samaweda

jedna z czterech Wed, stanowiąca zbiór śpiewów, pieśni rytualnych i hymnów do Somy


SJP.pl

Samaweda – jedna z czterech samhit (zbiorów) wchodzących w skład Wed; jej strofy śpiewał w trakcie spełniania ofiary udgatar (kapłan biorący udział w ofierze wedyjskiej, „kantor”). Powstała ok. XI wieku p.n.e.

Samaweda to w znacznej mierze zbiór nieoryginalny: większość strof zaczerpnięto wprost z Rygwedy (głównie mandali ósmej i dziewiątej). Dotarła do naszych czasów w trzech redakcjach – co oznacza, że tradycja czytania i zgłębiania Samawedy rozpadła się na trzy szkoły i to prawdopodobnie już we wczesnym okresie jej kształtowanie się, przed ostateczną kodyfikacją. Różnice między redakcjami są niezbyt znaczące.

Wikipedia


samba

1. taniec towarzyski w szybkim tempie, wywodzący się z Brazylii;
2. muzyka do tego tańca


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) choreogr. szybki taniec brazylijski;

 (1.2) muz. muzyka do samby (1.1)

Wiktionary

Samba, samba de roda – tradycyjny taniec brazylijski, charakteryzujący się dynamicznymi i zmysłowymi ruchami bioder. Tańczony jest solowo przez kobiety lub w parze kobieta plus mężczyzna. Jest „wizytówką” Brazylii na całym świecie, kojarzony głównie z karnawałem oraz capoeirą. Z samba de roda wywodzi się samba towarzyska – taniec towarzyski.

Wikipedia

Przykłady

składnia.

kolokacje.

synonimy.

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

frazeologia.

etymologia.

 etym|port|samba.

uwagi.

tłumaczenia.

* angielski: (1.1) samba

* arabski: (1.1) سامبا ż.

* baskijski: (1.1) sanba; (1.2) sanba

* bułgarski: (1.1) самба ż.; (1.2) самба ż.

* chiński standardowy: (1.1) 桑巴舞 (sāngbāwǔ)

* czeski: (1.1) samba ż.; (1.2) samba ż.

* duński: (1.1) samba w.; (1.2) samba w.

* francuski: (1.1) samba ż.; (1.2) samba ż.

* gruziński: (1.1) სამბა (samba)

* hiszpański: (1.1) samba ż./m.; (1.2) samba ż./m.

* indonezyjski: (1.1) samba; (1.2) samba

* koreański: (1.1) 삼바 (samba)

* litewski: (1.1) samba ż.; (1.2) samba ż.

* łotewski: (1.1) samba ż.; (1.2) samba ż.

* niemiecki: (1.1) Samba ż.; (1.2) Samba ż.

* norweski (bokmål): (1.1) samba m.

* norweski (nynorsk): (1.1) samba m.

* nowogrecki: (1.1) σάμπα ż. (sámpa)

* portugalski: (1.1) samba m.

* rosyjski: (1.1) самба ż.

* rumuński: (1.1) samba ż.

* słowacki: (1.1) samba ż.; (1.2) samba ż.

* słoweński: (1.1) samba ż.; (1.2) samba ż.

* szwedzki: (1.1) samba w.; (1.2) samba w.

* turecki: (1.1) samba; (1.2) samba

* ukraiński: (1.1) самба ż. (samba); (1.2) самба ż. (samba)

* węgierski: (1.1) szamba

* włoski: (1.1) samba m. ż.; (1.2) samba m. ż.

źródła.

== samba (język angielski.) ==

thumb|samba (1.1)

wymowa.

 audio|LL-Q1860 (eng)-Vealhurl-samba.wav.

znaczenia.

rzeczownik

 (1.1) muz. samba

odmiana.

przykłady.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈsãmba, AS: sãmba

Wiktionary


sambal

przyprawa lub ostry sos, popularne w Indonezji i Malezji


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męski

 (1.1) kulin. ostry indonezyjski sos chili;

Wiktionary

Sambal – indonezyjski sos chili, podawany do wielu potraw jako danie uzupełniające (tzw. side dish). Jest gęstszy niż meksykańska salsa.Najczęściej stosowane rodzaje chili obejmują:

  • Adyuma znana również jako habanero: zazwyczaj żółte i krótkie, niezwykle ostre;
  • Pieprz kajeński: zwykle czerwone i krótkie;
  • Madame Jeanette: żółte lub jasnozielone i wydłużone, o nieregularnym kształcie;
  • Cabe rawit: malutkie i wydłużone; mogą być czerwone lub zielone, bardzo ostre;
  • Lombok: wydłużone, czerwone lub zielone, stosunkowo łagodne (zielone są łagodniejsze);
  • Naga Jolokia: nazywane również cabe taliwang, jedna z najostrzejszych papryk na świecie, osiągająca około 1 miliona jednostek w skali Scoville’a (dziesięć razy więcej niż cabe rawit).

Wikipedia


sambar

rodzaj ssaków z podrodziny jeleni


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) kulin. danie kuchni południowoindyjskiej, bezmięsna zupa na bazie soczewicy i miąższu z owoców tamaryndowca z dodatkiem kompozycji przypraw;

Wiktionary

  • sambar – potrawa
  • sambar – rodzaj ssaków

Wikipedia


sambenito

sukno z otworem na głowę noszone przez pokutników


SJP.pl

Sambenito (z hiszp., etym. od San Benito Święty Benedykt) – ubiór ze zgrzebnego płótna, przywdziewany przez pokutników oraz skazanych przez inkwizycję w celu ich upokorzenia, podobny do szkaplerza.

Suknie koloru żółtego w czerwone krzyże (Krzyż świętego Andrzeja) przeznaczone były dla żałujących grzeszników, którzy mogli je nosić nawet aż do śmierci. Suknie z malowidłami demonicznymi nosili skazani na stos.

Wikipedia


sambia

1. kraina historyczna w Prusach;
2. półwysep na Morzu Bałtyckim


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) hist. geogr. kraina historyczna w Prusach, obecnie w Federacji Rosyjskiej;

 (1.2) geogr. Półwysep Sambijski;

Wiktionary

  • Sambia – kraina historyczna
  • Sambia – półwysep na Morzu Bałtyckim
  • Sambia – lud papuaski

Wikipedia

Przykłady

składnia.

kolokacje.

synonimy.

 (1.2) Półwysep Sambijski

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

 przym. sambijski

frazeologia.

etymologia.

uwagi.

tłumaczenia.

* niemiecki: (1.1) Samland

źródła.

== Sambia (język estoński.) ==

wymowa. IPA|sambia.

znaczenia.

rzeczownik, nazwa własna

 (1.1) geogr. polit. Zambia

odmiana.

przykłady.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈsãmbʲja, AS: sãmbʹi ̯a

Wiktionary

Powiązane:

 przym. sambijski

Wiktionary

Synonimy:

 (1.2) Półwysep Sambijski

Wiktionary


sambijski

przymiotnik od: Sambia


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z Sambią, dotyczący Sambii (krainy historycznej lub półwyspu)

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Sambia ż.

Wiktionary


sambo

rosyjska sztuka walki, odmiana walki wręcz, zawierająca elementy zapasów i judo


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) rosyjska sztuka walki;

Wiktionary

  • Sambo – rosyjska sztuka walki
  • Sambo – "trzy skarby" w buddyzmie
  • Sambo – stereotyp Afroamerykanina w folklorze amerykańskim

Wikipedia

Przykłady

składnia.

kolokacje.

 (1.1) sambo sportowe / bojowe / specjalne

synonimy.

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

frazeologia.

etymologia.

 etym|ros|самбо.

uwagi.

tłumaczenia.

* hiszpański: (1.1) sambo m.

źródła.

== sambo (język angielski.) ==

wymowa. audioAU|En-au-sambo.ogg.

znaczenia.

rzeczownik

 (1.1) sport. sambo

odmiana.

przykłady.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈsãmbɔ, AS: sãmbo

Wiktionary

Synonimy:

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

frazeologia.

etymologia.

 etym|ros|самбо.

uwagi.

tłumaczenia.

* hiszpański: (1.1) sambo m.

źródła.

== sambo (język angielski.) ==

wymowa. audioAU|En-au-sambo.ogg.

znaczenia.

rzeczownik

 (1.1) sport. sambo

odmiana.

przykłady.

składnia.

kolokacje.

synonimy.

Wiktionary


sambodrom

platforma, na której tańczy się sambę podczas karnawału w Rio de Janeiro


SJP.pl


sambor

miasto na Ukrainie


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy, nazwa własna

 (1.1) imię|polski|m.;

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna

 (2.1) geogr. adm. miasto w zachodniej Ukrainie;

Wiktionary

  • Sambor – imię męskie
  • Sambor I (1150–1205) – książę pomorski
  • Sambor II (zm. 1277/1278) – książę lubiszewsko-tczewski
  • Sambor – miasto na Ukrainie
  • Sambor – gatunek piwa
  • Sambor – herb szlachecki

Wikipedia

Powiązane:

 rzecz. Samborsko n., Samborszczyzna ż., Samborzec m., Samborowo n., Samborówko n., samborzanin m.

 przym. samborski, Samborowy

Wiktionary


samborowice

Miejscowości w Polsce:

  • Samborowice – wieś w woj. dolnośląskim, w pow. strzelińskim, w gminie Przeworno
  • Samborowice – wieś w woj. śląskim, w pow. raciborskim, w gminie Pietrowice Wielkie

Wikipedia


samborowo

Samborowo (niem. Bergfriede) – wieś w Polsce, położona w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie ostródzkim, w gminie Ostróda, nad rzekami: Drwęcą i Poburzanką oraz częściowo nad Jeziorem Drwęckim, przy drodze krajowej nr 16 (Ogrodniki – Dolna Grupa) i linii kolejowej Ostróda – Iława.

Wikipedia


samborski

przymiotnik od: Sambor (miasto na Ukrainie)


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) dotyczący Sambora, związany z Samborem, pochodzący z Sambora

Wiktionary

  • Powiat samborski (Galicja) – jednostka administracyjna Galicji
  • Powiat samborski (II Rzeczpospolita) – jednostka administracyjna II RP, w składzie woj. lwowskiego
  • Rejon samborski – jednostka administracyjna Ukrainy, w składzie obwodu lwowskiego

Wikipedia

Wymowa:

IPA: sãmˈbɔrsʲci, AS: sãmborsʹḱi

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Samborszczyzna ż., Sambor mos./mrz., samborczanin mos., samborczanka ż.

Wiktionary


samborszczyzna

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) geogr. kraina obejmująca okolice Sambora, obecnie na Ukrainie

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) W 1415 r. Samborszczyzna wróciła pod panowanie królów polskich.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Sambor m.

 przym. samborski

Wiktionary


samborza

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) stpol. wieżyczka nad bramą

Wiktionary

Wymowa:

IPA: sãmˈbɔʒa, AS: sãmboža

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) szymborza

Wiktionary


samborze

miasto na Ukrainie


SJP.pl

Samborze – w dawnej Polsce pięterka po obu stronach bramy wjazdowej, przeznaczone na mieszkanie wrotnych stróżów, do którego schody prowadziły po wewnętrznej stronie podwórza. Niekiedy samborza takie były uzbrojone.

Samborza – wieża obronna nad bramą wjazdową.

Wikipedia


samborzec

wieś w Polsce


SJP.pl

Samborzec – wieś w Polsce położona w województwie świętokrzyskim, w powiecie sandomierskim, siedziba gminy Samborzec.

W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa tarnobrzeskiego.

Historycznie położony jest w Małopolsce, w ziemi sandomierskiej.

Wikipedia


samborzecki

przymiotnik od: Samborzec


SJP.pl


sambra

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) geogr. rzeka we Francji i Belgii, lewy dopływ Mozy;

Wiktionary

Sambra (fr. Sambre) – rzeka we Francji i Belgii, lewy dopływ Mozy o długości 193 km i powierzchni dorzecza 2740 km².

Rzeka wypływa ze źródeł na zachodnim krańcu Ardenów, płynie przez obszar belgijskiego zagłębia węglowego, a do Mozy uchodzi koło Namur. Sambra jest połączona kanałami ze Skaldą (Kanał Charleroi – Bruksela) i Sekwaną (Kanał Sambra – Oise).

Wikipedia


sambuca

[czytaj: sambuka] likier włoski anyżkowo-owocowo-ziołowy, produkowany z kopru włoskiego, anyżu i kwiatów bzu czarnego


SJP.pl

Sambuca – bezbarwny, pochodzący z Włoch likier anyżkowo-owocowo-ziołowy, zawierający zazwyczaj od 38 do 40% alkoholu. Jest produkowany na bazie kwiatów czarnego bzu (wł. Sambuco), anyżu gwiaździstego, kopru włoskiego, lukrecji oraz soków.

Sambuca wykorzystywana jest często do przygotowywania koktajli alkoholowych.

.

Wikipedia


sambucus

[czytaj: sambukus] krzew lub małe drzewo z rodziny przewiertniowatych; bez


SJP.pl

Bez, dziki bez, bzowina (Sambucus L.) – rodzaj roślin należący do rodziny piżmaczkowatych. Dawniej włączany był do przewiertniowatych (Caprifoliaceae) lub bzowatych. Obejmuje ponad 20 gatunków, występujących głównie na półkuli północnej w klimacie od umiarkowanego do podzwrotnikowego, w strefie równikowej rośliny te rosną w górach, na półkuli południowej w Ameryce Południowej oraz wschodniej Australii. W Polsce rosną dziko trzy gatunki: bez czarny (S. nigra), bez hebd (S. ebulus) i bez koralowy (S. racemosa).

Wikipedia


samcche

rzeczownik, nazwa własna

 (1.1) geogr. zob. Meschetia.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) Meschetia

Wiktionary


samcche-dżawachetia

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) hist. geogr. jednostka administracyjna w południowej Gruzji;

Wiktionary

Wikipedia


samcowy

potocznie: związany z mężczyzną nadmiernie interesującym się seksem; samczy


SJP.pl


samczość

1. to, co jest charakterystyczne dla prawdziwego mężczyzny: sprawność fizyczna i seksualna; machismo, męskość;
2. zespół cech charakterystycznych dla samca - zwierzęcia płci męskiej


SJP.pl


samczy

1. samiec;
2. potocznie: związany z mężczyzną nadmiernie interesującym się seksem; samcowy


SJP.pl


samczyk

samiec małych zwierząt


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy

 (1.1) zdrobn. od: samiec

 (1.2) samiec małych zwierząt

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Kupiłem parkę gupików: samczyka i samiczkę.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈsãmt͡ʃɨk, AS: sãmčyk

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. samiec m., samczość ż., samiczka ż.

 przym. samczy

Wiktionary


same

zaimek przymiotny

 (1.1) lm. nmos. zob. sam.

Wiktionary

Tanzania:

  • Same – miasto

Timor Wschodni:

  • Same – miasto

Inne:

  • Same – diecezja w Tanzanii
  • Same – port lotniczy w Timorze Wschodnim
  • SAME – włoski producent traktorów

Zobacz też:

  • Samme

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ˈsãmɛ, AS: sãme

Wiktionary


samek

1. zdrobnienie od: Samuel (imię męskie);
2. nazwisko


SJP.pl

Samek, polskie nazwisko.

Osoby noszące to nazwisko:

  • Jan Samek (1930-2007), historyk
  • Jan Samek (1937-1991), pilot, modelarz
  • Elżbieta Samek-Czapla – polska artystka i architektka

Wikipedia


samhainofobia

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) med. psych. chorobliwy lęk przed Halloween

Wiktionary


samica

określenie osobnika płci żeńskiej u zwierząt, tzn. takiego organizmu zwierzęcego, który wytwarza komórki jajowe


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) zool. zwierzę płci żeńskiej

Wiktionary

Samica (♀), inaczej organizm żeński – organizm, który produkuje nieporuszające się komórki jajowe. Z wyjątkiem rzadkich schorzeń, większość ssaków płci żeńskiej, w tym samice ludzi, ma dwa chromosomy X. Cechy charakterystyczne dla samic różnią się w zależności od gatunku, przy czym niektóre gatunki zawierają dobrze zdefiniowane cechy żeńskie, takie jak obecność wyróżniających się gruczołów mlecznych.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Samicę kota nazywa się kotką.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: sãˈmʲit͡sa, AS: sãmʹica

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. zdrobn. samiczka ż.

:: fm. samiec m.

 przym. samiczy

Wiktionary


samiczka

zdrobnienie od: samica


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) zdrobn. samica

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Kupiłem parkę gupików: samczyka i samiczkę.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: sãˈmʲit͡ʃka, AS: sãmʹička

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. zgrub. samica, forma męska samczyk

 przym. samiczy

Wiktionary


samiczy

samica


SJP.pl

Patrz:

samica

samiec

pogardliwie o mężczyźnie, zwłaszcza lubieżnym, namiętnym


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy

 (1.1) zool. zwierzę płci męskiej

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (2.1) pogard. mężczyzna

Wiktionary

Samiec (♂), inaczej organizm męski – organizm, który produkuje ruchliwe komórki rozrodcze - plemniki. U ssaków płeć męska jest determinowana obecnością chromosomu Y, podczas gdy brak tego chromosomu warunkuje płeć żeńską; jeśli jednak obecny na nim gen SRY jest nieaktywny, organizm wykształca cechy typowo żeńskie (zespół Swyera).

Oznaczany jest symbolem Marsa.

Powszechnie akceptowanym symbolem używanym do reprezentowania płci męskiej jest ♂ (Alt codes: Alt+11).

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Samiec konia to ogier.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈsãmʲjɛt͡s, AS: sãmʹi ̯ec

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. samczość ż.

:: zdrobn. samczyk m.

:: fż. samica ż.

 przym. samczy

Wiktionary

Synonimy:

 (2.1) macho

Wiktionary


samiel

lokalna nazwa suchego, porywistego wiatru wiejącego na Saharze i często wywołującego burze piaskowe; chamsin, hamsin, samum


SJP.pl


samieństwo

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) przest. rzad. onanizm, masturbacja, czynność autoerotyczna

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Kurkiewicz usiłował wprowadzić polskie słownictwo w zasadzie na wszystko. Mamy więc samieństwo (masturbację, nie od samca, ale od robienia czegoś samemu) (…)

Wiktionary

Powiązane:

 przym. sam

 zaim. sam

 rzecz. sam mrz.

Wiktionary


samijski

dotyczący Samos, wyspy na Morzu Egejskim


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z Samos, dotyczący Samos

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Samos mrz./ż.

Wiktionary


samin

Miejscowości w Polsce

Wg TERYT jest ich 3
  • Samin – osada w woj. kujawsko-pomorskim, w pow. brodnickim, w gminie Bartniczka
  • Samin – wieś w woj. kujawsko-pomorskim, w pow. brodnickim, w gminie Bartniczka
  • Samin – wieś w woj. warmińsko-mazurskim, w pow. ostródzkim, w gminie Dąbrówno

Wikipedia


samisen

trzystrunowy japoński instrument muzyczny; shamisen, szamisen


SJP.pl


samiuchny

zdrobnienie od: sam; samiuteńki, samiusieńki, samiutki, samiuśki


SJP.pl


samiusieńki

zdrobnienie od: sam; samiuteńki, samiutki, samiuśki, samiuchny


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) pot. zdrobn. od: sam

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌsãmʲjüˈɕɛ̇̃ɲci, AS: sãmʹi ̯üśė̃ńḱi

Wiktionary

Powiązane:

 przym. sam

 rzecz. sam mrz., samosia ż.

 zaim. sam

Wiktionary


samiuśki

zdrobnienie od: sam; samiuteńki, samiutki, samiusieńki, samiuchny


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) pot. zdrobn. od: sam

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Góral spod samiuśkich Pienin i flisak kusili opowieściami o atrakcjach okolic Jeziora Czorsztyńskiego.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: sãˈmʲjüɕci, AS: sãmʹi ̯üśḱi

Wiktionary

Powiązane:

 przym. samotny

Wiktionary


samiusz

imię męskie


SJP.pl


samiutenieńki

zdrobnienie od: samiutki


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) pot. zdrobn. od: sam

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌsãmʲjutɛ̃ˈɲɛ̇̃ɲci, AS: sãmʹi ̯utẽńė̃ńḱi

Wiktionary

Powiązane:

 przym. sam

 rzecz. sam mrz., samosia ż.

 zaim. sam

Wiktionary


samiuteńki

zdrobnienie od: sam; samiusieńki, samiutki, samiuśki, samiuchny


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) pot. zdrobn. od: sam

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌsãmʲjuˈtɛ̃ɲci, AS: sãmʹi ̯utńḱi

Wiktionary

Powiązane:

 przym. sam, samiutki

 rzecz. sam mrz., samosia ż.

 zaim. sam

Wiktionary


samiutki

zdrobnienie od: sam; samiuteńki, samiusieńki, samiuśki, samiuchny


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) zdrobn. od: sam

Wiktionary

Wymowa:

IPA: sãˈmʲjutʲci, AS: sãmʹi ̯utʹḱi

Wiktionary

Powiązane:

 przym. sam, samiuteńki, samotny

 rzecz. sam mrz., samosia ż.

 zaim. sam

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) samiuśki

Wiktionary


samizdat

[czytaj: samizDAT]
1. zabroniona przez władze publikacja, wydawana na terenie byłego Związku Radzieckiego i w krajach byłego bloku komunistycznego;
2. środowiskowo: alkohol nielegalnie pędzony; samogon, bimber, księżycówka, krzakówka


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) hist. w ZSRR: nielegalna publikacja, wydawana bez zgody władz;

 (1.2) pot. przen. każde inne antyrządowe czasopismo wydawane społecznie bez dopełnienia formalności

Wiktionary

Samizdat (ros. самиздат, od samodiejatielnoje izdatielstwo – wydawnictwo samodzielne) – określenie zwalczanej przez władze tzw. literatury drugiego obiegu, powstającej poza zasięgiem cenzury w ZSRR od końca lat 50. XX w.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Rosjanie zaprezentowali maszynopisowy samizdat sowiecki, liczne fotografie więźniów politycznych zaopatrzone w opis ich spraw i wyroków.

Wiktionary

Powiązane:

 przym. samizdatowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) bibuła

Wiktionary


samizdatowy

przymiotnik od: samizdat


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) związany z samizdatami, czyli wydawnictwami drugiego obiegu

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Dzień przed klasowym spotkaniem siedziałem w domu, stemplując okładki samizdatowego czasopisma (…).

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. samizdat mrz.

Wiktionary


samlino

Samlino (niem. Zemlin) – wieś w Polsce położona w województwie zachodniopomorskim, w powiecie kamieńskim, w gminie Golczewo, przy drodze wojewódzkiej nr 106 Rzewnowo - Stargard - Pyrzyce.

Według danych z 1 stycznia 2021 roku wieś liczyła 188 mieszkańców.

W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa szczecińskiego.

Wikipedia


samnici

starożytne plemiona


SJP.pl

Samnici (łac. Samnites) – jeden z ludów italskich z grupy osko-umbryjskiej, zamieszkujący środkową i południową część Apeninów (Samnium), tworzący luźną federację o charakterze wojskowym. Głównym miastem Samnitów było Maleventum, przemianowane później przez Rzymian na Benewent.

Wikipedia


samnicki

przymiotnik

 (1.1) dotyczący Samnitów lub Samnium

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Samnita, Samnium

Wiktionary


samnita

przedstawiciel jednego z dawnych ludów italskich zamieszkujących Samnium, część środkowej Italii


SJP.pl


samo-

przedrostek

 (1.1) tworzący wyrazy, w których główna cecha występuje jako jedyna

 (1.2) tworzący wyrazy, w których główna cecha jest uzyskiwana bez pomocy czegoś / kogoś innego

Wiktionary

Przykłady

 (1.2) samochód • samodzielny • samolot • samonośny • samoobrona • samoobsługa • samosiejka • samowar • samowzbudny

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈsãmɔ, AS: sãmo

Wiktionary

Powiązane:

 przym. samotny

Wiktionary


samoa

1. Wyspy Żeglarzy; archipelag na Oceanie Spokojnym;
2. (do 1997 Samoa Zachodnie) Niezależne Państwo Samoa; państwo w Oceanii;
3. Samoa Amerykańskie, zamorskie terytorium Stanów Zjednoczonych w Oceanii


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki, nazwa własna

 (1.1) geogr. polit. wyspiarskie państwo w Oceanii ze stolicą w Apia;

 (1.2) geogr. pot. archipelag Wysp Samoa w Oceanii;

Wiktionary

Wikipedia

Wymowa:

IPA: sãˈmɔa, AS: sãmoa

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Samoańczyk m., Samoanka ż., samoański mrz.

 przym. samoański

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) Niezależne Państwo Samoa; hist. Samoa Zachodnie, Samoa Niemieckie

 (1.2) Wyspy Samoa

Wiktionary


samoagresja

agresja skierowana przeciwko samemu sobie


SJP.pl


samoakceptacja

akceptowanie samego siebie


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) psych. akceptowanie samego siebie

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Mając problemy z samoakceptacją, Celina postanowiła pójść z tym do psychologa.

Wiktionary


samoańczyk

1. mieszkaniec Samoa Amerykańskiego;
2. obywatel Samoa


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) obywatel Samoa

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌsãmɔˈãj̃n͇t͡ʃɨk, AS: sãmoãĩ ̯ṇčyk

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Samoa n., samoański mrz.

:: fż. Samoanka ż.

 przym. samoański

Wiktionary


samoanka

1. mieszkanka Samoa Amerykańskiego;
2. obywatelka Samoa


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) obywatelka Samoa

Wiktionary

Przykłady

składnia.

kolokacje.

synonimy.

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

 rzecz. Samoa n., samoański mrz.

:: fm. Samoańczyk

 przym. samoański

frazeologia.

etymologia.

uwagi.

tłumaczenia.

* czeski: (1.1) Samoanka ż.

* esperanto: (1.1) samoanino

* hiszpański: (1.1) samoana ż.

* kataloński: (1.1) samoana ż.

* słowacki: (1.1) Samojčanka ż.

* włoski: (1.1) samoana ż.

źródła.

== Samoanka (język czeski.) ==

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) Samoanka

odmiana.

przykłady.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌsãmɔˈãŋka, AS: sãmoãŋka

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Samoa n., samoański mrz.

:: fm. Samoańczyk

 przym. samoański

Wiktionary

Synonimy:

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

 rzecz. Samoa n., samoański mrz.

:: fm. Samoańczyk

 przym. samoański

frazeologia.

etymologia.

uwagi.

tłumaczenia.

* czeski: (1.1) Samoanka ż.

* esperanto: (1.1) samoanino

* hiszpański: (1.1) samoana ż.

* kataloński: (1.1) samoana ż.

* słowacki: (1.1) Samojčanka ż.

* włoski: (1.1) samoana ż.

źródła.

== Samoanka (język czeski.) ==

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) Samoanka

odmiana.

przykłady.

składnia.

kolokacje.

synonimy.

Wiktionary


samoański

przymiotnik od: Samoa, Samoa Amerykańskie, Samoa Zachodnie


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z Samoa, dotyczący Samoa

przymiotnik dzierżawczy

 (2.1) należący do Samoa, będący jego własnością

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (3.1) jęz. język urzędowy Samoa,

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌsãmɔˈãj̃sʲci, AS: sãmoãĩ ̯sʹḱi

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Samoańczyk m., Samoanka ż., Samoa n.

Wiktionary


samobadać

samobadać się - badać samego siebie


SJP.pl


samobadanie

samobadać się - badać samego siebie


SJP.pl


samobiczować

samobiczować się:
1. przypisywać sobie winę za coś, zarzucać sobie coś złego;
2. przenośnie: ujawniać szerszemu gronu własne wady, błędy i braki, krytycznie mówić o sobie samym


SJP.pl


samobiczowanie

samobiczować się:
1. przypisywać sobie winę za coś, zarzucać sobie coś złego;
2. przenośnie: ujawniać szerszemu gronu własne wady, błędy i braki, krytycznie mówić o sobie samym


SJP.pl


samobieżny

przymiotnik relacyjny

 (1.1) techn. (o maszynach itp.) taki, który się porusza samodzielnie, za pomocą własnego silnika

Wiktionary


samobij

czarodziejski kij, który na rozkaz właściciela sam bił, uderzał; kij samobij


SJP.pl


samobitnia

Samobitnia była to powszechnie stosowana ochrona pszczół, żyjących w barci, przed niedźwiedziem. Był to potężny kloc drewna lub kamień zawieszony na sznurze– przy barci. Kiedy niedźwiedź odchylał go, chcąc dostać się do środka barci, kloc bezwładnie wracał na miejsce i uderzał go w głowę. Niekiedy bartnicy wbijali w ziemię pod drzewem zaostrzone u góry, drewniane pale, na które nadziewał się spadający z drzewa niedźwiedź.

Wikipedia


samobój

1. sport: gol strzelony własnemu bramkarzowi;
2. przenośnie: błąd przynoszący złe skutki popełniającej go osobie lub jej i grupie osób z nią powiązanych


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy

 (1.1) sport. pot. bramka samobójcza

 (1.2) przen. pot. sytuacja, w której sprawca zdarzenia sam sobie szkodzi

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (2.1) daw. samobójstwo

Wiktionary

Gol samobójczy – w sportach zespołowych (w szczególności w piłce nożnej) skuteczny strzał w kierunku własnej bramki, przypadkowe uderzenie lub zmiana toru lotu piłki, którego efektem jest zdobycie gola (punktu) dla drużyny przeciwnej.

Jeśli piłka po strzale odbija się przypadkowo od zawodnika drużyny broniącej i wpada do siatki, gol uznaje się za samobójczy, jeśli strzał nie był skierowany w "światło bramki". Jeśli był – zapisuje się go jako normalny gol na konto strzelającego drużyny atakującej.

Wikipedia

Przykłady

 (1.2) Ten romans z Anką to był samobój. Żona się dowiedziała i spakowała mi walizki.

 (2.1) Zbrzydło mi życie, co jest wiecznym niepokojem, postanowiłem dziś je skończyć samobojem.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. samobójstwo n., samobójca m., samobójczyni ż.

 przym. samobójczy

Wiktionary


samobójca

ten, kto dokonał samobójstwa


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) osoba próbująca zabić samą siebie

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Zamach terrorystyczny przeprowadziło dwóch samobójców.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌsãmɔˈbujt͡sa, AS: sãmobui ̯ca

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. samobójstwo n.

:: fż. samobójczyni

 przym. samobójczy

 przysł. samobójczo

Wiktionary


samobójczy

związany z samobójstwem


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) dotyczący samobójstwa lub samobójcy, mający na celu samobójstwo

 (1.2) grożący niebezpieczeństwem, bardzo śmiały, ryzykowny

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌsãmɔˈbujt͡ʃɨ, AS: sãmobui ̯čy

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. samobójca m., samobójczyni ż., samobójstwo n., samobój m.

 przym. przedsamobójczy

 przysł. samobójczo

Wiktionary


samobójczyni

kobieta samobójca


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) kobieta celowo zabijająca samą siebie

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. samobójca m., samobójstwo n., samobój mzw.

 przym. samobójczy

Wiktionary


samobójstwo

zamierzone odebranie sobie życia


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) zabicie samego siebie;

 (1.2) przen. działanie na własną szkodę

Wiktionary

Samobójstwo – celowe odebranie sobie życia.

Przyczyny samobójstw są wielorakie. Często wynika ono z uczucia smutku, które w wielu przypadkach jest rezultatem zaburzeń psychicznych, takich jak depresja, zaburzenia afektywne dwubiegunowe, schizofrenia, alkoholizm lub inne uzależnienie od środków odurzających. Stresory takie jak problemy finansowe lub problemy w zakresie relacji międzyludzkich również odgrywają istotną rolę. Samobójstwo może być również popełnione przez zdrowego psychicznie człowieka z powodów ideologicznych. Próby zapobiegnięcia samobójstwu obejmują ograniczenie dostępu do broni palnej, leczenie zaburzeń psychicznych, w tym uzależnienia od środków odurzających, a także poprawę sytuacji ekonomicznej.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Nieleczona depresja może prowadzić nawet do samobójstwa.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌsãmɔˈbujstfɔ, AS: sãmobui ̯stfo

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. samobójca m., samobójczyni ż., samobój m.

 przym. samobójczy, przedsamobójczy

 przysł. samobójczo

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) daw. samobój

Wiktionary


samochcąc

dawniej: z własnej woli, dobrowolnie


SJP.pl


samochód

pojazd lądowy, czterokołowy używany do przewozu ludzi i towarów


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) mot. transp. pojazd mechaniczny, wyposażony w koła, mogący poruszać się dzięki wbudowanemu silnikowi, służący do przewozu ludzi lub towarów;

Wiktionary

Samochód, automobil, w skrócie auto – rodzaj kołowego pojazdu silnikowego, służącego do przewozu osób lub ładunków. Wg polskiego prawa taki pojazd jest samochodem tylko jeśli jego konstrukcja umożliwia jazdę z prędkością powyżej 25 kilometrów na godzinę.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Wolałabym pojechać nad morze samochodem niż pociągiem.

 (1.1) Latem przejeżdżając przez Gowarzewo zobaczyłem zezłomowany samochód i nieopatrznie powiedziałem, że taki model chciałbym mieć, a już następnego dnia auto było wykupione.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: sãˈmɔxut, AS: sãmoχut

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. samochodowiec mos./mrz., samochodownictwo n., samochodówka ż., samochodziarz mos., samochodzina ż.

:: zdrobn. samochodzik mrz.

:: zgrub. samochodzisko n.

 przym. samochodny, samochodowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) auto, czterokołowiec, dwuślad, dwuśladowiec, limuzyna, maszyna, wóz; lekcew. samochodzina; pot. bryczka, bryka, fura, gablota; przest. automobil, samojazd; zdrobn. samochodzik; zgrub. samochodzisko

Wiktionary


samochodnie

samochodny


SJP.pl

Patrz:

samochodny

samochodny

rzadko: poruszający się za pomocą własnego silnika; samobieżny, samojezdny


SJP.pl


samochodowiec

potocznie: właściciel samochodu


SJP.pl

Samochodowiec (ang. car carrier lub pure car carrier) – statek przeznaczony do przewozu samochodów.

Ponieważ samochody jako ładunek zajmują dużo przestrzeni przy stosunkowo niewielkiej masie, przewożenie większej ich liczby na typowych statkach drobnicowych powodowało małe wykorzystywanie nośności, a co za tym idzie, generowało duże koszty. Do przemieszczania dużej liczby samochodów zaprojektowano i zbudowano statki mogące pomieścić kilka tysięcy samochodów osobowych. Przestrzeń ładunkowa takiego statku jest podzielona na wiele pokładów o małej wysokości. Część pokładów jest ruchoma w pionie, co pozwala ładować samochody o różnej wysokości. Załadunek i rozładunek samochodów odbywa się w systemie ro-ro, czyli przez odpowiednie furty z rampami na rufie i burtach statku, łączące pokłady z nabrzeżem. Dzięki temu czas załadunku został skrócony do kilku-kilkunastu godzin. Po załadowaniu samochody są mocowane za pomocą łańcuchów lub pasów do odpowiednich uchwytów na pokładach.

Wikipedia


samochodówka

potocznie:
1. technikum samochodowe;
2. komputerowa gra samochodowa


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) pot. eduk. zasadnicza szkoła zawodowa lub technikum samochodowe

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. samochód m., samochodzik m., samochodzina ż., samochodzisko n., samochodownictwo n., samochodowiec m., samochodziarz m.

 przym. samochodowy

Wiktionary


samochodownictwo

dział techniki zajmujący się pojazdami mechanicznymi


SJP.pl


samochodowy

samochód


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z samochodem, dotyczący samochodu

Wiktionary

Patrz:

samochód

Wymowa:

IPA: ˌsãmɔxɔˈdɔvɨ, AS: sãmoχodovy

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. samochód m., samochodzik mrz., samochodówka ż.

Wiktionary


samochodoza

nadmierne przemieszczanie się samochodami na jakimś obszarze


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) przesycenie obszarów miejskich samochodami

Wiktionary


samochodziara

samochodziarz


SJP.pl

Patrz:

samochodziarz

samochodziarz

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) miłośnik samochodów

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. samochód mrz., samochodzik mrz., samochodówka ż.

Wiktionary


samochodzik

1. potocznie: zabawka w kształcie samochodu; resorak;
2. zdrobnienie od: samochód


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) zdrobn. od: samochód

 (1.2) samochód-zabawka

Wiktionary

Samochodzik – zabawka lub model w formie zminiaturyzowanego samochodu (zazwyczaj w rozmiarze od kilku do kilkudziesięciu centymetrów).

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Skoczyłbyś twoim samochodzikiem po napoje do hurtowni?

 (1.2) Może zostawiłeś samochodzik w piaskownicy?

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌsãmɔˈxɔd͡ʑik, AS: sãmoχoʒ́ik

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. samochód mrz., samochodzina ż., samochodzisko n., samochodowiec mos., samochodziarz mos., samochodownictwo n., samochodówka ż.

 przym. samochodowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) auteczko, autko

 (1.2) autko

Wiktionary


samochodzisko

zgrubienie od: samochód


SJP.pl


samochwalca

osoba lubiąca się chwalić; samochwalec, samochwał, samochwała, chwalipięta


SJP.pl


samochwalczy

samochwalstwo, samochwalca


SJP.pl

Patrz:

samochwalstwo, samochwalca

samochwalec

osoba lubiąca się chwalić; samochwalca, samochwał, samochwała, chwalipięta


SJP.pl


samochwalstwo

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) książk. zachwalanie siebie

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Kiedyś zapłaci za to swoje samochwalstwo.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. samochwała m./ż., samochwalca m., samochwał m.

 przym. samochwalczy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) bufonada, chełpliwość, chwalipięctwo, fanfaronada, gaskonada, pyszałkowatość

Wiktionary


samochwał

mężczyzna lubiący się chwalić; samochwalec, samochwała, samochwalca, chwalipięta


SJP.pl


samochwała

mężczyzna lubiący się chwalić; samochwalec, samochwał, samochwalca, chwalipięta


SJP.pl


samoczwart

dawniej: w towarzystwie trzech osób; we czworo, we czterech


SJP.pl


samoczynnie

przysłówek sposobu

 (1.1) w sposób samoczynny

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Drzwi otwierają się samoczynnie.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: sa.mɔˈt͡ʂɨn.ɲɛ

Wiktionary

Powiązane:

 przym. samoczynny

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) automatycznie, samodzielnie, samoistnie

Wiktionary


samoczynny

przymiotnik

 (1.1) działający samoczynnie, bez udziału człowieka

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌsãmɔˈt͡ʃɨ̃nːɨ, AS: sãmoč•ny

Wiktionary

Powiązane:

 przysł. samoczynnie

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) automatyczny

Wiktionary


samodestrukcyjny

samodestrukcja


SJP.pl

Patrz:

samodestrukcja

samodoskonalenie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|samodoskonalić.

Wiktionary


samodrugi

przymiotnik

 (1.1) przest. samowtór

Wiktionary

Przykłady

składnia.

kolokacje.

synonimy.

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

frazeologia.

etymologia.

uwagi.

tłumaczenia.

 (1.1) zobtłum|samowtór.

źródła.

== samodrugi (język dolnołużycki.) ==

wymowa.

znaczenia.

przymiotnik

 (1.1) ciężarny, w ciąży

odmiana.

przykłady.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌsãmɔˈdruɟi, AS: sãmodruǵi

Wiktionary

Synonimy:

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

frazeologia.

etymologia.

uwagi.

tłumaczenia.

 (1.1) zobtłum|samowtór.

źródła.

== samodrugi (język dolnołużycki.) ==

wymowa.

znaczenia.

przymiotnik

 (1.1) ciężarny, w ciąży

odmiana.

przykłady.

składnia.

kolokacje.

synonimy.

Wiktionary


samodurstwo

bezmyślny upór, pyszałkowatość


SJP.pl


samodyjczycy

lud zamieszkujący Syberię; Samojedzi (dawniej)


SJP.pl


samodyjczyk

członek ludu syberyjskiego


SJP.pl


samodyjka

członkini ludu syberyjskiego


SJP.pl


samodyjski

przymiotnik relacyjny

 (1.1) daw. zob. samojedzki.

Wiktionary


samodyscyplina

dyscyplina narzucona samemu sobie; dyscyplina wewnętrzna


SJP.pl

Samokontrola (samodyscyplina) – umiejętność kontrolowania swoich emocji i zachowań.

Badania z wykorzystaniem rezonansu czynnościowego ludzkiego mózgu pokazują, że samokontrola jest związana z pewnym obszarem grzbietowo-bocznej części kory przedczołowej, należącej do płata czołowego. Obszar ten jest odrębny od tych odpowiedzialnych za czynności zamierzone, postrzeganie intencji czy dokonywanie wyborów.

Wikipedia


samodział

tkanina wełniana lub lniana utkana na ręcznym warsztacie


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) włók. tkanina z wełny lub lnu tkana na ręcznym krośnie

 (1.2) środ. przestępcze bimber

Wiktionary

Samodział – tkana na ręcznym krośnie tkanina; jest to materiał wykonany z szorstkiego, elastycznego, porowatego wełnianego lub lnianego włókna, z połyskiem o diagonalnej strukturze. Może to być także splot płócienny z przędzy zgrzebnej, niebarwionej, co daje wygląd ręcznie tkanego. Materiał jest wykorzystywany na sportową odzież, marynarki, garnitury, płaszcze, i damskie kostiumy.

Wikipedia

Powiązane:

 rzecz. samodzielność ż., samodziałek m., samodziałka ż.

 przym. samodziałowy

Wiktionary


samodziałający

dawniej: samoczynny, automatyczny


SJP.pl


samodziałowy

przymiotnik od: samodział


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) zrobiony, uszyty z samodziału

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. samodział m.

Wiktionary


samodzielnie

przysłówek

 (1.1) bez cudzej pomocy, o własnych siłach

 (1.2) samotnie, bez innych

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Nasz synek potrafi już samodzielnie chodzić.

 (1.2) Balety mogą być wystawiane samodzielnie lub jako część opery.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌsãmɔˈd͡ʑɛlʲɲɛ, AS: sãmoʒ́elʹńe

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. sam mrz., samodzielność ż., samosia ż.

 przym. samodzielny, sam

 zaim. sam

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) we własnym zakresie

Wiktionary


samodzielniej

stopień wyższy od przysłówka: samodzielnie


SJP.pl


samodzielniejszy

stopień wyższy od przymiotnika: samodzielny


SJP.pl


samodzielność

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) niezależność, uniezależnienie

 (1.2) rzad. cecha tego co zostało samodzielnie wykonane

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Stawiamy na samodzielność naszych wychowanków.

 (1.1) Obecnie 95 % gepardów grzywiastych ginie nie osiągnąwszy samodzielności.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. samodział mrz., sam mrz., samosia ż.

 czas. samodzielnieć ndk.

 przym. samodzielny

 przysł. samodzielnie

 zaim. sam

Wiktionary


samodzielny

przymiotnik

 (1.1) radzący sobie bez cudzej pomocy

 (1.2) oddzielny, wyłączony z reszty

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Nie wiem, kiedy ten twój syn chce stać się w końcu samodzielny, skoro w ogóle nie ma zamiaru iść do pracy.

 (1.2) Program był początkowo dołączany do systemu operacyjnego, ale z czasem stał się tak popularny, że zaczął być sprzedawany jako samodzielny produkt.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌsãmɔˈd͡ʑɛlnɨ, AS: sãmoʒ́elny

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. samosia ż., sam mrz., samodzielność ż.

 przysł. samodzielnie

 przym. sam

 zaim. sam

Wiktionary


samodzierżawca

1. monarcha absolutny; samowładca;
2. dawniej: jedyny dzierżawca


SJP.pl


samodzierżawie

1. władza absolutna w carskiej Rosji; samowładztwo;
2. potocznie: absolutyzm, tyrania


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) hist. polit. władza absolutna w carskiej Rosji;

Wiktionary

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) W Imperium Rosyjskim panowało „samodzierżawie”, czyli monarchia absolutna.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. samodzierca m., samodzierżca m., samodzierstwo n., samodzierż m., samodzierczość ż., samodzierżstwo n.

 przym. samodzierczy, samodzierżczy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) carat, autokracja, samowładztwo, daw. samodzierstwo, daw. rzad. samodzierżstwo

Wiktionary


samodzierżca

monarcha absolutny; samowładca


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) władca absolutny

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌsãmɔˈd͡ʑɛrʃt͡sa, AS: sãmoʒ́eršca

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. samodzierżawie, samodzierca, samodzierstwo, samodzierż, samodzierżczość, samodzierżstwo

 przym. samodzierczy, samodzierżczy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) samowładca, daw. samodzierż, daw. rzad. samodzierca

Wiktionary


samodzierżczyni

samodzierżca


SJP.pl

Patrz:

samodzierżca

samoedukacja

samodzielna edukacja


SJP.pl


samoeliminacja

działanie uczestnika pewnej grupy zmierzające do wykluczenia go z tej grupy


SJP.pl


samofascynacja

zainteresowanie, często nadmierne, własną osobą i wszystkim co dotyczy własnej osoby


SJP.pl


samofinansować

samofinansować się - finansować swoją działalność z własnych pieniędzy


SJP.pl


samofinansowanie

pokrywanie wszelkich wydatków przedsiębiorstwa uzyskiwanymi w toku jego funkcjonowania wpływami


SJP.pl

Samofinansowanie – oznacza finansowanie wydatków przedsiębiorstwa ze źródeł wewnętrznych (własnych), a nie ze źródeł zewnętrznych (tj. poprzez zadłużanie się u innych podmiotów).

Do źródeł wewnętrznych finansowania przedsiębiorstwa można zaliczyć np. zyski zatrzymane, odpisy amortyzacyjne, rozwiązanie rezerw celowych, środki uzyskane ze zbycia zbędnego majątku przedsiębiorstwa.

Wikipedia


samogon

potocznie: wódka lub spirytus wytwarzane nielegalnie prymitywnym, domowym sposobem; bimber, samizdat, księżycówka, krzakówka


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) pot. nielegalnie pędzony napój alkoholowy o wysokiej zawartości alkoholu

Wiktionary

Wikipedia

Wymowa:

IPA: sãˈmɔɡɔ̃n, AS: sãmogõn

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. przedgon mrz., samogonka ż.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) samogonka, bimber, księżycówka, krzakówka, siwucha; eufem. żart. koniak pędzony nocą / KPN; reg. pozn. berbelucha.

Wiktionary


samogoniarnia

miejsce nielegalnej produkcji alkoholu


SJP.pl


samogonka

potocznie: wódka lub spirytus wytwarzane prymitywnym, domowym sposobem; samogon


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) zob. samogon.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. samogon mrz.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) samogon, bimber, księżycówka, krzakówka, siwucha; eufem. żart. koniak pędzony nocą / KPN; reg. pozn. berbelucha.

Wiktionary


samogonowy

przymiotnik od: samogon


SJP.pl


samograj

1. potocznie: instrument samogrający albo aparat odtwarzający dźwięki
2. w problemistyce szachowej: przeciwieństwo zugzwangu
3. przenośnie: rola w sztuce dająca aktorowi pole do popisu


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) pot. instrument muzyczny lub mechanizm, samodzielnie wytwarzający dźwięki

 (1.2) pot. coś łatwego do wykonania lub osiągnięcia, szybko przynoszącego efekt

 (1.3) pot. rola teatralna lub filmowa łatwa do zagrania

 (1.4) pot. temat w literaturze, filmie, sztuce itp. atrakcyjny i łatwy do przedstawienia

Wiktionary


samogwałciciel

ktoś, kto zaspokaja popęd płciowy bez udziału partnera, onanizuje się


SJP.pl


samogwałt

podrażnianie własnych narządów płciowych w celu zaspokojenia potrzeb seksualnych; ipsacja, onanizm, onania, masturbacja


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) przest. zaspokajanie popędu płciowego poprzez stymulację własnych narządów płciowych

Wiktionary

Masturbacja – pobudzanie własnych narządów płciowych w celu wywołania u siebie pobudzenia seksualnego. Może, lecz nie musi, prowadzić do osiągnięcia orgazmu. Termin obejmuje stymulację za pomocą dłoni, przedmiotów codziennego użytku, a także za pomocą akcesoriów, takich jak wibratory czy sztuczne pochwy. Masturbacja odbywa się bez udziału partnera lub przy jego wyłącznie biernym udziale. Istnieje pojęcie wzajemnej masturbacji, które dotyczy sytuacji z aktywnym udziałem partnera.

Wikipedia

Synonimy:

 (1.1) med. ipsacja, med. seks. masturbacja, med. seks. onanizm, eufem. robienie sobie dobrze

Wiktionary


samogłoska

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) jęz. głoska otwarta, której obecność konieczna jest do utworzenia sylaby;

Wiktionary

Samogłoska – głoska, przy powstawaniu której uczestniczą jedynie więzadła głosowe, a strumień powietrza swobodnie przepływa przez kanał głosowy. Samogłoski charakteryzują się regularnym rozkładem energii akustycznej, mają wyraźną strukturę formantową, która decyduje o ich barwie. Podczas ich artykulacji słychać tylko jedną głoskę. Niektórzy językoznawcy kwestionują tę metodę definicji samogłosek jako niejednoznaczną i wzbudzającą wątpliwości i proponują w zamian metodę dystrybucyjną, polegającą na badaniu roli i kontekstu poszczególnych głosek w izolowanych wyrazach w poszczególnych językach.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Jeszcze w XVIII stuleciu utrzymywano samogłoskę „e” w celownikowo-miejscownikowych postaciach „żenie”, „siestrze” – tak jak w deklinacji męskiej do niedawna mówiło się np. „o oddziele”, a w nijakiej – „o zwierciedle”.

 (1.1) Rozmawiali po polsku, on mówił z zabawnym akcentem, przeciągał niektóre samogłoski, zaczynając zdania ze szwedzkim namysłem […].

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌsãmɔˈɡwɔska, AS: sãmogu̯oska

Wiktionary

Powiązane:

 przym. samogłoskowy

Wiktionary


samogłoskowy

przymiotnik od: samogłoska


SJP.pl


samogłów

ryba z rodziny samogłowowatych, prawdopodobnie największa ryba kostnoszkieletowa, osiągająca do 333 cm długości i 2,3 tony wagi


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy

 (1.1) icht. nazwa systematyczna|Mola mola|Linnaeus|ref=tak., gatunek morskiej ryby rozdymkokształtnej z rodziny samogłowowatych;

 (1.2) icht. ryba z gatunku samogłów (1.1)

Wiktionary

Samogłów, mola (Mola mola) – gatunek morskiej ryby rozdymkokształtnej z rodziny samogłowowatych (Molidae).

Wikipedia

Przykłady

 (1.2) Podobnie jak u innych rozdymkokształtnych narządy wewnętrzne samogłowów mogą zawierać neurotoksyny.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. samogłowowate nmos.

 przym. samogłowowaty

Wiktionary


samohamowność

Samohamowność – właściwość układów mechanicznych polegająca na możliwości napędzenia go tylko z jednej strony.

Przykładem może być połączenie śruba-nakrętka, w którym układ może być napędzany tylko poprzez przyłożenie momentu siły obracającego nakrętkę, przyłożenie siły nacisku próbującego przesunąć nakrętkę nie spowoduje jej przesunięcia.

Samohamowność występuje, gdy pozorny kąt tarcia jest większy od kąta nachylenia linii śrubowej.

Wikipedia


samohartować

samohartować się - o stali: hartować się samoczynnie na powietrzu


SJP.pl


samohartowanie

samohartować się - o stali: hartować się samoczynnie na powietrzu


SJP.pl


samohartowność

Samohartowność – zdolność niektórych materiałów do hartowania podczas powolnego chłodzenia w powietrzu. Własność wykorzystywana np. przy obróbce cieplnej walców walcarek.

Wikipedia


samohartujący

samohartować się - o stali: hartować się samoczynnie na powietrzu


SJP.pl


samoidentyfikacja

określenie własnej tożsamości, przynależności do danej kultury, religii lub organizacji, itp.; autoidentyfikacja


SJP.pl


samoindukcja

pojawianie się wtórnego zmiennego pola elektromagnetycznego wokół cewki elektrycznej (solenoidu) przy przepływie przez nią zmiennego prądu elektrycznego lub gdy jest ona umieszczona w zmiennym polu elektromagnetycznym


SJP.pl

Samoindukcja (indukcja własna) – zjawisko elektromagnetyczne, jest szczególnym przypadkiem zjawiska indukcji elektromagnetycznej. Samoindukcja występuje, gdy siła elektromotoryczna wytwarzana jest w tym samym obwodzie, w którym płynie prąd powodujący indukcję, powstająca siła elektromotoryczna przeciwstawia się zmianom natężenia prądu elektrycznego. Indukcyjność obwodu jest równa sile elektromotorycznej samoindukcji jaka powstaje w obwodzie przy zmianie natężenia o 1 amper występująca w czasie 1 sekundy

Wikipedia


samoironia

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) rzad. zob. autoironia.

Wiktionary

Powiązane:

 przym. samoironiczny

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) autoironia

Wiktionary


samoironiczny

przymiotnik

 (1.1) rzad. ironiczny wobec samego siebie

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. samoironia ż.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) autoironiczny

Wiktionary


samoistnie

przysłówek

 (1.1) w sposób samoistny, niezależnie od czegoś innego

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Zespół opóźnionej fazy snu (…) najczęściej występuje u ludzi młodych, rzadko rozpoczyna się po 30 r.ż., może samoistnie ustąpić wraz z wiekiem.

Wiktionary

Powiązane:

 przym. samoistny

 czas. istnieć, zaistnieć

 rzecz. samoistność ż.

Wiktionary


samoistniej

stopień wyższy od przysłówka: samoistnie


SJP.pl


samoistniejszy

stopień wyższy od przymiotnika: samoistny


SJP.pl


samoistność

w filozofii: istnienie przez siebie; aseitas


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) cecha tego, co samoistne

Wiktionary

Powiązane:

 przym. samoistny

 przysł. samoistnie

Wiktionary


samoistny

1. istniejący, powstały niezależnie od czegoś innego;
2. tworzący odrębną całość, niezwiązany z niczym


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) istniejący sam z siebie; powstały niezależnie od przyczyn zewnętrznych

 (1.2) będący odrębną całością, niezwiązaną z niczym

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. samoistność ż.

 przysł. samoistnie

 czas. istnieć, zaistnieć

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) samorzutny, spontaniczny, idiopatyczny

 (1.2) niezależny, oddzielny, odrębny, osobny

Wiktionary


samoizolacyjny

samoizolacja; autoizolacyjny


SJP.pl


samojazd

dawniej, przed I wojną światową: samochód; automobil


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) przest. samochód – termin stosowany przed pierwszą wojną światową

Wiktionary


samojebka

wulgarnie: zdjęcie zrobione samemu sobie; selfie


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) wulg. fotografia zrobiona samemu sobie

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Anka wrzuciła na fejsa kolejną samojebkę.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. samojebstwo n., samojeb m.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) selfie, selfik, fota / fotka z rąsi

Wiktionary


samojed

rosyjska rasa psa zaprzęgowego


SJP.pl

  • Samojedzi – naród, inaczej Nieńcy
  • samojed – rasa psów

Wikipedia


samojeda

rosyjska rasa psa zaprzęgowego


SJP.pl


samojeden

dawniej: sam jeden, jedyny


SJP.pl


samojedka

dawniej: Samodyjka (członkini ludu syberyjskiego)


SJP.pl


samojedź

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) stpol. ludożerca, kanibal

Wiktionary


samojedzi

dawna nazwa Samodyjczyków, syberyjskiego ludu


SJP.pl

Samojedzi, także ludy samodyjskie – zbiorcza nazwa kilku autochtonicznych narodów zamieszkujących północno-zachodnią Syberię (Rosja). Posługują się językami z grupy samojedzkiej, należącej do rodziny uralskiej. Ludy te mają własne okręgi autonomiczne: Nieniecki i Jamalsko-Nieniecki.

Wikipedia


samojedzki

dotyczący Samojedów (ludu syberyjskiego), charakterystyczny dla Samojedów


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z Samojedami, dotyczący Samojedów

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Samojeda ż., Samojedka ż.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) hist. samodyjski

Wiktionary


samokaranie

w psychologii: karanie samego siebie; masochizm


SJP.pl


samokierować

samokierować się - o torpedach, pociskach itp.: kierować się samoczynnie; samonaprowadzać się


SJP.pl


samokierowanie

samokierować się - o torpedach, pociskach itp.: kierować się samoczynnie; samonaprowadzać się


SJP.pl


samokontrola

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) kontrolowanie własnych działań; kontrola nad sobą

Wiktionary

Samokontrola (samodyscyplina) – umiejętność kontrolowania swoich emocji i zachowań.

Badania z wykorzystaniem rezonansu czynnościowego ludzkiego mózgu pokazują, że samokontrola jest związana z pewnym obszarem grzbietowo-bocznej części kory przedczołowej, należącej do płata czołowego. Obszar ten jest odrębny od tych odpowiedzialnych za czynności zamierzone, postrzeganie intencji czy dokonywanie wyborów.

Wikipedia

Synonimy:

 (1.1) autokontrola

Wiktionary


samokreować

samokreować się - kreować własny wizerunek, kreować samego siebie


SJP.pl


samokrytycyzm

krytyczna, obiektywna ocena siebie samego


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) książk. umiejętność krytycznego i obiektywnego oceniania siebie

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Teresie brakuje samokrytycyzmu, uważa, że wszystko robi najlepiej i że nigdy się nie myli.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌsãmɔkrɨˈtɨt͡sɨsm̥, AS: sãmokrytycysm̦

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. samokrytyka ż.

 przym. samokrytyczny

 przysł. samokrytycznie

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) autokrytycyzm

Wiktionary


samokrytycznie

przysłówek

 (1.1) krytycznie w stosunku do samego siebie

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. samokrytycyzm mrz., samokrytyka ż.

 przym. samokrytyczny

Wiktionary


samokrytyczny

krytyczny wobec samego siebie


SJP.pl

przymiotnik jakościowy

 (1.1) zdolny do krytycznej oceny samego siebie

 (1.2) wyrażający taką ocenę, nacechowany samokrytycyzmem

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Oczywiście, że mam w sobie cechy, których u innych ludzi nie lubię, ale to chyba dobrze, że jestem wobec siebie na tyle samokrytyczna, by wiedzieć, że robię coś źle…

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. samokrytyka ż., samokrytycyzm m., samokrytyczność ż.

 przysł. samokrytycznie

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1-2) rzad. autokrytyczny

Wiktionary


samokrytyka

1. krytycyzm wobec siebie;
2. publiczne przyznanie się do swoich błędów


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) przyznanie się do błędów, najczęściej publiczne

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Ogólna definicja samokrytyki, sformułowana przez samego Stalina, brzmiała następująco: samokrytyka - „uczciwa, jawna, bolszewicka" samokrytyka to „szczególna metoda wychowania kadr partyjnych i w ogóle klasy robotniczej w duchu rewolucyjnego rozwoju", „potężny oręż w walce o socjalizm".

 (1.1) Otóż za Kołakowskim przyjmuję, że „wyróżniającą cechą kultury europejskiej w jej formie dojrzałej jest jej zdolność do kwestionowania samej siebie, zdolność do permanentnej samokrytyki”.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. samokrytycyzm m., samokrytyczność ż.

 przym. samokrytyczny

 przysł. samokrytycznie

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) autokrytyka, samobiczowanie

Wiktionary


samokształcący

rzadko: samokształcić się - samodzielnie zdobywać wiedzę


SJP.pl


samokształcenie

umiejętność wpływu na własny rozwój, przejmowanie zadania rozwijania i kształtowania kwalifikacji we własnym zakresie; autoedukacja, samowychowanie


SJP.pl

Samokształcenie – samouctwo; osiąganie wykształcenia poprzez działalność, której cele, treść, warunki i środki ustala sam podmiot.

W procesie samokształcenia jego cele dynamizują się; osiągnąwszy wyższy stopień świadomości, uczeń dokonuje często ich przewartościowania i doskonalenia. Samokształcenie osiąga optymalny poziom wtedy, gdy przekształca się w stałą potrzebę życiową człowieka oraz stanowi oparcie dla kształcenia ustawicznego. Proces samokształcenia rzadko występuje w postaci czystej: bywa powiązany z pracą w szkole, z kształceniem korespondencyjnym czy z wychowaniem równoległym.

Wikipedia


samokształceniowiec

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) środ. organizator samokształcenia

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. samokształcenie

 przym. samokształceniowy

Wiktionary


samokształcić

rzadko: samokształcić się - samodzielnie zdobywać wiedzę


SJP.pl


samokupstwo

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) daw. hand. wyłączne prawo do handlu czymś

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Cofnięto za to wydane w roku zeszłym pozwolenie na wolną sprzedaż soli za opłatą cła na granicy na północ od Łęczycy i Sochaczewa, a ustanowiono samokupstwo.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. samokupiec m.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) współcz. monopol; daw. jednokupstwo

Wiktionary


samol

nazwisko


SJP.pl

  • Bogusław Samol – generał broni Wojska Polskiego
  • Sylwester Samol – wojewoda jeleniogórski

Wikipedia


samoleczenie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) samodzielne leczenie samego siebie

Wiktionary


samolecznictwo

leczenie samego siebie; odzyskiwanie zdrowia bez pomocy lekarstw


SJP.pl


samolewicz

nazwisko


SJP.pl


samolikwidator

Samolikwidator – urządzenie, które ma za zadanie wywołać wybuch pocisku (głowicy, torpedy) po pewnym czasie lotu, w wypadku gdyby pocisk nie trafił w cel, wyjdzie spod kontroli, albo w przypadku zakłóceń i awarii.

Samolikwidatory są stosowane głównie w pociskach artylerii przeciwlotniczej i lotniczej, a także w pociskach rakietowych typu „ziemia-powietrze” i „powietrze-powietrze”, „głębina wodna-ziemia” i „woda-powietrze”.

Wikipedia


samolikwidujący

taki, który rozwiązuje przedsiębiorstwo, organizację itp. z własnej inicjatywy


SJP.pl


samolocik

1. zdrobnienie od: samolot;
2. zabawka dziecięca przedstawiająca samolot


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) zdrobn. od: samolot

 (1.2) samolot-zabawka

 (1.3) pozycja gimnastyczna na jednej nodze, z rozpostartymi ramionami

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Na wycieczkę polecieliśmy samolocikiem.

 (1.2) Jacuś dostał samolocik pod choinkę.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌsãmɔˈlɔt͡ɕik, AS: sãmoloćik

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. samolot m.

 przym. samolocikowy, samolotowy

Wiktionary


samolot

maszyna latająca z skrzydłami o jednym do trzech płatów (par skrzydeł); służy jako transport lub jako maszyna bojowa


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) lotn. statek powietrzny wyposażony we własny napęd, mający skrzydła, które tworzą siłę nośną;

 (1.2) pot. fotel ginekologiczny

Wiktionary

Samolot – załogowy bądź bezzałogowy statek powietrzny cięższy od powietrza (aerodyna), utrzymujący się w powietrzu dzięki sile nośnej wytwarzanej za pomocą nieruchomych, w danych warunkach, względem statku skrzydeł. Ciąg potrzebny do utrzymania prędkości w locie poziomym wytwarzany jest przez jeden lub więcej silników.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Bardzo boję się podróży samolotem.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: sãˈmɔlɔt, AS: sãmolot

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz.

:: zdrobn. samolocik m.

 przym. samolotowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) przest. aeroplan; gw-pl|Górny Śląsk|fliger.; poet. stalowy ptak

Wiktionary


samolotolot

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) określenie liczby lotów wykonanych przez daną jednostkę organizacyjną

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Dwanaście samolotów dywizjonu w ciągu trzech dni wykonało osiemdziesiąt samolotolotów.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌsãmɔlɔˈtɔlɔt, AS: sãmolotolot

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. samolot mrz.

Wiktionary


samolotowy

przymiotnik od: samolot


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z samolotem, dotyczący samolotu

przymiotnik dzierżawczy

 (2.1) należący do samolotu, będący częścią samolotu

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌsãmɔlɔˈtɔvɨ, AS: sãmolotovy

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. samolot m.

:: zdrobn. samolocik m.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) lotniczy

Wiktionary


samolub

człowiek myślący tylko o swoim szczęściu, lekceważący potrzeby innych ludzi; egoista, egotysta, egocentryk, sobek


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) egoista myślący tylko o sobie

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Nie przejmuj się tym samolubem.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. samolubstwo n., samolubność ż.

:: fż. samolubka ż.

:: zdrobn. samolubek m.

 przym. samolubny

 przysł. samolubnie

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) sobek, egoista

Wiktionary


samolubek

1. kobieta myśląca tylko o swoim szczęściu, lekceważąca potrzeby innych ludzi; egoistka, egotystka, egocentryczka;
2. potocznie: selfie (zdjęcie zrobione samemu sobie); selficzek, selfiaczek, selfik, selfiak, selfka


SJP.pl


samolubka

1. kobieta myśląca tylko o swoim szczęściu, lekceważąca potrzeby innych ludzi; egoistka, egotystka, egocentryczka;
2. potocznie: selfie (zdjęcie zrobione samemu sobie); selficzek, selfiaczek, selfik, selfiak, selfka


SJP.pl


samolubnie

przysłówek

 (1.1) w sposób samolubny, egoistycznie

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. samolubność ż., samolubstwo n., samolub m., samolubek m., samolubka ż.

 przym. samolubny

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) egoistycznie

Wiktionary


samolubniej

stopień wyższy od przysłówka: samolubnie


SJP.pl


samolubność

myślenie tylko o sobie, dbanie wyłącznie o siebie; samolubstwo, sobkostwo, egoizm, egotyzm, egocentryzm


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) odprzym. cecha tego, co jest samolubne; cecha tych, którzy są samolubni

Wiktionary

Powiązane:

 przym. samolubny

 przysł. samolubnie

 rzecz. samolub mos., samolubstwo n.

Wiktionary


samolubny

egoistyczny;
1. myślący tylko o swoim szczęściu, lekceważący potrzeby innych ludzi;
2. świadczący o takich cechach, np. samolubne zachowanie


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) charakterystyczny dla samoluba

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Bolek jest samolubny, nigdy nie myśli o kolegach.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. samolubstwo n., samolubność ż., samolub m., samolubek m., samolubka ż.

 przysł. samolubnie

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) egoistyczny

Wiktionary


samolubstwo

przestarzałe: myślenie tylko o sobie, dbanie wyłącznie o siebie; sobkostwo, samolubność, egoizm, egotyzm, egocentryzm


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) egoizm, sobkostwo

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Przez swoje samolubstwo pozbawił się wielu przyjaciół.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. samolub mos., samolubek mos., samolubka ż., samolubność ż.

 przym. samolubny

 przysł. samolubnie

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) miłość własna

Wiktionary


samomat

w problemistyce: rodzaj zadania szachowego, w którym białe zmuszają czarne do dania mata białemu królowi, pomimo że czarne bronią się przed tym wszelkimi możliwymi sposobami


SJP.pl

Samomat – zadanie w kompozycji szachowej, w którym zawsze zaczynają białe, polegające na wymuszeniu takiej gry czarnych, która doprowadzi do dania mata białym w ściśle określonej liczbie posunięć (pomimo zastosowania najlepszej możliwej obrony).

Na diagramie pokazano przykład samomata w czterech posunięciach:

  1. Kd4 Kb7
  2. Hd5+ Kc8
  3. b7+ Kc7
  4. Kc5 Ga7 mat

Wikipedia


samomiłość

środowiskowo: zaspokajanie popędu płciowego w pojedynkę


SJP.pl


samon

założyciel pierwszego słowiańskiego państwa, zm. 658


SJP.pl

Samon, także Samo (zm. ok. 658) – władca pierwszego potwierdzonego przez źródła pisane bezsprzecznie słowiańskiego organizmu państwowego, zwanego państwem Samona.

