienie)
  • Mariusz Dmochowski (1930–1992) – polski aktor, poseł VI (1972–1976) i VII (1976–1980) kadencji Sejmu
  • Marian Dmochowski (1924–2010) – ekonomista i członek władz w PRL z ramienia PZPR
  • Piotr Dmochowski (ujednoznacznienie)
  • Stefan Dmochowski (1931–1998) – polski internista, profesor Akademii Medycznej w Łodzi
  • Tadeusz Jan Dmochowski (1856–1930) – polski malarz i grafik
  • Tadeusz Dmochowski (1962–2022) – polski politolog, dr hab. nauk humanistycznych, dyrektor Instytutu Politologii WNS UG (2012–2016), dziekan Wydziału Nauk Społecznych Uniwersytetu Gdańskiego (2016–2022)
  • Wincenty Dmochowski (ur. 1805 albo 1807, zm. 1862) – malarz czynny na Wileńszczyźnie
  • Wojciech Dmochowski (ur. 1967) – polski aktor teatralno-filmowy, aktor musicalowy, wokalista-śpiewak (baryton)
  • Zdzisław Dmochowski (1864–1924) – polski anatomopatolog, generał brygady
  • Zygmunt Dmochowski (1931–2013) – polski poeta

Wikipedia


dmosin

wieś w Polsce


SJP.pl

Dmosin – wieś w Polsce położona w województwie łódzkim, w powiecie brzezińskim, w gminie Dmosin.

Dmosin uzyskał lokację miejską w 1430 roku, zdegradowany w 1579 roku. Wieś szlachecka położona była w drugiej połowie XVI wieku w powiecie rawskim ziemi rawskiej województwa rawskiego. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa skierniewickiego.

Wikipedia


dmosiński

przymiotnik od: Dmosin, gmina wiejska w województwie łódzkim


SJP.pl


dmowski

nazwisko


SJP.pl

  • Roman Dmowski (ur. 1864, zm. 1939) – polityk, minister spraw zagranicznych RP, poseł na Sejm RP oraz II i III Dumy, główny ideolog polskiego nacjonalizmu
  • Jędrzej Dmowski (ur. 1939) – działacz polityczny, społeczny, dziennikarz
  • Roman Dmowski (urzędnik) – od 2011 roku podsekretarz stanu w Ministerstwie Spraw Wewnętrznych w rządzie Donalda Tuska
  • linia Dmowskiego – linia proponowanych granic Polski przedstawiana przez stronę polską na paryskiej konferencji pokojowej

Wikipedia


dmowszczyzna

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) polit. kierunek polityczny, społeczny reprezentowany przez Romana Dmowskiego i jego zwolenników, zwykle w znaczeniu pejoratywnym

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Dmowszczyzna brnie, niestety, w swych burdach antysemickich, wzmacniając pułkownikowski rząd i rozbijając własne organizacje.

Wiktionary


dmt

skrótowiec, rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) chem. biol. dimetylotryptamina;

 (1.2) chem. deoksymetylotestosteron

 (1.3) chem. grupa dimetoksytrytylowa

Wiktionary

Chemia

  • DMT – dimetylotryptamina, substancja psychoaktywna
  • DMT (ang. dimethyl terephthalate) – tereftalan dimetylu
  • DMT – deoksymetylotestosteron, steryd anaboliczny
  • DMT (DMTr) – grupa dimetoksytrytylowa ((4,4′-dimetoksy)trifenylometylowa)

Wikipedia


dmuch

1. powietrze wtłaczane za pomocą dmuchawy, wentylatora lub miecha do pieca albo ogniska kowalskiego, w celu utrzymania w nich wysokiej temperatury
2. dawniej: dmuchnięcie, podmuch, powiew


SJP.pl


dmuchać

czasownik nieprzechodni niedokonany (dk. dmuchnąć)

 (1.1) wypuszczać powietrze z ust

czasownik przechodni niedokonany (dk. dmuchnąć)

 (2.1) wulg. o mężczyźnie: odbywać stosunek płciowy z kobietą

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Marek długo dmuchał na gorący obiad.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈdmuxat͡ɕ, AS: dmuχać

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. dmuchaniec mrz., dmuch m., dmuchawa ż., dmuchawka ż., dmucharka ż., dmuchalnia ż., dmuchawiec m., dmuchacz m., dmuchanie n., dmuchnięcie n.

 czas. dmuchnąć dk., nadmuchiwać ndk., rozdmuchiwać ndk., wydmuchiwać ndk.

 przym. nadmuchany, dmuchawkowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) dąć

 (2.1) dymać, ruchać

Wiktionary


dmuchacz

1. ten, kto dmucha, dmie;
2. robotnik w hucie szklanej wydmuchujący przedmioty z ciekłego szkła


SJP.pl


dmuchaczka

dmuchacz


SJP.pl

Patrz:

dmuchacz

dmuchalnia

zakład produkujący przedmioty z wydmuchiwanego szkła


SJP.pl


dmuchańcowy

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z dmuchańcem, dotyczący dmuchańca

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. dmuchaniec m.

Wiktionary


dmuchanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) wypuszczanie powietrza ustami

 (1.2) wulg. o mężczyźnie odbywanie stosunku płciowego

Wiktionary

Wymowa:

IPA: dmuˈxãɲɛ, AS: dmuχãńe

Wiktionary

Powiązane:

 czas. dmuchać ndk., dmuchnąć dk.

 rzecz. dmuchaniec mrz., dmuchnięcie n., dmuch m., dmuchawiec m., dmuchawa ż.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.2) posuwanie

Wiktionary


dmuchaniec

potocznie: urządzenie do skakania wypełniane powietrzem; skakaniec, pompowiec


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) pot. instalacja w formie wielkiej wypełnionej powietrzem zabawki do skakania dla dzieci, np. w kształcie zamku, zjeżdżalni itp.

 (1.2) pot. mobilny, pneumatyczny nośnik reklamy zewnętrznej stosowany głównie na imprezach plenerowych

Wiktionary

Dmuchaniec (często w l.mn. dmuchańce) – urządzenie rekreacyjne służące zabawie, będące wyposażeniem parków zabaw bądź wynajmowane okazjonalnie na festyny i imprezy.

Choć pierwotnie wynalezione przez Johna Scurlocka jako atrakcja przeznaczona dla dzieci, parki, w których również dorośli mogą bawić się na dmuchańcach zdobywają rosnącą popularność.

Wikipedia

Powiązane:

 rzecz. dmuchanie n., nadmuchiwanie n., nadmuchanie n., wydmuchiwanie n., wydmuchanie n., podmuchanie n., dmuchawiec m., dmuch m., podmuch m., dmuchanko n., wydmuszka n., dmuchawa ż., nadmuch m., podmuch m., wydmuch m., zdmuchiwanie n., zdmuchnięcie n.

 czas. dmuchać ndk., nadmuchiwać ndk., nadmuchać dk., wydmuchiwać ndk., wydmuchać dk., podmuchać dk., zdmuchiwać ndk., zdmuchnąć dk.

 przym. dmuchańcowy, dmuchawcowy, wydmuszkowy, podmuchowy

Wiktionary


dmucharka

maszyna wydmuchująca sprężone powietrze, używana w górnictwie


SJP.pl


dmuchawa

1. rodzaj wentylatora;
2. urządzenie do przenoszenia z prądem powietrza ziarna, słomy itp.


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) techn. rodzaj wentylatora o ukierunkowanym strumieniu powietrza

 (1.2) techn. roln. urządzenie do przenoszenia ziarna, słomy itp. prądem powietrza z wentylatora

 (1.3) techn. maszyna do sprężania gazów do ciśnienia nie większego od 3 atmosfer

Wiktionary

Dmuchawy są maszynami roboczymi sprężającymi gaz do stosunkowo niskich ciśnień, potrzebnych w zasadzie do pokonywania oporów przepływu przez sieć przewodów i włączonych w nią urządzeń. Najczęściej dmuchawami nazywamy maszyny przetłaczające gaz, które przy gęstości gazu q = 1,2 kg/m³, wytwarzają spiętrzenie w granicach od 13 do 200 kPa (0,13 do 2 at).

Wikipedia

Powiązane:

 rzecz. dmuch m., podmuch m., wydmuch m., dmucharka ż., dmuchalnia ż., dmuchawiec m., dmuchacz m., dmuchanie n., dmuchnięcie n., nadmuchiwanie n., nadmuchanie n., rozdmuchiwanie n., rozdmuchanie n., wydmuchiwanie n., wydmuchanie n., zdmuchiwanie n., zdmuchnięcie n., podmuchanie n., podmuchiwanie n., przedmuchiwanie n., przedmuchanie n.

:: zdrobn. dmuchawka ż.

 czas. dmuchać ndk., dmuchnąć dk., nadmuchiwać ndk., nadmuchać dk., rozdmuchiwać ndk., rozdmuchać dk., wydmuchiwać ndk., wydmuchać dk., zdmuchiwać ndk., zdmuchnąć dk., podmuchać ndk., podmuchiwać ndk., przedmuchiwać ndk., przedmuchać dk.

 przym. dmuchawkowy

Wiktionary


dmuchawcowy

dmuchawiec


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z dmuchawcem, dotyczący dmuchawca

Wiktionary

Patrz:

dmuchawiec

Powiązane:

 rzecz. dmuchawiec m., dmuchaniec mrz.

Wiktionary


dmuchawiec

roślina zielna z rodziny astrowatych (złożonych), o liściach zebranych w przyziemną rozetę, żółtych kwiatach i owocach zaopatrzonych w puch, występująca w Eurazji; brodawnik


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) pot. bot. przekwitnięty kwiat mniszka lekarskiego

Wiktionary

Wikipedia

Wymowa:

IPA: dmuˈxavʲjɛt͡s, AS: dmuχavʹi ̯ec

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. dmuchaniec mrz., dmuchanie n., dmuchawka ż., dmuchnięcie n., dmuchawa ż.

 czas. dmuchać ndk., dmuchnąć dk.

 przym. dmuchawcowy

Wiktionary


dmuchawka

Dmuchawka, inaczej świstuła lub pokuna – broń używana w Ameryce Południowej, Ameryce Środkowej, Indochinach, Indonezji i Indiach. Dmuchawkę sporządza się z rury bambusowej lub dwóch równoległych, ręcznie frezowanych wzdłuż krawędzi kawałków drewna, oplecionych tak, aby łącznie stworzyły wydrążony w środku rdzeń. Dmuchawki mają długość do około 4,5 metra. Silnym dmuchnięciem wystrzeliwuje się z nich małą strzałkę (zwaną również igłą), niekiedy zatrutą kurarą. Filipińczycy stosowali dmuchawki o długości do 1 metra, Dajakowie z Borneo około 1,8 metra, a Paragwajczycy do 4,5 metra. Długość strzałki mieści się w przedziale od 7,5 cm do 45 cm. Broń ta w zależności od pochodzenia posiada nazwę własną charakterystyczną dla danego rejonu świata. Dmuchawka z Japonii nazywana jest fukidake. Interesującą bronią Dayaków z Borneo jest dmuchawka zwana przez nich sumpitan lub sumpit. Ta broń kombinowana posiada grot włóczni przymocowany pod wylotem rury dmuchawki, czyli jest bronią miotającą i drzewcową.

Wikipedia


dmuchawkowy

przymiotnik od: dmuchawka


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) związany z dmuchawką, wyposażony w dmuchawkę

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. dmuchawka ż., dmuchawa ż.

 czas. dmuchać

Wiktionary


dmuchnąć

czasownik przechodni dokonany (ndk. dmuchać)

 (1.1) dokonany od|dmuchać.

czasownik przechodni dokonany (ndk. brak)

 (2.1) pot. ukraść coś

Wiktionary

Przykłady

 (2.1) Gdy przechodziliśmy koło stoiska z warzywami, dmuchnęła dwie kiście winogron.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈdmuxnɔ̃ɲt͡ɕ, AS: dmuχnõńć

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. dmuchanie n., dmuchawiec mrz., dmuchnięcie n., dmuchawa ż.

 czas. dmuchać

Wiktionary


dmuchnięcie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|dmuchnąć.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: dmuxʲˈɲɛ̇̃ɲt͡ɕɛ, AS: dmuχʹńė̃ńće

Wiktionary

Powiązane:

 czas. dmuchnąć, dmuchać

 rzecz. dmuchanie n., dmuchawiec mrz., dmuchawa ż.

Wiktionary


dmuchomierz

miernik przepływu gazów, najczęściej stosowany do pomiaru szybkości przepływu gazów w silnikach samolotów lub samochodów


SJP.pl


dmuchowy

w przypadku szkła: kształtowany przez dmuchanie


SJP.pl


dmuszek

roślina z rodziny wiechlinowatych, w Polsce uprawiana jako trawa ozdobna


SJP.pl

Dmuszek jajowaty (Lagurus ovatus L.) – gatunek rośliny z rodziny wiechlinowatych. Reprezentuje monotypowy rodzaj dmuszek Lagurus. Pierwotny jego zasięg obejmuje rejon Morza Śródziemnego i atlantyckich wybrzeży zachodniej Europy. Rozprzestrzeniony został na inne kontynenty. Uprawiany jest jako trawa ozdobna, także w Polsce.

Wikipedia


dmytrów

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna

 (1.1) geogr. wieś na Ukrainie, w rejonie radziechowskim obwodu lwowskiego;

Wiktionary

Dmytrów (ukr. Дмитрів) – wieś na Ukrainie, w obwodzie lwowskim, w rejonie szeptyckim. Liczy 1476 mieszkańców.

W II Rzeczypospolitej do 1934 roku wieś stanowiła samodzielną gminę jednostkową w powiecie radziechowskim w woj. tarnopolskim. W związku z reformą scaleniową została 1 sierpnia 1934 roku włączona do nowo utworzonej wiejskiej gminy zbiorowej Chołojów w tymże powiecie i województwie. Po wojnie w wyniku zmiany granic wieś została włączona do Ukraińskiej SRR.

Wikipedia

Powiązane:

 przym. dmytrowski

Wiktionary


dn

skrót od: Księga Daniela - jedna z ksiąg biblijnych, wchodząca w skład Starego Testamentu


SJP.pl

skrót

 (1.1) = Księga Daniela

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈcɕɛ̃ŋɡa dãˈɲɛla, AS: ḱśŋga dãńela

Wiktionary


dn.

skrót od: dzień (odczytywany jako cały, odmienny wyraz)


SJP.pl

skrót

 (1.1) = dnia

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Od dn. 20 (= dwudziestego) maja br. rozpocznie się remont klatki schodowej.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: dʲɲa, AS: dʹńa

Wiktionary


dna

dna moczanowa (potocznie skaza moczanowa), zapalenie stawów o charakterze napadowym, potem przewlekłym, spowodowane krystalizacją moczanu sodu w płynie stawowym, należy do chorób reumatycznych; artretyzm


SJP.pl

skrótowiec, rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy lub nijaki

 (1.1) biol. chem. kwas deoksyrybonukleinowy, biorący udział w biosyntezie białka i przenoszeniu cech dziedzicznych;

 (1.2) biol. kod genetyczny dający się ustalić na podstawie analizy kwasu DNA (1.1)

Wiktionary

  • DnA – Norweska Partia Pracy, skrótowiec od norw. Det Norske Arbeiderparti

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Adenina łączy się z tyminą w DNA i z uracylem w RNA.

 (1.2) Celem naszego badania jest rozkodowanie niektórych fragmentów DNA.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: dɛ‿ɛ̃n‿ˈa, AS: de‿ẽn‿a

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. RNA n./m.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) współcz. kwas deoksyrybonukleinowy; przest. kwas dezoksyrybonukleinowy

Wiktionary


dnawy

1. dna;
2. guzek dnawy - jeden z objawów skórnych dny moczanowej


SJP.pl


dnieć

świtać


SJP.pl

czasownik przechodni niedokonany (dk. brak)

 (1.1) stawać się dniem

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) — Cóż, luba, prawda, że jeszcze nie dnieje? — O, dnieje, dnieje! Idź, śpiesz się, uciekaj!

 (1.1) (…) i choć czasem • ze zdziwienia przecieram oczy • zakamarki duszy melancholią ścielę • by nie zabrakło słów do spełnienia nocy • przecież najpiękniej… • – w twoich ramionach dnieję

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. dzień m., dzionek m., dnienie n., dziennik m., dzienniczek m., dniówka ż., dziennikarz m., dziennikarka ż., dziennikarstwo n., codzienność ż.

 przym. dzienny, codzienny, dziennikowy, dziennikarski, dniówkowy, dniowy

 przysł. dziennie, codziennie, dniówkowo, dniem

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) świtać, rozwidniać się

Wiktionary


dniem

przysłówek

 (1.1) w ciągu dnia, gdy jest jasno

forma rzeczownika.

 (2.1) N. lp. od: dzień

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Czuwał u jej łóżka dniem i nocą.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. dzień mrz.

 czas. dnieć ndk.

 przym. dzienny

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) w dzień, za dnia

Wiktionary


dnienie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|dnieć.

Wiktionary

Powiązane:

 czas. dnieć

 rzecz. dzień ż./mrz.

Wiktionary


dniepr

1. rzeka w Rosji, na Białorusi i Ukrainie;
2. miasto na Ukrainie


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna

 (1.1) geogr. rzeka uchodząca do Morza Czarnego, przepływająca przez Rosję, Białoruś i Ukrainię;

 (1.2) geogr. miasto w obwodzie dniepropetrowskim na Ukrainie;

Wiktionary

Dniepr (ukr. Дніпро, Dnipro; ros. Днепр, Dniepr; biał. Дняпро, Dniapro) – rzeka w Rosji, na Białorusi i Ukrainie, w zlewisku Morza Czarnego; dł. 2285 km – jedna z najdłuższych w Europie.

Wypływa z Wałdaju, płynie w kierunkach przeważnie południowych przez rozległe tereny Niziny Wschodnioeuropejskiej, uchodzi do Limanu Dniepru i Bohu; najważniejsze miasta nad rzeką: Smoleńsk (Rosja), Mohylew (Białoruś), Kijów, Czerkasy, Dniepr, Zaporoże, Chersoń (Ukraina).

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) I step zamiera we mnie niby Dniepr pod tamą, i światło na gałęziach przepływa strzeliście.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: dʲɲɛpr̥, AS: dʹńepr̦

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Naddnieprze n., Zadnieprze n., Dnieprowszczyzna ż.

 przym. dnieprowy, dnieprzański, naddnieprzański, zadnieprzański, dnieprowski, dniprowski

Wiktionary

Synonimy:

 (1.2) hist. Jekaterynosław m. (1787–1796 oraz 1802–1926), Noworosyjsk m. (1796-1802), Dniepropietrowsk m. (1926-1991), Dniepropetrowsk m. (1991-2016)

Wiktionary


dnieprodzierżyńsk

w latach 1936-2016: Kamieńskie (miasto na Ukrainie)


SJP.pl

Kamieńskie (ukr. Кам'янське, Kamjanśke), w latach 1936–2016 Dnieprodzierżyńsk (ukr. Дніпродзержинськ, Dniprodzerżynśk) – miasto na Ukrainie, w obwodzie dniepropetrowskim, nad Dnieprem. 1 stycznia 2022 liczyło 226 845 mieszkańców.

Ośrodek hutnictwa żelaza, przemysłu taboru kolejowego (wagony), chemicznego, materiałów budowlanych. Działa tu także elektrownia wodna o mocy 352 MW.

Wikipedia


dnieprodzierżyński

Dnieprodzierżyńsk (miasto na Ukrainie)


SJP.pl


dniepropetrowsk

dawniej: Dniepr (miasto na Ukrainie); Dniepropietrowsk


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna

 (1.1) geogr. Dniepr, miasto na Ukrainie (polski egzonim odpowiadający nazwie miasta w latach 1991-2016);

Wiktionary

Dniepr (ukr. Дніпро, Dnipro) – miasto w środkowo-wschodniej części Ukrainy, na obu brzegach Dniepru i u ujścia Samary. Na początku 2021 r., z liczbą 980 948 mieszkańców, Dniepr zajmował 4. miejsce wśród najludniejszych ukraińskich miast. Stolica obwodu dniepropetrowskiego.

Wikipedia

Powiązane:

 rzecz. Dniepropetrowszczyzna ż.

 przym. dniepropetrowski

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) Dniepr (od 2016), hist. Jekaterynosław (1787–1796 oraz 1802–1926), Noworosyjsk (1796-1802), Dniepropietrowsk (1926-1991)

Wiktionary


dniepropetrowski

1. Dniepropetrowsk; dniepropietrowski;
2. obwód dniepropetrowski - jeden z 24 obwodów Ukrainy


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z Dniepropetrowskiem, dotyczący Dniepropetrowska (obecnie miasto Dniepr)

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Dniepropetrowsk mrz.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) war. dniepropietrowski

Wiktionary


dniepropietrowsk

dawniej: Dniepr (miasto na Ukrainie); Dniepropetrowsk


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna

 (1.1) geogr. Dniepr, miasto na Ukrainie (polski egzonim w latach 1926-1991);

Wiktionary

Dniepr (ukr. Дніпро, Dnipro) – miasto w środkowo-wschodniej części Ukrainy, na obu brzegach Dniepru i u ujścia Samary. Na początku 2021 r., z liczbą 980 948 mieszkańców, Dniepr zajmował 4. miejsce wśród najludniejszych ukraińskich miast. Stolica obwodu dniepropetrowskiego.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Skromna jednobramkowa zaliczka Kolejorza wywalczona w Dniepropietrowsku okazała się wystarczająca – mistrz Polski awansował do fazy grupowej Ligi Europy.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Dniepropietrowszczyzna ż.

 przym. dniepropietrowski

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) Dniepr (od 2016), hist. Jekaterynosław (1787–1796 oraz 1802–1926), Noworosyjsk (1796-1802), Dniepropetrowsk (1991-2016)

Wiktionary


dniepropietrowski

Dniepropietrowsk (miasto na Ukrainie); dniepropetrowski


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) zob. dniepropetrowski.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Dniepropietrowsk mrz.

Wiktionary


dnieprowski

Dniepr (miasto na Ukrainie)


SJP.pl


dnieprowy

Dniepr (rzeka}; dnieprzański


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z Dnieprem, położony niedaleko niego

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Dniepr mrz.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) dnieprzański

Wiktionary


dnieprzański

Dniepr (rzeka); dnieprowy


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) związany z Dnieprem (rzeką uchodzącą do Morza Czarnego)

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Dniepr mrz.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) dnieprowy

Wiktionary


dniestr

rzeka na Ukrainie i w Mołdawii


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna

 (1.1) geogr. rzeka wypływająca z Karpat Wschodnich, uchodząca do Morza Czarnego, a przepływająca przez Ukrainę i Mołdawię;

Wiktionary

Dniestr (ukr. Дністер, Dnister, rum. Nistru, w starożytności gr. Tyras lub Nester) – rzeka płynąca przez Ukrainę i Mołdawię (a w praktyce będąc granicą mołdawsko-naddniestrzańską). Rzeka należy do zlewiska Morza Czarnego. Długość – 1362 km, powierzchnia zlewni – ok. 68 tys. km².

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Podole położone jest nad północnymi dopływami środkowego Dniestru.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: dʲɲɛstr̥, AS: dʹńestr̦

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Dniestrowsk mrz., Nowodniestrowsk mrz., Naddniestrze n., Poddniestrze n.

 przym. dniestrzański, naddniestrzański, zadniestrzański, dolnodniestrzański, górnodniestrzański, dniestrowy, dniestrowski

Wiktionary


dniestrowy

przymiotnik od: Dniestr; dniestrzański


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) związany z Dniestrem

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Dniestr mrz.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) dniestrzański

Wiktionary


dniestrzański

przymiotnik od: Dniestr; dniestrowy


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) związany z Dniestrem

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Dniestr mrz.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) dniestrowy

Wiktionary


dniować

dawniej: spędzać dzień


SJP.pl

czasownik

 (1.1) daw. spędzać dzień

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Tu nocował albo dniował ktoś inny, ktoś nieznany, ktoś, kto czai się może gdzieś w załomie muru.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈdʲɲɔvat͡ɕ, AS: dʹńovać

Wiktionary


dniówka

1. dzień pracy objętej wynagrodzeniem;
2. wynagrodzenie otrzymywane za jeden dzień pracy


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) dzień pracy zarobkowej

 (1.2) system płacy, w którym wynagrodzenie dzienne jest związane z liczbą przepracowanych godzin

 (1.3) wynagrodzenie za przepracowany dzień

Wiktionary

Płaca (z łac. pensio, inne nazwy wynagrodzenie, pensja, zapłata, gratyfikacja) – ogół wydatków pieniężnych i innych świadczeń wypłacanych pracownikom z tytułu zatrudnienia w podmiocie gospodarczym. Obejmuje wypłaty pieniężne, inne świadczenia oraz wartość tzw. świadczeń w naturze (towary, materiały, usługi itp.) lub ekwiwalenty wypłacane pracownikom lub innym osobom fizycznym przez pracodawcę za wykonaną na jego rzecz pracę.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Mam już za sobą cztery dniówki w tej pracy i na razie nie narzekam.

 (1.2) Zenek nie ma stałej pracy. Pracuje na dniówki po różnych budowach.

 (1.3) Andrzej przepuścił całą dniówkę, grając na automatach.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. dzień m., dnienie n., codzienność ż.

 czas. dnieć ndk.

 przym. dniówkowy, dzienny, dniowy, codzienny

 przysł. dziennie, codziennie

Wiktionary


dniówkarz

potocznie: osoba pracująca według stawek dziennych; pracownik dniówkowy


SJP.pl


dniówkowy

związany z dniówką


SJP.pl


dniowy

dzienny;
1. przypadający na pojedynczy dzień;
2. dawniej: związany z dniem, dotyczący dnia


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) przest. zob. dzienny.

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Do pokoi na parterze nie dochodzi nawet dniowe światło.

Wiktionary

Powiązane:

 czas. dnieć ndk.

 rzecz. dniówka ż., dnienie n., dzień mrz.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) dzienny

Wiktionary


dno

spód czegoś, dolna powierzchnia


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) dolna powierzchnia wgłębienia w skorupie ziemskiej, np. koryta rzeki lub wąwozu

 (1.2) wewnętrzna, dolna ścianka jakiegoś przedmiotu

 (1.3) przen., największa intensywność jakiegoś negatywnego zjawiska

 (1.4) przen. pogard. o kimś, kto wykazuje kompletną ignorancję w jakiejś dziedzinie lub o kimś bezwartościowym moralnie

 (1.5) przen. pogard. o czymś bezwartościowym lub bardzo brzydkim

Wiktionary

  • Dno – polski film krótkometrażowy
  • Dno (obwód pskowski) – miasto w Rosji, w obwodzie pskowskim
  • Kabaret Dno
  • dno kwiatowe
  • dno doliny
  • Dno cieku
  • dno morza lub oceanu
  • badanie dna oka

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Na początku lat siedemdziesiątych zorganizowano kilka wypraw naukowych na dno Atlantyku, ale nie znaleziono nic oprócz mułu i starych wylewów lawy.

 (1.2) Po przeprowadzeniu doświadczenia na dnie probówki pozostał osad.

 (1.4) Staczasz się na dno, mój kolego.

 (1.5) Przecież ten film to istne dno!

Wiktionary

Wymowa:

IPA: dnɔ, AS: dno

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz.

:: zdrobn. denko n.

 przym. denny

Wiktionary


dns

skrótowiec w funkcji rzeczownika rodzaju męskorzeczowego

 (1.1) inform. ang. domain name system → system nazw domenowych; system, który pozwala na zamianę tekstowych adresów internetowych na adresy IP;

 (1.2) inform. pot. adres serwera DNS (1.1)

 (1.3) chem. kwas dinitrosalicylowy

Wiktionary

Przykłady

 (1.2) Konfiguracja drukarki w domenie wymaga podania obu DNS-ów.

Wiktionary


do

1. solmizacyjna nazwa dźwięku c
2. przyimek łączący się z dopełniaczem


SJP.pl

przyimek

 (1.1) …określający końcowy punkt w przestrzeni

 (1.2) …określający maksymalną wartość

 (1.3) …określający końcowy punkt w czasie

 (1.4) …określający przeznaczenie, użytek

 (1.5) …określający przynależność, własność

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (2.1) muz. nazwa solmizacyjna dźwięku C;

Wiktionary

  • do – nazwa solmizacyjna dźwięku muzycznego C
  • do – japońska nazwa napierśnika używanego w kendo
  • do (informatyka) – w wielu językach programowania słowo kluczowe najczęściej oznaczające początek jednego z typów pętli
  • – japońska koncepcja drogi życia
  • do – skrót od dowód osobisty
  • DO – kod przypisany Dominikanie według standardu ISO 3166-1 alfa-2

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Historia ta wydarzyła się w pociągu do Berlina.

 (1.2) Tam dodawanych jest do kilkuset słów dziennie.

 (1.3) Prace nad projektem planowaćanujemy ukończyć do końca kwietnia.

 (1.4) Garnka do gotowania mleka nie należy używać do innych celów.

 (1.5) Ta posesja obok należy do syna ministra, choć wcześniej należała do skarbu państwa.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: dɔ, AS: do

Wiktionary

Powiązane:

frazeologia.

etymologia.

 (1.1-4) notowany od XIV wieku; ogsłow. z etym|prasłow|*do. (aż do; por. łot. gwara. da) z etym|praindoeur|*do. z pierwiastka zaimkowego etym|praindoeur|*de-., etym|praindoeur|*do-. (por. starołac. en-do, nowsze in-du w, wewnątrz, w obrębie, swn. za do)

 (2.1) z etym|wł|do. (to samo znaczenie), będącego zamiennikiem wcześniejszej nazwy ut, od pierwszej sylaby łacińskiego hymnu Ut queant laxis.

uwagi.

 (2.1) zoblistę|do|re|mi|fa|sol|la|si|do.

tłumaczenia.

* albański: (1.1) deri në

* angielski: (1.1) to; (1.2) up to; (1.3) until, 'til; (1.4) for; (1.5) to

* arabski: (miejsce) إلى, (czas) حتى

* bułgarski: (2.1) до n.

* chiński standardowy: (1.1) 到 (dào), 进 (jìn); (1.5) 给 (gěi)

* czeski: (1.1) k

* dari: (1.1) به

* dolnołużycki: (1.1) k, do; (1.3) do

* duński: (1.1) til; (1.2) til, op til; (1.3) til

* esperanto: (1.1) ĝis; (1.2) al; (1.3) ĝis; (1.4) por; (1.5) al; (2.1) do

* francuski: (1.1) à; (2.1) ut

* hawajski: (2.1) pā

* hebrajski: (1.1) ל־ (le); (1.2) עד (ad); (1.3) עד (ad)

* hindi: (1.1) तक (tak)

* jaćwieski: (1.1) ii

* japoński: (1.1) へ

* jidysz: (1.1) (z nazwami geograficznymi) קיין (kejn); (1.3) ביז (biz)

* kaszubski: (1.1) do; (1.2) do

* łaciński: (1.1) ad

* niderlandzki: (1.1) naar; (1.2) aan

* niemiecki: (1.1) in + Akk., nach + Dat., zu + Dat.; (1.3) bis; (2.1) do

* norweski (bokmål): (1.1) til; (1.2) til; (1.3) til

* norweski (nynorsk): (1.1) til; (1.2) til; (1.3) til

* nowogrecki: (1.1) σε

* perski: (1.1) به

* polski język migowy: PJM-ukryj| (1.1) {{PJM|do.}}

* rosyjski: (1.1) до, в, к, на; (1.2) до; (1.3) до, по; (1.4) для; (1.5) для; (2.1) до

* rumuński: (1.1) până la, către; (1.2) până la, către; (1.3) până la, către; (1.4) pentru

* slovio: (1.1) do

* szwabski: (1.1) zu

* szwedzki: (1.1) till; (1.2) till; (1.3) till

* ukraiński: (1.1) до

* węgierski: (2.1) dó

* włoski: (1.1) a, da, in; (1.2) circa, quasi; (1.3) a, fino a; (1.4) a, da, per; (2.1) do m.

źródła.

== do (język albański.) ==

wymowa.

znaczenia.

czasownik

 (1.1) chcieć

 (1.2) lubić

 (1.3) kochać

odmiana.

przykłady.

składnia.

kolokacje.

synonimy.

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1-4) ku

 (2.1) C

Wiktionary


do-

przedrostek

 (1.1) …tworzący / modyfikujący czasowniki; dodaje znaczenie dopełnia stan lub czynność, zmienia aspekt z niedokonanego na dokonany

 (1.2) …przymiotników, przysłówków i rzeczowników; nadaje wydźwięk dopełnienia się ich desygnatu

Wiktionary

Wymowa:

IPA: dɔˈ, AS: do

Wiktionary


doarteryjny

wprowadzany do arterii; dotętniczy


SJP.pl


doawansować

1. przesunąć kogoś na najwyższe lub najkorzystniejsze stanowisko;
2. dawniej: dojść, posunąć się do końca


SJP.pl


doawansowywać

1. przesuwać kogoś na najwyższe lub najkorzystniejsze stanowisko;
2. dawniej: dochodzić, posuwać się do końca


SJP.pl


doba

1. okres 24 godzin;
2. okres wyodrębniony według jakiegoś kryterium, np. doba nowożytna
3. okres, w jakim planeta wykonuje pełen obrót o 360 stopni wokół własnej osi


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) miar. jednostka czasu równa czasowi obrotu Ziemi wokół własnej osi (24 godziny)

 (1.2) przen. charakterystyczny okres

Wiktionary

Doba – astronomiczna jednostka miary upływu czasu związana z obrotem Ziemi wokół własnej osi (ale nie jest równa jednemu pełnemu obrotowi, który trwa 23 h 56 min 4,091 s). Jako urzędowa jednostka czasu zdefiniowana jest jako czas trwania 24 godzin = 1440 minut = 86 400 sekund. Początek doby astronomicznej może wypadać, w zależności od przyjętego założenia, w różnych porach ziemskiego dnia:

  • Doba słoneczna – okres pomiędzy dwoma kolejnymi górowaniami Słońca. Początek doby słonecznej wypada w tym samym momencie dla wszystkich miejsc leżących na tej samej długości geograficznej (długość doby słonecznej zmienia się w ciągu roku, średnia długość, przyjęta umownie za wartość stałą, wynosi 24 godziny). Z uwagi na hamowanie obrotu Ziemi wskutek pływów średnia doba słoneczna jest coraz dłuższa i wydłuża się średnio o około 16 μs rocznie.
  • Doba gwiazdowa – okres między dwoma kolejnymi górowaniami punktu Barana (23 h 56 min 4,091 s = 86 164,09 s).
  • Doba księżycowa – okres między dwoma kolejnymi górowaniami Księżyca (24h 50min 28s = 89 428 s).
  • Doba cywilna – okres między godziną 00:00 jednego dnia i godziną 00:00 dnia następnego w danej strefie czasowej. Z powodów praktycznych jej początek w stosunku do początku doby słonecznej jest przesunięty w każdym miejscu na Ziemi o mniej więcej (zależy to od momentu górowania Słońca na danej długości geograficznej) 12 godzin – teoretycznie, natomiast w rzeczywistości od 10 do 14 godzin (wynika to z podziału kuli ziemskiej na strefy czasowe, istnienia czasu letniego i innych przyczyn).
  • Doba pokładowa – czas odmierzany na obiekcie przemieszczającym się przez strefy czasowe (statku, samolocie, stacji kosmicznej) liczony od momentu rozpoczęcia podróży.
  • Doba pracownicza – kolejne 24 godziny, poczynając od godziny, w której pracownik rozpoczyna pracę zgodnie z obowiązującym go rozkładem czasu pracy (art. 128 § 3 Kodeksu pracy). Definicja została wprowadzona nowelizacją ustawy Kodeks pracy z 14 listopada 2003 roku.
  • Doba – pozaukładowa jednostka miary, czyli jednostka nienależąca do układu SI.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Prowodyr zamieszek został zatrzymany w areszcie przez dwie doby.

 (1.2) W dobie Internetu błyskawiczna komunikacja jest czymś powszednim.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈdɔba, AS: doba

Wiktionary

Powiązane:

 przym. dobowy

 przysł. dobowo

Wiktionary


dobaczewski

nazwisko


SJP.pl

  • Dobaczewski – polskie nazwisko; na początku lat 90. XX wieku w Polsce zamieszkiwały 602 osoby o tym nazwisku.
  • Eugeniusz Dobaczewski – senator RP, lekarz, żołnierz Legionów
  • Hubert Dobaczewski – muzyk zespołu Lao Che
  • Jacek Dobaczewski – fizyk jądrowy
  • Wanda Dobaczewska – pisarka, poetka, publicystka
  • Weneda Dobaczewska – geodetka, pionierka geodezji satelitarnej

Wikipedia


dobadać

1. dokończyć badanie;
2. dawniej:
a) zbadać natarczywie, usilnie;
b) dobadać się - dowiedzieć się czegoś za pomocą natarczywego badania


SJP.pl


dobczyce

miasto w Polsce


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj niemęskoosobowy, liczba mnoga, nazwa własna

 (1.1) geogr. miasto w Polsce;

Wiktionary

Dobczyce – miasto w województwie małopolskim, w powiecie myślenickim, siedziba gminy miejsko-wiejskiej Dobczyce, położone w dolinie rzeki Raby, między Pogórzem Wiśnickim a Pogórzem Wielickim. Jeden z ośrodków miejskich aglomeracji krakowskiej.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: dɔpˈt͡ʃɨt͡sɛ, AS: dopčyce

Wiktionary

Powiązane:

 przym. dobczycki

Wiktionary


dobczycki

przymiotnik od: Dobczyce


SJP.pl


dobczyczanin

mieszkaniec Dobczyc (miasta w Polsce)


SJP.pl


dobczyczanka

mieszkanka Dobczyc (miasta w Polsce)


SJP.pl


dobczyn

wieś w Polsce


SJP.pl

2 miejscowości w Polsce:

  • Dobczyn – wieś w woj. mazowieckim, w pow. wołomińskim, w gminie Klembów
  • Dobczyn – wieś w woj. wielkopolskim, w pow. śremskim, w gminie Śrem

Inne znaczenia:

  • Dobczyn – przystanek kolejowy we wsi Dobczyn, w województwie mazowieckim, w powiecie wołomińskim, w gminie Klembów

Wikipedia


dobek

nazwisko


SJP.pl

  • Dobek – nazwisko
  • Patryk Dobek (ur. 1994) – polski lekkoatleta
  • Zygmunt Jaksa Dobek – podstarości sieradzki (1778–1793), skarbnik sieradzki (1772–1778)
  • Rafał Dobek (ur. 1973) – polski historyk, europeista, doktor habilitowany nauk humanistycznych, nauczyciel akademicki
  • Czesław Dobek (1910–1973) – powieściopisarz, poeta, dziennikarz radiowy
  • Krzysztof Dobek – polski fizyk, doktor habilitowany nauk fizycznych, nauczyciel akademicki
  • Jerzy Dobek (ur. 1936) – polski prawnik i polityk
  • Anna Dobek (ur. 1996) – polska lekkoatletka, sprinterka
  • Andrzej Dobek (ur. 1946) – polski fizyk, profesor nauk fizycznych, nauczyciel akademicki
  • Bogusława Dobek-Ostrowska (ur. 1955) – polska politolog, historyk, dr hab. nauk humanistycznych, profesor zwyczajny
  • Stanisław Dobek Łowczowski – sędzia ziemski kamieniecki (1569–1582/1583)

Wikipedia


doberman

rasa psa obronnego o krótkiej sierści i czarnym umaszczeniu, należąca do tej samej grupy co pinczer, sznaucer, molos i szwajcarski pies pasterski


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy

 (1.1) kynol. silny i duży, wilkowaty pies z grupy pinczerów, o gładkiej ciemnej sierści;

Wiktionary

Doberman – rasa psa zaliczana do grupy pinczerów. Krajem pochodzenia tej rasy są Niemcy. W klasyfikacji FCI zaliczona została do grupy 2 (pinczery i sznaucery, molosy, szwajcarskie psy górskie i do bydła, pozostałe rasy), sekcji 1 (pinczery i sznaucery). Psy tej rasy celem uzyskania kwalifikacji hodowlanych muszą być poddane próbom pracy. Typ wilkowaty.

Wikipedia

Przykłady

składnia.

kolokacje.

synonimy.

antonimy.

hiperonimy.

 (1.1) pies

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

frazeologia.

etymologia.

 (1.1) etym|niem|Dobermann.; od nazwiska hodowcy psów F. L. Dobermanna

uwagi.

 (1.1) zobacz też: Indeks:Polski - Rasy psów

tłumaczenia.

* angielski: (1.1) Doberman, Dobermann, Doberman Pinscher

* arabski: (1.1) دوبرمان

* baskijski: (1.1) doberman

* bułgarski: (1.1) доберман m.

* duński: (1.1) dobermann w.

* francuski: (1.1) dobermann m.

* hiszpański: (1.1) dóberman m.

* japoński: (1.1) ドーベルマン

* litewski: (1.1) dobermanas m.

* niemiecki: (1.1) Dobermann m.

* norweski (bokmål): (1.1) dobermann

* nowogrecki: (1.1) ντόμπερμαν m.

* perski: (1.1) دوبرمن

* rosyjski: (1.1) доберман-пинчер m.

* ukraiński: (1.1) до́берман m.

* włoski: (1.1) dobermann m.

źródła.

odmiana.

przykłady.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: dɔˈbɛrmãn, AS: dobermãn

Wiktionary

Synonimy:

antonimy.

hiperonimy.

 (1.1) pies

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

frazeologia.

etymologia.

 (1.1) etym|niem|Dobermann.; od nazwiska hodowcy psów F. L. Dobermanna

uwagi.

 (1.1) zobacz też: Indeks:Polski - Rasy psów

tłumaczenia.

* angielski: (1.1) Doberman, Dobermann, Doberman Pinscher

* arabski: (1.1) دوبرمان

* baskijski: (1.1) doberman

* bułgarski: (1.1) доберман m.

* duński: (1.1) dobermann w.

* francuski: (1.1) dobermann m.

* hiszpański: (1.1) dóberman m.

* japoński: (1.1) ドーベルマン

* litewski: (1.1) dobermanas m.

* niemiecki: (1.1) Dobermann m.

* norweski (bokmål): (1.1) dobermann

* nowogrecki: (1.1) ντόμπερμαν m.

* perski: (1.1) دوبرمن

* rosyjski: (1.1) доберман-пинчер m.

* ukraiński: (1.1) до́берман m.

* włoski: (1.1) dobermann m.

źródła.

odmiana.

przykłady.

składnia.

kolokacje.

synonimy.

Wiktionary


dobermanka

samica dobermana (psa obronnego o krótkiej sierści i czarnym umaszczeniu)


SJP.pl


dobić

1. dopłynąć do brzegu
2. zabić kogoś bliskiego śmierci
3. osiągnąć cel
4. wbić do końca


SJP.pl

czasownik przechodni dokonany (ndk. dobijać)

 (1.1) dokonany od|dobijać.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈdɔbʲit͡ɕ, AS: dobʹić

Wiktionary

Powiązane:

 czas. dobijać ndk., bić ndk.

 rzecz. dobicie n., dobijanie n., bicie n.

Wiktionary


dobicie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|dobić.

Wiktionary

Powiązane:

 czas. dobić, bić

 rzecz. dobijanie n.

Wiktionary


dobiec

1. biegnąc, osiągnąć jakiś cel;
2. o głosie, dźwięku: dotrzeć z pewnej odległości;
3. osiągnąć jakiś moment, kres w czasie


SJP.pl

czasownik nieprzechodni dokonany (ndk. dobiegać)

 (1.1) biegnąc, osiągnąć jakiś cel

 (1.2) o czasie: nadejść, nastać

 (1.3) o głosie, dźwięku: dotrzeć z pewnej odległości

 (1.4) o drodze, ścieżce: zaprowadzić dokądś

 (1.5) osiągnąć jakiś moment, kres w czasie

 (1.6) o człowieku: osiągnąć jakiś wiek

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Dobiegła do rozsuwanych bezszelestnie drzwi wieżowca.

 (1.3) W nocnej ciszy dobiegły mnie stłumione odgłosy awantury.

 (1.5) Końca dobiegła piąta kadencja samorządu.

 (1.6) Gdy dobiegł czterdziestki, był już ministrem, potem dyrektorem koncernu, wreszcie mianowano go lordem.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. dobieg mrz., dobiegaczka ż.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1-6) dobiegnąć

Wiktionary


dobiechna

imię żeńskie


SJP.pl

Dobiesława, Dobosława – staropolskie imię żeńskie, złożone z członów Dobie- ("stosowna, zdatna" albo "waleczna, dzielna") i -sława ("sława"). Po raz pierwszy odnotowane w dawnych dokumentach w 1284 roku. Imię to mogło oznaczać "ciesząca się słuszną sławą", "słynąca z dzielności" lub in. Niektóre możliwe staropolskie zdrobnienia: Dobachna, Dobala, Dobiechna, Dobka, Dochna.

Wikipedia


dobiechniny

przymiotnik dzierżawczy - należący do Dobiechny lub z nią związany


SJP.pl


dobiecin

wieś w Polsce


SJP.pl

Miejscowości w Polsce
  • Dobiecin – wieś w woj. łódzkim, w pow. bełchatowskim, w gminie Bełchatów
  • Dobiecin – osada w woj. łódzkim, w pow. bełchatowskim, w gminie Bełchatów
  • Dobiecin – wieś w woj. mazowieckim, w pow. grójeckim, w gminie Chynów
  • Dobiecin – wieś w woj. mazowieckim, w pow. grójeckim, w gminie Mogielnica

Wikipedia


dobiecki

nazwisko


SJP.pl

  • Andrzej Dobiecki (????) – poseł, cześnik
  • Artur Dobiecki (1884-1948) – ekonomista, polityk
  • Eustachy Onufry Feliks Dobiecki (1855–1919) – polityk i działacz społeczny
  • Grzegorz Dobiecki – dziennikarz
  • Wincenty Dobiecki (1787-1872) – generał
  • Wojciech Dobiecki (1782-1862) – generał

Wikipedia


dobieg

1. końcówka biegu, dobieganie do mety;
2. droga samolotu od momentu dotknięcia kołami ziemi do zatrzymania się


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) lotn. faza lądowania trwająca od zetknięcia się podwozia z ziemią do zatrzymania się statku powietrznego;

 (1.2) środ. sport. dobieganie do mety

Wiktionary

Dobieg – faza lądowania polegająca na wyhamowaniu statku powietrznego po zetknięciu się podwozia z ziemią.

Długością dobiegu nazywa się drogę przebytą przez lądujący samolot od momentu zetknięcia z ziemią do czasu zatrzymania się. Długość dobiegu samolotu determinuje wymiary lotnisk.

Skrócenie dobiegu uzyskuje się poprzez zastosowanie:

  • hamulców podwozia
  • odwracaczy ciągu
  • spadochronów hamujących
  • hamulców aerodynamicznych (w mniejszym stopniu).

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ˈdɔbʲjɛk, AS: dobʹi ̯ek

Wiktionary

Powiązane:

 czas. dobiegać/dobiec

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) finisz

Wiktionary


dobiegać

potocznie: używać czegoś do biegania aż do jakiegoś momentu


SJP.pl

czasownik niedokonany

 (1.1) niedokonany od|dobiec.

 (1.2) rzad. niedokonany od|dobiegnąć.

 (1.3) daw. niedokonany od|dobieżeć.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. dobieg mrz., dobiegaczka ż.

Wiktionary


dobiegaczka

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) środ. fot. tryb pracy aparatu fotograficznego polegający na przewidywaniu ruchu obiektu i na tej podstawie automatycznym korygowaniu ostrości; wyprzedzający autofocus

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Dzięki dobiegaczce można zachować ostrość obiektów przybliżających się i oddalających od aparatu.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌdɔbʲjɛˈɡat͡ʃka, AS: dobʹi ̯egačka

Wiktionary

Powiązane:

 czas. dobiegać ndk., dobiec dk.

 rzecz. dobieganie, dobiegnięcie

Wiktionary


dobiegniew

imię męskie


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna

 (1.1) geogr. miasto w Polsce;

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy, nazwa własna

 (2.1) imię|polski|m.

Wiktionary

Dobiegniew (do 1945 niem. Woldenberg) – miasto w Polsce w województwie lubuskim, w powiecie strzelecko-drezdeneckim, siedziba gminy miejsko-wiejskiej Dobiegniew, położone nad jeziorem Wielgie. Przez miasto przepływa rzeka Mierzęcka Struga.

Ośrodek turystyczno-wypoczynkowy i usługowy. Przemysł spożywczy.

Według danych GUS z 30 czerwca 2024 Dobiegniew liczył 2970 mieszkańców.

Wikipedia

Przykłady

 (2.1) Pan Dobiegniew, oprócz jeżdżenia rowerem, wykonuje również prywatnie strony internetowe.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: dɔˈbʲjɛ̇ɟɲɛf, AS: dobʹi ̯ėǵńef

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Dobiegniewowa ż.

:: zdrobn. Gniewko m.

Wiktionary


dobiegniewa

imię żeńskie


SJP.pl

Dobiegniewa – żeńska forma imienia Dobiegniew, nienotowana w źródłach staropolskich.

Dobiegniewa imieniny obchodzi 30 stycznia.

Wikipedia


dobiegniewianin

mieszkaniec Dobiegniewa (miasta w Polsce)


SJP.pl


dobiegniewianka

mieszkanka Dobiegniewa (miasta w Polsce)


SJP.pl


dobiegniewiny

przymiotnik dzierżawczy - należący do Dobiegniewy lub z nią związany


SJP.pl


dobiegniewostwo

Dobiegniew z małżonką; Dobiegniewowie


SJP.pl


dobiegniewowie

Dobiegniew z małżonką; Dobiegniewostwo


SJP.pl


dobiegniewowy

przymiotnik dzierżawczy - należący do Dobiegniewa lub z nim związany


SJP.pl


dobiegniewski

Dobiegniew


SJP.pl

Patrz:

Dobiegniew

dobiegowy

związany z dobiegiem


SJP.pl


dobiemir

imię męskie


SJP.pl

Dobiemir, Dobiemiar, Dobiemier, Dobimir(?) – staropolskie imię męskie, złożone z członów Dobie- ("stosowny, zdatny" albo "waleczny, dzielny") i -mir ("pokój, spokój, dobro"). Imię to mogło oznaczać "ten, kto zapewnia pokój".

Dobiemir imieniny obchodzi 2 stycznia, 5 lutego i 7 sierpnia.

Wikipedia


dobiemirostwo

Dobiemir z małżonką; Dobiemirowie


SJP.pl


dobiemirowie

Dobiemir z małżonką; Dobiemirostwo


SJP.pl


dobiemirowy

przymiotnik dzierżawczy - należący do Dobiemira lub z nim związany


SJP.pl


dobierać

1. znajdować bezpośredni dostęp do czegoś;
2. odpowiadać sobie, dopasowywać się


SJP.pl

czasownik przechodni niedokonany (dk. dobrać)

 (1.1) wybierać, wyszukiwać coś lub kogoś odpowiedniego

czasownik zwrotny niedokonany dobierać się (dk. dobrać się)

 (2.1) znajdować łatwy dostęp do czegoś

 (2.2) ukracać czyjąś bezkarność

 (2.3) dobrze się z kimś dopasowywać, odpowiadać sobie wzajemnie

 (2.4) próbować wykorzystać kogoś seksualnie

Wiktionary

Przykłady

 (2.2) Nie można nad tym przejść obojętnie, zwłaszcza, gdy państwo bez żenady dobiera się do każdego, który jest na bakier z fiskusem i innymi wierzycielami.

 (2.3) To istotna kwestia doboru małżeńskiego – homogamia. W pary dobierają się osoby o podobnej sytuacji społecznej, materialnej. Taka zasada obowiązuje w nowoczesnym społeczeństwie i realizowana jest nieświadomie: zakochujemy się w kimś o podobnym stylu życia, postawie […]

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. dobór m., dobranie n., dobieranie n.

 czas. dobrać dk.

 przym. doborowy, dobrany

Wiktionary


dobieralny

dający się dobrać, polegający na dobieraniu


SJP.pl


dobieranie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|dobierać.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. niedobieranie n., dobór mrz.

 czas. dobrać, dobierać ndk.

Wiktionary


dobierarka

środowiskowo: wyszukiwarka internetowa umożliwiająca znalezienie produktów dopasowanych do szukanego produktu, kompatybilnych z szukanym produktem itp.


SJP.pl


dobies

nazwisko


SJP.pl


dobieszków

wieś w Polsce


SJP.pl

Dobieszków – wieś w Polsce, w województwie łódzkim, w powiecie zgierskim, w gminie Stryków.

Wikipedia


dobieszowice

wieś w Polsce


SJP.pl

W Polsce
  • Dobieszowice – wieś w woj. opolskim, w pow. krapkowickim, w gminie Walce
  • Dobieszowice – wieś w woj. śląskim, w pow. będzińskim, w gminie Bobrowniki
  • Dobieszowice – gromada

Wikipedia


dobieszyn

wieś w Polsce


SJP.pl

W Polsce
  • Dobieszyn – wieś w woj. mazowieckim, w pow. białobrzeskim, w gminie Stromiec
  • Dobieszyn – wieś w woj. podkarpackim, w pow. krośnieńskim, w gminie Jedlicze
  • Dobieszyn – gromada
  • Dobieszyn – stacja kolejowa w Dobieszynie, w województwie mazowieckim

Wikipedia


dobiesław

imię męskie


SJP.pl

imię
  • Dobiesław (imię)
  • Dobiesław (zm. ok. 1243) – pierwszy znany z dokumentów kasztelan małogoski
  • Dobiesław (ur. ok. 1230, zm. 1280 r.) – kasztelan zawichojski, kasztelan żarnowski, kasztelan wiślicki
W Polsce
  • Dobiesław – wieś w woj. zachodniopomorskim, w pow. gryfickim, w gminie Płoty
  • Dobiesław – osada w woj. zachodniopomorskim, w pow. policki, w gminie Nowe Warpno
  • Dobiesław – wieś w woj. zachodniopomorskim, w pow. sławieńskim, w gminie Darłowo
  • Dobiesław – gromada
  • Dobiesław – dawna gmina
  • Dobiesław – nieczynny przystanek kolejowy w Dobiesławiu, w powiecie gryfickim, w województwie zachodniopomorskim

Wikipedia


dobiesława

imię żeńskie


SJP.pl

Dobiesława, Dobosława – staropolskie imię żeńskie, złożone z członów Dobie- ("stosowna, zdatna" albo "waleczna, dzielna") i -sława ("sława"). Po raz pierwszy odnotowane w dawnych dokumentach w 1284 roku. Imię to mogło oznaczać "ciesząca się słuszną sławą", "słynąca z dzielności" lub in. Niektóre możliwe staropolskie zdrobnienia: Dobachna, Dobala, Dobiechna, Dobka, Dochna.

Wikipedia


dobiesławiny

przymiotnik dzierżawczy - należący do Dobiesławy lub z nią związany


SJP.pl


dobiesławostwo

Dobiesław z małżonką; Dobiesławowie


SJP.pl


dobiesławowie

Dobiesław z małżonką; Dobiesławostwo


SJP.pl


dobiesławowy

przymiotnik dzierżawczy - należący do Dobiesława lub z nim związany


SJP.pl


dobieżeć

dawniej: dobiec;
1. biegnąc, osiągnąć jakiś cel;
2. o głosie, dźwięku: dotrzeć z pewnej odległości;
3. osiągnąć jakiś moment, kres w czasie


SJP.pl


dobijak

niewielka ryba morska z rzędu okoniokształtnych


SJP.pl

Dobijak (Hyperoplus lanceolatus) – gatunek morskiej ryby okoniokształtnej z rodziny dobijakowatych (Ammodytidae).

Wikipedia


dobijakowate

rodzina ryb morskich z rzędu okoniokształtnych, przypominających węgorze


SJP.pl

Dobijakowate (Ammodytidae) – rodzina morskich ryb okoniokształtnych.

Występowanie: Ocean Arktyczny, Indyjski, Spokojny i Atlantycki. W polskich wodach Morza Bałtyckiego występuje dobijak i tobiasz.

Wikipedia


dobijakowaty

o cechach dobijakowatych (rodzina ryb)


SJP.pl


dobijanie

manewr podchodzenia statku do nabrzeża lub innego statku, w którym dopływa on jedynie siłą bezwładności


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|dobijać.

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Zaczynamy dobijanie do brzegu, przygotujcie się.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌdɔbʲiˈjä̃ɲɛ, AS: dobʹii ̯ä̃ńe

Wiktionary

Powiązane:

 czas. dobijać ndk., dobić dk.

 rzecz. dobitka, dobicie

 przym. dobitny

 przysł. dobitnie

Wiktionary


dobino

wieś w Polsce


SJP.pl

2 miejscowości w Polsce:

  • Dobino – osada w woj. zachodniopomorskim, w pow. świdwińskim, w gminie Połczyn-Zdrój
  • Dobino – wieś w woj. zachodniopomorskim, w pow. wałeckim, w gminie Wałcz

Wikipedia


dobiszewski

Osoby o tym nazwisku:

  • Antoni Dobiszewski – polski działacz komunistyczny i związkowy, nauczyciel
  • Artur Dobiszewski – polski wokalista i gitarzysta folkowy.

Wikipedia


dobisława

imię żeńskie


SJP.pl


dobitek

m.in. w piłce nożnej i hokeju: uderzenie na bramkę rywala następujące bezpośrednio po wcześniejszym uderzeniu


SJP.pl


dobitka

m.in. w piłce nożnej i hokeju: uderzenie na bramkę rywala następujące bezpośrednio po wcześniejszym uderzeniu


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) sport. poprawienie strzału piłką lub krążkiem, końcowe uderzenie

 (1.2) daw. zakończenie

Wiktionary

Dobitka – rzut do kosza przeciwnika w koszykówce, następujący tuż po zebraniu piłki z kosza przeciwnika po niecelnym rzucie.

Dobić piłkę można na kilka sposobów:

  • po zebraniu piłki z kosza, opadnięciu i ponownym wybiciu w celu wykonania rzutu
  • w powietrzu, bez opadnięcia na parkiet, złapanie piłki i jednoczesny rzut do kosza.

Wikipedia

Powiązane:

 rzecz. dobijanie n.

Wiktionary


dobitnie

przysłówek sposobu

 (1.1) stanowczo i jasno, często głośno i w obrazowy sposób

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Wiktor dobitnie wyraził swój sprzeciw.

 (1.1) Trybunał Konstytucyjny jak i sądy administracyjne dobitnie podkreślały w swych orzeczeniach zasadę samodzielności jednostek samorządu terytorialnego i jej ochronę prawną.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: dɔˈbʲitʲɲɛ, AS: dobʹitʹńe

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. dobijanie n., dobitność ż.

 przym. dobitny

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) dosadnie, stanowczo, wymownie, wyraziście, bez cienia wątpliwości

Wiktionary


dobitniej

stopień wyższy od przysłówka: dobitnie


SJP.pl


dobitniejszy

stopień wyższy od przymiotnika: dobitny


SJP.pl


dobitność

dobitny


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) cecha tego, co jest dobitne, wyraziste, niepozostawiające wątpliwości

Wiktionary

Patrz:

dobitny

Wymowa:

IPA: dɔˈbʲitnɔɕt͡ɕ, AS: dobʹitność

Wiktionary

Powiązane:

 przym. dobitny

 przysł. dobitnie

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) niedwuznaczność, dosadność, wyrazistość

Wiktionary


dobitny

wyraźny, głośny


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) wyraźny, który nie pozostawia wątpliwości

Wiktionary

Wymowa:

IPA: dɔˈbʲitnɨ, AS: dobʹitny

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. dobitność ż., dobijanie n.

 przysł. dobitnie

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) wyraźny, wyrazisty, jasny, pewny, oczywisty, kategoryczny

Wiktionary


dobkowski

nazwisko


SJP.pl

Dobkowski
  • Bolesław Dobkowski – polski Sprawiedliwy wśród Narodów Świata
  • Antonina Dobkowska – polska Sprawiedliwa wśród Narodów Świata
  • Wincenty Dobkowski – polski Sprawiedliwy wśród Narodów Świata
  • Mieczysław Dobkowski – polski Sprawiedliwy wśród Narodów Świata
  • Tadeusz Dobkowski – polski Sprawiedliwy wśród Narodów Świata
  • Dariusz Dobkowski – polski aktor
  • Jan Dobkowski – polski artysta malarz
  • Wiesław Dobkowski – polski polityk

Wikipedia


dobnia

narzędzie drewniane w kształcie cylindra z rękojeścią - służy do ubijania, wbijania


SJP.pl


dobniak

drewniany młotek kamieniarski


SJP.pl


dobok

[czytaj: tobok] ubiór zawodnika taekwondo; tobok


SJP.pl

Dobok – nazwa pochodząca z języka koreańskiego, używana do określenia ubrania treningowego w koreańskich sztukach walki. Odpowiednik japońskiego Gi. Przez laików nazywany kimonem.Nazwa dobok używana jest przede wszystkim przez osoby trenujące Taekwondo.

Dobok składa się z 3 elementów: bluzy (sang-i), spodni(ha-i) i pasa (ti).Krój doboku różni się w zależności od reprezentowanej federacji i stopnia zaawansowania.

Wikipedia


dobokaretka

jednostka rozliczeniowa kosztów użytkowania karetki pogotowia


SJP.pl


dobór

wybieranie odpowiednich elementów; selekcja


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) wybranie najodpowiedniejszych do określonego celu osób, zwierząt lub przedmiotów

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Małżeństwo to umowa na długo, nieraz na całe życie i trzeba, oprócz aspektów uczuciowych i innych, wziąć również pod uwagę sprawę doboru fizycznego.

Wiktionary

Powiązane:

 czas. dobierać ndk., dobrać dk.

 rzecz. dobieranie n., dobranie n.

 przym. doborowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) wybór, selekcja

Wiktionary


doborowość

doborowy


SJP.pl

Patrz:

doborowy

doborowy

doskonały, przedni, najlepszy w swoim gatunku


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) książk. będący rezultatem najlepszego doboru

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Rozwiązaniem problemu zajmuje się doborowy zespół specjalistów z różnych dziedzin.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. dobór m.

 czas. dobierać ndk., dobrać dk.

Wiktionary


dobóść

sprawić komuś przykrość, dotkliwie dokuczyć, stać się powodem zmartwień; dopiec, dogryźć


SJP.pl


dobosiewicz

nazwisko


SJP.pl

Dobosiewicz:

  • Krystyna Dobosiewicz (1931 - 2007), polski lekarz ortopeda i traumatolog
    • Metoda Dobosiewicz, metoda rehabilitacji
  • Stanisław Dobosiewicz (1910 - 2007)

Wikipedia


dobośna

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) geogr. hydron. rzeka na Białorusi, prawy dopływ Dniepru

Wiktionary


dobosz

członek orkiestry wojskowej grający na bębnie


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) muz. wojsk. człowiek grający na bębnie w orkiestrze, szczególnie wojskowej;

Wiktionary

Dobosz (z węgierskiego dobos) – członek orkiestry (szczególnie wojskowej) grający na bębnie. W wojskach europejskich od końca średniowiecza wybijał takt w marszu i w czasie ataku oraz przekazywał sygnały natarcia, odwrotu i alarmu. W Polsce pierwotnie zwano dobosza bębnicą, od XVI wieku doboszem, w XVIII i na początku XIX wieku pałkarzem.

Inna nazwa dobosza to tarabaniarz (od taraban). Doboszami w armiach często bywały dzieci żołnierze.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ˈdɔbɔʃ, AS: doboš

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz.

:: fż. doboszka ż.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) werblista

Wiktionary


doboszka

dobosz


SJP.pl

Patrz:

dobosz

doboszyński

nazwisko


SJP.pl

Osoby o tym nazwisku:

  • Adam Doboszyński – polski adwokat, ziemianin
  • Adam Doboszyński – polski polityk, oficer
  • Eugeniusz Doboszyński – polski prawnik, urzędnik samorządowy
  • Leon Doboszyński – polski specjalista uprawy łąk i pastwisk

Wikipedia


dobowo

przysłówek czasu

 (1.1) przez całą dobę

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Doustnie stosuje się dobowo 4,5 g surowca lub 1,5–3 g wyciągu płynnego lub 1,5 g nalewki.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. doba

 przym. dobowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) na dobę

Wiktionary


dobowy

związany z dobą


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) mający związek z dobą; trwający dobę

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Padł nowy rekord dobowej liczby potwierdzonych zakażeń koronawirusem w Polsce.

 (1.1) Zgodnie z danymi Urzędu Transportu Kolejowego dobowa wymiana pasażerska na przystanku w 2017 roku wynosiła 10-19 osób.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. doba ż.

 przysł. dobowo

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) całodobowy, dwudziestoczterogodzinny, okołodobowy

Wiktionary


dobra

1. potocznie: dobrze, zgoda (partykuły);
2. jednostka walutowa Wysp Świętego Tomasza i Książęcej, wyspiarskim państwie w Zatoce Gwinejskiej


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) geogr. nazwa dwóch miast oraz kilkunastu miejscowości w Polsce;

 (1.2) geogr. rzeka na Dolnym Śląsku, prawy dopływ Widawy;

Wiktionary

  • dobra – w ekonomii to wszystkie środki, które mogą być wykorzystane, bezpośrednio lub pośrednio, do zaspokojenia potrzeb ludzkich.
  • dobra – jednostka monetarna Wysp Świętego Tomasza i Książęcej
  • dobra – dawniej majątek ziemski, posiadłość, duże gospodarstwo rolne

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ˈdɔbra, AS: dobra

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. dobroć ż., Dobre n., dobrzanin m., dobrzanka ż.

 przym. dobrski, dobrzański, dobrzyński

Wiktionary


dobrać

1. znaleźć bezpośredni dostęp do czegoś;
2. odpowiadać sobie, dopasować się


SJP.pl

czasownik przechodni dokonany

 (1.1) dokonany od|dobierać.

czasownik zwrotny dokonany dobrać się (ndk. dobierać się)

 (2.1) dokonany od|dobierać się.

Wiktionary

Przykłady

 (2.1) W pokoju ktoś dobrał się do wzmacniacza, podłączył swój magazynek, buchnęła muzyka niepodobna do niczego, czego tu słuchałem.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. dobór mrz., dobranie n., dobieranie n.

 czas. dobierać ndk.

 przym. doborowy, dobrany

Wiktionary


dobraczyn

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna

 (1.1) geogr. wieś na Ukrainie, w rejonie sokalskim obwodu lwowskiego;

Wiktionary

Dobraczyn (ukr. Добрячин) – wieś na Ukrainie, w rejonie czerwonogrodzkim obwodu lwowskiego. Wieś liczy 815 mieszkańców.

Wikipedia

Powiązane:

 przym. dobraczyński

Wiktionary


dobraczyński

nazwisko


SJP.pl

Jan Dobraczyński, ps. literackie i dziennikarskie: Eugeniusz Kurowski, j.d., J.D. (ur. 20 kwietnia 1910 w Warszawie, zm. 5 marca 1994 tamże) – polski pisarz i publicysta, uczestnik kampanii wrześniowej i powstania warszawskiego, generał brygady, poseł na Sejm PRL I i IX kadencji, działacz katolicki i narodowy, członek Polskiego Komitetu Obrońców Pokoju w 1949. Sprawiedliwy wśród Narodów Świata oraz Budowniczy Polski Ludowej.

Wikipedia


dobranie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|dobrać.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. niedobranie n., dobór mrz.

 czas. dobierać, dobrać ndk.

Wiktionary


dobranoc

rodzaj pożegnania wieczornego


SJP.pl

wykrzyknik

 (1.1) pożegnanie używane wieczorem, kiedy chcemy komuś życzyć dobrej, spokojnej nocy

rzeczownik, rodzaj żeński

 (2.1) pot. telew. program dla dzieci nadawany wieczorem w radiu i telewizji

Wiktionary

Dobranoc – album Lecha Janerki wydany w 1997 roku nakładem wytwórni Koch International.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Idziesz już spać? Zatem dobranoc, śpij dobrze!

 (2.1) Kładź się spać! Już dawno po dobranocy!

Wiktionary

Wymowa:

IPA: dɔˈbrãnɔt͡s, AS: dobrãnoc

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. dobranocka ż.

 przym. dobranockowy

 wykrz. dobrej nocy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) dobrej nocy

 (2.1) wieczorynka, dobranocka

Wiktionary


dobranocka

wieczorny program dla dzieci nadawany w radiu lub telewizji; wieczorynka


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) pot. program telewizyjny adresowany do dzieci emitowany wieczorem

Wiktionary

Wieczorynka (zamiennie: Dobranocka) – nadawany na antenie radiowej lub telewizyjnej krótki program dla dzieci na dobranoc, w radiu najczęściej w formie słuchowiska, w telewizji jako seriale animowane lub lalkowe. Pierwotnie nazwa ta używana była także na określenie bajek do czytania na dobranoc, np. zbiory dobranocek (wieczorynek), najpiękniejszych dobranocek czy dobranocek na każdy dzień roku.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Dzieciaki poszły na dobranockę.

Wiktionary

Powiązane:

 wykrz. dobranoc

 rzecz. dobranoc ż.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) wieczorynka

Wiktionary


dobranockowy

związany z dobranocką


SJP.pl


dobranowice

wieś w Polsce


SJP.pl

W Polsce
  • Dobranowice – wieś w woj. małopolskim, w pow. krakowskim, w gminie Igołomia-Wawrzeńczyce
  • Dobranowice – wieś w woj. małopolskim, w pow. wielickim, w gminie Wieliczka
  • Dobranowice – gromada
  • Dobranowice – dawna gmina

Wikipedia


dobrany

dostosowany, zharmonizowany, zgodny


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) taki, który pasuje

forma czasownika.

 (2.1) imiesłów przymiotnikowy bierny od dobrać

Wiktionary

Dobřany (niem. Dobrzan, 1939-45: Wiesengrund) − miasto w Czechach, w kraju pilzneńskim. Według danych z 31 grudnia 2003 powierzchnia miasta wynosiła 3 531 ha, a liczba jego mieszkańców 5 779 osób.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Jest to reakcja zachodząca wyłącznie w obecności odpowiednio dobranych fermentów.

Wiktionary

Powiązane:

 czas. dobierać ndk., dobrać dk.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) dopasowany, dostosowany, dostrojony, odpowiedni, pasujący, zgodny, zharmonizowany

Wiktionary


dobrawa

1. Dobrawa (?-977) księżniczka czeska, żona Mieszka I; Dąbrówka;
2. imię żeńskie


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) rzad. imię|polski|ż.;

Wiktionary

Dobrawa – staropolskie imię żeńskie pochodzenia słowiańskiego. Wywodzi się od słowa oznaczającego "las dębowy" (cz. doubrava jest odpowiednikiem polskiej dąbrowy) lub od słowa oznaczającego „dosyć dobra, czasem dobra” (por. dobrawa, jak biaława, zimnawa itp) lub jest to skrót od złożonego imienia Dobrosława. Dwie ostatnie etymologie (zwłaszcza pierwszą z nich) potwierdza kronika Thietmara, w której tłumaczy on to słowo jako „dobra”.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Studenci mają szansę porozmawiać z nimi i poznać szczegóły dotyczące procesu rekrutacji – mówi Dobrawa Chmielewska (…).

Wiktionary

Wymowa:

IPA: dɔˈbrava, AS: dobrava

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz.

:: zdrobn. Dobrawka ż., Dobrusia ż.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) zdrobn. Dobrawka, Dobrusia

Wiktionary


dobrawola

tylko w przestarzałych wyrażeniach: po dobrawoli, z dobrawoli - z własnej chęci, dobrowolnie


SJP.pl


dobrcz

wieś w Polsce


SJP.pl

Dobrcz – (niem. Dobsch, 1942–1945 Dauben) wieś w Polsce, położona w województwie kujawsko-pomorskim, w powiecie bydgoskim, w gminie Dobrcz. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa bydgoskiego.

Wikipedia


dobrczanin

mieszkaniec wsi: Dobrcz


SJP.pl


dobrczanka

mieszkanka wsi Dobrcz


SJP.pl


dobre

1. to, co w kodeksie moralnym człowieka jest oceniane jako pomyślne, pożyteczne, wartościowe; dobro;
2. książkowo: interes, zadowolenie, pomyślność, szczęście; pożytek, korzyść; dobro;
3. kierowanie się w postępowaniu życzliwością dla otoczenia; dobroć


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) książk. wszystko, co wartościowe w sensie moralnym czy religijnym

 (1.2) książk. wszystko, co w jakikolwiek sposób korzystne

forma przymiotnika.

 (2.1) n. lp. i nmos. lm. od: dobry

Wiktionary

Dobre (dawn. Dobre Stare) – miasto w Polsce, położone w województwie mazowieckim, w powiecie mińskim, siedziba miejsko-wiejskiej gminy Dobre.

Dobre uzyskało lokację miejską w 1530 roku, zdegradowane do rangi wsi 1 stycznia 1852 roku. W latach 1867–1954 siedziba wiejskiej gminy Rudzienko (do 1919 w powiecie radzymińskim, od 1919 w powiecie mińskim). W latach 1954–1972 siedziba gromady Dobre. Od 1973 w gminie Dobre. W latach 1975–1998 należało administracyjnie do województwa siedleckiego. 1 stycznia 2024 odzyskało prawa miejskie, stając się tysięcznym miastem Polski.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Dzieci trzeba za dobre od czasu do czasu pochwalić.

 (1.2) Aktorka zagrała w serialu „Na dobre i na złe”.

 (1.2) Wiele dobrego wydarzyło się w życiu Franka w tych ostatnich miesiącach.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈdɔbrɛ, AS: dobre

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. dobry mrz., dobro n., dobroć ż., dobrota ż., przedobrzenie n., Dobre nmos., Dobry mrz.

 czas. przedobrzyć dk.

 przym. dobry

 przysł. dobrze

 wykrz. dobry, dobrze

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) dobro

Wiktionary


dobrecki

przymiotnik od: Dobrcz; dobrski


SJP.pl


dobrkowo

wieś w Polsce


SJP.pl

Dobrkowo (niem. Daberkow ) – wieś sołecka w Polsce położona w województwie zachodniopomorskim, w powiecie łobeskim, w gminie Radowo Małe. W latach 1818–1945 miejscowość administracyjnie należała do Landkreis Regenwalde (Powiat Resko) z siedzibą do roku 1860 w Resku, a następnie w Łobzie.

Według danych z 2011 roku wieś liczyła 52 mieszkańców.

W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa szczecińskiego.

Zobacz też: Dobrków

Wikipedia


dobrnąć

dotrzeć dokądś z trudem, wysiłkiem


SJP.pl


dobro

to, co jest uznawane za wartościowe; przeciwieństwo zła


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) jedna z dwóch podstawowych wartości moralnych, przeciwieństwo zła;

 (1.2) czyjaś korzyść, zysk

 (1.3) rzecz mająca wartość

 (1.4) czwarta litera głagolicy (Ⰴ), odpowiednik litery „d”

 (1.5) muz. w country: gitara z metalowym rezonatorem, która podczas gry spoczywa poziomo a struny szarpie się pazurkami lub plektronem;

Wiktionary

Dobro – jedno z podstawowych (pierwotnych) pojęć etycznych, utożsamiane z pojęciem bytu. W moralności dobro określa poprawność (zgodność z normami moralnymi) czynów i zachowań człowieka.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Obywatel nie powinien dbać tylko o siebie, lecz troszczyć się o dobro wspólne.

 (1.2) Wszystko, co robię, robię z myślą o dobru nas i naszych dzieci.

 (1.3) Podatek dochodowy obejmuje przychody ze sprzedaży dóbr i świadczenia usług.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈdɔbrɔ, AS: dobro

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. dobre n., dobry mrz., dobroć ż., dobrota ż., przedobrzenie n., Dobre nmos., Dobry m.

 czas. przedobrzyć dk.

 przym. dobry

 przysł. dobrze

 wykrz. dobry, dobrze

Wiktionary


dobrobycik

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) zdrobn. od dobrobyt

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) To nie dobrobyt, lecz tylko mały dobrobycik.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. dobrobyt m.

Wiktionary


dobrobyt

dostatek, zamożność


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) dobre warunki materialne

Wiktionary

Dobrobyt – warunki bytowe gwarantujące wysoki poziom życia oraz satysfakcję w sferze kulturalnej.

Według koncepcji neoliberalnych najprostszym miernikiem dobrobytu jest poziom PKB per capita (na jednego mieszkańca). Dobrobyt jest uzależniony od stopnia podziału PKB między konsumpcję indywidualną a społeczną oraz od struktury rzeczowej dochodu narodowego. Takie sposoby utożsamiania dobrobytu z PKB nie uwzględniają nierówności społecznych w rozkładzie PKB i stoją w opozycji do założeń zrównoważonego rozwoju.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: dɔˈbrɔbɨt, AS: dobrobyt

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz.

:: zdrobn. dobrobycik mrz.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) bogactwo, dostatek, obfitość, zamożność, zasobność; przest. majętność

Wiktionary


dobroć

1. kierowanie się w postępowaniu życzliwością i chęcią niesienia pomocy;
2. dawniej: dobra jakość czegoś


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) cecha postępowania odznaczająca się życzliwością

 (1.2) cecha tego, co jest dobre

 (1.3) fiz. wielkość charakteryzująca ilościowo układ rezonansowy;

Wiktionary

Dobroć (symbol: Q) – wielkość charakteryzująca ilościowo układ rezonansowy. Określa, ile razy amplituda wymuszonych drgań rezonansowych jest większa niż analogiczna amplituda w obszarze częstości nierezonansowych.

Dobroć wyraża się wzorem:

Q=2\pi {\frac {E_{d}}{E_{s}}}=2\pi f_{r}{\frac {E_{d}}{P}},

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Rozwijaj pełną miłości dobroć względem wszystkich istot, bez rozróżniania.

 (1.2) Młodsza córka, która była wiernym portretem swojego ojca pod względem swojej dobroci i prawości, oprócz tego była jedną z najpiękniejszych dziewcząt, które można było znaleźć.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈdɔbrɔt͡ɕ, AS: dobroć

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. dobre n., dobry mrz., dobro n., dobrota ż., Dobra ż.

 przym. dobrotliwy, dobry

 przysł. dobrze

 wykrz. dobrze, dobry

Wiktionary


dobrocha

zdrobnienie od: Dobrosława


SJP.pl


dobrochna

imię żeńskie


SJP.pl

Dobrosława, Dobroslava – starosłowiańskie imię żeńskie złożone z członów Dobro- („dobry”) i -sława („sława”), oznaczające tę, która „cieszy się dobrą sławą”. Popularniejsze stało się w XIX wieku, kiedy w ramach panslawizmu przywracano imiona słowiańskie; swojej wnuczce nadał takie drugie imię Julian Ursyn Niemcewicz.

Wikipedia


dobrochniny

przymiotnik dzierżawczy - należący do Dobrochny lub z nią związany


SJP.pl


dobrochoczy

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) mitsłow. nieufny lecz sprawiedliwy leśny demon z Podlasia, wzrostu drzewa;

Wiktionary

Dobrochoczy – istota demoniczna opiekująca się lasem znana wyłącznie u Słowian wschodnich.

W przeciwieństwie do Leszego, który był przede wszystkim panem zwierzyny leśnej, Dobrochoczy był opiekunem rosnących w lesie roślin. Był także od niego mniej kapryśny i bardziej pokojowo nastawiony do ludzi odwiedzających las. Odnosił się do nich nieufnie, jednakże był uważany za sprawiedliwego sędziego. Opiekował się pokrzywdzonymi i karał nieuczciwych, dla których był bezlitosny. Zsyłał na nich dotkliwe choroby, a czasami również bolesną śmierć. Jego kary zawsze dotykały wyłącznie winnego, nigdy całej jego rodziny.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ˌdɔbrɔˈxɔt͡ʃɨ, AS: dobroχočy

Wiktionary


dobroci

1. kierowanie się w postępowaniu życzliwością i chęcią niesienia pomocy;
2. dawniej: dobra jakość czegoś


SJP.pl


dobrocie

1. kierowanie się w postępowaniu życzliwością i chęcią niesienia pomocy;
2. dawniej: dobra jakość czegoś


SJP.pl


dobrociech

imię męskie


SJP.pl

Dobrociech — staropolskie imię męskie, złożone z członu Dobro- ("dobry") oraz -ciech ("cieszyć"). Może ono oznaczać "tego, którego cieszy dobro". Odpowiednik tego imienia, jakim jest Dobrotech, jest notowany w języku czeskim, słoweńskim i połabskim.

Dobrociech imieniny obchodzi 5 czerwca i 8 czerwca.

Zobacz też:

  • Dobrociechy – wieś
  • Dobrociesz – wieś

Wikipedia


dobrociechostwo

Dobrociech z małżonką; Dobrociechowie


SJP.pl


dobrociechowie

Dobrociech z małżonką; Dobrociechostwo


SJP.pl


dobrociechowy

przymiotnik dzierżawczy - należący do Dobrociecha lub z nim związany


SJP.pl


dobrocin

wieś w Polsce


SJP.pl

W Polsce
  • Dobrocin – wieś w woj. dolnośląskim, w pow. dzierżoniowskim, w gminie Dzierżoniów
  • Dobrocin – osada w woj. warmińsko-mazurskim, w pow. ostródzkim, w gminie Małdyty
  • Dobrocin – gromada
  • Dobrocin – przystanek kolejowy w województwie warmińsko-mazurskim

Wikipedia


dobroczyńca

człowiek świadczący innym dobro


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) książk. osoba świadcząca innym dobro, osoba dobroczynna

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Dnia 31 marca 1888 r. zmarł w Turynie we Włoszech siedemdziesięciotrzyletni starzec, ksiądz Jan Bosco, dobroczyńca młodzieży, prawdziwy apostoł i założyciel zakonu św. Franciszka Salezego całkowicie poświęcającego się wychowaniu młodzieży zaniedbanej, osieroconej i opuszczonej.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. dobroczynność ż.

 przym. dobroczynny

 przysł. dobroczynnie

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) książk. filantrop; przest. dobrodziej, łaskawca, wspomożyciel

Wiktionary


dobroczyńczyni

dobroczyńca


SJP.pl

Patrz:

dobroczyńca

dobroczynek

rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy

 (1.1) ogrod. arachn. nazwa systematyczna|Phytoseiulus., roztocze żywiące się innymi roztoczami, stosowane jako środek zwalczania szkodników

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Naturalnym wrogiem przędziorka jest dobroczynek szklarniowy.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. dobroczynność ż.

Wiktionary


dobroczynność

niesienie pomocy materialnej ubogim; filantropia, beneficencja


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) działalność polegająca na bezinteresownym niesieniu pomocy potrzebującym

 (1.2) daw. instytucja filantropijna

 (1.3) odprzym. cecha tego, co jest dobroczynne; cecha tych, którzy są dobroczynni

Wiktionary

Filantropia (stgr. φιλανθρωπία philanthrōpia – dobroczynność, życzliwość; φιλάνθρωπος philánthrōpos – kochający ludzkość) – formalne i nieformalne działania osób oraz grup, instytucji i przedsiębiorstw, nakierowane na zaspokojenie potrzeb jednostek, wspólnot oraz społeczności lokalnych w wymiarach: materialnym, duchowym i moralnym oraz mające na celu kultywowanie tradycji, jak również reformy i zmiany społeczne.

Wikipedia

Powiązane:

 rzecz. dobroczyńca mos., dobroczynek m.

 przym. dobroczynny

 przysł. dobroczynnie

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) filantropia

 (1.3) cecha

Wiktionary


dobroczynny

1. przynoszący korzyść lub ulgę;
2. niosący pomoc, np. instytucja dobroczynna


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) przynoszący korzyść, dobry, przydatny, wartościowy

 (1.2) służący pomocą osobom potrzebującym, wspierający potrzebujących

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌdɔbrɔˈt͡ʃɨ̃nːɨ, AS: dobroč•ny

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. dobroczyńca mos., dobroczynność ż.

 przysł. dobroczynnie

Wiktionary

Synonimy:

 (1.2) charytatywny

Wiktionary


dobroczyński

nazwisko


SJP.pl


dobroduszniak

potocznie, żartobliwie o osobie dobrodusznej


SJP.pl


dobrodusznie

przysłówek

 (1.1) w sposób dobroduszny

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. dobroduszność ż.

 przym. dobroduszny

Wiktionary


dobroduszniej

stopień wyższy od przysłówka: dobrodusznie


SJP.pl


dobroduszniejszy

rzadki stopień wyższy od przymiotnika: dobroduszny; bardziej dobroduszny


SJP.pl


dobroduszno-ironiczny

dobroduszny i ironiczny


SJP.pl


dobroduszność

łagodność, dobrotliwość


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) cecha tego, co dobroduszne; cecha tych, którzy są dobroduszni

Wiktionary

Powiązane:

 przym. dobroduszny

 przysł. dobrodusznie

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) poczciwość

Wiktionary


dobroduszny

1. taki, który jest życzliwie nastawiony do innych, o łagodnym, pozytywnym usposobieniu;
2. świadczący o takich cechach


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) mający łagodne, życzliwe usposobienie

 (1.2) wyrażający dobroduszność

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. dobroduszność ż.

 przysł. dobrodusznie

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) poczciwy

Wiktionary


dobrodziej

1. przestarzałe: osoba świadcząca innym dobro; dobroczyńca, filantrop, benefaktor;
2. dawny tytuł grzecznościowy;
3. regionalnie: ksiądz


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) przest. dobroczyńca

 (1.2) przest. tytuł grzecznościowy

 (1.3) przest. (dziś gwara. i reg.) ksiądz

Wiktionary

Wymowa:

IPA: dɔˈbrɔd͡ʑɛ̇j, AS: dobroʒ́ėi ̯

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. dobrodziejstwo n.

:: fż. dobrodziejka ż.

:: zdrobn. dobrodziejaszek mos.

 przym. dobrodziejski

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) współcz. dobroczyńca

Wiktionary


dobrodziejaszek

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) gwara. zdrobn. od: dobrodziej

 (1.2) pot. poufale o księdzu

Wiktionary

Przykłady

 (1.2) Mówią, że dobrodziejaszka przywiozą dopiero po sumie.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. dobrodziej mos., dobrodziejka ż., dobrodziejstwo n.

 przym. dobrodziejski

Wiktionary


dobrodziejka

1. przestarzałe: kobieta świadcząca innym dobro; filantropka;
2. dawny tytuł grzecznościowy


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) przest. kobieta świadcząca innym dobro

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Naszej dobrodziejce zawdzięczamy wzniesienie nowej siedziby biblioteki.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. dobrodziejstwo n.

:: fm. dobrodziej mos.

:: zdrobn. dobrodziejaszek mos.

 przym. dobrodziejski

Wiktionary


dobrodziejski

dobrodziej


SJP.pl

przymiotnik dzierżawczy

 (1.1) należący do dobrodzieja lub dobrodziejki

przymiotnik relacyjny

 (2.1) dotyczący dobrodzieja lub dobrodziejki, związany z dobrodziejem lub dobrodziejką

Wiktionary

Patrz:

dobrodziej

Powiązane:

 rzecz. dobrodziej mos., dobrodziejka ż., dobrodziejstwo ż., dobrodziejaszek mos.

Wiktionary


dobrodziejstwo

dobro wyświadczone komuś


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) książk. dobro komuś okazane

 (1.2) książk. pozytywne skutki jakiegoś działania, rozwoju określonej dziedziny życia

 (1.3) daw. tytuł grzecznościowy używany w stosunku do pary małżeńskiej

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Ezechiasz jednak nie odwdzięczył się za wyświadczone dobrodziejstwo, ponieważ jego serce uniosło się pychą, i dlatego zapłonął gniew Boży nad nim, nad Judą i nad Jerozolimą

 (1.3) Więc poddaję się z chęcią i gotowością woli asaństwa dobrodziejstwa — odpowiedziałem z ukłonem i sercem pełnym ukontentowania.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. dobrodziej mos., dobrodziejaszek mos., dobrodziejka ż.

 przym. dobrodziejski

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) dobro

 (1.2) korzyść, zysk

Wiktionary


dobrodzień

miasto w Polsce


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna

 (1.1) geogr. miasto w Polsce;

Wiktionary

Dobrodzień (dodatkowa nazwa niem. Guttentag) – miasto na Górnym Śląsku, w województwie opolskim, w powiecie oleskim, siedziba gminy miejsko-wiejskiej Dobrodzień. Miasto znajduje się między Opolem a Lublińcem. W latach 1975–1998 miasto administracyjnie należało do woj. częstochowskiego. Przed rokiem 1975 Dobrodzień należał do powiatu lublinieckiego.Miejscowość położona na historycznej ziemi lublinieckiej.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Krysia kupiła sobie meble z Dobrodzienia.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: dɔˈbrɔd͡ʑɛ̇̃ɲ, AS: dobroʒ́ė̃ń

Wiktionary

Powiązane:

 przym. dobrodzieński

Wiktionary


dobrodzienianin

mieszkaniec Dobrodzienia (miasta w Polsce)


SJP.pl


dobrodzienianka

mieszkanka Dobrodzienia (miasta w Polsce)


SJP.pl


dobrodzieński

Dobrodzień


SJP.pl

Patrz:

Dobrodzień

dobrodzika

przestarzale: dobrodziejka


SJP.pl


dobrogniew

Dobrzegniew – staropolskie imię męskie, złożone z członów Dobrze- („dobry”) oraz -gniew („gniew”). Mogło oznaczać „ten, którego gniew jest zawsze dobry” lub in.

Dobrzegniew imieniny obchodzi 20 stycznia.

Wikipedia


dobrogost

imię męskie


SJP.pl

Dobrogost – staropolskie imię męskie. Składa się z członu Dobro- („dobry”) i -gost („gościć”, „gość”). Mogło oznaczać "dobry, życzliwy dla gości". Odpowiednik tego imienia, Dobrohost, występuje w językach: czeskim, słowackim, serbsko-chorwackim i ruskim.

Wikipedia


dobrogostostwo

Dobrogost z małżonką; Dobrogostowie


SJP.pl


dobrogostowie

Dobrogost z małżonką; Dobrogostostwo


SJP.pl


dobrogostowy

przymiotnik dzierżawczy - należący do Dobrogosta lub z nim związany


SJP.pl


dobrogoszcz

nazwisko


SJP.pl

  • Dobrogost – imię, od którego pochodzi Dobrogoszcz, będąca nazwą odosobową (dzierżawczą)
  • Dobrogoszcz – jezioro na Pojezierzu Kaszubskim

6 miejscowości w Polsce:

  • Dobrogoszcz – wieś w woj. dolnośląskim, w pow. strzelińskim, w gminie Strzelin
  • Dobrogoszcz – osada leśna w woj. podlaskim, w pow. siemiatyckim, w gminie Grodzisk
  • Dobrogoszcz – wieś w woj. pomorskim, w pow. kościerskim, w gminie Kościerzyna
  • Dobrogoszcz – osada w województwie zachodniopomorskim, w powiecie gryfińskim, w gminie Trzcińsko-Zdrój
  • Dobrogoszcz – osada w woj. zachodniopomorskim, w pow. wałeckim, w gminie Wałcz
  • Dobrogoszcz – wieś w woj. zachodniopomorskim, w pow. szczecineckim, w gminie Szczecinek

Wikipedia


dobrogowski

nazwisko


SJP.pl


dobrohostów

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna

 (1.1) geogr. wieś na Ukrainie, w rejonie drohobyckim obwodu lwowskiego;

Wiktionary

Dobrohostów (ukr. Доброгостів, Dobrohostiw) – wieś na Ukrainie w rejonie drohobyckim należącym do obwodu lwowskiego.

Wieś Dobrohostow położona na przełomie XVI i XVII wieku w powiecie drohobyckim ziemi przemyskiej województwa ruskiego, wieś Dobrohostaw w drugiej połowie XVII wieku należała do starostwa drohobyckiego.

W Dobrohostowie urodził się Iwan Boberski (1873-1947), ukraiński pedagog i popularyzator masowej kultury fizycznej.

