witka

1. długa gałązka; wić; łoza;
2. aparat ruchu jednokomórkowców; wić


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) cienka, elastyczna gałązka

Wiktionary

Witka (czes. Smědá, niem. Wittig) – rzeka w Czechach i w Polsce o długości 51,9 km (w granicach Polski – 5,9 km) i powierzchni dorzecza 331 km² (w granicach Polski – 60 km²), prawy dopływ Nysy Łużyckiej.

Rzeka wypływa z trzech potoków źródliskowych w Górach Izerskich: Bílá Smědá, Černá Smědá, Hnědá Smědá, w Czechach. Za główny potok źródliskowy uważa się Bílá Smědá wypływający z torfowisk między Smiedawską Górą a Izerą.

Wikipedia

Powiązane:

 rzecz. wić ż.

 czas. wić

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) wić

Wiktionary


witkacjana

wszystko, co dotyczy życia i twórczości Witkacego


SJP.pl


witkacolog

specjalista w dziedzinie witkacologii


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) naukowiec zajmujący się witkacologią; znawca, badacz życia i twórczości Witkacego

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Żywemu zainteresowaniu sztuką ze strony reżyserów i inscenizatorów towarzyszy ciekawość witkacologów oraz historyków XX-wiecznego teatru.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Witkacy mos., Witkacówka ż.

:: fż. witkacolożka ż.

 przym. Witkacowski, witkacologiczny

Wiktionary


witkacologia

badania nad twórczością Stanisława Ignacego Witkiewicza


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) nauk. dziedzina badań naukowych zajmująca się życiem i spuścizną artystyczną Stanisława Ignacego Witkiewicza

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Anna Micińska przez 40 lat zajmowała się Witkacym i stworzyła fundamenty witkacologii.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Witkacy m., Witkacówka ż., witkacolog m., witkacolożka ż., Witkiewicz m.

 przym. Witkacowski, witkacologiczny

Wiktionary


witkacologiczny

przymiotnik od: witkacologia


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z witkacologią, dotyczący witkacologii

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Witkacy m., witkacologia ż., Witkacówka ż., witkacolog m., witkacolożka ż.

 przym. Witkacowski

Wiktionary


witkacolożka

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) naukowczyni zajmująca się witkacologią; znawczyni, badaczka życia i twórczości Witkacego

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Ważną postacią numeru jest Anna Micińska, wybitna witkacolożka, edytorka i literaturoznawczyni, która pojawia się w artykule profesora Janusza Deglera (…)

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Witkacy m., Witkacówka ż., Witkiewicz m.

:: fm. witkacolog ż.

 przym. Witkacowski, witkacologiczny

Wiktionary


witkacowski

przymiotnik dzierżawczy

 (1.1) przynależny Witkacemu, będący jego własnością

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Witkacy m., witkacologia ż., Witkacówka ż., witkacolog m., witkacolożka ż.

 przym. witkacologiczny

Wiktionary


witkacy

pseudonim Stanisława Ignacego Witkiewicza (1885-1939), dramatopisarza, malarza, teoretyka sztuki i filozofa


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy, nazwa własna

 (1.1) hist. pseudonim Stanisława Ignacego Witkiewicza, polskiego pisarza i malarza;

Wiktionary

Stanisław Ignacy Witkiewicz, ps. artystyczny „Witkacy” (ur. 24 lutego 1885 w Warszawie, zm. 18 września 1939 w Jeziorach) – polski pisarz, malarz, filozof, dramaturg i fotografik.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) W Rosji Witkacemu zabrakło pieniędzy.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. witkacologia ż., Witkacówka ż., witkacolog m., witkacolożka ż.

 przym. Witkacowski, witkacologiczny

Wiktionary


witkiewicz

1. Stanisław Witkiewicz (1851-1915) (ojciec Stanisława Ignacego), malarz, krytyk i pisarz;
2. Stanisław Ignacy Witkiewicz (pseud. Witkacy) (syn Stanisława) (1885-1939), dramatopisarz, malarz, teoretyk sztuki i filozof


SJP.pl

  • Jan Witkiewicz Koszczyc (1881-1958) – polski architekt
  • Jan Prosper Witkiewicz (1808-1839) – współorganizator stowarzyszenia „Czarni Bracia”, carski wysłannik do Azji Środkowej
  • Kazimierz Witkiewicz (1924-2018) – polski aktor
  • Maciej Witkiewicz – polski śpiewak operowy
  • Magdalena Witkiewicz — polska pisarka
  • Michał Witkiewicz — polski nauczyciel akademicki, planista przestrzenny, podróżnik, dziennikarz
  • Roman Witkiewicz (1886-1941) – polski inżynier, profesor Politechniki Lwowskiej
  • Stanisław Witkiewicz (1851-1915) – polski malarz, architekt, pisarz i teoretyk sztuki
  • Stanisław Ignacy Witkiewicz (1885-1939) – polski pisarz, malarz, filozof, dramaturg i fotografik
  • Jan Stanisław Witkiewicz (ur. 1955) – polski krytyk muzyczny i baletowy

Wikipedia


witkiewiczowski

taki jak u Stanisława Witkiewicza, charakterystyczny dla Stanisława Witkiewicza


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) liter. szt. dotyczący życia i twórczości Stanisława Ignacego Witkiewicza, charakterystyczny, typowy dla Witkiewicza lub jego twórczości, taki jak u Witkiewicza

Wiktionary

Powiązane:

 przym. Witkiewiczowski

Wiktionary


witkowianin

mieszkaniec Witkowa (miasta w Polsce)


SJP.pl


witkowianka

mieszkanka Witkowa (miasta w Polsce)


SJP.pl


witkowice

w Polsce
  • Witkowice – część miasta Krakowa, w delegaturze Kraków-Krowodrza
  • Witkowice Nowe – osiedle w Krakowie
  • Witkowice – część administracyjna Kołobrzegu
  • Witkowice – część miasta Ropczyce
  • Witkowice – wieś w woj. łódzkim, w pow. brzezińskim, w gminie Brzeziny
  • Witkowice – wieś w woj. małopolskim, w pow. oświęcimskim, w gminie Kęty
  • Witkowice – część wsi Raciborsko, w woj. małopolskim, w pow. wielickim, w gminie Wieliczka
  • Witkowice – część wsi Przedpełce, w woj. mazowieckim, w pow. płockim, w gminie Staroźreby
  • Witkowice – wieś w woj. mazowieckim, w pow. sochaczewskim, w gminie Młodzieszyn
  • Witkowice – osada wsi Witkowice, w woj. mazowieckim, w pow. sochaczewskim, w gminie Młodzieszyn
  • Witkowice – wieś w woj. podkarpackim, w pow. stalowowolskim, w gminie Radomyśl nad Sanem
  • Witkowice – wieś w woj. śląskim, w pow. częstochowskim, w gminie Kłomnice
  • Witkowice – osada w woj. wielkopolskim, w pow. chodzieskim, w gminie Margonin
  • Witkowice – wieś w woj. wielkopolskim, w pow. konińskim, w gminie Wierzbinek
  • Witkowice – wieś w woj. wielkopolskim, w pow. szamotulskim, w gminie Kaźmierz

Wikipedia


witkowicki

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z Witkowicami, dotyczący Witkowic

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Witkowice nmos.

Wiktionary


witkowicz

nazwisko


SJP.pl


witkowie

nazwisko


SJP.pl


witkowo

1. miasto w Polsce;
2. nazwa kilku wsi w Polsce


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki, nazwa własna

 (1.1) geogr. miasto w Polsce, w województwie wielkopolskim;

 (1.2) geogr. toponim, nazwa kilku wsi w Polsce;

Wiktionary

Witkowo (1939-1945 niem. Wittingen) – miasto w Polsce, w woj. wielkopolskim, w powiecie gnieźnieńskim, położone na Równinie Wrzesińskiej. Siedziba gminy miejsko-wiejskiej Witkowo.

Do 1927 roku miasto było siedzibą urzędu starostwa powiatu witkowskiego. W latach 1975–1998 miasto administracyjnie należało do województwa konińskiego. Od 1999 roku Witkowo znajduje się w powiecie gnieźnieńskim, w północno-wschodniej części województwa wielkopolskiego. Witkowo to obecnie centrum administracyjne gminy miejsko-wiejskiej. Zajmuje 8,3 km² i zamieszkuje je ok. 7,8 tys. osób. W centrum miasta występuje zabudowa o charakterze zwartym.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: vʲitˈkɔvɔ, AS: vʹitkovo

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. witkowianin m., witkowianka ż.

 przym. witkowski

Wiktionary


witkowski

przymiotnik od: Witkowo


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) dotyczący Witkowa, związany z Witkowem

Wiktionary

  • Witkowski – polskie nazwisko. Według bazy PESEL, w styczniu 2022 roku nazwisko znalazło się na 40. pozycji na liście najczęściej spotykanych w Polsce nazwisk męskich i na 38. pozycji listy nazwisk kobiecych. Razem nosi je blisko 43 900 polskich obywateli, z czego najwięcej mieszka w okolicach Warszawy (4400) i Bydgoszczy (2055).

Wikipedia

Powiązane:

 rzecz. Witkowo n., witkowianin m., witkowianka ż.

Wiktionary


witkowy

przymiotnik dzierżawczy - należący do Witka lub z nim związany


SJP.pl


witlinek

ryba z rodziny dorszowatych; merlan


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy

 (1.1) icht. nazwa systematyczna|Merlangius merlangus|ref=tak., ryba atlatycka;

Wiktionary

Witlinek (Merlangius merlangus) – gatunek morskiej ryby dorszokształtnej z rodziny dorszowatych (Gadidae). Poławiana gospodarczo na niewielką skalę, spotykana w akwariach publicznych.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: vʲiˈtlʲĩnɛk, AS: vʹitlʹĩnek

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) merlan

Wiktionary


witnica

1. miasto w Polsce;
2. nazwa dwóch wsi w Polsce


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) geogr. miasto w Polsce;

Wiktionary

Witnica (niem. Vietz) – miasto w zachodniej Polsce, w woj. lubuskim, w powiecie gorzowskim, siedziba gminy miejsko-wiejskiej Witnica.

Według danych GUS z 30 czerwca 2024 r. Witnica liczyła 6417 mieszkańców.

Miasto położone jest 26 km od Gorzowa Wielkopolskiego przy drodze wojewódzkiej nr 132 (relacji Gorzów Wielkopolski – Kostrzyn nad Odrą). Przez miasto przepływa rzeka Witna, która jest dopływem Warty. Na północny zachód od miasta znajduje się Jezioro Wielkie.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: vʲitʲˈɲit͡sa, AS: vʹitʹńica

Wiktionary

Powiązane:

 przym. witnicki

Wiktionary


witnicki

przymiotnik od: Witnica


SJP.pl


witniczanin

mieszkaniec Witnicy (miasta w Polsce)


SJP.pl


witniczanka

mieszkanka Witnicy (miasta w Polsce)


SJP.pl


witno

Witno (do 1945 niem. Wittenfelde) – wieś sołecka w północno-zachodniej Polsce położona w województwie zachodniopomorskim, w powiecie gryfickim, w gminie Gryfice.

W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa szczecińskiego.

Wikipedia


witold

imię męskie


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy, nazwa własna

 (1.1) imię|polski|m.;

Wiktionary

  • Witold – imię
  • Witold (ok. 1352–1430) – wielki książę litewski

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Witold jest wybitnym arytmetykiem.

 (1.1) Na początku piętnastego wieku książę Witold rozkazał wybudować pierwszy murowany zamek w Wilnie.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈvʲitɔlt, AS: vʹitolt

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Witoldowa ż.

:: fż. Witolda ż.

Wiktionary


witolda

imię męskie


SJP.pl

Witolda – żeński odpowiednik imienia Witold o znaczeniu „władająca ludem”.

W innych językach:

  • litewski – Vytautė
  • węgierski – Vitolda.

Witolda imieniny obchodzi: 15 czerwca, 12 października i 12 listopada.

Wikipedia


witoldostwo

Witold z małżonką; Witoldowie


SJP.pl


witoldowie

Witold z małżonką; Witoldostwo


SJP.pl


witoldowo

5 miejscowości w Polsce:

  • Witoldowo – wieś w woj. kujawsko-pomorskim, w pow. bydgoskim, w gminie Koronowo
  • Witoldowo – wieś w woj. kujawsko-pomorskim, w pow. radziejowskim, w gminie Osięciny
  • Witoldowo – wieś w woj. kujawsko-pomorskim, w pow. włocławskim, w gminie Brześć Kujawski
  • Witoldowo – wieś w woj. kujawsko-pomorskim, w pow. włocławskim, w gminie Chodecz
  • Witoldowo – wieś w woj. wielkopolskim, w pow. gostyńskim, w gminie Gostyń

Wikipedia


witoldowy

przymiotnik dzierżawczy - należący do Witolda lub z nim związany


SJP.pl


witoldzin

Witoldzin – wieś w Polsce położona w województwie wielkopolskim, w powiecie szamotulskim, w gminie Szamotuły.

W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa poznańskiego.

Wieś sołecka, położona 8,5 km na południowy wschód od Szamotuł, 3 km na zachód od Pamiątkowa, przy drodze Pamiątkowo - Myszkowo.

Wikipedia


witomino

dzielnica Gdyni


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki, nazwa własna

 (1.1) dzielnica Gdyni

Wiktionary

Witomino (kaszb. Witomino) – dzielnica Gdyni powstała 23 stycznia 2019 roku z połączenia dotychczasowych dzielnic: Witomino-Leśniczówka oraz Witomino-Radiostacja. Obszar w 2010 roku zamieszkiwało oficjalnie 19 389 mieszkańców.

Wieś duchowna, należąca do klasztoru brygidek w Gdańsku położona była w drugiej połowie XVI wieku w powiecie gdańskim województwa pomorskiego. Witomino położone jest na terenie wzgórz, na których początki osadnictwa datuje się na 900 lat wstecz. Zostało przyłączone do Gdyni wraz z Działkami Leśnymi i Obłużem w 1933.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Na Witominie znajduje się duży cmentarz.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌvʲitɔ̃ˈmʲĩnɔ, AS: vʹitõmʹĩno

Wiktionary

Powiązane:

 przym. witomiński

Wiktionary


witomiński

Witomino


SJP.pl

Patrz:

Witomino

witomir

dawne imię męskie


SJP.pl

Witomir – imię męskie pochodzenia słowiańskiego, nienotowane w źródłach staropolskich.

Znane osoby nosząca imię Witomir:

  • Witomir Wutow – bułgarski piłkarz oraz trener piłkarski.
  • Zygmunt Witymir Bieńkowski – polski lotnik, dowódca Dywizjonu 303, pisarz, poeta.

Wikipedia


witomiła

dawne imię żeńskie


SJP.pl


witonia

1. wieś w Polsce;
2. lewy dopływ Bzury


SJP.pl

Witonia (dawniej miasto) – wieś w Polsce, położona w województwie łódzkim, w powiecie łęczyckim, w gminie Witonia. Siedziba gminy Witonia.

Wikipedia


witoński

przymiotnik od: Witonia


SJP.pl


witos

nazwisko, np.
1. Wincenty Witos (1875-1945), brat Andrzeja, działacz ruchu ludowego, polityk, publicysta, rolnik;
2. Andrzej Witos (1878-1973), brat Wincentego, działacz ruchu ludowego, rolnik


SJP.pl

  • Andrzej Witos – polski działacz ludowy, kierownik resortu w PKWN
  • Dawid Witos – polski koszykarz
  • Ludwik Witos – polski działacz ludowy
  • Wincenty Witos – polski działacz ludowy, trzykrotny premier II Rzeczypospolitej

Wikipedia


witostowice

Witostowice (niem. Schönjohnsdorf) – wieś w Polsce położona w województwie dolnośląskim, w powiecie ząbkowickim, w gminie Ziębice, u stóp Wzgórz Strzelińskich.

Wikipedia


witostwo

Wit z małżonką; Witowie


SJP.pl


witosz

1. imię męskie;
2. nazwisko


SJP.pl

Witosław, Witsław, Wicsław, Wicław – staropolskie imię męskie, złożone z członów Wit(o)- („pan, władca”), i -sław („sława”). Mogło ono mieć charakter życzący i oznaczać „tego, który będzie sławnym panem”. Formą skróconą tego imienia był Witosz i Wisław, a żeńskimi odpowiednikami – odpowiednio Witosława i Wisława. W XII wieku (1136), jako Witosz, pojawił się w Bulli gnieźnieńskiej. Formami zdrobniałymi są Wit, Witek, Witko, Witaj, Witosz.

Wikipedia


witosza

masyw górski w Bułgarii


SJP.pl

Witosza (bułg. Витоша) – masyw górski w zachodniej Bułgarii na obrzeżach Sofii. Najwyższy szczyt Czarny Wierch wznosi się na 2290 metrów n. p. m., wysokość względna masywu Witosza dochodzi do 1100 metrów.

Dolne partie masywu porastają lasy iglaste z przewagą świerków i sosen. Na dużych wysokościach rozciąga się trawiasty płaskowyż. Znaczną część masywu zajmuje Obszar Chronionego Krajobrazu Witosza (Nature Park Vitosha).

Wikipedia


witoszewo

Witoszewo (niem. Kunzendorf) – wieś w Polsce położona na Pojezierzu Iławskim w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie iławskim, w gminie Zalewo.

W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa olsztyńskiego.

Wikipedia


witoszyce

Witoszyce – wieś w Polsce, położona w województwie dolnośląskim, w powiecie górowskim, w gminie Góra.

Wikipedia


witoszyn

Miejscowości w Polsce i ich części
  • Witoszyn – wieś w województwie lubelskim, w powiecie puławskim, w gminie Kazimierz Dolny
  • Witoszyn – wieś w województwie lubuskim, w powiecie żagańskim, w gminie Wymiarki
  • Witoszyn – kolonia w województwie zachodniopomorskim, w powiecie choszczeńskim, w gminie Choszczno
Zobacz też
  • Witoszyn (gmina)
  • Nowy Witoszyn
  • Stary Witoszyn
  • Łęg-Witoszyn

Wikipedia


witosław

imię męskie


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy, nazwa własna

 (1.1) imię|polski|m.;

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna

 (2.1) geogr. toponim, nazwa pięciu polskich miejscowości;

Wiktionary

  • Witosław – imię męskie
  • 5 miejscowości w Polsce:
    • Witosław – wieś w woj. kujawsko-pomorskim, w pow. nakielskim, w gminie Mrocza
    • Witosław – wieś w woj. lubuskim, w pow. świebodzińskim, w gminie Świebodzin
    • Witosław – wieś w woj. wielkopolskim, w pow. leszczyńskim, w gminie Osieczna
    • Witosław – kolonia w woj. zachodniopomorskim, w pow. choszczeńskim, w gminie Recz
    • Witosław – wieś w woj. zachodniopomorskim, w pow. sławieńskim, w gminie Malechowo

    Wikipedia

    Przykłady

     (1.1) Ojciec Witosław całe swoje życie poświęcił katechizowaniu.

     (2.1) Niemcy uciekli z Witosławia w czasie drugiej wojny światowej.

    Wiktionary

    Powiązane:

     (1.1) przym. Witosławowy

     (2.1) rzecz. witosławianin mos., witosławianka ż.

     (2.1) przym. witosławski, podwitosławski

    Wiktionary


witosława

imię żeńskie


SJP.pl

Witosława – staropolskie imię żeńskie, złożone z członów Wit(o)- („pan, władca”), i -sława („sława”). Zanotowane zostało po raz pierwszy w 1265 r. Mogło ono mieć charakter życzący i oznaczać „tę, która będzie sławną panią”. Formą skróconą tego imienia jest Wisława, a męskimi odpowiednikami – odpowiednio Witosław i Wisław.

Wikipedia


witosławianin

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) mieszkaniec Witosławia

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Nikt się nie przejmował witosławianami i ich problemami.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Witosław m.

:: fż. witosławianka ż.

 przym. witosławski, podwitosławski

Wiktionary


witosławianka

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) mieszkanka Witosławia

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Witosławianki chciałyby mieć własny fitness klub.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Witosław m.

:: fm. witosławianin m.

 przym. witosławski, podwitosławski

Wiktionary


witosławostwo

Witosław z małżonką; Witosławowie


SJP.pl


witosławowie

Witosław z małżonką; Witosławostwo


SJP.pl


witosławowy

przymiotnik dzierżawczy - należący do Witosława lub z nim związany


SJP.pl

przymiotnik dzierżawczy

 (1.1) od Witosław

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Witosławowym konikiem jest tenis.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Witosław m.

 przym. witosławski, podwitosławski

Wiktionary


witosławski

nazwisko


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) odnoszący się do Witosławia, związany z Witosławiem

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Będąc nastolatką, ciocia Józia wylegiwała się na witosławskich łąkach.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Witosław m., witosławianin m., witosławianka ż.

 przym. podwitosławski, Witosławowy

Wiktionary


witowice

Miejscowości w Polsce

Wg TERYT jest ich 5
  • Witowice – wieś w woj. dolnośląskim, w pow. strzelińskim, w gminie Wiązów
  • Witowice – wieś w woj. kujawsko-pomorskim, w pow. inowrocławskim, w gminie Kruszwica
  • Witowice – wieś w woj. lubelskim, w pow. puławskim, w gminie Końskowola
  • Witowice – wieś w woj. małopolskim, w pow. miechowskim, w gminie Charsznica
  • Witowice – wieś w woj. świętokrzyskim, w pow. staszowskim, w gminie Bogoria

Wikipedia


witowie

nazwisko


SJP.pl


witówka

wieś w Polsce


SJP.pl

  • Witówka – wieś w woj. podlaskim, w powiecie suwalskim, w gminie Raczki
  • Witówka – wieś na Białorusi, w obwodzie mińskim, w rejonie dzierżyńskim, w sielsowiecie Fanipol
  • Witówka – dawny zaścianek na Białorusi, w obwodzie witebskim, w rejonie głębockim, w sielsowiecie Tumiłowicze.

3 cieki:

  • Witówka – rzeka, dopływ Kostrzynia
  • Witówka – potok, dopływ Oławy
  • Witówka – struga, górny bieg Kałuski

Wikipedia


witowo

Miejscowości i ich części w Polsce

Wg TERYT jest ich 7, w tym 6 podstawowych
  • Witowo – wieś w woj. kujawsko-pomorskim, w pow. radziejowskim, w gminie Bytoń
  • Witowo – wieś w woj. podlaskim, w pow. hajnowskim, w gminie Dubicze Cerkiewne
  • Witowo – wieś w woj. warmińsko-mazurskim, w pow. szczycieńskim, w gminie Jedwabno
  • Witowo – część wsi Rysiny w woj. wielkopolskim, w pow. kolskim, w gminie Kłodawa
  • Witowo – wieś w woj. wielkopolskim, w pow. kolskim, w gminie Koło
  • Witowo – wieś w woj. wielkopolskim, w pow. kolskim, w gminie Osiek Mały
  • Witowo – wieś w woj. wielkopolskim, w pow. średzkim, w gminie Krzykosy

Wikipedia


witowski

nazwisko


SJP.pl

Osoby o tym nazwisku:

  • Dmytro Witowski – ukraiński polityk, wojskowy
  • Łukasz Witowski – polski urzędnik, poseł na Sejm
  • Sebastian Witowski – polski hokeista
  • Stanisław Witowski – polski urzędnik, poseł na Sejm

Wikipedia


witowy

przymiotnik dzierżawczy - należący do Wita lub z nim związany


SJP.pl

Witowy – wieś w Polsce, położona w województwie kujawsko-pomorskim, w powiecie inowrocławskim, w gminie Inowrocław.

Wikipedia


witołd

imię męskie


SJP.pl

Witold Kiejstutowicz, imię chrzestne Aleksander (dawniej katolickie Wigand) (lit. Vytautas, biał. Вітаўт, niem. Vitold lub Witold, Witaut, ros. Витовт Witowt ; ur. 1354 lub 1355 w Trokach (?), zm. 27 października 1430 w Trokach) – książę litewski z rodu Giedyminowiczów, w latach 1384–1389 książę grodzieński, brzeski, suraski, drohiczyński, wołkowyski, kamieniecki, w latach 1392–1401 namiestnik Litwy, od 1401 wielki książę litewski (Magnus Dux), syn Kiejstuta i kapłanki Biruty, brat stryjeczny króla Władysława II Jagiełły.

Wikipedia


witramowo

Witramowo – wieś w Polsce położona w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie olsztyńskim, w gminie Olsztynek.

W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa olsztyńskiego. W latach 1973–77 w gminie Szkotowo.

Wikipedia


witraż

kompozycja wykonana z kawałków barwnego szkła ujętych w ołowiane ramki, często wystawiana w okna kościołów


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) szt. ozdobna kompozycja wykonana z kawałków barwnego szkła wprawionego w okno zamiast szyb;

Wiktionary

Witraż – ozdobne wypełnienie okna, wykonane z kawałków kolorowego szkła wprawianych w ołowiane ramki osadzone między żelaznymi sztabami. Ramki stanowią kontur rysunku, kreskowanie na szkle lub malowanie na nim przeźroczystymi farbami oddaje charakterystyczne elementy (głowę, oczy, ręce, fałdowanie szat, cieniowanie figur). Witraże stosowano głównie w budownictwie sakralnym. Technika witrażu znana była w starożytności, jednak została rozpowszechniona od wczesnego średniowiecza, a rozwinęła się w sztuce gotyckiej. Renesans witrażownictwa nastąpił na przełomie wieków XIX i XX w sztuce secesji.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Pomiędzy służkami schodzącymi z żeber sklepienia umieszczono olbrzymie okna, w których znajdują się najstarsze w Paryżu gotyckie witraże.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈvʲitraʃ, AS: vʹitraš

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. witrażysta m., witrażownik m., witrażystka ż., witrażownictwo n.

:: zdrobn. witrażyk m.

 przym. witrażowy, witrażowniczy

Wiktionary


witrażownictwo

sztuka wykonywania witraży


SJP.pl


witrażownik

artysta zajmujący się wykonywaniem witraży; witrażysta


SJP.pl


witrażowy

przymiotnik od: witraż


SJP.pl


witrażyk

zdrobnienie od: witraż


SJP.pl


witrażysta

artysta zajmujący się wykonywaniem witraży; witrażownik


SJP.pl


witrażystka

witrażysta


SJP.pl

Patrz:

witrażysta

witreator

artysta zajmujący się wykonywaniem witraży; witrażysta


SJP.pl


witreatorka

witreator; witrażystka


SJP.pl


witrektom

nóż pneumatyczny do wykonywania witrektomii


SJP.pl


witrektomia

chirurgiczne usunięcie ciała szklistego - żelu wypełniającego wnętrze gałki ocznej


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) med. chirurgiczne usunięcie składników patologicznych znajdujących się w obrębie ciała szklistego oka;

Wiktionary

Witrektomia – operacyjny zabieg okulistyczny polegający na usunięciu wszelakich składników patologicznych (np. wylewów krwawych) znajdujących się w obrębie ciała szklistego oka. Jest jednym ze sposobów usuwania mętów ciała szklistego.

