a

1. pierwsza litera alfabetu polskiego;
2. samogłoska ustna;
3. szósty dźwięk w diatonicznym szeregu podstawowym; la;
4. spójnik;
5. partykuła;
6. wykrzyknik; aa, aaa;
7. oznaczenie przedrostka "atto-";
8. symbol ara, jednostki powierzchni gruntu;
9. skrót od: avancer;
10. symbol przyspieszenia liniowego


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) jęz. majuskuła drugiej litery alfabetu

Wiktionary

A (minuskuła: a) – pierwsza litera alfabetu łacińskiego i alfabetów na nim opartych, w tym alfabetu polskiego.

Wikipedia

Przykłady

składnia.

kolokacje.

synonimy.

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

frazeologia.

etymologia.

uwagi.

 (1.1) alfabet polski.

tłumaczenia.

* polski język migowy: PJM-ukryj| (1.1) 50px, następnie wykonać przed sobą kółko dłonią, w zapisie SignWriting: {{PJM|Ą.}}

źródła.

== Ą (język litewski.) ==

litera|Ąą|didžioji ir mažoji raidė Ą (1.1).

wymowa.

znaczenia.

litera

 (1.1) jęz. majuskuła drugiej litery alfabetu litewskiego

odmiana.

przykłady.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ɔ̃w̃, AS: õũ̯

Wiktionary

Powiązane:

frazeologia.

etymologia.

uwagi.

 (1.1) alfabet polski.

tłumaczenia.

* polski język migowy: PJM-ukryj| (1.1) 50px, następnie wykonać przed sobą kółko dłonią, w zapisie SignWriting: {{PJM|Ą.}}

źródła.

== Ą (język litewski.) ==

litera|Ąą|didžioji ir mažoji raidė Ą (1.1).

wymowa.

znaczenia.

litera

 (1.1) jęz. majuskuła drugiej litery alfabetu litewskiego

odmiana.

przykłady.

składnia.

kolokacje.

synonimy.

 (1.1) minuskuła ą

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

Wiktionary

Synonimy:

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

frazeologia.

etymologia.

uwagi.

 (1.1) alfabet polski.

tłumaczenia.

* polski język migowy: PJM-ukryj| (1.1) 50px, następnie wykonać przed sobą kółko dłonią, w zapisie SignWriting: {{PJM|Ą.}}

źródła.

== Ą (język litewski.) ==

litera|Ąą|didžioji ir mažoji raidė Ą (1.1).

wymowa.

znaczenia.

litera

 (1.1) jęz. majuskuła drugiej litery alfabetu litewskiego

odmiana.

przykłady.

składnia.

kolokacje.

synonimy.

 (1.1) minuskuła ą

Wiktionary


a'tomek

postać z komiksów Henryka Chmielewskiego "Tytus, Romek i A'Tomek"


SJP.pl


a-

przedrostek

 (1.1) pierwszy człon wyrazów złożonych wskazujący na zaprzeczenie lub brak jakiejś cechy

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Był to aspołeczny typ o atypowych zainteresowaniach.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: a, AS: a

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) nie-, bez-

Wiktionary


a-a

wykrzyknik

 (1.1) onomatopeja imitująca nucenie przy kołysaniu do snu

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Nucąc a-a, próbował go uśpić.

Wiktionary

Powiązane:

frazeologia.

etymologia.

uwagi.

tłumaczenia.

źródła.

== a-a (język północnolapoński.) ==

wymowa.

znaczenia.

wykrzyknik

 (1.1) nie (wyraża brak zgody)

odmiana.

przykłady.

składnia.

kolokacje.

synonimy.

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) a-a-a

Wiktionary


a-a-a

wykrzyknik

 (1.1) onomatopeja imitująca nucenie przy kołysaniu do snu

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Nucąc a-a-a, próbowała ją uśpić.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) a-a

Wiktionary


a-data

ADATA Technology Co., Ltd. (chiń. trad. 威剛科技股份有限公司) – międzynarodowa korporacja z siedzibą w Tajpej w Tajwanie, zajmująca się produkcją nośników cyfrowego przechowywania danych oraz badaniami naukowymi w zakresie elektroniki cyfrowej.

Wikipedia


a-dur

w muzyce: gama lub tonacja muzyczna oparta na skali durowej, rozpoczynająca się od dźwięku "a"


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) muz. gama lub tonacja durowa zaczynająca się od dźwięku a (w zapisie nutowym z trzema krzyżykami);

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (2.1) muz. akord durowy oparty na tonice tonacji A-dur (1.1)

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Trębacz z łatwością przetransponował utwór do tonacji A-dur.

 (2.1) Aby zagrać tę piosenkę, wystarczy znać trzy akordy – A-dur, D-dur i E-dur.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈa‿dur, AS: a‿dur

Wiktionary


ą-ę

przymiotnik

 (1.1) pot. o osobie zmanierowanej, mającej o sobie wysokie mniemanie i obnoszącej się z tym

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) ę-ą, pretensjonalny, snobistyczny

Wiktionary


a-ha

norweski zespół muzyczny grający pop i jego odmiany


SJP.pl

a-ha (wymowa: ɑˈhɑː) – norweski zespół muzyczny wykonujący muzykę pop, będącą wypadkową stylów rock, synth pop oraz new wave. Zespół powstał w 1982 z inicjatywy wokalisty Mortena Harketa, gitarzysty Påla Waaktaara oraz klawiszowca Magne Furuholmena.

Wikipedia


a-klasowy

należący do klasy jakości A


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) należący do klasy jakości A

Wiktionary


a-moll

w muzyce: gama lub tonacja muzyczna oparta na skali molowej, rozpoczynająca się od dźwięku "a"


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) muz. gama lub tonacja molowa zaczynająca się od dźwięku a (w zapisie nutowym bez znaków przykluczowych);

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (2.1) muz. akord molowy oparty na tonice tonacji a-moll (1.1)

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Wolfgang Amadeusz Mozart skomponował „Marsz turecki” w tonacji a-moll.

 (2.1) Akord a-moll składa się z dźwięków a, c, e.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈa‿mɔl, AS: a‿mol

Wiktionary

Powiązane:

frazeologia.

etymologia.

uwagi.

 (1.1) zoblistę|as-moll|es-moll|b-moll|f-moll|c-moll|g-moll|d-moll|a-moll|e-moll|h-moll|fis-moll|cis-moll|gis-moll|dis-moll|ais-moll.

 (1.1) por|A-dur.

tłumaczenia.

* angielski: (1.1) a minor

* francuski: (1.1) la mineur m.

* niemiecki: (1.1) a-Moll n.

* rosyjski: (1.1) ля минор

* węgierski: (1.1) a-moll

* włoski: (1.1) la minore m.

źródła.

== a-moll (język węgierski.) ==

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik

 (1.1) muz. a-moll

odmiana.

przykłady.

składnia.

kolokacje.

synonimy.

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

Wiktionary

Synonimy:

antonimy.

hiperonimy.

 (1.1) gama

 (2.1) akord

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

frazeologia.

etymologia.

uwagi.

 (1.1) zoblistę|as-moll|es-moll|b-moll|f-moll|c-moll|g-moll|d-moll|a-moll|e-moll|h-moll|fis-moll|cis-moll|gis-moll|dis-moll|ais-moll.

 (1.1) por|A-dur.

tłumaczenia.

* angielski: (1.1) a minor

* francuski: (1.1) la mineur m.

* niemiecki: (1.1) a-Moll n.

* rosyjski: (1.1) ля минор

* węgierski: (1.1) a-moll

* włoski: (1.1) la minore m.

źródła.

== a-moll (język węgierski.) ==

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik

 (1.1) muz. a-moll

odmiana.

przykłady.

składnia.

kolokacje.

synonimy.

Wiktionary


a.

1. skrót od: ana (napis na receptach: po równo);
2. skrót od: albo;
3. skrót od: anno (w roku)


SJP.pl

skrót

 (1.1) = accusativus

Wiktionary

Przykłady

składnia.

kolokacje.

synonimy.

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

 rzecz. accusativus mrz., akuzatiwus mrz.

frazeologia.

etymologia.

uwagi.

tłumaczenia.

źródła.

== A. (język hiszpański.) ==

wymowa. IPA3|al̦.ˈte.θa. (dialekty z utożsamieniem s-z) IPA3|al̦.ˈte.sa.

znaczenia.

skrót

 (1.1) = Alteza → Mość, Wysokość

odmiana.

 (1.1) lp. A.; lm. AA.

przykłady.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. accusativus mrz., akuzatiwus mrz.

Wiktionary

Synonimy:

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

 rzecz. accusativus mrz., akuzatiwus mrz.

frazeologia.

etymologia.

uwagi.

tłumaczenia.

źródła.

== A. (język hiszpański.) ==

wymowa. IPA3|al̦.ˈte.θa. (dialekty z utożsamieniem s-z) IPA3|al̦.ˈte.sa.

znaczenia.

skrót

 (1.1) = Alteza → Mość, Wysokość

odmiana.

 (1.1) lp. A.; lm. AA.

przykłady.

składnia.

kolokacje.

 (1.1) A. R.

synonimy.

Wiktionary


a.a.c.

skrót od łacińskiego: anno ante Christum - w roku przed Chrystusem; A.A.C., a.a.Ch.


SJP.pl


a.a.ch.

skrót od łacińskiego: anno ante Christum - w roku przed Chrystusem; A.A.C., a.a.C.


SJP.pl


a.b.c.

grupa młodzieży z ONR-u (Obozu Narodowo-Radykalnego)


SJP.pl


a.c.

skrót od łacińskiego: ante Christum - przed Chrystusem; a.Ch., a.Chr.


SJP.pl

skrót

 (1.1) = anno currente → w roku bieżącym

Wiktionary

Przykłady

składnia.

kolokacje.

synonimy.

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

frazeologia.

etymologia.

uwagi.

tłumaczenia.

źródła.

== a.c. (język francuski.) ==

wymowa.

znaczenia.

skrót

 (1.1) = année courante → bieżący rok

 (1.2) = avarie commune → awaria wspólna

odmiana.

przykłady.

Wiktionary


a.c.n.

skrót od łacińskiego: ante Christum natum - w roku przed narodzeniem Chrystusa; a.Ch.n.


SJP.pl


a.ch.

skrót od łacińskiego: ante Christum - przed Chrystusem; a.C., a.Chr.


SJP.pl


a.ch.n.

skrót od łacińskiego: ante Christum natum - w roku przed narodzeniem Chrystusa; a.C.n.


SJP.pl


a.chr.

skrót od łacińskiego: ante Christum - przed Chrystusem; a.C., a.Ch.


SJP.pl


a.d.

skrót od: łac. Anno Domini - w roku Pańskim (czytany jako całe, odmienne wyrażenie); AD


SJP.pl


a.f.

skrót od: łac. anni futuri (roku przyszłego, w przyszłym roku)


SJP.pl


a.h.

skrót od: łac. ad honores (dla zaszczytu, dla uczczenia)


SJP.pl


a.i.

skrót od: ad interim - tymczasowo, zastępczo; ad int.


SJP.pl

skrót

 (1.1) = ad interim → tymczasowo, zastępczo

Wiktionary

Przykłady

składnia.

kolokacje.

synonimy.

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

frazeologia.

etymologia.

uwagi.

tłumaczenia.

źródła.

== a.i. (język angielski.) ==

wymowa.

znaczenia.

skrót

 (1.1) = chem. med. active ingredient → składnik aktywny

odmiana.

przykłady.

Wiktionary

Powiązane:

frazeologia.

etymologia.

uwagi.

tłumaczenia.

źródła.

== a.i. (język angielski.) ==

wymowa.

znaczenia.

skrót

 (1.1) = chem. med. active ingredient → składnik aktywny

odmiana.

przykłady.

składnia.

kolokacje.

synonimy.

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

Wiktionary

Synonimy:

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

frazeologia.

etymologia.

uwagi.

tłumaczenia.

źródła.

== a.i. (język angielski.) ==

wymowa.

znaczenia.

skrót

 (1.1) = chem. med. active ingredient → składnik aktywny

odmiana.

przykłady.

składnia.

kolokacje.

synonimy.

Wiktionary


a.m.

[czytaj: ej-EM] A.M.;
1. skrót od: ante meridiem (przed południem), używany w języku angielskim przy oznaczaniu godziny;
2. skrót od: w roku świata (tzn. liczonym od stworzenia świata)


SJP.pl


a.m.d.g.

z łaciny: ad maiorem Dei gloriam - ku większej chwale bożej (dewiza zakonu jezuitów); AMDG


SJP.pl


a.n.c.

skrót od łacińskiego: ante nativitatem Christi - przed narodzeniem Chrystusa; a.n.Chr., a.n.Ch.


SJP.pl


a.n.ch.

skrót od łacińskiego: ante nativitatem Christi - przed narodzeniem Chrystusa; a.n.Chr., a.n.C.


SJP.pl


a.n.chr.

skrót od łacińskiego: ante nativitatem Christi - przed narodzeniem Chrystusa; a.n.Ch., a.n.C.


SJP.pl


a.p.c.

z łaciny, skrót od: anno post Christum; roku po Chrystusie, naszej ery; a.p.C, a.p.Ch.


SJP.pl


a.p.ch.

z łaciny, skrót od: anno post Christum; roku po Chrystusie, naszej ery; a.p.C, a.p.C.


SJP.pl


a.s.c.

skrót od: akta stanu cywilnego


SJP.pl


a.t.

skrót od: a tergo (z łaciny: od tyłu)


SJP.pl


a.u.c.

skrót od: ab urbe condita (z łaciny: od założenia miasta)


SJP.pl

skrót

 (1.1) = ab urbe condita

Wiktionary

Ab urbe condita lub anno urbis conditae (AUC lub A.U.C.) – łacińskie wyrażenie oznaczające „od założenia Miasta” (Rzym), co wydarzyło się, według obliczeń, 21 kwietnia roku 753 p.n.e.

Jedna z wielu metod używanych w czasach rzymskich przez historyków do liczenia lat przeszłych, gdy w użytku był kalendarz rzymski i juliański. System ten, zaproponowany przez Warrona, został zastąpiony przez Anno Diocletiani (A.D.), który z kolei został stopniowo wyparty przez Anno Domini (A.D.).

Wikipedia


a4

format arkusza papieru o wymiarach 210 x 297mm


SJP.pl

  • A4 – znormalizowany format arkusza papieru (210×297 mm)
  • A4 – kod IATA linii lotniczych Southern Winds
  • A4–A1 – niemiecka rakieta znana powszechnie pod nazwą V2
  • A-4 Skyhawk – amerykański pokładowy samolot szturmowy

Wikipedia


a6w

zestaw sześciu ćwiczeń na mięśnie brzucha; A6W, szóstka Weidera


SJP.pl

skrót

 (1.1) = sport. aerobiczna szóstka Weidera

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) szóstka Weidera; war. a6w

Wiktionary


aa

1. wykrzyknienie sygnalizujące różne stany emocjonalne, m.in. że mówiący dowiedział się właśnie czegoś, co zmienia jego ocenę sytuacji (np. "Aa, tu cię boli."); aaa
2. rodzaj lawy blokowej z rzadkimi, dużymi pęcherzykami gazowymi


SJP.pl

skrótowiec, rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) = Anonimowi Alkoholicy;

 (1.2) = Agencja Autorska

 (1.3) = biochem. kwas arachidonowy

Wiktionary

Geografia:

  • Aa – wieś w Estonii
  • Aa – nazwa rzek
  • Aa – rzeka we Francji
  • Aa – rzeka w Szwajcarii
  • Aa – rzeka w Holandii
  • Aa – rzeka w Belgii

Biologia:

  • Aa – podrodzaj lądowych ślimaków
  • Aa – rodzaj roślin z rodziny storczykowatych

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Dałam mu ultimatum: albo zapisze się na spotkania AA, albo z nami koniec.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: a‿ˈː, AS: •‿a

Wiktionary


aa-owiec

członek klubu Anonimowych Alkoholików; aowiec


SJP.pl


aaa

1. wykrzyknik wyrażający głównie poznanie czegoś, co zmienia sytuację (np. "Aaa, rozumiem, rozumiem."); aa;
2. wykrzyknik mający charakter usypiający, kołysankowy


SJP.pl

wykrzyknik

 (1.1) onomatopeja imitująca ziewanie

 (1.2) onomatopeja imitująca krzyk

 (1.3) wyraz zaskoczenia, zdziwienia (w przedłużonym wariancie)

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Maciek ziewnął: – Aaa… – zarażając wszystkich.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) aa

Wiktionary


aachen

[czytaj: achen] miasto niemieckie; w polskich tekstach należy używać spolonizowanej nazwy: Akwizgran


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki, nazwa własna

 (1.1) geogr. zob. Akwizgran.

Wiktionary

Niemcy:

  • Aachen (pol. Akwizgran) – miasto na prawach powiatu w kraju związkowym Nadrenia Północna-Westfalia
    • Aachen Hauptbahnhof, Aachen-Rothe Erde, Aachen Schanz, Aachen West – stacje i przystanki kolejowe w Akwizgranie
  • Akwizgran – powiat w kraju związkowym Nadrenia Północna-Westfalia w latach 1972–2009
  • Aachen – powiat w kraju związkowym Nadrenia Północna-Westfalia w latach 1815–1971

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Król Karol wjeżdżając do Aachen na koniu, w otoczeniu mnóstwa szlachty i służby, olśnił sobą całe miasto.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈaxɛ̃n, AS: aχẽn

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) Akwizgran

Wiktionary


aak

rzeczownik, rodzaj męski

 (1.1) żegl. płasko zbudowany, jednomasztowy żaglowiec, zaokrąglony na obydwu końcach, używany do początków XX w. wyłącznie na kanałach holenderskich i Renie jako środek transportowy;

Wiktionary

Aak – płaskodenny statek, używany w żegludze transportowej po Renie (przede wszystkim do przewozu wina).

Wikipedia

Przykłady

składnia.

kolokacje.

synonimy.

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

frazeologia.

etymologia.

uwagi.

tłumaczenia.

* czeski: (1.1) aak

* niderlandzki: (1.1) aak

* niemiecki: (1.1) Aak

* ukraiński: (1.1) аа́к m.

źródła.

== aak (język grenlandzki.) ==

thumb|aak (1.1)

wymowa.

 IPA|²a:k.

znaczenia.

rzeczownik

 (1.1) biol. krew

odmiana.

przykłady.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈaːk, AS: ak

Wiktionary

Synonimy:

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

frazeologia.

etymologia.

uwagi.

tłumaczenia.

* czeski: (1.1) aak

* niderlandzki: (1.1) aak

* niemiecki: (1.1) Aak

* ukraiński: (1.1) аа́к m.

źródła.

== aak (język grenlandzki.) ==

thumb|aak (1.1)

wymowa.

 IPA|²a:k.

znaczenia.

rzeczownik

 (1.1) biol. krew

odmiana.

przykłady.

składnia.

kolokacje.

synonimy.

Wiktionary


aalborg

miasto w Danii


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna

 (1.1) geogr. miasto w Danii;

Wiktionary

Aalborg, Ålborg (wym. [ˈʌlb̥ɒːˀ], posłuchaj) – miasto w Danii, siedziba regionu Jutlandia Północna i gminy Aalborg. W języku duńskim funkcjonują dwie równoprawne formy pisowni: Aalborg i Ålborg.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Aalborg to czwarte pod względem wielkości miasto Danii.

 (1.1) Grenlandzcy rybacy poławiają dorsza, którego zamrażają i wysyłają do Aalborga.

 (1.1) Profesor Jensen rozpoczął swoją karierę akademicką na Uniwersytecie w Aalborgu, gdzie studiował języki nordyckie, a później wykładał językoznawstwo porównawcze.

Wiktionary

Powiązane:

 przym. aalborski

Wiktionary


aalborski

Aalborg (miasto w Danii)


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) związany z Aalborgiem (miastem w Danii)

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Aalborg m.

Wiktionary


aalen

rzeczownik, rodzaj męski, nazwa własna

 (1.1) geogr. miasto w Niemczech, w kraju związkowym Badenia-Wirtembergia;

Wiktionary

Niemcy
  • Aalen – miasto w kraju związkowym Badenia-Wirtembergia, w powiecie Ostalb
  • ^ Aalen – stacja kolejowa w Aalen
  • Aalen – wspólnota administracyjna w kraju związkowym Badenia-Wirtembergia, w powiecie Ostalb


Inne
  • aalen – piętro stratygraficzne środkowej jury

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ˈaːlən

Wiktionary


aalst

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna

 (1.1) geogr. belgijskie miasto w prowincji Flandria Wschodnia, położone nad rzeką Dender

Wiktionary

Aalst (fr. Alost) – miasto w północno-zachodniej Belgii, w Regionie Flamandzkim, w prowincji Flandria Wschodnia, w okręgu Aalst. Leży nad rzeką Dender. Położone jest pomiędzy Brukselą a Gandawą.

Miasto jest ważnym ośrodkiem przemysłu włókienniczego i maszynowego (maszyny włókiennicze). Poza tym rozwinięty jest przemysł chemiczny i skórzano-obuwniczy. Dominuje handel chmielem (wielkie plantacje w okolicy) i kwiatami. Jest także popularnym ośrodkiem turystycznym.

Wikipedia


aalto

[czytaj: alto] nazwisko


SJP.pl


aam

rzeczownik, rodzaj męski

 (1.1) dawna niemiecka i holenderska miara objętości cieczy;

Wiktionary

Aam – jednostka miary.

Dawna miara niemiecka i holenderska do pomiaru objętości cieczy. Nazwa wywodzi się od łacińskiej nazwy wiadra (ama). Obejmowała w Holandii od 143 do 157 litrów, natomiast w Niemczech 134 do 174,75 litrów. Na określenie tej jednostki używano też nazwy Ohm.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Nazwa aam wywodzi się od łacińskiej nazwy wiadra.

Wiktionary

Synonimy:

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

frazeologia.

etymologia.

uwagi.

tłumaczenia.

* czeski: (1.1) aam

* estoński: (1.1) aam

* niderlandzki: (1.1) aam

* niemiecki: (1.1) Ohm

źródła.

== aam (język estoński.) ==

thumb|aam (1.1)

wymowa.

 IPA|aːm.

znaczenia.

rzeczownik

 (1.1) beczka (piwa, wina)

 (1.2) aam

odmiana.

przykłady.

składnia.

kolokacje.

synonimy.

Wiktionary


aan

Archiwum Akt Nowych


SJP.pl

skrótowiec, rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) = Archiwum Akt Nowych

Wiktionary


aap

skrót od: Australian Associated Press (australijska agencja prasowa)


SJP.pl


aar

[czytaj: Ar] rzeka w Szwajcarii; Aare, Aara


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna

 (1.1) geogr. rzeka w Niemczech;

 (1.2) geogr. Aare, rzeka w Szwajcarii;

Wiktionary

Geografia

Niemcy

  • Aar – rzeka, dopływ Renu

Szwajcaria

  • Aar – rzeka, dopływ Renu

Zobacz też

  • AAR
  • Aar-Einrich
  • De Aar


Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Aar jest dopływem Renu.

 (1.2) W szwajcarskich górach jest jedna kaskada / gdzie Aar wody błękitnymi spada.

Wiktionary


aara

[czytaj: Ara] rzeka w Szwajcarii; Aare, Aar


SJP.pl


aardvark

czcionka komputerowa


SJP.pl


aare

[czytaj: Ar] rzeka w Szwajcarii; Aar, Aara


SJP.pl

rzeczownik, nazwa własna

 (1.1) geogr. rzeka w Szwajcarii, lewy dopływ Renu;

Wiktionary

Aare (niem. Aare, fr. Aar, ret. Ara) – rzeka w Szwajcarii, lewy i najdłuższy dopływ Renu na terenie Szwajcarii – 295 km (płynie w całości w jej granicach), i drugi lewy w skali całej rzeki pod względem długości po Mozeli, a jednocześnie najbardziej zasobny w wodę.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Aare jest najdłuższym dopływem Renu na terenie Szwajcarii.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) Aar, Aara

Wiktionary


aargau

miasto w Szwajcarii; Arni


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) geogr. zob. Argowia.

Wiktionary

Szwajcaria:

  • Aargau (pol. Argowia) – kanton

Inne:

  • Aargau – planeta z uniwersum Gwiezdnych wojen

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Kanton Aargau jest podzielony na jedenaście okręgów.

Wiktionary


aarhus

miasto w Danii


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna

 (1.1) geogr. miasto w Danii;

Wiktionary

Wikipedia

Przykłady

składnia.

kolokacje.

synonimy.

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

frazeologia.

etymologia.

 etym|duński|Aarhus.

uwagi.

tłumaczenia.

* angielski: (1.1) Aarhus

* białoruski: (1.1) Орхус

* bułgarski: (1.1) Орхус m.

* duński: (1.1) Århus n., Aarhus n.

* łotewski: (1.1) Orhūsa ż.

* węgierski: (1.1) Aarhus

źródła.

== Aarhus (język angielski.) ==

thumb|Aarhus (1.1)

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik, nazwa własna

 (1.1) geogr. Aarhus

odmiana.

przykłady.

Wiktionary

Synonimy:

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

frazeologia.

etymologia.

 etym|duński|Aarhus.

uwagi.

tłumaczenia.

* angielski: (1.1) Aarhus

* białoruski: (1.1) Орхус

* bułgarski: (1.1) Орхус m.

* duński: (1.1) Århus n., Aarhus n.

* łotewski: (1.1) Orhūsa ż.

* węgierski: (1.1) Aarhus

źródła.

== Aarhus (język angielski.) ==

thumb|Aarhus (1.1)

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik, nazwa własna

 (1.1) geogr. Aarhus

odmiana.

przykłady.

składnia.

kolokacje.

synonimy.

Wiktionary


aaron

1. postać biblijna;
2. biskup krakowski w latach 1046-1059


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy, nazwa własna

 (1.1) bibl. postać biblijna, brat Mojżesza;

 (1.2) imię|polski|m.;

Wiktionary

  • Aaron – biskup krakowski 1046–1059
  • Aaron – opat klasztoru Sankt Martin w Kolonii
  • Aaron – herb
  • Aaron – hebrajskie imię męskie
  • Aaron – postać biblijna

Osoby o nazwisku Aaron:

  • Thomas Dean Aaron – amerykański golfista
  • Petru Aaron, biskup unicki

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) I rzekł Pan do Mojżesza: Oto, postanowiłem cię za Boga Faraonowi, a Aaron, brat twój, będzie prorokiem twoim.

 (1.2) Mam na imię Aaron i prowadzę antykwariat w Jerozolimie.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: aˈːrɔ̃n, AS: •arõn

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Aaronita mos.

:: zdrobn. Aaronek mos.

 przym. Aaronowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.2) Aron

Wiktionary


aaronek

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy, nazwa własna

 (1.1) imię|polski|m. zdrobn. od: Aaron

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Mieszkali tam po sąsiedzku kilkuletni Aaronek z rodziną i pani Julia z synem, działaczem Organizacji Ukraińskich Nacjonalistów.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Aaron mos., Aaronita mos.

 przym. Aaronowy

Wiktionary


aaronita

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) bibl. etn. potomek Aarona

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Do Aaronitów należały też kobiety, które jednak nie mogły pełnić żadnych funkcji liturgicznych.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Aaron mos., Aaronek mos.

Wiktionary


aaronowy

taki jak u Aarona, charakterystyczny dla Aarona


SJP.pl

przymiotnik dzierżawczy

 (1.1) przest. gwara. taki, który należy do Aarona

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Tyś krzak Mojżeszów boskim ogniem gorejąca, Tyś różdżka Aaronowa, śliczny kwiat rodząca.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Aaron mos., Aaronek mos.

Wiktionary


aasen

nazwisko, m.in. Ivar Aasen (1813-1896) poeta i językoznawca norweski


SJP.pl


ab

skrót od: Księga Abdiasza - jedna z ksiąg biblijnych, wchodząca w skład Starego Testamentu


SJP.pl

skrót

 (1.1) = bibl. Księga Abdiasza

Wiktionary

Wyrazy:

  • Ab – w mitologii egipskiej koncepcja serca-duszy
  • Ab – jedenasty miesiąc kalendarza żydowskiego
  • Ab – cząstka wyrazowa w hebrajskich imionach

Skróty:

  • ab – w standardzie ISO 639 kod języka abchaskiego
  • Ab – powszechnie używany skrót od wyrazu przeciwciało (ang. antibody)
  • Ab – siglum biblijne Księgi Abdiasza

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Ab 1,20

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈcɕɛ̃ŋɡa ːbˈdʲjaʃa, AS: ḱśŋg• abdʹi ̯aša

Wiktionary


aba

szeroki płaszcz w krajach muzułmańskich; abaja


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) geogr. rzeka w obwodzie kemerowskim Rosji, lewy dopływ Tomu w dorzeczu Obu

 (1.2) geogr. miasto w południowej Nigerii, położone przy zachodnim brzegu rzeki Aba (1.3);

 (1.3) geogr. rzeka w południowej Nigerii

Wiktionary

Miejscowości

  • Aba – miasto w Nigerii
  • Aba – miejscowość na Węgrzech
  • Abaj – również Aba, starożytne miasto w Fokidzie
  • Aba – miasto w Karii

Imiona

  • Aba – żeńskie imię afrykańskie oznaczające urodzona w czwartek
  • Aba – imię węgierskie oznaczające ojciec
  • wersja aramejskiego imienia i tytułu Boga – Abba

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ˈaba, AS: aba

Wiktionary


abachit

bardzo elastyczna, wielowarstwowa elektroda, stosowana w fotowoltaice


SJP.pl


abachum

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy, nazwa własna

 (1.1) imię|polski|m.

Wiktionary

Habakuk, Abakuk, Ambakuk – hebrajskie imię męskie o niejasnej etymologii, przypuszczalnie pochodzące z akadyjskiego, w którym hambakūku oznaczał jakąś pachnącą roślinę, cynamon.

Habakuk w innych językach:

  • angielski – Habakkuk
  • rosyjski – Авва́кум (Awwakum), Обак.

Habakuk, Abakuk, Ambakuk imieniny obchodzi 15 stycznia.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) W Rzymie przy Via Cornelia męczeństwo szlachetnej rodziny perskiej Maryusza i Marty wraz z ich synami Audifaksem i Abachumem za panowania cesarza Klaudyusza.

Wiktionary


abacja

miasto w Chorwacji; Opatija


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) geogr. hist. miasto w Chorwacji;

Wiktionary

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Jeździła aż do Abacyi,
Po temat do konwersacyi.
sic.

Wiktionary


abacki

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna

 (1.1) geogr. adm. osiedle w Rosji, w obwodzie tiumeńskim, nad Iszymem;

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy, nazwa własna

 (2.1) w zagadkach: umowna osoba o nazwisku wywiedzionym od litery A

Wiktionary

Abatskoje (ros. Абатское) – osiedle w Rosji, w obwodzie tiumeńskim.

Leży nad rzeką Iszym; 9.5 tys. mieszkańców 1989; przemysł spożywczy i materiałów budowlanych.

Założone w 1695 r.; na przełomie XIX i XX w. słoboda w guberni tobolskiej, powiecie iszymskim, licząca 3 tys. mieszkańców. W porze letniej odbywał się tu jarmark na płody miejscowe, odwiedzany licznie przez Kirgizów.

Wikipedia

Przykłady

 (2.1) Pan Abacki jest dwa razy starszy od pana Babackiego.

Wiktionary

Powiązane:

 przym. abacki

Wiktionary


abacysta

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) daw. mat. rachmistrz, liczący na abaku

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌabaˈt͡sɨsta, AS: abacysta

Wiktionary


abadan

miasto w Iranie


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna

 (1.1) geogr. miasto portowe w Iranie;

Wiktionary

Abadan (pers. ‏آبادان‎) – miasto w południowo-zachodnim Iranie (Chuzestan), przy granicy z Irakiem, położone w północnej części wyspy o tej samej nazwie, leżącej w delcie rzeki Szatt al-Arab (będącej przedłużeniem Tygrysu i Eufratu).

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Trudno jest znaleźć jakiekolwiek zdjęcie Abadanu z abadanką.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: aˈbadãn, AS: abadãn

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. abadańczyk mos., abadanka ż.

 przym. abadański

Wiktionary


abadańczyk

mieszkaniec Abadanu (miasta w Iranie)


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) mieszkaniec Abadanu

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌabaˈdãj̃n͇t͡ʃɨk, AS: abadãĩ ̯ṇčyk

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Abadan mrz.

:: fż. abadanka ż.

 przym. abadański

Wiktionary


abadanka

mieszkanka Abadanu (miasta w Iranie)


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) mieszkanka Abadanu

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Trudno jest znaleźć jakiekolwiek zdjęcie Abadanu z abadanką.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌabaˈdãnka, AS: abadãnka

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Abadan mrz.

:: fm. abadańczyk mos.

 przym. abadański

Wiktionary


abadański

Abadan


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z Abadanem, dotyczący Abadanu

Wiktionary

Patrz:

Abadan

Wymowa:

IPA: ˌabaˈdãj̃sʲci, AS: abadãĩ ̯sʹḱi

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Abadan mrz., abadańczyk mos., abadanka ż.

Wiktionary


abaddon

1. anioł zagłady opisany w Apokalipsie świętego Jana;
2. polski zespół


SJP.pl

  • Abaddon – anioł zagłady opisany w Apokalipsie św. Jana
  • Abaddon – polski zespół grający muzykę punkową i hardcore
  • Abaddon – fiński muzyk tworzący muzykę SID-ową, członek zespołu Damage

Wikipedia


abadyci

odłam islamu powstały w 674 roku; ibadyci


SJP.pl


abadyta

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) rel. zob. ibadyta.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) ibadyta

Wiktionary


abaja

szeroki płaszcz w krajach muzułmańskich; aba


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) kraw. kult. wierzchnie okrycie noszone w krajach muzułmańskich;

Wiktionary

Abaja, aba (ar. عَبَايَة) – wierzchnie okrycie noszone w krajach muzułmańskich, z wyglądu przypominają długą sukmanę bez rękawów.

Szeroki, luźny płaszcz bez rękawów, wyrabiany jest z wełny wielbłądziej lub koziej. Wyrabiany jest w kolorach: jasno- lub ciemnobrązowym, czarnym, białym, w pasy czarno-białe lub biało-brązowe. Szyty jest z dwóch kawałków materiału (ok. 70 cm szerokości i 2,8 m długości).

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Abaja była najbardziej popularna wśród Beduinów.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: aˈbaja, AS: abai ̯a

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) aba

Wiktionary


abak

u starożytnych Greków i Rzymian: deska do liczenia, pierwowzór liczydła; abakus


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) rodzaj dawnego liczydła

Wiktionary

Abakus lub abak (łac. abacus, gr. ἄβαξ, ábax – deska) – deska z wyżłobionymi rowkami, które symbolizowały kolejne potęgi dziesięciu. Ułatwiał liczenie, używany w Rzymie i Grecji od 440 p.n.e. do XVIII wieku – prekursor liczydła i maszyn liczących. Był używany także w innych krajach Europy.

Wikipedia

Przykłady

składnia.

kolokacje.

synonimy.

 (1.1) abakus

antonimy.

hiperonimy.

 (1.1) liczydło

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

frazeologia.

etymologia.

uwagi.

tłumaczenia.

 (1.1) zobtłum|abakus.

źródła.

== abak (esperanto (morfem).) ==

wymowa.

znaczenia.

morfem|eo.

 (1.1) liczydło

 (1.2) abakus

odmiana.

przykłady.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈabak, AS: abak

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) abakus

Wiktionary


abaka

twarde, wodoodporne włókno z liści banana manilskiego, służące np. do wyrobu wysokogatunkowych lin okrętowych, sieci rybackich lub papieru; manila


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) włók. lekkie, wytrzymałe włókno z pochew liściowych banana manilskiego wykorzystywane do sporządzania lin, zwłaszcza w żeglarstwie;

Wiktionary

Abaka, manila – lekkie, twarde i wytrzymałe włókno wydzielane z pochew liściowych banana manilskiego (Musa textilis Nee). Jego długość wynosi 0,7–3,6 m. Charakteryzuje się odpornością na działanie drobnoustrojów i wody morskiej. Stosowana jest do wyrobu plecionek, grubych tkanin, lin okrętowych (lepsze gatunki) oraz papieru i płyt budowlanych (gorsze gatunki).

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Włókna abaki, znane powszechnie jako konopie manilskie, są wyjątkowo wszechstronne w zastosowaniu.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: aˈbaka, AS: abaka

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) manila

Wiktionary


abakan

(od nazwiska M. Abakanowicz) przestrzenny, monumentalny gobelin o reliefowej, bogatej fakturze


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna

 (1.1) geogr. miasto w azjatyckiej części Rosji położone nad rzeką Abakan (1.2), stolica Chakasji;

 (1.2) geogr. rzeka w Rosji, lewy dopływ Jeniseju;

Wiktionary

  • Abakan – rzeka w Rosji
  • Abakan – rosyjskie miasto leżące u ujścia rzeki Abakan
  • Abakan – rosyjski port lotniczy
  • abakan – nazwa stepu w Kraju Krasnojarskim
  • Abakan – program komputerowy przetwarzający grafikę
  • Abakan – kompozycje przestrzenne Magdaleny Abakanowicz
  • Projekt Abakan – współczesny rosyjski karabin szturmowy

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Obecnie Abakan jest ośrodkiem eksploatacji węgla kamiennego i rud żelaza.

 (1.2) Abakan zamarza na około pięć miesięcy.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: aˈbakãn, AS: abakãn

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. abakański, abakańczyk mos., abakanka ż.

 przym. abakański

Wiktionary


abakańczyk

mieszkaniec Abakanu


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) mieszkaniec Abakanu

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌabaˈkãj̃n͇t͡ʃɨk, AS: abakãĩ ̯ṇčyk

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Abakan m.

:: fż. abakanka ż.

 przym. abakański

Wiktionary


abakanka

mieszkanka Abakanu


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) mieszkanka Abakanu

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌabaˈkãnka, AS: abakãnka

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Abakan mrz.

:: fm. abakańczyk mos.

 przym. abakański

Wiktionary


abakanowicz

nazwisko


SJP.pl

  • Abakanowicz – polskie nazwisko

Wikipedia


abakański

Abakan


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) geogr. dotyczący Abakanu, związany z Abakanem (miastem lub rzeką)

rzeczownik

 (2.1) jęz. makrojęzyk z podgrupy północno-wschodniej (syberyjskiej) albo - według innej klasyfikacji - północnej (a dawniej wschodniej) języków tureckich, używany nad rzeką Abakan w Kraju Krasnojarskim

Wiktionary

Patrz:

Abakan

Przykłady

 (1.1) Abakańskie ogiery cieszyły się (…) powodzeniem na Ałtaju, gdzie z ich pomocą ulepszono i uszlachetniono miejscową rasę koni, prawie wyradzającą się i zdrobniałą.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌabaˈkãj̃sʲci, AS: abakãĩ ̯sʹḱi

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Abakan mrz., abakańczyk mos., abakanka ż.

Wiktionary

Synonimy:

 (2.1) jenisejo-turecki, turko-jenisejski, przest. chakaski, jenisejski

Wiktionary


abakawir

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) chem. organiczny związek chemiczny, nukleozydowy inhibitor odwrotnej transkryptazy;

Wiktionary

Abakawir – organiczny związek chemiczny, lek, będący nukleozydowym inhibitorem odwrotnej transkryptazy, stosowany w połączeniu z innymi lekami w leczeniuzakażenia HIV-1.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Abakawir jest analogiem guanozyny.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌabaˈkavʲir, AS: abakavʹir

Wiktionary


abakować

czasownik przechodni niedokonany (dk. zabakować)

 (1.1) daw. wytyczać spławną drogę na wodzie

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌabaˈkɔvat͡ɕ, AS: abakovać

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. abakowanie n.

Wiktionary


abakowanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) daw. wytyczanie spławnej drogi na wodzie

Wiktionary

Powiązane:

 czas. abakować ndk.

Wiktionary


abakuk

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy, nazwa własna

 (1.1) imię|polski|m.;

Wiktionary

Habakuk, Abakuk, Ambakuk – hebrajskie imię męskie o niejasnej etymologii, przypuszczalnie pochodzące z akadyjskiego, w którym hambakūku oznaczał jakąś pachnącą roślinę, cynamon.

Habakuk w innych językach:

  • angielski – Habakkuk
  • rosyjski – Авва́кум (Awwakum), Обак.

Habakuk, Abakuk, Ambakuk imieniny obchodzi 15 stycznia.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Abakuk jest moim przyjacielem.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: aˈbakuk, AS: abakuk

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) Habakuk

Wiktionary


abakus

1. kwadratowa płyta stanowiąca górną część głowicy kolumny
2. u starożytnych Greków i Rzymian: deska do liczenia, pierwowzór liczydła; abak


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) archit. kwadratowa płyta stanowiąca górną część głowicy kolumny;

 (1.2) przyrząd do liczenia w postaci deski z rowkami na poszczególne rodzaje jednostek liczbowych, używany przez starożytnych Greków i Rzymian, także w zachodniej Europie do XVIII w.; pierwowzór liczydeł;

Wiktionary

  • abakus (architektura) – czworoboczna płyta będąca najwyższą częścią głowicy kolumny
  • Abakus (klub) – pierwszy polski klub mikrokomputerowy
  • abakus (liczydło) – przodek liczydła i maszyn liczących
  • abakus (wyposażenie wnętrz) – prostokątne płyty i tablice, używane w starożytności jako stoły bufetowe i ozdobne.
  • abakus (stolik) – stolik do gier

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Na abakusie spoczywa najniższa część belkowania, czyli architraw.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: aˈbakus, AS: abakus

Wiktionary

Powiązane:

 przym. abakusowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.2) tabliczka Pitagorasa, war. abak

Wiktionary


abakusowy

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z abakusem, dotyczący abakusa

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. abakus m.

Wiktionary


abalasa

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) białystok. gruba żerdź od płotu

Wiktionary

Abalasa (arab. أباليسا) – osiedle na Saharze, w południowej Algierii, w prowincji Tamanrasset.

Wikipedia


abalienacja

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) hist. praw. w starożytnym Rzymie zupełne odstąpienie własności;

 (1.2) daw. pozbywanie się

Wiktionary

Abalienacja – w starożytnym Rzymie było to zupełne odstąpienie własności, czyli rzeczy posiadanych przez obywatela rzymskiego, jak niewolników, bydła, gruntu, drogą sprzedaży, lub innym sposobem. Nazwę jus abalienandi, także w prawie późniejszym, nosi prawo odstępowania swojej własności drugiemu.


Wikipedia

Przykłady

 (1.2) Na indigenatus, frymarki, donacyje i abalijenacyje dóbr królewskich żadni w Koronie pozwalać nie mają.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌabalʲjɛ̃ˈnat͡sʲja, AS: abalʹi ̯ẽnacʹi ̯a

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. daw. abalienowanie, daw. abaliowanie

Wiktionary


abalietas

zależność od czegoś innego


SJP.pl


abalone

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) rodzaj logicznej gry planszowyanszowej;

Wiktionary

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ˌabaˈlɔ̃nɛ, AS: abalõne

Wiktionary


abana

rzeka w Syrii


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) hist. geogr. rzeka w Syrii, przepływająca przez Damaszek

Wiktionary

Barada (arab. ‏بردى‎, trl. Barada, Nahr Barada) – rzeka w Syrii.

Wypływa ze wschodniego stoku gór Antylibanu, po ich pokonaniu wypływa z wąwozu na zachodnim skraju Damaszku, następnie płynie przez centralną część miasta (przepływa m.in. pod północnymi murami starego miasta) i rozlewa się w liczne odnogi na wschód od Damaszku, nawadniając rozległy obszar, zanikając ostatecznie na obszarze bagien kilka kilometrów od miasta. Wody rzeki, rozprowadzane siecią kanałów, wykorzystywane są do irygacji okolicznych pól i sadów, które tworzących rozległą zieloną oazę na pustyni, wkrótce po krótkim biegu bez śladu ginie w bagnach. Wąwóz, którym płynie w swoim górnym biegu, jest popularnym miejscem wypoczynku mieszkańców Damaszku – jest on łatwo osiągalny m.in. dzięki prowadzącej nim linii kolejowej.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Czyż Abana i Parpar, rzeki Damaszku, nie są lepsze od wszystkich wód Izraela?

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) Barada

Wiktionary


abandon

forma umowy ubezpieczeniowej (ubezpieczony zrzeka się pozbawionego wartości w wyniku wypadku statku lub jego ładunku na rzecz firmy ubezpieczeniowej, zachowując przy tym prawo do pełnego odszkodowania)


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) praw. mors. zrzeczenie się na rzecz ubezpieczyciela praw do statku, który stracił swoją wartość handlową;

Wiktionary

Abandon (fr. abandon, 'opuszczenie, odstąpienie') – w prawie morskim jest to zrzeczenie się przez armatora praw własności do ubezpieczonej rzeczy (ładunku lub statku) na rzecz ubezpieczyciela, które następuje po zgłoszeniu wypadku objętego umową ubezpieczeniową, jeśli ubezpieczonemu przysługuje prawo całkowitego odszkodowania.

Prawo to stosowane jest w wypadku zaginięcia bądź uszkodzenia ponad 75% zaasekurowanego mienia (nawet jeśli jest możliwość eksploatacji po naprawie).

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) W razie zaginięcia (…) statku lub znajdującego się na nim ładunku termin dla zgłoszenia abandonu biegnie od dnia, w którym statek był spodziewany w najbliższym porcie, do którego go skierowano.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: aˈbãndɔ̃n, AS: abãndõn

Wiktionary


abandonware

rzeczownik zbiorowy, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) inform. oprogramowanie komputerowe, które nie jest dłużej wspierane ani reklamowane, uważane za porzucone przez jego twórców;

Wiktionary

Abandonware – oprogramowanie, którego twórca już nie sprzedaje i nie zapewnia dla niego obsługi. Spotyka się również użycie tego określenia w stosunku do oprogramowania, którego twórca świadomie zaprzestał rozwoju i wsparcia produktu. Określenie „abandonware” nie jest używane w odniesieniu do starszych wersji danego oprogramowania, które już nie są sprzedawane i wspierane, o ile producent nadal wspiera i sprzedaje oprogramowanie, które stanowi kontynuację tych wersji.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Ta gra to abandonware od dobrych dziesięciu lat.

Wiktionary


abaris

postać mitologiczna


SJP.pl

W mitologii greckiej:

  • Abaris – postać w mitologii greckiej. Był mieszkańcem Kaukazu, przebywał na dworze Cefeusza, króla Etiopii i został zabity przez Perseusza wraz z etiopskimi wodzami.
  • Abaris – postać w mitologii greckiej. Był jednym z Dolionów, został zabity przez Jazona podczas bitwy Dolionów z Argonautami.
  • Abaris – jeden z Hiperboreadów.
  • Abaris – żołnierz występujący w Eneidzie Wergiliusza (IX. 344). Pochodził z armii Turnusa, króla Rutulów. Został zabity przez Trojańczyka Euryalosa

Wikipedia


abarognozja

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) med. brak odczuwania ciężaru przedmiotów trzymanych w ręku;

Wiktionary

Abarognozja (łac. abarognosis) – zmniejszenie lub całkowity brak czucia ucisku oraz odczuwania ciężaru przedmiotów trzymanych w rękach w sytuacji, gdy podstawowe zmysły są nienaruszone. Abarognozja spowodowana jest uszkodzeniem przeciwległego płata ciemieniowego.

Wikipedia


abarot

przysłówek sposobu

 (1.1) gwara. więz. z powrotem

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (2.1) gwara. więz. skierowanie obelgi z powrotem do osoby, która wypowiedziała ją pierwsza

Wiktionary

Wymowa:

IPA: abaˈrɔt, AS: abarot

Wiktionary

Powiązane:

 przysł. abarotno

Wiktionary

Synonimy:

 (2.1) kołowrót

Wiktionary


abasiofilia

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) med. zaburzenie preferencji seksualnych polegające na odczuwaniu pociągu seksualnego do osób z dysfunkcjami narządów ruchu;

Wiktionary

Abasiofilia (z gr. abazja „niemożność chodzenia” i philia „miłość”) – zaburzenie preferencji seksualnych polegające na odczuwaniu pociągu seksualnego do osób z dysfunkcjami narządów ruchu, w szczególności tych, które używają urządzeń ortopedycznych takich jak kule czy wózki inwalidzkie. Wyraz abasiofilia został użyty po raz pierwszy przez amerykańskiego psychologa i seksuologa Johna Moneya w 1990 roku w pracy na temat parafilii.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ˌabasʲiɔˈfʲilʲja, AS: abas'iofʹilʹi ̯a

Wiktionary


abass

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) zob. abaz.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) abaz, abazi, abbaz

Wiktionary


abassi

rzeczownik

 (1.1) miara masy (360 gramów) stosowana w Persji do początku XX wieku

 (1.2) srebrna moneta zdawkowa;

Wiktionary

Abassi (pers. ‏عباسی‎), Abbaz – srebrna moneta perska oraz miara masy (360 gramów) stosowana w Persji do początku XX wieku.

Moneta została wprowadzona przez szacha Persji Abbasa I z dynastii Safawidów w 1620 roku. Początkowo była o wadze 7,7 g, później, szczególnie od połowy XVIII w., była coraz lżejsza.

Wikipedia

Synonimy:

 (1.2) abbaz

Wiktionary


abat

dawniej: przełożony opactwa; opat


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) daw. opat

 (1.2) daw. duchowny

Wiktionary

Przykłady

składnia.

kolokacje.

synonimy.

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

 rzecz. abatysa ż., abbowie m., abbuś m.

frazeologia.

etymologia.

 etym|łac|abbas., etym|łac|abbatis. < etym|gr. < etym|aramejski.

uwagi.

współczesna.

tłumaczenia.

 (1.1) zobtłum|opat.

 (1.2) zobtłum|duchowny.

źródła.

== abat (język albański.) ==

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik, rodzaj męski

 (1.1) rel. opat

odmiana.

przykłady.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈabat, AS: abat

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. abatysa ż., abbowie m., abbuś m.

Wiktionary

Synonimy:

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

 rzecz. abatysa ż., abbowie m., abbuś m.

frazeologia.

etymologia.

 etym|łac|abbas., etym|łac|abbatis. < etym|gr. < etym|aramejski.

uwagi.

współczesna.

tłumaczenia.

 (1.1) zobtłum|opat.

 (1.2) zobtłum|duchowny.

źródła.

== abat (język albański.) ==

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik, rodzaj męski

 (1.1) rel. opat

odmiana.

przykłady.

składnia.

kolokacje.

synonimy.

Wiktionary


abatacept

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) farm. lek biologiczny o działaniu immunosupresyjnym, rekombinowane rozpuszczalne białko fuzyjne;

Wiktionary

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Abatacept jest stosowany u dorosłych pacjentów w leczeniu aktywnego reumatoidalnego zapalenia stawów o umiarkowanym lub ciężkim przebiegu.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌabaˈtat͡sɛpt, AS: abatacept

Wiktionary


abaton

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) archit. hist. w starożytnej Grecji sypialnia dla pacjentów oczekujących cudownego uzdrowienia podczas snu;

 (1.2) archit. hist. święte miejsce, zazwyczaj okręg sakralny lub podziemne pomieszczenie przy świątyni greckiej, do którego dostęp mieli wyłącznie kapłani;

Wiktionary

Abaton (z gr. a- 'nie', bainein 'iść') – termin architektoniczny o kilku znaczeniach:

  • w Starożytnej Grecji sypialnia dla pacjentów oczekujących cudownego uzdrowienia podczas snu. Zwykle budowany jako długa stoa (np. abaton Epidauros ma 70 m);
  • święte miejsce, zazwyczaj okręg sakralny, podziemne pomieszczenie przy świątyni greckiej, lub święty gaj do którego dostęp mieli wyłącznie kapłani a czasami wierni, którzy poddali się oczyszczeniu rytualnemu.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: aˈbatɔ̃n, AS: abatõn

Wiktionary


abatysa

dawniej: przełożona klasztoru żeńskiego w niektórych klasztorach


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) daw. przełożona klasztoru żeńskiego

 (1.2) daw. ksieni, opatka

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌabaˈtɨsa, AS: abatysa

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. abat mos., abbowie mos., abbuś mos.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) przeorysza

 (1.2) ksieni, opatka

Wiktionary


abaz

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) numizm. srebrna moneta, dawniej funkcjonująca na terenie Chanatu Chiwy, Gruzji, Persji oraz chanatu gandżyńskiego;

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) W Elizabetpolu są prócz tego w obiegu dawne monety gandżyńskie: dżewatchański rubel albo besz-abaz (71 kop. sr.) on-szagi (42 kop.) besz-szagi (21 kop.) abaz (17 kop.).

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) abass, abazi, abbaz

Wiktionary


abaza

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) geogr. adm. miasto w Federacji Rosyjskiej w Republice Chakasji, położone w śródgórskiej kotlinie w górnym biegu rzeki Abakan;

Wiktionary

Miejscowości

  • Abaza – miasto w Rosji, w Chakasji

Osoby:

  • Aleksandr Abaza
  • Aleksiej Abaza
  • Aziz Abaza
  • Mykoła Abaza
  • Ołena Abaza

Wikipedia

Wymowa:

IPA: aˈbaza, AS: abaza

Wiktionary


abazi

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) zob. abaz.

Wiktionary

Abassi (pers. ‏عباسی‎), Abbaz – srebrna moneta perska oraz miara masy (360 gramów) stosowana w Persji do początku XX wieku.

Moneta została wprowadzona przez szacha Persji Abbasa I z dynastii Safawidów w 1620 roku. Początkowo była o wadze 7,7 g, później, szczególnie od połowy XVIII w., była coraz lżejsza.

Wikipedia

Synonimy:

 (1.1) abaz, abass, abbaz

Wiktionary


abazja

utrata zdolności chodzenia


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) med. utrata możliwości chodzenia, przeważnie na skutek schorzeń systemu nerwowego;

Wiktionary

Abazja (łac. abasia, gr. αβασία) – objaw kliniczny polegający na niemożności chodzenia, poruszania całością lub częścią kończyny dolnej, niedowładzie lub całkowitym porażeniu spowodowanym urazem, czasami łączy się z innym objawem astazją. Objaw występuje jako element zaburzeń dysocjacyjnych lub schorzeń neurologicznych.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Chorzy z abazją zachowują pełną czynność kończyn dolnych w pozycji horyzontalnej.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: aˈbazʲja, AS: abazʹi ̯a

Wiktionary


abażur

osłona na lampę


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) osłona na lampę lub świecznik, tłumiąca zbyt jaskrawe światło

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Abażur był w kolorze ciemnoczerwonym, dzięki temu w pokoju panował przyjemny półmrok.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: aˈbaʒur, AS: abažur

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz.

:: zdrobn. abażurek mrz.

 przym. abażurowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) umbrelka, przest. umbra

Wiktionary


abażura

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) daw. abażur

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌabaˈʒura, AS: abažura

Wiktionary


abażurek

mały abażur


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) zdrobn. od: abażur

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Lampka miała czerwony abażurek.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌabaˈʒurɛk, AS: abažurek

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. abażur mrz.

 przym. abażurkowy

Wiktionary


abażurkowy

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z abażurkiem, dotyczący abażurka

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. abażurek m.

Wiktionary


abażurowy

abażur


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) zaopatrzony w abażur; związany z abażurem; taki jak abażur, przypominający abażur

Wiktionary

Patrz:

abażur

Przykłady

 (1.1) Włosy gęste, złotawe, prześlicznie utrzymane, fryzowane w modne abażurowych kształtów sploty, odsłaniały kark równie młodzieńczy, pełny i biały.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. abażur mrz.

Wiktionary


abazyjczycy

rdzenna ludność północnego Kaukazu, blisko spokrewniona z Czerkiesami; Abazyni, Abazyńczycy


SJP.pl

Abazyni, Abazowie, Abazyjczycy, Abazyńczycy (abaz. абаза, abaza; ros. абазины, abaziny) – rdzenna ludność (grupa etniczna) północnego Kaukazu, blisko spokrewniona z Czerkiesami. Zamieszkują północne stoki Kaukazu, głównie w Karaczajo-Czerkiesji (ok. 27,5 tys. osób), a także w niewielkich grupach w Adygei w okolicach Kisłowodzka. Około 60% to ludność wiejska.

Wikipedia


abazyjski

przymiotnik

 (1.1) zob. abazyński.

Wiktionary

Powiązane:

 przym. abazyński

 rzecz. abazyński mrz., abaza n.

Wiktionary


abazyńczycy

rdzenna ludność północnego Kaukazu, blisko spokrewniona z Czerkiesami; Abazyni, Abazyjczycy


SJP.pl

Abazyni, Abazowie, Abazyjczycy, Abazyńczycy (abaz. абаза, abaza; ros. абазины, abaziny) – rdzenna ludność (grupa etniczna) północnego Kaukazu, blisko spokrewniona z Czerkiesami. Zamieszkują północne stoki Kaukazu, głównie w Karaczajo-Czerkiesji (ok. 27,5 tys. osób), a także w niewielkich grupach w Adygei w okolicach Kisłowodzka. Około 60% to ludność wiejska.

Wikipedia


abazyni

rdzenna ludność północnego Kaukazu, blisko spokrewniona z Czerkiesami; Abazyjczycy, Abazyńczycy


SJP.pl

Abazyni, Abazowie, Abazyjczycy, Abazyńczycy (abaz. абаза, abaza; ros. абазины, abaziny) – rdzenna ludność (grupa etniczna) północnego Kaukazu, blisko spokrewniona z Czerkiesami. Zamieszkują północne stoki Kaukazu, głównie w Karaczajo-Czerkiesji (ok. 27,5 tys. osób), a także w niewielkich grupach w Adygei w okolicach Kisłowodzka. Około 60% to ludność wiejska.

Wikipedia


abazyński

język abazyński - język kaukaski używany przez Abazyńczyków, jeden z języków urzędowych Rosji


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) odnoszący się do Abazyńczyków

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (2.1) jęz. język należący do północno-zachodniej (abchasko-adygejskiej) grupy języków kaukaskich;

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Abchaski jest blisko spokrewniony z językiem abazyńskim.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. abaza n., Abazyńczyk mos., Abazynka ż.

 przym. abazyjski

Wiktionary

Synonimy:

 (2.1) abaza

Wiktionary


abb

[czytaj: a-be-BE] Asea Brown Boveri - przedsiębiorstwo


SJP.pl


abba

dawniej: tytuł biskupów lub uczonych


SJP.pl

ABBA, także Abba – szwedzki zespół muzyczny grający muzykę pop, założony w 1972 przez Anni-Frid Lyngstad, Benny’ego Anderssona, Björna Ulvaeusa i Agnethę Fältskog.

Uważani za jeden z najbardziej znaczących na rynku oraz kasowych zespołów muzycznych w historii, sprzedali ponad 300 mln płyt na świecie. Jako zespół zadebiutowali w 1972 singlem „People Need Love”, rok później wydali debiutancki album studyjny pt. Ring Ring. W 1974, reprezentując Szwecję z utworem „Waterloo”, zwyciężyli w finale 19. Konkursu Piosenki Eurowizji. W kolejnych latach koncertowali po całym świecie oraz lansowali kolejne przeboje. Do 1981 wydali jeszcze siedem albumów studyjnych: Waterloo (1974), ABBA (1975), Arrival (1976), The Album (1977), Voulez-Vous (1979), Super Trouper (1980) i The Visitors (1981), które dotarły do pierwszego miejsca na szwedzkiej liście najlepiej sprzedających się płyt, a także były wysoko notowane na światowych listach sprzedaży. Od 1982 nie współpracowali jako kwartet. Na rynku wydawane były kolejne składanki przebojów, które osiągnęły sukces sprzedażowy.

Wikipedia


abbacja

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) daw. opactwo, klasztor

Wiktionary

Wymowa:

IPA: abˈːat͡sʲja, AS: a•bacʹi ̯a

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) abbacyja

Wiktionary


abbacyja

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) daw. opactwo, klasztor

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) abbacja

Wiktionary


abbandonasi

określenie wykonawcze: swobodnie, bez skrępowania; abbandonatamente


SJP.pl


abbandonatamente

określenie wykonawcze: swobodnie, bez skrępowania; abbandonasi


SJP.pl


abbas

nazwisko


SJP.pl

Abbas (Abbas Ibn Abd Al Muttalib, ur. ok. 565, zm. ok. 653) – wódz arabski, stryj proroka Mahometa.

Wikipedia


abbasyda

członek dynastii 37 kalifów, panującej w latach 750-1258 w imperium muzułmańskim, mającym stolicę w Bagdadzie


SJP.pl


abbasydzi

członek dynastii 37 kalifów, panującej w latach 750-1258 w imperium muzułmańskim, mającym stolicę w Bagdadzie


SJP.pl

Wikipedia


abbasydzki

Abbasyda, Abbasydzi


SJP.pl

Patrz:

Abbasyda, Abbasydzi

abbazia

[czytaj: abacja] dawniej: Abacja (miasto w Chorwacji)


SJP.pl

Wikipedia


abbé

nazwisko, m.in. Ernst Abbe (1840-1905), fizyk niemiecki


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męski

 (1.1) tytuł honorowy we francuskim Kościele katolickim;

Wiktionary


abbeville

[czytaj: abWIL] miasto we Francji


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna

 (1.1) geogr. miasto i gmina we Francji nad Sommą;

Wiktionary

Lokalizacje we Francji

  • Abbeville – miejscowość i gmina we Francji
  • Abbéville-la-Rivière – miejscowość i gmina we Francji
  • Abbéville-lès-Conflans – miejscowość i gmina we Francji
  • Abbeville-Saint-Lucien – miejscowość i gmina we Francji
  • Okręg Abbeville – okręg w północno-wschodniej Francji

Wikipedia

Przykłady

składnia.

kolokacje.

synonimy.

antonimy.

hiperonimy.

 (1.1) miasto, gmina

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

 przym. abwilski

frazeologia.

etymologia.

uwagi.

tłumaczenia.

źródła.

== Abbeville (język francuski.) ==

wymowa.

 audio|Fr-Abbeville.ogg.

znaczenia.

rzeczownik, rodzaj męski, nazwa własna

 (1.1) geogr. Abbeville

odmiana.

 (1.1) nieodm.

przykłady.

Wiktionary

Powiązane:

 przym. abwilski

Wiktionary


abbot

nazwisko


SJP.pl

Osoby:

  • Charles Greeley Abbot (1872–1973) – amerykański astrofizyk i astronom
  • George Abbot (1562–1633) – duchowny anglikański, arcybiskup Canterbury
  • John Abbot (1751–1840 lub 1841) – amerykański entomolog i ornitolog
  • Robert Abbot (1560–1617) – duchowny anglikański, biskup Salisbury
  • Henry Abbot – XVI-wieczny męczennik angielski

Wikipedia


abbott

nazwisko, m.in.: Berenice Abbott, amerykańska artystka fotografik


SJP.pl

Miejscowości w Stanach Zjednoczonych:

  • Abbott – miasto w stanie Teksas, w hrabstwie Hill

Gminy w Stanach Zjednoczonych:

  • gmina Abbott (ang. Abbott Township) – gmina w stanie Pensylwania, w hrabstwie Potter

Inne:

  • Abbott – marka samochodu

Osoby o nazwisku Abbott:

  • Tony Abbott – australijski polityk
  • Diane Abbott – brytyjska polityk
  • Jeff Abbott – amerykański pisarz

Wikipedia


abbowie

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy, liczba mnoga

 (1.1) daw. opaci, księża

Wiktionary

Wymowa:

IPA: abˈːɔvʲjɛ, AS: a•bovʹi ̯e

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. abat mos., abatysa ż., abbuś mos.

Wiktionary


abbozzo

[czytaj: abbocco] szkicowy zarys dzieła sztuki; abozzo


SJP.pl


abbreviatura

abrewiatura;
1. skróty stosowane w notacji muzycznej (np. b - bemol, # - krzyżyk);
2. system skrótów stosowany w starożytnych i średniowiecznych pismach;
3. w poligrafii: znak zastępujący jakiś wyraz (np. $)


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) zob. abrewiatura.

Wiktionary

Przykłady

składnia.

kolokacje.

synonimy.

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

frazeologia.

etymologia.

uwagi.

tłumaczenia.

źródła.

== abbreviatura (interlingua.) ==

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik

 (1.1) abrewiatura, skrót (wyrazu)

odmiana.

przykłady.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌabːrɛvʲjaˈtura, AS: a•brevʹi ̯atura

Wiktionary

Synonimy:

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

frazeologia.

etymologia.

uwagi.

tłumaczenia.

źródła.

== abbreviatura (interlingua.) ==

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik

 (1.1) abrewiatura, skrót (wyrazu)

odmiana.

przykłady.

składnia.

kolokacje.

synonimy.

Wiktionary


abbrewiator

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) rel. sekretarz lub notariusz w kancelarii papieskiej

 (1.2) rel. urzędnik soborowy

Wiktionary

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ˌabrɛˈvʲjatɔr, AS: abrevʹi ̯ator

Wiktionary


abbuś

dawniej, pogardliwie o księdzu; labuś


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) pogard. ksiądz

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈabːuɕ, AS: a•buś

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. abat mos., abatysa ż., abbowie mos., labuś mos.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) katabas, klecha, księżulo, labuś

Wiktionary


abc

[czytaj: a-be-CE] ABC;
1. podstawowe, najważniejsze zasady, informacje z jakiejś dziedziny; abecadło, alfabet, elementarz;
2. książka z podstawowymi, najważniejszymi zasadami, informacjami z jakiejś dziedziny


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) podstawy czegoś, podstawy wiedzy na jakiś temat

 (1.2) podręcznik, w którym można znaleźć podstawy czegoś, najważniejsze informacje z danej dziedziny

 (1.3) zestaw podstawowych narzędzi, akcesoriów do jakiejś pracy lub dziedziny aktywności

skrótowiec, rzeczownik, rodzaj nijaki

 (2.1) geogr. pot. Aruba, Bonaire i Curaçao, grupa wysp na Morzu Karaibskim;

Wiktionary

  • abc – sieć sklepów
  • abc – zagadnienie z teorii liczb

Zobacz też:

  • ABC

Wikipedia

Przykłady

 (1.2) „ABC fizyki” to podręcznik wprowadzający w tę dziedzinę.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: a‿bɛ‿ˈt͡sɛ, AS: a‿be‿ce

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) abc, a b c

Wiktionary


abcalong

rzeczownik, rodzaj męski

 (1.1) gw-pl|Górny Śląsk. spłata

 (1.2) gw-pl|Górny Śląsk. rata

Wiktionary


abcas

rzeczownik

 (1.1) daw. obcas

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) abzas

Wiktionary


abchaski

Abchazja


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z Abchazją, dotyczący Abchazji lub jej mieszkańców

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (2.1) jęz. język używany w Abchazji;

Wiktionary

Patrz:

Abchazja

Przykłady

 (1.1) Podczas wojny domowej w Gruzji władze rosyjskie przyczyniły się w decydującym stopniu do przetrwania niezależnego państwa abchaskiego poprzez wsparcie militarne i finansowe.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: apˈxasʲci, AS: apχasʹḱi

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Abchazja ż., Abchaz mos., Abchazka ż., abchaskość ż.

Wiktionary


abchasko-gruziński

dotyczący Abchazji i Gruzji; w części abchaski, w części gruziński


SJP.pl


abchaskojęzyczny

przymiotnik

 (1.1) taki, który posługuje się językiem abchaskim

 (1.2) taki, którego mieszkańcy posługują się językiem abchaskim

 (1.3) spisany, stworzony w języku abchaskim

Wiktionary

Wymowa:

IPA: apˈxaskɔjɛ̃w̃ˈzɨt͡ʃnɨ, AS: apχaskoi ̯ẽũ̯zyčny

Wiktionary


abchaskość

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) cecha tego, co jest abchaskie; cecha tych, którzy są abchascy

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Abchazja ż., Abchaz m., Abchazka ż., abchaski mrz.

 przym. abchaski

Wiktionary


abchaz

mieszkaniec Abchazji


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) mieszkaniec Abchazji;

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Napięcie między Abchazami a abchaskimi Gruzinami starał się łagodzić pierwszy gruziński prezydent Zwiad Gamsachurdia.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈapxas, AS: apχas

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Abchazja ż., abchaski mrz.

:: fż. Abchazka ż.

 przym. abchaski

Wiktionary


abchazja

republika autonomiczna w Gruzji


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) geogr. polit. adm. formalnie republika autonomiczna wchodząca w skład Gruzji;

Wiktionary

Abchazja (abch. Аҧсны – Apsny, gruz. აფხაზეთი – Apchazeti, ros. Абха́зия – Abchazija) – terytorium na wschodnim wybrzeżu Morza Czarnego, formalnie część Gruzji, faktycznie państwo nieuznawane (uznane przez 5 państw na świecie, w tym Rosję) ze stolicą w Suchumi, położone nad Morzem Czarnym i na zachodnim Kaukazie. Zajmuje powierzchnię 8550 km², zamieszkuje je ponad 240 tys. osób.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Separatystyczny rząd Abchazji przyjmuje, że jest ona niepodległym państwem – jednostronna proklamacja niepodległości nastąpiła w 1992 roku.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: apˈxazʲja, AS: apχazʹi ̯a

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. abchaski mrz., Abchaz mos., Abchazka ż., abchaskość ż.

 przym. abchaski

Wiktionary


abchazka

mieszkanka Abchazji


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) mieszkanka Abchazji

Wiktionary

Wymowa:

IPA: apˈxaska, AS: apχaska

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Abchazja ż., abchaskość ż., abchaski mrz.

:: fm. Abchaz mos.

 przym. abchaski

Wiktionary


abcug

dawniej:
1. odstęp między szeregami;
2. w kartach: wyjście, pociągnięcie; dziś zwykle w potocznym wyrażeniu "w krótkich abcugach" lub "w szybkich abcugach" - szybko, natychmiast


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) daw. odstęp, odległość, dystans

 (1.2) daw. karc. wyjście, pociągnięcie

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Idą marszałki, damy, urzędniki,
W równych abcugach: pierwszy, drugi, czwarty (…)
.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈapt͡suk, AS: apcuk

Wiktionary

Powiązane:

 czas. abcugować

Wiktionary


abcugować

czasownik przechodni dwuaspektowy

 (1.1) daw. potrącić lub potrącać z pensji

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Szczęsny nakazał tu wprost, aby „abszejty wstrzymane były, a dla łatwiejszego tych utrzymania forszus… nie jest im abcugowany”.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. abcug m.

Wiktionary


abcybilder

rzeczownik, rodzaj męski

 (1.1) gw-pl|Górny Śląsk. naklejka

Wiktionary


abcybinder

rzeczownik, rodzaj męski

 (1.1) gw-pl|Górny Śląsk. naklejka

Wiktionary


abcyjbilder

rzeczownik, rodzaj męski

 (1.1) gw-pl|Górny Śląsk. naklejka

Wiktionary


abcyksymab

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) farm. lek przeciwpłytkowy będący fragmentem Fab przeciwciała monoklonalnego przeciw receptorowi GPIIb/IIIa na powierzchni ludzkich płytek krwi;

Wiktionary

Abcyksymab, abciksimab (wcześniej znany jako c7E3 Fab; ATC: B01 AC 13) – lek przeciwpłytkowy będący fragmentem Fab chimerycznego monoklonalnego przeciwciała 7E3, skierowanego przeciwko receptorom GP IIb/IIIa znajdującym się na płytkach krwi. Receptory GP IIb/IIIa są częścią receptorów adhezyjnych z rodziny integryn i głównymi receptorami powierzchniowymi odgrywającymi rolę w zjawisku agregacji płytek. Abcyksymab wiążąc się z receptorami GP IIb/IIIa hamuje agregację przez uniemożliwienie związania do receptorów fibrynogenu, czynnika von Willebranda i innych cząsteczek adhezyjnych.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Abcyksymab stosuje się u pacjentów poddawanych przezskórnym interwencjom wieńcowym.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌapt͡sɨˈksɨ̃map, AS: apcyksmap

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) abciksimab, c7E3 Fab; nazwa handlowa: ReoPro

Wiktionary


abdallah

1. popularne imię muzułmańskie;
2. nazwisko, m.in. Abderemane Ahmed Abdallah (1918-1989) - polityk Komorów, prezydent


SJP.pl

Abdullah, Abdallah, Abd Allah (arab. ‏عبد ﷲ‎) to popularne wśród muzułmanów imię pochodzenia arabskiego oznaczające sługa Allaha. Jest ono często przybierane przez osoby nowo nawrócone na islam.

Wybrane osoby noszące to imię:

  • Abd Allah ibn Abd al-Muttalib, ojciec proroka Mahometa.
  • Abdallah syn Alego z dynastii Umajjadów.
  • Abdullah I, król Jordanii.
  • Abdullah II, król Jordanii.
  • Abdullah bin Abdulaziz al Saud, od 1 sierpnia 2005 do 23 stycznia 2015 król Arabii Saudyjskiej.
  • Abdullah Öcalan, kurdyjski polityk, lider Partii Pracujących Kurdystanu.
  • Abdullah ibn Ismail z dynastii Alawitów.

Wikipedia


abdaniec

polski herb szlachecki; Abdank, Habdank, Awdaniec


SJP.pl

Abdank – polski herb szlachecki, noszący zawołania Abdaniec, Abdank, Awdaniec, Habdank, Hebdank. Wzmiankowany w najstarszym zachowanym do dziś polskim herbarzu, Insignia seu clenodia Regis et Regni Poloniae, spisanym przez historyka Jana Długosza w latach 1464–1480. Abdank jest jednym z 47 herbów adoptowanych przez bojarów litewskich na mocy unii horodelskiej z 1413 roku.

Wikipedia


abdank

polski herb szlachecki; Habdank, Abdaniec, Awdaniec


SJP.pl

Herby szlacheckie

  • Abdank – polski herb szlachecki.
  • Abdank II – polski herb szlachecki.

Rody szlacheckie

  • Abakanowiczowie herbu Abdank
  • Abczyńscy herbu Abdank
  • Abłamowiczowie herbu Abdank
  • Abramowiczowie herbu Abdank
  • Białobrzescy herbu Abdank
  • Buczaccy herbu Abdank
  • Gasztołdowie herbu Abdank
  • Grocholscy herbu Abdank
  • Jazłowieccy herbu Abdank
  • Kowalscy herbu Abdank
  • Skarbkowie herbu Abdank
  • Wąsowscy herbu Abdank

Wikipedia


abdankować

czasownik niedokonany

 (1.1) śrpol. odprawić, zwolnić z obowiązków, rozpuścić wojsko

 (1.2) śrpol. odprawić, pożegnać się (z kimś)

 (1.3) śrpol. porzucać, zostawiać w spokoju

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌabdãŋˈkɔvat͡ɕ, AS: abdãŋkovać

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. abdankowanie n., habdank mrz.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1-3) war. habdankować

Wiktionary


abdankowanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) śrpol. zwalnianie ze służby

Wiktionary

Powiązane:

 czas. abdankować

Wiktionary


abdera

starożytne miasto greckie nad Morzem Egejskim


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) geogr. miejscowość w Grecji, w administracji zdecentralizowanej Macedonia-Tracja;

 (1.2) geogr. hist. starożytne miasto, kolonia grecka w południowej Tracji nad Morzem Egejskim, niedaleko ujścia rzeki Nestos

 (1.3) geogr. hist. starożytne miasto portowe, kolonia kartagińska, znajdująca się na południowym wybrzeżu Półwyspu Iberyjskiego; ; obecnie odpowiada miejscowości

Wiktionary

  • Abdera – współczesna miejscowość i starożytne miasto na terenie obecnej Grecji
  • Abdera – gmina w Grecji, w regionie Macedonia Wschodnia i Tracja
  • Abdera – Abra, kolonia fenicka na Półwyspie Iberyjskim
  • Abdera – dawne biskupstwo w rzymskiej prowincji Rhodopeia

Wikipedia

Powiązane:

 rzecz. abderyta mos., abderytka ż.

 przym. abderycki

Wiktionary


abderycki

Abdera


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) geogr. związany z Abderą, dotyczący Abdery, pochodzący z Abdery

Wiktionary

Patrz:

Abdera

Wymowa:

IPA: ˌabdɛˈrɨt͡sʲci, AS: abderycʹḱi

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Abdera ż., abderyta mos., abderytka ż.

Wiktionary


abderyta

1. mieszkaniec Abdery (starożytnego miasta greckiego w Azji Mniejszej);
2. przenośnie: głupek, prostak, nieuk


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) hist. etn. mieszkaniec miasta Abdera w Tracji uchodzący w opinii starożytnych Greków za uosobienie głupoty, filisterstwa i kołtuństwa

 (1.2) książk. przen. głupiec, prostak, nieuk

Wiktionary

Abdera (gr. Άβδηρα, trl. Ávdīra, trb. Awdira) – miejscowość w Grecji, w administracji zdecentralizowanej Macedonia-Tracja, w regionie Macedonia Wschodnia i Tracja, w jednostce regionalnej Ksanti, historyczna siedziba gminy Abdera. W 2011 roku liczyła 1090 mieszkańców.

Starożytne miasto, kolonia grecka w południowej Tracji nad Morzem Egejskim, niedaleko ujścia rzeki Nestos.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ˌabdɛˈrɨta, AS: abderyta

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Abdera ż.

:: fż. abderytka ż.

 przym. abderycki

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) głupiec, prostak, nieuk

Wiktionary


abderytka

1. mieszkanka Abdery (starożytnego miasta greckiego w Azji Mniejszej);
2. przenośnie: kobieta niewykształcona, prostaczka, nieuk


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) hist. mieszkanka miasta Abdera w Tracji

 (1.2) książk. przen. kobieta głupia, niewykształcona, prostaczka, nieuk

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Abdera ż.

:: fm. abderyta mos.

 przym. abderycki

Wiktionary


abdest

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) rel. nazwa rytualnych obmywań u muzułmanów, bez których nie wolno odprawiać zwykłych pięciu modlitw dziennych;

Wiktionary

Wudu (ar. وضوء, wadu - wodnienie, pers. ‏Abdest‎, czyt. łudu) – ablucja poprzedzająca modlitwę w islamie, bez której nie wolno odprawiać pięciu modlitw dziennych. Dokonuje się jej wodą, a gdy jest ona niedostępna – piaskiem lub żwirem (obmycie dokonane piaskiem lub żwirem to tajammum). Odmawia się przy tym formuły modlitewne. Małego obmycia (wudu) dokonuje się w przypadku dotknięcia osoby innej płci (nie dotyczy to własnego małżonka), po defekacji, oddaniu moczu lub innej sytuacji, podczas której nastąpiło dotknięcie intymnej części ciała, po utracie przytomności lub po zapadnięciu w sen. Szyici jednak wymagają ablucji przed każdą modlitwą. W każdym meczecie znajdują się urządzenia umożliwiające dokonanie ablucji.

Wikipedia

Przykłady

składnia.

kolokacje.

synonimy.

 (1.1) wudu

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

frazeologia.

etymologia.

 etym|pers|آبدست. (ābdast)

uwagi.

tłumaczenia.

* angielski: (1.1) wudu

* bośniacki: (1.1) abdest

* niemiecki: (1.1) Wudu'

* rosyjski: (1.1) вуду

* turecki: (1.1) abdest

źródła.

== abdest (język turecki.) ==

wymowa.

 IPA3|abˈdest.

 audio|LL-Q256 (tur)-Veravi95-abdest.wav.

znaczenia.

rzeczownik

 (1.1) rel. w islamie abdest

odmiana.

przykłady.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈabdɛst, AS: abdest

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) wudu

Wiktionary


abdiasz

prorok biblijny; Obadiasz


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy, nazwa własna

 (1.1) bibl. postać biblijna, prorok;

 (1.2) rzad. imię|polski|m.;

Wiktionary

  • Abdiasz (prorok)
  • Abdiasz (imię) – imię pochodzenia hebrajskiego
  • Abdiasz z Melku – postać fikcyjna

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) O Abdiaszu nie ma prawie żadnych wiadomości, jego krótka księga nie zawiera danych o autorze, poza pierwszym wersem, głoszącym, że jest ona „widzeniem Abdiasza”.

 (1.2) Mam na imię Abdiasz i pochodzę z Libanu.

Wiktionary

Powiązane:

 przym. Abdiaszowy

Wiktionary


abditorium

skrzynia na relikwie w kościołach rzymsko-katolickich


SJP.pl


abdomen

1. w anatomii: brzuch;
2. w zoologii: odwłok


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) anat. brzuch

 (1.2) zool. odwłok

Wiktionary

  • w anatomii: brzuch (jama brzuszna, mięśnie brzucha)
  • w zoologii: odwłok u owadów

Wikipedia

Wymowa:

IPA: abˈdɔ̃mɛ̃n, AS: abdõmẽn

Wiktionary

Powiązane:

 przym. abdominalny

Wiktionary


abdominalny

1. brzuszny;
2. odwłokowy


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) anat. brzuszny

 (1.2) zool. odwłokowy

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌabdɔ̃mʲĩˈnalnɨ, AS: abdõmʹĩnalny

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. abdomen mrz.

Wiktionary


abdominoplastyka

operacyjna korekcja nadmiaru i wiotkości skóry brzucha


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) med. chirurgiczny zabieg kosmetyczny poprawiający wygląd brzucha poprzez skrócenie mięśni oraz usunięcie nadmiaru tłuszczu i skóry;

Wiktionary

Abdominoplastyka (ang. abdominoplasty), nazywana również plastyką brzucha – rozległy zabieg mający na celu likwidację wystającego fałdu brzusznego poprzez napięcie mięśni poprzecznych brzucha przy jednoczesnym pozbyciu się nadmiaru skóry i tkanki tłuszczowej. W wyniku przeprowadzenia zabiegu znacznej poprawie ulega wygląd brzucha, minusem operacji jest poprzecznie przebiegająca sporych rozmiarów blizna.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) W przypadku całkowitej abdominoplastyki stosuje się znieczulenie ogólne, czyli pełne uśpienie pod kontrolą anestezjologa.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌabdɔ̃ˈmʲĩnɔˈplastɨka, AS: abdõmʹĩnoplastyka

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) apronektomia, plastyka brzucha

Wiktionary


abdon

imię męskie


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy, nazwa własna

 (1.1) imię|polski|m.;

Wiktionary

  • Abdon (imię) – semickie imię męskie
  • Abdon – sędzia biblijny
  • Abdon – miasto biblijne
  • Abdon – wieś w Anglii

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Na cmentarzu św. Poncjana znajdują się freski przynajmniej z VII w. przedstawiające Boga, jako starca koronującego kwiatami męczenników Abdona i Sennena.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈabdɔ̃n, AS: abdõn

Wiktionary

Synonimy:

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

frazeologia.

etymologia.

 etym|hebr|עבדון.

uwagi.

 (1.1) zobacz też: Indeks:Polski - Imiona

tłumaczenia.

* angielski: (1.1) Abdon

* czeski: (1.1) Abdon m.

* francuski: (1.1) Abdon m.

* hebrajski: (1.1) עבדון m.

* hiszpański: (1.1) Abdón m.

* niemiecki: (1.1) Abdon m.

* portugalski: (1.1) Abdão m.

* rosyjski: (1.1) Авдон m., Абдон m.

* słoweński: (1.1) Abdon m.

* węgierski: (1.1) Abdon

* wilamowski: (1.1) Abda m.

* włoski: (1.1) Abdon m., Abdone m.

źródła.

== Abdon (język angielski.) ==

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik, nazwa własna

 (1.1) imię|angielski|m. Abdon

odmiana.

przykłady.

składnia.

kolokacje.

synonimy.

Wiktionary


abdukcja

1. w fizjologii: odchylenie kończyny od osi ciała; odwodzenie;
2. u Arystotelesa: rozumowanie oparte na sylogizmie


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) fizj. odchylenie kończyny od osi ciała;

 (1.2) log. rodzaj sylogizmu;

Wiktionary

  • abdukcja – ruch kończyny
  • rozumowanie abdukcyjne

Wikipedia

Wymowa:

IPA: abˈdukt͡sʲja, AS: abdukcʹi ̯a

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. abduktor

 przym. abdukcyjny

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) odwodzenie

 (1.2) rozumowanie abdukcyjne

Wiktionary


abdukcyjny

abdukcja


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) med. anat. związany z abdukcją

 (1.2) log. związany z abdukcją

Wiktionary

Patrz:

abdukcja

Powiązane:

 rzecz. abdukcja ż., abduktor m.

Wiktionary


abduktor

w anatomii: mięsień odciągający kończynę od osi ciała; odwodziciel


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) anat. mięsień odciągający kończynę od ciała;

Wiktionary

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) W obrębie kończyny górnej abduktorami są mięśnie odwodzące palców o linii pośrodkowej dłoni i mięśnie odwodzące kończyny górnej.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: abˈduktɔr, AS: abduktor

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. abdukcja ż.

 przym. abdukcyjny

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) odwodziciel

Wiktionary


abdul

1. w gwarze uczniowskiej: osoba głupia, nierozgarnięta; tuman, bezmózgowiec, przygłup;
2. w gwarze przestępczej: Arab


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy, nazwa własna

 (1.1) imię|polski|m.

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Pasterz Abdul z Dagestanu ma trzy żony i jedenaścioro dzieci.

Wiktionary


abdullah

popularne imię muzułmańskie


SJP.pl

Abdullah, Abdallah, Abd Allah (arab. ‏عبد ﷲ‎) to popularne wśród muzułmanów imię pochodzenia arabskiego oznaczające sługa Allaha. Jest ono często przybierane przez osoby nowo nawrócone na islam.

Wybrane osoby noszące to imię:

  • Abd Allah ibn Abd al-Muttalib, ojciec proroka Mahometa.
  • Abdallah syn Alego z dynastii Umajjadów.
  • Abdullah I, król Jordanii.
  • Abdullah II, król Jordanii.
  • Abdullah bin Abdulaziz al Saud, od 1 sierpnia 2005 do 23 stycznia 2015 król Arabii Saudyjskiej.
  • Abdullah Öcalan, kurdyjski polityk, lider Partii Pracujących Kurdystanu.
  • Abdullah ibn Ismail z dynastii Alawitów.

Wikipedia


abdykacja

zrzeczenie się władzy przez panującego


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) zrzeczenie się władzy, rezygnacja monarchy z tronu; ; Gloger.

Wiktionary

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Wiadomość o abdykacji Jana Kazimierza i o niepodobieństwie odsieczy doszła przez szlachtę do niewiast […]

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌabdɨˈkat͡sʲja, AS: abdykacʹi ̯a

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. abdykowanie n.

 czas. abdykować dk./ndk.

 przym. abdykacyjny

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) abdykowanie, dymisja, rezygnacja, zrzeczenie się

Wiktionary


abdykacyjny

przymiotnik od: abdykacja (np. akt abdykacyjny, pisma abdykacyjne)


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z abdykacją, dotyczący abdykacji

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Dokumenty abdykacyjne król podpisał 10 grudnia 1936 r. w Fort Belvedere.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌabdɨkaˈt͡sɨjnɨ, AS: abdykacyi ̯ny

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. abdykacja ż., abdykowanie n.

 czas. abdykować dk./ndk.

Wiktionary


abdykować

zrzec lub zrzekać się tronu


SJP.pl

czasownik nieprzechodni niedokonany (dk. abdykować)

 (1.1) polit. zrzekać się władzy monarszej; dokonywać abdykacji

 (1.2) przen. rezygnować z czegoś

czasownik nieprzechodni dokonany (ndk. abdykować)

 (2.1) polit. zrzec się władzy monarszej; dokonać abdykacji

 (2.2) przen. zrezygnować z czegoś

Wiktionary

Przykłady

 (2.1) Król abdykował na rzecz swojego brata.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌabdɨˈkɔvat͡ɕ, AS: abdykovać

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. abdykowanie n., abdykacja ż.

 przym. abdykacyjny

Wiktionary


abdykowanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) polit. rezygnowanie ze sprawowania władzy przez monarchę, zrzekanie się tronu

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌabdɨkɔˈvãɲɛ, AS: abdykovãńe

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. abdykacja ż.

 czas. abdykować dk./ndk.

 przym. abdykacyjny

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) rezygnowanie, ustępowanie, zrzekanie się

Wiktionary


abdżad

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) jęz. ogólna nazwa pism alfabetycznych stosowanych do zapisu niektórych języków, posiadających lub stosujących tylko znaki na oznaczenie spółgłosek;

Wiktionary

Abdżad, inaczej pismo spółgłoskowe – ogólna nazwa pism alfabetycznych stosowanych do zapisu niektórych języków, posiadających lub stosujących tylko znaki na oznaczenie spółgłosek. Słowo „abdżad” opiera się na pierwszych literach alfabetu (w uproszczonej transkrypcji: a, b, g, d) występujących we wszystkich językach semickich, takich jak fenicki, syryjski, arabski i hebrajski. W dawnym języku arabskim pierwsze litery alfabetu: „a” (ʾalif), „b” (bā’), „dż” (ǧīm), „d” (dāl), fonetycznie tworzą słowo abdżad (أﺑﺠﺪ), co oznacza „alfabet”.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Samogłoski krótkie są w piśmie arabskim pomijane, dlatego jest ono klasyfikowane jako abdżad.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈabd͡ʒat, AS: abǯat

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) pismo spółgłoskowe

Wiktionary


abe

nazwisko


SJP.pl

Dania:

  • Åbe – walońska nazwa gminy Aubel

Japonia:

  • Abe − rzeka
  • Abe − wodospad

Zobacz też:

  • Abbe
  • Abee

Wikipedia


abecadlarka

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) daw. początkowa uczennica

 (1.2) daw. lekcew. nauczycielka

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Marysia jest abecadlarką, całymi dniami siedzi nad elementarzem.

 (1.2) Idę dziś na wywiadówkę. Porozmawiam sobie z tą abecadlarką Jasia na temat zbyt trudnych prac domowych.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌabɛt͡saˈdlarka, AS: abecadlarka

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. abecadło, abecadlarz, abecedariusz, abecadlnik

 przym. abecadłowy, abecadlny

 przysł. abecadłowo

Wiktionary

Synonimy:

 (1.2) belferka

Wiktionary


abecadlarz

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) daw. początkowy uczeń

 (1.2) daw. lekcew. nauczyciel

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (2.1) przest. skorowidz

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Jaś jest abecadlarzem, właśnie poznaje pierwsze literki.

 (1.2) Idę dziś na wywiadówkę. Porozmawiam sobie z tym abecadlarzem na temat wyrzucania uczniów z lekcji.

 (2.1) W abecadlarzu nie ma wszystkich nazwisk

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌabɛˈt͡sadlaʃ, AS: abecadlaš

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. abecadlarka ż., abecadlnik mrz., abecadło n., abecedariusz mos./mrz.

 przym. abecadlny, abecadłowy

 przysł. abecadłowo

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) abecedariusz

 (1.2) belfer

Wiktionary


abecadlnik

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) daw. elementarz, książka wprowadzająca

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Muszę kupić abecadlnik.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌabɛˈt͡sadlʲɲik, AS: abecadlʹńik

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. abecadlarka ż., abecadlarz mos./mrz., abecadło n., abecedariusz mos./mrz.

 przym. abecadłowy, abecadlny

 przysł. abecadłowo

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) elementarz

Wiktionary


abecadlny

przymiotnik relacyjny

 (1.1) daw. ułożony według kolejności liter w abecadle

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Lista jest abecadlna.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌabɛˈt͡sadlnɨ, AS: abecadlny

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. abecadlarka ż., abecadlarz mos./mrz., abecadlnik mrz., abecadło n., abecedariusz mos./mrz.

 przym. abecadłowy

 przysł. abecadłowo

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) współcz. alfabetyczny

Wiktionary


abecadło

1. przestarzałe: zestaw liter, czyli symboli graficznych dźwięków danego języka, ułożony w porządku tradycyjnym; alfabet;
2. podstawowe, najważniejsze zasady, informacje dotyczące jakiejś dziedziny; abc, ABC


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) jęz. zbiór wszystkich liter ułożony w ogólnie przyjętym porządku

 (1.2) przen. elementarne podstawy jakiejś dziedziny wiedzy, rzemiosła, itp.

 (1.3) gra towarzyska w XVIII wieku, obecnie znana jako „państwa i miasta”

Wiktionary

Alfabet polski, abecadło (dawniej: obiecadło, obiecado) – alfabet dwuszeregowy oparty na alfabecie łacińskim używany do zapisu języka polskiego.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Polskie abecadło składa się z 32 liter.

 (1.1) Abecadło z pieca spadło (…)

 (1.1) Jaś musi się jeszcze podszkolić w abecadle.

 (1.2) Pan chce zostać profesjonalistą, jak pan nawet nie zna komputerowego abecadła?

 (1.3) Graliśmy wczoraj w abecadło.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌabɛˈt͡sadwɔ, AS: abecadu̯o

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. abecadlarka ż., abecadlarz mos./mrz., abecadlnik mrz., abecedariusz mos./mrz.

 przym. abecadłowy, abecadlny

 przysł. abecadłowo

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) alfabet, daw. abiecadło, obiecadło

 (1.2) ABC

Wiktionary


abecadłowo

przysłówek sposobu

 (1.1) według alfabetu

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌabɛt͡sadˈwɔvɔ, AS: abecadu̯ovo

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. abecadlarka ż., abecadlarz mos./mrz., abecadlnik mrz., abecadło n., abecedariusz mos./mrz.

 przym. abecadlny, abecadłowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) alfabetycznie

Wiktionary


abecadłowy

abecadłowy (przestarzale); alfabetyczny, alfabetowy


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) ułożony według kolejności liter w abecadle

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Indeksy są abecadłowe.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌabɛt͡sadˈwɔvɨ, AS: abecadu̯ovy

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. abecadlarka ż., abecadlarz mos./mrz., abecadlnik mrz., abecadło n., abecedariusz mos./mrz.

 przym. abecadlny

 przysł. abecadłowo

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) alfabetyczny

Wiktionary


abecedariusz

w literaturze: utwór, najczęściej o charakterze żartobliwym, w którym kolejne wyrazy, wersy lub strofy zaczynają się od kolejnych liter alfabetu


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) początkowy uczeń

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (2.1) skorowidz

 (2.2) liter. wiersz, w którym kolejne elementy zaczynają się kolejnymi literami alfabetu;

Wiktionary

Abecedariusz, wiersz abecadłowy (z łac. abecedarius, alfabetyczny) – utwór literacki, w którym kolejne wyrazy, wersy lub strofy zaczynają się kolejnymi literami alfabetu. Abecedariusz jest szczególną odmianą akrostychu (czyli utworu wersowanego poziomo, w którym jednocześnie określone pionowe grupy znaków posiadają własne znaczenie). Abecedariusze pełniły głównie funkcje mnemotechniczne – ułatwiające zapamiętywanie tekstu – lub ozdobne. Funkcja mnemotechniczna tych utworów przestała mieć znaczenie po wynalezieniu druku – od tego momentu abecedariusze stosowane były jedynie w celu pokazania wysokiego kunsztu pisarskiego autora.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Jan jest abecedariuszem.

 (2.1) W abecedariuszu nie ma wszystkich nazwisk.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌabɛt͡sɛˈdarʲjuʃ, AS: abecedarʹi ̯uš

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. abecadlarka ż., abecadlarz mos./mrz., abecadlnik mrz., abecadło n.

 przym. abecadlny, abecadłowy

 przysł. abecadłowo

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) abecadlarz

 (2.1) skorowidz

 (2.2) wiersz abecadłowy

Wiktionary


abel

postać biblijna; syn Adama i Ewy, zamordowany przez swego brata Kaina


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy, nazwa własna

 (1.1) imię|polski|m.;

 (1.2) bibl. drugi syn Adama i Ewy, brat Kaina

Wiktionary

Osoby

  • Abel – imię męskie
Osoby o imieniu Abel
  • Abel z Metzu – święty Kościoła katolickiego
  • Abel z Reims – święty Kościoła katolickiego
  • Abel – postać biblijna, syn Adama, brat Kaina
  • Abel – król duński w latach 1250–1252
  • Abel – arcybiskup lubelski i chełmski
  • Abel (przed 1757–1831) – rosyjski mnich
  • Abel Tasman – żeglarz holenderski

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Moja przyjaciółka uparła się, żeby swojego syna nazwać Abel.

 (1.2) A Abel był pasterzem owiec, a Kain oraczem.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈabɛl, AS: abel

Wiktionary

Powiązane:

frazeologia.

etymologia.

 etym|łac|Abel. < etym|gr|Ἅβελ. < etym|hebr|הבל. (hɛḇɛl) → tchnienie, opar, przen. nicość, marność; ewentualnie z etym|akadyjski|𒌉𒍑. (ablu) → syn pierworodny

uwagi.

 (1.1) zobacz też: Indeks:Polski - Imiona

tłumaczenia.

* angielski: (1.1) Abel; (1.2) Abel

* arabski: (1.1) هابيل m.

* baskijski: (1.1) Abel

* czeski: (1.1) Ábel, Abel

* esperanto: (1.1) Habelo

* fiński: (1.1) Aapeli

* francuski: (1.1) Abel m.

* hiszpański: (1.1) Abel m.

* islandzki: (1.1) Abel

* jidysz: (1.2) הבֿל m. (hewl)

* łaciński: (1.1) Abel m.

* niderlandzki: (1.1) Abel

* niemiecki: (1.1) Abel m.

* norweski (bokmål): (1.1) Abel; (1.2) Abel

* norweski (nynorsk): (1.1) Abel; (1.2) Abel

* nowogrecki: (1.1) Άβελ m.

* portugalski: (1.1) Abel m.; (1.2) Abel m.

* rosyjski: (1.1) Авель m.

* słoweński: (1.1) Abel m.

* starogrecki: (1.1) Ἀβέλ m., Ἅβελ m.; (1.2) Ἀβέλ m., Ἅβελ m.

* szwedzki: (1.1) Abel

* ukraiński: (1.1) А́вель m.; (1.2) А́вель m.

* węgierski: (1.1) Ábel; (1.2) Ábel

* włoski: (1.1) Abele m.; (1.2) Abele m.

źródła.

== Abel (język angielski.) ==

wymowa.

 amer. IPA|ˈeɪ.bəl.

 homofony|able.

 audio|LL-Q1860 (eng)-Naomi Persephone Amethyst (NaomiAmethyst)-Abel.wav.

znaczenia.

rzeczownik, nazwa własna

 (1.1) bibl. imię|angielski|m. Abel

odmiana.

przykłady.

składnia.

kolokacje.

synonimy.

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

Wiktionary

Synonimy:

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

frazeologia.

etymologia.

 etym|łac|Abel. < etym|gr|Ἅβελ. < etym|hebr|הבל. (hɛḇɛl) → tchnienie, opar, przen. nicość, marność; ewentualnie z etym|akadyjski|𒌉𒍑. (ablu) → syn pierworodny

uwagi.

 (1.1) zobacz też: Indeks:Polski - Imiona

tłumaczenia.

* angielski: (1.1) Abel; (1.2) Abel

* arabski: (1.1) هابيل m.

* baskijski: (1.1) Abel

* czeski: (1.1) Ábel, Abel

* esperanto: (1.1) Habelo

* fiński: (1.1) Aapeli

* francuski: (1.1) Abel m.

* hiszpański: (1.1) Abel m.

* islandzki: (1.1) Abel

* jidysz: (1.2) הבֿל m. (hewl)

* łaciński: (1.1) Abel m.

* niderlandzki: (1.1) Abel

* niemiecki: (1.1) Abel m.

* norweski (bokmål): (1.1) Abel; (1.2) Abel

* norweski (nynorsk): (1.1) Abel; (1.2) Abel

* nowogrecki: (1.1) Άβελ m.

* portugalski: (1.1) Abel m.; (1.2) Abel m.

* rosyjski: (1.1) Авель m.

* słoweński: (1.1) Abel m.

* starogrecki: (1.1) Ἀβέλ m., Ἅβελ m.; (1.2) Ἀβέλ m., Ἅβελ m.

* szwedzki: (1.1) Abel

* ukraiński: (1.1) А́вель m.; (1.2) А́вель m.

* węgierski: (1.1) Ábel; (1.2) Ábel

* włoski: (1.1) Abele m.; (1.2) Abele m.

źródła.

== Abel (język angielski.) ==

wymowa.

 amer. IPA|ˈeɪ.bəl.

 homofony|able.

 audio|LL-Q1860 (eng)-Naomi Persephone Amethyst (NaomiAmethyst)-Abel.wav.

znaczenia.

rzeczownik, nazwa własna

 (1.1) bibl. imię|angielski|m. Abel

odmiana.

przykłady.

składnia.

kolokacje.

synonimy.

Wiktionary


abel-mechola

według Starego Testamentu, jest to miejscowość gdzie mieszkał prorok Elizeusz


SJP.pl

Wikipedia


abelard

imię męskie


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy, nazwa własna

 (1.1) imię|polski|m.;

Wiktionary

Abelard – imię męskie zapewne pochodzenia francuskiego (prowansalskiego), którego pierwotne znaczenie wywodzone jest od wyrazu prowansalskiego abelha, oznaczającego „pszczelarza”. Jednak bywa ono także łączone z niemieckimi imionami Adalhard (dosł. „szlachetna siła”) bądź też Eberhard (dosł. „silny jak dzik”).

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Mój kolega postanowił, że jeśli urodzi mu się syn, to da mu na imię Abelard.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: aˈbɛlart, AS: abelart

Wiktionary

Powiązane:

 przym. Abelardowy

Wiktionary

Synonimy:

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

 przym. Abelardowy

frazeologia.

etymologia.

 imię męskie pochodzenia etym|franc. oznaczające pszczelarza

uwagi.

 (1.1) zobacz też: Indeks:Polski - Imiona

tłumaczenia.

* angielski: (1.1) Abelard

* duński: (1.1) Abelardo

* esperanto: (1.1) Abelardo

* hiszpański: (1.1) Abelardo

* kataloński: (1.1) Abelard

* litewski: (1.1) Abelardas

* łaciński: (1.1) Abaelardus, Abelardus

* niderlandzki: (1.1) Abaelardus

* niemiecki: (1.1) Abelard

* nowogrecki: (1.1) Αβελάρδος

* portugalski: (1.1) Abelardo

* węgierski: (1.1) Abelárd

* włoski: (1.1) Abelardo

źródła.

== Abelard (język angielski.) ==

wymowa.

 amer. IPA|ˈæb.ə.ˌlɑɹd.

znaczenia.

rzeczownik, nazwa własna

 (1.1) imię|angielski|m. Abelard

odmiana.

przykłady.

składnia.

kolokacje.

synonimy.

Wiktionary


abelardowy

przymiotnik dzierżawczy - należący do Abelarda lub z nim związany


SJP.pl

przymiotnik dzierżawczy

 (1.1) przest. gwara. należący do Abelarda

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Abelard mos.

Wiktionary


abelia

ozdobna roślina z rodziny przewiertniowatych, np. abelia wielokwiatowa, abelia koreańska


SJP.pl

Abelia – rzadkie imię żeńskie pochodzenia hebrajskiego, oznaczające "oddech, tchnienie". W języku francuskim jest żeńską formą imienia Abel. Może występować w postaciach Abella i Abelle.

Wikipedia


abelit

mieszanina wybuchowa złożona z azotanu amonu, trinitrotoluenu i soli kuchennej


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) chem. materiał wybuchowy składający się z azotanu amonu, trinitrotoluenu, soli kamiennej i innych składników;

Wiktionary

Abelit – mieszanina wybuchowa amonowo-saletrzana (amatol) złożona z azotanu amonu, trotylu, dwunitrobenzenu i soli kamiennej. Swą nazwę zawdzięcza brytyjskiemu chemikowi i wynalazcy Frederickowi Augustusowi Abelowi. Jest używany i stosowany w górnictwie jako kruszący materiał wybuchowy.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Abelitu używa się w górnictwie.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: aˈbɛlʲit, AS: abelʹit

Wiktionary


abelita

członek sekty wczesnochrześcijańskiej powstałej w IV wieku w Afryce


SJP.pl


abelizaur

przedstawiciel rodziny dinozaurów gadziomiednicznych


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy

 (1.1) paleont. rodzaj dinozaura żyjącego w późnej kredzie w Ameryce Południowej (Argentyna);

Wiktionary

Abelizaur (Abelisaurus) – rodzaj dinozaura z rodziny abelizaurów żyjącego, w późnej kredzie w Ameryce Południowej (Argentyna). Był dwunożnym mięsożercą, mierzącym prawdopodobnie około 7-9 metrów długości. Wielkość określana jest tylko na podstawie badań nad czaszką, jedyną znaną częścią szkieletu.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Jedna jedyna znaleziona czaszka abelizaura jest niekompletna (…).

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌabɛˈlʲizawr, AS: abelʹizau̯r

Wiktionary


abelizauroid

przedstawiciel nadrodziny dinozaurów z infrarzędu ceratozaurów


SJP.pl


abelizauroidy

nadrodzina dinozaurów z infrarzędu ceratozaurów


SJP.pl

Abelizauroidy (Abelisauroidea) – nadrodzina teropodów z grupy ceratozaurów (Ceratosauria). Definiowana jako najwęższy klad obejmujący gatunki Carnotaurus sastrei i Noasaurus leali, lub jako klad obejmujący Carnotaurus sastrei i wszystkie teropody bliżej spokrewnione z nim niż z Ceratosaurus nasicornis.

Wikipedia


abelizaury

rodzina dinozaurów gadziomiednicznych


SJP.pl

Abelizaury (Abelisauridae) – mający rangę rodziny klad teropodów z grupy ceratozaurów. Zamieszkiwały one dawny południowy superkontynent Gondwanę od środkowej jury do końca kredy. Ich skamieniałości odnajdywano w dzisiejszych Afryce, Ameryce Południowej, na Subkontynencie Indyjskim, na Madagaskarze i w Europie.

Wikipedia


abelkowy

przymiotnik

 (1.1) daw. związany z abelkiem; wykonany z abelka

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. abelek mrz.