Jedynym wartościowym źródłem wprost traktującym o dziejach Samona jest Kronika Fredegara. Większość informacji o władcy zostało wywnioskowanych na podstawie analizy tejże kroniki, ale przez znikomą ilość materiału porównawczego wiele z nich wciąż pozostaje w sferze hipotez.

Wikipedia


samonagrzać

rzadko: samonagrzać się - samoczynnie nagrzać się w wyniku reakcji chemicznych


SJP.pl


samonagrzewać

rzadko: samonagrzewać się - samoczynnie nagrzewać się w wyniku reakcji chemicznych


SJP.pl


samonagrzewanie

rzadko: samonagrzewać się - samoczynnie nagrzewać się w wyniku reakcji chemicznych


SJP.pl


samonakładacz

Samonakładacz – urządzenie lub mechanizm podający arkusze do maszyny drukującej.

Wyróżniane są trzy typy samonakładaczy:

  • cierne;
  • pneumatyczne (rurowe i strumieniowe);
  • kombinowane – połączenie obu systemów;

Wikipedia


samonakładak

Samonakładacz – urządzenie lub mechanizm podający arkusze do maszyny drukującej.

Wyróżniane są trzy typy samonakładaczy:

  • cierne;
  • pneumatyczne (rurowe i strumieniowe);
  • kombinowane – połączenie obu systemów;

Wikipedia


samonapędzać

samonapędzać się - napędzać się samoczynnie


SJP.pl


samonapędzający

samonapędzający się - taki, który sam się napędza


SJP.pl


samonapędzanie

samonapędzać się - napędzać się samoczynnie


SJP.pl


samonapędzić

samonapędzić się - napędzić się samoczynnie


SJP.pl


samonaprawialny

taki, który sam się naprawia


SJP.pl


samonaprowadzać

samonaprowadzać się - o torpedach, pociskach itp.: naprowadzać się samoczynnie


SJP.pl


samonaprowadzający

samonaprowadzać się - o torpedach, pociskach itp.: naprowadzać się samoczynnie


SJP.pl


samonaprowadzanie

samonaprowadzać się - o torpedach, pociskach itp.: naprowadzać się samoczynnie


SJP.pl

Samonaprowadzanie - samoczynne kierowanie się pocisku na cel (samolot, okręt, rakieta), polegające na automatycznym wykrywaniu celu, określaniu jego położenia i uruchamianiu układu sterującego powodującego spotkanie pocisku z celem albo wybuch pocisku w odległości zapewniającej zniszczenie celu. Samonaprowadzanie stosuje się najczęściej w pociskach rakietowych: lotniczych klasy powietrze - powietrze, powietrze - woda i ziemia - powietrze.

Wikipedia


samonaprowadzić

samonaprowadzić się - o torpedach, pociskach itp.: naprowadzić się samoczynnie


SJP.pl


samonastawiać

samonastawiać się - nastawiać się samoczynnie


SJP.pl


samonastawić

samonastawić się - nastawić się samoczynnie


SJP.pl


samoniezgodność

Wikipedia


samoniszczący

taki, który sam niszczy (się)


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) niszczący sam siebie, działający na swą szkodę

 (1.2) potrafiący dokonać zaplanowanego samozniszczenia

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) autodestrukcyjny, samoniszczycielski

Wiktionary


samoniszczycielski

przymiotnik

 (1.1) niszczący sam siebie, szkodzący sam sobie

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) autodestrukcyjny

Wiktionary


samonośny

przymiotnik relacyjny

 (1.1) mot. o nadwoziu samochodu: nieposiadające ramy; takie, w którym szkielet, poszycie i podłoga stanowią całość przenoszącą siły działające na pojazd

 (1.2) kraw. o biustonoszu, pończochach itp.: trzymające się samodzielnie ciała; niewymagające dodatkowego mocowania, podwiązek, pasków itp.

Wiktionary


samoobrona

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) książk. obrona samego siebie

 (1.2) książk. odparcie bezpośredniego zamachu na dobro własne

 (1.3) wojsk. obrona kraju organizowana przez ludność cywilną

Wiktionary

  • samoobrona powszechna – powszechny obowiązek obrony państwa
  • samoobrona (walka)
  • Samoobrona ludowa – formacja utworzona w Galicji w 1848 z ludności ruskiej
  • Samoobrony kresowe – polskie ochotnicze formacje wojskowe w latach 1918–1919
  • Polska samoobrona na Wołyniu – zgrupowania polskiej ludności cywilnej i oddziałów Armii Krajowej na Wołyniu w latach 1943–1944
  • partia Samoobrona Rzeczpospolitej Polskiej (w latach 1992–2000 działająca jako Przymierze Samoobrona)
  • partia Samoobrona (w latach 2010–2011 działająca jako Nasz Dom Polska – Samoobrona Andrzeja Leppera)
  • partia Samoobrona Narodu Polskiego (2005–2006, od 2006 działająca jako Obrona Narodu Polskiego)
  • partia Samoobrona Ruch Społeczny (2006–2007)
  • partia Samoobrona-Odrodzenie (2007–2008)
  • Związek Zawodowy Rolnictwa „Samoobrona”
  • Japońskie Siły Samoobrony – japońska „armia”

Wikipedia


samoobserwacja

introspekcja, wniknięcie w głąb siebie


SJP.pl


samoobsługa

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) w sklepach, barach itp.: obsługiwanie samego siebie

Wiktionary

Samoobsługa – system sprzedaży stosowany w niektórych sklepach, a także na niektórych stacjach benzynowych i placówkach gastronomicznych (głównie w barach), polegający na przeniesieniu na klienta części czynności związanych z wyborem i transportem wybranego produktu.

Wikipedia

Powiązane:

 rzecz. samoobsługowość ż.

 przym. samoobsługowy

 przysł. samoobsługowo

Wiktionary


samoobsługiwać

książkowo: samoobsługiwać się - obsługiwać się samemu (w sklepie, w barze, w środkach komunikacji itp.)


SJP.pl


samoobsługowy

przymiotnik relacyjny

 (1.1) o sklepie, usługach itp.: taki, który nie wymaga personelu obsługującego

 (1.2) o człowieku niepełnosprawnym: taki, który nie wymaga pomocy w codziennych czynnościach

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Lubię samoobsługowe sklepy, bo mogę przebierać w towarach.

 (1.2) Po rehabilitacji Tadek jest już całkowicie samoobsługowy, choć wciąż jeździ na wózku.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌsãmɔːpswuˈɡɔvɨ, AS: sãm•opsu̯ugovy

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. samoobsługa ż., samoobsługowość ż.

 przysł. samoobsługowo

Wiktionary


samoocena

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) psych. ocenianie, postrzeganie samego siebie; ogólna postawa do siebie

Wiktionary

Poczucie własnej wartości – stan psychiczny powstały na skutek elementarnej, uogólnionej oceny dokonanej na własny temat.

Samoocena to uogólniona postawa w stosunku do samego siebie, która wpływa na nastrój oraz wywiera silny wpływ na pewien zakres zachowań osobistych i społecznych. Podstawą samooceny jest samowiedza, czyli zespół sądów i opinii, które jednostka odnosi do własnej osoby. Te sądy i opinie dotyczą właściwości fizycznych, psychicznych i społecznych.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Denerwuje nas, jak niską samoocenę prezentuje Wiktor, przecież ma tyle atutów.

Wiktionary


samooczyścić

rzadko o wodach: samooczyścić się - oczyścić się w wyniku naturalnych procesów fizycznych oraz biologicznych reakcji rozkładu nadmiaru substancji organicznych


SJP.pl


samooczyszczać

rzadko o wodach: samooczyszczać się - oczyszczać się w wyniku naturalnych procesów fizycznych oraz biologicznych reakcji rozkładu nadmiaru substancji organicznych


SJP.pl


samooczyszczanie

proces samoistnego oczyszczania się wody z zanieczyszczeń organicznych


SJP.pl


samooczyszczenie

proces samoistnego oczyszczenia się wody z zanieczyszczeń organicznych


SJP.pl


samoodnawiać

rzadko: samoodnawiać się - odnawiać się samoczynnie


SJP.pl


samoodnawiający

samoodnawiający się - taki, który sam się odnawia; samoodnawialny, samoregenerujący się


SJP.pl


samoodnawialny

taki, który sam się odnawia; samoodnawiający się, samoregenerujący się


SJP.pl


samoodnowa

odnawianie się, regeneracja


SJP.pl


samoodnowić

rzadko: samoodnowić się - odnowić się samoczynnie


SJP.pl


samoodnowienie

rzadko: samoodnowić się - odnowić się samoczynnie


SJP.pl


samoodtwarzać

rzadko: samoodtwarzać się - odtwarzać się samoczynnie


SJP.pl


samoodtwarzający

rzadko: samoodtwarzać się - odtwarzać się samoczynnie


SJP.pl


samoodtwarzanie

rzadko: samoodtwarzać się - odtwarzać się samoczynnie


SJP.pl


samoodtworzenie

rzadko: samoodtworzyć się - odtworzyć się samoczynnie


SJP.pl


samoodtworzyć

rzadko: samoodtworzyć się - odtworzyć się samoczynnie


SJP.pl


samoofiara

ofiara z samego siebie


SJP.pl


samoograniczać

samoograniczać się - ograniczać samego siebie


SJP.pl


samoograniczający

samoograniczać się - ograniczać samego siebie


SJP.pl


samoograniczyć

samoograniczyć się - ograniczyć samego siebie


SJP.pl


samookaleczać

samookaleczać się - okaleczać samego siebie; okaleczać się


SJP.pl


samookaleczenie

uszkodzenie własnego ciała lub nadwerężenie zdrowia, dokonywane w celu uniknięcia jakichś obowiązków lub dopełnienia nakazów rytualnych


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) celowe okaleczenie samego / samej siebie;

Wiktionary

Samookaleczenie, samouszkodzenie, samozranienie (ang. self-harm, self-injury, self-inflicted violence) – zjawisko o wielu nazwach i definicjach, które można skrótowo określić jako celowe zranienie się.

Samookaleczanie jest definiowane w różny sposób i różnie nazywane w różnych krajach i przez różnych badaczy. W efekcie metaanalizy i porównania między krajami i badaniami są znacząco utrudnione. W samej Polsce na opis samozranień stosuje się co najmniej 27 różnych terminów naukowych.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Dyżurny pielęgniarz zamarł ze zgrozy na widok blizn po samookaleczeniach na przedramionach pacjentki.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌsãmɔːkalɛˈt͡ʃɛ̃ɲɛ, AS: sãm•okalečńe

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. samookaleczanie n.

 czas. samookaleczać się ndk., samookaleczyć się dk.

Wiktionary


samookaleczyć

samookaleczyć się - okaleczyć samego siebie


SJP.pl


samookreślać

samookreślać się - określać samego siebie


SJP.pl


samookreślający

samookreślać się - określać samego siebie


SJP.pl


samookreślenie

Samookreślenie (alb. Vetëvendosje) – centrolewicowa i narodowa partia polityczna w Kosowie.

Wikipedia


samookłamywać

samookłamywać się - okłamywać samego siebie, spychać niewygodną dla siebie prawdę do podświadomości; samooszukiwać się


SJP.pl


samoopalacz

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) kosmet. substancja nadająca skórze opalony wygląd, utrzymująca kolor przez kilka dni

Wiktionary

Samoopalacz – środek kosmetyczny mający na celu nadanie skórze brązowego odcienia bez naświetlania skóry promieniami UV.

Samoopalacz imituje efekt naturalnej opalenizny, którą można uzyskać bez udziału słońca, nie prowadzi jednak do powstawania melaniny, naturalnego barwnika powstającego w skórze pod wpływem promieniowania UV. Dlatego też ten rodzaj zabarwienia nie chroni przed działaniem promieni słonecznych i skóra wymaga ochrony przed słońcem preparatami z filtrami ochronnymi.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Najlepiej dzień przed aplikacją samoopalacza wykonać peeling całego ciała.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌsãmɔːˈpalat͡ʃ, AS: sãm•opalač

Wiktionary

Powiązane:

 przym. samoopalający

 rzecz. samopodpalenie n., samospalenie n.

Wiktionary


samoopalający

przymiotnik

 (1.1) kosmet. powodujący sztuczny efekt opalenizny

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌsãmɔːpalaˈjɔ̃nt͡sɨ, AS: sãm•opalai ̯õncy

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. samoopalacz

Wiktionary


samoopanować

samoopanować się - pohamować swoje wzburzenie, wzruszenie itp.; opanować się


SJP.pl


samoopanowanie

samoopanować się - pohamować swoje wzburzenie, wzruszenie itp.; opanować się


SJP.pl


samoopodatkować

samoopodatkować się - dobrowolnie obciążyć się określonymi wpłatami pieniężnymi na rzecz budżetu państwa lub danego funduszu celowego


SJP.pl


samoopodatkowywać

samoopodatkować się - dobrowolnie obciążać się określonymi wpłatami pieniężnymi na rzecz budżetu państwa lub danego funduszu celowego


SJP.pl


samoopróżniacz

w technice: towarowy wagon kolejowy z otwieranymi bokami, umożliwiającymi szybkie wyładowanie przewożonego towaru


SJP.pl


samoopłacalność

możliwość utrzymania się z dochodu uzyskanego dzięki własnej działalności


SJP.pl


samoorganizacja

Samoorganizacja, samoporządkowanie (ang. self-organisation, self-assembly) – zjawiska, w których elementy układu złożonego ulegają spontanicznemu uporządkowaniu; tworzenie się zorganizowanych struktur przestrzennych lub korelacji w przestrzeni i czasie pod wpływem oddziaływań zachodzących pomiędzy elementami układu, oraz między układem a jego otoczeniem.

Wikipedia


samoorganizować

samoorganizować się - organizować się samoczynnie


SJP.pl


samooskarżenie

Samooskarżenie – dobrowolne zawiadomienie organów ścigania o popełnieniu przez siebie określonego przestępstwa. Ze względu na trudność w ocenie prawdziwości, wymaga ustalenia przyczyn. Stanowi źródło pierwszych informacji o przestępstwie, o którym organ ścigania do tej pory nie wiedział lub przypisywał je komuś innemu.

Wikipedia


samoostrzący

taki, który sam się ostrzy


SJP.pl


samooszukiwać

samooszukiwać się - okłamywać samego siebie, spychać niewygodną dla siebie prawdę do podświadomości; samookłamywać się


SJP.pl


samooszukiwanie

samooszukiwanie się - oszukiwanie samego siebie


SJP.pl


samopas

bez opieki lub bez kontroli


SJP.pl

przysłówek

 (1.1) bez opieki, bez kontroli

 (1.2) w pojedynkę, samotnie

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Rodzice na cały dzień puszczają dzieci samopas, a potem dziwią się, gdy dochodzi do tragedii.

 (1.2) Wybrałem się samopas na spacer po uzdrowisku.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: sãˈmɔpas, AS: sãmopas

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) w pojedynkę, samotnie

Wiktionary


samopaska

dawniej: ladacznica, nierządnica


SJP.pl


samopał

rodzaj dawnej rosyjskiej rusznicy


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męski

 (1.1) daw. wojsk. prymitywna, długa ręczna broń palna, używana w XVI-XVII wieku w Europie Wschodniej; rodzaj rusznicy;

 (1.2) łow. pułapka samostrzelna uruchamiana przypadkowo mechanizmem spustowym

 (1.3) techn. urządzenie do odstraszania zwierzyny niszczącej nocą pola uprawne, od czasu do czasu strzelające ślepą amunicją

Wiktionary

Samopał (z ros. самопал) – staropolskie potoczne określenie długiej ręcznej broni palnej, używanej od XVI do XVII wieku na Ukrainie i w Rosji. Termin ten jest nieprecyzyjny i odnosił się do zróżnicowanych konstrukcji broni strzeleckiej.

Współcześnie samopałem określa się również broń palną ustawianą przez kłusowników w lesie na ścieżkach (przesmykach) zwierzyny. Samopał wystrzeliwuje po potrąceniu przez zwierzynę drutu lub sznura uruchamiającego spust.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Odpowiadaj, wraży synu, a nie, to z samopału zapytam!

 (1.2) Tylko w lutym złowił samopałem pięć sztuk zwierzyny płowej.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. samopodpalenie n., samospalenie n.

Wiktionary


samopięć

przysłówek liczebnikowy

 (1.1) daw. tylko w pięć osób

Wiktionary


samopis

aparat, przyrząd samopiszący


SJP.pl


samopnący

roślina samopnąca - rzadko: roślina o wydłużonych giętkich pędach wymagających podpór; roślina pnąca, pnącze


SJP.pl


samopoczucie

stan psychiczny lub fizyczny odczuwany bezpośrednio przez daną osobę


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) nastrój, humor

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌsãmɔpɔˈt͡ʃut͡ɕɛ, AS: sãmopočuće

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) forma

Wiktionary


samopodpalenie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) czyn podpalenia własnego majątku, np. domu, plonów

 (1.2) rzad. zob. samospalenie. (samobójstwo)

Wiktionary

Przykłady

 (1.2) Samopodpalenie Bouaziziego przed rządowym budynkiem było desperacką i rozpaczliwą formą zaprotestowania przeciw fatalnym perspektywom młodych ludzi w Tunezji.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. samozapłon m., samozapalność ż., samopalność ż., samopalenie n., samospalenie n., samoopalanie n., samoopalacz m., samopał m.

 przym. samozapalny, samopalny

Wiktionary


samopodświetlać

samopodświetlać się - podświetlać się samoczynnie


SJP.pl


samopodświetlić

samopodświetlić się - podświetlić się samoczynnie


SJP.pl


samopodtrzymujący

taki, który sam podtrzymuje (się)


SJP.pl


samopomoc

Wikipedia


samopompujący

przymiotnik relacyjny

 (1.1) taki, który samoczynnie napełnia się powietrzem

Wiktionary


samoponiżać

samoponiżać się - poniżać samego siebie


SJP.pl


samoponiżanie

samoponiżać się - poniżać samego siebie


SJP.pl


samoponiżenie

rzadko: poniżenie samego siebie; samouniżenie


SJP.pl


samoponiżyć

samoponiżyć się - poniżyć samego siebie


SJP.pl


samopotępiać

samopotępiać się - potępiać samego siebie


SJP.pl


samopotępić

samopotępić się - potępić samego siebie


SJP.pl


samopowtarzać

samopowtarzać się - powtarzać się samoczynnie


SJP.pl


samopowtarzający

samopowtarzać się - powtarzać się samoczynnie


SJP.pl


samopowtarzalny

przymiotnik relacyjny

 (1.1) ładujący automatycznie kolejny pocisk

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Jako pierwszy do produkcji trafił karabin samopowtarzalny SKS.

Wiktionary


samopowtórzyć

samopowtórzyć się - powtórzyć się samoczynnie


SJP.pl


samopoziomujący

taki, który sam się poziomuje


SJP.pl


samopoznanie

poznanie samego siebie, swojej osobowości, psychiki, swoich możliwości itp.; samorozumienie


SJP.pl


samoprezentacja

prezentacja samego siebie, własnych dokonań


SJP.pl


samoprząśnica

rodzaj przędzarki do samoczynnego wyrobu cienkiej przędzy


SJP.pl


samoprzylepny

przymiotnik relacyjny

 (1.1) przylepiający się bez smarowania klejem

Wiktionary

Powiązane:

 przym. lepki

 rzecz. lepidło n., lepiszcze n.

Wiktionary


samopsza

pszenica jednoziarnowa; dziś prawie nieuprawiana


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) bot. roln. roślina z gatunku pszenica samopsza, nazwa systematyczna|Triticum monococcum|ref=tak., jedna z najstarszych udomowionych, uprawiana już 7000 lat p.n.e.

Wiktionary

Pszenica samopsza (Triticum monococcum L.) — gatunek zbóż z rodziny wiechlinowatych. Gatunek uprawiany dawniej na obszarach od Atlantyku po Persję. Zasięg naturalny obejmuje region Kaukazu, Iran, Afganistan, Azję Mniejszą, Bałkany i Krym. Dzisiaj, jako gatunek mało plenny, jest uprawiany rzadko na górzystych terenach Zakaukazia.

Wikipedia


samopublikacja

1. publikowanie dzieła nakładem własnym autora; samopublikowanie, self-publishing;
2. dzieło opublikowane w ten sposób


SJP.pl


samopublikowanie

publikowanie dzieła nakładem własnym autora; samopublikacja, self-publishing


SJP.pl

Samopublikowanie (ang. self-publishing) – zjawisko publikowania nakładem własnym autora, różnego rodzaju wydawnictw (książka, broszura, płyta kompaktowa itp.).

Wydawnictwa samopublikowane stanowią margines rynku środków masowego przekazu w zakresie generowania przychodów ze sprzedaży. Rozwój technologii ułatwiających proces publikowania takich jak kserokopiowanie, DTP, druk na żądanie i e-booki powoduje, że udział prac wydanych nakładem własnym stale rośnie.

Wikipedia


samopublikowany

opublikowany nakładem własnym autora


SJP.pl


samopylność

zdolność roślin do zapylania się własnym pyłkiem; autogamia


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) odprzym. cecha tego, co jest samopylne

Wiktionary

Samopylność, samozapylenie – forma autogamii występująca u roślin nasiennych. Polega na zapyleniu słupka pyłkiem pochodzącym z pręcików z tego samego kwiatu, lub innych kwiatów, ale rosnących na tej samej roślinie. W wyniku tego procesu nie następuje wymiana materiału genetycznego.

Wikipedia

Powiązane:

 przym. samopylny

 przysł. samopylnie

Wiktionary


samopłonność

Wikipedia


samopłonny

o roślinie: niezapylający się własnym pyłkiem; samosterylny


SJP.pl


samoraj

nazwisko


SJP.pl


samorealizacja

Samorealizacja, samourzeczywistnianie, samoaktualizacja – w psychologii to stałe dążenie do realizacji swojego potencjału, rozwijania talentów i możliwości, proces stawania się „tym, kim się chce być” (a nie tym, kim się jest), dążeniem do wewnętrznej spójności, jedności z samym sobą, spełnienia swojego przeznaczenia lub powołania.

Wikipedia


samorealizować

potocznie: samorealizować się - realizować, urzeczywistniać własne zamierzenia, plany życiowe, artystyczne itp.; spełniać się


SJP.pl


samoregenerujący

samoregenerujący się - taki, który samodzielnie się odnawia; samoodnawialny, samoodnawiający się


SJP.pl


samoregulacja

Wikipedia


samoregulacyjny

samoregulacja


SJP.pl

Patrz:

samoregulacja

samoregulować

samoregulować się - regulować się samoczynnie


SJP.pl


samoregulujący

samoregulować się - regulować się samoczynnie


SJP.pl


samorejestrować

samorejestrować się - rejestrować się samoczynnie


SJP.pl


samorejestrujący

samorejestrować się - rejestrować się samoczynnie


SJP.pl


samoreprodukcja

Wikipedia


samoróbka

potocznie: rzecz wykonana przez amatora domowym sposobem


SJP.pl


samorodek

bryłka metalu, zwłaszcza szlachetnego, znaleziona w piasku, mule itp.; nugget, rodzimek


SJP.pl

Wikipedia


samorodność

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) odprzym. cecha tego, co jest samorodne

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. samorodek m.

 przym. samorodny

 przysł. samorodnie

Wiktionary


samorodny

przymiotnik

 (1.1) wynikający z natury

 (1.2) taki, który nikogo nie naśladuje

 (1.3) nieposiadający wykształcenia w danej dziedzinie, choć w niej działający

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. samorodek mrz., samorodność ż.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) naturalny, wrodzony

 (1.2) oryginalny

 (1.3) spontaniczny

Wiktionary


samorodztwo

samorzutne powstanie niższych organizmów z nieorganicznej lub organicznej materii nieożywionej; samorództwo, abiogeneza, autogonia


SJP.pl


samorozpakowujący

taki, który sam rozpakowuje (się)


SJP.pl


samorozpuścić

rzadko: samorozpuścić się - rozpuścić się samoczynnie


SJP.pl


samorozpuszczać

rzadko: samorozpuszczać się - rozpuszczać się samoczynnie


SJP.pl


samorozpuszczanie

rozkład komórek i tkanek organizmu pod wpływem własnych enzymów hydrolitycznych; autoliza, samotrawienie


SJP.pl


samorozumienie

rozumienie samego siebie, swojej osobowości, psychiki, swoich możliwości itp.; samopoznanie


SJP.pl


samorozwiązanie

rozwiązanie się partii lub sejmu w drodze własnej uchwały


SJP.pl


samorozwojowy

samorozwój


SJP.pl

Patrz:

samorozwój

samoruch

dawniej: automat (maszyna)


SJP.pl


samorząd

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) adm. samodzielne i niezależne wykonywanie pewnych funkcji o charakterze administracyjnym przez określony organizm społeczny

 (1.2) grupa osób działających lub pracujących w samorządzie (1.1)

Wiktionary

Samorząd – ustalony prawnie zakres kompetencji do samodzielnego decydowania o sprawach określonej społeczności, wykonywanie funkcji uzupełniających w stosunku władz np. szkoły, zakładu produkcyjnego, władz państwowych.

Pojęcie samorządu wywodzi się z niem: Selbstverwaltung (samodzielny zarząd, samorząd), używanego dla określenia lokalnej administracji publicznej nie sprawowanej przez państwo. Znanym teoretykiem samorządu w nauce niemieckiej był XIX-wieczny uczony Rudolf von Gneist.

Wikipedia

Powiązane:

 rzecz. samorządowiec m., samorządność ż.

 przym. samorządowy, samorządny

 przysł. samorządnie

Wiktionary


samorządność

Samorząd – ustalony prawnie zakres kompetencji do samodzielnego decydowania o sprawach określonej społeczności, wykonywanie funkcji uzupełniających w stosunku władz np. szkoły, zakładu produkcyjnego, władz państwowych.

Pojęcie samorządu wywodzi się z niem: Selbstverwaltung (samodzielny zarząd, samorząd), używanego dla określenia lokalnej administracji publicznej nie sprawowanej przez państwo. Znanym teoretykiem samorządu w nauce niemieckiej był XIX-wieczny uczony Rudolf von Gneist.

Wikipedia


samorządny

przymiotnik

 (1.1) mający własny samorząd, rządzący się sam

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. samorząd mrz., samorządowiec mos.

 przym. samorządowy

Wiktionary


samorządowczyni

samorządowiec


SJP.pl

Patrz:

samorządowiec

samorządowiec

członek samorządu, pracownik instytucji samorządowej


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) pot. osoba pełniąca jakąś funkcję w samorządzie (najczęściej terytorialnym)

 (1.2) pot. ktoś popierający idee samorządności

Wiktionary

Samorząd – ustalony prawnie zakres kompetencji do samodzielnego decydowania o sprawach określonej społeczności, wykonywanie funkcji uzupełniających w stosunku władz np. szkoły, zakładu produkcyjnego, władz państwowych.

Pojęcie samorządu wywodzi się z niem: Selbstverwaltung (samodzielny zarząd, samorząd), używanego dla określenia lokalnej administracji publicznej nie sprawowanej przez państwo. Znanym teoretykiem samorządu w nauce niemieckiej był XIX-wieczny uczony Rudolf von Gneist.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Większość samorządowców złożyła już oświadczenia majątkowe.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌsãmɔʒɔ̃nˈdɔvʲjɛt͡s, AS: sãmožõndovʹi ̯ec

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. samorząd m., samorządność ż.

 przym. samorządowy, samorządny

Wiktionary


samorządowy

przymiotnik od: samorząd


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) adm. związany z samorządem

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) 23 czerwca br. przedstawiciele Policji i władz samorządowych uroczyście otworzyli odnowiony gmach chełmżyńskiego komisariatu.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. samorząd m., samorządca mos., samorządność ż., samorządowiec mos., samorządztwo n.

 przym. samorządny

 przysł. samorządnie

Wiktionary


samorzecznik

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) osoba autystyczna lub niepełnosprawna, która mówi we własnym imieniu o swoich prawach i potrzebach

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. samorzecznictwo n.

Wiktionary


samorzutny

przymiotnik

 (1.1) med. nauk. techn. zachodzący bez zewnętrznej przyczyny

Wiktionary


samos

wino deserowe produkowane na greckiej wyspie Samos


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) geogr. grecka wyspa na Morzu Egejskim, u wybrzeży Azji Mniejszej;

 (1.2) geogr. adm. miejscowość portowa w Grecji;

Wiktionary

Samos (gr. Σάμος) – grecka wyspa na Morzu Egejskim, u wybrzeży Azji Mniejszej, w administracji zdecentralizowanej Wyspy Egejskie, w regionie Wyspy Egejskie Północne, w jednostce regionalnej Samos, w gminie Samos. Główną miejscowością wyspy jest Samos.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Na greckiej wyspie Samos urodził się filozof Epikur.

 (1.2) Kupimy ryb w Samos i poprosimy gospodarzy, by nam je usmażyli.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈsãmɔs, AS: sãmos

Wiktionary

Powiązane:

 przym. samijski

Wiktionary

Synonimy:

antonimy.

hiperonimy.

 (1.1) wyspa

 (1.1) miejscowość

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

 przym. samijski

frazeologia.

etymologia. etym|gr|Σάμος.

uwagi.

tłumaczenia.

* angielski: (1.1) Samos

* starogrecki: (1.1) Σάμος ż.

źródła.

== Samos (język angielski.) ==

wymowa.

 IPA|ˈseɪ.mɒs., X-SAMPA|"seI.mQs.

znaczenia.

rzeczownik, nazwa własna

 (1.1) geogr. Samos

odmiana.

przykłady.

składnia.

kolokacje.

synonimy.

Wiktionary


samosa

indyjski pierożek nadziewany warzywami, mięsem lub serem, smażony w głębokim tłuszczu


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) kulin. tradycyjna potrawa indyjska, trójkątny pierożek smażony na głębokim oleju;

Wiktionary

Samosa (hindi समोसा) – potrawa kuchni indyjskiej; przekąska w postaci trójkątnego pierożka smażonego na głębokim oleju. Jako nadzienie służą najczęściej ostro przyprawione warzywa, mięso kurczaka lub ser panir.

Wikipedia


samosąd

samowolne ukaranie kogoś z pominięciem postępowania sądowego


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) samowolne osądzenie i ukaranie kogoś za przestępstwo bez postępowania sądowego;

Wiktionary

Samosąd, lincz (ang. lynch) – samowolne osądzenie i ukaranie domniemanego przestępcy przez osoby do tego nieuprawnione, pomijając postępowanie sądowe.

Za przykład samosądu może posłużyć spontaniczne wykonanie kary śmierci przez tłum krótko po wzbudzającym silne emocje zdarzeniu.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Wśród ludzi dysponujących środkami i siłą nagminnie dochodziło do samosądów, które nawet przez stojących na straży prawa królów traktowane były jak normalne zjawisko.

Wiktionary


samosia

żartobliwie: samodzielna, rezolutna dziewczyna; zosia samosia


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) żart. o zbyt rezolutnej i samodzielnej dziewczynce

Wiktionary

Wymowa:

IPA: sãˈmɔɕa, AS: sãmośa

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. sam, supersam m., samodzielność ż., samotność ż.

 przym. sam, samotny, samodzielny, samiutki, samiusieńki, samiuteńki, samiutenieńki

 przysł. samotnie, samodzielnie

 zaim. sam

Wiktionary


samosiejka

roślina, która wyrosła z nasienia zasianego w ziemi bez ingerencji człowieka


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) bot. roślina, która wyrosła z nasiona opadłego z drzewa, krzewu itp.

 (1.2) pot. tytoń uprawiany nielegalnie na własny użytek

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. samosiew mrz., samosiewka ż., samosiewność ż.

 przym. samosiewny

Wiktionary


samosierra

przełęcz w Hiszpanii; Somosierra


SJP.pl

Wikipedia


samosiew

Samosiew – proces samoistnego rozsiewania się nasion, w wyniku którego może powstać nalot. Nasiona mogą być przenoszone na kilka sposobów.

Wikipedia


samosiewność

sposób rozsiewania diaspor (np. nasion, zarodników) za pomocą mechanizmów wewnętrznych rośliny, bez udziału czynników zewnętrznych; autochoria


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) bot. samoczynne rozsiewanie diaspor przez roślinę

Wiktionary

Autochoria (samosiewność) – proces samoczynnego rozsiewania diaspor przez roślinę, przy wykorzystaniu własnych sił i mechanizmów rośliny macierzystej. Oddalenie się diaspor od rośliny macierzystej jest stosunkowo niewielkie, autochoria ma więc znaczenie głównie jako czynnik zwiększający zagęszczenie populacji w danym biotopie. Czasem diaspora, przenoszona niedaleko od rośliny macierzystej, trafia na inny czynnik transportujący ją dalej – jest to kombinowany sposób rozsiewania.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Doskonałym przykładem samosiewności jest np. ballochoria.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: sa.mɔˈɕɛv.nɔɕt͡ɕ

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. samosiejka ż., samosiew mrz., samosiewka ż.

 przym. samosiewny

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) autochoria

Wiktionary


samosiewny

przymiotnik relacyjny

 (1.1) bot. powstały z samosiewu

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. samosiejka ż., samosiew mrz., samosiewka ż., samosiewność ż.

Wiktionary


samospalenie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) samobójstwo przez spalenie się żywcem, najczęściej popełniane demonstracyjnie na znak protestu;

Wiktionary

Samospalenie – samobójstwo polegające najczęściej na oblaniu się przez samobójcę łatwopalnym płynem i podpaleniu. Zwykle jest to forma demonstracyjnego protestu, zwłaszcza o charakterze politycznym.

Niektóre systemy filozoficzne i religijne dopuszczają samospalenie jako poświęcenie się w imię wyższego celu – na przykład w Indiach dobrowolne spalenie się wdowy po śmierci męża.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) 8 września 1968 r. w czasie Centralnych Dożynek na stołecznym Stadionie X-lecia samospalenia dokonał Ryszard Siwiec, b. żołnierz AK.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌsãmɔspaˈlɛ̃ɲɛ, AS: sãmospalńe

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. samozapłon m., samozapalność ż., samopalność ż., samopalenie n., samopodpalenie n., samoopalanie n., samoopalacz m., samopał m.

 przym. samozapalny, samopalny

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) rzad. samopodpalenie

Wiktionary


samospawalny

o metalach: spawający się bez użycia spoiwa


SJP.pl


samospełniać

rzadko: samospełniać się - spełniać własne marzenia, aspiracje


SJP.pl


samospełniający

rzadko: samospełniać się - spełniać własne marzenia, aspiracje


SJP.pl


samospełnić

rzadko: samospełnić się - spełnić własne marzenia, aspiracje


SJP.pl


samospełnienie

zadowolenie z siebie i swoich sukcesów


SJP.pl


samosprzężony

równy swemu sprzężeniu zespolonemu, np. macierz samosprzężona; hermitowski


SJP.pl


samospłacalny

taki, który zwraca koszty poniesione przy jego budowie lub zakupie


SJP.pl


samospłata

Samospłata – jest to źródło finansowania podmiotów gospodarczych będące odwrotnością procesu samofinansowania (finansowania wewnętrznego własnego).

Przedsiębiorstwa stosujące w swojej działalności samospłatę uzyskują określone dobro, a następnie dzięki jego eksploatacji jest w stanie wygenerować środki pieniężne na spłatę zobowiązania. Przykładem samospłaty może być między innymi leasing (leasingobiorca najpierw uzyskuje np. maszynę, następnie dzięki jej eksploatacji jest w stanie odtworzyć środki na spłatę).

Wikipedia


samostanowić

rzadko: stanowić o własnym losie


SJP.pl


samostanowienie

prawo narodu do stanowienia o swoim losie


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) decydowanie o własnym losie

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Uznanie prawa do samostanowienia krajów arabskich, zarówno w wymiarze politycznym, jak i kulturowym, powinno prowadzić do pokojowego współistnienia tych krajów z państwami Zachodu.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌsãmɔstãnɔˈvʲjɛ̇̃ɲɛ, AS: sãmostãnovʹi ̯ė̃ńe

Wiktionary


samostart

1. samoczynny start - początek jakiegoś działania; autostart;
2. środowiskowo: preparat ułatwiający start silnika samochodowego


SJP.pl


samoster

Samoster – urządzenie mechaniczne utrzymujące jacht żaglowy (rzadko jacht motorowy) na stałym kursie względem wiatru pozornego. Pierwotnie stosowane było w modelarstwie.

Problem z samosterownością jachtów utrudniał żeglugę samotnym żeglarzom od zarania dziejów. Każdorazowo schodząc ze steru w celu przygotowania posiłku bądź położenia się spać, żeglarz zmuszony był stawiać jacht w dryf, co wiązało się ze stratą przebytej drogi. Problem ten szczególnie dawał się we znaki na kursach pełnych. Na kursach ostrych możliwe było zrównoważenie jachtu i zablokowanie steru na sztywno, co pozwalało na żeglugę stałym kursem. Sposób ten jako pierwszy zastosował Joshua Slocum na jachcie Spray. Technika ta nie sprawdzała się w przypadku długodystansowej żeglugi kursami pełnymi np. w strefie pasatów.

Wikipedia


samosterować

sterować samoczynnie


SJP.pl


samosterowanie

sterować samoczynnie


SJP.pl


samosterujący

sterować samoczynnie


SJP.pl


samosterylny

o roślinie: niezapylający się własnym pyłkiem; samopłonny


SJP.pl


samostrzał

1. kusza;
2. broń, z której pada strzał, gdy zwierzę potrąci drut połączony z mechanizmem spustowym


SJP.pl


samoświadomość

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) świadomość siebie, własnych doznań, emocji, potrzeb, myśli, swoich możliwości;

Wiktionary

Samoświadomość – świadomość samego siebie, zdawanie sobie sprawy z doświadczanych aktualnie doznań, emocji, potrzeb, myśli, swoich możliwości czy ograniczeń, autokoncentracja uwagi. Jest to także pojmowanie, „idea samego siebie”.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ˌsãmɔɕfʲjaˈdɔ̃mɔɕt͡ɕ, AS: sãmośfʹi ̯adõmość

Wiktionary


samoświadomy

mający świadomość samego siebie


SJP.pl


samoswój

wyrażający nastrój swojskości, samorodny, swoisty


SJP.pl


samosz

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna

 (1.1) geogr. rzeka w północno-zachodniej Rumunii i w północno-wschodnich Węgrzech, lewy dopływ Cisy, powstaje z połączenia Małego Samoszu i Wielkiego Samoszu;

Wiktionary

Samosz (węg. Szamos, rum. Someș, niem. Somesch lub Samosch, łac. Samus) – rzeka w północno-zachodniej Rumunii i w północno-wschodnich Węgrzech, lewy dopływ Cisy w zlewisku Morza Czarnego. Długość – 297 km (246 km w Rumunii, 51 km na Węgrzech), powierzchnia zlewni – 15 882 km² (15 217 km² w Rumunii, 665 km² na Węgrzech). Do długości Samoszu dolicza się często długość Małego lub Wielkiego Samoszu, stąd rozbieżności w danych.

Wikipedia


samosłyszalność

słyszenie własnego głosu w słuchawce telefonu


SJP.pl

Samosłyszalność (lub efekt lokalny) – efekt występujący w aparacie telefonicznym polegający na słyszeniu własnego głosu w słuchawce telefonu. Spowodowane jest tym, że prąd wypływający z mikrofonu aparatu trafia do słuchawki.

Do eliminacji zjawiska lokalnego wykorzystuje się układ antylokalny np. w postaci mostka zrównoważonego, który rozdziela sygnał nadawany od odbieranego.

Wikipedia


samotka

samotka marchwianka - gatunek błonkówki z rodziny lepiarkowatych


SJP.pl

Samotka (Hylaeus) – rodzaj pszczół samotnych z rodziny lepiarkowatych (Colletidae).

Wikipedia


samotna

kobieta samotna, niemająca bliskich, opuszczona


SJP.pl

  • Samotna – skała w grupie Skał Mirowskich na Wyżynie Częstochowskiej
  • Samotna – skała w miejscowości Mieroszów w Sudetach
  • Samotna – skała wspinaczkowa w Podzamczu

Wikipedia


samotnia

1. miejsce niezamieszkałe, odludne, w którym ktoś przebywa w samotności; pustelnia, odludzie, ustronie, bezludzie;
2. życie samotne, odosobnione


SJP.pl

  • Schronisko PTTK „Samotnia” – schronisko turystyczne w Karkonoszach
  • pustelnia – miejsce odosobnienia
  • Samotnia – utwór Charlesa Dickensa
    • Samotnia – film-ekranizacja z 1920 roku,
    • Samotnia – film-ekranizacja z 1922 roku,
    • Samotnia – miniserial-ekranizacja z 1959 roku,
    • Samotnia – miniserial-ekranizacja z 1985 roku,
    • Samotnia – miniserial-ekranizacja z 2005 roku,
    • Samotnia – słuchowisko radia BBC.

    Wikipedia


samotnica

kobieta żyjąca w samotności, stroniąca od ludzi; samotniczka, mizantropka


SJP.pl


samotnictwo

życie w odosobnieniu, z dala od ludzi; samotnikostwo, mizantropia, samotność, odludztwo


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) cecha samotnika, stronienie od ludzi

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. samotność ż., samotnik m.

Wiktionary


samotniczek

kobieta żyjąca w samotności, stroniąca od ludzi; samotnica, mizantropka


SJP.pl

Samotniczek (Brucepattersonius) – rodzaj ssaków z podrodziny bawełniaków (Sigmodontinae) w obrębie rodziny chomikowatych (Cricetidae).

Wikipedia


samotniczka

kobieta żyjąca w samotności, stroniąca od ludzi; samotnica, mizantropka


SJP.pl


samotniczość

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) odprzym. cecha tego, co jest samotnicze; cecha tych, którzy są samotniczy

Wiktionary

Powiązane:

 przym. samotniczy

 przysł. samotniczo

Wiktionary


samotniczy

charakterystyczny dla samotnika - osoby stroniącej od ludzi, np. samotniczy tryb życia; pustelniczy


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z samotnikiem, odnoszący się do samotnika

przymiotnik jakościowy

 (2.1) odosobniony, samotny

Wiktionary

Przykłady

 (2.1) Paweł wiódł samotniczy tryb życia.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. samotniczość ż., samotnik m.

 przysł. samotniczo

 przym. samotny

Wiktionary


samotnie

przysłówek

 (1.1) w odosobnieniu, w samotności, bez towarzystwa

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Leonid Teliga opłynął samotnie Ziemię na drewnianym jachcie "Opty" w latach 1967-1969.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: sãˈmɔtʲɲɛ, AS: sãmotʹńe

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. samotność ż., sam mrz., samosia ż., samotnik mos./mzw.

 przym. samotny, sam

 zaim. sam

Wiktionary


samotnieć

stawać się samotnym


SJP.pl


samotniej

stopień wyższy od przysłówka: samotnie


SJP.pl


samotniejszy

stopień wyższy od przymiotnika: samotny


SJP.pl


samotnik

1. osoba żyjąca w samotności, stroniąca od ludzi; odludek, mizantrop;
2. środowiskowo: żeglarz morski pływający samotnie;
3. slangowo: złodziej kieszonkowy kradnący bez wspólnika


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) człowiek samotny, unikający towarzystwa innych

 (1.2) żegl. żeglarz pływający samotnie

rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy

 (2.1) ornit. nazwa systematyczna|Tringa ochropus|ref=tak., gatunek ptaka z rodziny bekasowatych;

 (2.2) zool. zwierzę, które żyje poza stadem

Wiktionary

  • samotnik (Tringa ochropus) – ptak wędrowny z rodziny bekasowatych
  • samotnik – osoba unikająca kontaktów z innymi
  • samotnik – gra logiczna
  • Samotnik – sztuka teatralna autorstwa Roberta Andersona
  • Samotnik – francuski film z 1975
  • Samotnik – singel białoruskiego zespołu punkrockowego N.R.M.

1 miejscowość w Polsce:

  • Samotnik – część wsi Glinnik w woj. łódzkim, w pow. zgierskim, w gminie Zgierz

Wikipedia

Wymowa:

IPA: sãˈmɔtʲɲik, AS: sãmotʹńik

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. samotność ż., samotnictwo n.

:: fż. samotniczka ż., samotnica ż.

 przym. samotny, samotniczy

 przysł. samotnie

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) odludek, pot. dzik, borsuk, pustelnik, samson

 (2.1) stalugwa, brodziec samotny

Wiktionary


samotnikostwo

życie w odosobnieniu, z dala od ludzi; samotnictwo, mizantropia, samotność, odludztwo


SJP.pl


samotno

przysłówek

 (1.1) przest. zob. samotnie.

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Po zachodzie zrobiło się im samotno i ponuro.

Wiktionary

Powiązane:

 przysł. samotnie

 rzecz. samotność ż.

Wiktionary


samotność

1. odczuwany stan braku towarzystwa bliskiej osoby, opuszczenia przez innych;
2. życie w odosobnieniu, z dala od ludzi; samotnictwo, samotnikostwo, mizantropia, odludztwo


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) życie w odosobnieniu, z dala od innych ludzi

 (1.2) uczucie braku bliskich osób

Wiktionary

Samotność – subiektywny, emocjonalny stan odczuwania izolacji społecznej i poczucia odcięcia od innych. Pojawia się i zanika, gdy zmienia się sytuacja życiowa. W przypadku samotności chronicznej jest doświadczana bez względu na okoliczności.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) O Boże, po siedmiu latach samotności, okręt tak blisko!

 (1.2) Przy kieliszku walczyła ze swą samotnością.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: sãˈmɔtnɔɕt͡ɕ, AS: sãmotność

Wiktionary

Powiązane:

 przym. samotny, sam

 przysł. samotnie, samotno

 rzecz. samotnik m., samotnia ż., sam mrz., samosia ż., samotnictwo n., osamotnienie n.

 zaim. sam

Wiktionary


samotny

1. żyjący z dala od ludzi, pozbawiony towarzystwa i bliskości innych, niemający rodziny, przyjaciół;
2. znajdujący się gdzieś całkiem sam, zdany tylko na siebie;
3. dziejący się, spędzany, odbywany bez obecności innych;
4. niemający w nikim wsparcia, dziejący się bez wsparcia innych;
5. niemający żony lub niemająca męża;
6. znajdujący się na odludziu; ustronny, odosobniony


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) taki, który jest sam, żyje samotnie

 (1.2) odbywający się bez towarzystwa

 (1.3) wyludniony

Wiktionary

Przykłady

 (1.2) Zawsze bałam się choroby, momentu, w którym będę słaba, bezsilna, bezradna i samotna.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: sãˈmɔtnɨ, AS: sãmotny

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. sam m., samotność ż., osamotnienie n., samotnienie n., samotnik m., samotniczka ż., samotnia ż., samosia ż.

 czas. osamotnić dk., samotnieć ndk.

 przym. sam, samiutki, samiuśki, samotniczy

 przysł. samotnie, samotniczo

 zaim. sam

 temsłow. samo-

Wiktionary


samotok

przenośnik wałkowy do transportu wyrobów walcowanych


SJP.pl


samotracki

Samotraka


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z Samotraką, dotyczący Samotraki

Wiktionary

Patrz:

Samotraka

Powiązane:

 rzecz. Samotraka ż.

Wiktionary


samotraka

grecka wyspa na Morzu Trackim


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) geogr. wyspa grecka na Morzu Trackim;

 (1.2) geogr. adm. gmina w Grecji;

 (1.3) geogr. miasto w Grecji

Wiktionary

Samotraka (gr. Σαμοθράκη – trb. Samotraki); w kontekście okresu klasycznego także Samotrake, Samothrákē – wyspa grecka na Morzu Trackim (północna część Morza Egejskiego); w administracji zdecentralizowanej Macedonia-Tracja, w regionie Macedonia Wsch. i Tracja, w jednostce regionalnej Ewros, w gminie Samotraka; o powierzchni 178 km², górzysta – wznosząca się na 1611 m n.p.m. szczyt Fengari, w masywie Saos. W 2011 roku liczyła 2859 mieszkańców. Linia promowa codziennie, czasem częściej, łączy wyspę z miastem i terminalami samochodowym, kolejowym i lotniczym w Aleksandropolis. Okresowo działają połączenia z portami Kawala i Tasos.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Nike z Samotraki, znaleziona w 1863 r., jest jedną z najsłynniejszych i najbardziej rozpoznawalnych rzeźb na świecie.

 (1.3) Diana mieszka w Samotrace od 1975 roku.

Wiktionary

Powiązane:

 przym. samotracki

Wiktionary


samotrawienie

rozkład komórek i tkanek organizmu pod wpływem własnych enzymów hydrolitycznych; autoliza, samorozpuszczanie


SJP.pl


samotrzask

pułapka do chwytania zwierząt i ptaków, zamykająca się automatycznie; potrzask


SJP.pl

  • Samotrzask – wieś w województwie mazowieckim, w powiecie węgrowskim, w gminie Łochów
  • Samotrzask – osada leśna w województwie mazowieckim, w powiecie węgrowskim, w gminie Łochów

Wikipedia


samotrzeć

dawniej: we trzech, we troje


SJP.pl

przysłówek liczebnikowy

 (1.1) daw. tylko w trzy osoby; we trzech, we troje; sam z dwoma innymi osobami

Wiktionary

Powiązane:

 przym. samotrzeci

Wiktionary


samotrzeci

dawniej: będący w towarzystwie dwóch osób, jeden z trzech


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) daw. będący w towarzystwie dwóch osób, jeden z trzech

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Kirkor samotrzeci / Chwyta dłonią koniowi królewskiemu cugle, / Krzycząc: srogi tyranie! trzema zabójstwami / Doszedłeś aż do tronu: idź w piekło!

 (1.1) Świętopełk samotrzeci schronił się do zamku Kijowskiego, wojsko zaś jego częścią wyginęło, częścią dostało się do niewoli.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌsãmɔˈṭʃɛt͡ɕi, AS: sãmoṭšeći

Wiktionary

Powiązane:

 przysł. samotrzeć

Wiktionary


samouctwo

samodzielne (bez pomocy nauczycieli, a czasami nawet podręczników) zdobywanie wiedzy


SJP.pl

Samokształcenie – samouctwo; osiąganie wykształcenia poprzez działalność, której cele, treść, warunki i środki ustala sam podmiot.

W procesie samokształcenia jego cele dynamizują się; osiągnąwszy wyższy stopień świadomości, uczeń dokonuje często ich przewartościowania i doskonalenia. Samokształcenie osiąga optymalny poziom wtedy, gdy przekształca się w stałą potrzebę życiową człowieka oraz stanowi oparcie dla kształcenia ustawicznego. Proces samokształcenia rzadko występuje w postaci czystej: bywa powiązany z pracą w szkole, z kształceniem korespondencyjnym czy z wychowaniem równoległym.

Wikipedia


samouczący

taki, który sam uczy (się)


SJP.pl


samouczek

podręcznik do samodzielnej nauki jakiegoś przedmiotu


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) podręcznik przystosowany do samodzielnego uczenia się

Wiktionary

Tutorial (z ang. „korepetycje, samouczek”) – metoda przekazywania wiedzy typu „krok po kroku”, pozwalająca łatwo nauczyć się obsługi różnych urządzeń, programowania czy tworzenia. Tutorial jest bardziej interaktywny i dokładniejszy niż instrukcje, nastawiony na naukę poprzez przykład. Tutorial dostarcza wszelkich informacji potrzebnych do wykonania danego zadania.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ˌsãmɔˈwut͡ʃɛk, AS: sãmouček

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. samouk m.

Wiktionary


samoudręczanie

dręczenie samego siebie; samoudręczenie, samoudręka


SJP.pl


samoudręczenie

dręczenie samego siebie; samoudręczanie, samoudręka


SJP.pl


samoudręka

dręczenie samego siebie; samoudręczanie, samoudręczenie


SJP.pl


samouk

osoba ucząca się czegoś bez pomocy nauczyciela; autodydakta


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) ktoś, kto uczy się samodzielnie, bez pomocy nauczyciela

Wiktionary

Samokształcenie – samouctwo; osiąganie wykształcenia poprzez działalność, której cele, treść, warunki i środki ustala sam podmiot.

W procesie samokształcenia jego cele dynamizują się; osiągnąwszy wyższy stopień świadomości, uczeń dokonuje często ich przewartościowania i doskonalenia. Samokształcenie osiąga optymalny poziom wtedy, gdy przekształca się w stałą potrzebę życiową człowieka oraz stanowi oparcie dla kształcenia ustawicznego. Proces samokształcenia rzadko występuje w postaci czystej: bywa powiązany z pracą w szkole, z kształceniem korespondencyjnym czy z wychowaniem równoległym.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: sãˈmɔwuk, AS: sãmouk

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. samouczek m., samouctwo n.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) autodydakta

Wiktionary


samouleczalny

o chorobie: taka, która samoczynnie mija, bez pomocy leków; autoterapeutyczny


SJP.pl


samoulepszać

o niektórych stopach metali: samoulepszać się - samorzutnie zwiększać twardość i wytrzymałość


SJP.pl


samoulepszyć

o niektórych stopach metali: samoulepszyć się - samorzutnie zwiększyć twardość i wytrzymałość


SJP.pl


samoumartwiać

samoumartwiać się - umartwiać samego siebie


SJP.pl


samoumartwić

samoumartwić się - umartwić samego siebie


SJP.pl


samoumartwienie

samoumartwić się - umartwić samego siebie


SJP.pl


samounicestwiać

samounicestwiać się - unicestwiać samego siebie


SJP.pl


samounicestwić

samounicestwić się - unicestwić samego siebie


SJP.pl


samounicestwienie

rzadko: unicestwienie samego siebie; autodestrukcja


SJP.pl


samouniżenie

rzadko: uniżenie samego siebie; samoponiżenie


SJP.pl


samourzeczywistnienie

Wikipedia


samoutleniać

rzadko: samoutleniać się - utleniać się samoczynnie


SJP.pl


samoutlenianie

rzadko: samoutleniać się - utleniać się samoczynnie


SJP.pl


samoutlenić

rzadko: samoutlenić się - utlenić się samoczynnie


SJP.pl


samoutlenienie

rzadko: samoutlenić się - utlenić się samoczynnie


SJP.pl


samoutwardzalny

zawierający utwardzacz


SJP.pl


samouwielbienie

zachwyt nad sobą, uwielbienie samego siebie; autofilia, narcyzm


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) uwielbienie samego siebie lub zachwyt nad sobą

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌsãmɔwuvʲjɛlˈbʲjɛ̇̃ɲɛ, AS: sãmouvʹi ̯elbʹi ̯ė̃ńe

Wiktionary


samouwolnienie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) praw. samowolne, nielegalne opuszczenie zakładu karnego przez skazanego;

Wiktionary

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Oprócz dotychczasowego zarzutu paserstwa, zostaną mu postawione zarzuty samouwolnienia i posługiwania się cudzym dowodem.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. wolność m., uwalnianie n., uwolnienie n.

 czas. uwalniać ndk., uwolnić dk.

 przym. wolny

Wiktionary


samowar

metalowe naczynie do parzenia herbaty, popularne w Rosji i Iranie


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) kulin. urządzenie do przygotowywania herbaty – ze zbiornikiem do gotowania wody, kranikiem i miejscem do podgrzewania czajniczka;

 (1.2) obraź. pejor. inwalida pozbawiony wszystkich kończyn

Wiktionary

Samowar (ros. самовар) – urządzenie do przygotowywania herbaty, charakterystyczne szczególnie dla Rosji i Iranu. Klasyczna konstrukcja składa się ze zbiornika na wodę, przez który przechodzi pionowo rura na węgiel drzewny, z rusztem u dołu. W dolnej części zbiornika samowara znajduje się kranik do spuszczania wody, a u góry miejsce na czajniczek na esencję. Znane w świecie wytwórnie samowarów znajdują się w Tule, Moskwie i Petersburgu.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) (…) a potem przez jakieś sienie i korytarze dotarliśmy do obszernego pokoju, gdzie wokół stołu, na którym stał dymiący samowar, zgromadziła się rodzina rosyjskich potomków (…)

Wiktionary

Wymowa:

IPA: sãˈmɔvar, AS: sãmovar

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz.

:: zdrobn. samowarek m.

 przym. samowarowy

Wiktionary


samowarek

zdrobnienie od: samowar


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) zdrobn. od: samowar

 (1.2) mały samowar

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. samowar mrz.

 przym. samowarowy

Wiktionary


samowarowy

samowar


SJP.pl

Patrz:

samowar

samoweryfikacja

sprawdzanie siebie samego; samoocena


SJP.pl


samowiązałka

maszyna rolnicza do automatycznego wiązania snopów


SJP.pl


samowiedny

dawniej: mający samowiedzę, świadomy


SJP.pl


samowiedza

w psychologii: wiedza o samym sobie; samopoznanie


SJP.pl

Samowiedza – w psychologii to zespół przekonań i wartości odnoszących się do własnego funkcjonowania osobistego jednostki, a także psychologiczne pojęcie własnego ja z cechami charakteru, które wpływają na myślenie, uczucia, działania.

Wiedza o sobie samym (samowiedza) wraz z wiedzą o świecie naturalnym i wiedzą o ludziach tworzy wiedzę indywidualną.

Wikipedia


samowity

przestarzałe: naturalny, przyrodzony


SJP.pl


samowola

1. postępowanie tylko według własnej woli, ignorowanie czyichś nakazów, prawa; swawola, samowolność;
2. czyn będący wynikiem takiej postawy


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) postępowanie jedynie według własnej woli, bez liczenia się z innymi czy lekceważąc prawo

 (1.2) czyn wyrażający samowolę (1.1)

Wiktionary

Samowola (ukr. Самоволя) – wieś na Ukrainie w rejonie włodzimierskim obwodu wołyńskiego.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Zobacz, jak poprzez samowolę polskiej szlachty nasz kraj przechodził w niebyt.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. samowolność ż.

:: zdrobn. samowolka ż.

 przym. samowolny

 przysł. samowolnie

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) nieposłuszeństwo, anarchia, niezdyscyplinowanie, samowolność, sobiepaństwo, swawola, woluntaryzm

 (1.2) nieposłuszeństwo

Wiktionary


samowolka

1. potocznie: postępowanie wyłącznie według własnej woli, bez liczenia się z zakazami i obowiązującym prawem; samowola;
2. efekt postępowania niezgodnego z zasadami


SJP.pl

Samowolka – film polski z 1993 roku w reżyserii Feliksa Falka. Film demaskujący kulisy życia w polskich koszarach wojskowych na początku lat 90. XX wieku, a zwłaszcza zjawisko tzw. fali.

Wikipedia


samowolniej

stopień wyższy od przysłówka: samowolnie


SJP.pl


samowolność

postępowanie tylko według własnej woli, ignorowanie czyichś nakazów, prawa; swawola, samowola


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) odprzym. cecha tego, co jest samowolne; cecha tych, którzy są samowolni

Wiktionary

Powiązane:

 przym. samowolny

 przysł. samowolnie

 rzecz. samowola ż.

Wiktionary


samowolny

książkowo:
1. postępujący tylko według własnej woli, działający wbrew zakazom i przepisom; nieposłuszny, niezdyscyplinowany;
2. będący wyrazem samowoli, np. samowolny czyn


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) postępujący według własnej woli, nie licząc się z innymi, z przepisami

 (1.2) świadczący o samowolnej (1.1) postawie

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. samowola ż., samowolka ż., samowolność ż.

 przysł. samowolnie

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) arbitralny, niesubordynowany, niezdyscyplinowany, sobiepański, własnowolny

 (1.2) arbitralny, bezprawny, niesubordynowany, sobiepański, woluntarystyczny, własnowolny

Wiktionary


samowtór

dawniej: w towarzystwie jednej osoby; we dwoje, we dwóch


SJP.pl


samowychowanie

umiejętność wpływu na własny rozwój, przejmowanie zadania rozwijania i kształtowania kwalifikacji we własnym zakresie; samokształcenie, autoedukacja


SJP.pl

Samowychowanie – samorzutna praca człowieka nad ukształtowaniem własnego poglądu na świat, własnych postaw, cech charakteru i własnej osobowości – stosownie do założonych kryteriów, wzorów oraz ideałów. Rozwijanie w procesie wychowania rodzinnego czy szkolnego motywacji pobudzającej dzieci i młodzież do pracy nad sobą jest działaniem, które zwielokrotnia wpływ wychowawczy rodziny i szkoły.

Wikipedia


samowyleczenie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) samoistne ustąpienie objawów chorobowych

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) W przypadku kręczu ułożeniowego zazwyczaj następuje samowyleczenie.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. wyleczenie n.

Wiktionary


samowylewajka

w żeglarstwie: przyrząd do samoczynnego usuwania wody z jachtu, działający podczas jego ruchu na zasadzie ssania


SJP.pl


samowyrób

pozyskanie drewna kosztem nabywcy


SJP.pl


samowystarczalność

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) odprzym. cecha tego, co jest samowystarczalne; cecha tych, którzy są samowystarczalni

Wiktionary

Powiązane:

 przym. samowystarczalny

 przysł. samowystarczalnie

Wiktionary


samowystarczalny

zaspokajający własne potrzeby bez pomocy innych


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) mogący sam zaspokoić wszystkie swe potrzeby

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. samowystarczalność ż.

Wiktionary


samowywołujący

samowywołujący się - taki, który sam się wywołuje, np. samowywołujący się polaroid


SJP.pl


samowyzwalać

rzadko: samowyzwalać się - wyzwalać się samoczynnie


SJP.pl


samowyzwalacz

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) fot. mechanizm lub funkcjonalność oprogramowania aparatu fotograficznego pozwalająca na wyzwolenie spustu samoczynnie po określonym czasie;

Wiktionary

Samowyzwalacz – urządzenie zazwyczaj wbudowane w klasyczny aparat fotograficzny lub element oprogramowania cyfrowego aparatu fotograficznego, pozwalające na ustawienie wartości opóźnienia momentu wyzwolenia migawki. Samowyzwalacza używa się po unieruchomieniu wycelowanego aparatu, zwykle przy pomocy montażu na statywie.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Bez statywu nie zarejestrujemy też ujęć do stworzenia panoramy z prawdziwego zdarzenia, nie mówiąc już o wygodzie korzystania z podnoszenia lustra i samowyzwalacza.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. samowyzwalanie n., samowyzwolenie n.

 czas. samowyzwalać ndk., samowyzwolić dk.

 przym. samowyzwoleńczy

Wiktionary


samowyzwolenie

rzadko: samowyzwolić się - wyzwolić się samoczynnie


SJP.pl


samowyzwolić

rzadko: samowyzwolić się - wyzwolić się samoczynnie


SJP.pl


samowzbudny

przymiotnik relacyjny

 (1.1) fiz. mający właściwość spontanicznego wytwarzania drgań, niezależnie od działania zewnętrznych czynników

Wiktionary


samowładca

władca nieograniczony, absolutny; autokrator, autokrata, jedynowładca, jednowładca


SJP.pl


samowładczy

samowładca


SJP.pl

Patrz:

samowładca

samowładczyni

władczyni nieograniczona, absolutna


SJP.pl


samowładny

przymiotnik

 (1.1) przest. mający nieograniczoną władzę

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Trzeba skończyć z samowładną tyranią, wprowadzić monarchię konstytucyjną, a po niej demokrację…

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. samowładca mos., samowładczyni ż., samowładztwo n., samowładza ż., samowładność ż.

 przym. samowładczy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) war. samowładczy; despotyczny

Wiktionary


samowładztwo

forma rządów, w której nieograniczona władza należy do jednego człowieka i jest sprawowana poza jakąkolwiek kontrolą społeczną; jedynowładztwo, absolutyzm, autokratyzm, autokracja, autarchia (rzadziej)


SJP.pl


samozachwyt

zachwycanie się samym sobą


SJP.pl


samozadowolenie

zadowolenie z samego siebie


SJP.pl


samozagrzać

samozagrzać się - zagrzać się samoczynnie przez nagromadzoną substancję organiczną, często przy udziale bakterii


SJP.pl


samozagrzewać

samozagrzewać się - zagrzewać się samoczynnie przez nagromadzoną substancję organiczną, często przy udziale bakterii


SJP.pl


samozagłada

zniszczenie samego siebie


SJP.pl


samozamykacz

urządzenie stosowane do samoczynnego zamykania się drzwi


SJP.pl


samozaopatrzać

samozaopatrzać się - zaopatrywać samego siebie


SJP.pl


samozaopatrzenie

samozaopatrzyć się - zaopatrzyć samego siebie


SJP.pl


samozaopatrzyć

samozaopatrzyć się - zaopatrzyć samego siebie


SJP.pl


samozaorać

potocznie: samozaorać się - skompromitować się, postawić się w złym świetle


SJP.pl


samozaoranie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) slang. sytuacja, w której uczestnik dyskusji używa argumentów kompromitujących jego samego, lub stanowisko, które reprezentuje

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. orka ż., oranie n., zaoranie n.

 czas. zaorać dk., orać ndk.

 przym. orkowy, zaorany

Wiktionary


samozapalać

samozapalać się - zapalać się samoczynnie


SJP.pl


samozapalający

samozapalać się - zapalać się samoczynnie


SJP.pl


samozapalanie

samozapalać się - zapalać się samoczynnie


SJP.pl


samozapalenie

samozapalić się - zapalić się samoczynnie


SJP.pl


samozapalić

samozapalić się - zapalić się samoczynnie


SJP.pl


samozapalny

zapalający się samoczynnie


SJP.pl


samozaparcie

upór, nieustępliwość w dążeniu do celu


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) wyrzeczenie się spraw osobistych, poświęcenie ich dla jakich wyższych celów

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Prawdziwa tolerancja wymaga wysiłku i pracy. Można nawet powiedzieć więcej — i samozaparcia.

 (1.1) Przykład prawdziwego bohaterstwa i samozaparcia daje Szmidt. Od pierwszej chwili aż do ostatniej zawsze pamięta o wszystkich, nigdy o sobie.

 (1.1) W słowach, znajdzie się wiele ludzi, którzy nadużywają szumnie tytułu przyjaciół ludu, lecz skoro zstąpimy w zakres ofiary i samozaparcia, nie są to zawsze ci sami ludzie, którzy tak dobrze rozumieją obowiązki i godność.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) wytrwałość

Wiktionary


samozapisujący

samozapisywać się - zapisywać się samoczynnie


SJP.pl


samozapisywać

samozapisywać się - zapisywać się samoczynnie


SJP.pl


samozapylać

u niektórych roślin: samozapylać się - zapylać się własnym pyłkiem


SJP.pl


samozapylający

u niektórych roślin: samozapylać się - zapylać się własnym pyłkiem


SJP.pl


samozapylanie

u niektórych roślin: samozapylać się - zapylać się własnym pyłkiem


SJP.pl


samozapylenie

u niektórych roślin: samozapylić się - zapylić się własnym pyłkiem


SJP.pl

Samopylność, samozapylenie – forma autogamii występująca u roślin nasiennych. Polega na zapyleniu słupka pyłkiem pochodzącym z pręcików z tego samego kwiatu, lub innych kwiatów, ale rosnących na tej samej roślinie. W wyniku tego procesu nie następuje wymiana materiału genetycznego.

Wikipedia


samozapylić

u niektórych roślin: samozapylić się - zapylić się własnym pyłkiem


SJP.pl


samozapylony

o niektórych roślinach: zapylony własnym pyłkiem


SJP.pl


samozapłodnienie

zapłodnienie komórki jajowej przez plemnik pochodzący z tego samego organizmu


SJP.pl

Autogamia, autofertylizacja, samozapłodnienie – sposób rozrodu organizmów, w wyniku którego dochodzi do powstania zygoty z komórek rozrodczych wytwarzanych przez ten sam organizm. Zachodzi tylko u organizmów obupłciowych. U roślin nasiennych autogamia określana jest mianem samopylności (samozapylenia). U organizmów jednokomórkowych autogamia jest powszechna u sporowców parzydełkowych, rzadziej u okrzemek, otwornic, słonecznic. U zwierząt występuje bardzo rzadko, m.in. u tasiemców, sporadycznie u niektórych ślimaków płucodysznych.