Wikipedia


witriol

stężony kwas siarkowy


SJP.pl

Witriol, olej szklany, dawniej także witriolej (z śrdw-łac. vitriolum, od łac. vitrum, szkło + oleum, olej) – dawna nazwa stężonego kwasu siarkowego, który jest przezroczystą cieczą o szklistym wyglądzie i oleistej konsystencji. Nazwą tą określano także uwodnione siarczany metali dwuwartościowych, np.:

  • witriol żelazny: siedmiowodny siarczan żelaza(II) FeSO4·7H2O – Vitriol Romanum, Vitriol viride, Vitriol Goslariense
  • witriol miedzi: pięciowodny siarczan miedzi(II) CuSO4·5H2O – Vitriol coeruleum

Wikipedia


witrochromia

Witrochromia – technika malowania na odwrocie przezroczystego podobrazia (najczęściej szkła).

W witrochromii maluje się farbami olejnymi lub wodorozcieńczalnymi na tylnej stronie tafli szklanej za pomocą pędzla lub piórka, tworząc obraz niejako „za szkłem”. Odwrotna jest też kolejność wykonywania poszczególnych warstw malunku (tło na końcu). Pozwala to uzyskać szczególną czystość i trwałość kolorów.

Wikipedia


witruwiański

1. taki jak u Witruwiusza, charakterystyczny dla Witruwiusza;
2. człowiek witruwiański - wizerunek nagiego mężczyzny wpisanego w okrąg i kwadrat


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z Witruwiuszem, dotyczący Witruwiusza, zgodnie z Witruwiuszem

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Najsłynniejsza sangwina Leonarda, „Człowiek witruwiański”, znajduje się w zbiorach Luwru.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Witruwiusz mos.

Wiktionary


witruwiusz

Marcus Vitruvius Pollio – rzymski architekt żyjący w I w. p.n.e.

Był konstruktorem machin wojennych za panowania Juliusza Cezara i Oktawiana Augusta. Twórca tzw. człowieka witruwiańskiego – opisu proporcji ludzkiego ciała zobrazowanego rysunkiem nagiego mężczyzny wpisanego w okrąg i kwadrat (własną wersję tego rysunku upowszechnił później Leonardo da Vinci).

Wikipedia


witryfikacja

Witryfikacja (witrifikacja), zeszklenie – przemiana kinetyczna przejścia ze stanu ciekłego w stan szklisty. Nosi ona cechy przemiany fazowej II rzędu, ale nie jest przemianą termodynamiczną, bo nie prowadzi do utworzenia termodynamicznie stabilnej fazy.

Wikipedia


witryna

1. okno sklepowe, w którym wystawia się różne towary;
2. oszklona szafa przeznaczona do wystawiania różnych przedmiotów;
3. umieszczone pod jednym adresem w internecie informacje w postaci tekstu, obrazu lub dźwięku; strona


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) duże okno sklepu przeznaczone na ekspozycję towaru;

 (1.2) rodzaj przeszklonej szafki, w której wystawia się coś, np. ozdobną zastawę lub bibeloty;

 (1.3) inform. strona internetowa, zwykle komercyjna, eksponująca coś, np. strona sklepu internetowego

 (1.4) szklana szafa muzealna lub wystawiennicza

Wiktionary

Witryna – okno wystawowe w sklepie, oszklona i najczęściej oświetlona gablota lub szafa w muzeum. Witryna służy do eksponowania towarów, przedmiotów, dzieł sztuki. Dzisiejsze sklepy, a szczególnie ich wystawy są miejscem reklamy towarów sprzedawanych przez daną instytucję i z tego powodu powinno być odpowiednio duże i jednocześnie chronić wystawiony towar przed zniszczeniem, kradzieżą.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: vʲiˈtrɨ̃na, AS: vʹitrna

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. witryfikacja ż.

:: zdrobn. witrynka ż.

 przym. witrynowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) wystawa

 (1.2) witrynka

 (1.3) serwis

 (1.4) gablota

Wiktionary


witrynka

zdrobnienie od: witryna


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) zdrobn. od: witryna

 (1.2) mała witryna

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. witryna ż.

 przym. witrynowy

Wiktionary


witrynowy

przymiotnik od: witryna


SJP.pl


witryt

składnik węgla kamiennego; węgiel szklisty


SJP.pl

Witryn – odmiana petrograficzna węgla kamiennego. Głównym jego składnikiem jest witryt.

Wikipedia


witryłów

Witryłów (w latach 1977–1981 Wietrzna) – wieś w Polsce położona w województwie podkarpackim, w powiecie brzozowskim, w gminie Dydnia.

W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa krośnieńskiego.

Wieś leży na obszarze starego osadnictwa ruskiego, na lewym brzegu Sanu, przy ujściu potoku Witryłówka.

Wikipedia


witt

[czytaj: wit] nazwisko obce


SJP.pl

Witt – nazwisko pochodzące od imion Wit i Witold, oznaczające "witać", "pozdrawiać kogoś przy spotkaniu", dawniej "przybywać". W roku 1994 w Polsce mieszkały 1772 osoby o tym nazwisku, najwięcej w dawnym województwie pilskim (252).

Znane osoby noszące to nazwisko:

  • Alicia Witt – amerykańska aktorka
  • Carl Gustav Witt – niemiecki astronom
  • Ernst Witt – niemiecki matematyk
  • Fritz Witt – generał SS
  • Jan de Witt – holenderski polityk
  • Joachim Witt – niemiecki muzyk i aktor
  • Katarina Witt – niemiecka łyżwiarka figurowa
  • Arlena Witt – edukatorka języka obcego

Wikipedia


wittbrodt

[czytaj: witbrot] nazwisko


SJP.pl


wittenberczyk

mieszkaniec Wittenbergi


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) mieszkaniec Wittenbergi, osoba z tego miasta

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Dość powiedzieć, że gdy w stuleciu XVI przeszło półtysięczna rzesza studencka wittenberczyków zapewniła Polsce potężny strumień nowego życia duchowego i religijnego — to wiek XVII przyniósł zupełne wyłączenie miasta Lutra z rozwoju umysłowego Polski.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Wittenberga mrz.

:: fż. wittenberka ż.

 przym. wittenberski

Wiktionary


wittenberg

nazwisko


SJP.pl

Niemcy

  • Lutherstadt Wittenberg (pol. Wittenberga') – miasto w kraju związkowym Saksonia-Anhalt, siedziba powiatu Wittenberga
  • Wittenberg (pol. Wittenberga) – powiat w kraju związkowym Saksonia-Anhalt
  • Wittenberg (pol. Wittenberga) – były powiat w latach 1815-1952
  • Wittenberg (pol. Wittenberga) – były powiat w latach 1952-1990

Polska

Wikipedia


wittenberga

miasto we wschodnich Niemczech


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) geogr. miasto powiatowe w środkowych Niemczech, leżące nad Łabą w kraju związkowym Saksonia-Anhalt, centrum reformacji i miejsce działalności reformatora religijnego Marcina Lutra;

Wiktionary

Wittenberga (niem. Lutherstadt Wittenberg) – miasto powiatowe w środkowych Niemczech, leżące nad Łabą w kraju związkowym Saksonia-Anhalt, siedziba powiatu Wittenberga. Centrum reformacji, znane z działalności Marcina Lutra, stąd jego oficjalna nazwa Lutherstadt Wittenberg (pol. Miasto Lutra Wittenberga).

Wikipedia

Powiązane:

 rzecz. wittenberczyk mos., wittenberka ż.

 przym. wittenberski

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) Miasto Lutra Wittenberga

Wiktionary


wittenberka

mieszkanka Wittenbergi


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) mieszkanka Wittenbergi

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Wittenberga ż.

:: fm. wittenberczyk mos.

 przym. wittenberski

Wiktionary


wittenberski

przymiotnik od: Wittenberga, miasto w Niemczech


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z Wittenbergą, dotyczący Wittenbergi

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. wittenberka ż., wittenberczyk mos., Wittenberga ż.

Wiktionary


wittgenstein

[czytaj: WITgensztajn] nazwisko


SJP.pl

Niemcy:

  • Wittgenstein – były powiat

Osoby:

  • Ludwig Wittgenstein – filozof
  • Piotr Wittgenstein – rosyjski generał
  • Karl Wittgenstein – austriacki przemysłowiec
  • Paul Wittgenstein – austriacki pianista

Inne:

  • Wittgenstein – film biograficzny
  • Wittgenstein – hrabstwo
  • Wittgenstein – pałac

Zobacz też:

  • Sayn-Wittgenstein
  • Siegen-Wittgenstein
  • Wittgensteinowie

Wikipedia


wittig

  • August Wittig (1823–1893) – niemiecki rzeźbiarz
  • Edward Wittig (1879–1941) – polski rzeźbiarz
  • Georg Wittig (1897–1987) – chemik niemiecki, laureat Nagrody Nobla
  • Halina Wittig (1921–2013) – polska działaczka konspiracyjna w czasie II wojny światowej
  • Henryk Wittig (1941–1998) – polski piłkarz
  • Joseph Wittig (1879–1949) – niemiecki profesor teologii
  • Karl Wittig (1890–1958) – niemiecki kolarz
  • Michael Wittig (ur. 1976) – amerykański basista
  • Monique Wittig (1935–2003) – francuska pisarka

Wikipedia


wittlin

nazwisko


SJP.pl

  • Aleksander Wittlin (ur. 1950) – polski fizyk
  • Alma Wittlin (1899–1992) – austriacko-amerykańska pisarka, historyk sztuki, muzeolog
  • Curt Wittlin (1941–2019)– szwajcarski romanista
  • Felix Wittlin (1929-2017) – szwajcarski menedżer
  • Jerzy Wittlin (1925–1989) – polski pisarz i satyryk
  • Halina Witlin (1900–1994) – polska polonistka i germanistka, wykładowczyni akademicka
  • Józef Wittlin (1896–1976) – polski pisarz
  • Tadeusz Wittlin (1909–1998) – polski prawnik, pisarz, publicysta

Wikipedia


wituchowo

Wituchowo – wieś sołecka w Polsce położona w województwie wielkopolskim, w powiecie międzychodzkim, w gminie Kwilcz.

Wieś szlachecka położona była w 1580 roku w powiecie poznańskim województwa poznańskiego.

W okresie Wielkiego Księstwa Poznańskiego (1815-1848) miejscowość należała do wsi większych w ówczesnym pruskim powiecie Międzyrzecz w rejencji poznańskiej. Wituchowo należało do okręgu kwileckiego tego powiatu i stanowiło odrębny majątek, którego właścicielem był wówczas Samuel Kube. Według spisu urzędowego z 1837 roku wieś liczyła 163 mieszkańców, którzy zamieszkiwali 15 dymów (domostw).

Wikipedia


witucki

nazwisko


SJP.pl


witulski

nazwisko


SJP.pl


wituś

Zdrobnienie od: Wit, Witold (imiona męskie); Witek


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy, nazwa własna

 (1.1) zdrobn. poufała forma imion: Wiktor, Witold, Witosław, Wit

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Dziadziuś poszedł z Witusiem na spacerek do lasu.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) Witek

Wiktionary


wituski

nazwisko


SJP.pl


wituszyński

nazwisko


SJP.pl


witułka

roślina z rodziny werbenowatych; werwena; werbena


SJP.pl


witułkowate

rodzina roślin dwuliściennych obejmująca około 3000 gatunków drzew, krzewów lub roślin zielnych; werbenowate


SJP.pl


witułkowaty

o cechach witułkowatych (rodzina roślin)


SJP.pl


witwa

gatunek wierzby stosowany w wikliniarstwie; wierzba wiciowa, wierzba krzewiasta, wierzba krzaczasta, konopianka


SJP.pl

Wierzba wiciowa, w. krzaczasta, w. krzewiasta, witwa, konopianka (Salix viminalis L.) – gatunek drzew lub krzewów z rodziny wierzbowatych. Popularnie nazywany też wierzbą energetyczną. Występuje naturalnie w środkowej Europie.

Wikipedia


witwicki

nazwisko


SJP.pl

Osoby o tym nazwisku:

  • Janusz Witwicki – polski architekt i historyk sztuki
  • Michał Witwicki – polski architekt i konserwator zabytków
  • Piotr Witwicki – polski dziennikarz, reporter, publicysta, pisarz i wykładowca
  • Stanisław Jan Witwicki – polski duchowny katolicki
  • Sofron Witwicki – ukraiński pisarz, etnograf Huculszczyzny, ksiądz greckokatolicki
  • Stefan Witwicki – polski poeta i publicysta
  • Władysław Witwicki – polski psycholog, filozof, historyk filozofii, tłumacz, lektor radiowy, teoretyk sztuki i artysta
  • Zdzisław Witwicki – polski ilustrator, malarz

Wikipedia


witz

[czytaj: wic] potocznie: dowcip, żart, kawał; wic


SJP.pl


wiuga

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) białystok. zawieja

Wiktionary


wiukać

czasownik niedokonany

 (1.1) gw-pl|Poznań. bekać, o odbijaniu się

 (1.2) gw-pl|Poznań. czkać

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Co zjod, to womitowoł abo wiukoł.

 (1.2) Zaś szczype odetchła i przyszła dó sie, ale jeszcze roz po roz wiukała.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. wiukanie n.

Wiktionary


wiukanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|wiukać.

Wiktionary

Powiązane:

 czas. wiukać ndk.

Wiktionary


wiwacik

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) zdrobn. od wiwat

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) To nie wiwat, lecz tylko cichutki wiwacik.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. wiwat m.

 wykrz. wiwat

Wiktionary


wiwarium

pomieszczenie dostosowane do hodowli, obserwacji niedużych zwierząt ziemno-wodnych (np. płazów) w warunkach możliwie najbardziej zbliżonych do naturalnych; vivarium


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) zootechn. pomieszczenie do przetrzymywania drobnych zwierząt lub roślin w warunkach maksymalnie zbliżonych do naturalnych;

Wiktionary

Wiwarium (lm. 'wiwaria' z łac. vivarium od vivo, vivere 'żyć, mieszkać') – ogólna nazwa sztucznego pomieszczenia służącego do przetrzymywania drobnych zwierząt lub roślin w warunkach maksymalnie zbliżonych do naturalnych, w celu ich prezentacji, chowu, hodowli lub badań. Do wiwariów nie zalicza się akwariów i wolier dla ptaków.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Przy szkolnej pracowni biologicznej mieliśmy wiwarium z jaszczurkami.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. wiwifikacja ż.

Wiktionary


wiwat

1. okrzyk wyrażający radość, uznanie;
2. ludowy taniec wielkopolsko-lubuski


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) okrzyk wyrażający radość, entuzjazm

wykrzyknik

 (2.1) niech żyje!, hurra!, brawo!

Wiktionary

Wiwat – polski taniec ludowy z Wielkopolski, w żywym tempie, dwu- lub trójmiarowy.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Tłum szalał — oklaskom i wiwatom nie było końca.

 (2.1) — Wiwat! Niech żyje! — zawołał jeszcze raz, otworzył parasol i sfrunął na ziemię.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. wiwatówka ż., wiwacik mrz.

 czas. wiwatować ndk.

Wiktionary


wiwatować

czasownik

 (1.1) wznosić okrzyki na czyjąś cześć

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Tłum zaczął klaskać i wiwatować na cześć zwycięzcy.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. wiwat m., wiwatowanie n., wiwatówka ż.

 wykrz. wiwat

Wiktionary


wiwatowanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|wiwatować.

Wiktionary

Powiązane:

 czas. wiwatować ndk.

Wiktionary


wiwatówka

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) daw. armatka do strzelania na wiwat

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Armat nie mamy, jeno nasze wiwatówki, dobre do pukania w czasie uczt.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌvʲivaˈtufka, AS: vʹivatufka

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. wiwat

 czas. wiwatować

 wykrz. wiwat

Wiktionary


wiwatowski

nazwisko


SJP.pl


wiwatowy

wiwat, np. kielich wiwatowy


SJP.pl


wiwenda

przestarzale: żywność, prowiant


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) daw. żywność, prowiant, zapasy żywnościowe

 (1.2) daw. przeżycie, utrzymanie

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) (…) o, zapachu, perfumo, lawendo • wielobarwna tęczująca tańcująca wstęgo • niewyczerpalna nigdy wiwendo (…)

Wiktionary

Wymowa:

IPA: vʲiˈvɛ̃nda, AS: vʹivnda

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. wiwifikacja ż.

Wiktionary


wiwera

ssak drapieżny; łasza


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) zool. nazwa systematyczna|Viverra|ref=tak., rodzaj ssaka z podrodziny wiwer w rodzinie wiwerowatych;

 (1.2) zool. zwierzę z rodzaju wiwera (1.1)

Wiktionary

Wiwera (Viverra) – rodzaj ssaków z podrodziny wiwer (Viverrinae) w obrębie rodziny wiwerowatych (Viverridae).

Wikipedia

Powiązane:

 rzecz. wiwery nmos., wiwerowate nmos.

 przym. wiwerowaty

Wiktionary


wiwern

mityczne stworzenie podobne do smoka, dwunożny gad z parą błoniastych skrzydeł, długą szyją i ogonem, często zakończonym jadowitym grotem; wywerna, wiwern


SJP.pl

Wiwern (wiwerna lub wywerna) – mityczny gad ze średniowiecznego bestiariusza, często utożsamiany ze smokiem.

Nazwa „wiwern” pochodzi z języka angielskiego (wyvern). W Wielkiej Brytanii wiwerny są szczególnie popularne, można je spotkać w ikonografii, legendach oraz w heraldyce. Wizerunki dwunogiego smoka przyniosły na Wyspy Brytyjskie, prawdopodobnie jako godła wojskowe rzymskie legiony, które z kolei przejęły ten symbol od Daków.

Wikipedia


wiwerna

mityczne stworzenie podobne do smoka, dwunożny gad z parą błoniastych skrzydeł, długą szyją i ogonem, często zakończonym jadowitym grotem; wywerna, wiwern


SJP.pl

Wiwern (wiwerna lub wywerna) – mityczny gad ze średniowiecznego bestiariusza, często utożsamiany ze smokiem.

Nazwa „wiwern” pochodzi z języka angielskiego (wyvern). W Wielkiej Brytanii wiwerny są szczególnie popularne, można je spotkać w ikonografii, legendach oraz w heraldyce. Wizerunki dwunogiego smoka przyniosły na Wyspy Brytyjskie, prawdopodobnie jako godła wojskowe rzymskie legiony, które z kolei przejęły ten symbol od Daków.

Wikipedia


wiwerowate

rodzina ssaków drapieżnych; łasze, wiwery, łaszowate


SJP.pl

Wiwerowate, łaszowate, łasze (Viverridae) – rodzina ssaków z podrzędu kotokształtnych (Feliformia) w obrębie rzędu drapieżnych (Carnivora), występująca głównie w leśnych ekosystemach południowej i południowo-wschodniej Azji, w Afryce i w południowo-zachodniej Europie, głównie poprzez lasy tropikalne, aż do RPA. Żeneta serwalowata (Genetta servalina) zamieszkuje wyspę Zanzibar. Spokrewnione z łaszowatymi gatunki z rodziny Eupleridae występują na Madagaskarze, a Nandiniidae w Afryce. Łaszowate są blisko spokrewnione z hienowatymi (Hyaenidae), mangustowatymi (Herpestidae) i kotowatymi (Felidae).

Wikipedia


wiwerowaty

o cechach wiwerowatych (rodzina ssaków)


SJP.pl


wiwi

rzeczownik, rodzaj żeński lub nijaki, nazwa własna

 (1.1) geogr. rzeka w azjatyckiej części Rosji, w rejonie ewenkijskim Kraju Krasnojarskiego Rosji, uchodzi do Dolnej Tunguzki;

Wiktionary

Rosja:

  • Wiwi – rzeka
  • Wiwi – jezioro z którego wypływa ww. rzeka

Zobacz też:

  • Vivi

Wikipedia


wiwianit

minerał, uwodniony fosforan żelaza


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) miner. minerał z gromady fosforanów;

Wiktionary

Wiwianit (Vivianit) – szeroko rozpowszechniony minerał z gromady fosforanów. Nazwa została mu nadana w 1817 r. przez Abrahama Gottloba Wernera na cześć pochodzącego z Kornwalii polityka i przemysłowca walijskiego, Johna Henry'ego Viviana (1785–1855).

Wikipedia

Wymowa:

IPA: vʲiˈvʲjä̃ɲit, AS: vʹivʹi ̯ä̃ńit

Wiktionary


wiwifikacja

dawniej: ożywienie, obdarzenie życiem


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) książk. ożywienie, ponowne obdarzenie życiem

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. wiwenda ż., wiwarium n.

Wiktionary


wiwisekcja

1. doświadczalny zabieg na żywym zwierzęciu;
2. szczegółowa analiza czyjejś osobowości; krytyka


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) wet. operacja, doświadczenie przeprowadzane in vivo, na żywym, nieuśmierconym uprzednio organizmie zwierzęcym;

Wiktionary

Wiwisekcja (łac. vivus ‘żywy’, sectio ‘rozcięcie’) – zabieg operacyjny wykonywany na żywym zwierzęciu w celach badawczych. Wiwisekcja jest przedmiotem protestów obrońców praw zwierząt, którzy wskazują na znaczenie różnic międzygatunkowych oraz postulują zastąpienie jej alternatywnymi metodami badań (np. badaniami na tkankach, symulacjami komputerowymi czy pełnym wykorzystaniem już zdobytych doświadczeń).

Wikipedia

Powiązane:

 rzecz. wiwisektor m.

 przym. wiwisekcyjny

Wiktionary


wiwisekcyjny

dotyczący wiwisekcji


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z wiwisekcją, dotyczący wiwisekcji

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. wiwisekcja ż., wiwisektor m.

Wiktionary


wiwisektor

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) ktoś, kto przeprowadza wiwisekcje

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. wiwisekcja ż.

 przym. wiwisekcyjny

Wiktionary


wixa

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) rodzaj klubowej imprezy z elementami przebierania się, używania masek i intensywnie święcącch gadżetów

Wiktionary

Wiksa (również wixa, od niem. wichser) – rodzaj imprezy klubowej.

Wikipedia

Synonimy:

 (1.1) wiksa

Wiktionary


wiz

rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy

 (1.1) daw. icht. bieługa

forma rzeczownika.

 (2.1) D. lm. od: wiza

Wiktionary

Przykłady

składnia.

kolokacje.

synonimy.

 (1.1) wyz, bieługa

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

 rzecz. wyz m., wizina ż., wizyna ż.

frazeologia.

etymologia.

uwagi.

współczesna.

tłumaczenia.

 (1.1) zobtłum|bieługa.

źródła.

== wiz (język staro-wysoko-niemiecki.) ==

wymowa.

znaczenia.

przymiotnik

 (1.1) biały

odmiana.

przykłady.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: vʲis, AS: vʹis

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. wyz m., wizina ż., wizyna ż.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) wyz, bieługa

Wiktionary


wiza

dokument zezwalający na wjazd do danego kraju


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) urz. turyst. pisemne pozwolenie na przekroczenie granicy państwowej wydawane przez organy odwiedzanego kraju;

Wiktionary

Wiza (z fr. visa) – pisemne zezwolenie na przekroczenie granicy lub pobyt na terenie obcego państwa wystawiane cudzoziemcom przez przedstawicielstwa dyplomatyczne lub konsularne (konsulaty) tegoż państwa. W niektórych wypadkach może być też uzyskana na przejściach granicznych. Wiza ma zazwyczaj postać naklejki umieszczonej w paszporcie lub innym dokumencie podróży, może też mieć postać stempla lub wpisu.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Polacy potrzebują wizy, aby wyjechać do USA, a obywatele USA jadący do Polski – nie.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈvʲiza, AS: vʹiza

Wiktionary

Powiązane:

 czas. wizować ndk.

 przym. wizowy

Wiktionary

Synonimy:

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

 (1.1) wiza turystyczna • wiza tranzytowa

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

 czas. wizować ndk.

 przym. wizowy

frazeologia.

etymologia.

 etym|franc|visa. < etym2|łac|video|visa. → (rzeczy) widziane

uwagi.

tłumaczenia.

* albański: (1.1) vizë ż.

* angielski: (1.1) visa

* arabski: (1.1) إذن الدخول, تأشيرة, سمة, تأشيرة دخول, egiparab|فيزا.

* baskijski: (1.1) bisa

* białoruski: (1.1) віза ż.

* bułgarski: (1.1) виза ż.

* chorwacki: (1.1) viza ż.

* czeski: (1.1) vízum n.

* duński: (1.1) visum n.

* fiński: (1.1) viisumi

* francuski: (1.1) visa

* górnołużycki: (1.1) wizum m.

* gruziński: (1.1) ვიზა

* hausa: (1.1) biza

* hiszpański: (1.1) visado m., visa ż.

* islandzki: (1.1) vegabréfsáritun ż.

* japoński: (1.1) 査証 (さしょう)

* koreański: (1.1) 비자

* łotewski: (1.1) vīza ż.

* macedoński: (1.1) виза ż.

* niemiecki: (1.1) Visum n.

* norweski (bokmål): (1.1) visum n.

* nowogrecki: (1.1) βίζα ż.

* rosyjski: (1.1) ви́за ż.

* serbski: (1.1) виза ż.

* szwedzki: (1.1) visum n.

* turecki: (1.1) vize

* turkmeński: (1.1) wiza

* ukraiński: (1.1) віза ż.

źródła.

odmiana.

przykłady.

składnia.

kolokacje.

synonimy.

Wiktionary


wiżajeński

przymiotnik od: Wiżajny (miejscowość, jezioro)


SJP.pl


wiżajny

wieś w Polsce


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj niemęskoosobowy, liczba mnoga, nazwa własna

 (1.1) geogr. wieś w Polsce, w województwie podlaskim, w powiecie suwalskim;

 (1.2) geogr. jezioro w Polsce, w województwie podlaskim, w powiecie suwalskim;

Wiktionary

Wiżajny – wieś w Polsce, w województwie podlaskim, w powiecie suwalskim, na Suwalszczyźnie, siedziba gminy Wiżajny. Dawniej miasto; uzyskały lokację miejską w 1620 roku, zdegradowane w 1870 roku.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) W 2013 roku sery z Wiżajn i Rutki otrzymały certyfikat Doceń Polskie, potwierdzający wysoką jakość.