Wiktionary


abelowy

w matematyce: grupa abelowa (przemienna) - grupa, w której działanie jest przemienne


SJP.pl


abelsonit

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) miner. minerał organiczny odkryty w 1975 roku;

Wiktionary

Abelsonit – minerał organiczny pierwszy raz wykryty w 1975 roku w próbkach łupków bitumicznych pochodzących z Green River Formation w hrabstwie Uintah. Nazwa pochodzi od nazwiska odkrywcy Philipa Hauge’a Abelsona, amerykańskiego fizyka.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Abelsonit posiada trójskośny układ krystalograficzny.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌabɛlˈsɔ̃ɲit, AS: abelsõńit

Wiktionary


abenceragowie

ród grenadzki, potężny w XV w.


SJP.pl

Abencerrajes (Abenceragowie) – szlachecka rodzina mauretańska w Grenadzie.

Rodzina posiadała w XV w. duże wpływy w Emiracie Grenady. Wedle legendy zostali zamordowani przez Boabdila z rozkazu emira Abu'l Hassana w Alhambrze, w komnacie nazwanej później Salą Abenceragów (ok. 1460). Legenda o ich losie opisana została przez Perez de Hita w dziele Guerras Civiles de Grenada, skąd pomysł zaczerpnął Chateaubriand do powieści Les aventures du dernier des Abencerages.

Wikipedia


abentajer

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) daw. fałszywy kamień, podróbka kamienia szlachetnego

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Nie wszystkoć to szmaragd, co się zieleni, najdziesz i abentajer, co wnet farbę zmieni.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌabɛ̃nˈtajɛr, AS: abẽntai ̯er

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) obentajer, abentair

Wiktionary


abercjusz

imię męskie


SJP.pl

Abercjusz – imię męskie pochodzenia łacińskiego. Nosił je Abercjusz Marcellus, biskup Hierapolis, żyjący w III wieku n.e.

W Polsce w styczniu 2025 r., wśród publicznie dostępnych danych dotyczących osób żyjących w rejestrze PESEL, nie wykazano mężczyzn o tym imieniu.

Abercjusz imieniny obchodzi 22 października.

Wikipedia


aberdeen

[czytaj: Aberdin] miasto w Szkocji i w Stanach Zjednoczonych


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki lub rzad. męski, nazwa własna

 (1.1) geogr. miasto w północno-wschodniej Szkocji (Wielka Brytania);

 (1.2) geogr. nazwy kilku innych miejscowości na świecie

Wiktionary

Aberdeen (wym. [æbərˈdiːn]; scots Aiberdeen; gael. Obar Dheathain, wym. [ˈopər ˈʝɛhɪn]) – miasto w północno-wschodniej Szkocji (Wielka Brytania), w jednostce administracyjnej (council area) Aberdeen City. W 2020 roku zamieszkane przez 198 590 osób.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Aberdeen położone jest nad ujściem rzek Don i Dee do Morza Północnego.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. aberdyńczyk mos., aberdynka ż.

 przym. aberdyński

Wiktionary


aberdyńczyk

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) mieszkaniec Aberdeen

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌabɛrˈdɨ̃j̃n͇t͡ʃɨk, AS: aberdĩ ̯ṇčyk

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Aberdeen n./m.

:: fż. aberdynka ż.

 przym. aberdyński

Wiktionary


aberdynka

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) mieszkanka Aberdeen

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌabɛrˈdɨ̃ŋka, AS: aberdŋka

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Aberdeen

:: fm. aberdyńczyk

 przym. aberdyński

Wiktionary


aberdyński

przymiotnik

 (1.1) od rzeczownika Aberdeen, związany z Aberdeen

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌabɛrˈdɨ̃j̃sʲci, AS: aberdĩ ̯sʹḱi

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Aberdeen, aberdyńczyk, aberdynka

Wiktionary


abernathyit

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) miner. rzadki, uwodniony minerał zawierający tlenki uranu

Wiktionary

Abernathyit – rzadki, uwodniony minerał zawierający tlenki uranu.

Pierwszy raz wydobyty ze złóż uranu niedaleko Moab w stanie Utah.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Abernathyit po raz pierwszy został wydobyty ze złóż uranu niedaleko Moab w stanie Utah.

Wiktionary


aberracja

1. odchylenie od stanu normalnego; nieprawidłowość, nienormalność, dewiacja;
2. w astronomii: pozorne odchylenie położenia ciała niebieskiego wynikające z ruchu obserwatora;
3. w optyce: wada układu optycznego powodująca zniekształcenie lub zabarwienie obrazu


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) erud. odchylenie od normalnego stanu; nieprawidłowość;

 (1.2) astr. pozorne odchylenie ciał niebieskich od ich rzeczywistego położenia wywołane ruchem Ziemi po orbicie albo jej obrotem;

 (1.3) opt. wada soczewek powodująca nieostrość, zabarwienie bądź zniekształcenie obrazu; wada odwzorowywania obrazu przez układy optyczne;

 (1.4) genet. zmiana w strukturze chromosomów występująca samorzutnie w warunkach naturalnych, a także wywoływana sztucznie działaniem promieniowania jonizującego, różnych związków chemicznych itp., powodująca dziedziczne zmiany cech organizmu;

Wiktionary

Aberracja (łac. ab – od i errare – błądzić, także aberratio – zabłąkanie się, zbłądzenie) – odchylenie, zboczenie, np. od normalnego stanu, zachowania, przyjętych norm postępowania, sposobu myślenia czy też działania jakiegoś urządzenia. Odstępstwo od normy lub zasady.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Dewiacja jest aberracją.

 (1.2) Aberracja dobowa ciała astralnego.

 (1.3) Aberrację zmniejsza się, stosując zamiast pojedynczej soczewki zespół soczewek wykonanych z różnych gatunków szkła (…).

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌabɛrˈːat͡sʲja, AS: abe•racʹi ̯a

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. aberracyjność ż.

 przym. aberracyjny

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) anomalia, dewiacja, odchylenie, nienormalność, nieprawidłowość, zboczenie

 (1.2) aberracja astronomiczna, aberracja gwiezdna, aberracja światła, anomalia, odchylenie

 (1.3) aberracja optyczna, chromatyzm

 (1.4) aberracja chromosomowa

Wiktionary


aberracyjność

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) cecha tego, co jest aberracyjne; cecha tych, którzy są aberracyjni

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) On nie zachowuje się normalnie. Mamy tu do czynienia z jakąś aberracyjnością.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. aberracja ż.

 przym. aberracyjny

 przysł. aberracyjnie

Wiktionary


aberracyjny

przymiotnik od: aberracja (np. aberracyjne pomysły; odchylenie aberracyjne; czynniki aberracyjne; aberracyjne podwojenie odcinka chromosomu)


SJP.pl

przymiotnik jakościowy

 (1.1) nieprawidłowy

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Mam dość jego aberracyjnego zachowania!

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌabɛrːaˈt͡sɨjnɨ, AS: abe•racyi ̯ny

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. aberracja ż., aberracyjność ż.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) nieprawidłowy

Wiktionary


aberrometr

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) techn. diagnostyczne urządzenie laserowe służące do pomiaru aberracji układu optycznego oka

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) aberroskop

Wiktionary


aberroskop

diagnostyczne urządzenie laserowe służące do pomiaru aberracji układu optycznego oka; aberrometr


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) diagnostyczne urządzenie laserowe służące do pomiaru aberracji układu optycznego oka

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) aberrometr

Wiktionary


abertam

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) kulin. rodzaj sera wytwarzanego z mleka owczego w Czechach;

Wiktionary

Abertam – rodzaj sera wytwarzanego z mleka owczego w Czechach. Produkuje się go w Karlowych Warach.

Jest to ser twardy, o ostrym smaku, wytwarza się na nim naturalna żółta lub pomarańczowa skórka. Zawartość tłuszczu wynosi 45%. Ser ten dojrzewa dwa miesiące.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Abertam to ser twardy, o ostrym smaku.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: aˈbɛrtãm, AS: abertãm

Wiktionary


abetalipoproteinemia

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) med. choroba genetyczna, dziedziczona autosomalnie recesywnie, spowodowana niedoborem apoB;

Wiktionary

Abetalipoproteinemia, zespół Bassena-Kornzweiga) – choroba genetyczna, dziedziczona autosomalnie recesywnie, spowodowana mutacjami genu kodującego białko MTP (microsomal triglyceride transfer protein). Wynikiem tego jest niedobór cholesterolu i trójglicerydów oraz całkowity brak chylomikronów, LDL i VLDL w osoczu.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Abetalipoproteinemia to choroba dziedziczna.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌabɛtalʲipɔprɔtɛjĩˈnɛ̃mʲja, AS: abetalʹipoprotei ̯ĩnmʹi ̯a

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) zespół Bassena-Kornzweiga, skr. ABL

Wiktionary


abewilski

Abbeville (miasto we Francji); abwilski


SJP.pl


abfal

rzeczownik, rodzaj męski

 (1.1) gw-pl|Górny Śląsk. błąd

 (1.2) gw-pl|Górny Śląsk. odpadek

 (1.3) gw-pl|Górny Śląsk. pejor. głupek

 (1.4) gw-pl|Górny Śląsk. anomalia, nieprawidłowość

Wiktionary


abgarowicz

nazwisko


SJP.pl

Abgarowicz (l.m. Abgarowicze, Abgarowiczowie) – polskie nazwisko patronimiczne pochodzenia ormiańskiego utworzone od imienia Abgar.

  • Abgarowiczowie – rodzina ormiańska
  • Abgarowicz (herb szlachecki)
  • Kajetan Abgarowicz (1856-1909) – pisarz
  • Kazimierz Abgarowicz (1888-1968) – polski filolog klasyczny
  • Łukasz Abgarowicz (ur. 1949) – polityk

Wikipedia


abherenty

środki przeciw przywieraniu stykających się powierzchni (np. talk, puder formierski)


SJP.pl


abhezyjny

taki, który zapobiega łączeniu się powierzchniowych warstw dwóch różnych ciał zetkniętych ze sobą; antyadhezyjny, przeciwadhezyjny


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) rzad. zapobiegający przywieraniu

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Talk jest środkiem abhezyjnym.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. abhezja ż., abherent m.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) przeciwadhezyjny, częściowo nieprzyczepny

Wiktionary


abhorencja

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) daw. niezgoda na coś, sprzeciw

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌapxɔˈrɛ̃nt͡sʲja, AS: apχorncʹi ̯a

Wiktionary


abi

skrótowiec

 (1.1) = praw. administrator bezpieczeństwa informacji

Wiktionary

Belgia:

  • Åbî – walońska nazwa miejscowości Auby-sur-Semois

Iran:

  • Abi – rzeka

Nigeria:

  • Abi – miejscowość

Inne:

  • Abi – niemieckie czasopismo
  • Abi – imię żeńskie

Zobacz też:

  • ABI

Wikipedia

Przykłady

składnia.

kolokacje.

synonimy.

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

frazeologia.

etymologia.

uwagi.

tłumaczenia.

źródła.

== ABI (język włoski.) ==

wymowa.

znaczenia.

skrótowiec

 (1.1) = Associazione Bancaria Italiana → Włoskie Towarzystwo Bankowe

odmiana.

przykłady.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: a‿bɛ‿ˈi, AS: a‿be‿i

Wiktionary


abiasz

imię, m.in.: Abiasz, król Judy; Abijjam


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy, nazwa własna

 (1.1) bibl. biblijne imię męskie;

Wiktionary

  • Abiasz – syn Bechera, wnuk Beniamina
  • Abiasz – kapłan za czasów króla Dawida
  • Abiasz – syn sędziego Samuela
  • Abiasz – kapłan, któremu przydzielono ósmą grupę kapłańską.
  • Abiasz – królewicz izraelski, syn Jeroboama I
  • Abiasz – zm. ok. 911 p.n.e., król Judy
  • Abiasz – imię męskie

Wikipedia


abiatar

postać biblijna, arcykapłan, syn Achimeleka


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy, nazwa własna

 (1.1) bibl. arcykapłan za czasów króla Dawida;

Wiktionary

Abiatar – postać biblijna ze Starego Testamentu.

Syn Achimeleka, kapłana za czasów króla Saula. Kiedy królem został Dawid, Abiatar został arcykapłanem wspólnie z Sadokiem. Po śmierci Dawida brał udział w spisku, by osadzić na tronie Adoniasza, a nie Salomona. Został ukarany wygnaniem. Abiatar mieszkał w Nob, opodal Jerozolimy. Jego losy są przedstawione w Pierwszej i Drugiej Księdze Samuela oraz Pierwszej Księdze Królewskiej.

Wikipedia


abidżan

miasto w Wybrzeżu Kości Słoniowej


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna

 (1.1) geogr. miasto, siedziba rządu Wybrzeża Kości Słoniowej;

Wiktionary

Abidżan (fr. Abidjan) – największe miasto, główny ośrodek gospodarczy, naukowo-kulturalny i turystyczny Wybrzeża Kości Słoniowej, położony na południu kraju, do 1983 roku stolica państwa.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ˈabʲid͡ʒãn, AS: abʹiǯãn

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. abidżańczyk mos., abidżanka ż.

 przym. abidżański

Wiktionary


abidżańczyk

mieszkaniec Abidżanu (miasta w Wybrzeżu Kości Słoniowej)


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) mieszkaniec Abidżanu

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Poznałam miłego abidżańczyka.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌabʲiˈd͡ʒãj̃n͇t͡ʃɨk, AS: abʹiǯãĩ ̯ṇčyk

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Abidżan mrz.

:: fż. abidżanka ż.

 przym. abidżański

Wiktionary


abidżanka

mieszkanka Abidżanu (miasta w Wybrzeżu Kości Słoniowej)


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) mieszkanka Abidżanu

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Na mojej uczelni studiuje pewna abidżanka.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌabʲiˈd͡ʒãnka, AS: abʹiǯãnka

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Abidżan mrz.

:: fm. abidżańczyk mos.

 przym. abidżański

Wiktionary


abidżański

Abidżan (miasto w Wybrzeżu Kości Słoniowej)


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) geogr. związany z Abidżanem, dotyczący Abidżanu, pochodzący z Abidżanu

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Warto zobaczyć abidżański park narodowy.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌabʲiˈd͡ʒãj̃sʲci, AS: abʹiǯãĩ ̯sʹḱi

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Abidżan mrz., abidżańczyk mos., abidżanka ż.

Wiktionary


abiecadło

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) daw. abecadło (zbiór liter)

 (1.2) daw. przen. abecadło (podstawy)

 (1.3) daw. abecadło (gra towarzyska)

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Alfabeth, abiecadło, zebranie liter, z których się składaią słowa każdego języka. sic.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌabʲjɛˈt͡sadwɔ, AS: abʹi ̯ecadu̯o

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. daw. abiecadlarz

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1-2) daw. obiecadło

Wiktionary


abietyna

substancja żywiczna z drzew iglastych


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) chem. substancja żywiczna otrzymywana z drzew iglastych głównie z jodły

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Abietyna jest nierozpuszczalna w wodzie.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌabʲjɛˈtɨ̃na, AS: abʹi ̯etna

Wiktionary

Powiązane:

 przym. abietynowy

Wiktionary


abietynowy

pochodzący od kwasu abietynowego


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) chem. odnoszący się do abietyny, związany z abietyną

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Kwas abietynowy rozpuszcza się w etanolu.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌabʲjɛtɨ̃ˈnɔvɨ, AS: abʹi ̯etỹnovy

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. abietyna ż.

Wiktionary


abigail

[czytaj: Abigejl]
1. imię żeńskie;
2. nazwa polskiego zespołu metalowego


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) imię|polski|ż.;

Wiktionary

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Kiedy Abigail spostrzegła Dawida, szybko zsiadła z osła i upadłszy na twarz przed Dawidem, oddała mu pokłon aż do ziemi.

Wiktionary

Powiązane:

 zdrobn. Abi

Wiktionary


abihu

postać biblijna ze Starego Testamentu, syn Aarona


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy, nazwa własna

 (1.1) bibl. imię|polski|m.;

Wiktionary

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Wstąpił Mojżesz wraz z Aaronem, Nadabem, Abihu i siedemdziesięciu starszymi Izraela.

Wiktionary


abijjam

imię, m.in.: Abijjam, król Judy; Abiasz


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy, nazwa własna

 (1.1) zob. Abiasz.

Wiktionary

Abiasz, Abiam, Abijjam, Abijahu, Abijasz (hebr. אביה :ojcem moim jest Jahwe) (zm. między 915 a 908 p.n.e.) – król Judy.

Syn Roboama, króla Judy, i Maaki. Po śmierci ojca został królem Judy.

Literatura jest zgodna co do tego, że panował pod koniec X w. p.n.e. Jako daty panowania podaje się lata 913–911 p.n.e. oraz 910–908 p.n.e. Prowadził zwycięską wojnę z Jeroboamem I, królem Izraela. Przyłączył do Judy miasta Betel, Jeszanę i Efron. Miał czternaście żon, dwudziestu dwóch synów i szesnaście córek. Zmarł w Jerozolimie, gdzie został pochowany.

Wikipedia

Synonimy:

 (1.1) Abiasz, Abiam, Abijahu, Abijasz

Wiktionary


abila

  • Abila – nazwa miasta Abel Bet-Maaka (Abel, Abel-Maim, Abilena, Abilena Lizaniasza) w okresie hellenistycznym
  • Abila – nazwa Abel-Szitim (Szitim) w czasach rzymskich

Wikipedia


abilena

region położony na północny zachód od Damaszku


SJP.pl

Abel Bet-Maaka, Abel, Abel-Maim, Abila, Abilena, Abilena Lizaniasza – starożytne miasto-twierdza w północnej Palestynie, w epoce hellenistycznej (jako Abila) jedno z miast Dekapolu. Miejscowość jest utożsamiana z Tell Abil, położonym w miejscowości Abil el-Kam. Według Onomasticon Euzebiusza z Cezarei (32,14–16) zlokalizowane było ok. 19 km na wschód od Gadary. Ruiny miasta z czasów rzymskich zlokalizowano w kopcach Tell Abil i Tell umm el-Amad. Pomiędzy wzgórzami znaleziono pozostałości po rzymskiej drodze. Ustalono, że w mieście znajdowały się świątynia, teatr i bazylika.

Wikipedia


abimelek

król izraelski


SJP.pl

  • Abimelek – król Geraru (Księga Rodzaju)
  • Abimelek – syn Gedeona
  • Abimelek – sługa Jeremiasza (4 Księga Barucha)


Wikipedia


abiogeneza

według popularnego w starożytności i średniowieczu poglądu: samorzutne powstanie niższych organizmów z nieorganicznej lub organicznej materii nieożywionej (np. much ze zgniłego mięsa, żab z mułu rzecznego); samorództwo, autogonia


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) biol. spontaniczne powstawanie życia z materii nieożywionej;

Wiktionary

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Pierwszym krokiem obalającym teorię arystotelowskiej abiogenezy było wykazanie przez Włocha Francesco Rediego w 1668, że robaki obserwowane w gnijącym mięsie nie powstają samoistnie.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌabʲjɔɡɛ̃ˈnɛza, AS: abʹi ̯ogẽneza

Wiktionary

Powiązane:

 przym. abiogenny

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) samorództwo

Wiktionary


abiogenny

w biologii: odnoszący się do abiogenezy (samorództwa); samorodny


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) biol. powodujący powstawanie niższych organizmów z substancji nieorganicznej; w odniesieniu do niższych organizmów: powstający z substancji nieorganicznej

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌabʲjɔˈɡɛ̃nːɨ, AS: abʹi ̯og•ny

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. abiogeneza ż.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) samorodny

Wiktionary


abiologia

nauka o ciałach nieorganicznych


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) nauka o ciałach nieorganicznych

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Mój przyjaciel interesuje się abiologią.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌabʲjɔˈlɔɟja, AS: abʹi ̯oloǵi ̯a

Wiktionary

Synonimy:

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

frazeologia.

etymologia.

 etym|niem|Abiologie., etym|ang|abiology. < etym|gr|ἀ-|βίος|-λογία.

uwagi.

tłumaczenia.

* włoski: (1.1) abiologia ż.

źródła.

== abiologia (język włoski.) ==

wymowa.

 IPA|a.bio.lo.'ʤi.a.

znaczenia.

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) rzad. abiologia

odmiana.

przykłady.

składnia.

kolokacje.

synonimy.

Wiktionary


abiologiczny

dotyczący abiologii


SJP.pl


abioseston

drobne cząsteczki mineralne zwietrzałych skał i rozłożonych szczątków organicznych, występujące w postaci zawiesiny w zbiornikach wodnych i tworzące osady denne; trypton


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) drobne cząsteczki mineralne zwietrzałych skał i rozłożonych szczątków organicznych, występujące w postaci zawiesiny w zbiornikach wodnych i tworzące osady denne;

Wiktionary

Trypton, abioseston – jeden ze składników sestonu, zawiesiny unoszącej się w wodzie każdego zbiornika wodnego. W skład tryptonu wchodzą nieożywione cząstki pochodzenia mineralnego (np. drobne iły) i organicznego (resztki organizmów, fragmenty tkanek).

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Abioseston jest zawiesiną.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌabʲjɔˈsɛstɔ̃n, AS: abʹi ̯osestõn

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) trypton

Wiktionary


abiotyczny

w biologii: związany z nieożywionymi elementami środowiska; nieożywiony


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) nieożywiony

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Każdy organizm żyje w określonym środowisku, w ekosystemie, na który składają się elementy […] abiotyczne oraz wszystkie zasiedlające je organizmy […].

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌabʲjɔˈtɨt͡ʃnɨ, AS: abʹi ̯otyčny

Wiktionary


abioza

stan całkowitego zahamowania funkcji życiowych organizmu


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) stan całkowitego wstrzymania procesów życiowych;

Wiktionary

Abioza – całkowite zatrzymanie wszelkich procesów życiowych.

Wiąże się to także z całkowitą inaktywacją enzymów oraz zlikwidowaniem (zabiciem lub usunięciem) wszelkich mikroorganizmów.

Proces ten jest wykorzystywany w zapewnianiu bezpieczeństwa zdrowotnego żywności. Prowadzi do zahamowania rozwoju mikroorganizmów w pożywieniu, a także do wydłużenia lagfazy.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: aˈbʲjɔza, AS: abʹi ̯oza

Wiktionary


abiram

postać biblijna


SJP.pl


abisag

postać biblijna ze Starego Testamentu; Abiszag


SJP.pl


abisal

strefa wód morskich i oceanów rozciągająca się od ok. 1700 do ok. 6000 metrów poniżej lustra wody; bezświetlna, o niskiej temperaturze i wysokim ciśnieniu wody; abysal; strefa głębinowa


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) geogr. najgłębsza strefa wód oceanicznych poniżej 1700 m wraz z dnem, charakteryzująca się brakiem światła słonecznego;

Wiktionary

Abisal, abysal, strefa głębinowa, strefa abysalna (od gr. ábyssos – bezdenna głębia, otchłań) – strefa głębokościowa mórz, oceanów i głębokich jezior pomiędzy strefą batialną a hadalną (głębokości od ok. 1700 m pod poziomem lustra wody). Jest najuboższa w składniki pokarmowe, pozbawiona światła, charakteryzuje się niską temperaturą (ok. 3 °C) i wysokim ciśnieniem wody (ok. 300-600 atmosfer).

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Fauna abisalu cechuje się zanikiem lub nadmiernym rozwojem narządów wzroku w postaci organów świetlnych, wytworzeniem delikatnych narządów dotyku oraz niezwykłymi kształtami.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: aˈbʲisal, AS: abʹisal

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. abysal mrz.

 przym. abisalny, abysalny, abisalowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) abysal, strefa abisalna, strefa abysalna, strefa głębinowa

Wiktionary


abisalny

głębokomorski, denny; abysalny


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) geogr. związany z abisalem, dotyczący abisalu lub w nim istniejący

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Na równinach abisalnych znajdują się złoża konkrecji polimetalicznych – brył zbudowanych ze związków manganu, niklu, żelaza, kobaltu, miedzi z domieszkami innych metali, będące obiektem zainteresowania ze strony ludzi pod kątem ich gospodarczego wykorzystania.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌabʲiˈsalnɨ, AS: abʹisalny

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. abisal, abysal

 przym. abysalny

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) abysalny, pot. głębinowy, głębokomorski, głębokowodny, denny

Wiktionary


abisalowy

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z abisalem, dotyczący abisalu

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. abisal m.

Wiktionary


abisobental

część składowa abisalu, głębokie dno basenu oceanicznego sięgające przeciętnie 2000-6000 m głębokości; abysobental


SJP.pl

Abisal, abysal, strefa głębinowa, strefa abysalna (od gr. ábyssos – bezdenna głębia, otchłań) – strefa głębokościowa mórz, oceanów i głębokich jezior pomiędzy strefą batialną a hadalną (głębokości od ok. 1700 m pod poziomem lustra wody). Jest najuboższa w składniki pokarmowe, pozbawiona światła, charakteryzuje się niską temperaturą (ok. 3 °C) i wysokim ciśnieniem wody (ok. 300-600 atmosfer).

Wikipedia


abisobiont

abisofil; zwierzę żyjące w abisalu


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy lub męskorzeczowy

 (1.1) zool. zwierzę żyjące w strefie abisalu;

Wiktionary

Abisobiont – zwierzę żyjące w strefie abisalu, występuje w niewielkim zagęszczeniu. Panujące tam warunki środowiskowe, jak całkowity brak światła, wysokie ciśnienie, względnie stała temperatura, stałe zasolenie, sprawiają, że jest to organizm cudzożywny. Jednorodność środowiskowa powoduje ich słabe geograficzne zróżnicowanie.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ˌabʲiˈsɔbʲjɔ̃nt, AS: abʹisobʹi ̯õnt

Wiktionary


abisofil

abisobiont; zwierzę żyjące w abisalu


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy

 (1.1) zool. zob. abisobiont.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) abisobiont

Wiktionary


abisopelagial

część abisalu, toń wodna sięgająca do 6000 m głębokości; obejmuje wody, w których panuje całkowita ciemność


SJP.pl


abisyn

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) gw-pl|Warszawa. żyd

Wiktionary


abisyńczyk

potocznie: kot abisyński


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) etn. hist. mieszkaniec Abisynii

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Mógł to być także obóz Abisyńczyków, albo jaka podgórska wioska murzyńska, do której łapacze ludzi jeszcze nie dotarli.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌabʲiˈsɨ̃j̃n͇t͡ʃɨk, AS: abʹisĩ ̯ṇčyk

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. abisynka ż., Abisynia ż.

:: fż. Abisynka ż.

 przym. abisyński

Wiktionary


abisynia

dawna nazwa Etiopii


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) geogr. daw. Etiopia;

Wiktionary

Cesarstwo Etiopii (amh. መንግሥተ፡ኢትዮጵያ), znane także pod nazwą Abisynia – historyczne państwo we wschodniej Afryce, na terenach obecnych Etiopii i Erytrei, a dawniej także Somalii, istniejące w latach 1137–1975.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Abisynia jest wprawdzie państwem chrześcijańskiem, ale południowe dzikie plemięemiona są albo pogańskie, albo wyznają islam (…). sic.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌabʲiˈsɨ̃ɲja, AS: abʹisńi ̯a

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Abisyńczyk mos., abisyńczyk mzw., Abisynka ż., abisynka ż.

 przym. abisyński

Wiktionary


abisyniak

gatunek ptaka z rodziny krukowatych


SJP.pl

Abisyniak (Zavattariornis stresemanni) – gatunek średniej wielkości ptaka z rodziny krukowatych (Corvidae). Występuje endemicznie na południu Etiopii, zasiedlając niewielki obszar wzdłuż jednego z pasm Wyżyny Abisyńskiej. Zagrożony wyginięciem ze względu na ocieplanie się klimatu i niewielki areał występowania.

Wikipedia


abisynka

1. rodzaj studni;
2. herbatnik;
3. mieszanka kawy zbożowej i cykorii;
4. pompa ręczna


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) etn. hist. mieszkanka Abisynii

Wiktionary

Studnia abisyńska (abisynka) – studnia rurowa wbijana lub wkręcana, służąca do wydobywania niewielkiej ilości wody z głębokości 5-7 m.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) — Wszystkie kobiety, czy to matki, czy córki, do mnie należą i mogę wśród nich wybierać wedle upodobania.
— Masz rację. Ale takiej dziewczyny, jaką ja przywiozłem, niema w całym Harrarze.
 — Czy to Nubijka?
 — Nie.
 — Abisynka?
 — Także nie.
 — A więc?
 — Należy do rasy białej — odparł emir bardzo dobitnie
. sic.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌabʲiˈsɨ̃nka, AS: abʹisnka

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Abisynia ż., abisynka ż.

:: fm. Abisyńczyk mos.

 przym. abisyński

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) Etiopka

Wiktionary


abisyński

1. Abisynia;
2. studnia abisyńska - studnia w postaci stalowej rury wbitej w ziemię, z ręczną pompą, służąca do pobierania niewielkich ilości wody


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) hist. związany z Abisynią (współcz. Etiopia)

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Włosi dokonali zbrojnej prowokacji na granicy abisyńskiej pod Ual-ual, podczas której zginęło ponad stu żołnierzy abisyńskich i sześćdziesięciu włoskich.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌabʲiˈsɨ̃j̃sʲci, AS: abʹisĩ ̯sʹḱi

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Abisynia ż., Abisynka ż., abisynka ż., Abisyńczyk mos.

Wiktionary


abiszag

postać biblijna ze Starego Testamentu; Abisag


SJP.pl

Abiszag (X w. p.n.e.) – piękna dziewczyna z Szunem, która opiekowała się Dawidem u schyłku jego lat.

Wikipedia


abiszaj

postać biblijna ze Starego Testamentu


SJP.pl

Abiszaj – postać biblijna ze Starego Testamentu.

Spokrewniony z królem Dawidem, brat Joaba; jeden z generałów Dawida. Patrz: 1 Sm 26,6-12 i 2 Sm 10,910; 16,9.11-12; 18,2.

Wikipedia


abitella

odmiana włoskiego sera twarogowego z okolic Piemontu


SJP.pl

rzeczownik

 (1.1) odmiana włoskiego sera twarogowego z okolic Piemontu

Wiktionary


abituria

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) daw. rzad. świadectwo dojrzałości, matura

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Wszyscy uczniowie otrzymali abiturię.

 (1.1) (…) kredytów za religię nie wlicza się do ogólnej liczby 160 kredytów, wymaganych do abiturii.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌabʲiˈturʲja, AS: abʹiturʹi ̯a

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. abiturientka ż., abiturient mos.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) matura

Wiktionary


abituriencki

przymiotnik

 (1.1) związany z abiturientami (maturzystami); przeznaczony dla nich

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Świetnie się bawiłam na balu abiturienckim.

Wiktionary


abiturient

książkowo: uczeń kończący szkołę, zwykle średnią, dopuszczony do matury


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) uczeń kończący szkołę średnią, przystępujący do matury;

Wiktionary

Abiturient – maturzysta, osoba, która zbliża się do ukończenia szkoły średniej i została dopuszczona do matury.

Abiturient po ukończeniu szkoły średniej staje się absolwentem i ma wówczas wykształcenie średnie. Zdanie egzaminu maturalnego umożliwia uzyskanie świadectwa dojrzałości, które jest rzeczą dodatkową w stosunku do wykształcenia średniego.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) W naszej szkole do matury przystąpiło stu abiturientów.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌabʲiˈturʲjɛ̃nt, AS: abʹiturʹi ̯ẽnt

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. abituria ż.

:: fż. abiturientka ż.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) maturzysta

Wiktionary


abiturientka

uczennica kończąca szkołę średnią, dopuszczona do matury


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) uczennica kończąca szkołę, najczęściej średnią, przystępująca do matury

Wiktionary

Abiturijentka (ros. Абитуриентка) – radziecki film dramatyczny z 1973 roku w reżyserii Aleksieja Miszurina oparty na podstawie scenariusza Ołesia Honczara.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) W naszej szkole do matury przystąpiło sto abiturientek.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌabʲiturʲˈjɛ̃ntka, AS: abʹiturʹi ̯ntka

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. abituria ż.

:: fm. abiturient mos.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) maturzystka

Wiktionary


abituryna

książkowo: przyzwyczajenie, rutyna, codzienność


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) książk. rzad. rutyna, przyzwyczajenie

Wiktionary


abiudykacja

odmowa uznania praw własności, orzeczona przez sąd


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) praw. postanowienie odpowiedniego sądu o odmowie przyznania prawa własności

Wiktionary

Abiudykacja (z łac. abiudicareodsądzić) – wyrok, pozbawiający stronę prawa do rzeczy. Przeciwieństwem jest adiudykacja, czyli przyznanie komuś tego prawa.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ˌabʲjudɨˈkat͡sʲja, AS: abʹi ̯udykacʹi ̯a

Wiktionary


abiuracja

publiczne wyparcie swoich zapatrywań


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) daw. publiczne wyrzeczenie się swoich przekonań

Wiktionary

Abiuracja (łac. abiurare, „odprzysięgać się”, „wypierać”) − publiczne wyparcie się swoich dotychczasowych przekonań, zwłaszcza na tle religijnym. Procedura znana już w starożytności, ale szczególnie rozwinięta w średniowieczu, w czasach nasilonych walk z heretykami.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ˌabʲjuˈrat͡sʲja, AS: abʹi ̯uracʹi ̯a

Wiktionary


abkracer

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) gw-pl|Górny Śląsk. daw. żelazna wycieraczka do butów

Wiktionary


abl.

skrót od: ablativus, ablatiwus


SJP.pl


ablać

czasownik niedokonany

 (1.1) żart. mówić po hiszpańsku

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. ablanie n.

Wiktionary


ablacja

1. niszczenie powierzchni lądu albo lodowca wskutek działania czynników zewnętrznych (deszczu, słońca);
2. w chirurgii: usunięcie (całkowite lub częściowe) jakiegoś organu, tkanek lub ciała obcego;
3. sposób chłodzenia powierzchni statków kosmicznych, umożliwiający im przekraczanie bariery cieplnej w czasie powrotu na Ziemię


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) geol. niszczenie powierzchni lądu albo lodowca wskutek działania czynników zewnętrznych

 (1.2) geol. ablacja deszczowa: spłukiwanie zwietrzeliny skalnej przez spływające po stoku wody opadowe

 (1.3) med. chirurgiczne usunięcie (całkowite lub częściowe) jakiegoś organu, tkanek lub ciała obcego

 (1.4) astronaut. sposób chłodzenia powierzchni statków kosmicznych, umożliwiający im przekraczanie bariery cieplnej w czasie powrotu na Ziemię

 (1.5) astr. niszczenie warstw powierzchniowych meteorytu podczas przejścia przez atmosferę

 (1.6) astronaut. niszczenie materiału powierzchniowego w komorze zapłonowej statku kosmicznego podczas jego wejścia w atmosferę

 (1.7) lotn. topienie się powierzchni statku powietrznego

 (1.8) lotn. badania nad zmniejszeniem obciążeń cieplnych powstałych w czasie lotu

Wiktionary

  • ablacja – proces topnienia lodowca lub śniegu
  • ablacja – usuwanie się powierzchniowych warstw meteoroidu (lub statku kosmicznego podczas jego przechodzenia przez atmosferę)
  • ablacja – chłodzenie powierzchni szybkich statków przemieszczających się w gęstych warstwach atmosfery
  • ablacja deszczowa – proces geologiczny polegający na spłukiwaniu (zmywaniu) zwietrzeliny skalnej przez wody opadowe
  • ablacja laserowa – technika obróbki

Wikipedia

Wymowa:

IPA: abˈlat͡sʲja, AS: ablacʹi ̯a

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. ablatyw mrz.

 przym. ablacyjny

 przysł. ablacyjnie

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) topnienie

 (1.2) spłukiwanie

 (1.3) amputacja

 (1.4) chłodzenie ablacyjne

Wiktionary


ablacyjnie

przysłówek sposobu

 (1.1) geol. med. astronaut. lotn. w sposób ablacyjny

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. ablacja ż., ablatyw mrz.

 przym. ablacyjny

Wiktionary


ablacyjny

przymiotnik od: ablacja (np. warstwa ablacyjna, chłodzenie ablacyjne)


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) geol. med. astronaut. lotn. związany z ablacją, dotyczący ablacji

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. ablacja ż., ablatyw mrz.

 przysł. ablacyjnie

Wiktionary


ablaktacja

1. sposób szczepienia roślin polegający na nacięciu i połączeniu gałązek dwóch obok siebie rosnących drzew, krzewów i odcięciu zrazu dopiero po ich zrośnięciu się;
2. zaprzestanie karmienia młodego zwierzęcia przez matkę


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) bot. ogrod. metoda szczepienia roślin przez złączenie rosnących obok siebie roślin;

 (1.2) zool. zaprzestanie karmienia młodego przez matkę

Wiktionary

Ablaktacja (zbliżenie) – metoda szczepienia drzew owocowych, roślin ozdobnych i winorośli, poprzez połączenie dwóch rosnących obok siebie roślin (podkładki i zrazu), a po ich zrośnięciu, odcięcie jednej z nich (zrazu) od własnego systemu korzeniowego.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) W czasie procesu ablaktacji łączy się dwie rosnące koło siebie rośliny, a po zrośnięciu odcina się jedną od systemu korzeniowego.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌablakˈtat͡sʲja, AS: ablaktacʹi ̯a

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. ablaktowanie n.

 czas. ablaktować ndk.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) zbliżenie

Wiktionary


ablaktować

stosować ablaktację


SJP.pl

czasownik przechodni niedokonany (dk. brak)

 (1.1) ogrod. szczepić rośliny, stosując ablaktację

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌablakˈtɔvat͡ɕ, AS: ablaktovać

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. ablaktacja ż., ablaktowanie n.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) stosować ablaktację

Wiktionary


ablaktowalny

o roślinach: taki, u którego ablaktacja jest skuteczną metodą szczepienia; nadający się do ablaktacji


SJP.pl


ablaktowanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) ogrod. szczepienie roślin metodą ablaktacji

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌablaktɔˈvãɲɛ, AS: ablaktovãńe

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. ablaktacja ż.

 czas. ablaktować ndk.

Wiktionary


ablativus

w językoznawstwie: przypadek deklinacji łacińskiej, zbliżony do polskiego narzędnika; ablatiwus; ablatyw


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) gram. zob. ablatyw.

Wiktionary

Ablatyw (łac. ablativus, w języku polskim nazywany także pochodnikiem lub oddalnikiem) – przypadek w językach aglutynacyjnych i niektórych fleksyjnych, wyraża odchodzenie i oddzielanie się od czegoś (odwrotnie niż allatyw).

Ablatyw jest charakterystyczny dla łaciny, która jako jeden z nielicznych języków europejskich zachowała ten przypadek z pierwotnego zestawu ośmioprzypadkowej deklinacji praindoeuropejskiej. Spełnia też rolę narzędnika i miejscownika na zasadzie synkretyzmu przypadków (w łacinie nie ma oddzielnego narzędnika, a miejscownik jest w zasadzie w zaniku) i poza tym ma funkcję syntaktyczną okolicznika, czyli odpowiada na cały wachlarz pytań okolicznikowych, np. ablativus qualitatis (jaki?), ablativus instrumenti (czym?), ablativus auctoris (przez kogo?), ablativus temporis (kiedy?), ablativus modi (jak?), ablativus pretii (za ile?) – dużą część tych funkcji w języku polskim pełnią: narzędnik, miejscownik, dopełniacz lub wyrażenia okolicznikowe.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Czytałam artykuł naukowy na temat ablativu.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌablaˈtʲivus, AS: ablatʹivus

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. ablatyw mrz.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) ablatyw; war. ablatiwus

Wiktionary


ablatiwus

w językoznawstwie: przypadek deklinacji łacińskiej, zbliżony do polskiego narzędnika; ablativus; ablatyw


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) gram. zob. ablatyw.

Wiktionary

Ablatyw (łac. ablativus, w języku polskim nazywany także pochodnikiem lub oddalnikiem) – przypadek w językach aglutynacyjnych i niektórych fleksyjnych, wyraża odchodzenie i oddzielanie się od czegoś (odwrotnie niż allatyw).

Ablatyw jest charakterystyczny dla łaciny, która jako jeden z nielicznych języków europejskich zachowała ten przypadek z pierwotnego zestawu ośmioprzypadkowej deklinacji praindoeuropejskiej. Spełnia też rolę narzędnika i miejscownika na zasadzie synkretyzmu przypadków (w łacinie nie ma oddzielnego narzędnika, a miejscownik jest w zasadzie w zaniku) i poza tym ma funkcję syntaktyczną okolicznika, czyli odpowiada na cały wachlarz pytań okolicznikowych, np. ablativus qualitatis (jaki?), ablativus instrumenti (czym?), ablativus auctoris (przez kogo?), ablativus temporis (kiedy?), ablativus modi (jak?), ablativus pretii (za ile?) – dużą część tych funkcji w języku polskim pełnią: narzędnik, miejscownik, dopełniacz lub wyrażenia okolicznikowe.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Czytałam artykuł naukowy na temat ablatiwu.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) ablatyw; war. ablativus

Wiktionary


ablatyw

w językoznawstwie: przypadek deklinacji łacińskiej, zbliżony do polskiego narzędnika; ablatiwus; ablativus


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) gram. przypadek gramatyczny wyrażający odchodzenie i oddzielanie się od czegoś, a w łacinie spełniający także inne role, m.in. narzędnika i miejscownika;

Wiktionary

Ablatyw (łac. ablativus, w języku polskim nazywany także pochodnikiem lub oddalnikiem) – przypadek w językach aglutynacyjnych i niektórych fleksyjnych, wyraża odchodzenie i oddzielanie się od czegoś (odwrotnie niż allatyw).

Ablatyw jest charakterystyczny dla łaciny, która jako jeden z nielicznych języków europejskich zachowała ten przypadek z pierwotnego zestawu ośmioprzypadkowej deklinacji praindoeuropejskiej. Spełnia też rolę narzędnika i miejscownika na zasadzie synkretyzmu przypadków (w łacinie nie ma oddzielnego narzędnika, a miejscownik jest w zasadzie w zaniku) i poza tym ma funkcję syntaktyczną okolicznika, czyli odpowiada na cały wachlarz pytań okolicznikowych, np. ablativus qualitatis (jaki?), ablativus instrumenti (czym?), ablativus auctoris (przez kogo?), ablativus temporis (kiedy?), ablativus modi (jak?), ablativus pretii (za ile?) – dużą część tych funkcji w języku polskim pełnią: narzędnik, miejscownik, dopełniacz lub wyrażenia okolicznikowe.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Czytałam artykuł naukowy na temat ablatywu w języku tatarskim.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: abˈlatɨf, AS: ablatyf

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. ablacja ż., ablativus mrz.

 przym. ablatywny, ablacyjny

 przysł. ablacyjnie

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) pochodnik, ablativus, ablatiwus, częściowo narzędnik

Wiktionary


ablatywny

odnoszący się do dopełniacza; o okoliczniku: odpowiadający na pytanie "skąd?"


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) gram. związany z przypadekiem gramatycznym ablatywem

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. ablatyw mrz.

Wiktionary


ablegat

1. nadzwyczajny poseł papieski;
2. dawniej: wysłannik, delegat


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) rel. nadzwyczajny poseł papieski

 (1.2) przest. delegat, wysłannik

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Wychowany w Kolegium szlacheckim, Pio Boccanera raz tylko wyjechał z Rzymu, wysłany do Paryża, jako ablegat doręczyć mający kapelusz kardynalski świeżo mianowanemu dygnitarzowi Kościoła. sic.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: abˈlɛɡat, AS: ablegat

Wiktionary


ableger

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) bot. gw-pl|Śląsk Cieszyński. odnóżka

Wiktionary


ablegier

w ogrodnictwie: odkład, sadzonka powstała przez ukorzenienie bocznego pędu; aplegier


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) ogrod. rodzaj sadzonki powstałej z bocznego pędu przysypanego ziemią i odciętego po ukorzenieniu;

Wiktionary

Odkład – pęd rośliny przykrywany ziemią w celu wytworzenia korzeni, następnie odcinany od rośliny macierzystej. Odkład służy do wegetatywnego rozmnażania krzewów (np. jeżyn, malin, winorośli), roślin drzewiastych (np. draceny, brzoskwini), wieloletnich roślin motylkowatych i innych.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: abˈlɛɟɛr, AS: ableǵer

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. ablegrowanie n.

:: zdrobn. ablegierek mos./mrz.

 czas. ablegrować ndk.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) odkład

Wiktionary


ablegierek

1. zdrobnienie od: ablegier;
2. dawniej, przenośnie: potomek, dziecko


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) zdrobn. ablegier

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (2.1) przen. żart. potomek, dziecko

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌablɛˈɟɛrɛk, AS: ableǵerek

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. ablegier mrz., ablegrowanie n.

 czas. ablegrować ndk.

Wiktionary

Synonimy:

 (2.1) latorośl

Wiktionary


ablegrować

wegetatywnie rozmnażać rośliny przez przysypywanie ziemią bocznych pędów; odkładać


SJP.pl

czasownik przechodni niedokonany (dk. brak)

 (1.1) ogrod. rozmnażać rośliny za pomocą ablegrów

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌablɛˈɡrɔvat͡ɕ, AS: ablegrovać

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. ablegier mrz., ablegierek mos./mrz., ablegrowanie n.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) odkładać

Wiktionary


ablegrowanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) ogrod. rozmnażanie roślin za pomocą ablegrów

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Morwa rozmnaża się przez proste sadzenie latorośli (…), przez wyrostki z korzenia puszczane i przez ablegrowanie (czyli kabłonkowanie, odkładanie); nakoniec przez nasienie. sic.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌablɛɡrɔˈvãɲɛ, AS: ablegrovãńe

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. ablegier mrz., ablegierek mos./mrz.

 czas. ablegrować ndk.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) odkładanie, daw. kabłonkowanie

Wiktionary


ableizm

[czytaj: ejblizm] dyskryminacja osób niepełnosprawnych; ablizm, disablizm, handicapizm, handikapizm


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) socjol. dyskryminacja, niechęć, pogarda lub wrogość skierowane wobec osób uważanych za niepełnosprawne;

Wiktionary

Ableizm (z ang. -able w disable – niepełnosprawny oraz -ism w racism, sexism), in. handicapizm/handikapizm, (z ang. handicap – niepełnosprawność, przeszkoda) – dyskryminacja, niechęć, wrogość względem osób niepełnosprawnych. Ableizm definiuje osoby niepełnosprawne przez ich niepełnosprawność, charakteryzując je jako gorsze i podrzędne wobec osób pełnosprawnych.Uprzedzenie może przejawiać się zarówno bezpośrednią agresją (uprzedzenie awersyjne), jak i np. lekceważeniem potrzeb osób niepełnosprawnych w architekturze (uprzedzenie dominatywne). Historycznymi przykładami uprzedzenia awersyjnego są akcje Niemiec hitlerowskich mordujących niepełnosprawne osoby (Akcja T4), czy starożytnych społeczeństw takich jak Sparta, które zrzucały niepełnosprawnych ze skał do morza bądź spychały ich poza obrzeża miast. Ableizm awersyjny w dzisiejszej dobie (choć w mniejszym natężeniu) istnieje w Chinach i Indiach.

Wikipedia

Powiązane:

 przym. ableistyczny

 przysł. ableistycznie

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) handicapizm, handikapizm, kapacytyzm

Wiktionary


ablena

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) icht. ryba morska z rodziny belonowatych;

Wiktionary

Ablena (Ablennes hians) – ryba morska z rodziny belonowatych, jedyny przedstawiciel rodzaju Ablennes. Poławiana w wędkarstwie i na niewielką skalę gospodarczo.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Ablena spotykana jest w tropikalnych i ciepłych wodach całego świata.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: abˈlɛ̃na, AS: ablna

Wiktionary


ablizm

[czytaj: ejblizm] dyskryminacja osób niepełnosprawnych; ableizm, disablizm, handicapizm, handikapizm


SJP.pl


ablucja

1. obrzęd religijny polegający na obmyciu ciała lub przedmiotu kultu;
2. (zwykle w liczbie mnogiej) żartobliwie: mycie się


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) rel. rytualne obmycie;

 (1.2) przen. żart. obmycie, umycie

Wiktionary

Ablucja (łac. ablutio – obmycie) – występujące w różnych systemach religijnych rzeczywiste lub symboliczne obmycie rytualne ciała lub jego części (najczęściej rąk), przedmiotów kultowych lub narzędzi ofiarniczych. Ablucji dokonuje się zwykle za pomocą wody, rzadziej wina lub piasku, a także mleka (u Indian południowoamerykańskich).

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) U dawnych Słowian były znane niektóre formy ablucji jeszcze przed wprowadzeniem chrześcijaństwa (…). sic.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: abˈlut͡sʲja, AS: ablucʹi ̯a

Wiktionary

Powiązane:

 przym. ablucyjny

 rzecz. ablucyjny ż.

Wiktionary


ablucje

potocznie: mycie się; ablucja


SJP.pl


ablucyjny

ablucja


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) dotyczący ablucji

Wiktionary

Patrz:

ablucja

Przykłady

 (1.1) (…) kopuła jest przeszklona i unosi się nad piętrową fontanną ablucyjną (…).

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. ablucja ż.

Wiktionary


ablutofobia

chorobliwy lęk przed myciem się


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) med. psych. chorobliwy lęk przed kąpielą;

Wiktionary

Ablutofobia (z łac. ablutio 'mycie; kąpiel' od abluere 'obmywać, spłukać, oczyścić') – chorobowy, stały i nieuzasadniony lęk przed kąpielą, myciem lub czyszczeniem własnego ciała. Ten rodzaj fobii zalicza się do fobii sytuacyjnej (fobii specyficznych). Ablutofobia wydaje się występować częściej u dzieci i kobiet niż u mężczyzn.

Jej objawy i leczenie są zasadniczo takie same jak w przypadku większości fobii specyficznych.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Jego syna nie można spokojnie wykąpać; chyba cierpi na ablutofobię.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌablutɔˈfɔbʲja, AS: ablutofobʹi ̯a

Wiktionary

Synonimy:

antonimy.

hiperonimy.

 (1.1) fobia, lęk

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

frazeologia.

etymologia.

uwagi.

tłumaczenia.

* bułgarski: (1.1) аблутофобия ż.

* rosyjski: (1.1) аблютофобия ż.

* włoski: (1.1) ablutofobia ż.

źródła.

== ablutofobia (język włoski.) ==

wymowa.

 IPA|a.blu.to.fo.ˈbi.a.

znaczenia.

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) med. psych. ablutofobia

odmiana.

przykłady.

składnia.

kolokacje.

synonimy.

Wiktionary


ablutomania

natręctwo, mania ciągłego mycia się


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) med. chorobliwie częste mycie rąk;

Wiktionary

Ablutomania (fr. folie de lavement) – jeden z najczęstszych i najbardziej znanych objawów zaburzenia obsesyjno-kompulsyjnego, polegający na niepowstrzymanej potrzebie zbyt częstego mycia rąk. W cięższych przypadkach może doprowadzić do powstania ran na rękach.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) W skrajnych przypadkach osoby cierpiące na ablutomanię tak często i dokładnie szorują ręce, że zaczynają się na nich pojawiać siniaki oraz rany.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌablutɔ̃ˈmãɲja, AS: ablutõmãńi ̯a

Wiktionary

Synonimy:

antonimy.

hiperonimy.

 (1.1) mania, obsesja

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

frazeologia.

etymologia.

uwagi.

tłumaczenia.

* angielski: (1.1) ablutomania

* czeski: (1.1) nutkavé mytí n.

* francuski: (1.1) lavage compulsif m., folie de lavement

* hiszpański: (1.1) ablutomanía ż.

* niderlandzki: (1.1) wasdwang m.

* niemiecki: (1.1) Waschzwang m.

* portugalski: (1.1) mania das limpezas ż.

* szwedzki: (1.1) tvätttvång n.

* ukraiński: (1.1) аблютома́нія ż.

* węgierski: (1.1) mosakodási kényszer

* włoski: (1.1) ablutomania ż.

źródła.

odmiana.

przykłady.

składnia.

kolokacje.

synonimy.

Wiktionary


ablyger

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) gw-pl|Górny Śląsk. ogrod. sadzonka

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) flancka, szczypek, szczypka

Wiktionary


ablyjger

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) gw-pl|Górny Śląsk. ogrod. sadzonka

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) flancka, szczypek, szczypka

Wiktionary


abnegacja

1. wyrzeczenie się czegoś w imię wartości wyższych;
2. niedbałość o własny wygląd i własne wygody;
3. brak podstawowych wiadomości na jakiś temat; ignorancja


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) przest. wyrzeczenie się, rezygnacja z korzyści dla dobra innych

 (1.2) książk. zaniedbanie czegoś np. wyglądu, niedbałość, niechlujstwo

Wiktionary

Przykłady

 (1.1)  Córka, istota wątła, słaba, bez tchu; stokrotka polna przeniesiona do piwnicy, posiadała kilka dzielnych cnót matki, ale ani zbliżała się do niej w sile abnegacji.

 (1.2) Przeraża mnie jego abnegacja, zupełnie przestał o siebie dbać.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌabnɛˈɡat͡sʲja, AS: abnegacʹi ̯a

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. negacja ż., abnegat mos., abnegatka ż.

 przym. abnegacki

Wiktionary

Synonimy:

 (1.2) niechlujstwo, tumiwisizm

Wiktionary


abnegacki

związany z abnegatem, taki, jak u abnegata (np. abnegacki styl życia, abnegacki wygląd)


SJP.pl


abnegat

człowiek wyrzekający się wygód, korzyści, niedbający o siebie


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) człowiek, który nie dba o swój wygląd

 (1.2) człowiek nieposiadający podstawowej wiedzy z danej dziedziny

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Ten człowiek wygląda na abnegata.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: abˈnɛɡat, AS: abnegat

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. negacja ż., abnegacja ż.

:: fż. abnegatka ż.

 przym. abnegacki

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) flejtuch, pot. pejor. niechluj; pot. pejor. brudas, fleja, kocmołuch, niedbalec

 (1.2) ignorant

Wiktionary


abnegatka

1. kobieta wyrzekająca się czegoś w imię wartości wyższych;
2. kobieta niedbająca o własny wygląd i własne wygody;
3. kobieta niemająca podstawowych wiadomości na jakiś temat; ignorantka


SJP.pl


abner

obce imię męskie


SJP.pl

Abner (hebr. אבנר), syn Nera (zm. ok. 1010 p.n.e.) – postać biblijna występująca w 1 Księdze Samuela i 2 Księdze Samuela, wspominany w 1 Księdze Królewskiej. Dowódca wojsk Saula i Iszbaala. Zamordowany przez Joaba.

Według 17 rozdziału 1 Księgi Samuela Abner przedstawił Saulowi Dawida po jego zwycięstwie nad Goliatem. Fragment ten jest jednak opuszczony przez kodeks B Septuaginty. Po śmierci Saula doprowadził do obwołania królem Iszbaala, zwanego również Iszboszetem, chociaż Jahwe poprzez Samuela namaścił na króla Dawida. Doszło do wojny domowej, podczas której wojska Iszbaala pod wodzą Abnera doznały klęski w bitwie na Polu Boków. Podczas bitwy Abner zabił brata Joaba, Asahela. Po tym, jak Iszbaal posądził Abnera o obcowanie z nałożnicą Saula, Rispą, dowódca postanowił przejść na stronę Dawida. Warunkiem Dawida było odesłanie mu jego żony, córki Saula Mikal, co Abner uczynił, pomimo sprzeciwu jej drugiego męża, Paltiela. Abner nakłaniał starszyznę izraelską do uznania władzy królewskiej Dawida, po czym udał się do Dawida przebywającego w Hebronie i obiecał mu pomoc w objęciu władzy nad całym Izraelem. Jednak Joab, dowódca wojsk Dawida, przekonywał króla, że postępowanie Abnera to podstęp. Następnie, żądny zemsty za śmierć swego brata, zamordował Abnera. Dowódcę pochowano w Hebronie. Dawid nie ukarał Joaba za morderstwo, gdyż był świadomy jego wpływów. Kara została wymierzona dopiero przez Salomona, zgodnie z ostatnią wolą Dawida.

Wikipedia


abo

dawniej (dziś tylko gwarowo): albo


SJP.pl

spójnik

 (1.1) daw. dziś gw-pl|Poznań, Górny Śląsk, Śląsk Cieszyński, Zaolzie, Mazowsze. albo

 (1.2) reg. gw-pl|Śląsk Cieszyński, Zaolzie. czy

 (1.3) gw-pl|Śląsk Cieszyński. może

Wiktionary

Turku (fiń. Turku, szw. Åbo, ros. Турку) – miasto w południowo-zachodniej Finlandii, u ujścia rzeki Aurajoki. Stolica kraju do roku 1812 (oficjalnie od 1809), najstarsze miasto fińskie. Liczy ponad 197 tys. mieszkańców (2022). Uniwersytet założony w 1640 roku. Obecnie stolica regionu Varsinais-Suomi, do 2009 roku prowincji Finlandia Zachodnia, ważny port (w 2018 obsłużył 3,3 mln pasażerów). Rozwinięty przemysł stoczniowy, metalowy, włókienniczy, spożywczy, maszynowy oraz hutniczy. W skład zespołu miejskiego wchodzą: Raisio, Kaarina i Naantali. Jest atrakcyjnym turystycznie miejscem. Działa tam także m.in. polski konsulat honorowy. W mieście widoczne są bardzo silne wpływy kultury szwedzkiej.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) gwara lubliniecka: Dzisiej abo jutro przijedzie Ecik. → Dzisiaj albo jutro przyjedzie Edek.

 (1.2) gwara dąbrowska: Idzies abo nie idzies? → Idziesz czy nie idziesz?

 (1.3) gwara cieszyńska: Pójmy abo do karczmy.Może pójdziemy do karczmy.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈa.bɔ

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) współcz. neutr. albo, lub; gw-pl|Górny Śląsk|lebo.

Wiktionary


abobra

abobra cienkolistna - roślina ozdobna z rodziny dyniowatych, pochodząca z Ameryki Południowej


SJP.pl

Abobra cienkolistna (Abobra tenuifolia) – gatunek byliny z monotypowego rodzaju Abobra Naudin, 1862 z rodziny dyniowatych. Występuje w stanie dzikim w tropikalnej Ameryce Południowej. W Europie Środkowej uprawiana jako roślina ozdobna.

Wikipedia


abociem

spójnik

 (1.1) stpol. albowiem, bowiem, bo, gdyż

Wiktionary

Wymowa:

IPA: aˈbɔt͡ɕɛ̃m, AS: aboćẽm

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) aboim, abojem, abowiem

Wiktionary


aboim

spójnik

 (1.1) śrpol. albowiem

Wiktionary

Wymowa:

IPA: aˈbɔjĩm, AS: aboi ̯ĩm

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) śrpol. abociem, abocim, abojem; współcz. albowiem

Wiktionary


abolicja

w prawie:
1. ustawowy, powszechny akt łaski;
2. zniesienie jakiegoś prawa, ustawy


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) praw. ustawowy, powszechny akt łaski, polegający na zakazie wszczęcia lub nakazie umorzenia postępowania karnego w stosunku do pewnych rodzajów przestępstw lub kategorii przestępców;

 (1.2) umorzenie długu, kary, zobowiązań

Wiktionary

Abolicja (z łac. abolitio – zniesienie, umorzenie) – decyzja z dziedziny polityki prawa karnego polegająca na odstąpieniu od ścigania określonej kategorii przestępstw. Może odnosić się do przestępstw o charakterze politycznym. Obejmuje nakaz niewszczynania postępowania karnego lub umorzenia postępowania już wszczętego. Jest to więc darowanie i puszczenie w niepamięć zarówno tych przestępstw, których sprawcy zostali ujawnieni, lecz jeszcze nie osądzeni, jak i tych, których sprawcy są nieznani (lub nie ujęci).Abolicja uchwalana jest przez parlament w formie zwykłej ustawy, zgodnie z procedurą obowiązującą w postępowaniu ustawodawczym.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Abolicja uchwalana jest przez parlament w formie zwykłej ustawy, zgodnie z procedurą obowiązującą w postępowaniu ustawodawczym.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌabɔˈlʲit͡sʲja, AS: abolʹicʹi ̯a

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. abolicjonizm mrz., abolicjonista mos., abolicjonistka ż.

 przym. abolicyjny, abolicjonistyczny

 przysł. abolicyjnie

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) unieważnienie, zniesienie

 (1.2) umorzenie

Wiktionary


abolicjonista

1. zwolennik abolicjonizmu, ruchu społecznego domagającego się zniesienia jakiegoś prawa;
2. w XVIII-XIX w.: zwolennik ruchu dążącego do zniesienia niewolnictwa i sprzeciwiającego się dyskryminacji rasowej


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) zwolennik abolicjonizmu, ruchu społecznego domagającego się zniesienia jakiegoś prawa

 (1.2) hist. w XVIII–XIX w.: zwolennik ruchu dążącego do zniesienia niewolnictwa i sprzeciwiającego się dyskryminacji rasowej

Wiktionary

Abolicjonizm (z łac. abolitio „zniesienie, umorzenie” i -izm z gr. ισμός ismos „wiedza”) – w XVIII i XIX wieku ruch społeczno-polityczny i ideowy w Europie (głównie w Wielkiej Brytanii i Francji) i obu Amerykach (głównie w Stanach Zjednoczonych), stawiający sobie za zadanie zniesienie niewolnictwa i związanego z nim handlu ludźmi.

Wikipedia

Przykłady

 (1.2) Stał się częstym mówcą na spotkaniach w kręgach abolicjonistów.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌabɔlʲit͡sʲjɔ̇̃ˈɲista, AS: abolʹicʹi ̯o̊̃ńista

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. abolicja ż., abolicjonizm mrz.

:: fż. abolicjonistka ż.

 przym. abolicjonistyczny, abolicyjny

 przysł. abolicyjnie

Wiktionary


abolicjonistka

1. zwolenniczka zniesienia jakiegoś prawa;
2. w XVIII i XIX wieku: uczestniczka ruchu na rzecz zniesienia niewolnictwa i dyskryminacji rasowej


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) zwolenniczka abolicjonizmu, ruchu społecznego domagającego się zniesienia jakiegoś prawa

 (1.2) hist. w XVIII–XIX w.: zwolenniczka ruchu dążącego do zniesienia niewolnictwa i sprzeciwiającego się dyskryminacji rasowej

Wiktionary

Abolicjonizm (z łac. abolitio „zniesienie, umorzenie” i -izm z gr. ισμός ismos „wiedza”) – w XVIII i XIX wieku ruch społeczno-polityczny i ideowy w Europie (głównie w Wielkiej Brytanii i Francji) i obu Amerykach (głównie w Stanach Zjednoczonych), stawiający sobie za zadanie zniesienie niewolnictwa i związanego z nim handlu ludźmi.

Wikipedia

Przykłady

 (1.2) Lucy Larcom była zdeklarowaną abolicjonistką i cieszyła się, że Abraham Lincoln został prezydentem.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. abolicja ż., abolicjonizm mrz.

:: fm. abolicjonista mos.

 przym. abolicjonistyczny, abolicyjny

 przysł. abolicyjnie

Wiktionary


abolicjonistyczny

dotyczący abolicjonizmu, abolicjonisty (np. ruch abolicjonistyczny, tendencje abolicjonistyczne)


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z abolicjonizmem, dotyczący abolicjonizmu lub abolicjonistów

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Wybór Lincolna, którego podejrzewano o sprzyjanie ruchom abolicjonistycznym, budził obawy na Południu.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. abolicjonista mos., abolicjonistka ż., abolicja ż., abolicjonizm mrz.

 przym. abolicyjny

 przysł. abolicyjnie

Wiktionary


abolicjonizm

1. ruch społeczny domagający się zniesienia jakiegoś prawa
2. osiemnasto- i dziewiętnastowieczny ruch domagający się zniesienia niewolnictwa i dyskryminacji rasowej


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) hist. ruch polityczny w Stanach Zjednoczonych, który dążył do zniesienia niewolnictwa;

 (1.2) ruch społeczny, domagający się zniesienia jakiegoś prawa

Wiktionary

Abolicjonizm (z łac. abolitio „zniesienie, umorzenie” i -izm z gr. ισμός ismos „wiedza”) – w XVIII i XIX wieku ruch społeczno-polityczny i ideowy w Europie (głównie w Wielkiej Brytanii i Francji) i obu Amerykach (głównie w Stanach Zjednoczonych), stawiający sobie za zadanie zniesienie niewolnictwa i związanego z nim handlu ludźmi.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Abolicjonizm był ruchem społeczno-politycznym i ideowym.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌabɔlʲiˈt͡sʲjɔ̇̃ɲism̥, AS: abolʹicʹi ̯o̊̃ńism̦

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. abolicja ż., abolicjonista mos., abolicjonistka ż.

 przym. abolicjonistyczny, abolicyjny

Wiktionary


abolicyjny

przymiotnik od: abolicja (np. ruch abolicyjny, dekret abolicyjny)


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) praw. związany z abolicją, dotyczący abolicji

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. abolicja ż., abolicjonista mos., abolicjonistka ż., abolicjonizm mrz.

 przysł. abolicyjnie

 przym. abolicjonistyczny

Wiktionary


abominacja

uczucie wstrętu, niechęci, obrzydzenia; odraza


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) książk. obrzydzenie, wstręt, odraza

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Moja mama czuje silną abominację za każdym razem, gdy widzi mysz.

 (1.1) Aż zdarzyła się chwila, gdy do połowicy swej poczuł taką abominację nieznośną, a zarazem wezbrało w nim tyle nagłej, porywczej, iście bestjalskiej tęsknoty do samotnej włóczęgi na przełaj, wszystkiemi morzami polarnemi, — że z kry, na której podróż poślubną odbywali, spełzł cichcem do morza i dał stułokciowego nura. sic.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌabɔ̃mʲĩˈnat͡sʲja, AS: abõmʹĩnacʹi ̯a

Wiktionary

Powiązane:

 przym. abominacyjny

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) obrzydzenie, odraza, wstręt

Wiktionary


abominacyjny

przymiotnik jakościowy

 (1.1) książk. obrzydliwy, wstrętny

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Od początku do końca jest więc taki sam – abominacyjny i oble­śny, czyniąc z własnych komplek­sów oręż przeciw światu.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌabɔ̃mʲĩnaˈt͡sɨjnɨ, AS: abõmʹĩnacyi ̯ny

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. abominacja ż.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) budzący odrazę, obrzydliwy, odrażający, wstrętny

Wiktionary


abonamencik

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) zdrobn. od: abonament

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) To nie abonament, lecz tylko taniutki abonamencik.

 (1.1) Stosujemy zniżek system za abonamencik świństew. Kto rąk nie chce kalać, zań je pokala tanio drań.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. abonament mrz., abonent mos., abonentka ż., abonowanie n., zaabonowanie n.

 czas. abonować ndk., zaabonować dk.

 przym. abonamentowy, abonencki

Wiktionary


abonament

opłata, ustanowiona zwykle umową, za systematyczne otrzymywanie produktu lub korzystanie z usługi; także: prawo otrzymywania (korzystania) wynikające z takiej umowy


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) regularna opłata za korzystanie z usługi (np. internetu);

 (1.2) regularna odgórna opłata za otrzymywanie książek lub czasopism

Wiktionary

Abonament – opłacone prawo do korzystania z określonego świadczenia, zazwyczaj wykupione przedterminowo przez abonenta na pewien okres. Najczęściej spotykany jest abonament miesięczny – płatny „z góry”. Przyjmuje formę karnetu będącego pisemną formą umowy zawartą między dwoma podmiotami: abonentem, a firmą świadczącą usługi stałe w czasie lub cykliczne. Opłatę abonamentową stosuje się zwyczajowo w przypadku, kiedy trudno jest określić ilość zużywanego dobra czy usługi lub wtedy, kiedy zużycie jest stałe i niewiele się zmienia w okresie rozliczeniowym.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Operator obniżył mój abonament o 15 procent.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌabɔ̃ˈnãmɛ̃nt, AS: abõnãmẽnt

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. abonent mos., abonentka ż., abonowanie n., zaabonowanie n.

:: zdrobn. abonamencik mrz.

 czas. abonować ndk., zaabonować dk.

 przym. abonamentowy, abonencki

Wiktionary

Synonimy:

 (1.2) prenumerata, przedpłata

Wiktionary


abonamentowy

dotyczący abonamentu (np. sprzedaż abonamentowa, karnet abonamentowy)


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z abonamentem, dotyczący abonamentu

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Aby oferta operatorów dostarczających internet abonamentowy była nadal atrakcyjna, „darmowy internet” ma mieć obniżone parametry (…).

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌabɔ̃nãmɛ̃nˈtɔvɨ, AS: abõnãmẽntovy

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. abonamencik mrz., abonament mrz., abonent mos., abonentka ż., abonowanie n., zaabonowanie n.

 czas. abonować ndk., zaabonować dk.

 przym. abonencki

Wiktionary


abondance

[czytaj: abądąs] francuska rasa bydła mleczno-mięsnego


SJP.pl

Francja:

  • Abondance – gmina

Inne:

  • Abondance – francuska rasa bydła
  • Abondance – francuski ser

Zobacz też:

  • Opactwo w Abondance

Wikipedia


abonencki

abonent


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z abonentem, osobą opłacającą abonament

Wiktionary

Patrz:

abonent

Przykłady

 (1.1) Istnieją też numery abonenckich usług specjalnych (…).

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. abonent mos., abonentka ż., abonament mrz., abonamencik mrz., abonowanie n., zaabonowanie n.

 czas. abonować ndk., zaabonować dk.

 przym. abonamentowy

Wiktionary


abonent

osoba opłacająca abonament


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) osoba płacąca stałą opłatę, abonament;

Wiktionary

Abonent (niem. Abonnent, fr. Abonné) – osoba mająca prawo do korzystania z usługi (e-booka, parkowania w strefie), urządzenia (radia, telefonu) lub otrzymywania czegoś (gazeta, obiady) na zasadzie uiszczania stałej, regularnej opłaty (tzw. abonamentu).

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Z tym abonentem są wieczne kłopoty, zawsze spóźnia się z opłatą abonamentu.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: aˈbɔ̃nɛ̃nt, AS: abõnẽnt

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. abonament mrz., abonamencik mrz., abonowanie n., zaabonowanie n.

:: fż. abonentka ż.

 czas. abonować ndk., zaabonować dk.

 przym. abonencki, abonamentowy

Wiktionary


abonentka

kobieta opłacająca abonament


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) kobieta płacąca stałą opłatę, abonament

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Z tą abonentką są wieczne kłopoty, zawsze spóźnia się z opłatą abonamentu.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌabɔ̃ˈnɛ̃ntka, AS: abõnntka

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. abonamencik mrz., abonament mrz., abonowanie n., zaabonowanie n.

:: fm. abonent mos.

 czas. abonować ndk., zaabonować dk.

 przym. abonamentowy, abonencki

Wiktionary


abonować

korzystać z czegoś lub otrzymywać coś w zamian za uiszczanie stałej opłaty abonenckiej, płacenie abonamentu


SJP.pl

czasownik przechodni niedokonany (dk. brak)

 (1.1) korzystać z abonamentu – usługi otrzymywania produktu w zamian za uiszczanie regularnej opłaty

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Walter Kridl, recepcjonista z hotelu „Kärntnerhof” usiadł za ladą i odruchowo sięgnął po gazety, które abonował właściciel hotelu pan Alfred Anhauser.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌabɔ̃ˈnɔvat͡ɕ, AS: abõnovać

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. abonament mrz., abonamencik mrz., abonent mos., abonentka ż., abonowanie n., zaabonowanie n.

 czas. zaabonować dk.

 przym. abonamentowy, abonencki

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) subskrybować

Wiktionary


abonowanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) korzystanie z jakiegoś produktu lub usługi po opłaceniu abonamentu

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Szczęściem były dla niego naukowe zajęcia, kupowanie książek, abonowanie pism periodycznych (…).

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌabɔ̃nɔˈvãɲɛ, AS: abõnovãńe

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. abonamencik mrz., abonament mrz., abonent mos., abonentka ż., zaabonowanie n.

 czas. abonować ndk., zaabonować dk.

 przym. abonamentowy, abonencki

Wiktionary


aboralny

przymiotnik

 (1.1) biol. przeciwgębowy, leżący po przeciwnej stronie ciała w stosunku do oralnego

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌabɔˈralnɨ, AS: aboralny

Wiktionary

Powiązane:

 przym. oralny

Wiktionary


aborcja

przerwanie ciąży; zabieg, skrobanka


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) med. zabieg przerwania ciąży; sztuczne wywołanie poronienia;

Wiktionary

Aborcja (łac. abortus lub abortio „poronienie zamierzone, wywołanie poronienia”) – zamierzone zakończenie ciąży w wyniku interwencji zewnętrznej, np. działań lekarskich, w j. łacińskim abortus provocatus. Przeważnie w efekcie dochodzi do śmierci zarodka lub płodu ludzkiego (łac. nasciturus).

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Dla części ludzi aborcja jest zwyczajnym zabiegiem, inni uważają ją za dzieciobójstwo.

 (1.1) Inną istotną formą kontroli urodzeń jest aborcja. Większość muzułmańskich uczonych zezwala na aborcję, chociaż różny jest w ich opinii moment rozwoju płodu, w którym aborcja staje się zakazana.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: aˈbɔrt͡sʲja, AS: aborcʹi ̯a

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. aborcjonista m., aborcjonistka m., abort m., aborter m.

 czas. abortować ndk./dk.

 przym. aborcjonistyczny, aborcyjny

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) interrupcja; pot. skrobanka, abort, łyżeczkowanie; przest. spędzenie płodu

Wiktionary


aborcjonalista

zwolennik prawa do przerywania ciąży; aborcjonista


SJP.pl


aborcjonista

1. osoba przeprowadzająca zabieg przerwania ciąży; aborter;
2. zwolennik prawa do przerywania ciąży; aborcjonalista


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) zwolennik dopuszczalności aborcji

 (1.2) dokonujący aborcji, zob. aborter.

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Wszystkie grupy – małżeństwa, jak i związki homoseksualne, zwolennicy naturalnych metod planowanieanowania rodziny i antykoncepcji, obrony dziecka poczętego i aborcjoniści – starają się mieć swoich reprezentantów w świecie polityki.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. aborcja ż., aborter m.

:: fż. aborcjonistka

 przym. aborcjonistyczny, aborcyjny

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) proaborcjonista, aborter

Wiktionary


aborcjonistka

1. kobieta poddająca się zabiegowi przerwania ciąży; aborterka;
2. kobieta przeprowadzająca zabieg przerwania ciąży; aborterka;
3. zwolenniczka dopuszczalności zabiegu przerywania ciąży


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) zwolenniczka dopuszczalności aborcji

 (1.2) med. przeprowadzająca aborcję

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. aborcja, aborter

:: fm. aborcjonista

 przym. aborcjonistyczny, aborcyjny

Wiktionary


aborcjonistyczny

aborcjonista


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) mający cechy aborcjonisty

Wiktionary

Patrz:

aborcjonista

Powiązane:

 rzecz. aborcjonistka ż., aborcjonista mos., aborcja ż.

Wiktionary


aborcjonizm

popieranie prawa do przerywania ciąży


SJP.pl


aborcyjny

aborcja


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) książk. związany z aborcją

Wiktionary

Patrz:

aborcja

Przykłady

 (1.1) Ruta wywołuje działanie poronne, z tego też względu dawniej była używana jako środek aborcyjny.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌabɔrˈt͡sɨjnɨ, AS: aborcyi ̯ny

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. aborterka ż., aborcjonistka ż., aborcjonista mos., abort mrz., aborcja ż.

Wiktionary


abordaż

1. zdobywanie okrętu nieprzyjaciela przez sczepienie okrętów i walkę wręcz na pokładzie; pokładowanie;
2. zderzenie się dwóch statków


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) mors. hist. sposób walki morskiej polegający na zetknięciu się dwóch okrętów i prowadzeniu walki wręcz na ich pokładach w celu zdobycia wrogiego okrętu lub jego późniejszego zatopienia;

Wiktionary

Abordaż (fr. abordage) – sposób walki morskiej polegający na zetknięciu się dwóch okrętów i prowadzeniu walki wręcz na ich pokładach w celu zdobycia wrogiego okrętu lub jego późniejszego zatopienia. Stosowany od początku żeglugi, był podstawowym sposobem walki morskiej w epoce okrętów żaglowych do XVII wieku i, mimo wzrostu znaczenia artylerii okrętowej, pozostał jednym z podstawowych sposobów walki do początku XIX wieku. Abordaż zastąpił w tej roli taranowanie, dominujące w epoce okrętów wiosłowych w starożytności, stając się także podstawowym sposobem walki XV- i XVI-wiecznych galer wiosłowych.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Dla celów abordażu okręty oprócz marynarzy zabierały również żołnierzy piechoty morskiej, którzy wraz z częścią załogi dostawali się na okręt nieprzyjaciela.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: aˈbɔrdaʃ, AS: abordaš

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. abordażowanie n.

 czas. abordażować ndk.

 przym. abordażowy

Wiktionary


abordażować

sczepiać swój okrętu z nieprzyjacielskim i wtargnąć na pokład


SJP.pl

czasownik przechodni niedokonany (dk. brak)

 (1.1) mors. hist. atakować inny okręt przy pomocy abordażu

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Brytyjczycy początkowo zamierzali abordażować „von Roedera” przez niszczyciel „Foxhound”, lecz, szczęśliwie dla nich, „Foxhound” został ostrzelany z broni maszynowej z brzegu i zawrócił, unikając uszkodzenia w wybuchu.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. abordaż mrz., abordażowanie n.

 przym. abordażowy

Wiktionary


abordażowanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) mors. hist. atakowanie innego okrętu przy pomocy abordażu

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. abordaż m.

 czas. abordażować

 przym. abordażowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) abordaż

Wiktionary


abordażowy

dotyczący abordażu, służący dokonaniu abordażu (np. oddział abordażowy, broń abordażowa)


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) wojsk. mar. związany z abordażem, przeznaczony do abordażu

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Załoga zatrzymanego statku otworzyła zawory denne celem samozatopienia, lecz wysłany z krążownika oddział abordażowy zapobiegł temu i uratował jednostkę jako zdobycz wojenną.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌabɔrdaˈʒɔvɨ, AS: abordažovy

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. abordaż m., abordażowanie n.

 czas. abordażować

Wiktionary


aborożniak

rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy

 (1.1) daw. ent. nazwa systematyczna|Melolontha melolontha|Linnaeus|ref=tak., chrabąszcz majowy

Wiktionary


abort

abortus;
1. przerwanie ciąży, poronienie;
2. przedwcześnie urodzony, martwy płód


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) rzad. poronienie

 (1.2) rzad. przerwanie ciąży

 (1.3) rzad. skrobanka

Wiktionary

Abort – zatrzymanie działania programu lub procesu.

Operacja abort najczęściej podejmowana jest przez system operacyjny w przypadku, gdy przez określony czas nie będzie mógł komunikować się z procesem (timeout). Nadzorowanie przebiegu działania programu przez człowieka może doprowadzić do przerwania tego działania, jeśli działanie to trwa za długo lub otrzymywane są błędne dane wyjściowe.

Wikipedia

Przykłady

składnia.

kolokacje.

synonimy.

 (1.1) abortus, poronienie

 (1.2) aborcja

 (1.3) pot. skrobanka, łyżeczkowanie, abrazja, aborcja

antonimy.

 (1.1) narodziny

hiperonimy.

 (1.2) zabieg

 (1.3) zabieg

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

 rzecz. aborcja ż.

 przym. aborcyjny

frazeologia.

etymologia.

 etym|łac|abortus. → płód przedwcześnie wydany, nieżywy < etym2|łac|aborior|aboriri. → zniknąć, poronić

uwagi.

tłumaczenia.

 (1.1) zobtłum|poronienie.

 (1.2-3) zobtłum|aborcja.

źródła.

== abort (język albański.) ==

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik, rodzaj męski

 (1.1) med. aborcja, przerwanie ciąży

odmiana.

przykłady.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈabɔrt, AS: abort

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. aborcja ż.

 przym. aborcyjny

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) abortus, poronienie

 (1.2) aborcja

 (1.3) pot. skrobanka, łyżeczkowanie, abrazja, aborcja

Wiktionary


aborter

osoba przeprowadzająca zabieg przerwania ciąży; aborcjonista


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) zwolennik dopuszczalności aborcji

 (1.2) dokonujący aborcji

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. aborcjonista mos., aborcjonistka ż.

:: fż. aborterka ż.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) aborcjonista

 (1.2) aborcjonista

Wiktionary


aborterka

aborcjonistka;
1. kobieta poddająca się zabiegowi przerwania ciąży;
2. kobieta przeprowadzająca zabieg przerwania ciąży


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) pejor. ginekolożka wykonująca zabieg aborcji

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. aborter mos., aborcja ż.

 przym. aborcyjny

Wiktionary


abortować

przeprowadzać (przeprowadzić) zabieg przerwania ciąży


SJP.pl


abortus

abort;
1. przerwanie ciąży, poronienie;
2. przedwcześnie urodzony, martwy płód


SJP.pl


aborygen

rdzenny mieszkaniec danego obszaru; autochton, tubylec, tuziemiec


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) antrop. pierwotny mieszkaniec Australii;

Wiktionary

  • aborygeni – termin, którym określa się ludy rdzenne różnych regionów
  • Aborygeni – zbiorcza nazwa rdzennych ludów Australii
    • Aborygeni – tradycyjna nazwa rdzennych ludów kontynentu australijskiego, Tasmanii i niektórych przyległych wysp
      • Aborygeni australijscy – rdzenna ludność kontynentu australijskiego
      • Aborygeni tasmańscy – rdzenna ludność Tasmanii

      Wikipedia

      Przykłady

       (1.1) Świętą górą Aborygenów jest Uluru.

       (1.1) Szacuje się, że pierwsze siedliska Aborygenów na terenie dzisiejszego Sydney zostały założone około 40 tysięcy lat temu.

      Wiktionary

      Wymowa:

      IPA: ˌabɔˈrɨɡɛ̃n, AS: aborygẽn

      Wiktionary

      Powiązane:

       rzecz. aborygen mos., aborygenka ż.

      :: fż. Aborygenka ż.

       przym. aborygeński

      Wiktionary

      Synonimy:

       (1.1) aborygen australijski

      Wiktionary


aborygenek

rdzenna mieszkanka danego obszaru; autochtonka, tuziemka, tubylka, tubylczyni


SJP.pl


aborygeni

rdzenny mieszkaniec danego obszaru; autochton, tubylec, tuziemiec


SJP.pl

  • aborygeni – termin, którym określa się ludy rdzenne różnych regionów
  • Aborygeni – zbiorcza nazwa rdzennych ludów Australii
    • Aborygeni – tradycyjna nazwa rdzennych ludów kontynentu australijskiego, Tasmanii i niektórych przyległych wysp
      • Aborygeni australijscy – rdzenna ludność kontynentu australijskiego
      • Aborygeni tasmańscy – rdzenna ludność Tasmanii

      Wikipedia


aborygenka

rdzenna mieszkanka danego obszaru; autochtonka, tuziemka, tubylka, tubylczyni


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) rdzenna mieszkanka Australii

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. aborygen mos., aborygenka ż.

:: fm. Aborygen mos.

 przym. aborygeński

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) aborygenka australijska

Wiktionary


aborygeński

przymiotnik od: Aborygen


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z Aborygenami, dotyczący Aborygenów

 (1.2) związany z pierwotnymi mieszkańcami danego miejsca

przymiotnik dzierżawczy

 (2.1) należący do Aborygena lub Aborygenów, będący jego lub ich własnością

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Jedyną osadą na wyspie, jest miejscowość wspólnoty aborygeńskiej, Milingimbi.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Aborygen mos., aborygen mos., Aborygenka ż.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.2) tubylczy, miejscowy, rdzenny, autochtoniczny, tuziemczy

Wiktionary


aboś

spójnik

 (1.1) stpol. ale, jednak

 (1.2) stpol. może, podobno

 (1.3) stpol. czy, czyż, czy może

 (1.4) daw. abo jesteś

Wiktionary

Przykłady

 (1.3) Aboś ty co zarobił dzisiaj?

 (1.4) Aboś ty ociec, abo ja! — wrzasnął na końcu groźnie i spojrzał ku drzwiom.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈabɔɕ, AS: aboś

Wiktionary

Synonimy:

 (1.3) alboś

Wiktionary


abowiem

spójnik

 (1.1) stpol. albowiem

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) A gdy się ociągał, uięli mężowie oni rękę iego, i rękę żony iego, i rękę dwu córek iego, (abowiem mu Pan folgował,) i wywiedli go, i postawili go przed miastem. sic.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: aˈbɔvʲjɛ̃m, AS: abovʹi ̯ẽm

Wiktionary


abowski

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z Abowem, dotyczący Abowa, krainy na Słowacji

 (1.2) daw. związane z miastem Åbo (współcz. Turku)

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Abow mrz.

Wiktionary


abozzo

[czytaj: abocco] szkicowy zarys dzieła sztuki; abbozzo


SJP.pl


abp

skrót od: arcybiskup (odczytywany jako cały, odmienny wyraz); arcybp


SJP.pl

skrótowiec, rzeczownik rodzaju nijakiego

 (1.1) = kolej. automatyka bezpieczeństwa pociągu

Wiktionary

Arcybiskup (gr. αρχή, arché – pierwszeństwo, gr. επίσκοπος, epískopos – nadzorca, biskup) – tytuł honorowy lub urząd nadawany biskupom ważniejszych diecezji (archidiecezja), a także jako wyróżnienie samej osoby biskupa (ad personam).

Wikipedia

Wymowa:

IPA: a‿bɛ‿ˈpɛ, AS: a‿be‿pe

Wiktionary


abpstwo

skrót od: arcybiskupstwo (odczytywany jako cały, odmienny wyraz)


SJP.pl

skrót, rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) = arcybiskupstwo

Wiktionary


abradować

powodować abrazję


SJP.pl

czasownik przechodni niedokonany (dk. brak)

 (1.1) geol. powodować abrazję, niszczyć klif wskutek działania fal

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. abradowanie n., abrazja ż.

 przym. abrazyjny

Wiktionary


abradowanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) geol. o klifie: uleganie niszczeniu wskutek działania fal

 (1.2) med. łyżeczkowanie jamy macicy

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. abrazja ż.

 czas. abradować ndk.

 przym. abrazyjny

Wiktionary


abraham

imię męskie


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy, nazwa własna

 (1.1) bibl. postać biblijna, protoplasta i patriarcha narodu izraelskiego;

 (1.2) rzad. imię|polski|m.;

Wiktionary

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Nie będziesz więc odtąd nazywał się Abram, lecz imię twoje będzie Abraham, bo uczynię ciebie ojcem mnóstwa narodów.

 (1.1) Jestem Bogiem ojca twego, Bogiem Abrahama, Bogiem Izaaka i Bogiem Jakuba.

 (1.2) Mam na imię Abraham i jestem zakonnikem z Krakowa.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: abˈraxãm, AS: abraχãm

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Abram mos., abraham mrz., abrahamizm mrz.

:: zdrobn. Abrahamek mos.

 przym. Abrahamowy, abrahamowy, abrahamiczny, przedabrahamowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) Abram

 (1.2) zdrobn. Abrahamek

Wiktionary


abrahamek

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy, nazwa własna

 (1.1) zdrobn. Abraham

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) — W dodatku dasz matce synową Rojzę.
— Ona ma na imię Róża.
— Po żydowsku Rojza… i wnuka, jakiegoś Abrahamka, albo Izaaka, bo ci miljonerzy lubią historyczne imiona
. sic.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Abraham mos.

 przym. Abrahamowy

Wiktionary


abrahamiczny

1. wywodzący się od Abrahama; abrahamowy;
2. religie abrahamiczne - religie mające korzenie w przekazach Tory o patriarsze Abrahamie; religie abrahamowe


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) rel. wywodzący się od Abrahama

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Ateiści tacy jak Sam Harris argumentują, że poleganie religii abrahamicznych na boskim autorytecie skłania je w kierunku autorytaryzmu i dogmatyzmu.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Abraham mos., abraham mrz., abrahamizm mrz.

 przym. Abrahamowy, abrahamowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) abrahamowy

Wiktionary


abrahamizm

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) teol. rel. monoteizm abrahamiczny

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Abraham mos.

 przym. Abrahamowy, abrahamowy, abrahamiczny

Wiktionary


abrahamowicz

nazwisko


SJP.pl

Abrahamowicz (Abramowicz) – polski herb szlachecki, odmiana herbu Jastrzębiec.

Wikipedia


abrahamowiny

rzeczownik, rodzaj niemęskoosobowy, liczba mnoga

 (1.1) gw-pl|Górny Śląsk. pięćdziesiąte urodziny, pięćdziesiątka

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. abraham mrz.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) gw-pl|Górny Śląsk|abraham.

Wiktionary


abrahamowy

1. taki jak u Abrahama, charakterystyczny dla Abrahama;
2. religie abrahamowe - religie mające korzenie w przekazach Tory o patriarsze Abrahamie; religie abrahamiczne


SJP.pl

przymiotnik dzierżawczy

 (1.1) przest. gwara. taki, który należy do Abrahama

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Książęta narodów przyłączyły się do ludu Boga Abrahamowego (…).

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Abraham mos., Abrahamek mos., abraham mrz., abrahamizm mrz.

 przym. abrahamowy, abrahamiczny, przedabrahamowy

Wiktionary


abrakadabra

potocznie: coś niejasnego, niezrozumiałego; chińszczyzna, czarna magia


SJP.pl

wykrzyknik

 (1.1) słowo nieokreślonego znaczenia, rzekoma magiczna formuła;

rzeczownik, rodzaj żeński

 (2.1) przen. coś niezrozumiałego; wypowiedź bezsensowna lub zagmatwana

Wiktionary

Abrakadabra (Abracadabra, Abraxas, Abrasax) – pochodzący prawdopodobnie z języka aramejskiego (Abəra kaDavəra) wyraz niemający znaczenia. Od schyłku starożytności, w średniowieczu i we wczesnej nowożytności posługiwano się nim jako formułą magiczną, tj. wyrazem, który (odpowiednio) wypowiedziany ma rzekomą moc wpływania na rzeczywistość. Obecnie słowo "abrakadabra" stosuje się jako (żartobliwe) określenie wypowiedzi pozbawionej sensu, niezrozumiałej, zagmatwanej.

Wikipedia

Przykłady

 (2.1) Matematyka zawsze była dla mnie wielką abrakadabrą.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌabrakaˈdabra, AS: abrakadabra

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) czary-mary, hokus-pokus, bim sala bim

Wiktionary


abraksas

dawny talizman (amulet) z wizerunkiem Abraksasa - bóstwa gnostyckiego późnej starożytności; abraxas


SJP.pl

Abraxas – to określenie Najwyższego Bóstwa w mitologii perskiej i gnostyckiej. W hellenistycznych dokumentach poświęconych magii słowo Abraxas pojawia się jako przykład magicznej logiki i synonim pełni. Pierwotna pisownia Abrasax, zapewne w wyniku pomyłki w łacińskim przekładzie przyjęła formę Abraxas. Od imienia "Abraxas" wywodzi się słowo abrakadabra.

Wikipedia


abram

obce imię męskie


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy, nazwa własna

 (1.1) imię|polski|m.

Wiktionary

  • Abram – pierwotne imię patriarchy biblijnego Abrahama
  • Abram – biskup koptyjski
  • Abram – miejscowość w województwie łódzkim, w powiecie piotrkowskim
  • Abram – miejscowość w Anglii, w hrabstwie Wielki Manchester
  • Abram – jednostka osadnicza w USA, w stanie Teksas, w hrabstwie Hidalgo
  • Abram – wieś w Rumunii, w okręgu Bihor, w gminie Abram
  • Abram – gmina w Rumunii, w okręgu Bihor

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Nie będziesz więc odtąd nazywał się Abram, lecz imię twoje będzie Abraham, bo uczynię ciebie ojcem mnóstwa narodów.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈabrãm, AS: abrãm

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Abramowice lm nm.

:: zdrobn. Abramek mos.

 przym. Abramowy

Wiktionary


abramczuk

nazwisko


SJP.pl


abramczyk

nazwisko


SJP.pl

  • Abramczyk – polskie nazwisko

Wikipedia


abramek

nazwisko


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy, nazwa własna

 (1.1) zdrobn. Abram

Wiktionary

  • Adam Abramek (ur. 1962) – polski kompozytor, producent muzyczny, multiinstrumentalista
  • Wiktor Abramek (ur. 1947) – polski inżynier budownictwa

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Abramku, pomóż babci przywiesić mezuzę.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Abram mos., Abramowice nmos.

 przym. Abramowy

Wiktionary


abramow

nazwisko


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna

 (1.1) geogr. wieś w Polsce;

forma rzeczownika.

 (2.1) D., B. lm. od Abram

Wiktionary

Osoby noszące takie nazwisko:

  • Aleksandr Abramow (1913-1993) – rosyjski trener piłkarski;
  • Andriej Abramow (1935-1994) – rosyjski bokser;
  • Barbara Abramow-Newerly (1909-1973) – polska aktorka i reżyser teatralna, żona Igora Newerlego;
  • Fiodor Abramow (1870-1963) – rosyjski wojskowy, emigracyjny działacz antykomunistyczny;
  • Fiodor Abramow (1920-1983) – rosyjski i radziecki pisarz, literaturoznawca, publicysta;
  • Igor Abramow-Newerly (1903-1987) – polski pisarz i pedagog;
  • Jarosław Abramow-Newerly (ur. 1933) – polski pisarz, kompozytor, dziennikarz, syn Igora Newerlego;
  • Konstantin Abramow (1920-2001) – radziecki historyk;
  • Konstantin Abramow (1912-1998) – radziecki generał pułkownik;
  • Konstantin Abramow (1906-1952) – radziecki generał major;
  • Nikołaj Abramow (1950-2005) – radziecki piłkarz i trener;
  • Nikołaj Abramow (1897-1964) – radziecki kontradmirał, dowódca polskiej Marynarki Wojennej od sierpnia do grudnia 1945 roku;
  • Nikołaj Abramow (1908-1977) – radziecki scenarzysta;
  • Pawieł Abramow (ur. 1979) – rosyjski siatkarz;
  • Siergiej Abramow (programista) (ur. 1957) – rosyjski programista;
  • Siergiej Abramow (ur. 1959) – rosyjski hokeista i trener hokeja;
  • Siergiej Abramow (ur. 1972) – rosyjski ekonomista, pro-moskiewski polityk czeczeński;
  • Siergiej Abramow (ur. 1944) – rosyjski pisarz;
  • Sołomon Abramow (1884-1957) – radziecki wydawca;
  • Tichon Abramow (1901-1991) – radziecki dowódca wojskowy;
  • Witalij Abramow (ur. 1974) – kazachski piłkarz;
  • Wołodymyr Abramow (ur. 1949) – ukraiński piłkarz.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Weekend spędzimy u babci w Abramowie.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: abˈrãmuf, AS: abrãmuf

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. abramowianin m., abramowianka ż.

 przym. abramowski

Wiktionary


abramowianin

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) mieszkaniec Abramowa

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Czy Tomek jest rodowitym abramowianinem?

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌabrãmɔˈvʲjä̃ɲĩn, AS: abrãmovʹi ̯ä̃ńĩn

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Abramów m.

:: fż. abramowianka ż.

 przym. abramowski

Wiktionary


abramowianka

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) mieszkanka Abramowa

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Czy Kasia jest rodowitą abramowianką?

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌabrãmɔˈvʲjãŋka, AS: abrãmovʹi ̯ãŋka

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Abramów m.

:: fm. abramowianin

 przym. abramowski

Wiktionary


abramowice

1. przysiółek w województwie małopolskim, gmina Jodłownik;
2. dzielnica Lublina;
3. Abramowice Prywatne - wieś w województwie lubelskim, gmina Głusk


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj niemęskoosobowy, liczba mnoga, nazwa własna

 (1.1) geogr. dzielnica Lublina;

 (1.2) geogr. przysiółek w województwie małopolskim;

Wiktionary

Integralne części miejscowości w Polsce

Wg TERYT jest ich 2
  • Abramowice – część miasta Lublin
  • Abramowice – przysiółek wsi Szczyrzyc w woj. małopolskim, w pow. limanowskim, w gminie Jodłownik

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Ciekawostką jest, że Szpital Neuropsychiatryczny im. prof. Mieczysława Kaczyńskiego, powszechnie znany jako szpital w Abramowicach, oraz pętla trolejbusowa Abramowice nie znajdują się na terenie tej dzielnicy, ale w dzielnicy Dziesiąta.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌabrãmɔˈvʲit͡sɛ, AS: abrãmovʹice

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Abram mos., Abramek mos.

Wiktionary


abramowicki

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z Abramowicami Kościelnymi, dotyczący Abramowic Kościelnych

 (1.2) związany z Abramowicami Prywatnymi, dotyczący Abramowic Prywatnych

Wiktionary

Powiązane:

 (1.1)

:: rzecz. Abramowice Kościelne

:: rzecz. Abramowice Prywatne

Wiktionary


abramowicz

nazwisko


SJP.pl

  • Abramowicz – polski herb szlachecki, odmiana herbu Lubicz

Wikipedia


abramowski

przymiotnik od: Abramów


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) dotyczący Abramowa

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌabrãˈmɔfsʲci, AS: abrãmofsʹḱi

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Abramów m., abramowianin m., abramowianka ż.

Wiktionary


abramowy

przymiotnik dzierżawczy

 (1.1) przest. gwara. taki, który należy do Abrama

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Zwróciłeś uwagę na coraz dłuższe frędzle w Abramowym talicie?

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Abram mos., Abramek mos.

Wiktionary


abramski

nazwisko


SJP.pl

  • Jan Abramski (1922-2003) – polski duchowny katolicki
  • Krzysztof Abramski (ur. 1948) – polski inżynier elektroniki, profesor nauk technicznych
  • Paweł Abramski (ur. 1947) – polski polityk, prawnik, poseł

Wikipedia


abramy

wieś w województwie mazowieckim, gmina Kałuszyn


SJP.pl

Abramy – wieś sołecka w Polsce położona w województwie mazowieckim, w powiecie mińskim, w gminie Kałuszyn.

Wieś prywatna Królestwa Kongresowego, położona była w 1827 roku w powiecie siennickim, obwodzie stanisławowskim województwa mazowieckiego. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa siedleckiego.

Wikipedia


abraxas

dawny talizman (amulet) z wizerunkiem Abraxasa - bóstwa gnostyckiego późnej starożytności; abraksas


SJP.pl

  • Abraxas – polska grupa rockowa
  • Abraxas – symboliczny termin pojawiający się dawnych masońskich rytuałach stopni wyższych
  • Abraxas – bóstwo z mitologii perskiej, określenie Najwyższego Bóstwa
  • Abraxas – album muzyczny Carlosa Santany z 1970 r.
  • Abraxas gemma

Wikipedia


abrazja

1. w geologii: proces niszczenia brzegów przez fale;
2. w medycynie: usunięcie z jamy macicy tkanek zmienionych chorobowo, jaja płodowego lub jego resztek; skrobanka


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) geol. ścieranie podłoża skalnego przez luźny materiał skalny przemieszczany przez wodę;

 (1.2) med. usuwanie próchnicy przy użyciu strumienia powietrza wzbogaconego ładunkiem ścierniwa o różnej granulacji;

 (1.3) med. w ginekologii: zabieg łyżeczkowania macicy

 (1.4) techn. proces zużycia ściernego związany z ubytkiem powierzchniowym elementów maszyn lub urządzeń wskutek oddziaływania na niego luźnych lub umocowanych zarówno suchych, jak i wilgotnych ziarn mineralnych

 (1.5) kosmet. złuszczanie naskórka

Wiktionary

  • abrazja (stomatologia)
  • abrazja (ginekologia) – inaczej łyżeczkowanie macicy
  • abrazja (geologia)
  • abrazja (technika)

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Abrazja może prowadzić do powstawania klifów.

 (1.2) Abrazją powietrzną pierwszy zainteresował się dr Robert Black.

 (1.3) Lekarz stwierdził, że pacjentka powinna zostać poddana zabiegowi abrazji.

 (1.4) Maszyna na skutek abrazji przestała być wydajna.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: abˈrazʲja, AS: abrazʹi ̯a

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. abradowanie n.

 czas. abradować ndk.

 przym. abrazyjny

Wiktionary

Synonimy:

 (1.3) skrobanka

Wiktionary


abrazo

forma witania się mężczyzn, przyjęta w Ameryce Łacińskiej


SJP.pl


abrazyjny

związany z abrazją


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) geol. / med. / techn. związany z abrazją, dotyczący abrazji

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Powierzchnię przeznaczoną do lakowania należy oczyścić mechanicznie przy pomocy wiertła typu szczoteczka na końcówkę mikrosilnika lub użyć piaskarki abrazyjnej.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. abradowanie n., abrazja ż.

 czas. abradować ndk.

Wiktionary


abrenuncjacja

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) hist. praw. zrzeczenie się prawa do majątku po rodzicach przez córkę po otrzymaniu od nich posagu

Wiktionary


abrewiacja

skrót wyrazu lub grupy wyrazów w piśmie


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) książk. spec. skrót wyrazu lub grupy wyrazów w piśmie, szczególnie w odniesieniu do dawnych rękopisów

Wiktionary

Abrewiatura, abrewiacja (śrdw.-łac. abbreviatura, abbreviatio; od łac. breviskrótki) – umowny skrót używany w starożytnych i średniowiecznych tekstach w celu skrócenia ich zapisu.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ˌabrɛˈvʲjat͡sʲja, AS: abrevʹi ̯acʹi ̯a

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. abrewiatura ż.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) skrót

Wiktionary


abrewiacyjny

przymiotnik od: abrewiacja


SJP.pl


abrewiator

przestarzale: osoba dokonująca skrótów jakiegoś tekstu


SJP.pl


abrewiatura

abbreviatura;
1. skróty stosowane w notacji muzycznej (np. b - bemol, # - krzyżyk);
2. system skrótów stosowany w starożytnych i średniowiecznych pismach;
3. w poligrafii: znak zastępujący jakiś wyraz (np. $)


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) książk. system skrótów najczęściej używanych wyrażeń, stosowany w starożytności i średniowieczu;

 (1.2) muz. skrót zapisu muzycznego

Wiktionary

Abrewiatura, abrewiacja (śrdw.-łac. abbreviatura, abbreviatio; od łac. breviskrótki) – umowny skrót używany w starożytnych i średniowiecznych tekstach w celu skrócenia ich zapisu.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Liczne abrewiatury w tym średniowiecznym manuskrypcie utrudniają odczytanie tekstu.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌabrɛvʲjaˈtura, AS: abrevʹi ̯atura

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. abrewiacja ż.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) war. abbreviatura

 (1.2) war. abbreviatura

Wiktionary


abrewiaturalny

dotyczący abrewiatury


SJP.pl


abrewiologia

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) nauka o skróceniach językowych

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Istnieje nawet nauka o skróceniach językowych zwana przez językoznawców abrewiologią.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌabrɛvʲjɔˈlɔɟja, AS: abrevʹi ̯oloǵi ̯a

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. abrewiolog m.

 przym. abrewiologiczny

Wiktionary


abricoter

[czytaj: abrikoTE] podkład pod masę czekoladową z dżemu morelowego


SJP.pl

Abricotage (fr. abricot, dosł. morela) – marmolada morelowa; podkład pod masę czekoladową stosowany przy wyrobie tortów, także posmarowanie wierzchu i boków tortu (lub ewentualnie innego ciasta) gorącym dżemem morelowym.

Jest to masa stanowiąca podkład do posmarowania gładkiej glazury czekoladowej, bardzo często stosowana przez cukierników.

Wikipedia


abriktozaur

rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy

 (1.1) paleont. dwunożny, roślinożerny dinozaur z rodziny heterodontozaurów, ornitopod wyglądem przypominający heterodontozaura;

Wiktionary

Abriktozaur, abryktozaur (Abrictosaurus) (z greki „zbudzony jaszczur”) – dwunożny, roślinożerny dinozaur z rodziny heterodontozaurów, ornitopod wyglądem przypominający heterodontozaura.

Abriktozaur był bardzo podobny do heterodontozaura. Odróżniał go brak zębów. Niektórzy sądzą, że ten dinozaur, a także inne ornitopody przeżuwały pokarm, tak jak to czynią np. dzisiejsze wielbłądy. Wtedy szczęki abriktozaura przesuwałyby się w tył i w przód, co było przyczyną zużywania się zębów. Takie przystosowanie wymagałoby jednak specjalnych policzków.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Abriktozaur był bardzo podobny do heterodontozaura.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌabrʲikˈtɔzawr, AS: abrʹiktozau̯r

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) abryktozaur

Wiktionary


abrogacja

uchylenie, odwołanie lub zniesienie uchwały czy aktu prawnego bez zastąpienia go innym


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) praw. uchylenie uregulowania prawnego lub wyroku

 (1.2) rel. uchylenie, zniesienie zasady religijnej

Wiktionary

Abrogacja – uchylenie, odwołanie lub zniesienie uchwały czy aktu prawnego bez zastąpienia go innym.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ˌabrɔˈɡat͡sʲja, AS: abrogacʹi ̯a

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. abrogowanie n., derogacja ż.

 czas. abrogować ndk.

Wiktionary


abrogacyjny

abrogacja


SJP.pl

Patrz:

abrogacja

abrogować

znieść lub znosić ustawę, przepis prawny, wyrok itp.


SJP.pl

czasownik przechodni niedokonany (dk. brak)

 (1.1) praw. uchylić moc aktu prawnego lub wyroku

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) „A gdzieby się przytrafiło — oświadcza Z. August w konstytucji sejmowej 1550 r. — iżby albo przez nas, albo przez kogo inszego stało się co takiego tym to prawom, statutom, daninam, przywilejom, listom, swobodam i wolnościam przeciwnego, albo iżbyśmy im derogować (uwłaczać), albo abrogować (znosić) sami przez się czym chcieli, tedy to wszystko żadnej mocy, ani ważności nie ma”. sic.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. abrogacja ż., abrogowanie n.

Wiktionary


abrogowanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) praw. uchylenie aktu prawnego lub wyroku

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. abrogacja ż.

 czas. abrogować ndk.

Wiktionary


abros

rzeczownik, rodzaj męski

 (1.1) nazwa stopu odznaczającego się dość dużym oporem elektrycznym oraz odpornością na czynniki zewnętrzne;

Wiktionary

Abros – nazwa stopu odznaczającego się dość dużym oporem elektrycznym oraz odpornością na czynniki zewnętrzne (np. korozję).

