koźlanka

mieszkanka Koźla


SJP.pl

Koźlanka – osada leśna w Polsce, w województwie wielkopolskim, w powiecie wągrowieckim, w gminie Wągrowiec.

Do 2023 miejscowość była częścią wsi Rąbczyn.

W latach 1975–1998 Koźlanka administracyjnie należała do województwa pilskiego.

Wikipedia


koźlarek

rodzaj grzybów z rodziny borowikowatych


SJP.pl

Leccinellum Bresinsky & Manfr. Binder (koźlarek) – rodzaj grzybów z rodziny borowikowatych (Boletaceae).

Wikipedia


koźlarz

jadalny grzyb o rudopomarańczowym lub jasnobrązowym kapeluszu i wysmukłej, białej nodze; kozak, koźlak


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy

 (1.1) mikol. grzyb z rodzaju nazwa systematyczna|Leccinum|Gray|ref=Leccinum. z charakterystycznymi kosmkami na trzonie;

Wiktionary

Leccinum Gray (koźlarz) – rodzaj grzybów z rodziny borowikowatych (Boletaceae).

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ˈkɔʑlaʃ, AS: koźlaš

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. koźlak m.

:: zdrobn. koźlarek m.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) kozak, koźlarek, koźlak

Wiktionary


koźlątko

pieszczotliwe zdrobnienie od: koźlę


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) zdrobn. od: koźlę

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Nasza koza Kasia urodziła wiosną dwa koźlątka.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: kɔʑˈlɔ̃ntkɔ, AS: koźlõntko

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. koza ż., kózka ż., kozioł m., koziołek m., koźlak m., koźlę n., koźlarz m., koźlina ż., kozica ż., kozik m., koziołkowanie n., kozłowanie n.

 czas. koziołkować ndk., kozłować ndk.

 przym. kozi, koźlęcy, koziołkowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) kózka ż., koziołek m., koźlak m., koźlę n.

Wiktionary


koźle

kozioł (samiec kozy); kozłowy


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) zootechn. młode kozy domowej

 (1.2) zool. młode mniejszych zwierząt kopytnych, np. sarny, muflona, kozicy

Wiktionary

W Polsce
  • Koźle – wieś w woj. łódzkim, w pow. zgierskim, w gminie Stryków
  • Koźle – wieś w woj. wielkopolskim, w pow. szamotulskim, w gminie Szamotuły
  • Koźle – dawne miasto, od 1975 część miasta Kędzierzyn-Koźle
  • Koźle – gromada w powiecie brzezimskim
  • Koźle – wzniesienie w Beskidzie Małym (inaczej: Królicza Góra)

Wikipedia

Powiązane:

 rzecz. kozioł m., koza ż., koźlina ż., koziołek m., koźlak m., kózka ż., koźlarz m., kozłowanie n., kozik m., koziołkowanie n., przekoziołkowanie n., kozłowanie n.

:: zdrobn. koźlątko n.

 czas. kozłować ndk., koziołkować ndk., przekoziołkować dk.

 przym. kozi, koźlęcy, koziołkowy, koźli

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) koźlak m.

Wiktionary


koźlęcy

przymiotnik od: koźlę


SJP.pl

przymiotnik dzierżawczy

 (1.1) należący do koźlęcia

przymiotnik relacyjny

 (2.1) dotyczący koźlęcia, określający koźlęcia, używany przy koźlęciu

przymiotnik jakościowy

 (3.1) charakterystyczny dla koźlęcia, mający cechy koźlęcia

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Usłyszeliśmy koźlęcy bek.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. koźlątko n., koźlę n., koziarz mos., koźlina ż.

Wiktionary


koźli

kozioł (samiec kozy); kozłowy


SJP.pl

przymiotnik dzierżawczy

 (1.1) należący do kozła

przymiotnik relacyjny

 (2.1) dotyczący kozła, określający kozła, używany przy koźle

przymiotnik jakościowy

 (3.1) charakterystyczny dla kozła, mający cechy kozła

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Na błocie zobaczył koźle ślady.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. koźlę n., kozioł mzw., koziołek mzw., koziarz mos., koźlina ż.

 przym. kozi

Wiktionary


koźlice

Miejscowości i ich części w Polsce

Wg TERYT jest ich 4, w tym 3 podstawowe
  • Koźlice – wieś w woj. dolnośląskim, w pow. lubińskim, w gminie Rudna
  • Koźlice – wieś w woj. dolnośląskim, w pow. polkowickim, w gminie Gaworzyce
  • Koźlice – wieś w woj. dolnośląskim, w pow. zgorzeleckim, w gminie Zgorzelec
  • Koźlice – część wsi Sominy w woj. pomorskim, w pow. bytowskim, w gminie Studzienice

Wikipedia


koźlik

nazwisko


SJP.pl

Koźlik – występ umieszczony w przedniej części łoża karabinu służący do ustawiania broni w „kozły”.

Aby ustawić broń w „kozły”, opierano karabiny kolbami o ziemię i zaczepiano je o siebie nawzajem koźlikami. Często funkcję koźlika pełni wycior lub założony na broń bagnet (np. w karabinie Lebel – bagnet Mle 1886 wyposażony w pełniący funkcję koźlika hak jelca).

Wikipedia


koźlina

mięso z kozy lub kozła


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) mięso z kozy, kozła lub koźlęcia

 (1.2) skrzyżowane drągi na szczycie strzechy wzmacniające poszycie

 (1.3) pot. bot. nazwa systematyczna|Salix viminalis|L.|ref=tak., wierzba wiciowa, gatunek wierzby

Wiktionary

Wymowa:

IPA: kɔʑˈlʲĩna, AS: koźlʹĩna

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. koza ż., kozioł m., koźlę n., koziołek m., koźlątko n., koziarz mos.

 przym. kozi, koźli, koźlęcy

Wiktionary


koźlonogi

mający nogi kozła, np. faun, satyr koźlonogi


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) mający kozie nogi

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌkɔʑlɔ̃ˈnɔɟi, AS: koźlõnoǵi

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) kozłonogi, kozionogi, koziostopy

Wiktionary


koźmian

nazwisko


SJP.pl

  • Kajetan Koźmian (1771–1856) – poeta polski, krytyk literacki, pamiętnikarz
  • Jan Koźmian (1814–1877) – ksiądz publicysta i działacz społeczny
  • Stanisław Egbert Koźmian (1811–1885) – polski tłumacz, wsławił się przekładami utworów Williama Szekspira
  • Stanisław Koźmian (1836–1922) – polityk konserwatywny, reżyser, krytyk teatralny, publicysta i historyk

Wikipedia


koźmice

wieś w Polsce


SJP.pl

Koźmice – wieś w Polsce położona w województwie dolnośląskim, w powiecie ząbkowickim, w gminie Ciepłowody.

Wikipedia


koźmin

1. nazwa kilku wsi w Polsce;
2. wieś na Ukrainie;
3. część Jaworzna


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna

 (1.1) geogr. toponim, nazwa części miasta i szeregu wsi w Polsce;

 (1.2) geogr. wieś na Ukrainie;

 (1.3) zob. Koźmin Wielkopolski.

Wiktionary

W Polsce
  • Koźmin – część miasta Jaworzno
  • Koźmin – wieś w woj. dolnośląskim, w pow. zgorzeleckim, w gminie Zgorzelec
  • Koźmin – wieś w woj. pomorskim, w pow. starogardzkim, w gminie Skarszewy
  • Koźmin – wieś w woj. wielkopolskim, w pow. szamotulskim, w gminie Obrzycko
  • Koźmin – wieś w woj. wielkopolskim, w pow. tureckim, w gminie Brudzew
  • Koźmin – gromada w powiecie krotoszyńskim
  • Koźmin – gromada w powiecie tureckim
  • Koźmin – dawna gmina

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Będąc w Koźminie, zrobiliśmy zakupy.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. koźminianin mos., koźminianka ż.

 przym. koźmiński

Wiktionary


koźminczanin

mieszkaniec Koźminka (miasta lub wsi w Polsce)


SJP.pl


koźminczanka

mieszkanka Koźminka (miasta lub wsi w Polsce)


SJP.pl


koźminecki

związany z Koźminkiem, dotyczący Koźminka


SJP.pl


koźminek

1. miasto w Polsce;
2. wieś w Polsce


SJP.pl

Koźminek – miasto w Polsce w województwie wielkopolskim, w powiecie kaliskim, siedziba miejsko-wiejskiej gminy Koźminek.

Prawa miejskie od 1369. W 1555 został zwołany różnowierczy synod w Koźminku, na którym polscy bracia czescy i kalwiniści zawarli krótkotrwałą unię. Koźminek utracił prawa miejskie (miasto zostało przemianowane na osadę) 31 maja 1870; prawa miejskie Koźminek uzyskał ponownie 1 stycznia 2021.

Wikipedia


koźminianin

mieszkaniec Koźmina


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) mieszkaniec Koźmina

 (1.2) osoba pochodząca z Koźmina, urodzona w Koźminie

Wiktionary

Przykłady

 (1.2) Grzesiek jest rodowitym koźminianinem.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Koźmin mrz.

:: fż. koźminianka ż.

 przym. koźmiński

Wiktionary


koźminianka

mieszkanka Koźmina


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) mieszkanka Koźmina

 (1.2) kobieta pochodząca z Koźmina, urodzona w Koźmina

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Koźmin mrz.

:: fm. koźminianin mos.

 przym. koźmiński

Wiktionary


koźminiec

wieś w Polsce


SJP.pl

Koźminiec – (niem. Deutsch Koschmin) wieś w Polsce położona w województwie wielkopolskim, w powiecie pleszewskim, w gminie Dobrzyca.

W latach 1954–1961 wieś należała i była siedzibą władz gromady Koźminiec, po jej zniesieniu w gromadzie Dobrzyca. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa kaliskiego.

Wikipedia


koźmiński

związany z Koźminem, dotyczący Koźmina


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) odnoszący się do Koźmina, związany z Koźminem

Wiktionary

  • Andrzej Koźmiński (ur. 1943) – profesor zarządzania
  • Honorat Koźmiński (1829–1916) – kapucyn, założyciel wielu zgromadzeń zakonnych
  • Jan Ksawery Koźmiński (znany również jako Jan Ksawery Poraj-Koźmiński) (1892-1940) – polski malarz i ilustrator.
  • Karol Koźmiński (1888-1967) – polski pisarz
  • Leon Koźmiński (1904–1993) – polski ekonomista
  • Maciej Koźmiński herbu Poraj (zm. 1748), wojewoda kaliski, kasztelan kaliski, kasztelan poznański.
  • Maciej Koźmiński herbu Poraj – kapitan sztabowy
  • Marek Koźmiński (ur. 1971) – polski piłkarz, grający jako obrońca
  • Stanisław Koźmiński
  • Zbigniew Koźmiński – działacz piłkarski
  • Koźmiński – popularna nazwa Akademii Leona Koźmińskiego
  • Powiat koźmiński – powiat istniejący w latach 1887–1932 na terenie obecnego województwa wielkopolskiego

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Wszedł do budynku koźmińskiego ratusza.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Koźmin mrz., koźminianin mos., koźminianka ż.

Wiktionary


koźniewski

nazwisko


SJP.pl

  • Jan Koźniewski – polski konstruktor samolotów i śmigłowców
  • Kazimierz Koźniewski – historyk harcerstwa, prozaik i publicysta
  • Tadeusz Koźniewski – polski farmaceuta i chemik

Wikipedia


kozodój

przedstawiciel rodziny kosmopolitycznych ptaków nocnych lub zmierzchowych o krótkim, szerokim dziobie


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) przest. ten, który doi kozy

rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy

 (2.1) ornit. zob. lelek kozodój.

Wiktionary


kozodoje

rodzina ptaków z rzędu lelkowych; lelkowate


SJP.pl


kozojebca

wulgarnie: osoba z Bliskiego Wschodu lub innych krajów muzułmańskich


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) wulg. dosł. osoba uprawiająca seks z kozą

 (1.2) wulg. obraź. mieszkaniec Afryki Północnej albo Bliskiego Wschodu i innych krajów muzułmańskich

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. kozojebiec m., kozojeb m.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1-2) kozojebiec, kozojeb

Wiktionary


kozok

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) gwara. chłopak

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (2.1) gw-pl|Śląsk Cieszyński. pot. mikol. koźlarz

 (2.2) gw-pl|Śląsk Cieszyński. etn. choreogr. cieszyński taniec ludowy

Wiktionary


kozowate

rodzina słodkowodnych ryb karpiokształtnych; piskorzowate, kózkowate


SJP.pl

Piskorzowate, kozowate, kózkowate (Cobitidae) – rodzina słodkowodnych ryb karpiokształtnych (Cypriniformes).

Wikipedia


kozowoński

przymiotnik

 (1.1) stpol. woniejący kozą

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌkɔzɔˈvɔ̃j̃sʲci, AS: kozovõĩ ̯sʹḱi

Wiktionary


kozub

w budownictwie: część sklepienia krzyżowego o rzucie poziomym w postaci trójkąta równoramiennego; kozuba, kozubek, siodełko


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy

 (1.1) gw-pl|Śląsk Cieszyński. stara koza

Wiktionary

  • Kozub – miejscowość w powiecie wieruszowskim

Osoby o tym nazwisku:

  • Ernst Kozub – niemiecki śpiewak
  • Kazimierz Kozub – polski polityk
  • Longin Kozub – rzymskokatolicki duchowny
  • Łukasz Kozub – polski siatkarz
  • Wojciech Kozub (strona ujednoznaczniająca)
  • Wiaczesław Kozub – rosyjski hokeista
  • Zbigniew Kozub – polski kompozytor

Inne:

  • Kozuby – kilka polskich miejscowości
  • Kozubek – nazwisko polskie

Wikipedia


kozuba

w budownictwie: część sklepienia krzyżowego o rzucie poziomym w postaci trójkąta równoramiennego; kozub, kozubek, siodełko


SJP.pl


kozubek

w budownictwie: część sklepienia krzyżowego o rzucie poziomym w postaci trójkąta równoramiennego; kozub, kozuba, siodełko


SJP.pl

Osoby o nazwisku Kozubek
  • Dariusz Kozubek – polski piłkarz i trener
  • Jan Kozubek – porucznik w powstaniu warszawskim
  • Lidia Kozubek – polska pianistka i pedagog
  • Marcin Kozubek – polski łyżwiarz figurowy i sędzia
  • Roman Kozubek – górnośląski duchowny katolicki i werbista
  • Stanislav Kozubek – czeski kolarz

Wikipedia


kozubowski

nazwisko


SJP.pl

  • Aleksander Ludwik Kozubowski (1803–1853) – polski architekt
  • Antoni Kozubowski (1805–1880) – polski lekarz i chirurg, profesor Uniwersytetu Jagiellońskiego
  • Feliks Kozubowski (ujednoznacznienie)

Wikipedia


kozubski

nazwisko


SJP.pl

  • Jerzy Jarosław Kozubski (ur. 1 stycznia 1928 w Wilnie, zm. 18 lutego 2010) – polski ekonomista i matematyk.
  • Włodzimierz Antoni Kozubski (ur. 10 sierpnia 1880 w Bochni, zm. 14 października 1951 w Warszawie) – polski prawnik, profesor Uniwersytetu Warszawskiego, członek Towarzystwa Naukowego Warszawskiego.
  • Henryk Kozubski (ur. 10 grudnia 1911 w Bieczu, zm. 4 lutego 2021) – polski malarz i działacz społeczny.

Wikipedia


kozubszczyzna

wieś w Polsce


SJP.pl

Kozubszczyzna – kolonia w Polsce położona w województwie lubelskim, w powiecie lubelskim, w gminie Konopnica.

Miejscowość jest sołectwem, siedzibą gminy Konopnica. Według Narodowego Spisu Powszechnego z roku 2011 kolonia liczyła 875 mieszkańców.

Wikipedia


kożuch

1. wierzchnie ubranie ze skóry owczej lub baraniej;
2. futro, skóra zwierzęcia o długim włosiu wykorzystywana najczęściej na ubrania wierzchnie;
3. osad powstający na gorącym mleku


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) odzież. kraw. wyprawiona skóra zwierzęca o długim włosie; ciepła odzież wierzchnia z takiej skóry (najczęściej włosem do wewnątrz)

 (1.2) wierzchnia, gęstsza lub stężała warstwa jakiegoś płynu

 (1.3) ekol. drobna roślinność, liście lub zanieczyszczenie pokrywające powierzchnię wody

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Babcia nosiła kożuch i chustkę w kwiaty.

 (1.2) Zdejmij sobie ten kożuch z mleka, jak nie lubisz.

 (1.3) Staw został pokryty przez kożuch z rzęsy drobnej.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈkɔʒux, AS: kožuχ

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. kożuszkarz mos., kożusznik mos., kożuchowanie n., kożuchówka ż., Kożuchów mrz.

:: zdrobn. kożuszek mrz.

:: zgrub. kożuszysko n.

 czas. kożuchować ndk.

 przym. kożuchowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) futro, skóra zwierzęca, skóra

Wiktionary


kozucha

pieszczotliwie: koza; kozula, kozunia


SJP.pl


kożuchów

1. wierzchnie ubranie ze skóry owczej lub baraniej;
2. futro, skóra zwierzęcia o długim włosiu wykorzystywana najczęściej na ubrania wierzchnie;
3. osad powstający na gorącym mleku


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna

 (1.1) geogr. miasto w Polsce;

Wiktionary

Kożuchów (niem. Freystadt in Schlesien) – miasto w województwie lubuskim, w powiecie nowosolskim, siedziba gminy miejsko-wiejskiej Kożuchów. Historycznie na Dolnym Śląsku.

Według danych GUS z 30 czerwca 2021 r. Kożuchów liczył 9231 mieszkańców.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: kɔˈʒuxuf, AS: kožuχuf

Wiktionary

Powiązane:

 przym. kożuchowski

 rzecz. kożuch mrz.

Wiktionary


kożuchować

szczepić drzewa owocowe poprzez wsunięcie krótko przyciętego zrazu tuż za korę podkładki


SJP.pl


kożuchowianin

mieszkaniec Kożuchowa


SJP.pl


kożuchowianka

mieszkanka Kożuchowa


SJP.pl


kożuchówka

Kożuchówka – wieś w Polsce, położona w województwie lubelskim, w powiecie łukowskim, w gminie Krzywda.

W latach 1975–1998 wieś administracyjnie należała do województwa siedleckiego.

Wieś stanowi sołectwo w gminie Krzywda. Według Narodowego Spisu Powszechnego z roku 2011 wieś liczyła 328 mieszkańców.

Wikipedia


kożuchowski

przymiotnik od: Kożuchów


SJP.pl

Kożuchowski, Kożuchowska:

  • Henryk Kożuchowski (1911-1943) – kapitan dyplomowany artylerii Wojska Polskiego, cichociemny
  • Jan Kożuchowski
  • Małgorzata Kożuchowska (ur. 1971) – polska aktorka filmowa i teatralna oraz prezenterka telewizyjna
  • Stanisław Kożuchowski (1712-1776) – podczaszy orłowski, konfederat barski, poseł na sejm
  • Tomasz Kożuchowski (ur. 1965) – polski perkusista

Wikipedia


kożuchowy

przymiotnik od: kożuch


SJP.pl


kozula

pieszczotliwie: koza; kozunia, kozucha


SJP.pl

Kozula – osada kolonii Grabanów-Kolonia w Polsce położona w województwie lubelskim, w powiecie bialskim, w gminie Biała Podlaska. Leży na północ od miasta Biała Podlaska przy drodze do Rokitna.

W okresie międzywojennym w Kozuli mieścił się pałacyk należący do Kazimierza Tołłoczki. Po drugiej wojnie światowej pałacyk wraz z terenami przyległymi został przejęty przez państwo i w 1947 r. utworzono istniejący także obecnie Dom Pomocy Społecznej.

Wikipedia


kozulka

kozulka sosnówka - gatunek chrząszcza z rodziny kózkowatych


SJP.pl

  • kozulka (Pogonocherus) – rodzaj chrząszczy z rodziny kózkowatych
  • Kozulka – osiedle typu miejskiego w Rosji, w Kraju Krasnojarskim
  • Kozulka – wieś na Ukrainie, w obwodzie lwowskim

Wikipedia


kozunia

pieszczotliwie: koza; kozula, kozucha


SJP.pl


kożuszeć

rzadko: zamieniać się w stężałą masę, pokrywać się kożuchem


SJP.pl


kożuszek

zdrobnienie od: kożuch


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) zdrobn. kożuch

 (1.2) mały kożuch, małego rozmiaru

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Zdejmij, proszę, Stasiowi ten kożuszek z mleka.

 (1.2) Po ile ma pan te dziecięce kożuszki z owczej skóry?

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. kożuch mrz., kożusznik mos.

 przym. kożuchowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) futerko, skórka

Wiktionary


kożuszkarz

rzemieślnik zajmujący się wyrobem kożuchów; kożusznik


SJP.pl


kożuszkowy

kożuszek


SJP.pl

Patrz:

kożuszek

kożusznictwo

zawód kożusznika


SJP.pl


kożusznik

rzemieślnik zajmujący się wyrobem kożuchów; kożuszkarz


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) rzemieślnik wyrabiający kożuchy

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) W tym regionie nadal można znaleźć kożuszników.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: kɔˈʒuʃʲɲik, AS: kožušʹńik

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. kożuch m., kożuszek m., kożuszysko n., kożuchowanie n., kożuszkarz m., kożusznictwo n., kożuszyna ż.

 czas. kożuchować ndk.

 przym. kożuchowy, kożuszany, kożuszny

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) kożuszkarz

Wiktionary


kożuszyna

lichy, nędzny kożuch


SJP.pl


kożuszysko

zgrubienie od: kożuch


SJP.pl


kozy

1. zwierzę hodowlane z rodziny krętorogich; samica tego zwierzęcia;
2. samica sarny i kozicy;
3. ryba z rodziny piskorzowatych;
4. ludowy instrument dęty; dudy, duda;
5. potocznie:
a) lekkomyślna, przesadnie wesoła dziewczyna; kózka;
b) mały, metalowy piecyk;
c) areszt, więzienie;
d) miejsce odbywania kary szkolnej;
e) smark, glut


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj niemęskoosobowy, liczba mnoga, nazwa własna

 (1.1) geogr. największa wieś w Polsce;

Wiktionary

Kozy (niem. Seiffersdorf, Seibersdorf; wil. Zajwyśdiüf) – wieś w Polsce, położona w województwie śląskim, w powiecie bielskim, w gminie Kozy. Siedziba gminy o tej samej nazwie. Pomimo administracyjnej przynależności miejscowości do woj. śląskiego od 1999 r., Kozy kulturowo, historycznie i geograficznie są częścią Małopolski.

Wikipedia


kozymaza

organiczny związek chemiczny, nukleotyd pełniący ważną rolę w procesach oddychania komórkowego; dinukleotyd nikotynoamidoadeninowy


SJP.pl


kozyra

nazwisko


SJP.pl

Kozyra – część wsi Anielówka w Polsce położona w województwie lubelskim, w powiecie lubartowskim, w gminie Michów. Nie ma sołtysa, należy do sołectwa Anielówka.

W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa lubelskiego.

Wikipedia


kozyrek

rzeczownik, rodzaj męski

 (1.1) białystok. daszek od czapki

Wiktionary


kozyriew

nazwisko


SJP.pl

Osoby o tym nazwisku:

  • Aleksiej Kozyriew – rosyjski historyk filozofii
  • Andriej Kozyriew – rosyjski polityk
  • Grzegorz (Kozyriew) – prawosławny biskup
  • Siemion Kozyriew – radziecki dyplomata i polityk

Wikipedia


kozłek

roślina zielna o białych lub jasnoróżowych kwiatach, stosowana w stanach wyczerpania nerwowego; waleriana


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) bot. rodzaj roślin z rodziny kozłkowatych;

Wiktionary

Kozłek, waleriana (Valeriana L.) – rodzaj roślin z rodziny przewiertniowatych Caprifoliaceae. Należy do niego ok. 425 gatunków roślin. Występują na półkuli północnej, głównie w strefie umiarkowanej, nieliczne gatunki obecne są w strefie równikowej i na półkuli południowej. W Polsce w zależności od ujęcia systematycznego rośnie 5 lub 6 gatunków. Rośliny z tego rodzaju spotykane są w najróżniejszych siedliskach: na terenach skalistych, w formacjach trawiastych i leśnych, na mokradłach, na suchych i mokrych stokach gór.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ˈkɔzwɛk, AS: kozu̯ek

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) waleriana

Wiktionary


kozłkowate

rodzina roślin dwuliściennych, rosnących w Eurazji, obejmująca wiele gatunków, niektóre wykorzystywane w lecznictwie i jako przyprawy


SJP.pl

Kozłkowate (Valerianaceae Batsch) – rodzina roślin zielnych należąca do rzędu szczeciowców (Dipsacales Dumort.). Należy tu 15–17 rodzajów (w zależności od ujęcia systematycznego) skupiających 315 gatunków. Rośliny te występują głównie na półkuli północnej, ale także w Ameryce Południowej, w Afryce, w Azji południowo-wschodniej.

Wikipedia


kozłkowaty

o cechach kozłkowatych (rodzina roślin)


SJP.pl


kozłoduj

miasto w Bułgarii


SJP.pl

Kozłoduj (bułg. Козлодуй) – bułgarskie miasto nad Dunajem, w obwodzie Wraca. Około 14 tys. mieszkańców.

W latach 80. XX wieku zbudowano tam elektrownię atomową. Dziś działanie elektrowni jest pod stałym nadzorem. Ze względu na słabą jakość wykonania rozważa się możliwość zamknięcia. Unia Europejska uważa cztery starsze bloki elektrowni w Kozłoduju za niebezpieczne. Ich zamknięcie było jednym z warunków przystąpienia Bułgarii do UE w 2007 roku.

Wikipedia


kozłonogi

przymiotnik relacyjny

 (1.1) mający kozie nogi

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌkɔzwɔ̃ˈnɔɟi, AS: kozu̯õnoǵi

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) kozionogi, koźlonogi, koziostopy

Wiktionary


kozłów

1. samiec kozy;
2. samiec sarny, rogacz;
3. siedzenie dla woźnicy w pojeździe konnym;
4. drążki drewniane zbite na skos w kształcie litery X, używane jako konstrukcja wsporcza;
5. przyrząd gimnastyczny używany do ćwiczeń w skokach;
6. odbicie piłki od ziemi;
7. ludowy instrument dęty, odmiana dud


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna

 (1.1) geogr. hist. Miczuryńsk (nazwa obowiązująca do 1932 roku);

Wiktionary

Miejscowości i ich części w Polsce

  • Kozłów – wieś w woj. dolnośląskim, w pow. bolesławieckim, w gminie Bolesławiec
  • Kozłów – wieś w woj. dolnośląskim, w pow. wrocławskim, w gminie Kąty Wrocławskie
  • Kozłów – wieś w woj. małopolskim, w pow. dąbrowskim, w gminie Gręboszów
  • Kozłów – wieś w woj. małopolskim, w pow. miechowskim, w gminie Kozłów
  • Kozłów – wieś w woj. mazowieckim, w pow. białobrzeskim, w gminie Radzanów
  • Kozłów – wieś w woj. mazowieckim, w pow. białobrzeskim, w gminie Wyśmierzyce
  • Kozłów – wieś w woj. mazowieckim, w pow. garwolińskim, w gminie Parysów
  • Kozłów – wieś w woj. mazowieckim, w pow. grójeckim, w gminie Chynów
  • Kozłów – wieś w woj. mazowieckim, w pow. radomskim, w gminie Jastrzębia
  • Kozłów – wieś w woj. podkarpackim, w pow. dębickim, w gminie Dębica
  • Kozłów – wieś w woj. śląskim, w pow. gliwickim, w gminie Sośnicowice
  • Kozłów – wieś w woj. świętokrzyskim, w pow. jędrzejowskim, w gminie Małogoszcz
  • Kozłów – część wsi Nowa Zbelutka w woj. świętokrzyskim, w pow. kielecki, w gminie Łagów
  • Kozłów – kolonia w woj. zachodniopomorskim, w pow. choszczeńskim, w gminie Bierzwnik

Wikipedia

Powiązane:

 przym. kozłowski

Wiktionary


kozłowa

kozioł (samiec kozy); koźli


SJP.pl


kozłować

prowadzić piłkę, odbijając ją ręką od podłoża


SJP.pl


kozłówek

Miejscowości i ich części w Polsce

Wg TERYT jest ich 3, w tym 2 podstawowe
  • Kozłówek – część wsi Bistuszowa w woj. małopolskim, w pow. tarnowskim, w gminie Ryglice
  • Kozłówek – wieś w woj. podkarpackim, w pow. strzyżowskim, w gminie Wiśniowa
  • Kozłówek – wieś w woj. świętokrzyskim, w pow. opatowskim, w gminie Tarłów

Wikipedia


kozłowianin

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) mieszkaniec miejscowości Kozłowo lub Kozłów

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Kozłowo n., Kozłów m.

:: fż. kozłowianka ż.

 przym. kozłowski

Wiktionary


kozłowianka

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) mieszkanka miejscowości Kozłowo lub Kozłów

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Kozłowo n., Kozłów m.

:: fm. kozłowianin m.

 przym. kozłowski

Wiktionary


kozłowice

wieś w Polsce


SJP.pl

Kozłowice (niem. Koselwitz) – wieś w Polsce, położona w województwie opolskim, w powiecie oleskim, w gminie Gorzów Śląski. Z Kozłowicami związane są trzy przysiółki: Czerwone Osiedle, Dęby i Siwe Osiedle. W Czerwonym Osiedlu znajduje się kopalnia iłów dolnojurajskich, na bazie której działa cegielnia.

Wikipedia


kozłowicki

przymiotnik od: Kozłowice


SJP.pl


kozłowicz

nazwisko


SJP.pl


kozłowiec

omieg kozłowiec - gatunek rośliny z rodziny astrowatych


SJP.pl

W Polsce
  • Kozłowiec – część wsi Wielki Komorsk w woj. kujawsko-pomorskim, w pow. świeckim, w gminie Warlubie
  • Kozłowiec – część wsi Świątkowo w woj. kujawsko-pomorskim, w pow. żnińskim, w gminie Janowiec Wielkopolski
  • Kozłowiec – wieś w woj. łódzkim, w pow. opoczyńskim, w gminie Poświętne
  • Kozłowiec – wieś w woj. mazowieckim, w pow. przysuskim, w gminie Przysucha
  • Kozłowiec – osada w woj. pomorskim, w pow. kościerskim, w gminie Dziemiany
  • Kozłowiec – część wsi Świrna w woj. świętokrzyskim w pow. ostrowieckim w gminie Bodzechów
  • Kozłowiec – gromada w powiecie opoczyńskim, później w przysuskim
  • Kozłowiec – półwysep w obrębie akwenu jezior Wdzydzkich

Wikipedia


kozłowo

1. nazwa wielu miejscowości w Polsce;
2. wieś na Litwie


SJP.pl

W Polsce
  • Kozłowo – wieś w woj. kujawsko-pomorskim, w pow. grudziądzkim, w gminie Łasin
  • Kozłowo – wieś w woj. kujawsko-pomorskim, w pow. świeckim, w gminie Świecie
  • Kozłowo – wsi Bogucin w woj. kujawsko-pomorskim, w pow. włocławskim, w gminie Fabianki
  • Kozłowo – część wsi Unikowo w woj. mazowieckim, w pow. mławskim, w gminie Strzegowo
  • Kozłowo – wieś w woj. mazowieckim, w, w pow. płockim, w gminie Drobin
  • Kozłowo – wieś w woj. mazowieckim, w pow. pułtuskim, w gminie Gzy
  • Kozłowo – kolonia wsi Jaszczułty w woj. mazowieckim, w pow. wyszkowskim, w gminie Długosiodło
  • Kozłowo – wieś w woj. podlaskim, w pow. siemiatyckim, w gminie Grodzisk
  • Kozłowo – wieś w woj. warmińsko-mazurskim, w pow. mrągowskim, w gminie Sorkwity
  • Kozłowo – wieś w woj. warmińsko-mazurskim, w pow. nidzickim, w gminie Kozłowo
  • Kozłowo – wieś w woj. wielkopolskie, w pow. gnieźnieńskim, w gminie Trzemeszno
  • Kozłowo – wieś w woj. wielkopolskie, w pow. nowotomyskim, w gminie Opalenica

Wikipedia


kozłowski

przymiotnik od: Kozłowo, Kozłów, Kozłów Biskupi, Kozłów Szlachecki


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) od Kozłowo, Kozłów

Wiktionary

Kozłowski (forma żeńska Kozłowska, liczba mnoga: Kozłowscy) – dwunaste pod względem liczby noszących je osób nazwisko w Polsce. Według bazy PESEL z 19 stycznia 2024 roku nosiło je 37 265 Polek i 36 640 Polaków.

W województwie podlaskim i warmińsko-mazurskim jest na drugim miejscu pod względem popularności. Nosi je tam odpowiednio: około 5560 i 7764 osób.

Wikipedia

Powiązane:

 rzecz. Kozłow mrz., Kozłowo n., Kozłów m., kozłowianin m., kozłowianka ż.

Wiktionary


kozłowy

kozioł (samiec kozy); koźli


SJP.pl


koł

zgrubienie od: kołek (kawałek ociosanego drewna); kół


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) przest. pal zaostrzony na końcu, gruby kij, drąg, żerdź

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Za te czyny starosta na kół wbić go kazał.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. kłucie n.

:: zdrobn. kołek m.

 czas. kołowacieć, kłuć ndk.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) koł, pal

Wiktionary


koła

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) geogr. hydron. rzeka w północno-zachodniej Rosji, w obwodzie murmańskim, na Półwyspie Kolskim, uchodzi do Zatoki Kolskiej Morza Barentsa w odległości;

 (1.2) geogr. miasto na półwyspie Kola w Rosji, położone nad rzeką Koła (1.1)

Wiktionary

  • Koła Apollina
  • koła wodne
  • koła olimpijskie
  • Kołowie herbu Junosza – ród magnacki
  • Vierraden (pol. Koła) – dawne miasto, obecnie dzielnica miasta Schwedt/Oder w Niemczech
  • Koła (Rosja)
  • Koła – rzeka w północno-zachodniej Rosji, w obwodzie murmańskim, na Półwyspie Kolskim

Wikipedia

Powiązane:

 przym. kolski

Wiktionary


kołaciński

nazwisko


SJP.pl

Osoby o tym nazwisku:

  • Agnieszka Kołacińska – polski lekarz
  • Rafał Kołaciński – polski kompozytor i producent muzyczny
  • Władysław Kołaciński – polski żołnierz podziemia
  • Zbigniew Kołaciński – polski elektrotechnik

Wikipedia


kołacki

przymiotnik od: Kołaki Kościelne


SJP.pl


kołacz

ciasto weselne nazwane od kolistego kształtu


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) folk. spoż. rodzaj obrzędowego pieczywa, pierwotnie o okrągłym kształcie;

Wiktionary

  • kołacz – rodzaj pieczywa
  • kołacz – inaczej sękacz
  • kołocz śląski – placek popularny na Górnym Śląsku
W Polsce
  • Kołacz – wieś w woj. mazowieckim, w pow. mińskim, w gminie Mrozy
  • Kołacz – wieś w woj. zachodniopomorskim, w pow. świdwińskim, w gminie Połczyn-Zdrój
  • Kołacz – gromada w powiecie białogardzkim
  • Kołacz – wzgórze na Przedgórzu Sudeckim
  • Kołacz – nieistniejąca stacja kolejowa w Kołaczu, w województwie zachodniopomorskim, w powiecie świdwińskim

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) U wszystkich warstw narodu polskiego kołacz był w dawnych wiekach obrzędowym ciastem weselnym.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈkɔwat͡ʃ, AS: kou̯ač

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. koło n., kołocz mrz.

:: zdrobn. kołaczyk mrz.

Wiktionary


kołaczek

nazwisko


SJP.pl

2 miejscowości w Polsce:

  • Kołaczek – osada w województwie mazowieckim, w powiecie grodziskim, w gminie Jaktorów
  • Kołaczek – wieś w woj. zachodniopomorskim, w pow. świdwińskim, w gminie Połczyn-Zdrój
  • Kołaczek – dawna nazwa kolonii Kołoczek w Polsce, w województwie opolskim, w powiecie kluczborskim, w gminie Wołczyn

Wikipedia


kołaczkowianka

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) mieszkanka Kołaczkowa

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Kołaczkowo m.

:: fm. kołaczkowianin m.

 przym. kołaczkowski

Wiktionary


kołaczkowice

nazwa kilku wsi w Polsce


SJP.pl

W Polsce
  • Kołaczkowice – wieś w woj. śląskim, w pow. kłobuckim, w gminie Miedźno
  • Kołaczkowice – wieś w woj. świętokrzyskim, w pow. buskim, w gminie Busko-Zdrój
  • Kołaczkowice – wieś w woj. wielkopolskim, w pow. rawickim, w gminie Miejska Górka
  • Kołaczkowice – gromada
  • Kołaczkowice – dawna gmina

Wikipedia


kołaczkowicki

przymiotnik od: Kołaczkowice; kołaczkowski


SJP.pl


kołaczkowo

wieś w Polsce


SJP.pl

W Polsce
  • Kołaczkowo – wieś w woj. kujawsko-pomorskim, w pow. nakielskim, w gminie Szubin
  • Kołaczkowo – wieś w woj. wielkopolskim, w pow. gnieźnieńskim, w gminie Witkowo
  • Kołaczkowo – wieś w woj. wielkopolskim, w pow. wrzesińskim, w gminie Kołaczkowo
  • Kołaczkowo – gmina w powiecie wrzesińskim
  • Kołaczkowo – gromada w powiecie wrzesińskim
  • Kołaczkowo – przystanek kolejowy we wsi Kołaczkowo, w woj. kujawsko-pomorskim, w powiecie nakielskim

Wikipedia


kołaczkowski

1. przymiotnik od: Kołaczkowice; kołaczkowicki;
2. przymiotnik od: Kołaczkowo


SJP.pl

Osoby
  • Adam Kołaczkowski – polski urzędnik staropolski
  • Edward Kołaczkowski – polski ziemianin, samorządowiec
  • Klemens Kołaczkowski – polski generał
  • Hieronim Kołaczkowski – polski urzędnik staropolski
  • Jerzy Kołaczkowski – polski dyrygent, kompozytor, publicysta
  • Stefan Kołaczkowski – polski historyk literatury, krytyk, publicysta
  • Wojciech Kołaczkowski – polski wojskowy i kierowca rajdowy
  • Marcin Kołaczkowski – polski aktor teatralny i filmowy

Wikipedia


kołaczowy

przymiotnik od: kołacz


SJP.pl


kołaczycanin

mieszkaniec Kołaczyc (miasta w Polsce); kołaczyczanin


SJP.pl


kołaczycanka

mieszkanka Kołaczyc (miasta w Polsce); kołaczyczanka


SJP.pl


kołaczyce

miasto w Polsce


SJP.pl

Kołaczyce – miasto w Polsce, w województwie podkarpackim, w powiecie jasielskim, siedziba gminy miejsko-wiejskiej Kołaczyce.

W latach 1954–1972 wówczas wieś należała i była siedzibą władz gromady Kołaczyce. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa krośnieńskiego.

Wikipedia


kołaczycki

Kołaczyce


SJP.pl

Patrz:

Kołaczyce

kołaczyczanin

mieszkaniec Kołaczyc (miasta w Polsce); kołaczycanin


SJP.pl


kołaczyczanka

mieszkanka Kołaczyc (miasta w Polsce); kołaczycanka


SJP.pl


kołaczyk

nazwisko


SJP.pl

  • Kołaczyk – fikcyjna postać z bajki
  • Kołaczyk – wzgórze w grupie Skał Kroczyckich na Wyżynie Częstochowskiej
Nazwiska
  • Katarzyna Dziubalska-Kołaczyk – prof. Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
  • Krzysztof Kołaczyk – polski piłkarz

Wikipedia


kołaczyński

nazwisko


SJP.pl


kołak

nazwisko


SJP.pl


kołakowski

nazwisko


SJP.pl

  • Andrzej Kołakowski – działacz opozycyjny, pieśniarz i poeta
  • Andrzej Kołakowski – polski filozof
  • Hieronim Kołakowski – polski lekarz, profesor i rektor Akademii Zamojskiej
  • Jakub Kołakowski – polski windsurfer
  • Jerzy Kołakowski – polski inżynier, rektor Politechniki Częstochowskiej
  • Klemens Kołakowski – polski redaktor i wydawca
  • Lech Kołakowski – polski polityk, poseł na Sejm V Kadencji z ramienia Prawa i Sprawiedliwości
  • Leszek Kołakowski – polski filozof
  • Miron Kołakowski – polski adwokat, działacz katolicki, poseł na Sejm PRL II kadencji
  • Piotr Kołakowski – polski historyk
  • Robert Kołakowski – polski polityk, poseł na Sejm V Kadencji z ramienia Prawa i Sprawiedliwości
  • Roman Kołakowski – autor piosenek, kompozytor, poeta, piosenkarz, dyrektor artystyczny Przeglądu Piosenki Aktorskiej we Wrocławiu
  • Ryszard Kołakowski – polski taternik, alpinista i himalaista
  • Stanisław Kołakowski – polski doktor medycyny i filozofii oraz poeta
  • Tomasz Kołakowski – polski ksiądz, poseł na sejm ustawodawczy

Wikipedia


kołat

rzadko: łomot, stukot, kołatanie


SJP.pl

Kołat – wieś w Polsce, w województwie kujawsko-pomorskim, w powiecie lipnowskim, w gminie Kikół.

Do 31 grudnia 2024 miejscowość była częścią wsi Kołat-Rybniki.

Wikipedia


kołata

1. uderzając w coś, powodować przytłumiony odgłos; stukać, łomotać;
2. przenośnie: usilnie zabiegać, prosić o coś lub domagać się czegoś;
3. kołatać się:
a) uderzać, obijać się o coś;
b) jadąc, trząść się na wybojach;
c) żyć w trudnych warunkach;
d) stale zmieniać miejsce pobytu;
e) o uczuciach, myślach itp.: istnieć w sposób niejasny, niesprecyzowany;
f) o uczuciach, myślach itp.: istnieć mimo niesprzyjających warunków


SJP.pl

Kołata – wieś w Polsce położona w województwie wielkopolskim, w powiecie poznańskim, w gminie Pobiedziska. We wsi znajdują się Rodzinne Ogródki Działkowe "Zielona Polana".

Pierwsza wzmianka o wsi (Colatha) pojawiła się w 1328. Było to gniazdo rodziny Kołackich. Nazwa wywodziła się od rodzaju grzechotki. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa poznańskiego.

Wikipedia


kołatać

1. uderzając w coś, powodować przytłumiony odgłos; stukać, łomotać;
2. przenośnie: usilnie zabiegać, prosić o coś lub domagać się czegoś;
3. kołatać się:
a) uderzać, obijać się o coś;
b) jadąc, trząść się na wybojach;
c) żyć w trudnych warunkach;
d) stale zmieniać miejsce pobytu;
e) o uczuciach, myślach itp.: istnieć w sposób niejasny, niesprecyzowany;
f) o uczuciach, myślach itp.: istnieć mimo niesprzyjających warunków


SJP.pl

czasownik przechodni niedokonany (dk. kołatnąć, zakołatać)

 (1.1) książk. uderzać za pomocą kołatki w drzwi

 (1.2) wydawać głuchy odgłos poprzez uderzanie

 (1.3) książk. zabiegać w jakiejś sprawie u osoby lub instytucji

 (1.4) książk. przen. niepewnie istnieć, zaledwie dawać o sobie znać

czasownik zwrotny niedokonany kołatać się (dk. zakołatać się)

 (2.1) przest. poruszać się w tę i we w tę

 (2.2) książk. przemieszczać się, jadąc z ogromną trudnością

 (2.3) książk. przestawać to tu to tam, miotać się

 (2.4) książk. przen. niepewnie istnieć, zaledwie dawać o sobie znać

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Wczoraj do furty klasztornej kołatała przygarbiona staruszka, prosząc o widzenie z gwardianem.

 (1.1) Każdy bowiem, kto prosi, otrzymuje; kto szuka, znajduje; a kołaczącemu otworzą.

 (1.2) Młodsi ministranci głośno kołaczą drewnianymi kołatkami w Wielki Piątek podczas procesji.

 (1.3) Ich inspicjentka kołatała już w tej sprawie w magistracie, ale nic nie wskórała.

 (2.1) Cmentarny kwestarz trzymał puszkę z kilkoma kołatającymi się monetami.

 (2.2) Dyliżans zaczął kołatać się powoli drogą wzdłuż potoku.

 (2.3) Pod koniec życia kołatał się nieszczęśnik od przytułku do przytułku po całej Galicji.

 (2.4) Tak to kołatały się w jego sercu resztki nadziei.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. kołatanie n., kołatka ż.

Wiktionary

Synonimy:

 (2.2) kolebać się, telepać się

 (2.3) włóczyć się

Wiktionary


kołatanie

1. uderzając w coś, powodować przytłumiony odgłos; stukać, łomotać;
2. przenośnie: usilnie zabiegać, prosić o coś lub domagać się czegoś;
3. kołatać się:
a) uderzać, obijać się o coś;
b) jadąc, trząść się na wybojach;
c) żyć w trudnych warunkach;
d) stale zmieniać miejsce pobytu;
e) o uczuciach, myślach itp.: istnieć w sposób niejasny, niesprecyzowany;
f) o uczuciach, myślach itp.: istnieć mimo niesprzyjających warunków


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|kołatać.

Wiktionary

Palpitacja, kołatanie serca – objaw podmiotowy polegający na nieprzyjemnym odczuciu silnej, przyspieszonej lub nieprawidłowej akcji serca. Chociaż jest objawem chorobowym, może występować także u osób zdrowych. Jest jednym z najczęstszych powodów zgłaszania się pacjentów do kardiologa. Kołatanie serca rzadko jest objawem groźnej choroby.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ˌkɔwaˈtãɲɛ, AS: kou̯atãńe

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. kołatka ż.

 czas. kołatać ndk.

Wiktionary


kołatanka

1. regionalnie: drewniana klekotka; kłapacz, kłapaczka, trzaskacz, tyrkawka;
2. podhalańskie danie z ugotowanej kaszy jęczmiennej wymieszanej z brukwią i miodem


SJP.pl


kołatek

drobny, brunatny chrząszcz, którego larwy żyją w drewnie i produktach spożywczych


SJP.pl

Wikipedia


kołatka

1. najczęściej metalowy przedmiot, mocowany na drzwiach wejściowych lub bramie, służący do stukania;
2. drewniany instrument perkusyjny


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) pot. często ozdobny przedmiot, zazwyczaj metalowy, przymocowany przy drzwiach wejściowych służący do stukania;

 (1.2) pot. drewniany przedmiot wieszany bydłu u szyi, wydający głuchy odgłos

 (1.3) rel. etn. ludowy instrument muzyczny, złożony z rączki i osadzonej na niej deseczki, w którą przy potrząsaniu uderza ruchomy młoteczek; używany m.in. w Wielki Piątek w kościele zamiast dzwonków

 (1.4) pot. muz. etn. ludowy instrument muzyczny, złożony z rączki, koła zębatego i ocierającej się o nie podczas kręcenia deseczki; używany m.in. w Wielki Piątek w kościele zamiast dzwonków

forma rzeczownika|rodzaj=męskozwierzęcy.

 (2.1) D. i B. lp. od: kołatek

Wiktionary

Kołatka – drewniany instrument muzyczny wydający przy potrząsaniu charakterystyczne dźwięki. Składa się z deseczki osadzonej na rączce oraz zamocowanego na zawiasie młotka, który uderzając w deseczkę wydaje klekoczący dźwięk.

Drewniane kołatki, w okresie Triduum Paschalnego, od hymnu „Gloria” (Chwała na wysokości) w czasie mszy w Wielki Czwartek, aż do tego samego hymnu Wigilii Paschalnej, podczas liturgii zastępują milczące w tym czasie dzwony.

Wikipedia

Przykłady

 (1.3) Ministranci zamiast dzwonków użyli podczas procesji kołatek.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: kɔˈwatka, AS: kou̯atka

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. kołatanie n., kołatek mzw., zakołatanie n.

 czas. kołatać ndk., zakołatać dk.

 przym. kołatkowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) antaba

 (1.4) terkotka

Wiktionary


kołatki

rodzina chrząszczy, których larwy żerują w drewnie i szyszkach drzew iglastych, a także w suchym drewnie, np. w meblach; kołatkowate


SJP.pl

Kołatki, to drewniane deseczki z przymocowanymi do nich młoteczkami. Stosowane podczas obchodów Triduum Paschalnego zamiast dzwonków ministranckich.

Klekocząc hałaśliwie kołatkami (klekotkami) młodzież obchodziła kiedyś wieś oznajmiając w Wielki Piątek nadejście żałoby.

Wikipedia


kołatkowate

rodzina chrząszczy, których larwy żerują w drewnie i szyszkach drzew iglastych, a także w suchym drewnie, np. w meblach


SJP.pl

Wikipedia


kołatkowaty

o cechach kołatkowatych (rodzina owadów)


SJP.pl


kołatnąć

1. spowodować uderzeniem przytłumiony odgłos; stuknąć, łomotnąć;
2. kołatnąć się:
a) uderzyć, obić się o coś;
b) zatrząść się na wybojach podczas jazdy;
c) o uczuciach, myślach itp.: zaistnieć w sposób niejasny, niesprecyzowany;
d) o uczuciach, myślach itp.: zaistnieć mimo niesprzyjających warunków


SJP.pl


kołbacz

wieś w województwie zachodniopomorskim, słynna ze względu na zespół klasztorny cystersów


SJP.pl

Kołbacz (niem. Kolbatz) – osada w województwie zachodniopomorskim, w powiecie gryfińskim, w gminie Stare Czarnowo, nad Płonią, 3,5 km na zachód od Miedwia, 2 km na wschód od Wzgórz Bukowych. Według danych z 2006 zamieszkana przez 1400 osób.

Wikipedia


kołbasiuk

nazwisko


SJP.pl


kołbaskowianin

mieszkaniec Kołbaskowa


SJP.pl


kołbaskowianka

mieszkanka Kołbaskowa


SJP.pl


kołbaskowo

wieś w Polsce


SJP.pl

Kołbaskowo (do 1945 niem. Kolbitzow, daw. Colbitzow) – wieś w Polsce położona w województwie zachodniopomorskim, w powiecie polickim, w gminie Kołbaskowo, na Wzniesieniach Szczecińskich. Miejscowość jest siedzibą gminy Kołbaskowo. Położona jest w odległości 10 km od Szczecina.

W latach 1954–1972 wieś należała i była siedzibą władz gromady Kołbaskowo. W latach 1975–1998 miejscowość położona była w województwie szczecińskim.

Wikipedia


kołbaskowski

przymiotnik od: Kołbaskowo


SJP.pl


kołbiel

wieś w Polsce


SJP.pl

Kołbiel – wieś sołecka w Polsce położona w województwie mazowieckim, w powiecie otwockim, w gminie Kołbiel. Siedziba gminy Kołbiel oraz rzymskokatolickiej parafii Świętej Trójcy. Ośrodek sztuki ludowej znany m.in. z pasiaków i kilimów. Dawniej miasto, Kołbiel uzyskała lokację miejską w 1532 roku, zdegradowana w 1870 roku. W drugiej połowie XVI wieku Kołbiel położona była w powiecie garwolińskim ziemi czerskiej województwa mazowieckiego. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa siedleckiego.

Wikipedia


kołbielanin

mieszkaniec Kołbiela


SJP.pl


kołbielanka

mieszkanka Kołbiela


SJP.pl


kołbielski

przymiotnik od: Kołbiel


SJP.pl


kołchoz

rolnicza spółdzielnia produkcyjna w Związku Radzieckim


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) hist. spółdzielcze gospodarstwo rolne w Związku Socjalistycznych Republik Radzieckich;

 (1.2) przen. przeludnione miejsce pobytu o niskim komforcie

 (1.3) przen. bałagan, stan w kołchozie (1.2)

Wiktionary

Kołchoz (ros. колхоз) – rolnicza spółdzielnia produkcyjna, przedsiębiorstwo rolnicze charakterystyczne dla byłego ZSRR.

Kołchoz to skrótowiec od nazwy kollektiwnoje choziajstwo (коллективное хозяйство), tzn. gospodarstwo kolektywne. W republikach związkowych ZSRR występowały lokalne odpowiedniki, np. kołhosp na Ukrainie radzieckiej.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Kołchozy powstawały w wyniku przymusowego przejęcia ziemi od indywidualnych rolników na rzecz państwa.

 (1.1) Mój dziadek był kierownikiem kołchozu.

 (1.2) Ciągle ktoś wchodzi lub wychodzi, mam dość siedzenia w tym kołchozie.

 (1.3) Istny kołchoz macie na tym poddaszu.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈkɔwxɔs, AS: kou̯χos

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. kołchoźnictwo n., kołchoźnik m., kołchoźnica ż., kołchoźniczka ż.

 przym. kołchoźniczy, kołchozowy, kołchoźniany, kołchoźny

Wiktionary

Synonimy:

 (1.3) bajzel

Wiktionary


kołchoźniany

kołchoz; kołchoźny, kołchozowy (częściej)


SJP.pl


kołchoźnica

członkini kołchozu; kołchoźniczka


SJP.pl


kołchoźnictwo

zespół kołchozów; ogół kołchoźników


SJP.pl


kołchoźniczka

członkini kołchozu; kołchoźnica


SJP.pl


kołchoźniczy

przymiotnik

 (1.1) dotyczący kołchoźnika, związany z kołchoźnikami

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Rodzeństwu udało się przetrwać pobyt w kazachstańskim stepie, ciężką pracę w kołchoźniczej brygadzie, głód i mróz.

 (1.1) Moja babcia nie lubiła koncelebr, mówiła, że to msze „kołchoźnicze”.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. kołchoz m., kołchoźnik m., kołchoźnica ż.

 przym. kołchozowy

Wiktionary


kołchoźnik

członek kołchozu


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) członek kołchozu

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (2.1) pot. głośnik połączony z radiowęzłem przewodowo służący do transmitowania audycji radiowych

Wiktionary

Głośnik radiowęzłowy – głośnik z regulatorem natężenia dźwięku, zamknięty w obudowie, wyposażony w przewód połączeniowy ze specjalną wtyczką. Służył do słuchania audycji radiowych rozpowszechnianych za pomocą radiofonii przewodowej. Przez użytkowników często nazywany kołchoźnikiem (od kołchoz).

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Żartowaliśmy sobie z bohaterów tej literatury. Stachanowcy, dojarki, kołchoźnicy, rębacze-górnicy, frezerzy - postaci niemal posągowe, walczące z wrogiem klasowym, który działał w ukryciu, podstępnie i bez pardonu.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. kołchoz mrz., kołchoźnictwo n.

:: fż. kołchoźnica ż., kołchoźniczka ż.

 przym. kołchozowy, kołchoźniany, kołchoźny, kołchoźniczy

Wiktionary


kołchoźny

kołchoz; kołchoźniany, kołchozowy (częściej)


SJP.pl


kołchozowy

kołchoz; kołchoźniany, kołchoźny


SJP.pl


kołcz

nazwisko


SJP.pl


kołczan

pojemnik na strzały lub bełty


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) podłużny pojemnik na strzały noszony na pasku u boku lub na plecyecach;

Wiktionary

Kołczan, łubie – futerał na strzały do łuku, w dawnych czasach wykonywany z drewna lub skóry, wzmacniany i ozdabiany metalowymi okuciami; noszony głównie u pasa. W Polsce według informacji podanych w "Opisie obyczajów..." ks. J. Kitowicza, używany do II połowy XVIII wieku.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) W kołczanie została ostatnia strzała.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈkɔwt͡ʃãn, AS: kou̯čãn

Wiktionary


kołczewo

Kołczewo (do 1945 niem. Kolzow) – wieś letniskowa w Polsce, położona w woj. zachodniopomorskim, w pow. kamieńskim, w gminie Wolin.

W latach 1945–1954 i 1973–1976 miejscowość była siedzibą gminy Kołczewo. W latach 1954–1972 wieś należała i była siedzibą władz gromady Kołczewo. W latach 1975–1998 wieś administracyjnie należała do województwa szczecińskiego.

Według danych z 2011 roku wieś miała 721 mieszkańców.

Wikipedia


kołczygłowianin

mieszkaniec Kołczygłów


SJP.pl


kołczygłowianka

mieszkanka Kołczygłów


SJP.pl


kołczygłowski

przymiotnik od: Kołczygłowy, gmina w województwie pomorskim


SJP.pl


kołczygłowy

wieś w Polsce


SJP.pl

Kołczygłowy (kaszub. Kòłczëgłowë, niem. Alt Kolziglow, przed 1939 pol. Kołcigłowy, tuż po wojnie Stare Kołcigłowy) – wieś w Polsce, położona w województwie pomorskim, w powiecie bytowskim, w gminie Kołczygłowy, której jest siedzibą. Nazwa miejscowości pochodzi od przezwiska Kołczygłowa.

Wikipedia


kołczyk

nazwisko


SJP.pl


kołderka

zdrobnienie od: kołdra


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) zdrobn. od: kołdra

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Przykryj nóżki kołderką, byś nie zmarzł.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. kołdra ż.

Wiktionary


kołdowo

Kołdowo (niem. Kaldau, kaszub. Kòłdowò) – wieś w Polsce położona w województwie pomorskim, w powiecie człuchowskim, w gminie Człuchów przy drodze krajowej nr 25. Wieś jest siedzibą sołectwa Kołdowo, w którego skład wchodzą również miejscowości Dąbki, Murzynowo, Nowosiółki, Piaskowo i Zbrzyca.

Wikipedia


kołdra

watowane, puchowe lub wełniane przykrycie będące częścią pościeli


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) element pościeli składający się z tkaniny oraz wypełnienia, służący do okrywania ciała podczas snu

Wiktionary

Kołdra – zszyte razem dwie warstwy tkaniny, z wypełnieniem izolującym cieplnie.

Kołdra służy do okrywania ciała, najczęściej podczas snu. Izolującym wypełnieniem może być włókno syntetyczne, pierze, puch ptasi lub wełna. Wypełnienie kołdry, w przeciwieństwie do wypełnienia pierzyny, jest poprzez pikowanie lub podział kołdry na komory unieruchamiane, tak by pozostawało równomiernie rozłożone na całej powierzchni kołdry.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Pościel zaś cała składała się z pary poduszek, prześcieradła, kołdry i siennika, słomą albo sianem, albo sieczką wypchanego (…).

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈkɔwdra, AS: kou̯dra

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz.

:: zdrobn. kołderka ż.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) gw-pl|Górny Śląsk|sztebdeka.

Wiktionary


kołdrowy

przymiotnik od: kołdra


SJP.pl


kołdrzarski

dotyczący wyrobu kołder


SJP.pl


kołdrzarz

rzemieślnik zajmujący się wyrobem lub naprawą kołder


SJP.pl


kołdrzyna

potocznie: marna, licha kołdra


SJP.pl


kołdun

rodzaj małego pierożka z nadzieniem mięsnym, pochodzenia litewskiego


SJP.pl

Kołduny (kałduny) – małe lub średniej wielkości pierogi, tradycyjna potrawa kuchni litewskiej oraz białoruskiej, a także polskiej. Najbardziej klasycznym nadzieniem kołdunów jest siekana surowa wołowina, łój wołowy, duszona cebula i przyprawy. Ciasto na kołduny wyrabiane jest z mąki, wody, jajek i niewielkiej ilości masła. Po ulepieniu kołduny są gotowane w wodzie albo rosole bądź pieczone.

Wikipedia


kołduny

potrawa z niewielkich pierożków nadziewanych mięsem, podawana zwykle jako dodatek do rosołu lub barszczu, rzadziej jako samoistne danie


SJP.pl

Kołduny (kałduny) – małe lub średniej wielkości pierogi, tradycyjna potrawa kuchni litewskiej oraz białoruskiej, a także polskiej. Najbardziej klasycznym nadzieniem kołdunów jest siekana surowa wołowina, łój wołowy, duszona cebula i przyprawy. Ciasto na kołduny wyrabiane jest z mąki, wody, jajek i niewielkiej ilości masła. Po ulepieniu kołduny są gotowane w wodzie albo rosole bądź pieczone.

Wikipedia


kołecki

nazwisko


SJP.pl

Osoby o tym nazwisku:

  • Hubert Kołecki – polski prawnik
  • Stanisław Kołecki – polski kierowca wyścigowy
  • Szymon Kołecki – polski sztangista i zawodnik mieszanych sztuk walki (MMA)

Wikipedia


kołeczek

zdrobnienie od: kołek


SJP.pl


kółeczko

zdrobnienie od: kółko


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) zdrobn. od kółko

 (1.2) bardzo małe kółko

Wiktionary

Kółeczko – nieoficjalna część wsi Sadlinki w Polsce położona w województwie pomorskim, w powiecie kwidzyńskim, w gminie Sadlinki.

Nazwa miejscowości została zniesiona, jej teren to obecnie ulica Robotnicza w Sadlinkach.

Zabudowa domów przypomina literę O. Większość domów jest starsza niż 50 lat.

W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa elbląskiego.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Dzieci! Ustawcie się w kółeczko.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: kuˈwɛt͡ʃkɔ, AS: kuu̯ečko

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. koło n., kółko n.

 przyim. koło

 czas. kołowacieć

Wiktionary


kołek

podłużny kawałek ociosanego drewna; także: gładki sworzeń drewniany lub metalowy


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) ociosany kawałek drewna o podłużnej formie

 (1.2) mech. wyszlifowany sworzeń

 (1.3) bud. drewniany lub plastikowy walec wciskany do ściany, w który wkręcana jest śruba

 (1.4) pot. tępak, głupek

 (1.5) muz. walec naciągający struny w instrumentach

 (1.6) rzem. szewski gwóźdź

 (1.7) żegl. pręt do nakręcania lin

 (1.8) gw-pl|Mazury. kołowrotek

Wiktionary

Kołek – element pośredniczący w połączeniu kołkowym, jako element ustalający lub podpierający. Może być stożkowy lub walcowy, gładki lub karbowany, pełny lub sprężysty. Dla potrzeb budowy maszyn wykonuje się kołki metalowe - głównie stalowe. W meblarstwie materiałem na kołki jest głównie drewno i tworzywa sztuczne.

Kołki stosowane w budowie maszyn są znormalizowane.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Wrzucił do ogniska długo i namiętnie strugany kołek i podniósł głowę.

 (1.1) Brał ze sobą naszego Burka, wbijał kołek w ziemię i przywiązywał zwierzaka, żeby go pilnował przed handlarzami dusz.

 (1.1) Czemu stoisz jak kołek! Zabierz stąd więźnia!

 (1.3) W żelbet takiego kołka nie wbijesz. No nie, ale takie kołki tynkowe, no.

 (1.4) Dać takiemu kołkowi trochę władzy i strach się bać.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. kołeczek mrz., kół mrz.

 przym. kołkowy

 czas. kołowacieć

Wiktionary


kołem

naokoło, dookoła, wokół kogoś, czegoś; kółkiem


SJP.pl

przysłówek

 (1.1) otaczając coś

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. koło n.

 przyim. koło

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) dookoła

Wiktionary


kółka

przyrząd gimnastyczny składający się z dwu obręczy zawieszonych na linach, służący do przewrotów i zwisów


SJP.pl


kołkastla

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) gw-pl|Górny Śląsk. węglarka

Wiktionary


kółkiem

naokoło, dookoła, wokół kogoś, czegoś; kołem


SJP.pl


kółko

zdrobnienie od: koło


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) zdrobn. od: koło

 (1.2) małe koło

 (1.3) eduk. szkolne zajęcia dla grupy zainteresowań

 (1.4) grupa bawiących się osób trzymająca się za ręce

Wiktionary

  • kółko – znak diakrytyczny
W Polsce
  • Kółko – osada w woj. mazowieckim, w pow. ostrołęckim, w gminie Goworowo
  • Kółko – część wsi Kiezie w woj. mazowieckim, w pow. sokołowskim, w gminie Sterdyń
  • Kółko – kolonia wsi Skuszew w woj. mazowieckim, w pow. wyszkowskim, w gminie Wyszków

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Lubię nosić tę sukieneczkę w kwiatuszki i kółeczka.

 (1.2) Do rysowania kółek służy cyrkiel, tzw. zerownik.

 (1.2) Przez te wertepy w parku połamałam kółka w dziecięcym wózku.

 (1.3) W czwartki po lekcjach uczęszczam na kółko chemiczne.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈkuwkɔ, AS: kuu̯ko

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. koło n.

:: zdrobn. kółeczko n.

 czas. kołować, kołowacieć

 przym. kołowy, skołowany

 przyim. koło

 ims. skołowany

Wiktionary

Synonimy:

 (1.3) zajęcia fakultatywne

Wiktionary


kołkowaty

sztywny, niezgrabny; podobny do kołka


SJP.pl


kółkowicz

potocznie: członek jakiegoś koła, kółka, stowarzyszenia osób o wspólnych zainteresowaniach lub dążeniach; kółkowiec


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) osoba należąca do kółka

Wiktionary


kółkowiczka

kółkowicz


SJP.pl

Patrz:

kółkowicz

kółkowiec

potocznie: członek jakiegoś koła, kółka, stowarzyszenia osób o wspólnych zainteresowaniach lub dążeniach; kółkowicz


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) osoba należąca do kółka

Wiktionary


kołkownica

Nagielbank, kołkownica – pozioma belka lub pręt z otworami na nagle, służące do knagowania olinowania ruchomego. Stosowana głównie na dużych żaglowcach, gdzie liczba obsługiwanych przez załogę lin jest znaczna.

Knagowanie wykonywane jest na naglach węzłem knagowym. Najczęściej kołkownice występują przy burtach. Mocuje się je do pokładu bądź do want (tzw. ławy wantowe). Nagielbanki mogą być umieszczone również przy maszcie, nazywane są wtedy potocznie „ogródkami”.

Wikipedia


kołkowski

nazwisko


SJP.pl


kołkowy

przymiotnik od: kołek


SJP.pl


kołmogorow

nazwisko, np. Andriej Nikołajewicz Kołmogorow (1903-87), matematyk rosyjski


SJP.pl


kołnierz

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) część ubrania otaczająca szyję;

 (1.2) występ na powierzchni elementu konstrukcyjnego otaczający go na całym obwodzie, który służy do połączeń;

 (1.3) u niektórych zwierząt pas sierści lub piór odmiennej barwy, który otacza szyję

 (1.8) bud. pas blachy wokół komina zabezpieczający przed wilgocią

Wiktionary

Kołnierz – wykończenie ubioru przy szyi, wykonane z tej samej tkaniny i na stałe połączone z ubiorem lub z innego materiału, przyszywane, przypinane lub nakładane. Stosowane od XIV wieku.

Krój kołnierzy zmieniał się znacznie na przestrzeni wieków. Początkowo pojawił się w stroju męskim w drugiej połowie XVI wieku, jako część szerokiej szaty spiętej w talii pasem, zwanej houppelande. W tym okresie we Francji i w Anglii zaczęto dodawać prosty kołnierz do męskich kaftanów. Początkowo stosunkowo niski, w pierwszych latach XV wieku sięgający już do uszu. Dostojnicy i królowie nosili także płaszcze z futrzanymi kołnierzami.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Moja ulubiona koszula ma zielony kołnierz.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈkɔwʲɲɛʃ, AS: kou̯ʹńeš

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. kołnierzówka ż.

:: zdrobn. kołnierzyk m., kołnierzyczek m.

 przym. kołnierzowy

 przysł. kołnierzowato

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) reg. śl. kragel.

Wiktionary


kołnierzowaty

przypominający kołnierz


SJP.pl


kołnierzowy

przymiotnik od: kołnierz


SJP.pl


kołnierzyczek

zdrobnienie od: kołnierzyk


SJP.pl


kołnierzyk

mały kołnierz


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) zdrobn. od: kołnierz

Wiktionary

Kołnierzyk lub pierścień – struktura powstająca na komórce konidiotwórczej podczas wytwarzania zarodników konidialnych (konidiogenezy). Struktury te powstają na annelidach – komórkach konidiotwórczych mogących poprzez pączkowanie wytwarzać konidia wielokrotnie. Po wytworzeniu każdego konidium następuje proliferacja, czyli odtworzenie jej ściany komórkowej i zdolności do wytwarzania składników niezbędnych do budowy sukcesywnie na niej powstających nowych konidiów. Po każdym kolejnym zarodniku na zewnętrznej ścianie komórkowej annelidy pozostaje kołnierzyk (pierścień), a annelida wydłuża się. Kołnierzyków tych jest tyle, ile konidiów wytworzyła annelida. Występowanie kołnierzyków odgrywa rolę przy mikroskopowym oznaczaniu niektórych gatunków grzybów.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: kɔwʲˈɲɛʒɨk, AS: kou̯ʹńežyk

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. kołnierz m.

 przym. kołnierzowy

Wiktionary


kołnierzykowaty

1. mający kształt kołnierzyka, przypominający kołnierzyk;
2. komórka kołnierzykowata - występująca w wewnętrznej warstwie ciała gąbek komórka o kształcie cylindrycznym, zaopatrzona w wić i charakterystyczny, otaczający ją kołnierzyk plazmatyczny, wychwytująca z wody cząstki pokarmowe; choanocyt


SJP.pl


kołnierzykowy

1. kołnierzyk;
2. wiciowce kołnierzykowe - klad jednokomórkowych, wodnych organizmów eukariotycznych;
3. trzmiel kołnierzykowy - gatunek trzmiela


SJP.pl


koło

1. część płaszczyzny ograniczona okręgiem;
2. zamknięta linia krzywa przypominająca okręg;
3. okrągła, spodnia część pojazdu, umożliwiająca ruch przez toczenie;
4. okrągły element maszyn i urządzeń, służący przenoszeniu ruchu obrotowego;
5. przedmiot w kształcie koła geometrycznego;
6. grupa osób podobnych pod względem jakichś warunków; grono, krąg;
7. grupa osób o wspólnych dążeniach lub zainteresowaniach; stowarzyszenie, zrzeszenie, związek;
8. średniowieczne narzędzie tortur;
9. krąg ludzi trzymających się za ręce;
10. potocznie: tysiąc złotych; patyk, patol, kafel;
11. potocznie: kolokwium; kolo;
12. w dawnej Polsce: obradujący sejmik


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki, nazwa własna

 (1.1) geogr. miasto w Polsce, w województwie wielkopolskim;

Wiktionary

Koło – zbiór wszystkich punktów płaszczyzny, których odległość od ustalonego punktu na tej płaszczyźnie, nazywanego środkiem koła, jest mniejsza lub równa długości promienia koła.

Równoważna definicja: część płaszczyzny ograniczona przez pewien okrąg; okrąg ten zawiera się w kole i jest zarazem jego brzegiem.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Koło leży nad Wartą.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈkɔwɔ, AS: kou̯o

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. kolanin mos., kolanka ż.

 przym. kolski

Wiktionary


kołobieg

słup z zamocowanym na szczycie ruchomym kołem z linkami, służący do ćwiczeń gimnastycznych lub zabawy; krążnik


SJP.pl


kołobrulion

gruby zeszyt z kartkami spiętymi spiralą lub zamykającymi się pierścieniami


SJP.pl

Kołobrulion albo kołonotatnik – określenie zeszytu, którego kartki przymocowane są do okładki ruchomymi kółeczkami lub spiralą.

Do dzisiaj kołobruliony są w sprzedaży i można je kupić w sklepach z artykułami szkolnymi.

Wikipedia


kołobrzeg

miasto w Polsce


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna

 (1.1) geogr. miasto w Polsce; miasto powiatowe w województwie zachodniopomorskim;

Wiktionary

Kołobrzeg (niem. Kolberg) – miasto w północnej części województwa zachodniopomorskiego, w powiecie kołobrzeskim, u ujścia Parsęty do Morza Bałtyckiego, przy drodze krajowej nr 11 i drodze ekspresowej nr S6. Czwarty ośrodek miejski województwa (pod względem liczby mieszkańców), uzdrowisko z dziesięcioma letnimi kąpieliskami morskimi.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) W Kołobrzegu odbywał się festiwal piosenki.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: kɔˈwɔbʒɛk, AS: kou̯obžek

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. kołobrzeżanin m., kołobrzeżanka ż.

 przym. kołobrzeski

Wiktionary


kołobrzeski

przymiotnik od: Kołobrzeg


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) odnoszący się do Kołobrzegu, związany z Kołobrzegiem

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Diecezja koszalińsko-kołobrzeska powstała 28 czerwca 1972 roku.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Kołobrzeg m., kołobrzeżanin mos., kołobrzeżanka ż.

Wiktionary


kołobrzeżanin

mieszkaniec Kołobrzegu


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) mieszkaniec Kołobrzegu

 (1.2) osoba pochodząca z Kołobrzegu, urodzona w Kołobrzegu

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Wieczorami kołobrzeżanie wylegają na aleje parkowe.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌkɔwɔbʒɛˈʒãɲĩn, AS: kou̯obžežãńĩn

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Kołobrzeg mrz.

:: fż. kołobrzeżanka ż.

 przym. kołobrzeski

Wiktionary


kołobrzeżanka

mieszkanka Kołobrzegu


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) mieszkanka Kołobrzegu

 (1.2) kobieta pochodząca z Kołobrzegu, urodzona Kołobrzegu

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Najstarsza kołobrzeżanka odzyska twarz.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌkɔwɔbʒɛˈʒãnka, AS: kou̯obžežãnka

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Kołobrzeg mrz.

:: fm. kołobrzeżanin mos.

 przym. kołobrzeski

Wiktionary


kołocz

prostokątne ciasto z nadzieniem z sera, maku lub jabłek, popularne na Górnym Śląsku; kołacz śląski


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) gw-pl|Górny Śląsk. ciasto z makiem, serem lub jabłkiem

Wiktionary

Kołocz śląski – nazwa zwyczajowa ciasta popularnego na Górnym Śląsku. Równolegle funkcjonuje również określenie kołacz śląski.

Wikipedia

Powiązane:

 rzecz. kołacz m.

Wiktionary


kołoczek

nazwisko


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) gw-pl|Górny Śląsk. kulin. drożdżówka

Wiktionary

  • Kołoczek – kolonia w województwie opolskim, w powiecie kluczborskim, w gminie Wołczyn.
  • Kołoczek – wzniesienie w miejscowości Kroczyce na Wyżynie Częstochowskiej

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) A kołoczki to nic innego jak zmniejszona wersja kołocza, czyli po prostu drożdżówki.

Wiktionary


kołodko

nazwisko


SJP.pl

  • Grzegorz Kołodko – polski polityk, profesor nauk ekonomicznych, minister finansów
  • Jewgienija Kołodko – rosyjska lekkoatletka

Wikipedia


kołodno

Kołodno (białorus. Калодна) – wieś w Polsce położona w województwie podlaskim, w powiecie białostockim, w gminie Gródek.

Wieś zachowała charakter dwuwyznaniowy. Rzymskokatoliccy mieszkańcy wsi przynależą do parafii Świętej Trójcy w Supraślu, a prawosławni do parafii św. Anny w pobliskim Królowym Moście.

Wikipedia


kołodróbka

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) geogr. adm. wieś na Ukrainie, położona w rejonie zaleszczyckim obwodu tarnopolskiego;

Wiktionary

Kołodróbka – wieś na Ukrainie w rejonie czortkowskim należącym do obwodu tarnopolskiego.

W okresie międzywojennym stacjonowała w miejscowości placówka Straży Celnej „Kołodróbka”, a potem strażnica KOP „Kołodróbka”.

Wikipedia

Powiązane:

 przym. kołodróbecki

Wiktionary


kołodyński

nazwisko


SJP.pl

  • Andrzej Kołodyński (ur. 1937) – polski filmoznawca
  • Czesław Kołodyński – polski lekarz, rzeźbiarz
  • Czesław Kołodyński (1941-2014) – polski lekkoatleta
  • Dorota Kołodyńska – polska chemiczka
  • Iwan Mazepa-Kołodyński (1639-1709) – polski szlachcic, hetman
  • Marcin Kołodyński (1980-2001) – polski aktor

Wikipedia


kołodziej

rzemieślnik wykonujący drewniane części wozów


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) hist. zaw. rzem. rzemieślnik wyrabiający i naprawiający koła do wozów;

rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy

 (2.1) środ. sport. w kolarstwie: rower marki Wheeler

Wiktionary

Kołodziej, stelmach (z niem. Stellmacher) – rzemieślnik zajmujący się wyrobem drewnianych wozów i kół.

Po zbudowaniu drewnianej części wozu przekazywano go do okucia kowalowi (który wykonywał części metalowe).

Wikipedia

Wymowa:

IPA: kɔˈwɔd͡ʑɛ̇j, AS: kou̯oʒ́ėi ̯

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. kołodziejstwo n.

 przym. kołodziejski

Wiktionary


kołodziejak

nazwisko


SJP.pl


kołodziejczak

nazwisko


SJP.pl

Osoby o tym nazwisku:

  • Jerzy Kołodziejczak (ur. 1967) – polski koszykarz, reprezentant Polski
  • Magdalena Kołodziejczak (ur. 1958) – polska polityk, prawniczka i samorządowiec
  • Michał Kołodziejczak (ur. 1988) – polski rolnik i polityk
  • Piotr Kołodziejczak (ur. 1957) – polski pisarz, kompozytor i dziennikarz
  • Tomasz Kołodziejczak (ur. 1967) – polski pisarz science fiction

Wikipedia


kołodziejczyk

nazwisko


SJP.pl

  • Kołodziejczyk – nazwisko

Wikipedia


kołodziejek

nazwisko


SJP.pl

Osoby o tym nazwisku:

  • Ewa Kołodziejek – polska językoznawczyni
  • Henryk Kołodziejek – polski pilot wojskowy

Wikipedia


kołodziejewo

Kołodziejewo (niem. Altraden) – wieś w Polsce położona w województwie kujawsko-pomorskim, w powiecie inowrocławskim, w gminie Janikowo.

W latach 1954–1972 wieś należała i była siedzibą władz gromady Kołodziejewo. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa bydgoskiego.

Wikipedia


kołodziejnia

miejsce produkcji i naprawy drewnianych części wozów, warsztat pracy kołodzieja


SJP.pl


kołodziejówka

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) geogr. adm. wieś na Ukrainie, położona w rejonie podwołoczyskim obwodu tarnopolskiego;

Wiktionary

  • Kołodziejówka – dawna gmina
  • Kołodziejówka – skała w górnej części wąwozu Babie Doły, w granicach wsi Sąspów w województwie małopolskim, w powiecie krakowskim, w gminie Jerzmanowice-Przeginia
  • Kołodziejówka – wieś w obwodzie iwanofrankiwskim, w rejonie tyśmienickim na Ukrainie
  • Kołodziejówka – wieś w obwodzie tarnopolskim, w rejonie podwołoczyskim na Ukrainie
  • Kołodziejówka – przystanek kolejowy w pobliżu miejscowości Kołodziejówka, w rejonie tarnopolskim, w obwodzie tarnopolskim, na Ukrainie

Wikipedia

Powiązane:

 przym. kołodziejówecki

Wiktionary


kołodziejski

nazwisko


SJP.pl

Kołodziejski (forma żeńska: Kołodziejska; liczba mnoga: Kołodziejscy) – polskie nazwisko. Nazwa osobowości pochodzi od średniowiecznego zawodu kołodziej. Ponad 70% osób o tym nazwisku mieszka w całej dolinie Wisły oraz w Polsce centralnej.

Wikipedia


kołodziejstwo

Kołodziej, stelmach (z niem. Stellmacher) – rzemieślnik zajmujący się wyrobem drewnianych wozów i kół.

Po zbudowaniu drewnianej części wozu przekazywano go do okucia kowalowi (który wykonywał części metalowe).

Wikipedia


kołodziński

nazwisko


SJP.pl


kołogniot

maszyna do rozdrabniania, kołotok


SJP.pl


kołokolnia

dzwonnica przy cerkwi


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) archit. rel. wolno stojąca lub wtopiona w bryłę budynku dzwonnica cerkiewna

Wiktionary

Dzwonnica – budowla lub jej część, w której zawieszono dzwony, mająca charakter sakralny (np. dzwonnice przy kościołach lub cerkwiach) lub świecki (np. miejskie wieże strażnicze – beffroi lub wieże ratuszowe). Najczęściej występuje w postaci wieży, murowanej lub drewnianej. Niekiedy spotyka się dzwonnice w formie ściany z otworami, są to tzw. dzwonnice parawanowe.

Wikipedia


kołomąć

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna

 (1.1) geogr. wieś w województwie zachodniopomorskim;

Wiktionary

Kołomąć (niem. Koldemanz) – wieś w północno-zachodniej Polsce, położona w województwie zachodniopomorskim, w powiecie gryfickim, w gminie Gryfice, nad Jeziorem Kołomąckim.

W latach 1946–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa szczecińskiego.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Kołomąć jest położony nad Jeziorem Kołomąckim.

 (1.1) W Kołomąciu znajduje się stary cmentarz.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: kɔˈwɔ̃mɔ̃ɲt͡ɕ, AS: kou̯õmõńć

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. kołomącianin m., kołomącianka ż.

 przym. kołomącki

Wiktionary


kołomański

nazwisko


SJP.pl


kołomąt

regionalnie: zamęt, zamieszanie; kołomęt


SJP.pl

Kołomąt – wieś sołecka w Polsce położona w województwie zachodniopomorskim, w powiecie drawskim, w gminie Czaplinek.

W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa koszalińskiego. W roku 2007 wieś liczyła 175 mieszkańców.

W miejscowości działało Państwowe Gospodarstwo Rolne Kołomąt.

Wikipedia


kołomaź

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) gw-pl|Śląsk Cieszyński. smar

Wiktionary


kołomęt

regionalnie: zamęt, zamieszanie; kołomąt


SJP.pl


kołomieński

Kołomna (miasto w Rosji)


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z Kołomną, dotyczący Kołomny

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Kołomna ż.

Wiktionary


kołomna

miasto w Rosji


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) geogr. adm. miasto w Rosji, w obwodzie moskiewskim, nad Oką, przy ujściu rzeki Moskwy;

Wiktionary

Kołomna (ros. Коломна) – miasto w Rosji, w obwodzie moskiewskim, nad Oką, przy ujściu rzeki Moskwa. Zamieszkuje je ok. 140 tys. mieszkańców.

Jest ośrodkiem przemysłu środków transportu, maszynowego, materiałów budowlanych oraz spożywczego. W mieście znajduje się węzeł komunikacyjny, port rzeczny. Liczący się ośrodek przemysłu maszynowego (produkcja silników Diesla, obrabiarek, lokomotyw). W obrębie miasta zlokalizowanych jest 5 stacji kolejowych: Kołomna, Gołutwin, Szurowo, Boczmanowo i Plac 6.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Moskwa wpływa do Oki w mieście Kołomna.

Wiktionary

Powiązane:

 przym. kołomieński

Wiktionary


kołomyja

przestarzale: zamieszanie, zamęt, kołowacizna; kołomyjka


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) geogr. adm. miasto rejonowe na zachodniej Ukrainie, położone w obwodzie iwanofrankiwskim nad Prutem;

Wiktionary

Kołomyja (ukr. Коломия) – miasto na zachodniej Ukrainie, w obwodzie iwanofrankiwskim, nad Prutem, siedziba rejonu kołomyjskiego. W mieście rozwinął się przemysł maszynowy, odzieżowy, obuwniczy, metalowy, spożywczy, drzewny oraz papierniczy. Miasto jest centrum huculskiej sztuki ludowej, znajduje się tu m.in. muzeum etnograficzne i muzeum pisanek.

Wikipedia

Powiązane:

 przym. kołomyjski

Wiktionary


kołomyjka

1. przestarzale: zamieszanie, zamęt, kołowacizna; kołomyja;
2. ukraiński taniec góralski;
3. muzyka lub piosenka związana z tym tańcem


SJP.pl

  • Kołomyjka – wieś w woj. podlaskim, w pow. zambrowskim, w gminie Rutki
  • Kołomyjka (muzyka)
  • Kołomyjka (rzeka)

Wikipedia


kołomyjski

przymiotnik od: Kołomyja (miasto na Ukrainie lub wieś w Polsce)


SJP.pl


kołonotatnik

notatnik z kartkami spiętymi spiralą lub zamykającymi się pierścieniami; kołonotes


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) notes, którego kartki spięte są metalową lub plastikowyastikową spiralą;

Wiktionary

Kołobrulion albo kołonotatnik – określenie zeszytu, którego kartki przymocowane są do okładki ruchomymi kółeczkami lub spiralą.

Do dzisiaj kołobruliony są w sprzedaży i można je kupić w sklepach z artykułami szkolnymi.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Komisarz wyciągnął swój kołonotatnik i położył go na biurku.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌkɔwɔ̃nɔˈtatʲɲik, AS: kou̯õnotatʹńik

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) kołobrulion

Wiktionary


kołonotes

notes z kartkami spiętymi spiralą lub zamykającymi się pierścieniami; kołonotatnik


SJP.pl


kołosowski

nazwisko


SJP.pl


kołosz

pająk z rodziny krzyżakowatych


SJP.pl


kołotocznik

roślina z rodziny złożonych, o żółtych lub pomarańczowych kwiatach, rosnąca w terenach górzystych; wołowe oko


SJP.pl

Kołotocznik, buptalmum (Buphthalmum L.) – rodzaj roślin z rodziny astrowatych. Obejmuje trzy gatunki. Występują w Europie na obszarze od Francji i Wielkiej Brytanii na zachodzie po Niemcy i Węgry na wschodzie, na południu we Włoszech), północno-zachodniej Afryce oraz na Bliskim Wschodzie. Rosną w widnych lasach i w miejscach kamienistych, często na skałach wapiennych.

Wikipedia


kołotok

maszyna do rozdrabniania; kołogniot


SJP.pl


kołotokowy

przymiotnik od: kołotok


SJP.pl


kołowa

forma przymiotnika.

 (1.1) ż. lp. od: kołowy

rzeczownik, rodzaj żeński

 (2.1) sport. (w piłce ręcznej) zawodniczka grająca bezpośrednio przed linią pola bramkowego, pomiędzy obrońcami drużyny przeciwnej, zob. obrotowa.

 (2.2) rel. w żeńskim zakonie klauzurowym zakonnica nie przebywająca na stałe za klauzurą

Wiktionary

Przykłady

 (2.1) Kontuzja Kulwińskiej. Kołowa Vistalu nie zagra przez dwa tygodnie.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. koło n., kołowy mos.

 przym. kołowy

Wiktionary

Synonimy:

 (2.1) obrotowa

Wiktionary


kołować

1. zataczać kręgi; krążyć;
2. o samolocie: poruszać się na kołach po lotnisku;
3. potocznie: nadkładać drogi; błądzić, kluczyć;
4. potocznie: mówić wykrętnie, używać wybiegów; bałamucić, oszukiwać;
5. kołować się -
a) kręcić się; wirować;
b) potocznie: oszukiwać jeden drugiego


SJP.pl

czasownik niedokonany

 (1.1) o samolocie: poruszać się po ziemi na kołach

 (1.2) pot. oszukiwać, zwodzić

 (1.3) zataczać kręgi wokół czegoś, zwykle w powietrzu

 (1.4) pot. mówić w pokrętny sposób

 (1.5) pot. nadkładać drogi

czasownik zwrotny niedokonany kołować się

 (2.1) pot. oszukiwać się nawzajem

 (2.2) kręcić się

Wiktionary

Przykłady

 (1.3) Nie było wiatru, długo więc kołował w powietrzu, lądując wreszcie na ścieżce.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: kɔˈwɔvat͡ɕ, AS: kou̯ovać

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. koleśność ż., koleina ż., koło n., kółko n., kołowanie n., kolarz mos.

 przyim. koło

 czas. kołowacieć

 przysł. koleśno

Wiktionary

Synonimy:

 (1.2) rolować, kiwać, nabierać, kantować; pot. nabijać w butelkę, robić w balona, robić w bambuko, robić w jajo, robić w konia, wpuszczać w maliny; posp. wykręcać wała; wulg. robić w chuja; eufem. robić w człona

Wiktionary


kołowacieć

1. o zwierzętach: dostawać kołowacizny;
2. tracić orientację na skutek jakiegoś zamieszania;
3. potocznie: sztywnieć, drętwieć


SJP.pl

czasownik nieprzechodni niedokonany (dk. skołowacieć)

 (1.1) niepokojąc się, poruszać się w kółko

 (1.2) pot. tracić w czymś rozeznanie i orientację

 (1.3) stawać się odrętwiałym i sztywnym

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. koło n., kółko n., kółeczko n., kołek m., kół m., kołowacenie n., skołowacenie n., zakole n., kołowy mos.

 czas. skołowacieć dk., kołować ndk.

 przym. kołowy, kolisty, kółeczkowy, skołowaciały

 przysł. koliście

 przyim. koło

Wiktionary


kołowacizna

1. ciężka choroba niektórych zwierząt, głównie owiec i kóz; cenuroza
2. potocznie: zamieszanie, zamęt, kołomyjka


SJP.pl

Trzęsawka (z ang. scrapie „ocierać się, drapać”; polskie nazwy: choroba kłusowa, kołowacizna) – pasażowalna encefalopatia gąbczasta owiec i kóz wywoływana przez priony, nieznany do niedawna patogen, wywołujący również podobną do trzęsawki chorobę u ludzi, zwaną kuru. Scrapie najprawdopodobniej nie może zostać przeniesiona bezpośrednio na człowieka, ale zaleca się unikanie kontaktu z tkankami i płynami ustrojowymi chorego zwierzęcia.

Wikipedia


kołowanie

1. zataczać kręgi; krążyć;
2. o samolocie: poruszać się na kołach po lotnisku;
3. potocznie: nadkładać drogi; błądzić, kluczyć;
4. potocznie: mówić wykrętnie, używać wybiegów; bałamucić, oszukiwać;
5. kołować się -
a) kręcić się; wirować;
b) potocznie: oszukiwać jeden drugiego


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|kołować.

Wiktionary

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ˌkɔwɔˈvãɲɛ, AS: kou̯ovãńe

Wiktionary

Powiązane:

 czas. kołować

 rzecz. koleina ż., koło n., kolarz mos., kołowy mos.

 przyim. koło

 przym. kołowy

Wiktionary


kołowatek

kołowatek jasnoczułki, kołowatek plamisty - gatunki błonkówki z rodziny nasteczników


SJP.pl


kołowatość

stan odurzenia, otępienia; ogłupienie


SJP.pl


kołowaty

1. podobny kształtem do koła;
2. podobny do kołu; sztywny, zdrewniały, zdrętwiały;
3. skołowany, odurzony;
4. chory na kołowaciznę


SJP.pl


kołowiec

statek kołowy


SJP.pl

  • kołowiec – rodzaj statku wodnego
  • kołowiec – rodzaj statku powietrznego

Wikipedia


kołówka

potocznie: jednoosiowa przyczepa transportowa


SJP.pl


kołowo

1. mający kształt koła; kolisty;
2. biegnący po linii obwodu koła;
3. poruszany za pomocą kół;
4. związany z pojazdami poruszającymi się na kołach


SJP.pl

Kołowo (do 1945 r. niem. Kolow) – wieś w Polsce położona w województwie zachodniopomorskim, w powiecie gryfińskim, w gminie Stare Czarnowo w obrębie Polany Kołowskiej w centralnej części Puszczy Bukowej.

Wikipedia


kołowrót

1. maszyna prosta do przemieszczania ciężarów przy pomocy liny lub łańcucha nawijanych na bęben;
2. zmienność i powtarzalność zjawisk, czynności;
3. rodzaj ćwiczenia gimnastycznego;
4. dawne wrota, których skrzydła mocowano do słupa pośrodku drogi;
5. średniowieczne narzędzie tortur


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) mech. drewniana oś z korbą, np. do wyciągania ze studni wiadra z wodą

 (1.2) mech. urządzenie zapewniające przepuszczanie ludzi po jednej osobie

Wiktionary

  • Kołowrót (maszyna prosta)
  • Kołowrót (ćwiczenie gimnastyczne)
  • Kołowrót (symbol)
W Polsce
  • Kołowrót – część wsi Sąspów w woj. małopolskim, w pow. krakowskim, w gminie Jerzmanowice-Przeginia
  • Kołowrót – część wsi Wola Rzeczycka w woj. podkarpackim, w pow. stalowowolskim, w gminie Radomyśl nad Sanem
  • Kołowrót – przełęcz w północno-wschodnim ramieniu Szyndzielni, w Paśmie Klimczoka i Szyndzielni
  • Kołowrót– spiętrzenie grzbietu, odchodzącego w kierunku północno-wschodnim od masywu Szyndzieln

Wikipedia

Powiązane:

 rzecz.

:: zdrobn. kołowrotek mrz.

Wiktionary


kołowrotek

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) zdrobn. od: kołowrót

 (1.2) wędk. przyrząd wędkarski w formie szpuli z rączką służący do nawijania i rozwijania zapasu żyłki, zwykle będący częścią wędki spinningowej;

 (1.3) mech. włók. daw. urządzenie mechaniczne służące do przędzenia nici;

 (1.4) mech. obrotowe urządzenie umieszczane przy wejściach do miejsc, gdzie trzeba przepuszczać ludzi pojedynczo

 (1.5) mech. urządzenie w formie ruchomego bębna służące do biegania hodowanym w domu gryzoniom i innym małym zwierzętom

 (1.6) pot. przen. zamęt, często związany z natłokiem wydarzeń lub obowiązków

Wiktionary

Kołowrotek – urządzenie mechaniczne do wytwarzania przędzy z włókien. Dawniej bardziej powszechne, szczególnie w wytwórstwie chałupniczym, obecnie dość rzadko używane.

Wikipedia

Przykłady

 (1.2) Podstawowa zasada powodzenia, to takie zmontowanie zestawu (spławik, ciężarek), by ryba biorąc nie wyczuła najmniejszego oporu. Łowiąc z gruntu bez spławika radziłbym poszerzyć otwór ciężarka, zostawić otwarty kabłąk kołowrotka.

 (1.3) W porze bajek i pieśni, późną jesienią, palce wyciągały z motka wełny przędzę, przy miarowym stukaniu pedału kołowrotków.

 (1.5) Chomik potrafi biegać w kołowrotku nawet kilka godzin i przemierzyć do ośmiu kilometrów w ciągu jednej nocy.

 (1.6) Ale mam dziś kołowrotek w pracy! Od rana urywają się telefony, mam trzy spotkania z klientami i jeszcze ten raport na jutro.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. kołowrót mrz.

 przym. kołowrotkowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.4) bramka obrotowa, turnikiet

 (1.5) bieżnia, karuzela

Wiktionary


kołowrotowy

przymiotnik od: kołowrót


SJP.pl


kołowy

1. mający kształt koła; kolisty;
2. biegnący po linii obwodu koła;
3. poruszany za pomocą kół;
4. związany z pojazdami poruszającymi się na kołach


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) o kształcie koła

 (1.2) taki, który biegnie po linii obwodu koła

 (1.3) poruszany za pomocą kół

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (2.1) sport. (w piłce ręcznej) zob. obrotowy.

Wiktionary

Obrotowy (spotyka się także nazwę kołowy) – zawodnik w piłce ręcznej, który gra bezpośrednio przed linią pola bramkowego, pomiędzy obrońcami drużyny przeciwnej. Jego funkcją jest oczekiwanie na piłkę, tak by po jej złapaniu od razu obrócić się (stąd nazwa) i wykonać rzut na bramkę. Ma on także na celu pomagać bocznym rozgrywającym, np. robiąc tzw. zasłonę (tj. zasłonić obrońcę drużyny przeciwnej, aby rozgrywający mogli go minąć i rzucić do bramki) lub powodując zwiększenie przestrzeni do gry oraz dezorganizując współpracę i dezorientując obrońców drużyny przeciwnej. Zawodnika kołowego kryje się za sobą, a nie tak jak wszystkich innych graczy przed sobą. Może także grać z tyłu, wspomagając rozgrywających.

Wikipedia

Przykłady

 (2.1) Kamilowi Syprzakowi, kołowemu Orlen Wisły Płock, na weekendowym turnieju w hiszpańskim Oviedo rozleciały się buty.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. koło n., kołowa ż., kołowanie n.

:: zdrobn. kółko n.

 przyim. koło

 czas. kołowacieć

 przysł. koleśno

Wiktionary


kołoząbianka

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) mieszkanka Kołoząbia (w Ciechanowskiem)

 (1.2) mieszkanka Kołozębu (w Elbląskiem)

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Kołoząbianki i kołoząbianie wspólnie przygotowali wieniec dożynkowy.

Wiktionary

Powiązane:

 (1.1)

:: rzecz. Kołoząb m.

::: fm. kołoząbianin m.

:: przym. kołoząbski

 (1.2)

:: rzecz. Kołoząb m.

::: fm. kołoząbianin m.

:: przym. kołozębski

Wiktionary


kołozeszyt

zeszyt z kartkami spiętymi spiralą lub zamykającymi się pierścieniami


SJP.pl


kołp

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) geogr. rzeka w obwodach leningradzkim i nowogrodzkim Rosji, prawy dopływ Sudy

Wiktionary


kołpaczek

zdrobnienie od: kołpak


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) zdrobn. od kołpak

Wiktionary

Galeropsidaceae Singer – rodzina grzybów należąca do rzędu pieczarkowców (Agaricales). Należy do monotypowej rodziny Galeropsidaceae zawierającej jeden tylko rodzaj – Panaeolus (kołpaczek).

Wikipedia

Powiązane:

 rzecz. kołpak m.

Wiktionary


kołpak

1. wysoka czapka; kłobuk;
2. pokrywa osłonna w kształcie półkuli


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) mot. wypukła pokrywa osłaniająca np. piastę koła samochodowego od zewnętrznej strony, piastę śmigła w samolocie itp.;

 (1.2) hist. wysoka czapka bez daszka o cylindrycznym lub stożkowatym kształcie, futrzana lub obszyta futrem, noszona w średniowieczu przez Tatarów, popularna w Polsce od XV do XIX w.;

Wiktionary

  • kołpak – zwyczajowa nazwa płachetki zwyczajnej (p. kołpakowatej, Cortinarius caperatus), jadalnego grzyba
  • kołpak – rodzaj nakrycia głowy
  • kołpak – osłona felgi samochodowej.
  • kołpak parowy

Wikipedia

Powiązane:

 rzecz.

:: zdrobn. kołpaczek m.

Wiktionary


kołpakowaty

podobny kształtem do kołpaka


SJP.pl


kołpakowy

kołpak


SJP.pl

Patrz:

kołpak

kołsut

nazwisko


SJP.pl


kołton

nazwisko


SJP.pl


kołtryna

włoski rodzaj tapety powszechny w Polsce w XVII wieku


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) daw. szt. obicie ścienne lub zasłona z tkaniny lub papieru stosowane w polskich dworach szlacheckich XVI-XVIII wieku;

Wiktionary

Kołtryna (wł. coltre, coltrina) – obicie ścienne lub zasłona z tkaniny lub papieru, ozdoba pochodzenia włoskiego spotykana w polskich dworach szlacheckich w XVI-XVIII wieku.

Do produkcji kołtryn stosowano tkaniny jedwabne, bawełniane i lniane lub papier.Było to najczęściej płótno malowane klejowo lub olejnie, rzadziej drukowane za pomocą klocków drzeworytniczych. Służyło za obicie ścienne lub zasłonę. Kołtryny ozdabiano ornamentami kwietnymi i pejzażami, niekiedy również portretami postaci. Sprowadzono je pierwotnie z Włoch, później przeważnie z Gdańska, Wrocławia i Norymbergi. W XVI i XVII w. najbardziej ceniono drogie płótna neapolitańskie i bergamskie.

Wikipedia

Powiązane:

 rzecz. kołtryniarz mos.

Wiktionary


kołtryniarski

dotyczący kołtryniarza, wyrobu kołtryn


SJP.pl


kołtryniarstwo

dawne rzemiosło zajmujące się wytwarzaniem obić ściennych lub zasłon z papieru lub tkaniny, będących dekoracją ścian pałaców, dworów i niekiedy kościołów


SJP.pl


kołtryniarz

dawny rzemieślnik zajmujący się wytwarzaniem obić ściennych lub zasłon z papieru lub tkaniny, będących dekoracją ścian pałaców, dworów i niekiedy kościołów


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) daw. rzem. szt. artysta rzemieślnik zajmujący się wytwarzaniem drukowanych i malowanych obić, tapet;

Wiktionary

Kołtryniarz, szpalernik (jęz. niem. Spallierer, jęz. łac. aulearius, aulearum confector, colthrinarius, aulearum inauratorum confector) – dawniej rzemieślnik, artysta zajmujący się wytwarzaniem drukowanych i malowanych obić, tapet.

Kołtryniarze, szpalernicy byli pod koniec XVI w. w Polsce malarzami obić i tapet, dawniej noszących nazwy kołtryn, szpalerów, kurdybanów, obić tkanych, skórzanych, od XVIII w. papierowych.

Wikipedia

Powiązane:

 rzecz. kołtryna ż.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) szpalernik

Wiktionary


kołtrynowy

przymiotnik od: kołtryna


SJP.pl


kołtun

pogardliwie o człowieku zacofanym, ograniczonym intelektualnie; obskurant


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) kłąb włosów sklejonych łojem;

 (1.2) pot. potargane i brudne włosy

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (2.1) pogard. człowiek zacofany i ograniczony

Wiktionary

Kołtun (łac. Plica polonica „kołtun polski”, Plica neuropathica, ang. Polish plait), zwany także gwoźdźcem, goźdźcem lub pliką – sklejony łojem i wydzieliną wysiękową (np. z powodu wszawicy) pęk włosów na głowie, powstały na skutek braku higieny lub niekorzystania ze szczotki bądź grzebienia. Powstawaniu kołtuna sprzyjało także powszechne wśród chłopstwa noszenie czapki. Stare przesądy medyczne zabraniały obcinania kołtunów z obawy przed negatywnym wpływem na zdrowie (zaburzenia psychiczne, ślepota). Noszenie kołtuna miało chronić przed chorobami i diabłem. Najdłuższy zachowany kołtun znajduje się w Muzeum Wydziału Lekarskiego Uniwersytetu Jagiellońskiego, pochodzi z XIX w. i po rozwinięciu ma 1,5 m długości.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Koty perskie trzeba często czesać, bo inaczej im się robią kołtuny.

 (1.1) Najdłuższy zachowany kołtun znajduje się w muzeum w Krakowie.

 (1.2) Jak ty wyglądasz?! Umaluj się chociaż i zrób coś z tym kołtunem na głowie!

 (2.1) W tej mieścinie to same kołtuny mieszkają.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈkɔwtũn, AS: kou̯tũn

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. kołtuneria ż., kołtuństwo n.

:: fż. kołtunka ż.

 czas. kołtunić, kołtunić się, kołtunieć

 przym. kołtuniasty, kołtuński, kołtunowaty

 przysł. kołtuńsko

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) lwów|chyra.

 (2.1) drobnomieszczanin, filister, obskurant

Wiktionary


kołtuneria

drobnomieszczańska moralność, zakłamanie, obłuda


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) książk. pogard. mentalność, moralność i postawa właściwa kołtunowi

 (1.2) książk. pogard. zbiorowość ludzi zacofanych, ciemnych i nietolerancyjnych

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Czym możemy pochwalić się przed światem? Najbardziej to jesteśmy znani ze swojej kołtunerii, bigoterii i głupoty

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. kołtun m., kołtunka ż., kołtuństwo n., kołtunienie n.

 czas. kołtunić ndk., skołtunić dk., kołtunieć ndk., skołtunieć dk.

 przym. kołtuński, kołtunowy, kołtunowaty

 rzecz. kołtuńsko

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) zacofanie; książk. kołtuństwo, ciemnota, dulszczyzna, obskurantyzm, wstecznictwo; przest. filisterstwo; pot. ciemniactwo

 (1.2) książk. kołtuństwo, ciemnota, ciemnogród

Wiktionary


kołtuniak

nazwisko


SJP.pl


kołtuniasty

1. mający kołtun;
2. podobny do kołtuna: zmierzwiony, splątany


SJP.pl


kołtunka

pogardliwie o kobiecie zacofanej, ograniczonej intelektualnie


SJP.pl


kołtunowaty

1. o włosach, sierści: zmierzwiony, zbity w kłaki, rozczochrany;
2. pogardliwie o człowieku: taki jak u kołtuna, kołtuński


SJP.pl


kołtunowicz

nazwisko


SJP.pl


kołtunowy

przymiotnik od: kołtun


SJP.pl


kołtuński

zacofany, obskurancki


SJP.pl


kołtuństwo

ciemnota, zacofanie, głupota


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) książk. pogard. mentalność, moralność i postawa właściwa kołtunowi

 (1.2) książk. pogard. zbiorowość ludzi zacofanych, ciemnych i nietolerancyjnych

Wiktionary

Kołtuństwo, także «kołtuneria» jako grupa społeczna – określenie z przełomu XIX i XX wieku oznaczające ludzi o zacofanych, wstecznych, nietolerancyjnych poglądach. Niegdyś nazywało się nim także ludzi wierzących w przesądy i zabobony.

Twórca literatury XVIII wieku Wespazjan Kochowski upatrywał w kołtunie sensu wyższego – znaku szczególnej opieki i wybrania przez Boga.Kołtun był określeniem pejoratywnym używanym przez jedną grupę społeczną względem drugiej. Mieszczanie mianem kołtunów określali drobną szlachtę zagrodową.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Wspomnienia o Magdalenie Samozwaniec to (…) kopalnia wiedzy o pisarce, która przez całe życie piórem walczyła z hipokryzją, zakłamaniem i kołtuństwem.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. kołtun m., kołtunka ż., kołtuneria ż., kołtunienie n.

 czas. kołtunić ndk., skołtunić dk., kołtunieć ndk., skołtunieć dk.

 przym. kołtuński, kołtunowy, kołtunowaty

 rzecz. kołtuńsko

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) zacofanie; książk. kołtuneria, ciemnota, dulszczyzna, obskurantyzm, wstecznictwo; przest. filisterstwo; pot. ciemniactwo

 (1.2) książk. kołtuneria, ciemnota, ciemnogród

Wiktionary


kołtuny

potocznie: włosy


SJP.pl


kołudzki

1. Kołuda Wielka (osada w Polsce);
2. owca kołudzka - rasa owiec wyhodowana w osadzie Kołuda Wielka


SJP.pl

Osoby o tym nazwisku:

  • Paweł Kołudzki – katolicki duchowny i urzędnik
  • Walenty Kołudzki – polski urzędnik

Wikipedia


kołwa

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) geogr. hydron. rzeka w Kraju Permskim Rosji, uchodzi do Wiszery jako jej prawy dopływ

Wiktionary

  • Kołwa – rzeka w Rosji, dopływ Usy
  • Kołwa – rzeka w Rosji, dopływ Wiszery

Wikipedia


kołychliwy

dawniej: chwiejny, kołyszący się


SJP.pl


kołyma

rzeka w Rosji


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) geogr. rzeka na wschodzie Federacji Rosyjskiej w Jakucji;

Wiktionary

Kołyma (ros. Колыма́) – rzeka w azjatyckiej części Rosji, w obwodzie magadańskim i Jakucji; długość 2129 km, długość ciągu rzecznego Kułu-Kołyma 2600 km; powierzchnia dorzecza 644 000 km²; średni roczny przepływ przy ujściu 3800 m³/s.

Powstaje z połączenia rzek Kułu i Ajan-Juriach; w górnym biegu płynie przez Góry Czerskiego opływając od południa wyższe pasma, przepływa przez Zbiornik Kołymski i zaporę Kołymskiej Elektrowni Wodnej, dalej płynie w kierunku północnym pomiędzy górami Czerskiego i Omsukczańskimi; następnie wschodnim skrajem Niziny Kołymskiej, opływając łukiem od zachodu Płaskowyż Jukagirski; uchodzi do Morza Wschodniosyberyjskiego deltą o powierzchni 3000 km².

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Panregion wschodni (strefa wpływów ZSRR) sięgał po Kołymę i Bajkał, na południu zaś Haushofer włączył do niego Iran, Afganistan i Półwysep Indyjski z Burmą.

Wiktionary

Powiązane:

 przym. kołymski

Wiktionary


kołymski

1. przymiotnik od: Kołyma (rzeka w Federacji Rosyjskiej);
2. przymiotnik od: Góry Kołymskie


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) związany z Kołymą (rzeką w Rosji azjatyckiej)

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Kołyma ż.

Wiktionary


kołysać

czasownik przechodni niedokonany (dk. zakołysać)

 (1.1) wprawiać w ruch wahadłowy

czasownik przechodni niedokonany (dk. ukołysać)

 (2.1) usypiać dziecko, bujając je

czasownik zwrotny niedokonany kołysać się (dk. zakołysać się)

 (3.1) poruszać się wahadłowo w przód i w tył lub na boki

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Wiatr kołysał falami.

 (2.1) Mama kołysze dziecko do snu.

 (3.1) Most wiszący kołysze się niebezpiecznie w tę i z powrotem, a dla tych z nas, którzy cierpią na akrofobię, która jest wyrafinowanym słowem na lęk wysokości, poruszanie się w powietrzu na wysokości 15 metrów stanowi pewne wyzwanie.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. kołysanie n., kołyska ż., kołysanka ż., ukołysanie n., zakołysanie n.

 czas. ukołysać dk., zakołysać dk.

 ims. kołysany

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) bujać, huśtać, chwiać, gibać, kolebać, reg. śl. kolybać.

 (2.1) bujać, kolebać, lulać, reg. śl. hulać-lulać., reg. śl. kolybać.

 (3.1) bujać się, chwiać się, huśtać się, kiwać się, kolebać się, wahać się

Wiktionary


kołysanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|kołysać.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. kołysanka ż., kołyska ż.

 czas. kołysać ndk.

Wiktionary


kołysanka

1. utwór muzyczny o kołyszącym rytmie;
2. piosenka śpiewana przy usypianiu dziecka


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) piosenka śpiewana małym dzieciom, żeby łatwiej zasnęły

Wiktionary

Kołysanka – krótka piosenka, śpiewana w celu uśpienia dziecka. Jest to forma wywodząca się z tradycji pieśni ludowej. Posiada miarowy rytm i melodię imitującą kołysanie, przeważnie w metrum 3/4 lub 6/8. Odmiana poezji dziecięcej, również forma literacka. Łączy w sobie aspekt psychologiczno-kulturowy, słowo i muzykę.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Niemowlę spokojnie zasnęło, słuchając pięknej kołysanki.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌkɔwɨˈsãnka, AS: kou̯ysãnka

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. kołyska ż., kołysanie n., ukołysanie n., rozkołys m.

 czas. kołysać ndk., ukołysać dk.

Wiktionary


kołysankowy

przymiotnik od: kołysanka


SJP.pl


kołyseczka

zdrobnienie od: kołyska


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) pot. zdrobn. od: kołyska

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌkɔwɨˈsɛt͡ʃka, AS: kou̯ysečka

Wiktionary


kołyska

1. dziecinne łóżeczko do huśtania, kołysania; kolebka;
2. urządzenie do przewracania samochodów na bok;
3. w wojsku: część działa umożliwiająca przesunięcie się lufy względem podstawy w czasie strzału;
4. drewniana konstrukcja do wodowania statków z pochylni, budowana pod ich dnem


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) sprzęt do kołysania małych dzieci np. łóżeczko na biegunach;

 (1.2) wojsk. część łoża działa lub wielkokalibrowego karabinu maszynowego, na której spoczywa lufa;

 (1.3) uchylny wózek służący do wodowania statku z pochylni

 (1.4) konstrukcja do stawiania łodzi i jachtów na nabrzeżu

 (1.5) sprzęt do przewracania samochodów na bok np. w celu przeprowadzenia konserwacji

 (1.6) górn. urządzenie służące do przerzucania urobku z przodu w tył

 (1.7) środ. sport. pad siatkarza na plecy po odbiciu niskiej piłki

Wiktionary

  • Kołyska (broń palna) – część broni palnej
  • Kołyska (góra) – góra w Beskidzie Żywieckim
  • Kołyska (kolebka) – sprzęt do kołysania dzieci

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Niania włożyła dziecko do kołyski.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: kɔˈwɨska, AS: kou̯yska

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. kołysanka ż., kołysanie n., rozkołys mrz.

 czas. kołysać ndk., ukołysać dk., rozkołysać dk.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) kolebka

Wiktionary


kołyskowy

przymiotnik od: kołyska


SJP.pl


kołyszący

kołysać


SJP.pl

Patrz:

kołysać

kołłątaj

nazwisko, np. Hugo Kołłątaj (1750-1812), polski ksiądz, polityk, pisarz i filozof


SJP.pl

Kołłątaj, polskie nazwisko (liczba mnoga: Kołłątajowie). Na początku lat 90. XX wieku w Polsce nosiły je 274 osoby. Pod wpływem języka rosyjskiego może być zapisywane jako Kołłontaj.

Wikipedia


kołłątajowski

przymiotnik dzierżawczy - należący do Kołłątaja lub z nim związany


SJP.pl


kp

1. symbol kiloponda, jednostki siły
2. [czytaj: ka-pe] skrót od: kodeks pracy (skrót czytany także jako całe wyrażenie); k.p.


SJP.pl

skrótowiec w funkcji rzeczownika

 (1.1) = sport. klub piłkarski

 (1.2) = szt. Komitet Paryski (grupa artystyczna)

 (1.3) = księg. kasa przyjmie (druk wpłaty)

 (1.4) = praw. kodeks pracy;

 (1.5) = hist. Królestwo Polskie

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Toruński KP

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ka‿ˈpɛ, AS: ka‿pe

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. kapizm m., kapista m., kapistka ż.

Wiktionary


kpc

[czytaj: ka-pe-ce] skrót od: kodeks postępowania cywilnego (skrót czytany także jako całe wyrażenie); k.p.c.


SJP.pl

  • kpc – kodeks postępowania cywilnego
  • kpc – kiloparsek
  • KPC – β-laktamazy o skrajnie rozszerzonym spektrum aktywności

Wikipedia


kpch

skrót od: Komunistyczna Partia Chin


SJP.pl


kpeir

skrótowiec

 (1.1) = Krajowa Partia Emerytów i Rencistów;

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌka‿pɛ‿ː‿i‿ˈɛr, AS: ka‿p•‿e‿i‿er

Wiktionary


kph

skrótowiec, rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) harc. koło przyjaciół harcerstwa

 (1.2) społ. Kampania Przeciw Homofobii;

Wiktionary


kpiący

książkowo: wyrażający kpinę; drwiący, ironiczny, kpiarski, złośliwy


SJP.pl


kpiarski

książkowo: wyrażający kpinę, charakterystyczny dla kpiarza; złośliwy, ironiczny, kpiący, drwiący


SJP.pl


kpiarstwo

kpienie, szydzenie, wyśmiewanie się


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) kpienie, naigrawanie się, wyśmiewanie kogoś

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈkpʲjarstfɔ, AS: kpʹi ̯arstfo

Wiktionary

Powiązane:

 czas. kpić

 rzecz. kiep m./mrz./mos., kpiarz

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) szydzenie

Wiktionary


kpiarz

książkowo: osoba skłonna do kpin, szydząca z innych; szyderca, prześmiewca, drwinkarz


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) człowiek skłonny do kpin, naśmiewający się z innych

Wiktionary

Wymowa:

IPA: kpʲjaʃ, AS: kpʹi ̯aš

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. kpiarstwo n., kpina ż., kiep m./mrz./mos.

 czas. kpić ndk.

 przym. kpiarski

 przysł. kpiarsko

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) dowcipniś, żartowniś

Wiktionary


kpić

szydzić, naigrawać się, żartować albo drwić z kogoś


SJP.pl

czasownik

 (1.1) odnosić się z lekceważeniem, żartować, wyśmiewać, drwić

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Gombrowicz kpi sobie z jej oficjalnej reprezentacji i ze środowiska rodaków, zastygłych w sarmackiej mentalności, obyczaju i ceremonialności…

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. kpina ż., kpienie n., kpiarz m., kpiarstwo n., kiep m./mrz./mos.

 przym. kpiarski, kpiący

 przysł. kpiarsko

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) szydzić

Wiktionary


kpienie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|kpić.

Wiktionary

Powiązane:

 czas. kpić

 rzecz. kpina ż.

Wiktionary


kpina

drwina, szyderstwo, żart


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) drwina, szyderstwo, żart

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) To są jakieś kpiny!

 (1.1) Niefortunna wypowiedź nieradzącego sobie z językiem obcym urzędnika państwowego była z jednej strony dyplomatycznym zgrzytem, z drugiej – obiektem kpin, żartów i niezliczonych memów.

 (1.1) Czytelnicy (ci z urzędu) węszyli aluzje, kpinę z nowego ładu.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈkpʲĩna, AS: kpʹĩna

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. kpiarz m., kpienie n., kiep m./mrz./mos.

 czas. kpić ndk., zakpić dk.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) drwina, ironia, sarkazm, szyderstwo; książk. persyflaż

Wiktionary


kpinka

zdrobnienie od: kpina


SJP.pl


kpinkarz

osoba lubiąca żartować, kpić z kogoś; żartowniś


SJP.pl


kpinkować

przestarzałe: z lekka kpić z kogoś lub czegoś; podśmiewać się


SJP.pl


kpinkowaty

skłonny do kpinek; drwinkowaty


SJP.pl


kpiny

drwina, szyderstwo, żart


SJP.pl


kpk

[czytaj: ka-pe-ka] skrót od: kodeks postępowania karnego (skrót czytany także jako całe wyrażenie); k.p.k.


SJP.pl

skrótowiec

 (1.1) = praw. kodeks postępowania karnego;

 (1.2) = rel. kodeks prawa kanonicznego;

 (1.3) = rel. Kościół Polskokatolicki;

 (1.4) = Kozienicki Park Krajobrazowy;

 (1.5) = Kaszubski Park Krajobrazowy;

 (1.6) = Krajowy Punkt Kontaktowy;

 (1.7) = Kongres Polonii Kanadyjskiej;

Wiktionary

Kodeks postępowania karnego – podstawowy akt prawny regulujący polskie postępowanie karne (Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. Kodeks postępowania karnego obowiązuje od 1 września 1998 r. (z wyjątkiem art. 647, 650 § 3 i 674 § 3, które – zgodnie z ustawą wprowadzającą – weszły w życie 1 stycznia 2003 r.).

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ka‿pɛ‿ˈka, AS: ka‿pe‿ka

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1-2) kpk, k.p.k.

Wiktionary


kplm.

skrót

 (1.1) = wojsk. kapelmistrz

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Pod sprężystym kierunkiem por. kplm. Wójcika orkiestra ta postawiła sobie za jeden z chlubnych celów propagandę muzyki symfonicznej i to w najpoważniejszym tego słowa znaczeniu.

Wiktionary


kpn

[czytaj: ka-pe-EN] skrót od:
1. Konfederacja Polski Niepodległej;
2. Kampinoski Park Narodowy;
3. Karkonoski Park Narodowy;
4. Komunistyczna Partia Niemiec


SJP.pl

skrótowiec w funkcji rzeczownika rodzaju męskorzeczowego

 (1.1) = polit. Konfederacja Polski Niepodległej;

 (1.2) = adm. Kampinoski Park Narodowy;

 (1.3) = adm. Karkonoski Park Narodowy;

 (1.4) = żart. koniak pędzony nocą (bimber)

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Mój ojciec działał w KPN-ie jeszcze za czasów PRL-u.

 (1.2) W 2000 roku KPN został wpisany na światową listę rezerwatów biosfery UNESCO.

 (1.3) Polski KPN tworzy z czeskim KRNAP-em spójny obszar chronionej przyrody.

 (1.4) Jak skończy się nam wódka, to skoczymy po KPN na metę.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ka‿pɛ‿ˈɛ̃n, AS: ka‿pe‿n

Wiktionary

Powiązane:

 (1.1)

:: rzecz. KPN-owiec mos., kapeenowiec mos.

:: przym. KPN-owski, kapeenowski

Wiktionary

Synonimy:

 (1.4) kapeenówka

Wiktionary


kpn-owiec

członek KPN-u; kapeenowiec


SJP.pl


kpn-owski

KPN (Konfederacja Polski Niepodległej); kapeenowski


SJP.pl


kpo

skrótowiec, rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) = ekon. polit. Krajowy Plan Odbudowy;

Wiktionary


kpp

skrót od:
1. Komunistyczna Partia Polski;
2. Konfederacja Pracodawców Polskich;
3. Komenda Powiatowa Policji


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński lub nijaki

 (1.1) = Komunistyczna Partia Polski;

 (1.2) = kwalifikowana pierwsza pomoc

 (1.3) = Karta Praw Podstawowych;

 (1.4) = komenda powiatowa policji

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Przed wojną należał do KPP i był związany z ruchami robotniczymi.

 (1.2) Właśnie Pomorskie Stowarzyszenie Przewoźników Drogowych wystartowało ze szkoleniem na kat. C lub D dla ratowników medycznych i ratowników KPP.

 (1.4) Dziś o północy zakończyła się osiemnastogodzinna akcja „Pomiar”, przeprowadzana przez Referat Ruchu Drogowego KPP w Olkuszu.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ka‿pɛ‿ˈpɛ, AS: ka‿pe‿pe

Wiktionary


kpp-owiec

członek KPP (Komunistycznej Partii Polski); kapepowiec


SJP.pl


kpp-owski

KPP (Komunistyczna Partia Polski); kapepowski


SJP.pl


kpr

skrótowiec

 (1.1) = sport. Klub Piłki Ręcznej

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Obecnie trenuję w KPR w Ostrowie Wielkopolskim.

Wiktionary


kpr.

skrót od: kapral (czytany jako cały, odmienny wyraz)


SJP.pl

skrót

 (1.1) = wojsk. kapral

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. kapral mos.

Wiktionary


kprm

skrótowiec, rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) = adm. Kancelaria Prezesa Rady Ministrów

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Na stanowisku sekretarza stanu w KPRM polityk zarabia 18 tysięcy brutto.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌka‿pɛ‿ːr‿ˈɛ̃m, AS: ka‿p•‿er‿m

Wiktionary


kps

skrót

 (1.1) = komputeropis

Wiktionary


kpsw

skrótowiec

 (1.1) = praw. kodeks postępowania w sprawach o wykroczenia;

Wiktionary


kpt

skrótowiec, rzeczownik, rodzaj nijaki albo męskorzeczowy

 (1.1) = Krakowski Park Technologiczny

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Jadąc do KPT, słuchaliśmy z Jurkiem radia.

Wiktionary


kpt.

skrót od: kapitan (czytany jako cały, odmienny wyraz)


SJP.pl

skrót

 (1.1) = wojsk. kapitan

Wiktionary

  • kapitan – pierwotnie pojęcie wojskowe oznaczające rangę, stopień bądź funkcję, obecnie stopień wojskowy wyższy od porucznika (bądź starszego porucznika), niższy od majora.

Wikipedia

Powiązane:

 rzecz. kapitan mos.

Wiktionary


kpw

skrót od: Komisja Papierów Wartościowych


SJP.pl


kpzb

skrótowiec

 (1.1) = hist. polit. Komunistyczna Partia Zachodniej Białorusi;

Wiktionary


kpzr

skrót od: Komunistyczna Partia Związku Radzieckiego


SJP.pl

skrótowiec

 (1.1) = hist. polit. Komunistyczna Partia Związku Radzieckiego;

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Te sprawy wybuchły po ucieczce Światły. Ale właśnie wtedy nastąpiła fala krytyki wewnątrz partii, powiał jakiś nowy prąd, Chruszczow wygłosił swój słynny referat na XX zjeździe KPZR.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌka‿pɛ‿zɛt‿ˈɛr, AS: ka‿pe‿zet‿er

Wiktionary


kpzu

skrótowiec

 (1.1) = hist. polit. Komunistyczna Partia Zachodniej Ukrainy;

Wiktionary


kpł

skrót od: Księga Kapłańska - trzecia księga Pisma Świętego, należąca do Starego Testamentu, zaliczana do Pięcioksięgu


SJP.pl

skrót

 (1.1) = bibl. Księga Kapłańska

Wiktionary

Księga Kapłańska [Kpł], Trzecia Księga Mojżeszowa [3 Mojż], (hebr. ויקרא (Wajikra) – „zawołał" – od pierwszych słów księgi, gr. Λευιτικόν Leuitikon z Septuaginty, w nawiązaniu do Lewitów) – trzecia księga Pisma św. (przed nią jest Księga Wyjścia) i Pięcioksięgu, a tym samym Starego Testamentu.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Kpł 1:12 lub Kpł 1,12 itp.Księga Kapłańska, rozdział 1, werset 12

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈcɕɛ̃ŋɡa kapˈwãj̃ska, AS: ḱśŋga kapu̯ãĩ ̯ska

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) 3 Mojż.

Wiktionary


kr

symbol kryptonu, pierwiastka chemicznego


SJP.pl

Krypton (Kr; z gr. κρυπτός, kryptos = „ukryty”) – pierwiastek chemiczny z grupy helowców. Bezbarwny, niereaktywny gaz. Został odkryty w 1898 r. przez W. Ramsaya i M.W. Traversa.

Występuje w atmosferze ziemskiej w ilości ok. 1,14 ppm. Jest jednym z produktów rozpadu uranu i plutonu. Ma 32 izotopy z przedziału liczby masowej 69–100 o okresie półtrwania minimum 1 ms. Trwałe są izotopy 78, 80, 82, 83, 84 i 86.

Wikipedia


kr.

skrót od: Kraków


SJP.pl


kra

tafla lodu dryfująca na powierzchni wody


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) tafla lodu oddzielona od reszty pokrywy lodowej na rzece, jeziorze itp.; także: o zbiorowisku takich tafli;

wykrzyknik

 (2.1) pot. wyraz dźwiękonaśladowczy, zwykle powtarzany, naśladujący niski, gardłowy dźwięk wydawany przez kruki i wrony

Wiktionary

Kra jest określeniem zjawiska geologicznego lub hydrologicznego, w którym wolnopłynące (dryfujące) po obszarach obniżonej lepkości powierzchniowe fragmenty (płyty) różnych kształtów i rozmiarów mogące przemieszczać się poziomo, tworzą się poprzez odłamywanie od pokrywy.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: kra, AS: kra

Wiktionary

Powiązane:

 (2.1)

 czas. krakać ndk.

 rzecz. krakanie n.

Wiktionary

Synonimy:

 (2.1) krra, kraa, krak

Wiktionary


kraa

wykrzyknik

 (1.1) dźwięk. rzad. onomatopeja imitująca głosy krukowatych

Wiktionary

Powiązane:

 wykrz. kra

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) kra, krra, krak

Wiktionary


kraal

obronna osada plemion afrykańskich


SJP.pl

Kraal – tradycyjny rodzaj osady w Afryce, głównie w krajach położonych nad Wielkimi Jeziorami (np. Rwanda, Angola). Rozróżnia się:

  • Mały Kraal – osiedle jednej dużej poligamicznej rodziny, prowadzącej wspólną gospodarkę kopieniaczą. Poligamia panująca wśród ludów na tym szczeblu, powoduje powstawanie wielorodzinnych osiedli, czyli Dużych Kraali.
  • Duży Kraal – skupienie małych kraali, do kilkuset domów. Są budowane wokoło okrągłego placu. Osady łączą się ze sobą ze względów bezpieczeństwa oraz w celu skupienia większej liczby ludności. Osada składa się z małych zagród otaczających duży plac z centralnie położonymi zabudowaniami wodza, często otoczone krzaczastym płotem. Tylko jedno lub dwa wejścia prowadzą do takiej osady i są dobrze ukryte w zaroślach. Osiedla wielorodzinne pojawiają się u ludów, które połączyły gospodarkę kopieniaczą z hodowlą.

Wikipedia


krab

skorupiak z podrzędu o tej samej nazwie


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy

 (1.1) zool. skorupiak ciepłych mórz;

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (2.1) archit. w gotyku ozdoba w kształcie liścia lub pąka

Wiktionary

  • kraby (Brachyura) – skorupiaki
  • Krab – mgławica w gwiazdozbiorze Byka
  • Krab – polski samochód wyścigowy
  • AHS Krab – polska armatohaubica
  • Krab – rosyjski podwodny stawiacz min

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Ponieważ zaś te wszystkie lekarstwa ani myślały pomagać, a było ich mnóstwo, musiała sama orientować się wśród ich ogromu, zgadywać, które mogą skutkować dobrze, a które winny być wylane do zatoki dla zatrucia krabów i fląder.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: krap, AS: krap

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. krabik mzw.

Wiktionary

Synonimy:

 (2.1) żabka

Wiktionary


krabi

krab; krabowy


SJP.pl

Krabi (język tajski: กระบี่) miasto w południowo-zachodniej Tajlandii, położone na wybrzeżu Morza Andamańskiego. Stolica prowincji Krabi. Liczy około 25 tysięcy mieszkańców. Popularny kurort ze względu na piękne plaże, wysepki i możliwości nurkowania.

Wikipedia


krabik

mały krab


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy

 (1.1) zdrobn. od: krab

 (1.2) mały krab

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. krab m.

 przym. krabowy

Wiktionary


krabojad

1. gatunek foki; krabojad foczy, foka krabojad;
2. gatunek ptaka z rzędu siewkowych; krabożer;
3. lis krabojad - gatunek drapieżnego ssaka z rodziny psowatych; majkong, majkong krabożerny


SJP.pl

Krabojad (Lobodon) – rodzaj ssaków z rodziny fokowatych (Phocidae).

Wikipedia


krabojady

1. gatunek foki; krabojad foczy, foka krabojad;
2. gatunek ptaka z rzędu siewkowych; krabożer;
3. lis krabojad - gatunek drapieżnego ssaka z rodziny psowatych; majkong, majkong krabożerny


SJP.pl


krabon

krab pacyficzny osiągający wagę do 7 kg


SJP.pl


krabony

grupa skorupiaków z rzędu dziesięcionogów


SJP.pl


kraboszka

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) hist. rel. maska noszona przez słowiańskich pogan podczas świąt poświęconym zmarłym;

Wiktionary

Kraboszka (ze stcz. kraboška) – obrzędowa maska pojawiająca się w obrzędach zadusznych w religii Słowian.

Wikipedia


krabownik

sieć do połowu krabów


SJP.pl


krabowy

krab; krabi


SJP.pl


krabożer

gatunek ptaka z rzędu siewkowych; krabojad


SJP.pl

Krabożer (Dromas ardeola) – gatunek ptaka, będący jedynym przedstawicielem rodziny krabożerów (Dromadidae), należącej do rzędu siewkowych. Badania, których wyniki opublikowano w 2010 wykazały, że rodzina ta jest najbliżej spokrewniona ze żwirowcowatymi. Nie wyróżnia się podgatunków.

Wikipedia


krabożerny

1. majkong krabożerny - gatunek drapieżnego ssaka z rodziny psowatych; majkong, lis krabojad;
2. makak krabożerny - gatunek ssaka naczelnego z podrodziny koczkodanów; makak krabojad, makak jawajski, makak długoogoniasty;
3. szop krabożerny - gatunek ssaka z rodziny szopowatych; szop rakojad


SJP.pl


krabożery

gatunek ptaka z rzędu siewkowych; krabojad


SJP.pl

Krabożer (Dromas ardeola) – gatunek ptaka, będący jedynym przedstawicielem rodziny krabożerów (Dromadidae), należącej do rzędu siewkowych. Badania, których wyniki opublikowano w 2010 wykazały, że rodzina ta jest najbliżej spokrewniona ze żwirowcowatymi. Nie wyróżnia się podgatunków.

Wikipedia


krabołów

statek przystosowany do połowu i przetwórstwa krabów pacyficznych


SJP.pl


kraby

1. podrząd raków dziesięcionogich o szerokim, pokrytym pancerzem głowotułowiu i silnie zredukowanym odwłoku; liczne gatunki jadalne
2. gotycki motyw dekoracyjny w kształcie zwiniętego liścia lub pączka; żabki


SJP.pl

Kraby (Brachyura, z języka greckiego krótki odwłok/ogon) – grupa krótkoodwłokowych skorupiaków z rzędu dziesięcionogów (Decapoda).Kraby są najliczniejszą (opisano 10 500 gatunków) grupą dziesięcionogów, u której pierwsza para odnóży krocznych przekształciła się w szczypce. Wielkość ciała bardzo zróżnicowana, o rozpiętości odnóży od kilku milimetrów (Pinnotheres pisum) do prawie 4 m (japoński krab pacyficzny).

Wikipedia


krach

1. bankructwo, plajta, załamanie ekonomiczne
2. potocznie: niepowodzenie


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) ekon. bankructwo, upadek gospodarczy, załamanie ekonomiczne

 (1.2) ekon. nagły, gwałtowny spadek kursu walut, akcji, obligacji lub innych aktywów;

 (1.3) przen. klęska

Wiktionary

  • krach giełdowy
  • krach gospodarczy
  • Wielki Krach
  • Wielki krach grawitacyjny
  • Krach – utwór muzyczny polskiego zespołu 2 plus 1 z 1983 roku.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: krax, AS: kraχ

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) upadłość, bankructwo, plajta, kryzys

 (1.3) fiasko, porażka, przegrana, niepowodzenie, klapa, upadek

Wiktionary


krachla

butelka z kabłąkowym zamknięciem i porcelanowym korkiem


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) kraków. butelka z zamknięciem na pałąku

Wiktionary

Krachla – rodzaj butelki o różnej pojemności z zamknięciem kabłąkowym (pałąkowym), z porcelanowym korkiem. Butelki początkowo używane były do przechowywania oranżady, współcześnie stosowane są zazwyczaj w piwowarstwie.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) W krachlach oczywiście nic nie ma, lecz nie znalazłem też oranżady na cukrze. (R. Makłowicz: [http://www.wprost.pl/ar/13613/Kultura-syfonow/?I=1027 Kultura syfonów])

Wiktionary


kraciak

ludowy wyrób tkacki


SJP.pl

Ileodictyon Tul. ex M. Raoul (kraciak) – rodzaj grzybów z rodziny sromotnikowatych (Phallaceae), niekiedy umieszczany w rodzinie okratkowatych.

Wikipedia


kraciany

dawniej: kraciasty - mający wzór w kratę, zrobiony z krat


SJP.pl


kraciasty

mający wzór w kratę; zrobiony z krat


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) o wzorze w kratę

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. krata ż.

Wiktionary


kraczkowski

nazwisko


SJP.pl


kradmo

przysłówek

 (1.1) stpol. po kryjomu

Wiktionary

Przykłady

składnia.

kolokacje.

synonimy.

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

frazeologia.

etymologia.

uwagi.

współczesna.

tłumaczenia.

 zobtłum|po kryjomu.

źródła.

== kradmo (język czeski.) ==

wymowa.

znaczenia.

przysłówek

 (1.1) ukradkiem, po kryjomu

odmiana.

przykłady.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈkradmɔ, AS: kradmo

Wiktionary

Synonimy:

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

frazeologia.

etymologia.

uwagi.

współczesna.

tłumaczenia.

 zobtłum|po kryjomu.

źródła.

== kradmo (język czeski.) ==

wymowa.

znaczenia.

przysłówek

 (1.1) ukradkiem, po kryjomu

odmiana.

przykłady.

składnia.

kolokacje.

synonimy.

 (1.1) kradí

Wiktionary


kradnik

pustosz kradnik - niewielki, jasnobrązowy chrząszcz z rodziny pustoszowatych


SJP.pl


kradzenie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|kraść.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: kraˈd͡zɛ̃ɲɛ, AS: kraʒńe

Wiktionary

Powiązane:

 czas. kraść

Wiktionary


kradziej

potocznie: złodziej


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) pot., często żart. złodziej, ktoś, kto kradnie

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) — Co ty żeś tam Jasiowi nagadał, co? Że kto co wziął ze szkoły, co? — Bo ze mnie kradzieja robi!

Wiktionary

Powiązane:

 temsłow. -kradztwo

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) zob. złodziej.

Wiktionary


kradziejka

kradziej


SJP.pl

Patrz:

kradziej

kradzież

1. bezprawne pozbawianie kogoś jego własności; złodziejstwo, rabunek, grabież;
2. dawniej: rzecz ukradziona


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) przejęcie cudzej własności bez zgody właściciela i bez podstawy prawnej

Wiktionary

Kradzież (art. 278 kk) – zabór cudzej rzeczy w celu przywłaszczenia. Pod pojęciem zaboru rozumie się fizyczne wyjęcie rzeczy spod władztwa właściciela. Dotyczy to również przedmiotu pozostawionego przez niego w znanym mu miejscu w zamiarze późniejszego jej zabrania. Wymóg dokonania zaboru oznacza, że nie jest możliwa kradzież rzeczy znalezionej przez sprawcę lub jemu powierzonej. Nie wyklucza to odpowiedzialności za inne przestępstwo, a mianowicie za przywłaszczenie.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Nie kończą się dyskusje, czy ściąganie piosenek z Internetu jest kradzieżą.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈkrad͡ʑɛʃ, AS: kraʒ́eš

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. kradzieżność ż.

 czas. wkraść się, okraść, okradać, kraść ndk., ukraść dk.

 temsłow. -kradztwo

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) przywłaszczenie, złodziejstwo; pot. capnięcie, chapnięcie, gwizdnięcie; starop|chąsba.

Wiktionary


kradzieżność

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) stpol. skłonność do dokonywania kradzieży

Wiktionary

Wymowa:

IPA: kraˈd͡ʑɛʒnɔɕt͡ɕ, AS: kraʒ́ežność

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. kradzież ż., okradanie n.

 przym. kradzieżny

 czas. wkraść się

Wiktionary


kradzieżowy

rzadko: związany z kradzieżą, pochodzący z kradzieży


SJP.pl


kradziony

pochodzący z kradzieży


SJP.pl


kraft

środowiskowo:
1. rzemiosło zajmujące się produkcją piwa rzemieślniczego;
2. mały browar produkujący piwo rzemieślnicze


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) rzem. spoż. dział, typ browarnictwa obejmujący niewielkie, niezależne browary warzące tradycyjnymi metodami, często z użyciem oryginalnych składników

 (1.2) rzem. niewielki, niezależny browar warzący tradycyjnymi metodami, często z użyciem oryginalnych składników

 (1.3) piwo pochodzące z kraftu (1.2)

Wiktionary

Kraft – nazwisko

  • Adam Kraft (ok. 1455–1509) – niemiecki rzeźbiarz i architekt
  • Antonín Kraft (1749–1820) – czeski kompozytor i wiolonczelista
  • Erika Kraft (ur. 1931) – niemiecka łyżwiarka figurowa
  • Hannelore Kraft (ur. 1961) – niemiecka polityk, premier Nadrenii Północnej-Westfalii
  • Ivonne Kraft (ur. 1970) – niemiecka kolarka górska
  • Jurij Kraft (ur. 1964) – ukraiński piłkarz i trener
  • Karen Kraft (ur. 1969) – amerykańska wioślarka, medalistka olimpijska
  • Maja Kraft (ur. 1983) – polska piosenkarka
  • Mikuláš Kraft (1778–1853) – czeski kompozytor i wiolonczelista
  • Randy Kraft (ur. 1945) – amerykański seryjny morderca
  • Stefan Kraft (ur. 1993) – austriacki skoczek narciarski
  • Thomas Kraft (ur. 1988) – niemiecki piłkarz
  • Waldemar Kraft (1898–1977) – członek SS, polityk
  • Walter Kraft (1905–1977) – niemiecki kompozytor i organista

Wikipedia

Powiązane:

 przym. kraftowy

 przysł. kraftowo

Wiktionary


kraftowy

1. kraft;
2. piwo kraftowe - piwo uwarzone przez mały i niezależny browar; piwo rzemieślnicze


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z kraftem, dotyczący kraftu

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Mówiąc o browarze kraftowym, należy mieć na myśli miejsce, w którym właściciel sam opracowuje technologię, a później sam ją wdraża w życie, warząc piwo fizycznie u siebie na miejscu.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. kraft m.

 przysł. kraftowo

Wiktionary


kraftwerk

niemiecki zespół muzyczny


SJP.pl

Kraftwerk (niem. „siłownia” (w znaczeniu: „elektrownia”), wymowa: [ˈkʁaftvɛɐk]) – niemiecki zespół tworzący muzykę elektroniczną, wywodzący się ze sceny krautrockowej, założony w 1970 roku przez Ralfa Hüttera i Floriana Schneidera. Od połowy lat 70. do połowy lat 80. do grupy należeli także Wolfgang Flür i Karl Bartos, tworząc tym samym kwartet uznawany za „klasyczny” skład Kraftwerk.

Wikipedia


krąg

1. linia ograniczająca płaszczyznę o formie kolistej; okrąg, okręg, obwód;
2. przedmiot o kulistym kształcie; okrąg, okręg;
3. przedmioty, osoby itp. ustawione w koło, okrąg, okręg;
4. płaszczyzna ograniczona linią kolistą; koło, kółko, okrąg, obwód;
5. przenośnie: grupa ludzi, których coś łączy; grono, kolektyw;
6. przenośnie: zakres, zasięg zainteresowań, myśli, przeżyć itp.; sfera


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) okrąg

 (1.2) grupa ludzi, których coś łączy

 (1.3) grupa ludzi, która siedzi wokół czegoś

Wiktionary

  • krąg – jedna z jednostek organizacyjnych harcerstwa
  • krąg – termin socjologiczny określający niesformalizowaną zbiorowość jaką otacza się dana jednostka
  • Krąg – wydawnictwo podziemne w PRL

W Polsce:

  • Krąg – wieś w woj. kujawsko-pomorskim, w pow. tucholskim, w gminie Śliwice
  • Krąg – wieś w woj. pomorskim, w pow. starogardzkim, w gminie Starogard Gdański
  • Krąg – wieś w woj. zachodniopomorskim, w pow. koszalińskim, w gminie Polanów
  • Krąg – jezioro w woj. pomorskim, w powiecie kościerskim, w gminie Stara Kiszewa
  • Krąg – jezioro w woj. zachodniopomorskim, w powiecie świdwińskim, w gminie Połczyn-Zdrój
  • Krąg – nieczynny przystanek kolejowy w Kręgu, w woj. pomorskim

Wikipedia

Wymowa:

IPA: krɔ̃ŋk, AS: krõŋk

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. krągłość ż., krążek mrz.

 przym. okrągły, okręgowy

Wiktionary


kragel

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) gw-pl|Górny Śląsk. zob. kragel.

Wiktionary


kragiel

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) gw-pl|Górny Śląsk. zob. kragel.

Wiktionary


krąglaczek

zdrobnienie od: krąglak


SJP.pl


krąglak

1. okrąglak;
a) długi, okrągły, bal drewna;
b) dom, chałupa wybudowana z takich bali;
c) okrągły budynek;
2. wypukła konstrukcja do ręcznego obrabiania na niej skór na mokro; krągla


SJP.pl

Krąglak (niem. Kregler) – szczyt w Sudetach Środkowych o wysokości 692 m n.p.m., w północno-zachodniej części Gór Wałbrzyskich, nad doliną Bobru, w powiecie kamiennogórskim, najwyższy szczyt Masywu Krąglaka.

Ze szczytu rozlegają się widoki m.in. na Śnieżkę, Rudawy Janowickie, Góry Kaczawskie i panorama Marciszowa.

Wikipedia


krąglakowy

przymiotnik od: krąglak


SJP.pl


krąglatka

Alternantera, krąglatka (Alternanthera) – rodzaj roślin należących do rodziny szarłatowatych. Obejmuje ok. 110–200 gatunków roślin rocznych, bylin i krzewów występujących w strefie międzyzwrotnikowej, głównie w Ameryce Południowej i Północnej. Wiele gatunków zostało szeroko rozpowszechnionych. Niektóre gatunki są roślinami pokarmowymi, leczniczymi i ozdobnymi, w tym uprawianymi jako rośliny akwariowe.

Wikipedia


krąglej

stopień wyższy od przysłówka: krągło


SJP.pl


krąglejszy

stopień wyższy od przymiotnika: krągły


SJP.pl


krąglik

1. lądowy ślimak z rzędu jednoprzedsionkowców;
2. część blaszanego instrumentu dętego w postaci zwiniętej w pętlę rurki, używana w celu uzyskania niższego dźwięku


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) gw-pl|Górny Śląsk. zob. kragel.

Wiktionary

Krąglik, także kromlik – rurka, która jest włączana do obiegu instrumentu dętego blaszanego za pomocą wentyla. Powietrze przepływające przez krąglik pokonuje dłuższą drogę i co za tym idzie dźwięk obniża się. Krągliki są ruchome celem dostrojenia poszczególnych dźwięków lub wylania skroplonej wody z instrumentu.

Wikipedia


krąglutki

zdrobnienie od: krągły


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) zdrobn. od: krągły

Wiktionary

Wymowa:

IPA: krɔ̃ŋɡˈlutʲci, AS: krõŋglutʹḱi

Wiktionary


kragujevac

miasto w Serbii; Kragujewac


SJP.pl

Kragujevac (cyr. Крагујевац) – miasto w Serbii, stolica okręgu szumadijskiego i siedziba miasta Kragujevac. Położone jest nad rzeką Lepenicą, 125 km na południe od Belgradu. W 2011 roku liczyło 150 835 mieszkańców.

W Kragujevacu znajdują się duże zakłady przemysłu motoryzacyjnego i zbrojeniowego połączone w holding przemysłowy Zastava Automobili AD, gdzie produkowano m.in. samochody Yugo, samochody ciężarowe i dostawcze Iveco pod marką Zastava Kamioni oraz inne samochody osobowe pod marką Zastava. W roku 2008 Fiat Group Automobiles (FGA) nabył 67% udziałów tworząc Fiat Automobili Srbija (FAS). W roku 2009 rozpoczęła się produkcja Fiata Punto Classic, a w 2012 Fiata 500L.

Wikipedia


kragujewac

miasto w Serbii; Kragujevac


SJP.pl

Kragujevac (cyr. Крагујевац) – miasto w Serbii, stolica okręgu szumadijskiego i siedziba miasta Kragujevac. Położone jest nad rzeką Lepenicą, 125 km na południe od Belgradu. W 2011 roku liczyło 150 835 mieszkańców.

W Kragujevacu znajdują się duże zakłady przemysłu motoryzacyjnego i zbrojeniowego połączone w holding przemysłowy Zastava Automobili AD, gdzie produkowano m.in. samochody Yugo, samochody ciężarowe i dostawcze Iveco pod marką Zastava Kamioni oraz inne samochody osobowe pod marką Zastava. W roku 2008 Fiat Group Automobiles (FGA) nabył 67% udziałów tworząc Fiat Automobili Srbija (FAS). W roku 2009 rozpoczęła się produkcja Fiata Punto Classic, a w 2012 Fiata 500L.