Wiktionary

Powiązane:

 przym. wiżajeński

Wiktionary


wizard

Wizard to zespół muzyczny z Niemiec grający power metal, założony w 1989 roku w Bocholt.

Założycielem zespołu był Sven D'Anna, który postanowił stworzyć zespół wraz ze swoim sąsiadem Michael Maassem, który odszedł z zespołu.

Wikipedia


wizaż

sztuka dobierania makijażu, modelowania twarzy


SJP.pl


wizażanka

środowiskowo: użytkowniczka portalu internetowego Wizaż.pl


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) hobbistka zajmująca się dobieraniem fryzury, ubrań, makijażem, ale w odróżnieniu od wizażystki, nie trudniąca się tym zawodowo

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. wizaż mrz., wizażystka ż., wizażysta mos.

Wiktionary


wizażysta

specjalista od makijażu, modelowania twarzy


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) specjalista zajmujący się tworzeniem czyjegoś wizerunku (dobieraniem fryzury, ubrań itp.); także osoba świadcząca usługi w dziedzinie makijażu artystycznego

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌvʲizaˈʒɨsta, AS: vʹizažysta

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. wizaż

:: fż. wizażystka

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) stylista

Wiktionary


wizażystka

specjalistka od makijażu, modelowania twarzy


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) specjalistka zajmująca się tworzeniem czyjegoś wizerunku (dobieraniem fryzury, ubrań itp.); także świadcząca usługi w dziedzinie makijażu artystycznego

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Mam umówioną wizytę u wizażystki, muszę zrobić wrażenie na tej zagranicznej delegacji.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌvʲizaˈʒɨstka, AS: vʹizažystka

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. wizaż m.

:: fm. wizażysta m.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) stylistka

Wiktionary


wizeński

Wizna (wies w Polsce); wiski


SJP.pl


wizerunek

1. podobizna, portret;
2. dowód, świadectwo czegoś; przykład, wzór


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) pierwowzór, odbicie, obraz

 (1.2) sposób, w jaki dana osoba jest przedstawiana i postrzegana

Wiktionary

Wizerunek – podobizna osoby utrwalona w postaci obrazu, rysunku, fotografii bądź sposób percepcji danej osoby (np. polityka przez jego elektorat) lub rzeczy.

Sąd Najwyższy stwierdził, iż aby wizerunek był objęty ochroną prawa cywilnego, musi być wykonany tak, aby dawał możliwość identyfikacji osoby przedstawionej, bez względu na sposób ujęcia (z przodu, z boku, etc.). Rozpoznawalność musi mieć natomiast charakter powszechny (nie ogranicza się do wąskiego kręgu osób).

Wikipedia

Przykłady

 (1.2) Kształtowanie wizerunku wroga jest czynnością tak starą jak tworzenie malowideł naskalnych. Dziś jednak problem polega nie tyle na kreatywności twórców, ile raczej na nadużywaniu owych negatywnych wizerunków w praktyce politycznej (…)

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌvʲizɛˈrũnɛk, AS: vʹizerũnek

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) image

Wiktionary


wizerunkowy

wizerunek


SJP.pl

Patrz:

wizerunek

wizg

wysoki, przenikliwy głos; gwizd; pisk; wizgot


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) wysoki, przenikliwy, przeraźliwy głos lub dźwięk

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Pamiętam jak zbliżając się do tego rejonu (już po wojnie), słychać było przeraźliwy wizg kół na wyjeżdżonych szynach tramwajowych.

 (1.1) Ostatni TIE wycelował i wystrzelił, podlatując z wizgiem silników.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: vʲisk, AS: vʹisk

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. wizgot mrz.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) gwizd, pisk

Wiktionary


wizgot

regionalnie: wizg - wysoki, przenikliwy głos, gwizd, pisk; wisk


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) reg. zob. wizg.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. wizg mrz.

Wiktionary


wizina

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) daw. spoż. mięso z wiza (wyza), czyli bieługi, zwykle wędzone lub suszone

 (1.2) gwara. wyżyna

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Do dalszych przywozowych towarów należą: perły, drogie kamienie, i futra sobole, rysie, kunie, morskich myszy, lisie, niedźwiedzie i inszych źwierząt, których mnogość dostarczają lasy Północy i Wschodu; dalej przychodzą: wizina, śledzie i insze usolone albo zasuszone na wietrze ryby morskie (…) sic.

Wiktionary

Powiązane:

 (1.1)

 rzecz. wiz m., wyz m., wizyna ż.

 (1.2)

 rzecz. wyż m., wyżyna ż.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) wizyna

 (1.2) wyżyna

Wiktionary


wizja

wytwór czyjejś wyobraźni


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) widzenie, przywidzenie

 (1.2) obraz, plan czegoś stworzony w czyjejś wyobraźni

 (1.3) obraz przesyłany drogą radiową, odbierany przez ekran telewizyjny

Wiktionary

  • wizja – widzenie, przywidzenie
  • wizja – obraz stworzony w czyjejś wyobraźni
  • wizja – obraz przesyłany drogą radiową, odbierany przez np. telewizor
  • wizja firmy
Zobacz też
  • wizja lokalna
  • wizja uszczęśliwiająca
  • Wizja Ezdrasza
  • Wizja TV

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Widział ich śmierć w wizji.

 (1.2) Politycy opozycji mają wizję naprawy państwa.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. wizjonerstwo n.

 przym. wizjonerski

Wiktionary


wizjer

1. otwór w drzwiach umożliwiający oglądanie tego, co się dzieje na zewnątrz; judasz; przeziernik
2. przyrząd celowniczy broni; przeziernik; diopter
3. część przyrządu optycznego służąca do określenia właściwych granic wycinka obserwowanej przestrzeni


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) bud. otwór w drzwiach lub czasem w ścianie umożliwiający obserwowanie tego, co dzieje się po drugiej stronie

 (1.2) techn. celownik aparatu fotograficznego, peryskopu i podobnych urządzeń

Wiktionary

Wizjer – część przyrządu optycznego (np. aparatu fotograficznego) służąca do określenia granic kadru; celownik pozwalający na wybór i ustalenie obiektu zdjęcia.

W aparatach fotograficznych stosowany jest najczęściej celownik lunetkowy, będące układem optycznym wbudowanym w korpus aparatu, w którym widoczny obraz jest pomniejszony.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Ktoś zapukał do drzwi, więc spojrzałem w wizjer i zobaczyłem policjanta.

 (1.2) W fotografii cyfrowej do kadrowania wykorzystujemy wyświetlacz lub wizjer aparatu.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈvʲizʲjɛr, AS: vʹizʹi ̯er

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) judasz, gwara więzienna lipo

Wiktionary


wizjerka

środowiskowo, przestarzale: wizjer w drzwiach więziennej celi


SJP.pl


wizjerowy

przymiotnik od: wizjer


SJP.pl


wizjoner

1. osoba myśląca przyszłościowo, twórca śmiałych planów związanych z przyszłością;
2. osoba miewająca wizje; prorok, profeta, jasnowidz, jasnowidzący;
3. osoba żyjąca w świecie fantazji; marzyciel, utopista


SJP.pl

  • wizjoner – człowiek miewający wizje; zob. też: prorok, wieszcz, jasnowidz
  • Wizjoner – album muzyczny rapera Pona

Wikipedia


wizjonerka

1. kobieta myśląca przyszłościowo, autorka śmiałych planów związanych z przyszłością;
2. kobieta miewająca wizje; prorokini, profetka, jasnowidząca;
3. kobieta żyjąca w świecie fantazji; marzycielka, utopistka


SJP.pl


wizjonerski

przymiotnik

 (1.1) właściwy wizjonerowi, charakteryzujący się wizjonerstwem

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. wizja ż., wizjonerstwo n., wizjoner m.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) proroczy

Wiktionary


wizjonerskość

wizjonerski


SJP.pl

Patrz:

wizjonerski

wizjonerstwo

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) widzenie, przeżywanie wizji

 (1.2) przedstawianie własnych wizji w twórczości artystycznej

Wiktionary

Przykłady

 (1.2) Wizjonerstwo Słowackiego jest równe przeżyciu mistycznemu.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌvʲizʲjɔ̃ˈnɛrstfɔ, AS: vʹizʹi ̯õnerstfo

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. wizja, wizjoner

 przym. wizjonerski

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) proroctwo

Wiktionary


wizna

wieś w Polsce


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) geogr. wieś w Polsce, w województwie podlaskim, w powiecie łomżyńskim;

Wiktionary

Wizna – wieś w Polsce, położona w województwie podlaskim, w powiecie łomżyńskim, w gminie Wizna. Leży nad Narwią na historycznym Mazowszu.

Siedziba gminy Wizna. Dawniej miasto; uzyskała lokację miejską w 1400 roku, zdegradowana w 1870 roku. Miasto królewskie Korony Królestwa Polskiego, położone było w drugiej połowie XVI wieku w powiecie wiskim ziemi wiskiej województwa mazowieckiego. Miejsce obrad sejmików ziemskich ziemi wiskiej od XVI wieku do pierwszej połowy XVIII wieku. Do 1954 roku miejscowość była siedzibą gminy Bożejewo. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa łomżyńskiego.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Po powstaniu styczniowym Wizna utraciła prawa miejskie na podstawie carskiego dekretu.

 (1.1) W XII wieku książę Bolesław nadał prawo spławiania towarów Narwią z Wizny do Makowa.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. wiźnianin mos., wiźnianka ż.

 przym. wiźniański

Wiktionary


wiźnianin

mieszkaniec Wizny (wsi w Polsce)


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) mieszkaniec Wizny

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Wiźnianie nie mieli nic przeciwko muralom patriotycznym.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Wizna ż.

:: fż. wiźnianka ż.

 przym. wiźniański

Wiktionary


wiźnianka

mieszkanka Wizny (wsi w Polsce)


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) mieszkanka Wizny

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Wizna ż.

:: fm. wiźnianin mos.

 przym. wiźniański

Wiktionary


wiźniański

przymiotnik relacyjny

 (1.1) odnoszący się do Wizny, związany z Wizną

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Zwiedziliśmy pozostałości wiźniańskiego grodu wczesnopiastowskiego.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Wizna ż., wiźnianin mos., wiźnianka ż.

Wiktionary


wizon

gatunek norki żyjącej dziko w Ameryce Północnej; norka amerykańska


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy

 (1.1) syst. zool. nazwa systematyczna|Neovison||ref=tak., rodzaj drapieżnych ssaków z podrodziny łasic;

 (1.2) zool. drapieżnik z rodzaju wizon (1.1)

 (2.1) syst. zool. nazwa systematyczna|Neovison vison|Schreber|ref=tak., gatunek drapieżnych ssaków z rodziny łasicowatych, występujących w stanie dzikim, w Ameryce Północnej;

 (2.2) zool. drapieżnik z gatunku wizon (2.1)

Wiktionary

Łasice, łasice właściwe (Mustelinae) – podrodzina w rodzinie łasicowatych (Mustelidae), obejmująca najmniejsze ssaki w rzędzie drapieżnych (Carnivora).

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Głowa wizona jest mała i dość płaska.

Wiktionary

Synonimy:

 (2.1) wizon amerykański, norka amerykańska

 (2.2) wizon amerykański, norka amerykańska

Wiktionary


wizować

opatrzyć, opatrywać (paszport) wizą


SJP.pl


wizowy

przymiotnik od: wiza


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) dotyczący wizy

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Loteria wizowa […] odbywa się corocznie od sześciu lat.

 (1.1) Do końca czerwca ustawa wizowa ma trafić pod obrady wspólnej komisji Senatu i Izby Reprezentantów.

 (1.1) A potem złożyli się na bilet i załatwili formalności wizowe, żeby tylko mogła być na placu Świętego Piotra w dniu inauguracji nowego pontyfikatu.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. wiza ż.

 przym. bezwizowy

Wiktionary


wizualistka

wizualista


SJP.pl

Patrz:

wizualista

wizualizacja

1. przedstawienie czegoś za pomocą obrazu;
2. wyobrażanie sobie czegoś


SJP.pl

Wizualizacja – ogólna nazwa graficznych metod tworzenia, analizy i przekazywania informacji. Za pomocą środków wizualnych ludzie wymieniają się zarówno ideami abstrakcyjnymi, jak i komunikatami mającymi bezpośrednie oparcie w rzeczywistości. W dzisiejszych czasach wizualizacja wpływa na sposób prowadzenia badań naukowych, jest rutynowo wykorzystywana w dyscyplinach technicznych i medycynie, służy celom dydaktycznym, a także bywa pojmowana jako środek wyrazu artystycznego.

Wikipedia


wizualizacyjny

wizualizacja


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) dotyczący wizualizacji

Wiktionary

Patrz:

wizualizacja

Powiązane:

 rzecz. wizualizer mrz., wizualizacja ż., wizualizowanie n.

 czas. wizualizować ndk., zwizualizować dk.

Wiktionary


wizualizer

urządzenie umożliwiające pokazywanie niewielkich przedmiotów lub dokumentów w powiększeniu


SJP.pl

Wizualizer (ang. document camera) - urządzenie z dziedziny wyposażenia biurowego służące do prezentacji. Umożliwia pokazanie na ekranie (w połączeniu z projektorem) lub na telewizorze czy też monitorze zarówno płaskiego (kartka w szczególności), jak i przestrzennego przedmiotu.Urządzenie to jest zwykle zbudowane w postaci podstawki, do której przymocowane jest ramię z kamerą i źródłem światła.

Wikipedia


wizualizm

Op-art (ang. op art, od optical art ‘sztuka optyczna’), in. wizualizm – kierunek w grafice, modzie, sztuce użytkowej i malarstwie, którego zadaniem jest oddziaływanie na oko widza, a nie na jego intelekt czy emocje; stosujący abstrakcyjne kombinacje linii dające geometryczne złudzenia optyczne, efekty świetlne, dynamiczne i fakturalne, zmierzające do wywołania wrażenia głębi oraz ruchu rozwibrowaniem pola widzenia. Za okres szczytowy op-artu uznaje się lata 50. i 60. XX wieku.

Wikipedia


wizualizować

przedstawiać coś za pomocą obrazu, prezentować graficznie, ilustrować


SJP.pl

czasownik przechodni niedokonany (dk. zwizualizować)

 (1.1) przedstawiać w postaci obrazu; prezentować graficznie

czasownik zwrotny niedokonany wizualizować się (dk. zwizualizować się)

 (2.1) być wizualizowanym

Wiktionary

Powiązane:

 przym. wizualizacyjny, wizualny

Wiktionary


wizualność

wizualny


SJP.pl

Patrz:

wizualny

wizualny

odbierany za pomocą wzroku, działający na wzrok, związany ze wzrokiem; wzrokowy


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) dostrzegalny wzrokiem

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. wizualista mos., wizualistka ż., wizualizm mrz.

 czas. wizualizować

 przysł. wizualnie

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) naoczny, optyczny, widoczny, wzrokowy

Wiktionary


wizura

w geodezji: przestrzeń pomiędzy stanowiskiem instrumentu a punktem celowania, wolna od przeszkód uniemożliwiających dokonanie pomiarów


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) przestrzeń wolna od przeszkód, zapewniająca dobre widzenie

Wiktionary

Wizura (szpara wzrokowa, wizjer, pot. wiziura) – część konstrukcyjna hełmu w postaci wąskiego poprzecznego otworu, umożliwiającego obserwację w przypadku gdy konstrukcja hełmu zasłania twarz użytkownika. Wizura stosowana była zwłaszcza w hełmach zamkniętych. Wycinano ją bezpośrednio w dzwonie hełmu, bądź w jego podnoszonej zasłonie (zob. przyłbica).

Wikipedia


wizurka

przecinka, ścieżka leśna


SJP.pl


wizygoci

lud germański, zachodni odłam Gotów; Goci zachodni


SJP.pl

Wizygoci, Goci zachodni lub Terwingowie, dosł: „leśni ludzie”, „mieszkańcy lasu” (łac. Visigothi) – lud germański, odłam Gotów. W IV wieku przyjęli arianizm (dzięki Biblii przetłumaczonej przez Wulfilę na język gocki).

Wikipedia


wizygocki

dotyczący Wizygotów


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) hist. etn. związany z Wizygotami, dotyczący Wizygotów

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Podkreśla się, że biskupi katoliccy popierali władców wizygockich i ułatwiali wewnętrzne przemiany.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Wizygot mos., Wizygotka ż.

Wiktionary


wizygot

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) hist. etn. członek ludu germańskiego, zachodniego odłamu Gotów;

Wiktionary

Wizygoci, Goci zachodni lub Terwingowie, dosł: „leśni ludzie”, „mieszkańcy lasu” (łac. Visigothi) – lud germański, odłam Gotów. W IV wieku przyjęli arianizm (dzięki Biblii przetłumaczonej przez Wulfilę na język gocki).

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Arabowie podbili Wizygotów w VIII wieku.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz.

:: fż. Wizygotka ż.

 przym. wizygocki

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) Got zachodni, Terwing

Wiktionary


wizyjny

dotyczący wizji, mający charakter wizji; będący wytworem fantazji


SJP.pl


wizyr

przestarzałe: wizjer


SJP.pl


wizyta

odwiedziny, przybycie gdzieś w celach towarzyskich lub oficjalnych


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) pobyt u kogoś jako gość w celach towarzyskich lub oficjalnych

Wiktionary

  • Wizyta – film Juliana Dziedziny z 1971 r.
  • Wizyta – film dokumentalny Marcela Łozińskiego z 1974 r.
  • Wizyta – film M. Nighta Shyamalana z 2015 r.
  • Wizyta starszej pani – tragikomedia Friedricha Dürrenmatta
  • Wizyta ad limina – termin w kościele Katolickim

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Wszyscy pojechaliśmy z wizytą do naszej rodziny w Niemczech.

 (1.1) Byłem zaskoczony wizytą sąsiada i nie miałem go czym poczęstować.

 (1.1) W gazecie pisali o wizycie polskiego prezydenta w Stanach Zjednoczonych.

 (1.1) Wujek nigdy nie lubił wizyt nieproszonych gości.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: vʲiˈzɨta, AS: vʹizyta

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. wizytownik mrz., wizytacja ż., wizytator mos., wizytatorka ż., wizytówka ż., wizytka ż., wizytowanie n., zwizytowanie n.

 czas. wizytować ndk., zwizytować dk.

 przym. wizytowy, wizytówkowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) odwiedziny, pobyt, audiencja

Wiktionary


wizytacja

urzędowa wizyta władz danej instytucji, połączona z kontrolą; inspekcja


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) przeprowadzenie wizyty kontrolnej w instytucji lub obiekcie;

 (1.2) komisja dokonująca kontroli instytucji zależnej

 (1.3) daw. szpitalny obchód lekarski

Wiktionary

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Takowe zezwolenie wydaje się na czas nieokreślony po wizytacji obiektu.

 (1.2) Nigdy nie wpuszczono żadnej wizytacji na teren zakładu.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. wizyta ż., wizytowanie n., wizytator mos., wizytatorka ż., wizytownik mrz.wizytówka ż., zwizytowanie n.

 czas. wizytować ndk., zwizytować dk.

 przym. wizytacyjny, wizytatorski, powizytacyjny, wizytowy, wizytówkowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) kontrola, inspekcja, zwizytowanie

 (1.2) kontrola

Wiktionary


wizytacyjny

dotyczący wizytacji


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z wizytacją, dotyczący wizytacji

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Nie zachowały się dawne księgi wizytacyjne pszczyńskiej parafii.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. wizytacja ż., wizytator mos., wizytatorka ż., wizytowanie n., zwizytowanie n.

 czas. wizytować ndk., zwizytować dk.

 przym. powizytacyjny, wizytatorski

Wiktionary


wizytator

osoba lub komisja kontrolująca podległe placówki


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) osoba przeprowadzająca wizytację

Wiktionary

  • Wizytator (osoba) − urzędnik dokonujący wizytacji podległych mu placówek
  • Inaczej odwiedzający – wzorzec projektowy w inżynierii oprogramowania

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Po przemówieniu wizytatora zabrał głos dyrektor szkoły.

Wiktionary

Powiązane:

 czas. wizytować ndk., zwizytować dk.

 przym. wizytacyjny, wizytowy, wizytatorski

 rzecz. wizyta ż., wizytacja ż.

:: fż. wizytatorka ż.

Wiktionary


wizytatorka

kobieta kontrolująca podległe placówki


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) kobieta przeprowadzająca wizytację

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Poprzednim wizytatorkom to jakoś nie przeszkadzało.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. wizytacja ż.

:: fm. wizytator mos.

 czas. wizytować ndk., zwizytować dk.

 przym. wizytacyjny, wizytatorski, wizytowy

Wiktionary


wizytatorski

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z wizytatorem, dotyczący wizytatora

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. wizytownik mrz., wizytacja ż., wizytator mos., wizytatorka ż.

 czas. wizytować ndk., zwizytować dk.

 przym. wizytacyjny, powizytacyjny

Wiktionary


wizytka

1. zdrobnienie od: wizyta
2. członkini katolickiego zakonu żeńskiego: Zakon Nawiedzenia Najświętszej Maryi Panny


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) zdrobn. od: wizyta

 (1.2) rel. zakonnica z Zakonu Nawiedzenia Najświętszej Maryi Panny

Wiktionary

Wizytka – osada w Polsce położona w województwie łódzkim, w powiecie bełchatowskim, w gminie Bełchatów.

W latach 1975–1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa piotrkowskiego.

Wikipedia

Powiązane:

 rzecz. zwizytowanie n., wizyta ż.

 przym. wizytówkowy, wizytowy

 czas. zwizytować, wizytować

Wiktionary


wizytkarta

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) gw-pl|Górny Śląsk. wizytówka

Wiktionary


wizytki

1. zdrobnienie od: wizyta
2. członkini katolickiego zakonu żeńskiego: Zakon Nawiedzenia Najświętszej Maryi Panny


SJP.pl

Zakon Nawiedzenia Najświętszej Maryi Panny, łac. Ordo Visitationis Beatissimae Mariae Virginis – klauzurowe zgromadzenie zakonne – żeński zakon, w Polsce zwany potocznie siostrami wizytkami.

Nazwa wizytki wywodzi się od francuskiego czasownika: visiter – po polsku: odwiedzać. Nowo założone zgromadzenie miało bowiem początkowo charakter kontemplacyjno-czynny: wizytki wzorem Maryi nawiedzającej św. Elżbietę, udawały się z pomocą do ubogich i chorych.

Wikipedia


wizytować

czasownik przechodni niedokonany (dk. zwizytować)

 (1.1) przeprowadzać wizytację

 (1.2) składać oficjalną wizytę

 (1.3) daw. badać pacjenta

 (1.4) daw. robić obchód w szpitalu

czasownik zwrotny niedokonany wizytować się (dk. brak)

 (2.1) przest. wzajemnie się odwiedzać

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Minister nalegała, by częściej wizytować placówkaacówki oświatowe.

 (1.2) W maju papież będzie wizytował Rosję i Chiny.

 (1.4) Lekarze właśnie wizytowali, gdy zadzwoniono z bloku operacyjnego.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. wizytownik mrz., wizytatorka ż., wizyta ż., wizytacja ż., wizytator mos., wizytówka ż., wizytka ż., wizytowanie n., zwizytowanie n.

 przym. wizytowy, wizytacyjny, wizytatorski

 czas. zwizytować dk.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.2) odwiedzać

Wiktionary


wizytowanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) przeprowadzanie wizytacji

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Na końcu wizytowania już prawie nie mógł mówić.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. wizytownik mrz., zwizytowanie n., niewizytowanie n., wizytacja ż., wizytówka ż., wizyta ż.

 czas. zwizytować, wizytować ndk.

 przym. wizytowy, wizytacyjny

Wiktionary


wizytówka

druk akcydensowy w formie małego kartoniku z nadrukowanym imieniem, nazwiskiem, adresem itp., współcześnie spełnia również funkcje reklamowe


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) mały kartonik z zapisanymi na nim danymi osobowymi lub firmowymi

 (1.2) tabliczka na drzwiach z informacją o lokatorze

 (1.3) dołączana do wiadomości e-mail informacja o danych osobowych lub firmowych nadawcy

 (1.4) coś, czym się można pochwalić

Wiktionary

Wizytówka w sensie poligraficznym jest drukiem akcydensowym. Wizytówka to zazwyczaj prostokątny, podręczny kartonik, zapisany treścią zależną od rodzaju wizytówki. Towarzyszy chwilom nawiązywania znajomości, stając się elementem konwenansu. Jest oznaką uprzejmości i szacunku, a współcześnie może też pełnić funkcje reklamowe.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Wymiana wizytówek to częsty element spotkań handlowych.

 (1.2) Zaraz zauważył widniejące na drewnianej wizytówce imię i nazwisko.

 (1.3) Wiele programów pocztowych umożliwia dołączanie wizytówek do wysyłanej korespondencji.

 (1.4) Tężnie i park stały się wizytówką nadodrzańskiego grodu.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌvʲizɨˈtufka, AS: vʹizytufka

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. zwizytowanie n., wizyta ż., wizytacja ż., wizytowanie n., wizytownik mrz., wizytator mos., wizytatorka ż.

 czas. wizytować ndk., zwizytować dk.

 przym. wizytowy, wizytówkowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) bilecik, bilet wizytowy, karta wizytowa; gw-pl|Górny Śląsk|wizytkarta.

 (1.3) sygnaturka

Wiktionary


wizytówkowy

wizytówka


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z wizytówką, dotyczący wizytówki

Wiktionary

Patrz:

wizytówka

Przykłady

 (1.1) Weź udział w loterii wizytówkowej, do wygrania cenne nagrody!

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. wizytacja ż., wizyta ż., wizytka ż., wizytówka ż., wizytownik mrz.

Wiktionary


wizytownik

mały segregator na wizytówki


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) biur. etui lub segregator do przechowywania wizytówek;

Wiktionary

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Władek dostał na Gwiazdkę wizytownik ze skóry.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. wizyta ż., wizytacja ż., wizytowanie n., wizytator mos., wizytatorka ż., wizytówka ż.

 czas. wizytować ndk., zwizytować dk.

 przym. wizytowy, wizytówkowy, wizytatorski

Wiktionary


wizytowy

przymiotnik od: wizyta


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z wizytą, dotyczący wizyty

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Oferujemy stroje wizytowe oraz sportowe.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. wizytownik mrz., zwizytowanie n., wizyta ż., wizytacja ż., wizytator mos., wizytatorka ż., wizytówka ż., wizytka ż., wizytowanie n.

 czas. wizytować ndk., zwizytować dk.

 przysł. wizytowo

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) wyjściowy

Wiktionary


wił

dawniej: błazen, żartowniś, wesołek, lekkoduch; szaławiła, wiła, sowizdrzał


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) błazen, żartowniś

forma rzeczownika|rodzaj=żeński.