Skład
10% chromu (Cr), ok. 2% manganu (Mn) i 88% niklu (Ni).

Stop ten wykorzystywany jest m.in. do produkcji elementów grzejnych.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Abros wykorzystywany jest m.in. do produkcji elementów grzejnych.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈabrɔs, AS: abros

Wiktionary


abroseksualizm

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) seks. neol. zmienna lub płynna orientacja seksualna

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. abroseksualista mos., abroseksualistka ż., abroseksualność ż.

 przym. abroseksualny

Wiktionary


abrupcja

nagłe przerwanie muzyki w celu osiągnięcia odpowiedniego wrażenia dramatycznego


SJP.pl


abruzja

region administracyjny w centralnych Włoszech nad Morzem Adriatyckim


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) geogr. adm. region administracyjny w centralnych Włoszech nad Morzem Adriatyckim;

Wiktionary

Abruzja (wł. Abruzzo) – region administracyjny we Włoszech, leżący w centralnej części Półwyspu Apenińskiego, nad Morzem Adriatyckim. Graniczy z regionami Marche, Lacjum i Molise.

Ważniejsze miasta: Pescara (główny port), Chieti, Teramo.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Abruzja jest regionem rolniczo-przemysłowy.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: abˈruzʲja, AS: abruzʹi ̯a

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Abruzyjczyk mos., Abruzyjka ż.

 przym. abruzyjski

Wiktionary


abruzyjczyk

mieszkaniec Abruzji


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) mieszkaniec Abruzji

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Paolo jest Abruzyjczykiem.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌabruˈzɨjt͡ʃɨk, AS: abruzyi ̯čyk

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Abruzja ż.

:: fż. Abruzyjka ż.

 przym. abruzyjski

Wiktionary


abruzyjka

obywatelka Abruzji


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) mieszkanka Abruzji

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Ariana ma włoskie korzenie, jest pół-Sycylijką i pół-Abruzyjką.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌabruˈzɨjka, AS: abruzyi ̯ka

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Abruzja ż.

:: fm. Abruzyjczyk mos.

 przym. abruzyjski

Wiktionary


abruzyjski

Abruzja


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) związany z Abruzją

Wiktionary

Patrz:

Abruzja

Przykłady

 (1.1) Jedną z abruzyjskich atrakcji są festyny.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌabruˈzɨjsʲci, AS: abruzyi ̯sʹḱi

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Abruzja ż., Abruzyjczyk mos., Abruzyjka ż.

Wiktionary


abruzzy

najwyższa część Apenin, położona we Włoszech; Apenin Abruzyjski


SJP.pl

Apenin Abruzyjski albo Abruzzy (wł. Appennino Abruzzese) – najwyższe pasmo górskie Apeninów, rozciągające się w centralnych Włoszech.

Swym pogórzem sięgają do Morza Adriatyckiego. Najwyższym szczytem pasma jest Monte Corno o wysokości 2914 m n.p.m., znajdujące się w masywie Gran Sasso d'Italia.

Wikipedia


abrychta

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) gw-pl|Górny Śląsk. masz. strugarka

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) gw-pl|Górny Śląsk|abrychtmaszina.

Wiktionary


abrychtmaszina

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) gw-pl|Górny Śląsk. masz. strugarka

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) gw-pl|Górny Śląsk|abrychta.

Wiktionary


abrys

dawniej: szkic, rysunek, projekt


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) daw. wstępny szkic, zarys

 (1.2) daw. (w XVIII i na pocz. XIX w.) plan architektoniczny

Wiktionary

Abrys – termin używany w dawnych czasach na określenie szkicu, zarysu, projektu architektonicznego. Był szczególnie popularny w XVIII i na początku XIX wieku, kiedy to pełnił funkcję technicznego rysunku konturowego, często wykorzystywanego w sztuce, architekturze.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) (…) Król Łokietek na podziękowanie Bogu za swoje zwycięztwa postanowił ufundować piękny kościół w Wiślicy; tym końcem kazał zrobić abrys, który mu się bardzo podobał; otóż podług tego abrysu zgodził się z majstrem, aby kościół wystawił. sic.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈabrɨs, AS: abrys

Wiktionary

Powiązane:

 czas. abrysować

Wiktionary


abrysować

czasownik przechodni dokonany (ndk. abrysować)

 (1.1) daw. sporządzić abrys; naszkicować, zaprojektować

czasownik przechodni niedokonany (dk. abrysować)

 (2.1) daw. sporządzać abrys; szkicować, projektować

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. abrys mrz., abrysowanie n.

Wiktionary


abs

[czytaj: a-be-ES]
1. skrót od: Anti-Blockier-System - samochodowy system zapobiegający blokowaniu się kół w czasie hamowania;
2. termoplastyczne tworzywo sztuczne o dużej odporności na ścieranie;
3. potocznie:
a) wyćwiczone mięśnie brzucha; sześciopak, six-pack, kaloryfer;
b) trening mięśni brzucha


SJP.pl

skrótowiec

 (1.1) mot. układ przeciwpoślizgowy;

 (1.2) slang. żart. (= Absolutny Brak Sutków) mały biust

 (1.3) slang. żart. (= Absolutny Brak Szyi) ktoś bardzo umięśniony

 (1.4) slang. żart. (= Absolutny Brak Szyi) ktoś ubrany w dres

Wiktionary

Abs (arab. عبس) – miasto w Jemenie, w muhafazie Hadżdża. W 2004 roku liczyło 15 568 mieszkańców. W mieście znajduje się port lotniczy Abs.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Długość drogi hamowania pojazdu wyposażonego w system ABS w porównaniu do identycznego pojazdu bez tego systemu uzależniona jest od kilku czynników, takich jak warunki zewnętrzne oraz umiejętności kierowcy.

 (1.2) Nie łudź się, nie masz u niego szans. On nie umawia się z ABS-ami.

 (1.3) Na siłce jest mnóstwo ABS-ów.

 (1.4) Nie chodzę tam wieczorami. Boję się, że napatoczy się jakiś ABS.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: a‿bɛ‿ˈːs, AS: a‿b•‿es

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) układ przeciwpoślizgowy

 (1.2) deska

 (1.3) paker

 (1.4) dresiarz

Wiktionary


absalom

obca forma polskiego imienia Absalon


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy, nazwa własna

 (1.1) bibl. postać biblijna, syn króla Dawida;

 (1.2) rzad. imię|polski|m.;

Wiktionary

  • Absalom (czasem w formie Absalon) – hebrajskie imię męskie
  • Absalom – w Biblii: jeden z synów Dawida
  • Absalom Whitley 1937 – synonim rodzaju ryb Pantolabus

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Wieść o śmierci Absaloma bardzo zasmuciła Dawida.

 (1.2) Nazywam się Absalom Winkler i jestem zegarmistrzem z Lubartowa.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: apˈsalɔ̃m, AS: apsalõm

Wiktionary


absalon

imię męskie


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy, nazwa własna

 (1.1) zob. Absalom.

Wiktionary

  • Absalon, inaczej Absalom – imię męskie
  • Absalon – biskup duński (1128–1201; zob. też Kanut VI)
  • Absalon (Absalom) – syn króla izraelskiego, Dawida, przeciwstawiający się ojcu; postać biblijna
  • Julien Absalon – francuski kolarz górski
  • Okręty wsparcia typu Absalon

Wikipedia

Przykłady

składnia.

kolokacje.

 (1.1) kolokacje imię m|D=Absalona|święty=nie.

synonimy.

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

frazeologia.

 czupryna jak u Absalona

etymologia.

 (1.1) etym|łac|Absalom. < etym|gr. < etym|hebr|אבשלום.

uwagi.

tłumaczenia.

 (1.1) zobtłum|Absalom.

źródła.

== Absalon (język farerski.) ==

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik, rodzaj męski, nazwa własna

 (1.1) imię|farerski|m. Absalom

odmiana.

przykłady.

Wiktionary

Synonimy:

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

frazeologia.

 czupryna jak u Absalona

etymologia.

 (1.1) etym|łac|Absalom. < etym|gr. < etym|hebr|אבשלום.

uwagi.

tłumaczenia.

 (1.1) zobtłum|Absalom.

źródła.

== Absalon (język farerski.) ==

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik, rodzaj męski, nazwa własna

 (1.1) imię|farerski|m. Absalom

odmiana.

przykłady.

składnia.

kolokacje.

synonimy.

Wiktionary


absces

otorbiony zbiornik ropy, często spowodowany zakażeniem bakteryjnym; ropień


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) med. ropień

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Tu i owdzie formowały się wzdęte, ciemne abscesy. Chory przyglądał się tym swoim ranom przez chwilę (…) sic.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈapst͡sɛs, AS: apsces

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) ropień, wrzód

Wiktionary


abscysyna

hormon roślinny uczestniczący w procesach opadania liści i dojrzałych owoców, hamujący wzrost łodygi, tworzenie kwiatów, otwieranie się pąków i kiełkowanie nasion; kwas abscysynowy, dormina


SJP.pl

Kwas abscysynowy (ABA; ang. abscisic acid) – organiczny związek chemiczny, fitohormon zaliczany do seskwiterpenów. Jest jedynym przedstawicielem tej klasy hormonów roślinnych, chociaż jego bezpośredni prekursor (ksantoksyna) także wykazuje niewielką aktywność biologiczną.

Wikipedia


abscysynowy

kwas abscysynowy - hormon roślinny uczestniczący w procesach opadania liści i dojrzałych owoców, hamujący wzrost łodygi, tworzenie kwiatów, otwieranie się pąków i kiełkowanie nasion


SJP.pl


absencja

nieobecność


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) nieobecność w danym miejscu, zwłaszcza w pracy

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Kadrowa odnotowała absencję pracownika.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: apˈsɛ̃nt͡sʲja, AS: apsncʹi ̯a

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. absenteista mos., absenteistka ż., absenteizm mrz., absentowanie n.

 czas. absentować się ndk.

 przym. absencyjny

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) nieobecność, brak

Wiktionary


absencyjny

przymiotnik od: absencja


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z absencją, nieobecnością, dotyczący absencji, nieobecności

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Z powodu licznych nieobecności na moich zajęciach student musi zaliczyć kolokwium absencyjne, aby zostać dopuszczonym do sesji egzaminacyjnej.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. absencja ż., absenteista mos., absenteistka ż., absenteizm mrz., absentowanie n.

 czas. absentować się ndk.

Wiktionary


absenteista

człowiek uchylający się od wypełniania obowiązków społecznych


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) człowiek, który uchyla się od wypełniania obowiązków społecznych

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. absencja ż., absenteizm mrz., absentowanie n.

:: fż. absenteistka ż.

 czas. absentować się ndk.

 przym. absencyjny

Wiktionary


absenteistka

kobieta uchylająca się od wypełniania obowiązków społecznych


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) kobieta, która uchyla się od wypełniania obowiązków społecznych

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. absencja ż., absenteizm mrz., absentowanie n.

:: fm. absenteista mos.

 czas. absentować się ndk.

 przym. absencyjny

Wiktionary


absenteizm

uchylanie się od wypełniania obowiązków społecznych, np. od uczestnictwa w wyborach, zebraniach


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) uchylanie się od wypełniania obowiązków społecznych

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Cechował go totalny, a przez to nieznośny absenteizm.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌapsɛ̃nˈtɛjism̥, AS: apsẽntei ̯ism̦

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. absencja ż., absenteista mos., absenteistka ż., absentowanie n.

 czas. absentować się ndk.

 przym. absencyjny

Wiktionary


absentować

dawniej: absentować się - być nieobecnym, wymigiwać się od czegoś


SJP.pl


absentowanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) daw. uchylanie się

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. absencja ż., absenteizm m., absenteista m., absenteistka ż.

 czas. absentować się, absentować ndk.

 przym. absencyjny

Wiktionary


absmaczek

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) zdrobn. od absmak

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. absmak m.

Wiktionary


absmak

niesmak, abszmak;
1. odraza, wstręt, obrzydzenie;
2. przykry smak w ustach


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) przykry, nieprzyjemny smak

 (1.2) przen. przykre wrażenie, uczucie niezadowolenia z czegoś

Wiktionary

Przykłady

 (1.2) Po rozmowach z ojcem zawsze odczuwała absmak.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈapsmak, AS: apsmak

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. abszmak m., smak m.

:: zdrobn. absmaczek m.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) niesmak; daw. abszmak

 (1.2) niesmak, niechęć, odraza; daw. abszmak

Wiktionary


absolucja

1. w prawie, przestarzale: uwolnienie od oskarżenia;
2. w religii: odpuszczenie grzechów; także formuła, za pomocą której udziela się rozgrzeszenia;
3. książkowo: wybaczenie


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) rel. rozgrzeszenie, zdjęcie klątwy kościelnej, odpuszczenie grzechów;

 (1.2) przest. uwolnienie, wyrok sądowy uwalniający oskarżonego

Wiktionary

Rozgrzeszenie (absolucja) – ostatni element sakramentu pokuty przed zadośćuczynieniem, odmówienie przez spowiednika formuły, która oczyszcza penitenta z grzechów. Jest ono skuteczne tylko wówczas, gdy penitent jest do niego dysponowany, czyli spełnia określone warunki (wyznanie wszystkich grzechów, żal, postanowienie poprawy). Jeśli brak dyspozycji penitenta ujawnia się w spowiedzi, spowiednik winien odmówić rozgrzeszenia, natomiast jeśli ten brak pozostaje ukryty, wypowiedziane rozgrzeszenie i tak nie odnosi skutku.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Konający otrzymał absolucję.

 (1.2) Skazanemu udzielono absolucji.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌapsɔˈlut͡sʲja, AS: apsolucʹi ̯a

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. absolut mos./mrz., absolutność ż., absolutorium n., absolutysta mos., absolutystka ż., absolutyzacja ż., absolutyzm mrz., absolutyzowanie n., absolwenckość ż., absolwent mos., absolwentka ż., absolwowanie n., zabsolutyzowanie n.

 czas. absolutyzować ndk., absolwować ndk., zabsolutyzować dk.

 przym. absolutny, absolutoryjny, absolutystyczny, absolwencki

 przysł. absolutnie

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) rozgrzeszenie

Wiktionary


absolut

1. w filozofii: byt samoistny, niezależny, nieograniczony;
2. książkowo: wartość najwyższa


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) to, co istniało samo przez się, absolutny duch, Bóg;

 (1.2) zob. olejek absolutny.

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (2.1) stpol. dyktator, despota

modulant

 (3.1) uczn. zupełnie

Wiktionary

Absolut (łac. absolutus „bezwarunkowy, niezwiązany”) – osobowy lub bezosobowy pierwotny byt, doskonały, najwyższy, pełny, całkowicie niezależny, nieuwarunkowany i niczym nieograniczony.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Bóg jest absolutem.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: apˈsɔlut, AS: apsolut

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. absolucja ż., absolutność ż., absolutorium n., absolutysta mos., absolutystka ż., absolutyzacja ż., absolutyzm mrz., absolutyzowanie n., absolwenckość ż., absolwent mos., absolwentka ż., absolwowanie n., zabsolutyzowanie n.

 czas. absolutyzować ndk., absolwować ndk., zabsolutyzować dk.

 przym. absolutny, absolutoryjny, absolutystyczny, absolwencki

 przysł. absolutnie

Wiktionary


absolutnie

przysłówek stopnia

 (1.1) całkowicie, niezależnie od niczego, niedopuszczając wyjątków

przysłówek sposobu

 (2.1) niekwestionowanie, niebudząc zastrzeżeń

 (2.2) filoz. obiektywnie, niezależnie od czegoś, bezwzględnie

 (2.3) hist. polit. mając nieograniczoną władzę, posiadając władzę absolutną

Wiktionary

Absolutnie – solowy album muzyczny polskiego gitarzysty i wokalisty Tadeusza Nalepy.

Nagrania na LP zarejestrowano w Studiu "Tonpress" w Warszawie. Muzykę do wszystkich utworów napisał Tadeusz Nalepa, teksty piosenek – Bogdan Loebl. Winylowy LP i CD zostały wydane przez Polskie Nagrania „Muza” w 1991. Na płycie winylowej jest tylko dziesięć nagrań, wydanie kompaktowe poszerzono o utwory "Co tam jest" i "Ucisz lęki".

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Absolutnie się na to nie zgadzam!

 (2.1) Analizy statystyczne są absolutnie niezbędną częścią zarówno epidemiologicznych, jak i biologicznych badań.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌapsɔˈlutʲɲɛ, AS: apsolutʹńe

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. absolucja ż., absolut mos./mrz., absolutność ż., absolutorium n., absolutysta mos., absolutystka ż., absolutyzacja ż., absolutyzm mrz., absolutyzowanie n., absolwenckość ż., absolwent mos., absolwentka ż., absolwowanie n., zabsolutyzowanie n.

 czas. absolutyzować ndk., absolwować ndk., zabsolutyzować dk.

 przym. absolutny, absolutoryjny, absolutystyczny, absolwencki

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) całkowicie, bezwzględnie, bezwarunkowo, kategorycznie, totalnie, w zupełności, w całej rozciągłości, zupełnie

Wiktionary


absolutniej

stopień wyższy od przysłówka: absolutnie


SJP.pl


absolutność

1. niezależność od jakichkolwiek warunków; bezwzględność;
2. dawniej: samowładność, niepodleganie żadnej władzy


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) bezwzględność, niezależność od wszelkiego uwarunkowania

 (1.2) daw. samowładność, niepodleganie żadnej władzy

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. absolucja ż., absolut mos./mrz., absolutorium n., absolutysta mos., absolutystka ż., absolutyzacja ż., absolutyzm mrz., absolutyzowanie n., absolwenckość ż., absolwent mos., absolwentka ż., absolwowanie n., zabsolutyzowanie n.

 czas. absolutyzować ndk., absolwować ndk., zabsolutyzować dk.

 przym. absolutny, absolutoryjny, absolutystyczny, absolwencki

 przysł. absolutnie

Wiktionary

Synonimy:

 (1.2) swawola

Wiktionary


absolutny

1. całkowity, zupełny (np. absolutna cisza);
2. dotyczący absolutu, istniejący niezależnie i obiektywnie (np. prawda absolutna);
3. odnoszący się do absolutyzmu (np. władca absolutny)


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) całkowity, zupełny, bezwzględny

 (1.2) niekwestionowany

 (1.3) filoz. istniejący obiektywnie

 (1.4) polit. oparty na zasadach absolutyzmu lub rządzący według tych zasad

 (1.5) fiz. o temperaturze: wyrażona w skali Kelvina

Wiktionary

Przykłady

 (1.4) Iwan jest władcą absolutnym.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌapsɔˈlutnɨ, AS: apsolutny

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. absolucja ż., absolut mos./mrz., absolutność ż., absolutorium n., absolutysta mos., absolutystka ż., absolutyzacja ż., absolutyzm mrz., absolutyzowanie n., absolwenckość ż., absolwent mos., absolwentka ż., absolwowanie n., zabsolutyzowanie n.

 czas. absolutyzować ndk., absolwować ndk., zabsolutyzować dk.

 przym. absolutoryjny, absolutystyczny, absolwencki

 przysł. absolutnie

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) całkowity, kompletny, zupełny, totalny, pełny

 (1.2) niewątpliwy, niepodważalny, bezwzględny, bezdyskusyjny, bezwyjątkowy, wszechstronny

 (1.4) absolutystyczny, samowładny, nieograniczony, wszechwładny, despotyczny, autokratyczny, dyktatorski, dążący do samowładztwa

 (1.5) bezwzględny

Wiktionary


absolutorium

1. akt parlamentu uznający na podstawie sprawozdania prawidłowość wykonania przez rząd budżetu za rok poprzedni,
2. ukończenie studiów wyższych bez uzyskania dyplomu


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) ofic. zatwierdzenie sprawozdania z działalności, zwykle finansowej;

 (1.2) ofic. zwolnienie od odpowiedzialności

 (1.3) ofic. ukończenie studiów wyższych bez dyplomu;

Wiktionary

Absolutorium (łac. absolutorium – zwolnienie, unieważnienie) – określenie aktu prawnego, który dokonywany jest poprzez organ uprawniony (np. parlament) na podstawie przedstawionego sprawozdania rachunkowego. Udzielenie absolutorium oznacza stwierdzenie prawidłowości działania finansowego organu wykonawczego (w tym przypadku rządu) w określonym przedziale czasowym.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Rada nadzorcza otrzymała absolutorium.

 (1.2) Prezes zyskał absolutorium od zarządu.

 (1.3) Student otrzymał absolutorium na wydziale historii.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌapsɔluˈtɔrʲjũm, AS: apsolutorʹi ̯ũm

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. absolucja ż., absolut mos./mrz., absolutność ż., absolutysta mos., absolutystka ż., absolutyzacja ż., absolutyzm mrz., absolutyzowanie n., absolwenckość ż., absolwent mos., absolwentka ż., absolwowanie n., zabsolutyzowanie n.

 czas. absolutyzować ndk., absolwować ndk., zabsolutyzować dk.

 przym. absolutny, absolutoryjny, absolutystyczny, absolwencki

 przysł. absolutnie

Wiktionary


absolutoryjny

przymiotnik od: absolutorium


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) ofic. związany z absolutorium, dotyczący absolutorium

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. absolucja ż., absolut mos./mrz., absolutność ż., absolutorium n., absolutysta mos., absolutystka ż., absolutyzacja ż., absolutyzm mrz., absolutyzowanie n., absolwenckość ż., absolwent mos., absolwentka ż., absolwowanie n., zabsolutyzowanie n.

 czas. absolutyzować ndk., absolwować ndk., zabsolutyzować dk.

 przym. absolutny, absolutystyczny, absolwencki

 przysł. absolutnie

Wiktionary


absolutysta

zwolennik absolutyzmu


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) polit. zwolennik absolutyzmu – ustroju państwowego

 (1.2) filoz. zwolennik absolutyzmu – doktryny filozoficznej

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. absolucja ż., absolut mos./mrz., absolutność ż., absolutorium n., absolutyzacja ż., absolutyzm mrz., absolutyzowanie n., absolwenckość ż., absolwent mos., absolwentka ż., absolwowanie n., zabsolutyzowanie n.

:: fż. absolutystka ż.

 czas. absolutyzować ndk., absolwować ndk., zabsolutyzować dk.

 przym. absolutny, absolutoryjny, absolutystyczny, absolwencki

 przysł. absolutnie

Wiktionary


absolutystka

zwolenniczka absolutyzmu


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) polit. zwolenniczka absolutyzmu – ustroju państwowego

 (1.2) filoz. zwolenniczka absolutyzmu – doktryny filozoficznej

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. absolucja ż., absolut mos./mrz., absolutność ż., absolutorium n., absolutyzacja ż., absolutyzm mrz., absolutyzowanie n., absolwenckość ż., absolwent mos., absolwentka ż., absolwowanie n., zabsolutyzowanie n.

:: fż. absolutysta mos.

 czas. absolutyzować ndk., absolwować ndk., zabsolutyzować dk.

 przym. absolutny, absolutoryjny, absolutystyczny, absolwencki

 przysł. absolutnie

Wiktionary


absolutystyczny

dotyczący absolutyzmu, odnoszący się do sfery absolutu


SJP.pl

przymiotnik jakościowy

 (1.1) polit. oparty na zasadach absolutyzmu (ustroju państwowego)

 (1.2) filoz. nacechowany absolutyzmem (doktryną filozoficzną)

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. absolucja ż., absolut mos./mrz., absolutność ż., absolutorium n., absolutysta mos., absolutystka ż., absolutyzacja ż., absolutyzm mrz., absolutyzowanie n., absolwenckość ż., absolwent mos., absolwentka ż., absolwowanie n., zabsolutyzowanie n.

 czas. absolutyzować ndk., absolwować ndk., zabsolutyzować dk.

 przym. absolutny, absolutoryjny, absolwencki

 przysł. absolutnie

Wiktionary


absolutyzacja

traktowanie czegoś jako rzeczy absolutnej, bezwzględnie słusznej


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) traktowanie czegoś jako rzeczy absolutnej, niezmiennej, stałej, bezwzględnej

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌapsɔlutɨˈzat͡sʲja, AS: apsolutyzacʹi ̯a

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. absolucja ż., absolut mos./mrz., absolutność ż., absolutorium n., absolutysta mos., absolutystka ż., absolutyzm mrz., absolutyzowanie n., absolwenckość ż., absolwent mos., absolwentka ż., absolwowanie n., zabsolutyzowanie n.

 czas. absolutyzować ndk., absolwować ndk., zabsolutyzować dk.

 przym. absolutny, absolutoryjny, absolutystyczny, absolwencki

 przysł. absolutnie

Wiktionary


absolutyzm

1. forma rządów, w której nieograniczona władza należy do jednego człowieka i jest sprawowana poza jakąkolwiek kontrolą społeczną; samowładztwo, jedynowładztwo, autokratyzm, autokracja, autarchia (rzadziej);
2. w filozofii: pogląd zakładający niezmienność, wieczność i niezależność od człowieka takich wartości, jak dobro, piękno, prawda


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) polit. monarchia nieograniczona;

 (1.2) filoz. pogląd, według którego takie wartości, jak prawda, dobro, piękno są niezmienne, wieczne i niezależne od człowieka;

Wiktionary

  • absolutyzm w filozofii
    • absolutyzm poznawczy
    • absolutyzm moralny
  • absolutyzm władzy
    • absolutyzm klasyczny
    • monarchia absolutna
    • absolutyzm oświecony
    • samodzierżawie


Wikipedia

Przykłady

 (1.1) System bachowski bywa nazywany również neoabsolutyzmem, co jest uprawnione w tym sensie, że rzeczywiście – w porównaniu z absolutyzmem Metternicha – okazał się nowocześniejszy.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌapsɔˈlutɨsm̥, AS: apsolutysm̦

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. absolucja ż., absolut mos./mrz., absolutność ż., absolutorium n., absolutysta mos., absolutystka ż., absolutyzacja ż., absolutyzowanie n., absolwenckość ż., absolwent mos., absolwentka ż., absolwowanie n., zabsolutyzowanie n.

 czas. absolutyzować ndk., absolwować ndk., zabsolutyzować dk.

 przym. absolutny, absolutoryjny, absolutystyczny, absolwencki

 przysł. absolutnie

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) samowładztwo, jedynowładztwo, samodzierżawie, autokratyzm, autokracja, autarchia

Wiktionary


absolutyzować

uznawać coś za bezwzględnie słuszne, idealne (np. Niebezpiecznie jest absolutyzować profesjonalizm - zawodowy oszust i morderca to także profesjonalista.)


SJP.pl

czasownik przechodni niedokonany (dk. brak)

 (1.1) traktować coś jako rzecz absolutną, niezmienną, bezwzględną

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Maoiści absolutyzują przemoc (…).

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. absolucja ż., absolut mos./mrz., absolutność ż., absolutorium n., absolutysta mos., absolutystka ż., absolutyzacja ż., absolutyzm mrz., absolutyzowanie n., absolwenckość ż., absolwent mos., absolwentka ż., absolwowanie n., zabsolutyzowanie n.

 czas. absolwować ndk., zabsolutyzować dk.

 przym. absolutny, absolutoryjny, absolutystyczny, absolwencki

 przysł. absolutnie

Wiktionary


absolutyzowanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) traktowanie czegoś jako rzeczy bezwzględnej, niezmiennej

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Inni wskazują, że absolutyzowanie uznawanych przez siebie norm moralnych i traktowanie ich jako powszechnych i bezwzględnie obowiązujących jest źródłem fanatyzmu.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. absolucja ż., absolut mos./mrz., absolutność ż., absolutorium n., absolutysta mos., absolutystka ż., absolutyzacja ż., absolutyzm mrz., absolwenckość ż., absolwent mos., absolwentka ż., absolwowanie n., zabsolutyzowanie n.

 czas. absolutyzować ndk., absolwować ndk., zabsolutyzować dk.

 przym. absolutny, absolutoryjny, absolutystyczny, absolwencki

 przysł. absolutnie

Wiktionary


absolwencki

związany z absolwentami (np. staż absolwencki, ankieta absolwencka)


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z absolwentami, dotyczący absolwentów; przeznaczony dla absolwentów

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) W Pepsi on Stage prócz koncertów odbywają się także między innymi konferencje, imprezy rozdania nagród, zjazdy absolwenckie.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. absolucja ż., absolut mos./mrz., absolutność ż., absolutorium n., absolutysta mos., absolutystka ż., absolutyzacja ż., absolutyzm mrz., absolutyzowanie n., absolwenckość ż., absolwent mos., absolwentka ż., absolwowanie n., zabsolutyzowanie n.

 czas. absolutyzować ndk., absolwować ndk., zabsolutyzować dk.

 przym. absolutny, absolutoryjny, absolutystyczny

 przysł. absolutnie

Wiktionary


absolwenckość

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) cecha tego, co absolwenckie

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. absolucja ż., absolut mos./mrz., absolutność ż., absolutorium n., absolutysta mos., absolutystka ż., absolutyzacja ż., absolutyzm mrz., absolutyzowanie n., absolwent mos., absolwentka ż., absolwowanie n., zabsolutyzowanie n.

 czas. absolutyzować ndk., absolwować ndk., zabsolutyzować dk.

 przym. absolutny, absolutoryjny, absolutystyczny, absolwencki

 przysł. absolutnie

Wiktionary


absolwent

osoba, która ukończyła szkołę, uczelnię lub kurs


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) osoba, która ukończyła szkołę, uczelnię, kurs;

Wiktionary

Absolwent (z łac. absolvens „kończący”) – osoba, która ukończyła szkołę, uczelnię lub kurs.

Absolwenci studiów w Polsce otrzymują dyplom ukończenia studiów na określonym kierunku i profilu potwierdzający wykształcenie wyższe oraz tytuł zawodowy:

  • licencjata, inżyniera albo równorzędny – w przypadku studiów pierwszego stopnia;
  • magistra, magistra inżyniera albo równorzędny – w przypadku studiów drugiego stopnia i jednolitych studiów magisterskich.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Jan jest już absolwentem.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: apˈsɔlvɛ̃nt, AS: apsolvẽnt

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. absolucja ż., absolut mos./mrz., absolutność ż., absolutorium n., absolutysta mos., absolutystka ż., absolutyzacja ż., absolutyzm mrz., absolutyzowanie n., absolwenckość ż., absolwowanie n., zabsolutyzowanie n.

:: fż. absolwentka ż.

 czas. absolutyzować ndk., absolwować ndk., zabsolutyzować dk.

 przym. absolutny, absolutoryjny, absolutystyczny, absolwencki

 przysł. absolutnie

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) wychowanek

Wiktionary


absolwentka

uczennica, która ukończyła szkołę lub uczelnię


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) dziewczyna lub kobieta, która ukończyła szkołę, uczelnię, kurs

Wiktionary

Absolwent (z łac. absolvens „kończący”) – osoba, która ukończyła szkołę, uczelnię lub kurs.

Absolwenci studiów w Polsce otrzymują dyplom ukończenia studiów na określonym kierunku i profilu potwierdzający wykształcenie wyższe oraz tytuł zawodowy:

  • licencjata, inżyniera albo równorzędny – w przypadku studiów pierwszego stopnia;
  • magistra, magistra inżyniera albo równorzędny – w przypadku studiów drugiego stopnia i jednolitych studiów magisterskich.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Hania właśnie skończyła studia. Jest absolwentką Uniwersytetu Wrocławskiego.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌapsɔlˈvɛ̃ntka, AS: apsolvntka

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. absolucja ż., absolut mos./mrz., absolutność ż., absolutorium n., absolutysta mos., absolutystka ż., absolutyzacja ż., absolutyzm mrz., absolutyzowanie n., absolwenckość ż., absolwowanie n., zabsolutyzowanie n.

:: fm. absolwent mos.

 czas. absolutyzować ndk., absolwować ndk., zabsolutyzować dk.

 przym. absolutny, absolutoryjny, absolutystyczny, absolwencki

 przysł. absolutnie

Wiktionary


absolwować

przestarzale:
1. rozgrzeszać;
2. uwalniać od oskarżenia


SJP.pl

czasownik przechodni niedokonany (dk. brak)

 (1.1) rel. udzielać absolucji, rozgrzeszenia

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Zostałem absolwowany przez księdza.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌapsɔlˈvɔvat͡ɕ, AS: apsolvovać

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. absolucja ż., absolut mos./mrz., absolutność ż., absolutorium n., absolutysta mos., absolutystka ż., absolutyzacja ż., absolutyzm mrz., absolutyzowanie n., absolwenckość ż., absolwent mos., absolwentka ż., absolwowanie n., zabsolutyzowanie n.

 czas. absolutyzować ndk., zabsolutyzować dk.

 przym. absolutny, absolutoryjny, absolutystyczny, absolwencki

 przysł. absolutnie

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) rozgrzeszać

Wiktionary


absolwowanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) rel. udzielanie rozgrzeszenia

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌapsɔlvɔˈvãɲɛ, AS: apsolvovãńe

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. absolucja ż., absolut mos./mrz., absolutność ż., absolutorium n., absolutysta mos., absolutystka ż., absolutyzacja ż., absolutyzm mrz., absolutyzowanie n., absolwenckość ż., absolwent mos., absolwentka ż., zabsolutyzowanie n.

 czas. absolutyzować ndk., absolwować ndk., zabsolutyzować dk.

 przym. absolutny, absolutoryjny, absolutystyczny, absolwencki

 przysł. absolutnie

Wiktionary


absorbancja

w fizyce: współczynnik charakteryzujący pochłanianie światła w ośrodku optycznym; gęstość optyczna


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) fiz. wielkość fizyczna, współczynnik pochłaniania światła

Wiktionary

Absorpcja – w optyce proces pochłaniania energii fali elektromagnetycznej przez substancję. Natężenie światła wiązki przechodzącej przez substancję ulega zmniejszeniu nie tylko w wyniku absorpcji, lecz również na skutek rozpraszania światła. O ile jednak promieniowanie rozproszone opuszcza ciało, to część zaabsorbowana zanika powodując wzrost energii wewnętrznej tego ciała.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Absorbancja jest miarą absorpcji promieniowania.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. adsorpcja ż., adsorber mrz., adsorbent mrz., adsorbat mrz., absorbent mrz., absorpcja ż.

 czas. adsorbować

 przym. adsorpcyjny

Wiktionary


absorbat

składnik gazowy pochłaniany przez ciecz lub ciało stałe w procesie absorpcji


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) chem. składnik gazowy pochłaniany przez absorbent podczas absorpcji

Wiktionary

Sorpcja – pochłanianie jednej substancji (gazów, par cieczy, par substancji stałych i ciał rozpuszczonych w cieczach), zwanej sorbatem, przez inną substancję (ciało porowate), zwaną sorbentem.

Procesom sorpcyjnym często towarzyszą inne, jak powierzchniowe wytrącanie się trudno rozpuszczalnych soli (właściwości roztworu przy granicy faz są często inne niż w głębi roztworu, na przykład może być zmieniona przenikalność dielektryczna).

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Absorbat był doprowadzany do skrubera od dołu.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: apˈsɔrbat, AS: apsorbat

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. absorpcja ż., absorpcyjność ż., absorber m., absorbent m., sorpcja ż., sorbent mrz., sorbowanie n., adsorbat mrz., adsorbent mrz., adsorber mrz., adsorpcja ż.

 czas. absorbować, adsorbować

 przym. adsorpcyjny

Wiktionary


absorbent

ciecz lub ciało stałe pochłaniające składnik gazowy w procesie absorpcji; pochłaniacz


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) chem. substancja, która pochłania wgłębnie (absorbuje) inną (absorbat)

Wiktionary

Sorpcja – pochłanianie jednej substancji (gazów, par cieczy, par substancji stałych i ciał rozpuszczonych w cieczach), zwanej sorbatem, przez inną substancję (ciało porowate), zwaną sorbentem.

Procesom sorpcyjnym często towarzyszą inne, jak powierzchniowe wytrącanie się trudno rozpuszczalnych soli (właściwości roztworu przy granicy faz są często inne niż w głębi roztworu, na przykład może być zmieniona przenikalność dielektryczna).

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Podczas eksperymentu absorbent był doprowadzany do skrubera od góry.

 (1.1) Nadmanganian potasu jest absorbentem etylenu.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: apˈsɔrbɛ̃nt, AS: apsorbẽnt

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. absorbancja ż., absorbat mrz., absorber mrz., absorbowanie n., absorpcja ż., absorpcyjność ż., adsorbat mrz., adsorbent mrz., adsorber mrz., adsorbowanie n., adsorpcja ż., desorber mrz., desorpcja ż., resorbowanie n., sorbat mrz., sorbent mrz., sorbowanie n., sorpcja ż., zaabsorbowanie n., zaadsorbowanie n., zabsorbowanie n., zresorbowanie n.

 czas. absorbować ndk., adsorbować ndk., resorbować ndk., sorbować ndk., zaabsorbować dk., zaadsorbować dk., zabsorbować dk., zresorbować dk.

 przym. absorbowalny, absorbujący, absorpcyjny, adsorbowalny, adsorpcyjny, desorpcyjny, sorpcyjny, zresorbowany

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) pochłaniacz, substancja absorbująca

Wiktionary


absorber

urządzenie do wchłaniania substancji lub energii


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) chem. techn. sprzęt laboratoryjny lub urządzenie przemysłowe, służące do pochłaniania (absorpcji) niektórych składników mieszaniny gazowej przez ciecz;

Wiktionary

Aparat absorpcyjny (absorber, płuczka, skruber) – sprzęt laboratoryjny lub urządzenie przemysłowe, służące do pochłaniania (absorpcji) niektórych składników mieszaniny gazowej przez ciecz.

Służyć może zarówno do oczyszczania gazów, jak i wychwytywania z mieszanin gazowych pożądanych składników. Absorber działa na zasadzie absorpcji gazu w cieczy, która w urządzeniu płynie najczęściej w przeciwprądzie do gazu.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Gaz doprowadzany był do absorberów stojących wzdłuż ściany.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: apˈsɔrbɛr, AS: apsorber

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. absorpcja ż., absorpcyjność ż., absorbat m., absorbent m., sorpcja ż., adsorbat mrz., adsorbent mrz., adsorber mrz., adsorpcja ż.

 czas. absorbować, adsorbować

 przym. absorpcyjny, adsorpcyjny

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) aparat absorpcyjny, turyl, skruber, płuczka

Wiktionary


absorbować

1. pochłaniać całkowicie czyjąś uwagę, zajmować komuś czas;
2. wiązać chemicznie


SJP.pl

czasownik przechodni niedokonany (dk. brak)

 (1.1) chem. fiz. pochłaniać substancję, energię; wiązać chemicznie

 (1.2) przen. całkowicie pochłaniać czyjeś myśli, uwagę, czas; zajmować kogoś

 (1.3) pozyskiwać i wykorzystywać środki finansowe

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Przedmioty barwy czarnej łatwo absorbują promienie słoneczne.

 (1.1) To pokrycie nie absorbuje promieni słonecznych.

 (1.2) Studia bardzo go absorbują.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌapsɔrˈbɔvat͡ɕ, AS: apsorbovać

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. absorbat m., absorbent m., absorber m., absorbowanie n., absorpcja ż., sorpcja ż., sorbent mrz., sorbowanie n., adsorbat mrz., adsorbent mrz., adsorber mrz., adsorpcja ż.

 przym. absorpcyjny, adsorpcyjny

 czas. adsorbować

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) wchłaniać, pochłaniać, chłonąć

 (1.2) interesować, zaprzątać, zajmować, pochłaniać, angażować, frapować

Wiktionary


absorbowalny

dający się wchłonąć


SJP.pl


absorbowanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) fiz. pochłanianie substancji

 (1.2) zaprzątanie uwagi, myśli

 (1.3) pozyskiwanie i wykorzystywanie środków finansowych

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌapsɔrbɔˈvãɲɛ, AS: apsorbovãńe

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. absorpcja ż., absorbent mrz., adsorbat mrz., adsorbent mrz., adsorber mrz., adsorpcja ż.

 czas. adsorbować, absorbować ndk.

 przym. absorpcyjny, adsorpcyjny

Wiktionary


absorbujący

żywo kogoś zajmujący, pochłaniający czyjąś uwagę


SJP.pl


absorpcja

wchłanianie; m.in. chem. pochłanianie gazu przez ciecz, fiz. pochłanianie promieniowania


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) fiz. chem. proces wnikania cząstek do wnętrza innej substancji tworzącej dowolną fazę ciągłą;

 (1.2) opt. proces pochłaniania energii fali przez ciało;

 (1.3) ekon. adm. wykorzystanie zasobów finansowych lub gospodarczych

 (1.4) jęz. proces łączenia się przyrostka z zakończeniem podstawy słowotwórczej

Wiktionary

Absorpcja (od łac. absorptio – pochłanianie) – termin używany w różnych dziedzinach i oznacza proces przyjmowania lub wchłaniania czegoś.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Oddychanie jest procesem absorpcji tlenu do krwi.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: apˈsɔrpt͡sʲja, AS: apsorpcʹi ̯a

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. adsorpcja ż., adsorber mrz., adsorbent mrz., adsorbat mrz., absorber m., absorbancja ż., absorpcyjność ż., absorbat m., absorbent m., sorpcja ż., absorbowanie n.

 czas. absorbować, adsorbować

 przym. absorpcyjny, adsorpcyjny

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) pochłanianie, wchłanianie

 (1.3) absorbowanie, wykorzystanie, zużytkowanie

Wiktionary


absorpcjometria

metody chemicznej analizy instrumentalnej oparte na badaniu i pomiarach absorpcji promieniowania w zakresie od ultrafioletu do podczerwieni (spektrofotometria, kolorymetria)


SJP.pl

  • absorpcjometria – metody analizy spektralnej, w których mierzony jest stopień absorpcji promieniowania elektromagnetycznego przez analit.
  • absorpcjometria – w radiologii, pomiar stopnia rozproszenia przez tkanki promieniowania emitowanego przez radioizotopy.

Wikipedia


absorpcyjność

1. wchłanialność substancji lub energii;
2. w ekonomii: zdolność do korzystania z zewnętrznych zasobów finansowych lub gospodarczych


SJP.pl


absorpcyjny

absorpcja


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) związany z absorpcją

Wiktionary

Patrz:

absorpcja

Przykłady

 (1.1) (…) stałość rozczynów koloidalnych, ich lepkość, działanie absorpcyjne i zdolność do pęcznienia zależne są (…) od jakości i ilości obecnych jonów (…).

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌapsɔrpˈt͡sɨjnɨ, AS: apsorpcyi ̯ny

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. adsorpcja ż., adsorber mrz., adsorbent mrz., adsorbat mrz., absorbent mrz., sorbowanie n., sorbent mrz., absorpcja, absorber, absorbowanie

 czas. absorbować, adsorbować

 przym. adsorpcyjny

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) pochłaniający

Wiktionary


absta

środowiskowo: stan głodu narkotycznego


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) środ. u narkomanów: zespół abstynencyjny od narkotyków, głód narkotyczny

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) głód narkotyczny

Wiktionary


abstrahować

1. pomijać coś w rozmowie na rzecz czegoś ważniejszego, świadomie czegoś nie uwzględniać;
2. tworzyć ogólne pojęcia, wyodrębniać cechy istotne od nieistotnych w danym zjawisku czy przedmiocie


SJP.pl

czasownik przechodni niedokonany (dk. brak)

 (1.1) filoz. dokonywać wyodrębnienia w jakimś zagadnieniu, zjawisku lub przedmiocie, jego różnych cech lub określać relacje między nimi w celu stworzenia pojęcia ogólnego

 (1.2) książk. celowo i świadomie pomijać w rozważaniach jakąś cechę lub aspekt, żeby ułatwić analizę; nie uwzględniać czegoś

Wiktionary

  • abstrakcja (sztuka)
  • abstrakcja (programowanie)
  • abstrakcja (filozofia)
  • abstrakcja (matematyka)
  • abstrakcja (psychologia)
  • abstrakcja geometryczna
  • abstrakcja teoretyczna

Wikipedia

Przykłady

 (1.2) Abstrahując od zapachu, skunks jest bardzo miłym zwierzątkiem.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌapstraˈxɔvat͡ɕ, AS: apstraχovać

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. abstrahowanie n., abstrakcyjność ż., abstrakcja ż., abstrakt mrz., abstrakcjonizm mrz., abstrakcjonista mos., abstrakcjonistka ż., wyabstrahowanie n., wyabstrahowywanie n.

 czas. wyabstrahować dk., wyabstrahowywać ndk.

 przym. abstrakcyjny, abstraktowy, abstrakcjonistyczny

 przysł. abstrakcyjnie

Wiktionary

Synonimy:

 (1.2) pomijać

Wiktionary


abstrahowanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) książk. celowe i świadome pomijanie w rozważaniach jakiejś cechy lub aspektu, aby ułatwić analizę

Wiktionary

  • abstrakcja (sztuka)
  • abstrakcja (programowanie)
  • abstrakcja (filozofia)
  • abstrakcja (matematyka)
  • abstrakcja (psychologia)
  • abstrakcja geometryczna
  • abstrakcja teoretyczna

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ˌapstraxɔˈvãɲɛ, AS: apstraχovãńe

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. abstrakcyjność ż., abstrakcja ż., abstrakt mrz., abstrakcjonista mos., abstrakcjonistka ż., abstrakcjonizm mrz., wyabstrahowanie n., wyabstrahowywanie n.

 czas. abstrahować ndk., wyabstrahować dk., wyabstrahowywać ndk.

 przym. abstrakcyjny, abstraktowy, abstrakcjonistyczny

 przysł. abstrakcyjnie

Wiktionary


abstrakcja

1. pogląd, twierdzenie słabo związane z rzeczywistością, nieoparte na faktach;
2. coś niekonkretnego, trudnego do zrozumienia;
3. pomysł niemożliwy do zrealizowania;
4. pojęcie niemające odpowiednika w konkretnym przedmiocie, np. piękno; abstrakt;
5. tworzenie takich pojęć; abstrahowanie;
6. dzieło sztuki niemające bezpośredniego odniesienia do form i przedmiotów obserwowanych w naturze


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) nierealny pogląd

 (1.2) coś trudnego do zrealizowania lub zdefiniowania

 (1.3) pojęcie ogólne

 (1.4) proces tworzenia pojęć ogólnych;

 (1.5) szt. kompozycja barw i kształtów bez widocznego związku z rzeczywistością;

 (1.6) inform. proces upraszczania problemu realizowany m.in. przez separowanie interfejsu i implementacji;

Wiktionary

  • abstrakcja (sztuka)
  • abstrakcja (programowanie)
  • abstrakcja (filozofia)
  • abstrakcja (matematyka)
  • abstrakcja (psychologia)
  • abstrakcja geometryczna
  • abstrakcja teoretyczna

Wikipedia

Wymowa:

IPA: apsˈtrakt͡sʲja, AS: apstrakcʹi ̯a

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. abstrahowanie n., abstrakcyjność ż., abstrakt mrz., abstrakcjonista mos., abstrakcjonistka ż., abstrakcjonizm mrz., wyabstrahowanie n., wyabstrahowywanie n.

 czas. abstrahować ndk., wyabstrahować dk., wyabstrahowywać ndk.

 przym. abstrakcyjny, abstraktowy, abstrakcjonistyczny

 przysł. abstrakcyjnie

Wiktionary

Synonimy:

 (1.3) abstrakt

Wiktionary


abstrakcjonista

1. artysta tworzący według zasad abstrakcjonizmu;
2. człowiek operujący abstrakcjami w rozumowaniu


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) artysta tworzący dzieła zgodnie z założeniami abstrakcjonizmu

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) W naszej galerii trwa przegląd prac francuskich abstrakcjonistów.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌapstrakt͡sʲjɔ̇̃ˈɲista, AS: apstrakcʹi ̯o̊̃ńista

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. abstrahowanie n., abstrakcyjność ż., abstrakcja ż., abstrakt mrz., abstrakcjonizm mrz., wyabstrahowanie n., wyabstrahowywanie n.

:: fż. abstrakcjonistka ż.

 czas. abstrahować ndk., wyabstrahować dk., wyabstrahowywać ndk.

 przym. abstrakcyjny, abstraktowy, abstrakcjonistyczny

 przysł. abstrakcyjnie

Wiktionary


abstrakcjonistka

1. artystka tworząca według zasad abstrakcjonizmu;
2. kobieta operująca abstrakcjami w rozumowaniu


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) artystka tworząca dzieła zgodnie z założeniami abstrakcjonizmu

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Wymień trzy malarki-abstrakcjonistki.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. abstrahowanie n., abstrakcyjność ż., abstrakcja ż., abstrakt mrz., abstrakcjonizm mrz., wyabstrahowanie n., wyabstrahowywanie n.

:: fm. abstrakcjonista mos.

 czas. abstrahować ndk., wyabstrahować dk., wyabstrahowywać ndk.

 przym. abstrakcyjny, abstraktowy, abstrakcjonistyczny

 przysł. abstrakcyjnie

Wiktionary


abstrakcjonistyczny

przymiotnik od: abstrakcjonizm


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) szt. związany z abstrakcjonizmem

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Lekcja romantyzmu dała nowy impuls egzotyzmowi i przygotowała grunt pod przyszłe jego kształty: secesyjne, modernistyczne, impresjonistyczne, freudowskie, nadrealistyczne i abstrakcjonistyczne.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌapstrakt͡sʲjɔ̇̃ɲiˈstɨt͡ʃnɨ, AS: apstrakcʹi ̯o̊̃ńistyčny

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. abstrahowanie n., abstrakcyjność ż., abstrakcja ż., abstrakt mrz., abstrakcjonizm mrz., abstrakcjonista mos., abstrakcjonistka ż., wyabstrahowanie n., wyabstrahowywanie n.

 czas. abstrahować ndk., wyabstrahować dk., wyabstrahowywać ndk.

 przym. abstrakcyjny, abstraktowy

 przysł. abstrakcyjnie

Wiktionary


abstrakcjonizm

charakterystyczna dla sztuki XX wieku tendencja polegająca na rezygnacji z odtwarzania rzeczywistości i posługiwaniu się formami plastycznymi powstałymi z połączenia figur geometrycznych, kompozycji kolorowych płaszczyzn i plam


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) szt. kierunek w sztuce XX wieku, w którym charakterystyczne jest wyeliminowanie wszelkich bezpośrednich odniesień do form lub przedmiotów obserwowanych w naturze;

Wiktionary

Abstrakcjonizm (łac. abstractio „oderwanie”) – kierunek we współczesnych sztukach plastycznych, który charakteryzuje się wyeliminowaniem wszelkich przedstawień mających bezpośrednie odniesienie do form lub przedmiotów obserwowanych w rzeczywistości. Jest to sztuka abstrakcyjna, bezprzedmiotowa. Malarze abstrakcyjni szukali nowych form tj.: linia – plama, pion – poziom, odrzucając figuratywność na rzecz wewnętrznej konstrukcji obrazu układu linii barwnych plam, prostych form geometrycznych. Malarstwo to pragnęło wyzwolić się od tematu, odejść od rzeczywistości, zrezygnować z naśladowania natury, dopuszczając inspiracje naturą. Prekursorami abstrakcjonizmu byli: Hilma af Klint, Wassily Kandinsky, Edward Munch.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) W tej galerii większość prac to klasyczny abstrakcjonizm.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌapstrakˈt͡sʲjɔ̇̃ɲism̥, AS: apstrakcʹi ̯o̊̃ńism̦

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. abstrahowanie n., abstrakcyjność ż., abstrakcja ż., abstrakt mrz., abstrakcjonista mos., abstrakcjonistka ż., wyabstrahowanie n., wyabstrahowywanie n.

 czas. abstrahować ndk., wyabstrahować dk., wyabstrahowywać ndk.

 przym. abstrakcyjny, abstraktowy, abstrakcjonistyczny

 przysł. abstrakcyjnie

Wiktionary


abstrakcyjnie

przysłówek sposobu

 (1.1) w sposób abstrakcyjny

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. abstrahowanie n., abstrakcyjność ż., abstrakcja ż., abstrakt mrz., abstrakcjonizm mrz., abstrakcjonista mos., abstrakcjonistka ż., wyabstrahowanie n., wyabstrahowywanie n.

 czas. abstrahować ndk., wyabstrahować dk., wyabstrahowywać ndk.

 przym. abstrakcyjny, abstraktowy, abstrakcjonistyczny

Wiktionary


abstrakcyjniej

stopień wyższy od przysłówka: abstrakcyjnie


SJP.pl


abstrakcyjność

1. cecha czegoś trudnego do pojęcia lub uznania za rzeczywiste;
2. cecha czegoś będącego kompozycją linii, plam itp.;
3. cecha czegoś opierającego się na wyodrębnianiu najważniejszych cech pewnej grupy obiektów


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) odprzym. cecha tego, co jest abstrakcyjne; cecha tych, którzy są abstrakcyjni

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Nowoczesnym artystom często zarzuca się abstrakcyjność.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. abstrahowanie n., abstrakcja ż., abstrakt mrz., abstrakcjonista mos., abstrakcjonistka ż., abstrakcjonizm mrz., wyabstrahowanie n., wyabstrahowywanie n.

 czas. abstrahować ndk., wyabstrahować dk., wyabstrahowywać ndk.

 przym. abstrakcyjny, abstraktowy, abstrakcjonistyczny

 przysł. abstrakcyjnie

Wiktionary


abstrakcyjny

1. niemający związku z rzeczywistością lub słabo z nią związany;
2. w filozofii: będący wynikiem abstrahowania;
3. odnoszący się do abstrakcjonizmu (np. malarstwo abstrakcyjne)


SJP.pl

przymiotnik jakościowy

 (1.1) nie mający związku z rzeczywistością

 (1.2) niezrozumiały lub niewykonalny

 (1.3) będący wynikiem wydzielenia cech ogólnych

 (1.4) typowy dla abstrakcjonizmu

 (1.5) abstrahowany od pewnych wybranych własności danego obiektu

Wiktionary

Przykłady

 (1.4) Czy odtwarzanie burzy (łamanie się drzewa, wiatr, chmury, morze), — czy ideał abstrakcyjny sztuki?

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌapstrakˈt͡sɨjnɨ, AS: apstrakcyi ̯ny

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. abstrahowanie n., abstrakcyjność ż., abstrakcja ż., abstrakt mrz., abstrakcjonizm mrz., abstrakcjonista mos., abstrakcjonistka ż., wyabstrahowanie n., wyabstrahowywanie n.

 czas. abstrahować ndk., wyabstrahować dk., wyabstrahowywać ndk.

 przym. abstraktowy, abstrakcjonistyczny

 przysł. abstrakcyjnie

Wiktionary

Synonimy:

 (1.4) abstrakcjonistyczny

Wiktionary


abstrakt

1. pojęcie oderwane, abstrakcyjne; abstrakcja;
2. streszczenie dokumentu pierwotnego, mające służyć jak najszerszemu jego zobrazowaniu


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) filoz. pojęcie ogólne utworzone w wyniku abstrahowania, niemające odpowiednika w konkretnym rzeczywistym przedmiocie

 (1.2) książk. zwięzły wyciąg z tekstu naukowego lub dokumentu, publikowany najczęściej w języku angielskim

Wiktionary

Abstrakt – streszczenie publikacji naukowej lub książki, w którym w formie maksymalnie skondensowanej z jak największą liczbą słów kluczowych, zawarte są podstawowe informacje o tezie artykułu, metodyce przeprowadzonych badań, najważniejszych wynikach oraz wnioskach. Jest publikacją pojawiającą się okresowo w celu skrótowego przedstawienia wyników badań w jakiejś dziedzinie nauki w jednym lub kilku krajach. Abstrakt liczy zwykle od 150 do 600 słów.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ˈapstrakt, AS: apstrakt

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. abstrahowanie n., abstrakcyjność ż., abstrakcja ż., abstrakcjonista mos., abstrakcjonistka ż., abstrakcjonizm mrz., wyabstrahowanie n., wyabstrahowywanie n.

 czas. abstrahować ndk., wyabstrahować dk., wyabstrahowywać ndk.

 przym. abstrakcyjny, abstraktowy, abstrakcjonistyczny

 przysł. abstrakcyjnie

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) abstrakcja

 (1.2) wyciąg, streszczenie

Wiktionary


abstraktowy

związany z abstraktem


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z abstraktem, dotyczący abstraktu

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. abstrahowanie n., abstrakcyjność ż., abstrakcja ż., abstrakt mrz., abstrakcjonizm mrz., abstrakcjonista mos., abstrakcjonistka ż., wyabstrahowanie n., wyabstrahowywanie n.

 czas. abstrahować ndk., wyabstrahować dk., wyabstrahowywać ndk.

 przym. abstrakcyjny, abstrakcjonistyczny

 przysł. abstrakcyjnie

Wiktionary


abstynencja

świadome powstrzymywanie się od czegoś, przede wszystkim od używania alkoholu, tytoniu, narkotyków itp.; wstrzemięźliwość


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) med. powstrzymywanie się głównie przed piciem alkoholu; w szerszym znaczeniu także od wszelkich używek, seksu itp.;

 (1.2) ekon. powstrzymywanie się od konsumpcji

Wiktionary

Abstynencja (łac. abstinentia ‘powściągliwość’) – powstrzymywanie się od czegoś, najczęściej od przyjmowania substancji psychoaktywnych (psychotropowych, powodujących czasowe zmiany postrzegania, nastroju, świadomości i zachowania), często skutkującego uzależnieniem – tzw. używek (np. alkoholu, narkotyków, papierosów), także leków.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Czy piwo bezalkoholowe przerywa abstynencję?

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌapstɨ̃ˈnɛ̃nt͡sʲja, AS: apstỹnncʹi ̯a

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. abstynent m., abstynentka ż.

 przym. abstynencyjny, abstynencki

Wiktionary


abstynencki

taki, którego założeniem jest powstrzymywanie się od picia alkoholu


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) związany z abstynentami

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. abstynentka ż., abstynencja ż., abstynent mos.

Wiktionary


abstynencyjny

przymiotnik od: abstynencja (np. alkoholowy zespół abstynencyjny, objawy abstynencyjne)


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) związany z powstrzymywaniem się od używki

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. abstynentka ż., abstynent mos., abstynencja ż.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) odstawienny

Wiktionary


abstynent

mężczyzna powstrzymujący się od picia alkoholu; także: ktoś powstrzymujący się od czegoś innego (zwykle powszechnie czynionego i przyjemnego)


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) osoba nie pijąca napojów alkoholowych

 (1.2) osoba wstrzemięźliwa, powściągliwa, powstrzymująca się od czegoś

Wiktionary

Abstynent alkoholowy – osoba, która w ogóle nie spożywa żadnych napojów alkoholowych.

Abstynentów możemy podzielić na abstynentów pierwotnych i wtórnych. Abstynent pierwotny to osoba, która nigdy nie piła napojów alkoholowych, natomiast abstynent wtórny to osoba, która w przeszłości piła napoje alkoholowe, ale przestała.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Marek jest abstynentem, nie pije nawet szampana.

 (1.2) On jest abstynentem seksualnym.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: apsˈtɨ̃nɛ̃nt, AS: apstnẽnt

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. abstynencja ż.

:: fż. abstynentka ż.

 przym. abstynencki, abstynencyjny

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) niepijący

Wiktionary


abstynentka

kobieta powstrzymująca się od picia alkoholu; także: kobieta powstrzymująca się od czegoś innego (zwykle powszechnie czynionego i przyjemnego)


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) kobieta nie pijąca napojów alkoholowych

 (1.2) kobieta wstrzemięźliwa, powściągliwa, powstrzymująca się od czegoś

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Od czasu wypadku Julia jest abstynentką, nie pije nawet szampana.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. abstynencja ż.

:: fm. abstynent mos.

 przym. abstynencki, abstynencyjny

Wiktionary


absurd

1. to, co jest pozbawione sensu; niedorzeczność, nonsens;
2. w logice: wyrażenie wewnętrznie sprzeczne;
3. w filozofii: bezsensowność świata i ludzkiego życia wydającego się zmierzać donikąd


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) nonsens, coś bez logicznego uzasadnienia

 (1.2) log. wyrażenie wewnętrznie sprzeczne;

Wiktionary

  • absurd – pojęcie w filozofii
  • Absurd – niemiecki zespół muzyczny
  • Absurd – polski zespół muzyczny
  • Absurd – album muzyczny polskiego zespołu Absurd
  • Absurd – singel zespołu Guns N’ Roses

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) „W oparach absurdu” to dzieło dwóch polskich humorystów.

 (1.1) „To jakiś absurd!” – krzyczał wściekły klient, gdy aresztowano go za próbę kradzieży trzech słoików majonezu.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈapsurt, AS: apsurt

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. absurdalność ż., absurdalista m., absurdalizacja ż., absurdalizowanie n.

:: zdrobn. absurdzik m.

 czas. absurdalizować ndk.

 przym. absurdalny

 przysł. absurdalnie

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) absurdalność, bezsensowność, bezsens, niedorzeczność, nonsensowność; pot. bzdurność; daw. absurdum

Wiktionary


absurdalista

autor utworu literackiego opartego na absurdzie, np. Samuel Beckett - twórca teatru absurdu


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) osoba, która tworzy, myśli lub działa w duchu absurdu

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Ionesco to znany absurdalista teatru XX wieku.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. absurd mrz., absurdalizm mrz.

:: fż. absurdalistka ż.

 przym. absurdalny

Wiktionary


absurdalizować

1. pomniejszać znaczenie czegoś;
2. powodować, że coś staje się absurdalne


SJP.pl

czasownik przechodni niedokonany (dk. brak)

 (1.1) czynić coś absurdalnym

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. absurd mrz., absurdzik mrz., absurdalność ż., absurdalizowanie n., zabsurdalizowanie n.

 czas. zabsurdalizować dk.

 przym. absurdalny

 przysł. absurdalnie

Wiktionary


absurdalizowanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) książk. doprowadzanie do absurdu, sprowadzanie do absurdu

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. absurd m., absurdzik m., absurdalność ż., absurdalista m.

 czas. absurdalizować

 przym. absurdalny

 przysł. absurdalnie

Wiktionary


absurdalnie

przysłówek sposobu

 (1.1) w sposób absurdalny

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Obaj doskonale wiemy, że posądzenie państwa o handel narkotykami brzmi absurdalnie, ale z drugiej strony…

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌapsurˈdalʲɲɛ, AS: apsurdalʹńe

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. absurd m., absurdzik m., absurdalność ż., absurdalizowanie n.

 przym. absurdalny

 czas. absurdalizować

Wiktionary


absurdalniej

stopień wyższy od przysłówka: absurdalnie


SJP.pl


absurdalniejszy

stopień wyższy od przymiotnika: absurdalny


SJP.pl


absurdalność

coś absurdalnego, niemającego sensu; niedorzeczność, nonsens


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) cecha tego, co jest absurdalne, niedorzeczność

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Ubawiła mnie absurdalność tej sytuacji.

 (1.1) Dzisiaj, kiedy już spokojniej patrzał na to, co było przed rokiem, mógł trzeźwo ocenić całą absurdalność ówczesnego postanowienia.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. absurd m., absurdalizowanie n.

 przym. absurdalny

 przysł. absurdalnie

 czas. absurdalizować

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) bezsensowność, bezsens, nonsens

Wiktionary


absurdalny

bezsensowny, nielogiczny


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) nie podlegający logicznemu wyjaśnieniu

 (1.2) log. wewnętrznie sprzeczny

 (1.3) pot. ogromny

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) NFZ w absurdalny sposób rozlicza się ze szpitalami.

 (1.3) Zapłaciłam za tę taksówkę absurdalną sumę.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌapsurˈdalnɨ, AS: apsurdalny

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. absurd m., absurdzik m., absurdalność ż., absurdalizowanie n.

 czas. absurdalizować

 przysł. absurdalnie

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) bezsensowny, bzdurny, niedorzeczny, nonsensowny, poroniony

 (1.2) bezsensowny, niekoherentny, nielogiczny, niespójny, nonsensowny

 (1.3) astronomiczny, groteskowy, horrendalny, niebotyczny

Wiktionary


absurdum

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) daw. zob. absurd.

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Pojmuję bić się za kobietę, bo sama się nie obroni; ale o kobietę! Absurdum!

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) współcz. absurd

Wiktionary


absurdyczny

przymiotnik

 (1.1) daw. absurdalny

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) (…) ta absurdyczna zasada rycerskiego honoru, nakazuje ludziom wierzącym w nią, dla pierwszej lepszej nędzoty bić się jak gladjatorom. sic.

Wiktionary


absurdysta

1. zwolennik absurdyzmu (poglądu uznającego rzeczywistość za absurdalną);
2. artysta akcentujący w swej sztuce absurdalność otaczającej nas rzeczywistości


SJP.pl


absurdyzm

pogląd uznający rzeczywistość za absurdalną oraz kierunek w sztuce usiłujący tę absurdalność pokazać


SJP.pl

Absurdyzm – pogląd uznający rzeczywistość za absurdalną, a ludzkie działania mające na celu zrozumienie rzeczywistości za niemogące osiągnąć swego celu. Jest związany z nihilizmem i egzystencjalizmem.

Absurdyzm został poruszony m.in. w mikropowieści Obcy francuskiego pisarza i noblisty Alberta Camusa, przedstawiającej losy człowieka wyobcowanego w świecie zła i hipokryzji.

Wikipedia


absurdzik

zdrobnienie od: absurd


SJP.pl


absyd

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) daw. zob. apsyda.

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) W absydzie tym, na podwyższeniu, modli się ksiądz na pulpit skłoniony i z zakrytą twarzą.

Wiktionary


absyda

apsyda;
1. kościelne pomieszczenie zamykające prezbiterium lub nawę
2. punkt minimalnej lub maksymalnej odległości ciał niebieskich względem siebie


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) zob. apsyda.

Wiktionary

Apsyda (lub absyda) – pomieszczenie na rzucie półkola, półelipsy lub wieloboku, dostawione do bryły budynku, często świątyni i otwarte do jej wnętrza. Zazwyczaj zamyka prezbiterium, czasem nawy boczne i ramiona transeptu lub westwerk. Apsyda jest zwykle mniejsza lub równa bryle części budynku, która jest przez nią zamknięta. Występowała już w architekturze rzymskiej, stąd przejęta przez chrześcijaństwo.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) (…) ozdobiono półokrągłe absydy nowemi kolumienkami w stylu dawnych ornamentów (…). sic.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: apˈsɨda, AS: apsyda

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. apsyda ż.

Wiktionary


absydalny

absyda; apsydalny, apsydowy, absydowy


SJP.pl


absydowy

absyda; absydalny, apsydalny, apsydowy


SJP.pl


absyncik

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) zdrobn. od absynt

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. absynt m.

 przym. absyntowy

Wiktionary


absynt

nalewka spirytusowa na piołunie i innych ziołach; piołunówka


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) spoż. nalewka spirytusowa na piołunie i innych ziołach aromatycznych;

Wiktionary

Absynt (Absinthe, Absinth) – wysokoprocentowy napój alkoholowy otrzymywany w procesie ekstrakcji kwiatów i liści piołunu (Artemisia absinthium), anyżu i kopru włoskiego oraz mniejszych ilości innych ziół. Absynt zaliczany jest do wódek smakowych. Zdarza się, że jest błędnie klasyfikowany jako rodzaj nalewki.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Konsumpcja absyntu przez polską muzę kabaretową była znaczna.

 (1.1) Ogniem ci swoim stopi wszystkie mrozy / Absynt nad wszystkie wyższy alkohole!

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈapsɨ̃nt, AS: apsỹnt

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. absyncik mrz.

 przym. absyntowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) piołunówka, zielona wróżka

Wiktionary


absyntowy

absynt


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) związany z absyntem; zawierający absynt

Wiktionary

Patrz:

absynt

Powiązane:

 rzecz. absynt mrz., absyncik mrz.

Wiktionary


abszach

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) daw. szach. szach, zaszachowanie

Wiktionary

Abszach – szczególna odmiana szacha w partii szachów, w której król jest zagrożony biciem w następnym posunięciu; przy czym sytuacja ta nie nastąpiła w wyniku przesunięcia figury szachującej, ale poprzez jej odsłonięcie, gdy na drodze do bicia stała wcześniej inna figura o tym samym kolorze, co figura szachująca.

Figurami zdolnymi do utworzenia abszacha są: goniec, wieża i hetman.

Wikipedia

Synonimy:

 (1.1) współcz. szach

Wiktionary


abszicfajer

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) reg-pl|Górny Śląsk. studniówka, uroczystość, zabawa

 (1.2) reg-pl|Górny Śląsk. przyjęcie pożegnalne

Wiktionary


abszlag

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) stpol. ozdobna wypustka

 (1.2) stpol. obramowanie

 (1.3) gw-pl|Górny Śląsk. odmowa

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈapʃlak, AS: apšlak

Wiktionary


abszmak

niesmak, absmak; przestarzale:
1. odraza, wstręt, obrzydzenie;
2. przykry smak w ustach


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) zob. absmak.

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Miewałem czasem w rozkoszy „abszmak“ piołunu, na myśl o panu.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈapʃmak, AS: apšmak

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. absmak mrz.

Wiktionary


abszminka

środowiskowo o szmince służącej do usuwania charakteryzacji


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) środ. teatr. szminka używana do usuwania charakteryzacji

Wiktionary

Wymowa:

IPA: apˈʃmʲĩnka, AS: apšmʹĩnka

Wiktionary


absznyt

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) reg. techn. pierwsza deska obcięta z kloca drzewa

 (1.2) gwara. techn. obła, wąska powierzchnia po bokach tarcicy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.2) oblina, oflis

Wiktionary


absztychowanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) stpol. dymisjonowanie

Wiktionary

Powiązane:

 czas. absztychować ndk.

Wiktionary


absztyfikancki

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z absztyfikantem, dotyczący absztyfikanta

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. absztyfikant m.

Wiktionary


absztyfikant

potocznie: mężczyzna zabiegający o względy kobiety; zalotnik, konkurent, wielbiciel, epuzer


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) książk. żart. osoba starająca się o względy kobiety; konkurent, zalotnik

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Widziałam tego jej absztyfikanta, jak szedł do niej wczoraj.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌapʃtɨˈfʲikãnt, AS: apštyfʹikãnt

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. absztyfikowanie n.

 czas. absztyfikować się ndk.

 przym. absztyfikancki

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) adorator, amant, konkurent, uwodziciel, wielbiciel, pot. bawidamek, kochaś, lowelas

Wiktionary


absztyfikowanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) absztyfikowanie się: żart. zalecanie się, wdzięczenie się, nadskakiwanie, przypochlebianie się

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. absztyfikant mos.

 czas. absztyfikować się ndk.

Wiktionary


abszyt

1. dawniej: zwolnienie ze służby;
2. regionalnie: kwitek, świadectwo, dokument


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) daw. zwolnienie ze służby, głównie wojskowej

 (1.2) gw-pl|Górny Śląsk. wyrok sądowy

Wiktionary

Abszyt – akt dymisji; termin używany zwłaszcza w dawnej biurowości wojskowej, z niemieckiego Abschied (pożegnanie).

W dawnej Polsce zwolnienie ze służby wojskowej, z niemieckiego Abschied, Abschied nehmen. Na Śląsku abszyt oznaczał także wyrok sądu. W języku potocznym funkcjonowało natomiast powiedzenie: dać abszyt, co oznaczało „odprawić kogoś z kwitkiem“, również w przypadku starań o rękę niewiasty.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ˈapʃɨt, AS: apšyt

Wiktionary

Powiązane:

 czas. abszytować

 rzecz. abszytowanie n.

 przym. abszytowy

Wiktionary


abszytować

dawniej:
1. zwalniać ze służby, zwykle wojskowej, dymisjonować;
2. abszytować się - zwolnić się ze służby, zwykle wojskowej


SJP.pl

czasownik przechodni niedokonany (dk. brak)

 (1.1) daw. dawać abszyt; odprawiać, zwalniać ze służby, głównie wojskowej

czasownik zwrotny niedokonany abszytować się (dk. brak)

 (2.1) daw. uzyskiwać abszyt; zwalniać się z wojska, ze służby

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌapʃɨˈtɔvat͡ɕ, AS: apšytovać

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. abszyt mrz., abszytowanie n.

 przym. abszytowy

Wiktionary


abszytowanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) daw. zwalnianie ze służby, przede wszystkim wojskowej

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌapʃɨtɔˈvãɲɛ, AS: apšytovãńe

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. abszyt m.

 czas. abszytować

Wiktionary


abszytowy

dawniej: związany ze zwolnieniem ze służby


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) daw. zwykle wojsk. zwolniony ze służby, dotyczący zwolnienia ze służby

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. abszyt mrz.

 czas. abszytować

Wiktionary


abt

skrótowiec w funkcji rzeczownika rodzaju nijakiego

 (1.1) = ang. Abdominal, Buttocks, Thighs → brzuch, uda, pośladki (rodzaj ćwiczeń fizycznych ujędrniających mięśnie brzucha, ud i pośladków)

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) ABT jest polecane dla rzeźbienia i wzmacniania ciała.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) BNP

Wiktionary


abucht

rzeczownik, rodzaj męski

 (1.1) stpol. wędlina spożywana przez żołnierzy w terenie ok. XVII wieku albo rodzaj salcesonu

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Abuchtem zwano w żołnierskim języku kawałki wędzonego mięsa.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈabuxt, AS: abuχt

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) ambucht (błędnie, u Piekarskiego w 1665 r.)

Wiktionary


abudża

stolica Nigerii


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) geogr. stolica Nigerii;

Wiktionary

Abudża (ang. Abuja) – miasto w Nigerii, od 1991 stolica tego państwa, leży w stanie Federalne Terytorium Stołeczne. Siedziba rządu federalnego Nigerii, w której znajdują się najważniejsze instytucje państwowe, zabytki i budynki rozsiane po ponad 50 dystryktach. 12 grudnia 1991 r. miasto zastąpiło Lagos (najludniejsze miasto w Nigerii) jako stolicę.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Szkoła podstawowa (…) w Abudży (…) otrzymała dar w postaci trzystu laptopów (…).

Wiktionary

Wymowa:

IPA: aˈbud͡ʒa, AS: abuǯa

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. abudżańczyk mos., abudżanka mos., abudżyjka ż.

 przym. abudżański, abudżyjski

Wiktionary


abudżańczyk

mieszkaniec Abudży (stolicy Nigerii); abudżyjczyk


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) mieszkaniec Abudży

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌabuˈd͡ʒãj̃n͇t͡ʃɨk, AS: abuǯãĩ ̯ṇčyk

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Abudża, abudżanka, abudżyjczyk, abudżyjka

 przym. abudżański, abudżyjski

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) abudżyjczyk

Wiktionary


abudżanka

mieszkanka Abudży (stolicy Nigerii); abudżyjka


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) mieszkanka Abudży

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌabuˈd͡ʒãnka, AS: abuǯãnka

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Abudża, abudżańczyk, abudżyjczyk, abudżyjka

 przym. abudżański, abudżyjski

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) abudżyjka

Wiktionary


abudżański

Abudża; abudżyjski


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) odnoszący się do miasta Abudża

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌabuˈd͡ʒãj̃sʲci, AS: abuǯãĩ ̯sʹḱi

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Abudża ż., abudżańczyk mos., abudżanka ż., abudżyjczyk mos., abudżyjka ż.

 przym. abudżyjski

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) abudżyjski

Wiktionary


abudżyjczyk

mieszkaniec Abudży (stolicy Nigerii); abudżańczyk


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) mieszkaniec Abudży

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌabuˈd͡ʒɨjt͡ʃɨk, AS: abuǯyi ̯čyk

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Abudża, abudżańczyk, abudżanka, abudżyjka

 przym. abudżański, abudżyjski

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) abudżańczyk

Wiktionary


abudżyjka

mieszkanka Abudży (stolicy Nigerii); abudżanka


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) mieszkanka Abudży

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌabuˈd͡ʒɨjka, AS: abuǯyi ̯ka

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Abudża, abudżańczyk, abudżanka, abudżyjczyk

 przym. abudżański, abudżyjski

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) abudżanka

Wiktionary


abudżyjski

Abudża; abudżański


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) odnoszący się do miasta Abudża

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌabuˈd͡ʒɨjsʲci, AS: abuǯyi ̯sʹḱi

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Abudża, abudżańczyk, abudżanka, abudżyjczyk, abudżyjka

 przym. abudżański

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) abudżański

Wiktionary


abugida

w językach indyjskich (np. bengalski, tybetański): alfabet, w którym jedna litera oznacza sylabę z samogłoską domyślną; alfabet sylabiczny


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) jęz. alfabet sylabiczny

Wiktionary

Alfabet sylabiczny, abugida – rodzaj alfabetu, w którym jedna litera reprezentuje zasadniczo całą sylabę wraz z „domyślną” samogłoską. Samogłoska domyślna najczęściej jest dość neutralna, typu szwa, jednak w zależności od języka może mieć różne zabarwienie np. [ə] w hindi, [ɔ] w języku bengalskim lub [a] w języku tybetańskim. Podstawą litery jest najczęściej spółgłoska, a występujące w sylabie samogłoski inne niż domyślna zapisuje się za pomocą dodania różnorodnych znaków diakrytycznych, choć istnieją również odrębne znaki do zapisu samogłosek. Sama nazwa „abugida” używana przez językoznawców została przejęta przez P. T. Danielsa z etiopskiego określenia alfabetu ge'ez od pierwszych czterech liter w tym alfabecie: aləf, bet, gäməl, dənt (analogia do słów „alfabet” czy „abecadło”).

Wikipedia

Przykłady

składnia.

kolokacje.

synonimy.

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

frazeologia.

etymologia.

uwagi.

tłumaczenia.

* angielski: (1.1) abugida

* esperanto: (1.1) abugido

* francuski: (1.1) abugida m.

* niemiecki: (1.1) Abugida ż.

* rosyjski: (1.1) абугида ż.

źródła.

== abugida (język angielski.) ==

wymowa.

 amer. RP.: IPA|ɑːbuˈɡiːdə.

znaczenia.

rzeczownik

 (1.1) jęz. alfabet sylabiczny, abugida

odmiana.

przykłady.

Wiktionary


abulia

chorobliwe osłabienie lub brak woli w podejmowaniu decyzji


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) med. psych. chorobliwe osłabienie lub brak woli w podejmowaniu decyzji

Wiktionary

Abulia (stgr. ἀβουλία = brak woli) – objaw kliniczny pod postacią zaburzenia aktywności, polegający na chorobliwym niedostatku lub braku woli, który przejawia się w niemożności podejmowania decyzji i działania nawet przy podejmowaniu drobnych decyzji. Towarzyszy obniżeniu napędu psychoruchowego występującemu w niektórych zaburzeniach neurotycznych i psychotycznych. Objaw charakterystyczny dla depresji endogennej, schizofrenii oraz uszkodzenia płatów czołowych (zespół czołowy), często w połączeniu z lękiem. Czasem zamiast terminu abulia używa się słowa hipobulia, podkreślając tym samym, że chodzi o obniżenie aktywności, a nie jej całkowity zanik.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: aˈbulʲja, AS: abulʹi ̯a

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. abulik m., abuliczka ż.

 przym. abuliczny

Wiktionary


abuliczka

kobieta cierpiąca na abulię


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) kobieta cierpiąca na abulię

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌabuˈlʲit͡ʃka, AS: abulʹička

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. abulia ż., abulik m.

 przym. abuliczny

Wiktionary


abuliczny

dotyczący abulii (np. abuliczne objawy, abuliczne osłabienie woli)


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) psych. związany z abulią, dotyczący abulii

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. abulia ż., abuliczka ż., abulik mos.

Wiktionary


abulik

osoba cierpiąca na abulię


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) osoba cierpiąca na abulię

Wiktionary

Wymowa:

IPA: aˈbulʲik, AS: abulʹik

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. abulia ż., abuliczka ż.

 przym. abuliczny

Wiktionary


abundancja

1. w astrofizyce: częstość występowania danego pierwiastka chemicznego we wszechświecie;
2. abundancja izotopu, abundancja naturalna – procentowa zawartość danego izotopu pierwiastka w pierwiastku występującym naturalnie


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) stan, w którym czegoś jest więcej niż potrzeba

Wiktionary

Abundancja (ang.) abundance – "obfitość") – termin stosowany m.in. w

  • biologii do określania ilości gęstości występowania organizmów na jakimś obszarze
  • astrofizyce do określania częstości występowania pierwiastków we wszechświecie
  • abundancja izotopu w fizyce jądrowej i chemii oznacza procentową zawartość danego izotopu w naturalnie występującym pierwiastku

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Życie w abundancji widać ją krzepi…

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) dostatek, nadmiar, obfitość, przeładowanie, przepych

Wiktionary


abundiusz

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy, nazwa własna

 (1.1) imię|polski|m.

Wiktionary

Abundancjusz, Abundiusz – imiona męskie pochodzenia łacińskiego, od łac. Abundiantus, co oznacza „bujny, obfity, liczny”.

Patronami tego imienia są:

  • święci Abundancjusz i Abundiusz, zm. w Rignano Flaminio około 304 roku wraz ze świętymi Marcjanem i Janem,
  • św. Abundiusz, biskup Como (zm. ok. 468).

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Dziadka Abundiusza powołano do wojska w 1912.

Wiktionary


abundyzm

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) zool. forma melanizmu polegająca na powstawaniu nowych, czarnych lub ciemnych elementów desenia w ubarwieniu zwierząt;

Wiktionary

Abundyzm – forma melanizmu, nazywana też pseudomelanizmem, polegająca na powstawaniu nowych, czarnych lub ciemnych elementów desenia w ubarwieniu zwierząt. Jest efektem wzrostu ciemnej pigmentacji w powłoce ciała. Przy znacznym zaciemnieniu jaśniejszych deseni ubarwienie zwierzęcia daje wrażenie melanistycznego, stąd nazwa pseudomelanizm.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: aˈbũndɨsm̥, AS: abũndysm̦

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) pseudomelanizm

Wiktionary


abur

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) stpol. kość słoniowa

Wiktionary

Przykłady

składnia.

kolokacje.

synonimy.

 (1.1) ebor, ebur

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

frazeologia.

etymologia.

 etym|łac|ebur.

uwagi.

współczesna.

tłumaczenia.

 (1.1) zobtłum|kość słoniowa.

źródła.

odmiana.

przykłady.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈabur, AS: abur

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) ebor, ebur

Wiktionary


abutilon

roślina zielna lub krzew z rodziny ślazowatych; zaślaz, klonik


SJP.pl

Zaślaz, klonik (Abutilon Mill.) – rodzaj roślin z rodziny ślazowatych. Obejmuje ok. 120, 150, 177 gatunków. Rośliny te występują w strefie tropikalnej i subtropikalnej całego świata, z dużym zróżnicowaniem w Australii (48 gatunków). W Europie rośnie tylko jeden gatunek – zaślaz pospolity A. theophrasti, w Polsce jako antropofit lokalnie zadomowiony. Rośliny te rosną w różnych siedliskach od lasów po otwarte miejsca skaliste.

Wikipedia


abuz

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) w twórczości Adama Mickiewicza: nadużycie

Wiktionary


abuzabijczyk

mieszkaniec Abu Zabi (miasta); zabijczyk


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) mieszkaniec Abu Zabi (emiratu)

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌabuzaˈbʲijt͡ʃɨk, AS: abuzabʹii ̯čyk

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Abu Zabi n., abuzabijczyk m., abuzabijka ż.

:: fż. Abuzabijka ż.

 przym. abuzabijski

Wiktionary


abuzabijka

mieszkanka Abu Zabi (miasta); zabijka


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) mieszkanka Abu Zabi (emiratu)

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌabuzaˈbʲijka, AS: abuzabʹii ̯ka

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Abu Zabi n., abuzabijczyk mos., abuzabijka ż.

:: fm. Abuzabijczyk mos.

 przym. abuzabijski

Wiktionary


abuzabijski

dotyczący miasta lub emiratu Abu Zabi; zabijski


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) odnoszący się do miasta Abu Zabi

 (1.2) odnoszący się do emiratu Abu Zabi

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌabuzaˈbʲijsʲci, AS: abuzabʹii ̯sʹḱi

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Abu Zabi n., abuzabijka ż., abuzabijczyk mos., Abuzabijka ż., Abuzabijczyk mos.

Wiktionary


abuzywność

abuzywny; niedozwoloność


SJP.pl


abuzywny

niedozwolony, np. klauzula abuzywna


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) praw. naruszający zasady współżycia społecznego, stanowiący nadużycie, zawierający zakazane zapisy

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Klauzule niedozwolone (inaczej klauzule abuzywne) – są to postanowienia wzorców umów (np. regulaminów sklepów internetowych, ogólnych warunków umowy itp.), które kształtują prawa i obowiązki konsumenta w sposób niezgodny z powszechnie obowiązującym prawem.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. abuzywność ż.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) niedozwolony

Wiktionary


abw

[czytaj: a-be-WU] skrót od: Agencja Bezpieczeństwa Wewnętrznego


SJP.pl

skrótowiec, rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) = adm. Agencja Bezpieczeństwa Wewnętrznego;

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) W sobotę, gdy komisja przesłuchiwała Leszka Millera, w jej pomieszczeniach pojawili się funkcjonariusze ABW.

Wiktionary


abwehra

[czytaj: abwera] niemiecki wywiad i kontrwywiad w latach 1921-1944; abwera, Abwehra


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) hist. niemiecki wywiad i kontrwywiad działający przed i w trakcie drugiej wojny światowej;

Wiktionary

Abwehra, właśc. Abwehr (niem. Abwehr – „obrona”) – nazwa niemieckiego organu wywiadu i kontrwywiadu wojskowego w latach 1921–1944.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Hans Kloss, w którego postać wcielił się Stanisław Mikulski, był podwójnym agentem, polskiego wywiadu i Abwehry.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: abˈvɛra, AS: abvera

Wiktionary

Powiązane:

 przym. abwehrowski

Wiktionary


abwehrowski

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z Abwehrą, dotyczący Abwehry

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Abwehra ż.

Wiktionary


abwera

niemiecki wywiad i kontrwywiad w latach 1921-1944; Abwehra, abwehra


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) pot. zob. Abwehra.

Wiktionary

Abwehra, właśc. Abwehr (niem. Abwehr – „obrona”) – nazwa niemieckiego organu wywiadu i kontrwywiadu wojskowego w latach 1921–1944.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: abˈvɛra, AS: abvera

Wiktionary


abwilczyk

mieszkaniec Abbeville


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) mieszkaniec Abbeville

Wiktionary

Wymowa:

IPA: abˈvʲilt͡ʃɨk, AS: abvʹilčyk

Wiktionary

Powiązane:

 forma żeńska abwilka

 przym. abwilski

Wiktionary


abwilka

mieszkanka Abbeville


SJP.pl


abwilski

Abbeville (miasto we Francji); abewilski


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) związany z Abbeville, dotyczący Abbeville

 (1.2) związany z kulturą abwilską

Wiktionary

Przykłady

 (1.2) Przejawiło ono w wykształceniu protopięściaków, a następnie pięściaków typu abwilskiego oraz w rozwoju narzędzi odłupkowych.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Abbeville n., abwilczyk mos., abwilka ż.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) abewilski, abbewilski, daw. szelski

 (1.2) abewilski, abbewilski

Wiktionary


aby

1. spójnik łączący zdania; żeby;
2. partykuła:
a) wyrażające życzenie (np. Aby do wiosny!); byle ;
b) wyrażająca wątpliwość (np. Aby nie za późno na tłumaczenia?)


SJP.pl

spójnik międzyzdaniowy

 (1.1) …wprowadzający zdanie podrzędne: celu

 (1.2) …wprowadzający zdanie podrzędne: skutku

 (1.3) …wprowadzający zdanie podrzędne: dopełnienia

 (1.4) stpol. choćby

partykuła

 (2.1) dial. jedynie, tylko, zaledwie

Wiktionary

Aby – wieś w Anglii, w hrabstwie Lincolnshire, w dystrykcie East Lindsey. Leży 45 km na wschód od Lincoln i 198 km na północ od Londynu. Aby jest wspomniana w Domesday Book (1086) jako Abi.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Wyciągnąłem rękę, aby się przywitać z przyjacielem.

 (1.2) Za stary jestem, aby chodzić po górach.

 (1.3) Nie chciałbym, abyś cierpiała z mojej winy.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈabɨ, AS: aby

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) żeby, ażeby, by, iżby

Wiktionary


aby-aby

nie przykładając się, niestarannie; aby tylko, byle jak


SJP.pl

przysłówek sposobu

 (1.1) gwara pałucka: ledwie, ledwo, z ledwością, z trudem

partykuła

 (2.1) gwara pałucka: ledwie, zaledwie

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) To żeś wpindaczyła do ty zupy uokrasy, a ino aby-aby chaps kapusty. → To żeś wrzuciła do tej zupy słoniny, a tylko ledwie kęs kapusty.

Wiktionary


abydos

starożytne miasto położone w Azji Mniejszej


SJP.pl

Abdżu – nazwa miejscowa zapisana hieroglificznie

Abydos (eg. Abdżu, arab. Arabat el-MadfurnahPogrzebany Arabat) – starożytne miasto w Górnym Egipcie, obecnie mała wioska na zachodnim brzegu Nilu. W starożytności w pobliżu znajdowało się miasto Tinis, z którego zgodnie z przekazem miał pochodzić faraon Narmer.

Wikipedia


abysal

strefa wód oceanicznych i morskich rozciągająca się od ok. 1700 do ok. 6000 metrów poniżej lustra wody; strefa bezświetlna, o niskiej temperaturze i wysokim ciśnieniu wody; abisal; strefa głębinowa


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) geogr. zob. abisal.

Wiktionary

Abisal, abysal, strefa głębinowa, strefa abysalna (od gr. ábyssos – bezdenna głębia, otchłań) – strefa głębokościowa mórz, oceanów i głębokich jezior pomiędzy strefą batialną a hadalną (głębokości od ok. 1700 m pod poziomem lustra wody). Jest najuboższa w składniki pokarmowe, pozbawiona światła, charakteryzuje się niską temperaturą (ok. 3 °C) i wysokim ciśnieniem wody (ok. 300-600 atmosfer).

Wikipedia

Wymowa:

IPA: aˈbɨsal, AS: abysal

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. abisal

 przym. abisalny, abysalny

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) abisal

Wiktionary


abysalny

głębinowy (abisalny), denny


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) geogr. zob. abisalny.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌabɨˈsalnɨ, AS: abysalny

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. abisal, abysal

 przym. abisalny

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) abisalny, pot. głębinowy, głębokomorski, głębokowodny

Wiktionary


abzac

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) gw-pl|Górny Śląsk. obcas

Wiktionary

  • Abzac (Żyronda) – francuska gmina w regionie Akwitania
  • Abzac (Charente) – francuska gmina w regionie Poitou-Charentes

Wikipedia


ac

symbol aktynu, pierwiastka chemicznego


SJP.pl

spójnik

 (1.1) stpol. aby

partykuła

 (2.1) stpol. niech, oby

Wiktionary

Aktyn (Ac, łac. actinium) – nietrwały pierwiastek chemiczny zaliczany do aktynowców lub skandowców.

Wikipedia

Przykłady

 (2.1) Daj, ać ja pobruszę, a ty poczywaj.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: at͡ɕ, AS: ać

Wiktionary


ac.

skrót od: a conto; ac, a.c.


SJP.pl


acai

gatunek jagód pochodzący z Amazonii, popularny suplement diety


SJP.pl

Euterpa warzywna, warzywnia warzywna (Euterpe oleracea) – gatunek z rodziny arekowatych (palm). Pochodzi z terenów tropikalnych Ameryki Południowej, ale został szeroko rozprzestrzeniony w strefie międzyzwrotnikowej na całym świecie.

Wikipedia


acajou

[czytaj: akaŻU]
1. owoc nanercza zachodniego;
2. drewno drzew z rodzaju Khaya; mahoń afrykański


SJP.pl


acan

dawniej: tytuł grzecznościowy, skrót od wyrażenia "waszmość pan", zwykle jako zwrot kierowany wprost do rozmówcy, odpowiadający dzisiejszemu "pan", "wy" (zwykle z odcieniem lekceważenia); aćpan, acpan, aspan, waćpan, wacpan, waspan, acan


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) daw. zwrot grzecznościowy adresowany do mężczyzny, czasami z odcieniem lekceważenia

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Ale mój mężu, dalibóg wbijają acanu jakieś duby w głowę, a ty wierzysz.

 (1.1) Panie Rzecki… panie Ignacy!… co acan najlepszego wyrabiasz?

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈat͡sãn, AS: acãn

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. acanka ż., acanna ż., acaństwo mos.

:: fż. acani ż.

:: zdrobn. acanek m.

Wiktionary


acanek

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) daw. zdrobn. od: acan (zwrot grzecznościowy)

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. acan mos., acanna ż., acaństwo n., acpan mos., acpani mos., aćpan mos., aćpani ż., asan mos., asani ż., asanna ż., asaństwo n., aspan mos., aspani ż., aspanna ż., wacan ż., wacani ż., wacanna ż., waćpan mos., waćpani ż., waćpanna ż., waćpaństwo n., wasan mos., wasani ż., wasanna ż., wasaństwo n., waspan mos., waspani ż., waspanna ż., waspanowanie n., waszmość pan mos., waszmość pani ż., waszmość panna ż., waszmość państwo n.

:: fż. acani ż., acanka ż.

 czas. waspanować ndk.

 przym. waćpanowy, waćpański

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) acan, asan, asindziej; współcz. pan

Wiktionary


acani

używany dawniej skrót od: waszmość pani; asani


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) daw. zob. waszmość pani.

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Acani dobrodziejka jesteś jedyną i jeneralną fortuny nieboszczyka dziedziczką…

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. acanka ż., acanna ż., acaństwo mos.

:: fm. acan m.

Wiktionary


acanka

dawniej: tytuł grzecznościowy, skrót od wyrażenia "waszmość pani", zwykle jako zwrot kierowany wprost do rozmówczyni, odpowiadający dzisiejszemu "pani", "wy" (czasem z odcieniem lekceważenia)


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) daw. fż. od: acan

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. acani ż., acanna ż., acaństwo n., acpan mos., acpani mos., aćpan mos., aćpani ż., asan mos., asani ż., asanna ż., asaństwo n., aspan mos., aspani ż., aspanna ż., wacan ż., wacani ż., wacanna ż., waćpan mos., waćpani ż., waćpanna ż., waćpaństwo n., wasan mos., wasani ż., wasanna ż., wasaństwo n., waspan mos., waspani ż., waspanna ż., waspanowanie n., waszmość pan mos., waszmość pani ż., waszmość panna ż., waszmość państwo n.

:: fm. acan mos., acanek mos.

 czas. waspanować ndk.

 przym. waćpanowy, waćpański

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) acani, asanka, waćpani, wasani, wasanna, waszmość pani; współcz. pani

Wiktionary


acanna

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) daw. zob. waszmość panna.

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) — Cóż mi to acanna tak rano przynosisz? — uśmiechnął się stary. — Wszak to nie twoja godzina?

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. acan m., acanek m., acani ż., acanka ż., acaństwo mos.

Wiktionary


acaństwo

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy, liczba mnoga

 (1.1) daw. zob. waszmość państwo.

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) — Prawdziwie powiadam acaństwu, że chyba czary jakie w tem; pić jej co dali, czy jakiego licha zrobili, że niczem z głowy wybić tego hołysza…

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. acan m., acanek m., acani ż., acanka ż., acanna ż.

Wiktionary


acapulco

[czytaj: akapulko] miasto w Meksyku


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki, nazwa własna

 (1.1) geogr. Acapulco de Juárez, miasto w Meksyku;

Wiktionary

Acapulco de Juárez – miasto, port i kurort w Meksyku (stan Guerrero) nad Oceanem Spokojnym. Liczba mieszkańców: 673 tys. (2010). Zespół miejski około 1,1 mln mieszkańców.

Acapulco jest głównym portem w stanie Guerrero, u wybrzeży Oceanu Spokojnego w Meksyku. Leży 300 km na południowy zachód od stolicy kraju miasta Meksyk. Usytuowane jest w półkolistej, głębokiej zatoce. Zbudowane jest na wąskim pasie niskiego lądu. Ma on 800 metrów szerokości pomiędzy linią brzegową a górami otaczającymi zatokę.Uważane jest za jeden z najlepszych i najważniejszych portów na tym wybrzeżu Pacyfiku. Znajduje się tu także międzynarodowy port lotniczy.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Spędzili swój miodowy miesiąc w Acapulco.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌakaˈpulkɔ, AS: akapulko

Wiktionary


acariasis

[czytaj: akarias-is] narośle spowodowane przez bardzo drobne pajęczaki (Acarina), pasożytujące na roślinach


SJP.pl


aćarja

mistrz, nauczyciel w hinduizmie; aczaria


SJP.pl

Aćarja (dewanagari आचार्य, transliteracja ācārya, ang. acharya, jap. ajari; tyb. Lobpyn) – mistrz, profesor. Tytuł nadawany w Azji Środkowej w religiach dharmicznych wielkim duchowym nauczycielom (sanatanadharmy) i wybitnie wykształconym uczonym.

Wikipedia


acc.

skrót od: accusativus (akuzatiwus, akuzatyw)


SJP.pl


acc.c.inf.

łac. Accusativus cum infinitivo


SJP.pl


accabadora

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) etn. hist. w tradycyjnej społeczności Sardynii, kobieta zajmująca się eutanazją nieuleczalnie chorych i cierpiących w zamian za jałmużnę;

Wiktionary

Wikipedia

Synonimy:

 (1.1) femmina accabadora

Wiktionary


accel.

skród od: accelerando


SJP.pl


accelerando

[czytaj: aczczelerando] określenie wykonawcze: przyśpieszając


SJP.pl

rzeczownik

 (1.1) muz. w notacji muzycznej oznaczenie przyspieszenia tempa;

 (1.2) muz. fragment utworu muzycznego wykonywanego w taki sposób

przymiotnik

 (2.1) muz. (określenie wykonawcze) przyspieszający, coraz szybszy

przysłówek sposobu

 (3.1) muz. (określenie wykonawcze) przyspieszając, coraz szybciej

Wiktionary

Accelerando (wł. przyspieszając) – w notacji muzycznej oznaczenie przyspieszenia tempa. Przyspieszenie następuje stopniowo na przestrzeni jednego lub kilku taktów. Powrót do oryginalnego tempa może nastąpić przez stopniowe zwalnianie ritardando lub raptownie po znaku a tempo.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ˌakt͡sɛlɛˈrãndɔ, AS: akcelerãndo

Wiktionary


accent

[czytaj: aksent] samochód typu Hyundai Accent


SJP.pl

Przednutka długa (wł. appoggiatura) – ozdobnik, w którym przed głównym dźwiękiem dodawany jest dodatkowy o dowolny interwał (często sekundę) wyższy lub niższy od niego.

Przednutka długa skraca nutę ozdabianą o wartość rytmiczną, jaką sama posiada, oraz przejmuje akcent. Przednutka długa jest rzadko stosowana, wyszła z użycia na początku XIX wieku; była natomiast szeroko stosowana w muzyce barokowej.

Wikipedia


accentato

[czytaj: aczczentato] określenie wykonawcze: akcentując, z naciskiem


SJP.pl


access

[czytaj: akses] program komputerowy do obsługi relacyjnych baz danych w środowisku Windows


SJP.pl

  • Microsoft Access – program komputerowy
  • Access – międzynarodowa organizacja działająca w obszarze praw cyfrowych

Wikipedia


acciaccato

[czytaj: aczcziakkato] określenie wykonawcze: miażdżąco, szorstko


SJP.pl


acciaccatura

[czytaj: aczcziakkatura lub aczczakkatura] rodzaj zdobnika muzycznego nieposiadającego własnej wartości rytmicznej, zmniejszającego wartość nuty, przy którym stoi


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) muz. ozdobnik, przednutka zmniejszająca wartość nuty, przed którą stoi;

Wiktionary

Przednutka krótka (wł. acciaccatura) – ozdobnik polegający na wykonaniu przed głównym dźwiękiem krótkiej, nieakcentowanej wartości rytmicznej (jednej lub kilku). W przebiegach melodycznych przednutkę krótką najczęściej tworzy interwał górnej lub dolnej sekundy. Charakterystyczną cechą przednutki krótkiej jest to, że nie jest podany dokładny czas jej trwania, który ujmuje ona głównej nucie.

Wikipedia


accompagnato

[czytaj: akkompaniato] w muzyce: rodzaj recytatywu


SJP.pl


accord

[czytaj: akord] samochód typu Honda Accord


SJP.pl

Accord – jednostka osadnicza w Stanach Zjednoczonych, w stanie Nowy Jork, w hrabstwie Ulster.

Wikipedia


accordare

[czytaj: akkordare] z włoskiego - stroić instrument


SJP.pl


account

[czytaj: ekAłnt] rachunek lub zlecenie, również prace wykonywane przez agencję reklamową dla reklamodawcy lub określonej marki


SJP.pl

Account manager (polski termin: „opiekun klienta”) – pracownik odpowiedzialny za kontakt z klientem i przekazywanie jego uwag do odpowiednich działów firmy.

Natomiast key account manager (KAM) to „specjalista do spraw kluczowych klientów”, również „kierownik ds. kluczowych klientów” (np. korporacyjnych).

Wikipedia


accountant

[czytaj: ekałntent] pracownik działu księgowości; księgowy


SJP.pl


accusativus

[czytaj: akuzatiwus] akuzatiwus, akuzatyw, biernik; w językoznawstwie:
1. czwarty przypadek w polskiej deklinacji, odpowiadający na pytania: kogo? co?, który w zdaniu pełni funkcję dopełnienia bliższego;
2. forma wyrazowa tego przypadka


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) gram. zob. biernik.

Wiktionary

Biernik (łac. accusativus) – czwarty przypadek deklinacji.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ˌakuzaˈtʲivus, AS: akuzatʹivus

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. akuzatiwus mrz., akuzatyw mrz.

 skr. A.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) akuzatiwus, akuzatyw

Wiktionary


acedia

apatia, obojętność, beztroska, wyczerpanie; akedia


SJP.pl

Acedia (gr. akēdía, akedeía – „brak troski o własny byt i istnienie, obojętność” od kēdía (troska) lub według Hipokratesa i Galena aciditas, czyli kwaśność czarnej żółci, melancholia) – w teologii wypalenie religijne, apatia (psychologia) i obojętność, tzw. choroba mnichów, „depresja” duchowa, niekiedy utożsamiana również z lenistwem lub gnuśnością.

Wikipedia


acefalia

wada rozwojowa płodu, polegająca na niewykształceniu głowy lub wykształceniu jej w formie szczątkowej; bezgłowie


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) med. letalna wada wrodzona płodu o charakterze malformacji, polegająca na niewykształceniu głowy lub wykształceniu jej w formie zredukowanej;

Wiktionary

  • acefalia (medycyna)
  • acefalia (biologia)

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Acefalia jest bardzo rzadką wadą, częściej występuje bezmózgowie.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌat͡sɛˈfalʲja, AS: acefalʹi ̯a

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. mikrocefalia

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) bezgłowość

Wiktionary


acena

acena sina - amerykańska roślina darniowa z rodziny różowatych, w Polsce uprawiana jako roślina ozdobna


SJP.pl

Acena (Acaena) – rodzaj roślin należących do rodziny różowatych. Obejmuje od około 40 do około 100 gatunków. Występują one na różnych kontynentach, głównie półkuli południowej. Szereg gatunków jest uprawianych jako rośliny ozdobne. Brak w tym rodzaju gatunków rodzimych dla flory Polski, niektóre gatunki znajdują się w kolekcjach ogrodów botanicznych, niektóre są uprawiane jako rośliny ozdobne, jako efemerofit występuje acena sina.

Wikipedia


acenaften

trójpierścieniowy węglowodór aromatyczny występujący w smole węglowej


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) chem. organiczny związek chemiczny, policykliczny węglowodór aromatyczny

Wiktionary

Acenaften – organiczny związek chemiczny, policykliczny węglowodór aromatyczny, składnik smoły węglowej.

Jest to bezbarwny, krystaliczny trójpierścieniowy węglowodór aromatyczny. Pochodne acenaftenu są stosowane do syntez organicznych m.in. leków, barwników, tworzyw sztucznych, środków grzybobójczych i owadobójczych.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ˌat͡sɛ̃ˈnaftɛ̃n, AS: acẽnaftẽn

Wiktionary


acenokumarol

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) biochem. med. farm. organiczny związek chemiczny, lek przeciwzakrzepowy będący pochodną kumaryny, antagonista witaminy K;

Wiktionary

Acenokumarol – organiczny związek chemiczny, lek przeciwzakrzepowy będący pochodną kumaryny, antagonista witaminy K. Hamuje syntezę protrombiny w wątrobie. Stosowany w leczeniu i prewencji powikłań zakrzepowo-zatorowych w takich jednostkach chorobowych jak m.in. migotanie przedsionków oraz zakrzepica żył głębokich.

Wikipedia


acenol

handlowa nazwa paracetamolu, środka przeciwgorączkowego


SJP.pl

Paracetamol, acetaminofen (łac. paracetamolum) – organiczny związek chemiczny, hydroksylowa pochodna acetanilidu, stosowany jako lek o działaniu przeciwbólowym i przeciwgorączkowym. W handlu znajduje się od 1955. W Polsce stał się popularny w latach 90. XX wieku, wypierając z rynku aminofenazon, powszechnie wówczas używany lek przeciwgorączkowy.

Wikipedia


acer

produkt marki Acer


SJP.pl

Acer (IPA: /eɪsər/) – przedsiębiorstwo założone w 1976 r. na Tajwanie, oferujące sprzęt, oprogramowanie i usługi z sektora IT. Zajmuje się także badaniami, projektowaniem, marketingiem, sprzedażą i obsługą posprzedażową sprzętu komputerowego i urządzeń mobilnych. Oferta Acer kierowana jest do użytkowników indywidualnych, przedsiębiorstw oraz do sektora edukacji. Piąty co do wielkości producent komputerów osobistych na świecie (za Lenovo, HP i Dellem).

Wikipedia


acerodon

rodzaj nietoperzy z rodziny rudawkowatych


SJP.pl

Acerodon (Acerodon) – rodzaj ssaków z podrodziny Pteropodinae w obrębie rodziny rudawkowatych (Pteropodidae).