Wikipedia


kragujewacki

Kragujewac


SJP.pl

Patrz:

Kragujewac

krągłogłówka

rodzaj niewielkich jaszczurek z rodziny agamowatych


SJP.pl


krągłojęzyczne

ropuszka krągłojęzyczna - gatunek płaza bezogonowego


SJP.pl


krągłojęzyczny

ropuszka krągłojęzyczna - gatunek płaza bezogonowego


SJP.pl


krągłolicy

mający okrągłą, pulchną twarz; pucułowaty, pucołowaty, pyzaty, okrągłolicy


SJP.pl


krągłość

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) cecha tego, co krągłe

Wiktionary

Powiązane:

 przym. krągły, okrągły, okręgowy

 rzecz. krąg mrz., krążek mrz.

 czas. krążyć

Wiktionary


krągłości

potocznie: piersi i biodra (pośladki) kobiety


SJP.pl


krągłouste

wodne, pasożytnicze lub półpasożytnicze kręgowce obejmujące minogi i śluzice, o robakowatym ciele i charakterystycznym braku szczęk i kończyn parzystych, mające otwór gębowy w kształcie lejka otoczonego przyssawką; kręgouste, smoczkouste


SJP.pl

Kręgouste, krągłouste, smoczkouste (Cyclostomata) – grupa wodnych kręgowców o otworze gębowym w kształcie okrągłej przyssawki. Nazwa krągłouste obejmuje minogi i śluzice zaliczane do bezżuchwowców. Postać wydłużona, robakowata, bez łusek, ciało pokryte śluzem, pozbawione żeber, szkieletu pasa barkowego i miednicowego. Nie występują płetwy parzyste. Są to zwierzęta drapieżne, padlinożerne lub pasożytnicze (niektóre półpasożytnicze). Stosunkowo prymitywnie zbudowane – mają nieparzyste nozdrza, czy segmentowane umięśnienie. Szkielet osiowy stanowi struna grzbietowa, u minogów także znajdujące się nad nią łuki naczyniowe.

Wikipedia


krągłousty

o cechach charakterystycznych dla krągłoustych (gromady wodnych kręgowców obejmujących minogi i śluzice); kręgousty, smoczkousty


SJP.pl


krągły

1. o kształcie koła, kuli, walca;
2. pulchny, gruby


SJP.pl


kraik

zdrobnienie od: kraj


SJP.pl


kraina

1. część państwa stanowiąca etnograficzną, geograficzną i administracyjną całość;
2. obszar wyróżniający się położeniem geograficznym, typem roślinności, fauny itp.;
3. sfera czyichś doznań, uczuć, myśli;
4. miejsce, często wymyślone, związane z jakimiś postaciami, wspomnieniami itp.;
5. kraj, ojczyzna


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) geogr. region historyczno-etnograficzny Słowenii;

Wiktionary

Kraina – część państwa, obszar stanowiący pewną całość pod względem geograficznym, historycznym lub etnicznym.

Rozróżnia się:

  • krainy historyczne
  • krainy geograficzne

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Lublana, stolica Słowenii leży w Krainie.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: kraˈjĩna, AS: krai ̯ĩna

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. krainka ż., kraińskość ż.

 przym. kraiński

 przysł. kraińsko

Wiktionary


krainka

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) pot. zdrobn. od: kraina

 (1.2) pszcz. pot. pszczoła kraińska

Wiktionary

Wyspa Akademicka t. Krainka (niem. Piepenwerder) – niezamieszkana i niezagospodarowana wyspa szczecińskiego Międzyodrza. Znajduje się na Odrze Zachodniej na wysokości ujścia cieku Bukowa, w granicach miasta Szczecina, w dzielnicy Śródmieście.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Ta gmina to mała, przepiękna krainka z dużą ilością uroczych zakątków, stworzona do weekendowego wypoczynku.

 (1.2) Krainki to jeden z najpopularniejszych podgatunków pszczół miodnych w naszym kraju.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: kraˈjĩŋka, AS: krai ̯ĩŋka

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Kraina ż.

 przym. kraiński

Wiktionary


kraiński

związany z Krainą


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z Krainą, dotyczący Krainy

Wiktionary

Osoby o tym nazwisku:

  • Andrzej Kraiński (ur. 1964) – muzyk rockowy
  • Edmund Kraiński herbu Jelita (1804–1887) – powstaniec z powstania listopadowego, działacz społeczno-polityczny
  • Jerzy Kraiński herbu Jelita (1920–2012) – marynarz, wojskowy
  • Krzysztof Kraiński (1556–1618) – kaznodzieja kalwiński, pisarz teologiczny
  • Maria Kraińska, de domo Foltynowicz, herbu Jelita (1920–2002) – pielęgniarka, amazonka
  • Maurycy Kraiński herbu Jelita (1804–1885) – ziemianin galicyjski
  • Roman Cyriak Kraiński herbu Jelita (ok. 1770 – ok. 1840) – ziemianin galicyjski, oficer
  • Stanisław Kraiński (1905–1940) – kapitan Wojska Polskiego, zginął w Katyniu
  • Wincenty Kraiński (1786–1885) – pisarz i pedagog
  • Wincenty Kraiński (1884–1924) – ziemianin galicyjski
  • Władysław Kraiński (1841–1926) – ziemianin galicyjski

Wikipedia

Powiązane:

 rzecz. krainka ż., Kraina ż.

Wiktionary


kraj

1. określony obszar stanowiący całość państwową; państwo, ojczyzna,
2. jednostka podziału administracyjnego w państwach o ustroju federacyjnym,
3. okolice, kraina, strony,
4. przestarzale: kraniec, skraj, krawędź, brzeg; * forma dopełniacza l.poj. "kraja" możliwa tylko w przysłowiu "moja chata z kraja" - to mnie nie dotyczy, to nie mój problem


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) geogr. kraina, obszar geograficzny;

 (1.2) geogr. adm. polit. jednostka administracyjna w niektórych państwach (Czechy, Słowacja)

 (1.3) państwo (obszar państwa)

 (1.4) kraniec, koniec

forma czasownika.

 (2.1) 2. os. lp. rozk. od: krajać

Wiktionary

  • kraj – obszar państwa
  • kraj – ojczyzna
  • kraj – jednostka podziału administracyjnego niektórych państw świata:
    • kraj – w Czechach,
    • kraj – na Słowacji,
    • kraj – w Rosji i ZSRR,
    • kraj (związkowy) – w Niemczech oraz Austrii
  • „Kraj” – wydawany w Krakowie XIX-wieczny dziennik o profilu liberalno-antyklerykalnym,
  • „Kraj” – tygodnik wydawany na przełomie XIX i XX wieku w Petersburgu.
  • „Kraj” (dwutygodnik) – a potem miesięcznik wydawany od 1991 w Auckland w Nowej Zelandii, następnie od 1996 do 2001 w Brisbane, QLD Australia (ISSN 1173-2555). Od 1994 również Oficyna Wydawnicza Kraj. Wydawcą był Witold Frenkiel.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) W czasach zaborów obszar Polski był nazywany Krajem Przywiślańskim.

 (1.3) Przez jakie kraje przejeżdżaliście w drodze na urlop?

 (1.4) Kraj tej sukni jest bardzo poszarpany.

 (2.1) Kraj równo, nie rób takich zygzaków!

Wiktionary

Wymowa:

IPA: kraj, AS: krai ̯

Wiktionary

Powiązane:

 (1.1) rzecz. kraina ż., krajobraz m., krajan m.

 (1.3) przym. krajowy, wewnątrzkrajowy; rzecz. krajowiec m.

 (1.4) czas. krajać

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) państwo

 (1.2) kraina, region

 (1.3) województwo, okręg, region

Wiktionary


kraj.

skrót

 (1.1) = krajowy

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Rada szkolna nie tylko nie ma prawa z funduszu krajowego kwot budżetem nieobjętych, ale w ogóle nie przysłużą jej żadne prawo asygnowania czy to z funduszu krajowego czy z funduszów pod zarządem Wydziału kraj. pozostających. Nie przysłużą jej także prawo asygnowania z funduszu kraj. i z funduszu szkolnego kwot na cele szkolne przeznaczonych.

 (1.1) Oprócz nielicznych artykułów umieszczonych w Zbiorze Wiadomości do Antropol. Kraj. i niektórych czasopismach, oraz kilku zbiorów pieśni dawniej wydanych, w literaturze naszej nie więcej odnaleźć nie można

Wiktionary


krajać

1. kroić;
a) ciąć na sztuki, oddzielać kawałek od reszty;
b) ciąć na kawałki; rozcinać;
2. potocznie: przeprowadzać operację;
3. łowieckie: (o zwierzętach) przedzierać się przez gąszcz;
4. krajać się - być krajanym


SJP.pl

czasownik przechodni niedokonany

 (1.1) kroić

czasownik zwrotny niedokonany krajać się

 (2.1) rozdzierać się (tylko w wyrażeniu serce się kraje)

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Babcia zawsze krajała chleb bardzo cienko.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈkrajät͡ɕ, AS: krai ̯äć

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. wykrawacz mos./mrz., kraj, skraj, krajacz, krajczy, krajalnica, krajanie

 czas. kroić

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) kroić

Wiktionary


krajacz

1. przyrząd lub urządzenie do krajania lub nacinania czegoś, np. krajacz do warzyw, krajacz do śrub;
2. pracownik drukarni lub introligatorni zajmujący się przycinaniem papieru


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) techn. przyrząd kuchenny służący do krajania warzyw lub serów

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (2.1) druk. pracownik drukarni lub introligatorni zajmujący się przycinaniem papieru

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈkrajat͡ʃ, AS: krai ̯ač

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. krajalnica ż., krajarka ż., krajanie n.

:: fż. krajaczka ż.

 czas. krajać ndk.

Wiktionary


krajaczka

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) forma żeńska od: krajacz

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Matylda jest krajaczką w drukarni.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: kraˈjat͡ʃka, AS: krai ̯ačka

Wiktionary

Powiązane:

 zob. krajacz.

Wiktionary


krajak

nóż stolarski do nacinania drewna lub przecinania szkła


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) nóż stolarski

Wiktionary


krajalnia

miejsce, gdzie kroi się materiał na ubrania, blachę itp.


SJP.pl


krajalnica

urządzenie do krojenia (np. krajalnica do warzyw, mięsa, pieczywa)


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) urządzenie służące do krojenia, np. chleba, wędlin, sera;

Wiktionary

Krajalnica – urządzenie służące do krojenia produktów spożywczych (chleba, wędlin). Narzędziem tnącym jest ostra, wolnoobrotowa tarcza. Krajalnica posiada prowadnicę umożliwiającą krojenie plastrów równej grubości. Większość krajalnic ma regulowaną grubość cięcia ustawianą pokrętłem. Uruchamiana jest zazwyczaj, dla zapewnienia bezpieczeństwa użytkownika, dwoma lub więcej przyciskami umiejscowionymi tak, by utrudnić ich naciśnięcie przez dzieci, co ma zapobiec ich okaleczeniu.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ˌkrajalʲˈɲit͡sa, AS: krai ̯alʹńica

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. wykrawacz mos./mrz., krojenie n., krajacz, krajarka, krajanie

 czas. krajać, kroić

Wiktionary


krajalniczy

związany z krojeniem materiałów włókienniczych


SJP.pl


krajalny

dający się pokroić


SJP.pl


krajan

osoba pochodząca z tego samego rejonu, miejscowości lub kraju; ziomek, swojak, rodak


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) pot. człowiek pochodzący z tej samej okolicy, miejscowości lub kraju

Wiktionary

Krajan Browary Kujawsko-Pomorskie – browar założony w 1993 roku na terenie spółki ogrodniczej w Trzeciewnicy. Zakład jest członkiem Stowarzyszenia Regionalnych Browarów Polskich.

Większościowym udziałowcem w zarządzającej zakładem spółce Krajan Browary Kujawsko-Pomorskie Sp. z o.o. jest amerykański przedsiębiorca polskiego pochodzenia, Walter Kotaba.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ˈkrajãn, AS: krai ̯ãn

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. kraj m., krajowiec m., krajówka ż.

:: fż. krajanka ż.

 przym. krajowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) rodak, ziomek, swojak

Wiktionary


krajanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|krajać.

forma rzeczownika.

 (2.1) M. i W. lm. od: krajan

Wiktionary

Powiązane:

 czas. krajać ndk.

 rzecz. krajacz mos./mrz.

Wiktionary


krajanka

1. kobieta pochodząca z tej samej okolicy;
2. makaron w formie krótkich pasków


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) kobieta pochodząca z tego samego kraju, regionu

 (1.2) techn. w przemyśle, pokrojony surowiec przeznaczony do dalszego przetwarzania

 (1.3) spoż. artykuły żywnościowe fabrycznie pokrojone w krótkie paski lub kostkę

 (1.4) pot. kulin. żywność pokrojona w krótkie paski lub kostkę krajanego w krótkie paski

 (1.10) kulin. spoż. twaróg o zwartej strukturze, dobrze nadający się do krojenia, uformowany w kostkę

Wiktionary

  • krajanka – rodzaj makaronu krajanego w krótkie paski (wstążki) lub nitki
  • krajanka – rodzaj klusek (krutonów) przygotowanych z ugotowanej kaszy krakowskiej lub kaszy manny
  • Krajanka – wieś w Polsce, w województwie łódzkim, w powiecie wieruszowskim, w gminie Czastary
  • Krajanka – strumień w Polsce, w województwie pomorskim, w powiecie słupskim, w gminie Dębnica Kaszubska


Wikipedia

Przykłady

 (1.2) Posortowane, umyte i obrane ziemniaki kroi się mechanicznie w paski lub talarki (plasterastry) na krajalnicy z poziomo wirującymi nożami. Krajanka może być wstępnie blanszowana (w temp. 95÷100°C) lub kierowana do suszenia bezpośrednio po krojeniu.

 (1.2) Ponad 900 kilogramów krajanki tytoniowej o szacunkowej wartości blisko 600 tysięcy złotych przechwycili funkcjonariusze z placówkaacówki Straży Granicznej w Augustowie.

 (1.3, 1.6) Makaron można kupić w trzech kształtach: niteczki, krajaneczka i krajanka.

 (1.10) (…) Na wety zastawiają półki, / Tam w pięknych piramidach krajanki, gomółki, / Tatarskie ziele w cukrze, imbier chiński w miodzie (…)

Wiktionary

Wymowa:

IPA: kraˈjãnka, AS: krai ̯ãnka

Wiktionary

Powiązane:

 (1.1)

 rzecz. kraj m., krajowiec m., kraik m., krajówka ż.

:: fm. krajan m.

 przym. krajowy

 (1.6)

 rzecz.

:: zdrobn. krajaneczka ż.

 (1.2-10)

 rzecz. krojenie n., krajalnica ż., krojenie n., pokrojenie n., krajanie n., krojczy m., krajarka ż., wykrój m., krój m., wykrajanie n., wykrawanie n., wykrojenie n.

 czas. kroić ndk., krajać ndk., pokroić dk., wykrajać ndk., wykrawać ndk., wykroić dk.

Wiktionary


krajareczka

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) zdrobn. od: krajarka

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. krajarka ż.

Wiktionary


krajarka

  • krajarka – urządzenie do krojenia ułożonych w warstwę materiałów włóknistych (papieru, wyrobów włókienniczych, skór)
    • krajarka introligatorska
    • nożyce gilotynowe
  • krajarka do jaj, krajalnica do jaj

Wikipedia


krajcar

srebrna, potem miedziana moneta bita niegdyś w Austrii i południowych Niemczech; grajcar


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński, męski

 (1.1) grajcar – moneta srebrna, bita od XIII wieku, początkowo w Tyrolu. Od XVI wieku moneta zdawkowa w krajach habsburskich (równa 1/60 złotytego reńskiego, w latach 1857 – 1892 1/100 reńskiego);

Wiktionary

Krajcar, grajcar – moneta srebrna. Bita od XIII wieku początkowo w Tyrolu. Od XVI wieku moneta zdawkowa w krajach habsburskich (równa 1/60 złotego reńskiego, w latach 1857–1892 1/100 reńskiego).

Polska nazwa monety była spolszczeniem niemieckiego określenia tego pieniądza – Kreuzer (dawniej Creutzer), które z kolei nawiązywało do wizerunku krzyża (niem. Kreuz), jaki pojawił się na pierwszych tego typu monetach.

Wikipedia

Powiązane:

 przym. krajcarowy

Wiktionary


krajczostwo

urząd, funkcja krajczego (dawnego urzędnika dworskiego)


SJP.pl


krajczy

do XIII w. urzędnik dworski obowiązany do krajania potraw podawanych panującemu


SJP.pl

Krajczy (łac. structor mensae, incisor) – urzędnik dworski pierwotnie mający obowiązek krajania potraw na stół królewski, potem tytuł honorowy.

Wikipedia


krajenczanin

mieszkaniec Krajenki (miasta w Polsce)


SJP.pl


krajenczanka

mieszkanka Krajenki (miasta w Polsce)


SJP.pl


krajenecki

przymiotnik od: Krajenka


SJP.pl


krajenka

miasto w Polsce


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) geogr. miasto w Polsce;

Wiktionary

Krajenka (niem. Krojanke) – miasto w woj. wielkopolskim, w powiecie złotowskim, siedziba gminy miejsko-wiejskiej Krajenka.

Według danych z 30 czerwca 2016 miasto liczyło 3733 mieszkańców.

Krajenka uzyskała lokację miejską w 1420 roku.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: kraˈjɛ̃ŋka, AS: krai ̯ŋka

Wiktionary


krajeński

związany z Krajną


SJP.pl


krajer

1. jednomasztowy żaglowiec transportowy, używany w XIII–XVI wieku na Bałtyku;
2. trójmasztowy żaglowiec handlowy, używany w XIX wieku na Bałtyku


SJP.pl

Krajer – żaglowiec 1-3 masztowy, używany w XV-XIX wieku na Morzu Bałtyckim; podobny do kogi, lecz od niej mniejszy.

Wikipedia


krajewice

Krajewice (niem. Krajewitz) – wieś w Polsce położona w województwie wielkopolskim, w powiecie gostyńskim, w gminie Gostyń.

Wieś szlachecka Kraiewice położona była w 1581 roku w powiecie kościańskim województwa poznańskiego.

W okresie Wielkiego Księstwa Poznańskiego (1815-1848) miejscowość należała do wsi większych w ówczesnym pruskim powiecie Kröben (krobskim) w rejencji poznańskiej. Krajewice należały do okręgu gostyńskiego tego powiatu i stanowiły część majątku Grabonóg, którego właścicielem był wówczas (1846) Wilkoński. Według spisu urzędowego z 1837 roku wieś liczyła 269 mieszkańców, którzy zamieszkiwali 33 dymy (domostwa).

Wikipedia


krajewski

nazwisko


SJP.pl

Osoby noszące nazwisko Krajewski

  • Aleksander Krajewski – strona ujednoznaczniająca
  • Andrzej Krajewski (ur. 1949) – polski dziennikarz i publicysta.
  • Artur Krajewski – strona ujednoznaczniająca
  • Henryk Krajewski – strona ujednoznaczniająca
  • Juliusz Krajewski (1905–1992) – malarz, członek grupy "Czapka Frygijska"
  • Karol Lesław Krajewski (1929–2021) – polski inżynier, wykładowca Politechniki Warszawskiej
  • Konrad Krajewski (1899-1977) – polski wojskowy, generał brygady Ludowego Wojska Polskiego
  • Konrad Krajewski (ur. 1963) – polski duchowny rzymskokatolicki, doktor teologii, kardynał
  • Marek Krajewski – strona ujednoznaczniająca
  • Michał Krajewski – strona ujednoznaczniająca
  • Mirosław Krajewski – strona ujednoznaczniająca
  • Rafał Krajewski (1834–1864) – dyrektor Wydziału Spraw Wewnętrznych w powstaniu styczniowym
  • Ryszard Krajewski (ur. 1945) – producent telewizyjny
  • Rudolf Krajewski (1899–?) – porucznik piechoty Wojska Polskiego, kawaler Orderu Virtuti Militari
  • Sebastian Krajewski (ur. 1975) – polski kompozytor i pianista.
  • Seweryn Krajewski (ur. 1947) – muzyk, kompozytor
  • Stanisław Krajewski – strona ujednoznaczniająca
  • Stefan Krajewski – strona ujednoznaczniająca
  • Wiesław Krajewski – strona ujednoznaczniająca
  • Wilhelm Krajewski (1860–1905) – polski przedsiębiorca
  • Wincenty Krajewski (1869–1923) – lekarz medycy, generał brygady Wojska Polskiego
  • Władysław Krajewski – strona ujednoznaczniająca
  • Włodzimierz Krajewski (ur. 1936) – polski polityk, menedżer, działacz spółdzielczy, poseł na Sejm IX i X kadencji.
  • Wojciech Krajewski – strona ujednoznaczniająca

Wikipedia


krajiczek

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) gw-pl|Śląsk Cieszyński. kromka

Wiktionary


krajina

region na Półwyspie Bałkańskim, przy granicy Bośni


SJP.pl

Krajina – region na Półwyspie Bałkańskim, głównie na terytorium Chorwacji, przy granicy Bośni. Stanowi swoisty pomost między rolniczą północą a wybrzeżem Chorwacji – jest większą częścią tzw. Chorwacji Centralnej.

Kilkadziesiąt kilometrów na południe od Zagrzebia ukształtowanie terenu zmienia się wyraźnie – rozpoczynają się góry, ciągnące się stąd aż do samego Morza Adriatyckiego. Obszar na południe od Karlovaca jest rzadko zaludniony. Nie jest to teren rolniczy ani typowo przemysłowy. Nie ma tutaj znaczących ośrodków miejskich.

Wikipedia


krajiński

Krajina


SJP.pl

Patrz:

Krajina

krajka

1. kolorowy pas lub wstążka tkane z grubych nici;
2. brzeg tkaniny w innym kolorze niż cała tkanina


SJP.pl

Krajki – brzegowe fragmenty tkaniny w postaci pasków o szerokości od 8 do 20 mm, biegnących wzdłuż po obu jej stronach. Ich struktura i wygląd są zwykle inne od reszty tkaniny. Zabezpieczają tkaninę zarówno w procesie tkania, jak i wykończenia.

Wikipedia


krajkowo

W Polsce
  • Krajkowo – wieś w woj. mazowieckim, w pow. płockim, w gminie Drobin
  • Krajkowo – wieś w woj. mazowieckim, w pow. płońskim, w gminie Raciąż
  • Krajkowo – wieś w woj. wielkopolskim, w pow. poznańskim, w gminie Mosina
  • Krajkowo – gromada w powiecie sierpeckim

Zobacz też: Krajkowo-Budki, Krajków

Wikipedia


krajna

1. polska kraina historyczna;
2. region w Słowenii;
3. region w Chorwacji


SJP.pl

Krajna (hist. Skrajna, Kraina, łac. Crayen) – region etnograficzny w północno-zachodniej Polsce, podregion Wielkopolski.

Wikipedia


krajnik

element architektoniczny wieńczący mur w formie poziomego (zwykle profilowanego) pasa, wysuniętego przed lico muru, stosowany m.in. do ochrony elewacji przed ściekającą wodą, w celach dekoracyjnych; korona, ucios


SJP.pl

  • Krajnik (jezioro) – jezioro w województwie lubuskim, w powiecie sulęcińskim, w gminie Lubniewice
  • Krajnik (wieś) – wieś w Polsce w województwie zachodniopomorskim, w powiecie gryfińskim, w gminie Gryfino
  • Krajnik (starosta wołoski) – osoba będąca zwierzchnikiem wszystkich osad wołoskich znajdujących się w obrębie średniowiecznego starostwa

Wikipedia


krajobraz

1. fragment przestrzeni, który możemy zobaczyć
2. w sztuce: przedstawienie rzeczywistego lub fantastycznego widoku natury; pejzaż


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) wygląd ziemi w określonym miejscu, widok okolicy;

 (1.2) książk. przen. fakty, wydarzenia charakterystyczne dla jakichś zjawisk, tworzące je

 (1.3) szt. przedstawienie malarskie widoku natury

Wiktionary

Krajobraz – wieloznaczny termin stosowany w różnych dziedzinach nauki (geografia, ekologia, biologia, architektura, geochemia). Najogólniej za krajobraz uważa się ogół cech przyrodniczych i antropogenicznych wyróżniających określony teren, zespół typowych cech danego terenu. Według Dawida L. Armanda krajobraz jest synonimem terytorialnego (środowisko lądowe) lub akwatorialnego (środowisko wodne) kompleksu terytorialnego. Poza kontekstem fachowym słowo „krajobraz” jest używane w celu określenia formy widoku (np. krajobraz miejski, zimowy, malowniczy, zeszpecony).

Wikipedia

Wymowa:

IPA: kraˈjɔbras, AS: krai ̯obras

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. krajobrazista m.

:: zdrobn. krajobrazik m., krajobrazek m.

 przym. krajobrazowy

 przysł. krajobrazowo

Wiktionary

Synonimy:

 (1.2) pejzaż, obraz

 (1.3) pejzaż, landszaft

Wiktionary


krajobrazek

zdrobnienie od: krajobraz


SJP.pl


krajobrazik

zdrobnienie od: krajobraz


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) zdrobn. od krajobraz

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) To nie krajobraz, lecz tylko mały krajobrazik.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. krajobraz m.

Wiktionary


krajobrazista

malarz malujący krajobrazy


SJP.pl


krajobrazowo

przysłówek

 (1.1) jako krajobraz

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Odbyła się wycieczka (…) która zwiedziła piękne krajobrazowo, a ciekawe naukowo okolice doliny górnego Hronu (Ziemia Zwoleńska) i jego dopływów.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. krajobraz mrz.

Wiktionary


krajobrazowy

przymiotnik od: krajobraz


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z krajobrazem, dotyczący krajobrazu

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) W niedzielę pojechaliśmy do parku krajobrazowego.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. krajobraz mrz.

Wiktionary


krajograficzny

dawniej, żartobliwie: opisujący kraj, krajobraz


SJP.pl


krajopis

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) stpol. geograf

Wiktionary

Wymowa:

IPA: kraˈjɔpʲis, AS: krai ̯opʹis

Wiktionary


krajowa

przymiotnik od: kraj


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) geogr. miasto w Rumunii, historyczna stolica regionu Oltenia;

Wiktionary

Krajowa (rum. Craiova) – miasto w Rumunii (Wołoszczyzna), historyczna stolica regionu Oltenia, ośrodek administracyjny i największe miasto okręgu Dolj. Leży na lewym brzegu rzeki Jiu.

Liczy 298 928 mieszkańców (dane z 2009 r.) i jest szóstym co do wielkości miastem Rumunii. Węzeł kolejowy i port lotniczy.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) W 1939 r. w Krajowie przebywał internowany prezydent Polski Ignacy Mościcki.

Wiktionary

Powiązane:

 przym. krajowski

Wiktionary


krajowianin

mieszkaniec Krajowy (miasta w Rumunii)


SJP.pl


krajowianka

mieszkanka Krajowy (miasta w Rumunii)


SJP.pl


krajowiec

rdzenny mieszkaniec danego kraju; autochton, aborygen, tubylec, tuziemiec


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) osoba od zawsze mieszkający w danym kraju

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Gdy Anglicy i Francuzi wyjechali, zostali już sami krajowcy.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. kraj mrz., krajan mos., krajowość ż., krajówka ż.

 przym. krajowy

Wiktionary


krajówka

potocznie:
1. droga krajowa;
2. lot krajowy


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) pot. mot. droga krajowa

Wiktionary

Powiązane:

 przym. krajowy

 rzecz. krajan mos., kraj m., krajowiec mos.

Wiktionary


krajowo-zagraniczny

dotyczący kraju i zagranicy, pochodzący z kraju i zagranicy, taki jak w kraju i zagranicy


SJP.pl


krajowski

przymiotnik od: Krajowa


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z Krajową, dotyczący Krajowy

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Krajowa ż.

Wiktionary


krajowy

przymiotnik od: kraj


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) związany z konkretnym krajem; uzyskany, wytworzony w tym kraju, dziejący się wewnątrz kraju

Wiktionary

Wymowa:

IPA: kraˈjɔvɨ, AS: krai ̯ovy

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. kraj mrz., krajowiec mos., krajówka ż., krajowość ż., krajan mos.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) ojczysty, ojczyźniany

Wiktionary


krajoznawca

specjalista w dziedzinie wiedzy o kraju ojczystym lub regionie


SJP.pl

Krajoznawstwo (dawniej krajopisarstwo, krainopisarstwo, ziemiopisarstwo) – szeroko pojęty zbiór wszelkich (nie tylko geograficznych) wiadomości o danym kraju, a także gromadzenie wiadomości z zakresu geologii, meteorologii, świata roślinnego i zwierzęcego.

Wikipedia


krajoznawczy

związany z wiedzą o kraju ojczystym lub regionie w zakresie różnych dziedzin: geografii, przyrody, architektury itp.


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z krajoznawstwem; przeznaczony do wykorzystania w krajoznawstwie

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) W konkursie krajoznawczym wzięła udział młodzież z pierwszych klas licealnych.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. krajoznawca mos., krajoznawstwo n.

Wiktionary


krajoznawczyni

specjalistka w dziedzinie wiedzy o kraju ojczystym lub regionie


SJP.pl


krajoznawstwo

wiedza o kraju ojczystym lub regionie w zakresie różnych dziedzin: geografii, przyrody, architektury itp.


SJP.pl

Krajoznawstwo (dawniej krajopisarstwo, krainopisarstwo, ziemiopisarstwo) – szeroko pojęty zbiór wszelkich (nie tylko geograficznych) wiadomości o danym kraju, a także gromadzenie wiadomości z zakresu geologii, meteorologii, świata roślinnego i zwierzęcego.

Wikipedia


krajski

nazwisko


SJP.pl


krajuszek

końcowy kawałek, sam brzeg czegoś


SJP.pl


krajzega

regionalnie: stołowa pilarka tarczowa


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) reg. stołowa pilarka tarczowa

 (1.2) gw-pl|Górny Śląsk. techn. piła tarczowa z blatem

Wiktionary

Stołowa pilarka tarczowa (krajzega – nazwa używana głównie w centralnej Polsce, trajzega – głównie w woj. łódzkim oraz świętokrzyskim, cyrkularka, cyrkulatka, curkulatka, – głównie w Galicji, piła do drewna, piła budowlana) – maszyna służąca do cięcia drewna, rzadziej betonu, płytek ceramicznych, aluminium przy pomocy piły mającej kształt okrągłej tarczy zębatej.

Wikipedia

Synonimy:

 (1.1) reg. trajzega, reg. cyrkulatka

 (1.2) gw-pl|Górny Śląsk|krajzyga.

Wiktionary


krajzyga

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) gw-pl|Górny Śląsk. techn. piła tarczowa z blatem

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) gw-pl|Górny Śląsk|krajzega.

Wiktionary


krak

crack;
1. pochodna kokainy w formie wolnej zasady, przeznaczona do palenia;
2. program komputerowy do łamania zabezpieczeń w programach i grach komputerowych;
3. plik komputerowy pozbawiony zabezpieczeń przed kopiowaniem


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy, nazwa własna

 (1.1) imię legendarnego założyciela Krakowa i jednego z jego synów;

rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy lub męskorzeczowy

 (2.1) środ. skr. Kraków

 (2.2) geogr. lodowiec na Wyspie Króla Jerzego

Wiktionary

Krak I (Krakus lub Gracchus) – legendarny władca Polaków, założyciel Krakowa. Według Kadłubka, którego świadectwo jest najstarsze, miał być jednym z książąt czy namiestników Polaków walczących z Galami w Panonii lub Karyntii (kronikarz nie stwierdza tego wprost), po czym został wybrany królem i dał początek zorganizowanemu państwu polskiemu.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Krak miał córkę Wandę, która nie chciała Niemca.

 (2.1) Jedziemy całą paczką do Kraka, a potem do Zakopca.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: krak, AS: krak

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Kraków m., krakowian mrz., krakowianin m., krakowianka ż., krakowiak m., krakus m., krakuska ż., krakowiaczek m., Krakowskie n.

 przym. krakowski

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) Krakus

 (2.1) Kraków, krk, KRK

Wiktionary


krak.

skrót od: krakowski


SJP.pl

skrót

 (1.1) = krakowski

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Kraków mrz.

 przym. krakowski

Wiktionary


krakać

1. o ptakach (krukach, wronach): wydawać charakterystyczny skrzek;
2. mówić, że coś się źle skończy


SJP.pl

czasownik

 (1.1) wydawać charakterystyczny dla wron i kruków dźwięk

 (1.2) przen. wygłaszać pesymistyczne sądy

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Wrona gdzieniegdzie kracze i puchają puchacze. (Adam Mickiewicz)

 (1.2) Nie kracz, dlaczego miałoby się nie udać?

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈkrakat͡ɕ, AS: krakać

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. krakanie n., zakrakanie n., wykrakanie n.

 czas. zakrakać, wykrakać

Wiktionary


krakacz

żartobliwie: człowiek lub ptak, który kracze


SJP.pl


krakanie

odgłos wydawany przez kruka, wronę i niektóre inne ptaki


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|krakać.

 (1.2) dźwięk powstający podczas czynności krakania (1.1)

Wiktionary

Wymowa:

IPA: kraˈkãɲɛ, AS: krakãńe

Wiktionary

Powiązane:

 czas. krakać ndk., wykrakać dk.

Wiktionary


krakatau

wulkan w Indonezji


SJP.pl

Krakatau, nazywana też Krakatoa lub Krakatao – wyspa wulkaniczna, znajdująca się w Cieśninie Sundajskiej, pomiędzy wyspami Sumatra i Jawa w Indonezji.

Wyspa jest aktywnym wulkanem klasyfikowanym jako stratowulkan.

Wikipedia


krakauer

[czytaj: krakałer] lekceważąco o mieszkańcu Krakowa


SJP.pl


krakauerka

krakauer [czytaj: krakałerka]


SJP.pl


krakauerski

krakauer [czytaj: krakałerski]


SJP.pl


krakelura

spękania na obrazach, rzeźbach, wyrobach ceramicznych itp.


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) szt. konserwat. siateczka spękań, która tworzy się z czasem na powierzchni obrazów olejnych, fresków, szkliwionej ceramiki;

Wiktionary

Krakelura (fr. craquelure) – charakterystyczna siatka spękań tworząca się na powierzchni obrazu olejnego. Może powstawać w warstwie werniksu, ale także w warstwach malarskich, a nawet w gruncie. Powstaje w wyniku upływu czasu, niewłaściwego przechowywania i działania czynników atmosferycznych bądź wskutek technicznych wad wykonania (nieprawidłowego przygotowania farb lub zaprawy). Rysunek krakelur i ich głębokość jest pomocniczym źródłem ustaleń w badaniach nad autentycznością dzieła.

Wikipedia

Synonimy:

 (1.1) rzad. krakelaż

Wiktionary


kraken

legendarny potwór morski przypominający ośmiornicę lub kałamarnicę


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy

 (1.1) mit. legendarny potwór morski zatapiający statki, zwykle przedstawiany jako ogromna ośmiornica;

Wiktionary

Kraken – legendarny stwór morski. Prawdopodobnie źródłem legend są spotkania z kałamarnicą olbrzymią.

Pisał o nim Pliniusz Starszy – potwór miał blokować Cieśninę Gibraltarską, nie przepuszczając przepływających tamtędy okrętów. W epoce nowożytnej pierwszy opisał to monstrum Erik Pontoppidan w swoim dziele Historia naturalna Norwegii (1752).

Wikipedia

Przykłady

składnia.

kolokacje.

synonimy.

antonimy.

hiperonimy.

 (1.1) potwór, monstrum

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

frazeologia.

etymologia.

uwagi.

tłumaczenia.

* angielski: (1.1) kraken, Kraken

* esperanto: (1.1) krakeno

* fiński: (1.1) kraken

* francuski: (1.1) kraken m.

* niemiecki: (1.1) Krake m./ż.

* ukraiński: (1.1) кракен m.

źródła.

== kraken (język angielski.) ==

thumb|kraken (1.1)

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik

 (1.1) mit. kraken

odmiana.

 (1.1) lp. kraken; lm. krakens

przykłady.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈkrakɛ̃n, AS: krakẽn

Wiktionary


kraker

(informatyka) cracker;
1. osoba włamująca się do sieci komputerowych w celach niezgodnych z prawem;
2. osoba zajmująca się łamaniem zabezpieczeń aplikacji komputerowych


SJP.pl

Cracker (z ang., dosłownie „łamacz”) – osoba zajmująca się łamaniem zabezpieczeń komputerowych (crackingiem).

Wyróżnia się dwa główne znaczenia tego słowa, zgodnie z którymi działania crackerów polegają na:

  • łamaniu zabezpieczeń zamkniętego oprogramowania (zobacz: crack, cracking, CrackMe, patch),
  • łamaniu zabezpieczeń serwerów (zobacz: exploit).

Wikipedia


krakers

kruche, słonawe ciastko; crakers


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy

 (1.1) kulin. suche, cienkie, kruche, słonawe ciastko;

Wiktionary

Krakers (crackers) – cienkie, chrupiące, słonawe ciastko.

Krakersy mogą zawierać dodatki smakowe takie jak ser, cebula, zioła czy też pikantne przyprawy. Podobnie jak precle, krakersy są spożywane jako przekąska lub jako mały dodatek do wina, piwa, sera i tym podobnych. Można używać ich również jako podstawy do tartinek.

Wikipedia


krakersik

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) zdrobn. od: krakers; mały krakers

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Kupujemy małą puszeczkę kawioru, nakładamy na krakersiki lub babeczki odrobinę, ozdabiamy małym trójkącikiem cytryny obranej ze skórki. (z Internetu)

Wiktionary

Wymowa:

IPA: kraˈkɛrʲɕik, AS: krakerʹśik

Wiktionary

Powiązane:

 zob. krakers.

Wiktionary


krakerski

kraker


SJP.pl

Patrz:

kraker

krakersowy

krakers


SJP.pl

Patrz:

krakers

krakersy

kruche, słonawe ciastko; crakers


SJP.pl

Krakers (crackers) – cienkie, chrupiące, słonawe ciastko.

Krakersy mogą zawierać dodatki smakowe takie jak ser, cebula, zioła czy też pikantne przyprawy. Podobnie jak precle, krakersy są spożywane jako przekąska lub jako mały dodatek do wina, piwa, sera i tym podobnych. Można używać ich również jako podstawy do tartinek.

Wikipedia


kraking

proces technologiczny rozkładu ciężkich frakcji ropy naftowej, polegający na pękaniu długich łańcuchów węglowych w węglowodorach, sposób otrzymywania m.in. benzyny syntetycznej; cracking; krakowanie


SJP.pl

Kraking, krakowanie (ang. cracking – pękanie) – grupa procesów technologicznych stosowanych w celu przerobu ciężkich frakcji ropy naftowej na benzynę i oleje.

Kraking polega na inicjowaniu kontrolowanego rozkładu długich węglowodorów alifatycznych zawartych w ciężkich frakcjach, takich jak mazut i frakcje olejowe, otrzymywanych w procesie rafinacji ropy naftowej, na związki o krótszych łańcuchach węglowych, takich jakie występują w benzynie i oleju napędowym. Reakcje chemiczne zachodzące w czasie krakingu sprowadzają się w uproszczeniu do pękania pojedynczych wiązań chemicznych węgiel–węgiel z wytworzeniem wolnych rodników. W wyniku wtórnych reakcji wytworzonych wolnych rodników oprócz oczekiwanych węglowodorów alifatycznych o stosunkowo krótkich łańcuchach powstają też mniejsze ilości metanu, LPG, nienasyconych węglowodorów oraz koksu. Kraking może być inicjowany termicznie, katalitycznie lub radiacyjnie (z użyciem promieniowania jonizującego).

Wikipedia


krakingowy

związany z krakingiem (crackingiem, krakowaniem); crackingowy


SJP.pl


kraków

crack;
1. pochodna kokainy w formie wolnej zasady, przeznaczona do palenia;
2. program komputerowy do łamania zabezpieczeń w programach i grach komputerowych;
3. plik komputerowy pozbawiony zabezpieczeń przed kopiowaniem


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna

 (1.1) geogr. wieś w Polsce, położona w województwie łódzkim, w gminie Warta;

Wiktionary

Kraków, Stołeczne Królewskie Miasto Kraków – miasto na prawach powiatu położone w południowej Polsce nad Wisłą, drugie co do liczby mieszkańców. Formalna stolica Polski do 1795 roku i miasto koronacyjne oraz nekropolia królów Polski. Od 1000 roku nieprzerwanie stolica diecezji krakowskiej (jednej z pięciu w ówczesnej Polsce), a od 1925 archidiecezji i metropolii. Lokowany przed 1228 rokiem, ponownie w 1257 r.. Od odzyskania niepodległości w 1918 r. miasto wojewódzkie (od 1999 r. siedziba władz województwa małopolskiego), jest także centralnym ośrodkiem metropolitalnym aglomeracji krakowskiej i Krakowskiego Obszaru Metropolitalnego. Kraków jest stolicą historycznej Małopolski. Leży na obszarze Bramy Krakowskiej, Niecki Nidziańskiej i Pogórza Zachodniobeskidzkiego.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ˈkrɔ̃ŋkuf, AS: krõŋkuf

Wiktionary


krakować

łamać zabezpieczenia oprogramowania komputerowego; crackować


SJP.pl


krakowanie

proces technologiczny rozkładu ciężkich frakcji ropy naftowej, polegający na pękaniu długich łańcuchów węglowych w węglowodorach, sposób otrzymywania m.in. benzyny syntetycznej; kraking; cracking


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|krakować.

Wiktionary

Kraking, krakowanie (ang. cracking – pękanie) – grupa procesów technologicznych stosowanych w celu przerobu ciężkich frakcji ropy naftowej na benzynę i oleje.

Kraking polega na inicjowaniu kontrolowanego rozkładu długich węglowodorów alifatycznych zawartych w ciężkich frakcjach, takich jak mazut i frakcje olejowe, otrzymywanych w procesie rafinacji ropy naftowej, na związki o krótszych łańcuchach węglowych, takich jakie występują w benzynie i oleju napędowym. Reakcje chemiczne zachodzące w czasie krakingu sprowadzają się w uproszczeniu do pękania pojedynczych wiązań chemicznych węgiel–węgiel z wytworzeniem wolnych rodników. W wyniku wtórnych reakcji wytworzonych wolnych rodników oprócz oczekiwanych węglowodorów alifatycznych o stosunkowo krótkich łańcuchach powstają też mniejsze ilości metanu, LPG, nienasyconych węglowodorów oraz koksu. Kraking może być inicjowany termicznie, katalitycznie lub radiacyjnie (z użyciem promieniowania jonizującego).

Wikipedia

Powiązane:

 czas. krakować

Wiktionary


krakowczyk

nazwisko


SJP.pl

Krakowczyk − polski herb szlachecki z nobilitacji.

Wikipedia


krakówek

z niechęcią o mieszkańcach Krakowa; Krakówek


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) iron. wpływowa grupa osób związanych z Krakowem, elita towarzyska i opiniotwórcza Krakowa

Wiktionary

Krakówek – wieś w Polsce położona w województwie kujawsko-pomorskim, w powiecie świeckim, w gminie Drzycim.

W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa bydgoskiego. Według Narodowego Spisu Powszechnego (III 2011 r.) liczyła 112 mieszkańców. Jest dwunastą co do wielkości miejscowością gminy Drzycim.

Wikipedia

Powiązane:

 rzecz. Kraków ż., krakowianin m., krakus m., krakowianka ż., krakowian mrz.

 przym. krakowski

Wiktionary


krakowiaczek

zdrobnienie od: krakowiak


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) zdrobn. od krakowiak (osoba)

rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy

 (2.1) zdrobn. od krakowiak (taniec)

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. krakowiak m., Krak mzw./mos.

Wiktionary


krakowiak

potocznie o mieszkańcu Krakowa; krakowianin, krakus (potocznie)


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) mieszkaniec Krakowa

 (1.2) etn. postać w krakowskim stroju ludowym

rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy

 (2.1) choreogr. jeden z polskich tańców ludowych;

 (2.2) muz. muzyka do krakowiaka (2.1);

Wiktionary

  • krakowiak – taniec ludowy
  • krakowiak – muzyczna forma taneczna
  • krakowiak – mieszkaniec okolic Krakowa (mieszkaniec Krakowa to krakowianin)
  • krakowiak – mężczyzna ubrany w krakowski strój ludowy
  • Krakowiacy – grupa etnograficzna
  • Krakowiak – nazwisko
  • „Krakowiak” – pseudonim Janusza Treli, polskiego gangstera, członka tzw. „grupy katowickiej”
  • ORP Krakowiak (ujednoznacznienie)
  • Pesa Krakowiak – krakowska wersja tramwaju Pesa Twist

Wikipedia

Wymowa:

IPA: kraˈkɔvʲjak, AS: krakovʹi ̯ak

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Krak mos., Kraków mrz., krakowianka ż., krakowianin mos., krakus mos., krakuska ż.

:: zdrobn. krakowiaczek mos./mzw.

 przym. krakowski, podkrakowski

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) krakowianin, krakus

Wiktionary


krakowiakowy

krakowiak (polski taniec ludowy)


SJP.pl


krakowian

prostokątna tablica liczbowa o m wierszach i n kolumnach, indeksowana odwrotnie niż w przypadku macierzy


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) mat. tablica zastępująca w obliczeniach macierz;

forma rzeczownika.

 (2.1) lm. D. zob. krakowianin.

Wiktionary

Krakowian – tablica zastępująca macierz w obliczeniach ręcznych zaproponowana przez Tadeusza Banachiewicza. Ma inaczej zdefiniowane mnożenie, w krakowianach mnoży się przez siebie kolumny, dzięki temu do wykrywania błędów obliczeń można stosować sumy kontrolne.Zastosowanie krakowianów upraszcza wiele wzorów i obliczeń numerycznych.

Wygodny przy obliczeniach ręcznych i korzystaniu z pamięci sekwencyjnej komputerów. Właściwość tę wykorzystywał wczesny komputer PARK z 1957 r.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: kraˈkɔvʲjãn, AS: krakovʹi ̯ãn

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Krak m., Kraków m., krakowianin m., krakowianka ż., krakowiak m., krakowiaczek m., krakus m., krakuska ż., krakówek m.

 przym. krakowski

Wiktionary


krakowianeczka

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) zdrobn. od: krakowianka

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. krakowianka ż.

Wiktionary


krakowianin

mieszkaniec Krakowa; potocznie: krakus, krakowiak


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) mieszkaniec Krakowa

 (1.2) osoba pochodząca z Krakowa, urodzona w Krakowie

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Na chwałę przeszłym pokoleniom / Przytulił się do grosza grosz, / By, ku krakowian zachwyceniu, / Cudeńka rzeźbił pan Wit Stwosz.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌkrakɔˈvʲjä̃ɲĩn, AS: krakovʹi ̯ä̃ńĩn

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Kraków mrz., Krak m., krakówek mrz., krakus mos., krakowiak mos., krakowian m.

:: fż. krakowianka ż.

 przym. krakowski, krakowianowy

 przysł. krakowsko

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) krakus, krakowiak

Wiktionary


krakowianizm

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) jęz. regionalizm krakowski

Wiktionary


krakowianka

mieszkanka Krakowa; krakuska (potocznie)


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) mieszkanka Krakowa

 (1.2) kobieta pochodząca z Krakowa, urodzona w Krakowie

Wiktionary

Krakowianka – struga długości około 4,5 km, dopływ Mielnicy, mający źródła na Wzgórzach Trzebnickich w Krakowianach (gmina Długołęka). Od nazwy tej miejscowości bierze się nazwa strugi. Płynie przez tereny rolnicze. Uchodzi do Mielnicy pomiędzy Bierzycami a Michałowicami (gmina Długołęka).

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Obok wejścia do sukiennic stały dwie krakowianki.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Kraków mrz., Krak m., krakówek mrz., Krakowianin m., Krakowianka ż., Krakowskie n., krakus mos., krakowiak mos., krakowian m.

:: fm. krakowianin m.

 przym. krakowski, krakowianowy

 przysł. krakowsko

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) krakuska

Wiktionary


krakowianowy

dotyczący krakowiana


SJP.pl


krakowice

hipotetyczna metropolia, która mogłaby powstać przez połączenie Krakowa z Katowica


SJP.pl

Krakowice – kolonia w Polsce położona w województwie zachodniopomorskim, w powiecie gryfickim, w gminie Gryfice.

Krakowice należą do sołectwa Kukań.

W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa szczecińskiego.

Wikipedia


krakowski

przymiotnik od: Kraków, Krakowskie


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z Krakowem, dotyczący Krakowa

przymiotnik jakościowy

 (2.1) charakterystyczny dla Krakowa lub krakowian, mający cechy lub właściwości przypisywane Krakowowi lub krakowianom

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Około godziny dziesiątej na rynku krakowskim pojawił się Tadeusz Kościuszko, po czym odczytano akt powstania.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: kraˈkɔfsʲci, AS: krakofsʹḱi

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. krakowian mrz., Kraków m., Krakówek m., Krak m., krakowianin m., krakowianka ż., krakowiak m., krakus m., krakuska ż., krakowiaczek m., Krakowskie n., krakowskość ż., krakówek mrz.

 przysł. z krakowska, po krakowsku, krakowsko

 skr. krak.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) skr. krak.

Wiktionary


krakowskie

przymiotnik od: Kraków, Krakowskie


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki, nazwa własna

 (1.1) geogr. region w południowej Polsce

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) W Krakowskiem wystąpiły liczne podtopienia.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Kraków mrz., krakowiak mos./mrz., krakowianin mos., krakowianka ż., krakusek mos., krakuska ż.

 przym. krakowski

Wiktionary


krakowsko

przysłówek sposobu

 (1.1) na sposób krakowski, po krakowsku

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Najbardziej krakowsko wyglądały szopki wykonane przez dzieci z Rabki.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Kraków mrz., Krakowskie n., krakowiak mos./mzw., krakowianin mos., krakowianka ż., krakowskość ż., krakus mos., krakusek mos., krakuska ż.

 przym. krakowski

 przysł. z krakowska

Wiktionary


krakowskość

1. zespół cech charakterystycznych dla Krakowa lub mieszkańców Krakowa;
2. pochodzenie z Krakowa


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) cecha tego, co krakowskie

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) O krakowskości szopki świadczy obecność lajkonika.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Kraków mrz., krakus mos.

 przym. krakowski

 przysł. z krakowska, po krakowsku, krakowsko

Wiktionary


kraksa

wypadek ze znacznymi uszkodzeniami pojazdów


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) pot. wypadek, w wyniku którego będący w ruchu pojazd zostaje uszkodzony lub rozbity; także. nieszczęśliwe lądowanie samolotu

Wiktionary

  • Kraksa kolarska – zdarzenie losowe w sporcie kolarskim
  • Kraksa (La Piu bella serata della mia vita) – film francusko-włoski z 1972 roku
  • Kraksa – polski krótkometrażowy film dokumentalny z 1963 roku
  • Kraksa (Avariya) – radziecki film kryminalny z 1965 roku
  • Kraksa – opowiadanie szwajcarskiego pisarza Friedricha Dürrenmatta
  • Kraksa (Avariya) – radziecki film z 1974 roku, adaptacja opowiadania F. Dürrenmatta
  • Kraksa (Crash) – powieść J. G. Ballarda
  • Kraksa – singel Bryski

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) W kraksie brały udział trzy pojazdy – dwa osobowe oraz jeden dostawczy.

Wiktionary


krakus

potocznie o mieszkańcu Krakowa; krakowianin, krakowiak (potocznie)


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) pot. mieszkaniec Krakowa

 (1.2) hist. wojsk. żołnierz lekkiej kawalerii polskiej z okresu Księstwa Warszawskiego i powstania listopadowego;

 (1.3) hist. wojsk. w okresie międzywojennym: uczestnik wojskowego przysposobienia konnego

Wiktionary

  • Krakus (Krak) – legendarny władca
  • ZPiT AGH „Krakus” – zespół pieśni i tańca
  • Krakus – wódka
  • krakusi – rodzaj polskiej lekkiej kawalerii
  • "Krakus" – pismo wydawane w latach 1891–1895
  • Fort cytadelowy 33 „Krakus” – fort w Krakowie
  • Krakus - marka produktów spożywczych firmy Animex
  • statki i okręty:
    • "Krakus" – holownik polskiej Marynarki Wojennej z lat 1920–1939
    • "Krakus" – polski holownik z lat 1926–1929, późniejszy "Lech"

    Wikipedia

    Przykłady

     (1.1) Ten zagorzały krakus zarzekał się, że nigdy nie pojedzie do Warszawy.

     (1.2) Co za śmiałość, co za siła, / Zazdrość widzieć tych wiarusów; / Gdybym chłopcem się rodziła, / Tobym poszła do Krakusów, (…) sic.

    Wiktionary

    Wymowa:

    IPA: ˈkrakus, AS: krakus

    Wiktionary

    Powiązane:

     rzecz. Kraków mrz., Krakowskie n., krakowiak mos./mzw., krakowianin mos., krakowianka ż., krakowskość ż.

    :: zdrobn. krakusek mos.

    :: fż. krakuska ż.

     przym. krakowski

     przysł. krakowsko, z krakowska

    Wiktionary

    Synonimy:

     (1.1) krakowiak, krakowianin

    Wiktionary


krakuska

potocznie o mieszkance Krakowa; krakowianka


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) pot. żart. mieszkanka Krakowa lub Krakowskiego

 (1.2) etn. męska czapka bez daszka wykonana z sukna, w kolorze czerwonym, obszyta barankiem, zazwyczaj z piórkiem; element stroju krakowskiego

 (1.3) daw. każda rogatywka obszyta futrem

Wiktionary

Wołoszka – ubiór wojskowy zwany też krakuską; długi do kolan, wcięty, mający na obu piersiach wzorem ludów zakaukaskich kieszonki na ładunki w postaci tulejek w liczbie 5–7 i więcej.

Wołoszka była m.in. ubiorem piechoty Wojska Polskiego okresu powstania krakowskiego.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) To prawdziwa krakuska od pokoleń.

 (1.2) Janek założył czerwoną krakuskę i pomaszerował dalej.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: kraˈkuska, AS: krakuska

Wiktionary

Powiązane:

 zob. krakus.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.2) rogatywka, konfederatka

Wiktionary


krakwa

ptak łowny z rodziny kaczkowatych


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) ornit. nazwa systematyczna|Anas strepera|ref=tak., gatunek kaczki pływającej;

Wiktionary

Krakwa, kaczka krakwa (Mareca strepera) – gatunek średniego lub dużego wędrownego ptaka wodnego z rodziny kaczkowatych (Anatidae). Nie jest zagrożony wyginięciem.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ˈkrakfa, AS: krakfa

Wiktionary


krall

nazwisko


SJP.pl

  • Diana Krall – (ur. 1964) kanadyjska wokalistka i pianistka jazzowa
  • Hanna Krall – (ur. 1935) polska pisarka i dziennikarka
  • Krall i Seidler – wytwórnia fortepianów i pianin

Wikipedia


kralowe

Hradec Kralowe - miasto w Czechach; Hradec Králové


SJP.pl


kram

1. mały sklepik z drobym towarem; stragan;
2. potocznie:
a) stos rzeczy w nieładzie;
b) zamieszanie, zamęt, kłopot


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) przest. rodzaj prowizorycznego sklepu zainstalowanego w budce lub rozłożonego na ławie;

 (1.2) pot. stos nieuporządkowanych, nagromadzonych rzeczy

 (1.3) przen. zamieszanie, kłopot

Wiktionary

Kram, stragan lub stoisko handlowe – mały, prowizoryczny sklep w formie budki albo stołu lub ławy z towarem. Pierwotnie zwykle drewniany. Metalowy stragan w formie rozkładanej budki, której część po rozłożeniu tworzy zadaszenie, określany jest jako szczęki.

Wikipedia

Przykłady

 (1.3) Ale kramu mi narobiłeś podejmując tych kolegów w domu!

Wiktionary

Wymowa:

IPA: krãm, AS: krãm

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. kramarz m., kramarka ż., kramarzenie n.

:: zdrobn. kramik m.

 czas. kramarzyć

 przym. kramarski

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) stragan, stoisko; gw-pl|Górny Śląsk|rómel.

 (1.2) bałagan, bajzel

 (1.3) kłopot

Wiktionary


kramarczyk

nazwisko


SJP.pl


kramarka

  • Kramarka – miejscowość w województwie warmińsko-mazurskim
  • Kramarka – polana w Beskidzie Sądeckim

Wikipedia


kramarski

straganiarski, straganowy;
1. związany z prowadzeniem kramu (straganu);
2. odznaczający się niskim poziomem artystycznym


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) dotyczący kramarza, kramarstwa

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. kram mrz.

 czas. kramarzyć

Wiktionary


kramarstwo

1. handlowanie drobnymi towarami; zawód kramarza;
2. ogół kramarzy


SJP.pl


kramarz

1. osoba prowadząca kram; straganiarz
2. przenośnie o poświęcającym coś dla zysku


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) właściciel kramu

Wiktionary

  • kramarz – dawniej kupiec, osoba prowadząca kram
  • Kramarz – polski film obyczajowy z 1990 r. w reżyserii Andrzeja Barańskiego z Romanem Kłosowskim w roli głównej

Osoby o tym nazwisku:

  • Jolanta Eleonora Kramarz – polska psycholog
  • Mieczysław Kramarz – polski wojskowy i policjant
  • Władysław Kramarz – polski wojskowy

Wikipedia

Powiązane:

 rzecz. kram mrz.

 czas. kramarzyć

Wiktionary


kramarzyć

1. przestarzałe: prowadzić kram, sprzedawać na straganie;
2. kramarzyć się - spierać się, targować się o coś


SJP.pl

czasownik nieprzechodni niedokonany (dk. brak)

 (1.1) przest. zajmować się sprzedażą towarów w niewielkich ilościach

czasownik zwrotny niedokonany kramarzyć się (dk. brak)

 (2.1) przest. wymieniać zdania, nie zgadzając się z kimś

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Dalej wznosiły się szopy i budy z herbatą, z wojłokami, z porcelaną chińską, z futrami, przenośne szynki, zasieki cedrowych orzechów, a kramarzyli tam Chińczycy południowcy, […]

 (2.1) Otrzymawszy te wyjaśnienia Cezary, pouczony i pokrzepiony na duchu, już się o nic nie kramarzył.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. kram mrz., kramarka ż., kramarstwo n., kramarz m.

 przym. kramarski

Wiktionary

Synonimy:

 (2.1) kłócić się, spierać się

Wiktionary


kramatorsk

miasto na Ukrainie


SJP.pl

Kramatorsk (ukr. Краматорськ) – miasto we wschodniej Ukrainie, w obwodzie donieckim, nad rzeką Kazennyj Toreć (dopływ Dońca). W 2022 roku liczyło 80 tys. mieszkańców.

Wikipedia


kramatorski

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z Kramatorskiem, dotyczący Kramatorska

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) W połowie maja byłem obecny podczas rozmowy J. Stalina z dowódcą Frontu i doskonale zapamiętałem, że Naczelny Dowódca wyraził poważną obawę co do kramatorskiego zgrupowania nieprzyjaciela.

 (1.1) Ale i odwrotnie, kapitał finansowy Królestwa angażował się też za granicą, na terenie Ukrainy. Bank Handlowy w Warszawie przejął część akcji Kramatorskiego Towarzystwa Metalurgicznego.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Kramatorsk mrz.

Wiktionary


krambambula

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) daw. rodzaj słodkiej wódki ziołowej, kresowej nalewki przyrządzanej z różnych składników roślinnych;

Wiktionary

  • Krambambula – starobiałoruska nalewka
  • Krambambula – białoruski zespół rockowy

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Tu wódki, z których jedna przedniejsza, podobna nieco do przechrzczonej krambambuli.

Wiktionary


kramek

nazwisko


SJP.pl


kramer

Osoby o nazwisku Kramer:

  • Alfred Kramer (1898–1946) – niemiecki zbrodniarz nazistowski
  • Bogdan Kramer (ur. 1944) – polski żeglarz lodowy, olimpijczyk
  • Clare Kramer (ur. 1974) – amerykańska aktorka
  • Chris Kramer (ur. 1975) – kanadyjski aktor
  • Eric Allan Kramer (ur. 1962) – amerykański aktor
  • Hans Kramer (?–1577) – niemiecki architekt i fortyfikator
  • Heinrich Kramer (ok. 1430–1505) – niemiecki duchowny katolicki
  • Jack Kramer (1921–2009) – amerykański tenisista
  • Joey Kramer (ur. 1950) – amerykański perkusista
  • Josef Kramer (1906–1945) – niemiecki zbrodniarz nazistowski
  • Ken Kramer (ur. 1942) – amerykański polityk
  • Max Kramer (1920–?) – niemiecki zbrodniarz nazistowski
  • Samuel Noah Kramer (1897–1990) – amerykański asyriolog
  • Sven Kramer (ur. 1986) – holenderski łyżwiarz szybki
  • Stanley Kramer (1913–2001) – amerykański reżyser i producent filmowy
  • Szalom Kramer (1912–1978) – żydowski literat
  • Teodor Kramer (1926-2014) – polski ekonomista

Wikipedia


kramik

zdrobnienie od: kram


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) zdrobn. od: kram

 (1.2) mały kram

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Na kramiku odpustowym leżały zabawkowe pistolety – korkowce i na kapiszony.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. kram m., kramikarz

 przym. kramikarski

Wiktionary


kramnik

nazwisko


SJP.pl

Kramnik – wieś w Polsce położona w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie gołdapskim, w gminie Dubeninki, przy jeziorze Pobłędzie i na wschodniej granicy Puszczy Rominckiej.

W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa suwalskiego.

Wikipedia


krampocz

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) gw-pl|Śląsk Cieszyński. kilof

Wiktionary


krampus

rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy

 (1.1) gw-pl|Śląsk Cieszyński. diabeł

Wiktionary

Wikipedia


kramsk

wieś w Polsce


SJP.pl

Kramsk – wieś w Polsce położona w województwie wielkopolskim, w powiecie konińskim, w gminie Kramsk. Siedziba gminy Kramsk. Dawniej miasto; uzyskał lokację miejską w 1440 roku, zdegradowany przed 1550 rokiem. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa konińskiego.

Wikipedia


kramski

Kramsk (wieś w Polsce)


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) dotyczący Kramska, związany z Kramskiem

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Kramsk m., kramszczanin m., kramszczanka ż.

Wiktionary


kran

1. zawór kurkowy; kurek;
2. urządzenie do podnoszenia i przemieszczania ciężarów;
3. kran zdjęciowy: wózek (często na torach) wyposażony w długie ramię (lub wysięgnik) zakończony platformą, na której znajduje się ekipa operatorska wraz z kamerą


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) rodzaj zaworu pozwalający na regulację przepływu cieczy lub gazu;

 (1.2) techn. rodzaj dźwigu służącego do przemieszczania kamery z operatorem lub samej kamery podczas kręcenia zdjęć

 (1.3) techn. dźwig, żuraw

Wiktionary

Kran, bądź kurek – rodzaj zaworu (a raczej potoczna jego nazwa) z jednym wolnym króćcem pozwalającym na wolny odpływ cieczy (czasem gazu) z instalacji wodociągowej. Często stanowi część baterii kranów połączonych ze sobą, pozwalających na regulację przepływu z różnych instalacji. Szczególnie dobrze jest znana bateria dwóch kranów łącząca strumień z instalacji wody ciepłej i zimnej. Kran jest częścią armatury. Ma zazwyczaj konstrukcję zaworu regulacyjnego - tłokowego ("grzybkowego") lub kulowego.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Uszczelnij w końcu ten kran, bo ten bezustanny dźwięk kapania doprowadza mnie do szału!

 (1.2) Ujęcia wykonywane z kamery zamocowanej na kranie są bardzo interesujące.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: krãn, AS: krãn

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. kranówa ż., kranówka ż.

:: zdrobn. kranik m.

 przym. kranowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) kurek, zawór, bateria, reg. śl. kokotek.

 (1.3) zob. dźwig.

Wiktionary


kranc

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna

 (1.1) geogr. hist. Zielenogradsk;

Wiktionary

Powiązane:

 przym. kranecki

Wiktionary


krancek

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) gw-pl|Górny Śląsk. kawałek

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Mosz sam krancek wusztu, bajsnij se.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) gw-pl|Górny Śląsk|koncek., gw-pl|Śląsk Cieszyński|ożmytek.

Wiktionary


krańcówka

1. w gwarze łódzkiej: pętla tramwajowa lub autobusowa;
2. zakończenie trasy bez pętli do zawracania


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) łódź. ostatni przystanek tramwajowy lub autobusowy

 (1.2) łódź. pętla linii tramwajowej lub autobusowej

 (2.1) elektr. typ łącznika elektrycznego

Wiktionary

  • krańcówka – w gwarze łódzkiej, pętla lub przystanek końcowy linii komunikacji tramwajowej lub autobusowej
  • krańcówka – typ łącznika elektrycznego.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Wysiadam na krańcówce.

 (1.2) Jak dojdziesz do krańcówki tramwajowej, musisz skręcić w lewo w ulicę Warszawską.

Wiktionary

Powiązane:

 przym. krańcowy

Wiktionary

Synonimy:

 (2.1) łącznik krańcowy

Wiktionary


krańcowo

przysłówek

 (1.1) skrajnie

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. kraniec m., krańcowość ż.

 przym. krańcowy

Wiktionary


krańcowość

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) odprzym. cecha tego, co jest krańcowe; cecha tych, którzy są krańcowi

Wiktionary

Powiązane:

 przym. krańcowy

 przysł. krańcowo

 rzecz. kraniec mrz.

Wiktionary


krańcowy

przymiotnik

 (1.1) maksymalnie odbiegający od głównego nurtu, normy

 (1.2) znajdujący się na krańcu czego

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. kraniec mrz., krańcowość ż., krańcówka ż.

 przysł. krańcowo

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) ekstremalny, radykalny, skrajny

 (1.2) graniczny, końcowy, ostatni, skrajny

Wiktionary


kranianka

potocznie: woda z kranu; kranówka, kranówa, kraniczanka


SJP.pl


kraniczanka

potocznie: woda z kranu; kranówka, kranówa, kranianka


SJP.pl


kraniec

miejsce, gdzie coś się kończy; brzeg; skraj


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) książk. koniec, granica czegoś

Wiktionary

Kraniec – wzgórze, wzniesienie, położone w obrębie Wzgórz Trzebnickich, w mikroregionie Wzgórz Skrzypińskich. Wierzchołek znajduje się w gminie Wołów, w obrębie ewidencyjnym wsi Gródek. W jego pobliżu przebiega granica ze wsią Strupina leżącą w gminie Prusice. Położony jest na wysokości bezwzględnej wynoszącej 178 m n.p.m.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ˈkrãɲɛt͡s, AS: krãńec

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. krańcowość ż.

 przym. krańcowy

 przysł. krańcowo

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) limit, bariera, skraj, brzeg, krawędź

Wiktionary


kranik

zdrobnienie od kran


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męski

 (1.1) zdrobn. kran

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Musiałem odkręcić kranik, żeby doprowadzić paliwo.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈkrãɲik, AS: krãńik

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. kranówka ż., kran mrz., kranówa ż.

 przym. kranowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) zaworek, kurek

Wiktionary


kraniografia

obrazowanie lub opis budowy czaszki


SJP.pl


kraniolit

rodzaj muszli skamieniałej


SJP.pl


kraniolog

specjalista w zakresie kraniologii


SJP.pl


kraniologia

1. nauka zajmująca się badaniem czaszki, dział antropologii i zoologii;
2. przestarzała, błędna teoria, według której poszczególne części mózgu odpowiadają za konkretne cechy psychiczne człowieka, a na podstawie budowy czaszki można je określić; frenologia


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) anat. antrop. nauka zajmująca się budową czaszki człowieka i innych naczelnych;

Wiktionary

Kraniologia (gr. kranion ‘czaszka’) – dział anatomii porównawczej zajmujący się budową czaszki (u człowieka i innych naczelnych) oraz jej kształtowaniem się w rozwoju osobniczym i filogenetycznym.

Wikipedia

Przykłady

składnia.

kolokacje.

synonimy.

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

 (1.1) anatomia porównawcza

meronimy.

pokrewne.

 rzecz. kraniolog m., kraniolożka ż.

 przym. kraniologiczny

 przysł. kraniologicznie

frazeologia.

etymologia.

 (1.1) etym|gr|κρανίον|λόγος. (kranion + logos) → czaszka + słowo, mowa, rozprawa

uwagi.

tłumaczenia.

* angielski: (1.1) craniology

* białoruski: (1.1) краніялогія ż.

* fiński: (1.1) kraniologia

* francuski: (1.1) craniologie ż.

* hiszpański: (1.1) craneología ż.

* interlingua: (1.1) craniologia

* rosyjski: (1.1) краниология ż.

* ukraiński: (1.1) краніологія ż.

* włoski: (1.1) craniologia ż.

źródła.

== kraniologia (język fiński.) ==

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik

 (1.1) anat. antrop. kraniologia

odmiana.

przykłady.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. kraniolog m., kraniolożka ż.

 przym. kraniologiczny

 przysł. kraniologicznie

Wiktionary

Synonimy:

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

 (1.1) anatomia porównawcza

meronimy.

pokrewne.

 rzecz. kraniolog m., kraniolożka ż.

 przym. kraniologiczny

 przysł. kraniologicznie

frazeologia.

etymologia.

 (1.1) etym|gr|κρανίον|λόγος. (kranion + logos) → czaszka + słowo, mowa, rozprawa

uwagi.

tłumaczenia.

* angielski: (1.1) craniology

* białoruski: (1.1) краніялогія ż.

* fiński: (1.1) kraniologia

* francuski: (1.1) craniologie ż.

* hiszpański: (1.1) craneología ż.

* interlingua: (1.1) craniologia

* rosyjski: (1.1) краниология ż.

* ukraiński: (1.1) краніологія ż.

* włoski: (1.1) craniologia ż.

źródła.

== kraniologia (język fiński.) ==

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik

 (1.1) anat. antrop. kraniologia

odmiana.

przykłady.

składnia.

kolokacje.

synonimy.

Wiktionary


kraniometr

przyrząd służący do badania wymiarów czaszki


SJP.pl


kraniometria

technika pomiarów czaszek, dział kraniologii


SJP.pl

Kraniometria (gr. kranion ‘czaszka’) – w antropologii fizycznej technika pomiaru czaszki, mająca zastosowanie w antropometrii, również w ortodoncji.

W badaniach kraniometrycznych wykonuje się pomiary określonych odcinków między zdefiniowanymi punktami, pomiary kątów i łuków czaszki w celu określenia przeciętnych charakterystycznych wymiarów (wyrażonych w wartościach bezwzględnych), służących np. do obliczania tzw. wskaźników antropologicznych.

Wikipedia


kraniometryczny

przymiotnik

 (1.1) dotyczący kraniometrii

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. kraniometria ż.

Wiktionary


kranioplastyka

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) med. operacja mająca na celu skorygowanie zniekształceń czaszki

Wiktionary


kranioskopia

dział antroposkopii zajmujący się opisem cech jakościowych czaszki


SJP.pl


kraniostenoza

wada wrodzona, przedwczesne zarośnięcie szwów czaszkowych; kraniosynostoza, craniostenosis


SJP.pl


kraniosynostoza

wada wrodzona, przedwczesne zarośnięcie szwów czaszkowych; kraniostenoza, craniostenosis


SJP.pl

Kraniosynostoza – wada wrodzona polegająca na przedwczesnym zarośnięciu jednego bądź kilku szwów czaszkowych, mogąca prowadzić do deformacji głowy. Może się tworzyć jeszcze przed narodzinami lub w pierwszych miesiącach po porodzie.

W pierwotnym przedwczesnym zarastaniu szwów wraz ze wzrostem mózgu dochodzi do wzrostu czaszki tylko w tych odcinkach szwów, które pozostają nieskostniałe. Jeśli jednocześnie zarośnie przedwcześnie kilka szwów, może dojść do wzrostu ciśnienia śródczaszkowego.

Wikipedia


kraniotabes

niedostateczne uwapnienie potyliczno-ciemieniowej części czaszki u niemowląt


SJP.pl


kraniotomia

w medycynie: operacyjne otwarcie czaszki


SJP.pl

Kraniotomia – operacyjne otwarcie czaszki w celu uzyskania dostępu neurochirurgicznego do mózgowia. W kraniotomii część kości czaszki usunięta przy jej otwieraniu jest umieszczana z powrotem na miejscu, co odróżnia kraniotomię od kraniektomii.

Wikipedia


krankasa

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) gw-pl|Śląsk Cieszyński. ubezpieczalnia, kasa chorych

Wiktionary


krankfoter

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) gw-pl|Górny Śląsk. pielęgniarz

Wiktionary


krankszychta

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) gw-pl|Górny Śląsk. dzień wolny z powodu choroby, absencja chorobowa

Wiktionary


kranówa

potocznie: woda z kranu; kranówka, kranianka, kraniczanka


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) zgrub. od: kranówka

 (1.2) pogard. o kranówce

Wiktionary

Przykłady

 (1.2) Nie pij kranówy, napij się kompotu.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. kran mrz., kranik mrz., kranówka ż.

 przym. kranowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) kranówka

Wiktionary


kranówka

potocznie: woda z kranu; kranówa, kranianka, kraniczanka


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) pot. woda prosto z kranu, zwykle do picia

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Ponoć nie powinno się teraz pić kranówki.

 (1.1) Kranówką mieszkańcy Żor podlewają grządki i rabaty.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. kran mrz., kranik mrz.

:: zgrub. kranówa ż.

 przym. kranowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) zgrub. kranówa

Wiktionary


kranowy

przymiotnik od: kran


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) związany z kranem, dotyczący kranu, pochodzący z kranu

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. kran mrz., kranik mrz., kranówa ż., kranówka ż.

Wiktionary


krąp

ryba z rodziny karpiowatych, o ciele z silnie spłaszczonymi bokami, grzbietem koloru ciemnobrunatnego, o brzuchu srebrzystym, występująca głównie w jeziorach, rzekach, zbiornikach zaporowych, a także w wodach przybrzeżnych zalewów i zatok morskich; krump, leszczyk, podleszczyk, picuś


SJP.pl

Krąp (Blicca bjoerkna) – gatunek słodkowodnej ryby z rodziny karpiowatych (Cyprinidae), jedyny przedstawiciel rodzaju Blicca.

Wikipedia


krąpiel

bylina z rodziny Taccaceae, występująca w wielu gatunkach w strefie międzyzwrotnikowej; świńska rzepa, takka


SJP.pl

  • Krąpiel (rzeka)
  • Krąpiel (Tacca) – rodzaj roślin z rodziny krąpielowatych
  • Krąpiel – wieś w powiecie stargardzkim
  • Krąpiel – wieś w woj. zachodniopomorskim, w pow. wałeckim, w gminie Człopa

Wikipedia


krąpielowate

rodzina roślin z rzędu pochrzynowców


SJP.pl

Wikipedia


krąpielowaty

o cechach krąpielowatych (rodzina roślin)


SJP.pl


krapkowice

miasto w Polsce


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj niemęskoosobowy, liczba mnoga, nazwa własna

 (1.1) geogr. miasto w Polsce, w województwie opolskim;

Wiktionary

Krapkowice (niem. Krappitz, cz. Krapkovice, Chrapkovice) – miasto w Polsce położone w województwie opolskim, w powiecie krapkowickim, siedziba gminy miejsko-wiejskiej Krapkowice. Historycznie leży na Górnym Śląsku, w Kotlinie Raciborskiej, będącej częścią Niziny Śląskiej. Przepływają przez nie rzeki Odra i Osobłoga.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Wiktorowi zależało na kupnie działki w Krapkowicach nad Odrą.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌkrapkɔˈvʲit͡sɛ, AS: krapkovʹice

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. krapkowiczanin m., krapkowiczanka ż.

 przym. krapkowicki

Wiktionary


krapkowicki

przymiotnik od: Krapkowice


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) odnoszący się do Krapkowic, związany z Krapkowicami

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Przez miasto przepływa Odra, stąd są tu także osady rzeczne kenozoiku, a sama rzeka tworzy tzw. przełom krapkowicki.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Krapkowice nmos., krapkowiczanin m., krapkowiczanka ż.

Wiktionary


krapkowiczanin

mieszkaniec Krapkowic (miasta w Polsce)


SJP.pl


krapkowiczanka

mieszkanka Krapkowic (miasta w Polsce)


SJP.pl


kraplak

czerwony barwnik stosowany w malarstwie artystycznym


SJP.pl

Alizaryna, czerwień alizarynowa – organiczny związek chemiczny z grupy chinonów, pochodna antrachinonu. Czerwony barwnik stosowany już w starożytności jako tzw. kraplak, pozyskiwany z korzeni marzany barwierskiej.

Wikipedia


krąplewice

Krąplewice – wieś w Polsce położona w województwie kujawsko-pomorskim, w powiecie świeckim, w gminie Jeżewo. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa bydgoskiego. Według Narodowego Spisu Powszechnego (III 2011 r.) liczyła 943 mieszkańców. Jest trzecią co do wielkości miejscowością gminy Jeżewo.

Wikipedia


krapowy

czerwień krapowa - farba z grupy laków stosowana dawniej w malarstwie artystycznym, otrzymywana z korzenia marzanny farbiarskiej


SJP.pl


krarupizacja

dawna metoda zwiększenia indukcyjności toru przewodowego przez otoczenie każdego przewodu warstwą materiału magnetycznego; krarupizację opracował w 1902 roku elektrotechnik duński - C.E. Krarup


SJP.pl

Cewka pupinowska (także: cewka pupinizacyjna lub cewka Pupina) – rodzaj i sposób podłączenia cewki indukcyjnej, stosowany dawniej w telefonii w celu odtłumienia i poprawy charakterystyki częstotliwościowej linii transmisyjnej (tzw. pupinizacja). Cewki pupinowskie włączało się szeregowo w tor transmisyjny, w równych, ustalonych odstępach (rzędu kilku km). Cewki te pozwalają na kompensację pojemności linii poprzez zwiększenie jej indukcyjności.

Wikipedia


kras

1. proces rozpuszczania skał przez wody powierzchniowe i podziemne;
2. charakterystyczna rzeźba terenu, formy morfologiczne powierzchniowe i podziemne związane z procesem krasowienia


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) geol. proces rozpuszczania skał wapiennych;

 (1.2) geol. formy skalne powstające w wyniku krasu (1.1)

Wiktionary

Chorwacja:

  • Kras – wieś w żupanii istryjskiej, w mieście Buzet
  • Kras – wieś w żupanii primorsko-gorskiej, w gminie Dobrinj

Polska:

  • Kras – aluwialna rówień w Krościenku nad Dunajcem

Osoby:

  • Anna Kras – polska judoczka
  • Josip Kraš – chorwacki komunista i partyzant

Wikipedia

Przykłady

składnia.

kolokacje.

synonimy.

 (1.1) krasowienie

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

 (1.2) stalagnat, stalaktyt, stalagmit

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

 rzecz. krasowienie, krasologia

 przym. krasowy

frazeologia.

etymologia.

 Kras – obszar wapiennych skał w Słowenii i we Włoszech;

uwagi.

tłumaczenia.

* bułgarski: (1.1) карст m.; (1.2) карст m.

źródła.

== kras (język szwedzki.) ==

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) trzask, brzęk (np. tłuczonego szkła), chrzęst (np. żwiru)

odmiana.

przykłady.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. krasowienie, krasologia

 przym. krasowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) krasowienie

Wiktionary


krasa

inaczej uroda


SJP.pl


krasaneczka

przekrasek krasaneczka - gatunek chrząszcza z rodziny przekraskowatych


SJP.pl


krasanka

rodzaj pluskwiaków z rodziny krasankowatych


SJP.pl

Krasanka (Cercopis) – rodzaj pluskwiaków z podrzędu cykadokształtnych i rodziny krasankowatych.

Pluskwiaki te mają prostą przednią krawędź przedplecza. Ich przednie skrzydła są czarne z czerwonymi znakami, przy czym krawędź skrzydła pozostaje czarna.

Wikipedia


krasankowate

o cechach krasankowatych (rodzina pluskwiaków)


SJP.pl

Krasankowate (Cercopidae) – rodzina pluskwiaków z podrzędu cykadokształtnych. Obejmuje około 1500 opisanych gatunków. Nimfy żerują, chroniąc się za pomocą pienistej wydzieliny. Owady dorosłe często mają jaskrawy wzór w ubarwieniu.

Wikipedia


krasankowaty

o cechach krasankowatych (rodzina pluskwiaków)


SJP.pl


krasawica

piękna kobieta, dziewczyna; ślicznotka


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) poet. piękna kobieta, piękna dziewczyna

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Takiej ja krasawicy na oczy nie widział…

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌkrasaˈvʲit͡sa, AS: krasavʹica

Wiktionary


kraść

przywłaszczać bezprawnie cudzą własność


SJP.pl

czasownik przechodni niedokonany

 (1.1) brać coś na własność bez zgody i wiedzy właściciela

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Na osiedlu nieznana szajka kradnie rowery.

 (1.1) Nie kradnij.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: kraɕt͡ɕ, AS: kraść

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. kradzenie n., kradzież ż.

 czas. rozkraść, okradać ndk., okraść dk., wkradać się ndk., wkraść się dk., zakradać się ndk., zakraść się dk., ukraść dk., skraść dk.

 przyr. -kradztwo

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) przywłaszczać, zagarniać, pot. kosić, reg. pozn. iść na skibę.

Wiktionary


krasić

okraszać;
1. zaprawiać potrawę okrasą; omaszczać;
2. zdobić, upiększać; doprawiać;
3. farbować, powodując dekoracyjny rezultat


SJP.pl

czasownik

 (1.1) poet. zdobić, upiększać, polewać po wierzchu

 (1.2) kulin. dodawać okrasę

 (1.3) reg. farbować jajka wielkanocne

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Babcia zawsze krasiła ziemniak skwarkami.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈkraɕit͡ɕ, AS: kraśić

Wiktionary

Powiązane:

 przym. krasny

 czas. okraszać ndk., okrasić dk.

 rzecz. kraszenie n., kraszanka ż., okrasa

Wiktionary


krasice

W Polsce
  • Krasice – wieś w woj. śląskim, w pow. częstochowskim, w gminie Mstów
  • Krasice – wieś w woj. podkarpackim, w pow. przemyskim, w gminie Krasiczyn
  • Krasice – gromada w powiecie częstochowskim
  • Krasice – dawna gmina

Wikipedia


krasicki

nazwisko


SJP.pl

Osoby

  • Andrzej Krasicki – polski aktor i dyrektor teatrów;
  • Fryderyk Krasicki – poseł na Sejm II RP, ojciec Jana;
  • Ignacy Krasicki – biskup, poeta, dramaturg i publicysta;
  • Jan Krasicki – polski działacz komunistyczny, syn Fryderyka;
  • Jerzy Krasicki – polski prozaik;
  • Kazimierz Krasicki – jeden z ostatnich dyplomatów II Rzeczypospolitej.

Wikipedia


krasiczyn

wieś w Polsce


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna

 (1.1) geogr. podkarpacka wieś gminna (dawniej miasteczko) opodal Przemyśla, położona nad Sanem

Wiktionary

Krasiczyn – wieś (dawniej miasteczko) w Polsce położona w województwie podkarpackim, w powiecie przemyskim, siedziba gminy Krasiczyn, 10 km na zachód od Przemyśla.

Leży na prawym brzegu Sanu, u ujścia do niego niewielkiego Komarskiego Potoku, u podnóża Pogórza Przemyskiego. Centrum miejscowości leży na wysokości ok. 215 m n.p.m., a wznoszące się nad nim od południowego wschodu wzgórza nieznacznie przekraczają wysokość 400 m n.p.m.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Wydaliśmy ślub na Zamku w Krasiczynie.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Krasicki m., Krasicka ż.

 przym. krasiczyński

Wiktionary


krasiczynianin

mieszkaniec Krasiczyna (wsi w Polsce)


SJP.pl


krasiczynianka

mieszkanka Krasiczyna (wsi w Polsce)


SJP.pl


krasiczyński

Krasiczyn


SJP.pl

Patrz:

Krasiczyn

krasiejów

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna

 (1.1) geogr. wieś w Polsce, w województwie opolskim, w powiecie opolskim, w gminie Ozimek;

 (1.2) geogr. część wsi Jankowice, w województwie śląskim, w powiecie raciborskim, w gminie Kuźnia Raciborska

Wiktionary

Krasiejów (niem. Krascheow, Schönhorst) – wieś w Polsce, położona w województwie opolskim, w powiecie opolskim, w gminie Ozimek.

Wieś leży około 5 km na wschód od drogi krajowej nr 46 Opole-Lubliniec-Częstochowa i siedziby gminy – Ozimka, na południe od drogi wojewódzkiej nr 453 Bierdzany-Zawadzkie.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Na bazie skamieniałości z Krasiejowa ustanowiono 14 nowych taksonów.

 (1.2) Mieszkając pod Krasiejowem mieliśmy blisko do przychodni.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. krasiejowianin mos., krasiejowianka ż.

 przym. krasiejowski

Wiktionary


krasiejowianin

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) mieszkaniec Krasiejowa

 (1.2) osoba pochodząca z Krasiejowa, urodzona w Krasiejowie

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Uhonorujemy znanych krasiejowian, publikując ich biografie.

 (1.2) Dziadek Marysi, krasiejowianin z dziada pradziada, chciał być pochowany na miejscowym cmentarzu.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Krasiejów mrz.

:: fż. krasiejowianka ż.

 przym. krasiejowski

Wiktionary


krasiejowianka

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) mieszkanka Krasiejowa

 (1.2) kobieta pochodząca z Krasiejowa, urodzona w Krasiejowie

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Krasiejów mrz.

:: fm. krasiejowianin mos.

 przym. krasiejowski

Wiktionary


krasiejowski

przymiotnik relacyjny

 (1.1) odnoszący się do Krasiejowa, związany z Krasiejowem

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Główna ekspozycja skamieniałości krasiejowskich oraz ich rekonstrukcji znajduje się w Muzeum Ewolucji PAN w Warszawie.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. krasiejowianin mos., krasiejowianka ż., Krasiejów mrz.

Wiktionary


krasieński

Krasne


SJP.pl

Patrz:

Krasne

krasikoń

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) gw-pl|Górny Śląsk. koniczyna

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) koniczyna, kraśka, rasikoń, rosikoń

Wiktionary


krasin

  • Krasin – wieś w Polsce w województwie warmińsko-mazurskim
  • Krasin – wieś na Ukrainie
  • Leonid Borysowicz Krasin (1870–1926) – działacz bolszewicki, komisarz ludowy przemysłu i handlu oraz transportu i handlu zagranicznego RFSRR, dyplomata
  • Wiktor Krasin (1929–2017) – rosyjski ekonomista, dysydent i obrońca praw człowieka w ZSRR

Wikipedia


krasiniec

część wsi Szczuki


SJP.pl

Krasiniec – wieś w Polsce, w województwie mazowieckim, w powiecie makowskim, w gminie Płoniawy-Bramura.

Do 2023 miejscowość była częścią wsi Szczuki.

W latach 1975–1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa ostrołęckiego.

Wikipedia


krasiniecki

przymiotnik od: Krasiniec


SJP.pl


krasiński

nazwisko


SJP.pl

  • Krasińscy:
    • Adam Stanisław (1810–1891) – biskup wileński i pisarz polski.
    • Adam (1870–1909) – pisarz i redaktor, IV ordynat opinogórski.
    • Andrzej (ur. 1946) – polski fizyk teoretyczny.
    • Cyryl (1905–1992) – teolog polski, benedyktyn, autor książek o kulturze i medycynie tybetańskiej.
    • Edward (1925–2004) – polski rzeźbiarz.
    • Grzegorz (ur. 1975) – w latach 1994-2003 reprezentant Polski w rzucie oszczepem. Wielokrotny mistrz Polski juniorów, młodzieżowców oraz seniorów.
    • Janusz (1928–2012) – polski prozaik, dramatopisarz i reportażysta.
    • John Burke Krasinski (ur. 1979) – amerykański aktor komediowy.
    • Józef (1914–1998) − pilot wojskowy, inżynier lotnictwa, odznaczony Krzyżem Srebrnym Orderu Virtuti Militari.
    • Walerian Skorobohaty (1795–1855) – hrabia, historyk i publicysta.
    • Zdzisław (1930–2016) – polski działacz państwowy, ekonomista.

    Wikipedia


kraska

ptak z rodziny o tej samej nazwie


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) ornit. nazwa systematyczna|Coracias garrulus|ref=tak., ptak o jaskrawym upierzeniu, najczęściej owadożerny;

 (1.2) gw-pl|Mazowsze. kraszanka

Wiktionary

  • kraska – ptak z rodziny krasek, zwykle w odniesieniu do gatunku kraska zwyczajna (Coracias garrulus)

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ˈkraska, AS: kraska

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. kraszanka ż., kraski nmos., kraskowate nmos., kraskowe nmos.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) kraska zwyczajna

Wiktionary


kraski

rodzina ptaków z rzędu kraskowych


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj niemęskoosobowy, liczba mnoga

 (1.1) syst. ornit. nazwa systematyczna|Coraciidae|ref=tak., rodzina ptaków z rzędu kraskowych;

Wiktionary

  • kraski – rodzina ptaków

W Polsce:

  • Kraski – wieś w województwie łódzkim
  • Kraski Dolne – wieś w województwie mazowieckim
  • Kraski Górne – wieś w województwie mazowieckim
  • Kraski-Ślesice – wieś w województwie mazowieckim
  • Kraski – stacja kolejowa w Kraskach (powiat łęczycki)

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Generalnie kraski polują na owady w locie.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. kraska ż.

Wiktionary


kraśko

nazwisko


SJP.pl

Osoby o nazwisku Kraśko:

  • Jan Kraśko (ur. 1954)
  • Piotr Kraśko (ur. 1971)
  • Ryszard Kraśko (ur. 1931, zm. 1980)
  • Tadeusz Kraśko (ur. 1940, zm. 2019)
  • Wincenty Kraśko (ur. 1916, zm. 1976)

Wikipedia


krasków

Miejscowości w Polsce i ich integralne części
  • Krasków – wieś w woj. dolnośląskim, w pow. świdnickim, w gminie Marcinowice
  • Krasków – wieś w woj. opolskim, w pow. kluczborskim, w gminie Kluczbork
  • Krasków – zniesiona nazwa kolonii w woj. opolskim, w pow. kluczborskim, w gminie Kluczbork
  • Krasków – przysiółek wsi Przepiórów, w woj. świętokrzyskim, w pow. opatowskim, w gminie Iwaniska
  • Krasków – przysiółek wsi Grójec, w woj. świętokrzyskim w pow. ostrowieckim w gminie Ćmielów

Wikipedia


kraskowate

rząd ptaków obejmujący ponad 200 gatunków, występujących na całym świecie z wyjątkiem rejonów okołobiegunowych; kraskowe


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj niemęskoosobowy, liczba mnoga

 (1.1) syst. ornit. nazwa systematyczna|Coraciiformes|ref=tak., rząd ptaków z podgromady Neornithes;

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Do rzędu kraskowatych należą ptaki zróżnicowane pod względem trybu życia i morfologii.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. kraska ż., kraskowe lm nm.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) kraskowe

Wiktionary


kraskowaty

o cechach kraskowatych (rodzina ptaków)


SJP.pl


kraskowe

rząd ptaków obejmujący ponad 200 gatunków, występujących na całym świecie z wyjątkiem rejonów okołobiegunowych; kraskowate


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj niemęskoosobowy, liczba mnoga

 (1.1) syst. ornit. nazwa systematyczna|Coraciiformes|ref=tak., rząd ptaków z podgromady nazwa systematyczna|Neornithes|ref=tak.;

Wiktionary

Kraskowe, kraskowate (Coraciiformes) – rząd ptaków z podgromady Neornithes.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Do rzędu kraskowych zalicza się ptaki zróżnicowane pod względem trybu życia i morfologii.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. kraska ż., kraskowate lm nm.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) kraskowate

Wiktionary


kraskówka

rodzaj ptaków z rodziny krasek


SJP.pl


kraskowszczyzna

wieś w Polsce


SJP.pl

Kraskowszczyzna – osada położona w województwie podlaskim, w powiecie hajnowskim, w gminie Dubicze Cerkiewne.

W latach 1975–1998 administracyjnie należała do województwa białostockiego.

Ludowa nazwa brzmi Korchi i pochodzi od nazwiska Korch, rodu mieszkającego w tej wsi.Kraskowszczyzna po raz pierwszy jest wymieniana w roku 1921. Prawosławni mieszkańcy wsi należą do parafii Opieki Matki Bożej w Dubiczach Cerkiewnych, a wierni kościoła rzymskokatolickiego do parafii Świętych Cyryla i Metodego w Hajnówce lub do parafii św. Zygmunta w Kleszczelach.

Wikipedia


kraskowy

1. kraska;
2. o cechach kraskowych (rząd ptaków)


SJP.pl


krasnal

krasnoludek, krasnalek;
1. malutka istota baśniowa z brodą i w spiczastej czapce, pomagająca ludziom;
2. żartobliwie: osoba niskiego wzrostu; mikrus, skrzat


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy

 (1.1) folk. liter. bajkowy brodaty ludek

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (2.1) przen. pot. o małym dziecku

Wiktionary

  • krasnolud
  • krasnoludek
  • Krasnolud (Śródziemie)
  • krasnal ogrodowy – figurka przeznaczona do dekoracji ogrodu przydomowego
  • wrocławskie krasnale – figurki krasnali umieszczane na ulicach Wrocławia od 2005 roku

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Pod łopianowym liściem ukryły się dwa krasnale.

 (2.1) Nasze krasnale dostały dziś na podwieczorek ciastka z posypką.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. krasnolud m., krasnoludek m.

:: zdrobn. krasnalek m.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) chochlik, gnom, skrzat

 (2.1) brzdąc, malec

Wiktionary


krasnalek

krasnoludek, krasnal;
1. malutka istota baśniowa z brodą i w spiczastej czapce, pomagająca ludziom;
2. żartobliwie: osoba niskiego wzrostu; mikrus, skrzat


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy

 (1.1) zdrobn. od: krasnal

Wiktionary

Patrz:

krasnal

Przykłady

 (1.1) Za żerdką płotu skrył się krasnalek.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. krasnal m., krasnoludek mzw.

Wiktionary


krasnalka

krasnoludek, krasnal;
1. malutka istota baśniowa z brodą i w spiczastej czapce, pomagająca ludziom;
2. żartobliwie: osoba niskiego wzrostu; mikrus, skrzat


SJP.pl

Patrz:

krasnal

krasnalowy

krasnal


SJP.pl

Patrz:

krasnal

krasne

1. piękny, urodziwy, przystojny;
2. poetycko: czerwony, jaskrawoczerwony


SJP.pl

W Polsce
  • Krasne – część miasta Rejowiec Fabryczny
  • Krasne – wieś w woj. lubelskim, w pow. chełmskim, w gminie Rejowiec Fabryczny
  • Krasne – wieś w woj. lubelskim, w pow. chełmskim, w gminie Wojsławice
  • Krasne – wieś w woj. lubelskim, w pow. lubartowskim, w gminie Uścimów
  • Krasne – część wsi Mazanów w woj. lubelskim, w pow. opolskim, w gminie Józefów nad Wisłą
  • Krasne – wieś w woj. lubelskim, w pow. zamojskim, w gminie Stary Zamość
  • Krasne – wieś w woj. mazowieckim, w pow. przasnyskim, w gminie Krasne
  • Krasne – wieś w woj. podkarpackim, w pow. przeworskim, w gminie Adamówka
  • Krasne – wieś w woj. podkarpackim, w pow. rzeszowskim, w gminie Krasne
  • Krasne – część wsi Wólka Niedźwiedzka w woj. podkarpackim, w pow. rzeszowskim, w gminie Sokołów Małopolski
  • Krasne – wieś w woj. podlaskim, w pow. augustowskim, w gminie Lipsk
  • Krasne – osada leśna w woj. podlaskim, w pow. białostockim, w gminie Supraśl
  • Krasne – przysiółek wsi Ogrodniczki w woj. podlaskim, w pow. białostockim, w gminie Supraśl
  • Krasne – kolonia w woj. podlaskim, w pow. białostockim, w gminie Zabłudów
  • Krasne – wieś w woj. podlaskim, w pow. sejneńskim, w gminie Giby
  • Krasne – wieś w woj. podlaskim, w pow. sejneńskim, w gminie Krasnopol
  • Krasne – wieś w woj. podlaskim, w pow. sokólskim, w gminie Janów
  • Krasne – kolonia w woj. pomorskim, w pow. człuchowskim, w gminie Przechlewo
  • Krasne – wieś w woj. zachodniopomorskim, w pow. pyrzyckim, w gminie Lipiany
  • Krasne – gromada w powiecie ciechanowskim
  • Krasne – gromada w powiecie rzeszowskim
  • Krasne – dawna gromada
  • Krasne – jezioro w województwie lubelskim, w powiecie lubartowskim, w gminie Uścimów
  • Krasne – dawny kolejowy przystanek w Krasnem, w województwie mazowieckim

Wikipedia


kraśnia

tłuszcz płowej zwierzyny


SJP.pl


kraśniak

kraśniak ciemny - gatunek pająka z rodziny worczakowatych


SJP.pl


kraśnianin

mieszkaniec wsi: Krasne


SJP.pl


kraśnianka

mieszkanka Krasnego


SJP.pl

Kraśnianka (ukr. Краснянка) – wieś na Ukrainie w rejonie winnickim, obwodu winnickiego.

Podczas zaborów wieś w gminie i par. Krasne powiatu jampolskiego guberni podolskiej. W pobliżu znajduje się przystanek kolejowy Krasniwka, leżący na trasie kolei kijowsko-odeskiej. We wsi prowadzono hodowlę koni.

Do 2020 w rejonie tywriwskim.

Wikipedia


kraśnica

W Polsce
  • Kraśnica – osiedle w Szczecinie
  • Kraśnica – wieś w woj. łódzkim, w pow. opoczyńskim, w gminie Opoczno
  • Kraśnica – wieś w woj. wielkopolskim, w pow. konińskim, w gminie Golina
  • Kraśnica – część wsi Zosin w województwie lubelskie, w powiecie hrubieszowskim, w gminie Horodło
  • Kraśnica – gromada w powiecie opoczyńskim
Na Ukrainie
  • Kraśnica – wieś w rejonie samborskim obwodu lwowskiego

Wikipedia


kraśnicki

przymiotnik od: Kraśnik


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) dotyczący Kraśnika, związany z Kraśnikiem

Wiktionary

Kraśniccy ród szlachecki herbu Rawicz – wzięli swe nazwisko od wsi Kraśnica (Gmina Opoczno, Powiat opoczyński, Województwo łódzkie).

Kraśnica była gniazdem Kraśnickich herbu Rawicz. Jak podaje słownik Królestwa Polskiego pierwszy kościół w Kraśnicy istniał już w 1440 r. Zapewne to oni właśnie byli fundatorami tego kościoła pod wezwaniem św. Andrzeja i św. Wojciecha.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Maliniak kraśnicki zwany również wódką malinówką przygotowywany jest z owoców pochodzących tylko z tego regionu.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Kraśnik m., kraśniczanin m., kraśniczanka ż.

Wiktionary


kraśniczanin

mieszkaniec Kraśnika


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) mieszkaniec Kraśnika

 (1.2) osoba pochodząca z Kraśnika, urodzona w Kraśniku

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Kraśnik m.

:: fż. kraśniczanka ż.

 przym. kraśnicki

Wiktionary


kraśniczanka

mieszkanka Kraśnika


SJP.pl


kraśniczek

rodzaj ptaków z rodziny astryldowatych


SJP.pl


kraśniczyn

wieś w Polsce


SJP.pl

Kraśniczyn – wieś (dawniej miasto) w Polsce położona w województwie lubelskim, w powiecie krasnostawskim, w gminie Kraśniczyn, nad rzeką Wojsławką (prawy dopływ Wieprza). Miejscowość jest siedzibą gminy Kraśniczyn.

Kraśniczyn uzyskał lokację miejską przed 1500 rokiem. Prawa miejskie do 3 lipca 1821 roku.

Wikipedia


kraśniczyński

przymiotnik od: Kraśniczyn


SJP.pl


kraśnię

regionalnie: gnom, krasnoludek


SJP.pl


kraśnieć

czerwienić się


SJP.pl


kraśniej

czerwienić się


SJP.pl


kraśniejszy

stopień wyższy od przymiotników: kraśny, krasny


SJP.pl


kraśniewski

nazwisko


SJP.pl


kraśnik

gatunek motyla dziennego


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna

 (1.1) geogr. miasto w Polsce w województwie lubelskim;

Wiktionary

Kraśnik – miasto w Polsce w województwie lubelskim, siedziba powiatu kraśnickiego, położone 49 km na południowy zachód od Lublina. W latach 1975–1998 miasto administracyjnie należało do województwa lubelskiego.

Pod względem historycznym Kraśnik położony jest w Małopolsce, początkowo należał do ziemi sandomierskiej, a następnie do ziemi lubelskiej. Miasto szlacheckie położone było w drugiej połowie XVI wieku w powiecie urzędowskim województwa lubelskiego.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ˈkraɕɲik, AS: kraśńik

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. kraśniczanin m., kraśniczanka ż.

 przym. kraśnicki

Wiktionary


kraśniki

gatunek motyla dziennego


SJP.pl


kraśnikowate

rodzina motyli obejmująca ponad 800 gatunków; kraśniki


SJP.pl

Kraśnikowate (Zygaenidae) – rodzina motyli z podrzędu Glossata i infrarzędu motyli różnoskrzydłych, obejmująca ponad 1000 opisanych gatunków. Kosmopolityczna, ale głównie tropikalna i subtropikalna.

Wikipedia


kraśnikowaty

o cechach kraśnikowatych (rodzina motyli)


SJP.pl


krasnoarmiejec

żołnierz Armii Czerwonej (wojsk lądowych Sił Zbrojnych ZSRR); czerwonoarmiejec


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) hist. wojsk. żołnierz Armii Czerwonej

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) czerwonoarmiejec, czerwonoarmista

Wiktionary


krasnoborowik

rodzaj grzybów z rodziny borowikowatych


SJP.pl

Neoboletus Gelardi, Simonini & Vizzini (krasnoborowik) – rodzaj grzybów należący do rodziny borowikowatych (Boletaceae).

Wikipedia


krasnobród

miasto w Polsce


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna

 (1.1) geogr. miasto w Polsce w województwie lubelskim;

Wiktionary

Krasnobród – miasto w województwie lubelskim, w powiecie zamojskim, nad Wieprzem, na terenie Krasnobrodzkiego Parku Krajobrazowego, siedziba gminy miejsko-wiejskiej Krasnobród. Według danych GUS z 31 grudnia 2019 Krasnobród liczył 3101 mieszkańców.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: krasˈnɔbrut, AS: krasnobrut

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. krasnobrodzianin m., krasnobrodzianka ż.

 przym. krasnobrodzki

Wiktionary


krasnobrodzianin

mieszkaniec Krasnobrodu (miasta w Polsce)


SJP.pl


krasnobrodzianka

mieszkanka Krasnobrodu (miasta w Polsce)


SJP.pl


krasnobrodzki

przymiotnik od: Krasnobród


SJP.pl


krasnodar

miasto w Rosji


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna

 (1.1) geogr. miasto europejskiej części Rosji, port nad rzeką Kubań, siedziba administracyjna Kraju Krasnodarskiego;

Wiktionary

Krasnodar (ros. Краснодар), do 1920 Jekaterynodar (ros. Екатеринодар, Jekatierinodar, dosłownie „dar Katarzyny”) – miasto w europejskiej części Rosji, położone nad rzeką Kubań, około 100 km od Morza Azowskiego i Morza Czarnego, siedziba administracyjna Kraju Krasnodarskiego. W 2021 roku liczyło 1 099 344 mieszkańców. Miasto jest głównym ośrodkiem przemysłowym i kulturalnym, a także węzłem komunikacyjnym regionu kubańskiego.

Wikipedia

Powiązane:

 przym. krasnodarski

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) hist. Jekaterynodar (przed 1920)

Wiktionary


krasnodarski

przymiotnik od: Krasnodar (miasto w Rosji)


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z Krasnodarem, dotyczący Krasnodaru

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Krasnodar mrz.

Wiktionary


krasnodębski

nazwisko


SJP.pl

Krasnodębski (albo Sławęcin) – polski herb szlachecki, odmiana herbu Pobóg.

Wikipedia


krasnodrzew

krzew pochodzący z Andów, którego liście zawierają kokainę (od 0,3 do 1,25%); krzew kokainowy; koka


SJP.pl

Krasnodrzew (Erythroxylum P.Browne) – rodzaj roślin należący do rodziny krasnodrzewowatych. Wyróżnianych jest 259 gatunków. Zasięg ich obejmuje wszystkie kontynenty w strefie międzyzwrotnikowej. Kilka z nich posiada dużą zawartość kokainy (np. E. coca i E. novogranatense). Gatunkiem typowym jest E. areolatum Linnaeus (Syst. Nat. ed. 10. 1035. 1759).

Wikipedia


krasnodrzewowate

rodzina roślin dwuliściennych obejmująca około 90 gatunków drzew i krzewów strefy międzyzwrotnikowej


SJP.pl

Wikipedia


krasnodrzewowaty

o cechach krasnodrzewowatych (rodzina roślin)


SJP.pl


krasnodzioby

łowiec krasnodzioby, nurniczek krasnodzioby - gatunki ptaków


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) taki, który ma krasny (czerwony) dziób

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌkrasnɔˈd͡ʑɔbɨ, AS: krasnoʒ́oby

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) czerwonodzioby

Wiktionary


krasnogonek

krasnogonek oliwkowy - gatunek ptaka z rodziny astryldowatych


SJP.pl


krasnogwardiejsk

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna

 (1.1) geogr. hist. Gatczyna (oficjalna nazwa miasta w latach 1929-1944);

Wiktionary

Bulungʻur (uzb. cyr.: Булунғур; ros.: Булунгур, Bułungur) – miasto we wschodnim Uzbekistanie, w wilajecie samarkandzkim, siedziba administracyjna tumanu Bulungʻur. W 1989 roku liczyło ok. 21 tys. mieszkańców. Ośrodek przemysłu mleczarskiego.

Miejscowość otrzymała prawa miejskie w 1973 roku. W latach 1930–91 nosiła nazwę Krasnogvardeysk (Krasnogwardiejsk).

Wikipedia

Powiązane:

 przym. krasnogwardiejski

Wiktionary


krasnogwardiejski

przymiotnik relacyjny

 (1.1) hist. związany z Krasnogwardiejskiem, dotyczący Krasnogwardiejska (współcz. Gatczyna)

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Krasnogwardiejsk mrz.

Wiktionary


krasnogłowy

dzięciur krasnogłowy - gatunek ptaka z rodziny dzięciołowatych


SJP.pl


krasnojarsk

miasto w Rosji


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna

 (1.1) geogr. miasto w Federacji Rosyjskiej na Syberii, stolica Kraju Krasnojarskiego;

Wiktionary

Krasnojarsk (ros. Красноярск) – miasto w azjatyckiej części Rosji, trzecie co do wielkości miasto Syberii, położone nad rzeką Jenisej; stolica Kraju Krasnojarskiego; 1 093 771 mieszkańców (2020). Wraz z aglomeracją liczy 1,155 mln mieszkańców (stan na 2012), dzięki czemu stanowi 12. miasto w Rosji pod względem liczby ludności. Port rzeczny, węzeł kolejowy.

W okolicy Park Narodowy „Słupy Krasnojarskie”.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Papa chciał mnie wysłać z Krasnojarska, bo uważa, że wszystkie tamtejsze panny, moje przyjaciółki, są przeraźliwe.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: krasˈnɔjarsk, AS: krasnoi ̯arsk

Wiktionary

Powiązane:

 przym. krasnojarski

Wiktionary

Synonimy:

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

 przym. krasnojarski

frazeologia.

etymologia. etym|rosyjski|Красноярск. (Krasnoârsk)

uwagi.

tłumaczenia.

* angielski: (1.1) Krasnoyarsk

* baskijski: (1.1) Krasnoiarsk

* białoruski: (1.1) Краснаярск m. (Krasnaârsk)

* bułgarski: (1.1) Красноя́рск m. (Krasnojársk)

* fiński: (1.1) Krasnojarsk

* jakucki: (1.1) Красноярскай

* niemiecki: (1.1) Krasnojarsk n.

* nowogrecki: (1.1) Κρασνογιάρσκ n. (Krasnogiársk)

* rosyjski: (1.1) Красноярск m. (Krasnoârsk)

* słowacki: (1.1) Krasnojarsk m.

* węgierski: (1.1) Krasznojarszk

* włoski: (1.1) Krasnojarsk ż.

źródła.

== Krasnojarsk (język słowacki.) ==

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik, rodzaj męski nieżywotny, nazwa własna

 (1.1) geogr. Krasnojarsk

odmiana.

przykłady.

składnia.

kolokacje.

synonimy.

Wiktionary


krasnojarski

przymiotnik od: Krasnojarsk (miasto w Rosji)


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) dotyczący Krasnojarska, związany z Krasnojarskiem

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌkrasnɔˈjarsʲci, AS: krasnoi ̯arsʹḱi

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Krasnojarsk m.

Wiktionary


krasnokamsk

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna

 (1.1) geogr. adm. miasto w Rosji, w Kraju Permskim, nad Kamą;

Wiktionary

Krasnokamsk (ros. Краснока́мск) – miasto w Rosji, w Kraju Permskim, nad Kamą.

W 1929 zdecydowano o lokalizacji kombinatu celulozowo-papierniczego, w 1933 Krasnokamsk stał się osiedlem typu miejskiego. Prawa miejskie od 1938 r. Kombinat rozpoczął produkcję w 1936 i był największy w Europie.

Wikipedia

Powiązane:

 przym. krasnokamski

Wiktionary


krasnokamski

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z Krasnokamskiem, dotyczący Krasnokamska

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Krasnokamsk mrz.

Wiktionary


krasnokwiat

roślina cebulowa z rodziny amarylkowatych; hemant; hemantus


SJP.pl

Krasnokwiat (Haemanthus L.) – rodzaj roślin z rodziny amarylkowatych. Obejmuje 22 gatunki. Wszystkie występują w południowej Afryce. Część gatunków tradycyjnie tu zaliczanych, nieco szerzej rozpowszechnionych, różniących się m.in. liczbą chromosomów (tu zaliczane rośliny mają ich 16) wyodrębniono w rodzaj Scadoxus (18 chromosomów).

Wikipedia


krasnolica

urodziwa kobieta; piękność


SJP.pl


krasnolicowate

rodzina roślin jednoliściennych z rzędu liliowców


SJP.pl

Krasnolicowate (Alstroemeriaceae) – rodzina roślin jednoliściennych z rzędu liliowców (Liliales). Zasięg ich obejmuje głównie Amerykę Południową, sięgają na północ po Meksyk, poza tym rosną w Australii i na Nowej Zelandii. W węższym ujęciu systematycznym rodzina obejmuje tylko trzy rodzaje południowoamerykańskie (plemię Alstroemerieae), w szerszym zalicza się tu także dwa dalsze rodzaje (plemię Luzuriageae) spotykane po obu stronach Pacyfiku (takie ujęcie przyjmuje system APG III i APG IV).

Wikipedia


krasnolicy

mający piękne lub rumiane lica


SJP.pl


krasnolud

1. w literaturze, filmach i grach fantasy: członek rasy górniczej zajmującej się głównie kowalstwem, wyobrażany jako krępy osobnik z długą brodą;
2. ekspresywnie: krasnoludek - bajkowa istota


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) mit. folk. podobna do niskiego człowieka istota z mitologii nordyckiej i germańskiej;

 (1.2) przedstawiciel fantastycznej rasy pochodzącej od krasnoludów (1.1)

 (1.3) zgrub. od krasnoludek

Wiktionary

Krasnolud (szwed. dvärg, norw. dverg, niem. Zwerg, ang. dwarf) – istoty z mitologii nordyckiej i germańskiej, obecne później także w folklorze niemieckim i skandynawskim, a współcześnie w literaturze, filmach i grach fantasy.

Wikipedia

Przykłady

 (1.2) Krasnolud łypnął na niego i uśmiechnął się przebiegle.

 (1.2) Gry pełniły ważną rolę w historii zarówno krasnoludów, jak i trolli.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. krasnoludzkość ż.

:: zdrobn. krasnoludek m.

:: fż. krasnoludka ż.

 przym. krasnoludzki, krasnoludkowy, krasnoludowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) karzeł

Wiktionary


krasnoludek

krasnalek, krasnal;
1. malutka istota baśniowa z brodą i w spiczastej czapce, pomagająca ludziom;
2. żartobliwie: osoba niskiego wzrostu; mikrus, skrzat


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy

 (1.1) bajkowy, dobrotliwy człowieczek, bardzo małej postury, tradycyjnie z długą brodą, ubrany w czerwony kubraczek i takąż szpiczastą czapkę;

 (1.2) przen. abstrakcyjny powód, winowajca lub sprawca

Wiktionary

Krasnoludek, krasnal, gnom, skrzat – przyjazna ludziom istota pojawiająca się często w literaturze polskiej i zagranicznej, szczególnie w baśniach. Krasnoludki wyglądem przypominają małych ludzi. Przeważnie są przedstawiane w szpiczastych czerwonych czapeczkach, od koloru których pochodzi ich polska nazwa. Występują zarówno w baśniowej tradycji polskiej, jak i innych narodów europejskich.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Powiadał dziadek, że jego samego Krasnoludki tak śpiewać uczyły i zawsze im okruszyny chleba albo i twarogu na ławie zostawiał, bo z ziemi takie jeść nie chcą, jako że swój honor mają.

 (1.2) To krasnoludki namówiły nas do wódki, • to krasnoludki wszystkiemu winne są.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. krasnal m., krasnalek m.

:: zgrub. krasnolud m.

:: fż. krasnoludka ż.

 przym. krasnoludzki, krasnoludkowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) krasnal, krasnalek

Wiktionary


krasnoludka

baśniowa istota żeńska; krasnalka


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) wyimaginowana żeńska forma krasnoludka

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Opłotkami przez ogródek • wraca pierwszy krasnoludek. • Skąd ty wracasz, mój malutki? • Wracam od swej krasnoludki.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. krasnoludek mzw., krasnolud m./ż.

Wiktionary


krasnoludkowy

przymiotnik od: krasnoludek


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z krasnoludkiem, dotyczący krasnoludka

przymiotnik dzierżawczy

 (2.1) należący do krasnoludka, będący jego własnością

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. krasnoludek m., krasnolud m.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) krasnoludzki

 (2.1) krasnoludzki

Wiktionary


krasnoludowy

krasnolud; krasnoludzi, krasnoludzki


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z krasnoludem, dotyczący krasnoluda

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. krasnolud m.

Wiktionary


krasnoludzi

krasnolud; krasnoludzki, krasnoludowy


SJP.pl


krasnoludzki

krasnolud; krasnoludzi, krasnoludowy


SJP.pl


krasnoludzkość

krasnoludzki


SJP.pl

Patrz:

krasnoludzki

krasnopierśny

afrykanka krasnopierśna - gatunek ptaka z rodziny papugowatych


SJP.pl


krasnopiórka

ryba z rodziny karpiowatych; wzdręga


SJP.pl

Wzdręga (Scardinius erythrophthalmus) – gatunek ryby z rodziny karpiowatych (Cyprinidae), często mylona z płocią, od której jest bardziej jaskrawo ubarwiona i ciało ma silniej spłaszczone.

Wikipedia


krasnopióry

1. mający piękne lub czerwone pióra;
2. cudowronka krasnopióra - gatunek ptaka z rzędu wróblowych, występujący na Nowej Gwinei i pobliskich wyspach


SJP.pl


krasnopol

wieś w Polsce


SJP.pl

Białoruś

  • Krasnopol – dawny folwark w obwodzie grodzieńskim, w rejonie oszmiańskim, w sielsowiecie Holszany.
  • Krasnopol – dawna kolonia na Białorusi, w obwodzie witebskim, w rejonie miorskim, w sielsowiecie Jazno.
  • Krasnopol – dawny folwark na Białorusi, w obwodzie witebskim, w rejonie miorskim, w sielsowiecie Jazno.

Wikipedia


krasnopolski

przymiotnik od: Krasnopol


SJP.pl


krasnorost

glon morski, zwykle o czerwonych plechach


SJP.pl

Krasnorosty (Rhodophyta) – typ (gromada) wyspecjalizowanych glonów należących do królestwa roślin, liczący ok. 5 tysięcy gatunków wyraźnie odrębnych od protistów. W aktualnych ujęciach jeden z trzech kladów bazowych supergrupy Archaeplastida. Jak sama nazwa krasnorostów wskazuje, oprócz chlorofilu (a i d) zawierają także inne barwniki, a mianowicie czerwoną fikoerytrynę i niebieską fikocyjaninę.

Wikipedia


krasnorosty

gromada wyspecjalizowanych glonów, obejmująca około 5000 gatunków


SJP.pl

Krasnorosty (Rhodophyta) – typ (gromada) wyspecjalizowanych glonów należących do królestwa roślin, liczący ok. 5 tysięcy gatunków wyraźnie odrębnych od protistów. W aktualnych ujęciach jeden z trzech kladów bazowych supergrupy Archaeplastida. Jak sama nazwa krasnorostów wskazuje, oprócz chlorofilu (a i d) zawierają także inne barwniki, a mianowicie czerwoną fikoerytrynę i niebieską fikocyjaninę.

Wikipedia


krasnosielc

wieś w Polsce


SJP.pl

Krasnosielc – wieś sołecka w Polsce położona w województwie mazowieckim, w powiecie makowskim, w gminie Krasnosielc, nad rzeką Orzyc.

Dawniej miasto; uzyskał lokację miejską w 1824, zdegradowany w 1870.

W latach 1954–1972 wieś należała i była siedzibą władz gromady Krasnosielc. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa ostrołęckiego.

Wikipedia


krasnosielecki

przymiotnik od: Krasnosielc


SJP.pl


krasnosok

południowoamerykański krzew przypominający tarninę, w którego liściach znajduje się kokaina; krasnodrzew pospolity, krzew kokainowy, czerwik


SJP.pl


krasnosokowate

rodzina roślin dwuliściennych występujących w Ameryce; czerwikowate


SJP.pl


krasnosokowaty

o cechach krasnosokowatych (rodzina roślin)


SJP.pl


krasnostawianin

mieszkaniec Krasnegostawu


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) mieszkaniec Krasnegostawu

 (1.2) osoba pochodząca z Krasnegostawu, urodzona w Krasnymstawie

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) W tegorocznym plebiscytebiscycie kolejny raz wygrał krasnostawianin.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Krasnystaw mrz.

:: fż. krasnostawianka ż.

 przym. krasnostawski

Wiktionary


krasnostawianka

mieszkanka Krasnegostawu


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) mieszkanka Krasnegostawu

 (1.2) kobieta pochodząca z Krasnegostawu, urodzona w Krasnymstawie

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Krasnystaw mrz.

:: fm. krasnostawianin mos.

 przym. krasnostawski

Wiktionary


krasnostawski

przymiotnik od: Krasnystaw


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) odnoszący się do Krasnegostawu, związany z Krasnymstawem

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Kraśniczyn należy do powiatu krasnostawskiego.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Krasnystaw mrz., krasnostawianin mos., krasnostawianka ż.

Wiktionary


krasnoturjinsk

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna

 (1.1) geogr. adm. miasto w Rosji, w obwodzie swierdłowskim, na Uralu;

Wiktionary

Krasnoturjinsk (ros. Краснотурьинск) – miasto w Rosji, w obwodzie swierdłowskim, na Uralu.

W mieście funkcjonują dwie linie tramwajowe.

W Krasnoturjinsku urodził się niemiecki hokeista rosyjskiego pochodzenia, Eduard Lewandowski.

Wikipedia

Synonimy:

 (1.1) Krasnoturyjsk

Wiktionary


krasnouchy

motylik krasnouchy - gatunek małego ptaka z rodziny astryldowatych


SJP.pl


krasnowo

Krasnowo – wieś w Polsce położona w województwie podlaskim, w powiecie sejneńskim, w gminie Sejny.

Do 1954 roku miejscowość należała do gminy Krasnowo. W latach 1954–1971 wieś należała do gromady Jodeliszki, po jej zniesieniu i należała była siedzibą władz gromady Krasnowo. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa suwalskiego.

Wikipedia


krasnowodsk

dawniej: Turkmenbaszy (miasto portowe w Turkmenistanie); Krasnowodzk


SJP.pl

Turkmenbaszy (turkm. Türkmenbaşy, dawniej Krasnowodzk, Krasnowodsk, Красноводск) – miasto w zachodnim Turkmenistanie, w wilajecie balkańskim, port nad Zatoką Turkmenbaszy Morza Kaspijskiego. Położone jest na wysokości 27 m p.p.m. W 2022 roku liczyło ok. 91,7 tys. mieszkańców.

Wikipedia


krasnowodzk

dawniej: Turkmenbaszy (miasto portowe w Turkmenistanie); Krasnowodsk


SJP.pl

Turkmenbaszy (turkm. Türkmenbaşy, dawniej Krasnowodzk, Krasnowodsk, Красноводск) – miasto w zachodnim Turkmenistanie, w wilajecie balkańskim, port nad Zatoką Turkmenbaszy Morza Kaspijskiego. Położone jest na wysokości 27 m p.p.m. W 2022 roku liczyło ok. 91,7 tys. mieszkańców.

Wikipedia


krasnowodzki

przymiotnik od: Krasnowodzk


SJP.pl


krasnowolski

nazwisko


SJP.pl

  • Antoni Krasnowolski (1855–1911) – polski językoznawca i polonista
  • Bogusław Krasnowolski (ur. 1943) – polski naukowiec, wykładowca teorii konserwacji zabytków, dr hab.
  • Jan Krasnowolski (ur. 1972) – polski prozaik, tłumacz
  • Józef Krasnowolski (1879–1939) – polski malarz
  • Stanisław Krasnowolski (1947–2020) – polski biofizyk i działacz opozycji

Wikipedia


krasnowski

nazwisko


SJP.pl


krasny

1. piękny, urodziwy, przystojny;
2. poetycko: czerwony, jaskrawoczerwony


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) łow. dobrze odżywiony; w dobrej kondycji

 (1.2) przest. czerwony

 (1.3) daw. jaskrawy

 (1.4) daw. piękny

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1-4) war. krasny

 (1.1) łojny, sadlisty, tłusty

Wiktionary


krasnystaw

miasto w Polsce


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna

 (1.1) geogr. miasto w Polsce, w województwie lubelskim, w powiecie krasnostawskim;

Wiktionary

Krasnystaw – miasto w Polsce w województwie lubelskim, siedziba powiatu krasnostawskiego, przy ujściu rzeki Żółkiewki do Wieprza. Położone na terenie Działów Grabowieckich i Wyniosłości Giełczewskiej.

Herb miasta przedstawia dwie ryby (karpie) na niebieskim tle w kształcie tarczy hiszpańskiej. Umiejscowione one są naprzemianlegle, jedna nad drugą. Natomiast flaga Krasnegostawu jest prostokątną, żółtą tkaniną z umieszczonym na środku herbem miasta. Miejscowość posiada swój hejnał.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Po przeprowadzce do Krasnegostawu Marian zerwał z Mirą.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: krasˈnɨstaf, AS: krasnystaf

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. krasnostawianin mos., krasnostawianka ż.

 przym. krasnostawski

Wiktionary


krasocin

wieś w Polsce


SJP.pl

Krasocin – wieś w Polsce położona w województwie świętokrzyskim, w powiecie włoszczowskim, w gminie Krasocin.

Wieś w powiecie chęcińskim województwa sandomierskiego była w latach 70. XVI wieku własnością kasztelana sandomierskiego Stanisława Szafrańca. W latach 1975–1998 miejscowość położona była w województwie kieleckim.

Wikipedia


krasociński

przymiotnik od: Krasocin


SJP.pl


krasomowca

dawniej: krasomówca - człowiek umiejący pięknie przemawiać; orator, retor


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) osoba, która potrafi pięknie przemawiać, po mistrzowsku włada słowem

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Zwycięzca konkursu „Krasomówca roku” zachwycił wszystkich swoim wystąpieniem.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌkrasɔ̃ˈmuft͡sa, AS: krasõmufca

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. krasomówstwo n.

:: fż. krasomówczyni ż.

 przym. krasomówczy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) orator, retor, kaznodzieja

Wiktionary


krasomowczy

dawniej: krasomówczy - dotyczący sztuki pięknego mówienia; retoryczny, oratorski, elokwentny, wymowny


SJP.pl


krasomówczyni

kobieta umiejąca pięknie przemawiać; oratorka


SJP.pl


krasomowstwo

dawniej: krasomówstwo - umiejętność sprawnego, jasnego wyrażania swoich myśli, sztuka pięknego mówienia; oratorstwo, retoryka


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) umiejętność elokwentnego przemawiania

Wiktionary


krasoń

nazwisko


SJP.pl

  • Jan Krasoń (1933–2015) – polsko-amerykański geolog
  • Janusz Krasoń (ur. 1956) – polityk
  • Katarzyna Stanisława Krasoń – polska pedagog, doktor habilitowany nauk humanistycznych, profesor nadzwyczajny Katedry Pedagogiki Muzyki Wydziału Kompozycji, Interpretacji, Edukacji i Jazzu Akademii Muzycznej im. Karola Szymanowskiego w Katowicach, Instytutu Pedagogiki Wydziału Nauk Społecznych Uniwersytetu Śląskiego Katedry Pedagogiki Wydziału Nauk Społecznych i Technicznych Śląskiej Wyższej Szkole Zarządzania im. gen. Jerzego Ziętka w Katowicach
  • Katarzyna Joanna Krasoń – polska pedagog, profesor tytularny w dziedzinie nauk społecznych
  • Kazimierz Krasoń (ur. 1907, zm. 1991) – pułkownik piechoty Wojska Polskiego
  • Łukasz Krasoń (ur. 1988) – polski polityk i działacz na rzecz osób niepełnosprawnych
  • Piotr Krasoń (ur. 1956) – matematyk

Wikipedia


krasopani

1. krasopani poziomkówka - gatunek motyla z rodziny mrocznicowatych;
2. krasopani hera - gatunek motyla z rodziny mrocznicowatych


SJP.pl


krasowacieć

o skałach: ulegać rozpuszczaniu przez wody powierzchniowe i podziemne; krasowieć


SJP.pl


krasowicz

nazwisko


SJP.pl


krasowieć

o skałach: ulegać rozpuszczaniu przez wody powierzchniowe i podziemne; krasowacieć


SJP.pl


krasowość

działalność krasowa


SJP.pl


krasowski

nazwisko


SJP.pl

Krasowski:

  • Edmund Krasowski (ur. 1955, Elbląg) – polityk, poseł na Sejm X kadencji
  • Jerzy Krasowski (oficer) (1918–2011)
  • Jerzy Krasowski (1925–2008) – aktor, reżyser, kierownik artystyczny, dyrektor teatru
  • Krystyna Skuszanka-Krasowska 1924–2011) – reżyser teatralna oraz dyrektor teatrów
  • Krzysztof Zbigniew Krasowski (ur. 1955) – prawnik, specjalista w zakresie historii państwa i prawa
  • Marcin Krasowski (ur. 1970) – wokalista reggae
  • Ołena Krasowśka (ur. 1976) – ukraińska lekkoatletka
  • Robert Krasowski (ur. 1966) – historyk filozofii, publicysta, wydawca
  • Stefania Krasowska (1886–1964) – legionistka
  • Teresa Maria Krasowska (ur. 1950) – prawnik i samorządowiec

Wikipedia


krasowy

przymiotnik od: kras


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z geologicznym zjawiskiem krasu, dotyczący krasu

Wiktionary

Krasowy (niem. Krassow) – dzielnica Mysłowic, położona na południu miasta.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) W granicach Tomaszowa leży rezerwat Niebieskie Źródła. Są to unikatowe wywierzyska krasowe - podobne można znaleźć jeszcze tylko w Holandii.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. kras m., Kras m., krasowienie n., krasologia ż., krasolog m.

 czas. krasowieć ndk.

Wiktionary


kraspedodon

rodzaj dinozaura ptasiomiednicznego


SJP.pl

Wikipedia


krassowski

nazwisko


SJP.pl

  • Czesław Krassowski (ur. 1917, zm. 1985) – architekt, historyk architektury, historyk sztuki.
  • Florian Krassowski (ur. 1816, zm. 1889) – polski lekarz, publicysta.
  • Jan Krassowski (zm. 1827), duchowny greckokatolicki.
  • Jan Marian Krassowski (ur. 1883, zm. 1947) – polski astronom.
  • Maciej Krassowski (1730–1790) – polski szlachcic, poseł na sejm elekcyjny w 1764, podczaszy wielki koronny i podwojewodzi rawski.
  • Piotr Krassowski – budowniczy i architekt epoki renesansu.
  • Stanisław Krassowski (ur. 1896, zm. 1966) – oficer intendent Wojska Polskiego, podpułkownik Polskich Sił Zbrojnych.
  • Witold Krassowski (ur. 1956) – polski fotograf.

Wikipedia


krassus

wódz rzymski, 115-53 p.n.e.


SJP.pl

Krassus, Marcus Licinius Crassus (ur. 114 p.n.e., zm. 53 p.n.e.) – rzymski polityk i wódz, członek I triumwiratu.

Wikipedia


krasucki

nazwisko


SJP.pl

Osoby noszące nazwisko Krasucki

  • Anatol Krasucki – białoruski polityk
  • Franciela Krasucki (ur. 1988) – brazylijska lekkoatletka
  • Henri Krasucki (1924-2003) – uczestnik francuskiego ruchu oporu
  • Jerzy Krasucki (ur. 1942) – polski piłkarz
  • Ludwik Krasucki (1925-2004) – polski dziennikarz i scenarzysta
  • Stanisław Krasucki (ur. 1937) – polski piłkarz
  • Witold Krasucki (ur. 1959) – polski dziennikarz

Wikipedia


krasula

żartobliwie o krowie


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) zoonim, popularne imię dla krowy

Wiktionary

  • krasula – pot. krowa w czarnym i białym kolorze
  • Krasula – wieś na Ukrainie, w obwodzie żytomierskim, w rejonie baranowskim
  • Krasula – potok, dopływ Potoku Lubońskiego, w województwie małopolskim
  • Krasula i my – francusko-hiszpański serial animowany

Wikipedia

Powiązane:

 rzecz. kraszanka ż.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) gw-pl|Śląsk Cieszyński|Gwiazdula.

Wiktionary


krasuski

nazwisko


SJP.pl

Osoby noszące to nazwisko:

  • Adam Krasuski (ur. 1976) – polski inżynier informatyk
  • Aleksander Krasuski (1890–1940) – polski lekarz i historyk
  • Baltazar Krasuski (1913–1999) – kanadyjski biznesmen polskiego pochodzenia, mecenas sztuki
  • Eugeniusz Krasuski (1878–1944) – polski chemik, działacz społeczny i polityczny
  • Feliks Krasuski (1837–1885) – polski rzeźbiarz, zamachowiec na generała Fiodora Berga
  • Hieronim Krasuski (zm. przed 29 października 1703) – urzędnik ziemski I Rzeczypospolitej
  • Jerzy Krasuski (1930–2009) – polski historyk
  • Michał Krasuski (ur. 2000) – polski koszykarz

Wikipedia


krasy

1. dawniej: piękny, krasny, czerwony;
2. o maści konia: czarny z białymi plamkami; srokaty


SJP.pl

przymiotnik jakościowy

 (1.1) daw. krasny, piękny

 (1.2) gwara. srokaty (o umaszczeniu)

 (1.3) reg-pl|Kresy. kolorowy

forma rzeczownika.

 (2.1) D. lp. i M., B., W. lm. od: krasa

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. krasa ż., krasula ż., kraszanka ż.

Wiktionary


krasz

potocznie: osoba, w której ktoś się zauroczył; crush


SJP.pl


kraszanka

jajko kurze zabarwione na jeden kolor, będące tradycyjną ozdobą wielkanocnego stołu


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) etn. wielkanocne, jednolicie kolorowe jajko, bez deseni

 (1.2) daw. piękna kobieta

Wiktionary

Pisanka – ogólna, zwyczajowa nazwa jaja (zwykle kurzego, ale także gęsiego czy kaczego) zdobionego różnymi technikami.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: kraˈʃãnka, AS: krašãnka

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. okrasa ż., kraszenie n., okraszenie n., kraska ż., Krasula ż., okraszanie n.

 czas. krasić ndk., okrasić dk., okraszać ndk.

 przym. krasy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) malowanka, byczek

Wiktionary


kraszenie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|krasić.

Wiktionary

Powiązane:

 czas. krasić

 rzecz. kraszanka ż.

Wiktionary


kraszewice

W Polsce
  • Kraszewice – wieś w woj. łódzkim, w pow. radomszczańskim, w gminie Masłowice
  • Kraszewice – wieś w woj. wielkopolskim, w pow. ostrzeszowskim, w gminie Kraszewice
  • Kraszewice – gmina w powiecie ostrzeszowskim
  • Kraszewice – gromada w powiecie ostrzeszowskim
  • Kraszewice – gromada w powiecie radomszczańskim

Wikipedia


kraszewicki

Kraszewice


SJP.pl

Patrz:

Kraszewice

kraszewo

W Polsce
  • Kraszewo – wieś w woj. mazowieckim, w pow. ciechanowskim, w gminie Ojrzeń
  • Kraszewo – wieś w woj. pomorskim, w pow. malborskim, w gminie Stare Pole
  • Kraszewo – wieś w woj. warmińsko-mazurskim, w pow. działdowskim, w gminie Iłowo-Osada
  • Kraszewo – wieś w woj. warmińsko-mazurskim, w pow. lidzbarskim, w gminie Lidzbark Warmiński
  • Kraszewo – gromada w powiecie ciechanowskim
  • Kraszewo – gromada w powiecie lidzbarskim
Zobacz też

Wikipedia


kraszewski

nazwisko


SJP.pl

  • Antoni Feliks Kraszewski (ur. 1797, zm. 1870) – polski polityk ziemiański, poseł do poznańskiego sejmu prowincjonalnego i parlamentu pruskiego
  • Charles S. Kraszewski (ur. 1962) – amerykański slawista, tłumacz
  • Jarosław Wacław Kraszewski (ur. 1968) – polski generał brygady
  • Józef Ignacy Kraszewski (ur. 1812, zm. 1887) – polski pisarz, wydawca i historyk
  • Kajetan Kraszewski (ur. 1827, zm. 1896) – polski literat
  • Kazimierz Kraszewski (ur. 1910, zm. 1990) – polski komandor pilot
  • Lucjan Kraszewski (ur. 1820, zm. 1892) – polski malarz, rysownik i fotografik
  • Marek Kraszewski (ur. 1967) – polski zapaśnik, wicemistrz Europy w zapasach, wielokrotny medalista Mistrzostw Polski
  • Ryszard Kraszewski (ur. 1937, zm. 2012) – polski polityk, poseł na Sejm X kadencji
  • Tadeusz Kraszewski (ur. 1903, zm. 1973) – polski pisarz
  • Tadeusz Michał Kraszewski (ur. 1912, zm. 1993) – polski lekarz
  • Witold Józef Eugeniusz Kraszewski (ur. 1874, zm. 1943) – polski uczony, profesor technologii chemicznej
  • Zbigniew Kraszewski (ur. 1959) – polski muzyk rockowy
  • Zbigniew Józef Kraszewski (1922, zm. 2004) – polski duchowny katolicki

Wikipedia


kraszkiewicz

nazwisko


SJP.pl


kraszowice

Kraszowice (dawniej niem. Kroischwitz) – wieś w Polsce położona w województwie dolnośląskim, w powiecie bolesławieckim, w gminie Bolesławiec, na pograniczu Pogórza Izerskiego i Pogórza Kaczawskiego w Sudetach.

W latach 1945–1954 siedziba gminy Kraszowice. W latach 1954–1972 wieś należała do gromady Kraszowice i była siedzibą jej władz. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa jeleniogórskiego.

Wikipedia


krasław

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna

 (1.1) geogr. miasto we wschodniej Łotwie, stolica gminy Krasław;

Wiktionary

Krasław (łot. Krāslava, łatg. Kruoslova, niem. Kreslau) – miasto na wschodniej Łotwie, stolica novadsu Krasław. 10 854 mieszkańców.

W mieście rozwinął się przemysł lniarski oraz drzewny. W pobliżu znajduje się stacja kolejowa Krāslava.

Wikipedia

Powiązane:

 przym. krasławski

Wiktionary


krata

1. krzyżujące się, przeplatające się pręty metalowe mające stanowić przeszkodę trudną do przejścia; ogrodzenie, brama itp. wykonane z takich prętów;
2. wzór tworzony przez prostopadle krzyżujące się linie; materiał w taki wzór


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) bud. krzyżujące się pręty metalowe lub drewniane; ażurowe zamknięcie otworu (wejściowego, okiennego) lub rodzaj ogrodzenia konkretnej przestrzeni wewnątrz lub na zewnątrz budowli

 (1.2) techn. urządzenie służące do oddzielania ciał stałych ze ścieków

 (1.3) mat. nazwa struktury matematycznej

 (1.4) wzór na papierze, tkaninie itp., skrzyżowanie barwnych linii

 (1.5) materiał z kratą (1.4)

Wiktionary

  • krata – nazwa struktury matematycznej
  • krata – nazwa elementu budowlanego
  • krata – nazwa urządzenia do wstępnego oczyszczania ścieków
  • krata – nazwa narzędzia tortur
  • Krata – pismo internowanych wydawane w Ośrodku Odosobnienia Kielce-Piaski

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ˈkrata, AS: krata

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. kratownica ż., skratek m.

:: zdrobn. kratka ż., krateczka ż.

 czas. kratować, kratkować

 przym. kratowy, kraciasty

Wiktionary


krateczka

zdrobnienie od: kratka


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) pot. zdrobn. od: kratka

Wiktionary

Wymowa:

IPA: kraˈtɛt͡ʃka, AS: kratečka

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. krata ż.

Wiktionary


krategus

krzew lub niskie drzewo z rodziny różowatych; głóg


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) bot. przest. głóg

Wiktionary

Głóg (Crataegus L.) – rodzaj roślin należący do rodziny różowatych (Rosaceae). Do rodzaju zaliczanych jest ok. 217–230 gatunków, ale według niektórych ujęć – co najmniej tysiąc. Zasięg rodzaju obejmuje strefę umiarkowaną na półkuli północnej, przy czym centrum zróżnicowania stanowi Ameryka Północna, gdzie rośnie 169 gatunków. W Europie obecnych jest 21 gatunków, z czego w Polsce naturalnie rosną: głóg dwuszyjkowy C. laevigata, jednoszyjkowy C. monogyna, odgiętodziałkowy C. rhipidophylla oraz mieszańce – głóg wielkoowocowy C. ×macrocarpa, pośredni C. ×media i nierównoząbkowy C. ×subsphaericea. Jako zdziczałe i zadomowione wymieniane są: głóg ałtajski C. chlorocarpa, głóg wachlarzowaty C. flabellata i głóg szkarłatny (szypułkowy) C. coccinea.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) U nas wiosna, za oknem zielono, krategusy, cisy, hortensje puszczają nowe gałązki i zastanawiam się, czy przeżyją.

Wiktionary


krater

1. zagłębienie na szczycie wulkanu; wylot kanału, którym wydostaje się lawa i gazy;
2. zagłębienie spowodowane uderzeniem meteorytu


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) geol. lejkowate zagłębienie na szczycie stożka wulkanicznego, przez który wydobywa się lawa i gazy wulkaniczne;

 (1.2) geol. owalne zagłębienie spowodowane upadkiem meteorytu;

 (1.3) hist. w starożytnej Grecji rodzaj naczynia używanego do mieszania wina z wodą;

Wiktionary

  • krater wulkaniczny – zagłębienie na szczycie stożka wulkanicznego
  • krater uderzeniowy – owalne zagłębienie spowodowane upadkiem meteorytu
  • krater – naczynie używane w starożytnej Grecji
  • Krater (zespół) – zespół grający thrash metal

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Wulkanolodzy powoli zbliżali się do krawędzi krateru.

 (1.2) Geolodzy odkryli krater, który powstał w wyniku upadku asteroidy 65 milionów lat temu.

 (1.3) Muzeum posiada dużą kolekcję starogreckich kraterów.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈkratɛr, AS: krater

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. kraterozaur m.

:: zdrobn. kraterek m.

 przym. kraterowy

Wiktionary

Synonimy:

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

 rzecz. kraterozaur m.

:: zdrobn. kraterek m.

 przym. kraterowy

frazeologia.

etymologia.

uwagi.

tłumaczenia.

* angielski: (1.1) crater; (1.2) crater; (1.3) krater

* baskijski: (1.1) krater; (1.2) krater; (1.3) kratera

* białoruski: (1.1) кратэр m.; (1.2) кратэр m., астраблема ż.

* esperanto: (1.1) kratero; (1.2) kratero; (1.3) kratero

* francuski: (1.1) cratère m.; (1.2) cratère m.; (1.3) cratère m.

* hawajski: (1.1) lua pele; (1.2) lua

* hiszpański: (1.1) cráter m.; (1.2) cráter m.; (1.3) cratera ż., crátera ż.

* interlingua: (1.1) crater

* islandzki: (1.1) gígur m.

* kataloński: (1.1) cràter m.; (1.2) cràter m.

* niemiecki: (1.1) Krater m.

* nowogrecki: (1.1) κρατήρας m.; (1.2) κρατήρας m.; (1.3) κρατήρας m.

* rosyjski: (1.1) кратер m.; (1.2) кратер m.; (1.3) кратер m.

* szwedzki: (1.1) krater w.

* ukraiński: (1.1) кратер m.; (1.2) кратер m.; (1.3) кратер m.

źródła.

== krater (język angielski.) ==

thumb|krater (1.1)

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik

 (1.1) hist. krater (naczynie)

odmiana.

przykłady.

składnia.

kolokacje.

synonimy.

Wiktionary


kraterotwórczy

mający wpływ na tworzenie się krateru


SJP.pl


kraterowaty

przypominający krater


SJP.pl


kraterowy

przymiotnik od: krater


SJP.pl


kraterozaur

rodzaj czworonożnego, roślinożernego dinozaura z grupy stegozaurów


SJP.pl

Kraterozaur, Craterosaurus – czworonożny, roślinożerny, mało znany dinozaur należący do grupy stegozaurów.

Wikipedia


kratka

1. zdrobnienie od: krata;
2.
a) wzór powstały ze skrzyżowanych linii lub pasków;
b) materiał o takim wzorze;
3. kwadracik utworzony przez krzyżujące się linie;
4. potocznie: wyćwiczone mięśnie brzucha; ośmiopak, sześciopak, six-pack, ABS, kratka, dziesięciopak, kaloryfer


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) zdrobn. od: krata

 (1.2) wzór na danym materiale (np. papierze, tkaninie), złożony z układu linii krzyżujących się pod kątem prostym lub ułożonych w pionowe i poziome pasy kwadratów

 (1.3) nadrukowany, mały, pusty prostokąt

 (1.4) częściowo zamknięty wlot kanalizacji deszczowej, wywietrznika itp.

 (1.5) tylko w lm.: pot. przen. więzienie

 (1.6) pot. znak #, hashtag

Wiktionary

  • Kratka (symbol) – znak na klawiaturze (#).
  • Kratka (film) – polski film obyczajowy wyprodukowany w 1996 roku w reżyserii Pawła Łozińskiego.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ˈkratka, AS: kratka

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. krata ż., kratownica ż., skratki nmos.

 czas. kratkować, kratować, zakratować

Wiktionary


kratkowanie

kratki


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|kratkować.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. niekratkowanie n.

 czas. kratkować ndk.

Wiktionary


kratkowiec

motyl z podrodziny rusałek


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) środ. praw. adwokat, który specjalizuje się w sprawach karnych

Wiktionary


kratkowy

1. taki, który jest w kratkę, ma kratki; kratkowany;
2. środowiskowo: adwokacki, sądowy


SJP.pl


kratofania

objawienie się boskiej mocy, przejaw mocy i władzy bóstwa


SJP.pl

Kratofania (z gr. kratós ‘siła’ lub ‘moc’, phaínein ‘ukazywać’) – rodzaj hierofanii, w której dochodzi do objawienia, manifestacji mocy sacrum.

Za kratofanię mogą być uważane zjawiska spodziewane i często pojawiające się, jak np. narodziny dziecka, wzejścia roślin, ale także wydarzenia niespodziewane: klęski, czy zdarzenia poczytywane za cuda. Przez swą dwojaką naturę mogą stać się zarówno przedmiotem ludzkiej czci, jak i bojaźni.

Wikipedia


kratogen

w geologii: platforma kontynentalna nieobjęta ruchami górotwórczymi; kraton


SJP.pl


kraton

w geologii: platforma kontynentalna nieobjęta ruchami górotwórczymi; kratogen


SJP.pl

Kraton (z gr. κράτος krátos – „potęga, moc”) najstarsza, utwardzona część skorupy ziemskiej, niepodlegająca już w zasadzie fragmentacji. Największe współczesne kratony to: Sinia – platforma chińska, Angoria – platforma syberyjska, kraton wschodnioeuropejski; kratony Kongo, Kalahari i saharyjski, a w Ameryce m.in.: kraton północnoamerykański i amazoński. Kratony budują, obok pasów fałdowych, znaczną część powierzchni kontynentów.

Wikipedia


kratować

wstawiać kraty w jakiś otwór, zabezpieczać kratami; okratowywać


SJP.pl


kratowanie

kraty


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|kratować.

Wiktionary

Powiązane:

 czas. kratować

Wiktionary


kratownica

1. ogrodzenie lub przegroda z krzyżujących się prętów;
2. konstrukcja kratowa; sztywna konstrukcja mająca postać kraty, pełniąca funkcję dźwigara w mostach, dachach, dźwigach itp. lub szkieletu w kadłubach samochodów, samolotów;
3. krata z drewnianych listew układana na dnie łodzi, jachtu, chroniąca przed zbierającą się wodą


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) płaska przegroda z krzyżujących się prętów

 (1.2) bud. rodzaj sztywnej konstrukcji złożonej prętów;

 (1.3) żegl. kratka z listewek na podłodze jachtu

Wiktionary

Kratownica, krata – rodzaj konstrukcji prętowej.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ˌkratɔvʲˈɲit͡sa, AS: kratovʹńica

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. kratka ż., krata ż.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) krata

 (1.3) greting

Wiktionary


kratownicowy

kratownica


SJP.pl

Patrz:

kratownica

kratowy

przymiotnik od: krata


SJP.pl


kraul

najszybszy styl pływacki; crawl


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) sport. sposób pływania polegający na naprzemiennych, zagarniających ruchach rąk oraz nóg pracujących jak nożyce;

Wiktionary

Kraul, właściwie kraul na piersiach – najszybszy i najpopularniejszy styl pływacki. Styl ten jest tak popularny wśród zawodników, że wiele osób utożsami kraul, ze stylem dowolnym. Kraul wymaga idealnej koordynacji oddechu i pracy rąk.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: krawl, AS: krau̯l

Wiktionary

Powiązane:

 przym. kraulowy

 rzecz. kraulista m.

Wiktionary


kraulista

sportowiec uprawiający pływanie kraulem (crawlem): crawlista


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) sport. pływak pływający kraulem

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. kraul m.