 (2.1) D. lm. od: wiła

forma czasownika.

 (3.1) 3. os. lp. przesz. od: wić

Wiktionary

Wił (ukr. Віл) – wieś na Ukrainie, w obwodzie wołyńskim, w rejonie kamieńskim. Liczy 202 mieszkańców

Do 2020 w rejonie lubieszowskim.

Wikipedia


wiła

boginka wodna, żeńskie bóstwo słowiańskie, piękna kobieta z długimi, złotymi albo czarnymi włosami, skora do zabaw, zwodząca na śmierć młodzieńców, ukazująca się często pod postacią łabędzia lub konia


SJP.pl

Wiła, samowiła, samodiwa – południowosłowiański i ruski odpowiednik południcy, mamuny i rusałki. Na zachodniej Słowiańszczyźnie znana w zdegradowanej formie jako straszydło lub demon sprowadzający na ludzi obłęd.

Wiły wywodziły się z dusz zmarłych młodo dziewczyn. Zamieszkiwały lasy (samowiły), góry (zagorkinie), rzeki i jeziora (brodarice) oraz obłoki (oblakinie). Potrafiły dosiadać obłoków i przesuwać je spojrzeniem. Zazwyczaj zjawiały się w gromadach, mogły przybrać postać pięknych skrzydlatych dziewcząt o lekkich i niemal przezroczystych ciałach, nagich lub kuso odzianych, ale także koni, łabędzi, sokołów lub wilków. Czasami zmieniały się też w wiry powietrzne. Według niektórych naukowców te wiry powietrzne przyjmowały kształty węży.

Wikipedia


wiłkomirski

nazwisko


SJP.pl

Wiłkomirski:

  • Alfred Wiłkomirski
  • Józef Wiłkomirski
  • Kazimierz Wiłkomirski
  • Krzysztof Wiłkomirski
  • Maria Wiłkomirska
  • Michał Wiłkomirski
  • Wanda Wiłkomirska

Wikipedia


wiłkupie

rzeczownik, rodzaj niemęskoosobowy, liczba mnoga, nazwa własna

 (1.1) geogr. wieś w Polsce, w województwie podlaskim, w powiecie suwalskim;

Wiktionary

Wiłkupie – wieś w Polsce położona w województwie podlaskim, w powiecie suwalskim, w gminie Wiżajny.

W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa suwalskiego.

Na północ od wsi przebiega granica z Litwą.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Młody mężczyzna zginął w wypadku w Wiłkupiach w gminie Wiżajny.

Wiktionary

Powiązane:

 przym. wiłkupski

Wiktionary


wj

skrót od: Księga Wyjścia - druga księga Pisma Świętego, należąca do Starego Testamentu, zaliczana do Pięcioksięgu


SJP.pl

skrót

 (1.1) = bibl. Księga Wyjścia

Wiktionary

Księga Wyjścia [Wj], Druga Księga Mojżeszowa [2 Mojż], Exodus [Ex] (hebr. שמות (Szemot) – „imiona" – od pierwszych słów księgi, gr. Εξοδος Exodos z Septuaginty) – druga księga Pisma Świętego.

Księga Wyjścia należy do Pięcioksięgu i tym samym do Starego Testamentu. Jest bardziej spójna i przejrzysta niż poprzedzająca ją Księga Rodzaju.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Wj 40,15

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈcɕɛ̃ŋɡa ˈvɨjɕʨ̑a, AS: ḱśŋga vyi ̯śća

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) Wyj, 2 Mojż.

Wiktionary


wjasa

Wjasa (dewanagari व्यास, trl. vyāsa, dosł. „zbieracz, kompilator”, również Wedawjasa (वेद व्यास, trl. veda vyāsa, ang. Veda Vyasa) – tytuł odnoszący się do wielu Indusów. Najczęściej używa się go w odniesieniu do starożytnego mędrca indyjskiego – Weda-Wjasy, któremu przypisuje się autorstwo Mahabharaty i Puran oraz podział Wedy na części.Uważany za kompilatora Brahmasutr.

Wikipedia


wjazd

1. miejsce przeznaczone do wjeżdżania
2. wjechanie dokądś


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) fakt wjechania dokądś, przybycia do jakiegoś miejsca

 (1.2) miejsce, przez które można dokądś wjechać

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. wyjazd m.

 czas. wjeżdżać

Wiktionary


wjazdowy

przymiotnik od: wjazd


SJP.pl


wjebać

wpierdolić; wulgaryzm o wielu znaczeniach, m.in.:
1. wrzucić;
2. wjebać (komuś) - pobić (kogoś);
3. wjebać się:
a) wpaść, np. do rowu;
b) wpaść w kłopoty


SJP.pl


wjebywać

wpierdalać; wulgaryzm o wielu znaczeniach, m.in.:
1. wrzucać;
2. wjebywać (komuś) - uderzać, bić (kogoś); przyjebywać;
3. wjebywać się:
a) wpraszać się;
b) wpadać w kłopoty


SJP.pl


wjechać

1. jadąc, znaleźć się gdzieś, dostać się dokądś;
2. jadąc, dostać się na powierzchnię czegoś wysokiego;
3. jadąc, wpaść na coś lub na kogoś


SJP.pl

czasownik nieprzechodni dokonany (ndk. wjeżdżać)

 (1.1) dokonany od|wjeżdżać.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈvʲjɛxat͡ɕ, AS: vʹi ̯eχać

Wiktionary

Powiązane:

 czas. jechać

 rzecz. wjechanie n.

Wiktionary


wjechanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|wjechać.

Wiktionary

Powiązane:

 czas. wjechać dk.

Wiktionary


wjeżdżać

czasownik nieprzechodni niedokonany (dk. wjechać)

 (1.1) jadąc, dostawać się dokądś

 (1.2) jadąc, zmierzać ku górze danej trasy

 (1.3) jadąc, wpadać na jakiś obiekt

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. wjazd mrz., wjeżdżanie n.

 czas. jechać

Wiktionary

Synonimy:

 (1.3) najeżdżać, napadać, wpadać

Wiktionary


wjosa

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) geogr. rzeka w Albanii i Grecji, wypływająca z gór Pindos, uchodząca do Morza Adriatyckiego;

Wiktionary

Wjosa (alb. Vjosa, Vjosë; gr. Αώος, Aṓos) – rzeka w Albanii i Grecji.

Ma długość 272 km, z czego pierwsze 80 km w Grecji, a pozostałe 192 km w Albanii. Jej źródła znajdują się w górach Pindos, w masywie Avgo na wysokości 1343 m n.p.m. Powierzchnia zlewni rzeki Wjosy wynosi 6704 km² z czego 4365 km² na obszarze Albani. Uchodzi do Morza Adriatyckiego. Uznawana za jeden z najmniej przekształconych systemów rzecznych Europy.

Wikipedia


wkasać

gwarowo: podwinąwszy lub zawinąwszy jakąś część ubrania, włożyć


SJP.pl


wkd

Warszawskie Koleje Dojazdowe


SJP.pl

skrótowiec

 (1.1) = Warszawska Kolej Dojazdowa;

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Jazda pociągiem WKD była całkiem przyjemna.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: vu‿ka‿ˈdɛ, AS: vu‿ka‿de

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) wukadka

Wiktionary


wkds

skrótowiec

 (1.1) = wojewódzka komisja dialogu społecznego

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌvu‿ka‿dɛ‿ˈːs, AS: vu‿ka‿d•‿es

Wiktionary


wkkfit

skrót od: Wojewódzki Komitet Kultury Fizycznej i Turystki


SJP.pl


wkkw

skrótowiec

 (1.1) = wszechstronny konkurs konia wierzchowego

Wiktionary


wkl

skrótowiec

 (1.1) = hist. Wielkie Księstwo Litewskie

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) W WKL, obejmującym obok Litwy właściwej i Żmudzi rozległe terytoria ruskie, kształtował się własny system prawa, który poza prawem zwyczajowym litewskim zawierał znaczne elementy dawnego prawa ruskiego.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) W.Ks.Lit., WXL, WXLit

Wiktionary


wkleić

umocować coś wewnątrz czegoś za pomocą kleju


SJP.pl

czasownik przechodni dokonany (ndk. wklejać)

 (1.1) dokonany od|wklejać.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈfklɛjit͡ɕ, AS: fklei ̯

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. klej mrz., wklejenie n., wklejanie n., wklejka ż.

 czas. wklejać ndk., kleić ndk.

Wiktionary


wklejenie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|wkleić.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: fklɛˈjɛ̇̃ɲɛ, AS: fklei ̯ė̃ńe

Wiktionary

Powiązane:

 czas. wkleić

Wiktionary


wklejka

oddzielna kartka doklejana do stronicy książki, zawierająca dodatkowe ilustracje, mapy, tabele itp.


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) poligr. luźna kartka zaraz za okładką książki, nieprzyklejona na całej powierzchni okładki

Wiktionary

Wklejka – oddzielna, pojedyncza kartka w formacie równym formatowi stronicy lub od niej większym, wklejona przez falc do grzbietu książki lub czasopisma. Zawiera najczęściej mapę, tabelę lub inny materiał ilustracyjny; może być drukowana jedno- lub dwustronnie, może też różnić się papierem od reszty publikacji (np. wklejka na papierze kredowym w książce wydrukowanej na papierze drukarskim).

Wikipedia


wklepać

1. klepiąc, wbić, wcisnąć coś głębiej, do środka;
2. potocznie: wpisać jakiś tekst do pamięci komputera za pomocą klawiatury


SJP.pl


wklepywać

1. klepiąc, wbijać, wciskać coś głębiej, do środka;
2. potocznie: wpisywać jakiś tekst do pamięci komputera za pomocą klawiatury


SJP.pl

czasownik przechodni niedokonany (dk. wklepać)

 (1.1) klepiąc, wciskać coś głębiej, do wewnątrz

 (1.2) pot. przepisywać przy pomocy klawiatury (komputera, telefonu, maszyny do pisania itp.)

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Chce mieć rozstępy, nie wklepywać codziennie tony kremów, nie kąpać się w płatkach róży, nie używać perfum, które wulgarnie uwydatniają seksowność.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. wklepywanie n., wklepanie n., klepanie n., klepnięcie n., klepka ż.

 czas. wklepać dk., klepać ndk., klepnąć dk.

 przym. klepkowy

Wiktionary


wklęsać

stawać się wklęsłym, wgłębionym; zaklęsać, wpuklać się, zapadać się


SJP.pl


wklęsek

w odlewnictwie: wkładka stosowana do otrzymywania wyokrągleń w modelach lub rdzennicach


SJP.pl


wklęsnąć

stać się wklęsłym, wgłębionym; zaklęsnąć, wpuklić się, zapaść się


SJP.pl


wklęśnięcie

stać się wklęsłym, wgłębionym; zaklęsnąć, wpuklić się, zapaść się


SJP.pl


wklęśnięty

o powierzchni wznoszącej się od środka ku brzegom; wgłębiony, zapadnięty, nieckowaty, wklęsły


SJP.pl


wklęsłodruk

druk wklęsły


SJP.pl

Druk wklęsły (druk wgłębny) – jeden z trzech podstawowych sposobów druku (obok druku płaskiego i druku wypukłego), stosowany zarówno w grafice warsztatowej, jak i poligrafii.

Druk wklęsły polega na tym, że miejsca drukujące są położone poniżej miejsc niedrukujących. Farba drukowa pokrywa najpierw całą formę drukową, po czym z miejsc niedrukujących jest zabierana raklem, a następnie farba pozostawiona w zagłębieniach jest przenoszona na podłoże drukowe.

Wikipedia


wklęsłość

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) odprzym. cecha tego, co wklęsłe

 (1.2) wklęsłe, zagłębione miejsce

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. wklęśnięcie n.

 czas. wklęsnąć dk.

 przym. wklęsły

 przysł. wklęsło

Wiktionary

Synonimy:

 (1.2) wgłębienie, zaklęsłość, zaklęśnięcie

Wiktionary


wklęsły

o powierzchni wznoszącej się od środka ku brzegom; wgłębiony, zapadnięty, nieckowaty, wklęśnięty


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) taki, który ma zagłębienie lub odcinkowe obniżenie

 (1.2) mat. o funkcji: taka, że jej wykres znajduje się pod styczną w każdym punkcie

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Skąd wzięłaś ów srebrzysty minerał z wklęsłym bokiem, co leży na sekretarzyku?

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. wklęsłość ż., wklęśnięcie n.

 czas. wklęsnąć dk.

 przysł. wklęsło

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) wgłębiony, wklęśnięty, zapadnięty

Wiktionary


wklikać

wpisać coś do komputera, klikając myszką


SJP.pl


wklikiwać

wpisywać coś do komputera, klikając myszką


SJP.pl


wkluczać

dawniej: włączać w zakres czegoś; wliczać, zaliczać


SJP.pl


wkluczanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|wkluczać.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. niewkluczanie n.

 czas. wkluczać ndk.

Wiktionary


wkluczyć

dawniej: włączyć w zakres czegoś; wliczyć, zaliczyć


SJP.pl


wkm

wielkokalibrowy karabin maszynowy; wukaem


SJP.pl

Wielkokalibrowy karabin maszynowy (skr. wkm) – karabin maszynowy zasilany amunicją wielkokalibrową (kaliber w przedziale 12–20 mm).

Najpowszechniejszym kalibrem wkm jest 12,7 mm (0.50 cala), spotykane są też 13,2 mm, 14,5 mm, 15 mm, 20 mm. Obecnie ten ostatni kaliber zalicza się do działek.

Wikipedia


wkodować

potocznie: wpoić, mocno utrwalić


SJP.pl


wkodowany

potocznie: wpoić, mocno utrwalić


SJP.pl


wkoleić

umieścić wykolejone wagony z powrotem na szynach


SJP.pl

czasownik przechodni dokonany (ndk. wkolejać)

 (1.1) kolej. umieścić wykolejony pojazd z powrotem na szynach

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. kolej ż.

Wiktionary


wkolejać

umieszczać wykolejone wagony z powrotem na szynach


SJP.pl


wkolejnica

urządzenie służące do umieszczania wykolejonych wagonów z powrotem na szynach


SJP.pl


wkop

odkrywkowe wyrobisko górnicze


SJP.pl


wkopać

wkopnąć;
1. zagłębić w ziemi poprzez kopanie;
2. pot.
a) zdradzić kogoś; wsypać;
b) wkopać komuś - pobić kogoś, skopać;
3. wkopać się:
a) wryć się w ziemię;
b) wcisnąć się w coś;
c) pot. zdradzić się; wsypać się;
d) pot. wplątać się w przykrą sprawę


SJP.pl


wkopiować

włączyć kopię do większej całości


SJP.pl


wkopiowywać

włączać kopię do większej całości


SJP.pl


wkopnąć

wkopać;
1. kopiąc, zagłębić w ziemi;
2. umieścić coś gdzieś mocnym kopnięciem;
3. potocznie: postawić kogoś w trudnej, kłopotliwej sytuacji;
4. potocznie: zdradzić, wydać kogoś


SJP.pl


wkoło

ze wszystkich stron czegoś, co znajduje się w środku; wokół; wokoło


SJP.pl


wkp

skrót od: Wszechzwiązkowa Komunistyczna Partia (bolszewików)


SJP.pl


wkpg

skrót od: Wojewódzka Komisja Planowania Gospodarczego


SJP.pl


wkr

skrót od: Wojskowa Komenda Rejonowa


SJP.pl


wkra

rzeka w Polsce, dopływ Narwi


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) geogr. hydron. rzeka w Polsce, dolny bieg prawego dopływu Narwi;

 (1.2) geogr. hydron. rzeka w Niemczech;

Wiktionary

Miejscowości w Polsce

Wg TEWRYT jest ich 2
  • Wkra – wieś w woj. mazowieckim, w pow. ciechanowskim, w gminie Glinojeck
  • Wkra – osada w woj. mazowieckim, w pow. płońskim, w gminie Joniec

Wikipedia

Powiązane:

 przym. wkrzański

Wiktionary

Synonimy:

 (1.2) hist. Ukra

Wiktionary


wkraczać

czasownik nieprzechodni niedokonany (dk. wkroczyć)

 (1.1) podn. krocząc, wchodzić gdzieś dostojnie; wstępować gdzieś wolno, z powagą

 (1.2) zaczynać zajmować obcy obszar

 (1.3) rozpoczynać postępowanie naprawiające naruszony ład

 (1.4) rozpoczynać nowy etap

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. wkraczanie n., wkroczenie n.

 czas. wkroczyć

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) wstępować

 (1.3) interweniować

Wiktionary


wkraplać

czasownik przechodni niedokonany (dk. wkroplić)

 (1.1) dodawać do czegoś płyn pojedynczymi kroplami

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Kolbę zamykamy korkiem z wkraplaczem i do siarczynu wkraplamy 20-30 g stężonego kwasu siarkowego.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈfkraplat͡ɕ, AS: fkraplać

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. wkraplanie n., wkroplenie n., wkraplacz m., kropla ż., kropelka ż.

 czas. wkroplić dk.

Wiktionary


wkraplacz

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) chem. przyrząd służący do precyzyjnego dozowania jakiegoś płynu i wlewania go do naczynia, w którym zachodzi reakcja chemiczna

 (1.2) chem. zob. pipeta.

Wiktionary

Wkraplacz to naczynie laboratoryjne, które służy do precyzyjnego dozowania ciekłych substancji, zazwyczaj substratów do prowadzonej w kolbie reakcji chemicznej.

Typowy wkraplacz składa się z naczynia o kształcie cylindrycznym, stożkowym lub gruszkowym, które posiada z jednej strony szlif żeński, zaś z drugiej strony nóżkę z kranikiem i szlifem męskim.

Wikipedia

Powiązane:

 rzecz. kropla ż. kropelka ż., kropienie n., kroplenie n., zakraplanie n., zakroplenie n., zakrapianie n., zakropienie n., kropidło n., kroplówka ż.

:: zdrobn. kropelki nmos.

 czas. wkraplać, kropić ndk., kroplić ndk., zakraplać ndk., zakroplić dk., zakrapiać ndk., zakropić dk.

 przym. kroplisty

Wiktionary

Synonimy:

 (1.2) pipeta, pipetka

Wiktionary


wkraplanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|wkraplać.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: fkraˈplãɲɛ, AS: fkraplãńe

Wiktionary

Powiązane:

 czas. wkraplać

 rzecz. kropelka ż.

Wiktionary


wkraść

wkraść się - dostać się gdzieś ukradkiem, niepostrzeżenie


SJP.pl


wkrawać

krojąc, wrzucać, wkładać do czegoś


SJP.pl


wkręcać

czasownik przechodni niedokonany (dk. wkręcić)

 (1.1) kręcąc czymś, wsadzać to w coś, umocowywać w czymś

 (1.2) wprowadzać w środek obracającego się układu mechanicznego

 (1.3) pot. chytrze podsuwać coś komuś, zabiegać, by ktoś coś nabył

 (1.4) pot. wprowadzać kogoś do jakiegoś środowiska używając protekcji

czasownik zwrotny niedokonany wkręcać się (dk. wkręcić się)

 (2.1) być wkręcanym

 (2.2) ulegać wciągnięciu przez obracające się elementy mechanizmu

 (2.3) podstępem dostawać się gdzieś

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. wkręcanie n., wkręt mrz., wkrętak mrz., wkrętarka ż.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.2) wciskać, wsadzać

 (1.3) wciskać

Wiktionary


wkręcacz

potocznie:
1. osoba wkręcająca coś;
2. osoba umyślnie wprowadzająca kogoś w błąd, zwykle dla żartu;
3. wkrętarka - urządzenie do wkręcania i wykręcania wkrętów lub śrub; wkręcarka;
4. coś wywołującego silne zainteresowanie i skłaniające do poświęcenia na to dłuższego czasu


SJP.pl


wkręcaczka

potocznie: kobieta umyślnie wprowadzająca kogoś w błąd, zwykle dla żartu


SJP.pl


wkręcający

potocznie: wywołujący duże zainteresowanie i zajmujący czyjś czas; wciągający


SJP.pl


wkręcalny

dający się wkręcić


SJP.pl


wkręcanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|wkręcać.

Wiktionary

Powiązane:

 czas. wkręcać ndk.

 rzecz. wkrętak mrz.

Wiktionary


wkręcany

taki, którego umieszcza się w czymś poprzez kręcenie


SJP.pl


wkręcarka

potocznie: wkrętarka - urządzenie do wkręcania i wykręcania wkrętów lub śrub; wkręcacz


SJP.pl


wkręcenie

potocznie: silne zainteresowanie czymś i poświęcanie na to dużo czasu


SJP.pl


wkręcić

czasownik przechodni dokonany (ndk. wkręcać)

 (1.1) kręcąc czymś, wsadzić to w coś, umocować w czymś

 (1.2) wprowadzić w środek obracającego się układu mechanicznego

 (1.3) pot. chytrze podsunąć coś komuś

 (1.4) pot. wprowadzić kogoś do jakiegoś środowiska, używając protekcji

czasownik zwrotny dokonany wkręcić się (ndk. wkręcać się)

 (2.1) zostać wkręconym

 (2.2) ulec wciągnięciu przez obracające się elementy mechanizmu

 (2.3) podstępem dostać się gdzieś

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. wkręcenie n., wkręt mrz., wkrętak mrz., wkrętarka ż.

Wiktionary


wkręcik

1. mały wkręt - rodzaj śruby;
2. rodzaj małego kolczyka wkładanego w przekłutą część ciała


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) zdrobn. od wkręt

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. wkręt m.

Wiktionary


wkręcony

potocznie: bardzo zainteresowany czymś i poświęcający temu dużo uwagi


SJP.pl


wkreślać

kreśląc, włączać coś, nanosić na rysunek


SJP.pl


wkreślić

kreśląc, włączyć coś, nanieść na rysunek


SJP.pl


wkręt

1. rodzaj śruby z wyżłobieniem w łbie;
2. wkręcenie czegoś;
3. rodzaj kolczyka wkładanego w przekłutą część ciała; wkrętka


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) techn. śruba z nacięciem we łbie, umożliwiającym jej wkręcanie przy pomocy śrubokręta w miękki materiał bez konieczności wiercenia;

 (1.2) pot. przen. żart, dowcip, oszukanie, wkręcenie kogoś

Wiktionary

Wkręt – gwintowany trzpień, zwykle o kształcie lekko stożkowym, stanowiący łącznik w połączeniu gwintowym. Prawie wszystkie wkręty mają łeb, przeważnie z nacięciem (najczęściej prostym lub krzyżowym). Gwinty wkrętów często nie są znormalizowane (czyli mogą mieć dowolny skok, w zależności od zastosowania).

Wikipedia

Wymowa:

IPA: fkrɛ̃nt, AS: fkrẽnt

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. wkrętak mrz., wkrętarka ż., wkręcik mrz.

 czas. wkręcać ndk., wkręcić dk.; wykręcać ndk., wykręcić dk.; przykręcać ndk., przykręcić dk.; dokręcać ndk., dokręcić dk.; wkręcać ndk., wkręcić dk.; pokręcać ndk., pokręcić dk.

Wiktionary


wkrętaczek

zdrobnienie od: wkrętak


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) zdrobn. od wkrętak

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. wkrętak m.

Wiktionary


wkrętak

ręczne narzędzie do wkręcania i wykręcania wkrętów lub śrub; śrubokręt


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) techn. zob. śrubokręt.

Wiktionary

Wkrętak (śrubokręt) – jedno z podstawowych narzędzi ręcznych. Wkrętak składa się z rękojeści i grotu. W najprostszym wykonaniu jest to pręt (najczęściej stalowy, ale bywają wkrętaki z innych metali, np. z mosiądzu oraz z tworzyw sztucznych), na jednym końcu ścięty lub spłaszczony tak, że powstała w ten sposób wąska krawędź umożliwia wsunięcie jej w wycięcie w łbie wkręta, co następnie, poprzez obrót wkrętaka wokół osi, umożliwia obrócenie wraz z nim samego wkrętu. Przeciwległy koniec pręta (grotu) zazwyczaj umocowany jest w uchwycie (rękojeści), zazwyczaj z tworzywa sztucznego, ułatwiającym obracanie wkrętaka, choć czasem stosuje się rozwiązanie polegające na wygięciu przeciwległego końca w sposób umożliwiający obrót narzędziem.

Wikipedia

Powiązane:

 rzecz. wkręt m., wkrętarka ż., wkręcanie n., wkręcenie n.

:: zdrobn. wkrętaczek m.

 czas. wkręcać ndk., wkręcić dk.; wykręcać ndk., wykręcić dk.; przykręcać ndk., przykręcić dk.; dokręcać ndk., dokręcić dk.; wkręcać ndk., wkręcić dk.; pokręcać ndk., pokręcić dk.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) śrubokręt

Wiktionary


wkrętakowy

wkrętak


SJP.pl

Patrz:

wkrętak

wkrętareczka

zdrobnienie od: wkrętarka


SJP.pl


wkrętarka

urządzenie do wkręcania i wykręcania wkrętów lub śrub; wkręcarka


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) techn. urządzenie z napędem elektrycznym do szybkiego wkręcania i wykręcania wkrętów, śrub itp.

Wiktionary

Wkrętarka – urządzenie mechaniczne służące do wkręcania i wykręcania śrub, wkrętów itp. Dzięki łatwo wymiennym końcówkom z chwytem sześciokątnym narzędzie łatwo można dostosować do różnych zakończeń wkrętów. Po wymianie narzędzia może być także używane doraźnie np. przy pracach stolarskich do nawiercania, rozwiercenia, itp.

Wikipedia

Powiązane:

 rzecz. wkręt mrz., wkrętak mrz.

 czas. wkręcać ndk., wkręcić dk.; wykręcać ndk., wykręcić dk.; przykręcać ndk., przykręcić dk.; dokręcać ndk., dokręcić dk.; wkręcać ndk., wkręcić dk.; pokręcać ndk., pokręcić dk.