Wikipedia


samozapłon

Samozapłon – samorzutne zapoczątkowanie procesu spalania bez zainicjowania go za pomocą ognia lub iskry. Temperatura, przy której dana substancja ulega samozapłonowi to temperatura samozapłonu.

Wikipedia


samozapłonowy

samozapłon


SJP.pl

Patrz:

samozapłon

samozaspokojenie

podrażnianie własnych narządów płciowych w celu zaspokojenia potrzeb seksualnych; masturbacja, samogwałt, ipsacja, onanizm


SJP.pl

Masturbacja – pobudzanie własnych narządów płciowych w celu wywołania u siebie pobudzenia seksualnego. Może, lecz nie musi, prowadzić do osiągnięcia orgazmu. Termin obejmuje stymulację za pomocą dłoni, przedmiotów codziennego użytku, a także za pomocą akcesoriów, takich jak wibratory czy sztuczne pochwy. Masturbacja odbywa się bez udziału partnera lub przy jego wyłącznie biernym udziale. Istnieje pojęcie wzajemnej masturbacji, które dotyczy sytuacji z aktywnym udziałem partnera.

Wikipedia


samozatracenie

zatracenie samego siebie


SJP.pl


samozatrucie

zatrucie organizmu


SJP.pl


samozatrudnienie

sytuacja, w której osoba rozpoczyna działalność gospodarczą na własny rachunek, na własne ryzyko i na własną odpowiedzialność


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) podjęcie działalności gospodarczej przez osobę fizyczną na własny rachunek i odpowiedzialność;

Wiktionary

Samozatrudnienie – sytuacja, w której osoba fizyczna podejmuje działalność gospodarczą na własny rachunek, własną odpowiedzialność i na własne ryzyko.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Własna działalność gospodarcza nazywana bywa czasem „samozatrudnieniem”, chociaż polskie prawo nie zawiera definicji tego pojęcia. W praktyce mianem tym określa się jednoosobową działalność gospodarczą, jednoosobową firmę czy przedsiębiorstwo, przy czym osoba podejmująca tego rodzaju działalność czyni to na własny rachunek i ryzyko.

 (1.1) Samozatrudnienie jako dobry pomysł na swoje życie upatruje już 26,5 proc. ankietowanych.

Wiktionary


samozatrudniona

podejmujący działalność gospodarczą na własny rachunek, na własne ryzyko i na własną odpowiedzialność


SJP.pl


samozatrudniony

osoba rozpoczynająca działalność gospodarczą na własny rachunek, na własne ryzyko i na własną odpowiedzialność


SJP.pl


samozbierający

w rolnictwie: taki, który samoczynnie zbiera plony


SJP.pl


samozbiór

udostępnianie przez rolnika lub sadownika swojej plantacji konsumentom, którzy własnoręcznie zbierają owoce i warzywa


SJP.pl


samozerwalność

miara wytrzymałości włókien i przędz na zerwanie; samozryw


SJP.pl

Samozerwalność – długość paska włóknistego półproduktu, papieru lub tektury, przy której pasek zerwie się w miejscu zaczepienia pod wpływem własnej masy, wyrażona w kilometrach. Wynik nie zależy od szerokości paska.

Definicja odnosi się do produktów papierniczych.

Wikipedia


samoznaczący

wyraz samoznaczący (autosemantyczny) - wyraz znaczeniowo samodzielnie informujący o obiektach występujących w rzeczywistości


SJP.pl


samozniszczalny

ulegający zniszczeniu samoczynnie


SJP.pl


samozryw

miara wytrzymałości włókien i przędz na zerwanie; samozerwalność


SJP.pl


samozwańczy

bezprawnie przywłaszczający sobie jakiś tytuł albo prawa


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) dotyczący samozwańców, właściwy samozwańcom, będący samozwańcem

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. samozwaniec mos.

Wiktionary


samozwaniec

osoba bezprawnie przejmująca władzę; uzurpator


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) książk. osoba, która przywłaszcza sobie bezprawnie jakiś tytuł, godność albo stanowisko

Wiktionary

Samozwaniec – osoba przywłaszczająca sobie jakiś tytuł lub godność.

Zjawisko znane jest w różnych kulturach, m.in. jako podawanie się za „prawdziwego” władcę lub za świętego.

Szczególnego rozmachu zjawisko to nabrało od czasów Smuty w Rosji, stając się zjawiskiem charakterystycznym dla kultury i mentalności rosyjskiej.

Wikipedia

Powiązane:

 rzecz. samozwaństwo n., Samozwaniec m./ż.

:: fż. samozwanka ż.

 przym. samozwańczy

 przysł. samozwańczo

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) uzurpator

Wiktionary


samożywność

sposób odżywiania się organizmów (niektórych bakterii, roślin zielonych i glonów) polegający na pobieraniu ze środowiska związków nieorganicznych i przekształcanie ich w związki organiczne; autotrofizm, autotrofia


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) biol. odżywianie się organizmów prostymi związkami mineralnymi, tj. dwutlenkiem węgla i wodą, przy wykorzystaniu energii pobieranej ze środowiska

Wiktionary

Autotrofizm, samożywność (gr. autós ‘sam’, trophikós ‘odżywczy’) – jeden z dwóch podstawowych (obok heterotrofizmu) sposobów odżywiania się organizmów. Autotrofy (organizmy samożywne) samodzielnie przeprowadzają biosyntezę złożonych związków organicznych (węglowodanów, tłuszczów, białek) z prostych nieorganicznych związków węgla (dwutlenek węgla, węglany), azotu (azotany, sole amonowe) oraz wody, wykorzystując do tego celu energię świetlną uzyskiwaną w procesie fotosyntezy lub energię chemiczną uzyskiwaną z utleniania prostych związków nieorganicznych.

Wikipedia

Powiązane:

 przym. samożywny

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) autotrofizm, autotrofia

Wiktionary


samożywny

o roślinach zielonych, niektórych bakteriach i glonach: wytwarzający niezbędne do życia substancje organiczne ze związków nieorganicznych; autotroficzny


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) biol. odżywiający się prostymi związkami mineralnymi, tj. dwutlenkiem węgla i wodą, przy wykorzystaniu energii pobieranej ze środowiska;

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. samożywność ż.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) autotroficzny

Wiktionary


samoładować

samoładować się - ładować się samoczynnie


SJP.pl


samoładowanie

samoładować się - ładować się samoczynnie


SJP.pl


samołówka

stałe lub przenośne urządzenie w postaci basenu, skrzyni albo odpowiednio rozpiętej tkaniny sieciowej, służące do odłowu ryb w czasie spuszczania wody ze stawu; odłówka


SJP.pl

Ciundzie, Samołówka (lit. Samalaukė) – wieś na Litwie, w okręgu wileńskim, w rejonie wileńskim, w gminie Rudomino.

W okresie międzywojennym na terenie współczesnej wsi Samalaukė znajdował się młyn i zaścianek Ciundzie. Zaścianek oraz gajówka Samołówka położone były na południe, częściowo na obszarze dzisiejszej wsi Szwajcary.

Wikipedia


samołusk

Wikipedia


sampan

mała płaskodenna łódź wiosłowa lub żaglowa, używana we wschodniej Azji; szampun


SJP.pl

Sampan – łódź lub mały statek, zwykle o konstrukcji drewnianej, przeznaczony do żeglugi rzecznej i przybrzeżnej we wschodniej Azji, częstokroć służący również za miejsce zamieszkania użytkującej go rodziny. Wyraz „sampan” pochodzi z j. chińskiego (舢板 shānbǎn) i oznacza łódź.

Wikipedia


sampdoria

Unione Calcio Sampdoria – włoski klub piłkarski z siedzibą w Genui, występujący w rozgrywkach Serie B.

Wikipedia


sampel

dźwięk zapisany cyfrowo wykorzystywany w tworzeniu muzyki przy użyciu komputera lub samplera, zwykle pojedynczy dźwięk instrumentu muzycznego (np. trąbki, tamburynu), dowolnie przetworzony fragment innego utworu muzycznego lub inny odpowiedni odgłos (np. klaśnięcie); sample


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) muz. cyfrowo zapisana fraza muzyczna lub odgłos wykorzystywana w samplingu

Wiktionary

Sampling, samplowanie – użycie fragmentu wcześniej dokonanego nagrania muzycznego, zwanego samplem, jako elementu nowo tworzonego utworu, przy wykorzystaniu specjalnego instrumentu zwanego samplerem lub też stosując w tym celu komputer. Sample uzyskuje się w sposób naturalny bądź sztuczny. Najczęściej stanowią je pojedyncze dźwięki instrumentów naturalnych (np. sample perkusyjne) lub odpowiednio wycięte części innych utworów.

Wikipedia

Powiązane:

 rzecz. sampling m., samplowanie n., sampler m.

 czas. samplować ndk.

 przym. samplingowy

Wiktionary


sample

[czytaj: sampl] dźwięk zapisany cyfrowo wykorzystywany w tworzeniu muzyki przy użyciu komputera lub samplera, zwykle pojedynczy dźwięk instrumentu muzycznego (np. trąbki, tamburynu), dowolnie przetworzony fragment innego utworu muzycznego lub inny odpowiedni odgłos (np. klaśnięcie); sampel


SJP.pl

Sampling, samplowanie – użycie fragmentu wcześniej dokonanego nagrania muzycznego, zwanego samplem, jako elementu nowo tworzonego utworu, przy wykorzystaniu specjalnego instrumentu zwanego samplerem lub też stosując w tym celu komputer. Sample uzyskuje się w sposób naturalny bądź sztuczny. Najczęściej stanowią je pojedyncze dźwięki instrumentów naturalnych (np. sample perkusyjne) lub odpowiednio wycięte części innych utworów.

Wikipedia


sampler

1. urządzenie do zapisywania próbek muzycznych, pozwalające na ich edycję i odtwarzanie;
2. w marketingu: próbka jakiegoś towaru, mająca zachęcić do jego kupna


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) muz. elektroniczny instrument muzyczny, rejestrujący i odtwarzający cyfrowe próbki (sample) różnych dźwięków;

Wiktionary

Sampler – instrument muzyczny z grupy elektrofonów elektronicznych, odgrywający wcześniej nagrane próbki dźwięków (ang. samples) instrumentów akustycznych, innych dźwięków muzycznych lub niemuzycznych dźwięków wykorzystywanych w muzyce. Używany w samplingu.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ˈsãmplɛr, AS: sãmpler

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. sampel mrz.

Wiktionary


sampling

tworzenie muzyki przy użyciu sampli


SJP.pl

  • sampling – pojęcie muzyczne
  • sampling – pojęcie archeologiczne
  • sampling – pojęcie z zakresu reklamy
  • sampling – warunek Creative Commons

Wikipedia


samplingowy

sampling


SJP.pl

Patrz:

sampling

samplować

umieszczać pocięte fragmenty utworów muzycznych w innym utworze


SJP.pl

czasownik przechodni niedokonany (dk. brak)

 (1.1) umieszczać pocięte fragmenty utworów muzycznych zapisane w postaci cyfrowej w jednym utworze

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Ten wirtuoz instrumentów klawiszowych i znakomity śpiewak w jidysz woli jednak samplować.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: sãmˈplɔvat͡ɕ, AS: sãmplovać

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. sampling m., samplowanie n., sampel mrz.

Wiktionary


samplowanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|samplować.

Wiktionary

Sampling, samplowanie – użycie fragmentu wcześniej dokonanego nagrania muzycznego, zwanego samplem, jako elementu nowo tworzonego utworu, przy wykorzystaniu specjalnego instrumentu zwanego samplerem lub też stosując w tym celu komputer. Sample uzyskuje się w sposób naturalny bądź sztuczny. Najczęściej stanowią je pojedyncze dźwięki instrumentów naturalnych (np. sample perkusyjne) lub odpowiednio wycięte części innych utworów.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ˌsãmplɔˈvãɲɛ, AS: sãmplovãńe

Wiktionary

Powiązane:

 czas. samplować

 rzecz. sampel mrz.

Wiktionary


samplowy

sampel


SJP.pl

Patrz:

sampel

sampras

nazwisko


SJP.pl


samsa

Samsa (kaz. самса, kirg. самса, ujg. سامسا, uzb. somsa, turkm. somsa, tadż. самбӯса) - pieczone pierożki o dowolnym (kwadratowym, trójkątnym lub zaokrąglonym) kształcie z farszem, posypane sezamem. Danie jest bardzo popularne w Azji Środkowej.

Wikipedia


samsara

w hinduizmie i buddyzmie: wędrówka dusz; sansara


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) rel. (w hinduizmie, buddyzmie i dżinizmie) kołowrót narodzin i śmierci (reinkarnacji);

Wiktionary

Samsara to:

  • Samsara – album polskiego zespołu Czan
  • Samsara – album amerykańskiego zespołu Yakuza
  • Samsara – film dokumentalny Rona Fricke z 2011 roku

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Nirwana to wyzwolenie z samsary.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: sãmˈsara, AS: sãmsara

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) alternatywne pisownie: sansara, saṃsāra

Wiktionary


samsel

nazwisko


SJP.pl

Osoby o nazwisku Samsel:

  • Edward Samsel – polski biskup rzymskokatolicki
  • Karol Samsel – polski polonista i poeta
  • Roman Samsel – dziennikarz i korespondent zagraniczny

Wikipedia


samshu

[czytaj: samszu] chińska odmiana sake


SJP.pl


samsieczynek

Samsieczynek – wieś w Polsce położona w województwie kujawsko-pomorskim, w powiecie nakielskim, w gminie Mrocza nad Jeziorem Wielkim.

Na przeciwległym brzegu jeziora znajduje się duży rodzinny ogród działkowy "ROD Dąbrówka" z dominującą funkcją wypoczynkową (chociaż działkowicze uprawiają również warzywa i owoce). W latach 80 XX wieku teren ten znajdował się w zarządzie ZNTK Paterek.

Wikipedia


samson

imię męskie


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy, nazwa własna

 (1.1) bibl. imię|polski|m.;

Wiktionary

Samson (hebr. Szimszon, שִׁמְשׁוֹן, co pochodzi od słowa szemesz – „słońce”, lub szamen – „silny”, „siłacz”; arab. شمشون, wym. Szamszun) – ostatni z Sędziów opisanych w starotestamentowej Księdze Sędziów r. 13-16. Trzeci zaś licząc od końca dla starożytnego Izraela; po nim sędziami byli Heli i Samuel. W przeciwieństwie do wielu postaci opisanych w Starym Testamencie, nie jest wymieniony w Koranie. Jako jedyny sędzia w Księdze Sędziów wybrany przez Boga przed narodzeniem do roli, którą miał spełnić i to bez wcześniejszych próśb ludu o ratunek. Jego wyjątkowość poświadcza zrodzenie z niepłodnej (jak Izaak, Samuel czy Jan Chrzciciel). Był obdarzony nadludzką siłą, którą wykorzystywał do walki z wrogami Izraela – Filistynami. Dokonywał czynów niemożliwych dla zwykłych ludzi: zabił lwa gołymi rękami, pokonał armię wroga oślą szczęką i siłą własnych mięśni, wyrwał bramę miasta wraz z odrzwiami, zburzył budynek. Był nazirejczykiem – jednak nie z własnego wyboru – ale z powziętego przed jego narodzeniem suwerennego postanowienia Boga.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Samson miał siłę potężną, ale że mu podobno oleju w głowie brakło, że się dał podwice za nos wodzić, że nie miał siły ducha, wyższości jego i niepodległości, musiał młyny obracać Filistynom…

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈsãmsɔ̃n, AS: sãmsõn

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Samsonowicz m.

Wiktionary


samsonostwo

Samson z żoną; Samsonowie


SJP.pl


samsonowicz

nazwisko


SJP.pl

  • Andrzej Samsonowicz (1922-1944) – porucznik AK
  • Arnold Samsonowicz (ur. 1949) – poeta
  • Henryk Samsonowicz (1930-2021) – historyk, rektor UW
  • Jan Samsonowicz (1944–1983) (1944-1983) – działacz
  • Jan Samsonowicz (geolog) (1888-1959) – geolog

Wikipedia


samsonowie

Samson z żoną; Samsonostwo


SJP.pl


samsonowy

przymiotnik dzierżawczy - należący do Samsona lub z nim związany


SJP.pl


samsun

Samsun (w starożytności Sampsounta i Amisos) – miasto w północnej Turcji, nad Morzem Czarnym, ośrodek administracyjny ilu Samsun. W 2014 liczył 1 269 989 mieszkańców.

W mieście rozwinął się przemysł spożywczy, drzewny oraz chemiczny.

W pobliżu port lotniczy Samsun-Çarşamba.

Wikipedia


samsung

produkt marki Samsung


SJP.pl

Samsung Group (zapis stylizowany: SΛMSUNG; kor. 삼성 Samseong – „trzy gwiazdy”) – jedno z największych południowokoreańskich przedsiębiorstw (czeboli) zrzeszające przedsiębiorstwa produkcyjne i usługowe działające w wielu branżach, oraz instytucje finansowe. Założone zostało w 1938 r. przez Lee Byung-chula jako firma eksportowa, wkrótce rozszerzyła swą działalność także na inne dziedziny. W ciągu trzech następnych dekad grupa rozszerzyła swoją działalność w różnych dziedzinach, w tym o przetwórstwo rolno-spożywcze, tekstylia, ubezpieczenia, papiery wartościowe i sprzedaż detaliczną. Samsung weszła w przemysł elektroniczny w latach 60. XX wieku, w przemysł budowlany i stoczniowy w połowie lat 70. XX wieku. Po śmierci Lee w 1987, Samsung został podzielony na cztery grupy biznesowe – grupy Samsung, Shinsegae, CJ Group oraz Hansol.

Wikipedia


samsungowski

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z firmą Samsung

Wiktionary


samszyce

Samszyce – wieś w Polsce położona w województwie kujawsko-pomorskim, w powiecie radziejowskim, w gminie Osięciny.

Wikipedia


samuel

imię męskie


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy, nazwa własna

 (1.1) bibl. postać biblijna;

 (1.2) imię|polski|m.;

Wiktionary

Antarktyda:

  • Samuel Peak – góra

Portugalia:

  • Samuel – gmina

Osoby:

  • Samuel – włoski piosenkarz

Inne:

  • Samuel – imię męskie
  • Samuel – postać biblijna

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Wziął więc Samuel róg z oliwą i namaścił go pośrodku jego braci.

 (1.2) Po południu idziemy z Samuelem pograć w kosza.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: sãˈmuwɛl, AS: sãmuel

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Samuela ż.

:: zdrobn. Samuelek mos.

Wiktionary


samuela

imię męskie


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) imię|polski|ż.;

forma rzeczownika|rodzaj=męskoosobowy.

 (2.1) D., B. lp. od: Samuel

Wiktionary

Samuela – żeński odpowiednik imienia Samuel. Wywodzi się od hebrajskich słów oznaczających „imię Boże” lub niech „Bóg wysłucha”.

Samuela imieniny obchodzi 20 sierpnia.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Wieczorem Samueli kazano pogasić wszystkie światła.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Samuel m.

Wiktionary

Synonimy:

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

 rzecz. Samuel m.

frazeologia.

etymologia.

 (1.1) etym|łac|Samuel. < etym|gr|Σαμουήλ. < etym|hebr|שמואל. (szmuel)

uwagi.

 (1.1) zobacz też: Indeks:Polski - Imiona

 (1.1) por|Samanta.

tłumaczenia.

* czeski: (1.1) Samuela ż.

* rosyjski: (1.1) Самуила m.

* węgierski: (1.1) Samuella

* włoski: (1.1) Samuela ż.

źródła.

== Samuela (język włoski.) ==

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) imię|włoski|ż. Samuela

odmiana.

przykłady.

składnia.

kolokacje.

synonimy.

Wiktionary


samuelek

zdrobnienie od: Samuel (imię męskie)


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy, nazwa własna

 (1.1) zdrobn. Samuel

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Samuel mos.

Wiktionary


samuelostwo

Samuel z żoną; Samuelowie


SJP.pl


samuelowie

Samuel z żoną; Samuelostwo


SJP.pl


samuelowy

przymiotnik dzierżawczy - należący do Samuela lub z nim związany


SJP.pl


samulak

nazwisko


SJP.pl


samulski

nazwisko


SJP.pl


samum

lokalna nazwa suchego, porywistego wiatru wiejącego na Saharze i często wywołującego burze piaskowe; chamsin, hamsin, samiel


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) meteorol. gwałtowny, suchy i gorący południowy wiatr wiejący na pustyniach Afryki Północnej i Półwyspu Arabskiego oraz w ich sąsiedztwie;

Wiktionary

Samum (z arab. samma = ‘truć’) – gwałtowny, suchy i gorący południowy wiatr wiejący na pustyniach Afryki Północnej i Półwyspu Arabskiego oraz w ich sąsiedztwie. Samumy wywołują burze pyłowe i piaskowe.

Występują najczęściej w okresie od kwietnia do czerwca. Zazwyczaj krótkotrwały, trwa 12-20 minut. Występuje przed nadejściem frontu chłodnego. Niesie bardzo duże ilości piasku i pyłu. W trakcie samumu temperatura silnie wzrasta (do 50 °C), zaś wilgotność spada do około 10%.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ˈsãmũm, AS: sãmũm

Wiktionary


samur

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna

 (1.1) geogr. hydron. rzeka w Rosji, w południowym Dagestanie, uchodząca do Morza Kaspijskiego;

Wiktionary

Samur (ros.: Самур) – rzeka w Rosji, w południowym Dagestanie, częściowo na granicy z Azerbejdżanem. Jej długość wynosi 213 km; dorzecze zajmuje powierzchnię 7330 km².

Źródła znajdują się na zboczach góry Guton w łańcuchu Wielkiego Kaukazu. Rzeka płynie głęboką, wąską doliną między Górami Samurskimi i pasmem Kiabiak; w dolnym biegu dolina rozszerza się a koryto rozdziela się na odnogi. U ujścia do Morza Kaspijskiego Samur tworzy deltę. Reżim mieszany z przewagą deszczowego. W okresie od marca do sierpnia wylewa. Rzeka wykorzystywana jest do nawadniania.

Wikipedia

Powiązane:

 przym. samurski

Wiktionary


samura

dorosła samica świni domowej lub dzika; maciora; locha


SJP.pl


samurai

w feudalnej Japonii: członek szlacheckiej warstwy rycerskiej; bushi


SJP.pl

Wikipedia


samuraj

w feudalnej Japonii: członek szlacheckiej warstwy rycerskiej; bushi


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) hist. rycerz japoński, członek niższej szlachty japońskiej;

Wiktionary

Samuraj (jap. samurai; „wojownik”) – pierwotnie świta służąca najwyższym dostojnikom japońskim, także gwardia cesarska (gosho-zamurai); dziedziczna szlachta wojskowa; kasta wojowników, która utrzymywała się od XII wieku do Restauracji Meiji w 1868 roku. Udział samurajów w populacji kraju wynosił co najwyżej 10%.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: sãˈmuraj, AS: sãmurai ̯

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. samurajskość ż.

:: fż. samurajka ż.

 przym. samurajski

 przysł. samurajsko

Wiktionary


samurajka

samuraj


SJP.pl

Patrz:

samuraj

samurajski

dotyczący samuraja


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) związany z samurajami

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Podobnego przeżycia może dostarczyć szabla samurajska, perfekcja tak absolutna w dziedzinie broni białej, że jest jednocześnie perfekcją estetyczną.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. samuraj m.

Wiktionary


samurski

przymiotnik

 (1.1) związany z Samurem (rzeką w Rosji)

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Samur mrz.

Wiktionary


samże

wzmocnione "sam"


SJP.pl


san

autobus marki San


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) rzad. zbiorowisko, rząd, sznur sań

forma rzeczownika.

 (2.1) D. lm. zob. sanie.

Wiktionary

San (ukr. Сян, trans. Sjan) – rzeka w południowo-wschodniej Polsce, prawobrzeżny dopływ Wisły. Długość – 457,76 km. Na odcinku 54 km jest rzeką graniczną między Polską a Ukrainą. Powierzchnia zlewni – 16 861 km² (14 390 km² w Polsce, 2471 km² na Ukrainie).

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) […] Młodzież, dzień kończąc wesoło spędzony, • Tysiączną sanią szlifuje ulice. (A. Mickiewicz: Zima miejska)

Wiktionary

Wymowa:

IPA: sãɲ, AS: sãń

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. sanny ż., sanie, sanna, sankada, sanki, sankarz, saneczkarz, saneczkarka, saneczkarstwo

 przym. sanny

Wiktionary


san-stefański

przymiotnik relacyjny

 (1.1) hist. związany z San-Stefano (miejscem zawarcia pokoju w 1878 roku, współcz. Yeşilköy w Stambule)

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) W początkach r. 1878, kiedy świat polityczny zajmował się pokojem san-stefańskim, wyborem nowego papieża, albo szansami europejskiej wojny (…)

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. San-Stefano n.

Wiktionary


san.-epid.

skrót od: sanitarno-epidemiologiczny (czytany jako całe, odmienne wyrażenie)


SJP.pl


sana

stolica Republiki Jemenu


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) geogr. stolica Jemenu;

Wiktionary

Sana (arab. ‏صنعاء‎, Ṣanʿāʾ) – stolica Jemenu, położona w zachodniej części kraju, w kotlinie na wysokości 2100–2300 m otoczonej wysokimi szczytami, siedziba administracyjna muhafazy Sana. W 2004 roku liczyła ok. 1,7 mln mieszkańców.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Sana jest miastem zaliczanym do jednych z najstarszych na świecie. (z Wikipedii)

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈsãna, AS: sãna

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. sanajczyk mos., sanajka ż., sanijczyk mos., sanijka ż.

 przym. sanajski, sanijski

Wiktionary

Synonimy:

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

 rzecz. sanajczyk mos., sanajka ż., sanijczyk mos., sanijka ż.

 przym. sanajski, sanijski

frazeologia.

etymologia.

uwagi.

tłumaczenia.

* arabski: (1.1) صنعاء

* czeski: (1.1) San'á

* francuski: (1.1) Sanaa, Sana

* hiszpański: (1.1) Saná ż.

* koreański: (1.1) 사나

* litewski: (1.1) Sana ż.

* słowacki: (1.1) Saná n.

* szwedzki: (1.1) Sana

* ukraiński: (1.1) Сана ż.

źródła.

== Sana (język litewski.) ==

thumb|Sana (1.1)

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) geogr. Sana

odmiana.

przykłady.

składnia.

kolokacje.

synonimy.

Wiktionary


sanacja

1. uzdrowienie;
2. w II RP: obóz zwolenników Józefa Piłsudskiego


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) hist. pol. obóz zwolenników Józefa Piłsudskiego, którzy poparli dokonany przez niego przewrót majowy w 1926 r.;

 (1.2) hist. pol. okres rządów Józefa Piłsudskiego po przewrocie majowym

 (1.3) książk. uzdrowienie czegoś, np. stosunków politycznych i życia publicznego, w jakimś kraju

Wiktionary

Sanacja (łac. sanatio, „uzdrowienie”) – potoczna nazwa obozu rządzącego w II Rzeczypospolitej w latach 1926–1939, powstałego i funkcjonującego początkowo pod przewodnictwem Józefa Piłsudskiego (zm. 1935); nazwa powstała w związku z głoszonym przez ten obóz hasłem „sanacji moralnej” życia publicznego (państwa i społeczeństwa), wysuwanym w toku przygotowań i w okresie przewrotu majowego (1926).

Wikipedia

Powiązane:

 rzecz. sanator m.

 przym. sanacyjny

Wiktionary

Synonimy:

 (1.3) odnowa

Wiktionary


sanacyjny

związany z sanacją


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) hist. polit. związany z sanacją (obozem zwolenników Piłsudskiego)

 (1.2) książk. związany z sanacją (odnową)

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. sanacja ż., sanator m.

Wiktionary


sanajczyk

mieszkaniec Sany (stolicy Jemenu)


SJP.pl


sanajka

mieszkanka Sany (stolicy Jemenu)


SJP.pl


sanajski

Sana (stolica Jemenu lub miejscowość we Francji); sanijski


SJP.pl


sanak

nazwisko


SJP.pl

  • Józef Sanak (1917–2008) – duchowny rzymskokatolicki
  • Katarzyna Sanak-Kosmowska (ur. 1984) – teoretyczka marketingu
  • Marek Sanak (ur. 1958) – genetyk i biolog molekularny
  • Marek Sanak – operator filmowy
  • Mieczysław Sanak (1897–1977) – wojskowy

Wikipedia


sanakiewicz

nazwisko


SJP.pl


sanańczyk

mieszkaniec Sany (stolicy Jemenu); sanijczyk


SJP.pl


sananka

mieszkanka Sany (stolicy Jemenu); sanijka


SJP.pl


sanator

przedstawiciel sanacji - obozu zwolenników Józefa Piłsudskiego w Polsce międzywojennej


SJP.pl


sanatorium

zakład lecznictwa zamkniętego, położony najczęściej w miejscowości uzdrowiskowej, przeznaczony dla rekonwalescentów oraz przewlekle chorych, wymagających rehabilitacji lub utrwalenia wyników leczenia szpitalnego


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) med. zakład leczniczy dla przewlekle chorych i rekonwalescentów

Wiktionary

Sanatorium – zakład lecznictwa uzdrowiskowego wykorzystujący walory rekreacyjne, przyrodnicze i naturalne, takie jak: wody mineralne, wody termalne, borowina, ozon, radon, sole mineralne oraz inne czynniki biofizyczne środowiska wywierające korzystny wpływ na organizm człowieka.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Byłem w różnych sanatoriach łącznie sześć razy.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌsãnaˈtɔrʲjũm, AS: sãnatorʹi ̯ũm

Wiktionary

Powiązane:

 przym. sanatoryjny

 przysł. sanatoryjnie

Wiktionary


sanatorski

związany z sanatorem, przedstawicielem sanacji - obozu zwolenników Józefa Piłsudskiego w Polsce międzywojennej


SJP.pl


sanatoryjny

związany z sanatorium - zakładem lecznictwa zamkniętego; uzdrowiskowy


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z sanatorium, dotyczący sanatorium

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. sanatorium n.

Wiktionary


sanctus

z łaciny: święty (w skrócie: s.)


SJP.pl

Sanctus (łac. święty) – aklamacja w części drugiej liturgii łacińskiej mszy wiernych, wykonywana po prefacji.

łac. Sanctus, Sanctus, Sanctus Dominus, Deus Sabaoth. Pleni sunt caeli et terra gloria tua. Hosanna in excelsis.
pl. Święty, Święty, Święty Pan, Bóg Zastępów. Pełne są niebiosa i ziemia chwały Twojej. Hosanna na wysokości.

Wikipedia


sancygniów

Sancygniów – wieś w Polsce położona w województwie świętokrzyskim, w powiecie pińczowskim, w gminie Działoszyce. Leży przy DW768.

Wikipedia


sand

nazwisko, m.in. George Sand (właściwie: Aurore Dudevant; 1804-1876) - pisarka francuska


SJP.pl

Francja:

  • Sand – miejscowość

Niemcy:

  • Sand – dzielnica gminy Willstätt w kraju związkowym Badenia-Wirtembergia, w powiecie Ortenau
  • Sand am Main – gmina w kraju związkowym Bawaria, w powiecie Haßberge

Norwegia:

  • Sand – miejscowość w prowincji Hedmark
  • Sand – miejscowość w prowincji Rogaland

Wikipedia


sandacz

ryba drapieżna z rodziny okoniowatych, o ubarwieniu szarym w niebieskie pręgi, żyjąca głównie w dużych czystych jeziorach i rzekach


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy

 (1.1) icht. nazwa systematyczna|Sander lucioperca|ref=tak., duża, hodowlana ryba drapieżna zamieszkująca zlewiska mórz europejskich;

Wiktionary

Sandacz pospolity, sandacz (Sander lucioperca) – gatunek ryby okoniokształtnej z rodziny okoniowatych (Percidae).

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) – Dla mnie – barszcz. Potem może być kawałek sandacza… No, kawałek sarny i kompot…

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈsãndat͡ʃ, AS: sãndač

Wiktionary

Powiązane:

 przym. sandaczowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) daw. sądak

Wiktionary


sandaczowy

przymiotnik od: sandacz


SJP.pl


sandalin

drzewo lub krzew z rodziny bobowatych; pterokarpus


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) bot. nazwa systematyczna|Pterocarpus|ref=tak., rodzaj tropikalnego drzewa lub krzewu z rodziny motylkowatych dostarczającego wartościowego drewna i soku

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) pterokarpus

Wiktionary


sandarak

drzewo iglaste z rodziny cyprysowatych; żywiczlin; cyprzyk czteroklapowy


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) chem. żywica naturalna używana do wyrobu werniksów, pozyskiwana głównie z cyprzyka czteroklapowego;

Wiktionary

Sandarak – miękka żywica naturalna.

Sandarak występuje w kilku rodzajach w zależności od pochodzenia:

  • afrykański – żywica cyprzyku czteroklapowego Tetraclinis articulata, występującego głównie w Maroku i Algierii,
  • australijski – żywica żywiczlinu Callitris sinensis,
  • niemiecki – żywica jałowca pospolitego Juniperus communis.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Gotowy obraz pokrył werniksem żywiczno-olejowym sporządzonym z oleju lnianego, sandaraku i mastyksu.

Wiktionary

Powiązane:

 przym. sandarakowy

Wiktionary


sandarakowy

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z sandarakiem, dotyczący sandaraku

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. sandarak mrz.

Wiktionary


sandauer

nazwisko


SJP.pl

  • Adam Sandauer − polski fizyk i działacz społeczny
  • Artur Sandauer − polski krytyk literacki, eseista i tłumacz

Wikipedia


sandał

but składający się z podeszwy i pasków lub rzemyków


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) obuw. rodzaj otwartego obuwia składającego się z podeszwy i rzemieni, które utrzymują go na stopie;

 (1.2) bot. zob. sandałowiec.

 (1.3) pot. aromatyczne drewno z drzewa sandałowca

Wiktionary

Sandały – rodzaj otwartego obuwia składającego się z podeszwy i pasków lub rzemyków, które utrzymują sandał na stopie. Niekiedy jeden z pasków przechodzi pomiędzy dużym palcem a następnym.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Suną się z trudem ze stopnia na stopień krwawe jej sandały, bezwładnie w ręku zwisa ociężały miecz.

 (1.3) Z wszystkich wonnych zapachów – sandału, tagary, błękitnego lotosu i jaśminu – aromat cnoty jest najsłodszy.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈsãndaw, AS: sãndau̯

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz.

:: zdrobn. sandałek

 przym. sandałowy

Wiktionary


sandałek

rodzaj buta


SJP.pl


sandałki

rodzaj buta


SJP.pl


sandałowate

rodzina roślin z rzędu sandałowców; sandałowcowate


SJP.pl


sandałowaty

o cechach sandałowatych (rodzina roślin)


SJP.pl


sandałowcowate

rodzina roślin z rzędu sandałowców; sandałowate


SJP.pl

Wikipedia


sandałowcowaty

o cechach sandałowcowatych (rodzina roślin)


SJP.pl


sandałowiec

rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy lub męskorzeczowy

 (1.1) bot. nazwa systematyczna|Santalum|ref=tak., wiecznie zielone drzewo z rodziny sandałowcowatych, występujące od Malezji po Australię i Hawaje

Wiktionary

Sandałowiec (Santalum L.) – rodzaj roślin z rodziny sandałowcowatych. Należy do niego 16 gatunków występujących na nizinach Australii, Azji Południowo-Wschodniej i wyspach Pacyfiku.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ˌsãndaˈwɔvʲjɛt͡s, AS: sãndau̯ovʹi ̯ec

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. sandałowcowate lm., sandał m.

 przym. sandałowy

Wiktionary


sandałowy

przymiotnik

 (1.1) dotyczący sandałowca

 (1.2) odzież. dotyczący sandałów, przeznaczony do sandałów

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. sandał m., sandałowiec m.

Wiktionary


sandały

but składający się z podeszwy i pasków lub rzemyków


SJP.pl

Sandały – rodzaj otwartego obuwia składającego się z podeszwy i pasków lub rzemyków, które utrzymują sandał na stopie. Niekiedy jeden z pasków przechodzi pomiędzy dużym palcem a następnym.

Wikipedia


sandboarding

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) rozrywka polegająca na zjeżdżaniu deską po piaszczystej powierzani, np. wydmy;

Wiktionary

Sandboarding – popularna atrakcja turystyczna w Peru i niektórych innych krajach Ameryki Łacińskiej, polegająca na zjeździe na specjalnie przygotowanej desce z piaszczystych wydm.


Wikipedia

Przykłady

składnia.

kolokacje.

synonimy.

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

frazeologia.

etymologia.

 (1.1) etym|ang|sandboarding.

uwagi.

tłumaczenia.

* angielski: (1.1) sandboarding

źródła.

== sandboarding (język angielski.) ==

thumb|sandboarding (1.1)

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik

 (1.1) sandboarding

odmiana.

przykłady.

Wiktionary

Synonimy:

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

frazeologia.

etymologia.

 (1.1) etym|ang|sandboarding.

uwagi.

tłumaczenia.

* angielski: (1.1) sandboarding

źródła.

== sandboarding (język angielski.) ==

thumb|sandboarding (1.1)

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik

 (1.1) sandboarding

odmiana.

przykłady.

składnia.

kolokacje.

synonimy.

Wiktionary


sandbox

Otwarty świat, piaskownica lub sandbox – jeden z typów projektowania gier komputerowych. Termin ten służy też do określania gier, w których graczowi jest udostępniany świat, będący do odkrycia w stosunkowo dowolny sposób, bez sztucznych ograniczeń środowiska gry, z możliwością integracji z tym światem i bez liniowości rozgrywki.

Wikipedia


sandecki

nazwisko


SJP.pl


sandegyk

koreańskie widowiska maskowe wywodzące się z tradycyjnych ceremonii szamańskich


SJP.pl


sander

nazwisko


SJP.pl

Sander – rodzaj drapieżnych ryb słodkowodnych z rodziny okoniowatych (Percidae).

Wikipedia


sanders

nazwisko


SJP.pl

Miejscowości w USA:

  • Sanders – jednostka osadnicza w stanie Arizona, w hrabstwie Apache
  • Sanders – miasto w stanie Kentucky, w hrabstwie Carroll

Gminy w USA:

  • Sanders (ang. Sanders Township) – gmina w stanie Minnesota, w hrabstwie Pennington

Wikipedia


sanderson

nazwisko


SJP.pl

Sanderson – jednostka osadnicza w Stanach Zjednoczonych, w stanie Teksas, siedziba administracyjna hrabstwa Terrell.

Wikipedia


sandhi

w gramatyce: zmiany fonetyczne zachodzące w głoskach


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) jęz. zmiany zachodzące w głoskach (upodobnienia) na granicach morfemów (wewnętrzne) lub wyrazów (zewnętrzne);

Wiktionary

Sandhi – zasady fonologiczne, które dotyczą zmian na przełomie morfemów lub słów. Zwykle służą ułatwieniu wymowy. Można podzielić je na wewnętrzne (zachodzące wewnątrz wyrazu) i zewnętrzne (zachodzące na przełomie wyrazów). Termin pochodzi pierwotnie z gramatyki sanskryckiej (wyraz संधि saṃdhi oznacza „łączenie”).

Wikipedia


sanding

1. wygładzanie papierem ściernym, szlifowanie;
2. posypywanie dróg piaskiem, piaskowanie


SJP.pl


sandiniści

Wikipedia


sandinista

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) polit. członek nikaraguańskiego ruchu społecznego w drugiej połowie XX wieku

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Zdjęcia, wykonane wówczas przez szpiegowski sprzęt, były dowodem współpracy sandinistów z mafią i zostały opublikowane przez liczne amerykańskie dzienniki.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. sandinizm mrz.

 przym. sandinowski, sandinistowski

Wiktionary


sandinistka

sandinista


SJP.pl

Patrz:

sandinista

sandinistowski

dotyczący działalności sandinistów (ruchu społeczno-politycznego); sandinowski


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) polit. związany z sandinistami, sandinizmem

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) W Nikaragui do sandinistowskiego rządu weszło trzech duchownych, na co nie było zgody ze strony Watykanu.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. sandinista mos., sandinizm mrz.

 przym. sandinowski

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) sandinowski

Wiktionary


sandinizm

doktryna, poglądy sandinistów - ruchu społeczno-politycznego w Nikaragui w drugiej połowie XX wieku


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) polit. ideologia antyimperialistyczna charakterystyczna dla krajów Ameryki Łacińskiej

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Watykan przeciwny był sandinizmowi w każdym wydaniu.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. sandinista mos.

 przym. sandinowski, sandinistowski

Wiktionary


sandinowski

dotyczący działalności sandinistów (ruchu społeczno-politycznego); sandinistowski


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z sandinizmem, odnoszący się do sandinizmu

przymiotnik jakościowy

 (2.1) charakterystyczny dla sandinizmu lub sandinistów, mający cechy lub właściwości przypisywane sandinizmowi lub sandinistom

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) W Nikaragui lewicowi chrześcijanie popierali Sandinowski Front Wyzwolenia Narodowego, w wyniku czego w lewicowym rządzie po obaleniu dyktatury Somozy znalazło się trzech duchownych rzymskokatolickich.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. sandinista mos., sandinizm mrz.

 przym. sandinistowski

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) sandinistowski

 (2.1) sandinistowski

Wiktionary


sandisk

amerykańska firma i marka


SJP.pl

Sandisk Corporation – amerykańska korporacja zajmująca się projektowaniem, produkcją oraz rozwojem rozwiązań pamięci masowej flash oraz oprogramowania. Firma SanDisk rozszerzała możliwości przechowywania danych, tworząc różne produkty, które zmieniły dzisiejszy przemysł elektroniczny. Rozwiązania SanDisk, stanowią trzon w wielu największych światowych centrach przetwarzania danych i osadzone są w zaawansowanych smartfonach, tabletach i komputerach. Produkty konsumenckie firmy SanDisk dostępne są w setkach tysięcy sklepów detalicznych na całym świecie.

Wikipedia


sandman

amerykańska seria komiksowa


SJP.pl

Sandman (ang. The Sandman) – amerykańska seria komiksowa, napisana przez Neila Gaimana i wydana przez DC Comics w 75 odcinkach w latach 1989-1996, a następnie przedrukowana w 10 tomach zbiorczych (w Polsce wydana przez Egmont Polska w latach 2002-2007; większość tomów została podzielona w polskim wydaniu na dwie części). W 2021 roku wydawnictwo Egmont rozpoczęło dodruk wszystkich 10 tomów wraz z nowymi okładkami.

Wikipedia


sandomierka

rodzaj pszenicy


SJP.pl


sandomierski

przymiotnik od: Sandomierz, Sandomierskie (Sandomierszczyzna)


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) dotyczący Sandomierza, związany z Sandomierzem, pochodzący z Sandomierza

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Na sandomierskim rynku od kilku dni trwają nagrania do popularnego serialu telewizyjnego.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌsãndɔ̃ˈmʲjɛrsʲci, AS: sãndõmʹi ̯ersʹḱi

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Sandomierz mrz., sandomierzanin mos., sandomierzanka ż., Sandomierszczyzna ż., Sandomierskie n., Sandomierzanin mos., Sandomierzanka ż.

Wiktionary


sandomierskie

przymiotnik od: Sandomierz, Sandomierskie (Sandomierszczyzna)


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki, nazwa własna

 (1.1) geogr. region w południowej Polsce wokół Sandomierza

Wiktionary

Ziemia sandomierska, Sandomierszczyzna (łac. Terra Sandomiriensis) – polska jednostka terytorialna, położona między Pilicą a Wisłą oraz między Sanem a Dunajcem. Od średniowiecza wraz z ziemią krakowską tworzyły tzw. Małopolskę. Zakres obszarowy ziemi sandomierskiej zmieniał się – wydzieliły się ziemia lubelska, ziemia łukowska, a w 1568 r. ziemia stężycka. Główna część obszaru została włączona w XIV wieku do województwa sandomierskiego.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) W Sandomierskiem podtopiło sporo gospodarstw.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Sandomierz mrz., sandomierzanin mos., sandomierzanka ż., Sandomierszczyzna ż., Sandomierzanin mos., Sandomierzanka ż.

 przym. sandomierski

Wiktionary


sandomierszczyzna

kraina wokół Sandomierza


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) geogr. hist. kraina wokół Sandomierza

Wiktionary

Ziemia sandomierska, Sandomierszczyzna (łac. Terra Sandomiriensis) – polska jednostka terytorialna, położona między Pilicą a Wisłą oraz między Sanem a Dunajcem. Od średniowiecza wraz z ziemią krakowską tworzyły tzw. Małopolskę. Zakres obszarowy ziemi sandomierskiej zmieniał się – wydzieliły się ziemia lubelska, ziemia łukowska, a w 1568 r. ziemia stężycka. Główna część obszaru została włączona w XIV wieku do województwa sandomierskiego.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Mamy małą działkę i domek na Sandomierszczyźnie.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Sandomierz mrz., Sandomierskie n., sandomierzanin mos., sandomierzanka ż., Sandomierzanin mos., Sandomierzanka ż.

 przym. sandomierski

Wiktionary


sandomierz

miasto w Polsce, w województwie świętokrzyskim


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna

 (1.1) geogr. miasto w Polsce, w województwie świętokrzyskim, nad Wisłą;

Wiktionary

Sandomierz – miasto w województwie świętokrzyskim, w powiecie sandomierskim, położone nad Wisłą, na siedmiu wzgórzach (stąd nazywane czasem „małym Rzymem”). Sandomierz jest usytuowany na Nizinie Nadwiślańskiej i rozciąga się od Wyżyny Sandomierskiej po Równinę Tarnobrzeską. Większość zabudowy wraz z historycznym centrum, uznanym w 2017 za pomnik historii, położona jest na lewym brzegu Wisły, a przemysłowa część, zwana Nadbrzeziem, leży przy prawym brzegu, w Kotlinie Sandomierskiej, granicząc z Tarnobrzegiem.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) W Sandomierzu rozgrywa się akcja popularnego serialu telewizyjnego „Ojciec Mateusz”.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: sãnˈdɔ̃mʲjɛʃ, AS: sãndõmʹi ̯eš

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. sandomierzanin mos., sandomierzanka ż., Sandomierszczyzna ż., Sandomierskie n., Sandomierzanin mos., Sandomierzanka ż., sandomierka ż.

 przym. sandomierski

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) slang. San Domingo, Sandomingo

Wiktionary


sandomierzanin

mieszkaniec Sandomierza


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) mieszkaniec Sandomierszczyzny, krainy wokół Sandomierza

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Wielu Sandomierzan spędza wakacje w polskich górach.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Sandomierz mrz., sandomierzanin mos., sandomierzanka ż.

:: fż. Sandomierzanka ż.

 przym. sandomierski

Wiktionary


sandomierzanka

mieszkanka Sandomierza


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) mieszkanka Sandomierszczyzny

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Sandomierszczyzna ż., Sandomierz mrz., sandomierzanin mos., sandomierzanka ż.

:: fm. Sandomierzanin mos.

 przym. sandomierski

Wiktionary


sándor

[czytaj: szandor]
1. obce imię męskie;
2. nazwisko


SJP.pl

Osoby o tym nazwisku:

  • György Sándor – amerykański pianista i pedagog
  • István Sándor – katolicki duchowny
  • István Sándor – węgierski wioślarz, olimpijczyk
  • Klára Sándor – węgierska językoznawczyni, historyk kultury i polityk

Zobacz też:

  • Sandor – węgierskie imię męskie

Wikipedia


sandr

bardzo płaski, rozległy stożek napływowy powstały w wyniku działalności wód polodowcowych, zbudowany ze żwirów i piasków; zandr; piaszczysko


SJP.pl

Sandr – rozległy, bardzo płaski stożek napływowy zbudowany ze żwirów i piasków osadzonych i wypłukanych przez wody pochodzące z topnienia lądolodu. Powstaje podczas regresji lub postoju lądolodu na jego przedpolu.

Sandry zbudowane są z materiału piaszczystego i żwirowego ułożonego warstwami, jedna nad drugą (podobnie jak rzeczne ławice piaszczyste). Stanowią zwykle pokrywy o znacznej powierzchni (do kilku tysięcy km²).

Wikipedia


sandra

imię żeńskie


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) imię|polski|ż.;

 (1.2) zdrobn. Aleksandra

 (1.3) zdrobn. Kasandra

 (1.4) astr. planetoida o numerze katalogowym 1760;

Wiktionary

  • Sandra – imię żeńskie
  • Sandra – niemiecka piosenkarka pop i euro disco
  • Sandra – polski miesięcznik o robótkach ręcznych
  • Sandra – wieś w Estonii, w prowincji Viljandi, w gminie Suure-Jaani

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Sandra ma w domu chomika.

 (1.4) Sandra porusza się w obszarze między orbitami Marsa i Jowisza, czyli w pasie głównym planetoid.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈsãndra, AS: sãndra

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Aleksandra ż., Kasandra ż.

:: zdrobn. Sandrunia ż., Sandrusia ż.

 przym. Sandrzyn

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) zdrobn. Sandrunia, Sandrusia

Wiktionary


sandro

imię żeńskie


SJP.pl

  • Sandro Chaves de Assis Rosa (ur. 1973) – brazylijski piłkarz, zawodnik m.in. Pogoni Szczecin
  • Sandro Ranieri Guimarães Cordeiro (ur. 1989) – brazylijski piłkarz, zawodnik Queens Park Rangers
  • Sandro – postać z serii gier Heroes of Might and Magic
  • Sandro (ur. 1993) – niemiecki piosenkarz szlagierów

Wikipedia


sandrowy

przymiotnik od: sandr (zandr); zandrowy


SJP.pl


sandwich

[czytaj: sandłicz] kanapka z dwóch złożonych razem kawałków chleba lub bułki; sandwicz


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) slang. kulin. zob. kanapka.

Wiktionary

Miejscowość w Wielkiej Brytanii:

  • Sandwich – miasto w Anglii, w hrabstwie Kent

Miejscowości w Stanach Zjednoczonych:

  • Sandwich – miasto w stanie Illinois, w hrabstwie DeKalb
  • Sandwich – miasto w stanie New Hampshire, w hrabstwie Carroll
  • Sandwich – miasto w stanie Massachusetts, w hrabstwie Barnstable
  • Sandwich – jednostka osadnicza w stanie Massachusetts, w hrabstwie Barnstable

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ˈsãndwʲit͡ʃ, AS: sãndu̯ʹič

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) kanapka, burger, sandwicz

Wiktionary


sandwichman

[czytaj: sandłiczmen] człowiek chodzący po ulicach z plakatami reklamowymi na piersiach i plecach


SJP.pl


sandwicz

kanapka z dwóch złożonych razem kawałków chleba lub bułki; sandwich


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy lub męskorzeczowy

 (1.1) spoż. złożona podwójnie kanapka z wędliną i/lub serem

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (2.1) przest. rzad. człowiek obnoszący po mieście dwustronne reklamy na plecyecach i na piersiach

 (2.2) żart. osoba obciążona obowiązkiem opiekowania się zarówno własnymi dziećmi, jak i rodzicami w podeszłym wieku

Wiktionary

Kanapka – rodzaj dania (kalka językowa z języka francuskiego od słowa canapé: bułka przekrojona, z wędliną ułożoną jak poduszki na kanapie), prosta potrawa przyrządzana na bazie cienkich kromek białego lub razowego chleba, ewentualnie rozkrojonej bułki. Kanapki smaruje się masłem, okłada wędlinami, pieczenią wieprzową, kiełbasą, szynką lub serem, spożywa również z jajkiem na twardo, plasterkiem ogórka lub rybą, z dodatkiem warzyw do wyboru oraz sosów itp.

Wikipedia

Przykłady

 (2.1) Stryj Antka wtedy, na bezrobociu, zarabiał dość mizernie w charakterze ulicznego sandwicza, godzinami nosząc na sobie jakąś sklepową reklamę.

Wiktionary


sandwiczeria

[czytaj: sandłiczeria] bar, w którym serwuje się sandwicze


SJP.pl


sandwiczowy

sandwicz


SJP.pl

Patrz:

sandwicz

sandżacki

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z Sandżakiem (krainą w Serbii i Czarnogórze)

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Sandżak mrz.

Wiktionary


sandżak

w dawnej Turcji część wilajetu


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna

 (1.1) hist. geogr. kraina historyczna na pograniczu Serbii i Czarnogóry;

Wiktionary

Sandżak (serb.-chorw. Санџак / Sandžak, tur. Sancak) – region geograficzno-historyczny na pograniczu Serbii i Czarnogóry. Głównym miastem jest Novi Pazar. Region jest zamieszkany przez liczną mniejszość boszniacką.

Sandżak to również nazwa potoczna dzisiejszego okręgu w Serbii – Raszka.

Wikipedia

Powiązane:

 przym. sandżacki

Wiktionary


sanecki

nazwisko


SJP.pl

Osoby o tym nazwisku:

  • Cezary Sanecki – polski nauczyciel akademicki
  • Marek Sanecki – polski lekarz

Wikipedia


saneczkarka

kobieta uprawiająca saneczkarstwo


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) sport. forma żeńska od: saneczkarz

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Czołowe saneczkarki nie są zadowolone ze skrócenia trasy na olimpijskim torze w Whistler. (z Internetu)

 (1.1) Zmagania saneczkarek rozpoczęły się we wtorek. (z Internetu)

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌsãnɛt͡ʃˈkarka, AS: sãnečkarka

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. sanny ż., saneczkarz, sań, sanna, sankarz, sankada, sanie, saneczkarstwo, sanki, saneczki

 przym. saneczkarski, sankowy, sanny

 czas. saneczkować

Wiktionary


saneczkarski

dotyczący saneczkarstwa, saneczkarza


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) sport. dotyczący saneczkarstwa, saneczkarza

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌsãnɛt͡ʃˈkarsʲci, AS: sãnečkarsʹḱi

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. sanki nmos., saneczki nmos., sanie nmos., saneczkarstwo n., saneczkarz m., saneczkarka ż.

 przym. saneczkowy

Wiktionary


saneczkarstwo

dyscyplina sportowa


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) sport. dyscyplina zaliczana do sportów zimowych, polegająca na zjeżdżaniu sankami z toru sztucznego lub naturalnego;

Wiktionary

Saneczkarstwo lub inaczej sport saneczkowy – jedna z dyscyplin zaliczanych do sportów zimowych. Wyścigi na sankach sportowych są rozgrywane na torach sztucznych lub naturalnych, w konkurencji kobiet i mężczyzn, indywidualnie i w dwójkach. O zwycięstwie decyduje łączny czas przejazdów, tzw. ślizgów. Zazwyczaj są to dwa ślizgi.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Pierwsze mistrzostwa Polski w saneczkarstwie odbyły się w 1930 roku w Krynicy.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌsãnɛt͡ʃˈkarstfɔ, AS: sãnečkarstfo

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. sanki nmos., saneczki nmos., sanie nmos., saneczkarz m., saneczkarka ż., sankarz m., sanna ż., sań nmos./ż.

 przym. saneczkarski, saneczkowy, sankowy, sanny

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) saneczki, sport saneczkowy

Wiktionary


saneczkarz

osoba uprawiająca saneczkarstwo; saneczkowicz


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) sport. zawodnik uprawiający saneczkarstwo

Wiktionary

Wymowa:

IPA: sãˈnɛt͡ʃkaʃ, AS: sãnečkaš

Wiktionary

Powiązane:

 forma żeńska saneczkarka

 przym. saneczkarski, sankowy, sanny

 rzecz. sań nmos./ż., sanna ż., sankarz m., sankada ż., sanie nmos., saneczkarstwo, sanki, saneczki

 czas. saneczkować

Wiktionary


saneczki

rzeczownik, rodzaj niemęskoosobowy, liczba mnoga

 (1.1) zdrobn. od: sanki

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Karolku, zapomnij o saneczkach, masz temperaturę.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. saneczkarz mos., saneczkarstwo n., saneczkarka ż., sanie lm nm., sanki lm nm.

 przym. saneczkarski, sankowy

Wiktionary


saneczkować

1. potocznie: jeździć na saneczkach;
2. o zwierzęciu: ocierać tylną częścią ciała o podłoże


SJP.pl


saneczkowicz

rzadko: osoba uprawiająca saneczkarstwo; saneczkarz


SJP.pl


saneczkowy

przymiotnik od: saneczki


SJP.pl


sanepid

stacja sanitarno-epidemiologiczna


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) urz. stacja sanitarno-epidemiologiczna;

Wiktionary

Państwowa Inspekcja Sanitarna (PIS, zwyczajowa nazwa: sanepid) – wyspecjalizowana instytucja wykonująca zadania z zakresu zdrowia publicznego, poprzez sprawowanie kontroli i nadzoru nad warunkami higieny w różnych dziedzinach życia. Inspekcja gromadzi również m.in. dane epidemiologiczne dotyczące niektórych chorób oraz wydaje decyzje m.in. w zakresie chorób zawodowych.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Jutro mamy mieć kontrolę z sanepidu.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: sãˈnɛpʲit, AS: sãnepʹit

Wiktionary


sanepidowski

sanepid


SJP.pl

Patrz:

sanepid

sanetra

nazwisko


SJP.pl


sanforyzacja

Sanforyzacja (wykurczanie, dekatyzacja) – jeden z procesów wykańczania tkanin (m.in. bawełnianych, lnianych).

Wikipedia


sanger

nazwisko


SJP.pl

Miejscowości w USA:

  • Sanger – miasto w stanie Kalifornia, w hrabstwie Fresno
  • Sanger – miasto w stanie Teksas, w hrabstwie Denton

Osoby noszące to nazwisko:

  • Margaret Sanger

Wikipedia


sangha

[czytaj: sangcha lub sanga] w buddyzmie: gmina religijna lub wspólnota zakonna


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) wspólnota mnichów buddyjskich lub świeckich wyznawców buddyzmu;

Wiktionary

  • sangha – wspólnota buddyjska
  • Sangha – rzeka w Afryce
  • Sangha – region w Republice Konga
  • Sanga – grupa etniczna z Demokratycznej Republiki Konga

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Poza Indiami swój wielki rozkwit przeżyła mahajana w Chinach i Japonii. Według tradycji chińskiej, buddyzm trafił do tego kraju w II wieku z Azji Centralnej, a w 355 roku zezwolono Chińczykom na wstępowanie do sangh.

Wiktionary

Synonimy:

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

frazeologia.

etymologia.

 etym|pali|sangha., etym|sanskr|संघ. (saṃgha)

uwagi.

tłumaczenia.

* angielski: (1.1) sangha

* arabski: (1.1) سانغا ż. (sānḡā, sānghā)

* bengalski: (1.1) সংঘ (saṅgha)

* bułgarski: (1.1) сангха ż.

* chiński standardowy: (1.1) 僧伽 (sēngjiā)

* esperanto: (1.1) sangho

* japoński: (1.1) furi|僧伽|そうぎゃ. (sō gya)

* koreański: (1.1) 승가 (sŭngga)

* malajalam: (1.1) സംഘം (saṅgham)

* perski: (1.1) سانگها

* rosyjski: (1.1) сангха ż.

* ukraiński: (1.1) санґга ż.

* węgierski: (1.1) szangha

* wietnamski: (1.1) tăng đoàn

źródła.

== sangha (język angielski.) ==

wymowa.

 IPA|ˈsɑn.ˌɡə.

 dzielenie|san|gha.

znaczenia.

rzeczownik

 (1.1) sangha

odmiana.

przykłady.

składnia.

kolokacje.

synonimy.

Wiktionary


sango

język urzędowy Republiki Środkowoafrykańskiej


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) jęz. jeden z języków urzędowych w Republice Środkowoafrykańskiej;

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Językiem sango mówią rybacy znad Ubangi.

Wiktionary

Synonimy:

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

frazeologia.

etymologia.

uwagi.

tłumaczenia.

* angielski: (1.1) Sango, Sangho

* baskijski: (1.1) sango

* francuski: (1.1) sango m.

* niemiecki: (1.1) Sango n.

* węgierski: (1.1) szango

źródła.

odmiana.

przykłady.

składnia.

kolokacje.

synonimy.

Wiktionary


sangria

napój popularny w Hiszpanii


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) kulin. tradycyjny hiszpański chłodny napój o krwistoczerwonej barwie, przygotowywany z wina i owoców wzmacnianych mocniejszym alkoholem;

Wiktionary

Sangría – tradycyjny hiszpański napój alkoholowy. Produkowana jest z wina z dodatkiem owoców, soków owocowych, lodu oraz wzmacniaczy smakowych w postaci różnych winiaków lub innych trunków.

Nazwa sangría (z hiszpańskiego: krwawienie) została nadana temu trunkowi ze względu na jego głęboki czerwony kolor. Pochodzi ze wschodniego wybrzeża hiszpańskiego (region Walencji), skąd rozprzestrzeniła się na całym Półwyspie Iberyjskim.

Wikipedia

Przykłady

składnia.

kolokacje.

synonimy.

antonimy.

hiperonimy.

 (1.1) napój alkoholowy

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

 (1.1) wino, alkohol, owoce, sok, lód, cukier

pokrewne.

frazeologia.

etymologia.

 etym|hiszp|sangría.

uwagi.

tłumaczenia.

* angielski: (1.1) sangria

* francuski: (1.1) sangria ż.

* niemiecki: (1.1) Sangría

źródła.

== sangria (język angielski.) ==

thumb|sangria (1.1)

wymowa.

 audio|LL-Q1860 (eng)-Vealhurl-sangria.wav.

znaczenia.

rzeczownik

 (1.1) kulin. sangria

odmiana.

przykłady.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈsãŋɡrʲja, AS: sãŋgrʹi ̯a

Wiktionary


sanguszko

Sanguszkowie (hist. pol. Sanguszkowicze) herbu własnego (Sanguszko) – wymarły, polski ród książęcy (kniaziowski) pochodzenia wielkolitewskiego, należący do magnackiej warstwy społecznej.

Protoplastą rodu był Sanguszko Fedkowicz, przodek dynastii Giedyminowiczów, poprzez ród Olgierdowiczów. Jego ojciec, Fiodor Olgierdowic był przyrodnim bratem króla Władysław II Jagiełło.

Wikipedia


sangwina

1. czerwonobrunatna kredka używana do szkiców i rysunków;
2. rysunek, szkic wykonany tą kredką


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) miękka, czerwono-brązowa kredka używana do szkicowania lub rysowania;

 (1.2) rysunek wykonany sangwiną (1.1)

 (1.3) technika plastycznyastyczna wykorzystująca sangwinę (1.1)

Wiktionary

Sangwina – czerwonobrunatna kredka używana do tworzenia szkiców lub rysunków. Nazwa pochodzi od łacińskiego określenia krwi (sanguis, -inis). Mianem tym określa się również technikę rysunkową, jak i rysunek wykonany tą techniką. Sangwiny używano już w renesansie (korzystał z niej m.in. Leonardo da Vinci przy tworzeniu szkiców do Ostatniej Wieczerzy).

Technikę rysunku, korzystającą z sangwiny oraz czerni i bieli nazywa się trois crayons.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Artyści używają sangwiny już od czasów renesansu.

 (1.2) Najsłynniejsza sangwina Leonarda, „Człowiek witruwiański”, znajduje się w zbiorach Luwru.

 (1.3) Moją ulubioną techniką rysunkową jest niezmiennie sangwina.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: sãŋɡˈvʲĩna, AS: sãŋgvʹĩna

Wiktionary

Powiązane:

 przym. sangwinowy

Wiktionary


sangwinaria

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) bot. nazwa systematyczna|Sanguinaria canadensis|L.|ref=tak., bylina o grubym kłączu występująca w Ameryce Północnej;

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Blaszka liściowa sangwinarii jest dłoniasto wrębna.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) sangwinaria kanadyjska, krwiowiec kanadyjski, krwiowiec

Wiktionary


sangwiniczka

sangwinik


SJP.pl

Patrz:

sangwinik

sangwiniczny

właściwy sangwinikowi; beztroski, towarzyski, entuzjastyczny


SJP.pl

przymiotnik jakościowy

 (1.1) odpowiedni sangwinikowi; porywczy i zmienny

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) W tej wizji zmilitaryzowanego chrześcijaństwa nie ma miejsca na jakąkolwiek odmienność stylów. Na przekór podobnym propozycjom, w kręgu Apostołów Jezusa było miejsce dla sceptycznego Tomasza, sangwinicznego Piotra, wiernego Jana.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. sangwinizm mrz., sangwinik mos., sangwiniczka ż., sangwiniczność ż.

 przysł. sangwinicznie

Wiktionary


sangwinik

człowiek żywy, porywczy i zmienny


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) psych. człowiek żywy, porywczy i zmienny

Wiktionary

Sangwinik (łac. sanguis – krew) – jeden z temperamentów wyróżnianych w teorii humoralnej. Wiązany był z przewagą wpływu krwi na typ konstytucyjny człowieka. Wraz z rozwojem teorii humoralnej od starożytności do średniowiecza i wyróżnianego w niej podziału na cztery elementy, jako kolejne powiązania podawano dzieciństwo, wiosnę, powietrze (jako jeden z żywiołów), serce, poranek, czerwień, smak słodki. Astrologicznym skojarzeniem były Bliźnięta, Byk, Baran i Jowisz. Podobnie jak w przypadku krwi, miały mu odpowiadać cechy ciepła i suchości.

Wikipedia

Przykłady

składnia.

kolokacje.

synonimy.

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

 rzecz. sangwinizm mrz.

:: fż. sangwiniczka ż.

 przym. sangwiniczny

frazeologia.

etymologia.

 etym|niem|Sanguiniker.

uwagi.

 zoblistę|flegmatyk|melancholik|sangwinik|choleryk.

tłumaczenia.

* białoruski: (1.1) сангвінік m.

* białoruski (taraszkiewica): (1.1) санґвінік m.

* bułgarski: (1.1) сангвиник m.

* duński: (1.1) sangviniker w.

* francuski: (1.1) sanguin m.

* kaszubski: (1.1) sangwinik m.

* rosyjski: (1.1) сангвиник m.

* ukraiński: (1.1) сангвінік m.

źródła.

== sangwinik (język kaszubski.) ==

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik, rodzaj męski

 (1.1) psych. sangwinik

odmiana.

przykłady.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: sãŋɡˈvʲĩɲik, AS: sãŋgvʹĩńik

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. sangwinizm mrz.

:: fż. sangwiniczka ż.

 przym. sangwiniczny

Wiktionary

Synonimy:

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

 rzecz. sangwinizm mrz.

:: fż. sangwiniczka ż.

 przym. sangwiniczny

frazeologia.

etymologia.

 etym|niem|Sanguiniker.

uwagi.

 zoblistę|flegmatyk|melancholik|sangwinik|choleryk.

tłumaczenia.

* białoruski: (1.1) сангвінік m.

* białoruski (taraszkiewica): (1.1) санґвінік m.

* bułgarski: (1.1) сангвиник m.

* duński: (1.1) sangviniker w.

* francuski: (1.1) sanguin m.

* kaszubski: (1.1) sangwinik m.

* rosyjski: (1.1) сангвиник m.

* ukraiński: (1.1) сангвінік m.

źródła.

== sangwinik (język kaszubski.) ==

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik, rodzaj męski

 (1.1) psych. sangwinik

odmiana.

przykłady.

składnia.

kolokacje.

synonimy.

Wiktionary


sangwinizm

usposobienie typowe dla sangwinika: duża ruchliwość i wrażliwość na otaczający świat


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) temperament sangwinika;

Wiktionary

Powiązane:

 przym. sangwiniczny

 rzecz. sangwinik mos.