Wikipedia


acerola

gatunek rośliny z rodziny malpigiowatych, o jadalnych czerwonych owocach; malpigia granatolistna


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) bot. pot. nazwa systematyczna|Malpighia glabra|L.|ref=tak., malpigia granatolistna

 (1.2) kulin. owoc aceroli (1.1)

Wiktionary

Malpigia granatolistna (Malpighia glabra L.), inaczej acerola, nadgwiazdka granatolistna bądź wiśnia z Barbados – gatunek rośliny z rodziny malpigiowatych. Rodzimym obszarem jej występowania jest południowa część Ameryki Północnej (Teksas, Meksyk), Ameryka Środkowa i północna część Ameryki Południowej.

Wikipedia

Przykłady

 (1.2) Często pijam herbatę z acerolą, bo to podobno zdrowe.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌat͡sɛˈrɔla, AS: acerola

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) nadgwiazdka granatolistna, wiśnia z Barbados

Wiktionary


acerra

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) skrzynka z brązu lub marmuru, służąca w starożytnym Rzymie do przechowywania kadzidła do ofiar;

 (1.2) mały, przenośny ołtarzyk, ustawiany przed zmarłym, na którym palono perfumy, używany też jako przenośny ołtarz w czasie uroczystości pogrzebowych;

Wiktionary

Acerra (łac. Acerrae) – miasto i gmina we Włoszech, w regionie Kampania, w prowincji Neapol, nad rzeką Cianis.

Według danych z 2004 r. gminę zamieszkiwało 44 401 osób, 822,2 os./km².

Wikipedia


acesulfam

Acesulfam K, acesulfam potasowy (łac. acesulfamum kalicum), E950 – heterocykliczny związek chemiczny stosowany jako słodzik (około 150 razy słodszy od sacharozy). Wzmacnia też smak i zapach. Jest wydalany w postaci niezmienionej.

Wikipedia


acetabularia

glon morski z gatunku zielenic


SJP.pl

Acetabularia, parasolowiec (Acetabularia) – rodzaj jednokomórkowych i jednojądrzastych glonów morskich dorastających do ogromnych rozmiarów (jak na organizmy jednokomórkowe), należący do zielenic.

Wikipedia


acetabulum

1. owalne lub okrągłe zagłębienie w kości, tworzące część stawu, w której znajduje się główka innej kości; panewka;
2. u przywr, tasiemców i pijawek: prosta przyssawka w postaci umięśnionego zagłębienia w ciele;
3. u owadów: panewka stawowa odnóża


SJP.pl

Panewka stawu biodrowego (łac. acetabulum) – struktura anatomiczna w kości miednicznej tworząca powierzchnię stawową w stawie biodrowym. Obejmuje kość udową.

U człowieka kieruje się ona w bok i do przodu. Na samym jej dnie znajduje się dół panewki (fossa acetabuli). Znajduje się tam tkanka tłuszczowa i kosmki maziowe. Znajduje się tam również przyczep więzadła głowy kości udowej, zwanego także więzadłem obłym kości udowej. Ma ono dwie odnogi i sąsiaduje oprócz tłuszczu dołu panewki także z głową kości udowej, a ściślej – z jej chrząstką stawową.

Wikipedia


acetal

związek chemiczny powstały wskutek działania alkoholu na aldehyd


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) chem. związek organiczny otrzymywany w wyniku działania alkoholu na aldehyd lub keton, wykorzystywany w przemyśle farmaceutycznym i perfumeryjnym oraz w syntezie organicznej;

 (1.2) chem. skr. acetal dietylowy aldehydu octowego – jeden z częściej spotykanych acetali (1.1)

Wiktionary

Acetale – grupa organicznych związków chemicznych o wzorze ogólnym R2CH(OR′)2 (R′ ≠ H) będące tym samym dieterami dioli geminalnych. Związki te posiadają dwie grupy eterowe przyłączone do tego samego atomu węgla (RO−C–OR). Są cieczami o przyjemnym zapachu. Otrzymuje się je przez kondensację aldehydu lub ketonu z dwiema cząsteczkami alkoholu. W wyniku przyłączenia do aldehydu lub ketonu jednej cząsteczki alkoholu powstają nietrwałe hemiacetale (półacetale) o wzorze ogólnym R-CH(OH)(OR').

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Acetale otrzymywane z ketonów nazywane są ketalami.

 (1.2) Acetal jest cieczą o właściwościach usypiających i narkotycznych.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: aˈt͡sɛtal, AS: acetal

Wiktionary

Powiązane:

 przym. acetalowy

Wiktionary

Synonimy:

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

 przym. acetalowy

frazeologia.

etymologia.

 etym|łac|acetum. → ocet

uwagi.

tłumaczenia.

* angielski: (1.1) acetal

* francuski: (1.1) acétal m.

* niemiecki: (1.1) Azetal n.

* słowacki: (1.1) acetál m.

* włoski: (1.1) acetale m.

źródła.

== acetal (język angielski.) ==

wymowa.

 enPR|ăsʹĭtăl'., IPA|ˈæsɪˌtæl., SAMPA|"{sI%t{l.

 audioUS|En-us-acetal.ogg.

znaczenia.

rzeczownik

 (1.1) chem. acetal

odmiana.

przykłady.

składnia.

kolokacje.

synonimy.

Wiktionary


acetaldehyd

aldehyd octowy; etanal


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) chem. organiczny związek chemiczny z grupy aldehydów;

Wiktionary

Aldehyd octowy, acetaldehyd, CH
3
CHO
– organiczny związek chemiczny z grupy aldehydów.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Acetaldehyd jest bezbarwną cieczą.

 (1.1) Acetaldehyd rozpuszcza się w wodzie i rozpuszczalnikach organicznych.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) aldehyd octowy

Wiktionary


acetalowy

acetal


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) chem. związany z acetalem, odnoszący się do acetali

Wiktionary

Patrz:

acetal

Przykłady

 (1.1) Tworzywa acetalowe wykorzystywane są w przemyśle.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌat͡sɛtaˈlɔvɨ, AS: acetalovy

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. acetal m.

Wiktionary


acetamid

związek organiczny, amid kwasu octowego


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) chem. związek organiczny z grupy amidów o wzorze sumarycznym C2H5NO, pochodna kwasu octowego, bezbarwne krystaliczne ciało stałe, wykorzystywany w przemyśle tworzyw sztucznych, w spawalnictwie oraz do produkcji lakierów i materiałów wybuchowych;

Wiktionary

Acetamid, etanoamid – organiczny związek chemiczny z grupy amidów, pochodna kwasu octowego. W środowisku zasadowym i kwaśnym łatwo hydrolizuje.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Acetamid otrzymywany jest poprzez ogrzewanie octanu amonu.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌat͡sɛˈtãmʲit, AS: acetãmʹit

Wiktionary

Powiązane:

 przym. acetamidowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) etanoamid, amid kwasu octowego

Wiktionary


acetanilid

związek organiczny, pochodna aniliny


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) chem. związek organiczny o wzorze sumarycznym wzór chemiczny|C8H9NO., pochodna aniliny, bezbarwna substancja krystaliczna, wykorzystywany do produkcji leków i barwników;

Wiktionary

Acetanilid, antyfebryna – organiczny związek chemiczny, acetylowa pochodna aniliny.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Acetanilid słabo rozpuszcza się w wodzie.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌat͡sɛtãˈɲilʲit, AS: acetãńilʹit

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) antyfebryna

Wiktionary


acetarsol

lek arsenowy stosowany głównie w leczeniu rzęsistkowicy i czerwonki pełzakowej


SJP.pl

Acetarsol – arsenoorganiczny związek chemiczny z grupy kwasów arsonowych, stosowany jako lek o działaniu m.in. krętkobójczym, czerwiobójczym. Obecnie stosowany w lecznictwie bardzo rzadko (w ginekologii w leczeniu rzęsistkowicy). Jego swoistą odtrutką jest BAL (dimerkaprol).

Wikipedia


acetator

zbiornik ze stali kwasoodpornej, wykorzystywany do produkcji octu z alkoholu etylowego


SJP.pl

Acetator – zbiornik ze stali kwasoodpornej, używany do produkcji octu z rozcieńczonego alkoholu etylowego. Przy produkcji acetatorem wykorzystuje się metodę fermentacji wgłębnej.

Wikipedia


acetobacter

[czytaj: acetobakter] rodzaj bakterii kwasu octowego


SJP.pl

Acetobacter – rodzaj bezwzględnie tlenowych bakterii kwasu octowego przeprowadzających fermentację octową.

Są to gramujemne pałeczki o wymiarach 0,6–0,8 × 1,0–4,0 µm. Występują pojedynczo, w parach lub w formie łańcuszków. Mogą być petytrychalnie urzęsione (okołorzęse) lub nieruchliwe. Optymalna temperatura wzrostu to 25–30 °C, a optymalne wartości pH mieszczą się w granicach 4,0–6,0, choć szczepy używane w przemysłowej produkcji kwasu octowego rosną dobrze również w przedziale 2,0–2,3. Nie tworzą przetrwalników. Większość posiada 1–8 plazmidów od 1,5 do 95 kb.

Wikipedia


acetobakteria

kwasolubna bakteria


SJP.pl


acetofenon

najprostszy keton alifatyczno-aromatyczny


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) chem. związek organiczny z grupy ketonów o wzorze sumarycznym C8H8O, najprostszy keton alkilo-aromatyczny, ciecz o przyjemnym zapachu, wykorzystywany do produkcji leków, substancji zapachowych oraz jako rozpuszczalnik;

Wiktionary

Acetofenon – organiczny związek chemiczny z grupy ketonów (czasem oznaczany skrótem PhAc), jeden z najprostszych ketonów aromatycznych. Ma dość intensywny, przyjemny zapach kojarzący się z zasuszonymi różami. Jest ważnym prekursorem używanym w produkcji związków zapachowych i żywic.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Acetofenon ma intensywny zapach kojarzący się z suszonymi różami.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌat͡sɛtɔˈfɛ̃nɔ̃n, AS: acetofnõn

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) acetylobenzen, fenylometyloketon, metylofenyloketon, keton fenylowo-metylowy

Wiktionary


acetoina

związek chemiczny stosowany w aromatach spożywczych, aromatach do e-papierosów


SJP.pl


acetometr

przyrząd do określania zawartości kwasu octowego w roztworze


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) chem. zob. octomierz.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) octomierz

Wiktionary


aceton

związek organiczny, najprostszy keton alifatyczny, bezbarwna, lotna ciecz znajdująca szerokie zastosowanie w przemyśle i gospodarstwie domowym, np. jako zmywacz do paznokci


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) chem. związek organiczny, najprostszy przedstawiciel grupy ketonów o wzorze C3H6O, bezbarwna, łatwopalna i toksyczna ciecz o ostrym zapachu, wykorzystywany w syntezie chemicznej i jako rozpuszczalnik;

Wiktionary

Aceton, propan-2-on – organiczny związek chemiczny z grupy ketonów, najprostszy keton alifatyczny. Ma ostry, charakterystyczny zapach. Miesza się w każdych proporcjach z wodą, etanolem, eterami i innymi ketonami o niskiej masie cząsteczkowej.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Zniszczyłam sobie paznokcie usuwając z nich lakier zmywaczem z acetonem.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: aˈt͡sɛtɔ̃n, AS: acetõn

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. acetonemia ż.

 przym. acetonowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) propanon, dimetyloketon, dwumetyloketon

Wiktionary


acetonemia

gromadzenie się we krwi ciał acetonowych świadczące o nieprawidłowej przemianie materii


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) med. gromadzenie się we krwi ciał acetonowych, świadczące o nieprawidłowej przemianie materii

Wiktionary

Acetonemia – medyczne określenie podwyższonego poziomu acetonu w surowicy krwi. Powstaje podczas cukrzycy lub w okresie długotrwałego głodu, wskutek wzmożonego katabolizmu tłuszczów. Jej objawami są: wymioty, odwodnienie, kwasica ketonowa, acetonuria, a także charakterystyczny zapach wydychanego powietrza, przypominający woń fermentujących jabłek.

Wikipedia

Powiązane:

 rzecz. aceton mrz.

Wiktionary


acetonitryl

organiczny związek chemiczny, najprostszy nitryl; nitryl kwasu octowego


SJP.pl

Acetonitryl, cyjanometan, CH
3
CN
– organiczny związek chemiczny, najprostszy nitryl (nitryl kwasu octowego). Acetonitryl jest łatwopalny, ma eterowy zapach, bez ograniczeń miesza się z wodą. Jest mało reaktywny dlatego jest popularnie stosowany jako rozpuszczalnik m.in. w chromatografii (LC, HPLC), elektrochemii, syntezie organicznej i nieorganicznej.

Wikipedia


acetonowy

przymiotnik od: aceton


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) chem. związany z acetonem, zawierający aceton

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. aceton mrz.

Wiktionary


acetonuria

obecność ciał ketonowych w moczu, występujący przy acetonemii


SJP.pl

Ketonuria, acetonuria, ketoaciduria – stan, gdy w moczu pojawiają się ciała ketonowe. W praktyce tym ketonem jest aceton, który dzięki charakterystycznemu zapachowi jest łatwo wyczuwalny w moczu w przypadku znacznego jego stężenia, czemu dodatkowo towarzyszy podwyższenie stężenia ketonów we krwi (tzw. ketonemia), która powoduje powstanie kwasicy metabolicznej, a sam aceton może być wyczuwany w powietrzu wydechowym.

Wikipedia


acetyl

rodnik kwasu octowego


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) chem. rodzaj grupy funkcyjnej typu acylowego wywodzącej się z kwasu octowego;

Wiktionary

Grupa acetylowa, acetyl, Ac, COMe (z łac. acetum – ocet i stgr. hýlē – materia) – rodzaj grupy funkcyjnej typu acylowego wywodzącej się z kwasu octowego. Zawiera ugrupowanie CH
3
C(O)
. Występuje w pochodnych tego kwasu, np. chlorku acetylu (AcCl), bezwodniku octowym (Ac
2
O
), estrach octanowych (AcOR), amidach (AcNRR′), np. w acetamidzie (AcNH
2
), acetanilidzie (AcNHPh) oraz w wielu innych związkach.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Acetyl występuje naturalnie w wielu związkach organicznych.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. acetylen mrz., acetylenownia ż., acetylacja ż., acetylenek mrz., acetylowanie n.

 czas. acetylować ndk.

 przym. acetylenowy, acetylowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) grupa acetylowa

Wiktionary


acetylacja

przyłączenie reszty kwasu octowego i formylacja


SJP.pl

Acetylowanie, acetylacja – reakcja chemiczna typu acylowania, polegająca na podstawieniu atomu wodoru w cząsteczce związku organicznego przez grupę acetylową. Zwykle acetylowaniu ulegają związki chemiczne zawierające ugrupowanie z labilnym atomem wodoru (np. –O–H, >N–H, –S–H).

Wikipedia


acetylen

zwyczajowa nazwa etynu, łatwopalny gaz używany w palnikach tlenowo-acetylenowych


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) chem. zob. etyn.

 (1.2) chem. pot. alkin

Wiktionary

Etyn, acetylen, C
2
H
2
– organiczny związek chemiczny, najprostszy węglowodór nienasycony z szeregu homologicznego alkinów.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Acetylen jest bezbarwnym i bezwonnym gazem.

 (1.2) Acetyleny to zwyczajowa nazwa alkinów.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌat͡sɛˈtɨlɛ̃n, AS: acetylẽn

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. acetylenownia ż., acetyl mrz., acetylacja ż., acetylenek mrz., acetylowanie n.

 czas. acetylować ndk.

 przym. acetylenowy, acetylowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) etin, etyn, narcylen

 (1.2) alkin

Wiktionary


acetylenek

sól acetylenu


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) związek otrzymany z acetylenu w wyniku zastąpienia w nim wodoru metalem;

Wiktionary

Acetylenki, M–C≡C–M i M–C≡C–~ (gdzie M = atom dowolnego metalu) – grupa związków metaloorganicznych, kompleksy alkilowe alkinów. Na ogół nietrwałe. W związkach tych jeden lub oba atomy wodoru z acetylenu są zastąpione atomami dowolnego metalu. Podwójnie podstawione pochodne acetylenu można także uważać za rodzaj węglików, gdyż zawierają wyłącznie atomy węgla i metalu.

Czasami pod tym terminem rozumie się również kompleksy alkinowe i kompleksy alkilidynowe (patrz: kompleks acetylenowy).

Wikipedia

Powiązane:

 rzecz. acetyl mrz., acetylacja ż., acetylen mrz., acetylenownia ż., acetylowanie n.

 czas. acetylować ndk.

 przym. acetylenowy, acetylowy

Wiktionary


acetylenki

sól acetylenu


SJP.pl

Acetylenki, M–C≡C–M i M–C≡C–~ (gdzie M = atom dowolnego metalu) – grupa związków metaloorganicznych, kompleksy alkilowe alkinów. Na ogół nietrwałe. W związkach tych jeden lub oba atomy wodoru z acetylenu są zastąpione atomami dowolnego metalu. Podwójnie podstawione pochodne acetylenu można także uważać za rodzaj węglików, gdyż zawierają wyłącznie atomy węgla i metalu.

Czasami pod tym terminem rozumie się również kompleksy alkinowe i kompleksy alkilidynowe (patrz: kompleks acetylenowy).

Wikipedia


acetylenownia

pomieszczenie, w którym eksploatowana jest wytwornica acetylenu


SJP.pl


acetylenowy

acetylen, np. palnik acetylenowy


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) chem. lub techn. dotyczący acetylenu, zawierający acetylen, wykorzystujący acetylen do działania

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. acetyl mrz., acetylen mrz., acetylenek mrz.

Wiktionary


acetyloaceton

bezbarwna ciecz o charakterystycznym zapachu; temperatura wrzenia 139°C; występuje jako mieszanina dwu odmian: ketonowej i enolowej


SJP.pl

Acetyloaceton, 2,4-pentanodion – organiczny związek chemiczny z grupy ketonów, pochodna acetonu, najprostszy β-diketon (związek posiadający dwie grupy ketonowe rozdzielone jednym atomem).

Wikipedia


acetyloacetonowy

przymiotnik od: acetyloaceton


SJP.pl


acetyloceluloid

inaczej octan celulozowy


SJP.pl


acetyloceluloidowy

przymiotnik od: acetyloceluloid


SJP.pl


acetyloceluloza

ester celulozy i kwasu octowego; octan celulozy; cellit; celit


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) chem. związek chemiczny otrzymany z bezwodnika kwasu octowego i celulozy (błonnika), używany do wyrobu filmów i sztucznego jedwabiu;

Wiktionary

Octan celulozy – organiczny związek chemiczny, ester kwasu octowego i celulozy, otrzymywany przez działanie kwasem octowym lub jego bezwodnikiem na celulozę w obecności kwasu siarkowego lub chlorku cynku (jako katalizatora).

Wikipedia

Synonimy:

 (1.1) octan celulozy

Wiktionary


acetylocholina

neurohormon zbudowany z choliny i kwasu octowego


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) biochem. neuroprzekaźnik występujący u ludzi i zwierząt, ester kwasu octowego i choliny;

Wiktionary

Acetylocholina, ACh – organiczny związek chemiczny, ester kwasu octowego i choliny. Jest neuroprzekaźnikiem syntetyzowanym w neuronach cholinergicznych. Występuje w: połączeniach nerwowo-mięśniowych, synapsach przedzwojowych układu współczulnego, zakończeniach zazwojowych układu przywspółczulnego, a także w różnych strukturach mózgowia.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Neuroprzekaźniki, takie jak acetylocholina, serotonina, dopamina, endorfina, regulują sen i czuwanie, nadają ton marzeniom i barwę halucynacjom, stymulują nastrój i ułatwiają bieg myśli.

Wiktionary


acetylocholinoesteraza

esteraza acetylocholinowa


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) biochem. enzym, który rozkłada acetylocholinę na cholinę;

Wiktionary

Wikipedia

Synonimy:

 (1.1) esteraza acetylocholinowa, AchE

Wiktionary


acetylocholinowy

przymiotnik od: acetylocholina


SJP.pl


acetylokoenzym

acetylokoenzym A - organiczny związek chemiczny biorący udział w metabolizmie komórek


SJP.pl


acetylooctowy

kwas acetylooctowy - pochodna kwasu octowego, w której jeden z atomów wodoru przy węglu alfa został podstawiony rodnikiem acetylowym


SJP.pl


acetylosalicylowy

kwas acetylosalicylowy - aspiryna (lek przeciwgorączkowy)


SJP.pl


acetylować

wprowadzać (wprowadzić) do cząsteczki związku chemicznego grupę acetylową


SJP.pl


acetylowanie

reakcja chemiczna polegającą na wprowadzeniu do cząsteczki związku chemicznego grupy acetylowej


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) chem. reakcja podstawiania atomu wodoru w cząsteczkach związku organicznego grupą acetylową (CH3CO–);

Wiktionary

Acetylowanie, acetylacja – reakcja chemiczna typu acylowania, polegająca na podstawieniu atomu wodoru w cząsteczce związku organicznego przez grupę acetylową. Zwykle acetylowaniu ulegają związki chemiczne zawierające ugrupowanie z labilnym atomem wodoru (np. –O–H, >N–H, –S–H).

Wikipedia

Powiązane:

 czas. acetylować ndk.

 rzecz. acetyl mrz., acetylen mrz., acetylenek mrz., acetylacja ż.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) acetylacja

Wiktionary


acetylowy

grupa acetylowa - rodzaj grupy funkcyjnej typu acylowego wywodzącej się z kwasu octowego; acetyl


SJP.pl


ach

wykrzyknik wyrażający podziw, zachwyt


SJP.pl

wykrzyknik

 (1.1) …służący wyrażaniu stanów uczuciowych, takich jak m.in.: zachwyt, zaskoczenie, przestrach, irytacja, podziw, zdziwienie, pragnienie

w użyciu rzeczownikowym, rodzaj nijaki

 (2.1) zwykle w wyrażeniu: achy i ochy

Wiktionary

Geografia

Austria
  • Ach – rzeka, dopływ Innu
  • Ach – rzeka, dopływ Singoldu
Niemcy
  • Ach – rzeka, dopływ Blau

Inne

  • ach – byt duchowy w mitologii starożytnego Egiptu
  • ACh − acetylocholina
  • Advanced Combat Helmet – hełm United States Army

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Ach, jakże chciałbym tam być!

 (1.1) Ach, jak tu ładnie!

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ax, AS: aχ

Wiktionary

Powiązane:

 czas. achać

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) och, ojej, ależ

Wiktionary


ach.

skrót od: archaizm, archaiczny


SJP.pl


achab

Achab (?-851 p.n.e.), król Izraela od roku 873


SJP.pl

Achab (pan. 874–853 p.n.e.) – siódmy król północnego królestwa Izraela; syn króla Omriego, kontynuował politykę ojca, dążąc do zjednoczenia kraju.

Wikipedia


achać

potocznie: zachwycać się przesadnie; wykrzykiwać "ach"


SJP.pl

czasownik nieprzechodni niedokonany

 (1.1) pot. zachwycać się czymś w sposób afektowany

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈaxat͡ɕ, AS: aχać

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. ach mrz., achanie n., och mrz.

 wykrz. ach, och

Wiktionary


achacjusz

imię męskie


SJP.pl

Achacy – imię męskie najprawdopodobniej pochodzenia greckiego. W takim przypadku pochodzi ono od wyrazu achátēs – „agat”. Może również pochodzić od greckiego imienia Ἀκακίος Akakios (od ἀκακός akakos – „niewinny”, „nieznający zła”), albo od greckiego wyrazu ἀγαθός agathos – „dobry”. Jego żeńskim odpowiednikiem są Achacja i Akacja.

Wikipedia


achacjuszostwo

Achacjusz z małżonką; Achacjuszowie


SJP.pl


achacjuszowie

Achacjusz z małżonką; Achacjuszostwo


SJP.pl


achacjuszowy

przymiotnik dzierżawczy - należący do Achacjusza lub z nim związany


SJP.pl


achacostwo

Achacy z małżonką; Achacowie


SJP.pl


achacowie

Achacy z małżonką; Achacostwo


SJP.pl


achacowy

przymiotnik dzierżawczy - należący do Achacego lub z nim związany


SJP.pl


achacy

imię męskie


SJP.pl

Achacy – imię męskie najprawdopodobniej pochodzenia greckiego. W takim przypadku pochodzi ono od wyrazu achátēs – „agat”. Może również pochodzić od greckiego imienia Ἀκακίος Akakios (od ἀκακός akakos – „niewinny”, „nieznający zła”), albo od greckiego wyrazu ἀγαθός agathos – „dobry”. Jego żeńskim odpowiednikiem są Achacja i Akacja.

Wikipedia


achaj

potocznie: zachwycać się przesadnie; wykrzykiwać "ach"


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) członek plemięemienia starożytnej Achai

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Po wstępnych walkach Achajowie wyprawili do Troi posłów, Menelaosa i Odyseusza, żeby za wydanie Heleny i zabranego przez nią dobytku ofiarować pokój.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈaxaj, AS: aχai ̯

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Achaja ż., Achajczyk m.

:: fż. Achajka ż.

 przym. achajski

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) Achajczyk

Wiktionary


achaja

kraina historyczna w Grecji


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) hist. geogr. kraina w Grecji;

forma rzeczownika.

 (2.1) D. i B. lp. od: Achaj

Wiktionary

  • Achaja – nomos i kraina historyczna w Grecji.
  • Achaja – prowincja rzymska
  • Achaja – średniowieczne księstwo założone przez uczestników IV krucjaty po zdobyciu Bizancjum
  • Achaja – powieść Andrzeja Ziemiańskiego

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) W skład Peloponezu wchodzą mniejsze krainy: Achaja, Arkadia, Argolida, Elida, Mesenia i Lakonia.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: aˈxaja, AS: aχai ̯a

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Achaj mos., Achajczyk mos., Achajka ż.

 przym. achajski

Wiktionary


achajczycy

starożytne plemię greckie; Achajowie


SJP.pl


achajczyk

członek jednego ze starożytnych plemion greckich; Achaj


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) mieszkaniec Achai

Wiktionary

Wymowa:

IPA: aˈxajt͡ʃɨk, AS: aχai ̯čyk

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Achaja ż., Achaj m.

:: fż. Achajka ż.

 przym. achajski

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) Achaj

Wiktionary


achajka

1. mieszkanka Achai (krainy greckiej), albo Grecji (Greczynka);
2. członkini greckiego plemienia Achajów


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) mieszkanka Achai

Wiktionary

Wymowa:

IPA: aˈxajka, AS: aχai ̯ka

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Achaja, Achaj, Achajczyk

 przym. achajski

Wiktionary


achajowie

starożytne plemię greckie; Achajczycy


SJP.pl

Achajowie (stgr. Ἀχαιοί Achaioí) – ogólne określenie Greków walczących pod Troją, używane przez Homera (rzadziej stosowane: Argiwi/Argiwowie i Danajowie) w jego eposach Iliada i Odyseja.

Według tradycyjnych poglądów historyków było to pierwsze plemię greckie, które przybyło na obszary kontynentalnej Grecji około 2000 lat p.n.e., podbijając Tesalię i miejscowych Pelazgów, jednak teza ta została odrzucona wraz z teorią o trzech inwazjach ludów greckich (achajskiej, jońskiej, doryckiej).

Wikipedia


achajski

przymiotnik od greckiej krainy historycznej: Achaja


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) odrzecz. Achaja, Achaj, Achajczyk, Achajka

 (1.2) starogrecki

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Tukidydes podaje, że plemięemiona achajskie zajmowały się korsarstwem i wybudowały potężną flotę, która stała się groźną konkurencją dla Kreteńczyków.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: aˈxajsʲci, AS: aχai ̯sʹḱi

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Achaja, Achaj, Achajczyk, Achajka

Wiktionary


achalazja

achalazja przełyku - choroba polegająca na utrudnieniu połykania spowodowanym przez patologiczny, trwały skurcz dolnego zwieracza przełyku


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) med. choroba polegająca na zaburzeniu rozkurczu dolnego zwieracza przełyku i zaburzonej perystaltyki pozostałych odcinków przełyku

Wiktionary

Achalazja przełyku (kurcz wpustu, łac. cardiospasmus) – choroba, u której podłoża leży podwyższone spoczynkowe ciśnienie i upośledzony rozkurcz dolnego zwieracza przełyku oraz brak perystaltyki pozostałych odcinków przełyku.

Wikipedia


achalciche

rzeczownik, rodzaj nijaki, nazwa własna

 (1.1) geogr. adm. miasto w południowo-zachodniej Gruzji, stolica i największe miasto regionu Samcche-Dżawachetia;

Wiktionary

Achalciche (gruz. ახალციხე) – miasto w południowo-zachodniej Gruzji, stolica i największe miasto regionu Samcche-Dżawachetia. Leży w Małym Kaukazie, w Górach Mescheckich, nad rzeką Pocchowickali. Miejscowość uzdrowiskowa, funkcjonująca w oparciu o kompleks źródeł termalnych.

W mieście rozwinęło się rzemiosło artystyczne (biżuteria, siodła, pasy) oraz przemysł spożywczy.

Wikipedia

Powiązane:

 przym. achalcyski

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) war. Achalcyche

Wiktionary


achalcyski

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z Achalcichem, dotyczący Achalcicha

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Achalciche n.

Wiktionary


achanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) pot. wyrażanie zachwytu w egzaltowany sposób

Wiktionary

Powiązane:

 czas. achać ndk.

Wiktionary


achates

imię postaci z mitologii greckiej oraz rzymskiej


SJP.pl

Achates – w mitologii greckiej oraz rzymskiej: mieszkaniec Troi, żołnierz, bliski przyjaciel lub giermek Eneasza, darzący go bezwzględnym zaufaniem i przywiązaniem, zabójca Protesilaosa (pierwszego wojownika achajskiego).

Od imienia tej postaci powstał rzeczownik pospolity oznaczający poplecznika, stronnika, wzorowego przyjaciela.

Opracowano na podstawie informacji zawartych w Popularnej Encyklopedii Powszechnej, Kraków 1994, ISBN 83-85719-07-5.

Wikipedia


achatina

rodzaj afrykańskich ślimaków


SJP.pl

Achatina – rodzaj afrykańskich, roślinożernych ślimaków lądowych z rodziny Achatinidae, obejmujący największe lądowe ślimaki świata. Ich jajowata, wydłużona muszla osiąga rozmiary 6–10 cm (u achatiny zwyczajnej do 12 cm), a masa ciała 0,5 kg. Niektóre gatunki są zbierane w celach konsumpcyjnych, a także hodowane jako zwierzęta domowe.

Pochodzą z terenów Afryki Subsaharyjskiej, gdzie zamieszkują tereny wilgotne, bogate w bujną roślinność.

Wikipedia


achaz

postać biblijna ze Starego Testamentu


SJP.pl

Achaz (hebr. ‏אָחָז‎, skrócona forma imienia Joachaz: „oby Jahwe uchwycił”) − król Judy w latach ok. 734−728 p.n.e. (daty sporne), współrządził od 735 lub wcześniej.

Był synem Jotama. Po śmierci ojca został królem. Wyznawał religię kananejską (pogańską) i „nawet syna swego przeprowadził przez ogień”.

Wikipedia


acheiropita

obraz z podobizną twarzy Marii, Chrystusa lub świętych, uważany za powstały w cudowny sposób; achiropita, acheiropoieta


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) plast. wizerunek postaci uważany za powstały w nadnaturalny, cudowny sposób;

Wiktionary

Acheiropoietos (gr. ’Αχειροποίητος, ros. нерукотворный, нерукотворенный) – wizerunek postaci stworzony w nadnaturalny, cudowny sposób – nie ręką ludzką. Pierwszy raz sformułowania tego użył Ewagriusz Scholastyk w VI w.

Wikipedia

Synonimy:

 (1.1) acheiropoietos

Wiktionary


acheiropoieta

obraz z podobizną twarzy Marii, Chrystusa lub świętych, uważany za powstały w cudowny sposób; acheiropita, achiropita


SJP.pl


acher

nazwisko


SJP.pl


acheron

w mitologii greckiej: jedna z rzek w Hadesie; Acheront


SJP.pl

Acheron (także Acheront; gr. Ἀχέρων Achérōn, łac. Acheron) – w mitologii greckiej uosobienie rzeki w Hadesie.

Jedna z pięciu rzek Hadesu. Zwana rzeką smutku, choć Acheron znaczy „Lament”. Posiada dwa dopływy: Pyriflegeton („Palący jak ogień”) i Kokytos („Oskarżony”). Pozostałe rzeki Hadesu to Styks i Lete („Zapomnienie”).

Wikipedia


acheront

w mitologii greckiej: jedna z rzek w Hadesie; Acheron


SJP.pl

Acheron (także Acheront; gr. Ἀχέρων Achérōn, łac. Acheron) – w mitologii greckiej uosobienie rzeki w Hadesie.

Jedna z pięciu rzek Hadesu. Zwana rzeką smutku, choć Acheron znaczy „Lament”. Posiada dwa dopływy: Pyriflegeton („Palący jak ogień”) i Kokytos („Oskarżony”). Pozostałe rzeki Hadesu to Styks i Lete („Zapomnienie”).

Wikipedia


acheson

nazwisko


SJP.pl

  • Archibald Acheson (2. hrabia Gosford) (1776-1849) – brytyjski arystokrata, gubernator generalny Brytyjskiej Kanady
  • Dean Acheson (1893-1971) – amerykański polityk i dyplomata
  • Edward Goodrich Acheson (1856-1931) – amerykański inżynier i chemik, wynalazca karborundu i metody otrzymywania grafitu
  • Kenny Acheson (ur. 1957) – brytyjski kierowca wyścigowy

Wikipedia


achiasz

Achiasz z Szilo (hebr. Achijjahu – "brat Jahwe") – żyjący w X wieku p.n.e. prorok izraelski, przeciwnik króla Izraela Salomona, który podburzył robotnika Jeroboama, syna Nebata, do powstania przeciw władcy. Wspomniany w Pierwszej Księdze Królewskiej (1Krl 11,29-39).

Wikipedia


achil

w mitologii greckiej: bohater "Iliady" Homera, syn Tetydy i Peleusa, czczony w niektórych rejonach Grecji jako heros; Achilles


SJP.pl


achillea

roślina z rodziny złożonych, o pierzastych liściach i białych lub różowych kwiatach zebranych w koszyczki, mająca właściwości lecznicze; krwawnik


SJP.pl

Krwawnik (Achillea L.) – rodzaj bylin z rodziny astrowatych. Obejmuje 141 gatunków. Są to zielne rośliny wieloletnie występujące na wszystkich kontynentach półkuli północnej, głównie w strefie umiarkowanej. Rodzaj najbardziej zróżnicowany jest w Europie, gdzie obecne są 52 gatunki oraz w Azji. W Ameryce Północnej występują pojedyncze gatunki, przy czym na tym kontynencie sięgają najdalej na południe – do Gwatemali. W Polsce rośnie 8–11 gatunków (w zależności od statusu taksonomicznego), przy czym najbardziej pospolity jest krwawnik pospolity (A. millefolium).

Wikipedia


achilles

potocznie: ścięgno Achillesa


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy, nazwa własna

 (1.1) mitgr. heros i bohater wojny trojańskiej, syn Peleusa i Tetydy;

 (1.2) rzad. imię|polski|m.;

rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy, nazwa własna

 (2.1) astr. planetoida o numerze katalogowym 588;

Wiktionary

Achilles (gr. Ἀχιλλεύς, Achilleús; łac. Achilles) – w mitologii greckiej heros i bohater wojny trojańskiej (wódz Myrmidonów).

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Achilles, syn króla Peleusa i nereidy Tetydy, uchodził za najdzielniejszego z Greków walczących pod Troją.

 (1.1) Pięta, za którą Tetyda trzymała małego Achillesa, nie została dotknięta wodą Styksu i pozostała nieodporna na zranienia.

 (1.2) Mam na imię Achilles i jestem synem greckich emigrantów.

 (1.2) Zeszłoroczne wakacje spędziliśmy z ciocią Heleną i wujkiem Achillesem na Krecie.

 (1.2) Achillesowie imieniny obchodzą 12 maja.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: aˈxʲilːɛs, AS: aχʹi•les

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. achilles mzw., achillesowość ż.

:: zdrobn. Achillesek mos.

 przym. Achillesowy, achillesowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) Achil, Pelida

 (1.2) zdrobn. Achillesek

Wiktionary


achillesowy

taki jak u Achillesa, charakterystyczny dla Achillesa


SJP.pl

przymiotnik dzierżawczy

 (1.1) przest. gwara. należący do Achillesa

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Achillesowym ojcem był śmiertelnik Peleus, zaś matką – bogini Tetyda.

 (1.1) Obok Achillesowej winnicy stoi stara kapliczka.

 (1.1) Urodziwa Bryzeida, córka kapłana Bryzesa, była Achillesową branką.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Achilles mos., achilles mzw.

 przym. achillesowy

Wiktionary


achim

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy, nazwa własna

 (1.1) gw-pl|Górny Śląsk. imię|polski|m. poufała forma imienia Joachim

Wiktionary

Achim – miasto w Niemczech, w kraju związkowym Dolna Saksonia, w powiecie Verden, nad rzeką Wezerą. W 2023 roku miasto liczyło 32 926 mieszkańców.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Jezderkusie! Ale sie z Achima zrobił szwarny synek.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Joachim mos.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) Joachim, gw-pl|Górny Śląsk|Chimek.

Wiktionary


achimaas

Achimaas – postać biblijna ze Starego Testamentu, arcykapłan.

Syn Sadoka, arcykapłana. Ryzykował życiem jako szpieg dla króla Dawida w czasie rebelii Absaloma. 2 Sm 17,17 nn.; 18.


Wikipedia


achimelech

biblijne imię męskie; Achimelek


SJP.pl


achimelek

biblijne imię męskie; Achimelech


SJP.pl

Achimelek − postać biblijna z Pierwszej Księgi Samuela.

Był to kapłan z Nob, który pomógł Dawidowi w czasie jego ucieczki przed królem Saulem. Dał Dawidowi chleb z ołtarza i miecz Goliata. Kiedy Saul dowiedział się o tym, kazał zgładzić Achimeleka, współpracujących z nim kapłanów oraz wszystkich ludzi z Nob.


Wikipedia


achimenes

roślina zielna z rodziny ostrojowatych


SJP.pl

Achimenes, ognipłon (Achimenes) – rodzaj roślin z rodziny ostrojowatych (Gesneriaceae). Obejmuje 24 gatunki występujące w tropikach Ameryki Południowej i Środkowej. Niektóre gatunki uprawiane są jako rośliny ozdobne (np. achimenes szkarłatny, a. różowy A. erecta).

Wikipedia


achira

gatunek małej ryby flądrokształtnej; języczek słodkowodny


SJP.pl

  • achira, inaczej języczek słodkowodny (Trinectes maculatus) – gatunek ryby
  • Achira (islam)

Wikipedia


achiralność

cecha związku chemicznego, którego lustrzane odbicie wygląda identycznie


SJP.pl

Achiralność (gr. ἀ-,a- – przedrostek przeczący, χείρ, cheir - ręka) – właściwość przedmiotu, polegająca na jego identyczności z własnym odbiciem lustrzanym. W przeciwieństwie do obiektów chiralnych (takich jak dłoń), przedmiot achiralny i jego odbicie w zwierciadle płaskim dają ten sam, dający się nałożyć na siebie obraz.

Wikipedia


achiralny

identyczny z własnym odbiciem lustrzanym


SJP.pl


achiropita

obraz z podobizną twarzy Marii, Chrystusa lub świętych, uważany za powstały w cudowny sposób; acheiropita, acheiropoieta


SJP.pl

Acheiropoietos (gr. ’Αχειροποίητος, ros. нерукотворный, нерукотворенный) – wizerunek postaci stworzony w nadnaturalny, cudowny sposób – nie ręką ludzką. Pierwszy raz sformułowania tego użył Ewagriusz Scholastyk w VI w.

Wikipedia


achitofel

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy, nazwa własna

 (1.1) bibl. postać biblijna, doradca króla Dawida, przyłączył się do jego zbuntowanego syna Absaloma;

Wiktionary

Achitofel z Gilo (XI/X w. p.n.e.) – postać biblijna, doradca Dawida, króla Izraela.

Stanął po stronie Absaloma, gdy ten zbuntował się przeciwko ojcu. Achitofel doradzał szybkie rozprawienie się z Dawidem, widząc w tym jedyną szansę na pokonanie tego ostatniego. Absalom został jednak przekonany przez innego doradcę – Chuszaja, w rzeczywistości ukrytego stronnika Dawida – aby poczekać i zebrać liczniejsze siły. Achitofel, widząc nieuchronną klęskę Absaloma, powrócił do rodzinnego Gilo, gdzie się powiesił.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ˌaxʲiˈtɔfɛl, AS: aχʹitofel

Wiktionary


achlorhydria

brak kwasu solnego (chlorowodoru) w soku żołądkowym; występuje przy raku żołądka i niedokrwistości złośliwej


SJP.pl

Achlorhydria, bezkwaśność – brak kwasu solnego w soku żołądkowym. Stan ten występuje w przypadku zanikowego nieżytu żołądka, nowotworach żołądka oraz w chorobie Addisona-Biermera (niedokrwistość złośliwa). Spowodowany zanikiem komórek śluzówki żołądka odpowiedzialnych za wytwarzanie tego kwasu.

Wikipedia


achmatowa

Anna Achmatowa (właściwie Anna A. Gorienko) (1889-1966), poetka rosyjska


SJP.pl


achnąć

rzadko: zachwycić się czymś przesadnie, wykrzyknąć "ach"


SJP.pl


acholia

ustanie wydzielania żółci przez wątrobę


SJP.pl

Acholia – określenie całkowitego lub częściowego braku odpływu żółci do jelita cienkiego, spowodowanego przeszkodami mechanicznymi (tymi samymi, które wywołują żółtaczkę mechaniczną). Chorobę tę diagnozuje się poprzez odbarwione, gliniaste (tzw. „acholiczne”) stolce o bardzo nieprzyjemnym zapachu. Zawierają one wiele niewchłoniętych kwasów tłuszczowych.

Wikipedia


acholiczny

acholia


SJP.pl

Patrz:

acholia

achondroplazja

choroba wrodzona, której istotą jest zaburzenie kostnienia śródchrzęstnego, jedna z najczęstszych przyczyn karłowatości (niskiego wzrostu) u ludzi; chondrodystrofia, chondrodysplazja, karłowatość chondrodystroficzna


SJP.pl

Achondroplazja, chondrodystrofia – genetycznie uwarunkowana, wrodzona choroba (o dziedziczeniu autosomalnym dominującym) prowadząca do nieprawidłowego kostnienia śródchrzęstnego, co powoduje zaburzenie rozwoju pewnych kości w organizmie i karłowatość.

Wikipedia


achondryt

meteoryt kamienny pozbawiony kulistych krystalicznych skupień


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) geol. astr. meteoryt kamienny składający się głównie z piroksenów i plagioklazów

Wiktionary

Achondryt – meteoryt kamienny składający się głównie z piroksenów i plagioklazów, w czym przypomina ziemski bazalt. W przeciwieństwie do chondrytów uległ przetopieniu. Wyróżnia się achondryty prymitywne, których materia uległa przetopieniu, ale nie dyferencjacji i achondryty, których materia uległa przetopieniu i dyferencjacji.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: aˈxɔ̃ndrɨt, AS: aχõndryt

Wiktionary


achramowicz

nazwisko


SJP.pl


achrodekstryna

dekstryna niewykazująca zabarwienia w obecności jodu


SJP.pl


achroit

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) miner. bezbarwna odmiana turmalinu;

Wiktionary

Achroit (gr. achroos – bezbarwny) – minerał zaliczany do grupy turmalinów nazwa została nadana przez d'Andrada w 1800 roku.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Achroit wykorzystywany jest w jubilerstwie jako kamień szlachetny.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: axˈrɔjit, AS: aχroi ̯it

Wiktionary


achromat

rodzaj obiektywu redukującego aberrację chromatyczną


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) opt. fot. fiz. układ optyczny, zestaw dwóch soczewek zrobionych z gatunków szkła o różnej dyspersji połączonych razem;

Wiktionary

Achromat, dublet achromatyczny – układ optyczny (np. obiektyw) składający się z dwóch soczewek, skupiającej i rozpraszającej, wykonanych z gatunków szkła o różnej dyspersji (np. szkła kronowego i flintowego) połączonych razem. Pozwala na korekcję aberracji chromatycznej dla światła o dwóch określonych długościach fal (zazwyczaj dla światła czerwonego i niebieskiego). Dla innych długości fal aberracja nie zostaje całkowicie wyeliminowana, lecz znacznie zmniejszona – jest to tzw. chromatyzm wtórny.

Wikipedia

Przykłady

składnia.

kolokacje.

synonimy.

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

 rzecz. achromatoptyk mos., achromatop mos., achromatopsja ż., achromatyczność ż., achromatyna ż., achromatyzacja ż., achromatyzm mrz.

 przym. achromatyczny, achromatyzacyjny

frazeologia.

etymologia.

uwagi.

tłumaczenia.

* angielski: (1.1) achromat, achromatic lens

* czeski: (1.1) achromát

* esperanto: (1.1) akromata lenso

* francuski: (1.1) achromat

* niemiecki: (1.1) Achromat

* słowacki: (1.1) achromát

* ukraiński: (1.1) ахромат m.

źródła.

== achromat (język angielski.) ==

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik

 (1.1) opt. achromat

odmiana.

przykłady.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: axˈrɔ̃mat, AS: aχrõmat

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. achromatoptyk mos., achromatop mos., achromatopsja ż., achromatyczność ż., achromatyna ż., achromatyzacja ż., achromatyzm mrz.

 przym. achromatyczny, achromatyzacyjny

Wiktionary

Synonimy:

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

 rzecz. achromatoptyk mos., achromatop mos., achromatopsja ż., achromatyczność ż., achromatyna ż., achromatyzacja ż., achromatyzm mrz.

 przym. achromatyczny, achromatyzacyjny

frazeologia.

etymologia.

uwagi.

tłumaczenia.

* angielski: (1.1) achromat, achromatic lens

* czeski: (1.1) achromát

* esperanto: (1.1) akromata lenso

* francuski: (1.1) achromat

* niemiecki: (1.1) Achromat

* słowacki: (1.1) achromát

* ukraiński: (1.1) ахромат m.

źródła.

== achromat (język angielski.) ==

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik

 (1.1) opt. achromat

odmiana.

przykłady.

składnia.

kolokacje.

synonimy.

 (1.1) achromatic lens

Wiktionary


achromatop

w medycynie: osobnik niezdolny do odróżniania okiem niektórych barw; daltonista, dyschromatop


SJP.pl


achromatopsja

niezdolność do odróżniania okiem niektórych barw; daltonizm, dyschromatopsja, barwoślepota


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) med. duża lub całkowita niemożność rozpoznawania barw;

Wiktionary

Achromatopsja (całkowita ślepota barwna) – rzadka, genetycznie uwarunkowana,wada widzenia, spowodowanachorobą siatkówki, objawiająca się:

  • ślepotą barw
  • oczopląsem
  • światłowstrętem
  • znacznym obniżeniem ostrości wzroku

Wikipedia

Powiązane:

 rzecz. achromat mrz., achromatop mos., achromatyczność ż., achromatyna ż., achromatyzacja ż., achromatyzm mrz., achromatoptyk m.

 przym. achromatyczny, achromatyzacyjny

Wiktionary


achromatoptyk

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) med. osoba, która nie widzi kolorów, cierpi na achromatopsję

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. achromatopsja ż., achromat m., achromatop m., achromatyczność ż., achromatyna ż., achromatyzacja ż., achromatyzm m.

 przym. achromatyczny, achromatyzacyjny

Wiktionary


achromatyczność

brak rozszczepienia na barwy widmowe


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) fiz. opt. cecha, właściwość achromatycznych układów optycznych, polegająca na tym, że załamując światło nie rozkładają go na części składowe

Wiktionary

Achromatyczność – bezbarwność w rozumieniu braku dominanty jakiejkolwiek barwy, a więc coś, co może być białe, czarne. Światło achromatyczne to światło białe, aczkolwiek jego skład może wynosić od dwóch (barwy dopełniające) do nieskończoności barw składowych, natomiast substancje materialne o barwach achromatycznych to substancje o barwie białej lub czarnej.

W przypadku urządzeń optycznych achromatyczność oznacza brak rozszczepiania światła na barwy widmowe (zobacz achromat, apochromat).

Wikipedia

Powiązane:

 rzecz. achromatoptyk mos., achromat mrz., achromatop mos., achromatopsja ż., achromatyna ż., achromatyzacja ż., achromatyzm mrz.

 przym. achromatyczny, achromatyzacyjny

Wiktionary


achromatyczny

bezbarwny, nie zabarwiony; o układzie optycznym: nie dający rozszczepienia na barwy widmowe


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) fiz. o układzie optycznym: niedający rozczepienia na barwy widmowe

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. achromatoptyk mos., achromat mrz., achromatop mos., achromatopsja ż., achromatyczność ż., achromatyna ż., achromatyzacja ż., achromatyzm mrz.

 przym. achromatyzacyjny

Wiktionary


achromatyna

trudno barwliwy element jądra komórkowego


SJP.pl


achromatyzacja

zmniejszenie aberracji chromatycznej przez zestawienie soczewek o odpowiednio dobranych parametrach


SJP.pl

Aberracja chromatyczna, chromatyzm – cecha soczewki lub układu optycznego wynikająca z różnych odległości ogniskowania (ze względu na różną wartość współczynnika załamania) dla poszczególnych barw widmowych światła (różnych długości fali światła). W rezultacie występuje rozszczepienie światła, które widoczne jest na granicach kontrastowych obszarów pod postacią kolorowej obwódki (zobacz zdjęcie obok). Wynika ona ze zjawiska dyspersji szkła użytego do budowy soczewki.

Wikipedia


achromatyzacyjny

przymiotnik od: achromatyzacja


SJP.pl


achromatyzm

właściwość układów optycznych polegająca na tym, że załamując światło nie rozkładają go na części składowe


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) med. zob. achromatopsja.

 (1.2) fiz. opt. zob. achromatyczność.

Wiktionary

  • Achromatopsja – wada wzroku
  • Achromatyzm (grafika) – przedstawienie elementu graficznego tylko w dwóch barwach (czerń i biel)

Wikipedia

Powiązane:

 rzecz. achromatoptyk mos., achromat mrz., achromatop mos., achromatopsja ż., achromatyczność ż., achromatyna ż., achromatyzacja ż.

 przym. achromatyczny, achromatyzacyjny

Wiktionary


achromycyna

antybiotyk, jedna z handlowych nazw tetracykliny


SJP.pl


achtel

dawniej:
1. niewielka beczka;
2. miara ciał płynnych i sypkich, ósma część beczki


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) przest. jedna ósma miary większej objętości, rzadziej długości i powierzchni; ósma część beczki;

 (1.2) przest. niewielka beczka

Wiktionary

Achtel – dawna jednostka miary objętości, rzadziej długości, zazwyczaj 1/8 miary większej.

W Polsce w XVI-XVII w. stosowany na ogół jako miara objętości piwa.

Achtel krakowski stanowił 1/2 beczki i zawierał 62 garnce, co odpowiadało ok. 134–140 l.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Kufy z siebie i piwne robicie achtele / Cały dzień z nocą lejąc w bezdenne gardziele.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈaxtɛl, AS: aχtel

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. dwuachtel mrz.

:: zdrobn. achtelek mrz., aktelik mrz., achtylik mrz.

 przym. achtelowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) jachtel, aftel, antałek, ośmina, ósmak

Wiktionary


achtelik

nazwisko


SJP.pl


achterdek

powierzchnia pokładu na statku w części rufowej


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) żegl. pokład rufowy;

 (1.2) żegl. część pokładu za kokpitem

Wiktionary

Achterdek, pokład rufowy (ang. poop deck) – powierzchnia pokładu na statku w części rufowej. Na jachcie znajduje się za kokpitem. Na żaglowcu achterdek rozciąga się od ostatniego masztu do rufy.Najczęściej pod achterdekiem znajduje się ładownia rufowa nazywana achterpikiem.

Wikipedia


achterluk

otwór w pokładzie na rufie


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) żegl. luk w rufowej części pokładu

Wiktionary

Luk (ang. hatch) – szczelnie zamykany otwór w pokładzie statku wodnego, nazywany także włazem. Przeznaczony jest głównie do transportu ładunku, może służyć również jako dodatkowy otwór komunikacyjny (zapasowy, awaryjny) oraz może być wykorzystywany jako otwór wentylacyjny. Luki zamykane są klapami lub pokrywami, a jeśli te są zaopatrzone w okna, to luki spełniają także funkcję doświetlającą wnętrze jednostki.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: axˈtɛrluk, AS: aχterluk

Wiktionary


achterpik

wodoszczelna komora zderzeniowa na rufie statku; afterpik


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) żegl. pomieszczenie pod pokładem na rufie, mieszczące zazwyczaj magazyn bosmański lub kuchnię, oddzielone wodoszczelną przegrodą

Wiktionary

Skrajnik rufowy, achterpik lub inaczej afterpik – pomieszczenie lub fragment wnętrza kadłuba zajmujące rufową część jednostki pływającej. Pojęcie to może oznaczać przedział kadłuba pomiędzy końcem rufy a najbliższym jej poprzecznym elementem konstrukcyjnym lub może to być pierwsze większe pomieszczenie od strony rufy lub też ostatni z trzech głównych obszarów wnętrza kadłuba. Skrajnik rufowy może być przykryty pokładem rufowym lub podłogą kokpitu.

Wikipedia

Synonimy:

 (1.1) skrajnik rufowy

Wiktionary


achtersztag

lina stalowa biegnąca od topu masztu do rufy; aftersztag


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) żegl. stalowa lina biegnąca od topu masztu do rufy, zapobiegająca wyginaniu się masztu do przodu;

Wiktionary

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Forsztag i achtersztag nie są zaliczane do wanty.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) aftersztag

Wiktionary


achtliczek

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) gw-pl|Śląsk Cieszyński. pieszcz. achtlik

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. achtlik mrz.

Wiktionary


achtlik

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) gw-pl|Górny Śląsk. ósma (1/8) część czegoś

 (1.2) gw-pl|Górny Śląsk, Śląsk Cieszyński, Zaolzie. jednostka objętości: jedna ósma (1/8) litra

 (1.3) gw-pl|Górny Śląsk. kieliszek wódki

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz.

:: zdrobn. achtliczek mrz.

Wiktionary


achtopol

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna

 (1.1) geogr. miasto w Bułgarii, położone na wybrzeżu Morza Czarnego, przy granicy z Turcją;

Wiktionary

Achtopol (bułg. Ахтопол, Achtopoł; gr. Αγαθούπολις, Agatupolis) – najbardziej wysunięte na południe miasto-kurort nad Morzem Czarnym w Bułgarii. Miasto położone jest na skalistym półwyspie u podnóża łańcucha górskiego Strandża. Znajduje się 14 km na południe od Carewa i 5 km na północ od ujścia rzeki Weleka.

Wikipedia


achtuba

rzeka w Rosji (długość 537 km), lewa odnoga dolnej Wołgi uchodząca do Morza Kaspijskiego


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) geogr. hydron. rzeka w Rosji, lewa odnoga dolnej Wołgi, od której oddziela się nad Wołgogradem; uchodzi do Morza Kaspijskiego;

Wiktionary

Achtuba – rzeka w Rosji (długość 537 km). Jest lewą odnogą dolnej Wołgi, od której oddziela się nad Wołgogradem. Uchodzi do Morza Kaspijskiego.

Wikipedia


achund

perski duchowny zajmujący się sprawami prawnymi; akond


SJP.pl


achwaski

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z Achwachami, dotyczący Achwachów

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (2.1) jęz. język achwaski;

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Achwachowie lm m.

Wiktionary


achy

potocznie: przesadny zachwyt; zwykle w wyrażeniu: achy i ochy (ochy i achy) - westchnienia zachwytu, radości itp.


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj niemęskoosobowy, liczba mnoga

 (1.1) zob. ach.

Wiktionary

Achy – miejscowość i gmina we Francji, w regionie Hauts-de-France, w departamencie Oise.

Według danych na rok 1990 gminę zamieszkiwało 319 osób, a gęstość zaludnienia wynosiła 25 osób/km² (wśród 2293 gmin Pikardii Achy plasuje się na 681. miejscu pod względem liczby ludności, natomiast pod względem powierzchni na miejscu 287.).

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ˈaxɨ, AS: aχy

Wiktionary


achylia

stan niewydzielania soku żołądkowego przez zanikłą lub uszkodzoną błonę śluzową żołądka; bezsoczność


SJP.pl

Bezsoczność (łac. achylia) – niewydzielanie soku żołądkowego z powodu zaburzeń w funkcjonowaniu błony śluzowej żołądka. Bezpośrednim powodem tego stanu może być

  • zapalenie błony śluzowej żołądka
  • sympatykotonia
  • niedokrwistość złośliwa
  • rak żołądka

Wikipedia


acid.

skrót od: acidum (z łaciny: kwas)


SJP.pl


acidhouse'owy

przymiotnik

 (1.1) muz. mający cechy acid house'u

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. acid house

 przym. acid house, acidhousowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) acid house, acidhousowy

Wiktionary


acidhouse'owy

acid house [czytaj: as-idhałsowy lub es-idhałsowy]


SJP.pl


acidhousowy

przymiotnik

 (1.1) muz. mający cechy acid house'u

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. acid house

 przym. acid house, acidhouse'owy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) acid house, acidhouse'owy

Wiktionary


acidjazzowy

acid jazz [czytaj: as-iddżezowy lub es-iddżezowy]


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) muz. mający cechy acid jazzu

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. acid jazz

 przym. acid jazz

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) acid jazz

Wiktionary


acidofil

[czytaj: ac-idofil] organizm znajdujący optymalne warunki rozwoju w wodach lub glebach kwaśnych; acydofil


SJP.pl

Wikipedia


acidofilny

[czytaj: ac-idofilny]
1. o organizmach roślinnych lub zwierzęcych: żyjący i najlepiej rozwijający się w środowisku kwaśnym; acydofilny;
2. mleko acidofilne - fermentowany napój z mleka krowiego; mleko acydofilne


SJP.pl


acidofit

roślina żyjąca tylko w środowisku kwaśnym; acydofit, kalcyfob


SJP.pl

Rośliny kwasolubne, acydofity, rośliny acydofilne – rośliny, które optymalne warunki do swojego rozwoju znajdują na podłożu kwaśnym, którego pH jest znacznie poniżej 7. Stanowią grupę acydofitów. Do roślin kwasolubnych należą np. borówki, żurawiny, turzyce. W naszej florze acydofity związane są głównie z kwaśnymi torfowiskami (torfowce, turzyce), ubogimi, kwaśnymi siedliskami leśnymi (borówki), wrzosowiskami (np. wrzos) oraz ubogimi glebami (np. szczaw polny).

Wikipedia


acidrockowy

acid rock [czytaj: as-idrokowy lub es-idrokowy]


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) muz. mający cechy acid rocka

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. acid rock

Wiktionary


acidum

[czytaj: ac-idum] z łaciny: kwas, np. acidum folicum - kwas foliowy


SJP.pl


acis

w mitologii grecko-rzymskiej: syn boga Pana (Fauna), śmiertelnik, którego pokochała nereida Galatea


SJP.pl

Acis Salisb. – rodzaj roślin z rodziny amarylkowatych, obejmujący 9 gatunków, występujących w krajach basenu Morza Śródziemnego: Portugalii, Hiszpanii, Francji, Albanii, Grecji, Tunezji, Algierii i Maroku oraz na wyspach Balearach, Korsyce, Sardynii i Sycylii. Większość gatunków jest endemitami niewielkich obszarów.

Wikipedia


ackerman

[czytaj: Akerman] nazwisko, m.in. Nathan Ward Ackerman (1908-1971) - psychiatra amerykański, pionier terapii rodzinnej


SJP.pl

Ackerman – miasto w Stanach Zjednoczonych, w stanie Missisipi, siedziba administracyjna hrabstwa Choctaw.

Wikipedia


ackermann

[czytaj: Akerman] nazwisko, m.in. Konrad Ernst Ackermann (1712-1771) - aktor niemiecki


SJP.pl

  • Anton Ackermann – niemiecki polityk komunistyczny
  • Else Ackermann – niemiecka polityk
  • Franz Ackermann – niemiecki malarz
  • Friedrich Ackermann – nadburmistrz Szczecina w latach 1907–1931
  • Gustav Adolph Ackermann – niemiecki prawnik
  • Jens Ackermann – niemiecki polityk, członek FDP
  • Josef Ackermann – szwajcarski bankier i menedżer
  • Klaus Ackermann – niemiecki piłkarz
  • Louise-Victorine Ackermann – francuska poetka
  • Konrad Ernst Ackermann – niemiecki aktor i dyrektor teatru
  • Max Ackermann – niemiecki malarz abstrakcjonista
  • Ronny Ackermann – niemiecki narciarz
  • Rosemarie Ackermann – wschodnioniemiecka lekkoatletka
  • Stephan Ackermann – niemiecki duchowny katolicki, biskup Trewiru
  • Wilhelm Ackermann – niemiecki matematyk

Wikipedia


acmiola

[czytaj: akmiola] handlowa nazwa dźwiękowego stołu montażowego do produkcji filmu


SJP.pl


acodin

[czytaj: akodin] lek na kaszel


SJP.pl

Dekstrometorfan, DXM (łac. dextromethorphanum) – organiczny związek chemiczny, prawoskrętny enancjomer metorfanu używany w medycynie pod postacią bromowodorku jako lek przeciwkaszlowy.

Wikipedia


aconcagua

[czytaj: akonkagua] najwyższy szczyt Ameryki, w Andach Południowych, w Argentynie


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) geogr. szczyt w Andach;

Wiktionary

Aconcagua, Cerro Aconcagua (w języku keczua: AcconcahuacKamienny Strażnik) – najwyższy szczyt Andów, Ameryki Południowej oraz całej Ameryki (także półkul zachodniej i południowej) o wysokości 6960,8 m n.p.m. Leży w Andach Południowych, w Kordylierze Głównej, na obszarze Argentyny, nieco ponad 110 km na północny zachód od miasta Mendoza. Aconcagua tworzy rozległy masyw (o długości 60 km), zbudowany głównie z granitów, pochodzenia wulkanicznego. Jest pokryty wiecznymi śniegami i lodowcami, z których 7 spływa na wysokość 3900 m n.p.m.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Aconcagua jest najwyższym szczytem Andów.

Wiktionary


aconitum

[czytaj: akonitum] trująca bylina z rodziny jaskrowatych, mająca zastosowanie w farmacji; akonit, tojad


SJP.pl

Tojad (Aconitum L.) – rodzaj roślin z rodziny jaskrowatych (Ranunculaceae Juss.). Zwyczajowo bywa nazywany mordownikiem (z racji trujących własności). Liczy ok. 320 gatunków. Występują one na półkuli północnej.

Wikipedia


acosta

[czytaj: aKOSta] nazwisko


SJP.pl


acpan

dawniej: tytuł grzecznościowy, skrót od wyrażenia "waszmość pan", zwykle jako zwrot kierowany wprost do rozmówcy, odpowiadający dzisiejszemu "pan", "wy" (zwykle z odcieniem lekceważenia); aćpan, aspan, waćpan, wacpan, waspan, asan, acan


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) daw. zob. waszmość pan.

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) — Co aćpan pleśćeciesz! — zawołał Łowczy — co aćpan pleśćeciesz! zestarzałeś się i w piętkę gonisz…

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz.

:: fż. aćpani ż.

Wiktionary


acpani

staropolski tytuł grzecznościowy kierowany do kobiety, skrót zwrotu: waszmość pani


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) daw. zob. waszmość pani.

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Toć zawiść nie mogąca strawić cnoty, wdzięków i wpływów aćpani, śmié głosić, żeś była panną respektową w domu ś. p., którego worek lepiéj dźwięczał, niż tarcza.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz.

:: fm. aćpan m.

Wiktionary


acre

[czytaj: AKre] stan w Brazylii


SJP.pl

Acre (wymowa [ˈakɾi]) – jest jednym z 26 stanów Brazylii, położonym w zachodniej części kraju w Regionie Północnym. Od zachodu graniczy z Peru, od południa z Boliwią, od północy ze stanem Amazonas, od wschodu ze stanem Rondônia.

Wikipedia


acro-joga

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) sport. rodzaj treningu, który łączy elementy jogi, masażu tajskiego i akrobatyki

Wiktionary


acrojoga

joga w połączeniu z akrobatyką sportową; AcroYoga, acroyoga


SJP.pl


acroyoga

[czytaj: akrojoga] joga w połączeniu z akrobatyką sportową; AcroYoga, acrojoga


SJP.pl


acta

[czytaj: akta] skrót od: Anti-Counterfeiting Trade Agreement - umowa handlowa dotycząca zwalczania obrotu towarami podrabianymi


SJP.pl


acth

hormon wytwarzany przez przedni płat przysadki; kortykotropina, adrenokortykotropina


SJP.pl

skrótowiec w funkcji rzeczownika rodzaju nijakiego

 (1.1) = ang. adrenocorticotropic hormone → biol. hormon adrenokortykotropowy, kortykotropina;

Wiktionary

Przykłady

składnia.

kolokacje.

synonimy.

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

frazeologia.

etymologia.

uwagi.

tłumaczenia.

* angielski: (1.1) ACTH

źródła.

== ACTH (język niemiecki.) ==

wymowa.

znaczenia.

skrót

 (1.1) = fizj. Adrenocorticotropin → hormon adrenokortykotropowy, kortykotropina

odmiana.

 (1.1) nieodm.

przykłady.

Wiktionary


acting-out

[czytaj: ekting ałt] w psychoanalizie: zachowanie uzewnętrzniające konflikty przeżywane przez daną osobę, mające na celu odreagowanie; wyładowanie


SJP.pl


actio

[czytaj: aktio] w prawie rzymskim: środek procesowy przysługujący osobie pokrzywdzonej, której uprawnienia zostały naruszone


SJP.pl

Actio (od łac. agere – poganiać, gnać) – działanie, w prawie rzymskim oznaczało skargę sądową, powództwo, tj. czynność procesową, za pomocą której powód (actor) wszczynał przeciw pozwanemu (reus) proces oraz zmierzał do realizacji swych roszczeń. Jako że w prawie rzymskim podział na prawo materialne i procesowe nie miał tak istotnego znaczenia jak obecnie, actio było synonimem prawa podmiotowego (roszczenia chronionego skargą). Ponadto, ponieważ aż do końca republiki wszelkie czynności sądowe były dokonywane wyłącznie w formie ustnej, actio oznaczało również pozew.

Wikipedia


activum

[czytaj: aktiwum] w językoznawstwie: strona czynna w odmianie czasowników


SJP.pl


acumen

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) liter. w poezji barokowej moment przecinania się dwóch różnych metod rozumowania, prowadzący do zaskoczenia i przeżycia estetycznego;

Wiktionary

Acumen (z łac. ostrze, wierzchołek, przen. bystrość, dowcip) – w utworze literackim miejsce zetknięcia się dwóch przeciwstawnych metod rozumowania mające wywołać zarówno zaskoczenie jak i przeżycie estetyczne. Sprzeczność ta opiera się na paradoksie i prowadzi do ujawnienia zaskakującej pointy, najczęściej poprzez nietypowy kształt stylistyczny wypowiedzi.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Acumen stał się ważnym pojęciem dla rosyjskich akmeistów.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: aˈkũmɛ̃n, AS: akũmẽn

Wiktionary


acydemia

zaburzenie równowagi kwasowo-zasadowej w organizmie człowieka, podwyższony poziom kwaśnych elementów przemiany materii lub zaniżony poziom zasad; kwasica, acydoza


SJP.pl

Kwasica, acydemia (łac. acidosis) – stan zwiększonej kwasowości krwi, w którym pH krwi spada poniżej normy spowodowany zwiększeniem zawartości kwasów lub utratą zasad. Kwasica może być wyrównywana, jeżeli odczyn pH krwi nie ulega zmianie, oraz niewyrównywana, jeżeli zawiodą mechanizmy regulacyjne i dojdzie do spadku pH krwi. Kwasica prowadzi do pobudzenia ośrodka oddechowego mózgu i chemoreceptorów, co objawia się przyśpieszeniem i pogłębieniem oddechu (tzw. oddech Kussmaula).

Wikipedia


acydofil

organizm znajdujący optymalne warunki rozwoju w wodach lub glebach kwaśnych; acidofil


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) ekol. organizm kwasolubny

Wiktionary

Wikipedia


acydofilia

dążenie organizmów do przebywania w miejscu, gdzie jest kwaśna gleba lub zakwaszona woda


SJP.pl


acydofilność

acydofilny


SJP.pl

Patrz:

acydofilny

acydofilny

1. o organizmach roślinnych lub zwierzęcych: żyjący i najlepiej rozwijający się w środowisku kwaśnym; acidofilny;
2. mleko acydofilne - fermentowany napój z mleka krowiego; mleko acidofilne


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) biol. o roślinach i zwierzętach: najlepiej rozwijający się w glebach lub wodach kwaśnych, unikające wapna

 (1.2) zob. mleko acydofilne.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) acidofilny, kwasolubny

Wiktionary


acydofit

roślina żyjąca tylko w środowisku kwaśnym; acidofit, kalcyfob


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) bot. roślina acydofilna, kwasolubna, rosnąca na glebach kwaśnych

Wiktionary

Rośliny kwasolubne, acydofity, rośliny acydofilne – rośliny, które optymalne warunki do swojego rozwoju znajdują na podłożu kwaśnym, którego pH jest znacznie poniżej 7. Stanowią grupę acydofitów. Do roślin kwasolubnych należą np. borówki, żurawiny, turzyce. W naszej florze acydofity związane są głównie z kwaśnymi torfowiskami (torfowce, turzyce), ubogimi, kwaśnymi siedliskami leśnymi (borówki), wrzosowiskami (np. wrzos) oraz ubogimi glebami (np. szczaw polny).

Wikipedia


acydofob

kalcyfit, roślina wapieniolubna unikająca siedlisk kwaśnych


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) bot. roślina unikająca podłoża kwaśnego;

Wiktionary

Acydofob – organizm nierozwijający się w siedlisku zakwaszonym, z reguły acydofobami są rośliny wapieniolubne. Acydofoby często są alkalifilami.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Z reguły acydofobami są rośliny wapieniolubne

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) kalcyfit

Wiktionary


acydofobia

unikanie przez organizmy środowiska kwaśnego, zakwaszonej gleby lub wody


SJP.pl


acydoliza

proces rozkładu estrów pod wpływem mocnych kwasów beztlenowych


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) chem. reakcja rozkładu związku chemicznego pod wpływem kwasu

Wiktionary

Acydoliza – reakcja chemiczna rozkładu związku chemicznego pod wpływem kwasu. Zazwyczaj przeprowadzana w warunkach bezwodnych w celu niedopuszczenia do hydrolizy katalizowanej przez kwas.

Najczęściej spotykanym typem acydolizy jest transestryfikacja – w tym przypadku wymiana reszty kwasowej w estrze:

R1
COOR2
+ R3
COOH → R3
COOR2
+ R1
COOH

Wikipedia


acydometria

miareczkowe oznaczanie zawartości kwasu w roztworze


SJP.pl


acydoza

zaburzenie równowagi kwasowo-zasadowej w organizmie człowieka, podwyższony poziom kwaśnych elementów przemiany materii lub zaniżony poziom zasad; kwasica, acydemia


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) med. zob. kwasica.

Wiktionary

Kwasica, acydemia (łac. acidosis) – stan zwiększonej kwasowości krwi, w którym pH krwi spada poniżej normy spowodowany zwiększeniem zawartości kwasów lub utratą zasad. Kwasica może być wyrównywana, jeżeli odczyn pH krwi nie ulega zmianie, oraz niewyrównywana, jeżeli zawiodą mechanizmy regulacyjne i dojdzie do spadku pH krwi. Kwasica prowadzi do pobudzenia ośrodka oddechowego mózgu i chemoreceptorów, co objawia się przyśpieszeniem i pogłębieniem oddechu (tzw. oddech Kussmaula).

Wikipedia

Synonimy:

 (1.1) acydemia, kwasica

Wiktionary


acydymetria

metoda oznaczania objętości kwasów w analizie chemicznej


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) chem. dział chemicznej analizy ilościowej (miareczkowej), podający sposoby ilościowego oznaczania kwasów

Wiktionary

Alkacymetria – jeden z ważniejszych działów analizy miareczkowej, zwanej też analizą objętościową, w którym ustala się dokładne stężenie kwasów lub zasad poprzez miareczkowanie roztworów z użyciem odpowiednio zasad lub kwasów. W trakcie miareczkowania alkacymetrycznego zachodzi reakcja zobojętniania, która prowadzi do zmian pH mieszaniny. Zmiany te rejestruje się z użyciem chemicznych wskaźników pH, lub pH-metrów.

Wikipedia


acykliczność

brak okresowości, stałej powtarzalności wybranej cechy procesów, zjawisk itp.; niecykliczność


SJP.pl

Acykliczność to własność preferencji i innych relacji dwuczłonowych, która wymaga aby przeciwsymetryczna część relacji nie zawierała cykli.

Wikipedia


acykliczny

1. książkowo: niepodlegający cyklicznym (powtarzalnym) zmianom; niecykliczny;
2. związek acykliczny - związek organiczny o niezamkniętym łańcuchu węglowym; związek alifatyczny, związek łańcuchowy, związek tłuszczowy


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) niecykliczny

 (1.2) mat. nieposiadający cykli

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. cykl mrz., cykliczność ż., acykliczność ż.

 przym. cykliczny

 przysł. cyklicznie, acyklicznie

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) niecykliczny

Wiktionary


acyklowir

organiczny związek chemiczny stosowany jako lek przeciwwirusowy


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) farm. lek przeciwwirusowy na zakażenia herpeswirusami; analog guanozyny

Wiktionary

Acyklowir (łac. aciclovirum) – organiczny związek chemiczny, lek przeciwwirusowy, z grupy analogów nukleozydowych, stosowany przede wszystkim w leczeniu zakażeń wirusem opryszczki pospolitej oraz wirusem ospy wietrznej i półpaśca. Inne zastosowania obejmują zapobieganie zakażeniom wirusem cytomegalii po transplantacji i ciężkie powikłania zakażenia wirusem Epsteina-Barr. Lek może być przyjmowany doustnie, stosowany jako krem lub w postaci wstrzyknięć.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Tabletki acyklowiru są białe i okrągłe.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) wzór sumaryczny C8H11N5O3; nazwy handlowe: Aciclovir, Acix, Axoviral, Hascovir, Herpex, Heviran, Viru-POS, Zovirax Intensive

Wiktionary


acyl

organiczny rodnik kwasowy


SJP.pl

Wikipedia


acylacja

chemiczna modyfikacja białek


SJP.pl

Acylowanie, acylacja – reakcja chemiczna polegająca na wprowadzeniu do cząsteczki związku chemicznego grupy acylowej. Acylowanie jest ważną reakcją w chemii organicznej, wykorzystywaną do otrzymywania pochodnych acylowych (np. ketonów, estrów lub amidów), zabezpieczania innych grup funkcyjnych (szczególnie grup aminowych i grup hydroksylowych).

Wikipedia


acyloglicerole

Acyloglicerole, zwyczajowo: glicerydy – organiczne związki chemiczne, estry acylowe glicerolu. Ponieważ w glicerolu 1, 2 lub wszystkie 3 grupy hydroksylowe (OH) mogą być zestryfikowane kwasami karboksylowymi, w zależności od stopnia estryfikacji wyróżnia się mono-, di- i triacyloglicerole:

Wikipedia


acylować

wprowadzać grupę acylową do cząsteczki


SJP.pl


acylowanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) chem. reakcja chemiczna polegająca na podstawieniu grupy acylowej do cząsteczki związku chemicznego w miejsce atomu wodoru;

Wiktionary

Acylowanie, acylacja – reakcja chemiczna polegająca na wprowadzeniu do cząsteczki związku chemicznego grupy acylowej. Acylowanie jest ważną reakcją w chemii organicznej, wykorzystywaną do otrzymywania pochodnych acylowych (np. ketonów, estrów lub amidów), zabezpieczania innych grup funkcyjnych (szczególnie grup aminowych i grup hydroksylowych).

Wikipedia

Powiązane:

 rzecz. acyl m., acylacja ż.

 czas. acylować ndk.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) acylacja

Wiktionary


acylowy

acyl


SJP.pl

Patrz:

acyl

acz

dawniej: aczkolwiek


SJP.pl

spójnik

 (1.1) przest. książk. spójnik wyrażający łączność treści przeciwstawnych lub znacznie różniących się

 (1.1.1) … może łączyć dwa zdania podrzędnie złożone, także gdy zdanie podrzędne jest wtrącone

 (1.1.2) … może wprowadzać wyrażenie uzupełniające lub wtrącone

 (1.1.3) … może łączyć części zdania, przede wszystkim okoliczniki lub przydawki

Wiktionary

Przykłady

 (1.1.1) W kościele w miasteczku Turku jest dzwonek, który acz nie ma najmniejszej skazy ani znaku uszkodzenia, przecież żadnego nie wydaje głosu.

 (1.1.2) Tymczasem popiół, acz w małej ilości, zaczynał już padać na nasze głowy

Wiktionary

Wymowa:

IPA: at͡ʃ, AS: ač

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) aczkolwiek, ale, choć, jednak

Wiktionary


aczaria

mistrz, nauczyciel w hinduizmie; aćarja


SJP.pl


aczby

dawniej: spójnik "acz" wraz z cząstką trybu przypuszczającego; choćby, chociażby


SJP.pl


aczci

spójnik

 (1.1) stpol. …wprowadzający wypowiedzenie okolicznikowe warunku; jeżeli

 (1.2) śrpol. …wprowadzający wypowiedzenie okolicznikowe przyzwolenia; choć, chociaż

 (1.3) śrpol. …wprowadzający wypowiedzenie okolicznikowe przyczyny; bo, ponieważ

 (1.4) śrpol. …wprowadzający współrzędne wypowiedzenie wynikowe; przecież, wszak

partykuła

 (2.1) śrpol. …wprowadzająca dodatkową informację na omawiany temat; i to, na dodatek

 (2.2) śrpol. …wyrażająca nadzieję mówiącego; oby

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈat͡ʃʲt͡ɕi, AS: ačʹći

Wiktionary


aczkole

spójnik

 (1.1) stpol. aczkolwiek

Wiktionary

Wymowa:

IPA: at͡ʃˈkɔlɛ, AS: ačkole

Wiktionary


aczkolwiek

spójnik łączący wyrażenia przeciwstawne, nieoczekiwane w tym zestawieniu


SJP.pl

spójnik

 (1.1) … wprowadzający treść przeciwstawną lub znacznie się różniącą

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Nikt nie wierzył słowom świadka, aczkolwiek była to prawda.

 (1.1) Pogoda dzisiaj, aczkolwiek rano padało, jest wyśmienita.

 (1.1) Przyznał się do winy, aczkolwiek niechętnie.

 (1.1) Pomysł ten, aczkolwiek błyskotliwy, jednak nie spodoba się szefowi.

 (1.1) Był gruby, aczkolwiek zwinny.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: at͡ʃˈkɔlvʲjɛk, AS: ačkolvʹi ̯ek

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) jednak, ale, choć, mimo że

Wiktionary


aczle

spójnik

 (1.1) stpol. choć, chociaż

 (1.2) stpol. aczkolwiek

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈat͡ʃlɛ, AS: ačle

Wiktionary


aczyńsk

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna

 (1.1) geogr. miasto w syberyjskiej części Rosji, w Kraju Krasnojarskim, nad Czułymem;

Wiktionary

Aczyńsk (ros. Ачинск) – miasto w Rosji, w Kraju Krasnojarskim, przy Kolei Transsyberyjskiej, nad Czułymem (dopływ rzeki Ob).

Wikipedia

Powiązane:

 przym. aczyński

Wiktionary


aczyński

przymiotnik

 (1.1) dotyczący Aczyńska, związany z Aczyńskiem

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Aczyńsk mrz.

Wiktionary


aczytalny

przymiotnik jakościowy

 (1.1) taki, który nie nadaje się do czytania

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Szczęśliwie „Finneganów tren” funkcjonuje jako żartobliwy przykład snobistycznej, aczytalnej literatury, więc prawdopodobieństwo, że ktoś choć raz na dowolny fragment powieści trafił, jest wyższe niż w przypadku stosunkowo słabo znanego Pereca.

Wiktionary


ad

do... (ad 1, ad 2 itd.)


SJP.pl

skrótowiec

 (1.1) = łac. anno Domini → rok Pański

 (1.2) = autoryzowany doradca

Wiktionary

Wymowa:

IPA: a‿ˈdɛ, AS: a‿de

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) n.e.

Wiktionary


ad-dauha

stolica Kataru; Dauha


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) geogr. stolica Kataru;

Wiktionary

Doha albo Ad-Dauha (arab. ‏الدوحة‎ Ad-Dawḥa) – stolica i największe miasto Kataru położone na wschodnim wybrzeżu półwyspu Katar, w Zatoce Perskiej.

Miasto zostało zniszczone w 1867 w czasie wojny z Bahrajnem. W 1916 Brytyjczycy ustanowili je siedzibą swojego protektoratu. Gdy Katar uzyskał niepodległość, miasto zostało jego stolicą. W 1973 roku założono uniwersytet.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Przez wiele lat Ad-Dauha była ważnym portem, jednak płytkie wody i rafy koralowe powodowały, że w porcie nie mogły cumować duże jednostki.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ad‿ˈːawxa, AS: a•‿dau̯χa

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. dauhańczyk m., dauhanka ż.

 przym. dauhański

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) Doha, przest. Dauha, hist. Al-Bida

Wiktionary


ad.

skrót od: adiunkt


SJP.pl


ada

1. imię żeńskie;
2. zdrobnienie od imion żeńskich: Adrianna, Adriana, Adela, Adelajda, Adelina


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) imię|polski|ż.;

 (1.2) zdrobn. Adelajda, Adela, Adelina, Adriana, Adrianna

 (1.3) astr. planetoida o numerze katalogowym 523;

Wiktionary

  • Ada – imię żeńskie
  • Ada – władczyni Karii
  • Ada – język programowania
  • (523) Ada – planetoida w Układzie Słonecznym
  • Ada – małej wielkości krater uderzeniowy na Marsie
  • Ada albo Żar – powieść Vladimira Nabokova
  • Ada – albański film z 2013 roku
  • Ada – postać biblijna, żona Lamecha
  • Ada – rodzaj roślin z rodziny storczykowatych
  • deaminaza adenozyny
  • AdA – pierwszy na świecie zderzacz cząstek i antycząstek
  • ADA – American Dental Association
  • Ada – święta, żyła prawdopodobnie w VII w.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Ada jest moją siostrą.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈada, AS: ada

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Adam mos./mrz., Adelajda ż., Adela ż., Adelina ż., Adriana ż., Adrianna ż.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) zdrobn. Adunia, Adeczka, Adzia, Adusia, Adzik, Adula, Adka, Adeńka

Wiktionary


adad

Adad – bóg burzy, wiatru, deszczu i piorunów oraz siły niszczycielskiej, jedno z ważniejszych bóstw w mitologii babilońskiej. Geneza Adada sięga okresu sumeryjskiego. Był on utożsamiany z pomniejszym bóstwem w panteonie sumeryjskim – Iszkurem, którego cechy rozwinęły się w okresie babilońskim, a następnie asyryjskim, gdy Adadowi przypisano atrybuty i cechy wojskowe. O randze Adada świadczy włączanie jego imienia do imion królów.

Wikipedia


adadżio

adagio;
1. tempo muzyczne powolne, szybsze niż lento i wolniejsze niż andante;
2. utwór muzyczny utrzymany w tempie adadżio;
3. wolny, liryczny taniec w balecie klasycznym


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) choreogr. liryczny taniec dwojga solistów, przechodzenie z pozy do pozy oraz podnoszenie tancerki przez partnera;

 (1.2) muz. powoli wykonywany utwór muzyczny lub jego część

 (1.3) muz. powolne tempo

przymiotnik

 (2.1) muz. wolny, powolny

przysłówek sposobu

 (3.1) muz. wolno, powoli

Wiktionary

Adagio (wym. a'dadʒ͡ʲɔ wł.: wolno) – wolne tempo w utworach muzycznych (66-76 BPM), wolniejsze niż andante, szybsze niż largo.

Jest to również określenie drugiej, stałej części utworów zbudowanych na zasadzie cyklu sonatowego: sonaty, symfonii. Adagio sonatowe ma charakter liryczny lub poważny, w opozycji do dynamicznej, utrzymanej w szybkim tempie części pierwszej, jaką jest allegro sonatowe. Wielu kompozytorów nadawało tytuł Adagio wolnym częściom swoich kompozycji, np. Bruckner, w większości swoich symfonii. Adagio jako pierwsza część sonaty występuje w sonacie Księżycowej Beethovena, a tak nietypowa budowa utworu jest już zapowiedzią nowej epoki – romantyzmu w muzyce.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: aˈdad͡ʒʲjɔ, AS: adaǯʹi ̯o

Wiktionary


adagietto

[czytaj: adadżjetto] określenie wykonawcze: dość wolno; tempo nieco szybsze niż adagio


SJP.pl

przysłówek

 (1.1) muz. dość wolno; tempo wykonania utworu nieco szybsze niż adagio

Wiktionary

Przykłady

składnia.

kolokacje.

synonimy.

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

frazeologia.

etymologia.

uwagi.

tłumaczenia.

źródła.

== adagietto (język niemiecki.) ==

wymowa.

znaczenia.

przysłówek

 (1.1) muz. adagietto

odmiana.

 (1.1) nieodm.

przykłady.

Wiktionary


adagio

adadżio;
1. tempo muzyczne powolne, szybsze niż lento i wolniejsze niż andante;
2. utwór muzyczny utrzymany w tempie adagio;
3. wolny, liryczny taniec w balecie klasycznym


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) muz. zob. adadżio.

przymiotnik

 (2.1) muz. zob. adadżio.

przysłówek

 (3.1) muz. zob. adadżio.

Wiktionary

  • Adagio (muzyka) – w muzyce tempo wolne (66-76 BPM); zobacz też: tempo
  • Adagio (balet) – rodzaj tańca baletowego
  • Adagio 62126 – polski radioodbiornik
  • Adagio (francuska grupa muzyczna) – grupa muzyczna z Francji (progresywny, symfoniczny metal)
  • Adagio (brazylijska grupa muzyczna) – grupa muzyczna z Brazylii (doom, death metal)
  • Adagio (program komputerowy) – program komputerowy działający w sieci Gnutella2

Wikipedia

Przykłady

składnia.

kolokacje.

synonimy.

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

frazeologia.

etymologia. etym|wł|adagio. → cicho, powoli

uwagi.

tłumaczenia.

źródła.

== adagio (język angielski.) ==

wymowa.

 audio|LL-Q1860 (eng)-Vealhurl-adagio.wav.

znaczenia.

rzeczownik

 (1.1) muz. adagio, adadżio

odmiana.

przykłady.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: aˈdad͡ʒʲjɔ, AS: adaǯʹi ̯o

Wiktionary


adagissimo

[czytaj: adaDŻIss-imo] określenie wykonawcze: jak najwolniej


SJP.pl


adagium

1. dawniej: przysłowie;
2. sentencja, formuła bliska przysłowiu, przekazująca myśl ogólną; klasyczną realizacją adagiów są "Adagia" Erazma z Rotterdamu


SJP.pl

Wikipedia


adaks

ssak parzystokopytny z rodziny wołowatych, zaliczany do antylop; addaks


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy

 (1.1) syst. zool. nazwa systematyczna|Addax|Laurillard|ref=tak., rodzaj ssaka parzystokopytnego z podrodziny antylopowców;

 (1.2) zool. antylopa z rodzaju adaks (1.1)

Wiktionary

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Garnitur chromosomowy adaksa tworzy 29 par chromosomów.

 (1.2) Naszymi adaksami opiekują się dzieci z Cieszyna.

Wiktionary


adalat

lek z grupy antagonistów wapnia, stosowany głównie w leczeniu choroby niedokrwiennej serca i nadciśnienia tętniczego; nifedipina; corfaden


SJP.pl

Nifedypina (INN: nifedipine) – organiczny związek chemiczny, lek blokujący kanały wapniowe I generacji, pochodna 1,4-dihydropirydyny.

Wikipedia


adalberg

nazwisko


SJP.pl


adalbert

imię męskie


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy, nazwa własna

 (1.1) imię|polski|m.;

Wiktionary

Adalbert, Adelbert – imię męskie pochodzenia germańskiego. Wywodzi się od słów oznaczających adal (ród szlachecki) i beraht (jasny, błyszczący), oznaczało „pochodzącego ze szlachetnego rodu”. Występuje w wielu odmianach, np.: Albert, Olbracht.

Żeński odpowiednik: Adalberta

Adalbert imieniny obchodzi: 23 kwietnia, 11 maja, 20 czerwca i 25 czerwca (jako wspomnienie św. Adelberta, zm. 714).

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) I ten rodził się gdzieś w Saksonii, uczył po świecie a przybył praktyczne studja kończyć przy słynnym Adalbercie, którego naukę wysoko cenił.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: aˈdalbɛrt, AS: adalbert

Wiktionary

Synonimy:

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

frazeologia.

etymologia.

 etym|germ.

uwagi.

 (1.1) zobacz też: Indeks:Polski - Imiona

tłumaczenia.

* angielski: (1.1) Adalbert

* esperanto: (1.1) Adalberto

* hiszpański: (1.1) Adalberto m.

* kataloński: (1.1) Adalbert

* niemiecki: (1.1) Adalbert

* nowogrecki: (1.1) Αδαλβέρτος m.

* węgierski: (1.1) Adalbert

* włoski: (1.1) Adalberto m.

źródła.

== Adalbert (język angielski.) ==

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik, nazwa własna

 (1.1) imię|angielski|m. Adalbert

odmiana.

przykłady.

składnia.

kolokacje.

synonimy.

Wiktionary


adalin

biały krystaliczny proszek, środek uspokajający i łagodnie nasenny; karbromal


SJP.pl

Adalin – wieś w Rumunii, w okręgu Sălaj, w gminie Dragu. W 2011 roku liczyła 193 mieszkańców.

Wikipedia


adalina

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) chem. farm. ureid kwasu bromodwuetylooctowego, biały krystaliczny proszek, środek uspokajający i łagodnie nasenny

Wiktionary


adaltonid

krystaliczny związek chemiczny niespełniający prawa stałości składu; związek niestechiometryczny, bertolid


SJP.pl


adam

imię męskie


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy, nazwa własna

 (1.1) bibl. według Księgi Rodzaju imię pierwszego człowieka na Ziemi oraz protoplasty rodu ludzkiego;

 (1.2) imię|polski|m.;

 (1.3) daw. gw-pl|Warszawa. milicjant

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna

 (2.1) geogr. miasto w mintakacie Al-Mintakat ad-Dachilijja w Omanie

 (2.2) geogr. wzniesienie na terenie Czech w Górach Orlickich;

 (2.3) rel. miasto biblijne leżące nieopodal Sartan, utożsamiane z miejscowością Tall ad-Damija w Jordanii;

Wiktionary

Adam – imię męskie pochodzenia semickiego. W języku hebrajskim אדום adom oznacza „czerwony”, od koloru ziemi, z której Adam był ulepiony. Bardziej jednak prawdopodobne, że Adam wywodzi się od hebrajskiego słowa adamah, które oznacza „ziemię, rolę”, wtedy znaczyłoby „rolnik”, albo „że człowiek, z ziemi powstały, do ziemi wróci”. W takim ujęciu, używane jest zazwyczaj w Starym Testamencie, chociaż w początkowych rozdziałach Starego Testamentu przyjęło się traktować je jako imię własne. Także w językach ałtajskich słowo adam oznacza „człowiek”. Współcześnie dopatruje się pochodzenia imienia w języku sumeryjskim, w którym miał oznaczać „mój ojciec” (od ada.mu), akadyjskim „zbudowany”, lub „zrodzony”', a także w arabskim „łączyć się” (od adama).

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Adam i Ewa umieszczeni przez Boga w raju, zostali z niego wypędzeni ponosząc karę za uległość szatanowi i nieposłuszeństwo Bogu (…), a także utracili nieśmiertelność; (…) synami Adama i Ewy byli Abel, Kain i Set; (…).

 (1.1) Już Adam dostał to czego chciał, za jedno żebro Bóg kobietę mu dał.

 (1.2) Mam na imię Adam i jestem nauczycielem z Warszawy.

 (1.2) Na 24 grudnia przypadają imieniny Adama i Ewy.

 (1.2) Ewa wyszła za mąż za Adama.

 (1.2) Panie Adamie, proszę nas jutro odwiedzić.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈadãm, AS: adãm

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Adamowa ż., Adamówna ż., Adamostwo lm m., Adamkowa ż., Adamkówna ż., adamita m., adamitka ż., adamian m., Adamów m., Adamowo n., Adamowizna ż., Adamówka ż., Adamierz m., adamin m., adamit m., Adamina ż., Adaminowo n., Adamica ż., Adameczek m., Adameczkowa ż., Adameczkówna ż.

:: zdrobn. Adamek m., Adaś m., Adaśko m.

:: fż. Ada ż.

 przym. Adamowy, Adamkowy, Adasiowy, Adaśkowy, adamowy, adamitowy, adamicki, adamowski

Wiktionary

Synonimy:

 (1.2) zdrobn. Adamek, Adaś, Adaśko, Adamuś

Wiktionary


adamantan

związek organiczny używany do wytwarzania leków i polimerów akrylowych


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) biochem. farm. organiczny związek chemiczny, tricykliczny węglowodór nasycony;

Wiktionary

Adamantan – organiczny związek chemiczny, tricykliczny węglowodór nasycony.

W temperaturze pokojowej jest białym, krystalicznym ciałem o zapachu przypominającym kamforę. Niewielkie ilości adamantanu występują w ropie naftowej i niektórych minerałach.

Wikipedia


adamastor

  • Adamastor – jeden z bohaterów utworu Luísa de Camõesa Luzjady.
  • Adamastor – krążownik portugalskiej marynarki wojennej
  • Adamastor – zegarek firmy Swatch

Wikipedia


adamaszek

dwustronna tkanina jedwabna lub bawełniana o błyszczącym wzorze na matowym tle


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) włók. wzorzysta tkanina dwustronna, z jednej strony matowa, z drugiej błyszcząca; ; Gloger.

 (1.2) stpol. aksamit

Wiktionary

Adamaszek (łac. adamascus, franc. damas) – tkanina żakardowa, dwustronna, najczęściej jedwabna, zwykle jednobarwna, z wzorem matowym na błyszczącym tle (lub odwrotnie), uzyskiwanym przez odpowiednie dobranie splotów tkackich, najczęściej atłasowych i skośnych.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Ciemnozielona, lekko wycięta suknia z adamaszku spływała gładko wzdłuż wyniosłej postaci […]

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌadãˈmaʃɛk, AS: adãmašek

Wiktionary

Powiązane:

 przym. adamaszkowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.2) aksament, aksemit, eksamit, jaksamit

Wiktionary


adamaszkowy

adamaszek, np. adamaszkowy obrus


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z adamaszkiem, dotyczący adamaszku, wykonany z adamaszku

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) W zbiorach muzeum mamy zabytkowy ornat adamaszkowy z kolumną z mory i hierogramem IHS.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. adamaszek mrz., Damaszek mrz.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) reg. śl. damaskowy.

Wiktionary


adamawa

wyżyna w Afryce Zachodniej


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) geogr. wyżyna w Afryce;

 (1.2) geogr. region w Kamerunie;

 (1.3) hist. historyczne państwo na terenie dzisiejszego środkowego Kamerunu

Wiktionary

Afryka
  • Adamawa – wyżyna w Afryce Zachodniej na terytorium Kamerunu
  • Adamawa – historyczne państwo na terenie dzisiejszego środkowego Kamerunu
  • Adamawa – region Kamerunu
  • Adamawa – stan Nigerii

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Wyżyna Adamawa stanowi obszar źródłowy dla rzek Benue, Sanaga i Logon.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌadãˈmava, AS: adãmava

Wiktionary


adamczak

nazwisko


SJP.pl

  • Alicja Adamczak (ur. 1949) – polska prawniczka
  • Damian Adamczak (ur. 1991) – polski żużlowiec
  • Jacek Adamczak (ur. 1955) – polski reżyser
  • Janusz Adamczak (ur. 1964) – polski generał
  • Kazimierz Adamczak (1954-1994) – polski żużlowiec
  • Małgorzata Adamczak (ur. 1971) – polska polityk
  • Mirosław Adamczak (ur. 1954) – polski polityk
  • Monique Adamczak (ur. 1983) – australijska tenisistka
  • Robert Adamczak – polski pianista
  • Stanisław Adamczak (ur. 1948) – polski inżynier, profesor nauk technicznych
  • Stefan Adamczak (1892-1939) – polski lekkoatleta

Wikipedia


adamczewski

nazwisko


SJP.pl


adamczuk

nazwisko


SJP.pl

  • Dariusz Adamczuk (ur. 1969) – polski piłkarz
  • Tomasz Lucjan Adamczuk (1953–1993) – polski polityk ludowy, rolnik, poseł na Sejm PRL IX kadencji i senator III kadencji

Wikipedia


adamczyk

nazwisko


SJP.pl

Osoby noszące nazwisko Adamczyk:

  • Adam Adamczyk (ur. 1950) – polski judoka
  • Aleksander Adamczyk (ur. 1959) – polski aktor, mim oraz artysta kabaretowy
  • Andrzej Adamczyk (ur. 1959) – polski polityk
  • Arkadiusz Adamczyk (ur. 1969) – polski historyk i politolog
  • Bartosz Adamczyk (ur. 1973) – polski aktor teatralny i telewizyjny
  • Bogdan Adamczyk (ujednoznacznienie)
  • Dariusz Adamczyk (ur. 1975) – polski lekkoatleta
  • Edward Adamczyk (1921–1993) – polski lekkoatleta
  • Eryk Adamczyk (ur. 1933) – polski prawnik
  • Ferdynand Adamczyk (1896–1988) – polski działacz plebiscytowy na Górnym Śląsku
  • Franciszek Adamczyk (ujednoznacznienie)
  • Izabela Adamczyk (ur. 1986) – polska judoczka
  • Jadwiga Adamczyk (1906–1986) – polska historyk, bibliotekarka
  • Jakub Adamczyk (1939–2021) – nauczyciel, wicewojewoda jeleniogórski
  • Jakub Adamczyk (ur. 1979) – polski lekkoatleta
  • Jan Leszek Adamczyk (1951–2010) – polski historyk sztuki
  • Janina Adamczyk (1911–2013) – polska chemiczka
  • Janusz Adamczyk (1947–2003) – generał Wojska Polskiego
  • Janusz Adamczyk (1953–2018) – polski piłkarz, grający na pozycji bramkarza
  • Jerzy Adamczyk (ur. 1953) – polski dyplomata
  • Josef Adamczyk (1901–1971) – hitlerowiec
  • Karolina Adamczyk (ur. 1975) – polska aktorka
  • Kazimierz Adamczyk (ur. 1955) – polski kontrabasista
  • Krzysztof Adamczyk (ur. 1956) – polski piłkarz
  • Lech Adamczyk (ur. 1947) – polski prawnik
  • Maciej Adamczyk (ur. 1972) – polski aktor
  • Maria Adamczyk (1938–2013) – polska filolog,
  • Marzenna Adamczyk (ur. 1956) – polska iberystka
  • Michał Adamczyk (ur. 1972) – polski dziennikarz telewizyjny
  • Mieczysław Adamczyk (ur. 1938) – historyk
  • Mirosław Adamczyk (ujednoznacznienie)
  • Monika Adamczyk-Garbowska (ur. 1956) – polska literaturoznawczyni
  • Patryk Adamczyk (ur. 1994) – polski lekkoatleta
  • Paweł Adamczyk (ur. 1967) – polski piłkarz
  • Piotr Adamczyk (ujednoznacznienie)
  • Rudolf Adamczyk (1905–1980) – ksiądz, prawnik, działacz społeczno-oświatowy
  • Stanisław Adamczyk (ujednoznacznienie)
  • Stanisław Adamczyk (1929–2000) – polski siatkarz
  • Tadeusz Adamczyk (ujednoznacznienie)
  • Wacław Adamczyk (ujednoznacznienie)
  • Walenty Adamczyk (ur. 1910) – polski działacz ruchu ludowego, żołnierz Batalionów Chłopskich
  • Waldemar Adamczyk (ur. 1969) – polski piłkarz
  • Wiaczasłau Adamczyk (1933–2001) – białoruski pisarz
  • Władysław Adamczyk (ujednoznacznienie)
  • Wojciech Adamczyk (ur. 1959) – polski reżyser filmowy i teatralny
  • Wojciech Adamczyk (?) – polski polityk, członek PZPR
  • Zbigniew Adamczyk (ujednoznacznienie)
  • Zdzisław Adamczyk (ujednoznacznienie)

Wikipedia


adamek

1. zdrobnienie od: Adam (imię męskie);
2. nazwisko polskie


SJP.pl

Adamek – wieś w Polsce, położona w województwie świętokrzyskim, w powiecie koneckim, w gminie Stąporków.

W latach 1975–1998 wieś administracyjnie należała do województwa kieleckiego.

Wieś leżąca w powiecie chęcińskim województwa sandomierskiego należała w XVI wieku do Tarłów.

Przez wieś przechodzi zielony szlak rowerowy z Sielpii Wielkiej do Błotnicy.

Wierni kościoła rzymskokatolickiego należą do parafii św. Barbary w Krasnej.

Wikipedia


adamellit

magmowa skała głębinowa, odmiana granitu


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) odmiana granitu;

Wiktionary

Adamellit (inaczej granit monzonitowy) – kwaśna skała głębinowa, jedna z odmian granitu.

Skład: biotyt, hornblenda, kwarc, mika, niekiedy złoto, plagioklaz, skaleń potasowy, rzadziej też piroksen.

Występuje w postaci rozległych masywów lub drobnych intruzji. W Polsce można go znaleźć w masywach granitowych na Dolnym Śląsku (m.in. w Karkonoszach, Strzelinie, Strzegomiu). Ma zastosowanie w kamieniarstwie.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Adamellit może być brązowy, pomarańczowy, czarny, szary lub beżowy.

Wiktionary

Powiązane:

 przym. adamellitowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) granit monzonitowy

Wiktionary


adamellitowy

przymiotnik od: adamellit


SJP.pl


adamiak

nazwisko


SJP.pl

Osoby noszące nazwisko Adamiak:

  • Andrzej Adamiak (1960–2020) – polski gitarzysta basowy
  • Barbara Adamiak (ur. 1949) – polska prawniczka
  • Elżbieta Adamiak (ur. 1955) – polska piosenkarka
  • Elżbieta Adamiak (ur. 1964) – polska teolożka
  • Franciszek Adamiak (1936–2022) – polski weterynarz i działacz polityczny
  • Jan Adamiak (ur. 1948) – polski agronom i polityk
  • Katarzyna Adamiak-Sroczyńska (ur. 1975) – polska dziennikarka
  • Mariusz Adamiak (ur. 1961) – polski promotor muzyki jazzowej
  • Ryszard Adamiak – polski chemik
  • Stanisław Adamiak (ur. 1932) – polski rolnik i polityk
  • Stanisław Adamiak (ur. 1949) – polski inżynier i przedsiębiorca, konsul honorowy Ukrainy
  • Stanisław Adamiak (ur. 1980) – polski duchowny rzymskokatolicki i historyk
  • Włodzimierz Adamiak (ur. 1948) – polski architekt wnętrz, artysta i wykładowca akademicki

Wikipedia


adamianin

członek sekty głoszącej niewinność rajską; adamita


SJP.pl


adamianka

adamianin; adamitka


SJP.pl


adamici

sekta istniejąca na przełomie II i III w., głosząca powrót do rajskiej czystości


SJP.pl

Adamici (adamianie, fosariusze) – określenie wielu grup religijnych, wywodzących się z chrześcijaństwa, naśladujących nagość Adama jako symbol pierwotnej czystości człowieka przed popełnieniem grzechu pierworodnego.

Po raz pierwszy taka grupa religijna została opisana przez Epifaniusza w II wieku, była to grupa gnostyków-antynomistów z północnej Afryki. Następnie o podobnych grupach pisali Augustyn z Hippony i Izydor z Sewilli.

Wikipedia


adamiec

nazwisko


SJP.pl

  • Adamiec – polskie nazwisko

Wikipedia


adamiecki

nazwisko


SJP.pl


adamik

nazwisko


SJP.pl


adamin

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) miner. rzadki minerał z grupy arsenianów;

Wiktionary

Adamin (adamit) – bardzo rzadki minerał z grupy arsenianów. Jego nazwa pochodzi od nazwiska francuskiego mineraloga Gilberta Josepha Adama (1795–1881).

Wikipedia

Wymowa:

IPA: aˈdãmʲĩn, AS: adãmʹĩn

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Adam mrz./mos.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) adamit

Wiktionary


adamina

imię żeńskie


SJP.pl

Adamina – żeński odpowiednik imienia/nazwiska Adam. Imieniny 6 kwietnia, 16 maja i 24 grudnia. Imię pochodzi z języka hebrajskiego i oznacza ono "człowiek", a w znaczeniu biblijnym "pierwszy człowiek od Boga".

Osoby noszące to nazwisko: Juanita Adamina (Jo de Winter, żona Roberta Eggersa Adaminy).

Wikipedia


adamita

członek sekty głoszącej niewinność rajską; adamianin


SJP.pl

Adamici (adamianie, fosariusze) – określenie wielu grup religijnych, wywodzących się z chrześcijaństwa, naśladujących nagość Adama jako symbol pierwotnej czystości człowieka przed popełnieniem grzechu pierworodnego.

Po raz pierwszy taka grupa religijna została opisana przez Epifaniusza w II wieku, była to grupa gnostyków-antynomistów z północnej Afryki. Następnie o podobnych grupach pisali Augustyn z Hippony i Izydor z Sewilli.