Wiktionary


wkrętarkowy

wkrętarka


SJP.pl

Patrz:

wkrętarka

wkrętka

potocznie:
1. element wkręcany w gwintowany otwór innego elementu;
2. rodzaj kolczyka wkładanego w przekłutą część ciała; wkręt


SJP.pl


wkrętkowy

wkrętka (bezpiecznik lub kolczyk)


SJP.pl


wkrętowy

1. wkręt;
2. potocznie: wywołujący duże zainteresowanie i zachęcający do poświęcenia czemuś dużej uwagi, np. wkrętowy iflm


SJP.pl


wkroczenie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|wkroczyć.

 (1.2) o wojsku: wejście w granice kraju, rejonu

Wiktionary

Przykłady

 (1.2) Po wkroczeniu Niemcy aresztowali wszystkich profesorów gimnazjalnych. Trzymali ich w okropnych warunkach i (zanim ich wypuścili) kazali im złożyć przyrzeczenie, że nie będą agitować przeciwko (okupantom) (…).

Wiktionary

Wymowa:

IPA: fkrɔˈt͡ʃɛ̃ɲɛ, AS: fkročńe

Wiktionary

Powiązane:

 czas. wkroczyć dk., wkraczać ndk., kroczyć ndk.

 rzecz. wkraczanie n.

Wiktionary


wkroczyć

1. wchodzić gdzieś przeważnie wolno;
2. wchodzić w nowe stadium czegoś;
3. interweniować


SJP.pl

czasownik przechodni

 (1.1) dokonany od|wkraczać.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. wkraczanie n., kroczenie n., krok m., wkroczenie n.

 czas. wkraczać ndk.

Wiktionary


wkroić

dodać coś krojąc (np. do zupy)


SJP.pl


wkropić

1. wlać gdzieś jakiś płyn, lejąc kropelkami
2. potocznie: wlać komuś, zbić kogoś


SJP.pl


wkroplenie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|wkroplić.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: fkrɔˈplɛ̃ɲɛ, AS: fkroplńe

Wiktionary

Powiązane:

 czas. wkroplić, wkraplać

 rzecz. kropelka ż.

Wiktionary


wkroplić

czasownik przechodni dokonany (ndk. wkraplać)

 (1.1) dokonany od|wkraplać.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈfkrɔplʲit͡ɕ, AS: fkroplʹić

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. wkroplenie n., kropla, kropelka

 czas. wkraplać

Wiktionary


wkrótce

po upływie krótkiego czasu; niedługo, niebawem, niezadługo


SJP.pl

przysłówek

 (1.1) w niedługim czasie, w najbliższym czasie

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Wkrótce na ekranach kin ukaże się nowy film tego słynnego reżysera.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈfkrutt͡sɛ, AS: fkrutce

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) niedługo, niebawem, lada chwila, lada dzień, lada moment, tylko patrzeć (jak), wnet, zaraz, bezzwłocznie, niezwłocznie, na dniach, szybko, rychło

Wiktionary


wkruszać

krusząc coś, wsypywać, dodawać do czegoś; wdrabiać


SJP.pl


wkruszyć

krusząc coś, wsypać, dodać do czegoś; wdrobić


SJP.pl


wkrzański

przymiotnik od: Wkra


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) związany z rzeką Wkrą

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Wkra ż.

Wiktionary


wks

skrót od:
1. Wojskowy Klub Sportowy;
2. Wybrzeże Kości Słoniowej


SJP.pl


wku

Wojskowa Komenda Uzupełnień


SJP.pl

skrótowiec w funkcji rzeczownika

 (1.1) = Wojskowa Komenda Uzupełnień;

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Dzisiaj dostałem list z WKU.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: vu‿ka‿ˈu, AS: vu‿ka‿u

Wiktionary


wkuć

1. umocować coś w podłożu w wyniku kucia;
2. potocznie: opanować pamięciowo jakiś materiał; wykuć, zapamiętać, opanować;
3. wkuć się:
a) dostać się wgłąb czegoś w wyniku kucia;
b) potocznie: zdenerwować się na kogoś; wściec się, zirytować się, rozgniewać się


SJP.pl

czasownik przechodni dokonany (ndk. wkuwać)

 (1.1) dokonany od|wkuwać.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: fkut͡ɕ, AS: fkuć

Wiktionary


wkulać

1. rzadko: kuląc, wciskać w coś; wtulać;
2. wkulać się - kuląc się, wciskać się w coś; wtulać się


SJP.pl


wkulić

1. rzadko: kuląc, wcisnąć w coś; wtulić;
2. wkulić się - kuląc się, wcisnąć się w coś; wtulić się


SJP.pl


wkulony

taki, który przywarł do kogoś lub czegoś; wtulony


SJP.pl


wkup

wkupienie się do czegoś


SJP.pl


wkupić

wkupić się:
1. dostać się gdzieś dzięki uiszczeniu odpowiedniej zapłaty lub podarowaniu czegoś;
2. w przenośni, w wyrażeniu: wkupić się w czyjeś łaski: pozyskać czyjeś łaski, przychylność


SJP.pl


wkupiony

taki, który się wkupił


SJP.pl


wkupne

datek, poczęstunek mający pozwolić nowej osobie stać się członkiem jakiejś grupy; frycowe


SJP.pl

Wikipedia


wkupywać

wkupywać się:
1. dostawać się gdzieś dzięki uiszczeniu odpowiedniej zapłaty lub podarowaniu czegoś;
2. w przenośni: pozyskiwać czyjeś łaski, przychylność


SJP.pl


wkurw

wulgarne:
1. zdenerwować;
2. wkurwić się - zdenerwować się


SJP.pl


wkurwiać

wulgarne:
1. denerwować;
2. wkurwiać się - denerwować się


SJP.pl

czasownik przechodni niedokonany (dk. wkurwić)

 (1.1) wulg. wyjątkowo kogoś denerwować, drażnić

czasownik zwrotny niedokonany wkurwiać się (dk. wkurwić się)

 (2.1) wulg. denerwować się, odczuwać gniew

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Wkurwia mnie ten ciągły hałas pod moim oknem.

 (2.1) Dopiero co zaczęliśmy rozmawiać, a ty już się wkurwiasz i twierdzisz, że się czepiam!

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈfkurvʲjät͡ɕ, AS: fkurvʹi ̯äć

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. kurwica ż., pokurwowanie n., nakurwianie n., kurwowanie n., kurwisko n., kurewka ż., wkurwienie, kurwa

 ims. wkurwiony, wkurwiający

 czas. kurwować, wkurwić dk.

 przysł. kurewsko

 wykrz. kurwa

 partyk. kurwa

 przym. skurwiały, wkurwiony

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) wkurzać, wnerwiać, denerwować, wulg. podkurwiać

 (2.1) wkurzać się, wściekać się, denerwować się

Wiktionary


wkurwiająco

wkurwiać


SJP.pl

Patrz:

wkurwiać

wkurwianie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) wulg. drażnienie, irytowanie, denerwowanie kogoś

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. wkurwienie n., kurwowanie n., nakurwianie n., pokurwowanie n., kurwa ż., kurewka ż., kurwisko n.

 czas. kurwować

 wykrz. kurwa

 przym. skurwiały

 partyk. kurwa

Wiktionary


wkurwić

wulgarne:
1. zdenerwować;
2. wkurwić się - zdenerwować się


SJP.pl

czasownik przechodni dokonany (ndk. wkurwiać)

 (1.1) dokonany od|wkurwiać.

czasownik zwrotny dokonany wkurwić się (ndk. wkurwiać się)

 (2.1) dokonany od|wkurwiać się.

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Wkurwił mnie, byłam zła, zresztą ciągle udaję, że mi nie przeszło, chociaż już dawno mu wybaczyłam.

 (2.1) Przyznaję, wkurwiłem się. W ogóle od czasu tej cholernej roboty w starej kopalni chodziłem podminowany jak posągi Buddy przez talibów. Byle gówno potrafiło wytrącić mnie z równowagi (…)

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈfkurvʲit͡ɕ, AS: fkurvʹić

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. kurwica ż., kurwa ż., kurwisko n., kurewka ż., kurwowanie n., pokurwowanie n., wkurwienie n.

 wykrz. kurwa

 czas. wkurwiać, kurwować

 przym. wkurwiony, skurwiały

 przysł. kurewsko

 partyk. kurwa

Wiktionary


wkurwienie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) wulg. stan intensywnego zdenerwowania, rozdrażnienia, gniewu

 (1.2) wulg. podrażnienie, poirytowanie, podenerwowanie kogoś

 (1.3) wulg. odczasownikowy od|wkurwić.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: fkurˈvʲjɛ̇̃ɲɛ, AS: fkurvʹi ̯ė̃ńe

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. wkurwianie n., kurwowanie n., pokurwowanie n., kurwa ż., kurewka ż., kurwisko n., kurwiszcze n., kurewstwo n.

 czas. wkurwiać ndk., wkurwić dk., kurwować ndk.

 przym. kurewski, skurwiały, wkurwiony

 przysł. kurewsko

 ims. wkurwiony

 wykrz. kurwa

 partyk. kurwa

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) wnerwienie, wkurzenie

Wiktionary


wkurwiony

wulgarnie: zdenerwowany


SJP.pl

przymiotnik jakościowy

 (1.1) wulg. odczuwający gniew, duże zdenerwowanie

forma czasownika.

 (2.1) imiesłów przymiotnikowy bierny od: wkurwić

Wiktionary

Wymowa:

IPA: fkurˈvʲjɔ̃nɨ, AS: fkurvʹi ̯õny

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. wkurwienie n., kurwa ż.

 czas. wkurwiać ndk., wkurwić dk.

 wykrz. kurwa

 przym. skurwiały

 partyk. kurwa

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) wzburzony, zdenerwowany, wnerwiony

Wiktionary


wkurzać

denerwować kogoś, doprowadzać do złości


SJP.pl

czasownik przechodni niedokonany (dk. wkurzyć)

 (1.1) niedokonany od|wkurzyć.

czasownik zwrotny niedokonany (dk. wkurzyć się)

 (2.1) niedokonany od|wkurzyć się.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. kurz mrz., zakurzenie n., wkurzenie n., wkurzanie n., niezakurzenie n., zakurzanie n., niezakurzanie n., odkurzacz mrz.

 przym. kurny, zakurzony, wkurzony, niekurny, niezakurzony, niewkurzony, niezakurzany, niewkurzany

 czas. odkurzać ndk., odkurzyć dk., wkurzyć ndk.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) złościć, sierdzić, denerwować, gniewać, wulg. wkurwiać, wściekać, bulwersować, frustrować, wnerwiać

 (2.1) złościć się, sierdzić się, denerwować się, gniewać się, wulg. wkurwiać się, wściekać się,frustrować się, wnerwiać się, bulwersować się

Wiktionary


wkurzający

denerwować kogoś, doprowadzać do złości


SJP.pl

Patrz:

wkurzać

wkurzony

przymiotnik jakościowy

 (1.1) pot. taki, który poczuł złość

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Przez resztę dnia chodziłem wkurzony … Nie tylko dlatego, że nie zwiedziłem muzeum, ale również dlatego, że to, co było moim osobistym i bolesnym przeżyciem, nagle znów było roztrząsane w mediach.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. wkurzenie n.

 czas. wkurzać ndk., wkurzyć dk.

 przym. wkurzający

 przysł. wkurzająco

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) zdenerwowany, rozgniewany, rozzłoszczony; pot. wnerwiony, wpieniony; wulg. wpieprzony

Wiktionary


wkurzyć

czasownik przechodni dokonany (ndk. wkurzać)

 (1.1) pot. zezłościć lub zdenerwować kogoś

czasownik zwrotny dokonany wkurzyć się (ndk. wkurzać się)

 (2.1) pot. zezłościć lub zdenerwować się na kogoś albo coś

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Wieści o zadaniu domowym w weekend wkurzyły mnie.

 (2.1) Jeśli wybierzesz Windows zamiast Linuxa, wkurzę się na ciebie.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. kurz mrz., zakurzenie n., wkurzenie n., wkurzanie n., niezakurzenie n., zakurzanie n., niezakurzanie n., odkurzacz mrz.

 przym. kurny, zakurzony, wkurzony, niekurny, niezakurzony, niewkurzony, niezakurzany, niewkurzany

 czas. odkurzać ndk., odkurzyć dk., wkurzać ndk.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) zezłościć, rozzłościć, rozsierdzić, zdenerwować, rozgniewać, wulg. wkurwić, wściec, zbulwersować, zgniewać, sfrustrować, wnerwić

 (2.1) zezłościć się, rozzłościć się, rozsierdzić się, zdenerwować się, rozgniewać się, wulg. wkurwić się, wściec się, zbulwersować się, zgniewać się, sfrustrować się, wnerwić się

Wiktionary


wkuśtykać

potykając się, z trudem gdzieś wejść


SJP.pl


wkuwać

1. mocować coś w podłożu w wyniku kucia;
2. potocznie: opanowywać pamięciowo jakiś materiał; wykuwać, zapamiętywać, opanowywać;
3. wkuwać się:
a) dostawać się wgłąb czegoś w wyniku kucia;
b) potocznie: denerwować się na kogoś; wściekać się, irytować się, gniewać się


SJP.pl


wkuźwiać

czasownik przechodni niedokonany (dk. wkuźwić)

 (1.1) wulg. wyjątkowo kogoś denerwować, drażnić

czasownik zwrotny niedokonany wkuźwiać się (dk. wkuźwić się)

 (2.1) wulg. denerwować się, odczuwać gniew

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Wkuźwia mnie ten ciągły hałas pod moim oknem.

 (2.1) Dopiero co zaczęliśmy rozmawiać, a ty już się wkuźwiasz i twierdzisz, że się czepiam!

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. pokuźwowanie n., nakuźwianie n., kuźwowanie n., kuźwisko n., kuziewka ż., wkuźwienie n., kuźwa ż., kuźwowość ż.

 ims. wkuźwiony, wkuźwiający

 czas. kuźwować, wkuźwić dk.

 przysł. kuźwowo

 wykrz. kuźwa

 partyk. kuźwa

 przym. skuźwiały, wkuźwiony, kuźwowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) wkużać, wnerwiać, denerwować, wulg. podkuźwiać

 (2.1) wkużać się, wściekać się, denerwować się

Wiktionary


wkwaterowywać

1. rzadko: umieszczać gdzieś na kwaterze, wprowadzać na kwaterę;
2. wkwaterowywać się - wprowadzać się; zakwaterowywać się


SJP.pl


wkład

1. wypełnienie czegoś (np. wkład chłonący);
2. element wymienny przedmiotów (np. wkład do długopisu, do segregatora);
3. pomoc w dokonaniu czegoś (mieć wkład w coś)


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) to, co się wkłada w jakąś działalność (np. pieniądze)

 (1.2) element wymienny długopisu

 (1.3) to, co wkłada się do wnętrza czegoś

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Pan Józef zgromadził wkład na dom.

 (1.2) Muszę wymienić wkład w długopisie, bo mi się wypisał.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: fkwat, AS: fku̯at

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. wkładka ż., wkładanie n.

:: zdrobn. wkładzik m.

 czas. wkładać ndk.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) udział

 (1.3) wsad

Wiktionary


wkładać

czasownik przechodni niedokonany (dk. włożyć)

 (1.1) umieszczać w środku czegoś

 (1.2) ubierać się w coś

 (1.3) położyć na czymś

 (1.4) umieszczać coś pomiędzy innymi rzeczami

 (1.5) o pieniądzach: inwestować

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Nie wkładaj tutaj palca, bo się oparzysz.

 (1.2) Idziemy w gości, nie wkładaj na siebie tego obleśnego swetra.

 (1.4) Nie wkładaj palca między drzwi.

 (1.5) Nie wkładaj wszystkich oszczędności w jeden interes.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈfkwadat͡ɕ, AS: fku̯adać

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. wkładanie n., włożenie n., wkład m., wkładka ż., wkładca m.

 czas. zakładać ndk., nakładać ndk.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1,4) wsadzać, umieszczać, wtykać, wpychać

 (1.2) ubrać się

 (1.3) kłaść, ładować, pakować, załadowywać

 (1.5) lokować, inwestować, wnosić

Wiktionary


wkładanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|wkładać.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: fkwaˈdãɲɛ, AS: fku̯adãńe

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. wkład mrz., wkładka ż.

 czas. wkładać ndk.; włożyć dk.

Wiktionary


wkładca

w gwarze środowiskowej: ten, kto wnosi wkład w przedsiębiorstwo, kto wpłaca udział


SJP.pl


wkładka

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) to, co wkłada się między jakieś powierzchnie, zwykle w celu wypełnienia, izolacji lub jako uzupełnienie czegoś

 (1.2) wkładka (1.1), której zadaniem jest chłonięcie wilgoci, płynu

 (1.3) pot. kawałek mięsa dodawany do zupy w celu zwiększenia jej kaloryczności

 (1.4) druk. poligr. dodatek do książki, czasopisma lub wydawnictwa fonograficznego w postaci kolorowego prospektu, plakatu, tabeli itp., włożony luźno w środek

 (1.5) druk. poligr. niezadrukowany kawałek papieru, znajdujący się między kartkami książki, mający chronić ilustracje w niej zawarte przed uszkodzeniem

 (1.6) med. mechaniczny środek antykoncepcyjny w postaci spirali lub kapturka, umieszczany w macicy lub pochwie

 (1.7) techn. część urządzenia wkładana między inne części w celu uszczelnienia, zabezpieczenia ich przed tarciem itp.

Wiktionary

Przykłady

 (1.2) Wkładka przypomina wyglądem podpaskę, jest jednak od niej mniejsza, cieńsza i mniej chłonna. (z Wikipedii)

 (1.4) Rozkładana, albumowa okładka w biało-czarne pasy, rozkładana wkładka z tekstami, również na tle biało-czarnych pasów, wszystko było dokładnie przemyślane i nieźle wydane.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈfkwatka, AS: fku̯atka

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. wkładanie n., wkład m.

 czas. wkładać ndk.

Wiktionary


wkładkowy

wkładka


SJP.pl

Patrz:

wkładka

wkładowy

wkład


SJP.pl

Patrz:

wkład

wkłuć

wbić w coś przedmiot ostro zakończony


SJP.pl


wkłucie

wbić w coś przedmiot ostro zakończony


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|wkłuć.

Wiktionary

Zastrzyk, iniekcja (łac. iniectio) – wprowadzenie roztworu (najczęściej leku) do tkanki za pomocą strzykawki z igłą.

Wikipedia

Powiązane:

 rzecz. wkłuwanie n.

Wiktionary


wkłuwanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|wkłuwać.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. wkłucie n.

 czas. wkłuwać ndk.

Wiktionary


wlać

1. lejąc, wprowadzić ciecz do wnętrza czegoś;
2. potocznie: sprawić komuś lanie


SJP.pl

czasownik przechodni dokonany (ndk. wlewać)

 (1.1) dokonany od|wlewać.

czasownik nieprzechodni dokonany (ndk. brak)

 (2.1) pot. zlać, zbić

czasownik zwrotny dokonany wlać się (ndk. wlewać się)

 (3.1) dokonany od|wlewać się.

Wiktionary

Przykłady

 (2.1) Dawno temu, ledwie pamięta pogrzeb. Samego ojca nie, tylko to, że parę razy wlał mu pasem. Nie wie za co, może co stłukł?

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. wlew m., wlewka ż., wlewnica ż., wlewnik m., wlewanie n., wlanie n.

 czas. olać, oblewać, wlewać ndk.

 przym. wlewowy

Wiktionary

Synonimy:

 (2.1) pot. zrobić / sprawić lanie, spuścić manto

Wiktionary


wlatać

rzadko: wlatywać


SJP.pl


wlaź

nazwisko


SJP.pl


wlaźlak

nazwisko


SJP.pl


wlazł

wykrzyknik stanowczo zachęcający do wejścia do jakiegoś pomieszczenia


SJP.pl


wlazły

nazwisko


SJP.pl

Wikipedia


wlec

1. ciągnąc, przesuwać coś z trudem;
2. prowadzić kogoś na siłę, zmuszać do pójścia;
3. potocznie: brać ze sobą bez potrzeby coś uciążliwego


SJP.pl

czasownik przechodni niedokonany

 (1.1) ciągnąć po ziemi

czasownik zwrotny wlec się

 (2.1) ciągnąć się

 (2.2) przemieszczać się powoli

Wiktionary

Wymowa:

IPA: vlɛt͡s, AS: vlec

Wiktionary

Powiązane:

 czas. odwlekać ndk.

 rzecz. wywłoka ż.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) ciągnąć, włóczyć

 (2.2) pełzać, ślimaczyć się

Wiktionary


wleciałowski

nazwisko


SJP.pl


wlecieć

1. lecąc, dostać się gdzieś, do wnętrza czegoś;
2. wpaść gdzieś, zostać wrzuconym (np. o piłce);
3. potocznie: bardzo szybko wbiec gdzieś, na kogoś lub na coś


SJP.pl

czasownik nieprzechodni dokonany (ndk. wlatać, wlatywać)

 (1.1) wpaść do wnętrza czegoś lecąc

 (1.2) pot. wpaść gwałtownie, nagle

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) A jak ten nietoperz wleciał do naszego domu?

 (1.2) Tomek wleciał do klasy spóźniony.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. wlecenie n.

Wiktionary


wleczka

gruba lina spuszczana z balonu przed lądowaniem w celu wyhamowania


SJP.pl


wleczyny

otoczaki, żwiry, piaski wleczone po dnie, które w czasie ruchu nie tracą kontaktu z dnem


SJP.pl


wleń

miasto na Dolnym Śląsku


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna

 (1.1) geogr. miasto w Polsce;

Wiktionary

Wleń (niem. Lähn) – miasto leżące na Dolnym Śląsku, w województwie dolnośląskim, w powiecie lwóweckim, siedziba gminy miejsko-wiejskiej Wleń. W latach 1975–1998 miasto administracyjnie należało do województwa jeleniogórskiego.

Według danych GUS z 1 stycznia 2024 r. miasto liczyło 1569 mieszkańców (898. miejsce w kraju).

Wikipedia

Wymowa:

IPA: vlɛ̃ɲ, AS: vlẽń

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. wlenianin m., wlenianka ż.

 przym. wleński

Wiktionary


wlenianin

mieszkaniec miasta: Wleń


SJP.pl


wlenianka

mieszkanka miasta: Wleń


SJP.pl


wleński

Wleń


SJP.pl

Patrz:

Wleń

wlepa

zgrubienie od: wlepka


SJP.pl

Wlepka (stosowana też pisownia vlepka) – mała, samoprzylepna forma plastyczna tworzona z myślą o ingerencji w przestrzeń publiczną, jeden ze środków wyrazu tzw. kultury niezależnej, pokrewny graffiti. Przylepiana na ogół bez zezwolenia, przez co traktowana jako wandalizm. Początkowo była to naklejka zawierająca rysunek (grafika, fotomontaż, zdjęcie), tekst albo jedno i drugie.

Wikipedia


wlepiać

1. umieszczać coś gdzieś poprzez przyklejenie; wklejać;
2. pospolite:
a) zmuszać kogoś do przyjęcia czegoś;
b) wyznaczać karę, karać kogoś


SJP.pl


wlepić

1. umieścić coś gdzieś poprzez przyklejenie; wkleić;
2. pospolite:
a) zmusić kogoś do przyjęcia czegoś;
b) wyznaczyć karę, ukarać kogoś


SJP.pl


wlepka

własnoręcznie wykonana mała naklejka samoprzylepna do rozlepiania w miejscach publicznych; vlepka


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) nalepka z rysunkami i tekstami umieszczana w środkach komunikacji publicznej lub innych miejscach publicznych; element street artu;

Wiktionary

Wlepka (stosowana też pisownia vlepka) – mała, samoprzylepna forma plastyczna tworzona z myślą o ingerencji w przestrzeń publiczną, jeden ze środków wyrazu tzw. kultury niezależnej, pokrewny graffiti. Przylepiana na ogół bez zezwolenia, przez co traktowana jako wandalizm. Początkowo była to naklejka zawierająca rysunek (grafika, fotomontaż, zdjęcie), tekst albo jedno i drugie.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ˈvlɛpka, AS: vlepka

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. lepiszcze n., lepidło n., wlepkarz

Wiktionary


wlew

1. wprowadzenie do organizmu dożylnie, podskórnie lub doodbytniczo większej ilości płynu w celach leczniczych; infuzja, wlewka
2. otwór w zbiorniku służący do wlewania płynów
3. kanał, przez który przepływa ciekły metal do formy odlewniczej


SJP.pl

  • w medycynie: wprowadzanie, w celach leczniczych, płynu do organizmu
    • wlew doodbytniczy
    • kroplówka
    • lewatywa
  • w technice: element obiektu technicznego służący ukierunkowaniu wlewanej substancji ciekłej
    • otwór w zbiorniku
    • element odlewniczego układu wlewowego

Wikipedia


wlewać

lejąc, wprowadzać ciecz do wnętrza czegoś


SJP.pl

czasownik przechodni niedokonany (dk. wlać)

 (1.1) lejąc, wprowadzać ciecz do wnętrza czegoś

 (1.2) przen. wywołać określone uczucie lub nastrój

czasownik zwrotny niedokonany wlewać się (dk. wlać się)

 (2.1) dostawać się do wnętrza czegoś płynąc lub lejąc się

 (2.2) przen. dostawać się do wnętrza czegoś w sposób podobny do cieczy

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Ludzie przy stolikach i przy barze wlewają w siebie alkohol.

 (1.1) Potem wlewał do środka jakieś płyny, wsypał czerwony proszek mrucząc "egipskie" zaklęcia.

 (1.2) Wysadzając w powietrze i posyłając w zaświaty wrogów Korony, Bond wlewał w serca zachodnich widzów nadzieję i rozładowywał strach przed rzeczywistym zagrożeniem.

 (2.2) Wreszcie na parter wlewa się cała fala studentów, najwyraźniej na gapę, a za nimi zziajani posiadacze biletów parterowych.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈvlɛvat͡ɕ, AS: vlevać

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. wlew m., wlewka ż., wlewnica ż., wlewnik m., wlewanie n., wlanie n.

 czas. olać, oblewać, wlać dk.

 przym. wlewowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.2) dawać, napełniać, dodawać

Wiktionary


wlewanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|wlewać.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: vlɛˈvãɲɛ, AS: vlevãńe

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. wlew m., wlewka ż., wlewnica ż., wlewnik m., wlanie n.

 czas. olać, wlewać ndk., wlać dk.

 przym. wlewowy

Wiktionary


wlewek

półfabrykat hutniczy w postaci bloku ze stali lub z innego metalu


SJP.pl


wlewka

wprowadzenie do organizmu dożylnie, podskórnie lub doodbytniczo większej ilości płynu w celach leczniczych; wlew, infuzja


SJP.pl


wlewnica

metalowa forma do odlewania stali; zlewnica


SJP.pl

Wlewnica – niedzielona forma z żeliwa do odlewania wlewków, najczęściej stalowych.