:: fż. kraulistka ż.

 przym. kraulowy

Wiktionary


kraulistka

kraulista; crawlistka


SJP.pl


kraulować

potocznie: pływać kraulem


SJP.pl


kraulowy

przymiotnik od: kraul - najszybszy styl pływacki; crawlowy


SJP.pl


kraus

  • Albert Kraus (ur. 1980) – holenderski kick-boxer
  • Alfred Kraus (1922-?) – zbrodniarz nazistowski
  • Alfredo Kraus (1927-1999) – hiszpański śpiewak, tenor
  • August Kraus (1868-1934) – niemiecki rzeźbiarz
  • Brigitte Kraus (ur. 1956) – niemiecka lekkoatletka
  • Christian Kraus (1753-1807) – niemiecki filozof
  • Engelbert Kraus (1934-2016) – piłkarz niemiecki
  • Ernst Kraus (1863-1941) – niemiecki śpiewak operowy
  • Franz Xaver Kraus (1903-1948) – zbrodniarz hitlerowski
  • Friedrich Kraus (1858-1936) – austriacki lekarz, internista
  • Jan Józef Kraus (1894-1940) – oficer piechoty, kawaler Virtuti Militari
  • Janina Kraus (ur. 1952) – polska polityk
  • Józef Antoni Kraus (?-1721) – rzeźbiarz niemiecki z XVIII w.
  • Joseph Martin Kraus (1756-1792) – szwedzki kompozytor epoki klasycyzmu
  • Karl Kraus (1874-1936) – austriacki dramaturg, poeta, publicysta i satyryk
  • Lili Kraus (1903-1986) – brytyjska pianistka
  • M. Kraus (ur. 1890) – austriacka lekkoatletka, sprinterka
  • Marinus Kraus (ur. 1991) – niemiecki skoczek narciarski, mistrz olimpijski
  • Martin Kraus (ur. 1980) – niemiecki narciarz alpejski
  • Michael Kraus (ur. 1983) – niemiecki piłkarz ręczny
  • Paul Kraus (1870-1934) – górnośląski kompozytor muzyki poważnej
  • Richard Kraus (1902-1978) – niemiecki dyrygent
  • Ryszard Kraus (1964-2013) – polski piłkarz
  • Tadeusz Kraus (1932–2018) – czechosłowacki piłkarz
  • Tomáš Kraus (ur. 1974) – czeski narciarz dowolny
  • Zygmunt Kraus (1913-1978) – polski trener siatkówki

Wikipedia


kraushar

nazwisko


SJP.pl


krauszów

wieś w województwie małopolskim, w powiecie nowotarskim


SJP.pl

Krauszów – wieś w Polsce położona w województwie małopolskim, w powiecie nowotarskim, w gminie Nowy Targ.

Wieś duchowna, własność opactwa cystersów szczyrzyckich położona była w drugiej połowie XVI wieku w powiecie sądeckim województwa krakowskiego. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa nowosądeckiego.

Wikipedia


krauz

nazwisko


SJP.pl


krauza

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) gw-pl|Górny Śląsk. słoik

Wiktionary


krauze

  • Krauze – polskie nazwisko.

Osoby o nazwisku Krauze:

  • Aleksander Krauze – polski koszykarz
  • Andrzej Krauze – polski grafik
  • Antoni Krauze – polski reżyser (zm. 2018)
  • Armands Krauze – łotewski polityk i minister rolnictwa
  • August Krauze (Krause) – polski i niemiecki urzędnik, burmistrz Włocławka i Gdyni (zm. 1957)
  • Enrique Krauze (Enrique Krauze Kleinbort) – meksykański historyk, pisarz, sn Helen
  • Ewa Krauze – polska kostiumograf
  • Helen Kleinbort Krauze – meksykańska pisarka i dziennikarka pochodzenia żydowsko-polskiego
  • Ignacy Krauze – polski duchowny (zm. 1984)
  • Jan Krauze – polski profesor, rektor AGH (zm. 1969)
  • Jan Krauze – poseł na Sejm Ustawodawczy w Kromieryżu (1848)
  • Janusz Krauze – polski artysta, rzeźbiarz, malarz (zm. 2016)
  • Krzysztof Krauze – polski reżyser i scenarzysta filmowy (zm. 2014)
  • León Krauze (León Rodrigo Krauze Turrent) – meksykański dziennikarz, syn Enrique
  • Perla Krauze (Perla Krauze Kleinbort) – meksykańska rzeźbiarka
  • Ryszard Krauze – polski przedsiębiorca
  • Zygmunt Krauze – polski kompozytor
  • Wojciech Krauze – polski piłkarz

Wikipedia


krava

potocznie: krav maga - izraelski system walki wręcz i samoobrony, bazujący na odruchach obronnych człowieka; kravka


SJP.pl


kravaciarz

potocznie: osoba uprawiająca krav magę - izraelski system walki wręcz i samoobrony


SJP.pl


kravitz

[czytaj: krawic] nazwisko


SJP.pl


kravka

potocznie: krav maga - izraelski system walki wręcz i samoobrony, bazujący na odruchach obronnych człowieka; krava


SJP.pl


krawać

czasownik

 (1.1) stpol. krajać

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈkravat͡ɕ, AS: kravać

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. krawanie n., krawiectwo n., krawcowa ż., krawiec

 przym. krawiecki

Wiktionary


krawaciarka

krawaciarz


SJP.pl

Patrz:

krawaciarz

krawaciarstwo

1. wyrób krawatów;
2. zawód polegający na wyrobie krawatów


SJP.pl


krawaciarz

1. wytwórca krawatów;
2. pejoratywnie: urzędnik lub pracownik korporacji;
3. potocznie: osoba chętnie chodząca w krawacie


SJP.pl


krawacik

zdrobnienie od: krawat


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) zdrobn. od: krawat

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Adaś wystąpi w nowym ubranku i krawaciku.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. krawat m.

Wiktionary


krawacz

szewski nóż do krajania skór; krawalnik


SJP.pl


krawak

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) hist. etn. członek historycznej grupy etnicznej zamieszkującej Racibórz i okolice;

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Tereny nad górną Odrą na Górnym Śląsku zamieszkiwali Krawaki i Raciborzanie.

Wiktionary


krawal

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) gw-pl|Śląsk Cieszyński. hałas, [[zgiełk],awantura, bijatyka]

Wiktionary


krawalnica

deska, na której szewc przykrawa skórę


SJP.pl


krawalnik

szewski nóż do krajania skór; krawacz


SJP.pl


krawanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|krawać.

Wiktionary

Powiązane:

 czas. krawać ndk.

Wiktionary


krawat

1. wąski, ozdobny pasek materiału wiązany wokół szyi na kołnierzu koszuli;
2. u zwierząt: pionowy pas białej sierści na szyi i piersiach;
3. w sportach walki: chwyt za szyję


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) kraw. pasek materiału noszony na szyi przez mężczyzn, rzadziej przez kobiety;

 (1.2) sport. w zapasach: niedozwolony chwyt za szyję

 (1.3) żegl. wąski pas płótna stosowany do przywiązywania opuszczonego i zwiniętego żagla do bomu

 (1.4) pot. wąski pasek białej sierści na szyi niektórych zwierząt (najczęściej u psów i kotów)

 (1.5) środ. sport. węzeł stosowany we wspinaczce m.in. do łączenia karabinka i taśmy albo lonży do łącznika uprzęży

 (1.6) żegl. krótki odcinek linki na jachcie bez specjalnego przeznaczenia

 (1.7) przen. więz. stryczek

Wiktionary

Krawat (fr. cravate) – ozdoba męskiego lub damskiego stroju, będąca wąskim paskiem materiału wiązanym wokół szyi na kołnierzu koszuli. Współczesny krawat wywodzi się od długich, kolorowych chust lub szarf noszonych dawniej na szyi w Chorwacji.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Nie umiem wiązać krawatów.

 (1.4) Mój kotek jest prawie cały czarny – ma tylko mały, biały krawat.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈkravat, AS: kravat

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. krawaciarz m., krawaciarka ż., krawaciarstwo n., krawatówka ż.

:: zdrobn. krawacik m.

 przym. krawatowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) kraków|krawatka.; gw-pl|Górny Śląsk|binder, ślips, szlips.; daw. szyjnica, halsztuch; gwara. uczniowska: kurwacik; żart. zwis męski

 (1.3) sejzing

 (1.5) główka skowronka

Wiktionary


krawatka

potocznie lub gwarowo: wąski, ozdobny pasek materiału wiązany wokół szyi na kołnierzu koszuli; krawat


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) papierowa etykieta na szyjce butelki piwa umieszczona nad etykietą główną;

 (1.2) metalowy element, służący do zawieszenia wisiorka na łańcuszku, rzemyku itp.

 (1.3) gw-pl|Kraków. krawat

Wiktionary

Krawatka to papierowa etykieta na szyjce butelki piwa umieszczona powyżej etykiety głównej, zawierająca logo i nazwę browaru oraz ewentualnie inne dane.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: kraˈvatka, AS: kravatka

Wiktionary


krawatomuszka

połączenie muszki i krawata; musznik


SJP.pl


krawatowy

przymiotnik od: krawat


SJP.pl


krawcewicz

nazwisko


SJP.pl

Osoby o nazwisku Krawcewicz

  • Aleksander Krawcewicz (1909–1962) – polski lotnik, kapitan PSP, kawaler orderów
  • Lucyna Krawcewicz (ur. 1938) – polska lekkoatletka, oszczepniczka (olimpijka) oraz szachistka
  • Stanisław Krawcewicz (1930–1987) – polski pedagog, prof. dr hab.
  • Wiesław Krawcewicz – polski matematyk

Wikipedia


krawcowa

1. kobieta zawodowo zajmująca się szyciem;
2. żona krawca


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) rzem. kobieta zajmująca się krawiectwem

 (1.2) żona krawca

Wiktionary

Krawiec – rzemieślnik, zajmujący się szyciem (ręcznie – igłą lub maszyną) bielizny oraz odzieży, z tkaniny, dzianiny i sukna.

Krawiec jest to rzemieślnik szyjący odzież na miarę dla indywidualnego odbiorcy. Krawiec miarowy wykonuje cały cykl technologiczny od opracowania szablonu do gotowego wyrobu.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Muszę pójść do krawcowej, aby zwęziła mi sukienkę.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: krafˈt͡sɔva, AS: krafcova

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. krawiectwo n., krawczyk m.

:: fm. krawiec m.

 czas. kroić ndk., krawać ndk., wykrawać ndk.

 przym. krawiecki

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) szwaczka; gw-pl|Górny Śląsk, Śląsk Cieszyński|szwoczka.

Wiktionary


krawczak

nazwisko


SJP.pl

Osoby o tym nazwisku:

  • Maciej Krawczak – polski profesor nauk technicznych
  • Tadeusz Krawczak – polski historyk
  • Volker Krawczak – niemiecki basista heavymetalowy

Wikipedia


krawczuk

nazwisko


SJP.pl

Osoby o tym nazwisku:

  • Aleksander Krawczuk (1922-2023) – polski historyk
  • Łeonid Krawczuk (1934–2022) – prezydent Ukrainy w latach 1991–1994
  • Elżbieta Krawczuk-Trylińska (1960–2017) – polska lekkoatletka
  • Agnieszka Krawczuk (ur. 1983) – polska lekkoatletka
  • Łukasz Krawczuk (ur. 1989) – polski lekkoatleta

Wikipedia


krawczyk

przestarzałe: terminator krawiecki, czeladnik w zakładzie krawieckim


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) daw. czeladnik krawca

 (1.2) daw. syn krawca

Wiktionary

Krawczyk (forma żeńska: Krawczyk, Krawczykowa, Krawczykówna; liczba mnoga: Krawczykowie) – nazwisko należące do grupy 20 najpopularniejszych nazwisk używanych w Polsce. Według bazy PESEL 17.01.2015 r. nosiło je 40 878 Polek i 40 572 Polaków. Najwięcej osób noszących to nazwisko mieszka w Warszawie i jej okolicach.

Wikipedia

Powiązane:

 rzecz. krawiec mos., krawiectwo n., krawcowa ż.

 przym. krawiecki

 czas. kroić

Wiktionary


krawczykowski

nazwisko


SJP.pl


krawczyni

regionalnie: kobieta trudniąca się zawodowo szyciem odzieży; krawcowa


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) gw-pl|Lwów. krawcowa

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. krawiec mos.

Wiktionary


krawczyński

nazwisko


SJP.pl

  • Andrzej Krawczyński (1946–2016) – polski konstruktor i wynalazca, twórca pierwszego w Polsce joysticka, pionier gier telewizyjnych
  • Karol Krawczyński (1915–1988) – pilot Wojska Polskiego
  • Kazimierz Krawczyński (1853–?) – urzędnik podatkowy
  • Maciej Krawczyński (ur. 1967) – polski okulista i genetyk
  • Marcin Krawczyński (ur. 1969) – psycholog i nauczyciel akademicki, profesor w Akademii Nauk Stosowanych w Gdańsku i Akademii Wychowania Fizycznego i Sportu w Gdańsku
  • Marian Krawczyński (1920–2009) – oficer, pułkownik, pracownik (śledczy) Ministerstwa Bezpieczeństwa Publicznego, autor aktu oskarżenia w procesie rotmistrza Witolda Pileckiego
  • Marian Ireneusz Krawczyński (ur. 1934) – polski lekarz pediatra, profesor medycyny
  • Stanisław Krawczyński (ur. 1955) – polski dyrygent
  • Stanisław Krawczyński (1884–1940) – polski lekarz ginekolog, polityk
  • Siergiej Krawczyński – rosyjski narodnik, działacz anarchistyczny, rewolucjonista, pisarz
  • Wiesław Krawczyński (1884–1962) – polski inżynier leśnictwa
  • Zdzisław Krawczyński (1893–1965) – doktor filozofii, pedagog

Wikipedia


krawędź

1. linia zetknięcia się dwóch powierzchni lub wąski pas jakiejś powierzchni przy samym jej brzegu
2. metalowy ochraniacz nakładany na brzeg narty


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) miejsce wyznaczające ostry lub ekstremalny koniec czegoś

 (1.2) geom. odcinek łączący dwa sąsiednie wierzchołki wielościanu lub powierzchni wielościennej;

 (1.3) mat. połączenie między dwoma wierzchołkami grafu;

Wiktionary

  • krawędź wielościanu
  • krawędź grafu
  • krawędź natarcia, krawędź spływu – lotnictwo
  • krawędź erozyjna, krawędź pasywna, Krawędź Romanche – ukształtowanie terenu
  • krawędź tkaniny – tkactwo

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Linia ciągła wyznaczająca krawędź jezdni oznacza zakaz zatrzymywania się.

 (1.2) Dla wielościanów wypukłych suma liczby wierzchołków i ścian jest zawsze o dwa większa od liczby krawędzi.

 (1.3) Graf planarny to taki, który da się przedstawić na płaszczyźnie bez przecinania się krawędzi.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈkravɛ̃ɲt͡ɕ, AS: kravẽńć

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. krawędziak m., krawężnik m., krawędziarka ż., krawędziówka ż.

 przym. krawędziowy

 przysł. krawędziowo

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) brzeg, kontur, obrys, kant, skraj, kraj, rant, obrzeże, rąbek, kraniec

Wiktionary


krawędziak

czterostronnie płaska belka o zaokrąglonych narożach, stosowana w budownictwie; krawężniak


SJP.pl


krawędziowy

przymiotnik od: krawędź


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z krawędzią, dotyczący krawędzi; położony na lub wzdłuż krawędzi

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. krawędź ż., krawędziak m., krawężnik m., krawędziarka ż., krawędziówka ż.

 przysł. krawędziowo

Wiktionary


krawężniak

czterostronnie płaska belka o zaokrąglonych narożach, stosowana w budownictwie; krawędziak


SJP.pl


krawężnica

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) bud. krokiew w narożu dachu

 (1.2) rodzaj piły

Wiktionary

Przykłady

 (1.2) Piła krzywica jest piłą ramową, tak jak i (…) krawężnica.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) krokiew narożna

Wiktionary


krawężnik

betonowy pas oddzielający chodnik od jezdni


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) bud. element budowlany oddzielający chodnik od jezdni i wyznaczający granicę między chodnikiem a jezdnią

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (2.1) pot. obraź. policjant pracujący w drogówce lub patrolu pieszym

Wiktionary

Krawężnik – zewnętrzna część chodnika oddzielająca go od jezdni. Na przejściach dla pieszych jest on obniżony, by ułatwić pieszym wejście na poziom chodnika.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Jacuś spadł z roweru i rozbił sobie kolano o krawężnik.

 (2.1) Byłbym wcześniej, ale krawężnik zatrzymał mnie tuż przed domem i wlepił mandat za brak świateł.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: kraˈvɛ̃w̃ʒʲɲik, AS: kravũ̯žʹńik

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. krawędź ż., krawędziak m.

 przym. krawężnikowy, krawędziowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) gw-pl|Górny Śląsk|borsztajn., gw-pl|Kujawy|burtnik.

Wiktionary


krawiec

osoba zawodowo szyjąca ubrania


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) rzem. rzemieślnik zajmujący się szyciem ubrań i innych rzeczy z tkanin;

Wiktionary

Krawiec – rzemieślnik, zajmujący się szyciem (ręcznie – igłą lub maszyną) bielizny oraz odzieży, z tkaniny, dzianiny i sukna.

Krawiec jest to rzemieślnik szyjący odzież na miarę dla indywidualnego odbiorcy. Krawiec miarowy wykonuje cały cykl technologiczny od opracowania szablonu do gotowego wyrobu.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Muszę pójść do krawca, aby skrócił mi sukienkę.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈkravʲjɛt͡s, AS: kravʹi ̯ec

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. krawiectwo n.

:: zdrobn. krawczyk m.

:: fż. krawcowa ż., reg. krawczyni ż.

 czas. kroić ndk., krawać ndk., wykrawać ndk., wykroić dk.

 przym. krawiecki

Wiktionary


krawiecki

przymiotnik od: krawiec


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z krawiectwem, dotyczący krawiectwa

Wiktionary

Wymowa:

IPA: kraˈvʲjɛt͡sʲci, AS: kravʹi ̯ecʹḱi

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. krawiec m., krawczyk m., krawcowa ż., krawiectwo n.

 czas. kroić, krawać, wykrawać

Wiktionary


krawiectwo

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) dział rzemiosła zajmujący się szyciem ubrań i innych wyrobów

Wiktionary

Krawiectwo – dziedzina rzemiosła i przemysłu zajmująca się szyciem odzieży i bielizny z tkanin i dzianin.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: kraˈvʲjɛt͡stfɔ, AS: kravʹi ̯ectfo

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. krawiec m., krawczyk m., krawcowa ż.

 czas. kroić, krawać, wykrawać

 przym. krawiecki

Wiktionary


krawy

przymiotnik

 (1.1) stpol. krwawy

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈkravɨ, AS: kravy

Wiktionary


krążadło

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) gw-pl|Górny Śląsk. szatkownica do warzyw, głównie kapusty

Wiktionary


krążałek

rodzaj ślimaków płucodysznych


SJP.pl

  • krążałek – przedstawiciel rodziny krążałkowatych (Discidae syn. Patulidae),
  • krążałek – dawniej nazwa zwyczajowa rodzaju Discus zaliczanego do rodziny Endodontidae, obecnie w obrębie krążałkowatych,
  • krążałek – zwyczajowa nazwa kilku gatunków ślimaków trzonkoocznych z różnych rodzin:
    • krążałek gładki (Lucilla singleyana), rodzina Helicodiscidae
    • krążałek obły (Discus ruderatus), rodzina krążałkowate
    • krążałek ostrokrawędzisty (Discus perspectivus), rodzina krążałkowate
    • krążałek plamisty (Discus rotundatus), rodzina krążałkowate
    • krążałek drobny, krążałek malutki (Punctum pygmaeum), rodzina Punctidae

    Wikipedia


krążeczek

zdrobnienie od: krążek


SJP.pl


krążek

1. płaski walec kauczukowy, używany do gry w hokeja na lodzie;
2. zdrobnienie od: krąg


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) każdy okrągły i płaski przedmiot

 (1.2) sport. przedmiot, którym rozgrywa się hokej

 (1.3) mech. rolka z liną

Wiktionary

Krążek – wieś w Polsce położona w województwie małopolskim, w powiecie olkuskim, w gminie Bolesław.

W miejscowości znajduje się Sala Królestwa Świadków Jehowy jako miejsce zebrań ich czterech pobliskich zborów.

W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa katowickiego.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ˈkrɔ̃w̃ʒɛk, AS: krõũ̯žek

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. krążenie n., krąg m., krągłość ż.

 czas. krążyć ndk.

Wiktionary


krążenie

stały obieg krwi w obrębie serca i naczyń krwionośnych; krążenie krwi


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|krążyć.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: krɔ̃w̃ˈʒɛ̃ɲɛ, AS: krõũ̯žńe

Wiktionary

Powiązane:

 czas. krążyć

 rzecz. krążek mrz.

Wiktionary


krążeniowiec

człowiek cierpiący na choroby układu krążenia


SJP.pl


krążeniowy

przymiotnik od: krążenie


SJP.pl


krążkolistny

jaskier krążkolistny - gatunek rośliny wodnej z rodziny jaskrowatych; włosienicznik krążkolistny


SJP.pl


krążkopław

przedstawiciel jednej z gromad nalezących do parzydełkowców


SJP.pl


krążkopławy

gromada zwierząt należących do parzydełkowców


SJP.pl

Krążkopławy (Scyphozoa) – gromada wyłącznie morskich parzydełkowców (Cnidaria) charakteryzujących się dobrze wykształconą przemianą pokoleń, z meduzą (scyfomeduza) jako dominującym stadium w cyklu życiowym. Zdarza się, że stadium polipa (scyfopolip, scyfistoma) w ogóle nie występuje. Krążkopławy zasiedlają przeważnie morza o dużym zasoleniu. Niektóre z nich osiągają bardzo duże rozmiary (2 m średnica dzwonu, a długość ramion i czułków nawet kilkanaście metrów). Scyfomeduzy charakteryzują się grubą warstwą mezoglei i stosunkowo przejrzystym ciałem. Są znacznie większe od scyfopolipów. Na brzegach parasola mają ropalia, czyli ciałka brzeżne, będące narządami zmysłu. Polipy żyją pojedynczo. Mają cztery przegrody w jamie gastralnej. Polipy rozmnażają się przez strobilizację. Bałtyk zamieszkują dwie przedstawicielki gromady: chełbia modra (Aurelia aurita), gatunek dobrze znoszący niskie zasolenie tego morza, oraz żyjąca w głębszej, bardziej słonej wodzie duża bełtwa festonowa (Cyannea capillata).

Wikipedia


krążkowanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|krążkować.

Wiktionary

Powiązane:

 czas. krążkować ndk.

Wiktionary


krążkówka

rodzaj grzybów z rodziny smardzowatych


SJP.pl


krążkownica

Discina (Fr.) Fr. (krążkownica) – rodzaj grzybów z rodziny krążkownicowatych (Discinaceae).

Wikipedia


krążkownicowate

o cechach krążkownicowatych (rodzina grzybów)


SJP.pl

Krążkownicowate (Discinaceae Benedix) – rodzina grzybów z rzędu kustrzebkowców (Pezizales).

Wikipedia


krążkownicowaty

o cechach krążkownicowatych (rodzina grzybów)


SJP.pl


krążkownik

narzędzie służące do krążkowania powierzchni zewnętrznych


SJP.pl


krążkowy

przymiotnik od: krążek


SJP.pl

Krążkowy – wieś w Polsce położona w województwie wielkopolskim, w powiecie kępińskim, w gminie Kępno.

W latach 1954–1957 wieś należała i była siedzibą władz gromady Krążkowy. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa kaliskiego.

Wikipedia


krążnik

1. część przenośnika, wałek, po którym przesuwa się taśma przenośnika lub transportowany materiał;
2. koło zgniatające w kruszarce kołowej lub kołogniocie;
3. słup z zamocowanym na szczycie ruchomym kołem z linkami, służący do ćwiczeń gimnastycznych lub zabawy; kołobieg


SJP.pl

  • element przenośnika: krążek lub wałek obrotowy
    • podpierający taśmę przenośnika taśmowego
    • po którym przesuwają się transportowane po przenośniku wałkowym przedmioty
  • element roboczy gniotownika (kruszarki-kołogniotu)

Wikipedia


krążok

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) gw-pl|Śląsk Cieszyński. szatkownica

Wiktionary


krążownik

1. opancerzony okręt bojowy o dużym zasięgu pływania;
2. potocznie: duży samochód osobowy


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) wojsk. żegl. opancerzony okręt bojowy o silnym uzbrojeniu;

 (1.2) sf. duży, opancerzony statek kosmiczny

Wiktionary

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) W okresie II wojny światowej pojawiły się też krążowniki przeciwlotnicze, będące odmianą krążowników lekkich.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: krɔ̃w̃ˈʒɔvʲɲik, AS: krõũ̯žovʹńik

Wiktionary


krażowski

nazwisko


SJP.pl


krążyć

1. poruszać się wokoło czegoś; kołować, okrążać;
2. zmierzać do celu okrężną drogą, nie móc trafić; kluczyć, błądzić;
3. np. o plotce, półmisku: trafiać do każdego z osobna, po kolei;
4. np. o krwi: obiegać odpowiedni układ organizmu


SJP.pl

czasownik nieprzechodni niedokonany (dk. brak)

 (1.1) robić okrążenie, obieg

 (1.2) wałęsać się po określonym obszarze

 (1.3) powtarzać jakiś proces, nieustannie powracać do czegoś

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Lista obecności krąży po sali.

 (1.2) Długo krążyłem po okolicy, zastanawiając się, co jej powiedzieć.

 (1.3) Nadal krążysz wokół tematu jedzenia.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈkrɔ̃w̃ʒɨt͡ɕ, AS: krõũ̯žyć

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. krążenie n., krążek mrz., okrążenie n., krągłość

 przym. okrągły

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) cyrkulować

 (1.2) spacerować, chodzić, unosić się

Wiktionary


krążyna

rozbieralna pomocnicza konstrukcja podpierająca, pozwalająca na wykonywanie sklepień, łuków i innych podobnych konstrukcji budowlanych; buksztel


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) bud. stała lub rozbieralna forma, najczęściej drewniana, pomagająca w budowie konstrukcji sferycznych lub łukowych;

Wiktionary

Krążyna (biczka, biga, prawidło, buksztel) – najczęściej drewniana, często rozbieralna forma, odpowiednio ukształtowana, podparta i usztywniona. Służy jako podpora przy budowaniu łęku lub sklepienia z cegły, kamienia, betonu lub żelbetu (po założeniu szalunku).

Krążyna jest również elementem konstrukcji dachów (dachy Delorme'a), gdzie stanowi konstrukcję nośną lub jest elementem pomocniczym przy kształtowaniu form sferycznych.

Wikipedia

Powiązane:

 przym. krążynowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) biczka, biga, prawidło, buksztel

Wiktionary


krążynowy

krążyna


SJP.pl

Patrz:

krążyna

krałza

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) gw-pl|Górny Śląsk. słoik z gwintem na zakrętkę

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz.

:: zdrobn. krałzka ż.

Wiktionary


krciny

rzeczownik

 (1.1) daw. chrzciny (obrzęd)

 (1.2) daw. uroczystość związana z obrzędem chrzcin

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈkr̥ʲt͡ɕĩnɨ, AS: kr̦ʹćĩny

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1-2) chrzest, daw. krzciny, daw. chrciny

Wiktionary


krd

[czytaj: ka-er-DE] skrót od: Krajowy Rejestr Długów


SJP.pl


kreacja

1. akt tworzenia czegoś, powoływanie do istnienia;
2. efekt takiego tworzenia, zwłaszcza dzieło sztuki; utwór;
3. szczególny, oryginalny sposób odtworzenia przez aktora jakiejś postaci teatralnej lub filmowej;
4. elegancki, oryginalny strój lub fryzura


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) rola aktora w filmie lub w sztuce teatralnej, zwykle oryginalny lub wybitny sposób odtworzenia postaci

 (1.2) elegancki i oryginalny strój, szczegół stroju lub uczesania o walorach artystycznych, zwykle kobiecy

 (1.3) akt tworzenia czegoś

 (1.4) przest. wytwór kreacji (1.3)

 (1.5) daw. mianowanie kogoś czymś

Wiktionary

  • kreacja par w fizyce
  • kreacja pieniądza w ekonomii
  • Kreacja – sztuka Ireneusza Irydańskiego
  • kreacja aktorska
  • kreacja – strój
  • kreacja – sztuka teatralna Ireneusza Iredyńskiego

Wikipedia

Przykłady

 (1.2) Moja siostra do wieczorowych kreacji lubi zakładać na uszy duże kolczyki.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: krɛˈat͡sʲja, AS: kreacʹi ̯a

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. kreacyjność ż., kreacjonizm m., kreacjonista m., kreator m., kreowanie n., kreacjonistka ż., kreatywność ż.

 czas. wykreować, kreować ndk.

 przym. kreacyjny, kreatywny, kreacjonistyczny

 przysł. kreatywnie

Wiktionary

Synonimy:

 (1.2) ubiór, ubranie

 (1.3) tworzenie, stwarzanie, stworzenie, kreowanie

 (1.4) utwór, dzieło, wytwór, twór, twórczość

 (1.5) mianowanie

Wiktionary


kreacjonista

zwolennik, propagator kreacjonizmu


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) zwolennik kreacjonizmu

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. kreacja ż., kreacjonizm mrz.

:: fż. kreacjonistka ż.

 przym. kreacjonistyczny

Wiktionary


kreacjonistka

kreacjonista


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) zwolenniczka kreacjonizmu

Wiktionary

Patrz:

kreacjonista

Wymowa:

IPA: ˌkrɛat͡sʲjɔ̇̃ˈɲistka, AS: kreacʹi ̯o̊̃ńistka

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. kreacja ż., kreacjonizm m.

:: fm. kreacjonista m.

 czas. kreować ndk.

 przym. kreacjonistyczny

Wiktionary


kreacjonistyczny

kreacjonizm


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z kreacjonizmem, dotyczący kreacjonizmu

Wiktionary

Patrz:

kreacjonizm

Powiązane:

 rzecz. kreacjonizm mrz., kreacjonista mos., kreacjonistka ż., kreacja ż.

Wiktionary


kreacjonizm

1. w biologii: dawny pogląd, według którego przyroda powstała w akcie twórczym Boga i pozostaje niezmienna co do gatunków roślin i zwierząt;
2. koncepcja w sztuce, według której dzieło jest wyłącznie tworem wyobraźni artysty;
3. w teologii katolickiej: koncepcja, według której Bóg stwarza duszę ludzką każdorazowo przy powstawaniu istoty ludzkiej


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) pogląd, według którego świat i życie powstały w wyniku stworzenia przez istotę wyższą (np. Boga);

Wiktionary

  • kreacjonizm teologiczny – obok materializmu i emanatyzmu jeden z trzech poglądów o pochodzeniu Wszechświata.
  • kreacjonizm – zespół poglądów o pochodzeniu świata, cechuje go konkordyzm, próba uzgodnienia historii wszechświata z literalnym odczytaniem biblijnego opisu stworzenia świata.
    • kreacjonizm młodej Ziemi

    Wikipedia

    Przykłady

     (1.1) Wśród zwykłych Amerykanów zaskakująco wielu jest zwolennikami kreacjonizmu, a ewolucjoniści często są w mniejszości.

    Wiktionary

    Wymowa:

    IPA: ˌkrɛaˈt͡sʲjɔ̇̃ɲism̥, AS: kreacʹi ̯o̊̃ńism̦

    Wiktionary

    Powiązane:

     rzecz. kreacja ż., kreacjonista m., kreacjonistka ż.

     czas. kreować ndk.

     przym. kreacjonistyczny

    Wiktionary


kreacyjność

zdolność do tworzenia; twórczość


SJP.pl


kreacyjny

związany z kreacją


SJP.pl


kreator

autor czegoś, twórca


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) książk. autor czegoś, twórca

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (2.1) inform. program ułatwiający użytkownikowi wykonanie określonej procedury

Wiktionary

Kreator – niemiecki zespół muzyczny wykonujący thrash metal, powstały w 1982 pod nazwą Tyrant, później znany jako Tormentor. Pod obecną nazwą działa od 1984.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Jednakże, jest państwo, które nazwane jest kreatorem polityki gospodarczej świata. Tym państwem są niewątpliwie Stany Zjednoczone.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. kreacja ż., kreatywność ż.

:: fż. kreatorka ż.

 czas. kreować ndk., wykreować dk.

 przym. kreacyjny, kreatywny

 przysł. kreatywnie

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) twórca

 (2.1) asystent

Wiktionary


kreatorka

autorka czegoś; twórczyni


SJP.pl


kreatura

osoba budząca wstręt, odrazę swoim postępowaniem


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) ktoś podły, bez skrupułów, kto budzi odrazę swoim zachowaniem

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Ty nędzna kreaturo! Jak mogłeś mnie zdradzić?

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌkrɛaˈtura, AS: kreatura

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) łajdak

Wiktionary


kreaturalny

rzadko: prezentujący w istocie ludzkie to, co podlega cierpieniom, skazane jest na śmierć i zniszczenie


SJP.pl


kreaturka

zdrobnienie od: kreatura


SJP.pl


kreatyna

związek azotu wydalany wraz z moczem z organizmu


SJP.pl

Kreatyna (kwas β-metyloguanidynooctowy) – organiczny związek chemiczny zawierający elementy strukturalne guanidyny i kwasu octowego. W organizmach zwierzęcych tworzy się w trakcie przemiany materii, występuje głównie w mięśniach i ścięgnach. Kreatyna została odkryta w 1832 roku przez Michela Eugène’a Chevreula jako składnik mięśnia szkieletowego, a nazwę nadano jej od greckiego słowa kreas („mięso”).

Wikipedia


kreatynina

pochodna kreatyny, organiczny związek chemiczny występujący we krwi i w moczu


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) biochem. bezwodnik kreatyny, metabolit stanowiący parametr do oceny wydolności nerek;

Wiktionary

Kreatynina (z gr. kreas, czyli mięso) – organiczny związek chemiczny, pochodna (bezwodnik) kreatyny występująca we krwi i moczu, produkt metabolizmu.

Kreatynina jest wydalana z organizmu przez nerki z moczem, stanowiąc oprócz mocznika jeden z głównych związków azotowych. Powstaje w organizmie w wyniku nieenzymatycznego rozpadu fosforanu kreatyny. Ilość wydalanej w ciągu doby kreatyniny zależy od masy mięśni i jest charakterystyczna dla danego organizmu. Średnio z moczem w ciągu doby wydala się od 14 do 26 mg tego związku na kilogram masy ciała.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Jakie pacjent ma dzisiaj stężenie kreatyniny w surowicy?

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌkrɛatɨ̃ˈɲĩna, AS: kreatỹńĩna

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) nazwa systematyczna: 2-imino-1-metyloimidazolidyn-4-on

 wzór sumaryczny: wzór chemiczny|C4H7N3O.

Wiktionary


kreatynowy

przymiotnik od: kreatyna


SJP.pl


kreatywnie

przysłówek

 (1.1) w sposób kreatywny, twórczy

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌkrɛaˈtɨvʲɲɛ, AS: kreatyvʹńe

Wiktionary

Powiązane:

 przym. kreatywny

 rzecz. kreatywność ż., kreacja ż., kreator m.

 czas. kreować

Wiktionary


kreatywniej

stopień wyższy od przysłówka: kreatywnie


SJP.pl


kreatywniejszy

stopień wyższy od przymiotnika: kreatywny; bardziej kreatywny


SJP.pl


kreatywność

kreatywny


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) cecha tego, co kreatywne; cecha tych, którzy są kreatywni

Wiktionary

Kreatywność (postawa twórcza; od łac. creatus „twórczy”) – proces umysłowy pociągający za sobą powstawanie nowych idei, koncepcji lub nowych skojarzeń, powiązań z istniejącymi już ideami i koncepcjami. Myślenie kreatywne to myślenie prowadzące do uzyskania oryginalnych i stosownych rozwiązań. Alternatywna, bardziej codzienna definicja kreatywności mówi, że jest to po prostu zdolność tworzenia czegoś nowego.

Wikipedia

Patrz:

kreatywny

Powiązane:

 rzecz. kreacja ż., kreator m., kreatorka ż., kreowanie n.

 czas. kreować ndk.

 przym. kreatywny

 przysł. kreatywnie

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) twórczość, pomysłowość

Wiktionary


kreatywny

1. zdolny do tworzenia czegoś nowego, oryginalnego; twórczy, pomysłowy;
2. mający na celu tworzenie czegoś nowego, oryginalnego, np. kreatywna dyskusja, decyzja


SJP.pl

przymiotnik jakościowy

 (1.1) twórczy, wnoszący coś nowego, odkrywczego

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Wykonawcą tego projektu powinna zostać osoba odpowiedzialna i kreatywna.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌkrɛaˈtɨvnɨ, AS: kreatyvny

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. kreacja ż., kreatywność ż., kreator m.

 przysł. kreatywnie

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) pomysłowy

Wiktionary


krebs

Miejscowości w USA:

  • Krebs – miasto w stanie Oklahoma, w hrabstwie Pittsburg

Osoby o nazwisku Krebs:

  • Charles J. Krebs (ur. 1936) – amerykański zoolog, ekolog
  • Edwin G. Krebs (1918–2009) – amerykański biochemik i lekarz, laureat Nagrody Nobla
  • Emil Krebs (1867–1930) – niemiecki poliglota
  • Fritz Krebs (1896–1917) – niemiecki lotnik, as myśliwski
  • Hans Krebs (1898–1945) – niemiecki generał
  • Hans Adolf Krebs (1900–1981) – niemiecki biochemik i lekarz pochodzenia żydowskiego, laureat Nagrody Nobla
  • Helmut Krebs (1913–2007) – niemiecki śpiewak, tenor
  • Johann Ludwig Krebs (1713–1780) – niemiecki organista i kompozytor (syn Johanna Tobiasa)
  • Johann Tobias Krebs (1690–1762) – niemiecki organista i kompozytor (ojciec Johanna Ludwiga)
  • Karl August Krebs (1804–1880) – niemiecki kompozytor i dyrygent
  • Konrad Krebs (1492–1540) – niemiecki architekt

Wikipedia


kręcarka

maszyna wykorzystywana w przemyśle przędzalniczym


SJP.pl


kręcenie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|kręcić.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: krɛ̃nˈt͡sɛ̃ɲɛ, AS: krẽncńe

Wiktionary

Powiązane:

 czas. kręcić, okręcić, nakręcać

 przym. kręcony

Wiktionary


krecha

1. gruba kreska;
2. środowiskowo: cienka linia narkotyku w proszku; kreska


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) zgrub. kreska

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Na świeżo malowanej ścianie ktoś narysował czerwoną krechę.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈkrɛxa, AS: kreχa

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. kreślarnia ż., krycha ż., kreślarz mos., kresa ż., kreska ż.

 przym. kreskowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) reg. krycha

Wiktionary


krechtać

o krektunach: wydawać urywany, pojedynczy ton w okresie toków; krektać


SJP.pl


krechtun

młody głuszec kogut, nie biorący jeszcze czynnego udziału w tokach; krektun


SJP.pl


kreci

kret


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) charakterystyczny dla kreta; dotyczący, odnoszący się do kreta

Wiktionary

Patrz:

kret

Wymowa:

IPA: ˈkrɛt͡ɕi, AS: kreći

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. kret mzw., kretowisko n., kretowina ż.

Wiktionary


kręciara

potocznie: kobieta oszukująca, używająca wybiegów; kręcicielka, krętaczka, mataczka, lawirantka


SJP.pl


kręciarstwo

potocznie: kłamanie, nieuczciwe postępowanie; krętanina, matactwo, krętactwo


SJP.pl


kręciarz

potocznie: osoba oszukująca, używająca wybiegów; kręt, kręcioch, kręciciel, krętus


SJP.pl


kręcić

1. wprawiać w ruch obrotowy;
2. zwijać;
3. potocznie: oszukiwać;
4. potocznie: robić zdjęcia do filmu, kamerować;
5. potocznie: kierować czymś;
6. potocznie: pedałować;
7. kręcić się - być wprawionym w ruch obrotowy; obracać się; wiercić się; układać się spiralnie; być wciąż w ruchu


SJP.pl

czasownik niedokonany

 (1.1) obracać coś

 (1.2) zwijać

 (1.3) ucierać, mieszać jakimś przyrządem, przygotowując produkty spożywcze

 (1.4) pot. kłamać, wymigiwać się od odpowiedzi

 (1.5) spotykać się (z kimś), być parą

 (1.6) rejestrować kamerą film

 (1.7) nawiązywać połączenie telefoniczne

 (1.8) fascynować (kogoś)

czasownik zwrotny niedokonany kręcić się

 (2.1) obracać się

 (2.2) poruszać się po określonym terenie w różnych kierunkach

 (2.3) skręcać się w loki (o włosach)

 (2.4) niespokojnie siedzieć

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Kręcąc gałką ustawił zamrażarkę na osiem.

 (1.3) Czarna krowa w kropki bordo gryzła trawę kręcąc mordą.

 (1.4) Odniosłem wrażenie, że on kręci.

 (1.6) Uwaga, wszyscy aktorzy na plan! Kręcimy!

 (2.2) Na dworcu bezdomni kręcą się w pobliżu palących i podnoszą niedopałki, które ci rzucili na ziemię.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈkrɛ̃ɲt͡ɕit͡ɕ, AS: krńćić

Wiktionary

Powiązane:

 (1.4) rzecz. krętacz, krętacki, krętaczka, krętactwo

 (2.3) przym. kręcony

Wiktionary

Synonimy:

 (1.4) zob. kłamać.

 (1.7) dzwonić

 (2.4) wiercić się

Wiktionary


kręciciel

potocznie:
1. osoba oszukująca, używająca wybiegów; kręt, kręcioch, kręciarz, krętus;
2. osoba wytwarzająca coś poprzez kręcenie czymś, np. kręciciel pizzy


SJP.pl


kręcicielka

potocznie:
1. kobieta oszukująca, używająca wybiegów; kręciara, krętaczka, mataczka, lawirantka;
2. kobieta wytwarzająca coś poprzez kręcenie czymś, np. kręcicielka pizzy


SJP.pl


kręcicki

żartobliwie: taki, który się ciągle kręci, ruchliwy


SJP.pl


kręcidupka

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) daw. lub gwara. ornit. pliszka

Wiktionary


kręciek

1. ciężka choroba niektórych zwierząt, wywoływana obecnością w mózgu larw tasiemca; kołowacizna;
2. ciężka choroba ptaków, wywoływana przez wirus atakujący układ nerwowy;
3. potocznie: obłąkanie, obłęd; bzik, fiś, hyś, hyź, fiks


SJP.pl


krecik

zdrobnienie od: kret


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy

 (1.1) zdrobn. od kret

Wiktionary

Krecik (cz. Krtek) – czechosłowacki, następnie czeski cykl filmów animowanych dla dzieci. Stworzył go Zdeněk Miler.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) W dzieciństwie uwielbiałem oglądać filmy animowane o przygodach krecika.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈkrɛt͡ɕik, AS: krećik

Wiktionary

Powiązane:

 zob. kret.

Wiktionary


kręcinosek

człowiek, który na wszystko kręci nosem; wybrzydzacz


SJP.pl


kręcioch

1. żartobliwie: osoba często zmieniająca pozycję, niepotrafiąca usiedzieć na miejscu; kręciuch;
2. potocznie: osoba oszukująca, używająca wybiegów; kręt, kręciciel, kręciarz, krętus


SJP.pl


kręcioł

kręciołek; potocznie:
1. coś poruszającego się wokół własnej osi lub po okręgu;
2. maszynka na korbkę;
3. rodzaj średniowiecznej zabawy z kijkiem i obręczą


SJP.pl


kręciołek

potocznie:
1. przedmiot poruszający się wokół własnej osi lub po okręgu; kręcioł;
2. prosta maszynka na korbkę, np. ręczna wiertarka, wkrętarka; kręcioł;
3. rodzaj średniowiecznej zabawy z kijkiem i obręczą; kręcioł;
4. mechaniczny kalkulator napędzany korbką, popularny w XX wieku;
5. rajd samochodowy z licznymi zakrętami


SJP.pl

Wikipedia


kręciołka

potocznie:
1. przedmiot poruszający się wokół własnej osi lub po okręgu; kręcioł;
2. prosta maszynka na korbkę, np. ręczna wiertarka, wkrętarka; kręcioł;
3. rodzaj średniowiecznej zabawy z kijkiem i obręczą; kręcioł;
4. mechaniczny kalkulator napędzany korbką, popularny w XX wieku;
5. rajd samochodowy z licznymi zakrętami


SJP.pl


kręcisz

1. wprawiać w ruch obrotowy;
2. zwijać;
3. potocznie: oszukiwać;
4. potocznie: robić zdjęcia do filmu, kamerować;
5. potocznie: kierować czymś;
6. potocznie: pedałować;
7. kręcić się - być wprawionym w ruch obrotowy; obracać się; wiercić się; układać się spiralnie; być wciąż w ruchu


SJP.pl


kręciszek

rodzaj roślin z rodziny makowatych


SJP.pl

Kręciszek (Hypecoum) – rodzaj roślin z rodziny makowatych. Obejmuje 16–18 gatunków występujących na obszarze śródziemnomorskim i dalej na wschód poprzez centralną Azję do Chin.

Wikipedia


kręciuch

1. żartobliwie: osoba często zmieniająca pozycję, niepotrafiąca usiedzieć na miejscu; kręcioch;
2. potocznie: papieros, zwłaszcza skręcony ręcznie; skręt, blant;
3. zwinięte spiralnie ciasto z nadzieniem mięsnym lub warzywnym


SJP.pl


kręćkowy

tasiemiec kręćkowy - tasiemiec o długości 1 metra, którego larwy rozwijają się w mózgu i rdzeniu kręgowym, wywołujący u żywicieli pośrednich chorobę zwaną cenurozą; mózgowiec mózgowy


SJP.pl


kręcony

przymiotnik

 (1.1) fryzj. wijący się, układający się w lok

 (1.2) o kształcie spirali

 (1.3) techn. przeznaczony do kręcenia, obracania

forma czasownika.

 (2.1) imiesłów przymiotnikowy bierny od kręcić

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. kręcenie n.

 czas. kręcić ndk.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) kędzierzawy

 (1.2) spiralny, ślimakowaty, śrubowaty

 (1.3) obrotowy

Wiktionary


krecz

w tenisie: poddanie meczu z powodu kontuzji


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) med. bolesny przykurcz mięśni szyjnych powodujący odchylenie głowy i szyi w stronę barku;

Wiktionary

Walkower (ang. walk-over, potocznie: łatwa wygrana) – w sporcie to przyznanie zwycięstwa jednej z rywalizujących stron z powodu braku przeciwnika, jego wycofania się z zawodów, turnieju lub dyskwalifikacji (np. za występ w drużynie nieuprawnionego zawodnika, stosowanie dopingu lub inne naruszenia regulaminów zawodów jak np. nieodpowiednie zachowanie kibiców drużyny podczas zawodów sportowych). Stosowanym w Polsce skrótem oznaczającym walkower jest „wo”.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) W przypadku kręczu ułożeniowego zazwyczaj następuje samowyleczenie.

Wiktionary

Powiązane:

 przym. kręty

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) przykurcz

Wiktionary


kreczmar

Kreczmar – polskie nazwisko. W 2014 r. w Polsce było niespełna 30 osób o tym nazwisku.

Wikipedia


kreczować

w tenisie ziemnym: poddawać mecz bez walki


SJP.pl


kręczynka

rodzaj roślin z rodziny storczykowatych


SJP.pl

Kręczynka (Spiranthes Rich.) – rodzaj roślin z rodziny storczykowatych (Orchidaceae). Liczy 41 gatunków, spośród których typowym jest kręczynka jesienna Spiranthes autumnalis, zarazem jedyny przedstawiciel rodzaju we florze Polski.

Wikipedia


kreda

1. miękka, rozcieralna, wapienna skała osadowa składająca się gł. z węglanowych szkieletów organizmów morskich;
2. biała substancja wytworzona ze skały o tej samej nazwie;
3. potocznie: papier kredowany;
4. trzeci, ostatni okres ery mezozoicznej


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) geol. miner. miękka skała osadowa składająca się z węglanu wapnia;

 (1.2) eduk. kruchy, najczęściej biały materiał z kredy (1.1) do pisania po tablicy lub kartonie

 (1.3) sport. kostka z kredy (1.1) używana do smarowania końcówki kija bilardowego

 (1.4) geol. okres geologiczny trwający od około 145 do 66 mln lat temu, w którym tworzyły się pokłady kredy (1.1);

 (1.5) szt. technika rysunku z użyciem kredy (1.2);

 (1.6) pot. papier kredowy

 (1.7) daw. pot. kredyt

Wiktionary

  • kreda − ostatni okres ery mezozoicznej, trwający około 80 milionów lat (od 145,5 ± 4,0 do 65,5 ± 0,3 mln lat temu)
  • kreda − skała osadowa powstała na dnie mórz i oceanów
    • kreda jeziorna − skała osadowa powstała na dnie jezior
  • kreda − technika artystyczna
  • Kreda − jezioro w północno-zachodniej Słowenii

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Kredę łatwo skruszyć.

 (1.2) Dzieci rysowały kolorową kredą po chodniku.

 (1.4) Młodsze łańcuchy Gór Skalistych wypiętrzyły się w późniejszym okresie kredy.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈkrɛda, AS: kreda

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. kredka ż., kredowanie n., kredkowanie n., kredówka ż.

 czas. kredować ndk., kredkować ndk.

 przym. kredowy, kredkowy

Wiktionary


kredencarz

kredensarz, kredencerz; dawniej:
1. służący opiekujący się kredensem w pałacach i na dworach;
2. sługa serwujący trunki; podczaszy


SJP.pl


kredencerz

kredencarz, kredensarz; dawniej:
1. służący opiekujący się kredensem w pałacach i na dworach;
2. sługa serwujący trunki; podczaszy


SJP.pl


kredens

mebel składający się z szafek i szuflad


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) mebel do przechowywania naczyń stołowych;

 (1.2) środ. mot. fiat 125p

 (1.3) pot. kredyt

Wiktionary

Kredens – mebel przeznaczony do przechowywania naczyń i innego wyposażenia stołowego; również osobne pomieszczenie przeznaczone do tego celu i dla osób usługujących przy stole.

Znany już od początku XV wieku jako mebel skrzyniowy służący do przechowywania sprzętu stołowego. Trzymano w nim także zamknięte potrawy, sprawdzone jako nie zatrute – uwierzytelnione, z czym łączy się źródłosłów jego nazwy (łac. credo – wierzę). W formie okazalszej i zdobnej pojawił się w meblarstwie włoskim w szczytowym okresie renesansu (ok. 1500 r.) pod nazwą credenzone jako mebel pośredni pomiędzy skrzynią a szafą. Był niską, szeroko rozbudowaną szafką, zamykaną z przodu dwoma drzwiami (rzadsze okazy jedno- lub wielodrzwiowe), nad którymi znajdowały się także szuflady. Na wierzchu wystawiano przy szczególnych okazjach dzbany, misy puchary itp. bogate naczynia stołowe. Zazwyczaj zdobiony był dekoracją rzeźbiarską o motywach architektonicznych (fryzy, pilastry, cokół). W czasach późniejszych naśladowany i rozwijany w meblarstwie francuskim, gdzie powstały takie jego odmiany jak dressuar i bufet.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Po kolacji mama schowała naczynia do kredensu.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈkrɛdɛ̃w̃s, AS: kredẽũ̯s

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) reg. śl. bifyj.

Wiktionary


kredensarz

kredencarz, kredencerz; dawniej:
1. służący opiekujący się kredensem w pałacach i na dworach;
2. sługa serwujący trunki; podczaszy


SJP.pl


kredensik

zdrobnienie od: kredens


SJP.pl


kredensowy

przymiotnik od: kredens


SJP.pl


kredka

1. kolorowy grafit w oprawce używany do pisania lub rysowania;
2. ołówek kosmetyczny do brwi lub rzęs;
3. szminka do ust


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) ołówek z kolorowym grafitem służący do rysowania lub pisania

 (1.2) szt. laseczka z barwionej masy służąca do rysowania lub pisania

 (1.3) ołówek kosmetyczny do obrysowywania powiek, ust

 (1.4) mała kreda

Wiktionary

Kredka – przyrząd do pisania i rysowania, wykonany z kolorowego pastelu, węgla drzewnego, kredy lub innego materiału.

Według Słownika języka polskiego słowo „kredka” oznacza: „kolorowy grafit w drewnianej lub plastikowej oprawce, służący do rysowania i pisania” lub też „kolorową laseczkę z masy przypominającej wosk, służącą do rysowania i pisania”.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Moja kredka jest złamana.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈkrɛtka, AS: kretka

Wiktionary

Powiązane:

 przym. kredkowy, kredowy

 rzecz. kreda ż.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) gw-pl|Górny Śląsk|kryklok.

Wiktionary


kredki

pudełko z kredkami


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj niemęskoosobowy, liczba mnoga

 (1.1) slang. młodz. awantura, afera

 (1.2) slang. młodz. zła, niebezpieczna, nieudana sytuacja

rzeczownik, rodzaj żeński

 (2.1) D. lp. M. B. W. lm. zob. kredka.

Wiktionary

Kredka – przyrząd do pisania i rysowania, wykonany z kolorowego pastelu, węgla drzewnego, kredy lub innego materiału.

Według Słownika języka polskiego słowo „kredka” oznacza: „kolorowy grafit w drewnianej lub plastikowej oprawce, służący do rysowania i pisania” lub też „kolorową laseczkę z masy przypominającej wosk, służącą do rysowania i pisania”.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Słyszałeś o tym, że Tomka wyrzucili z budy? Ale kredki!

 (1.2) Nie mamy hajsu? No to kredki.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈkrɛtʲci, AS: kretʹḱi

Wiktionary


kredkować

1. potocznie: kolorować coś kredką;
2. w latach 1939-1945: wypisywać kredą na murach hasła przeciwko okupantowi


SJP.pl


kredkowe

przymiotnik od: kredka


SJP.pl


kredkowy

przymiotnik od: kredka


SJP.pl


kredo

credo;
1. wyznanie wiary;
2. przenośnie: wyznawane przez kogoś poglądy i system wartości


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) zob. credo.

Wiktionary

Przykłady

składnia.

kolokacje.

synonimy.

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

frazeologia.

etymologia.

 (1.1) etym|łac|credo.

uwagi.

tłumaczenia.

 (1.1) zobtłum|credo.

źródła.

== kredo (język baskijski.) ==

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik

 (1.1) rel. credo

odmiana.

przykłady.

Wiktionary

Synonimy:

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

frazeologia.

etymologia.

 (1.1) etym|łac|credo.

uwagi.

tłumaczenia.

 (1.1) zobtłum|credo.

źródła.

== kredo (język baskijski.) ==

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik

 (1.1) rel. credo

odmiana.

przykłady.

składnia.

kolokacje.

synonimy.

Wiktionary


kredować

powlekać maszynowo papier (z jednej lub z obu stron) cienką warstwą mieszaniny białego pigmentu mineralnego (zwykle siarczanu barowego i kaolinu) oraz kleju dla nadania mu dużej gładkości (ważnej np. w druku wielobarwnym)


SJP.pl


kredowobiało

przysłówek sposobu

 (1.1) z użyciem kredowobiałej barwy

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) W słońcu kredowobiało jarzyły się kły słonia.

Wiktionary

Powiązane:

 przym. kredowobiały

Wiktionary


kredowobiały

mający kolor zimnej bieli; kredowy


SJP.pl

przymiotnik jakościowy

 (1.1) mający odcień zimnej bieli

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Przeraziłam się – jej twarz była kredowobiała, usta sine, a wielkie oczy wydawały się otwartą bramą do szaleństwa.

Wiktionary

Powiązane:

 przysł. kredowobiało

Wiktionary


kredowy

przymiotnik od: kreda


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) dotyczący kredy, zrobiony z kredy

 (1.2) biały, jasny, blady

 (1.3) geol. dotyczący kredy (okresu geologicznego), występujący lub powstały w kredzie

Wiktionary

Przykłady

 (1.2) Ale album pachniał jedynie dobrą cielęcą skórą i kredowym, ciężkim papierem.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. kreda ż., kredka ż.

Wiktionary


kredyciara

pejoratywnie: kretydobiorczyni


SJP.pl


kredyciarz

potocznie: z niechęcią o kredytobiorcy


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) pot. osoba, która zaciągnęła kredyt, często w odniesieniu do kredytu hipotecznego

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Założę się, że za kilka lat znów zacznie się zbiorowy lament w stylu „oszukali nas”, „my nie wiedzieliśmy, że tak będzie” albo „nikt wtedy nie mógł tego przewidzieć”. Bzdura. Ostrzegano frankowców przed 2008 rokiem. Tak samo jak teraz ostrzegamy kredyciarzy złotowych zadłużających się po korek w rekordowo tanim pieniądzu.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. kredyt m.

:: zdrobn. kredycik

 przym. kredytowy

Wiktionary


kredycik

zdrobnienie od: kredyt


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) zdrobn. od kredyt

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) To nie kredyt, lecz tylko mały kredycik.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. kredyt m., kredytorstwo n., kredytor m., kredyciarz mos.

 przym. kredytowy

Wiktionary


kredyt

1. odstąpienie określonej wartości w pieniądzu lub w towarach na warunkach zwrotu równowartości w ustalonym terminie;
2. przestarzale: zaufanie, wiara


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) ekon. odstąpienie określonej wartości w pieniądzach lub w towarach pod warunkiem zwrotu równowartości i odsetek w ustalonym terminie

Wiktionary

  • kredyt bankowy
  • kredyt hipoteczny
  • kredyt inwestycyjny
  • kredyt konsolidacyjny
  • kredyt konsumpcyjny
  • kredyt lombardowy
  • kredyt obrotowy
  • kredyt towarowy (kredyt kupiecki, kredyt handlowy)
  • kredyt w rachunku bieżącym
  • kredyt w rachunku kredytowym
  • kredyt społeczny
  • kredyt konsumencki
  • karta kredytowa
  • kredyt syndykowany

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Dopuszczalna jest międzybankowa wymiana informacji o udzielonych kredytach, obrotach i stanach rachunków bankowych, w zakresie, w jakim są one potrzebne w związku z udzielaniem kredytów, pożyczek, poręczeń i gwarancji bankowych.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈkrɛdɨt, AS: kredyt

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. kredytor m., kredytowanie n., skredytowanie n.

:: zdrobn. kredycik mrz.

 czas. kredytować ndk., skredytować dk.

 przym. kredytowy, kredytorski

Wiktionary


kredytobiorca

osoba otrzymująca, biorąca kredyt


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męski

 (1.1) osoba zaciągająca kredyt

Wiktionary

Kredytobiorca – osoba fizyczna, prawna lub jednostka organizacyjna nieposiadająca osobowości prawnej, która otrzymała od kredytodawcy kredyt.

W polskim prawie pojęcie kredytobiorcy odnosi się tylko do kredytu bankowego; osoba fizyczna, która zaciągnęła kredyt konsumencki w rozumieniu Ustawy o kredycie konsumenckim, jest określana mianem konsumenta.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Niedoinformowany kredytobiorca traci.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. współkredytobiorca m.

Wiktionary


kredytobiorczyni

kredytobiorca


SJP.pl

Patrz:

kredytobiorca

kredytodawca

osoba udzielająca kredytu


SJP.pl

Kredytodawca – osoba fizyczna, prawna lub jednostka organizacyjna nieposiadająca osobowości prawnej, która udziela kredytobiorcy kredytu.

W polskich warunkach prawnych kredytodawcą może być:

  • przedsiębiorca, który w zakresie swojej działalności gospodarczej lub zawodowej udziela lub daje przyrzeczenie udzielenia konsumentowi kredytu (w tym m.in. bank) – w przypadku kredytów konsumenckich w rozumieniu Ustawy o kredycie konsumenckim,
  • bank – w przypadku pozostałych kredytów.

Wikipedia


kredytodawczyni

kredytodawca


SJP.pl

Patrz:

kredytodawca

kredytor

dawniej: osoba udzielająca kredytu; wierzyciel, kredytodawca


SJP.pl


kredytorka

kredytor


SJP.pl

Patrz:

kredytor

kredytorski

przymiotnik relacyjny

 (1.1) daw. związany z kredytorem, dotyczący kredytora

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. kredytor mos., kredyt mrz.

 przym. kredytowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) współcz. wierzycielski

Wiktionary


kredytować

1. udzielać komuś kredytu, dawać coś na kredyt;
2. kupować coś na kredyt


SJP.pl


kredytowanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|kredytować.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. niekredytowanie n., kredyt mrz.

 czas. kredytować ndk.

Wiktionary


kredytowiec

potocznie: kredytodawca


SJP.pl


kredytówka

potocznie: karta kredytowa


SJP.pl


kredytowy

przymiotnik od: kredyt


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) dotyczący kredytu, dotyczący sprzedaży bez pieniędzy

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌkrɛdɨˈtɔvɨ, AS: kredytovy

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. kredyt mrz., kredycik mrz., kredyciarz mos.

 przym. kredytorski

Wiktionary


kredyty

1. odstąpienie określonej wartości w pieniądzu lub w towarach na warunkach zwrotu równowartości w ustalonym terminie;
2. przestarzale: zaufanie, wiara


SJP.pl


kredytywa

pismo uwierzytelniające


SJP.pl


krefeld

miasto w Niemczech


SJP.pl

Krefeld (do 1929 Crefeld) – miasto na prawach powiatu w Niemczech, w kraju związkowym Nadrenia Północna-Westfalia, w rejencji Düsseldorf, położone na południowy zachód od Zagłębia Ruhry w pobliżu Renu.

Wikipedia


krefeldzki

Krefeld


SJP.pl

Patrz:

Krefeld

kreft

nazwisko


SJP.pl

Osoby noszące nazwisko Kreft

  • Adrianna Kreft – polska zawodniczka mieszanych sztuk walki (MMA)
  • Galina Kreft – radziecka kajakarka
  • Joanna Kreft-Baka – polska aktorka teatralna i filmowa

Wikipedia


krefta

nazwisko


SJP.pl


kręg

w anatomii: kość tworząca elementarną cegiełkę budującą kręgosłup, zbudowana z trzonu i łuku (z wyrostkami) tworzących kanał, przez który przechodzi rdzeń kręgowy


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) anat. podstawowy element budujący kręgosłup

Wiktionary

Kręg (łac. vertebra) – podstawowy element budujący kręgosłup, charakterystyczny dla kręgowców (Vertebrata).

Wikipedia

Powiązane:

 rzecz. kręgarstwo n., kręgarz m., kręgowiec m.

 przym. kręgowy, kręgarski

Wiktionary


kręgarka

kręgarz; chiropraktyczka


SJP.pl


kręgarski

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z kręgarstwem, dotyczący kręgarstwa

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. kręgarstwo n., kręg mrz., kręgarz mos.

Wiktionary


kręgarstwo

metoda leczenia chorób kręgosłupa poprzez jego masaż i nastawianie kręgów; chiropraktyka


SJP.pl

Wikipedia


kręgarz

osoba lecząca choroby kręgosłupa poprzez jego masaż i nastawianie kręgów; chiropraktyk


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) osoba zajmująca się leczeniem schorzeń i urazów kręgosłupa, czyniąca to poza oficjalnym systemem ochrony zdrowia

Wiktionary

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ˈkrɛ̃ŋɡaʃ, AS: krŋgaš

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. kręgarstwo n., kręg m.

:: fż. kręgarka ż.

 przym. kręgarski

Wiktionary


kręgi

1. linia ograniczająca płaszczyznę o formie kolistej; okrąg, okręg, obwód;
2. przedmiot o kulistym kształcie; okrąg, okręg;
3. przedmioty, osoby itp. ustawione w koło, okrąg, okręg;
4. płaszczyzna ograniczona linią kolistą; koło, kółko, okrąg, obwód;
5. przenośnie: grupa ludzi, których coś łączy; grono, kolektyw;
6. przenośnie: zakres, zasięg zainteresowań, myśli, przeżyć itp.; sfera


SJP.pl

  • kręgi - kości tworzące kręgosłup
  • w powiecie wyszkowskim, województwo mazowieckie
    • Kręgi – wieś
    • Kręgi Nowe – wieś
    • Kręgi – gromada
  • Kręgi – serbski film z 2013 roku
  • kręgi zbożowe
  • kamienne kręgi

Wikipedia


kręgiel

drewniany lub plastikowy słupek o kształcie zbliżonym do butelki, służący do gry w kręgle


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) pion o butelkowatym kształcie używany do gry w kręgle

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Zbyszek strącił osiem kręgli.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. kręglarz mos., kręglarstwo n., kręgielnia ż., kręgle lm nm.

:: zdrobn. kręgielek mrz.

 przym. kręgielny, kręglarski, kręglowy

Wiktionary


kręgielek

zdrobnienie od: kręgiel


SJP.pl


kręgielnia

pomieszczenie z odpowiednimi urządzeniami do gry w kręgle


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) budynek lub hala do gry w kręgle

Wiktionary

Wymowa:

IPA: krɛ̃ŋʲˈɟɛlʲɲa, AS: krẽŋʹǵelʹńa

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. kręgiel m., kręgle nmos., kręglarz m., kręglarstwo n.

 przym. kręglowy, kręglarski, kręgielny

Wiktionary


kręgielny

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z kręglami, dotyczący kręgli

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Car, jak kręgielna kula, między szyki / Wleciał i spytał o zdrowie gawiedzi.

 (1.1) Spadła mu na palce kula kręgielna i pojechał na pogotowie.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. kręgiel mrz., kręgielek mrz., kręgielnia ż., kręglarka ż., kręglarstwo n., kręglarz mos., kręgle lm nm.

 przym. kręglowy, kręglarski

Wiktionary


kręgiem

dookoła, kołem, w koło


SJP.pl


kręglarka

kręglarz


SJP.pl

Patrz:

kręglarz

kręglarnia

przestarzałe: pomieszczenie do gry w kręgle; kręgielnia


SJP.pl


kręglarski

dotyczący kręglarza, kręglarstwa


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z kręglarstwem, dotyczący kręglarstwa

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. kręgle nmos., kręglarz mos., kręglarstwo n., kręgiel mrz., kręgielnia ż.

 przym. kręgielny

Wiktionary


kręglarstwo

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) sport. uprawianie gry w kręgle

Wiktionary

Kręgle (ang. bowling) – rodzaj gry w kule, polegający na strącaniu nimi 9-10 ciężkich pionów (zwanych właśnie kręglami).

Kręgle dzielą się na gatunki:

  • kręgle parkietowe
  • kręgle klasyczne
  • bowling
  • kręgle rosyjskie

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Otwarto nową kręgielnię dla licznych w mieście amatorów kręglarstwa.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. kręgiel mrz., kręgielnia ż., kręglarz mos., kręgle lm nm.

 przym. kręglarski, kręglowy, kręgielny

Wiktionary


kręglarz

osoba grająca w kręgle


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) sport. gracz w kręgle

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. kręglarstwo n., kręgiel mrz., kręgielnia ż., kręgle lm nm.

:: fż. kręglarka ż.

 przym. kręglarski, kręglowy, kręgielny

Wiktionary


kręgle

gra polegająca na przewróceniu kulą rzuconą po długim torze odpowiednio ustawionych 9 słupków


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj niemęskoosobowy, liczba mnoga

 (1.1) sport. gra polegająca na strącaniu kulami ciężkich butelkowatych pionów;

forma rzeczownika.

 (2.1) M. i B. lm. od: kręgiel

Wiktionary

Kręgle (ang. bowling) – rodzaj gry w kule, polegający na strącaniu nimi 9-10 ciężkich pionów (zwanych właśnie kręglami).

Kręgle dzielą się na gatunki:

  • kręgle parkietowe
  • kręgle klasyczne
  • bowling
  • kręgle rosyjskie

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Wieczorem pojedziemy z dzieciakami na kręgle.

 (1.1) Będąc na kręglach, natknęliśmy się na Wieczorków.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. kręglarstwo n., kręgiel mrz., kręgielnia ż., kręglarz mos.

 przym. kręglarski, kręglowy, kręgielny

Wiktionary


kręglicki

nazwisko


SJP.pl


kręglowy

przymiotnik od: kręgle albo kręgiel


SJP.pl


kręgosłup

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) anat. część szkieletu, stanowiąca jego główną oś i podporę;

 (1.2) przen. fundament, podpora, główny element czegoś

Wiktionary

Kręgosłup (łac. columna vertebralis) – element szkieletu osiowego kręgowców (poza kręgoustymi). Składa się z kręgów.

Kręgosłup można sobie wyobrazić jako wieloelementową tuleję chroniącą rdzeń kręgowy. Podstawowe elementy składające się na kręgosłup nazywane są kręgami; każdy z nich jest osobną kością. W centrum każdego kręgu znajduje się otwór, przez który przebiega nieprzerwany rdzeń. Liczba kręgów jest różna w zależności od przynależności systematycznej kręgowca.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) W wypadku złamał kręgosłup.

 (1.2) Przebiegająca z północy na południe autostrada stanowi kręgosłup naszego regionu.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: krɛ̃ŋˈɡɔswup, AS: krẽŋgosu̯up

Wiktionary

Powiązane:

 przym. kręgosłupowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) gw-pl|Śląsk Cieszyński|paciyrz.

Wiktionary


kręgosłupowy

kręgosłup


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) anat. związany z kręgosłupem, dotyczący kręgosłupa

Wiktionary

Patrz:

kręgosłup

Powiązane:

 rzecz. kręgosłup mrz.

 przym. przykręgosłupowy

Wiktionary


kręgouste

wodne, pasożytnicze lub półpasożytnicze kręgowce obejmujące minogi i śluzice, o robakowatym ciele i charakterystycznym braku szczęk i kończyn parzystych, mające otwór gębowy w kształcie lejka otoczonego przyssawką; krągłouste, smoczkouste


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj niemęskoosobowy, liczba mnoga

 (1.1) syst. zool. nazwa systematyczna|Cyclostomata|Duméril|ref=tak., grupa wodnych kręgowców o otworze gębowym w kształcie okrągłej przyssawki;

Wiktionary

Kręgouste, krągłouste, smoczkouste (Cyclostomata) – grupa wodnych kręgowców o otworze gębowym w kształcie okrągłej przyssawki. Nazwa krągłouste obejmuje minogi i śluzice zaliczane do bezżuchwowców. Postać wydłużona, robakowata, bez łusek, ciało pokryte śluzem, pozbawione żeber, szkieletu pasa barkowego i miednicowego. Nie występują płetwy parzyste. Są to zwierzęta drapieżne, padlinożerne lub pasożytnicze (niektóre półpasożytnicze). Stosunkowo prymitywnie zbudowane – mają nieparzyste nozdrza, czy segmentowane umięśnienie. Szkielet osiowy stanowi struna grzbietowa, u minogów także znajdujące się nad nią łuki naczyniowe.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Kręgouste są zwierzętami pozbawionymi żeber, szkieletu pasa barkowego i miednicowego.

Wiktionary

Powiązane:

 przym. kręgousty

Wiktionary


kręgousty

o cechach charakterystycznych dla kręgoustych (gromady wodnych kręgowców obejmujących minogi i śluzice); krągłousty, smoczkousty


SJP.pl


kręgowce

podtyp strunowców obejmujący kręgouste, ryby, płazy, gady, ptaki i ssaki


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj niemęskoosobowy, liczba mnoga

 (1.1) syst. zool. nazwa systematyczna|Vertebrata|Cuvier|ref=tak., podtyp strunowców obejmujący kręgouste, ryby, płazy, gady, ptaki i ssaki;

forma rzeczownika.

 (2.1) M., B. i W. lm. od: kręgowiec

Wiktionary

Kręgowce (Vertebrata, od łac. vertebra – kręg) – najliczniejszy podtyp strunowców (Chordata), mocno zróżnicowany morfologicznie; obejmujący kręgouste, „ryby”, płazy, gady, ptaki i ssaki. Dotychczas opisano około 58 000 gatunków kręgowców, co stanowi około 5% opisanych gatunków zwierząt. Wielkość współcześnie żyjących kręgowców waha się od 7,7 mm u żab Paedophryne amauensis do 33,9 m u płetwala błękitnego.Cechują się obecnością tkanki kostnej, mają dwuboczną symetrię ciała z dobrze wyodrębnioną głową. Szkielet wewnętrzny stanowi podporę dla tkanek i narządów w trakcie rozwoju, umożliwiając osiąganie dużych rozmiarów. Charakterystyczną cechą kręgowców jest posiadanie czaszki oraz dwóch par kończyn. Układ mięśniowy składa się z dwóch mas mięśni położonych równolegle po bokach kręgosłupa. Ruch odbywa się dzięki skurczom mięśni, przyczepionych do kości lub chrząstek.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Wiele gatunków kręgowców żyje w środowiskach synantropijnych.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. kręgowiec mzw.

Wiktionary


kręgowiec

zwierzę posiadające kręgosłup łączący się z czaszką, stanowiący oś szkieletu kostnego lub chrząstkowego; zwierzę kręgowe


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy

 (1.1) zool. organizm mający szkielet z kręgosłupem;

Wiktionary

Kręgowce (Vertebrata, od łac. vertebra – kręg) – najliczniejszy podtyp strunowców (Chordata), mocno zróżnicowany morfologicznie; obejmujący kręgouste, „ryby”, płazy, gady, ptaki i ssaki. Dotychczas opisano około 58 000 gatunków kręgowców, co stanowi około 5% opisanych gatunków zwierząt. Wielkość współcześnie żyjących kręgowców waha się od 7,7 mm u żab Paedophryne amauensis do 33,9 m u płetwala błękitnego.Cechują się obecnością tkanki kostnej, mają dwuboczną symetrię ciała z dobrze wyodrębnioną głową. Szkielet wewnętrzny stanowi podporę dla tkanek i narządów w trakcie rozwoju, umożliwiając osiąganie dużych rozmiarów. Charakterystyczną cechą kręgowców jest posiadanie czaszki oraz dwóch par kończyn. Układ mięśniowy składa się z dwóch mas mięśni położonych równolegle po bokach kręgosłupa. Ruch odbywa się dzięki skurczom mięśni, przyczepionych do kości lub chrząstek.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Dychotomia człowiek – zwierzę jest dziś etycznym anachronizmem. (…) kręgowce (przynajmniej w większości) i być może niektóre inne grupy są doznającymi podmiotami.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: krɛ̃ŋˈɡɔvʲjɛt͡s, AS: krẽŋgovʹi ̯ec

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. kręg m., bezkręgowiec mzw., kręgowce nmos.

Wiktionary


kręgowy

przymiotnik od: kręg


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) anat. dotyczący kręgów

 (1.2) anat. odnoszący się do kręgosłupa

 (1.3) zool. mający kręgosłup

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. kręg mrz.

Wiktionary


kręgozmyk

przemieszczenie trzonów kręgów lędźwiowych względem siebie do przodu lub tyłu


SJP.pl

Kręgozmyk (łac. spondylolisthesis z gr. σφόνδυλος spóndylos "kręg", ὀλίσθησις olísthēsis "ześliźnięcie") – przemieszczenie kręgów wraz z całym odcinkiem kręgów wyżej leżących ku przodowi w stosunku do kręgu położonego niżej. Powstaje wskutek istnienia szczeliny łuku kręgowego w miejscu połączenia wyrostków stawowych górnego i dolnego. Kręgozmyk najczęściej występuje w dolnym odcinku kręgosłupa lędźwiowego. Choroba objawia się bólami promieniującymi do kończyn dolnych, nasilającymi się przy siadaniu i wstawaniu. W późniejszym czasie dochodzą trudności w poruszaniu się chorego z uwagi na ucisk na korzenie nerwowe. Leczenie polega na przywróceniu stabilności kręgów na drodze zachowawczej lub operacyjnej. Na kręgozmyk chorują dzieci, młodzież i dorośli.

Wikipedia


kreisky

[czytaj: KRAJski] nazwisko


SJP.pl


kreja

nazwisko


SJP.pl

Osoby o tym nazwisku:

  • Bogusław Kreja – polski językoznawca
  • Ireneusz Kreja – polski inżynier

Wikipedia


krejczi

nazwisko, np. Karel Krejczi - czeski historyk, bohemista i polonista; Krejczy


SJP.pl


krejczy

nazwisko, np. Karel Krejczy - czeski historyk, bohemista i polonista; Krejczi


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) gw-pl|Śląsk Cieszyński. rzem. krawiec

Wiktionary


krejwiany

rzeczownik, rodzaj niemęskoosobowy, liczba mnoga, nazwa własna

 (1.1) geogr. wieś w Polsce, w województwie podlaskim, w powiecie suwalskim;

 (1.2) geogr. wieś w Polsce, w województwie podlaskim, w powiecie sejneńskim;

Wiktionary

2 miejscowości w Polsce:

  • Krejwiany – wieś w woj. podlaskim, w pow. sejneńskim, w gminie Puńsk
  • Krejwiany – wieś w woj. podlaskim, w pow. suwalskim, w gminie Rutka-Tartak

Wikipedia

Powiązane:

 przym. krejwiański

Wiktionary


krejzol

potocznie: osoba zwariowana, szaleniec


SJP.pl


krejzolka

krejzol


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) pot. slang. szalona, niezrównoważona dziewczyna lub kobieta

Wiktionary

Patrz:

krejzol

Powiązane:

 rzecz. krejzolek m., krejzik m.

:: fm. krejzol m.

 przym. krejzolski

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) świruska

Wiktionary


krekora

nazwisko


SJP.pl


krektać

o krektunach: wydawać urywany, pojedynczy ton w okresie toków; krechtać


SJP.pl

czasownik nieprzechodni niedokonany (dk. zakrektać)

 (1.1) zool. łow. o młodym samcu głuszca: wydawać charakterystyczny, chrapliwy odgłos

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Po chwili z łopotem i trzaskiem skrzydeł przybywać poczęły na tokowisko inne głuszce i sadowić się, i krektać, i przesiadać z gałęzi na gałąź.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. krektanie n.

 czas. zakrektać dk.

Wiktionary


krektun

młody głuszec kogut, nie biorący jeszcze czynnego udziału w tokach; krechtun


SJP.pl


krekucha

dzika kaczka wyhodowana w niewoli, używana do wabienia kaczorów; krykucha


SJP.pl


krem

1. preparat kosmetyczny w postaci maści;
2. produkt cukierniczy, dodatek do ciast i lodów
3. przecierana zupa z jarzyn
4. kolor kremowy


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) kosmet. stała lub półtłusta emulsja nakładana na skórę w dermatologii i kosmetyce;

 (1.2) kulin. rodzaj deseru;

 (1.3) kulin. cuk. spoż. masa do przekładania ciast i ciastek

 (1.4) kulin. spoż. rodzaj gęstej zupy z warzyw lub grzybów

Wiktionary

Farmaceutyka i kosmetologia
  • krem – kosmetyk do pielęgnacji i ochrony skóry
  • krem – postać leku
Sztuka kulinarna
  • krem – rodzaj deseru zestalanego żelatyną
  • krem – masa do przekładania ciast i ciastek
  • krem – rodzaj zupy

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Przed pójściem na plażaażę posmaruj skórę kremem do opalania.

 (1.3) Mam ochotę na ciastko z kremem.

 (1.4) Dzisiaj polecam krem z kurek.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: krɛ̃m, AS: krẽm

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. kremówka ż., kremowanie n., nakremowanie n.

:: zdrobn. kremik mrz.

 czas. kremować ndk., nakremować dk.

 przym. kremowy

Wiktionary

Synonimy:

antonimy.

hiperonimy.

 (1.1) smarowidło

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

 rzecz. kremówka ż., kremowanie n., nakremowanie n.

:: zdrobn. kremik mrz.

 czas. kremować ndk., nakremować dk.

 przym. kremowy

frazeologia.

etymologia.

 etym|franc|crème.

uwagi.

tłumaczenia.

* angielski: (1.1) cream

* arabski: (1.1) مرهم, دهان

* baskijski: (1.1) krema; (1.2) krema

* czeski: (1.1) krém m.

* duński: (1.1) creme

* esperanto: (1.1) pomado, kremaĵo

* francuski: (1.1) crème ż.

* hiszpański: (1.1) crema ż.

* islandzki: (1.1) krem n.

* niemiecki: (1.1) Creme ż.; (1.2) Creme ż.; (1.3) Creme ż.

* rosyjski: (1.1) крем m. (krem)

* szwedzki: (1.1) kräm w.; (1.2) kräm w.

* ukraiński: (1.1) крем m. (krem)

* węgierski: (1.1) krém; (1.2) krém; (1.3) krém

* włoski: (1.1) crema ż.; (1.2) crema ż.; (1.3) crema ż.

źródła.

== krem (esperanto (morfem).) ==

wymowa.

znaczenia.

morfem|eo.

 (1.1) śmietana

odmiana.

przykłady.

składnia.

kolokacje.

synonimy.

Wiktionary


krem-żel

środek kosmetyczny lub leczniczy o cechach kremu i żelu; żelokrem


SJP.pl


kremacja

palenie zwłok w celu ich pogrzebania; kremowanie


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) spalenie ciała zmarłej osoby

 (1.2) forma pogrzebu obejmująca kremację (1.1)

Wiktionary

Kremacja (łac. cremare „spalić”), ciałopalenie – forma pogrzebu zwłok zmarłego, polegająca na spaleniu ciała, znana i uznawana przez wiele religii.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Kilka dni po wypadku zwłoki poddano kremacji.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: krɛ̃ˈmat͡sʲja, AS: krẽmacʹi ̯a

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. krematorium n., kremowanie n., skremowanie n.

 czas. kremować ndk., skremować dk.

 przym. kremacyjny

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) spopielenie

Wiktionary


kremacyjny

związany z kremacją


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z kremacją, dotyczący kremacji, spalenia ciała

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. kremacja ż.

Wiktionary


kremator

pracownik zakładu pogrzebowego, obsługujący piec kremacyjny


SJP.pl


krematorium

pomieszczenie do palenia zwłok ludzkich


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) budynek, w którym spopiela się zwłoki ludzkie;

Wiktionary

Krematorium (łac. cremo „palę”), także: spopielarnia – urządzenie, w którym przeprowadza się pośmiertne spalenie (kremację) zwłok przed pochówkiem. Kremacja odbywa się w temperaturze 900–1100 °C. Spalanie trwa ponad godzinę. Prócz popiołów wydziela się woda i dwutlenek węgla.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Nie przewiduje się tam wybudowania krematorium, które wciąż nie może powstać w kaplicy przy ul. Ku Słońcu.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌkrɛ̃maˈtɔrʲjũm, AS: krmatorʹi ̯ũm

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. kremacja ż., kremowanie n.

 czas. kremować ndk., skremować dk.

 przym. krematoryjny

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) spopielarnia

Wiktionary


krematorka

kremator


SJP.pl

Patrz:

kremator

krematorzysta

osoba pełniąca nadzór nad uśmiercaniem ludzi w komorach gazowych w hitlerowskich obozach zagłady


SJP.pl


kremer

nazwisko


SJP.pl

herby szlacheckie
  • Kremer, polski herb szlachecki z nobilitacji
osoby o nazwisku Kremer
  • Andrzej Stanisław Kremer (1961-2010), polski prawnik, dyplomata
  • Anne Kremer (ur. 1975), luksemburska tenisistka
  • Armin Kremer (ur. 1968), niemiecki kierowca rajdowy
  • Gerhard Kremer (Gerard Merkator) (1512–1594), flamandzki matematyk i geograf
  • Gidon Kremer, łot.: Gidons Krēmers (ur. 1947), łotewski skrzypek i dyrygent
  • Henry Kremer – brytyjski przemysłowiec
    • Nagroda Kremera, seria nagród za osiągnięcia w lotach na mięśniolotach

    Wikipedia


kremik

zdrobnienie od: krem


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) pot. zdrobn. od: krem

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Jeszcze tylko nałożymy kremik i możemy iść na spacerek.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈkrɛ̃mʲik, AS: krmʹik

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. krem m.

 czas. kremować (się) ndk., nakremować (się) dk.

Wiktionary


kreml

gród warowny lub forteca w obrębie dawnych miast ruskich


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna

 (1.1) archit. kreml w Moskwie, Kreml moskiewski

 (1.2) publ. przen. najwyższe władze państwowe Rosji, a wcześniej ZSRR

Wiktionary

Kreml (ros. кремль) – warownia lub twierdza sytuowana w obrębie miast ruskich, zwana wcześniej dietińcem.

Budowana zwykle na wzniesieniu, obejmowała: siedzibę władcy, cerkwie, arsenał, koszary oraz budynki o funkcjach urzędowych lub państwowych. W XVIII wieku, w związku z rozbudową miast, kremle straciły swoje obronne znaczenie, pełniąc jedynie funkcje reprezentacyjne.

Wikipedia

Przykłady

 (1.2) Kreml zdecydowanie temu zaprzecza, a na potwierdzenie publikuje fotografie i film.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. kreml m.

 przym. kremlowski

Wiktionary


kremlinolog

specjalista w zakresie kremlinologii (sowietologii); sowietolog


SJP.pl


kremlinologia

dziedzina nauk politycznych zajmująca się zagadnieniami związanymi z ustrojem komunistycznym, w szczególności problemami polityczno-ustrojowymi Związku Radzieckiego; sowietologia


SJP.pl


kremlolog

badacz zagadnień związanych z ustrojem komunistycznym, w szczególności problemów polityczno-ustrojowych Związku Radzieckiego; sowietolog, kremlinolog


SJP.pl


kremlowski

związany z Kremlem, władzami rosyjskimi


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) pot. związany z Kremlem, najwyższymi władzami Rosji (a wcześniej ZSRR)

 (1.2) związany z kremlem lub Kremlem (zespołami budynków)

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Byłem w Moskwie, kiedy kremlowscy dygnitarze nieudolnie obalali cara komunistycznego imperium Michaiła Gorbaczowa, gdy ten, chcąc ratować państwo przed bankructwem, doprowadził je do ostatecznego upadku.

 (1.1) Usiłowała coś powiedzieć, ale zakrzyczał ją dyspozycyjny kremlowski politolog Siergiej Markow, główny zwolennik tezy o „spisku amerykańsko-polskim” z profesorem Zbigniewem Brzezińskim w roli głównej.

 (1.2) 31 lipca 1991 roku, czyli drugiego dnia szczytu, chwilę po tym, jak zegar na kremlowskiej wieży wybił 15.30, George Bush i Michaił Gorbaczow pojawili się w ogrodzie zimowym Wielkiego Pałacu Kremlowskiego.

 (1.2) Napoleon tymczasem wkroczył do Moskwy 15 września i stanął kwaterą w Kremlu, zamku carów moskiewskich. I znowu, jak przed dwoma wiekami, kopyta koni polskich zadźwięczały na podworcach kremlowskich.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Kreml mrz., kreml mrz.

 przym. prokremlowski

Wiktionary


kremogen

Kremogeny – przeciery (drobno przetarte owoce lub warzywa), które poddano zabiegom uszlachetniającym, mającym na celu zachowanie w jak największym stopniu wartości odżywczej użytego do ich produkcji surowca.

Przykładem zabiegu uszlachetniającego jest dodatek przeciwutleniaczy w czasie rozparzania, przede wszystkim kwasu askorbinowego. Produkcja kremogenów różni się od produkcji przecierów także przez dodatkowe czynności, jak odpowietrzanie czy homogenizacja, która jest stosowana w celu bardzo silnego rozdrobnienia tkanki roślinnej.

Wikipedia


kremogenowy

przymiotnik od: kremogen


SJP.pl


kremończyk

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) mieszkaniec Cremony

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Pierwszym wydarzeniem nie budzącym wątpliwości w życiu Stradivariego jest wykonanie skrzypiec pochodzących z najwcześniejszego okresu działalności, wewnątrz których znajduje się kartka z napisem: „Antonio Stradivari kremończyk uczeń Nicola Amatiego wykonane w 1666 r.”''

 (1.1) Kremończycy (z nienawiści do kremijczyków stanęli wtedy po stronie cesarza wraz z pawijczykami i lodijczykami) zbudowali przepotężne machiny oblężnicze — które kosztowały życie większej liczby oblegających niż oblężonych, ale tak to już jest.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Cremona ż.

:: fż. kremonka ż.

 przym. kremoński

Wiktionary


kremonka

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) mieszkanka Cremony

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Cremona ż.

:: fm. kremończyk mos.

 przym. kremoński

Wiktionary


kremoński

przymiotnik od: Cremona


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z Cremoną, dotyczący Cremony

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Budował instrumenty wzorując się na modelach bresciańskich i kremońskich.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Cremona ż., kremończyk mos., kremonka ż.

Wiktionary


kremować

1. palić ciało zmarłego człowieka lub zwierzęcia zgodnie z określonym zwyczajem;
2. przekształcać produkt spożywczy w jednolitą, gęstą, miękką masę poprzez ucieranie lub ubijanie;
3. nakładać krem


SJP.pl


kremówka

regionalnie:
1. regionalnie: ciastko z ciasta francuskiego przekładanego kremem śmietankowym; napoleonka;
2. śmietanka o wysokiej zawartości tłuszczu; śmietanka kremowa


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) kulin. ciastko złożone z dwóch płatów ciasta francuskiego, przekładane kremem;

 (1.2) pot. śmietanka o dużej zawartości tłuszczu;

Wiktionary

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) W kawiarni za rogiem do kremówki dają kawę gratis.

 (1.1) Po maturze Karol poszedł na kremówkę.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. krem m., kremik m.

 przym. kremowy, kremówkowy

 przysł. kremowo

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) napoleonka

 (1.2) śmietana kremówka

Wiktionary


kremowobiały

biały o kremowym odcieniu


SJP.pl

przymiotnik jakościowy

 (1.1) biały o kremowym odcieniu

Wiktionary


kremowość

kremowy


SJP.pl

Patrz:

kremowy

kremowożółty

żółty o kremowym odcieniu


SJP.pl


kremowy

1. zrobiony z kremu, zawierający krem;
2. bladożółty, śmietankowy; écru


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) zawierający krem lub zrobiony z kremu

 (1.2) bladożółty

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Kremowe nadzienie w tym ciastku było przesłodzone i za tłuste.

 (1.2) Do kawiarni weszła dziewczyna w kremowej sukience.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: krɛ̃ˈmɔvɨ, AS: krẽmovy

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. krem m., kremówka ż.

 przysł. kremowo

Wiktionary


krempa

dawniej: wywinięty brzeg kapelusza


SJP.pl


krempacz

dawniej: kilof


SJP.pl


krempaski

przymiotnik

 (1.1) dotyczący Krempach

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Krempachy, krempaszanin, krempaszanka

Wiktionary


krempiński

przymiotnik od: Krempna; krempski


SJP.pl


kremplina

bistor; we włókiennictwie:
1. skędzierzawiona przędza syntetyczna o dużej puszystości;
2. tkanina, dzianina z tej przędzy;
3. potocznie: odzież z takiej dzianiny


SJP.pl

Kremplina – nazwa handlowa dzianiny z włókna poliestrowego, która była popularna w Polsce w latach 70. XX wieku. Była wykorzystywana do szycia garniturów i sukienek; nie rozciągająca się, nieprzewiewna i nie gniotąca się. Z ang. 'crimplene'.Cieńszy zamiennik krempliny to bistor.

Wikipedia


kremplinowy

przymiotnik od: kremplina


SJP.pl


krempna

wieś w Polsce


SJP.pl

Krempna (dawniej też Krępna; j. rusiński Крампна) – wieś w Polsce położona w województwie podkarpackim, w powiecie jasielskim, w gminie Krempna.

W latach 1954–1972 wieś należała i była siedzibą władz gromady Krempna. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa krośnieńskiego.

Wikipedia


krempnianin

mieszkaniec Krempnej


SJP.pl


krempnianka

mieszkanka Krempnej


SJP.pl


krempski

przymiotnik od miejscowości: Krempna; krempiński


SJP.pl


kremski

Krems an der Donau (miasto w Austrii)


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z Kremsem, dotyczący Kremsu (Krems an der Donau)

Wiktionary

Osoby o tym nazwisku:

  • Bolesław Kremski – polski aktor teatralny i dyrektor teatrów
  • Jan Kremski – polski pilot wojskowy
  • Karol Kremski – polski aktor teatralny, dyrektor teatrów
  • Teodor Kremski – prawnik, duchowny rzymskokatolicki

Wikipedia

Powiązane:

 rzecz. Krems mrz.

Wiktionary


krenel

występ w zwieńczeniu murów obronnych z prześwitem ułatwiającym strzelanie; krenelaż, blank, blanka


SJP.pl


krenelaż

zębate zwieńczenie średniowiecznych murów obronnych i baszt, służące do osłony łuczników; blank, blanka, blankowanie


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) archit. zwieńczenie średniowiecznego muru obronnego lub baszty w kształcie szeregu zębatych prostokątnych ścianek osłaniających obrońców, z bocznymi prześwitami umożliwiającymi strzelanie;

Wiktionary

Blanki (krenelaż) – element architektoniczny w postaci zwieńczenia murów obronnych i baszt tzw. zębami – merlonami, pomiędzy którymi znajduje się wolna przestrzeń (tzw. miedza), co miało ułatwić obronę w czasie oblężenia. Blanki stanowiły przedpiersie wieńczące mur, jednocześnie chroniąc biegnący za nimi chodnik strzelecki. W czasie walk w prześwitach pomiędzy zębami byli rozlokowani łucznicy.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Wszystkie elewacje, podobnie jak i fasadę, zamyka krenelaż, z nadwieszonymi wieżyczkami w narożach.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) blankowanie, blanki

Wiktionary


krenelażowy

przymiotnik od: krenelaż


SJP.pl


krenelowany

krenelowany mur - mur zębaty, mający krenelaż, zaopatrzony w strzelnice


SJP.pl


krenelowy

przymiotnik od: krenel


SJP.pl


krenneryt

minerał, tellurek złota, zawierający również srebro


SJP.pl

Krenneryt – jest minerałem rzadkim, jest tellurkiem złota zawierającym stosunkowo niewielkie ilości srebra. Wzór AuTe
2
zmienia się w przedziale (Au
0,8
, Ag
0,2
)Te
2
.

Krenneryt został odkryty w 1877 roku w Sacaramb, w Rumunii przez węgierskiego mineraloga Józefa Krennera (1839–1920), na cześć którego został nazwany.

Wikipedia


krenobiont

Krenobiont – gatunek żyjący w początkowym odcinku rzek (w źródłach i ich początkowych odpływach), biologicznie przystosowany do specyficznych warunków panujących w takich wodach (czystych, ale zimnych i słabo natlenionych). Ze względu na zbyt małą ilość wody wśród krenobiontów brak ryb.

Przykładowe krenobionty to ślimaki przytulik strumieniowy czy źródlarka karpacka lub płaziniec wypławek alpejski.

Wikipedia


krenolog

specjalista w dziedzinie krenologii


SJP.pl


krenologia

dział hydrografii (hydrogeologii) dotyczący źródeł wodnych


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) nauk. geogr. nauka o źródłach wodnych;

Wiktionary

Krenologia, hydrologia źródeł – dział hydrologii badający źródła. Omawia geologiczne i geomorfologiczne warunki ich powstania, opisuje ich zasilanie i wydajność, a także skład chemiczny i stosunki termiczne.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ˌkrɛ̃nɔˈlɔɟja, AS: krnoloǵi ̯a

Wiktionary


krenowy

kwas krenowy - kwas wchodzący w naturalne substancje próchnicze gleby


SJP.pl


krenz

[czytaj: krenc] nazwisko


SJP.pl

Osoby:

  • Egon Krenz – niemiecki polityk komunistyczny
  • Eric Krenz – amerykański lekkoatleta
  • Igor Krenz – polski artysta wizualny
  • Jacek Krenz – polski profesor, architekt i malarz
  • Jan Krenz – polski dyrygent
  • Jan Krenz-Mikołajczak – polski sportowiec
  • Katarzyna Krenz – polska poetka, powieściopisarka i tłumaczka

Zobacz też:

  • Grenz

Wikipedia


kreodont

przedstawiciel prymitywnych, mięsożernych, wymarłych ssaków łożyskowych, żyjących w czasie od paleocenu do końca trzeciorzędu


SJP.pl


kreodonty

rząd wymarłych, prymitywnych ssaków łożyskowych, żyjących w czasie od paleocenu do końca trzeciorzędu; pramięsożerne; pradrapieżne


SJP.pl

Kreodonty, pradrapieżne, pramięsożerne (†Creodonta) – rząd kopalnych ssaków drapieżnych różnej wielkości. Pierwsze kreodonty przypominały ssaki owadożerne. U późniejszych rozwinęły się łamacze, ale w odmiennej formie niż u ssaków drapieżnych (Carnivora).

Wikipedia


kreol

członek społeczności powstałej w wyniku wymieszania różnych ras


SJP.pl

  • Określenie potomka białych kolonizatorów (hiszpańskich, portugalskich i francuskich), urodzonego i osiadłego w Ameryce Łacińskiej oraz na południu Stanów Zjednoczonych – zob. Kreole.
  • Określenie członka społeczności, ukształtowanej w wyniku wymieszania różnych ras.
  • Określenie języka powstałego w wyniku zlania się dwóch (lub więcej) języków – języki kreolskie. Językami kreolskimi zajmuje się subdyscyplina językoznawstwa – kreolingwistyka.

Wikipedia


kreolina

produkt destylacji smoły węglowej, mający właściwości bakteriobójcze


SJP.pl

Wikipedia


kreolizacja

środowiskowo: wymieszanie obyczajów i kultur lokalnych


SJP.pl


kreolizm

kierunek w literaturach hispanoamerykańskich, propagujący związek twórcy z ziemią rodzinną


SJP.pl


kreolizować

1. mieszać kultury lokalne;
2. mieszać z innym językiem etnicznym


SJP.pl


kreolka

członkini społeczności powstałej w wyniku wymieszania różnych ras


SJP.pl


kreolski

dotyczący Kreolów, właściwy Kreolom


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z Kreolami, dotyczący Kreolów; będący kreolem

 (1.2) jęz. związany z językami kreolskimi; mający cechy języka kreolskiego

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Kreol mos., Kreolka ż.

Wiktionary


kreon

w mitologii greckiej:
1. król Koryntu, syn Likajtosa;
2. król Teb, syn Menojkeusa, postać z tragedii Sofoklesa "Antygona"


SJP.pl

  • Kreon (łac. Creon) – w mitologii greckiej król Teb, syn Menojkeusa, brat Jokasty
  • Kreon (łac. Creon) – w mitologii greckiej król Koryntu, syn Likajtosa, ojciec Kreuzy (Glauke)
  • Kreon – polska grupa muzyczna

Wikipedia


kreować

1. tworzyć (stworzyć) coś nowego, zwłaszcza dzieło sztuki;
2. grać (zagrać) jakąś rolę w teatrze lub filmie;
3. kształtować (ukształtować) czyjś wizerunek;
4. wybierać (wybrać), mianować lub proponować (zaproponować) kogoś na jakieś stanowisko;
5. przypisywać (przypisać) czemuś realny byt


SJP.pl

czasownik przechodni niedokonany (dk. wykreować)

 (1.1) tworzyć

 (1.2) przedstawiać

 (1.3) książk. odgrywać rolę w teatrze/filmie

 (1.4) przest. mianować, obierać, powołać

 (2.2) naśladować, udawać (kogoś); stylizować/upodabniać się (do kogoś)

Wiktionary

Przykłady

 (1.3) Znana aktorka świetnie kreowała swoją rolę w spektaklu.

 (1.4) Niedawno wykreowany na premiera polityk partii rządzącej został zastrzelony.

 (2.1) Sądzę, że Maciej niepotrzebnie kreuje się na cwaniaka.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: krɛˈɔvat͡ɕ, AS: kreovać

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. kreacja ż., kreowanie n., kreacjonistka ż., kreacjonizm mrz., kreator mrz./mos.

 przysł. kreatywnie

Wiktionary


kreowanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|kreować.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌkrɛɔˈvãɲɛ, AS: kreovãńe

Wiktionary

Powiązane:

 czas. kreować, wykreować

 rzecz. kreatywność ż., kreacja ż.

Wiktionary


kreozol

fenolowy związek aromatyczny, będący składnikiem kreozotu drzewnego, znajdujący się także w nasionach wanilii pod postacią glikozydu


SJP.pl

Kreozol – (wzór sumaryczny: C8H10O2, nazwa systematyczna: 2-metoksy-4-metylofenol lub 4-metylogwajakol) to fenolowy związek aromatyczny będący składnikiem kreozotu drzewnego. Znajduje się także w nasionach wanilii pod postacią glikozydu.

Wikipedia


kreozot

mieszanina fenoli otrzymywana podczas destylacji smoły drzewnej


SJP.pl

Kreozot, kreozot drzewny – składnik smoły drzewnej o temp. wrzenia ok. 200–215 °C; produkt suchej destylacji drewna. Wydziela się również ze spalin na ściankach czopuchów i kominów przy spalaniu niedostatecznie wysuszonego drewna (np. w kominkach). Jest palny, ma postać żółtej, rzadziej bezbarwnej oleistej cieczy o piekącym smaku i charakterystycznym zapachu. Stanowi mieszaninę dwuwodorotlenowych fenoli i metylofenoli oraz ich eterów metylowych, w tym gwajakolu i kreozolu (metylogwajakolu).

Wikipedia


kreozotowy

przymiotnik od: kreozot


SJP.pl


krepa

1. kauczuk naturalny;
2. rodzaj tkaniny;
3. czarny materiał symbolizujący żałobę; kir


SJP.pl


krępacja

potocznie: zażenowanie, krępowanie się


SJP.pl


krępaczek

przedstawiciel rodziny ptaków z rzędu wróblowatych, występujący w około trzydziestu gatunkach


SJP.pl


krępak

1. krępak nabrzozak - gatunek ćmy z rodziny miernikowcowatych; krępak brzozowy, krępak brzozowiec, włochacz nabrzozak;
2. krępak nalipek - gatunek ćmy z rodziny miernikowcowatych


SJP.pl


krępawy

nieco krępy, dość krępy


SJP.pl


krepdeszyn

miękka, lekka tkanina jedwabna o splocie płóciennym, ze słabo zarysowanymi prążkami poprzecznymi; krepa chińska, krepdeszyna


SJP.pl

Wikipedia


krepdeszyna

miękka, lekka tkanina jedwabna o splocie płóciennym, ze słabo zarysowanymi prążkami poprzecznymi; krepa chińska, krepdeszyn


SJP.pl


krepdeszynowy

przymiotnik od: krepdeszyn


SJP.pl


krepel

1. gwarowo: pączek;
2. dawniej: rodzaj smażonego ciastka


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) gw-pl|Górny Śląsk. pączek

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. kreplik mrz.

Wiktionary


krepiarka

maszyna do krepowania papieru


SJP.pl


krępice

Miejscowości w Polsce

Wg TERYT jest ich 2
  • Krępice – wieś w woj. dolnośląskim, w pow. średzkim, w gminie Miękinia
  • Krępice – wieś w woj. świętokrzyskim, w pow. kazimierskim, w gminie Skalbmierz

Wikipedia


krepidoma

3-stopniowa (zwykle) podbudowa świątyni greckiej


SJP.pl

Krepidoma – najniższa, widoczna część świątyni greckiej, kamienna podstawa w formie trzech stopni (krepis) obiegająca dookoła budowlę. Krepidoma jest częścią fundamentu (euthynerii) widoczną nad poziomem terenu. Górną płaszczyznę krepidomy nazywano stylobatem lub też stereobatem. W przypadku, gdy stopnie krepidomy były bardzo wysokie, od frontu układano na nich mniejsze bloki ułatwiające wchodzenie.

Wikipedia


krępiec

W Polsce
  • Krępiec – wieś w woj. lubelskim, w pow. świdnickim, w gminie Mełgiew
  • Krępiec – wieś w woj. pomorskim, w pow. gdańskim, w gminie Pruszcz Gdański
  • Krępiec (dawn. Krępiec-Kolonia) – część miasta Świdnika
  • Krępiec – dawna nazwa Krępca-Leśniczówki, części wsi Molendy, (ówcześnie leśniczówki) w województwie mazowieckim, w powiecie kozienickim, w gminie Garbatka-Letnisko
  • Krępiec – dawna nazwa Krępca-Gajówki, części wsi Molendy, (ówcześnie gajówki) w województwie mazowieckim, w powiecie kozienickim, w gminie Garbatka-Letnisko
  • Krępiec – gromada w powiecie lubelskim
  • Krępiec – wzniesienie w paśmie Wzgórz Włodzickich, w Sudetach Środkowych
  • Krępiec – strumień w Puszczy Kozienickiej
  • Rezerwat przyrody Krępiec – rezerwat przyrody we wschodniej części Puszczy Kozienickiej

Wikipedia


krępień

krępień szóstaczek - gatunek chrząszcza z rodziny kózkowatych


SJP.pl


krępieniowate

rodzina roślin okrytonasiennych


SJP.pl

Wikipedia


krępieński

przymiotnik od miejscowości: Krępna


SJP.pl


krepina

1. kolorowa, marszczona bibułka do wyrobu dekoracji;
2. taśma tapicerska;
3. sztuczne włosy służące do charakteryzacji


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) kolorowa bibułka o marszczonej fakturze, służąca do wyrobu elementów dekoracyjnych, np. sztucznych kwiatów

 (1.2) teatr. element charakteryzacji w postaci sztucznych włosów

 (1.3) rzem. taśma tapicerska do wykańczania mebli

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Bardzo lubię tworzyć kwiaty z krepiny na różne okazje.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: krɛˈpʲĩna, AS: krepʹĩna

Wiktionary

Powiązane:

 zdrobn. krepinka

 rzecz. krepa

 przym. krepinowy, krepowy

Wiktionary


krepinka

1. zdrobnienie od: krepina;
2. taśma, wstążka z ząbkami; koronka; haftowany brzeg


SJP.pl


krepinowy

przymiotnik od: krepina


SJP.pl


krepitacja

charakterystyczny charczący odgłos towarzyszący oddechowi osób chorych na zapalenie płuc i niektóre inne ciężkie choroby układu oddechowego


SJP.pl


krępla

bylina z rodziny liliowatych; szpilecznica; juka; jukka; yucca


SJP.pl


kreplach

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) kulin. pierożek w tradycyjnej kuchni żydowskiej, z nadzieniem z wołową wątróbką, podawany w rosole lub barszczu, przygotowywany zwykle na Święto Szałasów

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Kreplachy można przyrządzać na wiele sposobów – wybór farszu zależy od naszych upodobań.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) kreplech, krepl

Wiktionary


kreplik

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) gw-pl|Śląsk Cieszyński. cuk. spoż. pączek

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. krepel mrz.

Wiktionary


krępna

wieś w Polsce


SJP.pl

Krępna (niem. Krempa) – wieś w Polsce położona w województwie opolskim, w powiecie krapkowickim, w gminie Zdzieszowice.

Obecnie większość mieszkańców Krępnej pracuje w Zakładach Koksowniczych w Zdzieszowicach lub poza granicami kraju.

Wikipedia


krępnianin

mieszkaniec Krępny (wsi na Opolszczyźnie)


SJP.pl


krępnianka

mieszkanka Krępny (wsi na Opolszczyźnie)


SJP.pl


krępnica

Krępnica – wieś w Polsce położona w województwie dolnośląskim, w powiecie bolesławieckim, w gminie Bolesławiec.

Wikipedia


krepon

rodzaj mięsistej tkaniny o pomarszczonej powierzchni


SJP.pl


kreponowy

przymiotnik od: krepon (rodzaj tkaniny)


SJP.pl


krępość

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) odprzym. cecha tego, co jest krępe; cecha tych, którzy są krępi

Wiktionary

Powiązane:

 przym. krępy

 przysł. krępo

Wiktionary


krepować

1. poddawać tkaninę lub papier procesowi marszczenia metodami przemysłowymi;
2. przycinać i przypasowywać listwy przed ich przybiciem


SJP.pl

czasownik niedokonany

 (1.1) mocno wiązać ręce lub nogi np. sznurem, aby utrudnić poruszanie

 (1.2) o ubraniu: ograniczać ruchy

 (1.3) onieśmielać, żenować

 (1.4) przen. ograniczać komuś swobodę, możliwość działania

czasownik zwrotny niedokonany krępować się

 (2.1) wiązać samego siebie

 (2.2) wiązać siebie wzajemnie

 (2.3) być onieśmielonym, zażenowanym

Wiktionary

Wymowa:

IPA: krɛ̃mˈpɔvat͡ɕ, AS: krẽmpovać

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. krępowanie n., skrępowanie n., krępacja ż.

 czas. skrępować

 przym. skrępowany

Wiktionary


krepowacz

osoba zajmująca się marszczeniem tkanin lub papieru metodami przemysłowymi


SJP.pl


krępowanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|krępować.

Wiktionary

Powiązane:

 czas. krępować ndk.

Wiktionary


krępowiecki

nazwisko


SJP.pl


krepowy

przymiotnik od: krepa


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) wykonany z krepy

 (1.2) związany z krepą, dotyczący krepy

Wiktionary

Przykłady

 (1.2) Idzie kondukt żałobny, krepowy i krwawy: / Drugi raz Pan Prezydent jest dzisiaj na mieście.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. krepina ż., krepa ż.

Wiktionary


krępsko

W Polsce
  • Krępsko – wieś w woj. wielkopolskim, w pow. pilskim, w gminie Szydłowo
  • Krępsko – wieś w woj. zachodniopomorskim, w pow. goleniowskim, w gminie Goleniów
  • Krępsko – jezioro położone na skraju Pojezierza Krajeńskiego
  • Krępsko – gromada w powiecie goleniowskim
  • Krępsko – gromada w powiecie wałeckim

Wikipedia


krępszy

rzadki stopień wyższy od przymiotnika: krępy; bardziej krępy


SJP.pl


krępujący

wprowadzający w zakłopotanie, tworzący niezręczną sytuację; żenujący, kłopotliwy, ambarasujący


SJP.pl


krępulec

opaska uciskowa


SJP.pl

  • Krępulec (medycyna sądowa)
  • Krępulec (opaska uciskowa)
  • Krępulec – zespół muzyczny

Wikipedia


krępy

niewysoki, dobrze zbudowany


SJP.pl

przymiotnik jakościowy

 (1.1) niski i mocno zbudowany

 (1.2) właściwy komuś lub czemuś niewysokiemu, lecz mocno zbudowanemu

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) W świetle karbidówki zobaczyli krępą, barczystą postać w kurtce górniczej z nałożonym kapturem.

Wiktionary

Powiązane:

 przym. krępawy

 rzecz. krępość ż.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) przysadzisty

Wiktionary


kres

1. koniec czegoś;
2. część kraju leżąca blisko granicy


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) granica pewnej przestrzeni

 (1.2) koniec, schyłek czegoś

 (1.3) zob. kresy.

 (1.4) mat. największe z górnych lub najmniejsze z dolnych ograniczeń danego zbioru;

Wiktionary

Osoby o tym nazwisku:

  • Feliks W. Kres – polski pisarz
  • Maryna Kres – białoruska koszykarka

Zobacz też:

  • Kresy dolny i górny

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Po długim marszu dotarł do kresu lasu.

 (1.2) Wszystko ma swój kres.

 (1.2) Upadek Jerozolimy położył kres istnieniu państwa żydowskiego.

 (1.3) Jest coś magicznego w kresach.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: krɛs, AS: kres

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. kreślarnia ż., kresowiak mos., kresowiaczka ż., kresowość ż., Kres mrz., zakres m., kresy nmos.

 przym. kresowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) granica, kraniec

 (1.2) schyłek

Wiktionary


kresa

długa, gruba kreska; krecha


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) przest. długa, gruba linia

 (1.2) przest. blizna

 (1.3) gw-pl|Augustów. kolej jednodniowa na posyłki w urzędzie wójta gminy; służba

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) To ten koń z czarną kresą na grzbiecie.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈkrɛsa, AS: kresa

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz.

:: zdrobn. kreska, kreseczka

:: zgrub. krecha

 przym. kresowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.3) stójka

Wiktionary


kresak

nazwisko


SJP.pl


krescencja

dawniej: plony uzyskane w ciągu jednego roku w gospodarstwie rolnym


SJP.pl

Krescencja – imię żeńskie pochodzenia łacińskiego, wywodzące się od nazwy rodu, która z kolei pochodzi od słowa crescere – „wzrastać, narastać”. Wśród patronów – św. Maria Krescencja Höss (1682–1744).

Męskie odpowiedniki: Krescencjusz, Krescenty, Krescens.

Wikipedia


krescencjusz

imię męskie


SJP.pl

Krescenty, Krescencjusz, Krescens – imię męskie pochodzenia łacińskiego, wywodzące się od nazwy rodu, która z kolei pochodzi od słowa crescere – "wzrastać, narastać". Wśród patronów – św. Krescencjusz (Krescenty), jeden z synów św. Symforozy (II wiek).

Krescenty imieniny obchodzi 10 marca, 15 kwietnia, 19 kwietnia, 18 lipca, 4 sierpnia, 29 sierpnia, 1 października, 28 listopada i 29 grudnia.

Żeński odpowiednik: Krescencja

Wikipedia


krescencjuszostwo

Krescencjusz z małżonką; Krescencjuszowie


SJP.pl


krescencjuszowie

Krescencjusz z małżonką; Krescencjuszostwo


SJP.pl


krescencjuszowy

przymiotnik dzierżawczy - należący do Krescencjusza lub z nim związany


SJP.pl


kresceniusz

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy, nazwa własna

 (1.1) imię|polski|m.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Krescenty m., Krescens m.

:: fż. Krescencja ż.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) Krescenty, Krescens

Wiktionary


krescensjusz

imię męskie


SJP.pl


krescent

utwór wierszowany, w którym kolejne wersy są dłuższe o jedną sylabę


SJP.pl


krescentywa

dawniej: pokolenie, generacja; pochodzenie


SJP.pl


krescytywa

kariera, wzrost znaczenia, poprawa bytu


SJP.pl


kreseczka

zdrobnienie od: kreska


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) pot. zdrobn. od: kreska

Wiktionary

Wymowa:

IPA: krɛˈsɛt͡ʃka, AS: kresečka

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. kreślarnia ż., kreślarz mos., kresa ż., kreska ż.

 przym. kreskowy

Wiktionary


kresilas

Kresilas (Krezilas) (gr. Κρησίλας Krēsílas, łac. Cresilas) – rzeźbiarz grecki działający w V wieku p.n.e.

Urodzony ok. 480 p.n.e., pochodził z Kydonii na Krecie i był uczniem Doroteosa. Pracował przede wszystkim w Atenach w czasach Peryklesa i zasłynął jako jego portrecista. Portretował także innych ateńskich strategów, takich jak Miltiades, Kimon, Ifikrates. Rozkwit jego twórczości przypadł na lata 440-430 p.n.e. Uczestnicząc jako rywal Fidiasza i Polikleta w konkursie na przedstawienie rannej amazonki dla Efezu, uzyskać miał trzecią lokatę. Według Pliniusza był twórcą posągu człowieka umierającego z ran, utożsamianego z umieszczoną na Akropolu statuą Diitrefesa przeszytego strzałami (opisaną przez Pauzaniasza).

Wikipedia


kreska

1. linia, zwykle cienka i krótka;
2. znak graficzny w postaci krótkiej, poprzecznej lub ukośnej linii, pełniący różne funkcje w języku pisanym;
3. znak graficzny długiego sygnału alfabetu Morse'a w postaci krótkiej poprzecznej linii, odpowiadający w kombinacjach z kropkami konkretnym literom;
4. sposób rysowania właściwy jakiemuś artyście;
5. środowiskowo: cienka linia narkotyku w proszku


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) zwykle cienka i krótka linia, niekoniecznie prosta; zob. kresa.

 (1.2) pot. eduk. znak graficzny pełniący różne funkcje w języku pisanym, np. myślnik, dywiz, oznaczenie miękkości spółgłoski

 (1.3) slang. porcja narkotyku w proszku rozłożona na płaskiej powierzchni w cienką linię w celu wciągnięcia jej przez nos

 (1.4) pozioma linia na podziałce przyrządów mierniczych, oznaczająca odcinek skali

 (1.5) szt. sposób rysowania charakterystyczny dla danego rysownika

 (1.6) mar. dłuższy sygnał w alfabecie Morse'a

 (1.7) gw-pl|Małopolska. obwódka u kapelusza

Wiktionary

  • gruba kreska – slogan polityczny
  • kreska Scheffera – funkcja w logice formalnej
  • kreska w typografii jako znak pisarski:
    • dywiz (kreska pozioma)
    • myślnik, pauza (rodzaje kresek poziomych)

Wikipedia

Przykłady

 (1.2) Zapomniałeś o kresce nad „s” w wyrazie „święto”.

 (1.3) Mam świetny towar, masz ochotę wciągnąć kreskę?

 (1.5) Wszędzie rozpoznam jego kreskę.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈkrɛska, AS: kreska

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. kreskówka ż., kreskowanie n., zakreskowanie n., kreślenie n., zakreślenie n., zakreślenie n., wykreślanie n., wykreślenie n., skreślanie n., skreślenie n., kreślarz m., kreślarka ż., kreślarstwo n., wykres m.

:: zdrobn. kreseczka ż.

:: zgrub. krecha ż., reg. krycha ż.

 czas. kreskować ndk., zakreskować dk., kreślić ndk., zakreślać ndk., zakreślić dk., wykreślić dk., skreślać ndk., skreślić dk.

 przym. kreskowy, kreślarski, wykreślny, kreskówkowy

 temsłow. -kreślny

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) przest. kryska; gw-pl|Śląsk Cieszyński|piska.

Wiktionary


kreskouchy

bilbil kreskouchy - gatunek ptaka z rodziny bilbili


SJP.pl


kreskować

1. pokrywać coś kreskami; zakreskowywać;
2. stawiać nad literą kreskę;
3. przestarzale: głosować, oznaczając w odpowiednim miejscu kreską


SJP.pl


kreskowanie

1. kreski pokrywające jakąś powierzchnię;
2. metoda odwzorowania kolorów za pomocą cienkich, równoległych lub krzyżujących się kresek; szrafirunek, szrafowanie


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|kreskować.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. kreślarnia ż., kreślarz mos., niekreskowanie n., kreska ż.

 czas. kreskować ndk.

Wiktionary


kreskowany

1. pokrywać coś kreskami; zakreskowywać;
2. stawiać nad literą kreskę;
3. przestarzale: głosować, oznaczając w odpowiednim miejscu kreską


SJP.pl


kreskóweczka

zdrobnienie od: kreskówka


SJP.pl


kreskówka

film rysunkowy, głównie dla dzieci


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) film rysunkowy, zazwyczaj przeznaczony dla dzieci

Wiktionary

  • Film animowany
  • Serial animowany

Zobacz też:

  • Anime – popularne w Europie określenie dla seriali i filmów animowanych, wykonanych w stylu japońskiej animacji.
  • Bajka – rodzaj utworu literackiego. Termin ten posiada także drugie znaczenie, które może być równoznaczne z pojęciem kreskówka.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Babcia jest niezadowolona, że Jaś cały dzień ogląda kreskówki.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: krɛˈskufka, AS: kreskufka

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. kreślarnia ż., kreślarz mos., kreska ż.

 przym. kreskowy

Wiktionary


kreskówkowy

kreskówka


SJP.pl

Patrz:

kreskówka

kreskownica

przyrząd do rysowania linii równoległych


SJP.pl


kreskowy

kreska


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z kreską, dotyczący kreski

Wiktionary

Patrz:

kreska

Powiązane:

 rzecz. kreślarnia ż., kreślarz mos., kreskówka ż., krecha ż., kreska ż., kreseczka ż.

Wiktionary


kreślarnia

pracownia kreślarska


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) techn. pomieszczenie, w którym pracują kreślarze sporządzając rysunki techniczne

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. kreska ż., kreseczka ż., krecha ż., zakreślacz m., kreślarz m., kreślarka ż., kreślarstwo n., kreślenie n., wykreślanie n., wykreślenie n., skreślanie n., skreślenie n., określanie n., określenie n., zakreślanie n., zakreślenie n., wykres m., wykresik m., kreskowanie n., zakreskowanie n., kres m., podkreślanie n., podkreślenia n., podkreślnik m., przekreślanie n., przekreślenie n., kreskówka n., zakreskowywanie n., zakreskowanie n.

 czas. kreślić ndk., wykreślać ndk., wykreślić dk., skreślać ndk., skreślić dk., określać ndk., określić dk., zakreślać ndk., zakreślić dk., podkreślać ndk., podkreślić dk., przekreślać ndk., przekreślić dk., zakreskowywać ndk., zakreskować dk.

 przym. kreskowy, kreseczkowy, wykreślny, kreślarski, wykresowy, kreskówkowy

 przysł. wykreślnie

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) pracownia kreślarska

Wiktionary


kreślarski

kreślarstwo, kreślarz


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) związany z kreślarstwem lub kreślarzem

Wiktionary

Patrz:

kreślarstwo, kreślarz

Powiązane:

 rzecz. kreślarnia ż., kreślarz m., kreślarstwo n., kreska ż.

 czas. kreślić ndk.

Wiktionary


kreślarstwo

1. graficzne opracowywanie projektów i planów, np. map;
2. zawód kreślarza


SJP.pl


kreślarz

osoba zajmująca się graficznym opracowywaniem planów, wykonująca rysunki techniczne, wykresy itp.


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) osoba kreśląca rysunki techniczne

Wiktionary

Kreślarz (feminatyw: kreślarka) – osoba, która jest odpowiedzialna za wykonanie szkiców, schematów oraz rysunków technicznych potrzebnych do stworzenia projektu technicznego. Materiały tworzone przez kreślarza są wykonane na podstawie odpowiednich danych uzyskanych od osób związanych z projektem. Wykonując swoją pracę, kreślarz może korzystać z klasycznych narzędzi kreślarskich, do których należy m.in. deska kreślarska, grafion i ołówek. Osoby, które wykonują ten zawód, coraz częściej wykorzystują nowoczesne oprogramowanie graficzne lub CAD. Warunkiem wykonywania zawodu kreślarza jest ukończenie technikum lub studiów wyższych na kierunku technicznym.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Wykonanie rysunków zlecono kreślarzowi z katowickiej firmy.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. kreska ż., kreseczka ż., krecha ż., reg. krycha ż., kreskówka ż., kreskowanie n., zakreskowanie n., kreślenie n., zakreślenie n., zakreślenie n., wykreślanie n., wykreślenie n., skreślanie n., skreślenie n., kreślarstwo n., wykres m.

:: fż. kreślarka ż.

 czas. kreskować ndk., zakreskować dk., kreślić ndk., zakreślać ndk., zakreślić dk., wykreślić dk., skreślać ndk., skreślić dk.

 przym. kreskowy, kreślarski, wykreślny, kreskówkowy

 temsłow. -kreślny

Wiktionary


kreślenie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|kreślić.

Wiktionary

Powiązane:

 czas. kreślić

 rzecz. kreślarnia ż., kreślarz mos., wykres mrz., kreska ż.

Wiktionary


kreślić

czasownik przechodni niedokonany

 (1.1) wykonywać ręcznie rysunek techniczny

 (1.2) rysować kreski, linie

 (1.3) zamazywać coś napisanego

 (1.4) przekazywać ustnie lub pisemnie opis czegoś

 (1.5) pisać odręcznie

Wiktionary

Przykłady

 (1.4) Film jest biograficznym obrazem, skupiającym się na związku Johna z żoną, kreślącym drogę, jaką potoczyło się jego życie, od sukcesu poprzez chorobę umysłową wykrytą w wieku 30 lat, aż po powrót do zdrowia.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈkrɛɕlʲit͡ɕ, AS: kreślʹić

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. kreślarnia ż., kreska ż., kreślenie n., zakreślenie n., kreślarstwo n., wykres m., kreślarz m., zakreślacz m.

 czas. zakreślić, zakreślać, wykreślić, wykreślać, podkreślać

 przym. kreślarski

Wiktionary


kreśliciel

osoba trudniąca się rysowaniem na papierze lub innym materiale


SJP.pl


kreślinek

kreślinek nizinny - gatunek chrząszcza z rodziny pływakowatych


SJP.pl


kreślnik

przyrząd rysunkowy osadzony na trzonku lub ramieniu cyrkla służący do wyciągania linii tuszem na rysunkach technicznych; grafion


SJP.pl


kresomózgowie

największa część mózgu obejmująca obie półkule i połączenia między nimi


SJP.pl

Kresomózgowie (łac. telencephalon) – część mózgowia obejmująca półkule mózgu, spoidła mózgu (w tym ciało modzelowate), blaszkę krańcową, jądra podstawne, hipokamp, komory boczne, sklepienie oraz węchomózgowie. Kresomózgowie nadzoruje większość czynności fizycznych i umysłowych. Różne obszary kresomózgowia są odpowiedzialne za rozmaite reakcje świadome. Ze względu na swą wielkość i widoczność (u człowieka przykrywa, oprócz móżdżku, wszystkie pozostałe elementy mózgowia) zwłaszcza u ssaków wyższych, kresomózgowie potocznie utożsamiane jest z mózgiem.

Wikipedia


kresowiacki

kresowiak


SJP.pl

Patrz:

kresowiak

kresowiaczek

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) zdrobn. od kresowiak

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. kresowiak m.

Wiktionary


kresowiaczka

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) kobieta pochodząca z dawnych ziem polskich na wschodzie

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Relacja kresowiaczki, dotycząca [zbrodni UPA [Ukraińskiej Powstańczej Armii],] hospitalizacji w warunkach wojennych oraz organizacji życia po wojnie. Świadek wspomina także o swojej działalności w Armii Krajowej.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. kres mrz., kresowiak mos., kresowianin mos.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) kresowianka

Wiktionary


kresowiak

mieszkaniec kresów (pogranicza); kresowianin


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) mieszkaniec kresów

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. kresy nmos., kres m.

:: zdrobn. kresowiaczek m.

:: fż. kresowiaczka ż., kresowianka ż.

 przym. kresowy

Wiktionary


kresowianin

mieszkaniec kresów (pogranicza); kresowiak


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) mieszkaniec kresów, zwłaszcza dawnych polskich kresów wschodnich; osoba pochodząca z dawnych ziem polskich na wschodzie

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz.

:: fż. kresowianka ż., kresowiaczka ż.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) kresowiak, kresowiec

Wiktionary


kresowianka

mieszkanka kresów (pogranicza)


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) kobieta pochodząca z dawnych ziem polskich na wschodzie

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Przyjechała, najmilsza nam sercem, bo sama kresowianka, Eugenja sic. [Eugenia] Żmijewska i z gorącą a barwną prostotą opowiedziała zespołowi, rwących się do czynu słuchaczek, o początkach, celach i rozwoju stowarzyszeń kobiecych w Warszawie.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz.

:: fm. kresowianin m.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) kresowiaczka

Wiktionary


kresowiec

mieszkaniec kresów, zwłaszcza dawnych polskich kresów wschodnich


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) książk. mieszkaniec kresów, zwłaszcza dawnych polskich kresów wschodnich; osoba pochodząca z dawnych ziem polskich na wschodzie

Wiktionary

Kresowiec – polski improwizowany samochód pancerny z okresu wojny polsko-ukraińskiej.

Samochód pancerny Kresowiec powstał w roku 1919. Projektantem tego pojazdu byli inż. Wilhelm Aleksander Lützke-Birk (profesor Politechniki Lwowskiej) oraz jego współpracownik inż. Witold Aulich. Pojazd powstał na bazie trzykołowego pługa motorowego dokładnie nie znanej marki. Kadłub opancerzono we lwowskich Warsztatach Kolejowych za pomocą blachy żelaznej o grubości 10 mm. Uzbrojenie stanowiły trzy karabiny maszynowe, dwa umieszczono w bocznych sponsonach, a jeden z przodu. Silnik zamknięto w pancernej obudowie o charakterystycznym cylindrycznym kształcie. Z tyłu znajdowało się koło sterujące. Na dachu pojazdu zamontowana była wieżyczka obserwacyjna dowódcy.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Dzięki kresowcom rozpowszechnił się też w Polsce sufiks patronimiczny o ruskiej formie -icz, -owicz, tak częsty w nazwiskach szlachty ruskiej, wypierając niemal zupełnie dawną polską postać -ic, -owic.

 (1.1) Jak za czasów wileńskich nie czuł się poeta [Mickiewicz, Adam Bernard] w stosunku do Warszawy prowincjonalistą, tak też nigdy później; ba, nie zdaje się, by się uważał za kresowca w naszym dzisiejszym znaczeniu.

 (1.1) Zygmunt III [Waza, szw. Sigismund] użył dla poskromienia rozhukanych kresowców surowych przepisów.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) kresowiak, kresowianin

Wiktionary


kresowy

1. przymiotnik od: kresy (pogranicze)
2. przymiotnik od: Kresy (Wschodnie)


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) związany z kresami

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. kresowiak mos., kresy nmos., kres mrz., kresa ż.

Wiktionary


kresy

obszar jakiegoś państwa leżący w pobliżu jego granic (w przypadku Polski - przede wszystkim jej dawne pogranicze wschodnie); pogranicze


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj niemęskoosobowy, liczba mnoga

 (1.1) hist. pogranicze, zwłaszcza dawne polskie pogranicze wschodnie

 (1.2) przest. płaski brzeg kapelusza, rondo

 (1.3) daw. poczta wojskowa; wiadomości poprzez nią otrzymywane

forma rzeczownika.

 (2.1) M., B. i W. lm. od: kres

 (2.2) zwykle lm. od kresa

 (2.3) zwykle lm. od kresa

Wiktionary

  • Kresy Wschodnie
  • Kresy Zachodnie
  • Kresy – czasopismo wydawane w latach 1989–2010
  • Kresy24.pl – portal internetowy

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Kozacka jazda była wykorzystywana głównie na kresach, w walce z Tatarami i Kozakami.

 (1.2) Twarz osłaniał mu czarny kapelusz o szerokich kresach.

 (1.3) Dnia tego do króla przychodziły kresy i odprawiano odpowiedzi.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈkrɛsɨ, AS: kresy

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. kres m., kresowiak m., kresowianka ż.

 przym. kresowy

Wiktionary


kresz

fabrycznie gnieciona tkanina sztuczna


SJP.pl


kreszowy

kresz


SJP.pl

Patrz:

kresz

kret

1. ssak owadożerny prowadzący podziemny tryb życia;
2. człowiek podstępny, knujący coś potajemnie;
3. urządzenie do drążenia kanałów


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy

 (1.1) zool. ssak owadożerny o czarnej sierści, kopiący podziemne tunele;

 (1.2) przen. osoba działająca w danej organizacji lub instytucji i przekazująca informacje o niej swojemu mocodawcy

 (1.3) techn. urządzenie drążące tunele

 (1.4) roln. maszyna ciągnięta przez ciągnik i wykonująca bruzdy, kanały w glebie

 (1.5) pot. chem. środek udrażniający rury kanalizacyjne

Wiktionary

Zwierzęta
  • kret – rodzaj ssaków z rodziny kretowatych
    • kret europejski (Talpa europaea)
    • kret szczotkoogoniasty (Parascalops breweri)
    • kret zachodnioamerykański (Scapanus orarius)
  • kret workowaty (Notoryctes typhlops) – torbacz z rodziny kretów workowatych

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Krety odżywiają się dżdżownicami.

 (1.3) W środę o szesnastej kret przekopie kanał, ale już od rana robotnicy uruchomią pompy ssące.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: krɛt, AS: kret

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. kretowisko n., kretowina ż., kretowate nmos.

:: zdrobn. krecik m.

 przym. kreci, kretowaty

Wiktionary

Synonimy:

 (1.2) wtyczka

Wiktionary


kreta

1. ssak owadożerny prowadzący podziemny tryb życia;
2. człowiek podstępny, knujący coś potajemnie;
3. urządzenie do drążenia kanałów


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) geogr. grecka wyspa na Morzu Śródziemnym;

 (1.2) geogr. adm. region administracyjny w Grecji ze stolicą w Heraklionie, obejmujący wyspę Kretę (1.1) i pobliskie wysepki;

Wiktionary

Kreta (gr. Κρήτη, od słowa krateiasilna, łac. Creta, tur. Kirid, wen. Candia) – grecka wyspa na Morzu Śródziemnym. Największa wyspa Grecji i piąta pod względem powierzchni wyspa śródziemnomorska. Linia brzegowa ma długość ok. 1040 km. Największym miastem oraz siedzibą władz jest Heraklion (Iraklion). Na Krecie odkryto jedne z najstarszych, mające 5,7 mln lat ślady przodków człowieka.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Zeszłoroczne wakacje spędziliśmy z ciocią Heleną i wujkiem Achillesem na Krecie.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈkrɛta, AS: kreta

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Kreteńczyk mos., Kretenka ż., kreteńskość ż.

 przym. kreteński

Wiktionary

Synonimy:

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

 (1.2) Kreta (1.1), Gawdos, Gawdopula, Paximadia, Chrisi, Kufonisi, Elasa, Dragonada, Gianisada, Dia, Pseira

pokrewne.

 rzecz. Kreteńczyk mos., Kretenka ż., kreteńskość ż.

 przym. kreteński

frazeologia.

etymologia.

 etym|łac|Creta. < etym|gr|Κρήτη. < etym|gr|Κρυς.

uwagi.

tłumaczenia.

* angielski: (1.1) Crete

* arabski: (1.1) كريت ż.

* asturyjski: (1.1) Creta ż.

* baskijski: (1.1) Kreta

* białoruski: (1.1) Крыт m.

* bułgarski: (1.1) Крит m.

* czeski: (1.1) Kréta ż.

* francuski: (1.1) Crète ż.

* interlingua: (1.1) Creta

* łaciński: (1.1) Creta ż.

* macedoński: (1.1) Крит m.

* niemiecki: (1.1) Kreta n.

* nowogrecki: (1.1) Κρήτη ż.

* rosyjski: (1.1) Крит m.

* serbski: (1.1) Крит m.

* słowacki: (1.1) Kréta ż.

* starogrecki: (1.1) Κρήτη ż.

* turecki: (1.1) Girit

* ukraiński: (1.1) Крит m.

* wenecki: (1.1) Càndia ż.

* węgierski: (1.1) Kréta

* włoski: (1.1) Creta ż.

źródła.

== Kreta (język baskijski.) ==

thumb|Kreta (1.1)

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik, nazwa własna

 (1.1) geogr. Kreta

odmiana.

przykłady.

składnia.

kolokacje.

synonimy.

Wiktionary


krętacki

przymiotnik od: krętacz


SJP.pl


krętactwa

kłamanie, nieuczciwe postępowanie; krętanina, matactwo, kłamstwo


SJP.pl


krętactwo

kłamanie, nieuczciwe postępowanie; krętanina, matactwo, kłamstwo


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) nieuczciwe postępowanie

Wiktionary


krętacz

potocznie: osoba oszukująca, używająca wybiegów; kłamca, matacz, lawirant


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) człowiek oszukujący, używający wykrętów, wybiegów

Wiktionary

Wikipedia

Powiązane:

 rzecz. krętactwo n., kręciek m., krętek m.

:: fż. krętaczka ż.

 czas. krętaczyć ndk., kręcić ndk.

 przym. krętacki, kręty

 przysł. krętacko

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) bajerant, blagier, kombinator, kuglarz, lawirant, manipulant, manipulator, matacz, naciągacz, oszust, szarlatan; pot. cygan, fałszywiec, hochsztapler, kanciarz, macher, nabieracz, naciągacz, oszukaniec, picer, picuś, szachraj; daw. farmazon, przechera, szalbierz; reg. lewus

Wiktionary


krętaczek

potocznie: kobieta oszukująca, używająca wybiegów; kręcicielka, kręciara, mataczka, lawirantka


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) zdrobn. od krętacz

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. krętacz m.

Wiktionary


krętaczka

potocznie: kobieta oszukująca, używająca wybiegów; kręcicielka, kręciara, mataczka, lawirantka


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) forma żeńska od krętacz

Wiktionary

Wymowa:

IPA: krɛ̃nˈtat͡ʃka, AS: krẽntačka

Wiktionary

Powiązane:

 zob. krętacz.

Wiktionary


krętaczunio

ekspresywnie: krętacz; krętaczek


SJP.pl


krętaczyć

potocznie: kłamać, oszukiwać, postępować nieuczciwie; kręcić, mataczyć, szachrować, machlować


SJP.pl


krętak

drobny chrząszcz wodny, pływający po powierzchni stawów, jezior, rzek itp., w Polsce pospolity; taraniec


SJP.pl

Gyrinus – rodzaj wodnych chrząszczy z rodziny krętakowatych i podrodziny Gyrininae. W języku polskim chrząszcze te nazywane są krętak.

Wikipedia


krętaki

rodzina wodnych chrząszczy z podrzędu drapieżnych; krętakowate


SJP.pl


krętakowate

rodzina wodnych chrząszczy z podrzędu drapieżnych; krętaki


SJP.pl

Krętakowate (Gyrinidae) – rodzina wodnych chrząszczy z podrzędu drapieżnych, wchodząca w skład kladu Hydradephaga. Przystosowane do życia na powierzchni wody, gdzie pływają, tworząc po torze kolistym lub spiralnym. Obejmują około 900 gatunków. Rozprzestrzenione na całym świecie.

Wikipedia


krętakowaty

o cechach krętakowatych (rodzina chrząszczy)


SJP.pl


krętanina

1. kręcenie się w różne strony; zamęt; zamieszanie;
2. splot zagmatwanych linii; plątanina; zygzaki;
3. kłamanie, nieuczciwe postępowanie; krętactwo, matactwo, kłamstwo


SJP.pl


krętarz

1. wyniosłość kostna na kości udowej;
2. drugi człon odnóża owada


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) anat. wyniosłość kostna na górnym końcu kości udowej;

 (1.2) zool. odcinek odnóża owadów

Wiktionary

  • krętarz (anatomia kręgowców)
    • krętarz większy
    • krętarz mniejszy
    • trzeci krętarz
    • czwarty krętarz
  • krętarz (anatomia stawonogów)

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ˈkrɛ̃ntaʃ, AS: krntaš

Wiktionary


kretek

nazwisko


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy

 (1.1) mikrobiol. typ Gram-ujemnych bakterii o spiralnym kształcie;

Wiktionary

Kretek – papierosy produkowane z mieszanki tytoniu, goździków i innych dodatków smakowych. Nazwa oryginalna „kretek” jest wyrazem dźwiękonaśladowczym imitującym dźwięk palonych goździków.

Papierosy goździkowe zaczęły powstawać pod koniec XIX wieku w mieście Kudus w Indonezji. Najbardziej popularne są w kraju powstania, lecz z biegiem czasu znajdowały zwolenników w innych zakątkach świata. Najbardziej znane firmy produkujące papierosy kretek to Bentoel, Djarum, Gudang Garam itd.

Wikipedia

Powiązane:

 rzecz. krętacz mos.

 czas. nakręcać

Wiktionary


kreteńczyk

mieszkaniec Krety


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) mieszkaniec Krety

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) „Kreteńczyk Epimenides powiedział: wszyscy Kreteńczycy to kłamcy”. Czyli on też kłamał, bo był Kreteńczykiem. Ale w takim przypadku wszyscy Kreteńczycy nie mogą być kłamcami.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: krɛˈtɛ̃j̃n͇t͡ʃɨk, AS: kretĩ ̯ṇčyk

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Kreta ż., kreteńskość ż.

:: fż. Kretenka ż.

 przym. kreteński

Wiktionary


kretenka

mieszkanka Krety


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) mieszkanka Krety

Wiktionary

Wymowa:

IPA: krɛˈtɛ̃ŋka, AS: kretŋka

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Kreta ż.

:: fm. Kreteńczyk m.

 przym. kreteński

Wiktionary


kreteński

związany z Kretą


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) dotyczący Krety, związany z Kretą, pochodzący z Krety

 (1.2) archeol. hist. szt. dotyczący starożytnej cywilizacji powstałej w basenie Morza Egejskiego

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Posiada wspaniałe malowidła w duchu szkoły kreteńskiej, częściowo wykonane w 1568 roku przez sławnego malarza Tzortzisa.

 (1.2) Najstarsze swastyki odkryto w Persji, w indyjskich miastach Mohenjodaro i Harappa, w miejscowości Samarra w Mezopotamii. Znajdowała się na terakotach, na wazach greckich, cypryjskich i kreteńskich.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: krɛˈtɛ̃j̃sʲci, AS: kretĩ ̯sʹḱi

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Kreta ż., Kreteńczyk m., Kretenka ż.

Wiktionary


kretes

tylko w wyrażeniu: z kretesem - całkowicie, bez możliwości odwrotu, doszczętnie


SJP.pl


krętka

typ bakterii o podłużnych, silnie skręconych kształtach; spirochet


SJP.pl


krętkobójczy

przymiotnik relacyjny

 (1.1) chem. zwalczający krętki

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Na podstawie doświadczeń na zwierzętach utrzymują autorzy nowocześni, że jod nawet w bardzo dużych dawkach nie wywiera działania krętkobójczego.

Wiktionary


krętkowce

przedstawiciel rzędu długich i cienkich bakterii z typu krętków


SJP.pl


krętkowica

choroba ludzi i zwierząt wywołana przez krętki; krętkownica


SJP.pl

Leptospirozy, krętkowice, choroba Weila – grupa chorób odzwierzęcych wywołanych przez krętki z rodzaju Leptospira. Dla człowieka patogenny jest gatunek Leptospira interrogans. Obejmuje on szereg serotypów, które wywołują choroby o zbliżonym obrazie klinicznym.

Wikipedia


krętkowiec

przedstawiciel rzędu długich i cienkich bakterii z typu krętków


SJP.pl


krętkownica

choroba ludzi i zwierząt wywołana przez krętki; krętkowica


SJP.pl


kretkowski

nazwisko


SJP.pl


krętkowy

przymiotnik od: krętek


SJP.pl


krętlik

mała złączka przeciwdziałająca skręcaniu się połączonych elementów, na przykład żyłki wędkarskiej


SJP.pl

Krętlik - (nazywany również rozprężaczem) urządzenie składające się z dwóch uchwytów połączonych krótką osią umożliwiającą ich rotacje względem siebie. Służy do zapobiegania skręcaniu się cięgien lub przewodów, poprzez umożliwienie ich swobodnego obracania się, lub obracania się doczepionych do nich rzeczy.

Wikipedia


krętlikowy

przymiotnik od: krętlik


SJP.pl


krętliwość

1. skłonność do kręcenia się, załamywania się;
2. skłonność do mówienia nieprawdy, oszukiwania;
3. potocznie o urządzeniu elektronicznym: podatność na podkręcanie - zwiększanie wydajności


SJP.pl


krętliwy

1. skłonny do kręcenia się, załamywania się;
2. skłonny do mówienia nieprawdy, oszukiwania;
3. potocznie o urządzeniu elektronicznym: podatny na podkręcanie - zwiększanie wydajności


SJP.pl


krętniczo-kątniczy

zastawka krętniczo-kątnicza - fałd łączący koniec jelita krętego z jelitem grubym; zastawka Bauhina, zastawka okrężnicy


SJP.pl


krętogłów

wędrowny ptak leśno-parkowy z rodziny dzięciołów


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy

 (1.1) ornit. ptak z podrodziny krętogłowów, nazwa systematyczna|Jynginae|ref=tak.;

Wiktionary

Krętogłów (zwyczajny) (Jynx torquilla) – gatunek niewielkiego ptaka wędrownego z rodziny dzięciołowatych (Picidae).

Wikipedia

Wymowa:

IPA: krɛ̃nˈtɔɡwuf, AS: krẽntogu̯uf

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. krętogłowy nmos.

 przym. krętogłowy

Wiktionary


krętogłowy

przymiotnik jakościowy

 (1.1) taki, który ma krętą głowę

rzeczownik, rodzaj niemęskoosobowy, liczba mnoga

 (2.1) ornit. nazwa systematyczna|Jynginae|ref=tak., monotypowa podrodzina ptaków z rodziny dzięciołowatych;

forma rzeczownika|mękozwierzęcy.

 (3.1) plural|krętogłów.

Wiktionary

Krętogłowy (Jynginae) – monotypowa podrodzina ptaków z rodziny dzięciołowatych (Picidae).

Wikipedia

Powiązane:

 rzecz. krętogłów mzw.

Wiktionary


kretojeż

kolczaste zwierzę z Madagaskaru; tenrek


SJP.pl


kretomino

Kretomino (do 1945 niem. Krettmin) – część miasta Koszalin. Do 31 grudnia 2022 wieś w północno-zachodniej Polsce, położona w województwie zachodniopomorskim, w powiecie koszalińskim, w gminie Manowo, przy trasie drogi krajowej nr 11. Połączenie z centrum Koszalina umożliwiają autobusy komunikacji miejskiej (linia nr 8), sama miejscowość jest w I strefie koszalińskiej komunikacji. Przylega do koszalińskich osiedli Raduszka i Wilkowo.

Wikipedia


kreton

cienki, bawełniany materiał do szycia ubrań lub zasłon


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męski

 (1.1) włók. barwna tkanina bawełniana;

Wiktionary

Kreton – rodzaj bawełnianej lub lnianej tkaniny o splocie płóciennym, usztywnianej. Tkanina ta jest barwiona w kolorowe wzory. Często z dodatkiem poliestru, aby zmniejszyć gniotliwość. Prawa strona jest lekko omszona, a lewa apreturowana. Z kretonu szyje się bieliznę osobistą, fartuchy oraz lekkie sukienki.

Wikipedia

Przykłady

składnia.

kolokacje.

synonimy.

antonimy.

hiperonimy.

 (1.1) tkanina

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

 przym. kretonowy

frazeologia.

etymologia.

 etym|franc|cretonne. < etym|franc. Créton

uwagi.

tłumaczenia.

* angielski: (1.1) cretonne

* baskijski: (1.1) kretona

* bułgarski: (1.1) кретон m.

* francuski: (1.1) cretonne ż.

* hiszpański: (1.1) cretona ż.

* ido: (1.1) kretono

* interlingua: (1.1) cretonne

* niemiecki: (1.1) Cretonne m.

* nowogrecki: (1.1) κρετόν n.

* słowacki: (1.1) kretón m.

* słoweński: (1.1) kreton m.

* szwedzki: (1.1) kretong

* węgierski: (1.1) karton

źródła.

odmiana.

przykłady.

Wiktionary

Powiązane:

 przym. kretonowy

Wiktionary

Synonimy:

antonimy.

hiperonimy.

 (1.1) tkanina

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

 przym. kretonowy

frazeologia.

etymologia.

 etym|franc|cretonne. < etym|franc. Créton

uwagi.

tłumaczenia.

* angielski: (1.1) cretonne

* baskijski: (1.1) kretona

* bułgarski: (1.1) кретон m.

* francuski: (1.1) cretonne ż.

* hiszpański: (1.1) cretona ż.

* ido: (1.1) kretono

* interlingua: (1.1) cretonne

* niemiecki: (1.1) Cretonne m.

* nowogrecki: (1.1) κρετόν n.

* słowacki: (1.1) kretón m.

* słoweński: (1.1) kreton m.