Wikipedia

Powiązane:

 przym. dobrohostowski

Wiktionary


dobrojewo

wieś w Polsce


SJP.pl

W Polsce
  • Dobrojewo – wieś w woj. lubuskim, w pow. międzyrzeckim, w gminie Skwierzyna
  • Dobrojewo – wieś w woj. wielkopolskim, w pow. szamotulskim, w gminie Ostroróg
  • Dobrojewo – kolonia w woj. zachodniopomorskim, w pow. choszczeńskim, w gminie Drawno
  • Dobrojewo – zamknięty przystanek kolejowy w Dobrojewie, w woj. wielkopolskim

Wikipedia


dobromat

automat do wpłacania datków na cele charytatywne przy użyciu płatności elektronicznych; datkomat, zbiórkomat


SJP.pl


dobromiejski

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z Dobrym Miastem, dotyczący Dobrego Miasta

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Dobre Miasto n.

Wiktionary


dobromierski

przymiotnik od: Dobromierz


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z Dobromierzem, dotyczący Dobromierza

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Dobromir mos., Dobromierz m., dobromierzanin m., dobromierzanka ż.

Wiktionary


dobromierz

wieś w Polsce


SJP.pl

  • Dobromierz – wersja imienia Dobromir
W Polsce
  • Dobromierz – wieś w woj. dolnośląskim, w pow. świdnickim, w gminie Dobromierz
  • Dobromierz – wieś w woj. kujawsko-pomorskim, w pow. bydgoskim, w gminie Nowa Wieś Wielka
  • Dobromierz – wieś w woj. świętokrzyskim, w pow. włoszczowskim, w gminie Kluczewsko

Wikipedia


dobromieszczanin

mieszkaniec Dobrego Miasta (miasta w Polsce)


SJP.pl


dobromieszczanka

mieszkanka Dobrego Miasta (miasta w Polsce)


SJP.pl


dobromil

1. miasto na Ukrainie;
2. wieś w Polsce


SJP.pl

  • Dobromił – imię męskie
W Polsce
  • Dobromil – kolonia w woj. dolnośląskim, w pow. polkowickim, w gminie Radwanice
  • Dobromil – wieś w woj. podlaskim, w pow. bielskim, w gminie Bielsk Podlaski
  • Dobromil – kolonia wsi Dobromil w woj. podlaskim, w pow. bielskim, w gminie Bielsk Podlaski
  • Dobromil – część wsi Łukowo w woj. wielkopolskim w pow. obornickim, w gminie Oborniki
  • Dobromil – dawna gmina wiejska istniejąca w latach 1952–1954 w woj. białostockim

Wikipedia


dobromiliny

przymiotnik dzierżawczy - należący do Dobromiły lub z nią związany


SJP.pl


dobromilski

Dobromil


SJP.pl

Patrz:

Dobromil

dobromir

imię męskie


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy, nazwa własna

 (1.1) imię|polski|m.;

Wiktionary

Dobromir, Dobromier – staropolskie imię męskie, złożone z członów Dobro- („dobry”) i -mir („pokój, spokój, dobro”). Mogło ono oznaczać „obyś był dobry jako twórca/obrońca pokoju”. Imię to jest notowane od 1265 roku, występuje także w języku czeskim, serbskim, chorwackim i bułgarskim. Staropolskie zdrobnienia: Dobry, Dobrak, Dobran, Dobrota (masc.), Dobrzej, Dobrzyna (masc.), Dobra (masc.), Dobral, Dobrasz, Dobrek, Dobrko, Dobroch, Dobroj, Dobrona (masc.), Dobronia (masc.), Dobronisz, Dobroń, Dobrost, Dobrosta (masc.), Dobrosz, Dobrosza (masc.), Dobroszek, Dobroszka (masc.), Dobrotczan, Dobrotka (masc.), Dobruj, Dobrul, Dobrusz, Dobruszka (masc.), Dobrył(ek), Dobryłko, Dobrzesz, Dobrzęta, Dobrzych, Dobrzynica, Dobrzysz, Dobrzyszek, Dobrzyszko, Doch, Dochel, Dosz, Doszek, Doszko.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Mam na imię Dobromir, a to moja dziewczyna Genowefa.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: dɔˈbrɔ̃mʲir, AS: dobrõmʹir

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Dobromierz m.

:: fż. Dobromira ż.

 przym. Dobromirowy, dobromierski

Wiktionary


dobromira

imię żeńskie


SJP.pl

Dobromira – staropolskie imię żeńskie, złożone z członów Dobro- ("dobry") i -mira ("pokój, spokój, dobro"). Mogło ono oznaczać "ta, która ceni pokój". W źródłach polskich poświadczone w XIII wieku.

Dobromira imieniny obchodzi 31 marca.

Męskie odpowiedniki: Dobromir, Dobromier, Dobromirz.

Wikipedia


dobromirostwo

Dobromir z małżonką; Dobromirowie


SJP.pl


dobromirowie

Dobromir z małżonką; Dobromirostwo


SJP.pl


dobromirowy

przymiotnik dzierżawczy - należący do Dobromira (Dobromiry) lub z nim (z nią) związany


SJP.pl


dobromirzyny

przymiotnik dzierżawczy - należący do Dobromiry lub z nią związany


SJP.pl


dobromił

imię męskie


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy, nazwa własna

 (1.1) imię|polski|m.;

forma rzeczownika.

 (2.1) D. lm. od: Dobromiła

Wiktionary

Dobromił – męski odpowiednik imienia Dobromiła, nienotowany w źródłach staropolskich.

Dobromił imieniny obchodzi 5 kwietnia, 5 czerwca, 11 października, 21 października.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: dɔˈbrɔ̃mʲiw, AS: dobrõmʹiu̯

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Dobromiła ż.

Wiktionary


dobromiła

imię żeńskie


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) imię|polski|ż.;

forma rzeczownika.

 (2.1) D. i B. lp. od: Dobromił

Wiktionary

Dobromiła – staropolskie imię żeńskie, złożone z członów Dobro- ("dobro, dobra") i -miła ("miła"). Mogło oznaczać "ta, która jest dobra i miła". W źródłach polskich poświadczone w XII wieku (lata 1185 – 1186).

Dobromiła imieniny obchodzi 4 października i 11 października.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) 4 i 11 października przypadają imieniny Dobromiły.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌdɔbrɔ̃ˈmʲiwa, AS: dobrõmʹiu̯a

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz.

:: zdrobn. Dobromiłka ż., Dobrusia ż., Dobrunia ż.

:: fm. Dobromił mos.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) zdrobn. Dobromiłka, Dobrusia, Dobrunia

Wiktionary


dobromiłostwo

Dobromił z małżonką; Dobromiłowie


SJP.pl


dobromiłowie

Dobromił z małżonką; Dobromiłostwo


SJP.pl


dobromiłowy

przymiotnik dzierżawczy - należący do Dobromiła (Dobromiły) lub z nim (z nią) związany


SJP.pl


dobromysł

imię męskie


SJP.pl

Dobromysł — staropolskie imię męskie. Składa się z członu Dobro- („dobry”) i -mysł („myśleć”, „myśl”). Mogło oznaczać „dobry w myśleniu”, lub ewentualnie „mający dobre myśli”. Imię Dobromysl występuje także w językach: czeskim, serbskim, chorwackim, słoweńskim i połabskim. Istniał także odpowiednik znaczeniowy tego imienia w sanskrycie: Su-mati- („miej/mający dobrą myśl”, czyli „bądź mądry”); człon su- oznacza „dobrze, dobry”. Staropolskie zdrobnienia: Dobry, Dobrak, Dobran, Dobrota (masc.), Dobrzej, Dobrzyna (masc.), Dobra (masc.), Dobral, Dobrasz, Dobrek, Dobrko, Dobroch, Dobroj, Dobrona (masc.), Dobronia (masc.), Dobronisz, Dobroń, Dobrost, Dobrosta (masc.), Dobrosz, Dobrosza (masc.), Dobroszek, Dobroszka (masc.), Dobrotczan, Dobrotka (masc.), Dobruj, Dobrul, Dobrusz, Dobruszka (masc.), Dobrył(ek), Dobryłko, Dobrzesz, Dobrzęta, Dobrzych, Dobrzynica, Dobrzysz, Dobrzyszek, Dobrzyszko, Doch, Dochel, Dosz, Doszek, Doszko.

Wikipedia


dobromysłostwo

Dobromysł z małżonką; Dobromysłowie


SJP.pl


dobromysłowie

Dobromysł z małżonką; Dobromysłostwo


SJP.pl


dobromysłowy

przymiotnik dzierżawczy - należący do Dobromysła lub z nim związany


SJP.pl


dobroń

wieś w Polsce


SJP.pl

Dobroń (1943–1945 Dobberwalde) – wieś w Polsce położona w województwie łódzkim, w powiecie pabianickim, w gminie Dobroń.

Leży nad rzeką Grabią, przy linii kolejowej między Pabianicami i Łaskiem, z przystankiem Dobroń.

Wikipedia


dobronieg

imię żeńskie


SJP.pl


dobroniega

imię żeńskie


SJP.pl

Dobroniega – staropolskie imię żeńskie, złożone z dwóch członów: Dobro- ("dobra") i -niega ("rozkosz"). Mogło zatem oznaczać "ta, która dostarcza przyjemnosci, rozkoszy".

Dobroniega imieniny obchodzi 20 stycznia i 26 sierpnia.

Znane osoby noszące imię Dobroniega:

  • Dobroniega Maria – księżna polska, żona Kazimierza I Odnowiciela, matka króla Bolesława II Szczodrego

Wikipedia


dobronieżyny

przymiotnik dzierżawczy - należący do Dobroniegi lub z nią związany


SJP.pl


dobroński

przymiotnik od: Dobroń


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z Dobroniem, dotyczący Dobronia

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Dobroń m., dobronianin m., dobronianka ż.

Wiktionary


dobrosąsiedzki

przymiotnik

 (1.1) taki, jak między dobrymi sąsiadami

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. dobrosąsiedztwo n.

Wiktionary


dobrosąsiedztwo

dobre życie z sąsiadami, stosunki dobrego sąsiedztwa


SJP.pl


dobrosielski

nazwisko


SJP.pl


dobrostan

rzadziej: dobre samopoczucie


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) subiektywnie odczuwany stan zadowolenia ze swojego stanu fizycznego i psychicznego w połączeniu poczuciem bezpieczeństwa

Wiktionary

  • dobrostan psychiczny
  • dobrostan subiektywny
  • dobrostan zwierząt
  • Dobrostan (wieś)

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Od zawsze jesteśmy za całkowitym zakazem hodowli norek ze względu na środowisko, zdrowie publiczne, a przede wszystkim dobrostan zwierząt.

Wiktionary


dobrostanowy

dobrostan


SJP.pl

Patrz:

dobrostan

dobrosz

nazwisko


SJP.pl

Dobrosław – staropolskie imię męskie

W Polsce
  • Dobrosław – wieś w woj. łódzkim, w pow. wieruszowskim, w gminie Lututów
  • Dobrosław – osada w woj. zachodniopomorskim, w pow. drawskim, w gminie Złocieniec
  • Kolonia Dobrosław – wieś w woj. łódzkim, w pow. wieruszowskim, w gminie Lututów
Na Ukrainie
  • Dobrosław – osiedle typu miejskiego w obwodzie odeskim, rejonu odeskiego

Wikipedia


dobroszyce

wieś w Polsce


SJP.pl

Dobroszyce (niem. Juliusburg) – wieś w Polsce (1663–1928 miasto) położona w województwie dolnośląskim, w powiecie oleśnickim; siedziba gminy Dobroszyce, należącej do aglomeracji wrocławskiej.

Wikipedia


dobroszycki

Dobroszyce


SJP.pl

Patrz:

Dobroszyce

dobroszyczanin

mieszkaniec Dobroszyc (wsi w Polsce)


SJP.pl


dobroszyczanka

mieszkanka Dobroszyc (wsi w Polsce)


SJP.pl


dobrosław

imię męskie


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy, nazwa własna

 (1.1) imię|polski|m.;

forma rzeczownika.

 (2.1) D. lm. od: Dobrosława

Wiktionary

Dobrosław – staropolskie imię męskie

W Polsce
  • Dobrosław – wieś w woj. łódzkim, w pow. wieruszowskim, w gminie Lututów
  • Dobrosław – osada w woj. zachodniopomorskim, w pow. drawskim, w gminie Złocieniec
  • Kolonia Dobrosław – wieś w woj. łódzkim, w pow. wieruszowskim, w gminie Lututów
Na Ukrainie
  • Dobrosław – osiedle typu miejskiego w obwodzie odeskim, rejonu odeskiego

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Dobrosław to rzadko spotykane obecnie imię.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Dobrosława ż.

Wiktionary


dobrosława

imię żeńskie


SJP.pl

Dobrosława, Dobroslava – starosłowiańskie imię żeńskie złożone z członów Dobro- („dobry”) i -sława („sława”), oznaczające tę, która „cieszy się dobrą sławą”. Popularniejsze stało się w XIX wieku, kiedy w ramach panslawizmu przywracano imiona słowiańskie; swojej wnuczce nadał takie drugie imię Julian Ursyn Niemcewicz.

Wikipedia


dobrosławiny

przymiotnik dzierżawczy - należący do Dobrosławy lub z nią związany


SJP.pl


dobrosławostwo

Dobrosław z małżonką; Dobrosławowie


SJP.pl


dobrosławowie

Dobrosław z małżonką; Dobrosławostwo


SJP.pl


dobrosławowy

przymiotnik dzierżawczy - należący do Dobrosława (Dobrosławy) lub z nim (z nią) związany


SJP.pl


dobrota

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) przest. imię|polski|ż.

Wiktionary

Dobrota (cyr. Доброта) – miasto w Czarnogórze, w gminie Kotor. W 2011 roku liczyło 8189 mieszkańców.

Leży na wschodnim wybrzeżu Zatoki Kotorskiej. Pierwsza historyczna wzmianka pochodzi z 1260 roku.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: dɔˈbrɔta, AS: dobrota

Wiktionary


dobrotliwie

przysłówek

 (1.1) na sposób dobrotliwy

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Ludwik panował dobrotliwie dwadzieścia lat.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. dobrotliwość ż.

 przym. dobrotliwy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) dobrodusznie, łagodnie, łaskawie, miłosiernie, miłościwie

Wiktionary


dobrotliwiej

stopień wyższy od przysłówka: dobrotliwie


SJP.pl


dobrotliwość

dobrotliwy


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) cecha tego, co dobrotliwe; cecha tych, którzy są dobrotliwi

Wiktionary

Patrz:

dobrotliwy

Powiązane:

 przym. dobrotliwy

 przysł. dobrotliwie

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) dobroduszność, dobroć, anielskość

Wiktionary


dobrotliwszy

stopień wyższy od przymiotnika: dobrotliwy


SJP.pl


dobrotliwy

dobroduszny, łagodny


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) ktoś odznaczający się dobrocią i łagodnością

 (1.2) coś przyjemnego, przynoszący ulgę

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Święty mikołaj to taki dobrotliwy staruszek przynoszący dzieciom prezenty.

 (1.2) Finowie już dawno temu zauważyli dobrotliwy wpływ sauny na nasze zdrowie i samopoczucie.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌdɔbrɔˈtlʲivɨ, AS: dobrotlʹivy

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. dobry mrz., dobroć ż., dobrota ż., dobrotliwość ż.

 przysł. dobrotliwie

 przym. dobry

 wykrz. dobry

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) dobroduszny, łagodny

 (1.2) kojący, dobroczynny

Wiktionary


dobrotwór

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna

 (1.1) geogr. osiedle typu miejskiego, a dawniej miasteczko, na Ukrainie w rejonie kamioneckim obwodzie lwowskim;

Wiktionary

Dobrotwór (ukr. Добротвір) – osiedle typu miejskiego na Ukrainie w obwodzie lwowskim (rejon kamionecki). 6409 mieszkańców (2020), w 2001 było ich 6683.

W II Rzeczypospolitej wieś powiecie kamioneckim województwa tarnopolskiego. W kwietniu 1944 nacjonaliści ukraińscy z OUN-UPA zamordowali tutaj 50 Polaków, rabując i paląc polskie zagrody oraz miejscowy kościół.

Wikipedia

Powiązane:

 przym. dobrotworski

Wiktionary


dobrów

wieś w Polsce


SJP.pl

W Polsce
  • Dobrów – wieś w woj. mazowieckim, w pow. gostynińskim, w gminie Szczawin Kościelny
  • Dobrów – wieś w woj. świętokrzyskim, w pow. buskim, w gminie Tuczępy
  • Dobrów – wieś w woj. wielkopolskim, w pow. kolskim, w gminie Kościelec
  • Dobrów – dawna gmina wiejska istniejąca w XIX wieku w guberni warszawskiej
  • Dobrów – gromada

Wikipedia


dobrowit

imię męskie


SJP.pl

Dobrowit – staropolskie imię męskie, złożone z członów Dobro- („dobry”) i -wit („pan, władca”). Oznacza „dobrego pana”, „dobrego władcę” albo „dobrze rządzącego”. Istnieje dokładny odpowiednik znaczeniowy tego imienia w języku galijskim: Suvallos, z prainoeurop. elementem su- („dobrze, dobry”).

Dobrowit imieniny obchodzi 18 września.

Wikipedia


dobrowo

wieś w Polsce


SJP.pl

Dobrowo (niem. Groß Dubberow) – wieś sołecka Polsce, położona w województwie zachodniopomorskim, w powiecie białogardzkim, w gminie Tychowo.

W latach 1954–1961 wieś należała i była siedzibą władz gromady Dobrowo, po jej zniesieniu w gromadzie Pomianowo. W latach 1975–1998 wieś należała do województwa koszalińskiego.

Wikipedia


dobrowoj

imię męskie


SJP.pl

Dobrowoj — staropolskie imię męskie, złożone z członów Dobro- („dobry”) i -woj („wojownik”). Mogło ono mieć charakter życzący i oznaczać „ten, który będzie dobrym wojownikiem”. Po raz pierwszy notowane w 1397 roku.

Możliwe staropolskie zdrobnienia: Dobry, Dobrak, Dobran, Dobrota (masc.), Dobrzej, Dobrzyna (masc.), Dobra (masc.), Dobral, Dobrasz, Dobrek, Dobrko, Dobroch, Dobroj, Dobrona (masc.), Dobronia (masc.), Dobronisz, Dobroń, Dobrost, Dobrosta (masc.), Dobrosz, Dobrosza (masc.), Dobroszek, Dobroszka (masc.), Dobrotczan, Dobrotka (masc.), Dobruj, Dobrul, Dobrusz, Dobruszka (masc.), Dobrył(ek), Dobryłko, Dobrzesz, Dobrzęta, Dobrzych, Dobrzynica, Dobrzysz, Dobrzyszek, Dobrzyszko, Doch, Dochel, Dosz, Doszek, Doszko.

Wikipedia


dobrowolnie

przysłówek sposobu

 (1.1) w sposób dobrowolny, pozbawiony przymusu; z własnej woli

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Taki – powiem brutalnie – intelektualista, humanista i katolik, to co, nie wiedział, co robi? Przez nikogo nie zmuszany, nie przynaglany, przyszedł do nas dobrowolnie, wstąpił do partii i nie dlatego, że ktoś go do tego nakłaniał, tylko dlatego, że akceptował racje tej partii, jej program.

 (1.1) Ci, którzy dobrowolnie zgłoszą się sami, mogą liczyć na zmniejszenie wyroku o jedną trzecią w porównaniu z karami dla tych, których złapie policja.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌdɔbrɔˈvɔlʲɲɛ, AS: dobrovolʹńe

Wiktionary

Powiązane:

 przym. dobrowolny

 rzecz. dobrowolność ż.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) samochcąc

Wiktionary


dobrowolność

dobrowolny


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) odprzym. cecha tego, co jest dobrowolne; cecha tych, którzy są dobrowolni

Wiktionary

Dobrowolność – cecha działania etycznego, stanowiąca konieczny lub wystarczający warunek podlegania ocenom moralnym. Odpowiednimi przymiotnikami zastępującymi to słowo są: nieprzymuszony, niewymuszony, nieprzymusowy; spontaniczny, samodzielny, samorzutny, ochotniczy; bez przymusu, z własnej woli (dobrowolny datek).

Wikipedia

Patrz:

dobrowolny

Powiązane:

 przym. dobrowolny

 przysł. dobrowolnie

Wiktionary


dobrowolny

wynikający z własnej woli, działający bez przymusu


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) wynikający z własnej woli, działający bez przymusu

 (1.2) otwarty, publiczny

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌdɔbrɔˈvɔlnɨ, AS: dobrovolny

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. dobrowolność ż.

 przysł. dobrowolnie

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) własnowolny

Wiktionary


dobrowolski

nazwisko


SJP.pl

  • Adam Dobrowolski (1903–1981) – polski prawnik, oficer podczas II wojny światowej
  • Andrzej Dobrowolski (1921–1990) – polski kompozytor i pedagog
  • Antoni Bolesław Dobrowolski (1872–1954) – polski geofizyk, meteorolog i podróżnik
  • Emil Dobrowolski (ur. 1986) – lekkoatleta polski, długodystansowiec
  • Franciszek Dobrowolski (1830–1896) – działacz społeczny i polityczny
  • Gieorgij Dobrowolski (1928–1971) – radziecki astronauta
  • Grzegorz Dobrowolski – polski prawnik, sędzia, nauczyciel akademicki
  • Grzegorz Dobrowolski-Doliwa (1898–1952) – pułkownik, pilot
  • Henryk Dobrowolski (1904–1985) – polski poseł
  • Igor Dobrowolski (ur. 1967) – rosyjski piłkarz
  • Jacek Dobrowolski – strona ujednoznaczniająca
  • Jerzy Dobrowolski – strona ujednoznaczniająca
  • Kazimierz Dobrowolski – strona ujednoznaczniająca
  • Krzysztof Dobrowolski (1932–2016) – polski artysta grafik
  • Krzysztof Dobrowolski – polski dyplomata
  • Maciej Dobrowolski (ur. 1977) – polski siatkarz
  • Marek Dobrowolski (1920–1983) – polski scenograf
  • Michał Doliwo-Dobrowolski (1862–1919) – rosyjski elektrotechnik, elektryk i wynalazca
  • Odo Dobrowolski (1883–1917) – polski artysta malarz
  • Olgierd Michał Dobrowolski (1918-2005) – litewski duchowny, kaznodzieja i działacz ruchu oporu
  • Paweł Dobrowolski (ur. 1954) – polski dyplomata
  • Paweł Dobrowolski (ur. 1977) – polski perkusista, muzyk sesyjny, pedagog muzyczny
  • Piotr Dobrowolski – strona ujednoznaczniająca
  • Radosław Dobrowolski (ur. 1964) – polski geograf
  • Rafał Dobrowolski (ur. 1983) – polski łucznik
  • Ryszard Aleksander Dobrowolski (1945–2019) – polski socjolog
  • Stanisław Dobrowolski (1915–1993) – poseł do Krajowej Rady Narodowej i na Sejm Ustawodawczy, ambasador w Danii i Grecji
  • Stanisław Ryszard Dobrowolski (1907–1985) – polski pisarz, poeta, tłumacz
  • Tadeusz Dobrowolski (1899–1984) – polski historyk sztuki
  • Tomasz Dobrowolski (ur. 1960) – operator filmowy i telewizyjny
  • Waldemar Dobrowolski (ur. 1958) – polski polityk
  • Witold Dobrowolski – strona ujednoznaczniająca
  • Władysław Dobrowolski (1896–1969) – major piechoty Wojska Polskiego
  • Włodzimierz Dobrowolski – strona ujednoznaczniająca

Wikipedia


dobrowsky

nazwisko, m.in. Josef Dobrowsky (1889-1964), austriacki malarz


SJP.pl


dobrozmianowiec

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) neol. członek obozu rządowego skupionego wokół Prawa i Sprawiedliwości, także zwolennik rządów PiS

Wiktionary

Powiązane:

 przym. dobrozmianowy

Wiktionary


dobrozmianowy

przymiotnik

 (1.1) neol. iron. związany z rządami Prawa i Sprawiedliwości po 2015 r. oraz obozem politycznym skupionym wokół tej partii

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. dobrozmianowiec mos.

Wiktionary


dobrski

1. przymiotnik od: Dobra, Dobre
2. przymiotnik od: Dobrcz; dobrecki


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) dotyczący miejscowości Dobra, Dobre

 (1.2) dotyczący miejscowości Dobrcz

Wiktionary

Osoby o tym nazwisku:

  • Anna Tomaszewicz-Dobrska (1854-1918) – polska lekarka
  • Jan Dobrski – wicewojewoda chełmiński w XVIII wieku
  • Józef Dobrski – polski szlachcic, urzędnik
  • Julian Dobrski (1811-1886) – polski tenor operowy
  • Władysław Dobrski – chorąży michałowski w 1695 roku, ławnik chełmiński, podsędek chełmiński

Wikipedia

Powiązane:

 (1.1)

 rzecz. Dobra ż., Dobre n., dobrzanin m., dobrzanka ż.

 przym. dobrzański, dobrzyński

 (1.2)

 rzecz. Dobrcz m.

 przym. dobrecki

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) dobrzański, dobrzyński

 (1.2) dobrecki

Wiktionary


dobrucki

nazwisko


SJP.pl

  • Dobrucki – polskie nazwisko.

Osoby o nazwisku Dobrucki:

  • Gustaw Dobrucki (1873-1943) – polski lekarz, polityk
  • Józef Dobrucki (1726-1791) – kabalista, frankista
  • Mateusz Dobrucki (ur. 1520) – krakowski lutnik
  • Rafał Dobrucki (ur. 1976) – polski żużlowiec
  • Stanisław Dobrucki (1862-1919) – polski lekarz
  • Władysław Dobrucki (1918-2010) – polski profesor zwyczajny nauk technicznych
  • Zdzisław Dobrucki (1944-2021) – polski żużlowiec, trener sportu żużlowego

Wikipedia


dobrudża

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) hist. geogr. kraina historyczna między Morzem Czarnym a dolnym odcinkiem Dunaju;

Wiktionary

Dobrudża (rum. Dobrogea, bułg. Добруджа) – kraina historyczna między Morzem Czarnym a ostatnim przed ujściem odcinkiem Dunaju, podzielona obecnie między Rumunię i Bułgarię. Powierzchnia całkowita wynosi ok. 23 000 km².

Wikipedia

Powiązane:

 przym. dobrudzki, dobrudżański

Wiktionary


dobrudżański

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z Dobrudżą, dotyczący Dobrudży

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Dobrudża ż., Dobrudżanin mos.

 przym. dobrudzki

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) dobrudzki

Wiktionary


dobrudzki

przymiotnik od: Dobrudża


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) związany z Dobrudżą, dotyczący Dobrudży, pochodzący z Dobrudży

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Dobrudża ż.

 przym. dobrudżański

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) dobrudżański

Wiktionary


dobrusia

zdrobnienie od: Dobrosława (imię żeńskie)


SJP.pl


dobry

1. zgodny z zasadami moralnymi;
2. skłonny do pomocy;
3. satysfakcjonujący, dodatni;
4. o nastroju: pogodny;
5. będący zwiastunem czegoś pozytywnego;
6. starannie wykonujący swe obowiązki;
7. o organizmie, jego części: dobrze funkcjonujący;
8. starannie wykonany;
9. odpowiedni;
10. o potrawie, napoju: smaczny;
11. intratny, przynoszący zyski;
12. z nawiązką


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) miły, uczynny, usłużny, szlachetny

 (1.2) odpowiedni, pasujący do czegoś

 (1.3) pomyślny, udany

 (1.4) smaczny

 (1.5) grzeczny

 (1.6) świetny, znakomity w swojej dziedzinie

 (1.7) ciekawy, interesujący, wysokiej jakości

 (1.8) o nastroju wesoły, radosny

 (1.9) o zdrowiu, zmysłach zdrowy; szczególnie wyostrzony

 (1.10) korzystny

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (2.1) urz. eduk. nazwa oceny szkolnej 4

wykrzyknik

 (3.1) pot. dzień dobry

Wiktionary

Dobry (niem. Döbern (Ostpr.)) – wieś w Polsce położona w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie elbląskim, w gminie Godkowo.

Do 1954 roku siedziba gminy Dobry. W latach 1954–1971 wieś należała i była siedzibą władz gromady Dobry, po jej zniesieniu w gromadzie Godkowo. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa elbląskiego. Miejscowość leży w historycznym regionie Prus Górnych.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Jest pan dla mnie bardzo dobry.

 (1.2) Ta śrubka jest dobra.

 (1.3) Mam nadzieję, że miał pan dobrą podróż?

 (1.3) Gdy bezrobocie jest niskie, to sytuacja gospodarcza kraju jest dobra.

 (1.4) Najbardziej lubię kapustę. Jest bardzo dobra.

 (1.5) Byłeś wczoraj bardzo dobry, a dzisiaj strasznie rozrabiasz!

 (1.6) Pan Kowalski jest dobrym kierowcą.

 (1.7) właśnie leci dobry film w telewizji.

 (1.8) Mam dziś dobry humor.

 (1.9) Janek ma najlepszy słuch w całej klasie.

 (2.1) Pana syn ostatnio dostał z plastykaastyki dwa dobre i jeden niedostateczny.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈdɔbrɨ, AS: dobry

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. dobre n., dobro n., dobroć ż., dobrota ż., dobra nmos., przedobrzenie n., przedobrzanie n.

 czas. przedobrzać ndk., przedobrzyć dk.

 przym. dobrotliwy

 przysł. dobrze

 wykrz. dobra, dobrze

Wiktionary

Synonimy:

 (1.3) udany, pomyślny, przyjemny, wygodny

 (1.4) smaczny

 (1.5) grzeczny, posłuszny

 (1.6) świetny

 (1.10) korzystny

 (2.1) czwórka, czwóra

Wiktionary


dobrymir

dawne imię męskie


SJP.pl


dobrynin

wieś w Polsce


SJP.pl

Dobrynin (daw. Dobromin) – wieś w Polsce położona w województwie podkarpackim, w powiecie mieleckim, w gminie Przecław.

Wikipedia


dobryszyce

wieś w Polsce


SJP.pl

Dobryszyce – wieś w Polsce, położona w województwie łódzkim, w powiecie radomszczańskim, w gminie Dobryszyce.

Wieś królewska w tenucie radomszczańskiej w powiecie radomszczańskim województwa sieradzkiego w końcu XVI wieku. W latach 1954–1972 wieś należała i była siedzibą władz gromady Dobryszyce. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa piotrkowskiego.

Wikipedia


dobryszycki

przymiotnik od: Dobryszyce


SJP.pl


dobrzanianin

mieszkaniec Dobrzan (miasta w Polsce)


SJP.pl


dobrzanianka

mieszkanka Dobrzan (miasta w Polsce)


SJP.pl


dobrzaniecki

nazwisko


SJP.pl


dobrzanin

1. mieszkaniec Dobrego;
2. mieszkaniec Dobrej


SJP.pl


dobrzanka

1. mieszkanka Dobrej;
2. mieszkanka Dobrego


SJP.pl

Dobrzanka – niezamieszkana wieś w Polsce, w województwie podkarpackim, w powiecie przemyskim, w gminie Bircza. Leży na terenie Pogórza Przemyskiego nad potokiem Dobrzanka dopływem Lipki (dopływ Stupnicy).

Dobrzanka powstała prawdopodobnie na początku XVII w. Najstarsza zachowana wzmianka pochodzi z 1631 r. W tym czasie właścicielem Malawy wraz z Dobrzanka i sąsiednią Lipą był Jan Humnicki.

Wikipedia


dobrzański

przymiotnik od: Dobrzany


SJP.pl

Dobrzański (forma żeńska: Dobrzańska; liczba mnoga: Dobrzańscy) – polskie nazwisko. 1 stycznia 2023 w Polsce nosiło je co najmniej 4855 osób.

  • Anna Dobrzańska (1890–1979) – rzeźbiarka
  • Antoni Dobrzański (1804–1873) – ksiądz rzymskokatolicki, powstaniec krakowski
  • Antoni Dobrzański (1893-1953) – otolaryngolog, profesor
  • Barbara Dobrzańska – śpiewaczka operowa
  • Bohdan Bogumił Dobrzański (1901-1940) – rotmistrz kawalerii Wojska Polskiego
  • Bohdan Dobrzański (1909-1987) – gleboznawca
  • Wołodymyr Dobryański (1966) – ukraiński naukowiec, archeolog, historyk, speleolog, badacz zabytków, fortyfikacji i toponimii.
  • Henryk Dobrzański (Hubal) (1897–1940) – major kawalerii Wojska Polskiego
  • Jan Dobrzański (1820–1886) – redaktor i pisarz, działacz polityczny
  • Jan Dobrzański (1901–1997) – historyk
  • Leszek Dobrzański (ur. 1947) – inżynier, profesor nauk technicznych
  • Stanisław Dobrzański (1847–1880) – pisarz, tłumacz, reżyser i aktor
  • Stanisław Dobrzański (ur. 1949) – polityk

Wikipedia


dobrzany

1. mieszkaniec Dobrego;
2. mieszkaniec Dobrej


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj niemęskoosobowy, liczba mnoga, nazwa własna

 (1.1) geogr. miasto w Polsce;

Wiktionary

Dobrzany (niem. Jacobshagen, Jakobshagen) – miasto w północno-zachodniej Polsce, w województwie zachodniopomorskim, w powiecie stargardzkim, siedziba gminy miejsko-wiejskiej Dobrzany, na Pojezierzu Ińskim, nad jeziorem Szadzko.

Według danych z 31 grudnia 2011 miasto miało 2404 mieszkańców.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: dɔˈbʒãnɨ, AS: dobžãny

Wiktionary

Powiązane:

 przym. dobrzański

Wiktionary


dobrze

to, co jest uznawane za wartościowe; przeciwieństwo zła


SJP.pl

przysłówek sposobu

 (1.1) w należyty sposób

 (1.2) uczciwie

 (1.3) przyjemnie

 (1.4) z korzyścią

wykrzyknik

 (2.1) wyrażenie zgody

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Produkt został wykonany dobrze.

 (1.2) Złodziej dobrze zrobił, oddając sprzedawcy skradziony produkt.

 (1.3) Na Wyspach Kanaryjskich czułem się bardzo dobrze.

 (1.4) Dobrze wyszliśmy na tej transakcji.

 (2.1) Dobrze, zgadzam się na Twój wyjazd za granicę.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈdɔbʒɛ, AS: dobže

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. dobre n., dobrota ż., dobro n., dobroć ż., dobry mrz.

 czas. dobrzeć ndk., przedobrzać ndk., przedobrzyć dk., wydobrzeć dk.

 przym. dobry, przedobry

 przysł. przedobrze

 wykrz. dobry

Wiktionary


dobrzec

W Polsce
  • Dobrzec – osada w woj. pomorskim, w pow. słupskim, w gminie Dębnica Kaszubska
  • Dobrzec – wieś w woj. wielkopolskim, w pow. ostrowskim, w gminie Sośnie
  • Dobrzec – sołectwo Kalisza
  • Dobrzec P – osiedle Kalisza
  • Dobrzec W – osiedle Kalisza
  • Dobrzec – gromada
  • Dobrzec – dawna gmina

Wikipedia


dobrzechów

wieś w Polsce


SJP.pl

Dobrzechów – wieś w Polsce położona w województwie podkarpackim, w powiecie strzyżowskim, w gminie Strzyżów.

Miejscowość jest siedzibą Parafii św. Stanisława Biskupa, należącej do dekanatu Strzyżów, diecezji rzeszowskiej.

W miejscowości jest przystanek kolejowy Dobrzechów.

Wikipedia


dobrzecki

przymiotnik od: Dobrzec


SJP.pl


dobrzedziałka

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) prostytutka

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌdɔbʒɛˈd͡ʑawka, AS: dobžeʒ́au̯ka

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) zob. prostytutka.

Wiktionary


dobrzejów

wieś w Polsce


SJP.pl

Dobrzejów – wieś w Polsce położona w województwie dolnośląskim, w powiecie legnickim, w gminie Miłkowice.

Wikipedia


dobrzejowice

wieś w Polsce


SJP.pl

Dobrzejowice – wieś w Polsce położona w województwie dolnośląskim, w powiecie głogowskim, w gminie Żukowice.

Wikipedia


dobrzelin

wieś w Polsce


SJP.pl

Dobrzelin – wieś (dawniej miasto) w Polsce położona w województwie łódzkim, w powiecie kutnowskim, w gminie Żychlin.

Nowy Dobrzelin uzyskał lokację miejską w 1536 roku, zdegradowany przed 1700 rokiem.

W latach 1954–1972 wieś należała i była siedzibą władz gromady Dobrzelin. W latach 1973–1991 miejscowość była siedzibą gminy Dobrzelin. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa płockiego.

Wikipedia


dobrzeliński

związany z Dobrzelinem


SJP.pl


dobrzelów

wieś w Polsce


SJP.pl

Dobrzelów – wieś w Polsce położona w województwie łódzkim, w powiecie bełchatowskim, w gminie Bełchatów.

W latach 1954–1961 wieś należała i była siedzibą władz gromady Dobrzelów, po jej zniesieniu w gromadzie Bełchatów. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa piotrkowskiego.

Dobrzelów leży na północno-wschodnich obrzeżach Bełchatowa. Przez miejscowość przebiega droga krajowa nr 74.

Wikipedia


dobrzeń

1. stawać się zdrowszym, odzyskiwać siły;
2. przestarzałe: stawać się dobrym; łagodnieć


SJP.pl

Dobrzeń (niem. Gutwohne) – wieś w Polsce położona w województwie dolnośląskim, w powiecie oleśnickim, w gminie Dobroszyce.

Wikipedia


dobrzeniecki

nazwisko


SJP.pl


dobrzeński

Dobrzeń, Dobrzeń Wielki


SJP.pl

Patrz:

Dobrzeń, Dobrzeń Wielki

dobrzewino

wieś w Polsce


SJP.pl

Dobrzewino (dodatkowa nazwa w j. kaszub. Dobrzewino) – wieś kaszubska w Polsce, położona w województwie pomorskim, w powiecie wejherowskim, w gminie Szemud, przy drodze wojewódzkiej nr 218. W skład sołectwa Dobrzewino wchodzi również Dębowa. Połączenie z Gdynią (jedynie w dni powszednie) umożliwiają autobusy komunikacji miejskiej (linia nr "191").

Wikipedia


dobrzuszny

dochodzący do brzucha


SJP.pl


dobrzyca

1. miasto w Polsce;
2. nazwa dwóch wsi w Polsce;
3. jezioro w Polsce;
4. rzeka w Polsce


SJP.pl

Dobrzyca (niem. Dobberschütz) – miasto w Polsce, w województwie wielkopolskim, w powiecie pleszewskim, siedziba gminy miejsko-wiejskiej Dobrzyca. Jest to druga pod względem liczby mieszkańców miejscowość powiatu pleszewskiego.

Wikipedia


dobrzycki

Dobrzyca


SJP.pl

Osoby o tym nazwisku:

  • Henryk Dobrzycki – polski lekarz, filantrop, muzykolog i kompozytor
  • Jan Dobrzycki – polski technolog cukrownictwa
  • Jerzy Dobrzycki – polski historyk sztuki
  • Jerzy Dobrzycki – polski historyk nauki
  • Mikołaj Dobrzycki – polski oficer, powstaniec
  • Stanisław Dobrzycki – polski historyk literatury
  • Zygmunt Dobrzycki – polski malarz, rzeźbiarz, projektant tkanin i ceramiki
  • Piotr Dobrzycki – polski nauczyciel

Wikipedia

Patrz:

Dobrzyca

dobrzyczanin

mieszkaniec Dobrzycy (miasta w Polsce)


SJP.pl


dobrzyczanka

mieszkanka Dobrzycy (miasta w Polsce)


SJP.pl


dobrzyków

wieś w Polsce


SJP.pl

Dobrzyków – wieś sołecka w Polsce, położona w województwie mazowieckim, w powiecie płockim, w gminie Gąbin. Leży na lewym brzegu Wisły, na południe od Płocka.

Wikipedia


dobrzyń

1. Dobrzyń nad Wisłą - miasto w Polsce;
2. nazwa kilku wsi w Polsce;
3. jezioro w Polsce


SJP.pl

W Polsce
  • Dobrzyń nad Wisłą – miasto w woj. kujawsko-pomorskim, w pow. lipnowskim
  • Dobrzyń – wieś w woj. lubuskim, w pow. krośnieńskim, w gminie Gubin
  • Dobrzyń – wieś w woj. lubuskim, w pow. żarskim, w gminie Przewóz
  • Dobrzyń – wieś w woj. mazowieckim, w pow. nowodworskim, w gminie Czosnów
  • Dobrzyń – wieś w woj. opolskim, w pow. brzeskim, w gminie Lubsza
  • Dobrzyń – wieś w woj. pomorskim, w pow. człuchowskim, w gminie Przechlewo
  • Dobrzyń – wieś w woj. warmińsko-mazurskim, w pow. nidzickim, w gminie Nidzica
  • Dobrzyń (do 31 grudnia 2005 Dobrzyn) – wieś w woj. zachodniopomorskim, w pow. gryfickim, w gminie Gryfice

Wikipedia


dobrzynianin

mieszkaniec Dobrzynia nad Wisłą


SJP.pl


dobrzynianka

mieszkanka Dobrzynia nad Wisłą


SJP.pl


dobrzyniec

wieś w Polsce


SJP.pl

Dobrzyniec – wieś sołecka w Polsce położona w województwie mazowieckim, w powiecie otwockim, w gminie Kołbiel.

W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa siedleckiego.

Wieś położona jest ok. 50 km na południowy wschód od centrum Warszawy nad rzeką Świder. Nazwa pochodzi od nazwiska pierwszego właściciela okolicznych ziem Wawrzyńca Dobrzynieckiego, który był rycerzem, podstolim czerskim. Owe ziemie podarował mu ówczesny król polski Zygmunt II August po włączeniu ich do Rzeczypospolitej w XVI wieku. Gospodarstwa są rozproszone, wieś liczy ok. 300 mieszkańców i ok. 70 gospodarstw. Przez wieś przebiega asfaltowa droga Glinianka – Grębiszew. Ludność trudni się głównie rolnictwem, ale dość duża grupa ludzi pracuje w innych branżach. Część mieszkańców, szczególnie młodych, pracuje w zakładzie produkującym drzwi usytuowanym w dawnym PGRze na terenie wsi. Na polach uprawia się najczęściej zboża, w niektórych gospodarstwach warzywa czy drzewa owocowe. Część wsi znajduje się na terenie rezerwatu Świder. We wsi jest sklep i bar, w centrum znajduje się zabytkowa drewniana szkoła z 1930 roku. Obecnie nie spełnia już funkcji edukacyjnej. W 1944 roku wieś została doszczętnie spalona, ocalało tylko jedno gospodarstwo, które stoi do dzisiaj, i szkoła. Jadąc drogą w kierunku Glinianki po lewej stronie są pozostałości po dawnym dworku; dziedzic wyemigrował tuż po wojnie, majątek przeszedł na własność państwa. Niedaleko wsi na terenie jednej z kolonii zwanej Górami jest żwirowa góra, z której rozpościera się piękny widok na malowniczą dolinę Świdra. Na tej to górze jeden z mieszkańców w latach 70. znalazł przypadkowo archeologiczny zabytek. Były to dwie urny prochowe zawierające spalone ludzkie szczątki pochodzące z ok. VIII w. prawdopodobnie były to szczątki Słowian z plemienia Mazowszan. Zabytek przekazany został pod wgląd archeologów i umieszczony w Muzeum Ziemi. W centrum wsi przy skrzyżowaniu dróg znajduje się kapliczka, przy której zbierają się wieczorami mieszkańcy, szczególnie starsi, w celu wspólnej modlitwy i śpiewów religijnych.

Wikipedia


dobrzyniecki

nazwisko


SJP.pl


dobrzyniewo

wieś w województwie wielkopolskim, w powiecie pilskim


SJP.pl

Wikipedia


dobrzyniewski

przymiotnik od: Dobrzyniewo Kościelne


SJP.pl


dobrzynka

wieś w Polsce


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) geogr. wieś w Polsce, w województwie warmińsko-mazurskim, w gminie Górowo Iławeckie;

Wiktionary

  • Dobrzynka – wieś w woj. warmińsko-mazurskim, w pow. bartoszyckim, w gminie Górowo Iławeckie
  • Dobrzynka – rzeka, dopływ Neru
  • Debrzynka, Dobrzynka – rzeka, dopływ Gwdy

Wikipedia


dobrzyński

1. przymiotnik od: Dobrzyń nad Wisłą
2. golubsko-dobrzyński - przymiotnik od: Golub-Dobrzyń


SJP.pl

  • Dobrzyński – polskie nazwisko

Wikipedia


dobudowa

dobudowana część budynku itp.; dobudówka


SJP.pl


dobudować

1. dokończyć budowanie;
2. zbudować dodatkową część budynku itp.


SJP.pl


dobudowanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|dobudować.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. dobudowywanie n., dobudowa ż., dobudówka ż.

 czas. dobudować dk., dobudowywać ndk.

Wiktionary


dobudówka

dobudowana część budynku itp.; dobudowa


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) bud. dobudowana część budynku

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Komisja nakazała rozebranie dobudówki i udostępnienie przejazdu.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. dobudowanie n., dobudowywanie n.

 czas. dobudować dk., dobudowywać ndk.

Wiktionary


dobudzać

1. z trudem budzić kogoś;
2. dobudzać się - odzyskiwać sprawność umysłową i fizyczną po obudzeniu


SJP.pl


dobudzić

1. z trudem obudzić kogoś;
2. dobudzić się - odzyskać sprawność umysłową i fizyczną po obudzeniu


SJP.pl


dobudzony

1. z trudem obudzić kogoś;
2. dobudzić się - odzyskać sprawność umysłową i fizyczną po obudzeniu


SJP.pl


dobyć

przestarzale: wydostać na zewnątrz


SJP.pl

czasownik przechodni dokonany (ndk. dobywać)

 (1.1) daw. wyjąć

 (1.2) spowodować powstanie dźwięku

czasownik zwrotny dokonany dobyć się (ndk. dobywać się)

 (2.1) wydostać się (o zapachu, dźwięku itp.)

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Komandor na taką obrazę zawrzał gniewem i dobył szpady.

 (1.2) Wziął gęśl, wszedł w koło i rzutem ręki / Dobył z strun dzikie, ponure dźwięki.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈdɔbɨt͡ɕ, AS: dobyć

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. dobycie n., dobywanie n.

 czas. dobywać ndk.

 przym. dobyty

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) wyjąć, wyciągnąć, chwycić za

Wiktionary


dobycie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|dobyć.

Wiktionary

Powiązane:

 czas. dobyć

Wiktionary


dobytczę

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) stpol. bydlę

Wiktionary

Wymowa:

IPA: dɔˈbɨṭt͡ʃɛ, AS: dobyṭče

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. bydło, dobytek

Wiktionary


dobytek

ogół rzeczy należących do kogoś


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) wszystko, co się posiada

 (1.2) przest. bydło, zwierzęta domowe

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Na ławce leżał luj, a obok w wózku stał cały jego dobytek.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: dɔˈbɨtɛk, AS: dobytek

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. dobytczę n.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) majątek, mienie

Wiktionary


dobywać

wyjmować coś


SJP.pl

czasownik przechodni niedokonany (dk. dobyć)

 (1.1) daw. wyjmować

 (1.2) powodować powstanie dźwięku

czasownik zwrotny niedokonany dobywać się (dk. dobyć się)

 (2.1) wydostawać się (o zapachu, dźwięku itp.)

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) W kościele zatrzymywał się tuż przy drzwiach i o kruchciane drzwi wsparty dobywał z kieszeni gromnicę i zapaliwszy ją, stał z owem trupiem światłem w ręku.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: dɔˈbɨvat͡ɕ, AS: dobyvać

Wiktionary

Powiązane:

 czas. dobyć dk.

 rzecz. dobywanie n.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) wyjmować, wydobywać

Wiktionary


dobywanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|dobywać.

Wiktionary

Powiązane:

 czas. dobyć, dobywać ndk.

Wiktionary


doc

format tekstowy


SJP.pl

Osoby:

  • Doc – pseudonim Krzysztofa Raczkowskiego
  • Doc Holliday – amerykański hazardzista i rewolwerowiec
  • Doc Powers – amerykański bejsbolista
  • Doc Rivers – amerykański koszykarz
  • Doc Shaw – amerykański aktor
  • Baby Doc – syn François Duvaliera, prezydenta i dyktatora Haiti

Wikipedia


doc.

skrót od docent


SJP.pl

skrót

 (1.1) = docent

Wiktionary

Docent (niem. Dozent od łac. docens „uczący”) – stanowisko w szkołach wyższych i instytutach naukowych dla pracowników dydaktycznych.

Wikipedia


doca

hormon wytwarzany przez korę nadnerczy, mający wpływ na gospodarkę sodu i potasu w ustroju; dezoksykortykosteron


SJP.pl

Doca, właśc. Alfredo Almeida Rego (ur. 7 kwietnia 1903, zm. 31 grudnia 1956) – brazylijski piłkarz grający na pozycji napastnika.

Podczas kariery piłkarskiej grał w: Mackenzie Rio de Janeiro (1923–1925), São Cristóvão Rio de Janeiro (1926–1932) oraz CR Flamengo (1933–1935). Największym sukcesem w karierze klubowej było wywalczenie mistrzostwa stanu Rio de Janeiro – Campeonato Carioca w 1926.

Wikipedia


docelowość

cecha czegoś stanowiącego cel czyichś działań


SJP.pl


docelowy

1. będący celem podróży;
2. dotyczący zamierzonego efektu końcowego, np. zatrudnienie docelowe


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) prowadzący do celu

 (1.2) stanowiący cel przejściowy lub ostateczny

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. docel mrz., docelowość ż., docelówka ż.

 przysł. docelowo

Wiktionary


docencik

zdrobnienie od: docent


SJP.pl


docencki

odnoszący się do docenta, właściwy docentom


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z docentem, dotyczący docenta

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. docent mos., docentka ż., docentura ż.

Wiktionary


doceniać

czasownik przechodni niedokonany (dk. docenić)

 (1.1) dostrzegać wartość kogoś lub czegoś; cenić coś wysoko

czasownik zwrotny niedokonany doceniać się (dk. docenić się)

 (2.1) dostrzegać wartość własnych czynów, słów lub wyglądu

 (2.2) dostrzegać wzajemnie wartość czynów, słów lub wyglądu z drugą osobą

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Jej praca nie została należycie doceniona.

 (1.1) Piosenkarka nigdy nie doceniała muzyków ze swojego własnego bandu.

 (2.1) Myślę, że nie doceniasz się i masz problemy z samoakceptacją.

 (2.2) Dojrzali małżonkowie doceniają się i lubią spędzać razem czas.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: dɔˈt͡sɛ̃ɲät͡ɕ, AS: docńäć

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. przecena ż., cena ż., docenianie n., docenienie n.

 czas. docenić dk.

 przysł. cenowo

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) chwalić

Wiktionary


docenianie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|doceniać.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌdɔt͡sɛ̃ˈɲä̃ɲɛ, AS: docẽńä̃ńe

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. docenienie n., przecena ż.

 czas. doceniać ndk., docenić dk.

Wiktionary


docenić

uznać zasługi


SJP.pl

czasownik przechodni dokonany (ndk. doceniać)

 (1.1) zob. doceniać.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: dɔˈt͡sɛ̃ɲit͡ɕ, AS: docńić

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. przecena ż., cena ż., docenianie n., docenienie n.

 czas. doceniać

Wiktionary


docenienie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|docenić.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌdɔt͡sɛ̃ˈɲɛ̇̃ɲɛ, AS: docẽńė̃ńe

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. docenianie n., przecena ż.

 czas. docenić dk., doceniać ndk.

Wiktionary


docent

1. stanowisko na uczelni wyższe od adiunkta;
2. osoba zajmująca to stanowisko


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) eduk. stanowisko dydaktyczne w instytucjach naukowych i w szkolnictwie wyższym

 (1.2) eduk. osoba zajmująca stanowisko docenta (1.1)

Wiktionary

Docent (niem. Dozent od łac. docens „uczący”) – stanowisko w szkołach wyższych i instytutach naukowych dla pracowników dydaktycznych.

Wikipedia

Przykłady

 (1.2) Te same zasady, dotyczące wyboru i odwoływania nauczycieli, będą stosowane do profesorów, docentów i asystentów uniwersyteckich na wydziałach teologii katolickiej […]

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈdɔt͡sɛ̃nt, AS: docẽnt

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. docentura ż.

:: fż. docentka ż.

 przym. docencki

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) docentura, skr. doc.

Wiktionary


docentka

rzadko: kobieta zajmująca stanowisko na uczelni wyższe od adiunkta; kobieta docent


SJP.pl


docentrować

wycentrować;
1. w piłce nożnej: skierować piłkę z boku boiska w pobliże bramki; dośrodkować;
2. wyprostować koło poprzez luzowanie lub naciąganie szprych


SJP.pl


docentrowywać

środowiskowo: centrować - prostować koło poprzez naciąganie lub luzowanie szprych; wycentrowywać


SJP.pl


docentura

stanowisko docenta


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) eduk. posada docenta

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌdɔt͡sɛ̃nˈtura, AS: docẽntura

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. docent m.

 przym. docencki

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) docent

Wiktionary


docha

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) gwara. uczn. ocena dostateczna

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Mam z maty dwie dochy i pałę.

 (1.1) Tadek dostał dochę na pierwsze półrocze.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) dostateczny, ocena dostateczna, stopień dostateczny, trója, trójka, symbol. 3

Wiktionary


dochmius

miara wiersza antycznego


SJP.pl


dochna

jednoroczna trawa uprawiana w krajach tropikalnych dla ziarna i źdźbeł; sorgo cukrowe


SJP.pl


dochnal

nazwisko, m.in. Marek Dochnal, polski przedsiębiorca


SJP.pl


dochód

pojęcie ekonomiczne określające nadwyżkę przychodu nad rozchodem


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) księg. suma wpływów (przychodów) pomniejszona o koszty ich uzyskania;

 (1.2) ekon. kwota pozostająca do dyspozycji

Wiktionary

Dochód – wpływy osiągnięte w określonym czasie po potrąceniu kosztów ich uzyskania.

Stanowi podstawową kategorię ekonomiczną, wyrażającą dodatni efekt zastosowania czynników wytwórczych: ziemi, pracy, kapitału rzeczowego, kapitału finansowego w procesie gospodarowania. Dochód jest rezultatem połączenia wymienionych czynników wytwórczych oraz przedsiębiorczości człowieka. Dochód w formie pieniężnej jest wyrazem towarów i usług, które podmioty go posiadające mogą za niego nabyć.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Rzemieślnicy i sklepikarze nigdy nie mogli być pewni jutra, życie całej ich rodziny zależało od skromnych dochodów oraz wciąż rosnących apetytów właścicieli wynajmowanych lokali.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈdɔxut, AS: doχut

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. dochodowość ż., dochodzenie n., dojście n.

 przym. dochodowy

 czas. dochodzić, dojść

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) stpol. intrata

Wiktionary


dochodotwórczy

przynoszący dochód; dochodowy


SJP.pl


dochodowość

dochodowy


SJP.pl

Rentowność, dochodowość – parametr odzwierciedlający efektywność posiadanych przez przedsiębiorcę kapitałów oraz efektywność gospodarowania aktywami. Wskaźniki rentowności nazywane są także wskaźnikami zyskowności lub stopami zwrotu. Mierzą one ekonomiczność wyrażaną relacją efektów do nakładów.

Wikipedia

Patrz:

dochodowy

dochodowy

1. przynoszący dochód, zysk; intratny, rentowny, opłacalny, zyskowny, popłatny;
2. dotyczący zagadnień związanych z dochodem, np. podatek dochodowy


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) taki, który przynosi zysk

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Damian rozkręcił na Lubelszczyźnie bardzo dochodowy interes handlu używanymi meblami.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌdɔxɔˈdɔvɨ, AS: doχodovy

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. dochód n., dochodowość ż., dochodzenie n., dojście n.

 czas. dochodzić, dojść

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) intratny, lukratywny, opłacający się, opłacalny, pokupny, popłatny, przynoszący zysk, rentowny, zyskowny, intratny, kasowy, korzystny

Wiktionary


dochody

pojęcie ekonomiczne określające nadwyżkę przychodu nad rozchodem


SJP.pl

Dochód – wpływy osiągnięte w określonym czasie po potrąceniu kosztów ich uzyskania.

Stanowi podstawową kategorię ekonomiczną, wyrażającą dodatni efekt zastosowania czynników wytwórczych: ziemi, pracy, kapitału rzeczowego, kapitału finansowego w procesie gospodarowania. Dochód jest rezultatem połączenia wymienionych czynników wytwórczych oraz przedsiębiorczości człowieka. Dochód w formie pieniężnej jest wyrazem towarów i usług, które podmioty go posiadające mogą za niego nabyć.

Wikipedia


dochodzący

o służącej, pomocy domowej: niemieszkający u pracodawcy


SJP.pl


dochodzenie

czynności prowadzone przez prokuratora, policję lub uprawnione osoby, polegające na zebraniu dowodów i wyjaśnieniu okoliczności związanych z przestępstwem; badanie, śledztwo


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) praw. ogół czynności prowadzone przez prokuratora, policję lub sędziego śledczego zmierzające do wyjaśnienia okoliczności związanych z przestępstwem

 (1.2) odczasownikowy od|dochodzić.

Wiktionary

  • dochodzenie – forma postępowania przygotowawczego prowadzonego przez policję
  • Dochodzenie (tyt. org. City by the Sea) – amerykański film kryminalny z 2002 roku w reżyserii Michaela Caton-Jonesa
  • Dochodzenie (tyt. org. The Killing) – amerykański serial telewizyjny emitowany w latach 2011-2014

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Pomimo wielkich wysiłków włożonych w dochodzenie, policja nie potrafi ustalić tożsamości seryjnego zabójcy, który sieje postrach w mieście.

 (1.2) W umowie był kruczek uniemożliwiający pracownikom dochodzenie swoich praw.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌdɔxɔˈd͡zɛ̃ɲɛ, AS: doχoʒńe

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. dochodzeniówka ż., dochodzeniowiec m., dochód m., dochodowość ż., dojście n.

 czas. dochodzić ndk., dojść dk.

 przym. dochodzeniowy, dochodowy

Wiktionary


dochodzeniowiec

policjant prowadzący dochodzenie


SJP.pl


dochodzeniówka

wydział śledczy policji (milicji)


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) środ. policyjne wydział dochodzeniowy

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. dojście n., dochodzenie

 czas. dochodzić, dojść

 przym. dochodzeniowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) wydział dochodzeniowy

Wiktionary


dochodzeniowy

dochodzenie


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) związany z dochodzeniem

Wiktionary

Patrz:

dochodzenie

Powiązane:

 rzecz. dojście n., dochodzenie, dochodzeniówka

 czas. dochodzić, dojść

Wiktionary


dochodzić

potocznie: uczęszczając gdzieś, dotrwać do końca


SJP.pl

czasownik nieprzechodni niedokonany (dk. dojść)

 (1.1) niedokonany od|dojść.

czasownik nieprzechodni niedokonany

 (2.1) o czasie: być prawie

 (2.2) starać się uzyskać albo odzyskać coś

 (2.3) pot. uczęszczając gdzieś, dotrwać do końca

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Dochodziliśmy już do domu, gdy zaczęło padać.

 (1.1) Dochodzą sprawiedliwości w sądzie.

 (2.1) Dochodzi siódma.

 (2.2) Dochodziła do końca roku na ten kurs, ale bardzo narzekała na prowadzącego.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: dɔˈxɔd͡ʑit͡ɕ, AS: doχoʒ́ić

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. dochodzeniówka ż., dochodzeniowiec m., dochód m., dochodowość ż., dochodzenie n., dojście n.

 czas. dojść dk.

 przym. dochodzeniowy, dochodowy

Wiktionary


dochodzik

zdrobnienie od: dochód


SJP.pl


dochować

1. o sekrecie, wierze, przyrzeczeniu: dotrzymać;
2. przechować coś lub wychować kogoś do pewnego czasu;
3. złożyć ciało zmarłego w grobie, w którym uprzednio pochowano innego zmarłego;
4. dochować się:
a) przetrwać do pewnego czasu; przechować się;
b) doczekać się rezultatów wychowywania, starań


SJP.pl


dochowek

przyrost żywego inwentarza; przychówek; dochówek


SJP.pl


dochówka

regionalnie: część pieca kuchennego do przechowywania i podgrzewania potraw; piekarnik, piecyk, duchówka


SJP.pl


dochowywać

1. o sekrecie, wierz, przyrzeczeniu: dotrzymywać;
2. przechowywać coś lub wychowywać kogoś do pewnego czasu;
3. dochowywać się:
a) trwać do pewnego czasu; przechowywać się;
b) doczekiwać się rezultatów wychowywania, starań


SJP.pl


dochrapać

potocznie: dochrapać się - osiagnąć coś po długich staraniach


SJP.pl


dochrapanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|dochrapać.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. niedochrapanie n.

 czas. dochrapać dk.

Wiktionary


dochromać

przestarzałe: kulejąc, dojść dokądś; doczłapać


SJP.pl


dochrzaniać

potocznie:
1. obciążać kogoś czymś; dowalać;
2. dochrzaniać się - czepiać się o coś; dowalać się


SJP.pl


dochrzanić

potocznie:
1. dochrzanić komuś - pobić kogoś;
2. obciążyć kogoś czymś; dowalić;
3. dochrzanić się - zgłosić pretensje, często nieuzasadnione; przyczepić się


SJP.pl


dochtor

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) gw-pl|Śląsk Cieszyński, Górny Śląsk. doktor, lekarz

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Poszła baba do dochtora.

Wiktionary


dociąć

1. wyciąć do końca lub do określonego miejsca;
2. obcinając, dopasować;
3. powiedzieć komuś coś złośliwego


SJP.pl


dociąg

1. mechanizm automatycznego domykania drzwi w samochodzie;
2. dawniej: wprowadzenie do warnika pewnej ilości gęstego soku, klarówki lub ulepu


SJP.pl


dociągać

1. ciągnąc, przybliżać coś lub kogoś do pewnego miejsca;
2. robiąc coś, doprowadzać to do jakiegoś punktu w przestrzeni lub w czasie;
3. docierać gdzieś z trudem;
4. trwać, żyć do jakiegoś momentu


SJP.pl


dociągnąć

1. ciągnąc, przybliżyć coś lub kogoś do pewnego miejsca;
2. robiąc coś, doprowadzić to do jakiegoś punktu w przestrzeni lub w czasie;
3. dotrzeć gdzieś z trudem;
4. przetrwać, przeżyć do jakiegoś momentu


SJP.pl


dociągowy

dociąg


SJP.pl

Patrz:

dociąg

dociążać

1. zwiększać ciężar czegoś;
2. obarczać kogoś dodatkową pracą


SJP.pl


dociążenie

1. zwiększyć ciężar czegoś;
2. obarczyć kogoś dodatkową pracą


SJP.pl


dociążyć

1. zwiększyć ciężar czegoś;
2. obarczyć kogoś dodatkową pracą


SJP.pl


dociec

1. dowiedzieć się czegoś lub wykryć coś;
2. o wodzie, cieczy: cieknąc, dojść, dostać się gdzieś


SJP.pl


docięcie

1. wyciąć do końca lub do określonego miejsca;
2. obcinając, dopasować;
3. powiedzieć komuś coś złośliwego


SJP.pl


dociekać

1. poszukiwać wyjaśnienia lub rozwiązania;
2. o wodzie, cieczy: cieknąc, dojść, dostać się gdzieś


SJP.pl

czasownik przechodni niedokonany (dk. dociec, docieknąć)

 (1.1) podn. badając coś, starać się dotrzeć do sedna sprawy; dochodzić prawdy

czasownik nieprzechodni niedokonany (dk. dociec, docieknąć)

 (2.1) ciekąc, dostawać się gdzieś

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. dociekanie n.

 przym. dociekliwy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) badać, odkrywać, poszukiwać, śledzić, wykrywać

 (2.1) dopływać

Wiktionary


dociekania

1. poszukiwać wyjaśnienia lub rozwiązania;
2. o wodzie, cieczy: cieknąc, dojść, dostać się gdzieś


SJP.pl


dociekanie

1. poszukiwać wyjaśnienia lub rozwiązania;
2. o wodzie, cieczy: cieknąc, dojść, dostać się gdzieś


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|dociekać.

Wiktionary

Powiązane:

 czas. dociekać

 przym. dociekliwy

Wiktionary


dociekliwiec

potocznie: osoba dociekliwa, wnikliwa, badawcza


SJP.pl


dociekliwiej

stopień wyższy od przysłówka: dociekliwie


SJP.pl


dociekliwość

wnikliwość, ciekawość, starania aby dowiedzieć się i zrozumieć jak najwięcej


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) dociekanie, chęć poszerzania wiedzy

Wiktionary

Powiązane:

 przym. dociekliwy

Wiktionary


dociekliwszy

stopień wyższy od przymiotnika: dociekliwy


SJP.pl


dociekliwy

1. starający się dowiedzieć i zrozumieć jak najwięcej;
2. świadczący o takim podejściu do czegoś


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) taki, który chce dowiedzieć się i zrozumieć jak najwięcej

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. dociekliwość ż., dociekanie n.

 czas. dociekać ndk.

 przysł. dociekliwie

Wiktionary


docieknąć

o wodzie: dojść lub dostać się gdzieś; dociec


SJP.pl


docieknięty

o wodzie: dojść lub dostać się gdzieś; dociec


SJP.pl


dociekły

o wodzie: dojść lub dostać się gdzieś; dociec


SJP.pl


dociepleniowiec

potocznie: monter dociepleń budynków


SJP.pl


dociepleniowy

docieplenie (budynku)


SJP.pl


docierać

1. wygładzać, wycierać;
2. dostawać się dokądś lub do kogoś z trudem;
3. powodować wzajemne dopasowywanie się powierzchni trących maszyny;
4. ucierać dodatkową ilość czegoś;
5. docierać się - dostosować się do siebie


SJP.pl

czasownik przechodni niedokonany (dk. dotrzeć)

 (1.1) wygładzać, wycierać

 (1.2) dostawać się, dochodzić dokądś lub do kogoś z trudem

 (1.3) powodować wzajemne dopasowywanie się powierzchni trących maszyny

 (1.4) pot. ucierać dodatkową ilość czegoś

 (1.5) rozprzestrzeniać się

czasownik zwrotny niedokonany docierać się (dk. dotrzeć się)

 (2.1) dostosować się, dopasować się do siebie

Wiktionary

Przykłady

 (1.2) (…) przyznane rolnikom kredyty docierały z kilkumiesięcznym opóźnieniem

 (1.4) Dotrzyj jeszcze trochę ogórków, wyjątkowo mi dziś smakują.

 (1.5) Skwar sierpniowych dni nie docierał do mojej ziemianki.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: dɔˈt͡ɕɛrat͡ɕ, AS: doćerać

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. docieranie n., dotarcie n.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.2) dochodzić, dołączać, dostawać się, osiągać

 (1.5) dobiegać, poet. dopływać

Wiktionary


docieracz

osoba trudniąca się obróbką przedmiotów poprzez pocieranie ich powierzchni


SJP.pl


docieraczka

narzędzie do uzyskiwania odpowiedniego kształtu, wzoru lub gładkości obrabianej powierzchni; docierak


SJP.pl


docierak

narzędzie do uzyskiwania odpowiedniego kształtu, wzoru lub gładkości obrabianej powierzchni; docieraczka


SJP.pl


docieranie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|docierać.

Wiktionary

  • docieranie (motoryzacja)
  • docieranie (obróbka)

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ˌdɔt͡ɕɛˈrãɲɛ, AS: doćerãńe

Wiktionary

Powiązane:

 czas. docierać

Wiktionary


docierarka

maszyna do uzyskiwania odpowiedniego kształtu, wzoru lub gładkości obrabianej powierzchni, np. docierarka do betonu


SJP.pl


docinać

1. wycinać do końca lub do określonego miejsca;
2. obcinając, dopasowywać;
3. mówić komuś coś złośliwego


SJP.pl


docinak

ręczne narzędzie ślusarskie do przycinania końcówek rur


SJP.pl


docinek

złośliwy komentarz, przykra uwaga


SJP.pl


docinkowy

przymiotnik jakościowy

 (1.1) rzad. uszczypliwy, szyderczy, pełny docinków

Wiktionary


dociosać

dokończyć ciosanie


SJP.pl


dociosywać

dokańczać ciosanie


SJP.pl


docisk

1. element mocujący przedmiot podczas obróbki na obrabiarce;
2. siła występująca między powierzchniami stykania się przyciskanych do siebie przedmiotów


SJP.pl

Docisk w wytrzymałości materiałów – stan obciążenia ciała, kiedy działające na nie obciążenie zewnętrzne jest skupione na małym fragmencie jego powierzchni. Takie obciążenie powoduje pojawienie się dużych naprężeń w otoczeniu punktu przyłożenia siły, które szybko maleją ze odległością od tego punktu.

Docisk występuje przy wszelkiego rodzaju uchwytach, łożyskach, w parach kinematycznych oraz w połączeniach nitowych, klinowych i wpustowych.

Wikipedia


dociskowy

związany z dociskiem


SJP.pl


doctorow

[czytaj: doktorow] nazwisko, m.in. Cory Doctorow, kanadyjski pisarz


SJP.pl

Doctorow może się odnosić do:

  • E.L. Doctorow (1931–2015) – amerykański pisarz, wykładowca
  • Cory Doctorow (ur. 1971) – kanadyjski pisarz science-fiction, dziennikarz i blogger

Wikipedia


docucać

przywracać kogoś do przytomności


SJP.pl


docucić

doprowadzić z trudem do stanu przytomności


SJP.pl


docudrama

[czytaj: dokudrama] fabularyzowany film dokumentalny; dokudrama


SJP.pl


docusoap

[czytaj: DOkjusołp] rodzaj filmu dokumentalnego, emitowanego w odcinkach i zbliżonego do serialu obyczajowego


SJP.pl

Telenowela dokumentalna (ang. documentary soap, docusoap) – gatunek telewizyjny łączący w sobie cechy filmu dokumentalnego i telenoweli. Występują w nim autentyczne osoby pod własnym imieniem i nazwiskiem, a kamera bez nadmiernej ingerencji reżyserskiej rejestruje wydarzenia, w których uczestniczą.

Wikipedia


docymolog

specjalista od egzaminów, sposobu oceniania


SJP.pl


docymologia

nauka o egzaminach szkolnych, ich analiza i ocena


SJP.pl

Wikipedia


doczekać

doczekać się;
1. czekając cierpliwie, wytrwać do jakiegoś spodziewanego momentu; dotrwać;
2. zasłużyć na coś swoją wytrwałą pracą; dostąpić, zasłużyć, osiągnąć coś


SJP.pl


doczep

lekki wagon do ruchu pasażerskiego na bocznych liniach


SJP.pl


doczepa

lekki wagon do ruchu pasażerskiego na bocznych liniach


SJP.pl


doczepek

potocznie: coś doczepionego, dodanego do czegoś * zwykle w związku frazeologicznym: na doczepkę - na dodatek, oprócz tego; na przyczepkę


SJP.pl


doczepić

czasownik przechodni dokonany (ndk. doczepiać)

 (1.1) dokonany od|doczepiać.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: dɔˈt͡ʃɛpʲit͡ɕ, AS: dočepʹić

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. doczepienie n.

Wiktionary


doczepienie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|doczepić.

Wiktionary

Powiązane:

 czas. doczepić

Wiktionary


doczepka

potocznie: coś doczepionego, dodanego do czegoś * zwykle w związku frazeologicznym: na doczepkę - na dodatek, oprócz tego; na przyczepkę


SJP.pl


doczepny

przystosowany do doczepiania


SJP.pl


doczesać

dokończyć czesanie


SJP.pl


doczesna

przemijający, związany z życiem ziemskim, bez większego znaczenia w perspektywie wiecznego życia


SJP.pl

Doczesna – przerosła i rozpulchniona błona śluzowa macicy. Rozrost następuje pod wpływem hormonów jajnika, a zwłaszcza progesteronu w trakcie cyklu miesiączkowego i ma na celu przygotowanie podścieliska dla zagnieżdżenia się zapłodnionej komórki jajowej. W razie zapłodnienia komórki jajowej błona śluzowa macicy ulega dalszym zmianom, przekształcając się w doczesną ciążową, która dzieli się na następujące części:

  • doczesną torebkową,
  • doczesną podstawową,
  • doczesną prawdziwą.

Wikipedia


doczesność

doczesny


SJP.pl

Patrz:

doczesny

doczesny

przemijający, związany z życiem ziemskim, bez większego znaczenia w perspektywie wiecznego życia


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) przemijający, związany z życiem ziemskim, bez większego znaczenia w perspektywie wiecznego życia

Wiktionary

Wymowa:

IPA: dɔˈt͡ʃɛsnɨ, AS: dočesny

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. doczesność ż.

 przysł. docześnie

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) przemijający, ziemski

Wiktionary


doczesywać

kończyć czesanie


SJP.pl


doczka

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) gwara. córka

 (1.2) gwara. szoferska: ciężarówka marki Dodge

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈdɔt͡ʃka, AS: dočka

Wiktionary


doczkać

czasownik dokonany

 (1.1) gw-pl|Śląsk Cieszyński. zaczekać, poczekać

Wiktionary


doczołgiwać

doczołgiwać się - docierać dokądś, czołgając się


SJP.pl


doczyszczanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|doczyszczać.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. niedoczyszczanie n.

 czas. oczyszczać, doczyszczać ndk.

Wiktionary


doczytać

1. dokończyć czytanie czegoś, przeczytać do końca;
2. doczytać się - czytając dowiedzieć się czegoś; wyczytać coś


SJP.pl


doczłapać

dojść dokądś z trudem, człapiąc; dowlec się


SJP.pl


doda

zwiększyć ilość czegoś


SJP.pl

  • Doda – imię żeńskie
  • Doda z Reims – święta katolicka z VII w.
  • Doda – żona Arnulfa z Metzu
  • Doda – pseudonim piosenkarki Doroty Rabczewskiej
  • Zbigniew Doda – polski szachista
  • Zbigniew Doda – polski prawnik
  • Doda – miasto w Indiach

Wikipedia


dodać

zwiększyć ilość czegoś


SJP.pl

czasownik przechodni dokonany (ndk. dodawać)

 (1.1) dokonany od|dodawać.

spójnik

 (2.1) mat. plus (spójnik łączący dodawane składniki)

Wiktionary

Przykłady

 (2.1) Dwa dodać dwa równa się cztery.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈdɔdat͡ɕ, AS: dodać

Wiktionary

Powiązane:

 czas. dać, dodawać ndk.

 rzecz. dodatek mrz., dodanie n., dodawanie n.

 przym. dodatkowy

 przysł. dodatkowo

Wiktionary

Synonimy:

 (2.1) plus

Wiktionary


dodajna

liczba, do której dodaje się inną liczbę


SJP.pl


dodajnik

w dodawaniu liczba dodawana do dodajnej


SJP.pl


dodanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|dodać.

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Tworzenie deminutywów w języku niemieckim jest proste i sprowadza się do dodania do rdzenia odpowiedniego sufiksu.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: dɔˈdãɲɛ, AS: dodãńe

Wiktionary

Powiązane:

 czas. dodać

Wiktionary


dodatek

1. to, co się dodaje ponad normę, ponad określoną ilość, miarę, ponad program;
2. krótki film wyświetlany po kronice przed filmem pełnometrażowym


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) coś dodanego, dodatkowego

 (1.2) inform. dodatkowa funkcjonalność programu komputerowego w postaci wtyczki, skórki itp.

Wiktionary

Dodatek – część wsi Tomaszówka w Polsce, położona w województwie mazowieckim, w powiecie lipskim, w gminie Lipsko.

W latach 1975–1998 Dodatek należał administracyjnie do województwa radomskiego.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Natka pietruszki może stanowić bardzo smaczny dodatek do zupy.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: dɔˈdatɛk, AS: dodatek

Wiktionary

Powiązane:

 czas. dodać, dodawać

 przym. dodatkowy, dodatni

 przysł. dodatkowo

Wiktionary


dodatki

1. to, co się dodaje ponad normę, ponad określoną ilość, miarę, ponad program;
2. krótki film wyświetlany po kronice przed filmem pełnometrażowym


SJP.pl

Dodatki – kolonia w Polsce położona w województwie świętokrzyskim, w powiecie jędrzejowskim, w gminie Wodzisław.

W latach 1975–1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa kieleckiego.

Wikipedia


dodatkowo

przysłówek

 (1.1) w sposób dodany do czegoś

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Skrzydła tego trójpłata były dodatkowo wzmocnione.

Wiktionary

Powiązane:

 przym. dodatkowy

 rzecz. dodatek m., dodawanie n.

 czas. dodać dk., dodawać ndk.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) na dodatek, ponadto, co więcej

Wiktionary


dodatkowość

zasada mówiąca o tym, że fundusze przeznaczone przez Unię Europejską na rozwój państw członkowskich mogą być tylko dodatkowym, a nie głównym źródłem finansowania programów rozwoju realizowanych przez dane państwo; additionality


SJP.pl


dodatkowy

taki, który został dodany do czegoś, nadprogramowy


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) dodany do istniejącej wcześniej reszty

 (1.2) niekonieczny; taki, którego brak nie zmieniłby ostatecznych wniosków

 (1.3) pomocniczy

 (1.4) nieplanowany

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Weź sobie dodatkową pracę, to będziesz mieć mniej czasu, ale więcej zarobisz.

 (1.2) Dodatkową jej zaletą był czarujący uśmiech.

 (1.3) Dodatkowe kółka zapewniają większą stabilność.

 (1.4) Dodatkowe wydanie gazety osiągnęło wielki nakład.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌdɔdatˈkɔvɨ, AS: dodatkovy

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. dodatek m.

 czas. dodawać ndk., dodać dk.

 przysł. dodatkowo

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) bonusowy, uzupełniający, uboczny

 (1.2) nadmiarowy, nadwyżkowy, bonusowy, uzupełniający, uboczny

 (1.3) pomocniczy, wspomagający, rezerwowy, uzupełniający, uboczny

 (1.4) specjalny, okolicznościowy

Wiktionary


dodatni

1. dobry, korzystny;
2. większy od zera, oznaczony znakiem plus


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) mat. ekon. większy od zera

 (1.2) fiz. chem. taki, który nie jest ujemny

 (1.3) świadczący o obecności jakiegoś wskaźnika

 (1.4) dobry lub korzystny

 (1.5) wyrażający pozytywny sąd

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Kwadratem każdej liczby rzeczywistej jest liczba dodatnia.

 (1.2) Pozytony mają dodatni ładunek elektryczny.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: dɔˈdatʲɲi, AS: dodatʹńi

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. dodawanie n., dodatniość ż., dodatek m.

 czas. dodawać ndk.

 przysł. dodatnio

Wiktionary

Synonimy:

 (1.3) pozytywny, pot. plusowy

 (1.4) pozytywny, korzystny, dobry, pomyślny

 (1.5) pozytywny

Wiktionary


dodatniość

dodatni


SJP.pl

Patrz:

dodatni

dodawać

czasownik przechodni niedokonany

 (1.1) dawać coś uzupełniającego, podwyższającego poprzednią ilość

 (1.2) dopowiadać coś, uzupełniać wypowiedź dodatkowymi zwrotami; nadmienić

 (1.3) mat. wykonywać dodawanie, sumować

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Dodaj więcej warzyw do zupy.

 (1.2) Nie muszę niczego dodawać; po prostu nie zgadzam się z panem.

 (1.3) Jeśli dodamy dwa i dwa, otrzymamy cztery.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: dɔˈdavat͡ɕ, AS: dodavać

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. dodawanie n., dodatek m.

 czas. dać, dodać

 przym. dodatkowy, dodatni

 przysł. dodatkowo

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) dorzucać, uzupełniać, dołączać, powiększać

Wiktionary


dodawanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) mat. działanie arytmetyczne oznaczane symbolem + (plus);

 (1.2) mat. jedno z dwóch działań w pierścieniu – uogólnienie dodawania (1.1)

 (1.3) odczasownikowy od|dodawać.

Wiktionary

Dodawanie – wspólna nazwa różnych działań matematycznych, zdefiniowanych na różnych zbiorach i klasach, m.in. tych liczbowych, ale też dla wektorów, niektórych funkcji i części innych zbiorów.

Dodawane obiekty to składniki, a wynik dodawania to suma. Działanie to zwykle oznacza się plusem: +. Dodawanie zalicza się do działań arytmetycznych i jest najprostszym z nich, definiującym pozostałe.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Suma to wynik dodawania.

 (1.2) Homomorfizm pierścieni zachowuje dodawanie, mnożenie i jedynkę.

 (1.3) Ewentualne dodawanie kolejnych zadań odbije się na jakości pracy.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌdɔdaˈvãɲɛ, AS: dodavãńe

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. dodajnik m., dodajna ż., dodatniość ż.

 czas. dodawać ndk., dodać dk.

 przym. dodatni

 przysł. dodatnio, dodatkowo

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) sumowanie

Wiktionary


dodefiniować

dokładniej coś zdefiniować; doprecyzować


SJP.pl


dodefiniowywać

dokładniej coś definiować; doprecyzowywać


SJP.pl


dodek

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy, nazwa własna

 (1.1) poufała forma imienia Adolf

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Adolfek mos.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) Adolfek, Alf

Wiktionary


dodekaedr

wielościan foremny ograniczony dwunastoma pięciokątami foremnymi; dwunastościan foremny


SJP.pl

Dwunastościan foremny a. dodekaedr (z gr.) – wielościan foremny o 12 ścianach w kształcie przystających pięciokątów foremnych. Ma 30 krawędzi i 20 wierzchołków. Ścinając wierzchołki dwunastościanu otrzymujemy wielościan półforemny o nazwie dwunastościan ścięty. Bryła oznaczona jest symbolem Schläfliego {5,3}.

Wikipedia


dodekafonia

12-dźwiękowa atonalna technika komponowania utworów muzycznych


SJP.pl

Wikipedia


dodekafoniczność

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) odprzym. cecha tego, co jest dodekafoniczne

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. dodekafonia ż.

 przym. dodekafoniczny

 przysł. dodekafonicznie

Wiktionary


dodekafoniczny

dodekafonia


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) muz. związany z dodekafonią, zgodny z zasadami dodekafonii

Wiktionary

Patrz:

dodekafonia

Powiązane:

 rzecz. dodekafonia ż., dodekafoniczność ż.

 przysł. dodekafonicznie

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) dwunastotonowy

Wiktionary


dodekafonista

kompozytor stosujący technikę dodekafoniczną


SJP.pl


dodekafonistka

dodekafonista


SJP.pl

Patrz:

dodekafonista

dodekafonizm

styl we współczesnej muzyce poważnej oparty na technice dodekafonicznej


SJP.pl


dodekahedron

wielościan ograniczony dwunastoma wielokątami; dwunastościan


SJP.pl

Dwunastościan foremny a. dodekaedr (z gr.) – wielościan foremny o 12 ścianach w kształcie przystających pięciokątów foremnych. Ma 30 krawędzi i 20 wierzchołków. Ścinając wierzchołki dwunastościanu otrzymujemy wielościan półforemny o nazwie dwunastościan ścięty. Bryła oznaczona jest symbolem Schläfliego {5,3}.

Wikipedia


dodekanez

grupa wysp greckich, na Morzu Egejskim


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna

 (1.1) geogr. grecki archipelag w południowej części Morza Egejskiego, u wybrzeży Turcji;

 (1.2) geogr. adm. nomos (prefektura administracyjna) obejmujący archipelag Dodekanez (1.1)

Wiktionary

Dodekanez (gr. Δωδεκάνησα, trb. Dodekánisa; w tłum. na pol. „dwanaście wysp”) – archipelag na Morzu Egejskim i do końca 2010 roku prefektura (nomos) w regionie administracyjnym Wyspy Egejskie Południowe w Grecji ze stolicą w mieście Rodos. Prefektura Dodekanez zajmowała łączną powierzchnię 2714 km², zamieszkiwało ją około 200,5 tysiąca ludzi (stan na 2005 rok).

Wikipedia


dodekastylos

Świątynia grecka – budowla w starożytnej Grecji pełniąca funkcję „domu bóstwa”, mieszcząca posąg będący przedmiotem kultu.

Wikipedia


doderer

nazwisko, m.in. Heimito von Doderer (1896-1966), pisarz austriacki


SJP.pl


dodge

[czytaj: dodż] marka samochodów


SJP.pl

Dodge – amerykańska marka samochodów, należąca od 2021 r. do koncernu Stellantis, a wcześniej do Fiat Chrysler Automobiles (2014–21), Chrysler Group (2007–14), DaimlerChrysler (1998–2007), Chrysler Corporation (1928–98).

Wikipedia


dodo

ptak nielot z wymarłej rodziny drontów, który występował na wyspie Mauritius


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy

 (1.1) ornit. wymarły ptak nielot z wyspy Mauritius z gatunku nazwa systematyczna|Raphus cucullatus|ref=tak.;

Wiktionary

  • Dodo – irlandzko-indyjski serial animowany z 2021 roku
  • Dront dodo – gatunek dużego ptaka z rodziny gołębiowatych

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ˈdɔdɔ, AS: dodo

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) dront dodo

Wiktionary


dodoma

stolica Tanzanii


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) geogr. miasto, stolica Tanzanii;

Wiktionary

Dodoma – oficjalna stolica Tanzanii (do 1981 roku był nią Dar es Salaam), położona w środkowej części kraju na wysokości ok. 1100 m n.p.m., ośrodek administracyjny okręgu Dodoma, zamieszkiwana przez ok. 324 tys. mieszkańców (2002). Jest to ósme co do wielkości miasto w Tanzanii.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: dɔˈdɔ̃ma, AS: dodõma

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. dodomczyk m., dodomka ż.

 przym. dodomski

Wiktionary


dodomczyk

mieszkaniec Dodomy (stolicy Tanzanii)


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) mieszkaniec Dodomy

Wiktionary

Wymowa:

IPA: dɔˈdɔ̃mt͡ʃɨk, AS: dodõmčyk

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Dodoma ż.

:: fż. dodomka ż.

 przym. dodomski

Wiktionary


dodomka

mieszkanka Dodomy (stolicy Tanzanii)


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) mieszkanka Dodomy

Wiktionary

Wymowa:

IPA: dɔˈdɔ̃mka, AS: dodõmka

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Dodoma ż.

:: fm. dodomczyk mos.

 przym. dodomski

Wiktionary


dodomski

Dodoma (stolica Tanzanii)


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) odnoszący się do miasta Dodoma

Wiktionary

Wymowa:

IPA: dɔˈdɔ̃msʲci, AS: dodõmsʹḱi

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. dodomka ż., dodomczyk m., Dodoma ż.

Wiktionary


dodona

1. miejscowość w Grecji;
2. siedziba wyroczni Zeusa


SJP.pl

Dodona (stgr. Δωδώνα Dōdṓnā, Δωδώνη Dōdṓnē, ngr. Dodoni) – miejscowość w Grecji, w administracji zdecentralizowanej Epir-Macedonia Zachodnia, w regionie Epir, w jednostce regionalnej Janina, w gminie Dodona, w pobliżu góry Tomaros. W 2011 roku liczyła 55 mieszkańców.

Wikipedia


dodoński

przymiotnik od: Dodona (miejscowość w starożytnej Grecji)


SJP.pl


dodrapać

1. zdrapać do końca;
2. dodrapać się -
a) drapiąc czymś ostrym, dostać się do czegoś;
b) dotrzeć z trudem na coś wysokiego;
c) dotrzeć z trudem do jakichś informacji;
d) osiągnąć z trudem swój cel związany z wysoką pozycją zawodową


SJP.pl


dodrapywać

dodrapywać się -
1. drapiąc czymś ostrym, dostawać się do czegoś;
2. docierać z trudem na coś wysokiego;
3. docierać z trudem do jakichś informacji;
4. osiągać z trudem swój cel związany z wysoką pozycją zawodową


SJP.pl


dodreptać

drepcząc, dojść gdzieś


SJP.pl


dodruk

1. dodrukowanie egzemplarzy z zachowanej formy drukarskiej;
2. pozycja wydawnicza wydrukowana tą metodą


SJP.pl

Dodruk – zwiększenie nakładu publikacji przez dodatkowe drukowanie egzemplarzy z zatrzymanych form drukowych (matryc, składu) w ramach jednego wydania.

W filatelistyce termin ten odnosi się do dodatkowego druku znaczków lub całostek pocztowych. W tym wypadku dodruk może też przyjąć formę naniesienia dodatkowego tekstu (maszynowo lub ręcznie) na całostce pocztowej poza znakiem opłaty. Taki dodruk nie jest związany z pierwotnym przeznaczeniem całostki.

Wikipedia


dodruki

1. dodrukowanie egzemplarzy z zachowanej formy drukarskiej;
2. pozycja wydawnicza wydrukowana tą metodą


SJP.pl


dodrzeć

podrzeć zupełnie, do końca, zniszczyć przez noszenie, używanie, np. dodrzeć buty, stare ubrania


SJP.pl


dodupizm

żartobliwie: bycie do niczego


SJP.pl


dodusić

1. skończyć proces duszenia potraw;
2. doprowadzić duszenie do końca, zadusić


SJP.pl


dodyna

nazwa zwyczajowa fungicydu z grupy pochodnych guanidyny


SJP.pl

Dodyna,CH
3
(CH
2
)
11
[NHC(NH
2
)
2
]+
CH
3
COO
– organiczny związek chemiczny, sól kwasu octowego i 1-dodecyloguanidyny; pochodna guanidyny zawierająca 12-węglowy lipofilowy łańcuch boczny.

Wikipedia


dodźgać

czasownik przechodni dokonany (ndk. brak)

 (1.1) zabić umierającego człowieka lub zwierzę, uderzając czymś ostrym

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Kupiec padł. Stary mu poprawił raz, drugi, nożem dodźgał.

Wiktionary


dodzierżeć

czasownik

 (1.1) stpol. dotrzymać

Wiktionary

Wymowa:

IPA: dɔˈd͡ʑɛrʒɛt͡ɕ, AS: doʒ́eržeć

Wiktionary


dodzwanialność

możliwość uzyskania połączenia telefonicznego


SJP.pl


dodźwigać

donieść gdzieś z trudem; dodźwignąć


SJP.pl


dodźwignąć

rzadko: donieść gdzieś z trudem; dodźwigać


SJP.pl


doedukować

douczyć, dokształcić, doszkolić


SJP.pl


doedukowywać

douczać, dokształcać, doszkalać


SJP.pl


doeg

Doeg – postać biblijna ze Starego Testamentu.

Edomita, główny pasterz króla Saula. Był w Nob, kiedy kapłan Achimelek nakarmił i uzbroił uciekającego Dawida. Doeg wydał Achimeleka i przeprowadzili egzekucje kapłanów z Nob zarządzone przez Saula. Patrz 1 Sm 21,8; 22,9 nn.

Źródło: Słownik Postaci Biblijnych. [dostęp 2015-12-26].

Wikipedia


doenjang

rzeczownik, rodzaj męski

 (1.1) kulin. koreańska pasta ze sfermentowanych ziaren soi

Wiktionary

Doenjang (kor. 된장) – rodzaj sfermentowanej pasty sojowej w całości przyrządzanej z soi i solanki. Jest to również produkt uboczny produkcji guk-ganjang (sosu sojowego do zup). Pasta czasami jest używana jako relisz.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Po zakończeniu fermentacji rozdziela się płyn od ciał stałych, gdzie płyn to ganjang, koreański sos sojowy, a pozostałość to właśnie doenjang, czyli pasta sojowa, zbliżona do japońskiego miso.

Wiktionary

Synonimy:

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

frazeologia.

etymologia.

 etym|kor|된장. (toenjang)

uwagi.

 inna pisownia: dwenjang

tłumaczenia.

* angielski: (1.1) doenjang

* koreański: (1.1) 된장 (toenjang)

źródła.

== doenjang (język angielski.) ==

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik

 (1.1) kulin. doenjang

odmiana.

przykłady.

składnia.

kolokacje.

synonimy.