Ze względu na niejednorodny skład odlanego materiału, wlewki przerabia się plastycznie.

Wikipedia


wlewny

umożliwiający wlanie cieczy do jakiegoś zbiornika


SJP.pl


wlewo

rzeczownik, rodzaj nijaki, nazwa własna

 (1.1) geogr. wieś w Polsce, w województwie zachodniopomorskim, w gminie Trzebiatów;

Wiktionary

Wlewo – wieś sołecka w północno-zachodniej Polsce, położona w województwie zachodniopomorskim, w powiecie gryfickim, w gminie Trzebiatów, nad zachodnim brzegiem rzeki Regi. Według danych z 28 lutego 2009 wieś miała 180 mieszkańców. W latach 1946–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa szczecińskiego. We Wlewie znajduje się dworek oraz pozostałości starego, poniemieckiego cmentarza. Mieści się tu stajnia sportowo-hodowlana dla koni. W 2003 roku zostało utworzone "Sołectwo Wlewo", będące jednostką pomocniczą gminy Trzebiatów. Obejmuje ono jedynie wieś Wlewo, której mieszkańcy wybierają sołtysa i 5-osobową radę sołecką.

Wikipedia


wlewowy

przymiotnik od: wlew


SJP.pl


wleźć

czasownik

 (1.1) pot. wejść

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Wlazła na drzewo i nie umie zleźć.

Wiktionary

Powiązane:

 czas. leźć, doleźć

Wiktionary


wliczać

włączać coś do rachunku


SJP.pl


wliczyć

włączyć coś do rachunku


SJP.pl


wlk.

skrót od: Wielki, np. Wlk. Brytania


SJP.pl

skrót

 (1.1) = wielki

Wiktionary


wlkp.

skrót od: wielkopolski; wielkopol., wielkop.


SJP.pl

skrót

 (1.1) = wielkopolski

Wiktionary


wlocik

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) zdrobn. od wlot

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. wlot m.

Wiktionary


wloger

rzadko: osoba zamieszczająca na blogu głównie nagrania wideo; vloger


SJP.pl


wlogerka

rzadko: kobieta zamieszczająca na blogu głównie nagrania wideo; vlogerka


SJP.pl


wlogować

rzadko: prowadzić internetowy pamiętnik w postaci nagrań wideo; vlogować


SJP.pl


wlonice

Miejscowości w Polsce

Wg TERYT jest ich 2
  • Wlonice – wieś w woj. świętokrzyskim, w pow. opatowskim, w gminie Ożarów
  • Wlonice – wieś w woj. świętokrzyskim, w pow. opatowskim, w gminie Wojciechowice

Wikipedia


wlora

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) geogr. miasto w południowo-zachodniej Albanii, na wybrzeżu Adriatyku;

Wiktionary

Wlora (alb. Vlorë, Vlora; wł. Valona, gr. Βαλόνα) – miasto w Albanii na wybrzeżu Adriatyku. Liczba mieszkańców wynosiła w 2011 ok. 80 tysięcy. Stolica okręgu i obwodu Wlory.

Miasto nadmorskie, nad którym wznosi się wzgórze Kuzum-Baba – siedziba muzułmańskiej sekty bektaszytów.

W mieście rozwinął się przemysł spożywczy, metalowy, chemiczny oraz elektrotechniczny.

Wikipedia

Powiązane:

 przym. wlorski

Wiktionary


wlorski

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z Wlorą, dotyczący Wlory (miasta w Albanii)

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Wlora ż.

Wiktionary


wlot

1. miejsce, przez które coś wlatuje, wpływa;
2. wlatywanie, przedostawanie się (do środka czegoś)


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) początkowa część rzeczy, do której coś wlatuje, wpada, wpływa lub wjeżdża

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Grono pszczół skupionych przed wlotem do ula wyglądem przypomina brodę.

 (1.1) Na Górnym Śląsku wlot kanału lub szamba nazywany jest „gulikiem”.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. lot mrz., przelot mrz.

:: zdrobn. wlocik mrz.

 czas. wlatywać ndk., wlecieć dk.

 przym. wlotowy

Wiktionary


wlotowy

przymiotnik od: wlot


SJP.pl


wlutować

lutując, umocować coś wewnątrz czegoś


SJP.pl


wlutowywać

lutując, umocowywać coś wewnątrz czegoś


SJP.pl


wma

skrót od: Windows Media Audio, w informatyce: jeden z formatów kompresji plików dźwiękowych, bardzo pogarszający jakość dźwięku


SJP.pl

Windows Media Audio (WMA) – format kompresji dźwięku stworzony przez Microsoft. W zamierzeniach producenta ma konkurować z formatem MP3.

Wikipedia


wmanipulować

1. spowodować dla własnej korzyści, że ktoś znalazł się w kłopotliwej sytuacji; wmanewrować;
2. skłonić kogoś dla własnej korzyści do uwierzenia w to, co mu się mówi; wmówić


SJP.pl


wmanipulowywać

1. dla własnej korzyści stawiać kogoś w kłopotliwej sytuacji; wmanewrowywać;
2. skłaniać kogoś dla własnej korzyści do uwierzenia w to, co mu się mówi; wmawiać


SJP.pl


wmarsz

wkroczenie, wstąpienie większej liczby maszerujących osób; wmaszerowanie


SJP.pl


wmarzać

[czytaj: wmar-zać] zostawać unieruchomionym przez lód, mróz


SJP.pl


wmarznięty

[czytaj: wmar-znięty] taki, który wmarznął (zamarznął w czymś); wmarzły, wmarźnięty


SJP.pl


wmarzły

[czytaj: wmar-zły] taki, który wmarzł (zamarzł w czymś); wmarznięty, wmarźnięty


SJP.pl


wmasować

wetrzeć coś w skórę, masując ją


SJP.pl


wmawiać

czasownik niedokonany

 (1.1) przekonywać kogoś o czymś, co nie jest prawdą

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Nawet wmawiano mi parę razy, że człowiek wierzący ma zaakceptować chorobę, bo tak chciał Bóg.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. wmawianie n., wmówienie n.

 czas. wmówić dk.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) imputować, insynuować

Wiktionary


wmeldować

1. zameldować kogoś w miejscu, w którym są już zameldowane inne osoby;
2. wmeldować się - potocznie: wpakować się;
a) wejść tam, gdzie nie jest się mile widzianym;
b) niespodziewanie zderzyć się, wpaść na coś lub na kogoś


SJP.pl


wmieść

zamiatając wgarnąć coś miotłą, szczotką pod coś, do środka czegoś


SJP.pl


wmiesić

dawniej:
1. mieszając, dodać coś do czegoś; wmieszać; domieszać;
2. wcisnąć, włożyć (np. czapkę na głowę)


SJP.pl


wmieszać

1. wplątać kogoś w coś;
2. połączyć dwa składniki mieszając


SJP.pl


wmiksować

1. wmieszać przy użyciu miksera;
2. potocznie: wmiksować się - wkręcić się gdzieś, wmieszać się


SJP.pl


wmiksowywać

1. dodawać przy użyciu miksera;
2. potocznie: wmiksowywać się - wkręcać się w jakąś grupę ludzi


SJP.pl


wml

skrót od: Wireless Markup Language, w informatyce: wersja języka XML, przystosowana do urządzeń przenośnych, wyposażonych w WAP


SJP.pl


wmniemanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) stpol. mniemanie

Wiktionary

Wymowa:

IPA: vmʲɲɛ̃ˈmãɲɛ, AS: vmʹńẽmãńe

Wiktionary


wmo

skrót od: World Meteorological Organization - Światowa Organizacja Meteorologiczna


SJP.pl


wmotać

wwikłać w coś; zaplątać; wplątać


SJP.pl


wmotywać

wplątywać w coś


SJP.pl


wmówić

przekonać kogoś wbrew jego woli lub rozsądkowi


SJP.pl


wmusić

zmusić do przyjęcia lub zjedzenia czegoś


SJP.pl


wmuszanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|wmuszać.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. wmuszenie n., mus m., przymus m., przymuszanie n., przymuszenie n.

 czas. wmuszać ndk., wmusić dk., musieć ndk., przymuszać ndk., przymusić dk.

 przym. musowy, przymusowy

 przysł. musowo, przymusowo

Wiktionary


wmyć

rzadko, zwykle o wodzie: przenieść coś w głąb czegoś, np. gleby


SJP.pl


wmykać

wmykać się - wchodzić gdzieś ukradkiem, po cichu


SJP.pl


wmyślać

wmyślać się - zastanawiać się nad czymś głęboko


SJP.pl


wmyślić

wmyślić się - zastanowić się nad czymś głęboko


SJP.pl


wmyślony

taki, który się wmyślił (zastanowił się nad czymś głęboko)


SJP.pl


wmłócić

potocznie: zjeść, zwłaszcza z apetytem; wszamać, wtrąbić, zmłócić


SJP.pl


wnasionek

błonkówka owadziarka z rodziny bleskotek; szkodnik grusz i jabłoni


SJP.pl


wnaturzać

dawniej: czynić właściwością czyjejś natury


SJP.pl


wnęcać

1. zwabiać zwierzynę łowną za pomocą przynęty;
2. dawniej: wnęcać się - dostawać się gdzieś, wciskać się


SJP.pl


wnęcić

1. zwabić zwierzynę łowną za pomocą przynęty;
2. dawniej: wnęcić się - dostać się gdzieś, wcisnąć się


SJP.pl


wnęk

rzeczownik, rodzaj męski

 (1.1) stpol. śrpol. (potem gw-pl|Podhale.) wnuk

Wiktionary

Wymowa:

IPA: vnɛ̃ŋk, AS: vnẽŋk

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. wnęka, wnuk

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) wnuk, wnuczek

Wiktionary


wnęka

wgłębienie w ścianie


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) zagłębienie w ścianie, murze

 (1.2) stpol. wnuczka

 (1.3) anat. rodzaj szczeliny lub zagłębienia na powierzchni narządu, przez który wchodzą lub wychodzą naczynia krwionośne, naczynia limfatyczne, nerwy.

Wiktionary

Wnęka – wgłębienie w ścianie. Wnęka może mieć różną głębokość, wysokość i szerokość. Może mieć proste krawędzie (bez ozdób) lub dekoracyjne wykończenie.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) We wnęce stała wielka szafa.

 (1.2) Wnęka wyrosła na przystojną młódkę.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈvnɛ̃ŋka, AS: vnŋka

Wiktionary

Powiązane:

 (1.1) przym. wnękowy

 (1.2) rzecz. wnęk, wnęczka

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) nisza

 (1.2) wnuczka, stpol. synowica

Wiktionary


wnękowy

przymiotnik od: wnęka


SJP.pl


wnerw

potocznie: wprowadzić w stan zdenerwowania


SJP.pl


wnerwiać

potocznie: wprowadzać w stan zdenerwowania


SJP.pl


wnerwić

potocznie: wprowadzić w stan zdenerwowania


SJP.pl


wnerwiony

potocznie: wprowadzić w stan zdenerwowania


SJP.pl


wnet

wkrótce, zaraz


SJP.pl

przysłówek

 (1.1) książk. w niedługim czasie od wskazanego momentu

Wiktionary

WNET (także Thirteen, channel 13) – niekomercyjna, amerykańska stacja telewizyjna w Newark, New Jersey, obejmująca swoim sygnałem obszar metropolitalnego Nowego Jorku. WNET jest sztandarową stacją telewizji publicznej PBS.

Studia i biura stacji WNET znajdują się na Manhattanie, w Midtown, a nadajnik na Empire State Building.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Ale wnet przestali o tym deliberować, gdyż żniwa były za pasem (…)

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) wkrótce, zaraz

Wiktionary


wnęta

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) stpol. przynęta

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈvnɛ̃nta, AS: vnnta

Wiktionary

Powiązane:

 czas. nęcić

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) nęta

Wiktionary


wnęter

mężczyzna lub samiec zwierzęcia cierpiący na wnętrostwo


SJP.pl


wnętrostwo

wrodzony brak jednego lub obu jąder w mosznie wskutek zatrzymania się ich w jamie brzusznej lub kanale pachwinowym


SJP.pl

  • wnętrostwo u człowieka
  • wnętrostwo w weterynarii

Wikipedia


wnętrzarka

wnętrzarz


SJP.pl

Patrz:

wnętrzarz

wnętrzarski

dotyczący wnętrz budynków, związany z dekoracją wnętrz


SJP.pl


wnętrzarstwo

Architektura wnętrz – sztuka kształtowania wnętrz architektonicznych, obejmuje wystrój i wyposażenie ruchome z uwzględnieniem funkcji pomieszczenia. Architektura wnętrz jest dziedziną twórczości architektonicznej.

Wikipedia


wnętrze

wszystkie elementy obiektu oprócz jego elementów brzegowych


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) przestrzeń, znajdująca się w środku czegoś

 (1.2) duchowa strona człowieka, dusza, serce

 (1.3) pomieszczenie w środku budowli wraz z wystrojem

 (1.4) geom. zbiór takich punktów figury geometrycznej, że dla każdego z nich istnieje otoczenie zawarte w tej figurze

Wiktionary

Wnętrze – obudowana przestrzeń zamknięta znajdująca się wewnątrz budowli, służąca określonym potrzebom materialnym i kulturowym człowieka.

Na pojęcie wnętrza architektonicznego, oprócz samego pomieszczenia, składa się również wystrój jego ścian, sklepienia, sufitu oraz wyposażenie w sprzęty ruchome.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Mniej wody dostanie się w ten sposób do wnętrza twoich butów.

 (1.2) Myślę, że każdy artysta jest ekshibicjonistą. Już sam występ na scenie ociera się o ekshibicjonizm. Twórczy ekshibicjonizm, powiedziałbym. Obnażamy się, pokazujemy swoje wnętrze na forum publicznym…

 (1.3) Nacisnęła klamkę i drzwi jęknęły przejmująco, ukazując woniejące kurzem wnętrze.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈvnɛ̃nṭʃɛ, AS: vnnṭše

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. wnętrzności nmos., wnętrzarstwo n., wnętrzarz m.

 przym. wewnętrzny, wnętrzowy, wnętrzarski

 przysł. wewnątrz, wewnętrznie

 przyim. wewnątrz

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) środek

Wiktionary


wnętrzniak

pasożyt żyjący wewnątrz ciała żywiciela


SJP.pl


wnętrzniaki

pasożyt żyjący wewnątrz ciała żywiciela


SJP.pl

Wikipedia


wnętrznik

Endocarpon Hedw. (wnętrznik) – rodzaj grzybów z rodziny brodawnicowatych (Verrucariaceae). Ze względu na współżycie z glonami zaliczany jest do grupy porostów.

Wikipedia


wnętrzności

rzeczownik, rodzaj niemęskoosobowy, liczba mnoga

 (1.1) anat. narządy wewnętrzne jamy brzusznej, klatki piersiowej oraz miednicy człowieka lub zwierzęcia

forma rzeczownika.

 (2.1) przest. plural|wnętrzność.

Wiktionary

Trzewia, trzewa, potocznie wnętrzności (łac. viscera, gr. splanchnon) – narządy wewnętrzne zwierząt (w tym i człowieka), znajdujące się w jamach ciała. Należą do tej grupy narządy klatki piersiowej i jamy brzusznej.

Trzewia występuje także u mięczaków jako narządy wewnętrzne, znajdujące się w worku trzewiowym.


Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Usunąć wnętrzności i odkroić głowę i ogon ryby.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: vnɛ̃nˈṭʃnɔɕt͡ɕi, AS: vnẽnṭšnośći

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. wnętrze n., wnętrostwo n.

 przym. wewnętrzny

 przysł. wewnętrznie, wewnątrz

 przyim. wewnątrz

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) trzewia

Wiktionary


wnętrzowy

przymiotnik od: wnętrze


SJP.pl


wniebogłosy

potocznie: bardzo głośno; przenikliwie, donośnie, na cały głos


SJP.pl

przysłówek sposobu

 (1.1) książk. bardzo głośno, przeraźliwie głośno

przymiotnik nieodmienny

 (2.1) książk. bardzo głośny, przeraźliwie głośny

Wiktionary


wniebowstąpić

w teologii chrześcijańskiej, o zmartwychwstałym Jezusie Chrystusie: wznieść się do nieba


SJP.pl


wniebowstąpienie

w teologii chrześcijańskiej, o zmartwychwstałym Jezusie Chrystusie: wznieść się do nieba


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki, nazwa własna

 (1.1) rel. święto chrześcijańskie upamiętniające wstąpienie do nieba zmartwychwstałego Jezusa Chrystusa, obchodzone corocznie w 40. dniu od Zmartwychwstania Pańskiego (czwartek);

Wiktionary

Wniebowstąpienie – przeniesienie się osoby świętej do nieba za życia (nie po śmierci) wraz z ciałem (nie sama dusza). Dwie najbardziej znane postacie, którym przypisywane jest wniebowstąpienie, to Jezus Chrystus oraz Mahomet.

Wniebowstąpienie znane jest także w buddyzmie (mnich Śantidewa) i hinduizmie (bóg Kryszna).

Wikipedia


wniebowstępować

w teologii chrześcijańskiej, o zmartwychwstałym Jezusie Chrystusie: wznosić się do nieba


SJP.pl


wniebowzięcie

święto kościelne związane z wstąpieniem Matki Boskiej do nieba


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki, nazwa własna

 (1.1) rel. święto chrześcijańskie upamiętniające wzięcie Matki Boskiej do nieba;

 (1.2) rel. przedmiot wiary chrześcijańskiej dotyczącej wzięcia do nieba z ciałem i duszą Najświętszej Maryi Panny

 (1.3) szt. przedstawienie przeniesienia Maryi Panny do nieba w sztuce

Wiktionary

Wniebowzięcie – według teologii chrześcijańskiej to zabranie osoby świętej przez Boga do nieba za życia lub po śmierci wraz z ciałem i duszą.

Według Biblii Bóg zabrał do nieba dwie osoby:

  • Henocha (por. Księga Rodzaju 5,24; Mądrość Syracha 44,16; i 49,14; List do Hebrajczyków 11,5);
  • Eliasza (por. 2 Księga Królewska 2,11).

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) W pierwszą niedzielę po Wniebowzięciu Górnoślązaczkom spieszno do Piekar.

 (1.2) Nie wszyscy chrześcijanie uznają Wniebowzięcie za dogmat wiary.

 (1.3) W jednym z ołtarzy bazyliki znajdowała się kopia „Wniebowzięcia” autorstwa Murilla.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. wniebowzięcie n., Wniebowzięta ż.

 przym. wniebowzięty

Wiktionary


wniebowzięta

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) rel. peryfr. matka Jezusa Chrystusa

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Bóg ukoronował Wniebowziętą na Królową Nieba i Panią świata.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. wniebowzięcie n., Wniebowzięcie n.

 przym. wniebowzięty

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) Maryja, Matka Boża, Bogarodzica, Bogarodzicielka, Bogurodzica, Boża Rodzicielka, Madonna, Maria, Maria z Nazaretu, Matka Najświętsza, Matka Pana, Matka Przenajświętsza, Najświętsza Maria Panna, Najświętsza Maryja Panna, Niepokalana, Przeczysta Panienka, Przeczysta Panna; podn. Królowa Nieba, Królowa Niebios; skr. MB, NMP

Wiktionary


wniebowzięty

bardzo zadowolony, szczęśliwy, w stanie euforii


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) przen. odczuwający szczęście

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Michaś, cały wniebowzięty, pobiegł ze świadectwem do domu.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. wniebowzięcie n., Wniebowzięcie n., Wniebowzięta ż.

Wiktionary


wnieść

1. przenieść coś do budynku, pomieszczenia lub innej zamkniętej przestrzeni;
2. przenieść coś na miejsce położone wyżej;
3. dać coś jako wkład we wspólnotę;
4. złożyć wniosek


SJP.pl

czasownik przechodni dokonany (ndk. wnosić)

 (1.1) dokonany od|wnosić.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: vʲɲɛ̇ɕt͡ɕ, AS: vʹńėść

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. wnoszenie n., wniesienie n.

Wiktionary


wniesienie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) przemieszczenie czegoś w górę lub w pewne miejsce

 (1.2) dodawanie (treści), uzupełnianie

Wiktionary

Powiązane:

 czas. wnieść, wnosić

 rzecz. wnoszenie n.

Wiktionary


wnijść

dawniej: wejść


SJP.pl

czasownik nieprzechodni dokonany

 (1.1) daw. wejść

forma rzeczownika.

 (2.1) D. plural|wnijście.

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) I postanowię przymierze Moje z tobą; i wnijdziesz do korabia ty i synowie twoi, żona twoja i żony synów twoich z tobą.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. wnijście n.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) daw. wniść

Wiktionary


wnijście

dawniej: wejść


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) daw. wejście

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Mimo znużenia nie mógł zamrużyć oka i oczyma szeroko otwartemi, patrzał na wnijście do namiotu.

Wiktionary

Powiązane:

 czas. wnijść dk.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) wejście

Wiktionary


wnikać

1. dostawać się do wnętrza czegoś, przenikać dokądś;
2. badać coś, zapoznawać się z czymś


SJP.pl

czasownik nieprzechodni niedokonany (dk. wniknąć)

 (1.1) przedostawać się do środka, przenikać

 (1.2) zgłębiać jakąś kwestię, próbować ją zrozumieć

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) W przemyśle mięsnym mikrofale (MW) są stosowane przede wszystkim do rozmrażania bloków mięsnych. Zwykle używana jest częstotliwość 915 MHz, ponieważ mikrofale mogą wtedy wnikać na głębokość 10-15 cm.

 (1.2) Przy pomocy abstrakcji matematycznych naukowcy mają możliwość wnikać głęboko w istotę zjawisk.

Wiktionary

Powiązane:

 czas. wniknąć dk.

 rzecz. wnikanie n., wnikliwość ż.

 przym. wnikliwy

 przysł. wnikliwie

Wiktionary


wnikanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|wnikać.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: vʲɲiˈkãɲɛ, AS: vʹńikãńe

Wiktionary

Powiązane:

 czas. wnikać

 przysł. wnikliwie

Wiktionary


wnikliwie

przysłówek

 (1.1) w sposób wnikliwy

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. wnikliwość ż., wnikanie n.

 czas. wnikać ndk.

 przym. wnikliwy

Wiktionary


wnikliwiej

stopień wyższy od przysłówka: wnikliwie


SJP.pl


wnikliwość

skłonność do gruntownej analizy, do doszukiwania się sedna rzeczy, istoty czegoś; dociekliwość, dokładność, dogłębność, gruntowność


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) cecha tego, kto wnikliwy, dociekliwy, uważny

Wiktionary

Wymowa:

IPA: vʲɲikˈlʲivɔɕt͡ɕ, AS: vʹńiklʹivość

Wiktionary

Powiązane:

 przym. wnikliwy

 przysł. wnikliwie

 czas. wnikać

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) dociekliwość

Wiktionary


wnikliwszy

stopień wyższy od przymiotnika: wnikliwy


SJP.pl


wnikliwy

1. analizujący, roztrząsający coś gruntownie, docierający do istoty czegoś; dogłębny, dociekliwy, dokładny, skrupulatny;
2. sprawiający wrażenie przenikającego głęboko, np. wnikliwe spojrzenie


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) zgłębiający coś dokładnie, przenikający głęboko

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. wnikliwość ż.

 przysł. wnikliwie

 czas. wnikać

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) analityczny, dociekliwy, gruntowny, przenikliwy, subtelny

Wiktionary


wniknąć

dostać się do wnętrza czegoś, zbadać, zgłębić


SJP.pl


wniosek

1. przemyślenie, wynik rozumowania;
2. twierdzenie wynikające z przesłanek;
3. postulat;
4. projekt zgłaszany pod obrady ciała kolegialnego


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) wynik, rezultat przemyślenia czegoś; twierdzenie, przekonanie będące wynikiem rozumowania, rozmyślania

 (1.2) pomysł, propozycja, projekt złożony do dyskusji i podjęcia decyzji o jego przyjęciu lub odrzuceniu

 (1.3) urz. prośba przedstawiona w odpowiednim urzędzie

Wiktionary

  • wniosek – formalna prośba o podjęcie określonych działań lub wykonanie określonej czynności
  • wniosek – konkluzja wynikająca z przesłanek

Wikipedia

Przykłady

 (1.2) Informujemy, że kryterium nr 2 oceny merytorycznej wniosków, dotyczące obszaru działalności będzie weryfikowane na podstawie dwóch list stanowiących załączniki do regulaminu naboru wniosków.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈvʲɲɔsɛk, AS: vʹńosek

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. wnioskowanie n.

 czas. wnioskować ndk.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) konkluzja

 (1.2) propozycja

 (1.3) podanie, pismo, prośba

Wiktionary


wnioskodawca

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) ten, kto wnioskuje, składa wniosek

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Wnioskodawca powinien wyrazić zgodę na przetwarzanie danych osobowych.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌvʲɲɔskɔˈdaft͡sa, AS: vʹńoskodafca

Wiktionary

Powiązane:

 forma żeńska wnioskodawczyni

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) ims. wnioskujący, petent

Wiktionary


wnioskodawczy

wnioskodawca


SJP.pl

Patrz:

wnioskodawca

wnioskodawczyni

kobieta występująca z wnioskiem


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) urz. forma żeńska od: wnioskodawca

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Wnioskodawczyni nie zaznaczyła, w jakim terminie chce ten urlop.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌvʲɲɔskɔdafˈt͡ʃɨ̃ɲi, AS: vʹńoskodafčńi

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. wnioskodawca m.

Wiktionary


wnioskować

1. wyciągać wnioski z przesłanek;
2. proponować, wnosić


SJP.pl

czasownik przechodni niedokonany (dk. wywnioskować)

 (1.1) wywodzić wniosek

czasownik przechodni niedokonany (dk. zawnioskować)

 (2.1) starać się oficjalnie o coś

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. wniosek mrz., wnioskowanie n.

 czas. wywnioskować dk., zawnioskować dk.

 przym. wnioskowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) dedukować, domniemywać, przyjmować, sądzić, wnosić

Wiktionary


wnioskowanie

1. wyciągać wnioski z przesłanek;
2. proponować, wnosić


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|wnioskować.