* szwedzki: (1.1) kretong

* węgierski: (1.1) karton

źródła.

odmiana.

przykłady.

składnia.

kolokacje.

synonimy.

Wiktionary


kretonik

zdrobnienie od: kreton


SJP.pl


kretonka

jedna z czterech spódnic niedzielnego śląskiego stroju kobiecego


SJP.pl


kretonówka

sukienka z kretonu; kretonka


SJP.pl


kretonowy

przymiotnik od: kreton


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) zrobiony, uszyty z kretonu

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Latem dziewczynki nosiły kretonowe sukienki i marzyły o białych elastycznych podkolanówkach.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. kreton m., kretonik m.

Wiktionary


krętoróg

zwierzę z zakręconymi rogami


SJP.pl


krętorogi

1. o zwierzęciu: mający zakrzywione rogi;
2. o cechach krętorogich (rodzina ssaków)


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) pot. taki, który ma kręte rogi

 (1.2) zool. taki, który należy do rodziny krętorogich

Wiktionary

Przykłady

 (1.2) Bawół indyjski - ssak z rodziny krętorogich, przodek bawołu domowego, wysoki w kłębie do 1 metra. Żyje w dużych stadach, zamieszkuje bagna południowej i wschodniej Azji.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. krętorogie nmos.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.2) pustorogi, pustorożec, wołowaty

Wiktionary


krętorogie

rodzina ssaków parzystokopytnych z podrzędu przeżuwaczy; pustorożce, pustorogie, wołowate, pochworogie


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj niemęskoosobowy, liczba mnoga

 (1.1) daw. zool. wołowate

Wiktionary

Wołowate, krętorogie, pustorogie, pustorożce (Bovidae) – rodzina ssaków z podrzędu przeżuwaczy (Ruminantia) w obrębie rzędu parzystokopytnych (Artiodactyla).

Wikipedia

Powiązane:

 przym. krętorogi

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) wołowate, daw. pustorogie, pustorożce

Wiktionary


krętość

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) odprzym. cecha tego, co jest kręte

Wiktionary

Powiązane:

 przym. kręty

 przysł. kręto

Wiktionary


kretoszczur

rodzaj gryzoni z rodziny kretoszczurowatych


SJP.pl

Kretoszczur (Bathyergus) – rodzaj ssaków z rodziny kretoszczurowatych (Bathyergidae).

Wikipedia


kretować

drążyć kanały za pomocą urządzenia przeciskowego (kreta)


SJP.pl


kretowate

rodzina ssaków z rzędu ryjówkokształtnych


SJP.pl

Kretowate (Talpidae) – rodzina ssaków z podrzędu Erinaceota w obrębie rzędu owadożerów (Eulipotyphla) przystosowanych do życia pod ziemią.

Wikipedia


kretowaty

o cechach kretowatych (rodzina ssaków)


SJP.pl


kretowicz

nazwisko


SJP.pl


kretowina

przestarzale: kretowisko;
1. kopiec ziemi wykopany przez kreta;
2. obszar pokryty kopcami ziemi wykopanymi przez kreta


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) kupka ziemi wyrzuconej przez kreta, kretowisko

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Świeżego koziego gnoju posypać na kretowinach, a sam zapach wypędza nieproszonych gości.

 (1.1) W każdą kretowinę zdechłych raków nakłaść, bo krety od smrodu tego zdychać muszą.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. kret m., krecik m., kreciątko n., kretowisko n.

 przym. kreci

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) kretowisko

Wiktionary


kretowisko

kretowina;
1. kopiec ziemi wykopany przez kreta;
2. obszar pokryty kopcami ziemi wykopanymi przez kreta


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) kopczyk ziemi usypany przez kreta

 (1.2) teren pokryty kretowiskami (1.1)

Wiktionary

Kretowisko – kopiec gleby wznoszony przez małe ssaki zamieszkujące nory – kretowate (np. kret europejski), nornikowate, ślepcowate i krety workowate. Nierzadko są jedyną oznaką obecności zwierzęcia widoczną na powierzchni gruntu.

Kretowiska to materiały pozostałe z kopania lub naprawiania nor, dlatego zazwyczaj są znajdowane tam, gdzie zwierzę buduje nowe nory lub gdzie już istniejące są zniszczone (na przykład przez pasące się zwierzęta gospodarskie). Tam, gdzie krety ryją pod korzeniami drzew lub krzewów, korzenie utrzymują tunel, kretowisk jest mniej i nawet spora populacja zwierząt może pozostać niezauważona.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Kret musiał dużo kopać, by usypać tak wielkie kretowisko.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌkrɛtɔˈvʲiskɔ, AS: kretovʹisko

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. kret m., krecik m., kretowate nmos., kretowina ż., krety

 przym. kreci, kretowaty

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) kretowina

Wiktionary


kretowór

rodzaj torbaczów z rodziny kretoworowatych


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy

 (1.1) zool. nazwa systematyczna|Notoryctes|ref=tak., rodzaj ssaków z rodziny kretoworowatych;

 (1.2) zool. zwierzę z rodzaju kretowór (1.1)

Wiktionary

Kretowór (Notoryctes) – rodzaj ssaków z rodziny kretoworowatych (Notoryctidae).

Wikipedia

Powiązane:

 rzecz. kretoworowate nmos.

 przym. kretoworowaty

Wiktionary

Synonimy:

 (1.2) kakarratul, kret workowaty

Wiktionary


kretoworowate

rodzina torbaczy


SJP.pl

Kretoworowate, krety workowate (Notoryctidae) – rodzina ssaków z rzędu kretoworokształtnych (Notoryctemorphia). Obejmuje dwa gatunki podobne do złotokretów, występujące w Australii.

Wikipedia


krętowłosy

mający kręcone włosy


SJP.pl


kretschmer

  • Edmund Kretschmer (1830–1908) – niemiecki kompozytor i organista
  • Ernst Kretschmer (1888–1964) – niemiecki psychiatra
  • Otto Kretschmer (1912–1998) – niemiecki wojskowy

Wikipedia


kretschmerowski

dotyczący Ernsta Kretschmera i jego typologii konstytucjonalnej


SJP.pl


krętu-wętu

potocznie:
1. kręcąc się ciągle gdzieś, kołując;
2. mącąc, gmatwając; wykrętnie


SJP.pl

wykrzyknik

 (1.1) onomatopeja imitująca dźwięk towarzyszący krzątaniu się

Wiktionary


krętus

potocznie: osoba oszukująca, używająca wybiegów; kręt, kręciciel, kręciarz, kręcioch


SJP.pl


krety

(bardzo rzadko również w lp) skórki kreta oraz futro z nich wykonane


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) taki, który nie biegnie w linii prostej, pełen zakrętów

Wiktionary

Krety (Talpinae) – podrodzina ssaków z rodziny kretowatych (Talipdae).

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Górskie ścieżki są kręte i wąskie.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈkrɛ̃ntɨ, AS: krnty

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. zakręt mrz., krętacz mos., krętaczka ż., kręcz mrz., krętość ż.

 czas. nakręcać, kręcić ndk., zakręcić dk., zakręcać ndk.

 przysł. kręto

Wiktionary


kretyk

amfimacer, amfimakr;
1. w poezji antycznej: stopa składająca się z trzech sylab, dwóch długich i krótkiej między nimi;
2. w wersyfikacji nowożytnej: stopa posiadająca nieakcentowaną zgłoskę między dwoma akcentowanymi


SJP.pl

Amfimakr, amfimacer (gr. amphímakros, z obu stron długi), kretyk (gr. κρητικός, wers kreteński) – w wersyfikacji iloczasowej stopa metryczna złożona z trzech sylab: jednej krótkiej między dwiema długimi.

W wierszach polskich jej odpowiednikiem jest sekwencja składająca się z jednej sylaby nieakcentowanej między dwiema akcentowanymi. W polszczyźnie nie ma wyrazów będących naturalnymi amfimakrami; stopa ta występuje też rzadko w metryce polskiej, na przykład:

Nagle – gwizd!
Nagle – świst!
Para – buch!
Koła – w ruch! (Lokomotywa Juliana Tuwima).

Wikipedia


kretyn

1. człowiek dotknięty kretynizmem tarczycowym
2. potocznie: człowiek głupi


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) przest. med. osoba dotknięta wrodzonym zespołem niedoboru jodu, nazywanego dawniej kretynizmem lub matołectwem

 (1.2) przen. pejor. obraź. obraźliwa forma zwrócenia się do mężczyzny

Wiktionary

Wikipedia

Przykłady

 (1.2) Co za kretyn, tak się spił, że ledwo stoi na nogach, a chce jechać autem!

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈkrɛtɨ̃n, AS: kretỹn

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. kretynizm mrz., skretynienie n., skretynianie n., kretyństwo n.

:: zdrobn. kretynek mos.

:: fż. kretynka ż.

 czas. skretynieć dk.

 przym. kretyński

 przysł. kretyńsko

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) przest. matoł

 (1.2) obraź. dureń, debil, idiota, imbecyl, matoł

Wiktionary


kretynek

1. medycznie: kobieta niedorozwinięta umysłowo;
2. pogardliwie: kobieta głupia, ograniczona, tępa


SJP.pl


kretyniasty

mający cechy kretyna, zachowujący się podobnie do kretyna; kretynowaty


SJP.pl


kretynieć

stawać się ograniczonym umysłowo, tracić bystrość, inteligencję; głupieć, tępieć, durnieć, idiocieć


SJP.pl


kretynizm

1. niedorozwój umysłowy ciężkiego stopnia powstały w wyniku wrodzonej niedoczynności tarczycy, spowodowanej jej brakiem lub niedorozwojem; matołectwo;
2. potocznie: coś pozbawionego sensu, niedorzeczność, nonsens


SJP.pl

Wikipedia


kretynka

1. medycznie: kobieta niedorozwinięta umysłowo;
2. pogardliwie: kobieta głupia, ograniczona, tępa


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) pejor. obraź. forma żeńska od: kretyn

Wiktionary

Wymowa:

IPA: krɛˈtɨ̃nka, AS: kretnka

Wiktionary

Powiązane:

 zob. kretyn.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) debilka, idiotka

Wiktionary


kretynowaty

potocznie: przypominający zachowaniem kretyna, przygłupi; głupkowaty


SJP.pl


kretyński

cechujący kretyna; głupi, idiotyczny


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) pot. bezsensowny, idiotyczny, wyjątkowo głupi

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Jeżeli ten pomysł nie jest kretyński, to jest genialny.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: krɛˈtɨ̃j̃sʲci, AS: kretĩ ̯sʹḱi

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. kretyn m., kretynka ż., kretynizm m., kretyństwo ż., kretyńskość ż.

 przysł. kretyńsko

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) bezsensowny, debilny, idiotyczny

Wiktionary


kretyńsko

przysłówek

 (1.1) w sposób kretyński

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Okrążył hotel łukiem, zostawiając po lewej pomnik cesarza Wilhelma I, sterczącego kretyńsko na koniu w otoczeniu skrzydlatych potworów.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: krɛˈtɨ̃j̃skɔ, AS: kretĩ ̯sko

Wiktionary

Powiązane:

 przym. kretyński

 rzecz. kretyn, kretynka, kretynizm

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) debilnie, idiotycznie

Wiktionary


kretyńskość

kretyński


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) odprzym. cecha tego, co jest kretyńskie; cecha tych, którzy są kretyńscy

Wiktionary

Patrz:

kretyński

Powiązane:

 rzecz. kretyn m., kretynka ż., kretynizm m.

 przym. kretyński

 przysł. kretyńskie

Wiktionary


krętło

urządzenie opatrzone korbą do świdrowania dziur w drewnie itp.


SJP.pl


krew

1. płynna tkanka pełniąca u kręgowców wiele ważnych ról, m.in. transport tlenu, dwutlenku węgla i innych substancji, funkcje obronne;
2. żywy temperament;
3. pokrewieństwo; ludzie spokrewnieni


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) biol. fizj. med. wet. płynna tkanka łączna zwierząt;

 (1.2) przen. pokrewieństwo, linia rodowa

 (1.3) przen. czyjaś natura i temperament

 (1.4) przen. życie

 (1.5) przen. zadawanie śmierci

forma czasownika.

 (2.1) 2. os. lp. rozk. od: krewić

Wiktionary

Krew (łac. sanguis, stgr. αἷμα, haima) – płyn ustrojowy, który za pośrednictwem układu krążenia pełni funkcję transportową oraz zapewnia komunikację pomiędzy poszczególnymi układami organizmu. Krew jest płynną tkanką łączną, krążącą w naczyniach krwionośnych (układ krwionośny zamknięty) lub w jamie ciała (układ krwionośny otwarty). W szerokiej definicji obejmuje krew obwodową i tkankę krwiotwórczą, a w wąskiej tylko tę pierwszą. Jako jedyna tkanka (wraz z limfą) występuje w stanie płynnym. Dziedzina medycyny zajmująca się krwią to hematologia.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Utracił w wypadku sporo krwi.

 (1.2) Jest zdolny, widać że to moja krew.

 (1.3) Miał gorącą krew, i najpierw działał, a potem myślał.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: krɛf, AS: kref

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. ukrwienie n., krwinka ż., krwawnik m., krwiak m., pokrewieństwo n., krewny m., krewna ż., krwawienie n., krewniak m., krewniaczka ż., krewkość ż., wykrwawienie n., wykrwawianie n., zakrwawienie n., ukrwawianie n.

 czas. krwawić ndk., wykrwawiać ndk., wykrwawić dk., zakrwawiać dk., ukrwawić dk.

 przym. krwawy, krwisty, dokrewny, krewniaczy, pokrewny, krewki, krewny

 przysł. krwawo, krwisto, krewko, dokrewnie, pokrewnie

 temsłow. krwisto-, krwawo-, krwio-

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) farba, jucha, posoka

Wiktionary


krewa

potocznie: fiasko, niepowodzenie


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) pot. w sposób emocjonalny o całkowitym fiasku, niepowodzeniu, niepomyślnym zakończeniu czegoś

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) No z urlopem krewa niestety, szef zażądał pełnej dyspozycyjności w związku z nowym projektem.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈkrɛva, AS: kreva

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. krewienie n., skrewienie n.

 czas. krewić ndk., skrewić dk.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) porażka, kompromitacja, niewypał, klapa

Wiktionary


kreweta

1. przedstawiciel nadrodziny dziesięcionogów z podrzędu Dendrobranchiata;
2. dawniej: krewetka; krewet


SJP.pl


krewetka

skorupiak długości 2-30 cm, poławiany masowo ze względu na smaczne mięso


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) zool. nazwa systematyczna|Caridea|ref=tak., rodzaj skorupiaków o dziesięciu nogach;

 (1.2) kulin. mięso z odwłoka niektórych małych gatunków krewetek (1.1)

Wiktionary

Krewetki, krewetki właściwe (Caridea) – morskie i słodkowodne skorupiaki zaliczane do podrzędu Pleocyemata z rzędu dziesięcionogów. Zwyczajową nazwą krewetki określana jest też zaliczana do Caridea nadrodzina Palaemonoidea. Opisano około 2500 gatunków klasyfikowanych w kilkunastu nadrodzinach. Wiele z nich poławia się w celach konsumpcyjnych.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Niektóre gatunki krewetek, zwłaszcza słodkowodnych, są również hodowane w akwariach.

 (1.2) Na obiad zamówiliśmy krewetki w sosie pomidorowym.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: krɛˈvɛtka, AS: krevetka

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. krewetkowiec

 przym. krewetkowy

Wiktionary


krewetki

infrarząd morskich i słodkowodnych skorupiaków z rzędu dziesięcionogów


SJP.pl

Krewetki, krewetki właściwe (Caridea) – morskie i słodkowodne skorupiaki zaliczane do podrzędu Pleocyemata z rzędu dziesięcionogów. Zwyczajową nazwą krewetki określana jest też zaliczana do Caridea nadrodzina Palaemonoidea. Opisano około 2500 gatunków klasyfikowanych w kilkunastu nadrodzinach. Wiele z nich poławia się w celach konsumpcyjnych.

Wikipedia


krewetkowce

grupa skorupiaków obejmująca około 30 rodzin dziesięcionogów; garnelowce


SJP.pl


krewetkowiec

przedstawiciel grupy skorupiaków obejmującej około 30 rodzin dziesięcionogów; garnelowiec


SJP.pl

Krewetkowiec – płaskodenny statek rybacki przeznaczony do połowu krewetek.

Charakterystyczną cechą krewetkowców są dwa wysokie i wysunięte daleko poza burty statków ramiona łowcze - rodzaj dźwigni. Krewetkowce operują w Europie głównie na obszarze Morza Północnego (Holandia, Niemcy i Wielka Brytania). Jednostki pływające nie przekraczają z reguły 20 metrów długości i 4,5 metra szerokości.

Wikipedia


krewetkowy

przymiotnik od: krewetka


SJP.pl


krewety

1. przedstawiciel nadrodziny dziesięcionogów z podrzędu Dendrobranchiata;
2. dawniej: krewetka; krewet


SJP.pl


krewić

potocznie: sprawić zawód, nie dotrzymać słowa


SJP.pl


krewki

pełen życia i energii, emocji, często gwałtownie reagujący; porywczy, gwałtowny, impulsywny, wybuchowy


SJP.pl

przymiotnik jakościowy

 (1.1) pełen temperamentu

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Ze Szwajcarem Ciriaco Sforzą również w Bayernie są spore kłopoty natury wychowawczej, krewki charakter ma też francuski Bask, Bixente Lizarazu (to on pobił się kiedyś na treningu z Matthäusem).

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. krewkość ż., krew ż., krwiak mzw./mrz.

 czas. krwawić ndk.

 przysł. krewko, krwawo

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) gwałtowny, porywczy

Wiktionary


krewko

przysłówek sposobu

 (1.1) w sposób pełen temperamentu

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Wszedłem na wał raźnie, krewko (…)

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. krwawnik mzw./mrz., krewkość ż., krew ż.

 przym. krewki

Wiktionary


krewkość

gwałtowny temperament; gwałtowność, porywczość, impulsywność, wybuchowość


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) gwałtowność, porywczość, wybuchowość

 (1.2) daw. słabość, wątłość, ułomność moralna

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) A że się raz jeden krewkością uniósł, to i cóż? Młody jest.

Wiktionary

Powiązane:

 przym. krewki

 przysł. krewko

 rzecz. krwawnik mzw./mrz., krew ż.

Wiktionary


krewna

kobieta pozostająca z kimś w związkach pokrewieństwa, czasem także powinowactwa, należąca do tej samej rodziny, co ktoś inny; krewniaczka, powinowata


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) osoba płci żeńskiej mająca z kimś wspólnego przodka

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Jątrew jest powinowatą, natomiast prawnęka to krewna.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈkrɛvna, AS: krevna

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. pokrewieństwo n., krew ż., krewniak m., krewniaczka ż.

:: fm. krewny

 czas. krwawić

 przym. krewniaczy, pokrewny, krewny

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) krewniaczka, kuzynka

Wiktionary


krewniacki

rzadko: związany z krewniakiem - osobą, którą łączą z kimś z kimś związki pokrewieństwa, czasem także powinowactwa; krewniaczy


SJP.pl


krewniactwo

1. związek krwi pomiędzy ludźmi, pochodzenie od wspólnego przodka, przynależność do jednej rodziny; pokrewieństwo, spokrewnienie, powinowactwo;
2. ludzie spokrewnieni ze sobą; rodzina, familia, krewniacy


SJP.pl


krewniaczka

potocznie: kobieta pozostająca z kimś w związkach pokrewieństwa, czasem także powinowactwa, należąca do tej samej rodziny, co ktoś inny; krewna, powinowata


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) kobieta będąca w relacji

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Załatwiła swojej krewniaczce robotę w ZUS-ie w Gliwicach.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. krew ż., krewny mos., krewna ż.

:: fm. krewniak mos.

 przym. krewny, krewniacki, krewniaczy

 przysł. krewniaczo

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) krewna

Wiktionary


krewniaczość

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) odprzym. cecha tego, co jest krewniacze; cecha tych, którzy są krewniaczy

Wiktionary

Powiązane:

 przym. krewniaczy

 przysł. krewniaczo

 rzecz. pokrewieństwo n.

Wiktionary


krewniaczy

rzadko: związany z krewniakiem - osobą, którą łączą z kimś z kimś związki pokrewieństwa, czasem także powinowactwa; krewniacki


SJP.pl


krewniak

potocznie: człowiek, którego łączą z kimś związki pokrewieństwa, czasem także powinowactwa, który należy z kimś do jednej rodziny; krewny, powinowaty


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) osoba będąca w relacji pokrewieństwa

 (1.2) daw. gw-pl|Kraków. kuzyn

rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy lub męskorzeczowy

 (2.1) biol. roślina lub zwierzę spokrewnione z inną rośliną lub zwierzęciem

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Babka mówiła, że Ligocki to nasz krewniak.

 (2.1) Słonie i góralki są krewniakami.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. krew ż., krewny mos., krewna ż.

:: fż. krewniaczka ż.

 przym. krewny, krewniacki, krewniaczy

 przysł. krewniaczo

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) krewny, powinowaty

 (1.2) swojak

Wiktionary


krewność

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) stpol. pokrewieństwo

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈkrɛvnɔɕt͡ɕ, AS: krevność

Wiktionary


krewny

1. człowiek, którego łączą z kimś związki pokrewieństwa, czasem także powinowactwa, który należy z kimś do jednej rodziny; krewniak, powinowaty;
2. przenośnie: zwierzę, roślina podobne do innego zwierzęcia, innej rośliny


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) człowiek mający z kimś wspólnego przodka

 (1.2) gatunek posiadający wspólnego przodka ewolucyjnego z danym gatunkiem

przymiotnik

 (2.1) daw. dotyczący krwi, pokrewieństwa

 (2.2) daw. połączony pokrewieństwem, pokrewny, bliski

Wiktionary

Pokrewieństwo – relacja pomiędzy osobami lub osobnikami mającymi wspólnego przodka (prawn. wstępnego). Bliskość tej relacji określa stopień pokrewieństwa. Pokrewieństwo ma istotne znaczenie w prawie.

Zachowania seksualne pomiędzy osobami spokrewnionymi określa się mianem kazirodztwa. W przypadku hodowli zwierząt, kojarzenie osobników spokrewnionych to chów wsobny.

Relacje pomiędzy członkami rodzin małżonków określa się mianem powinowactwa.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Bliscy krewni nie mogą zawrzeć ślubu.

 (1.2) Niedawne badania molekularne wykazały, że najbliższymi krewnymi drozda chińskiego są drozd śpiewak i paszkot.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈkrɛvnɨ, AS: krevny

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. pokrewieństwo n., krew ż., krewniak mos., krewna ż., krewniactwo n., krewniaczka ż.

 czas. krwawić ndk.

 przym. krewniaczy, pokrewny

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) krewniak, krewna, krewniaczka, kuzyn, bliski, członek rodziny, członek rodu

Wiktionary


krewo

potocznie: fiasko, niepowodzenie


SJP.pl

Krewo (biał. Крэва, Krewa) – agromiasteczko na Białorusi, w obwodzie grodzieńskim, w rejonie smorgońskim.14 sierpnia 1385 roku doszło tu do zawarcia unii pomiędzy Polską i Litwą znanej jako unia w Krewie.

W miejscowości mają siedzibę dwie parafie – prawosławna (pw. św. Aleksandra Newskiego) i rzymskokatolicka (pw. Przemienienia Pańskiego).

Wikipedia


krewski

przymiotnik od: Krewo (miejscowość na Białorusi)


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) dotyczący Krewa, związany z Krewem

Wiktionary


kreza

fałdowany kołnierz noszony w XVI i XVII wieku; kryza; fryza


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) kraw. dawny plisowaćisowany lub fałdowany kołnierz, rzadziej mankiet;

 (1.2) przen. kołnierz z czegoś

 (1.3) przest. rondo kapelusza

Wiktionary

Kryza, kreza, kaplerz, kryzka, kruszka, krużka, fryga, fryza – okrągły, marszczony lub plisowany kołnierz, noszony w Europie Zachodniej, Środkowej i Północnej od połowy XVI wieku do połowy XVII wieku. Wykonywana z cienkiej tkaniny, zazwyczaj obszytej koronką. Pod koniec XVI wieku na popularności zyskiwały kryzy uszyte wyłącznie z koronki. Do usztywnienia używano krochmalu lub drucianego stelaża.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Była to siedmioletnia dziewczynka, mała i wątła, od której ciemnej sukienki odbijała śnieżnie białość pończoszek, fartuszka i krezy, obejmującej szyję.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) war. kryza

 (1.3) kresa

Wiktionary


kręzadło

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) gw-pl|Górny Śląsk. szatkownica do warzyw, głównie kapusty

Wiktionary


krężel

gwarowo: drewniany walec do nawijania przędziwa; krężołek


SJP.pl

W Polsce
  • Krężel – część miasta Kędzierzyn-Koźle
  • Krężel – wieś w woj. mazowieckim, w pow. grójeckim, w gminie Chynów
  • Krężel – osada w woj. opolskim, w pow. kluczborskim, w gminie Kluczbork
  • Krężel – wieś w woj. zachodniopomorskim, w pow. gryfickim, w gminie Płoty
  • Krężel – kolonia wsi Sulimierz w woj. zachodniopomorskim, w pow. myśliborskim, w gminie Myślibórz

Wikipedia


krężelok

nazwisko


SJP.pl


krezka

1. mała kreza;
2. część otrzewnej osłaniająca i podtrzymująca narządy wewnętrzne, m.in. jelito, żołądek, jajniki, jajowody


SJP.pl

Wikipedia


krezki

1. mała kreza;
2. część otrzewnej osłaniająca i podtrzymująca narządy wewnętrzne, m.in. jelito, żołądek, jajniki, jajowody


SJP.pl


krezkowy

przymiotnik od: krezka


SJP.pl


krezol

hydroksylowa pochodna toluenu występująca w smole węglowej, stosowana w syntezie organicznej i jako środek odkażający; hydroksytoluen


SJP.pl

Krezol, CH
3
C
6
H
4
OH
– organiczny związek chemiczny z grupy fenoli, hydroksylowa pochodna toluenu lub metylowa pochodna fenolu. Występuje w postaci 3 izomerów strukturalnych: 2-metylofenol (o-krezol), 3-metylofenol (m-krezol) i 4-metylofenol (p-krezol). Mają one podobne własności chemiczne, ale różnią się nieco temperaturą topnienia i wrzenia. Mieszanina izomerów określana jest jako krezol surowy bądź trikrezol. Otrzymywany jest przez destylację smoły pogazowej lub ropy naftowej.

Wikipedia


krezolowy

przymiotnik od: krezol


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) chem. związany z krezolem, dotyczący krezolu; zawierający krezol

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. krezol mrz.

Wiktionary


krezotol

substancja używana przy ochronie środowiska


SJP.pl


krężołek

gwarowo: drewniany walec do nawijania przędziwa; krężel


SJP.pl

Krężołek – wieś w Polsce położona w województwie świętokrzyskim, w powiecie kieleckim, w gminie Łopuszno}.

W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa kieleckiego.

Wierni Kościoła rzymskokatolickiego należą do parafii NMP Matki Kościoła w Sarbicach.

Wikipedia


krezus

człowiek bardzo bogaty; bogacz, nabab, milioner


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) osoba bardzo bogata, milioner;

Wiktionary

Krezus, Krojsos (gr. Κροῖσος, ur. ?, zm. 546 p.n.e. lub później) – ostatni król Lidii, kraju na zachodzie Azji Mniejszej. Jego imię jest synonimem bogacza od starożytności. Pochodził z dynastii Mermnadów. Był synem Alyattesa. Objął tron około 560 roku p.n.e. Był mecenasem poetów, uczonych i filozofów, których chętnie gościł na swoim dworze.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Te tłumy bogaczy w Polsce – jak ma mieszkanie i samochód to prawdziwy krezus…

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈkrɛzus, AS: krezus

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Krezus mos.

:: fż. krezuska ż.

 przym. krezusowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) bogacz

Wiktionary


krezuska

krezus; bogaczka


SJP.pl


krezusowy

1. taki jak u Krezusa, charakterystyczny dla Krezusa (króla Lidii);
2. świadczący o nadzwyczajnej zamożności, np. krezusowa suma, fortuna


SJP.pl


krezylit

materiał wybuchowy zawierający trinitrokrezol


SJP.pl


kri

Indianie Ameryki Północnej


SJP.pl

Kri (fr. Cri, ang. Cree – nazwa pochodzi z jęz. francuskiego – Kristinaux, sami Kri nazywali siebie Kenistonoag) – jedna z najliczniejszych grup etnicznych Indian kanadyjskich, zamieszkująca także północną część USA, posługująca się językiem kri.

Wikipedia


kribydż

gra karciana dla 2 lub 4 osób, pochodzi z Anglii


SJP.pl


kriging

grupa geostatystycznych metod estymacji, dzięki której otrzymuje się najlepsze, nieobciążone liniowe oszacowania wartości analizowanej zmiennej zregionalizowanej


SJP.pl

Kriging – grupa geostatystycznych metod estymacji, dzięki której otrzymuje się najlepsze, nieobciążone liniowe oszacowania (ang. best, unbiased linear predictionsBLUP lub best, unbiased linear estimatorBLUE) wartości analizowanej zmiennej zregionalizowanej.

Wikipedia


krikowie

plemię indiańskie w Ameryce Północnej


SJP.pl

Krikowie, Krik (ang. Creek, sami siebie nazywają Muscogee lub Muskogee) – dawna konfederacja Indian Ameryki Północnej, obejmuje 13 grup, liczących od 66,5 tys. (Muscogee Creek Nation) do zaledwie kilku osób (Tuckabachee) i zamieszkujących kilka stanów w Stanach Zjednoczonych głównie Oklahomę, Alabamę, Georgię i Florydę.

Wikipedia


krilium

handlowa nazwa amerykańskiego nawozu strukturotwórczego


SJP.pl


krindż

środowiskowo: żenada, zażenowanie, obciach; cringe


SJP.pl


krindżowy

krindż


SJP.pl

Patrz:

krindż

krinoid

przedstawiciel gromady z typu szkarłupni; liliowiec, krynoid


SJP.pl


kriobank

bank nasienia stosujący hibernację


SJP.pl


kriobiolog

specjalista w dziedzinie kriobiologii


SJP.pl


kriobiologia

Kriobiologia (krio "zimno" + łac. bíos "życie", lógos "nauka") – nauka zajmująca się badaniem wpływu niskich temperatur (rzędu nawet do −269 °C) na organizmy. W takich warunkach następuje zwolnienie (czasem znaczne) procesów życiowych. Kriobiologia skupia się głównie na badaniu oddziaływania chłodu na fizjologię, morfologię i anatomię organizmów.

Wikipedia


kriobiont

roślina lub zwierzę żyjące na śniegu; organizm hiemalny, organizm niwalny, organizm naśnieżny


SJP.pl


kriochirurg

specjalista w dziedzinie kriochirurgii


SJP.pl


kriochirurgia

Kriochirurgia (gr. cryo (κρύο) + cheirourgiki (χειρουργική)) – metoda krioterapii polegająca na miejscowym, kontrolowanym niszczeniu chorych lub przerośniętych tkanek za pomocą niskich temperatur.

Źródłem niskiej temperatury jest zazwyczaj ciekły azot, który zaaplikowany na tkankę schładza ją i wskutek pobrania ciepła od ciała natychmiast paruje.

Wikipedia


krioekstraktor

przyrząd do zamrażania i usuwania chorych tkanek


SJP.pl


kriofil

organizm żyjący w niskich temperaturach; psychrofil, chionofil


SJP.pl

Kriofile, psychrofile, chionofile – ekstremofilne organizmy żyjące w niskich temperaturach (poniżej 15 °C). Zasiedlają powierzchnię lodu, śniegu itp. Wchodzą w skład krioplanktonu, choć nazwa ta bywa krytykowana, a w zamian proponowane są inne, np. krion (ang. cryon).

Wikipedia


kriofilny

kriofil


SJP.pl

Patrz:

kriofil

kriofit

roślina rosnąca w okolicach podbiegunowych lub wysokogórskich, w klimacie zimnym i suchym; kryofit


SJP.pl


kriofizyk

naukowiec zajmujący się badaniem właściwości materii w niskich temperaturach


SJP.pl


kriofizyka

dział fizyki zajmujący się badaniem właściwości materii w niskich temperaturach wraz z technikami ich otrzymywania i utrzymywania


SJP.pl

Kriogenika (gr. krios „zimno”, genos „ród”) – dział techniki wytwarzający, mierzący i utrzymujący skrajnie niskie temperatury; nie są one zdefiniowane ściśle, lecz czasem za granicę przyjmuje się −150 °C (123 K). Kriogenika jest blisko związana z kriofizyką, która bada właściwości ciał w tych temperaturach, np. charakterystyczne dla tego reżimu zjawiska jak nadprzewodnictwo i nadciekłość.

Wikipedia


kriofor

przyrząd demonstrujący zjawisko oziębiania się wody podczas jej parowania


SJP.pl

Wikipedia


kriogeniczny

związany z kriogeniką


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z kriogeniką, dotyczący kriogeniki

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. kriogenika ż.

Wiktionary


kriogenika

nauka poświęcona niskim temperaturom tzn. poniżej 90 K, ich wytwarzaniu, utrzymywaniu i mierzeniu


SJP.pl

Kriogenika (gr. krios „zimno”, genos „ród”) – dział techniki wytwarzający, mierzący i utrzymujący skrajnie niskie temperatury; nie są one zdefiniowane ściśle, lecz czasem za granicę przyjmuje się −150 °C (123 K). Kriogenika jest blisko związana z kriofizyką, która bada właściwości ciał w tych temperaturach, np. charakterystyczne dla tego reżimu zjawiska jak nadprzewodnictwo i nadciekłość.

Wikipedia


kriogenny

związany z wytwarzaniem i utrzymywaniem bardzo niskiej temperatury lub wykorzystujący taką temperaturę; kriogeniczny


SJP.pl


kriokabina

kabina mająca za zadanie schłodzenie ciała pacjenta, stosowana w krioterapii; kriosauna


SJP.pl


kriokomora

dwa pomieszczenia o niskiej temperaturze, służące do leczenia schorzeń reumatycznych poprzez ochładzanie organizmu


SJP.pl


kriokoncentracja

Kriokoncentracja – zatężanie wodnych roztworów przez wymrażanie rozpuszczalnika (najczęściej wody). Jest powszechnie stosowana w przemyśle spożywczym do zatężania ciekłych produktów żywnościowych bez zniszczenia składników wrażliwych na podwyższoną temperaturę, np. białek, polifenoli lub witamin. Kriokoncentracja może być realizowana różnymi technikami:

  • w zawiesinie – wytrąca się duża liczba małych kryształów (co utrudnia ich oddzielenie od koncentratu)
  • progresywna – tworzy się pojedynczy, duży kryształ rozpuszczalnika
  • eutektyczna – stosowana do wydzielania soli nieorganicznych z roztworów wodnych; następuje równoczesna krystalizacja soli i lodu w pobliżu punktu eutektycznego i ich rozdzielenie w wyniku różnic w gęstości

Wikipedia


kriokras

1. proces podobny do krasowienia, zachodzący w obszarach wiecznej zmarzliny w wyniku przepływu wody;
2. rzeźba terenu i formy powstałe w wyniku tego procesu


SJP.pl


kriolipoliza

zabieg usuwania tkanki tłuszczowej przy ujemnej temperaturze


SJP.pl

Kriolipoliza (stgr. κρύος (kryos) – zimno, lód; λίπα (lipa) – tłuszcz; λύσις (lysis) – usuwać) – nieinwazyjna metoda usuwania tłuszczu z różnych miejsc ludzkiego ciała, za pomocą chłodzenia, w celu wywołania lipolizy.

Zabieg polega na wystawieniu adipocytów (komórek tkanki tłuszczowej) na odpowiednio kontrolowane zimno – za pomocą niskiej temperatury o wartości od 5 do 10 stopni C. Skutkiem jest krystalizacja trójglicerydów. Po takiej krystalizacji, adipocyty rozpoczynają proces apoptozy, skutkujący ich eliminacją.

Wikipedia


kriolit

minerał, fluorek sodu i glinu; kryolit


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) miner. rzadki minerał z gromady halogenków;

Wiktionary

Kriolit, kryolit – rzadki minerał z gromady halogenków. Nazwa pochodzi od gr. kryos = lód i lithos = skała, co oznacza kamień lodowy.

Wikipedia

Powiązane:

 przym. kriolitowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) kryolit

Wiktionary


kriolog

specjalista w zakresie kriologii


SJP.pl


kriologia

nauka zajmująca się badaniem lodu naturalnego, występującego w przyrodzie w różnych środowiskach i postaciach


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) nauk. nauka o lodzie;

Wiktionary

Kriologia, hydrologia lodu – dział hydrologii badający kriosferę, czyli lód wchodzący naturalnie w skład hydrosfery, występujący w zlodzeniach na lądzie i morzu, lód atmosferyczny i wieczną zmarzlinę. Zajmuje się jego właściwościami fizycznymi, chemicznymi i mineralogicznymi.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: krʲjɔˈlɔɟja, AS: krʹi ̯oloǵi ̯a

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. kriolog m.

 przym. kriologiczny

Wiktionary


kriometr

przyrząd do mierzenia temperatury krzepnięcia cieczy; krioskop


SJP.pl

Kriometr – przyrząd do bardzo dokładnego oznaczania temperatury topnienia i krzepnięcia roztworów. Przyrząd stosowany w kriometrii.

Wikipedia


kriometria

jedna z metod fizykochemicznych oparta na pomiarze temperatury krzepnięcia roztworów; krioskopia


SJP.pl

Kriometria (Krioskopia) – doświadczalna metoda wyznaczania masy cząsteczkowej różnych substancji na podstawie pomiarów zmian temperatury krzepnięcia rozcieńczonych roztworów tych substancji w oparciu o prawo Raoulta.

Badania kriometryczne przeprowadza się za pomocą specjalnego przyrządu zwanego kriometrem. Metoda ma obecnie jedynie znaczenie historyczne.

Wikipedia


krioniczny

krionika


SJP.pl

Patrz:

krionika

krionika

technika zamrażania ciała ludzkiego w przypadku nieuleczalnej, ciężkiej choroby w nadziei, że w przyszłości medycyna rozwinie się do tego stopnia, że będzie można je odmrozić i przywrócić do życia


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) med. technika głębokiego ochładzania ciał ludzi i zwierząt, z intencją przywrócenia do życia;

Wiktionary

Krionika – technika głębokiego ochładzania ciał zwierząt, w tym ludzi, których współczesna medycyna nie jest w stanie utrzymać przy życiu, i przechowywania w temperaturze ciekłego azotu (–196 °C), z intencją przywrócenia do życia, kiedy medycyna wystarczająco się rozwinie.

Wikipedia


krioplankton

drobne organizmy planktonowe (np. glony) przystosowane do życia w niskich temperaturach, na obszarach wysokogórskich i polarnych


SJP.pl

Krioplankton, krioseston (z gr. krýos ‘mróz’, planktós ‘błąkający się’) – określenie na drobne organizmy planktonowe o właściwościach kriofilnych, czyli przystosowane i mogące egzystować oraz rozwijać się w skrajnie niskich temperaturach, np. na terenach wiecznej zmarzliny, terenach wysokogórskich, w klimacie subpolarnym i polarnym. Część z organizmów zaliczanych do krioplanktonu żyje w wodach wytopiskowych lodowców, jeziorach górskich itp.

Wikipedia


krioprezerwacja

Wikipedia


kriosauna

kabina mająca za zadanie schłodzenie ciała pacjenta, stosowana w krioterapii; kriokabina


SJP.pl


kriosfera

Kriosfera – część hydrosfery, obejmująca wody w postaci niezanikającego lodu lodowcowego, morskiego i gruntowego.

Wikipedia


krioskop

przyrząd do mierzenia temperatury krzepnięcia cieczy; kriometr


SJP.pl


krioskopia

jedna z metod fizykochemicznych oparta na pomiarze temperatury krzepnięcia roztworów; kriometria


SJP.pl


krioskopowy

przymiotnik od: krioskop


SJP.pl


kriosonda

urządzenie do wykonywania zabiegów na zamrożonych tkankach, stosowane w chirurgii


SJP.pl


kriostat

urządzenie do utrzymywania substancji w bardzo niskich temperaturach


SJP.pl


kriotechnik

specjalista w dziedzinie kriotechniki


SJP.pl


kriotechnika

specjalista w dziedzinie kriotechniki


SJP.pl


krioterapeutka

krioterapeuta


SJP.pl

Patrz:

krioterapeuta

krioterapeutyczny

krioterapia


SJP.pl

Patrz:

krioterapia

krioterapia

Wikipedia


kriotorium

miejsce do przechowywania zamrożonych ciał ludzkich


SJP.pl


kriotron

element przełączający, w którego działaniu wykorzystuje się zjawisko nadprzewodnictwa, stosowany do szybkiego przełączania prądów w układach pamięci komputera


SJP.pl

Kriotron – układ przełączający, zbudowany w oparciu o zjawisko nadprzewodnictwa. Poprzez pewną zmianę w polu magnetycznym, uzyskuje się zanik nadprzewodnictwa w przewodniku. W wyniku tego opór (rezystancja) rośnie od zera do dużych wartości.

Kriotrony pierścieniowe mogą być wykorzystane do tworzenia doskonałych urządzeń pamięciowych, dzięki utrzymywaniu obiegu prądu teoretycznie w nieskończoność. Urządzenia te wykazują znikomo mały pobór mocy.

Wikipedia


krioturbacja

zaburzenie w ułożeniu warstw luźnych osadów, powstające na skutek kolejnego zamarzania i odmarzania gruntu nasyconego wodą


SJP.pl

Krioturbacja – mieszanie się poziomych warstw gleby zachodzące w obszarach wilgotnej wiecznej zmarzliny (w jej warstwie czynnej) w wyniku wielokrotnego zamarzania i rozmarzania gleby. Zwane również deformacjami krioturbacyjnymi.

Dzięki temu procesowi powstają deformacje gleby takie jak gleby poligonalne, gleby smugowe oraz inwolucje.

Wikipedia


kripel

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) gw-pl|Górny Śląsk. kaleka, inwalida

Wiktionary


kripo

posterunek niemieckiej policji kryminalnej działającej w czasie II wojny światowej na obszarach okupowanych przez Niemcy


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) hist. pot. niemiecka policja kryminalna z czasów II wojny światowej, która działała na terenach okupowanych przez III Rzeszę;

 (1.2) hist. pot. posterunek kripo (1.1)

Wiktionary

Kriminalpolizei (Kripo, z niem. Policja kryminalna) – niemiecka policja kryminalna.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Na ziemiach polskich kripo prowadziła działalność ludobójczą.

 (1.1) Policja bezpieczeństwa składała się z trzech pionów: gestapo – tajna policja państwowa, kripo – policja kryminalna, SD – służba bezpieczeństwa.

Wiktionary


kris

malajski sztylet o bogato zdobionej rękojeści


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) sztylet malajski;

Wiktionary

Kris lub keris – sztylet lub puginał malajski, zwykle o wężowatej głowni z bruzdami i często małą haczykowatą wypustką. Długość jego głowni wynosi około 30–40 cm (w wersji katowskiej 50–60 cm). Broń ta stała się narodowym symbolem Malezji.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Krisy najczęściej kojarzą mi się ze skrytobójcami.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: krʲis, AS: krʹis

Wiktionary

Powiązane:

frazeologia.

etymologia.

uwagi.

tłumaczenia.

* angielski: (1.1) creese, kris, keris

źródła.

== kris (język angielski.) ==

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik

 (1.1) kris

odmiana.

przykłady.

składnia.

kolokacje.

synonimy.

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

Wiktionary

Synonimy:

antonimy.

hiperonimy.

 (1.1) sztylet

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

frazeologia.

etymologia.

uwagi.

tłumaczenia.

* angielski: (1.1) creese, kris, keris

źródła.

== kris (język angielski.) ==

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik

 (1.1) kris

odmiana.

przykłady.

składnia.

kolokacje.

synonimy.

Wiktionary


krista

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) gw-pl|Górny Śląsk. Krystyna

Wiktionary

Przykłady

składnia.

kolokacje.

synonimy.

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

frazeologia.

etymologia. zdrobnienie niemieckiego odpowiednika Christine

uwagi.

tłumaczenia.

 (1.1) zobtłum|Krystyna.

źródła.

== Krista (język angielski.) ==

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik, nazwa własna

 (1.1) imię|angielski|ż.

odmiana.

przykłady.

Wiktionary

Synonimy:

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

frazeologia.

etymologia. zdrobnienie niemieckiego odpowiednika Christine

uwagi.

tłumaczenia.

 (1.1) zobtłum|Krystyna.

źródła.

== Krista (język angielski.) ==

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik, nazwa własna

 (1.1) imię|angielski|ż.

odmiana.

przykłady.

składnia.

kolokacje.

synonimy.

Wiktionary


kristian

Krystian – imię męskie pochodzenia grecko-łacińskiego, od łac. Christianus, Cristianus oznaczające „chrześcijanin, wyznawca Chrystusa”.

Wśród imion nadawanych nowo narodzonym dzieciom w Polsce Krystian w 2017 r. zajmował 48. miejsce w grupie imion męskich. W całej populacji Polaków Krystian zajmował w 2017 r. 60. miejsce (108 962 osoby). W styczniu 2024 w rejestrze PESEL znajdowało się 111 386 mężczyzn o pierwszym imieniu Krystian, co plasowało imię to na 61. miejscu wśród imion męskich w całej populacji.

Wikipedia


kristiania

dawniej: krystiania (chrystiania)


SJP.pl

Oslo (wym. norw. [ˈuʂˈlu], [ˈusˈlu], 1624–1877 Christiania, 1877–1924 Kristiania) – stolica i największe miasto Norwegii, gmina na prawach okręgu oraz siedziba władz sąsiedniego okręgu Viken. Oslo jest położone na południowym wschodzie kraju, w środkowej części regionu Østlandet, u ujścia rzek Lysaker, Aker, Alna i Gjersjø oraz kilku mniejszych cieków do zatoki Oslofjorden. Miasto Oslo liczy w swoich granicach administracyjnych 709 037 mieszkańców (2023), podczas gdy obszar zurbanizowany (tettsted) Oslo, obejmujący także tereny sąsiednich gmin, 942 084 mieszkańców (2014). Miasto zajmuje powierzchnię 454,12 km², a obszar zurbanizowany — 266,16 km²

Wikipedia


kriszana

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) geogr. kraina historyczna w zachodniej części Rumunii i wschodnich Węgrzech;

Wiktionary

Wikipedia

Powiązane:

 przym. kriszański

Wiktionary


kriszański

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z Kriszaną, dotyczący Kriszany

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Kriszana ż.

Wiktionary


kriszna

w mitologii indyjskiej: jeden z bohaterów "Mahabharaty", wojownik i filozof, ubóstwiony jako ósme wcielenie boga Wisznu; Kryszna


SJP.pl

Wikipedia


krisznaitka

krisznaita; krysznaitka


SJP.pl


krisznowiec

członek Międzynarodowego Stowarzyszenia Świadomości Kryszny; krysznowiec


SJP.pl


kritozaur

rodzaj dinozaura z rodziny hadrozaurów


SJP.pl

Wikipedia


kriuk

znak używany w XIII–XVII wieku do zapisu cerkiewnych śpiewów liturgicznych


SJP.pl


kriukowy

kriuk


SJP.pl

Patrz:

kriuk

krk

1. chorwacka wyspa na Morzu Adriatyckim;
2. miasto w Chorwacji


SJP.pl

skrótowiec, rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) = geogr. pot. Kraków

 (1.2) = praw. Krajowy Rejestr Karny

 (1.3) = kośc. Kościół rzymskokatolicki

Wiktionary

Krk (wł. Veglia, niem. Vegl, łac. Curicta, IPA: kr̩̂k) – największa wyspa Chorwacji, położona na Morzu Adriatyckim, w zatoce Kvarner, na południowy wschód od Rijeki i połączona ze stałym lądem Krckim Mostem o długości 1430 m (od 15 czerwca 2020 roku przejazd mostem jest bezpłatny).

Wikipedia

Synonimy:

 (1.1) K-ów

 (1.3) Krk

Wiktionary


krka

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) geogr. rzeka w Chorwacji uchodząca do Adriatyku;

 (1.2) geogr. rzeka w Słowenii uchodząca do Sawy;

 (1.3) geogr. park narodowy w środkowym i dolnym biegu rzeki Krka (1.1);

Wiktionary

Geografia

Austria

Słoweńska nazwa miejscowości:

  • Gurk

Chorwacja

  • Krka – rzeka
  • Krka – park narodowy

Słowenia

  • Krka – rzeka w Słowenii
  • Krka – miejscowość w Słowenii

Wikipedia

Wymowa:

IPA: kr̥ka, AS: kr̦ka

Wiktionary


krl

skrót od: Księga Królewska (1, 2) - jedna z ksiąg biblijnych, wchodząca w skład Starego Testamentu


SJP.pl

skrót

 (1.1) = bibl. Księga Królewska

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈcɕɛ̃ŋɡa kruˈlɛfska, AS: ḱśŋga krulefska

Wiktionary


krl-d

skrót od: Koreańska Republika Ludowo-Demokratyczna; KRLD


SJP.pl

skrótowiec, rzeczownik, rodzaj żeński lub nijaki

 (1.1) = Koreańska Republika Ludowo-Demokratyczna

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) KRL-D jest państwem w Azji.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌka‿ɛr‿ɛl‿ˈdɛ, AS: ka‿er‿el‿de

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) KRLD

Wiktionary


krld

skrót od: Koreańska Republika Ludowo-Demokratyczna; KRL-D


SJP.pl

skrótowiec, rzeczownik, rodzaj żeński lub nijaki

 (1.1) = Koreańska Republika Ludowo-Demokratyczna;

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) KRLD jest państwem w Azji.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌka‿ɛr‿ɛl‿ˈdɛ, AS: ka‿er‿el‿de

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) KRL-D

Wiktionary


krleża

[czytaj: kerLEża lub KRLEża] nazwisko


SJP.pl


krn

skrót od: Księga Kronik (1,2) - jedna z ksiąg biblijnych, wchodząca w skład Starego Testamentu


SJP.pl

skrót

 (1.1) = bibl. Księga Kronik

Wiktionary

Krn – wieś w Słowenii, w gminie Kobarid. W 2018 roku liczyła 25 mieszkańców.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ˈcɕɛ̃ŋɡa ˈkrɔ̃ɲik, AS: ḱśŋga krõńik

Wiktionary


krnąbrnie

przysłówek

 (1.1) w sposób krnąbrny

Wiktionary

Powiązane:

 przym. krnąbrny

 rzecz. krnąbrność ż.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) uparcie, nieposłusznie

Wiktionary


krnąbrnieć

stawać się osobą krnąbrną, czyli nieposłuszną i upartą


SJP.pl


krnąbrniej

stopień wyższy od przysłówka: krnąbrnie


SJP.pl


krnąbrniejszy

stopień wyższy od przymiotnika: krnąbrny


SJP.pl


krnąbrność

cecha charakteru charakteryzująca się nieposłusznym, upartym zachowaniem; niesforność, przekora, przekorność, buntowniczość


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) brak posłuszeństwa, ignorowanie rozkazów, nakazów

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈkr̥nɔ̃mbrnɔɕt͡ɕ, AS: kr̦nõmbrność

Wiktionary

Powiązane:

 przym. krnąbrny

 przysł. krnąbrnie

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) nieposłuszeństwo, niekarność, niesforność, niesubordynacja, przekora, upór

Wiktionary


krnąbrny

1. taki, który jest nieposłuszny, uparty, nie poddaje się czyimś wpływom; zaparty, oporny, hardy;
2. taki, który świadczy o czyimś nieposłuszeństwie, np. krnąbrna odpowiedź; przekorny, zuchwały


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) nieposłuszny, bezczelny, o trudnym charakterze

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Sama "ciocia" stwierdziła, że dziewczynka jest krnąbrna, dominuje nad swoją matką i potrzebuje silnej ręki.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈkr̥nɔ̃mbrnɨ, AS: kr̦nõmbrny

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. krnąbrność ż.

 przysł. krnąbrnie

Wiktionary


krnów

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna

 (1.1) geogr. miasto w Czechach;

Wiktionary

Karniów lub Krnów (cz. Krnov, niem. Jägerndorf, łac. Carnovia) – miasto w powiecie Bruntal, w kraju morawsko-śląskim w Czechach, na Śląsku Opawskim, przy granicy z Polską, około 15 km od Głubczyc oraz 27 km od Prudnika, nad rzeką Opawą, 24 175 mieszkańców.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Dzisiaj będziemy zwiedzali zabytki Krnowa.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. krnowianin m., krnowianka ż.

 przym. krnowski

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) geogr. hist. Karniów

Wiktionary


krnowski

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z miastem Krnów (Karniów), dotyczący Krnowa

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Krnów m.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) karniowski

Wiktionary


kro

tafla lodu dryfująca na powierzchni wody


SJP.pl

skrótowiec

 (1.1) = praw. kodeks rodzinny i opiekuńczy;

Wiktionary

Kodeks rodzinny i opiekuńczy – akt normatywny będący podstawowym źródłem polskiego prawa rodzinnego, w sposób kompleksowy regulujący stosunki rodzinne, uchwalony przez Sejm PRL w dniu 25 lutego 1964 r., wszedł w życie w dniu 1 stycznia 1965 r.

Wikipedia


kroatysta

badacz języków, literatur, kultur i historii narodów chorwackich; filolog chorwacki


SJP.pl


kroatystka

kroatysta


SJP.pl

Patrz:

kroatysta

kroatystyka

1. nauka zajmująca się badaniem języków, literatur, kultur i historii narodów chorwackich;
2. filologia chorwacka;
3. wydział na uniwersytecie obejmujący tego typu studia


SJP.pl

Kroatystyka – dyscyplina zajmująca się badaniem literatury, języka i kultury chorwackiej. Stanowi część slawistyki.

Wikipedia


kroaza

tkanina bawełniana, wełniana lub jedwabna o skośnym splocie


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) włók. tkanina o splocie skośnym na sukienki (wełniana, półwełniana, jedwabna) lub podszewki (bawełniana)

Wiktionary


krobanów

Krobanów – wieś w Polsce położona w województwie łódzkim, w powiecie zduńskowolskim, w gminie Zduńska Wola.

1 stycznia 1973 część wsi (25 ha) została włączona do Zduńskiej Woli.

W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa sieradzkiego.

Wikipedia


króbeczka

zdrobnienie od: króbka


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) pot. zdrobn. od: króbka

Wiktionary

Wymowa:

IPA: kruˈbɛt͡ʃka, AS: krubečka

Wiktionary


krobia

1. miasto w Polsce;
2. nazwa dwóch wsi w Polsce


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) geogr. miasto w Polsce, w województwie wielkopolskim, w powiecie gostyńskim;

 (1.2) geogr. toponim, nazwa szeregu miejscowości w Polsce

Wiktionary

Krobia (niem. Kröben) – miasto w woj. wielkopolskim, w powiecie gostyńskim, siedziba gminy miejsko-wiejskiej Krobia. W latach 1975–1998 miasto administracyjnie należało do woj. leszczyńskiego. Jest głównym miastem Biskupizny. Dawniej miastem władali biskupi poznańscy.

Według danych z 30 czerwca 2016 miasto liczyło 4 284 mieszkańców.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) W odległości 4 km od Krobi znajduje się wieś Pudliszki.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈkrɔbʲja, AS: krobʹi ̯a

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. krobianin mos., krobianka ż.

 przym. krobski

Wiktionary


krobianin

mieszkaniec Krobi (miasta w Polsce)


SJP.pl


krobianka

mieszkanka Krobi (miasta w Polsce)


SJP.pl


krobica

Krobica (niem. Krobsdorf) – wieś w Polsce, w województwie dolnośląskim, w powiecie lwóweckim, w gminie Mirsk, nad Kwisą. Jest ona wsią rolniczą. Przez Krobicę oprócz Kwisy przepływa też Krobicki Potok.

Wikipedia


krobielowice

Krobielowice (niem. Krieblowitz) – wieś w Polsce położona w województwie dolnośląskim, w powiecie wrocławskim, w gminie Kąty Wrocławskie.

W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa wrocławskiego.

Wikipedia


krobik

owad z rzędu motyli żerujący na drzewach liściastych i iglastych; pochwik


SJP.pl


króbka

1. przegródka w kaszcie drukarskiej;
2. koszyk z kory


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) druk. pojemnik w kaszcie drukarskiej, gromadzący jednakowy materiał zecerski

Wiktionary

Króbka (krupka) – pojemnik w kaszcie zecerskiej służący do przechowywania czcionek jednej litery, cyfry lub innego znaku albo jednego rodzaju justunku drobnego. Produkuje się dziewięć typów wkładów z tworzywa sztucznego do metalowych szuflad kasztowych. Jeden wkład może się składać na jedną króbkę lub tworzyć dwie, trzy lub cztery odpowiednio mniejsze króbki. Dzięki temu możliwe jest dowolne kształtowanie rozkładu materiału zecerskiego oraz właściwego doboru wielkości poszczególnych króbek.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Zecer musiał doskonale znać rozłożenie króbek w kasztach.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈkrupka, AS: krupka

Wiktionary


krobnik

motyl z rodziny o tej samej nazwie


SJP.pl


krobski

przymiotnik od: Krobia


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) odnoszący się do Krobi, związany z Krobią

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Krobia ż., krobianin mos., krobianka ż.

Wiktionary


króćcowy

przymiotnik

 (1.1) związany z króćcem

Wiktionary


krócej

stopień wyższy od przysłówka: krótko


SJP.pl


krocetyna

Krocetyna – organiczny związek chemiczny z grupy karotenoidów będący dwukarboksylową pochodną β-karotenu. Ma ceglastoczerwoną barwę. Jej ester di-β-gentiobiozylowy, zwany krocyną, jest głównym barwnikiem szafranu. Występuje też w kwiatach dziewanny.

Wikipedia


krochmal

skrobia; związek organiczny z grupy węglowodanów, otrzymywany głównie z ziemniaków, stosowany do celów spożywczych; potocznie: mąka ziemniaczana


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) chem. roztwór wodny skrobii roślinnej

 (1.2) mączka do usztywniania tkanin, najczęściej ziemniaczana

 (1.3) rzad. chem. węglowodan złożony z merów glukozy, główne źródło energii u człowieka i wielu innych organizmów

forma czasownika.

 (2.1) 2. os. lp. rozk. od: krochmalić

Wiktionary

Krochmal – rodzaj płynu powstałego po zmieszaniu skrobi roślinnej (najczęściej skrobi ziemniaczanej) z wodą. Powstaje, podobnie jak kisiel, poprzez zagotowanie wodnej zawiesiny skrobi. Krochmal wykorzystywany jest w przemyśle spożywczym, włókienniczym, papierniczym, kosmetycznym, farmaceutycznym, jak i w gospodarstwie domowym oraz w odlewnictwie.

Wikipedia

Powiązane:

 rzecz. krochmalarka ż., krochmalarnia ż., krochmalarz mos., krochmalenie n., krochmalnia ż., krochmalnictwo n.

 czas. krochmalić ndk., nakrochmalić dk., wykrochmalić dk.

 przym. krochmalniczy, krochmalny, krochmalowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) kleik skrobiowy, stpol. krofmal, kroftmal

 (1.2) sztywnik, stpol. krofmal, kroftmal

 (1.3) skrobia

Wiktionary


krochmalarnia

dział w fabryce włókienniczej, w którym krochmali się tkaniny; krochmalnia


SJP.pl


krochmalarz

robotnik pracujący w krochmalarni


SJP.pl


krochmalenie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|krochmalić.

Wiktionary

Krochmal – rodzaj płynu powstałego po zmieszaniu skrobi roślinnej (najczęściej skrobi ziemniaczanej) z wodą. Powstaje, podobnie jak kisiel, poprzez zagotowanie wodnej zawiesiny skrobi. Krochmal wykorzystywany jest w przemyśle spożywczym, włókienniczym, papierniczym, kosmetycznym, farmaceutycznym, jak i w gospodarstwie domowym oraz w odlewnictwie.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ˌkrɔxmaˈlɛ̃ɲɛ, AS: kroχmalńe

Wiktionary

Powiązane:

 czas. krochmalić ndk., wykrochmalić dk.

 rzecz. krochmal

Wiktionary


krochmalić

1. usztywniać tkaninę kleistym roztworem zagotowanej z wodą mączki kartoflanej;
2. potocznie: pleść bzdury; pleść, bredzić, chrzanić


SJP.pl

czasownik nieprzechodni

 (1.1) nasycać tkaninę krochmalem, usztywniać

Wiktionary

Wymowa:

IPA: krɔxˈmalʲit͡ɕ, AS: kroχmalʹić

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. krochmalenie n., krochmal

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) mączkować

Wiktionary


krochmalnia

1. fabryka krochmalu;
2. dział fabryki włókienniczej, w którym krochmali się tkaniny; krochmalarnia


SJP.pl

Krochmalnia – zakład przemysłu rolno-spożywczego, przerabiający surowiec (rośliny bogate w skrobię) na produkt – mączkę skrobiową, zwaną potocznie krochmalem.

Proces technologiczny polega na wypłukiwaniu ziaren skrobi i następnie ich suszeniu. Produkt uboczny to wycierka i wody odpływowe, wykorzystywane m.in. jako pasza.

Pierwsze krochmalnie na ziemiach polskich powstały w latach siedemdziesiątych XIX wieku.

Wikipedia


krochmalnictwo

dział przemysłu zajmujący się produkcją krochmalu


SJP.pl


krochmalniczy

związany z krochmalnictwem


SJP.pl


krochmalowy

przymiotnik od: krochmal


SJP.pl


króciak

środowiskowo:
1. krótka deska, bal lub pręt stalowy;
2. krótka wiadomość tekstowa;
3. krótki tekst;
4. osoba o niskim wzroście


SJP.pl


krócić

1. potocznie: czynić krótszym, zmniejszać długość; skracać;
2. dawniej: hamować, poskramiać


SJP.pl


krócica

pistolet o krótkiej lufie i małej donośności, używany w XVII i XVIII wieku


SJP.pl

Krócica – staropolskie potoczne określenie małego pistoletu przeznaczonego do samoobrony. Krócice wyposażane były w zamki skałkowe lub kapiszonowe oraz bardzo krótkie lufy zapewniające minimalną donośność.

Jako broń przeznaczona do samoobrony, cechowały się małymi gabarytami ułatwiającymi ich przenoszenie na przykład w czasie podróży (stąd też nazywane były niekiedy pistoletami podróżnymi). W celu zmniejszenia gabarytów w niektórych egzemplarzach stosowano składane języki spustowe pozbawione kabłąka, tworzące po zamknięciu gładką powierzchnię pod częścią zamkową. Skrajnie niska donośność i celność sprawiały, że skuteczne użycie tej broni było możliwe jedynie z minimalnej odległości (dlatego też nie wyposażano ich w celowniki). W celu zwiększenia skuteczności produkowane były często również w wersjach wyposażonych w kilka luf. Krócice często były bogato dekorowane.

Wikipedia


krocie

przestarzałe: wielka ilość czegoś, przede wszystkim pieniędzy; majątek


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj niemęskoosobowy

 (1.1) wielka liczba, ilość czegoś, zwykle pieniędzy

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Wycieczka do Nowej Zelandii kosztowała go krocie.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈkrɔt͡ɕɛ, AS: kroće

Wiktionary

Powiązane:

 przym. krociowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) mnóstwo, masa, od groma, od metra; wulg. w chuj

Wiktionary


króciec

krótki odcinek rury przymocowany na stałe do zbiornika, służący do przyłączenia przewodu rurowego; prostka


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) otwór lub rura w zbiornikach służąca do przesyłania zawartości zbiornika do innych elementów

Wiktionary

Króciec – element konstrukcyjny zbiornika lub aparatu czy urządzenia o budowie zbiornikowej lub rurowej, umożliwiający dostęp do jego wnętrza i połączenie z innym aparatem lub rurociągiem. Przykładami króćców są:

  • króćce wlotowe i wylotowe, umożliwiające doprowadzanie lub odprowadzanie medium z lub do zbiornika,
  • króćce przyłączeniowe, służące do podłączenia urządzeń zabezpieczających (np. zaworów bezpieczeństwa) lub elementów armatury,
  • króćce służące do montażu osprzętu, np. urządzeń pomiarowych,
  • wzierniki, służące do obserwacji wnętrza zbiornika.

Wikipedia


krocień

międzyzwrotnikowa roślina uprawiana w celach leczniczych, ozdobnych; kroton


SJP.pl

Krocień, kroton (Croton) – rodzaj roślin z rodziny wilczomleczowatych. Należy do niego około 700 do ok. 1,1–1,3 tysiąca gatunków. Rośliny te są rozprzestrzenione na wszystkich kontynentach strefy międzyzwrotnikowej (w tropikach jest najbardziej zróżnicowany, zwłaszcza w Ameryce Środkowej i Południowej), najdalej na północ sięgając strefy umiarkowanej w Ameryce Północnej (po północną część Stanów Zjednoczonych), a na południu obejmując północną część Chile i Argentyny oraz południową Afrykę. W USA rośnie 31 gatunków, w Chinach 23, w Australii 30, na Madagaskarze 150, a w pozostałej części Afryki – 50.

Wikipedia


krocionóg

przedstawiciel gromady stawonogów roślinożernych z typu wijów; dwuparzec


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy

 (1.1) zool. rodzaj roślinożernego stawonoga;

Wiktionary

Krocionogowate (Julidae) – rodzina wijów z gromady dwuparców i rzędu krocionogów właściwych. Ich ciało jest wydłużone, segmentowane, szare, brunatne lub czarne. Nogi i czułki są krótkie. Krocionogowate zamieszkują ściółkę lub spróchniałe drewno. Są roślinożerne i żywią się głównie szczątkami roślinnymi, pędami, kiełkującymi nasionami, młodymi korzonkami, owocami, bulwami i grzybami. Krocionogi mierzą od 3 mm do 20 cm długości. W Polsce występuje 85 gatunków, m.in.: Cylindrojulus boleti, Leptophyllum nanum, Julus terrestris, Julus scandinavius, Ophyiulus fallax oraz krocionóg piaskowy (Schizophyllum sabulosum).

Wikipedia

Wymowa:

IPA: krɔˈt͡ɕɔ̃nuk, AS: kroćõnuk

Wiktionary


krocionogi

gromada stawonogów roślinożernych z typu wijów; dwuparce


SJP.pl

Wikipedia


krociowy

przestarzałe: wielki, ogromny (w odniesieniu do wartości finansowych, materialnych, np. krociowe zyski)


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) liczący krocie, bardzo liczny

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Tego typu samochody są dziś szalenie modne w Japonii i dają producentom krociowe zyski.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. krocie n.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) niezliczony

Wiktionary


króciusieńki

zdrobnienie od: krótki


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) pot. zdrobn. od: krótki

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌkrut͡ɕüˈɕɛ̇̃ɲci, AS: krućüśė̃ńḱi

Wiktionary

Powiązane:

 przym. krótki

Wiktionary


króciuśki

zdrobnienie od: krótki


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) pot. zdrobn. od: krótki

Wiktionary

Wymowa:

IPA: kruˈt͡ɕüɕci, AS: krućüśḱi

Wiktionary

Powiązane:

 przym. krótki

Wiktionary


króciuteńki

zdrobnienie od: krótki


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) pot. zdrobn. od: krótki

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌkrut͡ɕuˈtɛ̃ɲci, AS: krućutńḱi

Wiktionary

Powiązane:

 przym. krótki

 przysł. krótko

Wiktionary


króciutki

zdrobnienie od: krótki


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) zdrobn. od: krótki

Wiktionary

Wymowa:

IPA: kruˈt͡ɕutʲci, AS: krućutʹḱi

Wiktionary

Powiązane:

 przym. krótki

 przysł. krótko

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) króciuśki

Wiktionary


krócizna

gwarowo: coś krótkiego, np. pole


SJP.pl


kroćset

dawniej: nieokreślona wielokrotność setki; dziś tylko w związku frazeologicznym: do kroćset (diabłów, katów itp.) - lekkie przekleństwo


SJP.pl


krocz

chód, bieg niektórych zwierząt czworonożnych polegający na stawianiu jednocześnie raz obu nóg prawych, raz lewych; krocz (r. żeński), skrocz, inochód


SJP.pl


kroczący

1. iść dużymi krokami, uroczyście i z powagą, zwykle wolno;
2. w przenośni: dążyć, zmierzać do jakiegoś celu, np. do szczęścia, sukcesu


SJP.pl

Patrz:

kroczyć

kroczak

1. chód, bieg niektórych zwierząt czworonożnych polegający na stawianiu jednocześnie raz obu nóg prawych, raz lewych; krocz, skrocz, inochód;
2. koń chodzący takim krokiem


SJP.pl


krocze

obszar pomiędzy genitaliami a odbytem u obu płci


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) anat. część ciała położona między narządami płciowymi a odbytem

Wiktionary

Krocze (łac. perineum) – region ciała położony w okolicy genitaliów i odbytu u obu płci.

Krocze w węższym znaczeniu (ang. gooch, perineum) obejmuje tylko pośrodkową część dna miednicy i okolicy kroczowej (stanowiącej dolną, zewnętrzną powierzchnię skórną dna miednicy), utworzoną z tkanek miękkich i łączącą odbyt z narządami płciowymi zewnętrznymi. W tym węższym znaczeniu u kobiety jego długość wynosi ok. 2,5 cm – od odbytu do tylnej granicy przedsionka pochwy. U mężczyzny obszar ten jest dłuższy, sięga od odbytu do nasady moszny. Pozostałością po embrionalnym zrośnięciu prawej i lewej części krocza jest leżący pośrodkowo szew krocza (łac. raphe perinei); u mężczyzny przedłuża się w szew moszny.

Wikipedia

Powiązane:

 rzecz. krok mrz., kroczenie n., kroczek mzw./mrz.

 czas. kroczyć ndk.

 przym. kroczowy, krokowy

Wiktionary


kroczek

1. mały krok
2. l.mn. małe ryby w drugim roku życia hodowane w gospodarstwach rybackich
3. cyrkiel sprężynowy do odmierzania małych odcinków na mapach


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) zdrobn. od krok

 (1.2) mały, krótki krok

 (1.3) techn. precyzyjny cyrkiel o dwóch ostrzach służący do odmierzania małych odcinków, przeważnie na mapach

 (1.4) sport. zob. kroczki.

rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy

 (2.1) ryb. ryba hodowlana w drugim roku życia;

Wiktionary

  • kroczek – cyrkiel służący do odmierzania małych odcinków na mapach
  • kroczek – dwuletnia mała ryba hodowana w rybackich gospodarstwach w celach zarybieniowych

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ˈkrɔt͡ʃɛk, AS: kroček

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. krok m., kroczenie n., wykrok mrz., rozkrok mrz., wykraczanie n., wykroczenie n., rozkraczanie n., rozkroczenie n., krocze n., przekraczanie n., przekroczenie n., kroczkowanie n.

 czas. kroczyć ndk., wykraczać ndk., wykroczyć dk., rozkraczać ndk., rozkroczyć dk., przekraczać ndk., przekroczyć dk., kroczkować ndk.

 przym. kroczkowy, krokowy, kroczny, wykroczny, zakroczny, kroczowy, wykroczeniowy

 przysł. krokowo

Wiktionary


kroczenie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|kroczyć.

Wiktionary

Powiązane:

 czas. kroczyć, wkroczyć

 rzecz. wykrok mrz., kroczek mrz., rozkrok mrz., krocze n.

Wiktionary


kroczewo

Kroczewo – wieś sołecka w Polsce położona w województwie mazowieckim, w powiecie płońskim, w gminie Załuski.

Prywatna wieś szlachecka położona była w drugiej połowie XVI wieku w powiecie zakroczymskim ziemi zakroczymskiej województwa mazowieckiego.

Wikipedia


kroczka

1. mały krok
2. l.mn. małe ryby w drugim roku życia hodowane w gospodarstwach rybackich
3. cyrkiel sprężynowy do odmierzania małych odcinków na mapach


SJP.pl


kroczki

1. mały krok
2. l.mn. małe ryby w drugim roku życia hodowane w gospodarstwach rybackich
3. cyrkiel sprężynowy do odmierzania małych odcinków na mapach


SJP.pl

  • kroczek (ryba)
  • kroczki (łyżwiarstwo figurowe)

Wikipedia


kroczkowy

przymiotnik od: kroczek


SJP.pl


krocznik

motyl z rodziny miernikowcowatych


SJP.pl


kroczny

1. dotyczący kroku, czyli ruchu wykonywanego przy czynności chodzenia;
2. służący do poruszania się, stawiania kroków;
3. styl kroczny - technika skoku wzwyż, według której zawodnik odbija się z jednej nogi i ląduje na drugiej


SJP.pl


kroczowy

przymiotnik od: krocze, np. okolica kroczowa


SJP.pl


kroczyć

1. iść dużymi krokami, uroczyście i z powagą, zwykle wolno;
2. w przenośni: dążyć, zmierzać do jakiegoś celu, np. do szczęścia, sukcesu


SJP.pl

czasownik nieprzechodni niedokonany

 (1.1) iść wolno, dużymi krokami, dostojnie

 (1.2) przen. dążyć, zmierzać do czegoś, starać się coś osiągnąć, zmierzać do czegoś

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈkrɔt͡ʃɨt͡ɕ, AS: kročyć

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. kroczenie n., krok m., kroczek m., wykrok m., przekraczanie n., przekroczenie n., krocze n., wykroczenie n., rozkrok mrz., wkroczenie n.

 czas. przekraczać ndk., przekroczyć dk.

 przym. kroczny, krokowy, wykroczny

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) stąpać

 (1.2) dążyć

Wiktionary


kroczyce

wieś w Polsce


SJP.pl

Kroczyce – wieś w Polsce położona w województwie śląskim, w powiecie zawierciańskim, siedziba gminy Kroczyce.

Wieś królewska położona była w drugiej połowie XVI wieku w powiecie lelowskim województwa krakowskiego. Wchodziła w skład klucza wsi, stanowiącego uposażenie wojewodów krakowskich. W latach 1954–1972 wieś była siedzibą władz gromady Kroczyce. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa częstochowskiego. Obecnie kościół i parafia kroczycka administracyjnie należą do dekanatu lelowskiego, diecezji kieleckiej.

Wikipedia


kroczycki

Kroczyce


SJP.pl

Patrz:

Kroczyce

kroczyczanin

mieszkaniec Kroszyc (wsi w Polsce)


SJP.pl


kroczyczanka

mieszkanka Kroszyc (wsi w Polsce)


SJP.pl


krogulczy

1. odnoszący się do krogulca, drapieżnego ptaka z rodziny jastrzębiowatych;
2. przypominający krogulca, o cechach upodabniających do krogulca a zwłaszcza do jego mocno zakrzywionego dziobu, np. krogulczy nos, krogulcze paznokcie


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) odnoszący się do krogulca, należący do krogulca lub wyglądający jak u krogulca

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Nos jak haczyk, kurzą nogę i krogulcze ma paznokcie.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: krɔˈɡult͡ʃɨ, AS: krogulčy

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. krogulec m.

Wiktionary


krogulec

ptak drapieżny z rodziny jastrzębiowatych zamieszkujący Europę i Azję


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy

 (1.1) ornit. zwyczajowa nazwa kilku ptaków drapieżnych średniej wielkości, z rodzaju nazwa systematyczna|Accipiter|ref=tak., z rodziny jastrzębiowatych;

Wiktionary

Krogulec (zwyczajny), krogulec, jastrząb wróblarz (Accipiter nisus) – gatunek średniej wielkości ptaka drapieżnego z rodziny jastrzębiowatych (Accipitridae).

Wikipedia

Wymowa:

IPA: krɔˈɡulɛt͡s, AS: krogulec

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Krogule nmos.

 przym. krogulczy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) pot. wróblojad, wróblojastrząb, gwara. kekacz, kjekacz

Wiktionary


krogulski

nazwisko


SJP.pl


kroić

1. ciąć coś na części; krajać;
2. ciąć materiał, skórę itp., nadając im pożądany kształt;
3. pospolite: kraść, okradać;
4. kroić się - być krojonym


SJP.pl

czasownik przechodni niedokonany (dk. brak)

 (1.1) oddzielać z czegoś kawałki lub dzielić na części za pomocą noża lub ostrego narzędzia

 (1.2) slang. środ. kraść

 (1.3) pot. dokonywać operacji chirurgicznej

czasownik zwrotny niedokonany kroić się (dk. brak)

 (2.1) przen. pot. zanosić się na coś

 (2.2) być krojonym

Wiktionary

Przykłady

 (2.1) Już przed meczem widać było, że kroi się na niezłą rozróbę.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈkrɔ.jit͡ɕ, AS: kro.i ̯

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. wykrawacz mos./mrz., krajalnica ż., krajanka ż., krajarka ż., krawcowa ż., krawczyk m., krawiec m., krawiectwo n., krojczy m., krojenie n., krojownia ż., krój m., skrawanie n., skrawarka ż., skrawek m., wykrój m., przekrój mrz., wykrojenie n., nakrojenie n., odkrojenie n., okrojenie n., pokrojenie n., przekrojenie n.

 czas. dokroić dk., krajać ndk., nadkroić dk., okrawać ndk., okroić dk., pokroić dk., przekroić dk., przykroić dk., rozkroić dk., skrawać ndk., ukroić dk., wkrajać ndk., wkroić dk., wykrawać ndk.

 przym. dokrojony, krajany, krawiecki, krojczy, krojony, okrojony, nadkrojony, pokrojony, przekrojony, rozkrojony, skrawany, skrojony, ukrojony, wkrojony, wykrojony

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) ciąć, ciachać, siekać, rżnąć, rzezać, rozbierać; łódź|chechłać.; reg. pozn. bzybzać.

 (1.2) kraść, świsnąć, wykraść; wulg. zapierdolić, zajebać

 (1.3) operować, zoperować

 (2.1) szykować się, zanosić się, zapowiadać się

Wiktionary


krój

1. fason, model, wzór;
2. krojenie materiału na ubranie;
3. wzór czcionki jednolity dla całego kompletu znaków;
4. regionalnie: część pługa odcinająca skibę


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) kraw. styl, wygląd, fason ubrania

 (1.2) kraw. krojenie materiału lub jego technika

 (1.3) druk. styl czcionki

 (1.4) roln. część pługa krojąca ziemię

 (1.5) daw. styl, model, wzór, typ

forma czasownika.

 (2.1) 2. os. lp. rozk. od: kroić

Wiktionary

Krój – dodatkowy element roboczy pługa montowany przed korpusem płużnym, służący do pionowego odcinania skiby od calizny, a tym samym ułatwienia pracy odkładnicy poprzez odciążenie jej krawędzi tnącej. Stosuje się go przy zaorywaniu gleb zadarnionych.

Wikipedia

Powiązane:

 czas. kroić

 przym. krojony

Wiktionary


krojc

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) gw-pl|Górny Śląsk. karc. żołądź, trefl

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) W skacie krojce są najstarszym kolorem.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) żołądź, trefl

Wiktionary


krojcmaszt

ostatni, tylny maszt na wielomasztowych statkach o pełnym ożaglowaniu rejowym; stermaszt, krzyżmaszt


SJP.pl


krojcok

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) gw-pl|Górny Śląsk. mieszaniec (np. Mulat, Metys, hybryda)

Wiktionary

Krojcok – w gwarze śląskiej krzyżówka (niem. der Kreuzung – krzyżówka, skrzyżowanie, rozjazd) określenie miejsca, na przykład: Krojcok/Krajcok w Chorzowie Starym, zwierzęcia mieszańca – osobnika powstałego w wyniku skrzyżowania dwóch organizmów rodzicielskich należących do innych ras, odmian, podgatunków, gatunków lub rodzajów, w szczególności mieszańca kanarka i szczygła zwanego bastardem (Kanarki używane były w śląskich kopalniach jako żywe „czujniki” toksycznych gazów). Niekiedy Krojcok lub bastard/basztard to także określenie człowieka, który jest pół-Ślązakiem i po połowie nie-Ślązakiem. Oznacza to, iż jeden z jego dziadków nie pochodził ze Śląska (na przykład przybył na Śląsk podczas fali migracyjnej w czasach PRL). Krojcoki często mówią bardzo dobrze po śląsku i znają historię swojej rodziny, która na tej ziemi mieszka.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Miyszkóm we Chorzowie i jeżech krojcok, eli pół-Ślónzok, pół-gorol.

Wiktionary

Powiązane:

 czas. krojcować

Wiktionary


krojcza

przeznaczony do krojenia skór, tkanin itp.


SJP.pl


krojczy

przeznaczony do krojenia skór, tkanin itp.


SJP.pl

Krojczy – pracownik zakładu krawieckiego lub przedsiębiorstwa wytwarzającego produkty odzieżowe. Zajmuje się wykrawaniem elementów materiału (tkaniny, dzianiny, sukna, skór) na ubrania. Do tego celu korzysta z określonych schematów, szkiców, lub szablonów.

Wikipedia


krojczyn

Krojczyn (niem. Kreutzen) – wieś w Polsce położona pomiędzy Włocławkiem a Dobrzyniem nad Wisłą województwie kujawsko-pomorskim, w powiecie lipnowskim, w gminie Dobrzyń nad Wisłą.

Wikipedia


krojczyni

wykwalifikowana pracownica krawiecka zajmująca się krojeniem materiałów lub skór na ubrania


SJP.pl

Krojczy – pracownik zakładu krawieckiego lub przedsiębiorstwa wytwarzającego produkty odzieżowe. Zajmuje się wykrawaniem elementów materiału (tkaniny, dzianiny, sukna, skór) na ubrania. Do tego celu korzysta z określonych schematów, szkiców, lub szablonów.

Wikipedia


krojek

stalowy przyrząd do krajania i nacinania


SJP.pl


krojenie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|kroić.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: krɔˈjɛ̇̃ɲɛ, AS: kroi ̯ė̃ńe

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. wykrawacz mos./mrz., krajalnica ż., krajalnia ż., krojczy m., przekrój mrz., pokrojenie n.

 czas. kroić ndk., ukroić dk., nakroić dk., dokrajać ndk., dokroić dk.

Wiktionary


krojiczek

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) gw-pl|Śląsk Cieszyński. kulin. kromka

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) gw-pl|Górny Śląsk|sznita.

Wiktionary


krojony

forma czasownika.

 (1.1) imiesłów przymiotnikowy bierny od: kroić

przymiotnik

 (2.1) pocięty na kawałki

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Zwyczajowo przed spożyciem kołocz jest krojony na mniejsze kawałki o przybliżonych wymiarach 4–6 cm na 4–6 cm.

 (1.1) pot. W piątek Szczepan będzie krojony w szpitalu na Strzeleckiej.

 (2.1) Następnie cienko krojone plasterastry smaży się na rozgrzanym oleju.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. krój mrz., krojenie n., pokrojenie n.

 czas. kroić ndk., pokroić dk.

Wiktionary

Synonimy:

 (2.1) pokrojony

Wiktionary


krojownia

dział w zakładach odzieżowych, w którym kroi się materiały


SJP.pl


krok

1. ruch wykonywany przy chodzeniu; stąpanie; kroczenie;
2. czyn, posunięcie;
3. część spodni przylegająca do krocza;
4. dawna miara długości (0,7407 m)


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) przestawienie nogi, by wykonać ruch

 (1.2) sposób poruszania się przez kroki (1.1), chód

 (1.3) choreogr. sposób ułożenia nóg w tańcu

 (1.4) przen. postęp w jakiejś dziedzinie

 (1.5) przen. działanie w określonym celu

 (1.6) niewielki dystans, także. przen.

 (1.7) etap, faza

 (1.8) kraw. część spodni między nogawkami

 (1.9) daw. miara długości odpowiadająca około 0,75 m

 (1.10) typogr. kąt ostry pomiędzy dwiema prostymi liniami składającymi się na literę

Wiktionary

  • krok – pozaukładowa jednostka miary długości stosowana od starożytności
  • krok – konstrukcja programistyczna umożliwiająca zmianę wartości zmiennej sterującej o określoną przez programistę wartość
  • Krok – legendarny władca Czech
  • Krok – polski film z 1997 roku, reż. Marek Piwowski

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Zrobiła krok w stronę drzwi od łazienki, ale natychmiast zachwiała się i upadła na podłogę.

 (1.2) Ściemniało się już, więc musieliśmy przyspieszyć kroku, jeżeli chcieliśmy zdążyć na czas.

 (1.3) Nie znam kroków, żeby z tobą zatańczyć.

 (1.4) Odkrycie szczepionki było wielkim krokiem w rozwoju medycyny.

 (1.5) Poczyniono odpowiednie kroki w celu ujęcia sprawcy.

 (1.6) Nasza cukiernia znajduje się o krok od fabryki mebli.

 (1.6) Po przejęciu tego fortu jesteśmy już o krok od zwycięstwa.

 (1.7) Następnym krokiem na drodze do kariery było podpisanie kontraktu z wytwórnią płytową.

 (1.8) Spodnie rozdarły mu się w kroku.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: krɔk, AS: krok

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. wykrok mrz., zdrobn. kroczek

 rzecz. krocze n., rozkrok m.

 czas. kroczyć, wkroczyć

 przym. krokowy, kroczkowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.2) chód

 (1.4) działanie

 (1.6) etap, faza, stadium

Wiktionary


krokant

skruszone prażone orzechy lub migdały albo drobny ryż lub kukurydza, będące dekoracją ciast i deserów


SJP.pl

Krokant – posypka cukiernicza wykonana z masła, cukru i siekanych migdałów (lub orzechów). Ma postać drobnych, chrupiących kawałków migdałów lub orzechów w cukrowej glazurze, które otrzymuje się w procesie łagodnego prażenia. Wykorzystywana do dekoracji ciast (tortów), lodów i innych deserów. Dostępny także jako gotowy artykuł stosowany w branży cukierniczej.

Wikipedia


kroki

1. odgłosy towarzyszące chodzeniu;
2. w koszykówce: błąd kroków


SJP.pl

  • kroki (błąd kroków) – błąd w koszykówce
  • Kroki (Krakės) – miasteczko na Litwie
  • Kroki (Footfalls) – sztuka autorstwa Samuela Becketta
  • Kroki (Steps) – powieść Jerzego Kosińskiego
  • Kroki – polski zespół muzyczny
  • Krakiai (Kroki) – wieś na Litwie

Wikipedia


krokidolit

odmiana minerału z grupy amfiboli, występująca w skałach metamorficznych; krokydolit


SJP.pl

Krokidolit – minerał z grupy amfiboli. Występuje w skałach metamorficznych.

Nazwa pochodzi od gr. krokys = włókno wełny (nitka) i lithos = kamień (skała), nawiązuje do wyglądu tego minerału.

Wikipedia


krokiecik

zdrobnienie od: krokiet


SJP.pl


krokiet

1. gra towarzyska popularna w Anglii, w której gracze przetaczają kule przez specjalne bramki;
2. kulka z kartofli, mięsa i ryżu zawinięta w naleśnik i obsmażona;
3. rodzaj wafla oblewanego czekoladą


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) kulin. potrawa z masy z gotowanych ziemniaków z jajkiem i przyprawami w postaci smażonych kulek lub o walcowatym kształcie;

 (1.2) kulin. potrawa kuchni polskiej w postaci niewielkiej rolady z naleśnika nafaszerowanej np. mięsem, kapustą, grzybami, panierowanej i smażonej;

 (1.3) sport. gra popularna w XIX wieku w Wielkiej Brytanii i USA;

Wiktionary

  • krokiet – gra sportowa
  • krokiet – pasztecik z nadzienia zawiniętego w naleśnik
  • krokiet – smażony w głębokim tłuszczu wyrób panierowany

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ˈkrɔcɛt, AS: kroḱet

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) krokiet ziemniaczany

 (1.2) chowanka

Wiktionary


krokietowy

przymiotnik od: krokiet


SJP.pl


krokiew

pochyła belka drewniana, żelbetowa lub stalowa podtrzymująca pokrycie dachu


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) bud. ukośna belka, element wiązara dachowego;

Wiktionary

  • krokiew – element więźby dachowej
  • krokiew – figura heraldyczna
  • Krokiew – góra w Tatrach
  • Krokiew – góra na Wyspie Króla Jerzego
  • Wielka Krokiew – skocznia na górze Krokiew w Tatrach

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Sposób oparcia krokwi na murłacie ma bardzo duży wpływ na stabilność całego dachu.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈkrɔcɛf, AS: kroḱef

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. krokwiak mrz.

:: zdrobn. krokiewka ż.

 przym. krokwiowy

Wiktionary


krokiewka

1. zdrobnienie od: krokiew;
2. naszywka na mundurze w kształcie litery V, oznaczająca stopień podoficerski; szewron, chevron


SJP.pl

Węglin – dzielnica mieszkaniowa Lublina w południowo-zachodniej części miasta. Łączne określenie dwóch administracyjnych dzielnic miasta: Węglin Północny i Węglin Południowy, które dzieli al. Kraśnicka.

Wikipedia


krokiewkowaty

mszar krokiewkowaty - gatunek mchu z rodziny parzęchlinowatych


SJP.pl


krokodyl

gad z grupy diapsydów zamieszkujący wody słodkie Afryki (np. Nil)


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy

 (1.1) herp. drapieżny, ziemnowodny gad z rzędu krokodyli (nazwa systematyczna|Crocodilia|ref=tak.), o wydłużonym ciele;

 (1.2) pot. wyprawiona skóra krokodyla (1.1)

 (1.3) mot. hydrauliczny lewarek z dźwignią przegubową, używany do unoszenia pojazdów na niewielką wysokość

 (1.4) lotn. ruchoma klapa w tylnej części skrzydła samolotu, umożliwiająca hamowanie podczas lądowania

Wiktionary

Krokodyle (Crocodilia) – rząd dużych gadów drapieżnych z grupy zauropsydów, wiodących ziemno-wodny tryb życia. Pojawiły się 83,5 mln lat temu (czyli w późnej kredzie). Są najbliższymi krewnymi ptaków i jedynymi prócz nich przetrwałymi do dziś archozaurami, a także jedynymi współcześnie występującymi członkami kladu Crurotarsi. Członkowie grupy Pseudosuchia, obejmującej krokodyle, pojawili się około 250 milionów lat temu w epoce wczesnego triasu. Różnicowały się w mezozoiku. Rząd krokodyli obejmuje jednak tylko rodziny krokodylowatych, aligatorowatych (w tym kajmany) i gawialowatych.

Wikipedia

Przykłady

 (1.2) Aktywistka uważała, że wyrób torebek z krokodyla to barbarzyństwo.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: krɔˈkɔdɨl, AS: krokodyl

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. krokodylątko n., krokodyle nmos., krokodylę n., krokodylowate nmos.

:: fż. krokodylica ż.

:: zdrobn. krokodylek m.

 przym. krokodyli, krokodylowy, krokodylowaty

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) stpol. kajman

 (1.4) klapa krokodylowa

Wiktionary


krokodyle

rząd dużych gadów drapieżnych z gromady zauropsydów


SJP.pl

Krokodyle (Crocodilia) – rząd dużych gadów drapieżnych z grupy zauropsydów, wiodących ziemno-wodny tryb życia. Pojawiły się 83,5 mln lat temu (czyli w późnej kredzie). Są najbliższymi krewnymi ptaków i jedynymi prócz nich przetrwałymi do dziś archozaurami, a także jedynymi współcześnie występującymi członkami kladu Crurotarsi. Członkowie grupy Pseudosuchia, obejmującej krokodyle, pojawili się około 250 milionów lat temu w epoce wczesnego triasu. Różnicowały się w mezozoiku. Rząd krokodyli obejmuje jednak tylko rodziny krokodylowatych, aligatorowatych (w tym kajmany) i gawialowatych.

Wikipedia


krokodylek

mały krokodyl


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy

 (1.1) zdrobn. krokodyl

 (1.2) elektr. rodzaj zakończenia przewodu (zacisku) w postaci dwóch dociskających się ramion, umożliwiającego wygodne łączenie obwodów

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Po wykluciu się z jaj małe krokodylki biegną do wody.

 (1.2) (Czy ty) masz może przewody do akumulatora zakończone krokodylkami?

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌkrɔkɔˈdɨlɛk, AS: krokodylek

Wiktionary

Powiązane:

 zob. krokodyl.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.2) krokodyl

Wiktionary


krokodyli

pochodzący od krokodyla, związany z krokodylem; krokodylowy


SJP.pl

przymiotnik dzierżawczy

 (1.1) należący do krokodyla

przymiotnik jakościowy

 (2.1) charakterystyczny dla krokodyla, mający cechy krokodyla

forma rzeczownika.

 (3.1) D. lm. od: krokodyl

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Krokodyle gniazdo to kopiec z liści, patyków i błota.

 (3.1) W tej rzece nie ma krokodyli.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌkrɔkɔˈdɨlʲi, AS: krokodylʹi

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. krokodyl m., krokodylica ż., krokodylątko n., krokodylek m., krokodylowate nmos.

 przym. krokodylkowy, krokodylowaty

Wiktionary


krokodylica

samica krokodyla


SJP.pl


krokodylit

minerał, odmiana kwarcu


SJP.pl


krokodylopodobny

przypominający krokodyla


SJP.pl


krokodylowate

o cechach krokodylowatych (rodzina gadów)


SJP.pl

Krokodylowate, krokodyle właściwe (Crocodylidae) – rodzina zauropsydów z nadrodziny Crocodyloidea w rzędzie krokodyli (Crocodylia).

Mają węższy i dłuższy pysk niż aligatorowate. Spośród zębów o różnej wielkości czwarty ząb nie chowa się w zatoce kości przedszczękowej, jak u aligatorowatych, i pozostaje widoczny po zamknięciu pyska. Zęby żuchwy i szczęki zachodzą między siebie przy zamkniętym pysku. Największe zęby żuchwy wchodzą w wycięcia na krawędziach szczęk. Licząc od przodu pyska w żuchwie największy jest czwarty ząb, a w szczęce piąty. Współczesne krokodylowate występują w południowej Azji, Afryce, północnej Australii, Nowej Gwinei, Amerykach Północnej, Środkowej i Południowej.Obecnie wszystkie gatunki są pod ścisłą ochroną. Ludzie polowali na krokodyle od wieków dla skór i mięsa, dziś tworzy się farmy hodowlane by ocalić najbardziej zagrożone gatunki

Wikipedia


krokodylowaty

o cechach krokodylowatych (rodzina gadów)


SJP.pl


krokodylowy

przymiotnik od: krokodyl; krokodyli


SJP.pl


krokoit

bardzo rzadki minerał barwy pomarańczowożółtej występujący w złożach chromitu


SJP.pl

Krokoit – minerał, chromian ołowiu(II) (PbCrO4); nazwa wywodzi się od gr. krokoeis (szafranowy) – aluzja do jego barwy. Jest pomarańczowy lub pomarańczowoczerwony, rzadziej o odcieniu żółtym.

Wikipedia


krokoitowy

przymiotnik od: krokoit


SJP.pl


krokomierz

przyrząd mierzący liczbę wykonanych kroków; pedometr


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) metrol. techn. urządzenie mierzące odległość w krokach lub tylko samą liczbę kroków;

Wiktionary

Krokomierz, pedometr – urządzenie pomiarowe, zwykle przenośne i elektroniczne, służące do zliczania kroków zrobionych przez używającą go osobę i, dzięki temu, przebytej odległości. Jego działanie opiera się na wahadle, które wychwytuje ruchy biodra i przekazuje informacje o nich do modułów odpowiedzialnych za rejestrację, przeliczanie i wyświetlanie danych.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Krokomierz wskazuje, że zrobiłam dzisiaj osiem tysięcy kroków.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: krɔˈkɔ̃mʲjɛʃ, AS: krokõmʹi ̯eš

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) pedometr, odometr, daw. hodometr, drogomiar

Wiktionary


krokos

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy, nazwa własna

 (1.1) mitgr. młodzieniec nieszczęśliwie zakochany w Smilaks i zamieniony w szafran;

Wiktionary

Krokos (gr. Κρόκος) – miejscowość w północnej Grecji, w administracji zdecentralizowanej Epir-Macedonia Zachodnia, w regionie Macedonia Zachodnia, w jednostce regionalnej Kozani, w gminie Kozani. W 2011 roku liczyła 2977 mieszkańców.

Do 2006 roku miejscowość należała do gminy Elimeia, jednakże w referendum, które odbyło się w 2006 roku 55% mieszkańców poparło plan włączenia miasta w skład gminy Kozani. Miasto posiada rozwiniętą sieć telekomunikacyjną oraz posiada dostęp do internetu dzięki efektywnym łączom ADSL.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ˈkrɔkɔs, AS: krokos

Wiktionary

Powiązane:

 zob. Krokus, krokus.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) Krokus

Wiktionary


krokosmia

roślina ozdobna z rodziny kosaćcowatych; montbrecja, cynobrówka


SJP.pl

Krokosmia, montbrecja, cynobrówka (Crocosmia Planch.) – rodzaj wieloletnich roślin należący do rodziny kosaćcowatych (Iridaceae). Należy do niego 8 gatunków. Rośliny te występują w Afryce od Sudanu do Południowej Afryki oraz na Madagaskarze. Jako introdukowane także na obu kontynentach amerykańskich, w południowej i wschodniej Azji oraz w zachodniej i środkowej Europie. W Polsce uprawiana jest krokosmia ogrodowa C. ×crocosmiiflora. Roślina ta jest rozpowszechniona w uprawie. Uzyskana została w wyniku skrzyżowania C. aurea i C. pottsii ok. 1880 roku we Francji. C. aurea wykorzystywana jest do produkcji żółtego barwnika.

Wikipedia


krokosz

roślina rosnąca na terenach półpustynnych w Azji i w Indiach


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) bot. roślina z gatunku krokosz barwierski;

 (1.2) przest. kulin. przyprawa z wysuszonych płatków krokosza (1.1)

 (1.3) przest. chem. barwnik otrzymywany z wysuszonych płatków krokosza (1.1)

Wiktionary

Krokosz (Carthamus L.) – rodzaj roślin z rodziny astrowatych. W zależności od ujęcia systematycznego liczy od 20 gatunków (po wyłączeniu części tu zaliczanych do rodzajów karduncelus Carduncellus, Femeniasia i Phonus) do 47–48 gatunków w szerokim ujęciu. Rośliny te rosną w basenie Morza Śródziemnego oraz w Azji południowo-zachodniej i środkowej, a jako rośliny introdukowane także w Azji Wschodniej i w Ameryce Północnej. W Polsce jako gatunek przejściowo dziczejący (efemerofit) obecny jest krokosz błękitny C. lanatus (kilka innych gatunków bywa też uprawianych).

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Lekarka zapisała mi jakieś lekarstwo z krokosza.

Wiktionary

Powiązane:

 przym. krokoszowy

Wiktionary


krokoszowy

przymiotnik od: krokosz


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) zrobiony z krokosza, składający się z krokosza, dotyczący krokosza

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. krokosz m.

Wiktionary


krokowa

1. związany z krokiem - ruchem, np. napięcie krokowe;
2. związany z miejscem zszycia nogawek, np. szew krokowy;
3. gruczoł krokowy - gruczoł u mężczyzn i samców ssaków wytwarzający wydzielinę wchodzącą w skład nasienia; prostata, stercz


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) geogr. miasto w Polsce;

Wiktionary

Krokowa (kaszb. Krokòwa, niem. Krockow) – wieś kaszubska w Polsce położona w województwie pomorskim, w powiecie puckim, w gminie Krokowa przy skrzyżowaniu dróg wojewódzkich nr 213 i nr 218.

Krokowa wraz z miejscowościami ościennymi Minkowicami, Goszczynem tworzy zwarty obszar zabudowany o charakterze małomiasteczkowym. Znajdowała się tu stacja końcowa linii kolejowej Puck – Krokowa.

Wikipedia

Powiązane:

 rzecz. krokowianin mos., krokowianka ż., Krokowo n.

 przym. krokowski

Wiktionary


krokowianin

mieszkaniec Krokowej (wsi w Polsce)


SJP.pl


krokowianka

mieszkanka Krokowej (wsi w Polsce)


SJP.pl


krokówka

metoda sporządzania prostego planu, szkicu sytuacyjnego w oparciu o znajomość długości kroku podwójnego i azymutu marszu


SJP.pl


krokowo

1. związany z krokiem - ruchem, np. napięcie krokowe;
2. związany z miejscem zszycia nogawek, np. szew krokowy;
3. gruczoł krokowy - gruczoł u mężczyzn i samców ssaków wytwarzający wydzielinę wchodzącą w skład nasienia; prostata, stercz


SJP.pl

3 miejscowości w Polsce:

  • Krokowo – wieś w woj. warmińsko-mazurskim, w pow. nidzickim, w gminie Kozłowo
  • Krokowo – wieś w woj. warmińsko-mazurskim, w pow. olsztyńskim, w gminie Jeziorany
  • Krokowo – osada w woj. zachodniopomorskim, w pow. koszalińskim, w gminie Świeszyno

Zobacz też: Krokowa

Wikipedia


krokowski

przymiotnik od: Krokowa, Krokowo


SJP.pl

Krokowski (Crakow, Krockow, Krukowski) − polski herb szlachecki, używany przez rodzinę wywodzącą się z Kaszub. Herb własny rodu Krokowskich.

Wikipedia


krokowy

1. związany z krokiem - ruchem, np. napięcie krokowe;
2. związany z miejscem zszycia nogawek, np. szew krokowy;
3. gruczoł krokowy - gruczoł u mężczyzn i samców ssaków wytwarzający wydzielinę wchodzącą w skład nasienia; prostata, stercz


SJP.pl


kroks

but z tworzywa sztucznego z grubą podeszwą, ruchomym paskiem na pięcie i otworami wentylacyjnymi; crocs


SJP.pl


kroksy

but z tworzywa sztucznego z grubą podeszwą, ruchomym paskiem na pięcie i otworami wentylacyjnymi; crocs


SJP.pl


kroksztyn

1. wystające przed mur zakończenie belki stropowej;
2. element podtrzymujący gzyms, balkon itp.; wspornik


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) archit. rodzaj wspornika osadzonego w ścianie najczęściej w kształcie konsoli lub wystający przed mur koniec belki stropowej

Wiktionary

Kroksztyn – architektoniczny element podtrzymujący (np. balkon, wykusz, ganek, gzyms), osadzony w ścianie i wydatnie z niej wystający. Kroksztynem jest również zakończenie belki stropowej, wystającej przed elewację (lico) budynku. Nazwa ta jest używana przy przynajmniej dwóch takich elementach; pojedynczy element nazywany jest wspornikiem. Kroksztyn może mieć kształt prosto zakończonej belki lub bardziej ozdobny (na przykład esownicy lub woluty).

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Fasada kamienicy zwieńczona była gzymsem opartym na kroksztynach.

Wiktionary


kroksztynek

zdrobnienie od: kroksztyn


SJP.pl


kroksztynowy

przymiotnik od: kroksztyn


SJP.pl


krokus

gatunek bulwiastej byliny należącej do rodziny kosaćcowatych; szafran


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy, nazwa własna

 (1.1) mitgr. zob. Krokos.

Wiktionary

  • krokus (szafran) – rodzaj roślin z rodziny kosaćcowatych
  • Krokus (Krokos) – w mitologii greckiej młodzieniec zamieniony w szafran
  • Krokus – szwajcarska grupa muzyczna
  • Krokus – album grupy muzycznej Krokus
  • Krokus 10501 – polski radioodbiornik
  • Krokus – firmowa nazwa: powiększalników fotograf., rzutników i przeglądarek do przeźroczy, produkowanych w PZO

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ˈkrɔkus, AS: krokus

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. krokus mzw.

 przym. krokusowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) Krokos

Wiktionary


krokusik

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) zdrobn. od krokus

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. krokus m.

 przym. krokusowy

Wiktionary


krokusowy

krokus


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z krokusem, dotyczący krokusa

Wiktionary

Patrz:

krokus

Wymowa:

IPA: ˌkrɔkuˈsɔvɨ, AS: krokusovy

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. krokus mzw., Krokus mos., krokusik mzw.

 przym. Krokusowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) szafranowy

Wiktionary


krokuta

rodzaj drapieżnego ssaka z podrodziny hien


SJP.pl

Krokuta (Crocuta) – rodzaj drapieżnych ssaków z podrodziny hien (Hyaeninae) w obrębie rodziny hienowatych (Hyaenidae).

Wikipedia


krokwiowiec

krokwiowiec piłkorożny - gatunek chrząszcza z rodziny kołatkowatych


SJP.pl


krokwiowo-jętkowy

rodzaj dachu zbudowanego z krokwi i jętek


SJP.pl


krokwiowy

przymiotnik od: krokiew


SJP.pl


krokydolit

odmiana minerału z grupy amfiboli, występująca w skałach metamorficznych; krokidolit


SJP.pl


krokydolitowy

przymiotnik od: krokydolit


SJP.pl


król

1. władca koronowany; monarcha;
2. przenośnie: ktoś najlepszy w swojej dziedzinie, wyróżniający się wśród otoczenia


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) polit. koronowany władca państwa;

 (1.2) przen. pot. osoba najważniejsza w danej dziedzinie

rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy

 (2.1) karc. figura w kartach między damą a asem;

 (2.2) szach. najważniejsza figura w szachach;

 (2.3) królik, zwłaszcza samiec

Wiktionary

Król (łac. rex) – tytuł osoby sprawującej najwyższą władzę w państwie o ustroju monarchicznym; władca przeważnie koronowany w specjalnym obrzędzie; najpowszechniej występujący tytuł monarszy. Słowo „król” w języku polskim i innych językach pochodzi od imienia Karola Wielkiego, np. czeski král, litewski karalius, rosyjski король.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Król umarł, niech żyje król!

 (1.2) W wieku pięćdziesięciu lat został królem bawełny.

 (2.1) Dopiero po chwili uświadomiłem sobie, że na stole leżało pięć króli.

 (2.2) W kolejnym posunięciu, król uciekł przed szachem.

 (2.3) Mamy w klatkach króla i trzy królice.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: krul, AS: krul

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. królestwo n., królewicz m., królewna ż., królewszczyzna ż., królewskość ż., królewiątko n., króliczek m., Królewiak m., królewiak m., królowanie n.

:: fż. królowa ż.

 czas. królować ndk., zakrólować dk.

 przym. królewski, królewiacki, królowy

 przysł. królewsko, po królewsku

Wiktionary


królak

rodzaj ssaków z rodziny zającowatych; króliczek


SJP.pl

Królak, króliczek (Sylvilagus) – rodzaj ssaka z rodziny zającowatych (Leporidae).

Wikipedia


królczyk

nazwisko


SJP.pl


królestwo

król z żoną


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) ustrój państwa, w którym rządzi król lub królowa;

 (1.2) biol. kategoria systematyczna niższa od domeny i wyższa od typu (w zoologii) albo od gromady (w botanice);

 (1.3) przen. obszar dominacji i wpływów, intensywnego, obfitego występowania czegoś

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (2.1) król i królowa jako para

Wiktionary

  • królestwo – forma monarchii, na czele której stoi król
  • królestwo – kategoria systematyczna w klasyfikacji organizmów
  • Królestwo Boże – nauka religijna

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Kiedy Chrystian III obejmuje władzę w 1536 roku, rozwiązuje norweską Radę Państwa, a Norwegia zostaje przekształcona z samodzielnego królestwa (pod rządami tego samego monarchy co Dania) w duńską prowincję.

 (1.2) Rząd to określenie grupy w królestwie roślin i zwierząt.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: kruˈlɛstfɔ, AS: krulestfo

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. król m., królowa ż., królówka ż., królewicz m., królewna ż., królewiątko n., Królewiak m., królewiak m., królowanie n.

 czas. królować ndk.

 przym. królewski, królewiacki, królowy

 przysł. królewsko

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) korona

 (1.3) świat

Wiktionary


królewiacki

przymiotnik od: Królewiak


SJP.pl


królewiaczka

mieszkanka byłego Królestwa Kongresowego; Kongresowianka


SJP.pl


królewiak

mieszkaniec byłego Królestwa Kongresowego; Kongresowiak


SJP.pl


królewiątko

1. królewskie dziecko;
2. władca małego kraju


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) pieszczotliwie o dziecku królewskim

 (1.2) pejor. władca niewielkiego państwa

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. królestwo n., król mos., królowa ż., królówka ż., królewicz mos., królewna ż., królewszczyzna ż., królewskość ż., królewiak mos., królowanie n., królewszczanin mos.

 czas. królować ndk.

 przym. królewiacki, królewski

 przysł. królewsko, po królewsku

Wiktionary


krolewic

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) stpol. królewicz

Wiktionary

Wymowa:

IPA: krɔˈlɛvʲit͡s, AS: krolevʹic

Wiktionary


królewicz

syn królewski


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) syn króla

Wiktionary

Królewicz, ż. królewna, mn. królewięta (łac. regius princeps – książę królewski) – tytuł arystokratyczny pochodzenia słowiańskiego, występujący w ustrojach monarchicznych Polski, Czech, Serbii, Czarnogóry oraz późniejszych Królestwa Serbów, Chorwatów i Słoweńców, Jugosławii. Był nadawany wszystkim dzieciom panującego króla pochodzącym z prawowitego małżeństwa z dniem ich chrztu bądź koronacji ojca i obowiązywały dozgonnie. Nie przysługiwały potomkom ze związków morganatycznych i pozamałżeńskich. Tytuły królewiąt były wyłącznie ceremonialne i nie wiązały się z nimi żadne nadania ziemskie bądź stanowiska w administracji państwowej. W okresie staropolskim królewiczem a. królewną nazywano również dzieci królów innych państw. Zwyczaj ten pozostał w literaturze ludowej, niekiedy także we współczesnym języku potocznym.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: kruˈlɛvʲit͡ʃ, AS: krulevʹič

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. król mos., królowa ż., królewiczowa ż., królewiczówna ż., królewiczostwo n., królestwo n., królewskość ż., królewszczanin mos.

:: daw. królewic mos.

:: zdrobn. królewiczątko n.

:: fż. królewna ż.

 przym. królewiczowski, królewski

 przysł. królewsko

 czas. królować

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) daw. królewic

Wiktionary


królewiczostwo

syn króla z żoną


SJP.pl


królewiczowa

królewicz (dawniej); królewiczowski


SJP.pl


królewiczówna

dawniej: córka królewicza


SJP.pl


królewiczowy

królewicz (dawniej); królewiczowski


SJP.pl


królewię

dawniej: królewski potomek


SJP.pl


królewiec

ciasto składające się z kruchego biszkoptu, dwóch kruchych placków miodowych i kremu budyniowego


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna

 (1.1) geogr. miasto obwodowe w Federacji Rosyjskiej, położone u ujścia Pregoły do Bałtyku;

 (1.2) geogr. toponim, nazwa kilku miejscowości w Polsce

Wiktionary

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Ciotka opowiadała mu o elektorównach, które wraz z matką przybyły do Królewca.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. królewczanin mos., królewczanka ż.

 przym. królewiecki

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) Kaliningrad

Wiktionary


królewiecki

przymiotnik od: Królewiec


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z Królewcem, dotyczący Królewca

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Królewiec mrz.

 czas. królować

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) kaliningradzki

Wiktionary


królewięta

możnowładcy uzurpujący sobie władzę niemal królewską


SJP.pl

Królewięta:

  • dawniej dzieci, potomstwo króla;
  • „królewięta kresowi” – w publikacjach historycznych (zwłaszcza popularnonaukowych) określenie polskich magnatów pochodzenia ruskiego, litewskiego i polskiego posiadających rozległe majątki (latyfundia) na kresach wschodnich dawnej Rzeczypospolitej, mający nieograniczoną władzę, własne wojska, często prowadzący własną politykę zagraniczną, a także nierzadko skoligaceni z rodami panującymi (Ostrogscy, Wiśniowieccy, Koniecpolscy, Potoccy, Mniszchowie, Pacowie i in. – oligarchia magnacka, polskie rody książęce);
  • potoczne i publicystyczne określenie wszelkiego rodzaju oligarchów lub osób działających w sposób oligarchiczny, zwłaszcza w kręgach władzy czy elit politycznych („królewięta z Samoobrony”, „czerwone królewięta”).

Wikipedia


królewna

córka króla


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) córka króla i/lub królowej

 (1.2) przest. żona królewicza

 (1.3) przen. pogard. kobieta lub dziewczyna uważająca, że inni powinni jej usługiwać

Wiktionary

Królewicz, ż. królewna, mn. królewięta (łac. regius princeps – książę królewski) – tytuł arystokratyczny pochodzenia słowiańskiego, występujący w ustrojach monarchicznych Polski, Czech, Serbii, Czarnogóry oraz późniejszych Królestwa Serbów, Chorwatów i Słoweńców, Jugosławii. Był nadawany wszystkim dzieciom panującego króla pochodzącym z prawowitego małżeństwa z dniem ich chrztu bądź koronacji ojca i obowiązywały dozgonnie. Nie przysługiwały potomkom ze związków morganatycznych i pozamałżeńskich. Tytuły królewiąt były wyłącznie ceremonialne i nie wiązały się z nimi żadne nadania ziemskie bądź stanowiska w administracji państwowej. W okresie staropolskim królewiczem a. królewną nazywano również dzieci królów innych państw. Zwyczaj ten pozostał w literaturze ludowej, niekiedy także we współczesnym języku potocznym.

Wikipedia

Powiązane:

 rzecz. król mos./mzw., królewicz mos., królowa ż., królestwo n., królowanie n.

 czas. królować ndk.

 przym. królewski

Wiktionary

Synonimy:

 (1.3) paniusia

Wiktionary


królewo

W Polsce
  • Królewo – wieś w woj. mazowieckim, w pow. płońskim, w gminie Joniec
  • Królewo – wieś w woj. pomorskim, w pow. malborskim, w gminie Stare Pole
  • Królewo – wieś w woj. warmińsko-mazurskim, w pow. ostródzkim, w gminie Morąg
  • Królewo – wieś w woj. zachodniopomorskim, w pow. sławieńskim, w gminie Postomino
  • Królewo – gromada w powiecie malborskim
  • Królewo – gromada w powiecie morąskim
  • Królewo – gromada w powiecie płońskim
  • Królewo – dawna gmina
  • Królewo – zlikwidowany wąskotorowy przystanek kolejowy w Zarzeczu, w gminie Stare Pole

Wikipedia


królewski

przymiotnik relacyjny

 (1.1) mający związek z królem lub królową

 (1.2) szach. dotyczący szachowego króla

przymiotnik jakościowy

 (2.1) przen. bogaty i pełen przepychu, jakby z królewskiego (1.1) dworu

Wiktionary

Królewski – potok, lewy dopływ Raby o długości 16,7 km.

Potok płynie zabagnioną dolinką na Pogórzu Wielickim w województwie małopolskim. Jego źródła znajdują się na wschód od wsi Biskupice, kilka małych cieków łączy się w jeden większy przed wsią Trąbki. Przepływa przez Biskupice, Trąbki, Zabłocie, Zborówek, Wiatowice, Liplas, Niegowić, Niewiarów i Pierzchów, gdzie uchodzi do Raby.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Nad czołem królewskim świeciło na kołpaku brylantowe pióro, a drogie purpury i gronostaje spadały z królewskich ramion aż prawie po końskie pętlice.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: kruˈlɛfsʲci, AS: krulefsʹḱi

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. królestwo n., król mos., królowa ż., królówka ż., królewicz mos., królewiątko n., królewna ż., królewszczyzna ż., królewskość ż., królewiak mos., królowanie n., królewszczanin mos.

 czas. królować ndk., zakrólować dk.

 przym. królewiacki

 przysł. królewsko, po królewsku

Wiktionary


królewsko

przysłówek

 (1.1) na sposób królewski, po królewsku

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) I prawdziwek został uroczyście pokrojony na plasterekasterki, podsmażony na złoto na maśle i lekko posolony zgodnie ze wszystkimi zasadami sztuki kulinarnej. Smakował naprawdę królewsko.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. król mos., królestwo n./mos.

 czas. królować ndk.

 przym. królewski

Wiktionary


królewskość

królewski


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) godność, majestat królewski

 (1.2) cecha tego co królewskie

Wiktionary

Patrz:

królewski

Powiązane:

 rzecz. król mos., królewszczanin mos., królewicz mos., królewiątko n., królowanie n.

 przym. królewski

Wiktionary


królewszczanin

dawniej: stronnik króla


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) daw. stronnik królewski

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. królewiątko n., królewicz mos., król mos., królewskość ż.

 przym. królewski

Wiktionary


królewszczyzna

w dawnej Polsce: ziemia należąca do króla


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) ziemie będące własnością (dominium) monarchy

Wiktionary

Królewszczyzna (królewszczyzny, domena królewska, dobra królewskie) – ziemie będące własnością (dominium) monarchy, istniały we wszystkich monarchiach europejskich.

Wikipedia

Powiązane:

 rzecz. król mzw./mos.

Wiktionary


królewszczyzny

w dawnej Polsce: ziemia należąca do króla


SJP.pl

Królewszczyzna (królewszczyzny, domena królewska, dobra królewskie) – ziemie będące własnością (dominium) monarchy, istniały we wszystkich monarchiach europejskich.

Wikipedia


królica

samica królika


SJP.pl


krolicki

nazwisko


SJP.pl


króliczak

króliczak wulkaniczny - gatunek ssaka z rodziny zającowatych; królik wulkaniczny


SJP.pl


króliczarnia

pomieszczenie do hodowli królików; królikarnia


SJP.pl


króliczę

rzadko: młody królik


SJP.pl


króliczek

zdrobnienie od: królik


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy

 (1.1) zdrobn. od: królik

 (1.2) młody, mały królik

 (1.3) zabawka lub słodycze w kształcie królika

 (1.4) kelnerka w nocnym klubie w kostiumie królika

Wiktionary

  • króliczek (królak, Sylvilagus) – rodzaj ssaka z rodziny zającowatych (Leporidae)
  • Króliczek – piosenka z repertuaru zespołu Skaldowie, autorstwa Agnieszki Osieckiej i Andrzeja Zielińskiego
  • Króliczek (oryg. The House Bunny) – amerykański film komediowy z 2008 roku, w reżyserii Freda Wolfa

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Na obiadek babcia zrobiła króliczka dla wnusia.

 (1.2) W norze królica karmiła cztery króliczki.

 (1.3) Dzieci dostały w prezencie po króliczku z czekolady.

 (1.4) W tym lokalu obsługują super króliczki.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: kruˈlʲit͡ʃɛk, AS: krulʹiček

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. królik m., królica ż., król m.

 przym. króliczy

Wiktionary


króliczka

zdrobnienie od: królik


SJP.pl


króliczok

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) gw-pl|Śląsk Cieszyński. kojec dla królików

Wiktionary


króliczy

królik; królikowy


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) charakterystyczny dla królika; dotyczący, odnoszący się do królika (zwierzęcia)

Wiktionary

Wymowa:

IPA: kruˈlʲit͡ʃɨ, AS: krulʹičy

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. króliczek mzw., królik m., królikarnia ż.

Wiktionary


królik

gatunek roślinożernego ssaka z rodziny zającowatych


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy

 (1.1) zool. udomowione zwierzę z rodziny zającowatych;

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (2.1) pejor. władca małego państwa

 (2.2) przen. pejor. mężczyzna nadpobudliwy seksualnie

Wiktionary

Królik – polska nazwa zwyczajowa kilku gatunków zajęczaków z rodziny zającowatych. Mianem tym określa się zwierzęta należące do rodzajów Sylvilagus (m.in. królak bagienny i królak błotny) oraz Oryctolagus, do którego należy królik europejski (królik dziki) oraz jego udomowiona forma – królik domowy.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Królik jest bardzo popularnym symbolem w kulturze meksykańskiej.

 (2.1) Przeciw prawom kolonialnym zaczęli się wnet buntować kolejni królikowie.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈkrulʲik, AS: krulʹik

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. afrokrólik mzw., królikarnia ż., króliki nmos.

:: zdrobn. króliczek m.

:: fż. królica ż.

 przym. króliczy, królikowy

 zoblistę|król.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) trusia, gw-pl|Śląsk Cieszyński|mycek, mycok.

 (2.1) kacyk

Wiktionary


królikarnia

pomieszczenie do hodowli królików; króliczarnia


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) pomieszczenie przeznaczone do hodowli królików

Wiktionary

Królikarnia – klasycystyczny pałac znajdujący się przy ul. Puławskiej 113a w Warszawie, na skarpie wiślanej. Siedziba Muzeum Rzeźby im. Xawerego Dunikowskiego.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ˌkrulʲiˈkarʲɲa, AS: krulʹikarʹńa

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. królik m., królica ż.

 przym. króliczy, królikowy

Wiktionary


króliki

potocznie: futro ze skórek króliczych


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) pot. futro ze skórek króliczych

forma rzeczownika.

 (2.1) lm. M. B. W. od królik

Wiktionary

Królik – polska nazwa zwyczajowa kilku gatunków zajęczaków z rodziny zającowatych. Mianem tym określa się zwierzęta należące do rodzajów Sylvilagus (m.in. królak bagienny i królak błotny) oraz Oryctolagus, do którego należy królik europejski (królik dziki) oraz jego udomowiona forma – królik domowy.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: kruˈlʲici, AS: krulʹiḱi

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. królik m.

Wiktionary


królikiewicz

nazwisko


SJP.pl


królikowo

W Polsce
  • Królikowo – wieś w woj. kujawsko-pomorskim, w pow. nakielskim, w gminie Szubin
  • Królikowo – osada w woj. pomorskim, w pow. sztumskim, w gminie Stary Dzierzgoń
  • Królikowo – wieś w woj. warmińsko-mazurskim, w pow. olsztyńskim, w gminie Olsztynek
  • Królikowo – gromada w powiecie ostródzkim
  • Królikowo – gromada w powiecie szubińskim
  • Królikowo – dawna gmina

Wikipedia


królikowski

nazwisko


SJP.pl

  • Królikowski – polski herb szlachecki

Osoby o tym nazwisku:

  • Antoni Królikowski (ur. 1989) – aktor
  • Bohdan Królikowski (ur. 1934) – pisarz
  • Czesław Królikowski (ur. 1926) – elektrotechnik, profesor nauk technicznych
  • Henryk Marian Królikowski (1888-1940) – kapitan WP
  • Hubert Królikowski (ur. 1969) – historyk wojskowości, profesor UJ
  • Jan Królikowski (1900-1940) – podkomisarz Policji Państwowej
  • Józef Franciszek Królikowski (1781-1839) - prawnik, pedagog, pisarz i poeta
  • Lech Królikowski (ur. 1944) – autor publikacji związanych z Warszawą
  • Leon Królikowski (1815-1897) – działacz niepodległościowy, uczestnik powstania styczniowego
  • Ludwik Królikowski – publicysta, mesjanista i komunista
  • Łucjan Królikowski (1919-2019) – franciszkanin
  • Marcin Królikowski (ur. 1974) – poeta
  • Michał Królikowski (ur. 1977) – prawnik
  • Paweł Królikowski (1961-2020) – aktor
  • Rafał Królikowski (ur. 1966) – aktor
  • Stefan Królikowski (1881-1937) – działacz socjalistyczny i komunistyczny
  • Stefan Królikowski (ur. 1895) – agrarysta
  • Stefan Królikowski (ur. 1894) – ekonomista
  • Wacław Królikowski (1917–1990) – działacz państwowy i rolniczy, wiceminister rolnictwa
  • Wacław Królikowski (1927–2021) – chemik
  • Wiesław Królikowski (ur. 1953) – dziennikarz
  • Wojciech Królikowski (1926-2019) – fizyk-teoretyk

Wikipedia


królikowy

królik; króliczy


SJP.pl


królisko

1. zgrubienie od: król (monarcha);
2. zgrubienie od: król, królik (zwierzę domowe)


SJP.pl


królobójca

zabójca króla


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) zabójca króla

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Królobójca doszczętnie wymordował wszystkich członków rodziny królewskiej i zniweczył dynastię Jeroboama.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. królobójstwo n.

:: fż. królobójczyni ż.

 przym. królobójczy

Wiktionary


królobójczy

dotyczący królobójcy lub królobójstwa


SJP.pl


królobójczyni

zabójczyni króla


SJP.pl


królobójstwo

zabicie króla


SJP.pl

Królobójstwo – zabójstwo króla, władcy, osoby stojącej na czele jakiejś społeczności. W określonych okolicznościach było czynem legalnym ujętym w ramy ceremonii, mającym charakter sakralny (święty).

Wikipedia


królowa

1. władczyni w królestwie; monarchini; żona króla;
2. czule albo żartobliwie o ukochanej kobiecie;
3. coś wybijającego się na czoło w jakiejś dziedzinie;
4. figura w szachach; dama; hetman;
5. figura w kartach; dama;
6. samica pewnych owadów (np. mrówek) zdolna do rozrodu; matka


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) polit. monarchini rządząca królestwem

 (1.2) żona króla

 (1.3) szach. zob. hetman.

 (1.4) ent. płodna samica niektórych owadów społecznych, np. pszczół, os, trzmieli, mrówek, termitów

 (1.5) karc. dama

forma przymiotnika.

 (2.1) ż. lp. od: królowy

Wiktionary

  • Królowa – hetman w szachach
  • Królowa w monarchiach:
    • Królowa panująca, rządząca – kobieta władająca królestwem.
    • Królowa – żona króla.
    • Królowa matka – wdowa po królu, matka jego następcy
  • Królowa – film z 2006 roku w reżyserii Stephena Frearsa
  • Królowa – polski serial obyczajowy
  • Królowa matka – wśród niektórych owadów: społecznych pszczół i os, mrówek, termitów i innych
    • Królowa – wśród pszczół miodnych

    Wikipedia

    Przykłady

     (1.1) Obecnie w Wielkiej Brytanii panuje królowa.

     (1.3) Biała królowa zbiła czarnego konia.

     (1.4) W jednym kopcu mrówek mieszka czasem 20 królowych.

    Wiktionary

    Wymowa:

    IPA: kruˈlɔva, AS: krulova

    Wiktionary

    Powiązane:

     (1.1) zob. król.

    Wiktionary

    Synonimy:

     (1.3) hetman

     (1.4) matka

    Wiktionary


królować

czasownik nieprzechodni niedokonany

 (1.1) polit. sprawować władzę królewską

 (1.2) zajmować najwyższą, najważniejszą pozycję

 (1.3) znajdować się wyżej od innych obiektów

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. król mos., królowanie n.

 przym. królewski

 przysł. królewsko

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) tronować, panować

 (1.2) dominować, panować, przeważać, wybijać się

 (1.3) górować, wystawać, dominować

Wiktionary


królowanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|królować.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. królestwo n., król m., królowa ż., królówka ż., królewna ż., królewicz m., królewiątko n., Królewiak m., królewskość ż., królewszczyzna ż.

 czas. królować ndk.

 przym. królewski, królewiacki

Wiktionary


królówka

potocznie o figurze szachowej, zwanej również królową, damą lub hetmanem


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) ornit. nazwa systematyczna|Onychorhynchus coronatus|ref=tak., ptak z rodziny królówek;

 (1.2) szach. figura mogąca poruszać się w każdym kierunku;

 (1.3) pot. karc. figura w kartach oznaczona literą Q lub D;

Wiktionary

W Polsce
  • Królówka – część miasta Orzesze
  • Królówka – część miasta Rabka-Zdrój
  • Królówka – wieś w woj. małopolskim, w pow. bocheńskim, w gminie Nowy Wiśnicz
  • Królówka – część wsi Dąbrowica w woj. małopolskim, w pow. dąbrowskim, w gminie Szczucin
  • Królówka – część wsi Pisarzowa w woj. małopolskim, w pow. limanowskim, w gminie Limanowa
  • Królówka – część wsi Kamionka Wielka w woj. małopolskim, w pow. nowosądeckim, w gminie Kamionka Wielka
  • Królówka – część wsi Stanisławów w woj. mazowieckim, w pow. przysuskim, w gminie Odrzywół
  • Królówka – część wsi Bobrowa w woj. podkarpackim, w pow. dębickim, w gminie Żyraków
  • Królówka – część wsi Górki Wielkie w woj. śląskim, w pow. cieszyńskim, w gminie Brenna
  • Królówka – część wsi Górno-Parcele w woj. świętokrzyskim, w pow. kieleckim, w gminie Górno
  • Królówka – gromada w powiecie bocheńskim
  • Królówka – wzniesienie w Górach Złotych, w Sudetach Wschodnich, w pobliżu Lądka-Zdroju
  • Królówka – ciek wodny w Augustowie

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Czuby występuje u obu płci królówek, różnią się jednak kolorem.

 (1.2) Generalnie wymiana królówek wskazuje na przejście z gry środkowej do końcówki partii.

 (1.3) Talia kart do gry zawiera cztery królówki, po jednej w każdym kolorze.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. królestwo n./mos., król mos., królowa ż., królowanie n., królówki lm nm.

 czas. królować

Wiktionary

Synonimy:

 (1.2) dama, hetman, królowa

 (1.3) królowa

Wiktionary


królówki

rzeczownik, rodzaj niemęskoosobowy, liczba mnoga

 (1.1) bot. syst. nazwa systematyczna|Onychorhynchidae|ref=tak., rodzina ptaków z podrzędu tyrankowców;

forma rzeczownika.

 (2.1) M., B. i W. lm. od: królówka

Wiktionary

Królówki (Onychorhynchidae) – rodzina ptaków z podrzędu tyrankowców (Tyranni) w rzędzie wróblowych (Passeriformes).

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Różne gatunki królówek występują m.in. w Meksyku.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. król mos., królowa ż., królówka ż.

Wiktionary


królowo

1. władczyni w królestwie; monarchini; żona króla;
2. czule albo żartobliwie o ukochanej kobiecie;
3. coś wybijającego się na czoło w jakiejś dziedzinie;
4. figura w szachach; dama; hetman;
5. figura w kartach; dama;
6. samica pewnych owadów (np. mrówek) zdolna do rozrodu; matka


SJP.pl


królowoleski

przymiotnik

 (1.1) dotyczący Królów Lasu

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Królów Las, królowolesianin, królowolesianka

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) leski

Wiktionary


królowski

przymiotnik

 (1.1) dotyczący Królowej Górnej

 (1.2) dotyczący Królowego

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Królowe, królowianin, królowianka

Wiktionary


królowy

dawniej: należący do króla; królewski


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) dotyczący króla

 (1.2) daw. należący do króla

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. król mos., królowa ż., królestwo n.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) królewski

 (1.2) królewski

Wiktionary


krom

tafla lodu dryfująca na powierzchni wody


SJP.pl

przyimek

 (1.1) gw-pl|Śląsk Cieszyński. oprócz

Wiktionary

Przykłady

składnia.

kolokacje.

synonimy.

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

frazeologia.

etymologia.

uwagi.

tłumaczenia.

 (1.1) zobtłum|oprócz.

źródła.

== króm (język islandzki.) ==

thumb|króm (1.1)

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) chem. chrom

odmiana. lp. króm, ~, ~i, ~s (~ið, ~ið, ~inu, ~sins); blm.

przykłady.

Wiktionary


kroma

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) zgrub. od: kromka

 (1.2) duża, gruba kromka

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈkrɔ̃ma, AS: krõma

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. kromka ż., kromeczka ż.

 przym. kromkowy

Wiktionary


kromalin

próbny wydruk kolorowej grafiki, służący jako wzorzec przy ustawianiu kolorystyki na maszynie drukarskiej; cromalin


SJP.pl


kromaniończyk

człowiek rozumny z górnego paleolitu


SJP.pl

Wikipedia


kromanionoidalny

typ kromanioidalny - antropologiczny typ człowieka o długiej głowie, szerokim nosie, jasnych włosach i oczach; typ kromanioński, typ paleoeuropejski


SJP.pl


kromanioński

typ kromanioński - antropologiczny typ człowieka o długiej głowie, szerokim nosie, jasnych włosach i oczach; typ kromanioidalny, typ paleoeuropejski


SJP.pl


kromeczka

zdrobnienie od: kromka


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) pot. zdrobn. od kromka

Wiktionary

Wymowa:

IPA: krɔ̃ˈmɛt͡ʃka, AS: krõmečka

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. kromka ż., kroma ż.

Wiktionary


kromer

herby szlacheckie
  • Kromer (Kromer, Cromer), polski herb szlachecki
  • Czarzyna (Kromer), polski herb szlachecki z nobilitacji
osoby o nazwisku Kromer
  • Gebhard Kromer (1821–1849), żołnierz i rewolucyjne Baden
  • Heinrich Ernst Kromer (1866–1948), pisarz Baden, malarz i rzeźbiarz
  • Karl Kromer (muzyk) (1865–1939), kompozytor i muzyk Baden
  • Karl Kromer (1924–2003), austriacki historyk
  • Carl Theodor Kromer (1901–1993), niemiecki inżynier
  • Lina Kromer (1889–1977), niemiecka poeta
  • Marcin Kromer, herbu Kromer (1512–1589), humanista, historyk

Wikipedia


kromerski

Cromer (miasto w Anglii)


SJP.pl


kromflek

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) gw-pl|Śląsk Cieszyński. obcas

Wiktionary


kromieryski

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z Kromieryżem, dotyczący Kromieryża

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Kromieryski projekt konstytucji był w tej mierze kompromisem, zachowując granice krajów koronnych, ale dzieląc je na jednolite narodowo okręgi.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Kromieryż mrz.

Wiktionary


kromieryż

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna

 (1.1) geogr. miasto w Czechach, na historycznych Morawach, w kraju zlińskim;

Wiktionary

Wikipedia

Powiązane:

 przym. kromieryski

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) Kromierzyż

Wiktionary


kromka

kawałek odkrojonego chleba, bułki itp.


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) kulin. cienki kawałek chleba odcięty nożem

 (1.2) kujawy. poznań. piętka chleba

Wiktionary

Pieczywo – wyroby wypiekane z mąki, wody i soli w połączeniu z różnymi dodatkami. Stanowi jeden z podstawowych składników codziennej diety człowieka. Inne surowce wchodzące w skład pieczywa to mleko, środki spulchniające (zakwas, drożdże, proszek do pieczenia), cukier oraz dodatki zależne od rodzaju pieczywa, np. substancje zapachowo-smakowe, przyprawy ziołowe, mak, sezam, dynia, słonecznik, soja i suszone śliwki.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Dodatkowo zamiast kromki jasnego pieczywa zjadła dwie kromki pieczywa chrupkiego i nieco cieniej posmarowała je tłuszczem. (z Internetu)

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈkrɔ̃mka, AS: krõmka

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz.

:: zdrobn. kromeczka ż.

:: zgrub. kroma ż.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) pajda, skiba, skibka; reg. pozn. sznytka., gw-pl|Górny Śląsk|sznita., gw-pl|Śląsk Cieszyński|krojiczek.

Wiktionary


kromlech

krąg z pionowo ustawionych głazów; krąg kamienny


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) prehistoryczny megalityczny krąg;

Wiktionary

Kromlech (z celtyckiego crom „wygięty”, lech „kamień”) – krąg zbudowany z ustawionych pionowo kamieni, często wokół grobowca lub miejsca kultu. Stawiane były w neolicie oraz w epoce brązu, najczęściej na terenach Bretanii, Anglii i Irlandii – pierwsze kromlechy pojawiły się w drugiej połowie IV tysiąclecia p.n.e. Było to najprawdopodobniej miejsce kultu i zebrań plemiennych. Do najbardziej znanych należy Stonehenge.

Wikipedia


kromnów

Miejscowości w Polsce

Wg TERYT jest ich 2
  • Kromnów – wieś w woj. dolnośląskim, w pow. karkonoskim, w gminie Stara Kamienica
  • Kromnów – wieś w woj. mazowieckim, w pow. sochaczewskim, w gminie Brochów

Wikipedia


kromolice

W Polsce
  • Kromolice – wieś w woj. wielkopolskim, w pow. gostyńskim, w gminie Pogorzela
  • Kromolice – wieś w woj. wielkopolskim, w pow. poznańskim, w gminie Kórnik
  • Kromolice – gromada w powiecie krotoszyńskim

Wikipedia


kromorn

drewniany instrument dęty o zakrzywionej rurze, popularny w XVII wieku; krzywuł, krzywuła, krummhorn


SJP.pl


kromołów

Kromołów – dzielnica Zawiercia, położona na wschód od centrum miasta, do 1977 roku oddzielna miejscowość (prawa miejskie do 1870 roku).

Wikipedia


kron

szkło krzemowo-potasowe stosowane w fizyce do wyrobu układów optycznych; crown, kronglas


SJP.pl


kroner

nazwisko, m.in. Richard Kroner (1884-1974) - niemiecki neoheglista


SJP.pl


kronglas

szkło krzemowo-potasowe stosowane w fizyce do wyrobu układów optycznych; crown, kron


SJP.pl


kronid

imię męskie


SJP.pl

  • Kronid – rosyjski mnich prawosławny, archimandryta, ostatni przełożony Ławry Troicko-Siergijewskiej przed jej zamknięciem przez władze bolszewickie
  • Kronid – ukraiński biskup prawosławny

Wikipedia


kronika

chronologiczny spis wydarzeń, np. kronika miasta, klasy, szkoły


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) liter. rodzaj księgi, w której wydarzenia prezentowane są zwykle w porządku chronologicznym;

 (1.2) liter. odmiana felietonu, cykliczny utwór publicystyczno-dziennikarski, rejestrujący bieżące wydarzenia społeczno-obyczajowe, kulturalne, towarzyskie wraz z odautorskim komentarzem

Wiktionary

Kronika (z gr. chronos – czas) – faktograficzny opis wydarzeń w układzie chronologicznym, również utwór dziejopisarski o charakterze literackim, typowy dla średniowiecza.

Kronika nie zawiera analizy tych wydarzeń, może jednak zawierać podsumowania oraz komentarz autora. Wydarzenia te najczęściej dotyczą życia państwa, instytucji, organizacji itp. Zapis tych wydarzeń może odbywać się na bieżąco, w miarę ich rozwoju lub później. Kroniki zaliczane są do utworów epickich, często łączą ze sobą cechy powieści, legendy oraz baśni.

Wikipedia

Przykłady

składnia.

kolokacje.

 (1.1) kronika klasztorna / średniowieczna / rodzinna

 (1.2) kronika miejska / wydarzeń

synonimy.

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

 rzecz. kronikarz m., kronikarka ż., kronikarstwo n.

 przym. kronikarski

frazeologia.

 chodząca kronika • żywa kronika

etymologia.

 etym|niem|Chronik., etym|franc|chronique. < etym|łac|chronica. < etym|gr|χρονικός. < etym|gr|χρόνος.

uwagi.

tłumaczenia.

* angielski: (1.1) chronicle

* baskijski: (1.1) kronika; (1.2) kronika

* bułgarski: (1.1) хроника ż.; (1.2) хроника ż.

* chorwacki: (1.1) kronika ż.

* czeski: (1.1) kronika ż.

* duński: (1.2) kronik w., aviskronik w.

* esperanto: (1.1) kroniko

* francuski: (1.1) chronique ż.

* galicyjski: (1.1) crónica ż.

* hiszpański: (1.1) crónica ż.

* kataloński: (1.1) crònica ż.

* litewski: (1.1) kronika ż.

* niemiecki: (1.1) Chronik ż.

* plautdietsch: (1.1) Chronik ż.

* szwedzki: (1.1) krönika w.

* węgierski: (1.1) krónika; (1.2) krónika

* włoski: (1.1) cronaca ż.; (1.2) cronaca ż.

źródła.

== kronika (język baskijski.) ==

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik

 (1.1) liter. kronika

odmiana.

przykłady.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈkrɔ̃ɲika, AS: krõńika

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. kronikarz m., kronikarka ż., kronikarstwo n.

 przym. kronikarski

Wiktionary

Synonimy:

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

 rzecz. kronikarz m., kronikarka ż., kronikarstwo n.

 przym. kronikarski

frazeologia.

 chodząca kronika • żywa kronika

etymologia.

 etym|niem|Chronik., etym|franc|chronique. < etym|łac|chronica. < etym|gr|χρονικός. < etym|gr|χρόνος.

uwagi.

tłumaczenia.

* angielski: (1.1) chronicle

* baskijski: (1.1) kronika; (1.2) kronika

* bułgarski: (1.1) хроника ż.; (1.2) хроника ż.

* chorwacki: (1.1) kronika ż.

* czeski: (1.1) kronika ż.

* duński: (1.2) kronik w., aviskronik w.

* esperanto: (1.1) kroniko

* francuski: (1.1) chronique ż.

* galicyjski: (1.1) crónica ż.

* hiszpański: (1.1) crónica ż.

* kataloński: (1.1) crònica ż.

* litewski: (1.1) kronika ż.

* niemiecki: (1.1) Chronik ż.

* plautdietsch: (1.1) Chronik ż.

* szwedzki: (1.1) krönika w.

* węgierski: (1.1) krónika; (1.2) krónika

* włoski: (1.1) cronaca ż.; (1.2) cronaca ż.

źródła.

== kronika (język baskijski.) ==

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik

 (1.1) liter. kronika

odmiana.

przykłady.

składnia.

kolokacje.

synonimy.

Wiktionary


kronikarka

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) liter. kobieta, która napisała lub pisze kronikę

 (1.2) kobieta śledząca i opisująca przebieg faktów, np. w czasopiśmie

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Było mi po prostu przykro, jak usłyszałam te słowa – przyznaje w rozmowie z nami kronikarka.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. kronika ż., kronikarstwo n.

:: fm. kronikarz mos.

 przym. kronikarski

 przysł. kronikarsko

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) dziejopisarka

Wiktionary


kronikarski

dotyczący kroniki, kronikarza; będący kroniką; właściwy kronice


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) związany z kronikarstwem, dotyczący kronikarstwem

 (1.2) w sposób typowy dla kronik

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) W kwietniu 2011 roku ruch kronikarski i cała jednostka OSP Czechowice okryła się żałobą.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. kronika ż., kronikarz mos., kronikarka ż., kronikarstwo n.

 przysł. kronikarsko

Wiktionary


kronikarstwo

pisanie utworów dziejopisarskich o charakterze publicystycznym lub literackim


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) liter. pisanie kroniki

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Autor w swej książce jako historyk nie poprzestawał w swych badaniach na czystym kronikarstwie faktów.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. kronika ż., kronikarz mos., kronikarka ż.

 przym. kronikarski

 przysł. kronikarsko

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) dziejopisarstwo

Wiktionary


kronikarz

osoba śledząca i rejestrująca wydarzenia, pisząca kroniki; dziejopis


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) liter. osoba, która napisała lub pisze kronikę

 (1.2) osoba śledząca i opisująca przebieg faktów, np. w czasopiśmie

Wiktionary

Kronika (z gr. chronos – czas) – faktograficzny opis wydarzeń w układzie chronologicznym, również utwór dziejopisarski o charakterze literackim, typowy dla średniowiecza.

Kronika nie zawiera analizy tych wydarzeń, może jednak zawierać podsumowania oraz komentarz autora. Wydarzenia te najczęściej dotyczą życia państwa, instytucji, organizacji itp. Zapis tych wydarzeń może odbywać się na bieżąco, w miarę ich rozwoju lub później. Kroniki zaliczane są do utworów epickich, często łączą ze sobą cechy powieści, legendy oraz baśni.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Historycy uznają wielkość kronikarza, jakkolwiek są w jego tekstach opowieści ubarwione elementami legendarnymi, ale pamiętajmy, że pisał on w celach dydaktycznych.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. kronika ż., kronikarstwo n.

:: fż. kronikarka ż.

 przym. kronikarski

 przysł. kronikarsko

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) dziejopisarz, dziejopis, rocznikarz

 (1.2) faktograf, memuarysta, chronograf, annalista

Wiktionary


kronizm

obserwowane w przyrodzie zjawisko zabijania i pożerania potomstwa przez rodziców


SJP.pl

Wikipedia


kronocki

przymiotnik

 (1.1) związany z rzeką Kronocką na Kamczatce

Wiktionary


kronos

mit. gr. pierwszy boski władca świata, najmłodszy syn Uranosa i Gai


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy, nazwa własna

 (1.1) mitgr. bóstwo pogańskie, jeden z tytanów;

Wiktionary

Kronos (stgr. Κρόνος krónos, łac. Saturnus) – w mitologii greckiej bóg rolnictwa, jeden z tytanów i najmłodszy syn Uranosa i Gai.

Kronos uchodził za syna Uranosa i Gai. Czasem mylony z Chronosem. W obronie swych sióstr i braci pozbawił ojca władzy nad światem. Ten przeklął go, zapowiadając że i jego strąci z piedestału własne dziecko. Jego żoną była jedna z tytanid Reja. Z ich związku urodziło się sześcioro dzieci (Demeter, Hestia, Hera, Hades, Posejdon i Zeus), ale ponieważ przepowiedziano mu, że najmłodsze z dzieci pozbawi go władzy, połykał je zaraz po urodzeniu. Rei udało się uratować najmłodszego, Zeusa, podając Kronosowi kamień owinięty w pieluszki dla dzieci (omfalos). Zeus został ukryty w grocie na Krecie. Reja zwołała nimfy, aby grały i dźwięczały dzwoneczkami, by zagłuszyć płacz dziecka. Gdy Zeus dorósł, zmierzył się z ojcem – środek wymiotny spowodował, że Kronos zwrócił połknięte wcześniej dzieci. Zeus wraz ze swym rodzeństwem postanowili ukarać ojca – w wyniku wojny tytanów Kronos został pokonany i strącony do Tartaru. Po umocnieniu władzy na Ziemi Zeus uwolnił ojca i oddał mu we władanie Pola Elizejskie. Planeta przeznaczona Kronosowi to Saturn.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Pokonanie Kronosa okazało się rzeczą trudną.

Wiktionary

Powiązane:

 przym. gwara. przest. Kronosowy

Wiktionary


kronosowy

przymiotnik dzierżawczy

 (1.1) przest. gwara. należący do Kronosa

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Grecy czcili Kronosowe dzieci.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Kronos mos.

Wiktionary


kronowo

wieś w Polsce


SJP.pl

W Polsce
  • Kronowo – część wsi Iłownica w woj. pomorskim, pow. kościerskim, w gminie Liniewo
  • Kronowo – wieś w woj. warmińsko-mazurskim, w pow. giżyckim, w gminie Ryn
  • Kronowo – osada w woj. warmińsko-mazurskim, w pow. giżyckim, w gminie Ryn
  • Kronowo – wieś w woj. warmińsko-mazurskim, w pow. olsztyńskim, w gminie Barczewo
  • Kronowo – gromada w powiecie olsztyńskim

Wikipedia


kronprinc

do roku 1918: tytuł następcy tronu w Niemczech oraz Austrii; osoba nosząca ten tytuł; kronprinz


SJP.pl


kronprinz

[czytaj: kronprinc] do roku 1918: tytuł następcy tronu w Niemczech oraz Austrii; osoba nosząca ten tytuł; kronprinc


SJP.pl

Wikipedia


kronselka

potocznie: oliwka kronselska (odmiana jabłoni; owoc tego drzewa)


SJP.pl

Jabłoń domowa 'Kronselska' (właśc. Kronselka, z franc. Transparente de Croncels) – odmiana uprawna (kultywar) jabłoni domowej (Malus domestica 'Kronselska'). Została wyhodowana przez Charles Baltet w 1869 roku (Croncels jest przedmieściem Troyes we Francji). Według współczesnych badań genetycznych jest to siewka 'Antonówki'. W Polsce dawniej popularna, obecnie spotykana jeszcze w starych sadach. Należy do grupy odmian letnich.