Wiktionary


dofakturować

wystawić dodatkową fakturę odbiorcy


SJP.pl


dofinansować

wspomóc finansowo


SJP.pl


dofinansowanie

bezzwrotna pomoc finansowa; subsydium; subwencja; dotacja


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) dodatkowe pieniądze przyznawane jako pomoc finansowa w opłaceniu jakiegoś przedsięwzięcia

Wiktionary

Wikipedia

Powiązane:

 czas. dofinansować

Wiktionary


dofu

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) kulin. rzad. twarożek z mleka sojowego, składnik wielu potraw orientalnych i wegetariańskich, zob. tofu.

Wiktionary


dog

duży pies obronny i myśliwski o krótkiej sierści


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy

 (1.1) kynol. nazwa rasy psa;

Wiktionary

Dog (z ang. dog – pies) – typ psów obronnych z grupy molosów, charakteryzujących się dużym wzrostem, krótką, gładką sierścią o różnym umaszczeniu oraz tępo zakończoną kufą zaopatrzoną w silne szczęki. Główną rolą tych psów była walka z dzikimi zwierzętami oraz ochrona karawan i stad bydła. Z czasem zaczęto ich używać jako psy myśliwskie i bojowe, a obecnie są hodowane jako psy reprezentacyjne lub obronne.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Obok złotowłosej Sisi szedł jakiś wielki pies, chyba dog.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: dɔk, AS: dok

Wiktionary


dog-friendly

[czytaj: dog frendli] przyjazny dla psów


SJP.pl


dogadać

1. potocznie: powiedzieć komuś coś złośliwego;
2. uzgodnić coś z kimś ostatecznie


SJP.pl


dogadywacz

potocznie: osoba często robiąca złośliwe uwagi; złośliwiec


SJP.pl


dogadzać

1. spełniać czyjeś wymagania, życzenia, zachcianki; zadowalać kogoś;
2. dogadzać sobie - w przenośni: nadużywać czegoś, ulegać własnym namiętnościom lub nałogom; folgować sobie;
3. być dogodnym dla kogoś, odpowiadać komuś


SJP.pl

czasownik niedokonany (dk. dogodzić)

 (1.1) pot. sprawiać komuś przyjemności, zaspokajać czyjeś życzenia, zachcianki

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. dogadzanie n., dogodność ż.

 czas. dogodzić dk.

 przym. dogodny

 przysł. dogodnie

Wiktionary


dogadzanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|dogadzać.

Wiktionary

Powiązane:

 czas. dogadzać ndk.

 przysł. dogodnie

 rzecz. dogodność ż.

 przym. dogodny

Wiktionary


dogalać

dokańczać golenie


SJP.pl


dogalopować

1. o zwierzęciu: dobiec galopem;
2. dojechać na koniu galopem;
3. potocznie: osiągnąć określony etap trwania


SJP.pl


dogalopowywać

1. o zwierzęciu: dobiegać galopem;
2. dojeżdżać na koniu galopem


SJP.pl


doganiać

ścigając kogoś, równać się z nim


SJP.pl

czasownik przechodni

 (1.1) ścigając kogoś, bardzo zbliżać się do niego

Wiktionary

Wymowa:

IPA: dɔˈɡãɲät͡ɕ, AS: dogãńäć

Wiktionary

Powiązane:

 czas. gonić, dogonić dk.

 rzecz. doganianie n.

Wiktionary


doganianie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|doganiać.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌdɔɡãˈɲä̃ɲɛ, AS: dogãńä̃ńe

Wiktionary

Powiązane:

 czas. doganiać

Wiktionary


dogaressa

małżonka doży


SJP.pl


dogasać

czasownik

 (1.1) przestawać się palić

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Przynieś trochę drewna, bo dogasa ogień pod kuchnią.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. dogasanie n.

Wiktionary


dogasanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|dogasać.

Wiktionary

Powiązane:

 czas. dogasać ndk.

Wiktionary


dogasić

doprowadzić gaszenie do końca


SJP.pl


dogaszać

czasownik

 (1.1) likwidować resztki ognia

Wiktionary

Wymowa:

IPA: dɔˈɡaʃat͡ɕ, AS: dogašać

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. gaszenie n., dogaszanie n., dogaszenie n.

 czas. dogasić, gasić

Wiktionary


dogaszanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) gaszenie resztek ognia

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. dogaszenie n., gaszenie n.

 czas. gasić, dogaszać ndk., dogasić dk.

Wiktionary


dogasły

taki, który dogasł (dogasnął)


SJP.pl


dogger

środkowa epoka jury


SJP.pl

Dogger (jura brunatna) – nieformalne określenie całej jury środkowej lub tylko jej części. W niektórych starszych publikacjach geologicznych był traktowany jako środkowy oddział systemu jurajskiego. We współczesnych (z XXI w.) tabelach stratygraficznych nie jest stosowany.

Wikipedia


doggerel

[czytaj: DOgerel] w literaturoznawstwie: rodzaj angielskiego wiersza o prostych rymach i niestarannej wersyfikacji, zwykle na błahy temat, odpowiednik polskiego wiersza częstochowskiego


SJP.pl


dogiąć

zniekształcić lub zmienić kształt danej rzeczy do końca


SJP.pl


dogiel

nazwisko, m.in. Walentin Dogiel (1882-1955) - radziecki zoolog; prowadził prace z parazytologii, protozoologii i anatomii porównawczej bezkręgowców


SJP.pl

Nazwisko Dogiel nosili m.in.:

  • Aleksandr Dogiel (1852–1922) – rosyjski histolog
  • Walentin Dogiel (1882–1955) – rosyjski parazytolog i protistolog
  • Iwan Dogiel (1830–1916) – rosyjski farmakolog
  • Maciej Dogiel (1715–1760) – polski ksiądz, historyk
  • Stanisław Klemens Dogiel (1795–1863) – polski nauczyciel

Wikipedia


dogląd

opieka roztoczona nad kimś lub nad czymś; doglądanie, dozór, nadzór


SJP.pl


doglądać

1. opiekować się kimś, czymś;
2. czuwać nad przebiegiem jakichś spraw


SJP.pl

czasownik

 (1.1) co jakiś czas troszczyć się, dbając o rozwój

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Lekarz codziennie doglądał chorego.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. doglądanie n.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) opiekować się

Wiktionary


doglądanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|doglądać.

Wiktionary

Powiązane:

 czas. doglądać ndk.

Wiktionary


doglebowy

przeznaczony do gleby


SJP.pl


dogling

wieloryb z rodziny dziobaczy


SJP.pl

Butlogłów północny, wal butelkonosy północny, wal butelkonosy, dogling (Hyperoodon ampullatus) – gatunek ssaka morskiego z rodziny zyfiowatych (Ziphiidae).

Wikipedia


dogliosamente

określenie wykonawcze: boleśnie, smutno


SJP.pl


dogma

dawniej: dogmat


SJP.pl

Wikipedia


dogmacik

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) zdrobn. od dogmat

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. dogmat m.

Wiktionary


dogmat

1. teza podana do wierzenia przez Kościół jako prawda;
2. nienaruszalna, podstawowa teza, pewnik


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) filoz. twierdzenie przyjęte bezkrytycznie za pewne bez względu na brak stwierdzenia jego prawdziwości

 (1.2) rel. teol. prawda uznana za objawioną przez Kościół

 (1.3) hist. wydane postanowienie władz miast-państw w starożytnej Grecji

 (1.4) hist. filoz. teza przyjęta w danej szkole filozoficznej w starożytnej Grecji, która obowiązywała jej uczniów

Wiktionary

Dogmat (gr. δόγμα dógma) – termin pochodzący z języka greckiego, posiadający kilka różnych znaczeń, występujących w sferze religijnej, historycznej, politycznej czy filozoficznej,

Wikipedia

Przykłady

składnia.

kolokacje.

synonimy.

 (1.1) pewnik

 (1.2) prawda objawiona

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

 rzecz. dogmatyka ż., dogmatyzm m., dogmatyk m., dogmatyczka ż., dogmatyzacja ż., dogmatyzowanie n., zdogmatyzowanie n.

:: zdrobn. dogmacik m.

 czas. dogmatyzować ndk., zdogmatyzować dk.

 przym. dogmatyczny, dogmatowy

 przysł. dogmatycznie

frazeologia.

etymologia.

uwagi.

 

tłumaczenia.

* angielski: (1.1) dogma; (1.2) dogma

* baskijski: (1.1) dogma; (1.2) dogma

* białoruski: (1.1) догмат m., догма ż.; (1.2) догмат m.

* chorwacki: (1.1) dogma ż.; (1.2) dogma ż.

* czeski: (1.1) dogma n.; (1.2) dogma n.

* hiszpański: (1.1) dogma m.; (1.2) dogma m.

* interlingua: (1.1) dogma; (1.2) dogma

* kaszubski: (1.1) dogmat m.; (1.2) dogmat m.; (1.3) dogmat m.; (1.4) dogmat m.

* niderlandzki: (1.1) dogma n.; (1.2) dogma n.

* portugalski: (1.1) dogma; (1.2) dogma

* rosyjski: (1.2) догмат m.; (1.4) догмат m.

* serbsko-chorwacki: (1.1) dogma ż.; (1.2) dogma ż.

* słowacki: (1.1) dogma ż.; (1.2) dogma ż.

* ukraiński: (1.1) догма ż.; (1.2) догмат m.

* węgierski: (1.1) dogma; (1.2) dogma

* włoski: (1.1) dogma m.; (1.2) dogma m.

źródła.

== dogmat (język kaszubski.) ==

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik, rodzaj męski

 (1.1) dogmat

odmiana.

przykłady.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. dogmatyka ż., dogmatyzm m., dogmatyk m., dogmatyczka ż., dogmatyzacja ż., dogmatyzowanie n., zdogmatyzowanie n.

:: zdrobn. dogmacik m.

 czas. dogmatyzować ndk., zdogmatyzować dk.

 przym. dogmatyczny, dogmatowy

 przysł. dogmatycznie

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) pewnik

 (1.2) prawda objawiona

Wiktionary


dogmatyczka

dogmatyk


SJP.pl

Patrz:

dogmatyk

dogmatyczno-moralny

dogmatyczny i moralny


SJP.pl


dogmatyczność

dogmatyczny


SJP.pl

Patrz:

dogmatyczny

dogmatycznoteologiczny

teologiczny w aspekcie dogmatycznym


SJP.pl


dogmatyczny

odnoszący się do dogmatu lub dogmatyzmu


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) rel. związany z dogmatami religijnymi lub z dogmatyką

przymiotnik jakościowy

 (2.1) oparty na dogmacie, niepodlegający dyskusji

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. dogmat mrz., dogmatyka ż., dogmatyczność ż., dogmatyzm mrz., dogmatyk mos., dogmatyzowanie n.

 czas. dogmatyzować ndk.

 przysł. dogmatycznie

Wiktionary

Synonimy:

 (2.1) doktrynerski, doktrynalny

Wiktionary


dogmatyk

zwolennik dogmatyzmu (kierunek myślenia przyjmujący twierdzenia i doktryny jako dogmaty, bez uprzedniego zbadania ich prawdziwości lub słuszności)


SJP.pl


dogmatyka

1. jedna z dziedzin teologii zajmująca się prawdami wiary ogłoszonymi przez Kościół jako dogmaty; teologia dogmatyczna;
2. zbiór tez danej doktryny, traktowanych w sposób dogmatyczny;
3. dogmatyka prawa - analiza, systematyzacja i interpretacja norm obowiązującego prawa na potrzeby praktyki prawniczej


SJP.pl

  • teologia dogmatyczna
  • dogmatyka prawa (dogmatyka prawnicza)

Wikipedia


dogmatyzacja

1. nadanie, nadawanie czemuś cech niepodlegającego dyskusji pewnika;
2. oficjalne uznanie przez sobór lub papieża danej prawdy wiary za dogmat


SJP.pl


dogmatyzm

kierunek myślenia przyjmujący twierdzenia i doktryny jako dogmaty, bez uprzedniego zbadania ich prawdziwości lub słuszności


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) brak krytycyzmu w stosunku do pewnych tez i poglądów, odrzucanie możliwości poddania ich weryfikacji

 (1.2) cecha doktryn, w których głoszone są tezy bez stosownego uzasadnienia

Wiktionary

Dogmatyzm (od gr. dógma – „przekonanie”, „zdanie”, „pogląd”) – stanowisko bezkrytycznego przyjmowania danych twierdzeń jako prawdy, bez weryfikacji i podawania w wątpliwość, na zasadzie bezkrytycznej wiary. Dogmatyzm jest przeciwieństwem sceptycyzmu.

Wikipedia

Powiązane:

 rzecz. dogmat m., dogmatyk m., dogmatyczka ż., dogmatyczność ż.

 przym. dogmatyczny

 przysł. dogmatycznie

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) dogmatyczność, doktrynerstwo

Wiktionary


dognać

ścigając kogoś zrównać się z nim; dogonić; dopędzić; dopaść


SJP.pl


dognębiać

gnębić do reszty


SJP.pl


dogniatak

w obróbce plastycznej: tłocznik do dogniatania


SJP.pl


dognić

zgnić do końca; ulec zupełnemu rozkładowi


SJP.pl


dognieść

dokończyć gniecenie


SJP.pl


dogniwać

gnić do końca; ulegać całkowitemu rozkładowi


SJP.pl


dogodnie

przysłówek

 (1.1) w sposób odpowiadający czyimś potrzebom

 (1.2) przynosząc korzyść

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. dogadzanie n., dogodność ż., dogodzenie n., udogodnienie n.

 czas. dogadzać ndk., dogodzić dk.

 przym. dogodny

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) komfortowo, wygodnie

 (1.2) dobrze, korzystnie

Wiktionary


dogodniej

stopień wyższy od przysłówka: dogodnie


SJP.pl


dogodniejszy

stopień wyższy od przymiotnika: dogodny; bardziej dogodny


SJP.pl


dogodność

dogodny


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) warunki dające poczucie zaspokojenia potrzeb

 (1.2) korzystna okoliczność

Wiktionary

Patrz:

dogodny

Powiązane:

 rzecz. dogadzanie n., dogodzenie n., udogodnienie n.

 czas. dogadzać ndk., dogodzić dk.

 przym. dogodny

 przysł. dogodnie

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) komfort, udogodnienie, ułatwienie, wygoda

 (1.2) korzyść, plus, zaleta

Wiktionary


dogodny

1. dobrze nadający się do czegoś, odpowiadający czyimś potrzebom;
2. przynoszący korzyść


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) odpowiedni, właściwy, nadający się do czegoś, odpowiadający określonym potrzebom/wymaganiom

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Podobnie widły, przeznaczone do rozrzucania nawozu, okazywały się wielekroć dogodnym instrumentem przy załatwianiu konfliktów gromadzkich i klasowych.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. dogodność ż., dogadzanie n., dogodzenie n.

 czas. dogadzać ndk., dogodzić dk.

 przysł. dogodnie

Wiktionary


dogodzenie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|dogodzić.

Wiktionary

Powiązane:

 czas. dogodzić

 przysł. dogodnie

 rzecz. dogodność ż.

 przym. dogodny

Wiktionary


dogodzić

1. spełnić czyjeś wymagania, życzenia, zachcianki; zadowolić kogoś;
2. dogodzić sobie - w przenośni: nadużyć czegoś, ulec własnym namiętnościom lub nałogom; pofolgować sobie


SJP.pl

czasownik nieprzechodni

 (1.1) dokonany od|dogadzać.

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Nic na świecie nie jest w stanie mu dogodzić.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: dɔˈɡɔd͡ʑit͡ɕ, AS: dogoʒ́ić

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. dogodzenie n., dogodność ż.

 przysł. dogodnie

 przym. dogodny

 czas. dogadzać

Wiktionary


dogolić

dokończyć golenie


SJP.pl


dogon

członek negroidalnego ludu zamieszkującego Afrykę Zachodnią


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) etn. mężczyzna lub chłopiec z negroidalnego ludu mieszkającego w Afryce Zachodniej;

Wiktionary


dogoni

negroidalny lud mieszkający w Afryce Zachodniej; Dogonowie


SJP.pl

Dogonowie, Dogoni (zw. Habe, Kado i Tombo) – negroidalny lud mieszkający w Afryce Zachodniej.

Dogonowie zamieszkują południowo-centralne Mali – okolice Uskoku Bandiagara. Ich odrębna kultura, a zwłaszcza mitologia, od dawna budzi zainteresowanie naukowców, także polskich.

Wikipedia


dogonić

czasownik przechodni dokonany (ndk. doganiać)

 (1.1) zrównać się z kimś podczas pościgu

 (1.2) dorównać komuś pod jakimś względem

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Nie dogonimy go, jest zbyt chyży.

 (1.2) Choćbyśmy na rzęsach stawali, i tak ich nie dogonimy.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. dogonienie n.

 czas. doganiać, gonić

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) dopaść, dopędzić, doścignąć; war. dognać

 (1.2) dopędzić, doścignąć; war. dognać

Wiktionary


dogonowie

negroidalny lud mieszkający w Afryce Zachodniej; Dogoni


SJP.pl

Dogonowie, Dogoni (zw. Habe, Kado i Tombo) – negroidalny lud mieszkający w Afryce Zachodniej.

Dogonowie zamieszkują południowo-centralne Mali – okolice Uskoku Bandiagara. Ich odrębna kultura, a zwłaszcza mitologia, od dawna budzi zainteresowanie naukowców, także polskich.

Wikipedia


dogoński

Dogon, Dogonowie


SJP.pl

Patrz:

Dogon, Dogonowie

dogorywać

podniośle:
1. umierać w cierpieniach, konać;
2. kończyć się;
3. przestawać się palić, gasnąć


SJP.pl

czasownik nieprzechodni niedokonany (dk. brak)

 (1.1) umierać, zdychać

czasownik nieprzechodni niedokonany (dk. dogorzeć)

 (2.1) przestawać się palić, gasnąć

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Psy dogorywają w schronisku.

 (2.1) Stodoła już dogorywała.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌdɔɡɔˈrɨvat͡ɕ, AS: dogoryvać

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. dogorywanie n.

Wiktionary


dogorywanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|dogorywać.

Wiktionary

Powiązane:

 czas. dogorywać ndk.

Wiktionary


dogoterapeuta

terapeuta leczący z pomocą psa; kynoterapeuta


SJP.pl


dogoterapeutka

dogoterapeuta


SJP.pl

Patrz:

dogoterapeuta

dogoterapia

terapia poprzez ćwiczenia i zabawy z odpowiednio wyszkolonymi psami; kynoterapia


SJP.pl

Terapia z udziałem psa, dogoterapia, kynoterapia, kanisterapia – metoda wzmacniająca efektywność rehabilitacji, w której motywatorem jest odpowiednio wyselekcjonowany i wyszkolony pies, prowadzony przez wykwalifikowanego terapeutę. Terapia tego rodzaju jest jedną z dziedzin zooterapii.

Wikipedia


dogotować

1. ugotować całkowicie;
2. ugotować dodatkową ilość czegoś;
3. dogotować się - ugotować się całkowicie


SJP.pl


dogotowywacz

skrzynka z grubymi ścianami do dogotowywania lub utrzymywania w ciepłym stanie potraw


SJP.pl


dogowaty

typ dogowaty - typ psów o silnym i masywnym ciele


SJP.pl


dograć

zagrać do końca


SJP.pl


dogradzać

dokańczać stawianie ogrodzenia wokół czegoś


SJP.pl


dogranie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|dograć.

Wiktionary

Powiązane:

 czas. dograć dk.

 rzecz. dogrywka ż.

 przym. growy

Wiktionary


dogri

jeden z języków urzędowych Indii


SJP.pl


dogrodzić

dokończyć stawianie ogrodzenia wokół czegoś


SJP.pl


dogrywka

przedłużenie czasu gry lub dodatkowy mecz w sytuacji, gdy gra nie została roztrzygnięta


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) sport. czas dodany do spotkania sportowego, gdy wynik meczu nie został rozstrzygnięty we właściwym czasie trwania spotkania

Wiktionary

Dogrywka – w wielu sportach (m.in. w piłce nożnej i rugby) dodatkowy okres gry, rozpoczynany, gdy mecz nie przynosi rozstrzygnięcia.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Mediolańska drużyna pokonała piłkarzy z Neapolu dopiero w dogrywce.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: dɔˈɡrɨfka, AS: dogryfka

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. dogrywanie n., dogranie n., przygrywka ż.

 czas. grać, dogrywać ndk., dograć dk.

 przym. growy

Wiktionary


dogrywkowicz

osoba uczestnicząca w dogrywkach na giełdzie


SJP.pl


dogrywkowy

dotyczący dogrywki, związany z dogrywką


SJP.pl


dogryzanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|dogryzać.

Wiktionary

Powiązane:

 czas. dogryzać ndk.

Wiktionary


dogrzanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|dogrzać.

Wiktionary

Powiązane:

 czas. grzać, dogrzać dk.

 rzecz. dogrzewanie n.

Wiktionary


dogrzew

w technice: dogrzewanie


SJP.pl


dogrzewać

czasownik

 (1.1) ogrzewać dodatkowym źródłem ciepła

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. dogrzewanie n.

Wiktionary


dogrzewacz

dodatkowe źródło ciepła wykorzystywane w instalacjach centralnego ogrzewania


SJP.pl


dogrzewanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) ogrzewanie dodatkowym źródłem ciepła

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. dogrzanie n.

 czas. dogrzewać ndk., dogrzać dk.

Wiktionary


dogtrekking

[czytaj: dogtreking] szybki spacer lub bieg z psem przypiętym do właściciela za pomocą specjalnej linki


SJP.pl


dogtrekkingowy

[czytaj: dogtrekingowy] związany z szybkim spacerem lub biegiem z psem przypiętym do właściciela za pomocą specjalnej linki


SJP.pl


dogładzak

kamień szlifierski


SJP.pl


dogładzarka

maszyna do dogładzania wyrobów metalowych


SJP.pl


dogłębniej

stopień wyższy od przysłówka: dogłębnie


SJP.pl


dogłębniejszy

stopień wyższy od przymiotnika: dogłębny


SJP.pl


dogłębność

dogłębny


SJP.pl

Patrz:

dogłębny

dogłębny

sięgający istoty rzeczy, obejmujący wszystkie szczegóły jakiegoś zagadnienia


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) przenikający głęboko, przez wiele warstw

 (1.2) sięgający sedna

 (1.3) mocno odczuwalny

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. dogłębność ż.

 przysł. dogłębnie

 przym. głęboki

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) głęboki

 (1.2) głęboki, gruntowny

 (1.3) dojmujący, głęboki, mocny, przenikliwy

Wiktionary


dogłos

narastanie dźwięku w pomieszczeniu po włączeniu jego źródła


SJP.pl

Dogłos – zjawisko stopniowego narastania energii dźwięku w pomieszczeniu po zapoczątkowaniu emisji tego dźwięku przez źródło. Zjawisko związane jest z występowaniem dużej liczby fal odbitych od powierzchni pomieszczenia. Dogłos jest czasem, jaki minął od pojawienia się dźwięku bezpośredniego aż do osiągnięcia przez ten dźwięk (wraz z jego wielokrotnymi odbiciami) maksymalnego natężenia.

Wikipedia


doha

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) geogr. miasto, stolica Kataru (egzonim wariantowy wg. KSNG);

Wiktionary

Doha albo Ad-Dauha (arab. ‏الدوحة‎ Ad-Dawḥa) – stolica i największe miasto Kataru położone na wschodnim wybrzeżu półwyspu Katar, w Zatoce Perskiej.

Miasto zostało zniszczone w 1867 w czasie wojny z Bahrajnem. W 1916 Brytyjczycy ustanowili je siedzibą swojego protektoratu. Gdy Katar uzyskał niepodległość, miasto zostało jego stolicą. W 1973 roku założono uniwersytet.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Spotkanie odbędzie się w Dosze.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) Ad-Dauha, przest. Dauha; hist. Al-Bida

Wiktionary


dohamować

odpowiednio zmniejszyć prędkość samochodu


SJP.pl


dohamowywać

odpowiednio zmniejszać prędkość samochodu


SJP.pl


doherty

[czytaj: DOherti] nazwisko obce


SJP.pl

Osoby o tym nazwisku:

  • Denny Doherty – kanadyjski piosenkarz
  • Katarzyna Doherty – rzymskokatolicka duchowna
  • Ken Doherty – irlandzki snookerzysta
  • Ken Doherty – amerykański lekkoatleta
  • Lawrence Doherty – brytyjski tenisista
  • Pete Doherty – brytyjski muzyk, kompozytor i wokalista, multiinstrumentalista
  • Peter Doherty – australijski immunologa
  • Peter Doherty – północnoirlandzki piłkarz
  • Shannen Doherty – amerykańska aktorka
  • Tom Doherty – amerykański wydawca

Wikipedia


doholować

1. holując, doprowadzić pojazd, statek, barkę itp. do miejsca przeznaczenia;
2. potocznie: doprowadzić kogoś z trudem do jakiegoś miejsca; dociągnąć


SJP.pl


doholowywać

1. holując, doprowadzać pojazd, statek, barkę itp. do miejsca przeznaczenia;
2. potocznie: doprowadzać kogoś z trudem do jakiegoś miejsca; dociągać


SJP.pl


doić

1. pozyskiwać mleko z wymion zwierzęcia
2. ciągnąć zyski za czyjąś szkodą
3. szybko pić dużymi łykami


SJP.pl

czasownik przechodni niedokonany (dk. wydoić)

 (1.1) pozyskiwać mleko, wyciskając je z wymion krowy lub innego zwierzęcia hodowlanego

 (1.2) pot. łapczywie pić

 (1.3) pot. wykorzystywać kogoś finansowo

 (1.4) przen. gwara przestępcza palić (papierosy, fajkę)

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) W scenie podoju jeden pachołek doi krowę, drugi przytrzymuje rwącego się do niej cielaka (…)

 (1.3) Wyrodny syn całe życie doił swoich rodziców.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈdɔjit͡ɕ, AS: doi ̯

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. dojek mrz., dojenie n., wydojenie n., udojenie n., dojarz m., dojarka ż., dojka ż., dojność ż., udój m., doiwo n., dój m., dojnica ż., doicielka ż.

 czas. wydoić dk., udoić dk.

 przym. dojny, udojowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.2) pot. dudlić

 (1.3) wyzyskiwać, pasożytować

Wiktionary


doicielka

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) daw. osoba płci żeńskiej, która zajmuje się dojeniem krów

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. dojek mrz., dojenie n., doiwo n., dój m., dojnica ż., dojarka ż., wydojenie n., dojność ż.

 czas. doić ndk., wydoić dk., udoić dk.

 przym. dojny, udojowy

Wiktionary


doidentyfikować

1. rozpoznać po zdobyciu dodatkowych informacji;
2. doidentyfikować się - podać dodatkowe informacje o swojej osobie


SJP.pl


doigrać

doigrać się - ponieść skutki złego lub lekkomyślnego postępowania


SJP.pl


doina

rodzaj rumuńskiej pieśni ludowej


SJP.pl

Doina, także m.in. Hore (Horie) lungă, Cântec lung – rumuńska liryczna pieśń ludowa, pokrewna ukraińskiej dumie.

Zwykle śpiewana jest przez jednego wykonawcę – kobietę lub mężczyznę, z akompaniamentem lub bez, nierzadko improwizowana. Teksty doiny mają duży ładunek emocjonalny – traktują o miłości, smutku, żałobie, tęsknocie. Do melodii doiny śpiewane są również kołysanki. Wyróżnia się trzy rodzaje doiny:

  • doinę z terenów Marmarosz, Năsăud, Bukowiny i północnej Oltenii, charakteryzującą się wąską skalą, melodią utrzymaną z reguły w skali molowej, bogatą ornamentyką powtarzających się wariacji;
  • doinę z terenów Marmarosz, Năsăud, Bukowiny, północnej Oltenii, Siedmiogrodu, Muntenii i Mołdawii charakteryzującą się szerszą skalą i prostszą melodią;
  • doinę z południowej części Rumunii traktującą o miłości de dragoste, charakteryzującą się bogatą linią melodyczną.

Wikipedia


doinstalować

1. dokończyć proces instalacji;
2. zainstalować coś jeszcze


SJP.pl


doinstalowywać

1. kończyć proces instalacji;
2. instalować coś jeszcze


SJP.pl


dointerpretować

1. zinterpretować coś bardziej szczegółowo;
2. dokończyć interpretację


SJP.pl


doiwanić

doiwanić komuś - pobić kogoś


SJP.pl


doiwo

dawniej, gwarowo: udój


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) daw. dój

 (1.2) daw. mleko wydojone na raz, udój

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Przy każdym doiwie trzeba pilnego oka, aby skopki z mlekiem na stronę nie szły (…)

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. dojek mrz., doicielka ż., dój m., dojenie n., doinka ż., dojarz m., dojarka ż., doje nmos., dojka ż., dojnica ż., dojnik m., dojność ż., dójka ż., udój m., wydój m., wydojenie n.

 czas. doić ndk., udoić dk., wydoić dk.

 przym. dojny, udojowy

Wiktionary


dój

dojenie zwierząt


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męski

 (1.1) dojenie zwierząt

 (1.2) mleko otrzymane z jednego wydojenia, wydój

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. dojek mrz., doicielka ż., dojenie n., doiwo n., doinka ż., dojarz m., dojarka ż., doje nmos., dojka ż., dojnica ż., dojnik m., dojność ż., dójka ż., udój m., wydój m., wydojenie n.

 czas. doić ndk., udoić dk., wydoić dk.

 przym. dojny, udojowy

Wiktionary


dojąć

1. o przykrych wrażeniach: dać się odczuć w wysokim stopniu
2. przestarzale: zrobić komuś wielką przykrość


SJP.pl


dojadać

1. zjadać coś do końca
2. zjadać coś dodatkowo, żeby poczuć się sytym
3. dokuczać, dawać się we znaki


SJP.pl

czasownik przechodni niedokonany (dk. dojeść)

 (1.1) jeść, aż do końca

 (1.2) jadać dodatkowo

 (1.3) dawać się we znaki

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. dojadanie n.

 czas. dojeść dk.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.3) dokuczać

Wiktionary


dojadanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|dojadać.

Wiktionary

Powiązane:

 czas. jeść, dojadać

Wiktionary


dojareczka

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) zdrobn. od: dojarka

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. dojarka ż.

Wiktionary


dojarka

1. rodzaj pompy służącej do dojenia krów;
2. kobieta zajmująca się dojeniem krów; dójka


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) techn. urządzenie do mechanicznego dojenia zwierząt

 (1.2) kobieta dojąca zwierzę mleczne

Wiktionary

Dojarka – urządzenie mechaniczne służące do automatycznego dojenia krów. Pracuje naprzemiennie w dwóch cyklach: ssania, w którym następuje wysysanie mleka oraz ściskania, w którym następuje ściśnięcie strzyka. Ciśnienie w momencie ssania wynosi ok. 44-55 kPa.

Wikipedia

Powiązane:

 rzecz. dojnica ż., dojareczka ż., doiwo n., doicielka ż., dojenie n., dójka ż., dojność ż., dojnik m.

:: (1.2) fm. dojarz mos.

 czas. doić ndk.

 przym. dojny

Wiktionary

Synonimy:

 (1.2) dójka

Wiktionary


dojarnia

pomieszczenie do dojenia zwierząt, zwłaszcza krów; hala udojowa


SJP.pl


dojarz

mężczyzna dojący krowy


SJP.pl


dojazd

1. dojeżdżanie lub dojechanie do jakiegoś miejsca;
2. droga doprowadzająca do jakiegoś miejsca


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) mot. droga dojazdowa

 (1.2) czynność dojeżdżania gdzieś

 (1.3) sport. teren na skoczni narciarskiej, na którym skoczkowie wyhamowują po wylądowaniu

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Dyskutowali na temat dojazdu do parceli.

 (1.2) Dojazd na korty zajmuje jej godzinę z hakiem.

 (1.3) Nasz lucky loser uderzył na dojeździe w bandy z reklamami.

Wiktionary

Powiązane:

 przym. dojazdowy

Wiktionary


dojazdówka

1. potocznie: droga, którą się gdzieś dojeżdża; dojazd;
2. środowiskowo:
a) wąskie koło zapasowe w samochodzie;
b) fragment trasy rajdu samochodowego poprowadzony po drogach publicznych


SJP.pl

Dojazdówka – fragment trasy rajdu samochodowego poprowadzony po otwartych dla ruchu drogach publicznych, gdzie załoga zobowiązana jest do przestrzegania przepisów ruchu drogowego.

Czas przejazdu odcinka drogowego nie jest wliczany do końcowej klasyfikacji, aczkolwiek każda załoga zobowiązana jest przejechać dojazdówką w czasie określonym przez organizatora (z dokładnością do minuty). Każde spóźnienie, ale także i wcześniejsze przybycie na Punkt Kontroli Czasu kończący odcinek drogowy karane jest karą czasową wliczaną do klasyfikacji rajdu.

Wikipedia


dojazdowo

dojazdowy


SJP.pl

Patrz:

dojazdowy

dojazdowy

związany z dojazdem


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) związany z dojazdem, dotyczący dojazdu

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Dochodzimy do grupy przewoźników, którzy zablokowali drogę dojazdową po polskiej stronie.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌdɔjazˈdɔvɨ, AS: doi ̯azdovy

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. dojazd

Wiktionary


dojebać

dopierdolić; wulgaryzm o bardzo wielu znaczeniach, m.in.:
1. dołożyć, dorzucić, dodać;
2. dojebać (komuś) - pobić (kogoś);
3. powiększyć swą masę mięśniową poprzez ćwiczenia fizyczne;
4. dojebać się - doczepić, przyczepić się


SJP.pl

czasownik przechodni dokonany (ndk. brak)

 (1.1) wulg. uderzyć, przywalić

 (1.2) wulg. przen. kazać zrobić komuś coś ciężkiego, zrzucić na kogoś jakiś trud, obowiązek

 (1.3) wulg. dodać

czasownik zwrotny dokonany dojebać się (ndk. brak)

 (2.1) wulg. przyczepić się, czepić się kogoś

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Gruby ostro dojebał temu frajerowi z osiedla.

 (1.2) Ale mi dojebali roboty.

 (1.3) Czego te chuje dojebały do tego kebaba?

 (2.1) Ciągle tylko mnie krytykujesz! Odpuść już! Coś się tak dojebał?!

Wiktionary

Wymowa:

IPA: dɔˈjɛbat͡ɕ, AS: doi ̯ebać

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. jebanie n., jebanko n., jebadełko n., jebaniec m., pojeb m., dojebanie n., jebak mzw./mos.

 czas. jebać, pojebać

 przym. jebany, pojebany

Wiktionary

Synonimy:

dopierdalać

Wiktionary


dojebanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|dojebać.

Wiktionary

Powiązane:

 czas. dojebać, jebać, wyjebać

 przym. jebany, jebnięty

 rzecz. jebany mos.

Wiktionary


dojebywać

dopierdalać; wulgaryzm o bardzo wielu znaczeniach, m.in.:
1. dokładać, dorzucać, dodawać;
2. dojebywać się - doszukiwać się w kimś albo czymś czegoś złego, doczepiać się, przyczepiać się


SJP.pl


dojechać

1. jadąc, zbliżyć się do kogoś lub do czegoś; dotrzeć;
2. potocznie:
a) dokuczyć komuś; dogryźć;
b) mocno uderzyć; dowalić


SJP.pl

czasownik nieprzechodni dokonany (ndk. dojeżdżać)

 (1.1) jadąc, dotrzeć gdzieś lub zbliżyć się do kogoś, czegoś

czasownik przechodni dokonany

 (2.1) slang. pot. dopaść, dorwać, zniszczyć (kogoś)

Wiktionary

Przykłady

 (2.1) Nie próbuj mnie oszukać, bo cię dojadę.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: dɔˈjɛxat͡ɕ, AS: doi ̯eχać

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. jazda ż., dojechanie n.

 czas. dojeżdżać, jechać

 wykrz. jazda

Wiktionary


dojechanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|dojechać.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. jazda ż.

 czas. dojechać

 wykrz. jazda

Wiktionary


dojedzenie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|dojeść.

Wiktionary

Powiązane:

 czas. dojeść, jeść

Wiktionary


dojek

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) pot. zool. anat. strzyk wymienia krowy, kozy lub owcy

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. doicielka ż., dojenie n., udój m., dojarka ż., dojarz m., dojenie n., wydojenie n., dojność ż., doiwo n., dój m.

 czas. doić ndk., wydoić dk.

 przym. dojny, udojowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) strzyk

Wiktionary


dojelitowy

przeznaczony do aplikowania do jelit


SJP.pl


dojenie

1. pozyskiwać mleko z wymion zwierzęcia
2. ciągnąć zyski za czyjąś szkodą
3. szybko pić dużymi łykami


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|doić.

Wiktionary

Dojenie (roln.) – czynność mająca na celu pozyskiwanie mleka z wymion samic ssaków. m.in. krowy, owcy, kozy, kobyły, wielbłądzicy i innych. Proces dojenia wykonywany jest ręczne lub mechanicznie za pomocą dojarki elektrycznej.

Dojenie ręczne może odbywać się metodą:

  • piąstkowania – dojenie wykonywane wszystkimi palcami dłoni, metoda polega na zamknięciu kciukiem i palcem wskazującym górnej część kanału mlecznego w strzyku zaciskając palce obejmujące strzyk u jego nasady, następnie dociskając do strzyka kolejno pozostałe palce, wyciska się mleko na zewnątrz. Piąstkowanie nie deformuje wymienia ani strzyków oraz pozwala na uzyskiwanie czyściejszego mleka. Powszechnie stosowaną metodą dojenia jest piąstkowanie.
  • osmykiwania – dojenie wykonywane dwoma palcami, metoda polega na uchwyceniu kciukiem i palcem wskazującym strzyka u nasady a następnie pociąga w dół, przesuwając wzdłuż strzyka palce. Metoda ta ma liczne wady: uszkadzanie tkanki gruczołowej wymienia, wydłużanie się i wiotczenie strzyków oraz silne zanieczyszczenie mleka. Dój przez osmykiwanie może być prowadzony wyłącznie mokrymi palcami (tzw. dój na mokro), które dojarz zwilża najczęściej mlekiem, a brud ze strzyków i rąk spływa do naczynia. Osmykiwanie może być stosowane jedynie u krów o bardzo krótkich strzykach, uniemożliwiających piąstkowanie.
  • kciukowania – dojenie wykonywane czterema palcami, z pominięciem palca wskazującego, polega na przyłożeniu do strzyka ostatniego członu zgiętego kciuka, po czym zaciska się na nim pozostałe trzy palce, zsuwając jednocześnie kciuk w dół strzyka. Kciukować, można tylko na mokro, co powoduje zanieczyszczenie mleka. Ten sposób dojenia prowadzi do deformacji strzyka w wyniku stałego ucisku w jednym miejscu, w którym strzyk się przewęża, a rozdyma poniżej miejsca ucisku. Kciukowanie może czasem doprowadzić do powstania w strzyku dodatkowego bocznego otworu.

Wikipedia

Przykłady

składnia.

kolokacje.

synonimy.

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

 rzecz. dojek mrz., doiwo n., dój m., dojnica ż., dojarka ż., wydojenie n., dojność ż., doicielka ż.

 czas. doić ndk., wydoić dk., udoić dk.

 przym. dojny, udojowy

frazeologia.

etymologia.

uwagi.

tłumaczenia.

* białoruski: (1.1) даенне n.

* bułgarski: (1.1) доене n.

* hiszpański: (1.1) ordeño m.

* nowogrecki: (1.1) άρμεγμα n.

* słowacki: (1.1) dojenie n.

* włoski: (1.1) mungitura ż.

źródła.

== dojenie (język słowacki.) ==

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) dojenie

odmiana.

przykłady.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: dɔˈjɛ̇̃ɲɛ, AS: doi ̯ė̃ńe

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. dojek mrz., doiwo n., dój m., dojnica ż., dojarka ż., wydojenie n., dojność ż., doicielka ż.

 czas. doić ndk., wydoić dk., udoić dk.

 przym. dojny, udojowy

Wiktionary

Synonimy:

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

 rzecz. dojek mrz., doiwo n., dój m., dojnica ż., dojarka ż., wydojenie n., dojność ż., doicielka ż.

 czas. doić ndk., wydoić dk., udoić dk.

 przym. dojny, udojowy

frazeologia.

etymologia.

uwagi.

tłumaczenia.

* białoruski: (1.1) даенне n.

* bułgarski: (1.1) доене n.

* hiszpański: (1.1) ordeño m.

* nowogrecki: (1.1) άρμεγμα n.

* słowacki: (1.1) dojenie n.

* włoski: (1.1) mungitura ż.

źródła.

== dojenie (język słowacki.) ==

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) dojenie

odmiana.

przykłady.

składnia.

kolokacje.

synonimy.

Wiktionary


dojeść

1. dokończyć zaczęte jedzenie, zjeść wszystko do końca;
2. zjeść dodatkowo;
3. dokuczyć, dać się we znaki, dogryźć


SJP.pl

czasownik przechodni dokonany (ndk. dojadać)

 (1.1) dokonany od|dojadać.

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Nie dospał, nie dojadł, zarabiał marnie, ale czuł się potrzebny.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈdɔjɛ̇ɕt͡ɕ, AS: doi ̯ėść

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. dojedzenie n.

 czas. jeść, dojadać

Wiktionary


dojeżdżać

1. jadąc, zbliżać się do czegoś; docierać gdzieś;
2. jeździć regularnie do jakiegoś miejsca


SJP.pl

czasownik nieprzechodni niedokonany (dk. dojechać)

 (1.1) jadąc, docierać gdzieś lub zbliżać się do kogoś, czegoś

 (1.2) jeździć regularnie do jakiegoś miejsca

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Ośle, wciąż pytasz czy daleko jeszcze, a przecież już dojeżdżamy.

 (1.2) Codziennie dojeżdżam do pracy pociągiem.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: dɔˈjɛʒd͡ʒat͡ɕ, AS: doi ̯ežǯać

Wiktionary

Powiązane:

 czas. jechać, przejeżdżać, dojechać dk.

 rzecz. dojeżdżanie n.

Wiktionary


dojeżdżacz

myśliwy na koniu ścigający z ogarami lub chartami zwierzynę


SJP.pl


dojeżdżanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|dojeżdżać.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌdɔjɛʒˈd͡ʒãɲɛ, AS: doi ̯ežǯãńe

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. zajeżdżanie n.

 czas. dojeżdżać

Wiktionary


dójka

1. kobieta zajmująca się dojeniem; dojarka;
2. brodawka u zwierząt dojnych;
3. zwierzę dające mleko


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) kobieta pracująca przy dojeniu krów (dojarka)

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. doiwo n., dój m.

Wiktionary


dojlidy

dzielnica mieszkaniowo-przemysłowa Białegostoku


SJP.pl

Dojlidy – osiedle o największej powierzchni w Białymstoku. Pełni funkcję mieszkaniowo-przemysłową. Dawniej wieś i folwark. Znajduje się tam: fabryka sklejek Biaform SA oraz Browar Dojlidy, stawy rybne oraz tereny rekreacyjne nad zbiornikami na rzece Białej.

Do Dojlid należy jednostka administracyjna Krywlany.

Wikipedia


dojlidzki

przymiotnik od: Dojlidy


SJP.pl


dojmować

1. o przykrych wrażeniach zmysłowych, uczuciach: dawać się odczuć w dużym stopniu; przejmować, przenikać;
2. przestarzałe: robić komuś wielką przykrość; dogryzać, dokuczać


SJP.pl


dojmujący

wywołujący przykre doznania psychiczne lub fizyczne; przejmujący, przenikliwy


SJP.pl


dojnica

naczynie, do którego doi się mleko; szkopek


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) naczynie, do którego doi się mleko

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. doicielka ż., doiwo n., dój m., dojenie n., dojarka ż.

 czas. doić

Wiktionary


dojniejszy

1. stopień wyższy od przymiotnika: dojny; bardziej dojny;
2. w przysłowiu: cudze bydło dojniejsze - obce jest lepsze


SJP.pl


dojnik

miejsce dojenia krów


SJP.pl


dojność

dojny


SJP.pl

Patrz:

dojny

dojny

o zwierzęciu: dający mleko używane przez człowieka w celach spożywczych (np. dojne kozy)


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) roln. o samicach mlekodajnych zwierząt hodowlanych: mogący dawać mleko

 (1.2) roln. daw. lub rzad. związany z dojeniem, służący do dojenia

 (1.3) pot. przen. taki, od którego można bezkarnie wyłudzać pieniądze

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. dojek mrz., doicielka ż., dojenie n., udój m., dojarka ż., dojenie n., wydojenie n., dojność ż., doiwo n., dój m.

 czas. doić ndk., wydoić dk.

 przym. udojowy

Wiktionary


dojo

pomieszczenie, w którym ćwiczy się sztuki walki


SJP.pl

Dojo (jap. 道場 dōjō) – określenie w języku japońskim miejsca treningów sportów walki albo sali medytacji mnichów buddyjskich zen.

W dojo obowiązują odpowiednie zasady zachowania. Wchodząc i wychodząc, składa się ukłon (jap. rei) wyrażający szacunek i podziękowanie. Można wchodzić jedynie boso. Obowiązkiem, także w trakcie ćwiczeń, jest przestrzeganie kodeksu dojo.

Wikipedia


dojrzalej

stopień wyższy od przysłówka: dojrzale


SJP.pl


dojrzalszy

stopień wyższy od przymiotnika: dojrzały; bardziej dojrzały


SJP.pl


dojrzałość

1. stan czegoś lub kogoś ostatecznie uformowanego, osiągnięcie ostatecznego etapu rozwoju lub procesu kształtowania;
2. dojrzałość płciowa - biologiczna gotowość do rozmnażania płciowego;
3. egzamin dojrzałości - końcowy egzamin w szkole średniej; matura


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) odprzymiotnikowy od|dojrzały.

Wiktionary

  • inaczej dorosłość
  • dojrzałość emocjonalna
  • dojrzałość fizjologiczna
  • dojrzałość morfologiczna
  • dojrzałość płciowa
  • dojrzałość szkolna
  • dojrzałość umysłowa
  • dojrzałość wędrówkowa

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Biografia pisarza obejmuje tylko okres dojrzałości.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. dojrzewalnia ż., dojrzewalnik m., dojrzewanie n., dojrzenie n.

 czas. dojrzewać ndk., dojrzeć dk.

 przym. dojrzały, dojrzewalniczy

 przysł. dojrzale

Wiktionary


dojrzały

1. o owocach, roślinach uprawnych: nadający się do zbioru lub zjedzenia;
2. o organizmach żywych: rozwinięty pod względem biologicznym; ostatecznie ukształtowany;
3. o człowieku: ukształtowany pod względem umysłowym i emocjonalnym; dorosły;
4. o wytworach ludzkich, zjawiskach społecznych: w pełni ukształtowany, osiągający ostateczną formę;
5. o surowcach, przetworach: taki, który osiągnął odpowiednie cechy w wyniku fermentacji, leżakowania itp


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) o żywych organizmach: taki, który osiągnął dojrzałość; taki, który jest w pełni swego rozwoju

 (1.2) taki, który postępuje jak dorosły; działa rozsądnie, mądrze, jest odpowiedzialny

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Kupiłam na rynku koszyk dojrzałych śliwek.

 (1.2) Uważam go za dojrzałego i rozsądnego.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: dɔjˈʒawɨ, AS: doi ̯žau̯y

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. dojrzewalnia ż., dojrzałość ż., dojrzewanie n.

 czas. dojrzewać ndk., dojrzeć dk.

 przysł. dojrzale

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) dorosły, reg. pozn. dostany.; gw-pl|Górny Śląsk|żdżały.; stpol. śpiały

 (1.2) odpowiedzialny, rozsądny

Wiktionary


dojrzeć

1. osiągnąć najwyższy stopień rozwoju;
2. osiągnąć gotowość do pełnienia określonych funkcji;
3. osiągnąć najwyższą jakość;
4. stać się samodzielnym życiowo; wydorośleć, dorosnąć


SJP.pl

czasownik przechodni dokonany (ndk. doglądać)

 (1.1) zobaczyć coś niewyraźnego

 (1.2) uświadomić sobie

 (1.3) przeprowadzić nadzór

czasownik nieprzechodni dokonany (ndk. dojrzewać)

 (2.1) osiągnąć dojrzałość, pełnię rozwoju lub jakości

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Wtem dojrzałem zbliżającą się chmarę szarańczy.

 (1.2) Julia po długiej konwersacji z dotychczas unikaną przez nią teściową dojrzała w niej wartościową kobietę.

 (2.1) Nasze wino dojrzałoby już, to byśmy się napili.

Wiktionary

Powiązane:

 (2.1)

 czas. dojrzewać

 rzecz. dojrzałość

 przym. dojrzały

 przysł. dojrzale

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) dostrzec, spostrzec, wypatrzeć, zauważyć

 (1.2) dostrzec, spostrzec, pojąć, zauważyć, zrozumieć

 (1.3) przypilnować, przyjrzeć się, przypatrzyć się

 (2.1) dorosnąć, wyrosnąć

Wiktionary


dojrzewać

1. osiągać najwyższy stopień rozwoju;
2. osiągać gotowość do pełnienia określonych funkcji;
3. osiągać najwyższą jakość;
4. stawać się samodzielnym życiowo; dorośleć


SJP.pl

czasownik

 (1.1) osiągać pełnię rozwoju; osiągać dojrzałość, dorosłość

 (1.2) stawać się gotowym do czegoś

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) W końcu XIX w., wraz z rozwojem przemysłu ciężkiego na Górnym Śląsku, powoli zaczynała dojrzewać świadomość klasowa.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: dɔjˈʒɛvat͡ɕ, AS: doi ̯ževać

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. dojrzewalnia ż., dojrzewanie n., dojrzałość ż.

 przym. dojrzały

 przysł. dojrzale

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) dorośleć, rosnąć, dorastać, mężnieć, poważnieć, rozwijać się, stawać się

Wiktionary


dojrzewający

o niektórych produktach spożywczych, np. serze, wędlinie: polepszający z czasem własności organoleptyczne


SJP.pl


dojrzewalnia

odpowiednio przygotowane pomieszczenie zamknięte, przeznaczone do dojrzewania owoców lub produktów przemysłowych


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) spoż. pomieszczenie lub budynek, w którym coś dojrzewa

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. dojrzewalnik m., dojrzałość ż., dojrzewanie n., dojrzenie n.

 czas. dojrzewać ndk., dojrzeć dk.

 przym. dojrzały, dojrzewalniczy

 przysł. dojrzale

Wiktionary


dojrzewanie

okres dochodzenia do pełni rozwoju


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) okres życia między dzieciństwem a dorosłością;

 (1.2) proces osiągania dojrzałości przez owoc, ser lub wino

Wiktionary

Dojrzewanie, adolescencja – okres życia między dzieciństwem a dorosłością, charakteryzujący się przeobrażeniami w budowie i wyglądzie ciała (dojrzewanie biologiczne), psychice – kształtowaniu osobowości (dojrzewanie psychiczne), postawach wobec płci (dojrzewanie psychoseksualne), pełnieniu roli społecznej (dojrzewanie społeczne).

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Ta płyta była w moim środowisku tak niezbędnym atrybutem dojrzewania jak trądzik i masturbacja.

 (1.2) Etylen jest hormonem roślinnym, stymulującym opadanie liści, dojrzewanie owoców, starzenie się roślin.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌdɔjʒɛˈvãɲɛ, AS: doi ̯ževãńe

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. dojrzewalnia ż., dojrzałość ż.

 czas. dojrzewać ndk., dojrzeć dk.

 przym. dojrzały

 przysł. dojrzale

Wiktionary


dojść

1. osiągnąć cel, granicę, koniec
2. o warzywach: dojrzewać
3. osiągać pewną granicę


SJP.pl

czasownik nieprzechodni dokonany (ndk. dochodzić)

 (1.1) poruszając się, osiągnąć pewien cel; dotrzeć idąc

 (1.2) o środkach komunikacji: dojechać, dolecieć, dopłynąć

 (1.3) o listach, paczkach, przesyłkach: zostać doręczonym pod wskazany adres

 (1.4) o płynie, powietrzu, ogniu: dotrzeć gdzieś, dosięgnąć czegoś

 (1.5) o pociskach: dolecieć

 (1.6) o wiadomościach, informacjach, plotkach: dotrzeć do kogoś, stać się wiadomymi

 (1.7) o dźwięku, obrazie, zapachu: dać się słyszeć, widzieć, czuć

 (1.8) osiągnąć jakąś granicę

 (1.9) osiągnąć pewną miarę, liczbę, wielkość

 (1.10) osiągnąć zamierzony, upragniony cel

 (1.11) stać się dodatkowym elementem do czegoś

 (1.12) uzyskać coś na drodze prawnej

 (1.13) pojąć coś, zrozumieć, zbadać

 (1.14) o owocach, warzywach, roślinach: dojrzeć

 (1.15) pot. o potrawach: dogotować lub dopiec się

 (1.16) łow. podejść do zwierzyny na odległość umożliwiającą oddanie strzału

 (1.17) pot. osiągnąć orgazm

Wiktionary

Przykłady

 (1.8) Według planów, nowy park dojdzie aż do jeziora.

 (1.13) Wreszcie doszedłem, jak działa ta maszyna!

Wiktionary

Wymowa:

IPA: dɔjɕt͡ɕ, AS: doi ̯ść

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. dochodzeniówka ż., dochodzeniowiec m., dochód m., dochodowość ż., dochodzenie n., dojście n.

 czas. dochodzić ndk.

 przym. dochodzeniowy, dochodowy

Wiktionary


dojścia

posiadanie znajomych wśród ludzi wpływowych; znajomości


SJP.pl


dojście

1. osiągnąć cel, granicę, koniec
2. o warzywach: dojrzewać
3. osiągać pewną granicę


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|dojść.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈdɔjɕt͡ɕɛ, AS: doi ̯śće

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. dochodzeniówka ż., dochodzeniowiec m., dochód m., dochodowość ż., dochodzenie n.

 czas. dochodzić ndk., dojść dk.

 przym. dochodzeniowy, dochodowy

Wiktionary


dojściowy

rzadko: umożliwiający dojście do jakiegoś miejsca


SJP.pl


dojutrek

żartobliwie: osoba odkładająca rzeczy na później, uchylająca się od odpowiedzialności


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) rzad. iron. człowiek charakteryzujący się odkładaniem zadań i obowiązków na jutro, na później; człowiek wahający się

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Nie bądź takim dojutrkiem! Odrób pracę domową już teraz!

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. jutrznia ż., dojutrkowość ż., dojutrkostwo n.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) prokrastynator

Wiktionary


dojutrkowość

1. odkładanie czegoś na później, zwłóczenie z czymś; opieszałość;
2. życie z dnia na dzień, brak dłuższej perspektywy; tymczasowość


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) nietrwały charakter czegoś

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. dojutrek mos., jutrznia ż.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) tymczasowość

Wiktionary


dok

1. miejsce w porcie do załadowywania i rozładowywania statków;
2. basen stoczniowy do budowy i remontu statków


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) żegl. basen portowy lub pływająca konstrukcja, zapewniające utrzymanie położenia statku w stałej pozycji

Wiktionary

Dok – basen portowy lub pływająca konstrukcja, które zapewniają utrzymanie położenia statku wodnego w pionie i na stałym poziomie, niezależnie od otaczających wód akwenowych. Pojęcia doku używa się w trzech znaczeniach:

  • dok portowy – jest to basen portowy z wodoszczelnymi wrotami, w którym statek wodny jest utrzymywany na wodzie na stałej wysokości względem nabrzeża niezależnie od aktualnej wysokości pływu morskiego. Zastosowanie – bieżąca obsługa zacumowanej jednostki,
  • dok pływający – jest to konstrukcja pływająca, czasowo zanurzalna, służąca do wynoszenia statku wodnego w całości ponad powierzchnię wody. Zastosowanie – przegląd lub remont podwodnej części jednostki,
  • suchy dok – jest to basen portowy z wodoszczelnymi wrotami oraz urządzeniami wypompowującymi z jego wnętrza wodę, umożliwiający osadzenie na jego dnie jednostki. Zastosowanie – budowa kadłuba nowej jednostki, albo przegląd lub remont podwodnej części jednostki już eksploatowanej.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Przy wchodzeniu do doku uszkodzono śrubę.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: dɔk, AS: dok

Wiktionary

Powiązane:

 przym. dokowy

Wiktionary


dokąd

do jakiego miejsca, stanu


SJP.pl

zaimek

 (1.1) … pytajny, służący do pytania o miejsce, w którego kierunku odbywa się ruch

 (1.2) … względny, służący do łączenia zdania głównego z podrzędnym, gdy zdanie podrzędne określa miejsce, w którego kierunku odbywa się ruch

 (1.3) … pytajny, służący do pytania o długość trwania jakiejś czynności

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Dokąd jedzie ten pociąg?

 (1.2) Zapomniałem, dokąd pojedziemy na wycieczkę.

 (1.3) Dokąd będzie trwało to spotkanie?

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈdɔkɔ̃nt, AS: dokõnt

Wiktionary

Powiązane:

 zaim. dokądś, dokądkolwiek, znikąd

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) reg. śl. kany., reg. śl. kanyż.

 (1.3) jak długo

Wiktionary


dokądeś

dawniej: dokądś


SJP.pl


dokądkolwiek

zaimek nieokreślony

 (1.1) obojętnie, do jakiego miejsca

zaimek względny

 (2.1) …wskazujący na to, że to, o czym mowa w zdaniu nadrzędnym dzieje się niezależnie od miejsca, do którego kierowana jest czynność opisana w zdaniu podrzędnym

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Urzędnicy w Lagos znani są z tego, że za odpowiednią prowizję gotowi są chętnie reeksportować dostawy broni praktycznie dokądkolwiek.

 (2.1) Cóż ja na to poradzę, że dokądkolwiek przyjadę, wszędzie mi się podoba.

Wiktionary

Powiązane:

 zaim. dokąd

Wiktionary


dokądś

zaimek oznaczający miejsce bliżej nieokreślone


SJP.pl

zaimek przysłowny

 (1.1) …w wyrażeniu zastępujący kierunek dokładnie nieznany, będący jednocześnie celem

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Nie ma go w domu; poszedł dokądś po południu.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈdɔkɔ̃ntʲɕ, AS: dokõntʹś

Wiktionary

Powiązane:

 zaim. dokąd, znikąd

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) reg. śl. kansikej.

Wiktionary


dokądże

wzmocnione "dokąd"


SJP.pl

zaimek

 (1.1) …pytajny; wzmocnione dokąd

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) […] oświadczyła na koniec mężowi, że chce do wód jechać. ¶ — I owszem, — a dokądże to? ¶ — Do Baden.

 (1.1) Dokądże, albo dopókiż trzeba będzie to nieszczęście znosić?

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈdɔkɔ̃ntʒɛ, AS: dokõntže

Wiktionary


dokamerowy

przymiotnik relacyjny

 (1.1) wykonywany bez publiczności, wyłącznie do kamery

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. kamera ż., kamerka ż., kamerzysta m., kamerzystka ż.

Wiktionary


dokanałowy

wkładany bezpośrednio do kanału słuchowego


SJP.pl


dokańczać

doprowadzać coś do końca; zakończać, zakańczać, dokończać


SJP.pl


dokapitalizować

podnieść kapitał, uzupełnić fundusze własne, wzmocnić finansowo


SJP.pl


dokarmiać

czasownik niedokonany

 (1.1) sporadycznie zaopatrywać kogoś w żywność, dostarczać komuś żywność

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Ostatnio dokarmiałem zwierzęta w lesie.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: dɔˈkarmʲjät͡ɕ, AS: dokarmʹi ̯äć

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. dokarmianie n., pokarm mrz., karmienie n., karmiciel ż., karmicielka ż.

 czas. karmić, pokarmić

Wiktionary


dokarmiacz

osoba, która karmi dodatkowo, dożywia


SJP.pl


dokarmianie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|dokarmiać.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌdɔkarˈmʲjä̃ɲɛ, AS: dokarmʹi ̯ä̃ńe

Wiktionary

Powiązane:

 czas. dokarmiać, pokarmić

 rzecz. pokarm mrz., karmiciel ż., karmicielka ż.

Wiktionary


dokarmić

czasownik dokonany (niedokonany dokarmiać)

 (1.1) dać dodatkowy pokarm

Wiktionary

Wymowa:

IPA: dɔˈkarmʲit͡ɕ, AS: dokarmʹić

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. karmienie n., pokarm mrz., karmiciel mos., karmicielka ż.

 czas. karmić

Wiktionary


dokart

pojazd 1-, 2- lub 4-konny, lekki 2- lub 4-kołowy


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) rzad. lekki pojazd konny

Wiktionary


dokasować

1. skasować coś dodatkowo;
2. dokończyć usuwanie danych z płyty, dysku itp.;
3. dokończyć stemplowanie lub dziurkowanie biletów


SJP.pl


dokasowywać

1. kasować coś dodatkowo;
2. dokańczać usuwanie danych z płyty, dysku itp.;
3. dokańczać stemplowanie lub dziurkowanie biletów


SJP.pl


dokaszać

dokańczać koszenie


SJP.pl


dokazać

osiągnąć zamierzony cel; dokonać, dopiąć


SJP.pl


dokazywać

1. osiągać zamierzony cel; dokonywać, dopinać;
2. bawić się beztrosko i wesoło, po dziecięcemu; figlować, swawolić


SJP.pl

czasownik przechodni niedokonany (dk. dokazać)

 (1.1) książk. osiągać zamierzony cel

czasownik nieprzechodni niedokonany (brak dk.)

 (2.1) pot. bawić się w sposób nieskrępowany, płatać figle

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. dokazywanie n.

Wiktionary

Synonimy:

 (2.1) baraszkować, broić, brykać, figlować, harcować, hasać, psocić, rozrabiać, swawolić, szaleć, wariować, zbytkować

Wiktionary


dokazywanie

1. osiągać zamierzony cel; dokonywać, dopinać;
2. bawić się beztrosko i wesoło, po dziecięcemu; figlować, swawolić


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|dokazywać.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. niedokazywanie n.

 czas. dokazywać ndk.

Wiktionary


doker

robotnik portowy


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) mar. robotnik portowy;

Wiktionary

Doker (z ang. docker) – nazwa robotnika portowego zatrudnionego przy przeładunku, transporcie i składowaniu towarów.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) W stłumieniu protestu dokerów w Gdańsku uczestniczyli funkcjonariusze MBP.

Wiktionary

Powiązane:

 przym. dokerski

Wiktionary


dokerski

doker


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z osobą lub pracą dokera, dotyczący dokera

Wiktionary

Patrz:

doker

Powiązane:

 rzecz. doker mos.

Wiktionary


doketa

wyznawca, zwolennik doketyzmu


SJP.pl


doketka

doketa


SJP.pl

Patrz:

doketa

doketyzm

wczesnochrześcijańska doktryna chrystologiczna, która kwestionowała podstawowe dogmaty wiary chrześcijańskiej, czyli wcielenie i zbawienie ludzkości poprzez mękę, śmierć i zmartwychwstanie Chrystusa


SJP.pl

Doketyzm (gr. δοκεῖν dokein – wydawać się, mniemać, przypuszczać) – wczesnochrześcijańska doktryna chrystologiczna (powstała w II w.), która kwestionowała podstawowe dogmaty wiary chrześcijańskiej, czyli wcielenie i zbawienie ludzkości poprzez mękę, śmierć i zmartwychwstanie Chrystusa. Od pierwszego soboru nicejskiego uznawana przez chrześcijaństwo za herezję.

Wikipedia


dokimasia

[czytaj: dokimas-ia] w starożytnym prawie: urzędowa kontrola spełnienia wymagań obowiązujących obywatela w danej sytuacji, np. wieku lub majątku


SJP.pl


dokimazja

w demokracji ateńskiej: procedura sprawdzania kandydatów na urzędy


SJP.pl

Dokimazja (gr. δοκιμασία, trl. dokimasia - badanie) - urzędowe badanie (lustracja), któremu podlegali w starożytnych Atenach urzędnicy przed objęciem funkcji oraz jeźdźcy i naturalizowani obywatele.

Celem tej procedury w odniesieniu do urzędników było sprawdzenie wszystkich aspektów życia kandydatów na urząd: ich wieku, pochodzenia, posiadanego obywatelstwa, dotychczasowego życia i działalności, charakteru, zasad moralnych nimi kierujących, a nawet stanu majątkowego. Procedurze podlegali zarówno kandydaci na najwyższe urzędy w państwie, jak i zwykli urzędnicy miejscy.

Wikipedia


doklepać

dokończyć klepanie


SJP.pl


doklepywać

kończyć oklepywanie


SJP.pl


dokoluśka

forma zdrobniała od: dokoła


SJP.pl


dokolutka

zdrobnienie od: dokoła


SJP.pl


dokompletować

dodać brakujące do całości elementy


SJP.pl


dokonać

czasownik dokonany

 (1.1) zrobić coś do końca, wykonać jakąś funkcję, czynność

 (1.2) wykonać, stworzyć coś ważnego, istotnego dla jakiejś dziedziny

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Pan Jan dokonał poważnej zmiany w swoim życiu.

 (1.2) W krótkim okresie swej działalności dokonał wiele dla polskiej weterynarii.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: dɔˈkɔ̃nat͡ɕ, AS: dokõnać

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. dokonanie n., dokonywanie n.

 przym. dokonany

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) zrobić, skończyć, wykonać, sfinalizować, przeprowadzić

 (1.2) osiągnąć, spełnić, urzeczywistnić, uczynić, zrobić

Wiktionary


dokonanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|dokonać.

 (1.2) osiągnięcie, sukces

Wiktionary

Dokonanie – w prawie karnym i prawie wykroczeń najbardziej zaawansowana forma stadialna popełnienia czynu zabronionego. Następuje wtedy, kiedy sprawca (lub sprawcy) zrealizuje wszystkie ustawowe znamiona czynu.

Dokonania nie należy mylić z zakończeniem przestępstwa, które ma miejsce wtedy, gdy sprawca skończył swoje zachowanie. Może być to ten sam moment, w którym nastąpiło dokonanie, lecz może to nastąpić także i później. Np. czyn polegający na nielegalnym posiadaniu broni jest dokonany wtedy, kiedy sprawca nabył nielegalnie broń, zaś zakończony jest wtedy, gdy ją utracił, lub wyzbył się jej. Rozróżnienie to ma znaczenie praktyczne, ponieważ przedawnienie karalności liczyć należy od zakończenia czynu, jeżeli następuje ono później, niż jego dokonanie.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ˌdɔkɔ̃ˈnãɲɛ, AS: dokõnãńe

Wiktionary

Powiązane:

 czas. dokonać

 rzecz. dokonywanie n.

 przym. niedokonany

Wiktionary


dokonaność

dokonany


SJP.pl

Patrz:

dokonany

dokonany

przymiotnik

 (1.1) gram. opisujący czynność, która się zakończyła

forma czasownika.

 (2.1) imiesłów przymiotnikowy bierny od: dokonać

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Liczne czasowniki dokonane są utworzone od niedokonanych poprzez dodanie przedrostka.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌdɔkɔ̃ˈnãnɨ, AS: dokõnãny

Wiktionary

Powiązane:

 czas. dokonać

Wiktionary


dokonały

przymiotnik

 (1.1) stpol. doskonały

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌdɔkɔ̃ˈnawɨ, AS: dokõnau̯y

Wiktionary


dokończać

doprowadzać coś do końca; zakończać, zakańczać, dokańczać


SJP.pl


dokończenie

doprowadzić coś do końca; zakończyć, skończyć


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) ostatnia część czegoś niedokończonego

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Pan mi uniemożliwia dokończenie wypowiedzi, panie marszałku.

Wiktionary

Powiązane:

 czas. dokończyć dk.

 rzecz. kończenie n.

Wiktionary


dokończyć

doprowadzić coś do końca; zakończyć, skończyć


SJP.pl

czasownik przechodni dokonany (ndk. dokańczać lub dokończać)

 (1.1) zob. dokańczać.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. koniec mrz., dokończenie n., zakończenie n.

 przym. skończony

Wiktionary


dokonywać

czasownik przechodni niedokonany

 (1.1) niedokonany od|dokonać.

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) W końcowej fazie produkcji dokonuje się kontroli za pomocą specjalnych mierników.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌdɔkɔ̃ˈnɨvat͡ɕ, AS: dokõnyvać

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. dokonywanie n.

Wiktionary


dokonywanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|dokonywać.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌdɔkɔ̃nɨˈvãɲɛ, AS: dokõnyvãńe

Wiktionary

Powiązane:

 czas. dokonywać ndk., dokonać dk.

 rzecz. dokonanie n.

Wiktionary


dokooptować

1. przyjąć kogoś do grupy w celu jej powiększenia;
2. dokooptować się - przyłączyć się do grupy w celu jej powiększenia


SJP.pl

czasownik dokonany

 (1.1) dokonać kooptacji, uzupełnić skład decyzją samych jego członków

Wiktionary

Powiązane:

 czas. kooptować ndk.

Wiktionary


dokooptowywać

1. przyjmować kogoś do grupy w celu jej powiększenia;
2. dokooptowywać się - przyłączać się do grupy w celu jej powiększenia


SJP.pl


dokosić

dokończyć koszenie


SJP.pl


dokować

1. wprowadzać statek do doku;
2. przyłączać przenośny komputer do stacji dokującej w celu zwiększenia jego możliwości operacyjnych


SJP.pl


dokowanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) mar. wprowadzenie jednostki pływającej do suchego doku, albo podniesienie jej za pomocą doku pływającego

 (1.2) mar. w portach pływowych wprowadzenie jednostki do zamykanego basenu portowego ze stałym poziomem wody

Wiktionary

Dokowanie – wprowadzenie i prawidłowe ustawienie jednostki pływającej w doku.

Rozpoczyna się od przygotowania doku. Na dnie doku ustawia się, na podstawie planów statku kilbloki w taki sposób, aby zapewniały równomierne podparcie statku i jednocześnie zapewniały dostęp do elementów wyposażenia takich jak kingstony, czujniki logu, echosondy, korki zbiorników dennych. Po przygotowaniu następuje zalanie lub zatopienie doku i wprowadzenie statku. Ze względu na wymaganą dużą dokładność (do kilkunastu centymetrów) statek ustawia się za pomocą jego własnych wind lub wciągarek doku.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) W doku numer cztery (= 4) odbyło się dokowanie masowca.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌdɔkɔˈvãɲɛ, AS: dokovãńe

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. zadokowanie n., wydokowanie n.

 czas. dokować

Wiktionary


dokowy

związany z dokiem


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z dokiem, dokami, dotyczący doków

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. dok mrz.

Wiktionary


dokoła

ze wszystkich stron punktu położonego w środku; dookoła; naokoło; naokół


SJP.pl

przysłówek sposobu

 (1.1) ze wszystkich stron punktu położonego w środku

przyimek

 (2.1) ze wszystkich stron czegoś znajdującego się pośrodku

 (2.2) przen. służy do określenia głównego tematu rozmowy, myśli itp.

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Dokoła obozowiska szumiał las.

 (2.1) Zgraja psów atakowała nas dokoła.

Wiktionary

Powiązane:

 przysł.

:: zdrobn. dokolusia, dokoluśka, dokolutka

 przyim.

:: zdrobn. dokolusia, dokoluśka, dokolutka

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) dookoła, naokoło

 (2.1) dookoła, naokoło

Wiktionary


dokp

[czytaj: de-o-ka-PE] Dyrekcja Okręgowa Kolei Państwowych


SJP.pl

skrótowiec, rzeczownik, rodzaj żeński lub nijaki

 (1.1) = kolej. Dyrekcja Okręgowa Kolei Państwowych

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Siedzibą Pomorskiej DOKP był Szczecin.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌdɛ‿ɔ‿ka‿ˈpɛ, AS: de‿o‿ka‿pe

Wiktionary


dokraść

dorobić kradzieżą; wzbogacić się kradnąc


SJP.pl


dokrasić

1. regionalnie: dołożyć tłuszczu, dodać omasty, okrasy do potrawy; omaścić, polać tłuszczem;
2. dawniej: dodać czemuś krasy, piękności, uczynić coś jeszcze piękniejszym; upiększyć


SJP.pl


dokraszać

1. regionalnie: dokładać tłuszczu, dodawać omasty, okrasy do potrawy; omaszczać, polewać tłuszczem;
2. dawniej: dodawać czemuś krasy, piękności, czynić coś jeszcze piękniejszym; upiększać


SJP.pl


dokręcać

czasownik niedokonany

 (1.1) kręcąc (np. śrubą, kranem), dociskać coś do końca

 (1.2) o filmie: nagrywać dodatkowe fragmenty

Wiktionary

Wymowa:

IPA: dɔˈkrɛ̃nt͡sat͡ɕ, AS: dokrncać

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. wkrętarka ż., wkrętak mrz., wkręt mrz., dokręcanie n. ndk., dokręcenie n. dk., dokrętka ż.

 czas. dokręcić dk., kręcić dk.

Wiktionary


dokręcacz

człowiek lub przyrząd dokręcający jakieś elementy do czegoś


SJP.pl


dokręcalny

dający się dokręcić


SJP.pl


dokręcanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|dokręcać.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌdɔkrɛ̃nˈt͡sãɲɛ, AS: dokrẽncãńe

Wiktionary

Powiązane:

 czas. dokręcać

Wiktionary


dokręcany

zbudowany tak, aby go do czegoś dokręcić


SJP.pl


dokręcarka

urządzenie do dokładnego, szczelnego zakręcania czegoś, np. słoików


SJP.pl


dokręt

1. dokręcanie jakiegoś elementu;
2. ścisłe przyleganie do czegoś dokręconego elementu;
3. końcowe skręcenie przędzy na przędzarkach


SJP.pl


dokrętka

1. element dokręcany do jakieś większej całości;
2. potocznie:
a) kręcenie scen mających być dodatkiem do całości filmu stworzonej wcześniej;
b) sceny nakręcone po zakończeniu zdjęć mające być dodatkiem do całości filmu stworzonej wcześniej


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) techn. nakrętka zabezpieczająca śrubę przed odkręceniem się

 (1.2) pot. sceny nakręcone po zakończeniu zdjęć do filmu w trakcie dodatkowych dni zdjęciowych

Wiktionary

Przykłady

 (1.2) Wrócę za tydzień, bo mamy jeszcze dokrętkę.

Wiktionary

Powiązane:

 czas. dokręcić dk., dokręcać ndk.

 rzecz. dokręcenie n., dokręcenie n.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) przeciwnakrętka

Wiktionary


dokrewność

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) odprzym. cecha tego, co jest dokrewne

Wiktionary

Powiązane:

 przym. dokrewny

 przysł. dokrewnie

Wiktionary


dokrewny

1. gruczoł dokrewny - gruczoł wytwarzający hormony wydzielane do krwi, limfy lub płynów tkankowych; gruczoł wewnątrzwydzielniczy;
2. układ dokrewny - narządy i tkanki organizmu ludzkiego lub zwierzęcego, wytwarzające hormony bezpośrednio do krwi; układ wewnątrzwydzielniczy


SJP.pl


dokrwić

doprowadzić wystarczającą ilość krwi do narządów i tkanek żywych organizmów


SJP.pl


dokrzykiwać

dopowiadać coś, krzycząc


SJP.pl


doksograf

w starożytnej Grecji: pisarz referujący w przystępny sposób poglądy szkół filozoficznych i filozofów


SJP.pl

Wikipedia


doksografia

działalność i dorobek doksografów


SJP.pl

Wikipedia


doksograficzny

doksografia


SJP.pl

Patrz:

doksografia

doksologia

1. formuła modlitewna głosząca chwałę Boga;
2. każdy pochwalny hymn religijny


SJP.pl

Doksologia (gr. doxa – „chwała”, logos – „słowo”) – pojęcie oznaczające formuły liturgiczne, które głoszą chwałę Boga, Jego wielkość i moc, ujawniającą się w tym, czego dokonał i czego nadal dokonuje dla człowieka, potwierdzane przez zgromadzenie wiernych aklamacją amen.

Wikipedia


doksologiczny

doksologia


SJP.pl

Patrz:

doksologia

doksycyklina

Doksycyklina – organiczny związek chemiczny, półsyntetyczny antybiotyk z grupy tetracyklin.

W porównaniu do innych tetracyklin znacznie lepiej się wchłania z przewodu pokarmowego (w 90–95%), jest również mniej nefrotoksyczna. Oporność krzyżowa obserwowana wśród bakterii na tetracykliny naturalne często nie dotyczy doksycykliny, która okazuje się skuteczna.

Wikipedia


dokształceniowy

związany z dokształcaniem


SJP.pl


doktor

stopień naukowy; osoba mająca ten stopień


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) reg. doktor (lekarz)

 (1.2) reg. doktor (stopień naukowy, osoba z tym stopniem)

Wiktionary

Doktor (łac. doctor = nauczyciel, mistrz; w skrócie: dr) – stopień naukowy nadawany przez jednostki naukowe (uniwersytety lub ich wydziały, instytuty itp.) osobom, które obroniły swoje rozprawy doktorskie. W Polsce stopień doktora może być stopniem naukowym lub stopniem w zakresie sztuki.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Gość zapalił fajkę i położył się, jak mu kazano, doktór robił swoje.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. doktor m.

Wiktionary


doktoracik

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) zdrobn. od doktorat

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Uczonym podpowiadamy: podobno istnieje ścisły związek między liczbą zamężnych kobiet, a liczbą żonatych mężczyzn; można to dokładnie zbadać, a wyniki ogłosić; jako doktoracik lub habilitację.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. doktorat m., doktorant mos., doktorantka ż., doktor mos.

 przym. doktorancki, doktorski

Wiktionary


doktoracja

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) daw. nauk. doktorat

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. doktor m.

Wiktionary


doktoralnie

doktoralny


SJP.pl

Patrz:

doktoralny

doktoralny

dawniej:
1. doktorski - właściwy godności doktora (posiadacza stopnia naukowego);
2. arbitralny, poważny, napuszony


SJP.pl


doktorancki

przymiotnik od: doktorant


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) nauk. związany z doktoratem

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Zawodowo byłam na znacznie gorszej pozycji niż koledzy ze studium doktoranckiego – czas przeznaczony na doktorat wykorzystałam na góry.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌdɔktɔˈrãnt͡sʲci, AS: doktorãncʹḱi

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. doktorowa ż., doktorat m., doktoracik m., doktorant m., doktorantka ż., doktor m., doktorka ż.

 przym. doktorski

 czas. doktoryzować się

Wiktionary


doktorant

osoba zdobywająca stopień doktora


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) osoba na studiach doktoranckich, ubiegająca się o stopień naukowy doktora

 (1.2) środ. stud. żart. student powtarzający rok

Wiktionary

Doktorant – osoba pisząca rozprawę doktorską. W rozumieniu polskiej nieobowiązującej już ustawy Prawo o szkolnictwie wyższym doktorant był uczestnikiem studiów doktoranckich.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: dɔkˈtɔrãnt, AS: doktorãnt

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. doktorat m., doktor m., doktoryzowanie n.

:: fż. doktorantka ż.

 czas. doktoryzować się, doktoryzować ndk.

 przym. doktorancki, doktorski

Wiktionary


doktorantka

kobieta uczęszczająca na studia doktoranckie, starająca się o tytuł doktora


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) forma żeńska od: doktorant

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Do sali wykładowej wszedł profesor ze swoją doktorantką.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌdɔktɔˈrãntka, AS: doktorãntka

Wiktionary

Powiązane:

 zob. doktorant.

Wiktionary


doktorantura

studia doktoranckie


SJP.pl


doktorat

1. praca naukowa napisana w celu uzyskania stopnia doktora;
2. stopień doktora w jakiejś dziedzinie nauki


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) nauk. praca naukowa prowadzona lub napisana celem zdobycia stopnia doktora

 (1.2) nauk. uzyskany stopień doktora w danej dziedzinie

Wiktionary

Doktor (łac. doctor = nauczyciel, mistrz; w skrócie: dr) – stopień naukowy nadawany przez jednostki naukowe (uniwersytety lub ich wydziały, instytuty itp.) osobom, które obroniły swoje rozprawy doktorskie. W Polsce stopień doktora może być stopniem naukowym lub stopniem w zakresie sztuki.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Danuta napisała doktorat o charyzmacie urszulańskim.

 (1.2) Ksiądz profesor ma też doktorat z hebraistyki.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. doktor mos., doktorant mos., doktorantka ż., doktorka ż., doktoryzowanie n.

:: zdrobn. doktoracik mrz.

 czas. doktoryzować się, doktoryzować ndk.

 przym. doktorancki, doktorski

 przysł. doktorsko

Wiktionary


doktorek

ekspresywnie:
1. doktor - osoba ze stopniem naukowym;
2. doktor - lekarz; eskulap


SJP.pl


doktorka

kobieta lecząca pacjentów; lekarka


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) kobieta posiadająca stopień naukowy doktora

 (1.2) specjalistka w dziedzinie medycyny

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. doktorat m., doktorant m., doktorantka ż., doktoryzacja ż., doktorostwo n./mos., doktorowa ż.

:: fm. doktor

:: zdrobn. doktorek mos.

 czas. doktoryzować, doktoryzować się

 przym. doktorski, doktorancki

Wiktionary

Synonimy:

 (1.2) lekarka, medyczka, daw. doktórka, dochtórka

Wiktionary


doktorostwo

1. doktor (mężczyzna, który ma stopień doktora) z żoną;
2. doktor (lekarz) z żoną


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy, liczba mnoga

 (1.1) ofic. doktor z żoną

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (2.1) daw. godność doktorska

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Jako ostatni na przyjęcie przybyli doktorostwo Zielińscy.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌdɔktɔˈrɔstfɔ, AS: doktorostfo

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. doktorowa ż., doktor m., doktorstwo n., doktorka ż.

 przym. doktorski

Wiktionary


doktorowa

małżonka doktora


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) daw. żona lekarza

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. doktor m., doktorka ż., doktorat m., doktorant m., doktorantka ż., doktoryzacja ż., doktorostwo n./mos.

:: zdrobn. doktorek mos.

 czas. doktoryzować, doktoryzować się

 przym. doktorski, doktorancki

Wiktionary


doktorowicz

nazwisko


SJP.pl

Osoby o tym nazwisku:

  • Adam Hrebnicki-Doktorowicz – polski botanik
  • Krystyna Doktorowicz – polska politolog, polityk, senator
  • Michał Kazimierz Doktorowicz-Hrebnicki – polski urzędnik

Wikipedia


doktorówna

dawniej: córka doktora


SJP.pl


doktorowy

związany z doktorem


SJP.pl


doktorski

doktor


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) nauk. związany z doktorem, ze stopniem doktora; należący do doktora

Wiktionary

Patrz:

doktor

Przykłady

 (1.1) Na zarzuty, że wydaje kwartalnik, bo potrzebuje publikacji do pracy doktorskiej, burmistrz (…) odpowiada: - Studia musiałem zawiesić, a publikacji na koncie mam już wystarczająco dużo.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: dɔkˈtɔrsʲci, AS: doktorsʹḱi

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. doktor m., doktorka ż., doktorat m., doktorant m., doktorantka ż., doktorostwo n./mos.

 przym. doktorancki

 czas. doktoryzować się

Wiktionary


doktorstwo

dawniej:
1. zawód lekarza (doktora); medycyna;
2. doktorat


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) ogół doktorów

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) A państwo doktorstwo ma w d... chorych, gdyż liczy się tylko to, co się opłaca. (z Internetu)

Wiktionary

Wymowa:

IPA: dɔkˈtɔrstfɔ, AS: doktorstfo

Wiktionary

Powiązane:

 czas. doktoryzować się

 rzecz. doktorostwo n./mos.

Wiktionary


doktoryzacja

doktoryzować


SJP.pl

Patrz:

doktoryzować

doktoryzacyjny

związany z doktoryzacją


SJP.pl


doktoryzować

1. nadać komuś stopień doktora;
2. doktoryzować się - uzyskać stopień naukowy doktora


SJP.pl


doktorzyna

pogardliwie o doktorze, lekarzu


SJP.pl


doktorzysko

zgrubienie od: doktor; poufale lub z niechęcią o doktorze


SJP.pl


doktryna

1. zespół założeń i twierdzeń z określonej dziedziny wiedzy; teoria, koncepcja;
2. zespół poglądów i planów strategicznych dotyczących polityki wewnętrznej i zagranicznej państwa;
3. bezzasadne poglądy i twierdzenia przyjmowane bezkrytycznie za pewnik


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) podstawowe założenia i twierdzenia jakiejś dziedziny wiedzy lub ideologii

Wiktionary

Doktryna (z łac. doctrina – nauczanie, wiedza) oznacza zespół twierdzeń, założeń i dogmatów religijnych, filozoficznych, politycznych lub wojskowych. System działania, myślenia.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Fundamentem, na którym ma się oprzeć jedność myślenia socjalistycznego społeczeństwa radzieckiego ma być doktryna marksizmu-leninizmu.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: dɔkˈtrɨ̃na, AS: doktrna

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. doktrynerstwo n., doktryner m., doktrynerka ż.

 przym. doktrynalny, doktrynerski

 przysł. doktrynalnie, doktrynersko

Wiktionary


doktrynalnie

przysłówek

 (1.1) w sposób dotyczący doktryny

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. doktryna ż.

 przym. doktrynalny

Wiktionary


doktrynalność

doktrynalny


SJP.pl

Patrz:

doktrynalny

doktrynalny

1. związany z podstawowymi założeniami i twierdzeniami w jakiejś dziedzinie, odnoszący się do pryncypiów;
2. dogmatyczny, nie uznający obiektywnych racji


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) dotyczący doktryny

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. doktryna ż.

 przysł. doktrynalnie

Wiktionary


doktryner

gorliwy zwolennik jakiejś doktryny


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) książk. pejor. osoba uporczywie trzymająca się wyznawanych doktryn, mająca skostniałe poglądy i hołdująca nieadekwatnym do rzeczywistości zasadom

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Nie dopuszczajcie do życia publicznego doktrynerów cudzego i własnego chowu!

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. doktrynerstwo n., doktryna ż.

:: fż. doktrynerka ż.

 przym. doktrynerski

 przysł. doktrynersko, po doktrynersku

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) dogmatyk, sekciarz

Wiktionary


doktrynerka

gorliwa zwolenniczka jakiejś doktryny


SJP.pl


doktrynerski

doktrynerstwo


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) książk. pejor. charakterystyczny dla doktrynera lub doktrynerstwa

Wiktionary

Patrz:

doktrynerstwo

Przykłady

 (1.1) Trzeba jednak dodać, że ówczesny socjalizm był nie tylko doktrynerski, ale i w swej realizacji nader przerażający.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. doktrynerstwo n., doktryner m., doktrynerka ż., doktryna ż.

 przysł. doktrynersko, po doktrynersku

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) dogmatyczny, sekciarski, scholastyczny

Wiktionary


doktrynerstwo

trzymanie się dogmatycznych poglądów, ciasnych schematów myślowych


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) książk. pejor. postawa polegająca na uporczywym trwaniu przy wyznawanych doktrynach, skostniałych poglądach, nieadekwatnych do rzeczywistości zasadach

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Humanistyka została w latach stalinowskich zepchnięta do poziomu ideologicznego doktrynerstwa i spętana cenzurą.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. doktryna ż., doktryner m., doktrynerka ż.

 przym. doktrynerski

 przysł. doktrynersko, po doktrynersku

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) dogmatyzm, dogmatyczność, ortodoksyjność, sekciarstwo

Wiktionary


dokuć

1. skończyć kucie, np. dokuć konia;
2. wykuć coś brakującego


SJP.pl


dokuczać

1. robić komuś na złość, denerwować kogoś poprzez uwagi lub zachowanie; sprawiać przykrość
2. boleć
3. przykrzyć się


SJP.pl

czasownik nieprzechodni niedokonany (dk. dokuczyć)

 (1.1) sprawiać przykrość, kłopoty lub ból

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Jeśli dokucza głód, mamy przy sobie dwie lub trzy tabliczki czekolady z dużą zawartością kakao.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: dɔˈkut͡ʃat͡ɕ, AS: dokučać

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. kucza ż., dokuczanie n., dokuczenie n., dokuczliwość ż., dokucznik mos., dokuczliwiec mos.

 czas. dokuczyć dk.

 przym. dokuczliwy, dokuczny

 przysł. dokuczliwie

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) reg. śl. nagrować.

Wiktionary


dokuczajewsk

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna

 (1.1) geogr. miasto na Ukrainie w obwodzie donieckim;

Wiktionary

Dokuczajewsk (ukr. Докучаєвськ) – miasto na Ukrainie w obwodzie donieckim.

Wikipedia

Powiązane:

 przym. dokuczajewski

Wiktionary


dokuczanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) wyrządzanie przykrości komuś

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌdɔkuˈt͡ʃãɲɛ, AS: dokučãńe

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. dokuczenie n., dokuczliwość ż., dokucznik m., dokuczliwiec m.

 czas. dokuczać ndk., dokuczyć dk.

 przym. dokuczliwy, dokuczny

 przysł. dokuczliwie

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) drażnienie, denerwowanie

Wiktionary


dokuczenie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|dokuczyć.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. dokuczanie n., dokuczliwość ż., dokucznik m., dokuczliwiec mos.

 czas. dokuczyć dk., dokuczać ndk.

 przym. dokuczliwy, dokuczny

 przysł. dokuczliwie

Wiktionary


dokuczliwie

przysłówek

 (1.1) w sposób dokuczliwy

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. dokuczanie n., dokuczliwość ż., dokucznik m., dokuczliwiec mos., dokuczenie n.

 czas. dokuczyć dk., dokuczać ndk.

 przym. dokuczliwy, dokuczny

Wiktionary


dokuczliwiec

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) pot. człowiek skłonny do dokuczania innym

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) W pamięci Odyńca młody Słowacki zapisał się przede wszystkim jako kapryśny dokuczliwiec, umiejący z satysfakcją zranić boleśnie, za chwilę zaś tonący w wylewnej tkliwości.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. dokuczliwość ż., dokuczanie n., dokuczenie n.

 czas. dokuczać ndk., dokuczyć dk.

 przym. dokuczliwy

 przysł. dokuczliwie

Wiktionary


dokuczliwiej

stopień wyższy od przysłówka: dokuczliwie


SJP.pl


dokuczliwość

dokuczliwy


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) cecha tego, kto dokuczliwy

 (1.2) cecha tego, co komuś dokucza

Wiktionary

Patrz:

dokuczliwy

Przykłady

 (1.1) O nie, przeklęta dokuczliwość — to może największa wada chłopców w stosunku do dziewczynek.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. dokuczliwiec m., dokuczanie n., dokuczenie n.

 czas. dokuczać ndk., dokuczyć dk.

 przym. dokuczliwy

 przysł. dokuczliwie

Wiktionary


dokuczliwszy

stopień wyższy od przymiotnika: dokuczliwy


SJP.pl


dokuczliwy

przymiotnik

 (1.1) lubiący dokuczać

 (1.2) przykry do znoszenia, trudny do wytrzymania, dotkliwy

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Dokuczliwi sąsiedzi utrudniali jej życie.

 (1.2) Podczas jesiennego wieczoru panował dokuczliwy ziąb.

 (1.2) Co można zrobić, aby ból kręgosłupa był mniej dokuczliwy?

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌdɔkut͡ʃˈlʲivɨ, AS: dokučlʹivy

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. kucza ż., dokuczliwość ż., dokuczanie n., dokuczenie n., dokucznik m., dokuczliwiec m.

 czas. dokuczać ndk., dokuczyć dk.

 przym. dokuczny

 przysł. dokuczliwie

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) dokuczający, nieznośny; daw. dokuczny

 (1.2) dotkliwy, nieznośny, przenikliwy, uciążliwy

Wiktionary


dokuczyć

czasownik nieprzechodni dokonany (ndk. dokuczać)

 (1.1) sprawić przykrość, kłopoty lub ból

Wiktionary

Wymowa:

IPA: dɔˈkut͡ʃɨt͡ɕ, AS: dokučyć

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. dokuczanie n., dokuczenie n., dokuczliwość ż., dokuczliwiec mos.

 czas. dokuczać ndk.

 przym. dokuczliwy

 przysł. dokuczliwie

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) pot. zajść za skórę, zaleźć za skórę, zalać sadła za skórę, zalać gorącego sadła za skórę, dać do wiwatu, dać popalić, przypiec do żywego, pokazać, gdzie raki zimują

Wiktionary


dokudrama

fabularyzowany film dokumentalny; docudrama


SJP.pl


dokujący

stacja dokująca - replikator portów, stacjonarne urządzenie pozwalające zwiększyć funkcjonalność urządzenia mobilnego, np. smartfonu, notebooka itp.