Wiktionary

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ˌvʲɲɔskɔˈvãɲɛ, AS: vʹńoskovãńe

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. wniosek m.

 czas. wnioskować

Wiktionary


wnioskowy

wniosek


SJP.pl

Patrz:

wniosek

wniść

czasownik nieprzechodni dokonany

 (1.1) daw. wejść

Wiktionary


wniwecz

1. dawniej: do szczętu, całkiem, zupełnie
2. w związku frazeologicznym: obrócić coś wniwecz - unicestwić, zniszczyć


SJP.pl

przysłówek

 (1.1) daw. całkiem, zupełnie

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Pragnienie występnych wniwecz się obróci.

Wiktionary

Powiązane:

 czas. zniweczyć dk., niweczyć ndk.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) całkiem, całkowicie, zupełnie, maksymalnie, kompletnie, totalnie

Wiktionary


wnizać

wciągnąć coś cienkiego (np. nitkę, sznurek) do środka czegoś


SJP.pl


wnizywać

wciągać nitkę, drut, sznurek itp. do środka czegoś


SJP.pl


wnorka

ptak, sowa ziemna


SJP.pl


wnorów

Miejscowości i ich części Polsce

Wg TERYT jest ich 2, w tym 1 podstawowa
  • Wnorów – przysiółek wsi Wilków Średzki w woj. dolnośląskim, w pow. średzkim, w gminie Kostomłoty
  • Wnorów – wieś w woj. świętokrzyskim, w pow. sandomierskim, w gminie Łoniów

Wikipedia


wnorowski

nazwisko


SJP.pl

Wnorowski (forma żeńska: Wnorowska; liczba mnoga: Wnorowscy) – polskie nazwisko, w Polsce nosi je ok. 1800 osób

Osoby noszące nazwisko Wnorowski:

  • Czesław Wnorowski (1891-?) – komandor porucznik Marynarki Wojennej RP
  • Jan Wnorowski (XVI w.) – pierwszy polski duchowny luterański w Królewcu
  • Kazimierz Józef Wnorowski (1818-1885) – biskup rzymskokatolicki, biskup diecezjalny lubelski
  • Kazimierz Wnorowski (ur. 1912) – porucznik Marynarki Wojennej RP
  • Tadeusz Wnorowski – porucznik piechoty Wojska Polskiego
  • Zygmunt Wnorowski (ur. 1905) – inżynier, podporucznik rezerwy kawalerii Wojska Polskiego

Wikipedia


wnorsko-kużelski

Wnory-Kużele


SJP.pl

Patrz:

Wnory-Kużele

wnorsko-pażoski

Wnory-Pażochy


SJP.pl

Patrz:

Wnory-Pażochy

wnory-kużele

wieś w województwie podlaskim, w powiecie wysokomazowieckim


SJP.pl

Wnory-Kużele – wieś w Polsce położona w województwie podlaskim, w powiecie wysokomazowieckim, w gminie Kobylin-Borzymy.

Zaścianek szlachecki Kużele należący do okolicy zaściankowej Wnory położony był w drugiej połowie XVII wieku w powiecie tykocińskim ziemi bielskiej województwa podlaskiego. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa łomżyńskiego.

Wierni kościoła rzymskokatolickiego należą do parafii Matki Boskiej Szkaplerznej w Starych Wnorach.

Wikipedia


wnory-pażochy

wieś w województwie podlaskim, w powiecie wysokomazowieckim


SJP.pl

Wnory-Pażochy – wieś w Polsce położona w województwie podlaskim, w powiecie wysokomazowieckim, w gminie Kulesze Kościelne.

W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa łomżyńskiego.

Wierni kościoła rzymskokatolickiego należą do parafii św. Bartłomieja Apostoła w Kuleszach Kościelnych.

Wikipedia


wnosić

1. niosąc, umieszczać kogoś lub coś we wnętrzu lub na wierzchu czegoś;
2. przedstawiać, składać do rozpatrzenia, np. skargę;
3. książkowe: domyślać się, wyciągać wniosek


SJP.pl

czasownik przechodni niedokonany (dk. wnieść)

 (1.1) przemieszczać coś w górę lub w pewne miejsce

 (1.2) mieć swój wkład w czymś; dodawać (treści), uzupełniać

 (1.3) przedstawiać, składać do rozpatrzenia (np. skargę, wniosek)

czasownik przechodni niedokonany (dk. brak)

 (2.1) wyciągać wnioski

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Mężczyzna wnosi telewizor do pokoju.

 (1.2) Pracując przy czymś, trzeba wnosić coś od siebie, a nie polegać na cudzych wskazówkach.

 (1.3) Nie wiem, o co wnosi teraz pan minister, stojąc na mównicy.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈvnɔɕit͡ɕ, AS: vnośić

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. wnoszenie n., wniesienie n.

 czas. przenosić ndk., wznosić ndk.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) nosić, dźwigać

Wiktionary


wnoszenie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|wnosić.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: vnɔˈʃɛ̃ɲɛ, AS: vnošńe

Wiktionary

Powiązane:

 czas. wnosić, wnieść, wznosić

 rzecz. wniesienie n.

Wiktionary


wnp

skrót od: Wspólnota Niepodległych Państw - związek gospodarczy, polityczny i wojskowy Rosji oraz niektórych byłych republik związkowych


SJP.pl

skrótowiec, rzeczownik, rodzaj żeński albo nijaki

 (1.1) = Wspólnota Niepodległych Państw;

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) 12 (= dwanaście) krajów byłego ZSRR utworzyło w grudniu 1991 (= tysiąc dziewięćset dziewięćdziesiątego pierwszego) roku WNP.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: vu‿ɛ̃n‿ˈpɛ, AS: vu‿ẽn‿pe

Wiktionary

Powiązane:

 przym. WNP-owski

Wiktionary


wnp-owski

przymiotnik relacyjny

 (1.1) polit. związany z WNP, dotyczący WNP

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. WNP mrz.

 skr. WNP

Wiktionary


wnt

skrótowiec

 (1.1) = wewnątrzwspólnotowe nabycie towarów

Wiktionary

Szlak sygnalizacyjny Wnt tworzy szereg białek komórki odgrywających rolę w embriogenezie i karcynogenezie, a także fizjologicznych procesach zachodzących w prawidłowych komórkach dorosłych organizmów.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: vu‿ɛ̃n‿ˈtɛ, AS: vu‿ẽn‿te

Wiktionary


wnuczę

pieszczotliwie: wnuczek lub wnuczka


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) zdrobn. od wnuk lub wnuczka

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Moje wnuczę właśnie zaczęło chodzić.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. wnuk mos., wnuś mos.

Wiktionary


wnuczek

zdrobnienie od: wnuk


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) zdrobn. od: wnuk

forma rzeczownika.

 (2.1) D. lm. od: wnuczka

Wiktionary

Stawy w Rumoce – zespół trzynastu stawów rybnych w okolicy wsi Rumoka w powiecie mławskim, w województwie mazowieckim, w tym jedenastu nazwanych: Budy Duże, Karczurek, Moczydło, Połomia, Rudka, Staw Olszynowy, Staw przy Drodze, Staw Selektowy, Staw Zimowy, Wnuczek i Żuławy.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Ostatnio bardzo popularną metodą oszustwa jest oszustwo na wnuczka.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈvnut͡ʃɛk, AS: vnuček

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. wnuk m., wnuczka ż.

:: zdrobn. wnusio m., wnuś m.

 przym. wnuczkowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) wnusio

Wiktionary


wnuczka

córka syna bądź córki (w stosunku do dziadka lub babki)


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) córka syna lub córki

forma rzeczownika.

 (2.1) D. i B. lp. od: wnuczek

Wiktionary

Relacja rodzinna (także relacja lub stosunek genealogiczny; pot. nazwa lub rodzaj pokrewieństwa i powinowactwa, nazewnictwo, nazwy członków rodziny) – nazwa i rodzaj stosunku zachodzącego między dwiema osobami należącymi do tej samej rodziny, a wynikającego z faktu filiacji i koicji (w genealogii) lub – szerzej – z pokrewieństwa i powinowactwa (w pozostałych naukach). Na relację taką mają również wpływ stopień pokrewieństwa i powinowactwa (pierwszy, drugi, trzeci itd.), różnica pokoleń oraz linia pokrewieństwa i powinowactwa (prosta i boczna, wstępna i zstępna). Relacje rodzinne oblicza się od jednej osoby, którą w genealogii można nazywać probantem, do innego członka jej rodziny.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Jak Twoja wnuczka ma na imię?

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈvnut͡ʃka, AS: vnučka

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. prawnuczka ż., wnuczęta nmos.

:: zdrobn. wnusia ż.

:: fm. wnuk m., wnuczek m.

 przym. wnuczkowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) stpol. wnęka

Wiktionary


wnuczkowy

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z wnuczkiem, dotyczący wnuka lub wnuczki

przymiotnik dzierżawczy

 (2.1) należący do wnuka lub wnuczki

przymiotnik jakościowy

 (3.1) właściwy wnukowi lub wnuczce

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Zatrzymano króla mafii wnuczkowej.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. wnuczek mos., wnuczka ż., wnuk mos., wnusio mos., wnuś mos.

Wiktionary


wnuczkożonka

potocznie: młoda kobieta będąca partnerką znacznie starszego od siebie mężczyzny


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) neol. młoda kobieta w związku ze znacznie starszym mężczyzną

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Nie wypada nie zrobić wnuczkożonce dzidziusia, którego oboje zakochani noszą w nosidełku po trendy knajpach.

Wiktionary


wnuczuś

pieszczotliwie: wnuk


SJP.pl


wnuczusia

pieszczotliwie: wnuk


SJP.pl


wnuczy

wnukowy; dawniej:
1. będący własnością wnuka, należący do wnuka;
2. właściwy wnukowi


SJP.pl


wnuk

syn syna lub córki


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) syn córki lub syna

Wiktionary

Relacja rodzinna (także relacja lub stosunek genealogiczny; pot. nazwa lub rodzaj pokrewieństwa i powinowactwa, nazewnictwo, nazwy członków rodziny) – nazwa i rodzaj stosunku zachodzącego między dwiema osobami należącymi do tej samej rodziny, a wynikającego z faktu filiacji i koicji (w genealogii) lub – szerzej – z pokrewieństwa i powinowactwa (w pozostałych naukach). Na relację taką mają również wpływ stopień pokrewieństwa i powinowactwa (pierwszy, drugi, trzeci itd.), różnica pokoleń oraz linia pokrewieństwa i powinowactwa (prosta i boczna, wstępna i zstępna). Relacje rodzinne oblicza się od jednej osoby, którą w genealogii można nazywać probantem, do innego członka jej rodziny.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Jestem wnukiem mojej babci i mojego dziadka.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: vnuk, AS: vnuk

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. wnęk m., wnuczę n., wnuczęta n. lm.

:: zdrobn. wnuczek m., wnusio m., wnuś m.

:: fż. wnuczka

 przym. wnuczkowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) stpol. wnęk m.

Wiktionary


wnuka

przestarzale: wnuczka


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) stpol. wnuczka

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) wnuczka, stpol. synowica, wnęka, wnukiew

Wiktionary


wnuki

przestarzale: wnuczka


SJP.pl

Wnuki (biał. Унукі; ros. Унуки) − wieś na Białorusi, w obwodzie mińskim, w rejonie miadzielskim, w sielsowiecie Narocz.

Wikipedia


wnukiew

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) stpol. wnuczka

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) wnuczka, stpol. synowica, wnęka, wnuka

Wiktionary


wnukowski

nazwisko


SJP.pl


wnukowy

wnuczy; dawniej:
1. będący własnością wnuka, należący do wnuka;
2. właściwy wnukowi


SJP.pl


wnuś

pieszczotliwie o wnuku


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) pieszcz. wnuk

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. wnuczek m., wnuczę n., wnuczka ż., wnuk m.

 przym. wnuczkowy

Wiktionary


wnusia

pieszczotliwie o wnuczce


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) zdrobn. pieszcz. wnuczka

forma rzeczownika.

 (2.1) zob. wnuś.

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Wracając z banku planowaćanowała jeszcze wstąpić do piekarni po świeże rogaliki, oddać do wywołania film, który Krzysztof wypstrykał podczas świąt, i oczywiście odebrać z przedszkola swoją ukochaną wnusię.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. wnuczka ż.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) wnuczka

Wiktionary


wnusio

zdrobnienie od: wnuk


SJP.pl


wnyk

pętla używana przez kłusowników do chwytania zwierzyny; sidło


SJP.pl


wnykarka

kobieta chwytająca zwierzynę we wnyki


SJP.pl


wnykarz

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) kłusownik używający wnyków do chwytania zwierzyny

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. wnyki nmos., wnyk m.

 przym. wnykowy

Wiktionary


wnyki

pętla używana przez kłusowników do chwytania zwierzyny; sidło


SJP.pl

Sidła (wnyki) – pętle z drutu, linki stalowej, włosia i tym podobnych, zastawiane przez kłusowników na przejściach (przesmykach) zwierzyny. W Polsce używanie sideł jest przestępstwem.

Wikipedia


woal

cienka, ażurowa tkanina


SJP.pl

Woal – cienka, mleczno prześwitująca tkanina o splocie włosowo-wątkowym. Produkowany z bawełny, włókien sztucznych (np. poliestrów lub poliamidów) lub z ich mieszanki. Używana w branży dekoracyjnej (np. w firankach) lub odzieżowej (np. w sukienkach).

Wikipedia


woalka

tiulowa ozdoba kapelusza, opuszczana na twarz kobiety


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) przezroczysta zasłona na twarz stanowiąca przybranie damskiego kapelusza;

Wiktionary

Woalka – cienka, rzadka, przejrzysta tkanina do okrycia twarzy, najczęściej przymocowana do kapeluszy. Wykorzystywana jest jako ozdobny dodatek do stroju ślubnego lub pogrzebowego.


Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Przynieś mi ciemny płaszczyk i czarny kapelusz z woalką.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: vɔˈalka, AS: voalka

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. woal m.

 czas. zawoalować dk.

Wiktionary


woalować

rzadko: zasłaniać woalem


SJP.pl


woalowy

woal


SJP.pl

Patrz:

woal

wobbler

[czytaj: łobler]
1. drukowany element reklamowy zawieszany na półce, poruszający się pod wpływem powietrza; kiwak;
2. spinningowa przynęta wędkarska, imitująca niedużą rybę; wobler


SJP.pl

Wobbler, kiwak, kiwaczek (ang. to wobble, ruszać się nierównomiernie, kiwać się) – rodzaj materiału reklamowego, w którym treść reklamowa umieszczona jest na nośniku wprawianym w ruch poprzez podmuchy powietrza, dotyk, lub mechanicznie. Jest przynętą na klienta w miejscu sprzedaży.

Wikipedia


wobec

w stosunku do kogoś, czegoś


SJP.pl

przyimek

 (1.1) (w odniesieniu) do; biorąc pod uwagę; uwzględniając, razem, wspólnie

 (1.2) przed, w obliczu, naprzeciw

 (1.3) względem

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Wobec pańskiego zachowania na zebraniu nie widzę możliwości naszej dalszej współpracy.

 (1.2) Staniesz wobec króla.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈvɔbɛt͡s, AS: vobec

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. daw. obec ż., obcość, obecność

 czas. obcować

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) w stosunku do, przy, razem

Wiktionary


wobler

spinningowa przynęta wędkarska, imitująca niedużą rybę; wobbler


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) wędk. sztuczna przynęta wędkarska na ryby drapieżne przypominająca wyglądem i ruchem ich pokarm;

Wiktionary

Wobler (ang. „to wobble” – telepać się) – sztuczna przynęta wędkarska imitująca naturalny pokarm ryb drapieżnych (ryby, owady, płazy itp.), wykonana z różnego rodzaju twardych materiałów, np.: drewna (najczęściej balsy), plastiku, stosowana w łowieniu ryb metodą spinningową i trollingową.

Wikipedia

Przykłady

składnia.

kolokacje.

synonimy.

antonimy.

hiperonimy.

 (1.1) sztuczna przynęta

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

frazeologia.

etymologia.

 (1.1) etym|ang|wobbler. < etym|ang|wobble. → kiwać się, telepać się

uwagi.

tłumaczenia.

* angielski: (1.1) wobbler

* czeski: (1.1) wobler m., wobbler m.

* duński: (1.1) wobler w.

* niemiecki: (1.1) Wobbler m.

* ukraiński: (1.1) воблер m.

źródła.

== wobler (język czeski.) ==

thumb|woblery (1.1)

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik, rodzaj męski

 (1.1) wędk. wobler

odmiana.

przykłady.

Wiktionary

Synonimy:

antonimy.

hiperonimy.

 (1.1) sztuczna przynęta

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

frazeologia.

etymologia.

 (1.1) etym|ang|wobbler. < etym|ang|wobble. → kiwać się, telepać się

uwagi.

tłumaczenia.

* angielski: (1.1) wobbler

* czeski: (1.1) wobler m., wobbler m.

* duński: (1.1) wobler w.

* niemiecki: (1.1) Wobbler m.

* ukraiński: (1.1) воблер m.

źródła.

== wobler (język czeski.) ==

thumb|woblery (1.1)

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik, rodzaj męski

 (1.1) wędk. wobler

odmiana.

przykłady.

składnia.

kolokacje.

synonimy.

Wiktionary


woblerek

zdrobnienie od: wobler


SJP.pl


wobulator

generator o automatycznie zmienianej częstotliwości


SJP.pl

Wobulator (od ang. wobble – wahać się) – elektroniczny przyrząd pomiarowy służący do badania charakterystyk częstotliwościowych filtrów lub innych układów elektronicznych (np. toru p.cz. radioodbiornika). Jest to specjalizowany generator, który wytwarza przebieg o częstotliwości zmieniającej się cyklicznie w zadanym zakresie (powoduje tzw. przemiatanie częstotliwości). Odczytu charakterystyki dokonuje się za pomocą oscyloskopu. Wobulator wytwarza dodatkowo przebieg pozwalający synchronizować oscyloskop.

Wikipedia


wobuloskop

przyrząd elektroniczny do obserwacji na ekranie lampy oscyloskopowej zmian napięcia


SJP.pl

Wobuloskop – przyrząd elektroniczny, umożliwiający wizualną obserwację charakterystyk częstotliwościowych badanego układu, bądź wizualną analizę charakterystyki widmowej badanego sygnału. Dwoma głównymi elementami wobuloskopu są: wobulator i oscyloskop.

Wikipedia


wobuloskopowy

przymiotnik od: wobuloskop


SJP.pl


wobła

płoć kaspijska, ryba


SJP.pl


woc

skrótowiec, rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) = ekon. wolny obszar celny

 (1.2) = wojsk. Wojska Obrony Cyberprzestrzeni

Wiktionary

Wymowa:

IPA: vu‿ɔ‿ˈt͡sɛ, AS: vu‿o‿ce

Wiktionary


woch

nazwisko


SJP.pl


wochnik

nazwisko


SJP.pl


wocista

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) adm. pot. funkcjonariusz Wojsk Obrony Terytorialnej

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. WOT m., wotowiec m.

:: fż. wocistka ż.

 przym. wotowski

 skr. WOT

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) wotowiec

Wiktionary


wod

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) chem. daw. wodór, pierwiastek chemiczny o symbolu H i liczbie atomowej 1

Wiktionary

Przykłady

składnia.

kolokacje.

synonimy.

 (1.1) symbol. H; wodór m., daw. wodorod m., wodoród m., wodor m., lżeń m., wodoczyn m.

antonimy.

hiperonimy.

 (1.1) pierwiastek chemiczny

hiponimy.

 (1.1) prot, deuter, tryt

holonimy.

 (1.1) ortowodór, parawodór, woda

meronimy.

pokrewne.

 rzecz. wodór m., wodorek m., woda ż., wodorowanie n., zwodorowanie n., uwodornianie n., uwodornienie n., nawodornienie n., daw. wodorod m., wodoród m., wodor m., wodorodek m., wodoczyn m.

 przym. wodorowy, wodorodowy, wodorodny, wodorkowy

 czas. wodorować ndk., zwodorować dk., uwodorniać ndk., uwodornić dk., nawodorować dk.

frazeologia.

etymologia.

 (1.1) etymn|pol|woda.

uwagi.

 zobacz też: Indeks:Polski - Pierwiastki chemiczne

tłumaczenia.

 (1.1) zobtłum|wodór.

źródła.

== wod (tok pisin.) ==

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik

 (1.1) słowo

odmiana.

przykłady.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. wodór m., wodorek m., woda ż., wodorowanie n., zwodorowanie n., uwodornianie n., uwodornienie n., nawodornienie n., daw. wodorod m., wodoród m., wodor m., wodorodek m., wodoczyn m.

 przym. wodorowy, wodorodowy, wodorodny, wodorkowy

 czas. wodorować ndk., zwodorować dk., uwodorniać ndk., uwodornić dk., nawodorować dk.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) symbol. H; wodór m., daw. wodorod m., wodoród m., wodor m., lżeń m., wodoczyn m.

Wiktionary


wod.-kan.

skrót od: wodno-kanalizacyjny


SJP.pl


woda

tlenek wodoru; najbardziej rozpowszechniony w przyrodzie związek nieorganiczny


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) pot. zgrub. wódka

Wiktionary

Woda (tlenek wodoru; nazwa systematyczna IUPAC: oksydan) – związek chemiczny o wzorze H2O, występujący w warunkach standardowych w stanie ciekłym. W stanie gazowym wodę określa się mianem pary wodnej, a w stałym stanie skupienia – lodem. Słowo „woda” jako nazwa związku chemicznego może odnosić się do każdego stanu skupienia.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Wczoraj waliliśmy wódę do późna w nocy.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈvuda, AS: vuda

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. wódeczka ż., wódka ż., wódzia ż.

Wiktionary


wodan

bóg germański; Odyn


SJP.pl

Wodan, Wotan (również Woden, Wuotan) – germański bóg ojciec, bóg wojny, mistrz magii.

Przedstawiany był jako postać w towarzystwie dwóch wilków – znany później w Skandynawii jako Odyn. To on rozdzielał zwycięstwa, zsyłał choroby i uzdrawiał. Starożytni Rzymianie widzieli w nim Merkurego.

Wikipedia


wódca

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) gwara. wódz

Wiktionary


wódczany

wódka; wódkowy


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z wódką, dotyczący wódki

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Mimo że o zgubnym wpływie nadużywania alkoholu też nie trzeba przekonywać, wódczana akcyza pozostanie na dotychczasowym poziomie.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: vuṭˈt͡ʃãnɨ, AS: vuṭčãny

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. woda ż., bezwodzie n., wódka ż., wódeczka ż., wódzia ż.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) samogonny

Wiktionary


wodecki

nazwisko


SJP.pl

  • Bernard Wodecki (1922–2008) – polski duchowny rzymskokatolicki, werbista, tłumacz ksiąg Biblii poznańskiej
  • Ernest Wodecki – żołnierz
  • Marcin Wodecki (ur. 1988) – piłkarz
  • Wiesław Wodecki (1927–2010) – pisarz
  • Zbigniew Wodecki (1950–2017) – piosenkarz, instrumentalista i kompozytor

Wikipedia


wódeczka

zdrobnienie od: wódka


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) pot. zdrobn. od: wódka

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Wpadnij do mnie, napijemy się wódeczki.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: vuˈdɛt͡ʃka, AS: vudečka

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. wódka ż., wóda ż., wódzia ż., wodnik mos./mzw.

 przym. wódczany

Wiktionary


woder

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) długi, wodoszczelny but gumowy, sięgający po pachwinę;

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Młodzi strażacy poruszają się po rzece łodziami i ręcznie wyławiają ryby. Obserwowaliśmy ich w niedzielę. Długie wodery sięgające pasa, grube rękawice po łokcie, maseczki z solidnym filtrem na twarzy i na dokładkę kamizelki asekuracyjne.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈvɔdɛr, AS: voder

Wiktionary


wodery

spodnie połączone z butami, używane przez wędkarzy i myśliwych; spodniobuty, wadery


SJP.pl

Wodery – rodzaj nieprzemakalnego obuwia wędkarskiego sięgającego do kroku, połączenie kaloszy i nieprzemakalnych spodni.

Wodery są zrobione z nieprzemakalnego (zazwyczaj gumowanego) materiału, czasem także ocieplanego. Wodery krótsze mocowane są na szelkach, dłuższe są w całości, z naramiennikami. Wodery najczęściej używane są przez wędkarzy, szczególnie przez wędkarzy muchowych, umożliwiają im wędkowanie stojąc w wodzie daleko od brzegu, np. w środku nurtu rzeki. Używane są także przez służby ratownicze, np. przez strażaków w trakcie powodzi.

Wikipedia


wodewil

komediowy utwór sceniczny, łączący dialogi z tańcami oraz pantomimą; vaudeville


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) szt. muz. teatr. widowisko komediowe lub farsowe z muzyką, piosenkami, pantomimą i baletem, z przewagą tekstu mówionego nad śpiewanym;

Wiktionary

Wodewil (fr. vaudeville) – muzyczna forma dramatyczna o komicznym charakterze, powstała we Francji w okresie baroku, łącząca tekst komediowy z piosenkami. Wodewil wpłynął na rozwój opery komicznej.

Wodewile komponował m.in. Jean-Jacques Rousseau (Le devin du village), Christoph Willibald Gluck (L'île de Merlin, La fausse esclave, Cythère assiegée) i Maciej Kamieński (Nędza uszczęśliwiona). Twórcą librett do wodewili był m.in. Charles-Simon Favart. W Polsce wodewil był główną muzyczną formą dramatyczną tworzoną w epokach klasycyzmu i romantyzmu (do czasów Stanisława Moniuszki).

Wikipedia

Wymowa:

IPA: vɔˈdɛvʲil, AS: vodevʹil

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. wodewilista m., wodewilistka ż.

 przym. wodewilowy, wodewilny

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) śpiewogra, singspiel, melofarsa

Wiktionary


wodewilista

aktor grający w wodewilach


SJP.pl


wodewilistka

aktorka grająca w wodewilach


SJP.pl


wodewilowy

przymiotnik od: wodewil


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z wodewilem, dotyczący wodewilu

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) W 1928 roku Helena Rojówna pisze wraz z mężem sztukę o charakterze wodewilowym, stylizowaną na folklor podhalański.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. wodewil mrz.

Wiktionary


wodiczko

  • Bohdan Wodiczko (1911-1985) – polski dyrygent i pedagog muzyczny
  • Krzysztof Wodiczko (ur. 1943) – zamieszkały w USA artysta pochodzenia polskiego

Wikipedia


wódka

wysokoprocentowy napój alkoholowy; gorzałka


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) spoż. wysokoprocentowy napój alkoholowy składający się z destylatu alkoholowego i wody, czasem z dodatkiem innych składników;

 (1.2) stpol. kosmet. perfumy

Wiktionary

Wódka – wysokoprocentowy napój alkoholowy uzyskiwany przez zmieszanie w odpowiednich proporcjach spirytusu rektyfikowanego z wodą. Może mieć charakter czysty, bez dodatków lub smakowy. Zawartość alkoholu etylowego w wódce wynosi nie mniej niż 37,5% obj., zwykle 40% obj. Surowcami do produkcji wódek są produkty pochodzenia rolniczego, tradycyjnie zboża lub ziemniaki.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Do śledzia podano wódkę.