Wiktionary


sanhedryn

żydowska najwyższa rada religijna, sądownicza i polityczna działająca w starożytnej Judei; później nazwa kolegiów rabinackich


SJP.pl

Sanhedryn (hebr. ‏סַנְהֶדְרִין‎, gr. συνέδριον Synedrion od συν „współ-” i έδρα „(po)siedzenie”), inaczej Wysoka Rada lub Wielki Sanhedryn (hebr. Sanhedrin Ha-Gdola) – najwyższa żydowska instytucja religijna i sądownicza w starożytnej Judei, wspomniana w źródłach po raz pierwszy w 203 p.n.e.

Wikipedia


sanhita

jedna z czterech części Wed (hymny do bóstw, modlitwy, zaklęcia, formuły)


SJP.pl


śani

rzeczownik

 (1.1) astr. w hinduizmie: nawagraha Saturn, jedna z planetaanet w wedyjskim systemie astrologicznym

 (1.2) rel. bóg Śani (1.1), zsyłający nieszczęścia i niepowodzenia, jeśli nie zostaje przebłagany

Wiktionary

Śani (dewanagari शनि, शनिदेवता, „Powolny”) – jedna z graha, planeta Saturn, a zarazem jej bóg. Czarnoskóry, syn Surji i Czhaji, władający sobotą, zsyłający niepowodzenie, jeśli nie został przebłagany, wedle różnych źródeł dosiada żółwia, wronę lub sępa. Ostatnie dwa wierzchowce (wahana) symbolizują jego negatywną stronę.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ˈɕä̃ɲi, AS: śä̃ńi

Wiktionary


sanice

Sanice – wieś w Polsce położona w województwie lubuskim, w powiecie żarskim, w gminie Przewóz.

W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa zielonogórskiego.

Wikipedia


sanidyn

rzadki minerał z grupy skaleni, jedna z trzech (oprócz ortoklazu i mikroklinu) odmian polimorficznych skalenia potasowego, niekiedy wykazuje efekty optyczne charakterystyczne dla kamieni księżycowych, występuje w skałach wylewnych m.in. ryolitach, trachitach


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) miner. rzadki minerał z grupy krzemianów, KAlSi3O8;

Wiktionary

Sanidyn – minerał z grupy krzemianów, rzadki. Jest to jedna z trzech (oprócz ortoklazu i mikroklinu) odmian polimorficznych skalenia potasowego.

Nazwa minerału pochodzi od gr. sanis = tabliczka, płytka lub deska oraz idos = widzieć, nawiązując do tabliczkowego pokroju minerału.

Wikipedia

Powiązane:

 przym. sanidynowy

Wiktionary


sanie

1. pojazd zaprzęgany w konie, w krajach północnych w reny lub psy, poruszający się po śniegu;
2. urządzenie na płozach służące do przemieszczania jachtu na wodę


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj niemęskoosobowy, liczba mnoga

 (1.1) pojazd na płozach, zaprzęgnięty najczęściej w zwierzęta pociągowe;

 (1.2) żegl. urządzenie na płozach służące do ściągania jachtu na wodę

Wiktionary

Sanie – pojazd zaprzęgowy na płozach, służący do poruszania się po śniegu lub lodzie. Sanie są zazwyczaj ciągnięte przez konie lub ciągniki mechaniczne i zasadniczo służą do transportu. Małe sanie używane do zabawy lub sportów zimowych to sanki.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Dzieci z przyjemnością korzystały z bezpłatnych przejażdżek saniami.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈsãɲɛ, AS: sãńe

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. sań nmos./ż., sanki, sankarz, saneczki, saneczkarz, saneczkarka, saneczkarstwo, sankada, sanna

 przym. sanny, saneczkarski, sankowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) pot. sanki, reg. srąbek, reg. srąbik, reg. szrumbek

Wiktionary


saniewski

nazwisko


SJP.pl


sanijczyk

mieszkaniec Sany (stolicy Jemenu); sanańczyk


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) mieszkaniec Sany

Wiktionary

Wymowa:

IPA: sãˈɲijt͡ʃɨk, AS: sãńii ̯čyk

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Sana ż., sanajczyk mos.

:: fż. sanijka ż., sanajka ż.

 przym. sanijski, sanajski

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) sanajczyk

Wiktionary


sanijka

mieszkanka Sany (stolicy Jemenu); sananka


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) mieszkanka Sany

Wiktionary

Wymowa:

IPA: sãˈɲijka, AS: sãńii ̯ka

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Sana ż., sanajka ż.

:: fm. sanijczyk mos., sanajczyk mos.

 przym. sanijski, sanajski

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) sanajka

Wiktionary


sanijski

Sana (stolica Jemenu lub miejscowość we Francji); sanajski


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) odnoszący się do miasta Sana

Wiktionary

Wymowa:

IPA: sãˈɲijsʲci, AS: sãńii ̯sʹḱi

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Sana ż., sanijczyk mos., sanijka ż., sanajczyk mos., sanajka ż.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) sanajski

Wiktionary


saniowy

sanie


SJP.pl

Patrz:

sanie

sanitaria

urządzenia sanitarne


SJP.pl


sanitariat

1. urządzenie sanitarne (np. wanna, umywalka, sedes);
2. pomieszczenie sanitarne (np. ubikacja, łazienka)


SJP.pl

Ubikacja, toaleta, potocznie WC (ang. water closet) – pomieszczenie sanitarne, w którym człowiek załatwia swoje potrzeby fizjologiczne, jak: defekacja, mikcja (oddanie moczu) lub wymioty. W krajach rozwiniętych wchodzi w skład prawie każdego mieszkania jako osobne pomieszczenie lub jest częścią łazienki. W skład jego wyposażenia wchodzi: muszla klozetowa z deską sedesową, często osobna umywalka i – jeśli pomieszczenie jest dostatecznie obszerne – bidet.

Wikipedia


sanitariusz

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) med. pracownik medyczny sprawujący czynności pomocnicze podczas opieki nad chorymi;

 (1.2) wojsk. żołnierz, którego zadaniem jest udzielanie pierwszej pomocy rannym żołnierzom podczas działań wojennych

Wiktionary

Sanitariusz – pracownik opieki zdrowotnej wykonujący podstawowe, niezastrzeżone dla innych zawodów medycznych czynności w zakładach opieki zdrowotnej.

Do 8 września 2006 r. sanitariusz był członkiem zespołu wyjazdowego w karetce pogotowia i współpracował z lekarzem, bywał przy tym równocześnie kierowcą karetki i noszowym. Obecnie zgodnie z polskimi przepisami prawa zespół ratownictwa medycznego musi składać się z lekarza (tylko w zespołach specjalistycznych), pielęgniarki i ratownika medycznego, co oznacza, iż sanitariusze nie mogą już pracować w pogotowiu ratunkowym.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ˌsãɲiˈtarʲjuʃ, AS: sãńitarʹi ̯uš

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. sanitariat m., sanitaria nmos., sanitarka ż.

:: fż. sanitariuszka ż.

 przym. sanitarny

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) lekcew. łapiduch

Wiktionary


sanitariuszka

sanitariusz


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) med. pracownica medyczny sprawująca czynności pomocnicze podczas opieki nad chorymi;

 (1.2) wojsk. kobieta w służbie wojskowej, której zadaniem jest udzielanie pierwszej pomocy rannym żołnierzom podczas działań wojennych

Wiktionary

Sanitariusz – pracownik opieki zdrowotnej wykonujący podstawowe, niezastrzeżone dla innych zawodów medycznych czynności w zakładach opieki zdrowotnej.

Do 8 września 2006 r. sanitariusz był członkiem zespołu wyjazdowego w karetce pogotowia i współpracował z lekarzem, bywał przy tym równocześnie kierowcą karetki i noszowym. Obecnie zgodnie z polskimi przepisami prawa zespół ratownictwa medycznego musi składać się z lekarza (tylko w zespołach specjalistycznych), pielęgniarki i ratownika medycznego, co oznacza, iż sanitariusze nie mogą już pracować w pogotowiu ratunkowym.

Wikipedia

Patrz:

sanitariusz

Przykłady

 (1.2) Kobiety uczestniczyły w powstaniu styczniowym, pełniąc funkcje łączniczek, zwiadowczyń, kurierek, adiutantek, sanitariuszek.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌsãɲitarʲˈjuʃka, AS: sãńitarʹi ̯uška

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. sanitariat m., sanitaria nmos., sanitarka ż.

:: fm. sanitariusz m.

 przym. sanitarny

Wiktionary


sanitarka

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) pot. pojazd sanitarny, zwykle wojskowy, do transportowania chorych i rannych

 (1.2) gw-pl|Bukowina. pielęgniarka

Wiktionary

Ambulans (fr. ambulance), karetka pogotowia ratunkowego, in. sanitarka – środek transportu dysponowany na miejsce nagłego zachorowania albo wypadku, przeznaczony do udzielania pomocy, przewozu chorych lub rannych z miejsca zdarzenia do szpitala, a często również służący do transportów medycznych i międzyszpitalnych.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ˌsãɲiˈtarka, AS: sãńitarka

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. sanitariusz m., sanitariuszka ż., sanitariat m., sanitaryzacja ż.

 czas. sanityzować ndk.

 przym. sanitarny

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) karetka

 (1.2) asistenta

Wiktionary


sanitarnohigieniczny

dotyczący higieny sanitarnej


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) odnoszący się do higieny sanitarnej, dotyczący jej

Wiktionary


sanitarny

przymiotnik

 (1.1) związany z utrzymaniem higieny i zdrowia

 (1.2) dotyczący służby zdrowia i opieki nad chorymi

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. sanitariat m., sanitariusz m., sanitariuszka ż., sanitarka ż.

Wiktionary


sanitarysta

zwolennik sanitaryzmu


SJP.pl


sanitarystka

sanitarysta


SJP.pl

Patrz:

sanitarysta

sanitaryzacja

wszystkie zabiegi polegające na mechanicznym usuwaniu drobnoustrojów chorobotwórczych ze środowiska


SJP.pl


sanitaryzm

działania polegające na wprowadzaniu restrykcji nakierowanych na ochronę zdrowia, choć de facto ograniczających wolność obywateli


SJP.pl


sanka

  • Sanka – wieś w woj. małopolskim, w pow. krakowskim, w gminie Krzeszowice
  • Sanka – potok, prawy dopływ rzeki Stradomka
  • Sanka – potok, lewy dopływ rzeki Wisła

Wikipedia


sankada

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) przejażdżka sankami dla przyjemności, dla zabawy

Wiktionary

Wymowa:

IPA: sãŋˈkada, AS: sãŋkada

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. sań nmos./ż., sankarz m., sanie nmos., sanki, saneczkarz, saneczkarka, sanna

 przym. saneczkowy, sankowy, sanny

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) kulig, szlichtada

Wiktionary


sankarz

1. osoba powożąca saniami;
2. osoba wytwarzająca sanie


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) przest. rzemieślnik zajmujący się wyrabianiem sań, sanek

 (1.2) przest. osoba wożąca ludzi saniami w celach zarobkowych

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈsãŋkaʃ, AS: sãŋkaš

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. sań nmos./ż., sanie, sanki, sankada, sanna, saneczkarz, saneczkarka, saneczkarstwo

 przym. sanny, sankowy

Wiktionary


sankcja

część normy prawnej, określająca skutek naruszenia dyspozycji tej normy w warunkach określonych jej hipotezą; niekiedy uznawana za odrębną normę (tzw. sankcjonującą)


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) praw. polit. określona normą prawną konsekwencja naruszenia prawa

 (1.2) praw. nadanie mocy prawnej danemu aktowi przez wyższą instancję

Wiktionary

  • sankcja społeczna
  • sankcje w prawie
  • sankcja (element normy prawnej)
  • sankcje w prawie międzynarodowym
  • sankcje gospodarcze
  • sankcja administracyjna
  • sankcja pragmatyczna

Wikipedia

Powiązane:

 czas. sankcjonować

Wiktionary


sankcje

część normy prawnej, określająca skutek naruszenia dyspozycji tej normy w warunkach określonych jej hipotezą; niekiedy uznawana za odrębną normę (tzw. sankcjonującą)


SJP.pl

  • sankcja społeczna
  • sankcje w prawie
  • sankcja (element normy prawnej)
  • sankcje w prawie międzynarodowym
  • sankcje gospodarcze
  • sankcja administracyjna
  • sankcja pragmatyczna

Wikipedia


sankcjonować

1. karać za naruszenie prawa lub przepisów międzynarodowych;
2. udzielać sankcji; uprawomocniać, zatwierdzać


SJP.pl

czasownik przechodni niedokonany (dk. brak)

 (1.1) praw. autorytatywnie zatwierdzać, nadawać moc prawną lub urzędową

 (1.2) aprobować, przyzwalać na coś, uznawać za dopuszczalne

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌsãŋkt͡sʲjɔ̃ˈnɔvat͡ɕ, AS: sãŋkcʹi ̯õnovać

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. sankcja ż., sankcjonowanie n.

 czas. usankcjonować dk.

Wiktionary


sankcjonowanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|sankcjonować.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌsãŋkt͡sʲjɔ̃nɔˈvãɲɛ, AS: sãŋkcʹi ̯õnovãńe

Wiktionary

Powiązane:

 czas. sankcjonować

Wiktionary


sankcyjność

sankcyjny


SJP.pl

Patrz:

sankcyjny

sankcyjny

sankcja


SJP.pl

Patrz:

sankcja

sankhia

indyjski system filozoficzny uznający autorytet Wed, teoretyczna podstawa jogi


SJP.pl


sankhja

najstarszy z filozoficzno-religijnych systemów indyjskich stanowiący zaplecze klasycznej jogi


SJP.pl

Sankhja (sanskryt सांख्य, sāṁkhya) – dualistyczny, ortodoksyjny, to znaczy uznający autorytet wed, system filozofii indyjskiej. Według Sankhji świat powstał w wyniku współdziałania dwóch zasad: ducha – purusza i materii – prakryti Istotą jak każdego klasycznego systemu indyjskiego jest nauka o wyzwoleniu. Kierunek ten określa kondycje człowieka i naucza w jaki sposób zdobyć zrozumienie wyzwalające.

Wikipedia


sanki

pojazd na płozach używany głównie przez dzieci do zjeżdżania z pagórków, a także przez sportowców w zawodach saneczkarskich


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj niemęskoosobowy, liczba mnoga

 (1.1) zdrobn. od: sanie

 (1.2) małe sanie do zaprzęgu

 (1.3) sport. niewielki pojazd do sportowego lub rekreacyjnego zjeżdżania z góry po śniegu

 (1.4) techn. część maszyny lub przyrządu wykonująca ruch ślizgowy

 (1.5) środ. fot. zob. gorąca stopka.

 (1.6) slang. areszt tymczasowy

Wiktionary

Sanki – sprzęt wyposażony w płozy, przeważnie służący do poruszania się po śniegu lub lodzie. Używane zazwyczaj do zabawy lub sportów zimowych. Duże sanki to sanie.

Specjalnego rodzaju sanek sportowych używa się do sportów zimowych, np. wyścigów saneczkarskich.

Wikipedia

Przykłady

 (1.2) Para koni zaprzężona do prostych fornalskich sanek stała już przed niskimi drzwiami.

 (1.3) Dzieci zjeżdżały z pagórka na sankach.

 (1.6) (…) Wyciągają mnie z klatki, straszą pójdziesz za kratki / Zapowiadają sanki bez rymów i szklanki

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈsãnʲci, AS: sãnʹḱi

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. sanny ż., sań nmos., sanna ż., sankarz m., saneczkarstwo n., sankada ż., saneczkarz mos., saneczkarka ż., sanie nmos., zdrobn. saneczki

 rzecz. sanie, sań, saneczkarstwo, saneczkarz, sankarz, sanna, sankada, nartosanki

 czas. sankować, saneczkować

 przym. sankowy, saneczkarski, sanny

Wiktionary

Synonimy:

 (1.2) reg. pozn. rodle.

Wiktionary


sankiewicz

nazwisko


SJP.pl


sankiulota

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) hist. pogard. rewolucjonista francuski wywodzący się z paryskich rzemieślników i robotników;

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) przest. sankiulot

Wiktionary


sankiulotka

sankiulota


SJP.pl

Patrz:

sankiulota

sankować

rzadko: jeździć na sankach; sankować się


SJP.pl


sankowski

nazwisko


SJP.pl


sankowy

przymiotnik

 (1.1) związany z sankami

 (1.2) zob. hamulec sankowy.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: sãŋˈkɔvɨ, AS: sãŋkovy

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. sanny ż., sanki nmos., saneczki nmos., sanie nmos., sankarz m., saneczkarz m., saneczkarka ż., saneczkarstwo n., sanna ż., sankada ż.

 czas. sankować

 przym. saneczkowy, sanny

Wiktionary


sanktpetersburski

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z Sankt Petersburgiem, dotyczący Sankt Petersburga

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Sankt Petersburg mrz.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) petersburski

Wiktionary


sanktuarium

1. miejsce przechowywania przedmiotów kultu religijnego;
2. w przenośni: miejsce, gdzie się znajduje coś cennego, mającego szczególne znaczenie


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) rel. otoczony czcią obiekt religijny będący miejscem przechowywania świętych przedmiotów lub relikwii oraz sprawowania kultu;

 (1.2) przen. miejsce szczególnie ważne, bogate w pewien walor

Wiktionary

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Do sanktuarium ostrobramskiego zmierzają tłumy pielgrzymów.

 (1.2) Sumienie jest najtajniejszym ośrodkiem i sanktuarium człowieka, gdzie przebywa on sam z Bogiem.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌsãŋktuˈwarʲjũm, AS: sãŋktuarʹi ̯ũm

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. sanktuaryjny

 przym. sanktuaryjny

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) świątynia

Wiktionary


sanktuaryjny

sanktuarium


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z sanktuarium, dotyczący sanktuarium

Wiktionary

Patrz:

sanktuarium

Przykłady

 (1.1) Panowie ze służby sanktuaryjnej pomogli kobiecie wstać.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. sanktuarium n.

Wiktionary


sanmaryńczyk

mieszkaniec San Marino (stolicy San Marino)


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) obywatel San Marino

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌsãnmaˈrɨ̃j̃n͇t͡ʃɨk, AS: sãnmarĩ ̯ṇčyk

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. San Marino n., sanmaryńczyk m., sanmarynka ż.

:: fż. Sanmarynka ż.

 przym. sanmaryński

Wiktionary


sanmarynka

mieszkanka San Marino (stolicy San Marino)


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) obywatelka San Marino

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌsãnmaˈrɨ̃nka, AS: sãnmarnka

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. San Marino, sanmaryńczyk, sanmarynka

:: fm. Sanmaryńczyk

 przym. sanmaryński

Wiktionary


sanmaryński

przymiotnik od: San Marino


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) odnoszący się do państwa San Marino

 (1.2) odnoszący się do miasta San Marino

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌsãnmaˈrɨ̃j̃sʲci, AS: sãnmarĩ ̯sʹḱi

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Sanmaryńczyk mos., sanmaryńczyk mos., Sanmarynka ż., sanmarynka ż., San Marino n.

Wiktionary


sanna

1. jazda saniami;
2. droga usłana śniegiem, po której można jeździć saniami


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) książk. jeżdżenie saniami

 (1.2) książk. droga usłana śniegiem, po której można jeździć saniami

forma przymiotnika.

 (2.1) lp. ż. daw. zob. sanny.

Wiktionary

  • Sanna – wieś w Szkocji

2 cieki w Polsce:

  • Sanna – rzeka, dopływ Wisły
  • Sanna – struga, dopływ Łęgu

cieki na świecie:

  • Sanna – rzeka, dopływ Innu

antroponimia:

  • szwedzkie zdrobnienie od Zuzanny

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Reżyser prosi, by powtórzyć ujęcie, to ma być radosna sanna, a nie żałobny marsz.

 (1.1) A ta sanna do Mitrunów, podczas której on ją całował!…

 (1.2) Corocznie bowiem w zapusty, gdy sanna dopisała a młodzież nie była na wojnie, w każdej prawie okolicy czy powiecie urządzano kulig, który zastępował nieznane wówczas jeszcze zabawy karnawałowe miejskie.

 (1.2) Śniegi u nas duże i sanna dobra, ale że spadły na nie zamarzniętą ziemię, jest obawa, aby oziminy nie wyprzały.

 (1.2) Sami zaś wpakowawszy się na sanki albo gdy sanny nie było, na kolaski, karety, wózki (…), jak kto mógł, jachali do sąsiada pobliższego ani proszeni od niego, ani przestrzegłszy go, żeby się im nie skrył albo nie ujechał z domu.

 (2.1) Miłość gorąca, sanna droga, krogulcze pole – niedługo trwają – jak mówi przysłowie.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈsãnːa, AS: sã•na

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. sanny ż., sanie, sań, sankada, sanki, sankarz, saneczkarz, saneczkarka, saneczkarstwo

 przym. sanny, sankowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) sankada, szlichtada, kulig, kulik

Wiktionary


sannicki

Sanniki


SJP.pl

Patrz:

Sanniki

sanniczanin

mieszkaniec Sannik (miasta w Polsce)


SJP.pl


sanniczanka

mieszkanka Sannik (miasta w Polsce)


SJP.pl


sanniki

miasto i gmina w Polsce


SJP.pl

Sanniki – miasto w Polsce, w województwie mazowieckim, w powiecie gostynińskim, w gminie Sanniki, której jest siedzibą. Uzyskały status miasta z dniem 1 stycznia 2018.

Administracyjnie Sanniki mają status sołectwa.

Miejscowość jest położona na Równinie Kutnowskiej, jest lokalnym ośrodkiem obsługi regionu i węzłem drogowym, stykają się tu drogi wojewódzkie nr 577, nr 583, nr 584 oraz droga powiatowa do Słubic.

Wikipedia


sannjasin

wg hinduizmu: człowiek, który wyrzekł się świata, asceta


SJP.pl

Sannjasa (sanskryt संन्यास) – w tradycji hinduistycznej oznacza ostatni etap życia człowieka (ćaturaśrama), w którym rozwijana jest wajragia, czyli stan determinacji i stałości w dążeniu do wyzwolenia się z iluzji materialistycznego życia. Ci, którzy wyrzekają się pospolitych myśli i pragnień, spędzają resztę swojego życia na duchowych rozmyślaniach. Zgodnie z opisem Manusmryti jest to ostatni z czterech okresów życia człowieka (brahmaćarja, gryhastha, wanaprastha i sannjasin).

Wikipedia


sanny

przymiotnik

 (1.1) daw. związany z saniami: odbywający się saniami, nadający się do jazdy saniami

rzeczownik, rodzaj żeński

 (2.1) D. lp. zob. sanna.

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Trzeba czekać sannej drogi.

 (1.1) (…) wszystkich było ich coś oprócz wozowych ludzi, wozów sannych z leguminą i towarami, około 40.

 (2.1) Moi mili barankowie, pojedziecie dziś czołem bić, potem zaś umówiliśmy się z dziewczyną, że do Mitrunów wszyscy wyruszymy, aby sanny w lasach zażyć i tę trzecią majętność obaczyć.

 (2.1) Sami zaś wpakowawszy się na sanki albo gdy sanny nie było, na kolaski, karety, wózki (…), jak kto mógł, jachali do sąsiada pobliższego ani proszeni od niego, ani przestrzegłszy go, żeby się im nie skrył albo nie ujechał z domu.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈsãnːɨ, AS: sã•ny

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. sanna, sanie, sań, sanki, sankada, sankarz, saneczkarz, saneczkarka, saneczkarstwo

 przym. sankowy

Wiktionary


sanocki

przymiotnik od: Sanok


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z Sanokem, dotyczący Sanoka

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Sanok m., San m., Sanoczek m., sanoczanin m., sanoczanka ż.

 przym. podsanocki

Wiktionary


sanoczanin

mieszkaniec Sanoka


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) mieszkaniec Sanoka

 (1.2) osoba pochodząca z Sanoka, urodzona w Sanoku

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌsãnɔˈt͡ʃãɲĩn, AS: sãnočãńĩn

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. San mrz., Sanok m.

:: fż. sanoczanka ż.

 przym. sanocki

Wiktionary


sanoczanka

mieszkanka Sanoka


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) mieszkanka Sanoka

 (1.2) kobieta pochodząca z Sanoka, urodzona w Sanoku

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌsãnɔˈt͡ʃãnka, AS: sãnočãnka

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Sanok m.

:: fm. sanoczanin m.

 przym. sanocki

Wiktionary


sanofi-aventis

europejski koncern farmaceutyczny


SJP.pl

Sanofi – przedsiębiorstwo biofarmaceutyczne z siedzibą w Paryżu, specjalizujące się w badaniach, rozwoju, produkcji i sprzedaży leków innowacyjnych, leków dojrzałych, szczepionek, leków bez recepty (OTC) oraz suplementów diety.

Główne obszary działalności przedsiębiorstwa to immunologia, choroby rzadkie, onkologia, neurologia, diabetologia, kardiologia, szczepionki.

Wikipedia


sanok

miasto w województwie podkarpackim


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna

 (1.1) geogr. powiatowe miasto w Polsce, w województwie podkarpackim;

 (1.2) geogr. adm. gmina wiejska w Polsce, w województwie podkarpackim, z siedzibą władz w Sanoku (1.1)

 (1.3) geogr. potok w Rosji i na Ukrainie, prawobrzeżny dopływ Worsklicy;

Wiktionary

Sanok (także: Królewskie Wolne Miasto Sanok, łac. Sanochia) – miasto powiatowe w Polsce w województwie podkarpackim. Położone w dolinie Sanu, w Kotlinie Sanockiej, w Euroregionie Karpackim. Wchodzi w skład powiatu sanockiego, jest także siedzibą gminy wiejskiej Sanok, jednak do niej nie należy.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) W Sanoku ZOMO spałowało ludzi, którzy szli na patriotyczną manifestację do jednego z kościołów.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈsãnɔk, AS: sãnok

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. San m., sanoczanin m., sanoczanka ż.

:: zdrobn. Sanoczek m.

 przym. sanocki, podsanocki

Wiktionary


sanować

przestarzale: uzdrawiać, poprawiać panujące warunki


SJP.pl


sanowy

San (rzeka)


SJP.pl


sans-souci

[czytaj: są suS-I] pałac na Haiti


SJP.pl

Wikipedia


sansalwadorczyk

mieszkaniec San Salwadoru


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) mieszkaniec San Salvadoru

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌsãw̃salvaˈdɔrt͡ʃɨk, AS: sãũ̯salvadorčyk

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. San Salvador mrz.

:: fż. sansalwadorka ż.

 przym. sansalwadorski

Wiktionary


sansalwadorka

mieszkanka San Salwadoru


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) mieszkanka San Salvadoru

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌsãw̃salvaˈdɔrka, AS: sãũ̯salvadorka

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Salwadorka ż., Salwadorczyk mos., San Salvador mrz.

:: fm. sansalwadorczyk mos.

 przym. sansalwadorski

Wiktionary


sansalwadorski

przymiotnik od: San Salwador


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) odnoszący się do miasta San Salvador

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌsãw̃salvaˈdɔrsʲci, AS: sãũ̯salvadorsʹḱi

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Salwadorczyk mos., sansalwadorczyk mos., Salwadorka ż., sansalwadorka ż., San Salvador mrz.

Wiktionary


sansara

w hinduizmie i buddyzmie: wędrówka dusz; samsara


SJP.pl

Wikipedia


sansewiera

doniczkowy kwiat z rodziny agawowatych o długich liściach przypominających miecze


SJP.pl


sansewieria

Wikipedia


sański

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z Sanem, dotyczący Sanu

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. San mrz.

 przym. nadsański

Wiktionary


sanskr.

skrót od: sanskryt, sanskrycki


SJP.pl

Wikipedia


sanskrycki

przymiotnik od: sanskryt


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) związany z sanskrytem, dotyczący sanskrytu

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Język sanskrycki jest najbogatszy ze wszystkich. Kiedy w językach nowożytnych często na kilka wyobrażeń służy jeden wyraz, w sanskrycie wszystkie odcienie i nagięcia każdego wyobrażenia mają osobne wyrazy. Ztąd też wedle uczonych, języki nasze są niejako mozaiką z czerepków rozruszonej mowy indyjskiej.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: sãw̃sˈkrɨt͡sʲci, AS: sãũ̯skrycʹḱi

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. sanskryt m.

Wiktionary


sanskryt

język staroindyjski, główny język cywilizacji aryjskiej w Indiach


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) jęz. język literacki starożytnych, średniowiecznych i wczesnonowożytnych Indii;

Wiktionary

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Sanskryt jest nadal używany w ceremoniach religijnych hinduizmu.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈsãw̃skrɨt, AS: sãũ̯skryt

Wiktionary

Powiązane:

 przym. sanskrycki

Wiktionary


sanskrytolog

specjalista w zakresie sanskrytologii


SJP.pl


sanskrytologia

dziedzina nauki zajmująca się badaniem literatury sanskryckiej


SJP.pl


sanskrytologiczny

sanskrytologia


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z sanskrytologią, dotyczący sanskrytologii

Wiktionary

Patrz:

sanskrytologia

Powiązane:

 rzecz. sanskrytologia ż., sanskrytolog mos.

Wiktionary


sanskrytolożka

sanskrytolog


SJP.pl

Patrz:

sanskrytolog

sansovino

nazwisko


SJP.pl


santali

język plemienia Santalów, jeden z języków urzędowych Indii


SJP.pl


santalowie

lud zamieszkujący Indie, Bangladesz, Nepal i Bhutan


SJP.pl

Santalowie (sat. ᱦᱚᱲ ᱦᱚᱯᱚᱱ, dewanagari संताल, beng. সাওতাল, ang. Santals) – lud z grupy Munda, posługujący się językiem santali, zamieszkujący głównie tereny indyjskich stanów Bihar, Bengal Zachodni, Orisa, Madhya Pradesh i Asam, mniejsze skupiska żyją także na przyległych obszarach Bhutanu, Bangladeszu i Nepalu. W 1993 roku liczebność Santalów sięgała 5,4 mln osób.

Wikipedia


santana

Osoby o tym nazwisku:

  • Carlos Santana – muzyk
  • Ubaldo Santana – rzymskokatolicki arcybiskup

Miejscowości o tej nazwie:

  • Santana – miasto na Wyspach Świętego Tomasza i Książęcej
  • Santana – miejscowość w gminie Figueira da Foz w Portugalii
  • Santana – miasto i gmina na Maderze w Portugalii
  • Santana – miejscowość w gminie Portel w Portugalii
  • Santana – miasto w stanie Amapá w Brazylii
  • Santana – miejscowość w departamencie Boyacá w Kolumbii

Wikipedia


santander

  • Santander – miasto i duży port w północnej Hiszpanii
    • Santander – stacja kolejowa w Santanderze
    • Port lotniczy Santander
    • Racing Santander – klub sportowy
  • Kantabria, dawniej Santander – wspólnota autonomiczna w Hiszpanii zawierająca jedną prowincję o tej samej nazwie
  • Santander – departament Kolumbii
  • Santander de Quilichao – miasto w Kolumbii w departamencie Cauca
  • Santander – jednostka osadnicza na Filipinach, w prowincji Cebu
  • Banco Santander – największy bank w Hiszpanii
    • Santander Bank Polska
    • Santander Consumer Bank
    • Colección Santander

    Wikipedia


santeria

synkretyczna religia wyznawana głównie na Kubie


SJP.pl

Santería (inne nazwy: Lucumi, Lukumi lub Regla de Ocha) – synkretyczna afroamerykańska religia pochodzenia afrykańskiego, obecna głównie na Kubie, Haiti, Dominikanie czy Stanach Zjednoczonych. Wykształciła się w hiszpańskim imperium kolonialnym wśród potomków z zachodniej Afryki. Na Santerię duży wpływ miał Kościół łaciński, z którym synkretyzuje się wyznawane Orisze. Świętym językiem religii jest lucumi, miks języków z Joruby.

Wikipedia


santi

Santi – drugi studyjny album amerykańskiej grupy rockowej The Academy Is... nagrany w 2007 roku.

Wikipedia


santiago

1. stolica Chile;
2. obce imię męskie


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki, nazwa własna

 (1.1) geogr. stolica Chile;

Wiktionary

Santiago (potocznie Santiago de Chile) – stolica Chile położona w środkowej części kraju, na przedgórzu andyjskim nad rzeką Mapocho, administracyjnie należąca do regionu Metropolitana. Santiago jest największym miastem kraju, mieszka tam jedna trzecia ludności państwa, około 6,76 mln mieszkańców (według danych z 2020 roku).

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Mam na imię Alwarez i pochodzę z Santiago.

 (1.1) Ambasador niemiecki w Santiago naciskał, żeby Honeckera wydać.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: sãnˈtʲjaɡɔ, AS: sãntʹi ̯ago

Wiktionary


santim

zdawkowa moneta łotewska


SJP.pl

Łat (łot. Lats) – dawna jednostka monetarna używana na Łotwie w latach 1922–1941 oraz 1993–2014. Została zastąpiona przez euro 1 stycznia 2014 r, pozostając równolegle w obiegu do 15 stycznia tegoż roku. Dzieliła się na 100 santimów.

Wikipedia


santocki

przymiotnik od: Santok


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z Santokiem, dotyczący Santoka

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Santok m.

Wiktionary


santoczanin

mieszkaniec Santoka


SJP.pl


santoczanka

mieszkanka Santoka


SJP.pl


santok

wieś w Polsce


SJP.pl

Santok (niem. Zantoch) – wieś w Polsce położona w województwie lubuskim, w powiecie gorzowskim, w gminie Santok.

W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa gorzowskiego, a wcześniej w latach 1950–1975 do województwa zielonogórskiego.

Wikipedia


santolina

rodzaj sucholubnych roślin z rodziny astrowatych


SJP.pl

Santolina (Santolina L.) – rodzaj roślin z rodziny astrowatych. Obejmuje 26 gatunków. Zasięg rodzaju obejmuje zachodnią część basenu Morza Śródziemnego, zachodnią Europę po Wielką Brytanię i Niemcy na północy oraz Ukrainę i rejon Kaukazu. Jako introdukowane i dziczejące gatunki z tego rodzaju rosną w różnych krajach Europy, Afryki i na obu kontynentach amerykańskich.

Wikipedia


santon

1. święty w krajach muzułmańskich;
2. derwisz uważany przez lud za świętego


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) geol. czwarty wiek późnej okresu geologicznego kredy;

 (1.2) w południowej Francji: mała, gliniana figurka zwykle przedstawiająca świętego do szopki lub ludowe postacie

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (2.1) rel. święty w krajach muzułmańskich, zwykle derwisz uważany za świętego przez lud

Wiktionary

Santon (ang. Santonian)

  • w sensie geochronologicznym – czwarty wiek późnej kredy w erze mezozoicznej, trwający około 2,7 milionów lat (od 86,3 ± 0,5 do 83,6 ± 0,2 mln lat). Santon jest młodszy od koniaku a starszy od kampanu.
  • w sensie chronostratygraficznym – czwarte piętro górnej kredy, wyższe od koniaku a niższe od kampanu.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ˈsãntɔ̃n, AS: sãntõn

Wiktionary


santonina

związek organiczny, będący pochodną naftalenu, stosowany jako środek przeciw glistnicy


SJP.pl


santorba

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) gwara konspiracyjno-partyzancka: torba sanitarna

Wiktionary

Wymowa:

IPA: sãnˈtɔrba, AS: sãntorba

Wiktionary


santorini

Santoryn (gr. Σαντορίνη, Santorini), Thira (gr. Θήρα, Tira) – wulkaniczna wyspa na Morzu Egejskim, tworząca z kilkoma mniejszymi wyspami niewielki archipelag o tej samej nazwie, będący częścią greckiego archipelagu Cyklad.

Wikipedia


santorski

nazwisko


SJP.pl


santoryn

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna

 (1.1) geogr. wulkaniczna wyspa na Morzu Egejskim;

 (1.2) geogr. archipelag na Morzu Egejskim, część Cyklad

Wiktionary

Santoryn (gr. Σαντορίνη, Santorini), Thira (gr. Θήρα, Tira) – wulkaniczna wyspa na Morzu Egejskim, tworząca z kilkoma mniejszymi wyspami niewielki archipelag o tej samej nazwie, będący częścią greckiego archipelagu Cyklad.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Piękne chwile spędziliśmy na Santorynie.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Santorini n., santoryn m., Santorin m.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) Thira; turyst. Santorini; przest. Santorin m.

Wiktionary


santos

miasto w Brazylii


SJP.pl

Santos (wym. /ˈsɐ̃tus/) – miasto w południowo-wschodniej Brazylii, w stanie São Paulo, nad Oceanem Atlantyckim, na przybrzeżnej wyspie São Vicente oraz częściowo na kontynencie. Około 413 tys. mieszkańców (2009).

W mieście rozwinął się przemysł spożywczy oraz samochodowy.

W mieście mają siedzibę kluby piłkarskie Santos FC, Portuguesa Santista i Jabaquara AC.

Wikipedia


santoski

przymiotnik od: Santos (miasto w Brazylii)


SJP.pl


santosyjczyk

mieszkaniec Santosu (miasta w Brazylii)


SJP.pl


santosyjka

mieszkanka Santosu (miasta w Brazylii)


SJP.pl


santpaulia

ozdobna roślina doniczkowa z rodziny ostrojowatych; fiołek afrykański, sępolia, saintpaulia


SJP.pl


santuri

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) muz. (lub santur) instrument strunowy, chordofon pochodzący z Indii;

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Od czasu, gdy nauczyłem się grać na santuri, stałem się innym człowiekiem.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: sãnˈturʲi, AS: sãnturʹi

Wiktionary


sanwitalia

sanwitalia rozesłana - gatunek rośliny ozdobnej z rodziny astrowatych, pochodzącej z Ameryki


SJP.pl

Sanwitalia, polegnatka (Sanvitalia Lam.) – rodzaj roślin z rodziny astrowatych. Obejmuje 6 gatunków. Rośliny te występują w większości w Ameryce Północnej na obszarze od Gwatemali po południowo-zachodnie Stany Zjednoczone (od Kalifornii po Teksas). Jeden gatunek (S. versicolor) rośnie w Ameryce Południowej na obszarze Boliwii i północnej Argentyny.

Wikipedia


sanza

instrument muzyczny z grupy idiofonów szarpanych, służący do akompaniamentu przy śpiewie, używany w Afryce, zwłaszcza w Kongo; canca


SJP.pl

Sanza – miejscowość i gmina we Włoszech, w regionie Kampania, w prowincji Salerno.

Według danych na rok 2004 gminę zamieszkiwało 3007 osób, 23,9 os./km².

Wikipedia


saola

saola wietnamska - leśny bawół występujący w Wietnamie i Laosie


SJP.pl

Wikipedia


saona

rzeka we Francji


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) geogr. rzeka we wschodniej części Francji, prawy dopływ Rodanu;

Wiktionary

Saona (fr. Saône) – rzeka we wschodniej części Francji. Długość – 480 km, powierzchnia zlewni – 30 tys. km². Prawy dopływ Rodanu.

Źródła Saony znajdują się u podnóża Wogezów. Jest dziewiątą co do długości rzeką Francji. Saonę dzieli się tradycyjnie na trzy części: Haute (Górna), Petite (Mała) i Grande (Wielka) Saône.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) U ujścia Saony do Rodanu leży Lyon.

Wiktionary

Powiązane:

 przym. saoński

Wiktionary


saoński

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z Saoną, dotyczący Saony

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Na drugim z tych dwu szlaków przewozowych, w Dijon, znaleziono nagrobek jakiegoś «nautae» saońskiego, dowodzący, że zmarły zajmował nie tylko transportem rzecznym, lecz również lądowym (…).

 (1.1) Stanowiska grupują się w kilku skupiskach terytorialnych: perigordzkim, północnopirenejskim, pirenejsko-kantabryjskim, rodańsko-saońskim, nadloarskim, belgijskim i nadreńskim.

 (1.1) Z kwestią polityczną wiążą się liczne interesy handlowe. Francja chce mieć wolną żeglugę na Dunaju i Serecie. Parowce saońskie i rodańskie przyprowadzane są do Gałacza uwsp..

 (1.1) Uroczysta powaga wiała nad wspaniałą panoramą doliny saońskiej. Spokój ukojenia płynął z niej do serca ludzkiego.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Saona ż.

Wiktionary


sap

1. (zwykle w liczbie mnogiej) podmokła, mało żyzna, podmokła gleba piaskowa, występująca na stokach wzgórz z wodami wysiąkającymi; sapa;
2. rzadko: odgłos wydawany przez człowieka (lub zwierzę) oddychającego z trudem; sapanie


SJP.pl

wykrzyknik

 (1.1) onomatopeja imitująca ciężkie oddychanie

Wiktionary

  • Sap – minialbum zespołu muzycznego Alice in Chains z 1992
  • Le Sap – miejscowość we Francji
  • Sap – wieś na Słowacji w powiecie Dunajská Streda

Wikipedia

Wymowa:

IPA: sap, AS: sap

Wiktionary


sapa

1. (zwykle w liczbie mnogiej) mało żyzna, podmokła gleba piaskowa, występująca na stokach wzgórz z wodami wysiąkającymi; sap;
2. rów kopany pod ogniem nieprzyjaciela, umożliwiający podejście do obiektów obronnych;
3. ryba z rodziny karpiowatych, spokrewniona z leszczem; klepiec


SJP.pl

  • Sapa (Ballerus sapa) – ryba słodkowodna z rodziny karpiowatych.
  • Sapa lub Sa Pa – miasto w północnym Wietnamie, w prowincji Lao Cai, w regionie Północny Zachód.
  • SAPA – agencja prasowa z RPA

Wikipedia


sapać

oddychać ciężko, przez nos, wydając charakterystyczne odgłosy


SJP.pl

czasownik nieprzechodni niedokonany (dk. sapnąć)

 (1.1) oddychać ciężko, wydając charakterystyczne odgłosy

 (1.2) o lokomotywie parowej: wydawać charakterystyczny odgłos przy wypuszczaniu pary

czasownik zwrotny niedokonany sapać się (dk. brak)

 (2.1) slang. podskakiwać, rzucać się

 (2.2) slang. mieć pretensje o coś

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. sapanie n., sapnięcie n., sapka ż.

 czas. sapnąć dk.

 przym. sapiący

Wiktionary


sapanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|sapać.

Wiktionary

Powiązane:

 czas. sapać

 rzecz. sapka ż.

Wiktionary


sapała

oddychać ciężko, przez nos, wydając charakterystyczne odgłosy


SJP.pl


sapałówka

wieś w Polsce


SJP.pl

Sapałówka (niem. Ostau, do 1938 Sapallen) – wieś sołecka w Polsce położona w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie gołdapskim, w gminie Banie Mazurskie.

W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa suwalskiego.

Wikipedia


saper

1. żołnierz zajmujący się rozminowywaniem i minowaniem;
2. żołnierz wojsk inżynieryjnych


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) wojsk. żołnierz lub funkcjonariusz zajmujący się materiałami wybuchowymi i ich rozbrajaniem, a także robotami inżynieryjnymi;

Wiktionary

Saper – osoba zajmująca się zawodowo materiałami wybuchowymi, szczególnie ich rozbrajaniem. Istnieją specjalne formacje rozbrajania niebezpiecznych materiałów w wojsku oraz w policji. Formacją grupującą saperów w armii są pododdziały wojsk inżynieryjnych.

Wikipedia

Przykłady

składnia.

kolokacje.

synonimy.

antonimy.

hiperonimy.

 (1.1) żołnierz

hiponimy.

 (1.1) miner, pirotechnik

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

 rzecz. saperka ż.

 przym. saperski

 przysł. sapersko

frazeologia.

 saper myli się tylko raz

etymologia.

 etym|franc|sapeur.

uwagi.

tłumaczenia.

* angielski: (1.1) sapper

* białoruski: (1.1) сапёр m.

* bułgarski: (1.1) сапьор m.

* czeski: (1.1) sapér m.

* duński: (1.1) minør w., sappør w.

* hiszpański: (1.1) zapador m., gastador m.

* nowogrecki: (1.1) σκαπανέας m.

* rosyjski: (1.1) сапёр m.

* ukraiński: (1.1) сапер m.

* włoski: (1.1) sminatore m.

źródła.

== saper (język francuski.) ==

wymowa.

 audio|Fr-saper.ogg.

znaczenia.

czasownik zwrotny

 (1.1) podkopywać

 (1.2) przen. osłabiać

odmiana.

 (1.1-2) koniugacjaFR|I.

przykłady.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈsapɛr, AS: saper

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. saperka ż.

 przym. saperski

 przysł. sapersko

Wiktionary


saperek

potocznie: but z krótką cholewką noszony przez saperów; saperka


SJP.pl


saperka

krótka łopata


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) krótka łopatka wojskowa

 (1.2) gwara. wojsk. saperski but z krótką, szeroką cholewą

Wiktionary

Saperka (także: łopatka, łopatka piechoty) – zminiaturyzowana forma łopaty, charakteryzująca się małą konchą (częscią roboczą) oraz krótkim styliskiem. Narzędzie przeznaczone głównie do prac ziemnych, niekiedy wykorzystywane również jako broń.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: saˈpɛrka, AS: saperka

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. saper m.

 przym. saperski

 przysł. sapersko

Wiktionary


saperki

krótka łopata


SJP.pl


saperski

przymiotnik od: saper


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) związany z saperem, dotyczący sapera

Wiktionary

Wymowa:

IPA: saˈpɛrsʲci, AS: sapersʹḱi

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. saper m., saperka ż.

 przysł. sapersko

Wiktionary


sapeta

nazwisko


SJP.pl


sapiący

oddychać ciężko, przez nos, wydając charakterystyczne odgłosy


SJP.pl


sapieha

nazwisko, m.in. Adam Sapieha (1867-1951) - kardynał polski


SJP.pl

Sapiehowie – polski magnacki ród książęcy herbu Lis (odmienny) pochodzenia rusińskiego.

Wikipedia


sapiencjalny

odnoszący się do mądrości


SJP.pl


sapieżanka

odmiana gruszy


SJP.pl

Sapieżanka (ukr. Сапіжанка) – wieś na Ukrainie. Należy do rejonu lwowskiego (wcześniej do rejonu kamioneckiego) w obwodzie lwowskim i liczy 600 mieszkańców.

W II Rzeczypospolitej do 1934 roku wieś stanowiła samodzielną gminę jednostkową w powiecie kamioneckim w woj. tarnopolskim. W związku z reformą scaleniową została 1 sierpnia 1934 roku włączona do nowo utworzonej wiejskiej gminy zbiorowej Kamionka Strumiłowa w tymże powiecie i województwie. Po wojnie wieś weszła w struktury administracyjne Związku Radzieckiego.

Wikipedia


sapieżyński

przymiotnik od: Sapieha


SJP.pl


sapiński

nazwisko


SJP.pl


sapioseksualista

osoba odczuwająca pociąg seksualny do osób z ponadprzeciętnym ilorazem inteligencji


SJP.pl


sapioseksualizm

pociąg seksualny do osób z ponadprzeciętnym ilorazem inteligencji


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) seks. preferencja seksualna, w której główną rolę zajmuje intelekt

Wiktionary

Powiązane:

 przym. sapioseksualny

Wiktionary


sapioseksualny

związany z pociągiem seksualnym do osób z ponadprzeciętnym ilorazem inteligencji


SJP.pl


sapir

[czytaj: SEpir] nazwisko


SJP.pl

Sapir:

  • Anna Brechta Sapir Abulafia
  • Edward Sapir
    • Hipoteza Sapira-Whorfa
  • Isaj Dawidowicz Sapir
  • Pinchas Sapir

Wikipedia


sapka

ciężki oddech u noworodka i niemowlęcia spowodowane obrzękiem błony śluzowej nosa


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) ciężki sapiący oddech u niemowlęcia najczęściej spowodowany ostrym wirusowym nieżytem nosa

 (1.2) rzad. sapanie

 (1.3) daw. katar

Wiktionary

Wikipedia

Przykłady

składnia.

kolokacje.

synonimy.

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

 rzecz. sapnięcie n., sapanie n.

 czas. sapać, sapnąć

frazeologia.

etymologia.

uwagi.

współczesna.

tłumaczenia.

 (1.2) zobtłum|katar.

źródła.

odmiana.

przykłady.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈsapka, AS: sapka

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. sapnięcie n., sapanie n.

 czas. sapać, sapnąć

Wiktionary


sapkowski

nazwisko


SJP.pl

Andrzej Sapkowski (ur. 21 czerwca 1948 w Łodzi) – polski pisarz fantasy, z wykształcenia ekonomista. Twórca postaci Wiedźmina. Najczęściej – po Stanisławie Lemie – tłumaczony polski autor fantastyki; laureat wielu polskich i zagranicznych nagród literackich.

Wikipedia


sapliwy

taki, który przypomina sapanie - dźwięk podobny do głośnego oddechu, np. sapliwe westchnienie, sapliwe dźwięki


SJP.pl


sapmi

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) litera, która występowała w niektórych przedklasycznych wariantach alfabetu greckiego. W greckim systemie liczbowym oznacza liczbę 900;

Wiktionary

Laponia (fiń. Lappi; szw. i norw. Sameland; Lappland; ros. Лапландия, Łapłandija; północnolapoński Sápmi) – region kulturowy i geograficzny w północnej Europie, obejmujący swoim zasięgiem północne części Półwyspu Kolskiego i Półwyspu Skandynawskiego. Leży na terenie czterech państw: Rosji, Finlandii, Szwecji i Norwegii. Zajmuje obszar ok. 380 tys. km². Głównymi ośrodkami miejskimi Laponii są Murmańsk w Rosji, Kiruna w Szwecji, Kautokeino w Norwegii oraz Inari i Rovaniemi w Finlandii.

Wikipedia


sapnąć

ciężko odetchnąć, wydając przy tym charakterystyczny odgłos


SJP.pl


sapnięcie

ciężko odetchnąć, wydając przy tym charakterystyczny odgłos


SJP.pl


sapodilla

tropikalne drzewo z rodziny sączyńcowatych, o jadalnych owocach i cennym, wytrzymałym drewnie cenionym w przemyśle meblarskim; sączyniec, pigwica


SJP.pl

Pigwica właściwa, sapodilla, sączyniec właściwy (Manilkara zapota) – gatunek drzewa z rodziny sączyńcowatych (Sapotaceae). Pochodzi z Ameryki Środkowej.

Wikipedia


sąpolnica

Sąpolnica – wieś sołecka w Polsce położona w województwie zachodniopomorskim, w powiecie goleniowskim, w gminie Nowogard, przy drodze wojewódzkiej nr 106 Rzewnowo - Stargard - Pyrzyce.

Według danych z 1 stycznia 2011 roku wieś liczyła 75 mieszkańców.

W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa szczecińskiego.

Wikipedia


sąpolno

wieś w Polsce


SJP.pl

Sąpolno (kaszub. Sąpólno, Sąpòlniô lub też Sãpòlno, niem. Sampohl, dawniej Szampolnieii, Sampolno) – wieś w Polsce, położona w województwie pomorskim, w powiecie człuchowskim, w gminie Przechlewo, przy trasie linii kolejowej Miastko-Człuchów (obecnie zawieszonej). Siedziba sołectwa Sąpolno, w którego skład wchodzą również Czosnowo i Zdrójki.

Wikipedia


saponaria

Mydlnica (Saponaria L.) – rodzaj roślin z rodziny goździkowatych. Obejmuje ok. 40 gatunków. Występują one głównie na obszarach górskich południowej Europy, w północnej Afryce i południowo-zachodniej Azji (największe zróżnicowanie występuje w Turcji, gdzie rośnie 18 gatunków z tego rodzaju). Jako introdukowane rosną w północnej Europie, środkowej i wschodniej Azji oraz w strefach umiarkowanych obu kontynentów amerykańskich. W Polsce dziko rośnie tylko jeden gatunek – mydlnica lekarska (S. officinalis).

Wikipedia


saponat

w chemii: sztuczny środek piorący


SJP.pl


saponifikacja

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) chem. reakcja chemiczna pomiędzy ługiem a kwasami tłuszczowymi

Wiktionary

  • przeobrażenie tłuszczowo-woskowe
  • zmydlanie

Wikipedia

Synonimy:

 (1.1) zmydlanie

Wiktionary


saponina

roślinny związek organiczny, wykorzystywany w produkcji środków piorących i w lecznictwie


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) biochem. związek chemiczny należący do glikozydów;

Wiktionary

Saponiny (łac. sāpō ‘mydło’, dop. sāpōnis) – grupa organicznych związków chemicznych zaliczanych do glikozydów (o masie cząsteczkowej 600–1500 u), w których funkcję aglikonu pełni sapogenina (wykazująca charakter triterpenowy lub steroidowy). W wodzie (zwłaszcza ciepłej) pienią się jak mydło (stąd nazwa) i wykazują zdolność obniżania napięcia powierzchniowego (dlatego rośliny bogate w saponiny stosowano dawniej jako namiastkę mydła, do prania). Niektóre z nich wykazują działanie lecznicze: moczopędne, wykrztuśne, wymiotne (w dużych ilościach), przeciwzapalne, antyseptyczne oraz poprawiające trawienie i wchłanianie składników pokarmowych w jelitach. Inne natomiast są truciznami, wywołującymi m.in. hemolizę (właściwość ta jest wykorzystywana do określania siły działania saponin poprzez indeks hemolityczny).

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Ciecierzyca zawiera saponiny oraz kwas fitowy, czyli substancje chroniące komórki przed czynnikami rakotwórczymi.

Wiktionary


saponit

uwodniony glinokrzemian magnezowy, przypominający w dotyku mydło


SJP.pl

Saponit (łac. sapo, saponic „mydło”) – minerał ilasty z grupy smektytów, barwy białej, żółtawobiałej, czerwonawobiałej, niebieskawobiałej lub zielonawobiałej. Twardość 1,5–2, układ krystalograficzny jednoskośny. Odznacza się matowym połyskiem i plastycznością.

Wikipedia


sapota

roślina z rodziny sączyńcowatych, drzewo owocowe osiągające wysokość do 30 metrów; sapota właściwa


SJP.pl


sapowaty

o glebie, gruncie itp.: bagnisty, podmokły, wilgotny


SJP.pl


sapowice

Sapowice – wieś w Polsce położona w województwie wielkopolskim, w powiecie poznańskim, w gminie Stęszew.

W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa poznańskiego.

Wieś położona jest 5 km na zachód od Stęszewa, na wschodnim brzegu Jeziora Strykowskiego, przy drodze Strykowo – Buk.

W 2021 w Sapowicach mieszkało 509 osób

Wikipedia


sapowisko

podmokły stok piaszczystego wzgórza


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) stpol. mokradło

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) sapisko

Wiktionary


sapphire

  • Sapphire Technology – przedsiębiorstwo z Hongkongu
  • Sapphire – album Johna Martyna
  • Sapphire – singel Eda Sheerana
  • Sapphire (ur. 1950) – amerykańska pisarka i poetka
  • Sapphire – miasto w Australii

Wikipedia


sapporo

miasto w Japonii


SJP.pl

Sapporo (jap. 札幌市 Sapporo-shi) słuchaj – piąte co do wielkości miasto Japonii, największe miasto wyspy Hokkaido i stolica tejże prefektury. Ośrodek sportów zimowych, gospodarz Festiwalu Śniegu. W mieście znajdują się 4 uniwersytety publiczne, kilkanaście prywatnych uczelni wyższych, muzea i chramy shintō. Miasto ma powierzchnię 1 121,26 km². W 2020 r. mieszkało w nim 1 973 395 osób, w 967 372 gospodarstwach domowych (w 2010 r. 1 913 545 osób, w 884 750 gospodarstwach domowych).

Wikipedia


saprob

organizm cudzożywny (roślinny i zwierzęcy) żyjący głównie wśród rozkładających się szczątków organicznych, np. w ściółce leśnej, glebie i mule; saprobiont


SJP.pl


saprobiont

organizm cudzożywny (roślinny i zwierzęcy) żyjący głównie wśród rozkładających się szczątków organicznych, np. w ściółce leśnej, glebie i mule; saprob


SJP.pl

Saprobiont – organizm cudzożywny, żyjący w rozkładającej się materii organicznej, którą się odżywia.

W jednym z ujęć saprobionty (saproby) to dowolne organizmy żyjące w rozkładającej się materii organicznej, przy czym oligosaprobionty żyją wśród materii słabo rozłożonej, polisaprobionty bardzo rozłożonej, a mezosaprobionty w stanie pośrednim. Do tak rozumianych saprobiontów należą saprofagi rozdrabniające martwą substancję organiczną i saprotrofy, czyli reducenci - bakterie i grzyby, mające zdolność rozkładu materii organicznej do prostych związków mineralnych.

Wikipedia


saprobowość

wskaźnik saprobowości - wskaźnik zanieczyszczenia wód martwą materią organiczną lub produktami jej gnilnego rozkładu


SJP.pl


saprobowy

saprob


SJP.pl

Patrz:

saprob

saprofag

zwierzę odżywiające się rozkładającymi się szczątkami roślinnymi lub zwierzęcymi


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy

 (1.1) ekol. zwierzę odżywiające się martwą materią organiczną;

Wiktionary

Saprofag, szczątkojad (gr. sapros – zgniły, phageín – jeść, pożerać) – cudzożywny organizm zwierzęcy odżywiający się martwymi lub rozkładającymi się szczątkami innych organizmów. Są to drobne zwierzęta, głównie bezkręgowce, występujące w wodach i mułach na dnie zbiorników wodnych, w glebie i ściółce leśnej. Saprofagi należą do organizmów saprobiontycznych.

Wikipedia

Przykłady

składnia.

kolokacje.

synonimy.

 (1.1) szczątkojad

antonimy.

hiperonimy.

 (1.1) saprotrof

hiponimy.

 (1.1) detrytofag, koprofag, nekrofag

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

 przym. saprofagiczny

frazeologia.

etymologia.

 etymn|pol|sapro-|-fag. < etym|gr.

uwagi.

tłumaczenia.

* angielski: (1.1) saprophage

* francuski: (1.1) saprophage m., détritivore m., détritiphage m.

* hiszpański: (1.1) saprófago m.

* nowogrecki: (1.1) σαπροφάγο n.

* rosyjski: (1.1) сапрофа́г m.

* ukraiński: (1.1) сапрофаг m.

* włoski: (1.1) saprofago m.

źródła.

== saprofag (język rumuński.) ==

wymowa. IPA|sa.pro'fag.

znaczenia.

przymiotnik

 (1.1) saprofagiczny

odmiana.

przykłady.

Wiktionary

Powiązane:

 przym. saprofagiczny

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) szczątkojad

Wiktionary


saprofit

organizm cudzożywny żywiący się martwą materią organiczną; saprotrof


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) ekol. roślina odżywiająca się martwą materią organiczną (dzięki mikoryzie)

 (1.2) ekol. daw. organizm niezwierzęcy odżywiający się martwą materią organiczną

Wiktionary

Saprotrofy, roztocza, mikrokonsumenci (z gr. saprós – zgniły) – cudzożywne organizmy pobierające energię z martwych szczątków organicznych, rozkładając je do związków prostych. Są reprezentowane przez liczne drobnoustroje (bakterie, grzyby saprotroficzne).

Wikipedia

Powiązane:

 przym. saprofitowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) myko-heterotrof, MHP

 (1.2) roztocze

Wiktionary


saprofityczny

saprofit


SJP.pl

Patrz:

saprofit

saprofityzm

forma współżycia organizmów dwu różnych gatunków, polegająca na zaspokojeniu potrzeb jednych organizmów przez śmierć innych


SJP.pl

Saprotrofy, roztocza, mikrokonsumenci (z gr. saprós – zgniły) – cudzożywne organizmy pobierające energię z martwych szczątków organicznych, rozkładając je do związków prostych. Są reprezentowane przez liczne drobnoustroje (bakterie, grzyby saprotroficzne).

Wikipedia


saprokol

zgęstniały szlam gnilny (sapropel)


SJP.pl


sapropel

ciemny muł gnilny zbiorników wodnych


SJP.pl

Sapropel (z gr. saprós – zgniły, pēlós – błoto; szlam gnilny) – muł denny starzejących się lub zanieczyszczonych zbiorników wodnych, ciemny od siarczków żelaza, bogaty w substancje organiczne rozkładane przez drobnoustroje.

Wikipedia


sapropelit

ił węglowy ze szczątków niższych organizmów roślinnych i zwierzęcych


SJP.pl

Sapropelit (węgiel sapropelowy) – węgiel kopalny, powstały wskutek diagenezy i metamorfizmu sapropelu. W zależności od składu macerałów wyróżnia się wśród nich boghedy i kennele.

Wikipedia


sapropelitowy

przymiotnik od: sapropelit


SJP.pl


sapropelowy

przymiotnik od: sapropel


SJP.pl


sapropteryna

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) farm. syntetyczna tetrahydrobiopteryna stosowana przy leczeniu niedoboru tetrahydrobiopteryny i fenyloketonurii

Wiktionary

Sapropteryna (łac. sapropterinum) – organiczny związek chemiczny, syntetyczny odpowiednik naturalnie występującej w organizmie tetrahydrobiopteryny (BH4), stosowany w leczeniu fenyloketonurii i hiperfenyloalaninemii spowodowanej niedoborem tetrahydrobiopteryny.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Podczas przyjmowania sapropteryny mogą wystąpić bóle głowy oraz wodnisty nieżyt nosa.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) 6R-tetrahydrobiopteryna, 6R-BH4; nazwa handlowa: Kuvan

Wiktionary


saprotrof

organizm cudzożywny pobierający energię z martwych szczątków organicznych


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) biol. organizm odżywiający się martwą materią organiczną;

Wiktionary

Saprotrofy, roztocza, mikrokonsumenci (z gr. saprós – zgniły) – cudzożywne organizmy pobierające energię z martwych szczątków organicznych, rozkładając je do związków prostych. Są reprezentowane przez liczne drobnoustroje (bakterie, grzyby saprotroficzne).

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Będąc saprotrofem, grzyb ten przyczynia się do niszczenia drewnianych konstrukcji.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) roztocz, roztocze

Wiktionary


saprotroficzny

czerpiący pokarm z materii organicznej zawartej w martwych organizmach lub ich resztkach


SJP.pl


sapsago

twardy zielony ser z mleka zbieranego


SJP.pl


saqaliba

rzeczownik, liczba mnoga, nazwa własna

 (1.1) hist. od VII/VIII w., zbiorcza nazwa słowiańskich najemników i niewolników w średniowiecznym świecie arabskim;

 (1.2) informacje dostępne w źródłach arabskich odnoszące się do kultury materialnej, społecznej i duchowej Słowian

 (1.3) hist. od X/XI w. zbiorcza nazwa najemników, urzędników i niewolników arabskich o różnym pochodzeniu etnicznym głównie Germanów, Słowian, Normanów, Franków i Hiszpanów z północy, którzy trafili do wschodnich regionów Andaluzji – Almeria, Denia oraz na Baleary

Wiktionary

Saqaliba, Sakaliba (arab. ‏صقالبة‎, lp. Siqlab) – zbiorcza nazwa słowiańskich najemników i niewolników w średniowiecznym świecie arabskim. Wyraz ten najpewniej pochodzi od greckiego wyrazu określającego Słowian – Sklabēnoi. Saqalibowie należeli do najcenniejszych dóbr eksportowych Słowiańszczyzny, a handel nimi angażowało się wiele królestw i ludów.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Niekiedy przewożą oni swe towary na wielbłądach z Gurganu do Bagdadu, gdzie za tłumaczy służą im rzezańcy as-Saqaliba (słowiańscy).

 (1.2) Co się tyczy as-Saqaliba, to jest to grupa ludów, z których część wyznaje chrześcijaństwo, część zaś jest pogańska.

Wiktionary

Powiązane:

 przym. saqlabski

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) Słowianie, Sklawinowie, Al-Saklab, Sakaliba, Rusowie

Wiktionary


sar

1. skrót od: Specific Absorption Rate, współczynnik charakteryzujący szybkość, z jaką pochłaniane jest promieniowanie elektromagnetyczne przez ciało człowieka;
2. skrót od: Search and Rescue, ratownictwo morskie, górskie oraz w warunkach bojowych;
3. skrót od: Synthetic Aperture Radar, radar obrazujący


SJP.pl


sara

imię żeńskie


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) bibl. postać biblijna, żona patriarchy Abrahama;

 (1.2) imię|polski|ż.;

Wiktionary

Sara (hebr. שָׂרָה, spokrewnione z babil. Szarratu – „księżniczka”, postać wysokiej rangi) – postać biblijna, bohaterka Księgi Rodzaju, córka Teracha, żona Abrahama, matka Izaaka. Pierwotnie jej imię brzmiało Sarai (hebr. שָׂרָי), według Księgi Rodzaju (Rdz 17,15) Bóg zmienił je na Sara w ramach przymierza zawartego po tym, jak jej niewolnica Hagar urodziła Abrahamowi syna Izmaela.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Bóg bowiem dotknął niepłodnością wszystkie łona w domu Abimeleka za Sarę, żonę Abrahama.

 (1.2) Ta młoda Żydówka nazywała się Sara i uciekła z getta przed samym powstaniem.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈsara, AS: sara

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz.

:: zdrobn. Sarcia ż., Sarunia ż.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.2) zdrobn. Sarcia, Sarunia

Wiktionary


sarabanda

1. starohiszpański taniec o żywym tempie
2. forma stylizowana tego tańca wchodząca w skład suity barokowej jako trzecia stała jej część


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) choreogr. żywy taniec hiszpański;

Wiktionary

Sarabanda – powolny taniec dworski, pochodzenia prawdopodobnie perskiego, rozpowszechniony w Hiszpanii od pocz. XVI w., tańczony także w Anglii i Francji. Ze względu na przesycone erotyką pozy tańczących, pozostawał przez wiele lat tańcem zabronionym w katolickiej Hiszpanii.

Wikipedia


saracen

średniowieczna moneta arabska


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) hist. wyznawca Islamu

Wiktionary

  • Saraceni
  • saracen – średniowieczna moneta
  • FV603 Saracen – brytyjski transporter opancerzony

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) W tej chwili Saracenowie pojęli, że nic im już nie pozostaje, tylko poddać się albo umrzeć.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. saracen mos., saracenia ż., saraceńskość ż.

:: fż. Saracenka ż.

 przym. saraceński

 przysł. saraceńsko

Wiktionary

Synonimy:

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

 rzecz. saracen mos., saracenia ż., saraceńskość ż.

:: fż. Saracenka ż.

 przym. saraceński

 przysł. saraceńsko

frazeologia.

etymologia. etym|płac|Saracenus. < etym|gr|Σαρακηνός. (Sarakēnós)

uwagi.

tłumaczenia.

* angielski: (1.1) Saracen

* czeski: (1.1) Saracén m.

* łaciński: (1.1) Saracenus m.

* słowacki: (1.1) Saracén m.

* węgierski: (1.1) szaracén

źródła.

== Saracen (język angielski.) ==

wymowa.

 IPA|ˈseɹʌˌsən.

 IPA|ˈsæɹəˌsən.

znaczenia.

rzeczownik

 (1.1) hist. Saracen

odmiana.

przykłady.

składnia.

kolokacje.

synonimy.

Wiktionary


saraceni

w starożytności: koczownicze plemiona arabskie żyjące na stepach północno-zachodniej Arabii i Półwyspu Synajskiego


SJP.pl

Saraceni (gr. Σαρακηνοí, Sarakēnoí, arab. ‏شرقيين‎ szarkijjin, „ludzie ze wschodu”) – koczownicze plemiona arabskie, żyjące w północno-zachodniej Arabii i na półwyspie Synaj. W średniowieczu określenie Saraceni obejmowało wszystkich Arabów (później także wszystkich wyznawców islamu), zwłaszcza:

  • tych, którzy walczyli z krzyżowcami;
  • piratów muzułmańskich pływających po Morzu Śródziemnym, napadających na wybrzeża włoskie i francuskie.