SJP.pl


dokulać

potocznie:
1. dotoczyć, doturlać;
2. dokulać się -
a) dotoczyć się, doturlać się;
b) powoli dojechać do określonego miejsca


SJP.pl


dokumencik

zdrobnienie od: dokument


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) zdrobn. od dokument

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. dokument m., dokumentacja ż.

 przym. dokumentacyjny

 czas. dokumentować

Wiktionary


dokument

1. pismo urzędowe;
2. dowód stwierdzający czyjąś tożsamość, np. dowód osobisty, legitymacja;
3. materiał, przedmiot mający wartość dowodową lub informacyjną;
4. potocznie: film dokumentalny;
5. w informatyce: logicznie spójna porcja informacji przetwarzana w systemie komputerowym


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) materiał w postaci papierowej potwierdzający coś;

 (1.2) przedmiot poświadczający jakiś stan rzeczy

 (1.3) pot. film dokumentalny

 (1.4) pismo urzędowe stwierdzające tożsamość

 (1.5) inform. zbiór informacji zapisywanych i odczytywanych z pliku za pomocą odpowiedniego programu;

Wiktionary

Dokument (z łac. documentum od doceo „uczę”) – rzeczowe świadectwo jakiegoś zjawiska sporządzone w formie właściwej dla danego miejsca i czasu.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Dyrektor musi podpisać dokument, w którym potwierdzi przyjęcie pracownika na stanowisko.

 (1.1) Z archiwum wywieziono tajne dokumenty.

 (1.2) Film jest dokumentem czasów, w jakich powstał.

 (1.3) Wczoraj widziałem w telewizji dobry dokument o historii Warszawy.

 (1.4) Podczas odprawy celnik zawsze sprawdza dokumenty.

 (1.5) Nie pamiętam, w którym katalogu zapisałam ten dokument.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: dɔˈkũmɛ̃nt, AS: dokũmẽnt

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. dokumentacja ż., dokumentalista m., dokumentowanie n., udokumentowanie n.

:: zdrobn. dokumencik m.

 czas. dokumentować, udokumentować

 przym. dokumentalny, dokumentowy, dokumentnie, dokumentacyjny

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) potwierdzenie

Wiktionary


dokumentacja

1. zbiór dokumentów
2. wykazanie czegoś na podstawie dokumentów; dokumentowanie


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) zbiór dokumentów służących do uzasadnienia bądź udowodnienia czegoś

Wiktionary

Dokumentacja – zbiór dokumentów ustanowiony ze względu na wspólny temat, np. dotyczących danego obiektu, problemu lub zadania. Inaczej, to działalność informacyjna (albo jej część) związana z opracowywaniem i gromadzeniem dokumentów, zbiór bądź spis dokumentów o pewnym zagadnieniu bądź dobranych wg innych kryteriów.

Według słownika języka polskiego PWN dokumentacja to zbiór dokumentów mających wartość dowodową, informacyjną lub opisową, gromadzenie lub tworzenie takich dokumentów.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) W dokumentacji medycznej rozpoznania należy wpisywać zgodnie z międzynarodową klasyfikacją ICD-10.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌdɔkũmɛ̃nˈtat͡sʲja, AS: dokũmẽntacʹi ̯a

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. dokument m., dokumencik m., dokumentalista m., dokumentalistka ż., dokumentowanie n.

 czas. dokumentować ndk.

 przym. dokumentacyjny, dokumentalny

 przysł. dokumentnie

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) akta

Wiktionary


dokumentacyjny

związany z dokumentacją


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) związany z dokumentacją, dotyczący dokumentacji

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Dokonaliśmy analizy dokumentacyjnej, a wnioski są w tej teczce.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. dokumentacja ż., dokument m., dokumencik m., dokumentalizm m., dokumentalista m., dokumentalistka ż., dokumentowanie n.

 czas. dokumentować

 przym. dokumentowy, dokumentalny

Wiktionary


dokumentalista

dokumentarzysta;
1. osoba zajmująca się zbieraniem, badaniem i porządkowaniem dokumentów;
2. specjalista w dziedzinie filmu dokumentalnego


SJP.pl


dokumentalistka

dokumentalista


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) autorka filmów dokumentalnych

 (1.2) specjalistka w gromadzeniu, porządkowaniu i opracowywaniu dokumentów i materiałów źródłowych

Wiktionary

Patrz:

dokumentalista

Powiązane:

 rzecz. dokument m., dokumentacja ż., dokumentowanie n., udokumentowanie n.

:: fm. dokumentalista

 czas. dokumentować, udokumentować

 przym. dokumentalny, dokumentowy, dokumentnie, dokumentacyjny

Wiktionary

Synonimy:

 (1.2) archiwistka

Wiktionary


dokumentalistyczny

dokumentalizm


SJP.pl

Patrz:

dokumentalizm

dokumentalizm

opieranie się na dokumentach, materiałach źródłowych, na faktach wziętych z życia


SJP.pl


dokumentalizować

opierać się na materiałach źródłowych, faktach wziętych z życia


SJP.pl


dokumentalność

dokumentalny


SJP.pl

Patrz:

dokumentalny

dokumentalny

dokumentarny;
1. mający cechy dokumentu, materiału w postaci tekstu, fotografii, nagrania itp. o wartość dowodowej lub informacyjnej;
2. oparty na dokumentach, potwierdzonych faktach, materiałach źródłowych


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) opierający się na dokumentach lub faktach wziętych z życia, także. mający wartość dokumentu

Wiktionary

Film dokumentalny – jeden z trzech (obok filmu fabularnego oraz filmu animowanego) podstawowych rodzajów filmowych. Filmy dokumentalne w założeniu przedstawiają wycinek rzeczywistości, która podlega możliwie najmniejszej ingerencji ze strony reżysera. Użyte przez Johna Griersona określenie documentary oznacza nadanie twórczego kształtu rzeczywistości, w związku z czym film dokumentalny posługuje się chwytami retorycznymi, które służą przekonaniu widza do wizji świata promowanej przez filmowca.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Reżyser zrealizowała ponad 190 filmów dokumentalnych i reportaży filmowych w latach 1977–2011.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. dokumentalistka ż., dokument mrz., dokumentacja ż.

 przym. dokumentacyjny, dokumentowy

 czas. dokumentować

Wiktionary


dokumentarność

dokumentarny


SJP.pl

Patrz:

dokumentarny

dokumentarny

dokumentalny;
1. mający cechy dokumentu, materiału w postaci tekstu, fotografii, nagrania itp. o wartość dowodowej lub informacyjnej;
2. oparty na dokumentach, potwierdzonych faktach, materiałach źródłowych


SJP.pl


dokumentaryzm

sztuka tworzenia filmów dokumentalnych


SJP.pl


dokumentarzysta

dokumentalista;
1. osoba zajmująca się zbieraniem i opracowywaniem materiałów mających wartość dokumentu;
2. specjalista w dziedzinie filmu dokumentalnego


SJP.pl


dokumentarzystka

dokumentarzysta


SJP.pl

Patrz:

dokumentarzysta

dokumentniej

przestarzały stopień wyższy od przysłówka: dokumentnie


SJP.pl


dokumentny

1. kompletny, zupełny, dokładny;
2. przestarzałe: oparty na dowodach, niebudzący wątpliwości; autentyczny


SJP.pl


dokumentomat

automat do nadawania i odbierania dokumentów urzędowych


SJP.pl


dokumentować

1. zbierać i prezentować dokumenty w celu potwierdzenia jakichś faktów lub tez;
2. o dokumencie: potwierdzać jakiś fakt lub tezę;
3. potwierdzać, zaświadczać, np. dokumentować coś swoją postawą


SJP.pl

czasownik przechodni niedokonany (dk. udokumentować)

 (1.1) składać dowody; przedstawiać dokumenty na potwierdzenie czegoś

 (1.2) stanowić dokument potwierdzający daną sprawę

 (1.3) gromadzić zapisy, zbierać materiały

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Wydatków służbowych nie wolno dokumentować wyłącznie ręcznie sporządzonymi przez siebie notatkami.

 (1.2) Raporty Pileckiego (…) były podsumowaniem działalności polskiego ruchu oporu w Auschwitz, a także pierwszym na świecie świadectwem dokumentującym holokaust.

 (1.3) W ramach terenowych badań antropologicznych od dawna istniała tradycja, aby dokumentować nawyki żywieniowe, a szczególną uwagę na jedzenie zaczęto zwracać wraz z nadejściem strukturalizmu.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. dokument mrz., dokumentacja ż., dokumentacyjność ż., dokumentalista mos., dokumentalistka ż.,dokumentalistyczność ż., dokumentalistyka ż., dokumentalizm mrz., dokumentalizowanie n., dokumentalność ż., dokumentarność ż., dokumentaryzm mrz., dokumentarzysta mos., dokumentność ż., dokumentowanie n., dokumentowość ż., udokumentowanie n., udokumentowywanie n.

:: zdrobn. dokumencik mrz., dokumencina ż.

 czas. dokumentalizować ndk., udokumentować dk., udokumentowywać ndk.

 przym. dokumentacyjny, dokumentalistyczny, dokumentalizowany, dokumentalizujący, dokumentalny, dokumentarny, dokumentowany, dokumentowy, dokumentujący, udokumentowany, udokumentowujący, udokumentowywany

 przysł. dokumentacyjnie, dokumentalnie, dokumentarnie, dokumentnie, dokumentny

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) udowadniać, uzasadniać

 (1.2) zaświadczać

Wiktionary


dokumentowy

związany z dokumentem


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z dokumentem, dotyczący dokumentu

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. dokument m., dokumentalistka ż.

 przym. dokumentalny, dokumentacyjny

 czas. dokumentować

Wiktionary


dokupić

kupić coś dodatkowo


SJP.pl


dokupować

dokonywać uzupełniających zakupów; dokupywać


SJP.pl


dokupywać

kupować dodatkowo rzeczy do już posiadanych lub wcześniej kupionych


SJP.pl


dokuśtykiwać

potocznie: potykając się, z trudem gdzieś dochodzić; dokusztykiwać


SJP.pl


dokusztykiwać

potocznie: potykając się, z trudem gdzieś dochodzić; dokuśtykiwać


SJP.pl


dokuwać

1. kuć do końca, kończyć kucie;
2. kuć dodatkowo, dodawać kując


SJP.pl


dokwaterować

czasownik przechodni dokonany (ndk. dokwaterowywać)

 (1.1) przydzielić osobie pomieszczenie w lokalu już zajmowanym przez inne

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Właściciele bloku chcą dokwaterować mieszkańcom lokatora!

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. dokwaterowanie n.

 czas. dokwaterowywać ndk.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) domeldować

Wiktionary


dokwitnięty

taki, który dokwitnął; dokwitły


SJP.pl


dokwitły

taki, który dokwitł; dokwitnięty


SJP.pl


dokładać

1. dorzucać coś; dodawać, dołączać, dopełniać;
2. dorzucać parę słów do tego, co zostało powiedziane; dopowiadać, dodawać;
3. dokładać się:
a) dorzucać pieniądze od siebie, włączać się do wspólnego działania; dorzucać się, dopłacać;
b) dawniej: wkładać wiele wysiłku w jakąś pracę; starać się, przykładać się


SJP.pl

czasownik przechodni niedokonany (dk. dołożyć)

 (1.1) kłaść, dodawać coś do czegoś, co już jest

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Rodzice więc z ulgą dokładali Dodo każdego miesiąca czterysta złotych, żeby tylko brat mógł spokojnie zdawać maturę.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: dɔˈkwadat͡ɕ, AS: doku̯adać

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. dokładanie n., dokładka ż.

 czas. kłaść

Wiktionary


dokładanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|dokładać.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌdɔkwaˈdãɲɛ, AS: doku̯adãńe

Wiktionary

Powiązane:

 czas. dokładać ndk., dołożyć dk.

 rzecz. dołożenie n., dokładka ż.

Wiktionary


dokładka

1. dodatkowa porcja, np. jedzenia;
2. na dokładkę - dodatkowo, na dodatek


SJP.pl


dokładnie

przysłówek sposobu

 (1.1) w sposób dokładny, precyzyjny, staranny; z dbałością o szczegóły

partykuła

 (2.1) zgodnie z rzeczywistością co do każdego szczegółu

wykrzyknik

 (3.1) pot. przytaknięcie rozmówcy, zgodzenie się z jego słowami

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Fiskus dokładnie sprawdzi handel w Internecie.

 (1.1) Nie musisz mi tyle o tym opowiadać, bo dokładnie znam tę sprawę.

 (2.1) Statek płynie dokładnie na zachód.

 (2.1) Dokładnie piętnaście minut później zadzwonił telefon.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: dɔˈkwadʲɲɛ, AS: doku̯adʹńe

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. dokładność

 przym. dokładny

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) precyzyjnie, konkretnie, szczegółowo

 (2.1) właśnie, ściśle, akurat, równo, prosto

 (3.1) tak, właśnie

Wiktionary


dokładniej

stopień wyższy od przysłówka: dokładnie


SJP.pl


dokładniejszy

stopień wyższy od przymiotnika: dokładny


SJP.pl


dokładność

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) cecha tego, co dokładne

 (1.2) staranność, dbałość

 (1.3) metrol. stopień zgodności wartości rzeczywistej ze średnią arytmetyczną wyników uzyskanych dla oznaczanej wielkości;

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Moje urządzenie GPS potrafi podać pozycję z dokładnością do pół minuty.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: dɔˈkwadnɔɕt͡ɕ, AS: doku̯adność

Wiktionary

Powiązane:

 przym. dokładny

 przysł. dokładnie

 partyk. dokładnie

 wykrz. dokładnie

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) precyzja

Wiktionary


dokładny

odznaczający się starannością, dbałością o szczegóły; precyzyjny; skrupulatny


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) wykonany z dużą starannością

 (1.2) o człowieku: robiący coś starannie

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Oświetlenie obiektów przemysłowych i technicznych wymaga przygotowania i często opiera się na dokładnych obliczeniach.

 (1.2) Chirurg musi być bardzo dokładny.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: dɔˈkwadnɨ, AS: doku̯adny

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. dokładność ż.

 przysł. dokładnie

 partyk. dokładnie

 wykrz. dokładnie

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1,2) precyzyjny

 (1.2) skrupulatny

Wiktionary


dokłamać

potocznie: dopowiedzieć, kłamiąc


SJP.pl


dokłamywać

potocznie: dopowiadać, kłamiąc


SJP.pl


dokłosie

część źdźbła traw od kłosa lub wiechy w dół do najwyższego kolanka


SJP.pl


dokłusować

dojechać kłusem


SJP.pl


dol

rzeczownik, rodzaj męski

 (1.1) med. jednostka natężenia bólu;

Wiktionary

Bośnia i Hercegowina:

  • Dol – wieś

Chorwacja:

  • Dol – wieś w gminie Krašić
  • Dol – wieś w gminie Postira
  • Dol – wieś w Starym Gradzie

Francja:

  • Dol-de-Bretagne – miejscowość w departamencie Ille-et-Vilaine

Wikipedia

Przykłady

składnia.

kolokacje.

synonimy.

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

frazeologia.

etymologia.

uwagi.

tłumaczenia.

* angielski: (1.1) dol

źródła.

== dol (slovio.) ==

ortografie. дол

wymowa.

znaczenia.

przysłówek

 (1.1) w dół

odmiana.

przykłady.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: dɔl, AS: dol

Wiktionary

Powiązane:

frazeologia.

etymologia.

uwagi.

tłumaczenia.

* angielski: (1.1) dol

źródła.

== dol (slovio.) ==

ortografie. дол

wymowa.

znaczenia.

przysłówek

 (1.1) w dół

odmiana.

przykłady.

składnia.

kolokacje.

synonimy.

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

Wiktionary

Synonimy:

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

frazeologia.

etymologia.

uwagi.

tłumaczenia.

* angielski: (1.1) dol

źródła.

== dol (slovio.) ==

ortografie. дол

wymowa.

znaczenia.

przysłówek

 (1.1) w dół

odmiana.

przykłady.

składnia.

kolokacje.

synonimy.

Wiktionary


dol.

skrót od: dolar (czytany jako całe, odmienne wyrażenie)


SJP.pl

skrót

 (1.1) = dolny

 (1.2) = dolina

 (1.3) = dolar

Wiktionary

Przykłady

 (1.3) Kartel OPEC znaczącym cięciem wydobycia chciał wymusić utrzymanie ceny ropy na poziomie bliskim 100 dol. za baryłkę.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.3) symbol. $, USD

Wiktionary


dola

1. żywot;
2. potocznie: przypadająca komuś część pieniędzy; działka


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) książk. los, czyjeś obecne położenie, stan

 (1.2) pot. przypadająca komuś część zdobyczy, zarobku

 (1.3) mitsłow. duch opiekuńczy, stanowiący o losie i dobrobycie człowieka

 (1.4) środ. cela więzienna

Wiktionary

  • Dola – personifikacja losu i przeznaczenia w mitologii słowiańskiej
  • dola – rosyjska jednostka wagowa
  • Dola – wieś w Bośni i Hercegowinie
  • Dola – dawny zaścianek, obecnie na Litwie, w okręgu wileńskim, w rejonie wileńskim, w gminie Rukojnie
  • Dola – jednostka osadnicza w Stanach Zjednoczonych, w Ohio

Osoby noszące nazwisko Dola:

  • Tadeusz Dola – polski teolog katolicki
  • Kazimierz Dola – ksiądz, historyk dziejów Kościoła

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Ciężka była dola chłopów pańszczyźnianych.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈdɔla, AS: dola

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) los, fatum, fortuna

 (1.2) działka

 (1.3) doda, dodola

 (1.4) cela, dołek

Wiktionary


dolabella

nazwisko, m.in. Tomasz Dolabella (ok.1570-1650), włoski malarz


SJP.pl

  • Tomasz Dolabella – włoski malarz
  • Dado Dolabella – brazylijski aktor i piosenkarz
  • Jean Dolabella – brazylijski perkusista
  • Gnaeus Cornelius Dolabella – rzymski konsul

Wikipedia


dolać

zwiększyć ilość cieczy w naczyniu, nalewając dopełnić, nalać powtórnie


SJP.pl

czasownik przechodni dokonany (ndk. dolewać)

 (1.1) dodać płynu, uzupełnić płyn

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Mocne pragnienie najlepiej ukoisz następującym napojem: garść jęczmienia pogotuj z kwartą wody, przecedź, dolej cztery łyżki octu i dwie łyżki praśnego miodu.

Wiktionary

Powiązane:

 czas. podlewać, olać, dolewać ndk., lać ndk.

 rzecz. dolewka ż., dolewanie n., dolewacz m.

Wiktionary


dolaciński

nazwisko


SJP.pl


dólanie

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy, liczba mnoga

 (1.1) gw-pl|Śląsk Cieszyński. mieszkańcy dolin

Wiktionary


dolantyna

handlowa nazwa leku przeciwbólowego, petydyny


SJP.pl

Petydyna, meperydyna, dolantyna – organiczny związek chemiczny, syntetyczny lek przeciwbólowy o działaniu narkotycznym (odurzającym), opioid, pochodna 4-fenylopiperydyny, agonista głównie receptorów opioidowych μ. W lecznictwie stosowany jest w postaci chlorowodorku.

Została zsyntetyzowana w 1939 roku i była początkowo używana jako lek atropinopodobny, o działaniu rozkurczowym. Dopiero później wykazano, że wywiera też ośrodkowe działanie przeciwbólowe i wywołuje uzależnienie.

Wikipedia


dolar

1. jednostka monetarna USA oraz wielu innych krajów;
2. jednostka miary reaktywności reaktora jądrowego


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy

 (1.1) monet. waluta niektórych krajów świata o symbolu $;

Wiktionary

Dolar (ang. dollar) – waluta wielu krajów świata. Dzieli się na 100 centów. Nazwa dolara – podobnie jak nazwa waluty Słowenii sprzed 1 stycznia 2007, tolar – pochodzi od dawnej srebrnej monety, talara. Dolar został oficjalną jednostką monetarną Stanów Zjednoczonych w 1785 roku. Jednak zarówno samo słowo angielskie, jak i pieniądze o takiej nazwie istniały już wcześniej.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) W ostatnim czasie dolar strasznie spadł.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈdɔlar, AS: dolar

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. dolaryzowanie n., dolaryzacja ż.

 czas. dolaryzować ndk.

 przym. dolarowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) slang. dolec, zielony; symbol. $

Wiktionary


dolarodajny

potocznie: przynoszący zyski w dolarach


SJP.pl


dolarowicz

osoba zarabiająca dolary


SJP.pl


dolarowiec

potocznie, w czasach PRL: osoba posiadająca dolary lub inne waluty wymienialne, posiadająca dostęp do dóbr podówczas luksusowych


SJP.pl


dolarówka

moneta lub banknot o nominale jednego dolara


SJP.pl


dolarowy

związany z dolarem


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) przym. od dolar

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Odbiorca miał się wylegitymować częścią rozdartego banknotu dolarowego, którego drugą część otrzymał w liście Sadkowski.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌdɔlaˈrɔvɨ, AS: dolarovy

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. dolar m., dolarowiec mos., dolaryzacja ż., dolaryzowanie n.

 czas. dolaryzować ndk.

Wiktionary


dolaryzacja

wprowadzenie dolara amerykańskiego jako środka płatniczego w wewnętrznych obrotach handlowych w danym państwie


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) ekon. wprowadzenie dolara do obrotu w innym państwie jako urzędowej waluty;

Wiktionary

Dolaryzacja – wprowadzenie jednostki monetarnej np. dolara jako waluty alternatywnej lub zamiast waluty krajowej w celu korzystania z niego jako ze środka płatniczego w obrotach pieniężnych wewnątrz danego państwa. Dotyczy to głównie najbardziej rozpowszechnionych walut świata tzn. dolara amerykańskiego (USD) i euro (EUR).

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ˌdɔlarɨˈzat͡sʲja, AS: dolaryzacʹi ̯a

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. dolaryzowanie n., dolar mrz.

 czas. dolaryzować ndk.

 przym. dolarowy

Wiktionary


dolaryzować

czasownik niedokonany

 (1.1) ekon. wprowadzać dolara do obrotu w innym państwie jako urzędową walutę

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌdɔlarɨˈzɔvat͡ɕ, AS: dolaryzovać

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. dolaryzacja, dolar

 przym. dolarowy

Wiktionary


dolaryzowanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|dolaryzować.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌdɔlarɨzɔˈvãɲɛ, AS: dolaryzovãńe

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. dolar, dolaryzacja

 przym. dolarowy

Wiktionary


dolaszewo

wieś w Polsce


SJP.pl

Dolaszewo (dawniej: niem. Hasenberg) – wieś krajeńska w Polsce położona w województwie wielkopolskim, w powiecie pilskim, w gminie Szydłowo. Od kilku lat wieś intensywnie się rozbudowuje.

Wieś królewska należała do starostwa ujskiego, pod koniec XVI wieku leżała w powiecie wałeckim województwa poznańskiego. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa pilskiego.

Wikipedia


dolata

dawniej, poetycko: dolatywać


SJP.pl


dolatać

dawniej, poetycko: dolatywać


SJP.pl


dolatowski

nazwisko


SJP.pl


dolby

1. system zapisu dźwięku o wysokiej jakości i efektach przestrzennych;
2. aparatura pozwalająca uzyskać taki dźwięk;
3. o systemie zapisu dźwięku lub o aparaturze: dający taki dźwięk


SJP.pl


dolce

[czytaj: dolcze] określenie wykonawcze: słodko, łagodnie


SJP.pl

  • Dolce – rumuńska telewizja satelitarna Telekom Romania
  • Dolce – gmina w Czechach, w powiecie Pilzno Południe, w kraju pilzneńskim


  • Domenico Dolce – włoski projektant mody, współzałożyciel prestiżowego domu mody Dolce & Gabbana.

Wikipedia


dolcetto

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) wytrawne czerwone wino z Piemontu

Wiktionary

Dolcetto – czerwony szczep winorośli, pochodzący z Włoch. Typowy dla Piemontu, uprawiany również w Ligurii i na niewielką skalę w innych krajach. Powierzchnia winnic obsadzonych odmianą we Włoszech wynosiła w roku 2000 7450 ha, co jednak stawiało odmianę poza pierwszą dziesiątką. Nazwa jest zdrobnieniem od włoskiego dolce (słodki).

Wikipedia

Przykłady

składnia.

kolokacje.

synonimy.

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

frazeologia.

etymologia. etym|wł|dolcetto.

uwagi.

tłumaczenia.

* włoski: (1.1) dolcetto m.

źródła.

== dolcetto (język włoski.) ==

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik, rodzaj męski

 (1.1) wino dolcetto

odmiana.

przykłady.

Wiktionary

Synonimy:

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

frazeologia.

etymologia. etym|wł|dolcetto.

uwagi.

tłumaczenia.

* włoski: (1.1) dolcetto m.

źródła.

== dolcetto (język włoski.) ==

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik, rodzaj męski

 (1.1) wino dolcetto

odmiana.

przykłady.

składnia.

kolokacje.

synonimy.

Wiktionary


dolcian

[czytaj: dolczan] instrument muzyczny, popularny w muzyce renesansu i baroku, prototyp fagotu


SJP.pl


dolcinista

[czytaj: dolczynista] osoba grająca na dolcianie - prototypie fagotu


SJP.pl


dolcissimo

[czytaj: dolcziss-imo] określenie wykonawcze: jak najbardziej słodko, delikatnie


SJP.pl


dolec

potocznie: dolar; zielony


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) pot. dolar

Wiktionary

  • Dolec – wieś w obwodzie Silistra
  • Dolec – wieś w obwodzie Tyrgowiszte

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Bilety na mecz piłki nożnej są drogie skoro kosztują pięćdziesiąt dolców za sztukę.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈdɔlɛt͡s, AS: dolec

Wiktionary


dolecieć

czasownik

 (1.1) dostać się na miejsce, lecąc

 (1.2) pot. dobiec, szybko dojść

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Samolot doleciał do Singapuru.

 (1.2) Ledwo doleciałem do autobusu.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. latanie, dolecenie, lot, lotnik, lotnisko, lotnisko

 czas. lecieć, przelecieć, wylecieć, zalecieć, przylecieć, wlecieć, latać

 przym. lotniczy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.2) dobiec, dojść

Wiktionary


dolecki

nazwisko


SJP.pl

Osoby o tym nazwisku:

  • Henryk Dolecki (ur. 1945) – polski prawnik
  • Iwona Mirosław-Dolecka (ur. 1973) – polska aktorka teatralna i filmowa, lalkarz.
  • Jakow Dolecki (1888–1937) – radziecki działacz partyjny i państwowy
  • Marek Dolecki (1943–2015) – polski artysta fotograf
  • Stanisław Dolecki (ur. 1917) – polski funkcjonariusz komunistycznego aparatu bezpieczeństwa
  • Tomasz Dolecki (ur. 1962) – polski działacz opozycji demokratycznej w PRL
  • Waldemar Dolecki (ur. 1972) – polski aktor, dziennikarz, prezenter prognozy pogody
  • Władysław Dolecki (1946–2022) – polityk, prezydent Włocławka, I sekretarz KM PZPR we Włocławku
  • Zbigniew Dolecki (1930-1990) – polski poeta, pisarz, krytyk literacki, filmowy i muzyczny

Wikipedia


doleczać

dokańczać leczenie, leczyć do końca


SJP.pl


doleczyć

dokończyć leczenie, wyleczyć do końca


SJP.pl


dolędzin

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna

 (1.1) geogr. osada w województwie śląskim, powiecie raciborskim, gminie Rudnik;

Wiktionary

Dolędzin (niem. Dollendzin, pol. po wojnie Dołędzin) – osada w Polsce położona w województwie śląskim, w powiecie raciborskim, w gminie Rudnik.

Dolędzin jest położony w północno-zachodniej części gminy. Posiada powierzchnię 3,55 km² oraz kilkunastu mieszkańców. Administracyjnie osada jest częścią sołectwa Modzurów.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Dolędzin należy do sołectwa Modzurów.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: dɔˈlɛ̃ɲd͡ʑĩn, AS: dolńʒ́ĩn

Wiktionary


dolędźwiowy

o znieczuleniu, zastrzyku: podawany do lędźwiowego odcinka kręgosłupa


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) med. wykonywany, stosowany do lędźwi

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Wymienione powyżej zabiegi wymagają znieczulenia dolędźwiowego (od pasa w dół) oraz zwykle kilkudniowego pobytu w szpitalu.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌdɔlɛ̃ɲd͡ʑˈvʲjɔvɨ, AS: dolẽńʒ́vʹi ̯ovy

Wiktionary


dolegać

dokuczać komuś, sprawiać ból, nieprzyjemność


SJP.pl


dolegliwiej

stopień wyższy od przysłówka: dolegliwie


SJP.pl


dolegliwość

1. ból fizyczny, choroba, cierpienie;
2. przykrość, zmartwienie, troska


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) choroba, schorzenie, problem zdrowotny

 (1.2) coś sprawiającego przykrość

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌdɔlɛɡˈlʲivɔɕt͡ɕ, AS: doleglʹivość

Wiktionary

Powiązane:

 czas. dolegać

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) ból, niedomaganie, słabość, doległość

Wiktionary


dolegliwszy

stopień wyższy od przymiotnika: dolegliwy


SJP.pl


dolegliwy

sprawiający przykrość, ból; dokuczliwy, dolegający


SJP.pl


doległość

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) stpol. dolegliwość, ból

Wiktionary

Wymowa:

IPA: dɔˈlɛɡwɔɕt͡ɕ, AS: dolegu̯ość

Wiktionary


dolek

zdrobnienie od: Adolf, Rudolf (imiona męskie)


SJP.pl


dolente

określenie wykonawcze: boleśnie, z bólem; doloroso


SJP.pl


dolepiać

dołączać coś, przyklejając


SJP.pl


dolepić

dołączyć coś, przyklejając


SJP.pl


doleryt

skała magmowa; diabaz


SJP.pl

Diabaz (inna nazwa doleryt) – magmowa skała wulkaniczna o składzie mineralnym bazaltu, ale o grubszym ziarnie (paleobazalt). Najczęściej nazywa się tak skały powstałe w erze paleozoicznej, zwłaszcza w dolnej jej części. Zawiera dużo wapnia. Składa się z plagioklazu i piroksenu, ma strukturę ofitową.

Wikipedia


dolesiać

dokańczać sadzenie lasu na jakimś terenie


SJP.pl


dolesić

dokończyć sadzenie lasu na jakimś terenie


SJP.pl


doletni

przymiotnik

 (1.1) daw. dorosły, pełnoletni

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Zbyszko (…) pomyślał przy tym, że jeśli pan Mikołaj z Długolasu ma doletniego syna, to tam kiedyś wyzwie go na walkę pieszą lub konną, byle za skrzata nie darować.

 (1.1) Była to już panna doletnia, słusznego wzrostu i prawie męskiej postawy.

Wiktionary


dolew

w technice: dolewanie, dolanie


SJP.pl

Dolew (hebr.: דולב) – wieś położona w samorządzie regionu Matte Binjamin, w Dystrykcie Judei i Samarii, w Izraelu.

Leży w południowo-zachodniej części Samarii, na północny zachód od Jerozolimy, w otoczeniu terytoriów Autonomii Palestyńskiej.

Wikipedia


dolewać

czasownik niedokonany (dk. dolać)

 (1.1) lejąc coś, uzupełniać, dodawać

 (1.2) bić kogoś

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) […] dolewał mu wciąż do kieliszka doskonałej wiśniówki […]

Wiktionary

Wymowa:

IPA: dɔˈlɛvat͡ɕ, AS: dolevać

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. dolewka ż., dolewanie n., dolanie n.

 czas. olać, lać, podlewać, dolać dk.

Wiktionary


dolewanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|dolewać.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌdɔlɛˈvãɲɛ, AS: dolevãńe

Wiktionary

Powiązane:

 czas. dolewać, lać, olać, dolać

Wiktionary


dolewka

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) pot. dodatkowa porcja zupy lub napoju

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Dlaczego nie chciałeś dolewki grzybowej?

 (1.1) Pójdę jeszcze po dolewkę.

Wiktionary

Powiązane:

 czas. olać, dolać dk., dolewać ndk., lać ndk.

 rzecz. niedolewanie n.

Wiktionary


doleźć

dojść wolnym krokiem, dowlec się


SJP.pl

czasownik

 (1.1) pot. dojść

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Powoli dolazł na miejsce.

Wiktionary

Powiązane:

 czas. leźć, przyleźć, wleźć, przeleźć

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) dojść

Wiktionary


doleżeć

leżąc dotrwać do pewnego czasu


SJP.pl


dolha

nazwisko, m.in. Emilian Dolha, rumuński piłkarz


SJP.pl


dolice

wieś w Polsce


SJP.pl

  • Dolice – wieś w województwie zachodniopomorskim, w powiecie stargardzkim, w gminie Dobrzany
  • Dolice – wieś w województwie zachodniopomorskim, w powiecie stargardzkim, w gminie Dolice
  • Dolice – gmina w powiecie stargardzkim
  • Dolice – gromada
  • Dolice – stacja kolejowa w Dolicach
  • Dolice – jezioro na Pojezierzu Ińskim, położone w województwie zachodniopomorskim, w powiecie stargardzkim, w gminie Dobrzany

Wikipedia


dolichocefalia

w antropologii: kształt ludzkiej głowy wydłużony ku tyłowi, typowy np. dla rdzennych Australijczyków; dolichokefalia, długogłowość, długogłowie, podłużnogłowość, podłużnogłowie


SJP.pl

Dolichocefalia, długogłowie (gr. dolichós długi + kephalḗ głowa) – cecha anatomiczna głowy (lub czaszki) zwierząt, charakteryzująca się wskaźnikiem głowowym w zakresie 60–76. Głowa takiego zwierzęcia ma o wiele większy wymiar przednio-tylny niż boczny.

Wśród zwierząt dolichocefalią charakteryzują się np. charty borzoje. Wśród ludzi czaszka dolichocefaliczna jest obecnie charakterystyczna zwłaszcza dla Buszmenów i rdzennych Australijczyków.

Wikipedia


dolichokefalia

w antropologii: kształt ludzkiej głowy wydłużony ku tyłowi, typowy np. dla rdzennych Australijczyków; dolichocefalia, długogłowość, długogłowie, podłużnogłowość, podłużnogłowie


SJP.pl


dolicki

Dolice


SJP.pl

Patrz:

Dolice

doliczać

dodawać jakąś sumę do sumy uprzednio obliczonej


SJP.pl

czasownik niedokonany

 (1.1) dodać jakąś sumę do sumy obliczonej wcześniej

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. doliczanie n.

 czas. doliczyć dk.

Wiktionary


doliczenie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|doliczyć.

Wiktionary

Powiązane:

 czas. doliczyć

Wiktionary


doliczeniowy

polegający na dodaniu jakiejś wartości do wyniku wcześniejszych obliczeń


SJP.pl


doliczyć

dodać jakąś sumę do sumy uprzednio obliczonej


SJP.pl

czasownik przechodni dokonany (ndk. doliczać)

 (1.1) dokonany od|doliczać.

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Wnioskował jednak, że gdy doliczy do stu, Perełka powinien dołączyć do niego.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: dɔˈlʲit͡ʃɨt͡ɕ, AS: dolʹičyć

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. doliczenie n.

 czas. doliczać

Wiktionary


dolina

1. dawniej: kieszeń;
2. podłużne wgłębienie na powierzchni ziemi powstałe wskutek erozji wody płynącej


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) geogr. wklęsła, wydłużona forma terenu, znajdująca się poniżej poziomu otaczającego terenu;

 (1.2) gwara. więz. kieszeń, zwłaszcza gdy cudza

 (1.3) gw-pl|Warszawa. kieszeń

Wiktionary

Dolina, dolina rzeczna – wklęsła forma terenu o wydłużonym kształcie i wyraźnie wykształconym dnie, otoczona z dwóch stron wzniesieniami, najczęściej powstała w wyniku działalności rzek (erozji i akumulacji rzecznej) lub lodowców.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Ze szczytu roztaczał się rozległy widok na dolinę.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: dɔˈlʲĩna, AS: dolʹĩna

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. doliniarz m., dół m., pradolina ż.

:: zdrobn. dolinka ż.

 przym. dolinny, dolny

Wiktionary


doliniara

złodziejka kieszonkowa


SJP.pl


doliniarka

środowiskowo: złodziejka kieszonkowa


SJP.pl


doliniarski

środowiskowo: złodziejski


SJP.pl


doliniarstwo

proceder doliniarza; kieszonkostwo


SJP.pl


doliniarz

środowiskowo: złodziej kieszonkowy


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) gwara więzienna kieszonkowiec

Wiktionary

Wymowa:

IPA: dɔˈlʲĩɲaʃ, AS: dolʹĩńaš

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. dolina ż.

 przym. dolinny

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) kieszonkowiec

Wiktionary


dolinka

zdrobnienie od: dolina


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) zdrobn. od: dolina

 (1.2) mała, płytka dolina, np. potoku

Wiktionary

Miejscowości i ich części w Polsce

Wg TERYT jest ich 5, w tym 1 podstawowa
  • Dolinka – przysiółek wsi Świny woj. dolnośląskim, w pow. jaworskim, w gminie Bolków
  • Dolinka – część wsi Frycowa woj. małopolskim, w pow. nowosądeckim, w gminie Nawojowa
  • Dolinka – przysiółek wsi Zawoja woj. małopolskim, w pow. suskim, w gminie Zawoja
  • Dolinka – osada w woj. pomorskim, w pow. człuchowskim, w gminie Przechlewo
  • Dolinka – część wsi Brenna woj. śląskim, w pow. cieszyńskim, w gminie Brenna

Wikipedia

Wymowa:

IPA: dɔˈlʲĩnka, AS: dolʹĩnka

Wiktionary

Powiązane:

 przym. dolinny

 rzecz. dolina ż.

Wiktionary


dolinkować

w informatyce: umieścić link, oznaczyć linkiem; zlinkować, podlinkować, zalinkować


SJP.pl


dolinkowy

dolinka


SJP.pl

Patrz:

dolinka

dolinkowywać

w informatyce: umieszczać link, oznaczać linkiem; podlinkowywać


SJP.pl


dolinny

dolina; dolinowy


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) związany doliną, dotyczący doliny

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Lodowce dolinne i lodowce górskie stanowią najliczniejszą grupę, ponadto są najlepiej zbadane.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: dɔˈlʲĩnːɨ, AS: dolʹĩ•ny

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. dolina ż., dolinka ż., doliniarz m.

Wiktionary


dolinowy

dolina; dolinny


SJP.pl


doliński

nazwisko


SJP.pl

  • Doliński – polskie nazwisko

osoby noszące nazwisko Doliński:

  • Aleksander Doliński
  • Dariusz Doliński
  • Jan Doliński (ujednoznacznienie)
  • Łukasz Doliński

Wikipedia

Patrz:

Dolina

dolistny

o nawozach, środkach ochrony roślin: podawany na liście, wchłaniany poprzez liście


SJP.pl


dolittle

[czytaj: Dulitl] doktor Dolittle, bohater utworów H. Loftinga przeznaczonych dla dzieci (np. "Doktor Dolittle i jego zwierzęta")


SJP.pl


dolly

[czytaj: doli] w filmie: ruchoma platforma umożliwiająca bezgłośne wykonywanie zdjęć w ruchu


SJP.pl

  • owca Dolly
  • Dolly Parton
  • Dolly – francuska grupa rockowa

Wikipedia


dolma

mięsne danie lewantyńskie i greckie


SJP.pl

Dolmades (nwgr. ντολµάδες, l.p. ντολμάς dolmas) – potrawa z mięsa i ryżu, charakterystyczna dla kuchni: greckiej, tureckiej i azerskiej.

Wikipedia


dolmades

rzeczownik, rodzaj niemęskoosobowy, liczba mnoga

 (1.1) kulin. rodzaj gołąbków zawijanych w liście winogron, czasem kapusty, danie kuchni bałkańskiej i tureckiej;

Wiktionary

Dolmades (nwgr. ντολµάδες, l.p. ντολμάς dolmas) – potrawa z mięsa i ryżu, charakterystyczna dla kuchni: greckiej, tureckiej i azerskiej.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: dɔlˈmadɛs, AS: dolmades

Wiktionary


dolman

1. długi, turecki ubiór męski noszony pod futrem;
2. węgierski strój narodowy, rodzaj kurtki wojskowej obszytej futrem; dołman;
3. dawniej: rodzaj okrycia damskiego o szerokich rękawach


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) hist. węgierska kurtka obszyta futrem;

 (1.2) turecki ubiór męski

 (1.3) daw. kraw. okrycie damskie z szerokimi rękawami

Wiktionary

Dolman, dołman, dołoman, huzarka (węg. dolmány) – wywodzący się z Turcji narodowy strój węgierski.

W Turcji mianem dolmana (tur. dolman – owijanie) określano długi jedwabny lub sukienny strój męski z obcisłymi rękawami noszony pod futrem. Był on popularnym ubiorem janczarów i oficerów tatarskich.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Lecz na swoich ogromnych koniach, w butach zabłoconych, dolmanach wytartych, w pasach bawolich i z cuglami zmiętemi przez długie używanie, mieli takie marsowe miny!

Wiktionary


dolmeczerka

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) gwara. obozowa: tłumaczka

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌdɔlmɛˈt͡ʃɛrka, AS: dolmečerka

Wiktionary


dolmeczerować

potocznie: wykonywać ustne tłumaczenie, zwłaszcza z języka niemieckiego


SJP.pl


dolmen

neolityczna budowla wykonana z wielkich głazów, rodzaj grobowca


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) archeol. prehistoryczna budowla megalityczna o charakterze grobowca, składająca się z głazów wkopanych pionowo w ziemię i wielkiego płaskiego bloku skalnego, który był na nich ułożony;

Wiktionary

Dolmen – prehistoryczna budowla megalityczna o charakterze grobowca. Składała się z głazów wkopanych pionowo w ziemię i wielkiego płaskiego bloku skalnego, który był na nich ułożony. Pierwotnie dolmen był przysypywany ziemią. Budowle te są charakterystyczne dla neolitu europejskiego.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) W rozwoju grobów megalitycznych kultur nadmorskich najstarszą forma jest dolmen, złożony z samych kamieni bocznych, ustawionych na powierzchni i przykrytych wspólną płytą.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈdɔlmɛ̃n, AS: dolmẽn

Wiktionary

Powiązane:

 przym. dolmenowy

Wiktionary


dolmusz

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) turyst. turecka taksówka lub mikrobus współdzielony przez kilku pasażerów

Wiktionary


Taksówka zbiorowa (ang. share taxi, także: bush taxi, w Rosji i innych krajach byłego ZSRR „marszrutka” – od marszrutnoje taksi, w krajach Ameryki Łacińskiej taxi colectivo) – środek transportu drogowego w wielu częściach świata, zwłaszcza w krajach rozwijających się (choć nie tylko). Często – z powodu braku komunikacji publicznej w danym rejonie – jest to jedyny sposób poruszania się na duże odległości dla osób niedysponujących własnym środkiem transportu.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Do centrum Stambułu najłatwiej dostać się dolmuszem.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈdɔlmuʃ, AS: dolmuš

Wiktionary


dolniak

nazwisko


SJP.pl

Osoby noszące to nazwisko:

  • Barbara Dolniak (ur. 1960) – polska prawniczka i polityk
  • Grzegorz Dolniak (1960–2010) – polski polityk i przedsiębiorca

Wikipedia


dolnicki

nazwisko


SJP.pl


dolnik

nazwa kilku wsi w Polsce


SJP.pl

  • dolnik – typ wiersza w poezji rosyjskiej
W Polsce
  • Dolnik – wieś w woj. dolnośląskim, w pow. kłodzkim, w gminie Międzylesie
  • Dolnik – część kolonii Rzyce w woj. śląskim, w pow. lublinieckim, w gminie Koszęcin
  • Dolnik – wieś w woj. wielkopolskim, w pow. złotowskim, w gminie Krajenka
  • Dolnik – kolonia w woj. wielkopolskim, w pow. złotowskim, w gminie Okonek
  • Dolnik – przysiółek wsi Ciemnik w woj. zachodniopomorskim, w pow. stargardzkim, w gminie Ińsko
  • Dolnik – część miasta Gdańsk, w dzielnicy Orunia-Św. Wojciech-Lipce
  • Dolnik – gromada
  • Dolnik – przystanek kolejowy, w Dolniku w woj. wielkopolskim

Wikipedia


dolnoaustriacki

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z Dolną Austrią, dotyczący Dolnej Austrii

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Dolna Austria ż.

Wiktionary


dolnobrzeski

przymiotnik od: Brzeg Dolny (miasto na Dolnym Śląsku); brzeski


SJP.pl


dolnobrzeżanin

mieszkaniec Brzegu Dolnego (miasta w Polsce)


SJP.pl


dolnobrzeżanka

mieszkanka Brzegu Dolnego (miasta w Polsce)


SJP.pl


dolnofrankoński

w językoznawstwie: dialekt dolnofrankoński - dialekt stanowiący dawny północny odłam dialektu frankońskiego, obejmujący tereny nad dolnym Renem


SJP.pl


dolnokamski

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z dolnym biegiem Kamy

Wiktionary


dolnokartlijski

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z Dolną Kartlią, dotyczący Dolnej Kartlii

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Dolna Kartlia ż.

Wiktionary


dolnomszański

przymiotnik od: Mszana Dolna; mszański


SJP.pl


dolnoniemiecki

1. występujący na terenie północnych Niemiec;
2. w językoznawstwie: język dolnoniemiecki - grupa dialektów występujących na terenie północnych Niemiec; plattdeutsch


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z dolną (nizinną, północną) częścią Niemiec

przymiotnik

 (2.1) jęz. mający cechy dialektów dolnoniemieckich, wcale lub nieznacznie dotknięty drugą przesuwką spółgłoskową

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (3.1) jęz. język dolnoniemiecki;

Wiktionary


dolnoniemieckojęzyczny

przymiotnik

 (1.1) taki, który posługuje się językiem dolnoniemieckim

 (1.2) taki, którego mieszkańcy posługują się językiem dolnoniemieckim

 (1.3) spisany, stworzony w języku dolnoniemieckim

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈdɔlnɔɲɛ̃ˈmʲjɛt͡skɔjɛ̃w̃ˈzɨt͡ʃnɨ, AS: dolnońẽmʹi ̯eckoi ̯ẽũ̯zyčny

Wiktionary


dolnoobski

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z dolnym biegiem Obu

Wiktionary


dolnoprzepustowy

filtr dolnoprzepustowy - układ elektroniczny albo algorytm, przepuszczający częstotliwości sygnału poniżej ustalonej częstotliwości granicznej


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) elektr. przepuszczający składowe częstotliwości sygnału poniżej pewnej częstotliwości granicznej i tłumiący niższe

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Jeżeli na wyjściu układu mnożącego zastosujemy filtr dolnoprzepustowy, to po filtrze pozostanie tylko sygnał o częstotliwości różnicowej.

Wiktionary


dolnopłat

samolot lub szybowiec o skrzydłach umieszczonych w dolnej części kadłuba lub pod nim; dolnopłatowiec


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) lotn. samolot lub szybowiec jednopłatowy o skrzydłach umieszczonych stosunkowo nisko po bokach kadłuba

Wiktionary

Dolnopłat – samolot jednopłatowy o płacie umocowanym u dołu kadłuba.

Zazwyczaj są to konstrukcje wolnonośne. Tylko w nielicznych przypadkach stosuje się zastrzały, głównie w samolotach o małej prędkości jak np. samoloty rolnicze.

Pierwszy dolnopłat został wyprodukowany w końcowym okresie I wojny światowej przez Cesarstwo Niemieckie, a był nim samolot Junkers D.I.Układ ten był szeroko stosowany podczas II wojny światowej w samolotach myśliwskich (np. Spitfire, Bf 109, A6M1 "Zero") ze względu na dogodne umiejscowienie podwozia. W samolotach przy- i ponaddźwiękowych rzadko spotykany, ze względu na duży opór interferencyjny, małą krytyczną liczbę Macha, spadek stateczności oraz skłonności do wpadania w drgania typu "buffeting".

Wikipedia


dolnopłatowiec

samolot lub szybowiec o skrzydłach umieszczonych w dolnej części kadłuba lub pod nim; dolnopłat


SJP.pl


dolnopłuk

spłuczka montowana tuż nad sedesem


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) spłuczka ze zbiornikiem montowanym tuż nad sedesem

Wiktionary


dolnoreglowy

odnoszący się do dolnego regla


SJP.pl


dolnoreński

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z dolnym biegiem Renu

Wiktionary


dolnosaksoński

przymiotnik od: Dolna Saksonia


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z Dolną Saksonią, dotyczący Dolnej Saksonii

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (2.1) jęz. język dolnosaksoński;

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. dolnosaski mrz., Dolna Saksonia ż., Dolnosaksończyk mos., Dolnosaksonka ż.

 przym. dolnosaski

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) dolnosaski

 (2.1) dolnosaski, dolnoniemiecki

Wiktionary


dolnosaski

w językoznawstwie: dialekt dolnosaski - główny dialekt języka dolnoniemieckiego, obecnie stosowany jedynie w lokalnym piśmiennictwie


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z Dolną Saksonią, dotyczący Dolnej Saksonii

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (2.1) jęz. zob. dolnoniemiecki.;

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Hans Kallner, dowódca niemieckiej 19 dolnosaskiej dywizji pancernej i równocześnie grupy bojowej, wyznaczonej do likwidacji kotła żoliborskiego, przekazał ppłk. „Żywicielowi" propozycję kapitulacji, na co otrzymał odpowiedź odmowną.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. dolnosaksoński mrz., Dolna Saksonia ż., Dolnosaksończyk mos., Dolnosaksonka ż.

 przym. dolnosaksoński

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) dolnosaksoński

 (2.1) dolnoniemiecki, dolnosaksoński

Wiktionary


dolnośl.

skrót

 (1.1) = dolnośląski

Wiktionary


dolnośląski

przymiotnik od: Dolny Śląsk


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) związany z Dolnym Śląskiem, dotyczący Dolnego Śląska, leżący na Dolnym Śląsku

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Dolnośląscy policjanci po żmudnej pracy operacyjnej rozbili zorganizowaną siatkę pedofilską działającą w Internecie.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Dolnoślązaczka ż., Dolnoślązak mos.

Wiktionary


dolnośląsko-wielkopolski

dotyczący województwa dolnośląskiego oraz wielkopolskiego


SJP.pl


dolnośląskość

dolnośląski


SJP.pl

Patrz:

dolnośląski

dolnoślązaczka

mieszkanka Dolnego Śląska


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) mieszkanka Dolnego Śląska

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Kiedyś Dolnoślązaczki mówiły też po niemiecku.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Dolny Śląsk

:: fm. Dolnoślązak m.

 przym. dolnośląski

Wiktionary


dolnoślązak

mieszkaniec Dolnego Śląska


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) mieszkaniec Dolnego Śląska

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Leszek zna Dolnoślązaków.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Dolny Śląsk m.

:: fż. Dolnoślązaczka ż.

 przym. dolnośląski

Wiktionary


dolnosuski

przymiotnik

 (1.1) odnoszący się do wsi Sucha Dolna

Wiktionary


dolnołabski

o dialekcie: używany u ujścia Łaby i w Holsztynie na terenie północnych Niemiec


SJP.pl


dolnołużycki

przymiotnik od: Łużyce Dolne


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z Łużycami Dolnymi lub Dolnołużyczanami

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (2.1) jęz. język dolnołużycki;

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Dolnołużyckie wsie wymierają.

 (2.1) Dolnołużycki jest podobny po polskiego.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌdɔlnɔwuˈʒɨt͡sʲci, AS: dolnou̯užycʹḱi

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Dolnołużyczanin mos., Dolnołużyczanka ż.

Wiktionary


dolnołużyckojęzyczny

przymiotnik

 (1.1) taki, który posługuje się językiem dolnołużyckim

 (1.2) taki, którego mieszkańcy posługują się językiem dolnołużyckim

 (1.3) spisany, stworzony w języku dolnołużyckim

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈdɔlnɔwuˈʒɨt͡skɔjɛ̃w̃ˈzɨt͡ʃnɨ, AS: dolnou̯užyckoi ̯ẽũ̯zyčny

Wiktionary


dolnołużyczanin

mieszkaniec Łużyc Dolnych


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) mieszkaniec Dolnych Łużyc

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Dolne Łużyce nmos.

:: fż. Dolnołużyczanka ż.

 przym. dolnołużycki

Wiktionary


dolnołużyczanka

mieszkanka Łużyc Dolnych


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) mieszkanka Dolnych Łużyc

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Dolne Łużyce nmos.

:: fm. Dolnołużyczanin mos.

 przym. dolnołużycki

Wiktionary


dolny

znajdujący się na niskiej wysokości, u dołu, niżej położony


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) znajdujący się na dole

 (1.2) będący niżej niż punkt odniesienia

 (1.3) geogr. będący bliżej ujścia rzeki

 (1.4) geol. starszy okres

 (1.5) muz. niski dźwięk

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Wierzenia Sauków odnosiły się do świata górnego (niebiosa) i dolnego (pod ziemią).

 (1.1) Lenda wsparła stopę o dolną belkę barierki, zaczęła ją otrzepywać dłonią.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈdɔlnɨ, AS: dolny

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. dół m., dolina ż., dołek m.

Wiktionary

Synonimy:

antonimy.

 (1.1-4) górny

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

 rzecz. dół m., dolina ż., dołek m.

frazeologia.

etymologia.

uwagi.

tłumaczenia.

* angielski: (1.1) lower

* arabski: (1.1) باطن, أدنى, سفلي, أسفل, تحتاني

* białoruski: (1.1) ніжні; (1.2) ніжні; (1.3) ніжні

* cerkiewnosłowiański: (1.1) нижнїй; (1.2) нижнїй

* czeski: dolní

* dolnołużycki: (1.1) dolny

* duński: (1.1) nedre

* esperanto: (1.1) suba, malsupra, infra

* francuski: (1.3) bas

* górnołużycki: (1.1) delni

* interlingua: infere

* kataloński: (1.1) baix; (1.2) baix

* niemiecki: (1.1) unterer

* nowogrecki: κάτω

* rosyjski: (1.1) ни́жний; (1.2) ни́жний; (1.3) ни́жний; (1.4) ни́жний; (1.5) ни́зкий

* węgierski: alsó

źródła.

== dolny (język dolnołużycki.) ==

wymowa.

znaczenia.

przymiotnik

 (1.1) dolny

odmiana.

przykłady.

składnia.

kolokacje.

synonimy.

Wiktionary


dolomicik

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) zdrobn. od dolomit

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. dolomit m.

Wiktionary


dolomicki

Dolomity (góry we Włoszech)


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) dotyczący Dolomitów, związany z Dolomitami, pochodzący z Dolomitów

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Na dolomickim niebie pojawiło się jesienne słońce.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Dolomity nmos.

Wiktionary


dolomit

1. minerał, węglan wapnia i magnezu
2. skała osadowa


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) miner. minerał z gromady węglanów;

 (1.2) geol. skała osadowa, zbudowana głównie z tego minerału;

Wiktionary

  • dolomit (minerał)
  • dolomit (skała)

Zobacz też:Dolomity

Wikipedia

Wymowa:

IPA: dɔˈlɔ̃mʲit, AS: dolõmʹit

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. dolomicik m., Dolomity nmos.

 przym. dolomitowy

Wiktionary


dolomitowy

związany z dolomitem


SJP.pl


dolomity

1. minerał, węglan wapnia i magnezu
2. skała osadowa


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj niemęskoosobowy, liczba mnoga, nazwa własna

 (1.1) geogr. pasmo górskie w północno-wschodniej części Włoch;

Wiktionary

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Pod względem geologicznym Dolomity stanowią fragment Południowych Alp Wapiennych.

Wiktionary

Powiązane:

 przym. dolomicki

 rzecz. dolomit m.

Wiktionary


dolomityzacja

w geologii: proces przemiany kalcytu w dolomit


SJP.pl

Dolomityzacja – proces przemiany węglanu wapnia – kalcytu CaCO3 w dwuwęglan wapnia i magnezu – dolomit CaMg(CO3)2, powodujący zmianę osadów i skał wapiennych w osady i skały dolomitowe w wyniku częściowego zastąpienia wapnia magnezem.

Wikipedia


dolores

1. obce imię żeńskie;
2. miasto w Urugwaju


SJP.pl

  • Dolores – imię żeńskie

Miejscowości:

  • Dolores – miasto w prowincji Buenos Aires w Argentynie
  • Dolores – miasto w Gwatemali w departamencie Petén
  • Dolores – gmina w Hiszpanii, w prowincji Alicante, w Walencji
  • Dolores – gmina w Hondurasie, w departamencie Copán
  • Dolores – miasto w departamencie Tolima w Kolumbii
  • Dolores – miejscowość w stanie Kolorado, w USA
  • Dolores – miasto w departamencie Soriano w Urugwaju

Wikipedia


dolorologia

nauka zajmująca się badaniem i leczeniem bólu


SJP.pl

Algezjologia (ang. algiatry) – nauka zajmująca się badaniem i leczeniem bólu. Nauka ta zwana jest też dolorologią lub algologią. Ta ostatnia nazwa jest myląca, gdyż w języku polskim oznacza naukę o glonach, zwaną także fykologią.

Wikipedia


dolorologiczny

dolorologia


SJP.pl

Patrz:

dolorologia

doloroso

[czytaj: dolorozo] określenie wykonawcze: boleśnie, z bólem; dolente


SJP.pl


dolorysta

zwolennik doloryzmu


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) hist. rel. zakonnik z nieistniejącego Zgromadzenia Synów Matki Bożej Bolesnej;

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Nowicjat dolorystów znajdował się w Józefowie koło Otwocka.

Wiktionary


dolorystyczny

doloryzm


SJP.pl

Patrz:

doloryzm

doloryzm

uznawanie bólu fizycznego za wartościowe przeżycie


SJP.pl

Wikipedia


dolos

rzeczownik, rodzaj męski

 (1.1) jeden z bloków betonowych służących do budowy falochronów narzutowych i w ochronie brzegu morskiego

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈdɔlɔs, AS: dolos

Wiktionary


dolosować

wylosować coś jeszcze


SJP.pl


dolosowywać

losować coś jeszcze


SJP.pl


dolot

1. końcowa część lotu; dolecenie;
2. dopływ (benzyny do silnika itp.)


SJP.pl


dolotowy

związany z dolotem


SJP.pl


dolph

Osoby o tym nazwisku:

  • Brian Dolph – amerykański zapaśnik

Osoby o tym imieniu:

  • Dolph Lundgren – szwedzki aktor kina akcji
  • Dolph Ziggler – amerykański wrestler i aktor

Wikipedia


dolsk

1. miasto w Polsce;
2. wieś w Polsce;
3. nazwa dwóch wsi na Ukrainie


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna

 (1.1) geogr. miasto w Polsce;

Wiktionary

Dolsk (pol. hist. Dolsko) – miasto w województwie wielkopolskim, w powiecie śremskim, siedziba gminy miejsko-wiejskiej Dolsk, nad jeziorem Dolskim Wielkim i Dolskim Małym.

Miasto Dolsko było własnością biskupstwa poznańskiego, pod koniec XVI wieku leżało w powiecie kościańskim województwa poznańskiego. W latach 1975–1998 miasto administracyjnie należało do woj. poznańskiego.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: dɔlsk, AS: dolsk

Wiktionary

Powiązane:

 przym. dolski

Wiktionary


dolski

dotyczący Dolska


SJP.pl

Dolski (Dolski Kniaź) – polski herb książęcy, herb własny rodziny Dolskich.

Wikipedia


dolszczanin

mieszkaniec Dolska


SJP.pl


dolszczanka

mieszkanka Dolska


SJP.pl


dolus

w prawie karnym: wina umyślna


SJP.pl

Zamiar (łac. dolus) – w prawie karnym materialnym element strony podmiotowej przestępstwa; synonim winy umyślnej, tj. świadomego ukierunkowania na osiągnięcie stanu rzeczy określonego w typie czynu zabronionego. W polskim prawie sam zamiar popełnienia przestępstwa nie jest karalny, jednak obecność zamiaru decyduje o uznaniu przestępstwa za umyślne lub nieumyślne (art. 9 k.k.), co może mieć wpływ na wysokość kary.

Wikipedia


dom

1. mieszkanie
2. budynek
3. domownicy, gospodarstwo domowe


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) gw-pl|Śląsk Cieszyński. dom

Wiktionary

Dom – przystosowane przez człowieka pod względem konstrukcyjnym i użytkowym miejsce, przeznaczone do celów mieszkalnych. Współcześnie domem człowieka są: mieszkanie w bloku lub domu wielorodzinnym, dom jednorodzinny, dom dziecka, dom spokojnej starości itp.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Uż było ćma, jak my przyszli do dómu.

Wiktionary


dom.

skrót od: domowy


SJP.pl

skrót

 (1.1) = domowy

Wiktionary


doma

przysłówek

 (1.1) daw. lub gwara. w domu

Wiktionary

Domowie lub Doma (w języku domari dosłownie „ludzie”) – grupa etniczna pochodzenia indyjskiego zamieszkująca kraje Bliskiego Wschodu. Są blisko spokrewnieni z europejskimi Romami, środkowoazjatyckimi Luli, Lomami z Armenii oraz indyjską kastą Domba. Wszystkie te grupy są często traktowane łącznie jako Cyganie. Domowie mają bogatą kulturę opartą na muzyce, tańcu oraz tradycji ustnej.

Wikipedia

Przykłady

składnia.

kolokacje.

synonimy.

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

 rzecz. dom mrz.

frazeologia.

 bezpiecznie myszy biegają, gdy kota doma nie mają

etymologia.

 od etym|prasł|*doma.

 por. etymn|białor|дома., etymn|chorw|doma., etymn|czes|doma., etymn|dłuż|doma., etymn|kasz|doma., etymn|ros|дома., etymn|scs|дома., etymn|słc|doma., etymn|słń|doma. i etymn|serb|дома.

uwagi.

tłumaczenia.

źródła.

== doma (język czeski.) ==

wymowa. audio|Cs-doma.ogg.

znaczenia.

przysłówek

 (1.1) w domu

odmiana.

przykłady.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. dom mrz.

Wiktionary

Synonimy:

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

 rzecz. dom mrz.

frazeologia.

 bezpiecznie myszy biegają, gdy kota doma nie mają

etymologia.

 od etym|prasł|*doma.

 por. etymn|białor|дома., etymn|chorw|doma., etymn|czes|doma., etymn|dłuż|doma., etymn|kasz|doma., etymn|ros|дома., etymn|scs|дома., etymn|słc|doma., etymn|słń|doma. i etymn|serb|дома.

uwagi.

tłumaczenia.

źródła.

== doma (język czeski.) ==

wymowa. audio|Cs-doma.ogg.

znaczenia.

przysłówek

 (1.1) w domu

odmiana.

przykłady.

składnia.

kolokacje.

synonimy.

Wiktionary


domacać

macając, doszukać się czegoś, natrafić na coś


SJP.pl

czasownik przechodni dokonany

 (1.1) macając dotrzeć, osiągnąć, sięgnąć po coś

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Domacałam wreszcie tę szminkę w torebce.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. domacanie n.

Wiktionary


domacanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|domacać.

Wiktionary

Powiązane:

 czas. domacać dk.

Wiktionary


domachowo

wieś w Polsce


SJP.pl

W Polsce
  • Domachowo – wieś w woj. pomorskim, w pow. gdańskim, w gminie Trąbki Wielkie
  • Domachowo – wieś w woj. wielkopolskim, w pow. gostyńskim, w gminie Krobia
  • Domachowo – wieś w woj. zachodniopomorskim, w pow. koszalińskim, w gminie Polanów
  • Domachowo – nieczynny przystanek kolejowy w Domachowie, w województwie wielkopolskim

Wikipedia


domachowski

nazwisko


SJP.pl

Domachowski, Domachowska – polskie nazwisko, w Polsce nosi je ponad 1300 osób.

Osoby noszące to nazwisko:

  • Józef Domachowski (ur. 13 września 1876 w Wielkim Stwolnie, zm. 12 marca 1940 w Sztutowie) – polski duchowny katolicki.
  • Marta Domachowska (ur. 16 stycznia 1986 w Warszawie) – polska tenisistka.

Wikipedia


domacjum

zwykle w liczbie mnogiej: domacja - specjalne wytwory na różnych częściach roślin lub przekształcone organy roślinne służące innym organizmom (np. mrówkom) jako miejsce zamieszkania


SJP.pl

Wikipedia


domacywać

1. macając, doszukiwać się czegoś;
2. przenośnie: dowiadywać się czegoś


SJP.pl


domaczać

moczyć do końca, czynić wystarczająco mokrym


SJP.pl


domagać

domagać się;
1. uporczywie upominać się o coś; żądać, nalegać; wymagać;
2. potrzebować czegoś do właściwego działania


SJP.pl

czasownik nieprzechodni niedokonany

 (1.1) apelować o coś, dopominać

Wiktionary

Powiązane:

 czas. domagać się ndk.

 rzecz. Domagała mos./ż., domaganie n.

Wiktionary


domagalik

nazwisko


SJP.pl


domagalski

nazwisko


SJP.pl

  • Alfred Domagalski (ur. 1945) – polityk, poseł
  • Aleksander Domagalski (ur. 1982) – gitarzysta, kompozytor
  • Dariusz Domagalski (ur. 1972) – pisarz
  • Henryk Domagalski (1907-1978) – komunista
  • Ignacy Domagalski (ujednoznacznienie)
  • Jan Domagalski (1871-1958) – podnaczelnik, powstaniec wielkopolski, działacz społeczny
  • Karol Domagalski (ur. 1989) – sportowiec, kolarz
  • Radosław Domagalski-Łabędzki (ur. 1978) – polski menedżer i prawnik
  • Władysław Domagalski (ujednoznacznienie)
  • Zygmunt Domagalski (1888-1943) – działacz społeczny, komunista

Wikipedia


domagała

domagać się;
1. uporczywie upominać się o coś; żądać, nalegać; wymagać;
2. potrzebować czegoś do właściwego działania


SJP.pl

Domagała

Wikipedia


domain

[czytaj: doMEJN] element adresu internetowego; domena


SJP.pl

Pandemonium – polska grupa wykonująca muzykę z pogranicza black i death metalu. Powstała w 1990 roku w Łodzi. W 1995 roku formacja przyjęła nazwę Domain. W 2004 roku zespół powrócił pod nazwą Pandemonium.

Wikipedia


domak

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) daw. domownik

 (1.2) daw. domator

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈdɔ̃mak, AS: dõmak

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. dom m., domatorstwo n., domek mrz.

 przym. domowy

Wiktionary


domakietka

element scenografii filmowej do zdjęć trickowch


SJP.pl


domalewski

nazwisko


SJP.pl

Osoby o tym nazwisku:

  • Leszek Domalewski – polski gitarzysta basowy
  • Piotr Domalewski – polski aktor teatralny i filmowy, reżyser i scenarzysta

Wikipedia


domalować

czasownik przechodni dokonany (ndk. domalowywać)

 (1.1) dokonany od|domalowywać.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌdɔ̃maˈlɔvat͡ɕ, AS: dõmalovać

Wiktionary

Powiązane:

 czas. domalowywać, malować, pomalować, namalować

 rzecz. malarstwo n., domalowanie n., malarz mos.

 przym. malarski, malowniczy

Wiktionary


domalowanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|domalować.

Wiktionary

Powiązane:

 czas. domalować, domalowywać

 przym. malarski

 rzecz. malarz mos.

Wiktionary


domalowywać

czasownik przechodni niedokonany (dk. domalować)

 (1.1) malując, dodawać coś do istniejącego już obrazu

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌdɔ̃malɔˈvɨvat͡ɕ, AS: dõmalovyvać

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. domalowywanie n., domalowanie n., malarz mos.

 czas. domalować, namalować dk., pomalować dk., malować ndk.

 przym. malarski

Wiktionary


domalowywanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|domalowywać.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌdɔ̃malɔvɨˈvãɲɛ, AS: dõmalovyvãńe

Wiktionary

Powiązane:

 czas. domalowywać

 przym. malarski

 rzecz. malarz mos.

Wiktionary


domamir

dawne imię męskie


SJP.pl

Domamir, Domiemir – staropolskie imię męskie, złożone z członów Doma- („dom”; psł. *domъ oznacza „pomieszczenie, gdzie człowiek żyje ze swoją rodziną”; „wszystko, co jest w domu, rodzina, mienie, majątek”, „ród, pokolenie”, „strony rodzinne, kraj ojczysty”) i -mir („pokój, spokój, dobro”). Wyrażało ono życzenie, ażeby nim obdarzony zapewniał swojemu domowi pokój i zgodę.

Wikipedia


doman

imię męskie


SJP.pl

Doman – seria komiksowa stworzona przez Andrzeja O. Nowakowskiego i Janusza Florkiewicza nawiązująca do podań i legend staropolskich. Scenariusz oparty został na powieści Stara Baśń Józefa Ignacego Kraszewskiego.

Pierwszy komiks z serii, zatytułowany Władca Myszy, ukazał się w 1986 nakładem Polskiej Agencji Interpress.

Wikipedia


domaniak

nazwisko


SJP.pl


domanice

nazwa kilku wsi w Polsce


SJP.pl

W Polsce
  • Domanice – przysiółek wsi Słupice w woj. dolnośląskim, w pow. dzierżoniowskim, w gminie Łagiewniki
  • Domanice – wieś w woj. dolnośląskim, w pow. wołowskim, w gminie Wińsko
  • Domanice – wieś w woj. dolnośląskim, w pow. wrocławskim, w gminie Mietków
  • Domanice – wieś w woj. mazowieckim, w pow. siedleckim, w gminie Domanice
  • Domanice – osada w woj. pomorskim, w pow. bytowskim, w gminie Miastko
  • Domanice – część wsi Łebień w woj. pomorskim, w pow. słupskim, w gminie Damnica

Wikipedia


domanicki

Domanice


SJP.pl

Patrz:

Domanice

domaniewice

wieś w Polsce


SJP.pl

W Polsce
  • Domaniewice – wieś w woj. łódzkim, w pow. łowickim, w gminie Domaniewice
  • Domaniewice – wieś w woj. małopolskim, w pow. olkuskim, w gminie Wolbrom
  • Domaniewice – wieś w woj. mazowieckim, w pow. białobrzeskim, w gminie Promna
  • Domaniewice – wieś w woj. mazowieckim, w pow. grójeckim, w gminie Nowe Miasto nad Pilicą

Wikipedia


domaniewicki

przymiotnik od: Domaniewice


SJP.pl


domaniewski

nazwisko


SJP.pl


domanin

wieś w Polsce


SJP.pl

W Polsce
  • Domanin – wieś w woj. wielkopolskim, w pow. kępińskim, w gminie Kępno
  • Domanin – osada w pow. kępińskim
  • Domanin – wieś w woj. wielkopolskim, w pow. kolskim, w gminie Dąbie
  • Domanin – nieistniejąca wieś w woj. lubelskim, w pow. radzyńskim
  • Domanin – stacja kolejowa w Domaninie w województwie wielkopolskim

Wikipedia


domaniów

wieś w Polsce


SJP.pl

W Polsce
  • Domaniów – wieś w woj. dolnośląskim, w pow. oławskim, w gminie Domaniów
  • Domaniów – wieś w woj. mazowieckim, w pow. radomskim, w gminie Przytyk
  • Domaniów – gromada w powiecie oławskim
  • Domaniów – gromada w powiecie radomskim
  • Domaniów – zlikwidowana stacja kolejowa w Domaniowie; w gminie Domaniów, w powiecie oławskim, w województwie dolnośląskim

Wikipedia


domaniowski

przymiotnik od: Domaniów


SJP.pl


domanostwo

Doman z małżonką; Domanowie


SJP.pl


domanowice

wieś w Polsce


SJP.pl

Domanowice – wieś w Polsce położona w województwie dolnośląskim, w powiecie trzebnickim, w gminie Trzebnica.

Wikipedia


domanowie

Doman z małżonką; Domanostwo


SJP.pl


domanowski

nazwisko


SJP.pl


domanowy

przymiotnik dzierżawczy - należący do Domana lub z nim związany


SJP.pl


domański

nazwisko


SJP.pl

Osoby o tym nazwisku:

  • Andrzej Domański (ur. 1981) – polityk
  • Bartosz Domański (ur. 1980) – łyżwiarz
  • Bolesław Domański (1872–1939) – duchowny
  • Bolesław Domański – geograf, profesor
  • Eugeniusz Domański (1909–1992) – lekarz weterynarii
  • Henryk Domański (ur. 1952) – socjolog
  • Ignacy Franciszek Domański – burgrabia
  • Jacek Domański (ur. 1941) – aktor
  • Jakub Domański – marszałek Ziemi Czerskiej
  • Jan Domański (ujednoznacznienie)
  • Jerzy Domański (ur. 1951) – dziennikarz
  • Juliusz Domański (ur. 1927) – historyk filozofii
  • Kazimierz Domański (ujednoznacznienie)
  • Lechosław Domański (1913–1941) – harcmistrz
  • Lucjusz Domański (1907–1997) – prawnik i urzędnik państwowy
  • Marek Domański (1921–2002) – prozaik
  • Michał Domański (1936–2005) – historyk sztuki
  • Michał Domański (ur. 1735) – konsyliarz
  • Paweł Domański (1959–2016) – matematyk
  • Przemysław Domański (ur. 1986) – łyżwiarz
  • Roman Domański – profesor nauk technicznych
  • Ryszard Domański (ur. 1928) – ekonomista
  • Stanisław Domański (ujednoznacznienie)
  • Stefan Domański (1904–1961) – piłkarz
  • Waldemar Domański (ur. 1959) – działacz społeczny
  • Wawrzyniec Domański (1807–1860) – lekarz weterynarii
  • Wiesław Domański (ur. 1957) – rzeźbiarz
  • Witold Domański (1914–2008) – dziennikarz sportowy
  • Zdzisław Domański (ur. 1943) – polityk

Wikipedia


domarad

słowiańskie imię męskie


SJP.pl

Domarad, Domorad, Domared(?) – staropolskie imię męskie złożone z członów Doma- ("dom"; psł. *domъ oznacza "pomieszczenie, gdzie człowiek żyje ze swoją rodziną"; "wszystko, co jest w domu, rodzina, mienie, majątek", "ród, pokolenie", "strony rodzinne, kraj ojczysty") i -rad ("radzić" "być zadowolonym, chętnym, cieszyć się"). Mogło oznaczać "ten, który cieszy się swoim domem". We wczesnym średniowieczu synonim Majordoma, zarządcy dworu książęcego.

Wikipedia


domaradostwo

Domarad z małżonką; Domaradowie


SJP.pl


domaradowie

Domarad z małżonką; Domaradostwo


SJP.pl


domaradowy

przymiotnik dzierżawczy - należący do Domarada lub z nim związany


SJP.pl


domaradz

wieś w Polsce


SJP.pl

  • Domaradz – imię męskie
W Polsce
  • Domaradz – wieś w woj. opolskim, w pow. namysłowskim, w gminie Pokój
  • Domaradz – wieś w woj. podkarpackim, w pow. brzozowskim, w gminie Domaradz
  • Domaradz – część wsi Baryczka w woj. podkarpackim, w pow. strzyżowskim, w gminie Niebylec
  • Domaradz – część wsi Glinik Zaborowski w woj. podkarpackim, w pow. strzyżowskim, w gminie Strzyżów
  • Domaradz – część wsi Dolsko w woj. pomorskim, w pow. bytowskim, w gminie Miastko
  • Domaradz – osada w woj. pomorskim, w pow. słupskim, w gminie Damnica

Wikipedia


domaradzki

przymiotnik od: Domaradz


SJP.pl

Osoby o tym nazwisku:

  • Barbara Domaradzka (1952–2022) – polska operatorka dźwięku
  • Gabriel Domaradzki – poseł na Sejm I Rzeczypospolitej
  • Jerzy Domaradzki (ur. 1943) – polski reżyser i scenarzysta
  • Klaudia Domaradzka (ur. 2000) – polska saneczkarka
  • Krzysztof Domaradzki (1945–2020) – polski architekt i urbanista
  • Krzysztof Domaradzki (ur. 1989) – polski pisarz
  • Mariusz Domaradzki (ur. 1980) – polski muzyk
  • Michał Domaradzki (ur. 1973) – polski funkcjonariusz Policji
  • Mieczysław Marian Domaradzki (1949–1998) – polski archeolog
  • Mikołaj Domaradzki (ur. 1976) – polski filozof
  • Piotr Domaradzki (1946–2015) – polski dziennikarz i pisarz
  • Piotr Domaradzki (ur. 1951) – polski filmowiec, realizator dźwięku
  • Stanisław Antoni Ceder Domaradzki (zm. 1735) – urzędnik ziemski I Rzeczypospolitej
  • Stefan Domaradzki (1897–1983) – polski malarz
  • Wojciech Domaradzki (ur. 1966) – polski polityk i przedsiębiorca

Wikipedia


domarat

imię męskie


SJP.pl

Domarad, Domorad, Domared(?) – staropolskie imię męskie złożone z członów Doma- ("dom"; psł. *domъ oznacza "pomieszczenie, gdzie człowiek żyje ze swoją rodziną"; "wszystko, co jest w domu, rodzina, mienie, majątek", "ród, pokolenie", "strony rodzinne, kraj ojczysty") i -rad ("radzić" "być zadowolonym, chętnym, cieszyć się"). Mogło oznaczać "ten, który cieszy się swoim domem". We wczesnym średniowieczu synonim Majordoma, zarządcy dworu książęcego.

Wikipedia


domarecki

nazwisko


SJP.pl


domarsz

dotarcie do określonego miejsca marszem


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męski

 (1.1) dotarcie marszem

Wiktionary


domarznięty

[czytaj: domar-znięty] taki, który domarznął (zmarznął całkowicie); domarzły, domarźnięty


SJP.pl


domarzyć

marzyć do pewnej chwili, do końca; dośnić


SJP.pl


domarzły

taki, który domarzł (zmarzł całkowicie); domarźnięty, domarznięty


SJP.pl


domaszczyn

wieś w Polsce


SJP.pl

Domaszczyn (niem. Domatschine, od 1935 r. Sachsenau, łac. Domancici) – wieś w Polsce położona w województwie dolnośląskim, w powiecie wrocławskim, w gminie Długołęka.

Wikipedia


domaszewicz

nazwisko


SJP.pl

Osoby o tym nazwisku:

  • Aleksander Domaszewicz – polski powstaniec, inżynier
  • Aleksander Domaszewicz – polski lekarz, wojskowy, działacz niepodległościowy i polityk
  • Janina Domaszewicz – polska działaczka niepodległościowa, urzędniczka

Wikipedia


domaszewnica

wieś w Polsce


SJP.pl

Domaszewnica – wieś w Polsce położona w województwie lubelskim, w powiecie radzyńskim, w gminie Ulan-Majorat.

Wieś szlachecka położona była w drugiej połowie XVI wieku w ziemi łukowskiej województwa lubelskiego.

W latach 1954–1962 wieś należała i była siedzibą władz gromady Domaszewnica, po jej zniesieniu w gromadzie Wólka Domaszewska. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa bialskopodlaskiego.

Wikipedia


domaszków

wieś w Polsce


SJP.pl

  • Domaszków – wieś w województwie dolnośląskim, w powiecie kłodzkim, w gminie Międzylesie
  • Domaszków – wieś w województwie dolnośląskim, w powiecie wołowskim, w gminie Wołów
  • Domaszków – dawna gmina wiejska istniejąca w województwie wrocławskim, a następnie wałbrzyskim
  • Domaszków – gromada
  • Domaszków – stacja kolejowa w Domaszkowie

Wikipedia


domaszkowice

wieś w Polsce


SJP.pl

Domaszkowice (niem. Ritterswalde) – wieś w Polsce położona w województwie opolskim, w powiecie nyskim, w gminie Nysa.

Wieś rozciąga się około 5 km, od Wierzbięcic do Kubic.

W XVII w. wieś była własnością rodziny von Strachwitz.

Wikipedia


domaszkowski

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z Domaszkowem, dotyczący Domaszkowa

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Domaszków m.

Wiktionary


domaszowice

wieś w Polsce


SJP.pl

W Polsce
  • Domaszowice – wieś w woj. opolskim, w pow. namysłowskim, w gminie Domaszowice
  • Domaszowice – wieś w woj. świętokrzyskim, w pow. kieleckim, w gminie Masłów
  • Domaszowice – gmina wiejska
  • Domaszowice – gromada
  • Domaszowice – stacja kolejowa w Domaszowicach, w województwie opolskim
Zobacz też
  • Domaszowice Wikaryjskie – część miasta Kielce

Wikipedia


domaszowicki

przymiotnik od: Domaszowice


SJP.pl


domaszuk

nazwisko


SJP.pl


domasław

imię męskie


SJP.pl

  • Domasław – staropolskie imię męskie
  • Domasław – wieś w województwie dolnośląskim, w powiecie wrocławskim, w gminie Kobierzyce
    • Domasław – przystanek kolejowy we wsi
  • Domasław − możny szczeciński z XII wieku

Wikipedia


domasława

imię żeńskie


SJP.pl

Domasława, Domisława, Domosława – staropolskie imię żeńskie złożone z członów Doma- („dom”; psł. *domъ oznacza „pomieszczenie, gdzie człowiek żyje ze swoją rodziną”; „wszystko, co jest w domu, rodzina, mienie, majątek”, „ród, pokolenie”, „strony rodzinne, kraj ojczysty”) i -sława („sława”). Mogło oznaczać „przynosząca sławę domowi”. W źródłach polskich poświadczone od XIII wieku (1265 rok).

Wikipedia


domasławiny

przymiotnik dzierżawczy - należący do Domasławy lub z nią związany


SJP.pl


domasławostwo

Domasław z małżonką; Domasławowie


SJP.pl


domasławowie

Domasław z małżonką; Domasławostwo


SJP.pl


domasławowy

przymiotnik dzierżawczy - należący do Domasława (Domasławy) lub z nim (z nią) związany


SJP.pl


domasłów

wieś w Polsce


SJP.pl

Domasłów (niem. Domsel) – wieś w Polsce położona w województwie wielkopolskim, w powiecie kępińskim, w gminie Perzów.

W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa kaliskiego.

Wikipedia


domatków

wieś w Polsce


SJP.pl

Domatków – wieś w Polsce położona w województwie podkarpackim, w powiecie kolbuszowskim, w gminie Kolbuszowa. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa rzeszowskiego.

Miejscowość jest siedzibą parafii Miłosierdzia Bożego, należącej do dekanatu Kolbuszowa Zachód, diecezji rzeszowskiej.

Przez wieś Domatków przepływa potok Brzezówka (dawniej potok Brzozowski), który stanowi prawobrzeżny dopływ rzeki Nil.

Wikipedia


domator

osoba lubiąca spędzać czas wolny w domu


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) osoba dużo przebywająca w domu, lubiąca życie rodzinne

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. dom m., domatorstwo n.

:: fż. domatorka ż.

 przym. domatorski, domowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) daw. domak

Wiktionary


domatorka

kobieta lubiąca spędzać czas wolny w domu


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) forma żeńska od: domator

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌdɔ̃maˈtɔrka, AS: dõmatorka

Wiktionary

Powiązane:

 zob. domator.

Wiktionary


domatorski

domator


SJP.pl

Patrz:

domator

domatorstwo

zamiłowanie do życia domowego, rodzinnego


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) zamiłowanie do domowego życia

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Pan Taszycki podkomorzy, człek wielkiego doświadczenia a rozumu w takich rzeczach, bardzo dobrze na to wszystko powiada: Domatorstwo, panie Stańczyku, domatorstwo ich gubi. Zapomnieli co życie publiczne (…).

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. domator m., domatorka ż., domówka ż., domak m.

 przym. domatorski, domowy

Wiktionary


domatówko

wieś w Polsce


SJP.pl

Domatówko (kaszb. Domatówkò lub też Domôtówkò, niem. Klein Domnatau) – wieś kaszubska w Polsce położona w województwie pomorskim, w powiecie puckim, w gminie Puck na obszarze Puszczy Darżlubskiej. Wieś jest siedzibą sołectwa, w którego skład wchodzą również miejscowości Wielka Piaśnica i Mała Piaśnica.

W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa gdańskiego.

Inne miejscowości z prefiksem Domatow: Domatowo

Wikipedia


domatowo

wieś w Polsce


SJP.pl

Domatowo (kaszb. Domôtowò) – wieś kaszubska w Polsce położona w województwie pomorskim, w powiecie puckim, w gminie Puck na obszarze Puszczy Darżlubskiej i nad jeziorem Bielawa.

W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa gdańskiego.

Przed 1920 wieś nosiła nazwę niemiecką Groß Domatau.

W Domatowie mieści się Gospodarstwo Szkółkarskie należące do Nadleśnictwa Wejherowo Lasów Państwowych.

Wikipedia


domawit

imię męskie


SJP.pl


domb

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna

 (1.1) gw-pl|Górny Śląsk. geogr. Dąb, dzielnica Katowic

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) gw-pl|Górny Śląsk|Domb.

Wiktionary


dombek

nazwisko


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) gw-pl|Górny Śląsk. chryzantema

Wiktionary


dombrowski

nazwisko


SJP.pl

Osoby o tym nazwisku:

  • Anton Dombrowski – rosyjski dziennikarz, publicysta, pisarz
  • Eugen Dombrowski – warmiński historyk i nauczyciel
  • Jan Dombrowski – polski bobsleista, saneczkarz
  • Joe Dombrowski – amerykański kolarz szosowy
  • Lutz Dombrowski – wschodnioniemiecki lekkoatleta

Wikipedia


domcio

zdrobnienie od: dom; domek, domuś


SJP.pl


domeczek

zdrobnienie od: domek


SJP.pl


domejkit

minerał, arsenek miedzi; domeykit


SJP.pl


domejko

nazwisko polskie, m.in. Ignacy Domejko (albo: Domeyko) (1802-89), inżynier górnik, mineralog i geolog


SJP.pl


domek

zdrobnienie od: dom; mały dom (np. domek dla lalek, domek na drzewie)


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) zdrobn. od: dom

 (1.2) mały dom

 (1.3) zabawka lub obiekt w formie niewielkiego domu

 (1.4) pot. pancerzyk żółwia, mięczaka lub przenośne schronienie owada

Wiktionary

Przykłady

 (1.2) Mój wujek ma domek nad morzem.

 (1.2) Schroniliśmy się w jednym z domków górskich.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈdɔ̃mɛk, AS: dõmek

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. dom mrz., domówka ż., domak mos., domownik m.

 przym. domowy

Wiktionary


domena

1. zakres zainteresowań lub działalności;
2. element adresu internetowego;
3. dawna posiadłość ziemska należąca do państwa, rodzin panujących lub magnackich;
4. kategoria systematyczna wyższa od królestwa, używana w klasyfikacji biologicznej; nadkrólestwo


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) charakterystyczna część działalności, obszar zainteresowań, przestrzeń gdzie coś istnieje, jest dokonane lub ma jakąś własność

 (1.2) inform. część adresu w internecie;

 (1.3) fiz. obszar samorzutnie namagnesowany, w którym momenty magnetyczne mają ten sam kierunek;

 (1.4) hist. posiadłość należąca do panujących na danym obszarze;

 (1.5) biol. kategoria systematyczna wyższa od królestwa;

Wiktionary

Domena (łac. dominium, „posiadłość, własność, włości, majątek, majętność, zwierzchność, zwierzchnictwo”, od dominus, „posiadacz, właściciel, włościan[in], władca, pan, zwierzchnik”) – wyraz oznaczający dziś obszar, pole, dział, gałąź, zakres, krąg, czy sferę, w szczególności: nauk, badań, zainteresowań itp.; może oznaczać jedno z następujących pojęć:

  • domena – posiadłość ziemska w systemie feudalnym
  • domena publiczna – twórczość wyłączona z ograniczeń autorskich praw majątkowych

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Psychologia to domena moich zainteresowań.

 (1.5) Wyróżnia się trzy domeny.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: dɔ̃ˈmɛ̃na, AS: dõmna

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. dominant, dominanta, dominacja

 przym. domenowy, dominacyjny

 czas. dominować

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) dziedzina

Wiktionary


domenichino

Domenichino, właśc. Domenico Zampieri (ur. 21 października 1581 w Bolonii, zm. 6 kwietnia 1641 w Neapolu) – włoski malarz i rysownik okresu baroku.

Wikipedia


domenka

zdrobnienie od: Dominika


SJP.pl


domenowy

związany z domeną


SJP.pl


domeracki

nazwisko


SJP.pl


domeradzki

nazwisko


SJP.pl


domestos

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) chem. detergent marki Domestos

Wiktionary

Domestos – międzynarodowa marka środków czystości, należąca do koncernu Unilever. Produkty Domestos są sprzedawane w co najmniej 35 krajach.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Krakowianin, którego kilka dni temu w stanie krytycznym zabrało pogotowie do szpitala wypił domestos z alkoholem.

 (1.1) Domestos jest naprawdę silnym środkiem dezynfekującym.

Wiktionary


domestykacja

przyzwyczajenie dzikich zwierząt do przebywania wśród ludzi, do służenia ludziom; udomowienie, oswojenie


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) zootechn. udomowienie zwierząt

Wiktionary

  • domestykacja zwierząt
  • domestykacja jako strategia przekładowa

Synonimem domestykacji jest udomowienie.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ˌdɔ̃mɛstɨˈkat͡sʲja, AS: dõmestykacʹi ̯a

Wiktionary

Powiązane:

 przym. domestykacyjny

Wiktionary


domestykacyjny

związany z domestykacją


SJP.pl


domestykalny

ograniczony do regionu, miejscowości lub stanu


SJP.pl


domeykit

minerał, arsenek miedzi; domejkit


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) miner. arsenek miedzi;

Wiktionary

Domeykit – minerał z gromady arsenków. Należy do minerałów rzadkich.

Odkryty w 1844 przez geologa i mineraloga Ignacego Domeykę w kopalniach kopalnie Algodonez i San Antonio niedaleko Coquimbo w Chile.

Wikipedia


domeyko

nazwisko polskie, m.in. Ignacy Domeyko (albo: Domejko) (1802-89), inżynier górnik, mineralog i geolog


SJP.pl

Osoby o nazwisku Domeyko:

  • Ana Domeyko – chilijska działaczka społeczna
  • Ignacy Domeyko – polski uczony, geolog i mineralog

Inne

  • (2784) Domeyko – planetoida
  • hisp. Cordillera Domeyko, pol. Góry Domeyki – pasmo górskie w Andach, w północnym Chile
  • Domeyko (Chile) – miejscowość w Chile w prowincji Atacama.

Wikipedia


domian

nazwisko


SJP.pl


domiar

karny podatek


SJP.pl

Domiar – podatek uznaniowy, nakładany uznaniowo na podatnika przez urząd skarbowy. Oficjalnie wprowadzono go w PRL po II wojnie światowej. Był narzędziem władz socjalistycznych pozwalającym na wymuszanie dodatkowych, czasami niezwykle wysokich opłat od prywatnych przedsiębiorców, ponad opłaty wynikające z ksiąg handlowych i przepisów.

Wikipedia


domiatać

zamiatać do końca


SJP.pl


domica

jaskinia na Słowacji


SJP.pl

Domica – słowacka część słowacko-węgierskiego systemu jaskiniowego Baradla, największego w Krasie Słowacko-Węgierskim. Znajduje się w południowej części powiatu Rożniawa, na terenie Parku Narodowego Kras Słowacki. Wyjątkowe zróżnicowanie i bogactwo formacji naciekowych zaliczają Domicę do grona najpiękniejszych jaskiń. Jedną z jej najciekawszych atrakcji stanowi dla zwiedzających spływ po podziemnej rzece o nazwie Styks.