Wikipedia


adamitka

adamita; adamianka


SJP.pl


adamiuk

nazwisko


SJP.pl

  • Adamiuk – polskie nazwisko

Wikipedia


adamkiewicz

nazwisko


SJP.pl

Osoby o tym nazwisku:

  • Albert Adamkiewicz – polski lekarz patolog, neurolog i neuroanatom
  • Franciszek Adamkiewicz – polski inżynier, polityk
  • Jadwiga Adamkiewicz-Janowska – polska lekkoatletka
  • Jan Krzysztof Adamkiewicz – polski poeta
  • Jerzy Adamkiewicz – polski dyplomata
  • Maciej Adamkiewicz – polski przedsiębiorca
  • Maciej Adamkiewicz – polski koszykarz
  • Małgorzata Adamkiewicz – polska przedsiębiorczyni
  • Marek Adamkiewicz – polski działacz opozycyjny w PRL
  • Marek Adamkiewicz – polski filozof i etyk, profesor Wojskowej Akademii Technicznej w Warszawie

Wikipedia


adamkowski

nazwisko


SJP.pl


adamkowy

przymiotnik dzierżawczy - należący do Adamka lub z nim związany


SJP.pl


adamkus

nazwisko


SJP.pl


adamostwo

Adam z małżonką; Adamowie


SJP.pl


adamów

wieś w Polsce


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna

 (1.1) geogr. wieś w Polsce;

forma rzeczownika.

 (2.1) D. B. lm. od Adam

Wiktionary

Miejscowości i ich części w Polsce


Inne

  • Adamów – gmina wiejska w województwie lubelskim, w powiecie łukowskim
  • Adamów – gmina wiejska w województwie lubelskim, w powiecie zamojskim
  • Adamów – gromada w powiecie łukowskim
  • Adamów – gromada w powiecie piotrkowskim

Wikipedia

Wymowa:

IPA: aˈdãmuf, AS: adãmuf

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Adam mrz./mos., adamowianin m., adamowianka ż.

 przym. adamowski

Wiktionary


adamówczanin

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) mieszkaniec Adamówki

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌadãmufˈt͡ʃãɲĩn, AS: adãmufčãńĩn

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Adamówka ż.

:: fż. adamówczanka ż.

 przym. adamówecki

Wiktionary


adamówczanka

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) mieszkanka Adamówki

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌadãmufˈt͡ʃãŋka, AS: adãmufčãŋka

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Adamówka, adamówczanin

 przym. adamówecki

Wiktionary


adamówecki

przymiotnik od: Adamówka, miasto gminne w województwie podkarpackim


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) od rzeczownika Adamówka

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌadãmuˈvɛt͡sʲci, AS: adãmuvecʹḱi

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Adamówka, adamówczanin, adamówczanka

Wiktionary


adamówek

nazwa dwóch wsi w województwie mazowieckim


SJP.pl

Miejscowości i ich części w Polsce

Wg TERYT jest ich 4, w tym 2 podstawowe
  • Adamówek – część wsi Świerzyny w woj. łódzkim, w pow. zduńskowolskim, w gminie Zapolice
  • Adamówek – wieś w woj. mazowieckim, w pow. nowodworskim, w gminie Czosnów
  • Adamówek – wieś w woj. mazowieckim, w pow. żyrardowskim, w gminie Mszczonów
  • Adamówek – część wsi Russówek w woj. wielkopolskim, w pow. kaliskim, w gminie Żelazków

Wikipedia


adamowianin

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) mieszkaniec Adamowa

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌadãmɔˈvʲjä̃ɲĩn, AS: adãmovʹi ̯ä̃ńĩn

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Adamów m.

:: fż. adamowianka ż.

 przym. adamowski

Wiktionary


adamowianka

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) mieszkanka Adamowa

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌadãmɔˈvʲjãŋka, AS: adãmovʹi ̯ãŋka

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Adamów m.

:: fm. adamowianin

 przym. adamowski

Wiktionary


adamowice

rzeczownik, rodzaj niemęskoosobowy, liczba mnoga, nazwa własna

 (1.1) geogr. wieś w Polsce;

Wiktionary

Miejscowości i ich części w Polsce
  • Adamowice – część miasta Strzelce Opolskie
  • Adamowice – wieś w woj. łódzkim, w pow. kutnowskim, w gminie Kutno
  • Adamowice – wieś w woj. małopolskim, w pow. miechowskim, w gminie Gołcza
  • Adamowice – wieś w woj. mazowieckim, w pow. żyrardowskim, w gminie Mszczonów
  • Adamowice – wieś w woj. śląskim, w pow. rybnickim, w gminie Lyski
  • Adamowice – gromada

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ˌadãmɔˈvʲit͡sɛ, AS: adãmovʹice

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. adamowiczanin m., adamowiczanka ż.

 przym. adamowicki

Wiktionary


adamowicki

przymiotnik relacyjny

 (1.1) dotyczący Adamowic

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌadãmɔˈvʲit͡sʲci, AS: adãmovʹicʹḱi

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Adamowice nmos., adamowiczanin m., adamowiczanka ż.

Wiktionary


adamowicz

nazwisko


SJP.pl

Osoby o tym nazwisku:

  • Adam Ferdynand Adamowicz
  • Aleś Adamowicz
  • Aleksander Adamowicz
  • Anna Adamowicz
  • Bogusław Adamowicz
  • Bolesław Adamowicz
  • Bracia Adamowicz
  • Elżbieta Adamowicz
  • Irena Adamowicz
  • Jerzy Adamowicz
  • Józef Adamowicz
  • Leszek Adamowicz
  • Magdalena Adamowicz
  • Marcel Adamowicz
  • Marian Adamowicz
  • Mariusz Adamowicz
  • Paweł Adamowicz
  • Piotr Adamowicz
  • Sławamir Adamowicz
  • Wiaczasłau Adamowicz (starszy)
  • Wiaczasłau Adamowicz (młodszy)

Wikipedia


adamowiczanin

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) mieszkaniec Adamowic

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌadãmɔvʲiˈt͡ʃãɲĩn, AS: adãmovʹičãńĩn

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Adamowice nmos.

:: fż. adamowiczanka ż.

 przym. adamowicki

Wiktionary


adamowiczanka

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) mieszkanka Adamowic

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌadãmɔvʲiˈt͡ʃãŋka, AS: adãmovʹičãŋka

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Adamowice, adamowiczanin

 przym. adamowicki

Wiktionary


adamowie

Adam z małżonką; Adamostwo


SJP.pl


adamówka

wieś w Polsce


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) geogr. wieś w Polsce;

Wiktionary

Miejscowości i ich części w Polsce

Według TERYT jest ich 9, w tym 3 podstawowe
  • Adamówka – część miasta Sochaczew
  • Adamówka – część miasta Staszów
  • Adamówka – część wsi Wronowice w woj. lubelskim, w pow. hrubieszowskim, w gminie Werbkowice
  • Adamówka – wieś w woj. lubelskim, w pow. krasnostawskim, w gminie Żółkiewka
  • Adamówka – część wsi Wola Karczewska w woj. mazowieckim, w pow. otwockim, w gminie Wiązowna
  • Adamówka – część wsi Tuczempy w woj. podkarpackim, w pow. jarosławskim, w gminie Jarosław
  • Adamówka – wieś w woj. podkarpackim, w pow. przeworskim, w gminie Adamówka
  • Adamówka – część wsi Czyżowice w woj. świętokrzyskim, w pow. kazimierskim, w gminie Bejsce
  • Adamówka – osada leśna w woj. świętokrzyskim, w pow. staszowskim, w gminie Rytwiany

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Wakacje spędzam każdego roku u babci w Adamówce.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌadãˈmufka, AS: adãmufka

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Adam mrz./mos., adamówczanin, adamówczanka

 przym. adamówecki

Wiktionary


adamowo

nazwa kilkunastu wsi w Polsce


SJP.pl

Miejscowości i ich części w Polsce

  • Adamowo – wieś w woj. kujawsko-pomorskim, w pow. brodnickim, w gminie Jabłonowo Pomorskie
  • Adamowo – wieś w woj. kujawsko-pomorskim, w pow. lipnowskim, w gminie Chrostkowo
  • Adamowo – kolonia w woj. kujawsko-pomorskim, w pow. sępoleńskim, w gminie Więcbork
  • Adamowo – wieś w woj. mazowieckim, w pow. makowskim, w gminie Czerwonka
  • Adamowo – wieś w woj. mazowieckim, w pow. mławskim, w gminie Strzegowo
  • Adamowo – część wsi Chrcynno w woj. mazowieckim, w pow. nowodworskim, w gminie Nasielsk
  • Adamowo – wieś w woj. mazowieckim, w pow. płońskim, w gminie Joniec
  • Adamowo – wieś w woj. mazowieckim, w pow. płońskim, w gminie Nowe Miasto
  • Adamowo – wieś w woj. mazowieckim, w pow. sierpeckim, w gminie Mochowo
  • Adamowo – wieś w woj. mazowieckim, w pow. wyszkowskim, w gminie Długosiodło
  • Adamowo – wieś w woj. mazowieckim, w pow. żuromińskim, w gminie Bieżuń
  • Adamowo – część wsi Guty w woj. podlaskim, w pow. grajewskim, w gminie Szczuczyn
  • Adamowo – osada w woj. podlaskim, w pow. siemiatyckim, w gminie Mielnik
  • Adamowo – część wsi Litwinki w woj. podlaskim, w pow. sokólskim, w gminie Kuźnica
  • Adamowo – część wsi Kozarze w woj. podlaskim, w pow. wysokomazowieckim, w gminie Ciechanowiec
  • Adamowo – część wsi Jeńki w woj. podlaskim, w pow. wysokomazowieckim, w gminie Sokoły
  • Adamowo – wieś w woj. pomorskim, w pow. sztumskim, w gminie Stary Dzierzgoń
  • Adamowo – wieś w woj. warmińsko-mazurskim, w pow. działdowskim, w gminie Lidzbark
  • Adamowo – wieś w woj. warmińsko-mazurskim, w pow. elbląskim, w gminie Elbląg
  • Adamowo – wieś w woj. warmińsko-mazurskim, w pow. iławskim, w gminie Susz
  • Adamowo – wieś w woj. warmińsko-mazurskim, w pow. olsztyńskim, w gminie Biskupiec
  • Adamowo – wieś w woj. wielkopolskim, w pow. konińskim, w gminie Kleczew
  • Adamowo – osada w woj. wielkopolskim, w pow. leszczyńskim, w gminie Osieczna
  • Adamowo – część wsi Krzycko Wielkie w woj. wielkopolskim, w pow. leszczyńskim, w gminie Włoszakowice
  • Adamowo – wieś w woj. wielkopolskim, w pow. wolsztyńskim, w gminie Wolsztyn

Wikipedia


adamowski

przymiotnik od: Adamów


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) dotyczący Adamowa, związany z Adamowem

Wiktionary

  • Dariusz Adamowski – polski poeta, tłumacz
  • Leon Adamowski – poseł Sejmu I kadencji 1952-1956

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ˌadãˈmɔfsʲci, AS: adãmofsʹḱi

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Adam mrz./mos., Adamów m., adamowianin m., adamowianka ż.

Wiktionary


adamowy

właściwy Adamowi, charakterystyczny dla Adama


SJP.pl

przymiotnik dzierżawczy

 (1.1) przest. gwara. należący do Adama

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Adamowa żona ma na imię Ewa.

 (1.1) Według biblijnej Księgi Rodzaju Bóg stworzył z Adamowego żebra Ewę.

 (1.1) W Adamowym sadzie rosną dorodne jabłonie i grusze.

 (1.1) Kain i Abel byli Adamowymi synami.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Adam mos., adam mos., Adaś mos.

 przym. Adamkowy, Adasiowy, adamowy

Wiktionary


adampol

wieś w Turcji


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna

 (1.1) geogr. nazwa miejscowości w Polsce;

Wiktionary

W Polsce
  • Adampol – część miasta Świdnik
  • Adampol – osada w woj. lubelskim, w pow. włodawskim, w gminie Wyryki
  • Adampol – kolonia w woj. lubelskim, w pow. włodawskim, w gminie Wyryki
  • Adampol – osada leśna w woj. lubelskim, w pow. włodawskim, w gminie Wyryki
  • Adampol – wieś w woj. mazowieckim, w pow. węgrowskim, w gminie Korytnica
  • Adampol – wieś w woj. mazowieckim, w pow. wołomińskim, w gminie Jadów
  • Adampol – gromada

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) — Przepraszam pana — odezwał się nadchodzący — czy nie możesz mi pan powiedzieć, jak daleko znajduję się od Adampola?

Wiktionary

Wymowa:

IPA: aˈdãmpɔl, AS: adãmpol

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. adampolanin m., adampolanka ż.

 przym. adampolski

Wiktionary


adampolanin

mieszkaniec Adampolu


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) mieszkaniec Adampola

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌadãmpɔˈlãɲĩn, AS: adãmpolãńĩn

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Adampol, adampolanka

 przym. adampolski

Wiktionary


adampolanka

mieszkanka Adampolu


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) mieszkanka Adampola

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌadãmpɔˈlãnka, AS: adãmpolãnka

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Adampol, adampolanin

 przym. adampolski

Wiktionary


adampolski

przymiotnik od: Adampol


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) dotyczący Adampola, związany z Adampolem

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Potem, po Powstaniu Węgierskim i wojnie krymskiej, we wsi pojawiło się więcej osób, które dały początek adampolskim rodzinom żyjącym tam do dziś.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌadãmˈpɔlsʲci, AS: adãmpolsʹḱi

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Adampol m., adampolanin m., adampolanka ż.

Wiktionary


adams

nazwisko


SJP.pl

  • Adams – amerykańska firma projektująca i konstruująca samochody wyścigowe
  • ADAMS – japoński zespół muzyczny
  • Adams – krater marsjański
  • USS Adams – okręty
  • Wyspa Adams – jedna z siedmiu wysp tworzących archipelag Auckland
  • (1996) Adams – planetoida z pasa głównego asteroid

Wikipedia


adamski

nazwisko


SJP.pl

Osoby o tym nazwisku:

  • Adamski (ur. 1967) – pseudonim Adama Tinleya, brytyjskiego muzyka house i techno
  • Adam Adamski (ur. 1976) – polski kulturysta i model
  • Andrzej Adamski (ur. 1939) – polski szachista
  • Edward Adamski (ujednoznacznienie)
  • Feliks Adamski (1897–1940) – polski żołnierz, kawaler VM, ofiara zbrodni katyńskiej
  • Filip Kamil Adamski (ur. 1983) – niemiecki wioślarz
  • Franciszek Adamski (ujednoznacznienie)
  • Ignacy Adamski (1886–1940) – polski lekarz, major WP i ofiara zbrodni katyńskiej
  • Ireneusz Adamski (ur. 1974) – polski piłkarz, obrońca
  • Jakub Adamski (ur. 1987) – polski lekkoatleta, sprinter
  • Jan Adamski (ujednoznacznienie)
  • Jerzy Adamski (ujednoznacznienie)
  • Ludwik Adamski (1951–1999) – polski przestępca
  • Łukasz Adamski (ur. 1981) – piłkarz, pomocnik
  • Marcin Adamski (ur. 1975) – polski piłkarz
  • Stefan Adamski (ur. 1954) – publicysta, alterglobalista, współzałożyciel Stowarzyszenia ATTAC Polska
  • Stanisław Adamski (ujednoznacznienie)
  • Tomasz Adamski (ur. 1963) – muzyk, poeta, lider zespołu Siekiera
  • Wiesław Adamski (1947–2017) – polski artysta rzeźbiarz
  • Włodzimierz Adamski (ur. 1953) – polski aktor filmowy i teatralny
  • Wojciech Maksymilian Adamski (1796–1841) – lekarz, botanik.

Wikipedia


adamson

nazwisko


SJP.pl


adamstown

[czytaj: Adamstałn] stolica Wysp Pitcairn


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki lub męski, nazwa własna

 (1.1) geogr. stolica Pitcairnu;

 (1.2) nazwy kilku miejscowości na świecie;

Wiktionary

Adamstown – jedyna miejscowość na wyspie Pitcairn, wchodzącej w skład Wysp Pitcairn – brytyjskiego terytorium zależnego. W Adamstown w 2008 mieszkało 48 mieszkańców – cała populacja wyspy. Niektórzy mieszkańcy wyspy emigrują do Nowej Zelandii, przez co liczba mieszkańców wyspy spada.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) W zeszłym roku popłynęliśmy do Adamstown – najmniejszej stolicy na świecie.

Wiktionary


adamsyt

związek chemiczny zawierający arsen, gaz bojowy o działaniu drażniącym


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) chem. wojsk. związek arsenoorganiczny stosowany jako duszący bojowy środek trujący z podgrupy sternitów;

Wiktionary

Adamsyt (chlorek fenarsazyny) – arsenoorganiczny związek chemiczny stosowany jako gaz łzawiący, drażniący bojowy środek trujący z podgrupy sternitów. Nazwa pochodzi od nazwiska amerykańskiego chemika Rogera Adamsa, który go po raz pierwszy otrzymał.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Adamsyt działa drażniąco na błony śluzowe oczu i górnych dróg oddechowych.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: aˈdãmsɨt, AS: adãmsyt

Wiktionary

Powiązane:

 przym. adamsytowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) chlorek fenarsazyny, DM

Wiktionary


adamsytowy

adamsyt


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) chem. związany z adamsytem, zawierający adamsyt

Wiktionary

Patrz:

adamsyt

Powiązane:

 rzecz. adamsyt mrz.

Wiktionary


adamus

nazwisko


SJP.pl

Osoby noszące nazwisko Adamus
  • Adam Adamus (ur. 1949) – polski piłkarz
  • Andrzej Adamus (1949-2004) – polski wydawca
  • Artur Adamus (ur. 1971) – polski piłkarz
  • Dariusz Adamus (ur. 1957) – polski lekkoatleta
  • Henryk Adamus (1880-1950) – polski kompozytor
  • Jagoda Adamus (1958-2014) – polska profesor sztuk plastycznych
  • Jan Adamus (1896-1962) – polski historiograf
  • Marian Adamus (ur. 1924) – polski filolog
  • Sławomir Adamus (ur. 1961) – polski piłkarz

Wikipedia


adana

miasto w Turcji


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) geogr. miasto w Turcji;

Wiktionary

Adana – miasto w Azji, w południowej Turcji nad rzeką Seyhan, ośrodek administracyjny ilu Adana.

Adana to ośrodek przemysłowo-handlowy (tekstylia) w regionie uprawy bawełny i pszenicy oraz węzeł drogowy.Znajduje się tam stacja kolejowa Adana, port lotniczy i uniwersytet.Wiele zabytków starożytnych (m.in. most rzymsko-bizantyjski z II w.) i liczne meczety. W pobliżu miasta wykopaliska hetyckie.

  • Adana lotnisko
  • Adana miasto. adana01.org. [zarchiwizowane z tego adresu (2010-06-30)].
  • Adana Przewodnik miasta

Wikipedia

Wymowa:

IPA: aˈdãna, AS: adãna

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. adańczyk mos., adanka ż.

 przym. adański

Wiktionary


adańczyk

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) mieszkaniec Adany

Wiktionary

Wymowa:

IPA: aˈdãj̃n͇t͡ʃɨk, AS: adãĩ ̯ṇčyk

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Adana ż.

:: fż. adanka ż.

 przym. adański

Wiktionary


adanka

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) mieszkanka Adany

Wiktionary

Wymowa:

IPA: aˈdãŋka, AS: adãŋka

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Adana, adańczyk

 przym. adański

Wiktionary


adański

Adana (miasto w Turcji)


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) od rzeczownika Adana

Wiktionary

Wymowa:

IPA: aˈdãj̃sʲci, AS: adãĩ ̯sʹḱi

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Adana, adańczyk, adanka

Wiktionary


adapciak

środowiskowo: wyjazd integracyjny dla nowych studentów


SJP.pl


adaptabilność

zdolność komórek, tkanek i narządów organizmu do reagowania przystosowawczego na wszelkie zmiany warunków jego środowiska zewnętrznego i wewnętrznego; przystosowawczość


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) biol. zdolność do fizjologicznego reagowania przystosowawczego komórek, tkanek, narządów organizmu na zmiany warunków jego środowiska;

Wiktionary

Adaptabilność, przystosowawczość – zdolność do adaptacji fizjologii komórek, tkanek oraz narządów do zmian warunków środowiska wewnętrznego i zewnętrznego.

Wikipedia

Synonimy:

 (1.1) przystosowawczość

Wiktionary


adaptabilny

zdolny do reagowania na zmiany warunków środowiska


SJP.pl


adaptacja

1. przystosowanie czegoś do innego użycia niż było przeznaczone;
2. przystosowanie, przetworzenie dzieła literackiego na utwór innego rodzaju, np. powieści na film, a także utwór w ten sposób przystosowany;
3. przystosowywanie się do określonych warunków


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) przystosowanie do nowego sposobu użytkowania, przeróbka

 (1.2) efekt (dzieło, przedmiot, budynek) dokonanej adaptacji (1.1)

 (1.3) biol. przystosowanie się organizmu do nowych warunków;

 (1.4) dostosowanie się organów do sytuacji

 (1.5) psych. przystosowanie się do nowej sytuacji

Wiktionary

Adaptacja – doskonaląca zmiana w celu przystosowania.

  • adaptacja (biologia)
  • adaptacja (psychologia)
    • adaptacja sensoryczna
  • adaptacja (socjologia)
  • adaptacja (architektura)
  • adaptacja (sztuka)
  • adaptacja filmowa
  • Adaptacja – film z 2002 roku w reżyserii Spike’a Jonze’a z Nicolasem Cage’em w roli głównej
  • Adaptacja (zespół muzyczny)

Wikipedia

Przykłady

 (1.3) Owady występują w tak wielkich liczbach nie tylko przez łatwość adaptacji do najróżniejszych warunków, ale także dzięki swojej fantastycznej płodności.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌadapˈtat͡sʲja, AS: adaptacʹi ̯a

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. adaptacyjność ż., adaptator m., adaptatorka ż., adaptowanie n., zaadaptowanie n.

 czas. adaptować ndk., zaadaptować dk.

 przym. adaptacyjny, adaptatywny, adaptatorski

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1-2) przeróbka

Wiktionary


adaptacjonizm

pogląd w ramach ewolucjonizmu, według którego wszystkie fenotypowe cechy organizmów wynikają z bezpośredniego działania doboru naturalnego; selekcjonizm


SJP.pl

Adaptacjonizm – pogląd w ramach ewolucjonizmu, przyjmujący, że wszelkie cechy fenotypowe organizmów mają charakter adaptacji i powstały w drodze doboru naturalnego.

Wikipedia


adaptacyjno-rehabilitacyjny

służący zarówno adaptacji, jak i rehabilitacji (np. ośrodek adaptacyjno-rehabilitacyjny)


SJP.pl


adaptacyjność

zdolność przystosowywania się do zmieniających się warunków


SJP.pl


adaptacyjny

przymiotnik od: adaptacja


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) taki, który potrafi się zmieniać, dostosowywać do wymagań albo do otoczenia

 (1.2) techn. układ albo algorytm, który potrafi sam przestrajać swoje parametry

 (1.3) środ. taki, który dokonuje adaptacji

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Podobne problemy adaptacyjne przeżywały kobiety, które wykonywały zawody zastrzeżone dotąd dla mężczyzn, jak elektromonter, suwnicowy czy chirurg.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. adaptatorka ż., adaptacja ż., adaptowanie n.

 czas. adaptować ndk.

 przym. adaptatorski, adaptatywny

Wiktionary

Synonimy:

 (1.2) samostrojący się

Wiktionary


adaptator

osoba dokonująca adaptacji, najczęściej artysta (reżyser, pisarz), który adaptuje utwór literacki; adaptor


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) osoba dokonująca adaptacji

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Mój kolega był zdolnym adaptatorem.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌadapˈtatɔr, AS: adaptator

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. adaptatorka ż., adaptacja ż., adaptowanie n.

 czas. adaptować

 przym. adaptatorski

Wiktionary


adaptatorka

kobieta dokonująca adaptacji, najczęściej artystka (reżyser, pisarka), która adaptuje utwór literacki


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) fż. od: adaptator

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. adaptacja ż., adaptowanie ż.

:: fm. adaptator m.

 czas. adaptować ndk.

 przym. adaptacyjny, adaptatorski

Wiktionary


adaptatorski

związany z adaptatorem lub adaptatorką (np. doświadczenie adaptatorskie, ingerencja adaptatorska)


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z adaptatorem, dotyczący adaptatora

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. adaptacja ż., adaptator m., adaptatorka ż., adaptowanie ż.

 czas. adaptować ndk.

 przym. adaptacyjny

Wiktionary


adaptatywny

radiacja adaptatywna - jedna z form rozprzestrzeniania się zwierząt w celu zasiedlenia nowych środowisk i osiągnięcia przystosowania ewolucyjnego


SJP.pl

przymiotnik jakościowy

 (1.1) posiadający umiejętność łatwej adaptacji do zmiennych warunków

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. adaptacja ż.

 przym. adaptacyjny

Wiktionary


adapter

1. urządzenie w gramofonie do odczytywania dźwięku z płyt gramofonowych;
2. potocznie: gramofon;
3. urządzenie lub program łączące dwa różne urządzenia, standardy, formaty, w celu zapewnienia ich prawidłowej współpracy


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) techn. główka odtwarzająca w gramofonie elektrycznym, zastępująca membranę – wkładka gramofonowa

 (1.2) pot. techn. gramofon

 (1.3) techn. element urządzenia umożliwiający zastosowanie go do innych celów, niż zostało ono przewidziane

 (1.4) roln. wymienny zespół roboczy w maszynach rolniczych, np. część przystosowująca kombajn rolniczy do zbioru kukurydzy

Wiktionary

Adapter (w języku angielskim także adaptor), potocznie przejściówka; element adaptujący tj. przystosowujący – element umożliwiający zastosowanie urządzenia do innych celów niż zostało to pierwotnie przewidziane.

Szerzej rzecz ujmując jest to element, lub zespół elementów, łączący dwa lub więcej zespołów jakiegoś urządzenia, lub jedno urządzenie z drugim, umożliwiający ich współpracę lub pełnienie określonej funkcji.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: aˈdaptɛr, AS: adapter

Wiktionary

Powiązane:

 przym. adapterowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.2) gramofon, odtwarzacz

Wiktionary


adapterowy

adapter, np. mechanizm adapterowy


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) dotyczący adapteru, związany z adapterem

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Nagrany został on na płycie woskowej, starszej siostrze czarnej płyty adapterowej.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌadaptɛˈrɔvɨ, AS: adapterovy

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. adapter

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) gramofonowy

Wiktionary


adaptogen

substancja naturalna zwiększająca zdolności adaptacyjne organizmu


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) med. nietoksyczna substancja pochodzenia roślinnego mająca zwiększać odporność na stres i wspomagać utrzymanie homeostazy organizmu;

Wiktionary

Adaptogeny, zioła adaptacyjne, substancje adaptogenne (łac. adaptō ‘przystosować się’; gr. γένος genos ‘ród’, ‘pochodzenie’) – substancja pochodzenia naturalnego lub surowiec roślinny o korzystnym dla zdrowia nieswoistym działaniu, pomagający w adaptacji organizmu do szeroko pojętego obciążenia stresem, wspomagający utrzymanie homeostazy organizmu i niewykazujący działania modulującego oraz skutków ubocznych.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Adaptogeny nie są magicznym rozwiązaniem na każdy problem. Nie zastąpią leków, działają raczej jako wsparcie.

Wiktionary

Powiązane:

 przym. adaptogenny

 przysł. adaptogennie

Wiktionary


adaptogenny

zwiększający zdolności adaptacyjne organizmu


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) dotyczący adaptogenu, związany z adaptogenem

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. adaptogen m.

Wiktionary


adaptometr

przyrząd do badania zdolności przystosowania się wzroku do ciemności


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) med. przyrząd okulistyczny badający zdolność przystosowywania się wzroku do ciemności;

Wiktionary

Adaptometr – urządzenie służące do badania adaptacji pręcików w siatkówce. Badania takie przeprowadza się w całkowitej ciemności, po uprzednim wpatrywaniu się badanego w źródło mocnego światła. Trwa ono około godziny. W jego trakcie stopniowo zmniejsza się natężenie światła, określając tym samym zdolność oka do jego rozpoznawania.

Wyróżnia się adaptometry służące do szybkiego badania pierwszej (głównej) fazy adaptacji oraz urządzenia do badania pełnej adaptacji.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) J. B. Feldman z Filadelfii opisał przyrząd, zwany adaptometrem, za którego pomocą można stwierdzić kurzą ślepotę w ciągu kilku minut.

Wiktionary


adaptor

osoba dokonująca adaptacji, najczęściej artysta (reżyser, pisarz), który adaptuje utwór literacki; adaptator


SJP.pl


adaptować

1. dokonywać (dokonać) adaptacji (np. Wobec braku środków na założenie galerii w centrum miasta, zaczęli adaptować opuszczone hale na przedmieściach. Adaptował powieść na potrzeby telewizji.);
2. adaptować się - przystosowywać się do nowych warunków (np. Rośliny szybko adaptowały się do surowego klimatu.)


SJP.pl

czasownik przechodni niedokonany lub dokonany (dk. zaadaptować)

 (1.1) dostosować/dostosowywać do innego użytku

 (1.2) biol. o organizmach: przystosować się/przystosowywać się w ciągu rozwoju ewolucyjnego do zmienionych warunków środowiska

 (1.3) dostosować/dostosowywać utwór literacki, np. do pokazania go na ekranie, na scenie

czasownik zwrotny niedokonany adaptować się (dk. zaadaptować się)

 (2.1) przystosować się do nowej sytuacji, nowych warunków

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Nasz domek zrobił się dla nas za ciasny, więc adaptowaliśmy strych.

 (1.1) Szkoła adaptowała pawilon na halę.

 (2.1) Tomek z łatwością adaptował się w nowej szkole.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌadapˈtɔvat͡ɕ, AS: adaptovać

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. adaptatorka ż., adaptowanie ż., zaadaptowanie ż., adaptacja ż., adaptator m.

 czas. zaadaptować dk.

 przym. adaptacyjny, adaptatorski

Wiktionary

Synonimy:

 (2.1) dostosowywać się / dostosować się

Wiktionary


adaptowalność

możliwość zaadaptowania


SJP.pl


adaptowalny

dający się adaptować


SJP.pl


adaptowanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) dokonywanie adaptacji, przystosowywanie czegoś do innego niż pierwotny celu

 (1.2) teatr. film. dokonywanie zmian w utworze literackim w celu wystawienia go w teatrze albo zekranizowania

 (1.3) biol. przystosowywanie się organizmów do zmiennych warunków środowiska

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Wpadliśmy na pomysł adaptowania strychu, będziemy mieć trzy dodatkowe pokoje.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌadaptɔˈvãɲɛ, AS: adaptovãńe

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. adaptatorka ż., adaptacja ż., adaptator m., zaadaptowanie n.

 czas. adaptować ndk., zaadaptować dk.

 przym. adaptacyjny, adaptatorski

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1-3) adaptacja

Wiktionary


adaś

(zwykle w lm - adasie) potocznie: but marki Adidas; adidas


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) imię|polski|m. zdrobn. od Adam

Wiktionary

  • Adaś – skocznia narciarska, nazwana na cześć Adama Małysza
  • pomnik Adama Mickiewicza w Krakowie – potocznie zwany Adasiem

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Zobacz, jak Adaś grzecznie bawi się z siostrzyczką!

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈadaɕ, AS: adaś

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Adam mos.

 przym. Adamowy, adamowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) Adasiek, Adamek

Wiktionary


adasieczek

zdrobnienie od: Adam; Adaś


SJP.pl


adasiowie

Adaś z małżonką


SJP.pl


adasiowy

przymiotnik dzierżawczy - należący do Adasia lub z nim związany


SJP.pl


adaszewski

nazwisko


SJP.pl


adat

niepisane prawo muzułmańskie opierające się na zwyczaju albo umowie ustnej, obowiązujące na jakimś terenie


SJP.pl

Adat (arab. ‏ﻋﺎﺪة‎ ʿāda) – prawa zwyczajowe lub tradycje, na których opiera się funkcjonowanie wielu społeczności lokalnych.

Słowo adat pochodzi z języka arabskiego i oznacza przyzwyczajenia, czyny, zasady powtarzane przez długi okres. Używane było przez społeczności, które przyjmowały islam, dla odróżnienia dawnych, lokalnych praktyk od nowych, implementowanych wraz z nową religią.

Wikipedia


adaukt

imię męskie


SJP.pl

Adaukt – imię męskie pochodzenia łacińskiego. Wywodzi się od łac. Adauctus, od czasownika adaugeo, 'powiększam, pomnażam'.

Odpowiednikiem żeńskim była Adaucta.

Adaukt imieniny obchodzi 30 sierpnia, jako wspomnienie liturgiczne męczennika z III lub IV w. św. Adaukta.

Wikipedia


adblock

[czytaj: adblok] rozszerzenie do przeglądarki internetowej blokujące reklamy; adblocker


SJP.pl

  • Adblock Plus – wtyczka dla przeglądarek wydana w 2006 roku
  • AdBlock – wtyczka dla przeglądarek wydana w 2009 roku

Wikipedia


adblocker

[czytaj: adbloker] rozszerzenie do przeglądarki internetowej blokujące reklamy; adblock


SJP.pl


adcult

[czytaj: edkalt] kultura reklamy


SJP.pl


addaks

ssak parzystokopytny z rodziny wołowatych, zaliczany do antylop; adaks


SJP.pl

Addaks, Addax, Addac (zm. 418) — władca (król) Alanów przebywających na Półwyspie Iberyjskim.

Wikipedia


addar

imię męskie


SJP.pl

Addar – imię męskie pochodzenia biblijnego. Wywodzi się od słowa oznaczającego „wspaniały”.

Addar imieniny obchodzi 21 kwietnia.

Wikipedia


addend

rzadko:
1. jon lub elektrycznie obojętna cząsteczka połączone w związkach kompleksowych z jonem centralnym za pomocą specjalnego typu wiązania chemicznego; ligand;
2. składnik sumy


SJP.pl

Ligand, addend – atom, cząsteczka lub anion w związkach kompleksowych, który jest przyłączony bezpośrednio do atomu centralnego lub kationu centralnego, zwanego centrum koordynacji albo rdzeniem kompleksu. Pojęcie ligandu (jak również atomu centralnego) nie jest jednoznaczne i w wielu przypadkach jest kwestią umowną. W chemii organicznej określenie ligand jest stosowane wymiennie z określeniem podstawnik.

Wikipedia


addenda

rzadko:
1. jon lub elektrycznie obojętna cząsteczka połączone w związkach kompleksowych z jonem centralnym za pomocą specjalnego typu wiązania chemicznego; ligand;
2. składnik sumy


SJP.pl

Wikipedia


addendum

addenda;
1. dodatek uzupełniający treść dzieła książkowego, np. przypis, aneks, załącznik;
2. objaśnienie, komentarz wyjaśniający jakiś tekst


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) wszelkie dodatki uzupełniające treść dzieła książkowego – przypisy, dodatki, załączniki, suplementy, aneksy itp.

 (1.2) załączniki do pisma urzędowego (np. do umowy, podania)

Wiktionary

  • Addenda – dodatki i uzupełnienia do tekstu publikowanego.
  • Zeitgeist: Addendum – film (2008)

Wikipedia

Wymowa:

IPA: adˈːɛ̃ndũm, AS: a•dndũm

Wiktionary


addio

[czytaj: addijo] żegnaj, bądź zdrów


SJP.pl


addisabebczyk

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) rzad. mieszkaniec Addis Abeby; osoba z tego miasta

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Addis Abeba ż.

:: fż. addisabebka ż.

 przym. addisabebski

Wiktionary


addisabebka

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) rzad. mieszkanka Addis Abeby; kobieta z tego miasta

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Addis Abeba ż.

:: fm. addisabebczyk mos.

 przym. addisabebski

Wiktionary


addisabebski

przymiotnik relacyjny

 (1.1) rzad. związany z Addis Abebą, dotyczący Addis Abeby

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Znajdziemy tu również obszerne przykłady literatury pięknej: pierwszorzędną prozę Sybhata Gebre Ygziabyhera, zmarłego w 2012 skandalisty i bohatera addisabebskiej bohemy (…).

 (1.1) Pierwszy amharski dramat, »Fabula. Je ałriełocz komedija« (Fabuła. Komedia zwierzęca), napisał Tekle Hałarjat w 1911 lub 1912 roku, a wystawiono go po raz pierwszy w roku 1920 lub 1921 w jednym z addisabebskich hoteli - nie było jeszcze wówczas w Etiopii teatru.

 (1.1) Wczoraj policja addisabebska złożyła przysięgę na wierność Włochom.

 (1.1) Sylvia Pankhurst (…) w latach 1943—1944 i 1951—1952 podróżowała po Etiopii, w 1956 roku zaś przeniosła się tam na stałe. Pochowano ją w addisabebskiej katedrze św. Trójcy obok symbolicznych grobowców bohaterów etiopskiego ruchu oporu.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Addis Abeba ż., addisabebczyk mos., addisabebka ż.

Wiktionary


addison

nazwisko, np. Thomas Addison (1793-1860), angielski lekarz, anatomopatolog


SJP.pl

  • Addison – nazwisko angielskie oznaczające "syn Adama"

Postacie:

  • Joseph Addison – angielski pisarz i dziennikarz XVIII-wieczny.
  • Thomas Addison – angielski lekarz, anatomopatolog (1793 - 1860)

Miejscowości w USA:

  • Addison – miejscowość w stanie Alabama, w hrabstwie Winston
  • Addison – wieś w stanie Illinois, w hrabstwie DuPage
  • Addison – wieś w stanie Michigan, w hrabstwie Lenawee
  • Addison – miejscowość w stanie Maine, w hrabstwie Washington
  • Addison – miasto w stanie Nowy Jork, w hrabstwie Steuben
  • Addison – wieś w stanie Nowy Jork, w hrabstwie Steuben
  • Addison – miasto w stanie Pensylwania, w hrabstwie Somerset
  • Addison – miejscowość w stanie Teksas, w hrabstwie Dallas
  • Addison – miejscowość w stanie Vermont, w hrabstwie Addison
  • Addison – miasto w stanie Wisconsin, w hrabstwie Washington

Wikipedia


additionality

[czytaj: adiszinality] zasada mówiąca o tym, że fundusze przeznaczone przez Unię Europejską na rozwój państw członkowskich mogą być tylko dodatkowym, a nie głównym źródłem finansowania programów rozwoju realizowanych przez dane państwo; dodatkowość


SJP.pl


addolcendo

[czytaj: addolczendo] określenie wykonawcze: słodko, miło


SJP.pl


addolorato

określenie wykonawcze: boleśnie, smutno


SJP.pl


addukcja

ruch kończyny skierowany ku środkowej osi ciała; przywodzenie


SJP.pl

Addukcja (przywodzenie) – ruch kończyny w kierunku osi ciała lub jego części. Przykładem może być ruch palców kończyny górnej w czasie zamykania dłoni lub ruch całej kończyny w stronę klatki piersiowej. W kończynie dolnej są to ruchy palców w stronę stopy.

Mięsień odpowiedzialny za ten ruch nazywany jest adduktorem. Przeciwieństwem addukcji jest abdukcja (odwodzenie).

Wikipedia


addukcyjny

addukcja


SJP.pl

Patrz:

addukcja

addukt

połączenie dwóch lub więcej związków chemicznych np. na skutek powstawania wiązań wodorowych


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) chem. indywiduum cząsteczkowe powstałe przez połączenie najczęściej dwóch oddzielnych indywiduów w taki sposób, że nie dochodzi do utraty atomów w obrębie cząsteczek tworzących je;

Wiktionary

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Mechanizm aktywacji oksaliplatyny i karboplatyny jest podobny do mechanizmów innych pochodnych platynaatyny, które wywołują efekty cytotoksyczne przez formowanie adduktów DNA.

 (1.1) Z temiż fenolami dają ciemno zabarwione krystaliczne produkty addycji, zwane chinhydronami od połączenia benzochinonu z hydrochinonem: wzór chemiczny|C6H4O2C6H4(OH)2.. Podobne addukty tworzą chinony i z szeregiem innych związków.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. addycja, addytywność, addycyjność, addukcja, adduktor

 przym. addytywny, addycyjny

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) związek addycyjny, związek addytywny

Wiktionary


adduktor

mięsień przywodzący; przywodziciel


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) anat. mięsień przywodzący kończynę do osi ciała;

Wiktionary

Wikipedia

Powiązane:

 rzecz. addukt mrz., addukcja ż.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) przywodziciel

Wiktionary


addycja

łączenie się ze sobą atomów lub cząsteczek


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) biol. mutacja polegająca na wstawieniu jednej lub większej liczby zasad

 (1.2) chem. reakcja chemiczna polegająca na przyłączeniu jednej cząsteczki do drugiej, w wyniku czego powstaje tylko jeden produkt, bez produktów ubocznych;

Wiktionary

Addycja, przyłączenie – reakcja chemiczna polegająca na przyłączeniu jednej cząsteczki do drugiej, w wyniku czego powstaje tylko jeden produkt, bez żadnych produktów ubocznych. W chemii organicznej addycja przebiega zwykle z rozerwaniem wiązania wielokrotnego węgiel-węgiel lub węgiel-heteroatom. Istnieją jednak proste reakcje addycji, które zachodzą bez zrywania wiązań wielokrotnych, na przykład rekombinacja rodników.

Wikipedia

Przykłady

 (1.2) Zachodzenie reakcji addycji zgodnie z regułą Markownikowa wskazuje, że ma ona charakter elektrofilowy.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. addukt mrz.

Wiktionary


addycyjność

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) odprzym. cecha tego, co jest addycyjne

Wiktionary

Powiązane:

 przym. addycyjny

 przysł. addycyjnie

 rzecz. addukt mrz.

Wiktionary


addycyjny

powstały w wyniku sumowania składników; addytywny


SJP.pl


addytywnie

addytywny


SJP.pl

Patrz:

addytywny

addytywność

jedna z własności całki oznaczonej


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) cecha tego, co addytywne

Wiktionary

  • addytywność – w architekturze oznacza typ struktury obiektu, w którym poszczególne elementy składowe są wyraźnie rozpoznawalne,
  • addytywność – w fizyce,
  • addytywność – własność funkcji matematycznych polegająca, na zachowywaniu dodawania w zbiorze wartości,
  • addytywność – własność funkcji arytmetycznych w teorii liczb,
  • addytywność funkcji o wartościach rzeczywistych określonych na ciałach zbiorów.

Wikipedia

Powiązane:

 przym. addytywny

 rzecz. addukt mrz.

Wiktionary


addytywny

powstały w wyniku sumowania składników; addycyjny


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) związany z dodawaniem, powstający przez dodawanie

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. addukt mrz., addytywność ż.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) sumowalny, dodawalny

Wiktionary


adeemowski

przymiotnik od: ADM (Administracja Domów Mieszkalnych); ADM-owski


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z ADM (Administracją Domów Mieszkalnych)

Wiktionary

Powiązane:

 skr. ADM

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) ADM-owski

Wiktionary


adehadowiec

osoba z ADHD


SJP.pl


adekwatnie

przysłówek sposobu

 (1.1) w sposób adekwatny

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Zadania były przydzielane adekwatnie do wykonywanego zawodu.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. adekwatność ż.

 przym. adekwatny

Wiktionary


adekwatniej

stopień wyższy od przysłówka: adekwatnie


SJP.pl


adekwatniejszy

stopień wyższy od przymiotnika: adekwatny; bardziej adekwatny


SJP.pl


adekwatność

zgodność z czymś


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) odpowiedniość

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌadɛˈkfatnɔɕt͡ɕ, AS: adekfatność

Wiktionary

Powiązane:

 przym. adekwatny

 przysł. adekwatnie

Wiktionary


adekwatny

odpowiedni, zgodny z czymś


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) dokładnie czemuś odpowiadający

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Nie potrafiłem znaleźć adekwatnego przykładu.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌadɛˈkfatnɨ, AS: adekfatny

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. adekwatność ż.

 przysł. adekwatnie

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) odpowiedni, stosowny

Wiktionary


adela

1. imię żeńskie
2. zdrobnienie od: Adelajda, Adelina (imiona żeńskie)


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) imię|polski|ż.;

Wiktionary

Adela – imię żeńskie pochodzenia germańskiego. Jest ono skróconą formą dwuczłonowych imion takich jak Adalberga, Adalgunda, Adelajda, Adelinda, tj. imion z pierwszym członem adal oznaczającym „szlachetny ród”, „szlachetny stan”. Skrócenie to powstało na gruncie języka francuskiego.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Moja babcia miała na imię Adela.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: aˈdɛla, AS: adela

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Adelajda

:: zdrobn. Adelcia, Adelka

Wiktionary

Synonimy:

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

 rzecz. Adelajda

:: zdrobn. Adelcia, Adelka

frazeologia.

etymologia.

uwagi.

 (1.1) zobacz też: Indeks:Polski - Imiona

 wikicytaty.

tłumaczenia.

* angielski: (1.1) Adela

* francuski: (1.1) Adèle ż.

* kataloński: (1.1) Adela ż.

* rosyjski: (1.1) Адела ż.

* słowacki: (1.1) Adela ż.

* węgierski: (1.1) Adela

* włoski: (1.1) Adele ż.

źródła.

== Adela (język angielski.) ==

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik, nazwa własna

 (1.1) imię|angielski|ż. Adela

odmiana.

przykłady.

składnia.

kolokacje.

synonimy.

Wiktionary


adelaida

imię żeńskie


SJP.pl


adelaide

[czytaj: Adelejt] miasto w Australii; Adelajda


SJP.pl

Wikipedia


adelajda

imię żeńskie


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) imię|polski|ż.;

 (1.2) geogr. miasto w Australii;

Wiktionary

  • Adelajda – imię żeńskie pochodzenia germańskiego
  • Adelajda – księżniczka z dynastii Ludolfingów, opatka
  • Adelajda – pierwsza żona Dypolda III, hrabiego Vohburga, Nabburga i Cham
  • Adelajda – polski egzonim wariantowy miasta Adelaide w Australii

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Adelajda to imię mojej najlepszej koleżanki.

 (1.2) On mieszka w Adelajdzie już dwa lata.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌadɛˈlajda, AS: adelai ̯da

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Adelina, Adela, Ada

 przym. adelajdzki

Wiktionary

Synonimy:

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

 rzecz. Adelina, Adela, Ada

 przym. adelajdzki

frazeologia.

etymologia.

 (1.1) etym|niem.

uwagi.

 (1.1) zobacz też: Indeks:Polski - Imiona

tłumaczenia.

* angielski: (1.1) Adelaide; (1.2) Adelaide

* azerski: (1.2) Adelaida

* bengalski: (1.2) অ্যাডিলেড (ayāḍilēḍa)

* białoruski: (1.2) Адэлаіда ż.

* czeski: (1.1) Adelajda ż., Adelaida ż.; (1.2) Adelaide

* duński: (1.2) Adelaide n.

* esperanto: (1.2) Adelajdo

* fiński: (1.2) Adelaide

* francuski: (1.1) Adélaïde; (1.2) Adélaïde

* gruziński: (1.2) ადელაიდა (adelaida)

* gudźarati: (1.2) એડિલેઇડ (ēḍilēiḍa)

* hebrajski: (1.2) אדלייד

* hindi: (1.2) एडिलेड (ēḍilēḍa)

* hiszpański: (1.1) Adelaida; (1.2) Adelaida

* indonezyjski: (1.2) Adelaide

* islandzki: (1.2) Adelaide

* japoński: (1.2) アデレード (aderēdo)

* kataloński: (1.1) Adelaida ż.

* litewski: (1.2) Adelaidė ż.

* niderlandzki: (1.2) Adelaide

* niemiecki: (1.1) Adelheid; (1.2) Adelaide

* nowogrecki: (1.1) Αδελαΐδα ż.; (1.2) Αδελαΐδα ż.

* ormiański: (1.2) Ադելաիդա (Adelaida)

* pendżabski: (1.2) ਐਡਲੇਡ m. (aiḍalēḍa)

* perski: (1.2) آدلای

* portugalski: (1.2) Adelaide

* rosyjski: (1.1) Аделаида ż.; (1.2) Аделаида ż.

* rumuński: (1.1) Adelaida

* słoweński: (1.2) Adelaide

* szwedzki: (1.2) Adelaide

* śląski: (1.2) Hajdla, Hyjdla

* tajski: (1.2) แอดิเลด

* tamilski: (1.2) அடிலெயிட் (aṭileyiṭ)

* ukraiński: (1.1) Аделаїда ż.; (1.2) Аделаїда ż.

* węgierski: (1.2) Adelaida

* wietnamski: (1.2) Adelaide

* włoski: (1.1) Adelaida; (1.2) Adelaide

źródła.

== Adelajda (język czeski.) ==

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) imię|czeski|ż. Adelajda

odmiana.

przykłady.

składnia.

kolokacje.

synonimy.

Wiktionary


adelajdziny

przymiotnik dzierżawczy - należący do Adelajdy lub z nią związany


SJP.pl


adelajdzki

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z Adelajdą (Adelaide), dotyczący Adelajdy

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Adelajda ż., Adelaide

Wiktionary


adelbert

imię męskie


SJP.pl

Adalbert, Adelbert – imię męskie pochodzenia germańskiego. Wywodzi się od słów oznaczających adal (ród szlachecki) i beraht (jasny, błyszczący), oznaczało „pochodzącego ze szlachetnego rodu”. Występuje w wielu odmianach, np.: Albert, Olbracht.

Żeński odpowiednik: Adalberta

Adalbert imieniny obchodzi: 23 kwietnia, 11 maja, 20 czerwca i 25 czerwca (jako wspomnienie św. Adelberta, zm. 714).

Wikipedia


adelczyny

przymiotnik dzierżawczy - należący do Adeli lub z nią związany


SJP.pl


adelfofagia

Adelfofagia (łac. adelphophagia) – rodzaj kanibalizmu, odżywianie się zarodkami lub osobnikami tego samego miotu lub innych miotów tego samego lub pokrewnego gatunku, zjadanie osobników młodszych przez starsze lub samca przez samicę w trakcie albo po kopulacji.

Wikipedia


adelina

imię żeńskie


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) imię|polski|ż.;

Wiktionary

Imiona
  • Adelina – imię żeńskie pochodzenia germańskiego
W Polsce
  • Adelina – wieś w woj. lubelskim, w pow. hrubieszowskim, w gminie Werbkowice
  • Adelina – wieś w woj. lubelskim, w pow. opolskim, w gminie Chodel
  • Adelina – specjalny obszar ochrony siedlisk sieci Natura 2000, na terenie województwa lubelskiego

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Święta Adelina była wnuczką Wilhelma Zdobywcy.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌadɛˈlʲĩna, AS: adelʹĩna

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Ada ż., Adelajda ż.

Wiktionary

Synonimy:

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

 rzecz. Ada ż., Adelajda ż.

frazeologia.

etymologia.

 etym|germ.

uwagi.

 

tłumaczenia.

* bułgarski: (1.1) Аделина

* rosyjski: (1.1) Аделина

* szwedzki: (1.1) Adelina

* węgierski: (1.1) Adelina

źródła.

== Adelina (język hiszpański.) ==

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) imię|hiszpański|ż.

odmiana.

przykłady.

składnia.

kolokacje.

synonimy.

Wiktionary


adelininy

przymiotnik dzierżawczy - należący do Adeliny lub z nią związany


SJP.pl


adeliny

przymiotnik dzierżawczy - należący do Adeli lub z nią związany


SJP.pl


adelka

zdrobnienie od: Adela (imię żeńskie)


SJP.pl

Adelolecia Hertel & Hafellner (adelka) – rodzaj grzybów z rodziny odnożycowatych (Ramalinaceae). Ze względu na współżycie z glonami zaliczany jest do grupy porostów. W Polsce występuje jeden gatunek.

Wikipedia


aden

miasto w Jemenie


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna

 (1.1) geogr. miasto w południowo-zachodnim Jemenie, nad Zatoką Adeńską;

Wiktionary

Aden (arab. عدن, Adan) – miasto w południowo-zachodnim Jemenie, nad Zatoką Adeńską (Morze Arabskie), ok. 170 km na wschód od cieśniny Bab al-Mandab.

Jest głównym ośrodkiem administracyjnym muhafazy Adenu.

W 2004 miasto liczyło 588 938 mieszkańców (drugie pod względem liczby ludności miasto Jemenu, po Sanie). W przeciągu 17 lat (od 1987) w Adenie odnotowano intensywny ponad 71% wzrost liczby mieszkańców.

Wikipedia

Przykłady

składnia.

kolokacje.

 (1.1) kolokacje miejscowość|D=Adenu|Ms=Adenie.

synonimy.

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

 rzecz. adeńczyk mos., adenka ż.

 przym. adeński

frazeologia.

etymologia.

uwagi.

 grób tytanów

tłumaczenia.

* angielski: (1.1) Aden

* arabski: (1.1) عدن m.

* białoruski: (1.1) Адэн m.

* bułgarski: (1.1) Аден m.

* esperanto: (1.1) Adeno

* francuski: (1.1) Aden m.

* niemiecki: (1.1) Aden n.

* rosyjski: (1.1) Аден m.

* słowacki: (1.1) Aden m.

* ukraiński: (1.1) Аден m.

* węgierski: (1.1) Áden

źródła.

== Aden (język angielski.) ==

thumb|Aden (1.1)

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik, nazwa własna

 (1.1) geogr. Aden

odmiana.

przykłady.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈadɛ̃n, AS: adẽn

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. adeńczyk mos., adenka ż.

 przym. adeński

Wiktionary


adenauer

[czytaj: adenałer] nazwisko niemieckie, m.in. Konrad Adenauer (1876-1967) - niemiecki polityk, prawnik


SJP.pl

  • Konrad Adenauer (1876-1967) – polityk niemiecki, kanclerz RFN
  • Gina-Maria Adenauer (ur. 1985) – niemiecka zawodniczka startująca w wyścigach samochodowych

Wikipedia


adeńczyk

mieszkaniec Adenu (miasta w Jemenie)


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) mieszkaniec Adenu

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Aden mrz.

:: fż. adenka ż.

 przym. adeński

Wiktionary


adenina

związek organiczny, zasada purynowa


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) biochem. związek organiczny, składnik nukleotydów tworzących kwasy nukleinowe;

Wiktionary

Adenina, 6-aminopuryna – organiczny związek chemiczny z grupy puryn, jedna z pięciu zasad azotowych, wchodzących w skład podstawowych nukleotydów kwasów nukleinowych (DNA i RNA). W dwuniciowych kwasach nukleinowych adenina tworzy parę komplementarną z tyminą lub uracylem za pomocą dwóch wiązań wodorowych.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) W DNA adenina łączy się z tyminą, a w RNA – z uracylem.

Wiktionary

Powiązane:

 przym. adeninowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) skr. A, Ade, przest. witamina B4

Wiktionary


adeninowy

związany z adeniną


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) biochem. związany z adeniną, dotyczący adeniny

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. adenina ż.

Wiktionary


adenium

rodzaj roślin z rodziny toinowatych


SJP.pl

Adenium (Adenium Roem. & Schult.) – rodzaj roślin z rodziny toinowatych. Obejmuje w zależności od ujęcia 5–6 gatunków lub tylko jeden gatunek z 5 podgatunkami. Rośliny te występują w tropikalnej i subtropikalnej Afryce kontynentalnej (poza Kotliną Konga) oraz na Półwyspie Arabskim i wyspie Sokotra. Związane są z siedliskami suchymi i dlatego są kserofitami o zgrubiałych, gruboszowatych pniach.

Wikipedia


adenka

mieszkanka Adenu (miasta w Jemenie)


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) mieszkanka Adenu

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Aden mrz.

:: fm. adeńczyk mos.

 przym. adeński

Wiktionary


adenoid

migdałek gardłowy


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) anat. zob. migdałek gardłowy.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌadɛ̃ˈnɔjit, AS: adẽnoi ̯it

Wiktionary

Powiązane:

 przym. adenoidalny

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) migdałek gardłowy

Wiktionary


adenoidalny

adenoid


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z adenoidem, dotyczący adenoidu

Wiktionary

Patrz:

adenoid

Powiązane:

 rzecz. adenoid mrz.

Wiktionary


adenomyoma

łagodny nowotwór składający się z tkanki gruczołowej i tkanki mięśniowej gładkiej; gruczolakomięśniak


SJP.pl


adenopatia

chorobowe powiększenie lub obrzęk węzłów chłonnych wskutek infekcji lub na tle nowotworowym


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) med. schorzenie węzłów chłonnych

Wiktionary

Przykłady

składnia.

kolokacje.

synonimy.

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

frazeologia.

etymologia.

 etym|gr|ἀδήν|πάθος. (adḗn + páthos) → gruczoł + cierpienie

uwagi.

tłumaczenia.

* baskijski: (1.1) adenopatia

* portugalski: (1.1) linfadenopatia ż., adenopatia ż.

* słowacki: (1.1) kymfadenopatia ż., adenopatia ż.

źródła.

== adenopatia (język baskijski.) ==

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik

 (1.1) med. adenopatia

odmiana.

przykłady.

Wiktionary

Synonimy:

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

frazeologia.

etymologia.

 etym|gr|ἀδήν|πάθος. (adḗn + páthos) → gruczoł + cierpienie

uwagi.

tłumaczenia.

* baskijski: (1.1) adenopatia

* portugalski: (1.1) linfadenopatia ż., adenopatia ż.

* słowacki: (1.1) kymfadenopatia ż., adenopatia ż.

źródła.

== adenopatia (język baskijski.) ==

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik

 (1.1) med. adenopatia

odmiana.

przykłady.

składnia.

kolokacje.

synonimy.

 (1.1) hazikontxo

Wiktionary


adenotom

przyrząd medyczny do usuwania migdałka gardłowego


SJP.pl


adenotomia

chirurgiczne usunięcie migdałka gardłowego


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) med. chirurgiczny zabieg laryngologiczny polegający na usunięciu lub ścięciu przerośniętego migdałka gardłowego;

Wiktionary

Adenotomia, adenoidektomia – chirurgiczny zabieg laryngologiczny polegający na usunięciu (przycięciu) przerośniętego migdałka gardłowego. Zabieg przeprowadza się głównie u dzieci powyżej 3 roku życia, w znieczuleniu ogólnym z intubacją. Często jest przeprowadzany razem z tonsillotomią (tonsylotomią, przycięciem migdałków podniebiennych) lub tonsillektomią (tonsylektomią, całkowitym usunięciem midałków podniebiennych).

Wikipedia


adenowirus

wirus szeroko rozpowszechniony w przyrodzie, występujący w wielu odmianach, u człowieka najczęściej wywołujący łagodne infekcje dróg oddechowych o objawach przeziębienia; mastadenowirus


SJP.pl

Adenowirusy (łac. Adenoviridae) – rodzina wirusów DNA, charakteryzujących się występowaniem następujących cech:

  • Symetria: adenowirusy mają symetrię ikozaedralną
  • Kapsyd: ikozaedralny zbudowany z 252 kapsomerów
  • Otoczka lipidowa: brak
  • Kwas nukleinowy: dsDNA (dwuniciowy DNA)
  • Replikacja: zachodzi w jądrze
  • Wielkość: 80-100 nm
  • Gospodarz: komórka zwierzęca kręgowców
  • Cechy dodatkowe: z wierzchołków kapsydu wystają włókna białkowe, co nadaje wirionowi wygląd sztucznego satelity.

Wikipedia


adenowirusowy

adenowirus


SJP.pl

Patrz:

adenowirus

adenozyna

naturalny nukleozyd występujący we wszystkich komórkach organizmu, odgrywa ważną rolę w wielu procesach biochemicznych, jest m.in. nośnikiem energii, przekazuje informację genetyczną, rozszerza naczynia krwionośne, stosowany jako lek przeciwko arytmii serca


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) biochem. nukleozyd purynowy złożony z adeniny i rybozy, pełniący ważne funkcje biologiczne, m.in. jako składnik ATP, ADP, AMP oraz jako neuroprzekaźnik; wzór chemiczny|C10H13N5O4.;

Wiktionary

Adenozyna – organiczny związek chemiczny z grupy nukleozydów, zbudowany z adeniny połączonej z pierwszym węglem pierścienia rybozy wiązaniem β-N9-glikozydowym.

Adenozyna odgrywa ważną rolę w wielu procesach biochemicznych:

  • transport energii – jako trifosforan adenozyny (ATP) i difosforan adenozyny (ADP),
  • przekazywanie informacji genetycznej – jako składnik RNA,
  • przekazywanie informacji w transdukcji sygnału – jako wtórny przekaźnik cAMP,
  • działa jako neuroprzekaźnik hamujący w ośrodkowym układzie nerwowym (OUN),
  • uczestniczy w reakcjach metylacji jako S-adenozylometionina,
  • reguluje średnicę naczyń jako metabolit ATP – powoduje skurcz naczyń nerkowych i rozkurcz pozostałych łożysk naczyniowych. Jest istotnym metabolitem w autoregulacji krążenia mózgowego oraz przepływu wrotnego przez wątrobę.

Wikipedia


adenozynodifosforan

związek organiczny, nukleotyd złożony z rybozy, adeniny i dwóch grup fosforanowych


SJP.pl

Adenozyno-5′-difosforan, ADP – organiczny związek chemiczny, nukleotyd złożony z rybozy, adeniny i dwóch grup fosforanowych. Jest częścią wielu koenzymów. Powstaje z ATP w wyniku przeniesienia jednej jego reszty fosforanowej na cząsteczkę, będącą jej akceptorem.

Może zostać ponownie przekształcony w ATP, dzięki fosforylacji oksydacyjnej lub wtórnie w glikolizie w cyklu Krebsa.

Wikipedia


adenozynodifosforowy

kwas adenozynodifosforowy (ADP), nukleotyd będący połączeniem kwasu adenozynomonofosforowego (AMP) z resztą kwasu fosforowego wiązaniem wysokoenergetycznym, uczestniczący w procesach przemiany energii u wszystkich organizmów


SJP.pl


adenozynodwufosforowy

kwas adenozynodifosforowy (ADP) - nukleotyd będący połączeniem kwasu adenozynomonofosforowego (AMP) z resztą kwasu fosforowego wiązaniem wysokoenergetycznym, uczestniczący w procesach przemiany energii u wszystkich organizmów


SJP.pl


adenozynomonofosforan

Adenozyno-5′-monofosforan, adenozynomonofosforan, AMP – organiczny związek chemiczny, rybonukleotyd powstający w wyniku przyłączenia reszty fosforanowej do węgla 5′ adenozyny:

adenozyna + ATP → AMP + ADP

AMP może również powstawać podczas syntezy ATP z dwóch cząsteczek ADP:

2ADP → ATP + AMP

Wikipedia


adenozynotrifosforan

główny nośnik energii w organizmach żywych


SJP.pl

Adenozyno-5′-trifosforan, ATP, daw. adenozynotrójfosforan – organiczny związek chemiczny, nukleotyd adeninowy zbudowany z adenozyny z przyłączoną wiązaniem estrowym w pozycji 5′-OH grupą trifosforanową. Odgrywa on ważną rolę w biologii komórki jako wielofunkcyjny koenzym i molekularna jednostka w wewnątrzkomórkowym transporcie energii. Stanowi nośnik energii chemicznej, używanej w metabolizmie komórki. Powstaje jako magazyn energii w procesach fotosyntezy i oddychania komórkowego. Zużywają go liczne enzymy, a zgromadzona w nim energia służy do przeprowadzania różnorodnych procesów, jak biosyntezy, ruchu i podziału komórki. Tworzy się z adenozyno-5′-difosforanu, a przekazując swą energię dalej, powraca do formy ADP lub adenozyno-5′-monofosforanu (AMP). Cykl ten zachodzi bezustannie w organizmach żywych. Człowiek dorosły w ciągu doby syntetyzuje i zużywa około 85 kg adenozynotrifosforanu (ATP).

Wikipedia


adenozynotrifosforowy

kwas adenozynotrifosforowy (ATP), nukleotyd będący połączeniem kwasu adenozynodifosforowego z resztą kwasu fosforowego wiązaniem wysokoenergetycznym, uczestniczący w procesach przemiany energii u organizmów


SJP.pl


adenozynotrójfosforan

nukleotyd, zawierający trzy reszty kwasu ortofosforowego, resztę adeninową i rybozę; jeden z podstawowych związków energetycznych komórek żywych


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) biochem. nukleotyd adeninowy zbudowany z trzech reszt kwasu ortofosforowego, reszty adeninowej i rybozy;

Wiktionary

Adenozyno-5′-trifosforan, ATP, daw. adenozynotrójfosforan – organiczny związek chemiczny, nukleotyd adeninowy zbudowany z adenozyny z przyłączoną wiązaniem estrowym w pozycji 5′-OH grupą trifosforanową. Odgrywa on ważną rolę w biologii komórki jako wielofunkcyjny koenzym i molekularna jednostka w wewnątrzkomórkowym transporcie energii. Stanowi nośnik energii chemicznej, używanej w metabolizmie komórki. Powstaje jako magazyn energii w procesach fotosyntezy i oddychania komórkowego. Zużywają go liczne enzymy, a zgromadzona w nim energia służy do przeprowadzania różnorodnych procesów, jak biosyntezy, ruchu i podziału komórki. Tworzy się z adenozyno-5′-difosforanu, a przekazując swą energię dalej, powraca do formy ADP lub adenozyno-5′-monofosforanu (AMP). Cykl ten zachodzi bezustannie w organizmach żywych. Człowiek dorosły w ciągu doby syntetyzuje i zużywa około 85 kg adenozynotrifosforanu (ATP).

Wikipedia

Powiązane:

 przym. adenozynotrójfosforowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) adenozynotrifosforan; skr. ATP

Wiktionary


adenozynotrójfosforowy

kwas adenozynotrifosforowy (ATP) - nukleotyd będący połączeniem kwasu adenozynodifosforowego z resztą kwasu fosforowego wiązaniem wysokoenergetycznym, uczestniczący w procesach przemiany energii u organizmów


SJP.pl


adeński

Aden


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z Adenem, dotyczący Adenu (miasta w Jemenie)

Wiktionary

Patrz:

Aden

Powiązane:

 rzecz. Aden mrz., adeńczyk mos., adenka ż.

Wiktionary


adept

1. człowiek kształcący się w jakiejś dziedzinie;
2. zwolennik doktryny


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) osoba, która się kształci, szczególnie osoba zdobywająca wiedzę praktyczną

 (1.2) zwolennik jakiejś idei, doktryny

Wiktionary

  • adept – osoba kształcąca się
  • adept – zwolennik jakiejś idei
  • Adept – skała na Zamku Ogrodzieniec w miejscowości Podzamcze
  • Adept – szwedzki zespół muzyczny

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Młodzi adepci sztuki barmańskiej pobierali nauki od mistrza.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈadɛpt, AS: adept

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz.

:: fż. adeptka ż.

Wiktionary


adeptka

1. kobieta kształcąca się w jakiejś dziedzinie;
2. zwolenniczka doktryny filozoficznej, kierunku politycznego itp.


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) książk. szt. fant. kobieta zdobywająca wiedzę, w szczególności praktyczną, tajemną lub magiczną

 (1.2) książk. filoz. rel. zwolenniczka jakiejś idei, doktryny

Wiktionary

Przykłady

składnia.

kolokacje.

 (1.1) adeptka alchemii / magii

synonimy.

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

:: fm. adept m.

frazeologia.

etymologia.

 (1.1) etymn|pol|adept|-ka.

uwagi.

tłumaczenia.

 (1.1) zobtłum rodz|adept.

* słowacki: (1.1) adeptka ż.

* włoski: (1.1) novizia ż., principiante ż.; (1.2) adepta ż., seguace ż.

źródła.

== adeptka (język słowacki.) ==

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) adeptka

odmiana.

przykłady.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: aˈdɛptka, AS: adeptka

Wiktionary

Powiązane:

:: fm. adept m.

Wiktionary


adermina

związek chemiczny z grupy związków heterocyklicznych, pochodna pirydyny; pirydoksyna; pirydoksal


SJP.pl

Pirydoksyna (adermina) – organiczny związek chemiczny, pochodna pirydyny, jedna z form witaminy B6. W organizmie ulega przemianie do fosforanu pirydoksalu, aktywnej formy witaminy B6, wchodzącego w skład grup prostetycznych wielu enzymów niezbędnych w syntezie aminokwasów (np. tryptofanu), neuroprzekaźników (katecholamin, serotoniny, norepinefryny), sfingolipidów, kwasu 5-aminolewulinowego oraz metabolizmie białek (np. hemoglobiny), węglowodanów i tłuszczów.

Wikipedia


adh

hormon syntetyzowany w podwzgórzu, działający kurcząco na naczynia krwionośne, zwiększający ciśnienie krwi i zatrzymujący wodę w ustroju; antydiuretyna, hormon antydiuretyczny, wazopresyna


SJP.pl


adhan

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) rel. muzułmańskie wezwanie do modlitwy, wygłaszane m.in. przez muezina z minaretu;

Wiktionary

Adhan (arab. أذان adhan) – wezwanie wyznawców islamu do modlitwy (salat), która należy do obowiązków każdego muzułmanina. Adhan został przyjęty przez twórcę i proroka Mahometa ok. roku 624. Wygłaszany jest z minaretu przez muezina, który pięć razy w ciągu dnia wzywa do modlitwy. Wypowiadanie i deklamacja adhan składa się z 7 formuł:

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Marrakesz – kościół obok meczetu w dzielnicy Gueliz, dzwony obok adhanu, a dalej hotele w całości wypełnione żydami i serwujące koszerne jedzenie podczas święta Paschy.

Wiktionary


adhd

skrót od: Attention Deficit Hyperactivity Disorder - zespół nadpobudliwości psychoruchowej z zaburzeniami koncentracji uwagi


SJP.pl

skrótowiec, rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) = med. psych. Attention Deficit Hyperactivity Disorder → zespół nadpobudliwości psychoruchowej

Wiktionary


adherencja

1. stawanie po czyjejś stronie, popieranie kogoś;
2. w biologii: zdolność grzybów, bakterii do przylegania do korzystnego dla nich podłoża


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) solidaryzowanie się z kimś, popieranie kogoś

Wiktionary

  • Adherencja (ochrona zdrowia)
  • Adherencja (mikrobiologia)

Wikipedia

Powiązane:

 rzecz. adherent mos.

Wiktionary


adherent

zwolennik, stronnik, poplecznik


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) daw. stronnik

Wiktionary

Wymowa:

IPA: atˈxɛrɛ̃nt, AS: atχerẽnt

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. adherencja

Wiktionary


adherentka

książkowo: czyjaś zwolenniczka


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) rzad. zwolenniczka jakiejś idei, doktryny, osoby lub ugrupowania

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Zdzisława była gorliwą adherentką idei niepodległościowych.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. adherencja ż.

:: fm. adherent mos.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) entuzjastka, popleczniczka, rzeczniczka, stronniczka, sympatyczka, wyznawczyni, zwolenniczka

Wiktionary


adhezja

1. dawniej: przystąpienie, przyłączenie się do czegoś (np. do partii, stowarzyszenia);
2. zjawisko łączenia się powierzchniowych warstw dwóch różnych ciał zetkniętych ze sobą


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) fiz. przyciąganie się wzajemne cząsteczek stykających się powierzchni różnych ciał;

 (1.2) biol. specyficzne lub niespecyficzne przyczepianie się mikroorganizmów do podłoża lub innych komórek

 (1.3) daw. przyłączenie się, przystąpienie do czegoś

Wiktionary

Adhezja (łac. adhaesio – przyleganie) – łączenie się ze sobą powierzchniowych warstw ciał fizycznych lub faz (stałych lub ciekłych).

Adhezji nie należy mylić z kohezją, gdyż kohezja jest zjawiskiem związanym z oddziaływaniami międzycząsteczkowymi występującymi wewnątrz ciała, podczas gdy adhezja dotyczy oddziaływań powierzchniowych.

Miarą adhezji jest praca przypadająca na jednostkę powierzchni, którą należy wykonać, aby rozłączyć stykające się ciała.

Wikipedia

Powiązane:

 przym. adhezyjny

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) przyczepność, przyleganie

Wiktionary


adhezyjny

1. związany z adhezją (np. zjawiska adhezyjne)
2. umowa adhezyjna - w prawie: umowa, którą należy w całości przyjąć lub odrzucić, niepodlegająca negocjacjom


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) fiz. związany z adhezją, dotyczący adhezji

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. adhezja ż.

Wiktionary


adhokracja

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) ustrój organizacyjny charakteryzująca się tymczasowością i zredukowaną do minimum strukturą formalną;

 (1.2) państwo lub organizacja charakteryzująca się adhokratycznym zarządem

Wiktionary

Adhokracja (ang. adhocracy) – określenie organizacji charakteryzującej się tymczasowością (łac. ad hoc „do tego”) i zredukowaną do minimum strukturą formalną, na którą składają się zespoły powoływane w celu realizacji konkretnego zadania lub rozwiązania konkretnego problemu.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) W niestabilnych warunkach otoczenia najbardziej sprawdzają się struktury proste i tzw. adhokracja, czyli organizacje składające się z zespołów powoływanych ad hoc (…).

Wiktionary

Powiązane:

 rzad. adhokrata m., adhokratyczność ż.

 przym. adhokratyczny

 przysł. adhokratycznie

Wiktionary


adhortacja

papieski dokument skierowany do kapłanów i wiernych


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) daw. zachęta

 (1.2) daw. upomnienie

Wiktionary

Adhortacja (łac. adhortatio – upomnienie, napomnienie, zachęta) – dokument zwyczajnego nauczania papieskiego o charakterze duszpasterskim, adresowany do określonej grupy osób (na przykład zakonników, rodzin) albo do całego Kościoła. Najczęściej stanowi podsumowanie Synodu Biskupów i zestawienie wniosków, jakie wypływają z synodu. Adhortacje wydawane są co kilka lat po zakończeniu danego synodu.

Wikipedia

Powiązane:

 przym. adhortacyjny

Wiktionary


adhortacyjny

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z adhortacją, dotyczący adhortacji

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. adhortacja ż.

Wiktionary


adi

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy, nazwa własna

 (1.1) zdrobn. poufała forma męskiego imienia Adrian

Wiktionary

  • adi – tytuł religijny
  • Adi – szczyt w Pirenejach
  • Adi – wieś w Izraelu

Wikipedia

Przykłady

składnia.

kolokacje.

synonimy.

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

frazeologia.

etymologia.

uwagi.

tłumaczenia.

 (1.1) zobtłum zdrobn|Adrian.

źródła.

== Adi (język rumuński.) ==

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik, nazwa własna

 (1.1) imię|rumuński|m.

odmiana.

przykłady.

Wiktionary

Powiązane:

frazeologia.

etymologia.

uwagi.

tłumaczenia.

 (1.1) zobtłum zdrobn|Adrian.

źródła.

== Adi (język rumuński.) ==

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik, nazwa własna

 (1.1) imię|rumuński|m.

odmiana.

przykłady.

składnia.

kolokacje.

synonimy.

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

Wiktionary

Synonimy:

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

frazeologia.

etymologia.

uwagi.

tłumaczenia.

 (1.1) zobtłum zdrobn|Adrian.

źródła.

== Adi (język rumuński.) ==

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik, nazwa własna

 (1.1) imię|rumuński|m.

odmiana.

przykłady.

składnia.

kolokacje.

synonimy.

Wiktionary


adi.

skrót od: adiectivum (w językoznawstwie: przymiotnik)


SJP.pl


adi.poss.

skrót od: adiectivum possessivum (w językoznawstwie: przymiotnik dzierżawczy); adi. poss.


SJP.pl


adiabata

linia na wykresie przedstawiająca proces adiabatyczny


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) fiz. krzywa odzwierciedlająca proces adiabatyczny

Wiktionary

Przemiana adiabatyczna, proces adiabatyczny – proces termodynamiczny, podczas którego izolowany układ nie nawiązuje wymiany ciepła, lecz całość energii jest dostarczana lub odbierana z niego jako praca. Jest to idealizacja niemożliwa do zrealizowania w praktyce. Użyteczne założenie przemiany adiabatycznej w danym systemie termodynamicznym jest możliwe dzięki zastosowaniu osłon adiabatycznych lub wówczas, gdy proces zachodzi na tyle szybko, że przepływ ciepła nie zdąży nastąpić.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) […] w obiegu porównawczym służącym do oceny rzeczywistego procesu należy w miejsce wykładników adiabaty wprowadzić wykładniki politropy, które zawierają także wymianę ciepła.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌadʲjaˈbata, AS: adʹi ̯abata

Wiktionary

Powiązane:

 przym. adiabatyczny

 przysł. adiabatycznie

Wiktionary


adiabatycznie

przysłówek sposobu

 (1.1) fiz. w sposób adiabatyczny, bez wymiany ciepła z otoczeniem

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. adiabata ż.

 przym. adiabatyczny

Wiktionary


adiabatyczny

proces adiabatyczny, przemiana adiabatyczna: proces termodynamiczny, podczas którego nie zachodzi wymiana ciepła między układem a otoczeniem


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) fiz. taki, który przebiega bez wymiany ciepła z otoczeniem

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) W każdym procesie odwracalnym zachodzącym w układzie adiabatycznym zmiana entropii jest równa zero.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. adiabata ż.

 przysł. adiabatycznie

Wiktionary


adiabatyzm

w fizyce, chemii: proces zmiany objętości ciała bez wymiany ciepła z otoczeniem


SJP.pl


adiacencki

opłata adiacencka - opłata uiszczana przez właściciela nieruchomości, której wartość wzrosła wskutek zmiany struktury (scalenia, podziału) lub rozbudowy infrastruktury technicznej, np. doprowadzenia wody, gazu, kanalizacji itp.


SJP.pl


adiafora

1. w filozofii: to, co jest moralnie obojętne (nieoceniane w kategoriach: dobro - zło);
2. w filozofii: obojętność wobec świata zewnętrznego;
3. w religii: ceremoniał, obrządek lub zwyczaj, który jest dopuszczalny, ale nie nakazany


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) filoz. rzecz, pojęcie, które jest obojętne pod względem moralnym (ani dobre ani złe);

 (1.2) rytuał religijny, który jest sprawą sumienia danej osoby; taki, który nie jest nakazany ani zakazany

Wiktionary

Adiafora (l.mn. od stgr. ἀδιάφορον, adiaphoron – obojętne) – rzecz czy kwestia moralnie obojętna. Pojęcie wywodzi się z filozofii starożytnej. Następnie zostało przejęte przez chrześcijaństwo, gdzie oznacza obrządek, zwyczaj, ceremoniał, który jest dopuszczalny, ale nie nakazany.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ˌadʲjaˈfɔra, AS: adʹi ̯afora

Wiktionary


adiantowate

rodzina paproci


SJP.pl


adiantowaty

o cechach adiantowatych (rodzina roślin)


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) bot. o cechach roślin z rodziny adiantowatych

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. adiantowate nmos.

Wiktionary


adiantum

gatunek paproci z rodziny adiantowatych, pochodzącej z tropikalnej dżungli Ameryki Południowej


SJP.pl

Adiantum, niekropień, złotowłos (Adiantum) – rodzaj paproci. Liczy ponad 230 gatunków. Są to paprocie naziemne i naskalne. Najbardziej zróżnicowane są w Ameryce Południowej. Jedynym gatunkiem rosnącym dziko w Europie jest adiantum właściwe A. capillus-veneris. W polskiej florze gatunek ten ma status tylko przejściowo dziczejącego z upraw (efemerofita).

Wikipedia


adiantyt

kopalna paproć nasienna


SJP.pl


adidas

1. produkt marki Adidas;
2. potocznie: but sportowy;
3. eufemistycznie:
a) AIDS;
b) osoba chora na AIDS


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) pot. sport. obuw. but sportowy z twardą podeszwą (w szczególności wyprodukowany przez firmę Adidas) (zwykle w liczbie mnogiej)

rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy

 (2.1) slang. uczn. pejor. AIDS

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (3.1) slang. uczn. pejor. osoba chora na AIDS

Wiktionary

Adidas AG – niemieckie przedsiębiorstwo produkujące obuwie i odzież sportową, założone w 1924 przez braci Adolfa i Rudolfa Dasslerów w domu ich matki w Herzogenaurach jako Gebrüder Dassler Schuhfabrik (tłum. Fabryka obuwia braci Dassler).

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Mam nową parę adidasów do biegania.

 (2.1) Adam zaraził się adidasem.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: aˈdʲidas, AS: adʹidas

Wiktionary


adidasek

zdrobnienie od: adidas (potocznie: but sportowy)


SJP.pl


adidasowy

adidas


SJP.pl

Patrz:

adidas

adidasy

potocznie: obuwie sportowe


SJP.pl


adideacja

interpretacja znaczenia wyrazu przez skojarzenie go z innym podobnym wyrazem


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) jęz. zmiana znaczenia wyrażenia poprzez skojarzenie z wyrażeniem o podobnej formie;

Wiktionary

Adideacja – proces przekształcenia wyrazu dla osiągnięcia nowego znaczenia.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Czy nazwanie „ABW” w gwarze policyjnej „abwerą” to adideacja?

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌadʲidɛˈat͡sʲja, AS: adʹideacʹi ̯a

Wiktionary


adiectivum

[czytaj: adjektiwum] w językoznawstwie: przymiotnik


SJP.pl


adiektywizacja

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) jęz. przekształcanie się innych części mowy w przymiotniki;

Wiktionary

Adiektywizacja – proces tworzenia przymiotników od wyrazów innych kategorii gramatycznych lub wyrażeń.

Wikipedia

Powiązane:

 rzecz. adiektywizowanie n.

Wiktionary


adiektywizować

przekształcać w przymiotnik; adjektywizować


SJP.pl


adiektywizowanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) jęz. przekształcanie w przymiotnik, nadawanie cech przymiotnikowych

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. adiektywizacja ż.

 czas. adiektywizować ndk.

Wiktionary


adiektywny

odnoszący się do przymiotnika


SJP.pl


adieu

[czytaj: adJE] forma pożegnania; bądź zdrów, do widzenia, żegnaj


SJP.pl

wykrzyknik

 (1.1) książk. zwrot używany przy pożegnaniu

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) – Adieu! To widzimy się w piątek!

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) bez względu na porę: do zobaczenia, do jutra; wieczorem lub nocą: dobranoc; zwroty potoczne i familiarne: cześć, pa, żegnaj, na razie, narka, nara, narka, narazicho; między osobami religijnymi: z Bogiem; przez telefon lub do radiosłuchaczy: do usłyszenia

Wiktionary


adinol

skała metamorficzna składająca się głównie z albitu i kwarcu


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) geol. rodzaj skały złożonej głównie z albitu i kwarcu;

Wiktionary

Adinol, adinolit – rodzaj skały metamorficznej.

Składa się głównie z albitu i kwarcu (drobnokrystalicznego). Adinol ma barwę jasnoszarą, jest twardy, ma przełam muszlowy.

Powstaje na skutek metamorfozy skał osadowych, zazwyczaj ilastych, pod wpływem intruzji skał zasadowych lub gorących roztworów proweniencji magmowej, bogatych w sole sodowe i krzemionkę. Tworzy się w spągu skał wylewnych lub na kontaktach z intruzjami hipabysalnymi.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Adinol ma barwę jasnoszarą.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: aˈdʲĩnɔl, AS: adʹĩnol

Wiktionary


adios

[czytaj: adijos] potocznie: żegnaj, do zobaczenia


SJP.pl

wykrzyknik

 (1.1) pot. do widzenia, do zobaczenia

Wiktionary

Adios – jedenasty album studyjny niemieckiego zespołu industrialnego KMFDM, wydany 20 kwietnia 1999 roku przez Wax Trax! Records. Po wydaniu albumu zespół się rozpadł - członkowie En Esch i Günter Schulz założyli zespół Slick Idiot. Adios został nagrany w Seattle w USA (stan Waszyngton). Po rozpadzie, lider KMFDM Sascha Konietzko założył zespół MDFMK, po czym w 2002 roku ponowił działalność KMFDM. Wersja zremasterowana została wydana 8 maja 2007 roku.

Wikipedia

Przykłady

składnia.

kolokacje.

synonimy.

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

frazeologia.

etymologia.

 etym|hiszp|adiós.

uwagi.

tłumaczenia.

* angielski: (1.1) adios

źródła.

== adios (język angielski.) ==

wymowa.

znaczenia.

wykrzyknik

 (1.1) pot. do widzenia

odmiana.

przykłady.

Wiktionary

Powiązane:

frazeologia.

etymologia.

 etym|hiszp|adiós.

uwagi.

tłumaczenia.

* angielski: (1.1) adios

źródła.

== adios (język angielski.) ==

wymowa.

znaczenia.

wykrzyknik

 (1.1) pot. do widzenia

odmiana.

przykłady.

składnia.

kolokacje.

synonimy.

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

Wiktionary

Synonimy:

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

frazeologia.

etymologia.

 etym|hiszp|adiós.

uwagi.

tłumaczenia.

* angielski: (1.1) adios

źródła.

== adios (język angielski.) ==

wymowa.

znaczenia.

wykrzyknik

 (1.1) pot. do widzenia

odmiana.

przykłady.

składnia.

kolokacje.

synonimy.

Wiktionary


adipocyt

komórka tłuszczowa; adypocyt


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) biol. komórka syntetyzująca i magazynująca trójglicerydy (tłuszcze proste)

Wiktionary

Adipocyt (adypocyt, komórka tłuszczowa) – główny rodzaj komórek, z których zbudowana jest tkanka tłuszczowa. Podstawową rolą adipocytu jest synteza i magazynowanie energii pod postacią tłuszczów prostych (trójglicerydy).

Adipocyty mogą się rozrastać w dwojaki sposób: na skutek hipertrofii (zwiększenie rozmiaru komórek), hiperplazji (zwiększenie liczby komórek).

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ˌadʲiˈpɔt͡sɨt, AS: adʹipocyt

Wiktionary


adirato

określenie wykonawcze: gniewnie, z wściekłością


SJP.pl


adirondack

[czytaj: adeRONdak] obszar wyżynno-górski w USA


SJP.pl

Adirondack (ang. Adirondack Mountains, Adirondacks) – pasmo górskie położone w północno-wschodniej części stanu Nowy Jork, niedaleko granicy z Kanadą. Większość pasma znajduje się w obrębie Parku Stanowego Adirondack, który zajmuje łącznie powierzchnię ponad 24 tysięcy kilometrów kwadratowych. Jest to największy obszar chroniony w Stanach Zjednoczonych, nie licząc Alaski. Jego łączna powierzchnia jest większa niż parków Yellowstone, Yosemite, Wielkiego Kanionu i Glacier razem wziętych. Park ten rozmiarem zbliżony jest więc do powierzchni całego stanu Vermont. Najwyższym szczytem tego łańcucha jest Mount Marcy, wznoszący się na wysokość 1629 m n.p.m.

Wikipedia


adiu

[czytaj: adju] tylko w żartobliwych kontekstach: przepadło, skończyło się, nic z tego nie będzie (z frazeologizmu "adiu Fruziu")


SJP.pl

wykrzyknik

 (1.1) tylko żart. Adiu Fruziu: wyrażenie wykrzyknikowe oznaczające, że coś przepadło, grozi jakaś strata, szkoda itp.

Wiktionary


adiudykacja

1. sądowe przyznanie prawa własności;
2. przysądzenie nieruchomości na publicznej licytacji sądowej


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) praw. decyzja sądowa, przyznająca prawo własności

 (1.2) nabycie prawa własności w drodze licytacji;

Wiktionary

Adiudykacja (łac. adiudicatio) – w prawie cywilnym przyznanie prawa własności; natomiast podczas licytacji przyznanie prawa własności rzeczy osobie przebijającej ofertę, czyli dającej najwyższą cenę za daną rzecz.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ˌadʲjudɨˈkat͡sʲja, AS: adʹi ̯udykacʹi ̯a

Wiktionary


adiunkt

1. pracownik naukowo-dydaktyczny w szkołach wyższych i placówkach naukowo-badawczych;
2. w niektórych zawodach: osoba zajmująca średnie w hierarchii zawodowej stanowisko


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) stanowisko w instytucji naukowej zajmowane przez pracowników posiadających co najmniej stopień doktora;

 (1.2) tytuł zawodowy w bibliotekarstwie oraz w dokumentacji i informacji naukowej

rzeczownik, rodzaj żeński

 (2.1) kobieta zatrudniona jako adiunkt (1.1)

 (2.2) kobieta zatrudniona jako adiunkt (1.2)

Wiktionary

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ˈadʲjũŋkt, AS: adʹi ̯ũŋkt

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. adiunktura ż.

:: fż. adiunktka ż.

Wiktionary

Synonimy:

 (1-2) skrót ad.

Wiktionary


adiunktka

adiunkt


SJP.pl

Patrz:

adiunkt

adiunktowski

przymiotnik

 (1.1) rzad. dotyczący osoby lub stanowiska adiunkta

Wiktionary


adiunktura

1. tytuł lub stanowisko adiunkta na uczelni;
2. ogół adiunktów na uczelni


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) tytuł, funkcja lub stanowisko adiunkta

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. adiunkt mos., adiunktka ż.

Wiktionary


adiuretyna

ciało czynne wywołujące skurcz mięśni gładkich naczyń krwionośnych


SJP.pl

Hormon antydiuretyczny, wazopresyna, adiuretyna, ADH (ang. antidiuretic hormone), AVP (ang. arginine vasopressin) – organiczny związek chemiczny z grupy oligopeptydów, pełniący u ssaków (także u człowieka) funkcję hormonu.

Wikipedia


adiustacja

przygotowanie tekstu do druku, opracowanie stylistyczne, graficzne, ortograficzne


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) opracowanie tekstu do druku, w tym ortografii, interpunkcji i układu

Wiktionary

Adiustacja – ręczne naniesienie na maszynopisach lub wydrukach dyspozycji dla osoby dokonującej składu i łamania tekstu. Dyspozycje te mają formę znaków korektorskich, dopisków tekstowych oraz ewentualnie innych potrzebnych oznaczeń.

Jest to czynność kończąca przygotowywanie materiałów tekstowych przez wydawcę przed wysłaniem ich do realizacji w przygotowalni poligraficznej (niegdyś zecernia, obecnie studio DTP), a następnie ponawiana podczas nanoszenia każdej korekty. Polega na opisaniu, w jaki sposób tekst powinien być sformatowany, zaznaczeniu niedostrzeżonych wcześniej usterek tekstu wraz z opisem ich poprawy, może zawierać inne potrzebne informacje (np. co zrobić w przypadku nadmiaru tekstu po sformatowaniu, sprawy organizacyjne dotyczące toku produkcji itp.).

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Ta kobieta od adiustacji tekstu nie nadaje się do swojej pracy, złamała słowo "przewód" po literze "w".

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. adiustator mos., adiustatorka ż., adiustowanie n., adiustatorskość ż.

 czas. adiustować ndk., zaadiustować dk., zadiustować dk.

 przym. adiustacyjny, adiustatorski

Wiktionary


adiustacyjny

przymiotnik od: adiustacja (np. poprawki adiustacyjne)


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z adiustacją, dotyczący adiustacji

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. adiustacja ż., adiustator mos., adiustatorka ż., adiustowanie n., adiustatorskość ż.

 czas. adiustować ndk., zaadiustować dk., zadiustować dk.

 przym. adiustatorski

Wiktionary


adiustator

osoba dokonująca adiustacji, przygotowania tekstu do druku


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) osoba dokonująca adiustacji

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. adiustacja ż., adiustowanie n., adiustatorskość ż.

:: fż. adiustatorka ż.

 czas. adiustować ndk., zaadiustować dk., zadiustować dk.

 przym. adiustacyjny, adiustatorski

Wiktionary


adiustatorka

kobieta dokonująca adiustacji (przygotowania tekstu do druku, opracowania stylistycznego, graficznego, ortograficznego)


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) fż. od: adiustator

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. adiustacja ż., adiustowanie n., adiustatorskość ż.

:: fm. adiustator mos.

 czas. adiustować ndk., zaadiustować dk., zadiustować dk.

 przym. adiustacyjny, adiustatorski

Wiktionary


adiustatorski

związany z adiustatorem lub adiustatorką (np. zespół adiustatorski)


SJP.pl


adiustować

dokonywać adiustacji (przygotowywać tekst do druku)


SJP.pl

czasownik przechodni niedokonany (dk. brak)

 (1.1) druk. wykonywać adiustację, przygotowywać tekst na potrzeby późniejszego druku

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Jednocześnie planowaćanował numer na następny dzień, po benedyktyńsku kreśląc na makiecie układ stron, i przygotowywał piątkowy magazyn - czytając oraz adiustując teksty.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌadʲjuˈstɔvat͡ɕ, AS: adʹi ̯ustovać

Wiktionary

Powiązane:

 czas. zadiustować dk.

 rzecz. adiustacja ż., adiustowanie n., zadiustowanie n., adiustator m., adiustatorka ż.

 przym. adiustacyjny

Wiktionary


adiustowanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) przygotowywanie tekstu do druku pod względem ortograficznym, interpunkcyjnym, stylistycznym i graficznym

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌadʲjustɔˈvãɲɛ, AS: adʹi ̯ustovãńe

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. adiustacja ż., adiustator m., adiustatorka ż.

 czas. adiustować ndk., zadiustować dk.

 przym. adiustacyjny, adiustatorski

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) adiustacja

Wiktionary


adiutancik

żartobliwie lub pogardliwie: adiutant


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) zdrobn. od: adiutant

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. adiutant mos., adiutantostwo n., adiutantowanie n., adiutantura ż.

:: fż. adiutantka ż.

 czas. adiutantować ndk.

 przym. adiutancki

Wiktionary


adiutancki

adiutant, np. służba adiutancka


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) związany ze stanowiskiem adiutanta

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. adiutantka ż., adiutantostwo n., adiutancik mos., adiutant mos., adiutantowanie n., adiutantura ż.

 czas. adiutantować

Wiktionary


adiutant

oficer przyboczny wyższego dowódcy lub dowództwa


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) wojsk. żołnierz asystujący dowódcy;

 (1.2) pot. osoba, która ciągle komuś towarzyszy, nadskakuje

Wiktionary

  1. Adiutant – oficer przydzielony w charakterze pomocnika do dowódcy, od dowódcy oddziału (batalionu, dywizjonu) wzwyż. Adiutant załatwiał sprawy personalne i kierował służbą wewnętrzną jednostki.
  2. Fligeladiutant (niem. Flügeladjutant) – dawniej oficer pełniący służbę adiutanta przy osobach panujących (adiutant przyboczny).
  3. Adiutant (fr. Adjudant) – stopień wojskowy we Francuskich Siłach Zbrojnych oraz Legii Cudzoziemskiej.
  4. Adiutant major – stanowisko w wojsku francuskim równorzędne stanowisku adiutanta formacji względnie oddziału w Wojsku Polskim.
  5. Adiutant polowy – termin używany w Polsce, w latach 1815–1830 – oznaczał adiutanta dowódcy oddziału w przeciwstawieniu do adiunkta sztabu, czyli oficera zajętego pracą kancelaryjną.
  6. Generał adiutant – funkcja w armii I Rzeczypospolitej i innych ówczesnych armiach
  7. Adiutantura – kancelaria dowództwa, na której czele stał adiutant.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Stanęliśmy i przez chwilę zaległa taka cisza, że słychać było tętent siwej klaczy dopędzającego nas adiutanta.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: aˈdʲjutãnt, AS: adʹi ̯utãnt

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. adiutantowanie n.

:: zdrobn. adiutancik mos.

:: fż. adiutantka ż.

 czas. adiutantować

 przym. adiutancki

Wiktionary


adiutantka

adiutant


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) forma żeńska od: adiutant

Wiktionary

Patrz:

adiutant

Przykłady

 (1.1) Kobiety uczestniczyły w powstaniu styczniowym, pełniąc funkcje łączniczek, zwiadowczyń, kurierek, adiutantek, sanitariuszek.

 (1.1) Nawet siostry Stelli, które zawsze okazywały jej prawdziwą sympatię, teraz, widocznie zrażone zepchnięciem ich w półfinale do roli adiutantek Magdy, uśmiechały się do niej z przymusem i nieszczerze.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌadʲjuˈtãntka, AS: adʹi ̯utãntka

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. adiutancik m., adiutantura ż., adiutantowanie n.

:: fm. adiutant m.

 czas. adiutantować ndk.

 przym. adiutancki

Wiktionary


adiutantostwo

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) pełnienie służby adiutanta

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. adiutant mos., adiutancik mos., adiutantka ż., adiutantowanie n., adiutantura ż.

 czas. adiutantować ndk.

 przym. adiutancki

Wiktionary


adiutantować

w wojsku: pełnić obowiązki adiutanta


SJP.pl

czasownik nieprzechodni niedokonany (dk. brak)

 (1.1) być adiutantem, pełnić służbę obowiązki adiutanta

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. adiutancik mos., adiutant mos., adiutantka ż., adiutantostwo n., adiutantowanie n., adiutantura ż.

 przym. adiutancki

Wiktionary


adiutantowanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) pełnienie służby adiutanta

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. adiutant mos., adiutancik mos., adiutantka ż., adiutantostwo n., adiutantura ż.

 czas. adiutantować ndk.

 przym. adiutancki

Wiktionary


adiutantura

1. stanowisko, funkcja adiutanta;
2. miejsce pracy adiutanta


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) urząd, stanowisko, miejsce pracy adiutanta

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. adiutancik mos., adiutant mos., adiutantka ż., adiutantostwo n., adiutantowanie n.

 czas. adiutantować ndk.

 przym. adiutancki

Wiktionary


adiuwant

substancja stosowana w szczepionkach, wzmagająca działanie antygenu; adjuwant


SJP.pl

  • adiuwant w immunologii
  • adiuwant w rolnictwie

Wikipedia


adjani

[czytaj: ad-żaNI] nazwisko


SJP.pl


adjektywizować

przekształcać w przymiotnik; adiektywizować


SJP.pl


adjónk

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) gw-pl|Śląsk Cieszyński. praktykant na administratora prywatnego majątku ziemskiego

Wiktionary


adjutoryzm

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) ekol. obopólna pomoc gatunków tego samego poziomu troficznego;

Wiktionary

Adjutoryzm (łac. adjutor lub adiutor – „pomocnik”) – wzajemna pomoc gatunków tego samego poziomu troficznego (wspólne polowania różnych gatunków ptaków drapieżnych)

Termin archaiczny, rzadko obecnie używany.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ˌadʲjuˈtɔrɨsm̥, AS: adʹi ̯utorysm̦

Wiktionary


adjuwant

substancja stosowana w szczepionkach, wzmagająca działanie antygenu; adiuwant


SJP.pl


adjuwantowy

związany z adjuwantem


SJP.pl


adlatus

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) przest. pomocnik, przyboczny, zaufany

Wiktionary

Wymowa:

IPA: aˈdlatus, AS: adlatus

Wiktionary


adler

nazwisko


SJP.pl

  • Adler (niem. orzeł) – dawniej popularny symbol św. Jana Ewangelisty
  • Adler – niemiecka międzywojenna fabryka samochodów
  • Adler – niemiecka lokomotywa
  • Adler – kryptonim planowanej ofensywy Luftwaffe na Wielką Brytanię podczas II wojny światowej
  • Adler-32 – algorytm sumy kontrolnej opracowany przez Marka Adlera
  • Adler – herb szlachecki
  • Adler Mannheim – klub sportowy (Orzeł)
  • Adler von Lübeck – XVI-wieczny galeon należący do hanzeatyckiego miasta Lubeki
  • (11519) Adler – planetoida
  • Port lotniczy Soczi-Adler – międzynarodowy port lotniczy w Adler, koło Soczi
  • Adler – miejscowość koło Soczi, w Kraju Krasnodarskim, w Rosji
  • Adler – amerykański zespół hardrockowy
  • Adler – maskotka Ruchu Chorzów

Wikipedia


adleryzm

kierunek w psychoanalizie traktujący społeczną aktywność człowieka jako formę kompensacji kompleksu niższości powstałego w dzieciństwie na skutek słabości dziecka wobec dorosłych i otaczającego je świata, uznający niemożność takiej kompensacji za prowadzącą do nerwicy


SJP.pl

Psychologia indywidualna – synonim psychologii różnic indywidualnych, lub koncepcja opisu teorii osobowości sformułowana przez Alfreda Adlera. Alfred Adler uznawał poczucie mniejszej wartości (niższości) za zasadniczy czynnik kształtujący osobowość człowieka, determinujący zachowanie oraz prowadzący do dążeń kompensacyjnych w społeczeństwie.

Wikipedia


adm

[czytaj: a-de-EM] skrót od: Administracja Domów Mieszkalnych


SJP.pl

skrótowiec, rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) = Administracja Domów Mieszkalnych

Wiktionary

Powiązane:

 przym. adeemowski, ADM-owski

Wiktionary


adm-owski

ADM (Administracja Domów Mieszkalnych); adeemowski


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z ADM (Administracją Domów Mieszkalnych)

Wiktionary

Powiązane:

 skr. ADM

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) adeemowski

Wiktionary


adm.

skrót od:
1. administrator, administracja, administracyjny; administr.;
2. admirał


SJP.pl

Admirał (adm.) – wojskowy stopień oficerski w polskiej marynarce wojennej, odpowiadający generałowi w Wojskach Lądowych i Siłach Powietrznych. Jego odpowiedniki znajdują się także w marynarkach wojennych innych państw.

Wikipedia


adma

Adma – według Księgi Rodzaju (Rdz 10,19) miasto w Rowie Jordanu, zlokalizowane na granicy Kanaanu, zgładzone zgodnie z przekazem Księgi Powtórzonego Prawa (Pwt 29,24) wraz z Sodomą i Gomorą. Zgodnie z relacją Księgi Rodzaju (Rdz 14,1–10) król Admy Szinab został pokonany przez elamickiego króla Kedorlaomera.

Wikipedia


admet

Admet (gr. Ἄδμητος Ádmētos, łac. Admetus) – postać z mitologii greckiej, syn Feresa i Klimeny, który panował w Tesalii jako król miasta Feraj. Był uczestnikiem wyprawy Argonautów oraz słynnego polowania na dzika kalidońskiego.

Wikipedia


admin

potocznie: administrator (osoba zarządzająca czymś)


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) środ. inform. zob. administrator.

Wiktionary

Administrator systemów komputerowych (łac. administrator „zarządca”), żargonowo sysadmin (ang. system administrator) – informatyk zajmujący się zarządzaniem systemem informatycznym i odpowiadający za jego sprawne działanie.

Wyróżnić można administratorów między innymi:

  • aplikacji,
  • baz danych,
  • kopii bezpieczeństwa,
  • sieci LAN/WAN,
  • systemów operacyjnych (serwerów).

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Tomek jest adminem dwóch serwisów muzycznych.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈadmʲĩn, AS: admʹĩn

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. adminowanie n.

:: fż. adminka ż.

 przym. admiński, administracyjny

 przysł. administracyjnie

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) sysop

Wiktionary


administr.

adm.; skrót od:
1. administracja;
2. administrator;
3. administracyjny


SJP.pl


administracja

1. organy władzy państwowej lub samorządowej;
2. kierownictwo jakiejś instytucji, przedsiębiorstwa itp.;
3. budynek, w którym mieści się kierownictwo jakiejś instytucji, przedsiębiorstwa itp.;
4. zarządzanie czymś; administrowanie;
5. rząd Stanów Zjednoczonych


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) system organów państwowych i samorządowych, służący sprawowaniu władzy wykonawczej w państwie;

 (1.2) kierownictwo jakiejś instytucji, przedsiębiorstwa itp.

 (1.3) zarządzanie czymś, administrowanie

Wiktionary

Administracja (łac. administrare – być pomocnym, obsługiwać, zarządzać, ministrare – służyć) – działalność organizatorska realizowana przy pomocy aparatu urzędniczego, obejmująca zakres spraw o charakterze publicznym, regulowana przez ogólne normy prawne. W innym ujęciu może także oznaczać zarządzanie jakimikolwiek sprawami, własnymi (np. gospodarstwem domowym) lub cudzymi (np. czyimś przedsiębiorstwem).

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Przez administrację publiczną rozumie się zarówno administrację rządową, jak i samorządową.

 (1.2) Lepiej zawsze wieszać psy na administracji niż zostać zarządcą i wobec sąsiadów odpowiadać za wszystko, od wywozu śmieci począwszy, a na remoncie generalnym skończywszy.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌadmʲĩɲiˈstrat͡sʲja, AS: admʹĩńistracʹi ̯a

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. administratura ż., administrator m., administratorka ż., administratywista m., administratywistka ż., administrowanie n., administratorstwo n.

 przym. administracyjny, administratywistyczny

 czas. administrować

 przysł. administracyjnie

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) pejor. biurokracja

 (1.2) centrala, dyrekcja, kierownictwo, szefostwo, zarząd, management; pot. góra, naczalstwo, wierchuszka; przest. książk. zwierzchność

 (1.3) administrowanie, zarządzanie, management

Wiktionary


administracyjnie

przysłówek sposobu

 (1.1) pod względem administracji

 (1.2) na podstawie administracyjnego zarządzenia, z pominięciem drogi sądowej

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Przed laty Gopło administracyjnie należało do województwa bydgoskiego.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. admin mos./mrz., administracja ż., administrator mos., administratorka ż., administratorskość ż., administratorstwo n., administratura ż., administratywista mos., administratywistka ż., administratywistyka ż., administrowanie n., adminka ż.

 czas. administrować ndk.

 przym. administracyjny, administratorski, administratywistyczny, admiński

Wiktionary


administracyjno-prawny

dotyczący prawa i administracji


SJP.pl


administracyjnoprawny

dotyczący prawa administracyjnego


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) przym. od prawo administracyjne

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Wobec 13 podmiotów gospodarczych już wszczęto sankcje administracyjnoprawne.

 (1.1) Skutki te należą do etapu nazywanego wykonaniem decyzji, zarówno dobrowolnym (podporządkowanie się decyzji przez jej adresata), jak i przymusowym (egzekucja administracyjnoprawna).