Wikipedia


kronselski

oliwka kronselska - wczesnojesienna, francuska odmiana jabłoni; owoc tego drzewa


SJP.pl


kronsztad

rosyjski port morski na wyspie Kotlin w Zatoce Fińskiej


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna

 (1.1) geogr. miasto w Rosji, port morski położony na wyspie Kotlin w Zatoce Fińskiej;

Wiktionary

Kronsztad (ros. Кронштадт, Kronsztadt, niem. Kronstadt; do 1723 r. Kronszłot, ros. Кроншлот) – silnie ufortyfikowany rosyjski port morski, położony na wyspie Kotlin w Zatoce Fińskiej, około 30 km na zachód od centrum Petersburga, obecnie leży w administracyjnych granicach tego miasta. Nazwa pochodzi od niem. Kronstadt.

Wikipedia

Powiązane:

 przym. kronsztadzki

Wiktionary


kronsztadzki

przymiotnik od: Kronsztad


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z Kronsztadem, dotyczący Kronsztadu

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Kronsztad mrz.

Wiktionary


kronżadło

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) gw-pl|Górny Śląsk. szatkownica do warzyw, głównie kapusty

Wiktionary


kropa

zgrubienie od: kropka; in. punkt, znak


SJP.pl

Kropa – wieś w Słowenii, w gminie Radovljica. W 2018 roku liczyła 752 mieszkańców.

Wikipedia


kropcia

zdrobnienie od: kropka; kropeczka, kropeńka


SJP.pl


kropeczka

zdrobnienie od: kropka; kropcia, kropeńka


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) pot. zdrobn. od: kropka

Wiktionary

Wymowa:

IPA: krɔˈpɛt͡ʃka, AS: kropečka

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. kropka ż., kropidło n.

 przym. kropkowany

Wiktionary


kropelka

zdrobnienie od: kropla


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) zdrobn. od: kropla

 (1.2) mała kropla

Wiktionary

Wymowa:

IPA: krɔˈpɛlka, AS: kropelka

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. wkraplacz mrz., kroplówka ż., kropla ż., kropidło n., kropienie n., wkroplenie n., wkraplanie n., kroplistość ż., krople nmos.

 czas. kropić, wkroplić, wkraplać

 przym. kropelkowy, kroplowy, kroplisty

Wiktionary


kropelki

zdrobnienie od: krople (lekarstwo)


SJP.pl


kropelkowo

kropelkowy


SJP.pl

Patrz:

kropelkowy

kropelkowy

przymiotnik od: kropelka


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) mający związek z kropelką, rozprzestrzeniający się za pomocą kropelek

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. kropelka ż., kropla ż., kroplówka ż.

Wiktionary


kropeńka

zdrobnienie od: kropka; kropeczka, kropcia


SJP.pl


kropia

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) stpol. kropla

Wiktionary

Kropia (gr. Δήμος Κρωπίας, Dimos Kropias) – gmina w Grecji, w administracji zdecentralizowanej Attyka, w regionie Attyka, w jednostce regionalnej Attyka Wschodnia. Siedzibą gminy jest Koropi. W 2011 roku liczyła 30 307 mieszkańców. W skład gminy wchodzą miejscowości: Ajia Marina, Ajos Dimitrios, Karelas, Kitsi i Koropi.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ˈkrɔpʲja, AS: kropʹi ̯a

Wiktionary


kropiatka

gatunek wodnego ptaka z rodziny chruścieli; kureczka nakrapiana


SJP.pl

Kropiatka, kureczka nakrapiana (Porzana porzana) – gatunek średniej wielkości ptaka wodnego z rodziny chruścieli (Rallidae). Monotypowy. Nie jest zagrożony wyginięciem.

Wikipedia


kropić

1. polewać płynem w postaci kropel; zraszać;
2. o deszczu: padać niezbyt intensywnie;
3. potocznie: bić;
4. potocznie: strzelać;
5. kropić się - polewać się płynem w postaci kropel; opryskiwać się, pryskać się; bić się; kropić się wzajemnie


SJP.pl

czasownik przechodni niedokonany (dk. pokropić)

 (1.1) opryskiwać kroplami cieczy

 (1.2) meteorol. padać drobnymi kroplami

czasownik przechodni niedokonany (dk. kropnąć)

 (2.1) pot. mocno bić

 (2.2) pot. strzelać z broni palnej

 (2.3) pot. zabijać, strzelając

 (2.4) pot. wykonać coś ze swadą, działać energicznie

 (2.5) pot. udzielać jako kara

 (2.6) pot. mówić coś niewłaściwego

 (2.7) pot. ulec potknięciu, upadkowi

 (2.8) pot. wybuchać niespodziewanie

 (2.9) pot. pić duszkiem alkohol

czasownik zwrotny niedokonany kropić się (dk. pokropić się)

 (3.1) opryskiwać siebie kroplami cieczy

czasownik zwrotny niedokonany kropić się (dk. kropnąć się)

 (4.1) pot. bić mocno jeden drugiego

 (4.2) pot. bić mocno samego siebie

 (4.3) pot. ulegać pomyłce

 (4.4) pot. udawać się dokądś prędko

 (4.5) pot. ulec potknięciu, upadkowi

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. wkraplacz mrz., kropielniczka ż., kroplówka ż., krople nmos., kropla ż., kropielnica ż., kropidło n., kropienie n., kropelka ż.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) skrapiać

 (1.2) mżyć, siąpić

 (4.3) mylić się

Wiktionary


kropiciel

ten, kto kropi


SJP.pl


kropidełko

zdrobnienie od: kropidło


SJP.pl


kropidlak

grzyb z klasy workowców; aspergillus


SJP.pl

Aspergillus P. Micheli ex Haller (kropidlak) – rodzaj grzybów z rzędu kropidlakowców (Eurotiales).

Wikipedia


kropidlakowce

rząd grzybów z typu workowców


SJP.pl

Kropidlakowce (Eurotiales G.W. Martin ex Benny & Kimbr.) – rząd grzybów w klasie Eurotiomycetes.

Wikipedia


kropidlakowica

grzybica występująca głównie u ptaków, atakująca wole i drogi oddechowe; aspergiloza


SJP.pl


kropidlakowiec

przedstawiciel rzędu grzybów z typu workowców


SJP.pl


kropidlakowy

przymiotnik od: kropidlak


SJP.pl


kropidło

1. przedmiot służący do kropienia wodą święconą, w formie małej miotełki z miękkich wiórków osadzonych na rączce lub tubki zakończonej kulką z dziurkami;
2. roślina z rodziny selerowatych, o drobnych, białych lub różowych kwiatach; gałucha


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) kośc. specjalna miotełka do kropienia wodą, w szczególności wodą święconą;

 (1.2) kośc. przyrząd o funkcji jak kropidło (1.1), ale wykonany w formie pojemnika z otworami osadzonego na trzonku

 (1.3) bot. nazwa systematyczna|Oenanthe|L.|ref=tak., rodzaj roślin z rodziny selerowatych;

 (1.4) bot. roślina z rodzaju kropideł (1.3)

Wiktionary

  • Kropidło – wieś w Polsce położona w województwie małopolskim, w powiecie miechowskim, w gminie Słaboszów,
  • Jan Kropidło (ur. pomiędzy 1360 a 1364, zm. 3 marca 1421 w Opolu) – polski książę,
  • kropidło – miotełka z pęczkiem włosia lub kulka z otworkami na rączce, służąca do kropienia wodą święconą,
  • kropidło (Oenanthe L.) – rodzaj roślin z rodziny selerowatych.

Wikipedia

Przykłady

składnia.

kolokacje.

synonimy.

antonimy.

hiperonimy.

 (1.1) zraszacz

 (1.2) zraszacz

 (1.3) rodzaj

 (1.4) roślina

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

 rzecz. kropka ż., kropeczka ż., kropienie n., pokropienie n., kropielnica ż., kropkowanie n., wykropkowanie n., pokropek m., kropidlak m., pokropne n., kropidłowy m., kroplówka ż.

:: zdrobn. kropidełko n.

 czas. kropić ndk., pokropić dk., kropkować ndk., wykropkować dk., zakropić dk.

 przym. kropidlakowy, nakrapiany, kropkowany, kropidłowy

frazeologia.

etymologia.

 (1.1) etymn|pol|kropić|-dło.

 (1.2-3) od (1.1)

uwagi.

 

tłumaczenia.

* angielski: (1.1) aspergillum, aspergilium, aspergil; (1.2) aspergillum, aspergilium, aspergil; (1.3) water dropwort, hemlock

* baskijski: (1.1) isipu

* czeski: (1.1) kropáč m.

* francuski: (1.1) goupillon m.

* hiszpański: (1.1) aspersorio m., asperges m.; (1.2) aspersorio m., asperges m.

* interlingua: (1.1) aspersorio

* kaszubski: (1.1) kropidło n., kropòwidło n.

* łaciński: (1.1) aspergillum n.; (1.2) aspergillum n.; (1.3) Oenanthe ż.; (1.4) oenanthe ż.

* portugalski: (1.1) aspersório m.

* rosyjski: (1.1) кропило n.; (1.4) омежник m.

* słowacki: (1.1) kropáč m., kropenička ż.

* słoweński: (1.1) aspergil m., kropilo n., kropilček m.

* włoski: (1.1) aspersorio m.; (1.2) aspersorio m.

źródła.

== kropidło (język kaszubski.) ==

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) kropidło

odmiana.

przykłady.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. kropka ż., kropeczka ż., kropienie n., pokropienie n., kropielnica ż., kropkowanie n., wykropkowanie n., pokropek m., kropidlak m., pokropne n., kropidłowy m., kroplówka ż.

:: zdrobn. kropidełko n.

 czas. kropić ndk., pokropić dk., kropkować ndk., wykropkować dk., zakropić dk.

 przym. kropidlakowy, nakrapiany, kropkowany, kropidłowy

Wiktionary

Synonimy:

antonimy.

hiperonimy.

 (1.1) zraszacz

 (1.2) zraszacz

 (1.3) rodzaj

 (1.4) roślina

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

 rzecz. kropka ż., kropeczka ż., kropienie n., pokropienie n., kropielnica ż., kropkowanie n., wykropkowanie n., pokropek m., kropidlak m., pokropne n., kropidłowy m., kroplówka ż.

:: zdrobn. kropidełko n.

 czas. kropić ndk., pokropić dk., kropkować ndk., wykropkować dk., zakropić dk.

 przym. kropidlakowy, nakrapiany, kropkowany, kropidłowy

frazeologia.

etymologia.

 (1.1) etymn|pol|kropić|-dło.

 (1.2-3) od (1.1)

uwagi.

 

tłumaczenia.

* angielski: (1.1) aspergillum, aspergilium, aspergil; (1.2) aspergillum, aspergilium, aspergil; (1.3) water dropwort, hemlock

* baskijski: (1.1) isipu

* czeski: (1.1) kropáč m.

* francuski: (1.1) goupillon m.

* hiszpański: (1.1) aspersorio m., asperges m.; (1.2) aspersorio m., asperges m.

* interlingua: (1.1) aspersorio

* kaszubski: (1.1) kropidło n., kropòwidło n.

* łaciński: (1.1) aspergillum n.; (1.2) aspergillum n.; (1.3) Oenanthe ż.; (1.4) oenanthe ż.

* portugalski: (1.1) aspersório m.

* rosyjski: (1.1) кропило n.; (1.4) омежник m.

* słowacki: (1.1) kropáč m., kropenička ż.

* słoweński: (1.1) aspergil m., kropilo n., kropilček m.

* włoski: (1.1) aspersorio m.; (1.2) aspersorio m.

źródła.

== kropidło (język kaszubski.) ==

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) kropidło

odmiana.

przykłady.

składnia.

kolokacje.

synonimy.

 (1.1) kropòwidło

Wiktionary


kropidłowski

nazwisko


SJP.pl


kropielnica

naczynie do wody święconej


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) rel. kościelne naczynie na wodę święconą zwykle umieszczane przy wejściu

 (1.2) rel. mały kociołek z pałąkiem do przenoszenia wody święconej podczas ceremonii

Wiktionary

Aspersorium:

  • kropielnica – kamienne lub metalowe naczynie ze święconą wodą, umieszczone na trwale w przedsionku kościoła (kruchcie), czasem także jako zagłębienie w ścianie mające formę naczynia;
  • przenośne naczynie (zazwyczaj mały kociołek z pałąkiem) na wodę święconą;
  • mała kropielnica (kropielniczka) do użytku domowego, wykonana najczęściej z metalu lub plastiku (dawniej często z drewna), zawieszana przy drzwiach wejściowych do domu lub mieszkania, służąca domownikom lub osobom odwiedzającym do umoczenia palców w święconej wodzie i wykonania znaku krzyża.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Zanurzyłam rękę, ale w kropielnicy nie było wody.

 (1.2) Ceremoniarz podał diakonowi kropielnicę i kropidło.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. kropidło n., kropielniczka ż., kropienie n., kropla ż., pokropienie n.

 czas. kropić ndk., pokropić dk.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) reg-pl|Śląsk|żegnoczek.

 (1.2) aspersorium

Wiktionary


kropielnicowy

przymiotnik od: kropielnica


SJP.pl


kropielniczka

mała kropielnica


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) zdrobn. od kropielnica

 (1.2) rel. niewielkich rozmiarów domowy naścienny zasobnik na wodę święconą

Wiktionary

Aspersorium:

  • kropielnica – kamienne lub metalowe naczynie ze święconą wodą, umieszczone na trwale w przedsionku kościoła (kruchcie), czasem także jako zagłębienie w ścianie mające formę naczynia;
  • przenośne naczynie (zazwyczaj mały kociołek z pałąkiem) na wodę święconą;
  • mała kropielnica (kropielniczka) do użytku domowego, wykonana najczęściej z metalu lub plastiku (dawniej często z drewna), zawieszana przy drzwiach wejściowych do domu lub mieszkania, służąca domownikom lub osobom odwiedzającym do umoczenia palców w święconej wodzie i wykonania znaku krzyża.

Wikipedia

Powiązane:

 rzecz. kropielnica ż., kropienie n., pokropienie n., pokropek m., kropla ż., kroplenie n., kroplówka ż., kropidło n., kropidełko n., pokropne n.

 czas. kropić ndk., pokropić dk., kroplić ndk.

 przym. kroplowy

Wiktionary


kropienie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|kropić.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: krɔˈpʲjɛ̇̃ɲɛ, AS: kropʹi ̯ė̃ńe

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. wkraplacz mrz., kropielniczka ż., kropielnica ż., kropla ż., kropelka ż., krople nmos., skropienie n., kropidło n.

 czas. kropić

Wiktionary


kropierz

długa kapa okrywająca konia rycerskiego


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) jeźdz. średniowieczne sukienne okrycie konia z otworami na oczy, dłuższe od czapraka;

Wiktionary

Kropierz – okrycie z tkaniny na konia, zakrywające go z wyjątkiem pyska, ogona i dolnych partii kończyn.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Matejko namalował liczne konie okryte kropierzami z ozdobnego sukna.

Wiktionary

Powiązane:

 przym. kropierzowy

Wiktionary


kropiewnicki

nazwisko


SJP.pl


kropiwnicki

nazwisko


SJP.pl

Osoby o tym nazwisku:

  • Aleksander Kropiwnicki (ur. 1962) – polski dziennikarz, publicysta i dyplomata
  • Alfons Kropiwnicki (1803–1881) – polski budowniczy, architekt, przedstawiciel późnego klasycyzmu
  • Jerzy Kropiwnicki (ur. 1945) – polski polityk, ekonomista, działacz opozycji w czasie PRL
  • Józef Kropiwnicki (1824–1906) – polski nauczyciel.
  • Robert Kropiwnicki (ur. 1974) – polski polityk, politolog i samorządowiec

Wikipedia


kropka

".":
1. znak graficzny w kształcie okrągłej plamki; punkt;
a) znak interpunkcyjny;
b) znak diakrytyczny stawiany nad niektórymi literami (np. "i");
c) znak mnożenia;
d) sygnał krótki w alfabecie Morse'a;
e) przedłużenie watrtości nuty lub pauzy o połowę;
2. nieduża, okrągła plamka; punkt


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) znak graficzny w postaci drobnego kółka (punktu) stosowany m.in.:

 (1.1.1) jako znak interpunkcyjny

 (1.1.2) jako znak diakrytyczny

 (1.1.3) mat. jako operator mnożenia

 (1.1.4) mat. w krajach anglosaskich jako separator dziesiętny

 (1.1.5) muz. w zapisie nutowym, wydłużający poprzedzającą nutę o połowę wartości

 (1.2) małe wypełnione kółko, plamka

 (1.3) krótki sygnał w alfabecie Morse'a

Wiktionary

Kropka – oddzielający znak przestankowy, stawiany na końcu wypowiedzenia, będący wskazówką dla czytającego na głos, że należy zniżyć głos oraz zrobić przerwę.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1.1) Zdanie oznajmujące kończymy kropką.

 (1.1.2) Słowo „witraż” pisane jest przez ż (= żet) z kropką.

 (1.1.3) Często w Internecie kropkę w mnożeniu zastępuje się asteryskiem.

 (1.1.4) Brytyjczycy nie używają przecinka jako separatora dziesiętnego, zastępują go kropką.

 (1.1.5) Ósemka z kropką jest równa długości trzech szesnastek.

 (1.2) Zofia uszyła zasłony z czerwonego materiału w białe kropki.

 (1.3) Alfabet Morse'a wykorzystuje tylko dwie wartości: długą i krótką, nazywane kreską i kropką.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈkrɔpka, AS: kropka

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. kropkowanie n.

:: zdrobn. kropeczka ż.

:: zgrub. kropa ż.

 czas. kropkować ndk., wykropkować dk.

 przym. nakrapiany, kropkowany, kropkowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.2) lm. groszki, punkt

Wiktionary


kropki

potocznie:
1. deseń na tkaninie, papierze itp., w postaci wielu punktów, plamek;
2. materiał w taki deseń


SJP.pl

  • Kropki – wymyślona w 1967 r
  • Kropki – gra strategiczna polegająca na otaczaniu kropek przeciwnika własnymi kropkami

Wikipedia


kropkowanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|kropkować.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. kropka ż., kropidło n.

 czas. kropkować ndk.

 przym. kropkowy, kropkowaty, kropkowany

Wiktionary


kropkowany

przymiotnik

 (1.1) pokryty kropkami

forma czasownika.

 (2.1) ims. przymiotnikowy bierny od: kropkować

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌkrɔpkɔˈvãnɨ, AS: kropkovãny

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. kropka ż., kropeczka ż., kropkowanie n., wykropkowanie n., kropki nmos., kropidło n.

 czas. kropkować ndk., wykropkować dk.

 przym. kropkowy, kropkowaty

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) rzad. kropkowaty

Wiktionary


kropkowaty

1. mający postać małych okrągłych plamek;
2. pokryty kropkami, cętkami; nakrapiany


SJP.pl


kropkowy

kropka


SJP.pl

Patrz:

kropka

kropla

1. mała ilość płynu w postaci kulki;
2. element dekoracyjny w postaci stylizowanej kulki; łezka;
3. odrobina czegoś, zwłaszcza płynu; kapka


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) drobna ilość płynu w kształcie zbliżonym do kuli, utrzymująca spoistość;

 (1.2) przen. bardzo mała ilość czegoś

 (1.3) archit. element dekoracyjny stylizowany na kroplę (1.1)

 (1.4) porcja szkła, z której formuje się wyrób

 (1.5) lm. zob. krople.

Wiktionary

Kropla – ciało ciekłe, zazwyczaj małej objętości, ograniczone w całości lub większości powierzchnią swobodną. Przykładem są krople deszczu, rosy lub tłuszczu w śmietanie.

Z wyjątkiem miejsc styku kropli z dwiema różnymi substancjami, powierzchnia swobodna kropli jest zbliżona do sfery. W warunkach naturalnych na Ziemi, kropla wody spadająca w powietrzu może mieć średnicę do kilku milimetrów. Chmury składają się w większości z kropel o rozmiarach rzędu kilku mikrometrów. W terminach stosowanych w meteorologii, większe krople wody nazywa się deszczowymi, a mniejsze chmurowymi. Krople mogą w odpowiednich warunkach mieć niemal dowolne wymiary. Szczególnie łatwo jest wytworzyć duże krople z cieczy w stanie nieważkości.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ˈkrɔpla, AS: kropla

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. kroplówka ż., kropka ż., Kroplewo n., krople nmos., kropelki nmos.

:: zdrobn. kropelka ż., kropeleczka ż.

 czas. wkroplić dk., wkraplać ndk., zakraplać ndk., skroplić dk., skraplać ndk., zakropić dk., zakrapiać ndk., kropić ndk.

 przym. kroplisty, kropelkowy, kroplowy

 ims. skroplony

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) kapka, stpol. kapia, stpol. kropia

 (1.2) odrobina, deczko, kapka, stpol. kapia, stpol. kropia

 (1.3) łezka

Wiktionary


kroplan

drzewo wilczomleczowate, rosnące w tropikalnej i subtropikalnej Azji i Ameryce; nasiona zawierają cenny olej; tungowiec


SJP.pl


kroplany

przymiotnik od: kropla


SJP.pl


krople

lekarstwo w płynie, zwykle odmierzane kroplomierzem


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj niemęskoosobowy, liczba mnoga

 (1.1) farm. lek dozowany kroplami;

forma rzeczownika|rodzaj=żeński.

 (2.1) M., B., i W. plural|kropla.

Wiktionary

Krople (łac. guttae) – postać leku służąca do aplikacji roztworów substancji leczniczych w znacznych stężeniach i z tego względu odmierzanych kroplami, w niewielkich ilościach. Są podawane wewnętrznie (doustnie) lub do worka spojówkowego, do jamy nosowej, do przewodu słuchowego zewnętrznego.

Często w postaci kropli do stosowania wewnętrznego stosuje się wyciągi roślinne, na przykład nalewki.

Wikipedia

Powiązane:

 rzecz. kropla ż., kropelka ż., kropienie n., kroplenie n., zakraplanie n., zakroplenie n., zakrapianie n., zakropienie n., zakraplacz m., kropidło n., kroplówka ż.

:: zdrobn. kropelki nmos.

 czas. kropić ndk., kroplić ndk., zakraplać ndk., zakroplić dk., zakrapiać ndk., zakropić dk.

 przym. kroplisty

Wiktionary


kroplewski

nazwisko


SJP.pl


kroplik

roślina z rodziny trędownikowatych, o dzwonkowatych, różnobarwnych kwiatach, rosnąca w strefie umiarkowanej


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy

 (1.1) ornit. mały ptak z podrodziny astryldów

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (2.1) syst. bot. nazwa systematyczna|Mimulus|Linnaeus|ref=tak., rodzaj roślin z rzędu jasnotowców

 (2.2) bot. roślina z rodzaju kroplik (2.1)

Wiktionary

  • kroplik (Mimulus) – rodzaj roślin z rodziny Phrymaceae
  • kroplik – nazwa rodzajowa ptaków z różnych rodzajów z rodziny astryldowatych (Estrildidae): Hypargos, Euschistospiza i Clytospiza

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Pokrywy nadogonowe kroplików mają barwę krwistoczerwoną.

 (2.1) Pojedyncze gatunki kroplika występują w Chinach.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. kropla ż.

Wiktionary


kroplisko

zgrubienie od: kropla


SJP.pl


kroplistość

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) odprzym. cecha tego, co jest kropliste

Wiktionary

Powiązane:

 przym. kroplisty

 przysł. kropliście

 rzecz. kropelka ż.

Wiktionary


kroplisty

występujący w postaci kropel


SJP.pl


kroplomierz

przyrząd do dawkowania kropli jakiejś cieczy


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) metrol. przyrząd do odmierzania, dozowania kropli

Wiktionary

Pipeta – sprzęt laboratoryjny – rurka szklana lub wykonana z tworzywa sztucznego, służąca do przenoszenia i odmierzania cieczy.

W laboratoriach spotykane są trzy rodzaje pipet:

Pipeta Pasteura (A na rysunku) to najprostszy rodzaj pipety. Jest to rurka szklana, o pojemności zazwyczaj ok. 1 ml, która posiada dolny odcinek wąski i górny odcinek szerszy. Ma ona charakter sprzętu jednorazowego użytku. Przy jej pomocy pobiera się i przenosi niewielkie ilości cieczy przy pomocy ssawki.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) W aptece kupiłem preparat łącznie z kroplomierzem.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: krɔˈplɔ̃mʲjɛʃ, AS: kroplõmʹi ̯eš

Wiktionary

Powiązane:

 zob. kropla.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) pipeta, zakraplacz

Wiktionary


kroploszczelność

kroploszczelny


SJP.pl

Patrz:

kroploszczelny

kroplówa

zgrubienie od: kroplówka


SJP.pl


kroplóweczka

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) zdrobn. od: kroplówka

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. kroplówka ż.

Wiktionary


kroplówka

1. zestaw do podawania pacjentowi dożylnie płynów odżywczych lub leczniczych spływających kroplami;
2. zabieg z wykorzystaniem takiego zestawu


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) med. zabieg medyczny polegający na podawaniu płynów kroplami – dożylnie, podskórnie lub doodbytniczo – np. krwiozastępczych, krwiopochodnych, krwi, soli fizjologicznej z lekami;

 (1.2) med. pot. sprzęt do wykonywania kroplówek (1.1)

Wiktionary

Wlew dożylny, infuzja dożylna, skrót i.v. (od łac. in venam), potocznie kroplówka – sposób leczenia, polegający na podawaniu do żyły przez cewnik płynów, leków, krwi bądź preparatów krwiopochodnych. Czas podawania jest różny i może wahać się od 15 minut (według niektórych wytycznych podawanie leków dożylnie przez mniej niż 15 minut kategoryzowane jest jako iniekcja) do kilku godzin. Jest to preferowana droga administracji u pacjentów w stanach nagłych i pacjentów nieprzyjmujących płynów i leków doustnie. Niektóre substancje (w tym krew podczas transfuzji) mogą być wprowadzane do ustroju tylko dożylnie. Terapia dożylna stosowana jest u około 80% hospitalizowanych pacjentów; często wkłucie dożylne zakładane jest pomimo braku wskazań, co niepotrzebnie zwiększa ryzyko wystąpienia u pacjentów powikłań mogących przedłużyć hospitalizację.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Podczas ostatniego napadu kolki nerkowej dostałem kroplówkę z lekiem przeciwbólowym.

 (1.2) Siostro, chyba kroplówka mi się zatkała!

Wiktionary

Wymowa:

IPA: krɔˈplufka, AS: kroplufka

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. wkraplacz mrz., kropielniczka ż., kropla ż., kropelka ż., zakraplacz m., pokropek m., kropidło n., krople nmos., kroplóweczka ż.

 czas. kropić, pokropić, zakropić, zakrapiać, zakraplać, zakroplić

 przym. kroplowy, kropelkowy, kroplisty, kropelkowy

 przysł. kroplami, kropelkowo, kropliście

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) wlew kroplowy

Wiktionary


kroplownik

system rurek podłączonych do rurociągu nawadniającego, przez które kroplami sączy się ciecz


SJP.pl


kroplowy

przymiotnik od: kropla


SJP.pl


kropnąć

1. polać
2. pot. uderzyć
3. pot. strzelić
4. pot. rzucić
5. pot. zabić
6. pot. wypić napój alkoholowy
7. kropnąć się:
a) polać się
b) pot. uderzyć się
c) pot. zastrzelić się
d) pot. pomylić się
e) pot. upaść
f) pot. udać się dokądś szybko


SJP.pl


kropnięcie

1. polać
2. pot. uderzyć
3. pot. strzelić
4. pot. rzucić
5. pot. zabić
6. pot. wypić napój alkoholowy
7. kropnąć się:
a) polać się
b) pot. uderzyć się
c) pot. zastrzelić się
d) pot. pomylić się
e) pot. upaść
f) pot. udać się dokądś szybko


SJP.pl


kropocz

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) gw-pl|Górny Śląsk. rel. kropidło

Wiktionary


kropotkin

nazwisko


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna

 (1.1) geogr. adm. miasto w Rosji, w Kraju Krasnodarskim, nad Kubaniem;

Wiktionary

  • Kropotkin – miasto w Rosji, w Kraju Krasnodarskim
  • Kropotkin – osiedle typu miejskiego w Rosji, w obwodzie irkuckim
  • Piotr Kropotkin (1842–1921) – rosyjski uczony i rewolucjonista
  • Góra Kropotkina – szczyt w górach Olokmiński Stanowik
  • Góry Kropotkina – pasmo górskie w Rosji

Wikipedia


kropywnycki

miasto na Ukrainie


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna

 (1.1) geogr. miasto na Ukrainie (polski egzonim)

Wiktionary

Kropywnycki (ukr. Кропивницький, Kropywnyćkyj; do 1924 Jelizawetgrad, w latach 1924–1934 Zinowjewsk, 1934–1939 Kirowo, 1939–2016 Kirowohrad) – miasto w centralnej części Ukrainy, około 250 km na południe od Kijowa. Stolica obwodu kirowohradzkiego. Miasto leży na obszarze historycznego Zaporoża.

Wikipedia

Powiązane:

 przym. kropywnycki

Wiktionary


kros

wyścig przeprowadzany w trudnych warunkach terenowych; cross


SJP.pl


krosandra

roślina doniczkowa z rodziny akantowatych, o ozdobnych ciemnozielonych liściach i pomarańczowożółtych kwiatach


SJP.pl


krościaty

pokryty krostami, pryszczaty; krostowaty


SJP.pl

przymiotnik jakościowy

 (1.1) mający krosty, pokryty krostami

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Do poczekalni weszła matka z krościatym brzdącem.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. krosta ż., krosty lm nm.

 przym. krostowaty

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) krostowaty, pryszczaty

Wiktionary


krościenko

wieś w województwie podkarpackim, w powiecie bieszczadzkim


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki, nazwa własna

 (1.1) geogr. toponim, nazwa kilku miejscowości w Polsce;

Wiktionary

  • Krościenko – wieś w województwie podkarpackim
  • Krościenko nad Dunajcem – wieś w województwie małopolskim
  • Krościenko Wyżne – wieś w województwie podkarpackim
  • Krościenko Niżne – dzielnica Krosna
  • Krościenko – gromada w powiecie nowotarskim
  • Krościenko – gromada w powiecie ustrzyckim
  • Krościenko – dawna gmina
  • Krościenko – stacja kolejowa w Krościenku, w województwie podkarpackim

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Pani Czesia zamieszkała w Krościenku trzydzieści lat temu.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. krościenczanin mos., krościenczanka ż.

 przym. krościenecki, krościeński

Wiktionary


krościeński

Krościenko (wieś w Polsce)


SJP.pl


krosienka

mały warsztat tkacki do ręcznego wyrobu wąskich tkanin; krosienko


SJP.pl


krosienko

1. zdrobnienie od: krosno;
2. rama, na której rozpina się tkaninę przeznaczoną do haftowania;
3. mały warsztat tkacki do ręcznego wyrobu wąskich tkanin; krosienka


SJP.pl

Krosienko – osada w Polsce położona w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie elbląskim, w gminie Pasłęk.

W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa elbląskiego.

Miejscowość wchodzi w skład sołectwa Krosno.

Wikipedia


krosinko

2 miejscowości w Polsce:

  • Krosinko – wieś w woj. wielkopolskim, w pow. poznańskim, w gminie Mosina
  • Krosinko – wieś w woj. zachodniopomorskim, w pow. białogardzkim, w gminie Tychowo

Wikipedia


krosino

W Polsce
  • Krosino – wieś w woj. zachodniopomorskim, w pow. łobeskim, w gminie Resko
  • Krosino – wieś w woj. zachodniopomorskim, w pow. szczecineckim, w gminie Grzmiąca
  • Krosino – wieś w woj. zachodniopomorskim, w pow. świdwińskim, w gminie Świdwin
  • Krosino – gromada w powiecie szczecineckim
  • Krosino – dawna gmina
  • Krosino – jezioro na Pojezierzu Drawskim, w województwie zachodniopomorskim, w powiecie drawskim

Wikipedia


krośniak

część konstrukcji krosna


SJP.pl


krośnianin

1. mieszkaniec Krosna (miasta w Polsce);
2. mieszkaniec Krosna Odrzańskiego (miasta w Polsce)


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) mieszkaniec Krosna

Wiktionary

Wymowa:

IPA: krɔɕˈɲä̃ɲĩn, AS: krośńä̃ńĩn

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Krosno n.

:: fż. krośnianka ż.

 przym. krośnieński

Wiktionary


krośnianka

1. mieszkanka Krosna (miasta w Polsce);
2. mieszkanka Krosna Odrzańskiego (miasta w Polsce)


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) mieszkanka Krosna

Wiktionary

Wymowa:

IPA: krɔɕˈɲãnka, AS: krośńãnka

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Krosno n.

:: fm. krośnianin m.

 przym. krośnieński

Wiktionary


krośniarka

krośniarz


SJP.pl

Patrz:

krośniarz

krośniarz

robotnik obsługujący krosna


SJP.pl


krośnica

1. wieś w województwie małopolskim, w powiecie nowotarskim;
2. wieś w województwie opolskim, w powiecie strzeleckim;
3. rzeka, dopływ Dunajca


SJP.pl

W Polsce
  • Krośnica – wieś w woj. małopolskim, w pow. nowotarskim, w gminie Krościenko nad Dunajcem
  • Krośnica – wieś w woj. opolskim, w pow. strzeleckim, w gminie Izbicko
  • Krośnica – gromada w powiecie strzeleckim
  • Krośnica – potok, dopływ Dunajca

Wikipedia


krośnice

nazwa kilku miejscowości w Polsce


SJP.pl

  • Krośnice – wieś w województwie mazowieckim, w powiecie mławskim, w gminie Stupsk
  • Krośnice – wieś w województwie dolnośląskim, w powiecie milickim, w gminie Krośnice
  • Krośnice – osada w województwie dolnośląskim, w powiecie milickim, w gminie Krośnice
  • Krośnice – gmina wiejska w województwie dolnośląskim, w powiecie milickim
  • Krośnice – gromada w powiecie milickim
  • Krośnice – przystanek kolejowy w Krośnicach w województwie dolnośląskim, w powiecie milickim

Wikipedia


krośnicki

Krośnica


SJP.pl

Patrz:

Krośnica

krośnieński

przymiotnik od: Krosno, Krosno Odrzańskie


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z Krosnem lub Krosnem Odrzańskim, dotyczący Krosna lub Krosna Odrzańskiego

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Krosno n., Krośnieńskie n., krośnianin mos., krośnianka ż.

Wiktionary


krośnieńskie

przymiotnik od: Krosno, Krosno Odrzańskie


SJP.pl


krośniewice

miasto w Polsce


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj niemęskoosobowy, liczba mnoga, nazwa własna

 (1.1) geogr. miasto w Polsce;

Wiktionary

Krośniewice – miasto w Polsce położone w województwie łódzkim, w powiecie kutnowskim, siedziba gminy miejsko-wiejskiej Krośniewice. W latach 1975–1998 miasto administracyjnie należało do województwa płockiego.

Miasto Krośniewice leży w północno-zachodniej części województwa łódzkiego, 15 km na zachód od stolicy powiatu – Kutna. Stanowi punkt końcowy drogi wojewódzkiej nr 581 z Gostynina.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ˌkrɔɕɲɛˈvʲit͡sɛ, AS: krośńevʹice

Wiktionary

Powiązane:

 przym. krośniewicki

 rzecz. krośniewiczanin, krośniewiczanka

Wiktionary


krośniewicki

przymiotnik od: Krośniewice


SJP.pl


krośniewiczanin

mieszkaniec Krośniewic (miasta w Polsce)


SJP.pl


krośniewiczanka

mieszkanka Krośniewic (miasta w Polsce)


SJP.pl


krosno

maszyna włókiennicza do wytwarzania tkanin, oparta na zasadzie ramy z rozciągniętymi nićmi (osnową), przez które przeplata się inną nić (wątek); pierwsze pojawiły się ok. 7 tys. lat temu, kolejne aż do współczesnych oparte są na tej samej zasadzie, a różnią się głównie stopniem automatyzacji


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki, nazwa własna

 (1.1) geogr. miasto w Polsce;

Wiktionary

Krosno – miasto na prawach powiatu w Polsce położone w województwie podkarpackim.

Krosno to największe miasto południowego Podkarpacia, ośrodek o znaczeniu regionalnym i subregionalnym. Siedziba wielu instytucji o zasięgu ponadlokalnym: Regionalnej Dyrekcji Lasów Państwowych, Podkarpackiego Wojewódzkiego Inspektoratu Weterynarii, Okręgowej Komisji Wyborczej, Sądu i Prokuratury Okręgowej, Okręgowego Urzędu Górniczego, Wojewódzkiego Ośrodka Ruchu Drogowego, Wojewódzkiego Szpitala Podkarpackiego, Podkarpackiego Centrum Edukacji Nauczycieli, Urzędu Celnego, Instytutu Nafty i Gazu oraz RTCN Sucha Góra.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ˈkrɔsnɔ, AS: krosno

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Krośnieńskie n., krośnianin mos., krośnianka ż.

 przym. krośnieński

Wiktionary


krosnowice

Krosnowice (niem. Rengersdorf) – wieś w Polsce położona w województwie dolnośląskim, w powiecie kłodzkim, w gminie Kłodzko.

Wikipedia


krosnowicki

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z Krosnowicami, dotyczący Krosnowic

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Krosnowice nmos.

Wiktionary


krosnowo

Krosnowo (kaszub. Krosnowò, niem. Krossnow) – wieś kaszubska w Polsce położona w województwie pomorskim, w powiecie bytowskim, w gminie Borzytuchom, nad Starą Słupią i na południowym skraju Puszczy Słupskiej.

W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa słupskiego.

Wikipedia


krosować

w telekomunikacji: przełączać rozmowy prowadzone na linii abonenckiej do centrali na przełącznicy głównej


SJP.pl


krosowiec

zawodnik biorący udział w krosie, wyścigu w trudnych warunkach terenowych; crossowiec


SJP.pl


krosownica

Panel krosowniczy, panel krosowy, panel rozdzielczy, krosownica (ang. patch panel) – pasywny element sieci komputerowych i telekomunikacyjnych, montowany najczęściej w szafach rackowych, składający się z szeregu (najczęściej 12, 16, 24 lub 48) gniazd na wtyk 8P8C.

Wikipedia


krosowy

związany z krosem (crossem); crossowy


SJP.pl


kross

Kross S.A. – polskie przedsiębiorstwo z siedzibą w Przasnyszu utworzone w 1990. Produkuje rowery, ramy i akcesoria rowerowe.

Wikipedia


krosta

1. ropny wykwit na skórze w postaci pęcherzyka wypełnionego płynem surowiczym lub ropnym, powstający zwykle z gruczołów łojowych; pryszcz;
2. wypukłość na powierzchni wyrobu ceramicznego; pryszcz;
3. w hutnictwie: wada odlewu, zanieczyszczenie odlewu żużlem


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) med. wykwit na skórze, zawierający ropę lub płyn surowiczy;

 (1.2) techn. wypukłość na wyrobie ceramicznym

 (1.3) techn. zanieczyszczenie odlewu żużlem

Wiktionary

Krosta (łac. pustula) – w dermatologii, wykwit typu pęcherzyka lub pęcherza, wyniosły ponad powierzchnię skóry, zawierający treść ropną od chwili pojawienia się bądź wtórnie, gdy powstaje z pęcherzy lub pęcherzyków w wyniku wtórnego nadkażenia bakteryjnego. Ma średnicę do 1 cm, wykwit wypełniony ropą o większej średnicy to ropień.Wyróżnia się krosty:

  • śródnaskórkowe (gąbczaste), np. w łuszczycy krostkowej
  • przymieszkowe, np. w trądziku młodzieńczym.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ˈkrɔsta, AS: krosta

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. krostowatość ż., krostawość ż., krosty nmos.

:: zdrobn. krostka ż., krosteczka ż.

 przym. krostowaty, krostawy, krościaty

Wiktionary


krostawiec

gatunek rośliny z rodziny astrowatych; starzec jakubek


SJP.pl


krosteczka

zdrobnienie od: krostka


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) pot. zdrobn. od: krostka

Wiktionary

Wymowa:

IPA: krɔˈstɛt͡ʃka, AS: krostečka

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. krosta ż., krosty nmos.

Wiktionary


krostka

mała krosta; pryszczyk, syfek


SJP.pl


krostkowy

krostka


SJP.pl

Patrz:

krostka

krostnica

przewlekła, niezakaźna choroba skóry; krostkowica, łuszczyca krostkowa


SJP.pl


krostoszowice

Krostoszowice (niem. Krostoschowitz) – wieś w Polsce położona w województwie śląskim, w powiecie wodzisławskim, w gminie Godów.

W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa katowickiego.

W 1794 roku zasłynęła z konkursu na największą plecionkę.

Wikipedia


krostowaty

pokryty krostami, pryszczaty; krościaty


SJP.pl

przymiotnik jakościowy

 (1.1) mający krosty

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) W kolejce stało za mną krostowate dziewczę.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. krosta ż., krosty lm nm.

 przym. krościaty

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) krościaty, pryszczaty

Wiktionary


krostowiec

mrzyk krostowiec - gatunek chrząszcza z rodziny skórnikowatych


SJP.pl


krosty

rzeczownik, rodzaj niemęskoosobowy, liczba mnoga

 (1.1) gwara. ospa

forma rzeczownika.

 (2.1) D. lp., M., B. i W. lm. od: krosta

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. krosta ż., krostowatość ż., krostawość ż., krostka ż., krosteczka ż.

 przym. krostowaty, krostawy, krościaty

Wiktionary


kroszela

żółta biedronka o 22 kropkach; biedronka mączniakówka, biedronka dwudziestodwukropka


SJP.pl

Biedronka mączniakówka, kroszela, biedronka dwudziestodwukropka (Psyllobora vigintiduopunctata, syn. Thea vigintiduopunctata) – gatunek owada z rodziny biedronkowatych z rzędu chrząszczy.

Wikipedia


kroszonka

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) gw-pl|Górny Śląsk. etn. jajko wielkanocne, powstające przez wydrapywanie wzorów na barwionej powłoce jajka;

Wiktionary

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Ślązaczka przyniosła ze sobą wiele rekwizytów: kosz wykorzystywany przy pieczeniu chleba, drewnianą foremkę do wyrobu ozdobnych osełek masła, mazok z gęsich piór do smarowania jajkiem ciasta przed pieczeniem i piękne, własnoręcznie wykonane kroszonki, które eksponowała podczas swoich opowieści.

Wiktionary

Powiązane:

 przym. kroszonkarski

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) drapanka

Wiktionary


krotka

w informatyce: rekord (pojedynczy wpis) w bazie danych


SJP.pl

  • krotka – uporządkowana kolekcja stałych wartości; tablica stałych; rekord w bazie danych
  • krotka – w matematyce synonim n-tki

Wikipedia


krótki

1. mający małą długość;
2. trwający niedługo; krótkotrwały;
3. zwięzły, lakoniczny


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) mający małą długość

 (1.2) trwający niedługo

 (1.3) zwięzły, wyrażający treść w niewielu słowach

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Kabel od anteny jest krótki.

 (1.2) Twoja wypowiedź była bardzo krótka.

 (1.3) Napisz proszę krótką notatkę ze spotkania, nie więcej niż pół strony.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈkrutʲci, AS: krutʹḱi

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. skrót m.

:: zdrobn. króciutki, króciuśki, króciuchny, króciuteńki, króciusieńki

 przym. króciutki, króciusieńki, króciuteńki, króciuśki

 przysł. krótko, pokrótce

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) niedługi

 (1.2) krótkotrwały, krótkoterminowy

 (1.3) zwięzły, lakoniczny, skrótowy

Wiktionary


krótko

przysłówek

 (1.1) od krótki

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈkrutkɔ, AS: krutko

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. krótkoszpon m., krótkość ż., skracanie n., skrócenie n., ukrócenie n.

 czas. skracać ndk., skrócić dk.

 przym. krótki, króciutki, króciuteńki

 przysł. pokrótce, króciutko, króciuteńko

Wiktionary


krótkobiegacz

rzadko: zawodnik biegający na krótkich dystansach; sprinter, krótkodystansowiec


SJP.pl


krótkoczuby

pingwin krótkoczuby, wojownik krótkoczuby - gatunki ptaków


SJP.pl


krótkodystansowiec

zawodnik biegający na krótkich dystansach; sprinter, krótkobiegacz


SJP.pl


krótkodystansowość

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) odprzym. cecha tego, co jest krótkodystansowe; cecha tych, którzy są krótkodystansowi

Wiktionary

Powiązane:

 przym. krótkodystansowy

 przysł. krótkodystansowo

Wiktionary


krótkodystansowy

odbywający się na małej odległości


SJP.pl


krótkodzióbkowy

gajniczek krótkodzióbkowy - gatunek mchu z rodziny gajnikowatych


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) posiadający krótki dzióbek

Wiktionary


krótkodzioby

mający krótki dziób


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) taki, który posiada krótki dziób

Wiktionary


krótkofalarski

dotyczący krótkofalarstwa


SJP.pl


krótkofalarstwo

Wikipedia


krótkofalowiec

radioamator porozumiewający się z innymi przy pomocy radiowych stacji krótkofalowych


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) techn. rad. zwolennik komunikacji przy pomocy radiowych stacji krótkofalowych

Wiktionary

Wikipedia

Powiązane:

 rzecz. krótkofalówka ż.

 przym. krótkofalowy

Wiktionary


krótkofalówka

Krótkofalówka – dawna, potoczna nazwa na przenośną krótkofalową radiostację pracującą w zakresie fal krótkich od 3 do 30 MHz.

Jest to urządzenie radiowe nadawczo-odbiorcze przesyłające informacje głosowe i dane analogowe lub cyfrowe w zależności od możliwości radiostacji drogą radiową w paśmie fal krótkich. Potocznie jednak (i w związku z tym nieprawidłowo) określenie to używane jest na oznaczenie ręcznej radiostacji (nadajnika-odbiornika, radiotelefonu, transceivera) pracującej w paśmie fal ultrakrótkich lub mikrofalach to jest powyżej 30 MHz i znacznie rzadziej poniżej 3 MHz. Do przekazywania informacji drogą radiową potrzebne są następujące elementy:

  • nadajnik i odbiornik radiowy.
  • antena nadawcza i odbiorcza lub nadawczo-odbiorcza.

Wikipedia


krótkofalowy

1. składający się z krótkich fal (np. promieniowanie krótkofalowe), wytwarzający, odbierający krótkie fale (np. antena krótkofalowa);
2. zaplanowany na krótki okres (np. działania krótkofalowe)


SJP.pl


krótkogrzywy

mający krótką grzywę


SJP.pl


krótkogłowie

kształt głowy ludzkiej, widzianej z góry, zbliżony do okrągłego; typowy dla ludności środkowo-wschodniej części Europy; krótkogłowość, brachykefalia, brachycefalia


SJP.pl


krótkogłowiec

człowiek odznaczający się krótkogłowością; brachycefal


SJP.pl


krótkogłowość

kształt głowy ludzkiej, widzianej z góry, zbliżony do okrągłego; typowy dla ludności środkowo-wschodniej części Europy; krótkogłowie, brachykefalia, brachycefalia


SJP.pl


krótkokłosy

przymiotnik

 (1.1) bot. posiadający krótkie kłosy

Wiktionary


krótkolistny

przymiotnik

 (1.1) bot. posiadający krótkie liście

Wiktionary


krótkolufowy

mający krótką lufę


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) wojsk. mający krótką lufę

Wiktionary


krótkometrażowiec

specjalista w dziedzinie filmów krótkometrażowych; krótkometrażysta


SJP.pl


krótkometrażówka

film trwający krócej niż 60 minut; krótkometrażowiec, film krótkometrażowy


SJP.pl


krótkometrażysta

specjalista w dziedzinie filmów krótkometrażowych; krótkometrażowiec


SJP.pl


krótkometrażystka

krótkometrażysta


SJP.pl

Patrz:

krótkometrażysta

krótkonogi

mający krótkie nogi


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) mający krótkie nogi

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) - Krótkonogie husky nie mogą rywalizować z psami o dłuższych łapach.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌkrutkɔ̃ˈnɔɟi, AS: krutkõnoǵi

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. krótkonogie nmos.

Wiktionary


krótkonogie

mający krótkie nogi


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj niemęskoosobowy, liczba mnoga

 (1.1) syst. ornit. nazwa systematyczna|Apodiformes|Peters|ref=tak., rząd ptaków z infragromady ptaków neognatycznych;

forma przymiotnika.

 (2.1) M., B. i W. n. lp.; M., B. i W. lm nm. od: krótkonogi

Wiktionary

Krótkonogie, jerzykowe (Apodiformes) – rząd ptaków z podgromady ptaków nowoczesnych Neornithes.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Rząd krótkonogich obejmuje gatunki zamieszkujące różne biotopy.

Wiktionary

Powiązane:

 przym. krótkonogi

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) jerzykowe

Wiktionary


krótkonos

rodzaj niewielkiego ssaka z podrodziny jamrajów


SJP.pl

Krótkonos (Isoodon) – rodzaj niewielkich ssaków z podrodziny jamrajów (Peramelinae) w obrębie rodziny jamrajowatych (Peramelidae).

Wikipedia


krótkonosy

1. ryjoskoczek krótkonosy - gatunek ssaka łożyskowego;
2. jesiotr krótkonosy - gatunek wędrownej ryby z rodziny jesiotrowatych


SJP.pl


krótkonóżka

kura krótkonoga


SJP.pl


krótkonożny

mający krótkie nogi; krótkonogi


SJP.pl


krótkoogniskowy

posiadający soczewkę o krótkim ognisku


SJP.pl


krótkoogoniasty

1. mający krótki ogon; krótkoogonowy;
2. ryjówka krótkoogoniasta - gatunek owadożernego ssaka z rodzaju ryjówek, rodziny ryjówkowatych;
3. liścionos krótkoogoniasty - gatunek ssaka z rodziny liścionosowatych


SJP.pl


krótkoogonowy

1. mający krótki ogon; krótkoogoniasty;
2. scynk krótkoogonowy - gatunek jaszczurki z rodziny scynkowatych;
3. opos krótkoogonowy - gatunek torbacza z rodziny dydelfowatych;
4. myszołów krótkoogonowy - gatunek ptaka z rodziny jastrzębiowatych


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) taki, który ma krótki ogon

Wiktionary

Powiązane:

 przym. krótkoogoniasty

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) krótkoogoniasty

Wiktionary


krótkookresowość

1. cecha czegoś krótko trwającego;
2. cecha czegoś zaplanowanego na krótki czas; krótkofalowość


SJP.pl


krótkookresowy

przymiotnik

 (1.1) trwający przez krótki okres lub zaplanowany na krótki czas

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Zwolennicy ekonomii podaży ponad krótkookresowe wahania koniunktury przedkładali długookresowy wzrost gospodarczy.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. krótkookresowość ż.

 przysł. krótkookresowo

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) krótkotrwały, krótkoterminowy

Wiktionary


krótkopalcowy

1. mający krótkie palce;
2. skowrończyk krótkopalcowy - gatunek małego ptaka z rodziny skowronków;
3. wróbel krótkopalcowy - gatunek małego ptaka z rodziny wróbli


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) biol. taki, który ma krótkie palce

Wiktionary


krótkopalcy

mający krótkie palce


SJP.pl


krótkopęd

pęd rozwinięty typowo, o bardzo krótkich międzywęźlach


SJP.pl

Wikipedia


krótkoplanowy

zaplanowany na krótki czas; krótkofalowy, krótkookresowy


SJP.pl


krótkopyski

krokodyl krótkopyski - środkowoafrykański gatunek krokodyla


SJP.pl


krótkopłetwy

grindwal krótkopłetwy - gatunek ssaka z rodziny delfinowatych; pilot


SJP.pl


krótkoramienny

mający krótkie ramiona


SJP.pl


krótkoręki

mający krótkie ręce


SJP.pl


krótkorogi

o zwierzętach: mający krótkie rogi


SJP.pl


krótkoryjkowy

trzeń krótkoryjkowy - gatunek chrząszcza z rodziny ryjkowcowatych


SJP.pl


krótkość

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) odprzym. cecha tego, co jest krótkie; cecha tych, którzy są krótcy

Wiktionary

Powiązane:

 przym. krótki

 przysł. krótko, pokrótce

 rzecz. ukrócenie n.

Wiktionary


krótkoskrzydły

1. mający krótkie skrzydła;
2. podłatczyn krótkoskrzydły - gatunek owada z rodziny pasikonikowatych


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) ornit. taki, który ma krótkie skrzydła

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌkrutkɔˈskʃɨdwɨ, AS: krutkoskšydu̯y

Wiktionary


krótkosterny

aleksandretta krótkosterna - gatunek ptaka z rodziny papug wschodnich


SJP.pl


krótkostopka

krótkostopka sosnowa - gatunek chrząszcza z rodziny ryjkowcowatych


SJP.pl


krótkosz

krótkosz namurnikowy - gatunek mchu z rodziny krótkoszowatych


SJP.pl


krótkoszowate

rodzina mchów


SJP.pl


krótkoszpon

rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy

 (1.1) ornit. zob. gadożer.

Wiktionary

Gadożer (zwyczajny), krótkoszpon (Circaetus gallicus) – gatunek dużego, przeważnie wędrownego ptaka drapieżnego z rodziny jastrzębiowatych (Accipitridae).

Wikipedia

Wymowa:

IPA: krutˈkɔʃpɔ̃n, AS: krutkošpõn

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. szpon m.

 przysł. krótko

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) gadożer

Wiktionary


krótkoszyi

1. mający krótką szyję;
2. leniuchowiec krótkoszyi - gatunek ssaka z rodziny leniuchowcowatych


SJP.pl


krótkoterminowość

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) odprzym. cecha tego, co jest krótkoterminowe; cecha tych, którzy są krótkoterminowi

Wiktionary

Powiązane:

 przym. krótkoterminowy

 przysł. krótkoterminowo

Wiktionary


krótkoterminowy

przymiotnik

 (1.1) taki, który został przewidziany na krótki okres lub który ma krótki termin realizacji

 (1.2) taki, który krótko trwa

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. krótkoterminowość ż.

 przym. terminowy

Wiktionary


krótkotrwale

przysłówek

 (1.1) w sposób krótkotrwały, na krótki czas

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. krótkotrwałość ż.

 przym. krótkotrwały

Wiktionary


krótkotrwałość

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) cecha tego, co krótkotrwałe

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Brzmi to jak paradoks, ale tak jest w istocie: wieczność miłości mieści się w jej krótkotrwałości.

Wiktionary

Powiązane:

 przym. krótkotrwały

 przysł. krótkotrwale

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) chwilowość, przelotność, przemijalność

Wiktionary


krótkotrwały

trwający krótki czas; przemijający, czasowy


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) trwający przez krótki czas

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) W akcie oskarżenia nie ma mowy o kradzieży, lecz jedynie o krótkotrwałym użyciu samochodu przez oskarżonego.

 (1.1) Stąd funkcjonować tu mogły jedynie tajne organizacje spiskowe, najczęściej o krótkotrwałym żywocie, tropione przez policję.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌkrutkɔˈtr̥fawɨ, AS: krutkotr̦fau̯y

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. krótkotrwałość ż.

 przysł. krótkotrwale

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) chwilowy, efemeryczny

Wiktionary


krótkotrzonowy

ciemnobiałka krótkotrzonowa - gatunek grzybów z rzędu pieczarkowców


SJP.pl


krótkouchy

1. wilczek krótkouchy - gatunek ssaka z rodziny psowatych;
2. ryjkonos krótkouchy - gatunek ssaka łożyskowego z rodziny ryjkonosowatych


SJP.pl


krótkowąs

krótkowąs chmielowy - gatunek motyla


SJP.pl


krótkowąsy

mający krótkie wąsy


SJP.pl


krótkowełniasty

mający krótką wełnę lub sierść; krótkowełnisty


SJP.pl


krótkowełnisty

mający krótką wełnę lub sierść; krótkowełniasty


SJP.pl


krótkowidz

osoba mająca wadę wzroku powodującą u niej złe widzenie z daleka


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) osoba źle, nieostro widząca obiekty będące daleko; krótkowzroczny

Wiktionary

Krótkowzroczność (miopia, z gr. → myopia) – jedna z najczęściej spotykanych wad refrakcyjnych wzroku polegająca na tym, że układ optyczny oka nieprawidłowo skupia promienie świetlne. Oko miarowe to takie, które bez żadnego napięcia mięśni, skupia równoległe promienie światła dokładnie na siatkówce, czyli dla obiektu nieskończenie odległego na siatkówce pojawi się jego ostry obraz. W miarę skracającej się odległości od obiektu, mięsień rzęskowy zmienia kształt soczewki, powodując tym zmianę odległości ogniskowej, dzięki czemu obraz zawsze trafia dokładnie na siatkówkę (zjawisko akomodacji). W oku krótkowzrocznym równoległe promienie pochodzące od nieskończenie odległego obiektu ogniskowane są przed siatkówką wskutek czego obraz staje się nieostry. Zazwyczaj jest to spowodowane kurczem mięśnia rzęskowego lub adaptacją oka do występujących warunków poprzez wydłużenie osi gałki ocznej. Im wyższy stopień kurczu lub długość gałki ocznej tym bardziej skraca się odległość od obiektu przy której światło trafia dokładnie na siatkówkę. Jeśli jednak jest wystarczająco jasno to osoba krótkowzroczna pomaga sobie mrużąc oczy, zmniejszając rozproszenie obrazu na siatkówce poprzez zwiększenie głębi ostrości. Nazwa krótkowzroczności „miopia” pochodzi z języka greckiego (myōpía „krótkowzroczność”, od mýōps „krótkowidz”, dosłownie „mrużyok”, od mýein „zamykać” i ṓps „oko”). Przy patrzeniu na bliskie odległości, krótkowidz stara się zmniejszyć odległość między oczami a oglądanym przedmiotem, aby ten znalazł się w zakresie ostrego widzenia.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Piotrek był krótkowidzem i często nie widział piłek idących z daleka, ale za to z bliska… Imponował refleksem, skocznością i potrafił bronić w nieprawdopodobnych wręcz sytuacjach strzały z bliskiej odległości.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. krótkowidztwo n., krótkowidzący m.

:: fż. krótkowidzka ż.

 przym. krótkowidny

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) przest. krótkowidzący

Wiktionary


krótkowidzka

krótkowidz


SJP.pl


krótkowidztwo

krótkowzroczność;
1. wada wzroku polegająca na niewyraźnym widzeniu oddalonych przedmiotów; miopia;
2. brak umiejętności przewidywania


SJP.pl


krótkowzroczna

kobieta krótkowzroczna


SJP.pl


krótkowzroczność

krótkowidztwo;
1. wada wzroku polegająca na niewyraźnym widzeniu oddalonych przedmiotów; miopia;
2. brak umiejętności przewidywania


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) med. wada refrakcyjna wzroku, polegająca na tym, że oko nieprawidłowo skupia promienie świetlne, przez co niewyraźnie widzi się odległe przedmioty;

 (1.2) przen. brak zdolności przewidywania

Wiktionary

Krótkowzroczność (miopia, z gr. → myopia) – jedna z najczęściej spotykanych wad refrakcyjnych wzroku polegająca na tym, że układ optyczny oka nieprawidłowo skupia promienie świetlne. Oko miarowe to takie, które bez żadnego napięcia mięśni, skupia równoległe promienie światła dokładnie na siatkówce, czyli dla obiektu nieskończenie odległego na siatkówce pojawi się jego ostry obraz. W miarę skracającej się odległości od obiektu, mięsień rzęskowy zmienia kształt soczewki, powodując tym zmianę odległości ogniskowej, dzięki czemu obraz zawsze trafia dokładnie na siatkówkę (zjawisko akomodacji). W oku krótkowzrocznym równoległe promienie pochodzące od nieskończenie odległego obiektu ogniskowane są przed siatkówką wskutek czego obraz staje się nieostry. Zazwyczaj jest to spowodowane kurczem mięśnia rzęskowego lub adaptacją oka do występujących warunków poprzez wydłużenie osi gałki ocznej. Im wyższy stopień kurczu lub długość gałki ocznej tym bardziej skraca się odległość od obiektu przy której światło trafia dokładnie na siatkówkę. Jeśli jednak jest wystarczająco jasno to osoba krótkowzroczna pomaga sobie mrużąc oczy, zmniejszając rozproszenie obrazu na siatkówce poprzez zwiększenie głębi ostrości. Nazwa krótkowzroczności „miopia” pochodzi z języka greckiego (myōpía „krótkowzroczność”, od mýōps „krótkowidz”, dosłownie „mrużyok”, od mýein „zamykać” i ṓps „oko”). Przy patrzeniu na bliskie odległości, krótkowidz stara się zmniejszyć odległość między oczami a oglądanym przedmiotem, aby ten znalazł się w zakresie ostrego widzenia.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ˌkrutkɔˈvzrɔt͡ʃnɔɕt͡ɕ, AS: krutkovzročność

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. krótkowzroczny m.

 przym. krótkowzroczny

 przysł. krótkowzrocznie

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) miopia, krótkowidztwo

 (1.2) krótkowidztwo

Wiktionary


krótkowzroczny

1. taki, który źle widzi z daleka
2. taki, który nie ma zdolności przewidywania, patrzący wąsko na sprawy


SJP.pl

przymiotnik jakościowy

 (1.1) med. cierpiący na krótkowzroczność, widzący nieostro odległe przedmioty

 (1.2) przen. książk. nieumiejący przewidywać

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. krótkowzroczność ż.

 przysł. krótkowzrocznie

Wiktionary

Synonimy:

 (1.2) niezapobiegliwy

Wiktionary


krótkowłóknisty

złożony z krótkich włókien


SJP.pl


krótkowłosy

mający krótkie włosy lub krótką sierść


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) książk. mający krótkie włosy

 (1.2) zool. mający krótką sierść

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (2.1) człowiek mający krótkie włosy

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌkrutkɔˈvwɔsɨ, AS: krutkovu̯osy

Wiktionary


krótkoząb

krótkoząb skalny - gatunek mchu z rodziny drobniaczkowatych


SJP.pl


krótkozasięgowy

mający krótki zasięg


SJP.pl


krótkoziarnisty

ryż krótkoziarnisty - odmiana ryżu o krótkich ziarnach


SJP.pl


krótkołodygowy

przymiotnik

 (1.1) bot. posiadający krótką łodygę

Wiktionary


krotla

nazwisko polskie


SJP.pl


krotnica

urządzenie teletransmisyjne umożliwiające wielokrotne wykorzystanie toru telekomunikacyjnego


SJP.pl


krotniej

stopień wyższy od przysłówka: krotnie


SJP.pl


krotnik

1. urządzenie elektroniczne zwielokrotniające pewien wielkość fizyczną, np. krotnik napięcia, częstotliwości;
2. urządzenie do detekcji fotonów, wykorzystujące efekt ich wtórnej emisji; fotopowielacz


SJP.pl


krotność

liczba wielości powtórzeń


SJP.pl

Wielomian, inaczej suma algebraiczna – wyrażenie algebraiczne będące sumą jednomianów; używane w różnych działach matematyki; przykładowo:

  • w analizie matematycznej pomocne jest przedstawienie funkcji danego rodzaju w postaci ciągu wielomianów (bądź szeregu);
  • w algebrze są one centralnym punktem zainteresowań w teorii Galois, a stąd służą w geometrii jako środek dowodowy przy wykazywaniu konstruowalności różnych obiektów. Służą też kodowaniu własności rozmaitych obiektów (np. wielomian charakterystyczny przekształcenia liniowego).

Wikipedia


krotny

1. powtarzający się kilka lub wiele razy;
2. zbudowany z kilku lub wielu elementów;
3. krotna jednostka miary - jednostka miary stanowiąca wielokrotność jednostki głównej


SJP.pl


krotochwila

1. utwór komediowy z szybką akcją i elementami karykatury oraz groteski; farsa;
2. dawniej: żart, figiel, dowcip


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) teatr. zabawny utwór sceniczny oparty na błahych konfliktach i intrygach

 (1.2) przest. dowcip, figiel, żart

Wiktionary

Krotochwila – pokrewny farsie humorystyczny utwór sceniczny, którego akcję splatają intrygi oraz nieistotne konflikty.

Wikipedia

Powiązane:

 rzecz. krotofila ż., krotochwilnik m., krotochwilność ż.

 przym. krotochwilny

 przysł. krotochwilnie

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) farsa, possa

 (1.2) dowcip, figiel, żart

Wiktionary


krotochwilniej

stopień wyższy od przysłówka: krotochwilnie


SJP.pl


krotochwilność

dawniej: żartobliwość, ucieszność, zabawność


SJP.pl


krotochwilny

żartobliwy, ucieszny, zabawny


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) mający skłonności do żartobliwych zachowań

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. krotochwila ż.

Wiktionary


krotofila

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) stpol. rozrywka, uciecha

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌkrɔtɔˈfʲila, AS: krotofʹila

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. krotochwila

Wiktionary


krotofilny

dawniej: krotochwilny (żartobliwy, ucieszny, zabawny)


SJP.pl


krotolaria

1. roślina z rodziny motylkowatych; klekotnica
2. włókno z tej rośliny


SJP.pl


kroton

międzyzwrotnikowa roślina uprawiana w celach leczniczych, ozdobnych; krocień


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) bot. krzew ozdobny lub niewielkie drzewo, uprawiany również w celach leczniczych

Wiktionary

  • Crotone (Kroton) – miasto i gmina we Włoszech
  • Kroton – transporter opancerzony z zestawem do minowania narzutowego
  • Kroton – nazwa roślin, stosowana w odniesieniu do trójskrzyna pstrego (rośliny doniczkowej) i rodzaju krocień Croton

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ˈkrɔtɔ̃n, AS: krotõn

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) krocień

Wiktionary


krotonowy

przymiotnik od: kroton


SJP.pl


krotoszyce

wieś w Polsce


SJP.pl

Krotoszyce – wieś w Polsce położona w województwie dolnośląskim, w powiecie legnickim, w gminie Krotoszyce.

Wikipedia


krotoszycki

przymiotnik od: Krotoszyce


SJP.pl


krotoszyn

1. miasto w Polsce;
2. nazwa kilku wsi w Polsce


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna

 (1.1) geogr. miasto w Polsce, w województwie wielkopolskim;

 (1.2) geogr. toponim, nazwa kilku wsi i części miasta w Polsce;

Wiktionary

Krotoszyn – miasto w województwie wielkopolskim, na Wysoczyźnie Kaliskiej, siedziba powiatu krotoszyńskiego i gminy Krotoszyn. W XV wieku Krotoszyn należał do rodu Krotowskich.

Według danych z 31 grudnia 2019 miasto liczyło 28 804 mieszkańców.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Według szczegółowego podziału geomorfologicznego Bogumiła Krygowskiego Krotoszyn leży w regionie Wysoczyzny Kaliskiej w subregionie Wału Krotoszyńskiego.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: krɔˈtɔʃɨ̃n, AS: krotošỹn

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. krotoszynianin mos., krotoszynianka ż.

 przym. krotoszyński

Wiktionary


krotoszynianin

mieszkaniec Krotoszyna


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) mieszkaniec Krotoszyna

 (1.2) osoba pochodząca z Krotoszyna, urodzona w Krotoszynie

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Wielu krotoszynian korzysta z tego portalu internetowego.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Krotoszyn mrz.

:: fż. krotoszynianka ż.

 przym. krotoszyński

Wiktionary


krotoszynianka

mieszkanka Krotoszyna


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) mieszkanka Krotoszyna

 (1.2) kobieta pochodząca z Krotoszyna, urodzona w Krotoszynie

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Pleszewianki pokonały krotoszynianki 3:0.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Krotoszyn mrz.

:: fm. krotoszynianin mos.

 przym. krotoszyński

Wiktionary


krotoszyński

przymiotnik od: Krotoszyn


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) odnoszący się do Krotoszyna, związany z Krotoszynem

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Daliśmy na zapowiedzi w krotoszyńskiej farze.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Krotoszyn mrz., krotoszynianin mos., krotoszynianka ż.

Wiktionary


krótszy

stopień wyższy od przymiotnika: krótki


SJP.pl


krowa

1. samica bydła domowego, hodowana ze względu na mleko i mięso;
2. dorosła samica różnych ssaków przeżuwających, parzystokopytnych, np. jaka, bizona, żubra, tura, zebu;
3. dawniej: niemiecki miotacz min (nazwa używana w czasie powstania warszawskiego);
4. środowiskowo: duży samochód transportowy;
5. potocznie: rzecz lub osoba duża, ciężka i niezgrabna; landara, kolubryna, kobyła, krówsko


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) zool. dorosła samica bydła domowego;

 (1.2) zool. samica niektórych dużych ssaków (wieloryba, hipopotama)

 (1.3) przen. pejor. grub. obraź. obraźliwe określenie kobiety

 (1.4) pot. duży, ciężki przedmiot

 (1.5) środ. mot. duża obudowa reflektora i zegarów w motocyklu

 (1.6) slang. litrowa butelka wódki

Wiktionary

Krowa – dorosła samica bydła domowego oraz żubra, tura, bawołów i innych gatunków z rodziny wołowatych.

Określenie krowa odnosi się też do samic waleni, np. kaszalotów. Odpowiednio młode ssące wieloryby nazywa się wówczas cielętami.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Co dzień doiła krowy.

 (1.2) Wieloryby-samce żerowały gdzie indziej niż krowy z noworodkami.

 (1.3) Stara krowa rozsiadła się jeszcze wygodniej.

 (1.6) Heniu, skocz do sklepu i kup jedną krowę i jakąś przepitę.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈkrɔva, AS: krova

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. krowiak m., krowianka ż., krowiarnia ż., krowiarz m., krowieniec m., krowina ż., krowne n., krówki ż.

:: zdrobn. krówka ż., króweczka ż., krowiczka ż., krowinka ż.

:: zgrub. krówsko n., krowisko n.

 przym. krowi, krowiasty, krówkowy

Wiktionary


krowi

przymiotnik od: krowa


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) pochodzący od krowy, odnoszący się do krowy

 (1.2) charakterystyczny dla krowy, mający cechy krowy

Wiktionary

Przykłady

 (1.2) Łyżwiarka, według wrogiego recenzenta, poruszała się "z krowim wdziękiem".

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈkrɔvʲi, AS: krovʹi

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. krowisko n., krowieniec mrz., krowiarz mos., krowianka ż., krowa ż., krówka ż., krowina ż., krówsko n.

Wiktionary


krowiak

trujący grzyb kapeluszowy z rodziny krowiakowatych


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy

 (1.1) syst. biol. nazwa systematyczna|Paxillus|Fr.|ref=tak., rodzaj grzybów kapeluszowych, w większości trujących lub niejadalnych;

Wiktionary

  • krowiak – kał krowi
  • krowiak – rodzaj grzybów
  • Krowiak – wzniesienie w powiecie dzierżoniowskim

Wikipedia

Powiązane:

 rzecz. krowisko n., krowieniec mrz., krowiarz mos., krowa ż.

Wiktionary


krowiakowate

rodzina grzybów kapeluszowych z klasy podstawczaków


SJP.pl

Krowiakowate (Paxillaceae Lotsy) – rodzina grzybów z rzędu borowikowców (Boletales).

Wikipedia


krowiakowaty

o cechach krowiakowatych (rodzina grzybów)


SJP.pl


krowianka

1. szczepionka przeciw ospie; wakcyna
2. zaraźliwa, wirusowa choroba bydła; ospa krowia


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) med. wirusowa choroba zakaźna zwierząt i ludzi;

Wiktionary

Wikipedia

Powiązane:

 rzecz. krowisko n., krowa ż., krówka ż., krowina ż., krówsko n., krowiarz m.

 przym. krowi, krowiasty

Wiktionary


krowiankowaty

charakterystyczny dla krowianki (ospy krowiej)


SJP.pl


krowiankowy

przymiotnik od: krowianka


SJP.pl


krowiarka

kobieta hodowca bydła


SJP.pl


krowiarnia

pomieszczenie dla krów


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) przest. pomieszczenie dla krów

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. krowisko n., krowiarz mos., krowa ż.

Wiktionary


krowiarz

potocznie: hodowca bydła


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) hodowca bydła

 (1.2) pasterz krów

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. krowa ż., krówka ż., krowina ż., krówsko n., krowiak m., krowieniec m., krowiarnia ż.

:: fż. krowiarka ż.

 przym. krowi, krowiasty

Wiktionary


krowiasty

potocznie:
1. bardzo duży, ciężki, niezgrabny;
2. taki jak u krowy; krowi


SJP.pl


krowiaty

regionalnie: krowiasty;
1. bardzo duży, ciężki, niezgrabny;
2. taki jak u krowy; krowi


SJP.pl


krowica

Krowica – wieś w Polsce położona w województwie lubelskim, w powiecie chełmskim, w gminie Siedliszcze.

W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa chełmskiego.

Wieś stanowi sołectwo gminy Siedliszcze. Według Narodowego Spisu Powszechnego (III 2011 r.) liczyła 89 mieszkańców i była 22. co do wielkości miejscowością gminy Siedliszcze.

Wikipedia


krowicki

nazwisko


SJP.pl


krowieńczak

chrząszcz z rodziny poświętnikowatych


SJP.pl


krowieniec

nawóz z krowich odchodów


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) roln. nawóz naturalny otrzymywany z krowich odchodów

Wiktionary

Krowieniec – nawóz naturalny uzyskiwany przez fermentację kału bydlęcego wymieszanego z wodą. Krowieńcem określany bywa też obornik bydlęcy. Krowieniec, sam lub wymieszany z gliną, był również używany do ogacania (ocieplania i uszczelniania) kószek oraz barci.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) (…) pokazywał mu ule i kószki (…), a które syn jego Stanisław oblepiał gliną, zmieszaną z krowieńcem.

 (1.1) (…) na koniec wszelkie wilki i suche gałęzie piłeczką poobrzynać, a rany przez to zadane oblepić krowieńcem, zmieszanym z gliną i paździerzem lub (…).

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. krowiarz mos., krowa ż., krowiak m., krowisko n.

 przym. krowi

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) krowiak

Wiktionary


krowienta

środowiskowo: początkująca aktorka, poruszająca się niezgrabnie na scenie


SJP.pl


krowina

chuda, nędzna krowa


SJP.pl


krowiniec

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) gw-pl|Śląsk Cieszyński. krowie łajno

Wiktionary

Integralne części wsi w Polsce

  • Krowiniec – część wsi Wszachów w woj. świętokrzyskim, w pow. opatowskim, w gminie Baćkowice
  • Krowiniec – część wsi Karwów w woj. świętokrzyskim, w pow. opatowskim, w gminie Opatów

Inne

  • Krowiniec – szczyt w Karkonoszach
  • Krowiniec – żleb w Tatrach

Wikipedia


krowiorz

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) gwara. pasterz krów

Wiktionary


krowisko

krówsko;
1. zgrubienie od: krowa;
2. potocznie: rzecz lub osoba duża, ciężka i niezgrabna; landara, kolubryna, kobyła, krowa


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) zgrub. krowa

 (1.2) licha, nędzna krowa

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. krowa ż., krówka ż., krowina ż., krówsko n., krowiarz m., krowieniec m., krowiak m., krowiarnia ż., krowianka ż.

 przym. krowi, krówski, krowiakowaty

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1-2) krówsko

Wiktionary


krowiziół

jednoroczna roślina polna z rodziny goździkowatych


SJP.pl

Krowiziół zbożowy (Gypsophila vaccaria (L.) Sm.) – gatunek rośliny z rodziny goździkowatych (Caryophyllaceae). Tradycyjnie wyróżniany w ramach monotypowego rodzaju krowiziół (Vaccaria), ale w XXI wieku włączony do rodzaju łyszczec Gypsophila. Gatunek jest rodzimy dla obszaru śródziemnomorskiego w Europie, północnej Afryce i Azji (sięga na wschodzie po Sinciang w Chinach), poza tym jednak został szeroko rozpowszechniony i obecny jest w Ameryce Północnej i Południowej, w południowej Afryce i w Australii. W Polsce rósł na rozproszonych stanowiskach w całym kraju, zwłaszcza na Dolnym Śląsku i Roztoczu, jednak współcześnie na większości stanowisk wyginął i nawet zaczął być uważany za wymarły. W 2018 ogłoszono o odnalezieniu gatunku pod Wrocławiem.

Wikipedia


krówka

1. mała krowa
2. rodzaj chrząszcza
3. rodzaj cukierka


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) zdrobn. od krowa

 (1.2) kulin. rodzaj miękkiego cukierka otrzymywanego z mleka i cukru

 (1.3) kulin. rodzaj kruchego ciasta z masą krówkową (toffi)

 (1.4) daw. przen. biedronka

Wiktionary

  • Krówka – rzeka w Polsce
  • Krówka – osada leśna w Polsce, w woj. kujawsko-pomorskim, w pow. bydgoskim, w gminie Koronowo
  • krówka – rodzaj cukierka

Zobacz też:

  • Występowanie tekstu „krówka” w tytułach artykułów i w przekierowaniach

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Na bluzeczce miała wyszyte koniki i krówki.

 (1.2) Nie lubił słodyczy, poza krówkami.

 (1.3) Na to przyjęcie podałam do kawy własnoręcznie upieczoną krówkę.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈkrufka, AS: krufka

Wiktionary

Powiązane:

 (1.1) zob. krowa.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) jałówka, krowa, cieliczka, krasula

 (1.2) ciągutka, mordoklejka, toffi

 (1.3) ciastko toffi

Wiktionary


krówki

1. mała krowa
2. rodzaj chrząszcza
3. rodzaj cukierka


SJP.pl

Krówki (ciągutki mleczne, pomadki mleczne) – rodzaj polskich słodyczy, cukierki mleczne (kajmakowe) z miękkim, ciągliwym środkiem.

Konsystencja krówek wynika z czasu przechowywania po wyprodukowaniu. Krówka świeża jest ciągnąca w całej objętości, natomiast z upływem czasu w wyniku krystalizacji cukru zaczyna kruszeć od zewnątrz.

Wikipedia


krówkowy

krówka


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) dotyczący krówki

Wiktionary

Patrz:

krówka

Powiązane:

 rzecz. krowa ż.

Wiktionary


krowoderski

Krowodrza (dzielnica Krakowa)


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z Krowodrzą, dotyczący Krowodrzy

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Krowodrza ż.

Wiktionary


krowodrza

dzielnica Krakowa


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) geogr. dawna wieś, współcześnie dzielnica Krakowa w północno-zachodniej części miasta;

Wiktionary

  • Krowodrza (dawna dzielnica Krakowa) – dzielnica Krakowa do 1991 r.
  • Krowodrza (Kraków) – obszar w Krakowie, w Dzielnicy V Krowodrza
  • Dzielnica V Krowodrza – dzielnica Krakowa, jednostka pomocnicza gminy

Wikipedia

Powiązane:

 przym. krowoderski

Wiktionary


krowodrzanin

mieszkaniec Krowodrzy


SJP.pl


krówsko

krowisko;
1. zgrubienie od: krowa;
2. potocznie: rzecz lub osoba duża, ciężka i niezgrabna; landara, kolubryna, kobyła, krowa


SJP.pl


krra

wykrzyknik

 (1.1) onomatopeja imitująca głosy krukowatych

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) kra, kraa, krak

Wiktionary


krrit

skrótowiec, rodzaj nijaki

 (1.1) = Krajowa Rada Radiofonii i Telewizji

Wiktionary

Wymowa:

IPA: krʲit, AS: krʹit

Wiktionary


krs

skrót od: Krajowy Rejestr Sądowy


SJP.pl

skrótowiec, rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) = adm. praw. Krajowy Rejestr Sądowy;

 (1.2) = praw. Krajowa Rada Sądownictwa;

 (1.3) = Krajowa Rada Spółdzielcza;

Wiktionary


krta

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) bardzo mała ilość czegoś, krzta

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) (…) nażęła świeżej trawy, i gdy czas doju nadszedł, dała krowie; ale ta tylko, jak to mówią, memłała, i mleka ani krty dać nie chciała.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. krzta

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) ociupina, odrobina, ździebko

Wiktionary


krtań

odcinek dróg oddechowych kręgowców oddychających płucami, będący jednocześnie narządem głosotwórczym


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) anat. górny odcinek układu oddechowego łączący gardło z tchawicą;

Wiktionary

Krtań (łac. larynx) – górny odcinek układu oddechowego niektórych kręgowców (płazów, gadów, ptaków i ssaków), nieparzysty narząd łączący gardło z tchawicą. Może służyć do wydawania dźwięków (np. u człowieka) lub jedynie do ochrony układu oddechowego (jak u ptaków).

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Mężczyzna został kopnięty w szyję i doszło u niego do obrzęku krtani.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: kr̥tãɲ, AS: kr̦tãń

Wiktionary

Powiązane:

 przym. krtaniowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) wyrazy czasem uważane za synonimy pospolite: grdyka, jabłko Adama

Wiktionary


krtaniowy

przymiotnik od: krtań


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) anat. dotyczący krtani

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. krtań ż.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) laryngalny

Wiktionary


kru

grupa spokrewnionych ludów afrykańskich


SJP.pl

Kru – grupa ludów afrykańskich zamieszkująca przybrzeżną strefę leśną Liberii, oraz Wybrzeża Kości Słoniowej. Liczy 2,5 miliona ludzi.

Zajmują się oni głównie rolnictwem i rybactwem. Wielu z nich pracuje na plantacjach i jako robotnicy portowi. Posługują się językiem kru.

Wikipedia


krubice

Podkampinos – wieś w Polsce położona w województwie mazowieckim, w powiecie warszawskim zachodnim, w gminie Kampinos. Ma status sołectwa.

W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa warszawskiego.

Wikipedia


krubin

2 miejscowości w Polsce:

  • Krubin – wieś w woj. mazowieckim, w pow. gostynińskim, w gminie Sanniki
  • Krubin – wieś w woj. mazowieckim, w pow. legionowskim, w gminie Wieliszew
  • Krubin (Ciechanów)

Wikipedia


kruchaweczka

rodzaj grzybów z rodziny kruchaweczkowatych


SJP.pl

Psathyrella (Fr.) Quél. (kruchaweczka) – rodzaj grzybów z rodziny kruchaweczkowatych (Psathyrellaceae).

Wikipedia


kruchaweczkowate

rodzina grzybów z rzędu pieczarkowców


SJP.pl

Kruchaweczkowate (Psathyrellaceae Vilgalys, Moncalvo & Redhead) – rodzina grzybów znajdująca się w rzędzie pieczarkowców (Agaricales).

Wikipedia


kruchawica

rodzaj grzybów z rodziny kruchaweczkowatych


SJP.pl

Lacrymaria Pat. (kruchawica) – rodzaj grzybów należący do rodziny kruchaweczkowatych (Psathyrellaceae).

Wikipedia


kruchawy

nieco kruchy


SJP.pl


kruchciany

kruchtowy;
1. związany z przedsionkiem kościoła;
2. przesadnie pobożny i konserwatywny;
3. świadczący o przesadnej pobożności i konserwatywności


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z kruchtą, używany w kruchcie

przymiotnik jakościowy

 (2.1) przen. dewocyjny

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. kruchta ż.

 przym. kruchtowy

Wiktionary


kruchość

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) cecha tego, co kruche i łamliwe

 (1.2) cecha tego, co kruche, delikatne, słabe i wątłe

Wiktionary

Kruchość – właściwość fizyczna ciał stałych (materiałów), polegająca na ich pękaniu (kruszeniu się) pod wpływem działającej na nie siły zewnętrznej. Kruche materiały absorbują stosunkowo mało energii przed pęknięciem, nawet te o dużej wytrzymałości. Pękaniu towarzyszy zwykle głośny dźwięk, trzask. Do typowych materiałów kruchych należą m.in.: beton, ceramika, szkło, żeliwo, skały. Typowe materiały sprężyste takie jak np. stal, również stają się kruche po przekroczeniu pewnego progu naprężenia. Z kolei substancje uważane za kruche pozostają sprężyste przy niewielkich odkształceniach. Kryterium podziału substancji na kruche i sprężyste nie jest ostre, przyjmuje się, że jeśli stosunek wytrzymałości na rozciąganie do wytrzymałości na ściskanie jest mniejszy od {\frac {1}{8}} materiał nazywamy kruchym.

Wikipedia

Powiązane:

 rzecz. kruszon mrz., kruszywo n., kruszonka ż., kruszarka ż., kruszyna ż., kruszynka ż., kruszec m., skrucha ż., kruszenie n., skruszenie n., pokruszenie n.

 czas. kruszyć ndk., skruszyć dk., pokruszyć dk.

 przym. kruchy, kruchutki, kruchuteńki, kruchusieńki, skruszony, kruszcowy

 przysł. krucho, kruchutko, kruchuteńko, kruchusieńko

Wiktionary

Synonimy:

 (1.2) nietrwałość

Wiktionary


kruchszy

stopień wyższy od przymiotnika: kruchy; bardziej kruchy


SJP.pl


kruchta

przedsionek kościoła poprzedzający wejście


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) archit. kośc. przedsionek w kościele;

 (1.2) obraź. ludzie bezkrytycznie nastawieni do instytucji kościoła

 (1.3) obraź. mentalność nacechowana ślepym przyjmowaniem nauk kościelnych

Wiktionary

Kruchta (dawniej nazywana babińcem) – część kościoła, przedsionek usytuowany przed głównym wejściem, niekiedy również przed bocznym – do naw lub zakrystii.

Najczęściej wydzielona jest wewnątrz kościoła, choć może być w formie przybudówki wyraźnie wyodrębnionej z bryły budynku.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Prasę katolicką można nabyć w kruchcie kościoła.

Wiktionary

Powiązane:

 przym. kruchtowy, kruchciany

Wiktionary


kruchtowy

kruchciany;
1. związany z przedsionkiem kościoła;
2. przesadnie pobożny i konserwatywny;
3. świadczący o przesadnej pobożności i konserwatywności;
4. lekceważąco: związany z Kościołem (instytucją)


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z kruchtą, używany w kruchcie

przymiotnik jakościowy

 (2.1) przen. dewocyjny, zaściankowy

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. kruchta ż.

 przym. kruchciany

Wiktionary


kruchusieńki

zdrobnienie od: kruchy; kruchutki, kruchuteńki


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) pot. zdrobn. od: kruchy

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Jeszcze nie wierzyłem, że żyję, i czułem się jak na kruchusieńkim lodzie, który zaraz trzaśnie.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌkruxuˈɕɛ̇̃ɲci, AS: kruχuśė̃ńḱi

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. kruchość ż.

 przym. kruchy

Wiktionary


kruchuteńki

zdrobnienie od: kruchy; kruchutki, kruchusieńki


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) pot. zdrobn. od: kruchy

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌkruxuˈtɛ̃ɲci, AS: kruχutńḱi

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. kruchość ż.

 przym. kruchy

Wiktionary


kruchutki

zdrobnienie od: kruchy; kruchuteńki, kruchusieńki


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) zdrobn. od: kruchy

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) – Są kruchutkie, delikatne, soczyste – zapewnia Piotr Bikont. – Niestety, trudno przekazać Polakom koreańskie smaki.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: kruˈxutʲci, AS: kruχutʹḱi

Wiktionary

Powiązane:

 przym. kruchy

 rzecz. kruchość ż.

Wiktionary


kruchy

słaby, wątły, nietrwały, delikatny; łamliwy


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) łatwo ulegający złamaniu, pokruszeniu

 (1.2) przen. nietrwały, delikatny, słaby

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Pan i pani zamawiali kruche ciastka, na co kelner oświadczał: „U nas wszystkie ciastka są kruche”.

 (1.2) Dostojny Zeus przytulał do szerokiej piersi kruche ciało Ganimeda.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈkruxɨ, AS: kruχy

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. kruszon mrz., kruchość ż., kruszywo n., kruszonka ż., kruszarnia ż., kruszarka ż., kruszyna ż., kruszynka ż., kruszec m., skrucha ż., kruszenie n., skruszenie n., pokruszenie n.

 czas. kruszyć ndk., skruszyć dk., pokruszyć dk.

 przym. kruchutki, kruchuteńki, kruchusieńki, skruszony, kruszcowy

 przysł. krucho, kruchutko, kruchuteńko, kruchusieńko

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) łamliwy

 (1.2) wątły

Wiktionary


krucierz

dawna polska moneta z wizerunkiem krzyża


SJP.pl


krucjata

1. jedna z dziewięciu wypraw wojennych, podejmowanych w XI-XIII wieku przez chrześcijańskie rycerstwo zachodnie pod pretekstem religijnym, w celu odzyskania Grobu Chrystusowego na Ziemi Świętej; wyprawa krzyżowa;
2. w szerszym znaczeniu: każda wyprawa wojenna inicjowana przez Kościół przeciw poganom lub przeciwnikom Kościoła w celu rozszerzenia albo przywrócenia wiary katolickiej; wyprawa krzyżowa;
3. przenośnie: zorganizowana akcja przeciwko komuś lub czemuś, wszelka społeczna działalność zaradcza na szeroką skalę


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) hist. rel. wyprawa wojenna podejmowana w XI–XII wieku przez chrześcijaństwo zachodnie w celu zdobycia Ziemi Świętej;

 (1.2) rel. (każda) wyprawa wojenna inicjowana przez papiestwo przeciwko muzułmanom, poganom lub przeciwnikom Kościoła (także heretykom)

 (1.3) przen. kampania prowadzona przeciwko komuś lub czemuś

Wiktionary

Wikipedia

Przykłady

 (1.3) Kościół prowadzi krucjatę przeciwko metodzie in vitro.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: kruˈt͡sʲjata, AS: krucʹi ̯ata

Wiktionary

Powiązane:

 przym. krucjatowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) wyprawa krzyżowa

Wiktionary


krucjatowy

przymiotnik od: krucjata


SJP.pl


krucyfer

1. osoba niosąca na procesji krzyż;
2. rycerz krzyżowy


SJP.pl


krucyferariusz

ministrant niosący krzyż w procesji za ministrantami kadzidła


SJP.pl

Wikipedia


krucyfiks

krzyż z postacią Chrystusa


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) rel. krzyż z wizerunkiem ukrzyżowanego Chrystusa;

Wiktionary

Wikipedia

Wymowa:

IPA: kruˈt͡sɨfʲiks, AS: krucyfʹiks

Wiktionary

Powiązane:

 wykrz. krucafiks

Wiktionary


krucza

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) rzad. urwisko

forma przymiotnika.

 (2.1) ż. lp. od: kruczy

Wiktionary


kruczę

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) pisklę kruka

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈkrut͡ʃɛ, AS: kruče

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. kruk m., kruczek m.

 przym. kruczy

 przysł. kruczo

Wiktionary


kruczeć

1. o brzuchu, kiszkach: wydawać niekontrolowany odgłos świadczący o głodzie; burczeć;
2. o żurawiach: wydawać typowy dla nich głos; krukać


SJP.pl

czasownik

 (1.1) o brzuchu: fizj. wydawać odgłos spowodowany głodem lub zaburzeniami w trawieniu

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) burczeć

Wiktionary


kruczek

1. zdrobnienie od: kruk;
2. wybieg prawniczy;
3. pręt zakrzywiony na końcu, hak, haczyk


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy

 (1.1) zdrobn. od: kruk

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (2.1) wybieg, klauzula o nieoczywistych konsekwencjach

 (2.2) kresy. zakrzywiony pręt; hak, haczyk

 (2.3) białystok. pogrzebaczfakt.

Wiktionary

  • kruczek – gatunek ptaka z rodziny krukowatych.
  • Kruczek – uroczysko
  • Jezioro Czarne – jezioro w powiecie wołomińskim zwane też Kruczkiem.
  • Limonka i Kruczek – serial animowany
Osoby o nazwisku Kruczek
  • Jacek Kruczek (1960-) – muzyk, dziennikarz
  • Łukasz Kruczek (1975-) – polski skoczek narciarski i kombinator norweski, trener
  • Maciej Kruczek (1988-) – hokeista
  • Marian Kruczek (1927-1983) – rzeźbiarz, wykładowca
  • Stanisław Kruczek (1924-2013) – generał
  • Teresa Kruczek (1960-) – muzykolog
  • Władysław Kruczek (1910-2003) – działacz partyjny i związkowy
  • Zygmunt Kruczek – przewodnik turystyczny, krajoznawca

Wikipedia

Przykłady

 (2.1) W umowie był kruczek uniemożliwiający pracownikom dochodzenie swoich praw.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈkrut͡ʃɛk, AS: kruček

Wiktionary

Powiązane:

 (1.1) rzecz. kruk m., kruczę n.

 (1.1) przym. kruczy

Wiktionary

Synonimy:

 (2.1) podstęp, haczyk

Wiktionary


kruczkowski

nazwisko


SJP.pl

  • Adam Kruczkowski − polski ekonomista, działacz PZPR, wiceminister i poseł na Sejm
  • Dariusz Kruczkowski − polski lekkoatleta, długodystansowiec
  • Leon Kruczkowski − polski pisarz i publicysta, poseł na Sejm, prezes Związku Literatów Polskich
  • Piotr Kruczkowski − polski polityk i samorządowiec
  • Tadeusz Kruczkowski − polski i białoruski historyk, działacz mniejszości polskiej na Białorusi

Wikipedia


kruczo

przysłówek

 (1.1) na sposób kruczy

forma rzeczownika.

 (2.1) W. lp. od: krucza

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. kruk mzw., kruczę n.

 przym. kruczy

Wiktionary


kruczoczarny

bardzo czarny; kruczy


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) książk. mający kolor czarny, taki jak kolor pióra kruka; bardzo czarny, intensywnie czarny

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Pochylił głowę; patrzył na spokojnego Generała zmrużonymi, wściekłymi oczyma spod kruczoczarnych brwi, z twarzy nabiegłą krwią, obrzmiałą od gęstego gniewu.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌkrut͡ʃɔˈt͡ʃarnɨ, AS: kručočarny

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) kruczy, czarny jak smoła, czarny jak heban

Wiktionary


kruczowłosy

mający kruczoczarne włosy


SJP.pl

przymiotnik jakościowy

 (1.1) książk. mający kruczoczarne włosy

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (2.1) książk. osoba o kruczoczarnych włosach

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Otwierają się drzwi. Wchodzi drobna, kruczowłosa kobieta. Nienaganny czarny garnitur ożywia czerwona torebka i takiego samego koloru półbuty.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. kruczowłosa ż.

Wiktionary


kruczy

1. właściwy krukowi;
2. intensywnie czarny; kruczoczarny


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) typowy dla kruka, należący do kruka, będący efektem działalności kruka

 (1.2) książk. o włosach, piórach, sierści: intensywnie czarny i połyskliwy, taki jak u kruka

 (1.3) jeźdz. o maści konia: kary o czarnej skórze, czarny połyskliwy na sierści, ogonie i grzywie, niepłowiejący

 (1.4) przen. złowróżbny

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈkrut͡ʃɨ, AS: kručy

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. kruk mzw., kruczek mzw., kruczę n., kruczość ż.

 przysł. kruczo

Wiktionary

Synonimy:

 (1.2) kruczoczarny

Wiktionary


kruczyć

dawniej: kruczeć;
1. o brzuchu, kiszkach: wydawać niekontrolowany odgłos świadczący o głodzie; burczeć;
2. o żurawiach: wydawać typowy dla nich głos; krukać


SJP.pl


kruczyna

rodzaj ptaków z rodziny liszkojadów


SJP.pl


kruczyński

nazwisko


SJP.pl


kruger

Krüger, Krueger lub Kruger – niemieckie nazwisko (słowo „Krüger” znaczy „karczmarz”)

Wikipedia


krugerrand

Krugerrand – południowoafrykańska moneta bulionowa. Złoty krugerrand uważany jest za pierwszą na świecie monetę bulionową. Zaliczany jest także do grona tzw. wielkiej szóstki – najbardziej rozpoznawalnych i renomowanych monet bulionowych świata.

Wikipedia


kruja

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) geogr. miasto w środkowej Albanii;

Wiktionary

Kruja (alb. Krujë/Kruja, wł. Croia, tur. Akçahisar, serb. Kroja) – miasto położone w środkowej Albanii. Jest stolicą okręgu o tej samej nazwie.

Wikipedia


kruk

1. wszystkożerny ptak z rodziny krukowatych, o czarnym upierzeniu;
2. przenośnie: (głównie w l.mn.) człowiek zły, żerujący na ludzkiej tragedii;
3. przenośnie: zwiastun nieszczęścia;
4. biały kruk - unikat


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy, nazwa własna

 (1.1) astr. jeden z gwiazdozbiorów nieba południowego;

Wiktionary

Kruk zwyczajny (Corvus corax) – gatunek dużego osiadłego ptaka z rodziny krukowatych (Corvidae). Występuje na półkuli północnej, jest najbardziej rozpowszechnionym gatunkiem spośród wszystkich krukowatych. Obecnie wyróżnia się jedenaście podgatunków, wykazujących niewielkie odmienności w morfologii – pomimo iż niedawne badania wykazały znaczne różnice genetyczne wśród populacji z różnych regionów. W Polsce nieliczny ptak lęgowy (lokalnie może być średnio liczny).

Wikipedia

Wymowa:

IPA: kruk, AS: kruk

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) Gwiazdozbiór Kruka; skr. Crv

Wiktionary


krukać

o żurawiach: wydawać charakterystyczny dla nich głos; kruczeć


SJP.pl


kruklanczanin

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) mieszkaniec Kruklanek

 (1.2) osoba pochodząca z Kruklanek, urodzona w Kruklankach

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Kruklanki nmos.

:: fż. kruklanczanka

 przym. kruklanecki

Wiktionary


kruklanczanka

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) mieszkanka Kruklanek

 (1.2) kobieta pochodząca z Kruklanek, urodzona w Kruklankach

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Kruklanki nmos.

:: fm. kruklanczanin m.

 przym. kruklanecki

Wiktionary


kruklanecki

przymiotnik od: Kruklanki


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) od Kruklanki

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Kruklanki nmos., kruklanczanin m., kruklanczanka ż.

Wiktionary


kruklanki

wieś w Polsce


SJP.pl

Kruklanki (niem. Kruglanken) – wieś w Polsce, położona w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie giżyckim, w gminie Kruklanki.

W latach 1975–1998 miejscowość położona była w województwie suwalskim.

Miejscowość jest siedzibą gminy Kruklanki. Leży nad rzeką Sapiną, liczy ok. 1300 mieszkańców, znajduje się tu siedziba nadleśnictwa Borki.

Wikipedia


krukowate

1. o cechach krukowatych (rodzina ptaków);
2. podobny do kruka


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj niemęskoosobowy, liczba mnoga

 (1.1) ornit. rodzina ptaków z rzędu wróblowych;

Wiktionary

Krukowate (Corvidae) – rodzina ptaków z rzędu wróblowych (Passeriformes).

Wikipedia

Powiązane:

 rzecz. kruk mzw.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) łow. czerń

Wiktionary


krukowaty

1. o cechach krukowatych (rodzina ptaków);
2. podobny do kruka


SJP.pl


krukowiak

nazwisko


SJP.pl

Kujawska Fabryka Maszyn Rolniczych „Krukowiak” – polski producent maszyn rolniczych i sadowniczych. Pierwszą siedzibą było gospodarstwo rolne założyciela w Redczu Krukowym, gdzie obecnie funkcjonuje założone przez Janusza Borkowskiego prywatne Muzeum Techniki Rolniczej i Gospodarstwa Wiejskiego. Obecnie siedziba firmy znajduje się w budynkach po dawnym POM w Brześciu Kujawskim. Firma założona przez Janusza Borkowskiego, długoletniego prezesa i właściciela firmy. Krukowiak jest jednym z największych producentów opryskiwaczy w kraju, a jego produkty obecne są także na wielu rynkach zagranicznych, m.in. niemieckim, węgierskim, czeskim, słowackim, duńskim, belgijskim, litewskim, ukraińskim, a także rosyjskim, białoruskim.

Wikipedia


krukowiecki

nazwisko


SJP.pl

Krukowiecki – polski herb baronowski i hrabiowski, odmiana herbu Pomian, nadany wraz z tytułem w Galicji.

Wikipedia


krukówka

lokalna odmiana owcy mającej czarną i lśniącą wełnę


SJP.pl

3 miejscowości w Polsce:

  • Krukówka – wieś w woj. lubelskim, w pow. ryckim, w gminie Stężyca
  • Krukówka – wieś w woj. łódzkim, w pow. rawskim, w gminie Biała Rawska
  • Krukówka – wieś w woj. podlaskim, w pow. kolneńskim, w gminie Mały Płock

Wikipedia


krukowski

nazwisko


SJP.pl

Krukowski – odmiana herbu szlacheckiego Ślepowron.

Wikipedia


krul

rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy

 (1.1) pot. pejor. osoba o bardzo wysokiej samoocenie lecz bardzo niskich możliwościach i miernym intelekcie

 (1.2) pot. pejor. osoba popularna, wręcz uwielbiana wśród ludzi, którym przypisuje się niską lotność umysłu i słabą piśmienność

Wiktionary

Przykłady

 (1.1)

 (1.2) W porównaniu do etatowego krula Internetu, Paweł Kukiz wykorzystuje Sieć znacznie sensowniej.

Wiktionary


krummhorn

drewniany instrument dęty o zakrzywionej rurze, popularny w XVII wieku; krzywuł, krzywuła, kromorn


SJP.pl

Krummhorn (kromorn, z niem. „zakrzywiony róg”; dawniej też pol. krzywuła) — drewniany instrument muzyczny z grupy aerofonów stroikowych.

Zbudowany jest z cylindrycznej rury drewnianej z siedmioma otworami bocznymi, której dolna część wygięta jest łukowato ku górze. Stroik (podwójny) w tym instrumencie ukryty jest w specjalnej komorze, nakładanej na otwór wlotowy piszczałki i funkcjonującej jak zbiornik powietrza. Instrumentalista nie miał więc bezpośredniego kontaktu ze stroikiem. Krummhorny budowano w różnych rozmiarach – od najmniejszego zwanego excillent do wielkiego zwanego basowym.

Wikipedia


krump

ryba z rodziny karpiowatych, o ciele z silnie spłaszczonymi bokami, grzbietem koloru ciemnobrunatnego, o brzuchu srebrzystym, występująca głównie w jeziorach, rzekach, zbiornikach zaporowych, a także w wodach przybrzeżnych zalewów i zatok morskich; krąp, leszczyk, podleszczyk, picuś


SJP.pl


krunek

rzadko: bluza lub koszula bez kołnierzyka i kaptura; crew neck, crewneck


SJP.pl


krup

ciężka choroba zakaźna wieku dziecięcego, objawiająca się błoniastymi nalotami w krtani; dławiec, błonica krtaniowa


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) med. ostre zapalenie krtani i tchawicy;

 (1.2) med. podgłośniowe zapalenie krtani;

 (1.3) med. błonica krtani

Wiktionary

  • krup wirusowy, który może mieć postać:
    • ostrego zapalenia krtani i tchawicy
    • podgłośniowego zapalenia krtani
  • krup bakteryjny – jedna z postaci błonicy
  • Konferencja Rektorów Uniwersytetów Polskich

Wikipedia

Przykłady

składnia.

kolokacje.

synonimy.

 (1.1-2) krup wirusowy

 (1.3) krup bakteryjny

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

frazeologia.

etymologia.

uwagi.

tłumaczenia.

źródła.

== krup (esperanto (morfem).) ==

wymowa.

znaczenia.

morfem|eo.

 (1.1) med. krup

odmiana.

przykłady.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: krup, AS: krup

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1-2) krup wirusowy

 (1.3) krup bakteryjny

Wiktionary


krupa

1. kasza jęczmienna
2. opad atmosferyczny złożony z ziaren śniegu otoczonych cienką warstwą lodu


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) kulin. kasza wyprodukowana poprzez obłuszczenie i ewentualne polerowanie ziarna, zachowująca jego kształt

 (1.2) kulin. reg. kasza jęczmienna

 (1.3) meteorol. opad atmosferyczny;

Wiktionary

Życie codzienne

  • krupa – kasza otrzymana z ziarna, które zostało jedynie obłuszczone i ewentualnie wypolerowane, zachowująca w przybliżeniu jego kształt
  • krupa – rodzaj opadu atmosferycznego

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Kosiński rozdał jadło i napitek między sotnie; gęste ognie rozdmuchano, świnina na kawały pocięta na tykach obraca się i przypieka, w kotłach jaglana krupa burzy się i kipi, a słonina na okrasę się skwarzy.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈkrupa, AS: krupa

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. krupnik m., krupiarz m., krupniok m., krupy nmos.

:: zdrobn. krupka ż.

 czas. krupić się ndk.

 przym. krupowy, krupniczy, krupiasty

Wiktionary


krupada

skok konia z tylnymi nogami podciągniętymi pod brzuch


SJP.pl


krupczasty

rzadko: mający postać krup, dużych ziaren; ziarnisty, krupiasty, krupiaty


SJP.pl


krupczatka

grubo mielona mąka pszenna


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) spoż. mąka pszenna o zwiększonej grubości ziaren;

Wiktionary

Krupczatka – rodzaj jasnej mąki pszennej, o zwiększonym ziarnie ("mąka jasna gruboziarnista"). Najgrubsza pszenna mąka ze stosowanych w polskiej kuchni. Ma konsystencję kaszki. Używa się jej zwłaszcza do pieczenia ciast kruchych i półkruchych, ale także do panierowania i makaronów. Jej typ to 450.

Wikipedia

Powiązane:

 przym. krupczatkowy

Wiktionary


krupczatkowy

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z krupczatką, dotyczący krupczatki

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. krupczatka ż.

Wiktionary


krupczaty

rzadko: mający postać krup, dużych ziaren; ziarnisty, krupiasty, krupczasty


SJP.pl


krupe

wieś w Polsce


SJP.pl

Krupe – wieś w Polsce położona w województwie lubelskim, w powiecie krasnostawskim, w gminie Krasnystaw.

W latach 1954–1972 wieś należała i była siedzibą gromady Krupe. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa chełmskiego.

Wieś stanowi sołectwo gminy Krasnystaw. Według Narodowego Spisu Powszechnego (III 2011 r.) wieś liczyła 725 mieszkańców.

Wieś jest siedzibą rzymskokatolickiej parafii Matki Bożej Częstochowskiej.

Wikipedia


krupiarnia

wytwórnia kaszy; kaszarnia


SJP.pl


krupiarz

dawniej:
1. mężczyzna wyrabiający krupy lub handlujący krupami;
2. przenośnie: człowiek skąpy, sknera


SJP.pl


krupiasto

krupiasty


SJP.pl

Patrz:

krupiasty

krupiasty

mający postać krup, dużych ziaren; ziarnisty, krupczasty, krupczaty


SJP.pl


krupić

1. krupić się - zmieniać się w krupki, tworzyć krupki;
2. w wyrażeniu "coś krupi się na kimś" - ktoś ponosi konsekwencje za coś, czego nie zrobił


SJP.pl


krupica

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) gw-pl|Śląsk Cieszyński. kulin. potrawa z grubo mielonej pszenicy

Wiktionary

Wikipedia


krupiczniok

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) gw-pl|Śląsk Cieszyński. chleb razowy

Wiktionary


krupiec

miód pszczeli w stanie skrystalizowanym; dziarnina


SJP.pl

  • krupiec – skrystalizowany miód pszczeli,
Miejscowości w Polsce i ich części
  • Krupiec – wieś w województwie lubelskim, w powiecie krasnostawskim, w gminie Krasnystaw
  • Krupiec – część miasta Narol, w województwie podkarpackim, w powiecie lubaczowskim, w gminie Narol

Wikipedia


krupiejka

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) gw-pl|Śląsk Cieszyński. kropelka

Wiktionary


krupier

pracownik kasyna gry kierujący grą przy stołach


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) pracownik kasyna, który odpowiada za grę przy stole;

Wiktionary

Krupier – pracownik kasyna obsługujący grę hazardową. Wiele gier hazardowych nie wymaga obecności krupierów, gdyż ich obsługa jest prosta i może być zastąpiona tzw. automatami hazardowymi.

Praca krupiera polega na organizacji i prowadzeniu w kasynach gier hazardowych takich jak ruletka czy gry karciane. Istnieje podział krupierów ze względu na rodzaj zajęć. Pierwszy to krupier-dealer, który bezpośrednio prowadzi grę. Drugi to krupier-inspektor, który czuwa nad prawidłowością przebiegu gry. W zależności od rodzaju gry krupier pracuje samodzielnie lub w zespole, inne są też czynności krupiera.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Denis został krupierem w miejscowym kasynie.

 (1.1) Ile zarabiają krupierzy w Las Vegas?

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. krupierstwo n., krupierzyna mos.

:: fż. krupierka ż.

 przym. krupierski

Wiktionary


krupierka

pracownica kasyna organizująca grę i czuwająca nad jej przebiegiem


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) pracowniczka kasyna, która odpowiada za grę przy stole

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Gniewomira została krupierką w miejscowym kasynie.

 (1.1) Czy nie zatrudniają już nowych krupierek w Las Vegas?

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. krupierstwo n.

:: fm. krupier m.

 przym. krupierski

Wiktionary


krupierzyna

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) rzad. pot. pogard. nędzny krupier

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. krupier mos., krupierstwo n., krupierka ż.

 przym. krupierski

Wiktionary


krupin

W Polsce
  • Krupin – osada w woj. warmińsko-mazurskim, w pow. elbląskim, w gminie Rychliki
  • Krupin – wieś w woj. warmińsko-mazurskim, w pow. ełckim, w gminie Prostki
  • Krupin – wieś w woj. warmińsko-mazurskim, w pow. oleckim, w gminie Wieliczki
  • Krupin – gromada w powiecieoleckim
  • Krupin – nieofic. część miasta Chojna

Wikipedia


krupineczka

zdrobnienie od: krupinka


SJP.pl


krupinka

źdźbło, grudka, ziarenko


SJP.pl


krupiński

nazwisko


SJP.pl

Osoby

  • Bolesław Krupiński – specjalista górnictwa
  • Franciszek Krupiński – polski filozof
  • Józef Krupiński – polski poeta
  • Krzysztof Krupiński – polski aktor teatralny i filmowy
  • Krzysztof Krupiński – polski matematyk
  • Łukasz Krupiński – pianista
  • Walter Krupinski – niemiecki pilot II wojny światowej

Inne

  • Kopalnia Węgla Kamiennego Krupiński

Wikipedia


krupka

zdrobnienie od: krupa


SJP.pl

  • krupka:

1. zdrobniale od krupa

2. potocznie: grudka, która powstała w jakiejś jednorodnej substancji

Wikipedia


krupniak

kiszka robiona m.in. z wieprzowiny, wieprzowych płuc i wątroby, regionalna potrawa śląska; krupniok


SJP.pl

Pieróg biłgorajski, piróg biłgorajski, krupniak – polskie, tradycyjne danie regionalne, popularne na Biłgorajszczyźnie, dawniej przyrządzane głównie przy okazji świąt i ważniejszych uroczystości.

Pieróg biłgorajski wypieka się bez skórki – wtedy jest zwany „łysym” – lub w skórce z ciasta drożdżowego. Nadzienie przygotowuje się na bazie kaszy gryczanej, ziemniaków, twarogu, jajek i śmietany. Zależnie od przepisu, w jego składzie mogą znaleźć się m.in. mięta, smalec i słonina. Całość potrawy jest wypiekana w prostokątnych lub krągłych formach. Konsystencja gotowego pieroga jest stała; danie to swoim wyglądem nieco przypomina świeżo upieczony pasztet. Można je podawać z mlekiem.

Wikipedia


krupniczek

zdrobnienie od: krupnik


SJP.pl


krupniczy

dawniej: dotyczący krupnika (osoby wytwarzającej lub sprzedającej krupy)


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) związany z wytwarzaniem krup

 (1.2) związany z krupiarzami, należący do krupiarzy (wytwórców krup)

Wiktionary

Wymowa:

IPA: krupʲˈɲit͡ʃɨ, AS: krupʹńičy

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. krupa ż., krupnik m., krupiarz m., reg. krupniok

 przym. krupowy

Wiktionary


krupnik

dawniej: osoba wytwarzająca lub sprzedająca krupy (kaszę)


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) kulin. zupa na wywarze mięsno-jarzynowym, z ziemniakami, zasypana kaszą;

 (1.2) porcja krupniku (1.1)

 (1.3) napój alkoholowy na miodzie z korzeniami, podawany zazwyczaj na gorąco;

 (1.4) porcja krupniku (1.3)

Wiktionary

  • Krupnik – miejscowość w Bułgarii
  • krupnik – napój alkoholowy
  • krupnik – rodzaj zupy
Zobacz też
  • krupniok

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Na pierwsze danie był dziś krupnik.

 (1.2) Ci państwo przy oknie zamówili dwa krupniki.

 (1.3) Na rozgrzanie proponuję krupnik.

 (1.4) Wypiliśmy po dwa krupniki i zrobiło się nam wesoło.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈkrupʲɲik, AS: krupʹńik

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. krupniok m., krupa ż.

:: zdrobn. krupniczek m.

 przym. krupniczy, krupnikowy, krupowy

Wiktionary


krupnikowy

przymiotnik

 (1.1) dotyczący krupniku

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. krupnik mrz.

Wiktionary


krupniok

kiszka robiona m.in. z wieprzowiny, wieprzowych płuc i wątroby, regionalna potrawa śląska; krupniak


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) gw-pl|Górny Śląsk. kulin. kaszanka w formie kiełbasy, specjalność kuchni śląskiej

Wiktionary

Krupnioki śląskie – zaliczane są do wędlin podrobowych, nietrwałych, parzonych, z przyprawami, w osłonce naturalnej. Średnica pęt wynosi 30–40 mm, długość 15–25 cm, zaś masa jednostkowa jednego wynosi 200–300 g.

Obszar geograficzny wytwarzania „krupnioków śląskich” obejmuje teren województw śląskiego i opolskiego oraz gminę Dziadowa Kłoda (powiat oleśnicki, województwo dolnośląskie).

Wikipedia

Powiązane:

 rzecz. krupa ż., krupnik m., krupiarz m.

 przym. krupowy, krupniczy

Wiktionary


krupny

dawniej: związany z krupą, dotyczący krupy


SJP.pl


krupon

grzbietowa część wyprawionej skóry bydlęcej lub świńskiej, używana na podeszwy; słupiec


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) rzem. najgrubsza i najbardziej wartościowa część surowej skóry bydlęcej lub świńskiej, oddzielana od grzbietu;

Wiktionary

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Typową skórą na podeszwy jest krupon.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. kruponiarka ż.

 czas. kruponować ndk.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) słupiec, grzbietowa, czaprak

Wiktionary


kruponiarka

maszyna do zdejmowania skór zwierzęcych; skórowaczka


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) techn. spoż. maszyna do zdejmowania skór zwierzęcych

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Pan Marcin pracuje w rzeźni na kruponiarce.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. krupon m.

 czas. kruponować ndk.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) skórowaczka, pot. skórowarka

Wiktionary


krupowicz

nazwisko


SJP.pl


krupówki

Krupówki – ulica w Zakopanem będąca główną osią miasta. Jej nazwa pochodzi od polany Krupówki. Krupówki zaczynają się na skrzyżowaniu z ulicą Nowotarską i Kościeliską, następnie ulica biegnie ponad kilometr w kierunku południowo-wschodnim, cały czas pod górę, do skrzyżowania z ulicą Zamoyskiego i aleją 3 Maja. Tradycyjnie Krupówkami nazywano dawniej również ulicę Zamoyskiego.

Wikipedia


krupowy

przymiotnik od: krup


SJP.pl


krupp

Osoby

Związane z Friedrich Krupp AG

  • Friedrich Krupp (1787–1826), założyciel Friedrich Krupp AG
  • Therese Krupp (1790–1850 tamże), niemiecka przedsiębiorczyni i matriarchini rodu Krupp, matka Alfreda.
  • Alfred Krupp (1812–1887), niemiecki przemysłowiec, syn Friedricha
  • Friedrich Alfred Krupp (1854–1902), niemiecki przemysłowiec, syn Alfreda
  • Gustav Krupp von Bohlen und Halbach (1870–1950), niemiecki przemysłowiec, mąż Berty Krupp (córki Friedricha), zarządzał Friedrich Krupp AG w latach 1909–1943
  • Alfried Krupp von Bohlen und Halbach (1907–1967), syn Gustava, właściciel firmy Friedrich Krupp AG od 1943
  • Arndt Krupp von Bohlen und Halbach (1938–1986), syn Alfrieda, ostatni z rodu Kruppów, oddał firmę Fundacji Krupp w 1968.

Wikipedia


krupski

przymiotnik od: Krupe, Krupy


SJP.pl

  • Krupski – polskie nazwisko
  • Krupscy – rodzina szlachecka

Wikipedia


krupskomłyński

Krupski Młyn (wieś w Polsce)


SJP.pl


krupy

1. kasza jęczmienna
2. opad atmosferyczny złożony z ziaren śniegu otoczonych cienką warstwą lodu


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj niemęskoosobowy, liczba mnoga

 (1.1) stpol. otłuczone ziarno

 (1.2) stpol. kasza lub polewka gotowana z krup (1.1), polenta, plutes

forma rzeczownika.

 (2.1) M., B. i W. lm. od: krupa

 (2.2) M., B. i W. lm. od: krup

Wiktionary

  • Krupy – opad atmosferyczny w postaci kulistych, nieprzezroczystych ziarenek lodowych
W Polsce
  • Krupy – wieś w woj. lubelskim, w pow. lubartowskim, w gminie Michów
  • Krupy – część wsi Glisne w woj. małopolskim, w pow. limanowskim, w gminie Mszana Dolna
  • Krupy – część wsi Mszana Górna w woj. małopolskim, w pow. limanowskim, w gminie Mszana Dolna
  • Krupy – przysiółek wsi Łazy Brzyńskie w woj. małopolskim, w pow. nowosądeckim, w gminie Łącko
  • Krupy – część wsi Węgrzce Wielkie w woj. małopolskim, w pow. wielickim, w gminie Wieliczka
  • Krupy – część wsi Rutki-Głowice w woj. mazowieckim, w pow. ciechanowskim, w gminie Ciechanów
  • Krupy – wieś w woj. mazowieckim, w pow. sokołowskim, w gminie Kosów Lacki
  • Krupy – wieś w woj. zachodniopomorskim, w pow. sławieńskim, w gminie Darłowo
  • Krupy – gromada w powiecie lubartowskim
  • Krupy – gromada w powiecie sławieńskim

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Sernik z krupami odróżnia się od innych ciast tym, że zawsze na wierzchu ciasta ma jasnobrązową kratę z ciasta i w tę kratę wrzucone krupy z kaszy gryczanej.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. krupa ż.

Wiktionary


krus

skrót od: Kasa Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego


SJP.pl

skrótowiec, rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy lub żeńskifakt.

 (1.1) = Kasa Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego;

Wiktionary

Indonezja:

  • Krus – wyspa

Osoby:

  • Astrid Krus – niemiecka nauczycielka

Zobacz też:

  • KRUS
  • Kruus

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Miliardy złotych wyciekają z publicznej kasy poprzez nieszczelny system KRUS broniony przez lobby producentów rolnych.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: krus, AS: krus

Wiktionary


krusiewicz

nazwisko


SJP.pl


krusin

W Polsce
  • Krusin – wieś w woj. kujawsko-pomorskim, w pow. chełmińskim, w gminie Lisewo
  • Krusin – wieś w woj. śląskim, w pow. myszkowskim, w gminie Koziegłowy
  • Krusin – gromada w powiecie chełmińskim

Wikipedia


krusiński

nazwisko


SJP.pl


krusta

zlodowaciała powierzchnia na śniegu powstała po chwilowej odwilży


SJP.pl

  • krusta – twarda zewnętrzna warstwa owocnika u niektórych grzybów
  • krusta – zlodowaciała warstewka na śniegu
  • krusta – krucha wierzchnia warstwa produktów smażonych, wcześniej panierowanych lub obtoczonych w mące.

Wikipedia


kruszarka

maszyna do rozdrabniania substancji i materiałów; rozdrabniarka, dezintegrator, łamacz, dezyntegrator


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) techn. maszyna rozdrabniająca wykorzystująca proces kruszenia do wytwarzania kruszywa

Wiktionary

Kruszarka – maszyna rozdrabniająca wykorzystująca proces kruszenia do wytwarzania kruszywa.

W literaturze umownie przyjmuje się, że z kruszeniem mamy do czynienia wtedy, gdy produkt rozdrabniania ma średnicę większą od 1 mm, a z mieleniem, gdy średnicę poniżej 1 mm.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Kruszarki można podzielić na cztery główne rodzaje.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: kruˈʃarka, AS: krušarka

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. kruszon mrz., kruchość ż., kruszyna ż., kruszonka ż., kruszenie, kruszywo

 czas. kruszyć

 przym. kruchy

Wiktionary


kruszarkowy

przymiotnik od: kruszarka


SJP.pl


kruszarnia

oddział kopalni, w którym kruszy się wydobyty urobek


SJP.pl


kruszcodajny

bogaty w kruszce; kruszconośny; kruszcorodny


SJP.pl


kruszconośny

bogaty w kruszce; kruszcodajny; kruszcorodny


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) geol. zawierający kruszce

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) W pobliskich wzgórzach przekraczających 420 m n.p.m. występują tufy porfirowe, dolomity kruszconośne, martwice i zlepieńce.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌkruʃt͡sɔ̃ˈnɔɕnɨ, AS: krušcõnośny

Wiktionary


kruszcorodny

zawierający rudy kruszców; kruszconośny


SJP.pl


kruszcowy

przymiotnik od: kruszec


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) związany z kruszcem

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. kruszec mrz., kruchość ż.

 przym. kruchy

Wiktionary


kruszczyca

kruszczyca złotawka - gatunek chrząszcza z rodziny poświętnikowatych


SJP.pl


kruszczyk

roślina z rodziny storczykowatych


SJP.pl

Kruszczyk (Epipactis Zinn) – rodzaj roślin należący do rodziny storczykowatych (Orchidaceae). Obejmuje 47 gatunków. Rośliny te występują w strefie umiarkowanej półkuli północnej oraz w południowej Azji i Afryce wschodniej i środkowej. W Polsce występuje 10 gatunków.

Wikipedia


kruszczyński

nazwisko


SJP.pl


kruszec

1. metal szlachetny, np. złoto, srebro;
2. ruda metalu


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) miner. minerał, z którego otrzymuje się metal nieżelazny

 (1.2) metal szlachetny

Wiktionary

Wikipedia

Przykłady

 (1.2) Naszyjnik wykonano ze szlachetnego kruszcu.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈkruʃɛt͡s, AS: krušec

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. kruchość ż.

 przym. kruszcowy, kruszcowaty, kruchy

Wiktionary


kruszej

stopień wyższy od przysłówka: krucho


SJP.pl


kruszel

kruszel czarny - gatunek błonkówki z rodziny trzpiennikowatych


SJP.pl


kruszelnicki

nazwisko


SJP.pl

Kruszelnicki – polskie nazwisko.

  • Krzysztof Kruszelnicki (zm. 1749) – podstoli lwowski
  • Franciszek Kruszelnicki (1859–1934) – sędzia, cywilista, konsul honorowy w Sarajewie
  • Salomea Kruszelnicka (1872-1852) – ukraińska śpiewaczka operowa
  • Zbigniew Kruszelnicki (1916–1972) – inżynier architekt
  • Zbigniew Kruszelnicki (1922–1944) – żołnierz Armii Krajowej
  • Zygmunt Kruszelnicki (1889–1940) – sędzia, adwokat
  • Zygmunt Kruszelnicki (1927–2022) – historyk sztuki

Wikipedia


kruszeń

drobny materiał pochodzenia mineralnego lub organicznego; kruszywo


SJP.pl


kruszenie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) łamanie na drobne części

Wiktionary

Wikipedia

Powiązane:

 rzecz. kruszon mrz., okruszek m., kruszyna ż., kruszarka ż., okruch mrz., kruchość ż.

 przym. kruchy

 czas. kruszyć

Wiktionary


kruszewicz

nazwisko


SJP.pl

Andrzej Grzegorz Kruszewicz (ur. 30 listopada 1959 w Białymstoku) – polski ornitolog, podróżnik, założyciel i szef Azylu dla Ptaków w warszawskim ogrodzie zoologicznym, którego dyrektorem jest od 2009. Autor i tłumacz wielu publikacji z zakresu ornitologii. Założyciel i honorowy członek Stołecznego Towarzystwa Ochrony Ptaków. Członek Rady Programowej Instytutu Analiz Środowiskowych.

Wikipedia


kruszewo

Wikipedia


kruszewski

nazwisko


SJP.pl

osoby noszące nazwisko Kruszewski:

  • Andrzej Kruszewski (ur. 1934) – polski astronom
  • Ignacy Marceli Kruszewski (1799-1879) – polski generał, generał brygady belgijski
  • Jan Kruszewski (ujednoznacznienie)
  • Krzysztof Kruszewski (1939-2015) – polski pedagog i polityk.
  • Mikołaj Kruszewski (1851-1887) – polski językoznawca
  • Piotr Kruszewski (ur. 1987) – polski brydżysta
  • Stanisław Kruszewski (ujednoznacznienie)
  • Zbigniew (Paweł) Kruszewski (ur. 1949) – polski polityk, inżynier mechanik, senator IV i V kadencji
  • Zbigniew Antoni Kruszewski (ur. 1928) – polski politolog

Wikipedia


kruszka

przestarzałe: okruszek


SJP.pl

1 miejscowość w Bułgarii:

  • Kruszka – wieś w obwodzie Kyrdżali

4 miejscowości w Polsce:

  • Kruszka – wieś w woj. kujawsko-pomorskim, w pow. tucholskim, w gminie Cekcyn
  • Kruszka – część miasta Kępice w woj. pomorskim, w pow. słupskim, w gminie Kępice
  • Kruszka – wieś w woj. pomorskim, w pow. chojnickim, w gminie Chojnice
  • Kruszka – wieś w woj. wielkopolskim, w pow. złotowskim, w gminie Okonek

Wikipedia


kruszność

zdolność materiału wybuchowego do rozsadzania otaczających go przedmiotów


SJP.pl

Kruszność – zdolność materiału wybuchowego do niszczenia struktury (kruszenia) otaczającego ośrodka (muru, betonu, metalu, drewna itp.). Przyczyną kruszenia jest fala uderzeniowa o bardzo wysokim ciśnieniu na froncie. Kruszność zależy przede wszystkim od prędkości detonacji materiału wybuchowego tzn. im większa prędkość detonacji, tym większa kruszność.

Wikipedia


kruszon

1. orzeźwiający napój z rozcieńczonego soku owocowego (najczęściej cytrusowego) z dodatkiem białego wina, podawany z lodem;
2. napój ziołowy


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) kulin. orzeźwiający koktajl wytwarzany z wytrawnego białego wina, cukru, soku owocowego, zmrożonej wody sodowej i lodu;

 (1.2) daw. napój ziołowy

 (1.3) kulin. placek z kruchego ciasta, do którego dodaje się dżem lub powidła

Wiktionary

Kruszon (fr. cruchon – dzbanuszek) – orzeźwiający koktajl alkoholowy wytwarzany z wytrawnego białego wina (niekiedy z dodatkiem koniaku), cukru i soku owocowego (lub samych owoców), a także zmrożonej wody sodowej i lodu.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Od niepamiętnych czasów na stołach krzeszowian gościł przyrządzany na bazie tego trunku napój, zwany kruszonem.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. okruch mrz., kruchość ż., kruszarka ż., kruszenie n., kruszeń mrz., kruszonka ż., kruszyna ż., kruszynka ż., kruszywo n., okruszek m.

:: zdrobn. kruszonik mrz.

 czas. kruszyć ndk., nakruszyć, pokruszyć dk., rozkruszać ndk., rozkruszyć dk., skruszać ndk., skruszyć dk., wykruszać ndk., wykruszyć dk.

 przym. kruchy

 przysł. krucho

Wiktionary


kruszonka

dekoracja na wypiekach w postaci grudek pokruszonego ciasta, zwykle słodkiego


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) kulin. rozdrobniona masa z mąki, masła, i cukru pokrywająca niektóre wypieki

 (1.2) reg-pl|Poznań. kulin. zupa dyniowa

Wiktionary

Kruszonka – rodzaj dekoracji wypieków w postaci grudek pokruszonego ciasta. Wykorzystywana jest do dekoracji i urozmaicenia smaku ciast, rogali i innych. Wykonuje się ją z mąki, cukru i masła. Posypuje się nimi ciasto przed upieczeniem.


Wikipedia

Przykłady

 (1.1) audio|Pl-zawsze podbierałem mamie dużą i słodką grudę kruszonki zanim zdążyła posypać ciasto.ogg. Zawsze podbierałem mamie dużą i słodką grudę kruszonki zanim zdążyła posypać ciasto.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: kruˈʃɔ̃nka, AS: krušõnka

Wiktionary

Powiązane:

 czas. kruszyć

 rzecz. kruszon mrz., kruchość ż., okruszek, kruszyna, kruszarka, kruszarnia

 przym. kruchy

Wiktionary


kruszowicki

przymiotnik relacyjny

 (1.1) odnoszący się do czeskiej wsi Krušovice, związany z wsią Krušovice

Wiktionary


kruszownica

Umbilicaria Hoffm. (kruszownica) – rodzaj grzybów z rodziny kruszownicowatych (Umbilicariaceae). Ze względu na symbiozę z glonami zaliczany jest także do porostów.

Wikipedia


kruszwica

miasto w Polsce


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) geogr. miasto w Polsce;

Wiktionary

Kruszwica (niem. Kruschwitz) – miasto w Polsce, w województwie kujawsko-pomorskim, w powiecie inowrocławskim, nad jeziorem Gopło. Siedziba gminy miejsko-wiejskiej Kruszwica. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa bydgoskiego. Miasto należy do Związku Miast Polskich.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: kruʃˈfʲit͡sa, AS: krušfʹica

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. kruszwiczanin m., kruszwiczanka ż.

 przym. kruszwicki

Wiktionary


kruszwicki

przymiotnik od: Kruszwica


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) dotyczący Kruszwicy, związany z Kruszwicą

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Kruszwica ż., kruszwiczanin m., kruszwiczanka ż.

Wiktionary


kruszwiczanin

mieszkaniec Kruszwicy


SJP.pl


kruszwiczanka

mieszkanka Kruszwicy


SJP.pl


kruszyć

łamać, rozbijać coś na drobne kawałki


SJP.pl

czasownik przechodni niedokonany (dk. pokruszyć)

 (1.1) zmieniać ciało stałe na drobne kawałki

 (1.2) przen. zwyciężać z jakąś przeszkodą czy siłą

czasownik zwrotny niedokonany kruszyć się (dk. pokruszyć się)

 (2.1) ulegać kruszeniu

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. okruch mrz., kruchość ż., kruszarka ż., kruszenie n., kruszeń mrz., kruszonka ż., kruszyna ż., kruszynka ż., kruszywo n., okruszek m., kruszon mrz., kruszonik mrz.

 czas. nakruszyć, pokruszyć dk., rozkruszać ndk., rozkruszyć dk., skruszać ndk., skruszyć dk., wykruszać ndk., wykruszyć dk.

 przym. kruchy

 przysł. krucho

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) drobić, łamać, miażdżyć, rozdrabniać, rozkruszać, rozpierdalać

 (1.2) niszczyć, przełamywać, przezwyciężać

 (2.1) łamać się, rozlatywać się, rozpadać się, rozpierdalać się, rozwalać się, walić się

Wiktionary


kruszyna

1. pokruszony kawałek, najczęściej niewielki
2. pieszczotliwie o małym dziecku lub kobiecie
3. roślina z rodziny szakłakowatych


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) okruch, drobny odłamek

 (1.2) pieszcz. małe, drobne, wątłe dziecko

 (1.3) bot. nazwa systematyczna|Frangula|ref=tak., rodzaj krzewów z rodziny szakłakowatych;

Wiktionary

  • kruszyna – rodzaj krzewów z rodziny szakłakowatych
W Polsce
  • Kruszyna – część wsi Przechód w woj. lubelskim, w pow. bialskim, w gminie Sosnówka
  • Kruszyna – wieś w woj. lubelskim, w pow. lubartowskim, w gminie Michów
  • Kruszyna – wieś w woj. lubuskim, w pow. zielonogórskim, w gminie Sulechów
  • Kruszyna – wieś w woj. łódzkim, w pow. radomszczańskim, w gminie Wielgomłyny
  • Kruszyna – osada w woj. łódzkim, w pow. radomszczańskim, w gminie Wielgomłyny
  • Kruszyna – wieś w woj. mazowieckim, w pow. garwolińskim, w gminie Trojanów
  • Kruszyna – wieś w woj. mazowieckim, w pow. radomskim, w gminie Jedlińsk
  • Kruszyna – wieś w woj. opolskim, w pow. brzeskim, w gminie Skarbimierz
  • Kruszyna – przysiółek wsi Goliszowiec w woj. podkarpackim, w pow. stalowowolskim, w gminie Zaklików
  • Kruszyna – osada w woj. pomorskim, w pow. kościerskim, w gminie Kościerzyna
  • Kruszyna – wieś w woj. pomorskim, w pow. słupskim, w gminie Kobylnica
  • Kruszyna – wieś w woj. śląskim, w pow. częstochowskim, w gminie Kruszyna
  • Kruszyna – część wsi Hucisko w woj. świętokrzyskim, w pow. kieleckim, w gminie Strawczyn
  • Kruszyna – część wsi Barłogi w woj. wielkopolskim, w pow. kolskim, w gminie Grzegorzew
  • Kruszyna – kolonia w woj. wielkopolskim, w pow. konińskim, w gminie Stare Miasto
  • Kruszyna – gromada w powiecie radomszczańskim
  • Kruszyna – gromada w powiecie słupskim
  • Kruszyna – przystanek kolejowy w Kruszynie

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Do kraju tego, gdzie kruszynę chleba podnoszą z ziemi przez uszanowanie dla darów nieba … tęskno mi, Panie.

 (1.2) Lekarze robili, co mogli, żeby pomóc tej małej kruszynie.

 (1.3) W Polsce występuje pospolicie jeden gatunek kruszyny.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: kruˈʃɨ̃na, AS: krušna

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. kruchość ż., kruszarka ż., kruszonka ż., kruszonka ż., okruszyna ż., kruszarka ż., kruszenie n., kruszywo n.

:: zdrobn. kruszynka ż.

 czas. kruszyć ndk., pokruszyć dk.

 przym. kruchy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) okruch

 (1.2) maleństwo

 (1.3) szakłak

Wiktionary


kruszyneczka

zdrobnienie od: kruszynka


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) pot. zdrobn. od: kruszyna

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌkruʃɨ̃ˈnɛt͡ʃka, AS: krušỹnečka

Wiktionary


kruszynek

zdrobnienie od: kruszyna


SJP.pl

W Polsce
  • Kruszynek – wieś w woj. kujawsko-pomorskim, w pow. aleksandrowskim, w gminie Koneck
  • Kruszynek – wieś w woj. kujawsko-pomorskim, w pow. włocławskim, w gminie Włocławek
  • Kruszynek – część wsi Kruszyn w woj. dolnośląskim, w pow. bolesławieckim, w gminie Bolesławiec
  • Kruszynek – gromada w powiecie włocławskim
  • Kruszynek – zamknięta stacja kolejowa, w Kruszynku, w gminie Bolesławiec

Wikipedia


kruszynianin

mieszkaniec Kruszyny (wsi w Polsce)


SJP.pl


kruszynianka

mieszkanka Kruszyny (wsi w Polsce)


SJP.pl


kruszynka

zdrobnienie od: kruszyna


SJP.pl

  • kruszynka – rodzaj grzybów
  • Kruszynka – meteoryt
  • Kruszynka – miejscowość na Ukrainie

Wikipedia


kruszynkowate

rodzina błonkówek, obejmująca gatunki pasożytujące w jajach innych owadów


SJP.pl


kruszynkowaty

o cechach kruszynkowatych (rodzina owadów)


SJP.pl


kruszynowy

przymiotnik od: kruszyna


SJP.pl


kruszyński

związany z Kruszyną (wieś w Polsce)


SJP.pl

Osoby o tym nazwisku:

  • Antoni Kruszyński – polski wojskowy
  • Henryk Kruszyński – wicewojewoda koszaliński
  • Józef Kruszyński – rzymskokatolicki duchowny i biblista
  • Leon Lubomir Kruszyński – polski lekarz weterynarii, historyk, dziennikarz i społecznik
  • Mirosław Kruszyński – polski samorządowiec
  • Piotr Kruszyński – polski adwokat i wykładowca
  • Seweryn Kruszyński – polski operator filmowy
  • Tadeusz Kruszyński (strona ujednoznaczniająca)
  • Włodzimierz Kruszyński – polski szachista
  • Zbigniew Kruszyński (strona ujednoznaczniająca)
  • Zdzisław Kruszyński – polski malarz, rysownik, działacz kultury
  • Zygmunt Kruszyński – polski lekkoatleta

Wikipedia


kruszywo

drobny materiał pochodzenia mineralnego lub organicznego; kruszeń


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) rozdrobniony materiał, np. kamień, cegła, żwir

Wiktionary

Kruszywo – materiał sypki pochodzenia organicznego lub mineralnego, stosowany głównie do produkcji zapraw budowlanych i betonów oraz do budowy dróg.

Ze względu na sposób pozyskania rozróżnia się następujące kruszywa:

  • Kruszywa naturalne – kruszywa pochodzenia mineralnego, rozdrobnione w wyniku erozji skał lub uzyskiwane przez mechaniczne rozdrobnienie skał litych, występujące w przyrodzie w postaci luźnych okruchów skalnych. Mogą być uszlachetniane w wyniku przesiewania i płukania (usuwanie zanieczyszczeń pylistych – ziaren wielkości do 0,05 mm). Można pozyskać je przez wydobycie z dna rzek, jezior lub kopalni piasku i żwiru, gdzie metodą odkrywkową pozyskuje się potrzebny materiał. Kruszywa naturalne dzielą się na:
    • żwirowe
    • łamane - otrzymywane się przez mechaniczne rozdrobnienie skał.
  • Kruszywa sztuczne:
    • pochodzenia mineralnego, uzyskane w wyniku termicznej bądź innej modyfikacji odpowiadają kruszywom sztucznym według PN-86/B-23006;
    • kruszywa z recyklingu – pochodzenia mineralnego, uzyskiwane w wyniku przeróbki nieorganicznych materiałów, uprzednio stosowanych w budownictwie.

Wikipedia

Powiązane:

 rzecz. kruszon mrz., okruch mrz., kruszyna ż., kruszarka ż., kruchość ż.

 przym. kruchy

 czas. kruszyć

Wiktionary


kruty

przymiotnik

 (1.1) stpol. mocny

Wiktionary

2 miejscowości na Ukrainie:

  • Kruty (obwód czernihowski)
  • Kruty (obwód żytomierski)

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ˈkrutɨ, AS: kruty

Wiktionary


krutyń

Krutyń (niem. Kruttinen / niem. Cruttinnen)– wieś w Polsce, położona w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie mrągowskim, w gminie Piecki.

Wikipedia


krutynia

rzeka w Polsce


SJP.pl

Krutynia (niem. Kruttinna) – rzeka na Pojezierzu Mazurskim, wpływa do Jeziora Bełdany. Szlak kajakowy.

Krutynia płynie przez rezerwat krajobrazowo-wodno-leśny położony na terenie trzech gmin: Piecki, Mikołajki i Ruciane-Nida. Jej długość to 99 km, a powierzchnia dorzecza wynosi 638 km².

Wikipedia


kruż

rodzaj dzbana, naczynie z szyjką, uchwytem i rozszerzonym wlewem, wykonywane z różnych materiałów, niekiedy zdobione, znane od czasów przedhistorycznych; kruża


SJP.pl


kruża

rodzaj dzbana, naczynie z szyjką, uchwytem i rozszerzonym wlewem, wykonywane z różnych materiałów, niekiedy zdobione, znane od czasów przedhistorycznych; kruż


SJP.pl


krużganek

długi ganek biegnący wzdłuż zewnętrznej ściany budynku, zwykle od strony dziedzińca


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) archit. korytarz otwarty arkadami na dziedziniec;

Wiktionary

Krużganek (łac. claustrum, niem. Kreuzgang), staropolskie obejście – długi korytarz (ganek), okalający przeważnie wewnętrzny dziedziniec na jednej lub kilku kondygnacjach. Pełnił funkcję komunikacyjną łącząc umieszczone wzdłuż niego pomieszczenia. Na ogół przykryty sklepieniem (krzyżowym) lub stropem, na zewnątrz otwarty najczęściej arkadami filarowymi lub kolumnowymi.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Brat Jacek pobiegł krużgankiem do refektarza.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: kruʒˈɡãnɛk, AS: kružgãnek

Wiktionary

Powiązane:

 przym. krużgankowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) stpol. ambit

Wiktionary


krużgankowy

przymiotnik od: krużganek


SJP.pl


krużka

dawna jednostka objętości stosowana w Rosji


SJP.pl

Krużka – dawna jednostka objętości, stosowana w Rosji. Stanowiła 1/10 część wiadra i dzieliła się na 10 czarek. Odpowiadała objętości 1,23 litra.

Wikipedia


kruzowaty

przymiotnik

 (1.1) gw-pl|Mazury, Warmia. kędzierzawy

Wiktionary


krużyca

roślina mirtowata


SJP.pl


krwawiączka

dziedziczna choroba krwi, występująca tylko u mężczyzn, polegająca na zaburzeniu krzepnięcia krwi; hemofilia


SJP.pl

Hemofilie (łac. haemophilia, z gr. αἷμα = "krew" + φιλíα = "kochać") – grupa trzech uwarunkowanych genetycznie skaz krwotocznych, których objawy wynikają z niedoborów czynników krzepnięcia: VIII (hemofilia A), IX (hemofilia B) lub XI (hemofilia C). Hemofilia typu A i B głównie dotyczy mężczyzn, typ C - zarówno kobiet i mężczyzn.

Wikipedia


krwawić

1. o ciele człowieka lub zwierzęcia: wydzielać krew;
2. o zabarwionym materiale: tracić barwnik pod wpływem określonej cieczy, powodując zabarwienie tej cieczy lub dołączonych części tego samego lub innego materiału


SJP.pl

czasownik niedokonany

 (1.1) med. broczyć krwią, tracić krew, wypływać z naczyń krwionośnych

 (1.2) ranić, zranić do krwi

 (1.3) plamić krwią

 (1.4) poet. barwić na czerwono

czasownik zwrotny niedokonany krwawić się

 (2.1) spływać krwią

 (2.2) poet. barwić się na czerwono

 (2.3) wzajemnie ranić się do krwi

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Nasza nowa pasta do zębów na krwawiące dziąsła ma właściwości przeciwzapalne i zwalcza szkodliwe bakterie.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈkr̥favʲit͡ɕ, AS: kr̦favʹić

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. krew ż., krewny m., krewna ż., krwawica ż., krwawienie n., ukrwienie n., krwawiączka ż., krwawiec m., krwawieniec m., krwawizna ż., krwawne n., krwawnica ż., krwawość ż., krwiak m., krwinka ż., krwawnik mrz.

 czas. wykrwawiać, przekrwić, wykrwawić

 przym. krwisty, krwawy, ukrwiony, krewny, krewki, krwawicowy, zakrwawiony

 przysł. krwawie, krwawo

 temsłow. krwawo-

Wiktionary

Synonimy:

 (1.4) czerwienić, rumienić

 (2.2) czerwienić się, rumienić się

Wiktionary


krwawica

1. bardzo ciężka praca
2. dawniej: hemofilia; krwawiączka


SJP.pl

Hemofilie (łac. haemophilia, z gr. αἷμα = "krew" + φιλíα = "kochać") – grupa trzech uwarunkowanych genetycznie skaz krwotocznych, których objawy wynikają z niedoborów czynników krzepnięcia: VIII (hemofilia A), IX (hemofilia B) lub XI (hemofilia C). Hemofilia typu A i B głównie dotyczy mężczyzn, typ C - zarówno kobiet i mężczyzn.

Wikipedia


krwawicz

nazwisko


SJP.pl

Osoby o tym nazwisku:

  • Marian Krwawicz – polski historyk i wojskowy
  • Tadeusz Krwawicz – polski lekarz

Wikipedia


krwawiej

stopień wyższy od przysłówka: krwawo


SJP.pl


krwawienie

1. o ciele człowieka lub zwierzęcia: wydzielać krew;
2. o zabarwionym materiale: tracić barwnik pod wpływem określonej cieczy, powodując zabarwienie tej cieczy lub dołączonych części tego samego lub innego materiału


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) tracenie krwi

Wiktionary

Krwotok (łac. haemorrhagia) – silne krwawienie, gwałtowna utrata krwi w jej pełnym składzie na skutek choroby (na przykład gorączki krwotocznej) lub urazu naczyń krwionośnych.

Krwotok może być zewnętrzny, spowodowany raną otwartą lub wewnętrzny, kiedy krew nie znajduje ujścia poza organizm. Przykładem krwotoku wewnętrznego jest wylew krwi do mózgu. Wyróżnia się także krwotoki mieszane, kiedy źródło krwotoku znajduje się wewnątrz organizmu, a krew wypływa na zewnątrz, np. krwotok z nosa.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Ryzyko krwawienia zależy od gradientu ciśnienia wrotnego oraz stanu morfologicznego ściany żylaków.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. krew ż., wykrwawienie n., krwawnik mrz., krwiak mzw./mrz.

 czas. krwawić ndk., wykrwawić dk., wykrwawić się dk.

 przym. krwawy

 przysł. krwawie

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) krwotok

Wiktionary


krwawnica

kosmopolityczna roślina zielna z rodziny krwawnicowatych rosnąca na łąkach i brzegach wód; w Polsce popularna krwawnica pospolita, odporna i długo kwitnąca roślina o purpurowych kwiatach, mająca właściwości lecznicze


SJP.pl

Wikipedia


krwawnice

żylakowate rozszerzenia splotu końcowego odcinka odbytnicy, w formie łatwo krwawiących guzków; guzki krwawnicze, żylaki odbytu, hemoroidy


SJP.pl


krwawnicowate

rodzina ziół trwałych i jednorocznych, obejmująca około 25 gatunków


SJP.pl

Wikipedia


krwawnicowaty

o cechach krwawnicowatych (rodzina roślin)


SJP.pl


krwawnicowy

przymiotnik od: krwawnica


SJP.pl


krwawnik

1. minerał, odmiana chalcedonu; karneol; karniol;
2. roślina z rodziny złożonych, o pierzastych liściach i białych lub różowych kwiatach zebranych w koszyczki, mająca właściwości lecznicze


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) bot. nazwa systematyczna|Achillea|L.|ref=tak., rodzaj bylin z rodziny astrowatych;

 (1.2) bot. roślina z rodzaju krwawników (1.1)

 (1.3) pot. miner. odmiana chalcedonu (karneolu) o zielonej barwie z plamami czerwieni

 (1.4) daw. miner. hematyt, rdzawoczerwony minerał

rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy

 (2.1) ornit. zob. bibil krwawnik.