Wikipedia


saracenia

owadożerna roślina zielna z rodziny kapturnicowatych, o lejkowatych lub dzwonkowatych liściach przekształconych w organy pułapkowe, rosnąca na bagnach we wschodniej części Ameryki Północnej; kapturnica


SJP.pl


saracenka

w starożytności: Arabka żyjąca na stepach północno-zachodniej Arabii i Półwyspu Synajskiego


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) hist. wyznawczyni Islamu

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Dlatego też chcę wam opowiedzieć o pewnej Saracence, która, na swe nieszczęście, wielką pięknością celowała.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. saracen mos., saracenia ż., saraceńskość ż.

:: fm. Saracen mos.

 przym. saraceński

 przysł. saraceńsko

Wiktionary


saraceński

przymiotnik od: Saracen


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) hist. związany z Saracenami, dotyczący Saracenów

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Saracen mos., Saracenka ż.

Wiktionary


saradela

pastewna roślina z rodziny motylkowatych; seradela


SJP.pl


sarafan

rosyjski strój kobiecy rozpowszechniony w Europie w XVII-XVIII w.


SJP.pl

Sarafan (ros. Сарафан) – rodzaj długiej sukni, często bez rękawów, z wysoką talią, rozszerzanej ku dołowi, zaś z przodu zazwyczaj rozpinanej lub rozciętej. Sarafan był rozpowszechniony w centralnej i wschodniej Europie w XVII–XVIII stuleciach. W Rosji stroje te były noszone przez chłopki z regionów centralnych i północnych oraz Powołża. Słowo "sarafan" pochodzi z języka perskiego.

Wikipedia


saragoski

przymiotnik od: Saragossa


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) związany z Saragossą, dotyczący Saragossy

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Saragossa ż.

Wiktionary


saragossa

miasto w Hiszpanii; Zaragoza


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) geogr. miasto w północno-wschodniej Hiszpanii;

Wiktionary

Saragossa (hiszp. Zaragoza) – miasto w północno-wschodniej Hiszpanii, w środkowym biegu Ebro. Stolica Aragonii, znana z mauretańskiego pałacu i barokowej katedry.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Studiowałem na uniwersytecie w Saragossie w latach dziewięćdziesiątych.

 (1.1) Pochodzę z Saragossy, ale od lat mieszkam w Barcelonie.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌsaraˈɡɔsːa, AS: sarago•sa

Wiktionary

Powiązane:

 przym. saragoski

Wiktionary


saragosyjczyk

mieszkaniec Saragossy (miasta w Hiszpanii)


SJP.pl


saragosyjka

mieszkaniec Saragossy (miasta w Hiszpanii)


SJP.pl


sarah

Sara, z języka angielskiego Sarah – imię żeńskie pochodzenia hebrajskiego, oznacza: „księżniczka”.

Wikipedia


saraj

seraj;
1. w krajach muzułmańskich: pałac sułtana;
2. w tradycyjnym domu muzułmańskim: wydzielona część mieszkalna, przeznaczona dla kobiet; harem


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) bibl. postać biblijna, żona patriarchy Abrahama

 (1.2) rzad. imię|polski|ż.

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna

 (2.1) hist. geogr. nazwa dwóch miast (Stary Saraj i Nowy Saraj) będących najważniejszymi ośrodkami Złotej Ordy;

Wiktionary

  • Saraj – pierwotne imię Sary, żony Abrahama
  • Saraj Berke – stolica Złotej Ordy
  • Saraj – miasto w Macedonii

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Terach, wziąwszy z sobą swego syna Abrama, Lota - syna Harana, czyli swego wnuka, i Saraj, swą synową, żonę Abrama, wyruszył z nimi z Ur chaldejskiego, aby się udać do kraju Kanaan.

 (2.1) Władcy moskiewscy przejmowali też z Saraju rozbudowany ceremoniał dworski, mocno kontrastujący z prostymi obyczajami dawnej Rusi.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) Sara

Wiktionary


sarajewianin

mieszkaniec Sarajewa


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) mieszkaniec Sarajewa

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌsarajɛˈvʲjä̃ɲĩn, AS: sarai ̯evʹi ̯ä̃ńĩn

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Sarajewo n.

:: fż. sarajewianka ż.

 przym. sarajewski

Wiktionary


sarajewianka

mieszkanka Sarajewa


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) mieszkanka Sarajewa

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌsarajɛˈvʲjãnka, AS: sarai ̯evʹi ̯ãnka

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Sarajewo n.

:: fm. sarajewianin mos.

 przym. sarajewski

Wiktionary


sarajewo

stolica Bośni i Hercegowiny


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki, nazwa własna

 (1.1) geogr. stolica Bośni i Hercegowiny;

Wiktionary

Sarajewo (serb.-chorw. Sarajevo, Сарајево IPA: [sǎrajɛʋɔ], tur. Saraybosna) – stolica Bośni i Hercegowiny zamieszkana przez 275 tys. osób (2013). Sarajewo sąsiaduje od wschodu z Sarajewem Wschodnim (ok. 60 tys. mieszkańców), formalną stolicą Republiki Serbskiej.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) W 1984 r. w Sarajewie odbyły się XIV Zimowe Igrzyska Olimpijskie.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌsaraˈjɛvɔ, AS: sarai ̯evo

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. sarajewianin mos., sarajewianka ż.

 przym. sarajewski

Wiktionary


sarajewski

przymiotnik od: Sarajewo (stolica Bośni i Hercegowiny)


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) odnoszący się do miasta Sarajewo

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Nawet ten, któremu się udało odnieść sukces finansowy, jadąc ulicami Wiednia w nowym BMW, słucha nostalgicznych melodyjek z sarajewskiego bazaru.

 (1.1) Przeważała więc opinia, że morderstwo sarajewskie będzie miało wpływ na stosunki austriacko-serbskie, ale nie pociągnie za sobą jakichś wstrząsów międzynarodowych.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌsaraˈjɛfsʲci, AS: sarai ̯efsʹḱi

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Sarajewo n., sarajewianin mos., sarajewianka ż.

Wiktionary


saramago

nazwisko


SJP.pl


saramak

nazwisko


SJP.pl


saramakański

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) jęz. język saramakański;

Wiktionary


saramonowicz

nazwisko


SJP.pl


saran

rodzaj materiału stosowany m.in. do wyrobu sieci rybackich


SJP.pl

  • Saran – miejscowość i gmina we Francji, w departamencie Loiret w Regionie Centralnym
  • Saran – miasto w Kazachstanie
  • saran – folia do pakowania i włókno syntetyczne

Wikipedia


saranda

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) geogr. portowe miasto w południowej Albanii;

Wiktionary

Saranda (alb. Sarandë, Saranda, staroż. Onchesmus, gr. Άγιοι Σαράντα, Áyii Saránda, wł. Santi Quaranta) – miasto w południowej Albanii, stolica okręgu Saranda w obwodzie Wlora. Jest położone nad Morzem Jońskim, u północnego krańca zatoki o tej samej nazwie, na wprost greckiej wyspy Korfu. Autochtoniczna ludność grecka stanowi ok. 10% populacji, a miasto jest jednym z dwóch głównych (obok Gjirokastër) ośrodków koncentracji Greków w Albanii.

Wikipedia


sarangi

indyjski instrument podobny do skrzypiec


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) muz. indyjski instrument strunowy;

Wiktionary

Wikipedia

Przykłady

składnia.

kolokacje.

synonimy.

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

frazeologia.

etymologia.

uwagi.

 (1.1) zobacz też: Indeks:Polski - Instrumenty muzyczne

tłumaczenia.

* włoski: (1.1) sarangi m., saranghi m.

źródła.

== sarangi (język angielski.) ==

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik

 (1.1) muz. sarangi

odmiana.

przykłady.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: saˈrãŋʲɟi, AS: sarãŋʹǵi

Wiktionary

Synonimy:

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

frazeologia.

etymologia.

uwagi.

 (1.1) zobacz też: Indeks:Polski - Instrumenty muzyczne

tłumaczenia.

* włoski: (1.1) sarangi m., saranghi m.

źródła.

== sarangi (język angielski.) ==

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik

 (1.1) muz. sarangi

odmiana.

przykłady.

składnia.

kolokacje.

synonimy.

Wiktionary


sarańsk

miasto w Rosji, stolica Mordwy


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna

 (1.1) geogr. miasto w Rosji, nad rzeką Insar, stolica Republiki Mordowii;

Wiktionary

Sarańsk (ros. Саранск, erz. Саран ош, moksz. Саранск ошсь) – stolica Republiki Mordwińskiej – jednego z podmiotów Federacji Rosyjskiej, około 320 tys. mieszkańców (2020). Miasto dzieli się na trzy dzielnice – Oktiabrską, Leninską i Proletarską, przepływa przez nie rzeka Insar. Komunikacja publiczna oparta jest na sieci autobusowej i trolejbusowej.

Wikipedia

Powiązane:

 przym. sarański

Wiktionary


sarański

przymiotnik od: Sarańsk


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z Sarańskiem, dotyczący Sarańska

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Sarańsk m.

Wiktionary


sarapis

egipski bóg; Serapis


SJP.pl

Serapis, Sarapis (stgr. Σέραπις, Σάραπις, łac. Serapis) – synkretyczne bóstwo hellenistycznego Egiptu, łączące cechy niektórych bogów egipskich i greckich. Otoczone szczególną opieką przez dynastię Ptolemeuszów, czczone było w Serapejonach, z których najbardziej znany, pełniący centrum kultu znajdował się w Aleksandrii. W okresie dominacji rzymskiej wraz z kultem Izydy rozpowszechnił się na inne części imperium.

Wikipedia


sarapulski

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z Sarapułem, dotyczący Sarapułu

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Sarapuł mrz.

Wiktionary


sarapuł

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna

 (1.1) geogr. adm. miasto w Rosji, w Udmurcji, położone nad Kamą;

Wiktionary

Sarapuł (ros. Сарапул) – miasto w Rosji (Udmurcja), nad Kamą; 94 tys. mieszk. (2021); przemysł zbrojeniowy, maszynowy, elektroniczny, elektroniczny, skórzany, odzieżowy, drzewny, spożywczy; port rzeczny; muzeum.

W 1738 został przydzielony do prowincji Osinskiej prowincji Ufa. Od 1780 r., jako miasto powiatowe, wchodził w skład guberni Wiackiej. W 1937 został przyłączony do Udmurckiej Autonomicznej Socjalistycznej Republiki Radzieckiej

Wikipedia

Powiązane:

 przym. sarapulski

Wiktionary


sarasate

Pablo Martín Melitón de Sarasate y Navascués (ur. 10 marca 1844 w Pampelunie, zm. 20 września 1908 w Biarritz) – hiszpański skrzypek i kompozytor.

Wikipedia


saraswati

Wikipedia


saratoga

1. nazwa miasta i trzech miejscowości w Stanach Zjednoczonych;
2. model samochodu marki Chrysler


SJP.pl

Miejscowości w USA:

  • Saratoga – miasto w stanie Kalifornia, w hrabstwie Santa Clara
  • Saratoga – miejscowość w stanie Indiana, w hrabstwie Randolph
  • Saratoga – miejscowość w stanie Karolina Północna, w hrabstwie Wilson
  • Saratoga – miasto w stanie Nowy Jork, w hrabstwie Saratoga
  • Saratoga – miejscowość w stanie Wyoming, w hrabstwie Carbon
  • Saratoga – miejscowość w stanie Wisconsin, w hrabstwie Wood

Wikipedia


saratow

miasto w Rosji; Saratów


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna

 (1.1) geogr. adm. miasto w Federacji Rosyjskiej, stolica obwód saratowskiego;

Wiktionary

  • Saratów – miasto w Rosji
  • Saratow – rosyjski okręt wojenny zatopiony w 2022 r.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: saˈratuf, AS: saratuf

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. saratowianin m., saratowianka ż.

 przym. saratowski

Wiktionary


saratowianin

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) mieszkaniec Saratowa

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Saratów m.

:: fż. saratowianka ż.

 przym. saratowski

Wiktionary


saratowianka

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) mieszkanka Saratowa

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Saratów mrz.

:: fm. saratowianin mos.

 przym. saratowski

Wiktionary


saratowski

Saratow, Saratów (miasto w Rosji)


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) związany z Saratowem, dotyczący Saratowa

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Saratów mrz., saratowianin mos., saratowianka ż.

Wiktionary


sarawak

stan w Malezji


SJP.pl

Sarawak (jawi: سراواك) – największy stan Malezji położony w północnej części wyspy Borneo, graniczy z Brunei, Indonezją i stanem Sabah. Stolicą stanu jest miasto Kuching położone w zachodniej części. Stan obejmuje obszar ok. 124 450 km², a zamieszkuje go ok. 2 176 800 osób (stan na rok 2000).

Wikipedia


sarbiewski

nazwisko


SJP.pl

Osoby o tym nazwisku:

  • Baltazar Sarbiewski – polski szlachcic i urzędnik państwowy
  • Maciej Kazimierz Sarbiewski (1595–1640) – polski duchowny rzymskokatolicki, poeta i teoretyk literatury
  • Stanisław Sarbiewski (zm. 1662) – polski szlachcic i urzędnik państwowy

Wikipedia


sarbin

imię męskie


SJP.pl

Sarbin (462 m n.p.m.) – wzniesienie w południowo-zachodniej Polsce, w Górach Suchych, w Sudetach Środkowych.

Wzniesienie nad doliną rzeki Ścinawka na południowy zachód od wsi Błogocice.

Wikipedia


sarbina

imię żeńskie


SJP.pl


sarbininy

przymiotnik dzierżawczy - należący do Sarbiny lub z nią związany


SJP.pl


sarbinostwo

Sarbin z żoną; Sarbinowie


SJP.pl


sarbinowie

Sarbin z żoną; Sarbinostwo


SJP.pl


sarbinowo

7 miejscowości w Polsce:

  • Sarbinowo – wieś w woj. kujawsko-pomorskim, w pow. żnińskim, w gminie Żnin
  • Sarbinowo – wieś w woj. lubuskim, w pow. strzelecko-drezdeneckim, w gminie Dobiegniew
  • Sarbinowo – wieś w woj. wielkopolskim, w pow. gostyńskim, w gminie Poniec
  • Sarbinowo – wieś w woj. wielkopolskim, w pow. poznańskim, w gminie Swarzędz
  • Sarbinowo – wieś w woj. zachodniopomorskim, w pow. koszalińskim, w gminie Mielno
  • Sarbinowo – wieś w woj. zachodniopomorskim, w pow. myśliborskim, w gminie Dębno; miejsce bitwy pod Sarbinowem (1758)
  • Sarbinowo – osada w woj. zachodniopomorskim, w pow. myśliborskim, w gminie Myślibórz

Wikipedia


sarbinowski

przymiotnik od: Sarbinowo, Sarbinowo Drugie


SJP.pl


sarbinowy

przymiotnik dzierżawczy - należący do Sarbina lub z nim związany


SJP.pl


sarbsko

jezioro na Wybrzeżu Słowińskim


SJP.pl

Sarbsko (kasz. Jezoro Sôrbskò, niem. Sarbsker See) – jezioro przybrzeżne na Wybrzeżu Słowińskim we wschodniej części otuliny Słowińskiego Parku Narodowego. Leży około 1 km od Morza Bałtyckiego.

Wikipedia


sarcia

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) imię|polski|ż. zdrobn. Sara

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Icek zakochał się w Sarci od pierwszego wejrzenia.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Sara ż., Sarunia ż.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) Sara; zdrobn. Sarunia

Wiktionary


sard

minerał, odmiana chalcedonu


SJP.pl

Sard (także: Sarder) – gemmologiczna nazwa brunatnej, półprzezroczystej odmiany chalcedonu. Nazwa pochodzi od Sardiku – starożytnej miejscowości w Azji Mniejszej słynącej z obróbki tych kamieni i wyrobu wspaniałej biżuterii.

Odmiana chalcedonu - słabo przezroczysta; brązowoczerwona lub brązowa (zabarwienie wywołane jest wrostkami związków żelaza, przeważnie limonitu). Warstewki są bardzo delikatne. Nie ma wyraźnego rozgraniczenia z karneolem, z którym razem występuje i ma podobne zastosowanie.

Wikipedia


sarda

drapieżna ryba z rodziny makrelowatych; bonito; pelamida


SJP.pl

Sarda (łac. Sardanensis) – stolica historycznej diecezji w Dalmacji Superiore, sufragania również historycznej archidiecezji Doclea w rejonie Epir, współcześnie miejscowość Szkodra w Albanii. Obecnie katolickie biskupstwo tytularne.

Wikipedia


sardana

1. zespołowy taniec kataloński w metrum 6/8;
2. muzyka do tego tańca


SJP.pl

Wikipedia


sardanapal

Sardanapal − postać wzmiankowana w Historii perskiej greckiego historyka Ktezjasza, uważana przez niego za ostatniego króla Asyrii. Dzieło to wprawdzie zaginęło, ale opowieść o Sardanapalu zachowała się u Diodora Sycylijskiego (II 27), który opierał się na przekazie Ktezjasza. W przekazie tym Sardanapal przedstawiany jest jako zniewieściały i dekadencki władca, który swymi działaniami doprowadza do upadku państwa.

Wikipedia


sardanapalowy

dawniej: luksusowy, pełen zbytku


SJP.pl


sardar

serdar;
1. arystokrata w Pakistanie, Afganistanie i Indiach
2. naczelny dowódca w Turcji i w Egipcie


SJP.pl


sardela

ryba morska z rodziny śledziowatych


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) icht. nazwa systematyczna|Engraulis|ref=tak., mała ryba morska żyjąca w ławicach poławiana w celach spożywczych;

Wiktionary

Sardela europejska, chamsa, sardela (Engraulis encrasicolus) – gatunek morskiej ryby z rodziny sardelowatych (Engraulidae).

Wikipedia

Wymowa:

IPA: sarˈdɛla, AS: sardela

Wiktionary

Powiązane:

 przym. sardelowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) anchois

Wiktionary


sardelka

zdrobnienie od: sardela


SJP.pl


sardelowate

rodzina ryb z rzędu śledziokształtnych


SJP.pl

Sardelowate (Engraulidae) – rodzina ryb promieniopłetwych z rzędu śledziokształtnych (Clupeiformes), blisko spokrewniona ze śledziowatymi, od których różni się budową pyska. Wiele gatunków ławicowych, zwłaszcza sardela peruwiańska i sardela europejska, ma duże znaczenie gospodarcze, połowy sardelowatych sięgają 25% wśród wszystkich śledziokształtnych.

Wikipedia


sardelowaty

o cechach sardelowatych (rodzina ryb)


SJP.pl


sardelowy

sardela


SJP.pl

Patrz:

sardela

sardoniczny

książkowo: szyderczy, złośliwy, sarkastyczny


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) książk. ironiczny, złośliwy

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Sardynia ż.

Wiktionary


sardonik

minerał, odmiana chalcedonu; sardonyks


SJP.pl

Sardonyks (sardonik) – gemmologiczna, wielobarwna, przeświecająca odmiana agatu; odznacza się występowaniem naprzemianległych, płaskich, biało-brunatnoczerwonych pasów (wstęg) o różnej grubości.

Nazwa pochodzi od miasta Sardis w Azji Mniejszej, gdzie został znaleziony (gr. sardios = kamień z Sardis i gr. onyx = paznokieć (pazur, racica) – i nawiązuje do wyglądu, twardości i ostrych krawędzi odłupanych kawałków tego minerału.

Wikipedia


sardonyks

minerał, odmiana chalcedonu; sardonik


SJP.pl

Sardonyks (sardonik) – gemmologiczna, wielobarwna, przeświecająca odmiana agatu; odznacza się występowaniem naprzemianległych, płaskich, biało-brunatnoczerwonych pasów (wstęg) o różnej grubości.

Nazwa pochodzi od miasta Sardis w Azji Mniejszej, gdzie został znaleziony (gr. sardios = kamień z Sardis i gr. onyx = paznokieć (pazur, racica) – i nawiązuje do wyglądu, twardości i ostrych krawędzi odłupanych kawałków tego minerału.

Wikipedia


sardyna

ryba morska, ceniona dla smacznego mięsa


SJP.pl

Sardynka, sardyna, pilchard – zbiorcze nazwy grupy jadalnych ryb z rodziny śledziowatych (Clupeidae), początkowo odnoszone do sardynki europejskiej (Sardina pilchardus), z czasem objęły inne, blisko z nią spokrewnione i bardzo podobne gatunki. Obecnie nazwy sardynki, sardyny lub pilchardy stosowane są dla ryb z rodzajów:

  • Sardina – 1 gatunek (sardynka europejska),
  • Sardinella – ponad 20 gatunków określanych wspólną nazwą sardynele,
  • Sardinops – 1 gatunek (sardynka pacyficzna, wcześniej zaliczana do 5 różnych gatunków).

Wikipedia


sardyńczyk

mieszkaniec Sardynii (wyspy na Morzu Śródziemnym)


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) mieszkaniec Sardynii lub osoba płci męskiej pochodząca z Sardynii

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Nie jestem Sardyńczykiem, ale mieszkam na Sardynii od dwóch lat.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: sarˈdɨ̃j̃n͇t͡ʃɨk, AS: sardĩ ̯ṇčyk

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Sardynia ż., sardynka ż., sardyński mrz.

:: fż. Sardynka ż.

 przym. sardyński

Wiktionary


sardynia

wyspa na Morzu Śródziemnym


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) geogr. duża włoska wyspa na Morzu Śródziemnym;

 (1.2) geogr. adm. region administracyjny we Włoszech obejmujący Sardynię (1.1) i przyległe wyspy

Wiktionary

Sardynia (wł. Sardegna, sard. Sardigna) – skalista wyspa, druga pod względem powierzchni na Morzu Śródziemnym (po Sycylii). Wraz z pobliskimi wyspami tworzy region administracyjny we Włoszech.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Jutro popłyniemy promem na Sardynię.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: sarˈdɨ̃ɲja, AS: sardńi ̯a

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Sardyńczyk m., Sardynka ż., sardynka ż., sardyński m.

 przym. sardyński, sardoniczny

Wiktionary


sardynianka

mieszkanka Sardynii (wyspy na Morzu Śródziemnym); Sardynka


SJP.pl


sardynka

ryba morska z Atlantyku, Morza Czarnego i Śródziemnego; ceniona dla smacznego mięsa


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) mieszkanka Sardynii

Wiktionary

Sardynka, sardyna, pilchard – zbiorcze nazwy grupy jadalnych ryb z rodziny śledziowatych (Clupeidae), początkowo odnoszone do sardynki europejskiej (Sardina pilchardus), z czasem objęły inne, blisko z nią spokrewnione i bardzo podobne gatunki. Obecnie nazwy sardynki, sardyny lub pilchardy stosowane są dla ryb z rodzajów:

  • Sardina – 1 gatunek (sardynka europejska),
  • Sardinella – ponad 20 gatunków określanych wspólną nazwą sardynele,
  • Sardinops – 1 gatunek (sardynka pacyficzna, wcześniej zaliczana do 5 różnych gatunków).

Wikipedia

Wymowa:

IPA: sarˈdɨ̃nka, AS: sardnka

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Sardynia ż., sardynka ż.

:: fm. Sardyńczyk mos.

 przym. sardyński

Wiktionary


sardynki

ryba morska z Atlantyku, Morza Czarnego i Śródziemnego; ceniona dla smacznego mięsa


SJP.pl

  • Sardynka – określenie grupy jadalnych ryb
  • Sardynki – włoski ruch protestu

Wikipedia


sardynkowy

przymiotnik od: sardynka


SJP.pl


sardyński

przymiotnik od: Sardynia


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) charakterystyczny dla Sardynii, związany z Sardynią, wywodzący się z Sardynii

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (2.1) jęz. język sardyński;

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Dodatkowo o odrębności kulturowej i etnicznej rdzennych mieszkańców wyspy świadczy język sardyński, którym posługują się na co dzień.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: sarˈdɨ̃j̃sʲci, AS: sardĩ ̯sʹḱi

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Sardynia, Sardyńczyk, Sardynka

Wiktionary


sardyńskojęzyczny

przymiotnik

 (1.1) taki, który posługuje się językiem sardyńskim

 (1.2) taki, którego mieszkańcy posługują się językiem sardyńskim

 (1.3) spisany, stworzony w języku sardyńskim

Wiktionary

Wymowa:

IPA: sarˈdɨ̃j̃skɔjɛ̃w̃ˈzɨt͡ʃnɨ, AS: sardĩ ̯skoi ̯ẽũ̯zyčny

Wiktionary


sarema

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) geogr. estońska wyspa na Morzu Bałtyckim;

Wiktionary

Wikipedia

Wymowa:

IPA: saˈrɛ̃ma, AS: sarma

Wiktionary

Powiązane:

 przym. saremski

Wiktionary


saremski

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z Saremą, dotyczący Saremy

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Sarema ż.

Wiktionary


sareneczka

zdrobnienie od: sarenka


SJP.pl


sarenka

zdrobnienie od: sarna


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) zdrobn. od: sarna

 (1.2) mała sarna

 (1.3) pot. żart. mały pies o długich, chudych łapach

Wiktionary

Sarenka – struga, lewy dopływ Bugu o długości 10,65 km i powierzchni zlewni 84,95 km².

Struga płynie w gminie Sarnaki w województwie mazowieckim. Przepływa przez Sarnaki, Franopol i Bużkę.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: saˈrɛ̃nka, AS: sarnka

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. sarna ż., sarnina ż.

 przym. sarni

Wiktionary


sarepski

przymiotnik od: Sarepta (miejscowość w Rosji)


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) związany z Sareptą, nieistniejącym obecnie miastem w Rosji (współcześnie przedmieścia Wołgogradu)

 (1.2) związany z Sareptą, starożytnym miastem fenickim w obecnym Libanie

 (1.3) związany z gorczycą sarepską

Wiktionary

Wymowa:

IPA: saˈrɛpsʲci, AS: sarepsʹḱi

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Sarepta ż.

Wiktionary


sarepta

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) starożytne miasto fenickie w obecnym Libanie, w pobliżu współczesnej wsi Sarafand;

 (1.2) nieistniejące obecnie miasto w Rosji, współcześnie przedmieścia Wołgogradu

Wiktionary

Sarepta – starożytne miasto fenickie w obecnym Libanie, położone 12 km na południe od Sydonu i 23 km na północ od Tyru. Ruiny miasta znajdują się na samym wybrzeżu, nieco dalej w głębi lądu znajduje się wioska Sarafand. Miasto wymieniane jest w inskrypcjach asyryjskich jako Sariptan, a egipskich jako Zarputa.

Według 1 Księgi Królewskiej przez dłuższy czas w mieście tym, u pewnej wdowy, mieszkał prorok Eliasz (1 Krl 17,8-24). Odwoływał się do tego Jezus (Łk 4,26).

Wikipedia

Wymowa:

IPA: saˈrɛpta, AS: sarepta

Wiktionary

Powiązane:

 przym. sarepski

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) Serepta Sydońska

Wiktionary


sargas

rodzaj brunatnicy występującej głównie w Morzu Sargassowym; gronorost, morzypło, sargaso, sargasso


SJP.pl

Sargas (Theta Scorpii, θ Sco) – jedna z jaśniejszych gwiazd w gwiazdozbiorze Skorpiona, odległa od Słońca o około 270 lat świetlnych.

Wikipedia


sargaso

rodzaj brunatnicy występującej głównie w Morzu Sargassowym; gronorost, morzypło, sargas, sargasso


SJP.pl


sargasowy

dotyczący sargass, glonów z rodzaju brunatnic; sargassowy


SJP.pl


sargasso

rodzaj brunatnicy występującej głównie w Morzu Sargassowym; gronorost, morzypło, sargas, sargaso


SJP.pl


sargassowy

dotyczący sargass, glonów z rodzaju brunatnic; sargasowy


SJP.pl


sargon

imię mezopotamskich władców państwa akadyjskiego i asyryjskiego


SJP.pl

Sargon – imię męskie, które nosili władcy mezopotamscy państw akadyjskiego i asyryjskiego:

  • Sargon Wielki (Akadyjski)
  • Sargon I (Asyryjski)
  • Sargon II (Asyryjski)

Wikipedia


sargus

roślinożerna ryba z rodziny prażmowatych


SJP.pl

Sargus (Diplodus sargus) – gatunek morskiej ryby z rodziny prażmowatych (Sparidae).

Wikipedia


sari

suknia kobieca popularna w Indiach, Sri Lance i Indonezji


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) tradycyjny indyjski strój kobiecy;

Wiktionary

Sari (także pisane saree) – tradycyjna część garderoby zakładana przez kobiety na subkontynencie indyjskim. Ta część garderoby jest znana pod różnymi nazwami w rozmaitych językach indyjskich: w hindi, gujarati i marathi znane jest jako sari, w kannada jako seere, telugu jako cheera i w tamil jako podavai.

Wikipedia

Przykłady

składnia.

kolokacje.

 (1.1) wiązać/upinać sari

synonimy.

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

frazeologia.

etymologia.

uwagi.

tłumaczenia.

* angielski: (1.1) saree, sari

* baskijski: (1.1) sari

* esperanto: (1.1) sario

* francuski: (1.1) sari

* hindi: (1.1) साड़ी sāṛī ż.

* hiszpański: (1.1) sari m.

* nowogrecki: (1.1) σάρι n.

źródła.

== sari (język angielski.) ==

wymowa.

 bryt. IPA|ˈsɑː.ɹi., SAMPA|"sA:.ri.

 audio|LL-Q1860 (eng)-Arlo Barnes-sari.wav. audio|LL-Q1860 (eng)-Vealhurl-sari.wav.

znaczenia.

rzeczownik

 (1.1) sari

odmiana.

przykłady.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈsarʲi, AS: sarʹi

Wiktionary


sarin

związek fosforoorganiczny, bojowy środek paraliżujący


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) chem. wojsk. bojowy środek trujący mający działanie paraliżujące;

Wiktionary

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) O 9:30 nadszedł pierwszy komunikat, że przyczyną zatrucia mógł być sarin.

Wiktionary


sarinda

indyjski instrument smyczkowy


SJP.pl

Sarinda – bengalski instrument smyczkowy, przypominający skrzypce. Ma jedno pudło rezonansowe z trzema strunami. Pudło rezonansowe ma głębokie wycięcia po bokach, ułatwiające operowanie smyczkiem.

Wikipedia


sarisa

długa włócznia piechoty macedońskiej; sarissa


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) hist. wojsk. włócznia starożytnej piechoty macedońskiej, długa na 4-6 m, składana na połowy łączone metalową tuleją;

Wiktionary

Sarisa, sarysa (stgr. σάρισα) – długa włócznia macedońskiej piechoty, używana później w armiach hellenistycznych.

Pod koniec pierwszej połowy IV wieku p.n.e. wprowadzona do uzbrojenia ciężkozbrojnej piechoty (pedzetajrów) przez króla Filipa II.

Wikipedia

Powiązane:

 rzecz. sarissa ż., sarysa ż.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) sarissa, sarysa

Wiktionary


sarissa

długa włócznia piechoty macedońskiej; sarisa


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) hist. wojsk. zob. sarisa.

Wiktionary

  • Sarissa – długa włócznia piechoty doby hellenistycznej stanowiąca podstawę do tworzenia falangi typu macedońskiego
  • Sarissa – projekt Open Source zapewniający wspólną platformę operacji na XML przez różne przeglądarki internetowe

Wikipedia

Przykłady

składnia.

kolokacje.

synonimy.

 (1.1) sarisa, sarysa

antonimy.

hiperonimy.

 (1.1) włócznia

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

 rzecz. sarisa ż., sarysa ż.

frazeologia.

etymologia.

 (1.1) etym|gr|σάρισα.

uwagi.

tłumaczenia.

 (1.1) zobtłum|sarisa.

źródła.

== sarissa (język angielski.) ==

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik

 (1.1) hist. wojsk. sarisa

odmiana.

przykłady.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. sarisa ż., sarysa ż.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) sarisa, sarysa

Wiktionary


sarkać

1. odnosić się nieuprzejmie; burczeć, mruczeć, fukać;
2. głośno narzekać; utyskiwać


SJP.pl

czasownik niedokonany

 (1.1) niedokonany od|sarknąć.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈsarkat͡ɕ, AS: sarkać

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. sarknięcie n., sarkanie n.

 czas. sarknąć dk.

Wiktionary


sarkanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|sarkać.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: sarˈkãɲɛ, AS: sarkãńe

Wiktionary

Powiązane:

 czas. sarkać, sarknąć

Wiktionary


sarkasta

człowiek chętnie posługujący się sarkazmem


SJP.pl


sarkastycznie

przysłówek

 (1.1) w sposób sarkastyczny

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. sarkazmik mrz., sarkazm m., sarkastyczność ż.

 przym. sarkastyczny

Wiktionary


sarkastyczniej

stopień wyższy od przysłówka: sarkastycznie


SJP.pl


sarkastyczność

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) odprzym. cecha tego, co jest sarkastyczne; cecha tych, którzy są sarkastyczni

Wiktionary

Powiązane:

 przym. sarkastyczny

 przysł. sarkastycznie

Wiktionary


sarkastyczny

ironiczny, drwiący, kpiący


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) złośliwy, docinkowy, szczery do bólu, pełen sarkazmu

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌsarkaˈstɨt͡ʃnɨ, AS: sarkastyčny

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. sarkazmik mrz., sarkazm m., sarkastyczność ż.

 przysł. sarkastycznie

Wiktionary


sarkazm

szczególnie złośliwa ironia; szyderstwo, kpina, drwina


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) złośliwy, pesymistyczny sposób wyrażania się o rzeczywistości, spotęgowana ironia

Wiktionary

Ironia (grec. εἰρωνεία eironeía, dosłownie „przestawienie, pozorowanie“) – sposób wypowiadania się, oparty na zamierzonej niezgodności, najczęściej przeciwieństwie, dwóch poziomów wypowiedzi: dosłownego i ukrytego, np. w zdaniu Jaka piękna pogoda wypowiedzianym w trakcie ulewy. W klasycznej retoryce ironia stanowi jeden z tropów, jest zaliczana także do podstawowych kategorii w estetyce.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Przyzwyczajenie do ironii, tak samo jak przyzwyczajenie do sarkazmu, psuje zresztą charakter, stopniowo nadaje mu cechy wyższości, radującej się z cudzej krzywdy…

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈsarkasm̥, AS: sarkasm̦

Wiktionary

Powiązane:

 przym. sarkastyczny

 przysł. sarkastycznie

 rzecz. sarkazmik mrz.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) szyderstwo, drwina, książk. persyflaż

Wiktionary


sarkazmik

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) zdrobn. od sarkazm

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Pan baron zrozumiał sarkazmik pana Konstantego (…)

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. sarkazm m.

 przym. sarkastyczny

 przysł. sarkastycznie

Wiktionary


sarknąć

1. odezwać się w sposób nieuprzejmy; burknąć, mruknąć, fuknąć;
2. wyrazić niezadowolenie z czegoś


SJP.pl

czasownik nieprzechodni dokonany (ndk. sarkać)

 (1.1) narzekać, wyrażać niezadowolenie, utyskiwać

 (1.2) niemiło się odezwać, odburknąć

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈsarknɔ̃ɲt͡ɕ, AS: sarknõńć

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. sarknięcie n., sarkanie n.

 czas. sarkać ndk.

Wiktionary


sarknięcie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|sarknąć.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: sarʲcˈɲɛ̇̃ɲt͡ɕɛ, AS: sarʹḱńė̃ńće

Wiktionary

Powiązane:

 czas. sarknąć, sarkać

Wiktionary


sarkodowe

podtyp pierwotniaków (Sarcodina), obejmujący korzenionóżki i promienionóżki; zarodziowe


SJP.pl

Sarkodowe, zarodziowe (Sarcodina) – wyróżniana czasem (w randze typu lub podtypu) grupa pierwotniaków. Obejmuje korzenionóżki oraz promienionóżki. Poruszają się za pomocą nibynóżek. Ich ciało może być okryte plazmolemą bądź cienką pellikulą. U niektórych gatunków ciało może chronić skorupka.

Wikipedia


sarkofag

grobowiec w kształcie ozdobnej trumny, znany od czasów starożytnych


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) zdobiona trumna w kształcie skrzyni, najczęściej wykonana z kamienia;

 (1.2) ekol. zwierzę odżywiające się nieżywymi, lecz jeszcze nie rozkładającymi się organizmami;

 (1.3) techn. masywna, szczelna obudowa nieczynnego reaktora atomowego

Wiktionary

Sarkofag (gr. σαρκoφάγος / sarkophagos; z gr. σάρξ / sarx – 1. „mięso”, 2. „ciało” + gr. φαγειν / phagein – „zjeść, pożreć”) – zdobiona trumna w kształcie skrzyni ceramicznej lub kamiennej, dekorowana techniką malarską lub rzeźbiarską, znana od czasów starożytnych.

Wikipedia

Przykłady

składnia.

kolokacje.

synonimy.

antonimy.

hiperonimy.

 (1.1) grobowiec, trumna

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

 (1.1) mumia

pokrewne.

 przym. sarkofagowy

frazeologia.

etymologia.

 etym|franc|sarcophage. < etym|płac|sarcophagus. → grobowiec < etym|gr|σαρκοφάγος. (sarkofágos) → mięsożerny

uwagi.

tłumaczenia.

* angielski: (1.1) sarcophagus

* arabski: (1.1) ناووس m. (nāwūs)

* baskijski: (1.1) sarkofago; (1.3) sarkofago

* białoruski: (1.1) саркафаг m.

* bułgarski: (1.1) саркофаг m.

* chorwacki: (1.1) sarkofag m.

* czeski: (1.1) sarkofág m.

* duński: (1.1) sarkofag w.

* esperanto: (1.1) sarkofago

* fiński: (1.1) sarkofagi

* francuski: (1.1) sarcophage m.

* hiszpański: (1.1) sarcófago m.

* kazachski: (1.1) сандықтас

* litewski: (1.1) sarkofagas m.

* niderlandzki: (1.1) sarcofaag m.

* niemiecki: (1.1) Sarkophag m.

* norweski (bokmål): (1.1) sarkofag

* nowogrecki: (1.1) σαρκοφάγος ż.

* portugalski: (1.1) sarcófago m.

* rosyjski: (1.1) саркофаг m.

* staroegipski: (1.1) 60px|link=nb-ꜥnḫ (nb-ꜥnḫ), 50px|link=ḏrwt (ḏrwt)

* szwedzki: (1.1) sarkofag w.

* ukraiński: (1.1) саркофаг m.

* węgierski: (1.1) szarkofág

* włoski: (1.1) sarcofago m.

źródła.

== sarkofag (język chorwacki.) ==

ortografie.

wymowa.

 IPA|sarkǒfaːɡ.

 dzielenie|sar|ko|fag.

znaczenia.

rzeczownik, rodzaj męski

 (1.1) sarkofag

odmiana.

przykłady.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: sarˈkɔfak, AS: sarkofak

Wiktionary

Powiązane:

 przym. sarkofagowy

Wiktionary


sarkofagowy

przymiotnik od: sarkofag


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z sarkofagiem, dotyczący sarkofagu

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. sarkofag mrz.

Wiktionary


sarkoidoza

choroba układu odpornościowego charakteryzująca się powstawaniem ziarniniaków (małych grudek zapalnych), które nie podlegają martwicy


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) med. uogólniona choroba ziarniniakowa, najczęściej zajmująca węzły chłonne wnękowe i płuca

Wiktionary

Sarkoidoza, choroba Besniera-Boecka-Schaumanna (łac. sarcoidosis) – choroba układu odpornościowego charakteryzująca się powstawaniem ziarniniaków (małych grudek zapalnych), które nie podlegają martwicy. Praktycznie każdy organ może być nią dotknięty, chociaż najczęściej pojawia się w węzłach chłonnych i płucach. Objawy mogą się pojawić nagle, ale najczęściej postępują stopniowo. W obrazie rentgenowskim płuc sarkoidoza może przypominać gruźlicę lub chłoniaka.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Na sarkoidozę chorują przede wszystkim ludzie poniżej 40 roku życia.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌsarkɔjiˈdɔza, AS: sarkoi ̯idoza

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. sarkoid

 przym. sarkoidalny

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) choroba Besniera-Boecka-Schaumanna

Wiktionary


sarkolemma

błona komórkowa komórek mięśniowych


SJP.pl

Sarkolema (sarkolemma) – błona komórkowa miocytu tworząca wpuklenia do wewnątrz w postaci poprzecznych kanalików T.

Wikipedia


sarkolest

rodzaj roślinożernego dinozaura z rodziny nodozaurów; sarkolestes


SJP.pl

Sarkolest (Sarcolestes leedsi) – roślinożerny dinozaur z rodziny nodozaurów (Nodosauridae).

Żył w okresie jury (ok. 164-159 mln lat temu) na terenach współczesnej Europy. Długość ciała ok. 3 m. Jest najstarszym nodozaurem. Jego szczątki znaleziono w Anglii.

Wikipedia


sarkolestes

rodzaj roślinożernego dinozaura z rodziny nodozaurów; sarkolest


SJP.pl


sarkoma

nowotwór złośliwy rozwijający się z nienabłonkowej tkanki (np. łącznej, mięśniowej), cechujący się szybkim wzrostem i wcześnie dający przerzuty; mięsak


SJP.pl

Wikipedia


sarkomer

jednostka czynnościowa mięśnia poprzecznie prążkowanego


SJP.pl

Sarkomer (mion, z gr. σάρξ sarks "mięso, ciało", μέρος meros "część"; μῦς mys "mięsień") – podstawowa jednostka czynnościowa mięśnia poprzecznie prążkowanego oraz podstawowa jednostka kurczliwa budującą miofibryle.

Wikipedia


sarkopenia

utrata masy mięśniowej i funkcji mięśni szkieletowych


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) med. zanik masy mięśniowej wraz ze spadkiem siły mięśni

Wiktionary

Sarkopenia (sarcopaenia z grec. σάρξ „sárx” ciało, mięśnie; πενῐ́ᾱ „penia” utrata, ubóstwo) – związany z wiekiem zespół charakteryzujący się utratą masy mięśniowej i funkcji mięśni szkieletowych. Choroba ta najczęściej diagnozowana jest u osób starszych, jednak może występować w przypadku innych chorób niezwiązanych z wiekiem. Sarkopenia jest skorelowana z niepełnosprawnością ruchową, niską jakością życia i przedwczesną śmiercią. Pierwszymi objawami jest spadek siły i pogorszenie sprawności fizycznej. Termin sarkopenia został zaproponowany w 1988 roku przez doktora Irwina Rosenberga.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) U osób unieruchomionych w łóżku pojawia się problem szybko postępującej sarkopenii.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌsarkɔˈpɛ̃ɲa, AS: sarkopńa

Wiktionary

Powiązane:

 przym. sarkopeniczny

Wiktionary


sarkopeniczny

sarkopenia


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) med. związany z sarkopenią

Wiktionary

Patrz:

sarkopenia

Powiązane:

 rzecz. sarkopenia ż.

Wiktionary


sarkoplazma

Wikipedia


sarkozy

nazwisko obce


SJP.pl


sarmaci

1. szlachcic polski, zwłaszcza z XVII i XVIII wieku, będący zwolennikiem dawnych poglądów i obyczajów; Sarmata;
2. żartobliwie: Polak starej daty, staromodny; Sarmata


SJP.pl

Sarmaci lub Sauromaci (łac. Sarmatae, Sauromatae; gr. Σαρμάται, Σαυρομάται) – nazwa irańskich ludów koczowniczo-pasterskich. Sarmaci byli spokrewnieni ze Scytami.

Wikipedia


sarmacja

kraton w obrębie Europy Wschodniej


SJP.pl

  • Sarmacja:
    • Sarmacja – kraton w obrębie Europy Wschodniej
    • s/s Sarmacja – parowiec
    • Towarzystwo Żeglugowe "Sarmacja" – polski armator z okresu międzywojennego
    • Sarmacja Będzin – klub piłkarski
  • Sarmatia:
    • Sarmatia (korporacja akademicka) – polska korporacja akademicka założona w Sankt Petersburgu
    • Sarmatia – album Jacka Kaczmarskiego (1994)

    Wikipedia


sarmacki

dotyczący polskiej szlachty, która wywodziła swe pochodznie od starożytnych Sarmatów


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) hist. odnoszący się do irańskiego ludu Sarmatów

 (1.2) hist. odnoszący się do sarmatyzmu lub jego przedstawicieli

 (1.3) żart. poet. polski

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Sarmacja ż., Sarmata m., Sarmatka ż., sarmata m., sarmatka ż., sarmatyzm m., sarmackość ż.

 przysł. sarmacko

Wiktionary


sarmackość

sarmacki


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) odprzym. cecha tego, co jest sarmackie; cecha tych, którzy są sarmaccy

Wiktionary

Patrz:

sarmacki

Powiązane:

 przym. sarmacki

 przysł. sarmacko

 rzecz. Sarmata mos., Sarmatka ż., sarmatyzm mrz.

Wiktionary


sarmat

piętro młodszego miocenu


SJP.pl


sarmata

1. szlachcic polski, zwłaszcza z XVII i XVIII wieku, będący zwolennikiem dawnych poglądów i obyczajów; Sarmata;
2. żartobliwie: Polak starej daty, staromodny; Sarmata


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) hist. członek irańskiego ludu, zamieszkującego w starożytności tereny Europy Wschodniej;

 (1.2) hist. polski szlachcic, przedstawiciel sarmatyzmu

 (1.3) żart. poet. Polak

Wiktionary

Sarmatyzm – utrwalone przez działaczy polskiego oświecenia określenie ideologii przyjętej i propagowanej przez szlachtę polską od końca XVI do drugiej połowy XVIII wieku. Opierała się ona na przekonaniu, że mieszkańcy Rzeczpospolitej Obojga Narodów pochodzą od Sarmatów – starożytnego ludu zamieszkującego początkowo tereny między dolną Wołgą a Donem.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Prarodzicami naszego narodu ochrzczono Sarmatów.

 (1.2) Taki jest Rzym, takie jest papiestwo, ty prostoduszny, podlaski Sarmato…

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. sarmatyzm m., sarmackość ż.

:: fż. Sarmatka ż., sarmatka ż.

 przysł. sarmacko

 przym. sarmacki

Wiktionary

Synonimy:

 (1.2) sarmata

Wiktionary


sarmatka

sarmata


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) hist. członkini irańskiego ludu Sarmatów, zamieszkujących w starożytności tereny Europy Wschodniej;

 (1.2) hist. polska szlachcianka, przedstawicielka sarmatyzmu

 (1.3) żart. poet. Polka

Wiktionary

Patrz:

sarmata

Powiązane:

 rzecz. sarmata m., sarmatka ż., sarmatyzm m., sarmackość ż.

:: fm. Sarmata m.

 przym. sarmacki

 przysł. sarmacko

Wiktionary

Synonimy:

 (1.2) sarmatka

Wiktionary


sarmatyzm

1. styl życia, obyczaje i ideologia polskiej szlachty XVII i XVIII w.;
2. staroświecka obyczajowość, staroszlachecka rubaszność, prostota i krewkość


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) hist. barokowa formacja kulturowa dominująca w I Rzeczypospolitej od końca XVI w. do drugiej połowy XVIII w., cechująca się tradycjonalizmem, religijnością i poglądem o szczególnym miejscu Polski w Europie i jej doskonałości;

Wiktionary

Sarmatyzm – utrwalone przez działaczy polskiego oświecenia określenie ideologii przyjętej i propagowanej przez szlachtę polską od końca XVI do drugiej połowy XVIII wieku. Opierała się ona na przekonaniu, że mieszkańcy Rzeczpospolitej Obojga Narodów pochodzą od Sarmatów – starożytnego ludu zamieszkującego początkowo tereny między dolną Wołgą a Donem.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: sarˈmatɨsm̥, AS: sarmatysm̦

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Sarmata m., Sarmatka ż., sarmata m., sarmatka ż., sarmackość ż.

 przym. sarmacki

 przysł. sarmacko

Wiktionary


sarna

1. ssak z rodziny jeleniowatych
2. potocznie: kolczak dachówkowaty (grzyb)


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) zool. gatunek ssaka parzystokopytnego;

 (1.2) mikol. pot. sarniak;

Wiktionary

Sarna (Capreolus) – rodzaj ssaków z podrodziny saren (Capreolinae) w obrębie rodziny jeleniowatych (Cervidae).

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Sarny są odławiane dla mięsa i skór.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈsarna, AS: sarna

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. sarnina ż.

:: zdrobn. sarenka ż.

 przym. sarni

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) koza, siuta

 (1.2) kolczak

Wiktionary


sarnacki

przymiotnik od: Sarnaki (wieś w województwie mazowieckim)


SJP.pl

Osoby o tym nazwisku:

  • Łukasz Sarnacki – polski perkusista
  • Maciej Sarnacki – polski judoka

Wikipedia


sarnak

nazwisko


SJP.pl


sarnaki

wieś w Polsce


SJP.pl

Sarnaki – wieś sołecka w Polsce położona w województwie mazowieckim, w powiecie łosickim, w gminie Sarnaki, nad strugą Sarenką. Siedziba gminy Sarnaki, rzymskokatolickiego dekanatu Sarnaki oraz nadleśnictwa Sarnaki. Dawniej miasto, uzyskało prawo magdeburskie w 1754 roku, położone było w ziemi mielnickiej w województwie podlaskim. Prawa miejskie do 13 stycznia 1870 roku. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa bialskopodlaskiego.

Wikipedia


sarnapa

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) stpol. żyrafa

Wiktionary


sarnecki

nazwisko


SJP.pl


sarnetki

Sarnetki – wieś w Polsce położona w województwie podlaskim, w powiecie sejneńskim, w gminie Giby.

Wieś królewska ekonomii grodzieńskiej położona była w końcu XVIII wieku w powiecie grodzieńskim województwa trockiego. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa suwalskiego.

Wikipedia


sarni

przymiotnik od: sarna; należący do sarny


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) charakterystyczny dla sarny; dotyczący, odnoszący się do sarny

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈsarʲɲi, AS: sarʹńi

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. sarna ż., sarenka ż., sarnię n., sarnina ż.

Wiktionary


sarnia

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) geogr. miasto w Kanadzie;

 (1.2) geogr. struga w województwie zachodniopomorskim, dopływ Regi;

Wiktionary

Sarnia – miasto w Kanadzie, w prowincji Ontario, w hrabstwie Lambton.

Powierzchnia Sarnii to 164,62 km². Według danych spisu powszechnego z roku 2001 Sarnia liczy 70 876 mieszkańców (430,54 os./km²).

Centrum przemysłu petrochemicznego. Ropę naftową odkryto w pobliskiej Petrolii w latach 50. XIX wieku. Prawa miejscowości Sarnia otrzymała w 1857 r., a miejskie w 1914 r. W czasie II wojny światowej, ze względu na możliwość utracenia przez aliantów kontroli nad tropikalnymi źródłami lateksu zdecydowano się syntetycznie produkować tu gumę. W tym celu doprowadzono tu rurociąg z Alberty przynoszący albertańską ropę.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) W Sarni mieści się petrochemia.

 (1.2) Nad Sarnią leżą Białoboki.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈsarʲɲa, AS: sarʹńa

Wiktionary


sarniak

1. młoda sarna; sarnię;
2. dorosły samiec sarny; kozioł;
3. gruby śrut używany dawniej w polowaniach na sarny;
4. narośl kostna na zewnętrznej stronie stawu skokowego konia;
5. spróchniały sęk; sęk tabaczny;
6. rodzaj grzybów z rodziny kolcownicowatych;
7. sarniak pampasowy - gatunek ssaka parzystokopytnego z rodziny jeleniowatych; jeleń pampasowy


SJP.pl

  • sarniak (Sarcodon) – rodzaj grzyba z rodziny kolcownicowatych (Bankeracea)

3 miejscowości w Polsce:

  • Sarniak – wieś w woj. lubelskim, w pow. chełmskim, w gminie Leśniowice
  • Sarniak – osada w woj. pomorskim, w pow. bytowskim, w gminie Bytów
  • Sarniak – część miasta Czarne w woj. pomorskim, w pow. człuchowskim, w gminie Czarne

Wikipedia


sarniątko

pieszczotliwe zdrobnienie od: sarnię


SJP.pl


sarnię

młody potomek sarny


SJP.pl


sarnik

wieś w Polsce


SJP.pl

Sarnik (niem. Rehfeld) – osada sołecka w Polsce położona w województwie zachodniopomorskim, w powiecie choszczeńskim, w gminie Pełczyce. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa gorzowskiego. W roku 2007 osada liczyła 366 mieszkańców.

Wikipedia


sarnina

mięso z sarny (rodzina jeleniowatych, smukłe długie nogi, małe poroże)


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) mięso sarny

 (1.2) kulin. pieczeń z sarniny (1.1)

Wiktionary

Wymowa:

IPA: sarʲˈɲĩna, AS: sarʹńĩna

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. sarna ż., sarenka ż.

 przym. sarni

Wiktionary


sarnów

nazwisko


SJP.pl

Miejscowości w Polsce

Wg TERYT jest ich 10
  • Sarnów – wieś w woj. lubelskim, w pow. łukowskim, w gminie Stanin
  • Sarnów – wieś w woj. łódzkim, w pow. łaskim, w gminie Widawa
  • Sarnów – wieś w woj. łódzkim, w pow. poddębickim, w gminie Dalików
  • Sarnów-Osiedle (Sarnów) – osada w woj. łódzkim, w pow. poddębickim, w gminie Dalików
  • Sarnów – wieś w woj. mazowieckim, w pow. kozienickim, w gminie Gniewoszów
  • Sarnów – wieś w woj. mazowieckim, w pow. sochaczewskim, w gminie Rybno
  • Sarnów – wieś w woj. opolskim, w pow. kluczborskim, w gminie Byczyna
  • Sarnów – wieś w woj. podkarpackim, w pow. mieleckim, w gminie Tuszów Narodowy
  • Sarnów – wieś w woj. śląskim, w pow. będzińskim, w gminie Psary
  • Sarnów – wieś w woj. śląskim, w pow. gliwickim, w gminie Toszek

Wikipedia


sarnówek

3 miejscowości w Polsce:

  • Sarnówek – wieś w woj. kujawsko-pomorskim, w pow. tucholskim, w gminie Cekcyn
  • Sarnówek – wieś w woj. łódzkim, w pow. poddębickim, w gminie Dalików
  • Sarnówek – wieś w woj. warmińsko-mazurskim, w pow. iławskim, w gminie Iława

Wikipedia


sarnowo

wieś w Polsce


SJP.pl

Miejscowości i ich części w Polsce

Wg TERYT jest ich 13, w tym 10 podstawowych
  • Sarnowo – część wsi Firlus w woj. kujawsko-pomorskim, w pow. chełmińskim, w gminie Papowo Biskupie
  • Sarnowo – wieś w woj. kujawsko-pomorskim, w pow. chełmińskim, w gminie Stolno (z gotyckim kościołem św. Marcina)
  • Sarnowo – wieś w woj. kujawsko-pomorskim, w pow. lipnowskim, w gminie Skępe
  • Sarnowo – część wsi Dubielno w woj. kujawsko-pomorskim, w pow. świeckim, w gminie Jeżewo
  • Sarnowo – wieś w woj. kujawsko-pomorskim, w pow. włocławskim, w gminie Boniewo
  • Sarnowo – wieś w woj. kujawsko-pomorskim, w pow. włocławskim, w gminie Lubraniec (z grobowcami megalitycznymi w formie kopców kujawskich)
  • Sarnowo – osada leśna w woj. kujawsko-pomorskim, w pow. włocławskim, w gminie Lubraniec
  • Sarnowo – wieś w woj. mazowieckim, w pow. żuromińskim, w gminie Kuczbork-Osada
  • Sarnowo – część wsi Grzybno w woj. pomorskim, w pow. kartuskim, w gminie Kartuzy
  • Sarnowo – osada leśna w woj. pomorskim, w powiecie kwidzyńskim, w gminie Ryjewo
  • Sarnowo – wieś w woj. warmińsko-mazurskim, w pow. lidzbarskim, w gminie Lidzbark Warmiński
  • Sarnowo – wieś w woj. warmińsko-mazurskim, w pow. nidzickim, w gminie Kozłowo (miejsce katastrofy kolejowej w 1967 r.)
  • Sarnowo – osada w woj. zachodniopomorskim, w pow. koszalińskim, w gminie Bobolice

Wikipedia


sarnowski

nazwisko


SJP.pl

Sarnowski:

  • Franciszek Sarnowski (1911–1940, KZ Sachsenhausen) – polski nauczyciel, działacz kulturalno-oświatowy
  • Jan Sarnowski – polski prawnik i urzędnik państwowy, wiceminister finansów
  • Nikodem Sulik-Sarnowski (1893–1954) – generał brygady Wojska Polskiego
  • Stanisław Sarnowski, h. Jastrzębiec (?–1680) – polski duchowny katolicki, biskup, referendarz wielki koronny
  • Stefan Sarnowski (ur. 1939) – polski filozof
  • Wanda Sarnowska (1911–1989) – polska archeolog i muzeolog

Wikipedia


saron

indonezyjski instrument muzyczny używany w gamelanie


SJP.pl


sarong

spódnica noszona przez kobiety na Jawie, Malajach i w Tajlandii


SJP.pl

Sarong – rodzaj spódnicy upiętej z jednego płata tkaniny. Noszona przez kobiety i mężczyzn na Malajach.

Wikipedia


saros

okres, po którym powtarzają się podobne do siebie zaćmienia Słońca i Księżyca


SJP.pl

Saros (gr. σάρος, arab. powtórzenie) – w astronomii okres, po którym Ziemia, Słońce i Księżyc powracają do prawie takiego samego położenia względem siebie, a cykle zaćmień Słońca i Księżyca zaczynają się powtarzać.

Saros wynosi 6585,3211 dni, czyli 18 lat 11 dni i 8 godzin. Przykładowo – zaćmienie Słońca z 30 czerwca 1973 powtórzyło się 11 lipca 1991 prawie na tej samej szerokości geograficznej i trwało niemal tak samo długo.

Wikipedia


sarosiek

nazwisko


SJP.pl


sárospatak

miasto w północno-wschodnich Węgrzech


SJP.pl

Sárospatak (niem. Potok am Bodroch; słow. Šarišský Potok, Blatný Potok) − miasto w północno-wschodnich Węgrzech, w komitacie Borsod-Abaúj-Zemplén, w Średniogórzu Północnowęgierskim, u podnóża Gór Zemplińskich, nad Bodrogiem (dopływ Cisy), 12 920 mieszkańców (I 2011 r.).

Wikipedia


sarota

nazwisko


SJP.pl


sarp

[czytaj: sarp] skrót od: Stowarzyszenie Architektów Rzeczypospolitej Polskiej


SJP.pl

skrótowiec

 (1.1) = Stowarzyszenie Architektów Polskich;

Wiktionary

  • Sarp – miejscowość we Francji
  • Stowarzyszenie Architektów Polskich

Wikipedia


sarp-owski

SARP (Stowarzyszenie Architektów Rzeczypospolitej Polskiej); sarpowski


SJP.pl


sarplaninac

[czytaj: szarplaninac] rasa psów z grupy molosów; owczarek jugosłowiański


SJP.pl

Sarplaninac – rasa psa zaliczana do grupy molosów w typie górskim, wyhodowana w średniowieczu na Półwyspie Bałkańskim. Pierwotnym przeznaczeniem psów tej rasy było pilnowanie stad owiec.

Wikipedia


sarpowski

przymiotnik od: SARP (Stowarzyszenie Architektów Rzeczypospolitej Polskiej); SARP-owski


SJP.pl


sars

skrót od: Severe Acute Respiratory Syndrome (zespół ostrej ciężkiej niewydolności oddechowej):
a) rodzaj nietypowego zapalenia płuc, które po raz pierwszy pojawiło się pod koniec 2002 roku w prowincji Guangdong, na południu Chin;
b) wirus powodujący chorobę SARS


SJP.pl

Belgia:

  • Sars-la-Bruyère – dzielnica (section) gminy Frameries w Regionie Walońskim, w prowincji Hainaut, w okręgu Mons
  • Sars-la-Buissière – dzielnica (section) Lobbes w Regionie Walońskim, w prowincji Hainaut, w okręgu Thuin

Wikipedia


sars-cov-2

wirus z grupy koronawirusów, wywołujący ostrą chorobę układu oddechowego COVID-19; drugi koronawirus ciężkiego ostrego zespołu oddechowego


SJP.pl


sarsaparyla

surowiec farmaceutyczny otrzymywany z korzeni smilaksu


SJP.pl


sart

skrót od: System Automatycznego Rozliczania Usług Telekomunikacyjnych


SJP.pl

Belgia:

  • Sart-Bernard – dzielnica (section) gminy Assesse w Regionie Walońskim, w prowincji Namur, w okręgu Namur
  • Sart-Custinne – dzielnica (section) gminy Gedinne w Regionie Walońskim, w prowincji Namur, w okręgu Dinant
  • Sart-Dames-Avelines – dzielnica (section) gminy Villers-la-Ville w Regionie Walońskim, w prowincji Brabancja Walońska, w okręgu Nivelles
  • Sart-en-Fagne – dzielnica Philippeville
  • Sart-Eustache – dzielnica Fosses-la-Ville
  • Sart-lez-Spa – dzielnica (section) gminy Jalhay w Regionie Walońskim, w prowincji Liège, w okręgu Verviers
  • Sart-Saint-Laurent – dzielnica Fosses-la-Ville

Wikipedia


sartowice

Sartowice – wieś w Polsce położona w województwie kujawsko-pomorskim, w powiecie świeckim, w gminie Świecie.

W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa bydgoskiego. Według Narodowego Spisu Powszechnego (III 2011 r.) liczyła 342 mieszkańców. Jest szóstą co do wielkości miejscowością gminy Świecie.

Wikipedia


sartre

[czytaj: sartr] nazwisko, m.in. Jean-Paul Sartre (1905-1980) - francuski pisarz i filozof


SJP.pl

  • Jean-Paul (Charles Aymard) Sartre (1905, Paryż – 1980, Paryżu), powieściopisarz, dramaturg, eseista
    • (11384) Sartre
  • Romain Sartre (* 1982, Lyon), francuski piłkarz występujący na pozycji pomocnika

Wikipedia


sartre'owski

przymiotnik dzierżawczy - należący do Sartre'a lub z nim związany


SJP.pl


sarunia

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) imię|polski|ż. zdrobn. Sara

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Zanieśli Sarunię do chrztu u franciszkanów na Wiosennej.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Sara ż., Sarcia ż.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) Sara; zdrobn. Sarcia

Wiktionary


sarusofon

instrument dęty drewniany


SJP.pl

Wikipedia


sarysa

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) hist. wojsk. zob. sarisa.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. sarisa ż., sarissa ż.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) sarisa, sarissa

Wiktionary


saryusz

nazwisko


SJP.pl


sarzyn

Sarzyn – wieś sołeckaw Polsce położona w województwie mazowieckim, w powiecie płockim, w gminie Staroźreby.

W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa płockiego.

Wikipedia


sarzyński

nazwisko


SJP.pl


sas

z powiedzenia "od sasa do lasa"


SJP.pl

skrótowiec, rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) = inform. hist. system adresów symbolicznych (rodzina makroasemblerów);

 (1.2) = harc. hist. starszoharcerska akcja szkoleniowa

Wiktionary

Niderlandy:

  • Sas van Gent – miasto

Polska:

  • Sas – wzgórze Pogórza Wałbrzyskiego

Osoby:

  • Aleksander Jasiński-Sas – polski generał
  • August III Sas – polski król
  • Ferenc Sas – węgierski piłkarz
  • Jan Sas – władca Mołdawii
  • Kazimierz Sas – polski polityk
  • Mieczysław Skowroński-Sas – polski inżynier

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Rozkazy SAKO mogą też być przeplatane z rozkazami maszyny, zapisanymi w języku maszyny SAS dla ZAM 2 przy zachowaniu tych samych identyfikatorów.

 (1.2) Na SAS-ie w Krakowie zdobyłem mój patent przybocznego.

Wiktionary


sasafras

niskie drzewo z rodziny wawrzynowatych; sasafrzan


SJP.pl

Sasafras, sasafran, sasafrzan, sassafras (Sassafras Nees) – rodzaj drzew z rodziny wawrzynowatych (Lauraceae). Rodzaj obejmuje trzy gatunki. Jeden z nich – sasafras lekarski S. albidum rośnie we wschodniej części Ameryki Północnej, a pozostałe dwa są endemitami Chin. Za młodu bardzo szybko rosną, występują w miejscach wilgotnych, w lasach, zaroślach i żywopłotach, w miejscach zaburzonych i na odłogach.

Wikipedia


sasafrasowy

sasafras, np. olejek sasafrasowy


SJP.pl


sasafrzan

niskie drzewo z rodziny wawrzynowatych; sasafras


SJP.pl


sasak

nazwisko


SJP.pl


sasanek

roślina z rodziny jaskrowatych, o fioletowych kwiatach, łodygach i liściach pokrytych delikatnym meszkiem, rosnąca głównie na górskich zboczach w lasach sosnowych; sasanka


SJP.pl


sasanidzi

dynastia perska panująca od III do połowy VII wieku


SJP.pl

Sasanidzi – dynastia panująca w Iranie w latach 224–651 naszej ery.

Wikipedia


sasanidzki

Sasanidzi (dynastia perska)


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) związany z Sasanidami, dynastią panującą w Iranie w latach 224-651 n.e.

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Ekspansja imperium Arabów niedługo po śmierci proroka Mohammeda w 632 roku była zaiste niezwykła, wręcz niewiarygodna. Niewątpliwie sprzyjała tu Arabom długotrwała wojna między sasanidzką Persją a Cesarstwem Bizantyjskim (603-628), która całkowicie wyczerpała siły obu głównych potęg regionu; […].

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌsasãˈɲit͡sʲci, AS: sasãńicʹḱi

Wiktionary


sasanka

roślina z rodziny jaskrowatych, o fioletowych kwiatach, łodygach i liściach pokrytych delikatnym meszkiem, rosnąca głównie na górskich zboczach w lasach sosnowych; sasanek


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) syst. bot. nazwa systematyczna|Pulsatilla|Mill.|ref=tak., rodzaj rośliny z rodziny jaskrowatych o pojedynczych kwiatach barwy od białej do fioletowej, pokrytej srebrzystymi włoskami

Wiktionary

Wikipedia

Synonimy:

 (1.1) stpol. uśpiwrzód

Wiktionary


sasebi

rodzaj ssaków z podrodziny antylop


SJP.pl

Sasebi (Damaliscus) – rodzaj ssaków z podrodziny antylop (Antilopinae) w obrębie rodziny wołowatych (Bovidae).

Wikipedia


saseks

przedstawiciel rasy kur szybko dojrzewających, wyhodowanej w hrabstwie Sussex na początku XX wieku; susseks, sussex


SJP.pl


saseksy

przedstawiciel rasy kur szybko dojrzewających, wyhodowanej w hrabstwie Sussex na początku XX wieku; susseks, sussex


SJP.pl


sashimi

japońska potrawa


SJP.pl

Sashimi (jap. 刺身) – japoński sposób serwowania surowego mięsa – głównie ryb i owoców morza, ale także wołowiny i koniny (basashi) lub kurczaka (torisashi). Składniki krojone są najczęściej w kostkę lub płatki i podawane z dodatkiem przypraw.

Klasycznymi dodatkami i przyprawami do sashimi są wasabi, rzodkiew daikon, sos sojowy, cytrusowy sos ponzu. Sashimi jest przygotowywane ze świeżych ryb (często świeżo zabitych) na miejscu, na oczach klienta.

Wikipedia


sasi

Sasowie;
1. lud germański;
2. potocznie o polskich królach: Auguście II i Auguście III


SJP.pl

Sasi, Saksoni (łac. Saxones, niem. Sachsen, ang. Saxons) – plemię pochodzenia germańskiego, osiadłe w średniowieczu w Westfalii i Dolnej Saksonii.