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌadmʲĩɲistrat͡sɨjnɔˈpravnɨ, AS: admʹĩńistracyi ̯nopravny

Wiktionary


administracyjność

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) odprzym. cecha tego, co jest administracyjne; cecha tych, którzy są administracyjni

Wiktionary

Powiązane:

 przym. administracyjny

 przysł. administracyjnie

Wiktionary


administracyjny

przymiotnik od: administracja


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z administracją i administrowaniem

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Piemont to jeden z dwudziestu regionów administracyjnych Włoch.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌadmʲĩɲistraˈt͡sɨjnɨ, AS: admʹĩńistracyi ̯ny

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. admin mos./mrz., administracja ż., administrator mos., administratorka ż., administratorskość ż., administratorstwo n., administratura ż., administratywista mos., administratywistka ż., administratywistyka ż., administrowanie n., adminka ż.

 czas. administrować ndk.

 przym. administratorski, administratywistyczny, admiński

 przysł. administracyjnie

Wiktionary


administrator

mężczyzna, który administruje, zarządza czymś; zarządca


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) osoba zarządzająca czymś

 (1.2) inform. osoba lub grupa osób nadzorująca system komputerowy lub sieć komputerową, zwykle też przydzielająca ich użytkownikom konta i prawa dostępu

Wiktionary

  • administrator nieruchomości – zarządca danej posesji.
  • administrator rządu – zarządca danych terytoriów w krajach członkowskich Wspólnoty Narodów.
  • administrator – w informatyce, zarządca danego systemu informatycznego (zobacz też: root).
    • Administrator sieci informatycznej
    • Administrator bazy danych

    Wikipedia

    Przykłady

     (1.1) Pełnię rolę administratora.

     (1.2) Administrator ogłosił na portalu internetowym przerwę techniczną.

    Wiktionary

    Wymowa:

    IPA: ˌadmʲĩɲiˈstratɔr, AS: admʹĩńistrator

    Wiktionary

    Powiązane:

     rzecz. administracja ż., administrowanie n., administratorstwo n.

    :: fż. administratorka ż.

     czas. administrować ndk.

     przym. administratorski, administracyjny

     przysł. administracyjnie

    Wiktionary

    Synonimy:

     (1.1) zarządca

    Wiktionary


administratorka

kobieta, która administruje, zarządza czymś


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) kobieta, która jest administratorem, zarządzająca czymś

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Zu została naszą nową administratorką.

 (1.1) Basia jest administratorką strony internetowej Towarzystwa Muzycznego.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌadmʲĩɲistraˈtɔrka, AS: admʹĩńistratorka

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. administrowanie n., administratorstwo n., administracja ż.

:: fm. administrator m.

 czas. administrować ndk.

 przym. administratorski, administracyjny

 przysł. administracyjnie

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) adminka

Wiktionary


administratorski

administrator, np. uprawnienia administratorskie


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) dotyczący administratora

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌadmʲĩɲistraˈtɔrsʲci, AS: admʹĩńistratorsʹḱi

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. administrowanie n., administratura ż., administratorstwo n., administrator m., administratorka ż.

 przysł. administracyjnie

 przym. administracyjny

 czas. administrować

Wiktionary


administratorstwo

zarządzanie, administrowanie czymś


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) zarządzanie, administrowanie czymś, także. uprawnienia do wykonywania takich czynności

 (1.2) administrator z żoną

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌadmʲĩɲistraˈtɔrstfɔ, AS: admʹĩńistratorstfo

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. administrator m., administratorka ż.; administracja ż., administrowanie n., administratura ż.

 czas. administrować ndk.

 przym. administratorski, administracyjny

 przysł. administratorsko, administracyjnie

Wiktionary


administratura

przestarzałe określenie na urząd administratora


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) urząd administratora

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Godność egzarchy pełnił do likwidacji tejże administratury kościelnej w 1990.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. admin mos./mrz., administracja ż., administrator mos., administratorka ż., administratorskość ż., administratorstwo n., administratywista mos., administratywistka ż., administratywistyka ż., administrowanie n., adminka ż.

 czas. administrować ndk.

 przym. administracyjny, administratorski, administratywistyczny, admiński

 przysł. administracyjnie

Wiktionary


administratywista

specjalista w zakresie prawa administracyjnego


SJP.pl


administratywistka

administratywista


SJP.pl

Patrz:

administratywista

administrować

zarządzać czymś


SJP.pl

czasownik przechodni niedokonany (dk. brak)

 (1.1) sprawować zarząd, kierować jakąś wyodrębnioną dziedziną działalności

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Strona internetowa Parlamentu Kanady jest administrowana przez instytucje parlamentarne, to jest przez Senat i Izbę niższą Parlamentu wspólnie z parlamentarną Biblioteką.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌadmʲĩɲiˈstrɔvat͡ɕ, AS: admʹĩńistrovać

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. administratura ż., administracja ż., administratorstwo n., administrator m., administratorka ż., administrowanie

 przym. administracyjny, administratorski

 przysł. administracyjnie

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) zarządzać, zawiadywać

Wiktionary


administrowanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) wykonywanie czynności zarządczych, należących do administratora

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Administrowanie państwem jest sztuką o wiele trudniejszą i bardziej skomplikowaną niż szpiegowanie czy prześladowanie przeciwników politycznych: przecież ci nowi mianowańcy nie dysponują wiedzą ekonomiczną ani nie mają pojęcia o problemach społecznych.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌadmʲĩɲistrɔˈvãɲɛ, AS: admʹĩńistrovãńe

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. administratorstwo n., administrator m., administratorka ż., administracja ż., administratywistyka ż., administratywista m., administratywistka ż., administratura ż.

 czas. administrować ndk.

 przym. administracyjny, administratorski, administratywistyczny

 przysł. administracyjnie

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) administracja, zarządzanie

Wiktionary


adminka

potocznie: administratorka (kobieta zarządzająca czymś)


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) forma żeńska od: admin

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Mirka jest adminką dwóch serwisów kobiecych.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: adˈmʲĩŋka, AS: admʹĩŋka

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. admin m., adminowanie n., administratura ż.

 przym. admiński, administracyjny

 przysł. administracyjnie

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) administratorka

Wiktionary


admiracja

książkowo: podziw, uwielbienie, zachwyt


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) książk. daw. przejaw podziwu i uwielbienia dla kogoś lub czegoś

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. admirator mos., admiratorka ż., admirowanie n.

 czas. admirować ndk.

 przym. admiracyjny

 przysł. admiracyjnie

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) podziw, uwielbienie, zachwyt

Wiktionary


admiracyjny

przymiotnik od: admiracja


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) przest. związany z admiracją, dotyczący admiracji

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. admiracja ż., admirator mos., admiratorka ż., admirowanie n.

 czas. admirować ndk.

 przysł. admiracyjnie

Wiktionary


admiralicja

1. grupa najwyższych rangą oficerów marynarki wojennej;
2. w wielu krajach (np. w Wlk. Brytanii): kierownictwo marynarki wojennej


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) władze naczelne marynarki wojennej

 (1.2) korpus admirałów

 (1.3) budynek mieszczący admiralicję (1.1)

Wiktionary

Admiralicja – urząd sprawujący zwierzchnictwo nad marynarką wojenną, zajmujący się między innymi planowaniem rozwoju sił morskich, a także korpus admirałów.

Jest to także nazwa własna m.in. brytyjskiego i francuskiego kierownictwa marynarki wojennej (zob. admiralicja brytyjska). W niektórych państwach (m.in. Wielka Brytania) admiralicja pełni funkcję ministerstwa sił morskich.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ˌadmʲiraˈlʲit͡sʲja, AS: admʹiralʹicʹi ̯a

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. admirał m., admirałowa ż., admiralstwo n.

 przym. admiralski

Wiktionary


admiralicyjny

przymiotnik relacyjny

 (1.1) rzad. związany z admiralicją

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. admirał mzw./mos.

Wiktionary


admiralski

admirał, np. flaga admiralska


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany ze stanowiskiem admirała, należący do admirała

Wiktionary

Przykłady

składnia.

kolokacje.

 (1.1) flaga admiralska

synonimy.

 (1.1) admirałowy

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

 rzecz. admiralicja ż., admirał mzw./mos.

frazeologia.

etymologia.

uwagi.

tłumaczenia.

* białoruski: (1.1) адміральскі

* bułgarski: (1.1) адмиралски

* czeski: (1.1) admirálský

* niemiecki: (1.1) w złożeniach Admirals-

* rosyjski: (1.1) адмиральский

* słowacki: (1.1) admirálsky

* słoweński: (1.1) admiralski

* ukraiński: (1.1) адміральський

źródła.

== admiralski (język słoweński.) ==

wymowa.

znaczenia.

przymiotnik

 (1.1) admiralski

odmiana.

przykłady.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. admiralicja ż., admirał mzw./mos.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) admirałowy

Wiktionary


admiralstwo

tytuł, godność admirała


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) mar. urząd, godność admirała

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. admiralicja ż., admirałowa ż., admirał mos., admirałówna ż.

 przym. admiralski, admiralicyjny

Wiktionary


admirator

wielbiciel


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) przest. wielbiciel

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Dwudziestowieczny pisarz zyskał wielu admiratorów i naśladowców.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌadmʲiˈratɔr, AS: admʹirator

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. admiracja ż., admirowanie n.

:: fż. admiratorka ż.

 czas. admirować ndk.

 przym. admiracyjny

 przysł. admiracyjnie

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) wielbiciel, miłośnik

Wiktionary


admiratorka

kobieta admirująca (darząca podziwem) kogoś lub coś


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) przest. wielbicielka

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. admiracja ż., admirowanie n.

:: fm. admirator mos.

 czas. admirować ndk.

 przym. admiracyjny

 przysł. admiracyjnie

Wiktionary


admirał

najwyższy stopień w marynarce wojennej; oficer mający ten stopień


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) mar. najwyższy stopień (dowódca) w marynarce wojennej, równoważny stopniowi generała broni w armii lądowej, naczelny wódz floty;

 (1.2) mar. oficer mający stopień admirała (1.1)

rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy

 (2.1) ent. rusałka admirał, motyl z rodziny rusałkowatych

Wiktionary

Admirał (adm.) – wojskowy stopień oficerski w polskiej marynarce wojennej, odpowiadający generałowi w Wojskach Lądowych i Siłach Powietrznych. Jego odpowiedniki znajdują się także w marynarkach wojennych innych państw.

Wikipedia

Przykłady

 (2.1) Zasięg występowania admirała jest ogromny i rozciąga się na całej półkuli północnej.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: adˈmʲiraw, AS: admʹirau̯

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. admiralicja ż., admirałowa ż., admirałówna ż., admiralstwo n.

 przym. admiralski, admiralicyjny

Wiktionary

Synonimy:

 (2.1) rusałka admirał

Wiktionary


admirałostwo

admirał z małżonką


SJP.pl


admirałowa

małżonka admirała


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) żona admirała

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. admirał m., admirałówna ż., admiralicja ż., admiralstwo n.

 przym. admiralski

Wiktionary


admirałowy

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z admirałem

przymiotnik dzierżawczy

 (2.1) należący do admirała

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) admiralski

Wiktionary


admirować

przestarzałe: podziwiać, uwielbiać kogoś lub coś


SJP.pl

czasownik przechodni niedokonany (dk. brak)

 (1.1) przest. książk. podziwiać kogoś, uwielbiać go

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. admiracja ż., admirator mos., admiratorka ż., admirowanie n.

 przym. admiracyjny

 przysł. admiracyjnie

Wiktionary


admirowanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) przest. albo podn. podziwianie, uwielbianie kogoś lub czegoś

Wiktionary

Powiązane:

 czas. admirować ndk.

 rzecz. admiracja ż., admirator mos., admiratorka ż.

 przym. admiracyjny

Wiktionary


admisja

dawniej: dopuszczenie do czegoś, zwłaszcza do jakiejś czynności prawnej; przyjęcie


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) daw. dopuszczenie; względy u kogoś

Wiktionary


admisyjny

admisja


SJP.pl

Patrz:

admisja

admitancja

przewodność czynna w równoległych układach elektrycznych R, L, C (rezystor, cewka, kondensator)


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) fiz. wielkość fizyczna będąca odwrotnością impedancji, całkowita przewodność elektryczna w obwodach prądu przemiennego;

Wiktionary

Admitancja, drożność – odwrotność impedancji, to wielkość fizyczna wyrażająca przewodność elektryczną pozorną w obwodach prądu przemiennego.

Y=Z^{-1}=1/Z,

Wikipedia

Synonimy:

 (1.1) przewodność pozorna, drożność; symbol. Y

Wiktionary


admitancyjny

admitancja


SJP.pl

Patrz:

admitancja

admonicja

przestarzałe: pouczenie, napomnienie, nagana, reprymenda


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) daw. nagana

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌadmɔ̃ˈɲit͡sʲja, AS: admõńicʹi ̯a

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. admonicyja ż.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) przygana, upomnienie, reprymenda

Wiktionary


admonicyja

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) śrpol. upomnienie

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌadmɔ̃ɲiˈt͡sɨja, AS: admõńicyi ̯a

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. admonicja ż.

Wiktionary


adn

skrót od: Allgemeiner Deutscher Nachrichtendienst - agencja informacyjna byłej NRD


SJP.pl


adnominalny

w językoznawstwie:
1. łączący się z rzeczownikiem; przyrzeczownikowy;
2. przypadek adnominalny - przypadek, którym rządzi rzeczownik, np. dopełniacz: dom ojca


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) jęz. zob. przyrzeczownikowy.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) przyrzeczownikowy

Wiktionary


adnotacja

krótka, dodatkowa notatka, informacja; dopisek, przypis, przypisek


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) uwaga, dopisek, przypisek, notatka

 (1.2) inform. w Javie: metadane dodawane na poziomie kodu źródłowego do klas, metod, zmiennych, pakietów i parametrów

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Urzędniczka zrobiła adnotację na dole strony.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌadnɔˈtat͡sʲja, AS: adnotacʹi ̯a

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. adnotowanie n.

 czas. adnotować ndk.

Wiktionary


adnotacyjny

przymiotnik

 (1.1) związany z adnotacją; mający charakter adnotacji, przypisu

Wiktionary


adnotować

pisać notatki, przypisy, dodatkowe uwagi


SJP.pl

czasownik przechodni niedokonany (dk. brak)

 (1.1) pisać adnotacje, notatki, uwagi, przypisy

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. adnotacja ż., adnotowanie n.

Wiktionary


adnotowanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) pisanie adnotacji

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. adnotacja ż.

 czas. adnotować ndk.

Wiktionary


adnumeratywny

operator adnumeratywny - leksem niesamodzielny składniowo, tworzący związek z liczebnikiem, np. ponad, niespełna, około; przyliczebnik


SJP.pl


adobe

[czytaj: edołbi] amerykańskie przedsiębiorstwo komputerowe, producent oprogramowania graficznego


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) archit. bud. suszona na słońcu, niewypalana cegła

Wiktionary

  • adobe – cegła suszona na słońcu
  • Adobe Inc. – producent oprogramowania

Wikipedia

Synonimy:

 (1.1) glinobitka

Wiktionary


adolescencja

wiek młodzieńczy, młodość


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) wiek młodzieńczy;

Wiktionary

Dojrzewanie, adolescencja – okres życia między dzieciństwem a dorosłością, charakteryzujący się przeobrażeniami w budowie i wyglądzie ciała (dojrzewanie biologiczne), psychice – kształtowaniu osobowości (dojrzewanie psychiczne), postawach wobec płci (dojrzewanie psychoseksualne), pełnieniu roli społecznej (dojrzewanie społeczne).

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) (…) na studia idą ludzie najczęściej dziewiętnastoletni, czyli będący w okresie późnej adolescencji.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. adolescent mos.

 przym. adolescencyjny

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) dojrzewanie, dorastanie

Wiktionary


adolescencyjny

adolescencja; młodzieńczy


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) książk. młodzieńczy

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. adolescencja ż., adolescent mos.

Wiktionary


adolescent

dorastający młodzieniec


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) dorastająca osoba

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌadɔˈlɛst͡sɛ̃nt, AS: adolescẽnt

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. adolescencja ż.

 przym. adolescencyjny

Wiktionary


adolescentka

adolescent


SJP.pl

Patrz:

adolescent

adoleskaria

stadium w rozwoju niektórych przywr, np. motylicy wątrobowej, kiedy cerkarie w wodzie tworzą osłonę przetrwalnikową


SJP.pl

Adoleskaria – typ metacerkarii (tj. larw przywr wnętrzniaków), których występowanie ograniczone jest wyłącznie do środowiska zewnętrznego.

Wikipedia


adolf

imię męskie


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy, nazwa własna

 (1.1) imię|polski|m.;

Wiktionary

Adolf – imię męskie pochodzenia germańskiego. Wywodzi się od słów: adal – „szlachetny” oraz wolf – „wilk”. W Polsce imię to spotykane jest od XII–XIII w. Inne formy: Adulf, Odolf. Od tego imienia wywodzi się także imię Ado (Adon, Addo, Addon), będące jego zdrobnieniem.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Mój wykładowca historii Polski nosił imię Adolf.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈadɔlf, AS: adolf

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. adolf m.

:: fż. Adolfina ż.

:: zdrobn. Adolfik

Wiktionary


adolfa

imię żeńskie


SJP.pl

Adolfa – żeński odpowiednik imienia Adolf (o znaczeniu „szlachetny wilk”).

Adolfa imieniny obchodzi: 11 lutego, 14 lutego, 19 kwietnia, 17 czerwca, 8 lipca i 21 sierpnia.

W innych językach:

  • ang. – Adolpha, Adollpha
  • węg. – Adolfa

Wikipedia


adolfek

zdrobnienie od: Adolf


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy, nazwa własna

 (1.1) zdrobniała, poufała forma męskiego imienia Adolf

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) A któż to jest ten mały dzidziuś w kaftaniku? • Toż to mały Adolfek, syn państwa Hitlerów!

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Adolf m., Adolfa ż., Adolfik m., adolf m., Dodek m.

 przym. Adolfowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) Adolfik, Dodek

Wiktionary


adolfina

imię żeńskie


SJP.pl

Adolfina – żeński odpowiednik (obok Adolfy) imienia Adolf.

Adolfina imieniny obchodzi: 9 lipca, na pamiątkę św. Adolfiny Diercks.

Zobacz też:

  • (608) Adolfine - planetoida

Wikipedia


adolfininy

przymiotnik dzierżawczy - należący do Adolfiny lub z nią związany


SJP.pl


adolfiny

przymiotnik dzierżawczy - należący do Adolfy lub z nią związany


SJP.pl


adolfostwo

Adolf z małżonką; Adolfowie


SJP.pl


adolfowie

Adolf z małżonką; Adolfostwo


SJP.pl


adolfowy

przymiotnik dzierżawczy - należący do Adolfa lub z nim związany


SJP.pl


adonai

jedno z zastępczych imion Boga występujące w Starym Testamencie, używane w liturgii żydowskiej (sporadycznie również w chrześcijańskiej) zamiast szczególnie czczonego imienia Jahwe; Adonaj


SJP.pl

Adonai lub Adonaj (hebr. אדני „Mój Pan”; jid. Adonoj) – określenie Boga Jahwe oddawane w przekładach jako Pan lub [Wszechwładny] Pan. Określenie Adonai wywodzone jest od hebrajskiego słowa adon, stosowanego do oznaczenia osoby sprawującej władzę. Najczęściej bywa ono tłumaczone jako „pan”. W Biblii bywa używane także łącznie z tetragramem JHWH – jako „Adonaj JHWH”. Taką formę Biblia Tysiąclecia oddaje jako „Panie mój, Boże”, zaś Biblia Brytyjskiego i Zagranicznego Towarzystwa Biblijnego jako „Panie Boże”. Polski słownik judaistyczny podaje, że prawdopodobnie taka forma określenia Boga była pierwotna, a dopiero później Adonai zaczęło być traktowane jako jedno z imion Boga. Według The International Standard Bible Encyclopedia z 1986 roku „forma ta podkreśla, że Jahwe jako «Pan» ma moc i suwerenną władzę”.

Wikipedia


adonaj

jedno z zastępczych imion Boga występujące w Starym Testamencie, używane w liturgii żydowskiej (sporadycznie również w chrześcijańskiej) zamiast szczególnie czczonego imienia Jahwe; Adonai


SJP.pl

Adonai lub Adonaj (hebr. אדני „Mój Pan”; jid. Adonoj) – określenie Boga Jahwe oddawane w przekładach jako Pan lub [Wszechwładny] Pan. Określenie Adonai wywodzone jest od hebrajskiego słowa adon, stosowanego do oznaczenia osoby sprawującej władzę. Najczęściej bywa ono tłumaczone jako „pan”. W Biblii bywa używane także łącznie z tetragramem JHWH – jako „Adonaj JHWH”. Taką formę Biblia Tysiąclecia oddaje jako „Panie mój, Boże”, zaś Biblia Brytyjskiego i Zagranicznego Towarzystwa Biblijnego jako „Panie Boże”. Polski słownik judaistyczny podaje, że prawdopodobnie taka forma określenia Boga była pierwotna, a dopiero później Adonai zaczęło być traktowane jako jedno z imion Boga. Według The International Standard Bible Encyclopedia z 1986 roku „forma ta podkreśla, że Jahwe jako «Pan» ma moc i suwerenną władzę”.

Wikipedia


adoniasz

Adoniasz (?-970 p.n.e.), syn Dawida, zgładzony na rozkaz swego brata - Salomona, rywala do tronu Izraela


SJP.pl

Adoniasz (hebr. אדוניה, Panem jest Jah) (ur. po 1010 p.n.e. w Hebronie, zm. ok. 970 p.n.e.) – syn Dawida, króla Izraela i Judy. U schyłku życia ojca rywalizował o sukcesję ze swoim przyrodnim bratem Salomonem. Po śmierci ojca i objęciu rządów przez Salomona został na polecenie tego ostatniego stracony.

Wikipedia


adoniczny

wiersz adoniczny - wiersz w poezji antycznej używany w inwokacjach do Adonisa; wiersz adonijski


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) liter. w wersyfikacji: składający się z daktyla i trocheja (lub daktyli i trochejów)

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Adonis mos., adonis mos./mrz./mzw.

 przym. adonijski, Adonisowy, adonisowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) adonijski

Wiktionary


adonidyna

lek nasercowy, który występuje w miłku wiosennym


SJP.pl


adonijski

wiersz adonijski - wiersz w poezji antycznej używany w inwokacjach do Adonisa; wiersz adoniczny


SJP.pl


adonik

wiersz adonijski


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) liter. wiersz adoniczny (adonijski)

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Adonis mos., adonis mzw./mos./mrz.

 przym. adoniczny, adonijski

Wiktionary


adonis

piękny, zadbany mężczyzna nadskakujący kobietom


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy, nazwa własna

 (1.1) mitgr. urodziwa postać mitologiczna, ukochany Afrodyty;

Wiktionary

  • Adonis – w mitologii greckiej ukochany bogini Afrodyty
  • Adonis (miłek) – rodzaj roślin z rodziny jaskrowatych
  • Adonis – najstarsze znane żyjące drzewo Europy
  • Adonis – planetoida o numerze katalogowym 2101
  • Adonis – poemat epicki Giambattisty Marina
  • Adonis – poemat Jeana de La Fontaine
  • Adonis (Ali Ahmad Sa’id Isbir) – poeta arabski
  • Adonis – grupa muzyczna
  • Adonis – gra komputerowa dla Commodore 64
  • Adonis – dawny zaścianek. Tereny, na których był położony, leżą obecnie na Białorusi, w obwodzie witebskim, w rejonie brasławskim
  • ADONIS – program do modelowania i zarządzania procesami biznesowymi

Wikipedia

Przykłady

składnia.

kolokacje.

 (1.1) piękny jak Adonis

synonimy.

antonimy.

hiperonimy.

 (1.1) postać mitologiczna

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

 rzecz. adonis mrz./mos./mzw.

 przym. Adonisowy

frazeologia.

etymologia.

uwagi.

 (1.1) por|Apollo|Parys.

tłumaczenia.

* afrykanerski: (1.1) Adonis

* angielski: (1.1) Adonis

* bośniacki: (1.1) Adonis

* bułgarski: (1.1) Адонис

* chorwacki: (1.1) Adonis

* czeski: (1.1) Adónis

* duński: (1.1) Adonis

* esperanto: (1.1) Adoniso

* estoński: (1.1) Adonis

* fiński: (1.1) Adonis

* francuski: (1.1) Adonis

* gruziński: (1.1) ადონისი

* hiszpański: (1.1) Adonis

* litewski: (1.1) Adonis

* niderlandzki: (1.1) Adonis

* niemiecki: (1.1) Adonis m.

* nowogrecki: (1.1) Άδωνις

* portugalski: (1.1) Adônis

* rosyjski: (1.1) Адонис

* rumuński: (1.1) Adonis

* słowacki: (1.1) Adonis m., Adónis m.

* słoweński: (1.1) Adonis

* szwedzki: (1.1) Adonis

* turecki: (1.1) Adonis

* ukraiński: (1.1) Адоніс m.

* węgierski: (1.1) Adónisz

* włoski: (1.1) Adone

źródła.

== Adonis (język angielski.) ==

wymowa.

 audio|LL-Q1860 (eng)-Vealhurl-Adonis.wav.

znaczenia.

rzeczownik, nazwa własna

 (1.1) mitgr. Adonis

 (1.2) przen. Adonis

 (1.3) imię|angielski|m.

odmiana.

przykłady.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: aˈdɔ̃ɲis, AS: adõńis

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. adonis mrz./mos./mzw.

 przym. Adonisowy

Wiktionary


adonisowy

przymiotnik od: adonis


SJP.pl


adopciny

żartobliwie: rocznica dnia adopcji zwierzęcia domowego


SJP.pl


adopcja

1. akt prawny dotyczący uznania cudzego dziecka za własne; przysposobienie, usynowienie; adoptacja;
2. przyjęcie obcego prawa za prawo obowiązujące w danym kraju;
3. dawniej: przyjęcie do rodu szlacheckiego


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) praw. prawne uznanie obcego dziecka za własne;

 (1.2) przygarnięcie zwierzęcia (np. bezdomnego, ze schroniska)

 (1.3) praw. przyjęcie przez jeden kraj prawa innego kraju

 (1.4) daw. przyjęcie do rodu, stanu rycerskiego itp.

Wiktionary

Adopcja (łac. adoptio), przysposobienie, usynowienie – forma przyjęcia do rodziny osoby obcej, stwarzająca stosunek podobny do pokrewieństwa. Jest to przybranie dziecka (często w wieku dziecięcym) za swoje.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Współcześnie w polskim prawie adopcja występuje pod nazwą przysposobienie.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: aˈdɔpt͡sʲja, AS: adopcʹi ̯a

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. adoptowanie n., adoptacja ż.

 czas. adoptować ndk., zaadoptować dk.

 przym. adopcyjny

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) przysposobienie, usynowienie, adoptacja

Wiktionary


adopcjanizm

doktryna teologiczna z końca II wieku głosząca, że Chrystus stał się Synem Bożym dopiero w wyniku adopcji przez Boga


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) rel. pogląd teologiczny według którego Jezus nie był naturalnym Synem Bożym a został usynowiony dopiero po narodzinach lub po chrzcie w Jordanie albo tuż przed śmiercią;

Wiktionary

Adopcjanizm – zróżnicowany zespół poglądów teologicznych głoszących, że Jezus był tylko adoptowanym, a nie naturalnym Synem Bożym, zbliżony do monarchianizmu, przez Kościół katolicki uznany za herezję. Po raz pierwszy wystąpił u ebionitów, następnie w teologii antiocheńskiej (np. u Pawła z Samosaty), w VIII-wiecznej Hiszpanii i na XII-wiecznym Zachodzie. W XVI i XVII w. poglądy adopcjanistyczne przyjęli Bracia Polscy (m.in. Szymon Budny i Faust Socyn).

Wikipedia


adopcyjny

przymiotnik od: adopcja


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) związany z adopcją, dotyczący adopcji

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Pierwszy w Polsce prototypowy ośrodek adopcyjny powstał w 1960 roku.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. adopcja ż., adoptowanie n., adoptacja ż.

 czas. adoptować ndk. dk.

Wiktionary


adoptacja

w prawie: akt prawny, na mocy którego adoptowane dziecko nabywa praw do nazwiska i do dziedziczenia; przysposobienie, usynowienie


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) praw. adopcja, usynowienie

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. adopcja ż., adoptowanie n., zaadoptowanie n.

 czas. adoptować ndk., zaadoptować dk.

 przym. adopcyjny

Wiktionary


adoptować

dokonywać (dokonać) adopcji


SJP.pl

czasownik przechodni dwuaspektowy

 (1.1) dokonywać / dokonać adopcji

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Znana aktorka Angelina Jolie adoptowała w czwartek trzyletniego wietnamskiego chłopca.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌadɔpˈtɔvat͡ɕ, AS: adoptovać

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. adopcja ż., adoptacja ż., adoptowanie n.

 czas. zaadoptować dk.

 przym. adopcyjny

Wiktionary


adoptowanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) dokonywanie lub dokonanie adopcji

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Adoptowanie dziecka stało się momentem przełomowym w ich życiu.

 (1.1) Adoptowanie psa z tego schroniska nic nie kosztuje.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌadɔptɔˈvãɲɛ, AS: adoptovãńe

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. adopcja ż., adoptacja ż.

 czas. adoptować ndk./dk., zaadoptować dk.

 przym. adopcyjny

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) adopcja

Wiktionary


adoracja

1. uwielbienie, podziwianie, wyrażane w widoczne dla innych lub adorowanej osoby sposób;
2. w religii: oddawanie czci Bogu lub świętym


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) książk. zachwyt kimś wyrażany w taki sposób, aby ten ktoś to widział

 (1.2) rel. ceremonia oddawania czci Bogu lub świętym

 (1.3) szt. rel. motyw w sztuce religijnej przedstawiający oddawanie czci nowo narodzonemu Chrystusowi

Wiktionary

Adoracja

  • okazywanie uwielbienia, zachwytu, podziwu; przejawy czci
  • w religiach: ceremonialne oddawania czci Bogu
    • Adoracja Najświętszego Sakramentu
    • Wieczysta adoracja

Malarstwo

  • Adoracja Dzieciątka – obraz Stephana Lochnera
  • Adoracja Dzieciątka – obraz Hieronima Boscha
  • Adoracja Dzieciątka Jezus – dzieło anonimowego artysty, zwanego Mistrzem Ołtarza z Trzeboni
  • Adoracja Dzieciątka przez Trzech Króli (Adoracja Dzieciątka) – obraz anonimowego artysty
  • Adoracja Dzieciątka – obraz Lorenza Lotta
  • Adoracja Mistycznego Baranka (Ołtarz Gandawski)
  • Adoracja Pasterzy – obraz Domenica Ghirlandaia

Wikipedia

Przykłady

 (1.2) Panie z sodalicji mariańskiej poszły na adorację eucharystyczną.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌadɔˈrat͡sʲja, AS: adoracʹi ̯a

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. adorator mos., adorant mos., adoratorka ż., adorowanie n.

 czas. adorować ndk.

 przym. adoracyjny

Wiktionary


adoracyjność

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) odprzym. cecha tego, co jest adoracyjne; cecha tych, którzy są adoracyjni

Wiktionary

Powiązane:

 przym. adoracyjny

 przysł. adoracyjnie

Wiktionary


adoracyjny

przymiotnik od: adoracja


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z adorowaniem kogoś lub czego

 (1.2) rel. związany z adoracją Najświętszego Sakramentu, używany podczas adoracji

Wiktionary

Przykłady

 (1.2) Czuwanie będzie miało charakter adoracyjny.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. adoratorka ż., adorowanie n., adorator mos., adoracja ż., adoracyjność ż.

 czas. adorować ndk.

Wiktionary


adorant

w malarstwie i rzeźbie: postać (najczęściej wyobrażająca fundatora) ze złożonymi rękami w geście uwielbienia (adoracji), klęcząca u stóp Chrystusa lub Marii


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) szt. rel. w sztuce sakralnej postać klęcząca u stóp Chrystusa lub Maryi w geście uwielbienia;

Wiktionary

Adorant – w malarstwie lub rzeźbie sakralnej postać klęcząca u stóp postaci Jezusa Chrystusa lub Marii, składająca ręce w geście uwielbienia, czyli adoracji.

Najczęściej w tej postaci można się dopatrzeć fundatora dzieła. W ikonografii chrześcijańskiej element ten pojawia się w okresie sztuki bizantyjskiej.

Wikipedia

Powiązane:

 rzecz. adoratorka ż., adorowanie n., adorator mos., adoracja ż.

 czas. adorować

Wiktionary


adorator

książkowo: mężczyzna zabiegający o względy kobiety; amant, wielbiciel, uwodziciel


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) mężczyzna zabiegający o względy drugiej osoby

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Nasza nowa praktykantka jest zawsze otoczona przez grono adoratorów.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌadɔˈratɔr, AS: adorator

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. adoracja ż., adorowanie n., adorant m.

:: fż. adoratorka ż.

 czas. adorować ndk.

 przym. adoracyjny

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) amant, konkurent, uwodziciel, wielbiciel; pot. absztyfikant

Wiktionary


adoratorka

1. książkowo: kobieta zabiegająca o względy mężczyzny; amantka, wielbicielka, uwodzicielka;
2. członkini katolickiego zgromadzenia zakonnego: Zgromadzenie Sióstr Adoratorek Krwi Chrystusa


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) forma żeńska od: adorator

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Naiwna ziemska adoratorka nie powinna była zapuszczać żurawia w jego przeszłość.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌadɔraˈtɔrka, AS: adoratorka

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. adoracja ż., adorowanie n., adorant m.

:: fm. adorator m.

 czas. adorować ndk.

 przym. adoracyjny

Wiktionary


adoratorki

1. książkowo: kobieta zabiegająca o względy mężczyzny; amantka, wielbicielka, uwodzicielka;
2. członkini katolickiego zgromadzenia zakonnego: Zgromadzenie Sióstr Adoratorek Krwi Chrystusa


SJP.pl


adorno

Theodor Adorno (właściwie Theodor Wiesengrund) (1903-69), niemiecki filozof, socjolog i muzykolog


SJP.pl

  • Antoniotto de Botta-Adorno – włoski wojskowy.
  • Omar Adorno − portorykański bokser, olimpijczyk
  • Theodor Adorno (właśc. Theodor Ludwig Wiesengrund) – niemiecki filozof, socjolog, teoretyk muzyki i kompozytor.

Wikipedia


adornować

dawniej:
1. upiększać, dekorować, zdobić;
2. powiększać, uzupełniać


SJP.pl

czasownik przechodni dwuaspektowy

 (1.1) daw. ozdabiać, dekorować; ozdobić, udekorować

 (1.2) daw. powiększać, uzupełniać; powiększyć, uzupełnić

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌadɔrˈnɔvat͡ɕ, AS: adornovać

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. adornowanie n., adornacja ż.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) ozdabiać/ozdobić, przyozdabiać/przyozdobić, dekorować/udekorować, upiększać/upiększyć

Wiktionary


adornowanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) daw. ozdabianie

 (1.2) daw. powiększanie, uzupełnianie

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌadɔrnɔˈvãɲɛ, AS: adornovãńe

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. adornacja ż.

 czas. adornować ndk.

Wiktionary


adorować

1. starać się o czyjeś względy, zachwycać się kimś lub czymś; admirować;
2. oddawać cześć religijną


SJP.pl

czasownik przechodni niedokonany (dk. brak)

 (1.1) uwielbiać kogoś, zachwycać się kimś, otaczać go uwielbieniem

 (1.2) rel. oddawać cześć Bogu lub obiektom kultu religijnego

Wiktionary

Przykłady

 (1.2) Proszę księdza, mam takie jedno pytanko, jak adoruje się Najświętszy Sakrament?

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌadɔˈrɔvat͡ɕ, AS: adorovać

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. adoracja ż., adorowanie n., adorator m., adoratorka ż., adorant m.

 przym. adoracyjny

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) emablować, wielbić, ubóstwiać

 (1.2) czcić

Wiktionary


adorowanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) uwielbianie kogoś, zachwycanie się kimś, otaczanie kogoś uwielbieniem

 (1.2) rel. oddawanie czci Bogu lub obiektom kultu religijnego

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Myślę, że Krzyśkowi w końcu znudzi się adorowanie Basi.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌadɔrɔˈvãɲɛ, AS: adorovãńe

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. adoracja ż., adorant m., adorator m., adoratorka ż.

 czas. adorować ndk.

 przym. adoracyjny

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) adoracja

Wiktionary


adp

[czytaj: a-de-pe] adenozynodifosforan


SJP.pl


adr

[czytaj: a-de-ER] skrót angielskiego: American Depository Receipt - Amerykański Kwit Depozytowy, papier wartościowy emitowany przez banki amerykańskie w celu ułatwienia tamtejszym inwestorom lokowania kapitału w akcje zagraniczne


SJP.pl


adra

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) jaśniejsza lub ciemniejsza żyła na kamieniu albo na drzewie, naturalna lub sztuczna

Wiktionary

  • Adra – arabskie imię żeńskie
  • Adra – wieś w Estonii, w prowincji Harju, w gminie Harku
  • Adra – gmina w Hiszpanii, w prowincji Almería, w Andaluzji
  • Adra – miasto w Syrii w muhafazie Damaszek

Wikipedia

Powiązane:

 rzecz. adrowanie n.

 czas. adrować

Wiktionary


adramelek

Adramelech, Adramelek, Adar-malik (król ognia) – upadły anioł, demon i bóstwo. Utożsamiany z Anu i Molochem. Centrum kultu Adramelecha znajdowało się w mieście Sefarwaim.

Według Biblii (2 Ks. Król. 17, 31) Sefarwaici palili swoje dzieci na jego cześć. W chrześcijaństwie uznany za demona, upadłego anioła. Przed upadkiem należał do Chóru Tronów.

Wikipedia


adramyttion

Edremit – miasto w Turcji w prowincji Balıkesir, niedaleko greckiej wyspy Lesbos.

Według danych na rok 2009 miasto zamieszkiwało 50 464 osób.

W starożytności miasto nazywało się Adramyttion (gr. Άδραμύττιον, łac. Adramyttium) i zostało wspomniane w Nowym Testamencie (Dz 27,2). Miasto zbudował Adramys, brata ostatniego króla Lidii – Krezusa. Miasto przyjęło greckich uchodźców, którzy w roku 422 p.n.e. osiedlili się wygnani ze swej ojczyzny.

Wikipedia


adrar

1. miasto i oaza w środkowej Algierii;
2. pustynny płaskowyż w Mauretanii


SJP.pl

  • Adrar – miasto w Algierii
  • Adrar – prowincja Algierii
  • Adrar – masyw górski w Algierii
  • Adrar Afao – szczyt górski w Algierii
  • Adrar – płaskowyż w północnej Mauretanii
  • Adrar – region Mauretanii
  • Adrar des Iforas – płaskowyż w północno-wschodnim Mali

Wikipedia


adrast

Adrastos (gr. Ἄδραστος Ádrastos, łac. Adrastus) – w mitologii greckiej król Argos, greckiego miasta w Argolidzie.

Uchodził za syna Talaosa i Lizymachy. Ojciec jego został zabity przez Amfiaraosa. Adrastos uciekł do swego dziadka ze strony matki. Po jego śmierci został królem Sykionu. Powrócił jednak do Argos po pogodzeniu się z zabójcą ojca.

Wikipedia


adrastea

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) astr. jeden z księżyców Jowisza;

Wiktionary

  • Adrastea – nimfa, opiekunka gór, bogini sprawiedliwości, piastunka Zeusa.
  • Nazwa Adrastea była stosowana, zwłaszcza przez orfików, jako zamiennik lub przydomek takich bóstw jak Rea, Kybele, Ananke, Nemezis, Dike.
  • Adrastea – księżyc Jowisza
  • (239) Adrastea – planetoida

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Adrastea jest najmniejszym z czterech wewnętrznych księżyców Jowisza.

Wiktionary


adrenalina

hormon, mediator układu nerwowego należący do katecholamin, wytwarzany przez rdzeń nadnerczy i zakończenia włókien pozazwojowych współczulnego układu nerwowego; suprarenina


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) fizj. hormon wydzielany w sytuacjach zagrożenia i stresu;

Wiktionary

Adrenalina, epinefryna – organiczny związek chemiczny, hormon zwierzęcy i neuroprzekaźnik katecholaminowy wytwarzany przez gruczoły dokrewne pochodzące z grzebienia nerwowego (rdzeń nadnerczy, ciałka przyzwojowe, komórki C tarczycy) i wydzielany na zakończeniach włókien współczulnego układu nerwowego.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Skoki na bungee podwyższają poziom adrenaliny w organizmie.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌadrɛ̃naˈlʲĩna, AS: adrẽnalʹĩna

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) epinefryna

Wiktionary


adrenalinowy

związany z adrenaliną, dotyczący adrenaliny


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) biochem. związany z adrenaliną, dotyczący działania adrenaliny

Wiktionary


adrenergiczny

w fizjologii: działający dzięki adrenalinie lub noradrenalinie


SJP.pl


adrenokortykotropina

hormon wytwarzany przez przedni płat przysadki; kortykotropina; ACTH


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) fizj. hormon pobudzający korę nadnerczy do wytwarzania przez nią hormonów

Wiktionary

Hormon adrenokortykotropowy (kortykotropina, skrót: ACTH) – hormon peptydowy przysadki mózgowej, zaliczany do hormonów tropowych. Pobudza korę nadnerczy do wydzielania kortykosteroidów, mineralokortykoidów (w nieznacznym stopniu) oraz androgenów.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Adrenokortykotropina jest kluczowym hormonem w układzie podwzgórze-przysadka-nadnercza, który reguluje wiele procesów fizjologicznych, zwłaszcza w odpowiedzi na stres.

Wiktionary

Powiązane:

 przym. adrenokortykotropowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) kortykotropina, hormon adrenokortykotropowy, skr. ACTH

Wiktionary


adres

1. określenie miejsca zamieszkania;
2. ciąg znaków kierujący na czyjąś stronę w sieci komputerowej;
3. dokładnie określone miejsce przechowywania danych w pamięci elektronicznej


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) poczt. urz. informacje o tym, gdzie znajduje się jakiś budynek lub gdzie ktoś mieszka

 (1.2) inform. numer komórki pamięci komputera

 (1.3) inform. ciąg znaków identyfikujący urządzenie, konto E-mail, stronę WWW itp. w sieci komputerowej, w szczególności w Internecie

 (1.4) przest. zbiorowa petycja do władz lub jej wysokiego przedstawiciela

 (1.5) daw. zręczność, spryt

Wiktionary

  • adres pocztowy (poczty tradycyjnej)
  • adres poczty elektronicznej
  • adres elektroniczny (termin prawniczy)
  • adres strony internetowej (URL)
  • adres IP (w sieciach komputerowych, w Internecie)
  • adres pamięci (w pamięci komputerowej)
  • adres fizyczny (pamięci fizycznej komputera, karty sieciowej)
  • MAC adres (adres fizyczny karty sieciowej)
  • adres bezwzględny (w pamięci komputerowej, w arkuszu kalkulacyjnym, w systemie plików, w Internecie)
  • adres jako pismo polityczne
  • adres hołdowniczy

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Poprosiłem o adres firmy.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈadrɛs, AS: adres

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. adresant mos., adresantka ż., adresat mos., adresatka ż., adresarka ż., adresograf mrz., adresografia ż., adresówka ż., adresowanie n., zaadresowanie n., adresatywność ż., adresacja ż., adresowalność ż.

:: zdrobn. adresik mrz.

 czas. adresować ndk., zaadresować dk.

 przym. adresowy, adresatywny

 przyim. pod adresem

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) miejsce stałego pobytu, miejsce zamieszkania

Wiktionary


adresacja

w informatyce: przydzielanie adresu IP


SJP.pl


adresant

osoba wysyłająca list; nadawca


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) ten, kto wysyła przekaz, wiadomość, list, itp.

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Adresantem tej wiadomości jest lokalna administracja.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. adres mrz., adresat mos., adresatka ż.

:: fż. adresantka ż.

 czas. adresować, zaadresować

 przym. adresowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) nadawca

Wiktionary


adresantka

adresant


SJP.pl

Patrz:

adresant

adresarka

maszyna do drukowania adresów na przesyłkach


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) techn. maszyna do drukowania adresów na masowych przesyłkach;

Wiktionary

Adresarka, adrema, adresograf, adresator, maszyna adresująca – maszyna do drukowania krótkich tekstów (zwykle adresów) na masowych przesyłkach.

W klasycznej wersji teksty do nadrukowania wytłaczane były na metalowych płytkach (cynkowych lub aluminiowych), wybieranych w adresarce ze specjalnego podajnika. W najnowszych rozwiązaniach jest to rodzaj sterowanej komputerem drukarki typu heavy duty.


Wikipedia

Wymowa:

IPA: ˌadrɛˈsarka, AS: adresarka

Wiktionary

Powiązane:

 czas. adresować

 rzecz. adresik mrz., zaadresowanie n., adres, adresowanie

Wiktionary


adresat

odbiorca;
1. osoba, do której jest adresowany list, przesyłka itp.;
2. grupa osób, określone środowisko, do którego kierowana jest wypowiedź, utwór literacki, filmowy itp.


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) poczt. osoba, do której ktoś wysyła list, przesyłkę itp.

 (1.2) osoba, do której ktoś kieruje słowa, dla której jest przeznaczony jakiś utwór, odezwa itp.

Wiktionary

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) List został dostarczony do adresata.

 (1.2) Adresatami tego utworu są wszyscy Polacy.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: aˈdrɛsat, AS: adresat

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. adres m., adresowanie n.

:: fż. adresatka ż.

 czas. adresować ndk., zaadresować dk.

 przym. adresowy

Wiktionary

Synonimy:

antonimy.

 (1.1) nadawca

 (1.2) nadawca

hiperonimy.

 (1.1) odbiorca

 (1.2) odbiorca

hiponimy.

 (1.2) słuchacz

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

 rzecz. adres m., adresowanie n.

:: fż. adresatka ż.

 czas. adresować ndk., zaadresować dk.

 przym. adresowy

frazeologia.

etymologia.

 (1.1) etymn|pol|adres.

 (1.2) etym|franc|adresser.

uwagi.

tłumaczenia.

* angielski: (1.1) addressee; (1.2) audience

* baskijski: (1.1) hartzaile

* białoruski: (1.1) адрасат m.; (1.2) адрасат m.

* bułgarski: (1.1) адресат m.

* chorwacki: (1.1) adresat m., primatelj m.

* czeski: (1.1) adresát

* duński: (1.1) adressat w., modtager w.; (1.2) modtager w.

* esperanto: (1.1) adresato

* francuski: (1.1) destinataire m.

* hiszpański: (1.1) destinatario m.; (1.2) destinatario m.

* indonezyjski: (1.1) penerima

* islandzki: (1.1) viðtakandi bréfs m.

* jidysz: (1.1) אַדרעסאַט m. (adresat)

* niemiecki: (1.1) Adressat m., Empfänger m.

* norweski (bokmål): (1.1) adressat m.

* nowogrecki: (1.1) αποδέκτης m., παραλήπτης m.

* rosyjski: (1.1) адресат m.; (1.2) адресат m.

* słowacki: (1.1) adresát

* szwedzki: (1.1) adressat w., mottagare w.; (1.2) adressat w.

* ukraiński: (1.1) адресат m.; (1.2) адресат m.

* węgierski: (1.1) címzett

* włoski: (1.1) destinatario m.

źródła.

== adresat (język chorwacki.) ==

ortografie.

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik, rodzaj męski

 (1.1) adresat

odmiana.

przykłady.

składnia.

kolokacje.

synonimy.

 (1.1) primatelj

Wiktionary


adresatka

odbiorczyni;
1. kobieta, do której jest adresowany list, przesyłka itp.;
2. kobieta, do której coś jest skierowane, np. film, wypowiedź, projekt


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) kobieta, do której coś jest adresowane

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Dlaczego otwierasz ten list? Przecież to nie ty jesteś jego adresatką.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌadrɛˈsatka, AS: adresatka

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. adres m., adresowanie n.

:: fm. adresat m.

 czas. adresować ndk., zaadresować dk.

 przym. adresowy

Wiktionary


adresatywny

dotyczący bezpośrednio adresata, np. forma adresatywna


SJP.pl


adresik

zdrobnienie od: adres


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) zdrobn. od: adres

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. adres m., adresat mos., adresatka ż., adresarka ż., adresówka ż., adresowalność ż., adresowanie n., zaadresowanie n., adresatywność ż., adresacja ż.

 czas. adresować ndk., zaadresować dk.

 przym. adresowy, adresatywny

Wiktionary


adresograf

urządzenie do drukowania adresów; adresarka


SJP.pl

Adresarka, adrema, adresograf, adresator, maszyna adresująca – maszyna do drukowania krótkich tekstów (zwykle adresów) na masowych przesyłkach.

W klasycznej wersji teksty do nadrukowania wytłaczane były na metalowych płytkach (cynkowych lub aluminiowych), wybieranych w adresarce ze specjalnego podajnika. W najnowszych rozwiązaniach jest to rodzaj sterowanej komputerem drukarki typu heavy duty.


Wikipedia


adresografia

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) techn. metoda nadrukowywania adresów na przesyłkach

 (1.2) dział przedsiębiorstwa zajmujący się gromadzeniem danych adresowych osób i instytucji

Wiktionary

Przykłady

 (1.2) Dział adresografii musi dbać o poprawność danych adresowych.

Wiktionary


adresomania

mania składania adresów (pism zbiorowych wystosowanych do władz lub osób wybitnych, zajmujących wysokie stanowisko)


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) przest. mania składania adresów (zbiorowych petycji do władz lub jej wysokich przedstawicieli)

Wiktionary


adresować

1. wpisywać adres
2. kierować do kogoś wypowiedź, utwór literacki, filmowy itp.


SJP.pl

czasownik przechodni niedokonany

 (1.1) umieszczać adres na liście, przesyłkę

 (1.2) odnosić się, zwracać się do określonej osoby lub grupy

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Poczta apeluje: podpisuj się swoim prawdziwym imieniem i nazwiskiem oraz prawidłowo adresuj listy.

 (1.2) Obejrzymy sztukę, która – choć adresowana do młodych widzów – dorosłym pójdzie w pięty!

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌadrɛˈsɔvat͡ɕ, AS: adresovać

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. adresant mos., adresik mrz., adres m., adresat m., adresatka ż., adresówka ż., adresarka ż., adresowanie n., zaadresowanie n.

 czas. zaadresować dk.

 przym. adresowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.2) kierować, zwracać się

Wiktionary


adresowalność

adresowalny


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) odprzym. cecha tego, co jest adresowalne

Wiktionary

Patrz:

adresowalny

Powiązane:

 przym. adresowalny

 przysł. adresowalnie

 rzecz. zaadresowanie n., adres mrz., adresowanie n., adresik mrz.

Wiktionary


adresowalny

specjalny, zindywidualizowany, np. reklamy adresowalne


SJP.pl


adresowanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) umieszczanie adresu na liście lub innej przesyłce

 (1.2) przen. odnoszenie, kierowanie czegoś do jakiejś osoby lub podmiotu

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌadrɛsɔˈvãɲɛ, AS: adresovãńe

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. zaadresowanie n., adres m., adresik m., adresówka ż., adresarka ż., adresat m., adresatka ż., adresowalność ż.

 czas. adresować ndk., zaadresować dk.

 przym. adresowy

Wiktionary


adresówka

1. mały identyfikator zwierzęcia domowego, doczepiany do obroży;
2. środowiskowo: firmowa pieczątka z adresem


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) mały identyfikator z imieniem zwierzęcia domowego (psa, kota, rzadziej fretki), adresem zamieszkania i/lub numerem telefonu jego opiekuna doczepiany do obroży zwierzęcia

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Adresówka pomaga w identyfikacji zwierzęcia w razie jego zaginięcia.

 (1.1) Psy bez adresówek trafiają do schronisk (…). Wielu takich sytuacji można uniknąć poprzez prosty system: zawieszka przy obroży.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌadrɛˈsufka, AS: adresufka

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. adres m., adresat m., adresatka ż., zaadresowanie n., adresowanie n., zaadresowanie n.

:: zdrobn. adresik m.

 czas. adresować ndk., zaadresować dk.

 przym. adresowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) zawieszka

Wiktionary


adresownik

notes do zapisywania adresów


SJP.pl


adresowo-wysyłkowy

związany z adresowaniem, jak i wysyłką (np. adresowo-wysyłkowe usługi)


SJP.pl


adresowy

związany z adresem, dotyczący adresu


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) dotyczący adresu, związany z adresem

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌadrɛˈsɔvɨ, AS: adresovy

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. adresant mos., adresik mrz., adresatka ż., zaadresowanie n., adres m., adresowanie n., adresat mos., adresówka ż.

 czas. adresować ndk.

Wiktionary


adret

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) geogr. stok góry lub wzgórza będący bardziej nasłoneczniony w stosunku do przeciwnego stoku tego samego wzniesienia bądź pasma górskiego;

Wiktionary

Adret (dosłoneczny stok) – termin geograficzny określający stok góry lub wzgórza będące bardziej nasłonecznione w stosunku do przeciwnego stoku tego samego wzniesienia bądź pasma górskiego. Na półkuli północnej są to stoki południowe (eksponowane na południe), natomiast na półkuli południowej – północne (eksponowane na północ).

Wikipedia

Przykłady

składnia.

kolokacje.

synonimy.

 (1.1) stok dosłoneczny

antonimy.

 (1.1) stok odsłoneczny

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

frazeologia.

etymologia.

 etym|franc|adret.etym|okcytański|adrech. lub etym|okcytański|adreit. → zwrócony na południe

uwagi.

tłumaczenia.

* angielski: (1.1) adret

* francuski: (1.1) adret m.

* niderlandzki: (1.1) zonzijde

* niemiecki: (1.1) Sonnenseite f

* włoski: (1.1) adret

źródła.

== adret (język baskijski.) ==

wymowa.

znaczenia.

przymiotnik

 (1.1) zub. zręczny

odmiana.

przykłady.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) stok dosłoneczny

Wiktionary


adria

tkanina wełniana


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) geogr. adm. miasto we Włoszech w Wenecji Euganejskiej, położone między dolnym Padem i Adygą; w starożytności ważny port morski;

Wiktionary

  • Adria – miasto we Włoszech
  • Adria – imię żeńskie, zdrobnienie imion Adriana, Adrianna
  • adria – tkanina wełniana
  • Adria – lokal w Warszawie otwarty w 1931
  • Adria – kinoteatr w Bydgoszczy
  • Adria Airways – słoweńskie narodowe linie lotnicze, należące do sojuszu Star Alliance
  • Adria Mobil – słoweńskie przedsiębiorstwo produkujące przyczepy kempingowe i samochody typu kamper
  • Wielka Adria – kontynent znajdujący się pod Europą

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Na północy, w pobliżu ujścia Padu spotykamy dwa bogate miasta, Adrię i Spinę. Oba miały na pewno greckich, jak i etruskich mieszkańców. (…) Rozkwit tak Adrii, jak i Spiny przypada na drugą połowę w. VI i pierwszą V, gdy cała pobliska kraina znajdowała się w rękach Etrusków.

 (1.1) W drugiej połowie II wieku przed Chr. Adria została włączona w sieć dróg rzymskich (…), a tym samym w sferę politycznego i ekonomicznego oddziaływania Rzymu.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈadrʲja, AS: adrʹi ̯a

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Adriatyk mrz., adria ż.

 przym. adriatycki

Wiktionary

Synonimy:

antonimy.

hiperonimy.

 (1.1) miasto

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

 rzecz. Adriatyk mrz., adria ż.

 przym. adriatycki

frazeologia.

etymologia.

uwagi.

tłumaczenia.

* angielski: (1.1) Adria

* francuski: (1.1) Adria

* hiszpański: (1.1) Adria

* kataloński: (1.1) Adria

* litewski: (1.1) Adrija

* niemiecki: (1.1) Adria n.

* rosyjski: (1.1) Адрия ż.

* słowacki: (1.1) Adria ż.

* włoski: (1.1) Adria ż.

źródła.

== Adria (język angielski.) ==

thumb|Adria (1.1)

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik, nazwa własna

 (1.1) geogr. Adria

odmiana.

przykłady.

składnia.

kolokacje.

synonimy.

Wiktionary


adrian

imię męskie


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy, nazwa własna

 (1.1) imię|polski|m.;

forma rzeczownika.

 (2.1) D. lm. od: Adriana

Wiktionary

  • Adrian – imię męskie
  • „Adrian” – fabryka rajstop w Zgierzu
  • Adrian – typ francuskich hełmów
  • Adrian– wieś w Rumunii, w okręgu Marusza, w gminie Gurghiu
  • Adrian – patriarcha moskiewski i całej Rusi
  • Adrian (ur. 1952) – duchowny prawosławny w jurysdykcji Patriarchatu Konstantynopolitańskiego
  • Adrian (1951-2005) – zwierzchnik Rosyjskiej Prawosławnej Cerkwi Staroobrzędowej
  • Adrian(ur. 1943) – biskup Kościoła Prawosławnego Ukrainy
  • Adrian(ur. 1951) – rosyjski biskup prawosławny

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Spotkałem Adriana i umówiliśmy się na kręgle.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈadrʲjãn, AS: adrʹi ̯ãn

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Adrianowa ż.

:: fż. Adriana ż.

:: zdrobn. Adrianek m., Adek m., Aduś m.

Wiktionary


adriana

imię żeńskie


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) imię|polski|ż.;

forma rzeczownika.

 (2.1) D. i B. lp. od: Adrian

Wiktionary

  • Adriana (Adrianna) – imię żeńskie
  • Adriana – rodzaj roślin z rodziny wilczomleczowatych
  • Adriana – planetoida o numerze katalogowym 820

Wikipedia

Przykłady

składnia.

kolokacje.

 (1.1) kolokacje imię ż|D=Adriany.

synonimy.

 (1.1) war. Adrianna; zdrobn. Adrianka, Ada, Adusia, Adunia

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

 rzecz.

:: war. Adrianna ż.

:: zdrobn. Adrianka ż., Ada ż., Adusia ż., Adunia ż.

:: fm. Adrian mos.

 przym. przest. gwara. Adrianin, Adrianowy

frazeologia.

etymologia.

 (1.1) etym|łac.

uwagi.

 (1.1) zobacz też: Indeks:Polski - Imiona

 

tłumaczenia.

* angielski: (1.1) Adriana

* bułgarski: (1.1) Адриана ż.

* hiszpański: (1.1) Adriana ż.

* karpatorusiński: (1.1) Адріана ż.

* kataloński: (1.1) Adriana ż.

* rosyjski: (1.1) Адриана ż.

* słowacki: (1.1) Adriána ż.

* ukraiński: (1.1) Адріана ż.

* węgierski: (1.1) Adrienn

* włoski: (1.1) Adriana ż.

źródła.

== Adriana (język angielski.) ==

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik, nazwa własna

 (1.1) imię|angielski|ż. Adrianna, Adriana

odmiana.

przykłady.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: aˈdrʲjãna, AS: adrʹi ̯ãna

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz.

:: war. Adrianna ż.

:: zdrobn. Adrianka ż., Ada ż., Adusia ż., Adunia ż.

:: fm. Adrian mos.

 przym. przest. gwara. Adrianin, Adrianowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) war. Adrianna; zdrobn. Adrianka, Ada, Adusia, Adunia

Wiktionary


adrianek

zdrobnienie od: Adrian (imię męskie)


SJP.pl


adrianiny

przymiotnik dzierżawczy - należący do Adriany lub z nią związany


SJP.pl


adrianna

imię żeńskie


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) imię|polski|ż.;

Wiktionary

Adrianna, Adriana – imię żeńskie; żeński odpowiednik imienia Adrian. Imię to pojawiło się w starożytnym Rzymie. Pochodzi od męskiego imienia Hadrian lub Adrian, to znaczy należący do miasta Hadrii w Picenum (Włochy). Częściej – w formie Adrian – nadawano je chłopcom. Jako imię żeńskie w zapiskach po raz pierwszy znalazło się około 1350 roku.

Wikipedia

Przykłady

składnia.

kolokacje.

 (1.1) kolokacje imię ż|D=Adrianny.

synonimy.

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

 rzecz. Adriana ż.

:: fm. Adrian mos.

:: zdrobn. Adrianka, Ada, Adusia, Adunia

frazeologia.

etymologia.

uwagi.

 (1.1) zoblistę|Indeks:Polski - Imiona.

tłumaczenia.

* angielski: (1.1) Adriana

* rosyjski: (1.1) Адрианна ż.

* włoski: (1.1) Adriana ż.

źródła.

== Adrianna (język angielski.) ==

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik, nazwa własna

 (1.1) imię|angielski|ż.

odmiana.

przykłady.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: aˈdrʲjãnːa, AS: adrʹi ̯ã•na

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Adriana ż.

:: fm. Adrian mos.

:: zdrobn. Adrianka, Ada, Adusia, Adunia

Wiktionary

Synonimy:

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

 rzecz. Adriana ż.

:: fm. Adrian mos.

:: zdrobn. Adrianka, Ada, Adusia, Adunia

frazeologia.

etymologia.

uwagi.

 (1.1) zoblistę|Indeks:Polski - Imiona.

tłumaczenia.

* angielski: (1.1) Adriana

* rosyjski: (1.1) Адрианна ż.

* włoski: (1.1) Adriana ż.

źródła.

== Adrianna (język angielski.) ==

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik, nazwa własna

 (1.1) imię|angielski|ż.

odmiana.

przykłady.

składnia.

kolokacje.

synonimy.

Wiktionary


adrianniny

przymiotnik dzierżawczy - należący do Adrianny lub z nią związany


SJP.pl


adrianopol

miasto w europejskiej części Turcji (turecka nazwa: Edirne)


SJP.pl

Edirne lub Adrianopol (gr. Αδριανούπολη, Adrianopoli, bułg. Одрин, Odrin) – miasto w europejskiej, północno-zachodniej części Turcji, na Nizinie Trackiej, przy ujściu rzeki Tundża do Maricy, w pobliżu granicy z Grecją oraz Bułgarią.

Wikipedia


adrianopolski

Adrianopol (dawna nazwa Edirne, miasta w Turcji)


SJP.pl


adrianostwo

Adrian z małżonką; Adrianowie


SJP.pl


adrianowie

Adrian z małżonką; Adrianostwo


SJP.pl


adrianowy

przymiotnik dzierżawczy - należący do Adriana lub z nim związany


SJP.pl


adriatycki

Adriatyk


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) dotyczący Adriatyku, związany z Adriatykiem (Morzem Adriatyckim)

Wiktionary

Patrz:

Adriatyk

Powiązane:

 rzecz. adria ż., Adriatyk mrz., Adria ż.

Wiktionary


adriatyk

Morze Adriatyckie; morze u południowych wybrzeży Europy


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna

 (1.1) zob. Morze Adriatyckie.

Wiktionary

Morze Adriatyckie lub Adriatyk (alb. Det(i) Adriatik, serb. i chorw. Jadransko more, Jadran, słoweń. Jadransko morje, Jadran, wł. Mare Adriatico) – północne odgałęzienie Morza Śródziemnego. Oddziela półwyspy Apeniński od Bałkańskiego.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Do Adriatyku uchodzą rzeki Pad i Neretwa.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: aˈdrʲjatɨk, AS: adrʹi ̯atyk

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. adria ż., Adria ż.

 przym. adriatycki

Wiktionary


adrować

czasownik przechodni niedokonany (dk. brak)

 (1.1) wykonywać sztuczne adry, inkrustować wyroby stolarskie drzewem lub metalem

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. adra ż., adrowanie n.

Wiktionary


adrowanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) wykonywanie sztucznych adr, inkrustowanie wyrobów stolarskich drzewem lub metalem

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. adra ż.

 czas. adrować ndk.

Wiktionary


adryjański

przymiotnik

 (1.1) stpol. adriatycki

Wiktionary


adryjski

przymiotnik od: Adria (miasto we Włoszech)


SJP.pl


adscripticii

[czytaj: adskriptic-i-i] w średniowieczu poddani chłopi, którzy nie mogli opuścić ziemi bez zgody pana


SJP.pl


adsl

[czytaj: a-de-es-EL] skrót angielskiego: Asymmetric Digital Subscriber Line - odmiana technologii DSL, umożliwiająca asymetryczny dostęp do Internetu (przesył danych do użytkownika odbywa się z większą prędkością niż od użytkownika)


SJP.pl


adsorbat

substancja, która ulega adsorpcji


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) chem. substancja ulegająca zagęszczeniu w procesie adsorpcji

Wiktionary

Sorpcja – pochłanianie jednej substancji (gazów, par cieczy, par substancji stałych i ciał rozpuszczonych w cieczach), zwanej sorbatem, przez inną substancję (ciało porowate), zwaną sorbentem.

Procesom sorpcyjnym często towarzyszą inne, jak powierzchniowe wytrącanie się trudno rozpuszczalnych soli (właściwości roztworu przy granicy faz są często inne niż w głębi roztworu, na przykład może być zmieniona przenikalność dielektryczna).

Wikipedia

Powiązane:

 rzecz. absorbancja ż., absorbat mrz., absorbent mrz., absorber mrz., absorbowanie n., absorpcja ż., absorpcyjność ż., adsorbent mrz., adsorber mrz., adsorbowanie n., adsorpcja ż., desorber mrz., desorpcja ż., resorbowanie n., sorbat mrz., sorbent mrz., sorbowanie n., sorpcja ż., zaabsorbowanie n., zaadsorbowanie n., zabsorbowanie n., zresorbowanie n.

 czas. absorbować ndk., adsorbować ndk., resorbować ndk., sorbować ndk., zaabsorbować dk., zaadsorbować dk., zabsorbować dk., zresorbować dk.

 przym. absorbowalny, absorbujący, absorpcyjny, adsorbowalny, adsorpcyjny, desorpcyjny, sorpcyjny, zresorbowany

Wiktionary


adsorbent

substancja stała, na której powierzchni zachodzi adsorpcja


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) chem. substancja, na której powierzchni zachodzi adsorpcja

Wiktionary

Adsorbent – ciało o bardzo rozwiniętej powierzchni, na której zachodzi proces polegający na powierzchniowym wiązaniu cząsteczek płynu (cieczy lub gazu) przez cząstki cieczy lub ciała stałego, zwany adsorpcją. Powoduje to zatężanie substancji rozcieńczonej (adsorbatu). Adsorbenty można podzielić według różnych cech:

  • dyspersji:
    • o dużej dyspersji zewnętrznej, tj. nieporowate (dymy, sadze, powierzchnia rzędu 100–500 m2/g)
    • o dużej dyspersji wewnętrznej, tj. porowate (węgiel aktywny, żel krzemionkowy, sita molekularne, zeolity) powierzchnia rzędu 10–1000 m2/g i więcej

    Wikipedia

    Przykłady

    składnia.

    kolokacje.

    synonimy.

    antonimy.

    hiperonimy.

    hiponimy.

    holonimy.

    meronimy.

    pokrewne.

     rzecz. absorbancja ż., absorbat mrz., absorbent mrz., absorber mrz., absorbowanie n., absorpcja ż., absorpcyjność ż., adsorbat mrz., adsorber mrz., adsorbowanie n., adsorpcja ż., desorber mrz., desorpcja ż., resorbowanie n., sorbat mrz., sorbent mrz., sorbowanie n., sorpcja ż., zaabsorbowanie n., zaadsorbowanie n., zabsorbowanie n., zresorbowanie n.

     czas. absorbować ndk., adsorbować ndk., resorbować ndk., sorbować ndk., zaabsorbować dk., zaadsorbować dk., zabsorbować dk., zresorbować dk.

     przym. absorbowalny, absorbujący, absorpcyjny, adsorbowalny, adsorpcyjny, desorpcyjny, sorpcyjny, zresorbowany

    frazeologia.

    etymologia.

    uwagi.

    tłumaczenia.

    * baskijski: (1.1) adsorbatzaile

    * francuski: (1.1) adsorbant m.

    źródła.

    == adsorbent (język angielski.) ==

    wymowa.

     audio|LL-Q1860 (eng)-CandyKayak-adsorbent.wav.

    znaczenia.

    rzeczownik

     (1.1) chem. adsorbent

    odmiana.

    przykłady.

    Wiktionary

    Wymowa:

    IPA: atˈsɔrbɛ̃nt, AS: atsorbẽnt

    Wiktionary

    Powiązane:

     rzecz. absorbancja ż., absorbat mrz., absorbent mrz., absorber mrz., absorbowanie n., absorpcja ż., absorpcyjność ż., adsorbat mrz., adsorber mrz., adsorbowanie n., adsorpcja ż., desorber mrz., desorpcja ż., resorbowanie n., sorbat mrz., sorbent mrz., sorbowanie n., sorpcja ż., zaabsorbowanie n., zaadsorbowanie n., zabsorbowanie n., zresorbowanie n.

     czas. absorbować ndk., adsorbować ndk., resorbować ndk., sorbować ndk., zaabsorbować dk., zaadsorbować dk., zabsorbować dk., zresorbować dk.

     przym. absorbowalny, absorbujący, absorpcyjny, adsorbowalny, adsorpcyjny, desorpcyjny, sorpcyjny, zresorbowany

    Wiktionary


adsorber

urządzenie przemysłowe wykorzystywane w procesie adsorpcji


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) chem. urządzenie służące do oddzielania składników z mieszaniny gazowej lub ciekłej

Wiktionary

Adsorber – urządzenie służące do prowadzenia procesu adsorpcji.

Stosuje się go w celu:

  • oczyszczania gazów, cieczy lub roztworów z niepożądanych domieszek (np: usuwanie związków siarki lub gazów trujących, oczyszczanie i odbarwianie olejów jadalnych),
  • adsorbowaniu cennych składników z mieszaniny gazów, cieczy lub roztworów (np: odzyskiwanie rozpuszczalników).

Wikipedia

Powiązane:

 rzecz. absorbancja ż., absorbat mrz., absorbent mrz., absorber mrz., absorbowanie n., absorpcja ż., absorpcyjność ż., adsorbat mrz., adsorbent mrz., adsorbowanie n., adsorpcja ż., desorber mrz., desorpcja ż., resorbowanie n., sorbat mrz., sorbent mrz., sorbowanie n., sorpcja ż., zaabsorbowanie n., zaadsorbowanie n., zabsorbowanie n., zresorbowanie n.

 czas. absorbować ndk., adsorbować ndk., resorbować ndk., sorbować ndk., zaabsorbować dk., zaadsorbować dk., zabsorbować dk., zresorbować dk.

 przym. absorbowalny, absorbujący, absorpcyjny, adsorbowalny, adsorpcyjny, desorpcyjny, sorpcyjny, zresorbowany

Wiktionary


adsorbować

wiązać cząstki cieczy lub gazu; dokonywać adsorpcji


SJP.pl

czasownik przechodni niedokonany (dk. brak)

 (1.1) chem. wiązać cząsteczki cieczy lub gazu na powierzchni ciała stałego

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. absorbancja ż., absorbat mrz., absorbent mrz., absorber mrz., absorbowanie n., absorpcja ż., absorpcyjność ż., adsorbat mrz., adsorbent mrz., adsorber mrz., adsorbowanie n., adsorpcja ż., desorber mrz., desorpcja ż., resorbowanie n., sorbat mrz., sorbent mrz., sorbowanie n., sorpcja ż., zaabsorbowanie n., zaadsorbowanie n., zabsorbowanie n., zresorbowanie n.

 czas. absorbować ndk., resorbować ndk., sorbować ndk., zaabsorbować dk., zaadsorbować dk., zabsorbować dk., zresorbować dk.

 przym. absorbowalny, absorbujący, absorpcyjny, adsorbowalny, adsorpcyjny, desorpcyjny, sorpcyjny, zresorbowany

Wiktionary


adsorbowanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) chem. fiz. skupianie, wiązanie cząsteczki cieczy lub gazu na powierzchni ciała stałego

Wiktionary

Powiązane:

 czas. adsorbować

 rzecz. absorbent mrz., adsorbat mrz., adsorbent mrz., adsorber mrz., adsorpcja ż.

 przym. adsorpcyjny

Wiktionary


adsorpcja

1. wiązanie cząsteczek cieczy lub gazu przez ciało stałe;
2. jeden z etapów infekcji wirusowej polegający na przylgnięciu wirusa do zewnętrznej strony błony komórkowej komórki żywiciela


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) chem. fiz. gromadzenie się substancji rozpuszczonych w cieczy lub obecnych w gazie na powierzchni ciała stałego lub cieczy;

Wiktionary

Adsorpcja – proces wiązania się cząsteczek, atomów lub jonów na powierzchni lub granicy faz fizycznych, powodujący lokalne zmiany stężenia. Adsorpcji nie należy mylić z absorpcją, która jest procesem wnikania do wnętrza fazy. Adsorpcję, absorpcję i wymianę jonową przyjęło się wspólnie nazywać procesami sorpcji.

Proces odwrotny do adsorpcji, absorpcji czy ogólnie sorpcji to desorpcja.

W przemyśle proces adsorpcji i desorpcji prowadzi się z użyciem adsorberów.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: atˈsɔrpt͡sʲja, AS: atsorpcʹi ̯a

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. absorbancja ż., absorbat mrz., absorbent mrz., absorber mrz., absorbowanie n., absorpcja ż., absorpcyjność ż., adsorbat mrz., adsorbent mrz., adsorber mrz., adsorbowanie n., desorber mrz., desorpcja ż., resorbowanie n., sorbat mrz., sorbent mrz., sorbowanie n., sorpcja ż., zaabsorbowanie n., zaadsorbowanie n., zabsorbowanie n., zresorbowanie n.

 czas. absorbować ndk., adsorbować ndk., resorbować ndk., sorbować ndk., zaabsorbować dk., zaadsorbować dk., zabsorbować dk., zresorbować dk.

 przym. absorbowalny, absorbujący, absorpcyjny, adsorbowalny, adsorpcyjny, desorpcyjny, sorpcyjny, zresorbowany

Wiktionary


adsorpcyjność

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) odprzym. cecha tego, co jest adsorpcyjne

Wiktionary

Powiązane:

 przym. adsorpcyjny

 przysł. adsorpcyjnie

Wiktionary


adsorpcyjny

przymiotnik od: adsorpcja


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) chem. związany z adsorpcją, dotyczący adsorpcji

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. adsorpcyjność ż., absorbancja ż., absorbat mrz., absorbent mrz., absorber mrz., absorbowanie n., absorpcja ż., absorpcyjność ż., adsorbat mrz., adsorbent mrz., adsorber mrz., adsorbowanie n., adsorpcja ż., desorber mrz., desorpcja ż., resorbowanie n., sorbat mrz., sorbent mrz., sorbowanie n., sorpcja ż., zaabsorbowanie n., zaadsorbowanie n., zabsorbowanie n., zresorbowanie n.

 czas. absorbować ndk., adsorbować ndk., resorbować ndk., sorbować ndk., zaabsorbować dk., zaadsorbować dk., zabsorbować dk., zresorbować dk.

 przym. absorbowalny, absorbujący, absorpcyjny, adsorbowalny, desorpcyjny, sorpcyjny, zresorbowany

Wiktionary


adstrat

rodzaj języka, z którego bierze się zapożyczenia w państwach wielojęzycznych


SJP.pl


adstryngencja

Wikipedia


adsubstantywny

operator adsubstantatywny - leksem mający cechy właściwe liczebnikom, jednak wchodzący w związki z przyimkami w wyrażeniach przyimkowych, np. tuż, zaraz, gdzieś; przywyrazek


SJP.pl


adua

miasto w Etiopii


SJP.pl

Adua (także: Adowa, Adwa, Aduwa) – miasto w północnej Etiopii, w prowincji Tigraj (dawna nazwa Tigre), na wysokości 2000 m n.p.m. Była stolica Etiopii. Liczy ok. 25 tys. mieszkańców (1994). Ośrodek okręgu o rolniczym charakterze.

Wikipedia


aduański

przymiotnik od: Adua (miasto w Etiopii)


SJP.pl


adular

przezroczysty, bezbarwny minerał, odmiana ortoklazu, nazwa pochodząca od gór Adula w Alpach gdzie został znaleziony


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) miner. minerał z grupy krzemianów;

Wiktionary

Adular – minerał z grupy krzemianów, przezroczysta i bezbarwna odmiana skalenia potasowego. Należy do minerałów rzadkich.

Nazwa pochodzi od gór Adula w Alpach (okolice Przełęczy Św. Gotarda w Szwajcarii).

Wikipedia

Wymowa:

IPA: aˈdular, AS: adular

Wiktionary


adularowy

adular


SJP.pl

Patrz:

adular

adulator

dawniej: pochlebca


SJP.pl


adulterium

dawniej: cudzołóstwo, czyli stosunek płciowy z cudzą żoną lub cudzym mężem


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) daw. cudzołóstwo

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Bezsprzecznie hrabia dopuszczał się adulteriów, a ona cierpiała, nie wiedząc, co począć.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) cudzołóstwo, zdrada

Wiktionary


adultyzm

[czytaj: adultyzm lub edoltyzm] dyskryminacja młodych ze względu na wiek


SJP.pl

Adultyzm – rodzaj dyskryminacji ze względu na wiek. Od ageizmu różni się tym, że skierowany jest przeciwko młodym dorosłym, nastolatkom, a nawet dzieciom.

Adultyzmem bardzo często określa się postrzeganie dorosłych (szczególnie tych, którzy pełnoletniość osiągnęli stosunkowo niedawno) jako osób niedojrzałych. Zachowanie to nie jest poparte żadnymi przesłankami wynikającymi z zachowania dyskryminowanej osoby, a jedynie pewnymi wyobrażeniami osoby dyskryminującej. Tendencja do uogólniania i pewne negatywne doświadczenia z osobami o podobnym wieku, sprawiają, że dana osoba wyznacza domniemane cechy, które miałyby być typowe dla danej kategorii (pewien przedział wiekowy), ignorując różnorodność charakterologiczną wynikającą z wieku społecznego.

Wikipedia


adv.

skrót od: adverbium (w językoznawstwie: przysłówek)


SJP.pl


adverbium

w językoznawstwie: przysłówek; adwerbium


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) gram. przysłówek

Wiktionary

Wikipedia

Powiązane:

 rzecz. adwerbium n.

 przym. adwerbialny

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) przysłówek, war. adwerbium

Wiktionary


advocaat

[czytaj: adwokat] gęsty likier z żółtek, cukru, śmietany i aromatu waniliowego; advocat, adwokat, ajerkoniak, jajecznik


SJP.pl

Advocaat [wym. adwokat], adwokat – holenderski likier o dużej lepkości, którego głównymi składnikami są jajka, cukier i brandy. Trunek został wynaleziony przez Holendra Eugena Verpoortena w Heinsbergu (dzisiejsza Nadrenia Północna-Westfalia). Produkowany z brandy o niskiej mocy (15-25%), cukru lub miodu, żółtek jaj, śmietany (lub skondensowanego mleka) oraz aromatu waniliowego. Najbardziej znanymi producentami advocaatu są Bols, DeKuyper i Verpoorten.

Wikipedia


advocat

[czytaj: adwokat] gęsty likier z żółtek, cukru, śmietany i aromatu waniliowego; advocaat, adwokat, ajerkoniak, jajecznik


SJP.pl


adw.

skrót

 (1.1) = adwokat

 (1.2) = adwokacki

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Pozew przeciwko oskarżonemu wniósł adw. Jerzy Kwaśniewski.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) mec.

Wiktionary


adwaita

koncepcja monistycznej filozofii indyjskiej, według której dusza indywidualna tworzy nierozerwalną całość z brahmanem, a świat widzialny jest tylko jego odbiciem; adwajta


SJP.pl


adwajta

koncepcja monistycznej filozofii indyjskiej, według której dusza indywidualna tworzy nierozerwalną całość z brahmanem, a świat widzialny jest tylko jego odbiciem; adwaita


SJP.pl

Adwajta (dewanagari अद्वैत वेदान्त, trl. advaita vedānta, niedwoistość, ang. Advaita Vedanta) – w filozofii indyjskiej – monistyczny kierunek wedanty. Jego twórcą jest Adi Śankara.

Wikipedia


adware

[czytaj: adłer] rodzaj oprogramowania utrzymywanego z reklam


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) inform. oprogramowanie rozpowszechniane za darmo, którego producent otrzymuje wynagrodzenie za wyświetlanie reklam zlecanych przez sponsorów;

 (1.2) inform. rodzaj szkodliwego oprogramowania, które w natrętny sposób wyświetla niepożądane przez odbiorcę reklamy;

Wiktionary

Adware (oprogramowanie reklamowe) – rodzaj licencji oprogramowania. Adware jest oprogramowaniem rozpowszechnianym za darmo, którego producent otrzymuje wynagrodzenie za wyświetlanie reklam zlecanych przez sponsorów.

Mianem adware określa się również rodzaj szkodliwego oprogramowania, które w natrętny sposób wyświetla niepożądane przez odbiorcę reklamy.

Wikipedia

Przykłady

składnia.

kolokacje.

synonimy.

 (1.1-2) oprogramowanie reklamowe

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

 przym. adware'owy

frazeologia.

etymologia.

 etym|ang|adware.

uwagi.

tłumaczenia.

* angielski: (1.1) adware; (1.2) adware

* chorwacki: (1.1) reklamni softver m., oglašivački softver m.; (1.2) reklamni softver m., oglašivački softver m.

* czeski: (1.1) adware m., reklamní program m., reklamní software m.; (1.2) adware m., reklamní program m., reklamní software m.

* duński: (1.2) adware w./n.

* esperanto: (1.1) reklamprogramaro; (1.2) reklamprogramaro

* estoński: (1.1) reklaamvara; (1.2) reklaamvara

* fiński: (1.1) mainosohjelma; (1.2) mainosohjelma

* francuski: (1.1) publiciel m., logiciel publicitaire m., logiciel de publicité m.; (1.2) publiciel m., logiciel publicitaire m., logiciel de publicité m.

* gruziński: (1.1) სარეკლამო პროგრამა (sareḳlamo ṗrograma); (1.2) სარეკლამო პროგრამა (sareḳlamo ṗrograma)

* łotewski: (1.1) reklāmprogrammatūra ż.; (1.2) reklāmprogrammatūra ż.

* norweski (bokmål): (1.1) reklameprogram n.; (1.2) reklameprogram n.

* rosyjski: (1.1) рекламная программа ż.; (1.2) рекламная программа ż.

* serbski: (1.1) адвер m., рекламни софтвер m., оглашивачки софтвер m.; (1.2) адвер m., рекламни софтвер m., оглашивачки софтвер m.

* słowacki: (1.1) advér m., reklamný softvér m.; (1.2) advér m., reklamný softvér m.

* słoweński: (1.1) oglaševalsko programje n.; (1.2) oglaševalsko programje n.

* szwedzki: (1.1) reklamprogram n., annonsprogram n.; (1.2) reklamprogram n., annonsprogram n.

* turecki: (1.1) reklam yazılımı; (1.2) reklam yazılımı

* węgierski: (1.1) reklámprogram; (1.2) reklámprogram

źródła.

== adware (język angielski.) ==

wymowa.

 audioUK|En-uk-adware.ogg.

znaczenia.

rzeczownik

 (1.1) inform. adware, oprogramowanie reklamowe

odmiana.

przykłady.

Wiktionary

Powiązane:

 przym. adware'owy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1-2) oprogramowanie reklamowe

Wiktionary


adwekcja

napływ przemieszczających się poziomo mas powietrza atmosferycznego nad określone obszary, będący jedną z przyczyn zmian pogody


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) meteorol. poziomy ruch mas powietrza o innych właściwościach niż powietrze uprzednio zalegające;

 (1.2) fiz. w mechanice płynów: unoszenie substancji przez przepływający płyn, tak że prędkość unoszonej substancji jest równa prędkości przepływającego płynu;

Wiktionary

Adwekcja (z łac. advectiō – "dowóz", ang. advection) – pojęcie oznaczające napływ substancji bądź zmianę parametru w wyniku napływu substancji, stosowane w dwóch dziedzinach w nieco różniących się znaczeniach:

  • adwekcja w mechanice płynów,
  • adwekcja w meteorologii.

Wikipedia

Powiązane:

 przym. adwekcyjny

Wiktionary


adwekcyjny

przymiotnik od: adwekcja


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) meteorol. / fiz. związany z adwekcją, dotyczący adwekcji

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. adwekcja ż.

Wiktionary


adwena

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) daw. przychodzień, przybysz

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) W Wigilię odwiedził nas adwena

Wiktionary

Wymowa:

IPA: adˈvɛ̃na, AS: advna

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. adwent, adwentnik, adwentysta, adwentystka

 przym. adwentowy

Wiktionary


adwent

w liturgii rzymskokatolickiej: okres czterech tygodni poprzedzających święto Bożego Narodzenia


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) kult. rel. w kalendarzu chrześcijańskim okres około czterech tygodni (dawniej czterdziestu dni) przed Bożym Narodzeniem, przygotowujący do uroczystości Narodzenia Pańskiego, symbolizujący oczekiwanie na przyjście Mesjasza; ; Gloger.

 (1.2) przest. dzień Bożego Narodzenia

Wiktionary

Adwent (łac. adventus – przyjście) – w Kościołach zachodnich (łacińskim, anglikańskim i protestanckich) okres liturgiczny, poprzedzający uroczystość Bożego Narodzenia. Adwent poświęcony jest oczekiwaniu na powtórne przyjście Jezusa Chrystusa, a jednocześnie przypomina historyczne oczekiwanie na Mesjasza. Ten okres liturgiczny jest także czasem "radosnego oczekiwania na przyjście Chrystusa".

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Adwent początkowo miał charakter głównie pokutny.

 (1.1) Obecnie adwent obejmuje cztery niedziele przed Bożym Narodzeniem.

 (1.1) Minęła jesień, minął zwykłą koleją rzeczy adwent, nastąpił karnawał.

 (1.1) Symbolami adwentu są: wieniec adwentowy, kalendarz adwentowy, lampion roratny i roratka.

 (1.1) W liturgii katolickiej fiolet symbolizuje skruchę, post, powagę i dlatego jest barwą adwentu.

 (1.1) Z pierwszą niedzielą adwentu zaczyna się rok kościelny.

 (1.1) W adwencie chodzimy przed świtem na roraty.

 (1.2) Adwent jest ważnym dniem w roku kościelnym.

 (1.2) Dawniej adwentem sam dzień Bożego Narodzenia zwano (…).

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈadvɛ̃nt, AS: advẽnt

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. adwentowość ż., adwentnik mrz., adwentowiec mrz./mzw., adwentówka ż., adwentysta mos., adwentystka ż., adwentyzm mrz., adwentystyczność ż., adwena mos.

 przym. adwentowy, adwentystyczny

 przysł. adwentowo

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) reg. śl. adwynt., reg. śl. adwenta.

Wiktionary


adwenta

rzeczownik, rodzaj niemęskoosobowy, liczba mnoga

 (1.1) gw-pl|Śląsk Cieszyński. adwent

Wiktionary


adwentnik

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) daw. grudzień

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Adwentnik w tym roku był srogi.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: adˈvɛ̃ntʲɲik, AS: advntʹńik

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. adwent m., adwena m., adwentysta m., adwentystka ż.

 przym. adwentowy

Wiktionary


adwentowicz

nazwisko


SJP.pl


adwentowo

przysłówek

 (1.1) w sposób adwentowy

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. adwent mrz.

 przym. adwentowy

Wiktionary


adwentowy

adwent, np. spotkanie adwentowe


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) kult. rel. związany z adwentem, dotyczący adwentu, odbywający się w adwencie

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) W Niemczech specjalnie na tę okazję wydawane są kalendarze adwentowe które powoli także docierają do Polski.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌadvɛ̃nˈtɔvɨ, AS: advẽntovy

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. adwent m., adwentowość ż., adwentnik m., adwentowiec m., adwentówka ż., adwentysta m., adwentystka ż., adwentyzm m., adwentystyczność ż., adwena m.

 przym. adwentystyczny

 przysł. adwentowo

Wiktionary


adwentyści

grupa protestanckich związków wyznaniowych głoszących rychły koniec świata i powtórne nadejście Chrystusa


SJP.pl

Adwentyzm (z łac. adventus: „przyjście”) – Kościoły i inne wspólnoty chrześcijańskie wywodzące się lub nawiązujące do XIX-wiecznego amerykańskiego przebudzenia eschatologiczno-mesjanistycznego w łonie ewangelikalizmu, któremu przewodził William Miller. Cechą wyróżniającą adwentyzm na tle chrześcijańskiego ogółu jest akcentowanie zbliżającego się powtórnego przyjścia Jezusa Chrystusa na Ziemię, które zakończy historię obecnego świata. Wyznawcy adwentyzmu to adwentyści.

Wikipedia


adwentysta

członek jednej z chrześcijańskich wspólnot religijnych głoszących rychły koniec świata i powtórne nadejście Chrystusa


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) rel. członek protestanckiego Kościoła chrześcijańskiego, głoszącego bliskie ponowne przyjście Chrystusa, chrzest tylko dorosłych, sobotę jako dzień święty

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Jan jest pobożnym adwentystą.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌadvɛ̃nˈtɨsta, AS: advẽntysta

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. adwent m., adwena ż., adwentnik m., adwentownik m.

:: fż. adwentystka ż.

 przym. adwentowy, adwentystyczny

Wiktionary


adwentystka

członkini jednej z chrześcijańskich wspólnot religijnych głoszących rychły koniec świata i powtórne nadejście Chrystusa


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) rel. członkini protestanckiego Kościoła chrześcijańskiego, głoszącego bliskie ponowne przyjście Chrystusa, chrzest tylko dorosłych, sobotę jako dzień święty

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Żona mojego kolegi jest adwentystką.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌadvɛ̃nˈtɨstka, AS: advẽntystka

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. adwent m., adwena ż., adwentnik m., adwentownik m.

:: fm. adwentysta m.

 przym. adwentowy, adwentystyczny

Wiktionary


adwentystyczny

adwentysta


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) rel. związany z adwentystami, dotyczący adwentystów

Wiktionary

Patrz:

adwentysta

Powiązane:

 rzecz. adwentysta mos., adwentystka ż., adwentyzm mrz., adwent mrz.

 przym. adwentowy

Wiktionary


adwentyzm

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) rel. chrześcijański ruch podkreślający zbliżające się powtórne przyjście Chrystusa na Ziemię;

Wiktionary

Adwentyzm (z łac. adventus: „przyjście”) – Kościoły i inne wspólnoty chrześcijańskie wywodzące się lub nawiązujące do XIX-wiecznego amerykańskiego przebudzenia eschatologiczno-mesjanistycznego w łonie ewangelikalizmu, któremu przewodził William Miller. Cechą wyróżniającą adwentyzm na tle chrześcijańskiego ogółu jest akcentowanie zbliżającego się powtórnego przyjścia Jezusa Chrystusa na Ziemię, które zakończy historię obecnego świata. Wyznawcy adwentyzmu to adwentyści.

Wikipedia

Powiązane:

 rzecz. adwentysta mos., adwentystka ż., adwent mrz.

 przym. adwentowy, adwentystyczny

Wiktionary


adwerbalny

w językoznawstwie:
1. łączący się z czasownikiem; przyczasownikowy;
2. przypadek adwerbalny - przypadek, którym rządzi czasownik, np. biernik: czytam książkę


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) jęz. zob. przyczasownikowy.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. adwerbium n.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) przyczasownikowy

Wiktionary


adwerbialność

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) odprzym. cecha tego, co jest adwerbialne

Wiktionary

Powiązane:

 przym. adwerbialny

 przysł. adwerbialnie

Wiktionary


adwerbialny

w językoznawstwie: przysłówkowy


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) jęz. zob. przysłówkowy.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. adwerbialność ż.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) przysłówkowy

Wiktionary


adwerbium

w językoznawstwie: przysłówek; adverbium


SJP.pl

Wikipedia


adwersarka

przestarzałe: przeciwniczka


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) przeciwniczka w sporze

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz.

:: fm. adwersarz mos.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) antagonistka, dyskutantka, oponentka, opozycjonistka, polemistka

Wiktionary


adwersarz

przeciwnik, zwłaszcza w dyskusji lub sporze


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) przest. oponent, rywal

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Podczas dyskusji moi adwersarze nie skupiali się na merytorycznej istocie sprawy.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: adˈvɛrsaʃ, AS: adversaš

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz.

:: fż. adwersarka ż.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) przeciwnik, polemista

Wiktionary


adwokacik

zdrobnienie od adwokat


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) zdrobn. od: adwokat

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. adwokat mos., adwokatura ż., adwokatowa ż., adwokatowanie n.

:: fż. adwokatka ż.

 czas. adwokatować ndk.

 przym. adwokacki

 przysł. adwokacko

Wiktionary


adwokacina

ekspresywnie: adwokat


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) pogard. kiepski adwokat

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Przegrałem sprawę, bo ten adwokacina nie umiał wykorzystać dowodów.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. adwokat mos., adwokatka ż., adwokatura ż.

 przym. adwokacki

Wiktionary


adwokacja

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) hist. opieka władcy świeckiego nad Kościołem

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌadvɔˈkat͡sʲja, AS: advokacʹi ̯a

Wiktionary


adwokacki

przymiotnik od: adwokat


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z adwokatem lub adwokaturą

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Narada zespołu adwokackiego odbyła się wczoraj.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. adwokat mos., adwokatka ż., adwokatura ż., adwokatowa ż., adwokacik ż., adwokacina mos., adwokatowanie n.

 czas. adwokatować ndk.

 przysł. adwokacko

Wiktionary


adwokacko

przysłówek

 (1.1) na sposób adwokacki

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. adwokatura ż., adwokacik mos., adwokat mos./mrz., adwokatka ż., adwokatowa ż., adwokatowanie n.

 czas. adwokatowaćndk.

 przym. adwokacki

Wiktionary


adwokat

1. prawnik zajmujący się prowadzeniem spraw w sądzie; obrońca sądowy
2. osoba występująca w obronie lub wstawiająca się za kimś lub za czymś


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) praw. prawnik udzielający porad i prowadzący sprawy klientów w sądzie;

 (1.2) przen. rzecznik jakiejś sprawy

 (1.3) środ. uczn. grzeczny uczeń

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (2.1) kulin. rodzaj likieru jajecznego;

Wiktionary

Adwokat (łac. advocatus „przywołany [do pomocy]”) – zawód zaufania publicznego, prawnik świadczący pomoc prawną, uprawniony do występowania przed organami ścigania, sądami i urzędami, udzielaniu porad prawnych, sporządzaniu opinii prawnych, opracowywaniu projektów aktów prawnych, tworzeniem umów, statutów a także innych dokumentów, mających charakter prawny.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Wynająłem adwokata do reprezentowania mnie przed sądem.

 (1.2) Nie potrzebuję adwokata, żeby wytłumaczyć się przed rodzicami.

 (2.1) Lubię wypić sobie kieliszek adwokata po kolacji.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: adˈvɔkat, AS: advokat

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. adwokatura ż., adwokatowa ż., adwokatowanie n.

:: fż. adwokatka ż.

:: zdrobn. adwokacik mos.

 czas. adwokatować ndk.

 przym. adwokacki

 przysł. adwokacko

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) pot. mecenas, obrońca, obrona; daw. pierca, pierczyk; pejor. kauzyperda; więz. papuga

 (1.2) rzecznik

 (2.1) ajerkoniak

Wiktionary


adwokatka

adwokat


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) praw. kobieta adwokat

Wiktionary

Patrz:

adwokat

Powiązane:

 rzecz. adwokatowa ż., adwokatowanie n.

:: fm. adwokat mos.

::: zdrobn. adwokacik mos.

 czas. adwokatować ndk.

 przym. adwokacki

 przysł. adwokacko

Wiktionary


adwokatowa

przestarzale: żona adwokata


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) żona adwokata

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. adwokatura ż., adwokacik mos., adwokat mos., adwokatka ż., adwokatowanie n.

 czas. adwokatować ndk.

 przym. adwokacki

 przysł. adwokacko

Wiktionary


adwokatować

1. w znaczeniu potocznym: być adwokatem;
2. przenośnie: bronić kogoś, adwokatować komuś


SJP.pl

czasownik nieprzechodni niedokonany (dk. brak)

 (1.1) pot. praw. być adwokatem, pełnić rolę, obowiązki adwokata

 (1.2) przen. wstawiać się za kimś, występować w czyjejś obronie

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. adwokatura ż., adwokacik mos., adwokat mos./mrz., adwokatka ż., adwokatowa ż., adwokatowanie n.

 przym. adwokacki

 przysł. adwokacko

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) daw. patronować

Wiktionary


adwokatowanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) branie kogoś w obronę, ujmowanie się za kimś

 (1.2) pot. wykonywanie zawodu adwokata

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. adwokatura ż., adwokacik mos., adwokat mos., adwokatka ż., adwokatowa ż.

 czas. adwokatować ndk.

 przym. adwokacki

 przysł. adwokacko

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) wstawianie się

Wiktionary


adwokatowy

adwokat (likier)


SJP.pl


adwokatura

1. zajęcie adwokata;
2. ogół adwokatów; palestra


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) pełnienie czynności adwokata, zawód, profesja, stanowisko adwokata

 (1.2) zespół adwokatów

Wiktionary

Wikipedia

Powiązane:

 rzecz. adwokacina mos., adwokacik mos., adwokat mos., adwokatka ż., adwokatowa ż., adwokatowanie n.

 czas. adwokatować ndk.

 przym. adwokacki

 przysł. adwokacko

Wiktionary

Synonimy:

 (1.2) palestra

Wiktionary


adwynt

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) gw-pl|Górny Śląsk. rel. adwent (okres)

Wiktionary


ady

[czytaj: Odi] nazwisko


SJP.pl

partykuła

 (1.1) gw-pl|Poznań. sącz. ale, przecież

Wiktionary


adyfenina

środek działający rozkurczająco na mięśnie gładkie


SJP.pl


adyga

1. rzeka we Włoszech;
2. Trydent-Górna Adyga: region autonomiczny we Włoszech; Górna Adyga; Tyrol Włoski


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) geogr. rzeka w północnych Włoszech uchodząca do Zatoki Weneckiej;

Wiktionary

Adyga (wł. Adige; łac. Athesis; niem. Etsch) – rzeka w północnych Włoszech o długości 409 km i powierzchni dorzecza 12,1 tys. km².

Wypływa ze źródeł koło przełęczy Reschenpass w Alpach Ötztalskich, w pobliżu granicy z Austrią, płynie przez Alpy i Nizinę Padańską, a na południe od miasta Chioggia uchodzi do Zatoki Weneckiej (Morze Adriatyckie). Tworzy naddatek delty Padu styczny od jej strony północnej. Adyga żeglowna jest na długości 300 km, znajdują się na niej elektrownie wodne.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) «Wicentyńskie Alpy», grupa górska w Południowych Alpach Wapiennych, między doliną Sugańską a Adygą, wysokie do 2341 m (…)

Wiktionary


adygea

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) zob. Adygeja.

Wiktionary

Adygeja (czasem określana także jako Adygea; oficj. Republika Adygei, ros. Республика Адыгея, Riespublika Adygieja, adygejski Адыгэ Республик, Adygè Respublik) – autonomiczna republika wchodząca w skład Federacji Rosyjskiej, leżąca na południu jej europejskiej części.

Wikipedia


adygeja

autonomiczna republika w Rosji


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) autonomiczna republika w składzie Federacji Rosyjskiej, leżąca na południu jej europejskiej części; stolicą jest Majkop

Wiktionary

Adygeja (czasem określana także jako Adygea; oficj. Republika Adygei, ros. Республика Адыгея, Riespublika Adygieja, adygejski Адыгэ Республик, Adygè Respublik) – autonomiczna republika wchodząca w skład Federacji Rosyjskiej, leżąca na południu jej europejskiej części.

Wikipedia

Powiązane:

 rzecz. Adygejsk mrz., adygejski mrz., Adygejczyk mos., Adygejka ż.

 przym. adygejski

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) Republika Adygei

Wiktionary


adygejczyk

1. członek rdzennego ludu zachodniego Kaukazu;
2. mieszkaniec Adygei


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) członek narodu Adygejczyków

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Adygeja ż., adygejski mrz.

:: fż. Adygejka ż.

 przym. adygejski

Wiktionary


adygejka

1. członkini rdzennego ludu zachodniego Kaukazu;
2. mieszkanka Adygei


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) etn. członkini narodu Adygejczyków

Wiktionary

Przykłady

składnia.

kolokacje.

synonimy.

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

 rzecz. Adygeja ż., adygejski mrz.

:: fm. Adygejczyk mos.

 przym. adygejski

frazeologia.

etymologia.

uwagi.

tłumaczenia.

 (1.1) zobtłum rodz|Adygejczyk.

* angielski: (1.1) Adygean

* rosyjski: (1.1) адыгейка ż.

* słowacki: (1.1) Adygejka ż.

* ukraiński: (1.1) адигейка ż.

źródła.

== Adygejka (język słowacki.) ==

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) Adygejka

odmiana.

przykłady.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Adygeja ż., adygejski mrz.

:: fm. Adygejczyk mos.

 przym. adygejski

Wiktionary

Synonimy:

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

 rzecz. Adygeja ż., adygejski mrz.

:: fm. Adygejczyk mos.

 przym. adygejski

frazeologia.

etymologia.

uwagi.

tłumaczenia.

 (1.1) zobtłum rodz|Adygejczyk.

* angielski: (1.1) Adygean

* rosyjski: (1.1) адыгейка ż.

* słowacki: (1.1) Adygejka ż.

* ukraiński: (1.1) адигейка ż.

źródła.

== Adygejka (język słowacki.) ==

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) Adygejka

odmiana.

przykłady.

składnia.

kolokacje.

synonimy.

Wiktionary


adygejsk

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna

 (1.1) geogr. miasto w Rosji, w Adygei;

Wiktionary

Adygejsk (ros. Адыгейск, adygejski Адыгэкъалэ) – miasto w Rosji, w Republice Adygei, 100 km na północny zachód od Majkopu.

Wikipedia

Powiązane:

 rzecz. Adygeja ż., adygejski mrz.

 przym. adygejski

Wiktionary


adygejski

1. przymiotnik od:
a) Adygeja (republika należąca do Federacji Rosyjskiej; Republika Adygei);
b) Adyga (rzeka we Włoszech);
2. język adygejski - język należący do rodziny języków abchasko-adygijskich, używany głównie w Republice Adygei; adygejski


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) odnoszący się do Adygei lub Adygejczyków

 (1.2) odnoszący się do Adygejska

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (2.1) jęz. język adygejski;

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Adygejka ż., Adygejczyk mos., Adygeja ż., Adygejsk mrz.

Wiktionary


adygejskojęzyczny

przymiotnik

 (1.1) taki, który posługuje się językiem adygejskim

 (1.2) taki, którego mieszkańcy posługują się językiem adygejskim

 (1.3) spisany, stworzony w języku adygejskim

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌadɨˈɡɛjskɔjɛ̃w̃ˈzɨt͡ʃnɨ, AS: adygei ̯skoi ̯ẽũ̯zyčny

Wiktionary


adygijski

przymiotnik

 (1.1) daw. jęz. o rodzinie językowej adygejski

Wiktionary


adynamia

utrata siły, słabość wywołana starością, przewlekłą chorobą, głodem


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) med. częściowa lub całkowita utrata sił fizycznych

Wiktionary

Adynamia (gr. bezsilność) – zjawisko utraty sił lub słabości spowodowanej rozmaitymi czynnikami naturalnymi lub patologicznymi, jak starość, głód lub choroba (np. zespół Cushinga, zespół Sheehana).

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Guz płata czołowego może powodować […] jedynie adynamię, która może imitować spowolnienie ruchowe.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌadɨ̃ˈnãmʲja, AS: adỹnãmʹi ̯a

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) niemoc

Wiktionary


adynamiczny

adynamia


SJP.pl

Patrz:

adynamia

adynata

w literaturze fabularnej: absurdalne motywy ukazujące niemożliwe i niewytłumaczalne zdarzenia, sytuacje


SJP.pl

Adynata – występujące w utworach fabularnych motywy nonsenowne, groteskowe, rzeczy niemożliwe, kłócące się ze zdrowym rozsądkiem (np. Baron Münchhausen wyciągający się sam za włosy z bagna). Adynata występują najczęściej w opowieściach humorystycznych, literaturze ludowej i literaturze sowizdrzalskiej.

Wikipedia


adypinian

sól kwasu adypinowego


SJP.pl


adypinowy

kwas adypinowy - alifatyczny kwas dikarboksylowy


SJP.pl


adypocyt

komórka tłuszczowa; adipocyt


SJP.pl

Adipocyt (adypocyt, komórka tłuszczowa) – główny rodzaj komórek, z których zbudowana jest tkanka tłuszczowa. Podstawową rolą adipocytu jest synteza i magazynowanie energii pod postacią tłuszczów prostych (trójglicerydy).

Adipocyty mogą się rozrastać w dwojaki sposób: na skutek hipertrofii (zwiększenie rozmiaru komórek), hiperplazji (zwiększenie liczby komórek).

Wikipedia


adyton

pomieszczenie w greckim sanktuarium będące miejscem przechowywania świętości dostępnych tylko kapłanom bądź osobom wybranym


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) rel. ukryta przestrzeń w sanktuarium greckim (np. w świątyni, gaju, grocie), dostępna tylko dla kapłanów i osób wybranych, które przeszły obrzęd oczyszczenia, gdzie przechowywane były świętości: posąg bóstwa, przedmioty kultu i dary dla niego, czasem mieściła się tam także wyrocznia;

Wiktionary

Adyton (stgr. ἄδυτον "niedostępny") – miejsce święte, ukryta część starożytnego sanktuarium, świątyni, gaju świętego lub groty, do której dostęp mieli wyłącznie kapłani i osoby wybrane. Przechowywano w nim najcenniejsze świętości (cudowne wizerunki, relikwie). Zwykle mieściło też kultowy posąg bóstwa, a czasami było miejscem wyroczni. Adyton zazwyczaj mieścił się w tylnej części naosu.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Apokryficzna literatura żydowska i heretycka wzór swój brała z tajemniczych ksiąg poganizmu, które miały pochodzić bezpośrednio od bogów (…) Księgi te, zapisujące ceremonje kapłańskie, tłumaczące znaczenie mytów, zajmujące się zjawiskami natury, były księgami przystępnemi tylko dla kapłanów i wtajemniczonych (…) Po większej części chowano je w najświętszém miejscu świątyni, w tak nazwaném adyton.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: aˈdɨtɔ̃n, AS: adytõn

Wiktionary


adżanta

1. miejscowość w Indiach;
2. pasmo górskie w Indiach


SJP.pl

Adźanta (hindi: अजिंठा लेणी) – grupa wzgórz w Indiach w stanie Maharasztra, na terenie dawnego księstwa Hajderabadu. W ich zboczach, nad doliną rzeki Waghory, wykutych jest 30 pieczar z unikatowymi malowidłami o tematyce buddyjskiej. Cztery groty to ćajtje – miejsca kultu, zaś pozostałe to wihary – miejsca zamieszkania i gromadzenia się mnichów. Groty powstały między II wiekiem p.n.e. a VII wiekiem n.e. Wiele z nich wykuto za czasów Guptów. Część grot nie została ukończona, prawdopodobnie z uwagi na brak funduszy związany z zanikiem buddyzmu na półwyspie dekańskim. Groty zostały odkryte w 1819 przez grupę angielskich myśliwych. Zespół grot w Adźancie znajduje się na liście światowego dziedzictwa UNESCO.