Wiktionary

Krwawnik (Achillea L.) – rodzaj bylin z rodziny astrowatych. Obejmuje 141 gatunków. Są to zielne rośliny wieloletnie występujące na wszystkich kontynentach półkuli północnej, głównie w strefie umiarkowanej. Rodzaj najbardziej zróżnicowany jest w Europie, gdzie obecne są 52 gatunki oraz w Azji. W Ameryce Północnej występują pojedyncze gatunki, przy czym na tym kontynencie sięgają najdalej na południe – do Gwatemali. W Polsce rośnie 8–11 gatunków (w zależności od statusu taksonomicznego), przy czym najbardziej pospolity jest krwawnik pospolity (A. millefolium).

Wikipedia

Przykłady

 (1.3) W połowie trzeciego tysiąclecia srebro i miedź z Hiszpanii trafiały do Mezopotamii, podobnie zresztą jak lazuryt z Afganistanu czy krwawnik z doliny Indusu.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. krew ż., krwawienie n., krewkość ż., krwawica ż., wykrwawianie n., wykrwawienie n., zakrwawianie n., zakrwawienie n., ukrwienie n.

 czas. krwawić ndk., wykwawiać ndk., wykrwawić dk., zakrwawiać ndk., zakrwawić dk., ukrwić dk.

 przym. krwawy, krwawnikowy, krewki, krwisty, dokrewny

 przysł. krwawo, krewko, krwiście, dokrewnie

Wiktionary

Synonimy:

 (1.2) gwara. mrówcze ziele

 (1.3) heliotrop

Wiktionary


krwawnikowaty

w kolorze krwawnika, czerwony


SJP.pl


krwawnikowy

przymiotnik od: krwawnik


SJP.pl


krwawo

przysłówek

 (1.1) z wielkim okrucieństwem

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Rosjanie krwawo rozprawili się z Afgańczykami.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. krwawnik mzw./mrz., krew ż.

 przym. krwawy, krewki

 czas. krwawić

Wiktionary


krwawo-

temat słowotwórczy

 (1.1) pierwszy człon przymiotników złożonych wskazujący na krwawy odcień barwy określonej przez drugi człon złożenia

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) krwawoczerwony • krwawopurpurowy • krwawosiny

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. krew ż., krwistość ż.

 czas. krwawić ndk.

 przysł. krwawo

 przym. krwawy

Wiktionary


krwawoczerwony

intensywnie czerwony, czerwony o odcieniu barwy krwi; krwistoczerwony, ognistoczerwony


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) książk. mający kolor czerwony o odcieniu koloru krwi; intensywnie czerwony

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Kasieńka trzymała kilka krwawoczerwonych liści.

 (1.1) Warstwa cholesterynowa barwi się szybko na kolor krwawoczerwony, potem na wiśniowoczerwony aż do purpurowego (…)

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) krwistoczerwony

Wiktionary


krwawodziób

ptak wędrowny z rodziny bekasowatych, występujący nielicznie w Polsce


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy

 (1.1) ornit. nazwa systematyczna|Tringa totanus|ref=tak., brodziec krwawodzioby, średniej wielkości ptak z rodziny bekasowatych;

Wiktionary

Krwawodziób, brodziec krwawodzioby (Tringa totanus) – gatunek średniej wielkości ptaka wędrownego z rodziny bekasowatych (Scolopacidae). Nie jest zagrożony wyginięciem.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: kr̥faˈvɔd͡ʑup, AS: kr̦favoʒ́up

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) brodziec krwawodzioby

Wiktionary


krwawopurpurowy

purpurowy o odcieniu barwy krwi


SJP.pl


krwawość

1. krwawy;
2. dawniej: krwiożerczość


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) odprzym. cecha tego, co jest krwawe; cecha tych, którzy są krwawi

Wiktionary

Powiązane:

 przym. krwawy

 przysł. krwawo

 czas. krwawić

Wiktionary


krwawosiny

siny o czerwonym odcieniu


SJP.pl


krwawszy

stopień wyższy od przymiotnika: krwawy


SJP.pl


krwawy

1. zawierający krew; ociekający krwią; zakrwawiony; krwisty;
2. odbywający się przy rozlewie krwi, powodujący rozlew krwi;
3. szczególnie okrutny, dotkliwy, bolesny


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) taki, który zawiera krew, także. będący skutkiem krwawienia

 (1.2) związany z rozlewem krwi

 (1.3) przen. o fabule, opowieści zawierający dużo opisów przemocy lub śmierci

 (1.4) przen. okrutny, brutalny

 (1.5) przen. przypominający kolor krwi

 (1.6) przen. o pracy bardzo ciężki

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Objawy babeszjozy są podobne do ataków malarii – wysoka gorączka, bóle mięśni, anemia i ew. krwawy mocz.

 (1.3) Na końcu tego krwawego filmu główny bohater pozabijał wszystkich wrogów.

 (1.4) Krwawy bandyta zastrzelił pięć osób.

 (1.5) Zachodzące słońce rzuciło na chmury krwawą poświatę.

 (1.5) Krwawe obłoki zaczęły pomarańczowieć.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. krew ż., krwawienie n., wykrwawienie się n., ukrwienie n., krwawica ż., krwawnik mzw./mrz., krwawość ż.

 czas. krwawić ndk., wykrwawiać się ndk., wykrwawić się dk.

 przym. krwisty

 przysł. krwawo

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) zakrwawiony

 (1.3) brutalny

 (1.4) okrutny, brutalny, nieludzki, tyrański, morderczy

 (1.5) krwistoczerwony

 (1.6) ponad siły, znojny, katorżniczy

Wiktionary


krwiaczek

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) zdrobn. od krwiak

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. krwiak m.

Wiktionary


krwiak

nagromadzenie się krwi pod skórą wskutek uszkodzenia naczynia krwionośnego


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy lub męskorzeczowy

 (1.1) med. patologiczne nagromadzenie krwi w organizmie;

Wiktionary

Krwiak (łac. haematoma) – lokalne nagromadzenie się krwi, opuszczającej uszkodzone naczynia krwionośne, w podskórnych lub śródtkankowych zbiornikach w obrębie różnych struktur tkankowych, rozległy wylew krwi do tkanki.

Krwiak występuje w przypadkach, kiedy wynaczyniona krew rozpycha i uciska tkanki, nie powodując ich uszkodzenia. Krwiak jest zjawiskiem pospolicie znanym i w ogromnej większości przypadków niegroźnym, gdyż z powodu swojej znikomej wielkości łatwo ulega resorpcji. Zmienia on swoją barwę od czerwonej przez siną do brunatnożółtej, aż znika bez śladu. Zmiana barwy jest związana z rozkładem hemoglobiny zawartej w wynaczynionych krwinkach czerwonych.

Wikipedia

Powiązane:

 rzecz. krew ż., krwawienie n.

:: zdrobn. krwiaczek m.

 czas. krwawić ndk.

 przym. krewki, krwisty

Wiktionary


krwinka

komórka krwi


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) biol. komórka krwi

Wiktionary

Elementy morfotyczne krwi – upostaciowane składniki krwi, będące albo żywymi komórkami (leukocyty), wyspecjalizowanymi komórkami o ograniczonym metabolizmie (erytrocyty), bądź fragmentami komórek (trombocyty). Elementy morfotyczne krwi są wytwarzane w układzie krwiotwórczym, który obejmuje głównie szpik kostny czerwony, a także węzły chłonne, śledzionę, migdałki, grasicę. Muszą być stale wytwarzane; u człowieka długość ich życia wynosi od kilku godzin do kilku lat.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Krwinki są wytwarzane w szpiku kostnym.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈkr̥fʲĩnka, AS: kr̦fʹĩnka

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. krew ż., krwistość ż.

 czas. krwawić

 przym. krwisty

 przysł. krwisto

Wiktionary


krwinkomocz

chorobowa obecność czerwonych krwinek w moczu; mikrohematuria


SJP.pl

Krwinkomocz, erytrocyturia, krwiomocz mikroskopowy, mikrohematuria – obecność erytrocytów w moczu (więcej niż 3 erytrocyty w polu widzenia) niezmieniająca jego wyglądu makroskopowego. W przeciwieństwie do krwiomoczu krwinkomocz ma charakter mikroskopowy i czerwone krwinki nie dają zabarwienia optycznego. Obecności pojedynczych erytrocytów w moczu nie uważa się za patologię.

Wikipedia


krwinkowce

podrząd pierwotniaków z gromady sporowców właściwych


SJP.pl

Krwinkowce (Haemosporida) – rząd protistów zaliczanych do kokcydiów. Są pasożytami wewnątrzkomórkowymi erytrocytów ssaków (w tym człowieka) i ptaków. W ich cyklu życiowym zachodzi przemiana pokoleń wraz ze zmianą żywiciela:

  • schizogonia (pokolenie bezpłciowe) – występuje w śródbłonku wątroby i śledziony, a następnie w erytrocytów kręgowców, gdzie w wyniku intensywnych podziałów komórkowych zachodzi ich rozpad;
  • gametogonia (pokolenie płciowe) – występuje w przewodzie pokarmowym niektórych gatunków komarów (niekiedy również innych muchówek) odżywiających się krwią.

Wikipedia


krwinkowy

krwinka


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z krwinką, dotyczący krwinki

Wiktionary

Patrz:

krwinka

Powiązane:

 rzecz. kwinka ż.

Wiktionary


krwio-

temat słowotwórczy

 (1.1) pierwszy człon wyrazów złożonych wskazujący na ich związek znaczeniowy z krwią

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) krwio- + dawca = krwiodawca

 (1.1) krwio- + pijca = krwiopijca

 (1.1) krwio- + żerca = krwiożerca

 (1.1) krwio- + twórczy = krwiotwórczy

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. krew ż.

Wiktionary


krwiobieg

krwioobieg;
1. układ krwionośny;
2. przenośnie: układ, w którym coś funkcjonuje


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) anat. med. zob. układ krwionośny.

 (1.2) przen. układ, w którym coś funkcjonuje

Wiktionary

Krwiobieg, krążenie krwi – zachodzący w ciele zwierząt proces mający na celu rozprowadzenie po organizmie krwi lub hemolimfy, dostarczając do tkanek wody i substancji odżywczych, zabierając z nich produkty przemiany materii, a także przenosząc hormony, komórki odpornościowe i naprawcze oraz biorąc udział w termoregulacji. W przypadku występowania barwnika oddechowego ponadto dostarczany jest tlen, a zabierany dwutlenek węgla.

Wikipedia

Przykłady

 (1.2) […] zgłosił weto wobec ustawy porządkującej finansowy krwiobieg państwa.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) układ krwionośny

Wiktionary


krwiobus

autobus z laboratorium do pobierania krwi


SJP.pl


krwiodawca

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) med. osoba oddająca swoją krew w celu wykorzystania jej w krwiolecznictwie

Wiktionary

Dawca krwi – osoba, od której pobiera się krew dla celów leczniczych.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Każdy krwiodawca może uzyskać bezpłatnie wyniki badań laboratoryjnych.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: kr̥fʲjɔˈdaft͡sa, AS: kr̦fʹi ̯odafca

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. krwiodawstwo n.

:: fż. krwiodawczyni ż.

 przym. krwiodawczy

Wiktionary


krwiodawczy

krwiodawca


SJP.pl

Patrz:

krwiodawca

krwiodawczyni

kobieta oddająca swoją krew w celu przetoczenia jej innej osobie


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) kobieta oddająca swoją krew w celu wykorzystania jej w krwiolecznictwie

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Od ponad dziesięciu (= 10) lat jestem krwiodawczynią.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌkr̥fʲjɔdafˈt͡ʃɨ̃ɲi, AS: kr̦fʹi ̯odafčńi

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. krwiodawstwo n.

:: forma męska krwiodawca m.

 przym. krwiodawczy

Wiktionary


krwiodawstwo

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) med. oddawanie własnej krwi na cele medyczne;

Wiktionary

Krwiodawstwo – oddawanie krwi przez osoby zdrowe na rzecz osób potrzebujących krwi lub jej składników. Odbiorcami są szpitale, kliniki oraz instytuty dokonujące skomplikowanych operacji, przeszczepów i innych zabiegów, do przeprowadzenia których krew jest niezbędna. Krew jest pobierana od pełnoletnich, zdrowych osób, które zadeklarują swoją dobrą wolę. Krwiodawstwo w Polsce jest oparte na zasadzie dobrowolnego i bezpłatnego oddawania krwi. Każda osoba, która chociaż raz oddała krew lub jej składniki, otrzymuje tytuł Honorowego Dawcy Krwi.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: kr̥fʲjɔˈdafstfɔ, AS: kr̦fʹi ̯odafstfo

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. krwiodawca m., krwiodawczyni ż.

 przym. krwiodawczy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) dawstwo krwi

Wiktionary


krwiolecznictwo

metoda leczenia za pomocą przetaczania krwi choremu


SJP.pl

Leczenie krwią, hemoterapia, krwiolecznictwo – metoda polegająca na przetaczaniu krwi pełnej lub innych preparatów krwiopochodnych stosowana w celach leczniczych. Jest ona przeprowadzana tylko w wyniku ścisłych wskazań lekarskich ze względu na możliwe powikłania.

Wikipedia


krwiomocz

przedostawanie się czerwonych krwinek do moczu; hematuria


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) med. obecność krwi w moczu

Wiktionary

Hematuria, krwiomocz – obecność erytrocytów w moczu, w liczbie przekraczającej 5 sztuk/μl. Wyróżnia się następujące rodzaje krwiomoczu:

  • mikrohematuria, gdy obecność czerwonych ciałek krwi może zostać stwierdzona tylko laboratoryjnie → zobacz krwinkomocz.
  • makrohematuria, gdy mocz wykazuje zabarwienie dostrzegalne gołym okiem. Zwykle wystarcza ilość 0,2 ml krwi na 500 ml moczu.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Zgłaszany przez chorą krwiomocz był związany z ostrymi objawami kamicy moczowej.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈkr̥fʲjɔ̃mɔt͡ʃ, AS: kr̦fʹi ̯õmoč

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) hematuria

Wiktionary


krwionośny

związany z krążeniem krwi; rozprowadzający krew po organizmie


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) med. mający związek z krążeniem krwi

Wiktionary

Wymowa:

IPA: kr̥fʲjɔ̃ˈnɔɕnɨ, AS: kr̦fʹi ̯õnośny

Wiktionary


krwioobieg

rzadko: krwiobieg;
1. układ krwionośny;
2. przenośnie: układ, w którym coś funkcjonuje


SJP.pl


krwiopijca

potocznie: człowiek czerpiący korzyści z cudzej pracy


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) ten, który pije krew

 (1.2) przen. pejor. ten, który wyzyskuje innych

 (1.3) przen. pejor. ten, który przelewa czyjąś krew

Wiktionary

Przykłady

 (1.2) W knajpie zapadła cisza absolutna i na pewno jakiś powieściopisarz wspomniałby w tym momencie coś o bzykaniu komara. Niestety, nie słychać było nawet tego maleńkiego krwiopijcy.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: kr̥fʲjɔˈpʲijt͡sa, AS: kr̦fʹi ̯opʹii ̯ca

Wiktionary

Powiązane:

 przym. krwiopijczy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) hematofag, krwiożerca

 (1.2) wyzyskiwacz, pijawka, pasożyt

 (1.3) okrutnik, zbrodniarz, krwiożerca

Wiktionary


krwiopijczy

krwiopijca


SJP.pl

Patrz:

krwiopijca

krwiopijczyni

krwiopijca


SJP.pl

Patrz:

krwiopijca

krwiopijność

cecha owadów (rzadziej innych zwierząt) żywiących się krwią


SJP.pl


krwioplucie

plucie krwią; odpluwanie krwi


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) med. odpluwanie wydzieliny zmieszanej z krwią;

Wiktionary

Krwioplucie (łac. haemoptoë, haemoptysis) – objaw chorobowy polegający na odkrztuszaniu krwi z nabłonka płuc lub dróg oddechowych.

Wyróżnia się krwioplucie niemasywne (poniżej 100–600 ml odkrztuszonej krwi na dobę) i masywne (powyżej tych wartości).

Wikipedia


krwiotwórczy

tworzący krew


SJP.pl


krwioupust

upust krwi (zabieg leczniczy)


SJP.pl

Puszczanie krwi (upuszczanie krwi, flebotomia) – zabieg pseudoleczniczy często wykonywany w dawnej praktyce medycznej. Znany już od starożytności i popularny aż do końca XIX w. Flebotomia polega na wycofaniu z układu krwionośnego znaczącej ilości krwi. Dawniej wierzono, iż zapobiega powstawaniu wielu chorób i przypadłości. Obecnie praktyka ta ze względu na brak potwierdzonej skuteczności jest zarzucona z wyjątkiem nielicznych przypadków. W przeszłości użycie tej metody może wydawać się uzasadnione jedynie w przypadkach nadciśnienia ze względu na brak znajomości innych środków leczniczych. Upuszczenie krwi mogło powodować korzystne objawy u pacjenta poprzez zmniejszenie ciśnienia krwi, co było wynikiem spadku objętości krwi w organizmie.

Wikipedia


krwiożerca

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy lub męskozwierzęcy

 (1.1) istota lub człowiek żywiąca się krwią

Wiktionary


krwiożerczo

przysłówek

 (1.1) w sposób krwiożerczy

Wiktionary


krwiożerczość

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) cecha tego, kto krwiożerczy; cecha tego, co krwiożercze

Wiktionary

Powiązane:

 przym. krwiożerczy

 przysł. krwiożerczo

Wiktionary


krwiożerczy

przymiotnik

 (1.1) o zwierzętach: żywiący się mięsem lub krwią upolowanych istot żywych

 (1.2) przen. o człowieku: odznaczający się okrucieństwem

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) W Amazonce żyją krwiożercze piranie.

 (1.2) Hitler i Stalin to byli bardzo krwiożerczy ludzie.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: kr̥fʲjɔˈʒɛrt͡ʃɨ, AS: kr̦fʹi ̯ožerčy

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. krwiożerczość ż., krwiożerca m.

 przysł. krwiożerczo

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) drapieżny

 (1.2) okrutny, zbrodniczy

Wiktionary


krwiściąg

roślina z rodziny różowatych


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) bot. krzewinka lub bylina z rodziny różowatych występująca na obszarze Ameryki Północnej i Eurazji;

Wiktionary

Krwiściąg (Sanguisorba L.) – rodzaj roślin z rodziny różowatych. W wąskim ujęciu systematycznym liczy kilkanaście gatunków, a w szerokim (po włączeniu tu gatunków z rodzajów Poterium, Poteridium i Dendriopoterium) – 34 gatunki. W wąskim ujęciu są to rośliny występujące w strefie umiarkowanej Eurazji i Ameryki Północnej, a w szerokim także w południowej Afryce. W Polsce występują jako rodzime dwa lub trzy gatunki (w zależności od ujęcia systematycznego): krwiściąg lekarski (S. officinalis), mniejszy (S. minor) i średni (S. muricata) (ten ostatni klasyfikowany jest też jako podgatunek S. minor subsp. balearica). Rośliny z tego rodzaju rosną na łąkach i murawach. Ich kwiaty zapylane są przez owady, ale też przez wiatr.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Krwiściąg lekarski ma zastosowanie w ziołolecznictwie do tamowania krwi przy nieżytach układu pokarmowego.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈkr̥fʲiɕt͡ɕɔ̃ŋk, AS: kr̦fʹiśćõŋk

Wiktionary


krwiściej

stopień wyższy od przysłówka: krwisto


SJP.pl


krwisto

przysłówek sposobu

 (1.1) z użyciem krwistej barwy, z obecnością krwistości

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Papuga miała krwisto zabarwiony dziób.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. krwinka ż., krew ż., krwistość ż.

 przym. krwisty

 przysł. krwiście

 temsłow. krwisto-

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) krwiście

Wiktionary


krwisto-

temat słowotwórczy

 (1.1) pierwszy człon przymiotników złożonych wskazujący na krwisty odcień barwy określonej przez drugi człon złożenia

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) krwistobrunatny • krwistoczerwony • krwistordzawy

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. krew ż., krwistość ż.

 przysł. krwisto

 przym. krwisty

Wiktionary


krwistoborowik

rodzaj grzybów z rodziny borowikowatych


SJP.pl

Rubroboletus Kuan Zhao & Zhu L. Yang (krwistoborowik) – rodzaj grzybów należący do rodziny borowikowatych (Boletaceae).

Wikipedia


krwistobrunatny

brunatny o krwistym odcieniu


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) książk. mający kolor brunatny o odcieniu koloru krwi

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Na grobie leżały krwistobrunatne liście.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) krwisty

Wiktionary


krwistoczerwono

przysłówek

 (1.1) w barwie krwistoczerwonej

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) W misce leżały krwistoczerwono barwione jaja wielkanocne.

Wiktionary

Powiązane:

 przym. krwistoczerwony

Wiktionary


krwistoczerwony

intensywnie czerwony, czerwony o odcieniu barwy krwi; krwawoczerwony, ognistoczerwony


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) książk. mający kolor czerwony bliski odcieniowi koloru krwi; intensywnie czerwony

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Krwistoczerwony tatar smakuje jej najbardziej.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌkr̥fʲistɔt͡ʃɛrˈvɔ̃nɨ, AS: kr̦fʹistočervõny

Wiktionary

Powiązane:

 przysł. krwistoczerwono

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) krwisty, krwawoczerwony

Wiktionary


krwistordzawy

rdzawy o odcieniu krwistym


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) książk. mający kolor rdzawy o odcieniu koloru krwi

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Na grobie leżały krwistordzawe liście.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) krwisty

Wiktionary


krwistość

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) odprzym. cecha tego, co jest krwiste

Wiktionary

Powiązane:

 przym. krwisty

 przysł. krwiście, krwisto

 rzecz. krwinka ż.

 temsłow. krwisto-, krwawo-

Wiktionary


krwisty

1. zawierający krew, mający w swoim składzie krew;
2. zaczerwieniony na skutek napływu krwi;
3. energiczny, pełen wigoru;
4. czerwony, mający kolor krwi


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) taki, który zawiera krew

 (1.2) zaczerwieniony od napływu krwi

 (1.3) o odcieniu koloru krwi

 (1.4) pot. pełen wigoru

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Gdy kaszlnął, wyleciała krwista plwocina.

 (1.3) Witrażysta krwistą barwą wprawionego szkła zaznaczył stygmat w boku świętego Franciszka.

Wiktionary

Powiązane:

 przysł. krwisto

 rzecz. krew ż., krwinka ż., krwiak mzw./mrz.

 czas. krwawić

 przym. krwawy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) krwawy

 (1.2) czerwony, rumiany

 (1.3) czerwony, krwawy

 (1.4) energiczny, temperamentny, żywy

Wiktionary


krwotoczność

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) odprzym. cecha tego, co jest krwotoczne

Wiktionary

Powiązane:

 przym. krwotoczny

 przysł. krwotocznie

Wiktionary


krwotoczny

przymiotnik

 (1.1) związany z krwotokiem

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Gorączka krwotoczna wywarła ogromny wpływ na losy Anglii za panowania Henryka II.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. krwotok m., krwotoczność ż.

Wiktionary


krwotok

nagłe, silne krwawienie; hemoragia


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) obfita utrata krwi na skutek urazu lub jako objaw choroby;

Wiktionary

Krwotok (łac. haemorrhagia) – silne krwawienie, gwałtowna utrata krwi w jej pełnym składzie na skutek choroby (na przykład gorączki krwotocznej) lub urazu naczyń krwionośnych.

Krwotok może być zewnętrzny, spowodowany raną otwartą lub wewnętrzny, kiedy krew nie znajduje ujścia poza organizm. Przykładem krwotoku wewnętrznego jest wylew krwi do mózgu. Wyróżnia się także krwotoki mieszane, kiedy źródło krwotoku znajduje się wewnątrz organizmu, a krew wypływa na zewnątrz, np. krwotok z nosa.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Krwotok może być z krtani, z żołądka, z nosa, z płuc rzadko kiedy. Zresztą, jeżeli człowiek zawsze był zdrów, nigdy nie kaszlał… (B. Prus: Kamizelka)

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈkr̥fɔtɔk, AS: kr̦fotok

Wiktionary

Powiązane:

 przym. krwotoczny

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) krwawienie

Wiktionary


kry

forma rzeczownika|rodzaj=żeński.

 (1.1) plural|kra.

rzeczownik, rodzaj żeński

 (2.1) stpol. krew

Wiktionary

Przykłady

składnia.

kolokacje.

synonimy.

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

frazeologia.

etymologia.

 (2.1) od etym|prasł|*kry.

 (2.1) źródłosłów dla źródło dla|krew.

uwagi.

 (2.1) forma spotykana jeszcze na przełomie XIV i XV wieku; zob. krew.

tłumaczenia.

źródła.

== kry (język duński.) ==

wymowa. Dania|ˈkryˀ.

znaczenia.

przymiotnik

 (1.1) dumny

 (1.2) śmiały

odmiana.

przykłady.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: krɨ, AS: kry

Wiktionary

Synonimy:

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

frazeologia.

etymologia.

 (2.1) od etym|prasł|*kry.

 (2.1) źródłosłów dla źródło dla|krew.

uwagi.

 (2.1) forma spotykana jeszcze na przełomie XIV i XV wieku; zob. krew.

tłumaczenia.

źródła.

== kry (język duński.) ==

wymowa. Dania|ˈkryˀ.

znaczenia.

przymiotnik

 (1.1) dumny

 (1.2) śmiały

odmiana.

przykłady.

składnia.

kolokacje.

synonimy.

 (1.1) stolt

Wiktionary


krybar

Wikipedia


krybuny

rzeczownik

 (1.1) poznań. - plecy, krzyż (jako część ciała)

Wiktionary


kryć

chować, osłaniać


SJP.pl

czasownik

 (1.1) przechowywać w ukryciu

 (1.2) taić coś w myślach, w sekrecie

 (2.2) taić coś przed kimś

 (2.3) być zasłoniętym

 (2.4) być w czymś zawartym

 (2.5) wzajemnie chronić się przed odpowiedzialnością, karą

Wiktionary

Wymowa:

IPA: krɨt͡ɕ, AS: kryć

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. ukrywacz mos., krycie n., pokrywka ż., nakrywka ż., przykrywka ż., nakrycie n., skrywanie n.

 czas. przykryć, przykrywać, ukryć, ukrywać, wykryć, wykrywać, zakryć, zakrywać, nakrywać

Wiktionary


krych

nazwisko


SJP.pl


krycha

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) imię|polski|ż. zgrub. od Krystyna

 (1.2) geogr. część miasta Sompolna, w województwie wielkopolskim, w powiecie konińskim;

Wiktionary

Krycha – część miasta Sompolna. Znajduje się w północnej części miasta nad brzegiem Noteci. Osiedle jest ulicówką będącą w obrębie ulic: Krycha i Nadnoteckiej. W centrum Krychy przebiega droga wojewódzka nr 266.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Wczoraj powiedziałem Krysze o naszych planach.

 (1.2) W centrum Krychy przebiega droga wojewódzka nr 266.

Wiktionary

Powiązane:

 (1.1) 

:: rzecz. Krystyna ż., Krysia ż., Kryśka ż., Krysieńka ż., Krystka ż., Krystynka ż., Kryśka ż., Krychna ż., Krystyn mrz.

:: przym. Krystynowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) Krychna

Wiktionary


krycie

kopulacja zwierząt


SJP.pl

Krycie (stanowienie) – jedna z najskuteczniejszych i zarazem najczęściej stosowanych metod rozrodu zwierząt. Polega ono na kopulacji wybranych zwierząt, w wyniku czego następuje naturalne unasienienie samicy. W sposób naturalny samica daje się pokryć jedynie w okresie rui. U wielu gatunków zwierząt, zwłaszcza hodowlanych, krycie zastępowane jest sztucznym unasiennianiem.

Wikipedia


krycki

nazwisko


SJP.pl


kryczka

nazwisko


SJP.pl

Kryczka (ukr. Кричка) – wieś na Ukrainie, w obwodzie iwanofrankiwskim, w rejonie bohorodczańskim.

Wikipedia


kryg

dawniej:
1. lewar do naciągania kuszy;
2. munsztuk koński;
3. przesadny ukłon


SJP.pl

  • Kryg – herb szlachecki
  • Kryg – wieś w województwie małopolskim, w powiecie gorlickim, w gminie Lipinki
  • Kryg – gromada w powiecie gorlickim

Wikipedia


kryger

nazwisko


SJP.pl

Kryger, Krygier (Krieger) – herb szlachecki.

Wikipedia


krygi

przestarzałe: przesadne, nienaturalne ruchy, dygi


SJP.pl


krygiel

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) gw-pl|Śląsk Cieszyński. kufel

Wiktionary


krygier

nazwisko


SJP.pl

Osoby o tym nazwisku:

  • Alfred Krygier – polski działacz socjalistyczny, poseł na Sejm
  • Florian Krygier – polski trener i działacz piłkarski
  • Krystyna Krygier – polska architektka, urbanistka i plastyczka
  • Wojciech Krygier – polski metalurg, przedsiębiorca

Wikipedia


krygować

1. mizdrzyć się, zachowywać się pretensjonalnie;
2. dawniej: krępować ciało


SJP.pl


krygowanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|krygować.

Wiktionary

Powiązane:

 czas. krygować ndk.

Wiktionary


krygowski

nazwisko


SJP.pl

Osoby o tym nazwisku:

  • Antoni Krygowski – polski matematyk i fizyk
  • Bogumił Krygowski – polski geolog, geograf i geomorfolog
  • Mieczysław Krygowski – polski inżynier i wojskowy
  • Stanisław Krygowski – polski prawnik, adwokat, działacz turystyczny, turysta górski i fotografik
  • Tadeusz Krygowski – polski chemik
  • Władysław Krygowski – prawnik, adwokat, działacz organizacji turystycznych, publicysta
  • Zbigniew Jan Krygowski (1904–1992) – polski malarz i rzeźbiarz
  • Zbigniew Jan Krygowski (1929–2003) – polski architekt
  • Zdzisław Krygowski – polski matematyk

Wikipedia


krygowy

kryg (dawniej)


SJP.pl


kryjomy

dawniej: tajny, ukryty


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) daw. tajny, ukryty

Wiktionary


kryjówka

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) miejsce bezpiecznego ukrycia czegoś; miejsce, gdzie ktoś ukrywa się

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Uciekinier znalazł bezpieczną kryjówkę w lesie.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: krɨˈjufka, AS: kryi ̯ufka

Wiktionary

Powiązane:

 czas. kryć się ndk.

 rzecz. krycie n.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) ukrycie, schronienie, skrytka

Wiktionary


kryjza

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) gw-pl|Górny Śląsk. ser

Wiktionary


kryk

nazwisko


SJP.pl


kryka

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) daw. narzędzie w piekarni do ściągania węgli z pieca, długi pogrzebacz z poprzeczną deszczułką

 (1.2) gw-pl|Śląsk Cieszyński. sękata laska

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈkrɨka, AS: kryka

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. kryczka ż.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) kosior, ożóg piekarski

Wiktionary


krykiecik

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) zdrobn. od krykiet

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. krykiet m.

Wiktionary


krykiecista

zawodnik krykieta


SJP.pl

Krykiet (ang. cricket) – sport drużynowy, w którym mecze rozgrywane są między dwiema drużynami po jedenastu zawodników. Pochodzi z Anglii, gdzie podobna gra była znana już na przełomie XIII i XIV wieku.

Mecze krykietowe rozgrywane są na trawiastym boisku o kształcie zbliżonym do owalnego, w środku którego znajduje się płaski pas (ang. pitch – dosłownie: "murawa") długości 20,12 m. Na końcach pasa ustawione są bramki (ang. wicket) – trzy wbite w ziemię drewniane słupki (ang. stump – dosłownie: "pniak", "kijek"). Gracz jednej z drużyn rzuca twardą piłkę z korka obłożonego skórą, o obwodzie 224–229 mm, w kierunku przeciwległej bramki, tak aby w nią trafić, a gracz drugiej drużyny (ang. batsman) broni jej przed uderzeniem za pomocą drewnianego kija.

Wikipedia


krykiecistka

zawodniczka krykieta


SJP.pl


krykiet

gra zbliżona do palanta, polegająca na zburzeniu bramki drużyny przeciwnej przez rzut piłką, odbijaną płaską, grubą rakietą przez broniącego zawodnika; cricket


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) sport. gra zespołowa, w której zawodnicy dwóch drużyn próbują na zmianę zbić bramkę drużyny przeciwnej i obronić swoją;

Wiktionary

Krykiet (ang. cricket) – sport drużynowy, w którym mecze rozgrywane są między dwiema drużynami po jedenastu zawodników. Pochodzi z Anglii, gdzie podobna gra była znana już na przełomie XIII i XIV wieku.

Mecze krykietowe rozgrywane są na trawiastym boisku o kształcie zbliżonym do owalnego, w środku którego znajduje się płaski pas (ang. pitch – dosłownie: "murawa") długości 20,12 m. Na końcach pasa ustawione są bramki (ang. wicket) – trzy wbite w ziemię drewniane słupki (ang. stump – dosłownie: "pniak", "kijek"). Gracz jednej z drużyn rzuca twardą piłkę z korka obłożonego skórą, o obwodzie 224–229 mm, w kierunku przeciwległej bramki, tak aby w nią trafić, a gracz drugiej drużyny (ang. batsman) broni jej przed uderzeniem za pomocą drewnianego kija.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Nie rozumiem zasad krykieta.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈkrɨcɛt, AS: kryḱet

Wiktionary

Powiązane:

 przym. krykietowy

 rzecz. krykiecik mrz.

Wiktionary


krykietowy

przymiotnik od: krykiet


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z krykietem, dotyczący krykieta

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. krykiet m.

Wiktionary


kryklok

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) gw-pl|Górny Śląsk. kredka, ołówek, ogólnie narzędzie do pisania i rysowania

Wiktionary


krykucha

dzika kaczka wyhodowana w niewoli, używana do wabienia kaczorów; krekucha


SJP.pl


kryl

drobny skorupiak morski będący cennym źródłem białka, z tego powodu poławiany do celów spożywczych


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy

 (1.1) rząd drobnych morskich skorupiaków zamieszkujących morza i oceany na całym świecie, stanowiący istotne źródło pokarmu m.in. wielorybów, ryb, pingwinów;

 (1.2) slang. kokaina

Wiktionary

  • kryl – potoczna nazwa szczętek

Wikipedia

Przykłady

 (1.2) Ożenisz mi trochę kryla?

Wiktionary

Wymowa:

IPA: krɨl, AS: kryl

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) szczętka, eufazja

Wiktionary


krylon

farba antyrefleksyjna w aerozolu


SJP.pl


krylowy

przymiotnik od: kryl


SJP.pl


krym

półwysep na Ukrainie; Półwysep Krymski


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna

 (1.1) geogr. półwysep na Morzu Czarnym, połączony z lądem tylko wąskim Przesmykiem Perekopskim; terytorium sporne między Ukrainą a Rosją;

Wiktionary

  • Półwysep Krymski – region geograficzny w Europie: półwysep Morza Czarnego
  • Chanat Krymski – historyczne państwo tatarskie na Krymie pod panowaniem chanów tatarskich, istniejące od XV do końca XVIII wieku.
  • Krymska Republika Ludowa – państwo powołane na Krymie przez miejscowych Tatarów, istniejące w latach 1917–1918
  • Krymska Autonomiczna Socjalistyczna Republika Radziecka – jednostka administracyjna Rosyjskiej FSRR, istniejąca w latach 1921–1946
  • obwód krymski – jednostka administracyjna Rosyjskiej FSRR (w latach 1946–1954), a później jednostka administracyjna Ukraińskiej SRR (w latach 1954–1991)
  • Krymska Autonomiczna Socjalistyczna Republika Radziecka – jednostka administracyjna Ukraińskiej SRR (w 1991 roku)
  • Republika Krymu – nieuznawana przez władze Ukraińskiej SRR oraz niezależnej Ukrainy nazwa jednostronnie nadawana Krymskiej ASRR przez władze Krymskiej ASRR 4 września 1991 roku
  • Autonomiczna Republika Krymu – autonomiczna jednostka podziału administracyjnego Ukrainy (od 1994 roku)
  • Republika Krymu – krótkotrwałe, nieuznawane państwo (istniało kilka dni podczas kryzysu krymskiego w 2014 roku)
  • Republika Krymu – obszar okupowany przez Rosję (od 2014 roku)

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Jeżdżę na Krym do mojej tatarskiej rodziny.

 (1.1) Dodatkowo broniący się na Krymie Rosjanie ponieśli większe straty w ludziach od atakujących, co dowiodło dużych dysproporcji w umiejętności organizacji działań wojennych

Wiktionary

Wymowa:

IPA: krɨ̃m, AS: krỹm

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Krymianin mos., Krymianka ż., krymka ż., Krymczyk mos.

 przym. krymski

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) Półwysep Krymski; hist. Tauryda, Chersonez Taurydzki, Półwysep Taurydzki

Wiktionary


krymczacki

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z Krymczakami, dotyczący Krymczaków

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (2.1) jęz. język krymczacki;

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Krymczak mos., Krymczaczka ż.

Wiktionary


krymczaczka

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) przedstawicielka autochtonicznego ludu tureckiego zamieszkująca Półwysep Krymski

Wiktionary

Powiązane:

 przym. krymczacki

 rzecz. krymczacki mrz.

Wiktionary


krymczak

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) przedstawiciel autochtonicznego ludu tureckiego zamieszkujący Półwysep Krymski

Wiktionary

Powiązane:

 przym. krymczacki

 rzecz. krymczacki mrz.

Wiktionary


krymek

biały gołąb o barwnym upierzeniu czubka głowy, przypominającym kształtem czapkę krymkę


SJP.pl


krymen

dawniej: zbrodnia, przestępstwo


SJP.pl


krymianin

mieszkaniec Krymu


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) mieszkaniec Krymu; osoba stamtąd

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Krym mrz., krymka ż.

:: fż. Krymianka ż.

 przym. krymski

Wiktionary


krymianka

Krymianin


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) mieszkanka Krymu; kobieta stamtąd

Wiktionary

Patrz:

Krymianin

Powiązane:

 rzecz. Krym mrz., krymka ż.

:: fm. Krymianin mos.

 przym. krymski

Wiktionary


kryminalik

zdrobnienie od: kryminał


SJP.pl


kryminalista

1. osoba skazana przez sąd za przestępstwo kryminalne; przestępca;
2. specjalista w dziedzinie kryminalistyki;
3. funkcjonariusz policji kryminalnej w Niemczech


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) osoba, która dopuściła się przestępstwa kryminalnego

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌkrɨ̃mʲĩnaˈlʲista, AS: krmʹĩnalʹista

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. kryminał m., kryminalistyka ż., kryminalistyk m.

:: fż. kryminalistka ż.

 przym. kryminalny

 czas. kryminalizować

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) przestępca, bandyta, gangster, zbir, zbrodniarz, złoczyńca

Wiktionary


kryminalistka

kryminalista


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) kobieta, która popełnia przestępstwa

Wiktionary

Patrz:

kryminalista

Wymowa:

IPA: ˌkrɨ̃mʲĩnaˈlʲistka, AS: krmʹĩnalʹistka

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. kryminał m., kryminalistyka ż., kryminalistyk m.

:: fm. kryminalista m.

 przym. kryminalny, kryminalistyczny

 czas. kryminalizować

Wiktionary


kryminalistyczny

kryminalistyka


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) dotyczący kryminalistyki

Wiktionary

Patrz:

kryminalistyka

Powiązane:

 rzecz. kryminalistyka ż., kryminalistka ż., kryminalny mos.

 przym. kryminalny

Wiktionary


kryminalistyk

specjalista w dziedzinie kryminalistyki


SJP.pl


kryminalistyka

1. nauka o przestępstwach i metodach ich wykrywania;
2. procesowe czynności śledcze związane z gromadzeniem i zabezpieczaniem dowodów przestępstwa


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) praw. nauka o metodach i sposobach wykrywania przestępstw i ich sprawców;

 (1.2) praw. czynności śledcze w trakcie procesu karnego, mające na celu ściganie przestępców i zapobieganie przestępstwom

Wiktionary

Kryminalistyka – nauka o taktycznych zasadach i sposobach oraz o technicznych metodach i środkach rozpoznawania, a także wykrywania prawnie określonych, ujemnych zjawisk społecznych, a w szczególności przestępstw i ich sprawców oraz udowadniania istnienia lub braku związku między osobami a zdarzeniami.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Terminami z zakresu kryminalistyki są zagardlenie i zadławienie.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌkrɨ̃mʲĩnaˈlʲistɨka, AS: krmʹĩnalʹistyka

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. kryminalny mos., kryminalistyk m., kryminalista m., kryminalistka ż., kryminał m.

 przym. kryminalny, kryminalistyczny

Wiktionary


kryminalizacja

1. szerzenie się przestępczości;
2. w prawie: poddanie czegoś prawu karnemu


SJP.pl


kryminalizacyjny

kryminalizacja


SJP.pl

Patrz:

kryminalizacja

kryminalizować

1. czynić coś przestępstwem; penalizować;
2. czynić winnym wbrew faktycznemu stanowi rzeczy


SJP.pl

czasownik przechodni

 (1.1) praw. ustawowo klasyfikować dane działanie jako przestępstwo, penalizować

 (1.2) pot. przypisywać komuś lub czemuś charakter przestępczy, zwykle wbrew faktycznemu stanowi rzeczy

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Parlament wzywa państwa członkowskie, aby kryminalizowały stręczycielstwo i wykorzystywanie nieletnich za granicą (seksturystykę), popełniane przez ich własnych obywateli, na równi z przepisami obowiązującymi w ich kraju.

 (1.2) Należy uważać, aby nie znaleźć się w sytuacji, w której kryminalizuje się lub ogranicza wolność słowa w ważnych debatach.

 (1.2) Nie zgadzamy się na to, aby kobiety były kryminalizowane za pomoc kobietom.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. kryminalny mos., kryminał mrz., kryminalista mos., kryminalistka ż.

 przym. kryminalny

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) penalizować

Wiktionary


kryminalna

potocznie: więźniarka skazana za przestępstwo pospolite


SJP.pl


kryminalność

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) odprzym. cecha tego, co jest kryminalne; cecha tych, którzy są kryminalni

Wiktionary

Powiązane:

 przym. kryminalny

 przysł. kryminalnie

 rzecz. kryminalny mos.

Wiktionary


kryminalny

1. odnoszący się do przestępstw pospolitych;
2. o powieści, filmie: mający za temat przestępstwo i jego wykrywanie


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) odnoszący się do przestępstwa, związany z popełnieniem przestępstwa

 (1.2) związany ze ściganiem przestępców

 (1.3) taki, którego tematem jest przestępstwo i metody jego wykrywania

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (2.1) więzień skazany za przestępstwo pospolite

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Występek i zbrodnia to czyny kryminalne.

 (1.2) Policja kryminalna zajmuje się wykrywaniem przestępstw i ich sprawców.

 (1.3) Powieść kryminalna jest nazywana kryminałem.

 (2.1) W gułagu kryminalni byli lepiej traktowani, niż - polityczni.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌkrɨ̃mʲĩˈnalnɨ, AS: krmʹĩnalny

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. kryminał m., kryminalistyka ż., kryminalistyk m., kryminalista m., kryminalistka ż., kryminalność ż.

 przym. kryminalistyczny

 czas. kryminalizować

Wiktionary

Synonimy:

 (1.2) śledczy

 (1.3) sensacyjny

Wiktionary


kryminał

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) liter. utwór o tematyce kryminalnej, związanej z przestępstwem

 (1.2) pot. więzienie

 (1.3) film. film kryminalny

 (1.4) pot. przestępstwo

 (1.5) pot. coś karygodnego, nagannego, skandalicznego

Wiktionary

  • kryminał – powieść kryminalna
  • kryminał – film kryminalny
  • kryminał – więzienie lub areszt

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Przyjemnie czyta się kryminały podczas jazdy pociągiem.

 (1.2) Za ten czyn można trafić do kryminału.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: krɨ̃ˈmʲĩnaw, AS: krỹmʹĩnau̯

Wiktionary

Powiązane:

 (1) zob. kryminalny.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) powieść kryminalna / detektywistyczna

 (1.2) zob. więzienie.

 (1.3) film kryminalny

Wiktionary


kryminałek

ironicznie: kryminał - powieść lub film o tematyce kryminalnej; kryminałka


SJP.pl


kryminałka

1. ironicznie: kryminał - powieść lub film o tematyce kryminalnej; kryminałek;
2. środowiskowo: więzienie lub areszt; paka, ciupa, koza, mamer, pierdel, kić


SJP.pl


kryminogenność

kryminogenny


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) odprzym. cecha tego, co jest kryminogenne; cecha tych, którzy są kryminogenni

Wiktionary

Patrz:

kryminogenny

Powiązane:

 przym. kryminogenny

 przysł. kryminogennie

Wiktionary


kryminogenny

sprzyjający popełnianiu przestępstw, będący źródłem przestępczości


SJP.pl


kryminolog

osoba zajmująca się zawodowo nauką o przestępczości


SJP.pl

Kryminologia – dziedzina zajmująca się osobą sprawcy przestępstwa, przyczynami jego czynu i warunkami społecznymi, w jakich go dokonał.Termin pochodzi od łacińskiego słowa crimen (przestępstwo) oraz greckiego logos (nauka).

Za twórcę kryminologii uważa się włoskiego lekarza, Cesare Lombroso (druga połowa XIX w.), który stworzył teorię antropologiczną zakładającą istnienie „przestępcy z urodzenia”. C. Lombroso zawzięcie odwiedzał znane więzienia, by wnikliwie obserwując twarze, sylwetki i dłonie aresztantów, stworzyć wykaz fizycznych cech wspólnych łączących kryminalistów. W wyniku prowadzonych badań doszedł on do wniosku, że na podstawie wyglądu można rozpoznać potencjalnego i rzeczywistego przestępcę. Stworzony przez niego wzorzec przestępcy stosowano ze zmiennym powodzeniem do początku lat dwudziestych XX w. Według Lombroso twarz przestępcy charakteryzują silnie zarysowane łuki brwiowe, kości policzkowe, brak delikatnych rysów nosa i ust, twarz brzydka, budząca odrazę, czoło cofnięte (jak u neandertalczyka), silna budowa kośćca itp.

Wikipedia


kryminologia

nauka zajmująca się sprawcami przestępstw oraz przestępczością jako zjawiskiem społecznym


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) praw. nauka o przestępczości (przestępstwach, przestępcy, objawach i przyczynach przestępczości oraz wszelkich związanych z nią zjawiskach);

Wiktionary

Kryminologia – dziedzina zajmująca się osobą sprawcy przestępstwa, przyczynami jego czynu i warunkami społecznymi, w jakich go dokonał.Termin pochodzi od łacińskiego słowa crimen (przestępstwo) oraz greckiego logos (nauka).

Za twórcę kryminologii uważa się włoskiego lekarza, Cesare Lombroso (druga połowa XIX w.), który stworzył teorię antropologiczną zakładającą istnienie „przestępcy z urodzenia”. C. Lombroso zawzięcie odwiedzał znane więzienia, by wnikliwie obserwując twarze, sylwetki i dłonie aresztantów, stworzyć wykaz fizycznych cech wspólnych łączących kryminalistów. W wyniku prowadzonych badań doszedł on do wniosku, że na podstawie wyglądu można rozpoznać potencjalnego i rzeczywistego przestępcę. Stworzony przez niego wzorzec przestępcy stosowano ze zmiennym powodzeniem do początku lat dwudziestych XX w. Według Lombroso twarz przestępcy charakteryzują silnie zarysowane łuki brwiowe, kości policzkowe, brak delikatnych rysów nosa i ust, twarz brzydka, budząca odrazę, czoło cofnięte (jak u neandertalczyka), silna budowa kośćca itp.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ˌkrɨ̃mʲĩnɔˈlɔɟja, AS: krmʹĩnoloǵi ̯a

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. kryminolog mos., kryminolożka ż.

 przym. kryminologiczny

Wiktionary


kryminologiczny

kryminologia


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) dotyczący kryminologii, związany z kryminologią

Wiktionary

Patrz:

kryminologia

Wymowa:

IPA: ˌkrɨ̃mʲĩnɔlɔˈɟit͡ʃnɨ, AS: krmʹĩnoloǵičny

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. kryminologia ż., kryminolog m.

Wiktionary


kryminolożka

kryminolog


SJP.pl

Patrz:

kryminolog

krymka

ściśle przylegająca, mała czapeczka Tatarów ukraińskich


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) obcisła, krągła, płaska czapka bez daszka, noszona przez Tatarów krymskich; od XVI wieku w Polsce;

Wiktionary

Krymka – ściśle przylegająca do głowy czapka bez daszka, noszona przez Tatarów krymskich, Żydów starozakonnych i ludy Azji Środkowej w czasach nowożytnych i współczesnych (także czapka z baranów krymskich).

W Polsce rozpowszechniła się w XVI wieku. Może być uszyta z alpaki, kamlotu, jedwabiu, rzadziej z haftowanego aksamitu (tiubietiejka). Jest to czapka z wysokim kolistym obramieniem i płaskim wierzchem, najczęściej ozdobiona haftem.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Mężczyzna w krymce uniósł brwi ze zdziwienia.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Krymianka ż., Krymianin mos., Krym

 przym. krymski

Wiktionary


krymki

ściśle przylegająca, mała czapeczka Tatarów ukraińskich


SJP.pl

2 miejscowości w Polsce:

  • Krymki – kolonia w woj. lubelskim, w pow. bialskim, w gminie Łomazy
  • Krymki – przysiółek wsi Lisewiec w woj. pomorskim, w pow. gdańskim, w gminie Kolbudy

Wikipedia


krymski

przymiotnik od: Krym (półwysep na Ukrainie; Półwysep Krymski)


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) od Krym

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈkrɨ̃msʲci, AS: krmsʹḱi

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Krymianka ż., Krymianin mos., Krym mrz., krymka ż.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) hist. lub książk. taurydzki

Wiktionary


krymskotatarski

dotyczący Tatarów krymskich


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) odnoszący się do Tatarów krymskich

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (2.1) jęz. język krymskotatarski;

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌkrɨ̃mskɔtaˈtarsʲci, AS: krmskotatarsʹḱi

Wiktionary

Powiązane:

 przym. tatarski

 rzecz. tatarski mrz.

Wiktionary


krymskotatarskojęzyczny

przymiotnik

 (1.1) taki, który posługuje się językiem krymskotatarskim

 (1.2) taki, którego mieszkańcy posługują się językiem krymskotatarskim

 (1.3) spisany, stworzony w języku krymskotatarskim

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈkrɨ̃mskɔtaˈtarskɔjɛ̃w̃ˈzɨt͡ʃnɨ, AS: krmskotatarskoi ̯ẽũ̯zyčny

Wiktionary


krynczanin

mieszkaniec Krynek (miasta w Polsce)


SJP.pl


krynczanka

mieszkanka Krynek (miasta w Polsce)


SJP.pl


krynecki

Krynki (miasto w Polsce); kryński


SJP.pl


krynia

rodzaj roślin z rodziny amarylkowatych; ponętlin


SJP.pl

Ponętlin, kryna, kryn, krynia (Crinum) – rodzaj roślin z rodziny amarylkowatych. Obejmuje ok. 65, od 65 do ponad 100, 113 gatunków. Najwięcej przedstawicieli rodzaj ma w Afryce na południe od Sahary, gdzie rośnie ponad 40 gatunków. Poza tym rośliny te spotykane są także na innych lądach w strefie międzyzwrotnikowej. Rosną na kontynentach amerykańskich od południowo-wschodniej części Stanów Zjednoczonych (między Karoliną Południową i Teksasem) poprzez Amerykę Centralną i Antyle po Peru, Paragwaj i środkową Brazylię w Ameryce Południowej. Obecne są na Madagaskarze i Półwyspie Arabskim, w południowo-wschodniej Azji (od Indii, poprzez Półwysep Indochiński, Chiny, Półwysep Koreański po Japonię). Występują także w Australii i na Nowej Gwinei.

Wikipedia


krynica

naturalne ujęcie wody, źródło, zdrój; strumień


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) geogr. dawna nazwa Krynicy-Zdroju

 (1.2) geogr. pot. Krynica Morska

 (1.3) geogr. nazwa kilku wsi w Polsce

Wiktionary

  • krynica – poetycki, nie stosowany już w powszechnym użyciu termin określający źródło, z którego wypływa czysta, zdrowa woda
W Polsce
  • Krynica Morska – miasto
  • Krynica-Zdrój – miasto
    • Krynica-Zdrój (do 2016 – Krynica) – stacja kolejowa tamże

    Wikipedia

    Wymowa:

    IPA: krɨ̃ˈɲit͡sa, AS: krỹńica

    Wiktionary

    Powiązane:

     przym. krynicki, kryniczny

    Wiktionary


krynica-zdrój

miasto w Polsce


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) geogr. miasto w Polsce w powiecie nowosądeckim;

Wiktionary

Krynica-Zdrój (do 2002 r. Krynica, rus-łem. Крениця) – miasto w Polsce położone w województwie małopolskim, w powiecie nowosądeckim, siedziba gminy miejsko-wiejskiej Krynica-Zdrój.

Według danych Głównego Urzędu Statystycznego z 1 stycznia 2024 r. miasto liczyło 9597 mieszkańców.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ˌkrɨ̃ɲiˈt͡sa‿zdruj, AS: krńica‿zdrui ̯

Wiktionary


krynice

naturalne ujęcie wody, źródło, zdrój; strumień


SJP.pl

W Polsce
  • Krynice – część wsi Bełżec w woj. lubelskim, w pow. tomaszowskim, w gminie Bełżec
  • Krynice – wieś w woj. lubelskim, w pow. tomaszowskim, w gminie Krynice
  • Krynice – wieś w woj. podlaskim, w pow. białostockim, w gminie Dobrzyniewo Duże
  • Krynice – gromada w powiecie tomaszowskim
Na Białorusi
  • Krynice – wieś w obwodzie grodzieńskim, w rejonie lidzkim, w sielsowiecie Dworzyszcze

Wikipedia


krynicki

przymiotnik od: Krynica, Krynica Morska, Krynice


SJP.pl

  • Alaksandr Krynicki (1894–1937) – radziecki polityk
  • Bogdan Krynicki (ur. 1948) – polski samorządowiec
  • Michał Krynicki (1950–2011) – polski matematyk i sędzia lekkoatletyczny
  • Nikifor Krynicki (1895–1968) – polski malarz
  • Ryszard Krynicki (ur. 1943) – polski poeta
  • Stanisław Krynicki – ujednoznacznienie
  • Władysław Krynicki (1861–1928) – biskup

Wikipedia


kryniczanin

mieszkaniec Krynicy, Krynicy Morskiej lub Krynic


SJP.pl


kryniczanka

1. mieszkanka Krynic, Krynicy, Krynicy Morskiej
2. woda mineralna


SJP.pl

  • Kryniczanka – dopływ Wieprza
  • Kryniczanka – potoczna nazwa linii kolejowej nr 96
  • Kryniczanka – potok płynący przez Krynicę
  • Kryniczanka – rodzaj wody mineralnej

Wikipedia


kryniczka

zdrobnienie od: krynica


SJP.pl

Kryniczka – część wsi Dutrów w Polsce, położona w województwie lubelskim, w powiecie tomaszowskim, w gminie Telatyn.

W latach 1975–1998 Kryniczka administracyjnie należała do województwa zamojskiego.

Wikipedia


krynicznia

krynicznia wilgotka - owad z rzędu chruścików


SJP.pl


krynicznik

glon słodkowodny z grupy ramienic spotykany w płytkich jeziorach i stawach; nitella


SJP.pl


kryniczno

W Polsce
  • Kryniczno – wieś w woj. dolnośląskim, w pow. średzkim, w gminie Środa Śląska
  • Kryniczno – wieś w woj. dolnośląskim, w pow. trzebnickim, w gminie Wisznia Mała
  • Kryniczno – gromada
  • Kryniczno – dawny wąskotorowy przystanek kolejowy w Krynicznie, w województwie dolnośląskim
poza granicami Polski
  • Kryniczno – wieś na Białorusi, w obwodzie grodzieńskim, w rejonie korelickim, w sielsowiecie Mir

Wikipedia


kryniczny

przymiotnik od: krynica


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) pochodzący z krynicy

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Krynica ż., krynica ż.

Wiktionary


kryniewski

nazwisko


SJP.pl


krynki

1. miasto w Polsce;
2. nazwa kilku wsi w Polsce


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj niemęskoosobowy, liczba mnoga, nazwa własna

 (1.1) geogr. miasto w Polsce;

Wiktionary

Krynki – miasto w Polsce, w województwie podlaskim, w powiecie sokólskim, siedziba gminy miejsko-wiejskiej Krynki.

Krynki uzyskały lokację miejską przed 1518 rokiem, zdegradowane w 1950 roku, ponowne nadanie praw miejskich w 2009 roku. Miasto królewskie lokowane przed 1518 rokiem, położone było w powiecie grodzieńskim województwa trockiego Wielkiego Księstwa Litewskiego.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ˈkrɨ̃ŋʲci, AS: krŋʹḱi

Wiktionary

Powiązane:

 przym. krynecki

Wiktionary


krynoid

przedstawiciel gromady z typu szkarłupni; liliowiec, krinoid


SJP.pl


krynoidowy

przymiotnik od: krynoid


SJP.pl


krynoidy

przedstawiciel gromady z typu szkarłupni; liliowiec, krinoid


SJP.pl


krynolina

szeroka suknia, spódnica lub halka rozpięta na drutach w celu nadania jej kształtu dzwonu, modna w XVIII wieku


SJP.pl

Krynolina (od wł. crino - końskie włosie, lino - len) — sztywna spódnica, suknia, halka w kształcie dzwonu modna w XIX wieku. Kształt krynolinie nadawały usztywnione halki, włosianka lub metalowe konstrukcje. Krynoliny były modne do ok. 1868.

Wikipedia


krynolinka

zdrobnienie od: krynolina


SJP.pl


krynolinowy

krynolina


SJP.pl

Patrz:

krynolina

kryński

Krynki (miasto w Polsce); krynecki


SJP.pl

  • Kryński – polskie nazwisko
Osoby noszące nazwisko Kryński
  • Adam Kryński – polski językoznawca, profesor Uniwersytetu Warszawskiego i Lwowskiego,
  • Andrzej Kryński – strona ujednoznaczniająca
  • Jan Kryński – polski artysta rzeźbiarz,
  • Kamil Kryński – polski lekkoatleta
  • Lech Kryński – polski piłkarz ręczny
  • Leon Kryński – polski lekarz chirurg i urolog
  • Magnus Kryński – polski publicysta, wydawca i pedagog żydowskiego pochodzenia
  • Sławomir Kryński – polski reżyser i scenarzysta
  • Stanisław Kryński – strona ujednoznaczniająca
  • Stefan Kryński – doktor medycyny, profesor mikrobiologii Akademii Medycznej w Gdańsku
  • Wacław Kryński – strona ujednoznaczniająca
  • Wiesław Kryński – socjolog polski, asystent Floriana Znanieckiego, bibliotekarz
  • Zbigniew Kryński – polski aktor
  • Zbigniew Belina-Prażmowski-Kryński – oficer lotnictwa WP i urzędnik konsularny.

Wikipedia


kryofit

roślina rosnąca w okolicach podbiegunowych lub wysokogórskich, w klimacie zimnym i suchym; kriofit


SJP.pl


kryolit

minerał, fluorek sodu i glinu; kriolit


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) miner. rzadki minerał z gromady halogenków;

Wiktionary

Kriolit, kryolit – rzadki minerał z gromady halogenków. Nazwa pochodzi od gr. kryos = lód i lithos = skała, co oznacza kamień lodowy.

Wikipedia

Powiązane:

 przym. kryolitowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) kriolit

Wiktionary


krypa

1. duża, otwarta łódź o płaskim dnie;
2. czółno wyżłobione z pnia drzewa;
3. pogardliwie o statku


SJP.pl


krypcie

rodzaj prymitywnego obuwia wykonanego ze słomy, skóry; chodaki, trepy, kapcie, łapcie


SJP.pl


krypeć

rodzaj prymitywnego obuwia wykonanego ze słomy, skóry; chodak; trep; kapeć; łapeć


SJP.pl


krypel

rzeczownik

 (1.1) gw-pl|Poznań. cerkiew

 (1.2) gw-pl|Poznań. kościół protestancki

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (2.1) posp. gw-pl|Śląsk Cieszyński. cherlak, niedołęga

Wiktionary


krypniański

przymiotnik od: Krypno


SJP.pl


krypno

gmina wiejska w Polsce


SJP.pl

Krypno Kościelne (Krypno) – wieś w Polsce położona w województwie podlaskim, w powiecie monieckim, w gminie Krypno.

Miejscowość jest siedzibą gminy Krypno.

Wieś duchowna, własność probostwa knyszyńskiego, położona była w 1575 roku w powiecie tykocińskim w ziemi bielskiej województwa podlaskiego. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa białostockiego.

Wikipedia


krypol

skrótowiec, rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna

 (1.1) publ. pot. dziennik lub wydawnictwo „Krytyka Polityczna”

Wiktionary


krypta

podziemie kościoła, usytuowane zwykle pod prezbiterium, przeznaczone do składania relikwii lub chowania zmarłych


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) podziemne pomieszczenie w kościele przeznaczone do przechowywania relikwii lub chowania zmarłych;

Wiktionary

Krypta (łac. crypta z gr. krypté „kryjówka”) – przesklepione pomieszczenie znajdujące się pod posadzką kościoła, pierwotnie służące do przechowywania relikwii, później coraz większe, służyło jako miejsce pochówków. W kryptach chowano dostojników kościelnych, władców lub ważne osoby świeckie. W starożytności kryptą nazywano podziemny, sklepiony korytarz lub salę, w okresie starochrześcijańskim – pomieszczenie w katakumbach, gdzie znajdował się grób świętego.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ˈkrɨpta, AS: krypta

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. zdrobn. kryptka ż.

 przym. kryptowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) katakumby

Wiktionary


kryptanazja

eutanazja bez wiedzy pacjenta


SJP.pl


krypteja

tajna policja spartańska


SJP.pl

Wikipedia


kryptka

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) zdrobn. od krypta

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) …no i przez te grzybki, chłód rodzinnej kryptki / nazbyt szybki dał obiadkom kres…

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈkrɨptka, AS: kryptka

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. krypta ż.

 przym. kryptowy

Wiktionary


kryptoaktywa

cyfrowe aktywa wykorzystujące technologię blockchain


SJP.pl

Kryptoaktywa – aktywa wyrażone w formie cyfrowych tokenów, odzwierciedlające zasoby w postaci np: kryptowalut lub praw własności, które można przenosić i przechowywać w formie elektronicznej z wykorzystaniem blockchain i technologii rozproszonego rejestru lub podobnej. Regulacje w tym zakresie wprowadziła Komisja Europejska w rozporządzeniu z dnia 24.9.2020 o oznaczeniu COM(2020) 593 final 2020/0265(COD).

Wikipedia


kryptoanaliza

dział kryptologii; nauka i sztuka rozszyfrowywania kryptosystemów w celu pozyskania informacji


SJP.pl

Kryptoanaliza (analiza kryptograficzna) – analiza systemu kryptograficznego w celu uzyskania informacji wrażliwej.

Badane są możliwości naruszenia wszystkich zakładanych cech bezpieczeństwa – ataki na protokoły, łamanie szyfrów, fałszowanie podpisów, naruszanie integralności wiadomości itd.

Ważniejsze metody:

  • metoda brute force
  • kryptoanaliza liniowa
  • kryptoanaliza różnicowa
  • kryptoanaliza statystyczna

Wikipedia


kryptoarianin

arianin, który pozostał na terenie Rzeczypospolitej, mimo że został zobowiązany do przejścia na katolicyzm lub opuszczenia kraju na mocy ustaw sejmowych z 1658 roku


SJP.pl


kryptoarianka

kryptoarianin


SJP.pl

Patrz:

kryptoarianin

kryptoautoportret

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) szt. wizerunek postaci mający podobieństwo do twarzy twórcy tego wizerunku

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Najbliżej widza siedzący, ubrany ubogo chłopczyk z prymitywnymi skrzypeczkami na kolanach nosi rysy autora obrazu z lat dziecięcych (byłby to więc pierwszy kryptoautoportret Malczewskiego).

Wiktionary


kryptobioza

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) biol. odwracalny stan metaboliczny utajonego życia, w którym organizm stara się przetrwać niekorzystne warunki środowiska;

Wiktionary

Kryptobioza – odwracalny stan metaboliczny tzw. życia ukrytego służący przetrwaniu niesprzyjających warunków środowiskowych za pomocą wielokrotnie spowolnionych procesów metabolicznych, wyróżnia się anhydrobiozę, kriobiozę, chemobiozę i osmobiozę.

Wikipedia


kryptocenzura

utajniona cenzura, niedopuszczanie do obiegu widowisk teatralnych, filmów, audycji, publikacji itp. w sposób niejawny i nieformalny


SJP.pl


kryptochrom

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) biochem. fotoreceptor światła niebieskiego u zwierząt i roślin

Wiktionary

Kryptochromy (gr. κρυπτό χρώμα (krupto chroma) co oznacza ukryty kolor) – fotoreceptory światła niebieskiego u zwierząt i roślin. Nazwy tej używa się w odniesieniu do specyficznej podklasy receptorów światła niebieskiego – flawoprotein regulujących kiełkowanie, elongację, fotoperiodyzm i inne reakcje wzrostowe roślin. Światło niebieskie pośredniczy także w fototropizmie, ale udział kryptochromów w tym procesie nie jest znany. W tym procesie bierze udział NPH1, białko zawierające flawinową grupę chromoforową, którego widmo absorpcyjne funkcjonalnej cząsteczki pokrywa się z widmem czynnościowym dla procesu fototropizmu i nazywane jest fototropiną. Kryptochromy to białka wczesne ewolucyjnie, pochodzące od fotoliaz – bakteryjnych enzymów flawoproteinowych aktywowanych przez światło i uczestniczących w naprawie dimerów pirymidynowych DNA. U eukariontów kryptochromy utraciły tę zdolność katalityczną.

Wikipedia


kryptocytat

w literaturze: cudze słowa ukryte w zmienionej formie w utworze innego autora


SJP.pl


kryptodepresja

depresja zalana wodą


SJP.pl

Kryptodepresja – zagłębienie terenu wypełnione przez wodę lub lód, przez co tworzy się jezioro lub lodowiec, którego dno jest poniżej średniego poziomu morza (p.p.m.), natomiast powierzchnia może znajdować się nad poziomem morza (n.p.m.).

Do takich kryptodepresji należą Bajkał w Azji (kryptodepresja 1164 m), Morze Kaspijskie (1053 m), Morze Martwe w Azji (735 m), Tanganika w Afryce (698 m) oraz m.in. jezioro Como, Loch Ness i Ładoga w Europie czy Athabaska i Ontario w Ameryce Północnej. Największą kryptodepresję w Polsce (prawie 30 m) tworzy jezioro Miedwie znajdujące się między Stargardem a Szczecinem oraz Jezioro Turkusowe w Wapnicy w powiecie kamieńskim.

Wikipedia


kryptofaszysta

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) polit. człowiek ukrywający swoje poglądy faszystowskie

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz.

:: fż. kryptofaszystka ż.

Wiktionary


kryptofaszystka

kryptofaszysta


SJP.pl

Patrz:

kryptofaszysta

kryptofaszystowski

kryptofaszyzm, kryptofaszysta


SJP.pl

Patrz:

kryptofaszyzm, kryptofaszysta

kryptofaszyzm

Kryptofaszyzm to określenie używane na określenie działań i zachowań partii politycznej bądź grupy, w których stosuje się do założeń ideologicznych faszyzmu, jednocześnie oficjalnie utrzymując iż nie ma z nim nic wspólnego. Termin ten został utworzony w podobny sposób jak określenia kryptojudaizm i kryptochrześcijaństwo, które odnoszą się do sekretnych judaistycznych lub chrześcijańskich praktyk religijnych wykonywanych przez osoby, które oficjalnie przeszły na inne wyznanie.

Wikipedia


kryptofit

roślina skrytopączkowa, mająca pączki ukryte w ziemi lub w wodzie


SJP.pl


kryptogam

w botanice: roślina skrytopłciowa, niewytwarzająca kwiatów, rozmnażająca się głównie przez zarodniki


SJP.pl


kryptogatunek

w botanice: gatunek identyczny lub prawie identyczne pod względem budowy morfologicznej z innym gatunkiem, niemogący się z nim krzyżować


SJP.pl


kryptogej

homoseksualista ukrywający swoją prawdziwą orientację seksualną


SJP.pl


kryptogiełda

giełda kryptowalut


SJP.pl

Kryptogiełda, inaczej giełda kryptowalut – serwis internetowy, gdzie użytkownicy składają oferty kupna i sprzedaży kryptowalut, takich jak np. bitcoin.

Wikipedia


kryptograf

specjalista w dziedzinie kryptografii


SJP.pl


kryptografia

dział kryptologii poświęcony zasadom i technikom tworzenia szyfrów


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) umiejętność przekształcania tekstu zrozumiałego dla wszystkich w tekst zaszyfrowany; szyfrowanie

Wiktionary

Kryptologia (z gr. κρυπτός kryptos, „ukryty”, i λόγος logos, „rozum”, „słowo”) – dziedzina wiedzy o przekazywaniu informacji w sposób zabezpieczony przed niepowołanym dostępem. Współcześnie kryptologia jest uznawana za gałąź zarówno matematyki, jak i informatyki; ponadto jest blisko związana z teorią informacji, inżynierią oraz bezpieczeństwem komputerowym.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Ogólnie stosowane w starożytności metody kryptografii można podzielić na dwa rodzaje – przestawianie i podstawianie.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. kryptograf m.

 przym. kryptograficzny

 przysł. kryptograficznie

Wiktionary

Synonimy:

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

 rzecz. kryptograf m.

 przym. kryptograficzny

 przysł. kryptograficznie

frazeologia.

etymologia.

 (1.1) etym|gr|κρυπτός|γράφω. (kruptós + gráphō)

uwagi.

 por|kryptologia.

tłumaczenia.

* angielski: (1.1) cryptography

* baskijski: (1.1) kriptografia

* białoruski: (1.1) крыптаграфія

* czeski: (1.1) kryptografie ż.

* estoński: (1.1) krüptograafia

* francuski: (1.1) cryptographie ż.

* hiszpański: (1.1) criptografía ż.

* indonezyjski: (1.1) kriptografi

* interlingua: (1.1) cryptographia

* japoński: (1.1) furi|暗号論|あんごうろん.

* niemiecki: (1.1) Kryptografie ż.

* nowogrecki: (1.1) κρυπτογραφία ż.

* słowacki: (1.1) kryptografia ż.

* węgierski: (1.1) kriptográfia

źródła.

== kryptografia (język słowacki.) ==

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) kryptografia

odmiana.

przykłady.

składnia.

kolokacje.

synonimy.

Wiktionary


kryptograficznie

przysłówek

 (1.1) w sposób związany z kryptografią

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Enigma oprócz układu wirników wyposażona była w tzw. walec odwracający. Dzięki niemu możliwe było wykorzystanie maszyny zarówno do szyfrowania, jak i do deszyfrowania wiadomości. Co ciekawe, o ile z praktycznego punktu widzenia była to niewątpliwa zaleta, o tyle kryptograficznie stanowiło to poważną wadę.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. kryptograf m. kryptografia ż., kryptografka ż.

 przym. kryptograficzny

Wiktionary


kryptograficzny

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z kryptografią, dotyczący kryptografii

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Witam serdecznie, zbieram informacje o szyfrach, kodach, metodach kryptograficznych, które mogły być używane w XIX w. przez polskich żołnierzy walczących w powstaniach.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. kryptografia ż., kryptograf m.

 przysł. kryptograficznie

Wiktionary


kryptografka

kryptograf


SJP.pl

Patrz:

kryptograf

kryptogram

1. informacja zapisana szyfrem; szyfrogram;
2. nieliterowy ciąg znaków zastępujący słowo lub imię i nazwisko, np. ***;
3. krótkie wyrażenie z Przepowiedni Malachiasza, mające oddawać w jakiś sposób cechę osobowości lub pontyfikatu papieża


SJP.pl

Szyfrogram (lub inaczej kryptogram) – wiadomość, dane w postaci zaszyfrowanej.

Wikipedia


kryptokleid

gatunek zauropsyda z rzędu plezjozaurów


SJP.pl

Kryptoklid (Cryptoclidus eurymerus) – plezjozaur z rodziny kryptoklidów.

Ten morski gad był lepiej przystosowany do życia na lądzie niż inne plezjozaury. Odkryto go w Anglii, Francji, Rosji i Ameryce Południowej. Kryptoklid miał bardzo mocne zęby; mógł łapać nimi nawet pterozaury (np. pterodaktyle, które żyły w tym samym czasie i miejscu). Do tej pory odnaleziono kilka kompletnych szkieletów. Jego nazwa rodzajowa oznacza "ukryty obojczyk". Żył w późnej jurze, około 165-150 mln lat temu. Mierzył 8 m. i ważył 9 t.

Wikipedia


kryptoklid

morski gad jurajski


SJP.pl

Kryptoklid (Cryptoclidus eurymerus) – plezjozaur z rodziny kryptoklidów.

Ten morski gad był lepiej przystosowany do życia na lądzie niż inne plezjozaury. Odkryto go w Anglii, Francji, Rosji i Ameryce Południowej. Kryptoklid miał bardzo mocne zęby; mógł łapać nimi nawet pterozaury (np. pterodaktyle, które żyły w tym samym czasie i miejscu). Do tej pory odnaleziono kilka kompletnych szkieletów. Jego nazwa rodzajowa oznacza "ukryty obojczyk". Żył w późnej jurze, około 165-150 mln lat temu. Mierzył 8 m. i ważył 9 t.

Wikipedia


kryptoklimat

warunki klimatyczne panujące wewnątrz zamkniętych urządzeń i pomieszczeń; mikroklimat


SJP.pl


kryptokok

grzyb chorobotwórczy bytujący w glebie, wywołujący grzybicę - kryptokokozę


SJP.pl


kryptokokowy

przymiotnik od: kryptokok


SJP.pl


kryptokokoza

grzybica zakaźna wywołana przez drożdżopodobny grzyb Cryptococcus neoformatus, atakująca ośrodkowy układ nerwowy, płuca, skórę i tkankę podskórną; rodzaj drożdżycy; toruloza


SJP.pl

Kryptokokoza (toruloza, drożdżyca europejska) – grzybica wywołana przez Cryptococcus neoformans, grzyb należący do tzw. drożdży podstawkowych. Choroba o przebiegu podostrym lub przewlekłym, atakuje ośrodkowy układ nerwowy, płuca (grzybice narządowe, głębokie) lub skórę i tkankę podskórną (grzybice powierzchowne).

Wikipedia


kryptokomuch

pogardliwie: kryptokomunista


SJP.pl


kryptokomuna

ludzie, którzy ukrywają swoje komunistyczne przekonania


SJP.pl


kryptokomunista

osoba, która ukrywa swoje komunistyczne przekonania


SJP.pl


kryptokomunistka

kryptokomunista


SJP.pl

Patrz:

kryptokomunista

kryptokomunistyczny

kryptokomunizm


SJP.pl

Patrz:

kryptokomunizm

kryptokomunizm

ukryty komunizm


SJP.pl


kryptokrystaliczny

posiadający budowę krystaliczną niewidoczną gołym okiem


SJP.pl


kryptol

granulat grafitu, gliny i karborundu, stosowany jako materiał oporowy w piecach elektrycznych


SJP.pl


kryptolesbijka

homoseksualistka ukrywająca swoją prawdziwą orientację seksualną


SJP.pl


kryptolewicowy

niedeklarujący się jako lewicowiec, jednak o poglądach bliskich lewicowcom


SJP.pl


kryptolog

specjalista w zakresie kryptologii


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) osoba zajmująca się szyfrowaniem i deszyfracją tekstów

Wiktionary

Kryptologia (z gr. κρυπτός kryptos, „ukryty”, i λόγος logos, „rozum”, „słowo”) – dziedzina wiedzy o przekazywaniu informacji w sposób zabezpieczony przed niepowołanym dostępem. Współcześnie kryptologia jest uznawana za gałąź zarówno matematyki, jak i informatyki; ponadto jest blisko związana z teorią informacji, inżynierią oraz bezpieczeństwem komputerowym.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Po raz pierwszy szyfrogramy zakodowane przy pomocy Enigmy udało się rozszyfrować polskim kryptologom w grudniu 1932 roku w Pałacu Saskim w Warszawie, mieszczącym siedzibę Biura Szyfrów Oddziału II Sztabu Głównego Wojska Polskiego.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. kryptologia ż.

:: fż. kryptolożka ż.

 przym. kryptologiczny

Wiktionary


kryptologia

nauka poświęcona szyfrom, czyli porozumiewaniu się w bezpieczny i zwykle potajemny sposób, obejmująca kryptografię i kryptoanalizę


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) mat. inform. dziedzina wiedzy zajmująca się przekazywaniem informacji w sposób zabezpieczony przed nieuprawnionym dostępem, obejmuje tak utajnianie wiadomości (kryptografię) jak i przełamywanie ich zabezpieczeń i odczyt treści (kryptoanalizę);

Wiktionary

Kryptologia (z gr. κρυπτός kryptos, „ukryty”, i λόγος logos, „rozum”, „słowo”) – dziedzina wiedzy o przekazywaniu informacji w sposób zabezpieczony przed niepowołanym dostępem. Współcześnie kryptologia jest uznawana za gałąź zarówno matematyki, jak i informatyki; ponadto jest blisko związana z teorią informacji, inżynierią oraz bezpieczeństwem komputerowym.

Wikipedia

Powiązane:

 rzecz. kryptolog mos., kryptolożka ż.

 przym. kryptologiczny

 przysł. kryptologicznie

Wiktionary


kryptologiczny

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z kryptologią, dotyczący kryptologii

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. kryptolog mos., kryptologia ż.

Wiktionary


kryptolowy

przymiotnik od: kryptol


SJP.pl


kryptolożka

kryptolog


SJP.pl

Patrz:

kryptolog

kryptomeria

drzewo iglaste z rodziny cyprysowatych; szydlica


SJP.pl

Wikipedia


kryptomeriowy

kryptomeria; szydlicowy


SJP.pl


kryptomnezja

Kryptomnezja (od gr. kryptós „ukryty”, mnēmē „pamięć”) – częsty sposób przypominania sobie głęboko ukrytych lub zapomnianych przeżyć inaczej niedostępnych. Pamięć bez identyfikacji pamiętanych treści jako wcześniej poznanych, np. przyjmowanie za własne cudzych myśli zasłyszanych dawniej (niekiedy mówi się o podświadomym plagiacie).

Wikipedia


kryptomorficzny

w odniesieniu do pierwiastków chemicznych: nie tworzący własnych minerałów; endokryptny, endomorficzny


SJP.pl


krypton

pierwiastek chemiczny, jeden z gazów szlachetnych


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) chem. pierwiastek chemiczny o symbolu Kr i liczbie atomowej 36;

Wiktionary

Krypton (Kr; z gr. κρυπτός, kryptos = „ukryty”) – pierwiastek chemiczny z grupy helowców. Bezbarwny, niereaktywny gaz. Został odkryty w 1898 r. przez W. Ramsaya i M.W. Traversa.

Występuje w atmosferze ziemskiej w ilości ok. 1,14 ppm. Jest jednym z produktów rozpadu uranu i plutonu. Ma 32 izotopy z przedziału liczby masowej 69–100 o okresie półtrwania minimum 1 ms. Trwałe są izotopy 78, 80, 82, 83, 84 i 86.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Jakie właściwości chemiczne ma krypton?

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈkrɨptɔ̃n, AS: kryptõn

Wiktionary

Powiązane:

 przym. kryptonowy, kryptowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) symbol. Kr

Wiktionary


kryptonim

wyraz lub litery używane do nazwania kogoś lub czegoś w celu ukrycia jego tożsamości lub utrudnienia identyfikacji


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) złożenie liter i cyfr albo wyraz, który ukrywa nazwę czegoś lub czyjeś nazwisko

Wiktionary

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Operacja pod kryptonimem „Neutron” miała na celu infiltrację środowisk faszystowskich w Czechach i zaostrzenie nastrojów antycygańskich w tym kraju.

Wiktionary

Powiązane:

 przym. kryptonimowy, kryptonimiczny

 przym. kryptonimowo

Wiktionary


kryptonimowy

przymiotnik od: kryptonim


SJP.pl


kryptonit

w świecie przygód Supermana: substancja z planety Krypton, która osłabi i szkodzi Supermanowi


SJP.pl

Kryptonit (ang. Kryptonite) – fikcyjny pierwiastek z komiksów z udziałem Supermana, które wydawane są przez DC Comics. Pierwszy raz pojawił się w 1945 roku w słuchowisku radiowym The Adventures of Superman. W komiksie pojawił się dopiero wraz z wydaniem Superman vol. 1 #61 (1949). Jego nazwa pochodzi od nazwy fikcyjnej planety Krypton, z którego pochodzi, a ta zaś została zaczerpnięta od kryptonu (Kr) – pierwiastka chemicznego, z grupy helowców w układzie okresowym.

Wikipedia


kryptonowy

przymiotnik od: krypton


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) przym. od krypton

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Żarówki halogenowe i kryptonowe emitują bardzo jasne światło, które można stworzyć znakomitą atmosferę do pracy.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌkrɨptɔ̃ˈnɔvɨ, AS: kryptõnovy

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. krypton mrz.

 przym. kryptowy

Wiktionary


kryptoportyk

w architekturze antycznej: tajemne przejście w postaci zamkniętego portyku, zwykle sekretne przejście podziemne


SJP.pl

Kryptoportyk (portyk pozorny) – rodzaj portyku, obudowanego ze wszystkich stron, w którym kolumny podtrzymujące konstrukcję dachu stoją tuż przy murze lub są w niego wtopione (półkolumny). W starożytności była to podłużna budowla całkowicie lub częściowo zagłębiona w ziemi doświetlona otworami wykonanymi w sklepieniu lub w ścianach bocznych. Najczęściej pełniła rolę przejścia w czasie niepogody, ale również magazynowano w niej żywność.

Wikipedia


kryptopsychiczny

taki, który odbywa się bez udziału świadomości i którego natura nie została jeszcze wyjaśniona


SJP.pl


kryptoreklama

prowadzenie reklamy w publikacjach albo programach o charakterze niereklamowym


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) ukryta reklama towarów, usług, firm itp. zamieszczona w przestrzeni (np. publikacji) o charakterze niereklamowym,

Wiktionary

Kryptoreklama (gr. κρυπτός – kryptos – ukryty) – ukryta działalność reklamowa wiążąca się z uzyskaniem przez dziennikarza bądź redakcję korzyści majątkowej lub osobistej od osoby bądź przedsiębiorstwa dążących do zamieszczenia przekazu reklamy sprawiającego wrażenie obiektywnej, redakcyjnej informacji. Polega to na służącym celom reklamowym lub promocyjnym przedstawieniu w słowach lub obrazach towaru, usługi, firmy, działalności przedsiębiorców, prezentujących w sposób wprowadzający w błąd odbiorców przekazu, co do jej charakteru, celu i przeznaczenia.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Ach ta kryptoreklama, ileż z nią kłopotu… Na potrzeby serialu produkuje się własne naklejki na szampana i na każdą butelkę wina pokazywaną na ekranie.

 (1.1) Tajemnicą poliszynela są opowieści o artykułach pisanych i publikowanych za pieniądze (czyli tzw. kryptoreklamie), o prezentach, jakie dziennikarze uczestniczący w konferencjach prasowych dostają od wielkich firm i koncernów (…)

Wiktionary

Powiązane:

 przym. kryptoreklamowy

Wiktionary


kryptoreklamowy

przymiotnik od: kryptoreklama


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) dotyczący kryptoreklamy, właściwy kryptoreklamie

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. kryptoreklama ż.

Wiktionary


kryptoskiaskop

rodzaj kryptoskopu (aparatu rentgenowskiego do prześwietleń)


SJP.pl


kryptosporydioza

pasożytnicza choroba ssaków


SJP.pl

Wikipedia


kryptowaluta

rodzaj waluty wirtualnej, np. bitcoin


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) waluta elektroniczna oparta na mechanizmach kryptograficznych;

Wiktionary

Kryptowaluta, rzadziej waluta kryptograficzna – rozproszony system księgowy bazujący na kryptografii, przechowujący informację o stanie posiadania w umownych jednostkach. Stan posiadania związany jest z poszczególnymi węzłami systemu („portfelami”) w taki sposób, aby kontrolę nad danym portfelem kryptowalutowym miał wyłącznie posiadacz odpowiadającego mu klucza prywatnego i niemożliwe było dwukrotne wydanie tej samej jednostki. Kryptowaluta jest szczególnym przypadkiem waluty wirtualnej.

Wikipedia


kryptowalutowy

kryptowaluta


SJP.pl

Patrz:

kryptowaluta

kryptowy

przymiotnik od: krypta


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z kryptą, dotyczący krypty

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. krypta ż., kryptka ż., krypton m., Krypton m., kryptyda ż.

 przym. kryptonowy, kryptydowy

 temsłow. krypto-

Wiktionary


kryptozoik

okres w dziejach Ziemi obejmujący dwie najstarsze ery: archaiczną i proterozoiczną; prekambr, eon kryptozoiczny


SJP.pl

Wikipedia


kryptozoit

stadium wywołujących malarię krwinkowców, zasiedlające komórki wątroby i śledziony u człowieka


SJP.pl


kryptozoolog

pseudonaukowiec zajmujący się zwierzętami, na których istnienie brak naukowych dowodów


SJP.pl


kryptozoologia

pseudonauka zajmująca się zwierzętami, na których istnienie brak naukowych dowodów


SJP.pl

Kryptozoologia (z gr. kryptos „ukryty”, zoon „zwierzę” i logos „nauka”) – kontrowersyjna gałąź zoologii, będąca dziedziną pseudonauki zajmującą się zwierzętami, których istnienie powszechnie jest odrzucane ze względu na brak wiarygodnych, naukowych dowodów. Zwierzęta te występują w podaniach, legendach i relacjach świadków. Pomysł nazwy tego kierunku badań jest zwykle przypisywany zoologowi Bernardowi Heuvelmansowi, który zaproponował ten termin w wydanej w 1955 roku książce On the Track of Unknown Animals (Na tropie nieznanych zwierząt). Sam Heuvelmans twierdził jednak, że oryginalnym twórcą terminu jest Anthonid Cornelis Oudemans, który w 1892 roku użył go w swojej pracy pt. The Great Sea Serpent.

Wikipedia


kryptyda

hipotetyczne zwierzę, którego istnienie jest obiektem badań kryptozoologów


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) hipotetyczne zwierzę, którego istnienie nie zostało potwierdzone przez naukę

Wiktionary

Kryptyda – hipotetyczne zwierzę, którego istnienie jest obiektem badań kryptozoologów, lecz nie zostało potwierdzone przez zoologię. Kryptydy to zwierzęta uznane za dawno wymarłe bądź znane z przekazów. Poszukiwaniem kryptyd zajmują się kryptozoolodzy.

Wikipedia

Powiązane:

 przym. kryptydowy, kryptowy

Wiktionary


kryptydowy

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z kryptydą, dotyczący kryptydy

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. kryptyda ż.

 przym. kryptowy

Wiktionary


kryś

nazwisko


SJP.pl


krysa

nazwisko


SJP.pl

Osoby noszące nazwisko Krysa:

  • Adam Krysa (ur. 1991) – brydżysta
  • Jan Krysa (1892–1983) – poseł na Sejm II RP
  • Jan Krysa (1896–?) – oficer piechoty Wojska Polskiego II RP

Wikipedia


krysia

zdrobnienie od: Krystyna (imię żeńskie); Kryśka


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) imię|polski|ż. zdrobn. Krystyna

Wiktionary

  • Krysia – zdrobnienie imienia Krystyna
  • „Krysia” – pseudonim Krystyny Matysiakówny, polskiej działaczki komunistycznej
  • „Krysia” – pseudonim Jana Borysewicza, żołnierza polskiego podziemia
  • bunkier „Krysia”

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Jola jest wyjątkowo małostkowa, obraziła się na mnie o to, że podałam cukiernicę najpierw Krysi.

 (1.1) Podwiozłam ciocię Krysię na bazarek koło dworca.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈkrɨɕa, AS: kryśa

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Krystynka ż., Krystyna ż., Krysieńka ż., Kryśka ż., Krycha ż.

 przym. Krysiny

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) Krysieńka, Krystynka

Wiktionary


krysiak

nazwisko


SJP.pl

Osoby o tym nazwisku:

  • Antoni Krysiak – wicewojewoda częstochowski
  • Dawid Krysiak – polski piłkarz ręczny
  • Grzegorz Krysiak – polski piłkarz
  • Piotr Krysiak – polski łyżwiarz szybki, działacz hokejowy
  • Piotr Krysiak – polski dziennikarz śledczy, pisarz
  • Ludwika Krysiak – polska funkcjonariuszka więzienna, żołnierz podziemia

Wikipedia


krysicki

nazwisko


SJP.pl


krysieńka

zdrobnienie od: Krystyna (imię żeńskie)


SJP.pl


krysiewicz

nazwisko


SJP.pl


krysik

nazwisko


SJP.pl


krysiński

nazwisko


SJP.pl


krysiny

przymiotnik dzierżawczy - należący do Krysi lub z nią związany


SJP.pl


kryska

dawniej: kreska, linia; dziś w powiedzeniach "przyjdzie (przyszła) na kogoś kryska" - ktoś w końcu ulegnie (uległ), przegra (przegrał), odniesie (odniósł) porażkę; "przyszła kryska na Matyska" - osoba źle postępująca została ukarana


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) zdrobn. od: Krystyna

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Kryśka zawsze świetnie wygląda. Nie wiesz, kto ją czesze?

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈkrɨɕka, AS: kryśka

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Krystynka ż., Krystyna ż., Krysia ż.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) Krysia

Wiktionary


kryski

dawniej: kreska, linia; dziś w powiedzeniach "przyjdzie (przyszła) na kogoś kryska" - ktoś w końcu ulegnie (uległ), przegra (przegrał), odniesie (odniósł) porażkę; "przyszła kryska na Matyska" - osoba źle postępująca została ukarana


SJP.pl

Kryski – przysiółek wsi Czepiele w Polsce, położony w województwie podlaskim, w powiecie sokólskim, w gminie Kuźnica.

W latach 1975–1998 przysiółek administracyjnie należał do województwa białostockiego.

Wikipedia


kryśkiewicz

nazwisko


SJP.pl


kryspin

imię męskie


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy, nazwa własna

 (1.1) imię|polski|m.;

forma rzeczownika|rodzaj=żeński.

 (2.1) D. lm. od: Kryspina

Wiktionary

Kryspin – imię męskie pochodzenia łacińskiego, pierwotnie stanowiące zdrobnienie od łac. imienia męskiego Crispus, które powstało z przymiotnika oznaczającego „kędzierzawy”. Kryspin po raz pierwszy został poświadczony w Polsce w 1226 roku, w formach Krzyszpin i Kryspin. Możliwe staropolskie zdrobnienia to: Krzysz, Krzysza, Krzyszcz, Krzyszczek, Krzyszczko, Krzyszczk, Krzyszek, Krzyszka, Krzyszko, Krzyszna, Krzych, Krzychna.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Mam na imię Kryspin i chodzę do drugiej klasy gimnazjum w Pacanowie.

 (2.1) Byłem wczoraj na imieninach u dwóch znajomych Kryspin.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈkrɨspʲĩn, AS: kryspʹĩn

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Krzyszpin m., Kryspian m., Kryspinian m., Kryspinów m., Kryspus m.

:: zdrobn. Kryspinek m., Kryspek m.

:: fż. Kryspina ż., Kryspinka ż.

 przym. Kryspinowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) zdrobn. Kryspinek, Kryspek; przest. Krzyszpin, Kryspian, Kryspinian, Kryspus

Wiktionary


kryspina

imię żeńskie


SJP.pl

Kryspina – imię żeńskie pochodzenia łacińskiego. Wywodzi się od słowa crispa – (osoba) o kręconych włosach, kędzierzawa.

Kryspina imieniny obchodzi 5 grudnia.

Wikipedia


kryspinady

rzadko: prezenty fundowane na cudzy koszt


SJP.pl


kryspininy

przymiotnik dzierżawczy - należący do Kryspiny lub z nią związany


SJP.pl


kryspinostwo

Kryspin z małżonką; Kryspinowie


SJP.pl


kryspinowie

imię męskie


SJP.pl


kryspinowski

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z Kryspinowem, dotyczący Kryspinowa

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Kryspinów m.

Wiktionary


kryspinowy

przymiotnik dzierżawczy - należący do Kryspina lub z nim związany


SJP.pl


kryspus

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy, nazwa własna

 (1.1) imię|polski|m.

Wiktionary

Kryspus, Flavius Iulius Valerius Crispus (ur. ok. 300, zm. 326) – syn Konstantyna Wielkiego i jego pierwszej żony (lub konkubiny) Minerwiny, cezar Konstantyna od 317 do 326 roku n.e.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Przełożony synagogi, Kryspus, uwierzył w Pana z całym swym domem, wielu też słuchaczy korynckich uwierzyło i przyjmowało wiarę i chrzest.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Kryspin mos.

Wiktionary


kryst

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy, nazwa własna

 (1.1) stpol. Chrystus

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Kryste, dniu naszej światłości, / Nocne odkrywasz ciemności, / Za światłość cię prawą znamy, / Gdy twej nauki słuchamy.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: krɨst, AS: kryst

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Chrystus mos., Krzysztof

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) Chrystus, Mesjasz, Zbawiciel

Wiktionary


krysta

nazwisko


SJP.pl

Krysta (bułg. Кръста) – szczyt masywu Witosza, w Bułgarii, o wysokości 1561 m n.p.m.

Wikipedia


krystaliczność

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) odprzym. cecha tego, co jest krystaliczne; cecha tych, którzy są krystaliczni

Wiktionary

Stopień krystaliczności – parametr stosowany w przypadku substancji i materiałów zdolnych do częściowej krystalizacji (polimerów, stopów metali, szkła itp.), definiowany jako stosunek masy części skrystalizowanej do całkowitej masy materiału/substancji.

Wikipedia

Powiązane:

 rzecz. kryształ m., kryształek m., krystalizator m., krystalizacja ż., krystalizowanie n., skrystalizowanie n., kryształowość ż.

 czas. krystalizować ndk., skrystalizować dk.

 przym. kryształowy, krystaliczny

 przysł. kryształowo, krystalicznie

Wiktionary


krystaliczny

przymiotnik

 (1.1) taki, który występuje pod postacią kryształu

 (1.2) tak czysty i przezroczysty jak kryształ

 (1.3) idealny, bez skazy

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Oczyszczony sok jest kierowany do zatężania, odbarwiania i krystalizacji (produkty: cukier krystaliczny, produkt uboczny: melasa).

 (1.1) Rok później francuscy naukowcy przekształcili salicylan w formę krystaliczną.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌkrɨstaˈlʲit͡ʃnɨ, AS: krystalʹičny

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. kryształ m., kryształek m., krystalizacja ż., krystalizowanie n., skrystalizowanie n., kryształowość ż., krystalit m., krystalizator m.

 czas. krystalizować (się), skrystalizować

 przym. kryształowy, krystalizacyjny

 przysł. krystalicznie, kryształowo, krystalizacyjnie

Wiktionary


krystalit

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) chem. część ciała stałego o budowie krystalicznej będąca obszarem monokrystalicznego uporządkowania;

Wiktionary

Krystalit (zwany również ziarnem) – część ciała stałego o budowie krystalicznej będąca obszarem monokrystalicznego uporządkowania. Ma rozmiary od kilku nanometrów do milimetrów. Krystality oddzielone są od siebie cienkimi amorficznymi warstwami (granicami ziaren) tworząc większe struktury polikrystaliczne. W pewnych materiałach (np. krzem nanokrystaliczny) poszczególne bardzo małe ziarna krystaliczne osadzone są w matrycy amorficznej, nieposiadającej struktury krystalicznej. Krystality są zwykle zorientowane przypadkowo. W związku z tym ich własności fizyczne są izotropowe, co oznacza izotropowość np. pod względem mechanicznym, a substancjach przezroczystych – optycznym. Krystality mogą układać się w sposób uporządkowany tworząc okrągłe (lub sferyczne) sferolity, dendryty o budowie drzewiastej, igły i inne. Struktury takie tworzone są w warunkach przechłodzenia, gdy proces nukleacji wtórnej dominuje nad procesem nukleacji pierwotnej.Powstawanie takich konglomeratów krystalitów obserwuje się w bardzo różnych substancjach takich jak:

  • polimery
  • skrystalizowane ciekłe kryształy
  • metale
  • skały wulkaniczne
  • woda (w warunkach resublimacji)

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Krystality mogą układać się w sposób uporządkowany tworząc okrągłe (lub sferyczne) sferolity, dendryty o budowie drzewiastej, igły i inne.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: krɨˈstalʲit, AS: krystalʹit

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. kryształ m.

 przym. kryształowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) ziarno

Wiktionary


krystalizacja

1. proces tworzenia się kryształów lub ciał krystalicznych;
2. skupisko kryształów powstałe w wyniku tego procesu;
3. kształtowanie i ustalanie się jakichś poglądów, planów itp.; konkretyzacja


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) proces tworzenia się kryształów

Wiktionary

Krystalizacja – proces powstawania fazy krystalicznej z fazy stałej (amorficznej), fazy ciekłej (substancji stopionej lub jej roztworu) lub fazy gazowej. Krystalizacja jest zwykle procesem egzotermicznym. Przeprowadza się ją w celu wyodrębnienia związku chemicznego z roztworu. Mieszaniny jednorodne cieczy (rozpuszczalnik) i ciała stałego (substancja rozpuszczona) mają graniczne stężenie, w którym rozpoczyna się proces krystalizacji.

Wikipedia

Powiązane:

 rzecz. kryształ mrz., kryształek mrz., krystaliczność ż., kryształowość ż.

 przym. kryształowy

 czas. krystalizować

Wiktionary


krystalizacyjny

związany z krystalizacją


SJP.pl


krystalizator

cylindryczne naczynie laboratoryjne używane do krystalizacji


SJP.pl

Krystalizator to aparat, w którym realizuje się proces krystalizacji.

Wikipedia


krystalizować

1. nabierać budowy krystalicznej, ulegać krystalizacji;
2. powodować krystalizację;
3. w przenośni: ustalać , konkretyzować swoje poglądy, plany, pomysły itp.;
4. krystalizować się -
a) nabierać budowy krystalicznej, ulegać krystalizacji;
b) o poglądach, planach, pomysłach itp.: ustalać się, konkretyzować się


SJP.pl

czasownik przechodni niedokonany (dk. skrystalizować, wykrystalizować)

 (1.1) chem. tworzyć strukturę krystaliczną

czasownik zwrotny niedokonany krystalizować się (dk. skrystalizować się, wykrystalizować się)

 (2.1) przen. (o sytuacji) wyłaniać wyraźne zależności, prawidłowości, okoliczności i konsekwencje

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Anhydryt krystalizuje w układzie rombowym.

 (1.1) Większość miodów nektarowych krystalizuje po jednym do sześciu tygodni.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. krystalizacja ż., kryształ mrz., kryształek mrz., krystaliczność ż., kryształowość ż.

 przym. kryształowy

Wiktionary


krystalochemia

Krystalochemia – termin ten wprowadził V.M. Goldschmidt i przedstawił jej ówczesny zakres badań jako określenie prawideł między składem chemicznym a własnościami fizycznymi materiału.Wiąże się z tym badanie relacji między strukturą wewnętrzną w jej najszerszym sensie a wszelkimi własnościami, parametrami, charakterystykami, jakimi badacze ciała stałego dysponują.

Wikipedia


krystalograf

specjalista w dziedzinie krystalografii


SJP.pl


krystalografia

nauka o budowie i własnościach kryształów


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) nauk. interdyscyplinarna nauka zajmująca się badaniem struktury, właściwości i sposobów powstawania kryształów

Wiktionary

Krystalografia (od greckich słów κρύσταλλος krystallos – „lód”, które później zaczęło oznaczać także kryształ górski i inne kryształy, oraz γράφω grapho – „piszę”) – nauka o kryształach, krystalitach oraz substancjach o strukturze częściowo uporządkowanej. Jej zakres pokrywa się częściowo z mineralogią, fizyką ciała stałego, chemią i materiałoznawstwem.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Najważniejszym narzędziem w krystalografii jest dyfrakcja rentgenowska.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. krystalograf mos.

 przym. krystalograficzny

Wiktionary


krystalograficzny

dotyczący krystalografii


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) fiz. miner. związany z krystalografią, dotyczący krystalografii

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. krystalografia ż., krystalograf m.

Wiktionary


krystalografka

krystalograf


SJP.pl

Patrz:

krystalograf

krystaloid

substancja nie tworząca układów koloidalnych, powszechnie używana w medycynie, jako płyn wypełniający łożysko naczyniowe u osób z dużą utratą krwi po krwotokach


SJP.pl

Płyn infuzyjny, płyn do wlewów kroplowych (łac. infundibilium) – jałowy, apirogenny roztwór wodny lub emulsja typu o/w (olej w wodzie) jednej lub kilku substancji chemicznych, przeznaczony do podawania głównie drogą dożylną jako wlew kroplowy lub przy użyciu pompy infuzyjnej.

Wikipedia


krystaloidowy

przymiotnik od: krystaloid


SJP.pl


krystalomancja

wróżenie z kryształowej kuli


SJP.pl

Krystalomancja (od greckich słów κρύσταλλος krystallos – „lód”, które później zaczęło oznaczać także kryształ górski i inne kryształy i manteia, „wróżba”), także sferomancja lub wróżenie z kuli – przepowiadanie przyszłości na podstawie wizji dostrzeganych przez wróżbitę w kryształowej (wykonanej ze szkła kryształowego) kuli. Wróżbici używający kuli twierdzą, że przy jej pomocy są zdolni np. uzyskiwać odpowiedzi na rozmaite pytania, przewidywać przebieg przyszłych zdarzeń, przepowiadać los, pomagać klientowi podejmować decyzje w bieżących sprawach, znajdować wyjście z kłopotów, dokonywać analizy ludzkich charakterów.

Wikipedia


krystalometria

dział krystalografii zajmujący się mierzeniem kątów między ścianami kryształów; goniometria


SJP.pl


krystalooptyczny

krystalooptyka


SJP.pl

Patrz:

krystalooptyka

krystalotechnika

sztuka przygotowywania szklistej polewy do naczyń glinianych


SJP.pl


krystek

nazwisko


SJP.pl

Osoby o tym nazwisku:

  • Piotr Krystek – polski wokalista
  • Ryszard Krystek – polski inżynier

Wikipedia


krystera

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) stpol. lewatywa

Wiktionary

Wymowa:

IPA: krɨˈstɛra, AS: krystera

Wiktionary


krystian

imię męskie


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy, nazwa własna

 (1.1) imię|polski|m.;

Wiktionary

Krystian – imię męskie pochodzenia grecko-łacińskiego, od łac. Christianus, Cristianus oznaczające „chrześcijanin, wyznawca Chrystusa”.

Wśród imion nadawanych nowo narodzonym dzieciom w Polsce Krystian w 2017 r. zajmował 48. miejsce w grupie imion męskich. W całej populacji Polaków Krystian zajmował w 2017 r. 60. miejsce (108 962 osoby). W styczniu 2024 w rejestrze PESEL znajdowało się 111 386 mężczyzn o pierwszym imieniu Krystian, co plasowało imię to na 61. miejscu wśród imion męskich w całej populacji.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ˈkrɨstʲjãn, AS: krystʹi ̯ãn

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Krzysztof, Krystyna ż., Krystianowa ż., Krystianówna ż., Krystianostwo n.

Wiktionary


krystiana

imię żeńskie


SJP.pl

Krystiana – żeński odpowiednik imienia Krystian, które powstało poprzez dodanie przyrostka -ianus, oznaczającego przynależność lub pochodzenie, do łacińskiego imienia Christinus/Cristinus. Oznacza „chrześcijanka, należąca do Chrystusa, Chrystusowa”. Imię to jest poświadczone w Polsce od XIII wieku, w formie Krzys(z)tyjana, Krystyjana. Staropolskie formy pochodne: Krczona, Krzczona, Chryścijanica, Chrzczonka.

Wikipedia


krystiania

ostry skręt na nartach; chrystiania, christiania


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) ewolucja narciarska służąca zatrzymaniu się lub zmianie kierunku jazdy

Wiktionary

Wymowa:

IPA: krɨˈstʲjä̃ɲja, AS: krystʹi ̯ä̃ńi ̯a

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) chrystiania

Wiktionary


krystianiny

przymiotnik dzierżawczy - należący do Krystiany lub z nią związany


SJP.pl


krystianostwo

Krystian z małżonką; Krystianowie


SJP.pl


krystianowie

imię męskie


SJP.pl


krystianowy

przymiotnik dzierżawczy - należący do Krystiana lub z nim związany


SJP.pl


krystkowiak

nazwisko


SJP.pl


krystobalit

biały minerał o szklistym połysku, występujący w skałach wulkanicznych, odmiana kwarcu


SJP.pl

Krystobalit (cristobalit) – stosunkowo rzadki minerał należący do gromady krzemianów; ceniony w kręgach jubilerskich. Nazwa pochodzi od Cerro San Cristobal w Meksyku, gdzie minerał ten został znaleziony (1884 r.).

Wikipedia


krystosiak

nazwisko


SJP.pl


krystowski

nazwisko


SJP.pl


krystyn

imię męskie


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy, nazwa własna

 (1.1) imię|polski|m.;

Wiktionary

Krystyn – imię męskie pochodzenia łacińskiego wywodzące się od wyrazu Pomazaniec (Chrystus), do którego dodano przyrostek -inus wskazujący na zależność lub pochodzenie (Christinus, 'należący do Chrystusa, Chrystusowy'). W dokumentach polskich poświadczone w XI wieku w formie łacińskiej, a od XII w. w formie spolszczonej Krystyn.

Wikipedia

Powiązane:

 rzecz. Krystynka ż., Krzysztof, Krystyna ż., Krystynowa ż., Krystynówna ż., Krystynostwo n.

Wiktionary


krystyna

imię żeńskie


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) imię|polski|ż.;

forma rzeczownika|rodzaj=męskoosobowy.

 (2.1) D. i B. lp. od: Krystyn

Wiktionary

  • Krystyna – imię żeńskie
  • Krystyna – wieś w Polsce, w województwie mazowieckim
  • Krystyna – osada w Polsce, w województwie opolskim
  • Krystyna – dramat Alexandre’a Dumasa
  • Krystyna – statek

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Mam na imię Krystyna i uczę geografii w szkole podstawowej.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: krɨˈstɨ̃na, AS: krystna

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Krzysztof m., Krystian m., Krzysztofor m.

:: zdrobn. Krysia ż., Kryśka ż., Krysieńka ż., Krystka ż., Krystynka ż., Krzycha ż., Kryśka ż.

:: zgrub. Krycha ż., Krychna ż.

:: fm. Krystyn m.

 przym. Krystynowy

Wiktionary


krystyniak

nazwisko


SJP.pl


krystyniny

przymiotnik dzierżawczy - należący do Krystyny lub z nią związany


SJP.pl


krystynka

zdrobnienie od: Krystyna (imię żeńskie)


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) imię|polski|ż. zdrobn. Krystyna

 (1.2) geogr. przysiółek w województwie wielkopolskim, w powiecie chodzieskim, w gminie Chodzież;

Wiktionary

Krystynka – przysiółek w Polsce położona w województwie wielkopolskim, w powiecie chodzieskim, w gminie Chodzież.

W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa pilskiego.

Przysiółek w sołectwie Stróżewo - zobacz jednostki pomocnicze gminy Chodzież w BIP.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Ha, chętnie wierzę, toby było dziewczę dla was! Ale mylicie się! Nie na to Pan Bóg kazał Krystynce wyrość, abyście wy jej świat zawiązali!

 (1.1) Smakował mi bigos w jadłodajni „Krystynka” na Żoliborzu.

 (1.2) Przy kapliczce w Krystynce dzieci wygrzebały skarb.

Wiktionary

Powiązane:

:: rzecz. Krystyna ż., Krysia ż., Kryśka ż., Krysieńka ż., Krystka ż., Kryśka ż., Krycha ż., Krychna ż., Krystyn mrz.

:: przym. Krystynowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) Krysia, Krysieńka

Wiktionary


krystynopol

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna

 (1.1) geogr. Czerwonogród (egzonim wariantowy);

Wiktionary

Szeptycki (ukr. Шептицький, Szeptyćkyj), Krystynopol – miasto na Ukrainie, w obwodzie lwowskim, stolica rejonu szeptyckiego, 9 km na południe od miasta Sokal, 15 km na wschód od granicy z Polską, u ujścia Sołokii do Bugu.

Wikipedia

Powiązane:

 przym. krystynopolski

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) Czerwonogród

Wiktionary


krystynostwo

Krystyn z małżonką; Krystynowie


SJP.pl


krystynowie

Krystyn z małżonką; Krystynostwo


SJP.pl


krystynowy

przymiotnik dzierżawczy - należący do Krystyna lub z nim związany


SJP.pl


krysza

ochrona zapewniona np. przez mafię


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) nietykalność, ochrona (zapewniona np. przez mafię)

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) W Astrachaniu życie bez kryszy jest niemożliwe

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) pot. plecy

Wiktionary


kryszak

nazwisko


SJP.pl

  • Agata Kryszak – polski muzyk
  • Janusz Kryszak – polski literaturoznawca
  • Jerzy Kryszak – polski aktor i satyryk

Wikipedia


kryszałowicz

nazwisko


SJP.pl


kryszczuk

nazwisko


SJP.pl


kryszewski

nazwisko


SJP.pl


kryszkiewicz

nazwisko


SJP.pl


kryszna

w mitologii indyjskiej: jeden z bohaterów "Mahabharaty", wojownik i filozof, ubóstwiony jako ósme wcielenie boga Wisznu; Kriszna


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy, nazwa własna

 (1.1) rel. Bóg w hinduizmie, ósmy awatar Wisznu;

Wiktionary

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) U krysznaitów Kryszna należy do panteonu bóstw hinduizmu. Jest jednym z wcieleń i imion boga Wisznu. Był i pozostał uosobieniem piękna oraz dobra.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈkrɨʃna, AS: kryšna

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. krysznaita m., krisznaita m.

Wiktionary


krysznaitka

krysznaita; krisznaitka


SJP.pl


krysznowiec

członek Międzynarodowego Stowarzyszenia Świadomości Kryszny; krisznowiec


SJP.pl


krysztalik

przestarzałe zdrobnienie od: kryształ; kryształek


SJP.pl


kryształ

1. ciało, w którym cząstki elementarne rozmieszczone są według reguł geometrycznych,
2. ciężkie szkło do wyrobu naczyń i luster,
3. wyrób z takiego szkła, zwykle rżnięty w skomplikowane wzory


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) fiz. chem. miner. ciało stałe o geometrycznie uporządkowanej budowie wewnętrznej;

 (1.2) pot. przezroczyste, ciężkie szkło ołowiowe do wyrobu dekoracyjnych wazonów, kielichów itp.; również wyrób z takiego szkła;

 (1.3) cukier spożywczy w postaci drobnych kryształów (1.1)

 (1.4) przen. o czymś, co jest przezroczyste lub przejrzyste

 (1.5) przen. pochlebnie o człowieku uważanym za nieskazitelnego moralnie

 (1.6) pot. środ. metaamfetamina, jeden z narkotyków

Wiktionary

Ciało krystaliczne – ciało stałe, w którym cząsteczki (w kryształach molekularnych), atomy (w kryształach kowalencyjnych) lub jony (w kryształach jonowych) są ułożone w uporządkowany schemat powtarzający się we wszystkich trzech wymiarach przestrzennych. W objętości ciała cząsteczki zajmują ściśle określone miejsca, zwane węzłami sieci krystalicznej i mogą jedynie drgać wokół tych położeń.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Kryształy soli kamiennej mają kształt foremnych sześcianów.

 (1.2) Jeszcze do niedawna na Dolnym Śląsku w kilku hutach szkła produkowano ręcznie zdobione kryształy.

 (1.2) Dosyć sztywną mam szyję / i dlatego wciąż żyję, / że polityka dla mnie to w krysztale pomyje.

 (1.3) Najchętniej kupowanym cukrem w Polsce jest kryształ.

 (1.4) Lotna jaskółka muska kryształy jeziora, / I kogut bijąc skrzydły zapieje z wieczora

 (1.4) Kryształ brylantowy wielu oczy zwodził; / Gdy się więc nad rubiny i szmaragdy drożył, / Ktoś prawdziwy dyament z nim obok położył.

 (1.5) Mama wie, jak było naprawdę… że Leszek to kryształ i że właśnie dzięki Leszkowi i takim kolegom jak Leszek uwierzyłem w coś i jestem… dziś… taki, jak jestem…

 (1.6) Podczas przeszukania u podejrzanego policja znalazła znaczne ilości haszyszu i tzw. kryształu – metaamfetaminy.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈkrɨʃ.taw, AS: kryš.tau̯

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. krystalizator m., krystalit m., krystaloid m., krystalina, krystalizarnia ż., krystalizacja ż.

:: zdrobn. kryształek

 czas. krystalizować, wykrystalizować, skrystalizować, przekrystalizować

 przym. kryształowy, krystaliczny, skrystalizowany, wykrystalizowany, krystalizacyjny

 przysł. krystalicznie, kryształowo

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) ciało krystaliczne

 (1.2) szkło ołowiowe

 (1.3) cukier kryształ

 (1.5) ideał

Wiktionary


kryształek

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) zdrobn. od: kryształ

 (1.2) mały kryształ

Wiktionary

Wymowa:

IPA: krɨˈʃtawɛk, AS: kryštau̯ek

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. kryształ m., krystalizacja ż., krystalizowanie n., krystaliczność ż., kryształowość ż.

 czas. krystalizować, skrystalizować

 przym. kryształowy, krystaliczny

 przym. kryształowo, krystalicznnie

Wiktionary


kryształkowy

przymiotnik od: kryształek


SJP.pl


kryształowość

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) odprzym. cecha tego, co jest kryształowe; cecha tych, którzy są kryształowi

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. kryształ m., kryształek m., krystalizator m., krystalizacja ż., krystalizowanie n., skrystalizowanie n., krystaliczność ż.

 czas. krystalizować ndk., skrystalizować dk.

 przym. kryształowy, krystaliczny

 przysł. kryształowo, krystalicznie

Wiktionary


kryształowy

kryształ


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) przedmiot posiadający budowę kryształu

 (1.2) przedmiot wykonany ze szkła kryształowego

 (1.3) przedmiot wykonany z kryształu górskiego

przymiotnik jakościowy

 (2.1) przen. czysty, przejrzysty, o głosie: dźwięczny, czysto brzmiący

 (2.2) przen. człowiek uczciwy, szlachetny, nieskazitelny

Wiktionary

Patrz:

kryształ

Przykłady

 (1.2) Zapatrzył się na wysmukły, kryształowy wazonik, pokryty bardzo pięknym rysunkiem złotym…

 (2.1) Cerę twarzy miała bladawą i często zmęczoną, różowe usta i szare oczy, które kryształową swą przezroczystością przypominały czasem oczy dziecięce.

 (2.2) On w prostocie ducha nawet panią Reginę uważa za charakter kryształowy.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌkrɨʃtaˈwɔvɨ, AS: kryštau̯ovy

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. kryształ mrz., kryształek mrz., krystalit mrz., kryształowość ż., krystalizacja ż., krystalizowanie n., skrystalizowanie n., krystaliczność ż.

 czas. krystalizować ndk., skrystalizować dk.

 przym. krystalitowy, krystalizacyjny

Wiktionary

Synonimy:

 (2.1) czysty, przejrzysty, przezroczysty

 (2.2) szlachetny, uczciwy, nieskazitelny

Wiktionary


krysztofiak

nazwisko


SJP.pl


kryterialny

kryterium


SJP.pl

Patrz:

kryterium

kryteriowy

kryterium; kryteryjny


SJP.pl


kryterium

1. warunek będący podstawą podziału, pomiaru, oceny czegoś; probierz;
2. rodzaj wyścigu kolarskiego;
3. kryterium wartości - wzór wyboru najważniejszych wartości, określający ich naturę i będący podstawą ocen i norm


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) obserwowany czynnik, wchodzący w skład danych służących za podstawę oceny, wyceny, podziału, decyzji lub wyboru

 (1.2) sport. wyścig kolarski po zamkniętym torze

Wiktionary

  • kryterium – miernik służący za podstawę oceny
  • kryterium – w kolarstwie
  • Kryterium – polski zespół wykonujący muzykę reggae z lat 80. XX wieku
  • kino Kryterium w Koszalinie

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Informujemy, że kryterium nr 2 oceny merytorycznej wniosków, dotyczące obszaru działalności, będzie weryfikowane na podstawie dwóch list stanowiących załączniki do regulaminu naboru wniosków.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) miernik, probierz

Wiktionary


kryteryjny

kryterium; kryteriowy


SJP.pl


krytojad

krytojad burakowy, maleńki chrząszcz żerujący na siewkach buraków; drobnica


SJP.pl


krytonos

rodzaj ptaków z rodziny krytonosowatych


SJP.pl


krytonosek

rodzaj ptaków z rodziny krytonosowatych


SJP.pl


krytonosowate

o cechach krytonosowatych (rodzina ptaków)


SJP.pl

Krytonosowate, tapakolowate, tapakole (Rhinocryptidae) – rodzina ptaków z rzędu wróblowych (Passeriformes). Obejmuje gatunki zamieszkujące łąki, zarośla i lasy Ameryki Południowej i Centralnej.

Wikipedia


krytonosowaty

o cechach krytonosowatych (rodzina ptaków)


SJP.pl


krytoryjek

krytoryjek olchowiec - gatunek chrząszcza z rodziny ryjkowcowatych


SJP.pl


krytoskrzydły

mający osłonięte skrzydła


SJP.pl


kryty

osłonięty, nakryty daszkiem; zakryty


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) osłonięty

 (1.2) pot. chroniony przed odpowiedzialnością

 (1.3) pokryty czymś

 (1.4) ukryty

forma czasownika.

 (2.1) imiesłów bierny od czasownika kryć

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Kryty kapeluszem ozdobnym w pióra, maluie w uśmiechu gitarę, a przed niemi dziecko pełne wdzięków z odkrytą główką, otwiera z uśmiechem klatkę przy oknie […].

 (1.3) Mój dom jest kryty dachówką.

 (2.1) Był przez 5 (=pięć) minut kryty przez Tomka.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈkrɨtɨ, AS: kryty

Wiktionary


krytycyzm

1. zdolność obiektywnej oceny zdarzeń, ludzi i własnego postępowania;
2. skłonność do krytykowania, przyjmowanie negatywnej postawy;
3. postawa postulująca kontrolę prawdziwości i zasadności twierdzeń przed ich uznaniem;
4. w filozofii: doktryna Kanta, według której teoria poznawcza musi poprzedzać inne badania filozoficzne; kantyzm


SJP.pl

  • stanowisko filozoficzne Immanuela Kanta i jego następców
  • neokrytycyzm – jedna ze szkół neokantyzmu
  • teoria krytyczna – stanowisko niemieckich filozofów i socjologów – Maxa Horkheimera i Theodora Adorna, termin określający teorie analizujące i krytykujące kulturę oraz społeczeństwo
  • krytyczna analiza dyskursu – subdyscyplina językoznawstwa na pograniczu nauk społecznych zajmująca się dyskursem
  • analiza krytyczna – postawa intelektualno-metodologiczna postulująca kontrolę prawdziwości i zasadności twierdzeń przed ich uznaniem
  • krytyka źródeł w metodologii badań historycznych

Wikipedia


krytyczka

rzadko:
1. kobieta analizująca dzieła sztuki, utwory muzyczne itp. i oceniająca ich wartość;
2. kobieta oceniająca coś negatywnie;
3. zdrobnienie od: krytyka


SJP.pl


krytycznie

przysłówek

 (1.1) oceniając surowo lub bardzo niedobrze

 (1.2) używając krytyki (np. jako recenzent książek, płyt, itp.)

 (1.3) grożąc załamaniem obecnego stanu

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Nishida odnosił się krytycznie do japońskich instytucji religijnych związanych z zen.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. krytykowanie n., krytycyzm m., krytyczność ż., krytyk m., krytyka ż., krytyczka ż., krytykant m., krytykanctwo n.

 czas. krytykować

 przym. krytyczny, krytykancki

 przysł. krytykancko

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) negatywnie, surowo, źle, krytykancko, w sposób krytyczny

 (1.2) granicznie, ciężko, skrajnie

Wiktionary


krytyczniej

stopień wyższy od przysłówka: krytycznie


SJP.pl


krytyczniejszy

stopień wyższy od przymiotnika: krytyczny


SJP.pl


krytycznoliteracki

odnoszący się do krytyki literackiej


SJP.pl


krytyczność

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) odprzym. cecha tego, co jest krytyczne; cecha tych, którzy są krytyczni

Wiktionary

Powiązane:

 przym. krytyczny

 przysł. krytycznie

 rzecz. krytyk mos.

Wiktionary


krytyczny

1. bardzo surowo lub negatywnie oceniający;
2. dotyczący krytyki literackiej, filmowej itp.;
3. przełomowy, trudny, ciężki;
4. oparty na sumiennej, rzeczowej ocenie


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) surowo lub negatywnie oceniający kogoś lub coś

 (1.2) oparty na sumiennej, rzeczowej ocenie

 (1.3) dotyczący krytyki literackiej, filmowej itp.

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Psy szczekają, karawana idzie dalej - tak Zbigniew Bartman kwituje liczne krytyczne głosy po jego zatrudnieniu w roli trenera ŁKS-u

Wiktionary

Wymowa:

IPA: krɨˈtɨt͡ʃnɨ, AS: krytyčny

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. krytyka ż., krytyk m., krytyczka ż., krytyczność ż., krytycyzm m., krytykanctwo n., krytykant m., krytykantka ż., krytykowanie n., skrytykowanie n.

 czas. krytykować ndk., skrytykować dk.

 przysł. krytycznie

 przym. krytykancki

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) niepochlebny

 (1.4) przełomowy, decydujący, rozstrzygający

 (1.5) trudny, ciężki

Wiktionary


krytyk

osoba oceniająca dany podmiot


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) osoba oceniająca coś lub kogoś negatywnie

 (1.2) książk. osoba oceniająca dzieła sztuki i dzieła naukowe

forma rzeczownika.

 (2.1) D. lm. od: krytyka

Wiktionary

  • krytyk – osoba zajmująca się oceną dzieł artystycznych i literackich (rodzaj zawodu, np. krytyk literacki, muzyczny, teatralny, filmowy)
  • krytyk (rzut krytyczny) – w grach fabularnych, określony wynik rzutu kośćmi
  • krytyk wewnętrzny – pojęcie z zakresu psychologii osobowości

Wikipedia

Przykłady

 (1.2) Dubbing do tego filmu zyskał aprobatę krytyków.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈkrɨtɨk, AS: krytyk

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. krytyka ż., krytykanctwo n., krytykant m., krytykantka ż., krytycyzm m., krytyczność ż.

 czas. krytykować ndk.

 przym. krytykancki, krytyczny

 przysł. krytycznie

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) cenzor

 (1.2) opiniodawca, recenzent

Wiktionary


krytyka

osoba oceniająca dany podmiot


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) surowa lub negatywna ocena

 (1.2) krytyka (1.1) wyrażona w formie publikacji

 (1.3) recenzowanie dzieł sztuki i kultury

 (1.4) ogół krytyków

forma rzeczownika.

 (2.1) D., B. lp. od: krytyk

Wiktionary

Krytyka (łac. criticus – osądzający) – analiza i ocena dobrych i złych stron z punktu widzenia określonych wartości (np. praktycznych, etycznych, poznawczych, naukowych, estetycznych, poprawnych) jako niezbędny element myślenia.

Może dotyczyć wielu dziedzin np. nauki (krytyka naukowa), poprawności formalnej (krytyka logiczna), poprawności merytorycznej (krytyka merytoryczna lub krytyka empiryczna) czy też metod (krytyka metodologiczna).

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Prawdziwa cnota krytyk się nie boi.

 (1.1) Fobia społeczna to stan, w którym człowiek przesadnie boi się krytyki.

 (1.1) Ze strony opozycji posypała się gwałtowna krytyka.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈkrɨtɨka, AS: krytyka

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. krytykant m., krytyk m., krytyczka ż., krytykowanie n.

 czas. krytykować ndk.

 przym. krytyczny, krytykancki

 przysł. krytycznie

Wiktionary


krytykancki

nacechowany krytykanctwem, skłonnością do nierzeczowego krytykowania


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) taki jak krytykant t.j. krytykujący niesłusznie, nierzetelnie

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. krytykant mos., krytykantka ż., krytyka ż., krytykanctwo n., krytyk m., krytykowanie n., skrytykowanie n.

 czas. krytykować ndk., skrytykować dk.

 przym. krytyczny

 przysł. krytykancko, krytycznie

Wiktionary


krytykanctwo

1. bezpodstawne i nierzeczowe krytykowanie; malkontenctwo;
2. skłonność do takiego krytykowania


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) krytykowanie, z którego niewiele wynika; skłonność do nierzeczowego krytykowania, wydawania bezcelowych negatywnych sądów

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌkrɨtɨˈkãnt͡stfɔ, AS: krytykãnctfo

Wiktionary

Powiązane:

 przym. krytykancki, krytyczny

 rzecz. krytyk mos., krytykant mos., krytykantka ż.

 czas. krytykować

 przysł. krytycznie

Wiktionary


krytykant

osoba lubiąca krytykować bezpodstawnie i nierzeczowo; malkontent, zoil


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) osoba skłonna do krytykanctwa, nierzeczowego krytykowania

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. krytykanctwo n., krytyka ż., krytyk m., krytykowanie n., skrytykowanie n.

:: fż. krytykantka

 czas. krytykować ndk., skrytykować dk.

 przym. krytykancki, krytyczny

 przysł. krytykancko, krytycznie

Wiktionary


krytykantka

krytykant


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) forma żeńska od: krytykant

Wiktionary

Patrz:

krytykant

Wymowa:

IPA: ˌkrɨtɨˈkãntka, AS: krytykãntka

Wiktionary

Powiązane:

 zob. krytykant.

Wiktionary


krytykomania

skłonność do krytykowania wszystkiego


SJP.pl


krytykować

1. wytykać błędy, braki, pomyłki; oceniać ujemnie, ganić;
2. oceniać dzieła sztuki i literatury, recenzować je


SJP.pl

czasownik przechodni niedokonany (dk. skrytykować)

 (1.1) oceniać negatywnie, wytykać błędy, niepowodzenia, wady

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌkrɨtɨˈkɔvat͡ɕ, AS: krytykovać

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. krytyka ż., krytyk m., krytykanctwo n., krytykant m., krytykantka ż., krytykowanie n.

 przym. krytyczny, krytykancki

 przysł. krytycznie

Wiktionary


krytykowanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|krytykować.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌkrɨtɨkɔˈvãɲɛ, AS: krytykovãńe

Wiktionary

Powiązane:

 czas. krytykować, skrytykować

 rzecz. krytyka ż., krytykant m., skrytykowanie

 przysł. krytycznie

 przym. krytyczny, krytykancki

Wiktionary


krywań

szczyt w Tatrach Wysokich


SJP.pl

Krywań (słow. Kriváň, węg. Kriván, niem. Krummhorn, Ochsenhorn) – wyniosły (2495 m n.p.m.) szczyt w południowo-zachodniej części Tatr Wysokich po stronie słowackiej, o charakterystycznym, zakrzywionym wierzchołku, od którego wziął nazwę (nadal spotykana jest wśród starszych górali wymowa „Krzywań”).

Wikipedia


krywański

przymiotnik od: Krywań


SJP.pl


krywicze

plemię wschodniosłowiańskie


SJP.pl

Krywicze – plemię wschodniosłowiańskie.

Krywicze wyodrębnili się z plemion siewierskich. Przypuszczalnie pierwotnie zamieszkiwali tereny nad lewym brzegiem Dniepru, choć istnieją teorie o ich nadwiślańskim lub nadniemeńskim pochodzeniu.

Wikipedia


krywuła

laska obrzędowa używana w dawnej Litwie


SJP.pl


kryza

1. fałdowany kołnierz noszony w XVI i XVII wieku; kreza, fryza;
2. tarcza z otworem w środku umieszczana w rurze np. w celu sprawdzenia ilości przepływającej substancji; zwężka pomiarowa


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) książk. kraw. dawny plisowaćisowany lub fałdowany kołnierz;

 (1.2) zool. wyróżniający się kołnierz z sierści lub pierza u niektórych gatunków zwierząt

 (1.3) paleont. zool. kościsty twór wokół szyi gadów, w tym dinozaurów;

 (1.4) techn. dysk z otworem dławiący przepływ w rurze

 (1.5) techn. pierścień lub pas służący do spajania lub zakończania instalacji

 (1.6) wojsk. część łuski nabojowej;

Wiktionary

  • kryza – element pomiarowy przepływomierza zwężkowego
  • kryza (ubiór) – plisowany lub fałdowany kołnierz
  • kryza (technika), in. kołnierz – występ na obwodzie elementu technicznego
  • kryza (technika) – dysk z otworem w środku stosowany do dławienia przepływu w przewodzie
  • kryza łuski naboju
  • kryza (zoologia) – sierść lub pierze innej barwy niż reszta umaszczenia, tworzące „kołnierz” u różnych gatunków zwierząt

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Mam rozmaite kryzy i kołnierze, które biorę na bal, ale takiego kołnierza nikt w Paryżu nie zrobi. Pochodzi z Bredy.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. kryziki nmos.

:: zdrobn. kryzka ż.

 przym. kryzowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) kreza, kaplerz, kryzka, kruszka, krużka, fryga, fryza

 (1.2) kołnierz

 (1.4) diafragma

 (1.5) flansza, kołnierz

Wiktionary


kryzelnice

typ morskich bezkręgowców; foronidy


SJP.pl

Kryzelnice (Phoronida) – typ niewielkich morskich zwierząt bezkręgowych obejmujący dziesięć współcześnie żyjących, w większości kosmopolitycznych gatunków występujących gromadnie na szelfach w piasku, mule lub na skałach. Zwierzęta te wyposażone są w charakterystyczny fałd otaczający otwór gębowy, na którym znajdują się dwa rzędy czułków zwiniętych w kształt kryzy – stąd nazwa. Tego typu aparat czułkowy nazywa się również lofoforem. Za pomocą jego rytmicznych ruchów kryzelnice naganiają drobny morski plankton stanowiący ich pokarm. Są to dość powszechnie występujące zwierzęta oceaniczne, odgrywające jednak relatywnie niewielką rolę ekologiczną.

Wikipedia


kryzka

mała kryza


SJP.pl


kryzować

1. regulować przepływ cieczy lub gazu w rurze poprzez zmianę jej przekroju (np. przy użyciu tarczy z otworem);
2. dawniej: rzeźbić, karbować


SJP.pl


kryzowy

przymiotnik od: kryza


SJP.pl


kryzyjski

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z Kryzami, dotyczący Kryzów

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (2.1) jęz. język kryzyjski;

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Kryzowie lm m.

Wiktionary


kryzys

zła sytuacja w jakiejś dziedzinie (np. w gospodarce, w polityce), zazwyczaj długotrwała i trudna do opanowania


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) zła sytuacja (trwająca dłużej)

 (1.2) ekon. załamanie procesu wzrostu gospodarczego

 (1.3) med. nasilenie się choroby, pogorszenie się stanu chorego

Wiktionary

Kryzys – określenie pochodzi z języka greckiego (stgr. κρίσις – „krisis”) i oznacza w sensie ogólnym wybór, decydowanie, zmaganie się, walkę, w której konieczne jest działanie pod presją czasu. Cechą kryzysu jest nagłość, urazowość i subiektywne konsekwencje urazu w postaci przeżyć negatywnych.

Wikipedia

Przykłady

 (1.2) Pensje w Grecji pozostaną znacząco wyższe niż przeciętne wynagrodzenie w Polsce, nawet mimo kryzysu.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈkrɨzɨs, AS: kryzys

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. kryzysowość ż., permakryzys m., kryzysówka ż.

:: zdrobn. kryzysik m.

 przym. kryzysowy

 przysł. kryzysowo

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) przesilenie

 (1.2) przesilenie

Wiktionary


kryzysik

zdrobnienie od: kryzys


SJP.pl


kryzysogenny

przymiotnik jakościowy

 (1.1) powodujący sytuacje kryzysowe lub sprzyjający ich powstawaniu

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Komunizm wykreował wszechstronnie kryzysogenny system polityczno-gospodarczy.

Wiktionary


kryzysowość

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) odprzym. cecha tego, co jest kryzysowe; cecha tych, którzy są kryzysowi

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. kryzys m., kryzysik m.

 przym. kryzysowy

 przysł. kryzysowo

Wiktionary


kryzysowy

1. mający charakter kryzysu; przełomowy, rozstrzygający o czymś;
2. związany z załamaniem się rozwoju gospodarczego


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) dotyczący kryzysu, właściwy kryzysowi

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. kryzys m., kryzysowość ż.

Wiktionary


kryłow

nazwisko, np. Iwan Kryłow (1769-1844), rosyjski pisarz i poeta


SJP.pl

  • Iwan Kryłow 1769-1844 poeta, dramaturg, bajkopisarz rosyjski
  • Nikołaj Kryłow 1903-1972 Marszałek Związku Radzieckiego
  • Władimir Kryłow ur. 1964 rosyjski lekkoatleta

Wikipedia


krzaczasty

1. o roślinach: mający łodygi wyrastające bezpośrednio z korzeni;
2. pełen krzaków


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) bot. o krótkim pniu lub łodygach wyrastających wprost z gleby

 (1.2) porosły krzakami

 (1.3) przen. o szeroko rozrosłych włosach

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. kierz mrz., krzak mrz., krzaczek mrz., krzaczastość ż.

 przysł. krzaczasto

 czas. krzaczyć, odkrzaczać, odkrzaczyć

 przym. krzaczkowaty

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) krzewiasty

 (1.2) zakrzewiony

 (1.3) bujny, gęsty, puszysty, rozrośnięty

Wiktionary


krzaczek

zdrobnienie od: krzak


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) zdrobn. od krzak

 (1.2) mały krzak

 (1.3) krzaczki – uczn. iron. włosy pod pachami

 (1.4) krzaczki – pot. pismo azjatyckie

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈkʃat͡ʃɛk, AS: kšaček

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. krzak m., krzew m., krzewinka ż., krzewienie n., krzaczenie n., zakrzewienie n., krzewiastość ż., odkrzaczenie n.

 czas. odkrzaczyć, odkrzaczać, krzaczyć ndk., krzewić ndk., zakrzewić dk.

 przym. krzaczasty, krzewiasty, krzaczkowaty

Wiktionary

Synonimy:

 (1.2) krzewinka

Wiktionary


krzaczkowaty

podobny do krzaczka, rozgałęziony


SJP.pl

przymiotnik jakościowy

 (1.1) podobny do krzaczka, mający cechy krzaczka

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) W skrajnych warunkach klimatycznych Arktyki przeważają drobne chamefity zimujące pod śniegiem lub schowane w płatach mchów i krzaczkowatych porostów.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. krzak mrz., krzaczek mrz.

 czas. odkrzaczyć, odkrzaczać, krzaczyć ndk., krzewić ndk., zakrzewić dk.

 przym. krzaczasty, krzewiasty

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) krzewiasty

Wiktionary


krzaczkowski

nazwisko


SJP.pl

Osoby o tym nazwisku:

  • Kazimierz Krzaczkowski – polski aktor
  • Władysław Krzaczkowski – polski urzędnik

Wikipedia


krzaczor

ekspresywnie: krzak


SJP.pl


krzaczyć

potocznie:
1. prowadzić anonimowo rozmowę w internecie;
2. krzaczyć się -
a) o zadaniu matematycznym, problemie itp.: motać się, komplikować się;
b) o tekście komputerowym: wyświetlać się niewłaściwie, w sposób nieczytelny


SJP.pl

czasownik nieprzechodni niedokonany (dk. brak)

 (1.1) pot. prowadzić anonimowo rozmowę w Internecie

czasownik zwrotny niedokonany krzaczyć się (dk. brak)

 (2.1) pot. o zadaniu matematycznym, problemie itp.: motać się, komplikować się

 (2.2) pot. o tekście na stronie internetowej: wyświetlać się w postaci bezsensownych znaków na skutek niepoprawnych ustawień strony kodowej lub wystąpienia błędów

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈkʃat͡ʃɨt͡ɕ, AS: kšačyć

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. krzak mrz., krzaczek mrz., kierz mrz., krzaczenie n., odkrzaczenie n., odkrzaczanie n., wykrzaczenie n., zakrzaczenie n., zakrzaczanie n.

 czas. odkrzaczyć dk., odkrzaczać ndk., zakrzaczyć dk., zakrzaczać ndk., wykrzaczyć dk.

 przym. krzaczasty, krzaczkowaty

 przysł. krzaczasto

Wiktionary

Synonimy:

 (2.1) motać się, komplikować się, gmatwać się, wikłać się; pot. kitwasić się, kiełbasić się; posp. chrzanić się, pieprzyć się; wulg. pierdolić się

Wiktionary


krzaczysko

1. zgrubienie od: krzak;
2. miejsce w lesie porosłe krzakami


SJP.pl


krzak

potocznie: krzew


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) pot. krzew

 (1.2) przen. pot. zwykle w lm. niezrozumiałe pismo, zwłaszcza chińskie lub japońskie

 (1.3) przen. inform. zwykle w lm. zbiór bezsensownych znaków powstały z logicznego tekstu, np. na skutek niepoprawnych ustawień strony kodowej lub wystąpienia błędów

Wiktionary

  • krzak – potoczne określenie krzewu
  • Krzak – wieś w Polsce położona w województwie lubelskim, w powiecie zamojskim, w gminie Nielisz
  • Krzak – gromada w powiecie zamojskim
  • Krzak – polski zespół muzyczny, powstały na początku lat 70.
  • Marian Krzak – polski polityk, minister finansów w latach 1980-1982
  • Jarosław Krzak – polski skoczek narciarski
  • Krzysztof Krzak – polski poeta i wykonawca poezji śpiewanej

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Okoliczności zmusiły ją do załatwienia potrzeby fizjologicznej pod krzakiem.

 (1.1) Wszystkie te krzaki oplatał dziki chmiel, tworząc z tego miejsca istną dziewiczą puszczę, żadna bowiem noga ludzka nie była w stanie przekroczyć tych zarośli.

 (1.2) Do tego radia dołączyli instrukcję z samymi krzakami.

 (1.3) W tym pliku nic nie ma; same krzaki.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: kʃak, AS: kšak

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. krzaczenie n., odkrzaczenie n., odkrzaczanie n., wykrzaczenie n., zakrzaczenie n., zakrzaczanie n.

:: grub. krzaczor mrz., zdrobn. krzaczek mrz.

 czas. wykrzaczać, krzaczyć ndk., odkrzaczyć dk., odkrzaczać ndk., zakrzaczyć dk., zakrzaczać ndk., wykrzaczyć dk.

 przym. krzaczasty, krzaczkowaty

 przysł. krzaczasto

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) gw-pl|Górny Śląsk|krzok., gw-pl|Poznań. chęch, chynch, kierz, krzojd

Wiktionary


krząkać

dawniej: chrząkać;
1. wydawać krótki, nieartykułowany dźwięk z krtani;
2. o świniach: wydawać głos; chrumkać


SJP.pl


krząkała

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) pot. daw. ktoś, kto ustawicznie krząka

rzeczownik, rodzaj żeński

 (2.1) pot. daw. kobieta, która ustawicznie krząka

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. krząkanie n., krząknięcie n.

 czas. krząkać ndk., krząknąć dk.

Wiktionary


krzaki

potocznie: krzew


SJP.pl

Miejscowości i ich części w Polsce

Wg TERYT jest ich 27, w tym 3 podstawowe
  • Krzaki – część wsi Sosnówka w woj. lubelskim, w pow. bialskim, gminie Sosnówka
  • Krzaki – część wsi Ciechomin w woj. lubelskim, w pow. łukowskim, w gminie Wola Mysłowska
  • Krzaki – część wsi Rozdoły w woj. lubelskim, w pow. zamojskim, w gminie Sitno
  • Krzaki – część wsi Ostrów w woj. łódzkim, w pow. opoczyńskim, w gminie Opoczno
  • Krzaki – wieś w woj. łódzkim, w pow. sieradzkim, w gminie Brzeźnio
  • Krzaki – część wsi Majkowice w woj. małopolskim, w pow. bocheńskim, w gminie Bochnia
  • Krzaki – część wsi Borzęcin w woj. małopolskim, w pow. brzeskim, w gminie Borzęcin
  • Krzaki – część wsi Ćwików w woj. małopolskim, w pow. dąbrowskim, gminie Olesno
  • Krzaki – część wsi Porąbka w woj. małopolskim, w pow. limanowskim, w gminie Dobra
  • Krzaki – część wsi Głębowice w woj. małopolskim, w pow. oświęcimskim, w gminie Osiek
  • Krzaki – część wsi Krzeszów w woj. małopolskim, w pow. suskim, w gminie Stryszawa
  • Krzaki – część wsi Nagoszyn w woj. podkarpackim, w pow. dębnickim, w gminie Żyraków
  • Krzaki – część wsi Chlebna w woj. podkarpackim, w pow. krośnieńskim, w gminie Jedlicze
  • Krzaki – część wsi Dobieszyn w woj. podkarpackim, w pow. krośnieńskim, w gminie Jedlicze
  • Krzaki – część wsi Wrocanka w woj. podkarpackim, w pow. krośnieńskim, w gminie Miejsce Piastowe
  • Krzaki – część wsi Grodzisko Dolne w woj. podkarpackim, w pow. leżajskim, w gminie Grodzisko Dolne
  • Krzaki – część wsi Biedaczów w woj. podkarpackim, w pow. leżajskim, w gminie Leżajsk
  • Krzaki – część wsi Jelna w woj. podkarpackim, w pow. leżajskim, w gminie Nowa Sarzyna
  • Krzaki – część wsi Smolarzyny w woj. podkarpackim, w pow. łańcuckim, w gminie Żołynia
  • Krzaki – przysiółek wsi Zarzecze w woj. podkarpackim, w pow. niżańskim, w gminie Nisko
  • Krzaki – część wsi Grzegorzówka w woj. podkarpackim, w pow. rzeszowskim, w gminie Hyżne
  • Krzaki – część wsi Bratkowice w woj. podkarpackim, w pow. rzeszowskim, w gminie Świlcza
  • Krzaki – część wsi Wólka Podleśna w woj. podkarpackim, w pow. rzeszowskim, w gminie Trzebownisko
  • Krzaki – wieś w woj. podkarpackim, w pow. stalowowolskim, w gminie Pysznica
  • Krzaki – kolonia w woj. świętokrzyskim, w pow. jędrzejowskim, w gminie Słupia
  • Krzaki – część wsi Lubcza w woj. świętokrzyskim, w pow. jędrzejowskim, w gminie Wodzisław
  • Krzaki – część wsi Chruścice w woj. świętokrzyskim w pow. pińczowskim w gminie Pińczów

Wikipedia


krzaklewski

nazwisko


SJP.pl


krząknąć

dawniej: chrząknąć;
1. wydać krótki, nieartykułowany dźwięk z krtani;
2. o świniach: wydać głos; chrumknąć


SJP.pl


krzakowaty

podobny do krzaka; porosły krzakami


SJP.pl


krzakówka

potocznie: wódka lub spirytus wytwarzane nielegalnie prymitywnym, domowym sposobem; samogon, samizdat, księżycówka, bimber


SJP.pl


krzakowski

nazwisko


SJP.pl


krzanowice

1. miasto w Polsce;
2. część Opola; 2. wieś w Polsce


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj niemęskoosobowy, liczba mnoga, nazwa własna

 (1.1) geogr. miasto w Polsce;

Wiktionary

Krzanowice (dodatkowa nazwa w j. niem. Kranowitz, 1936–1945 Kranstädt; cz. Křenovice, śl. Krzōnowice) – miasto w południowej Polsce, w województwie śląskim, w powiecie raciborskim, położone nad potokiem Biała Woda. Siedziba władz gminy miejsko-wiejskiej Krzanowice.

Według danych z 31 grudnia 2023 r. miasto miało 2000 mieszkańców.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ˌkʃãnɔˈvʲit͡sɛ, AS: kšãnovʹice

Wiktionary

Powiązane:

 przym. krzanowicki

Wiktionary


krzanowicki

przymiotnik od: Krzanowice


SJP.pl


krzanowiczanin

mieszkaniec Krzanowic (miasta w Polsce)


SJP.pl


krzanowiczanka

mieszkanka Krzanowic (miasta w Polsce)


SJP.pl


krzanowski

nazwisko


SJP.pl

Krzanowski – polski herb szlachecki, odmiana herbu Lubicz.

Wikipedia


krząpek

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) gw-pl|Śląsk Cieszyński. chrząstka

Wiktionary


krzątać

krzątać się;
1. żywo się poruszać, chodzić, zajmując się jakąś pracą;
2. zabiegać o coś, chodzić za jakąś sprawą; ubiegać się


SJP.pl


krzątanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) war. krzątanina

Wiktionary


krzątanina

1. energiczne poruszanie się przy wykonywaniu jakiejś pracy;
2. usilne zabieganie o coś


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) bieganina, dreptanina, latanina

Wiktionary


krzciciel

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) stpol. chrzciciel

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈkʃʲt͡ɕit͡ɕɛl, AS: kšʹćićel

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) krzcziciel ?

Wiktionary


krzciny

rzeczownik, rodzaj niemęskoosobowy, liczba mnoga

 (1.1) gw-pl|Śląsk Cieszyński. rel. chrzciny

Wiktionary


krzczonów

nazwa kilku wsi w Polsce


SJP.pl

W Polsce
  • Krzczonów – wieś w woj. dolnośląskim, w pow. świdnickim, w gminie Świdnica
  • Krzczonów – wieś w woj. lubelskim, w pow. lubelskim w gminie Krzczonów
  • Krzczonów – wieś w woj. łódzkim, w pow. opoczyńskim, w gminie Drzewica
  • Krzczonów – wieś w woj. małopolskim, w pow. myślenickim, w gminie Tokarnia
  • Krzczonów – wieś w woj. świętokrzyskim, w pow. kazimierskim, w gminie Opatowiec
  • Krzczonów – gmina w powiecie lubelskim
  • Krzczonów – dawna gmina w woj. kieleckim, łódzkim
  • Krzczonów – gromada w powiecie bychawskim
  • Krzczonów – gromada w powiecie kazimierskim
  • Krzczonów – gromada w powiecie myślenickim

Wikipedia


krzczonowski

przymiotnik od: Krzczonów


SJP.pl


krzęcin

1. nazwa kilku wsi w Polsce;
2. jezioro w Polsce


SJP.pl

  • Krzęcin – wieś w woj. małopolskim, w pow. krakowskim, w gminie Skawina
  • Krzęcin – wieś w woj. zachodniopomorskim, w pow. choszczeńskim, w gminie Krzęcin
  • Krzęcin – część wsi Wilkszyn w województwie dolnośląskim
  • Krzęcin – gmina wiejska w województwie zachodniopomorskim, w południowej części powiatu choszczeńskiego
  • Krzęcin – gromada w powiecie choszczeńskim
  • Krzęcin – gromada w powiecie krakowskim

Wikipedia


krzęciński

związany z Krzęcinem, dotyczący Krzęcina


SJP.pl


krzeczek

krzeczek naziemnik – gatunek pająka z rodziny pogońcowatych


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy

 (1.1) zool. pająk naziemny z rodziny nazwa systematyczna|Lycosidae|ref=tak.