Wikipedia


domicela

imię żeńskie


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) imię|polski|ż.

Wiktionary

Domicela – imię żeńskie pochodzenia łacińskiego (łac. Domitilla), utworzone od nazwy rodowej Domicjuszów. Pierwotnie oznaczało „pani domu”.

Domicela imieniny obchodzi 7 maja i 12 maja.

Wikipedia


domiceliny

przymiotnik dzierżawczy - należący do Domiceli lub z nią związany


SJP.pl


domicella

imię żeńskie


SJP.pl

Domicella – miejscowość i gmina we Włoszech, w regionie Kampania, w prowincji Avellino.

Według danych na 1 stycznia 2022 roku gminę zamieszkiwało 1838 osób (935 mężczyzn i 903 kobiety).

Wikipedia


domicjan

imię męskie


SJP.pl

Domicjan, Domitianus, Titus Flavius Domitianus, oficjalna tytulatura cesarska Imperator Caesar Domitianus Augustus (ur. 24 października 51 w Rzymie, zm. 18 września 96 tamże) – cesarz rzymski od 14 września 81 do swojej śmierci. Syn Wespazjana i Domitilli Starszej, brat Tytusa Flawiusza i Domitilli Młodszej.

Wikipedia


domicjanostwo

Domicjan z małżonką; Domicjanowie


SJP.pl


domicjanowie

Domicjan z małżonką; Domicjanostwo


SJP.pl


domicjanowy

przymiotnik dzierżawczy - należący do Domicjana lub z nim związany


SJP.pl


domicjusz

imię męskie


SJP.pl

Domicjusz – imię męskie pochodzenia łacińskiego, od nazwy rodowej Domicjuszy, wywodzącej się od łac. domitus, co oznacza "oswojony, poskromiony". Istniało kilku świętych patronów tego imienia. Od Domicjusza pochodzi imię Domicjan.

Domicjusz imieniny obchodzi 23 października.

Znane osoby noszące to imię:

  • Domicjusz Domicjan – wywołał powstanie przeciwko Dioklecjanowi w czerwcu/lipcu 297(296?) roku w Egipcie

Wikipedia


domicyl

1. miejsce stałego zamieszkania, stała siedziba;
2. ustalone umownie przez kontrahentów miejsce wypełnienia zobowiązania pieniężnego


SJP.pl

Domicyl (łac. domicilium „miejsce zamieszkania”) – stałe miejsce zamieszkania osoby fizycznej lub siedziba osoby prawnej. Może oznaczać również stałe miejsce dopełniania zobowiązań finansowych. W prawie międzynarodowym prywatnym jeden z łączników wskazujących, jakie prawo należy zastosować dla oceny spornego stosunku. Pojęcie domicylu jest również obecne w prawie konstytucyjnym wielu państw. Przykładem może być wymóg domicylu (minimum 14 lat) w stosunku do kandydata na urząd Prezydenta USA.

Wikipedia


domicylować

oznaczać na wekslu miejsce jego płatności


SJP.pl


domicylowy

związany z domicylem


SJP.pl


domierać

rzadko: kończyć życie; konać


SJP.pl


domierzać

1. dokańczać mierzenie czegoś;
2. mierzyć coś dodatkowo;
3. wyznaczać domiar podatku


SJP.pl


domierzyć

1. dokończyć mierzenie czegoś;
2. zmierzyć coś dodatkowo;
3. wyznaczyć domiar podatku


SJP.pl


domieść

zmieść do końca


SJP.pl


domięśniowo

przysłówek

 (1.1) med. poprzez wstrzyknięcie do mięśni

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Ten lek jest podawany domięśniowo.

Wiktionary

Powiązane:

 przym. domięśniowy

Wiktionary


domięśniowy

wstrzykiwany do mięśni


SJP.pl


domieszanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|domieszać.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. domieszka ż., domieszkowanie n., mieszadło n.

 czas. domieszać dk., domieszkować ndk.

Wiktionary


domieszka

1. dodatkowy składnik jakiejś całości; dodatek, dosypka;
2. przenośnie: odcień, zabarwienie, posmak; nuta


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) niewielka ilość czegoś w czymś innym, drobny składnik jakiejś całości

 (1.2) coś, co nieco zmienia znaczenie, powoduje niewielką acz wtórnie zauważalną różnicę

Wiktionary

Domieszka – jon lub atom obcej substancji (pierwiastka albo związku chemicznego) wprowadzany do sieci krystalicznej ciała stałego w celu zmiany własności fizycznych bądź chemicznych w procesie zwanym domieszkowaniem.

Proces domieszkowania można przeprowadzać podczas tworzenia substancji (np. podczas wzrostu kryształu) albo po wytworzeniu substancji (patrz implantacja jonów, dyfuzja).

Wikipedia

Powiązane:

 rzecz. domieszkowanie n., domieszanie n., mieszanie n., mieszacz m., mieszalnia ż., mieszadło n.

 czas. domieszkować ndk., domieszać dk., mieszać dk.

 przym. domieszkowy, mieszany

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) dodatek, drobina

 (1.2) nuta, odcień, odrobina, zabarwienie

Wiktionary


domieszkać

dawniej: mieszkać do określonego czasu


SJP.pl

czasownik nieprzechodni dokonany

 (1.1) mieszkać aż do określonego terminu

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. domieszkanie n.

Wiktionary


domieszkanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|domieszkać.

Wiktionary

Powiązane:

 czas. domieszkać dk.

Wiktionary


domieszkiwanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|domieszkiwać.

Wiktionary

Powiązane:

 czas. domieszkiwać ndk.

Wiktionary


domieszkowanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|domieszkować.

Wiktionary

Domieszkowanie – wprowadzanie obcych jonów/atomów do sieci krystalicznej metalu, półprzewodnika lub materiału ceramicznego tworzących roztwory stałe. Domieszkowanie stosowane jest w celu modyfikacji wybranych właściwości materiału, np.: optyczne, elektryczne, magnetyczne czy mechaniczne. Ilość wprowadzanej domieszki nie przekracza zazwyczaj kilku procent atomowych (kilka atomów domieszki na 100 atomów sieci macierzystej).

Wikipedia

Powiązane:

 rzecz. domieszka ż., domieszanie n.

 czas. domieszkować ndk., domieszać dk.

Wiktionary


domieszkowy

związany z domieszką


SJP.pl


domiksować

dodać coś do czegoś poprzez miksowanie


SJP.pl


domilczać

trwać do końca w milczeniu


SJP.pl


domina

1. żartobliwie o kobiecie lubiącej dominować nad swoim partnerem, partnerką, zwłaszcza w odniesieniu do pożycia seksualnego;
2. lichy, mały dom


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) rzad. z politowaniem domek lichy, zapuszczony

 (1.2) seks. kobieta silnie dominująca w kontaktach seksualnych

forma rzeczownika.

 (2.1) D. lp. zob. domino.

Wiktionary

Przykłady

składnia.

kolokacje.

synonimy.

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

 (1.1) rzecz. dom m.

 (1.2) rzecz. dominacja ż.

 (1.2) czas. dominować

frazeologia.

etymologia.

uwagi.

tłumaczenia.

źródła.

== domina (język baskijski.) ==

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik

 (1.1) medal

odmiana.

przykłady.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: dɔ̃ˈmʲĩna, AS: dõmʹĩna

Wiktionary

Powiązane:

 (1.1) rzecz. dom m.

 (1.2) rzecz. dominacja ż.

 (1.2) czas. dominować

Wiktionary


dominacja

przeważanie, panowanie nad czymś


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) książk. przeważanie, panowanie nad czymś

Wiktionary

  • Dominacja (biologia)
  • Dominacja niezupełna
  • Dominacja społeczna
  • Dominacja w zarządzaniu

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Kiedy jedna grupa kontroluje drugą grupę i używa niehumanitarnych środków, by podtrzymać tę dominację, mamy do czynienia z apartheidem (…).

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌdɔ̃mʲĩˈnat͡sʲja, AS: dõmʹĩnacʹi ̯a

Wiktionary

Powiązane:

 czas. dominować, zdominować

 rzecz. domena ż., dominowanie n., dominator m., dominatorka ż.

 przym. dominacyjny

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) hegemonia, panowanie, przewaga, wyższość, supremacja, prymat; przest. preponderancja

Wiktionary


dominacyjny

związany z dominacją


SJP.pl


dominant

1. w ekologii: gatunek roślin lub zwierząt, który znacznie przewyższa liczebnie inne gatunki w pewnym zespole roślinnym lub zwierzęcym;
2. w etologii: osobnik zajmujący najwyższe miejsce w hierarchii stada


SJP.pl

Klasy dominacji – wskaźnik dominacji używany w badaniach ekologicznych i zoocenologicznych, klasyfikujący poszczególne organizmy pod względem ich liczebności populacji. W grupach mało licznych gatunkowo wyróżnia się na ogół mniej klas, lecz o większej dominacji. W grupach liczniejszych gatunkowo wyróżniane są zazwyczaj niższe klasy dominacji. W badaniach nad owadami wodnymi najczęściej wyróżnia się następujące klasy:

  • eudominanci (D5) – liczebność powyżej 10%,
  • dominanci (D4) – 5–10%,
  • subdominanci (D3) – 2–5%,
  • recedenci (D2) – 1–2%,
  • subrecedenci (D1) – poniżej 1%.

Wikipedia


dominanta

1. zasadnicza cecha czegoś, element dominujący;
2. w statystyce: wartość cechy występującej najczęściej w badanej zbiorowości statystycznej;
3. piąty dźwięk gamy, na którym budowany jest akord;
4. najdłużej utrzymujący się dźwięk, na którym recytowany jest tekst psalmu


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) dominująca cecha

 (1.2) stat. najczęściej występująca wartość danej cechy statystycznej;

 (1.3) muz. piąty dźwięk skali lub gamy;

 (1.4) muz. akord oparty na dominancie (1.3)

 (1.5) muz. rel. najdłużej utrzymujący się dźwięk, na którym recytowany jest tekst psalmu

 (1.6) archit. główny, wysuwający się na pierwszy plan, element architektoniczny;

 (1.7) szt. dominujący element kompozycji

 (1.8) szt. dominujący kolor

Wiktionary

  • dominanta – pojęcie z zakresu teorii muzyki – piąty stopień skali lub gamy
  • dominanta – pojęcie z zakresu statystyki – najczęściej przyjmowana wartość zmiennej losowej o rozkładzie dyskretnym
  • dominanta architektoniczna – pojęcie z zakresu architektury
  • dominanta – pojęcie z zakresu sztuk wizualnych – dominujący element kompozycji lub kolor (dominanta kolorystyczna)
  • Dominanta – wieża widokowa i galeria handlowa w Gorzowie Wielkopolskim

Wikipedia

Powiązane:

 rzecz. domena ż.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.2) moda

Wiktionary


dominantka

dominant


SJP.pl

Patrz:

dominant

dominantowy

dominanta


SJP.pl

Patrz:

dominanta

dominat

starorzymska forma absolutnej władzy panującego


SJP.pl

Dominat (łac. dominus et deus – pan i bóg) – termin używany przez współczesnych historyków na określenie ustroju Cesarstwa Rzymskiego (III w.) po reformach Dioklecjana. Charakteryzowała go absolutna władza cesarza używającego tytułu dominus et deus (pan i bóg).

Wikipedia


dominator

receptor siatkówki odpowiadający za natężenie światła


SJP.pl

  • Dominator – album niemieckiej grupy U.D.O.
  • Dominator – album amerykańskiej grupy W.A.S.P.

Wikipedia


dominatorka

1. kobieta mająca nad kimś lub nad czymś przewagę;
2. kobieta podporządkowująca sobie innych ludzi


SJP.pl


domińczak

nazwisko


SJP.pl


domińczyk

nazwisko


SJP.pl


domingo

imię męskie


SJP.pl


dominiak

nazwisko


SJP.pl

Dominiak (forma żeńska: Dominiak/Dominiakowa; liczba mnoga: Dominiakowie) – nazwisko polskie. Najwięcej osób o tym nazwisku mieszka w Wielkopolsce, na Ziemi Łódzkiej oraz w Warszawie i jej okolicach.

Nazwisko utworzone przyrostkiem „-ak” od imienia pochodzenia łacińskiego Dominik, pochodzącego od przymiotnika dominicus dosłownie znaczącego ‘należący do Boga’. Podobną etymologię mają nazwiska „Domin” i „Dominiczak”.

Wikipedia


dominialny

przymiotnik od: dominium


SJP.pl


dominic

[czytaj: dominik, DOminik] imię męskie


SJP.pl


dominicki

przymiotnik od: Dominika (wyspa lub państwo)


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) dotyczący państwa Dominika, związany z Dominiką

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌdɔ̃mʲĩˈɲit͡sʲci, AS: dõmʹĩńicʹḱi

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Dominiczanka ż., Dominiczanin mos., Dominikanka ż., Dominikańczyk mos., Dominika ż.

Wiktionary


dominiczak

nazwisko


SJP.pl


dominiczanin

obywatel Dominiki


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) przest. obywatel Dominiki

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Dominika ż.

:: fż. Dominiczanka ż.

 przym. dominicki

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) współcz. Dominikanin

Wiktionary


dominiczanka

obywatelka Dominiki


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) przest. obywatelka Dominiki

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Dominika ż.

:: fm. Dominiczanin mos.

 przym. dominicki

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) współcz. Dominikanka

Wiktionary


dominiczek

zdrobnienie od: Dominik (imię męskie); Domek, Domeczek


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy, nazwa własna

 (1.1) zdrobn. Dominik

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Weź Dominiczka na spacer do parku.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Dominik mos.

 przym. Dominikowy

Wiktionary


dominiczka

zdrobnienie od: Dominik (imię męskie); Domek, Domeczek


SJP.pl


dominiczyny

przymiotnik dzierżawczy - należący do Dominiki lub z nią związany


SJP.pl


dominik

imię męskie


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy, nazwa własna

 (1.1) imię|polski|m.;

forma rzeczownika.

 (2.1) D. lm. od: Dominika

Wiktionary

Dominik – imię męskie pochodzenia łacińskiego. Wywodzi się od słowa dominicus oznaczającego „Pański”, „należący do Boga”. Jego żeńskim odpowiednikiem jest Dominika.

Wedle danych rejestru PESEL imię Dominik (jako pierwsze) według stanu na 22 stycznia 2025 w Polsce nosi 135 762 mężczyzn. Jest na 53. miejscu pod względem popularności.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Honorata zobaczyła Dominika na stacji kolejowej.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: dɔ̃ˈmʲĩɲik, AS: dõmʹĩńik

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. dominikanin mos., dominikanka ż.

:: fż. Dominika ż.

:: zdrobn. Dominiczek m.

 przym. dominikański, Dominikowy, podominikański

Wiktionary


dominika

imię żeńskie


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) geogr. polit. państwo w Ameryce Środkowej na wyspie Dominika (1.2), ze stolicą w Roseau;

 (1.2) geogr. wyspa na Morzu Karaibskim w grupie Wysp Zawietrznych

 (1.3) imię|polski|ż.;

forma rzeczownika|rodzaj=męskoosobowy.

 (2.1) D. i B. lp. od: Dominik

Wiktionary

Dominika, Wspólnota Dominiki (ang. Dominica, Commonwealth of Dominica) – państwo na wyspie o takiej samej nazwie na Morzu Karaibskim w grupie Wysp Nawietrznych (Małe Antyle), pomiędzy Gwadelupą i Martyniką.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Dominika uzyskała niepodległość 3 listopada 1978 r.

 (1.2) Na Dominice żyje kilka gatunków endemicznych ptaków.

 (1.3) Wczoraj Dominika była w bibliotece.

 (1.3) Oprócz Dominiki w firmie z Wrześni pracuje też Maciej, Krzysztof i Kamil.

 (2.1) Wczoraj Dominika nie było w bibliotece.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌdɔ̃mʲĩˈɲika, AS: dõmʹĩńika

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Dominikanka ż., Dominikańczyk mos., Dominiczanin mos., Dominiczanka ż., Dominik mos., dominikanin mos.

 przym. dominicki

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) Wspólnota Dominiki

Wiktionary


dominikalista

w dawnej Polsce: chłop użytkujący zagrodę i niewielką działkę roli, zobowiązany do pańszczyzny pieszej; zagrodnik dworski


SJP.pl


dominikana

państwo w Ameryce Środkowej ze stolicą w Santo Domingo; Republika Dominikańska


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) geogr. polit. państwo w Ameryce Środkowej;

Wiktionary

Dominikana, oficjalnie: Republika Dominikańska (hiszp. República Dominicana) – drugie co do wielkości (po Kubie) państwo na Morzu Karaibskim. Zajmuje około 2/3 powierzchni wyspy Haiti, dzieląc ją z położoną po zachodniej stronie Republiką Haiti.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Dominikana jest wyspiarskim państwem na Karaibach.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌdɔ̃mʲĩɲiˈkãna, AS: dõmʹĩńikãna

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. dominikanin mos., Dominikanin mos., Dominikanka ż.

 przym. dominikański

Wiktionary


dominikańczyk

obywatel Dominikany


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) obywatel Dominiki

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌdɔ̃mʲĩɲiˈkãj̃n͇t͡ʃɨk, AS: dõmʹĩńikãĩ ̯ṇčyk

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Dominika ż., Dominikanka ż.

 przym. dominicki

Wiktionary


dominikanie

zakon założony w XIII w. we Francji przez hiszpańskiego kaznodzieję Dominika Guzman


SJP.pl

Dominikanie, Zakon Kaznodziejski (łac. Ordo Praedicatorum) – katolicki zakon męski założony w 1216 r. przez św. Dominika Guzmána „szczególnie dla kaznodziejstwa i zbawiania dusz”. Według księgi Vitae fratrum (Życie braci), opracowanej przez Gerarda de Frachet OP, opisującej życie pierwszego pokolenia braci, spisanej jeszcze za ich życia, zakon został „założony przez św. Dominika w Tuluzie przede wszystkim dla zwalczania herezji i schizmy”. Stąd dosyć wcześnie papież Grzegorz IX powierzył im Urząd Inkwizycji. W Prowansji istniał wówczas ruch katarów i Albigensów.

Wikipedia


dominikanin

członek zakonu katolickiego założonego przez Dominika Guzmana, kaznodzieję hiszpańskiego


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) obywatel Dominikany

Wiktionary

Dominikanie, Zakon Kaznodziejski (łac. Ordo Praedicatorum) – katolicki zakon męski założony w 1216 r. przez św. Dominika Guzmána „szczególnie dla kaznodziejstwa i zbawiania dusz”. Według księgi Vitae fratrum (Życie braci), opracowanej przez Gerarda de Frachet OP, opisującej życie pierwszego pokolenia braci, spisanej jeszcze za ich życia, zakon został „założony przez św. Dominika w Tuluzie przede wszystkim dla zwalczania herezji i schizmy”. Stąd dosyć wcześnie papież Grzegorz IX powierzył im Urząd Inkwizycji. W Prowansji istniał wówczas ruch katarów i Albigensów.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ˌdɔ̃mʲĩɲiˈkãɲĩn, AS: dõmʹĩńikãńĩn

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Dominikana ż.

:: fż. Dominikanka ż.

 przym. dominikański

Wiktionary


dominikanka

członkini katolickiego zakonu żeńskiego: Zgromadzenie Sióstr św. Dominika


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) obywatelka Dominikany

 (1.2) obywatelka Dominiki

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌdɔ̃mʲĩɲiˈkãnka, AS: dõmʹĩńikãnka

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. dominikanin mos., Dominikana ż., Dominika ż., Dominikanin mos., Dominikańczyk mos.

 przym. dominicki, dominikański

Wiktionary

Synonimy:

 (1.2) przest. Dominiczanka

Wiktionary


dominikanki

członkini katolickiego zakonu żeńskiego: Zgromadzenie Sióstr św. Dominika


SJP.pl

Dominikanki – rzymskokatolickie żeńskie zgromadzenia zakonne należące do Rodziny Dominikańskiej:

  • Zgromadzenia kontemplacyjne – Mniszki Zakonu Kaznodziejskiego (dominikanki klauzurowe)
  • Zgromadzenia czynne
    • mające swoje domy w Polsce:
      • Dominikanki ze Zgromadzenia Sióstr świętego Dominika
      • Dominikanki ze Zgromadzenia Sióstr Misjonarek Jezusa i Maryi
      • Dominikanki Matki Bożej Różańcowej
      • Unia Świętej Katarzyny ze Sieny Misjonarek Szkoły (zgromadzenie bezhabitowe)
      • Małe Siostry Baranka

      Wikipedia


dominikański

przymiotnik od:
1. Dominikana (państwo w Ameryce Środkowej);
2. dominikanin (członek zakonu kaznodziejów)


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) odnoszący się do państwa Dominikana

 (1.2) odnoszący się do zakonu dominikanów

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Stany Zjednoczone kilkakrotnie interweniowały, zawsze po stronie władz dominikańskich.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌdɔ̃mʲĩɲiˈkãj̃sʲci, AS: dõmʹĩńikãĩ ̯sʹḱi

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Dominikana ż., Dominikanin m., dominikanin m., Dominikanka ż., dominikańskość ż.

Wiktionary


dominikostwo

Dominik z małżonką; Dominikowie


SJP.pl


dominikowice

wieś w Polsce


SJP.pl

W Polsce
  • Dominikowice – wieś w woj. łódzkim, w pow. poddębickim, w gminie Poddębice
  • Dominikowice – wieś w woj. małopolskim, w pow. gorlickim, w gminie Gorlice
  • Dominikowice – gromada w powiecie gorlickim
  • Dominikowice – gromada w powiecie poddębickim

Wikipedia


dominikowie

Dominik z małżonką; Dominikostwo


SJP.pl


dominikowo

wieś w Polsce


SJP.pl

Dominikowo (niem. Mienken) – wieś sołecka w Polsce położona w województwie zachodniopomorskim, w powiecie choszczeńskim, w gminie Drawno. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa gorzowskiego. W roku 2007 wieś liczyła 243 mieszkańców.

Wikipedia


dominikowski

nazwisko


SJP.pl


dominikowy

przymiotnik dzierżawczy - należący do Dominika (Dominiki) lub z nim (z nią) związany


SJP.pl

przymiotnik dzierżawczy

 (1.1) przest. gwara. taki, który należy do Dominika

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Ofka nazbierała poziomek w Dominikowym borze.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Dominik mos., Dominiczek mos.

Wiktionary


dominique

[czytaj: dominNIK] imię francuskie


SJP.pl


dominium

1. niezależne państwo wchodzące w skład brytyjskiej Wspólnoty Narodów, np. Kanada, Nowa Zelandia;
2. dawniej: duża posiadłość ziemska należąca do rodziny panującej lub magnackiej


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) hist. posiadłość ziemska pana feudalnego

 (1.2) hist. adm. jednostka podziału administracyjnego Austro-Węgier;

 (1.3) geogr. adm. forma ustrojowa imperium brytyjskiego, pośrednia między samorządną kolonią a suwerennym państwem;

Wiktionary

  • dominium – w prawie rzymskim własność prywatna.
  • dominium – w systemie feudalnym posiadłości ziemskie należące w całości do pana feudalnego.
  • dominium brytyjskie – niezależne państwo wchodzące w skład brytyjskiej Wspólnoty Narodów oraz uznające monarchę brytyjskiego za głowę państwa, a będące niegdyś kolonią Wielkiej Brytanii.
  • Dominium – jednostka podziału administracyjnego i sądowego Austro-Węgier.
  • Dominium – polska grupa muzyczna.
  • Dominium – w fikcyjnym świecie Star Trek imperium gwiezdne zlokalizowane w kwadrancie gamma stworzone przez rasę Zmiennokształtnych.
  • Pizza Dominium – polska sieć restauracji.

Wikipedia

Powiązane:

 przym. dominialny

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) domena

Wiktionary


domino

1. gra w układanie 28 płaskich kostek z oznaczonymi punktami (od zera do sześciu);
2. płaszcz z kapturem noszony dawniej przez mnichów


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) gra towarzyska rozgrywana 28 kamieniami, z których każdy ma na swoich końcach od 0 do 6 kropek;

 (1.2) kamień do gry w domino (1.1)

 (1.3) strój maskaradowy w formie płaszcza z kapturem

 (1.4) osoba przebrana za domino (1.3)

forma rzeczownika|rodzaj=żeński.

 (2.1) W. lp. od: domina

Wiktionary

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Chodź, zagramy sobie w domino.

 (1.2) Zgubiłem jedno domino z kompletu.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: dɔ̃ˈmʲĩnɔ, AS: dõmʹĩno

Wiktionary


dominów

wieś w Polsce


SJP.pl

W Polsce
  • Dominów – wieś w woj. lubelskim, w pow. lubelskim, w gminie Głusk
  • Dominów – wieś w woj. lubelskim, w pow. świdnickim, w gminie Mełgiew
  • Dominów – przystanek kolejowy w Dominowie, w województwie lubelskim

Zobacz też: Dominowo

Wikipedia


dominować

przeważać, panować nad czymś, nad kimś


SJP.pl

czasownik niedokonany

 (1.1) przeważać nad czymś, nad kimś

 (1.2) panować nad czymś, nad kimś

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Microsoft dominuje na rynku komputerowym.

 (1.2) Juliusz Cezar dominował nad niemal całą Europą.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌdɔ̃mʲĩˈnɔvat͡ɕ, AS: dõmʹĩnovać

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. dominacja ż., dominator m., dominatorka ż., domina ż., domena ż., dominowanie n., zdominowanie n.

 czas. zdominować dk.

 przym. dominacyjny

 przysł. dominacyjnie

Wiktionary


dominowanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|dominować.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌdɔ̃mʲĩnɔˈvãɲɛ, AS: dõmʹĩnovãńe

Wiktionary

Powiązane:

 czas. dominować

 rzecz. dominacja ż.

Wiktionary


dominowo

Dominowo (niem. Dominowo, od 1908 Herrenhofen) – wieś w Polsce położona w województwie wielkopolskim, w powiecie średzkim, w gminie Dominowo.

W latach 1954–1972 wieś należała i była siedzibą władz gromady Dominowo. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa poznańskiego.

Miejscowość jest siedzibą gminy Dominowo.

Wikipedia


dominowski

przymiotnik od: Dominowo, Dominów


SJP.pl


dominowy

przymiotnik od: domino


SJP.pl


domiński

nazwisko


SJP.pl


dominujący

przeważać, panować nad czymś, nad kimś


SJP.pl

Patrz:

dominować

domiś

postać z programu telewizyjnego Domisie


SJP.pl


domisie

postać z programu telewizyjnego Domisie


SJP.pl

Domisie – edukacyjno-wychowawczy program telewizyjny o charakterze widowiska teatralnego z udziałem aktorów i lalek, kierowany do dzieci w wieku przedszkolnym. Premierowe odcinki w latach 2004–2013 emitowane były w TVP1, od 16 lutego 2014 przeniesione zostały do kanału tematycznego dla dzieci TVP ABC.

Wikipedia


domisko

zgrubienie od: dom (budynek)


SJP.pl


domiszcze

zgrubienie od: dom


SJP.pl


domisław

imię żeńskie


SJP.pl

  • Domisław – staropolskie imię męskie
  • Domisław – wieś w województwie pomorskim, w powiecie człuchowskim, w gminie Czarne
  • Domisław – przystanek kolejowy w Domisławiu w województwie pomorskim, w powiecie człuchowskim

Wikipedia


domisława

imię żeńskie


SJP.pl

Domasława, Domisława, Domosława – staropolskie imię żeńskie złożone z członów Doma- („dom”; psł. *domъ oznacza „pomieszczenie, gdzie człowiek żyje ze swoją rodziną”; „wszystko, co jest w domu, rodzina, mienie, majątek”, „ród, pokolenie”, „strony rodzinne, kraj ojczysty”) i -sława („sława”). Mogło oznaczać „przynosząca sławę domowi”. W źródłach polskich poświadczone od XIII wieku (1265 rok).

Wikipedia


domka

nazwisko


SJP.pl


domkowicz

właściciel domku jednorodzinnego


SJP.pl


domkowo

wieś w Polsce


SJP.pl

Domkowo – wieś w Polsce położona w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie ostródzkim, w gminie Grunwald. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa olsztyńskiego.

Wikipedia


domkowy

domek


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) mający kształt domku

Wiktionary

Patrz:

domek

domniemać

domyślić się czegoś (przestarzale: domniemać się)


SJP.pl


domniemanie

uznanie istnienia niestwierdzonego faktu na podstawie innych ustalonych faktów, pozostających z nim w związku; presumpcja


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) przypuszczenie

 (1.2) stpol. podejrzenie

Wiktionary

Domniemanie prawne – norma nakazująca przyjąć za udowodniony jakiś fakt lub kształt prawa. Może mieć dwie postacie: należy domniemywać stan A lub jeżeli A, to domniemywa się (funktor tworzący domniemanie) stan B.

Zgodnie z art. 234 KPC domniemania ustanowione przez prawo (domniemania prawne) wiążą sąd; mogą być jednak obalone, ilekroć ustawa tego nie wyłącza.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ˌdɔ̃mʲɲɛ̃ˈmãɲɛ, AS: dõmʹńẽmãńe

Wiktionary

Powiązane:

 czas. domniemać, domniemywać, mniemać

Wiktionary


domniemany

oparty na przypuszczeniu; przypuszczalny, hipotetyczny


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) oparty na przypuszczeniu

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Sędzia zarządził areszt bezwarunkowy dla domniemanego zabójcy.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌdɔ̃mʲɲɛ̃ˈmãnɨ, AS: dõmʹńẽmãny

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) domyślny, hipotetyczny, implicytny, przypuszczalny, rzekomy, zakładany

Wiktionary


domniemywać

domyślać się czegoś (przestarzale: domniemywać się)


SJP.pl


domocentryczny

koncentrujący się w przestrzeni własnego domu


SJP.pl


domoczyć

zmoczyć do końca, uczynić wystarczająco mokrym


SJP.pl


domofon

rodzaj aparatu telefonicznego, używanego przede wszystkim jako urządzenie umożliwiające identyfikację głosową osób pragnących dostać się do jakiegoś budynku


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) urządzenie elektroniczne wykorzystywane w blokach mieszkalnych do komunikacji głosowej na małe odległości bez pośrednictwa centrali;

Wiktionary

Domofon (również bramofon) – aparat telefoniczny o uproszczonej budowie, służący do komunikacji głosowej na małe odległości bez pośrednictwa centrali, zazwyczaj w obrębie jednego budynku lub posesji.

Najczęściej wykorzystywane w domach, mieszkaniach i innych budynkach do identyfikacji interesantów i do zdalnego otwierania drzwi. Czasami połączony z kamerą i wyświetlaczem – nazywany wtedy wideodomofonem.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: dɔ̃ˈmɔfɔ̃n, AS: dõmofõn

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. domofonik mrz.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) interkom

Wiktionary


domofonik

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) zdrobn. od domofon

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. domofon m.

Wiktionary


domofonować

potocznie: dzwonić domofonem


SJP.pl


domofonowy

domofon


SJP.pl

Patrz:

domofon

domokrąstwo

sprzedaż towarów bezpośrednio w domu klienta


SJP.pl


domokrążca

akwizytor; potocznie:
1. osoba chodząca po domach i oferująca rozmaite towary lub usługi;
2. pracownik przedsiębiorstwa zajmujący się akwizycją; agent


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) przest. osoba, która odwiedza różnych ludzi, by kupili sprzedawane przez nią towary

 (1.2) pot. zob. akwizytor.

Wiktionary

Przykłady

 (1.2) Mam dosyć domokrążców zachwalających tandetne dywany.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌdɔ̃mɔˈkrɔ̃w̃ʃt͡sa, AS: dõmokrõũ̯šca

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. domokrąstwo n.

 przym. domokrążny

Wiktionary

Synonimy:

 (1.2) komiwojażer

Wiktionary


domokrążczyni

domokrążca


SJP.pl

Patrz:

domokrążca

domokrążny

domokrążca


SJP.pl

Patrz:

domokrążca

domolewski

nazwisko


SJP.pl


domont

tymczasowy barak wzniesiony na placu budowy


SJP.pl

Domont – miejscowość i gmina we Francji, w regionie Île-de-France, w departamencie Dolina Oise, około 20 km na północ od Paryża. Partnerskie Miasto Wolsztyna w Polsce w woj. wielkopolskim.

Wikipedia


domontować

zmontować coś dodatkowo


SJP.pl


domontowywać

montować dodatkowo


SJP.pl


domordowywać

mordując, dobijać, przysparzać męczarni


SJP.pl


domorosłość

1. cecha kogoś, kto samodzielnie opanował jakąś umiejętność;
2. cecha czegoś, co wynika z umiejętności zdobytych samodzielnie


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) odprzym. cecha tego, co jest domorosłe; cecha tych, którzy są domorośli

Wiktionary

Powiązane:

 przym. domorosły

 przysł. domorośle

Wiktionary


domorosły

1. taki, który samodzielnie opanował jakąś umiejętność; nieuczony, niekształcony;
2. ironicznie: swojski, miejscowy, np. domorosła bieda, elegancja, zawiść


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) taki, który samodzielnie opanował jakąś umiejętność; nieuczony, niekształcony

 (1.2) iron. swojski, miejscowy

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. domorosłość ż.

Wiktionary


domostwo

1. dom mieszkalny razem z zabudowaniami gospodarskimi; obejście, zagroda, siedziba;
2. duży, zazwyczaj stary, budynek mieszkalny


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) dom mieszkalny wraz z towarzyszącymi zabudowaniami

 (1.2) duży budynek mieszkalny

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) W małych drzwiach wybitych w bocznej ścianie domostwa ukazywała się czasem służba w barwie książęcej – i z wiadrami lub cebrami na powerkach biegła po wodę do studzien.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. dom mrz.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) gumno, obejście, zagroda

Wiktionary


domosław

imię męskie


SJP.pl

  • Domosław – staropolskie imię męskie
  • Domosław – województwie mazowieckim, w powiecie pułtuskim, w gminie Winnica

Wikipedia


domosławski

nazwisko


SJP.pl


domóweczka

zdrobnienie od: domówka


SJP.pl


domowić

domowić się - stawać się rodzinnym, swojskim, przystosowywać się do lokalnych warunków


SJP.pl


domowicz

nazwisko


SJP.pl


domówka

1. potocznie: impreza odbywająca się w domu; prywatka;
2. środowiskowo: awantura w domu;
3. dawniej: docinek;
4. dawniej: nauka domowa


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) slang. młodz. impreza organizowana w domu

 (1.2) daw. nauka w domu

 (1.3) daw. docinek

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Byłem wczoraj na odjechanej domówce.

 (1.1) Poznałem ją na domówce u Tomka.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: dɔ̃ˈmufka, AS: dõmufka

Wiktionary

Powiązane:

 (1.1-2)

 rzecz. dom m., domek m., domeczek m., domisko n., domiszcze n., domator m., domatorka ż., domownik m., domowniczka ż., podomka ż., udomowienie n., udomawianie n.

 czas. udomowić dk., udomawiać ndk., zadomowić się dk., zadomawiać się ndk.

 przym. domowy, przydomowy

 przysł. domowo

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) prywatka

Wiktionary


domówkowicz

uczestnik domówki


SJP.pl


domówkowiczka

uczestniczka domówki


SJP.pl


domówkowy

domówka


SJP.pl

Patrz:

domówka

domownica

domownik


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) kobieta stale zamieszkująca jakiś dom

Wiktionary

Patrz:

domownik

Powiązane:

 rzecz. dom m.

:: fm. domownik

Wiktionary


domowniczka

domownik


SJP.pl

Patrz:

domownik

domownik

osoba mieszkająca wspólnie z innymi w domu lub mieszkaniu


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) członek gospodarstwa domowego

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. dom mrz., domek mrz., domownica ż.

 przym. domowy

 przysł. domowo

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) współlokator

Wiktionary


domowo

przysłówek

 (1.1) tak jak w domu

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Gdy rozpaliłem w kominku, zaraz zrobiło się domowo.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. dom mrz., domownik mos.

 czas. udomawiać ndk., udomowić dk.

 przym. domowy

Wiktionary


domowość

poczucie domowej, rodzinnej atmosfery


SJP.pl


domowy

związany z domem


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z domem, dotyczący domu

 (1.2) wyprodukowany w domu

przymiotnik jakościowy

 (2.1) miły i swojski jak w domu

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Tata przyniósł wczoraj królika. To już nasze trzecie zwierzątko domowe.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: dɔ̃ˈmɔvɨ, AS: dõmovy

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. dom m., domek m., domeczek m., domisko n., domiszcze n., domownik m., domator m., domatorka ż., domówka ż., domak mos., udomowienie n., domatorstwo n.

 czas. udomowić, udomawiać, zadomowić się, zadomawiać się

 przym. domatorski

 przysł. domowo

Wiktionary

Synonimy:

 (1.2) domowej roboty

Wiktionary


domózgowo

przysłówek

 (1.1) bezpośrednio do mózgu

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Badania polegające na zakażaniu myszy, zarówno drogą pokarmową, jak i dootrzewnowo i domózgowo, wykazały, że priony kryją się tylko w mózgu, rdzeniu kręgowym i siatkówce.

Wiktionary


dompteur

pogromca, treser dzikich zwierząt


SJP.pl


dompteurka

kobieta zajmująca się tresurą dzikich zwierząt


SJP.pl


domra

kozacki instrument ludowy podobny do lutni, w XX wieku zastąpiony przez bałałajkę


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) muz. ukraiński i rosyjski ludowy instrument strunowy z okrągłym pudłem rezonansowym;

Wiktionary

Domra – białoruski, ukraiński oraz rosyjski instrument ludowy, należący do grupy instrumentów strunowych szarpanych, podobny do bałałajki.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Umiem grać na domrze.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈdɔ̃mra, AS: dõmra

Wiktionary


domrażać

mrozić coś dodatkowo


SJP.pl


domrozić

zamrozić coś dodatkowo


SJP.pl


domuś

zdrobnienie od: dom; domek, domcio


SJP.pl


domyć

wyczyścić do końca, całkowicie


SJP.pl


domyk

cichy domyk - mechanizm hamujący pęd wsuwanej szuflady lub zamykanych drzwiczek i niedopuszczający do trzaśnięcia


SJP.pl


domykacz

urządzenie domykające drzwi


SJP.pl


domykalność

domykalny


SJP.pl

Patrz:

domykalny

domykalny

dający się domknąć


SJP.pl


domykanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|domykać.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. niedomykanie n., domknięcie n.

 czas. domykać ndk.

Wiktionary


domyślać

1. myśleć o czymś do końca, wyczerpująco;
2. domyślać się - przypuszczać lub odgadywać coś nie mając całkowitej pewności


SJP.pl

czasownik przechodni niedokonany (dk. domyśleć)

 (1.1) doprowadzać myśli do stanu umożliwiającego zatwierdzenie czego, podjęcie decyzji

czasownik zwrotny niedokonany domyślać się (dk. domyślić się)

 (2.1) przewidywać coś pomimo niewystarczających danych

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. domyślanie n., domyślenie n.

Wiktionary

Synonimy:

 (2.1) dorozumiewać się, domniemywać, miarkować, odgadywać, podejrzewać, czytać między wierszami, dośpiewywać sobie, przenikać istotę, wyobrażać sobie

Wiktionary


domyśleć

rzadko: doprowadzić myślenie, rozważania do końca, np. domyśleć wszystko do ostatniego szczegółu; przemyśleć, rozważyć


SJP.pl


domyślić

domyślić się - przewidzieć coś mimo niepełnych informacji


SJP.pl


domyślnie

przysłówek

 (1.1) w sposób świadczący o obowiązywaniu odgórnie ustalonych ustawień lub decyzji

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Niemal każda płyta główna ma domyślnie ustawione automatyczne wykrywanie zainstalowanych dysków twardych.

Wiktionary

Powiązane:

 przym. domyślny

Wiktionary


domyślniej

stopień wyższy od przysłówka: domyślnie


SJP.pl


domyślniejszy

stopień wyższy od przymiotnika: domyślny


SJP.pl


domyślnik

coś, czego trzeba się domyślić


SJP.pl


domyślność

domyślny


SJP.pl

Patrz:

domyślny

domyślny

1. łatwo domyślający się; przewidujący, przenikliwy, bystry;
2. taki, którego trzeba się domyślić; przypuszczalny, prawdopodobny, hipotetyczny, implicytny;
3. w informatyce o wartościach lub ustawieniach: odgórnie ustalony lub przyjęty; standardowy, defaultowy;
4. podmiot domyślny - podmiot niewyrażony osobnym wyrazem, dający się wywnioskować z formy orzeczenia


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) taki, który łatwo domyśla się czegoś

 (1.2) taki, którego trzeba się domyślać

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. domyślność ż., domysł m.

 czas. domyślać się ndk., domyślić się dk.

 przysł. domyślnie

Wiktionary

Synonimy:

 (1.2) książk. implicytny

Wiktionary


domysł

to, co ktoś przypuszcza, czego się domyśla; przypuszczenie, domniemanie


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) przypuszczenie, domniemanie

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Różne są domysły na temat wyginięcia dinozaurów.

 (1.1) Pisząc o Pileckim, nie mogłem ryzykować domysłów.

Wiktionary

Powiązane:

 przym. domyślny

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) domniemanie, hipoteza, podejrzenie

Wiktionary


domżalski

nazwisko


SJP.pl


domłacać

1. kończyć młócenie;
2. wymłacać dodatkowo


SJP.pl


domłócić

1. dokończyć młócenie;
2. wymłócić dodatkowo


SJP.pl


domłynkować

doczyścić omłócone ziarno za pomocą młynka


SJP.pl


don

1. tytuł grzecznościowy używany w Hiszpanii, Portugalii i Włoszech;
2. w średniowieczu: tytuł przyznawany osobom z rodziny królewskiej i książętom


SJP.pl

forma ściągnięta

 (1.1) książk. do niego

Wiktionary

Don (ros. Дон, starożytny Tanais) – rzeka w południowej Rosji. Długość – 1950 km, powierzchnia zlewni – 422 000 km², średni przepływ – 935 m³/s.

Źródła rzeki znajdują się w północno-wschodniej części Wyżyny Środkoworosyjskiej. Początkowo płynie w kierunku południowo-wschodnim do Woroneża, a potem południowo-zachodnim aż do ujścia. W górnym biegu płynie wąską doliną, następnie rozlewa się szeroko na terenach nizinnych, znaczną część jego biegu zajmuje Zbiornik Cymlański (ok. 2600 km²). Don uchodzi deltą do Zatoki Taganroskiej na Morzu Azowskim w pobliżu Rostowa nad Donem.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: dɔ̃ɲ, AS: dõń

Wiktionary


donaciny

przymiotnik dzierżawczy - należący do Donaty lub z nią związany


SJP.pl


donacja

1. w prawie: dar, darowizna;
2. dawniej: kwota pieniężna lub dobra ziemskie nadane za zasługi, w nagrodę itp.; darowizna;
3. dawniej: dokument stwierdzający darowiznę na rzecz jakiejś osoby lub instytucji


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) darowizna

 (1.2) praw. akt darowizny

Wiktionary

Donacja, majorat donacyjny (z łac. donatio) – w okresie średniowiecza darowizna dla Kościoła, przeważnie w postaci ziemi później dobra ziemskie nadane przez monarchę jako forma nagrody i uposażenia wyższych urzędników państwowych lub wysokich rangą wojskowych, a także niezbywalny majątek w ten sposób uzyskany.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Donacja funduszu umożliwi założenie biblioteki w miasteczku.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. donatywum n., donator m., donatorka ż.

Wiktionary


donacjomat

automat do wpłacania datków przy użyciu płatności elektronicznych; daromat; datkomat


SJP.pl


donacyjny

przymiotnik od: donacja


SJP.pl


donająć

nająć kogoś lub coś dodatkowo, dobrać kogoś lub coś przez wynajęcie; dołączyć


SJP.pl


donaks

1. rodzaj roślin jednoliściennych z rodziny marantowatych, z rzędu imbirowców;
2. cynodon donaks - gatunek cynodonu z rodziny wiechlinowatych, z rzędu wiechlinowców


SJP.pl


donald

imię męskie


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy, nazwa własna

 (1.1) imię|polski|m.;

forma rzeczownika|rodzaj=żeński.

 (2.1) D. lm. od: Donalda

Wiktionary

Donald – imię pochodzenia celtyckiego (Dumno + valos; „świat” + „potężny”, „możny”). Staroirlandzkie Domnall i gaelicko-szkockie Domhnall oznacza „silny tego świata” lub „władca świata”.

Wedle danych PESEL według stanu na 19 stycznia 2024 roku imię to nosi w Polsce 209 mężczyzn.

Donald imieniny obchodzi 15 lipca.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Ciągnął nas na brzeg skały, kiedy Donald zamykał oczy i zaciskał obie pięście koło skroni.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈdɔ̃nalt, AS: dõnalt

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. donald mrz., Donna ż.

:: fż. Donalda ż.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) zdrobn. Donek, Dnaldzik, Donaldek, Donaldeczek, Donalduś, Donaldzik, Donaldzio

Wiktionary


donalda

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) imię|polski|ż.

forma rzeczownika.

 (2.1) D. i B. lp. od: Donald

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Lech pobrał się z Donaldą jakoś w lutym.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. donald mrz., Donna ż.

:: fm. Donald mos.

Wiktionary


donaldostwo

Donald z małżonką; Donaldowie


SJP.pl


donaldowie

Donald z małżonką; Donaldostwo


SJP.pl


donaldowy

przymiotnik dzierżawczy - należący do Donalda lub z nim związany


SJP.pl


donaldson

nazwisko


SJP.pl

Miejscowości w USA:

  • Donaldson – miejscowość w stanie Arkansas, w hrabstwie Hot Spring
  • Donaldson – miasto w stanie Minnesota, w hrabstwie Kittson
  • Donaldson – jednostka osadnicza w stanie Pensylwania, w hrabstwie Schuylkill

Wikipedia


donalduś

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy, nazwa własna

 (1.1) imię|polski|m., zdrobn. od Donald

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Ale nam Donalduś podrósł od wakacji.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. donald mrz., Donald mos., Donalda ż., Donna ż.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) zdrobn. Donek, Donaldzik, Donaldek, Donaldeczek, Donaldzio

Wiktionary


donarski

nazwisko


SJP.pl


donaryt

materiał wybuchowy kruszący, stosowany w górnictwie i do celów wojskowych; amonit


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) górn. wojsk. chem. krusząca, wybuchowa mieszanina saletry amonowej z trotylem i innymi dodatkami

Wiktionary

Wymowa:

IPA: dɔ̃ˈnarɨt, AS: dõnaryt

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) amonit

Wiktionary


donasiennie

donasienny


SJP.pl

Patrz:

donasienny

donaszać

1. nosić prawie całkiem zniszczone ubranie, buty, niszczyć je do końca przez noszenie
2. o kobiecie: prawidłowo przebywać ciążę


SJP.pl


donat

pączek w kształcie krążka z dziurką w środku; oponka, donut


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy, nazwa własna

 (1.1) imię|polski|m.;

forma rzeczownika.

 (2.1) D. lm. od: Donata

Wiktionary

Szwajcaria:

  • Donat – miejscowość w gminie Muntogna da Schons, w kantonie Gryzonia, w regionie Viamala

Osoby:

  • Donat – biskup Kartaginy
  • Donat – chorwacki biskup
  • Donat – francuski biskup
  • Donat – grecki biskup
  • Donat – irlandzki biskup
  • Donat – łotewski biskup
  • Donat – rosyjski biskup
  • Donat – włoski biskup
  • Eliusz Donat – rzymski gramatyk
  • Robert Donat – angielski aktor
  • Zdzisława Donat – śpiewaczka polska

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Znałem w wojsku jednego Donata.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz.

:: fż. Donata ż.

Wiktionary


donata

pączek w kształcie krążka z dziurką w środku; oponka, donut


SJP.pl

Donata – żeński odpowiednik imienia Donat. Łacińskie donatus oznacza „dany, darowany”. Wśród patronek tego imienia – św. Donata, jedna z wczesnych świętych Kościoła katolickiego.

Donata imieniny obchodzi 17 lutego, 7 kwietnia, 21 maja, 7 sierpnia, 5 października.

Wikipedia


donatariusz

dawniej: osoba obdarzona donacją


SJP.pl


donatariuszka

donatariusz


SJP.pl

Patrz:

donatariusz

donatello

rzeźbiarz włoskiego renesansu


SJP.pl

Donatello, właśc. Donato di Niccolò di Betto Bardi (ur. ok. 1386 we Florencji, zm. 13 grudnia 1466 tamże) – rzeźbiarz włoskiego renesansu.

Wikipedia


donateware

[czytaj: donatłer] w informatyce: program, z którego użytkownicy mogą korzystać za darmo i rozpowszechniać go, a którego producent prosi w zamian o niewielką kwotę pieniędzy, która będzie wykorzystywana na dalszy rozwój aplikacji


SJP.pl


donatien

[czytaj: donaTJĘ albo donaTJEN; w odmianie: Donatiena - czytaj: doNAtjena itd.] francuskie imię męskie


SJP.pl


donator

osoba, która dokonała zapisu, darowizny na cele społeczne; ofiarodawca, fundator


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) osoba, która ofiarowuje coś

Wiktionary

Przykłady

składnia.

kolokacje.

synonimy.

 (1.1) ofiarodawca, darczyńca

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

 rzecz. donatywum n., donacja ż.

:: fż. donatorka ż.

frazeologia.

etymologia.

uwagi.

tłumaczenia.

* angielski: (1.1) donator

* białoruski: (1.1) дарыльшчык m., спонсар m.

* szwedzki: (1.1) donator w.

źródła.

== donator (język angielski.) ==

wymowa.

 audio|LL-Q1860 (eng)-Flame, not lame-donator.wav.

znaczenia.

rzeczownik

 (1.1) darczyńca, ofiarodawca, donator, dawca

odmiana.

przykłady.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: dɔ̃ˈnatɔr, AS: dõnator

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. donatywum n., donacja ż.

:: fż. donatorka ż.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) ofiarodawca, darczyńca

Wiktionary


donatorka

kobieta, która dokonała zapisu, darowizny na cele społeczne; ofiarodawczyni, fundatorka


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) kobieta, która ofiarowuje coś na cele społeczne

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. donacja ż.

:: fm. donator

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) ofiarodawczyni, fundatorka, sponsorka

Wiktionary


donatostwo

Donat z małżonką; Donatowie


SJP.pl


donatowie

Donat z małżonką; Donatostwo


SJP.pl


donatowo

wieś w Polsce


SJP.pl

2 miejscowości w Polsce:

  • Donatowo – wieś w woj. wielkopolskim, w pow. kościańskim, w gminie Czempiń
  • Donatowo – wieś w woj. zachodniopomorskim, w pow. drawskim, w gminie Drawsko Pomorskie

Wikipedia


donatowy

przymiotnik dzierżawczy - należący do Donata (Donaty) lub z nim (z nią) związany


SJP.pl


donatyści

zwolennik doktryny z wczesnego chrześcijaństwa głoszącej rygoryzm moralny


SJP.pl

Donatyzm – ruch kontestacyjny w IV/V w. w Kościele chrześcijańskim w prowincji Afryki północnej Cesarstwa rzymskiego, zapoczątkowany przez biskupa Donata z Kartaginy w następstwie prześladowania chrześcijan za cesarza Dioklecjana (303–305 n.e.). W 412 roku donatyści zostali skazani na banicję przez cesarza Honoriusza, zanikli całkowicie w wyniku najazdu ariańskich Wandalów, a następnie muzułmańskich Arabów.

Wikipedia


donatysta

zwolennik doktryny z wczesnego chrześcijaństwa głoszącej rygoryzm moralny


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) hist. zwolennik donatyzmu

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) W tym też okresie władze cesarskie nasiliły represje stosowane wobec donatystów, co, pomimo początkowego sceptycyzmu, poparł Augustyn.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Donat mos., donatyzm mrz.

 przym. donatystyczny

Wiktionary


donatystka

donatysta


SJP.pl

Patrz:

donatysta

donatystyczny

donatyzm


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) hist. rel. związany z donatyzmem, donatystami

Wiktionary

Patrz:

donatyzm

Przykłady

 (1.1) Schizma donatystyczna miała swe początki po wielkim prześladonaniu Dioklecjana i dokonała się niejako na kilku płaszczyznach.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. donatyzm mrz., donatysta mos.

Wiktionary


donatywa

okazjonalna, przeważnie złota moneta, będąca darem dla władcy lub innej dostojnej osobistości


SJP.pl

Donatywa (od łac. donatio – darowizna, dar) – charakterystyczne dla Rzeczypospolitej szlacheckiej monety złote o wartości od 1,5 do nawet 100 dukatów lub srebrne o masie talara lub jego wielokrotności, bite okazjonalnie w darze dla władców i innych ważnych osobistości przez bogate miasta Prus i Inflant.

Wikipedia


donatywum

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) numizm. złota moneta bita okolicznościowo i rozdawana, przeważnie przez króla z okazji koronacji;

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. donacja ż., donator m., donatorka ż.

 przym. donacyjny, donatorski

Wiktionary


donatyzm

ruch religijno-społeczny powstały w IV w. w Afryce Północnej


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) hist. teol. rygorystyczna herezja wczesnochrześcijańska rozpowszechniona w północnoafrykańskich prowincjach Imperium Rzymskiego, odmawiającą apostatom możliwości powrotu na łono wspólnoty Kościoła;

Wiktionary

Donatyzm – ruch kontestacyjny w IV/V w. w Kościele chrześcijańskim w prowincji Afryki północnej Cesarstwa rzymskiego, zapoczątkowany przez biskupa Donata z Kartaginy w następstwie prześladowania chrześcijan za cesarza Dioklecjana (303–305 n.e.). W 412 roku donatyści zostali skazani na banicję przez cesarza Honoriusza, zanikli całkowicie w wyniku najazdu ariańskich Wandalów, a następnie muzułmańskich Arabów.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Zwolenników donatyzmu nazywamy donatystami.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Donat mos., donatysta mos.

 przym. donatystyczny

Wiktionary


donbabwe

rzeczownik, rodzaj nijaki, nazwa własna

 (1.1) żart. pejor. polit. Doniecka Republika Ludowa

 (1.2) żart. pejor. Donieck

 (1.3) żart. pejor. Donieckie Zagłębie Węglowe, Donbas

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Elity "Donbabwe i Ługandy" skompromitowały się wielokrotnie, obecnie rejterują, a ich ostatnie flirty z eksprezydentem Miedwiediewem były niestrawne nawet dla jastrzębi.

Wiktionary


donbas

okręg przemysłowy we wschodniej Ukrainie i w południowo-zachodniej Rosji; Donieckie Zagłębie Węglowe


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna

 (1.1) geogr. Donieckie Zagłębie Węglowe

Wiktionary

Donieckie Zagłębie Węglowe (ukr. Донецький вугільний басейн, trb. Donećkyj wuhilnyj basejn; ros. Доне́цкий каменноу́гольный бассе́йн, trb. Donieckij kamiennougolnyj bassjejn), w skrócie Donbas (ukr. Донбас, ros. Донбасс) – okręg przemysłowy we wschodniej Ukrainie (obwody doniecki i ługański) i w południowo-zachodniej Rosji (obwód rostowski). Donbas jest drugim (po Kijowie) regionem Ukrainy pod względem gęstości zaludnienia.

Wikipedia

Przykłady

składnia.

kolokacje.

synonimy.

 (1.1) żart. pejor. Donbabwe

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

 przym. donbaski, doniecki

frazeologia.

etymologia.

 etym|ukr|Донбас.

uwagi.

tłumaczenia.

* angielski: (1.1) Donbas, Donbass

* czeski: (1.1) Donbas m.

* niemiecki: (1.1) Donezbecken n., Donbas m., Donbass m.

* rosyjski: (1.1) Донба́сс m.

* ukraiński: (1.1) Донбас m.

źródła.

== Donbas (język angielski.) ==

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik, nazwa własna

 (1.1) geogr. Donieckie Zagłębie Węglowe, Donbas

odmiana.

przykłady.

Wiktionary

Powiązane:

 przym. donbaski, doniecki

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) żart. pejor. Donbabwe

Wiktionary


donbaski

Donbas


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z Donbasem, dotyczący Donbasu (Donieckiego Zagłębia Węglowego)

Wiktionary

Patrz:

Donbas

Powiązane:

 rzecz. Donbas mrz.

Wiktionary


donc

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) gw-pl|Górny Śląsk. upał

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) gw-pl|Górny Śląsk|hica.

Wiktionary


doncaster

[czytaj: donkaster] miasto w Wielkiej Brytanii


SJP.pl

Doncaster – miasto (city) w północnej Anglii (Wielka Brytania), w hrabstwie metropolitalnym South Yorkshire, w dystrykcie metropolitalnym Doncaster, nad rzeką Don. W 2011 roku liczyło 109 805 mieszkańców. Przez mieszkańców jest nazywane „Donny”.

Wikipedia


dondra

Dewundara Tuduwa, Dondra (ang. Dondra Head) – przylądek w Sri Lance, najdalej na południe wysunięty kraniec wyspy Cejlon.

Wikipedia


donegal

tkanina wełniana z grubej przędzy zgrzebnej


SJP.pl

Donegal (irl. Dún na nGall) – miasto w hrabstwie Donegal w Irlandii. Donegal nie jest stolicą hrabstwa (jest nią Lifford), ani największym miastem (jest nim Letterkenny). Usytuowane jest nad zatoką Donegal, u podnóża gór nazywanych Bluestacks.

Wikipedia


donejt

środowiskowo: wsparcie finansowe udzielane streamerom przez ich widzów


SJP.pl


dong

jednostka monetarna Wietnamu (1 dong = 10 hao = 100 xu)


SJP.pl

rzeczownik

 (1.1) monet. waluta Wietnamu o symbolu ₫;

Wiktionary

  • Đồng – waluta Wietnamu
  • Dong – grupa etniczna w Chinach, jedna z 56. oficjalnie uznawanych mniejszości etnicznych
  • Dong Zhiming – chiński paleontolog

Wikipedia

Przykłady

składnia.

kolokacje.

synonimy.

 (1.1) symbol.

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

 przym. dongowy

frazeologia.

etymologia.

uwagi.

tłumaczenia.

* angielski: (1.1) dong

* czeski: (1.1) dong m.

* rosyjski: (1.1) донг m.

* ukraiński: (1.1) донг m.

* wietnamski: (1.1) đồng

źródła.

== dong (język angielski.) ==

wymowa.

 audioAU|En-au-dong.ogg.

znaczenia.

rzeczownik

 (1.1) monet. dong (waluta Wietnamu)

 (1.2) wulg. penis

wykrzyknik

 (2.1) bam (odgłos dzwonu)

odmiana.

przykłady.

Wiktionary

Powiązane:

 przym. dongowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) symbol.

Wiktionary


donica

1. duże naczynie gliniane lub plastikowe, służące do hodowania roślin ozdobnych; doniczka; wazon;
2. duże, drewniane naczynie do rozczyniania ciasta na chleb; dzieża;
3. gliniana misa do ucierania maku, kremu itp.; makutra


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) duża doniczka, naczynie do hodowania roślin ozdobnych

 (1.2) naczynie służące do wytapiania szkła optycznego

 (1.3) przest. makutra, gliniana misa do ucierania

 (1.4) naczynie drewniane do rozczyniania ciasta na pieczywo

Wiktionary

  • donica – duża doniczka, naczynie do hodowania roślin ozdobnych
  • donica – dzieża, naczynie drewniane do rozczyniania ciasta na pieczywo
  • Donica – wzgórze na Wyżynie Częstochowskiej

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Posadź, proszę, palmę w tej dużej donicy pod oknem.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: dɔ̃ˈɲit͡sa, AS: dõńica

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. doniczka ż.

 przym. doniczkowy, donicowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) wazon, skrzynka na rośliny

 (1.3) makutra, misa

 (1.4) dzieża

Wiktionary


donicowaty

mający kształt podobny do kształtu donicy


SJP.pl


donicowy

związany z donicą


SJP.pl


doniczka

naczynie gliniane lub plastikowe, służące do hodowania roślin ozdobnych; wazonik


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) ogrod. naczynie, przeważnie z terakoty, zazwyczaj z otworem w denku służące do hodowania roślin ozdobnych;

 (1.2) gw-pl|Poznań. mały wazon

Wiktionary

Doniczka – pojemnik, naczynie służące do uprawy roślin. Doniczki wypełniane są substratem uprawowym (ziemią) odpowiednio do wymagań danego gatunku i posiadają otwór odpływowy (pojemniki bez otworów pełnią rolę osłonek). Wykonywane są z różnych materiałów – z plastiku, ceramiki lub metalu.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Zmiana ziemi i doniczki wymaga od rośliny przystosowania się do nowych warunków.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: dɔ̃ˈɲit͡ʃka, AS: dõńička

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. doniczkowiec mzw., doniczkowce lm nm., Donica ż.

:: zgrub. donica ż.

 przym. doniczkowy, donicowy, doniczkowaty, donicowaty

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) gw-pl|Górny Śląsk|blumentop, blumtopa, łotka.

Wiktionary


doniczkarka

1. maszyna produkująca doniczki, zazwyczaj plastikowe;
2. kobieta zajmująca się profesjonalnie doniczkami: ich wyrobem, sprzedażą bądź doradztwem


SJP.pl


doniczkować

środowiskowo: uprawiać rośliny w doniczkach


SJP.pl


doniczkowce

pierścienica z rzędu skąposzczetów, żyjąca w wodzie lub glebie; wazonkowiec


SJP.pl

Wazonkowcowate, wazonkowce, doniczkowce (Enchytraeidae) – rodzina małych i średniej wielkości pierścienic zaliczanych do skąposzczetów. Są szeroko rozprzestrzenione, szczególnie w strefach klimatu umiarkowanego. Znanych jest kilkaset gatunków występujących na lądzie oraz w przybrzeżnej strefie jezior i mórz. W faunie Polski odnotowano 94 gatunki, m.in. wazonkowiec biały (Enchytraeus albidus) i wazonkowiec czerwony (Lumbricillus lineatus).

Wikipedia


doniczkowiec

pierścienica z rzędu skąposzczetów, żyjąca w wodzie lub glebie; wazonkowiec


SJP.pl


doniczkowy

związany z doniczką


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) taki, który rośnie w doniczce

 (1.2) związany z doniczką, dotyczący doniczki

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌdɔ̃ɲit͡ʃˈkɔvɨ, AS: dõńičkovy

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. donica ż., doniczka ż.

 przym. donicowy

Wiktionary


doniec

kozak doński


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna

 (1.1) geogr. hydron. rzeka w Rosji i na Ukrainie, prawy dopływ Donu;

Wiktionary

Doniec (ros. Северский Донец, Siewierskij Doniec; ukr. Сіверський Донець, Siwerśkyj Doneć) – rzeka w Rosji i na Ukrainie, prawy (najdłuższy) dopływ Donu o długości 1053 km i powierzchni dorzecza 98 900 km².

Wikipedia

Powiązane:

 przym. doński, doniecki

Wiktionary


doniecczanin

mieszkaniec Doniecka


SJP.pl


doniecczanka

mieszkanka Doniecka


SJP.pl


donieck

1. miasto na Ukrainie;
2. miasto w Rosji


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna

 (1.1) geogr. miasto na wschodzie Ukrainy;

Wiktionary

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) W Doniecku odbędą się niektóre mecze piłkarskich mistrzostw Europy.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈdɔ̃ɲɛt͡sk, AS: dõńeck

Wiktionary

Powiązane:

 przym. doniecki

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) hist. Józówka (do 1924), hist. Stalino (1924-1961), żart. pejor. Donbabwe

Wiktionary


doniecki

1. Donieck;
2. obwód doniecki - jeden z 24 obwodów Ukrainy


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z Donieckiem, dotyczący Doniecka

 (1.2) związany z Dońcem, dotyczący Dońca

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Zawodowi żołnierze i ochotnicy, którzy przez 240 dni bronili ruin donieckiego lotniska – w ostatnich tygodniach bijąc się praktycznie o każdy skrawek nowego terminalu – w nocy ze środy na czwartek musieli ustąpić. Dla Ukrainy są narodowymi bohaterami.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: dɔ̃ˈɲɛt͡sʲci, AS: dõńecʹḱi

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Donieck m., Doniec m., Don m., Donbas mrz

 przym. doński

Wiktionary


donieść

czasownik przechodni dokonany (ndk. donosić)

 (1.1) dokonany od|donosić.

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Widziała nie widziała? Podpali, doniesie, skrzywdzi nienawistna baba.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈdɔ̃ɲɛ̇ɕt͡ɕ, AS: dõńėść

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. donosicielstwo n., donos m., donosik m., donosiciel m., donosicielka ż., donośność ż., doniesienie n., donaszanie n., donoszenie n.

 czas. donosić ndk./dk., donaszać ndk.

 przym. donosicielski

Wiktionary


doniesienie

1. komunikat, wiadomość przekazywana przez środki masowego przekazu;
2. zawiadomienie władz o przestępstwie lub wykroczeniu; oskarżenie, donos


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|donieść.

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Do sensacji jednak nie doszło: według doniesień zachodnich mediów, pertraktacje do niczego nie doprowadziły.

 (1.1) Przyznał, że do UOP-u wpływa dużo doniesień o nieprawidłowościach w pracy komisji przydzielającej koncesje na import paliw.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌdɔ̃ɲɛ̇ˈɕɛ̇̃ɲɛ, AS: dõńėśė̃ńe

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. donosicielstwo n., donos m., donosik m., donosiciel m., donosicielka ż., donośność ż., donaszanie n., donoszenie n.

 czas. donosić ndk./dk., donaszać ndk., donieść dk.

 przym. donosicielski

Wiktionary


donikąd

tyle co: do żadnego miejsca


SJP.pl

przysłówek miejsca

 (1.1) do żadnego określonego miejsca

Wiktionary

Donikąd (tytuł oryg. Nowhere) – francusko-amerykański dramat filmowy science-fiction w reżyserii Gregga Arakiego z 1997 roku. Do udziału w filmie zaangażowano pokaźną grupę aktorów młodego pokolenia, wśród których znaleźli się między innymi James Duval, Christina Applegate, Heather Graham, Ryan Phillippe i Denise Richards. Jest to trzeci, finałowy projekt z trylogii Arakiego Teenage Apocalypse Trilogy, portretującej współczesną dorastającą młodzież.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Ta strategia donikąd nas nie zaprowadzi, musimy zmienić podstawowe założenia.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: dɔ̃ˈɲikɔ̃nt, AS: dõńikõnt

Wiktionary

Powiązane:

 zaim. znikąd

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) nigdzie

Wiktionary


donimirski

nazwisko


SJP.pl

Donimirski (Donimierski, Brochwicz-Donimierski, Brochwicz odmienny) – polski herb szlachecki, odmiana herbu Brochwicz, używany przez rodzinę osiadłą na Kaszubach.

Wikipedia


donioślej

stopień wyższy od przysłówka: doniośle


SJP.pl


donioślejszy

stopień wyższy od przymiotnika: doniosły; bardziej doniosły


SJP.pl


doniosłość

ważność, istotność, duże znaczenie


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) odprzymiotnikowy od|doniosły.

Wiktionary

Powiązane:

 przym. doniosły

 przysł. doniośle

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) prestiż

Wiktionary


doniosły

mający duże znaczenie


SJP.pl

przymiotnik jakościowy

 (1.1) o dużym znaczeniu

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) To doniosły dzień w naszej historii.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. doniosłość ż.

 przysł. doniośle

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) ważny, znaczący

Wiktionary


doniszczać

1. niszczyć całkowicie;
2. doniszczać się - doprowadzać się do całkowitego wyniszczenia


SJP.pl


doniszczyć

1. zniszczyć całkowicie;
2. doniszczyć się - doprowadzić się do całkowitego wyniszczenia


SJP.pl


donizetti

[czytaj: donicetti] nazwisko włoskie, m.in. Gaetano Donizetti (1797-1848) - kompozytor włoski


SJP.pl


donkichoteria

postawa życiowa, sposób postępowania właściwy donkiszotowi; donkiszotyzm, donkiszoteria


SJP.pl


donkichotowski

Don Kichot; donkiszotowski, donkiszocki


SJP.pl


donkiszocki

donkiszot, Donkiszot, Don Kichot; donkichotowski, donkiszotowski


SJP.pl


donkiszot

1. błędny rycerz, marzyciel, fantasta, utopista;
2. o człowieku rażąco wysokim i chudym


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) książk. człowiek walczący o szlachetne cele, kierujący się wzniosłymi ideami, któremu brakuje poczucia rzeczywistości, realności swoich planów i dlatego sprawia wrażenie komiczne

 (1.2) książk. wyjątkowo wysoki i chudy człowiek

Wiktionary

Donkiszoteria – postawa życiowa charakteryzująca się marzycielstwem, brakiem rozsądku w ocenianiu ludzi i sytuacji, pragnieniem walki o nierealne cele, nierozsądnym entuzjazmem w podejmowaniu nieosiągalnych zadań oraz walce z urojonymi przeciwnikami (walka z wiatrakami). Osoba postępująca zgodnie z zasadami tejże postawy nazywana jest donkiszotem. Działania takiej osoby są z góry skazane na porażkę, wzbudzając jednocześnie uśmiech i politowanie.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Przyszedł do nas do pracy taki donkiszot i przekonuje wszystkich do walki z korupcją.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: dɔ̃ŋʲˈciʃɔt, AS: dõŋʹḱišot

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. donkiszoteria ż., donkiszotyzm m.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) błędny rycerz, fantasta, utopista

Wiktionary


donkiszoteria

postawa życiowa, sposób postępowania właściwy donkiszotowi; donkiszotyzm, donkichoteria


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) książk. postępowanie, zachowanie właściwe donkiszotowi

Wiktionary

Donkiszoteria – postawa życiowa charakteryzująca się marzycielstwem, brakiem rozsądku w ocenianiu ludzi i sytuacji, pragnieniem walki o nierealne cele, nierozsądnym entuzjazmem w podejmowaniu nieosiągalnych zadań oraz walce z urojonymi przeciwnikami (walka z wiatrakami). Osoba postępująca zgodnie z zasadami tejże postawy nazywana jest donkiszotem. Działania takiej osoby są z góry skazane na porażkę, wzbudzając jednocześnie uśmiech i politowanie.

Wikipedia

Powiązane:

 rzecz. donkiszot m., donkiszotyzm m.

 przym. donkiszotowski, donkiszoterski

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) donkiszotyzm

Wiktionary


donkiszotowski

donkiszot, Donkiszot, Don Kichot; donkichotowski, donkiszocki


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) mający wzniosłe, ale nierealistyczne cele

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. donkiszoteria ż.

Wiktionary


donkiszotyzm

postawa życiowa, sposób postępowania właściwy donkiszotowi; donkiszoteria, donkichoteria


SJP.pl


donna

1. tytuł grzecznościowy używany wobec kobiet we Włoszech; pani;
2. żartobliwie: ukochana kobieta, dziewczyna


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) imię|polski|ż.

 (1.2) geogr. miasto w USA w stanie Teksas;

Wiktionary

Miejscowości

  • Norwegia:
    • Dønna – miasto i gmina leżąca w regionie Nordland
  • Stany Zjednoczone:
    • Donna – miasto w stanie Teksas, w hrabstwie Hidalgo

Wikipedia

Powiązane:

 rzecz. Donalduś mos., Donald m., Donalda ż.

Wiktionary


donnersmarck

nazwisko


SJP.pl

Henckel von Donnersmarckowie – górnośląski ród magnatów ziemskich i przemysłowych.

Wikipedia


donor

w półprzewodniku: atom domieszki lub defekt sieci krystalicznej dostarczający elektron do pasma przewodnictwa


SJP.pl

Donor – pojęcie chemiczne oznaczające cząsteczkę, pojedynczy atom lub jon, który dostarcza elektron, proton, grupę funkcyjną lub określony jon innym cząsteczkom w trakcie reakcji chemicznej. Cząsteczki przyjmujące (przeciwne donorowym) nazywane są akceptorami.

Wikipedia


donorowy

związany z donorem


SJP.pl


donos

informacja, zgłoszenie do władz o dokonaniu wykroczenia; denuncjacja


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) poufne zgłoszenie do władz o dokonaniu przez kogoś wykroczenia, przestępstwa albo o złamaniu obowiązujących norm

Wiktionary

Donos, denuncjacja – poufne lub tajne (anonim) pismo oskarżające daną osobę lub instytucję, skierowane do osoby lub instytucji (np. policji) dysponującej sankcjami wobec oskarżanego w nim. Stanowi gatunek literatury stosowanej.

Prócz donosów ściśle poufnych zdarzają się także donosy drukowane w formie artykułu publicystycznego – donosy drukowane chęć wywołania użycia sankcji wobec osoby oskarżanej wzmacniają poprzez wywieranie nacisku na opinię publiczną.

Wikipedia

Powiązane:

 rzecz. donosiciel mos., donosicielka ż., donosicielstwo n., donoszenie n.

:: zdrobn. donosik mrz.

 czas. donieść, donosić ndk.

 przym. donosicielski

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) denuncjacja

Wiktionary


donosić

potocznie:
1. nosząc, zużyć zupełnie;
2. przebyć ciążę prawidłowo


SJP.pl

czasownik przechodni niedokonany (dk. donieść)

 (1.1) przynosić, dostarczać do określonego miejsca

 (1.2) pot. uzupełniać brakujące rzeczy

 (1.3) powiadamiać o czymś

 (1.4) pejor. zawiadamiać o czymś władze, przełożonych

czasownik przechodni dokonany (ndk. brak)

 (2.1) pot. przebyć ciążę do końca

czasownik przechodni dokonany (ndk. donaszać)

 (3.1) pot. zużyć nosząc jakieś ubranie

Wiktionary

Przykłady

 (1.3) Wczoraj doniesiono o brakach w banku krwi.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. noszenie n., donosicielstwo n., donos m., donosik m., donosiciel m., donosicielka ż., donośność ż., doniesienie n., donaszanie n., donoszenie n.

 czas. przenosić, wznosić, donaszać ndk., donieść dk.

 przym. donosicielski, donośny

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) dotaskiwać

 (1.3) informować, komunikować, powiadamiać, zawiadamiać

 (1.4) pot. iść z gębą, kablować, kapować, latać z jęzorem

 (3.1) dodzierać

Wiktionary


donosiciel

osoba, która obserwuje kogoś lub jakieś środowisko i donosi o tym komuś, zwykle w celu uzyskania jakichś korzyści; kapuś, denuncjant, denuncjator, konfident


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) ten, kto donosi

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) W organizacji było ponad dwudziestu donosicieli.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌdɔ̃nɔˈɕit͡ɕɛl, AS: dõnośićel

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. donos m., donosik m., donosicielstwo n., donoszenie n., donaszanie n., doniesienie n.

:: fż. donosicielka ż.

 czas. nosić, znosić, donosić ndk., donaszać ndk., donieść dk.

 przym. donosicielski

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) delator; pot. kapuś, kabel, kret, gumowe ucho

Wiktionary


donosicielka

donosiciel


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) kobieta, która na kogoś donosi

Wiktionary

Patrz:

donosiciel

Powiązane:

 rzecz. doniesienie n., donos mrz., donosik m., donoszenie n., donaszanie n., donosicielstwo n.

:: fm. donosiciel

 czas. donosić ndk., donaszać ndk., donieść dk.

 przym. donosicielski

Wiktionary


donosicielski

dotyczący donosiciela lub donosicielstwa; szpiegowski, szpiclowski, kapusiowaty


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z donosicielem, donoszeniem, dotyczący donosiciela lub donoszenia

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. donosicielstwo n., donosiciel mos., donosicielka ż., donos mrz., donoszenie n., doniesienie n.

 czas. donosić ndk., donieść dk.

Wiktionary


donosicielstwo

to, czym zajmuje się donosiciel, składanie donosów; kapownictwo, kapusiostwo, szpiegostwo, szpiclostwo


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) potajemne donoszenie do władz lub przełożonych

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Do kontrowersyjnych metod zarządzania miało należeć podsłuchiwanie rozmów pracowników z aparatów służbowych i promowanie donosicielstwa.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. donos mrz., doniesienie n., donosiciel m., donosicielka ż., donoszenie n.

 czas. donieść dk., donosić ndk.

 przym. donosicielski

Wiktionary


donosik

zdrobnienie od: donos


SJP.pl


donośniej

stopień wyższy od przysłówka: donośnie


SJP.pl


donośniejszy

stopień wyższy od przymiotnika: donośny


SJP.pl


donośnik

część konstrukcyjna broni palnej


SJP.pl

Wikipedia


donośność

donośny


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) cecha tego, co jest donośne

Wiktionary

Wikipedia

Patrz:

donośny

Powiązane:

 przym. donośny

 przysł. donośnie

 rzecz. doniesienie n., donoszenie n.

 czas. donieść, donosić

Wiktionary


donośny

taki, że słychać go daleko; głośny, dźwięczny, gromki


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) o głosie: taki, który jest głośny, niesie się daleko

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Mój dziadek ma donośny głos, i czasem, gdy mówi, wydaje się, że krzyczy.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: dɔ̃ˈnɔɕnɨ, AS: dõnośny

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. donośność ż.

 czas. znosić, nosić ndk., donosić ndk.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) tubalny, głośny

Wiktionary


donosowy

donos


SJP.pl

Patrz:

donos

donoszenie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|donosić.

Wiktionary

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ˌdɔ̃nɔˈʃɛ̃ɲɛ, AS: dõnošńe

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. donosicielstwo n., donos m., donosik m., donosiciel m., donosicielka ż., donośność ż., doniesienie n., donaszanie n.

 czas. donosić ndk./dk., donaszać ndk., donieść dk.

 przym. donosicielski

Wiktionary


doński

przymiotnik od: Don


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) od Don

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈdɔ̃j̃sʲci, AS: dõĩ ̯sʹḱi

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Doniec mrz., Don

 przym. doniecki

Wiktionary


donucać

dokańczać nucenie czegoś


SJP.pl


donucić

dokończyć nucenie czegoś


SJP.pl


donudzić

potocznie:
1. znudzić kogoś dodatkowo;
2. nudząc się, dotrwać do końca;
3. donudzić się - znudzić się dodatkowo


SJP.pl


donut

[czytaj: donat] pączek w kształcie krążka z dziurką w środku; oponka, donat


SJP.pl

Doughnut, donut – rodzaj wysmażanego na głębokim oleju wyrobu cukierniczego w kształcie zbliżonym do torusa („oponki”). Często z polewą, np. czekoladową lub lukrową. Popularny w wielu krajach jako słodka przekąska lub deser. Od polskiego pączka odróżnia go kształt i brak nadzienia.

Wikipedia


donżon

baszta obronna wewnątrz zamku; stołp


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) archit. wieża lub baszta będąca częścią zamku, przeznaczona do obrony i zamieszkania;

Wiktionary

Donżon (fr. donjon, ang. keep, niem. Donjon) – wieża łącząca w sobie główne funkcje mieszkalne i obronne, przez co zamieszkiwana była w czasie pokoju. Często mylona z wieżą ostatecznej obrony typu stołp (bergfried), która służyła jedynie funkcji militarnej.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Jednym z najbardziej znanych donżonów jest wieża Joanny d'Arc w Rouen.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈdɔ̃n͇ʒɔ̃n, AS: dõṇžõn

Wiktionary


donżuan

uwodziciel, kobieciarz, lowelas


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) pejor. bałamut, uwodziciel

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Donżuany jedne, przez całą noc pod oknami po pijaku wyśpiewywali.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. donżuaństwo n., donżuaneria ż., donżuanizm m.

 przym. donżuański, donżuanowski

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) lowelas, podrywacz, bałamut, casanova, wszetecznik, kochaś, Romeo, zalotnik, kobieciarz

Wiktionary


donżuaneria

sposób bycia charakterystyczny dla donżuana


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) bałamucenie kobiet, postępowanie donżuana

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Wielu białogłowom wcale nie przeszkadzała jego donżuaneria, jego bałamutne intrygi i podchody.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. donżuan m., donżuaństwo n., donżuanizm m.

 przym. donżuański, donżuanowski

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) donżuaństwo, donżuanizm, bałamucenie

Wiktionary


donżuanizm

sposób bycia, zachowanie się właściwe donżuanowi


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) rzad. bałamucenie kobiet, postępowanie donżuana

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Honorata, jego wierna żona, była już zmęczona tym jego nieskutecznym donżuanizmem względem koleżanek z pracy.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. donżuan m., donżuaństwo n., donżuaneria ż.

 przym. donżuański, donżuanowski

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) donżuaństwo, donżuaneria, bałamucenie

Wiktionary


donżuanowski

przymiotnik relacyjny

 (1.1) odnoszący się do donżuana, związany z donżuanem

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Iście donżuanowskie wybryki pana Leopolda doprowadzały do szewskiej pasji jego małżonkę.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. donżuan m., donżuaństwo n., donżuaneria ż., donżuanizm m.

 przym. donżuański

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) donżuański

Wiktionary


donżuański

związany z donżuanem


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) odnoszący się do donżuana, związany z donżuanem

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Donżuańskie wybryki pana Hipolita doprowadzały do szewskiej pasji jego małżonkę.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. donżuan m., donżuaństwo n., donżuaneria ż., donżuanizm m.

 przym. donżuanowski

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) donżuanowski

Wiktionary


donżuaństwo

sposób bycia, zachowanie się właściwe donżuanowi, kobieciarzowi; donżuanizm


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) przest. bałamucenie kobiet, postępowanie donżuana

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Wielu kobietom wcale nie przeszkadzało jego donżuaństwo, jego bałamutne intrygi i podchody.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. donżuan m., donżuaneria ż., donżuanizm m.

 przym. donżuański, donżuanowski

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) donżuaneria, donżuanizm, bałamucenie

Wiktionary


doocznie

dooczny


SJP.pl

Patrz:

dooczny

dooczny

1. wprowadzany przez oko;
2. zwrócony do oka


SJP.pl


doodbytniczy

taki, który należy zaaplikować do odbytu


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) taki, który stosuje się wkładając do odbytu

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. odbyt m., odbytnica ż.

 przym. odbytniczy, przezodbytniczy

 przysł. odbytniczo, doodbytniczo, przezodbytniczo

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) rektalny

Wiktionary


dookolny

znajdujący się dookoła, otaczający ze wszystkich stron; dookólny


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) obejmujący przestrzeń wokoło, dotyczący przestrzeni dookoła

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Muzeum zamieściło zdjęcia dookólne szeregu obiektów.

Wiktionary

Powiązane:

 przysł. dookoła

 przyim. dookoła

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) war. dookolny

Wiktionary


dookolutka

zdrobnienie od: dokoła


SJP.pl


dookoła

ze wszystkich stron punktu położonego w środku; naokoło; dokoła; naokół


SJP.pl

przyimek

 (1.1) ze wszystkich stron

 (1.2) przen. służy do określenia głównego tematu rozmowy, myśli itp.

przysłówek

 (2.1) ze wszystkich stron punktu położonego w środku

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Dookoła rycerza pojawili się zbrojni chłopi.

 (1.2) Wszystkie jej myśli krążyły dookoła poznanego wczoraj mężczyzny.

 (2.1) Pokręcili się dookoła, ale nas nie znaleźli.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌdɔːˈkɔwa, AS: dokou̯a

Wiktionary

Powiązane:

 przym. dookolny, dookólny

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1, 2.1) naokoło, dokoła, naokół, wokoło, wokół

Wiktionary


doolittle

Osoby o nazwisku Doolittle:

  • Doolittle James – pilot i generał lotnictwa Stanów Zjednoczonych
  • Hilda Doolittle – amerykańska poetka
  • Eliza Doolittle – piosenkarka
    • jej płyta Eliza Doolittle (album)
  • Eliza Doolittle - postać z Pigmalion. Romans w pięciu aktach, My Fair Lady, My Fair Lady (film 1964)

Wikipedia


door-to-door

[czytaj: dor-tu-dor]
1. metoda realizacji naprawy sprzętu itp., polegająca na odebraniu go od właściciela, usunięciu usterki i odesłaniu go do niego na koszt serwisu;
2. metoda prowadzenia kampanii wyborczej lub reklamowej polegająca na bezpośrednim odwiedzaniu wyborców lub klientów


SJP.pl


doorać

zakończyć proces orania


SJP.pl


doors

[czytaj: dors] potocznie: członek zespołu The Doors


SJP.pl

The Doors – amerykańska grupa rockowa powstała w lipcu 1965, rozwiązana w 1972 roku.

Wikipedia


doorsi

[czytaj: dors] potocznie: członek zespołu The Doors


SJP.pl


doorywać

1. dokańczać oranie;
2. orać dodatkowo;
3. doorywać się - orząc, docierać do jakiegoś punku


SJP.pl


dop

rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy

 (1.1) środ. eduk. ocena dopuszczająca (w polskim systemie edukacji od roku 1999)

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Na świadectwie mam same dopy.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: dɔp, AS: dop

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) dopka, dwója

Wiktionary


dopadać

np. o deszczu: napadać więcej


SJP.pl


dopadywać

o śniegu, deszczu: spadać w większej ilości


SJP.pl


dopajać

1. dawać coś dodatkowo do wypicia;
2. dokańczać pojenie, poić do końca


SJP.pl


dopalacz

1. urządzenie w układzie wydechowym silnika samochodowego ograniczające szkodliwe składniki w spalinach;
2. urządzenie do zwiększania siły ciągu silnika turboodrzutowego przez spalanie dodatkowego paliwa;
3. potocznie: substancja psychoaktywna o działaniu pobudzającym


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) techn. lotn. w silniku turboodrzutowym: urządzenie stosowane do spalania dodatkowego paliwa za turbiną w celu zwiększenia siły ciągu silnika;

 (1.2) techn. mot. urządzenie w układzie wydechowym silnika samochodowego umożliwiające utlenianie palnych składników spalin i zmniejszające ich toksyczność;

 (1.3) pot. substancja psychoaktywna o działaniu stymulującym

Wiktionary

  • dopalacz – urządzenie stosowane w samolotach odrzutowych w celu zwiększania ciągu silnika turboodrzutowego poprzez spalanie dodatkowego paliwa za turbiną.
  • dopalacz – urządzenie w samochodach umożliwiające utlenianie (dopalanie) palnych składników spalin, zmniejszające toksyczność spalin.
  • dopalacze – popularna nazwa niektórych substancji odurzających, często zawierających benzylopiperazynę (BZP).

Wikipedia

Przykłady

 (1.3) W piątek od rana kontrolerzy skarbowi sprawdzają sklepy z dopalaczami.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: dɔˈpalat͡ʃ, AS: dopalač

Wiktionary

Powiązane:

 czas. palić, dopalać ndk., dopalić dk.

 rzecz. dopalenie n., dopalanie n.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.3) narkotyk

Wiktionary


dopalaczowy

dopalacz


SJP.pl

Patrz:

dopalacz

dopalenie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|dopalić.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌdɔpaˈlɛ̃ɲɛ, AS: dopalńe

Wiktionary

Powiązane:

 czas. dopalić, palić

 rzecz. dopalacz mrz.

Wiktionary


dopalić

1. spalić do końca;
2. zakończyć proces wymagający palenia; wypalić; upalić;
3. upalić dodatkową ilość np. kawy


SJP.pl

czasownik przechodni dokonany (ndk. dopalać)

 (1.1) dokonany od|dopalać.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: dɔˈpalʲit͡ɕ, AS: dopalʹić

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. dopalenie n., dopalanie n., dopalacz mrz.

 czas. palić, dopalać ndk.

 przym. palny

Wiktionary


dopamina

neuroprzekaźnik syntetyzowany i uwalniany przez neurony ośrodkowego układu nerwowego, odpowiedzialny m.in. za koordynację ruchową, napęd i procesy emocjonalne


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) fizj. neurohormon, ważny neuroprzekaźnik syntezowany i uwalniany przez dopaminergiczne neurony ośrodkowego układu nerwowego;

Wiktionary

Dopamina (łac. dopaminum) – organiczny związek chemiczny z grupy katecholamin. Ważny neuroprzekaźnik syntezowany i uwalniany przez dopaminergiczne neurony ośrodkowego układu nerwowego.

Dopamina działa przez swoiste receptory (pięć opisanych podtypów) zlokalizowane w błonach presynaptycznej i postsynaptycznej. Odgrywa odmienną rolę w zależności od miejsca swego działania:

  • w układzie pozapiramidowym jest odpowiedzialna za napęd ruchowy, koordynację oraz napięcie mięśni – w chorobie Parkinsona występuje niedobór dopaminy
  • w układzie rąbkowym (limbicznym) jest odpowiedzialna za procesy emocjonalne, wyższe czynności psychiczne oraz w znacznie mniejszym stopniu procesy ruchowe
  • w podwzgórzu jest związana głównie z regulacją wydzielania hormonów, zwłaszcza prolaktyny (stąd inną nazwą dopaminy jest prolaktostatyna (ang. prolactin inhibitory hormone)) i gonadotropin.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Hipoteza, że osoby ze schizofrenią mają nadmiar dopaminy w mózgu pojawiła się już w latach 50. XX wieku.

Wiktionary

Powiązane:

 przym. dopaminowy, dopaminergiczny

Wiktionary

Synonimy:

antonimy.

hiperonimy.

 (1.1) hormon, neurohormon, neuroprzekaźnik

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

 przym. dopaminowy, dopaminergiczny

frazeologia.

etymologia.

uwagi.

 nie mylić z: dopomina (3.os. lp. ter. od dopominać)

tłumaczenia.

* angielski: (1.1) dopamine

* arabski: (1.1) دوبامين m.

* azerski: (1.1) dopamin

* baskijski: (1.1) dopamina

* bengalski: (1.1) ডোপামিন (ḍōpāmina)

* białoruski: (1.1) дафамін m.

* chiński standardowy: (1.1) 多巴胺 (duōbā'àn)

* esperanto: (1.1) dopamino

* estoński: (1.1) dopamiin

* fiński: (1.1) dopamiini

* francuski: (1.1) dopamine ż.

* galicyjski: (1.1) dopamina ż.

* hiszpański: (1.1) dopamina ż.

* japoński: (1.1) ドーパミン (dōpamin)

* kataloński: (1.1) dopamina ż.

* koreański: (1.1) 도파민 (top’amin)

* litewski: (1.1) dopaminas

* łotewski: (1.1) dofamīns m.

* malajalam: (1.1) ഡോപാമിൻ (ḍōpāmina)

* niemiecki: (1.1) Dopamin

* nowogrecki: (1.1) ντοπαμίνη (ntopamínī)

* orija: (1.1) ଡୋପାମିନ୍ (ḍōpāmin)

* ormiański: (1.1) դոֆամին (do'famin)

* pendżabski: (1.1) ਡੋਪਾਮਾਇਨ (ḍōpāmāina)

* perski: (1.1) دوپامین

* portugalski: (1.1) dopamina ż.

* rosyjski: (1.1) дофамин m.

* rumuński: (1.1) dopamină ż.

* słowacki: (1.1) dopamín m.

* słoweński: (1.1) dopamin m.

* tajski: (1.1) โดพามีน (doh.paa.meen)

* ukraiński: (1.1) дофамін m.

* węgierski: (1.1) dopamin

* włoski: (1.1) dopammina ż.

źródła.

== dopamina (język baskijski.) ==

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik

 (1.1) biochem. dopamina

odmiana.

przykłady.

składnia.

kolokacje.

synonimy.

Wiktionary


dopaminowy

dopamina


SJP.pl

Patrz:

dopamina

dopaść

skończyć paść, karmić


SJP.pl

czasownik

 (1.1) przemieszczając się szybko za pomocą nóg, gwałtownie zbliżyć się do jakiejś osoby lub jakiegoś obiektu (np. mety, bramy)

 (1.2) po pościgu lub poszukiwaniach złapać lub znaleźć jakąś osobę, zwierzę albo rzecz

 (1.3) stać się czyimś przykrym i niepożądanym udziałem

Wiktionary


dopasować

czasownik przechodni dokonany (ndk. dopasowywać)

 (1.1) wybrać trafnie, coś co idealnie pasuje

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Jednakże filtr o charakterystyce dokładnie dopasowanej do impulsu prostokątnego jest również trudny w praktycznej realizacji.

 (1.1) (…) kruszejące powoli ściany z dopasowanych do siebie niewielkich bloków kamiennych.