Wikipedia


adżantyjski

przymiotnik od: Adżanta (miejscowość w Indiach)


SJP.pl


adżar

mieszkaniec Adżarii (autonomicznej republiki w Gruzji)


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) etn. mieszkaniec Adżarii

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Adżaria ż.

:: fż. Adżarka ż.

 przym. adżarski

Wiktionary


adżaria

autonomiczna republika w Gruzji


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) geogr. adm. republika autonomiczna w Gruzji, leżąca nad Morzem Czarnym;

Wiktionary

Adżaria, Adżarska Republika Autonomiczna (gruz. აჭარის ავტონომიური რესპუბლიკა, Acz’aris Awt’onomiuri Resp’ublik’a) – republika autonomiczna w Gruzji, leżąca nad Morzem Czarnym.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Batumi jest stolicą autonomicznej republiki Adżarii.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Adżar mos., Adżarka ż.

 przym. adżarski

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) ofic. Adżarska Republika Autonomiczna

Wiktionary


adżarka

mieszkanka Adżarii (autonomicznej republiki w Gruzji)


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) etn. mieszkanka Adżarii

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Adżaria ż.

:: fm. Adżar mos.

 przym. adżarski

Wiktionary


adżarski

Adżaria


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z Adżarią lub Adżarami

Wiktionary

Patrz:

Adżaria

Powiązane:

 rzecz. Adżaria ż., Adżar mos., Adżarka ż.

Wiktionary


adziamski

przymiotnik

 (1.1) daw. perski

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) perski, irański

Wiktionary


adżika

pasta z czerwonej papryki oraz czosnku i ziół; adżyka


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) kulin. zob. adżyka.

Wiktionary

Adżika, adżyka (z abch. „sól”) – dodatek kulinarny wywodzący się z kuchni kaukaskiej i popularny w Gruzji (według źródeł gruzińskich pochodzi z Megrelii i Abchazji), Armenii, Turcji oraz Rosji. Jest to pasta z czerwonej papryki z dodatkiem soli, czosnku, ziół (w tym chmeli-suneli) oraz orzecha włoskiego.Adżika ma zazwyczaj czerwony kolor, jednakże z niedojrzałej papryki wytwarza się ją również w kolorze zielonym.

Wikipedia


adziny

przymiotnik dzierżawczy - należący do Ady lub z nią związany


SJP.pl


adźiwika

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) filoz. hist. jeden z nurtów filozoficzno-religijnych w Indiach głoszący determinizm, ascetyzm i swoisty ateizm

Wiktionary

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Lokajata byli racjonalistami i materialistami, podczas gdy adźiwika, dżinizm i gymnozofia były religiami ascetycznymi, odrzucającymi przyodziewek.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. adźiwikowie m. lm.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) adźiwikowie

Wiktionary


adżman

1. emirat w Zjednoczonych Emiratach Arabskich;
2. miasto w Zjednoczonych Emiratach Arabskich


SJP.pl

  • Adżman – emirat Zjednoczonych Emiratów Arabskich
  • Adżman – miasto w Zjednoczonych Emiratach Arabskich

Wikipedia


adżmanin

mieszkaniec Adżmanu (emiratu w Zjednoczonych Emiratach Arabskich)


SJP.pl


adżmanka

mieszkanka Adżmanu (emiratu w Zjednoczonych Emiratach Arabskich)


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) mieszkanka Adżmanu, emiratu w ZEA

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Adżman mrz.

:: fm. Adżmanin mos.

 przym. adżmański

Wiktionary


adżmański

przymiotnik od: Adżman (emirat w Zjednoczonych Emiratach Arabskich)


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z Adżmanem, dotyczący Adżmanu (miasta lub emiratu w ZEA)

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Adżman mrz., Adżmanin mos., Adżmanka ż.

Wiktionary


adżmer

miasto w Indiach


SJP.pl

Adźmer (dewanagari अजमेर, ang. Ajmer) – miasto w północno-zachodnich Indiach, w stanie Radżastan.

Miasto położone jest w górach Arawali, na wysokości około 900 metrów n.p.m., przy linii kolejowej z Delhi do Bombaju.

Około 500 tys. mieszkańców.
Dawniej stolica stanu Adźmer. W roku 1956 zostało przyłączone do stanu Radżastan.
Centrum przemysłowo-handlowe, przetwórstwo bawełny.

Wikipedia


adżmerski

przymiotnik od: Adżmer (miasto w Indiach)


SJP.pl


adzuki

fasola adzuki - roślina z rodziny bobowatych o nasionach podobnych do fasoli; fasola azuki


SJP.pl


adźwa

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) geogr. hydron. rzeka w Rosji przeduralskiej, prawy dopływ Usy w dorzeczu Peczory

Wiktionary


adżwan

gatunek rośliny z rodziny selerowatych, używany jako przyprawa w kuchni indyjskiej; ajowan, chropawiec wonny, kminek indyjski


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męski

 (1.1) bot. nazwa systematyczna|Trachyspermum ammi|ref=tak., gatunek rośliny z rodziny selerowatych pochodzący z Indii;

Wiktionary

Chropawiec wonny, indyjski kminek, ajowan (Trachyspermum ammi), ang. carom seeds – gatunek rośliny z rodziny selerowatych. Pochodzi z Indii, jest uprawiany w wielu krajach Azji i Afryki.

Wikipedia


adżyka

pasta z czerwonej papryki oraz czosnku i ziół; adżika


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) kulin. pasta z czerwonej papryki z dodatkiem soli, czosnku, ziół oraz orzecha włoskiego, pochodząca z kuchni kaukaskiej;

Wiktionary

Adżika, adżyka (z abch. „sól”) – dodatek kulinarny wywodzący się z kuchni kaukaskiej i popularny w Gruzji (według źródeł gruzińskich pochodzi z Megrelii i Abchazji), Armenii, Turcji oraz Rosji. Jest to pasta z czerwonej papryki z dodatkiem soli, czosnku, ziół (w tym chmeli-suneli) oraz orzecha włoskiego.Adżika ma zazwyczaj czerwony kolor, jednakże z niedojrzałej papryki wytwarza się ją również w kolorze zielonym.

Wikipedia


ae

[czytaj: a-E] skrót od: Akademia Ekonomiczna


SJP.pl

Ae występuje między innymi w łacinie i odpowiada współcześnie wymowie /e/, w łacinie klasycznej zbliżone do niemieckiego ei, a w archaicznej /aj/. Bywa też zastępowane ligaturą æ. W języku niemieckim zastępuje ä przy braku odpowiednich czcionek i/lub klawiatury. Ponadto łacińskiemu ae odpowiada niemieckie ä.

Wikipedia


aecjusz

  • Aecjusz – imię męskie
  • Aecjusz z Antiochii (ok. 313–365 lub 367) – duchowny ariański
  • Aecjusz Flawiusz (ok. 390–454) – polityk i wódz rzymski
  • Aecjusz, ostatni Rzymianin – powieść Teodora Parnickiego

Wikipedia


aecki

dotyczący Aetów, rdzennej ludności Filipin


SJP.pl


aedicula

[czytaj: edikula] edykuł, edykuła;
1. w starożytności:
a) miniaturowa budowla wzorowana na klasycznych świątyniach;
b) nisza w ścianach budynku, tło dla posągu lub wazy;
2. później: klasyczny model budowli lub motyw dekoracyjny wyglądający jak taka budowla


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) szt. archit. zob. edykuł.

Wiktionary

Aedicula, edykuła (łac. aedes – świątynia, budynek, wym. edikula), edykuła, edykuł – kompozycja składająca się z dwóch filarów, kolumn lub pilastrów podtrzymujących belkowanie, czasami z frontonem – o kilku znaczeniach:

  • na ścianach domów w Pompejach odkryto najstarsze namalowane formy aediculi stanowiące tło dla bóstwa;
  • w okresie romańskim i gotyckim w formie miniaturowej kapliczki baldachimowej (w baroku k. kopułowej), lub świątyńki o charakterze wotywnym albo motyw dekoracyjny w tym kształcie umieszczany w tympanonie, portalu lub jako sterczyna w attyce;
  • nisza w ścianie budynku mieszkalnego przeznaczona na posąg boga lub przodka;
  • miniaturowy model budowli; zobacz Bazylika Grobu Świętego, w której mieści się edykuła Grobu,
  • w okresie nowożytnym kompozycja często stosowana jako oprawa okien, ołtarzy, portali, nagrobków oraz w meblarstwie.

Wikipedia

Przykłady

składnia.

kolokacje.

synonimy.

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

frazeologia.

etymologia.

uwagi.

tłumaczenia.

 (1.1) zobtłum|edykuł.

źródła.

== aedicula (język angielski.) ==

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik

 (1.1) archit. edykuł, aedicula

odmiana.

przykłady.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌɛdʲiˈkula, AS: edʹikula

Wiktionary

Synonimy:

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

frazeologia.

etymologia.

uwagi.

tłumaczenia.

 (1.1) zobtłum|edykuł.

źródła.

== aedicula (język angielski.) ==

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik

 (1.1) archit. edykuł, aedicula

odmiana.

przykłady.

składnia.

kolokacje.

synonimy.

Wiktionary


aedon

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) mitgr. kobieta przemieniona przez bogów w słowika;

Wiktionary

Aedon (gr. Άηών – słowik) – postać w mitologii greckiej.

Według Odysei była córką Pandareosa i żoną Zetosa oraz matką Itylosa. Miała tylko jednego potomka i zazdrościła swojej szwagierce Niobe, przez co próbowała zabić jej najstarszego syna Amaleusa, gdy spał. Omyłkowo zabiła jednak swojego syna. Zrozpaczona kobieta ubłagała bogów by zamienili ją w słowika.

Wikipedia


aeg

[czytaj: a-e-GIE] Allgemeine Elektricitäts-Gesellschaft - firma niemiecka; produkt tej firmy


SJP.pl


aegidienberger

[czytaj: egidienberger] silny koń średniej wielkości w typie kuca islandzkiego, wyhodowany w Niemczech


SJP.pl

Budowa, pokrój, eksterier

Aegidienberger – mocny koń średniej wielkości w typie kuca islandzkiego ze swobodą chodów konia paso. Wysokie na 140-150 cm koniki występują raczej w ciemnych maściach. Głowa szlachetnej budowy o prostym profilu, kończyny mocne.

Użytkowość, chody

Wikipedia


aegikranion

[czytaj: egikranion] starożytny element dekoracyjny w postaci głowy kozy lub barana


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) szt. w starożytności: element dekoracyjny w kształcie głowy kozy lub barana

Wiktionary

Aegikranion (z greckiego: "αίγα" - kozioł, "κρανιο" - czaszka) – element dekoracyjny stosowany głównie w starożytności w formie płaskorzeźby na metopach fryzów w postaci ujętej frontalnie czaszki kozła lub barana symbolizującego zwierzę ofiarne. Motyw stosowany jako element ozdobny antycznych ołtarzy poświęconych bóstwom opiekujących się rolnictwem, oraz w kręgu sepulkralnym. Został przejęty przez ornamentykę nowożytną, popularny w meblarstwie XVIII wieku.

Wikipedia


aelowiec

członek AL (Armii Ludowej); alowiec; AL-owiec


SJP.pl


aelowski

odnoszący się do Armii Ludowej; AL-owski; alowski


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) hist. związany z AL (Armią Ludową)

Wiktionary

Powiązane:

 skr. AL

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) AL-owski, alowski

Wiktionary


aeolipila

wydrążona kula obracająca się wskutek reakcji pary wypływającej z jej wnętrza wygiętymi obwodowo rurkami; pierwowzór turbiny parowej reakcyjnej; bania Herona, turbina Herona, aeolipile


SJP.pl

Bania Herona, turbina Herona, aeolipila – pierwowzór turbiny parowej skonstruowany w I wieku około roku 60 n.e. przez Herona z Aleksandrii.

Urządzenie składało się z podgrzewanego ogniem kotła oraz właściwej turbiny w formie kuli zamocowanej na osi. Na jej obwodzie znajdowały się dwie dysze skierowane przeciwbieżnie. Powstająca w kotle para doprowadzana była do kuli przez wydrążone osie i wydostawała się z niej poprzez dysze. Wywołane przez wypływ pary z dysz siły odrzutu o tym samym kierunku, lecz przeciwnym zwrocie wytwarzały siłę ciągu i wprawiały kulę w ruch obrotowy.

Wikipedia


aeolipile

wydrążona kula obracająca się wskutek reakcji pary wypływającej z jej wnętrza wygiętymi obwodowo rurkami; pierwowzór turbiny parowej reakcyjnej; bania Herona, turbina Herona, aeolipile


SJP.pl

Bania Herona, turbina Herona, aeolipila – pierwowzór turbiny parowej skonstruowany w I wieku około roku 60 n.e. przez Herona z Aleksandrii.

Urządzenie składało się z podgrzewanego ogniem kotła oraz właściwej turbiny w formie kuli zamocowanej na osi. Na jej obwodzie znajdowały się dwie dysze skierowane przeciwbieżnie. Powstająca w kotle para doprowadzana była do kuli przez wydrążone osie i wydostawała się z niej poprzez dysze. Wywołane przez wypływ pary z dysz siły odrzutu o tym samym kierunku, lecz przeciwnym zwrocie wytwarzały siłę ciągu i wprawiały kulę w ruch obrotowy.

Wikipedia


aeolodikon

instrument muzyczny z grupy idiofonów języczkowych, skonstruowany przez Augusta Fidelisa Brunnera i uważany za poprzednika fisharmonii; aeolodion, aeolomelodikon


SJP.pl


aeolodion

instrument muzyczny z grupy idiofonów języczkowych, skonstruowany przez Augusta Fidelisa Brunnera i uważany za poprzednika fisharmonii; aeolodikon, aeolomelodikon


SJP.pl


aeolomelodikon

instrument muzyczny z grupy idiofonów języczkowych, skonstruowany przez Augusta Fidelisa Brunnera i uważany za poprzednika fisharmonii; aeolodion, aeolodikon


SJP.pl


aeolopantaleon

połączenie fortepianu z eolimelodiconem, opatentowane w 1824 roku przez Józefa Długosza w Warszawie; eolipantalion


SJP.pl


aeracja

1. naturalna wentylacja pomieszczeń, wprowadzanie powietrza; napowietrzanie;
2. wymiana powietrza atmosferycznego z powietrzem znajdującym się w glebie


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) napowietrzanie;

Wiktionary

Aeracja – napowietrzanie.

  • Aeracja naturalna: napowietrzanie zbiorników wodnych wskutek działania wiatru, cieków dodatkowo wskutek ruchu wody.
  • Wentylacja: napowietrzanie wykorzystujące działanie wiatru i grawitacji, uzyskiwane poprzez wykonywanie kanałów w budowlach (np. kanał kominowy)
  • Aeracja mechaniczna: napowietrzanie za pomocą aeratorów, narzędzi lub maszyn (np. gleby albo wody, w celu zmniejszenia jej właściwości korozyjnych i usunięcia rozpuszczonych w niej gazów).

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ˌaɛˈrat͡sʲja, AS: aeracʹi ̯a

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. aerator m.

Wiktionary


aeracyjny

aeracja


SJP.pl

Patrz:

aeracja

aeral

stop aluminium z miedzią, manganem i magnezem


SJP.pl

Aeral – stop składający się z aluminium z dodatkiem miedzi, manganu oraz magnezu.

Ma zastosowanie przede wszystkim w przemyśle lotniczym i samochodowym.

Wikipedia


aerator

1. narzędzie ogrodnicze do spulchniania gleby;
2. urządzenie do nasycania wody powietrzem; napowietrzacz, perlator


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) ręczne lub automatyczne urządzenie ogrodnicze do napowietrzania gleby, którego główną częścią jest wał z kolcami lub kawałkami blachy tnącymi darń podczas obracania się;

 (1.2) urządzenie do napowietrzania wody

Wiktionary

  • Aerator – ręczne narzędzie do przewietrzania gleby, niszczenia skorupy i siewek chwastów.
  • Aerator – urządzenie służąca do aeracji trawników.
  • Aerator – urządzenie do napowietrzania wody.
  • Aerator – urządzenie do napowietrzania wina.

Wikipedia

Przykłady

składnia.

kolokacje.

synonimy.

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

 rzecz. aeracja

frazeologia.

etymologia.

uwagi.

tłumaczenia.

* angielski: (1.1) aerator; (1.2) aerator

źródła.

== aerator (język angielski.) ==

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik

 (1.1) aerator

odmiana.

przykłady.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌaɛˈratɔr, AS: aerator

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. aeracja

Wiktionary

Synonimy:

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

 rzecz. aeracja

frazeologia.

etymologia.

uwagi.

tłumaczenia.

* angielski: (1.1) aerator; (1.2) aerator

źródła.

== aerator (język angielski.) ==

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik

 (1.1) aerator

odmiana.

przykłady.

składnia.

kolokacje.

synonimy.

Wiktionary


aerenchyma

tkanka miękiszowa odznaczająca się silnie rozbudowanymi przestworami międzykomórkowymi, często w postaci komór i kanałów wypełnionych powietrzem; tkanka powietrzna, miękisz powietrzny


SJP.pl

Miękisz powietrzny, aerenchyma, tkanka powietrzna – jedna z odmian tkanki miękiszowej, która charakteryzuje się dużymi przestworami międzykomórkowymi, wypełnionymi powietrzem. Tkanka powstaje najczęściej w wyniku działalności fellogenu. Może być także efektem przekształcenia kory pierwotnej, a niekiedy drewna.

Wikipedia


aeria

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) daw. aura, powietrze

Wiktionary


aero-

przedrostek

 (1.1) pierwszy człon wyrazów złożonych wskazujący na ich związek znaczeniowy z powietrzem, ruchem w powietrzu, lotnictwem

Wiktionary

Przykłady

składnia.

kolokacje.

 (1.1) aerofotografia • aeroklub • aeroplankton • aerostat • aeroterapia

synonimy.

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

frazeologia.

etymologia.

 etym|gr|ἀήρ., ἀέρος → powietrze

uwagi.

tłumaczenia.

* angielski: (1.1) aero-

* bułgarski: (1.1) аеро-

* chorwacki: (1.1) aero-

* czeski: (1.1) aero-

* duński: (1.1) aero-

* esperanto: (1.1) aer-

* hiszpański: (1.1) aero-

* norweski (bokmål): (1.1) aero-

* norweski (nynorsk): (1.1) aero-

* nowogrecki: (1.1) αερο-, αερό-, αερ-

* rosyjski: (1.1) аэро-

* serbski: (1.1) аеро-

* słowacki: (1.1) aero-

* słoweński: (1.1) aero-

* szwedzki: (1.1) aero-

* ukraiński: (1.1) аеро-

* węgierski: (1.1) aero-

* włoski: (1.1) aero-

źródła.

== aero- (język angielski.) ==

wymowa.

 audio|LL-Q1860 (eng)-Vealhurl-aero-.wav.

znaczenia.

przedrostek

 (1.1) aero-

odmiana.

przykłady.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: aˈɛrɔ, AS: aero

Wiktionary

Synonimy:

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

frazeologia.

etymologia.

 etym|gr|ἀήρ., ἀέρος → powietrze

uwagi.

tłumaczenia.

* angielski: (1.1) aero-

* bułgarski: (1.1) аеро-

* chorwacki: (1.1) aero-

* czeski: (1.1) aero-

* duński: (1.1) aero-

* esperanto: (1.1) aer-

* hiszpański: (1.1) aero-

* norweski (bokmål): (1.1) aero-

* norweski (nynorsk): (1.1) aero-

* nowogrecki: (1.1) αερο-, αερό-, αερ-

* rosyjski: (1.1) аэро-

* serbski: (1.1) аеро-

* słowacki: (1.1) aero-

* słoweński: (1.1) aero-

* szwedzki: (1.1) aero-

* ukraiński: (1.1) аеро-

* węgierski: (1.1) aero-

* włoski: (1.1) aero-

źródła.

== aero- (język angielski.) ==

wymowa.

 audio|LL-Q1860 (eng)-Vealhurl-aero-.wav.

znaczenia.

przedrostek

 (1.1) aero-

odmiana.

przykłady.

składnia.

kolokacje.

 (1.1) aerophotography

synonimy.

Wiktionary


aeroakustyka

nauka badająca właściwości dźwięku wytwarzanego przez obiekty poruszające się w powietrzu


SJP.pl

Wikipedia


aerob

organizm, najczęściej drobnoustrój, mogący żyć i rozwijać się jedynie w obecności tlenu atmosferycznego; aerobiont, tlenowiec, oksybiont


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy lub męskorzeczowy

 (1.1) biol. zob. aerobiont.

Wiktionary

Aerob, tlenowiec, aerobiont, oksybiont (gr. aër, aëros – powietrze; βίος (bios) – życie; łac. oxygenium – tlen) – organizm wymagający do życia dostępu wolnego tlenu, który wykorzystuje w procesie oddychania jako ostateczny akceptor protonów i elektronów (teoria chemiosmotyczna Mitchella).

Wikipedia

Przykłady

składnia.

kolokacje.

synonimy.

 (1.1) aerobiont, oksybiont, tlenowiec

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

 przym. aerobowy, anaerobowy

frazeologia.

etymologia.

uwagi.

tłumaczenia.

* angielski: (1.1) aerobe

źródła.

== aerob (język niemiecki.) ==

wymowa.

 IPA3|ˌaːeːˈroːp. audio|De-aerob.ogg.

 audio|De-aerob2.ogg. audio|De-aerob3.ogg.

znaczenia.

przymiotnik

 (1.1) aerobowy, tlenowy

odmiana.

przykłady.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: aˈɛrɔp, AS: aerop

Wiktionary

Powiązane:

 przym. aerobowy, anaerobowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) aerobiont, oksybiont, tlenowiec

Wiktionary


aerobic

[czytaj: aerobik] ćwiczenia gimnastyczno-taneczne wykonywane w rytm muzyki dyskotekowej, np. w celu pobudzenia pracy układu krążenia i oddychania, poprawy kondycji albo ogólnej sprawności fizycznej; aerobik


SJP.pl

Aerobik (ang. aerobics z gr. aér, aéros - powietrze + bíos - życie) – system treningu opartego na intensywnej wymianie tlenowej.

Opracowany przez Kennetha Coopera, konsultanta programu sprawnościowego amerykańskich astronautów. Wszystkie formy ruchu, podczas których zwiększa się wymiana tlenowa w organizmie nazywamy aerobowymi.

Wikipedia


aerobik

ćwiczenia gimnastyczno-taneczne wykonywane w rytm muzyki dyskotekowej, np. w celu pobudzenia pracy układu krążenia i oddychania, poprawy kondycji albo ogólnej sprawności fizycznej; aerobic


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) forma ćwiczeń wykonywana w rytm muzyki;

Wiktionary

Aerobik (ang. aerobics z gr. aér, aéros - powietrze + bíos - życie) – system treningu opartego na intensywnej wymianie tlenowej.

Opracowany przez Kennetha Coopera, konsultanta programu sprawnościowego amerykańskich astronautów. Wszystkie formy ruchu, podczas których zwiększa się wymiana tlenowa w organizmie nazywamy aerobowymi.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Magda codziennie chodzi na aerobik.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌaɛˈrɔbʲik, AS: aerobʹik

Wiktionary

Powiązane:

 przym. aerobikowy

Wiktionary


aerobikowy

aerobik


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z aerobikiem, dotyczący aerobiku

Wiktionary

Patrz:

aerobik

Powiązane:

 rzecz. aerobik m.

Wiktionary


aerobiolog

specjalista badający cząsteczki biologiczne w powietrzu atmosferycznym


SJP.pl


aerobiologia

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) nauka zajmująca się badaniem cząsteczek biologicznych znajdujących się w powietrzu atmosferycznym;

Wiktionary

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ˌaɛrɔbʲjɔˈlɔɟja, AS: aerobʹi ̯oloǵi ̯a

Wiktionary


aerobiologiczny

aerobiologia


SJP.pl

Patrz:

aerobiologia

aerobiont

organizm, najczęściej drobnoustrój, mogący żyć i rozwijać się jedynie w obecności tlenu atmosferycznego; aerob, tlenowiec, oksybiont


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy lub męskorzeczowy

 (1.1) biol. organizm mogący żyć tylko w obecności tlenu atmosferycznego

Wiktionary

Aerob, tlenowiec, aerobiont, oksybiont (gr. aër, aëros – powietrze; βίος (bios) – życie; łac. oxygenium – tlen) – organizm wymagający do życia dostępu wolnego tlenu, który wykorzystuje w procesie oddychania jako ostateczny akceptor protonów i elektronów (teoria chemiosmotyczna Mitchella).

Wikipedia

Przykłady

składnia.

kolokacje.

synonimy.

 (1.1) aerob, oksybiont, tlenowiec

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

 przym. aerobowy

frazeologia.

etymologia.

uwagi.

tłumaczenia.

źródła.

odmiana.

przykłady.

Wiktionary

Powiązane:

 przym. aerobowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) aerob, oksybiont, tlenowiec

Wiktionary


aerobioza

oksybioza; życie w środowisku zawierającym tlen


SJP.pl

Aerobioza, oksybioza (gr. aḗr ‘powietrze’, bíos ‘życie’) – procesy życiowe zachodzące w środowisku zawierającym tlen.

W aerobiozie żyje większość organizmów (tlenowce), u których tlen atmosferyczny jest zużywany w przemianach chemicznych stanowiących podstawowe źródło energii.

Przykładem procesu aerobowego jest tlenowy rozkład kwasu pirogronowego.

Wikipedia


aeroboks

aerobik z elementami sztuk walki, np. boksu, karate itp.; aerobox, aeroboxing, aeroboksing


SJP.pl


aeroboksing

[czytaj: aeroboks-ink] aerobik z elementami sztuk walki, np. boksu, karate itp.; aerobox, aeroboxing, aeroboks


SJP.pl


aerobowy

taki, który służy dotlenieniu organizmu (np. trening aerobowy)


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) fizj. wymagający obecności tlenu do przemian metabolicznych

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Większość stworzeń rozwija się w warunkach aerobowych.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. aerob mzw., aerobiont mzw., aerobioza ż.

 przym. anaerobowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) tlenowy

Wiktionary


aerobox

aerobik z elementami sztuk walki, np. boksu, karate itp.; aeroboks, aeroboxing, aeroboksing


SJP.pl


aeroboxing

aerobik z elementami sztuk walki, np. boksu, karate itp.; aerobox, aeroboks, aeroboksing


SJP.pl


aerobus

kilkusetosobowy samolot pasażerski lub śmigłowiec wykorzystywany do przewozu dużej liczby pasażerów lub znacznego ładunku na małych odległościach


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy lub męskorzeczowy

 (1.1) lotn. statek powietrzny, najczęściej śmigłowiec, przewożący na małych odległościach duże ilości pasażerów;

 (1.2) lotn. samolot pasażerski mogący przewozić ponad pięćset osób;

Wiktionary

  • aerobus – rodzaj statku powietrznego.
  • aerobus – podwieszana kolejka miejska.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Uczestników kongresu z lotniska do hotelu przewoził aerobus.

 (1.2) Ten olbrzymi aerobus może przewieźć przez Atlantyk ponad 550 osób.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌaɛˈrɔbus, AS: aerobus

Wiktionary

Synonimy:

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

frazeologia.

etymologia.

uwagi.

tłumaczenia.

* francuski: (1.1) aérobus

* hiszpański: (1.1) aerobús m.

* interlingua: (1.1) aerobus

* niemiecki: (1.1) Airbus m.

* nowogrecki: (1.1) έρμπας n.

* włoski: (1.1) aerobus m.

źródła.

== aerobus (interlingua.) ==

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik

 (1.1) lotn. aerobus

odmiana.

przykłady.

składnia.

kolokacje.

synonimy.

Wiktionary


aerocasco

[czytaj: aerokasko] ubezpieczenie samolotu na wypadek rozbicia


SJP.pl


aerodrom

dawniej: lotnisko


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) przest. lotnisko, szczególnie trawiaste

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Aeroplan wylądował na aerodromie.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌaɛˈrɔdrɔ̃m, AS: aerodrõm

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) lotnisko

Wiktionary


aerodyna

dawniej: statek powietrzny


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) daw. statek powietrzny

Wiktionary

Aerodyna – statek powietrzny utrzymujący się w powietrzu dzięki sile nośnej, powstającej przez dynamiczne oddziaływanie powietrza na nieruchome lub ruchome płaty nośne.

Do aerodyn z nieruchomymi płatami nośnymi zalicza się samoloty, szybowce, lotnie i paralotnie, natomiast do aerodyn z ruchomymi płatami nośnymi należą śmigłowce i wiatrakowce wyposażone w wirujące płaty nośne oraz skrzydłowce.

Wikipedia


aerodynamiczność

cecha, jaką wykazują ciała aerodynamiczne w ruchu w powietrzu


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) odprzym. cecha tego, co jest aerodynamiczne

Wiktionary

Powiązane:

 przym. aerodynamiczny

 przysł. aerodynamicznie

Wiktionary


aerodynamiczny

odnoszący się do aerodynamiki, służący do badań z zakresu aerodynamiki (np. konstrukcja aerodynamiczna, tunel aerodynamiczny)


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) fiz. związany z aerodynamiką

przymiotnik jakościowy

 (2.1) o łagodnie zaokrąglonych kształtach, wpływających na zmniejszenie oporu powietrza w czasie ruchu

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌaɛrɔdɨ̃nãˈmʲit͡ʃnɨ, AS: aerodỹnãmʹičny

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. aerodynamika ż., aerodynamiczność ż.

Wiktionary

Synonimy:

 (2.1) opływowy

Wiktionary


aerodynamik

specjalista w zakresie aerodynamiki


SJP.pl


aerodynamika

dział aeromechaniki zajmujący się wzajemnym oddziaływaniem ciał stałych i otaczających je gazów, znajdujących się w ruchu względnym


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) fiz. dział fizyki zajmujący się ruchem gazów;

 (1.2) pot. własności aerodynamiczne ciała

Wiktionary

Aerodynamika (z greckiego: aēr dpn. aéros – „powietrze” i dynamikós – „mający siłę, silny”) – dział fizyki, mechaniki płynów, zajmujący się badaniem zjawisk związanych z ruchem gazów, a także ruchu ciał stałych w ośrodku gazowym i sił działających na te ciała.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Aerodynamika zajmuje się badaniem zjawisk związanych z ruchem gazów.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌaɛrɔdɨ̃ˈnãmʲika, AS: aerodỹnãmʹika

Wiktionary

Powiązane:

 przym. aerodynamiczny

Wiktionary


aeroelastyczność

dział mechaniki, którego przedmiotem są zjawiska wynikające z wzajemnego oddziaływania sił aerodynamicznych, sił bezwładności i reakcji sprężystych opływanego ciała; aerosprężystość


SJP.pl


aeroembolizm

choroba nurków i robotników kesonowych wywołana zbyt gwałtownymi zmianami ciśnienia atmosferycznego, polegająca na tworzeniu się pęcherzyków azotowych powodujących zatory w drobnych naczyniach krwionośnych; choroba dekompresyjna, choroba kesonowa


SJP.pl


aeroenergetyka

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) fiz. energia wiatru

Wiktionary

Energia wiatru – energia kinetyczna przemieszczających się mas powietrza, zaliczana do odnawialnych źródeł energii. Jest przekształcana w energię elektryczną za pomocą turbin wiatrowych, jak również wykorzystywana jako energia mechaniczna w wiatrakach i pompach wiatrowych, oraz jako źródło napędu w jachtach żaglowych. W 2022 roku energia wiatru dostarczyła ludzkości 2105 TWh, czyli 7,2% światowego zapotrzebowania na energię elektryczną. Największy udział w krajowej produkcji energii elektrycznej miała w Danii (49,7%), Irlandii (22,9%), Portugalii (22,3%) i Hiszpanii (17,7%).

Wikipedia

Synonimy:

 (1.1) energetyka wiatrowa, energia wiatru

Wiktionary


aerofagia

nadmierne łykanie powietrza, zwykle podczas jedzenia


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) med. zaburzenie czynnościowe przewodu pokarmowego polegające na nadmiernym połykaniu powietrza podczas jedzenia;

Wiktionary

Wikipedia

Przykłady

składnia.

kolokacje.

synonimy.

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

frazeologia.

etymologia.

 etymn|pol|aero-|-fagia.

uwagi.

tłumaczenia.

* angielski: (1.1) aerophagia

* francuski: (1.1) aérophagie ż.

* hiszpański: (1.1) aerofagia ż.

* japoński: (1.1) furi|空気嚥下症|くうきえんげしょう.

* łotewski: (1.1) aerofāgija ż.

* rosyjski: (1.1) аэрофагия ż.

* włoski: (1.1) aerofagia ż.

źródła.

== aerofagia (język włoski.) ==

wymowa.

 IPA|a.e.ro.fa.'ʤi.a.

znaczenia.

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) med. aerofagia

odmiana.

 (1.1) lp. aerofagia; lm. aerofagie

przykłady.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌaɛrɔˈfaɟja, AS: aerofaǵi ̯a

Wiktionary


aerofiltr

filtr powietrzny służący do oczyszczania ścieków


SJP.pl


aerofiniszer

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) lotn. urządzenie stosowane do skracania dobiegu samolotu i jego wyhamowania, wykorzystywane głównie na pokładach lotniskowców;

Wiktionary

Aerofiniszer (z ang. aerofinisher) – rodzaj łapacza samolotu, urządzenia stosowanego do skracania dobiegu samolotu i jego wyhamowania wykorzystywany głównie na pokładach lotniskowców, ale także na lotniskach lądowych. Zespół aerofiniszera składa się z kilku grubych lin stalowych, zazwyczaj czterech, zamocowanych w poprzek pokładu startowego do specjalnych tłumików hydraulicznych. Liny te instaluje się na wysokości od kilkunastu, a czasem nawet powyżej 20 cm nad powierzchnią lądowiska. Zadaniem pilota lądującego samolotu jest złapanie przy pomocy specjalnego wysuwanego z części ogonowej haka za jedną z lin, co powoduje gwałtowne wyhamowanie maszyny na odcinku od kilkunastu do kilkudziesięciu metrów. Liny aerofiniszera na lotniskowcu są numerowane od 1 do 4 licząc od rufy, a idealne lądowanie polega na złapaniu liny numer 3. Siła tłumienia lin hamujących jest regulowana w zależności od typu lądującego samolotu i jego masy, dlatego też przed lądowaniem, pilot raportuje obsłudze pokładu startowego stan paliwa i uzbrojenia. Zbyt luźna lina nie zatrzyma samolotu przed końcem pokładu, natomiast zbyt mocno napięta może poważnie uszkodzić maszynę. Przeciążenie podczas lądowania z wykorzystaniem aerofiniszera dochodzi do 4 g.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Zwykle aerofiniszer ma postać rozpiętych lin.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌaɛrɔfʲĩˈɲiʃɛr, AS: aerofʹĩńišer

Wiktionary


aerofobia

chorobliwy lęk przed powietrzem, przeciągami, wiatrem, lataniem w powietrzu, itp.


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) med. chorobliwy lęk przed powietrzem (np. przeciągi, wiatr) lub przed ruchem w powietrzu (np. podróż samolotem)

Wiktionary

Aerofobia – rodzaj fobii, chorobliwy lęk przed powietrzem, najczęściej przed tzw. zawianiem (przeciągi, wiatr). Choroba ta może objawiać się również lękiem przed pionowym poruszaniem w powietrzu (np. wznoszenie i opadanie w windzie, kolejce linowej lub samolocie).

Aerofobię można leczyć psychoterapią lub małymi dawkami odpowiednich środków farmakologicznych.

Wikipedia

Przykłady

składnia.

kolokacje.

synonimy.

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

frazeologia.

etymologia.

 etymn|pol|aero-|-fobia.

uwagi.

tłumaczenia.

* angielski: (1.1) aerophobia

* białoruski: (1.1) аэрафобія ż.

* bułgarski: (1.1) аерофобия ż.

* duński: (1.1) aerofobi w.

* norweski (bokmål): (1.1) aerofobi m.

* rosyjski: (1.1) аэрофобия ż.

* ukraiński: (1.1) аерофобія ż.

* węgierski: (1.1) aerofóbia

* włoski: (1.1) aerofobia ż.

źródła.

== aerofobia (język włoski.) ==

wymowa.

 IPA|a.e.ro.fo.'bi.a.

znaczenia.

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) med. aerofobia

odmiana.

 (1.1) lp. aerofobia; lm. aerofobie

przykłady.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌaɛrɔˈfɔbʲja, AS: aerofobʹi ̯a

Wiktionary


aerofon

w muzyce: instrument muzyczny wydający brzmienie na skutek dęcia, dmuchania; instrument dęty


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) muz. instrument dęty

Wiktionary

Aerofony (gr. aeros = powietrze, gr. phonē = głos) – w klasyfikacji naukowej grupa instrumentów muzycznych, w których podstawowym źródłem dźwięku (wibratorem) jest drgające powietrze. Grupa aerofonów obejmuje instrumenty dęte (dźwięk powstaje w nich w wyniku zadęcia), w których powietrze ograniczone jest kanałem formującym tzw. słup powietrza (np. w trąbce, klarnecie, oboju i flecie), oraz instrumenty, w których powietrze drga w przestrzeni nieograniczonej (np. bat, czurynga, fisharmonia, akordeon, regał).

Wikipedia


aerofony

w muzyce: instrument muzyczny wydający brzmienie na skutek dęcia, dmuchania; instrument dęty


SJP.pl

Aerofony (gr. aeros = powietrze, gr. phonē = głos) – w klasyfikacji naukowej grupa instrumentów muzycznych, w których podstawowym źródłem dźwięku (wibratorem) jest drgające powietrze. Grupa aerofonów obejmuje instrumenty dęte (dźwięk powstaje w nich w wyniku zadęcia), w których powietrze ograniczone jest kanałem formującym tzw. słup powietrza (np. w trąbce, klarnecie, oboju i flecie), oraz instrumenty, w których powietrze drga w przestrzeni nieograniczonej (np. bat, czurynga, fisharmonia, akordeon, regał).

Wikipedia


aerofor

urządzenie doprowadzające powietrze nurkom do oddychania pod wodą


SJP.pl


aerofoto

1. fotografia przedstawiająca rozległą panoramę widzianą z lotu ptaka, zdjęcie lotnicze;
2. aparatura do aerofotogrametrii


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) pot. zob. aerofotogrametria.

 (1.2) pot. aparatura do aerofotogrametrii

 (1.3) pot. ludzie pracujący nad aerofotogrametrią

Wiktionary


aerofotografia

Aerofotografia (fotografia lotnicza, zdjęcia lotnicze) – dziedzina wykorzystywania fotografii, polegająca na wykonywaniu zdjęć z "lotu ptaka": balonów, samolotów, helikopterów, satelitów, spadochronów, latawców (fotografia latawcowa) oraz modeli zdalnie sterowanych.

Wikipedia


aerofotograficzny

przymiotnik od: aerofotografia


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z fotografią lotniczą, aerofotografią

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) lotniczo-fotograficzny

Wiktionary


aerofotogrametria

dział geodezji zajmujący się sporządzaniem map i planów na podstawie zdjęć lotniczych


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) sporządzanie map i planów geodezyjnych na podstawie zdjęć lotniczych

Wiktionary

Aerofotogrametria (gr. aér = powietrze + phos = światło + grámma = zapis, rysunek + metrein = mierzyć) jest to wykonywanie i opracowywanie zdjęć lotniczych w celu sporządzenia map i planów; fotogrametria z powietrza za pomocą samolotów albo balonów.

Wikipedia

Powiązane:

 przym. aerofotogrametryczny

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) fotogrametria lotnicza

Wiktionary


aerofotogrametryczny

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z aerofotogrametrią, fotogrametrią lotniczą

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. aerofotogrametria ż.

Wiktionary


aerofłot

rosyjskie linie lotnicze


SJP.pl

Aeroflot (Aeroflot – Rosyjskie Linie Lotnicze Publiczna S.A., ros. Публичное акционерное общество „Аэрофлот – российские авиалинии”) – narodowy przewoźnik i największa linia lotnicza Federacji Rosyjskiej.

Wikipedia


aerograf

przyrząd do rozpylania farb pod wpływem ciśnienia sprężonego powietrza (np. przy retuszu zdjęć fotograficznych)


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) techn. urządzenie malarskie rozpylające farbę za pomocą sprężonego powietrza;

Wiktionary

Aerograf – miniaturowy „pistolet” do malowania precyzyjnego używany w technice malarskiej airbrush. Ręczne narzędzie niewielkich rozmiarów, służące do malowania metodą rozpylania farby przez strumień powietrza. Ślad farby charakteryzuje się równomiernym kryciem z rozmytymi brzegami.

Wikipedia

Przykłady

składnia.

kolokacje.

synonimy.

 (1.1) pędzel powietrzny

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

 rzecz. aerografia ż.

frazeologia.

etymologia.

 etym|grec|ἀήρ|γράφω. (aêr + gráphō) → powietrze + piszę

uwagi.

tłumaczenia.

* angielski: (1.1) aerograph, air-brush, airbrush

* bułgarski: (1.1) аерограф

* czeski: (1.1) fixírka

* estoński: (1.1) aerograaf

* francuski: (1.1) aérographe m.

* hiszpański: (1.1) aerógrafo

* kataloński: (1.1) aerògraf

* niderlandzki: (1.1) airbrush

* niemiecki: (1.1) Airbrush

* portugalski: (1.1) aerógrafo

* rosyjski: (1.1) распылитель краски

* słowacki: (1.1) aerograf

* słoweński: (1.1) airbrush

* szwedzki: (1.1) airbrush

* ukraiński: (1.1) аерограф

* włoski: (1.1) aerografo

źródła.

== aerograf (język słowacki.) ==

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik, rodzaj męski nieżywotny

 (1.1) techn. aerograf

odmiana.

przykłady.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. aerografia ż.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) pędzel powietrzny

Wiktionary


aerografia

technika retuszowania starych fotografii poprzez rozpylanie płynnej farby za pomocą aerografu


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) techn. fot. technika retuszowania fotografii za pomocą aerografu

 (1.2) techn. rzem. technika zdobienia ceramicznego za pomocą aerografu

Wiktionary

Przykłady

składnia.

kolokacje.

synonimy.

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

 rzecz. aerograf mrz.

frazeologia.

etymologia.

 etymn|pol|aero-|-grafia. < etym|gr|ἀέρος|γράφω.

uwagi.

tłumaczenia.

* angielski: (1.1) airbrushing, airbrush techniques; (1.2) airbrushing, airbrush techniques

* słowacki: (1.1) aerografia ż.; (1.2) aerografia ż.

źródła.

== aerografia (język słowacki.) ==

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) techn. aerografia

odmiana.

przykłady.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. aerograf mrz.

Wiktionary

Synonimy:

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

 rzecz. aerograf mrz.

frazeologia.

etymologia.

 etymn|pol|aero-|-grafia. < etym|gr|ἀέρος|γράφω.

uwagi.

tłumaczenia.

* angielski: (1.1) airbrushing, airbrush techniques; (1.2) airbrushing, airbrush techniques

* słowacki: (1.1) aerografia ż.; (1.2) aerografia ż.

źródła.

== aerografia (język słowacki.) ==

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) techn. aerografia

odmiana.

przykłady.

składnia.

kolokacje.

synonimy.

Wiktionary


aerograficzny

aerografia


SJP.pl

Patrz:

aerografia

aerografit

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) techn. syntetyczna piana zbudowana z siatki pustych węglowych nanorurek, jeden z najlżejszych na świecie materiałów;

Wiktionary

Aerografit – najlżejszy materiał na świecie opracowany przez uczonych z Uniwersytetu Technicznego Hamburg-Harburg oraz Uniwersytetu Christiana-Albrechta w Kilonii.

Gęstość aerografitu wynosi 0,2 mg/cm³. Zbudowany jest z siatki pustych w środku węglowych rurek, dzięki czemu może przenieść obciążenie 40 000 razy większe od swojej masy. Jest dobrym przewodnikiem prądu elektrycznego.

Wikipedia


aerokinetyczny

aerokinetyka


SJP.pl

Patrz:

aerokinetyka

aerokinetyka

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) dział fizyki zajmujący się ruchem gazów

Wiktionary


aeroklub

organizacja zrzeszająca amatorów uprawiania lotnictwa sportowego: pilotów szybowcowych, balonowych, samolotowych, śmigłowcowych i lotniowych, skoczków spadochronowych, modelarzy lotniczych oraz sympatyków lotnictwa


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) organizacja, której członkami są piloci sportowi, skoczkowie spadochronowi, lotniarze, paralotniarze, modelarze lotniczy oraz miłośnicy lotnictwa

Wiktionary

Aeroklub – stowarzyszenie lotnictwa sportowo-turystycznego. Zajmuje się szkoleniem, treningiem i wyczynem we wszystkich dziedzinach lotnictwa sportowego: modelarstwie, szybownictwie, akrobacji lotniczej, sporcie samolotowym, lotniowym, paralotniowym, mikrolotowym, spadochronowym, balonowym, w działalności amatorów konstruktorów lotniczych.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Mówią "bielutkie chmurki" zamiast bialutkie, "areoklub" zamiast aeroklub, "areobik" zamiast aerobik, że będzie "zero stopni" zamiast zero.

Wiktionary

Powiązane:

 przym. aeroklubowy

Wiktionary

Synonimy:

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

 przym. aeroklubowy

frazeologia.

etymologia.

uwagi.

tłumaczenia.

* angielski: (1.1) aero club, flying club

* czeski: (1.1) aeroklub m.

* hiszpański: (1.1) aeroclub m.

* nowogrecki: (1.1) αερολέσχη ż.

* słowacki: (1.1) aeroklub m.

* włoski: (1.1) aeroclub m.

źródła.

== aeroklub (język baskijski.) ==

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik

 (1.1) aeroklub

odmiana.

przykłady.

składnia.

kolokacje.

synonimy.

Wiktionary


aeroklubowy

związany z aeroklubem, dotyczący aeroklubu


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) związany z aeroklubem, dotyczący aeroklubu

 (1.2) należący do aeroklubu; zrzeszony w aeroklubie

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. aeroklub mrz.

Wiktionary


aerolit

meteoryt kamienny


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) astr. meteoryt kamienny

Wiktionary

Meteoryt kamienny, aerolit – meteoryt, w którego skład wchodzą głównie krzemiany magnezu i żelazo. Wśród tych meteorytów wyróżnia się dwie grupy: chondryty i achondryty.

Nazwa "aerolit" jest nazwą przestarzałą, wychodzi z użycia w meteorytyce i obecnie używa się raczej terminu meteoryt kamienny.

Wikipedia

Przykłady

składnia.

kolokacje.

synonimy.

antonimy.

hiperonimy.

 (1.1) meteoryt

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

frazeologia.

etymologia.

uwagi.

tłumaczenia.

* bułgarski: (1.1) аеролит m.

* hiszpański: (1.1) aerolito m.

* nowogrecki: (1.1) αερόλιθος m.

źródła.

== aerolit (esperanto (morfem).) ==

wymowa.

znaczenia.

morfem|eo.

 (1.1) aerolit, meteoryt

odmiana.

przykłady.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌaɛˈrɔlʲit, AS: aerolʹit

Wiktionary

Synonimy:

antonimy.

hiperonimy.

 (1.1) meteoryt

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

frazeologia.

etymologia.

uwagi.

tłumaczenia.

* bułgarski: (1.1) аеролит m.

* hiszpański: (1.1) aerolito m.

* nowogrecki: (1.1) αερόλιθος m.

źródła.

== aerolit (esperanto (morfem).) ==

wymowa.

znaczenia.

morfem|eo.

 (1.1) aerolit, meteoryt

odmiana.

przykłady.

składnia.

kolokacje.

synonimy.

Wiktionary


aerolog

specjalista w zakresie aerologii


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) specjalista w dziedzinie aerologii

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. aerologia ż.

:: fż. aerolożka ż.

 przym. aerologiczny

Wiktionary


aerologia

nauka dotycząca zjawisk i procesów, zachodzących w atmosferze swobodnej (na wysokości od kilkudziesięciu metrów do 30 kilometrów), oraz metod pomiaru elementów meteorologicznych w tej warstwie


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) meteorol. nauka zajmująca się badaniem górnych warstw atmosfery;

Wiktionary

Aerologia – dział meteorologii zajmujący się badaniem procesów i zjawisk zachodzących w górnych warstwach atmosfery, gdzie nie występuje wpływ tarcia powietrza o nierówny teren.

Obejmuje badania przestrzennego rozkładu:

  • temperatury;
  • wilgotności;
  • ciśnienia;
  • kierunku wiatru;
  • prędkości wiatru.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) W laboratorium aerologii wykonywaliśmy pomiar prędkości przepływu powietrza.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌaɛrɔˈlɔɟja, AS: aeroloǵi ̯a

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. aerolog mos.

 przym. aerologiczny

Wiktionary

Synonimy:

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

 rzecz. aerolog mos.

 przym. aerologiczny

frazeologia.

etymologia.

 etym|gr|ἀήρ., ἀέρος → powietrze

uwagi.

tłumaczenia.

* angielski: (1.1) aerology

* baskijski: (1.1) aerologia

* bułgarski: (1.1) аерология ż.

* czeski: (1.1) aerologie ż.

* duński: (1.1) aerologi w.

* francuski: (1.1) aérologie ż.

* hiszpański: (1.1) aerología ż.

* interlingua: (1.1) aerologia

* korsykański: (1.1) aerolugia ż.

* niemiecki: (1.1) Aerologie ż.

* norweski (bokmål): (1.1) aerologi m.

* norweski (nynorsk): (1.1) aerologi m.

* słowacki: (1.1) aerológia ż.

* szwedzki: (1.1) aerologi w.

* ukraiński: (1.1) аерологія ż.

* węgierski: (1.1) aerológia

* włoski: (1.1) aerologia ż.

źródła.

odmiana.

przykłady.

składnia.

kolokacje.

synonimy.

Wiktionary


aerologiczny

przymiotnik

 (1.1) meteorol. związany z aerologią

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. aerolog mos., aerologia ż.

Wiktionary


aeromagnetometria

sposób poszukiwania złóż polegający na wykorzystaniu sondy magnetycznej umieszczanej na samolocie lub sztucznym satelicie


SJP.pl


aeromancja

wróżenie na podstawie obserwacji powietrza i pogody


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) ezot. wróżenie z powietrza

Wiktionary

Aeromancja (z greckiego aero, „powietrze” i manteia, „wróżba”) – przepowiadanie przyszłości na podstawie pogody, najczęściej z błyskawic, grzmotów, kształtu chmur oraz kierunku i siły wiatru. Jest to jedna z najstarszych metod wróżenia, stosowana była już w starożytności przez babilońskich kapłanów.

Wikipedia


aeromechaniczny

przymiotnik od: aeromechanika


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) fiz. związany z aeromechaniką, dotyczący aeromechaniki

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. aeromechanika ż.

Wiktionary


aeromechanika

nauka o równowadze i ruchu ośrodków gazowych oraz znajdujących się w nich ciał stałych


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) fiz. dział mechaniki zajmujący się równowagą i ruchem gazów oraz znajdujących się w nich ciał stałych

Wiktionary

Aeromechanika – dział mechaniki płynów zajmujący się równowagą oraz ruchem gazów i zjawiskami związanymi ze znajdującymi się w nich ciałami stałymi. Jest podzielona na aerostatykę i aerodynamikę. Na aeromechanice opiera się teoria lotów każdego rodzaju statków powietrznych.

Wikipedia

Przykłady

składnia.

kolokacje.

synonimy.

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

 przym. aeromechaniczny

frazeologia.

etymologia.

uwagi.

tłumaczenia.

* białoruski: (1.1) аэрамеханіка ż.

* bułgarski: (1.1) аеромеханика ż.

* słowacki: (1.1) aeromechanika ż.

źródła.

== aeromechanika (język słowacki.) ==

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) fiz. aeromechanika

odmiana.

przykłady.

Wiktionary

Powiązane:

 przym. aeromechaniczny

Wiktionary

Synonimy:

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

 przym. aeromechaniczny

frazeologia.

etymologia.

uwagi.

tłumaczenia.

* białoruski: (1.1) аэрамеханіка ż.

* bułgarski: (1.1) аеромеханика ż.

* słowacki: (1.1) aeromechanika ż.

źródła.

== aeromechanika (język słowacki.) ==

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) fiz. aeromechanika

odmiana.

przykłady.

składnia.

kolokacje.

synonimy.

Wiktionary


aerometr

przyrząd do mierzenia gęstości powietrza; gazomierz


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) fiz. przyrząd do pomiaru gęstości gazu

Wiktionary

Przykłady

składnia.

kolokacje.

synonimy.

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

 rzecz. aerometria ż.

frazeologia.

etymologia. etym|gr.

uwagi.

 nie mylić z|areometr.

tłumaczenia.

* angielski: (1.1) aerometer

* baskijski: (1.1) aerometro

* bułgarski: (1.1) аерометър m.

* duński: (1.1) aerometer n.

* esperanto: (1.1) aerometro

* francuski: (1.1) aéromètre m.

* hiszpański: (1.1) aerómetro m.

* nowogrecki: (1.1) αερόμετρο n.

* ukraiński: (1.1) аерометр m.

* włoski: (1.1) aerometro m.

źródła.

== aerometr (esperanto (morfem).) ==

wymowa.

znaczenia.

morfem|eo.

 (1.1) aerometr

odmiana.

przykłady.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌaɛˈrɔ̃mɛtr̥, AS: aerõmetr̦

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. aerometria ż.

Wiktionary

Synonimy:

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

 rzecz. aerometria ż.

frazeologia.

etymologia. etym|gr.

uwagi.

 nie mylić z|areometr.

tłumaczenia.

* angielski: (1.1) aerometer

* baskijski: (1.1) aerometro

* bułgarski: (1.1) аерометър m.

* duński: (1.1) aerometer n.

* esperanto: (1.1) aerometro

* francuski: (1.1) aéromètre m.

* hiszpański: (1.1) aerómetro m.

* nowogrecki: (1.1) αερόμετρο n.

* ukraiński: (1.1) аерометр m.

* włoski: (1.1) aerometro m.

źródła.

== aerometr (esperanto (morfem).) ==

wymowa.

znaczenia.

morfem|eo.

 (1.1) aerometr

odmiana.

przykłady.

składnia.

kolokacje.

synonimy.

Wiktionary


aerometria

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) fiz. nauka zajmująca się pomiarami gazów, w szczególności powietrza

Wiktionary

Przykłady

składnia.

kolokacje.

synonimy.

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

 rzecz. aerometr mrz.

 przym. aerometryczny

frazeologia.

etymologia.

 etymn|pol|aero-|-metria. < (etym|grec|ἀέρος. < etym|grec|ἀήρ. → powietrze) + etym|grec|μέτρον. → miara

 Określenie nabrało znaczenia w 1709 roku, wraz z opublikowaniem przez niemieckiego profesora matematyki Christiana Wolffa napisanej po łacinie pracy pt. Aerometria Elementa

uwagi.

tłumaczenia.

* angielski: (1.1) aerometry

* esperanto: (1.1) aerometrio

* fiński: (1.1) aerometria

* francuski: (1.1) aérométrie ż., daw. aërométrie ż.

* hiszpański: (1.1) aerometría ż.

* ido: (1.1) aerometrio

* interlingua: (1.1) aerometria

* kataloński: (1.1) aerometria

* niemiecki: (1.1) Aerometrie ż., Luftmessung, daw. Aërometria, Aërometrie

* portugalski: (1.1) aerometria ż.

* rosyjski: (1.1) аэрометрия ż.

* włoski: (1.1) aerometria ż.

źródła.

== aerometria (interlingua.) ==

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik

 (1.1) aerometria, pomiary atmosfery

odmiana.

przykłady.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌaɛrɔ̃ˈmɛtrʲja, AS: aerõmetrʹi ̯a

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. aerometr mrz.

 przym. aerometryczny

Wiktionary

Synonimy:

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

 rzecz. aerometr mrz.

 przym. aerometryczny

frazeologia.

etymologia.

 etymn|pol|aero-|-metria. < (etym|grec|ἀέρος. < etym|grec|ἀήρ. → powietrze) + etym|grec|μέτρον. → miara

 Określenie nabrało znaczenia w 1709 roku, wraz z opublikowaniem przez niemieckiego profesora matematyki Christiana Wolffa napisanej po łacinie pracy pt. Aerometria Elementa

uwagi.

tłumaczenia.

* angielski: (1.1) aerometry

* esperanto: (1.1) aerometrio

* fiński: (1.1) aerometria

* francuski: (1.1) aérométrie ż., daw. aërométrie ż.

* hiszpański: (1.1) aerometría ż.

* ido: (1.1) aerometrio

* interlingua: (1.1) aerometria

* kataloński: (1.1) aerometria

* niemiecki: (1.1) Aerometrie ż., Luftmessung, daw. Aërometria, Aërometrie

* portugalski: (1.1) aerometria ż.

* rosyjski: (1.1) аэрометрия ż.

* włoski: (1.1) aerometria ż.

źródła.

== aerometria (interlingua.) ==

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik

 (1.1) aerometria, pomiary atmosfery

odmiana.

przykłady.

składnia.

kolokacje.

synonimy.

Wiktionary


aerometro

szybka kolej napowietrzna


SJP.pl


aerometryczny

aerometr


SJP.pl

Patrz:

aerometr

aeromobilny

wojska aeromobilne - wojska powietrznodesantowe, desantowo-szturmowe, kawaleria powietrzna i lotnictwo wojsk lądowych


SJP.pl


aeronauta

dawniej: pilot lub pasażer statku powietrznego


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) przest. lotnik

 (1.2) książk. lotnik, baloniarz

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) […] Z powstałej w 1930 roku szkoły szkolącej przyszłych aeronautów wyszło kilka pokoleń kadry lotniczej, której pokazy podziwiano na całym świecie […]

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌaɛrɔ̃ˈnawta, AS: aerõnau̯ta

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. aeronautyka ż.

:: fż. aeronautka ż.

 przym. aeronautyczny

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) awiator

Wiktionary


aeronautka

dawniej: pilotka lub pasażerka statku powietrznego


SJP.pl


aeronautyczny

aeronautyka


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) książk. lub przest. lotniczy

Wiktionary

Patrz:

aeronautyka

Powiązane:

 rzecz. aeronauta m., aeronautka ż., aeronautyka ż.

Wiktionary


aeronautyka

1. transport ludzi i towarów drogą powietrzną;
2. przestarzale: żegluga powietrzna, lotnictwo


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) książk. lotnictwo

Wiktionary

Aeronautyka (gr. aḗr – „powietrze”, nautikḗ – „żeglarstwo”) – nauka zajmująca się szeroko pojętym lotnictwem, obejmująca swoim zakresem konstrukcję statków powietrznych, aerodynamikę, materiałoznawstwo, technologię produkcji i eksploatacji, dynamikę lotu, zagadnienia automatyki i sterowania, wyposażenie pokładowe, nawigację, łączność oraz ryzyko i niezawodność. Zwana jest także awiacją.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ˌaɛrɔ̃ˈnawtɨka, AS: aerõnau̯tyka

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. aeronauta m., aeronautka ż.

 przym. aeronautyczny

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) awiacja, lotnictwo

Wiktionary


aeronawigacja

nawigacja lotnicza


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) lotn. nawigacja lotnicza

Wiktionary

Powiązane:

 przym. aeronawigacyjny

Wiktionary


aeronawigacyjny

przymiotnik od: aeronawigacja


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) związany z aeronawigacją, nawigacją lotniczą

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. aeronawigacja ż.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) lotniczo-nawigacyjny

Wiktionary


aeronomia

nauka badająca chemiczne i fizyczne właściwości wyższych warstw atmosfery


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) nauka badająca właściwości fizyczne i chemiczne górnych warstw atmosfery;

Wiktionary

Aeronomia – dział meteorologii i fizyki atmosfery badający górne warstwy atmosfery, wyższe niż stratosfera.

Aeronomia bada atmosfery nie tylko Ziemi, ale też innych planet. Jej narzędziami badawczymi są rakiety sondażowe, sztuczne satelity i obserwacje naziemne.

Wikipedia

Przykłady

składnia.

kolokacje.

synonimy.

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

frazeologia.

etymologia.

 etymn|pol|aero-|-nomia. < etym|gr|ἀήρος|νόμος.

uwagi.

tłumaczenia.

* angielski: (1.1) aeronomy

* francuski: (1.1) aéronomie ż.

* niemiecki: (1.1) Aeronomie ż.

* węgierski: (1.1) aeronómia

* włoski: (1.1) aeronomia ż.

źródła.

== aeronomia (język włoski.) ==

wymowa.

 IPA|a.e.ro.no.ˈmi.a.

znaczenia.

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) aeronomia

odmiana.

przykłady.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌaɛrɔ̃ˈnɔ̃mʲja, AS: aerõnõmʹi ̯a

Wiktionary

Synonimy:

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

frazeologia.

etymologia.

 etymn|pol|aero-|-nomia. < etym|gr|ἀήρος|νόμος.

uwagi.

tłumaczenia.

* angielski: (1.1) aeronomy

* francuski: (1.1) aéronomie ż.

* niemiecki: (1.1) Aeronomie ż.

* węgierski: (1.1) aeronómia

* włoski: (1.1) aeronomia ż.

źródła.

== aeronomia (język włoski.) ==

wymowa.

 IPA|a.e.ro.no.ˈmi.a.

znaczenia.

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) aeronomia

odmiana.

przykłady.

składnia.

kolokacje.

synonimy.

Wiktionary


aeronomiczny

przymiotnik od: aeronomia


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) meteorol. związany z aeronomią

Wiktionary


aeropiktura

malarskie przedstawienie zmieniających się pejzaży podczas lotu samolotem, charakterystyczne dla futuryzmu; aeropittura


SJP.pl


aeropittura

malarskie przedstawienie zmieniających się pejzaży podczas lotu samolotem, charakterystyczne dla futuryzmu; aeropiktura


SJP.pl


aeroplan

1. dawniej: niewielki samolot sportowy;
2. przestarzale: samolot


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) przest. samolot

Wiktionary

  • dawna nazwa samolotu
  • Aero-Plan – płyta Eweliny Lisowskiej

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Leciałem aeroplanem.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌaɛˈrɔplãn, AS: aeroplãn

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) samolot

Wiktionary


aeroplankton

zespół drobnych organizmów roślinnych i zwierzęcych unoszących się biernie w powietrzu; anemoplankton


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) biol. drobne organizmy roślinne i zwierzęce unoszące się w powietrzu

Wiktionary

Aeroplankton, anemoplankton, plankton powietrzny, plankton eoliczny (gr. aer „powietrze”, planktós „błąkający się”) – ogół organizmów unoszonych ruchami powietrza w atmosferze. Do organizmów takich zaliczane są bakterie, zarodniki grzybów, drobne pajęczaki, owady i inne drobinki organiczne.

Wikipedia


aeroplanktonowy

aeroplankton


SJP.pl

Patrz:

aeroplankton

aeroplanowy

aeroplan


SJP.pl

Patrz:

aeroplan

aeroponiczny

aeroponika


SJP.pl

Patrz:

aeroponika

aeroponika

uprawa roślin metodą umieszczania korzeni nie w ziemi, lecz w mieszaninach gazów


SJP.pl

Aeroponika – system produkcji roślinnej bez zastosowania środowiska stałego (uprawa ziemna) lub ciekłego (hydroponika).

Rośliny umieszczone są w płytach z tworzyw sztucznych, tak że ich korzenie znajdują się w powietrzu. Woda i sole mineralne są rozpylane bezpośrednio na korzenie roślin w postaci aerozolu. Optymalnie wytworzone sztuczne siedlisko pozwala na uzyskiwanie szybkiego wzrostu i rozwoju roślin. W szkółkarstwie aeroponika umożliwia łatwe przesadzanie roślin bez uszkadzania systemu korzeniowego. Wadą aeroponiki są wysokie koszty i skomplikowana elektroniczna aparatura. Dlatego stosowana jest tylko w produkcji roślin unikatowych.

Wikipedia


aeroport

przestarzale: port lotniczy, lotnisko


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) daw. lotn. port lotniczy, lotnisko

Wiktionary

  • Aeroport – lotnisko
  • Aeroport – dzielnica Moskwy
  • Aeroport – stacja metra w Moskwie
  • Aeroport – przystanek kolejowy w Petersburgu, w Rosji

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Na błoniach planowaćanowano zbudować aeroport.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌaɛˈrɔpɔrt, AS: aeroport

Wiktionary


aeropres

AeroPress, aeropress;
1. nieduży przyrząd do ręcznego zaparzania kawy;
2. kawa przygotowana za pomocą tego przyrządu


SJP.pl


aeropress

[czytaj: aeropres] AeroPress, aeropres;
1. nieduży przyrząd do ręcznego zaparzania kawy;
2. kawa przygotowana za pomocą tego przyrządu


SJP.pl

Aeropress – urządzenie służące do ręcznego zaparzania naparu kawy, skonstruowane w 2005 roku przez Amerykanina Alana Adlera.

Aeropress składa się z cylindra zaparzającego z sitkiem oraz tłoka zakończonego uszczelką. Zestaw jest uzupełniony mieszadełkiem, lejkiem oraz miarką do kawy.

Wikipedia


aerosanie

pojazd na płozach, wyposażony w silnik ze śmigłem


SJP.pl

Wikipedia


aerosiew

w rolnictwie: siew rzutowy z samolotu lub śmigłowca


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) roln. siew rzutowy (lub nawożenie) z samolotu lub śmigłowca

Wiktionary

Aerosiew – siew rzutowy z samolotu lub śmigłowca, stosowany głównie do roślin jarych wczesnego siewu. Szczególnie przydatny w latach o nadmiernej wilgotności gleby, gdy uniemożliwia ona siew w optymalnym terminie. Głównym ograniczeniem dla aerosiewu jest wiatr – nie prowadzi się go przy prędkości powyżej 5 m/s. Wydajność zależy od rodzaju statku powietrznego, jego udźwigu, odległości pola od lądowiska lub podlądowiska, sprawności załadunku i dawki wysiewu. Równomierność siewu zapewniają flagowi, którzy naprowadzają pilota na kolejne osie lotu przy pomocy krokówki lub wcześniej oznaczonych punktów; na większych areałach stosuje się urządzenia radionawigacyjne. Nasiona wysiewa się w ilości o 10% większej niż przy siewie rzędowym i przykrywa przez bronowanie lub wałowanie wałem strunowym.

Wikipedia


aeroskop

pierwsza ręczna kamera filmowa z żyroskopem, używana m. in. w czasie I wojny światowej


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) fot. pierwsza ręczna kamera fotograficzna z mechanizmem zdjęciowym poruszanym za pomocą sprężonego powietrza

Wiktionary

Wikipedia


aeroślizg

statek powietrzny poruszający się nisko nad powierzchnią lądu lub wody; poduszkowiec


SJP.pl


aerosmith

amerykański zespół rockowy


SJP.pl

Wikipedia


aerosol

aerozol;
1. układ koloidowy powstały na skutek rozproszenia ciał stałych bądź cieczy w ośrodku gazowym
2. metalowy pojemnik z farbą, dezodorantem lub inną substancją, która może być rozpylana


SJP.pl


aerosolować

czasownik przechodni niedokonany (dk. brak)

 (1.1) roln. stosować aerosole w postaci mgły suchej lub mokrej do ochrony roślin

Wiktionary


aerosolowanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) roln. stosowanie aerosoli w postaci mgły suchej lub mokrej do ochrony roślin

Wiktionary


aerosolowy

przymiotnik

 (1.1) przest. aerozolowy

Wiktionary


aerosprężystość

dział mechaniki, którego przedmiotem są zjawiska wynikające z wzajemnego oddziaływania sił aerodynamicznych, sił bezwładności i reakcji sprężystych opływanego ciała; aeroelastyczność


SJP.pl


aerosprężysty

cechujący się łagodną podatnością na działanie strumieni gazowych


SJP.pl


aerostar

[czytaj: aErostar] samochód typu Ford Aerostar


SJP.pl

  • Aerostar – rumuńskie przedsiębiorstwo lotniczo-zbrojeniowe
  • Aeronautics Aerostar – izraelski bezzałogowy aparat latający (UAV)
  • Ford Aerostar – samochód produkowany przez Ford Motor Company w latach 1985-1997
  • Piper Aerostar – amerykański samolot cywilny

Wikipedia


aerostat

każdy statek powietrzny latający dzięki wypełnieniu gazem lżejszym od powietrza (np. sterowiec, balon)


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) lotn. statek powietrzny lżejszy od powietrza, które sobą wypiera;

Wiktionary

Aerostat – statek powietrzny napełniony gazem lżejszym od powietrza (wodór, hel), unoszący się w powietrzu dzięki sile wyporu opisanej przez prawo Archimedesa. Do aerostatów zalicza się balony i sterowce.

Wikipedia

Przykłady

składnia.

kolokacje.

synonimy.

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

 (1.1) balon, cepelin, sterowiec

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

 rzecz. aerostatyka ż.

 przym. aerostatyczny

frazeologia.

etymologia.

 etym|franc|aérostat.

uwagi.

tłumaczenia.

* angielski: (1.1) aerostat

* baskijski: (1.1) aerostato

* białoruski: (1.1) аэрастат m.

* bułgarski: (1.1) аеростат m.

* duński: (1.1) aerostat w.

* esperanto: (1.1) aerostato

* francuski: (1.1) aérostat m.

* hiszpański: (1.1) aerostato m., aeróstato m.

* nowogrecki: (1.1) αερόστατο n.

* rosyjski: (1.1) аэростат m.

* słowacki: (1.1) aerostat m.

* ukraiński: (1.1) аеростат m.

* włoski: (1.1) aerostato m.

źródła.

== aerostat (język angielski.) ==

wymowa.

 audio|LL-Q1860 (eng)-CandyKayak-aerostat.wav.

znaczenia.

rzeczownik

 (1.1) lotn. aerostat

odmiana.

przykłady.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌaɛˈrɔstat, AS: aerostat

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. aerostatyka ż.

 przym. aerostatyczny

Wiktionary


aerostata

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) daw. lotnik

Wiktionary


aerostatek

obiekt przeznaczony do latania w powietrzu


SJP.pl


aerostatyczny

aerostatyka


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z aerostatyką, dotyczący aerostatyki

Wiktionary

Patrz:

aerostatyka

Powiązane:

 rzecz. aerostat mrz., aerostatyka ż.

Wiktionary


aerostatyka

dział fizyki obejmujący zagadnienia równowagi gazów i zanurzonych w nich nieruchomych ciał stałych


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) fiz. nauka o równowadze gazów i zanurzonych w nich ciałach stałych

Wiktionary

Aerostatyka – dział mechaniki płynów zajmujący się badaniem stanu równowagi gazów z uwzględnieniem sił grawitacji i bezwładności oraz zanurzonych w nich nieporuszających się lub poruszających się bardzo wolno ciał stałych.

Główne zagadnienia aerostatyki:

  • Kinetyczna teoria gazów
    • Gaz doskonały
    • Gaz rzeczywisty
    • Równanie van der Waalsa
    • Wirialne równanie stanu

    Wikipedia

    Powiązane:

     rzecz. aerostat mrz.

     przym. aerostatyczny

    Wiktionary


aerostep

ćwiczenia gimnastyczne, podczas których używa się specjalnego schodka


SJP.pl


aerotaksja

ruch drobnych organizmów skierowany w stronę wyższego stężenia tlenu w środowisku (aerotaksja dodatnia) lub w stronę przeciwną (aerotaksja ujemna)


SJP.pl


aeroterapeutyczny

aeroterapia


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) med. związany z aeroterapią

Wiktionary

Patrz:

aeroterapia

aeroterapia

leczenie pewnych chorób za pomocą powietrza atmosferycznego o różnym ciśnieniu, wilgoci, temperaturze itp.


SJP.pl


aerotermiczny

przymiotnik

 (1.1) fiz. związany z ciepłem gazu (w szczególności powietrza)

Wiktionary


aerotermochemia

nauka badająca zjawiska zachodzące w atmosferze przy prędkościach ponaddźwiękowych


SJP.pl


aerotermodynamiczny

przymiotnik od: aerotermodynamika


SJP.pl


aerotermodynamika

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) nauk. fiz. dziedzina nauki łącząca aerodynamikę i termodynamikę, badająca zjawiska cieplne zachodzące przy przepływie powietrza (lub gazu) wokół ciała poruszającego się z dużą prędkością

Wiktionary

Aerotermodynamika bądź też gazodynamika – dziedzina nauki, jedna z kategorii aerodynamiki badająca zachowanie gazów w pobliżu opływanych z dużymi prędkościami (naddźwiękowymi) powierzchni ciał stałych oraz wzajemne oddziaływanie termiczne między nimi z uwzględnieniem zmian fizyczno-chemicznych, np.: ablacji, dysocjacji, jonizacji, rekombinacji itp. Przykładem obiektu badań aerotermodynamiki jest obserwacja wystrzelonego z broni palnej pocisku.

Wikipedia


aerotriangulacja

metoda wyznaczania współrzędnych punktów w terenie za pomocą pomiaru kątów na fotogrametrycznych zdjęciach lotniczych, stosowana w fotogrametrii


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) metrol. wyznaczanie współrzędnych punktów w terenie poprzez pomiar kątów na zdjęciach lotniczych

Wiktionary

Aerotriangulacja – proces obliczeniowy zmierzający do precyzyjnego określenia położenia wykonanych zdjęć lotniczych w przestrzeni. Określane są współrzędne dużej liczby punktów terenowych, przez co aerotriangulację określa się także jako kameralne zagęszczenie osnowy geodezyjnej.

Wikipedia

Powiązane:

 przym. aerotriangulacyjny

Wiktionary


aerotriangulacyjny

aerotriangulacja


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z aerotriangulacją, dotyczący aerotriangulacji

Wiktionary

Patrz:

aerotriangulacja

Powiązane:

 rzecz. aerotriangulacja ż.

Wiktionary


aerotropizm

ruch organizmu wywołany oddziaływaniem prądów powietrza (np. wygięcie pnia)


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) biol. wzrost organizmu w kierunku źródła tlenu lub w przeciwną stronę

Wiktionary


aerotyczność

brak zmysłowości, erotyzmu


SJP.pl


aerotyczny

przymiotnik

 (1.1) nie zawierający erotyki, niezmysłowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) nieerotyczny

Wiktionary


aerożel

materiał o małej gęstości, zbudowany w 90-99,8% z powietrza


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) fiz. techn. porowaty, ultralekki materiał będący rodzajem sztywnej piany o wyjątkowo małej gęstości;

Wiktionary

Aerożel – materiał będący rodzajem sztywnej piany o wyjątkowo małej gęstości. Na jego masę składa się w 90–99,8% powietrze, resztę stanowi porowaty materiał tworzący jego strukturę.

Pierwsze aerożele, mające tendencję do zapadania się, otrzymał Samuel Stephens Kistler w 1931, jednak bardzo długo nie znalazły one żadnego praktycznego zastosowania i zostały w dużym stopniu zapomniane.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Uczeni szacują, że w specjalny aerożel udało się złapać około miliona drobinek kometarnego oraz międzygwiezdnego pyłu.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌaɛˈrɔʒɛl, AS: aerožel

Wiktionary


aerożelowy

aerożel


SJP.pl

Patrz:

aerożel

aerozoiczny

przymiotnik relacyjny

 (1.1) biol. potrzebujący do życia powietrza

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) aerobowy

Wiktionary


aerozol

aerosol;
1. układ koloidowy powstały na skutek rozproszenia ciał stałych bądź cieczy w ośrodku gazowym
2. metalowy pojemnik z farbą, dezodorantem lub inną substancją, która może być rozpylana


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) fiz. chem. roztwór koloidowy powstający w wyniku rozproszenia ciał stałych lub cieczy w ośrodku gazowym

 (1.2) pot. metalowy pojemnik zawierający substancję, która znajduje się pod ciśnieniem i może być rozpylana

Wiktionary

Aerozol – układ koloidalny, w którym ośrodkiem rozpraszającym jest gaz (często powietrze), a cząstkami koloidalnymi są substancje ciekłe lub stałe. Aerozole dzieli się na mgły (cząstki ciekłe) i dymy (cząstki stałe).

Przykładami aerozoli są: aerozol soli morskiej, sadza, pyły mineralne, smog. Natomiast mgła, krople chmurowe, kryształy lodu są przykładami hydrometeorów i nie są zwyczajowo klasyfikowane jako aerozole w meteorologii i fizyce atmosfery, mimo że mieszczą się w powyższej definicji.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) (…) wdychany przez użytkowników e-papierosów aerozol nie jest, jak się powszechnie uważa, całkowicie neutralny dla zdrowia – może zawierać szkodliwe, rakotwórcze związki.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌaɛˈrɔzɔl, AS: aerozol

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. aerozolowanie n.

 przym. aerozolowy

Wiktionary


aerozoloterapia

metoda leczenia układu oddechowego z zastosowaniem leczniczych substancji lotnych zmieszanych z parą wodną


SJP.pl


aerozolować

poddawać coś działaniu substancji rozpylanych w postaci aerozolu


SJP.pl


aerozolowanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) agrot. zwalczanie szkodników za pomocą chemicznych środków ochrony roślin rozpylanych w postaci aerozolu (mgły)

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. aerozol m.

 czas. aerozolować

 przym. aerozolowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) zamgławianie

Wiktionary


aerozolowy

aerozol


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) związany z aerozolami, dotyczący aerozoli

 (1.2) mający formę aerozolu

Wiktionary

Patrz:

aerozol

Powiązane:

 rzecz. aerozol mrz., aerozolowanie n.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) przest. aerosolowy

 (1.2) w aerozolu; przest. aerosolowy

Wiktionary


aeta

przedstawiciel rdzennej ludności Filipin


SJP.pl

Aetowie (Aeta) – rdzenna ludność Filipin, zamieszkująca północne i środkowe wyspy archipelagu (ok. 50 tys.). Ich wierzenia są słabo poznane, mają charakter animistyczny. Prowadzą wędrowny tryb życia. Podstawą utrzymania jest zbieractwo, myślistwo i rybactwo. Od XIX w. także uprawa ryżu na poletkach uzyskanych techniką żarową. Brak organizacji rodowej. Wspólnota lokalna tworzy luźne zespoły koczownicze.

Wikipedia


aetka

przedstawicielka rdzennej ludności Filipin


SJP.pl


aetowie

rdzenna ludność Filipin


SJP.pl

Aetowie (Aeta) – rdzenna ludność Filipin, zamieszkująca północne i środkowe wyspy archipelagu (ok. 50 tys.). Ich wierzenia są słabo poznane, mają charakter animistyczny. Prowadzą wędrowny tryb życia. Podstawą utrzymania jest zbieractwo, myślistwo i rybactwo. Od XIX w. także uprawa ryżu na poletkach uzyskanych techniką żarową. Brak organizacji rodowej. Wspólnota lokalna tworzy luźne zespoły koczownicze.

Wikipedia


aetozaury

rząd gadów naczelnych


SJP.pl

Aetozaury (Aetosauria – od stgr. αετός aetos – orzeł i σαυρος sauros – jaszczur) – takson gadów (rząd Aetosauria, rodzina Stagonolepididae, syn. Aetosauridae) o wyglądzie przypominającym współczesne pancerniki i późniejsze od nich ankylozaury.Były najwcześniejszymi roślinożernymi archozaurami z kladu Crurotarsi. Właściwe aetozaury miały charakterystyczne spiczaste, podobne do świńskiego ryja, pyski o bezzębnym przodzie szczęk i liściokształtnych zębach policzkowych. Tak zakończony pysk prawdopodobnie służył do odkopywania korzeni i bulw.

Wikipedia


af

skrót od:
1. Air Force;
2. Air France


SJP.pl


afa

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) gw-pl|Poznań. gw-pl|Górny Śląsk. małpa

 (1.2) gw-pl|Górny Śląsk. głupia mina

 (1.3) gw-pl|Górny Śląsk. wulg. żeński narząd rozrodczy

Wiktionary

Afa (kors. Afà) – miejscowość i gmina we Francji, w regionie Korsyka, w departamencie Korsyka Południowa.

Według danych na rok 1990 gminę zamieszkiwało 1726 osób, a gęstość zaludnienia wynosiła 146 osób/km².

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Jak pójdymy do zoo, to ci pokoża, jakie tam są srogie afy.

 (1.2) Erwin durś szczylo afy.

Wiktionary


afabularność

afabularny


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) liter. film. teatr. cecha utworu literackiego, filmowego, teatralnego, która polega na braku tradycyjnej fabuły

Wiktionary

Patrz:

afabularny

Przykłady

 (1.1) Zauważcie afabularność właśnie w filmach Andrieja Tarkowskiego.

Wiktionary

Powiązane:

 przym. afabularny

Wiktionary


afabularny

niemający fabuły, np. afabularne widowisko


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) taki, który nie ma fabuły

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. afabularność ż.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) bezfabularny

Wiktionary


afagia

chorobliwa niemożność połykania


SJP.pl

Afagia – niezdolność połykania zarówno posiłków, jak i płynów. Może być następstwem zmian chorobowych dotyczących przewodu pokarmowego, chorób układu nerwowego lub mięśni, niedrożności przełyku na skutek zabiegów medycznych. Stanowi najbardziej zaawansowany stopień dysfagii.

Wikipedia


afaik

skrót od: As Far As I Know - z tego, co wiem; afaik, ZTCW (ztcw)


SJP.pl


afair

skrót od: As Far As I Remember - o ile dobrze pamiętam; afair, OIDP


SJP.pl


afanasjew

nazwisko


SJP.pl

  • Aleksander Afanasjew – rosyjski badacz folkloru i literatury
  • Alina Afanasjew – polska artystka, scenograf
  • Arkadij Afanasjew – radziecki piłkarz, występował m.in. w Pogoni Szczecin
  • Jerzy Afanasjew – pisarz, poeta i reżyser
  • Jurij Afanasjew – historyk i polityk rosyjski
  • Wiktor Afanasjew – ujednoznacznienie

Wikipedia


afanazy

imię męskie


SJP.pl

Atanazy – imię męskie pochodzenia greckiego. Wywodzi się od słowa oznaczającego „nieśmiertelny” (gr. Αθανάσιος).

Atanazy imieniny obchodzi: 2 maja, 15 maja, 23 czerwca, 4 lipca, 5 lipca, 15 lipca.

Atanazy w innych językach:

  • rosyjski – Афанасий.

Wikipedia


afanza

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) gwara. więz. strażnik więzienny

Wiktionary


afar

język urzędowy Etiopii


SJP.pl

Afar (amh. አፋር) – region administracyjny we wschodniej Etiopii, z siedzibą władz w mieście Asajta. Sąsiaduje z Erytreą na północnym wschodzie, Dżibuti na wschodzie, z regionami: Tigraj na północnym zachodzie, Amharą na zachodzie, Dyrie Daua na południowym wschodzie, Somali na południowym wschodzie i z Oromią na południu.

Wikipedia


afarski

przymiotnik relacyjny

 (1.1) etn. geogr. dotyczący Afaru lub jego mieszkańców

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (2.1) jęz. język używany w Afarze;

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Afar mrz. mos., afar mrz., Afarka ż., afarszczyzna ż., Afaryjczyk mos., Afaryjka ż.

 przym. afaryjski

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) war. afaryjski

 (2.1) afar, afarszczyzna, adal, danakil, danakilski, war. afaryjski; kod ISO 639-3, kod ISO 639-2: aar, kod ISO 639-1: aa

Wiktionary


afatyczka

kobieta dotknięta afazją


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) kobieta cierpiąca na afazję

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. afazja ż., afatyk m.

 przym. afatyczny

Wiktionary


afatyczny

odnoszący się do afazji, czyli utraty zdolności mowy


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) med. związany z afazją; cierpiący na afazję

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. afazja ż., afatyczka ż.

Wiktionary


afatyk

w medycynie: osoba cierpiąca na afazję (zaburzenie mowy)


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) med. osoba cierpiąca na afazję

Wiktionary

Wymowa:

IPA: aˈfatɨk, AS: afatyk

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. afatyczka ż., afazja

Wiktionary


afazja

zaburzenia mowy powstające wskutek uszkodzenia niektórych okolic mózgu (przy zachowaniu sprawności aparatu artykulacyjnego)


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) med. zaburzenia mowy lub rozumienia mowy na skutek uszkodzenia mózgu;

Wiktionary

Afazja (gr. αφασία – niemota) – zaburzenie mowy powstałe w wyniku uszkodzenia mózgu.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Stworzyła neurocybernetyczny model przetwarzania wyobrażeń złożonych sytuacji lękotwórczych u chorych z afazją.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: aˈfazʲja, AS: afazʹi ̯a

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. afatyk m., afatyczka ż.

 przym. afatyczny

Wiktionary


afekcik

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) zdrobn. od afekt

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) To nie afekt, lecz tylko mały afekcik.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. afekt m.

Wiktionary


afekcja

dawniej:
1. skłonność, afekt;
2. pobudzenie, podrażnienie;
3. chorobliwe zaatakowanie jakiegoś organu


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) daw. afekt, skłonność ku komu lub czemu

 (1.2) daw. rozdrażnienie, nadpobudliwość

Wiktionary

Wymowa:

IPA: aˈfɛkt͡sʲja, AS: afekcʹi ̯a

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. afektacja ż., afekt mrz.

 czas. afektować

 przym. afektowany, afektowny, afektywny, afektacyjny

 przysł. afektacyjnie

Wiktionary


afekcjonalny

przymiotnik relacyjny

 (1.1) daw. pełen uczucia, wyrażający uczucie

Wiktionary


afekt

1. krótkotrwałe i silne podniecenie, wzburzenie;
2. ekspresja emocji pacjenta


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) psych. wszelkie poruszenie lub wzruszenie umysłu

 (1.2) przest. namiętność, silne uczucie

Wiktionary

Afekt (łac. affectus) – obserwowana przez badającego ekspresja emocji. Ekspresja ta nie zawsze współgra z opisem emocji podawanym w wywiadzie przez pacjenta.

Można wyróżnić:

  • afekt dostosowany – prawidłowa, odpowiednio silna i żywa, dostosowana do sytuacji ekspresja uczuć
  • afekt niedostosowany – nieprawidłowa ekspresja uczuć:
    • paramimia – zaburzeniu związku między przeżyciami a ekspresją uczuć
    • paratymia – braku związku między uczuciami a ich ekspresją
    • ambiwalencja uczuciowa – doświadczanie w jednym czasie przeciwstawnych uczuć

    Wikipedia

    Przykłady

     (1.2) Rozum mężczyzną, białogłową afekt rządzi.

    Wiktionary

    Wymowa:

    IPA: ˈafɛkt, AS: afekt

    Wiktionary

    Powiązane:

     rzecz. afektacja ż., afektowanie n., afektonim m., afekcja ż.

    :: zdrobn. afekcik mrz.

     czas. afektować ndk.

     przym. afektowany, afektywny, afektowny, afektacyjny

     przysł. afektowanie, afektacyjnie

    Wiktionary


afektacja

przesada, nienaturalność, zwłaszcza w wyrażaniu uczuć; egzaltacja


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) przesada w okazywaniu uczuć, egzaltacja; wyrażanie uczuć (poprzez zachowywanie się, wypowiadanie się) w sposób przesadny, sztuczny, afektowany

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌafɛkˈtat͡sʲja, AS: afektacʹi ̯a

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. afekcja ż., afekt mrz.

 czas. afektować

 przym. afektowany, afektowny, afektywny, afektacyjny

 przysł. afektacyjnie

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) egzaltacja

Wiktionary


afektacyjnie

przysłówek sposobu

 (1.1) książk. z afektacją, z przesadą

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. afekcja ż., afekt mrz., afektacja ż., afektowanie n.

 czas. afektować ndk.

 przym. afektacyjny, afektowany, afektowny, afektywny

 przysł. afektowanie

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) nienaturalnie, przesadnie

Wiktionary


afektacyjny

afektacja; nienaturalny, przesadny, sztuczny


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) nienaturalny, przesadny, afektowany

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. afekcja ż., afekt mrz., afektacja ż., afektowanie n.

 czas. afektować ndk.

 przym. afektowany, afektowny, afektywny

 przysł. afektacyjnie, afektowanie

Wiktionary


afektonim

czułe przezwisko używane w sytuacjach szczególnych zażyłości między partnerami życiowymi, członkami rodziny, bliskimi przyjaciółmi itp.


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) jęz. wyraz lub zwrot stosowany w sytuacjach szczególnych zażyłości, np. „złotko”, „dziubdziuś”, „misio” itp.;

Wiktionary

Afektonim – wyraz lub zwrot stosowany w sytuacjach szczególnych zażyłości, np. między małżonkami, narzeczonymi, kochankami. Przykładami afektonimów są zwroty: misiu, kochanie, kotku, żabko, złotko, słoneczko, wariacie, dziubuś, sroczko itp.

Wikipedia

Powiązane:

 rzecz. afekt mrz.

Wiktionary


afektoterapeuta

specjalista leczący przez oddziaływanie na stan emocjonalny pacjenta


SJP.pl


afektoterapeutka

afektoterapeuta


SJP.pl

Patrz:

afektoterapeuta

afektoterapeutyczny

afektoterapia


SJP.pl

Patrz:

afektoterapia

afektoterapia

leczenie polegające na oddziaływaniu na stan emocjonalny pacjenta


SJP.pl


afektować

1. zachowywać się w sposób przesadny, nienaturalny; przesadzać;
2. wyrażać silne zainteresowanie, zachwyt lub uwielbienie;
3. przyciągać uwagę, budząc silne zainteresowanie, zachwyt lub uwielbienie


SJP.pl

czasownik nieprzechodni niedokonany (dk. brak)

 (1.1) przesadzać, żądać, pragnąć

 (1.2) zachowywać się w sposób nienaturalny

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌafɛkˈtɔvat͡ɕ, AS: afektovać

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. afekt mrz., afektowanie, afekcja ż., afektacja ż.

 przym. afektowany, afektowny, afektywny, afektacyjny

 przysł. afektowanie, afektacyjnie

Wiktionary


afektowanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|afektować.

przysłówek sposobu

 (2.1) książk. w afektowany sposób

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌafɛktɔˈvãɲɛ, AS: afektovãńe

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. afekt m.

 przym. afektowany, afektacyjny

 czas. afektować

 przysł. afektacyjnie

Wiktionary


afektowany

egzaltowany;
1. nienaturalny, wyrażany w przesadny sposób;
2. mający skłonności do takiego wyrażania


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) przesadny, sztuczny

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌafɛktɔˈvãnɨ, AS: afektovãny

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. afekt mrz., afektowanie, afektacja ż., afekcja ż.

 czas. afektować

 przym. afektowny, afektywny, afektacyjny

 przysł. afektowanie, afektacyjnie

Wiktionary


afektowny

dawniej: uczuciowy


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) daw. uczuciowy

 (1.2) stpol. przesadny

 (1.3) stpol. wykwintny

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌafɛkˈtɔvnɨ, AS: afektovny

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. afektacja ż., afekcja ż., afekt mrz.

 czas. afektować

 przym. afektowany, afektywny, afektacyjny

 przysł. afektacyjnie

Wiktionary


afektywność

afektywny


SJP.pl

Patrz:

afektywny

afektywny

związany z afektem, emocjonalny


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) psych. uczuciowy, emocjonalny

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Wbrew powszechnym opiniom, elektrowstrząsy to bardzo skuteczna i bardzo bezpieczna metoda leczenia zaburzeń afektywnych zarówno jednobiegunowych (depresja), jak i dwubiegunowych (ChAD).

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌafɛkˈtɨvnɨ, AS: afektyvny

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. afektacja ż., afekcja ż., afekt mrz.

 czas. afektować

 przym. afektowny, afektowany, afektacyjny

 przysł. afektacyjnie

Wiktionary


afelandra

afelandra stercząca - ozdobna roślina doniczkowa z rodziny akantowatych


SJP.pl

Afelandra (Aphelandra R. Br.) – rodzaj roślin zielnych lub krzewów z rodziny akantowatych (Acanthaceae). Należy do niego 199 gatunków pochodzących z tropikalnych obszarów Ameryki Południowej i Ameryki Środkowej. Gatunkiem typowym jest Aphelandra pulcherrima (Jacq.) Kunth.

Wikipedia


afeliczny

afelium


SJP.pl

Patrz:

afelium

afelium

najbardziej oddalony od Słońca punkt orbity okołosłonecznej ciała niebieskiego; aphelium


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) astr. zob. aphelium.

Wiktionary

Aphelium (polska nazwa – punkt odsłoneczny; zlatynizowany wyraz pochodzenia greckiego, od gr. apo – „od” i helios – „słońce”) – punkt na orbicie ciała niebieskiego krążącego wokół Słońca, znajdujący się w miejscu największego oddalenia (apocentrum) tego ciała od Słońca. Aphelium posiadają orbity okołosłoneczne ciał poruszających się po orbitach eliptycznych (nie kołowych), jak planety, planetoidy czy komety.

Wikipedia


afelzina

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) gw-pl|Górny Śląsk. spoż. owoc pomarańczy

Wiktionary


afemia

utrata zdolności mówienia


SJP.pl


afera

1. ogólnie znane wydarzenie, awantura;
2. nieuczciwe przedsięwzięcie


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) wydarzenie, które wywołało skandal;

 (1.2) pot. awantura

 (1.3) gwara więzienna niesłuszne posądzenie o naruszenie zasad panujących wśród grypsujących

 (1.4) gwara więzienna przestępstwo

Wiktionary

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Afera ta poważnie nadszarpnęła dalszą karierę polityczną prezydenta USA .

Wiktionary

Wymowa:

IPA: aˈfɛra, AS: afera

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. aferowanie n., aferowicz mos., aferzysta mos., aferzystka ż., zaaferowanie n.

:: zdrobn. aferka ż.

 czas. aferować ndk., zaaferować dk.

 przym. zaaferowany, aferowy, aferalny

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) skandal

Wiktionary


aferalność

aferalny charakter jakiegoś wydarzenia


SJP.pl


aferalny

mający znamiona afery, zwłaszcza afery kryminalnej


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) związany z aferami, uczestniczący w aferach, mający znamiona afery

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. afera ż.

Wiktionary


aferał

pejoratywnie: osoba zamieszana w afery kryminalne


SJP.pl


afereza

1. w językoznawstwie: zanik początkowej zgłoski w wyrazie;
2. zabieg uzyskiwania koncentratu płytek krwi lub koncentratu krwinek białych z krwi pełnej


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) med. zabieg uzyskiwania koncentratu płytek krwi lub białych krwinek;

 (1.2) jęz. zanik głoski lub głosek w wyrazie;

Wiktionary

Afereza – zabieg uzyskiwania koncentratu płytek krwi, białych krwinek lub krwinek czerwonych poprzez odseparowanie ich z krwi pełnej człowieka.

  • trombafereza – odseparowanie płytek krwi z krwi pełnej.
  • plazmafereza – odseparowanie osocza z krwi pełnej.
  • erytroafereza – odseparowanie krwinek czerwonych z krwi pełnej.
  • leukafereza – odseparowanie białych krwinek z krwi pełnej.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ˌafɛˈrɛza, AS: afereza

Wiktionary


aferka

zdrobnienie od: afera; drobna afera


SJP.pl


aferogenny

sprzyjający powstawaniu afer


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) zob. aferotwórczy.

Wiktionary


aferomania

przesadne fascynowanie się aferami


SJP.pl


aferotwórczy

przymiotnik

 (1.1) powodujący, sprzyjający powstawaniu afery

 (1.2) wymyślający, wytwarzający afery (np. na potrzeby artykułu w gazecie)

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) aferogenny

Wiktionary


aferować

czasownik przechodni niedokonany

 (1.1) przest. zajmować czymś, niepokoić

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌafɛˈrɔvat͡ɕ, AS: aferovać

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. aferowanie n., zaaferowanie n., afera ż., aferzysta mos., aferzystka ż., aferowicz mos.

 czas. zaaferować dk.

 przym. aferowy, zaaferowany

Wiktionary


aferowanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|aferować.

Wiktionary

Powiązane:

 czas. aferować ndk.

 rzecz. afera ż.

 przym. aferowy

Wiktionary


aferowicz

człowiek zajmujący się aferami


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) przest. człowiek zajmujący się aferami, znający się na sprawach

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Józef jest aferowiczem.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌafɛˈrɔvʲit͡ʃ, AS: aferovʹič

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. aferzysta m., aferzystka ż., afera ż.

 czas. aferować, zaaferować

 przym. aferowy

Wiktionary


aferowy

związany z aferą


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z aferą, dotyczący afery

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. afera ż., aferowanie n., aferowicz mos., aferzysta mos., aferzystka ż., zaaferowanie n.

:: zdrobn. aferka ż.

 czas. aferować ndk., zaaferować dk.

 przym. zaaferowany

Wiktionary


aferzysta

mężczyzna szukający zysku w przedsięwzięciach nieuczciwych, zwykle niezgodnych z prawem


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) człowiek biorący udział w aferach kryminalnych

 (1.2) pot. osoba wywołująca lub zamieszana w skandale, afery towarzyskie

 (1.3) pot. osoba doszukująca się sensacji we wszystkim

Wiktionary

Aferzysta (oryg. fr. Un homme d’affaires) – opowiadanie Honoriusza Balzaka z 1844, należące do Scen z życia paryskiego cyklu Komedia ludzka. W 1845 ukazała się jego zmieniona (zarówno przez wydawcę, jak i samego autora) wersja, zawierającą dedykację dla słynnego bankiera Rotszylda.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Aferzyści i złodzieje chodzą wolni, a urząd skarbowy ściga człowieka, który ratuje ludzkie życie.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌafɛˈʒɨsta, AS: afežysta

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. afera ż., aferowicz m., aferał m.

:: fż. aferzystka ż.

 czas. zaaferować, aferować

 przym. aferowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) hochsztapler

 (1.2) skandalista

 (1.3) sensat

Wiktionary


aferzystka

kobieta szukająca zysku w przedsięwzięciach nieuczciwych, zwykle niezgodnych z prawem


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) kobieta zamieszana w aferę kryminalną

 (1.2) kobieta wywołująca lub zamieszana w skandale i afery obyczajowe

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Aferzystka z Amber Gold będzie żyć w celi jak królowa.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌafɛˈʒɨstka, AS: afežystka

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. afera ż., aferowicz m.

:: fm. aferzysta m.

 czas. aferować ndk., zaaferować dk.

 przym. aferowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) hochsztaplerka

 (1.2) skandalistka

Wiktionary


affabile

określenie wykonawcze: pogodnie, z wdziękiem


SJP.pl


affanasowicz

nazwisko


SJP.pl


affanato

określenie wykonawcze: bez tchu, dysząc


SJP.pl


affannoso

określenie wykonawcze: żałośnie, z przygnębieniem


SJP.pl


affenpinczer

rasa psa z grupy pinczerów; pinczer małpi


SJP.pl

Pinczer małpi, affenpinczer (Affenpinscher) – rasa psa zaliczana do grupy pinczerów, użytkowana jako pies pokojowy i do towarzystwa. Nie podlega próbom pracy.

Oryginalna nazwa Affenpinscherpochodzi z j. niem., z połączenia słów affe (małpa) i pinscher (terier), i nawiązuje do małpiego wyrazu pyska przedstawicieli tej rasy.

Wikipedia


affettuoso

określenie wykonawcze: tkliwie, namiętnie, czule


SJP.pl


affidavit

[czytaj: efidejwit] z angielskiego:
1. dobrowolne, pisemne oświadczenie złożone pod przysięgą;
2. deklaracja podatkowa składana pod przysięgą przez obcokrajowca


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) praw. dobrowolne, urzędowe, pisemne oświadczenie pod przysięgą

Wiktionary


affirmatim

z łaciny: twierdząco


SJP.pl


affogato

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) kulin. włoski deser z gałki lodów oblanej gorącą kawą espresso

Wiktionary


affrettando

określenie wykonawcze: przyspieszając


SJP.pl


affreux

[czytaj: afRÖ] biały najemnik na żołdzie kraju afrykańskiego


SJP.pl


afg.

skrót od: afgański


SJP.pl


afgan

1. rasa psa; chart afgański;
2. kobierzec z Azji Środkowej;
3. jednostka monetarna Afganistanu (1 afgan = 100 puli); afgani, afghani;
4. środowiskowo: mocna odmiana haszyszu


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) środkowoazjatycki kobierzec o geometrycznych i roślinnych ornamentach, w których przeważają kolory: czerwony, granatowy i czarny

rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy

 (2.1) zool. chart afgański

 (2.2) pot. haszysz pochodzący z Afganistanu

Wiktionary

Afgan, także kobierzec afgański – rodzaj kobierca turkmeńskiego gęsto wiązanego i krótko strzyżonego cechującego się występowaniem powtarzającego się motywu ośmiobocznego medalionu.

Wytwarzany głównie przez plemię Ersari zamieszkujące obszary Turkmenii nad rzeką Amu-daria od początku XVII wieku. Pochodzenie nazwy tego kobierca Europejczycy zawdzięczają pośrednictwu Rosjan, którzy eksportowali ten towar na Zachód, po uprzednim zaopatrzeniu się w Kabulu.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ˈavɡãn, AS: avgãn

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Afganistan

Wiktionary


afgańczyk

obywatel Afganistanu; Afgan


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) obywatel Afganistanu

Wiktionary

Afgańczyk (ang.The Afghan) – powieść sensacyjna brytyjskiego pisarza Fredericka Forsytha z roku 2006.

Fabuła dotyczy wspólnej akcji MI6, CIA oraz ISI przeciwko Al-Kaidzie. Główny bohater Mike Martin pojawił już się wcześniej w powieści Pięść Boga.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) W konsekwencji politycznej katastrofy Grudnia 1981 staliśmy się co prawda doskonałym mięsem armatnim zimnej wojny, prawie tak samo pożywnym jak Afgańczycy, ale nie byliśmy jej podmiotem.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: avˈɡãj̃n͇t͡ʃɨk, AS: avgãĩ ̯ṇčyk

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. afgański mrz., Afganistan mrz., afganiec mos., afgani

:: fż. Afganka

 przym. afganistański, afgański

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) lekcew. afganiec

Wiktionary


afgani

jednostka monetarna Afganistanu (1 afgani = 100 puli); afghani, afgan


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męski lub nijaki

 (1.1) monet. waluta Afganistanu;

przymiotnik

 (2.1) afgański

Wiktionary

Afgani (Afghani) – jednostka monetarna Afganistanu. 1 afgani (Af) = 100 pul (p).

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Obcięcie trzech zer doprowadzić ma do większej kontroli nad kursem afgani, który obecnie jest bardzo niski.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: avˈɡãɲi, AS: avgãńi

Wiktionary

Powiązane:

 przym. afgański, afganistański

 rzecz. afgański m., Afganistan, Afgańczyk, Afganka, afganiec

Wiktionary

Synonimy:

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

 przym. afgański, afganistański

 rzecz. afgański m., Afganistan, Afgańczyk, Afganka, afganiec

frazeologia.

etymologia. etym|afg|افغانۍ. (afɣanə́y, afghani)

odmiana.

przykłady.

składnia.

kolokacje.

synonimy.

Wiktionary


afganiec

lekceważąco o Afgańczyku, obywatelu Afganistanu; Afganiec


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) zob. afganiec.

Wiktionary

Afganiec – pustynny, gorący i suchy, południowo-zachodni lokalny wiatr, wiejący w środkowej Azji na pograniczu afgańsko-tadżyckim w górnym biegu Amu-darii. Latem często wywołuje burze piaskowe. Prędkość 17-25 m/s. W Termez wieje przez 40 do 70 dni w roku.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: avˈɡãɲɛt͡s, AS: avgãńec

Wiktionary


afganistan

państwo w Azji


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna

 (1.1) geogr. polit. państwo w Azji Środkowej ze stolicą w Kabulu;

Wiktionary

Afganistan – śródlądowe państwo unitarne położone w Azji Południowej, ze stolicą w Kabulu. Graniczy pod względem długości granic kolejno z: Pakistanem, Iranem, Tadżykistanem, Turkmenistanem, Uzbekistanem i Chinami. Afganistan jest de facto kontrolowany przez talibów jako Islamski Emirat Afganistanu od 15 sierpnia 2021, czyli od upadku Islamskiej Republiki Afganistanu, uznawanej na arenie międzynarodowej.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Afganistan jest krajem azjatyckim.