Wikipedia


sąsiad

1. ten, kto mieszka w pobliżu kogoś;
2. ktoś znajdujący się w danej chwili tuż obok


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) osoba, której dom / mieszkanie jest blisko czyjegoś domu / mieszkania

 (1.2) ogólnie ktoś, kto ma działkę itp. obok innej albo siedzi obok kogoś w teatrze, szkole itp.

 (1.3) kraj, który graniczy z danym państwem

Wiktionary

Sąsiad – skała we wsi Borzęta w województwie małopolskim, w powiecie myślenickim, w gminie Myślenice. Pod względem geograficznym rejon ten należy do Pogórza Wielickiego w obrębie Pogórza Zachodniobeskidzkiego.

Sąsiad jest najdalej na wschód wysunięta skałą w grupie skał wsi Borzęta położonych nad Jeziorem Dobczyckim. Znajduje się nad samym jego brzegiem. Czas dojścia od Starych Skał około 25 min błotnistą, leśną drogą. Skała ma szerokość 9 m i zbudowana jest z piaskowca istebniańskiego. Na południowej, pionowej ścianie z okapem uprawiany jest bouldering. Jest 7 dróg wspinaczkowych o trudności od 6a do 7c w skali francuskiej. Jest też jedna droga wątpliwa. Start z pozycji siedzącej lub stojącej.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Ewa pożyczyła od sąsiada szklankę mąki.

 (1.1) Sąsiedzi naprzeciwko kupili w tym miesiącu od razu dwa szare nieużywane samochody.

 (1.2) Mój sąsiad z lewej cały seans chrapał.

 (1.3) Jelenie sika są w Polsce rzadkością, jednak nasi południowi sąsiedzi mają bardzo liczną populację i przepiękne gwizdowiska.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈsɔ̃w̃ɕat, AS: sõũ̯śat

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. sąsiedztwo n.

:: fż. sąsiadka ż., sąsiadeczka ż.

 czas. sąsiadować

 przym. sąsiedzki, sąsiedni

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) gw-pl|Górny Śląsk|somsiad.

Wiktionary


sąsiada

1. ten, kto mieszka w pobliżu kogoś;
2. ktoś znajdujący się w danej chwili tuż obok


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) daw. sąsiadka

forma rzeczownika.

 (2.1) zob. sąsiad.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: sɔ̃w̃ˈɕada, AS: sõũ̯śada

Wiktionary


sąsiadeczka

zdrobnienie od: sąsiadka


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) pot. zdrobn. od: sąsiadka

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌsɔ̃w̃ɕaˈdɛt͡ʃka, AS: sõũ̯śadečka

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. sąsiadka ż., sąsiad m.

 przym. sąsiedni, sąsiedzki

Wiktionary


sąsiadek

zdrobnienie od: sąsiad


SJP.pl

Osoby o tym nazwisku:

  • Bolesław Sąsiadek – polski wojskowy, działacz społeczny
  • Marek Sąsiadek – polski snowboardzista, olimpijczyk
  • Mieczysław Sąsiadek – polski inżynier mechanik i wykładowca akademicki
  • Wacław Sąsiadek – polski piłkarz
  • Maria Małgorzata Sąsiadek – polska lekarka, naukowczyni, specjalistka genetyki klinicznej

Wikipedia


sąsiadka

1. kobieta, która mieszka w pobliżu kogoś;
2. kobieta znajdująca się w danej chwili tuż obok


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) osoba płci żeńskiej, której dom / mieszkanie jest blisko czyjegoś domu / mieszkania

 (1.2) ogólnie: ktoś płci żeńskiej, kto ma działkę itp. obok innej albo siedzi obok kogoś w teatrze, szkole itp.

Wiktionary

Sąsiadka (dawniej Sutiejsk lub Sąciaska) – wieś w Polsce położona w województwie lubelskim, w powiecie zamojskim, w gminie Sułów. Leży nad rzeką Pór.

Wieś jest sołectwem w gminie Sułów. Według Narodowego Spisu Powszechnego z roku 2011 wieś liczyła 395 mieszkańców.

Wierni Kościoła rzymskokatolickiego należą do parafii Znalezienia Krzyża Świętego w Mokrelipiu.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Ewa pożyczyła od sąsiadki szklankę mąki.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: sɔ̃w̃ˈɕatka, AS: sõũ̯śatka

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. sąsiedztwo n.

:: zdrobn. sąsiadeczka ż.

:: forma męska sąsiad

 czas. sąsiadować ndk.

 przym. sąsiedzki, sąsiedni

Wiktionary


sąsiadować

1. mieszkać w pobliżu kogoś;
2. siedzieć obok kogoś;
3. być położonym obok, graniczyć z czymś


SJP.pl

czasownik

 (1.1) mieszkać w pobliżu kogoś

 (1.2) być położonym obok czegoś

Wiktionary

Przykłady

 (1.2) Polska sąsiaduje z Niemcami.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌsɔ̃w̃ɕaˈdɔvat͡ɕ, AS: sõũ̯śadovać

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. sąsiedztwo n., sąsiad m., sąsiadka ż., sąsiadowanie n.

 przym. sąsiedzki, sąsiedni

Wiktionary


sąsiadowanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|sąsiadować.

Wiktionary

Powiązane:

 czas. sąsiadować ndk.

 przym. sąsiedzki

Wiktionary


sąsiadowie

nazwisko polskie


SJP.pl


sąsiadujący

1. mieszkać w pobliżu kogoś;
2. siedzieć obok kogoś;
3. być położonym obok, graniczyć z czymś


SJP.pl

Patrz:

sąsiadować

sasiak

nazwisko


SJP.pl


sąsieczno

  • Sąsieczno – wieś w woj. kujawsko-pomorskim, powiecie toruńskim, w gminie Obrowo
  • Sąsieczno – osada w woj. pomorskim, w pow. gdańskim, w gminie Kolbudy
  • Sąsieczno – część miasta Łódź wchodzące w skład Andrzejowa

Wikipedia


sąsiedni

położony w pobliżu czegoś


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) o terenie, państwie: bezpośrednio graniczący

 (1.2) leżący najbliżej

 (1.3) położony niedaleko

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Sama wezwała straż pożarną. Mieści się w sąsiednim budynku, ale przyjazd trwał wieczność.

 (1.1) Razu pewnego w sąsiedniej dzielnicy pojawił się nowy człowiek.

 (1.2) Nagle w sąsiednim pokoju zadzwonił telefon.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: sɔ̃w̃ˈɕɛdʲɲi, AS: sõũ̯śedʹńi

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. sąsiadeczka ż., sąsiad mos., sąsiadka ż., sąsiedztwo n.

 czas. sąsiadować ndk.

 przym. sąsiedzki

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) ościenny, sąsiadujący, graniczący, przylegający, przyległy

 (1.2) następny, sąsiadujący

 (1.3) bliski, niedaleki, nieodległy, okoliczny, pobliski

Wiktionary


sąsiedzki

dotyczący sąsiada, sąsiedztwa


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) właściwy sąsiadowi, należący do sąsiada, taki jak między sąsiadami

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Co jakiś czas w bloku można usłyszeć o sąsiedzkich sporach, po których musiała interweniować policja.

 (1.1) Miesiąc temu do naszego sąsiedzkiego grona dołączył czarnoskóry profesor akademicki.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: sɔ̃w̃ˈɕɛt͡sʲci, AS: sõũ̯śecʹḱi

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. sąsiad m., sąsiadka ż., sąsiadeczka ż., sąsiadowanie n.

 czas. sąsiadować ndk.

 przym. sąsiedni

 przysł. po sąsiedzku

Wiktionary


sąsiedzkość

sąsiedzki


SJP.pl

Patrz:

sąsiedzki

sąsiedztwo

1. znajdowanie się lub mieszkanie w pobliżu kogoś, czegoś;
2. miejsca, okolica najbliżej czegoś położone;
3. osoba lub osoby znajdujące się lub mieszkające w pobliżu


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) to, co znajduje się w pobliżu

 (1.2) osoby mieszkające nieopodal

Wiktionary

  • sąsiedztwo – najbliższe otoczenie domostwa, miejsce zamieszkania sąsiadów;
  • sąsiedztwo punktu – pojęcie analizy matematycznej i topologii, w ogólności definiowane jako otoczenie punktu pozbawione jego samego; w szczególnych przypadkach sąsiedztwo punktu definiuje się przez przedziały liczbowe;
  • sąsiedztwo – w teorii automatów komórkowych.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) W sąsiedztwie nie znaleźliśmy podobnych aut.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: sɔ̃w̃ˈɕɛt͡stfɔ, AS: sõũ̯śectfo

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. sąsiad m., sąsiadka ż.

 czas. sąsiadować

 przym. sąsiedni

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) otoczenie, pobliże, bliskość, okolica

 (1.2) sąsiedzi, dzielnica

Wiktionary


sąsiek

miejsce na zboże w stodole; zasiek; zapole


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) roln. wydzielona część stodoły, w której magazynuje się siano, zboże lub słomę

 (1.2) daw. reg. część spichrza przeznaczona na magazynowanie zboża

 (1.3) roln. skrzynia na ziarno

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Zdumiewał się poruszony do łez, gdy naraz posłyszał za sobą w sąsieku ostre trzeszczenie słomy.

 (1.1) Będąc latem na wsi, często spaliśmy w sąsieku.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈsɔ̃w̃ɕɛk, AS: sõũ̯śek

Wiktionary


sasin

nazwisko


SJP.pl

  • Sasin – niewybitny szczyt w Górach Bystrzyckich w masywie Jagodnej

Wikipedia


sasino

Sasino (kaszub. Sasëno) – wieś kaszubska w Polsce, położona w województwie pomorskim, w powiecie wejherowskim, w gminie Choczewo, na obszarze Wysoczyzny Żarnowieckiej.

Wieś jest siedzibą sołectwa Sasino, w którego skład wchodzą również: Białka, Kamieńsko, Osetnik) (w pobliżu Latarnia Morska Stilo), Sasiniec, Sasinko, Zielonka. Na północ od Sasina znajduje się rezerwat przyrody Choczewskie Cisy. Bezpośrednia bliskość Bałtyku i duże kompleksy leśne doprowadziły do przekształcenia się Sasina w miejscowość letniskowo-wypoczynkową.

Wikipedia


sasinowski

nazwisko


SJP.pl


saskatchewan

rzeczownik, rodzaj męski, nazwa własna

 (1.1) geogr. adm. jedna z dziesięciu prowincji kanadyjskich;

Wiktionary

Saskatchewan – prowincja Kanady leżąca w środkowej części kraju. Od wschodu graniczy z Manitobą, od zachodu z Albertą, od północy z Terytoriami Północno-Zachodnimi oraz na południu ze stanami USA Montana i Dakota Północna. Saskatchewan, posiadając prostoliniowe granice, ma kształt niemal idealnego trapezu. Największym miastem prowincji jest Saskatoon, a stolicą – Regina.

Wikipedia


saski

związany z dynastią Sasów


SJP.pl

przymiotnik dzierżawczy

 (1.1) naleążcy do Sasa / Sasów, będący jego / ich własnością

Wiktionary

Saski – przysiółek wsi Ochotnica Dolna w Polsce, położony w województwie małopolskim, w powiecie nowotarskim, w gminie Ochotnica Dolna.

W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa nowosądeckiego.

Wikipedia

Powiązane:

 rzecz. Sas m., Saksonia ż., Saksończyk m., Saksonka ż.

 przym. saski, saksoński

Wiktionary


saskia

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) imię|polski|ż.

 (1.2) astr. planetoida o numerze 461 z pasa głównego asteroid;

Wiktionary

Przykłady

składnia.

kolokacje.

synonimy.

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

frazeologia.

etymologia.

uwagi.

tłumaczenia.

* duński: (1.1) Saskia w.

* niderlandzki: (1.1) Saskia ż.

* niemiecki: (1.1) Saskia ż.

źródła.

== Saskia (język czeski.) ==

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) imię|czeski|ż.

odmiana.

przykłady.

Wiktionary

Synonimy:

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

frazeologia.

etymologia.

uwagi.

tłumaczenia.

* duński: (1.1) Saskia w.

* niderlandzki: (1.1) Saskia ż.

* niemiecki: (1.1) Saskia ż.

źródła.

== Saskia (język czeski.) ==

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) imię|czeski|ż.

odmiana.

przykłady.

składnia.

kolokacje.

synonimy.

Wiktionary


saskokępianin

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) mieszkaniec Saskiej Kępy

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Saska Kępa ż.

:: fż. saskokępianka ż.

Wiktionary


sasowie

Sasi;
1. lud germański;
2. potocznie o polskich królach: Auguście II i Auguście III


SJP.pl

Sasi, Saksoni (łac. Saxones, niem. Sachsen, ang. Saxons) – plemię pochodzenia germańskiego, osiadłe w średniowieczu w Westfalii i Dolnej Saksonii.

Wikipedia


sąspów

Sąspów – wieś w Polsce położona w województwie małopolskim, w powiecie krakowskim, w gminie Jerzmanowice-Przeginia, w górnej części Doliny Sąspowskiej.

Wieś znajduje się na Wyżynie Krakowsko-Częstochowskiej. Przez Sąspów płynie rzeczka Sąspówka, która ma 5 źródeł.

W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa krakowskiego.

W roku 2021 we wsi mieszkało 1326 osób, z czego 50,5% stanowiły kobiety, a 49,5% mężczyźni.

Sąspów leży w pobliżu DK94.

Wikipedia


sasquatch

Wielka Stopa (ang. Bigfoot, Big Foot), również znane jako Sasquatch (/ˈsæskwætʃ/) – mityczne zwierzę, które według niepotwierdzonych (kilkudziesięciu tysięcy) relacji żyje w Górach Skalistych i w sąsiednich regionach (USA i Kanada). Niektóre relacje wskazują na obecność stworzenia w rejonie Wielkich Jezior i w południowych stanach USA, a nawet na Wschodnim Wybrzeżu USA (m.in. w Pensylwanii). Nazwa pochodzi od ogromnych śladów łap (stóp?), które były najczęstszym znakiem jego obecności.

Wikipedia


sassebi

[czytaj: sasebi] rodzaj ssaków z rodziny wołowatych, zamieszkujący Afrykę; sasebi


SJP.pl

Sasebi właściwy (inaczej: topi; Damaliscus lunatus) – ssak z rodziny wołowatych.

Wikipedia


sassolin

kwas borowy, biały, szary lub żółtawy, b. miękki minerał o perłowym połysku, krystalizujący w układzie jednoskośnym, stanowiący osad niektórych gorących źródeł i ekshalacji wulkanicznych


SJP.pl

Sassolin (sasollit, rodzimy kwas borowy) – minerał, z gromady wodorotlenków. Należy do minerałów wyjątkowo rzadkich.

Nazwa pochodzi od laguny Sasso w Toskanii we Włoszech, gdzie go odkryto.

Wikipedia


sasza

1. imię męskie;
2. zdrobnienie od: Aleksandr (rosyjskie imię męskie)


SJP.pl

Sasza, ros. i maced. Саша – zdrobnienie imion Aleksander lub Aleksandra.

  • Sasza – wieś na Ukrainie
  • Sasza – powieść Niekrasowa
  • Sasza – komiks autorstwa Dybczyńskiego
  • Sasha Strunin
  • Sasza Blonder
  • Sasza Piwowarowa
  • Sasza Spesiwcew
  • Sasha Grey

Wikipedia


saszetka

1. mała torebka do przechowywania pończoch, chusteczek itp.;
2. dawniej: torebka zapachowa;
3. małe opakowanie foliowe zawierające porcję czegoś, np. szamponu


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) książk. płaska torebka z przegródkami, używana raczej przez mężczyzn

 (1.2) hand. opakowanie zawierające pojedynczą porcję czegoś

 (1.3) przest. torebka lub poduszeczka zawierająca pachnące substancje wkładana do szafy w celu nadania zapachu bieliźnie lub ubraniom

Wiktionary

Wymowa:

IPA: saˈʃɛtka, AS: sašetka

Wiktionary


saszki

płaskie kozaki damskie, zwykle pofałdowane


SJP.pl


sata

skrót z angielskiego: Serial Advanced Technology Attachment; złącze w komputerach klasy PC obsługujące urządzenia pamięci masowej (np. dyski twarde, napędy optyczne)


SJP.pl

  • Sáta – wieś i gmina w północno-wschodniej części Węgier, w pobliżu miasta Ózd
  • SATA (Serial ATA) – szeregowa magistrala komunikacyjna, następca równoległej magistrali ATA
  • eSATA – zewnętrzny port Serial ATA II, przeznaczony do podłączania napędów poza komputerem
  • Narzędzia SATA – profesjonalne narzędzia ręczne

Wikipedia


satang

1/100 bahta, tajlandzkiej jednostki monetarnej


SJP.pl

Bat, bat tajski (język tajski: บาท trb. baat) – waluta Tajlandii.

Kurs dolara amerykańskiego: 1 USD = 29.91 THB (stan na 12 lutego 2021 roku).

Monety występują w nominałach:

  • 25 satangów
  • 50 satangów
  • 1 bat
  • 2 baty
  • 5 batów
  • 10 batów

Wikipedia


sataniczny

1. taki, który ma cechy przypisywane szatanowi; zły, szatański, diabelski, demoniczny;
2. związany z satanizmem (kultem szatana); satanistyczny


SJP.pl

przymiotnik dzierżawczy

 (1.1) należący do szatana

przymiotnik relacyjny

 (2.1) związany z szatanem, dotyczący szatana

 (2.2) rel. związany z kultem szatanem, dotyczący kultu szatana

przymiotnik jakościowy

 (3.1) charakterystyczny dla szatana, mający cechy szatana

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. satanista mos., satanistka ż., satanizacja ż., satanizm mrz.

 przym. satanistyczny

 przysł. satanistycznie

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) demoniczny, diabelski, szatański

 (2.2) satanistyczny

Wiktionary


satanista

wyznawca satanizmu - kultu szatana


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) rel. wyznawca satanizmu

Wiktionary

Satanizm – termin określający wiele różnych systemów religijnych, wierzeń oraz praktyk, które nawiązują do różnie rozumianego Szatana. Cechy wspólne wszystkich odmian satanizmu to sprzeciw wobec norm i wzorców społecznych, przeświadczenie o posiadaniu wiedzy tajemnej nawiązującej do wyobrażeń o demonach. Wiedza tajemna wcale nie musi być powiązana z kultem zła lub wiarą w osobowego Szatana.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Gdyby więc odmówiono satanistom prawa do prowadzenia modlitwy, mogłoby to być uznane za dyskryminację.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. satanizacja ż., satanizm mrz.

:: fż. satanistka ż.

 przym. sataniczny, satanistyczny, szatański

 przysł. satanistycznie

Wiktionary


satanistka

satanista


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) rel. wyznawczyni satanizmu

Wiktionary

Patrz:

satanista

Przykłady

 (1.1) Nastoletnie satanistki planowaćanowały mord na dzieciach.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. satanizacja ż., satanizm mrz.

:: fm. satanista m.

 przym. sataniczny, satanistyczny, szatański

 przysł. satanistycznie

Wiktionary


satanistycznie

przysłówek

 (1.1) na sposób satanistyczny

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Szatan mzw./mos./mrz., satanista mos., satanistka ż., satanizacja ż., satanizm mrz.

 przym. sataniczny, satanistyczny

 przysł. szatańsko

Wiktionary


satanistyczny

związany z satanizmem (kultem szatana) i satanistami; sataniczny


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) związany z satanizmem, dotyczący satanizmu

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Grupy satanistyczne dewastują cmentarze chrześcijańskie i obiekty kultu.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. satanizacja ż., szatan m., Szatan m., szatanek m., satanizm m., satanista m., satanistka ż.

 przym. szatański, sataniczny

 przysł. szatańsko, satanistycznie

Wiktionary


satanizacja

przypisywanie, przypisanie komuś lub czemuś cech satanistycznych


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) rel. wprowadzanie, upowszechnianie satanizmu

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) W pewnym momencie zaobserwowano wyraźną satanizację zachodnich bajek animowanych.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Szatan mzw./mos./mrz., satanista mos., satanistka ż., satanizm mrz.

 przym. sataniczny, satanistyczny

 przysł. satanistycznie

Wiktionary


satanizm

1. kult szatana i zła; kult diabła;
2. subkultura młodzieżowa przejawiająca się w zainteresowaniu szatanem, magią i związana z postulatem buntu przeciw Bogu oraz ustalonej hierarchii społecznej;
3. skłonność do zła; szatańskość, diabelstwo


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) kult szatana

Wiktionary

Satanizm – termin określający wiele różnych systemów religijnych, wierzeń oraz praktyk, które nawiązują do różnie rozumianego Szatana. Cechy wspólne wszystkich odmian satanizmu to sprzeciw wobec norm i wzorców społecznych, przeświadczenie o posiadaniu wiedzy tajemnej nawiązującej do wyobrażeń o demonach. Wiedza tajemna wcale nie musi być powiązana z kultem zła lub wiarą w osobowego Szatana.

Wikipedia

Przykłady

składnia.

kolokacje.

synonimy.

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

 rzecz. Szatan mzw./mos./mrz., szatan m., satanista mos., satanistka ż.

 przym. satanistyczny

frazeologia.

etymologia.

 etym|ang|Satanism.

uwagi.

tłumaczenia.

* angielski: (1.1) Satanism

* białoruski: (1.1) сатанізм m.

* bułgarski: (1.1) сатанизъм m.

* chiński standardowy: (1.1) 撒旦教 (sādànjiào)

* chorwacki: (1.1) sotonizam m., satanizam m.

* czeski: (1.1) satanismus m.

* duński: (1.1) satanisme w.

* estoński: (1.1) satanism

* fiński: (1.1) satanismi

* francuski: (1.1) satanisme m.

* hiszpański: (1.1) satanismo m.

* japoński: (1.1) サタニズム

* kataloński: (1.1) satanisme m.

* koreański: (1.1) 악마 숭배

* litewski: (1.1) satanizmas m.

* łotewski: (1.1) sātanisms m.

* niderlandzki: (1.1) satanisme n.

* niemiecki: (1.1) Satanismus m., Teufelsverehrung ż.

* norweski (bokmål): (1.1) satanisme m.

* nowogrecki: (1.1) σατανισμός m.

* portugalski: (1.1) satanismo m.

* rosyjski: (1.1) сатанизм m.

* rumuński: (1.1) satanism n.

* słowacki: (1.1) satanizmus m.

* słoweński: (1.1) satanizem m.

* szwedzki: (1.1) satanism w.

* turecki: (1.1) satanizm

* ukraiński: (1.1) сатанізм m.

* węgierski: (1.1) sátánizmus

* wietnamski: (1.1) đạo ma quỷ

* włoski: (1.1) satanismo m.

źródła.

== satanizm (język turecki.) ==

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik

 (1.1) satanizm

odmiana.

przykłady.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Szatan mzw./mos./mrz., szatan m., satanista mos., satanistka ż.

 przym. satanistyczny

Wiktionary

Synonimy:

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

 rzecz. Szatan mzw./mos./mrz., szatan m., satanista mos., satanistka ż.

 przym. satanistyczny

frazeologia.

etymologia.

 etym|ang|Satanism.

uwagi.

tłumaczenia.

* angielski: (1.1) Satanism

* białoruski: (1.1) сатанізм m.

* bułgarski: (1.1) сатанизъм m.

* chiński standardowy: (1.1) 撒旦教 (sādànjiào)

* chorwacki: (1.1) sotonizam m., satanizam m.

* czeski: (1.1) satanismus m.

* duński: (1.1) satanisme w.

* estoński: (1.1) satanism

* fiński: (1.1) satanismi

* francuski: (1.1) satanisme m.

* hiszpański: (1.1) satanismo m.

* japoński: (1.1) サタニズム

* kataloński: (1.1) satanisme m.

* koreański: (1.1) 악마 숭배

* litewski: (1.1) satanizmas m.

* łotewski: (1.1) sātanisms m.

* niderlandzki: (1.1) satanisme n.

* niemiecki: (1.1) Satanismus m., Teufelsverehrung ż.

* norweski (bokmål): (1.1) satanisme m.

* nowogrecki: (1.1) σατανισμός m.

* portugalski: (1.1) satanismo m.

* rosyjski: (1.1) сатанизм m.

* rumuński: (1.1) satanism n.

* słowacki: (1.1) satanizmus m.

* słoweński: (1.1) satanizem m.

* szwedzki: (1.1) satanism w.

* turecki: (1.1) satanizm

* ukraiński: (1.1) сатанізм m.

* węgierski: (1.1) sátánizmus

* wietnamski: (1.1) đạo ma quỷ

* włoski: (1.1) satanismo m.

źródła.

== satanizm (język turecki.) ==

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik

 (1.1) satanizm

odmiana.

przykłady.

składnia.

kolokacje.

synonimy.

Wiktionary


satanologia

środowiskowo: ogół pism, teorii i koncepcji filozoficznych poświęconych roli szatana jako ducha - symbolu zła, przeciwieństwa dobra


SJP.pl


satanowski

nazwisko


SJP.pl


satchmo

Wikipedia


satelicki

o państwie, organizacji itp.: taki, który jest satelitą, czyli jest podporządkowany komuś, zależny od kogoś lub czegoś


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) polit. będący satelitą, zależny, pozostający w strefie czyichś wpływów, podporządkowany silniejszej jednostce

 (1.2) znajdujący się w pobliżu czegoś większego

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Związek Radziecki i jego państwa satelickie oskarżały najczęściej Jugosławię o faszyzm i trockizm.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌsatɛˈlʲit͡sʲci, AS: satelʹicʹḱi

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. satelita m., satelizacja ż.

 przym. satelitarny, satelitowy

Wiktionary


satelita

1. ciało niebieskie krążące wokół większego ciała niebieskiego; księżyc;
2. urządzenie wystrzelone w przestrzeń międzyplanetarną i krążące wokół Ziemi lub innej planety;
3. miasto położone w pobliżu większego miasta;
4. przenośnie: organizacja, klub, państwo nie działające w sposób suwerenny, pozostające pod wpływem innej organizacji, klubu, państwa;
5. koło przekładni obiegowej obracające się dookoła osi drugiego koła;
6. w genetyce: krótki odcinek chromosomu położony na końcu ramienia, rzadziej w środku chromosomu, oddzielony nitkowatym przewężeniem wtórnym


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy

 (2.4) środ. więz. wspólnik przestępcy

Wiktionary

Satelita (łac. satelles dop. satellitis 'towarzysz, sługa') – ciało fizyczne obiegające inne ciało. Tor ruchu tego ciała nosi nazwę orbity.

Satelity dzielą się na:

  • sztuczne, np. satelity telekomunikacyjne
  • naturalne, zwane księżycami

Wikipedia

Przykłady

 (1.2) Księżyc jest jedynym naturalnym satelitą Ziemi.

 (1.3) Amerykanie wystrzelili nowego satelitę telekomunikacyjnego.

 (1.6) Oglądałem wczoraj jakiś film na satelicie, całkiem niezły.

 (1.7) Dzieci sąsiadów chodzą wciąż w tym samym, ale satelita na dachu jest.

 (2.1) Polska i inne kraje Europy Środkowo-Wschodniej były przez wiele lat satelitami ZSRR.

 (2.2) Wieliczka jest satelitą Krakowa.

 (2.3) Kuba jest najpopularniejszym chłopakiem w szkole i utrzymuje wokół siebie całą chmarę satelitów, którzy patrzą w niego jak w obraz.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌsatɛˈlʲita, AS: satelʹita

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. satelizacja ż.

 przym. satelitarny, satelicki, satelitowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.2) naturalny satelita, księżyc

 (1.3) sztuczny satelita, sputnik

 (1.5) koło obiegowe

Wiktionary


satelitarny

1. związany z satelitą, zwłaszcza sztucznym (np. lot satelitarny);
2. realizowany dzięki sztucznemu satelicie (np. zdjęcie satelitarne)


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) związany z satelitą

 (1.2) urb. peryferyjny, położony wokół

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Zamieścił w Wikipedii zdjęcie satelitarne Półwyspu Przylądkowego.

 (1.2) Pociąg mijał osiedla satelitarne stolicy.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. satelita m.

 przym. satelicki, satelitowy

Wiktionary


satelitowy

taki, który odnosi się do satelity, czyli koła przekładni obiegowej, obracającego się dookoła osi drugiego koła


SJP.pl


satelizacja

sprowadzanie organizacji politycznej do roli satelity, uzależnianie, podporządkowywanie jej innej organizacji


SJP.pl


sateloid

sztuczny satelita


SJP.pl


satem

centralna i wschodnia grupa języków praindoeuropejskich; języki satemowe


SJP.pl

Języki satem, języki satemowe (od słowa satem „sto” w awestyjskim) – grupa języków indoeuropejskich, w których palatalizacja indoeuropejska zmieniła miękkie [k] w [s], niekiedy też w [ɕ] (sanskryt) lub [ʃ] (bałtyckie).

Wikipedia


satemowy

języki satemowe - centralna i wschodnia grupa języków praindoeuropejskich; satem


SJP.pl


sati

indyjski obyczaj palenia na stosie wdów wraz ze zwłokami męża; również kobieta poddająca się temu obrządkowi


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) rel. w hinduizmie jedna z form Dewi (Parwati) żona Śiwy

Wiktionary

  • Sati – hinduistyczna bogini
  • sati – hinduski zwyczaj i ceremonia
  • sati – praktyka uważności w buddyzmie

Wikipedia

Powiązane:

 rzecz. sati ż./n.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) Uma

Wiktionary


satiacja

zjawisko psychologiczne polegające na czasowym traceniu znaczenia słowa lub wyrażenia na skutek jego nadmiernego powtarzania


SJP.pl


satjagraha

metoda walki zbiorowej o niepodległość Indii, bez gwałtu i przelewu krwi


SJP.pl

Satjagraha (dewanagari सत्याग्रह, trl. satyāgraha „uchwycenie prawdy, trzymanie się prawdy”) – ruch społeczny zainicjowany przez Mahatmę Gandhiego. Opiera się na zasadach ahinsy i propagował demonstrowanie własnych przekonań bez uciekania się do stosowania przemocy, za pomocą akcji obywatelskiego nieposłuszeństwa. Adepci identyfikujący się z poglądami satjagrahy nazywani są satjagrahi.

Wikipedia


satledź

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowyfakt., nazwa własna

 (1.1) geogr. hydron. rzeka płynąca przez Chiny, Indie oraz Pakistan, lewy dopływ Indusu;

Wiktionary

Satledź (w dolnym biegu także Pandźnad, ang. Sutlej; hindi सतलुज नदी Satladź; urdu ستلج; chiń. 象泉河 Xiàngquán Hé; tyb. གླང་ཆེན་ཁ་འབབ, Wylie: gLang-chen Kha-'bab, ZWPY: Langqên Kanbab; pendżab. ਸਤਲੁਜ, starogr. Hesydrus) – rzeka płynąca przez Chiny, Indie oraz Pakistan. Ma długość 1500 km i dorzecze o powierzchni blisko 395 tys. km².

Wikipedia


satora

nazwisko


SJP.pl

Satora – imię żeńskie pochodzenia łacińskiego, które powstało od słowa oznaczającego "kultywować, rozpowszechniać". Żeński odpowiednik imienia Sator. Patronem tego imienia jest św. Sator, zm. w Puglii z licznymi braćmi, m.in. śwśw. Witalisem i Repozytem.

Satora imieniny obchodzi 1 września.

Wikipedia


satori

oświecenie i wyzwolenie duchowe w buddyzmie zen


SJP.pl

Wikipedia


satrapa

1. dawny zarządca prowincji w Persji mający nieograniczoną władzę;
2. despotyczny władca; tyran, autokrata;
3. człowiek bezwzględny, narzucający swoją wolę i wymagający całkowitego posłuszeństwa


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) staroż. w Persji: zarządca prowincji;

 (1.2) przen. człowiek bezwzględny i oczekujący całkowitego posłuszeństwa

Wiktionary

  • satrapa – despotyczny władca, tyran
  • satrapa – namiestnik prowincji (satrapii) w starożytnej Persji
  • satrapa – ptak z rodziny tyrankowatych

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Aleksander powoływał na stanowiska satrapów zarówno Macedończyków, jak i Irańczyków.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. satrapia ż.

:: fż. satrapka ż.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.2) despota, dyktator

Wiktionary


satrapia

dawna perska prowincja pod panowaniem despoty, satrapy


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) staroż. okręg administracyjny w starożytnym Iranie;

Wiktionary

Satrapia – okręg administracyjny w starożytnym Iranie, zarządzany przez satrapę. Podział administracyjny na satrapie wprowadzili Achemenidzi.

Teren satrapii zazwyczaj pokrywał się z terenem dawnego państwa lub terenem zajmowanym przez lokalne ludy, choć podziały administracyjne zależały od panującego:

  • Duże satrapie były dzielone na mniejsze prowincje, władców których także zwano satrapami albo z grecka hiparchami (gr. hyparchos ‘podwładny’).

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) W okresach, w których następowało osłabienie władzy centralnej w państwie, satrapie uzyskiwały praktycznie niepodległość, szczególnie kiedy satrapa łączył władzę cywilną i wojskową w swojej satrapii.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. satrapa mos.

Wiktionary


satsang

kazanie lub przemówienie hinduskie


SJP.pl

Satsang, z sanskryckiego सत्संग – dosł. „obcowanie z prawdą” (sat – „prawda”; sanga – „towarzystwo”) – rodzaj praktyki duchowej w hinduizmie, zwłaszcza w tradycji adwajtawedanta, polegający na aktywnym dialogu (pytaniach i odpowiedziach) z nauczycielem, często w połączeniu z sesjami medytacyjnymi. Praktyka ta ma na celu zauważenie, że nie jesteśmy tylko ciałem i umysłem, to tylko część całej boskości (świadomości).

Wikipedia


saturacja

1. proces nasycania cieczy gazem;
2. całkowite wypełnienie szczelin skalnych wodą


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) chem. proces nasycania cieczy gazem

Wiktionary

  • Saturacja (chemia)
  • Saturacja (teoria koloru)
  • Saturacja (medycyna)
  • Saturacja medialna

Zobacz też:

  • Temperatura punktu rosy

Wikipedia

Powiązane:

 rzecz. desaturacja ż., defekosaturacja ż., saturator mrz., saturowanie n.

 czas. saturować ndk.

Wiktionary


saturacyjny

związany z saturacją


SJP.pl


saturator

1. urządzenie do saturacji;
2. dawniej: wózek z urządzeniem do nasycania wody dwutlenkiem węgla, z którego sprzedawano wodę gazowaną


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) urządzenie do saturacji: nasycania wody gazem, np. dwutlenkiem węgla;

Wiktionary

Saturator – aparat lub urządzenie do saturacji, czyli nasycania cieczy gazem. Stosowany jest w różnych dziedzinach przemysłu, także w medycynie (na przykład do nasycania wody dwutlenkiem węgla w celu przygotowania kąpieli kwasowęglowych).

Wikipedia

Powiązane:

 rzecz. saturacja ż., desaturacja ż., defekosaturacja ż., saturowanie n.

 czas. saturować ndk.

Wiktionary


saturian

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy, nazwa własna

 (1.1) imię|polski|m.

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Wspomnienie liturgiczne błogosławionego Saturiana obchodzone jest 16 października.

Wiktionary


saturn

1. w mitologii rzymskiej: bóg rolnictwa;
2. szósta według oddalenia od Słońca planeta Układu Słonecznego


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy, nazwa własna

 (1.1) mitrzym. bóg rolnictwa i zasiewów;

rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy, nazwa własna

 (2.1) astr. szósta według oddalenia od Słońca i druga największa planeta Układu Słonecznego;

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna

 (3.1) astr. seria amerykańskich rakiet nośnych;

Wiktionary

Saturn – gazowy olbrzym, szósta od Słońca planeta Układu Słonecznego, druga po Jowiszu pod względem masy i wielkości. Charakterystyczną jego cechą są bardzo wyraźne pierścienie, składające się głównie z lodu i w mniejszej ilości z odłamków skalnych; inne planety-olbrzymy także mają systemy pierścieni, ale żaden z nich nie jest tak rozległy ani tak jasny. W marcu 2025 roku znane były 274 naturalne satelity Saturna, najwięcej wśród planet.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Saturn uchodził początkowo za italskie bóstwo związane z urodzajem pól.

 (1.1) Atrybutem Saturna był sierp lub kosa, lub nóż.

 (2.1) Saturn ma rozległe pierścienie i 62 księżyce.

 (2.1) Gęsta atmosfera Saturna składa się głównie z wodoru, helu, metanu i amoniaku.

 (3.1) Saturn I był używany głównie do testów.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈsaturn, AS: saturn

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Saturnalia nmos., Saturnalie nmos., Saturnia ż., Saturnin mos., Saturnina ż.

 przym.

:: gwara. przest. Saturnowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) Kronos

 (2.1) symbol.

Wiktionary


saturnalia

żywiołowa, huczna, rozpasana zabawa; hulanka, libacja, orgia; saturnalie


SJP.pl

Saturnalia – doroczne święto ku czci boga rolnictwa Saturna obchodzone w starożytnym Rzymie od 17 do 23 grudnia.

Początkowo święto trwało jeden dzień – czternasty przed kalendami styczniowymi, czyli 19 grudnia. W połowie I wieku p.n.e. obchody obejmowały już tydzień (17–23 grudnia). Oktawian August nakazał skrócić je do trzech dni, aby sądy nie musiały być zamknięte zbyt długo, lecz mimo to na ogół świętowano przez tydzień.

Wikipedia


saturnalie

żywiołowa, huczna, rozpasana zabawa; hulanka, libacja, orgia; saturnalia


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj niemęskoosobowy, liczba mnoga, nazwa własna

 (1.1) hist. kult. starożytne rzymskie święto na cześć boga Saturna

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Zaraz po Saturnaliach pretor wyjechał do Neapolu.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Saturn mos./mrz.

Wiktionary


saturnin

imię męskie


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy, nazwa własna

 (1.1) imię|polski|m.;

Wiktionary

Saturnin – imię męskie pochodzenia łacińskiego. Wywodzi się od imienia boga rolnictwa Saturna. Wśród patronów – św. Saturnin, męczennik (III wiek) i inni liczni święci.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Wspomnienie liturgiczne błogosławionego Saturnina obchodzone jest 29 listopada.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Saturn mzw./mos./mrz.

Wiktionary


saturnina

imię męskie


SJP.pl

Saturnina – żeński odpowiednik łacińskiego imienia Saturnin. Imię to nosiło kilka świętych katolickich: Saturnina, męczennica rzymska, Saturnina z Neuenheerse i Saturnina z Arras.

W Polsce imię pozostaje imieniem rzadko nadawanym. W styczniu 2024 w rejestrze PESEL, wśród publicznie dostępnych danych, wykazano 131 kobiet o imieniu Saturnina nadanym jako imię pierwsze oraz 100 kobiet noszących imię Saturnina jako imię drugie. Dla porównania, najczęściej nadane jako żeńskie imię pierwsze – Anna, nosi 1072616 osób.

Wikipedia


saturninostwo

Saturnin z żoną; Saturninowie


SJP.pl


saturninowie

Saturnin z żoną; Saturninostwo


SJP.pl


saturninowy

przymiotnik dzierżawczy - należący do Saturnina lub z nim związany


SJP.pl


saturnizm

przewlekłe zatrucie ołowiem; ołowica


SJP.pl

Ołowica, saturnizm – zatrucie ołowiem powodujące osłabienie, bezsenność, brak łaknienia, zaburzenia widzenia i uszkodzenia wewnętrznych narządów ciała (wątroby oraz nerek). Dodatkowo poprzez wiązanie się z niektórymi enzymami mogą uszkadzać krwinki czerwone, a także komórki układu nerwowego. Substancją wiążącą ołów (Pb) w organizmie jest chelaton, dlatego też stosuje się go w leczeniu ołowicy.

Wikipedia


saturować

nasycać ciecz gazem


SJP.pl

czasownik przechodni niedokonany

 (1.1) nasycać ciecz gazem

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. saturacja ż., desaturacja ż., defekosaturacja ż., saturator mrz., saturowanie n.

Wiktionary


saturowanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) chem. nasycanie cieczy gazem

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. saturacja ż., saturator mrz.

 czas. saturować ndk.

Wiktionary


satyna

tkanina bawełniana lub jedwabna o splocie atłasowym


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) włók. bawełniana lub jedwabna tkanina, zwykle błyszcząca z jednej strony; rodzaj atłasu;

Wiktionary

Satyna – rodzaj atłasu, tkanina najczęściej bawełniana, czasem jedwabna, której prawa (błyszcząca) strona ma splot atłasowy wątkowy. Używana głównie na sukienki i inną lekką odzież kobiecą oraz jako materiał podszewkowy.

W Europie zachodniej satyna wyrabiana od średniowiecza, początkowo w Niderlandach; do Polski importowana. Szerzej zaczęła być stosowana w wieku XIX.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Bardzo elegancko wyglądają wszywki drukowane na satynie, białej lub czarnej.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: saˈtɨ̃na, AS: satna

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. satynka ż.

 przym. satynowy

Wiktionary


satynówka

maszyna z walcami do gładzenia różnych materiałów, głównie papieru i tektury


SJP.pl


satynowy

przymiotnik od: satyna


SJP.pl


satyr

1. bożek płodności i urodzaju;
2. przenośnie rozpustnik, lubieżnik


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy, nazwa własna

 (1.1) imię|polski|m.

Wiktionary

  • satyr (gr. Satyros, łac. Satyrus) – w mitologii greckiej każda z istot o mieszanej budowie (ludzie z koźlimi nogami i uszami oraz prąciem) z orszaku Dionizosa

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Wspomnienie liturgiczne świętego Satyra obchodzone jest 7 marca.

Wiktionary


satyra

1. utwór literacki ośmieszający i piętnujący wady ludzkie, obyczaje, stosunki społeczne itp.;
2. ogół takich utworów;
3. ośmieszanie, wyszydzanie


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) liter. gatunek literacki, tekst publicystyczny albo inna wypowiedź artystyczna, która ośmiesza i piętnuje przedstawione w utworze zjawiska, obyczaje, politykę, osoby, stosunki społeczne itp.;

 (1.2) przen. ogólnie: ośmieszanie, piętnowanie czegoś

forma rzeczownika|rodzaj=męskoosobowy.

 (2.1) D. i B. lp. od: satyr

Wiktionary

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Ich satyra ukazuje społeczeństwo za pomocą czarnego humoru.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: saˈtɨra, AS: satyra

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. satyr m., satyryczność ż., satyryk m., satyryczka ż., satyrykon m.

 przym. satyryczny, satyrowy

 przysł. satyrycznie

Wiktionary


satyriasis

[czytaj: satyrias-is] chorobliwe wzmożenie popędu płciowego u mężczyzn; satyryzm


SJP.pl

Hiperseksualność, hiperlibidemia – dysfunkcja seksualna objawiająca się ciągłą, wyniszczającą i uporczywą potrzebą uprawiania stosunków płciowych, przesłaniającą inne potrzeby. U kobiet dysfunkcja ta określana jest jako nimfomania, natomiast u mężczyzn jako satyryzm (satyriasis). Hiperseksualność odnosząca się do innych zwierząt niż człowiek to snębica.

Wikipedia


satyrowy

przymiotnik od: satyra


SJP.pl

przymiotnik dzierżawczy

 (1.1) należący do satyra

przymiotnik relacyjny

 (2.1) związany z satyrem, dotyczący satyra

przymiotnik jakościowy

 (3.1) charakterystyczny dla satyra, mający cechy satyra

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. satyr mos., satyra ż.

 przysł. satyrycznie

 przym. satyryczny

Wiktionary


satyryczka

satyryk


SJP.pl

Patrz:

satyryk

satyrycznie

przysłówek

 (1.1) w sposób satyryczny

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. satyr m., satyra ż., satyryk m., satyryczka ż., satyryczność ż.

 przym. satyrowy, satyryczny

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) prześmiewczo, szyderczo, wyśmiewająco

Wiktionary


satyryczność

satyryczny


SJP.pl

Patrz:

satyryczny

satyryczny

ośmieszający lub piętnujący coś


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) związany z satyrą, dotyczący satyry

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌsatɨˈrɨt͡ʃnɨ, AS: satyryčny

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. satyr m., satyra ż., satyryczność ż., satyryk m., satyryczka ż., satyrykon m.

 przym. satyrowy

 przysł. satyrycznie

Wiktionary


satyryk

autor satyr


SJP.pl

Satyryk – autor satyr.

Obecnie pod tym pojęciem kryje się artysta kabaretowy, humorysta, kabareciarz czy komik.

Typowy satyryk koncentruje się jednak nie na samym rozrywkowym czy komediowym aspekcie humoru, a na wyszydzaniu i ośmieszaniu indywidualnych lub społecznych wad i przywar oraz ukazaniu ich samym zainteresowanym.

Wikipedia


satyryzm

1.chorobliwe wzmożenie popędu płciowego u mężczyzn; satyriasis;
2. dawniej: satyryczność


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) daw. satyryczność

 (1.2) psych. seks. hiperseksualność u mężczyzny

Wiktionary

Hiperseksualność, hiperlibidemia – dysfunkcja seksualna objawiająca się ciągłą, wyniszczającą i uporczywą potrzebą uprawiania stosunków płciowych, przesłaniającą inne potrzeby. U kobiet dysfunkcja ta określana jest jako nimfomania, natomiast u mężczyzn jako satyryzm (satyriasis). Hiperseksualność odnosząca się do innych zwierząt niż człowiek to snębica.

Wikipedia

Synonimy:

 (1.2) hiperseksualność, hiperlibidemia, erotomania

Wiktionary


satysfakcja

1. uczucie przyjemności i zadowolenia z czegoś; zaspokojenie;
2. zadośćuczynienie za wyrządzoną komuś krzywdę lub obrazę


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) książk. uczucie zadowolenia ze spełnienia pewnych oczekiwań

 (1.2) książk. zadośćuczynienie za krzywdę, urazę

Wiktionary

Zadowolenie – chwilowe uczucie satysfakcji, pełnej afirmacji. W większości przypadków prowadzi do uczucia szczęścia. Zadowolenie nie objawia się stanem euforii, uzewnętrznia się w zależności od sytuacji (poziomu zadowolenia). Zadowolenia może być zarówno brane pod uwagę przy aspektach seksualnych, jak i wręcz przeciwnie, codziennych (dziecko zadowolone z oceny za swoją pracę np. dyktando).

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) W jej głosie słychać było satysfakcję.

 (1.2) Obrażony szlachcic zażądał satysfakcji.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌsatɨˈsfakt͡sʲja, AS: satysfakcʹi ̯a

Wiktionary

Powiązane:

 czas. satysfakcjonować

 przym. satysfakcjonujący

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) zadowolenie

 (1.1-2) gwara. asfekcyjá

Wiktionary


satysfakcjonować

zaspokajać czyjeś ambicje, potrzeby, pragnienia; zadowalać, kontentować


SJP.pl

czasownik

 (1.1) dawać satysfakcję; sprawiać komuś przyjemność

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Spotykali się regularnie w kawiarni w centrum miasta. Okazało się jednak, że ta przeżyta formuła nie satysfakcjonowała ani pana Witolda, ani jego współtowarzyszy.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌsatɨsfakt͡sʲjɔ̃ˈnɔvat͡ɕ, AS: satysfakcʹi ̯õnovać

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. satysfakcjonowanie n., satysfakcja

 przym. satysfakcjonujący

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) cieszyć, zadowalać, zaspokajać

Wiktionary


satysfakcjonowanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|satysfakcjonować.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌsatɨsfakt͡sʲjɔ̃nɔˈvãɲɛ, AS: satysfakcʹi ̯õnovãńe

Wiktionary

Powiązane:

 czas. satysfakcjonować

Wiktionary


satysfakcjonująco

satysfakcjonować


SJP.pl

Patrz:

satysfakcjonować

satysfakcjonujący

przymiotnik relacyjny

 (1.1) taki, który spełnia przyjęte kryteria w wystarczającym stopniu

forma czasownika.

 (2.1) ims. przym. czynny od: satysfakcjonować

Wiktionary

Powiązane:

 czas. satysfakcjonować ndk., usatysfakcjonować dk.

 przym. niesatysfakcjonujący

 rzecz. satysfakcja ż.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) zadowalający

Wiktionary


sauber

Sauber, od 2024 Stake F1 Team Kick Sauber – szwajcarski zespół wyścigowy stworzony przez Petera Saubera, który rywalizował w Formule 1 w latach 1993–2005, 2010–2018 i od sezonu 2024. Jego siedziba mieści się w Hinwil, Szwajcarii.

W sezonach 2006–2009 zespół startował jako BMW Sauber, a w latach 2019–2023 jako Alfa Romeo Racing – w ramach współpracy odpowiednio z BMW i Alfa Romeo. Sauber powrócił na sezon 2024 pod nazwą Stake F1 Team Kick Sauber.

Wikipedia


saudyjczyk

obywatel Arabii Saudyjskiej; Arab Saudyjski


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) obywatel Arabii Saudyjskiej

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Ogromne znaczenie w popieraniu odrodzenia islamskiego ma fanatyzm wahabicki promowany przez Saudyjczyków.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: sawˈdɨjt͡ʃɨk, AS: sau̯dyi ̯čyk

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz.

:: fż. Saudyjka ż.

 przym. saudyjski

Wiktionary


saudyjka

obywatelka Arabii Saudyjskiej; Arabka Saudyjska


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) obywatelka Arabii Saudyjskiej

Wiktionary

Wymowa:

IPA: sawˈdɨjka, AS: sau̯dyi ̯ka

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz.

:: fm. Saudyjczyk m.

 przym. saudyjski

Wiktionary


saudyjski

przymiotnik od: Arabia Saudyjska


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) odnoszący się do Arabii Saudyjskiej (państwa na Półwyspie Arabskim)

 (1.2) odnoszący się do dynastii Saudów

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Pieniądze za ropę saudyjską i kuwejcką zasilają kiesę Nasera.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: sawˈdɨjsʲci, AS: sau̯dyi ̯sʹḱi

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Saudyjczyk m., Saudyjka ż.

Wiktionary


saudyjskoarabski

przymiotnik od: Arabia Saudyjska


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) dotyczący Arabów saudyjskich i Arabii Saudyjskiej

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Arabia Saudyjska ż.

Wiktionary


saul

imię Biblijnego władcy, pierwszego króla Izraela i Judy


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy, nazwa własna

 (1.1) imię|polski|m.;

 (1.2) bibl. postać biblijna, król Izraela

Wiktionary

Szaweł, Saul – imię męskie pochodzenia hebrajskiego (‏שָׁאוּל‎ šā’ūl „uproszony, pożądany”).

Szaweł imieniny obchodzi 25 lutego.

Znane osoby noszące imię Szaweł:

Postacie biblijne:

  • król Saul – pierwszy król Izraela
  • Szaweł z Tarsu – apostoł Paweł

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Rodzice Saula mieszkają w Beer Szewie od 2000 roku.

 (1.2) Widać to choćby w specyficznym obciążaniu Saula, który z charyzmatycznego przywódcy przemienił się w szaleńca i bezbożnika.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: sawl, AS: sau̯l

Wiktionary


saum

ścisły post od świtu do nocy obowiązujący u muzułmanów


SJP.pl

Saum (arab. صوم, ṣawmpost) – w islamie jeden z pięciu obowiązków każdego dorosłego muzułmanina. W czasie miesiąca ramadan (dziewiątego według kalendarza muzułmańskiego) od brzasku do zachodu słońca obowiązuje ścisły post – nie wolno ani jeść, ani pić, kłamać, a także palić tytoniu i odbywać stosunków seksualnych. Po zachodzie słońca post nie obowiązuje. Posiłki w czasie ramadanu to – suhur (przed wschodem słońca) oraz iftar (po zachodzie słońca).

Wikipedia


sauna

1. łaźnia do kąpieli w gorącym suchym powietrzu zakończonych kąpielą parową i zanurzeniem się w zimnej wodzie;
2. kąpiel w takiej łaźni


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) rodzaj łaźni, w której panuje wysoka temperatura oraz, w zależności od rodzaju sauny, wysoka lub niska wilgotność;

 (1.2) przen. pomieszczenie, w którym jest bardzo gorąco i wilgotno

Wiktionary

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Sauna jest bardzo popularna w Finlandii.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈsawna, AS: sau̯na

Wiktionary

Powiązane:

 czas. saunować

 przym. saunowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.2) parówka

Wiktionary


saunamajster

pracownik sauny służący pomocą gościom; saunamistrz


SJP.pl


saunamistrz

pracownik sauny służący pomocą gościom; saunamajster


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) osoba dbająca o gości sauny, stwarzająca im komfortowe warunki relaksu i prowadząca seanse saunowe

Wiktionary


saunamistrzyni

pracownica sauny dbająca o komfort gości


SJP.pl


saunarium

miejsce, w którym znajdują się sauny


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) specjalny obiekt rekreacyjny lub wydzielona część większego obiektu, w którym znajduje się wybór różnego rodzaju saun

Wiktionary


saunować

potocznie: korzystać z sauny


SJP.pl

czasownik nieprzechodni niedokonany

 (1.1) pot. zażywać sauny, przebywać w saunie

czasownik zwrotny niedokonany saunować się

 (2.1) pot. zażywać sauny, przebywać w saunie

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Znam wiele rodzin, które saunują z dziećmi.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: sawˈnɔvat͡ɕ, AS: sau̯novać

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. sauna ż., saunowanie n., saunowicz m., saunowiczka ż.

Wiktionary


saunowanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|saunować.

Wiktionary

Powiązane:

 czas. saunować ndk.

Wiktionary


saunowicz

osoba często korzystająca z sauny


SJP.pl


saunowiczka

kobieta często korzystająca z sauny


SJP.pl


saunowy

sauna


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z sauną, dotyczący sauny

Wiktionary

Patrz:

sauna

Powiązane:

 rzecz. sauna ż.

Wiktionary


saurianin

fikcyjny humanoidalny gad, obdarzony inteligencją, występujący w fantastyce, teoriach spiskowych i ufologii; Reptilianin, Reptilianin, Saurianin


SJP.pl


sauromatum

Wikipedia


sauron

Sauron (qya. Ohydny) – postać ze stworzonej przez J.R.R. Tolkiena mitologii Śródziemia, władca Mordoru, zły duch, który przybiera różne postaci cielesne. W Silmarillionie jest sługą Morgotha, a we Władcy Pierścieni występuje jako główny antagonista. Zostaje wspomniany również w Hobbicie jako Czarnoksiężnik, choć nie jest wymienione jego imię.

Wikipedia


saussure'owski

Saussure [czytaj: sos-irowski]


SJP.pl


sauté

[czytaj: soTE]
1. sposób przyrządzania potrawy w mocno rozgrzanym tłuszczu bez panierowania;
2. potrawa przyrządzona w ten sposób;
3. o kobiecie: bez makijażu lub z minimalnym makijażem


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) kulin. o mięsie, rybie: smażony w niewielkiej ilości tłuszczu, bez panierki

 (1.2) przen. żart. bez makijażu

 (1.3) przen. żart. bez ubrania

Wiktionary

Sauté (fr. sauter „skakać”) – metoda przyrządzania potraw polegająca na smażeniu w małej ilości silnie rozgrzanego tłuszczu.

Jest to również metoda smażenia mięsa, ryb, wątroby bez żadnej panierki, tylko przyprawionych solą, pieprzem lub ziołami, tzw. smażenie w sosie własnym.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Powinien spróbować jej pikantnej wieprzowiny sauté z marynowaną kapustą.

 (1.2) Pielęgniarki sauté są najbardziej pociągające.

 (1.3) Ryza papieru, którą wręczył mi gość, zaskoczyła mnie bardziej, niż jego zdziwił widok mojego ciała sauté. Mimo to wzięłam pakunek w ręce, a on poklepał mnie po pośladkach i mruknął: – Takie dupsko to rozumiem!

Wiktionary


sauter

nazwisko


SJP.pl

Osoby o tym nazwisku:

  • Gerhard Sauter – niemiecki teolog ewangelicki
  • Marcin Sauter – polski reżyser filmów dokumentalnych, scenarzysta, operator filmowy i fotografik

Wikipedia


sauternes

białe, półsłodkie wino z rejonu Bordeaux


SJP.pl

Sauternes – miejscowość i gmina we Francji, w regionie Nowa Akwitania, w departamencie Żyronda.

Według danych na rok 1990 gminę zamieszkiwało 589 osób, a gęstość zaludnienia wynosiła 52 osób/km² (wśród 2290 gmin Akwitanii Sauternes plasuje się na 652. miejscu pod względem liczby ludności, natomiast pod względem powierzchni na miejscu 980.).

Wikipedia


savannah

[czytaj: sawana] miasto w USA


SJP.pl

  • Savannah – rzeka w USA

Miejscowości w USA:

  • Savannah – miasto w stanie Georgia, w hrabstwie Chatham
  • Savannah – miasto w stanie Missouri, w hrabstwie Andrew
  • Savannah – miasto w stanie Nowy Jork, w hrabstwie Wayne
  • Savannah – jednostka osadnicza w stanie Nowy Jork, w hrabstwie Wayne
  • Savannah – wieś w stanie Ohio, w hrabstwie Ashland
  • Savannah – miasto w stanie Tennessee, w hrabstwie Hardin
  • Savannah – jednostka osadnicza w stanie Teksas, w hrabstwie Denton

Wikipedia


savasana

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) jedna z asan; podstawowa pozycja leżąca

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) pozycja trupa, pozycja nieboszczyka, trup

Wiktionary


savoir-vivre

[czytaj: sawŁAR-WIWR]
1. zasady kulturalnego i umiejętnego zachowania się w towarzystwie;
2. znajomość tych zasad, form


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) zasady poprawnego zachowania

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Niezależnie od tego, czy jest to pilot, który szczęśliwie wylądował, czy kucharz, który wspaniale nas ugościł. Szczere i gorące brawa zawsze są z perspektywy savoir-vivre zachowaniem pożądanym.

Wiktionary


savonarola

Girolamo Savonarola (pol. Hieronim Savonarola; ur. 21 września 1452 w Ferrarze, zm. 23 maja 1498 we Florencji) – włoski dominikanin, florencki reformator religijno-polityczny. Przez Kościół katolicki uznany, pod koniec XV wieku, za heretyka i schizmatyka, skazany na śmierć przez powieszenie, a następnie spalony na stosie. W połowie XVIII wieku przez papieża Benedykta XIV wymieniony w indeksie „błogosławionych sług Bożych i mężów czcigodnych i znakomitych świętością”.

Wikipedia


sawa

1. wieś w Polsce;
2. dopływ Dunaju;
3. rzeka w Polsce, dopływ Wisłoka


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) geogr. rzeka w południowej Europie, prawy dopływ Dunaju;

 (1.2) geogr. rzeka w południowej Polsce, dopływ Wisłoka;

 (1.3) geogr. wieś w Polsce, w województwie małopolskim, w gminie Raciechowice;

 (1.4) folk. legendarna założycielka Warszawy (wraz z Warsem)

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy, nazwa własna

 (2.1) imię|polski|m.

Wiktionary

  • Sawa – postać kobieca z legendy o założeniu Warszawy
  • Sawa – nowogrecka forma imienia męskiego pochodzenia aramejskiego, występująca na obszarze chrześcijaństwa prawosławnego
Miejscowości
  • Sawa – wieś w Polsce, w woj. małopolskim, w pow. myślenickim, w gminie Raciechowice
  • Sawa – obóz w Erytrei

Wikipedia

Powiązane:

 rzecz. Posawie n.

 przym. sawski, posawski

Wiktionary


sawanka

rodzaj ptaków śpiewających


SJP.pl


sawanna

zbiorowisko roślin charakterystyczne dla obszarów międzyzwrotnikowych o suchym klimacie, składające się przede wszystkim z wysokich traw oraz rzadko występujących drzew i krzewów; obszar o takiej roślinności


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) geogr. forma zbiorowiska roślinności trawiastej z z rzadka rosnącymi drzewami i krzewami;

Wiktionary

Sawanna – formacja trawiasta strefy międzyzwrotnikowej o klimacie gorącym, z wyraźnie zaznaczonymi 3 porami roku, tj. deszczową (ze średnią temperaturą 18–24 °C) oraz dwiema porami suchymi: chłodną (średnio 14–20 °C) i gorącą (26–30 °C, niekiedy nawet do 45 °C).

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Nosorożce i antylopy zamieszkują sawanny Afryki.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. sawannik mzw.

 przym. sawannowy

Wiktionary


sawannowy

przymiotnik od: sawanna


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z sawanną, pochodzący z terenów sawanny

przymiotnik jakościowy

 (2.1) właściwy dla sawanny

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Ścieżką przemknął sawannowy guziec.

 (2.1) W miejscu, gdzie założyliśmy obóz, panował klimat sawannowy.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. sawanna ż., sawannik mzw.

Wiktionary


sawant

osoba o wyjątkowych zdolnościach lub wiedzy w jednej dziedzinie, często z zaburzeniami rozwoju umysłowego, takimi jak autyzm


SJP.pl

Zespół sawanta (fr. savant, uczony) – rzadko spotykany stan, gdy osoba z zaburzeniami rozwoju jest wybitnie uzdolniona (geniusz), co jest zazwyczaj połączone z doskonałą pamięcią. Zespół sawanta pojawia się w przybliżeniu u co dziesiątej osoby, u której zdiagnozowano zaburzenia ze spektrum autyzmu (co najmniej połowa osób z zespołem sawanta to osoby autystyczne) i u ok. 1/1400–1/2000 osób z niepełnosprawnością intelektualną lub uszkodzeniami mózgu.

Wikipedia


sawantka

przestarzale o erudytce, popisującej się swoją wiedzą


SJP.pl

Bluestocking (Błękitna Pończocha) – wyemancypowana i wykształcona kobieta, interesująca się literaturą i polityką, szczególnie w XVIII wieku w Wielkiej Brytanii. Nazwa pochodzi od Blue-Stocking Society.

We wczesnych latach pięćdziesiątych XVIII wieku Elizabeth Montagu założyła Blue-Stocking Society, pierwszą prawdziwie naukową organizację kobiecą. Do tego klubu należały m.in. Ada Lovelace i Margaret Cavendish Bentinck (księżna Portland) wraz ze swoją przyjaciółką, Mary Delany.

Wikipedia


sawczuk

nazwisko


SJP.pl

  • Borys Sawczuk
  • Józef Sawczuk
  • Kajetan Sawczuk
  • Katarzyna Sawczuk
  • Mieczysław Sawczuk
  • Olha Sawczuk
  • Petro Sawczuk
  • Piotr Sawczuk
  • Tymoteusz (Sawczuk)
  • Wiesław Sawczuk
  • Włodzimierz Sawczuk

Wikipedia


sawczynka

sawczynka piaskowa - gatunek błonkówki z rodziny złotolitkowatych


SJP.pl


sawice

Miejscowości w Polsce:

  • Sawice-Bronisze
  • Sawice-Dwór
  • Sawice-Wieś

Wikipedia


sawicki

nazwisko


SJP.pl

  • Adam Sawicki (1887–1968) – duchowny
  • Adolf Sawicki (1897–1940) – polityk
  • Anatol Sawicki (1897–1948) – podpułkownik
  • Andrzej Sawicki (ujednoznacznienie)
  • Bogdan Sawicki (ujednoznacznienie)
  • Bronisław Sawicki (1860–1931) – chirurg
  • Edward Sawicki (1833–1924) – chirurg
  • Feliks Sawicki (1914–1981) – proboszcz
  • Feliks Sawicki (1928–1979) – statystyk medyczny
  • Grzegorz Sawicki (ur. 1960) – polski samorządowiec i menedżer
  • Gustaw Sawicki (1893–1981) – policjant
  • Heliodor Sawicki (1943–2018) – duchowny katolicki
  • Igor Sawicki (1915–1984) – malarz, kolekcjoner
  • Izydor Stella-Sawicki (1881–1957) – inżynier
  • Jacek Sawicki (ur. 1957) – historyk
  • Jakub Sawicki (1899–1979) – prawnik, kanonista, historyk prawa, profesor
  • Jan Sawicki (ujednoznacznienie)
  • Jerzy Sawa-Sawicki (1886–1922) – działacz
  • Jerzy Sawicki (1910–1967) – profesor prawa karnego
  • Karol Sawicki (ur. 1941) – germanista
  • Kazimierz Sawicki (1888–1971) – generał
  • Leszek Sawicki (ur. 1924) – geolog, kartograf
  • Ludomir Sawicki (1884–1928) – geograf
  • Ludwik Sawicki (ujednoznacznienie)
  • Maciej Sawicki (ur. 1979) – piłkarz
  • Marek Sawicki (ur. 1958) – inżynier rolnik, minister rolnictwa i rozwoju wsi, polityk
  • Melchior Stanisław Sawicki (zm. 1668) – kasztelan brzeski
  • Michał Sawicki – ujednoznacznienie
  • Mieczysław Sawicki (1917–2008) – generał
  • Mirosław Sawicki (1946–2016) – minister
  • Pawieł Sawicki (ur. 1994) – piłkarz
  • Piotr Sawicki (ujednoznacznienie)
  • Roman Sawicki (1888–1942) – nauczyciel
  • Stanisław Sawicki (1907–1944) – germanista i skandynawista, tłumacz
  • Stanisław Jan Sawicki – chorąży mielnicki
  • Stanisław Kazimierz Sawicki (ur. 1943) – działacz partyjny i państwowy
  • Stefan Sawicki (ur. 1927) – historyk literatury
  • Stefan Sawicki – prawnik, profesor Uniwersytetu Warszawskiego
  • Tadeusz Sawicki (1957–2000) – prezydent Przemyśla
  • Wiesław Stanisław Sawicki – profesor nauk farmaceutycznych, nauczyciel akademicki
  • Witold Eugeniusz Sawicki (1896–1979) – pułkownik
  • Władysław Sawicki (ur. 1920–2016) – polityk
  • Wojciech Sawicki (inżynier) (1936–2018) – inżynier, ekonomista, autor kalendarzy
  • Wojciech Sawicki (urzędnik) (ur. 1955) – sekretarz generalny Zgromadzenia Parlamentarnego Rady Europy

Wikipedia


sawicz

nazwisko


SJP.pl


sawin

jałowiec sawina - gatunek krzewu iglastego z rodziny cyprysowatych; jałowiec sabiński


SJP.pl

  • Sawin – imię
  • Sawin – gmina wiejska w Polsce
  • Sawin – wieś w woj. lubelskim, w pow. chełmskim, w gminie Sawin

Wikipedia


sawina

jałowiec sawina - gatunek krzewu iglastego z rodziny cyprysowatych; jałowiec sabiński


SJP.pl


sawinostwo

Sawin z żoną; Sawinowie


SJP.pl


sawinowie

Sawin z żoną; Sawinostwo


SJP.pl


sawinowy

przymiotnik dzierżawczy - należący do Sawina lub z nim związany


SJP.pl


sawiński

związany z Sawinem


SJP.pl


sawka

nazwisko


SJP.pl

  • Andrzej (Jędrzej, Andrij) Sawka − rusiński zbójnik i chłopski powstaniec
  • Henryk Sawka − polski rysownik, satyryk i ilustrator
  • Jan Sawka − polski grafik, rysownik, malarz, architekt
  • Josyf Sawka − ukraiński włościanin, poseł do Sejmu Ustawodawczego
  • Karolina Sawka − polska aktorka dziecięca
  • Marjana Sawka − ukraińska poetka
  • Mychajło Sawka − ukraiński piłkarz i trener piłkarski
  • Ostap Sawka − ukraiński piłkarz
  • Sawka – potok, dopływ Stradomki

Wikipedia


sawonia

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) geogr. hist. kraina historyczna w Finlandii;

Wiktionary

Sawonia (fiń. Savo, także Savonia; szw. Savolax) – fińska prowincja historyczna, zwykle dzielona na Sawonię Południową, z głównym ośrodkiem w Mikkeli oraz Sawonię Północną z centrum w Kuopio. Region cechuje duża odrębność zwyczajów, własne tradycje, a także silnie zakorzeniony dialekt.