Wiktionary

Powiązane:

 czas. dopasowywać ndk.

 rzecz. dopasowywanie n.

Wiktionary


dopasowanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|dopasować.

Wiktionary

Dopasowanie energetyczne obciążenia do źródła jest to zapewnienie warunków pozwalających na przekazanie maksymalnej mocy ze źródła do obciążenia.

W obwodach prądu stałego warunek ten to równość rezystancji obciążenia z rezystancją wewnętrzną źródła:

R_{ob}=R_{zr}.

Wikipedia

Powiązane:

 czas. dopasowywać

 rzecz. dopasowywanie n.

Wiktionary


dopasowany

o ubraniu: przylegający do ciała, dobrze się na kimś układający


SJP.pl


dopasowywać

czasownik przechodni niedokonany (dk. dopasować)

 (1.1) zestawiać różne elementy tak, by pasowały do siebie

 (1.2) dobierać do siebie części, aby stanowiły właściwą całość

 (1.3) układać coś na czymś, aby dobrze przylegało

czasownik zwrotny niedokonany dopasowywać się (dk. dopasować się)

 (2.1) nastrajać się do kogoś lub czegoś

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. dopasowanie n., dopasowywanie n.

 czas. dopasować dk.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) dobierać, dostosowywać, komponować, łączyć, zestawiać

 (1.2) dobierać, łączyć, przypasowywać, zestawiać

 (1.3) układać

 (2.1) adaptować się, dostosowywać się, dostrajać się, przystosowywać się, wpasowywać się

Wiktionary


dopasowywanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) przystosowanie, adaptacja

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. dopasowanie n.

 czas. dopasować, dopasowywać

Wiktionary


dopatrzeć

dopatrzeć się - znaleźć coś w kimś lub w czymś, doszukać się czegoś; doszukać się, spostrzec, dopatrzyć się


SJP.pl


dopatrzyć

1. zatroszczyć się o kogoś lub o coś, roztoczyć nad kimś lub nad czymś opiekę; dopilnować, zaopiekować się;
2. dopatrzyć się - znaleźć coś w kimś lub w czymś, doszukać się czegoś; doszukać się, spostrzec, dopatrzeć się


SJP.pl


dopał

potocznie:
1. przyrząd zwiększający moc nadajnika radiowego;
2. dodatkowe oświetlenie czegoś lampą błyskową


SJP.pl


dopelmitel

czcionka o wysokości 11 punktów


SJP.pl


doper

potocznie: osoba stosująca środki dopingujące


SJP.pl


dopełniać

czasownik przechodni niedokonany (dk. dopełnić)

 (1.1) uzupełniać do całości

 (1.2) czynić powinności, by coś zakończyć

czasownik zwrotny niedokonany dopełniać się (dk. dopełnić się)

 (2.1) uzupełniać się nawzajem, tworząc odpowiednią całość

 (2.2) stawać się realnym

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. dopełniacz mrz., dopełnianie n., dopełnienie n.

 czas. wypełniać, dopełnić dk.

 przym. pełny

 przysł. do pełna

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) uzupełniać, wypełniać

 (1.2) czynić, realizować, spełniać, wykonywać

 (2.1) uzupełniać się

 (2.2) dziać się, realizować się, spełniać się, urzeczywistniać się, wydarzać się, ziszczać się, wchodzić w życie

Wiktionary


dopełniacz

1. w językoznawstwie: drugi przypadek w polskiej deklinacji, odpowiadający na pytania: kogo? czego?, który w zdaniu może pełnić funkcje przydawki, dopełnienia, okolicznika czasu oraz orzecznika; genetivus, genetiwus, genetyw;
2. w językoznawstwie: forma wyrazowa tego przypadka; genetivus, genetiwus, genetyw;
3. w biologii: substancja białkowa, która jest obecna w surowicy krwi i przyczynia się do rozpuszczania bakterii i wirusów;
4. w chemii: składnik preparatu owadobójczego lub grzybobójczego, który dodaje się do trucizny w celu rozcieńczenia i zwiększenia jej objętości;
5. surowiec pomocniczy (np. azbest, kaolin), który używany jest przy produkcji papieru w celu nadania mu połysku i koloru


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) gram. drugi przypadek deklinacji, odpowiada na pytania: kogo? czego?;

Wiktionary

  • dopełniacz (biologia)
  • dopełniacz (przypadek)

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Jak brzmi ten wyraz w dopełniaczu?

Wiktionary

Wymowa:

IPA: dɔˈpɛwʲɲat͡ʃ, AS: dopeu̯ʹńač

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. dopełnianie n., dopełnienie n., dopełnianka ż., dopełniciel m.

 czas. dopełniać ndk., dopełnić dk.

 przym. dopełniaczowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) genitiwus

Wiktionary


dopełniaczowy

dopełniacz


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) gram. związany z dopełniaczem, dotyczący dopełniacza

Wiktionary

Patrz:

dopełniacz

Powiązane:

 rzecz. dopełniacz mrz.

Wiktionary


dopełniająco

dopełniający


SJP.pl

Patrz:

dopełniający

dopełnianie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|dopełniać.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌdɔpɛwʲˈɲä̃ɲɛ, AS: dopeu̯ʹńä̃ńe

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. dopełnienie n., dopełniacz m., dopełnianka ż., dopełniciel m.

 czas. dopełniać ndk., dopełnić dk.

Wiktionary


dopełnić

czasownik przechodni dokonany (ndk. dopełniać)

 (1.1) dokonany od|dopełniać.

czasownik zwrotny dokonany dopełnić się (ndk. dopełniać się)

 (2.1) dokonany od|dopełniać się.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. dopełniacz mrz., dopełnianie n., dopełnienie n.

 czas. dopełniać ndk.

 przysł. do pełna, pełno

Wiktionary


dopełnienie

1. to, czym się coś dopełnia, kompletuje; dodatek, uzupełnienie;
2. w gramatyce: część zdania określająca przedmiot, na który się kieruje czynność wyrażana przez orzeczenie;
3. w matematyce: dopełnieni kąta (ostrego) - kąt będący różnicą między kątem danym a kątem prostym


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|dopełnić.

 (1.2) część dopełniająca całość

 (1.3) gram. część zdania oznaczająca przedmiot wykonywanej czynności;

 (1.4) mat. zbiór elementów nie należących do danego zbioru;

Wiktionary

  • dopełnienie – pojęcie matematyczne
  • dopełnienie – część zdania
  • Dopełnienie – teoria złożoności

Wikipedia

Przykłady

 (1.3) W zdaniu „Chłopiec czyta książkę”, wyraz „książkę” występuje w funkcji dopełnienia.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌdɔpɛwʲˈɲɛ̇̃ɲɛ, AS: dopeu̯ʹńė̃ńe

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. dopełnianie n., dopełniacz m., dopełnianka ż., dopełniciel m.

 czas. dopełniać ndk., dopełnić dk.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.2) uzupełnienie

Wiktionary


dopełnieniowy

związany z dopełnieniem


SJP.pl


dopełzać

1. pełzając, czołgając się, docierać do określonego miejsca; doczołgiwać się;
2. o roślinach: pełzając, pnąc się, osiągać jakieś miejsce


SJP.pl


dopełznąć

1. pełzając, czołgając się, dotrzeć do określonego miejsca; doczołgać się;
2. o roślinach: pełzając, pnąc się, osiągnąć jakieś miejsce


SJP.pl


dopełznięty

taki, który gdzieś dopełzł; dopełzły, dopełźnięty


SJP.pl


dopełzły

1. pełzając, czołgając się, dotrzeć do określonego miejsca; doczołgać się;
2. o roślinach: pełzając, pnąc się, osiągnąć jakieś miejsce


SJP.pl


dopiąć

1. zapiąć do końca
2. dołączyć coś do czegoś
3. potocznie: osiągnąć coś, zrealizować coś


SJP.pl

czasownik przechodni dokonany (ndk. dopinać)

 (1.1) dokonany od|dopinać.

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Władza sądziła, że zwierając szeregi, zastraszając i kompromitując przeciwników, dopnie swego.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈdɔpʲjɔ̇̃ɲt͡ɕ, AS: dopʹi ̯o̊̃ńć

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. dopięcie n.

 czas. zapinać

Wiktionary


dopiastowywać

dawniej: sprawować jakąś funkcję do określonego terminu


SJP.pl


dopić

wypić do końca


SJP.pl

czasownik przechodni dokonany

 (1.1) dokończyć picie czegoś, co już było wcześniej pite

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Spieszył się na pociąg, więc dopił szybko kawę i wyszedł z kawiarni.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈdɔpʲit͡ɕ, AS: dopʹić

Wiktionary

Powiązane:

 czas. pić

 przym. niedopity

 rzecz. picie n., pijus mos.

Wiktionary


dopiec

1. skończyć piec coś
2. upiec dodatkową ilość czegoś
3. przypiec, przygrzać mocno; dogrzać
4. dokuczyć komuś
5. dopiec się - skończyć się piec


SJP.pl


dopięcie

1. zapiąć do końca
2. dołączyć coś do czegoś
3. potocznie: osiągnąć coś, zrealizować coś


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) spowodowanie zapięcia czegoś rozpiętego

 (1.2) przen. osiągnięcie czegoś

Wiktionary

Przykłady

 (1.2) To jego ostatnia szansa na dopięcie swego najbardziej ambitnego celu kadencji.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: dɔˈpʲjɛ̇̃ɲt͡ɕɛ, AS: dopʹi ̯ė̃ńće

Wiktionary

Powiązane:

 czas. dopiąć, zapinać

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) zapięcie

Wiktionary


dopiekać

1. kończyć piec coś
2. piec dodatkową ilość czegoś
3. przypiekać, przygrzewać mocno; dogrzewać
4. dokuczać komuś
5. dopiekać się - kończyć się piec


SJP.pl


dopieprzanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|dopieprzać.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. niedopieprzanie n.

 czas. dopieprzać ndk.

Wiktionary


dopieprzyć

1. doprawić potrawę pieprzem, dosypać pieprzu;
2. wulgarnie: brutalnie kogoś pobić; dogadać komuś, dociąć; dopierdolić


SJP.pl


dopieralski

nazwisko


SJP.pl


dopierała

nazwisko


SJP.pl


dopierdalać

wulgaryzm o bardzo wielu znaczeniach, m.in.:
1. dokładać, dorzucać, dodawać;
2. dopierdalać się - doszukiwać się w kimś albo czymś czegoś złego, doczepiać się, przyczepiać się


SJP.pl

czasownik przechodni

 (1.1) wulg. dodawać w nadmiarze

 (1.2) wulg. bić

 (1.3) wulg. gadać głupoty

czasownik zwrotny

 (2.1) wulg. czepiać się, nagabywać, dręczyć o coś, robić komuś uwagi

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Wykładowca dopierdolił nam jeszcze pięć zadań.

 (1.2) Dopierdolili mi w parku.

 (1.3) Ale żeś teraz dopierdolił!

 (2.1) Policjant dopierdolił mu się do uszkodzonego lusterka. Policjant dopierdolił się do niego o uszkodzone lusterko.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌdɔpʲjɛrˈdalat͡ɕ, AS: dopʹi ̯erdalać

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. dopierdalanie n., dopierdolenie n.

 czas. zapierdalać, pierdolić, dopierdolić dk.

Wiktionary

Synonimy:

dopieprzać, dowalać, dochrzaniać, dokurwiać, dojebać

Wiktionary


dopierdalanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) wulg. odczasownikowy od|dopierdalać.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌdɔpʲjɛrdaˈlãɲɛ, AS: dopʹi ̯erdalãńe

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. dopierdolenie n.

 czas. zapierdalać, pierdolić, dopierdalać ndk., dopierdolić dk.

Wiktionary


dopierdolić

wulgarnie: brutalnie kogoś pobić; dogadać komuś, dociąć; dopieprzyć


SJP.pl


dopierniczyć

dopierniczyć się - pospolicie:
a) mieć o coś pretensje;
b) narzucić swoje towarzystwo


SJP.pl


dopiero

1. tylko, zaledwie (dopiero co - przed chwilą)
2. wykrzyknik wzmacniający (a to dopiero!)


SJP.pl

partykuła

 (1.1) zaznaczenie, że coś jest małe lub niewystarczające

 (1.2) przy określeniu czasu: o czymś, co ma wydarzyć się późno, później niż oczekiwano

 (1.3) postawienie warunku

 (1.4) dopiero co → przed chwilą, bardzo niedawno

wykrzyknik

 (2.1) podkreślenie szczególności

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Nie możesz prowadzić samochodu, masz dopiero 17 lat.

 (1.2) Nie dostałem jeszcze przesyłki, ma przyjść dopiero jutro.

 (1.3) Przed zakupem słuchawek muszę przesłuchać na nich kilka moich ulubionych płyt – dopiero wtedy mogę ocenić, czy są dobre.

 (1.4) Daj spokój ojcu, nie widzisz, że dopiero co wrócił z roboty i jest zmęczony!

 (2.1) Patrz na te grubasy. To ci dopiero para żarłoków!

Wiktionary

Wymowa:

IPA: dɔˈpʲjɛrɔ, AS: dopʹi ̯ero

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) tylko, jedynie

 (2.1) ależ

Wiktionary


dopieroż

partykuła

 (1.1) przest. a wówczas, a potem

 (1.2) przest. no to, a więc

 (1.3) przest. cóż dopiero, tym bardziej

 (1.4) przest. …wzmacniająca: w funkcji wykrzyknika, wyraz zdumienia, zaskoczenia itp.

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Dopieroż wieczorem, kiedy wróciliśmy do schroniska, zjedliśmy obiad.

 (1.2) I to ładne i to jeszcze ładniejsze, nie wiadomo co kupić i nie wiadomo co wybrać. Dopieroż narady między sobą, pytania…

 (1.3) Zamilkłem. Trudno mówić, a dopieroż mruczyć. • Więc milczę.

 (1.4) Dopieroż się zrobił hałas i tumult przy drzwiach, tamci gniotą, ci pchają, owi krzyczą i grożą (…)

Wiktionary

Synonimy:

 (1.4) ależ

Wiktionary


dopieszczać

czasownik

 (1.1) drobnymi poprawkami czynić coś dobrego jeszcze lepszym

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. pieszczoch mos.

Wiktionary


dopieszczanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|dopieszczać.

Wiktionary


dopiewiec

wieś w Polsce


SJP.pl

Dopiewiec – wieś w Polsce położona w województwie wielkopolskim, w powiecie poznańskim, w gminie Dopiewo. Wieś jest siedzibą sołectwa Dopiewiec.

Wieś szlachecka Dupiewiec (Dupiewicze) położona była w 1580 roku w powiecie poznańskim województwa poznańskiego. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa poznańskiego.

W pobliżu miejscowości znajduje się Miejsce Obsługi Podróżnych (MOP Dopiewiec) dla jadących Autostradą A2 w kierunku Świecka.

Wikipedia


dopiewo

wieś w Polsce


SJP.pl

Dopiewo – wieś w Polsce położona w województwie wielkopolskim, w powiecie poznańskim, siedziba gminy Dopiewo.

Wieś szlachecka Dopiewo położona była w 1580 roku w powiecie poznańskim województwa poznańskiego. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa poznańskiego.

Wikipedia


dopiewski

przymiotnik od: Dopiewo


SJP.pl


dopilnować

przypilnować;
1. pilnując, upewnić się, że ktoś wykona swoje obowiązki;
2. pilnując, zadbać o wykonanie, stan czegoś


SJP.pl

czasownik przechodni dokonany (ndk. dopilnowywać)

 (1.1) dokonany od|dopilnowywać.

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Proszę dopilnuj, aby ten list został dziś wysłany.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌdɔpʲilˈnɔvat͡ɕ, AS: dopʹilnovać

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. dopilnowanie n.

Wiktionary


dopilnowanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|dopilnować.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌdɔpʲilnɔˈvãɲɛ, AS: dopʹilnovãńe

Wiktionary

Powiązane:

 czas. dopilnować

Wiktionary


dopilnowywać

przypilnowywać, pilnować;
1. pilnując, upewniać się, że ktoś wykonuje swoje obowiązki;
2. pilnując, dbać o wykonanie, stan czegoś


SJP.pl


dopinać

1. zapinać do końca
2. dołączać coś do czegoś
3. potocznie: osiągać coś, realizować coś
4. potocznie: dokonywać końcowego sprawdzenia, wprowadzać ostatnie poprawki


SJP.pl


doping

1. zachęcanie kogoś do walki przez okrzyki, śpiewy itp.;
2. zwiększanie swoich możliwości fizycznych przez stosowanie substancji nielegalnych lub dozwolonych, ale w zbyt dużej ilości; środek służący do takich celów


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) sport. zachęcanie kogoś do walki przez okrzyki, śpiewy itp.

 (1.2) sport. zwiększanie swoich możliwości fizycznych przez stosowanie substancji nielegalnych lub dozwolonych, ale w zbyt dużej ilości

 (1.3) pot. środek farmakologiczny przyjmowany w celu zwiększenia wydolności organizmu

Wiktionary

  • doping wydolnościowy – sztuczne podnoszenie wydolności zawodników
  • doping sportowy – aplauz, zachęcanie zawodników

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Doping kibiców był dla niemieckich piłkarzy zbyt słabą podnietą wobec przewagi drużyny z Mediolanu.

 (1.2) Ten kolarz został zawieszony na okres sześciu miesięcy za doping wydolnościowy.

 (1.3) Inwestowanie w chemiczny doping mózgu nie jest pozbawione ryzyka - i na dłuższą metę się nie opłaca.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈdɔpʲĩŋk, AS: dopʹĩŋk

Wiktionary

Powiązane:

 czas. dopingować ndk.

 przym. dopingowy, antydopingowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) podnieta, zachęta

Wiktionary


dopingować

czasownik przechodni niedokonany (dk. brak)

 (1.1) zachęcać do podejmowania większego wysiłku

czasownik zwrotny niedokonany dopingować się (dk. brak)

 (2.1) wzbudzać w sobie samym chęć do podejmowania większego wysiłku

 (2.2) zachęcać siebie nawzajem do podejmowania większego wysiłku

 (2.3) pot. zażywać środki dopingujące

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Proszę zauważyć, jak pięknie Anglicy dopingują swoją reprezentację.

 (2.1) Cykliczność zawodów sprawia, że dzieci i młodzież w naturalny sposób same dopingują się do podnoszenia sobie poprzeczki.

 (2.2) Stanowimy w tym sezonie szczególnie dobry kolektyw, nawzajem się dopingujemy do lepszej pracy.

 (2.3) Jednak z uwagi na to, że zażyty przez nią specyfik nie wskazywał na dopingowanie się na Justynę nałożono mniejszą roczną dyskwalifikację.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. doping m.

 przym. dopingowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) mobilizować, motywować

 (2.1) mobilizować się, motywować się

Wiktionary


dopingowicz

potocznie: sportowiec przyjmujący środki dopingujące


SJP.pl


dopingowiczka

potocznie: sportsmenka przyjmująca środki dopingujące


SJP.pl


dopingowy

związany z dopingiem


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) sport. związany z dopingem, farmakologicznym wspomaganiem sprawności

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. doping mrz.

 czas. dopingować

Wiktionary


dopinka

sztuczne lub prawdziwe włosy przypinane w celu uzupełnienia lub przyozdobienia fryzury; treska, tresa


SJP.pl


dopis

krótka dodatkowa notatka lub uwaga; adnotacja, dopisek


SJP.pl


dopisać

czasownik przechodni dokonany (ndk. dopisywać)

 (1.1) dokonany od|dopisywać.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: dɔˈpʲisat͡ɕ, AS: dopʹisać

Wiktionary

Powiązane:

 czas. pisać

 rzecz. dopisek mrz., pismo n., dopisanie n., pisanina ż.

Wiktionary


dopisanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|dopisać.

Wiktionary

Powiązane:

 czas. dopisać

 rzecz. pisanina ż.

Wiktionary


dopisek

krótka dodatkowa notatka lub uwaga; adnotacja, dopis


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) dodatkowa, krótka informacja dodana do uprzednio istniejącego tekstu

 (1.2) dodatkowy, krótki przekaz tekstowy dołączony do listu pod tekstem głównym

Wiktionary

Powiązane:

 czas. dopisać dk., dopisywać ndk.

 rzecz. pisanina ż.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) adnotacja, notatka, przypisek

 (1.2) postscriptum

Wiktionary


dopisywać

czasownik

 (1.1) pisząc dodawać tekstu do już napisanego

 (1.2) spełniać oczekiwania

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Drwiono z jej listów pisanych do województwa, bo na kopertach dopisywała: nauczycielka z telewizji… Pewnie plotka!

 (1.2) Na spotkaniach wyborczych naszej kandydatki frekwencja niestety nie dopisywała i trudno obwiniać o to deszcz.

Wiktionary

Powiązane:

 czas. pisać

 rzecz. dopisek mrz., pismo n., pisanina ż.

Wiktionary


dopisywacz

osoba dodająca tekst do już napisanego


SJP.pl


dopisywanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|dopisywać.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. pisanina ż.

Wiktionary


dopiłowywać

spiłowywać do końca


SJP.pl


dopka

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) środ. eduk. ocena dopuszczająca (w polskim systemie edukacji od roku 1999)

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Byłem zagrożony, ale wyciągnąłem na dopkę.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) dop, dwója

Wiktionary


doplatać

pleść do końca, dodatkowo


SJP.pl


doplątywać

1. dokańczać plątanie;
2. potocznie: doplątywać się - przyłączać się


SJP.pl


dopleść

spleść do końca, dodatkowo


SJP.pl


dopochwowy

przymiotnik relacyjny

 (1.1) med. umieszczany w pochwie

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) U kobiet w ciąży nie zaobserwowano negatywnego wpływu na płód, tym niemniej leczenie miejscowe lub dopochwowe należy ograniczyć do przypadków uzasadnionych.

Wiktionary

Powiązane:

 przysł. dopochwowo

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) pochwowy, waginalny

Wiktionary


dopoić

1. dać coś dodatkowo do wypicia;
2. dokończyć pojenie, napoić do końca


SJP.pl


dopokąd

dawniej: dopóki, póki;
1. do końca czasu, w którym coś trwa, np. Dopokąd było zimno, spalali dużo węgla.;
2. do czasu, aż, np.: Bili brawo, dopokąd nie zaczął grac.


SJP.pl

spójnik wprowadzający zdanie podrzędne

 (1.1) daw. …twierdzące, wskazujące na to, jak długo trwa sytuacja opisywana przez zdanie nadrzędne; dopóki

 (1.2) daw. …przeczące, wskazujące na to, kiedy zakończy lub zakończyła się sytuacja opisywana przez zdanie nadrzędne; dopóki

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Przecież i ja ziemi tyle mam, / Ile jej stopa ma pokrywa, / Dopokąd idę!…

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) dopóki, póki; przest. pokąd

 (1.2) dopóki, póki; przest. pokąd

Wiktionary


dopokądże

wzmocnione "dopokąd"


SJP.pl


dopóki

do momentu gdy coś się wydarzy; do końca czasu; do jakiegoś czasu


SJP.pl

spójnik wprowadzający zdanie podrzędne

 (1.1) jeśli zdanie podrzędne jest twierdzące, informuje, że sytuacja opisana w zdaniu nadrzędnym trwa tak długo, jak długo prawdziwe jest zdanie podrzędne

 (1.2) jeśli zdanie podrzędne jest przeczące, informuje, że sytuacja opisana w zdaniu nadrzędnym zakończy się (zakończyła się) dopiero, gdy zajdzie lub zaszła sytuacja opisana w zdaniu podrzędnym po usunięciu przeczenia

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Nie wyjdę z domu, dopóki pada deszcz.

 (1.1) Dopóki orły się gnieździły i dopóki je szanowano, dopóty sprzyjało szczęście Herburtom.

 (1.2) przysłowie: Dopóty dzban wodę nosi, dopóki mu się ucho nie urwie.

 (1.2) Dopóki nie mam pracy, nie mogę szaleć z wydatkami.

 (1.2) Dopóki robotnicy nie mają jasnego wyobrażenia o przyszłym ustroju, dopóki nie przygotowali się doń w zupełności, nie ma po co zaczynać rewolucji robotniczej.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: dɔˈpuci, AS: dopuḱi

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) póki (ze zdaniem twierdzącym)

 (1.2) póki (ze zdaniem przeczącym), aż (ze zdaniem twierdzącym lub przeczącym)

Wiktionary


dopomagać

udzielać komuś pomocy, wspierać kogoś; wspomagać


SJP.pl


dopominać

dopominać się;
1. ponawiać prośbę lub żądanie; domagać się;
2. odczuć brak czegoś, potrzebować czegoś


SJP.pl


dopomnieć

dopomnieć się;
1. ponowić prośbę lub żądanie; domagać się, zabiegać o coś;
2. odczuć brak czegoś, potrzebować czegoś


SJP.pl


dopomóc

udzielić komuś pomocy, wesprzeć kogoś; wspomóc


SJP.pl


dopomożenie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) daw. pomoc, obrona

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌdɔpɔ̃mɔˈʒɛ̃ɲɛ, AS: dopõmožńe

Wiktionary

Powiązane:

 czas. dopomóc dk., dopomagać ndk.

Wiktionary


doposażać

uzupełniać wyposażenie, wzbogacać zasoby, dodawać jakąś część lub funkcjonalność


SJP.pl


doposażyć

uzupełnić wyposażenie, wzbogacić zasoby, dodać jakąś część lub funkcjonalność


SJP.pl


dopotąd

dawniej: dopóty, póty


SJP.pl


dopóty

spójnik komunikujący, iż czas trwania czegoś jest wyznaczony przez czas trwania innej czynności lub stanu


SJP.pl

spójnik

 (1.1) …komunikujący, iż czas trwania czegoś jest wyznaczony przez czas trwania jakiejś innej czynności lub stanu

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Pisanie książek wymaga od autora całkowitego zaangażowania, które trwa dopóty, dopóki nie powstanie ostatnia strona.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) póty

Wiktionary


dopowiadać

czasownik przechodni niedokonany

 (1.1) uzupełniać swoją wypowiedź o jakieś wyrażenie, zwrot; mówić coś jeszcze poza tym, co już się powiedziało; dodać parę słów

 (1.2) uzupełniać, wyjaśniać coś swoim stanem

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌdɔpɔˈvʲjadat͡ɕ, AS: dopovʹi ̯adać

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. dopowiadanie n., dopowiedzenie n.

 rzecz. dopowiedzieć dk.

 czas. powiedzieć

Wiktionary


dopowiadanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|dopowiadać.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌdɔpɔvʲjaˈdãɲɛ, AS: dopovʹi ̯adãńe

Wiktionary

Powiązane:

 czas. dopowiadać, powiedzieć

Wiktionary


dopowiedź

1. uzupełnienie wcześniejszej wypowiedzi;
2. dopełnienie czegoś. np. dopowiedź orkiestrowa


SJP.pl


dopowiedzeniowy

dopowiedzenie


SJP.pl

Patrz:

dopowiedzenie

dopozwać

wezwać osobę trzecią do udziału w procesie jako pozwanego


SJP.pl


dopołudniowy

odbywający się do południa


SJP.pl


doppelgänger

rzeczownik, rodzaj męski

 (1.1) zob. sobowtór.

Wiktionary

Wikipedia


doppio

podwójnie; określenie występujące w powiązaniu z innymi określeniami wykonawczymi


SJP.pl


doppler

potocznie: aparat dopplerowski (urządzenie do robienia USG)


SJP.pl

  • Christian Andreas Doppler – austriacki matematyk i fizyk
  • (3905) Doppler – planetoida
  • Doppler (fantastyka) – fantastyczna istota wykreowana w książkach Andrzeja Sapkowskiego
  • Popularna nazwa technik i urządzeń wykorzystujących efekt Dopplera na przykład:
    • Power Doppler
    • USG dopplerowskie

Wikipedia


dopplerowski

związany z efektem Dopplera, pozwalający określić prędkość czegoś obserwowanego dzięki efektowi Dopplera


SJP.pl


doprać

1. wyprać do czysta;
2. wyprać dodatkową ilość;
3. skończyć pranie


SJP.pl


doprasować

czasownik przechodni dokonany (ndk. doprasowywać)

 (1.1) dokończyć prasowanie

czasownik zwrotny dokonany doprasować się (ndk. doprasowywać się)

 (2.1) osiągnąć efekt prasowania

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Zazwyczaj ubolewam, że nie mogę doprasować moich ukochanych rzeczy, więc oddaje je do pralni, aby były porządnie wyprasowane.

 (2.1) Po raz kolejny moja czarna koszula nie doprasowała się.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. prasowanie n., prasownica ż., prasownictwo n., prasowacz mos., prasowaczka ż., prasowalność ż., prasa ż., prasówka ż., prasowarka ż., prasowalnia ż., prasownia ż., prasowalnica ż., prasowanko n., doprasowanie n., doprasowywanie n., naprasowanie n., odprasowanie n., odprasowywanie n., poprasowanie n., przeprasowanie n., przeprasowywanie n., przyprasowanie n., przyprasowywanie n., rozprasowanie n., rozprasowywanie n., sprasowanie n., sprasowywanie n., uprasowanie n., wprasowanie n., wprasowywanie n., wyprasowanie n., wyprasowywanie n., zaprasowanie n., zaprasowywanie n.

 czas. prasować ndk., doprasowywać ndk., naprasować dk., odprasować dk., odprasowywać ndk., poprasować dk., przeprasować dk., przeprasowywać ndk., przyprasować dk., przyprasowywać ndk., rozprasować dk., rozprasowywać ndk., sprasować dk., sprasowywać ndk., uprasować dk., wprasować dk., wprasowywać ndk., wyprasować dk., wyprasowywać ndk., zaprasować dk., zaprasowywać ndk.

 przym. prasowalniczy, prasowniczy, prasowalny

Wiktionary


doprasowanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) dokończenie prasowania

 (1.2) doprasowanie się: osiągnięcie efektu prasowaniafakt.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. prasowanie n., prasownica ż., prasownictwo n., prasowacz mos., prasowaczka ż., prasowalność ż., prasa ż., prasówka ż., prasowarka ż., prasowalnia ż., prasownia ż., prasowalnica ż., prasowanko n., doprasowywanie n., naprasowanie n., odprasowanie n., odprasowywanie n., poprasowanie n., przeprasowanie n., przeprasowywanie n., przyprasowanie n., przyprasowywanie n., rozprasowanie n., rozprasowywanie n., sprasowanie n., sprasowywanie n., uprasowanie n., wprasowanie n., wprasowywanie n., wyprasowanie n., wyprasowywanie n., zaprasowanie n., zaprasowywanie n.

 czas. doprasować dk., doprasowywać ndk., naprasować dk., odprasować dk., odprasowywać ndk., poprasować dk., prasować ndk., przeprasować dk., przeprasowywać ndk., przyprasować dk., przyprasowywać ndk., rozprasować dk., rozprasowywać ndk., sprasować dk., sprasowywać ndk., uprasować dk., wprasować dk., wprasowywać ndk., wyprasować dk., wyprasowywać ndk., zaprasować dk., zaprasowywać ndk.

 przym. prasowalniczy, prasowniczy, prasowalny

Wiktionary


doprasowywać

czasownik przechodni niedokonany (dk. doprasować)

 (1.1) niedokonany od|doprasować.

czasownik zwrotny niedokonany doprasowywać się (dk. doprasować się)

 (2.1) niedokonany od|doprasować się.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. prasowanie n., prasownica ż., prasownictwo n., prasowacz mos., prasowaczka ż., prasowalność ż., prasa ż., prasówka ż., prasowarka ż., prasowalnia ż., prasownia ż., prasowalnica ż., prasowanko n., doprasowanie n., doprasowywanie n., naprasowanie n., odprasowanie n., odprasowywanie n., poprasowanie n., przeprasowanie n., przeprasowywanie n., przyprasowanie n., przyprasowywanie n., rozprasowanie n., rozprasowywanie n., sprasowanie n., sprasowywanie n., uprasowanie n., wprasowanie n., wprasowywanie n., wyprasowanie n., wyprasowywanie n., zaprasowanie n., zaprasowywanie n.

 czas. prasować ndk., doprasować dk., naprasować dk., odprasować dk., odprasowywać ndk., poprasować dk., przeprasować dk., przeprasowywać ndk., przyprasować dk., przyprasowywać ndk., rozprasować dk., rozprasowywać ndk., sprasować dk., sprasowywać ndk., uprasować dk., wprasować dk., wprasowywać ndk., wyprasować dk., wyprasowywać ndk., zaprasować dk., zaprasowywać ndk.

 przym. prasowalniczy, prasowniczy, prasowalny

Wiktionary


doprasowywanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) kończenie prasowania

 (1.2) doprasowanie się: osiąganie efektu prasowaniafakt.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. prasówka ż., prasownictwo n., prasownia ż., doprasowanie n., naprasowanie n., odprasowanie n., odprasowywanie n., poprasowanie n., prasa ż., prasowalnia ż., prasowalnica ż., prasowanie n., prasowanko n., prasowarka ż., prasownica ż., przeprasowanie n., przeprasowywanie n., przyprasowanie n., przyprasowywanie n., rozprasowanie n., rozprasowywanie n., sprasowanie n., sprasowywanie n., uprasowanie n., wprasowanie n., wprasowywanie n., wyprasowanie n., wyprasowywanie n., zaprasowanie n., zaprasowywanie n., prasowalność ż.

 czas. doprasować dk., doprasowywać ndk., naprasować dk., odprasować dk., odprasowywać ndk., poprasować dk., prasować ndk., przeprasować dk., przeprasowywać ndk., przyprasować dk., przyprasowywać ndk., rozprasować dk., rozprasowywać ndk., sprasować dk., sprasowywać ndk., uprasować dk., wprasować dk., wprasowywać ndk., wyprasować dk., wyprasowywać ndk., zaprasować dk., zaprasowywać ndk.

 przym. prasowalny, prasowalniczy, prasowniczy

Wiktionary


dopraszanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) pot. zapraszanie kogoś dodatkowo

 (1.2) pot. uzyskiwanie czegoś po długich, usilnych prośbach

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. prośba ż., proszenie n., doproszenie n., napraszanie n., naproszenie n., naspraszanie n., odpraszanie n., odproszenie n., ponaspraszanie n., poproszenie n., pospraszanie n., powypraszanie n., pozapraszanie n., przepraszanie n., przeproszenie n., spraszanie n., sproszenie n., upraszanie n., uproszenie n., wproszenie n., wpraszanie n., wypraszanie n., wyproszenie n., zapraszanie n., zaproszenie n.

 czas. prosić ndk., dopraszać ndk., doprosić dk., napraszać się ndk., naprosić dk., naspraszać dk., odpraszać ndk., odprosić dk., ponaspraszać dk., poprosić dk., pospraszać dk., powypraszać dk., pozapraszać dk., przepraszać ndk., przeprosić dk., spraszać ndk., sprosić dk., upraszać ndk., uprosić dk., wpraszać się ndk., wprosić się dk., wypraszać ndk., wyprosić dk., zapraszać ndk., zaprosić dk.

Wiktionary


doprawdy

1. partykuła podkreślająca prawdziwość komunikowanego w zdaniu sądu, odnosząca się do treści całego zdania lub występująca przed wyrażeniem, do którego się odnosi, dodawana do rzeczownika, przymiotnika, czasownika, przysłówka lub liczebnika; naprawdę, zaprawdę, rzeczywiście, istotnie;
2. partykuła tworząca zależne od wcześniejszego kontekstu osobne wypowiedzenie o charakterystycznej, wznoszącej intonacji pytania, wyrażające brak wiary mówiącego w prawdziwość uzyskanej informacji lub jego wątpliwości, czy jest ona prawdziwa, np.: "Napędziłeś nam strachu. - Doprawdy?"


SJP.pl

partykuła

 (1.1) podkreślająca prawdziwość

 (1.2) wyrażająca zdziwienie

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Co się zaś tyczy holajzy, to doprawdy nie widzę potrzeby, aby pan miał fatygować się po nią do domu.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) rzeczywiście, naprawdę, zaprawdę, zaiste, iście, dalibóg, dalipan

 (1.2) czyżby

Wiktionary


doprawiać

1. wzmacniać smak czegoś, dodając przyprawy


SJP.pl

czasownik

 (1.1) dodawać przypraw do smaku

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Elżbieta kończyła doprawiać specjalnym sosem surówkę z różnorakich warzyw i owoców, a Alicja już zaczęła nakrywać stół kolorowym obrusem.

 (1.1) Zasadziła wnuczkę do ucierania ziemniaków na tarce, a sama doprawiała kiszoną kapustę.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. doprawienie n., przyprawa ż.

 czas. przyprawiać

Wiktionary


doprawianie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|doprawiać.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. doprawienie n.

Wiktionary


doprawić

1. wzmocnić smak czegoś, dodając przyprawy;
2. przygotować do użytku


SJP.pl

czasownik przechodni dokonany (ndk. doprawiać)

 (1.1) dokonany od|doprawiać.

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Ta zupa ma nijaki smak. Trzeba ją doprawić.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: dɔˈpravʲit͡ɕ, AS: dopravʹić

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. doprawienie n., przyprawa ż.

 czas. przyprawiać

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) gw-pl|Śląsk Cieszyński|przismaczyć.

Wiktionary


doprawienie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|doprawić.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌdɔpraˈvʲjɛ̇̃ɲɛ, AS: dopravʹi ̯ė̃ńe

Wiktionary

Powiązane:

 czas. doprawić dk., doprawiać ndk.

 rzecz. doprawianie n.

Wiktionary


doprawiony

1. wzmocnić smak czegoś, dodając przyprawy;
2. przygotować do użytku


SJP.pl


doprawka

dodatkowe picie alkoholu


SJP.pl


doprecyzować

określić coś bardziej szczegółowo; uściślić, uszczegółowić


SJP.pl

czasownik przechodni dokonany (ndk. doprecyzowywać)

 (1.1) sprawić, że coś wyrażone jest dokładniej, niż wcześniej

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Poseł przekonywał też, że by prezydent podpisał ustawę, wystarczy nanieść dwie kosmetyczne poprawki: doprecyzować zasady wyborów władz organizacji samorządowych i zaproponować inną metodę poboru składek […].

Wiktionary

Powiązane:

 czas. doprecyzowywać ndk.

Wiktionary


doprecyzowywać

określać coś bardziej szczegółowo; uściślać, uszczegóławiać


SJP.pl

czasownik przechodni niedokonany (dk. doprecyzować)

 (1.1) sprawiać, że coś wyrażone jest dokładniej, niż wcześniej

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Towarzystwa ubezpieczeniowe nie mają prawa doprecyzowywać umowy obowiązkowego ubezpieczenia.

Wiktionary

Powiązane:

 czas. doprecyzować dk.

Wiktionary


doproszenie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) pot. zaproszenie kogoś dodatkowo

 (1.2) pot. uzyskanie czegoś po długich, usilnych prośbach

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. prośba ż., proszenie n., dopraszanie n., napraszanie n., naproszenie n., naspraszanie n., odpraszanie n., odproszenie n., ponaspraszanie n., poproszenie n., pospraszanie n., powypraszanie n., pozapraszanie n., przepraszanie n., przeproszenie n., spraszanie n., sproszenie n., upraszanie n., uproszenie n., wproszenie n., wpraszanie n., wypraszanie n., wyproszenie n., zapraszanie n., zaproszenie n.

 czas. prosić ndk., dopraszać ndk., doprosić dk., napraszać się ndk., naprosić dk., naspraszać dk., odpraszać ndk., odprosić dk., ponaspraszać dk., poprosić dk., pospraszać dk., powypraszać dk., pozapraszać dk., przepraszać ndk., przeprosić dk., spraszać ndk., sprosić dk., upraszać ndk., uprosić dk., wpraszać się ndk., wprosić się dk., wypraszać ndk., wyprosić dk., zapraszać ndk., zaprosić dk.

Wiktionary


doprowadzać

czasownik przechodni niedokonany (dk. doprowadzić)

 (1.1) przywodzić kogoś/coś w określone miejsce

 (1.2) powodować jakiś stan

 (1.3) umożliwiać dostęp czegoś do jakiegoś miejsca

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Doprowadzał mnie do przejścia, później zawsze musiałam iść sama.

 (1.2) Doprowadzasz mnie do szału! Nie mogłabyś choć raz być zwyczajnie cicho?!

 (1.2) Ucz się pilnie i na bieżąco. Nie doprowadzaj się do sytuacji, gdy musisz nadrabiać lekcje.

 (1.2) Zawsze należy gotować masę mieszając, by nie doprowadzać do powstawania grudek.

 (1.2) Alkohol i narkotyki doprowadzają ludzi do przepaści.

 (1.3) Właśnie u nas na wsi doprowadzają telewizję.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌdɔprɔˈvad͡zat͡ɕ, AS: doprovaʒać

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. doprowadzanie, doprowadzenie

 czas. doprowadzić dk.

Wiktionary


doprowadzalnik

doprowadzający wodę kanał lub rurociąg


SJP.pl


doprowadzanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|doprowadzać.

Wiktionary

Powiązane:

 czas. doprowadzać

Wiktionary


doprowadzenie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|doprowadzić.

Wiktionary

Powiązane:

 czas. doprowadzić, doprowadzać

Wiktionary


doprowadzić

czasownik przechodni dokonany (ndk. doprowadzać)

 (1.1) dokonany od|doprowadzać.

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Musiałem odkręcić kranik, żeby doprowadzić paliwo.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌdɔprɔˈvad͡ʑit͡ɕ, AS: doprovaʒ́ić

Wiktionary

Powiązane:

 czas. doprowadzać

 rzecz. doprowadzenie n.

Wiktionary


doprzeć

dawniej:
1. domknąć, docisnąć;
2. dotrzeć, dojść


SJP.pl


doprzędać

prząść do końca lub do pewnego miejsca; doprzędywać


SJP.pl


doprzędywać

prząść do końca lub do pewnego miejsca; doprzędać


SJP.pl


doprzęg

dołączenie do zaprzęgu dodatkowego zwierzęcia; doprzężenie, przyprzążka


SJP.pl


dopukać

1. pukając w coś, spowodować, aby zbliżyło się to do czegoś innego;
2. dopukać się -
a) przywołać kogoś do okna, drzwi itp. pukaniem; dostukać się;
b) nawiązać z kimś kontakt dzięki uporczywym działaniom;
c) wpłynąć na czyjeś emocje dzięki uporczywym staraniom


SJP.pl


dopukiwać

1. pukając w coś, powodować, aby zbliżyło się to do czegoś innego;
2. dopukiwać się -
a) przywoływać kogoś do okna, drzwi itp. pukaniem; dostukiwać się;
b) próbować nawiązać z kimś kontakt dzięki uporczywym działaniom;
c) próbować wpłynąć na czyjeś emocje dzięki uporczywym staraniom


SJP.pl


dopuścić

czasownik przechodni dokonany (ndk. dopuszczać)

 (1.1) dokonany od|dopuszczać.

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) W przypadku, kiedy policjant posiada widoczny tatuaż, przełożony może nie dopuścić go do pełnienia służby lub może odsunąć od jej pełnienia.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: dɔˈpuɕt͡ɕit͡ɕ, AS: dopuśćić

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. dopust m., dopuszczalność ż., dopuszczanie n., dopuszczenie n.

 czas. puszczać, dopuszczać ndk.

 przym. dopuszczalny

 przysł. dopuszczalnie

Wiktionary


dopust

nieszczęście, zrządzenie losu lub Boga


SJP.pl


dopuszczać

czasownik przechodni niedokonany (dk. dopuścić)

 (1.1) pozwalać zbliżyć się do kogoś lub czegoś

 (1.2) uznawać coś za możliwe

 (1.3) zootechn. doprowadzać samca do samicy w celu rozrodu

czasownik nieprzechodni niedokonany (dk. dopuścić)

 (2.1) przystawać, zgadzać się na coś, nie przeszkadzać czemuś

czasownik zwrotny niedokonany dopuszczać się (dk. dopuścić się)

 (3.1) robić coś, zwykle nielegalnego

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Cały czas rozmawia, nie dopuszcza nikogo do telefonu.

 (1.2) Przepisy krajowe, które dopuszczają rozwiązanie stosunku pracy z powodu osiągnięcia przez pracownika wieku emerytalnego, nie są sprzeczne z prawem unijnym.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. dopuszczający mrz., dopust m., dopuszczanie n., dopuszczenie n., dopuszczalność ż., puścizna ż., spuścizna ż.

 czas. dopuścić, popuścić dk., puszczać ndk., puścić dk.

 przym. dopuszczalny, niedopuszczalny

Wiktionary

Synonimy:

 (1.2) przewidywać, przypuszczać

 (2.1) przyzwalać, zezwalać, pozwalać

 (3.1) popełniać

Wiktionary


dopuszczający

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) urz. eduk. druga po najniższej ocena szkolna, stopień dopuszczający

forma czasownika.

 (2.1) ims. przymiotnikowy czynny od: dopuszczać

Wiktionary

Powiązane:

 czas. dopuszczać ndk.

 rzecz. dopuszczalność ż.

 przysł. dopuszczająco

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) skr. dop.; symbol. 2

Wiktionary


dopuszczalność

dopuszczalny


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) warunkowe dozwolenie

Wiktionary

Akceptowalność, akceptabilność – termin odnoszący się do wypowiedzeń, oznaczający zgodność danego wypowiedzenia z poczuciem językowym odbiorców komunikatu, inaczej jego sensowność. Brak elementu akceptowalności w komunikacie językowym nie oznacza jego niegramatyczności. Twórcą koncepcji akceptowalności jest Noam Chomsky.

Wikipedia

Patrz:

dopuszczalny

Przykłady

 (1.1) Pojęcie akceptowalności należy odróżnić od normatywnych koncepcji dopuszczalności (…).

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. dopuszczający mrz., dopuszczanie, dopuszczenie

 czas. dopuszczać, dopuścić

 przym. dopuszczalny

 przysł. dopuszczalnie

Wiktionary


dopuszczalny

dozwolony, tolerowany w jakiejś sytuacji pod jakimś warunkiem


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) dozwolony, tolerowany w jakiejś sytuacji pod jakimś warunkiem

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Szczegółowe zadania spoczywające na tej organizacji to ustalanie dopuszczalnych norm naświetlania, wykrywanie promieniowania oraz doskonalenie metod ochrony.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌdɔpuʃˈt͡ʃalnɨ, AS: dopuščalny

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. dopuszczalność ż., dopust m., dopuszczenie n.

 czas. dopuszczać ndk., dopuścić dk.

 przysł. dopuszczalnie

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) dozwolony, tolerowany, akceptowalny, do pomyślenia, do przyjęcia, do zniesienia, dość dobry, jaki taki, pot. może być, przest. możebny, możliwy, pot. ujdzie, względny, znośny

Wiktionary


dopuszczanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|dopuszczać.

Wiktionary

Powiązane:

 czas. dopuszczać, puszczać, dopuścić

 rzecz. dopuszczalność ż., puścizna ż., spuścizna ż.

Wiktionary


dopuszczenie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|dopuścić.

Wiktionary

Powiązane:

 czas. dopuścić, dopuszczać, puszczać

 przym. dopuszczalny

 rzecz. dopuszczalność ż., puścizna ż., spuścizna ż.

Wiktionary


dopuszczeniowy

dopuszczenie


SJP.pl

Patrz:

dopuszczenie

dopytać

1. dokończyć zadawanie pytań; zapytać dodatkowo;
2. rzadko: wypytać kogoś, chcąc się czegoś dowiedzieć; dopytać się;
3. dopytać się - usilnie pytając, dowiedzieć się czegoś; wywiedzieć się


SJP.pl


dopytka

potocznie: dodatkowy egzamin ustny, zwykle na uczelni


SJP.pl


dopytywać

1. dokańczać zadawanie pytań; pytać dodatkowo;
2. wypytywać kogoś, chcąc się czegoś dowiedzieć; dopytywać się;
3. dopytywać się - usilnie pytając, dowiedzieć się czegoś; dopytywać


SJP.pl


dopytywacz

potocznie: osoba wnikliwie pytająca o wszystkie szczegóły


SJP.pl


dopytywanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|dopytywać.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. niedopytywanie n.

 czas. dopytywać ndk.

Wiktionary


dopł.

skrót od: dopływ


SJP.pl


dopłacenie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|dopłacić.

Wiktionary

Powiązane:

 czas. dopłacić

 rzecz. dopłata ż.

Wiktionary


dopłacić

czasownik przechodni dokonany (ndk. dopłacać)

 (1.1) dokonany od|dopłacać.

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Miasto dopłaci również do budowy sali gimnastycznej w Rdzawce.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: dɔˈpwat͡ɕit͡ɕ, AS: dopu̯aćić

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. dopłacenie n., dopłata ż.

Wiktionary


dopłata

kwota do dopłacenia; dopłacenie do czegoś


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) uiszczenie dodatkowej opłaty, dopłacenie

 (1.2) dodatkowo opłacona kwota

Wiktionary

Dopłata – uzupełnienie sumy, zapłata brakującej należności lub długu.

W polskim Kodeksie spółek handlowych nazwą „dopłata” określa się przewidzianą wyłącznie dla spółek z ograniczoną odpowiedzialnością (a niedostępną dla spółek akcyjnych) formę dodatkowego finansowania tych spółek przez wspólników. Zasady wnoszenia dopłat do spółki oraz ich zwrotu wspólnikom opisane są zasadniczo w art. 177–179 ksh (w Rozdziale 2 – „Prawa i obowiązki wspólników”) oraz mogą być uszczegółowione w umowie spółki.

Wikipedia

Powiązane:

 rzecz. dopłacenie n., dopłacanie n., opłata ż., zapłata ż., wpłata ż., wypłata ż., spłata ż.

 czas. dopłacić dk., dopłacać ndk., płacić ndk., zapłacić dk., wpłacić dk., wpłacać ndk., wypłacić dk., wypłacać ndk., spłacić dk., spłacać ndk.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) dopłacenie

Wiktionary


dopłynąć

1. płynąc, dotrzeć gdzieś;
2. przemieszczając się w jakimś kierunku, dotrzeć gdzieś


SJP.pl


dopływ

1. docieranie cieczy, energii itp. do określonego miejsca, np. dopływ krwi do mózgu;
2. rzeka, która uchodzi do innej rzeki lub jeziora


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) czynność docierania cieczy, energii itp. do określonego miejsca

 (1.2) geogr. hydrol. rzeka, która uchodzi do innej rzeki lub jeziora

Wiktionary

Dopływ – rzeka lub mniejszy ciek, który nie uchodzi bezpośrednio do zbiornika wodnego (morza, jeziora), ale do innego cieku (będącego recypientem tego dopływu). W zależności od tego, z której strony brzegu rzeki (patrząc od źródła) dopływ łączy się z nią, wyróżnia się dopływy lewe i prawe. Ponadto dopływy mogą mieć własne dopływy – tworząc w ten sposób hierarchię sieci rzecznej: rzeka główna, dopływy pierwszego stopnia, drugiego, trzeciego, itd.

Zobacz też: dorzecze.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Zakład energetyczny powinien gwarantować nieprzerwany dopływ energii do gospodarstw domowych.

 (1.1) Nie ma to jak stały dopływ gotówki.

 (1.2) Stobrawa jest lewym dopływem Odry.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈdɔpwɨf, AS: dopu̯yf

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. pływanie n., płynięcie n., dopływanie n., pływalnia ż.

 czas. pływać, dopływać

 przym. dopływowy

 przysł. dopływowo

Wiktionary


dopływać

czasownik nieprzechodni niedokonany (dk. dopłynąć)

 (1.1) płynąc, osiągać cel

 (1.2) o cieczy, gazie: docierać do określonego miejsca

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Dopływając do Gdyni, nie zużyli nawet połowy paliwa.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. dopływ mrz., dopłynięcie n., dopływanie n.

 czas. dopłynąć dk.

 przym. dopływowy

Wiktionary


dopływowy

związany z dopływem


SJP.pl


dor

członek starożytnego plemienia greckiego


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) etn. członek starożytnego plemięemienia greckiego;

Wiktionary

Geografia

W Izraelu
  • En Dor – kibuc
  • Dor – moszaw
W Rosji
  • Dor – wieś w rejonie wołogodzkim obwodu wołogodzkiego
  • Dor – wieś w rejonie totiemskim obwodu wołogodzkiego
  • Dor – wieś w rejonie ust-kubińskim obwodu wołogodzkiego
  • Dor – wieś w rejonie wołogodzkim obwodu wołogodzkiego
  • Dor – wieś w Rosji, w rejonie wołogodzkim obwodu wołogodzkiego

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Lud Dorów z Dorydy wyruszył na podbój Peloponezu.

Wiktionary

Powiązane:

 przym. dorycki

 rzecz. dorycki mrz., Doryda ż.

Wiktionary


dora

członek starożytnego plemienia greckiego


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) gw-pl|Górny Śląsk. imię|polski|ż., poufała forma imienia Dorota

Wiktionary

Militaria

  • Dora – niemieckie działo kolejowe z okresu II wojny światowej
  • Dora – zespół schronów dla niemieckich okrętów podwodnych (U-Bootów) w Trondheim z okresu II wojny światowej
  • Mittelbau-Dora – niemiecki obóz koncentracyjny
  • Fw 190 D „Dora” – model Focke-Wulf Fw 190, niemieckiego myśliwca z okresu II wojny światowej

Wikipedia

Przykłady

składnia.

kolokacje.

synonimy.

 (1.1) gw-pl|Górny Śląsk|Dorka.

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

 rzecz. Dorota ż.

frazeologia.

etymologia. etymn|pol|Dorota.

uwagi.

tłumaczenia.

 (1.1) zobtłum|Dorota.

źródła.

== Dora (język angielski.) ==

wymowa.

 audio|LL-Q1860 (eng)-Vealhurl-Dora.wav.

znaczenia.

rzeczownik, nazwa własna

 (1.1) imię|angielski|ż. Dora

odmiana.

przykłady.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Dorota ż.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) gw-pl|Górny Śląsk|Dorka.

Wiktionary


dorabiać

1. robić coś dodatkowego lub brakującego;
2. potocznie: zarabiać dodatkowo;
3. przenośnie: wymyślać coś dla uzasadnienia czegoś


SJP.pl


dorabiacz

potocznie:
1. osoba, która coś dorabia;
2. osoba zarabiająca więcej pieniędzy dzięki dodatkowej pracy


SJP.pl


dorabiaczka

potocznie:
1. kobieta, która coś dorabia;
2. kobieta zarabiająca więcej pieniędzy dzięki dodatkowej pracy


SJP.pl


dorada

ryba okoniokształtna z rodziny prażmowatych, występująca w Morzu Śródziemnym i we wschodnim Atlantyku


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) icht. srebrzysta ryba morska z pasami na bokach;

Wiktionary

Dorada, sparus złotogłowy (Sparus aurata) – gatunek ryby okoniokształtnej z rodziny prażmowatych (Sparidae), jedyny przedstawiciel rodzaju Sparus.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: dɔˈrada, AS: dorada

Wiktionary


doradca

1. ten, kto doradza, udziela porad;
2. człowiek lub czynnik wpływający na kogoś pozytywnie lub negatywnie;
3. osoba udzielająca fachowych porad z danej dziedziny za opłatą


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) osoba udzielająca porad

 (1.2) ktoś wywierający wpływ

Wiktionary

  1. Autoryzowany doradca – firma inwestycyjna
  2. Doradca inwestycyjny – tytuł zawodowy
  3. Doradca personalny – tytuł zawodowy
  4. Doradca podatkowy – tytuł zawodowy
  5. Doradca prawny – zawód prawniczy
  6. Doradca rolniczy – tytuł zawodowy
  7. Doradca tymczasowy – osoba ustanawiana w postępowaniu o ubezwłasnowolnienie
  8. Doradca ubezpieczeniowy – zawód
  9. Doradca weselny – aranżacja ceremonii ślubnych
  10. Doradca zawodowy – tytuł zawodowy

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Prezydent nominował swoich doradców.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. doradztwo n., doradzanie n., doradzenie n.

:: fż. doradczyni ż.

 czas. radzić, doradzać ndk., doradzić dk.

 przym. doradczy, radcowski

Wiktionary


doradczy

służący radą, doradzający


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) udzielający rad, służący radą

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. doradca mos., doradczyni ż.

 czas. doradzać ndk., doradzić dk.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) konsultacyjny, konsultatywny

Wiktionary


doradczyni

kobieta, która doradza


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) kobieta udzielająca porad

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. doradztwo n.

:: fm. doradca m.

 czas. radzić, doradzać ndk., doradzić dk.

 przym. doradczy, radcowski

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) konsultantka

Wiktionary


dorady

ryba okoniokształtna z rodziny prażmowatych, występująca w Morzu Śródziemnym i we wschodnim Atlantyku


SJP.pl


doradzać

mówić komuś, co byłoby dla niego dobrze zrobić; radzić


SJP.pl

czasownik przechodni niedokonany (dk. doradzić)

 (1.1) udzielać rad, wskazywać wyjście z sytuacji

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. doradzenie n., doradzanie n., radna ż., doradca mos., doradczyni ż., doradztwo n., radca mos.

 czas. doradzić dk.

 przym. doradczy, radcowski, radziecki

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) radzić

Wiktionary


doradzanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) dawanie rad

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Po wygaśnięciu urzędu zajmował się doradzaniem w sprawach czynszowych.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. doradca mos., doradztwo n., doradzenie n., radca mos.

 czas. doradzać ndk., doradzić dk.

 przym. radcowski, radziecki

Wiktionary


doradzenie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) danie rady

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Poproś panią w aptece o doradzenie ci, które witaminy są lepsze.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. doradca mos., doradzanie n., doradztwo n., radca mos.

 czas. doradzać ndk., doradzić dk.

 przym. radcowski, radziecki

Wiktionary


doradzić

powiedzieć komuś, co byłoby dla niego dobrze zrobić; poradzić


SJP.pl

czasownik przechodni dokonany (ndk. doradzać)

 (1.1) dokonany od|doradzać.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. radna ż., radca mos., doradzanie n., doradzenie n., rada ż., doradca m., doradczyni ż.

 czas. doradzać ndk., radzić ndk.

 przym. radcowski, radziecki, doradczy

Wiktionary


doradztwo

udzielanie fachowych porad, zwłaszcza prawnych i ekonomicznych


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) udzielanie porad

 (1.2) przest. funkcja doradcy

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Nasi specjaliści od trzody chlewnej świadczą doradztwo od żywienia zwierząt po zarządzanie stadem.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. doradca mos., doradzanie n., doradzenie n., doradczyni ż.

 czas. doradzać ndk.

Wiktionary


dorastać

czasownik nieprzechodni niedokonany (dk. dorosnąć, doróść)

 (1.1) rosnąc, osiągać właściwy wzrost lub wysokość

 (1.2) stawać się dorosłym; zbliżać się do pełnoletniości

 (1.3) osiągać odpowiedni poziom rozwoju

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Nasz szczeniak już dorasta, więc trzeba kupić mu obrożę.

 (1.2) Znam Albańczyka, który dorastał w Danii.

 (1.3) Przecież ludzie czasem dorastają do zadań, które są im postawione!

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. dorastanie n., dorosły mos., dorosłość ż.

 przym. dorastający, dorosły

 czas. dorosnąć, rosnąć, postawić

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) rosnąć, rozwijać się, wzrastać

 (1.2) dojrzewać

 (1.3) dorównywać

Wiktionary


dorastający

prawie dorosły


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) prawie dorosły

forma czasownika.

 (2.1) imiesłów przymiotnikowy od: dorastać

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. dorosły mos., dorosła ż., dorastanie n., dorośnięcie n.

 przym. dorosły

 czas. dorastać ndk., dorosnąć dk., doróść dk.

Wiktionary


doráti

[czytaj: doRAti] nazwisko


SJP.pl


dorawa

nazwisko


SJP.pl


doraźnie

przysłówek sposobu

 (1.1) książk. bez przygotowania, na potrzebę chwili; natychmiast

Wiktionary

Wymowa:

IPA: dɔˈraʑɲɛ, AS: doraźńe

Wiktionary

Powiązane:

 przym. doraźny

 rzecz. doraźność ż.

Wiktionary


doraźność

doraźny


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) cecha tego co doraźne

Wiktionary

Patrz:

doraźny

Powiązane:

 przym. doraźny

 przysł. doraźnie

Wiktionary


doraźny

zastosowany okolicznościowo; natychmiastowy, dorywczy, okolicznościowy


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) zadowalający w danym momencie, zastosowany okolicznościowo, wynikający z potrzeby chwili

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Bank dla doraźnej korzyści raczej zrujnuje przedsiębiorstwo, które kredytuje, niż wesprze je w trudnym okresie, licząc na przyszłe korzyści.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. doraźność ż., raz mrz.

 przysł. doraźnie

 licz. raz

 przym. raźny

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) tymczasowy

Wiktionary


dordogne

[czytaj: dorDOŃ] rzeka we Francji


SJP.pl

  • Dordogne – rzeka w południowej Francji
  • Dordogne – departament Francji

Wikipedia


dordrecht

miasto w Holandii


SJP.pl

Dordrecht – miasto i gmina w zachodniej Holandii, w prowincji Holandia Południowa, w delcie Renu i Mozy, na południowy wschód od Rotterdamu. Liczy 113 381 mieszkańców (2012) i tym samym stanowi trzecie co do wielkości miasto w tej prowincji, po Rotterdamie i Hadze.

W mieście znajdują się stacje kolejowe Dordrecht, Dordrecht Stadspolders oraz Dordrecht Zuid.

Wikipedia


dordzałość

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) stpol. dojrzałość

Wiktionary

Wymowa:

IPA: dɔˈrd͡zawɔɕt͡ɕ, AS: dorʒau̯ość

Wiktionary


dordzewieć

czasownik nieprzechodni dokonany

 (1.1) zardzewieć do końca

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) A może po latach zbutwieje stylisko i łopata padnie na swą metalową twarz, aby leżąc w dzikiej trawie dordzewieć do końca?

Wiktionary

Wymowa:

IPA: dɔˈrd͡zɛvʲjɛ̇t͡ɕ, AS: dorʒevʹi ̯ėć

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. dordzewienie n.

Wiktionary


dordzewienie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|dordzewieć.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌdɔrd͡zɛˈvʲjɛ̇̃ɲɛ, AS: dorʒevʹi ̯ė̃ńe

Wiktionary

Powiązane:

 czas. dordzewieć

Wiktionary


doręczać

oddawać coś do rąk, przynosić na miejsce przeznaczenia; dostarczać


SJP.pl

czasownik przechodni niedokonany (dk. doręczyć)

 (1.1) dostarczać do kogoś i oddawać do jego rąk; przekazywać osobiście

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. doręczanie n., doręczyciel mos.

 czas. doręczyć dk.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) dostarczać

Wiktionary


doręczalność

doręczalny


SJP.pl

Patrz:

doręczalny

doręczalny

taki, który jest możliwy do doręczenia, dostarczenia


SJP.pl


doręczanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|doręczać.

Wiktionary

Powiązane:

 czas. doręczać ndk.

 rzecz. doręczyciel mos., doręczenie n.

Wiktionary


doręczna

część wiosła pomiędzy rączką a miejscem umocowania


SJP.pl


doręcznik

dawniej:
1. książka podręczna;
2. notes, notatnik;
3. księga urzędowa do wpisywania numerów dokumentów


SJP.pl


doręczny

przeznaczony do trzymania w ręce


SJP.pl


doręczyć

oddać coś do rąk; przynieść na miejsce przeznaczenia; dostarczyć


SJP.pl

czasownik przechodni dokonany (ndk. doręczać)

 (1.1) dostarczyć do kogoś i oddać do jego rąk; przekazać osobiście

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. doręczenie n., doręczyciel mos.

 czas. doręczać

Wiktionary


doręczyciel

ten, kto coś dostarcza; dostawca; oddawca


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) książk. osoba doręczająca przesyłkę

 (1.2) urz. listonosz

Wiktionary

  • Doręczyciel (serial telewizyjny)
  • Doręczyciel pocztowy

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Ten doręczyciel jest godny zaufania.

 (1.2) Pracował na stanowisku doręczyciela, ale awansował i teraz pracuje w kadrach.

 (1.2) Jest to dziwne, ale przesyłkę, którą doręczyciel ma prawo wydać tej osobie, którą zastanie w mieszkaniu, urzędniczka w okienku pocztowym może oddać jedynie osobie wskazanej na kopercie.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌdɔrɛ̃n͇ˈt͡ʃɨt͡ɕɛl, AS: dorẽṇčyćel

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. doręczenie n., doręczanie n.

:: fż. doręczycielka ż.

 czas. doręczać ndk., doręczyć dk.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) oddawca

 (1.2) listonosz

Wiktionary


doręczycielka

listonoszka; kobieta, która doręcza coś


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) książk. forma żeńska od: doręczyciel

 (1.2) urz. forma żeńska od: doręczyciel (listonosz)

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Czy ty zawsze musisz być doręczycielką złych wieści?

 (1.2) Na nieprawidłowości w pracy doręczycielki zwrócił uwagę klient Poczty Polskiej, który nie doczekał się przekazu pieniężnego.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌdɔrɛ̃n͇t͡ʃɨˈt͡ɕɛlka, AS: dorẽṇčyćelka

Wiktionary

Powiązane:

 zob. doręczyciel.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) oddawczyni

 (1.2) listonoszka

Wiktionary


doręczycielski

doręczyciel


SJP.pl

Patrz:

doręczyciel

doredagować

zredagować coś dodatkowo, do końca


SJP.pl


doredagowywać

doprowadzać redakcję czegoś do końca


SJP.pl


doregulować

dokładnie wyregulować


SJP.pl


doregulowywać

regulować ostatecznie, dokładnie


SJP.pl


dorek

zdrobnienie od: Izydor, Teodor (imiona męskie)


SJP.pl


dorian

imię męskie


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy, nazwa własna

 (1.1) imię|polski|m.;

rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy, nazwa własna

 (2.1) meteorol. geogr. nazwa huraganu wiejącego nad Atlantykiem w roku 2019

Wiktionary

Dorian – imię męskie pochodzenia greckiego. Użył go Oscar Wilde w swojej powieści The Picture of Dorian Gray (Portret Doriana Graya). Wywodzi się od nazwy plemienia greckiego – Dorów. W greckiej mitologii Dorowie pochodzą od jednego z herosów: Heraklesa.

Dorian imieniny obchodzi 22 stycznia oraz 22 maja.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Nazywam się Dorian Kraj i pochodzę z Zagłębia.

 (2.1) Huragan Dorian ma już czwartą kategorię, zmierza w kierunku Bahamów.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈdɔrʲjãn, AS: dorʹi ̯ãn

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Dorianek mos.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) zdrobn. Dorianek

Wiktionary


doriana

imię żeńskie


SJP.pl


dorianek

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy, nazwa własna

 (1.1) zdrobn. od: Dorian

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Odbierz Dorianka z przedszkola.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Dorian mos.

Wiktionary


dorianiny

przymiotnik dzierżawczy - należący do Doriany lub z nią związany


SJP.pl


dorianostwo

Dorian z małżonką; Dorianowie


SJP.pl


dorianowie

Dorian z małżonką; Dorianostwo


SJP.pl


dorianowy

przymiotnik dzierżawczy - należący do Doriana (Doriany) lub z nim (z nią) związany


SJP.pl


doris

obce imię żeńskie


SJP.pl

Ludzie

  • Doris (Doryda) – imię żeńskie (sporadycznie męskie)

Osoby o imieniu Doris

  • Doris – pierwsza żona Heroda Wielkiego
  • Doris Auer – austriacka lekkoatletka
  • Doris Betts – amerykańska pisarka
  • Doris Changeywo (Doris Changeiywo) – kenijska lekkoatletka
  • Doris Coley – amerykańska piosenkarka
  • Doris Day (wł. Doris Mary Ann Kappelhoff) – amerykańska piosenkarka
  • Doris de Agostini – szwajcarska narciarka alpejska
  • Doris Dragović (wł. Dorotea Dragović) – chorwacka piosenkarka
  • Doris Dörrie – niemiecka aktorka
  • Doris Fischer – austriacka brydżystka
  • Doris Giller – kanadyjska dziennikarka, upamiętniona Giller Prize
  • Doris Grau – amerykańska aktorka
  • Doris Gubbins – walijska tenisistka
  • Doris Günther – austriacka snowboardzistka
  • Doris Haddock (Doris „Granny D” Haddock z d. Rollins) – amerykańska działaczka społeczna
  • Doris Hart (Doris Jane Hart) – amerykańska tenisistka
  • Doris Hedberg (Doris Linnea Birgitta Hedberg) – szwedzka gimnastyczka
  • Doris Hoch – niemiecka polityk
  • Doris Hofrichter (Doris „Dorli” Hofrichter) – austriacka lekkoatletka
  • Doris Jensen (Doris Bernice Jensen, znana jako Coleen Gray) – amerykańska aktorka
  • Doris Kearns Goodwin – amerykańska pisarka
  • Doris Kermack (Doris Mary Kermack z d. Carr) – brytyjska zoolog
  • Doris Kohardt – niemiecka pływaczka
  • Doris Lessing (Doris May Lessing z d. Tayler) – brytyjska pisarka
  • Doris Leuthard – szwajcarska polityk
  • Doris Maletzki – niemiecka lekkoatletka
  • Doris Matsui – amerykańska polityk
  • Doris Metaxa – francuska tenisistka
  • Doris Miller (Doris „Dorie” Miller) – amerykański marynarz
  • Doris Molesworth (Doris Agnes Molesworth primo voto Fraser) – angielska pływaczka
  • Doris Neuner – austriacka saneczkarka
  • Doris Neustadt – jedna z fundatorów Międzynarodowej Nagrody Neustadt
  • Doris Pack – niemiecka polityk
  • Doris Pilkington (Doris Pilkington Garimara, wł. Nugi Garimara) – australijska pisarka
  • Doris Pontvianne Espinoza – meksykańska uczestniczka Miss World 1981
  • Doris Roberts (Doris May Roberts) – amerykańska aktorka
  • Doris Salcedo – kolumbijska rzeźbiarka
  • Doris Sekulich – kanadyjska curlerka
  • Doris Schwaiger (Doris Schwaiger-Robl) – austriacka siatkarka plażowa
  • Doris Tate – matka Sharon Tate
  • Doris Trachsel – szwajcarska biegaczka narciarska
  • Doris Trueman – brytyjska biegaczka narciarska
  • Doris van Delft – holenderska brydżystka
  • Doris Wiredu – ghańska lekkoatletka
  • Doris Wishman – amerykańska reżyserka
  • Doris Younane – australijska aktorka

Wikipedia


dorka

zdrobnienie od: Izydor, Teodor (imiona męskie)


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) gw-pl|Górny Śląsk. poufale Dorota

Wiktionary

Dorka (ros. Дорка) – wieś w Rosji, w rejonie czerepowieckim obwodu wołogodzkiego. W 2010 liczyła 11 mieszkańców.

Wikipedia

Synonimy:

 (1.1) gw-pl|Górny Śląsk|Dora.

Wiktionary


dorkas

zwierzę, gatunek gazeli, żyje w Afryce


SJP.pl

Gazela pustynna, dawniej: gazela dorkas (Gazella dorcas) – ssak z rodziny wołowatych.

Wikipedia


dorking

brytyjska rasa kur


SJP.pl

Dorking – miasto w Wielkiej Brytanii, w Anglii, w regionie South East England, w hrabstwie Surrey, położone nad rzeką Mole. W 2001 r. miasto to zamieszkiwało 17 000 osób.

Miejsce śmierci Mariana Hemara.

Wikipedia


dormeza

1. luksusowa, co najmniej czterokonna kareta podróżna, umożliwiająca pasażerom spanie w czasie jazdy;
2. dawniej: kolczyk niewymagający zdejmowania na noc


SJP.pl

Dormeza, leżajka (fr. dormeuse – kanapka, leżanka) – kryty powóz, rodzaj karety, służący do odbywania dalszych podróży i przystosowany do spania w czasie jazdy. Używany w XIX-wiecznej Francji.

Wikipedia


dormezy

1. luksusowa, co najmniej czterokonna kareta podróżna, umożliwiająca pasażerom spanie w czasie jazdy;
2. dawniej: kolczyk niewymagający zdejmowania na noc


SJP.pl


dormitarz

sala sypialna w klasztorach, konwiktach lub zakładach wychowawczych; dormitorium


SJP.pl

Dormitorium (łac. dormitorium – sypialnia) – wspólna sypialnia. Od łacińskiego dormire, spać.

Nazwa początkowo oznaczała wspólną wielką sypialnię zakonników w klasztorze (również na zamkach krzyżackich). Była położona nad kapitularzem. Ze znajdującej się na piętrze sypialni prowadziły schody na parter, tuż przy wejściu do kościoła. Tak więc wprost z niej, zaraz po przebudzeniu, schodzono do kościoła na modlitwy i śpiewy. Łoża były przegradzane między sobą niskimi ściankami drewnianymi. Zwyczaj wspólnego spania mnichów zniósł papież Benedykt XII (I połowa XIV w.). Później dormitoria zastąpiono celami.

Wikipedia


dormitorium

sala sypialna w klasztorach, konwiktach lub zakładach wychowawczych; dormitarz


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) sala sypialna w klasztorze, konwikcie albo w zakładzie wychowawczym

Wiktionary

Dormitorium (łac. dormitorium – sypialnia) – wspólna sypialnia. Od łacińskiego dormire, spać.

Nazwa początkowo oznaczała wspólną wielką sypialnię zakonników w klasztorze (również na zamkach krzyżackich). Była położona nad kapitularzem. Ze znajdującej się na piętrze sypialni prowadziły schody na parter, tuż przy wejściu do kościoła. Tak więc wprost z niej, zaraz po przebudzeniu, schodzono do kościoła na modlitwy i śpiewy. Łoża były przegradzane między sobą niskimi ściankami drewnianymi. Zwyczaj wspólnego spania mnichów zniósł papież Benedykt XII (I połowa XIV w.). Później dormitoria zastąpiono celami.

Wikipedia


dormowo

wieś w Polsce


SJP.pl

Dormowo (pol. hist. Durmowo) – wieś sołecka w Polsce położona w województwie wielkopolskim, w powiecie międzychodzkim, w gminie Międzychód.

Wikipedia


dorn

1. chwytak do mocowania podczas obróbki wyrobów mających centralny otwór; imadło, obejma;
2. cylinder, na którym obrabia się wyroby z gumy;
3. trzpień z hartowanej stali używany w hutnictwie; przecinak, wybijak


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) gw-pl|Górny Śląsk. techn. wybijak

Wiktionary

Niemcy:

  • Dorn – dzielnica Waldkirchen
  • Dorn – dzielnica Wuppertalu

Osoby:

  • Friedrich Ernst Dorn – niemiecki fizyk
  • Heinrich Dorn – niemiecki kompozytor
  • Joel Dorn – amerykański producent muzyczny
  • Ludwik Dorn – polski polityk
  • Michael Dorn – amerykański aktor

Inne:

  • Dorn – grupa muzyczna

Zobacz też:

  • George Dorn Screams
  • Dorn-Dürkheim

Wikipedia

Przykłady

składnia.

kolokacje.

synonimy.

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

frazeologia.

etymologia. etym|niem|Dorn.

uwagi.

tłumaczenia.

 (1.1) zobtłum|wybijak.

źródła.

== dorn (esperanto (morfem).) ==

wymowa.

znaczenia.

morfem|eo.

 (1.1) cierń, kolec

odmiana.

przykłady.

Wiktionary

Synonimy:

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

frazeologia.

etymologia. etym|niem|Dorn.

uwagi.

tłumaczenia.

 (1.1) zobtłum|wybijak.

źródła.

== dorn (esperanto (morfem).) ==

wymowa.

znaczenia.

morfem|eo.

 (1.1) cierń, kolec

odmiana.

przykłady.

składnia.

kolokacje.

synonimy.

Wiktionary


dornier

niemiecki samolot bombowy z początku lat trzydziestych


SJP.pl

Dornier-Werke GmbH – niemiecka wytwórnia lotnicza założona we Friedrichshafen w 1922 roku przez Claude Dorniera.

Od chwili założenia do dziś wytwórnia skonstruowała wiele maszyn zarówno dla celów wojskowych, jak i na rynek cywilny.

Wikipedia


doroba

nazwisko


SJP.pl


dorobek

1. to, czego się ktoś dorobił; majątek, mienie;
2. ogół dzieł uczonego, pisarza, artysty itp.;
3. ogół osiągnięć w jakiejś dziedzinie;
4. zdobywanie, gromadzenie majątku


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) to, czego ktoś się dorobił

 (1.2) ogół twórczości określonego uczonego, pisarza, artysty itp.

 (1.3) ogół osiągnięć w jakiejś dziedzinie

 (1.4) dorabianie się, zdobywanie majątku

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Małżonkowie mogą w umowie majątkowej zmienić lub uchylić ustawowy ustrój wspólności dorobków.

 (1.2) Charakteryzując cechy sztuki awangardowej, nie możemy zapominać o świadomym odrzuceniu dorobku pokoleń artystów.

 (1.3) Kreacjoniści ignorują dorobek współczesnej paleoantropologii.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. dorobnik mos., dorobkiewicz mos.

 czas. dorobić dk., dorabiać ndk.

Wiktionary


dorobić

1. zrobić coś dodatkowego lub brakującego;
2. potocznie: zarobić dodatkowo;
3. przenośnie: wymyślić coś dla uzasadnienia czegoś


SJP.pl

czasownik przechodni dokonany (ndk. dorabiać)

 (1.1) dokonany od|dorabiać.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: dɔˈrɔbʲit͡ɕ, AS: dorobʹić

Wiktionary

Powiązane:

 czas. robić

 rzecz. dorobienie n., dorobek mrz.

Wiktionary


dorobienie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|dorobić.

Wiktionary

Powiązane:

 czas. dorobić

Wiktionary


dorobisz

1. zrobić coś dodatkowego lub brakującego;
2. potocznie: zarobić dodatkowo;
3. przenośnie: wymyślić coś dla uzasadnienia czegoś


SJP.pl


doróbka

1. dorobienie czegoś;
2. element dorobiony


SJP.pl


dorobkiewicz

człowiek, który dorobił się majątku niekoniecznie ciężką pracą, lecz wykorzystując koneksje, układy, starający się naśladować zamożne warstwy społeczeństwa; parweniusz; nuworysz; nowobogacki


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) pogard. osoba bogata lub o wysokiej pozycji społecznej osiągniętej z wykorzystaniem sprzyjających okoliczności

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Sztuka, napisana z dużym humorem i wdziękiem, opowiada o perypetiach młodego szlachcica starającego się o rękę córki tytułowego dorobkiewicza, ten jednak usiłuje wydać ją za księcia.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. dorobek mrz., dorobkiewiczostwo n., dorobnik mos.

 przym. dorobkiewiczowski

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) nowobogacki, nuworysz, parweniusz; daw. dorobnik

Wiktionary


dorobkiewiczka

dorobkiewicz


SJP.pl

Patrz:

dorobkiewicz

dorobkiewiczostwo

pogardliwie: dążenie do wzbogacenia się


SJP.pl


dorobkiewiczowski

dorobkiewicz


SJP.pl

Patrz:

dorobkiewicz

dorobkowy

przestarzale: pochodzący z dorobku, wzbogacony przez dorobek, nabyty pracą


SJP.pl


dorobnik

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) daw. dorobkiewicz

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. dorobek m., dorobkiewicz m.

 czas. dorobić się dk.

Wiktionary


dorocia

zdrobnienie od: Dorota (imię żeńskie)


SJP.pl


dorociak

nazwisko


SJP.pl


dorociński

nazwisko


SJP.pl


dorociny

przymiotnik dzierżawczy - należący do Doroty lub z nią związany


SJP.pl


dorocznie

przysłówek

 (1.1) każdego roku

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Filateliści zwykli dorocznie spotykać się w Chorzowie.

Wiktionary

Powiązane:

 przym. doroczny

 rzecz. rocznik mrz.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) corocznie, rok w rok, rokrocznie

Wiktionary


doroczny

odbywający się raz w roku


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) odbywający się każdego roku

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Spotykali się na dorocznym święcie nadleśnictwa.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. rok mrz., roczek mrz., rocznik mrz.

 przym. roczny

 przysł. dorocznie, rocznie

Wiktionary


dorodniej

stopień wyższy od przysłówka: dorodnie


SJP.pl


dorodniejszy

stopień wyższy od przymiotnika: dorodny


SJP.pl


dorodność

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) odprzym. cecha tego, co jest dorodne; cecha tych, którzy są dorodni

Wiktionary

Powiązane:

 przym. dorodny

 przysł. dorodnie

Wiktionary


dorodny

wyróżniający się zdrowym, ładnym wyglądem, np. dorodne owoce


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) wyróżniający się pięknym, zdrowym wyglądem, urodziwy, przystojny i postawny

 (1.2) o roślinach, owocach: zdrowy i dojrzały

Wiktionary

Przykłady

 (1.2) W ogrodzie rosło kilka dorodnych fig.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. dorodność ż.

 przysł. dorodnie

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) poet. hoży

Wiktionary


dorohusk

wieś w województwie lubelskim


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna

 (1.1) geogr. wieś we wschodniej Polsce, w województwie lubelskim, w powiecie chełmskim;

Wiktionary

Dorohusk (dawniej także Drohiczyn chełmski) – wieś w Polsce położona w Obniżeniu Dubieńskim, w województwie lubelskim, w powiecie chełmskim, w gminie Dorohusk. Przez miejscowość przebiega droga wojewódzka nr 816.

Wieś leży przy granicy z Ukrainą przebiegającej na rzece Bug. W sąsiedztwie wsi znajduje się drogowe i kolejowe przejście graniczne Dorohusk-Jagodzin.

Wieś jest siedzibą rzymskokatolickiej parafii św. Jana Nepomucena.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Rolnik z blokady Dorohuska dostaje pogróżki.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. dorohuszczanin mos., dorohuszczanka ż.

 przym. dorohuski

Wiktionary


dorohuski

Dorohusk


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) odnoszący się do Dorohuska, związany z Dorohuskiem

przymiotnik jakościowy

 (2.1) charakterystyczny dla Dorohuska lub dorohuszczan, mający cechy lub właściwości przypisywane Dorohuskowi lub dorohuszczanom

Wiktionary

Patrz:

Dorohusk

Przykłady

 (1.1) Tyle czasu zajęło wykwalifikowanym policjantom sprawdzenie wszystkich zakamarków dorohuskiego przejścia.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Dorohusk mrz., dorohuszczanin mos., dorohuszczanka ż.

Wiktionary


dorohuszczanin

mieszkaniec Dorohuska (wsi w Polsce)


SJP.pl


dorohuszczanka

mieszkanka Dorohuska (wsi w Polsce)


SJP.pl


doróść

dorosnąć;
1. osiągnąć odpowiednio duży wzrost;
2. dogonić kogoś pod względem umiejętności, osiągnąć ten sam poziom, dorównać komuś;
3. osiągnąć odpowiedni wiek; stać się dorosłym


SJP.pl

czasownik dokonany (ndk. dorastać)

 (1.1) dokonany od|dorastać.

Wiktionary

Powiązane:

 przym. dorastający

 czas. dorosnąć

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) war. dorosnąć

Wiktionary


doroślej

stopień wyższy od przysłówka: dorośle


SJP.pl


doroślejszy

stopień wyższy od przymiotnika: dorosły


SJP.pl


dorosnąć

doróść;
1. osiągnąć odpowiednio duży wzrost;
2. dogonić kogoś pod względem umiejętności, osiągnąć ten sam poziom, dorównać komuś;
3. osiągnąć odpowiedni wiek; stać się dorosłym


SJP.pl

czasownik nieprzechodni dokonany (ndk. dorastać)

 (1.1) osiągnąć odpowiednio duży wzrost, wielkość

 (1.2) osiągnąć odpowiedni wiek; stać się dorosłym

 (1.3) przen. dogonić kogoś pod względem umiejętności, osiągnąć ten sam poziom, dorównać komuś

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Kupiliśmy pieska rasy labrador, teraz waży 10 kg, ale jak dorośnie, to będzie miał ponad 30.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. dorosły mos., dorosła ż., dorastanie n., dorośnięcie n., dorosłość ż.

 przym. dorosły, dorastający, niedorosły

 ims. dorastający

 czas. rosnąć, dorastać ndk., doróść dk.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1-3) war. doróść

Wiktionary


dorośnięty

doróść;
1. osiągnąć odpowiednio duży wzrost;
2. dogonić kogoś pod względem umiejętności, osiągnąć ten sam poziom, dorównać komuś;
3. osiągnąć odpowiedni wiek; stać się dorosłym


SJP.pl


dorosz

nazwisko


SJP.pl

Osoby o tym nazwisku:

  • Andrzej Dorosz − polski menadżer
  • Antoni Dorosz − polski lekarz i wojskowy
  • Beata Dorosz − polski historyk literatury
  • Kazimierz Dorosz − polski socjalista, dyplomata
  • Krzysztof Dorosz − polski eseista i publicysta
  • Orest Dorosz − ukraiński piłkarz
  • Dorszcz Dorosz-polski filolog, anglista

Wikipedia


doroszewski

nazwisko, np. Witold Doroszewski (1899-1976), polski językoznawca, redaktor Słownika języka polskiego


SJP.pl

  • Alina Doroszewska
  • Antoni Doroszewski
  • Jan Doroszewski
  • Janina Doroszewska
  • Urszula Doroszewska
  • Witold Doroszewski

Wikipedia


doroszkiewicz

nazwisko


SJP.pl

Osoby o tym nazwisku:

  • Bazyli (Doroszkiewicz) (Włodzimierz Doroszkiewicz) – prawosławny biskup
  • Irena Doroszkiewicz – policjantka, pierwsza w historii Polski kobieta w randze nadinspektora
  • Warsonofiusz (Doroszkiewicz) (Bazyli Doroszkiewicz) – prawosławny biskup
  • Włodzimierz Doroszkiewicz – duchowny prawosławny PAKP i ROCOR
  • Włodzimierz Doroszkiewicz – polski biolog

Wikipedia


dorosła

kobieta pełnoletnia


SJP.pl


dorosłość

zbiór cech fizycznych, psychicznych i określonych prawnie, które umożliwiają człowiekowi określone działania, dają pewne prawa i obowiązki; pełnoletniość, pełnoletność, dojrzałość


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) cecha tego, co dorosłe

Wiktionary

Dorosłość – określenie stanu dojrzałości fizycznej (w biologii odnosi się do organizmu), zwykle człowieka (mężczyzny lub kobiety), który nie jest dzieckiem.

Uzyskanie pełnoletniości jest momentem formalnie oznaczającym dorosłość (mylnie utożsamianą z dojrzałością).

Wikipedia

Powiązane:

 rzecz. dorosły m., dorastanie n., dorośnięcie n.

 czas. dorastać ndk., dorosnąć dk.

 przym. dorosły, niedorosły

 przysł. dorośle

Wiktionary


dorosły

1. o ludziach i zwierzętach: taki, który osiągnął odpowiedni wiek i stopień rozwoju; pełnoletni, dojrzały;
2. charakterystyczny dla dojrzałego człowieka, taki jak u dojrzałego człowieka, np. dorosły pogląd; poważny, przemyślany, rzeczowy, pragmatyczny


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) o człowieku lub zwierzęciu: będący w wieku, w którym przeciętny organizm ma zdolność rozrodu, lub starszym

 (1.2) praw. o człowieku: w wieku, w którym człowiek ponosi pełną odpowiedzialność za swoje czyny

 (1.3) właściwy dorosłemu (1.1,2) człowiekowi lub zwierzęciu

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (2.1) dorosła (1.1) osoba

Wiktionary

Dorosłość – określenie stanu dojrzałości fizycznej (w biologii odnosi się do organizmu), zwykle człowieka (mężczyzny lub kobiety), który nie jest dzieckiem.

Uzyskanie pełnoletniości jest momentem formalnie oznaczającym dorosłość (mylnie utożsamianą z dojrzałością).

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Czy jest karma dla dorosłych psów?

 (1.1) W wielu krajach człowiek staje się dorosły po osiągnięciu 18 (= osiemnastu) lat.

 (2.1) Do kasyna mogą wejść tylko dorośli.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: dɔˈrɔswɨ, AS: dorosu̯y

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. dorosłość ż.

 czas. dorastać ndk., dorosnąć dk.

 przym. dorastający, niedorosły

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) dojrzały

Wiktionary


dorota

imię żeńskie


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) imię|polski|ż.;

Wiktionary

Dorota – imię żeńskie pochodzące z gr. Δωροθέα (gr. δῶρον – dar i θεός – bóg, „dar od boga”). Jego męskim odpowiednikiem jest Doroteusz. W Polsce imię to odnotowano po raz pierwszy w 1385. Znane są też inne formy tego imienia: Dochna, Dora, Doroteja, Dorotka. To samo znaczenie ma złożone z analogicznych członów, tylko w odwrotnej kolejności, imię Teodora (a także imię Mateusz pochodzenia hebrajskiego).

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Dorota jest najpiękniejszą dziewczyną na świecie.

 (1.1) Pod koniec średniowiecza w Szwecji św. Dorotę dodano jako piętnastą do grona Czternastu Świętych Wspomożycieli.

 (1.1) Córka skarży się na zachowanie wychowawczyni, pani Doroty i jej męża.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: dɔˈrɔta, AS: dorota

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Dorocin mrz., dorotanka ż., dorotka ż., Dorotowo n., Dorotów mrz.

:: zdrobn. Dorotka ż., Dorocia ż., Dosia ż., Dora ż.

:: war. Dorotea ż.

:: fm. Doroteusz m.

 przym. Dorotowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) zdrobn. Dorotka, Dosia, Dora; rzad. war. Dorotea; gw-pl|Górny Śląsk|Dorka.

Wiktionary


doroteusz

imię męskie


SJP.pl

Doroteusz – imię męskie pochodzenia greckiego, oznaczające „dar od boga”; jego żeńskim odpowiednikiem jest Dorota. To samo znaczenie ma złożone z analogicznych członów, tylko w odwrotnej kolejności, imię Teodor.

Doroteusz imieniny obchodzi: 4 stycznia, 28 marca, 5 czerwca, 9 sierpnia i 9 września.

Wikipedia


doroteuszostwo

Doroteusz z małżonką; Doroteuszowie


SJP.pl


doroteuszowie

Doroteusz z małżonką; Doroteuszostwo


SJP.pl


doroteuszowy

przymiotnik dzierżawczy - należący do Doroteusza lub z nim związany


SJP.pl


dorothea

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) astr. planetoida o numerze 339 z pasa głównego asteroid;

Wiktionary

Przykłady

składnia.

kolokacje.

synonimy.

antonimy.

hiperonimy.

 (1.1) planetoida

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

 rzecz. Dorotea ż., Dorota ż., Doroteusz m., Dorocin m., dorotanka ż., Dorotka ż.

frazeologia.

etymologia.

 (1.1) etym|ang|Dorothea.

uwagi.

tłumaczenia.

* angielski: (1.1) Dorothea

źródła.

== Dorothea (język angielski.) ==

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik, nazwa własna

 (1.1) imię|angielski|ż. Dorota, Dorotea

 (1.2) astr. Dorothea

odmiana.

przykłady.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌdɔrɔˈtɛa, AS: dorotea

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Dorotea ż., Dorota ż., Doroteusz m., Dorocin m., dorotanka ż., Dorotka ż.

Wiktionary


dorotka

1. roślina z rodziny pryszczyrnicowatych;
2. dawniej: loch więzienny;
3. dawniej: gruba kiszka wieprzowa


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) zdrobn. imię|polski|ż. Dorota

 (1.2) geogr. wieś w Polsce, w województwie świętokrzyskim, w powiecie opatowskim, w gminie Tarłów;

 (1.3) geogr. część wsi Piskorzów, w województwie dolnośląskim, w powiecie dzierżoniowskim;

Wiktionary

  • dorotka – rodzaj roślin z rodziny pryszczyrnicowatych

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Na urodzinach u Dorotki podali kluski śląskie.

 (1.2) Przejeżdżając przez Dorotkę, widzieliśmy bocianie gniazdo.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Dorothea ż., Dorota ż., Dorotowo n., Dorotów mrz.

Wiktionary

Synonimy:

antonimy.

hiperonimy.