 (1.2) daw. chomik

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈkʃɛt͡ʃɛk, AS: kšeček

Wiktionary

Powiązane:

 przym. krzeczkowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) daw. krzączek

 (1.2) daw. skrzeczek, daw. skrzek

Wiktionary


krzeczkowski

nazwisko


SJP.pl

Osoby o tym nazwisku:

  • Henryk Krzeczkowski (właśc. Herman Gerner) − polski tłumacz, pisarz, publicysta, działacz opozycji demokratycznej w PRL
  • Jan Krzeczkowski − polski rugbysta i działacz sportowy
  • Jan Krzeczkowski – prezydent Gdyni

Wikipedia


krzeczot

ptak drapieżny z rodziny sokołów; białozór


SJP.pl


krzeczów

W Polsce
  • Krzeczów – wieś w woj. łódzkim, w pow. wieluńskim, w gminie Wierzchlas
  • Krzeczów – wieś w woj. małopolskim, w pow. bocheńskim, w gminie Rzezawa
  • Krzeczów – wieś w woj. małopolskim, w pow. myślenickim, w gminie Lubień
  • Krzeczów – gromada w powiecie bocheńskim
  • Krzeczów – gromada w powiecie pajęczańskim
Na Ukrainie
  • Krzeczów – wieś w rejonie iwanickim

Wikipedia


krzeczyn

  • Krzeczyn – wieś w woj. dolnośląskim, w pow. oleśnickim, w gminie Oleśnica
  • Krzeczyn – osiedle w Lubinie

Wikipedia


krzektać

czasownik

 (1.1) stpol. rechotać

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈkʃɛktat͡ɕ, AS: kšektać

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. krzektanie n.

Wiktionary


krzektanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|krzektać.

Wiktionary

Powiązane:

 czas. krzektać ndk.

Wiktionary


krzelów

W Polsce
  • Krzelów – wieś w woj. dolnośląskim, w pow. wołowskim, w gminie Wińsko
  • Krzelów – wieś w woj. świętokrzyskim, w pow. jędrzejowskim, w gminie Sędziszów
  • Krzelów – gromada w powiecie wołowskim
  • Krzelów – dawna gmina
  • Krzelów − zlikwidowana stacja kolejowa w Krzelowie, w województwie dolnośląskim

Wikipedia


krzem

pierwiastek chemiczny o symbolu Si


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) chem. pierwiastek chemiczny o symbolu Si i liczbie atomowej 14;

Wiktionary

Krzem (Si, łac. silicium) – pierwiastek chemiczny, z grupy półmetali w układzie okresowym. Izotopy stabilne krzemu to 28Si, 29Si i 30Si. Wartościowość w większości związków wynosi 4, rzadziej spotykane są związki z krzemem dwuwartościowym. Typowe stopnie utlenienia to −IV i IV, rzadko −II i II; znane są też związki o st. utl. 0. Krzem (w postaci monokryształów) jest wykorzystywany powszechnie w przemyśle elektronicznym.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Jakie właściwości chemiczne ma krzem?

Wiktionary

Wymowa:

IPA: kʃɛ̃m, AS: kšẽm

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. krzemowiec m., krzemionka ż., krzemień m.

 przym. krzemowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) symbol. Si

Wiktionary


krzemek

związek krzemu


SJP.pl

Krzemek jest to związek chemiczny krzemu i metalu używany jako materiał na kontakty w produkcji urządzeń półprzewodnikowych.

Zaletą krzemków jest łączenie użytecznych cech kontaktów metalowych (relatywnie niższej oporności) oraz kontaktów polikrzemowych (uniknięcie zjawiska elektromigracji).

Przykłady krzemków:TiSi2, CoSi2

Wikipedia


krzemian

sól kwasu krzemowego


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) chem. sól kwasu krzemowego;

Wiktionary

Krzemiany – powszechnie występujące minerały, będące solami kwasu krzemowego.

Stanowią ponad 90% składu skał tworzących skorupę ziemską: 60% to skalenie, 12% kwarc, 15% oliwiny, pirokseny i amfibole, a 3% to miki i inne krzemiany. Pozostałe ok. 10% stanowią przeważnie tlenki (4%) i węglany (3%) innych pierwiastków.

W przyrodzie występuje około 500 rodzajów krzemianów, z których 40 to minerały bardzo pospolite. Krzemiany stanowią około 25% wszystkich znanych rodzajów minerałów.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Głównym motywem strukturalnym krzemianów są czworościany zbudowane z krzemu znajdującego się w środku i otoczonego czterema atomami tlenu umieszczonymi na wierzchołkach.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈkʃɛ̃mʲjãn, AS: kšmʹi ̯ãn

Wiktionary

Powiązane:

 przym. krzemianowy, krzemowy

Wiktionary


krzemianowy

przymiotnik od: krzemian


SJP.pl


krzemiany

sól kwasu krzemowego


SJP.pl

Krzemiany – powszechnie występujące minerały, będące solami kwasu krzemowego.

Stanowią ponad 90% składu skał tworzących skorupę ziemską: 60% to skalenie, 12% kwarc, 15% oliwiny, pirokseny i amfibole, a 3% to miki i inne krzemiany. Pozostałe ok. 10% stanowią przeważnie tlenki (4%) i węglany (3%) innych pierwiastków.

W przyrodzie występuje około 500 rodzajów krzemianów, z których 40 to minerały bardzo pospolite. Krzemiany stanowią około 25% wszystkich znanych rodzajów minerałów.

Wikipedia


krzemica

choroba płuc spowodowana długotrwałym wdychaniem pyłu krzemionkowego; silikoza, sylikoza


SJP.pl

Pylica płuc – przewlekła choroba układu oddechowego, wywołana długotrwałym wdychaniem pyłów. Charakteryzuje się występowaniem przewlekłego zapalenia oskrzeli i postępowej rozedmy płuc, z czasem dochodzi do powstania serca płucnego i niewydolności krążenia.

Wikipedia


krzemień

1. krzemionkowa skała osadowa, wykorzystywana do wyrobu materiałów ściernych, a dawniej do krzesania ognia;
2. potocznie: kamień w zapalniczce, o który pociera metalowe kółko


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) geol. krzemionkowa, skrytokrystaliczna skała osadowa;

Wiktionary

Krzemień – skała osadowa, skrytokrystaliczna, krzemionkowa (biochemiczna lub chemiczna), występująca w formie kulistych, bulwiastych, bochenkowatych lub soczewkowatych konkrecji w obrębie skał niekrzemionkowych takich jak wapienie, margle, dolomity. Konkrecje krzemienne mają ostre granice ze skałą otaczającą, co odróżnia je od czertu. Zwykle jest pokryty jasną korą krzemionkową, bardziej miękką od samego krzemienia.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Zamówiliśmy blat z krzemienia.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. krzem mrz., krzemica ż., krzemionka ż.

 przym. krzemienny, krzemionkowy, krzemowy

Wiktionary


krzemieńczanin

mieszkaniec Krzemieńca


SJP.pl


krzemieńczanka

mieszkanka Krzemieńca


SJP.pl


krzemieńczucki

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z Krzemieńczukiem, dotyczący Krzemieńczuka

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Krzemieńczuk mrz.

Wiktionary


krzemieńczuk

miasto na Ukrainie


SJP.pl

Krzemieńczuk (ukr. Кременчук, Kremenczuk) – miasto w środkowej części Ukrainy, w obwodzie połtawskim.

Wikipedia


krzemieniarski

związany z pozyskiwaniem i obróką krzemienia


SJP.pl


krzemieniarstwo

ogół czynności związanych z obróbką krzemienia


SJP.pl


krzemieniarz

osoba zajmująca się dawniej pozyskiwaniem i obróką krzemienia


SJP.pl


krzemienica

  • Krzemienica – termin archeologiczny
W Polsce
  • Krzemienica – wieś w woj. łódzkim, w pow. tomaszowskim, w gminie Czerniewice
  • Krzemienica – wieś w woj. podkarpackim, w pow. łańcuckim, w gminie Czarna
  • Krzemienica – wieś w woj. podkarpackim, w pow. mieleckim, w gminie Gawłuszowice
  • Krzemienica – część wsi Niedźwiada w woj. podkarpackim, w pow. ropczycko-sędziszowskim, w gminie Ropczyce
  • Krzemienica – część wsi Glinik w woj. podkarpackim, w pow. ropczycko-sędziszowskim, w gminie Wielopole Skrzyńskie
  • Krzemienica – wieś w woj. pomorskim, w pow. słupskim, w gminie Redzikowo
  • Krzemienica – gromada w powiecie łańcuckim
  • Krzemienica – gromada w powiecie mieleckim
  • Krzemienica – gromada w powiecie rawskim
  • Krzemienica – przystanek kolejowy w Krzemienicy, w województwie podkarpackim

Wikipedia


krzemieniec

1. miasto na Ukrainie;
2. wieś na Ukrainie;
3. szczyt górski w Bieszczadach Zachodnich;
4. część miasta Przemyśl;
5. część miasta Zawichost;
6. część miasta Iłża


SJP.pl

  • Krzemieniec (szczyt) górski w Bieszczadach Zachodnich, trójstyk granic Polski, Ukrainy i Słowacji
  • Krzemieniec (miasto) w obwodzie tarnopolskim Ukrainy
    • Krzemieniec – stacja kolejowa
  • Krzemieniec (obwód wołyński) – wieś na Ukrainie

Wikipedia


krzemieniecki

związany z Krzemieńcem


SJP.pl


krzemienienie

o skale: zwiększać zawartość krzemionki


SJP.pl


krzemieniewo

nazwa kilku miejscowości w Polsce


SJP.pl

W Polsce
  • Krzemieniewo – wieś w woj. pomorskim, w pow. człuchowskim, w gminie Czarne
  • Krzemieniewo – wieś w woj. warmińsko-mazurskim, w pow. nowomiejskim, w gminie Kurzętnik
  • Krzemieniewo – wieś w woj. wielkopolskim, w pow. leszczyńskim, w gminie Krzemieniewo
  • Krzemieniewo – osada w woj. wielkopolskim, w pow. leszczyńskim, w gminie Krzemieniewo
  • Krzemieniewo – gmina w powiecie leszczyńskim
  • Krzemieniewo – gromada w powiecie leszczyńskim
  • Krzemieniewo – stacja kolejowa

Wikipedia


krzemieniewski

przymiotnik od: Krzemieniewo


SJP.pl


krzemienina

zbiorowisko krzemieni; krzemienie


SJP.pl


krzemieniowy

krzemień; krzemienny


SJP.pl


krzemienny

krzemień; krzemieniowy


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) wykonany z krzemienia

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Ofiarnik wziął do ręki krzemienny nóż.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. krzemień mrz., Krzemień mos./ż.

Wiktionary


krzemieński

nazwisko


SJP.pl


krzemiński

nazwisko


SJP.pl

  • Adam Krzemiński (ur. 1945) – dziennikarz
  • Feliks Krzemiński (ur. 1925) – polityk, poseł
  • Grzegorz Krzemiński (1947-2010) – dziennikarz
  • Ireneusz Krzemiński (ur. 1949) – socjolog
  • Jan Krzemiński (1922-2008) – weteran
  • Jerzy Krzemiński (ur. 1947) – kompozytor, wokalista
  • Kazimierz Krzemiński (1902-1940) – kolarz olimpijczyk
  • Krystian Krzemiński (ur. 1950) – poeta
  • Mariusz Krzemiński (ur. 1975) – aktor filmowy
  • Roman Krzemiński (1924-1944) – uczestnik Powstania Warszawskiego
  • Stanisław Krzemiński (1839-1912) – historyk
  • Włodzimierz Krzemiński (1919-2011) – poeta, prozaik
  • Wojciech Krzemiński (ur. 1933-2017) – astronom
  • Wojciech Konstanty Ekspedyt Krzemiński (1926-1981) – geofizyk i polarnik
  • Zdzisław Krzemiński (1918-2009) – adwokat

Wikipedia


krzemionka

zwyczajowa nazwa dwutlenku krzemu, najbardziej rozpowszechnionego w skorupie ziemskiej związku chemicznego


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) chem. pot. ditlenek krzemu, główny składnik piasku i piaskowców

Wiktionary

Ditlenek krzemu, krzemionka, nazwa Stocka: tlenek krzemu(IV), SiO
2
– nieorganiczny związek chemiczny z grupy tlenków, w którym krzem występuje na IV stopniu utlenienia.

Zwykle jest krystalicznym ciałem stałym o dużej twardości. Występuje powszechnie na Ziemi jako minerał kwarc – składnik różnego rodzaju skał, piasku i wielu minerałów. Tworzy kamienie półszlachetne.

Wikipedia

Powiązane:

 rzecz. krzem m., krzemień m.

 przym. krzemionkowy

Wiktionary


krzemionki

zwyczajowa nazwa dwutlenku krzemu, najbardziej rozpowszechnionego w skorupie ziemskiej związku chemicznego


SJP.pl

Krzemionki, znane także jako Krzemionki Opatowskie – rezerwat archeologiczny chroniący zespół neolitycznych kopalń krzemienia pasiastego. Położony pomiędzy wsiami Sudół i Magonie w gminie Bodzechów, w powiecie ostrowieckim, w województwie świętokrzyskim, 5 km na północny wschód od Ostrowca Świętokrzyskiego.

Wikipedia


krzemionkowy

przymiotnik od: krzemionka


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) związany z krzemionką

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. krzemionka ż., krzemień mrz.

Wiktionary


krzemki

związek krzemu


SJP.pl

Krzemek jest to związek chemiczny krzemu i metalu używany jako materiał na kontakty w produkcji urządzeń półprzewodnikowych.

Zaletą krzemków jest łączenie użytecznych cech kontaktów metalowych (relatywnie niższej oporności) oraz kontaktów polikrzemowych (uniknięcie zjawiska elektromigracji).

Przykłady krzemków:TiSi2, CoSi2

Wikipedia


krzemometyl

związek organiczny, ciało obojętne nierozpuszczające i nierozkładające się w wodzie


SJP.pl


krzemopochodny

dotyczący związków chemicznych opartych na krzemie


SJP.pl


krzemować

nasycać krzemem


SJP.pl


krzemowodór

związek chemiczny krzemu z wodorem; silan


SJP.pl

Krzemowodory – związki krzemu z wodorem o wzorze ogólnym SinH2n+2, krzemowe analogi nierozgałęzionych alkanów. Nazywane również silanami lub zaliczane do nich jako podgrupa, wraz ze związkami zawierającymi grupy alkilowe oraz inne podstawniki.

Wikipedia


krzemowodorowy

przymiotnik od: krzemowodór


SJP.pl


krzemowodory

związek chemiczny krzemu z wodorem; silan


SJP.pl

Krzemowodory – związki krzemu z wodorem o wzorze ogólnym SinH2n+2, krzemowe analogi nierozgałęzionych alkanów. Nazywane również silanami lub zaliczane do nich jako podgrupa, wraz ze związkami zawierającymi grupy alkilowe oraz inne podstawniki.

Wikipedia


krzemowy

przymiotnik od: krzem


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) dotyczący krzemu

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. krzem m., krzemian m., krzemień mrz.

Wiktionary


krzempek

nazwisko


SJP.pl


krzemyk

zdrobnienie od: krzemień


SJP.pl


krzepa

siła fizyczna, tężyzna fizyczna


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) siła i wytrzymałość fizyczna

Wiktionary

Powiązane:

 przym. krzepki

 przysł. krzepko

Wiktionary


krzepcej

stopień wyższy od przysłówka: krzepko; krzepciej


SJP.pl


krzepciej

stopień wyższy od przysłówka: krzepko; krzepcej


SJP.pl


krzepciejszy

rzadki stopień wyższy od przymiotnika: krzepki; krzepszy


SJP.pl


krzepiący

taki, który wzmacnia, dodaje sił fizycznych i duchowych; ożywczy, mobilizujący, pobudzający, regenerujący


SJP.pl


krzepić

książkowo:
1. dodawać sił, otuchy, wzmacniać zarówno fizycznie jak i psychicznie;
2. krzepić się - dodawać sobie wzajemnie sił, pokrzepiać się wzajemnie


SJP.pl

czasownik

 (1.1) książk. pocieszać, zagrzewać (np. do walki), dodawać otuchy

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Krzepić ducha – to był pierwszy cel harcerstwa.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. krzepienie n., krzepiciel m., krzepkość ż.

Wiktionary


krzepice

miasto w Polsce


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj niemęskoosobowy, liczba mnoga, nazwa własna

 (1.1) geogr. miasto w Polsce;

Wiktionary

Krzepice – miasto w południowej Polsce, w województwie śląskim, w powiecie kłobuckim, siedziba władz gminy miejsko-wiejskiej Krzepice.

Krzepice leżą na terenie Małopolski, w pobliżu jej historycznej granicy z Wielkopolską i Śląskiem, którą stanowią rzeki Liswarta oraz Prosna. Były miastem królewskim Korony Królestwa Polskiego położonym w końcu XVI wieku w tenucie krzepickiej w powiecie lelowskim województwa krakowskiego. W latach 1918–1939 Krzepice wchodziły w skład województwa kieleckiego, później po wojnie w latach 1945-1950 również były częścią województwa kieleckiego, a w latach 1950-1975 włączono je do województwa katowickiego. Według podziału administracyjnego z lat 1975–1998 miasto należało do województwa częstochowskiego. W wyniku reformy administracyjnej w 1999 roku włączone zostało do województwa śląskiego, z siedzibą w Katowicach, ale mimo tego Krzepice nie są częścią Śląska.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Przez Krzepice przepływa rzeka Liswarta.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: kʃɛˈpʲit͡sɛ, AS: kšepʹice

Wiktionary

Powiązane:

 przym. krzepicki

 rzecz. krzepiczanin, krzepiczanka

Wiktionary


krzepicki

przymiotnik od: Krzepice


SJP.pl

Krzepicki (Poraj odmienny II, Rosa) – polski herb szlachecki z nobilitacji, odmiana herbu Poraj.

Wikipedia


krzepiczanin

mieszkaniec Krzepic (miasta w Polsce)


SJP.pl


krzepiczanka

mieszkanka Krzepic (miasta w Polsce)


SJP.pl


krzepienie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|krzepić.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. krzepiciel m.

 czas. krzepić ndk.

Wiktionary


krzepki

1. pełen siły, tężyzny; silny, czerstwy;
2. mocny, krzepiący


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) silny fizycznie, pełen tężyzny

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. krzepa ż., krzepkość ż.

 przysł. krzepko

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) atletyczny, czerstwy, masywny, mocny, muskularny, rześki, silny, tęgi, zdrowy

Wiktionary


krzepko

przysłówek

 (1.1) w sposób krzepki

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. krzepkość ż., krzepa ż.

 przym. krzepki

Wiktionary


krzepkość

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) cecha tego, kto jest krzepki, pełen tężyzny

Wiktionary

Powiązane:

 czas. krzepić ndk.

 przym. krzepki

 przysł. krzepko

Wiktionary


krzepkowski

nazwisko


SJP.pl


krzepliwość

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) skłonność do krzepnięcia

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. krzepnięcie n.

 czas. krzepnąć

Wiktionary


krzepliwy

mający zdolność przechodzenia ze stanu ciekłego w stały


SJP.pl


krzepnąć

1. przechodzić ze stanu ciekłego w stały;
2. stawać się krzepkim, mocnym


SJP.pl

czasownik nieprzechodni niedokonany (dk. skrzepnąć, zakrzepnąć)

 (1.1) fizj. przechodzić z postaci płynnej krwi w stałą

 (1.2) fiz. zmieniać się ze stanu ciekłego w galaretowaty czy stały

czasownik nieprzechodni niedokonany (dk. okrzepnąć)

 (2.1) nabierać siły; stawać się krzepkim

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. krzepnięcie n., krzepliwość ż.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) wykrzepiać

 (1.2) gęstnieć, ścinać się, twardnieć, zastygać, zsiadać się

 (2.1) hartować się, umacniać się, wzmacniać się

Wiktionary


krzepnięcie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) chem. fizj. proces chemiczny lub fizjologiczny, w którym substancja zmienia stan z płynnego na stały lub żelowy

Wiktionary

Krzepnięcie – proces przechodzenia cieczy w ciało stałe. Krzepnięcie wielu substancji zachodzi w określonej temperaturze zwanej temperaturą krzepnięcia (dla wody 0 °C). W miejscu styku substancji w stanie stałym i stanie ciekłym, w cieczy i w ciele stałym podczas krzepnięcia i topnienia panuje taka sama temperatura zwana temperaturą topnienia. Temperatura topnienia jest podawana jako wielkość charakterystyczna dla wielu substancji. Temperatura topnienia (krzepnięcia) zależy nieznacznie od ciśnienia. Procesowi towarzyszy wydzielanie ciepła, co jest równoważne temu, że krzepnięcie przy stałym ciśnieniu wymaga odprowadzenia ciepła z krzepnącej substancji.

Wikipedia

Powiązane:

 czas. krzepnąć

 rzecz. krzepliwość ż.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) zastyganie, zestalanie się

Wiktionary


krzepocin

Krzepocin – wieś w Polsce położona w województwie zachodniopomorskim, w powiecie kamieńskim, w gminie Świerzno.

W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa szczecińskiego.

Wikipedia


krzepszy

rzadki stopień wyższy od przymiotnika: krzepki; krzepciejszy


SJP.pl


krzeptowski

nazwisko


SJP.pl


krzesać

wydobywać iskry, zwłaszcza przez uderzanie żelazem o kamień


SJP.pl

czasownik przechodni niedokonany (dk. skrzesać, wykrzesać)

 (1.1) przest. powodować powstawanie iskier poprzez uderzanie dwoma przedmiotami o siebie

 (1.2) przest. obrabiać twardy materiał

 (1.3) książk. czynić bardziej widoczną właściwość wcześniej niezauważalną

 (1.4) choreogr. wykonywać krok krzesany w tańcu

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Juhas krzesze ogień przed watrą.

 (1.2) Kamieniarze od świtu krzesali kamienie do budowy klasztornego muru.

 (1.3) Belfer, jak tylko mógł, krzesał z nas jakiekolwiek zainteresowanie algebrą.

 (1.4) Górale krzesali po całej izbie, a kapela im przygrywała.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. krzos mrz., krzesak mrz., krzesanie n., krzesany mrz., krzesiwo n., krzesiwko n., krzoska ż.

 czas. skrzesać dk., wykrzesać dk., wykrzesywać ndk.

 przym. krzesany

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) wykrzesywać

 (1.2) ciosać, wykrzesywać

 (1.3) wykrzesywać

Wiktionary


krzesak

rodzaj noża ogrodniczego


SJP.pl

Krzesak – kamień wchodzący wraz krzesiwem w skład zestawu do rozpalania ognia. Większość krzesaków wykonywana była z krzemienia i miała postać nieregularnego odłupka z co najmniej jedną, ostrą krawędzią pracującą w którą uderzano krzesiwem. Znane są także krzesaki kwarcytowe i pirytowe.

Wikipedia


krzesanica

1. szczyt w Tatrach Zachodnich;
2. klif na Wyspie Króla Jerzego w Antarktyce


SJP.pl

Krzesanica (słow. Kresanica, 2122 m) – szczyt w grani głównej Tatr Zachodnich, najwyższy szczyt Czerwonych Wierchów.

Wikipedia


krzesany

taniec góralski o szybkim tempie


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy

 (1.1) choreogr. lud. szybki taniec podhalański;

przymiotnik

 (2.1) wydobyty przez krzesanie

forma czasownika.

 (3.1) ims. przym. od krzesać

Wiktionary

Krzesany – polski taniec ludowy (jeden z tańców podhalańskich). W krzesanym w zależności od rodzaju wykonuje się krok zwany "krzesaniem", po czym zmienia się nogę, obijając jedną o drugą w powietrzu i dalej "krzesze". Wchodzi zazwyczaj w skład tańców w solówce.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Młodzi wywijali krzesanego, aż cały dom łomotał.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. krzos mrz., krzesanie n., skrzesanie n., krzesiwo n., krzoska ż.

 czas. krzesać ndk., skrzesać dk.

Wiktionary


krzesełko

zdrobnienie od: krzesło


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) zdrobn. od: krzesło

 (1.2) małe krzesło – przeznaczone do siedzenia lub zabawy dla dzieci

 (1.3) gondola kolejki krzesełkowej

 (1.4) ćwiczenie, lub rodzaj kary cielesnej, polegające na staniu pod ścianą w niewygodnej przykucniętej pozycji z oparciem plecyeców

Wiktionary

Wymowa:

IPA: kʃɛˈsɛwkɔ, AS: kšeseu̯ko

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. krzesło n.

 przym. krzesełkowy, krzesłowy

Wiktionary


krzesełkowy

przymiotnik od: krzesełko


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) związany z krzesełkiem, składający z krzesełek

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. krzesełko n., krzesło n.

Wiktionary


krzesia

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) zdrobn. imię|polski|ż. Krzesisława

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Zróbmy Krzesi jakąś niespodziankę!

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Krzesisława ż.

Wiktionary


krzesicki

nazwisko


SJP.pl


krzesimir

imię męskie


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy, nazwa własna

 (1.1) imię|polski|m.;

Wiktionary

Krzesimir – staropolskie imię męskie, złożone z członów Krzesi- ("wskrzeszać, przywracać do życia, podnosić") i -mir ("pokój, spokój, dobro"). Znaczenie imienia: "odnawiający pokój".

W dawnych zapisach zachowało się jedynie w zniemczonych formach Gresmar (1295) i Gresmir (1304) na Pomorzu. Możliwe staropolskie zdrobnienia: Krzesim, Krzech, Krzeszel, Krzeszka (m.), Krzeszko.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Wszyscy się cieszą z narodzin Krzesimira.

 (1.1) Wczoraj ojciec pozwolił Krzesimirowi pójść na prywatkę.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: kʃɛˈɕĩmʲir, AS: kšeśĩmʹir

Wiktionary

Powiązane:

 przym. Krzesimirowy

Wiktionary


krzesimirostwo

Krzesimir z małżonką; Krzesimirowie


SJP.pl


krzesimirowie

Krzesimir z małżonką; Krzesimirostwo


SJP.pl


krzesimirowy

przymiotnik dzierżawczy - należący do Krzesimira lub z nim związany


SJP.pl

przymiotnik dzierżawczy

 (1.1) przest. gwara. taki, który należy do Krzesimira

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Wstań, usiadłeś na Krzesimirowym berecie.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Krzesimir mos.

Wiktionary


krzesimów

Krzesimów – wieś w Polsce położona w województwie lubelskim, w powiecie świdnickim, w gminie Mełgiew.

W latach 1954–1959 wieś należała i była siedzibą władz gromady Krzesimów, po jej zniesieniu w gromadzie Mełgiew. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do ówczesnego województwa lubelskiego.

Wikipedia


krzesin

część Poznania


SJP.pl

  • Krzesin – wieś w Polsce, w województwie lubuskim, w powiecie słubickim, w gminie Cybinka
  • Krzesin – wieś w Polsce, w województwie łódzkim, w powiecie kutnowskim, w gminie Kutno

Wikipedia


krzesiński

nazwisko


SJP.pl


krzesiny

część Poznania


SJP.pl

Krzesiny – niewielka południowo-wschodnia część Poznania, w obrębie osiedla samorządowego Krzesiny-Pokrzywno-Garaszewo.

Wikipedia


krzesio

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) zdrobn. od: Krzesimir

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Grzesiek może pożyczać komiksy Krzesiowi.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈkʃɛɕɔ, AS: kšeśo

Wiktionary


krzesisław

imię męskie


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy, nazwa własna

 (1.1) imię|polski|m.;

forma rzeczownika.

 (2.1) D. lm. od Krzesisława

Wiktionary

Krzesisław, Krzecsław, Krzesław, Krzysław – staropolskie imię męskie, złożone z członów Krzesi- („wskrzeszać, przywracać do życia, podnosić”) i -sław („sława”). Znaczenie imienia: „odnawiający sławę”.

Żeński odpowiednik: Krzesisława (Krzesława).

Krzesisław imieniny obchodzi 28 marca i 11 września.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Dając mu na imię Krzesisław, uczciliście dziadka.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz.

:: fż. Krzesisława ż.

Wiktionary


krzesisława

imię żeńskie


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) imię|polski|ż.;

forma rzeczownika.

 (2.1) D., B. lp. od: Krzesisław

Wiktionary

Krzesisława, Krzesława – staropolskie imię żeńskie, złożone z członów Krzesi- („wskrzeszać, przywracać do życia, podnosić”) i -sława. Znaczenie imienia: „odnawiająca sławę”. W zapisach staropolskich zachowała się krótsza forma Krzesława i zdrobniała Krzechna (1388 rok).

Zdrobnienia: Krzesia, Krzysia.

Krzesisława imieniny obchodzi 22 maja i 11 września.

Męskie odpowiedniki: Krzesisław, Krzecsław, Krzesław, Krzysław.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Panią Krzesisławę poznaliśmy w Ciechocinku.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz.

:: zdrobn. Krzesia ż.

:: fm. Krzesisław mos.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) Krzesia

Wiktionary


krzesisławiny

przymiotnik dzierżawczy - należący do Krzesisławy lub z nią związany


SJP.pl


krzesisławostwo

Krzesisław z małżonką; Krzesisławowie


SJP.pl


krzesisławowie

Krzesisław z małżonką; Krzesisławostwo


SJP.pl


krzesisławowy

przymiotnik dzierżawczy - należący do Krzesisława lub z nim związany


SJP.pl


krzesiwko

zdrobnienie od: krzesiwo


SJP.pl


krzesiwo

narzędzie, którym uderza się w krzemień w celu wydobycia z niego iskier


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) dawne narzędzie do rozniecania ognia;

Wiktionary

Krzesiwo – historycznie, narzędzie do krzesania ognia powszechnie stosowane przed wynalezieniem zapałek.

Krzesiwa były wykuwane z wysoko nawęglonej (bardzo twardej) stali, miały grubość ok. 0,5 cm, długość 4 – 15 cm i były przeważnie łukowato wygięte. Krzesiwem uderzano o krzesak (czyli tzw. skałkę) w taki sposób, aby powstające przy tym iskry padały na kawałeczek hubki, która ulegała zapłonowi; wtedy dorzucano do niej materiał łatwopalny, np. drewno i węgiel. Z danych etnograficznych wiadomo, że przybory służące do krzesania ognia noszono w woreczkach, najczęściej w okolicy pasa biodrowego.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Kobieta trzyma w ręce krzesiwo w kształcie podkowy, jakby to było ucho dzbanka, i uderza nim o krzemień trzymany w drugiej dłoni.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. krzesidło n., krzoska ż., krzesany m., krzesanie n.

:: zdrobn. krzesiwko n.

 czas. krzesać ndk.

 przym. krzesany

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) krzesidło

Wiktionary


krzesiwowy

krzesiwo


SJP.pl

Patrz:

krzesiwo

krzeska

toporek górniczy


SJP.pl


krześlice

Krześlice – wieś w Polsce, położona w województwie wielkopolskim, w powiecie poznańskim, w gminie Pobiedziska. Należy do sołectwa Łagiewniki.

W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa poznańskiego.

Wikipedia


krześlin

Krześlin – wieś w Polsce położona w województwie mazowieckim, w powiecie siedleckim, w gminie Suchożebry. Ma status sołectwa. Leży nad Starą Rzeką.

Miejscowość jest siedzibą rzymskokatolickiej parafii św. Mikołaja, a prawosławni autochtoni należą do parafii Świętej Trójcy w Siedlcach.

We wsi działa założona w 1922 jednostka ochotniczej straży pożarnej. Jednostka posiada średni samochód ratowniczo-gaśniczy GBA 2,5/16 Star 244 z 1982.

Wikipedia


krześlisko

urządzenie umieszczane na dnie stawu lub jeziora, przeznaczone do składania w nim jaj przez ryby


SJP.pl


krześniak

nazwisko


SJP.pl


krzesny

rzeczownik, rodzaj męski

 (1.1) stpol., współcz. góry. podh. chrzestny

Wiktionary


krzest

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) stpol. chrzest

Wiktionary

Wymowa:

IPA: kʃɛst, AS: kšest

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. stpol. krześcijanin, krześcijaństwo

 czas. stpol. krzcić

Wiktionary


krzeszewski

nazwisko


SJP.pl


krzeszów

nazwa kilku wsi w Polsce


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna

 (1.1) geogr. toponim, nazwa kilku wsi w Polsce;

Wiktionary

W Polsce
  • Krzeszów – wieś w woj. dolnośląskim, w pow. kamiennogórskim, w gminie Kamienna Góra
  • Krzeszów – wieś w woj. małopolskim, w pow. suskim, w gminie Stryszawa
  • Krzeszów – wieś (dawne miasto) w woj. podkarpackim, w pow. niżańskim, w gminie Krzeszów
  • Krzeszów – gmina powiecie niżańskim
  • Krzeszów – dawna gmina wiejska, w woj. wrocławskim, a następnie jeleniogórskim
  • Krzeszów – gromada w powiecie kamiennogórskim
  • Krzeszów – gromada w powiecie leżajskim
  • Krzeszów – gromada w powiecie suskim
  • Krzeszów – zamknięta stacja kolejowa w Krzeszowie, w województwie dolnośląskim

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Istniejące w Krzeszowie opactwo napadnięto w XVIII wieku.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈkʃɛʃuf, AS: kšešuf

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. krzeszowianin mos., krzeszowianka ż.

 przym. krzeszowski

Wiktionary


krzeszówek

Krzeszówek (do 1945 r. niem. Neuen) – wieś w Polsce położona w województwie dolnośląskim, w powiecie kamiennogórskim, w gminie Kamienna Góra nad Zadrną.

Wikipedia


krzeszowianin

mieszkaniec Krzeszowa


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) mieszkaniec Krzeszowa

 (1.2) osoba pochodząca z Krzeszowa, urodzona w Krzeszowie

Wiktionary

Przykłady

 (1.2) Celina wyszła za rodowitego krzeszowianina.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Krzeszów mrz.

:: fż. krzeszowianka ż.

 przym. krzeszowski

Wiktionary


krzeszowianka

mieszkanka Krzeszowa


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) mieszkanka Krzeszowa

 (1.2) kobieta pochodząca z Krzeszowa, urodzona w Krzeszowie

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Tomek ożenił się z rodowitą krzeszowianką.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Krzeszów mrz.

:: fm. krzeszowianin mos.

 przym. krzeszowski

Wiktionary


krzeszowice

miasto w Polsce, oddalone o 25 km od Krakowa


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj niemęskoosobowy, liczba mnoga, nazwa własna

 (1.1) geogr. miasto w Polsce;

Wiktionary

Krzeszowice – miasto w południowej Polsce, w województwie małopolskim, w powiecie krakowskim, siedziba gminy miejsko-wiejskiej Krzeszowice. Miasto jest jednym z ośrodków miejskich aglomeracji krakowskiej. Krzeszowice należą do Jaworznicko-Chrzanowskiego Okręgu Przemysłowego w Krakowskim Okręgu Przemysłowym.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ˌkʃɛʃɔˈvʲit͡sɛ, AS: kšešovʹice

Wiktionary

Powiązane:

 przym. krzeszowicki

 rzecz. krzeszowiczanin, krzeszowiczanka

Wiktionary


krzeszowicki

przymiotnik od: Krzeszowice


SJP.pl


krzeszowiczanin

mieszkaniec Krzeszowic


SJP.pl


krzeszowiczanka

mieszkanka Krzeszowic


SJP.pl


krzeszowiec

nazwisko


SJP.pl

Krzeszowiec – przysiółek wsi Bałtów w Polsce, położony w województwie świętokrzyskim, w powiecie ostrowieckim, w gminie Bałtów.

W latach 1975–1998 przysiółek administracyjnie należał do województwa kieleckiego.

Wierni Kościoła rzymskokatolickiego należą do parafii Matki Bożej Bolesnej w Bałtowie.

Wikipedia


krzeszowski

przymiotnik od: Krzeszów, Krzeszów Dolny, Krzeszów Górny


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) odnoszący się do Krzeszowa, związany z Krzeszowem

Wiktionary

Osoby o tym nazwisku:

  • Leon Krzeszowski – polski wojskowy
  • Lubosław Krzeszowski – polski wojskowy
  • Tomasz Krzeszowski – polski profesor, filolog, lingwista
  • Zenon Krzeszowski – polski samorządowiec, ekonomista i chemik

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Opowiem ci historię związaną z krzeszowskim opactwem.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. krzeszowianin mrz., krzeszowianka ż., Krzeszów mrz.

Wiktionary


krzeszyce

wieś w Polsce


SJP.pl

Krzeszyce (tuż po wojnie Kryszczyn lub Krzyszczyce; wcześniej niem. Kriescht) – wieś w Polsce położona w województwie lubuskim, w powiecie sulęcińskim, w gminie Krzeszyce.

W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa gorzowskiego.

Wikipedia


krzeszycki

przymiotnik od: Krzeszyce


SJP.pl


krzesławice

2 miejscowości w Polsce:

  • Krzesławice – wieś w woj. małopolskim, w pow. myślenickim, w gminie Raciechowice
  • Krzesławice – wieś w woj. mazowieckim, w pow. przysuskim, w gminie Rusinów
  • Krzesławice – jednostka urbanistyczna Dzielnicy XVII Wzgórza Krzesławickie miasta Krakowa
Zobacz też
  • Fort 49 „Krzesławice”

Wikipedia


krzesławicki

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z Krzesławicami, dotyczący Krzesławic

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Krzesławice nmos.

Wiktionary


krzesło

mebel składający się z nóg, siedzenia i oparcia


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) mebl. mebel przeznaczony do siedzenia z oparciem na plecy (zazwyczaj bez podłokietników i z czterema nogami);

Wiktionary

Krzesło – rodzaj jednoosobowego siedziska z oparciem, przeważnie o konstrukcji szkieletowej. Niektóre źródła do definicji krzesła dodają określenie „bez podłokietników”, uważając ich zastosowanie za charakterystyczną cechę fotela. Inne źródła używają konsekwentnie formy „krzesło z podłokietnikami”. Jest jednym z najstarszych sprzętów w branży meblarskiej. W swojej historii przechodził najwięcej zmian formalnych w XVII i XVIII w. Stąd np. krzesła w stylu Ludwika XIV, XV, XVI różnią się tak znacznie, a są od siebie nieodległe w czasie.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Aby móc dosięgnąć lufcika, Irena musiała stanąć na krześle.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈkʃɛswɔ, AS: kšesu̯o

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz.

:: zdrobn. krzesełko n., krzesełeczko n.

 przym. krzesełkowy, krzesłowy

Wiktionary


krzesłowy

krzesło


SJP.pl

Patrz:

krzesło

krzętów

Krzętów – wieś w Polsce położona w województwie łódzkim, w powiecie radomszczańskim, w gminie Wielgomłyny.

W latach 1954–1959 wieś należała i była siedzibą władz gromady Krzętów, po jej zniesieniu w gromadzie Wielgomłyny. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa piotrkowskiego.

Wikipedia


krzętowski

nazwisko


SJP.pl


krzew

roślina trwała, z pędami zdrewniałymi, rozgałęziającymi się przeważnie tuż nad lub rzadziej pod powierzchnią ziemi na wiele równorzędnych pędów; krzak


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) bot. rozgałęziająca się od ziemi roślina drzewiasta bez wyraźnego pnia;

forma czasownika.

 (2.1) 2. os. lp. rozk. od: krzewić

Wiktionary

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) W zakątkach krzewy bzu i czeremchy skupiały się w niedostępne gąszcze albo rozrosły w klomby.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: kʃɛf, AS: kšef

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. krzewienie n., rozkrzewianie n., krzewiciel m., krzewicielka ż.

:: zdrobn. krzewina ż., krzewinka ż., krzewuszka ż.

 czas. krzewić ndk., rozkrzewiać ndk.

 przym. krzewiasty

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) krzak, krzewina

Wiktionary


krzewian

borecznik krzewian - gatunek błonkówki z rodziny borecznikowatych


SJP.pl


krzewiasty

przypominający krzew, rozłożysty, bujnie rosnący; krzewisty


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) mający cechy krzewu, będący krzewem

 (1.2) podobny do krzewu

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Pod płotem sadzi się rośliny krzewiaste.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. krzew mrz., krzaczek mrz., krzewistość ż.

 przym. krzaczkowaty

Wiktionary


krzewić

1. rozpowszechniać coś, czynić bardziej znanym, dostępnym;
2. krzewić się -
a) o krzewach, roślinach: rozrastać się;
b) rozpowszechniać się


SJP.pl


krzewica

W Polsce
  • Krzewica – wieś w woj. lubelskim, w pow. bialskim, w gminie Międzyrzec Podlaski
  • Krzewica – osada w woj. lubelskim, w pow. tomaszowskim, w gminie Ulhówek
  • Krzewica – część wsi Wasylów Wielki w woj. lubelskim, w pow. tomaszowskim, w gminie Ulhówek
  • Krzewica – gromada w powiecie radzyńskim

Wikipedia


krzewiciel

ten, kto coś krzewi, propaguje, rozpowszechnia


SJP.pl


krzewicielka

kobieta rozpowszechniająca coś


SJP.pl


krzewicki

nazwisko


SJP.pl


krzewienie

w botanice: faza w rozwoju rośliny, która charakteryzuje się silnym rozrostem


SJP.pl


krzewik

mech z rodziny krzewikowatych (miecherowatych), którego jedynym przedstawicielem jest objęty ochroną w Polsce krzewik źródliskowy


SJP.pl


krzewikowate

rodzina mchów


SJP.pl


krzewina

1. zdrobnienie od: krzew;
2. gęsto rosnące krzewy; zarośla


SJP.pl

W Polsce
  • Krzewina – wieś w województwie dolnośląskim, w powiecie zgorzeleckim, w gminie Bogatynia
  • Krzewina – wieś w województwie mazowieckim, w powiecie mińskim, w gminie Halinów
  • Krzewina – wieś w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie bartoszyckim, w gminie Bisztynek
  • Krzewina – osada leśna w województwie wielkopolskim, w powiecie grodziskim, w gminie Rakoniewice.
  • Krzewina – wieś w województwie wielkopolskim, w powiecie pilskim, w gminie Kaczory
  • Krzewina – strumień w województwie zachodniopomorskim

Wikipedia


krzewinka

zwykle niska roślina (wysokość do 0,5 m), częściowo drewniejąca, rozgałęziająca się gł. pod powierzchnią ziemi bądź nad ziemią


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) bot. niski krzew o wysokości do ok. 50-60 cm, często pokładający się lub płożący;

Wiktionary

Krzewinka (łac. fruticulus) – niskie, osiągające do 50–60 cm krzewy, często pokładające się i płożące. Płożąc się i krzaczasto rozkrzewiając tworzą często zwartą darń. Krzewinki rosnące nisko przy ziemi, o pędach do niej przylegających i bardzo małej wysokości nazywane są krzewinkami szpalerowymi. Rośliny takie są charakterystyczne dla warunków wysokogórskich i tundry. W klasyfikacji Raunkiæra krzewinki zaliczane są do chamefitów.

Wikipedia

Powiązane:

 rzecz. krzew m., krzaczek mrz., krzewistość ż.

 przym. krzewinkowaty

Wiktionary


krzewinkowaty

podobny wyglądem do krzewinki


SJP.pl


krzewiński

nazwisko


SJP.pl


krzewioróżka

krzewioróżka żółtoczarna - gatunek owada z rodziny komarowatych


SJP.pl


krzewistość

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) pot. cecha rozrastania się, rozgałęziania się

 (1.2) agrot. miara plennośćenności roślin

Wiktionary

Przykłady

 (1.2) Liczba roślin i kłosów związana jest z terminami i gęstością siewu, krzewistość zaś produktywną z poziomem i techniką nawożenia azotem.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: kʃɛˈvʲistɔɕt͡ɕ, AS: kševʹistość

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. krzew m., krzewinka ż.

 czas. krzewić ndk., zakrzewić dk.

 przym. krzewiasty, krzewisty

Wiktionary


krzewisty

przypominający krzew, rozłożysty, bujnie rosnący; krzewiasty


SJP.pl


krzewny

1. rosnący w kształcie krzewu;
2. bujny


SJP.pl


krzewowy

krzew


SJP.pl

Patrz:

krzew

krzewski

nazwisko


SJP.pl

Osoby o tym nazwisku:

  • Abraham Krzewski – polski szlachcic, urzędnik
  • Jerzy Krzewski – polski pięściarz

Wikipedia


krzewuszka

krzew pochodzący z Azji i Ameryki Płn., hodowany jako roślina ozdobna; wajgela; zakrzewnia; wajgelia


SJP.pl

Krzewuszka (Weigela Thunb.) – rodzaj roślin wieloletnich z rodziny przewiertniowatych. Należy do niego 11 gatunków. Występują w stanie dzikim we wschodniej Azji: głównie w Japonii, Chinach i Mandżurii. Łacińska nazwa rodzajowa upamiętnia niemieckiego botanika i chemika Christiana Ehrenfrieda von Weigela (1746–1838). Gatunkiem typowym jest Weigela japonica Thunb.

Wikipedia


krzidło

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) gw-pl|Górny Śląsk. ornit. skrzydło

Wiktionary


krzinka

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) gw-pl|Górny Śląsk. skrzynka

Wiktionary


krzipić

czasownik nieprzechodni niedokonany

 (1.1) gw-pl|Górny Śląsk. kaszleć

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. krzipota ż.

 czas. krzipieć ndk.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) chyrlać, kucać

Wiktionary


krzipieć

czasownik nieprzechodni niedokonany

 (1.1) gw-pl|Górny Śląsk. kaszleć

Wiktionary

Powiązane:

 czas. krzipić

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) chyrlać, kucać

Wiktionary


krzipota

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) gw-pl|Górny Śląsk, Śląsk Cieszyński. kaszel

Wiktionary

Powiązane:

 czas. krzipić ndk.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) reg. śl. kucanie.

Wiktionary


krzisić

czasownik niedokonany

 (1.1) gw-pl|Śląsk Cieszyński. cucić

 (1.2) gw-pl|Śląsk Cieszyński. wskrzeszać

Wiktionary


krziż

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) gw-pl|Górny Śląsk. rel. krzyż

Wiktionary


krzkowski

nazwisko


SJP.pl


krzna

rzeka w Polsce, lewy dopływ Bugu


SJP.pl

Krzna (Trzna) – rzeka we wschodniej Polsce, lewy dopływ Bugu, o długości 120 km i powierzchni dorzecza wynoszącej 3353 km². Bierze początek w środkowej części Niziny Południowopodlaskiej. Od Międzyrzeca Podlaskiego jej dolina wyznacza północną granicę Polesia Zachodniego. Łącznie z Krzną Południową jest jedną z większych rzek regionu Podlasia Południowego, największą w północnej części województwa lubelskiego.

Wikipedia


krzniański

przymiotnik od: Krzna


SJP.pl


krzok

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) gw-pl|Górny Śląsk. krzak

 (1.2) gw-pl|Górny Śląsk. przen. osoba urodzona na Śląsku, dziecko przybyłych na Śląsk

Wiktionary


krzos

nazwisko


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) wojsk. hist. rodzaj krzesiwa do zapalania prochu w dawnych strzelbach

Wiktionary

Osoby o tym nazwisku:

  • Aleksandra Krzos – polska siatkarka
  • Kazimierz Krzos – polski historyk, wojskowy

Wikipedia

Powiązane:

 rzecz. krzesiwo n., krzesiwko n., krzoska ż., krzesanie n., wykrzesanie m., krzesany m., krzesacz m.

 czas. krzesać ndk., wykrzesać dk.

 przym. krzesiwowy, krzesany

Wiktionary


krzosek

nazwisko


SJP.pl


krzoska

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) stpol. skałka w strzelbie, która uderzona krzesiwem wytwarzała iskrę zapalającą proch

 (1.2) stpol. żart. penis

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Proch zapalał się od iskry z krzoski.

 (1.2) Marek dobył krzoski z szarawary.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈkʃɔska, AS: kšoska

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. krzesiwo n., krzesanie n., wykrzesanie n., krzesany m., Krzosek m., Krzos m., krzos mrz.

 czas. krzesać ndk., wykrzesać dk.

 przym. krzesany

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) skałka

Wiktionary


krzoski

nazwisko


SJP.pl


krzta

dawniej: bardzo mała ilość czegoś; krzyna, krztyna, odrobina


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) przest. mała, niewielka ilość

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Dodaj do sosu krztę soli.

 (1.1) Materializm, gruby, chamski materializm, karierowiczostwo, obłuda lub oportunizm obitych kundli… Ani krzty myśli, ani krzty ideałów, ani krzty serca…

Wiktionary

Wymowa:

IPA: kʃta, AS: kšta

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. krta ż., krztuszenie n., stpol. krztań

:: zdrobn. krztyna ż.

 czas. krztusić się, wykrztusić, zakrztusić się

 przym. wykrztuśny

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) odrobina, ociupina, krztyna, szczypta, ździebko, trochę

Wiktionary


krztuścowy

przymiotnik od: krztusiec


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z krztuścem, dotyczący krztuśca

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. krztusiec m.

Wiktionary


krztusić

1. rzadko: podrażniać drogi oddechowe, utrudniać oddychanie;
2. krztusić się - kasłać uporczywie wskutek podrażnienia dróg oddechowych; dławić się


SJP.pl

czasownik przechodni niedokonany (dk. brak)

 (1.1) daw. utrudniać lub uniemożliwiać oddychanie

czasownik zwrotny niedokonany krztusić się (dk. brak)

 (2.1) uporczywie kaszleć i oddychać z trudnością na skutek podrażnienia dróg oddechowych

 (2.2) mieć problemy z oddychaniem lub mówieniem na skutek silnych emocji

 (2.3) o urządzeniu: pracować niemiarowo, działać z nierównymi przerwami w pracy

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. krztuszenie, krztuszenie się, zakrztuszanie, zakrztuszanie się

 czas. odkrztuszać, odkrztusić, wykrztuszać, wykrztusić, zakrztuszać, zakrztuszać się, zakrztusić, zakrztusić się

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) dławić, dusić

 (2.1) zakrztuszać się

 (2.2) zakrztuszać się

 (2.3) dławić się, zadławiać się

Wiktionary


krztusiec

choroba zakaźna wieku dziecięcego wywołana przez pałeczkę krztuśca, przenoszona drogą kropelkową, charakteryzuje się napadami kaszlu i silną dusznością; koklusz


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) med. zakaźna choroba wieku dziecięcego, której objawem są kaszel i duszności;

Wiktionary

Krztusiec (dawna i potoczna nazwa koklusz) – ostra, bakteryjna choroba zakaźna układu oddechowego, charakteryzująca się nawracającymi napadami uporczywego kaszlu, niekiedy z bezdechem i zaburzeniami oddechowymi. Jest wywoływana przez Gram-ujemną pałeczkę krztuśca (Bordetella pertussis). Przechorowanie krztuśca pozostawia długotrwałą odporność organizmu, ale powtórne zachorowanie jest możliwe.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) W szkole szaleje krztusiec, nie wypuszczę dziecka z domu!

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈkʃtuɕɛt͡s, AS: kštuśec

Wiktionary

Powiązane:

 przym. krztuścowy

 rzecz. odkrztuszanie n.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) koklusz

Wiktionary


krztuśliwy

rzadko: krztuszący się, łkający


SJP.pl


krztyna

bardzo mała ilość, liczba lub bardzo małe natężenie czegoś; kruszyna, okruszyna, odrobina, krztynka, krzyna, krzynka, szczypta


SJP.pl


krztynę

zaimek liczebny nieokreślony komunikujący o niedużej ilości czegoś lub o niewielkim stopniu natężenia cechy lub stanu; krzynę


SJP.pl


krztynka

bardzo mała ilość, liczba lub bardzo małe natężenie czegoś; kruszyna, okruszyna, odrobina, krztyna, krzyna, krzynka, szczypta


SJP.pl


krztynkę

bardzo mała ilość, liczba lub bardzo małe natężenie czegoś; kruszyna, okruszyna, odrobina, krztyna, krzyna, krzynka, szczypta


SJP.pl


krzyca

jeden z gatunków żyta; wieloletnia roślina pastewna, uprawiana na zielonkę (w Polsce głównie na Podhalu); żyto krzyca; krzewica


SJP.pl


krzych

1. zdrobnienie od: Krzysztof; Krzysio, Krzyś, Krzysiek;
2. nazwisko


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy, nazwa własna

 (1.1) imię|polski|m. zgrub. od: Krzysztof

forma rzeczownika.

 (2.1) D. plural|Krzycha.

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Już mówiłem Krzychowi o naszym planie.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Krzysztof mos., Krzycha ż., Krzychu mos., Krzysio mos.

 przym. Krzychowy, Krzysztofowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) Krzysztof

Wiktionary


krzycha

zdrobnienie od: Krystyna, Krzysztofa


SJP.pl


krzycho

zdrobnienie od: Krystyna, Krzysztofa


SJP.pl


krzychu

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy, nazwa własna

 (1.1) zdrobn. poufała forma imienia Krzysztof

forma rzeczownika.

 (2.1) W. lp. od: Krzych

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Bronia nabrała Krzycha z tym wyjazdem.

 (2.1) Krzychu, idziesz z nami na piwo?

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Krzysztof mos., Krzych mos., Krzysio mos.

 przym. Krzychowy, Krzysztofowy

Wiktionary


krzycki

nazwisko


SJP.pl


krzyczący

1. o barwach, kolorach, ozdobach: rażący, zwracający na siebie uwagę;
2. o postępowaniu, zachowaniu się: wymagający protestu, przeciwdziałania, np, krzycząca niesprawiedliwość


SJP.pl


krzyczeć

1. mówić, wołać bardzo głośno; wrzeszczeć;
2. wydawać głośne dźwięki pod wpływem bólu, strachu itp.;
3. strofować, łajać kogoś;
4. o niemowlęciu: głośno płakać;
5. o ptakach: wydawać donośny głos;
6. o tytułach w prasie: zwracać na siebie uwagę


SJP.pl

czasownik nieprzechodni niedokonany

 (1.1) mówić lub wołać bardzo głośno

 (1.2) wydawać głośny, nieartykułowany dźwięk, np. z radości, na skutek zadania bólu

 (1.3) o niemowlęciu: płakać

 (1.4) przen. dawać zauważyć się jaskrawością, kontrastem

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Kobieta krzyczała, gdy próbowano ją okraść.

 (1.2) Podczas szczepienia Jacuś zawsze bardzo krzyczy i wyrywa się.

 (1.4) Nagłówki porannych gazet krzyczą dziś o rosyjskiej interwencji militarnej.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈkʃɨt͡ʃɛt͡ɕ, AS: kšyčeć

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. krzyk m., krzykliwość ż., krzykacz m., krzykaczka ż., pokrzyk m., krzyczek m., krzykun m., Krzyki nmos., wykrzyknik mrz., wykrzyknienie n., krzyczenie n., krzyknięcie n., pokrzyczenie n., nakrzyczenie n., pokrzykiwanie n., skrzyknięcie n., skrzykiwanie n., wykrzyknięcie n., wykrzykiwanie n.

 czas. krzyknąć dk., pokrzyczeć dk., nakrzyczeć dk., pokrzykiwać ndk., skrzyknąć dk., skrzykiwać ndk., wykrzyknąć dk., wykrzykiwać ndk.

 przym. krzykliwy

 przysł. krzykliwie

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) wrzeszczeć, drzeć się, drzeć japę; wulg. drzeć mordę, drzeć ryja

 (1.2) wrzeszczeć, drzeć się

 (1.3) płakać, wrzeszczeć, drzeć się

 (1.4) rzucać się w oczy

Wiktionary


krzyczenie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|krzyczeć.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: kʃɨˈt͡ʃɛ̃ɲɛ, AS: kšyčńe

Wiktionary

Powiązane:

 czas. krzyczeć, okrzyczeć, wykrzyczeć, przekrzyczeć

 rzecz. krzyk m., krzykacz m., wykrzyknik mrz.

 przym. krzykliwy

 przysł. krzykliwie

Wiktionary


krzyczkowski

nazwisko


SJP.pl


krzydło

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) stpol. skrzydło

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈkʃɨdwɔ, AS: kšydu̯o

Wiktionary


krzyk

podniesienie głosu


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) głośne wołanie lub nieartykułowane dźwięki

 (1.2) głośny odgłos wydawany przez ptactwo

Wiktionary

  • Krzyk – serial telewizyjny stacji MTV
  • seria filmowa Krzyk:
    • Krzyk − film z 1996 roku
    • Krzyk 2 − film z 1997 roku
    • Krzyk 3 − film z 2000 roku
    • Krzyk 4 − film z 2011 roku
    • Krzyk − film z 2022 roku

    Wikipedia

    Przykłady

     (1.1) Przechodząc koło bazaru słyszałem natrętny krzyk przekupek.

     (1.2) Krzyk ptaków nie pozwalał mi usnąć.

    Wiktionary

    Wymowa:

    IPA: kʃɨk, AS: kšyk

    Wiktionary

    Powiązane:

     rzecz. krzykacz m., krzykaczka ż., krzykliwość ż., okrzyk mrz., wykrzyknik m., krzyczenie n.

     czas. krzyczeć ndk., pokrzykiwać ndk., nakrzyczeć dk., skrzyczeć dk., wykrzyczeć dk., skrzykiwać ndk., skrzyknąć dk.

     przym. krzykliwy

     przysł. krzykliwie

    Wiktionary

    Synonimy:

     (1.1) wrzask

    Wiktionary


krzykać

czasownik nieprzechodni niedokonany (dk. brak)

 (1.1) gw-pl|kielecka. hukać, śpiewać

Wiktionary


krzykacz

osoba zachowująca się hałaśliwie, skłonna do głośnego wygłaszania frazesów; krzykała


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) skory do krzyku

 (1.2) osoba wygłaszająca szumne frazesy

Wiktionary

  • Krzykacz – krzykacz miejski, klikon

1 miejscowość w Polsce:

  • Krzykacz – osada w woj. zachodniopomorskim, w pow. koszalińskim, w gminie Sianów

Wikipedia

Powiązane:

 rzecz. krzykactwo n., krzykała mos./ż., krzykliwość ż.

:: fż. krzykaczka ż.

 czas. krzyczeć ndk.

 przym. krzykliwy

 przysł. krzykliwie

Wiktionary

Synonimy:

 krzykała

Wiktionary


krzykawka

wieś w Polsce


SJP.pl

Krzykawka – wieś w Polsce, położona w województwie małopolskim, w powiecie olkuskim, w gminie Bolesław.

W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa katowickiego.

Wikipedia


krzykawski

nazwisko


SJP.pl


krzykała

mężczyzna zachowujący się hałaśliwie, skłonny do głośnego wygłaszania frazesów; krzykacz


SJP.pl

Krzykała – grupa skał w orograficznie lewych zboczach Doliny Sąspowskiej w Ojcowskim Parku Narodowym (OPN). Znajdują się w lesie po wschodniej stronie ścieżki od parkingu na Złotej Górze do dna Doliny Sąspowskiej.

Skały zbudowane są z późnojurajskich wapieni. Ze ścieżki szlaku turystycznego są widoczne tylko w okresie zimowo-wiosennym. W okresie wegetacyjnym przesłaniają je liście drzew. Znajduje się w nich kilka schronisk: Schronisko z Sufitem, Schronisko Dolne w Krzykale Pierwsze, Schronisko w Krzykale Drugie, Schronisko Górne w Krzykale, Schronisko za Drzewem, Schronisko z Sufitem, Schronisko pod Krzykałą Pierwsze, Schronisko w Szczelinie, Rurka w Krzykale Druga.

Wikipedia


krzyki

podniesienie głosu


SJP.pl

  • Krzyki – osiedle we Wrocławiu
  • Krzyki – do 1990 roku administracyjna dzielnica Wrocławia
  • Krzyki-Partynice

Wikipedia


krzykliwie

przysłówek

 (1.1) od: krzykliwy

Wiktionary

Wymowa:

IPA: kʃɨkˈlʲivʲjɛ, AS: kšyklʹivʹi ̯e

Wiktionary

Powiązane:

 przym. krzykliwy

 rzecz. krzyk m., krzykacz m., krzyczenie n., krzykliwość ż.

 czas. krzyczeć ndk., krzyknąć dk.

Wiktionary


krzykliwiej

stopień wyższy od przysłówków: krzykliwie. krzykliwo


SJP.pl


krzykliwość

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) odprzym. cecha tego, co jest krzykliwe; cecha tych, którzy są krzykliwi

Wiktionary

Powiązane:

 przym. krzykliwy

 przysł. krzykliwie

 czas. krzyczeć

 rzecz. krzyk mrz., krzykacz mos.

Wiktionary


krzykliwszy

stopień wyższy od przymiotnika: krzykliwy


SJP.pl


krzykliwy

przymiotnik

 (1.1) o człowieku skłonny do krzyku, do krzyczenia

 (1.2) o zwierzęciu wydający donośne odgłosy

 (1.3) o kolorze, barwie, ozdobie jaskrawy, zwracający uwagę swoją jaskrawością

Wiktionary

Przykłady

 (1.3) Ilekroć na przykład wchodziła do pokoju sypialnego, zawsze już na samym progu odpychał ją krzykliwy luksus ogromnego tapczanu, szerokiej szafy, miękkich foteli i kutego żyrandola.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: kʃɨkˈlʲivɨ, AS: kšyklʹivy

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. krzyk m., krzykliwość ż., krzykacz m., krzyczenie n.

 czas. krzyczeć ndk., krzyknąć dk.

 przysł. krzykliwie

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) wrzaskliwy, jazgotliwy

 (1.3) agresywny, jaskrawy, ostry, soczysty, intensywny, wściekły, papuzi, zjadliwy

Wiktionary


krzyknąć

czasownik nieprzechodni dokonany (ndk. krzyczeć)

 (1.1) dokonany od|krzyczeć.

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) "O tu! - krzyknąłem, szeroko otwierając jamę ustną i wskazując palcem zęby trzonowe . - O tu wybili, Panie, za wolność wybili".

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈkʃɨknɔ̃ɲt͡ɕ, AS: kšyknõńć

Wiktionary

Powiązane:

 czas. krzyczeć

 rzecz. krzyknięcie n.

 przysł. krzykliwie

 przym. krzykliwy

Wiktionary


krzyknięcie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|krzyknąć.

Wiktionary

Powiązane:

 czas. krzyknąć, krzyczeć

Wiktionary


krzykoski

przymiotnik od: Krzykosy


SJP.pl


krzykosy

nazwa kilku wsi w Polsce


SJP.pl

W Polsce
  • Krzykosy – wieś w woj. mazowieckim, w pow. płockim, w gminie Bulkowo
  • Krzykosy – wieś w woj. pomorskim, w pow. kwidzyńskim, w gminie Gardeja
  • Krzykosy – wieś w woj. wielkopolskim, w pow. kolskim, w gminie Dąbie
  • Krzykosy – wieś w woj. wielkopolskim, w pow. kolskim, w gminie Kłodawa
  • Krzykosy – wieś w woj. wielkopolskim, w pow. średzkim, w gminie Krzykosy
  • Krzykosy – dawna gmina wiejska istniejąca do 1954 roku w woj. łódzkim i poznańskim
  • Krzykosy – gmina wiejska
  • Krzykosy – gromada w powiecie kwidzyńskim
  • Krzykosy – gromada w powiecie średzkim
  • Krzykosy – nieistniejący przystanek kolejowy w Krzykosach, w powiecie kwidzyńskim

Wikipedia


krzykowski

nazwisko


SJP.pl


krzymiński

nazwisko


SJP.pl


krzymów

nazwa kilku miejscowości w Polsce


SJP.pl

W Polsce
  • Krzymów – wieś w woj. mazowieckim, w pow. gostynińskim, w gminie Szczawin Kościelny
  • Krzymów – osada leśna w woj. mazowieckim, w pow. piaseczyńskim, w gminie Góra Kalwaria
  • Krzymów – wieś w woj. wielkopolskim, w pow. konińskim, w gminie Krzymów
  • Krzymów – wieś w woj. zachodniopomorskim, w pow. gryfińskim, w gminie Chojna
  • Krzymów – gromada w powiecie konińskim
  • Krzymów – gmina wiejska w powiecie konińskim

Wikipedia


krzymowski

przymiotnik od: Krzymów


SJP.pl

Osoby o tym nazwisku:

  • Jerzy Krzymowski – polski wojskowy
  • Stanisław Krzymowski – polski wojskowy, cichociemny

Wikipedia


krzymuski

nazwisko


SJP.pl


krzyna

bardzo mała ilość, liczba lub bardzo małe natężenie czegoś; kruszyna, okruszyna, odrobina, krztynka, krztyna, krzynka, szczypta


SJP.pl


krzynę

zaimek liczebny nieokreślony komunikujący o niedużej ilości czegoś lub o niewielkim stopniu natężenia cechy lub stanu; krztynę


SJP.pl


krzynka

bardzo mała ilość, liczba lub bardzo małe natężenie czegoś; kruszyna, okruszyna, odrobina, krztynka, krzyna, krztyna, szczypta


SJP.pl

Krzynka – wieś w Polsce położona w województwie zachodniopomorskim, w powiecie myśliborskim, w gminie Barlinek.

W latach 1954–1961 wieś należała i była siedzibą władz gromady Krzynka, po jej zniesieniu w gromadzie Barlinek. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa gorzowskiego.

Według danych z 1 stycznia 2011 wieś miała 257 mieszkańców.

W okolicy Krzynki znajduje się malowniczo położone jezioro Okno. Wieś leży na Droga wojewódzka nr 156.

Wikipedia


krzynkę

zdrobnienie od: krzynę (krztynę); krztynkę


SJP.pl


krzynówek

nazwisko


SJP.pl


krzynowłoski

przymiotnik od: Krzynowłoga Mała, Krzynowłoga Wielka


SJP.pl


krzyś

zdrobnienie od: Krzysztof (imię męskie); Krzysiek


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy, nazwa własna

 (1.1) imię|polski|m. zdrobn. od: Krzysztof

Wiktionary

  • Krzyś – zdrobnienie imienia Krzysztof
  • Krzyś – postać występująca w Kubusiu Puchatku

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Krzyś jest strasznym łakomczuchem, zjada całą czekoladę na raz.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: kʃɨɕ, AS: kšyś

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Krzysiek mos., Krzysztof mos., Krzysio mos., Krzysiu mos.

 przym. Krzysztofowy, Krzysiowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) Krzysiek, Krzysio

Wiktionary


krzysia

zdrobnienie od: Krzysztofa (imię żeńskie); Krzyśka


SJP.pl


krzysiaczek

nazwisko


SJP.pl


krzysiak

nazwisko


SJP.pl


krzysiek

zdrobnienie od: Krzysztof (imię męskie); Krzyś


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy, nazwa własna

 (1.1) imię|polski|m. zdrobn. od Krzysztof

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Wszyscy byli zachwyceni historią Anki, tylko Krzysiek wypalił, że ona jak zwykle opowiada bajki.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈkʃɨɕɛk, AS: kšyśek

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Krzysztof mos., Krzyśkowa ż.

:: zdrobn. Krzyś mos.

:: fż. Krzysia ż.

 przym. Krzysztofowy, Krzyśkowy

Wiktionary


krzysiny

przymiotnik dzierżawczy - należący do Krzysi lub z nią związany


SJP.pl


krzysio

zdrobnienie od: Krzysztof (imię męskie)


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy, nazwa własna

 (1.1) imię|polski|m. zdrobn. Krzysztof

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Dlaczego pozwalasz Krzysiowi chodzić na dyskotekę?

 (1.1) Co tam słychać, Krzysiu, u twojej nowej dziewczyny?

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Krzysztof mos., Krzyś mos., Krzysiek mos., Krzysiu mos., Krzych mos., Krzychu mos.

 przym. Krzysztofowy, Krzysiowy, Krzyśkowy

Wiktionary


krzysiowie

Krzysio z małżonką; Krzyś z małżonką


SJP.pl


krzysiowy

przymiotnik dzierżawczy - należący do Krzysia lub z nim związany


SJP.pl

przymiotnik dzierżawczy

 (1.1) przest. gwara. należący do Krzysia

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Na werandzie suszą się Krzysiowe pieluchy.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Krzyś mos., Krzysio mos., Krzysiu mos., Krzysztof mos.

 przym. Krzysztofowy

Wiktionary


krzysiu

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy, nazwa własna

 (1.1) gwara. imię|polski|m. zdrobn. od: Krzysztof

forma rzeczownika.

 (2.1) W. lp. od: Krzysio i Krzysia

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Wiesz, Krzysiu wcale nie zna się na grzybach.

 (1.1) Celina uwiodła Krzysia na wyjeździe w Bukowinie.

 (2.1) Cześć Krzysiu! Jak leci?

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Krzysztof mos., Krzyś mos., Krzysiek mos., Krzysio mos.

 przym. Krzysiowy, Krzyśkowy, Krzysztofowy

Wiktionary


krzyśka

zdrobnienie od: Krzysztof (imię męskie); Krzyś


SJP.pl


krzyski

przymiotnik od: Krzyż Wielkopolski (do roku 1991 Krzyż)


SJP.pl

Osoby o tym nazwisku:

  • Hugo Krzyski (właśc. Hugo Piesch) – polski aktor teatralny, filmowy i telewizyjny
  • Tomasz Krzyski – polski lekarz i oficer

Wikipedia


krzyśko

nazwisko


SJP.pl


krzyśkowie

Krzysiek z małżonką


SJP.pl


krzyśkowy

przymiotnik dzierżawczy - należący do Krzyśka lub z nim związany


SJP.pl

przymiotnik dzierżawczy

 (1.1) przest. gwara. należący do Krzyśka

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Widziałaś może gdzieś Krzyśkową aktówkę?

 (1.1) Chodzę z Krzyśkowymi siostrami do jednej klasy.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Krzysiek mos., Krzysio mos., Krzysiu mos., Krzysztof mos.

 przym. Krzysztofowy

Wiktionary


krzysoczka

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) gw-pl|Śląsk Cieszyński. siekiera

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) gw-pl|Śląsk Cieszyński|cieślica., gw-pl|Górny Śląsk|siykiyra.

Wiktionary


krzystek

nazwisko


SJP.pl

  • Piotr Krzystek – polski prawnik, polityk i samorządowiec (prezydent Szczecina)
  • Waldemar Krzystek – polski reżyser i scenarzysta
  • Krystyna Krzystek-Walka – polska lekarka, okulista

Wikipedia


krzystkowice

Krzystkowice (niem. Christianstadt am Bober) – zachodnia dzielnica miasta Nowogród Bobrzański (także nazywana Nowogrodem Dolnym), położona w województwie lubuskim, na lewym brzegu rzeki Bóbr przy drodze krajowej nr 27, stacja kolejowa Nowogród-Osiedle. Dawniej samodzielne miasto. W latach 1954–1972 były siedzibą gromady Krzystkowice, a w latach 1973–1976 gminy Krzystkowice.

Wikipedia


krzystkowicki

przymiotnik od: Krzystkowice


SJP.pl


krzystyniak

nazwisko


SJP.pl


krzyszczak

nazwisko


SJP.pl


krzyszczuk

nazwisko


SJP.pl


krzyszczyk

nazwisko


SJP.pl


krzyszkowice

rzeczownik, rodzaj niemęskoosobowy, liczba mnoga, nazwa własna

 (1.1) geogr. toponim, nazwa kilku polskich wsi i osiedla w Wieliczce;

Wiktionary

W Polsce
  • Krzyszkowice – część miasta Wieliczka
  • Krzyszkowice – wieś w woj. łódzkim, w pow. łęczyckim, w gminie Piątek
  • Krzyszkowice – wieś w woj. małopolskim, w pow. myślenickim, w gminie Myślenice
  • Krzyszkowice – wieś w woj. mazowieckim, w pow. radomskim, w gminie Przytyk
  • Krzyszkowice – wieś w woj. świętokrzyskim, w pow. kazimierskim, w gminie Kazimierza Wielka
  • Krzyszkowice – gromada w powiecie krakowskim
  • Krzyszkowice – gromada w powiecie myślenickim

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Znalazłem stare zdjęcie spichlerza w Krzyszkowicach w gminie Myślenice.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Krzyszek m., Krzyszkowianka ż.

Wiktionary


krzyszkowski

nazwisko


SJP.pl


krzyszowski

nazwisko


SJP.pl


krzyształowicz

nazwisko


SJP.pl


krzysztof

imię męskie


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy, nazwa własna

 (1.1) imię|polski|m.;

Wiktionary

Krzysztof – imię męskie pochodzenia greckiego. Wywodzi się od słowa Christophoros, powstałego ze złączenia słów Χριστος – Christos i φορος „nosiciel” od φερω – phero „niosę” – co w tłumaczeniu znaczy „niosący Chrystusa” w znaczeniu przynoszący Chrystusa lub też noszący w sobie Chrystusa, co wiąże się z legendą o św. Krzysztofie.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Miał na imię Krzysztof i był kierowcą z podkrakowskiej miejscowości.

 (1.1) W połowie lat osiemdziesiątych Krzysztof Kieślowski nakręcił „Krótki film o zabijaniu”.

 (1.1) W Kościele katolickim na 25 lipca przypada wspomnienie św. Krzysztofa, patrona kierowców i podróżnych.

 (1.1) Krzysztofowie dzień swego patrona, czyli imieniny, obchodzą 25 lipca, a także 2 marca, 14 kwietnia i 31 października.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈkʃɨʃtɔf, AS: kšyštof

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Krzysztofowa ż., Krzysztofówna ż., Krzysztofostwo lm m., Krzysiowa ż., Krzysiówna ż., Krzysztofkowa ż., Krzysztofkówna ż., Krzychowa ż., Krzychówna ż., Krzysiaczkowa ż., Krzysiuniowa ż., Krzysztofka ż., Krzysia ż., Krzyśka ż., Krzysiunia ż., Krzysiulka ż., Krzycha ż., Christoforos mos., Krzysztofor mos., Krystian mos., Krystyna ż., Krzysztofory n., Krzysztoforowo n., Kryst mos., Krystak mos., Krystek mos., Krystel mos., Krystko mos., Krzyst mos., Krzystko mos., Krzyszt mos., Krzysztko mos., Krzysztofowo n., Krzysztoforzyce nmos.

:: zdrobn. Krzysiek mos., Krzysztofek mos., Krzyś mos., Krzysio mos., Krzysiaczek mos., Krzysiulek mos., Krzysiunio mos.

:: zgrub. Krzych mos.

:: fż. Krzysztofa ż.

 przym. Krzysztofowy, Krzysztofkowy, Krzyśkowy, Krzysiowy, Krzysiaczkowy, Krzysiuniowy, Krzysiulkowy, Krzychowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) zdrobn. Krzysiek, Krzysztofek, Krzyś, Krzysio, Krzysiaczek, Krzysiulek, Krzysiunio, Krzysinek; zgrub. Krzych

Wiktionary


krzysztofa

imię żeńskie


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) imię|polski|ż.

forma rzeczownika.

 (2.1) D. i B. lp. od: Krzysztof

Wiktionary

Krzysztofa – żeński odpowiednik imienia Krzysztof o pochodzeniu greckim.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Już nie będziesz wysługiwała się Krzysztofą!

 (1.1) Podrzucisz Krzysztofę na stację kolejową?

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Krzysztof m.

 przym. Krzysztofowy

Wiktionary


krzysztofek

1. nazwisko;
2. zdrobnienie od: Krzysztof (imię męskie)


SJP.pl

Wikipedia


krzysztofiak

nazwisko


SJP.pl


krzysztofik

nazwisko


SJP.pl


krzysztofiny

przymiotnik dzierżawczy - należący do Krzysztofy lub z nią związany


SJP.pl


krzysztofor

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy, nazwa własna

 (1.1) rzad. imię|polski|m.

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Mam na imię Krzysztofor i jestem krakowskim poetą.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Krzysztoforzyce nmos., Krzysztofory nmos., Krzysztoforowo n., Krystyna ż., Krzysztof mos.

 przym. Krzysztoforowy, Krzysztofowy

Wiktionary


krzysztofory

kamienica w Krakowie


SJP.pl

  • Pałac pod Krzysztofory
  • Galeria Krzysztofory
  • Krzysztofory. Zeszyty Naukowe Muzeum Historycznego Miasta Krakowa

Wikipedia


krzysztofostwo

Krzysztof z małżonką; Krzysztofowie


SJP.pl


krzysztofowicz

nazwisko


SJP.pl


krzysztofowie

Krzysztof z małżonką; Krzysztofostwo


SJP.pl


krzysztofowy

przymiotnik dzierżawczy - należący do Krzysztofa lub z nim związany


SJP.pl

przymiotnik dzierżawczy

 (1.1) przest. gwara. należący do Krzysztofa

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Sąsiadował z Pawłową zagrodą z jednej strony i z Krzysztofowym polem z drugiej.

 (1.1) Krzysztofowi synowie wyrośli na dorodnych mężczyzn.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Krzysztof mos., Krzysztofowa ż., Krzysztofor mos., Krzysztofek mos., Krzyś mos., Krzysiek mos., Krzysio mos., Krzysiu mos., Krzych mos., Krzychu mos., Krzysztofa ż., Krzysztofka ż., Krzysia ż., Krzysztofowo n.

 przym. Krzysztofkowy, Krzysiowy, Krzyśkowy

Wiktionary


krzysztoń

nazwisko


SJP.pl


krzysztopor

imię męskie


SJP.pl


krzysztoporski

nazwisko


SJP.pl


krzysztoszek

nazwisko


SJP.pl


krzywa

w geometrii: uogólnione pojęcie linii


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) geom. dowolna linia ciągła na płaszczyźnie lub w przestrzeni;

forma przymiotnika.

 (2.1) ż. lp. od: krzywy

Wiktionary

Krzywa – uogólnienie linii prostej. Mimo intuicyjnej prostoty, pojęcie krzywej okazało się bardzo trudne do ścisłego zdefiniowania. Poprawna definicja powinna obejmować „dowolną linię” (w szczególności na płaszczyźnie lub przestrzeni trójwymiarowej), w tym także linię prostą, która mogłaby się rozgałęziać i przerywać.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Oprócz matematyki pojęcie krzywej powszechnie stosowane jest w ekonomii.

 (1.1) Prosta też jest krzywą.

 (2.1) Ta linia jest prosta a nie krzywa.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈkʃɨva, AS: kšyva

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. krzywka ż., krzywizna ż., krzywienie n., skrzywienie n., krzywaśnia ż.

 czas. krzywić ndk., skrzywić ndk.

 przym. krzywy, skrzywiony

 przysł. krzywo

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) kreska, linia, wykres

Wiktionary


krzywaczka

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) gwara. żywiecka kłonica przy wozie

Wiktionary

Krzywaczka – wieś w Polsce położona w województwie małopolskim, w powiecie myślenickim, w gminie Sułkowice, przy drodze krajowej nr 52.

W latach 1954–1960 wieś należała i była siedzibą władz gromady Krzywaczka, po jej zniesieniu w gromadzie Głogoczów. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa krakowskiego.

Wikipedia


krzywak

1. strug do obróbki wygiętych powierzchni elementów drewnianych; krzywnik;
2. w leśnictwie:
a) krzywy pień drzewa;
b) drzewo o krzywym pniu;
3. w technice:
a) kadłub maszyny o nieregularnych kształtach;
b) wygięty odcinek przewodu rurowego


SJP.pl


krzywański

nazwisko


SJP.pl


krzywaśnia

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) rel. spiralne zakończenie pastorału

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Jubiler ozdobił krzywaśnię turkusami.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. krzywa ż., krzywizna ż., krzywik m., krzywienie n., przekrzywienie n., skrzywienie n., krzywica ż.

 czas. krzywić ndk., przekrzywić dk., skrzywić dk.

 przym. krzywy, krzywawy, krzywiczny

 przysł. krzywo, krzywawo

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) kurwatura

Wiktionary


krzywcza

wieś w Polsce


SJP.pl

Krzywcza – wieś (dawniej miasto) w Polsce, położona w województwie podkarpackim, w powiecie przemyskim, siedziba gminy Krzywcza. Miejscowość leży na Pogórzu Dynowskim, na lewym brzegu Sanu przy drodze wojewódzkiej nr 884 Przemyśl – Domaradz w odległości 20 km na zachód od Przemyśla.

Krzywcza uzyskała lokację miejską w 1444 roku, zdegradowana w 1888 roku.

Wikipedia


krzywczanin

mieszkaniec wsi: Krzywcza


SJP.pl


krzywczanka

mieszkanka wsi: Krzywcza


SJP.pl


krzywda

nazwisko


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) szkoda, strata, która spotyka kogoś niezasłużenie, niesłusznie

Wiktionary

  • krzywda – w prawie cywilnym inna nazwa szkody niemajątkowej

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Ludzie często nie zdają sobie sprawy z tego, że plotkowaniem wyrządzają innym krzywdę.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈkʃɨvda, AS: kšyvda

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. krzywdziciel m., krzywdzicielka ż., krzywdzenie n., skrzywdzenie n.

 czas. skrzywdzić dk., krzywdzić ndk., krzywdować ndk.

 ims. krzywdzący

Wiktionary


krzywdować

1. czuć się pokrzywdzonym, uważać się za poszkodowanego i nieszczęśliwego;
2. narzekać, utyskiwać na coś


SJP.pl


krzywdy

nazwisko


SJP.pl

  • Krzywdy – wieś w Polsce, położona w woj. podkarpackim, w powiecie niżańskim, w gminie Jeżowe
  • Krzywdy – wzniesienie w Polsce, na Pogórzu Izerskim

Wikipedia


krzywdziański

przymiotnik od: Krzywda


SJP.pl


krzywdzić

czasownik niedokonany

 (1.1) wyrządzać krzywdę

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. krzywda ż., krzywdzenie n., skrzywdzenie n., niekrzywdzenie n.

 czas. skrzywdzić dk.

 przym. krzywdzący

 przysł. krzywdząco

Wiktionary


krzywdziciel

dawniej: osoba wyrządzająca komuś krzywdę


SJP.pl


krzywdzicielka

dawniej: kobieta wyrządzająca komuś krzywdę


SJP.pl


krzywdziński

nazwisko


SJP.pl


krzywić

powodować zniekształcenie czegoś, wyginać


SJP.pl

czasownik przechodni niedokonany (dk. skrzywić)

 (1.1) zginać coś, co było proste lub foremne

 (1.2) odchylać na bok coś, co stało pionowo

czasownik zwrotny niedokonany krzywić się (dk. skrzywić się)

 (2.1) ulegać deformacji

 (2.2) deformować usta, twarz w grymasie

Wiktionary

Przykłady

 (2.2) Chyba że dusimy od tyłu - Stary Steryl krzywi się z niesmakiem.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈkʃɨvʲit͡ɕ, AS: kšyvʹić

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. krzywa ż., krzywizna ż., krzywka ż., krzywienie n., krzywaśnia ż.

 czas. skrzywić, wykrzywiać, wykrzywić, przekrzywić, przekrzywiać

 przym. krzywy

 przysł. krzywo

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) deformować

 (2.1) deformować się, wyginać się

Wiktionary


krzywica

choroba wieku dziecięcego wywołana brakiem wapnia w organizmie i powodująca skrzywienie kości; rachityzm, rachitis


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) med. choroba wieku dziecięcego spowodowana niedoborem witaminy D w organizmie, charakteryzująca się zmianami w układzie kostnym i zaburzeniami rozwojowymi;

 (1.2) rzem. ręczna piła stolarska stosowana do krzywych nacięć

Wiktionary

Krzywica (z gr. Rachitis, ραχίτις – dosłownie zapalenie kręgosłupa), znana także jako rachityzm lub choroba angielska – choroba występująca u dzieci, najczęściej pomiędzy 3 miesiącem a 2. rokiem życia dziecka, związana z zaburzeniami gospodarki wapniowo-fosforowej, spowodowana najczęściej niedoborem witaminy D. Powoduje zmiany w układzie kostnym i zaburzenia rozwojowe.

Wikipedia

Powiązane:

 przym. krzywiczny, krzywiczy, krzywicowy, przeciwkrzywiczy, pokrzywiczy, krzywy

 rzecz. krzywaśnia ż.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) rachityzm, angielska choroba

Wiktionary


krzywicki

nazwisko


SJP.pl

  • Anna Krzywicka (1905–1980) – polska Sprawiedliwa wśród Narodów Świata
  • Andrzej Krzywicki (ur. 1928) – polski matematyk
  • Andrzej Krzywicki (1937–2014) – polski fizyk
  • Bohdan Krzywicki (1935–2020) – polski aktor
  • Dick Krzywicki (ur. 1947) – walijski piłkarz
  • Jan Krzywicki (1914–1991) – polski dyplomata
  • Jerzy Krzywicki (1917–2005) – polski historyk filozofii
  • Józef Krzywicki (1838–1909) – polski encyklopedysta
  • Kazimierz Krzywicki (1820–1883) – polski polityk
  • Ludwik Krzywicki (1859–1941) – polski naukowiec, polityk
  • Marcin Krzywicki (ur. 1986) – polski piłkarz
  • Michał Krzywicki (1895–1967) – polski duchowny katolicki
  • Michał Krzywicki (ur. 1975) – polski pisarz fantasy
  • Mieczysław Krzywicki (1903–1988) – polski elektryk, dziekan Wydziału Elektrycznego Politechniki Lubelskiej
  • Piotr Krzywicki (1964–2009) – poseł na Sejm RP
  • Ryszard Krzywicki (1903–1957) – inżynier i kapitan WP
  • Stanisław Krzywicki (1906–1983) – polski Sprawiedliwy wśród Narodów Świata
  • Stanisław Reymer-Krzywicki (1911–1963) – polski pilot wojskowy
  • Zbigniew Krzywicki (1948–2015) – polski dziennikarz, samorządowiec i polityk
  • Zdzisław Krzywicki (1938–2020) – polski śpiewak związany z Łodzią

Wikipedia


krzywicowy

w medycynie: związany z krzywicą, dotknięty krzywicą - skrzywieniem kości; krzywiczny, krzywiczy


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z krzywicą, dotyczący krzywicy

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. krzywica ż.

Wiktionary


krzywiczny

w medycynie: związany z krzywicą, dotknięty krzywicą - skrzywieniem kości; krzywiczy, krzywicowy


SJP.pl


krzywiczy

w medycynie: związany z krzywicą, dotknięty krzywicą - skrzywieniem kości; krzywiczny, krzywicowy


SJP.pl


krzywiec

Miejscowości w Polsce

  • Krzywiec – wieś w woj. łódzkim, w pow. zgierskim, w gminie Aleksandrów Łódzki
  • Krzywiec – wieś w woj. podlaskim, w pow. hajnowskim, w gminie Narew
  • Krzywiec – wieś w woj. warmińsko-mazurskim, w pow. braniewskim, w gminie Frombork
  • Krzywiec – wieś w woj. warmińsko-mazurskim, w pow. iławskim, w gminie Susz
  • Krzywiec (dawniej Klein Krummendorf) – kolonia w woj. warmińsko-mazurskim, w pow. mrągowskim, w gminie Mrągowo
  • Krzywiec – osada w woj. zachodniopomorskim, w pow. stargardzkim, w gminie Marianowo

Wikipedia


krzywiecki

przymiotnik od: Krzywcza


SJP.pl


krzywiej

stopień wyższy od przysłówka: krzywo


SJP.pl


krzywienie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|krzywić.

Wiktionary

Powiązane:

 czas. krzywić

 przysł. krzywo

 rzecz. krzywaśnia ż., krzywa ż.

Wiktionary


krzywik

1. szablon do wykreślenia linii krzywych w rysunku technicznym;
2. szkodnik krzewów owocowych


SJP.pl

Krzywik – szablon używany podczas wykonywania rysunków technicznych do wykreślenia linii krzywych, które są niemożliwe do narysowania przy użyciu cyrkla. Użycie krzywika pozwala na wyprowadzenie dowolnej linii krzywej o zmiennym przebiegu, która nie jest odcinkiem łuku okręgu. Komplet krzywików składa się z trzech różnych form. Praca z krzywikiem polega na połączeniu kolejnych punktów z zachowaniem płynnego przebiegu linii, co jest możliwe do osiągnięcia przy pokrywaniu się końcowych odcinków krzywej dla każdego kolejnego przyłożenia szablonu.

Wikipedia


krzywiki

1. szablon do wykreślenia linii krzywych w rysunku technicznym;
2. szkodnik krzewów owocowych


SJP.pl


krzywin

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna

 (1.1) geogr. miasto w Polsce;

Wiktionary

W Polsce
  • Krzywin – kolonia w woj. zachodniopomorskim, w pow. choszczeńskim, w gminie Bierzwnik
  • Krzywin – wieś w woj. zachodniopomorskim, w pow. gryfińskim, w gminie Widuchowa
  • Krzywin – gromada w powiecie gryfińskim
  • Krzywin – dawna gmina
Na Ukrainie
  • Krzywin – wieś w rejonie kowelskim
Zobacz też
  • miasto Krzywiń

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ˈkʃɨvʲĩɲ, AS: kšyvʹĩń

Wiktionary


krzywinianin

mieszkaniec Krzywinia (miasta w Polsce)


SJP.pl


krzywinianka

mieszkanka Krzywinia (miasta w Polsce)


SJP.pl


krzywiński

przymiotnik od: Krzywiń


SJP.pl


krzywiutki

zdrobnienie od: krzywy


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) zdrobn. od: krzywy

Wiktionary

Wymowa:

IPA: kʃɨˈvʲjutʲci, AS: kšyvʹi ̯utʹḱi

Wiktionary


krzywizna

W matematyce:

  • krzywizna krzywej
  • krzywizna powierzchni
    • krzywizna Gaussa
  • krzywizna przestrzeni

W fizyce:

  • krzywizna czasoprzestrzeni
  • krzywizna pola

Inne:

  • krzywizna – wada drewna
  • Krzywizna – wieś w Polsce położona w województwie opolskim, w powiecie kluczborskim
  • Krzywizna – dawna gromada
  • Krzywizna – przystanek kolejowy

Wikipedia


krzywiznowy

krzywizna. np. celownik krzywiznowy


SJP.pl


krzywka

1. przyrząd do wykreślania linii krzywych; krzywik;
2. element mechaniczny umożliwiający zmianę położenia jednej części konstrukcji względem pozostałych;
3. zakrzywiona rura do łączenia innych rur; kolanko, kolano


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) techn. obracający się element mechanizmu o nieregularnym kształcie, służący do zamiany ruchu obrotowego innego elementu w ruch postępowy;

 (1.2) szablon służący do wykreślania linii krzywych

 (1.3) daw. zakrzywiona drewniana belka, używana do konstrukcji wręg i innych elementów łodzi i statków

Wiktionary

  • krzywka (maszynoznawstwo)
  • krzywka kreślarska - szablon plastikowy, służący do wykreślania linii krzywych o różnych kształtach
  • Krzywka – wieś w woj. warmińsko-mazurskim, w pow. iławskim, w gminie Kisielice

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Sterowana numerycznie oś napędu głównego pozwala zrealizować operacje technologiczne, które dotychczas na tokarkach nie były możliwe do wykonania, np. frezowanie krzywek walcowych.

 (1.2) Tośmy blachy spawali i malowali na czarny mat, tośmy na brzuchach na tych blachach, z krzywkami elastycznymi, kreślili dziesiątki krzywizn, żeby do Zdzisia się dopasować.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. krzywa ż., krzywik m., krzywizna ż., krzywość ż.

 czas. krzywić ndk.

 przym. krzywkowy, krzywy

 przysł. krzywo

Wiktionary

Synonimy:

 (1.2) krzywik

Wiktionary


krzywkowy

przymiotnik od: krzywka


SJP.pl


krzywnik

strug do obróbki wygiętych powierzchni elementów drewnianych; krzywak


SJP.pl


krzywo

przysłówek sposobu

 (1.1) w sposób odbiegający od linii prostej

 (1.2) w sposób odbiegający od kierunku poziomego

forma rzeczownika.

 (2.1) W. lp. od: krzywa

Wiktionary

Przykłady

 (1.2) — Rozdygotana podaje Ewie błękitną kopertę z krzywo naklejonym fioletowym znaczkiem.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. krzywka ż., krzywa ż., krzywizna ż., krzywik m., krzywienie n., przekrzywianie n., przekrzywienie n., skrzywianie n., skrzywienie n., wykrzywianie n., wykrzywienie n., krzywulec m., krzywaśnia ż., krzywość ż.

 czas. krzywić ndk., przekrzywiać ndk., przekrzywić dk., skrzywiać ndk., skrzywić dk., wykrzywiać ndk., wykrzywić dk.

 przym. krzywawy, krzywy

Wiktionary


krzywodziób

wróblowaty ptak z rodziny łuszczaków; krzywonos, krzyżodziób


SJP.pl


krzywodzioby

wróblowaty ptak z rodziny łuszczaków; krzywonos, krzyżodziób


SJP.pl

Gatunki o tym epitecie gatunkowym:

  • Biegus krzywodzioby – gatunek średniej wielkości ptaka brodzącego z rodziny bekasowatych
  • Przedrzeźniacz krzywodzioby – gatunek średniej wielkości ptaka z rodziny przedrzeźniaczy
  • Szlarnik krzywodzioby – gatunek małego ptaka z rodziny szlarników
  • Wodnik krzywodzioby – gatunek wymarłego nielotnego ptaka z rodziny chruścieli

Wikipedia


krzywogęby

pejoratywnie: mający krzywą twarz


SJP.pl


krzywolistny

1. mający krzywe liście;
2. nowellia krzywolistna - gatunek mszaków z rodziny głowiakowatych


SJP.pl


krzywomierz

przyrząd do mierzenia długości linii krzywych na mapie lub planie; kurwimetr; kartometr; kartomierz


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) przyrząd służący do mierzenia długości linii krzywych (zwłaszcza na mapie); urządzenie ma kółko, które należy prowadzić po mierzonej linii, a jego liczba obrotów przeliczana jest na odległość;

Wiktionary

Krzywomierz (kartomierz, kartometr, kurwimetr, kurwomierz) – przyrząd służący do mierzenia na mapie długości linii krzywych. Urządzenie ma małe kółko, które należy prowadzić po linii, której długość jest mierzona. Licznik elektroniczny lub mechaniczny, przeliczając liczbę obrotów kółka, podaje długość pokonanej przez kółko drogi.

Wikipedia

Synonimy:

 (1.1) kartomierz, kurwimetr

Wiktionary


krzywoń

nazwisko


SJP.pl


krzywonóg

krzywonóg półskrzydlak - gatunek chrząszcza z rodziny poświętnikowatych; koślawka


SJP.pl

Krzywonóg, koślawka (Valgus) – rodzaj chrząszczy z rodziny poświętnikowatych i podrodziny kruszczycowatych.

Wikipedia


krzywonogi

mający krzywe nogi


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) mający krzywe nogi

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌkʃɨvɔ̃ˈnɔɟi, AS: kšyvõnoǵi

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) koślawy

Wiktionary


krzywonos

1. gatunek dużego ptaka wodnego z rodziny kaczkowatych;
2. wróblowaty ptak z rodziny łuszczaków; krzywodziób, krzyżodziób;
3. potocznie: osoba z krzywym nosem


SJP.pl

Krzywonos – kaczka z gatunku Hymenolaimus malacorhynchos.

Wikipedia


krzywonosy

mający krzywy nos


SJP.pl

Na Białorusi
  • Krzywonosy – wieś w obwodzie grodzieńskim, w rejonie ostrowieckim
  • Krzywonosy – wieś w obwodzie grodzieńskim, w rejonie wołkowyskim
  • Krzywonosy – wieś w obwodzie mińskim, w rejonie starodoroskim
  • Krzywonosy – dawna wieś w obwodzie witebskim, w rejonie postawskim, w sielsowiecie Komaje
  • Krzywonosy – dawny folwark. Tereny, na których był położony, leżą w obwodzie witebskim, w rejonie postawskim, w sielsowiecie Komaje

Wikipedia


krzywoprzysiąc

fałszywie zaświadczyć, skłamać pod przysięgą


SJP.pl


krzywoprzysięgać

fałszywie świadczyć, kłamać pod przysięgą


SJP.pl


krzywoprzysięstwo

złożenie fałszywych zeznań pod przysięgą


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) złożenie fałszywych zeznań pod przysięgą

Wiktionary

Krzywoprzysięstwo (zwane też fałszywymi zeznaniami) – przestępstwo skierowane przeciwko wymiarowi sprawiedliwości, polegające na zeznawaniu nieprawdy lub zatajaniu prawdy przy składaniu zeznań mających służyć za dowód w postępowaniu sądowym lub w innym postępowaniu prowadzonym na podstawie ustawy (art. 233 § 1 k.k.).

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ˌkʃɨvɔpʃɨˈɕɛ̃w̃stfɔ, AS: kšyvopšyśũ̯stfo

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. krzywoprzysięzca m., krzywoprzysiężnik m., krzywoprzysięganie n., krzywoprzysiężca mos.

 czas. krzywoprzysięgać ndk., krzywoprzysięgnąć dk., krzywoprzysiąc n.

 przym. krzywoprzysiężny, krzywoprzysięski

Wiktionary


krzywoprzysięzca

człowiek kłamiący pod przysięgą; krzywoprzysiężca


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) daw. krzywoprzysięzca

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. krzywoprzysięstwo n., krzywoprzysiężnik m., krzywoprzysięganie n., krzywoprzysięgnięcie n., krzywoprzysięzca m.

 czas. krzywoprzysięgać ndk., krzywoprzysięgnąć dk., krzywoprzysiąc dk.

 przym. krzywoprzysięski, krzywoprzysiężny

 przysł. krzywoprzysiężnie

Wiktionary


krzywoprzysiężczyni

krzywoprzysiężca


SJP.pl

Patrz:

krzywoprzysiężca

krzyworoski

Krzywy Róg (miasto na Ukrainie)


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z Krzywym Rogiem, dotyczący Krzywego Rogu

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Obecnie w zagłębiu krzyworoskim prowadzi się na wielką skalę prace, mające na celu budowę nowych i modernizację starych kopalń oraz zakładów wzbogacania.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Krzywy Róg mrz.

Wiktionary


krzywosąd

dawne imię męskie


SJP.pl

  • Krzywosąd – imię staropolskie
  • Krzywosąd – skała w miejscowości Aleksandrowice

Wikipedia


krzywość

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) odprzym. cecha tego, co jest krzywe; cecha tych, którzy są krzywi

Wiktionary

Krzywość lub Krzywaźń (ok. 460 m) – wzniesienie i skała w miejscowości Strzegowa w województwie małopolskim, w powiecie olkuskim, w gminie Wolbrom. Znajduje się na granicy lasu i pól uprawnych, w odległości około 1,5 km na zachód od drogi wojewódzkiej nr 794. Pod względem geograficznym jest to obszar Wyżyny Częstochowskiej

Wikipedia

Powiązane:

 przym. krzywy

 przysł. krzywo

 rzecz. krzywka ż.

Wiktionary


krzywosz

nazwisko


SJP.pl


krzywoszczeć

rodzaj mchu z rodziny widłozębowatych


SJP.pl


krzywoszyj

krzywoszyj polny - gatunek rośliny z rodziny ogórecznikowatych; farbownik polny


SJP.pl


krzywoszyjowate

rodzina mchów


SJP.pl


krzywousty

o człowieku: mający krzywe usta


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) mający krzywe, asymetryczne usta

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Pojrzenie krzywouste i nos zakrzywiony • W gębę patrzy, na straży zębom postawiony.

 (1.1) Obie strony sięgnęły do repertuaru, którego by im pozazdrościły – w razie swego zmartwychwstania – krzywouste maszkary i strachy z ciemnych grobowców etruskich albo i wiedźmy z ustami od ucha do ucha, oddające się nieskromnym (…)

Wiktionary


krzywoząb

krzywoząb podsadnikowy - gatunek mchu z rzędu rokietowców


SJP.pl


krzywozęby

krzywoząb podsadnikowy - gatunek mchu z rzędu rokietowców


SJP.pl


krzywulec

1. potocznie: coś krzywego, skrzywionego, niezgrabnego;
2. w budownictwie: element belki policzkowej w kształcie wstęgi skręconej po linii śrubowej


SJP.pl

Krzywulec – drewniany element łodzi lub statku łączący dno z burtą wykorzystujący naturalne zakrzywienie słoi drewna. Krzywulce wykonuje się z zakrzywionych korzeni lub konarów najczęściej dębu lub sosny. W łodziach często stosowane parami nitowane bądź przykręcane do klepek dna i burty.

Wikipedia


krzywulski

nazwisko


SJP.pl


krzywuł

drewniany instrument dęty o zakrzywionej rurze, popularny w XVII wieku; krzywuł, krummhorn, kromorn


SJP.pl


krzywuła

drewniany instrument dęty o zakrzywionej rurze, popularny w XVII wieku; krzywuł, krummhorn, kromorn


SJP.pl

Krummhorn (kromorn, z niem. „zakrzywiony róg”; dawniej też pol. krzywuła) — drewniany instrument muzyczny z grupy aerofonów stroikowych.

Zbudowany jest z cylindrycznej rury drewnianej z siedmioma otworami bocznymi, której dolna część wygięta jest łukowato ku górze. Stroik (podwójny) w tym instrumencie ukryty jest w specjalnej komorze, nakładanej na otwór wlotowy piszczałki i funkcjonującej jak zbiornik powietrza. Instrumentalista nie miał więc bezpośredniego kontaktu ze stroikiem. Krummhorny budowano w różnych rozmiarach – od najmniejszego zwanego excillent do wielkiego zwanego basowym.

Wikipedia


krzywy

1. wygięty, powyginany, nieprosty;
2. niechętny, nieprzyjazny, niezadowolony


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) wygięty, powyginany, nieprosty

 (1.2) książk. niechętny, nieprzyjazny, niezadowolony

Wiktionary

  • Krzywy – potok, dopływ Trzebośnicy
  • Krzywy – wzniesienie o wysokości 646 m n.p.m. w Beskidzie Śląskim
  • Krzywy – wieś na Litwie, w okręgu wileńskim, w rejonie wileńskim, w gminie Mejszagoła

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Spośród wszystkich krzywych rzeczy na świecie najsłynniejsza jest krzywa wieża w Pizie.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈkʃɨvɨ, AS: kšyvy

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. krzywa ż., krzywka ż., krzywik mrz., krzywizna ż., krzywica ż., krzywaśnia ż., krzywość ż.

 przysł. krzywo

 czas. krzywić ndk., krzywić się ndk., skrzywić dk., skrzywić się dk., zakrzywić dk., zakrzywić się dk.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) nieprosty

Wiktionary


krzyż

znak, kształt lub przedmiot w postaci dwóch linii przecinających się, na ogół pod kątem prostym


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) konstrukcja, figura geometryczna lub znak złożony z dwóch przecinających się linii;

 (1.2) order, odznaczenie w kształcie krzyża (1.1)

 (1.3) anat. część kręgosłupa;

 (1.4) przen. cierpienie, trudności

 (1.5) rel. symbol chrześcijaństwa

 (1.6) rel. gest czyniony w chrześcijaństwie na początku i na końcu modlitwy

 (1.7) hist. starożytne rzymskie narzędzie kaźni

Wiktionary

Krzyż (etymologicznie z łac. crux) – znak, kształt lub przedmiot w postaci dwóch linii (lub wielu) przecinających się, na ogół pod kątem prostym (†).

Jest jednym z najstarszych symboli ludzkości znanym w większości starożytnych religii. Niemal w każdym zakątku ziemi odkryto przedmioty związane z tym znakiem. Zazwyczaj wiązano go z jakąś formą kultu sił przyrody (ogień, słońce, życie). Jest też używany jako element herbu.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Prawie każdy kościół jest zbudowany na planie krzyża.

 (1.2) Prezydent wręczył weteranowi Krzyż Zasługi.

 (1.3) Dziadek znowu odczuwa bóle w krzyżu.

 (1.4) Śmierć całej rodziny była dla niego prawdziwym krzyżem od losu.

 (1.5) Turcy nakazali usunięcie wszystkich krzyży i symboli chrześcijańskich.

 (1.6) Po wejściu do świątyni zrobił krzyż i uklęknął w ławce pod amboną.

 (1.7) Na krzyżu umarł Pan.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: kʃɨʃ, AS: kšyš

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. krzyżak m., skrzyżowanie n., krzyżówka ż., krzyżowiec m., krzyżownica ż., krzyżowanie n., ukrzyżowanie n., krzyżykowanie n.

:: zdrobn. krzyżyk m.

 czas. krzyżować ndk., skrzyżować dk., ukrzyżować dk., krzyżykować ndk.

 przym. krzyżowy, krzyżakowy, krzyżykowy, krzyżówkowy

 przysł. krzyżowo

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) reg. śl. krziż.

 (1.2) reg. śl. krziż.

 (1.4) udręka, tortury

 (1.5) reg. śl. krziż.

 (1.6) reg. śl. krziż.

 (1.7) reg. śl. krziż.

Wiktionary


krzyżacki

dotyczący Krzyżaków, właściwy Krzyżakom


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z Krzyżakami

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Z oddali widzieliśmy zamek krzyżacki w Malborku.

 (1.1) Akcja którejś z tych powieści rozgrywa się w posiadłości krzyżackiej na Warmii.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Krzyżak mos., krzyżowanie n., krzyżyk mrz.

 przym. krzyżakowy, krzyżowy

 czas. krzyżować

Wiktionary


krzyżackość

krzyżacki


SJP.pl

Patrz:

krzyżacki

krzyżactwo

potocznie: ogół członków zakonu krzyżackiego - niemieckiego zakonu rycerskiego; Krzyżacy


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) ogół Krzyżaków

Wiktionary

Wymowa:

IPA: kʃɨˈʒat͡stfɔ, AS: kšyžactfo

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Krzyżak mos., krzyżowanie n.

 czas. krzyżować

 przym. krzyżowy

Wiktionary


krzyżacy

niemiecki zakon rycerski przebywający na ziemiach polskich w XIII w., którego członkowie nosili białe płaszcze z czarnym krzyżem; zakon krzyżacki, zakon krzyżowy


SJP.pl

  • krzyżacy – Zakon Szpitala Najświętszej Marii Panny Domu Niemieckiego w Jerozolimie, w 1198 przekształcony w rycerski (także: Zakon Krzyżacki)
  • Krzyżacy 1410 – powieść Józefa Ignacego Kraszewskiego
  • Krzyżacy – powieść Henryka Sienkiewicza
  • Krzyżacy – film fabularny z 1960 r. w reżyserii Aleksandra Forda, adaptacja powieści
  • Krzyżacy – polska opera rockowa z 2010
  • Krzyżacy – strategiczna gra komputerowa

Wikipedia


krzyżaczek

zdrobnienie od: krzyżak


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) zdrobn. od krzyżak

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. krzyżak m.

Wiktionary


krzyżak

1. przedmiot o kształcie krzyża (np. śrubokręt); krzyżal (rzadziej);
2. dziewczęcy fartuch z krzyżującymi się na plecach szelkami;
3. łącznik rurowy w formie prostego odcinka rury z dwiema odnogami bocznymi; czwórnik;
4. klucz nasadowy do koła o czterech równych ramionach;
5. pająk z rodziny krzyżakowatych;
6. odmiana lisa pospolitego z ciemnymi pręgami na grzbiecie


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy, nazwa własna

 (1.1) rel. rycerz Zakonu Szpitala Najświętszej Marii Panny Domu Niemieckiego w Jerozolimie (zakonu krzyżackiego)

 (1.2) pot. żart. ktoś z Torunia lub okolicy

Wiktionary

  • Krzyżak – członek zakonu krzyżackiego
  • krzyżak – śrubokręt o końcówce w kształcie krzyża.
  • krzyżak – dwie skrzyżowane i trwale połączone z sobą deski lub pręty mogące pełnić rolę elementu konstrukcyjnego w budownictwie, meblarstwie, szkutnictwie i innych dziedzinach techniki.
  • krzyżak – zwyczajowa nazwa niektórych gatunków pająków z rodziny krzyżakowatych
  • Krzyżak – herb szlachecki
  • krzyżak (D-pad) – urządzenie wskazujące
  • krzyżak – podpórka bomu stosowana w żeglarstwie
  • krzyżak - przyrząd w snookerze
  • Krzyżak – część wsi Kodłutowo w Polsce, w województwie mazowieckim, w powiecie płońskim, w gminie Raciąż

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) I nienawiść buchała z Krzyżaka przy tym opowiadaniu jak płomień, albowiem miał i osobiste do niej powody.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈkʃɨʒak, AS: kšyžak

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. krzyżactwo n., krzyżówka ż., krzyż m., krzyżyk m., krzyżowiec m., krzyżowanie n., skrzyżowanie n., Krzyżnik m., Krzyżanów m., Krzyżanowice nmos., krzyżakowate nmos.

 czas. krzyżować ndk., skrzyżować dk.

 przym. krzyżacki, krzyżowy, krzyżówkowy

Wiktionary


krzyżakowate

rodzina pająków obejmująca ponad 3000 gatunków


SJP.pl

Krzyżakowate (Araneidae) – rodzina pająków z infrarzędu Araneomorphae i nadrodziny Araneoidea. Obejmuje ponad 3 tysiące opisanych gatunków, zgrupowanych w ponad 190 rodzajach.

Najstarszym znanym przedstawicielem Araneidae jest Mesozygiella dunlopi żyjący we wczesnej kredzie na obecnych terenach Hiszpanii.

Wikipedia


krzyżakowaty

o cechach krzyżakowatych (rodzina pająków)


SJP.pl


krzyżakowy

przymiotnik od: krzyżak


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) taki, który jest w kształcie krzyżaka

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. krzyżowa ż., Krzyżowa ż., krzyż m., krzyżak m., krzyżówka ż., krzyżowanie n., skrzyżowanie n.

 czas. krzyżować ndk., skrzyżować dk.

 przym. krzyżowy, krzyżacki

 przysł. krzyżowo

Wiktionary


krzyżal

część mechanizmu lub konstrukcji mająca postać dwóch elementów przecinających się pod kątem prostym; krzyżak


SJP.pl


krzyżanek

mieszkanka Krzyża Wielkopolskiego (miasta w Polsce)


SJP.pl


krzyzaniak

nazwisko


SJP.pl


krzyżanin

mieszkaniec Krzyża Wielkopolskiego (miasta w Polsce)


SJP.pl


krzyżanka

mieszkanka Krzyża Wielkopolskiego (miasta w Polsce)


SJP.pl

  • Krzyżanka – najwyższe wzgórze Góry Chełmskiej
  • Krzyżanka – struga, dopływ Jeziora Kierskiego
  • Krzyżanka – część wsi Stolec w woj. łódzkim, w powiecie sieradzkim, w gminie Złoczew

Wikipedia


krzyżanów

nazwa kilku wsi w Polsce


SJP.pl

W Polsce
  • Krzyżanów – wieś w woj. dolnośląskim, w pow. kłodzkim, w gminie Lewin Kłodzki
  • Krzyżanów – wieś w woj. łódzkim, w pow. kutnowskim, w gminie Krzyżanów
  • Krzyżanów – wieś w woj. łódzkim, w pow. piotrkowskim, w gminie Wola Krzysztoporska
  • Krzyżanów – część wsi Kwasowiec w woj. łódzkim, w pow. skierniewickim, w gminie Nowy Kawęczyn

Wikipedia


krzyżanowice

nazwa kilku wsi w Polsce


SJP.pl

W Polsce
  • Krzyżanowice – wieś w woj. dolnośląskim, w pow. trzebnickim, w gminie Wisznia Mała
  • Krzyżanowice – wieś w woj. małopolskim, w pow. bocheńskim, w gminie Bochnia
  • Krzyżanowice – wieś w woj. mazowieckim, w pow. radomskim, w gminie Iłża
  • Krzyżanowice – wieś w woj. opolskim, w pow. oleskim, w gminie Gorzów Śląski
  • Krzyżanowice – wieś w woj. śląskim, w pow. raciborskim, w gminie Krzyżanowice
  • Krzyżanowice – gmina w powiecie raciborskim
  • Krzyżanowice – dawna gmina wiejska istniejąca do 1954 roku w woj. kieleckim
  • Krzyżanowice – gromada w powiecie iłżeckim
  • Krzyżanowice – gromada w powiecie pińczowskim
  • Krzyżanowice – gromada w powiecie raciborskim

Wikipedia


krzyżanowicki

przymiotnik od: Krzyżanowice


SJP.pl


krzyżanowski

przymiotnik od: Krzyżanów


SJP.pl

Krzyżanowski – nazwisko polskie, m.in. rodzin szlacheckich herbu Dębno z Krzyżanowic z Małopolski oraz herbu Świnka z Krzyżanowa z Wielkopolski

Nazwisko Krzyżanowski bywało także nadawane neofitom po przyjęciu chrztu. Przykładem rodzina, którą nobilitowano w XVIII w. z nowym herbem Jasna Góra.

Wikipedia


krzyżański

nazwisko


SJP.pl


krzyżelewski

nazwisko


SJP.pl


krzyżem

znak, kształt lub przedmiot w postaci dwóch linii przecinających się, na ogół pod kątem prostym


SJP.pl


krzyżewo

3 miejscowości w Polsce:

  • Krzyżewo – wieś w woj. podlaskim, w pow. wysokomazowieckim, w gminie Sokoły
  • Krzyżewo – wieś w woj. warmińsko-mazurskim, w pow. braniewskim, w gminie Frombork
  • Krzyżewo – wieś w woj. warmińsko-mazurskim, w pow. ełckim, w gminie Kalinowo

Zobacz też: Krzyżewo Borowe, Krzyżewo Nadrzeczne, Krzyżewo-Jurki, Krzyżewo-Marki

Wikipedia


krzyżewski

nazwisko


SJP.pl


krzyżkiewicz

nazwisko


SJP.pl


krzyżmaszt

rzadko: ostatni, tylny maszt na wielomasztowych statkach o pełnym ożaglowaniu rejowym; stermaszt, krojcmaszt


SJP.pl


krzyżmał

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) rel. naczynie na olej krzyżma

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Proboszcz przywiózł z kurii nowy krzyżmał.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. krzyżmo n.

 czas. krzyżmować ndk.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) daw. chryzmał, daw. chrzyżmał

Wiktionary


krzyżmo

olej z balsamu i oliwy, używany w niektórych ceremoniach kościelnych; olej święty


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) rel. w chrześcijaństwie konsekrowany olej używany m.in. przy poświęcaniu ołtarzy i kościołów;

Wiktionary

Krzyżmo (z łac. chrisma, gr. μύρον, myron) – mieszanina oliwy i balsamu, używana do namaszczania przy udzielaniu sakramentów chrztu, bierzmowania, święceń kapłańskich, ślubów wieczystych, konsekracji biskupów oraz przy konsekracji kościołów i ołtarzy.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Diakon podał biskupowi naczynie z krzyżmem.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. krzyżmał m.

 czas. krzyżmować ndk.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) chryzmo, daw. chrzyżmo

Wiktionary


krzyżmować

czasownik przechodni niedokonany

 (1.1) rel. namaszczać krzyżmem

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Biskup ordynariusz krzyżmuje bierzmowańców.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. krzyżmo n., krzyżmał m.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) daw. chrzyżmować

Wiktionary


krzyżne

przełęcz w Tatrach Wysokich


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki, nazwa własna

 (1.1) geogr. przełęcz w Tatrach Wysokich;

 (1.2) geogr. osada w województwie wielkopolskim;

Wiktionary

Krzyżne (niem. Kreuzsattel, słow. Krížne poľské, węg. Kereszt-nyereg) – położona na wysokości 2112 m przełęcz w Tatrach Wysokich, pomiędzy Pańszczycą a Doliną Roztoki, jeden ze skrajnych punktów szlaku Orlej Perci.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Nazwa Krzyżne pochodzi od położenia w miejscu, w którym krzyżują się trzy grzbiety.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. krzyż m., Krzyżno n.

 czas. krzyżować ndk.

Wiktionary


krzyżnik

krzyżnik tanecznik - gatunek pająka z rodziny skakunowatych


SJP.pl

Krzyżnik (dawniej niem. Kreuzberg, po 1945 r. również Góra Krzyżatka) – góra ze szczytem na wysokości 701 m n.p.m. znajdująca się w Masywie Śnieżnika w Sudetach w pobliżu Stronia Śląskiego.

Wikipedia


krzyżodziób

wróblowaty ptak z rodziny łuszczaków; krzywonos, krzywodziób


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy

 (1.1) ornit. nazwa systematyczna|Loxia|ref=tak., rodzaj ptaków z rodziny łuszczaków, w polskiej ornitofaunie reprezentowny przez trzy gatunki

Wiktionary

Wymowa:

IPA: kʃɨˈʒɔd͡ʑup, AS: kšyžoʒ́up

Wiktionary


krzyżostaniak

nazwisko


SJP.pl


krzyżowa

mięso wołowe z okolicy kości krzyżowej; krzyżówka


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) geogr. toponim, nazwa kilku wsi w Polsce i ich części;

 (1.2) geogr. toponim, nazwa kilku wzniesień i szczytów w Polsce;

 (1.3) geogr. toponim, nazwa kilku skał w Polsce

Wiktionary

W Polsce
  • Krzyżowa – część miasta Wieliczka
  • Krzyżowa – wieś w woj. dolnośląskim, w pow. bolesławieckim, w gminie Gromadka
  • Krzyżowa – wieś w woj. dolnośląskim, w pow. lubińskim, w gminie Ścinawa
  • Krzyżowa – wieś w woj. dolnośląskim, w pow. świdnickim, w gminie Świdnica
  • Krzyżowa – część wsi Rupniów w woj. małopolskim, w pow. limanowskim, w gminie Limanowa
  • Krzyżowa – część wsi Siekierczyna w woj. małopolskim, w pow. limanowskim, w gminie Limanowa
  • Krzyżowa – część wsi Łysokanie w woj. małopolskim, w pow. wielickim, w gminie Kłaj
  • Krzyżowa – część wsi Jaworzynka w woj. śląskim, w pow. cieszyńskim, w gminie Istebna
  • Krzyżowa – wieś w woj. śląskim, w pow. żywieckim, w gminie Jeleśnia
  • Krzyżowa – gromada

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Rzeźbiarz urodził się w Krzyżowej na Żywiecczyźnie.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. krzyżowianin mos., krzyżowianka ż., krzyż mrz., krzyżyk mrz., krzyżak mzw./mrz., krzyżowa ż., skrzyżowanie n., krzyżówka ż., krzyżowiec mos., krzyżownica ż., krzyżowanie n., ukrzyżowanie n., krzyżykowanie n., krzyżowe nmos., krzyżowiaczek mzw.

 czas. krzyżować ndk., skrzyżować dk., ukrzyżować dk., krzyżykować ndk.

 przym. krzyżowy, krzyżakowy, krzyżykowy, krzyżówkowy, krzyżowski

 przysł. krzyżowo

Wiktionary


krzyżować

czasownik przechodni niedokonany (dk. skrzyżować)

 (1.1) układać na krzyż

 (1.2) biol. łączyć różne genetycznie organizmy

czasownik przechodni niedokonany (dk. ukrzyżować)

 (2.1) wiązać lub przybijać do krzyża

czasownik przechodni niedokonany (dk. pokrzyżować)

 (3.1) powodować udaremnienie, psucie czegoś

czasownik zwrotny niedokonany krzyżować się (dk. skrzyżować się)

 (4.1) stawać się ułożonym na krzyż

 (4.2) łączyć się w rozwoju

czasownik zwrotny niedokonany krzyżować się (dk. ukrzyżować się)

 (5.1) przytwierdzać się do krzyża

czasownik zwrotny niedokonany krzyżować się (dk. pokrzyżować się)

 (6.1) nie udawać się, psuć się wzajemnie oddziaływając

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. krzyżowa ż., Krzyżowa ż., ukrzyżowany mos., krzyż m., krzyżactwo n., krzyżak m., Krzyżak m., krzyżowiec m., krzyżówka ż., krzyżówkowicz m., krzyżyk m., krzyżowanie n., ukrzyżowanie n., Krzyżne n.

 przym. krzyżacki, krzyżowy, krzyżówkowy, krzyżykowy, krzyżakowy, ukrzyżowany

 przysł. krzyżowo

 czas. skrzyżować, ukrzyżować

Wiktionary

Synonimy:

 (1.2) hybrydyzować

 (3.1) niszczyć, psuć, udaremniać

 (4.2) łączyć się

Wiktionary


krzyżowanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) umieszczanie dwóch rzeczy na krzyż

 (1.2) daw. wymierzanie kary śmierci poprzez przybicie do krzyża

 (1.3) przen. uprzykrzanie komuś życia

Wiktionary

Krzyżowanie, hybrydyzacja – proces, w wyniku którego z komórek (zwykle gamet) osobników o odmiennym genotypie, w istotny sposób różniących się pewnymi cechami genetycznymi, powstaje organizm potomny, zwany mieszańcem (też hybrydą, krzyżówką lub bastardem). W taksonomii termin stosowany jest w odniesieniu do krzyżowania różnych taksonów, czego wynikiem jest powstawanie mieszańca taksonomicznego (międzygatunkowego, międzyrodzajowego). W zoologii i hodowli zwierząt proces krzyżowania zwierząt spokrewnionych gatunków określany jest mianem bastardyzacji. W szczególnych sytuacjach (w hodowli in vitro lub w wyniku szczepienia) dojść może do powstania mieszańców wegetatywnych, będących mieszaniną komórek lub tkanek pochodzących od różnych taksonów.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) W domu naszych dziadków krzyżowanie nóg było surowo wzbronione.

 (1.2) Zgodnie z prawem krzyżowania odbywały się poza miastem.

 (1.3) Wuj Leon rozpoczynał krzyżowanie ciotki Rity zaraz po przebudzeniu.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. krzyżowa ż., Krzyżowa ż., ukrzyżowany mos., krzyżactwo n., krzyżówka ż., krzyż m., krzyżyk m., krzyżowiec m., Krzyżak m., skrzyżowanie n., Krzyżnik m., Krzyżanów m., Krzyżanowice nmos., krzyżakowate nmos., ukrzyżowanie n.

 czas. krzyżować ndk., skrzyżować dk.

 przym. krzyżacki, krzyżowy, krzyżówkowy, krzyżakowy, ukrzyżowany

Wiktionary

Synonimy:

 (1.2) ukrzyżowanie

Wiktionary


krzyżowe

rodzina roślin zielnych z rzędu kapustowców; kapustowate


SJP.pl

Kapustowate, krzyżowe (Brassicaceae Burnett, Cruciferae Juss.) – rodzina roślin zielnych, rzadziej drzew i krzewów, należąca do rzędu kapustowców (Brassicales). Liczy 343–353 rodzaje i około 3630–4010 gatunków. Występują one na wszystkich kontynentach z wyjątkiem Antarktydy, brak ich też w zwartych obszarach występowania nizinnych lasów równikowych. Bardzo wielu przedstawicieli występuje na obszarach pod wpływem klimatu umiarkowanego i arktycznego, także na obszarach górskich. Obszarami o największym zróżnicowaniu tych krzyżowych jest południowo-zachodnia Azja, basen Morza Śródziemnego i zachodnia część Ameryki Północnej. Na terenie Polski występuje ponad 100 gatunków z tej rodziny.

Wikipedia


krzyżóweczka

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) zdrobn. od: krzyżówka

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. krzyżówka ż.

Wiktionary


krzyżowiaczek

tantniś krzyżowiaczek - motyl z rodziny tantnisiowatych (Plutella masculipennis) będący groźnym szkodnikiem roślin krzyżowych


SJP.pl


krzyżowice

Miejscowości w Polsce

Wg TERYT jest ich 4
  • Krzyżowice – wieś w woj. dolnośląskim, w pow. wrocławskim, w gminie Kobierzyce
  • Krzyżowice – wieś w woj. opolskim, w pow. brzeskim, w gminie Olszanka
  • Krzyżowice – wieś w woj. opolskim, w pow. głubczyckim, w gminie Głubczyce
  • Krzyżowice – wieś w woj. śląskim, w pow. pszczyńskim, w gminie Pawłowice

Wikipedia


krzyżowiec

dawniej: uczestnik wypraw krzyżowych


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) hist. uczestnik zwoływanych przez kościół wypraw krzyżowych

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (2.1) daw. wojsk. krążownik

Wiktionary

  • uczestnik wyprawy krzyżowej
  • Krzyżowiec – osada leśna w woj. wielkopolskim, w pow. leszczyńskim, w gminie Włoszakowice
  • Krzyżowiec – część wsi Klon w woj. wielkopolskim, w pow. ostrzeszowskim, w gminie Czajków

Wikipedia

Powiązane:

 rzecz. krzyżowa ż., krzyż mrz., krzyżak mos., krzyżowanie n., krzyżyk mrz., Krzyżak mos., Krzyżowa ż.

 przym. krzyżowy

 czas. krzyżować, skrzyżować

Wiktionary


krzyżówka

1. typ zadania szaradziarskiego;
2. mięso wołowe z okolicy kości krzyżowej; krzyżowa;
3. potocznie: skrzyżowanie dróg;
4. łączenie różnych genetycznie organizmów w celu otrzymania gatunku o nowych cechach; tak powstały organizm, odmiana;
5. gatunek kaczki


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) zagadka, którą rozwiązuje się przez wpisywanie w odpowiednie pola odgadniętych wyrazów;

 (1.2) biol. roślina lub zwierzę mające rodziców z dwóch różnych taksonów (gatunków, podgatunków, odmian lub form), posiadające przez to cechy obojga osobników;

 (1.3) pot. skrzyżowanie dróg

 (1.4) ornit. nazwa systematyczna|Anas platyrhynchos|ref=tak., gatunek kaczki;

 (1.5) kulin. mięso wołowe z okolicy kości krzyżowej

 (1.6) numizm. pot. srebrna moneta bita w X i XI wieku, znaczona najczęściej krzyżem;

 (1.7) firanka składająca się z dwu części skrzyżowanych u góry i specjalnie udrapowanych

Wiktionary

  • krzyżówka (zagadka)
  • kaczka krzyżówka (Anas platyrhynchos)
  • krzyżówka (Staurophora) – rodzaj motyli z rodziny sówkowatych
  • krzyżówka – inaczej mieszaniec, hybryda

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Bardzo lubię rozwiązywać krzyżówki, bo poznaję wtedy wiele nowych słów.

 (1.2) Muł to krzyżówka konia i osła.

 (1.3) Na następnej krzyżówce skręć w lewo.

 (1.4) Krzyżówki licznie zamieszkują miejskie parki.

 (1.5) Kupiłem kilo krzyżówki na gulasz.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: kʃɨˈʒufka, AS: kšyžufka

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. krzyż m., Krzyżówka ż., skrzyżowanie n., krzyżówkowicz m., krzyżówkowiczka ż., krzyżak m., Krzyżak m.

:: zdrobn. krzyżóweczka ż.

 czas. krzyżować, krzyżować się, skrzyżować, pokrzyżować, ukrzyżować

 przym. krzyżówkowy, krzyżowy, krzyżakowy

 przysł. krzyżowo

Wiktionary

Synonimy:

 (1.2) mieszaniec, bastard, hybryda

 (1.3) skrzyżowanie

 (1.6) denar krzyżowy

Wiktionary


krzyżówkowicz

potocznie: osoba rozwiązująca dużo krzyżówek; szaradzista


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) osoba rozwiązująca krzyżówki

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. krzyżówka ż.

:: fż. krzyżówkowiczka ż.

 przym. krzyżówkowy, krzyżowy

 czas. krzyżować

Wiktionary


krzyżówkowiczka

krzyżówkowicz


SJP.pl

Patrz:

krzyżówkowicz

krzyżówkowy

przymiotnik od: krzyżówka


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z krzyżówką, dotyczący krzyżówki

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. krzyżowa ż., krzyż mrz., krzyżówka m., Krzyżak mos., krzyżowanie n., krzyżyk mrz., krzyżówkowicz mos., Krzyżowa ż.

 czas. krzyżować

 przym. krzyżowy

Wiktionary


krzyżownica

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) kolej. część rozjazdu torowego, w której następuje przecięcie szyn torów rozjazdu;

Wiktionary

  • Krzyżownica – wieś w woj. kujawsko-pomorskim, pow. mogileńskim
  • krzyżownica – rodzaj roślin
  • krzyżownica – część rozjazdu torowego

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Krzyżownica składa się z dziobownicy (zwanej często dziobem krzyżownicy), szyn skrzydełkowych oraz kierownic.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. krzyżowa ż., krzyż mrz., Krzyżowa ż.

Wiktionary


krzyżownicowate

rodzina roślin kwiatowych obejmująca gatunki rosnące w strefie umiarkowanej i tropikalnej


SJP.pl

Krzyżownicowate (Polygalaceae R. Br. in Flinders) – rodzina roślin należąca do rzędu bobowców. Obejmuje ok. 26 rodzajów z 900 gatunkami. Rośliny tu należące są szeroko rozprzestrzenione na świecie i spotykane wszędzie poza okolicami okołobiegunowymi, rozległymi pustyniami i wysokimi górami. Do polskiej flory należy 5 gatunków z rodzaju krzyżownica Polygala.

Wikipedia


krzyżownicowaty

o cechach krzyżownicowatych (rodzina roślin)


SJP.pl


krzyżownicowce

rząd roślin okrytonasiennych z kladu różowych; Polygalales


SJP.pl


krzyżownicowiec

przedstawiciel rzędu roślin okrytonasiennych z kladu różowych


SJP.pl


krzyżowniki

Części miast:

  • Krzyżowniki – część Gdańska, w dzielnicy Siedlce
  • Krzyżowniki – część Poznania

2 miejscowości w Polsce:

  • Krzyżowniki – wieś w woj. wielkopolskim, w pow. kępińskim, w gminie Rychtal
  • Krzyżowniki – wieś w woj. wielkopolskim, w pow. poznańskim, w gminie Kleszczewo

Wikipedia


krzyżowski

przymiotnik od: Krzyżowa, Krzyżowa Dolna


SJP.pl


krzyżowy

przymiotnik

 (1.1) związany z krzyżem jako symbolem chrześcijaństwa

 (1.2) mający kształt krzyża

 (1.3) ułożony na kształt krzyża

 (1.4) anat. dotyczący krzyża – dolnego odcinka kręgosłupa

 (1.5) taki, który jest powiązany, dotyczy podobnego lub tego samego

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. krzyż m., krzyżyk m., krzyżactwo n., krzyżak m., Krzyżak m., krzyżowa ż., Krzyżowa ż., krzyżowiec m., krzyżówka ż., krzyżówkowicz m., krzyżowanie n., ukrzyżowanie n.

 czas. krzyżować ndk., ukrzyżować dk., skrzyżować dk.

 przym. krzyżacki, krzyżowski, krzyżówkowy, krzyżykowy, krzyżakowy

 przysł. krzyżowo

Wiktionary


krzyżtopór

ruiny zamku w Ujeździe


SJP.pl

Krzyżtopór (dawniej Krzysztopór) – ruiny powstałej w latach 1621–1644 rezydencji pałacowej otoczonej fortyfikacjami bastionowymi położonej w miejscowości Ujazd w województwie świętokrzyskim. Była to jedna z największych budowli pałacowych w Europie przed powstaniem Wersalu. Od 2018 ma status pomnika historii. Obiekt jest udostępniony do zwiedzania (wejście biletowane). Zwiedzanie zamku możliwe jest za dnia oraz w wybrane noce. Udostępnionych jest 5 tras zwiedzania zamku.


Wikipedia


krzyżtoporzanka

woda źródlana


SJP.pl


krzyżulcowy

przymiotnik od: krzyżulec


SJP.pl


krzyżulec

1. pochyły pręt konstrukcyjny kratownicy zdolny do przenoszenia sił rozciągających i ściskających;
2. element mechanizmu korbowego maszyny tłokowej połączony sztywno z tłoczyskiem i korbowodem; wodzik


SJP.pl

  • krzyżulec (budownictwo)
  • krzyżulec (technika)

Wikipedia


krzyżyczek

zdrobnienie od: krzyżyk


SJP.pl


krzyżyk

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) zdrobn. od: krzyż

 (1.2) mały krzyż

 (1.3) motyw graficzny składający się z dwóch prostopadle przecinających się linii

 (1.4) pot. o wieku: dziesięć lat

 (1.5) muz. znak muzyczny podnoszący nutę o pół tonu;

 (1.6) choreogr. figura taneczna w tangu argentyńskim polegająca na skrzyżowaniu nóg;

Wiktionary

Krzyżyk () – znak chromatyczny w notacji muzycznej. Krzyżyk podwyższa wysokość dźwięku o pół tonu.

Jeżeli jest umieszczony bezpośrednio za kluczem, podwyższa wszystkie dźwięki leżące na tej wysokości w obrębie całego utworu.

Prawidłowa kolejność zamieszczania krzyżyków przy kluczach to: fis, cis, gis, dis, ais, eis, his; zawsze odległość między kolejno pojawiającymi się krzyżykami wynosi kwintę (dokładnie: kwintę czystą) budowaną w kierunku wznoszącym. Kolejność ta wiąże się z kołem kwintowym.

Wikipedia

Przykłady

 (1.2) Noszę zawsze babciny krzyżyk, który dostałem na komunię.

 (1.4) Mam na karku już czwarty krzyżyk.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈkʃɨʒɨk, AS: kšyžyk

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. krzyżowa ż., Krzyżowa ż., krzyż m., krzyżowiec m., krzyżówka ż., krzyżak m., Krzyżak mos., krzyżowanie n., skrzyżowanie n., ukrzyżowanie n.

 czas. krzyżować ndk., skrzyżować dk.

 przym. krzyżykowy, krzyżowy, krzyżówkowy, krzyżacki

Wiktionary


krzyżykowy

1. przymiotnik od: krzyżyk;
2. jeden ze ściegów ozdobnych wykonywanych igłą


SJP.pl


krzyżyna

w górnictwie: element łączący narożniki wieży wiertniczej po przekątnej pola ściany wieży


SJP.pl


ks

skrótowiec

 (1.1) = klub sportowy

 (1.2) = kara śmierci

Wiktionary

Przykłady

składnia.

kolokacje.

synonimy.

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

frazeologia.

etymologia.

uwagi.

tłumaczenia.

źródła.

== KS (język angielski.) ==

wymowa.

znaczenia.

skrót

 (1.1) = geogr. Kansas → Kansas (stan w USA)

odmiana.

przykłady.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ka‿ˈɛs, AS: ka‿es

Wiktionary

Synonimy:

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

frazeologia.

etymologia.

uwagi.

tłumaczenia.

źródła.

== KS (język angielski.) ==

wymowa.

znaczenia.

skrót

 (1.1) = geogr. Kansas → Kansas (stan w USA)

odmiana.

przykłady.

składnia.

kolokacje.

synonimy.

Wiktionary


ks.

x.; skrót od:
1. ksiądz;
2. książę


SJP.pl

skrót, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) = ksiądz

 (1.2) = książę

skrót, rodzaj żeński

 (2.1) = księżna

 (2.2) = księżniczka

 (2.3) = księga

skrót, rodzaj nijaki

 (3.1) = księstwo

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Zbrodnią jest wymuszanie groźbą i szantażem podpisywania deklaracji o współpracy ze Służbą Bezpieczeństwa – mówił ks. Jerzy Popiełuszko

 (1.2) Kazimierz II Sprawiedliwy 1138-1194 ks. wiślicki, sandomierski i krakowski (od 1177)

 (2.3) Ważnymi tematami w Ks. Rodzaju są obietnice Boże dane Abrahamowi: ziemia, potomstwo i błogosławieństwo.

 (3.1) Żyjący na co dzień w Ks. Monako Froome jest pierwszym kolarzem od czasów Eddy’ego Merckxa, który w jednej edycji Grand boucle triumfował zarówno w generalce, jak i klasyfikacji górskiej.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: cɕɔ̃nt͡s, AS: ḱśõnc

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. ksiądz m.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) daw. x.

 (1.2) daw. x.

Wiktionary


ksanten

organiczny związek chemiczny, którego pochodne tworzą grupę barwników ksantenowych


SJP.pl

Ksanten – organiczny związek chemiczny barwy żółtej, rozpuszczalny w eterze etylowym. Ksanten jest używany jako substrat w syntezie chemicznej do otrzymywania wielu innych związków m.in. tioksantenu.Wiele pochodnych ksantenu, nazywanych zwyczajowo ksantenami, tworzy grupę barwników ksantenowych, które w większości mają właściwości fluorescencyjne.

Wikipedia


ksantofil

jeden z barwników roślinnych, nadający żółte lub brunatne zabarwienie, wykorzystywany pomocniczo w procesie fotosyntezy


SJP.pl

Ksantofile – grupa organicznych związków chemicznych, barwników roślinnych należących do karotenoidów, tlenowe pochodne karotenów. Ksantofile są pomocniczymi barwnikami fotosyntezy. Pełnią także funkcję przeciwutleniaczy, przez co chronią komórkę, a zwłaszcza chloroplasty przed szkodliwym działaniem reaktywnych form tlenu. Dzięki wielu sprzężonym wiązaniom podwójnym nadają żółtą, pomarańczową lub czerwoną barwę kwiatom, owocom, a także żółtku jaj (luteina).

Wikipedia


ksantofile

jeden z barwników roślinnych, nadający żółte lub brunatne zabarwienie, wykorzystywany pomocniczo w procesie fotosyntezy


SJP.pl

Ksantofile – grupa organicznych związków chemicznych, barwników roślinnych należących do karotenoidów, tlenowe pochodne karotenów. Ksantofile są pomocniczymi barwnikami fotosyntezy. Pełnią także funkcję przeciwutleniaczy, przez co chronią komórkę, a zwłaszcza chloroplasty przed szkodliwym działaniem reaktywnych form tlenu. Dzięki wielu sprzężonym wiązaniom podwójnym nadają żółtą, pomarańczową lub czerwoną barwę kwiatom, owocom, a także żółtku jaj (luteina).

Wikipedia


ksantofilowy

przymiotnik od: ksantofil


SJP.pl


ksantogen

związek organiczny, wodoroester kwasu dwutiowęglowego; kwas ksantogenowy


SJP.pl


ksantopsja

w medycynie: widzenie wyłącznie w kolorze żółtym


SJP.pl


ksantyk

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) nazwa szóstego miesiąca u starożytnych Macedończyków, odpowiadającego marcowi - kwietniowi

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) war. ksantykus

Wiktionary


ksantyna

zasada purynowa, występująca w tkankach roślinnych i zwierzęcych


SJP.pl

Ksantyna (2,6-dihydroksypuryna) – organiczny związek chemiczny, jedna z zasad purynowych, bezpośredni prekursor kwasu moczowego. Metylowymi pochodnymi ksantyny są kofeina, teobromina i teofilina, natomiast pochodna deoksygenowana w pozycji 2 to hipoksantyna (2-deoksyksantyna). Reszta ksantyny stanowi zasadę heterocykliczną w nukleozydzie ksantozynie.

Obecność ksantyny została wykryta w meteorycie Murchison. Badania wykluczyły ziemskie pochodzenie cząsteczek.

Wikipedia


ksantynowy

przymiotnik od: ksantyna


SJP.pl


ksantypa

potocznie o zrzędliwej, kłótliwej kobiecie


SJP.pl

Ksantypa (stgr. Ξανθίππη) (V/IV w. p.n.e.) – Atenka, żona Sokratesa. Postać przysłowiowa za sprawą przypisywanego jej nieznośnego charakteru.

Wikipedia


ksap

[czytaj: ka-es-a-PE lub potocznie: ksap] skrót od: Krajowa Szkoła Administracji Publicznej


SJP.pl


ksawera

imię żeńskie


SJP.pl

Ksawera, Ksaweryna – żeński odpowiednik imienia Ksawery. Jego patronką jest św. Franciszka Ksawera Cabrini.

Ksawera imieniny obchodzi 22 grudnia.

Znane osoby noszące to imię:

  • Karolina Maria Adelajda Franciszka Ksawera Małgorzata Edina Lanckorońska

Wikipedia


ksawerostwo

Ksawery z małżonką; Ksawerowie


SJP.pl


ksawerów

nazwa wielu miejscowości w Polsce


SJP.pl

W Polsce
  • Ksawerów – część miasta Warszawa
  • Ksawerów – kolonia w woj. dolnośląskim, w pow. zgorzeleckim, w gminie Sulików
  • Ksawerów – wieś w woj. lubelskim, w pow. chełmskim, w gminie Żmudź
  • Ksawerów – wieś w woj. łódzkim, w pow. łęczyckim, w gminie Grabów
  • Ksawerów – wieś w woj. łódzkim, w pow. łódzkim wschodnim, w gminie Nowosolna
  • Ksawerów – wieś w woj. łódzkim, w pow. pabianickim, w gminie Ksawerów
  • Ksawerów – wieś w woj. łódzkim, w pow. pajęczańskim, w gminie Sulmierzyce
  • Ksawerów – część wsi Kobylin w woj. mazowieckim, w pow. ciechanowskim, w gminie Opinogóra Górna
  • Ksawerów – część wsi Piskórka w woj. mazowieckim, w pow. piaseczyński, w gminie Prażmów
  • Ksawerów – osada w województwie mazowieckim, w powiecie siedleckim, w gminie Przesmyki
  • Ksawerów – przysiółek wsi Grabownica Starzeńska w woj. podkarpackim, w pow. brzozowskim, w gminie Brzozów
  • Ksawerów – wieś w woj. świętokrzyskim, w pow. pińczowskim, w gminie Działoszyce
  • Ksawerów – przysiółek wsi Ujazdek w woj. świętokrzyskim, w pow. staszowskim, w gminie Bogoria
  • Ksawerów – wieś w woj. wielkopolskim, w pow. kaliskim, w gminie Koźminek
  • Ksawerów – wieś w woj. wielkopolskim, w pow. konińskim, w gminie Kramsk
  • Ksawerów – wieś w woj. wielkopolskim, w pow. wrzesińskim, w gminie Pyzdry
  • Ksawerów – osiedle w Warszawie
  • Ksawerów – gromada

Wikipedia


ksawerowie

nazwa wielu miejscowości w Polsce


SJP.pl


ksawerowski

Ksawerów


SJP.pl

Patrz:

Ksawerów

ksawerowy

przymiotnik dzierżawczy - należący do Ksawerego lub z nim związany


SJP.pl


ksawery

imię męskie


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy, nazwa własna

 (1.1) imię|polski|m.;

Wiktionary

Ksawery – imię męskie. Pochodzi od nazwy miejscowości, z której pochodził św. Franciszek Ksawery (Javier). Początkowo używane tylko w złożeniu z Franciszkiem (analogicznie do Kantego). Oboczna, bardziej archaiczna pisownia – Xawery.

Ksawery imieniny obchodzi: 31 stycznia i 3 grudnia - wspomnienie liturgiczne św. Franciszka Ksawerego.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ksaˈvɛrɨ, AS: ksavery

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Ksawerówna ż.

:: fż. Ksawera ż.

Wiktionary


ksaweryna

imię żeńskie


SJP.pl

Ksawera, Ksaweryna – żeński odpowiednik imienia Ksawery. Jego patronką jest św. Franciszka Ksawera Cabrini.

Ksawera imieniny obchodzi 22 grudnia.

Znane osoby noszące to imię:

  • Karolina Maria Adelajda Franciszka Ksawera Małgorzata Edina Lanckorońska

Wikipedia


ksawerzyny

przymiotnik dzierżawczy - należący do Ksawery lub z nią związany


SJP.pl


ksenia

efekt bezpośredniego wpływu gamety męskiej z innej rośliny na rozwój zarodka


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) imię|polski|ż.;

Wiktionary

Ksenia – imię żeńskie pochodzenia greckiego. Wywodzi się od słowa oznaczającego „gościnna” (Ξενία, dosł. „życzliwa dla obcych”), popularne zwłaszcza w krajach prawosławnych: rosyjskie Ксения (Ksienija), Аксиния (Aksinija), ukraińskie Ксенія (Ksenija), Ксеня (Ksenia) oraz pochodne Оксана (Oksana), białoruskie Ксенія (Ksenìâ), czeskie Xenie, słowackie Xeni.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Ksenia wbiegła do pokoju cała we łzach.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈksɛ̃ɲja, AS: ksńi ̯a

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. ksenia ż., ksenon m., xenia ż.

 temsłow. -ksen-, kseno-

Wiktionary


kseniny

przymiotnik dzierżawczy - należący do Kseni lub z nią związany


SJP.pl


ksenizm

wyraz lub frazeologizm pochodzenia obcego, nazywający obce realia, szczególnie obszarów i kultur odległych; egzotyzm


SJP.pl


kseno-

temat słowotwórczy

 (1.1) pierwszy człon wyrazów złożonych wskazujący na ich związek znaczeniowy z czymś obcym, odmiennym

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈksɛ̃nɔ, AS: ksno

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Ksenia ż., ksenia ż.

Wiktionary


ksenobiologia

dziedzina biologii, nauka badająca możliwość występowania życia poza Ziemią; astrobiologia, kosmobiologia, egzobiologia


SJP.pl

Wikipedia


ksenobiotyczny

ksenobiotyk


SJP.pl

Patrz:

ksenobiotyk

ksenobiotyk

substancja chemiczna niebędąca naturalnym składnikiem żywego organizmu; substancja obca, egzogenna


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) med. biochem. związek chemiczny, który jest obcy dla danego środowiska i nie występuje w nim naturalnie

Wiktionary

Ksenobiotyki (z gr. ksenos – obcy i bios – życie) – związki chemiczne, które są obce dla organizmu i nie spotyka się z nimi w naturze, nie są przez niego wytwarzane, a które jednocześnie wykazują aktywność biologiczną. Zalicza się do nich leki i wiele szkodliwych substancji wprowadzonych sztucznie do środowiska (trucizny, kancerogeny, mutageny, teratogeny).

Wikipedia


ksenofil

sympatyk cudzoziemców i cudzoziemszczyzny


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) osoba pozytywnie nastawiona do cudzoziemców

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ksɛ̃ˈnɔfʲil, AS: ksẽnofʹil

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. ksenofilia ż.

Wiktionary


ksenofilia

sympatia dla cudzoziemców i cudzoziemszczyzny


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) książk. sympatia dla cudzoziemców i cudzoziemszczyzny

 (1.2) seks. upodobanie do podejmowania kontaktów seksualnych z osobami obcymi

Wiktionary

Ksenofilia (stgr. ξένος ksenós – obcy, gość; φιλία, philia – „przyjaźń” lub „upodobanie”) – bezkrytycznie manifestowana otwartość i sympatia wobec wszystkiego, co odmienne w danej kulturze.