Wikipedia

Powiązane:

 przym. sawoński

Wiktionary


sawrymowicz

nazwisko


SJP.pl

Osoby o tym nazwisku:

  • Eugeniusz Sawrymowicz – polski historyk literatury
  • Mateusz Sawrymowicz – polski pływak

Wikipedia


sawski

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z Sawą, dotyczący Sawy (dopływu Dunaju)

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Dla zatarcia nazw historycznych banowinom nadano nazwy geograficzne, przeważnie od płynących tam rzek: dunajska, sawska, drińska, drawska, wardarska itp.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Sawa ż., Posawie n.

 przym. posawski

Wiktionary


sawuła

nazwisko


SJP.pl


sawyer

Osoby

  • Robert J. Sawyer – amerykański pisarz science fiction

Postacie fikcyjne

  • Tom Sawyer – tytułowy bohater powieści Marka Twaina Przygody Tomka Sawyera
  • James „Sawyer” Ford – postać z amerykańskiego serialu Zagubieni

Wikipedia


sax

Sax – gmina w Hiszpanii, w prowincji Alicante, we wspólnocie autonomicznej Walencja, o powierzchni 63,48 km². W 2011 roku liczyła 10 069 mieszkańców.

Wikipedia


saxhorn

dęty muzyczny instrument blaszany; sakshorn


SJP.pl

Sakshorn – rodzina instrumentów muzycznych dętych blaszanych, opracowana w 1845 przez belgijskiego budowniczego instrumentów Adolphe Saxa. Charakteryzują się zwiniętą piszczałką, która rozszerza się stożkowo niemal na całej długości. Rura instrumentów klasycznych, zaprojektowanych przez Saxa, przebiega od ustnika poziomo ku przodowi, następnie opada w jednym lub kilku zwojach i przechodzi w odcinek pionowy, przebiegający blisko ciała muzyka. Kończy się wycelowaną w górę czarą głosową. Piszczałka, w zależności od wielkości i przeznaczenia może mieć kształt trąbkowy, eliptyczny, owalny, tubowy, okrągły lub helikonowy. Sakshorny mają podobny do trąbkowego ustnik, z płytkim półkulistym kielichem, i praworęczny mechanizm złożony z trzech lub czterech wentylów obrotowych (rzadziej tłoczkowych). Nazywane są często terminami określającymi odpowiadające im skale głosu ludzkiego: sopran, alt, tenor itd.

Wikipedia


saxo

samochód typu Citroën Saxo


SJP.pl


say

  • Say – miasto w Nigrze
  • Say – rzeka w Turcji
  • Say (singel Johna Mayera)
  • Say (All I Need) – utwór OneRepublic

Osoby o nazwisku Say:

  • Jean-Baptiste Say
  • Thomas Say

Wikipedia


sayonara

[czytaj: sajonara] z japońskiego: do widzenia, żegnaj; sajonara


SJP.pl

  • Sayonara – dwudziesty siódmy album niemieckiej grupy muzycznej Die Flippers
  • Sayonara – amerykański film z 1957 roku w reżyserii Joshua Logana
  • Sayonara – synonim rodzaju ryb okoniokształtnych z rodziny strzępielowatych

Wikipedia


sazan

dzika forma karpia


SJP.pl

Sazan (alb. Sazani, wł. Sasseno) – niewielka wyspa o strategicznym położeniu u wejścia do Zatoki Vlora, należy do Albanii. Zajmuje powierzchnię 5 km², a zamieszkuje ją około 50 osób.

Wikipedia


sazawa

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) geogr. rzeka w Czechach, prawy dopływ Wełtawy;

Wiktionary

Sazawa (cz. Sázava, niem. Sasau lub Sazawa) – rzeka o długości 218 km w Czechach, w krajach Wysoczyna i środkowoczeskim, prawy dopływ Wełtawy.

Wikipedia

Powiązane:

 rzecz. Posazawie n.

 przym. sazawski, posazawski

Wiktionary


sążeń

dawna jednostka długości równa rozpiętości ramion ludzkich; siąg


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) hist. metrol. jednostka długości, używana do pocz. XX w., równa odległości między dłońmi rozpostartych ramion mężczyzny, czyli około 1,7 m;

Wiktionary

Sążeń – wspólna nazwa różnych jednostek długości; nie są one metryczne, lecz antropometryczne – oparte na rozpiętości ramion dorosłego mężczyzny. Różne sążnie w zaokrągleniu do jednej cyfry znaczącej są równe dwóm metrom (2 m).

W Polsce sążeń (lub inaczej siąg albo siąga) zmieniał się na przestrzeni wieków, oscylując w granicach 2 metrów:

  • sążeń staropolski – 1,786 m (według konstytucji 1764),
  • sążeń nowopolski – 1,728 m = 3 łokcie = 6 stóp = 72 cale = 864 linie (obowiązywał w Królestwie Polskim 1819–1848),

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Oddalili się tak owym chodnikiem o trzydzieści sążni od skarp fortu.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈsɔ̃w̃ʒɛ̃ɲ, AS: sõũ̯žẽń

Wiktionary

Powiązane:

 przym. sążniowy, sążnisty, sążniowaty

 przysł. sążniście

 rzecz. sążnistość ż., sążniowość ż.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) klafter

Wiktionary


sazir

[czytaj: saz-ir] w sztuce islamu: zadaszona baldachimem, wyściełana kobiercami platforma, na której siadał władca


SJP.pl


sążniowy

przymiotnik od: sążeń


SJP.pl


sążniście

przysłówek sposobu

 (1.1) w sposób sążnisty

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) W pierwszych latach po wojnie odbywały się co 15 września uroczystości lotnictwa brytyjskiego i wszystkie dzienniki i czasopisma w Wielkiej Brytanii rozpisywały się sążniście na temat Bitwy o Brytanię 1940 roku, ale o Polakach była na ogół cisza, a jeśli napomknienie, to wstydliwie skąpe, półgębkowe albo nawet wyraźnie naciągane (…)

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. sążeń mrz., sążnistość ż., sążniowość ż.

 przym. sążniowy, sążnisty

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) obszernie, rozwlekle

Wiktionary


sążnistszy

stopień wyższy od przymiotnika: sążnisty


SJP.pl


sążnisty

odznaczający się potężnymi rozmiarami, zwłaszcza bardzo długi, bardzo wysoki


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) książk. odznaczający się wielkimi rozmiarami

 (1.2) książk. o tekście: bardzo długi, często w złym znaczeniu

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) W ogrodzie gęstwa i plątanina pni, konarów, gałęzi, liści i owoców była nieprzejrzana; na domiar wszystkiego zasłaniał je sążnisty płot.

 (1.2) Pierwszego października weszła w życie ekologiczna „ustawa matka” – Prawo ochrony środowiska. To sążnista księga z kilkuset artykułami, które mają tworzyć podstawę dla przeniesienia do polskiego systemu prawnego dyrektyw ekologicznych obowiązujących w krajach Unii Europejskiej.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. sążeń mrz.

 przysł. sążniście

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) duży, wielki, ogromny, przeogromny, gigantyczny

 (1.2) obszerny, długi, rozwlekły, rozciągły

Wiktionary


sążyca

mieszany zasiew pszenicy z żytem


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) mieszany zasiew pszenicy z żytem

Wiktionary

Sążyca – mieszany zasiew żyta z pszenicą, bardzo rzadko stosowany, jedynie w surowszych warunkach klimatycznych, mniej odpowiednich dla samej pszenicy.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Sążycę sieje się, gdy warunki lokalne niezbyt odpowiadają wegetacji pszenicy.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: sɔɯ̯̃ˈʒɨt͡sa, AS: sõũ̯žyca

Wiktionary


sał

jeden z czterech (sał, ber, jon, rosz) pierwotnych elementów leksykalnych w doktrynie Nikołaja Marra; sal


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna

 (1.1) geogr. hydrol. rzeka w południowej Rosji w Kałmucji, lewy dopływ Donu;

Wiktionary

Sał (ros. Caл) – rzeka w południowej Rosji w Kałmucji, lewy dopływ Donu o długości 798 km. Źródła znajdują się na wyżynie Jergieni, do Donu wpada w okolicach miasta Siemikarakorsk. Okresowo wysycha.

Wikipedia

Powiązane:

 przym. salski

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) Dżurak-Sał (w górnym biegu)

Wiktionary


sałaciarz

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) pejor. gwara. miejska taksówkarz

 (1.2) daw. pejor. gwara. miejska dorożkarz

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. sałatka ż.

Wiktionary


sałaciński

nazwisko


SJP.pl


sałacki

nazwisko


SJP.pl


sałaka

skarlały śledź bałtycki


SJP.pl

Sałaka, śledź bałtycki (Clupea harengus membras) – bałtycki podgatunek śledzia atlantyckiego. Poławiany gospodarczo.

Wikipedia


sałamacha

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) lwów., reg-pl|Kresy. mieszanina

 (1.2) daw. reg-pl|Kresy. mieszane jedzenie

Wiktionary


sałaśniok

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) gw-pl|Śląsk Cieszyński. rodzaj ziemniaka otrzymywanego przez chłopów za oddawanie sałaszów pod zalesienie w XIX wieku

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. sałasz mrz., sałasznik mos.

Wiktionary


sałasz

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) gw-pl|Śląsk Cieszyński. górska hala będąca pastwiskiem

 (1.2) gw-pl|Śląsk Cieszyński. górska szopa dla owiec

Wiktionary

  • Dwie sąsiednie góry w Paśmie Łososińskim Beskidu Wyspowego, różnica wzniesień wynosi ok. 41 metrów, wzajemna odległość ok. 1200 metrów:
    • Sałasz, Sałasz Wschodni, Sałasz Wielki – góra na granicy między wsiami Żmiąca i Mordarka,
    • Sałasz Mały, Sałasz Zachodni – góra na granicy między wsiami Jaworzna i Mordarka.

    Wikipedia

    Powiązane:

     rzecz. sałasznik mos., sałaśniok mrz.

    Wiktionary


sałasznik

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) gw-pl|Śląsk Cieszyński. właściciel sałaszu

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. sałasz mrz., sałaśniok mrz.

Wiktionary


sałata

1. roślina z rodziny złożonych o liściach zwiniętych w luźne główki, niektóre odmiany uprawiane jako jadalne
2. potocznie o pieniądzach, gotówce; mamona, kasiora, kasa, zielone


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) bot. rodzaj roślin z rodziny astrowatych (nazwa systematyczna|Lactuca|L.|ref=tak.), wiele gatunków jadalnych;

 (1.2) warzywo liściaste, spożywane zwykle na surowo

 (1.3) gw-pl|Białystok. taksówka

 (1.4) slang. pieniądze, zwłaszcza dolary

 (1.5) środ. film. taśma filmowa zaplątana w kamerze lub projektorze

rzeczownik, rodzaj męski

 (2.1) daw. gw-pl|Warszawa. dorożkarz

Wiktionary

Sałata (Lactuca L.) – rodzaj roślin z rodziny astrowatych (Asteraceae). Obejmuje w zależności od ujęcia ok. 60 lub ponad 100 gatunków. Rośliny te są szeroko rozprzestrzenione na półkuli północnej oraz w Afryce na półkuli południowej. W Polsce rodzaj reprezentowany jest przez rośliny uprawiane lub introdukowane.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Sałata należy do rodziny astrowatych.

 (1.2) Sałatę dokładnie wypłukać, osuszyć i porwać palcami na małe kawałki.

 (1.4) Jak skończysz tę robotę, dostaniesz sałatę.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: saˈwata, AS: sau̯ata

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. sałatka ż.

 przym. sałatowy, sałatkowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.4) forsa, hajs, szmal

 (2.1) gw-pl|Warszawa|sałaciarz.

Wiktionary


sałateczka

zdrobnienie od: sałatka


SJP.pl


sałatka

1. potrawa z drobno pokrojonych warzyw, owoców, mięs, ryb, jajek itp., serwowana na zimno lub na ciepło;
2. niewielka sałata - roślina warzywna o jadalnych liściach


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) zdrobn. od: sałata

 (1.2) kulin. potrawa podawana na zimno, z zazwyczaj drobno pokrojonych składników, głównie warzyw (ugotowanych lub surowych), owoców, jaj, ryb itp.;

Wiktionary

Sałatka – potrawa sporządzana z pokrojonych warzyw, często z dodatkiem innych składników, także poddanych uprzednio obróbce cieplnej, oraz przypraw, z dodatkiem sosu na bazie majonezu, oliwy, śmietany czy specjalnych sosów (dressingów).

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) W ogródku wzeszła nam już sałatka i marchewka.

 (1.2) Ciocia podała na stół trzy sałatki.

 (1.2) Heniu, pokrój warzywa na sałatkę.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: saˈwatka, AS: sau̯atka

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. sałata ż., sałatnica ż., sałatnik m., sałaciarz m.

 przym. sałatkowy, sałatowy

Wiktionary


sałatkarnia

punkt gastronomiczny, w którym jako podstawowe danie sprzedaje się sałatki; bar sałatkowy


SJP.pl


sałatkowy

1. taki, który dotyczy sałatki;
2. taki, który nadaje się na sałatkę; sałatowy


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) przeznaczony na sałatkę; używany, dodawany do sałatek

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Winegret jest sosem sałatkowym przygotowanym z oliwy i octu.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌsawatˈkɔvɨ, AS: sau̯atkovy

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. sałatka, sałata

Wiktionary


sałatowy

1. taki, który dotyczy sałaty;
2. taki, który nadaje się na sałatkę; sałatkowy


SJP.pl


sałek

nazwisko


SJP.pl


sałkowice

Sałkowice – wieś w Polsce położona w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie elbląskim, w gminie Pasłęk.

W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa elbląskiego.

Wikipedia


sałuda

nazwisko


SJP.pl


sb

symbol antymonu, pierwiastka chemicznego


SJP.pl

skrótowiec w funkcji rzeczownika rodzaju nijakiego

 (1.1) = służba bezpieczeństwa

Wiktionary

Historia

  • Służba Bezpieczeństwa (PRL)

Nauka i technologia

  • antymon (Sb) – pierwiastek chemiczny z grupy półmetali (łac. stibium)
  • stilb (sb) – jednostka luminancji
  • SB-2 – radziecki bombowiec
  • skrót od ang. shoutbox – element serwisów internetowych, pozwalający na szybką wymianę zdań bez pisania wiadomości na forum
  • System Sprężystego Przytwierdzenia Szyn do Podkładów Strunobetonowych

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) W stanie wojennym dom Topczewskich był kilkakrotnie przeszukiwany przez funkcjonariuszy SB i milicji, którzy rekwirowali wydawnictwa bezdebitowe, pisma związkowe, a nawet prywatną maszynę do pisania.

 (1.1) Przez lata ukrywał swoją współpracę z SB.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ɛz‿ˈbɛ, AS: ez‿be

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. esbek m., esbecja ż., esbeczka ż.

 przym. esbecki

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) bezpieka

Wiktionary


śbc

skrótowiec

 (1.1) = bibliot. Śląska Biblioteka Cyfrowa;

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) W kolekcji specjalnej ŚBC udostępnia masonika.

Wiktionary


sbl

skrótowiec, rzeczownik, rodzaj nijaki lub męskorzeczowy

 (1.1) = kolej. samoczynna blokada liniowa;

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ɛz‿bɛ‿ˈːl, AS: ez‿b•‿el

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) wieloodstępowa blokada liniowa

Wiktionary


sbm

skrótowiec

 (1.1) = spółdzielnia budowlano-mieszkaniowa

Wiktionary


sbp

skrót od: Stowarzyszenie Bibliotekarzy Polskich


SJP.pl


sbu

skrótowiec, rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) = polit. adm. Służba Bezpieczeństwa Ukrainy;

Wiktionary


sc

symbol skandu, pierwiastka chemicznego


SJP.pl

sc, Sc:

  • Sc – symbol chemiczny skandu
  • sc (ang. simple cubic) – układ krystalograficzny regularny prymitywny (prosty)
  • sc. (łac. scilicet) – to znaczy, to jest, mianowicie
  • sc – Sc (dwuznak)
  • Sc – symbol żyłki subkostalnej w systemie Comstocka-Needhama

Wikipedia


sc.

skrót od:
1. sculpsit (z łaciny: wyrył, wyrzeźbił - wyraz umieszczony na sztychach, drzeworytach itp. przed nazwiskiem autora); sculps.;
2. scilicet (z łaciny: mianowicie); scil.


SJP.pl


scab

[czytaj: skeb] w Stanach Zjednoczonych i Wielkiej Brytanii: łamistrajk


SJP.pl


scalać

łączyć w jedną całość


SJP.pl

czasownik

 (1.1) łączyć kilka elementów w jedną całość

Wiktionary

Powiązane:

 przym. cały

 rzecz. scalak mrz., scalanie n.

Wiktionary


scalaczek

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) zdrobn. od scalak

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. scalak m.

Wiktionary


scalak

pospolicie: układ scalony


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) pot. układ scalony

Wiktionary

Układ scalony (ang. integrated circuit, potocznie chip [wym. czip]) – zminiaturyzowany układ elektroniczny (mikroukład) wykonany w jednym cyklu technologicznym na bazie monokryształu półprzewodnikowego, zwykle krzemu.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ˈst͡salak, AS: scalak

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. scalenie n., scalanie n.

:: zdrobn. scalaczek m.

 czas. scalić, scalać

 przym. scaleniowy

Wiktionary


scalanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|scalać.

Wiktionary

Powiązane:

 czas. scalać ndk.

 przym. cały

 rzecz. scalak mrz.

Wiktionary


scalić

1. połączyć poszczególne elementy w całość;
2. zacieśnić więzi łączące kogoś z kimś lub z czymś


SJP.pl


scaling

[czytaj: skaling] usuwanie kamienia nazębnego; skaling, scalling


SJP.pl

Scaling – wieś w Anglii, w hrabstwie ceremonialnym North Yorkshire, w dystrykcie (unitary authority) Redcar and Cleveland. Leży 64 km na północ od miasta York i 337 km na północ od Londynu.

Wikipedia


scalling

[czytaj: skaling] usuwanie kamienia nazębnego; skaling, scaling


SJP.pl


scalony

1. połączyć poszczególne elementy w całość;
2. zacieśnić więzi łączące kogoś z kimś lub z czymś


SJP.pl


scalper

[czytaj: skalper] osoba kupująca jakiś produkt w celu odsprzedaży z zyskiem; skalper


SJP.pl


scalperka

[czytaj: skalperka] kobieta kupująca jakiś produkt w celu odsprzedaży z zyskiem; skalperka


SJP.pl


scam

[czytaj: skam] środowiskowo: oszustwo internetowe


SJP.pl

Machinacja lub przekręt – oszustwo polegające na wzbudzeniu u kogoś zaufania, a następnie wykorzystanie tego zaufania do wyłudzenia pieniędzy lub innych składników majątku. Osoba wzbudzająca fałszywe zaufanie zwykle działa na jedną z ludzkich cech charakteru, zarówno negatywnych, jak i pozytywnych, takich jak pycha i chciwość, ale też empatia i altruizm.

Wikipedia


scammer

[czytaj: skamer] oszust, naciągacz internetowy


SJP.pl


scammerka

[czytaj: skamerka] oszustka, naciągaczka internetowa


SJP.pl


scamowy

scam


SJP.pl

Patrz:

scam

scania

[czytaj: skańja] autobus lub samochód ciężarowy marki Scania


SJP.pl

Scania Aktiebolag (Scania AB) – szwedzkie przedsiębiorstwo produkujące samochody ciężarowe, ciągniki siodłowe, autobusy oraz silniki wysokoprężne dla pojazdów ciężarowych, morskich oraz różnych zastosowań przemysłowych, założone w 1891 roku w Malmö.

Nazwa Scania pochodzi od krainy Skania w Szwecji.

Wikipedia


scanner

skaner [czytaj: skaner]


SJP.pl


scanning

skanowanie [czytaj: skaning]


SJP.pl


scappino

[czytaj: skapino] imię postaci charakterystycznej dla commedii dell'arte, tchórzliwy i chytry sługa


SJP.pl


scaramuccia

[czytaj: skaramuczja] imię postaci charakterystycznej dla commedii dell'arte, żołnierz samochwał pyszniący się rzekomymi sukcesami w walce i w miłości


SJP.pl

Scaramuccia (wł. „potyczka, sprzeczka”), Scaramuzzo, fr. Scaramouche – postać komiczna Commedia dell’arte, przedstawiająca pochodzącego z Neapolu żołnierza-samochwałę.

Scaramuccia pojawił się w sztukach commedia dell’arte około roku 1680, zastępując postać Kapitana. Występował w czarnym kostiumie hiszpańskiego wojaka.

Wikipedia


scareware

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) inform. fałszywe oprogramowanie udające antywirus, które bazując na strachu, wyłudza pieniądze fałszywymi informacjami o wirusach komputerowych

Wiktionary

Przykłady

składnia.

kolokacje.

synonimy.

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

 (1.1) malware

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

frazeologia.

etymologia.

 (1.1) etym|ang|scareware. < etym|ang|scare|ware.

uwagi.

tłumaczenia.

* angielski: (1.1) scareware

źródła.

== scareware (język angielski.) ==

wymowa.

 audio|LL-Q1860 (eng)-Flame, not lame-scareware.wav.

znaczenia.

rzeczownik niepoliczalny

 (1.1) inform. scareware

odmiana.

przykłady.

Wiktionary


scarlatti

nazwisko, m.in.: Alessandro Scarlatti (1660-1725), włoski kompozytor


SJP.pl


scarlett

  • Scarlett – książka Alexandry Ripley, kontynuacja powieści Przeminęło z wiatrem
  • Scarlett – ekranizacja powyższego utworu
  • Scarlett – osada na Wyspie Man
  • Scarlett – album zespołu LemON
  • Scarlett – singel zespołu LemON
  • Scarlett – album Doji Cat
  • Scarlett – singel zespołu Indica
  • Scarlett Johansson – aktorka
  • Scarlett O’Hara – fikcyjna postać w powieści Przeminęło z wiatrem

Wikipedia


scart

[czytaj: skart] złącze służące do przesyłania sygnału analogowego w zestawach audio-video; eurozłącze


SJP.pl

SCART (fr. Syndicat des Constructeurs d'Appareils Radiorécepteurs et Téléviseurs), potocznie eurozłącze – złącze służące do łączenia elementów zestawów AV (audio-video) oraz przesyłania sygnału analogowego.

W złącze tego typu wyposażonych jest wiele urządzeń AV: odbiorniki telewizyjne, odtwarzacze DVD, magnetowidy, tunery satelitarne, dekodery telewizji cyfrowej, konsole do gier itp. Do złącza doprowadzane są sygnały composite (RGB lub YPbPr), audio (mono lub stereo) oraz S-Video. Dzięki możliwości oddzielnego sterowania wzmacniaczy chrominancji pozwala uzyskać wysokiej jakości obraz.Standard opublikowany w 1988 roku (IEC 933-1 oraz EN 50049-1:1989).

Wikipedia


scat

[czytaj: skat] śpiew z użyciem sylab zamiast słów


SJP.pl

Scat (ang. scat singing wym. sket) – dźwiękonaśladowczy sposób śpiewania, charakteryzujący wokalistykę jazzową, polegający na naśladowaniu odgłosów instrumentów oraz zastąpienia tekstu onomatopejami słowopodobnymi.

Pomysły na ten styl powstały jeszcze we wczesnych początkach XX wieku, kiedy to rozkwitał jazz, a jego nowoorleańscy muzycy często eksperymentowali z dźwiękiem. Pionierami scatu byli m.in. piosenkarze popularnego w tym czasie stylu ragtime. Również w innych piosenkach, jak np. „Heebie Jeebies” Louisa Armstronga, można zauważyć elementy skatu. Na „śpiewanie bez słów” zwrócono uwagę szczególnie w latach 30., po występach orkiestry Ellingtona i Adelaide Hall udającej instrumenty. Za mistrzynię uznano w latach 40. Ellę Fitzgerald.

Wikipedia


scałkować

dokonać matematycznej operacji zwanej całkowaniem


SJP.pl

czasownik dokonany

 (1.1) mat. obliczyć całkę

 (1.2) książk. połączyć w całość; scalić, skomasować

Wiktionary

Wymowa:

IPA: st͡sawˈkɔvat͡ɕ, AS: scau̯kovać

Wiktionary

Powiązane:

 czas. całkować ndk.

 rzecz. całka ż., całkowanie n., scałkowanie n.

 przym. całkowy, całkowalny, cały

 przysł. całkowicie

Wiktionary

Synonimy:

 (1.2) scalić, skomasować

Wiktionary


scałować

zetrzeć coś pocałunkami


SJP.pl


śćdza

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) stpol. ścieżka

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) śdza

Wiktionary


scedować

w prawie: przekazać np. majątek


SJP.pl


scedowanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|scedować.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. niescedowanie n.

 czas. scedować ndk.

Wiktionary


scedzać

oddzielać płyn od osadu zbierającego się na dnie poprzez powolne przelanie płynu do innego naczynia; odcedzać


SJP.pl


scedzić

oddzielić płyn od osadu zbierającego się na dnie poprzez powolne przelanie płynu do innego naczynia; odcedzić


SJP.pl


scementować

1. spoić, scalić cementem;
2. połączyć jakichś ludzi, wzmocnić łączące ich więzi, np. scementowanie organizacji


SJP.pl


scementowywać

1. spajać, zespalać;
2. scementowywać się - ulegać cementowaniu


SJP.pl


scen.

skrót

 (1.1) = scenariusz

 (1.2) = scenarzysta

Wiktionary


scena

1. miejsce gry aktorów w teatrze, oddzielone od widowni kurtyną;
2. część utworu dramatycznego;
3. teatr, działalność teatralna;
4. potocznie: awantura, ostra wymiana zdań


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) teatr. film. krótki fragment sztuki teatralnej lub filmu, dotyczący określonej sytuacji;

 (1.2) teatr. przestrzeń w sali teatralnej przeznaczona do wystawiania utworów;

 (1.3) przen. publiczna awantura, kłótnia

 (1.4) przen. środowisko muzyczne, polityczne

Wiktionary

Scena – przestrzeń (podwyższenie) w budynku teatralnym przeznaczona do wystawiania utworów, usytuowana powyżej widowni i oddzielona od niej kurtyną, odpowiednio wyposażona pod względem technicznym, stanowiąca miejsce gry aktorów.

Część sceny wysunięta przed kurtynę nosi nazwę proscenium.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Reżyser wyciął trzy sceny z drugiego aktu.

 (1.2) Na scenie pojawiło się dwóch aktorów.

 (1.3) Bartek zrobił Halinie scenę, aż się rozpłakała.

 (1.4) Ciekawe rzeczy dzieją się na scenie politycznej.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈst͡sɛ̃na, AS: scna

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. sceniczność ż., proscenium n., scenarzysta m., scenarzystka ż., scenariusz m.

:: zdrobn. scenka ż.

 przym. sceniczny, scenariuszowy

 przysł. scenicznie

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) epizod

 (1.2) estrada

 (1.3) scysja, sprzeczka, zwada

Wiktionary


scenariopisarka

scenariopisarz


SJP.pl

Patrz:

scenariopisarz

scenariopisarski

dotyczący scenariopisarza, scenariopisarstwa


SJP.pl


scenariopisarstwo

rzadko: pisanie scenariuszy


SJP.pl


scenariusz

1. tekst literacki będący podstawą fabuły;
2. dokładnie rozpisany plan jakiegoś spotkania;
3. przewidywany przebieg jakiegoś przyszłego wydarzenia


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) teatr. film. telew. materiał literacki będący podstawą fabuły filmu, przedstawienia teatralnego, programu telewizyjnego itp.;

 (1.2) harmonogram jakiegoś wydarzenia, imprezy, spotkania

 (1.3) przen. przewidywany bądź planowaćanowany rozwój czegoś

Wiktionary

Scenariusz – materiał literacki będący podstawą realizacji fabuły. Scenariusz może sam w sobie stanowić utwór oryginalny, być przeróbką utworu dramatycznego zawierającego dialogi i odautorskie didaskalia, czy też przeróbką dzieła literackiego nie dramaturgicznego (adaptacja scenariuszowa opowiadania, powieści, noweli itp.). Scenariusz przystosowuje dramat, słuchowisko, utwór niedramatyczny itp. oraz składniki takiego utworu do wymagań sceny, filmu fabularnego, filmu dokumentalnego, spektaklu telewizyjnego czy nagrania radiowego. Scenariusz opierający się na specjalnie napisanym przez scenarzystę lub reżysera (film autorski), oryginalnym utworze dla filmu, zwany jest scenariuszem filmowym.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Scenariusz wydawał się interesujący, ale wykonawczo okazał się do niczego.

 (1.3) Znany jest prawdopodobny scenariusz rozprzestrzeniania się trądu na ziemi.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: st͡sɛ̃ˈnarʲjuʃ, AS: scẽnarʹi ̯uš

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. scena ż., scenarzysta m., scenarzystka ż.

 przym. scenariuszowy

 przysł. scenariuszowo

Wiktionary

Synonimy:

 (1.2) agenda, harmonogram, plan

Wiktionary


scenariuszowy

przymiotnik od: scenariusz


SJP.pl


scenarzysta

osoba pisząca scenariusze do filmu, przedstawienia, audycji itp.


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) film. osoba pisząca scenariusze filmowe, telewizyjne lub radiowe;

Wiktionary

Scenarzysta – osoba pisząca scenariusz do filmu, serialu, gry komputerowej, reklamy, audycji radiowej, programu telewizyjnego lub komiksu itp. (nie mylić z dramatopisarzem, czyli osobą piszącą sztuki teatralne).

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Nie wiadomo z daleka, kto nadchodzi z głębi literackich czeluści. Poeta z Petersburga? Prozaik z Wiednia? Scenarzysta z Birmy? Bajkopisarka z Seulu? Maleńki liryk z Japonii? Tym razem jest to dramaturg z Botswany. – ((…)) – mówi.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌst͡sɛ̃naˈʒɨsta, AS: scnažysta

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. scenariusz m.

:: fż. scenarzystka ż.

 przym. scenariuszowy

 przysł. scenariuszowo

Wiktionary


scenarzystka

scenarzysta


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) film. kobieta pisząca scenariusze filmowe, telewizyjne lub radiowe

Wiktionary

Scenarzysta – osoba pisząca scenariusz do filmu, serialu, gry komputerowej, reklamy, audycji radiowej, programu telewizyjnego lub komiksu itp. (nie mylić z dramatopisarzem, czyli osobą piszącą sztuki teatralne).

Wikipedia

Patrz:

scenarzysta

Wymowa:

IPA: ˌst͡sɛ̃naˈʒɨstka, AS: scnažystka

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. scenariusz m.

:: fm. scenarzysta m.

 przym. scenariuszowy

 przysł. scenariuszowo

Wiktionary


sceneria

1. krajobraz lub dekoracje tworzące plastyczne tło, na którym rozgrywa się akcja sztuki, filmu itp.;
2. miejsce lub okoliczności, w których coś się dzieje


SJP.pl


scénic

model samochodu marki Renault


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy

 (1.1) mot. samochód osobowy marki Renault Scénic;

Wiktionary


sceniczno-muzyczny

dotyczący sceny i muzyki


SJP.pl


sceniczność

sceniczny


SJP.pl

Patrz:

sceniczny

sceniczny

1. dotyczący sceny;
2. przeznaczony do wystawiania, występowania na scenie


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) muz. teatr. dotyczący sceny lub teatru

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. scena ż., scenka ż., sceniczność ż.

 przysł. scenicznie

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) teatralny

Wiktionary


scenka

zdrobnienie od: scena


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) zdrobn. od: scena

 (1.2) mała scena do przedstawień i występów

 (1.3) błahe zdarzenie, którego ktoś jest świadkiem

 (1.4) artystyczne (malarskie, rzeźbiarskie, aktorskie) przedstawienie jakiegoś wydarzenia

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈst͡sɛ̃nka, AS: scnka

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. scena ż.

 przym. sceniczny

Wiktionary


scenkowy

przymiotnik od: scenka


SJP.pl


scenogr.

skrót

 (1.1) = scenografia

 (1.2) = scenograf

Wiktionary


scenograf

osoba zajmująca się artystycznym opracowaniem dekoracji scenicznych, oprawą widowiska, projektem scenografii do filmu a także oświetleniem, kostiumami i rekwizytami


SJP.pl

Scenograf – autor oprawy plastycznej i architektonicznej do teatru, filmu, telewizji lub na estradę, który ściśle współpracuje z reżyserem. Do zadań scenografa należy także określenie innych elementów stanowiących scenografię, na przykład oświetlenia, dekoracji, rekwizytów, kostiumów.

Wikipedia


scenografia

1. opracowanie plastycznej i architektonicznej oprawy widowiska, filmu itp.;
2. oświetlenie, dekoracje, kostiumy i rekwizyty stanowiące taką oprawę


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) plastycznyastyczna oprawa widowiska teatralnego, filmu itp., np. dekoracje, rekwizyty, kostiumy

Wiktionary

Scenografia – plastyczna oprawa filmu, sztuki teatralnej, widowiska operowego, baletowego lub telewizyjnego. Składa się z dekoracji, kostiumów, rekwizytów, charakteryzacji postaci i oświetlenia.Jest to: sztuka kształtowania przestrzeni teatralnej oraz plastyczne oprawy przedstawień, filmów; wizualna oprawa widowiska teatralnego, filmowego, telewizyjnego, baletowego itd.

Wikipedia

Przykłady

składnia.

kolokacje.

synonimy.

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

 rzecz. scenograf m., scenografka ż.

 przym. scenograficzny

 przysł. scenograficznie

frazeologia.

etymologia.

uwagi.

tłumaczenia.

* hiszpański: (1.1) escenografía ż.

* interlingua: (1.1) scenographia

* niemiecki: (1.1) Szenografie ż.

* nowogrecki: (1.1) σκηνογραφία ż.

* rosyjski: (1.1) обстановка

* włoski: (1.1) scenografia ż.

źródła.

== scenografia (język włoski.) ==

wymowa.

 IPA|ʃʃe.no.gra.'fi.a.

znaczenia.

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) scenografia

odmiana.

 (1.1) lp. scenografia; lm. scenografie

przykłady.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌst͡sɛ̃nɔˈɡrafʲja, AS: scnografʹi ̯a

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. scenograf m., scenografka ż.

 przym. scenograficzny

 przysł. scenograficznie

Wiktionary

Synonimy:

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

 rzecz. scenograf m., scenografka ż.

 przym. scenograficzny

 przysł. scenograficznie

frazeologia.

etymologia.

uwagi.

tłumaczenia.

* hiszpański: (1.1) escenografía ż.

* interlingua: (1.1) scenographia

* niemiecki: (1.1) Szenografie ż.

* nowogrecki: (1.1) σκηνογραφία ż.

* rosyjski: (1.1) обстановка

* włoski: (1.1) scenografia ż.

źródła.

== scenografia (język włoski.) ==

wymowa.

 IPA|ʃʃe.no.gra.'fi.a.

znaczenia.

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) scenografia

odmiana.

 (1.1) lp. scenografia; lm. scenografie

przykłady.

składnia.

kolokacje.

synonimy.

Wiktionary


scenograficznie

przysłówek

 (1.1) na sposób scenograficzny

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) To zaaranżowana scenograficznie przestrzeń odwołująca się do Muzeum Lotnictwa w latach 80.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. scenografia ż.

 przym. scenograficzny

Wiktionary


scenograficzny

scenografia


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany ze scenografią, dotyczący scenografii

Wiktionary

Patrz:

scenografia

Przykłady

 (1.1) Wśród jego szkiców scenograficznych zachowały się rysunki pasm górskich z grotą pośrodku.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. scenografia ż.

 przysł. scenograficznie

Wiktionary


scenografka

scenograf


SJP.pl

Patrz:

scenograf

scenopis

plan realizacji filmu, zawierający szczegółowy opis kolejnych ujęć; scenariusz


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) film. lista ujęć filmowych rozpisana na podstawie scenariusza;

Wiktionary

Scenopis – opracowywany na podstawie scenariusza techniczny plan realizacji filmu, sztuki teatralnej bądź serialu telewizyjnego, zawierający szczegółowy opis kolejnych scen, scenografii, ujęć kamery. Przy realizacji filmu jest podstawą konkretnych działań reżysera, operatora, scenografa i dźwiękowca. W praktyce filmowej, zwłaszcza w animacji, nazywany też "scenopisem opisowym". To podstawowa część filmu, na której jest opracowany.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: st͡sɛ̃ˈnɔpʲis, AS: scẽnopʹis

Wiktionary

Powiązane:

 przym. scenopisowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) drehbuch

Wiktionary


scenopisarka

scenopisarz


SJP.pl

Patrz:

scenopisarz

scenopisarski

dotyczący scenopisarza, scenopisarstwa


SJP.pl


scenopisarstwo

sztuka pisania utworów scenicznych; dramatopisarstwo


SJP.pl


scenopisowy

przymiotnik od: scenopis


SJP.pl


scenowy

scena; sceniczny (częściej)


SJP.pl


scentralizować

skupić coś w jednym miejscu, pod jednym zarządem


SJP.pl


sceptr

dawniej: berło królewskie


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) daw. berło

Wiktionary

Przykłady

składnia.

kolokacje.

synonimy.

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

frazeologia.

etymologia. etym|franc|sceptre. z etym|łac|sceptrum. z etym|gr|σκήπτρον.

uwagi.

współczesna.

tłumaczenia.

źródła.

== sceptr (esperanto (morfem).) ==

wymowa.

znaczenia.

morfem|eo.

 (1.1) berło

odmiana.

przykłady.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: st͡sɛptr̥, AS: sceptr̦

Wiktionary

Synonimy:

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

frazeologia.

etymologia. etym|franc|sceptre. z etym|łac|sceptrum. z etym|gr|σκήπτρον.

uwagi.

współczesna.

tłumaczenia.

źródła.

== sceptr (esperanto (morfem).) ==

wymowa.

znaczenia.

morfem|eo.

 (1.1) berło

odmiana.

przykłady.

składnia.

kolokacje.

synonimy.

Wiktionary


sceptycki

rzadkie: właściwy sceptykom


SJP.pl


sceptycyzm

skeptycyzm (dawniej);
1. powątpiewanie w coś; nieufność, podejrzliwość, niedowierzanie;
2. stanowisko filozoficzne odrzucające możliwość uzyskania wiedzy wiarygodnej, pewnej


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) filoz. pogląd filozoficzny odrzucający możliwość uzyskania wiarygodnej i ostatecznie uzasadnionej wiedzy;

 (1.2) stosunek do czegoś charakteryzujący się powątpiewaniem

Wiktionary

Sceptycyzm (gr. sképtomai – „obserwuję”) – pojęcie wieloznaczne, określające postawę w nauce, pogląd filozoficzny oraz potocznie – postawę „sceptyka”, człowieka wątpiącego, krytycznego, niedowierzającego.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: st͡sɛpˈtɨt͡sɨsm̥, AS: sceptycysm̦

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. sceptyk m., sceptyczka ż., sceptyczność ż.

 przym. sceptyczny

 przysł. sceptycznie

Wiktionary

Synonimy:

 (1.2) powątpiewanie

Wiktionary


sceptyczka

1. kobieta krytycznie odnosząca się do wszystkiego, wątpiąca o wszystkim;
2. zwolenniczka sceptycyzmu w filozofii


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) kobieta sceptyczna, wątpiąca, niedowierzająca

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) „Bądź rozsądna – syknęła sceptyczka. – To jedyne rozwiązanie. Inaczej skończysz jak ten twój mężulek. Nie masz tych rozwiązań na pęczki, nie bądź więc głupia. Zresztą i tak jesteś”.

 (1.1) Owszem, doskonale, ale ja jestem… sceptyczka… niedowierzająca… i potrzebuję się przekonać (…).

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. sceptyczność ż., sceptycyzm m.

:: fm. sceptyk m.

 przym. sceptyczny

 przysł. sceptycznie

Wiktionary


sceptycznie

przysłówek

 (1.1) w sposób sceptyczny

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Kolumb, choć nastawiony sceptycznie, spojrzał z mimowolnym szacunkiem na mężczyznę z lwią grzywą.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: st͡sɛpˈtɨt͡ʃʲɲɛ, AS: sceptyčʹńe

Wiktionary

Powiązane:

 przym. sceptyczny

 rzecz. sceptyk m., sceptyczka ż., sceptycyzm m., sceptyczność ż.

Wiktionary


sceptyczniej

stopień wyższy od przysłówka: sceptycznie


SJP.pl


sceptyczność

cecha jaką wykazuje osoba sceptyczna


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) cecha tego, co sceptyczne lub tego, kto sceptyczny

Wiktionary

Wymowa:

IPA: st͡sɛpˈtɨt͡ʃnɔɕt͡ɕ, AS: sceptyčność

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. sceptyk m., sceptyczka ż., sceptycyzm m.

 przym. sceptyczny

 przysł. sceptycznie

Wiktionary


sceptyczny

podchodzący z rezerwą do obserwowanych zjawisk, zachowań, wątpiący w powodzenie działań


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) wyrażający sceptycyzm, ustosunkowujący się krytycznie do czegoś

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Lekarze są sceptyczni, bardzo sceptyczni… Znachor operował pacjenta, usunął mu wyrostek robaczkowy i nawet pokazał go po operacji.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. sceptycyzm m., sceptyczność ż., sceptyk m., sceptyczka ż.

 przysł. sceptycznie

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) krytyczny, niedowierzający, nieufny, powątpiewający

Wiktionary


sceptyk

1. osoba krytycznie odnosząca się do wszystkiego, wątpiąca o wszystkim;
2. zwolennik sceptycyzmu w filozofii


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) człowiek sceptyczny, wątpiący, niedowierzający

Wiktionary

Sceptycyzm (gr. sképtomai – „obserwuję”) – pojęcie wieloznaczne, określające postawę w nauce, pogląd filozoficzny oraz potocznie – postawę „sceptyka”, człowieka wątpiącego, krytycznego, niedowierzającego.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Wyznawcą jest się we wspólnocie, ateistą i sceptykiem jest się zaś wyłącznie na własny rachunek, co bywa kosztowne.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈst͡sɛptɨk, AS: sceptyk

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. sceptycyzm m., sceptyczność ż.

:: fż. sceptyczka ż.

 przym. sceptyczny

 przysł. sceptycznie

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) pot. niedowiarek; książk. niewierny Tomasz

Wiktionary


scerować

naprawić dziurę w tkaninie; zacerować


SJP.pl


scewola

roślina z rzędu astrów pochodząca z Australii


SJP.pl

Scewola (Scaevola L.) – rodzaj roślin z rodziny Goodeniaceae. Obejmuje według różnych źródeł około 96, 100, 102, 117 lub 130 gatunków. W dużej części są to gatunki spotykane w Australii (rośnie tam ok. 70 gatunków z tego rodzaju) oraz Oceanii. Gatunek S. wrightii występuje na Kubie, a S. socotraensis to endemit wyspy Sokotra. Jeden gatunek – Scaevola plumieri – jest szeroko rozprzestrzeniony na plażach w całej strefie tropikalnej. Rozległy zasięg wiąże się ze zdolnością nasion zachowywania przez ponad rok zdolności do kiełkowania i unoszenia się przez ten czas w wodach morskich. Nasiona kiełkują dopiero po opłukaniu przez wody deszczowe po znalezieniu się na plaży.

Wikipedia


sch

skrót od: Samopomoc Chłopska


SJP.pl

Sch – znak występujący w ortografii niemieckiej. Jest to odpowiednik polskiego „sz” oraz czeskiego i słowackiego „š”. W cyrylicy „sch” zapisuje się za pomocą znaku „ш”.

Wikipedia


schab

część środkowa górnej półtuszy wieprzowej


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) spoż. rodzaj mięsa wieprzowego wycinany z okolic kręgosłupa na odcinku piersiowo-lędźwiowym tuszy;

 (1.2) kulin. potrawa z tego mięsa

Wiktionary

Schab – mięso pozyskiwane z tuszy wieprzowej, najczęściej przeznaczone do smażenia (kotlety schabowe) oraz do pieczenia i wędzenia. Przykładowe wyroby wędliniarskie uzyskane ze schabu to polędwica łososiowa, polędwica sopocka, schab pieczony.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Kupiłam kilogram schabu w pawilonie.

 (1.2) Pyszny był ten schab u twojej mamy.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: sxap, AS: sχap

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. schabowy m., schaboszczak m., schabówka ż.

:: zdrobn. schabik m.

 przym. schabowy

Wiktionary


schabik

zdrobnienie od: schab


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) zdrobn. schab

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. schab mrz., schaboszczak mzw., schabowy mzw.

 przym. schabowy

Wiktionary


schaboszczak

potocznie: kotlet schabowy; schabowy


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy

 (1.1) pot. kulin. kotlet schabowy

Wiktionary

Wymowa:

IPA: sxaˈbɔʃt͡ʃak, AS: sχaboščak

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. schab m., schabik m., schabowy m.

 przym. schabowy

Wiktionary


schabowski

nazwisko


SJP.pl


schabowy

sporządzony ze schabu


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) zrobiony ze schabu

rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy

 (2.1) pot. kulin. kotlet schabowy (1.1); czasem też o filecie z kurczaka przyrządzanym w podobny sposób;

Wiktionary

Kotlet schabowy – kotlet panierowany ze schabu (z kością lub bez) przypominający sznycel wiedeński. Współcześnie jedna z popularnych potraw w kuchni polskiej.

Historia polskich kotletów schabowych sięga XIX wieku. Przepis na schabowy występuje w książce Lucyny Ćwierczakiewiczowej pt. 365 obiadów za pięć złotych.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Na obiad podałem kotlet schabowy, ziemniaki i surówkę.

 (2.1) Kiedy zrobimy schabowego?

Wiktionary

Wymowa:

IPA: sxaˈbɔvɨ, AS: sχabovy

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. schab m., schabik m., schaboszczak m.

Wiktionary

Synonimy:

 (2.1) pot. schaboszczak

Wiktionary


schaby

część środkowa górnej półtuszy wieprzowej


SJP.pl

Schaby – drugi album zespołu Formacja Nieżywych Schabuff wydany w 1991 roku nakładem wydawnictwa Zic Zac.

Jest to pierwszy album grupy po odejściu dotychczasowego lidera i wokalisty Jacka Pałuchy. Rolę pierwszego wokalisty przejął Aleksander Klepacz. Z płyty pochodzą takie przeboje jak: "Baboki", "Faja 89" i "Krótka pieśń o miłości". Realizacja nagrań: Jarosław Regulski. Foto: Marek Kościkiewicz, Wojtek Wieteska. Projekt graficzny: Marek Kościkiewicz.

Wikipedia


schadenfreude

[czytaj: szadenFROJde] uciecha z cudzej krzywdy, z cudzego nieszczęścia; Schadenfreude


SJP.pl

Schadenfreude (wymowa ˈʃaːdn̩ˌfʀɔɪ̯də) (zapisywane małą albo, jak w j. niemieckim, wielką literą) – przyjemność czerpana z cudzego nieszczęścia lub niepowodzenia.

Wikipedia


schadzać

schadzać się - gromadzić się w jakimś miejscu; schodzić się


SJP.pl


schadzka

rodzaj spotkania towarzyskiego dla par


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) potajemne spotkanie, najczęściej randka pary kochanków

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Ten stary dom jest popularnym miejscem schadzek.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈsxat͡ska, AS: sχacka

Wiktionary

Powiązane:

 czas. chadzać

Wiktionary


schaeffer

[czytaj: SZEfer] nazwisko


SJP.pl

Osoby o nazwisku Schaeffer
  • Claude Schaeffer – francuski archeolog, odkrywca Ugarit
  • Bogusław Schaeffer – polski muzykolog, kompozytor, dramaturg, grafik i pedagog
  • Jack Schaeffer – amerykański muzyk jazzowy i producent
  • Pierre Schaeffer – francuski kompozytor, twórca muzyki konkretnej
  • Jacob Christian Schaeffer – botanik, mykolog

Wikipedia


schaffhausen

Szwajcaria:

  • Schaffhausen – kanton
  • Schaffhausen – miasto w kantonie Szafuza
    • Schaffhausen – stacja kolejowa w Szafuzie
  • Schaffhausen – dawny okręg (Bezirk) w kantonie Szafuza

Osoby:

  • Arne Schaffhausen – niemiecki producent muzyczny

Wikipedia


schamiały

stać się ordynarnym


SJP.pl


schamieć

stać się ordynarnym


SJP.pl

czasownik nieprzechodni dokonany (ndk. chamieć)

 (1.1) stać się chamskim

 (1.2) daw. pejor. zacząć żyć jak chłopi

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Waldek w tym towarzystwie schamiał do reszty.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. chamowatość ż., cham mos., chamstwo n., chamienie n., schamienie n., odchamianie n., odchamienie n., chamskość ż., chamka ż., chamica ż., chamówa ż., chamówka ż., chamek m., chamuś m., chamidło n., chamisko n.

 czas. chamieć ndk., odchamiać ndk., odchamić dk.

 przym. chamski, chamowaty

 przysł. chamsko

Wiktionary

Synonimy:

 (1.2) daw. schłopieć

Wiktionary


schamityzować

przekształcić w język chamicki, upodobnić do języka chamickiego


SJP.pl


schapendoes

[czytaj: schapendus] rasa psów pasterskich


SJP.pl

Schapendoes – rasa psów należących do psów pasterskich i zaganiających, zaklasyfikowana do sekcji psów pasterskich (owczarskich). Nie podlega próbom pracy

Wikipedia


scharakteryzować

opisać cechy właściwe danej osobie, rzeczy lub danemu zjawisku, wymienić elementy typowe, specyficzne dla kogoś lub czegoś


SJP.pl


schd

skrót od: Stronnictwo Chrześcijańsko-Demokratyczne


SJP.pl


scheda

1. odziedziczony majątek;
2. przenośnie: spuścizna, dziedzictwo, spadek


SJP.pl

Scheda (duń. Arvingerne, dosłownie: „spadkobiercy”) – duński serial telewizyjny emitowany od 1 stycznia 2014 roku do 26 lutego 2017 roku przez stację DR1. Powstały trzy serie liczące łącznie 26 odcinków. W Polsce pierwszą serię wyemitowała stacja Filmbox Extra.

Zdjęcia kręcono w okolicach Svendborga na wyspie Fionia (region Dania Południowa).

Wikipedia


scheduler

Dyspozytor (ang. scheduler), zwany czasami planistą niskopoziomowym (ang. low-level scheduler) – część systemu operacyjnego odpowiedzialna za przydzielanie czasu procesora w ramach przełączania zadań. Decyzja o tym, któremu procesowi przydzielić czas procesora jest podejmowana przez algorytm szeregowania. Do zadań dyspozytora należy m.in. przełączanie kontekstu.

Wikipedia


schelling

Osoby:

  • Caroline Schelling (1763–1809) – niemiecka pisarka
  • Erich Schelling (1904–1986) – niemiecki architekt
  • Florence Schelling (ur. 1989) – szwajcarska hokeistka
  • Friedrich Wilhelm Joseph von Schelling (1775–1854) – niemiecki filozof
  • Thomas Schelling (1921–2016) – amerykański ekonomista
  • Hermann von Schelling (1824–1908) – niemiecki prawnik
  • Patrick Schelling (ur. 1990) – szwajcarski kolarz

Wikipedia


schellingiański

[czytaj: szelingiański] taki jak u Schellinga, charakterystyczny dla Schellinga


SJP.pl


schemacik

zdrobnienie od: schemat


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) zdrobn. od schemat

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) To nie schemat, lecz tylko mały schemacik.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. schemat m.

Wiktionary


schemat

1. ogólny, wstępny szkic lub plan czegoś;
2. graficzne przedstawienie jakiegoś urządzenia, systemu itp.;
3. gotowy wzór czegoś, powielany potem wielokrotnie


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) ogólny plan albo szkic

 (1.2) przygotowany do powielania wzór

 (1.3) uproszczony rysunek złożonego układu, urządzenia, obiektu lub organizmu

Wiktionary

  • schemat organizacyjny
  • schemat poznawczy
  • schemat aksjomatu
  • schemat blokowy
    • schemat blokowy (elektronika)
  • schemat elektryczny
  • schemat Hornera

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ˈsxɛ̃mat, AS: sχmat

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. schematyczność ż., schematyzm m., schematysta m., schematyzacja ż., schematyzowanie n.

:: zdrobn. schemacik m.

 czas. schematyzować ndk.

 przym. schematyczny

 przysł. schematycznie

Wiktionary


schematycznie

przysłówek

 (1.1) w sposób schematyczny

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. schemat mrz., schematyczność ż.

 przym. schematyczny

Wiktionary


schematyczniej

stopień wyższy od przysłówka: schematycznie


SJP.pl


schematyczniejszy

stopień wyższy od przymiotnika: schematyczny; bardziej schematyczny


SJP.pl


schematyczność

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) odprzym. cecha tego, co jest schematyczne; cecha tych, którzy są schematyczni

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. schemat mrz.

 przym. schematyczny

 przysł. schematycznie

Wiktionary


schematyczny

1. przedstawiający coś szkicowo, w ogólnych zarysach;
2. wzorowany na jakimś ogólnie przyjętym modelu


SJP.pl

przymiotnik jakościowy

 (1.1) przedstawiający coś w sposób uproszczony

 (1.2) pejor. mało pomysłowy; zgodny z utartym myśleniem

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. schemat m., schematyczność ż., schematyzm mrz.

 przysł. schematycznie

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) prosty, syntetyczny, uproszczony

 (1.2) standardowy, stereotypowy, szablonowy, sztampowy, utarty

Wiktionary


schematysta

osoba działająca schematycznie, szablonowo, trzymająca się utartych wzorców


SJP.pl


schematystka

schematysta


SJP.pl

Patrz:

schematysta

schematyzm

postępowanie lub myślenie oparte na utartych schematach


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) postępowanie lub myślenie schematyczne

 (1.2) daw. skorowidz

 (1.3) rel. katalog zakonny, spis zakonników

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) W jego późniejszych obrazach zaobserwować można toporny schematyzm, jakby artysta zagubił wcześniejszy dar artystycznej fantazji w wyrażaniu swych uczuć.

 (1.3) Również daty profesji zakonnej figurują w schematyzmie prowincjalnym.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. schemat m.

 przym. schematyczny

Wiktionary


schengen

1. miasto w Luksemburgu;
2. potoczna nazwa porozumienia zawartego w Schengen w 1985 roku między Beneluksem, RFN oraz Francją, dotyczącego zniesienia kontroli granicznych


SJP.pl

Schengen – miejscowość i gmina (gemeng / commune / Gemeinde) w południowo-wschodnim Luksemburgu, w kantonie Remich. Do 3 października 2015 gmina leżała w dystrykcie Grevenmacher. Siedziba administracyjna gminy znajduje się w miejscowości Remerschen. Liczy 5196 mieszkańców (1 stycznia 2023). Leży na styku granic trzech państw – Luksemburga, Niemiec i Francji.

Wikipedia


schengeński

Schengen


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) odnoszący się do wsi Schengen

Wiktionary

Patrz:

Schengen

Powiązane:

 rzecz. Schengen m.

Wiktionary


scher

[czytaj: szer] (zwykle w liczbie mnogiej) granitowa wysepka o powierzchni wygładzonej przez lodowiec i fale morskie, występująca u wybrzeży Półwyspu Skandynawskiego; skjer, skjor, szer, szkier


SJP.pl


scherlały

podupaść na zdrowiu, być wyczerpanym chorobą, stać się cherlawym; zmizernieć, niedomagać


SJP.pl


scherleć

podupaść na zdrowiu, być wyczerpanym chorobą, stać się cherlawym; zmizernieć, niedomagać


SJP.pl


scherzando

[czytaj: skercando] określenie wykonawcze: żartobliwie


SJP.pl


scherzo

[czytaj: skerco] drobna forma muzyczna występująca samodzielnie lub jako część utworu


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) muz. gatunek muzyczny;

 (1.2) liter. utwór literacki o charakterze liryczno-żartobliwym, wyraziście rytmizowany

Wiktionary

Scherzo (wł. żart) – forma muzyczna występująca samodzielnie lub jako część utworu cyklicznego. W scherzu wyrazisty rytm oraz artykulacja są ważniejszymi elementami utworu. Najczęściej ma metrum 3/4 oraz formę A-B-A z trio jako częścią środkową.

Wikipedia

Przykłady

składnia.

kolokacje.

synonimy.

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

frazeologia.

etymologia.

 (1.1-2) etym|wł|scherzo.

uwagi.

tłumaczenia.

* angielski: (1.1) scherzo

źródła.

== scherzo (język angielski.) ==

wymowa.

 IPA|ˈskɛːtsəʊ.

 audio|LL-Q1860 (eng)-Pvanp7-scherzo.wav.

znaczenia.

rzeczownik

 (1.1) muz. scherzo

odmiana.

przykłady.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈskɛrt͡sɔ, AS: skerco

Wiktionary


schetyna

nazwisko


SJP.pl

Grzegorz Juliusz Schetyna (ur. 18 lutego 1963 w Opolu) – polski polityk, działacz sportowy i przedsiębiorca, w latach 2010–2011 marszałek Sejmu VI kadencji, w 2010 tymczasowo wykonujący obowiązki prezydenta RP.

Wikipedia


schetynówka

droga powiatowa lub gminna zbudowana lub wyremontowana w ramach Narodowego Programu Przebudowy Dróg Lokalnych w okresie sprawowania funkcji ministra spraw wewnętrznych i administracji przez Grzegorza Schetynę


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) publ. droga lokalna zbudowana lub wyremontowana w ramach „Narodowego Programu Przebudowy Dróg Lokalnych 2008-2011” wprowadzonego w okresie, gdy ministrem spraw wewnętrznych i administracji oraz wicepremierem był Grzegorz Schetyna

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Będzie więcej pieniędzy na schetynówki.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌsxɛtɨ̃ˈnufka, AS: sχetỹnufka

Wiktionary


scheyer

[czytaj: szejer] obce nazwisko


SJP.pl


schiele

Osoby:

  • Aleksander Schiele (1890–1976) – polski taternik, narciarz, działacz turystyczny, brat bliźniak Kazimierza
  • Armand Schiele (ur. 1967) – francuski narciarz alpejski
  • Egon Schiele (1890–1918) – austriacki malarz i grafik
  • Kazimierz Schiele (1890–1956) – polski taternik, narciarz, działacz turystyczny, brat bliźniak Aleksandra
  • Konstanty Edward Schiele (1817–1886) – polski przemysłowiec pochodzenia niemieckiego
  • Tadeusz Schiele (1920–1986) – taternik, pilot wojskowy, syn Kazimierza

Wikipedia


schiller

[czytaj: sziler] nazwisko


SJP.pl

Friedrich Schiller, właśc. Johann Christoph Friedrich von Schiller (do otrzymania szlachectwa w 1802 roku Johann Christoph Friedrich Schiller; ur. 10 listopada 1759, zm. 9 maja 1805) – niemiecki poeta, filozof, historyk, estetyk, teoretyk teatru i dramaturg, przedstawiciel tzw. klasyki weimarskiej, autor „Ody do radości”.

Wikipedia


schillerowski

[czytaj: szilerowski] taki jak u Schillera (Szylera); szylerowski


SJP.pl


schindler

[czytaj: szindler] nazwisko


SJP.pl

Schindler (Szyndler, Szindler, Šindler)

Wikipedia


schińszczały

stać się takim, jak Chińczycy, ulec wpływom chińskim


SJP.pl


schińszczeć

stać się takim, jak Chińczycy, ulec wpływom chińskim


SJP.pl


schińszczony

poddać wpływom chińskim, nadać cechy typowo chińskie


SJP.pl


schińszczyć

poddać wpływom chińskim, nadać cechy typowo chińskie


SJP.pl


schiphol

Port lotniczy Amsterdam-Schiphol (hol.: Luchthaven Schiphol, ang.: Amsterdam Airport Schiphol, kod IATA: AMS, kod ICAO: EHAM) – międzynarodowy port lotniczy Amsterdamu, największy w Holandii, położony 3 m p.p.m., na polderze Haarlemmermeer (dawne jezioro), na południowy zachód od miasta.Przed osuszeniem polderu w miejscu tym gromadzono statki przeznaczone do kasacji i stąd właśnie pochodzi nazwa Schiphol (w języku holenderskim schip to statek, a hol to dziura, jama, jaskinia).Port lotniczy został zbudowany w 1917 i od czasu II wojny światowej jest stale modernizowany oraz rozbudowywany.

Wikipedia


schipperke

[czytaj: SZ-Iperke lub SKIperki] rasa psów stróżujących wyhodowana we Flandrii


SJP.pl

Schipperke – rasa psa, należąca do grupy psów pasterskich i zaganiających, zaklasyfikowana do sekcji psów pasterskich (owczarskich). Według klasyfikacji FCI nie podlega próbom pracy; na wystawach pod patronatem FCI psy tej rasy sędziowane ubiegają się o jeden CACIB na płeć. Zgodnie z klasyfikacją amerykańską, należy do grupy psów użytkowych. Typ lisowaty.

Wikipedia


schistosomatoza

tropikalna choroba pasożytnicza człowieka i niektórych gatunków zwierząt; bilharcjoza


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) med. choroba pasożytnicza występująca w Afryce, obok malarii najpoważniejszy w skali światowej parazytologiczny problem zdrowotny;

Wiktionary

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Przeprowadzono także badania otoczenia małych zbiorników wodnych, obszarów podmokłych wskutek podtopień cieków i jezior pod kątem występowania schistosomatozy.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) bilharcjoza

Wiktionary


schiz

schiz; potocznie:
1. nietypowe zachowanie, wariactwo;
2. przywidzenie, urojenie, omam


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy

 (1.1) pot. slang. zob. schiza.

forma rzeczownika.

 (2.1) D. plural|schiza.

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) W sumie mówię sobie, że nic się nie stało, ale schiz się powoli rodzi.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. schiza ż.

 czas. schizować ndk.

 przym. schizowy

Wiktionary


schiza

schiz; potocznie:
1. nietypowe zachowanie, wariactwo;
2. przywidzenie, urojenie, omam


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) med. pot. schizofrenia

 (1.2) przen. pot. czyjeś nieuzasadnione obawy, lęki

Wiktionary

Schiza (gr. Σχίζα) – mała grecka wyspa na Morzu Śródziemnym (dokładniej na jego części, Morzu Jońskim) położona przy południowo-zachodnim krańcu Peloponezu.

Leży w administracji zdecentralizowanej Peloponez, Grecja Zachodnia i Wyspy Jońskie, w regionie Peloponez, w jednostce regionalnej Mesenia, w gminie Pylos-Nestoras.

Wikipedia

Powiązane:

 rzecz. schiz mzw.

Wiktionary


schizma

rozłam religii ze względów dyscyplinarnych lub dogmatycznych


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) rel. formalny rozdział między wyznawcami jednej religii;

Wiktionary

Schizma – rozłam między wyznawcami jednej religii, ideologii lub grupy kultowej.

Do najważniejszych schizm w świecie chrześcijańskim należą:

  • wielka schizma wschodnia (1054) – między prawosławiem i rzymskim katolicyzmem,
  • wielka schizma zachodnia (1378–1417),
  • reformacja (1517–1562) – między protestantyzmem i rzymskim katolicyzmem.

Wikipedia

Powiązane:

 rzecz. schizmatyk m., schizmatyczka ż.

 przym. schizmatycki

Wiktionary


schizmatycki

dotyczący schizmy, schizmatyków


SJP.pl


schizmatyczka

schizmatyk


SJP.pl

Patrz:

schizmatyk

schizmatyczny

schizmatyk


SJP.pl

Patrz:

schizmatyk

schizmatyk

osoba, która odłączyła się od dotychczasowej organizacji kościelnej wraz z grupą osób do niej podobnych


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) rel. o członku innej wspólnoty religijnej, która powstała w wyniku podziału jakiejś organizacji wyznaniowej

 (1.2) przen. o osobie, która opuściła jakąś organizację lub wspólnotę

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Jeśli przed śmiercią nie dali żadnych oznak pokuty, pogrzebu kościelnego powinni być pozbawieni notoryczni apostaci, heretycy i schizmatycy.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. schizma ż., schizmatyczność ż.

:: fż. schizmatyczka ż.

 przym. schizmatycki

 przysł. schizmatycko

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) odszczepieniec, odstępca

 (1.2) apostata, odszczepieniec

Wiktionary


schizmatyzm

odłączanie się od dotychczasowej organizacji kościelnej


SJP.pl


schizocel

jeden z rodzajów jamy ciała wypełniony parenchymą


SJP.pl

Pseudocel, pseudoceloma – nazwa kilku różnych typów pierwotnej jamy ciała wypełnionej płynem, charakteryzowanych brakiem mezodermy między jamą ciała a jelitem, tradycyjnie nazywanych także schizocelem lub schizocelomą. Pseudocel czasami jest definiowany jako wtórna jama ciała powstała na skutek rozsunięcia się komórek mezodermy. Ze względu na trudności interpretacyjne terminu pseudocel nie jest dobrą cechą taksonomiczną.

Wikipedia


schizocelia

w biologii: charakterystyczny dla pierwoustych sposób powstawania wtórnej jamy ciała w końcowej fazie gastrulacji


SJP.pl


schizofazja

w medycynie: zaburzenie ekspresji słownej pojawiające się w pewnych przypadkach schizofrenii


SJP.pl

Schizofazja (sałata słowna; łac. schizophasia) – objaw psychopatologiczny świadczący o znacznym rozkojarzeniu myślenia. W schizofazji słowa wypowiadane przez pacjenta nie układają się w logiczny ciąg i są chaotycznie przemieszane. Termin „schizofazja” wprowadził do medycyny Emil Kraepelin.

Wikipedia


schizofrenia

choroba psychiczna (rodzaj psychozy) o nieznanym pochodzeniu i specyficznych objawach zaburzenia poczucia własnej żywotności, urojeń prześladowczych, omamach, zmniejszenia aktywności, zamknięcia w sobie, depresji; psychoza schizofreniczna


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) med. choroba psychiczna charakteryzująca się dezintegracją osobowości, utratą kontaktu z otoczeniem i urojeniami;

 (1.2) przen. publ. postawa wobec czegoś lub kogoś charakteryzująca się dwoistością, ambiwalencją i wewnętrznymi sprzecznościami

Wiktionary

Schizofrenia (stgr. σχίζειν, schizein, „rozszczepić” i stgr. φρήν, φρεν-, phrēn, phren-, „umysł”) – zaburzenie psychiczne zaliczane do grupy psychoz, czyli stanów charakteryzujących się zmienionym chorobowo, nieadekwatnym postrzeganiem, przeżywaniem, odbiorem i oceną rzeczywistości. Osoby będące w stanie psychozy mają poważnie upośledzoną umiejętność krytycznej, realistycznej oceny własnej osoby, otoczenia i relacji z innymi, a nawet mogą nie być do niej zdolni. Schizofrenia ma bardzo zmienny przebieg i różne jej objawy mogą dominować w zależności od osoby. Początek zaburzenia występuje najczęściej we wczesnej dorosłości, najczęściej między 18. a 35. rokiem życia, dotykając 0,4–0,6% populacji. Rozpoznanie stawia się na podstawie wywiadu z pacjentem, a także na podstawie zaobserwowanego zachowania. Wykrycie schizofrenii nie jest możliwe za pomocą współcześnie dostępnych badań laboratoryjnych. Z uwagi jednak na możliwe rozwinięcie na podłożu organicznych schorzeń mózgu zaburzeń o obrazie podobnym do schizofrenii należy je wykluczyć. Około 45% pacjentów wraca do zdrowia po jednym lub kilku epizodach. Szacunkowo, 15%–20% chorych jest w stanie pracować na pełny etat.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) U mnie stwierdzono schizofrenię paranoidalną 7 lat temu.