 (1.2) wieś

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

 rzecz. Dorothea ż., Dorota ż., Dorotowo n., Dorotów mrz.

frazeologia.

etymologia.

 etymn|pol|Dorota|-ka.

uwagi.

tłumaczenia.

 (1.1) zobtłum zdrobn|Dorota.

* kaszubski: (1.1) Dorotka ż.

źródła.

== Dorotka (język czeski.) ==

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) imię|czeski|ż.

odmiana.

przykłady.

składnia.

kolokacje.

synonimy.

Wiktionary


dorotowo

wieś w Polsce


SJP.pl

W Polsce
  • Dorotowo – wieś w woj. kujawsko-pomorskim, w pow. sępoleńskim, w gminie Więcbork
  • Dorotowo – wieś w woj. warmińsko-mazurskim, w pow. olsztyńskim, w gminie Stawiguda
  • Dorotowo – gromada
  • Dorotowo – nieczynny przystanek kolejowy, a dawniej także stacja w Dorotowie, w województwie kujawsko-pomorskim

Wikipedia


dorowie

starożytne plemię greckie


SJP.pl

Dorowie – lud grecki mówiący dialektem doryckim, który pod koniec II tysiąclecia p.n.e. zajął Helladę achajską. Pierwotnie, kiedy przebywali w górach Pindos, nazywali się Makednoi, a Dorami – Dorieis – stali się w trakcie inwazji.

Wikipedia


dorównać

czasownik dokonany (ndk. dorównywać)

 (1.1) dokonany od|dorównywać.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. dorównywanie n., dorównanie, równanie n.

 czas. równać

Wiktionary


dorożka

lekki pojazd konny, środek transportu miejskiego w XIX wieku


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) transp. lekki, rekreacyjny pojazd konny, często wynajmowany na przejażdżki;

Wiktionary

Dorożka (potocznie również fiakier, drynda) – lekki, jedno- lub dwukonny, czterokołowy pojazd zaprzęgowy używany do przewozu 1–4 pasażerów, wprowadzony we Francji w latach 40. XVII wieku.

Dorożka wyposażona jest w składany dach nad tylną (pasażerską) częścią, natomiast przednie siedzenie (kozioł), przeznaczone dla stangreta, jest zwykle odkryte. Obecnie dorożka służy do wynajmu (za opłatą) i jest atrakcją turystyczną wielu miast jako element lokalnego folkloru.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Obszarpane dorożki, zaprzągnięte w chude konie, wlokły się leniwie; tramwaje huczały przebiegając; po trotuarach snuli się pospiesznie, gorączkowo ludzie, jak długa, ruchoma wstęga.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: dɔˈrɔʃka, AS: doroška

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. dorożkarz mos., dorożkarstwo n.

 czas. dorożkować ndk.

 przym. dorożkarski

Wiktionary


dorożkarka

dorożkarz


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) kobieta zajmująca się przewozem osób dorożką

 (1.2) daw. żona dorożkarza

Wiktionary

Patrz:

dorożkarz

Powiązane:

 rzecz. dorożkarstwo n.

:: fm. dorożkarz

 przym. dorożkarski

 czas. dorożkować

Wiktionary


dorożkarski

dorożkarz; dryndziarski, fiakierski


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z dorożkarzem, dotyczący dorożkarza

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. dorożkarka ż., dorożka ż., dorożkarz mos.

 czas. dorożkować

Wiktionary


dorożkarstwo

zawód dorożkarza


SJP.pl


dorożkarz

właściciel dorożki trudniący się przewożeniem pasażerów


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) właściciel dorożki trudniący się zawodowo przewożeniem pasażerów

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Odpowiednie warunki pracy dla koni określają także umowy zawierane przez miasto z dorożkarzami.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: dɔˈrɔʃkaʃ, AS: doroškaš

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. dorożkarka ż., dorożka ż., dorożkarstwo n.

 przym. dorożkarski

 czas. dorożkować

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) dryndziorz, fiakier

Wiktionary


dorożkować

czasownik nieprzechodni niedokonany (dk. brak)

 (1.1) rzad. powozić dorożką

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Do której dorożkują ulicami Krakowa?

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. dorożka ż., dorożkarka ż., dorożkarstwo n., dorożkarz mos., dorożkowanie n.

 przym. dorożkarski

Wiktionary


dorozumiany

taki, którego można się dorozumieć (domyślić)


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) praw. taki, którego można się domyślić, przypuszczalny

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Reasumując, jeżeli pracownik nie podpisał umowy o pracę, ale wykonuje czynności związane ze wskazanym w umowie stanowiskiem, wyraźnie podkreślić należy, iż do zawarcia umowy o pracę doszło, ale w sposób dorozumiany, co jednak nie ma wpływu na ważności takiej umowy.

Wiktionary

Powiązane:

 czas. rozumieć ndk.

Wiktionary


dorozumieć

potocznie: dorozumieć się - domyślić się, odgadnąć, dociec


SJP.pl


dorożyński

nazwisko


SJP.pl


dorpacki

Dorpat (dawna nazwa Tartu - miasta w Estonii)


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z Dorpatem, dotyczący Dorpatu

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Dorpat m.

Wiktionary


dorpat

dawniej: Tartu - miasto w Estonii


SJP.pl

Tartu (hist. pol., niem. i szw. Dorpat, ros. Дерпт, Dierpt, dawn. ros. Юрьев, Jur´jew) – drugie co do wielkości miasto Estonii, uznawane za intelektualną i kulturalną stolicę kraju. Słynie z uniwersytetu, założonego w 1632 przez króla Szwecji Gustawa II Adolfa. Przez miasto przepływa rzeka Emajõgi, łącząca dwa największe jeziora Estonii (Võrtsjärv i Pejpus). Transport lotniczy obsługuje Port lotniczy Tartu. Tartu jest miastem, w którym znajduje się siedziba sądu najwyższego Estonii.

Wikipedia


dorper

rasa owiec domowych pochodząca z RPA, o charakterystycznej czarnej głowie


SJP.pl

Dorper (Ovis Aries) – rasa owiec domowych pochodząca z RPA.

Jest to skrzyżowanie owcy rasy Dorset Horn i Czarnoglowki Perskiej, została opracowana w 1930 roku. Jest owcą, która wykazuje bardzo szybki przyrost masy i doskonałe rozmieszczenie tkanki tłuszczowej. Dzienny przyrost masy jagniąt waha się w granicach 250 – 400g. W dorosłym życiu baran osiąga wagę około 85 – 120 kg a owca 60 -80kg.

Wikipedia


dorsalny

1. znajdujący się na stronie grzbietowej, grzbietowy;
2. spółgłoska dorsalna - spółgłoska, w wymowie której bierze udział grzbiet języka


SJP.pl


dorset

hrabstwo w Anglii


SJP.pl

Dorset – hrabstwo ceremonialne i historyczne w południowej Anglii, w regionie South West England, położone nad kanałem La Manche, obejmujące dwie jednostki administracyjne typu unitary authority – Dorset oraz Bournemouth, Christchurch and Poole. Do 2019 roku Dorset pełniło funkcję hrabstwa administracyjnego (niemetropolitalnego), ze stolicą w Dorchester.

Wikipedia


dorseta

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) etn. hist. członek plemięemienia, grupy kulturowej zamieszkującej amerykańską Arktykę i Grenlandię przed Innuitami

Wiktionary


dorsz

drapieżna ryba morska z rodziny dorszowatych


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy

 (1.1) icht. nazwa systematyczna|Gadus|ref=tak., drapieżna ryba morska;

 (1.2) kulin. spoż. mięso lub potrawa z dorsza (1.1)

Wiktionary

Dorsz (wątłusz) – nazwa zwyczajowa dorsza atlantyckiego (Gadus morhua) i jego podgatunków: nominatywnego G. m. morhua, żyjącego w Bałtyku dorsza bałtyckiego (G. m. callarias), nazywanego również pomuchlą, oraz dorsza kildyńskiego (G. m. kildinensis).

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Jeszcze w tym tygodniu Ministerstwo Gospodarki Morskiej i Żeglugi Śródlądowej ma wprowadzić krajowy zakaz połowu dorszy w okresie ochronnym

 (1.2) Dziś na kolację będzie filet z dorsza zapiekany z warzywami.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: dɔrʃ, AS: dorš

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. dorszowate lm nm.

:: zdrobn. dorszyk mzw.

 przym. dorszowy, dorszowaty

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) pomuchla, wątłusz

Wiktionary


dorszewicz

nazwisko


SJP.pl


dorszewski

nazwisko


SJP.pl


dorszokształtne

o cechach dorszokształtnych (rząd ryb)


SJP.pl

Dorszokształtne (Gadiformes) – rząd ryb promieniopłetwych (Actinopterygii), obejmujący wiele szeroko rozprzestrzenionych gatunków o bardzo dużym znaczeniu gospodarczym. Występują na obydwu półkulach. W zapisie kopalnym są znane z morskich pokładów trzeciorzędu.

Wikipedia


dorszokształtny

o cechach dorszokształtnych (rząd ryb)


SJP.pl


dorszowate

rodzina ryb morskich strefy umiarkowanej i arktycznej, o dużym znaczeniu gospodarczym; wątłuszowate


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj niemęskoosobowy, liczba mnoga

 (1.1) syst. icht. nazwa systematyczna|Gadidae|Rafinesque|ref=tak., rodzina morskich ryb z rzędu dorszokształtnych;

Wiktionary

Dorszowate, wątłuszowate (Gadidae) – rodzina morskich ryb dorszokształtnych (Gadiformes). Obejmuje gatunki o bardzo dużym znaczeniu gospodarczym.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Klasyfikacja dorszowatych pozostaje sporna.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. dorsz mzw., dorszyk mzw.

 przym. dorszowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) wątłuszowate

Wiktionary


dorszowaty

o cechach dorszowatych (wątłuszowatych; rodzina ryb); wątłuszowaty


SJP.pl


dorszowy

przymiotnik od: dorsz


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z dorszem, dotyczący dorszy lub połowów tych ryb

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. dorsz mzw., dorszowate nmos.

Wiktionary


dorszyk

1. zdrobnienie od ''dorsz'';
2. dorszyk polarny - ryba z rodziny dorszowatych; sajka


SJP.pl


dorta

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) gw-pl|Górny Śląsk. cuk. tort

Wiktionary


dortmund

miasto w Niemczech


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna

 (1.1) geogr. miasto w zachodnich Niemczech, największy ośrodek Zagłębia Ruhry;

Wiktionary

Dortmund ['dɔʁtmʊnt] (dolnoniem. Düörpm) – miasto na prawach powiatu położone w zachodniej części Niemiec, w kraju związkowym Nadrenia Północna-Westfalia, w rejencji Arnsberg. Pod koniec 2019 roku, z liczbą mieszkańców wynoszącą niecałe 590 tys., Dortmund zajmował dziewiąte miejsce w Niemczech pod względem liczby ludności. Jest największym miastem Zagłębia Ruhry.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Na stronie internetowej Dortmundu wyczytałem, że w mieście istnieje aż sześć browarów.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈdɔrtmũnt, AS: dortmũnt

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. dortmundczyk m., dortmundka ż.

 przym. dortmundzki

Wiktionary


dortmundczyk

mieszkaniec Dortmundu


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) mieszkaniec Dortmundu

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Jeden z dortmundczyków zginął, pomagając zaatakowanej przez imigrantów kobiecie.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Dortmund m.

:: fż. dortmundka ż.

 przym. dortmundzki

Wiktionary


dortmundka

mieszkanka Dortmundu


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) mieszkanka Dortmundu

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Ciemnoskóry napastnik wyrwał dortmundce torebkę i uciekł.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Dortmund m.

:: fm. dortmundczyk mos.

 przym. dortmundzki

Wiktionary


dortmundzki

przymiotnik od: Dortmund, miasto w Niemczech


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) odnoszący się do Dortmundu, związany z Dortmundem

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Jego ciotka pracuje w jednym z dortmundzkich browarów.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Dortmund mrz., dortmundczyk mos., dortmundka ż.

Wiktionary


dortuar

dawniej: wspólna sypialnia w zamkniętych zakładach wychowawczych


SJP.pl


doruchów

wieś w Polsce


SJP.pl

Doruchów – wieś w Polsce, położona w województwie wielkopolskim, w powiecie ostrzeszowskim, w gminie Doruchów, przy drodze wojewódzkiej nr 450 między Grabowem nad Prosną a Wieruszowem.

Siedziba gminy Doruchów. W latach 1954–1972 wieś należała i była siedzibą władz gromady Doruchów.

Wikipedia


doruchowski

Doruchów


SJP.pl

Patrz:

Doruchów

dorwać

złapać, dopaść kogoś


SJP.pl


doryć

1. ryć do określonego miejsca;
2. dokończyć rycie;
3. doryć się - wzmocniona forma od: doryć


SJP.pl


dorycki

odnoszący się do Dorów, jednego z głównych szczepów starożytnej Grecji


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) dotyczący Dorów, jednego z plemiięemion greckich;

 (1.2) dotyczący doryckiego porządku architektonicznego;

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (2.1) dialekt języka greckiego

Wiktionary

Przykłady

 (1.2) Klasyczne kolumny doryckie były budowane w starożytnej Grecji.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Dor mos., Doryda ż., Doryjczyk mos., Doryjka ż., Doros mos.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.2) war. doryjski

Wiktionary


doryda

imię żeńskie


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) geogr. staroż. niewielka kraina położona w Grecji Środkowej w dolinie rzeki Pindos, w starożytności uważana za kolebkę Dorów;

 (1.2) geogr. staroż. część starożytnej Grecji obejmująca wyspy Rodos, Kos, część wybrzeża Karii i inne mniejsze wyspy w pobliżu, zasiedlone przez Greków mówiących dialektem doryckim;

 (1.3) imię|polski|ż.;

 (1.4) mitgr. jedna z oceanid;

 (1.5) mitgr. jedna z nereid

Wiktionary

  • Doryda – imię żeńskie
  • Doryda – starożytna kraina historyczna w Grecji Środkowej
  • Doryda – starożytna nadbrzeżna kraina historyczna w południowo-zachodniej Azji Mniejszej
  • Doryda (Doris) – w mitologii greckiej jedna z Nereid
  • Doryda (Doris) – w mitologii greckiej jedna z Okeanid, matka Nereid

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Lud Dorów z Dorydy wyruszył na podbój Peloponezu.

 (1.2) Największe polis Dorydy tworzyły związek sześciu miast – heksapolis.

 (1.3) Pochodziła z Cypru i miała na imię Doryda.

 (1.4) Oceanida Doryda urodziła pięćdziesiąt lub sto nimf morskich.

 (1.5) Imieniem Dorydy nazywano jedną z nereid.

Wiktionary

Powiązane:

 przym. dorycki

 rzecz. Dor mos., dorycki mrz.

Wiktionary


dorydziny

przymiotnik dzierżawczy - należący do Dorydy lub z nią związany


SJP.pl


doryforos

Doryforos, Włócznik (gr. δορυφόρος 'niosący włócznię') – rzeźba Polikleta okresu klasycznego w starożytnej Grecji powstała w latach 450–440 p.n.e.

Poliklet wprowadził do swojego dzieła zasadę kontrapostu, czyli przeciwwagi: ciężarów, mas, napięć, kierunków. Jest to swobodne ułożenie ciała i zatrzymanie w czasie. Lekkiemu nachyleniu linii bioder odpowiada nachylenie w przeciwnym kierunku linii ramion. Cały ciężar ciała utrzymuje jedna noga mocno przytwierdzona do podłoża, druga delikatnie odsunięta do tyłu pozostaje w spoczynku. Temu układowi nóg odpowiada przeciwne ułożenie rąk: jedna dźwiga włócznię (pracuje), druga jest rozluźniona.

Wikipedia


doryjka

członkini starożytnego plemienia greckiego


SJP.pl


dorymować

dokończyć rymowanie


SJP.pl


dorynek

nazwisko


SJP.pl


dorywać

1. kończyć rwanie, zrywać do końca;
2. potocznie: dopadać;
3. dorywać się -
1. potocznie: dorywać się do czegoś - uzyskiwać do czegoś dostęp


SJP.pl


dorywczo

przysłówek sposobu

 (1.1) z przerwami, okazjonalnie, od czasu do czasu

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Pracował dorywczo to tu, to tam.

 (1.1) Edytuję Wikipedię dorywczo.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: dɔˈrɨft͡ʃɔ, AS: doryfčo

Wiktionary

Powiązane:

 przym. dorywczy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) okazjonalnie, przygodnie, doraźnie, sezonowo, okolicznościowo, ad hoc

Wiktionary


dorywczość

dorywczy


SJP.pl

Patrz:

dorywczy

dorywczy

wykonywany od czasu do czasu lub gdy zachodzi taka potrzeba


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) wykonywany od czasu do czasu

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. dorywczość ż.

 przysł. dorywczo

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) okazjonalny

Wiktionary


dorzecze

obszar, z którego wszystkie wody spływają do jednej rzeki


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) hydrol. obszar, z którego wszystkie wody spływają do jednej rzeki

Wiktionary

Dorzecze – obszar lądu, z którego wody powierzchniowe spływają do jednej rzeki i ostatecznie do jej ujścia.

W skład dorzecza wchodzą: rzeka, dla której określane jest dorzecze, jej przyrzecze (obszar wzdłuż rzeki) oraz jej dopływy wraz z ich dorzeczami. Dorzecze rzeki uchodzącej do morza lub innego akwenu określa się mianem dorzecza I rzędu. Dorzecza dopływów takiej rzeki – dorzeczami II rzędu, ich dopływów – dorzeczami III rzędu, itd.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) W dorzeczu Eufratu i Tygrysu rozwijały się starożytne cywilizacje.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: dɔˈʒɛt͡ʃɛ, AS: dožeče

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. rzeczułka ż., rzeczka ż., rzeka ż.

Wiktionary


dorzeczniej

stopień wyższy od przysłówka: dorzecznie


SJP.pl


dorzeczniejszy

stopień wyższy od przymiotnika: dorzeczny


SJP.pl


dorzeczność

dorzeczny


SJP.pl

Patrz:

dorzeczny

dorzeczny

1. odpowiedni, stosowny;
2. rozsądny, logiczny


SJP.pl


dorzeźbiać

1. dokańczać rzeźbienie;
2. rzeźbiąc, uzupełniać figurę o jakiś element


SJP.pl


dorzeźbić

1. dokończyć rzeźbienie;
2. rzeźbiąc, uzupełnić figurę o jakiś element


SJP.pl


dorznąć

dorżnąć;
1. dokończyć ciąć, przeciąć coś do końca lub do określonego miejsca;
2. narznąć coś dodatkowo;
3. uśmiercić ranne lub chore zwierzę; dobić;
4. potocznie: dodać komuś nowe obowiązki, zwiększyć wymagania


SJP.pl

czasownik przechodni dokonany (ndk. dorzynać)

 (1.1) przerżnąć coś do końca lub do pewnego miejsca

 (1.2) narżnąć dodatkowo

 (1.3) zarżnąć ranne lub chore zwierzę

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈdɔrʒnɔ̃ɲt͡ɕ, AS: doržnõńć

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. dorznięcie n., dorżnięcie n., dorzynanie n., naderznięcie n., naderżnięcie n., nadrzynanie n., narznięcie n., narżnięcie n., narzynacz mrz., narzynaczka ż., narzynanie n., naurzynanie n., nawyrzynanie n., oberznięcie n., oberżnięcie n., obrzyn mrz., obrzynanie n., obrzynarka ż., obrzynek mrz., oderznięcie n., oderżnięcie n., odrzynanie n., odrzynek mrz., orznięcie n., orżnięcie n., orzynanie n., poderznięcie n., poderżnięcie n., podrzynacz mrz., podrzynaczka ż., podrzynanie n., poobrzynanie n., poprzerzynanie n., porozrzynanie n., porznięcie n., porżnięcie n., pourzynanie n., powyrzynanie n., pozarzynanie n., pozrzynanie n., przerznięcie n., przerżnięcie n., przerzynanie n., przerzynarka ż., przerzynka ż., przyrznięcie n., przyrżnięcie n., przyrzynanie n., przyrzynarka ż., rozerznięcie n., rozerżnięcie n., rozrzynanie n., rznięcie n., rżnięcie n., urznięcie n., urżnięcie n., urzyn mrz., urzynanie n., urzynek mrz., werznięcie n., werżnięcie n., wrzynanie n., wyrznięcie n., wyrżnięcie n., wyrzynaczka ż., wyrzynanie n., wyrzynarka ż., wyrzynareczka ż., wyrzynek mrz., wyrzynka ż., zarznięcie n., zarżnięcie n., zarzynadło n., zarzynanie n., zerznięcie n., zerżnięcie n., zrzyn mrz., zrzynanie n., zrzynek mrz.

 czas. dorznąć dk., dorzynać ndk., naderznąć dk., naderżnąć dk., nadrzynać ndk., narznąć dk., narzynać ndk., narżnąć dk., naurzynać ndk., nawyrzynać ndk., oberznąć dk., oberżnąć dk., obrzynać ndk., oderznąć dk., oderżnąć dk., odrzynać ndk., orznąć dk., orzynać ndk., orżnąć dk., poderznąć dk., poderżnąć dk., podrzynać ndk., poobrzynać ndk., poprzerzynać ndk., porozrzynać ndk., porznąć dk., porżnąć dk., pourzynać ndk., powyrzynać ndk., pozarzynać ndk., pozrzynać ndk., przerzynać ndk., przerznąć dk., przerżnąć dk., przyrznąć dk., przyrzynać ndk., przyrżnąć dk., rozerznąć dk., rozerżnąć dk., rozrzynać ndk., rznąć ndk., rżnąć ndk., urznąć dk., urzynać ndk., urżnąć dk., werznąć dk., werżnąć dk., wrzynać ndk., wyrznąć dk., wyrzynać ndk., wyrżnąć dk., zarznąć dk., zarzynać ndk., zarżnąć dk., zerznąć dk., zerżnąć dk., zrzynać ndk.

 przym. rżnięty

Wiktionary


dorżnięcie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) przerżnięcie czegoś do końca lub do pewnego miejsca

 (1.2) narżnięcie dodatkowo

 (1.3) zarżnięcie rannego lub chorego zwierzęcia

Wiktionary

Wymowa:

IPA: dɔˈrʒʲɲɛ̇̃ɲt͡ɕɛ, AS: doržʹńė̃ńće

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. dorznięcie n., dorzynanie n., naderznięcie n., naderżnięcie n., nadrzynanie n., narznięcie n., narżnięcie n., narzynacz mrz., narzynaczka ż., narzynanie n., naurzynanie n., nawyrzynanie n., oberznięcie n., oberżnięcie n., obrzyn mrz., obrzynanie n., obrzynarka ż., obrzynek mrz., oderznięcie n., oderżnięcie n., odrzynanie n., odrzynek mrz., orznięcie n., orżnięcie n., orzynanie n., poderznięcie n., poderżnięcie n., podrzynacz mrz., podrzynaczka ż., podrzynanie n., poobrzynanie n., poprzerzynanie n., porozrzynanie n., porznięcie n., porżnięcie n., pourzynanie n., powyrzynanie n., pozarzynanie n., pozrzynanie n., przerznięcie n., przerżnięcie n., przerzynanie n., przerzynarka ż., przerzynka ż., przyrznięcie n., przyrżnięcie n., przyrzynanie n., przyrzynarka ż., rozerznięcie n., rozerżnięcie n., rozrzynanie n., rznięcie n., rżnięcie n., urznięcie n., urżnięcie n., urzyn mrz., urzynanie n., urzynek mrz., werznięcie n., werżnięcie n., wrzynanie n., wyrznięcie n., wyrżnięcie n., wyrzynaczka ż., wyrzynanie n., wyrzynarka ż., wyrzynareczka ż., wyrzynek mrz., wyrzynka ż., zarznięcie n., zarżnięcie n., zarzynadło n., zarzynanie n., zerznięcie n., zerżnięcie n., zrzyn mrz., zrzynanie n., zrzynek mrz.

 czas. dorznąć dk., dorzynać ndk., dorżnąć dk., naderznąć dk., naderżnąć dk., nadrzynać ndk., narznąć dk., narzynać ndk., narżnąć dk., naurzynać ndk., nawyrzynać ndk., oberznąć dk., oberżnąć dk., obrzynać ndk., oderznąć dk., oderżnąć dk., odrzynać ndk., orznąć dk., orzynać ndk., orżnąć dk., poderznąć dk., poderżnąć dk., podrzynać ndk., poobrzynać ndk., poprzerzynać ndk., porozrzynać ndk., porznąć dk., porżnąć dk., pourzynać ndk., powyrzynać ndk., pozarzynać ndk., pozrzynać ndk., przerzynać ndk., przerznąć dk., przerżnąć dk., przyrznąć dk., przyrzynać ndk., przyrżnąć dk., rozerznąć dk., rozerżnąć dk., rozrzynać ndk., rznąć ndk., rżnąć ndk., urznąć dk., urzynać ndk., urżnąć dk., werznąć dk., werżnąć dk., wrzynać ndk., wyrznąć dk., wyrzynać ndk., wyrżnąć dk., zarznąć dk., zarzynać ndk., zarżnąć dk., zerznąć dk., zerżnąć dk., zrzynać ndk.

 przym. rżnięty

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) war. dorznięcie

Wiktionary


dorzut

ponowny zawał mięśnia sercowego


SJP.pl


dorzynać

1. kończyć ciąć, przecinać coś do końca lub do określonego miejsca;
2. narzynać coś dodatkowo;
3. uśmiercać ranne lub chore zwierzę; dobijać;
4. potocznie: dodawać komuś nowe obowiązki, zwiększać wymagania


SJP.pl


dorzynanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|dorzynać.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. dorżnięcie n., wyrzynarka ż.

 czas. przerżnąć, przerzynać, dorzynać ndk., dorżnąć dk.

Wiktionary


dos

ang. Disk Operating System, rodzina komputerowych systemów operacyjnych i najstarszy system operacyjny komputerów IBM-PC


SJP.pl

zaimek pytajny

 (1.1) gw-pl|Poznań. ile

zaimek liczebny

 (2.1) gw-pl|Poznań. dużo

Wiktionary

Dos (łac. posag) – w prawie rzymskim, majątek otrzymywany przez męża przy zawieraniu małżeństwa, w celu ułatwienia ponoszenia kosztów utrzymywania małżeństwa (onera matrimonii), rodziny oraz zabezpieczenia trwałości małżeństwa. Po śmierci męża żona dziedziczyła posag w kręgu sui heredes.

Wikipedia


dosa

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) kulin. kruchy i cienki naleśnik przygotowywany z soczewicy lub fasoli oraz fermentowanej mąki ryżowej; danie tradycyjnej kuchni indyjskiej;

Wiktionary

Dosa (dosay w Karnatace, దోసె dosa w Andhra Pradesh, தோசை dosai w Tamilnadu, doshai w Kerali) – pochodzące z południowych Indii cienkie jak papier naleśniki wyrabiane z soczewicy (lub fasoli) i fermentowanej mąki ryżowej, smażone na płaskiej blaszce z dodatkiem ghi.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Tradycyjne dosy podawane w indyjskich restauracjach mają średnicę ponad 30 cm.

Wiktionary


dosadnie

przysłówek sposobu

 (1.1) w sposób dosadny, mocny, nie pozostawiający złudzeń, wątpliwości, niejasności

Wiktionary

Wymowa:

IPA: dɔˈsadʲɲɛ, AS: dosadʹńe

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. dosadność ż.

 przym. dosadny

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) dobitnie, z grubej rury

Wiktionary


dosadniej

stopień wyższy od przysłówka: dosadnie


SJP.pl


dosadniejszy

stopień wyższy od przymiotnika: dosadny


SJP.pl


dosadność

dosadny


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) odprzym. cecha tego, co jest dosadne; cecha tych, którzy są dosadni

Wiktionary

Patrz:

dosadny

Powiązane:

 przym. dosadny

 przysł. dosadnie

Wiktionary


dosadny

mocny, stanowczy, dobitny


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) mocny, wyraźny w formie przekazu; daleki od subtelności

 (1.2) przekraczający granicę dobrego smaku; daleki od subtelności

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. dosadność ż.

 przysł. dosadnie

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) dobitny, jędrny, mocny, niewyparzony, siarczysty, soczysty, wymowny, wyrazisty

 (1.2) wulgarny

Wiktionary


dosadzić

czasownik

 (1.1) stpol. dokuczyć

Wiktionary

Wymowa:

IPA: dɔˈsad͡ʑit͡ɕ, AS: dosaʒ́ić

Wiktionary


dosalanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|dosalać.

Wiktionary

Powiązane:

 czas. solić, dosalać ndk.

 rzecz. solanka ż.

 przym. solankowy

Wiktionary


dość

dosyć;
1. przysłówek oznaczający: tyle, ile trzeba; dostatecznie, należycie, wystarczająco dużo, np.: Mieć dość czasu na naukę.;
2. przysłówek oznaczający: w jakimś stopniu, stosunkowo, np. Dość dobrze się nauczył.;
3. wykrzyknik wyrażający zakaz, głównie w połączeniu: dość tego, np.: Dość tego, miarka się przebrała!; starczy, wystarczy


SJP.pl

liczebnik nieokreślony

 (1.1) w pewnym stopniu; w sposób wystarczający, w miarę

 (1.2) tyle, ile być powinno, wystarczająco dużo

wykrzyknik

 (2.1) wykrzyknienie oznaczające zakaz, stanowczą prośbę o zaprzestanie jakiegoś działania

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Dziś jest dość ciepło.

 (1.1) Mam dość mało czasu na zrobienie projektu.

 (1.2) Chleba mamy już dość, nie musiałeś kupować kolejnego bochenka.

 (2.1) Dość tego!

Wiktionary

Wymowa:

IPA: dɔɕt͡ɕ, AS: dość

Wiktionary

Powiązane:

 licz. dosyć

 wykrz. dosyć

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) dosyć, nawet

 (1.2) dosyć, wystarczająco

 (2.1) dosyć, dosyć tego, basta, stop

Wiktionary


doschnięty

taki, który dosechł (doschnął); doschły


SJP.pl


doschły

taki, który dosechł (doschnął); doschnięty


SJP.pl


dościelać

dościełać;
1. dokańczać ścielenie;
2. przygotowywać dodatkowe posłanie


SJP.pl


dościelić

dosłać;
1. pościelić do końca;
2. przygotować dodatkowe posłanie


SJP.pl


doścień

(r. męski) górna część ściany pionowej będąca podporą sklepienia żaglowego


SJP.pl


dościełać

dościelać;
1. dokańczać ścielenie;
2. przygotowywać dodatkowe posłanie


SJP.pl


dościgły

dawniej, dziś regionalnie: dojrzały


SJP.pl


dośćże

tyle co: dość; wykrzyknik wyrażający zakaz wzmocniony partykułą -że


SJP.pl


dosia

zdrobnienie od: Dorota (imię żeńskie)


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) zdrobn. poufała forma żeńskiego imienia Dorota

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Dorota ż.

Wiktionary


dosiać

dokończyć siać; uzupełnić sianie; zasiać do pewnego miejsca


SJP.pl


dosiad

1. układ ciała jeźdźca na koniu mający na celu optymalne rozłożenie ciężaru i zachowanie równowagi;
2. o ptakach łowczych: siadanie na zdobyczy, by ją pożreć


SJP.pl

Dosiad – układ ciała jeźdźca na koniu mający na celu optymalne rozłożenie ciężaru i zachowanie równowagi, umożliwiający kontrolę nad ruchami konia i podążanie za nimi.Wyróżniamy następujące rodzaje dosiadu w jeździectwie klasycznym: ujeżdżeniowy, półsiad i stiplowy.

Wikipedia


dosiadać

siadać na grzbiecie zwierzęcia wierzchowego


SJP.pl

czasownik niedokonany (dk. dosiąść)

 (1.1) siedzieć na grzbiecie zwierzęcia

 (1.2) wsiadać do pojazdu, którym już ktoś podróżuje

 (1.3) siedzieć na motorze, rowerze

czasownik zwrotny niedokonany dosiadać się (dk. dosiąść się)

 (2.1) wsiadać do pojazdu, którym już ktoś podróżuje

 (2.2) siadać obok kogoś

Wiktionary

Wymowa:

IPA: dɔˈɕadat͡ɕ, AS: dośadać

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. dosiadanie n., siad mrz.

 czas. siadać, dosiąść

 wykrz. siad

Wiktionary


dosiadanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|dosiadać.

Wiktionary

Powiązane:

 czas. dosiąść, siadać, dosiadać ndk.

 rzecz. siad mrz.

 wykrz. siad

Wiktionary


dosiadywać

1. siedząc, wytrzymywać do końca lub do pewnego momentu;
2. o ptakach i zwierzętach łownych: nie uciekać, nie płoszyć się, zostawać na miejscu;
3. dosiadywać jaj - o ptakach: kończyć wysiadywanie jaj;
4. dosiadywać kary - kończyć odsiadywanie kary w więzieniu;
5. dawniej:
a) siedzieć długo, przesiadywać;
b) dosiadać - siadać na grzbiecie zwierzęcia wierzchowego


SJP.pl


dosiąść

1. siąść na grzbiecie zwierzęcia wierzchowego;
2. wsiąść na motocykl lub rower;
3. wsiąść do pojazdu, w którym już jadą inne osoby; dosiąść się;
4. dosiąść się -
a) siąść przy osobie lub grupie osób siedzącej w jakimś miejscu; przysiąść się;
b) wsiąść do pojazdu, w którym już jadą inne osoby; dosiąść


SJP.pl

czasownik przechodni

 (1.1) dokonany od|dosiadać.

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Dosiadł swojego rumaka i uciekł na jego grzbiecie w las.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. dosiadanie n., siadanie n.

 czas. dosiadać ndk.

Wiktionary


dosiębierność

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) odprzym. cecha tego, co jest dosiębierne; cecha tych, którzy są dosiębierni

Wiktionary

Powiązane:

 przym. dosiębierny

 przysł. dosiębiernie

Wiktionary


dosiebny

skierowany jeden do drugiego, do siebie, do osoby działającej


SJP.pl


dosiec

siec do końca, do pewnego punktu; siec dodatkowo


SJP.pl


dosiedlać

osiedlać ludzi dodatkowo na jakimś obszarze


SJP.pl


dosiedlić

osiedlić ludzi dodatkowo na jakimś obszarze


SJP.pl


dosiedzieć

siedząc, wytrzymać do pewnego momentu, dotrwać do końca


SJP.pl


dosięgać

1. wyciągając rękę możliwie jak najdalej, dotykać czegoś, chwytać coś; sięgać;
2. przesuwając się osiągać punkt w przestrzeni, jakiś obiekt; dopędzać, docierać;
3. osiągać jakąś wielkość, jakąś miarę, jakiś wiek;
4. stawać się czyimś udziałem, dotykać kogoś


SJP.pl

czasownik przechodni niedokonany (dk. dosięgnąć)

 (1.1) sięgając gdzieś, dotykać lub chwytać coś

 (1.2) wykonując ruch, zbliżać się do kogoś lub czegoś

 (1.3) osiągać jakiś parametr

 (1.4) stawać się czyimś doświadczeniem, udziałem

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. dosięganie n.

 czas. dosięgnąć dk.

 przym. dosiężny

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) sięgać

 (1.2) dochodzić, docierać, dojeżdżać, dolatywać

 (1.3) sięgać

 (1.4) doświadczać, spotykać

Wiktionary


dosięgalność

dosięgalny


SJP.pl

Patrz:

dosięgalny

dosięgalny

dający się dosięgnąć


SJP.pl


dosięgnąć

dosiąc;
1. wyciągając rękę możliwie jak najdalej, dotknąć czegoś, chwycić coś; sięgnąć;
2. przesuwając się osiągnąć punkt w przestrzeni, jakiś obiekt; dopędzić, dotrzeć;
3. osiągnąć jakąś wielkość, jakąś miarę, jakiś wiek;
4. stać się czyimś udziałem, dotknąć kogoś


SJP.pl

czasownik przechodni dokonany (ndk. dosięgać)

 (1.1) dokonany od|dosięgać.

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Przysuń taboret do regału, a dosięgniesz książkę.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. dosięganie n.

 czas. dosięgać ndk.

 przym. niedosiężny

Wiktionary


dosięgły

dosięgnąć;
1. wyciągając rękę możliwie jak najdalej, dotknąć czegoś, chwycić coś; sięgnąć;
2. przesuwając się osiągnąć punkt w przestrzeni, jakiś obiekt; dopędzić, dotrzeć;
3. osiągnąć jakąś wielkość, jakąś miarę, jakiś wiek;
4. stać się czyimś udziałem, dotknąć kogoś


SJP.pl


dosiekiwać

siekać do końca lub dodatkowo


SJP.pl


dosiew

dodanie ziarna do zasianego


SJP.pl


dosiewek

zapłata dawana dawniej parobkowi w postaci żniwa z roli dworskiej zasianej ziarnem parobka


SJP.pl


dosiewka

zapłata dawana dawniej parobkowi w postaci żniwa z roli dworskiej zasianej ziarnem parobka


SJP.pl


dosiewki

uroczystości zakończenia siewów


SJP.pl


dosiężność

osiągalność


SJP.pl


dosiężny

możliwy do osiągnięcia


SJP.pl


doskakać

rzadko: zbliżyć się gwałtownie; doskoczyć


SJP.pl


doskok

nagłe doskoczenie; lądowanie, końcowa faza skoku


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) końcowy moment skoku

Wiktionary


doskonale

przysłówek

 (1.1) świetnie, w doskonały sposób

 (1.2) w pełni, całkowicie, absolutnie, perfekcyjnie

wykrzyknik

 (2.1) wyrażenie aprobaty, zgody

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Doskonale mówi pan po polsku.

 (1.2) Ma doskonale harmonijną figurę.

 (2.1) – Kupiłem jabłka od gospodarza. – Doskonale, zrobię jabłecznik.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌdɔskɔ̃ˈnalɛ, AS: doskõnale

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. doskonałość ż., doskonalenie n., udoskonalanie n., udoskonalenie n.

 czas. doskonalić ndk., udoskonalać dk., udoskonalić dk.

 przym. doskonały

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) świetnie, znakomicie

 (1.2) absolutnie, całkowicie

 (2.1) świetnie, dobrze, ok, super, wyśmienicie, znakomicie

Wiktionary


doskonalej

stopień wyższy od przysłówka: doskonale


SJP.pl


doskonalenie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|doskonalić.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌdɔskɔ̃naˈlɛ̃ɲɛ, AS: doskõnalńe

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. udoskonalenie n., udoskonalanie n., doskonałość ż.

 czas. doskonalić ndk., udoskonalić dk.

 przym. doskonały

 przysł. doskonale

 wykrz. doskonale

Wiktionary


doskonalić

czasownik przechodni niedokonany (dk. brak)

 (1.1) czynić coraz lepszym, doskonalszym, doprowadzać do doskonałości

czasownik zwrotny niedokonany doskonalić się (dk. brak)

 (2.1) czynić siebie lepszym, doskonalszym, doprowadzać siebie do doskonałości

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) A chcąc doskonalić uczniów i świat, w którym będą żyli i działali, pedagogowie z konieczności wypracowują sobie jakieś własne wizje człowieka i świata, pełniące rolę ideałów wychowawczych.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. doskonałość ż., doskonalenie n., powydoskonalanie n., udoskonalenie n., udoskonalanie n., wydoskonalenie n., wydoskonalanie n.

 czas. powydoskonalać dk., udoskonalić dk., udoskonalać ndk., wydoskonalić dk., wydoskonalać ndk.

 przym. doskonały, doskonale

 przysł. doskonale

 wykrz. doskonale

Wiktionary


doskonalszy

stopień wyższy od przymiotnika: doskonały


SJP.pl


doskonałość

1. brak wad; idealność, wzorowość;
2. ktoś lub coś co jest doskonałe


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) szczyt, zupełność, brak jakiejkolwiek wady, niedostatku lub możliwości ulepszenia;

 (1.2) wyborność, świetność, wybitność, bezbłędność, brak możliwości bycia jeszcze lepszym

Wiktionary

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Zwykliśmy o doskonałości mówić z uznaniem (…), ale niekiedy także dla oznaczenia ujemnej własności, jeśli występuje w szczególnym natężeniu (…). W czasach nowszych de La Rochefoucauld mówił o doskonałych łotrach: «Il y a des scélérats parfaits». A i dzisiejsze języki używają takich połączeń, w szczególności francuski: un parfait idiot, un parfait malappris. Znaczy to, że doskonałość oznacza zawsze kraniec, szczyt: przeważnie w górę, niekiedy, wyjątkowo w dół.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌdɔskɔ̃ˈnawɔɕt͡ɕ, AS: doskõnau̯ość

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. doskonalstwo n., doskonalec m., doskonalenie n., udoskonalenie n., udoskonalanie n.

 czas. doskonać ndk., doskonalić ndk., udoskonalić dk., udoskonalać ndk.

 przym. doskonały

 przysł. doskonale

 wykrz. doskonale

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) perfekcja, skończoność, kompletność, idealność

Wiktionary


doskonały

1. odznaczający się najwyższą jakością, mający wszelkie zalety;
2. zupełny, absolutny


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) skończony, perfekcyjny; taki, któremu nic nie brakuje, w którym już nic nie da się ulepszyć

 (1.2) wspaniały, bardzo dobry, najlepszy z możliwych, pozbawiony wad

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) …komunizm pragnął lepszego, bardziej humanitarnego społeczeństwa - lecz zrodził masowy ucisk. Był odbiciem optymistycznej wiary w potęgę rozumu władną zbudować społeczeństwo doskonałe.

 (1.2) To doskonałe miejsce na budowę naszego domu.

 (1.2) Ciasto ze śliwkami było doskonałe.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌdɔskɔ̃ˈnawɨ, AS: doskõnau̯y

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. doskonałość ż., udoskonalenie n., doskonalenie n., udoskonalanie n.

 czas. doskonalić ndk., udoskonalić dk.

 przysł. doskonale

 wykrz. doskonale

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) idealny, perfekcyjny, zupełny

 (1.2) bezkonkurencyjny, bez zarzutu, nienaganny, nieporównany, perfekcyjny, pierwszorzędny, przedni, przewyborny, wyborny, wyborowy, wyśmienity, tip-top, znakomity, z prawdziwego zdarzenia

Wiktionary


doskwier

doskwier pastwiskowy - gatunek owada z rodziny komarowatych


SJP.pl


doskwierać

dawać się we znaki, być dla kogoś uciążliwym; męczyć, dokuczać, dolegać


SJP.pl

czasownik

 (1.1) być uciążliwym, dawać się we znaki, męczyć, dokuczać

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Wszystkim uczestnikom wycieczki doskwierał nieznośny upał.

 (1.1) Na starość zaczęła doskwierać mu samotność.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: dɔˈskfʲjɛrat͡ɕ, AS: doskfʹi ̯erać

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. doskwieranie n.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) dokuczać, nękać

Wiktionary


doskwieranie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|doskwierać.

Wiktionary

Powiązane:

 czas. doskwierać ndk.

Wiktionary


doślepiać

potocznie: dostrzegać, zauważać


SJP.pl


doślepić

potocznie: dojrzeć, dostrzec, zauważyć


SJP.pl


dosmaczać

potocznie: wzbogacać smak potrawy; przyprawiać, doprawiać


SJP.pl

czasownik przechodni niedokonany (dk. dosmaczyć)

 (1.1) zob. dosmaczyć.

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) U nas, w Kobyłce i Zielonce, bracia Ukraińcy ów spirytus dosmaczali i dobarwiali, kierując się wyobrażeniami o bukietach i aromatach szlachetnych trunków, a zapewne również i fantazją.

 (1.1) Niewiele miało wspólnego ze staropolskim grzanym piwem, zacnie dosmaczanym, bogato doprawianym, ale jak twierdzili jego zwolennicy łagodziło objawy przeziębienia.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: dɔˈsmat͡ʃat͡ɕ, AS: dosmačać

Wiktionary

Powiązane:

 czas. dosmaczyć dk.

 rzecz. dosmaczanie n.

Wiktionary


dosmaczanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|dosmaczać.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌdɔsmaˈt͡ʃãɲɛ, AS: dosmačãńe

Wiktionary

Powiązane:

 czas. dosmaczać

Wiktionary


dosmaczenie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|dosmaczyć.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌdɔsmaˈt͡ʃɛ̃ɲɛ, AS: dosmačńe

Wiktionary

Powiązane:

 czas. dosmaczyć

Wiktionary


dosmaczyć

potocznie: wzbogacić smak potrawy; przyprawić, doprawić


SJP.pl

czasownik przechodni dokonany (ndk. dosmaczać)

 (1.1) pot. przyprawić potrawę, nadać jej smak

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Zrobiłam sałatkę, ale musisz ją dosmaczyć.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: dɔˈsmat͡ʃɨt͡ɕ, AS: dosmačyć

Wiktionary

Powiązane:

 czas. dosmaczać ndk.

 rzecz. dosmaczenie n.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) przyprawić

Wiktionary


dośmiertny

przymiotnik

 (1.1) przest. trwający do śmierci

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Zdarzają się również przypadki zakupu nieruchomości z zagwarantowaniem dośmiertnego pobytu i opieki dla właścicieli.

Wiktionary

Powiązane:

 przysł. dośmiertnie

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) neutr. dożywotni; książk. dozgonny

Wiktionary


dośnić

śnić do pewnej chwili, do końca


SJP.pl


dośnieżać

wytwarzać dodatkową warstwę śniegu, np. na skoczni narciarskiej


SJP.pl


dośnieżyć

wytworzyć dodatkową warstwę śniegu, np. na skoczni narciarskiej


SJP.pl


dosolić

czasownik dokonany

 (1.1) kulin. dodać więcej soli do potrawy

 (1.2) pot. pobić, poturbować

Wiktionary

Powiązane:

 czas. solić, przesalać

 przym. solny, solankowy

 rzecz. solniczka ż., solnictwo n., solanka ż., sól ż.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.2) sprać, stłuc

Wiktionary


dosowski

DOS


SJP.pl

Patrz:

DOS

dosowy

przymiotnik

 (1.1) inform. związany z systemem operacyjnym DOS, dotyczący tego systemu operacyjnego, z zainstalowanym systemem operacyjnym DOS

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. DOS

Wiktionary


dospać

1. wyspać się dostatecznie długo;
2. śpiąc dotrwać do pewnego czasu


SJP.pl


dospawać

przyłączyć poprzez spawanie


SJP.pl


dospawywać

przyłączać poprzez spawanie


SJP.pl


dośpiały

przymiotnik

 (1.1) stpol. prędki

Wiktionary

Wymowa:

IPA: dɔˈɕpʲjawɨ, AS: dośpʹi ̯au̯y

Wiktionary


dośpiew

książkowo: zakończenie, epilog


SJP.pl


dospojówkowo

dospojówkowy


SJP.pl

Patrz:

dospojówkowy

dosprzedaż

dodatkowa sprzedaż


SJP.pl


dosrać

wulgarnie: złośliwie skrytykować, przygadać


SJP.pl


dośrodkować

skierować piłkę z boku boiska ku jemu środkowi


SJP.pl

czasownik przechodni dokonany (ndk. dośrodkowywać)

 (1.1) sport. podać piłkę z boku boiska w kierunku środka bramki przeciwnika

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Skrzydłowy świetnie dośrodkował z rzutu rożnego.

 (1.1) Dośrodkowana piłka została jednak złapana przez bramkarza.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. dośrodkowanie n., dośrodkowywanie n., środek mrz.

 czas. dośrodkowywać ndk.

 przyim. śród

Wiktionary


dośrodkowanie

1. podanie piłki w kierunku środkowej osi boiska;
2. piłka z takiego podania


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) sport. w piłce nożnej i innych grach zespołowych: podanie piłki ze skrzydła do środka pola

Wiktionary

Powiązane:

 czas. dośrodkować dk., dośrodkowywać ndk.

 przysł. dośrodkowo

 rzecz. dośrodkowywanie n., środek mrz.

 przyim. śród

 przym. dośrodkowy

Wiktionary


dośrodkowość

dośrodkowy


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) cecha tego, co dośrodkowe

Wiktionary

Patrz:

dośrodkowy

Powiązane:

 przym. dośrodkowy

Wiktionary


dośrodkowy

1. skierowany do środka;
2. w fizyce: siła dośrodkowa - siła powodująca zakrzywienie toru ruchu ciała


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) skierowany do środka

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. dośrodkowanie n., dośrodkowość ż.

Wiktionary


dośrodkowywać

czasownik przechodni niedokonany (dk. dośrodkować)

 (1.1) sport. niedokonany od|dośrodkować.

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Skrzydłowi często dośrodkowują z rzutu rożnego.

 (1.1) Dośrodkowywana piłka często zostaje złapana przez bramkarza.

Wiktionary

Powiązane:

 czas. dośrodkować dk.

 rzecz. dośrodkowywanie n., dośrodkowanie n., środek mrz.

 przyim. śród

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) pot. centrować

Wiktionary


dośrodkowywanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) sport. w piłce nożnej i innych grach zespołowych: podawanie piłki ze skrzydła do środka pola

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. dośrodkowanie n., środek mrz.

 czas. dośrodkowywać, dośrodkować

 przysł. dośrodkowo

 przyim. śród

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) centrowanie

Wiktionary


dosrywać

wulgarnie: złośliwie krytykować, przygadywać


SJP.pl


dossać

1. wyssać do końca;
2. dawniej: possać do pewnego czasu;
3. dossać się - dostać się do czegoś i ssać łapczywie; przyssać się


SJP.pl


dossany

taki, który się dossał


SJP.pl


dossier

[czytaj: doSJE]
1. zbiór dokumentów dotyczących jakiejś sprawy;
2. teczka, w której przechowuje się takie dokumenty


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) zbiór dokumentów i akt dotyczących jakiejś osoby lub sprawy

Wiktionary

Dossier (z franc.) – zbiór dokumentów, odnoszących się do pewnej sprawy lub osoby.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Dossier skorumpowanego ministra opublikowano w Internecie.

Wiktionary


dost.

[skrót czytany jako całe, odmienne wyrażenie lub potocznie: dost] dostateczny, dostateczne (ocena szkolna); dst., dst


SJP.pl


dostać

stojąc, wytrzymać do końca


SJP.pl

czasownik przechodni dokonany

 (1.1) dokonany od|dostawać.

czasownik nieprzechodni dokonany

 (2.1) dotrwać do jakiegoś momentu w pozycji stojącej

Wiktionary

Przykłady

 (2.1) Starsza pani nie dostała do końca mszy i zemdlała podczas modlitwy.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈdɔstat͡ɕ, AS: dostać

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. dostawa ż., dostawca m., dostawanie n., dostanie n., dostawczak mrz.

 czas. postawić, dostawać ndk.

 przym. dostawczy

Wiktionary

Synonimy:

 (2.1) dotrwać, wytrzymać

Wiktionary


dostanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|dostać.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: dɔˈstãɲɛ, AS: dostãńe

Wiktionary

Powiązane:

 czas. dostać, postawić

 rzecz. dostawa ż., dostawczak mrz.

Wiktionary


dostany

przymiotnik

 (1.1) gw-pl|Poznań. dojrzały

Wiktionary


dostąpić

1. podejść, zbliżyć się; przystąpić;
2. zasłużyć na wyróżnienie, nagrodę, zaszczyt; osiągnąć coś cennego


SJP.pl

czasownik dokonany (ndk. dostępować)

 (1.1) dokonany od|dostępować.

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Bez pracy trudno dostąpić honoru.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: dɔˈstɔ̃mpʲit͡ɕ, AS: dostõmpʹić

Wiktionary

Powiązane:

 czas. dostępować

 rzecz. dostąpienie n., dostępność ż., dostęp mrz.

Wiktionary


dostąpienie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|dostąpić.

Wiktionary

Powiązane:

 czas. dostąpić

 rzecz. dostęp mrz.

Wiktionary


dostarczać

oddawać coś do rąk, przynosić na miejsce przeznaczenia; doręczać


SJP.pl

czasownik przechodni niedokonany (dk. dostarczyć)

 (1.1) sprawiać, że coś będzie w jakimś miejscu, zapewniać coś

 (1.2) sprawiać, że coś charakteryzuje się jakąś cechą, stanem

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Poczta dostarczyła list dopiero po dwóch miesiącach od nadania.

 (1.2) Ten film dostarczył nam wiele radości.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: dɔˈstart͡ʃat͡ɕ, AS: dostarčać

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. dostarczanie n., dostarczenie n., dostarczyciel mos., dostarczycielka ż., dostawa ż., dostawca mos.

 czas. dostarczyć dk.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) doręczać, zaopatrywać, przynosić/przywozić/przysyłać, donosić/dowozić/dosyłać, doprowadzać, zanosić/zawozić, aprowizować, zasilać, oddawać, przekazywać

 (1.2) udzielać, przekazywać, dawać, oddawać, oferować

Wiktionary


dostarczanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|dostarczać.

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Stale intensywne dostarczanie osadu przeszkadza w rozwoju zespołów organizmów dennych.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌdɔstarˈt͡ʃãɲɛ, AS: dostarčãńe

Wiktionary

Powiązane:

 czas. dostarczać, dostarczyć

 rzecz. dostarczycielka ż.

Wiktionary


dostarczenie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|dostarczyć.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌdɔstarˈt͡ʃɛ̃ɲɛ, AS: dostarčńe

Wiktionary

Powiązane:

 czas. dostarczyć, dostarczać

 rzecz. dostarczycielka ż.

Wiktionary


dostarczyć

oddać coś do rąk; przynieść na miejsce przeznaczenia; doręczyć


SJP.pl

czasownik przechodni

 (1.1) dokonany od|dostarczać.

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Czułem, że Paweł dostarczył jej jakichś informacji na mój temat i że przechodzę jakąś osobliwą weryfikację.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: dɔˈstart͡ʃɨt͡ɕ, AS: dostarčyć

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. dostarczyciel mos., dostarczycielka ż., dostarczenie n., dostarczanie n.

 czas. dostarczać ndk.

Wiktionary


dostarczyciel

1. ten, kto coś dostarcza; dostawca;
2. źródło czegoś


SJP.pl


dostarczycielka

kobieta, która coś dostarcza; doręczycielka


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) kobieta zajmująca się dostarczaniem lub zaopatrywaniem

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. dostarczanie n., dostarczenie n., dostarczyciel mos.

 czas. dostarczać ndk., dostarczyć dk.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) dostawczyni, kolporterka

Wiktionary


dostatczanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) stpol. dostarczanie

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌdɔstaṭˈt͡ʃãɲɛ, AS: dostaṭčãńe

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. dostatek

Wiktionary


dostatecznie

przysłówek sposobu

 (1.1) w wystarczającym stopniu

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Jak ona się zachowa? - myślał. - Czy jest dostatecznie bystra, żeby zrozumieć naszą wspólną grę?

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌdɔstaˈtɛt͡ʃʲɲɛ, AS: dostatečʹńe

Wiktionary

Powiązane:

 przym. dostateczny

 rzecz. dostateczny mrz., dostateczność ż.

 przysł. niedostatecznie

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) wystarczająco, zadowalająco

Wiktionary


dostateczniej

stopień wyższy od przysłówka: dostatecznie


SJP.pl


dostateczniejszy

stopień wyższy od przymiotnika: dostateczny


SJP.pl


dostateczność

dostateczny


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) odprzym. cecha tego, co jest dostateczne; cecha tych, którzy są dostateczni

Wiktionary

Patrz:

dostateczny

Powiązane:

 przym. dostateczny

 przysł. dostatecznie

 rzecz. dostateczny mrz.

Wiktionary


dostateczny

wystarczający, zadowalający


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) występujący w wystarczającym stopniu

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (2.1) urz. eduk. nota szkolna za wystarczające acz nie wyróżniające się opanowanie materiału czy pokazane zdolności

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Nie jest to dostateczny powód.

 (2.1) Skala ocen w polskich szkołach ma 6 stopni: niedostateczny, dopuszczający, dostateczny, dobry, bardzo dobry, celujący.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. dostateczność ż., dostatek m.

 przysł. dostatecznie, dostatnio

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) do przyjęcia, wystarczający, zadowalający

 (2.1) ocena dostateczna, stopień dostateczny, trója, trójka, symbol. 3, gwara. uczn. docha

Wiktionary


dostatek

1. dobrobyt, zamożność;
2. zadowalająca ilość czegoś; zasób, obfitość;
3. dawniej: to, co się posiada; mienie, dobytek


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) dobrobyt; bogate, wygodne życie

 (1.2) odpowiednia ilość czegoś

Wiktionary

Dostatek (tytuł oryginalny Galore) – opublikowana w 2009 (pierwsze wydanie polskie: 2013) powieść nowofundlandzkiego autora Michaela Crummeya, utrzymana w stylistyce realizmu magicznego. Nagrodzona Commonwealth Writers’ Prize dla regionu Karaibów i Kanady oraz Canadian Authors’ Association Literary Award.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) "Studenci na całym świecie: w USA, w Hiszpanii, w Algierii, w Polsce, walczą o prawdziwe sprawy. Tymczasem opływające w dostatek dzieciaki z francuskich miast martwią się, że chłopcy nie mogą wchodzić do akademików dziewcząt" – śmiał się.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: dɔˈstatɛk, AS: dostatek

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. dostatczanie n., dostateczny mrz.

 przym. dostatni, dostateczny

 przysł. dostatnio

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) bogactwo, dobrobyt; gw-pl|Śląsk Cieszyński|żyr.

 (1.2) bogactwo

Wiktionary


dostatni

odznaczający się dostatkiem; bogaty, zasobny, zamożny


SJP.pl

przymiotnik jakościowy

 (1.1) odznaczający się dostatkiem, zasobny

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Ludzie w panice porzucają rodzinne domy i ruszają, czasem pieszo, niekiedy na chybotliwych, zatłoczonych łodziach w stronę dostatnich i uporządkowanych państw Zachodu.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. dostatek m.

 przysł. dostatnio

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) bogaty

Wiktionary


dostatniej

stopień wyższy od przysłówka: dostatnio


SJP.pl


dostatniejszy

stopień wyższy od przymiotnika: dostatni


SJP.pl


dostatnio

przysłówek

 (1.1) odznaczając się dostatkiem i zasobnością

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Tak więc Szejk żył bardzo dostatnio i szczęśliwie.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. dostatek mrz., dostateczny mrz.

 przym. dostatni, dostateczny

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) bogato

Wiktionary


dostatniość

dostatni


SJP.pl

Patrz:

dostatni

dostawa

1. dostarczenie towarów;
2. dostarczone towary


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) dostarczenie towaru np. do sklepu

Wiktionary

Dostawa – przemieszczenie (przepływ) ściśle określonej partii dóbr od dostawcy do odbiorcy. Te dobra to, ogólnie, surowce, materiały, produkty lub towary. Przemieszczenie to odbywa się w wyznaczone miejsce w określonym terminie.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Otrzymaliśmy informację, że w przetwórni owocowej w Tarczynie wystąpiła przerwa w dostawie prądu.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: dɔˈstava, AS: dostava

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. dostawca m., dostawczyni ż., dostawanie n., dostanie n., dostawczak mrz.

 czas. dostarczać, dostawać ndk., dostać dk.

 przym. dostawczy

 przysł. dostawczo

Wiktionary


dostawać

czasownik przechodni

 (1.1) stawać się (bez własnego aktywnego udziału) posiadaczem czegoś, co wcześniej miał ktoś inny

 (1.2) nabawiać się czegoś, chorować

 (1.3) pot. zostawać trafionym, uderzonym przez coś

 (1.4) dosięgać do czegoś

 (1.5) stpol. wystarczać

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Dwa tygodnie temu kupiłem książki w sklepie internetowym, ale wciąż nie dostałem żadnej przesyłki.

 (1.1) Na urodziny dostałem dzisiaj od rodziców nowy rower.

 (1.1) Przepraszam, ile mam jeszcze czekać, aż dostanę menu?

 (1.2) Dostałam wysypki po zjedzeniu czekolady, wszystko mnie swędziało. Lekarz później wyjaśnił mi, że mam uczulenie na czekoladę.

 (1.2) Myślałem, że dostanę szału, gdy odkryłem, że ktoś grzebał w moich rzeczach.

 (1.3) Wczoraj dostałem tym kijem prosto w głowę.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: dɔˈstavat͡ɕ, AS: dostavać

Wiktionary

Powiązane:

 czas. postawić, dostać dk.

 rzecz. dostawczak mrz., dostawanie n., dostawa

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) otrzymywać

Wiktionary


dostawanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|dostawać.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌdɔstaˈvãɲɛ, AS: dostavãńe

Wiktionary

Powiązane:

 czas. dostawać, dostać, postawić

 rzecz. dostawa ż., dostawczak mrz.

Wiktionary


dostawca

osoba lub instytucja zajmująca się dostarczaniem towarów lub usług dla klientów


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) hand. osoba lub instytucja zajmująca się dostarczaniem towarów lub usług dla klientów

Wiktionary

  • dostawca w umowie dostawy
  • dostawca usług internetowych

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Ze względu na nadmierne koszty nasz dostawca miodu wycofał się z interesu.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: dɔˈstaft͡sa, AS: dostafca

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. dostawa ż., dostawczak mrz.

:: fż. dostawczyni ż.

 czas. dostać dk.

 przym. dostawczy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) dostarczyciel

Wiktionary


dostawczaczek

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) zdrobn. od dostawczak

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. dostawczak m.

Wiktionary


dostawczak

potocznie: samochód dostawczy; półciężarówka, kamionetka


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) pot. mot. samochód dostawczy

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Przed magazynem stoi zaparkowany dostawczak pana Henia.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. dostawa ż., dostawca mos., dostawczyni ż., dostawanie n., dostanie n.

:: zdrobn. dostawczaczek m.

 czas. dostawać ndk., dostać dk.

 przym. dostawczy

 przysł. dostawczo

Wiktionary


dostawczy

przymiotnik

 (1.1) dotyczący dostawy

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. dostawczak mrz., dostawa ż., dostawca ż.

 czas. dostać

Wiktionary


dostawczyni

kobieta zajmująca się dostawą, dostarczająca coś


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) hand. kobieta zajmująca się dostarczaniem towarów lub usług dla klientów

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. dostawczak mrz., dostawca mos., dostawa ż.

Wiktionary


dostawiać

czasownik przechodni niedokonany (dk. dostawić)

 (1.1) dokładać coś obok, do już istniejącego miejsca lub przedmiotu

czasownik zwrotny niedokonany dostawiać się (dk. dostawić się)

 (2.1) posp. natarczywie starać się zaimponować komuś

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. dostawianie n.

 czas. postawić

Wiktionary

Synonimy:

 (2.1) zaczepiać

Wiktionary


dostawka

1. potocznie: dostawione łóżko w szpitalu
2. składane zapasowe siedzenie bez oparcia, przymocowane do rzędu stałych foteli w teatrze; praktykabel; praktykabl; straponten
3. proteza dentystyczna


SJP.pl


dostawny

dostawiony, dostawiany do czegoś


SJP.pl


dostawowy

1. stosowany do ludzkiego stawu;
2. rzadki przymiotnik od: dostawa


SJP.pl


dostały

książkowo: dojrzały


SJP.pl


dostęp

1. możność dotarcia do określonego miejsca;
2. możność korzystania z czegoś, stykania się z kimś; osiągnięcia czegoś;
3. sposób sięgania do zasobów pamięci systemów komputerowych


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) możliwość dotarcia do jakiegoś miejsca, zasobu lub osoby

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) To hasło da ci dostęp do naszego wspólnego konta.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈdɔstɛ̃mp, AS: dostẽmp

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. dostępność ż., udostępnianie n., dostąpienie n.

 czas. udostępniać, dostępować ndk., dostąpić dk.

 przym. dostępny, dostępowy

Wiktionary


dostępniej

stopień wyższy od przysłówka: dostępnie


SJP.pl


dostępniejszy

stopień wyższy od przymiotnika: dostępny; bardziej dostępny


SJP.pl


dostępność

dostępny


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) możliwość dostania się do czegoś, możliwość dojścia gdzieś

 (1.2) łatwość zdobycia czegoś

 (1.3) łatwość zrozumienia

 (1.4) łatwość nawiązania kontaktu z inną osobą

Wiktionary

  • Dostępność – cecha charakteru polegająca na zdolności do nawiązania więzi emocjonalnych w kontaktach międzyludzkich
  • Dostępność postawy
  • Dostępność dóbr materialnych – wskaźnik kosztu uzyskania danego dobra – odwrotność ceny nabycia jakiegoś dobra w danym miejscu i czasie
  • Dostępność WWW
  • Dostępność (informatyka)
  • dostępność (projektowanie)
  • Dostępność (niezawodność)

Wikipedia

Patrz:

dostępny

Powiązane:

 rzecz. dostęp mrz., udostępnianie n.

 czas. udostępnić dk., udostępniać ndk., dostąpić dk., dostępować ndk.

 przym. dostępny

 przysł. dostępnie

Wiktionary

Synonimy:

 (1.2) dyspozycyjność, osiągalność

 (1.3) jasność, przyswajalność, zrozumiałość, przystępność

 (1.4) przystępność

Wiktionary


dostępny

1. taki, do którego można dojść, wejść;
2. nietrudny do zdobycia; osiągalny, łatwy;
3. łatwy do zrozumienia, przyswojenia; zrozumiały, przystępny;
4. o człowieku: taki, z którym łatwo można nawiązać kontakt; przystępny


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) (o miejscu) taki, do którego można dojść lub dotrzeć

 (1.2) możliwy do zdobycia, uzyskania lub osiągnięcia

 (1.3) łatwy do zrozumienia

 (1.4) telekom. (o człowieku) taki, z którym łatwo nawiązać kontakt (stale lub przez ograniczony czas)

 (1.5) taki, z którego można skorzystać (o zasobach)

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Schronisko znajduje się w przepięknym, ale jednym z najtrudniej dostępnych zakątków polskich gór.

 (1.2) Przez pewien czas jedynym ogólnie dostępnym towarem był ocet.

 (1.2) Obecnie wyższe wykształcenie jest ogólnie dostępne.

 (1.3) Trudne zagadnienia zostały wyłożone w sposób dostępny dla wszystkich.

 (1.3) Dzięki prostej symbolice przesłanie sztuki jest dostępne nawet dla małych dzieci.

 (1.4) Wykładowca będzie dostępny we wtorki od godziny czternastej do szesnastej.

 (1.5) Należy efektywnie wykorzystywać dostępne zasoby.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: dɔˈstɛ̃mpnɨ, AS: dostmpny

Wiktionary

Powiązane:

 przym. dostępowy

 rzecz. dostęp m., dostępność ż., udostępnianie n.

 czas. dostępować ndk.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1-2) osiągalny

 (1.3) przystępny

Wiktionary


dostępować

czasownik niedokonany (dk. dostąpić)

 (1.1) osiągać

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Dworzanie na przemian dostępowali zaszczytów lub popadali w niełaskę.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌdɔstɛ̃mˈpɔvat͡ɕ, AS: dostẽmpovać

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. dostępowanie n., dostęp, dostępność

 przym. dostępny, dostępowy

 czas. stąpać, dostąpić dk.

Wiktionary


dostępowanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|dostępować.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌdɔstɛ̃mpɔˈvãɲɛ, AS: dostẽmpovãńe

Wiktionary

Powiązane:

 czas. dostępować

Wiktionary


dostępowy

umożliwiający dostęp


SJP.pl


dostojeństwo

1. czyjaś powaga, znaczenie; majestat, dostojność;
2. godne, poważne znaczenie czegoś;
3. dawniej: wysokie stanowisko państwowe; godność


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) książk. powaga i uznanie dla ważnej osoby

 (1.2) książk. dostojny charakter czegoś

 (1.3) daw. wysokie stanowisko

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Kompozytora otaczała aura dostojeństwa i tajemnicy.

Wiktionary

Powiązane:

 przym. dostojny

 rzecz. dostojnik mos.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.3) stanowisko, urząd

Wiktionary


dostojewski

nazwisko, np. Fiodor Dostojewski (1821-81), powieściopisarz rosyjski


SJP.pl

Fiodor Michajłowicz Dostojewski (pol. dawn. Teodor Dostojewski; ros. Фёдор Михайлович Достоевский; ros. dawn. Ѳедоръ Михайловичъ Достоевскій; ur. 30 października?/11 listopada 1821 w Moskwie, zm. 28 stycznia?/9 lutego 1881 w Petersburgu) – rosyjski pisarz i myśliciel. Jeden z najbardziej wpływowych powieściopisarzy literatury rosyjskiej i światowej.

Wikipedia


dostojewszczyzna

ogół cech charakterystycznych dla twórczości Fiodora Dostojewskiego


SJP.pl


dostojka

rodzaj motyla dziennego z rodziny rusałkowatych


SJP.pl


dostojniczka

kobieta na wysokim stanowisku


SJP.pl


dostojnieć

stawać się dostojnym


SJP.pl


dostojniej

stopień wyższy od przysłówka: dostojnie


SJP.pl


dostojniejszy

stopień wyższy od przymiotnika: dostojny


SJP.pl


dostojnik

człowiek na wysokim stanowisku


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) osoba piastująca wysokie funkcje, wpływowa

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Na pogrzebie prezydenta pojawiło się wielu dostojników z różnych rejonów świata.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: dɔˈstɔjɲik, AS: dostoi ̯ńik

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. dostojeństwo n.

:: fż. dostojniczka ż.

 przym. dostojny, dostojniczy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) dygnitarz, prominent, VIP; pot. gruba ryba, figura, oficjel, rekin, szyszka, szycha, ważniak; przest. oficjał; stpol. czestnik

Wiktionary


dostojność

dostojny


SJP.pl

Patrz:

dostojny

dostojny

1. zasługujący na poważanie, pełen godności;
2. majestatyczny


SJP.pl

przymiotnik jakościowy

 (1.1) pełen godności i powagi, zasługujący na poważanie

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Mrożek zdradza zamiłowanie do słownictwa poważnego, statecznego, dostojnego.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. dostojnik m., dostojność ż., dostojeństwo n.

 przysł. dostojnie

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) czcigodny, szacowny, szanowny, świetny, znakomity, znamienity

Wiktionary


dostosować

czasownik przechodni dokonany (ndk. dostosowywać)

 (1.1) dokonany od|dostosowywać.

czasownik zwrotny dokonany dostosować się (ndk. dostosowywać się)

 (2.1) dokonany od|dostosowywać się.

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Nowoczesne ule są bardzo dobrze dostosowane do potrzeb pszczół.

Wiktionary

Powiązane:

 czas. dostosowywać, stosować

 rzecz. dostosowywanie n., dostosowanie n.

 przym. dostosowawczy

Wiktionary


dostosowanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) sprawianie, że coś staje się odpowiednie

Wiktionary

Dostosowanie ang. fitness – zasadnicze pojęcie w darwinowskim mechanizmie ewolucji drogą doboru naturalnego („przetrwanie najlepiej dostosowanych”, ang. survival of the fittest). W modelach genetyki populacyjnej parametr ten oznacza się zwykle symbolem w. Jest miarą sukcesu ewolucyjnego – wypadkową długości życia i liczby potomstwa (zob. rozmnażanie i rozrodczość, śmiertelność, Krzywa przeżywalności).

Wikipedia

Powiązane:

 rzecz. dostosowywanie n., stosowanie n., zastosowanie n.

 czas. dostosować dk., stosować ndk., zastosować dk., dostosowywać ndk.

 przym. dostosowawczy, stosowny

Wiktionary


dostosowywać

czasownik przechodni niedokonany (dk. dostosować)

 (1.1) sprawiać, że coś staje się odpowiednie

czasownik zwrotny niedokonany dostosowywać się (dk. dostosować się)

 (2.1) zmieniać się tak, by być odpowiednim

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. dostosowanie n., dostosowywanie

 czas. dostosować

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) dobierać, dopasowywać, dostrajać, przystosowywać

 (2.1) adaptować się, asymilować się, dopasowywać się, dostrajać się, przestrzegać, przystosowywać się, wpasowywać się, wstrzelać się, zestrajać się

Wiktionary


dostosowywalny

dający się dostosować


SJP.pl


dostosowywanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|dostosowywać.

Wiktionary

Powiązane:

 czas. dostosowywać ndk., dostosować dk.

 rzecz. dostosowanie n.

Wiktionary


dostrajanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|dostrajać.

Wiktionary

Powiązane:

 czas. dostrajać ndk.

Wiktionary


dostrzec

ujrzeć, wypatrzyć, zauważyć


SJP.pl

czasownik przechodni dokonany (ndk. dostrzegać)

 (1.1) dokonany od|dostrzegać.

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Cyceron wygłosił cztery mowy przeciwko Katylinie, by senatorowie dostrzegli jego spisek.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈdɔsṭʃɛt͡s, AS: dosṭšec

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. dostrzeżenie n., dostrzeganie n., dostrzegalnia ż.

 czas. dostrzegać ndk.

 przym. dostrzegalny

Wiktionary


dostrzegać

zauważać coś; zwracać na coś uwagę


SJP.pl

czasownik przechodni niedokonany (dk. dostrzec)

 (1.1) zwracać uwagę na coś, zauważać coś

 (1.2) widzieć już z daleka

czasownik zwrotny niedokonany dostrzegać się (dk. dostrzec się)

 (2.1) zauważać jeden drugiego

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Filip dostrzegał w Paulinie wybitne zdolności artystyczne.

 (1.2) Czy dostrzega Pani ten statek na horyzoncie?

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. dostrzegalność ż., dostrzeganie n., dostrzeżenie n., dostrzegalnia ż.

 czas. dostrzec dk.

 przym. dostrzegalny

 przysł. dostrzegalnie

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) odkrywać, rozeznawać się, spostrzegać, widzieć, wskazywać, zauważać, zdawać sobie sprawę, zwracać uwagę

 (1.2) spostrzegać, zauważać

Wiktionary


dostrzegalnia

ustawiona w lesie wieża obserwacyjna przeciwpożarowa


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) wieża służąca do wykrywania pożarów w lasach

 (1.2) przest. obserwatorium astronomiczne

Wiktionary

Wieża obserwacyjna – wieża przeznaczona do obserwacji otaczającego ją terenu. Z reguły wieże obserwacyjne są usytuowane w najwyższym punkcie okolicy.

Potocznie wieże obserwacyjne utożsamiane są z wieżami widokowymi jako punktami widokowymi, sztucznie wyniesionymi w terenie w celu umożliwienia obserwacji walorów widokowych i estetycznych terenu. Wieże obserwacyjne mają szerokie zastosowanie i mogą być wykorzystywane do obserwacji:

  • walorów widokowych i estetycznych przyrody – tzw. wieża widokowa:
    • panorama krajobrazu (turystyka)
    • zwierząt (m.in. ornitologia)
  • granic państwowych i kontroli ruchu granicznego (straż graniczna) – system wież obserwacyjnych (SWO), strażnica
  • osób pływających i kąpiących się oraz wypoczywających nad wodą – wieża obserwacyjna
  • przeciwnika i pola walki – wieżowy punkt obserwacyjny
  • przedpola ochranianego terenu, obiektu lub urządzenia – wieża wartownicza, strażnica
  • statków powietrznych i kontroli ruchu lotniczego – wieża kontroli lotów
  • zagrożenia pożarowego lasów – wieże obserwacyjna (punkt obserwacji naziemnej), zobacz budownictwo pożarnicze
  • żeglugi morskiej oraz utrzymania ruchu i transportu morskiego – wieża stacji kontroli ruchu statków i wieża obserwacji redy
  • punktów geodezyjnej osnowy poziomej pierwszej i drugiej klasy, sieci triangulacyjnej – wieża triangulacyjna

Wikipedia

Powiązane:

 rzecz. dostrzegalność ż., dostrzeganie n., dostrzeżenie n.

 czas. dostrzegać ndk., dostrzec dk.

 przym. dostrzegalny

Wiktionary

Synonimy:

 (1.2) współcz. obserwatorium

Wiktionary


dostrzegalnie

przysłówek

 (1.1) w sposób dostrzegalny; zauważalnie

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. dostrzegalność ż., dostrzeganie n.

 czas. dostrzegać ndk.

 przym. dostrzegalny

Wiktionary


dostrzegalność

dostrzegalny


SJP.pl

Patrz:

dostrzegalny

dostrzegalny

dający się dostrzec, zobaczyć


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) możliwy do dostrzeżenia, zobaczenia

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Wyglądał jak kropeczka sadzy, ledwie dostrzegalny na tle ruchliwych obłoków.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. dostrzegalność ż., dostrzeganie n., dostrzeżenie n., dostrzegalnia ż.

 czas. dostrzegać ndk., dostrzec dk.

 przysł. dostrzegalnie

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) zauważalny, widzialny

Wiktionary


dostrzeganie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|dostrzegać.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. dostrzeżenie n., dostrzegalnia ż.

 czas. dostrzegać ndk., dostrzec dk.

 przym. dostrzegalny

 przysł. dostrzegalnie

Wiktionary


dostrzeliwać

1. uśmiercać przez wykonanie dodatkowego strzału;
2. strzelać tak, by pocisk doleciał do określonego miejsca


SJP.pl


dostrzeżenie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|dostrzec.

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Dostrzeżenie ziarnka piasku w korcu maku graniczy z cudem.

 (1.1) Najważniejsze jest dostrzeżenie obopólnych korzyści.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. dostrzeganie n., dostrzegalnia ż.

 przym. dostrzegalny

 czas. dostrzegać ndk., dostrzec dk.

Wiktionary


dostukać

dostukać się -
1. przywołać kogoś do okna, drzwi itp. stukaniem; dopukać się;
2. osiągnąć jakiś cel dzięki uporczywym działaniom


SJP.pl


dostukiwać

dostukiwać się - przywoływać kogoś do okna, drzwi itp. stukaniem; dopukiwać się


SJP.pl


dosulfin

antybiotyk, mieszanina dwóch sulfonamidów, stosowany w zapaleniu opon mózgowych i oskrzeli


SJP.pl


dosuw

w terminologii technicznej: dosunięcie; przysunięcie


SJP.pl


doświadczać

czasownik niedokonany

 (1.1) doznawać czegoś

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Ich związek doświadczał wzlotów i upadków.

 (1.1) Człowiek doświadczający cudu konsumpcji również sporządza sobie cały zestaw przedmiotów-symulakrów, znaków zwiastujących szczęście, i czeka (rozpaczliwie, jak ująłby to pewnie jakiś moralizator) na jego pojawienie się.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. doświadczenie n., doświadczanie n., doświadczalnictwo n., doświadczalnik m., doświadczalnia ż., doświadczyński m.

 czas. doświadczyć dk.

 przym. doświadczony, doświadczalny

 przysł. doświadczalnie

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) odczuwać, doznawać

Wiktionary


doświadczalnictwo

metodyczne podejmowanie doświadczeń w celu poznania jakiegoś zjawiska


SJP.pl


doświadczalnik

osoba dokonująca doświadczeń naukowych, eksperymentów; eksperymentator, empiryk


SJP.pl


doświadczalno-naukowy

doświadczalny i naukowy


SJP.pl


doświadczalność

doświadczalny


SJP.pl

Patrz:

doświadczalny

doświadczalny

1. przeznaczony do doświadczeń;
2. poznany, otrzymany za pomocą doświadczeń;
3. oparty na doświadczeniu; empiryczny


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) taki, który służy w doświadczeniu, przeznaczony do doświadczeń

 (1.2) bazujący na doświadczeniu; dowiedziony za pomocą doświadczenia

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Z czasem zainteresowały się świnką morską instytuty medycyny i tam - w pracowniach doświadczalnych - rozpoczęła się jej służba dla nauki, dla człowieka.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌdɔɕfʲjaṭˈt͡ʃalnɨ, AS: dośfʹi ̯aṭčalny

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. doświadczenie n., doświadczanie n., doświadczalnictwo n., doświadczalnik m., doświadczalnia ż., doświadczyński m.

 czas. doświadczać ndk., doświadczyć dk.

 przym. doświadczony

 przysł. doświadczalnie

Wiktionary

Synonimy:

 (1.2) empiryczny

Wiktionary


doświadczanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|doświadczać.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. doświadczenie n., doświadczalnictwo n., doświadczalnik m., doświadczalnia ż., doświadczyński m.

 czas. doświadczać ndk., doświadczyć dk.

 przym. doświadczony, doświadczalny

 przysł. doświadczalnie

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) doznawanie

Wiktionary


doświadczenie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) ogół zdobytych wiadomości i umiejętności

 (1.2) wywoływanie jakichś zjawisk w sztucznych warunkach

Wiktionary

Doświadczenie – powszechne pojęcie składające się z wiedzy lub umiejętności w obserwacjach pewnych rzeczy, wydarzeń, uzyskanych poprzez zaangażowanie w ujawnienie tych rzeczy lub wydarzeń. Historia słowa doświadczenie (w tym staropolskiego słowa eksperiencja) jest blisko związana z pojęciem eksperymentu.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Przez 6 lat prowadziłem własną firmę. W tym okresie zdobyłem sporo doświadczenia związanego z obsługą klienta.

 (1.2) Profesor przeprowadzał w laboratorium różne doświadczenia z dziedziny optyki.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌdɔɕfʲjaṭˈt͡ʃɛ̃ɲɛ, AS: dośfʹi ̯aṭčńe

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. doświadczanie n., doświadczalnictwo n., doświadczalnik m., doświadczalnia ż., doświadczyński m.

 czas. doświadczać ndk., doświadczyć dk.

 przym. doświadczony, doświadczalny

 przysł. doświadczalnie

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) praktyka

 (1.2) eksperyment, badanie

Wiktionary


doświadczeńszy

stopień wyższy od przymiotnika: doświadczony


SJP.pl


doświadczony

mający doświadczenie, biegły w czymś


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) mający doświadczenie

forma czasownika.

 (2.1) imiesłów przymiotnikowy bierny od: doświadczyć

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Doświadczony kierowca ma większe szanse uniknięcia wypadków na drodze.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌdɔɕfʲjaṭˈt͡ʃɔ̃nɨ, AS: dośfʹi ̯aṭčõny

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. doświadczenie n., doświadczanie n., doświadczalnictwo n., doświadczalnik m., doświadczalnia ż., doświadczyński m.

 czas. doświadczać ndk., doświadczyć dk.

 przym. doświadczalny

 przysł. doświadczalnie

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) bywały, obeznany, obyty, wyrobiony, wytrawny; pot. oblatany, otrzaskany

Wiktionary


doświadczyć

czasownik przechodni dokonany (ndk. doświadczać)

 (1.1) dokonany od|doświadczać.

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Kiedy opisuje, co widział, czego doświadczył, ma za sobą nieraz ponętność prawdy i możeby autobiografię lub pamiętniki czasu swego dobrze napisał, ale jowialności jego są ckliwe, a wymysły nieprzydatne do zbudowania jednolitej całości.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: dɔˈɕfʲjaṭt͡ʃɨt͡ɕ, AS: dośfʹi ̯aṭčyć

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. doświadczenie n., doświadczanie n., doświadczalnictwo n., doświadczalnik m., doświadczalnia ż., doświadczyński m.

 czas. doświadczać ndk.

 przym. doświadczony, doświadczalny

 przysł. doświadczalnie

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) doznać, przeżyć

Wiktionary


doświetlać

zabieg w fotografii stosowany podczas naświetlania papieru fotograficznego pod powiększalnikiem, polegający na dodatkowym doświetleniu miejsc prześwietlonych na negatywie


SJP.pl


dosyć

dość;
1. przysłówek oznaczający: tyle, ile trzeba; dostatecznie, należycie, wystarczająco dużo, np.: Mieć dosyć czasu na naukę.;
2. przysłówek oznaczający: w jakimś stopniu, stosunkowo, np. Dosyć dobrze się nauczył.;
3. wykrzyknik wyrażający zakaz, głównie w połączeniu: dosyć tego, np.: Dosyć tego, miarka się przebrała!; starczy, wystarczy


SJP.pl

liczebnik nieokreślony

 (1.1) zob. dość.

wykrzyknik

 (2.1) zob. dość.

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Dziewczyna dosyć wcześnie wróciła do domu z dyskoteki.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈdɔsɨt͡ɕ, AS: dosyć

Wiktionary

Powiązane:

 przysł. dość

 wykrz. dość

 licz. dość

Wiktionary


dosycać

1. w fotografii: uintensywniać kolor na zdjęciu;
2. w chemii: wprowadzać większą ilość substancji do roztworu


SJP.pl


dosycić

1. w fotografii: uintensywnić kolor na zdjęciu;
2. w chemii: wprowadzić większą ilość substancji do roztworu


SJP.pl


dosypanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|dosypać.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. dosypka ż.

 czas. dosypać dk.

Wiktionary


dosysać

1. wysysać do końca;
2. dosysać się - przysysać się


SJP.pl


dosyt

przestarzale: uczucie nasycenia, zaspokojenia; sytość


SJP.pl


dosyłka

1. dosłanie, dosyłanie czegoś;
2. to, co zostało dosłane


SJP.pl


dosyłkowy

dosyłka; przesyłkowy


SJP.pl


dosz

nazwisko


SJP.pl


doszacować

określić dodatkowo, uściślić; dookreślić


SJP.pl


doszacowywać

określać dodatkowo, uściślać; dookreślać


SJP.pl


doszczelniacz

pracownik doszczelniający dna statku


SJP.pl


doszczelniak

narzędzie używane przy doszczelnianiu


SJP.pl


doszczepiać

zaszczepiać ponownie przeciw tej samej chorobie


SJP.pl


doszczepić

zaszczepić ponownie przeciw tej samej chorobie


SJP.pl


doszczęśliwiać

1. powodować, że ktoś czuje się bardziej szczęśliwy;
2. doszczęśliwiać się - potęgować uczucie własnego szczęścia


SJP.pl


doszczęśliwiacz

potocznie: osoba lub rzecz powodująca, że ktoś czuje się bardziej szczęśliwy


SJP.pl


doszczęśliwić

1. spowodować, że ktoś czuje się bardziej szczęśliwy;
2. doszczęśliwić się - spotęgować uczucie własnego szczęścia


SJP.pl


doszczętnie

przysłówek sposobu

 (1.1) o niszczeniu czegoś: całkowicie, kompletnie

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Drewniany szałas został podpalony i doszczętnie spłonął.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: dɔˈʃt͡ʃɛ̃ntʲɲɛ, AS: doščntʹńe

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. szczątki nmos.

 przym. szczątkowy, doszczętny

 przysł. do szczętu

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) do cna, do szczętu, w drebiezgi, wniwecz

Wiktionary


doszczętniej

stopień wyższy od przysłówka: doszczętnie


SJP.pl


doszczętny

o zniszczeniu, stracie: zupełny, całkowity; totalny


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) wykazujący zniszczenie do szczątków; uległy całkowitej stracie

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. szczątki nmos., doszczętność ż.

 przysł. doszczętnie, do szczętu

 przym. szczątkowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) całkowity, zupełny

Wiktionary


doszkalać

1. douczać kogoś;
2. doszkalać się - uzupełniać swoją wiedzę w jakiejś dziedzinie


SJP.pl


doszkolić

1. douczyć kogoś;
2. doszkolić się - uzupełnić swoją wiedzę w jakiejś dziedzinie


SJP.pl


doszlifowanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) ulepszenie czegoś poprzez ostatnie poprawki

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Napisałem, zrobiłem rysunki, a ponieważ nie byłem pewien swojej angielszczyzny, poprosiłem prof. Skrobańskiego o doszlifowanie tekstu i oddanie do redakcji.

Wiktionary

Powiązane:

 czas. doszlifować dk., szlifować ndk.

Wiktionary


doszlusować

potocznie: dołączyć się do kogoś lub czegoś, dojechać, dojść


SJP.pl


doszlusowany

potocznie: taki, który przyłączył się do kolumny, zajął wolne miejsce w szeregu


SJP.pl


doszperać

doszperać się - doszukać się, szperając


SJP.pl


doszyć

1. przyszyć lub uszyć coś dodatkowo;
2. zakończyć szycie czegoś;
3. ponownie przyłączyć uciętą lub urwaną część ciała


SJP.pl


doszycie

1. przyszyć lub uszyć coś dodatkowo;
2. zakończyć szycie czegoś;
3. ponownie przyłączyć uciętą lub urwaną część ciała


SJP.pl


doszydełkować

1. wytworzyć część ubrania za pomocą szydełka i połączyć ją z całością;
2. środowiskowo: doczepić dredy do już istniejących dredów za pomocą szydełka fryzjerskiego


SJP.pl


doszydełkowywać

1. wytwarzać część ubrania za pomocą szydełka i łączyć ją z całością;
2. środowiskowo: doczepiać dredy do już istniejących dredów za pomocą szydełka fryzjerskiego


SJP.pl


doszywać

1. przyszywać lub szyć coś dodatkowo;
2. kończyć szycie czegoś;
3. ponownie przyłączać uciętą lub urwaną część ciała


SJP.pl


doszły

1. osiągnąć cel, granicę, koniec
2. o warzywach: dojrzewać
3. osiągać pewną granicę


SJP.pl


dosł.

skrót od: dosłownie, dosłowny


SJP.pl

skrót

 (1.1) = dosłownie

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Co ciekawe, Erntedankfest (dosł. święto dziękczynienia za plony) obchodzone jest nie tylko w Polsce, ale również w Niemczech i Szwajcarii.

Wiktionary


dosłać

przesłać, posłać dodatkowo (list, pieniądze)


SJP.pl


dosłoneczny

przymiotnik

 (1.1) poddany intensywniejszej insolacji

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Adretami nazywa się dosłoneczne stoki gór.

 (1.1) Winnicę założył na dosłonecznych stokach wzgórza.

Wiktionary


dosłownie

przysłówek sposobu

 (1.1) w sposób ścisły; dokładnie tak, jak znaczą słowa

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Opisał mi dosłownie fragment całego wydarzenia.

 (1.1) Jego pałac dosłownie pękał w szwach.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: dɔˈswɔvʲɲɛ, AS: dosu̯ovʹńe

Wiktionary

Powiązane:

 przym. dosłowny

 rzecz. dosłowność ż.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) literalnie

Wiktionary


dosłowniej

stopień wyższy od przysłówka: dosłownie


SJP.pl


dosłowniejszy

stopień wyższy od przymiotnika: dosłowny


SJP.pl


dosłowność

dosłowny


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) cecha tego, co dosłowne

Wiktionary

Patrz:

dosłowny

Powiązane:

 rzecz. dosłownik m.

 przym. dosłowny

 przysł. dosłownie

Wiktionary


dosłowny

1. zgodny co do słowa, dokładnie odtworzony;
2. nieprzenośny


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) znaczący dokładnie to, co wyrażają słowa, bez drugiego znaczenia

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Dosłowna interpretacja tego wiersza nie ma sensu, należy raczej rozszyfrować zawarte w nim metafory.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: dɔˈswɔvnɨ, AS: dosu̯ovny

Wiktionary

Powiązane:

 przysł. dosłownie

 rzecz. dosłowność ż., słownictwo n.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) literalny

Wiktionary


dosłyszalność

dosłyszalny


SJP.pl

Patrz:

dosłyszalny

dosłyszalny

dający się uchwycić słuchem, posłyszeć


SJP.pl


dot.

skrót od: dotyczący, dotyczy


SJP.pl

skrót

 (1.1) = dotyczący

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Udzielanie informacji dot. (=dotyczących) pracy socjalnej w różnych krajach. (Wikipedia)

Wiktionary

Wymowa:

IPA: dɔˈtɨt͡ʃɨ, AS: dotyčy

Wiktionary


dotachać

potocznie: donieść z wysiłkiem coś ciężkiego do jakiegoś miejsca; dotaszczyć, dotaskać


SJP.pl


dotacja

bezzwrotna pomoc finansowa udzielana instytucji, organizacji, przedsiębiorstwu (rzadziej osobie) w celu poparcia określonej działalności; subwencja, subsydium, dofinansowanie


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) zaopatrzenie; wyposażenie w środki finansowe; darowizna; bezzwrotna pomoc finansowa w celu popierania jakiejś działalności

Wiktionary

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Hojna anonimowa dotacja oddaliła od sierocińca groźbę zamknięcia.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: dɔˈtat͡sʲja, AS: dotacʹi ̯a

Wiktionary

Powiązane:

 czas. dotować

 rzecz. dotowanie

Wiktionary


dotacyjny

związany z dotacją


SJP.pl


dotąd

do tego momentu lub miejsca


SJP.pl

zaimek przysłowny

 (1.1) … wyrażający granicę czasową: aż do teraz, dotychczas

 (1.2) … wyrażający granicę przestrzenną: aż do tego miejsca, potąd

spójnik

 (2.1) w wyrażeniu: dotąd… aż… komunikuje, że część zdania przed „aż” jest ograniczona od strony przyszłości przez zdarzenie opisane po „aż”

 (2.2) w wyrażeniu: dotąd… dopóki/póki… komunikuje, że część zdania przed „dopóki”/„póki” jest ograniczona od strony przyszłości przez zakończenie stanu lub czynności opisanej po „dopóki”/„póki”

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Dotąd nie było takich problemów.