Wikipedia

Powiązane:

 rzecz. ksenofil mos.

Wiktionary


ksenofilka

ksenofil


SJP.pl

Patrz:

ksenofil

ksenofilski

ksenofil


SJP.pl

Patrz:

ksenofil

ksenofob

człowiek wrogo nastawiony do cudzoziemców


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) osoba negatywnie, wrogo nastawiona do obcokrajowców oraz tego, co obce, pochodzące z zagranicy

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. ksenofobia ż.

:: fż. ksenofobka ż.

 przym. ksenofobiczny, ksenofobijny

 przysł. ksenofobicznie

Wiktionary


ksenofobia

niechętne, wrogie nastawienie do innych narodów i ich kultury


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) psych. niechęć, wrogość, lęk wobec obcokrajowców i wszystkiego, co obce, zagraniczne, cudzoziemskie;

Wiktionary

Ksenofobia – postawa charakteryzująca się lękiem, niechęcią a nawet wrogością względem przedstawicieli obcych narodów, kultur czy grup społecznych, często rozszerzająca się na wszystko co z nimi związane. Osoba przejawiająca ksenofobię to ksenofob.

Ksenofobia może stać się immanentną wartością powszechnie akceptowaną w społeczeństwie lub w pewnych grupach społecznych. Jej przeciwieństwami są za to ksenolatria (kult obcości) oraz ksenofilia (umiłowanie odmienności, inności).

Wikipedia

Przykłady

składnia.

kolokacje.

 (1.1) przejawiać ksenofobię • popadać w ksenofobię • ksenofobia szerzy się

synonimy.

antonimy.

 (1.1) ksenofilia, ksenolatria, gościnność

hiperonimy.

 (1.1) nietolerancja, niechęć

hiponimy.

 (1.1) antysemityzm, żydożerstwo, antypolonizm, polakożerstwo, rusofobia, germanofobia, frankofobia, islamofobia

holonimy.

 (1.1) rasizm, nacjonalizm

meronimy.

 (1.1) strach, niechęć, dyskryminacja, wrogość, lęk, agresja, irracjonalność, pogarda, nienawiść

pokrewne.

 rzecz. ksenofob m., ksenofobka ż., ksenofobiczność ż.

 przym. ksenofobiczny, ksenofobijny

 przysł. ksenofobicznie

frazeologia.

etymologia.

 (1.1) etym|gr|ξένος|φόβος. → obcy, gość + strach

uwagi.

tłumaczenia.

* angielski: (1.1) xenophobia, xenophoby

* arabski: (1.1) كراهية الأجانب m., رهاب الأجانب m.

* asturyjski: (1.1) xenofobia ż.

* baskijski: (1.1) xenofobia

* białoruski: (1.1) ксенафобія ż.

* białoruski (taraszkiewica): (1.1) ксэнафобія ż.

* bułgarski: (1.1) ксенофобия ż.

* chorwacki: (1.1) ksenofobija ż.

* czeski: (1.1) xenofobie ż.

* duński: (1.1) xenofobi w., fremmedhad n.

* francuski: (1.1) xénophobie ż.

* galicyjski: (1.1) xenofobia ż.

* hiszpański: (1.1) xenofobia ż.

* interlingua: (1.1) xenophobia

* irlandzki: (1.1) seineafóibe ż.

* kataloński: (1.1) xenofòbia ż.

* litewski: (1.1) ksenofobija ż.

* łotewski: (1.1) ksenofobija ż.

* niemiecki: (1.1) Xenophobie ż., Fremdenfeindlichkeit ż.

* norweski (bokmål): (1.1) xenofobi m.

* norweski (nynorsk): (1.1) xenofobi m.

* nowogrecki: (1.1) ξενοφοβία ż.

* portugalski: (1.1) xenofobia ż.

* rosyjski: (1.1) ксенофобия ż.

* slovio: (1.1) fremdenhasizm (фремденхасизм)

* słowacki: (1.1) xenofóbia ż.

* szwedzki: (1.1) xenofobi w., utlänningshat n.

* turecki: (1.1) zenofobi

* ukraiński: (1.1) ксенофобія ż.

* węgierski: (1.1) xenofóbia, idegengyűlölet

* włoski: (1.1) xenofobia ż., esterofobia ż.

źródła.

== ksenofobia (język fiński.) ==

wymowa.

 dzielenie|kse|no|fo|bi|a.

znaczenia.

rzeczownik

 (1.1) ksenofobia

odmiana.

przykłady.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌksɛ̃nɔˈfɔbʲja, AS: ksnofobʹi ̯a

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. ksenofob m., ksenofobka ż., ksenofobiczność ż.

 przym. ksenofobiczny, ksenofobijny

 przysł. ksenofobicznie

Wiktionary

Synonimy:

antonimy.

 (1.1) ksenofilia, ksenolatria, gościnność

hiperonimy.

 (1.1) nietolerancja, niechęć

hiponimy.

 (1.1) antysemityzm, żydożerstwo, antypolonizm, polakożerstwo, rusofobia, germanofobia, frankofobia, islamofobia

holonimy.

 (1.1) rasizm, nacjonalizm

meronimy.

 (1.1) strach, niechęć, dyskryminacja, wrogość, lęk, agresja, irracjonalność, pogarda, nienawiść

pokrewne.

 rzecz. ksenofob m., ksenofobka ż., ksenofobiczność ż.

 przym. ksenofobiczny, ksenofobijny

 przysł. ksenofobicznie

frazeologia.

etymologia.

 (1.1) etym|gr|ξένος|φόβος. → obcy, gość + strach

uwagi.

tłumaczenia.

* angielski: (1.1) xenophobia, xenophoby

* arabski: (1.1) كراهية الأجانب m., رهاب الأجانب m.

* asturyjski: (1.1) xenofobia ż.

* baskijski: (1.1) xenofobia

* białoruski: (1.1) ксенафобія ż.

* białoruski (taraszkiewica): (1.1) ксэнафобія ż.

* bułgarski: (1.1) ксенофобия ż.

* chorwacki: (1.1) ksenofobija ż.

* czeski: (1.1) xenofobie ż.

* duński: (1.1) xenofobi w., fremmedhad n.

* francuski: (1.1) xénophobie ż.

* galicyjski: (1.1) xenofobia ż.

* hiszpański: (1.1) xenofobia ż.

* interlingua: (1.1) xenophobia

* irlandzki: (1.1) seineafóibe ż.

* kataloński: (1.1) xenofòbia ż.

* litewski: (1.1) ksenofobija ż.

* łotewski: (1.1) ksenofobija ż.

* niemiecki: (1.1) Xenophobie ż., Fremdenfeindlichkeit ż.

* norweski (bokmål): (1.1) xenofobi m.

* norweski (nynorsk): (1.1) xenofobi m.

* nowogrecki: (1.1) ξενοφοβία ż.

* portugalski: (1.1) xenofobia ż.

* rosyjski: (1.1) ксенофобия ż.

* slovio: (1.1) fremdenhasizm (фремденхасизм)

* słowacki: (1.1) xenofóbia ż.

* szwedzki: (1.1) xenofobi w., utlänningshat n.

* turecki: (1.1) zenofobi

* ukraiński: (1.1) ксенофобія ż.

* węgierski: (1.1) xenofóbia, idegengyűlölet

* włoski: (1.1) xenofobia ż., esterofobia ż.

źródła.

== ksenofobia (język fiński.) ==

wymowa.

 dzielenie|kse|no|fo|bi|a.

znaczenia.

rzeczownik

 (1.1) ksenofobia

odmiana.

przykłady.

składnia.

kolokacje.

synonimy.

Wiktionary


ksenofobicznie

przysłówek

 (1.1) w sposób ksenofobiczny, zgodnie z ksenofobią

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Odrzucanie integracji europejskiej dominuje poglądy osób nastawionych nacjonalistycznie, ksenofobicznie i wstecznie do zmian, jakie zachodzą w świecie, polityce, państwie i gospodarce (…).

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. ksenofob m., ksenofobia ż., ksenofobiczność ż.

 przym. ksenofobiczny

Wiktionary


ksenofobiczność

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) cecha tego, co ksenofobiczne; cecha tych, którzy są ksenofobiczni

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. ksenofobia ż.

 przym. ksenofobiczny

 przysł. ksenofobicznie

Wiktionary


ksenofobiczny

wrogi w stosunku do cudzoziemców i cudzoziemszczyzny


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z ksenofobią; stanowiący przejaw ksenofobii

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. ksenofobiczność ż., ksenofobia ż., ksenofob mos., ksenofobka ż.

 przym. ksenofobijny

 przysł. ksenofobicznie

Wiktionary


ksenofobka

kobieta przejawiająca silną niechęć do cudzoziemców


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) kobieta negatywnie, wrogo nastawiona do obcokrajowców oraz tego, co obce, pochodzące z zagranicy

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. ksenofobia ż.

:: fm. ksenofob mos.

 przym. ksenofobiczny

Wiktionary


ksenofont

1. powieściopisarz grecki z przełomu II i III wieku; Ksenofont z Efezu, Ksenofont z Cypru;
2. grecki pisarz, historyk, żołnierz (ok. 430 p.n.e. - ok. 355 p.n.e.); Ksenofont z Aten


SJP.pl

Ksenofont (gr. Ξενοφῶν, Ksenophon) z Aten (ok. 430 p.n.e. – ok. 355 p.n.e.) – grecki pisarz, historyk, żołnierz.

Wikipedia


ksenofontowy

przymiotnik dzierżawczy - należący do Ksenofonta lub z nim związany


SJP.pl


ksenogamia

w botanice: zapylenie pyłkiem innej rośliny; zapylenie krzyżiwe


SJP.pl

Zapylenie krzyżowe (ksenogamia, allogamia) – rodzaj zapylenia, podczas którego pyłek dostający się na słupek pochodzi z pręcików kwiatu tego samego gatunku rośliny, ale znajdującego się na innej roślinie. W ten sposób uzyskuje się osobniki potomne o zróżnicowanym składzie genetycznym.

Wikipedia


ksenolit

fragment obcej skały występujący w obrębie skały magmowej; porwak


SJP.pl

Ksenolit (gr. ξένος „obcy”, λίθος „kamień”) – fragment skały (porwak) różniący się od skały magmowej, w której się znajduje. Najczęściej jest to fragment wyrwany przez magmę ze skał otaczających (porwak wulkaniczny), lub jego pozostałość.

Wikipedia


ksenomorf

fikcyjna pozaziemska forma życia


SJP.pl

Ksenomorf (Xenomorph, Internecivus raptus, Linguafoeda acheronsis; z gr. kseonos + morphe – obcy kształt) – fikcyjna pozaziemska forma życia, zwana też Obcym, występująca w wielu filmach, komiksach, książkach oraz grach z serii Obcy (ang. Alien). Postać ksenomorfa stworzył szwajcarski malarz Hans Rudolf Giger.

Wikipedia


ksenomorfizm

występowanie minerałów w skałach w nieprawidłowych postaciach krystalograficznych


SJP.pl

Ksenomorfizm – występowanie minerałów w postaci kryształów o symetrii nie odpowiadającej ich budowie wewnętrznej.

Minerał ma obcy kształt a jego postać jest uwarunkowana kształtami osobników sąsiadujących = minerał allotriomorficzny, anhedralny.

Wikipedia


ksenon

pierwiastek chemiczny o symbolu Xe i liczbie atomowej 54, gaz szlachetny wykorzystywany m.in. jako wypełniacz elektronowych lamp błyskowych


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) chem. pierwiastek chemiczny o symbolu Xe i liczbie atomowej 54;

Wiktionary

Ksenon (Xe, łac. xenon) – pierwiastek chemiczny z grupy gazów szlachetnych w układzie okresowym.

Nazwa pochodzi z gr. ksénos „dziwny”, „obcy”. Został odkryty w 1898 r. przez W. Ramsaya i Morrisa Traversa jako pozostałość po frakcjonowanej destylacji skroplonego kryptonu.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Jakie właściwości chemiczne ma ksenon?

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈksɛ̃nɔ̃n, AS: ksnõn

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Ksenia ż., ksenia ż.

 przym. ksenonowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) symbol. Xe

Wiktionary


ksenonowy

przymiotnik od: ksenon


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) przym. od ksenon

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌksɛ̃nɔ̃ˈnɔvɨ, AS: ksnõnovy

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. ksenon mrz.

Wiktionary


ksenotarsozaur

rodzaj teropoda z grupy abelizauroidów


SJP.pl

Ksenotarsozaur (Xenotarsosaurus) – rodzaj teropoda z grupy abelizauroidów (Abelisauroidea).

Żył w późnej kredzie na terenach współczesnej Ameryki Południowej. Jego szczątki znaleziono w Argentynie. Został opisany w 1986 roku przez Martíneza i współpracowników na podstawie skamieniałości odkrytych w osadach formacji Bajo Barreal w prowincji Chubut.

Wikipedia


ksenotransplantacja

przeszczepianie tkanek lub organów z organizmu jednego gatunku na organizm innego gatunku; heteroplastyka, heterotransplantacja


SJP.pl

Ksenotransplantacja (od gr. ξένος ksenos, czyli obcy lub gość) – przeszczepienie narządu lub tkanki od osobnika należącego do innego gatunku (na przykład wymiana uszkodzonej zastawki serca u człowieka na zastawkę zwierzęcą). Ksenotransplantacja była dawniej zwana heterotransplantacją.

Wikipedia


ksenotym

minerał występujący w pegmatytach, fosforan itru


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) miner. rodzaj rzadkiego minerału o barwie brunatnej;

Wiktionary

Ksenotym – rzadki minerał, z gromady fosforanów, odkryty został w 1832 roku. Nazwa pochodzi od gr. ksenos = obcy i time = cześć (czcić), co wiąże się z bardzo zmiennym składem chemicznym tego minerału, w którym itr bywa często podstawiany przez tor i uran.

Wikipedia


ksenungulat

przedstawiciel rzędu wymarłych ssaków kopytnych


SJP.pl


ksenungulaty

rząd wymarłych ssaków kopytnych


SJP.pl

Piroteria – rząd wymarłych łożyskowców z nadrzędu Meridiungulata.

Uważa się niekiedy, że pochodzą od ksenungulatów (Xenungulata) – monotypowego rzędu obejmującego rodzaj Carodnia.

Wikipedia


kserkses

król perski (ur. ok. 517 p.n.e., zm. 465 p.n.e.)


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy, nazwa własna

 (1.1) hist. imię|polski|m., noszone przez kilku starożytnych mezopotamskich i lewantyńskich władców

Wiktionary

Osoby
  • Kserkses I – król Persji 485-465 p.n.e.
  • Kserkses II – król Persji 424 p.n.e.
  • Kserkses z Armenii – król Armenii 212 p.n.e.
  • Kserkses z Kommageny – władca Kommageny 228-201 p.n.e.
Inne
  • Kserkses – opera Georga Friedricha Händla

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Za panowania Kserksesa, na początku jego rządów, napisano oskarżenie przeciwko mieszkańcom Judy i Jerozolimy.

Wiktionary

Powiązane:

 przym. Kserksesowy

Wiktionary

Synonimy:

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

 przym. Kserksesowy

frazeologia.

etymologia.

 (1.1) etym|łac|Xerxes. < etym|gr|Ξέρξης. < etym|stpers|𐎧𐏁𐎹𐎠𐎼𐏁𐎠., dosł. „władca pośród królów”

uwagi.

 

tłumaczenia.

* angielski: (1.1) Xerxes

* białoruski: (1.1) Ксеркс m.

* bułgarski: (1.1) Ксеркс m.

* duński: (1.1) Xerxes

* esperanto: (1.1) Kserkso

* estoński: (1.1) Xerxes

* fiński: (1.1) Kserkses

* francuski: (1.1) Xerxès m.

* hebrajski: (1.1) חשיארש m.

* hiszpański: (1.1) Xerxes m.

* kataloński: (1.1) Xerxes m.

* litewski: (1.1) Kserksas m.

* łaciński: (1.1) Xerxes m.

* łotewski: (1.1) Kserkss m.

* niderlandzki: (1.1) Xerxes m.

* niemiecki: (1.1) Xerxes m.

* norweski (bokmål): (1.1) Xerxes m.

* nowogrecki: (1.1) Ξέρξης m.

* ormiański: (1.1) Քսերքսես

* portugalski: (1.1) Xerxes m.

* rosyjski: (1.1) Ксеркс m.

* szwedzki: (1.1) Xerxes

* turecki: (1.1) Serhas

* ukraiński: (1.1) Ксеркс m.

* węgierski: (1.1) Xerxész

* włoski: (1.1) Serse m.

źródła.

== Kserkses (język fiński.) ==

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik, nazwa własna

 (1.1) hist. Kserkses

odmiana.

przykłady.

składnia.

kolokacje.

synonimy.

Wiktionary


kserksesowy

przymiotnik dzierżawczy - należący do Kserksesa lub z nim związany


SJP.pl


kserm

skrót od: Komitet Społeczno-Ekonomiczny Rady Ministrów - organ polskiego rządu zajmujący się sprawami ekonomicznymi i społecznymi


SJP.pl


ksero

xero (rzadziej);
1. kopia tekstu lub rysunku wykonana kserokopiarką; kserokopia;
2. urządzenie do kopiowania tekstów i rysunków; kserograf, kserokopiarka;
3. miejsce, w którym wykonuje się kserokopie


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) pot. techn. kserograf

 (1.2) pot. kserokopia

 (1.3) pot. punkt usługowy, w którym znajduje się ksero (1.1)

w funkcji przymiotnika

 (2.1) pot. kserograficzny

Wiktionary

Kserokopiarka – urządzenie umożliwiające tworzenie kopii dokumentów i dwuwymiarowych elementów graficznych.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Znowu popsułeś ksero!

 (1.2) Muszę zrobić ksero dowodu osobistego.

 (1.3) Idź do ksero i odbij mi te kartki.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈksɛrɔ, AS: ksero

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. kserówka ż., kserowanie n., pokserowanie n., skserowanie n.

 czas. kserować ndk., pokserować dk., skserować dk.

 temsłow. ksero-

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) kserograf; rzad. xero

 (1.2) kserokopia; pot. kserówka; rzad. xero

 (1.3) rzad. xero

 (2.1) rzad. xero

Wiktionary


ksero-

temat słowotwórczy

 (1.1) pierwszy człon wyrazów złożonych wskazujący na ich związek z czynnością kserowania

 (1.2) pierwszy człon wyrazów złożonych wskazujący na ich związek z tym, co suche

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) kserokopia

 (1.2) kserofob • kserofit

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. ksero n.

Wiktionary


kserochastyczny

kserochazja


SJP.pl

Patrz:

kserochazja

kserochazja

w botanice: rodzaj higroskopowych ruchów roślin


SJP.pl

Kserochazja – rodzaj ruchów roślin zaliczany do ruchów higroskopowych. Mechanizm kserochazji polega na nierównomiernym kurczeniu się wysychających błon i ścian komórkowych martwych komórek. Zwilżenie powoduje ruch przeciwny. Wykorzystywany jest przy otwieraniu się owoców w celu wyrzucenia nasion.

Ruchy kserochastyczne występują m.in. w rodzinie ożwiowatych (Loasaceae) oraz u zerwy kłosowej (Phyteuma spicatum).

Wikipedia


kserofil

organizm dobrze przystosowany do życia w suchym środowisku (np. kaktusy, wielbłądy, niektóre gatunki węży)


SJP.pl

Kserofil (gr. xērós – suchy, philéō – lubię) – termin stosowany w ekologii na określenie gatunków rozwijających się w środowisku ubogim w wodę, przystosowanych do warunków o małej wilgotności. Charakteryzują się oszczędną gospodarką wodną.

  • W zoologii kserofile to gatunki rozwijające się na obszarach otwartych i suchych, wśród stepów i pustyń, na przykład w suchych glebach. Zwierzętami kserofilnymi są m.in. liczne owady, pajęczaki, jaszczurki, niektóre węże i żółwie, skoczki pustynne i wielbłądowate.
  • W botanice kserofile (nazywane kserofitami) to gatunki roślin rosnące na suchych i ciepłych łąkach, pustyniach lub wydmach.

Wikipedia


kserofilny

o roślinach: przystosowany do życia w suchach miejscach; sucholubny


SJP.pl


kserofit

roślina sucholubna, przystosowana do życia w warunkach suszy; suchorost, suchorośl


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) bot. roślina sucholubna (przystosowana do życia na obszarach suchych)

Wiktionary

Kserofity, rośliny sucholubne, rośliny kserofilne – rośliny przystosowane fizjologicznie i anatomicznie do życia w suchych miejscach takich jak step, pustynia, półpustynia, wydmy, piaski, skały. Przystosowanie się do życia w takich warunkach nazywa się kseromorfizmem. Kserofity rosną w klimacie suchym i gorącym i w siedliskach, w których nieraz przez dłuższy czas brakuje wody, ale niektóre gatunki rosną także w klimacie zimnym i wysoko w górach, gdzie fizjologiczna susza wywołana jest nie brakiem wody, lecz innymi czynnikami uniemożliwiającymi jej pobieranie; niską temperaturą lub dużym zasoleniem.

Wikipedia


kserofitowy

przymiotnik od: kserofit


SJP.pl


kserofityczny

kserofit; kserofitowy


SJP.pl


kserofob

organizm źle przystosowany do życia w suchym środowisku


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy lub męskorzeczowy

 (1.1) biol. organizm nieznoszący środowiska suchego

Wiktionary

Powiązane:

 przym. kserofobiczny

Wiktionary


kserofobiczny

przymiotnik

 (1.1) biol. nieznoszący środowiska suchego

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. kserofob mzw.

Wiktionary


kseroform

środek leczniczy o właściwościach antyseptycznych i przeciwzapalnych, stosowany zewnętrznie w postaci mazidła lub proszku


SJP.pl

Wikipedia


kseroftalmia

wysychanie spojówek i rogówki, najczęściej wskutek awitaminozy


SJP.pl

Kseroftalmia, zespół suchego oka - objaw chorobowy polegający na wysychaniu spojówki, rogówki, a nawet całego oka.

Wikipedia


kserograf

urządzenie do kopiowania tekstów i rysunków; kserokopiarka, ksero


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) techn. urządzenie do kopiowania materiałów drukowanych lub odręcznych

Wiktionary

Kserokopiarka – urządzenie umożliwiające tworzenie kopii dokumentów i dwuwymiarowych elementów graficznych.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ksɛˈrɔɡraf, AS: kserograf

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. kserografia ż., kserografowanie n.

 czas. kserografować ndk.

 przym. kserograficzny

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) ksero, kserokopiarka, kopiarka

Wiktionary


kserografia

metoda reprodukcji obrazów oparta na zjawisku fotoprzewodnictwa; elektrofotografia


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) techn. metoda kopiowania dokumentów i obrazów za pomocą elektrostatycznego naładowania i suchego druku, stosowana m.in. w kserokopiarkach i drukarkach laserowych

Wiktionary

Kserokopiarka – urządzenie umożliwiające tworzenie kopii dokumentów i dwuwymiarowych elementów graficznych.

Wikipedia

Powiązane:

 rzecz. kserograf mrz.

 przym. kserograficzny

Wiktionary


kserograficzny

przymiotnik relacyjny

 (1.1) druk. związany z kserografią, dotyczący kserografii

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. kserograf mrz., kserografia ż.

Wiktionary


kserografować

wykonywać kopię tekstu lub rysunku metodą kserograficzną; kserować


SJP.pl


kserokopia

odbitka wykonana fotokopiarką


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) biur. kopia dokumentu sporządzona przy użyciu kserokopiarki

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Widać to wyraźnie na załączonej kserokopii.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. kserokopiarka ż.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) ksero

Wiktionary


kserokopiarka

urządzenie do kopiowania tekstów i rysunków; kserograf, ksero


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) techn. urządzenie do kopiowania materiałów drukowanych lub odręcznych;

Wiktionary

Kserokopiarka – urządzenie umożliwiające tworzenie kopii dokumentów i dwuwymiarowych elementów graficznych.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Może zostawiłaś ten kosztorys w kserokopiarce?

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. kserokopia ż.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) kserograf, pot. ksero

Wiktionary


kseromorficzny

w odniesieniu do rośliny: przystosowany do życia w suchym środowisku; kserotyczny


SJP.pl


kseromorfizm

ogół cech życiowej postaci, świadczących o przystosowaniu rośliny do życia w warunkach skąpego uwilgocenia


SJP.pl

Kseromorfizm (gr. kserós - suchy + morphé - postać, kształt ciała) – ogół zmian morfologicznych i anatomicznych przystosowujących organizm do życia w warunkach suszy lub niskiej wilgotności.

Do indukcji zmian związanych z kseromorfizmem dochodzi pod wpływem dłuższego niedoboru wody. Efektem braku wody są zmiany o charakterze morfologicznym i anatomicznym. W roślinie zwiększa się ilość sklerenchymy oraz drewna. Na liściach pojawiają się włoski. Wzrost pędu jest ograniczony a intensywnie rozrastają się korzenie. Formą kseromorfizmu jest też wykształcenie cierni. U mezofitów kseromorfizm jest potęgowany w warunkach niedoboru azotu.

Wikipedia


kseroterm

Kseroterm – gatunek rośliny, występujący w siedliskach ciepłych i ubogich w wodę (np. murawa kserotermiczna).

Wikipedia


kserotyczny

w odniesieniu do rośliny: przystosowany do życia w suchym środowisku; kseromorficzny


SJP.pl


kserować

powielać teksty lub rysunki za pomocą kserokopiarki; odbijać na ksero


SJP.pl

czasownik przechodni niedokonany (dk. skserować)

 (1.1) robić kserokopię

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. ksero n., kserówka ż.

Wiktionary


kserówka

potocznie: kopia dokumentu, rękopisu itp. wykonana za pomocą kserokopiarki bądź fotokopiarki; kserokopia, fotokopia


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) biur. pot. kopia dokumentu sporządzona przy użyciu kserokopiarki

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Mamy na jutro zapowiedzianą klasówkę z tej kserówki.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. ksero n.

 czas. kserować ndk.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) kserokopia; pot. ksero; rzad. xero

Wiktionary


ksh

skrótowiec

 (1.1) = praw. kodeks spółek handlowych;

Wiktionary

  • KSH – Kodeks spółek handlowych
  • ksh – Korn shell

Wikipedia


ksi

litera grecka


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) czternasta litera alfabetu greckiego, ξ;

 (1.2) hist. litera wczesnej cyrylicy pochodząca od ksi (1.1), ѯ;

Wiktionary

Ksi (stgr. ξῦ, nw.gr. ξι, pisana Ξξ) – czternasta litera alfabetu greckiego oznaczająca zbitkę spółgłosek „ks”. W greckim systemie liczbowym oznaczała liczbę 60.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ksʲi, AS: ksʹi

Wiktionary


ksiądz

duchowny chrześcijański


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) rel. chrześcijański duchowny, posiadający święcenia kapłańskie lub ordynowany na tę funkcję;

 (1.2) stpol. książę

 (1.3) stpol. pan, władca

Wiktionary

Ksiądz – we współczesnym rozumieniu tego słowa – duchowny chrześcijański. W Kościele katolickim, Cerkwi prawosławnej oraz Kościele luterańskim potoczne określenie prezbitera. W niektórych Kościołach protestanckich osoba, której powierzono urząd kościelny poprzez ordynację.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Po mszy ksiądz często rozmawiał z parafianami.

 (1.2) Ksiądz Afrodosy wszystek lud wezwał k sobie.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: cɕɔ̃nt͡s, AS: ḱśõnc

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. księżówka ż., księżyna m., ksieni ż., książę n., księżna ż., księżyc m.

:: zdrobn. księżulek m., księżulo m.

 przym. księżowski, księży

 skr. ks.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) pastor, ojciec; pogard. klecha, abbuś, katabas; skr. ks., x.; gw-pl|Śląsk Cieszyński|wielebniczek.

 (1.2) kniądz

Wiktionary


ksiądzowa

żona Ksiądza


SJP.pl


ksiądzowie

nazwisko polskie


SJP.pl


ksianżniczka

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) gwara. kociewska księżniczka

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Jezdóm ksianżniczka angelska. → Jestem angielską księżniczką.

Wiktionary


ksiąski

1. Książ; książański;
2. Książ Wielkopolski;
3. Książ Wielki


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z Książem, dotyczący Książa

Wiktionary

Patrz:

Książ; książański;
2. Książ Wielkopolski;
3. Książ Wielki

Powiązane:

 rzecz. Książ m., książanin m., książanka ż.

 przym. książański

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) książański

Wiktionary


ksiąstewko

zdrobnienie od: księstwo; księstewko


SJP.pl


książ

1. kompleks zamkowo-parkowy będący częścią Książańskiego Parku Krajobrazowego;
2. dzielnica w północnej części Wałbrzycha;
3. marka polskiego piwa


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna

 (1.1) geogr. dzielnica Wałbrzycha z zamkiem o tej samej nazwie;

 (1.2) geogr. toponim, nazwa kilku wsi w Polsce

 (1.3) zob. Książ Mały.

 (1.4) zob. Książ Śląski.

 (1.5) zob. Książ Wielki.

 (1.6) zob. Książ Wielkopolski.

Wiktionary

Książ (niem. pierwotnie Vorstinburg, potem Fürstenstein, a w latach 1945–1947 „Książno”) – zabytkowy zamek w kompleksie zamkowym, zlokalizowany w wałbrzyskiej dzielnicy Książ na Pogórzu Wałbrzyskim, będący częścią Książańskiego Parku Krajobrazowego. Jest trzecim co do wielkości zamkiem w Polsce (po Zamku w Malborku i Zamku Królewskim na Wawelu), zajmując około 42 840 m² powierzchni. Znajduje się na Szlaku Zamków Piastowskich. Obiektem od 1991 roku zarządza spółka Zamek Książ w Wałbrzychu.

Wikipedia

Powiązane:

 rzecz. książanin m., książanka ż.

 przym. książański, ksiąski

Wiktionary


książanin

mieszkaniec Książa, Książa Wielkiego, Książa Wielkopolskiego


SJP.pl


książanka

mieszkanka Książa, Książa Wielkiego, Książa Wielkopolskiego


SJP.pl


książański

Książ; ksiąski


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z Książem, dotyczący Książa

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Książ mrz.

 przym. ksiąski

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) ksiąski

Wiktionary


książątko

1. książęce dziecko;
2. władca małego księstwa


SJP.pl

Książątko – polski czarno-biały film fabularny z 1937 roku.

Wikipedia


książczyna

zniszczona książka


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) mała książka

 (1.2) zniszczona książka

 (1.3) marna książka, bezwartościowa

Wiktionary

Przykłady

 (1.3) Oddałby ostatni grosz (…), żeby napisać jedną książczynę i zyskać sławę; a przecież wszystko złoto Peru nie kupi skarbu jednej zgrabnej linijki.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. książka ż., księga ż., księgowy m., księgowa ż., książeczka ż., księgowanie n., zaksięgowanie n., księgarz m., księgarnia ż., księgarenka ż., księgarstwo n., księgowość ż., książnica ż.

 czas. księgować ndk., zaksięgować dk., wyksięgowywać ndk., wyksięgować dk., przeksięgowywać ndk., przeksięgować dk.

 przym. książkowy, księgowy, książeczkowy, księgarski

 przysł. książkowo

Wiktionary


książę

1. niekoronowany władca państwa lub pewnego terytorium;
2. członek rodziny panującej;
3. członek rodu arystokratycznego dziedziczący tytuł lub mający go z nadania


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) władca księstwa, monarcha niekoronowany na króla;

 (1.2) wysoki tytuł szlachecki

 (1.3) syn monarchy

Wiktionary

Książę – tytuł przysługujący:

  • monarchom suwerennych państw (księstwo), np. książę Monako
  • feudalnym władcom wielkich jednostek terytorialnych w ramach monarchii, podległych królowi lub cesarzowi, np. książęta Andegawenii
  • przedstawicielom arystokracji, parom (tytuł arystokratyczny), wywodzący się najczęściej z powyższych dwóch kategorii.
  • członkom rodziny suwerennego monarchy (np. w formie książę krwi)

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Mieszko I (= pierwszy) nie był królem, a jedynie księciem.

 (1.2) Brytyjski następca tronu tradycyjnie nosi tytuł Księcia Walii.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈcɕɔ̃w̃ʒɛ, AS: ḱśõũ̯že

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. księstwo n., ksiąstewko n., księżniczka ż., arcyksiążę m.

:: zdrobn. książątko n.

:: fż. księżna ż.

 przym. książęcy, księżowski, księży

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) kniaź, skr. ks.

 (1.2) diuk, skr. ks.

Wiktionary


książę-kardynał

książę będący jednocześnie kardynałem


SJP.pl


książecki

przymiotnik od: Książki (wieś)


SJP.pl


książęcy

dotyczący księcia, należący do księcia (np. książęcy tytuł, dwór książęcy)


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) odnoszący się do księcia, związany z księciem

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. książę m., książątko n., księżna ż., księżniczka ż., księstwo n., księstewko n., ksiąstewko n., księżyc m., Księżyc m.

 przym. arcyksiążęcy

Wiktionary


książeczka

zdrobnienie od: książka


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) pot. zdrobn. od: książka

 (1.2) mała książka

 (1.3) kilkustronicowy dokument w formie małej książki

Wiktionary

Wymowa:

IPA: cɕɔ̃w̃ˈʒɛt͡ʃka, AS: ḱśõũ̯žečka

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. książka ż., księgarnia ż., księga ż., księgarz m., książczyna ż.

 przym. książeczkowy, książkowy, księgarski

Wiktionary


książeczkowy

przymiotnik od: książeczka


SJP.pl


książek

1. arkusze papieru zadrukowane tekstem, złożone i oprawione razem;
2. dzieło literackie wydane w tej postaci;
3. pewna liczba oprawionych razem arkuszy papieru, przeznaczonych do zapisów, np. książka rachunkowa;
4. książka mówiona - nagranie dźwiękowe z odczytywanym przez lektora tekstem książki; audioksiążka, książka audio, książka do słuchania, audiobook


SJP.pl

  • Książek – historyczna dzielnica Kłodzka
  • Książek – dzielnica Szydłowca

Wikipedia


książenice

W Polsce
  • Książenice – wieś w woj. mazowieckim, w pow. grodziskim, w gminie Grodzisk Mazowiecki
  • Książenice – wieś w woj. śląskim, w pow. rybnickim, w gminie Czerwionka-Leszczyny
  • Książenice – wieś w woj. wielkopolskim, w pow. ostrzeszowskim, w gminie Grabów nad Prosną
  • Książenice – gromada

Wikipedia


książęta

1. niekoronowany władca państwa lub pewnego terytorium;
2. członek rodziny panującej;
3. członek rodu arystokratycznego dziedziczący tytuł lub mający go z nadania


SJP.pl

Książę – tytuł przysługujący:

  • monarchom suwerennych państw (księstwo), np. książę Monako
  • feudalnym władcom wielkich jednostek terytorialnych w ramach monarchii, podległych królowi lub cesarzowi, np. książęta Andegawenii
  • przedstawicielom arystokracji, parom (tytuł arystokratyczny), wywodzący się najczęściej z powyższych dwóch kategorii.
  • członkom rodziny suwerennego monarchy (np. w formie książę krwi)

Wikipedia


książk.

skrót od: książkowy (czytany jako cały, odmienny wyraz)


SJP.pl

skrót

 (1.1) = książkowy

Wiktionary

Powiązane:

 zob. książkowy.

Wiktionary


książka

1. arkusze papieru zadrukowane tekstem, złożone i oprawione razem;
2. dzieło literackie wydane w tej postaci;
3. pewna liczba oprawionych razem arkuszy papieru, przeznaczonych do zapisów, np. książka rachunkowa;
4. książka mówiona - nagranie dźwiękowe z odczytywanym przez lektora tekstem książki; audioksiążka, książka audio, książka do słuchania, audiobook


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) bibliot. dokument piśmienniczy w postaci publikacji wielostronicowej o określonej liczbie stron, o charakterze trwałym;

 (1.2) treść książki (1.1) (np. powieść)

 (1.3) oprawiony plik arkuszy papieru przeznaczony do zapisków

 (1.4) karc. brydż minimalna liczba wziątek minus jedna potrzebna do pokonania przeciwnika w danej rozgrywce

Wiktionary

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Ewelina dostała na urodziny książkę.

 (1.2) Tę książkę napisał mój przyjaciel.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈcɕɔ̃w̃ʃka, AS: ḱśõũ̯ška

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. księga ż., książnica ż.

:: zdrobn. książeczka ż.

 przym. książkowy

 przysł. książkowo

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) wolumin, pozycja, księga

 (1.2) pozycja, księga

Wiktionary


książkara

potocznie: miłośniczka książek


SJP.pl


książki

1. arkusze papieru zadrukowane tekstem, złożone i oprawione razem;
2. dzieło literackie wydane w tej postaci;
3. pewna liczba oprawionych razem arkuszy papieru, przeznaczonych do zapisów, np. książka rachunkowa;
4. książka mówiona - nagranie dźwiękowe z odczytywanym przez lektora tekstem książki; audioksiążka, książka audio, książka do słuchania, audiobook


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj niemęskoosobowy, liczba mnoga

 (1.1) geogr. miejscowość w województwie kujawsko-pomorskim;

Wiktionary

Książki (niem. Ksionsken, 1878–1920, 1939–1945 Hohenkirch) – wieś w Polsce położona w województwie kujawsko-pomorskim, w powiecie wąbrzeskim, w gminie Książki.

W latach 1954–1972 wieś należała i była siedzibą władz gromady Książki. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa toruńskiego.

Wikipedia

Powiązane:

 przym. książecki

Wiktionary


książkiewicz

nazwisko


SJP.pl


książkoholiczka

kobieta uzależniona od czytania książek


SJP.pl


książkoholik

żartobliwie: osoba czytająca mnóstwo książek; mól książkowy, książkojad, bibliofag


SJP.pl


książkoholizm

uzależnienie od czytania książek


SJP.pl


książkojad

żartobliwie: osoba czytająca mnóstwo książek; mól książkowy, książkoholik, bibliofag


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) żart. człowiek czytający bardzo dużo książek

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) bibularz, mól książkowy

Wiktionary


książkokrążenie

ruch społeczny polegający na celowym zostawianiu książek w miejscach publicznych dla potencjalnych czytelników, zainicjowany w 2001 roku w USA; bookcrossing


SJP.pl


książkomat

1. automat do sprzedaży książek;
2. automat służący do odbierania i oddawania zbiorów bibliotecznych; bibliotekomat


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) bibliot. automat do odbioru zamówionych książek w publicznej bibliotece

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Całodobowy bezkontaktowy zwrot książek umożliwiają książkomat i wrzutnia przy wejściu głównym

Wiktionary


książkopodobny

żartobliwie: wyrób książkopodobny - książka o niewielkiej wartości literackiej; czytadło


SJP.pl


książkowo

przysłówek sposobu

 (1.1) w formie książki

 (1.2) w sposób właściwy dla publikacji książkowych, literacko

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. książkowość ż., książczyna ż., książka ż.

 przym. książkowy

Wiktionary


książkowość

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) odprzym. cecha tego, co jest książkowe; cecha tych, którzy są książkowi

Wiktionary

Powiązane:

 przym. książkowy

 przysł. książkowo

Wiktionary


książkowstręt

żartobliwie: niechęć do czytania książek; księgowstręt


SJP.pl


książkowy

przymiotnik od: książka


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) odnoszący się do książki, zawarty w książce

 (1.2) jęz. zaczerpnięty z książek, wysublimowany, wyszukany

 (1.3) urz. figurujący w księdze, zwłaszcza handlowej

Wiktionary

Wymowa:

IPA: cɕɔ̃w̃ʃˈkɔvɨ, AS: ḱśõũ̯škovy

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. książka ż., księga ż., książeczka ż., książczyna ż., książkowość ż.

 przysł. książkowo

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1-3) skrót książk.

Wiktionary


książnica

1. miejsce przechowywania i udostępniania książek i rękopisów; księgozbiór, biblioteka;
2. przedsiębiorstwo handlu książkami


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) miejsce gromadzenia i przechowywania księgozbioru

 (1.2) przedsiębiorstwo handlujące książkami

Wiktionary

W Polsce
  • Książnica – wieś w woj. dolnośląskim, w pow. dzierżoniowskim, w gminie Dzierżoniów
  • Książnica – wieś w woj. wielkopolskim, w pow. czarnkowsko-trzcianeckim, w gminie Czarnków
  • Drukarnia Biblioteczna Książnica
  • Wydawnictwo Książnica w Katowicach
Zobacz też
  • Książnice

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Znajdujemy więc w książnicy niniwskiej zbiór zaklęć magicznych na wszelkie choroby i wszelkie przygody, napisany w starożytnym języku Akkadów (=Akadyjczyków), ponadto wykłady snów i cudownych zjawisk, traktaty o wróżbach i zaklinaniach, oraz urywki ze zbioru hymnów religijnych.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. księgarnia ż., książka ż., księga ż., książczyna ż.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) biblioteka

Wiktionary


książniczka

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) gwara. stud. studentka, która cały czas zajmuje się książkami i odrzuca zaloty kolegów

Wiktionary

Wymowa:

IPA: cɕɔ̃w̃ʒʲˈɲit͡ʃka, AS: ḱśõũ̯žʹńička

Wiktionary


księcioseksualizm

zespół cech wyglądu mężczyzny, spośród których najbardziej charakterystyczne są: brak zarostu, starannie uczesane włosy oraz szykowne ubranie inspirowane epoką napoleońską


SJP.pl


księcioseksualny

o mężczyznach: przesadnie dbający o własny wygląd i dobre maniery, chodzący w doskonale skrojonych płaszczach i mundurach na wzór epoki napoleońskiej


SJP.pl


księciunio

poufale, nieco żartobliwie o księciu


SJP.pl


księdzowa

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) daw. żona księdza obrządku greckiego

 (1.2) daw. żona księdza ewangelickiego

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. ksiądz m.

Wiktionary


księdzowski

ksiądz (przestarzale); księży, księżowski


SJP.pl


księg.

skrót od: księgowość, księgowy (czytany jako cały, odmienny wyraz)


SJP.pl


księga

duża książka


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) opasła książka

 (1.2) część dzieła literackiego

 (1.3) rejestr, zbiór dokumentów

Wiktionary

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) W tej księdze znajduje się cała wiedza starożytnych alchemików.

 (1.1) Bibliotekarz z trudem zdjął starą księgę z najwyższej półki.

 (1.2) Ta powieść składa się z pięciu ksiąg, każda jest pełna intryg i zwrotów akcji.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈcɕɛ̃ŋɡa, AS: ḱśŋga

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. księgarnia ż., księgarz m., księgarstwo n., księgowość ż., księgowy m., księgowa ż., księgowanie n.

:: zdrobn. książka ż., książeczka ż.

 czas. księgować ndk., zaksięgować dk.

 przym. książkowy, księgarski, księgowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.2) tom

Wiktionary


księgarczyk

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) przest. pomocnik księgarza

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. księga ż., księgarnia ż., księgarz mos.

Wiktionary


księgarenka

zdrobnienie od: księgarnia


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) zdrobn. od: księgarnia

 (1.2) pot. mała księgarnia

Wiktionary

Przykłady

 (1.2) Znalazłem ten egzemplarz w jednej z jerozolimskich księgarenek.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. księgarzowa ż., książczyna ż., księgarstwo n., księgarnia ż., księgarz mos.

Wiktionary


księgarka

pracownica księgarni


SJP.pl


księgarnia

1. sklep, gdzie sprzedawane są książki, czasopisma itp.;
2. dawniej: pomieszczenie przeznaczone na księgozbiór; biblioteka; książnica


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) sklep z książkami, czasopismami, mapami itp.;

Wiktionary

Księgarnia – przedsiębiorstwo handlowe zajmujące się detaliczną, a czasami hurtową sprzedażą książek, a także innych wydawnictw i artykułów pokrewnych takich jak czasopisma, mapy, czy przewodniki. A także jednostka operatywno-wykonawcza wchodząca w skład przedsiębiorstwa księgarskiego, będąca stałym punktem detalicznej sprzedaży książek i innych wydawnictw, dysponująca lokalem wyposażonym w odpowiednia urządzenia służące do ekspozycji i sprzedaży.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) W księgarniach sprzedaje się książki i czasem płyty.

 (1.1) Przez okno wtargnęli do budynku, w którym znajdują się kasy, księgarnia, poczta i bankomat.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: cɕɛ̃ŋˈɡarʲɲa, AS: ḱśẽŋgarʹńa

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. księga ż., książka ż., książnica ż., księgarz m., księgarstwo n., księgowy m., księgowa ż., księgowość ż.

:: zdrobn. księgarenka ż.

 przym. księgarniany, księgarski

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) dom książki

Wiktionary


księgarski

przymiotnik od: księgarz, księgarnia


SJP.pl


księgarstwo

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) hand. handel książkami

 (1.2) zaw. profesja księgarza

 (1.3) ogół księgarzy

Wiktionary

Księgarstwo – działalność gospodarcza polegająca na rozpowszechnianiu książek zgodnie z programem wydawniczym dzięki sieci księgarń.

Termin „księgarstwo” występuje w dwóch znaczeniach:

  1. W powszechnym rozumieniu oznacza ogół czynności mających na celu gromadzenie asortymentu książek, także map, rycin, nut czy płyt i kaset z nagraniami i oferowanie go klientom. Charakterystyczną cechą księgarstwa jest fakt, że prowadzi jednocześnie działalność handlową wymagającą stosowania rachunku ekonomicznego, czyli zasad racjonalnego gospodarowania oraz działalność kulturalną, udostępniającą dzieła naukowe, popularnonaukowe, zawodowe i literackie. Tym samym przyczynia się do rozszerzenia uczestnictwa społeczeństwa w kulturze.
  2. Księgarstwem nazywa się również dyscyplinę w obrębie nauki o książce (bibliologia). Potrzeba ukształtowania tego działu nauki wynikła z konieczności kształcenia pracowników księgarstwa, stałego podwyższania ich kwalifikacji.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Zaraz po wojnie nastąpił rozwój księgarstwa, w które władze rzeczywiście inwestowały.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. księgarzowa ż., księga ż., książczyna ż., księgarnia ż., księgarenka ż., księgarz mos.

Wiktionary


księgarz

pracownik księgarni


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) hand. sprzedawca w księgarni

 (1.2) daw. wydawca i sprzedawca książek

Wiktionary

Księgarz – osoba zajmująca się sprzedażą książek i innych wydawnictw.

W zakresie działań księgarza jest również udzielania fachowej informacji klientom, propagowanie czytelnictwa, organizacja spotkań autorskich, uczestnictwo w targach i kiermaszach. Zawód wymaga uzupełniania wiedzy o nowościach wydawniczych.

Wikipedia

Powiązane:

 rzecz. księga ż., księgarnia ż., księgarenka ż., księgarstwo n., księgowa ż., księgowość ż., księgowy mos., księgozbiór mrz., księgoznawstwo n., księgarzowa ż.

:: fż. księgarka ż.

 czas. księgować ndk.

 przym. księgarski

Wiktionary


księgarzowa

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) żona księgarza

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. księga ż., księgarnia ż., księgarenka ż., księgarstwo n., księgowa ż., księgowość ż., księgowy mos., księgozbiór mrz., księgoznawstwo n., księgarz m.,księgarka ż.

 czas. księgować ndk., zaksięgować dk.

 przym. księgarski

Wiktionary


księgi

w anatomii: jedna z komór czterokomorowego żołądka zwierząt przeżuwających


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj niemęskoosobowy, liczba mnoga

 (1.1) anat. trzeci z przedżołądków przeżuwaczy;

forma rzeczownika.

 (2.1) M. lm. od księga

Wiktionary

Księgi (łac. omasum, psalterium) – trzecia po żwaczu i czepcu część żołądka (trzeci przedżołądek) przeżuwaczy, połączony z czepcem i trawieńcem. U bydła domowego położony jest na prawo od żwacza i ku tyłowi od czepca, ma kształt okrągłego, nieco spłaszczonego worka. Wypełniony jest wysokimi, cienkimi fałdami błony śluzowej, przypominającymi kartki książki (stąd nazwa).

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Księgi mają kształt okrągłego, nieco spłaszczonego worka.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. księga ż., książka ż.

Wiktionary


księginice

W Polsce
  • Księginice – wieś w woj. dolnośląskim, w pow. legnickim, w gminie Legnickie Pole
  • Księginice – wieś w woj. dolnośląskim, w pow. lubińskim, w gminie Lubin
  • Księginice – wieś w woj. dolnośląskim, w pow. średzkim, w gminie Miękinia
  • Księginice – wieś w woj. dolnośląskim, w pow. trzebnickim, w gminie Trzebnica
  • Księginice – wieś w woj. dolnośląskim, w pow. wrocławskim, w gminie Kobierzyce
  • Księginice – gromada w powiecie lubińskim
  • Księginice – gromada w powiecie średzkim
  • Księginice – dawna gmina
  • Księginice – przystanek kolejowy w Księginicach, w województwie dolnośląskim, w powiecie średzkim

Wikipedia


księgokradztwo

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) daw. kradzież książki

 (1.2) daw. plagiat

Wiktionary


księgosusz

choroba wirusowa bydła, wywoływana przez wirus księgosuszu z rodzaju morbillivirus rodziny paramyxoviridae


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) wet. ostra choroba zakaźna bydła powodowana przez wirusy z rzędu Mononegavirales;

Wiktionary

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Przy księgosuszu występuje brak apetytu i chęci przeżuwania.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) pomór bydła

Wiktionary


księgowa

kobieta zajmująca się księgami rachunkowymi


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) księg. kobieta zajmująca się zawodowo prowadzeniem ksiąg rachunkowych

forma przymiotnika.

 (2.1) ż. od: księgowy

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Zakład zatrudniał kilka księgowych.

Wiktionary

Powiązane:

 czas. księgować ndk., zaksięgować dk., wyksięgować dk., przeksięgować dk.

 przym. księgowy

 rzecz. księga ż.

:: fm. księgowy m.

Wiktionary


księgować

dokonywać zapisów operacji finansowych i informacji o majątku w księgach rachunkowych


SJP.pl


księgowość

1. prowadzenie ksiąg rachunkowych firmy lub instytucji;
2. dział firmy lub instytucji prowadzący księgi rachunkowe


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) ekon. systematyczne rejestrowanie przychodów i wydatków przedsiębiorstwa;

 (1.2) ekon. adm. dział biura, przedsiębiorstwa, instytucji, którego zadaniem jest prowadzenie ksiąg rachunkowych

Wiktionary

Księgowość (przestarzale buchalteria) – podstawowy element składowy rachunkowości. Księgowość stanowi część rejestracyjną rachunkowości.

Księgowość polega na rejestracji w ujęciu pieniężnym, a niekiedy w ujęciu ilościowym, odpowiednio udokumentowanych zdarzeń gospodarczych, które powodują zmiany w majątku jednostki gospodarującej i źródłach jego pochodzenia.

Wikipedia

Przykłady

 (1.2) Moja siostrzenica pracuje w księgowości w dużej firmie budowlanej.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: cɕɛ̃ŋˈɡɔvɔɕt͡ɕ, AS: ḱśẽŋgovość

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. księga ż., książka ż., księgarnia ż., księgowy m., księgowa ż., księgowanie n., zaksięgowanie n., wyksięgowanie n., przeksięgowanie n., książczyna ż., księgarz mos., księgarzowa ż.

 czas. księgować ndk., zaksięgować dk., wyksięgować dk., przeksięgować dk.

 przym. księgowy, pozaksięgowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) przest. buchalteria

 (1.2) rachuba

Wiktionary


księgowstręt

żartobliwie: niechęć do czytania książek; książkowstręt


SJP.pl


księgowy

przymiotnik od: księga


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) księg. osoba zajmująca się zawodowo prowadzeniem ksiąg rachunkowych

przymiotnik

 (2.1) związany z księgowością

Wiktionary

Księgowy (buchalter) - pracownik działu księgowości, osoba zajmująca się wszelkimi czynnościami związanymi z prowadzeniem ksiąg rachunkowych podmiotów gospodarczych.

Do zadań księgowego należy m.in. ewidencjonowanie zdarzeń gospodarczych dla potrzeb wewnętrznych (informowanie kierownictwa jednostki o stanie firmy) oraz zewnętrznych (rozliczenia podatkowe i statystyczne) oraz obliczanie i rozliczanie zobowiązań podatkowych przedsiębiorstwa.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Świadczymy profesjonalne usługi księgowych na najwyższym poziomie.

 (2.1) Czy warto interesować się usługami księgowymi świadczonymi przez Internet?

Wiktionary

Wymowa:

IPA: cɕɛ̃ŋˈɡɔvɨ, AS: ḱśẽŋgovy

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. księga ż., księgowość ż., księgowanie n., zaksięgowanie n., wyksięgowanie n., przeksięgowanie n.

:: fż. księgowa ż.

 czas. księgować ndk., zaksięgować dk., wyksięgować dk., przeksięgować dk.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) przest. buchalter

Wiktionary


księgozbiór

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) zbiór książek, druków, rękopisów

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Moja rodzina zbiera książki od kilku pokoleń, więc posiadamy obecnie dość spory i bogaty księgozbiór.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: cɕɛ̃ŋˈɡɔzbʲjur, AS: ḱśẽŋgozbʹi ̯ur

Wiktionary

Powiązane:

 przym. księgozbiorowy

 rzecz. księgarz mos., księgarzowa ż.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) biblioteka, biblioteczka

Wiktionary


księgoznak

artystyczna nalepka z imieniem i nazwiskiem lub godłem właściciela umieszczana na wewnętrznej stronie okładki; ekslibris, ekslibrys (rzadko), ex libris (rzadko), znak własnościowy


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) bibliot. znak własnościowy wklejany na wewnętrznej okładce książki

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Bibliotekarka zaczęła wklejać księgoznaki do nowych książek.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) ekslibris

Wiktionary


księgoznawca

specjalista w dziedzinie nauki o książce; biblioznawca, bibliolog


SJP.pl


księgoznawczy

związany z nauką o książce; biblioznawczy, bibliologiczny


SJP.pl


księgoznawczyni

specjalistka w dziedzinie nauki o książce


SJP.pl


księgoznawstwo

nauka o książce; bibliologia, biblioznawstwo


SJP.pl

Bibliologia, księgoznawstwo – nauka humanistyczna, której przedmiotem badań jest książka we wszystkich jej aspektach, czyli jako obiekt materialny, nośnik treści, a także społeczne narzędzie kultury. Zajmuje się ona zarówno książką dawną, jak i współczesną, oraz instytucjami z nią związanymi, tj. wydawnictwa, drukarnie, księgarnie, biblioteki, ośrodki informacji.

Wikipedia


ksieni

przełożona klasztoru żeńskiego


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) przest. przełożona klasztoru żeńskiego

 (1.3) kapłanka

Wiktionary

Opat (łac. abbas – „ojciec”, aram. ‏ܐܒܐ‎ abba – „ojciec”) – wyższy przełożony w męskich zakonach katolickich należących do kręgu zakonów mniszych. Odpowiednikiem w zakonach żeńskich jest ksieni (żeńska forma słowa ksiądz).

Wikipedia

Powiązane:

 rzecz. ksiądz mos.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) opatka, przeorysza; daw. abatysa

Wiktionary


ksieniec

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) jadalna część wnętrzności ryby lub wieloryba

Wiktionary


księski

nazwisko


SJP.pl

Osoby o tym nazwisku:

  • Dominik Księski – polski nauczyciel, działacz społeczny i wydawca,
  • Stefan Księski – polski urzędnik
  • Zbigniew Księski – polski szachista

Wikipedia


księstewko

zdrobnienie od: księstwo; ksiąstewko


SJP.pl


księstwo

terytorium pod władaniem księcia


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) polit. rządzone przez księcia (princeps) państwo lub jego część;

 (1.2) polit. rządzone przez księcia (dux) państwo lub jego część;

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy, liczba mnoga

 (2.1) książę z małżonką

Wiktionary

Księstwo – państwo, którego panujący monarcha nosi tytuł księcia lub księżnej królewskiej krwi (łac. Princeps). Księstwem jest też feudalna, lub terytorialna część większej monarchii. Określenie pojawiło się w średniowieczu, gdyż wtedy ta forma monarchii była powszechna.

Księstwem określano także dzielnicę państwa podporządkowaną władcy zwierzchniemu (seniorowi).

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ˈcɕɛ̃w̃stfɔ, AS: ḱśũ̯stfo

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Księżyc ż./mrz., księżyc mrz., książę m., księżna ż., ksiąstewko n., księstewko n., książątko n., księżniczka ż.

:: zdrobn. ksiąstewko n.

 przym. książęcy

Wiktionary


księża

forma rzeczownika|rodzaj=męskoosobowy.

 (1.1) plural|ksiądz.

rzeczownik zbiorowy, rodzaj żeński

 (2.1) daw. księża (1.1)

Wiktionary

Miejscowości w Polsce:

  • Księża Wola
  • Księża Wólka

Inne:

  • księża – duchowni

Wikipedia


księżacki

przymiotnik od: Księżak


SJP.pl


księżak

mieszkaniec Łowickiego


SJP.pl

Księżak – wieś sołecka w Polsce położona w województwie mazowieckim, w powiecie piaseczyńskim, w gminie Tarczyn.

Nazwa ma rodowód XIX-wieczny (1883 rok). Teren, na którym założono osadę należał do człowieka o nazwisku Księżak, bądź do Księżaka, tj. osadnika przybyłego z księstwa łowickiego.

W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa warszawskiego.

Wikipedia


księżanka

mieszkanka Łowickiego


SJP.pl


księżna

małżonka księcia


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) kobieta, która sprawuje władzę w księstwie

 (1.2) żona księcia

 (1.3) członkini rodu, której nadano tytuł książęcy

Wiktionary

Książę – tytuł przysługujący:

  • monarchom suwerennych państw (księstwo), np. książę Monako
  • feudalnym władcom wielkich jednostek terytorialnych w ramach monarchii, podległych królowi lub cesarzowi, np. książęta Andegawenii
  • przedstawicielom arystokracji, parom (tytuł arystokratyczny), wywodzący się najczęściej z powyższych dwóch kategorii.
  • członkom rodziny suwerennego monarchy (np. w formie książę krwi)

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ˈcɕɛ̃w̃ʒna, AS: ḱśũ̯žna

Wiktionary

Powiązane:

 zob. książę.

Wiktionary


księżniczka

córka księcia


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) córka księcia i/lub księżnej

 (1.2) córka króla i/lub królowej

Wiktionary

  • księżniczka – tytuł arystokratyczny, córka księcia. Czasem tytuł członkiń domów panujących (jako "księżniczka" jest niekiedy tłumaczony tytuł przysługujący córkom brytyjskiej pary królewskiej).
  • Księżniczka – powieść autorstwa Zofii Urbanowskiej
  • Księżniczka – powieść autorstwa Andrzeja Pilipiuka
  • „Księżniczka” – singel Sylwii Grzeszczak

Wikipedia

Przykłady

 (1.1-2) Arogancka i gnuśna księżniczka naprzykrzała się wszystkim wokół.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: cɕɛ̃w̃ʒʲˈɲit͡ʃka, AS: ḱśẽũ̯žʹńička

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. księstwo n., książę m., księżyc mrz., Księżyc ż./mrz.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.2) królewna

Wiktionary


księżopolski

przymiotnik od: Księżopole


SJP.pl


księżowski

ksiądz; księży


SJP.pl

przymiotnik dzierżawczy

 (1.1) należący do księdza

przymiotnik relacyjny

 (2.1) dotyczący księdza, związany z księdzem

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Zaprzężonym w bułanego wałacha księżowskim wozem powoziła Dorota Faber.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. ksiądz mos., książę mos., księżyc mrz.

 przym. księży

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) księży

 (2.1) księży

Wiktionary


księżpol

Księżpol (pierwotnie Księżopole, dawniej Kniaźpol, ukr. Княжпіль, ros. Княжполь) – wieś gminna w Polsce położona w województwie lubelskim, w powiecie biłgorajskim, w gminie Księżpol.

Wieś jest sołectwem, siedzibą gminy wiejskiej Księżpol. Według Narodowego Spisu Powszechnego z roku 2011 wieś liczyła 1210 mieszkańców i była największą co do liczby ludności miejscowością gminy.

Wikipedia


księżulek

pobłażliwie lub lekceważąco o księdzu rzymsko-katolickim; księżulo, księżulko, księżunio


SJP.pl


księżulko

pobłażliwie lub lekceważąco o księdzu rzymsko-katolickim; księżulo, księżulek, księżunio


SJP.pl


księżulo

pobłażliwie lub lekceważąco o księdzu rzymsko-katolickim; księżulko, księżulek, księżunio


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) pogard. żart. ksiądz

Wiktionary

Wymowa:

IPA: cɕɛ̃w̃ˈʒulɔ, AS: ḱśẽũ̯žulo

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. ksiądz mos.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) księżulek, klecha, czarny

Wiktionary


księżunio

pobłażliwie lub lekceważąco o księdzu rzymsko-katolickim; księżulek, księżulko, księżulo


SJP.pl


księży

ksiądz; księżowski


SJP.pl

przymiotnik dzierżawczy

 (1.1) należący do księdza

przymiotnik relacyjny

 (2.1) dotyczący księdza, związany z księdzem

forma rzeczownika.

 (3.1) D. lm. od: ksiądz

 (3.2) D., C. i Ms. lp. od: księża

Wiktionary

Cieki w Polsce
  • Księży – potok, dopływ Stupnicy
  • Księży – potok, dopływ Uszwicy

Wikipedia

Powiązane:

 rzecz. ksiądz mos., książę mos., księżyc mrz.

 przym. księżowski

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) księżowski

 (2.1) księżowski

Wiktionary


księżyc

1. Księżyc postrzegany jako tarcza na niebie lub jej część;
2. ciało niebieskie krążące dokoła jakiejś planety


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna

 (1.1) astr. jedyny naturalny satelita Ziemi, drugi po Słońcu najjaśniejszy obiekt na niebie;

 (1.2) mitgr. rzad. zob. Selene.

 (1.3) mitrzym. rzad. zob. Luna.

Wiktionary

Księżyc (łac. Luna, stgr. Σελήνη Selḗnē; pol. fraz. „Srebrny Glob”, „srebrny glob”; pol. przest. gw. poet. „miesiąc”; pol. przest. poet. „luna” lub „łuna”) – jedyny naturalny satelita Ziemi (nie licząc tzw. księżyców Kordylewskiego, które są obiektami pyłowymi i przez niektórych badaczy uważane za obiekty przejściowe). Jest piątym co do wielkości księżycem w Układzie Słonecznym. Przeciętna odległość od środka Ziemi do środka Księżyca to 384 399 km, co stanowi mniej więcej trzydziestokrotność średnicy ziemskiej. Średnica Księżyca wynosi 3474 km, nieco więcej niż 1/4 średnicy Ziemi. Oznacza to, że objętość Księżyca wynosi około 1/50 objętości kuli ziemskiej. Przyspieszenie grawitacyjne na jego powierzchni to 1,622 m/s², czyli 1/6 przyspieszenia na Ziemi.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Ziemia i obiegający ją Księżyc krążą razem dookoła Słońca i wzajemnie się przyciągają.

 (1.1) Ponieważ okres obrotu Księżyca jest równy miesiącowi synodycznemu, dlatego Księżyc jest zwrócony do Ziemi zawsze tą samą stroną (…)

 (1.1) Od dawnych bowiem czasów marzeniem ludzkości było wzbicie się w powietrze, potem zaś na Księżyc lub Marsa.

 (1.1) Ziemię obiega jeden księżyc, zwany Księżycem.

 (1.1) Jako pierwsi na Księżycu stanęli Amerykanie.

 (1.1) Do najważniejszych nauk o Księżycu należą: selenografia, selenologia, selenofizyka i selenodezja.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈcɕɛ̃w̃ʒɨt͡s, AS: ḱśũ̯žyc

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. księżyc m., księżycowość ż., księżycowatość ż., księżycówka ż., książę m., księżna ż., książątko n., księżniczka ż., ksiądz m., książęcość ż., księstwo n., księstewko n., ksiąstewko n.

 przym. księżycowy, księżycowaty, księżyczny, książęcy

 przysł. księżycowo, książęco

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) peryfr. książk. Srebrny Glob, srebrny glob; symbol.

 (1.2) Selene

 (1.3) Luna

Wiktionary


księżycoróg

Krowieńczak księżycoróg, księżycoróg (Copris lunaris) – gatunek chrząszcza z rodziny poświętnikowatych. Występuje na pastwiskach Europy i Azji, gdzie żywi się odchodami bydła i koni. Parka wspólnie kopie komorę lęgową, a samica opiekuje się potomstwem aż do osiągnięcia przez nie stadium owada dorosłego.

Wikipedia


księżycowaty

podobny do księżyca


SJP.pl


księżycówka

żartobliwie: bimber (w domyśle: pędzony sekretnie nocą przy świetle księżyca); samogon, samizdat, krzakówka


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) pot. żart. spoż. nielegalnie pędzona wódka, rzekomo nocą, przy świetle księżyca

 (1.2) icht. nazwa systematyczna|Leuresthes tenuis|ref=tak., gatunek małej morskiej ryby z rodziny Atherinopsidae, znanej głównie z powodu pory odbywania tarła oraz nietypowego dla ryb miejsca składania ikry;

 (1.3) pot. muz. rodzaj akordeonu z klawiszami ułożonymi w kształt półksiężyca

Wiktionary

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ˌcɕɛ̃w̃ʒɨˈt͡sufka, AS: ḱśũ̯žycufka

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. księżyc m., Księżyc m., książę m., księżna ż.

 przym. księżycowy, księżycówkowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) bimber, samogon, gorzała, krzakówka, deptana, 1410, KPN (koniak pędzony nocą), prymucha, noska, łza sołtysa, sołtysówka, siwucha

Wiktionary


księżycowość

1. cecha tego, co ma związek z księżycem;
2. zupełny brak realizmu w czymś


SJP.pl


księżycowy

1. dotyczący Księżyca;
2. odbijany przez księżyc;
3. wyznaczany przez bieg księżyca;
4. niemożliwy do zrealizowania; nierealistyczny


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) związany z Księżycem, dotyczący Księżyca

 (1.2) ekspr. zob. nierealny.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌcɕɛ̃w̃ʒɨˈt͡sɔvɨ, AS: ḱśũ̯žycovy

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Księżyc m., księżyc m., księżycówka ż.

 przym. księżycowaty

 przysł. księżycowo, księżycowato

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) książk. lunarny; rzad. poet. księżyczny; przest. poet. miesięczny

Wiktionary


księżyczanin

domniemany mieszkaniec Księżyca; Selenita


SJP.pl


księżyk

żartobliwie: ksiądz, zwykle młody


SJP.pl


księżyna

ekspresywnie: ksiądz


SJP.pl


ksiuta

młodzieżowo: młoda kobieta, którą łatwo poderwać


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) pot. młoda kobieta, postrzegana w kontekście seksualnym

Wiktionary


ksiuty

środowiskowo: flirty, zwłaszcza na łonie natury; umizgi, zaloty, zalecanki, amory


SJP.pl


kslp

skrótowiec

 (1.1) = Katolickie Stowarzyszenie Lekarzy Polskich

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Ginekolodzy i położnicy z KSLP wypowiedzieli się krytycznie o prezydenckim projekcie ustawy.

Wiktionary


ksng

skrótowiec

 (1.1) = Komisja Standaryzacji Nazw Geograficznych;

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) KSNG opracowuje wykazy nazw obiektów geograficznych położonych poza granicami Polski.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌka‿ɛs‿ɛ̃ŋʲ‿ˈɟɛ, AS: ka‿es‿ẽŋʹ‿ǵe

Wiktionary


ksoanon

najstarszego typu posąg kultowy w greckich świątyniach, drewniany, w kształcie słupa z opracowaną głową


SJP.pl

Ksoanon (stgr. ξόανον xóanon, lm ξόανα xóana) – najstarszy typ starogreckiego posągu kultowego wyciosany z drewna i dekorowany szatami.

Wikipedia


ksobność

1. cecha osoby odbierającej wszystkie rzeczy z otaczającego świata, jakby odnosiły się do niej;
2. ksobny


SJP.pl

Urojenia ksobne (inaczej urojenie odnoszące) – rodzaj urojenia, podczas którego istnieje przekonanie, iż jest się przedmiotem szczególnego zainteresowania otoczenia. Osoby z urojeniami ksobnymi przywiązują osobiste znaczenie do działań, uwag lub stwierdzeń innych ludzi oraz do obiektów i wydarzeń, które w rzeczywistości takiego osobistego znaczenia nie mają. Chory z urojeniami ksobnymi uważa, że niewinne uwagi i zachowania innych osób odnoszą się do niej, np. ludzie na ulicy rozmawiają właśnie o nim. Urojenia ksobne występują w prawdziwej paranoi (tzw. paranoia sensitiva). Osoba doznająca urojeń ksobnych jest w pełni przekonana, że jej obserwacje są prawdziwe i nie potrzebuje w celu ich potwierdzenia żadnych dowodów.

Wikipedia

Patrz:

ksobny

ksobny

skierowany ku sobie, idący ku sobie


SJP.pl


ksografia

kolorowa fotografia trójwymiarowa


SJP.pl

Ksografia (ang. Xograph process; z fr. xographie na wzór xérographie) – proces druku barwnej fotografii autostereoskopowej, wynaleziony przez firmę Visual Photographics z Nowego Jorku.

Efekt trójwymiarowości osiągano poprzez zastosowanie do fotografii specjalnego ciężkiego aparatu montowanego na samochodzie ciężarowym (czym zajmowała się firma Xograph Company); druk w postaci uporządkowanego diagonalnego wzoru kropek oraz naniesienie warstwy plastiku na wydruk, która działała jak pryzmat.

Wikipedia


ksograficzny

ksografia


SJP.pl

Patrz:

ksografia

ksp

[czytaj: ka-esPE]
1. skrót od: Komenda Stołeczna Policji;
2. skrót od: Katolicka Szkoła Podstawowa


SJP.pl


kss

skrótowiec

 (1.1) = Komitet Samoobrony Społecznej;

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Do KSS KOR przystąpili wszyscy członkowie KOR oprócz trzech, którzy działali już w Ruchu Obrony Praw Człowieka i Obywatela.

Wiktionary


ksyk

syczenie węża, gęsi itp.


SJP.pl


ksykać

inaczej: sykać


SJP.pl


ksyknąć

inaczej: syknąć


SJP.pl


ksyknięcie

inaczej: syknąć


SJP.pl


ksylamit

toksyczna substancja chemiczna używana do konserwacji drewna


SJP.pl

Wikipedia


ksylan

jeden z budulców roślinnych ścian komórkowych


SJP.pl


ksylany

jeden z budulców roślinnych ścian komórkowych


SJP.pl


ksylem

drewno


SJP.pl

Drewno, ksylem (z gr. ksylos – drewno) – złożona tkanka roślinna roślin naczyniowych, zajmująca przestrzeń między rdzeniem a kambium. Jej główną funkcją jest rozprowadzanie wody i rozpuszczonych w niej soli mineralnych, pobieranych przez korzenie, po całej roślinie. U roślin strefy klimatów umiarkowanych wiosną, gdy rozpoczyna się okres wegetacji transportuje również substancje odżywcze z elementów spichrzowych (są to głównie korzenie i pnie) do rozwijających się pędów i liści. Większość komórek wchodzących w skład drewna ma zdrewniałe ścianki, przez co drewno pełni również funkcję mechaniczną.

Wikipedia


ksylemowy

przymiotnik od: ksylem


SJP.pl


ksylen

węglowodór aromatyczny; dimetylobenzen


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) chem. węglowodór aromatyczny używany głównie jako rozpuszczalnik;

Wiktionary

Ksyleny – organiczne związki chemiczne z grupy węglowodorów aromatycznych, dimetylowe pochodne benzenu. Stosowane są głównie jako wysokowrzące rozpuszczalniki organiczne.

Ksylen występuje jako trzy izomery strukturalne o wzorze sumarycznym C
8
H
10
, różniące się pozycją dwóch grup metylowych w stosunku do siebie, w pierścieniu benzenowym: 1,2 (orto), 1,3 (meta) i 1,4 (para). Własności wszystkich trzech izomerów są do siebie dość zbliżone, choć różnią się one nieco reaktywnością w reakcji Friedla-Craftsa, oraz temperaturą topnienia i wrzenia.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Okazuje się, że farba zawiera substancje niebezpieczne m.in. ksylen i octan butylu.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈksɨlɛ̃n, AS: ksylẽn

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. ksylenol m., ksylidyna ż., ksylolit m., ksyloza ż.

 przym. ksylenowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) dwumetylobenzen

Wiktionary


ksylenowy

przymiotnik od: ksylen


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) chem. związany z ksylenem; zawierający ksylen

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. ksylen mrz., ksylenol m., ksylidyna ż., ksylolit m., ksyloza ż.

Wiktionary


ksyleny

węglowodór aromatyczny; dimetylobenzen


SJP.pl

Ksyleny – organiczne związki chemiczne z grupy węglowodorów aromatycznych, dimetylowe pochodne benzenu. Stosowane są głównie jako wysokowrzące rozpuszczalniki organiczne.

Ksylen występuje jako trzy izomery strukturalne o wzorze sumarycznym C
8
H
10
, różniące się pozycją dwóch grup metylowych w stosunku do siebie, w pierścieniu benzenowym: 1,2 (orto), 1,3 (meta) i 1,4 (para). Własności wszystkich trzech izomerów są do siebie dość zbliżone, choć różnią się one nieco reaktywnością w reakcji Friedla-Craftsa, oraz temperaturą topnienia i wrzenia.

Wikipedia


ksylit

1. kruszący materiał wybuchowy;
2. alkohol cukrowy o pięciu atomach węgla w cząsteczce, używany m.in. jako dodatek do żywności w celu zastąpienia cukru; ksylitol;
3. młoda odmiana węgla brunatnego wykazująca wyraźną strukturę drewna; lignit


SJP.pl


ksylitol

słodzik, najczęściej z drzewa brzozy, będący alternatywą dla cukru; ksylit, cukier brzozowy


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) chem. spoż. zredukowana pochodna ksylozy stosowana w przemyśle spożywczym jako dodatek służący do słodzenia żywności;

Wiktionary

Ksylitol, zwycz. cukier brzozowy, E967 – organiczny związek chemiczny, pięciowęglowy alkohol polihydroksylowy o słodkim smaku (cukrol), zredukowana pochodna ksylozy.

Stosowany w przemyśle spożywczym do słodzenia jako zamiennik cukru (słodzik), głównie gum do żucia i cukierków ze względu na brak działania próchnicotwórczego. Zalecany również dla diabetyków, ponieważ jest metabolizowany z niewielkim udziałem insuliny. Ma wielokrotnie niższy indeks glikemiczny (IG:8) niż glukoza (IG:100) czy sacharoza (IG:70). FDA uznało ksylitol za substancję, która nie wywołuje próchnicy. W roku 1996 JEFCA (organ doradczy WHO i FAO) nie określiło górnej granicy spożycia (ADI – dopuszczalna dzienna dawka) i jednocześnie stwierdziło, że wcześniejsze niekorzystne wyniki badań na zwierzętach przeprowadzone w latach 70. XX w. nie mają zastosowania dla ludzi. Ksylitol wytwarza się naturalnie w organizmie człowieka w ilości ok. 15 g dziennie w procesach trawienia. Jego spożycie może sprzyjać likwidacji płytki nazębnej, jak również np. pomagać w leczeniu zakażenia jamy ustnej drożdżakowcami z rodzaju Candida (w przeciwieństwie do cukrów takich jak sacharoza, glukoza czy galaktoza).

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) W przeciwieństwie do zwykłego cukru ksylitol działa bakteriobójczo, dlatego wpływa na wzmocnienie odporności organizmu. Likwiduje zapalenie dziąseł i ma działanie przeciwpróchnicze – potwierdziła to amerykańska Agencja Żywności i Leków.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ksɨˈlʲitɔl, AS: ksylʹitol

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. ksyloza ż.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) cukier brzozowy, E967, C5H12O5

Wiktionary


ksylitolowy

ksylitol


SJP.pl

Patrz:

ksylitol

ksylo-

temat słowotwórczy

 (1.1) pierwszy człon wyrazów złożonych wskazujący na ich związek znaczeniowy z drewnem lub drzewem

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈksɨlɔ, AS: ksylo

Wiktionary


ksylofag

organizm odżywiający się drewnem, zazwyczaj groźny szkodnik lasów i drewna, np. kornik


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy

 (1.1) zool. organizm odżywiający się drewnem;

Wiktionary

Ksylofag, drewnojad (gr. xýlon drewno, phageín jeść) – gatunek saproksyliczny odżywiający się drewnem, głównie owady (termity, niektóre kornikowate). Przykładem ksylofaga jest chrząszcz Morinus funereus z rodziny kózkowatych.

Ksylofagi najliczniej występują w lasach, zwłaszcza lasach naturalnych. Należą do nich groźne szkodniki drzew.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Korniki są ksylofagami.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ksɨˈlɔfak, AS: ksylofak

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) drewnojad

Wiktionary


ksylofon

perkusyjny instrument muzyczny zbudowany z jednego lub kilku rzędów drewnianych płytek, w które uderza się pałeczkami


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) muz. samobrzmiący instrument perkusyjny (idiofon uderzany), w którym dźwięk powstaje na skutek uderzenia w szereg płytek różnej długości;

Wiktionary

Ksylofon (gr. ξύλον 'drewno' i φωνή 'dźwięk, głos'), harmonika słomiana, gigelyra – instrument muzyczny z grupy idiofonów uderzanych, składający się z szeregu strojonych sztabek z twardego drewna najczęściej palisandru (wibratorów, od których wielkości zależy wysokość dźwięku), ułożonych w jednym lub więcej rzędach i uderzanych pałeczkami.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Profesjonalne ksylofony są bardzo duże i ciężkie.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ksɨˈlɔfɔ̃n, AS: ksylofõn

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. ksylofonista m., ksylofonistka ż.

 przym. ksylofonowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) symbol. xyl

Wiktionary


ksylofonistka

ksylofonista


SJP.pl

Patrz:

ksylofonista

ksylofonowy

przymiotnik od: ksylofon


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) muz. związany z ksylofonem, dotyczący ksylofonu

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. ksylofon mrz., ksylofonista mos., ksylofonistka ż.

Wiktionary


ksylogen

substancja obca w błonniku zdrewniałym (ligninie)


SJP.pl


ksylograf

książka drzeworytnicza


SJP.pl

ksylograf (z gr. ξυλον, ksylon - drzewo, γραφο, graphō - piszę) – książka, w której zarówno obrazy, jak i tekst objaśniający zostały odbite z jednego klocka drzeworytniczego. Tą techniką posługiwano się w średniowieczu. Jeszcze w ostatnim trzydziestoleciu XV wieku i na początku wieku XVI przy jej pomocy odbijane były głównie teksty popularnej literatury religijnej.

Wikipedia


ksylografia

ręczne przygotowanie formy do druku wypukłego za pomocą rytowania w drewnie


SJP.pl

Ksylografia (gr. ksýlon 'drewno' i gráphein 'skrobać; rytować; rysować; pisać') – dawne określenie sztuki drzeworytu. Dotyczy głównie techniki druku książek, gdzie tekst oraz ilustracje zostały wycięte w jednym klocku – matrycy. Druki wykonane tą metodą określane są mianem książki blokowej.

Wikipedia


ksyloidyna

substancja wybuchowa powstająca na skutek działania stężonego kwasu azotowego na skrobię


SJP.pl


ksylokaina

lek o działaniu znieczulającym; lignokaina, lidokaina


SJP.pl

Lidokaina (łac. lidocainum), lignokaina, ksylokaina – organiczny związek chemiczny, pochodna acetanilidu. Stosowana jako środek miejscowo znieczulający. Przeważnie podawana jest przezskórnie w formie aerozolu lub żelu. W stomatologii najczęściej używany w postaci dwuprocentowego roztworu chlorowodorku lidokainy w ampułkach (w czystej postaci albo z dodatkiem adrenaliny lub noradrenaliny). W lecznictwie lidokaina stosowana jest zarówno w postaci wolnej zasady, jak i w postaci chlorowodorku.

Wikipedia


ksylol

rozpuszczalnik lub paliwo lotnicze


SJP.pl


ksylolit

tworzywo otrzymywane z mieszaniny tlenku magnezu, chlorku magnezu, trocin, piasku i pigmentów; skałodrzew


SJP.pl

Spoiwo magnezjowe – materiał budowlany należący do spoiw mineralnych powietrznych. Otrzymywane jest z wapieni dolomitowych poddanych wypalaniu w temperaturze od 800 °C do 900 °C z dodatkiem chlorku lub siarczku magnezowego. W wyniku wypalania otrzymywany jest tlenek magnezu MgO. Tlenek magnezu w połączeniu z rozpuszczonym w wodzie chlorkiem magnezu (MgCl2) nazywany jest cementem Sorela (Stanisław Sorel wynalazł spoiwo magnezowe w 1867 r.) stosowany był do wykonywania zapraw magnezjowych. Spoiwo magnezjowe po związaniu tworzy twardszą i bardziej odporną na czynniki zewnętrzne powłokę niż inne spoiwa powietrzne. Stosowane było do wykonywania tynków oraz po połączeniu z trocinami lub wiórami z drewna: posadzek bezspoinowych, płytek okładzinowych, podokienników i różnych detali architektonicznych.

Wikipedia


ksylolitowy

przymiotnik od: ksylolit


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z ksylolitem, dotyczący ksylolitu

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. ksylolit mrz.

Wiktionary


ksylometazolina

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) farm. lek sympatykomimetyczny, pochodna imidazoliny;

Wiktionary

Ksylometazolina – organiczny związek chemiczny, pochodna imidazoliny zawierająca podstawioną grupę benzylową. Stosowana (podobnie jak jej hydroksylowa pochodna, oksymetazolina) jako lek o działaniu sympatykomimetycznym, głównie bezpośrednio na receptory α-adrenergiczne.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Po zastosowaniu miejscowym ksylometazoliny może wystąpić pieczenie, suchość błony śluzowej albo kichanie.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌksɨlɔ̃mɛtazɔˈlʲĩna, AS: ksylõmetazolʹĩna

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) nazwy handlowe: Nasorin, Otrivin, Sudafed, Xylogel, Xylometazolin, Xylorin

Wiktionary


ksylometr

przyrząd do ksylometrowania; naczynie do zanurzania drewna w wodzie w celu pomiaru jego miąższości


SJP.pl

Wikipedia


ksylometria

Wikipedia


ksylomka

ksylomka strix - gatunek motyla z rodziny sówkowatych


SJP.pl


ksyloza

monosacharyd z grupy pentoz; cukier drzewny


SJP.pl

Ksyloza (inaczej cukier drzewny, C5H10O5) – węglowodan, monosacharyd wchodzący w skład hemiceluloz w postaci ksylanów.

W temperaturze pokojowej jest to biała substancja krystaliczna, łatwo rozpuszczalna w wodzie, etanolu i benzynie. Znajduje zastosowanie w przemyśle spożywczym jako środek do konserwowania owoców, produkcji lodów i wyrobów cukierniczych.

Wikipedia


ksymena

imię żeńskie


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) imię|polski|ż.;

Wiktionary

Ksymena, Xymena – imię żeńskie pochodzenia hebrajskiego, żeński odpowiednik imienia Szymon, ukształtowany za pośrednictwem dawnego języka hiszpańskiego.

Imię pozostaje w Polsce imieniem rzadkim, choć liczba imienniczek wzrasta. W 2001 roku imię Ksymena nosiło 385 kobiet, a formę Xymena – 90, natomiast w styczniu 2024 w rejestrze PESEL, wśród publicznie dostępnych danych dotyczących osób żyjących, wykazano 399 kobiet o imieniu Ksymena i 120 kobiet o imieniu Xymena nadanym jako imię pierwsze. Dla porównania, najczęściej nadane jako żeńskie imię pierwsze – Anna, nosi (w 2024 roku) 1072616 osób.

Wikipedia


ksymeniny

przymiotnik dzierżawczy - należący do Ksymeny lub z nią związany


SJP.pl


ksywa

ksywka;
1. pseudo, przezwisko
2. gwara przestępcza


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) gwara. więz. przezwisko

 (1.2) gwara. więz. przestępcza gwara

Wiktionary

Pseudonim (z stgr. ψευδώνυμος pseudonymos, dosł. „pod fałszywym imieniem; w skrócie: ps. lub pseud.) – indywidualna nazwa danej osoby, inna niż jej oficjalne imię i nazwisko.

Najczęściej pseudonim stosowany jest w celu ukrycia oficjalnych personaliów, czasami też jego nadanie ma ułatwić zapamiętanie jakiejś osoby lub ma podkreślać czyjeś cechy osobowe czy fizyczne.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ˈksɨva, AS: ksyva

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. zdrobn. ksywka

Wiktionary


ksywka

ksywa;
1. pseudo, przezwisko
2. gwara przestępcza


SJP.pl


kszatrija

indyjski rycerz, członek kasty rycerskiej w Indiach


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) indyjski rycerz, członek warny;

Wiktionary

Kszatrija (dewanagari क्षत्रिय, trl. kṣatriya) – członek drugiej najwyższej warny w hinduizmie. Należeli do niej rycerze oraz władcy i rządcy. Głównym celem, do którego powinien dążyć kszatrija jest dharma.

Bhagawadgita wymienia cechy, jakimi kszatrijowie winni się odznaczać:

Czasami za ojca warny kszatrijów uważano mędrca Angirasa (Manusmryti, III,198), również wywodzeni z ramion Puruszy.


Wikipedia

Wymowa:

IPA: kʃaˈtrʲija, AS: kšatrʹii ̯a

Wiktionary


kszemendra

poeta indyjski żyjący w XI wieku


SJP.pl


kształcenie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) przekazywanie komuś wiedzy lub/i umiejętności, nauczanie

 (1.2) stwarzanie warunków do rozwoju czyichś zdolności i nabywania przezeń wiedzy oraz umiejętności

Wiktionary

Kształcenie – całość doświadczeń składających się na proces zdobywania przez jednostkę umiejętności, wiedzy oraz rozumienia otaczającego ją świata.

Kształcenie obejmuje zarówno proces nauczania jak i uczenia się. Pojęcie kształcenie często utożsamia się z formalnym kształceniem w instytucjach systemu szkolnictwa. W szerszym rozumieniu, obejmuje ono także kształcenie nieformalne, mające źródło w codziennych doświadczeniach, rodzinnych, kontaktach z rówieśnikami i informacjami pochodzącymi z mass mediów. Podkreśla się także znaczenie szeroko rozumianego kształcenia ustawicznego (uczenia się przez całe życie).

Wikipedia

Powiązane:

 rzecz. kształt m., kształtowanie n., wykształcenie n., odkształcenie n., przekształcenie n., zniekształcenie n., ukształtowywanie n.

 czas. kształtować ndk., kształcić ndk., wykształcić dk., zniekształcić dk., odkształcić dk., zniekształcać ndk., odkształcać ndk.

 przym. kształtowy, przekształcalny

Wiktionary


kształceniowy

przekazujący, poszerzający pewien zasób wiedzy, rozwijający umiejętności w jakiejś dziedzinie


SJP.pl


kształcić

czasownik przechodni niedokonany (dk. wykształcić)

 (1.1) przekazywać swoją wiedzę lub/i umiejętności

 (1.2) stwarzać warunki do rozwoju czyichś zdolności i nabywania przezeń wiedzy i umiejętności

 (1.3) rozwijać lub utrwalać określone cechy charakteru

czasownik zwrotny niedokonany kształcić się (dk. wykształcić się)

 (2.1) zdobywać wiedzę, umiejętności

Wiktionary

Powiązane:

 czas. kształtować

 rzecz. kształcenie n., kształtowanie n., kształt, wykształcenie

 przym. kształtny, wykształcony, kształtowy, przekształcalny

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) edukować, szkolić, uczyć, wychowywać, instruować, przekazywać, formować, kreować, specjalizować

 (1.2) wychowywać

 (1.3) doskonalić, poszerzać/rozszerzać horyzonty, kultywować, rozwijać, uszlachetniać, uwznioślać

 (2.1) uczyć się, edukować się, szkolić się, studiować, specjalizować się

Wiktionary


kształcik

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) zdrobn. od kształt

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. kształt m.

Wiktionary


kształt

ogólny zarys czegoś; forma; postać


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) zarys przedmiotu, inny przedmiot, figura lub bryła, które ten przedmiot przypomina

Wiktionary

  • kształt: wygląd, cecha, opis, forma itp.
  • kształt liścia
  • kształt napięcia
  • kształt Wszechświata
  • kształty w grze Go
  • stopy z pamięcią kształtu
  • ukształtowanie terenu

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Pokój ma kształt pięciokąta.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: kʃtawt, AS: kštau̯t

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. kształcik mrz., kształtka ż., ukształtowywanie n., wykształcenie n., wykształcanie n., kształtowanie n., kształcenie n., kształty lm., kształtność ż.

 czas. ukształtować, przekształcać, kształtować, kształcić ndk., wykształcić dk.

 przym. kształtny, kształtowy, przekształcalny

 przysł. kształtnie

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) zarys, kontury, sylwetka, forma

Wiktionary


kształtka

Kształtka – gotowy element mechanizmu, urządzenia lub prefabrykat o kształcie niewymagającym dalszej obróbki mechanicznej lub chemicznej. Kształtki – zwykle w zależności od stosowanego materiału i zastosowania – otrzymuje się w procesach odlewania, kucia, wykrawania, tłoczenia, wtrysku i in.

Wikipedia


kształtniej

stopień wyższy od przysłówka: kształtnie


SJP.pl


kształtniejszy

stopień wyższy od przymiotnika: kształtny


SJP.pl


kształtność

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) odprzym. cecha tego, co jest kształtne; cecha tych, którzy są kształtni

Wiktionary

Powiązane:

 przym. kształtny, kształtowy

 przysł. kształtnie

 rzecz. kształt mrz.

 czas. kształtować

Wiktionary


kształtny

przymiotnik

 (1.1) (o rzeczy) ładnie ukształtowany

 (1.2) (o osobie) zgrabny, wyglądający przyjemnie dla oka

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Teraz domy rosły prawie równolegle. Jeden był duży i kształtny, o wielkich oknach i przestronnych pokojach.

 (1.2) Może to niewłaściwe porównanie, bo z trzciną wiąże się pojęcie czegoś długiego, a Wietnamczycy są niewielkiej postaci, Wietnamki zaś jeszcze mniejsze. Ale tak czy owak, to bestyjki nad wyraz misterne i kształtne, choć drobniuteńkie.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈkʃtawtnɨ, AS: kštau̯tny

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. kształtność ż., kształtowanie n., kształt mrz., ukształtowanie n.

 czas. kształcić, kształtować ndk., ukształtować dk.

 przym. kształtowy

Wiktionary


kształtować

nadawać kształt, formę; formować


SJP.pl

czasownik przechodni niedokonany

 (1.1) nadawać kształt rzeczom

 (1.2) wpływać na coś

czasownik zwrotny niedokonany kształtować się

 (2.1) o rzeczach materialnych: przybierać kształt, wygląd

 (2.2) o abstraktach: przyjmować formę

 (2.3) osiągać jakiś poziom, pewną liczbę

Wiktionary

Przykłady

 (1.2) Zanikały podstawy polityczne i społeczne wzorców kształtujących charakter rodzin szlacheckich.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: kʃtawˈtɔvat͡ɕ, AS: kštau̯tovać

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. kształcenie n., ukształtowywanie n., kształt, kształtka, kształtniczek, kształtność, kształtowanie, kształtownica, kształtownik, kształtówka, ukształtowanie

 czas. kształcić, ukształtować dk.

 przym. kształtny, kształtowniczy, kształtowy, przekształcalny

 przysł. kształtnie

Wiktionary


kształtowanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|kształtować.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. kształcenie n., ukształtowanie n., kształt m., kształty nmos., wykształcenie n., kształtka ż., ukształtowywanie n.

 czas. kształtować ndk., ukształtować dk., kształcić ndk., wykształcić dk.

 przym. kształtny, kształtowy

 przysł. kształtnie

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) formowanie

Wiktionary


kształtówka

element budowlany, cegła o specjalnym kształcie lub odpowiednio wygięty element stalowy


SJP.pl


kształtownik

wyrób walcowany o dużej długości i różnym kształcie przekroju poprzecznego


SJP.pl

Kształtownik, profil – element konstrukcyjny o dużej długości względem wymiarów stałego przekroju poprzecznego (rozumiany także jako pręt), wykonany najczęściej ze stali walcowanej lub giętej na zimno, stopów aluminium lub wytłoczony z tworzywa sztucznego (np. PVC).

Wikipedia


kształtowy

przymiotnik od: kształt


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z kształtem, dotyczący kształtu

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. kształt m., kształtowanie n., kształcenie n., ukształtowanie n., wykształcenie n., wykształciuch m., kształtka ż., kształtność ż.

 czas. kształtować ndk., kształcić ndk., ukształtować dk., wykształcić dk.

 przym. kształtny

 przysł. kształtnie

Wiktionary


kształtujący

nadawać kształt, formę; formować


SJP.pl

Patrz:

kształtować

kształty

ogólny zarys czegoś; forma; postać


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj niemęskoosobowy, liczba mnoga

 (1.1) figura, sylwetka człowieka

forma rzeczownika|rodzaj=męskorzeczowy.

 (2.1) M., B. i W. lm. od: kształt

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Ta kobieta ma bardzo obfite kształty.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. kształtowanie n., kształt mrz.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) figura

Wiktionary


kszyk

ptak łowny z rodziny siewek


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy

 (1.1) ornit. nazwa systematyczna|Gallinago gallinago|ref=tak., mały, długodzioby, jasnobrązowy ptak eurazjatycki;

Wiktionary

(Bekas) kszyk, bekas kszyk, bekas baranek (Gallinago gallinago) – gatunek średniej wielkości ptaka wędrownego z rodziny bekasowatych (Scolopacidae).

Wikipedia

Wymowa:

IPA: kʃɨk, AS: kšyk

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) baranek, koziołek

Wiktionary


ktenidium

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) ent. grzebień utworzony z wyrostków kutikularnych lub szczecin, występujący np. na głowie, tułowiu i odwłoku licznych pcheł, lub na tułowiu i odwłoku niektórych muchówek

Wiktionary

Skrzela (łac. branchiae) – narząd oddechowy występujący u wielu zwierząt wodnych (ryb, płazów w formie larwalnej i rozmaitych bezkręgowców), stanowiący główny element układu oddechowego, umożliwiającego pobieranie do organizmu tlenu rozpuszczonego w wodzie, a u ryb pełniące również rolę regulatora osmotycznego organizmu i wydalające szkodliwe substancje powstałe w procesach metabolicznych.

Wikipedia

Synonimy:

 (1.1) grzebyk

Wiktionary


ktesibios

Ktesibios (gr. Κτησίβιος ὁ Ἀλεξανδρεύς, ur. 285 p.n.e., zm. 228 p.n.e.) – grecki konstruktor, wynalazca i matematyk, działający w Aleksandrii za panowania Ptolemeusza II Filadelfosa. Jego prace na temat sprężystości powietrza i konstrukcje wykorzystujące to zjawisko dały mu tytuł „ojca pneumatyki”. Żadne z dzieł Ktesibiosa nie przetrwało do czasów współczesnych, a jego dokonania znamy przede wszystkim z pism Filona z Bizancjum, Herona i Witruwiusza.

Wikipedia


ktezyfon

starożytne miasto na północno-wschodnim brzegu Tygrysu; Ktezyfont


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna

 (1.1) geogr. hist. starożytne miasto na północno-wschodnim brzegu Tygrysu, u ujścia rzeki Dijala, dawna zimowa stolica państw Partów i Seleucydów;

Wiktionary

Ktezyfon (Ktesifon, Ktezyfont, łac. Ctesiphon, per. تيسفون Tispun lub Tisfun; arab. المدائن Al-Madā'in) – starożytne miasto na północno-wschodnim brzegu Tygrysu, u ujścia Dijali, naprzeciwko Seleucji, około 30 km od Bagdadu. Był niegdyś zimową stolicą imperium partyjskiego i seleuckiego, opuszczone po przeniesieniu stolicy przez Arabów do Bagdadu w VIII wieku.

Wikipedia

Powiązane:

 przym. ktezyfoński

Wiktionary


ktezyfont

starożytne miasto na północno-wschodnim brzegu Tygrysu; Ktezyfon


SJP.pl

Ktezyfon (Ktesifon, Ktezyfont, łac. Ctesiphon, per. تيسفون Tispun lub Tisfun; arab. المدائن Al-Madā'in) – starożytne miasto na północno-wschodnim brzegu Tygrysu, u ujścia Dijali, naprzeciwko Seleucji, około 30 km od Bagdadu. Był niegdyś zimową stolicą imperium partyjskiego i seleuckiego, opuszczone po przeniesieniu stolicy przez Arabów do Bagdadu w VIII wieku.

Wikipedia


ktg

skrót od: kardiotokografia - monitorowanie akcji serca płodu z zapisem czynności skurczowej mięśnia macicy


SJP.pl

skrótowiec, rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) med. kardiotokografia;

Wiktionary


kto

zaimek nieokreślony


SJP.pl

skrótowiec

 (1.1) = wojsk. kołowy transporter opancerzony

Wiktionary


ktokolwiek

zaimek nieokreślony odnoszący się do bliżej nieokreślonej osoby


SJP.pl

zaimek rzeczowny

 (1.1) bez znaczenia kto

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Ktokolwiek widział podejrzanego, proszony jest o niezwłoczny kontakt z policją.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ktɔˈkɔlvʲjɛk, AS: ktokolvʹi ̯ek

Wiktionary

Powiązane:

 zaim. kto

Wiktionary


którędy

kędy (dawniej);
1. zaimek przysłowny pytajny, odnoszący się do drogi lub kierunku ruchu, wprowadzający pytanie lub pytanie zależne, np.: "Którędy jedzie ten pociąg?", "Pokażę wam, którędy stąd uciec.";
2. zaimek przysłowny względny, wprowadzający do wypowiedzenia nadrzędnego lub jego składnika zdanie podrzędne odnoszące się do drogi lub kierunku, np.: "Możesz iść, którędy chcesz.", "Jedź tamtędy, którędy biegną te słupki."


SJP.pl

zaimek przysłowny pytajny

 (1.1) zaimek wprowadzający pytanie o drogę, którą coś lub ktoś się porusza

zaimek przysłowny względny

 (2.1) zaimek wprowadzający zdanie podrzędne dotyczące drogi, którą coś lub ktoś się porusza

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Którędy oni tam weszli?

 (1.1) Którędy na dworzec?

 (2.1) Możesz mi powiedzieć, którędy mam iść, żeby nie podeptać ci roślin?

Wiktionary

Powiązane:

 zaim. którędyś, który, kto, którędyż

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1, 2.1) którędyż, reg. śl. kieryndy.; przest. kędy, kędyż

Wiktionary


którędykolwiek

tyle co: obojętnie którędy, obojętnie którą drogą


SJP.pl


którędyś

zaimek wyrażający bliżej nieokreślone miejsce, niemożność określenia kierunku poruszania się, np. "Musiała się którędyś przedostać do domu."; kędyś, gdzieś


SJP.pl


którędyż

zaimek przysłowny pytajny "którędy" wzmocniony partykułą "-ż", używany w pytaniach niezależnych, np.: "Którędyż on tu przyszedł?"; kędyż (dawniej)


SJP.pl


któregoś

zaimek nieokreślony; jeden z wielu, dowolny


SJP.pl


któren

zaimek

 (1.1) daw. reg. który

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) A tu jak raz przychodzi mój koleżka niejaki Pikulski Antoni, któren zawsze był bezrobotny i powieda, że posadę dostał.

Wiktionary


który

1. zaimek pytajny
2. zaimek względny
3. potocznie: zaimek nieokreślony (np. niech no który tu podejdzie)


SJP.pl

zaimek przymiotny

 (1.1) …pytajny, służący do tworzenia pytań o numer elementu w danej grupie

 (1.2) …pytajny, służący do tworzenia pytań o sprecyzowanie elementu w danej grupie

 (1.3) …względny, łączący zdanie podrzędne z nadrzędnym, gdy zdanie podrzędne opisuje cechę jednego z rzeczowników (lub wyrazów pełniących funkcję rzeczownika) zdania nadrzędnego

 (1.4) pot. …nieokreślony

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Pod którym numerem mieszkasz?

 (1.1) Które miejsce zajął nasz zawodnik?

 (1.2) Który jest wasz samochód? Ten czerwony?

 (1.3) Wczoraj spotkałem kolegę, którego nie widziałem od dawna.

 (1.3) To jest Zygmunt, o którym tyle wam opowiadałam.

 (1.3) Który skrzywdziłeś człowieka prostego • Śmiechem nad krzywdą jego wybuchając, (…) • Nie bądź bezpieczny. Poeta pamięta.

 (1.4) Weźmie który ode mnie te ciężkie zakupy, czy nie?

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈkturɨ, AS: ktury

Wiktionary

Powiązane:

 zaim. któryś, niektóry, kto, ktoś, którędy

 rzecz. ktoś mos.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) reg. śl. kery., reg. śl. kiery.

 (1.2) reg. śl. kery., reg. śl. kiery.

 (1.3) reg. śl. kery., reg. śl. kiery.

 (1.4) któryś, ktoś; reg. śl. kery., reg. śl. kiery.

Wiktionary


którykole

zaimek przymiotny nieokreślony

 (1.1) stpol. którykolwiek

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Ktorykole chce zbawion być, przede wszym potrzebizno jest, aby dzierżał krześcijańską wierę.

Wiktionary


którykolwiek

zaimek nieokreślony


SJP.pl

zaimek przymiotny nieokreślony

 (1.1) wszystko jedno który

 (1.2) bez względu na to który

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) byle który, jakikolwiek, jakiś, który bądź, któryś tam, obojętnie jaki, stpol. którykole

 (1.2) który by nie

Wiktionary


któryś

zaimek nieokreślony; jeden z wielu, dowolny


SJP.pl

zaimek przymiotny nieokreślony

 (1.1) pewien, jakiś, jeden; nieznany lub nieważne który

 (1.2) o nieokreślonym numerze

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Zrobił to któryś z nich.

 (1.1) Przytuli mnie któraś z was?

 (1.2) To zdarzyło się już któryś raz!

 (1.2) Dopiero dwudziesta któraś osoba zgodziła się na to.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈkturɨɕ, AS: kturyś

Wiktionary

Powiązane:

 zaim. który

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) reg. śl. kierysikej., reg. śl. kierysika., reg. śl. kierysi.

Wiktionary


któryż

zaimek przymiotny pytajny "który" wzmociony partykułą "-ż"


SJP.pl


ktoś

zaimek nieokreślony:
1. osoba nie znana mówiącemu;
2. osoba wybitna, ważna, wpływowa


SJP.pl

zaimek nieokreślony

 (1.1) nieokreślona osoba, nieznany człowiek

 (1.2) pot. osoba, która coś osiągnęła

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (2.1) pot. żart. osoba bliżej nieznana lub nieujawniona przez mówiącego

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Czy ktoś mógłby tu posprzątać?

 (1.2) Nasz wykładowca to jest dopiero ktoś – rok temu dostał Nobla!

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ktɔɕ, AS: ktoś

Wiktionary

Powiązane:

 zaim. kto, który

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) kto, ktokolwiek, reg. śl. kierysikej., reg. śl. kierysika., reg. śl. kierysi.; tylko w konstrukcjach pytających któż

Wiktionary


ktośkolwiek

zaimek rzeczowny

 (1.1) komunikujący dowolność lub obojętność wyboru osoby

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Dałbym całe życie za to, aby ktośkolwiek dziś pokochał mię słoneczną, czystą, kryniczną miłością.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) ktokolwiek

Wiktionary


któż

wzmocniony zaimek pytajny "kto"


SJP.pl

zaimek rzeczowny osobowy

 (1.1) książk. …służący jako podmiot zdania podrzędnego, gdy określa ono osobę

 (1.2) książk. …służący do zadawania pytań o takie orzeczniki

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Powiedzcie mi, drodzy zgromadzeni, któż z was nie ma nic na sumieniu?

 (1.2) Dla kogóż się tak odstawiłaś?

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ktuʃ, AS: ktuš

Wiktionary

Powiązane:

 zaim. kto

Wiktionary


któżże

wzmocniony zaimek osobowy "któż"


SJP.pl


ku

1. przyimek łączący się z celownikiem;
2. nazwa litery Q


SJP.pl

przyimek

 (1.1) …wskazujący kierunek

 (1.2) …wskazujący cel, efekt

Wiktionary

  • ku – nazwa litery Q
  • kU (ang. kilo enzyme unit) – kilo jednostka enzymu
  • Ku (buddyzm)
  • Ku – król chiński (2412 p.n.e.-2343 p.n.e.)
  • Ku (białko)
  • Ku – oznaczenie wzmocnienia napięciowego
  • Ku – ósmy znak japońskich sylabariuszy
  • Kū (mitologia hawajska)

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Włóczęga skierował się ku miastu.

 (1.2) Uczeń, ku zgorszeniu nauczycielki, używał wulgaryzmów.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ku, AS: ku

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1-2) przest. k

Wiktionary


ku-klux-klan

organizacja rasistowska w Stanach Zjednoczonych


SJP.pl

Ku Klux Klan (KKK) – skrajnie prawicowa organizacja rasistowska, utworzona w miejscowości Pulaski w stanie Tennessee w Stanach Zjednoczonych, częściowo zakonspirowana, walcząca o utrzymanie supremacji białych protestantów w Stanach Zjednoczonych i dążąca do ograniczenia praw innych grup rasowych i etnicznych, głównie Afroamerykanów i Żydów, oraz katolików jako grupy wyznaniowej, zorganizowana na wzór tajnego stowarzyszenia. Ich działania są spotykane coraz rzadziej. Powstała w XIX wieku (po wojnie secesyjnej), reaktywowana w 1915 roku, w szczytowym momencie miała ok. 4 000 000 członków w całych Stanach Zjednoczonych. Począwszy od lat 30. XX wieku popularność Ku Klux Klanu zaczęła jednak gwałtownie spadać i w konsekwencji, w 1944 roku, organizacja została rozwiązana. Po zakończeniu II wojny światowej ruch zaczął się odradzać, ale w znacznie bardziej ograniczonej formie. Z powodu dopuszczania się przemocy na tle rasowym i religijnym był zwalczany przez Kongres Stanów Zjednoczonych i władze federalne. Na przełomie XX i XXI wieku składał się z szeregu marginalnych i niezależnie od siebie działających organizacji. Można więc mówić w perspektywie historycznej o co najmniej trzech Ku Klux Klanach, niezależnych i niezachowujących ciągłości swojej historii.

Wikipedia


kualalumpurski

przymiotnik od: Kuala Lumpur (stolica Malezji)


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) odnoszący się do miasta Kuala Lumpur

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌkwalalũmˈpursʲci, AS: ku̯alalũmpursʹḱi

Wiktionary


kuandu

rodzaj gryzoni z rodziny ursonowatych; koendu, igłozwierz, jeżownica


SJP.pl

Koendu, igłozwierz, jeżownica (Coendou) – rodzaj ssaków z podrodziny ursonów (Erethizontinae) w obrębie rodziny ursonowatych (Erethizontidae).

Wikipedia


kuango

rzeka w Angoli i Demokratycznej Republice Konga


SJP.pl

Kuango (Kwango, Cuango) – rzeka w Angoli i Demokratycznej Republice Konga, lewy dopływ rzeki Kasai. Długość ok. 1200 km. Wypływa ze środkowej Angoli, posiada liczne wodospady i progi, żeglowna w środkowym biegu, gdzie stanowi linię graniczną między obydwoma państwami.

Dopływy Kuango:

  • Prawostronne:
    • Kwilu
    • Wamba
  • Lewostronne:
    • Cugo
    • Cambo
    • Lui

Wikipedia


kuangsi

region w Chinach; Guangxi


SJP.pl

Region Autonomiczny Kuangsi-Czuang (Guangxi wym. /kwàŋ.ɕí/; chiń. upr. 广西壮族自治区; chiń. trad. 廣西壯族自治區; pinyin Guǎngxī Zhuàngzú Zìzhìqū) – region autonomiczny w południowej części Chin. Kuangsi graniczy z prowincjami: Junnan na zachodzie, Kuejczou na północy, Hunan na północnym wschodzie, Guangdong na południowym wschodzie. Na południowym zachodzie ma wspólną granicę z Wietnamem a od południa przylega do Zatoki Tonkińskiej.

Wikipedia


kuangtung

prowincja w Chinach; Guangdong


SJP.pl

Guangdong ([kwɑ̀ŋtʊ́ŋ]; chiń. upr. 广东; chiń. trad. 廣東; pinyin Guǎngdōng; Wade-Giles Kuang-tung; jyutping gwong2 dung1) – południowo-wschodnia prowincja Chińskiej Republiki Ludowej. Jest najliczniej zaludnioną prowincją w Chinach.

Wikipedia


kub

przestarzała nazwa sześciennego przedmiotu


SJP.pl

2K12 Kub (w kodzie NATO SA-6 Gainful) – system kierowanych rakiet ziemia–powietrze opracowany w ZSRR na początku lat 60. XX wieku, przeznaczony do obrony wojsk i obiektów przed środkami napadu powietrznego lecącymi z prędkością poddźwiękową i naddźwiękową na wysokości od 50 do 10000–14000 m i odległości od 3,5 do 24 km.

Wikipedia


kub.

skrót od: kubański


SJP.pl


kuba

1. wyspa w archipelagu Wielkie Antyle;
2. państwo w Ameryce Środkowej; Republika Kuby;
3. miasto w Azerbejdżanie;
4. dawne państwo w Afryce; Bakuba


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) geogr. największa wyspa na Karaibach;

 (1.2) geogr. polit. państwo leżące na Kubie (1.1) i sąsiednich wyspach;

 (1.3) geogr. miasto w Azerbejdżanie;

 (1.4) państwo utworzone przez Kubów (2.3)

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy, nazwa własna

 (2.1) zdrobn. od Jakub

 (2.2) imię|polski|m.

 (2.3) człowiek należący do jednego z kongijskich ludów

Wiktionary

Kuba (hiszp. Cuba), Republika Kuby (República de Cuba) – państwo wyspiarskie w Ameryce Północnej, położone w archipelagu Wielkich Antyli, na wyspie Kuba oraz szeregu otaczających ją mniejszych wysepek. Największe pod względem powierzchni państwo na Karaibach (110 860 km²), zamieszkane przez 11 032 343 osoby (2021). Stolicą i największym miastem jest Hawana.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Kuba – wyspa jak wulkan gorąca.

 (1.2) W okresie międzywojennym miały miejsce napięcia społeczne spowodowane kryzysem na rynku cukru, jednego z podstawowych towarów eksportowych Kuby.

 (2.1-2) Nasza córka spotyka się ostatnio z jakimś Kubą.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈkuba, AS: kuba

Wiktionary

Powiązane:

 (1.1)

 rzecz. Kubańczyk mos., Kubanka ż., kubańskość ż.

 przym. kubański

 przysł. kubańsko

 (2.1-2)

 rzecz. Jakub m., Jakubek m., Kubuś m., Kubek m.

 przym. Kubowy, Kubusiowy

 (2.3)

 rzecz.

:: fż. Kubijka ż.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.2) nazwa oficjalna Republika Kuby

 (2.1-2) Jakub, Kubek, Jakubek, Kubuś

Wiktionary


kubacki

nazwisko


SJP.pl

  • Kubacki – polskie nazwisko.
Osoby noszące nazwisko Kubacki:
  • Andrzej Kubacki (ur. 1966) – polski trener siatkarski
  • Dawid Kubacki (ur. 1990) – polski skoczek narciarski, zawodnik klubu sportowego Wisła Zakopane, reprezentant Polski
  • Maksymilian Kubacki (1908–1984) – polski nauczyciel, muzyk, dyrygent chórów i orkiestr, społecznik
  • Marek Kubacki (ur. 1951) – polski dendrolog
  • Michał Kubacki (1898–1978) – polski duchowny katolicki, salezjanin, Sprawiedliwy wśród Narodów Świata
  • Rafał Kubacki (ur. 1967) – polski judoka, olimpijczyk, nauczyciel akademicki, samorządowiec
  • Wacław Kubacki (1907–1992) – polski historyk literatury, krytyk, pisarz

Wikipedia


kubaczyk

nazwisko


SJP.pl


kubajak

nazwisko


SJP.pl


kubak

nazwisko


SJP.pl


kubala

nazwisko


SJP.pl

Kubala (Juriejowicz, Zołotarz) – polski herb szlachecki znany z trzech wizerunków pieczętnych.

Wikipedia


kubalonka

szczyt w Beskidzie Śląskim


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) geogr. góra, przełęcz lub przysiółek w Beskidzie Śląskim;

Wiktionary

  • Kubalonka – przełęcz w Beskidzie Śląskim
  • Kubalonka – przysiółek wsi Istebna
  • Szczyt Kubalonka – szczyt w Beskidzie Śląskim
  • Wojewódzkie Centrum Pediatrii Kubalonka w Istebnej

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Zalesione stoki Kubalonki trawersuje wąska szosa.

Wiktionary


kubalski

nazwisko


SJP.pl

Osoby o tym nazwisku:

  • Edward Kubalski – polski prawnik, samorządowiec, poet
  • Henryk Kubalski – polski aktor
  • Tadeusz Kubalski – polski architekt, aktor i reżyser teatralny
  • Tadeusz Kubalski – podporucznik Wojska Polskiego, żołnierz Armii Krajowej, uczestnik powstania warszawskiego

Wikipedia


kuban

dawniej: datek wręczony komuś dla przekupienia go; łapówka


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy lub żeński, nazwa własna

 (1.1) geogr. hydron. rzeka w Rosji, w zachodniej części Przedkaukazia;

Wiktionary

  • kuban – policykliczny węglowodór alifatyczny
  • Kuban – polski raper
  • kuban – dawna nazwa łapówki

Wikipedia

Powiązane:

 przym. kubański

Wiktionary


kubańczyk

mieszkaniec Kuby


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) obywatel Kuby

Wiktionary

Kubańczyk, właśc. Jakub Michał Flas (ur. 14 marca 1995 w Szczecinie) – polski raper, piosenkarz i były freak fighter.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Czy Kubańczycy na Kubie mówią po kubańsku? Nie, mówią po hiszpańsku.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: kuˈbãj̃n͇t͡ʃɨk, AS: kubãĩ ̯ṇčyk

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Kuba ż.

:: fż. Kubanka ż.

 przym. kubański

Wiktionary


kubanek

nazwisko


SJP.pl


kubango

rzeka w Angoli, Namibii i Botswanie


SJP.pl

Okawango (dawniej: Kubango; ang. Okavango, port. Cubango) – rzeka w południowo-zachodniej Afryce – Angoli, Namibii i Botswanie o długości 1600 km i dorzeczu ok. 800 tys. km². Jest wyjątkową rzeką, nie uchodzi bowiem do morza, ale kończy swój bieg w kotlinie Kalahari, uchodząc do bagnistego zbiornika Okawango (bagna Okawango, delta Okawango).

Wikipedia


kubaniarski

kubaniarz


SJP.pl

Patrz:

kubaniarz

kubaniarz

dawniej: ten, kto bierze kubany; łapownik, łapówkarz


SJP.pl


kubanik

gatunek małego ptaka z rodziny tanagrowatych


SJP.pl

Kubanik, kubanik większy (Tiaris olivaceus) – gatunek małego ptaka z rodziny tanagrowatych (Thraupidae). Występuje w Meksyku, Ameryce Środkowej i północno-zachodniej części Ameryki Południowej. Nie jest zagrożony wyginięciem.

Wikipedia


kubanizacja

poddawanie wpływom kubańskim, nadawanie czemuś cech typowo kubańskich


SJP.pl


kubanka

mieszkanka Kuby


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) obywatelka Kuby

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Moje dorastające dziecko (no prawie dorosły) zakochał się bez pamięci w pięknej Kubance… miejmy nadzieję, że to okaże się nietrwała wakacyjna fascynacja.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: kuˈbãŋka, AS: kubãŋka

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Kuba ż.

:: fm. Kubańczyk m.

 przym. kubański

Wiktionary


kubański

1. przymiotnik od: Kuba (wyspa, państwo, miasto);
2. przymiotnik od: Kubań (rzeka)


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z państwem lub wyspą Kuba, dotyczący Kuby, pochodzący z Kuby

 (1.2) związany z krainą Kubań, dotyczący krainy Kubań

 (1.3) związany z rzeką Kubań, dotyczący rzeki Kubań

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Kubańskie cygara są podobno najlepsze.

 (1.3) Rzeka Kubań płynie przez Nizinę Kubańską.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: kuˈbãj̃sʲci, AS: kubãĩ ̯sʹḱi

Wiktionary

Powiązane:

 (1.1)

 rzecz. Kuba ż., Kubańczyk m., Kubanka ż.

 (1.2)

 rzecz. Kubań m.

Wiktionary


kubańskość

kubański


SJP.pl

Patrz:

kubański

kubas

potocznie: duży kubek; kubol


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) zgrub. pot. duży kubek

Wiktionary

Osoby o tym nazwisku:

  • Teresa Kubas (ur. 1963) – polska polityk, samorządowiec.
  • Aleksandra Kubas (ur. 1984) – polska śpiewaczka operowa (sopran) i pedagog.
  • Adam Kubas – polski chemik.
  • Piotr Kubas (1906–1978) – polski lutnik.
  • Kamila Kubas (ur. 1983) – polska zawodniczka parakajakarstwa.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Mama postawiła przede mną olbrzymi kubas gorącej herbaty z sokiem malinowym.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. kubek m.

Wiktionary

Synonimy:

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

 rzecz. kubek m.

frazeologia.

etymologia.

uwagi.

tłumaczenia.

źródła.

== kubas (język litewski.) ==

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik, rodzaj męski

 (1.1) geom. sześcian

odmiana.

przykłady.

składnia.

kolokacje.

synonimy.

Wiktionary


kubasiak

nazwisko


SJP.pl


kubasiewicz

nazwisko


SJP.pl

  • Kubasiewicz – polskie nazwisko
  • Osoby noszące nazwisko Kubasiewicz:
    • Ewa Kubasiewicz-Houée (ur. 1940) – polonistka, bibliotekarka, działaczka opozycji w PRL
    • Janusz Bogusław Kubasiewicz (ur. 1938) – polityk i działacz partyjny
    • Ludwik Kubasiewicz (1894–1940) – major piechoty Wojska Polskiego
    • Marian Kubasiewicz (zm. 1997) – naukowiec, pedagog, rektor Akademii Rolniczej w Szczecinie
    • Magdalena Kubasiewicz (ur. 1990) – pisarka fantasy

    Wikipedia


kubasik

nazwisko


SJP.pl


kubaszewski

nazwisko


SJP.pl


kubat

nazwisko


SJP.pl


kubatura

1. pojemność zbiornika, pomieszczenia lub przedmiotu przestrzennego wyrażona zwykle w metrach sześciennych;
2. wyznaczanie objętości bryły geometrycznej


SJP.pl

Wikipedia


kubaturowy

przymiotnik od: kubatura


SJP.pl


kubb

1. szwedzka gra terenowa;
2. drewniany klocek do gry w kubba


SJP.pl

Kubb – rodzaj gry parkowej wywodzącej się ze Szwecji, która powstała w 1990 roku.

Wikipedia


kubba

w sztuce islamu: zwieńczony kopułą pawilon


SJP.pl

Kubba (tiurbe, z arab. قبة, qubbah = kopuła) – rodzaj grobowca występującego w krajach muzułmańskich, w kształcie mauzoleum przykrytego kopułą na pendentywach. Wewnątrz bogato zdobiony mozaikami, stiukami, majolikami. Powszechny w XI w., zastąpiony nagrobnym meczetem w okresie od XIV w. do XV w.

Wikipedia


kubeba

roślina z rodziny pieprzowatych, uprawiana głównie na wyspach Borneo i Jawie


SJP.pl

Pieprz kubeba (Piper cubeba L.) – gatunek rośliny z rodziny pieprzowatych. Występuje w Malezji, uprawiany jest głównie na Jawie i Sumatrze.

Wikipedia


kubecki

nazwisko


SJP.pl


kubeczek

zdrobnienie od: kubek


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) zdrobn. od: kubek

 (1.2) mały kubek

 (1.3) rodzaj jednorazowego opakowania, w którym sprzedaje się płynne lub półpłynne artykuły spożywcze

Wiktionary

Wymowa:

IPA: kuˈbɛt͡ʃɛk, AS: kubeček

Wiktionary

Powiązane:

 zob. kubek.

Wiktionary


kubecznik

rodzaj grzybów z rzędu pieczarkowców


SJP.pl

Crucibulum Tul. & C. Tul. (kubecznik) – rodzaj grzybów z rzędu pieczarkowców (Agaricales).

Wikipedia


kubek

naczynie do picia z uchwytem do trzymania (uchem)


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) naczynie ceramiczne bądź drewniane, z którego można pić, może być zaopatrzone w ucho,

 (1.2) mikol. nazwa systematyczna|Cyathus|Haller|ref=tak., rodzaj grzybów z rzędu pieczarkowców

 (1.3) mikol. grzyb z rodzaju kubków (1.2)

 (1.4) sport. przyrząd służący do asekuracji podczas wspinaczki;

 (1.5) anat. zob. kubek smakowy.

Wiktionary

Kubek – naczynie, najczęściej ceramiczne, służące do picia napojów. Kubki wykonuje się również z emaliowanej stali, gliny, fajansu, plastiku, aluminium, drewna, stali nierdzewnej i grubego szkła. Te ostatnie wykonuje się w postaci naczyń o podwójnej ściance, dzięki czemu, w odróżnieniu od szklanki, mają możliwość dłuższego zachowania ciepła napoju. Najczęściej kubek posiada uchwyt zwany uchem oraz zdobienie, nierzadko bogate (przez co bywa często gadżetem reklamowym, prezentem lub obiektem kolekcjonerstwa).

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Iwona ma kolekcję kubków z postaciami z bajek.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈkubɛk, AS: kubek

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz.

:: zdrobn. kubeczek m.

:: zgrub. kubas m.

 przym. kubkowy, kubkowaty

Wiktionary


kubera

nazwisko


SJP.pl

Kubera (dewanagari: कुबेर, także Kuvera lub Kuber) – w mitologii indyjskiej król Jakszów, bóg bogactw (Dhanapati), opiekun kierunku północnego.

Był synem mędrca Wiśrawasa. Żyjąc w ubóstwie i ascezie przez tysiąc lat, został wynagrodzony przez Brahmę nieśmiertelnością. Opuścił himalajską górę Kailasa i został królem Lanki (czasem utożsamianą z dzisiejszą Sri Lanką). Według legend używał tam wspaniałego latającego pojazdu zwanego Puspaka, który także używany był przez demona Rawanę w indyjskim poemacie epickim Ramajana. Przebywa na górze Alaka z wielką armią jakszów i kinnarów.

Wikipedia


kuberski

nazwisko


SJP.pl

Osoby o tym nazwisku:

  • Jerzy Kuberski – polski pedagog, polityk komunistyczny i dyplomata
  • Józef Kuberski – polski wojskowy
  • Kazimierz Kuberski – polski prawnik, urzędnik państwowy i samorządowy
  • Leszek Kuberski – polski historyk
  • Piotr Kuberski – polski zawodnik mieszanych sztuk walki (MMA)

Wikipedia


kubert

nazwisko


SJP.pl


kubeł

walcowate naczynie służące do przenoszenia wody, piasku itp.


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) walcowaty lub kanciasty pojemnik, przeznaczony na przechowywanie płynów, artykułów sypkich, śmieci itp.

 (1.2) gw-pl|Kraków. wiadro na pomyje

Wiktionary

Kubeł (z niem. Kübel) – potoczna nazwa urządzenia szybowego służącego do głebienia szybów. Kubeł pełni potrójną funkcję: służy do transportu ludzi i materiałów na dno szybu oraz do transportowania z dna odstrzelonej masy skalnej.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ˈkubɛw, AS: kubeu̯

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz.

:: zdrobn. kubełek m.

 przym. kubłowy, kubełkowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) wiadro

Wiktionary


kubełkowaty

podobny kształtem do kubełka


SJP.pl


kubełkowy

przymiotnik od: kubełek


SJP.pl


kubiaczyk

nazwisko


SJP.pl


kubiak

nazwisko


SJP.pl

Osoby o tym nazwisku:

  • Barbara Kubiak – polska śpiewaczka, sopran
  • Czesław Kubiak (ur. 25 marca 1932 w Gnieźnie, zm. 11 lipca 1996 w Poznaniu) – polski hokeista na trawie, olimpijczyk.
  • Dariusz Kubiak (ur. 19 lipca 1961 w Zduńskiej Woli) – polski działacz związkowy, poseł na Sejm III kadencji.
  • Hieronim Kubiak (ur. 30 września 1934) – socjolog, działacz polityczny; prof. zw. dr hab. Uniwersytetu Jagiellońskiego, dyrektor Instytutu Badań Polonijnych UJ; w latach stanu wojennego (1981–1982) w najwyższych władzach PZPR.
  • Janusz Kubiak (ur. 11 listopada 1961 w Dolsku) – polski polityk, prawnik, senator VI kadencji.
  • Józef Kubiak ps. „Doktor Andrzej” (ur. 13 marca 1901, zm. 1998) – profesor doktor medycyny, chirurg, lekarz w Zgrupowaniu „Konrad” Armii Krajowej.
  • Krzysztof Kubiak (ur. 1962, zm. 2022) – wokalista reggae, członek zespołów Miki Mousoleum i Stage of Unity.
  • Krzysztof Kubiak (ur. 1965) – lekarz weterynarii, profesor.
  • Krzysztof Kubiak (ur. 1967) – historyk wojskowości, profesor, komandor porucznik rezerwy.
  • Marcin Antoni Kubiak – profesor doktor habilitowany astronomii, specjalność astrofizyka
  • Michał Kubiak (ur. 9 stycznia 1946) – polski rzeźbiarz
  • Michał Kubiak (ur. 23 lutego 1988) – polski siatkarz, grający na pozycji przyjmującego.
  • Tadeusz Kubiak (ur. 16 maja 1924 w Warszawie, zm. 3 czerwca 1979 w Jugosławii) – polski poeta, satyryk, autor utworów dla dzieci i słuchowisk radiowych.
  • Teresa Kubiak (Teresa Wojtaszek-Kubiak), ur. 26 grudnia 1937 w Ldzianiu koło Pabianic, polska śpiewaczka (sopran)
  • Wiktor Kubiak (ur. 3 marca 1945) – polski biznesmen z obywatelstwem szwedzkim. W roku 1992 znalazł się na liście stu najbogatszych Polaków tygodnika Wprost (pozycja 99).
  • Zygmunt Kubiak (ur. 30 kwietnia 1929, zm. 19 marca 2004) polski pisarz, eseista, tłumacz, propagator kultury antycznej, profesor Uniwersytetu Warszawskiego.

Wikipedia


kubica

nazwisko


SJP.pl

  • Kubica – polskie nazwisko

osoby o nazwisku Kubica:

  • Andrzej Kubica – polski piłkarz
  • Anita Kubica – polska judoczka
  • Dušan Kubica – słowacki siatkarz
  • Grażyna Kubica-Heller – polska socjolożka
  • Józef Kubica (ujednoznacznienie)
  • Mikołaj Kubica – polski gimnastyk
  • Robert Kubica – polski kierowca wyścigowy
  • Sylwester Kubica – polski gimnastyk
  • Walenty Kubica (1906–1970) – poseł na Sejm Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej
  • Wilhelm Kubica – polski gimnastyk

Wikipedia


kubicki

nazwisko


SJP.pl

Osoby o tym nazwisku:

  • Adrian Kubicki – polski rzecznik prasowy, konsul generalny w Nowym Jorku
  • Jakub Kubicki – polski architekt
  • Janusz Kubicki – polski aktor, teatralny, filmowy i telewizyjny
  • Jarosław Kubicki – polski piłkarz
  • Józef Kubicki – polski chemik
  • Leszek Kubicki – polski prawnik
  • Maria Bernard Kubicki – polski biskup starokatolicki
  • Rafał Kubicki – polski historyk
  • Rafał Kubicki – polski policjant
  • Roman Kubicki – polski filozof,
  • Stanisław Kubicki – polski malarz, grafik, poeta i publicysta
  • Władysław Kubicki – polski ksiądz, historyk, tłumacz
  • Wolfgang Kubicki – niemiecki polityk i prawnik

Wikipedia


kubicz

nazwisko


SJP.pl

Kubicz – polskie nazwisko. Na początku lat 90. XX wieku w Polsce nosiły je 1692 osoby.

Wikipedia


kubiczek

nazwisko


SJP.pl


kubiczny

sześcienny


SJP.pl


kubiena

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) geogr. hydron. rzeka w Rosji, w dorzeczu Dwiny, uchodząca do Jeziora Kubieńskiego

Wiktionary

Powiązane:

 przym. kubieński

Wiktionary


kubieński

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z Kubieną, dotyczący Kubieny

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Kubiena ż.

Wiktionary


kubijka

członkini narodowości w Kongo


SJP.pl


kubijski

Kubowie


SJP.pl

Patrz:

Kubowie

kubik

1. metr sześcienny;
2. przedmiot mający kształt prostopadłościanu;
3. prostopadłościenny stos przedmiotów, np. drewna, o objętości metra sześciennego;
4. w matematyce: krzywa płaska, algebraiczna, trzeciego stopnia; kubika


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męski

 (1.1) pot. jeden metr sześcienny

 (1.2) przedmiot, budowla o kształcie sześcianu lub prostopadłościanu

 (1.3) leśn. miara ilości drewna o objętości jednego metra sześciennego;

 (1.4) mat. krzywa płaska, algebraiczna, trzeciego stopnia

Wiktionary

  • Kubik – potoczna nazwa metra sześciennego, miary objętości.
  • Kubik – polskie nazwisko
  • Qbik – pseudonim polskiego rapera i autora tekstów Bartosza Kubika.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Moja rodzina zużywa przeciętnie trzy kubiki wody miesięcznie.

 (1.3) Kupiłem w nadleśnictwie dwa kubiki drewna tartacznego.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈkubʲik, AS: kubʹik

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. kubizm m., kubek m., kubista m., kubistka ż., kubatura ż., kubikowanie n.

 czas. kubikować

 przym. kubiczny, kubistyczny, kubaturowy

 przysł. kubistycznie, kubaturowo

Wiktionary

Synonimy:

 (1.3) metr kubiczny

Wiktionary


kubika

1. metr sześcienny;
2. przedmiot mający kształt prostopadłościanu;
3. prostopadłościenny stos przedmiotów, np. drewna, o objętości metra sześciennego;
4. w matematyce: krzywa płaska, algebraiczna, trzeciego stopnia; kubika


SJP.pl


kubikulum

cubiculum;
1. grób w katakumbach wczesnochrześcijańskich;
2. pomieszczenie w dawnym domu rzymskim


SJP.pl


kubiński

nazwisko


SJP.pl


kubis

nazwisko


SJP.pl


kubisiak

nazwisko


SJP.pl


kubista

artysta tworzący według zasad kubizmu; zwolennik lub przedstawiciel kubizmu


SJP.pl


kubistka

artystka tworząca według zasad kubizmu; zwolenniczka lub przedstawicielka kubizmu


SJP.pl


kubistyczność

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) cecha tego, co kubistyczne

Wiktionary

Powiązane:

 przym. kubistyczny

 rzecz. kubizm mrz.

Wiktionary


kubistyczny

zgodny z zasadami kubizmu; będący w duchu kubizmu


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) szt. związany z kubizmem; dotyczący kubizmu

 (1.2) sprowadzony w kształcie do geometrycznych form

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. kubik m., kubizm mrz., kubistyczność ż.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.2) zgeometryzowany

Wiktionary


kubisz

nazwisko


SJP.pl


kubiszewski

nazwisko


SJP.pl


kubisztal

nazwisko


SJP.pl

  • Dariusz Kubisztal, polski piłkarz ręczny
  • Michał Kubisztal, polski piłkarz ręczny
  • Sabina Kubisztal, polska piłkarka ręczna
  • Mirosław Kubisztal, polski piłkarz

Wikipedia


kubit

najmniejsza, niepodzielna jednostka informacji kwantowej


SJP.pl

Kubit (ang. qubit od quantum bit, bit kwantowy) – najmniejsza i niepodzielna jednostka informacji kwantowej.

Z fizycznego punktu widzenia kubit jest kwantowomechanicznym układem opisanym dwuwymiarową przestrzenią Hilberta – wobec czego różni się od klasycznego bitu tym, że może znajdować się w dowolnej superpozycji dwóch stanów kwantowych. Jako model fizyczny kubitu najczęściej podaje się przykład cząstki o spinie ½, np. elektronu, lub polaryzację pojedynczego fotonu. Kubitem może też być kropka kwantowa, a dokładnie – jej ładunek.

Wikipedia


kubitowy

kubit


SJP.pl

Patrz:

kubit

kubizm

kierunek w malarstwie i rzeźbie zapoczątkowany przez Picassa polegający na rozbiciu bryły na geometryczne elementy dowolnie ze sobą połączone


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) szt. kierunek w sztuce zapoczątkowany we Francji na początku XX wieku, który opiera się na spłaszczeniu perspektywy i zgeometryzowaniu kształtów;

 (1.2) archit. czeski i słowacki styl w architekturze na początku XX w.;

Wiktionary

Kubizm – nurt w sztukach plastycznych, głównie malarstwie i rzeźbiarstwie, który rozwinął się we Francji ok. 1907 roku, poszukujący nowych zasad budowy przestrzennej dzieła przez odrzucenie reguł perspektywy i geometryczne uproszczenie elementów kompozycji.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Ale to, co wygląda na agonię, na przedśmiertne grymasy – właśnie owe kubizmy, ekspresjonizmy, formizmy – to może ocalić sztukę.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈkubʲism̥, AS: kubʹism̦

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. kubik m., kubista m., kubistka ż., kubistyczność ż., kubizowanie n.

 czas. kubizować ndk.

 przym. kubistyczny

 przysł. kubistycznie

Wiktionary

Synonimy:

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

 rzecz. kubik m., kubista m., kubistka ż., kubistyczność ż., kubizowanie n.

 czas. kubizować ndk.

 przym. kubistyczny

 przysł. kubistycznie

frazeologia.

etymologia.

 (1.1) etym|franc|cubisme.

uwagi.

 Liczba mnoga w tabeli odmiany została podana za Słownikiem gramatycznym języka polskiego. Inne słowniki (np.: Uniwersalny słownik języka polskiego) odnotowują, że rzeczownik ten nie tworzy liczby mnogiej.

tłumaczenia.

* angielski: (1.1) cubism; (1.2) cubism

* arabski: (1.1) تكعيبية ż.; (1.2) تكعيبية ż.

* baskijski: (1.1) kubismo; (1.2) kubismo

* białoruski: (1.1) кубізм m.; (1.2) кубізм m.

* bułgarski: (1.1) кубизъм m.; (1.2) кубизъм m.

* czeski: (1.1) kubismus m.; (1.2) kubismus m.

* duński: (1.1) kubisme w.

* estoński: (1.1) kubism; (1.2) kubism

* fiński: (1.1) kubismi; (1.2) kubismi

* francuski: (1.1) cubisme m.; (1.2) cubisme m.

* gruziński: (1.1) კუბიზმი

* hiszpański: (1.1) cubismo m.; (1.2) cubismo m.

* ido: (1.1) kubismo

* interlingua: (1.1) cubismo; (1.2) cubismo

* kaszubski: (1.1) kùbizm m.

* kataloński: (1.1) cubisme m.; (1.2) cubisme m.

* niemiecki: (1.1) Kubismus m.

* norweski (bokmål): (1.1) kubisme m.

* norweski (nynorsk): (1.1) kubisme m.

* nowogrecki: (1.1) κυβισμός m.

* perski: (1.1) کوبیسم

* rosyjski: (1.1) кубизм m.; (1.2) кубизм m.

* sycylijski: (1.1) cubbismu m.

* szwedzki: (1.1) kubism w.

* ukraiński: (1.1) кубізм m.; (1.2) кубізм m.

* uzbecki: (1.1) kubizm

* węgierski: (1.1) kubizmus

* włoski: (1.1) cubismo m.; (1.2) cubismo m.

źródła.

odmiana.

przykłady.

składnia.

kolokacje.

synonimy.

Wiktionary


kubkowaty

podobny kształtem do kubka


SJP.pl


kubkowy

przymiotnik od: kubek


SJP.pl


kublik

nazwisko


SJP.pl


kubofuturysta

przedstawiciel kubofuturyzmu


SJP.pl


kubofuturystka

kubofuturysta


SJP.pl

Patrz:

kubofuturysta

kubofuturyzm

kierunek artystyczny łączący w sobie cechy kubizmu i futuryzmu


SJP.pl

Kubofuturyzm – awangardowy kierunek w sztuce współczesnej łączący w sobie elementy kubizmu i futuryzmu.

Niektórzy malarze i pisarze tworzący w tym nurcie to: Władimir Majakowski, Dawid Burluk, Wielimir Chlebnikow, Natalia Gonczarowa, Michaił Łarionow.

Wikipedia


kubol

potocznie: duży kubek; kubas


SJP.pl


kubot

nazwisko


SJP.pl


kubotan

rodzaj broni ręcznej do samoobrony, wywodzącej się z Japonii


SJP.pl

Kubotan (jap. クボタン) – rodzaj broni stosowanej do samoobrony wywodzący się ze współczesnej Japonii. Jest to pomniejszona wersja yawary, wprowadzona na rynek przez Sōke Takayuki Kubota, który jest również autorem systemu technik walki z użyciem kubotanu, wchodzącego w skład szkoły karate Gōsoku-ryū. Nazwa przyrządu pochodzi od nazwiska twórcy.

Wikipedia


kuboty

potocznie: klapki marki Kubota


SJP.pl


kubowicz

nazwisko


SJP.pl


kubowie

lud afrykański


SJP.pl


kubraczek

zdrobnienie od: kubrak


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) zdrobn. od kubrak

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. kubrak m.

Wiktionary


kubraczyna

ekspresywnie: kubrak - kurtka z materiału gorszego gatunku


SJP.pl


kubrak

1. rodzaj kurtki;
2. obcisły żakiecik noszony przez kobiety w XVII i XVIII w.;
3. rodzaj kontusza z prostego płótna, noszony zwykle przez służbę w XVIII w.


SJP.pl

  • Edward Kubrak – pułkownik Milicji Obywatelskiej
  • Franciszek Kubrak – polski policjant, przodownik Policji Państwowej na kresach wschodnich, więzień w Ostaszkowie, zamordowany przez NKWD w Kalininie

Wikipedia


kubrakiewicz

nazwisko


SJP.pl


kubryk

pomieszczenie na statku dla załogi


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) środ. mors. żegl. zbiorowe pomieszczenie mieszkalne dla załogi na statku;

Wiktionary

Kubryk – wspólne, wieloosobowe pomieszczenie mieszkalne załogi stosowane dawniej na okrętach i statkach. Kubryk był zwykle w dziobowej części statku w odróżnieniu od pomieszczeń oficerów w części rufowej. Dziś kubrykiem nazywa się na statkach szkolnych wspólne pomieszczenie mieszkalne uczniów lub studentów, którzy odbywają praktyki morskie.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ˈkubrɨk, AS: kubryk

Wiktionary


kubski

nazwisko


SJP.pl


kubuś

zdrobnienie od: Jakub (imię męskie); Kuba


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy, nazwa własna

 (1.1) imię|polski|m., zdrobn. od: Jakub

 (1.2) imię|polski|m., zdrobn. od: Kuba

Wiktionary

  • Teatr Lalki i Aktora „Kubuś” w Kielcach
  • Kubuś – polski powstańczy samochód pancerny
  • Kubuś – marka soków owocowych dla dzieci
  • Kubuś - zdrobnienie imienia Jakub
  • Kubuś Puchatek – książka i film animowany

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Nie znałam Kubusia z tej strony.

 (1.2) Poprosiłam Kazika, by kupił Kubusiowi jakieś kalosze.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Jakub mos., Kuba mos.

:: przym. Kubusiowy, Jakubowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) Jakub

 (1.2) Kuba

Wiktionary


kubusiowie

Kubuś z małżonką


SJP.pl


kubusiowy

przymiotnik dzierżawczy - należący do Kubusia lub z nim związany


SJP.pl

przymiotnik dzierżawczy

 (1.1) należący do Kubusia

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Tam się suszą Kubusiowe wdzianka.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Kuba mos., Kubuś mos., Jakub mos.

 przym. Jakubowy

Wiktionary


kubłowy

przymiotnik od: kubeł


SJP.pl


kuc

kucyk;
1. niewielki, krępy koń;
2. fryzura, w której długie włosy na głowie są spięte i swobodnie opadają; koński ogon


SJP.pl

czasownik

 (1.1) bić młotkiem metal nadając mu kształt

 (1.2) bijąc młotem w dłuto robić wgłębienie

 (1.3) zakładać koniowi podkowy

 (1.4) przen. robić coś po rzemieślniczemu, z wysiłkiem, zwłaszcza ucząc się

 (1.5) przest. okuwać, zakuwać w coś, czymś

 (1.6) przest. przykuwać do czegoś

 (1.7) przest. stukać, uderzać, kołatać

 (1.8) przen. przest. knuć, planować

 (1.9) pot. uczyć się na pamięć

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (2.1) daw. zdrobn. od: kuczer

wykrzyknik

 (3.1) przest. zob. kuć kuć.

Wiktionary

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Kowal kuje nam stylowe kraty do okien.

 (1.2) Robotnik kuje dziurę w ścianie.

 (1.3) Dziś u kowala kujemy naszą szkapę.

 (1.4) Jacek kuje przed jutrzejszą klasówką.

 (2.1) Dawniej, gdy kupowano węgiel, zamawiano kucia z wozem.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: kut͡ɕ, AS: kuć

Wiktionary

Powiązane:

 (1.1-8)

 rzecz. kucie n., kujon m., kujonka ż., kowal m., kowalicha ż., kowalik m., kuźnia ż., kuczer mos., kujonienie n., kujownia ż.

 czas. kować, wykuć, wykuwać, odkuć, odkuwać, zakuć, zakuwać, przykuć, przykuwać, okuć, okuwać, obkuć się, kujonić

Wiktionary

Synonimy:

 (1.9) zakuwać

 (2.1) kuczer, furman, woźnica, wozak

Wiktionary


kucać

przysiadać na zgiętych nogach; przysiadać w pozycji skulonej


SJP.pl

czasownik nieprzechodni niedokonany

 (1.1) obniżać się opierając ciało na zgiętych nogach

 (1.2) slang. kaszleć

 (1.3) gw-pl|Górny Śląsk. kaszleć

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Kucnij i podnieś te klucze.

 (1.2) Kucosz jak stary tuberok.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈkut͡sat͡ɕ, AS: kucać

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. kucanie n., kucki nmos.

 przym. kucany, kuczny

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) reg. pozn. cząpać.

 (1.3) reg. śl. krzypić, krzipić, krzipieć, chyrlać.

Wiktionary


kucanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|kucać.

 (1.2) gw-pl|Górny Śląsk. kaszel

Wiktionary

Siedzenie w kucki, kucanie – pozycja ciała, przysiad na zgiętych nogach.

Ludzie od dawnych czasów stosowali pozycję kucającą do odpoczynku, podczas wykonywania różnych czynności w tym również czynności fizjologicznych.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: kuˈt͡sãɲɛ, AS: kucãńe

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. kucki nmos., kucnięcie n.

 czas. kucać ndk., kucnąć dk.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.2) reg. śl. krzipota.

Wiktionary


kucany

potocznie: berek kucany - berek, w którym goni dziecko złapane lub kucnięte, zanim zdążyło kucnąć


SJP.pl


kucera

nazwisko


SJP.pl


kucewicz

nazwisko


SJP.pl


kuch

wyciśnięte nasiona roślin oleistych, stanowiące paszę dla bydła; makuch


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) kulin. reg. ciasto drożdżowe

forma rzeczownika|rodzaj=żeński.

 (2.1) D. lm. od kucha

Wiktionary

Osoby o tym nazwisku:

  • Andrzej Kuch – polski lekkoatleta
  • Jerzy Kuch – polski lekarz i nauczyciel akademicki
  • Marek Kuch – polski lekarz i nauczyciel akademicki

Wikipedia

Przykłady

składnia.

kolokacje.

synonimy.

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

frazeologia.

etymologia.

uwagi.

tłumaczenia.

 (1.1) zobtłum|ciasto drożdżowe.

źródła.

== kuch (język uzbecki.) ==

ortografie.

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik

 (1.1) siła

 (1.2) moc

odmiana.

przykłady.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: kux, AS: kuχ

Wiktionary

Synonimy:

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

frazeologia.

etymologia.

uwagi.

tłumaczenia.

 (1.1) zobtłum|ciasto drożdżowe.

źródła.

== kuch (język uzbecki.) ==

ortografie.

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik

 (1.1) siła

 (1.2) moc

odmiana.

przykłady.

składnia.

kolokacje.

synonimy.

Wiktionary


kucha

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) infant. błąd popełniony w zabawie, grze dziecięcej

forma rzeczownika|rodzaj=męskorzeczowy.

 (2.1) D. i B. lp. od kuch

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. skucha ż., skuszenie n.

 czas. skusić dk.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) skucha

Wiktionary


kuchara

zgrubiale o kucharce


SJP.pl


kucharczak

nazwisko


SJP.pl


kucharczyk

potocznie: pomocnik lub uczeń kucharza; kuchcik


SJP.pl

Kucharczyk (forma żeńska: Kucharczyk/Kucharczykowa/Kucharczykówna; liczba mnoga: Kucharczykowie) – polskie nazwisko. Na początku lat 90. XX wieku w Polsce nosiły je 10474 osoby.

Wikipedia


kuchareczka

zdrobnienie od: kucharka


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) pot. zdrobn. od: kucharka

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌkuxaˈrɛt͡ʃka, AS: kuχarečka

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. kuchenka ż., kucharka ż.

Wiktionary


kucharek

nazwisko


SJP.pl

Osoby o tym nazwisku:

  • Maciej Kucharek – polski koszykarz
  • Zygmunt Kucharek – poseł na Sejm PRL II kadencji

Wikipedia


kucharka

nazwisko


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) kobieta lub dziewczyna, która gotuje potrawy

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Maria jest świetną kucharką; przepysznie gotuje.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: kuˈxarka, AS: kuχarka

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. kuchenka ż., kucharstwo n., kuchnia ż., kucharzowanie n., kucharzenie n., kuchcenie n.

:: zdrobn. kuchareczka ż.

:: zgrub. kuchara ż.

:: fm. kucharz m.

 czas. kucharzować ndk., kucharzyć ndk., kuchcić ndk.

 przym. kucharski, kuchenny

Wiktionary