 (1.1) W Afganistanie rozpoczęły się szafranowe żniwa.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌavɡãˈɲistãn, AS: avgãńistãn

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. afgański mrz., afgan mzw./mrz., Afgańczyk mos., afganiec mos., Afganka ż., afgani mrz./n., afgańskość ż.

 przym. afgański, afganistański

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) ofic. Islamskie Państwo Afganistanu

Wiktionary


afganistański

przymiotnik od: Afganistan; afgański


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) odnoszący się do Afganistanu (państwa na Środkowym Wschodzie)

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌavɡãɲiˈstãj̃sʲci, AS: avgãńistãĩ ̯sʹḱi

Wiktionary

Powiązane:

 przym. afgański

 rzecz. afgański m., Afganistan, Afgańczyk, Afganka, afganiec, afgani

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) afgański

Wiktionary


afganka

obywatelka Afganistanu


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) obywatelka Afganistanu

Wiktionary

Wymowa:

IPA: avˈɡãŋka, AS: avgãŋka

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. afgański mrz., Afganistan mrz., afganiec mos., afgani

:: fm. Afgańczyk mos.

 przym. afganistański, afgański

Wiktionary


afgański

1. przymiotnik od: Afganistan; afganistański;
2. przymiotnik od: Afgan, Afgańczyk


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) odnoszący się do Afgańczyków lub Afganistanu

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (2.1) pot. niepoprawna, potoczna nazwa języka paszto używanego przez Pasztunów w Pakistanie i Afganistanie

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) O wykonanie zamachu podejrzewa się afgańskich terrorystów.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: avˈɡãj̃sʲci, AS: avgãĩ ̯sʹḱi

Wiktionary

Powiązane:

 przym. afganistański

 rzecz. Afganistan m., Afgańczyk m., Afganka ż., afganiec m., afgani m./n.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) afganistański

Wiktionary


afghani

[czytaj: afgani] jednostka monetarna Afganistanu (1 afgani = 100 puli); afgani, afgan


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męski lub nijaki

 (1.1) monet. zob. afgani.

Wiktionary

Afgani (Afghani) – jednostka monetarna Afganistanu. 1 afgani (Af) = 100 pul (p).

Wikipedia

Wymowa:

IPA: avˈɡãɲi, AS: avgãńi

Wiktionary


afibrynogenemia

w medycynie: niedobór fibrynogenu, objawiający się krwawieniami i krwotokami


SJP.pl


aficionado

[czytaj: afis-ionado] entuzjastyczny zwolennik czegoś, zapaleniec, miłośnik, amator


SJP.pl


aficyd

środek owadobójczy do zwalczania mszyc


SJP.pl


afiguralny

taki, który nie ma wyraźnych granic


SJP.pl


afiks

cząstka słowotwórcza wyrazu występująca przed rdzeniem, po rdzeniu lub wewnątrz rdzenia


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) gram. morfem będący częścią składową wyrazu, różny od rdzenia, zrostek;

Wiktionary

Formant, zrostek, afiks (od łac. affixum „element przyczepiony”) – słowotwórcza część wyrazu, dodana do jego rdzenia (podstawy słowotwórczej). Formant słowotwórczy modyfikuje wyraz podstawowy pod względem znaczeniowym lub funkcjonalnym.

Wikipedia

Przykłady

składnia.

kolokacje.

synonimy.

 (1.1) zrostek

antonimy.

hiperonimy.

 (1.1) morfem

hiponimy.

 (1.1) prefiks, sufiks, postfiks, infiks, interfiks

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

 rzecz. fiksum n., fiksat mos., fiksacja ż., afiksacja ż., fiks mrz.

 przym. afiksalny

frazeologia.

etymologia.

 etym|łac|affixus.

uwagi.

tłumaczenia.

* angielski: (1.1) affix

* baskijski: (1.1) hizki

* bułgarski: (1.1) афикс m.

* esperanto: (1.1) afikso

* francuski: (1.1) affixe

* galicyjski: (1.1) afixo m.

* hiszpański: (1.1) afijo m.

* interlingua: (1.1) affixo

* niemiecki: (1.1) Affix n.

* nowogrecki: (1.1) πρόσφυμα n.

* rosyjski: (1.1) аффикс m.

* szwedzki: (1.1) affix n.

* ukraiński: (1.1) афікс m.

* węgierski: (1.1) affixum, toldalék

* włoski: (1.1) affisso m.

źródła.

== afiks (esperanto (morfem).) ==

wymowa.

znaczenia.

morfem|eo.

 (1.1) afiks, zrostek

odmiana.

przykłady.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈafʲiks, AS: afʹiks

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. fiksum n., fiksat mos., fiksacja ż., afiksacja ż., fiks mrz.

 przym. afiksalny

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) zrostek

Wiktionary


afiksacja

tworzenie wyrazów pochodnych przez dodawanie afiksów


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) jęz. tworzenie nowych wyrazów z innych, już istniejących;

Wiktionary

Derywacja (łac. derivatio) – proces słowotwórczy polegający na utworzeniu nowego wyrazu (wyraz pochodny, derywat, formacja lub konstrukcja słowotwórcza) na podstawie innego (podstawy lub bazy słowotwórczej) poprzez zmianę jego budowy morfologicznej.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ˌafʲiˈksat͡sʲja, AS: afʹiksacʹi ̯a

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. prefiks mrz., postfiks mrz., fiksum n., fiksat mos., afiks m., fiks mrz., sufiks mrz., fiksacja ż.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) derywacja

Wiktionary


afiliacja

1. przyjęcie jakiejś osoby lub organizacji do działającego już stowarzyszenia;
2. powiązanie przez pośrednie związki;
3. nawiązywanie i utrzymywanie bliskich stosunków z innymi;
4. miejsce zatrudnienia autora pracy naukowej;
5. dawniej: przyjęcie do rodziny


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) przyjęcie osoby lub organizacji do działającego już stowarzyszenia

 (1.2) związek przez pośrednie ogniwa

Wiktionary

Afiliacja (łac. affilatio – „usynowienie”, „włączenie do rodziny”) – zachowanie polegające na nawiązaniu i podtrzymaniu pozytywnych kontaktów i współpracy przez jednostkę lub grupę, organizację z innymi grupami i organizacjami.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Potwierdzili swoją afiliację do organizacji.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌafʲiˈlʲjat͡sʲja, AS: afʹilʹi ̯acʹi ̯a

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. afiliowanie n.

 czas. afiliować ndk.

 przym. afiliacyjny

Wiktionary


afiliacyjny

przymiotnik od: afiliacja (np. procedura afiliacyjna)


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z afiliacją, dotyczący afiliacji

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. afiliacja ż., afiliowanie n.

 czas. afiliować ndk.

Wiktionary


afiliować

1. utworzyć, tworzyć filię jakiejś instytucji albo przyłączyć, przyłączać jakąś instytucję jako filię;
2. rzadko: przyjąć, przyjmować osobę lub organizację do działającego stowarzyszenia


SJP.pl

czasownik przechodni niedokonany (dk. brak)

 (1.1) utworzyć filię jakiejś instytucji, przyjąć już istniejącą instytucję jako filię innej

 (1.2) daw. dokonać afiliacji, przyłączyć do rodziny, herbu

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. afiliacja ż., afiliowanie n.

 przym. afiliacyjny

Wiktionary


afiliowanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) tworzenie filii

 (1.2) przekształcanie dotychczas samodzielnej instytucji w filię

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. afiliacja ż.

 czas. afiliować ndk.

 przym. afiliacyjny

Wiktionary


afinacja

oczyszczanie substancji z domieszek


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) chem. techn. oczyszczanie substancji z obcych domieszek

Wiktionary

Afinacja (fr. affiner) – oczyszczanie substancji z domieszek. Proces stosowany głównie w cukrowniach do oczyszczania kryształów cukru z syropu cukrowego, a także do wydobywania z rudy metali szlachetnych.

Urządzenie do afinacji to afinator.

Wikipedia

Powiązane:

 rzecz. afinowanie n.

 czas. afinować ndk.

Wiktionary


afiniczny

w matematyce:
a) przekształcenie afiniczne - przekształcenie wzajemnie jednoznaczne zachowujące współliniowość punktów;
b) geometria afiniczna - dział geometrii obejmujący własności figur w przekształceniach afinicznych


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) mat. związany z przekształceniami afinicznymi, czyli wzajemnie jednoznacznymi przeształceniami geometrycznymi, odwzorowującymi proste na proste

Wiktionary


afinować

w chemii: oczyszczać substancje z obcych domieszek


SJP.pl


afinowanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) chem. oczyszczanie substancji z obcych domieszek

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. afinacja ż.

 czas. afinować

Wiktionary


afirmacja

1. zgoda na coś, potwierdzenie, uznanie czegoś za dobre; aprobata, akceptacja;
2. w filozofii:
a) pozytywny stosunek do życia mimo rozczarowań;
b) stwierdzenie prawdy, istnienia czegoś


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) potwierdzenie, utwierdzenie, akceptacja

 (1.2) uznanie czegoś za dobre, słuszne

Wiktionary

Afirmacja (łac. affirmare, potwierdzać, zapewniać) – zgoda na coś, uznanie czegoś za dobre.

  • Afirmacja (logika)
  • Afirmacja (psychologia)
Muzyka
  • Afirmacja – debiutancki album youtubera Kamerzysty wydany w 2019
  • Afirmacja - płyta wokalistki AniKi Dąbrowskiej

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ˌafʲirˈmat͡sʲja, AS: afʹirmacʹi ̯a

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. afirmatywa ż., afirmant m., afirmowanie n., afirmatysta mos.

 czas. afirmować ndk.

 przym. afirmatywny, afirmacyjny

 przysł. afirmatywnie

Wiktionary

Synonimy:

 (1.2) aprobata

Wiktionary


afirmacyjny

pozytywny, przychylny; afirmatywny, aprobatywny


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) wyrażający zgodę, przyzwolenie, poparcie

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. afirmacja ż., afirmatywa ż., afirmowanie n., afirmatysta mos.

 przym. afirmatywny

 przysł. afirmatywnie

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) afirmatywny

Wiktionary


afirmant

osoba aprobująca, potwierdzająca lub uznająca coś


SJP.pl


afirmatysta

osoba afirmująca coś, zgadzająca się na coś, popierająca coś


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) rzad. ten, kto afirmuje, potwierdza coś, zgadza się na coś, popiera coś

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. afirmacja ż., afirmant mos., afirmatywa ż.

 przym. afirmacyjny, afirmatywny

 przysł. afirmacyjnie, afirmatywnie

Wiktionary


afirmatywa

dawniej: głos poparcia podczas głosowania


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) daw. głos potwierdzający w głosowaniu

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌafʲirmaˈtɨva, AS: afʹirmatyva

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. afirmacja ż., afirmacja ż., afirmant m., afirmowanie n., afirmatysta mos.

 przym. afirmatywny, afirmacyjny

 przysł. afirmatywnie

Wiktionary


afirmatywnie

przysłówek sposobu

 (1.1) w sposób afirmatywny; twierdząco, potwierdzająco, aprobująco, pozytywnie

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. afirmowanie n., afirmacja ż., afirmant mos., afirmatysta mos., afirmatywa ż.

 przym. afirmacyjny, afirmatywny

 przysł. afirmacyjnie

Wiktionary


afirmatywny

aprobujący coś, potwierdzający, pozytywny


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) książk. aprobujący coś

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Łukasz charakteryzował się afirmatywnym stosunkiem do rzeczywistości.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌafʲirmaˈtɨvnɨ, AS: afʹirmatyvny

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. afirmatysta mos., afirmatywa ż., afirmacja ż., afirmant m., afirmowanie n.

 czas. afirmować ndk.

 przym. afirmacyjny

 przysł. afirmatywnie

Wiktionary


afirmować

odnosić się do czegoś z uznaniem, wyrażać aprobatę


SJP.pl

czasownik przechodni dwuaspektowy

 (1.1) uznawać istnienie czegoś i akceptować to

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Jeśli będzie afirmował obowiązek podatku, to stanie po stronie pogańskiego cesarza; jeśli nie będzie go afirmował, to Go denuncjują u rzymskiej władzy okupacyjnej.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌafʲirˈmɔvat͡ɕ, AS: afʹirmovać

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. afirmacja, afirmowanie

 przym. afirmatywny

Wiktionary


afirmowanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|afirmować.

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Czy afirmowanie nie jest wmawianiem sobie nieprawdy?

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌafʲirmɔˈvãɲɛ, AS: afʹirmovãńe

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. afirmacja ż., afirmant m., afirmatywa ż.

 czas. afirmować ndk.

 przym. afirmacyjny, afirmatywny

 przysł. afirmatywnie

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) afirmacja

Wiktionary


afisz

ogłoszenie, zwykle drukowane, umieszczane w miejscach widocznych, powiadamiające o imprezie publicznej lub mające charakter reklamowy; plakat


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) poligr. plakat informujący o jakiejś imprezie publicznej lub akcji, nawołujący do czegoś; ; Gloger.

Wiktionary

Afisz – rodzaj wyrobu poligraficznego zaliczany do akcydensów informacyjnych. Druk jednostronny, raczej dużego formatu, o charakterze informacyjnym, propagandowym lub reklamowym, służący do umieszczania w stałych, publicznych miejscach (rozklejany, umieszczany w witrynach). Przekazuje informacje przy użyciu tekstu, unikając urozmaiceń artystycznych. Najpopularniejszy stał się afisz teatralny, który następnie stał się inspiracją do tworzenia plakatów.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Na słupie ogłoszeniowym wisiał afisz najnowszego przedstawienia.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈafʲiʃ, AS: afʹiš

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. afiszer mos., afiszowanie n., afiszówka ż.

 czas. afiszować ndk., afiszować się ndk.

 przym. afiszowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) plakat, poster

Wiktionary


afiszer

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) przest. roznosiciel, rozlepiacz afiszów

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. afisz mrz., afiszowanie n.

 czas. afiszować ndk.

 przym. afiszowy

Wiktionary


afiszować

1. rozgłaszać, ostentacyjnie ukazywać coś;
2. afiszować się - obnosić się z czymś przesadnie, zwracać powszechną uwagę na swoje cechy, koneksje itp.


SJP.pl

czasownik przechodni niedokonany (dk. brak)

 (1.1) ujawniać, pokazywać, ogłaszać coś w sposób ostentacyjny

czasownik zwrotny niedokonany afiszować się (dk. brak)

 (2.1) zwracać na siebie uwagę otoczenia swoim zachowaniem; popisywać się; przesadnie coś ujawniać

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌafʲiˈʃɔvat͡ɕ, AS: afʹišovać

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. afisz mrz., afiszowanie n., afiszer mos.

 przym. afiszowy

Wiktionary


afiszowanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) publiczne eksponowanie swojego wyglądu, zachowania itp. w celu zwrócenia na siebie uwagi

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Mówiłam ci, co sądzę o afiszowaniu się bogactwem.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌafʲiʃɔˈvãɲɛ, AS: afʹišovãńe

Wiktionary

Powiązane:

 czas. afiszować

 rzecz. afiszer mos., afisz

Wiktionary


afiszowość

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) odprzym. cecha tego, co jest afiszowe; cecha tych, którzy są afiszowi

Wiktionary

Powiązane:

 przym. afiszowy

 przysł. afiszowo

Wiktionary


afiszowy

związany z afiszem


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) związany z afiszem; taki jak na afiszach

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. afisz mrz., afiszer mos., afiszowość ż.

 czas. afiszować

Wiktionary


afk

skrót od: Away From Keyboard - z dala od klawiatury; afk


SJP.pl

Slang internetowy – slang tworzony i wykorzystywany przez użytkowników Internetu. Ułatwia i przyspiesza komunikację poprzez zmniejszanie liczby pisanych znaków.

W slangu internetowym stosuje się akronimy wyrażeń, przede wszystkim pochodzące z języka angielskiego (np. ASAPas soon as possible – tak szybko jak możliwe; LOLlaughing out loud – śmieję się na głos; IMHOin my humble opinion – moim skromnym zdaniem), emotikony, pisownię fonetyczną (np. CU/CYA – ang. see you – do zobaczenia), pseudoznaczniki języka HTML bądź BBCode (np. <ironia>...</ironia>), składnię języków programowania (głównie języka C) oraz hack-mowę (ang. leetspeak).

Wikipedia


aflaston

ozdobna figura na dziobie statku; galion


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) żegl. galion

Wiktionary

Galion, inaczej aflaston – charakterystyczna ozdoba dziobowa stosowana na dużych żaglowcach z minionych wieków, w postaci okazałej kunsztownej rzeźby umieszczonej przed forkasztelem, u szczytu stewy dziobowej. Była to rzeźba drewniana, często polichromowana. Zwykle przedstawiała postać ludzką, zwierzęcą lub fikcyjne stworzenie alegoryczne, i nawiązywała do nazwy jednostki.

Wikipedia


aflatoksyna

rakotwórcza mikotoksyna syntetyzowana przez grzyby z gatunku Aspergillus flavus


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) biol. chem. rakotwórcza toksyna wytwarzana przez grzyby z rodzaju nazwa systematyczna|Aspergillus|ref=tak.;

Wiktionary

Aflatoksyny – grupa związków chemicznych zaliczanych do mykotoksyn. Są wytwarzane przez grzyby z rodzaju Aspergillus, głównie kropidlaka żółtego (A. flavus) i A. parasiticus. Grzyby te występują na fistaszkach (orzechach ziemnych), zbożu, migdałach w wilgotnych rejonach tropikalnych. W sprzyjających warunkach (wysoka temperatura oraz wilgotność) porastają także inne produkty żywnościowe, np. chleb.

Wikipedia


afleksyjność

afleksyjny


SJP.pl

Patrz:

afleksyjny

afleksyjny

o języku: nie mający fleksji, zwłaszcza fleksji końcówkowej


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) jęz. o języku, który nie ma odmiany wyrazów, nie ma form fleksyjnych

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌaflɛˈksɨjnɨ, AS: afleksyi ̯ny

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) bezfleksyjny, niefleksyjny

Wiktionary


afodos

w starożytnym teatrze greckim: zejście chóru ze sceny po zakończeniu dramatu; aphodos


SJP.pl


afonia

utrata dźwięczności głosu występująca najczęściej na skutek chorób krtani i strun głosowych; bezgłos


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) med. zaburzenie polegające na braku głosu;

Wiktionary

Afonia (bezgłos) – utrata dźwięczności głosu. Przyczyną mogą być zaburzenia czynności krtani (porażenie nerwów krtaniowych lub zaburzenia nerwicowe), albo zniekształcenia fałdów głosowych spowodowane przez choroby zapalne lub nowotworowe krtani. Częściowa lub całkowita afonia jest częstym objawem nerwicy lękowej. Skrajny stopień histerycznej afonii z zupełną utratą mowy (nawet szeptanej) to apsityria.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Jej afonię należy tłumaczyć histerią.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: aˈfɔ̃ɲja, AS: afõńi ̯a

Wiktionary

Powiązane:

 przym. afoniczny

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) bezgłos

Wiktionary


afoniczny

bezdźwięczny


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) bezdźwięczny

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. afonia ż.

Wiktionary


afordancja

Afordancje (ang. affordances) – sposobności oddziaływania na obiekty środowiska, związane z ich charakterystykami oraz zdolnościami percepcyjnymi, doświadczeniem i ogólnymi umiejętnościami działania danej jednostki. Termin ten jest używany w różnych dyscyplinach naukowych: psychologii poznawczej, psychologii percepcji, psychologii środowiskowej, wzornictwie przemysłowym, teorii interakcji człowieka z komputerem, projektowaniu interakcji, badaniach nad sztuczną inteligencją. W polskim piśmiennictwie słowo affordances pojawiło się najpierw jako dostarczanty (Dant 2007:175).

Wikipedia


aforysta

ten, kto układa aforyzmy; twórca aforyzmów


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) twórca aforyzmów

Wiktionary

Aforyzm (łac. aphorismus, gr. aphorismós), złota myśl, sentencja, maksyma, gnoma, apoftegmat – zwięzła, lapidarna, przeważnie jednozdaniowa wypowiedź, wyrażająca ogólną prawdę filozoficzną lub moralną, w sposób zaskakujący i błyskotliwy.

Wikipedia

Powiązane:

 rzecz. aforystyczność ż., aforystyka ż., aforyzm mrz.

:: fż. aforystka ż.

 przym. aforystyczny, aforyzmowy

 przysł. aforystycznie

Wiktionary


aforystka

pisarka tworząca aforyzmy


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) twórczyni aforyzmów

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. aforystyczność ż., aforystyka ż., aforyzm mrz.

:: fm. aforysta mos.

 przym. aforystyczny, aforyzmowy

 przysł. aforystycznie, aforyzmowo

Wiktionary


aforystycznie

przysłówek sposobu

 (1.1) od: aforystyczny

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. aforystyczność ż., aforysta mos., aforystka ż., aforystyka ż., aforyzm mrz.

 przym. aforystyczny, aforyzmowy

 przysł. aforyzmowo

Wiktionary


aforystyczność

aforystyczny


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) odprzym. cecha tego, co aforystyczne

Wiktionary

Patrz:

aforystyczny

Powiązane:

 rzecz. aforysta mos., aforystka ż., aforystyka ż., aforyzm mrz.

 przym. aforystyczny, aforyzmowy

 przysł. aforystycznie, aforyzmowo

Wiktionary


aforystyczny

mający cechy aforyzmu: zwięzły, błyskotliwy, ujmujący sedno sprawy (np. aforystyczny wstęp)


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) dotyczący aforyzmów, związany z aforyzmami

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. aforystyczność ż., aforysta mos., aforystka ż., aforystyka ż., aforyzm mrz.

 przym. aforyzmowy

 przysł. aforystycznie, aforyzmowo

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) aforyzmowy

Wiktionary


aforystyka

pisanie aforyzmów; także: zbiór aforyzmów


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) pisanie aforyzmów

 (1.2) zbiór aforyzmów

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Grzegorz zajmował się aforystyką.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌafɔˈrɨstɨka, AS: aforystyka

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. aforysta m., aforystka ż., aforyzm mrz., aforystyczność ż.

 przym. aforystyczny, aforyzmowy

 przysł. aforystycznie

Wiktionary


aforyzm

maksyma, sentencja, złota myśl; zwięzła wypowiedź, formułująca w błyskotliwej formie ogólne spostrzeżenie, myśl filozoficzną, moralną


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) zwięzła, lapidarna, przeważnie jednozdaniowa wypowiedź, wyrażająca ogólną prawdę filozoficzną lub moralną, w sposób zaskakujący i błyskotliwy;

Wiktionary

Aforyzm (łac. aphorismus, gr. aphorismós), złota myśl, sentencja, maksyma, gnoma, apoftegmat – zwięzła, lapidarna, przeważnie jednozdaniowa wypowiedź, wyrażająca ogólną prawdę filozoficzną lub moralną, w sposób zaskakujący i błyskotliwy.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Myśli, aforyzmy zaczerpnięte z wypowiedzi i listów św. Leopolda stawały się często powtarzanymi sentencjami.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: aˈfɔrɨsm̥, AS: aforysm̦

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. aforystka ż., aforystyka ż., aforysta m., aforystyczność ż.

 przym. aforystyczny, aforyzmowy

 przysł. aforystycznie

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) sentencja, złota myśl, maksyma

Wiktionary


aforyzmowy

aforyzm


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) zob. aforystyczny.

Wiktionary

Patrz:

aforyzm

Powiązane:

 rzecz. aforystyczność ż., aforysta mos., aforystka ż., aforystyka ż., aforyzm mrz.

 przym. aforystyczny

 przysł. aforystycznie, aforyzmowo

Wiktionary


afotyczny

przymiotnik

 (1.1) pozbawiony światła, niewystarczająco oświetlony; bez dostępu światła

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Wody poniżej 1000 m tworzą warstwę afotyczną, w której brak fotosyntezy.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. afotyczność ż.

Wiktionary


afp

[czytaj: a-ef-PE] skrót od:
a) Agence France Presse (oficjalna francuska agencja prasowa);
b) alfa-fetoproteina (białko płodowe)


SJP.pl

skrótowiec

 (1.1) = franc. Agence France-Presse → Francuska Agencja Prasowa

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Według AFP spośród 140 tys. Żydów żyjących wówczas w Holandii, 102 tys. nie przeżyło wojny.

Wiktionary


afr.

skrót od: afrykański


SJP.pl

skrót

 (1.1) = afrykański

Wiktionary

Przykłady

składnia.

kolokacje.

synonimy.

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

 rzecz. Afryka ż.

frazeologia.

etymologia.

uwagi.

tłumaczenia.

źródła.

== afr. (esperanto.) ==

morfologia.

wymowa.

znaczenia.

skrót

 (1.1) = afranko, afrankita → ofrankowanie, ofrankowany

odmiana.

przykłady.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Afryka ż.

Wiktionary

Synonimy:

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

 rzecz. Afryka ż.

frazeologia.

etymologia.

uwagi.

tłumaczenia.

źródła.

== afr. (esperanto.) ==

morfologia.

wymowa.

znaczenia.

skrót

 (1.1) = afranko, afrankita → ofrankowanie, ofrankowany

odmiana.

przykłady.

składnia.

kolokacje.

synonimy.

Wiktionary


afra

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) imię|polski|ż.;

Wiktionary

  • Afra – wczesny przekład Biblii na łacinę
  • Afra – imię żeńskie
  • Afra z Augsburga – męczennica za czasów panowania cesarza rzymskiego Dioklecjana
  • Afra – linie lotnicze w Ghanie
  • Afra – miejscowość w Syrii

Wikipedia

Powiązane:

 rzecz. Afryka ż.

Wiktionary


afrakta

flota statków wiosłowych starożytnej Grecji, mających postać galer z odkrytymi stanowiskami dla wioślarzy


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) staroż. grecki okręt poruszany za pomocą wioseł;

Wiktionary

Afrakta (od gr. áphraktos – nieogrodzony) – dawny grecki okręt wiosłowy, używany w starożytności.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: afˈrakta, AS: afrakta

Wiktionary


aframon

rodzaj bylin z rodziny imbirowatych


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) bot. nazwa systematyczna|Aframomum|K.Schum|ref=tak., rodzaj bylin z rodziny imbirowatych;

 (1.2) bot. bylina z rodzaju aframon (1.1)

 (1.3) spoż. aromatyczna przyprawa z ziaren niektórych aframonów (1.2), głównie aframonu madagaskarskiego

Wiktionary

Aframon, aframonek (Aframomum K.Schum) – rodzaj bylin z rodziny imbirowatych. Liczy ok. 55 gatunków, rosnących dziko w tropikalnej sferze Afryki i na Madagaskarze.

Wikipedia

Powiązane:

 rzecz.

:: zdrobn. aframonek m.

 przym. aframonowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.3) aframonek, rajskie ziarno, amomum, amomek, amom

Wiktionary


afrik.

skrót od: afrikaans


SJP.pl

Język afrikaans, język afrykanerski (afr. afrikaans, Afrikaanse taal) – indoeuropejski język należący do dolnosaksońskiej gałęzi języków zachodniogermańskich, będący językiem ojczystym Afrykanerów, Koloredów oraz Basterów. Powstał na styku kultur w Kolonii Przylądkowej z XVII-wiecznych dialektów niderlandzkich pod wpływem języka malajskiego i portugalskiego oraz miejscowych języków ludów hotentockich (Khoi, Khoikhoi). Niderlandzkim – językiem urzędowym holenderskiej Kompanii Wschodnioindyjskiej (VOC) – mówili funkcjonariusze, żołnierze Kompanii oraz europejscy osadnicy, przybywający na tereny dzisiejszej Republiki Południowej Afryki od połowy XVII wieku, a pochodzący głównie z Holandii i Niemiec oraz w mniejszym stopniu z Francji i Skandynawii. Koloniści ci dali początek Burom, czyli przodkom dzisiejszych Afrykanerów. Językiem malajskim i portugalskim posługiwała się na Przylądku większość sprowadzanych niewolników. W ten sposób afrikaans ukształtował się na styku języków, kultur, ras i religii jako język codziennej komunikacji i aż do końca XIX wieku traktowany był pogardliwie jako mowa Hotentotów, Koloredów oraz niewykształconych farmerów z prowincji. Podstawowy zasób słownictwa w afrikaans, ok. 90%, pochodzi z języka niderlandzkiego, lecz wykazuje on także wpływy leksykalne malajskiego, portugalskiego, a od XIX wieku także elementy przejęte z języka angielskiego oraz miejscowych języków bantu.

Wikipedia


afrikaans

południowoafrykańska odmiana języka holenderskiego, język Burów; jeden z języków urzędowych w RPA


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) jęz. język afrykanerski

Wiktionary

Język afrikaans, język afrykanerski (afr. afrikaans, Afrikaanse taal) – indoeuropejski język należący do dolnosaksońskiej gałęzi języków zachodniogermańskich, będący językiem ojczystym Afrykanerów, Koloredów oraz Basterów. Powstał na styku kultur w Kolonii Przylądkowej z XVII-wiecznych dialektów niderlandzkich pod wpływem języka malajskiego i portugalskiego oraz miejscowych języków ludów hotentockich (Khoi, Khoikhoi). Niderlandzkim – językiem urzędowym holenderskiej Kompanii Wschodnioindyjskiej (VOC) – mówili funkcjonariusze, żołnierze Kompanii oraz europejscy osadnicy, przybywający na tereny dzisiejszej Republiki Południowej Afryki od połowy XVII wieku, a pochodzący głównie z Holandii i Niemiec oraz w mniejszym stopniu z Francji i Skandynawii. Koloniści ci dali początek Burom, czyli przodkom dzisiejszych Afrykanerów. Językiem malajskim i portugalskim posługiwała się na Przylądku większość sprowadzanych niewolników. W ten sposób afrikaans ukształtował się na styku języków, kultur, ras i religii jako język codziennej komunikacji i aż do końca XIX wieku traktowany był pogardliwie jako mowa Hotentotów, Koloredów oraz niewykształconych farmerów z prowincji. Podstawowy zasób słownictwa w afrikaans, ok. 90%, pochodzi z języka niderlandzkiego, lecz wykazuje on także wpływy leksykalne malajskiego, portugalskiego, a od XIX wieku także elementy przejęte z języka angielskiego oraz miejscowych języków bantu.

Wikipedia

Przykłady

składnia.

kolokacje.

synonimy.

 (1.1) afrykanerski, burski, afrykanerszczyzna

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

frazeologia.

etymologia.

uwagi.

tłumaczenia.

* afrykanerski: (1.1) Afrikaans

* angielski: (1.1) Afrikaans

* azerski: (1.1) afrikaans

* baskijski: (1.1) afrikaans

* duński: (1.1) afrikaans n.

* fiński: (1.1) afrikaans

* francuski: (1.1) afrikaans m.

* kataloński: (1.1) afrikaans m.

* niderlandzki: (1.1) Afrikaans n.

* niemiecki: (1.1) Afrikaans n.

* szwedzki: (1.1) afrikaans w.

* węgierski: (1.1) afrikaans

* włoski: (1.1) afrikaans

źródła.

== afrikaans (język azerski.) ==

ortografie.

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik

 (1.1) jęz. język afrykanerski

odmiana.

przykłady.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) afrykanerski, burski, afrykanerszczyzna

Wiktionary


afro

1. fryzura, w której mocno skręcone, sterczące ku górze włosy tworzą kształt kuli;
2. potocznie o włosach: poskręcane i nastroszone;
3. gatunek muzyczno-taneczny nawiązujący do tradycyjnych rytmów afrykańskich


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) rodzaj fryzury w formie kuli z napuszonych, drobno skręconych loczków;

 (1.2) uczn. kręcone włosy

 (1.3) uczn. niemodne uczesanie

przymiotnik

 (2.1) kręcony (o włosach)

Wiktionary

Afro – sposób ułożenia włosów. Są to włosy kręcone, ułożone stercząco – te z brzegu na boki, pośrodku ku górze tak, aby fryzura tworzyła kształt kuli. Nazwa pochodzi od amerykańskiego wyrażenia „Afro-Americans”, odnoszącego się do czarnoskórych Amerykanów.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Afro były niegdyś modne.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈafrɔ, AS: afro

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. afrykańskość ż., afrykanizacja ż., afryka ż., Afryka ż., Afrykanin m., Afrykanka ż.

 przym. afrykański

 temsłow. afro-

 czas. zafrykanizować, afrykanizować

Wiktionary


afro-

przedrostek

 (1.1) pierwszy człon wyrazów złożonych wskazujący na ich związek znaczeniowy z Afryką

Wiktionary

Przykłady

składnia.

kolokacje.

 (1.1) afroamerykański • afroazjatycki • afrobeat • afrofunk • afrojazz • afrorock

synonimy.

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

 rzecz. afrykanizacja ż., Afryka ż., afro n., Afrykańczyk m., Afrykanka ż., afrykańskość ż., afryka ż.

 przym. afrykański, afro

 czas. zafrykanizować, afrykanizować

frazeologia.

etymologia.

uwagi.

tłumaczenia.

* angielski: (1.1) Afro-

* esperanto: (1.1) afrik-

* francuski: (1.1) afro-

* hiszpański: (1.1) afro-

* włoski: (1.1) afro-

źródła.

== afro- (język francuski.) ==

wymowa. IPA3|a.fʁɔ.

znaczenia.

przedrostek

 (1.1) afro-

odmiana.

przykłady.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈafrɔ, AS: afro

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. afrykanizacja ż., Afryka ż., afro n., Afrykańczyk m., Afrykanka ż., afrykańskość ż., afryka ż.

 przym. afrykański, afro

 czas. zafrykanizować, afrykanizować

Wiktionary


afro-beat

[czytaj: afrobit] gatunek muzyczny łączący afrykańskie rytmy z funkiem i jazzem, powstały w połowie lat 60. XX wieku w Afryce; afrobeat


SJP.pl


afroamerykanin

mieszkaniec Stanów Zjednoczonych rasy czarnej


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) eufem. etn. czarnoskóry Amerykanin pochodzenia subsaharyjskiego

Wiktionary

Afroamerykanie (ang. African Americans, również Afro-Americans, Black Americans) – czarnoskórzy Amerykanie pochodzenia subsaharyjskiego. W głównej mierze są potomkami Afrykanów, sprowadzanych od XVII do XIX wieku jako niewolnicza siła robocza, niektórzy wywodzą się z późniejszej imigracji z krajów Afryki oraz Karaibów i Ameryki Łacińskiej (gł. z Jamajki i Haiti).

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Szacuje się, że nietolerancja laktozy występuje u ponad 90 proc. Azjatów, 65-70 proc. Afrykańczyków, 45-81 proc. Afroamerykanów, 50-75 proc. Indian. W Polsce nie toleruje mleka co czwarta osoba dorosła.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌafrɔãmɛrɨˈkãɲĩn, AS: afroãmerykãńĩn

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz.

:: fż. Afroamerykanka ż.

 przym. afroamerykański

Wiktionary


afroamerykanka

mieszkanka Stanów Zjednoczonych rasy czarnej


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) eufem. etn. czarnoskóra Amerykanka pochodzenia subsaharyjskiego

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz.

:: fm. Afroamerykanin mos.

 przym. afroamerykański

Wiktionary


afroamerykański

dotyczący Afroamerykanów, właściwy Afroamerykanom


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) dotyczący Afroamerykanów, czarnoskórych mieszkańców Stanów Zjednoczonych

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Alice Walker jest znaną afroamerykańską pisarką.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Afroamerykanin mos., Afroamerykanka ż.

Wiktionary


afroazjatycki

dotyczący Afryki i Azji


SJP.pl


afrobeat

[czytaj: afrobit] gatunek muzyczny łączący afrykańskie rytmy z funkiem i jazzem, powstały w połowie lat 60. XX wieku w Afryce; afro-beat


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męski

 (1.1) muz. gatunek muzyczny, powstały w Afryce w połowie lat 60. XX wieku, łączący afrykańskie rytmy z funkiem i jazzem;

Wiktionary

Afrobeat – gatunek muzyczny, powstały w Afryce w połowie lat 60. XX wieku, łączący afrykańskie rytmy i techniki wokalne oraz tradycyjną muzykę nigeryjskiego plemienia Joruba z funkiem i jazzem. Afrobeat pojawił się w latach 60. Jego korzenie sięgają muzyki Yoruba – pochodzącej z Nigerii, opartej na bębnach i mocno zakorzenionej w lokalnej tradycji. Motywy z Nigerii zostały szybko zaadaptowane przez artystów z Ameryki Łacińskiej – przede wszystkim z Karaibów. Stamtąd droga do czarnych dzielnic południa USA była już krótka. Epoka funku w latach siedemdziesiątych zakończyła ewolucję – narodził się afrobeat. Fela Kuti, na którego pomysłach opierają się współczesne zespoły, był najważniejszą postacią tego muzycznego zjawiska.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: afˈrɔbʲit, AS: afrobʹit

Wiktionary


afrobeatowy

afrobeat [czytaj: afrobitowy]


SJP.pl


afrobrazylijski

Afrobrazylijczyk


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z Afrobrazylijczykami, dotyczący Afrobrazylijczyków

Wiktionary

Patrz:

Afrobrazylijczyk

Powiązane:

 rzecz. Afrobrazylijczyk mos.

Wiktionary


afrodyta

robak należący do wolno żyjących wieloszczetów


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) mitgr. bogini miłości;

 (1.2) imię|polski|ż.;

Wiktionary

Afrodyta (gr. Ἀφροδίτη Aphrodítē „wdzięk, urok”, łac. Venus) – w mitologii greckiej bogini miłości, piękna, kwiatów, pożądania i płodności. Najbardziej urodziwa z bogiń antycznych mitów.

Jej rzymską odpowiedniczką była Wenus (Wenera).

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Za dwa dni mamy być u niego, by wysłuchać muzyki do hymnu na cześć Afrodyty, który dziś lub jutro skończy.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌafrɔˈdɨta, AS: afrodyta

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. afrodyta ż., afrodyzjak m., Afrodyzje nmos., Afrodyzja ż.

 przym. afrodytyczny

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) Afrogeneja

Wiktionary


afrodyzja

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) geogr. hist. starożytne miasto w południowo-zachodniej Anatolii, dawny ośrodek kultu Afrodyty;

 (1.2) rzad. imię|polski|ż.;

Wiktionary

  • Afrodyzja – imię żeńskie
  • Afrodyzja – starożytne miasto w Anatolii

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ˌafrɔˈdɨzʲja, AS: afrodyzʹi ̯a

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Afrodyta ż., Afrogeneja ż., afrodyzjak m., afrodyzje nmos.

:: fm. Afrodyzy m., Afrodyzjusz m.

 przym. afrodytyczny

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) hist. Stauropolis, Geyre

Wiktionary


afrodyzjak

roślina albo lek wzmagające popęd płciowy człowieka


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) med. środek (roślina, lek itp.) pobudzający popęd seksualny, wzmagający potencję lub doznania erotyczne;

Wiktionary

Afrodyzjaki – substancje, co do których panuje opinia, że powodują one zwiększony popęd płciowy lub potencję. Zwykle działają bezpośrednio lub pośrednio na przewodnictwo dopaminergiczne lub modyfikują poziom hormonów płciowych. Często są to zwykłe pokarmy i napoje. Uważa się, że działanie takie ma szampan, kawa z dodatkiem imbiru, cynamonu i koziego mleka, owoce morza, morele zmiksowane z mleczkiem pszczelim. Jednym z najsilniejszych afrodyzjaków jest johimbina.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Znanym afrodyzjakiem jest mucha hiszpańska.

 (1.1) Dawniej kobiety dodawały swoim ukochanym lubczyk do potraw, gdyż wierzyły, że to afrodyzjak.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌafrɔˈdɨzʲjak, AS: afrodyzʹi ̯ak

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Afrodyzja ż., Afrodyta ż.

 przym. afrodyzjakowy

Wiktionary


afrodyzjakalny

przymiotnik

 (1.1) med. związany z afrodyzjakiem; mający działanie afrodyzjaku; pobudzający

Wiktionary


afrodyzjakowy

afrodyzjak


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z afrodyzjakiem, dotyczący afrodyzjaku

Wiktionary

Patrz:

afrodyzjak

Powiązane:

 rzecz. afrodyzjak m.

Wiktionary


afrodyzje

w starożytnej Grecji: święto ku czci Afrodyty (bogini miłości i piękna), obchodzone zwykle w wiosenną noc


SJP.pl

Afrodyzje (gr. Ἀφροδίσια Aphrodísia, łac. Aphrodisia) – święto ustanowione ku czci bogini miłości Afrodyty. Najbardziej uroczyście było obchodzone w Pafos na Cyprze, niedaleko miejsca jej narodzin, gdzie wyłoniła się z piany morskiej.

Wikipedia


afroeuropejczyk

czarnoskóry Europejczyk


SJP.pl


afroeuropejka

czarnoskóra Europejka


SJP.pl


afrojerzyk

afrojerzyk mysi - gatunek ptaka z rodziny jerzykowatych


SJP.pl


afrojeż

rodzaj ssaka z rodziny jeżowatych


SJP.pl

Afrojeż (Atelerix) – rodzaj ssaków z podrodziny jeży (Erinaceinae) w obrębie rodziny jeżowatych (Erinaceidae).

Wikipedia


afrokonwersja

w ekonomii: forma spłaty zadłużenia polegająca na jego zamianie na inwestycje w zadłużonym państwie afrykańskim


SJP.pl


afrokrólik

rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy

 (1.1) zool. nazwa systematyczna|Poelagus|St. Leger|ref=tak., ssak z rodziny zającowatych występujący w Afryce

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Odseparowana populacja afrokrólików żyje w Angoli.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. królik mzw.

Wiktionary


afrokubański

dotyczący kultury kubańskiej wywodzącej się z Afryki


SJP.pl


afrokulczyk

rodzaj ptaków z podrodziny łuskaczy


SJP.pl


afrolatynos

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) etn. mężczyzna lub chłopiec, którego przodkowie pochodzą z Afryki i Ameryki Łacińskiej;

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz.

:: fż. Afrolatynoska ż.

 przym. afrolatynoski

Wiktionary


afrolatynoski

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z Afrolatynosami, dotyczący Afrolatynosów

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Afrolatynos m., Afrolatynoska ż.

Wiktionary


afronauta

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) Afrykanin latający w kosmos, afrykański astronauta

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Historia nie z tej Ziemi. Jak afronauci z Zambii chcieli wyprzedzić USA i ZSRR w wyścigu na Księżyc.

Wiktionary


afroncik

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) zdrobn. od afront

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) To nie afront, lecz tylko mały afroncik.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. afront m.

 czas. afrontować

Wiktionary


afront

obraźliwe zachowanie się wobec kogoś, wyrządzenie przykrości; zniewaga, obelga, dyshonor, despekt


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) zniewaga, lekceważące zachowanie

Wiktionary

Afront – łódzka grupa hip-hopowa w skład której wchodzi dwóch raperów – Janek i Kasina.

Początki ich wspólnej działalności muzycznej sięgają roku 1997 i stworzenia grupy LWC (Lirycznie Wysublimowane Chamy) z O.S.T.R.’em, Mussim (obecnie Tomila – Tabasko) i Ahmedem. Jednak formacja zaprzestała działalności po roku wydając jedyne zachowane do dziś demo Dwie strony historii. Przez kolejne trzy lata poszczególni członkowie LWC skoncentrowali się na solowych projektach. Z inicjatywy Janka i Kasina w roku 2001 powstał Afront. Nagrali razem pierwsze demo, a po roku działania Afront zajął drugie miejsce na wrocławskim przeglądzie młodych zespołów hip-hopowych. Janek i Kasina zawarli wtedy kontrakt z wytwórnią Blend Records i rozpoczęli prace nad debiutanckim albumem Już takich nie robią. Mimo że materiał na płytę był już gotowy, album nie został wydany.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Zrobiła mi dziś afront, komentując przy wszystkich moją nadwagę.

 (1.1) Musi on za ten afront odpokutować, bo to całego stanu szlacheckiego krzywda.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈafrɔ̃nt, AS: afrõnt

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. afrontowanie n.

:: zdrobn. afroncik mrz.

 czas. afrontować ndk.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) zniewaga, obraza, policzek, despekt

Wiktionary


afrontować

czynić komuś afront; znieważać, uchybiać


SJP.pl

czasownik przechodni niedokonany (dk. brak)

 (1.1) daw. czynić komuś afront, uchybiać, znieważać

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. afroncik mrz., afront mrz., afrontowanie n.

Wiktionary


afrontowanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) daw. czynienie komuś afrontu

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. afront m.

 czas. afrontować

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) obrażanie, znieważanie

Wiktionary


afropitek

duża, kopalna małpa człekokształtna z wczesnego miocenu, o masywnej czaszce i długim, wąskim pysku


SJP.pl


afropolak

czarnoskóry Polak


SJP.pl


afrorock

[czytaj: afrorok] odmiana muzyki rockowej, połączenie rocka z tradycyjną muzyką ludów afrykańskich


SJP.pl


afrotrogon

rodzaj ptaków z rodziny trogonów


SJP.pl


afrowiórka

rodzaj gryzoni z rodziny wiewiórkowatych


SJP.pl

Afrowiórka (Xerus) – rodzaj ssaków z podrodziny afrowiórek (Xerinae) w obrębie rodziny wiewiórkowatych (Sciuridae).

Wikipedia


afrycki

przymiotnik

 (1.1) stpol. afrykański

Wiktionary

Wymowa:

IPA: aˈfrɨt͡sʲci, AS: afrycʹḱi

Wiktionary


afryczanin

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) mieszkaniec miejscowości Afryka

 (1.2) osoba pochodząca z miejscowości Afryka, urodzona w miejscowości Afryka

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Gdzie afryczanie jadą, by oddać głos w wyborach?

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Afryka ż.

:: fż. afryczanka ż.

 przym. afrykański

Wiktionary


afryczanka

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) mieszkanka miejscowości Afryka

 (1.2) kobieta pochodząca z miejscowości Afryka, urodzona w miejscowości Afryka

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Afryka ż.

:: fm. afryczanin mos.

 przym. afrykański

Wiktionary


afryka

środowiskowo:
1. bieda, głód, ubóstwo;
2. egzotyka


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) geogr. trzeci pod względem wielkości kontynent na Ziemi;

 (1.2) geogr. wieś w Polsce, w województwie łódzkim, w powiecie opoczyńskim, w gminie Żarnów;

Wiktionary

Afryka – drugi pod względem wielkości kontynent na Ziemi. Zajmuje 30,37 mln km², czyli ponad 20,3% ogólnej powierzchni lądowej Ziemi. Przechodzą przez nią: południk 0°, obydwa zwrotniki i równik.

Według danych z 2012 r. Afrykę zamieszkuje ponad miliard ludzi, co stanowi około 1/7 ludności świata. Afryka ma najwyższy na świecie przyrost naturalny (24‰ rocznie) i jest „najmłodszym” kontynentem na Ziemi – dzieci (0–14 lat) stanowią ok. 44% populacji. Afryka ma też najniższy PKB na 1 mieszkańca (895 dolarów USA), najniższą średnią długość życia (56 lat), a także największą liczbę zakażonych wirusem HIV (ok. 24,9 mln, czyli ok. 64,3% zakażonych na całym świecie).

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Sahara znajduje się w północnej Afryce.

 (1.2) Przed laty Afryka administracyjnie należała do województwa piotrkowskiego.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈafrɨka, AS: afryka

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. afrykanerski mrz., afryka ż., Afrykanin mos., Afrykańczyk mos., Afrykanka ż., afrykanizacja ż., afrykanologia ż., afrykanistyka ż., afrykanista mos., afrykanistka ż., Afrykaner mos., afrykaner mos., Afrykanerka ż., afrykanerka ż., afrykaniec mos., afro n., afrykanizowanie n., zafrykanizowanie n., afrykańskość ż., afryczanin mos., afryczanka ż., afrykarium n., Afra ż.

 czas. afrykanizować ndk., zafrykanizować dk.

 przym. afrykański, wewnątrzafrykański, afrykanistyczny, afrykanerski, panafrykański, afro

 temsłow. afro-

 skr. afr.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) Czarny Kontynent, Czarny Ląd, Trzeci Świat, gw-pl|Górny Śląsk|Afrika.

Wiktionary


afrykan

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy, nazwa własna

 (1.1) imię|polski|m.;

Wiktionary

Afrykan – imię męskie pochodzenia łacińskiego, oznaczające "pochodzącego z Afryki". Wśród patronów tego imienia – św. Afrykan, wspominany razem ze św. Terencjuszem i św. Pompejuszem.

Wikipedia


afrykańczyk

mieszkaniec Afryki; Afrykanin (częściej)


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) zob. Afrykanin.

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Co roku tysiące Afrykańczyków próbuje przepłynąć przez Cieśninę Gibraltarską do Hiszpanii. W ub.r. zatrzymano ok. 15 000 takich osób.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌafrɨˈkãj̃n͇t͡ʃɨk, AS: afrykãĩ ̯ṇčyk

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. afrykanerski mrz., afrykańskość ż., afryka ż., Afryka, Afrykanin, Afrykanka, afrykanizacja, afrykanistyka, afrykanista, afrykanistka, Afrykaner, afrykaner, Afrykanerka, afrykanerka

 przym. afrykański, afrykanistyczny, afrykanerski

 czas. afrykanizować, zafrykanizować

 temsłow. afro-

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) Afrykanin

Wiktionary


afrykaner

biały mieszkaniec Afryki


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) etn. biały mieszkaniec Republiki Południowej Afryki oraz Namibii, potomek holenderskich kolonizatorów;

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Od momentu powstania Związku Południowej Afryki Afrykanerzy współrządzili wraz z Brytyjczykami.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. afrykaner mos., afrykanerka ż.

:: fż. Afrykanerka ż.

 przym. afrykanerski, afrykański

 czas. zafrykanizować, afrykanizować

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) Bur

Wiktionary


afrykanerka

biała mieszkanka Afryki Południowej


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) etn. biała mieszkanka Republiki Południowej Afryki oraz Namibii, potomkini holenderskich kolonizatorów

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. afrykaner mos., afrykanerka ż.

:: fm. Afrykaner mos.

 przym. afrykanerski, afrykański

 czas. afrykanizować, zafrykanizować

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) Burka

Wiktionary


afrykanerski

przymiotnik od: Afrykaner, afrykaner


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) odnoszący się do Afrykanerów

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (2.1) jęz. język z grupy germańskich, używany w południowej Afryce;

Wiktionary

Język afrikaans, język afrykanerski (afr. afrikaans, Afrikaanse taal) – indoeuropejski język należący do dolnosaksońskiej gałęzi języków zachodniogermańskich, będący językiem ojczystym Afrykanerów, Koloredów oraz Basterów. Powstał na styku kultur w Kolonii Przylądkowej z XVII-wiecznych dialektów niderlandzkich pod wpływem języka malajskiego i portugalskiego oraz miejscowych języków ludów hotentockich (Khoi, Khoikhoi). Niderlandzkim – językiem urzędowym holenderskiej Kompanii Wschodnioindyjskiej (VOC) – mówili funkcjonariusze, żołnierze Kompanii oraz europejscy osadnicy, przybywający na tereny dzisiejszej Republiki Południowej Afryki od połowy XVII wieku, a pochodzący głównie z Holandii i Niemiec oraz w mniejszym stopniu z Francji i Skandynawii. Koloniści ci dali początek Burom, czyli przodkom dzisiejszych Afrykanerów. Językiem malajskim i portugalskim posługiwała się na Przylądku większość sprowadzanych niewolników. W ten sposób afrikaans ukształtował się na styku języków, kultur, ras i religii jako język codziennej komunikacji i aż do końca XIX wieku traktowany był pogardliwie jako mowa Hotentotów, Koloredów oraz niewykształconych farmerów z prowincji. Podstawowy zasób słownictwa w afrikaans, ok. 90%, pochodzi z języka niderlandzkiego, lecz wykazuje on także wpływy leksykalne malajskiego, portugalskiego, a od XIX wieku także elementy przejęte z języka angielskiego oraz miejscowych języków bantu.

Wikipedia

Przykłady

 (2.1) Afrykanerski posiada status języka urzędowego w RPA.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌafrɨkãˈnɛrsʲci, AS: afrykãnersʹḱi

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. afrykańskość ż., afryka ż., Afryka, Afrykaner, afrykaner, Afrykanerka, afrykanerka, Afrykanin, Afrykańczyk, Afrykanka, afrykanizacja, afrykanistyka, afrykanista, afrykanistka

 przym. afrykański, afrykanistyczny

 czas. afrykanizować, zafrykanizować

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) burski

 (2.1) afrikaans, burski

Wiktionary


afrykanerskojęzyczny

przymiotnik relacyjny

 (1.1) taki, który posługuje się językiem afrykanerskim

 (1.2) taki, którego mieszkańcy posługują się językiem afrykanerskim

 (1.3) spisany, stworzony w języku afrykanerskim

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌafrɨkãˈnɛrskɔjɛ̃w̃ˈzɨt͡ʃnɨ, AS: afrykãnerskoi ̯ẽũ̯zyčny

Wiktionary


afrykanerzy

biały mieszkaniec Afryki


SJP.pl

Wikipedia


afrykaniec

potocznie, pogardliwie: człowiek należący do rasy czarnej, Murzyn


SJP.pl


afrykanin

mieszkaniec Afryki; Afrykańczyk (rzadziej)


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) mieszkaniec Afryki

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Widać było, że Afrykanie mają świetnie rozpracowanych polskich bramkarzy – większość goli zdobywali po rzutach w górne rejony bramki.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌafrɨˈkãɲĩn, AS: afrykãńĩn

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Afryka ż., Afrykańczyk m., afrykanizacja ż., afrykanologia ż., afrykanistyka ż., afrykanista m., afrykanistka ż., Afrykaner m., afrykaner m., Afrykanerka ż., afrykanerka ż.

:: fż. Afrykanka ż.

 czas. zafrykanizować, afrykanizować ndk.

 przym. afrykański, afrykanistyczny, afrykanerski, afro

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) Afrykańczyk; daw. Afer, Afryk, Afrykant

Wiktionary


afrykanista

specjalista w dziedzinie afrykanistyki (nauki o językach i kulturach afrykańskich)


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) znawca, badacz języków, kultury i historii Afryki

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. afrykanistyka ż.

:: fż. afrykanistka ż.

 przym. afrykanistyczny, afrykanerski, afrykański

 czas. afrykanizować, zafrykanizować

Wiktionary


afrykanistka

specjalistka w dziedzinie afrykanistyki (nauki o językach i kulturach afrykańskich)


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) znawczyni, badaczka języków, kultury i historii Afryki

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. afrykanistyka ż.

:: fm. afrykanista mos.

 przym. afrykanistyczny, afrykanerski, afrykański

 czas. afrykanizować, zafrykanizować

Wiktionary


afrykanistyczny

związany z afrykanistyką, afrykanistą lub afrykanistką (np. instytut afrykanistyczny, sekcja afrykanistyczna)


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) mający za przedmiot badanie języków, kultury i historii ludów Afryki, obejmujący te badania, dotyczący tych badań

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Afryka ż., afrykanizacja ż., afrykanerski mrz., afryka ż., afrykańskość ż., Afrykańczyk mos., Afrykanka ż., Afrykanin mos., afrykanistyka ż., afrykanista m., afrykanistka ż.

 przym. afrykanerski, afrykański

 czas. afrykanizować, zafrykanizować

Wiktionary


afrykanistyka

nauka zajmująca się badaniem języków, historii i kultury ludów Afryki


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) nauka o językach i kulturach krajów afrykańskich;

Wiktionary

Afrykanistyka – nauka zajmująca się badaniem języków, literatury, kultur, społeczeństw, historii, polityki i gospodarki krajów afrykańskich. Jedną z dziedzin afrykanistyki jest etiopistyka.

Wikipedia

Powiązane:

 rzecz. afrykanerski mrz., afrykańskość ż., afrykanizacja ż., Afryka ż., afrykanista mos., afrykanistka ż., Afrykanin mos., Afrykanka ż., Afrykańczyk mos., afryka ż.

 przym. afrykański, afrykanistyczny, afrykanerski

 czas. afrykanizować, zafrykanizować

Wiktionary


afrykanizacja

proces opanowywania przez Afrykańczyków różnych dziedzin życia w Afryce i wypierania z nich białych, będący wynikiem budzenia się świadomości narodowej


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) kult. polit. proces przejmowania przez rdzennych Afrykanów kontroli nad niektórymi obszarami Afryki i wypierania z nich białych

 (1.2) nadawanie lub przywracanie czemuś afrykańskiego charakteru lub właściwości

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Jak szybko następuje proces afrykanizacji w takim kraju jak Republika Południowoafrykańska?

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. afrykanerski mrz., Afryka ż., afryka ż., Afrykanin mos., Afrykańczyk mos., Afrykanka ż., afrykanologia ż., afrykanistyka ż., afrykanista mos., afrykanistka ż., Afrykaner mos., afrykaner mos., Afrykanerka ż., afrykanerka ż., afrykaniec mos., afro n., afrykanizowanie n., zafrykanizowanie n., afrykańskość ż.

 czas. zafrykanizować, afrykanizować ndk., afrykanizować się ndk.

 przym. afrykański, wewnątrzafrykański, afrykanistyczny, afrykanerski, afro

 temsłow. afro-

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) afrykanizowanie

Wiktionary


afrykanizm

element językowy lub kulturowy charakterystyczny dla języka afrykańskiego lub kultury afrykańskiej


SJP.pl


afrykanizować

nadawać lub przywracać czemuś charakter afrykański


SJP.pl

czasownik przechodni niedokonany (dk. zafrykanizować)

 (1.1) kult. narzucać afrykańskość, przymuszać kogoś do zostania Afrykaninem, zmieniać coś na afrykańskie

czasownik zwrotny niedokonany afrykanizować się (dk. zafrykanizować się)

 (2.1) stawać się Afrykaninem, nabierać cech afrykańskich

Wiktionary

Przykłady

 (2.1) Przybysze z Bliskiego Wschodu afrykanizowali się dosyć szybko.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. afrykanerski mrz., Afryka ż., afryka ż., Afrykanin mos., Afrykańczyk mos., Afrykanka ż., afrykanizacja ż., afrykanologia ż., afrykanistyka ż., afrykanista mos., afrykanistka ż., Afrykaner mos., afrykaner mos., Afrykanerka ż., afrykanerka ż., afrykaniec mos., afro n., afrykanizowanie n., zafrykanizowanie n., afrykańskość ż.

 czas. zafrykanizować dk.

 przym. afrykański, wewnątrzafrykański, afrykanistyczny, afrykanerski, afro

 temsłow. afro-

Wiktionary


afrykanizowanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) nadawanie czemuś afrykańskiego charakteru

 (1.2) socjol. polit. usuwanie białych z różnych dziedzin życia przez czarnych

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. afrykańskość ż., Afryka ż., afrykanizacja ż., zafrykanizowanie n., afryka ż.

 czas. afrykanizować ndk., zafrykanizować ndk.

 przym. afrykański

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1-2) afrykanizacja

Wiktionary


afrykanka

rodzaj ptaków z podrodziny papug afrykańskich


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) mieszkanka Afryki

Wiktionary

Afrykanka (fr. L'Africaine) – opera w 5 aktach Giacoma Meyerbeera do libretta (w języku francuskim) Eugène’a Scribe’a. Choć prace nad utworem kompozytor rozpoczął już w 1837 r., z wielu względów – jak częste zmiany libretta – ukończył je dopiero w 1864 r. Premiera miała miejsce w Paryżu 28 kwietnia 1865 r.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ˌafrɨˈkãŋka, AS: afrykãŋka

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. afrykanerski mrz., afrykańskość ż., afryka ż., afro n., Afryka ż., Afrykanin m., Afrykańczyk m., afrykanizacja ż., afrykanistyka ż., afrykanista m., afrykanistka ż., Afrykaner m., afrykaner m., Afrykanerka ż., afrykanerka ż.

 przym. afrykański, afrykanistyczny, afrykanerski, afro

 czas. zafrykanizować, afrykanizować ndk.

 temsłow. afro-

Wiktionary


afrykanolog

specjalista w zakresie afrykanologii


SJP.pl


afrykanologia

nauka badająca język, dzieje i kulturę ludów Afryki


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) zob. afrykanistyka.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. afrykanizacja ż., Afrykanin mos., Afryka ż., afrykańskość ż., afrykanolog m.

 przym. afrykanologiczny

 czas. zafrykanizować, afrykanizować

Wiktionary


afrykanologiczny

afrykanologia


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z afrykanologią, dotyczący afrykanologii

Wiktionary

Patrz:

afrykanologia

Powiązane:

 rzecz. afrykanologia ż.

Wiktionary


afrykański

przymiotnik od: Afryka


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z Afryką, dotyczący Afryki, zamieszkujący Afrykę

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Mój brat jest zafascynowany afrykańską kulturą.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌafrɨˈkãj̃sʲci, AS: afrykãĩ ̯sʹḱi

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. afrykanerski mrz., afrykańskość ż., afryczanka ż., afryczanin mos., afro n., Afryka ż., afryka ż., Afrykanin m., Afrykańczyk m., Afrykanka ż., afrykanizacja ż., afrykanistyka ż., afrykanista m., afrykanistka ż., Afrykaner m., afrykaner m., Afrykanerka ż., afrykanerka ż., afrykanizowanie n.

 czas. afrykanizować, zafrykanizować

 przym. afrykanistyczny, afrykanerski, pozaafrykański, afro

 przedr. afro-

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) skrót afr., stpol. afrycki

Wiktionary


afrykańskość

zespół cech właściwych mieszkańcom Afryki


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) cecha tego, co afrykańskie; afrykański charakter czegoś

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) O ich afrykańskości świadczy sposób przygotowywania posiłków.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. afrykanerski mrz., Afryka ż., afryka ż., Afrykanin mos., Afrykańczyk mos., Afrykanka ż., afrykanizacja ż., afrykanologia ż., afrykanistyka ż., afrykanista mos., afrykanistka ż., Afrykaner mos., afrykaner mos., Afrykanerka ż., afrykanerka ż., afrykaniec mos., afro n., afrykanizowanie n., zafrykanizowanie n.

 czas. afrykanizować ndk., afrykanizować się ndk., zafrykanizować dk., zafrykanizować się dk.

 przym. afrykański, wewnątrzafrykański, afrykanistyczny, afrykanerski, afro

 temsłow. afro-

Wiktionary


afrykarium

oceanarium poświęcone faunie i florze afrykańskiej


SJP.pl

Afrykarium – oceanarium prezentujące ekosystemy wodne (morskie i słodkowodne) oraz lądowe fauny Afryki na terenie Ogrodu Zoologicznego we Wrocławiu. Kompleks otwarto 26 października 2014 roku – jest pierwszym tego typu obiektem w Polsce.

Obiekt podzielono na część zewnętrzną prezentujące wybrzeże Namibii w postaci dwóch basenów z plażami dla kotików afrykańskich (3600 m³) oraz pingwinów przylądkowych (2460 m³), rozdzielonych od siebie budynkiem w kształcie statku, w którym ulokowano restauracje z tarasem widokowym oraz część wewnętrzną z budynkiem żelbetowym o długości 160,1 metrów, szerokości 53,9 metrów oraz wysokości 15-12 metrów, w którym prezentowane są ekspozycje czterech biotopów:

  1. Fauna plaży i rafy koralowej Morza Czerwonego z basenem 900 m³.
  2. Fauna Afryki Wschodniej z basenem hipopotamów nilowych (900 m³) oraz rybami jezior Malawi i Tanganika.
  3. Fauna Kanału Mozambickiego z basenem (3100 m³) prezentująca m.in. płaszczki i rekiny brunatne.
  4. Fauna dżungli Konga z basenami manatów (1250 m³) i krokodyli nilowych (260 m³) oraz ptakami (hala wolnych lotów), m.in. czepigi rudawe, ibisy białowąse, toko nosaty i waruga.

Wikipedia


afrykata

spółgłoska zwarto-szczelinowa typu: c, dz, ć, dź, cz, dż itd.


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) jęz. spółgłoska zwarto-szczelinowa;

Wiktionary

Spółgłoski zwarto-szczelinowe (afrykaty) powstają, gdy w pierwszej fazie artykulacji dochodzi do blokady przepływu przez jamę ustną i nosową (zwarcia), po czym tworzy się dostatecznie wąska szczelina, by powstał szum, tarcie.

Różnica między spółgłoską zwarto-szczelinową a sekwencją spółgłoski zwartej i szczelinowej polega na tym, że w spółgłosce zwarto-szczelinowej element szczelinowy całkowicie zastępuje plozję.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Afrykatami są np. polskie spółgłoski „c” oraz „cz”.

 (1.1) Artykulacja każdej afrykaty składa się z dwu faz: zwartej i szczelinowej.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. afrykatyzacja ż.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) spółgłoska zwarto-szczelinowa

Wiktionary


afrykatyzacja

proces, w wyniku którego dana spółgłoska staje się afrykatą - spółgłoską zwarto-szczelinową


SJP.pl


afryt

w arabskich wierzeniach ludowych: zły duch, upiór; efryt; ifryt


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy

 (1.1) w arabskich wierzeniach ludowych: zły duch, upiór

Wiktionary

Wikipedia

Synonimy:

 (1.1) efryt, ifryt

Wiktionary


afta

(zwykle w liczbie mnogiej) małe, bolesne owrzodzenie powstające na błonie śluzowej jamy ustnej; zapalenie aftowe


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) med. mały bolesny pęcherzyk pokryty białawym włóknistym nalotem i otoczony czerwoną zapalną obwódką, powstający na błonie śluzowej jamy ustnej w wyniku zakażenia wirusowego;

Wiktionary

Afta (łac. aphtosis) – otwarte owrzodzenie zlokalizowane na błonie śluzowej jamy ustnej, warg lub języka z wytworzeniem miejscowego stanu zapalnego. Może im towarzyszyć powiększenie okolicznych węzłów chłonnych. Często afty występują z nawrotami (nawracające aftowe zapalenie jamy ustnej). Jeśli pojawiają się częściej niż raz w roku, należy rozważać dodatkowe badania celem stwierdzenia, czy nie towarzyszy im inne schorzenie. Aftoza nawrotowa występuje nieco częściej u kobiet.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Mam aftę na ustach, bo przygryzłem się przypadkowo.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈafta, AS: afta

Wiktionary

Powiązane:

 przym. aftowy

Wiktionary


aftarka

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) stpol. hafciarka

Wiktionary

Wymowa:

IPA: afˈtarka, AS: aftarka

Wiktionary


after

potocznie: luźniejsza impreza po większym wydarzeniu; after party, afterparty, afterka, afterek


SJP.pl

  • After (album)
  • After (film)
  • After (powieść)
  • After 2 – film
  • After (Numida) – przywódca grupy Numidów


  • After Hours (album The Weeknda) – brytyjski serial
  • After Life – brytyjski serial
  • After Man: A Zoology of the Future – książka
  • After Forever – grupa muzyczna

Wikipedia


afterbeat

przesunięcie akcentu na dźwięk nieakcentowany; synkopa


SJP.pl


afterek

potocznie: luźniejsza impreza po większym wydarzeniu; after party, afterparty, afterka, after


SJP.pl


afterka

potocznie: luźniejsza impreza po większym wydarzeniu; after party, afterparty, afterka, after


SJP.pl


afterować

potocznie: uczestniczyć w luźniejszej imprezie po większym wydarzeniu


SJP.pl


afterownia

potocznie: klub otwarty dłużej niż inne kluby


SJP.pl


afterparty

[czytaj: afterparty lub afterparti] potocznie: luźniejsza impreza po większym wydarzeniu; after party, afterka, afterek, after


SJP.pl

Afterparty (z ang. „impreza po”), after – impreza odbywająca się bezpośrednio po innym, większym wydarzeniu, np. koncercie, meczu, finale konkursu, premierze teatralnej lub filmowej.

Pojęcie pierwotnie kojarzone głównie z clubbingiem oznaczające imprezę, często organizowaną w domu lub małym lokalu, zazwyczaj po występie znanego DJ-a lub po koncercie gwiazdy w celu przedłużenie zabawy, przeznaczona dla uczestników odczuwających niedosyt lub pragnących przedłużyć „dobry klimat” towarzyszący wydarzeniu głównemu. W Polsce określenie modne głównie dzięki koncertom i imprezom muzyki techno oraz house, organizowane po koncercie znanego DJ lub po większym festiwalu.

Wikipedia


afterpik

wodoszczelna komora zderzeniowa na rufie statku; achterpik


SJP.pl

Skrajnik rufowy, achterpik lub inaczej afterpik – pomieszczenie lub fragment wnętrza kadłuba zajmujące rufową część jednostki pływającej. Pojęcie to może oznaczać przedział kadłuba pomiędzy końcem rufy a najbliższym jej poprzecznym elementem konstrukcyjnym lub może to być pierwsze większe pomieszczenie od strony rufy lub też ostatni z trzech głównych obszarów wnętrza kadłuba. Skrajnik rufowy może być przykryty pokładem rufowym lub podłogą kokpitu.

Wikipedia


aftersztag

lina stalowa biegnąca od topu masztu do rufy; achtersztag


SJP.pl

Wikipedia


aftonit

rzadki minerał z gromady siarkosoli; tetraedryt


SJP.pl


aftoniusz

imię męskie


SJP.pl

Aftoniusz z Antiochii (łac. Aphthonius, gr. Ἀφθόνιος Afthonios) – grecki retor i sofista z IV wieku n.e. czynny we wschodnim cesarstwie rzymskim.

Według Gemistona Pletona działał w Antiochii. Był autorem zaginionego komentarza do dzieła Hermogenesa oraz powstałej przed 391 rokiem Progymnasmaty, która zachowała się do czasów współczesnych.

Wikipedia


aftowy

afta


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) dotyczący afty

Wiktionary

Patrz:

afta

Powiązane:

 rzecz. afta ż.

Wiktionary


afty

rzeczownik, rodzaj niemęskoosobowy, liczba mnoga

 (1.1) zob. afta.

Wiktionary

Afta (łac. aphtosis) – otwarte owrzodzenie zlokalizowane na błonie śluzowej jamy ustnej, warg lub języka z wytworzeniem miejscowego stanu zapalnego. Może im towarzyszyć powiększenie okolicznych węzłów chłonnych. Często afty występują z nawrotami (nawracające aftowe zapalenie jamy ustnej). Jeśli pojawiają się częściej niż raz w roku, należy rozważać dodatkowe badania celem stwierdzenia, czy nie towarzyszy im inne schorzenie. Aftoza nawrotowa występuje nieco częściej u kobiet.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ˈaftɨ, AS: afty

Wiktionary


aftyka

nazwisko


SJP.pl


aftyzacja

sztuczne zakażenie wszystkich zwierząt w gospodarstwie zarazkiem pryszczycy, w celu skrócenia okresu kwarantanny


SJP.pl

Aftyzacja – niestosowany obecnie zabieg polegający na sztucznym zakażaniu zwierząt domowych zarazkiem pryszczycy, celem wywołania równoczesnego zachorowania całego stada. Przyśpieszało to przebieg epizootii i samej choroby.

Aftyzację przeprowadzano pod nadzorem władz weterynaryjnych.

Wikipedia


ag

płaz bezogonowy z rodziny ropuchowatych, jadowity (może uśmiercić lub sparaliżować zwierzę wielkości królika), występujący w południowej i środkowej Ameryce; kururu, ropucha olbrzymia


SJP.pl

skrót

 (1.1) = bibl. Księga Aggeusza

Wiktionary

Srebro (Ag, łac. argentum) – pierwiastek chemiczny z grupy metali przejściowych w układzie okresowym. Jest srebrzystobiałym metalem, o największej przewodności elektrycznej i termicznej. W przyrodzie występuje w stanie wolnym, a także w minerałach, takich jak argentyt czy chlorargyryt. Większość wydobywanego srebra występuje jako domieszka rud miedzi, złota, ołowiu i cynku.

Wikipedia

Przykłady

składnia.

kolokacje.

synonimy.

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

frazeologia.

etymologia.

uwagi.

 (1.1) BibliaPL.

tłumaczenia.

* esperanto: (1.1) Ĥag

* hiszpański: (1.1) Ag

* niemiecki: (1.1) Hag

źródła.

== Ag (język angielski.) ==

wymowa.

znaczenia.

skrót

 (1.1) = August → sierpień, sierpniowy

 (1.2) = agriculture → rolnictwo, rolniczy

 (1.3) = med. antigen → antygen, antygenowy

odmiana.

przykłady.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈcɕɛ̃ŋɡa ˌːɡɛˈwuʃa, AS: ḱśŋg• ageuša

Wiktionary

Powiązane:

frazeologia.

etymologia.

uwagi.

 (1.1) BibliaPL.

tłumaczenia.

* esperanto: (1.1) Ĥag

* hiszpański: (1.1) Ag

* niemiecki: (1.1) Hag

źródła.

== Ag (język angielski.) ==

wymowa.

znaczenia.

skrót

 (1.1) = August → sierpień, sierpniowy

 (1.2) = agriculture → rolnictwo, rolniczy

 (1.3) = med. antigen → antygen, antygenowy

odmiana.

przykłady.

składnia.

kolokacje.

synonimy.

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

Wiktionary

Synonimy:

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

frazeologia.

etymologia.

uwagi.

 (1.1) BibliaPL.

tłumaczenia.

* esperanto: (1.1) Ĥag

* hiszpański: (1.1) Ag

* niemiecki: (1.1) Hag

źródła.

== Ag (język angielski.) ==

wymowa.

znaczenia.

skrót

 (1.1) = August → sierpień, sierpniowy

 (1.2) = agriculture → rolnictwo, rolniczy

 (1.3) = med. antigen → antygen, antygenowy

odmiana.

przykłady.

składnia.

kolokacje.

synonimy.

Wiktionary


aga

1. tytuł grzecznościowy w krajach muzułmańskich; pan
2. stopień oficerski w sułtańskiej Turcji; także: oficer noszący ten tytuł


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) zdrobn. poufała forma imienia Agnieszka

 (1.2) zdrobn. poufała forma imienia Agata

 (1.3) geogr. hydrol. rzeka w azjatyckiej części Rosji, na Zabajkalu, lewy dopływ Ononu;

Wiktionary

  • Aga – gatunek ropuchy
  • Aga – rzeka w Zabajkalu
  • Aga – zdrobnienie od imienia żeńskiego Agnieszka
  • Aga – turecki tytuł wojskowy
  • Aga – miasto w Japonii, na wyspie Honsiu, w prefekturze Niigata
  • Aga – osiedle przy stacji w Rosji, w Kraju Zabajkalskim, w rejonie mogojtujskim
  • Aga – odbiornik radiowy produkowany w Polsce w latach 1947–1950
  • AGA (ang. Advanced Graphics Architecture) – układ grafiki stosowany w trzeciej generacji komputerów Amiga
  • AGA (ang. appropriate for gestational age) – masa urodzeniowa odpowiednia do wieku ciąży
  • AGA – linia hodowlana pszczół rasy kraińskiej
  • AGA – przeciwciała gliadynowe

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ˈaɡa, AS: aga

Wiktionary

Powiązane:

 (1.1-1.2)

:: rzecz. Agata ż., Agnieszka ż., Agusia ż., Agatka ż.

 (1.3)

:: rzecz. Aginskoje n., Agińskie n.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) Agusia

 (1.2) Agusia

Wiktionary


agabos

Agabos, Agabus – postać biblijna z Nowego Testamentu.

Prorok chrześcijański z Jerozolimy, który przepowiedział Kościołowi w Antiochii, że nadchodzi wielki głód. Później ostrzegł Pawła, że jeśli uda się on do Jerozolimy, zostanie uwięziony. Pojawia się w Dz 11, 27-30; 21, 7-14. Zaliczany do grona Siedemdziesięciu dwóch wysłańców Jezusa Chrystusa

Jego wspomnienie obchodzone jest 8 kwietnia.

Wikipedia


agac

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) gw-pl|Górny Śląsk. dendr. akacja

Wiktionary

Przykłady

składnia.

kolokacje.

synonimy.

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

frazeologia.

etymologia.

uwagi.

tłumaczenia.

 (1.1) zobtłum|akacja.

źródła.

== agac (esperanto (morfem).) ==

wymowa.

znaczenia.

morfem|eo.

 (1.1) cierpkość, drętwość, cierpki

odmiana.

przykłady.

Wiktionary

Synonimy:

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

frazeologia.

etymologia.

uwagi.

tłumaczenia.

 (1.1) zobtłum|akacja.

źródła.

== agac (esperanto (morfem).) ==

wymowa.

znaczenia.

morfem|eo.

 (1.1) cierpkość, drętwość, cierpki

odmiana.

przykłady.

składnia.

kolokacje.

synonimy.

Wiktionary


agacik

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) zdrobn. od agat

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) To nie agat, lecz tylko mały agacik.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. agat m.

 przym. agatowy

Wiktionary


agacinski

nazwisko


SJP.pl


agaciny

przymiotnik dzierżawczy - należący do Agaty lub z nią związany


SJP.pl


agad

część literatury talmudycznej zawierająca bajki, legendy, przypowieści; hagada


SJP.pl


agada

część literatury talmudycznej zawierająca bajki, legendy, przypowieści; hagada


SJP.pl

  • Agada – w buddyzmie panaceum, lek na wszystko
  • Agada albo Haggada – opowiadanie rabiniczne
  • Agada – wieś w Rosji, w Dagestanie, w rejonie gunibskim

Wikipedia


agadir

miasto w Maroku


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna

 (1.1) geogr. miasto w południowym Maroku, port nad Oceanem Atlantyckim;

Wiktionary

Agadir (arab. اكادير, Akādīr; berb. ⴰⴳⴰⴷⵉⵔ, Agadir) – miasto w południowym Maroku, port nad Oceanem Atlantyckim, siedziba regionu Sus-Massa. W 2024 roku liczyło ok. 505 tys. mieszkańców. W mieście rozwinął się przemysł rybny, drzewny oraz cementowy. Międzynarodowy port lotniczy, 10 kilometrów piaszczystych plaż oraz średnio 300 słonecznych dni w roku sprawia, że Agadir jest najpopularniejszą nadmorską miejscowością wypoczynkową w Maroku.

Wikipedia

Przykłady

składnia.

kolokacje.

 (1.1) kolokacje miejscowość|D=Agadiru|Ms=Agadirze.

synonimy.

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

 rzecz. agadirczyk mos., agadirka ż.

 przym. agadirski

frazeologia.

etymologia.

uwagi.

tłumaczenia.

* angielski: (1.1) Agadir

* arabski: (1.1) أغادير m.

* francuski: (1.1) Agadir

* hiszpański: (1.1) Agadir

* niemiecki: (1.1) Agadir n.

* rosyjski: (1.1) Агадир m.

* słowacki: (1.1) Agadir m.

* tamazight: (1.1) ⴰⴳⴰⴷⵉⵔ m.

* węgierski: (1.1) Agadir

* włoski: (1.1) Agadir

źródła.

== Agadir (język angielski.) ==

thumb|Agadir (1.1)

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik, nazwa własna

 (1.1) geogr. Agadir

odmiana.

przykłady.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. agadirczyk mos., agadirka ż.

 przym. agadirski

Wiktionary


agadirczyk

mieszkaniec Agadiru


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) mieszkaniec Agadiru; osoba z tego miasta

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Agadir mrz.

:: fż. agadirka ż.

 przym. agadirski

Wiktionary


agadirka

mieszkanka Agadiru


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) mieszkanka Agadiru; kobieta z tego miasta

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Agadir mrz.

:: fm. agadirczyk mos.

 przym. agadirski

Wiktionary


agadirski

Agadir (miasto w Maroku)


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) geogr. związany z Agadirem (miastem w Maroku)

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Agadir mrz., agadirczyk mos., agadirka ż.

Wiktionary


agal

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) krążek ze sznurka, służący do utrzymania na głowie kefiji;

Wiktionary

Agal (arab. عقال, ‘iqāl) – specjalny krążek wykonany ze sznurka (najczęściej z koziej sierści), służący do utrzymania na głowie kefiji.Ma formę skręconego powrozu, najczęściej w kolorze czarnym. Dawniej służył także do pętania nóg wielbłądów w celu uniemożliwienia im ucieczki w nocy lub podczas postojów.

Wikipedia

Przykłady

składnia.

kolokacje.

synonimy.

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

frazeologia.

etymologia.

 (1.1) etym|arab|عقال.

uwagi.

tłumaczenia.

* angielski: (1.1) agal

* arabski: (1.1) عقال

* rosyjski: (1.1) икаль m.

źródła.

== agal (język angielski.) ==

thumb|agal (1.1)

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik

 (1.1) agal

odmiana.

przykłady.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈaɡal, AS: agal

Wiktionary

Synonimy:

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

frazeologia.

etymologia.

 (1.1) etym|arab|عقال.

uwagi.

tłumaczenia.

* angielski: (1.1) agal

* arabski: (1.1) عقال

* rosyjski: (1.1) икаль m.

źródła.

== agal (język angielski.) ==

thumb|agal (1.1)

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik

 (1.1) agal

odmiana.

przykłady.

składnia.

kolokacje.

synonimy.

Wiktionary


agalit

minerał


SJP.pl


agalitowy

związany z agalitem


SJP.pl


agalmatolit

minerał, zbita odmiana pirofilitu; pagodyt


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) minerał używany do wyrobu drobnych przedmiotów ozdobnych;

Wiktionary

Agalmatolit (stgr. ἄγαλμα, ἄγαλματος ágalma, agálmatos „ozdoba” + λίθος líthos „kamień”), inaczej pagodyt – surowiec mineralny. Jest to zwięzła odmiana pirofyllitu.

Minerału tego używa się już od czasów prehistorycznych (głównie w Chinach). W szczególności służy do wytwarzania przedmiotów ozdobnych o niewielkich rozmiarach.

Wikipedia

Synonimy:

 (1.1) pagodyt

Wiktionary


agama

jaszczurka z rodziny o tej samej nazwie obejmującej kilkaset owadożernych i roślinożernych gatunków; zamieszkuje suche, stepowo-pustynne rejony płd.-wsch. Europy, Azji i Afryki


SJP.pl

Agama – rodzaj gadów z podrodziny Agaminae w rodzinie agamowatych (Agamidae).

Wikipedia


agamemnon

w mitologii greckiej: syn Atreusa, króla Myken


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy, nazwa własna

 (1.1) mitgr. mityczny władca Myken;

Wiktionary

Agamemnon (gr. Ἀγαμέμνων Agamémnōn, łac. Agamemnon) – w mitologii greckiej syn Atreusza i Aerope, (w niektórych mitach ojcostwo przypisywane jest Plejstenesowi), starszy brat Menelaosa, pochodził z rodu Atrydów. Król Argolidy, krainy, w której najważniejszymi miastami były Argos, Mykeny, Tiryns, Midea. Według najpóźniejszego przekazu był królem Lakedajmonu ze stolicą Amyklaj. Od jego przodków nazywano go czasem Atrydą, Pelopidą lub Tantalidą.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Złota maska z Myken jest również zwana maską Agamemnona od imienia mitycznego władcy Myken, który zorganizował wyprawę przeciwko Troi.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌaɡãˈmɛ̃mnɔ̃n, AS: agãmmnõn

Wiktionary


agameta

jednojądrowy zarodek służący do rozmnażania bezpłciowego u otwornic


SJP.pl


agamia

1. niewchodzenie w związek małżeński; bezżenność, bezżeństwo;
2. niezdolność rozmnażania płciowego na skutek niedorozwoju narządów płciowych


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) bezżeństwo, stan wolny

 (1.2) biol. rozmnażanie bezpłciowe

 (1.3) biol. niezdolność do rozmnażania płciowego powodowane naturalnym niedorozwojem narządów płciowych

Wiktionary

Agamia (z gr. ágamia – celibat):

  • bezżeństwo, celibat;
  • biologiczną niezdolność do rozmnażania płciowego wskutek naturalnego niedorozwoju narządów płciowych; występuje u pszczół (robotnice), a także u mrówek;
  • inaczej agamogeneza (agamogenesis) – rodzaj rozmnażania, w którym nie następuje połączenie gamet. W tym znaczeniu termin agamia jest synonimizowany z partenogenezą;
  • agamia (dawniej czapla zielonoskrzydła) – gatunek ptaka z rodziny czaplowatych, jedyny przedstawiciel rodzaju Agamia Reichenbach, 1853.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: aˈɡãmʲja, AS: agãmʹi ̯a

Wiktionary

Powiązane:

 przym. agamiczny

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) celibat

 (1.2) agamogeneza

Wiktionary


agamiczny

agamia


SJP.pl

Patrz:

agamia

agammaglobulinemia

brak lub niedobór przeciwciał (immunoglobulin)


SJP.pl

Agammaglobulinemia Brutona, inaczej agammaglobulinemia sprzężona z chromosomem X, zwana również hipoimmunoglobulinemią – należący do pierwotnych niedoborów odporności zespół chorobowy charakteryzujący się całkowitym brakiem przeciwciał i śladową obecnością limfocytów B w krążeniu (poniżej 2%).

Wikipedia


agamogonia

bezpłciowa część rozmnażania otwornic


SJP.pl


agamont

bezpłciowe pokolenie w rozmnażaniu otwornic


SJP.pl


agamospermia

biol. rozmnażanie się niektórych roślin kwiatowych przez nasiona powstające z nie zapłodnionej komórki jajowej lub z innej komórki woreczka zalążkowego


SJP.pl

Agamospermia – jeden z dwóch głównych rodzajów apomiksji. Proces rozmnażania wegetatywnego stwierdzony u niektórych roślin kwiatowych, polegający na rozmnażaniu za pomocą nasion, w których zarodek powstaje bez zapładniania komórki jajowej (partenogeneza) lub z innej komórki woreczka zalążkowego (apogamia).

Wikipedia


agamowate

o cechach agamowatych (rodzina gadów)


SJP.pl

Agamowate, agamy (Agamidae) – rodzina zauropsydów z rzędu łuskonośnych (Squamata). Obejmuje ponad 580 gatunków klasyfikowanych w około 60 rodzajach. Mają dobrze rozwinięte kończyny i długi ogon. Charakterystyczną ich cechą, gdy są podniecone, jest kiwanie głową tak jak legwany, przez co zresztą nazywane są legwanami Starego Świata.

Wikipedia


agamowaty

o cechach agamowatych (rodzina gadów)


SJP.pl


agan

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna

 (1.1) geogr. hydron. rzeka w azjatyckiej części Rosji, na Nizinie Zachodniosyberyjskiej, lewy dopływ rzeki Tromjogan;

Wiktionary

Agan (ros. Аган) – rzeka w azjatyckiej części Rosji, na Nizinie Zachodniosyberyjskiej, w Chanty-Mansyjskim Okręgu Autonomicznym – Jugrze.

Agan jest lewym dopływem rzeki Tromjogan, wpada do niej tuż przed tym, jak Tromjegan wpada do Obu, stąd Agan uchodzi niekiedy za dopływ Obu.

Wikipedia


agańczyk

mieszkaniec Aganii, stolicy Guamu; aganin


SJP.pl


agania

stolica Guam


SJP.pl

Hagåtña (do 1998: Agaña, Agana) – stolica i jeden z okręgów administracyjnych Guamu (związkowego terytorium USA). Okręg ma powierzchnię 3 km², a zamieszkany jest przez 1051 osób (dane spisowe z 2010).

Znajduje się tu siedziba gubernatora, parlament i ministerstwa oraz uniwersytet i siedziba Mikronezyjskiej Rady Turystyki.

Wikipedia


aganin

mieszkaniec Aganii, stolicy Guamu; agańczyk


SJP.pl


aganippe

Aganippe (zwane też Hippokrene) – w mitologii greckiej źródło w Beocji w gaju u podnóża góry Helikon. Wody źródła wytrysnęły z ziemi pod wpływem uderzenia kopyta Pegaza. Stało się siedzibą nimfy o tym samym imieniu, córki boga-rzeki Termessos w Beocji oraz ulubionym miejscem pobytu muz. Pijącym z niego dawało natchnienie, toteż chętnie przybywali doń poeci. Od nazwy źródła muzy nazywano czasem aganippidami.

Wikipedia


aganka

mieszkanka Aganii


SJP.pl


agański

Agania


SJP.pl

Patrz:

Agania

agapa

agape;
1. u neoplatoników: miłość niebiańska;
2. u pierwszych chrześcijan: uczta obrzędowa;
3. u wolnomularzy: rytualny posiłek


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) kult. rel. wspólny posiłek religijny u pierwszych chrześcijan, współcześnie w niektórych chrześcijańskich wspólnotach religijnych

 (1.2) pot. kośc. wystawna uczta na plebaniaebanii

 (1.3) kult. rytualny posiłek masonów

 (1.4) filoz. u neoplatoników: miłość niebiańska, przeciwieństwo miłości ziemskiej

Wiktionary

Agapa – w czasach pierwszych chrześcijan był to wspólny posiłek, braterska uczta, która pierwotnie była połączona z Eucharystią. Ze względów pietystycznych z czasem nabyła samodzielnego charakteru. Obecnie jest to przeważnie spotkanie towarzyskie bądź uczta po wspólnej mszy świętej, służące umocnieniu więzi pomiędzy członkami wspólnoty wiernych. Pochodzi od słowa agape, oznaczającego miłość (między braćmi), oraz nazwy wspólnego posiłku, spożywanego przez członków gminy. Zwyczaj ten zanikł około VII wieku.

Wikipedia

Synonimy:

 (1.1) agape

 (1.3) agape

 (1.4) agape

Wiktionary


agapant

wieloletnia roślina z rodziny liliowatych, szklarniowa, rzadziej pokojowa; niektóre z jej odmian uprawiane są ze względu na ozdobne liście podobne do liści irysów oraz białe lub niebieskie kwiaty; lilia afrykańska


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) bot. rodzaj roślin z rodziny amarylkowatych;

Wiktionary

Agapant (Agapanthus L'Hér.) – rodzaj roślin z rodziny amarylkowatych (Amaryllidaceae), dawniej w niektórych ujęciach systematycznych także wyodrębniany w osobnej rodzinie agapantowatych (Agapanthaceae). Obejmuje 7 gatunków występujących w naturze w Afryce Południowej. Gatunkiem typowym jest Agapanthus umbellatus L'Hér.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: aˈɡapãnt, AS: agapãnt

Wiktionary


agape

agapa;
1. u neoplatoników: miłość niebiańska;
2. u pierwszych chrześcijan: uczta obrzędowa;
3. u wolnomularzy: rytualny posiłek


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) rel. bezwarunkowa miłość Boga do człowieka;

 (1.2) bezwarunkowa, bezinteresowna miłość opierająca się na więzi duchowej

Wiktionary

Agape (stgr. ἀγάπη agápē) – „miłość: najwyższa forma miłości, zwłaszcza miłość braterska, dobroczynność, miłość Boga do ludzi i ludzi do Boga”. Nie należy mylić z philēo – miłością braterską – agápē unosi uniwersalną, bezwarunkową, transcendentalną (wszechobecną) miłość, która istnieje niezależnie od sytuacji. Rzeczownik ten pierwszy raz występuje w Septuagincie, a w formie czasownika zapisana już przez Homera – dosłownie tłumacząc jest to afekt, życzliwość, szacunek, np. „witać z uczuciem” i „okazywać uczucie martwym.” Inni starożytni autorzy używali tego słowa jako symbol miłości małżonka lub rodziny, albo uczucie do konkretnej czynności, w kontraście do philia (przyjaźń, miłość braterska) i eros (miłość intymna).

Wikipedia

Wymowa:

IPA: aˈɡapɛ, AS: agape

Wiktionary


agapia

imię żeńskie


SJP.pl

Agapia – wieś w Rumunii, w okręgu Neamț, w gminie Agapia. W 2011 roku liczyła 1594 mieszkańców.

Wikipedia


agapit

imię męskie


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy, nazwa własna

 (1.1) imię|polski|m.;

Wiktionary

Agapit – imię męskie pochodzenia greckiego. Powstało z gr. Αγαπητός, oznaczającego „drogi, kochany”.

Notowany w źródłach rosyjskich pochodzących z lat 1479–1584 z monastyru sołowieckiego.

Agapit imieniny obchodzi 18 lutego, 16 marca, 22 kwietnia, 18 sierpnia, 20 września.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Nie powróciwszy do Rzymu, Agapit zmarł w Konstantynopolu.

Wiktionary


agar

agar-agar;
1. galaretowata substancja uzyskiwana z krasnorostów morskich, stosowana jako pożywka do hodowli drobnoustrojów lub w przemyśle spożywczym i farmaceutycznym jako substytut żelatyny;
2. wodorosty będące składnikiem pożywki o tej samej nazwie


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) żywiczne drewno różnych gatunków drzew z rodzaju Aquilaria;

 (1.2) substancja żelująca, której głównym składnikiem jest cukier galaktoza;

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (2.1) kraków. chuligan

Wiktionary

  • agar – drewno żywiczne
  • agar (agar-agar) – substancja żelująca
  • Agar – miasto w Stanach Zjednoczonych, w stanie Dakota Południowa, w hrabstwie Sully
  • Agar.io – gra komputerowa

Wikipedia

Przykłady

 (1.2) Na Dalekim Wschodzie anfelcje są zbierane w celu pozyskania agaru.

Wiktionary

Powiązane:

 przym. agarowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.2) agar-agar

Wiktionary


agar-agar

agar;
1. galaretowata substancja uzyskiwana z krasnorostów morskich, stosowana jako pożywka do hodowli drobnoustrojów lub w przemyśle spożywczym i farmaceutycznym jako substytut żelatyny;
2. wodorosty będące składnikiem pożywki o tej samej nazwie


SJP.pl


agardyt

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) rodzaj minerału;

Wiktionary

Wikipedia

Wymowa:

IPA: aˈɡardɨt, AS: agardyt

Wiktionary


agarowy

związany z agarem


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z agarem, dotyczący agaru

 (1.2) zawierający agar

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. agar mrz.

Wiktionary


agaroza

polisacharyd, pochodna galaktozy otrzymywana przez oczyszczenie agaru


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) biochem. cukier złożony, w skład którego wchodzi galaktoza, uzyskiwany z agaru jadalnego

Wiktionary

Agaroza – polisacharyd będący polimerem pochodnych galaktozy, otrzymywany przez oczyszczanie z agaru jadalnego. Agaroza jest łatwo rozpuszczalna w wodzie, w temperaturze pokojowej odwracalnie tworzy żel. Temperatura przejścia żelu w zol (potocznie topnienie agarozy) jest wyższa od temperatury zestalania (histereza).

Wikipedia


agarozowy

agaroza


SJP.pl

Patrz:

agaroza

agarycyna

pochodna kwasu cytrynowego, substancja zawarta w hubie, stosowana jako środek napotny i przeczyszczający


SJP.pl


agarycynowy

agarycyna


SJP.pl


agassi

[czytaj: agass-i] nazwisko


SJP.pl


agat

minerał, odmiana chalcedonu


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) miner. odmiana chalcedonu; kamień półszlachetny o charakterystycznych paskach układających się koncentrycznie;

Wiktionary

Agat – wielobarwna odmiana chalcedonu o charakterystycznej, wstęgowej budowie.

Nazwa „agat” pochodzi prawdopodobnie od rzeki Dirillo (dawniej Achates) na Sycylii, gdzie minerał ten był wydobywany w czasach starożytnych.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Zuzanna nosiła naszyjnik z agatów.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈaɡat, AS: agat

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz.

:: zdrobn. agacik mrz.

 przym. agatowy

Wiktionary

Synonimy:

antonimy.

hiperonimy.

 (1.1) chalcedon

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

 rzecz.

:: zdrobn. agacik mrz.

 przym. agatowy

frazeologia.

etymologia.

 (1.1) etym|franc|agate. < etym|łac|achates. < etym|gr|ἀχάτης. → dobry

uwagi.

 (1.1) 

tłumaczenia.

* angielski: (1.1) agate

* arabski: (1.1) عقيق m.

* białoruski: (1.1) агат m.

* bułgarski: (1.1) ахат m.

* chorwacki: (1.1) ahat m.

* dolnołużycki: (1.1) achat m.

* esperanto: (1.1) agato

* francuski: (1.1) agate ż.

* górnołużycki: (1.1) achat m.

* gruziński: (1.1) აქატი

* hawajski: (1.1) ʻula

* hiszpański: (1.1) ágata ż.

* interlingua: (1.1) agata

* jidysz: (1.1) אַגאַט m. (agat)

* litewski: (1.1) agatas m.

* łotewski: (1.1) ahāts m.

* niemiecki: (1.1) Achat m.

* nowogrecki: (1.1) αχάτης m.

* rosyjski: (1.1) агат m.

* słowacki: (1.1) achát m.

* turecki: (1.1) akik

* ukraiński: (1.1) агат m.

* węgierski: (1.1) achát

źródła.

== agat (esperanto (morfem).) ==

wymowa.

znaczenia.

morfem|eo.

 (1.1) agat

odmiana.

przykłady.

składnia.

kolokacje.

synonimy.

Wiktionary


agata

imię żeńskie


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) imię|polski|ż.;

 (1.2) astr. planetoida o numerze katalogowym 7366;

Wiktionary

Agata – imię żeńskie, pochodzące od przymiotnika stgr. ἀγαθός („dobry”), w Polsce znane od XIII wieku.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Mam na imię Agata i studiuję pielęgniarstwo na Wydziale Pielęgniarstwa i Nauk o Zdrowiu Uniwersytetu Medycznego w Lublinie.

 (1.1) Na 5 lutego przypadają imieniny Agaty.

 (1.1) Pani Agato, proszę nas jutro koniecznie odwiedzić z mężem.

 (1.2) Agata porusza się w obszarze między orbitami Marsa i Jowisza, czyli w pasie głównym planetoid.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: aˈɡata, AS: agata

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz.

:: zdrobn. Agatka ż., Aga ż., Agusia ż., Agunia ż., Gusia ż., Gunia ż.

:: gwara. Jagata ż.

:: fm. Agaton m.

 przym. Agacin, Agatowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) zdrobn. Agatka, Aga, Agusia, Agunia, Gusia, Gunia; gwara. Jagata, Jagna

Wiktionary


agatangelus

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy, nazwa własna

 (1.1) imię|polski|m.

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Kasjan i Agatangelus zginęli w Abisynii w 1638 roku.

Wiktionary


agathodaimon

bóstwo dobroczynne


SJP.pl

Agathodaimon – niemiecki zespół grający symfoniczny black metal założony w roku 1995.

Wikipedia


agatis

1. rodzaj z rodziny araukariowatych, obejmujący około 20 gatunków wiecznie zielonych, długowiecznych drzew iglastych, rosnących w lasach tropikalnych i subtropikalnych od Indochin po Fidżi; soplica;
2. agatis kauri - potężne, wiecznie zielone drzewo iglaste z rodzaju agatis, rosnące głównie w Nowej Zelandii, dostarczające wysokogatunkowej żywicy; kauri


SJP.pl

Wikipedia


agatka

potocznie:
1. znak drogowy przedstawiający dziewczynkę z lizakiem;
2. osoba przeprowadzająca dzieci przez ulicę; przeprowadzacz


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) imię|polski|ż., poufała forma imienia Agata

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Uderzyła z ogromną siłą w kajak, którym płynęli Adam (…) z dwunastoletnią córką Agatką.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Agata ż., Aga ż.

 przym. Agatowy

Wiktionary


agaton

imię męskie


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy, nazwa własna

 (1.1) imię|polski|m.;

Wiktionary

  • Agaton (imię)
  • Agaton (papież)
  • Agaton – biskup koptyjski
  • Agaton – biskup Maghaghi
  • Agaton (Opanasenko ) – biskup Rosyjskiego Kościoła Prawosławnego
  • Agaton – patriarcha Jerozolimy
  • Agaton – tragediopisarz
  • abba Agaton
Zobacz też
  • Mieczysław Agafon
  • Stanisław Jankowski pseudonim Agaton

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) 79. papież miał na imię Agaton.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Agata ż., Agatona ż.

Wiktionary

Synonimy:

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

 rzecz. Agata ż., Agatona ż.

frazeologia.

etymologia. etym|łac|Agathon. < etym|gr|Ἀγάθων. < etym|gr|ἀγαθός. → dobry, szlachetny

uwagi.

 (1.1) zobacz też: Indeks:Polski - Imiona

tłumaczenia.

* angielski: (1.1) Agatho

* czeski: (1.1) Agatho m.

* francuski: (1.1) Agathon m.

* hiszpański: (1.1) Agatón m.

* litewski: (1.1) Agatas m.

* łaciński: (1.1) Agathon m., Agatho m.

* niemiecki: (1.1) Agatho m., Agathon m.

* rosyjski: (1.1) Агафон m.

* słowacki: (1.1) Agato m.

* starogrecki: (1.1) Ἀγάθων m., Ἀγάθωνος m.

* węgierski: (1.1) Agaton

* włoski: (1.1) Agatone m.

źródła.

== Agaton (język węgierski.) ==

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik, nazwa własna

 (1.1) imię|węgierski|m. Agaton

odmiana.

przykłady.

składnia.

kolokacje.

synonimy.

Wiktionary


agatonik

zdrobnienie od: Agaton (imię męskie)


SJP.pl

Agatonik – imię męskie pochodzenia greckiego, złożone, w którym pierwszy człon to αγαθος (agathós) — „dobry”, a drugim νικη (nikē) — „zwycięstwo” (por. Agaton, Andronik, Kalinik, Kleonik). Patronem tego imienia w Kościele katolickim jest św. Agatonik, wspominany razem ze św. Zotykiem, Zenonem, Sewerianem i innymi.

Wikipedia


agatonostwo

Agaton z małżonką; Agatonowie


SJP.pl


agatonowie

Agaton z małżonką; Agatonostwo


SJP.pl


agatonowy

przymiotnik dzierżawczy - należący do Agatona lub z nim związany


SJP.pl


agatówka

agatówka łobodnica - gatunek motyla z rodziny sówkowatych


SJP.pl

3 miejscowości w Polsce
  • Agatówka – wieś w woj. podkarpackie, w pow. stalowowolskim, w gminie Zaleszany
  • Agatówka – osada leśna w woj. lubelskim, w pow. kraśnickim, w gminie Gościeradów
  • Agatówka – wieś w woj. lubelskim, w pow. kraśnickim, w gminie Trzydnik Duży
Na Ukrainie
  • Agatówka – wieś w obwodzie żytomierskim, pod Berdyczowem

Wikipedia


agatowy

związany z agatem


SJP.pl

przymiotnik dzierżawczy

 (1.1) należący do Agaty, będący jej własnością

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Z naszą łąką graniczy Agatowe pole kukurydzy.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Agata ż., Agatka ż.

Wiktionary


agawa

roślina ozdobna z rodziny agawowatych, pochodząca z Meksyku i Ameryki Południowej, kwitnąca tylko raz, uprawiana ze względu na liście


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) bot. nazwa systematyczna|Agave|L.|ref=tak., rodzaj roślin o długich, mięsistych, kolczastych, tworzących rozetę liściach;

 (1.2) pot. roślina z rodzaju agawa (1.1)

Wiktionary

Agawa (Agave L.) – rodzaj roślin z rodziny szparagowatych (podrodziny agawowych). Liczy około 277 gatunków występujących naturalnie na obszarze od środkowych i południowych stanów USA do północnych rejonów Ameryki Południowej i Karaibów. Obszarem największej różnorodności rodzaju jest Meksyk. Niektóre gatunki agawy, w szczególności agawa amerykańska, zostały introdukowane na wszystkie kontynenty poza Antarktydą. W Europie wiele gatunków zostało introdukowanych na Wyspy Kanaryjskie, ponadto naturalizowane agawy występują w Hiszpanii, Portugalii, we Włoszech i na Półwyspie Bałkańskim. Wiele gatunków agaw to rośliny włóknodajne, spożywcze, lecznicze i ozdobne. Ze skróconych łodyg agawy niebieskiej produkuje się tequilę.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: aˈɡava, AS: agava

Wiktionary

Powiązane:

 przym. agawowy

Wiktionary


agawowate

o cechach agawowatych (rodzina roślin)


SJP.pl

Agawowe (Agavoideae Herbert) – takson wyróżniany w różnych systemach w randze rodziny lub podrodziny (tu opisany jako podrodzina zgodnie z ujęciem systemu APG III z 2009 i APG IV z 2016). Obejmuje sukulenty liściowe i drzewa występujące na wszystkich kontynentach z wyjątkiem Antarktydy, poza strefą okołobiegunową i znaczną częścią Australii oraz Azji zachodniej.

Wikipedia


agawowaty

o cechach agawowatych (rodzina roślin)


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) bot. o cechach roślin z rodziny agawowatych

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. agawowate nmos.

Wiktionary


agawowy

agawa


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) dotyczący agawy, związany z agawą

Wiktionary

Patrz:

agawa

Powiązane:

 rzecz. agawa ż., agawowe nmos.

Wiktionary


agażant

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) daw. zob. angażant.

Wiktionary


agd

[czytaj: a-gie-DE lub jako całe, odmienne wyrażenie] skrót od: artykuły gospodarstwa domowego; agd. (skrót pisany z kropką, czytany tak samo)


SJP.pl

skrótowiec literowy w funkcji rzeczownika rodzaju nijakiego

 (1.1) = artykuły gospodarstwa domowego;

 (1.2) sklep z artykułami gospodarstwa domowego

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Byliśmy w sklepie z AGD i kupiliśmy pralkę.

 (1.2) Otworzyli nowe AGD na naszym osiedlu.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: a‿ɟɛ‿ˈdɛ, AS: a‿ǵe‿de

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) agd.; rzad. Arged

Wiktionary


agd.

skrót od: artykuły gospodarstwa domowego; AGD


SJP.pl


ageism

[czytaj: ejdżyzm] dyskryminacja ze względu na wiek; wiekizm, ageizm


SJP.pl

Ageizm (ang. agism i ageism, od age „wiek”, wym. ejdżyzm; także: wiekizm) – dyskryminacja ze względu na wiek. Najczęściej, choć nie zawsze, dotyczy problemów na rynku pracy (tak z jej znalezieniem, jak i utrzymaniem). Widoczny jest także w lekceważącym traktowaniu osób starszych oraz braku oferty rozrywkowej i rekreacyjnej.

Wikipedia


ageista

[czytaj: ejdżysta] osoba dyskryminująca ludzi ze względu na ich wiek


SJP.pl


ageistka

ageista [czytaj: ejdżystka]


SJP.pl


ageistowski

ageista [czytaj: ejdżystowski]; ageistyczny


SJP.pl


ageistyczny

ageizm [czytaj: ejdżystyczny]; ageistowski


SJP.pl


ageizm

[czytaj: ejdżyzm] dyskryminacja ze względu na wiek; wiekizm, ageism


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) socjol. niechęć, prześladowanie lub dyskryminacja kogoś z powodu jego wieku;

Wiktionary

Ageizm (ang. agism i ageism, od age „wiek”, wym. ejdżyzm; także: wiekizm) – dyskryminacja ze względu na wiek. Najczęściej, choć nie zawsze, dotyczy problemów na rynku pracy (tak z jej znalezieniem, jak i utrzymaniem). Widoczny jest także w lekceważącym traktowaniu osób starszych oraz braku oferty rozrywkowej i rekreacyjnej.

Wikipedia