 (1.2) Kopcie rów odtąd dotąd.

 (2.1) Dotąd nalegał, aż się zgodzili.

 (2.2) Dotąd nalegał, póki się nie zgodzili.

 (2.2) Dotąd nie miał spokoju, dopóki mieszkali razem.

 (2.2) Nie miał dotąd spokoju, dopóki mieszkali razem.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈdɔtɔ̃nt, AS: dotõnt

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) dotychczas, do teraz, do tego czasu

 (1.2) potąd, do tego miejsca

 (2.1-2) dopóty, póty, tak długo

Wiktionary


dotamtąd

żartobliwie: do tamtego miejsca (zwykle w powiedzeniu "jak stąd dotamtąd")


SJP.pl


dotańcowywać

potocznie:
1. dokańczać taniec;
2. tańcząc, docierać do danego miejsca


SJP.pl


dotankować

dokończyć tankowanie


SJP.pl


dotankowywać

dokańczać tankowanie


SJP.pl


dotargać

potocznie: donieść gdzieś z trudem; dodźwigać


SJP.pl


dotaskać

potocznie: donieść z wysiłkiem coś ciężkiego do jakiegoś miejsca; dotachać, dotaszczyć


SJP.pl


dotaskiwać

potocznie: donosić coś z trudem do jakiegoś miejsca


SJP.pl


dotaszczyć

potocznie: donieść z wysiłkiem coś ciężkiego do jakiegoś miejsca; dotachać, dotaskać


SJP.pl


dotcom

[czytaj: dotkom] w żargonie informatycznym: firma internetowa


SJP.pl

  • .com – domena najwyższego poziomu
  • dot-com boom – bańka internetowa w latach 1995–2001
  • Dot Com (album)
  • Dotcom – amerykański producent muzyczny i DJ
  • Kim Dotcom – niemiecki przedsiębiorca, założyciel portalu Megaupload

Wikipedia


dotelepać

potocznie: dotelepać się - dojść, dojechać gdzieś z trudem; dowlec się


SJP.pl


dotelepywać

potocznie: dotelepywać się - docierać gdzieś z trudem


SJP.pl


dotętniczy

wprowadzany do tętnicy; doarteryjny


SJP.pl


dotiorowce

rząd grzybów z klasy workowców właściwych; Dothiorales


SJP.pl


dotiorowiec

przedstawiciel rzędu grzybów z klasy workowców właściwych


SJP.pl


dotkankowo

dotkankowy


SJP.pl

Patrz:

dotkankowy

dotkliwie

przysłówek sposobu

 (1.1) dokuczliwie, nie do zniesienia

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Czasami wiatr zaciągał dotkliwiej i dmuchał w twarze niedawnym śniegiem.

 (1.1) Bratobójcze walki i szukanie pomocy na zewnątrz doprowadziły do interwencji czeskich i niemieckich; najdotkliwiej odczuwał je Śląsk.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: dɔˈtklʲivʲjɛ, AS: dotklʹivʹi ̯e

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. dotyk mrz., dotkliwość

 przym. dotkliwy

 czas. dotykać

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) boleśnie, dojmująco, dokuczliwie, ostro, silnie

Wiktionary


dotkliwiej

stopień wyższy od przysłówka: dotkliwie


SJP.pl


dotkliwość

dotkliwy


SJP.pl

Patrz:

dotkliwy

dotkliwszy

stopień wyższy od przymiotnika: dotkliwy


SJP.pl


dotkliwy

bolesny, dokuczliwy, przykry


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) bolesny, dokuczliwy, trudny do wytrzymania

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Niezależnie więc od praprzyczyny, od systemowych realiów i schorzeń, od skutków dotkliwego nieurodzaju w latach 1979 - 1980, na osłabioną już gospodarkę spadły dodatkowe ciosy.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: dɔˈtklʲivɨ, AS: dotklʹivy

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. dotyk mrz., dotkliwość

 przysł. dotkliwie

 czas. dotykać

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) bolesny, dojmujący, dokuczliwy, głęboki, ostry, palący, przenikliwy, silny

Wiktionary


dotknąć

czasownik przechodni

 (1.1) dokonany od|dotykać.

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Gdy zaś wrócił i został sam jeden, ktoś zmagał się z nim aż do wschodu jutrzenki, a widząc, że nie może go pokonać, dotknął jego stawu biodrowego i wywichnął Jakubowi ten staw podczas zmagania się z nim.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈdɔtknɔ̃ɲt͡ɕ, AS: dotknõńć

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. dotyk mrz., dotknięcie n., niedotykalski mos.

 czas. dotykać ndk.

 przym. dotykowy, niedotykalski

Wiktionary


dotknięcie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|dotknąć.

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Pokrzywy parzą przy dotknięciu.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: dɔˈtʲcɲɛ̇̃ɲt͡ɕɛ, AS: dotʹḱńė̃ńće

Wiktionary

Powiązane:

 czas. dotknąć dk., dotykać ndk.

 rzecz. dotyk mrz., niedotykalski mos.

 przym. dotykowy, niedotykalski

Wiktionary


dotknięty

urażony


SJP.pl


dotlały

taki, który dotlał (dogasnął)


SJP.pl


dotleć

rzadko: wypalić się zupełnie; wygasnąć, dogasnąć, dotlić się


SJP.pl


dotleniać

czasownik przechodni niedokonany (dk. dotlenić)

 (1.1) dostarczać dodatkową ilość tlenu

czasownik zwrotny niedokonany dotleniać się

 (2.1) dostarczać swojemu organizmowi dodatkową ilość tlenu poprzez uprawianie ruchu na świeżym powietrzu

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Na wszelkie smutki dobry jest uśmiech. Naukowcy dowiedli bowiem, że szczery, serdeczny śmiech wspaniale nas dotlenia – pobudza do pracy przeponę i płuca.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: dɔˈtlɛ̃ɲät͡ɕ, AS: dotlńäć

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. dotlenienie n., dotlenianie n., tlen m., utleniacz m., utlenianie n., utlenienie n., tlenienie n.

 czas. dotlenić, tlenić, utlenić, utleniać

 przym. utleniony

Wiktionary


dotleniacz

Dotleniacz – publiczna instalacja Joanny Rajkowskiej, wystawa Centrum Sztuki Współczesnej Zamek Ujazdowski w Warszawie, której głównymi elementami są: wzbogacony tlenem sztuczny staw wkomponowany w trawnik miejski i futurystyczne ławki opodal.

Wikipedia


dotlenianie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|dotleniać.

Wiktionary

Powiązane:

 czas. dotlenić, dotleniać ndk.

Wiktionary


dotlenić

czasownik przechodni

 (1.1) dokonany od|dotleniać.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. dotlenianie n., dotlenienie n., tlen mrz.

 czas. dotleniać

Wiktionary


dotlić

dotlić się - wypalić się zupełnie; wygasnąć, dogasnąć, dotleć


SJP.pl


dotopić

1. dokończyć topienie, stopić resztę;
2. dodać coś w czasie topienia


SJP.pl


dotować

udzielać bezzwrotnej pomocy finansowej instytucji, organizacji, przedsiębiorstwu (rzadziej osobie) w celu poparcia określonej działalności; subwencjonować, subsydiować, finansować


SJP.pl


dotowarowywać

uzupełniać towar w sklepie


SJP.pl


dotracać

dawniej: tracić, marnować do końca, całkowicie


SJP.pl


dotracić

dawniej: roztrwonić, zmarnować do końca, całkowicie


SJP.pl


dotransportowywać

transportując, dostarczać do określonego miejsca


SJP.pl


dotrenować

dokończyć trening


SJP.pl


dotrenowywać

trenować do czasu osiągnięcia zadowalającej kondycji


SJP.pl


dotropić

w łowiectwie: zakończyć tropienie, doganiając zwierzę; wytropić


SJP.pl


dotruć

dokończyć trucie kogoś lub czegoś; zatruć całkowicie


SJP.pl


dotruchtać

dobiec gdzieś truchtem


SJP.pl


dotruchtywać

rzadko: dobiegać truchtem


SJP.pl


dotrzeć

1. dostać się gdzieś
2. rozprzestrzenić się
3. wygładzić powierzchnię


SJP.pl

czasownik przechodni dokonany (ndk. docierać)

 (1.1) dokonany od|docierać.

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Do sklepu dotarła nowa partia towarów.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈdɔṭʃɛt͡ɕ, AS: doṭšeć

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. dotarcie n.

Wiktionary


dotrzeźwiać

rzadko: przywracać kogoś do przytomności; docucać


SJP.pl


dotrzeźwiały

taki, który dotrzeźwiał


SJP.pl


dotrzeźwić

rzadko: przywrócić kogoś do przytomności; docucić


SJP.pl


dotrzymać

czasownik przechodni dokonany (ndk. dotrzymywać)

 (1.1) dokonany od|dotrzymywać.

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Nie mogę mojemu bratu dotrzymać kroku.

Wiktionary

Powiązane:

 czas. trzymać, dotrzymywać ndk.

 rzecz. dotrzymanie n., dotrzymywanie n.

Wiktionary


dotrzymywać

czasownik przechodni niedokonany (dk. dotrzymać)

 (1.1) trzymać do określonego czasu

 (1.2) spełniać zobowiązania

Wiktionary

Przykłady

 (1.2) Ta drukarnia nie dotrzymuje terminów.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. dotrzymywanie n., dotrzymanie n.

 czas. trzymać, dotrzymać dk.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) dochowywać, zachowywać, przechowywać

 (1.2) dochowywać, zachowywać

Wiktionary


dottore

maska komiczna w komedii dell'arte


SJP.pl

Wikipedia


doturlać

potocznie: dotoczyć


SJP.pl


dotychczas

do tej pory, do chwili obecnej


SJP.pl

przysłówek

 (1.1) książk. do tego momentu, do chwili obecnej

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Dotychczas sama sobie radziłam z zadaniami z matematyki, więc nie potrzebuję korepetycji.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: dɔˈtɨxt͡ʃas, AS: dotyχčas

Wiktionary

Powiązane:

 przym. dotychczasowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) dotąd, do tej pory

Wiktionary


dotychczasowość

dotychczasowy


SJP.pl

Patrz:

dotychczasowy

dotychczasowy

1. trwający dotychczas;
2. żyjący, będący gdzieś dotychczas


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) taki jaki był dotychczas

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Pierwszy wniosek, że kapitalizm w dotychczasowej postaci robi już bokami i będzie się ratował faszyzmem.

 (1.1) Jubileuszowy program przynosi najlepsze skecze, scenki i piosenki z dotychczasowych spektakli.

Wiktionary

Powiązane:

 przysł. dotychczas

Wiktionary


dotychmiast

przysłówek miejsca

 (1.1) stpol. dotąd

Wiktionary

Wymowa:

IPA: dɔˈtɨxmʲjast, AS: dotyχmʹi ̯ast

Wiktionary


dotyczący

przymiotnik relacyjny

 (1.1) mający bezpośrednie powiązanie

forma czasownika.

 (2.1) ims. przymiotnikowy czynny od: dotyczyć

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) skr. dot.

Wiktionary


dotyczenie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|dotyczyć.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌdɔtɨˈt͡ʃɛ̃ɲɛ, AS: dotyčńe

Wiktionary

Powiązane:

 czas. dotyczyć

Wiktionary


dotyczna

w matematyce: styczna kąta dopełnienia


SJP.pl


dotyczyć

czasownik nieprzechodni niedokonany (dk. brak)

 (1.1) mieć z czymś związek, odnosić się do czegoś

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) „Ten artykuł nie dotyczy naszego uniwersytetu” – powiedział rektor, przeglądając gazetę.

 (1.1) UE przyjęła skargę Hiszpanii w sprawie reform dotyczących oleju i bawełny.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: dɔˈtɨt͡ʃɨt͡ɕ, AS: dotyčyć

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. dotyczenie n., dotyk m.

Wiktionary


dotyk

1. dotknięcie, dotykanie;
2. zdolność odczuwania ucisku na powierzchnię ciała


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) fizj. jeden ze zmysłów umożliwiający odbiór rzeczywistości za pomocą narządów czucia powierzchniowego i głębokiego;

 (1.2) czynność dotykania

Wiktionary

Dotyk (układ czuciowy) jest uznawany za jeden ze zmysłów, jednak wrażenia określane łącznie jako dotyk są kombinacją sygnałów przesyłanych przez komórki reagujące na ciepło lub zimno, nacisk oraz uszkodzenie (ból).

W rozmaitych eksperymentach wykazano, że dotyk i zmysł motoryczny są podstawowymi elementami definiującymi odbieranie rzeczywistości przez zwierzęta (w tym człowieka).

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Wzrok, słuch, węch, smak i dotyk to pięć zmysłów.

 (1.2) Poczuła jego delikatny dotyk na swojej twarzy.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈdɔtɨk, AS: dotyk

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. niedotykalski mos., dotknięcie n., tknięcie n., tkliwość ż.

 czas. dotykać ndk., dotknąć dk., dotyczyć ndk., tykać ndk., tknąć dk., podotykać dk.

 przym. dotkliwy, dotykowy, tkliwy, dotykalny, niedotykalski

 przysł. dotkliwie, tkliwie

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) czucie

 (1.2) kontakt, styczność, łączność, muśnięcie

Wiktionary


dotykać

czasownik przechodni niedokonany (dk. dotknąć)

 (1.1) zbliżać się do czegoś do momentu zetknięcia, kontaktu fizycznego

 (1.2) przen. sprawiać komuś przykrość, urażać kogoś

 (1.3) przen. poruszać jakieś zagadnienie w rozmowie

 (1.4) sięgać aż do czegoś, graniczyć, stykać się z czymś

czasownik zwrotny niedokonany dotykać się (dk. dotknąć się)

 (2.1) dotykać (1.1) siebie wzajemnie

 (2.2) forma wzmocniona czasownika dotykać (1.1)

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Wystarczy dotknąć butelki, a dowiesz się czy piwo jest zimne.

 (1.2) Bardzo mnie dotknęły twoje słowa.

 (1.3) Spróbujmy dotknąć tematu wyjazdu. Czy masz bilety?

 (1.4) Ta ulica dotyka parku.

 (2.2) Nie dam ci dotknąć się mojego roweru.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: dɔˈtɨkat͡ɕ, AS: dotykać

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. niedotykalski mos., dotykanie n., dotyk m., dotknięcie n., dotkliwość ż.

 czas. dotknąć dk.

 przym. dotykowy, dotkliwy, niedotykalski

 przysł. dotkliwie

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) musnąć, zmacać, obmacać, obściskać, poruszyć, trącić, wzruszyć; gw-pl|Śląsk Cieszyński|pomacować.

 (1.2) drasnąć, obrazić, skaleczyć, skrzywdzić, ukłuć, urazić, zranić

 (1.3) poruszyć, ująć, trącić, wzruszyć

Wiktionary


dotykalność

dotykalny


SJP.pl

Patrz:

dotykalny

dotykalny

dający się dotknąć; namacalny


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) taki, którego można dotknąć

 (1.2) wyraźny

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. niedotykalski mos., dotyk m., dotykalność ż.

 przysł. dotykalnie

 przym. dotykowy, niedotykalski

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) namacalny, dotykowy, haptyczny, uchwytny, wyczuwalny

 (1.2) wyrazisty, zdecydowany

Wiktionary


dotykalski

potocznie: dający się dotykać, lubiący być dotykanym


SJP.pl


dotykanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|dotykać.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌdɔtɨˈkãɲɛ, AS: dotykãńe

Wiktionary

Powiązane:

 czas. dotykać

 przym. dotykowy, niedotykalski

 rzecz. niedotykalski mos.

Wiktionary


dotykowiec

osoba najlepiej przyswajająca wiedzę poprzez zmysł dotyku; kinestetyk


SJP.pl


dotykowy

1. dotyk;
2. ekran dotykowy - ekran w urządzeniu elektronicznym, umożliwiający sterowanie nim poprzez dotykanie wyświetlanych obiektów


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) dotyczący dotyku bądź wrażeń związanych z dotykiem

 (1.2) taki, który reaguje na dotyk

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌdɔtɨˈkɔvɨ, AS: dotykovy

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. dotyk m., dotykanie n., dotknięcie n., niedotykalny m., tykanie n., tknięcie n., niedotykalski mos.

 czas. dotykać ndk., dotknąć dk., tykać ndk., tknąć dk.

 przym. dotykalny, niedotykalny, niedotykalski

 przysł. dotykowo

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) taktylny, haptyczny

Wiktionary


dotłuc

1. dokończyć tłuczenia, rozkruszania;
2. jeszcze więcej utłuc, dodać do już utłuczonego


SJP.pl


dotłukiwać

1. dokańczać tłuczenie;
2. tłuc coś dodatkowo


SJP.pl


douai

[czytaj: duE] miasto we Francji


SJP.pl

Douai (wymowa) – miejscowość, gmina we Francji, w regionie Hauts-de-France, w departamencie Nord.

Wikipedia


douala

miasto w Kamerunie; Duala


SJP.pl

  • Duala – miasto w Kamerunie,
  • Duala – plemię afrykańskie, zamieszkujące Kamerun,
  • duala – język z rodziny bantu.

Wikipedia


doubezpieczyć

dodatkowo ubezpieczyć


SJP.pl


double

[czytaj: dabl] środowiskowo: podwójny, dwuczęściowy, dwuelementowy, dwudzielny itp.


SJP.pl

Double – duet muzyczny pochodzący ze Szwajcarii, powstały w 1983 roku w Zurychu.

Wikipedia


double-click

[czytaj: dabl klik] dwukrotne naciśnięcie klawisza myszki w bardzo krótkim czasie (około pół sekundy), zazwyczaj służy otworzeniu danej aplikacji, pliku itp.; dwuklik


SJP.pl


double-double

[czytaj: dabldabl] w koszykówce: dwucyfrowe osiągnięcia w jednym meczu, np. 10 zbiórek i przechwytów


SJP.pl


doufu

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) kulin. twarożek z mleka sojowego, składnik wielu potraw orientalnych i wegetariańskich

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Za Chiny ludowe nie spróbuję żadnego doufu.

Wiktionary


doug

Doug (ang. Doug, 1991–1999) – amerykański serial animowany o chłopcu z Bluffington według pomysłu Jima Jinkinsa.

Serial składa się z 52 odcinków wyprodukowanych dla Nickelodeon w latach 1991–1994 oraz z 65 odcinków wyprodukowanych przez Disney w latach 1996–1999. W 1999 roku powstał również film Doug Zabawny.

Wikipedia


douglas

[czytaj: daglas] samolot marki Douglas; duglas


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki, nazwa własna

 (1.1) geogr. miasto w Wielkiej Brytanii, na wschodnim wybrzeżu wyspy Man, stolica Wyspy Man rozumianej jako angielskie terytorium zależne;

Wiktionary

  • Douglas – miasto, stolica Wyspy Man
  • Douglas – miasto w Szkocji (South Lanarkshire), w którym w roku 1940 powstał obóz dla żołnierzy PSZ ewakuowanych z Francji
  • Douglas – miejscowość na Falklandach
  • Douglas – miejscowość w Irlandii, w hrabstwie Cork
  • Douglas Aircraft Company – amerykańska wytwórnia lotnicza
  • Douglas – celtyckie imię męskie
  • Douglas – sieć sklepów kosmetycznych
  • Douglas – rzeka w Wielkiej Brytanii, w Anglii
  • Douglas – nadziemna stacja zielonej linii metra w Los Angeles
osoby
  • Douglas – szkocki klan
  • Fryderyk Douglas – podpułkownik Wojska Polskiego
  • Lloyd Cassel Douglas – amerykański pisarz
  • Kirk Douglas – amerykański aktor
  • Michael Douglas – amerykański aktor i producent filmowy, syn Kirka Douglasa
  • Michael „Mike” Douglas – kanadyjski skeletonista
  • Jeff Douglas – kanadyjski aktor
  • Rosie Douglas – polityk Dominiki
  • Denzil Douglas – polityk, premier Saint Kitts i Nevis
  • Douglas Stuart(ur. 1976) – szkocko-amerykański pisarz i projektant mody
  • Douglas (William Douglas Humia Menezes, ur. 1963) – piłkarz brazylijski
  • Douglas (Dyanfres Douglas Chagas Matos, ur. 1987) – brazylijski piłkarz
  • Douglas (Douglas Franco Teixeira, ur. 1988) – brazylijski piłkarz
  • Douglas (Douglas Pereira dos Santos, ur. 1990) – brazylijski piłkarz
  • Douglas (Douglas dos Santos (ur. 1982) – piłkarz brazylijski
Miejscowości w USA
  • Douglas – miejscowość w stanie Alabama, w hrabstwie Marshall
  • Douglas – miasto w stanie Arizona, w hrabstwie Cochise
  • Douglas – miasto w stanie Georgia, w hrabstwie Coffee
  • Douglas – miasto w stanie Massachusetts, w hrabstwie Worcester
  • Douglas – miasto w stanie Michigan, w hrabstwie Allegan
  • Douglas – wieś w stanie Nebraska, w hrabstwie Otoe
  • Douglas – miasto w stanie Dakota Północna, w hrabstwie Ward
  • Douglas – miejscowość w stanie Oklahoma, w hrabstwie Garfield
  • Douglas – miasto w stanie Wisconsin, w hrabstwie Marquette
  • Douglas – miasto w stanie Wyoming, w hrabstwie Converse

Wikipedia

Przykłady

składnia.

kolokacje.

synonimy.

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

frazeologia.

etymologia.

 etym|ang|Douglas.

uwagi.

tłumaczenia.

* angielski: (1.1) Douglas

* manx: (1.1) Doolish

źródła.

== Douglas (język angielski.) ==

wymowa.

 audio|LL-Q1860 (eng)-Vealhurl-Douglas.wav.

znaczenia.

rzeczownik, nazwa własna

 (1.1) imię|angielski|m.

odmiana.

przykłady.

Wiktionary


doula

[czytaj: dula] kobieta udzielająca wsparcia w czasie ciąży, porodu i po porodzie


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) społ. kobieta zapewniająca fachowe wsparcie matce i jej rodzinie w czasie ciąży, porodu i / lub po porodzie;

Wiktionary

Doula (z stgr. δούλη, dosłownie: „służąca, niewolnica”) – wykształcona i doświadczona również w swoim macierzyństwie kobieta, zapewniająca ciągłe niemedyczne, fizyczne, emocjonalne i informacyjne wsparcie matce i rodzinie na czas ciąży, porodu i po porodzie (za definicją Stowarzyszenia Doula w Polsce).

Wikipedia

Przykłady

składnia.

kolokacje.

synonimy.

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

frazeologia.

etymologia.

 etym|gr|δούλη. → służąca, niewolnica

uwagi.

tłumaczenia.

* angielski: (1.1) doula

źródła.

== doula (język angielski.) ==

wymowa.

 audio|LL-Q1860 (eng)-Vealhurl-doula.wav.

znaczenia.

rzeczownik

 (1.1) doula

odmiana.

przykłady.

Wiktionary

Synonimy:

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

frazeologia.

etymologia.

 etym|gr|δούλη. → służąca, niewolnica

uwagi.

tłumaczenia.

* angielski: (1.1) doula

źródła.

== doula (język angielski.) ==

wymowa.

 audio|LL-Q1860 (eng)-Vealhurl-doula.wav.

znaczenia.

rzeczownik

 (1.1) doula

odmiana.

przykłady.

składnia.

kolokacje.

synonimy.

Wiktionary


doumergue

[czytaj: dumerg] nazwisko


SJP.pl


douro

rzeka w Portugalii i Hiszpanii; Duero


SJP.pl

Duero (hiszp. Duero, wym. [ˈdweɾo]; port. Douro, wym. [ˈdoɾu]; łac. Durius) – rzeka w Hiszpanii i Portugalii o długości 895 km, na odcinku około 130 kilometrów jest rzeką graniczną między tymi krajami. Najbardziej zasobna w wodę na Półwyspie Iberyjskim i trzecia pod względem długości. Obszar źródłowy w Górach Iberyjskich na wysokości 2080 m n.p.m. w masywie Sierra de Urbión, na północny zachód od miasta Soria w Hiszpanii.

Wikipedia


doustnie

przysłówek

 (1.1) med. przyjmowany lub podawany do ust, przez usta

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Niektóre leki przyjmowane doustnie mogą powodować intensyfikację choroby wrzodowej, dlatego u wrzodowców stosuje się zastrzyki.

Wiktionary

Powiązane:

 przym. doustny

 rzecz. usta nmos.

Wiktionary


doustny

taki, który należy zaaplikować do ust


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) do stosowania doustnie (najczęściej o lekach i innych środkach farmakologicznych)

Wiktionary

Wymowa:

IPA: dɔˈwustnɨ, AS: doustny

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. usta nmos., usteczka nmos.

 przym. ustny

 przysł. doustnie

Wiktionary


douszny

przeznaczony do ucha, np. słuchawki douszne


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) przeznaczony do ucha, umieszczany w uchu

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. ucho n., uszko n.

 przym. uszny

Wiktionary


doux

[czytaj: du] słodki (o winie)


SJP.pl

  • Doux (Ardeny) – francuska gmina w regionie Szampania-Ardeny
  • Doux (Deux-Sèvres) – francuska gmina w regionie Poitou-Charentes

Wikipedia


dover

[czytaj: dołwer albo dower]
1. miasto w Anglii;
2. miasto w Stanach Zjednoczonych


SJP.pl

Dover – miasto i civil parish w południowo-wschodniej Anglii (Wielka Brytania), w hrabstwie Kent, w dystrykcie Dover, port nad kanałem La Manche. Punkt Anglii najbliższy Francji – jest oddalony od francuskiego portu Calais o 34 kilometry, dlatego też Dover nazywane jest „bramą Anglii”. W 2011 roku civil parish liczyła 31 022 mieszkańców.

Wikipedia


doverski

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z Doverem, dotyczący Doveru

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Właściwie jednak dla naszego podróżnego gościniec doverski niewiele miał wspólnego z dyliżansem doverskim, wspinającym się po Shooters Hill.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Dover mrz.

Wiktionary


dow.

skrót od:
1. dowódca; d-ca, dca;
2. dowództwo; d-dztwo, dtwo


SJP.pl


dować

czasownik niedokonany

 (1.1) gw-pl|Górny Śląsk, Śląsk Cieszyński. dawać

Wiktionary


dowąchać

dowąchać się:
1. długo wąchając, wykryć jakiś zapach;
2. przenośnie: wywęszyć, odkryć coś


SJP.pl


dowąchiwać

dowąchiwać się:
1. długo wąchając, wykrywać jakiś zapach;
2. przenośnie: wywęszać, odkrywać coś


SJP.pl


dowaga

dodatkowa ilość czegoś potrzebna do uzyskania odpowiedniej wagi


SJP.pl


dowalać

czasownik niedokonany (dk. dowalić)

 (1.1) pot. dodawać czegoś w dużej ilości

 (1.2) pot. dokuczać komuś

 (1.3) pot. obciążać kogoś dodatkowym obowiązkiem

czasownik zwrotny niedokonany dowalać się (dk. dowalić się)

 (2.1) pot. próbować zainteresować sobą drugą osobę

 (2.2) pot. zgłaszać pod czyimś adresem pretensje

 (2.3) pot. odurzać się używkami, będąc już pod ich wpływem

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) W przyszłości będę musiał dowalać więcej pieprzu do tej zupy.

 (1.2) Tymczasem pan wicepremier Belka uparł się, żeby dowalać Balcerowiczowi i Radzie Polityki Pieniężnej.

 (1.3) Jedni czytają notatki, inni dyskutują o profesorze, który "zaczął jej dowalać pytania z mikrobiologii".

 (2.1) Uważaj, Marcin chyba dowala się do ciebie.

 (2.2) Ale ta baba się do mnie dowalała!

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) dodawać

 (1.2) pot. dokopywać

 (1.3) pot. przywalać, pot. wulg. dojebać

 (2.1) pot. dostawiać się, pot. przystawiać się, pot. podwalać się

 (2.2) pot. wulg. dopierdalać się, pot. wulg. przypierdalać się, pot. wulg. dojebywać się

Wiktionary


dowalić

czasownik dokonany (ndk. dowalać)

 (1.1) dk. od: dowalać

 (1.2) pot. mocno kogoś uderzyć

 (1.3) pot. o śniegu: spaść w dużej ilości

 (1.4) pot. powiedzieć coś niewłaściwego, nieprawidłowego, szokującego w danej sytuacji

 (1.5) pot. pokonać kogoś zdecydowanie w rywalizacji

czasownik zwrotny dokonany dowalić się (ndk. dowalać się)

 (2.1) dk. od: dowalać się

Wiktionary

Przykłady

 (1.2) Niech będzie to pojedynek słowny, ale i gdyby któryś dowalił pięścią, to może by na tym skorzystał naród.

 (1.3) Wczoraj wieczorem dowaliło 30 centymetrów śniegu w mojej wiosce.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.2) przywalić, walnąć, pot. lutnąć, wulg. przyjebać, wulg. jebnąć

 (1.5) wulg. rozjebać

Wiktionary


dowartościowywać

dostrzegać, doceniać, podkreślać czyjąś wartość, gestem lub słowem nagradzać kogoś za jego zasługi, utwierdzać w kimś poczucie własnej wartości


SJP.pl


dowarzać

czasownik niedokonany (dk. dowarzyć)

 (1.1) dogotowywać

Wiktionary


doważać

czasownik niedokonany (dk. doważyć)

 (1.1) ważyć dodatkową ilość

 (1.2) pot. ważyć coś uczciwie, tyle, ile ktoś żąda

Wiktionary

Powiązane:

 czas. wyważyć

Wiktionary


dowbor

nazwisko, m.in. Katarzyna Dowbor, polska dziennikarka


SJP.pl


dowborczyk

żołnierz I Korpusu Polskiego, sformowanego w Rosji w czasie I wojny światowej i dowodzonego przez generała Józefa Dowbora-Muśnickiego


SJP.pl


dowcip

1. śmieszna historyjka, anegdota, żart; kawał;
2. dawniej: rozum, spryt;
3. zdolność spostrzegania i opisywania w zabawny sposób śmiesznych stron życia


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) coś, co zostało powiedziane lub zrobione dla rozrywki, tak, aby kogoś rozśmieszyć

Wiktionary

Dowcip, żart, kawał – krótka forma humorystyczna, służąca rozśmieszeniu słuchacza. Najczęstszą formą rozpowszechniania dowcipu jest przekaz słowny. Dowcipy można spotkać na wielu stronach internetowych, w prasie, w specjalnych rubrykach. Publikowane są książki i czasopisma z dowcipami. Istnieją też ponure żarty („czarny dowcip”) oraz „puste dowcipy”, śmieszące tylko opowiadającego. Innym gatunkiem dowcipu jest „dowcip ciągły”, czyli powtarzany kilka razy w krótkim odstępie czasu lub „dowcip abstrakcyjny”, obecny np. w krajach Europy Środkowej – głównie w Czechach i Polsce. Znany jest także jako pure nonsense czy humor angielski. Można też natrafić na pojęcie żartu „hermetycznego”, który może opierać się na memie lub jest zrozumiały tylko dla docelowej grupy odbiorców, np. kolegów z pracy czy też informatyków.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Krzysiek, opowiedz jakiś dowcip; rozruszamy towarzystwo.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈdɔfʲt͡ɕip, AS: dofʹćip

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. dowcipniś mos., dowcipkowanie n.

:: zgrub. dowcipas mos.

 czas. dowcipkować ndk.

 przym. dowcipny

 przysł. dowcipnie

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) żart, kawał, anegdota; gw-pl|Górny Śląsk|wic.

Wiktionary


dowcipas

dowcipniś, figlarz, zbytnik


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) pot. niesmaczny, niedorzeczny żart

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. dowcip mrz.

 przym. dowcipny

 przysł. dowcipnie

Wiktionary


dowcipek

zdrobnienie od: dowcip


SJP.pl


dowcipkować

mówić dowcipy; żartować


SJP.pl


dowcipnie

przysłówek

 (1.1) w sposób dowcipny

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. dowcip m., dowcipniś mos., dowcipność ż., dowcipas mrz.

 przym. dowcipny

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) zabawnie

Wiktionary


dowcipniej

stopień wyższy od przysłówka: dowcipnie


SJP.pl


dowcipniejszy

stopień wyższy od przymiotnika: dowcipny


SJP.pl


dowcipniś

osoba lubiąca opowiadać kawały, stroić żarty; żartowniś, kawalarz, dowcipas


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) człowiek lubiący dowcipkować, żartować, robić żarty komuś lub z kogoś

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Jakiś dowcipniś robi sobie z nas żarty.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. dowcip mrz., dowcipkowanie n.

 przym. dowcipny

 przysł. dowcipnie

 czas. dowcipkować ndk.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) żartowniś; gw-pl|Górny Śląsk|szpasownik.

Wiktionary


dowcipnisia

kobieta lubiąca dowcipkować, robić żarty, kawały; żartownisia, kawalarka


SJP.pl


dowcipność

dowcipny; śmieszność


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) odprzym. cecha tego, co jest dowcipne; cecha tych, którzy są dowcipni

Wiktionary

Powiązane:

 przym. dowcipny

 przysł. dowcipnie

Wiktionary


dowcipny

żartobliwy, humorystyczny;
1. pełen humoru, chętnie i często żartujący;
2. mający charakter dowcipu, żartu


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) umiejący mówić i pisać żartobliwie i z humorem, lubiący żarty i dowcipy

 (1.2) pełen dowcipu

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Wygadany, inteligentny i dowcipny, wkrótce stał się ulubieńcem mieszkańców.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. dowcip m., dowcipniś m., dowcipność ż., dowcipas mrz.

 przysł. dowcipnie

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) błazeński, pocieszny, ucieszny, wesoły, wesołkowaty, zabawny

 (1.2) komiczny, humorystyczny, śmieszny, zabawny, żartobliwy; przest. krotochwilny, sowizdrzalski

Wiktionary


dowcipuszek

żarcik


SJP.pl


dowędzać

kończyć wędzenie


SJP.pl


dowędzić

dokończyć wędzenie


SJP.pl


dowgielewicz

nazwisko


SJP.pl


dowiać

1. o wietrze:
a) wiejąc, donieść coś;
b) wiejąc, dotrzeć gdzieś;
2. dokończyć oddzielanie ziaren od plew w wialni;
3. dawniej: przejąć chłodem; zmrozić


SJP.pl


dowiadywanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|dowiadywać.

Wiktionary

Powiązane:

 czas. dowiadywać ndk.

Wiktionary


dowidzieć

rzadko: móc, być w stanie dostrzec, zauważyć; występuje zwykle z przeczeniem, np.: Nie dowidzisz go, stoi za daleko.; dostrzec, dojrzeć, wypatrzyć


SJP.pl


dowierać

1. dawniej, dziś gwarowo: domykać;
2. dawniej: uwierać, sprawiać ból


SJP.pl

czasownik przechodni niedokonany (dk. dowrzeć)

 (1.1) daw. sprawiać ból, uwierać

 (1.2) daw. zamykać, domykać

Wiktionary


dowierzać

czasownik nieprzechodni niedokonany (dk. dowierzyć)

 (1.1) mieć zaufanie, ufać

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. dowierzanie n.

 czas. dowierzyć dk.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) ufać

Wiktionary


dowierzająco

dowierzać


SJP.pl

Patrz:

dowierzać

dowierzchnia

1. w geologii: pokład skalny wychodzący na powierzchnię ziemi;
2. w górnictwie: pochyły chodnik łącząca dwa przodki


SJP.pl


dowieść

wykazać prawdziwość


SJP.pl

czasownik przechodni dokonany (ndk. dowodzić)

 (1.1) dokonany od|dowodzić.

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Docent ośmieszył się opublikowaniem hipotezy, której fałszu potrafi dowieść każdy student fizyki.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. dowód mrz., dowodzik mrz.

Wiktionary


dowiesić

dokończyć wieszanie, powiesić dodatkowo


SJP.pl


dowieszać

dokańczać wieszanie, wieszać dodatkowo


SJP.pl


dowietrzny

wystawiony w stronę najczęściej wiejących wiatrów


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) geogr. ustawiony w kierunku wiejących wiatrów

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Ekspozycja stoku ma spory wpływ na sumę opadów atmosferycznych. Stoki dowietrzne charakteryzują się częstszym występowaniem opadów aniżeli zawietrzne.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: dɔˈvʲjɛṭʃnɨ, AS: dovʹi ̯eṭšny

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. wiatr m.

Wiktionary


dowiewać

1. o wietrze:
a) wiejąc, donosić coś;
b) wiejąc, docierać gdzieś;
2. dokańczać oddzielanie ziaren od plew w wialni;
3. dawniej: przejmować chłodem; mrozić, ziębić, chłodzić


SJP.pl


dowieźć

1. dostarczyć kogoś lub coś do celu;
2. przywieźć więcej osób lub rzeczy


SJP.pl


dowilżać

nasycać wilgocią w większym stopniu, zwilżać do końca


SJP.pl


dowilżyć

nasycić wilgocią w większym stopniu, zwilżyć do końca


SJP.pl


dowlec

1. coś albo kogoś gdzieś dociągnąć; wlec do określonego miejsca lub do określonego czasu;
2. dowlec się - z trudem dojść do określonego miejsca


SJP.pl


down

[czytaj: dałn] potocznie: osoba cierpiąca na zespół Downa - wrodzony niedorozwój umysłowy połączony z charakterystycznymi zmianami fizycznymi


SJP.pl

  • Down – hrabstwo w Irlandii Północnej
  • Down – miejscowość w Irlandii
  • Down – amerykański zespół muzyczny
  • Down – album The Jesus Lizard (1994)
  • Down – album Sentenced (1996)
  • Down – singel Blink-182 (2004)
  • Down – singel Jaya Seana (2009)
  • Down – singel Jasona Derulo i Davida Guetty (2024)
  • Down – singel Marian Hill (2014)
  • down – pojęcie w futbolu amerykańskim

Wikipedia


downar

nazwisko


SJP.pl


downarowicz

nazwisko


SJP.pl

Osoby o tym nazwisku:

  • Medard Downarowicz – polski działacz polityczny
  • Stanisław Downarowicz – polski działacz polityczny, inżynier
  • Stefan Downarowicz – polski architekt
  • Tomasz Downarowicz – polski inżynier podstawowych problemów techniki
  • Downarowicz – polski herb szlachecki

Wikipedia


downbeat

[czytaj: dałnbit] gatunek muzyczny wywodzący się z muzyki elektronicznej, powstały w latach 90. XX wieku w Wielkiej Brytanii; downtempo


SJP.pl

Downtempo (lub downbeat) – gatunek muzyczny wywodzący się z muzyki elektronicznej, powstały w latach 90. XX wieku w Wielkiej Brytanii.

Jest to gatunek bazujący przeważnie na synkopowym rytmie podobnym do hip-hopowego i na wielu elementach zapożyczonych z różnych gatunków muzycznych, takich jak np. dub, lounge, jazz, hip-hop i muzyki latynoskiej. Tempo oscyluje między 80 a 120 BPM, choć zdarzają się także szybsze i wolniejsze utwory.

Wikipedia


downgrade

[czytaj: dołngrejd] cofnięcie się do wcześniejszej wersji programu, gry komputerowej czy systemu operacyjnego


SJP.pl

Aktualizacja wsteczna, dezaktualizacja (ang. downgrade) – proces odwrotny do upgrade (uaktualnienia); wymiana sprzętu lub oprogramowania na starszą wersję – na przykład w celu zachowania zgodności z innymi elementami systemu. Często używany po zainstalowaniu wadliwego uaktualnienia oprogramowania.

Wikipedia


downhill

[czytaj: dałnhil]
1. konkurencja w kolarstwie górskim i narciarstwie alpejskim, polegająca na zjeżdżaniu w dół po stromych i wąskich ścieżkach górskich;
2. potocznie: rower przeznaczony do jazdy po stromych zboczach; downhillowiec


SJP.pl

Wikipedia


downhiller

[czytaj: dałnhiler] osoba uprawiająca downhill (jazdę po stromych zboczach); downhillowiec


SJP.pl


downhillowiec

[czytaj: dałnhilowiec] osoba uprawiająca downhill (jazdę po stromych zboczach); downhiller


SJP.pl


downhillowy

downhill [czytaj: dałnhilowy]


SJP.pl


downij

przysłówek czasu

 (1.1) gw-pl|Śląsk Cieszyński. dawniej

Wiktionary


download

[czytaj: dałnlołd] środowiskowo: pobieranie plików z internetu; ściąganie


SJP.pl

  • pobieranie plików
  • digital download

Wikipedia


downloadować

[czytaj: dałnlołdować] środowiskowo: pobierać pliki z internetu; ściągać


SJP.pl


downshifting

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) styl życia osób uciekających od tego, co krytycy nazywają wyścigiem szczurów, styl, który kładzie nacisk na równowagę między czasem wolnym a pracą, jednocześnie koncentrując cele życiowe na samorealizacji i budowaniu osobistych relacji zamiast pochłaniającej wszystko pogoni za sukcesem ekonomicznym

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Downshifting jest dobrowolną zmianą pracy na mniej wymagającą i absorbującą, żeby móc bardziej cieszyć się życiem.

Wiktionary


downsizing

[czytaj: dałnsajz-ing]
1. w handlu: zmniejszenie gramatury lub ilości produktów w opakowaniu przy jednoczesnym zachowaniu tej samej ceny; shrinkflacja;
2. w motoryzacji: zmniejszenie pojemności silnika i jednoczesne zwiększenie jego mocy


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) mot. zmniejszanie wielkości i pojemności silnika pojazdu połączone ze zwiększaniem jego mocy

 (1.2) hand. nieuczciwa praktyka zmniejszania zawartości produktu w opakowaniu w celu ukrycia podwyżki ceny;

Wiktionary

  • Downsizing (motoryzacja)
  • Downsizing (handel)

Wikipedia

Przykłady

 (1.2) Downsizing, czyli zmniejszanie ilości produktu w opakowaniu przy utrzymaniu tej samej ceny to zjawisko znane w branży spożywczej od lat.

Wiktionary


downtempo

[czytaj: dałntempo] gatunek muzyczny wywodzący się z muzyki elektronicznej, powstały w latach 90. XX wieku w Wielkiej Brytanii; downbeat


SJP.pl

Downtempo (lub downbeat) – gatunek muzyczny wywodzący się z muzyki elektronicznej, powstały w latach 90. XX wieku w Wielkiej Brytanii.

Jest to gatunek bazujący przeważnie na synkopowym rytmie podobnym do hip-hopowego i na wielu elementach zapożyczonych z różnych gatunków muzycznych, takich jak np. dub, lounge, jazz, hip-hop i muzyki latynoskiej. Tempo oscyluje między 80 a 120 BPM, choć zdarzają się także szybsze i wolniejsze utwory.

Wikipedia


downvote

[czytaj: dałnwołt] internetowe oznaczenie treści informujące, że nie przypadł nam do gustu lub że się z nim nie zgadzamy; dislike, łapka w dół, kciuk w dół


SJP.pl


dowód

coś dowodzące czegoś, świadczące o czymś lub zaświadczające coś


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) mat. skończony ciąg zdań wykazujący prawdziwość twierdzenia;

 (1.2) przedmiot, okoliczność wykazujące coś (dowodzące czegoś)

 (1.3) dokument potwierdzający przynależność, pot. dowód osobisty

Wiktionary

  • dowód w logice
  • dowód w matematyce
  • dowód w prawie
  • Dowód – polskie postępowanie administracyjne
  • Dowód (ang. Proof) – australijski film z 1991
  • Dowód (ang. Proof) – amerykański film z 2005
  • Dowód – amerykański serial dramatyczny z elementami fantasy
  • teoria dowodu
  • dowód osobisty

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Pierre de Fermat zanotował na marginesie książki, że znalazł zadziwiający dowód swojego twierdzenia, ale niestety margines jest za mały aby go zapisać. Twierdzenie pozostało nieudowodnione przez kolejne 350 lat, a znaleziony w końcu dowód jest pięć razy dłuższy niż cała tamta książka.

 (1.2) Ten niedopałek papierosa ze śladami szminki jest dowodem, że odwiedziła pani denata!

 (1.3) Policjant nawet nie spojrzał w dowód zatrzymanego.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈdɔvut, AS: dovut

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. dowodzik mrz., dowodzenie n.

 czas. dowodzić ndk., dowieść dk., udowadniać ndk., udowodnić dk.

 przym. dowodowy

 przysł. dowodnie

Wiktionary


dowódca

osoba, która kieruje jednostką wojskową, stoi na czele jakiejś grupy; wódz, komendant, dowodzący, głównodowodzący


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) wojsk. osoba kierująca grupą wojskowych;

Wiktionary

Dowódca – stanowisko etatowe w wojsku, żołnierz stojący na czele rodzaju sił zbrojnych, związku taktycznego, oddziału lub pododdziału. Ma określone prawa (wydawanie rozkazów oraz nadzór nad ich wykonawstwem). Jest organizatorem działań bojowych podległych wojsk (żołnierzy) oraz dowodzi nimi w czasie ich trwania.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Dowódca wydał rozkaz odwrotu.

 (1.1) Podczas wojny mój dziadek był dowódcą klucza.

 (1.1) Wojsko czeka tylko na rozkaz dowódcy.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: dɔˈvutt͡sa, AS: dovutca

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. dowództwo n., dowodzenie n.

:: fż. dowódczyni ż.

 czas. dowodzić ndk.

 przym. dowódczy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) komendant, wódz

Wiktionary


dowódczy

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z dowództwem, dotyczący dowództwa

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. dowództwo n., dowódca mos.

Wiktionary


dowódczyni

dowódca


SJP.pl

Patrz:

dowódca

dowodliwość

dawniej: możliwość dowiedzenia


SJP.pl


dowodliwy

dawniej: dający się dowieść


SJP.pl


dowodnie

przysłówek sposobu

 (1.1) przest. w sposób niewątpliwy

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. dowód m., dowodzik m., dowodzenie n., udowadnianie n., udowodnienie n.

 czas. dowodzić ndk., udowadniać ndk., udowodnić dk.

 przym. dowodny, dowodowy

Wiktionary


dowodniej

stopień wyższy od przysłówka: dowodnie


SJP.pl


dowodność

dowodny


SJP.pl

Patrz:

dowodny

dowodny

dawniej:
1. dający się dowieść, uzasadnić;
2. oparty na dowodach; dowodowy;
3. odznaczający się w jakiejś dziedzinie; dobry


SJP.pl


dowodowy

przymiotnik od: dowód


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z dowodami, dotyczący dowodów

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. dowód m.

 czas. udowodnić

 przysł. dowodnie

Wiktionary


dowodzący

dowódca, wódz, przywódca


SJP.pl


dowodzenie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) przeprowadzanie dowodu

 (1.2) wydawanie rozkazów

Wiktionary

  • dowodzenie w logice
  • dowodzenie w matematyce
  • dowodzenie w retoryce
  • dowodzenie w wojsku

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ˌdɔvɔˈd͡zɛ̃ɲɛ, AS: dovoʒńe

Wiktionary

Powiązane:

 (1.1)

 rzecz. dowód mrz., dowodzik mrz.

 przym. dowodowy

 przysł. dowodnie

 (1.2)

 rzecz. dowódca m., dowództwo n.

 czas. dowodzić ndk., przewodzić ndk.

 przym. dowódczy

Wiktionary


dowodzić

czasownik przechodni niedokonany (dk. brak)

 (1.1) kierować i wydawać rozkazy jakiejś grupie

czasownik przechodni niedokonany (dk. dowieść)

 (2.1) przeprowadzać dowód

 (2.2) stanowić dowód

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Siły polskie dowodzą siłami wojsk wielonarodowościowych, których liczbę szacuje się na 9,5 tys. żołnierzy.

 (2.1) Nauczyciel dowodził prawdziwości twierdzenia Pitagorasa.

 (2.2) Zgromadzone dane nie dowodzą postawionej tezy.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: dɔˈvɔd͡ʑit͡ɕ, AS: dovoʒ́ić

Wiktionary

Powiązane:

 (1.1)

 rzecz. dowódca m., dowództwo n., dowodzenie n.

 czas. przewodzić ndk.

 przym. dowódczy

 (2.1-2)

 rzecz. dowód mrz., dowodzik mrz., dowodzenie n.

 czas. dowieść dk.

 przysł. dowodnie

Wiktionary


dowodzik

zdrobnienie od: dowód


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) zdrobn. od dowód

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. dowód m., dowiedzenie n.

 czas. dowodzić ndk., dowieść dk., udowadniać ndk., udowodnić dk.

 przysł. dowodnie

Wiktionary


dowództwo

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) stanowisko i władza dowódcy

 (1.2) zespół dowódców; dowódca wraz ze sztabem

 (1.3) miejsce urzędowania dowódcy

Wiktionary

Dowództwo – zespół ludzi, wraz z dowódcą, zajmujących się kierowaniem formacją wojskową lub zespołem ludzi. Najczęściej stosowane w terminologii wojskowej, rzadziej w terminologii cywilnej.

W skład dowództwa wchodzą dowódca, jego zastępca (zastępcy, pomocnicy), sztab, także ogniwa sztabowe szefostw rodzajów wojsk, komórki logistyczne, kadrowe i inne.

Wikipedia

Powiązane:

 rzecz. dowódca mos.

 przym. dowódczy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) dowodzenie, komenda

 (1.3) centrala, komenda, kwatera główna

Wiktionary


dowolnie

przysłówek sposobu

 (1.1) w sposób dowolny

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Smak bruschetty możesz dowolnie modyfikować dodatkami.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: dɔˈvɔlʲɲɛ, AS: dovolʹńe

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. dowolność

 przym. dowolny

Wiktionary


dowolniej

stopień wyższy od przysłówka: dowolnie


SJP.pl


dowolniejszy

stopień wyższy od przymiotnika: dowolny


SJP.pl


dowolność

dowolny


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) odprzym. cecha tego, co jest dowolne

Wiktionary

Patrz:

dowolny

Powiązane:

 przym. dowolny

 przysł. dowolnie

Wiktionary


dowolny

zależny wyłącznie od własnej woli, nieskrępowany nakazami, przepisami; swobodny, wolny


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) zależny tylko od własnego wyboru, nieograniczony zewnętrznymi nakazami i zakazami, swobodny

 (1.2) każdy

 (1.3) wszystko jedno który

 (1.4) wszystko jedno jaki

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Styl dowolny to styl pływacki, w którym zawodnik może płynąć wybranym przez siebie sposobem.

 (1.2) Dowolna liczba naturalna jest liczbą rzeczywistą.

 (1.3) Naciśnij dowolny przycisk.

 (1.4) W jakim kolorze chcesz zasłonki? Wszystko mi jedno, w dowolnym.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: dɔˈvɔlnɨ, AS: dovolny

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. dowolność

 przysł. dowolnie

Wiktionary

Synonimy:

 (1.2) każdy

 (1.3) obojętnie który, jakikolwiek

 (1.4) obojętnie jaki, jakiś

Wiktionary


dowóz

dowożenie rzeczy lub ludzi; dowózka


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) przywiezienie, dostarczenie czegoś albo kogoś do celu; także. ogół czynności z tym związanych

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Przemysł krajowy zaspokajał potrzeby armii tylko częściowo. Dowóz sprzętu bojowego z zachodu mógł odbywać się jedynie przez Murmańsk i Archangielsk i to z wyłączeniem zimy, gdy zamarzały wody okalające oba porty.

 (1.1) Po locie z Gdańska czekał nas będzie bezpieczny dowóz autobusem do miejsca zakwaterowania.

Wiktionary

Powiązane:

 przym. dowozowy

 czas. dowozić ndk., dowieźć dk.

Wiktionary


dowózka

dowożenie rzeczy lub ludzi; dowóz


SJP.pl


dowozowy

przymiotnik od: dowóz


SJP.pl


dowrzeć

dawniej, dziś gwarowo: domknąć


SJP.pl


dowspuda

osada w Polsce


SJP.pl

Dowspuda – osada w Polsce położona w województwie podlaskim, w powiecie suwalskim, w gminie Raczki, w sołectwie Szkocja. Leży nad rzeką Rospudą.

W okresie międzywojennym posiadłość ziemską miał tu Franciszek Samotyka (157 mórg).

Do 1954 roku miejscowość należała do gminy Dowspuda. W latach 1975–1998 miejscowość położona była w województwie suwalskim.

Wikipedia


dowżenko

nazwisko, m.in. Ołeksandr Dowżenko (1894-1956), ukraiński reżyser


SJP.pl

  • Anatol Dowżenko (1905–1976) – polski neurolog, doktor habilitowany nauk medycznych, rektor Akademii Medycznej w Poznaniu.
  • Anatol Dowżenko (1941–2020) – polski radiolog i neuroradiolog, doktor habilitowany nauk medycznych.
  • Ołeksandr Dowżenko (1894–1956) – ukraiński reżyser, scenarzysta i producent filmowy, jeden z pionierów kina ukraińskiego, pisarz.

Wikipedia


doxa

marka zegarków


SJP.pl

Doxa – marka szwajcarskich zegarków założona przez George Ducommuna w 1889 w Neuchâtel.

Wikipedia


doyen

[czytaj: duaję, w odmianie: doyena - czytaj: duajena itd.] najstarszy wiekiem w jakimś gronie


SJP.pl

Eugène Louis Doyen (ur. 16 grudnia 1859 w Reims, zm. 21 listopada 1916 w Paryżu) – francuski chirurg, twórca wielu nowych metod operacyjnych i narzędzi chirurgicznych. Zaprojektował stół chirurgiczny (stół Doyena) uznawany za pierwowzór używanych dziś stołów operacyjnych. Jako pierwszy wprowadził odsysanie krwi z pola operacyjnego. Używał dużej liczby ligatur podczas operacji, by zapobiec utracie krwi.

Wikipedia


doyle

[czytaj: dojl] nazwisko, m.in. Arthur Conan Doyle (1859-1930), szkocki pisarz


SJP.pl

Stany Zjednoczone:

  • Doyle – miejscowość w stanie Tennessee, w hrabstwie White
  • Doyle – jednostka osadnicza w stanie Teksas, w hrabstwie San Patricio
  • Doyle – jednostka osadnicza w stanie Kalifornia, w hrabstwie Lassen
  • Doyle – miasto w stanie Wisconsin, w hrabstwie Barron
  • Doyle (ang. Doyle Township) – gmina w stanie Iowa, w hrabstwie Clarke
  • Doyle (ang. Doyle Township) – gmina w stanie Kansas, w hrabstwie Marion
  • Doyle (ang. Doyle Township) – gmina w stanie Michigan, w hrabstwie Schoolcraft
  • Doyle (ang. Doyle Town) – gmina w stanie Wisconsin, w hrabstwie Barron

Wikipedia


doza

pewna porcja czegoś; dawka


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) hist. władca Republiki Weneckiej lub Republiki Genui;

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Za panowania tego doży Wenecja opanowała Cypr.

Wiktionary

Powiązane:

 przym. dożowski

Wiktionary


dożąć

książkowo: zżąć wszystko lub do określonego miejsca


SJP.pl


dożarty

potocznie: zawzięty, nieustępujący innym


SJP.pl


dozator

przyrząd do równego odmierzania określonych ilości jakiejś substancji; dozownik, dawkownik


SJP.pl


dozbierać

uzupełnić, zakończyć zbieranie (zwłaszcza pieniędzy); uskładać


SJP.pl


dożeglowywać

żeglując, docierać do celu


SJP.pl


dozgonnie

przysłówek

 (1.1) książk. aż do czyjejś śmierci

 (1.2) książk. przen. bardzo długo

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Władze gminy dozgonnie pozwoliły jej korzystać z domu, w którym się urodziła.

Wiktionary

Powiązane:

 przym. dozgonny

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) dośmiertnie

Wiktionary


dozgonność

dozgonny


SJP.pl

Patrz:

dozgonny

dozgonny

trwający lub mający trwać do końca życia


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) książk. trwający lub mający trwać do końca czyjegoś życia, do jego zgonu

Wiktionary

Wymowa:

IPA: dɔˈzɡɔ̃nːɨ, AS: dozgõ•ny

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. zgon

 przysł. dozgonnie

Wiktionary


doziębiać

zaziębiać zupełnie, do reszty


SJP.pl


doziemienie

Doziemienie – zwarcie przewodu fazowego z ziemią, które stanowi podstawowy typ uszkodzenia występujący w przemysłowych i komercyjnych systemach zasilania.

Zależnie od układu sieci doziemienie może wywoływać różnorakie skutki. W każdym jednak przypadku doziemienie powoduje pojawienie się potencjału sieci na uziemionych elementach przewodzących co może z kolei wywoływać zagrożenie:

  • porażeniem osób znajdujących się w pobliżu,
  • pożarem,
  • zakłóceniem w pracy sąsiednich urządzeń.

Wikipedia


doziemny

skierowany ku ziemi


SJP.pl


dozmyślać

potocznie: dopowiedzieć, zmyślając


SJP.pl


doznać

odczuć, poczuć, przeżyć coś, doświadczyć czegoś


SJP.pl

czasownik

 (1.1) odczuć, poczuć, przeżyć coś, doświadczyć czegoś

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Aż nagle doznała olśnienia: Helena odkryła Esmeraldę oraz jej trzy siostrzyczki i powiadomiła szkołę.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈdɔznat͡ɕ, AS: doznać

Wiktionary

Powiązane:

 czas. doznawać

 rzecz. doznanie n., znawstwo n.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) odczuć, doświadczyć, przeżyć, zaznać

Wiktionary


doznanie

to, czego się doznaje; uczucie, odczucie


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|doznać.

 (1.2) uczucie, odczucie, to, czego się doznaje

Wiktionary

Powiązane:

 czas. doznać dk., doznawać ndk.

 rzecz. znawstwo n.

Wiktionary


doznaniowy

przymiotnik od: doznanie


SJP.pl


doznawać

czasownik

 (1.1) odczuwać, doświadczać na własnej skórze

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Analogicznych strat doznaje sygnał sondujący w drodze od nadajnika do anteny.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: dɔˈznavat͡ɕ, AS: doznavać

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. doznanie n., doznawanie n., znawstwo n.

 czas. uznawać, doznać dk.

Wiktionary


doznawanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|doznawać.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌdɔznaˈvãɲɛ, AS: doznavãńe

Wiktionary

Powiązane:

 czas. doznawać ndk.

 rzecz. znawstwo n.

Wiktionary


dozo

forma rzeczownika.

 (1.1) W. lp. od: doza

wykrzyknik

 (2.1) pot. = do zobaczenia

Wiktionary


dozometria

pomiar dawek promieniowania jonizującego oraz ocena skażeń promieniotwórczych


SJP.pl


dozometryczny

dozymetria


SJP.pl

Patrz:

dozymetria

dozór

czuwanie nad kimś lub nad czymś w celu odpowiedniego wykonania czegoś i zapobieżenia nieprawidłowościom


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) sprawowanie pieczy nad kimś lub nad czymś

 (1.2) ludzie wyznaczeni do dozoru (1.1)

Wiktionary

  • Dozór (wojsko)
  • Dozór bóźniczy
  • Dozór celny
  • Dozór kuratorski
  • Dozór okrętowy
  • Dozór policyjny

Wikipedia

Powiązane:

 rzecz. dozorcowa ż., dozorcówka ż., dozorca mos., dozorczyni ż., dozorowanie n.

 czas. dozorować ndk.

 przym. dozorowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) doglądanie, dozorowanie, kontrola, kontrolowanie, opieka, piecza, pilnowanie

 (1.2) ochrona

Wiktionary


dozorca

osoba pilnująca ładu i porządku np. na osiedlu


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) osoba opiekująca się budynkiem mieszkalnym, utrzymująca czystość w nim i wokół niego;

 (1.2) ktoś pilnujący czegoś lub kogoś

Wiktionary

  • Dozorca, gospodarz domu – pracownik zatrudniony przez spółdzielnię mieszkaniową, zarządcę nieruchomości lub zakład pracy, którego zadaniem jest zapewnienie porządku i czystości na terenie danej nieruchomości
  • Dozorca (sztuka) – dramat autorstwa noblisty Harolda Pintera, napisany w 1959 roku

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Przez użyte w rozporządzeniu określenie „dozorca domu” rozumie się osoby, które na podstawie umowy z zarządcą nieruchomości bądź na podstawie stosunku pracy zobowiązane są do bezpośredniego utrzymywania porządku i czystości na terenie nieruchomości.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: dɔˈzɔrt͡sa, AS: dozorca

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. dozorcostwo n., dozorcówka ż., dozorowiec mrz., dozorcowa ż., dozór mrz.

:: fż. dozorczyni ż.

 czas. dozorować ndk.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) gospodarz domu, stróż, konsjerż; pot. cieć

 (1.2) stróż; pot. cieć

Wiktionary


dozorcostwo

stanowisko dozorcy, stróża; dozorstwo


SJP.pl


dozorcowa

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) żona dozorcy

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Wtedy zaczęła pić i dozorcowa; wkrótce potem z powodu pijackiego trybu życia obojgu wymówiono pracę.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. dozorca mos., dozorczyni ż., dozorcostwo n., dozorcówka ż., dozorowiec mrz., dozór mrz.

 czas. dozorować ndk.

Wiktionary


dozorcówka

potocznie: domek lub mieszkanie dozorcy


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) dom, mieszkanie dozorcy

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. dozorcowa ż., dozór m., dozorcostwo n., dozorca m., dozorczyni ż., dozorcówna ż., dozorowanie n.

 czas. dozorować ndk.

 przym. dozorowy, dozorczy

Wiktionary


dozorcówna

dawniej: córka dozorcy


SJP.pl


dozorczyni

kobieta pilnująca ładu i porządku np. na osiedlu


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) kobieta dozorca

 (1.2) żona dozorcy

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. dozór m., dozorowiec m., dozorcówka ż., dozorcówna ż., dozorcostwo n., dozorowanie n.

:: fm. dozorca m.

 czas. dozorować ndk.

 przym. dozorowy, dozorczy

Wiktionary


dozorować

mieć dozór nad kimś lub nad czymś; doglądać, pilnować


SJP.pl


dozorowiec

okręt wojenny przeznaczony do ochrony innych okrętów i konwojowania transportowców


SJP.pl

Korweta – klasa współczesnych okrętów umiarkowanej wielkości. Współczesne korwety dzielą się pod względem przeznaczenia i uzbrojenia na okręty przeznaczone do zwalczania okrętów podwodnych lub przeznaczone do zwalczania okrętów nawodnych za pomocą kierowanych pocisków rakietowych (korwety rakietowe). Do XIX wieku korweta oznaczała historyczną klasę okrętów żaglowych (zobacz korweta żaglowa), po czym nazwa tej klasy została wprowadzona ponownie podczas II wojny światowej.

Wikipedia


dozorowy

przymiotnik od: dozór


SJP.pl


dozorstwo

1. stanowisko dozorcy, stróża; dozorcostwo;
2. dawniej: mieszkanie dozorcy, stróża; dozorcówka


SJP.pl


dożostwo

dawniej: godność doży (naczelnika w dawnej Wenecji i Genui)


SJP.pl


dozować

dawkować;
1. odmierzać i podawać coś w określonych ilościach;
2. stopniować nasilenie czegoś


SJP.pl

czasownik przechodni niedokonany

 (1.1) wydzielać coś określonymi porcjami

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Nawet trucizna, byle umiejętnie dozowana, posiada lecznicze własności.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: dɔˈzɔvat͡ɕ, AS: dozovać

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. dozowanie n., dozownik m., dozowniczek m., dozowacz m., doza ż.

 przym. dozowniczy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) dawkować, wydzielać

Wiktionary


dozowacz

pracownik dzielący coś na porcje o ściśle określonej wielkości


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) pracownik, który coś odmierza, dozuje

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (2.1) urządzenie dozujące; dozownik

Wiktionary

Wymowa:

IPA: dɔˈzɔvat͡ʃ, AS: dozovač

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. dozownik m.

 czas. dozować ndk.

Wiktionary


dozowanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|dozować.

Wiktionary

Powiązane:

 czas. dozować ndk.

 rzecz. doza ż.

Wiktionary


dozowarka

urządzenie pozwalające automatycznie dozować ustaloną ilość danego towaru, surowca itp.; dozownik


SJP.pl


dozownica

urządzenie pozwalające automatycznie dozować ustaloną ilość danego towaru, surowca itp.; dozownik


SJP.pl


dozownik

przyrząd do równego odmierzania określonych ilości jakiejś substancji; dozator, dawkownik


SJP.pl

Dozownik, dyspenser, dawkownik, dozator – urządzenie wydzielające w zadanych porcjach (dozach) materiał lub czynnik. Porcja może być odmierzana objętościowo, wagowo lub czasem trwania. Dozownik ułatwia wykonywanie codziennych czynności i pozwala oszczędnie gospodarować materiałami lub czynnikami.

Wikipedia


dożowski

doża


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) hist. związany z dożą, dotyczący doży

Wiktionary

Patrz:

doża

Powiązane:

 rzecz. doża mos.

Wiktionary


dożreć

zeżreć do końca; dojeść


SJP.pl


dożuć

zżuć wszystko


SJP.pl


dożuwać

zżuwać wszystko


SJP.pl


dozwalać

zwalić do końca, całkowicie


SJP.pl


dozwolony

przymiotnik

 (1.1) dopuszczalny, akceptowalny, zgodny z obowiązującymi zasadami

forma czasownika.

 (2.1) ims. przymiotnikowy bierny od: dozwolić

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Policja zatrzymała pijanego kierowcę ciężarówki, który sześciokrotnie przewyższał dozwoloną granicę alkoholu na litr wydychanego powietrza.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌdɔzvɔˈlɔ̃nɨ, AS: dozvolõny

Wiktionary


dożyć

1. żyjąc, dotrwać do pewnego czasu;
2. być w końcowym okresie życia


SJP.pl


dożyca

samica psa z rasy dogów


SJP.pl


dożycie

wskaźnik statystyczny informujący o tym, jak długo może trwać średnio życie człowieka w określonym wieku; dożywalność


SJP.pl


dożylnie

przysłówek

 (1.1) med. wprowadzając bezpośrednio do krwiobiegu przez żyłę

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Po skaleczeniu się dostał w szpitalu dożylnie surowicę przeciwtężcową.

Wiktionary

Powiązane:

 przym. dożylny

Wiktionary


dożylny

wprowadzany bezpośrednio do żyły; śródżylny, intrawenalny


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) bezpośrednio wprowadzany do krwiobiegu przez żyłę

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Morfina, glukoza dożylna i środki nasercowe. Jeszcze godzinę, jeszcze dwie. Dziewczyna klęczy cały czas przy łóżku, w osłabłą rękę włożyła mu piękny krzyżyk z kości słoniowej. Umarł o godz. 24-tej. Zaczyna się plaga much, setki, tysiące […]

Wiktionary

Powiązane:

 przysł. dożylnie

Wiktionary


dozymetr

urządzenie służące do pomiaru i obliczania dawek promieniowania jonizującego oraz pomiaru aktywności promieniotwórczej preparatów; dawkomierz


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) metrol. urządzenie do pomiaru dawek promieniowania jonizującego lub aktywności promieniotwórczej preparatów;

Wiktionary

Dozymetr (dawkomierz) – przyrząd do pomiaru dawki promieniowania jonizującego lub aktywności promieniotwórczej preparatów i określenia jego natężenia lub dawki.

Dozymetr mierzący dawkę pochłoniętą przez pojedynczą osobę nazywa się dozymetrem indywidualnym.

Dozymetr służy do wyznaczana dawek promieniowania związanych z emisją cząstek alfa, cząstek beta oraz promieniowania gamma. Niektóre dozymetry są również wrażliwe na promieniowanie rentgenowskie lub promieniowanie neutronowe.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: dɔˈzɨmɛtr, AS: dozymetr

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. dozymetria ż., dozymetrysta mos., dozymetrystka ż.

 przym. dozymetryczny

Wiktionary


dozymetria

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) fiz. dział fizyki jądrowej obejmujący zagadnienia pomiarów i obliczeń dawek promieniowania jonizującego;

Wiktionary

Dozymetria – dział stosowanej fizyki jądrowej obejmujący pomiary i obliczenia dawek promieniowania jonizującego oraz innych wielkości związanych z oddziaływaniem promieniowania jonizującego z materią, zwłaszcza ożywioną.

Zależnie od rodzaju promieniowania i wielkości dawki do jej pomiaru stosuje się metody:

  • termoluminescencyjne – wykorzystywanie zdolności niektórych substancji do gromadzenia i późniejszego oddawania energii promieniowania świetlnego
  • fotograficzne – pomiar zaczernienia emulsji fotograficznej,
  • kalorymetryczne – bezpośredni pomiar ilości energii termicznej wydzielonej na skutek napromieniowania badanej substancji
  • jonizacyjne – pomiar liczby jonów wytworzonych na skutek oddziaływania promieniowania z materią
  • rozmaite chemiczne – polegające na pomiarze szybkości reakcji chemicznych inicjowanych przez promieniowanie jonizujące.

Wikipedia

Powiązane:

 rzecz. dozymetr mrz., dozymetrysta m., dozymetrystka ż.

 przym. dozymetryczny

Wiktionary


dozymetryczny

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z dozymetrią lub dozymetrem, dotyczący dozymetrii lub dozymetru

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. dozymetria ż., dozymetr mrz., dozymetrysta mos., dozymetrystka ż.

Wiktionary


dozymetrysta

specjalista w dziedzinie dozymetrii


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męski

 (1.1) specjalista w dziedzinie dozymetrii

Wiktionary

Dozymetrysta – fizyk, technik, specjalista z zakresu dozymetrii – jest odpowiedzialny za prawidłowe wykonywanie pomiarów wskaźników zagrożenia promieniowaniem jonizującym. Dokonuje również odczytów dawkomierzy indywidualnych, używanych do kontroli narażenia indywidualnego we własnej lub w innych jednostkach organizacyjnych. Wykonuje wzorcowanie (kalibrację) radiometrów i mierników skażeń. Może również wykonywać pomiary innych wielkości związanych z promieniotwórczością, jak aktywności, aktywności właściwej, energii promieniowania, stężenia substancji promieniotwórczych.

Wikipedia

Powiązane:

 rzecz. dozymetr mrz., dozymetria ż.

 przym. dozymetryczny

Wiktionary


dozymetrystka

dozymetrysta


SJP.pl

Patrz:

dozymetrysta

dożynać

książkowo: zżynać wszystko lub do określonego miejsca


SJP.pl


dożynanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) kończenie żęcia, ścinania zboża lub trawy

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. dożęcie n., dożynki nmos., dożynkowicz m.

 czas. dożynać ndk., dożąć dk.

 przym. dożynkowy

Wiktionary


dożynki

tradycyjna uroczystość z okazji zakończenia żniw (zbioru zbóż), połączona z poczęstunkiem, śpiewami i tańcami, obchodzona jesienią; okrężne, wyżynki, obrzynki


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj niemęskoosobowy, liczba mnoga

 (1.1) etn. roln. doroczny festyn organizowany administracyjnie z okazji zakończenia żniw;

 (1.2) etn. roln. tradycyjny obrzęd dziękczynny kończący zbiór zboża z pól; Gloger.

Wiktionary

Dożynki, Święto Plonów, Wieńce – ludowe święto połączone z obrzędami dziękczynnymi za ukończenie żniw i prac polowych. W czasach przedchrześcijańskich – etniczne święto słowiańskie, przypadające w okresie równonocy jesiennej (23 września). Współcześnie obchodzone zwykle w jedną z niedziel lub sobót sierpnia lub września po zakończeniu żniw.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Prawie cała wieś uczestniczy w obchodach dożynek.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: dɔˈʒɨ̃nʲci, AS: dožnʹḱi

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. dożynanie n., dożęcie n., dożynkowicz m., zażynki nmos., żniwo n.

 czas. dożynać ndk., dożąć dk., żąć ndk.

 przym. dożynkowy, żniwny

Wiktionary


dożynkowy

dożynki


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) związany z dożynkami

Wiktionary

Patrz:

dożynki

Przykłady

 (1.1) Nasze koło gospodyń wiejskich przygotowało z pszenicznych kłosów wspaniały wieniec dożynkowy.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌdɔʒɨ̃ŋˈkɔvɨ, AS: dožỹŋkovy

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. dożynki nmos., dożynkowicz m., dożęcie n., dożynanie n.

 czas. dożynać ndk., dożąć dk.

Wiktionary


dożywać

czasownik nieprzechodni niedokonany (dk. dożyć)

 (1.1) żyć tak długo, aż nie dotrwa się pewnej chwili

 (1.2) książk. być u schyłku swojego życia

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Czy nowy system ma doprowadzić do tego, że pracownicy w ogóle nie będą dożywać do emerytury?

 (1.2) Ale w bój o gęsie życie treserka zaangażowała wtedy nawet trochę prasę i udało się: utalentowana, choć nieco mściwa gąska, dożywa późnej starości u pewnych gospodarzy.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. dożywalność ż.

 czas. dożyć dk.

 przym. dożywotni

Wiktionary


dożywalność

wskaźnik statystyczny informujący o tym, jak długo może trwać średnio życie człowieka w określonym wieku; dożycie


SJP.pl


dożywieniowy

przymiotnik od: dożywienie


SJP.pl


dożywocie

1. kara dożywotniego więzienia;
2. świadczenie pieniężne wypłacane komuś do końca jego życia


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) świadczenie pieniężne wypłacane komuś do końca życia na mocy testamentu lub umowy

 (1.2) posiadanie czegoś do końca życia

 (1.3) okres pozostały do końca życia

 (1.4) praw. umowa cywilnoprawnej przeniesienia własności nieruchomości za zapewnienie dożywotniego utrzymania;

 (1.5) pot. kara dożywotniego pozbawienia wolności;

Wiktionary

  • umowa o dożywocie – rodzaj umowy cywilnoprawnej
  • dożywocie – potoczne określenie kary dożywotniego pozbawienia wolności

Wikipedia

Przykłady

 (1.5) Bronek dostał dożywocie za morderstwo.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌdɔʒɨˈvɔt͡ɕɛ, AS: dožyvoće

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. dożywotnik m.

 przym. dożywotni

 przysł. dożywotnio

Wiktionary

Synonimy:

 (1.5) gw-pl|Górny Śląsk|wymienka.

Wiktionary


dożywotka

potocznie: dożywocie


SJP.pl


dożywotni

1. mający trwać do końca życia, np. dożywotni zakaz;
2. mający określoną funkcję do końca swojego życia, np. dożywotni prezes


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) taki, który potrwa do końca czyjegoś życia

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Różne rzeczypospolite miewały obieranych naczelników swoich: to w jednej na rok jeden konsul, to w innej prezydent na lat dziesięć, to jeszcze w innych, dożywotni dożowie. W rzeszy niemieckiej obierany był dożywotni cesarz.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌdɔʒɨˈvɔtʲɲi, AS: dožyvotʹńi

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. dożywocie n., dożywotnik m.

 czas. dożyć, dożywać

 przysł. dożywotnio, dożywotnie

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) doczesny

Wiktionary


dożywotniczka

1. kobieta pełniąca jakąś funkcję, rolę dożywotnio;
2. więźniarka odsiadująca wyrok dożywocia


SJP.pl


dożywotnik

1. człowiek pełniący jakiś urząd dożywotnio;
2. więzień skazany na dożywocie


SJP.pl

Umowa o dożywocie lub umowa dożywocia (czasami też dożywocie) – rodzaj umowy cywilnoprawnej, na mocy której jedna ze stron zobowiązuje się zapewnić drugiej dożywotnie utrzymanie w zamian za przeniesienie na jej rzecz własności nieruchomości. Umowa ta uregulowana została w art. 908–916 Kodeksu cywilnego.

Wikipedia


dożywotnio

przysłówek

 (1.1) do końca życia

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) W obliczu corocznej zmiany urzędników rzymskiej magistratury senat, którego członkowie wybierani byli dożywotnio, stanowił ostoję politycznej ciągłości.

Wiktionary

Powiązane:

 przym. dożywotni

 rzecz. dożywocie n.

Wiktionary


dożywotniość

dożywotni


SJP.pl

Patrz:

dożywotni

dożywotność

dożywotny


SJP.pl

Patrz:

dożywotny

dożywotny

dawniej: dożywotni


SJP.pl


dół

1. otwór w ziemi
2. zagłębienie w czymś
3. spód czegoś


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) dziura wykopana w ziemi

 (1.2) najniższa część czegoś, np. budynku, obrazu, krajobrazu, terenu

rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy

 (2.1) przen. pot. zły stan psychiki

Wiktionary

Dół – wieś w Polsce położona w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie iławskim, w gminie Iława nad jeziorem Iławskim. Jest siedzibą sołectwa.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Jeżeli jeden robotnik jest w stanie wykopać dół przez godzinę, to ile czasu taki sam dół będzie kopało sześciu robotników?

 (1.2) Spójrz na dół, ktoś tam wybił okno.

 (2.1) Ale wczoraj doła złapałem.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: duw, AS: duu̯

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. dolina ż., dołowanie n., zadołowanie n.

:: zdrobn. dołek m., dołeczek m.

 czas. dołować, zadołować

 przym. dolny, dołowy

 przysł. oddolnie, na dole

Wiktionary

Synonimy:

 (2.1) dołek, depresja, chandra, splin, dolina

Wiktionary


dołączać

1. przyłączać, załączać
2. (np. do grupy, do szeregu) dochodzić, przyłączać się


SJP.pl

czasownik przechodni niedokonany (dk. dołączyć)

 (1.1) uzupełniać o coś

 (1.2) stawać się uczestnikiem lub elementem czego

czasownik zwrotny niedokonany dołączać się (dk. dołączyć się)

 (2.1) stawać się samemu członkiem lub częścią jakiegoś istniejącego zbioru (synonim (1.2))

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. dołączanie n., dołączenie n.

 czas. dołączyć, łączyć, połączyć

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) dodawać

 (1.2) dochodzić, dołączać się, włączać się

 (2.1) przyłączać się

Wiktionary


dołączenie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|dołączyć.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌdɔwɔ̃n͇ˈt͡ʃɛ̃ɲɛ, AS: dou̯õṇčńe

Wiktionary

Powiązane:

 czas. dołączyć, dołączać

Wiktionary


dołącznik

krótka, żeliwna kształtka kanalizacyjna, stosowana do łączenia rur kanalizacyjnych


SJP.pl


dołączyć

dodać coś do czegoś, złączyć, połączyć


SJP.pl

czasownik przechodni dokonany (ndk. dołączać)

 (1.1) dodać, połączyć z większą całością

czasownik nieprzechodni dokonany

 (2.1) przyłączyć się, zacząć towarzyszyć

czasownik zwrotny dokonany dołączyć się

 (3.1) wziąć udział w czymś, co już się odbywa, co już trwa

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Właśnie dołączyłem nową płytę do mojej kolekcji.

 (2.1) Dołącz do nas!

Wiktionary

Wymowa:

IPA: dɔˈwɔ̃n͇t͡ʃɨt͡ɕ, AS: dou̯õṇčyć

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. dołączenie dk., dołączanie ndk.

 czas. dołączać ndk.

Wiktionary


dołapać

1. potocznie: schwytać, złapać;
2. złapać dodatkowo


SJP.pl


dołatać

1. dokończyć łatanie;
2. łatając, dodać


SJP.pl


doławiać

1. dokańczać łowy lub łowienie ryb;
2. doławiać się - zdobywać coś łowami lub łowieniem ryb


SJP.pl


dołazić

potocznie: dochodzić do określonego momentu, np. dołazić z grypą do soboty


SJP.pl


dołczan

rodzaj owadów prostoskrzydłych z rodziny szarańczowatych


SJP.pl

Dołczan (Stenobothrus) – rodzaj owadów prostoskrzydłych z rodziny szarańczowatych (Acrididae) obejmujący około 50 gatunków o palearktycznym zasięgu występowania.

Takson ten wprowadzony został w 1853 roku przez H.L. Fischera. W 1910 roku W.F. Kirby wyznaczył jego gatunkiem typowym Gryllus lineatus.

Wikipedia


dołeczek

zdrobnienie od: dołek


SJP.pl


dołeczkowaty

mający kształt małego wgłębienia


SJP.pl


dołęga

nazwisko polskie


SJP.pl

  • Dołęga – herb szlachecki

Wikipedia


dołęgowski

nazwisko


SJP.pl

Osoby noszące to nazwisko:

  • Barbara Dołęgowska (ur. 1960) – polska lekarka
  • Bożena Mirosława Dołęgowska-Wysocka (ur. 1955) – polska wolnomularka i dziennikarka
  • Tadeusz Dołęgowski (1928–2012) – polski działacz związków zawodowych, przewodnik w Jaskini Raj
  • Tomasz Dołęgowski – polski ekonomista

Wikipedia


dołek

małe zagłębienie w ziemi


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) zdrobn. od: dół; mały dół, zagłębienie

 (1.2) nieznaczne wgłębienie w ciele człowieka

 (1.3) pot. przen. zasmucenie, lekka depresja

 (1.4) slang. policyjny areszt, izba zatrzymań

 (1.5) daw. gwara. więz. miska

Wiktionary

  • Dołek – gra towarzyska
  • Dołek osiowy
  • Dołek skalisty
  • Dołek środkowy siatkówki oka
W Polsce
  • Dołek – część miasta Bełżyce
  • Dołek – część miasta Bukowno
  • Dołek – część wsi Kleszczyn w woj. kujawsko-pomorskim, w pow. rypińskim, w gminie Brzuze
  • Dołek – część wsi Czarnystok w woj. lubelskim, w pow. zamojskim, w gminie Radecznica
  • Dołek – część wsi Witonia w woj. łódzkim, w pow. łęczyckim, w gminie Witonia
  • Dołek – część wsi Wartkowice w woj. łódzkim, w pow. poddębickim, w gminie Wartkowice
  • Dołek – część wsi Kaski w woj. łódzkim, w pow. wieruszowskim, w gminie Galewice
  • Dołek – część wsi Krzykawa w woj. małopolskim, w pow. olkuskim, w gminie Bolesław
  • Dołek – część wsi Jabłonna w woj. mazowieckim, w pow. białobrzeskim, w gminie Wyśmierzyce
  • Dołek – część wsi Jasieniec w woj. mazowieckim, w pow. sochaczewskim, w gminie Rybno
  • Dołek – część wsi Dobrków w woj. podkarpackim, w pow. dębicki, w gminie Pilzno
  • Dołek – część wsi Huta Komorowska w woj. podkarpackim, w pow. kolbuszowskim, w gminie Majdan Królewski
  • Dołek – część wsi Obojna w woj. podkarpackim, w pow. stalowowolskim, w gminie Zaleszany
  • Dołek – część wsi Florianów w woj. śląskim, w pow. kłobuckim, w gminie Popów
  • Dołek – nieofic. część wsi Marszewo w woj. zachodniopomorskim, w pow. sławieńskim, w gminie Postomino

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Wracając wieczorem do domu, wpadłem w dołek na poboczu.

 (1.2) Lubię gdy mnie mój chłopak całuje w dołek na ramieniu.

 (1.3) Jurek ma dołek, bo rzuciła go wczoraj dziewczyna.

 (1.4) Po domowej awanturze, policja zabrała na dołek naszego sąsiada.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈdɔwɛk, AS: dou̯ek

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. dół m., podołek m.

:: zdrobn. dołeczek m.

 czas. dołować, zadołować

 przym. dolny, dołowy, zadołowany, zdołowany

 temsłow. -dołkowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) jamka, zagłębienie, lej, dziura

 (1.2) jama ciała, wgłębienie, dołeczek

 (1.3) kryzys, splin, przygnębienie, melancholia

 (1.4) cela, izba zatrzymań

Wiktionary


dołem

nisko, niżej, od spodu


SJP.pl


dołężniejszy

stopień wyższy od przymiotnika: dołężny


SJP.pl


dołężny

dawniej:
1. sprawny fizycznie; dysponowany;
2. świadczący o sprawności fizycznej;
3. umiejący sobie dobrze radzić; poradny, udolny, zaradny;
4. świadczący o umiejętności w danej dziedzinie; udolny, zdolny, umiejętny


SJP.pl


dołganie

członek ludu mieszkającego w Tajmyrskim Okręgu Autonomicznym w Rosji


SJP.pl

Dołganie (nazwy własne: haкa, тыа-киhи, дулгаан [l.mn. дулгааттаp] ~ дoлгаан [l.mn. дoлгааттаp]) – jeden z ludów turkijskich zamieszkujący północną Syberię: półwysep Tajmyr i zachodnią Jakucję. Etnos ten liczy 7261 osób (dane ze spisu powszechnego z 2002 r.).

Wikipedia


dołganin

członek ludu mieszkającego w Tajmyrskim Okręgu Autonomicznym w Rosji


SJP.pl


dołganka

członkini ludu mieszkającego w Tajmyrskim Okręgu Autonomicznym w Rosji


SJP.pl


dołgański

dotyczący Dołgan, charakterystyczny dla Dołgan


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z Dołganami, dotyczący Dołgan

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (2.1) jęz. język dołgański

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Dołganin mos., Dołganka ż.

Wiktionary


dołha

wieś w województwie lubelskim, w powiecie bialskim


SJP.pl

Dołha – wieś w Polsce, w województwie lubelskim, w powiecie bialskim, w gminie Drelów.

W latach 1954–1961 wieś należała i była siedzibą władz gromady Dołha, po jej zniesieniu w gromadzie Żerocin. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa bialskopodlaskiego.

Wikipedia


dołhobyczów

wieś w Polsce


SJP.pl

Dołhobyczów (ukr. Долгобичів lub Довгобичів) – wieś w Polsce położona w województwie lubelskim, w powiecie hrubieszowskim, w gminie Dołhobyczów. Znajduje się u podnóża wzniesień Grzędy Sokalskiej, w pobliżu granicy z Ukrainą.

W latach 1954–1972 wieś należała i była siedzibą władz gromady Dołhobyczów. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa zamojskiego.

Wikipedia


dołhobyczowski

przymiotnik od: Dołhobyczów


SJP.pl


dołkowany

1. mleczaj dołkowany - gatunek grzybów z rodziny gołąbkowatych;
2. biegacz dołkowany - gatunek chrząszcza z rodziny biegaczowatych;
3. kolczakówka dołkowana - rodzaj grzybów z rodziny kolcownicowatych


SJP.pl


dołkowaty

mający dołki, wklęsłości


SJP.pl


dołkownica

rzadko: patelnia z dołkami do smażenia jaj


SJP.pl


dołman

rzadko: węgierski strój narodowy, rodzaj kurtki wojskowej obszytej futrem; dolman


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) zob. dolman.

Wiktionary

Dolman, dołman, dołoman, huzarka (węg. dolmány) – wywodzący się z Turcji narodowy strój węgierski.

W Turcji mianem dolmana (tur. dolman – owijanie) określano długi jedwabny lub sukienny strój męski z obcisłymi rękawami noszony pod futrem. Był on popularnym ubiorem janczarów i oficerów tatarskich.

Wikipedia

Powiązane:

 rzecz.

:: zdrobn. dołmanik mrz.

Wiktionary


dołmanik

zdrobnienie od: dołman


SJP.pl


dołować

1. potocznie: odbierać komuś chęć działania, wpędzać w kompleksy; zniechęcać, deprymować;
2. przechowywać coś w ukryciu;
3. o broni palnej: nieść dołem, poniżej celu; znosić w dół;
4. umieszczać coś pod ziemią, w wykopie, w celu długotrwałego przechowywania;
5. w astronomii, o ciele niebieskim: osiągać najniższą pozycję względem linii horyzontu


SJP.pl

czasownik przechodni niedokonany (dk. zdołować)

 (1.1) pot. odbierać chęć działania, pogarszać humor (nastrój)

 (1.2) gwara więzienna chować coś

 (1.3) harc. (na obozie leśnym) zrzucać odpady kuchenne do wykopanego wcześniej dołu, po czym opcjonalnie zasypać je ziemią

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) "Przestań mnie dołować" – powiedziała i rozpłakała się.

 (1.2) Przydołuj dulawkę (czyli: Schowaj lufkę)

 (1.3) Tej zupy już lepiej nie jeść, bo skwaśniała. Jak wrócę ze zgrupowania, to ją będę dołować.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: dɔˈwɔvat͡ɕ, AS: dou̯ovać

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. dołek m., dołowanie n., dół mrz.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) przygnębiać, deprymować

 (1.2) kisić

 (1.3) utylizować, grzebać

Wiktionary


dołowanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|dołować.

Wiktionary

Dołowanie Słońca – moment doby słonecznej, w którym Słońce znajduje się „najgłębiej” pod albo (podczas dnia polarnego) najniżej nad horyzontem. Przechodzi ono wtedy przez północną część południka geograficznego (azymut geograficzny 0°).

W obrębie strefy podbiegunowej, jeśli danego dnia deklinacja Słońca \delta spełnia warunek (nierówność dla północnej szerokości geograficznej \varphi ):

\varphi +\delta -90^{\circ }>-0^{\circ }51',

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ˌdɔwɔˈvãɲɛ, AS: dou̯ovãńe

Wiktionary

Powiązane:

 czas. dołować

 rzecz. dół mrz.

Wiktionary


dołowić

1. dokończyć łowy lub łowienie ryb;
2. dołowić się - zdobyć coś łowami lub łowieniem ryb


SJP.pl


dołownik

narzędzie rolnicze robiące dołki w ziemi do sadzenia np. ziemniaków


SJP.pl


dołowy

związany z dołem


SJP.pl


dołożenie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|dołożyć.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌdɔwɔˈʒɛ̃ɲɛ, AS: dou̯ožńe

Wiktionary

Powiązane:

 czas. dołożyć

 rzecz. dokładanie n.

Wiktionary


dołożyć

1. dorzucić coś; dodać, dołączyć, dopełnić;
2. dorzucić parę słów do tego, co zostało powiedziane; dopowiedzieć, dodać;
3. potocznie: pobić, uderzyć kogoś; przyłożyć, przylać, przysolić, przywalić;
4. potocznie: ostro komuś przygadać; nawrzucać, dociąć, dogryźć;
5. dołożyć się:
a) dorzucić pieniądze od siebie, włączyć się do wspólnego działania; dorzucić się, dopłacić;
b) dawniej: włożyć wiele wysiłku w jakąś pracę; postarać się, przyłożyć się


SJP.pl

czasownik przechodni dokonany (ndk. dokładać)

 (1.1) dokonany od|dokładać.

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Dołożyłem damę pik.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: dɔˈwɔʒɨt͡ɕ, AS: dou̯ožyć

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. dokładanie n., dołożenie n.

Wiktionary


dołujący

1. potocznie: odbierać komuś chęć działania, wpędzać w kompleksy; zniechęcać, deprymować;
2. przechowywać coś w ukryciu;
3. o broni palnej: nieść dołem, poniżej celu; znosić w dół;
4. umieszczać coś pod ziemią, w wykopie, w celu długotrwałego przechowywania;
5. w astronomii, o ciele niebieskim: osiągać najniższą pozycję względem linii horyzontu


SJP.pl

Patrz:

dołować

doły

najuboższa i najmniej wykształcona warstwa społeczna


SJP.pl

w Polsce

Inne
  • Doły – dawna miejscowość w województwie zachodniopomorskim, w powiecie stargardzkim, w gminie Stargard
  • Doły – nieoficjalny przysiółek wsi Rudzienko w woj. lubelskim, w pow. lubartowskim, w gminie Michów
  • Doły – była część wsi Ociesęki w Polsce, w województwie świętokrzyskim, w powiecie kieleckim, w gminie Raków
  • Doły – gromada
  • Doły – zespół cmentarzy w Łodzi

Wikipedia