 (1.2) W stosunku Rosjan do Ameryki jest schizofrenia.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌsxʲizɔˈfrɛ̃ɲja, AS: sχʹizofrńi ̯a

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. schizofrenik m., schizofreniczka ż.

 przym. schizofreniczny

 przysł. schizofrenicznie

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) choroba Bleulera

 (1.2) rozdwojenie jaźni, ambiwalencja, ambiwalentność

Wiktionary


schizofreniczka

kobieta, dziewczyna cierpiąca na schizofrenię


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) fż. od: schizofrenik

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌsxʲizɔfrɛ̃ˈɲit͡ʃka, AS: sχʹizofrẽńička

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. schizofrenia ż.

:: fm. schizofrenik m.

 przym. schizofreniczny

 przysł. schizofrenicznie

Wiktionary


schizofreniczny

dotyczący schizofrenii i osób cierpiących na nią, charakterystyczny dla schizofreników


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) med. związany ze schizofrenią, właściwy schizofrenii lub schizofrenikom

 (1.2) przen. publ. taki, który charakteryzuje się dwoistością, ambiwalencją i wewnętrznymi sprzecznościami

 (1.3) przen. pot. taki, który odbiega od normy, trudny do zrozumienia

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Jakie są rodzaje zaburzeń schizofrenicznych?

 (1.2) …Wobec ZSRR zachowują postawę schizofreniczną: są z nim związani, a jednocześnie sądzą, iż mnóstwo tego, co złe, płynie stamtąd i o niczym tak nie marzą, jak o partnerskiej, a nie podrzędnej roli.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌsxʲizɔfrɛ̃ˈɲit͡ʃnɨ, AS: sχʹizofrẽńičny

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. schizofrenia ż., schizofrenik m., schizofreniczka ż.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.2) ambiwalentny

 (1.3) obłędny, szalony, wariacki

Wiktionary


schizofrenik

człowiek cierpiący na schizofrenię


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) med. psych. człowiek cierpiący na schizofrenię

Wiktionary

Schizofrenia (stgr. σχίζειν, schizein, „rozszczepić” i stgr. φρήν, φρεν-, phrēn, phren-, „umysł”) – zaburzenie psychiczne zaliczane do grupy psychoz, czyli stanów charakteryzujących się zmienionym chorobowo, nieadekwatnym postrzeganiem, przeżywaniem, odbiorem i oceną rzeczywistości. Osoby będące w stanie psychozy mają poważnie upośledzoną umiejętność krytycznej, realistycznej oceny własnej osoby, otoczenia i relacji z innymi, a nawet mogą nie być do niej zdolni. Schizofrenia ma bardzo zmienny przebieg i różne jej objawy mogą dominować w zależności od osoby. Początek zaburzenia występuje najczęściej we wczesnej dorosłości, najczęściej między 18. a 35. rokiem życia, dotykając 0,4–0,6% populacji. Rozpoznanie stawia się na podstawie wywiadu z pacjentem, a także na podstawie zaobserwowanego zachowania. Wykrycie schizofrenii nie jest możliwe za pomocą współcześnie dostępnych badań laboratoryjnych. Z uwagi jednak na możliwe rozwinięcie na podłożu organicznych schorzeń mózgu zaburzeń o obrazie podobnym do schizofrenii należy je wykluczyć. Około 45% pacjentów wraca do zdrowia po jednym lub kilku epizodach. Szacunkowo, 15%–20% chorych jest w stanie pracować na pełny etat.

Wikipedia

Przykłady

składnia.

kolokacje.

synonimy.

 (1.1) pot. schizol

antonimy.

hiperonimy.

 (1.1) chory

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

 rzecz. schizofrenia ż., schizofreniczność ż.

:: fż. schizofreniczka ż.

 przym. schizofreniczny

 przysł. schizofrenicznie

frazeologia.

etymologia.

uwagi.

tłumaczenia.

* baskijski: (1.1) eskizofreniko

* białoruski: (1.1) шызафрэнік m.

* bułgarski: (1.1) шизофреник m.

* francuski: (1.1) schizophrénique m.

* hiszpański: (1.1) esquizofrénico m.

* rosyjski: (1.1) шизофреник m.

* słowacki: (1.1) schizofrenik m.

* ukraiński: (1.1) шизофренік m.

* włoski: (1.1) schizofrenico m.

źródła.

== schizofrenik (język słowacki.) ==

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik, rodzaj męski żywotny

 (1.1) med. psych. schizofrenik

odmiana.

przykłady.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌsxʲizɔˈfrɛ̃ɲik, AS: sχʹizofrńik

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. schizofrenia ż., schizofreniczność ż.

:: fż. schizofreniczka ż.

 przym. schizofreniczny

 przysł. schizofrenicznie

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) pot. schizol

Wiktionary


schizogonia

w biologii: sposób rozmnażania bezpłciowego niektórych pierwotniaków, polegający na kilkakrotnym podziale jądra osobnika, a następnie na podziale całej jego komórki na wiele nowych osobników


SJP.pl

Schizogonia – typ bezpłciowego rozmnażania się niektórych pierwotniaków. Polega na wielokrotnym podziale jądra komórkowego, a dopiero później na podziale cytoplazmy. Jest przez to nazywana podziałem wielokrotnym.

Taki sposób rozmnażania umożliwia powstanie w krótkim czasie dużej liczby osobników potomnych, co ma znaczenie w rozprzestrzenianiu się gatunku.

Wikipedia


schizoid

schizotymik o cechach psychopatycznych


SJP.pl

Charakter schizoidalny – styl charakteru opisany przez Stephena Johnsona w oparciu o koncepcję psychoanalityczno-rozwojową.

Wikipedia


schizoidalny

schizoid, np. zachowanie schizoidalne


SJP.pl


schizoidia

w psychologii: konstytucja psychiczna, której cechą charakterystyczną jest zamykanie się w sobie, ograniczanie stosunków z innymi ludźmi, skłonność do samotności


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) med. psych. rzad. zaburzenie psychiczne

Wiktionary

Przykłady

składnia.

kolokacje.

synonimy.

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

 rzecz. schizoid m.

frazeologia.

etymologia.

 etym|gr. schízō → ‘rozszczepiam’ + etym|gr. eídos → ‘postać’

uwagi.

tłumaczenia.

* włoski: (1.1) schizoidia ż.

źródła.

== schizoidia (język włoski.) ==

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) med. schizoidia

odmiana.

 (1.1) lp. schizoidia; lm. schizoidie

przykłady.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌsxʲizɔˈjidʲja, AS: sχʹizoi ̯idʹi ̯a

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. schizoid m.

Wiktionary


schizol

1. pogardliwie o schizofreniku;
2. potocznie o osobie zachowującej się niezgodnie z ogólnie przyjętymi normami


SJP.pl


schizolka

schizol


SJP.pl

Patrz:

schizol

schizont

pierwotniak, który znajduje się w stadium rozmnażania bezpłciowego zwanego schizogonią


SJP.pl

Schizont – jedna z form rozwojowych części pierwotniaków, głównie niektórych sporowców. Wielojądrowa forma bezpłciowa, powstała w wyniku schizogonii. Schizonty zarodźca malarii rozwijają się w krwinkach gospodarza, po czym rozpadają się na jednojądrzaste merozoity. Z merozoitów może powstać kolejne pokolenie schizontów.


Wikipedia


schizotymia

w psychologii: ogół cech osobowości introwertycznej, odznaczający się oddaleniem od rzeczywistości, skłonnością do marzycielstwa, oschłością, wyniosłością, odgradzaniem się od otoczenia, nieufnością wobec ludzi


SJP.pl

Wikipedia


schizotymiczka

w psychologii: kobieta kobieta o temperamencie schizotymicznym, czyli oschła uczuciowo, trudno nawiązująca kontakty z ludźmi, zamknięta w sobie, nieufna, drażliwa


SJP.pl


schizotymiczny

dotyczący schizotymii - zespołu cech osobowości introwertycznej, np. postawa schizotymiczna


SJP.pl


schizotymik

w psychologii: człowiek o temperamencie schizotymicznym, czyli oschły uczuciowo, trudno nawiązujący kontakty z innymi, zamknięty w sobie


SJP.pl

Wikipedia


schizować

potocznie: wariować, tracić rozum; świrować


SJP.pl


schladming

miasto w środkowej Austrii


SJP.pl

Schladming – miasto w środkowej Austrii, w kraju związkowym Styria, w powiecie Liezen, wchodzi w skład ekspozytury politycznej Gröbming. Leży nad rzeką Aniza. Liczy 6715 mieszkańców (1 stycznia 2015).

Dawniej było miastem górniczym. Dziś głównym źródłem dochodów jest turystyka górska. Miasto jest też ważnym ośrodkiem narciarskim.

Wikipedia


schlagfertig

[czytaj: szla:kfertik] z niemieckiego: zawsze gotów do celnej, ciętej odpowiedzi


SJP.pl


schlany

potocznie: taki, który się schlał


SJP.pl


schlapać

chlapiąc się mocno zabrudzić, pomoczyć, mocno pochlapać


SJP.pl


schlapywać

chlapiąc, mocno zabrudzać


SJP.pl


schlebiać

prawić pochlebstwa, komplementy, starać się przypodobać komuś; pochlebiać


SJP.pl

czasownik nieprzechodni niedokonany (dk. schlebić)

 (1.1) chwalić nad wyraz celem przypodobania się komuś

Wiktionary

Powiązane:

 czas. schlebić

 rzecz. schlebianie n.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) kadzić, łechtać, nadskakiwać, pochlebiać, przypochlebiać

Wiktionary


schlebiacz

rzadko: pochlebca, lizus, podlizywacz


SJP.pl


schlebiaczka

schlebiacz


SJP.pl

Patrz:

schlebiacz

schlebianie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|schlebiać.

Wiktionary

Powiązane:

 czas. schlebiać

Wiktionary


schlebić

powiedzieć komuś pochlebstwa, komplementy


SJP.pl


schlebienie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|schlebić.

Wiktionary


schlesinger

[czytaj: SZLEz-indżer] nazwisko


SJP.pl

Schlesinger:

  • Alice Schlesinger
  • Arthur M. Schlesinger Jr.
  • Bruno Walter Schlesinger
  • James Rodney Schlesinger
  • John Richard Schlesinger
  • Frank Schlesinger
  • Leon Schlesinger
  • Leontine Schlesinger
  • (1770) Schlesinger

Wikipedia


schlewać

1. rzadko: wypijać wszystko; wyżłopywać;
2. potocznie: schlewać się - upijać się; uchlewać się, nachlewać się


SJP.pl


schleyer

  • Hanns Martin Schleyer – niemiecki menedżer i przemysłowiec
  • Johann Martin Schleyer – ksiądz rzymskokatolicki, twórca języka volapük

Wikipedia


schlierenzauer

[czytaj: szlirencałer] nazwisko obce


SJP.pl


schlisselburczyk

więzień twierdzy w Schlisselburgu


SJP.pl


schludniej

stopień wyższy od przysłówków: schludnie, schludno


SJP.pl


schludniejszy

stopień wyższy od przymiotnika: schludny


SJP.pl


schludność

1. stan uporządkowania, czystości; porządek, czystość, ład;
2. cecha kogoś, kto dba o czystość, porządek;
3. cecha kogoś, kto wygląda czysto, jest zadbany


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) cecha tego, co schludne; cecha tych, którzy są schludni

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. schludzenie n.

 czas. schludzić

 przym. schludny

 przysł. schludnie, schludno

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) uporządkowanie

Wiktionary


schludny

1. dbający o czystość, porządek;
2. utrzymany w czystości, w porządku


SJP.pl

przymiotnik jakościowy

 (1.1) taki, który dba o czystość i porządek

 (1.2) taki, który utrzymywany jest w czystości i porządku

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈsxludnɨ, AS: sχludny

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. schludność ż.

 przysł. schludnie, schludno

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) porządny

 (1.2) zadbany, czysty

Wiktionary


schmaltz

[czytaj: szmalc] sentymentalizm, czułostkowość w utworze artystycznym; schmalz


SJP.pl


schmalz

[czytaj: szmalc] sentymentalizm, czułostkowość w utworze artystycznym; schmaltz


SJP.pl


schmeisser

[czytaj: szmajser] potocznie: niemiecki pistolet maszynowy MP 40; szmajser


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy

 (1.1) hist. wojsk. pot. niemiecki pistolet maszynowy MP 40

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) war. szmajser

Wiktionary


schmid

[czytaj: szmid] nazwisko


SJP.pl


schmidt

[czytaj: szmit] nazwisko


SJP.pl

  • Agata Schmidt (ur. 1985) – polska śpiewaczka operowa
  • Aki Schmidt (1935-2016) – niemiecki piłkarz
  • Alfred Jan Schmidt (1888-1968) – pułkownik piechoty Wojska Polskiego
  • Alfred Schmidt (1931-2012) – niemiecki filozof i socjolog
  • Alfred Schmidt (1897-1947) – zbrodniarz hitlerowski
  • Andrzej Schmidt (1922-2021) – historyk jazzu
  • Bernhard Schmidt (1879-1935) – estoński optyk i astronom
  • Eduard Oscar Schmidt (1823–1886) – biolog niemiecki
  • Elisa Sophia Schmidt (1990–) – niemiecka piosenkarka i autorka tekstów, występująca jako Femme Schmidt lub Schmidt
  • Franz Schmidt (1874–1939) – austriacki kompozytor
  • Franz Schmidt (1909–) – funkcjonariusz Gestapo
  • Harald Schmidt (ur. 1957) – niemiecki satyryk
  • Helmut Schmidt (1918-2015) – kanclerz Niemiec w latach 1974–1982
  • Ingrid Schmidt (ur. 1955) – niemiecka prawniczka
  • Josef Friedrich Schmidt (1871-1948) – niemiecki przedsiębiorca
  • Joanna Schmidt (ur. 1978) – polska polityk
  • Karl Schmidt (1836-1888) – niemiecki architekt czynny we Wrocławiu
  • Konstanty Schmidt-Ciążyński (1818-1889) – kolekcjoner i znawca sztuki
  • Michał Schmidt (1836-1893) – polski prawnik
  • Peter Schmidt (1931-1980) – brytyjski grafik, malarz
  • Peter Schmidt (ur. 1944) – niemiecki pisarz
  • Robert Schmidt (1962–1989) – polski aktor dziecięcy i muzyk punkowy
  • Stanisław Schmidt (1904–1977) – polski działacz partyjny i państwowy
  • Tadeusz Schmidt (1920-1976) – polski aktor
  • Trudeliese Schmidt (1942-2004) – niemiecka śpiewaczka operowa
  • Ulla Schmidt (ur. 1949) – niemiecka polityk
  • Włodzimierz Schmidt (ur. 1943) – polski szachista, wielokrotny mistrz Polski
  • Wojciech Schmidt (ur. 1974) – polski raper
  • Kendall Schmidt (ur. 1990) – amerykański piosenkarz i aktor
  • (1743) Schmidt – planetoida nazwana od Bernharda Schmidta
  • (2108) Otto Schmidt – planetoida nazwana od Otto Szmidta
  • Schmidt – amerykański film z 2002 roku
  • teleskop Schmidta

Wikipedia


schmitt

[czytaj: szmit] nazwisko


SJP.pl

Niemcy

  • Schmitt – gmina w kraju związkowym Nadrenia-Palatynat, w powiecie Cochem-Zell

Osoby

  • Albert Schmitt – powstaniec listopadowy, demokratyczny działacz emigracyjny, wolnomularz
  • Allison Schmitt – amerykańska pływaczka
  • Arnd Schmitt – niemiecki szermierz
  • Carl Schmitt – niemiecki politolog
  • Damien Schmitt – francuski perkusista
  • Éric-Emmanuel Schmitt – francuski dramaturg, eseista i powieściopisarz
  • Harrison Schmitt – amerykański astronauta
  • Henryk Schmitt – polski historyk
  • Kurt Paul Schmitt – niemiecki ekonomista
  • Martin Schmitt – niemiecki skoczek narciarski
  • Otto Herbert Schmitt – amerykański wynalazca, inżynier i biofizyk
  • Pál Schmitt – węgierski szermierz
  • Philip Schmitt – zbrodniarz hitlerowski
  • Thorsten Schmitt – niemiecki narciarz
  • Vivian Schmitt – niemiecka aktorka

Wikipedia


schnąć

1. stawać się suchym;
2. o roślinach: więdnąć z braku wody;
3. potocznie: szybko tracić wagę


SJP.pl

czasownik nieprzechodni niedokonany (dk. wyschnąć, zeschnąć)

 (1.1) stawać się suchym; tracić wilgotność

czasownik nieprzechodni niedokonany (dk. uschnąć)

 (2.1) marnieć z braku wody

 (2.2) pot. bardzo szybko chudnąć

 (2.3) pot. marnieć z powodu stanu uczuciowego

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. schnięcie n., suchotnik mos.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) suszyć się, wysychać, zasuszać się, zsychać, zsychać się

 (2.1) usychać, więdnąć

 (2.2) mizernieć

Wiktionary


schneider

[czytaj: sznajder] nazwisko


SJP.pl

Geografia:

  • Schneider – miejscowość w stanie Indiana, w hrabstwie Lake
  • Schneider (ang. Schneider Township) – gmina w stanie Nebraska, w hrabstwie Buffalo

Osoby o tym nazwisku:

  • Aaron Schneider (ur. 1965) – amerykański reżyser i operator filmowy
  • Alan Schneider (1917–1984) – amerykański reżyser
  • Aleksander Schneider (1908–1993) – amerykański skrzypek
  • Andre Schneider-Laub (ur. 1958) – niemiecki lekkoatleta, skoczek wzwyż
  • Angela Schneider (ur. 1959) – kanadyjska wioślarka
  • Antoni Schneider (1825–1880) – polski krajoznawca, kolekcjoner i encyklopedysta
  • Athanasius Schneider ur. 1961) – niemiecki duchowny rzymskokatolicki
  • Attila Schneider (1955–2003) – węgierski szachista
  • August Schneider (1851–1929) – niemiecki prawnik, burmistrz Katowic
  • Balthasar Schneider (ur. 1984) – austriacki skoczek narciarski
  • Bernd Schneider (ur. 1964) – niemiecki kierowca wyścigowy
  • Bernd Schneider (ur. 1973) – niemiecki piłkarz
  • Bert Schneider (1897–1986) – kanadyjski bokser
  • Bruno Schneider (ur. 1919) – austriacki lekkoatleta, biegacz
  • Carl Schneider (1891–1946) – niemiecki psychiatra
  • Christine Schneider (ur. 1972) – niemiecka polityk i samorządowiec
  • Christoph Schneider (ur. 1966) – niemiecki perkusista
  • Cory Schneider (ur. 1986) – amerykański hokeista
  • Dan Schneider (ur. 1966) – amerykański producent telewizyjny, reżyser, scenarzysta i aktor
  • David M. Schneider (1918–1995) – amerykański antropolog
  • David Schneider (ur. 1963) – brytyjski aktor
  • Dieter Schneider (ur. 1949) – niemiecki piłkarz
  • Dorothee Schneider (ur. 1969) – niemiecka jeźdźczyni sportowa
  • Dustin Schneider (ur. 1985) – kanadyjski siatkarz
  • Edgar W. Schneider (ur. 1954) – austriacki językoznawca
  • Élisabeth Baume-Schneider (ur. 1963) – szwajcarska polityk
  • Etienne Schneider (ur. 1971) – luksemburski polityk
  • Eugène Schneider (1805–1875) – francuski przemysłowiec i metalurg
  • Filip Schneider (1897–1979) – polski wojskowy i działacz polityczny
  • Florian Schneider (1947–2020) – niemiecki wokalista i klawiszowiec
  • Fred Schneider (ur. 1951) – amerykański wokalista i perkusista
  • Friedrich Schneider (1786–1853) – niemiecki kompozytor, dyrygent, pianista, organista i pedagog
  • Fritz Schneider (1902–?) – niemiecki zbrodniarz wojenny
  • Fritz Schneider (1911–1985) – szwajcarski entomolog
  • Georg Abraham Schneider (1770–1839) – niemiecki kompozytor, waltornista i oboista
  • Georges Schneider (1925–1963) – szwajcarski narciarz alpejski
  • Gerhard Schneider (ur. 1969) – niemiecki duchowny rzymskokatolicki
  • Gregor Schneider (ur. 1969) – niemiecki artysta specjalizujący się w aranżacji pomieszczeń
  • Grzegorz Schneider (1961–2013) – polski perkusista
  • Hans Schneider (1544–1608) – niemiecki architekt i budowniczy
  • Hans Schneider (1909–1972) – niemiecki piłkarz wodny
  • Hans Joachim Schneider (1928–2015) – niemiecki kryminolog
  • Harriet Schneider French (1824–1906) – amerykańska lekarka i działaczka społeczna
  • Heinz Schneider (1932–2007) – niemiecki tenisista stołowy
  • Helge Schneider (ur. 1955) – niemiecki komik, muzyk i aktor
  • Helmut Schneider (1913–1984) – niemiecki piłkarz
  • Ignacio Schneider (ur. 1983) – urugwajski piłkarz
  • Inga Schneider (ur. 1968) – niemiecka biathlonistka
  • Jan Schneider (1844–?) – polski wojskowy, powstaniec styczniowy
  • Johann Gottlob Theaenus Schneider (1750–1822) – niemiecki filolog klasyczny i ichtiolog
  • Johann Schneider (1824–1876) – niemiecki duchowny rzymskokatolicki
  • Johann Baptist Schneider (1840–1905) – austriacki duchowny rzymskokatolicki
  • Johann Schneider-Ammann (ur. 1952) – szwajcarski polityk i przedsiębiorca
  • John Schneider (ur. 1960) – amerykański aktor i muzyk
  • Jolenta Schneider (1934–2015) – polska biolożka
  • Josef Schneider (1891–1966) – szwajcarski wioślarz
  • Julius Schneider (1925–2009) – niemiecki lekkoatleta, tyczkarz
  • Justyna Schneider (ur. 1987) – polska aktorka
  • Karl Heinrich Schneider – niemiecki zbrodniarz hitlerowski
  • Karl Ernst Christoph Schneider (1786–1856) – niemiecki filolog klasyczny
  • Karl Samuel Schneider (1801–1882) – niemiecki duchowny ewangelicki i polityk
  • Karl Camillo Schneider (1867–1943) – niemiecko-austriacki zoolog, filozof i parapsycholog
  • Kjell Schneider (ur. 1976) – niemiecki siatkarz plażowy
  • Konstantin Schneider (ur. 1975) – niemiecki zapaśnik
  • Kurt Schneider (1887–1967) – niemiecki psychiatra
  • Kurt Schneider (1888–1917) – niemiecki lotnik
  • Lars-Åke Schneider (ur. 1955) – szwedzki szachista
  • Leszek Schneider (1925–1984) – polski filolog, rusycysta
  • Lothar Schneider (1939–2019) – niemiecki zapaśnik
  • Louis Schneider (1901–1942) – amerykański kierowca wyścigowy
  • Ludwig Schneider (1855–1943) – niemiecki architekt
  • Ludwig Schneider (ur. 1968) – niemiecki zapaśnik
  • Ludwik Schneider (1899–1972) – polski piłkarz
  • Manfred Schneider (ur. 1941) – niemiecki wioślarz
  • Marc Schneider (ur. 1980) – szwajcarski piłkarz
  • Maria Schneider (1952–2011) – francuska aktorka
  • Marius Schneider (1903–1982) – niemiecki muzykolog
  • Max Schneider (1875–1967) – niemiecki muzykolog i dyrygent
  • Max Schneider (ur. 1992) – amerykański muzyk, aktor i model
  • Mike Schneider (ur. 1995) – luksemburski piłkarz
  • Niels Schneider (ur. 1987) – francuski aktor
  • Oscar Schneider (ur. 1927) – niemiecki polityk i prawnik
  • Oskar Schneider (1898–1961) – szwajcarski dyplomata
  • Othmar Schneider (1928–2012) – austriacki narciarz alpejski i strzelec
  • Paul Schneider (1897–1939) – niemiecki duchowny ewangelicki
  • Paul Schneider (ur. 1976) – amerykański aktor i scenarzysta
  • Peter Schneider (ur. 1951) – amerykański producent filmowy i teatralny, brydżysta
  • Petra Schneider (ur. 1963) – niemiecka pływaczka
  • Philip Schneider (ur. 1981) – austriacki siatkarz
  • Reinhard Schneider (ur. 1968) – niemiecki ekonomista
  • Reinhold Schneider (1903–1958) – niemiecki dramaturg, poeta, krytyk, historyk, teolog i filozof
  • René Schneider (ur. 1973) – niemiecki piłkarz
  • Rob Schneider (ur. 1963) – amerykański aktor, scenarzysta i producent
  • Rolf Schneider (ur. 1932) – niemiecki pisarz
  • Romain Schneider (ur. 1962) – luksemburski samorządowiec i polityk
  • Roman Schneider (1894–1969) – polski architekt, artysta plastyk, ceramik i rzeźbiarz
  • Romy Schneider (1938–1982) – austriacka aktorka
  • Sascha Schneider (1870–1927) – niemiecki malarz, rzeźbiarz i pedagog
  • Siegfried Schneider (ur. 1939) – niemiecki siatkarz
  • Sophia Schneider (ur. 1997) – niemiecka biathlonistka
  • Stanisław Schneider (1858–1917) – polski filolog klasyczny i historyk literatury
  • Stephanie Schneider (ur. 1990) – niemiecka bobsleistka
  • Tanja Schneider (ur. 1974) – austriacka narciarka alpejska
  • Thomas Schneider (ur. 1964) – niemiecki archeolog i historyk
  • Thomas Schneider (ur. 1988) – niemiecki lekkoatleta, sprinter
  • Tim Schneider (ur. 1997) – niemiecki koszykarz
  • Timm Schneider (ur. 1988) – niemiecki piłkarz ręczny
  • Tobias Schneider (ur. 1992) – niemiecki bobsleista
  • Werner Schneider – niemiecki brydżysta
  • Wilhelm Schneider (1909–1988) – polski lekkoatleta, tyczkarz
  • Willi Schneider (ur. 1963) – niemiecki skeletonista
  • Wolf Schneider (1925–2022) – niemiecki dziennikarz i krytyk językowy
  • Veronika Schneider (ur. 1987) – węgierska szachistka
  • Viktor Schneider – niemiecki biegacz narciarski
  • Vreni Schneider (ur. 1964) – szwajcarska narciarka alpejska
  • Zdzisław Schneider (1931–2018) – polski zapaśnik i trener

Wikipedia


schód

podwyższenie, na którym stawia się stopę, żeby wejść wyżej lub zejść niżej; stopień


SJP.pl


schodek

każdy ze stopni, z których składają się schody


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) każdy ze stopni, z których składają się schody

 (1.2) przen. jakaś nierówność

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Wracając ze szkoły do domu, zawsze biegnę po trzy schodki na raz.

 (1.2) Ten fryzjer partacz zrobił mi schodki z tyłu głowy.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈsxɔdɛk, AS: sχodek

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. schody nmos., schodnia ż., schodzenie n.

:: zdrobn. schodeczek m.

 czas. schodzić

 przym. schodkowy, schodowy

 przysł. schodkowo

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) stopień

Wiktionary


schodki

każdy ze stopni, z których składają się schody


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj niemęskoosobowy, liczba mnoga

 (1.1) zdrobn. od schody

 (1.2) daw. środ. polit. szubienica

Wiktionary

Wyraz schodki jest zdrobnieniem od wyrazu schody. Różne przedmioty są określane tym słowem ze względu na szeroko pojmowane podobieństwo do schodów:

  • schodki – inna nazwa współczynników wiodących w macierzy schodkowej
  • Schodki – odcinek dawnej owczej perci w Dolinie Miętusiej w polskich Tatrach Zachodnich
  • Schodki – przełęcz w polskich Tatrach Wysokich
  • Schodki – singel Maty

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Na marmurowych schodkach biegnących ku wodzie stoi pomarańczowy sadhu sypiąc na wodę okruszyny chlebowego placekacka.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. schodzenie n.

 czas. schodzić

Wiktionary


schodkować

podchodzić po stromym stoku, ustawiając narty poprzecznie do linii spadku


SJP.pl


schodkowaty

ułożony, wycięty w kształcie schodków; przypominający kształtem schodki


SJP.pl


schodkowy

1. taki, który ma kształt schodów; schodkowaty;
2. taki, który składa się ze schodków, odnosi się do schodków lub do schodka


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) związany ze schodkiem, dotyczący schodka

 (1.2) taki, który ma kształt schodków

Wiktionary

Wymowa:

IPA: sxɔtˈkɔvɨ, AS: sχotkovy

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. schodek m., schody nmos., schodzenie n.

 czas. schodzić ndk.

 przym. schodowy

 przysł. schodowo, schodkowo

Wiktionary


schodnia

1. schody na statku;
2. schody dostawiane do samolotu


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) archit. prowizoryczna kładka budowlana

 (1.2) żegl. schody łączące dwa pokłady na statku

Wiktionary

  • Schodnia – dawne rosyjskie miasto w obwodzie moskiewskim
  • Schodnia – wieś w woj. opolskim, w pow. opolskim, w gminie Ozimek
  • schodnia – schody lotniskowe lub na statku

Wikipedia

Przykłady

 (1.2) Dudnią kroki po deskach pokładu i, śmignąwszy po schodni na rufę, przed oficerem wachtowym staje uczeń trzeciego kursu, pełniący w mojej wachcie służbę bosmańską.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. schodzenie n., schodek mrz., schody lm nm.

 czas. schodzić ndk., zejść dk.

Wiktionary


schodowaty

przypominający schody, podobny do schodów


SJP.pl


schodowy

przymiotnik od: schody, np. klatka schodowa - odrębna część budynku, w której znajdują się schody


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) związany ze schodami, dotyczący schodów

Wiktionary

Wymowa:

IPA: sxɔˈdɔvɨ, AS: sχodovy

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. schodek m., schody nmos., schodzenie n.

 czas. schodzić ndk.

 przym. schodkowy

 przysł. schodowo, schodkowo

Wiktionary


schodołaz

urządzenie pomocne przy radzeniu sobie z barierami architektonicznymi przez osoby niepełnosprawne


SJP.pl


schody

konstrukcja złożona z szeregu stopni, umożliwiająca przejście na inny poziom budynku lub terenu


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj niemęskoosobowy, liczba mnoga

 (1.1) konstrukcja ze stopni, z których każdy następny jest umieszczony nieco wyżej od poprzedniego, służąca do przemieszczania się pomiędzy różnymi poziomami;

 (1.2) coś o kształcie schodów (1.1)

Wiktionary

Schody – element budynku lub ukształtowania terenu, który umożliwia komunikację między różnymi poziomami.

Schody znane są od najstarszych czasów. W starożytności i średniowieczu miały zastosowanie czysto praktyczne. Jedynie stopnie zewnętrzne, wykonane z kamienia, pomimo prostej konstrukcji stanowiły element architektoniczny zdobiący, podkreślający rangę obiektu (schody wiodące do świątyni, kościoła, zamku itp.) Dopiero w okresie renesansu zaczęto stosować bardziej dekoracyjne formy schodów. Oprócz schodów reprezentacyjnych w pałacach, bibliotekach, teatrach, domach mieszkalnych stosowano także ciasne, słabo oświetlone, niewygodne schody dla służby. Wymiary schodów regulują przepisy budowlane zawarte w rozporządzeniu ministra właściwego do spraw budownictwa (rozporządzenie ministra infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie), zgodnie z nimi minimalne, wymagania zależą od przeznaczenia budynków (budynki mieszkalne, użyteczności publicznej, służba zdrowia) przeznaczenia schodów – wejścia do piwnic, na poddasze mogą zawierać mniej wygodne schody.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Klip kręcono na schodach, które codziennie w południe przemierzała w drodze po chleb.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈsxɔdɨ, AS: sχody

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. schodek m., schodnia ż., schodzenie n.

 czas. schodzić ndk.

 przym. schodkowy, schodowy

Wiktionary


schodzenie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|schodzić.

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Męczy mnie to ciągłe schodzenie i wchodzenie po schodach.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: sxɔˈd͡zɛ̃ɲɛ, AS: sχoʒńe

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. schodek mrz., schody nmos., schodki nmos., schodnia ż.

 czas. schodzić ndk., naschodzić się

 przym. schodowy, schodkowy, schodkowaty

Wiktionary


schodzić

1. idąc, opuszczać się w dół;
2. opuszczać jakieś miejsce, ustępować, usuwać się skądś;
3. opuszczać się niżej, zanurzać się;
4. odpadać z jakiejś powierzchni, ścierać się


SJP.pl

czasownik nieprzechodni niedokonany (dk. zejść)

 (1.1) iść w dół

 (1.2) obniżać wartość, cenę

 (1.3) ustępować miejsce

 (1.4) umierać

 (1.5) pot. o towarze: być kupowanym, sprzedawać się, zwykle szybko

 (1.6) karc. wyrzucać lewy w rozgrywce karcianej

 (1.7) o dniach, latach: upływać

 (1.8) opuścić miejsce produkcji

 (1.9) o terenie: ciągnąć się w dół

 (1.10) odpaść

 (1.11) przybywać grupowo w dane miejsce

czasownik przechodni dokonany

 (2.1) pot. zużywać odzież lub obuwie w wyniku długotrwałego użytkowania

czasownik zwrotny niedokonany schodzić się

 (3.1) przybywać grupowo w dane miejsce

 (3.2) o drogach, liniach, rurach itp.: łączyć się, skupiać się, przecinać się

czasownik zwrotny dokonany schodzić się

 (4.1) męczyć się długim chodzeniem

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Schodziła wolno, tren sukni ciągnął się za nią po szerokich marmurowych stopniach….

 (1.10) Pomidory blanszować kilka minut we wrzątku, aby lepiej schodziła z nich skórka.

 (1.11) Na ten popielec zjeżdżali się i schodzili do kościołów wszyscy katolickiego wyznania, panowie nawet najwięksi nigdy go nie opuszczali.

 (3.1) Kobiety schodziły się na plotkaotki przy studni.

 (3.1) W sobotę i niedzielę schodzą się goście.

 (3.2) Tutaj schodzą się dwa rurociągi.

 (4.1) Schodziłem się na tej wycieczce i teraz bolą mnie nogi.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈsxɔd͡ʑit͡ɕ, AS: sχoʒ́ić

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. schodzenie n., schody nmos., schodki nmos., schodek m., schodnia ż., zejście n.

 czas. naschodzić się, zejść dk.

 przym. schodzony, schodkowy, schodowy, schodkowaty

 przysł. schodkowo, schodowato

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) gw-pl|Górny Śląsk|ślazować.

 (1.2) maleć

 (1.3) ustępować

Wiktionary


schodzony

zniszczony wskutek długiego używania, np. schodzone buty


SJP.pl


schola

przykościelny chórek dziecięcy, prowadzony najczęściej przez księży


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) muz. parafialny zespół śpiewaczy

Wiktionary

Chór – zespół muzyczny składający się z wokalistów wykonujący utwór jedno- lub wielogłosowy, a cappella bądź z akompaniamentem. Najczęściej prowadzony przez dyrygenta lub chórmistrza (kierownika chóru).

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Nasza schola wzięła udział w przeglądzie chórów parafialnych.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈsxɔla, AS: sχola

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz.

:: zdrobn. scholka ż.

Wiktionary


scholar

w epoce średniowiecznej: student, żak


SJP.pl


scholarski

scholar


SJP.pl

Patrz:

scholar

scholaryzacja

proces mający na celu zwiększenie roli szkolnictwa w życiu społecznym; skolaryzacja


SJP.pl


scholastycyzm

Scholastyka – termin wieloznaczny:

  • początkowo – nauka uprawiana na średniowiecznych uniwersytetach;
  • następnie zaczął oznaczać nurty teologiczne i filozoficzne tam uprawiane, a także specyficzną metodę filozofowania (metodę scholastyczną). Od XIII wieku większość średniowiecznej filozofii miała charakter scholastyczny;
  • w czasach renesansu scholastyka uzyskała pejoratywne znaczenie, bliskie sofistyce. Tym mianem oznaczano nadmiernie spekulatywną filozofię zajmującą się wydumanymi problemami.

Wikipedia


scholastycznie

przysłówek

 (1.1) na sposób scholastyczny

 (1.2) filoz. zgodnie z zasadami scholastyki

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. scholastyczność ż., scholastyk mos., scholastyka ż.

 przym. scholastyczny

Wiktionary


scholastyczność

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) odprzym. cecha tego, co jest scholastyczne; cecha tych, którzy są scholastyczni

Wiktionary

Powiązane:

 przym. scholastyczny

 przysł. scholastycznie

 rzecz. scholastyk mos., scholastyka ż.

Wiktionary


scholastyczny

scholastyka


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) filoz. związany ze scholastyką, odnoszący się do scholastyki

przymiotnik jakościowy

 (2.1) odwołujący się do autorytetów

Wiktionary

Patrz:

scholastyka

Przykłady

 (1.1) Filozofem scholastycznym był m.in. Marsyliusz z Padwy.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. scholastyczność ż., scholastyk mos., scholastyka ż.

 przysł. scholastycznie

Wiktionary


scholastyk

1. kierunek średniowiecznej filozofii chrześcijańskiej dążący do rozumowego udowodnienia dogmatów religijnych i rozstrzygania sporów przez odwoływanie się do autorytetów; filozofia scholastyczna;
2. ironicznie: filozofowanie, jałowe dociekania


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) filoz. zwolennik lub przedstawiciel filozofii scholastycznej

 (1.2) hist. duchowny nadzorujący szkoły w diecezji, kierujący szkołą katedralną

Wiktionary

Scholastyk (łac. scholasticus) – od XII do XVIII wieku duchowny, będący członkiem kapituły, czyli kanonikiem, sprawujący nadzór nad szkołami w swojej diecezji. Jego beneficjumnazywano scholasterią.

Wikipedia

Powiązane:

 rzecz. scholastyczność ż., scholastyka ż.

 przym. scholastyczny

 przysł. scholastycznie

Wiktionary


scholastyka

1. kierunek średniowiecznej filozofii chrześcijańskiej dążący do rozumowego udowodnienia dogmatów religijnych i rozstrzygania sporów przez odwoływanie się do autorytetów; filozofia scholastyczna;
2. ironicznie: filozofowanie, jałowe dociekania


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) imię|polski|ż.;

Wiktionary

  • scholastyka (łac.) – nurt w europejskiej filozofii średniowiecznej,
  • Scholastyka – imię żeńskie,
  • Święta Scholastyka – święta katolicka, siostra świętego Benedykta (z Nursji).

Wikipedia

Wymowa:

IPA: sxɔˈlastɨka, AS: sχolastyka

Wiktionary


scholiasta

autor dodatkowych objaśnień umieszczanych na marginesach rękopisów greckich i łacińskich przez komentatora


SJP.pl


scholion

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) komentarz lub uwaga typu filologicznego albo historycznego zachowany na marginesie greckiego lub łacińskiego rękopisu;

Wiktionary

Scholia (l.poj. scholion, gr. σχόλιον „komentarz”) – komentarze i uwagi typu filologicznego i historycznego zachowane na marginesach greckich i łacińskich rękopisów. Pochodzą głównie z okresu bizantyjskiego. Pisane były zwykle przez anonimowych autorów (scholistów). Mają ogromną wartość, ponieważ dostarczają cennych informacji o pracach jeszcze starszych, które nie zachowały się do czasów nowożytnych.

Wikipedia

Powiązane:

 rzecz. skolion

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) scholium

Wiktionary


scholium

w literaturoznawstwie: uwaga, objaśnienie lub komentarz umieszczony na marginesie przez komentatora żyjącego w starożytności lub średniowieczu


SJP.pl


scholka

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) zdrobn. od: schola

 (1.2) nieduża schola

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Wokalistka zaczynała w niewielkiej scholce przy swojej rodzinnej parafii.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. schola ż.

Wiktionary


scholl

  • rodzeństwo Schollów
    • Hans Scholl
    • Sophie Scholl
  • Hans Scholl (astronom)

Wikipedia


schomeinizować

rzadko: schomeinizować się - podporządkować się fanatycznej doktrynie religijnej narzucanej przez Chomeiniego


SJP.pl


schönbrunn

[czytaj: szönbrun albo szenbrun] pałac w Wiedniu


SJP.pl

Austria

  • Schönbrunn – pałac w Wiedniu
  • Schönbrunn – ogród zoologiczny w Wiedniu
  • DFS Schönbrunn – parowiec

Czechy

  • niemiecka nazwa gminy Dolní Studénky w kraju ołomunieckim, w powiecie Šumperk
  • niemiecka nazwa gminy Jedlová u Poličky w kraju pardubickim, w powiecie Svitavy
  • niemiecka nazwa gminy Studánka w kraju pilzneńskim, w powiecie Tachov
  • niemiecka nazwa Svinova, dzielnicy Ostrawy
  • dawna nazwa gminy Bratřice w kraju Wysoczyna, w powiecie Pelhřimov

Wikipedia


schopenhauer

[czytaj: szopenhałer] nazwisko, m.in. Arthur Schopenhauer (1788-1860) - filozof niemiecki


SJP.pl

Schopenhauer:

  • Arthur Schopenhauer
  • Johanna Henrietta Schopenhauer
  • (7015) Schopenhauer

Wikipedia


schopenhauerowski

[czytaj: szopenhałerowski] właściwy Schopenhauerowi, charakterystyczny dla filozofii Schopenhauera


SJP.pl


schorować

schorować się - dawniej: zmarnieć, osłabnąć, zniszczeć wskutek choroby; schorzeć


SJP.pl


schorowany

wycieńczony chorobami


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) taki, który długo i ciężko chorował; wycieńczony chorobami; też: świadczący o takim stanie

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Kapusta z grzybami / Jeśli nie trafił się w niej żaden trujący lub "czarnobylski" grzybek, to w małych ilościach będzie O.K. Najlepiej znoszą ją ludzie młodzi — schorowanej babci może leżeć na wątrobie do Wielkanocy

 (1.1) Przy cięciu młodych drzew trzeba usuwać bezwzględnie wszystkie gałęzie nadłamane, schorowane i zamarłe.

 (1.1) Niechaj mi powie — czy z tej trupiej twarzy, / Z tej schorowanej… męką twarzy jego / Poznałby… gdyby obaczył żywego / Na czele hufców… pod chorągwią złotą… / Boże! co robi z nas grób?

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) przest. schorzały

Wiktionary


schorzały

dawniej: zmarnieć, osłabnąć, zniszczeć wskutek choroby; schorować się


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) przest. osłabiony, wycieńczony ciężką chorobą; schorowany (dziś zwykle: w odniesieniu do narządów organizmu)

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (2.1) daw. człowiek chory

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) W tejże chwili zjawiła się w kamiennym obramieniu drzwi siwowłosa staruszka, zgarbiona, schorzała, podpierająca się laską.

Wiktionary


schorzeć

dawniej: zmarnieć, osłabnąć, zniszczeć wskutek choroby; schorować się


SJP.pl


schorzenie

nieprawidłowe funkcjonowanie jakiegoś narządu


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) stan chorobowy lub nieprawidłowe funkcjonowanie danego organu

Wiktionary

Choroba – jedno z podstawowych pojęć medycznych; ogólne określenie każdego odstępstwa od pełni zdrowia organizmu. Zdefiniowanie stanu chorobowego jest tak samo trudne, jak sprecyzowanie stanu pełni zdrowia (zob. dobrostan subiektywny). Patofizjologia odróżnia chorobę od procesu patologicznego oraz stanu patologicznego.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Psyloza to schorzenie przewodu pokarmowego.

 (1.1) Ani w czasie pokoju, ani wojny nie pójdą w kamasze chorzy na AIDS, marskość wątroby i wiele innych schorzeń.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: sxɔˈʒɛ̃ɲɛ, AS: sχožńe

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. choroba ż., chora ż.

 czas. chorzeć ndk.

 wykrz. choroba

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) choroba, dolegliwość, przypadłość

Wiktionary


schować

ulokować kogoś w miejscu zasłoniętym, ukryć, odłożyć coś na później


SJP.pl

czasownik przechodni dokonany (ndk. chować)

 (1.1) dokonany od|chować.

czasownik zwrotny dokonany schować się (ndk. chować się)

 (2.1) dokonany od|chować się.

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Te małe diabły schowały mi telefon.

 (2.1) Kot schował się za drzwiami.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈsxɔvat͡ɕ, AS: sχovać

Wiktionary

Powiązane:

 czas. chować

 rzecz. schowanie n., chów mrz., schowek mrz.

Wiktionary


schowanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|schować.

Wiktionary

Powiązane:

 czas. schować

 rzecz. chów mrz., schowek mrz.

Wiktionary


schowanko

skrytka; kryjówka; miejsce do chowania, przechowywania


SJP.pl


schowek

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) miejsce, gdzie coś można schować

 (1.2) inform. pamięć zarządzana przez system operacyjny, która umożliwia kopiowanie i wklejanie danych w programie albo między programami

Wiktionary

Schowek – część pamięci komputera (specjalnie wydzielona), zarezerwowana w systemach operacyjnych na zapisywanie wskazanych przez użytkownika danych.

Do pamięci ze schowka może odwoływać się użytkownik. Typowym zastosowaniem schowka jest skopiowanie fragmentu tekstu lub grafiki z jednego programu do drugiego.

Wikipedia

Przykłady

 (1.2) Jeśli nie możesz kliknąć na link, zaznacz go myszką, skopiuj do schowka wciskając Ctrl+C a następnie wklej go do paska adresu przeglądarki.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈsxɔvɛk, AS: sχovek

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. schowanko n., schowadełko n., schowanie n., chów mrz.

 czas. chować, schować dk.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) skrytka; pot. schowanko

Wiktionary


schowkowy

schowek


SJP.pl

Patrz:

schowek

schp

skrót od: Ordo Clericorum Regularium Pauperum Matris Dei Scholarum Piarum - zakon pijarów; SP


SJP.pl


schreiber

[czytaj: szrajber] nazwisko


SJP.pl

Osoby

  • Grzegorz Schreiber (ur. 1961) – polski polityk, poseł na Sejm RP, marszałek województwa łódzkiego, ojciec Łukasza
  • Heinz Schreiber (ur. 1942) – niemiecki polityk, samorządowiec i nauczyciel, parlamentarzysta krajowy, poseł do Parlamentu Europejskiego II kadencji
  • Hermann Schreiber (1882–1954) – doktor filozofii, rabin, publicysta
  • Łukasz Schreiber (ur. 1987) – polski polityk, poseł na Sejm RP, syn Grzegorza
  • Rudolf Schreiber (1906–1940) – kapitan dyplomowany artylerii Wojska Polskiego
  • Szymon Schreiber (1820–1883) – polski rabin
  • Walther Schreiber (1884–1958) – niemiecki polityk

Wikipedia


schreibersyt

[czytaj: szrajbersyt] minerał, fosforek żelaza, występujący w meteorytach


SJP.pl

Wikipedia


schröder

[czytaj: szreder] nazwisko


SJP.pl


schrödinger

[czytaj: szrudinger] nazwisko


SJP.pl

  • Rudolf Schrödinger (1857–1919) – austriacki botanik
  • Erwin Schrödinger (1887–1961) – austriacki fizyk
    • równanie Schrödingera
    • kot Schrödingera
  • (13092) Schrödinger – planetoida
  • Vallis Schrödinger – dolina księżycowa
  • Schrödinger – postać z mangi Hellsing i anime Hellsing Ultimate

Wikipedia


schroeder

[czytaj: SZREder] nazwisko


SJP.pl

Schroeder – miasto i gmina w Brazylii, w stanie Santa Catarina. Znajduje się w mezoregionie Norte Catarinense i mikroregionie Joinville.

Wikipedia


schroeger

[czytaj: szryger] nazwisko


SJP.pl


schron

rodzaj budowli obronnej lub ochronnej o przeznaczeniu wojskowym bądź cywilnym


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) wojsk. rodzaj betonowej budowli obronnej lub ochronnej o przeznaczeniu militarnym;

 (1.2) wojsk. budowla lub pomieszczenie przystosowane do ochrony ludność cywilnej przed bombardowaniem w czasie wojny

 (1.3) turyst. rodzaj prowizorycznej, drewnianej budowli służącej jako miejsce chwilowego schronienia dla turystów w górach;

 (1.4) geol. rodzaj niewielkiej, płytkiej jaskini o dostępie światła słonecznego

Wiktionary

Schron – rodzaj budowli obronnej lub ochronnej o przeznaczeniu wojskowym bądź cywilnym.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Obrońcy twierdzy prowadzili ostrzał ze schronów znajdujących się na przedpolu.

 (1.2) W czasie zimnej wojny pobudowano wiele schronów przeciwatomowych, po obu stronach żelaznej kurtyny.

 (1.3) Na szlaku na Śnieżnik przeczekaliśmy w schronie zimną, jesienną ulewę.

 (1.4) Pod wapienną skałą woda deszczowa wypłukała niewielki schron.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: sxrɔ̃n, AS: sχrõn

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. schronienie n., schronisko n., ochrona ż., ochroniarz m., ochronka ż.

 czas. chronić ndk., schronić dk., ochronić dk., ochraniać ndk.

 przym. schronowy, schroniskowy, ochronny

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) bunkier, fortyfikacja

 (1.3) wiata turystyczna, chatka turystyczna

 (1.4) schronisko krasowe, schronisko skalne, schronisko podskalne

Wiktionary


schronić

schować, ukryć


SJP.pl

czasownik przechodni dokonany (ndk. schraniać, chronić)

 (1.1) umieścić w bezpiecznym miejscu

czasownik zwrotny dokonany schronić się (ndk. schraniać się, chronić się)

 (2.1) ukryć się w bezpiecznym miejscu

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. schron mrz., schronienie n., schronisko n.

 czas. ochraniać

Wiktionary


schronienie

miejsce, gdzie można się schronić, czuć się bezpiecznie


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) bezpieczne miejsce, w którym można się ukryć, schować

Wiktionary

  • Schronienie – film w reżyserii Todda Haynesa z 1995 roku
  • Schronienie – film w reżyserii François Ozona z 2009 roku
  • Schronienie – cykl powieści science-fiction Davida Webera
  • Schronienie – powieści Harlana Cobena z 2011 roku

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Podczas ulewy znaleźliśmy schronienie pod wiatą.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: sxrɔ̃ˈɲɛ̇̃ɲɛ, AS: sχrõńė̃ńe

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. ochrona ż., schronisko n., schron m., schrona ż.

 czas. ochraniać, chronić, schronić dk.

 przym. schroniskowy, schronowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) azyl, kryjówka, ostoja

Wiktionary


schronisko

1. budynek na szlaku turystycznym, przeznaczony na nocleg dla turystów;
2. przytułek, zakład opieki społecznej dla bezdomnych;
3. schronienie, miejsce gdzie można się schronić


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) budynek zapewniający miejsce odpoczynku, schronienia, bazę noclegową i gastronomiczną;

 (1.2) miejsce, w którym można się schronić

 (1.3) placówka przeznaczona dla porzuconych zwierząt domowych;

 (1.4) daw. ośrodek dla starszych ludzi

Wiktionary

  • schronisko dla bezdomnych
  • schronisko dla nieletnich
  • schronisko turystyczne, schron turystyczny
    • schronisko młodzieżowe
  • schronisko dla zwierząt
  • niegdyś również ośrodek dla starszych ludzi, jak np. Schronisko dla Starców i Zniedołężniałych im. Salomona Beniamina Latza w Poznaniu
  • schronisko lub schron – niewielka, płytka jaskinia

Wikipedia

Przykłady

 (1.3) W ostatnim czasie to będzie kolejna zmiana na stanowisku kier. schroniska dla bezdomnych zwierząt w Orzechowcach.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: sxrɔ̃ˈɲiskɔ, AS: sχrõńisko

Wiktionary

Powiązane:

 czas. ochraniać, chronić ndk., schronić dk., ochronić dk.

 rzecz. schronienie n., schron m.

 przym. schroniskowy, przyschroniskowy, wokółschroniskowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) hostel

 (1.2) schron, azyl, przytułek

 (1.4) hospicjum

Wiktionary


schroniskowiec

mieszkaniec schroniska dla młodocianych przestępców


SJP.pl


schroniskowy

przymiotnik od: schronisko


SJP.pl


schronologizować

ustalić chronologię zdarzeń i zjawisk


SJP.pl


schronowy

przymiotnik od: schron


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z schronem, dotyczący schronu

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. schron m., schronienie n.

 czas. ochraniać

Wiktionary


schrupać

zjeść coś chrupiąc


SJP.pl


schrypiać

rzadko: stawać się chrypliwym, nabawiać się chrypki


SJP.pl


schrypieć

ochrypieć, ochrypnąć, schrypnąć, zachrypnąć, zachrypieć; przestarzale:
1. nabawić się chrypki;
2. o głosie: stać się chrypliwym, zacząć brzmieć nisko i matowo


SJP.pl


schrypnąć

ochrypieć, ochrypnąć, schrypieć, zachrypnąć, zachrypieć;
1. nabawić się chrypki;
2. o głosie: stać się chrypliwym, zacząć brzmieć nisko i matowo


SJP.pl


schrypnięty

1. taki, który schrypł, ma chrypkę;
2. o głosie: szorstki, z chrypką


SJP.pl


schrypły

ochrypieć, ochrypnąć, schrypieć, zachrypnąć, zachrypieć;
1. nabawić się chrypki;
2. o głosie: stać się chrypliwym, zacząć brzmieć nisko i matowo


SJP.pl


schrystianizować

czasownik przechodni dokonany (ndk. chrystianizować)

 (1.1) hist. teol. zaprowadzić chrześcijaństwo

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Udało im się schrystianizować plemięemiona północne.

 (1.1) Nie schrystianizowano terenów za Olzą.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. chrystianizacja ż., Chrystus m., chrystianizm m., chrystianin m., schrystianizowanie n., chrystianizowanie n., chrystusowiec mos.

 czas. chrystianizować ndk.

 przym. chrystianizacyjny, Chrystusowy, chrystusowy

Wiktionary


schrystianizowanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|schrystianizować.

Wiktionary

Powiązane:

 czas. schrystianizować

 rzecz. Chrystus mos., chrystusowiec mos.

Wiktionary


schrzanić

potocznie: zepsuć coś


SJP.pl


schubert

[czytaj: szubert] nazwisko


SJP.pl

Osoby noszące nazwisko Schubert

  • Alois Schubert (ur. 1914, zm. ?) – hitlerowski zbrodniarz
  • Andrzej Schubert (ur. 1961) – polski hokeista
  • Franz Schubert (ur. 1797, zm. 1828) – austriacki kompozytor
  • Ferdinand Schubert (ur. 1794, zm. 1859) austriacki kompozytor, brat Franza Schuberta
  • Jan Schubert (ur. 1743, zm. 1792) – niemiecki rzeźbiarz
  • Karol Stanisław Schubert (ur. 1864, zm. 1954) – polski oficer, generał dywizji Wojska Polskiego
  • Katina Schubert (ur. 1961) – niemiecka polityk
  • Rosemarie Schubert (ur. 1943) – lekkoatletka niemiecka, oszczepniczka
  • Ryszard Schubert (ur. 1949) – polski prozaik
  • François Schubert (młodszy) (ur. 1808, zm. 1878) – niemiecki kompozytor działający we Francji.

Wikipedia


schudnąć

stać się szczuplejszym


SJP.pl

czasownik nieprzechodni dokonany (ndk. chudnąć)

 (1.1) dokonany od|chudnąć.

Wiktionary

Powiązane:

 przym. chudy

 czas. chudnąć, odchudzać

 rzecz. chudnięcie n.

Wiktionary


schudły

stać się szczuplejszym


SJP.pl


schulz

[czytaj: szulc] nazwisko, m.in. Bruno Schulz (1892-1942) polski grafik i prozaik


SJP.pl

Schulz – niemieckie nazwisko pochodzące od średniowiecznego urzędu Schultheiß – sołtys.

Wikipedia


schulzowski

[czytaj: szulcowski] taki jak u Schulza, właściwy Schulzowi, charakterystyczny dla twórczości Schulza itp.


SJP.pl


schumacher

[czytaj: SZUmacher] nazwisko


SJP.pl

osoby noszące nazwisko Schumacher:

  • Beat Schumacher (ur. 1964) – szwajcarski kolarz
  • Brad Schumacher (ur. 1974) – amerykański pływak i piłkarz wodny, medalista olimpijski
  • Cornelius Schumacher (ur. 1969) – niemiecki programista
  • David Schumacher (1931–2022) – australijski zapaśnik
  • Friedrich Schumacher – as lotnictwa niemieckiego
  • Gus Schumacher (ur. 2000) – amerykański biegacz narciarski
  • Hans Schumacher (1906–1948) – niemiecki polityk i zbrodniarz hitlerowski
  • Hans-Otto Schumacher (ur. 1950) – niemiecki kajakarz górski, medalista olimpijski
  • Harald Schumacher (ur. 1954) – niemiecki piłkarz i trener piłkarski
  • Heinrich Christian Schumacher (1780–1850) – niemiecko-duński astronom
  • Heinrich Christian Friedrich Schumacher (1757–1830) – duński lekarz, botanik, profesor akademicki
  • Joel Schumacher (1939–2020) – amerykański reżyser, scenarzysta i producent filmowy
  • Kurt Schumacher (1895–1952) – niemiecki polityk, przywódca Socjaldemokratycznej Partii Niemiec (SPD)
  • Michael Schumacher (ur. 1969) – niemiecki kierowca Formuły 1
  • Mick Schumacher (ur. 1999) – niemiecki kierowca wyścigowy
  • Ralf Schumacher (ur. 1975) – niemiecki kierowca Formuły 1
  • Sandra Schumacher (ur. 1966) – niemiecka kolarka szosowa, medalistka olimpijska
  • Schumacher (ur. 1986) – brazylijski piłkarz
  • Stefan Schumacher (ur. 1981) – niemiecki kolarz szosowy

Wikipedia


schuman

nazwisko


SJP.pl

Osoby:

  • Joop Schuman – niderlandzki piłkarz
  • Lein Schuman – niderlandzki polityk
  • Robert Schuman – francuski polityk
  • Tom Schuman – amerykański pianista
  • William Schuman – amerykański kompozytor

Inne:

  • Schuman – stacja metra w Brukseli

Zobacz też:

  • Bruxelles-Schuman
  • Rond-point Schuman
  • Schumann

Wikipedia


schumann

Osoby:

  • Camillo Schumann – niemiecki kompozytor i organista
  • Clara Schumann – niemiecka pianistka i kompozytorka romantyczna
  • Conrad Schumann – jeden z najbardziej znanych uciekinierów z Niemiec Wschodnich
  • Georg Schumann – niemiecki kompozytor i dyrygent
  • Robert Schumann – niemiecki kompozytor, krytyk muzyczny i autor artykułów poświęconych muzyce

Zobacz też:

  • Schuman

Wikipedia


schupo

Ordnungspolizei (w skrócie Orpo, czasem OrPo, pol. Policja Porządkowa) – formacja istniejąca w III Rzeszy w latach 1936–1945, podporządkowana bezpośrednio głównodowodzącemu Heinrichowi Himmlerowi w stopniu Chef der Deutschen Polizei (pol. Szef Niemieckiej Policji). W praktyce a czele Orpo stał komendant główny (niem. Chef der Ordnungspolizei), zaś centralą Orpo był Główny Urząd Policji Porządkowej (niem. Hauptamt Ordungspolizei).

Wikipedia


schuster

[czytaj: szuster] nazwisko


SJP.pl

Schuster – (niem. szewc) nazwisko

Osoby noszące nazwisko Schuster:

  • Alfred Ildefons Schuster (1880–1954) – włoski kardynał, błogosławiony
  • Alojzy Tadeusz Schuster (1890–1940) – polski pułkownik
  • Axel Schuster (ur. 1976) – niemiecki wioślarz
  • Bernd Schuster (ur. 1959) – niemiecki trener piłkarski i piłkarz
  • Dirk Schuster (ur. 1967) – niemiecki piłkarz
  • Günther Schuster (1893–1943) – niemiecki as myśliwski
  • Hans-Emil Schuster (ur. 1934) – niemiecki astronom
  • Joseph Schuster (1748–1812) – niemiecki kompozytor i dyrygent
  • Joseph Schuster (1903–1976) – amerykański wiolonczelista
  • Julian Schuster (ur. 1985) – niemiecki piłkarz
  • Paul Schuster (1867–1940) – niemiecki lekarz neurolog i neuropatolog
  • Rudolf Huch, pseudonim: A. Schuster (1862–1943) – niemiecki pisarz
  • Rudolf Schuster (ur. 1934) – słowacki polityk, prezydent Słowacji (1999-2004)
  • Stefanie Schuster (ur. 1969) – austriacka narciarka alpejska
  • Walter Schuster (ur. 1929) – austriacki narciarz alpejski
  • Werner Schuster (ur. 1969) – austriacki skoczek narciarski i trener
  • Wolfgang Schuster (ur. 1949) – niemiecki polityk

Wikipedia


schwartz

[czytaj: szwarc] nazwisko


SJP.pl

  • Schwartz – polskie studio projektowe
  • (13820) Schwartz – planetoida

Osoby o nazwisku Schwartz

  • Albert Friedrich Schwartz (1905–1984), niemiecki zbrodniarz wojenny
  • Allyson Schwartz (1948–), amerykańska polityk
  • Aloysius Schwartz (1930–1992), amerykański duchowny
  • Antoni Maria Schwartz (1852–1929), austriacki pijar
  • Barbara Schwartz (1979–), austriacka tenisistka
  • Bobby Schwartz (1956–), amerykański żużlowiec
  • Carl Schwartz, amerykański muzyk
  • Delmore Schwartz (1913–1966), amerykański pisarz
  • Ebbe Schwartz (1901–1964), duński działacz sportowy
  • Elek Schwartz (1908–2000), rumuński piłkarz
  • Hans Schwartz (1913–1991), niemiecki piłkarz
  • Heinrich Schwarz (1906–1947), niemiecki zbrodniarz wojenny
  • Hieronim Schwartz (1912–1978), polski piłkarz
  • Israel Schwartz, rzekomy świadek napaści Kubę Rozpruwacza
  • Jaden Schwartz (1992–), kanadyjski hokeista
  • Jillian Schwartz (1979–), amerykańska lekkoatletka
  • Johan Schwartz (1877–1920), norweski łyżwiarz szybki
  • Laurent Schwartz (1915–2002), francuski matematyk pochodzenia żydowskiego
  • Lorraine Schwartz, amerykańska projektantka biżuterii pochodzenia żydowskiego
  • Marian Schwartz (1906–2001), polski artysta
  • Marie Esperance von Schwartz (1818–1899), niemiecka pisarka
  • Marie Sofie Schwartz (1819–1894), szwedzka pisarka
  • Maurice Schwartz (1890–1960), amerykański aktor narodowości żydowskiej
  • Melvin Schwartz (1932–2006), amerykański fizyk
  • Morrie Schwartz (1916–1995), amerykański wykładowca
  • Pedro Schwartz (1935–), hiszpański ekonomista
  • Randal L. Schwartz (1961–), amerykański programista
  • Raymond Schwartz (1894–1973), francuski urzędnik i pisarz
  • Robert A. Schwartz (1947–), amerykański lekarz
  • Ron Schwartz, izraelski brydżysta
  • Ronnie Schwartz (1989–), duński piłkarz
  • Sándor Schwartz (1909–1994), rumuński piłkarz
  • Scott L. Schwartz (1959–2024), amerykański wrestler
  • Stephen Schwartz (1948–), amerykański kompozytor
  • Tadeusz Schwartz (1905–1970), polski profesor nauk technicznych
  • Wilhelm Schwartz, niemiecki lotnik

Wikipedia


schwarz

[czytaj: szwarc] nazwisko


SJP.pl

Osoby:
  • Alois Schwarz (ur. 1952) – austriacki biskup rzymskokatolicki
  • Armin Schwarz (ur. 1963) – niemiecki kierowca rajdowy
  • Arthur Schwarz (1862–1943) – niemiecki przedsiębiorca, założyciel i wieloletni dyrektor berlińskiej firmy fotograficznej Neue Photographische Gesellschaft
  • Christian Schwarz-Schilling (1930–2006) – niemiecki polityk
  • Christoph Schwarz (ur. 1959) – niemiecki skoczek narciarski
  • Dieter Schwarz (ur. 1939) – niemiecki miliarder, twórca i właściciel sieci Lidl i Kaufland
  • Fritz Schwarz (ur. 1899) – niemiecki bobsleista
  • Harry Schwarz (1824–2010) – południowoafrykański prawnik
  • Heinrich Schwarz (1906–1947) – komendant obozów koncentracyjnych
  • Hermann Schwarz (1843–1921) – niemiecki matematyk
  • Hubert Schwarz (ur. 1960) – niemiecki skoczek narciarski
  • Jack Schwarz (1924–2000) – filozof, jogin
  • Jerzy Schwarz (1940–2018) – polski działacz partyjny i piłkarski, inżynier rolnik, w latach 1982–1987 wicewojewoda gdański
  • Josef Schwarz (1932–2019) – generał Stasi
  • Jessica Schwarz (ur. 1977) – niemiecka aktorka
  • Leo Schwarz (1931–2018) – niemiecki biskup rzymskokatolicki
  • Marco Schwarz (ur. 1995) – austriacki narciarz alpejski
  • Samuel Schwarz (ur. 1983) – niemiecki łyżwiarz szybki
  • Sebastian Schwarz (ur. 1985) – niemiecki siatkarz
  • Sebastian Schwarz (ur. 2003) – niemiecki skoczek narciarski
  • Stefan Schwarz (ur. 1969) – szwedzki piłkarz
  • Stefan Schwarz (ur. 1987) – austriacki wioślarz
  • Theodor Schwarz (?-1848) – burmistrz Raciborza w latach 1841–1848
  • Walter Andreas Schwarz (1913–1992) – niemiecki wokalista

Wikipedia


schwarzenegger

[czytaj: szwarceneger] nazwisko


SJP.pl

Arnold Alois Schwarzenegger (ur. 30 lipca 1947 w Thal) – austriacko-amerykański aktor, filmowiec, polityk, przedsiębiorca, filantrop, aktywista oraz były zawodowy kulturysta. Gubernator Kalifornii w latach 2003–2011.

W wieku 15 lat zaczął ćwiczyć kulturystykę. W wieku 20 lat zdobył tytuł Mr. Universe i siedem razy wygrał konkurs Mr. Olympia, pozostając wybitną postacią w kulturystyce i pisząc wiele książek i artykułów na temat tego sportu. Arnold Sports Festival, uważany za drugie najważniejsze wydarzenie kulturystyczne, nosi imię Schwarzeneggera. Jest powszechnie uważany za jednego z największych kulturystów wszech czasów, a także najbardziej charyzmatycznego ambasadora tego sportu.

Wikipedia


schwarzkopf

[czytaj: szfarckopf] nazwisko obce


SJP.pl

Schwarzkopf – marka szamponu do mycia włosów, należąca do koncernu Henkel. Nazwa marki pochodzi od założyciela firmy – Hansa Schwarzkopfa.

Wikipedia


schwarzwald

[czytaj: szwarcwalt] pasmo górskie w Niemczech; Szwarcwald


SJP.pl

Schwarzwald („czarny las”, Szwarcwald, „Selva Negra”) – zrębowe pasmo górskie w południowo-zachodnich Niemczech rozciągające się od południowego krańca do środka Badenii-Wirtembergii na długości około 160 km – od Waldshut-Tiengen na samym południu do Pforzheim na północy.

Wikipedia


schwał

dawniej: podziw, wygląd godny pozazdroszczenia; dziś tylko w wyrażeniu: na schwał - godny podziwu


SJP.pl