 (1.1) Znów nalał sobie wódki nieznajomego.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈvutka, AS: vutka

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. woda ż., Wódka ż.

:: zdrobn. wódeczka ż., wódzia ż.

:: zgrub. wóda ż.

 przym. wódczany, wódkowy, wódecki

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) gorzała, gorzałka, okowita, slang. reg. wódzia, czysta, czyściocha, bańka, bania, berbelucha, gołda, kira, chira, hara, szmira, sznaps, szpachlówa, siwucha, ćmaga, ślepotka, mędrochna, mędroszka; reg. pozn. berbela., gw-pl|Górny Śląsk|woniączka., gw-pl|Śląsk Cieszyński|gorzołka, gorzoła.; warszawa|monopolka.; żart. lekarstwo, oranżadka, pocieszycielka, czysta ojczysta, woda rozmowna

Wiktionary


wódkomat

automat do sprzedaży wódki


SJP.pl


wódkopicie

rzadko: picie wódki; libacja, pijatyka, biba


SJP.pl


wódkować

potocznie: pić wódkę


SJP.pl


wódkowy

wódka; wódczany


SJP.pl


wodniacki

przymiotnik od: Wodniak


SJP.pl


wodniaczka

kobieta uprawiająca sporty wodne


SJP.pl


wodniak

osoba uprawiająca sporty wodne


SJP.pl


wodniarka

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) mebl. szafka, na której stawia się miskę do mycia i dzban z wodą

 (1.2) ent. zob. koziułka wodniarka.

Wiktionary


wodnica

1. baśniowa nimfa wodna przebywająca w morzach, jeziorach, rzekach, wabiąca ludzi; rusałka
2. linia wodna, waterlinia


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) mar. żegl. krzywa wyznaczona na kadłubie przez poziom spokojnej wody, przy określonym stopniu załadowania jednostki pływającej;

 (1.2) mit. słowiański demon zamieszkujący zbiorniki wodne, uznawana za partnerkę topielca; również zwłoki utopionej kobiety

Wiktionary

  • wodnica (rusałka, topielica) – nazwa żeńskiego demona słowiańskiego
  • wodnica – krzywa wyznaczona na kadłubie statku (okrętu) z powierzchnią równoległą do powierzchni wody
  • wodnice (Potamogalinae) – podrodzina ssaków z rodziny tenrekowatych
    • Micropotamogale lamottei
    • wodnica ruwenzorska – Micropotamogale ruwenzorii
    • wodnica kameruńska – Potamogale velox

Wikipedia

Powiązane:

 rzecz. Wodnik mzw./mos., wodnistość ż., wodnik

 czas. wodować

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) linia wodna

 (1.2) topielica

Wiktionary


wodnicha

rodzaj grzybów podstawkowych z rzędu bedłkowców


SJP.pl

Hygrophorus Fr. (wodnicha) – rodzaj grzybów z rodziny wodnichowatych (Hygrophoraceae).

Wikipedia


wodnichowate

o cechach wodnichowatych (rodzina grzybów)


SJP.pl

Wodnichowate (Hygrophoraceae Lotsy) – rodzina grzybów z rzędu pieczarkowców (Agaricales).

Wikipedia


wodnichowaty

o cechach wodnichowatych (rodzina grzybów)


SJP.pl


wodnicki

nazwisko


SJP.pl


wodnicowate

rodzina roślin z rzędu skalnicowców; wodnikowate


SJP.pl


wodnicowaty

o cechach wodnicowatych (rodzina roślin)


SJP.pl


wodniczak

rodzaj ptaków z rodziny chruścieli


SJP.pl


wodniczek

ptak z rzędu wróblowatych


SJP.pl

Wodniczek (Micropotamogale) – rodzaj ssaków z rodziny wodnic (Potamogalidae).

Wikipedia


wodniczka

1. wypełniona płynem przestrzeń w obrębie cytoplazmy komórkowej; wakuola
2. niewielki ptak wędrowny z rodziny pokrzewkowatych


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) ornit. nazwa systematyczna|Acrocephalus paludicola|ref=tak., gatunek wędrownego ptaka z rodziny trzciniaków, zamieszkującego wschodnią Europę i zachodnią Azję;

 (1.2) ornit. ptak z gatunku wodniczka (1.1)

 (1.3) biol. wakuola

Wiktionary

  • wodniczka – wakuola jako organellum komórkowe
  • wodniczka – Acrocephalus paludicola, ptak z rzędu wróblowych

Wikipedia

Powiązane:

 rzecz. bezwodzie n., woda ż., wodnistość ż., wodnik m., wodnica ż., uwadnianie n., uwodnienie n., wódka m., nawadnianie n., nawodnienie n.

 czas. uwadniać ndk., uwodnić, nawadniać ndk., nawodnić dk.

 przym. wodny, wodnisty

Wiktionary


wodnik

1. baśniowa postać przebywająca w wodzie;
2. gatunek pająka; topik;
3. wędrowny ptak


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy, nazwa własna

 (1.1) astr. zodiakalny gwiazdozbiór równikowy, w Polsce widoczny częściowo latem i jesienią;

 (1.2) astr. astrol. jedenasty znak zodiaku, w którym Słońce znajduje się od 21 stycznia do 19 (20) lutego;

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy lub męskozwierzęcy

 (2.1) pot. osoba urodzona pod znakiem Wodnika (1.2)

Wiktionary

  • Wodnik (łac. Aquarius) – gwiazdozbiór równikowy
  • Wodnik – astrologiczny znak zodiaku
  • wodnik – w wierzeniach słowiańskich demon zbiorników wodnych
  • wodnik (topik, Argyroneta aquatica) – gatunek pajęczaka z rodziny topikowatych
  • wodnik (wodnik zwyczajny, Rallus aquaticus) – gatunek ptaka z rodziny chruścieli
  • „Wodnik” – polski okręt wojenny z okresu XVII wieku
  • Wodnik (Jezioro Chłodnickie) – jezioro na Równinie Drawskiej, w woj. zachodniopomorskim
  • Wodnik – część miasta Łobez, w Polsce, w woj. zachodniopomorskim, w pow. łobeskim, w gminie Łobez
  • Wodnik – osada w Polsce, w woj. zachodniopomorskim, w pow. szczecineckim, w gminie Biały Bór

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Wodnik bywa w legendach identyfikowany z Ganimedesem albo Deukalionem.

 (1.1) Najjaśniejszą gwiazdą w gwiazdozbiorze Wodnika jest Sadalsuud.

 (1.1) Konstelacja Wodnika góruje o północy we wrześniu.

 (1.1) W Wodniku znajduje się jedna z najbliższych Ziemi mgławic planetarnych – Ślimak.

 (1.2) Wodnik to jeden ze znaków zodiaku, który występuje po Koziorożcu, a przed Rybami.

 (1.2) Pod koniec stycznia Słońce wchodzi w znak Wodnika.

 (1.2) Wodnikiem, jednym z zimowych, powietrznych i stałych znaków zodiaku, rządzą planetaanety Saturn i Uran.

 (2.1) Ona zachowuje się jak typowy Wodnik.

 (2.1) Mój tata jest zodiakalnym Wodnikiem, a mama – zodiakalną Rybą.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈvɔdʲɲik, AS: vodʹńik

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. wodnik mos./mzw., wodniczek mrz., wodnica ż., wodnicha ż., wodnikowatość ż., wodnikowate nmos., woda ż., wody nmos., wodowanie n., wodniactwo n., wodniak mos./mzw./mrz., wodniackość ż., wodnicowatość ż.

 czas. wodować ndk.

 przym. wodnikowaty, wodny, wodniacki, wodnicowaty

 przysł. wodniacko

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) skr. Aqr

 (1.2) symbol.

Wiktionary


wodnikowate

rodzina roślin z rzędu skalnicowców; wodnicowate


SJP.pl

Wikipedia


wodnikowaty

o cechach wodnikowatych (rodzina roślin)


SJP.pl


wodnikowiec

przedstawiciel rzędu roślin okrytonasiennych z podklasy różowych


SJP.pl


wodnikowy

wodnik, Wodnik (znak zodiaku)


SJP.pl


wodniściej

stopień wyższy od przysłówka: wodniście


SJP.pl


wodnistobłękitny

błękitny o wodnistym odcieniu


SJP.pl


wodnistość

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) cecha tego, co wodniste

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. bezwodzie n., woda ż., wódka ż., Wodnik m., wodnik m., wodniczka ż., wodniak m., wodzianka ż., wodnica ż., wodowanie n., zwodowanie n.

 czas. wodować ndk., zwodować dk.

 przym. wodny, wodnisty

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) lurowatość

Wiktionary


wodnisty

taki, który jest konsystencji wody lub taki, który zawiera duże ilości wody albo jakiejś innej cieczy podobnej do wody


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) zawierający zbyt dużo wody

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. woda ż., wodnistość ż., wodnik mos./mzw.

 przym. wodny

 czas. wodować

Wiktionary


wodnity

w gwarze śląskiej: wodnisty


SJP.pl


wodno-lądowy

dotyczący wody i lądu; lądowo-wodny


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) zob. ziemnowodny.

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Żółwie wodno-lądowe żyją na wszystkich kontynentach, poza Antarktydą i Australią.

Wiktionary


wodnokrwisty

rzadko: składający się z wody i krwi


SJP.pl


wodnokrzywoszyj

rodzaj mchu z rodziny krzywoszyjowatych


SJP.pl


wodnopączkowe

rośliny wodnopączkowe - jedna z grup roślin skrytopączkowych, obejmująca rośliny wodne, których pączki odnawiające zimują w wodzie; hydrofity, rośliny wodne


SJP.pl


wodnopączkowy

rośliny wodnopączkowe - jedna z grup roślin skrytopączkowych, obejmująca rośliny wodne, których pączki odnawiające zimują w wodzie; hydrofity, rośliny wodne


SJP.pl


wodnoprawny

rzadko: dotyczący prawa wodnego


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) przym. od prawo wodne

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌvɔdnɔˈpravnɨ, AS: vodnopravny

Wiktionary


wodnopłat

samolot przystosowany do lądowania na wodzie i startu z powierzchni wody; hydroplan, wodnopłatowiec, wodnosamolot


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) lotn. samolot, który może lądować na wodzie lub z niej startować;

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Dwa wodnopłaty majestatycznie kołysały się na falach.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: vɔdˈnɔpwat, AS: vodnopu̯at

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. wodnopłatowiec mrz./mzw.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) hydroplan, wodnopłatowiec, wodnosamolot, amfibia

Wiktionary


wodnopłatowcowy

wodnopłatowiec; wodnopłatowy, hydroplanowy


SJP.pl


wodnopłatowiec

samolot przystosowany do lądowania na wodzie i startu z powierzchni wody; hydroplan, wodnopłat, wodnosamolot


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy lub męskorzeczowy

 (1.1) lotn. zob. wodnopłat.

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Czy leciałaś kiedyś wodnopłatowcem?

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌvɔdnɔpwaˈtɔvʲjɛt͡s, AS: vodnopu̯atovʹi ̯ec

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. wodnopłat m.

Wiktionary


wodnopłatowy

wodnopłat; wodnopłatowcowy, hydroplanowy


SJP.pl


wodnosamolot

samolot przystosowany do lądowania na wodzie i startu z powierzchni wody; hydroplan, wodnopłat, wodnopłatowiec


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) lotn. samolot przystosowany do startowania z powierzchni wody i wodowania;

Wiktionary

Wodnosamolot (albo: hydroplan) – samolot przystosowany konstrukcyjnie do startu i lądowania (wodowania) z powierzchni wody.

Podstawowe rodzaje wodnosamolotów to:

  • wodnosamolot pływakowy – w zasadzie nieróżniący się konstrukcyjnie od zwykłego samolotu z podwoziem kołowym, lecz wyposażony zamiast niego w pływaki. Stosowane są częściej dwa duże pływaki pod skrzydłami lub rzadziej jeden duży pływak centralny i dwa mniejsze podpierające pod skrzydłami. Często konstrukcje takich wodnosamolotów powstawały przez prostą przeróbkę samolotu z podwoziem kołowym, czasami nawet można montować zamiennie pływaki lub koła.
  • łódź latająca – samolot, w którym częścią stykającą się z wodą jest odpowiednio ukształtowany spód kadłuba. Układ ten wymaga stosowania szczelnych kadłubów, spełniających zarówno wymagania aerodynamiki, jak i hydrodynamiki. Stateczność na wodzie zapewniają zwykle dodatkowe małe pływaki pod skrzydłami. Samoloty takie muszą mieć silniki umieszczone wysoko nad powierzchnią wody.
  • samolot-amfibia – wodnosamolot wyposażony także w składane podwozie lądowe (koła). Zazwyczaj amfibie są budowane w układzie łodzi latającej, rzadziej wodnosamolotu pływakowego.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Zaledwie cztery lata później japoński okręt-baza wodnosamolotów przeprowadził pierwszy w historii nalot z morza, a w 1916 r., podczas bitwy jutlandzkiej, lotnictwo pokładowe po raz pierwszy wzięło udział w działaniach floty.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) hydroplan

Wiktionary


wodność

zawartość wody


SJP.pl

Wodność – parametr określający stan chmury lub mgły. Została ona zdefiniowana jako masa ciekłej lub zestalonej wody przypadająca na jednostkę objętości chmury (lub na jednostkę masy powietrza – wodność właściwa).

Wikipedia


wodnoszybowiec

szybowiec przystosowany do startowania i lądowania na powierzchni wody


SJP.pl


wodny

odnoszący się do wody, będący wodą lub cieczą, wprawiany w ruch za pomocą wody


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) nawiązujący do wody lub innych cieczy

 (1.2) poruszający się po wodzie

 (1.3) żyjący w wodzie lub na wodzie

 (1.4) poruszany wodą lub inną cieczą

 (1.5) sport. odbywający się w wodzie

 (1.6) chem. o roztworze: rozcieńczany wodą

 (1.7) gw-pl|Bukowina. wodnisty

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) To jest zbiornik wodny, chociaż chwilowo jest pusty.

 (1.2) Popłynęliśmy na wyspę rowerem wodnym.

 (1.3) Ptactwo wodne ma tutaj raj.

 (1.4) Ten zegar wodny to pamiątka po moim dziadku.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈvɔdnɨ, AS: vodny

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. woda ż., wodnik m., Wodnik mos./mzw.

 przym. wodnisty

 czas. rozwodnić, rozwadniać

Wiktionary


wodobrzusze

obecność nadmiaru wolnego płynu w jamie brzusznej


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) med. wet. gromadzenie się przesięku w jamie otrzewnej;

Wiktionary

Wodobrzusze, puchlina brzuszna (łac. ascites) – stan, w którym dochodzi do nadmiernego nagromadzenia płynu w jamie otrzewnej niezależnie od przyczyny czy cech płynu, nazywanego również płynem puchlinowym. Wodobrzusze jest objawem, a nie osobną jednostką chorobową.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) W chwili przybycia do kliniki stwierdzono u chorego wodobrzusze.

Wiktionary


wodochłonność

nasiąkliwość wodą


SJP.pl


wodochłonny

1. chłonący wodę; hydrochłonny;
2. wymagający dużej ilości wody


SJP.pl


wodociąg

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) techn. rurociąg do transportu wody wraz z armaturą do czerpania i uzdatniania;

Wiktionary

Wodociąg – zespół urządzeń służących do zaopatrywania w sposób zorganizowany i ciągły odbiorców w wodę.

Urządzenia wodociągowe to ujęcia wód powierzchniowych i podziemnych, studnie publiczne, urządzenia służące do magazynowania i uzdatniania wód, sieci wodociągowe, urządzenia regulujące ciśnienie wody.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Pewna teoria dotycząca przyczyny upadku Cesarstwa Rzymskiego głosi, że Rzymianie zapadli na ołowicę, ponieważ ich wodociągi były wykonane z ołowiu.

 (1.1) Historią Londynu jest seria pożarów, ponieważ Londyn nie miał wodociągów, gdy inne miasta były już objęte siecią rur wodnych.

 (1.1) Z powodu mrozów w nocy pękły dwa wodociągi.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: vɔˈdɔt͡ɕɔ̃ŋk, AS: vodoćõŋk

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. zwodociągowanie n.

 czas. zwodociągować

 przym. wodociągowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) gw-pl|Górny Śląsk|waserlajtung.

Wiktionary


wodociągi

potocznie: przedsiębiorstwo zajmujące się czerpaniem wody, uzdatnianiem i rozprowadzaniem jej do miejsc odbioru


SJP.pl

Wodociąg – zespół urządzeń służących do zaopatrywania w sposób zorganizowany i ciągły odbiorców w wodę.

Urządzenia wodociągowe to ujęcia wód powierzchniowych i podziemnych, studnie publiczne, urządzenia służące do magazynowania i uzdatniania wód, sieci wodociągowe, urządzenia regulujące ciśnienie wody.

Wikipedia


wodociągowiec

pracownik zajmujący się zagadnieniami dotyczącymi wodociągów


SJP.pl


wodociągowy

przymiotnik

 (1.1) związany z wodociągami

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. wodociąg m., zwodociągowanie n.

 czas. zwodociągować

Wiktionary


wodociek

ciek wodny


SJP.pl


wodoczyn

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) chem. daw. wodór, pierwiastek chemiczny o symbolu H i liczbie atomowej 1

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. wodór m., wodorek m., woda ż., wodorowanie n., zwodorowanie n., uwodornianie n., uwodornienie n., nawodornienie n., daw. wodorod m., wodoród m., wod m., wodorodek m., wodor m.

 przym. wodorowy, wodorodowy, wodorodny, wodorkowy

 czas. wodorować ndk., zwodorować dk., uwodorniać ndk., uwodornić dk., nawodorować dk.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) symbol. H; wodór m., daw. wodorod m., wodoród m., wodor m., wod m., lżeń m.

Wiktionary


wododział

dział wodny


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) hydrol. granica pomiędzy sąsiednimi zlewniami lub dorzeczami

Wiktionary

Dział wód (dział wodny, rzadziej wododział) – umowna linia rozgraniczająca sąsiednie zlewnie lub dorzecza; dla wód powierzchniowych wyznacza się go na podstawie analizy ukształtowania terenu, a dla wód podziemnych w drodze rozpoznania wysokości zalegania zwierciadła wód podziemnych i układu utworów geologicznych.

Wikipedia

Powiązane:

 przym. wododziałowy

Wiktionary


wododziałowy

przymiotnik

 (1.1) geogr. hydrol. związany z wododziałem

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. wododział m.

Wiktionary


wodofon

urządzenie umożliwiające prowadzenie rozmów pod wodą


SJP.pl


wodogrzmot

poetycko: wodospad


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) poet. zob. wodospad.

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Szła, gdzie przedziwne huczą wodogrzmoty, / Spływając szumną, kroplistą kurzawą / Po alabastrach gładkich ścian na złoty / Piasek przydrożny; […]

Wiktionary


wodogłowie

przewlekła choroba ośrodkowego układu nerwowego, polegająca na wrodzonym lub nabytym nadmiernym gromadzeniu się płynu mózgowo-rdzeniowego w komorach mózgu; hydrocefalia


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) med. nadmierne nagromadzenie płynów w układzie komorowym mózgu;

Wiktionary

Wodogłowie, hydrocefalia (łac. hydrocephalus) — zwiększenie objętości płynu mózgowo-rdzeniowego w układzie komorowym mózgu, które przeważnie powoduje wzrost ciśnienia śródczaszkowego. U osób starszych wodogłowie może wywoływać bóle głowy, podwójne widzenie, zaburzenia równowagi, nietrzymanie moczu, zmiany osobowości i upośledzenie umysłowe. U niemowląt wodogłowie powoduje powiększanie się obwodu głowy (główka dziecka ma kształt gruszki), uwypuklenie i poszerzenie ciemiączek, poszerzenie szwów czaszkowych i opóźnienie rozwoju dziecka. Inne objawy mogą obejmować wymioty, senność, napady padaczkowe oraz objaw zachodzącego słońca.

Wikipedia

Powiązane:

 przym. wodogłowiowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) hydrocefalia, wodomózgowie

Wiktionary


wodolecznictwo

leczenie wodą (np. kąpiele, natryski, nacierania); hydroterapia, hydropatia, aquaterapia, akwaterapia


SJP.pl

Hydroterapia, dział fizjoterapii, inaczej wodolecznictwo, akwaterapia (łac. aqua = woda) – metoda leczenia bodźcowego polegająca na zewnętrznym stosowaniu wody o różnych stanach skupienia: ciekłej, stałej lub gazowej. Podstawę leczniczego działania stanowi odpowiednia temperatura lub ciśnienie wody użytej odpowiednio do danej terapii.

Wikipedia


wodolej

Wodolej (bułg. Водолей) – wieś w Bułgarii, w obwodzie Wielkie Tyrnowo, w gminie Wielkie Tyrnowo. W 2024 roku liczyła 818 mieszkańców.

Wikipedia


wodolejski

potocznie: mówiący rzeczy oczywiste, nieważne w sposób rozwlekły


SJP.pl


wodolocik

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) zdrobn. od wodolot

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. wodolot m.

Wiktionary


wodolot

statek wodny z płatami nośnymi pod kadłubem; hydrolot


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) jednostka pływająca charakteryzująca się zainstalowanymi pod kadłubem płatami nośnymi, które powodują wynurzanie się kadłuba z wody wraz ze wzrostem prędkości jednostki;

Wiktionary

Wodolot – jednostka pływająca charakteryzująca się zainstalowanymi pod kadłubem płatami nośnymi (działającymi podobnie jak skrzydło samolotu), które powodują wynurzanie się kadłuba z wody wraz ze wzrostem prędkości jednostki. Dzięki wynurzeniu kadłuba zmniejszeniu ulegają opory ruchu i wodolot może osiągać prędkości przekraczające 50 węzłów. Wodoloty znajdują zastosowanie zarówno w żegludze śródlądowej i przybrzeżnej, w marynarce wojennej a także w żeglarstwie, w wyczynowych jachtach przeznaczonych do regat lub bicia rekordów prędkości.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: vɔˈdɔlɔt, AS: vodolot

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. wodolocik mrz.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) hydropłat

Wiktionary


wodolubny

o zwierzętach i roślinach potrzebujących do życia środowiska wodnego


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) biol. dobrze rozwijający się w środowisku wodnym

Wiktionary


wodomat

automat do sprzedaży wody


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) urządzenie do sprzedawania wody

Wiktionary


wodomierz

przyrząd samoczynnie mierzący objętość wody przepływającej w przewodach zamkniętych


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) techn. miernik pokazujący ilość zużytej wody;

Wiktionary

Wodomierz – przyrząd służący do pomiaru objętości przepływającej przewodem wodociągowym wody.

Jednostką miary stosowaną w wodomierzach jest m³ (metr sześcienny) lub galon.

Wodomierz pozwala określić zużycie wody przez odbiorcę, dzięki czemu jest możliwe ustalenie opłaty innej niż ryczałtowa. Wszystkie wodomierze posiadają tak zwany próg rozruchu, poniżej którego nie dokonują pomiaru wody, która przez nie przepływa.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: vɔˈdɔ̃mʲjɛʃ, AS: vodõmʹi ̯eš

Wiktionary


wodomierzowy

przymiotnik od: wodomierz


SJP.pl


wodomiot

urządzenie do wypłukiwania ziemi, piasku itp. za pomocą silnego strumienia wody; wodomiot; wodomiotacz; hydromonitor


SJP.pl


wodomiotacz

urządzenie do wypłukiwania ziemi, piasku itp. za pomocą silnego strumienia wody; wodomiot; hydromonitor


SJP.pl

Armatka wodna – urządzenie służące do miotania strumienia wody pod dużym ciśnieniem na odległość od kilkunastu do kilkudziesięciu metrów, gdzie energia takiego strumienia wykorzystywana jest m.in. do hydromechanicznego urabiania gruntu, np. przy formowaniu skarp czy dna wykopu.

Wikipedia


wodończa

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) łow. wyżłobienie na zboczu; miejsce ukrycia się zająców

Wiktionary


wodonercze

nadmierne nagromadzenie moczu w obrębie kielichów i miedniczek nerkowych oraz moczowodu w wyniku przeszkody jego odpływu do pęcherza


SJP.pl

Wodonercze (łac. Hydronephrosis) – rozszerzenie miedniczki i kielichów nerkowych z wtórnym do tego stanu zanikiem miąższu nerki. Możliwe jest prenatalne wykrywanie wodonercza. Wodonercze może się rozwijać przez wiele lat nie dając żadnych charakterystycznych objawów ze strony układu moczowego. Leczenie chirurgiczne nie jest wymagane we wszystkich przypadkach.

Wikipedia


wodonieprzepuszczalny

nieprzepuszczający wody; niezalecana kalka z języka rosyjskiego; lepiej: wodoszczelny


SJP.pl


wodonosiec

środowisko podziemnych wód zdolne do gromadzenia w sobie wody wolnej


SJP.pl

Warstwa wodonośna, aquifer, wodonosiec – powstała w sposób naturalny, lub ewentualnie utworzona sztucznie, podpowierzchniowa warstwa lub warstwy skał lub inny poziom geologiczny o wystarczającej porowatości i przepuszczalności, które umożliwiają znaczący przepływ wód podziemnych lub pobór znaczących ilości wód podziemnych. Jest to pojęcie z zakresu hydrodynamiki podziemnej, inżynierii złożowej i hydrogeologii.

Wikipedia


wodonośny

obfitujący w wodę


SJP.pl


wodoocze

wrodzona jaskra


SJP.pl


wodoodporność

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) cecha tego, co jest wodoodporne

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Kormorany, jak większość ptaków, posiadają gruczoł kuprowy, ale jego wydzielina nie daje piórom wodoodporności, jak ma to miejsce u innych ptaków wodnych, i po wyjściu na ląd muszą długo suszyć pióra.

Wiktionary

Powiązane:

 przym. wodoodporny

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) nieprzemakalność, nieprzesiąkliwość

Wiktionary


wodoodporny

odporny na szkodliwe działanie wody


SJP.pl

przymiotnik jakościowy

 (1.1) odporny na działanie wody

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Zaprawa jest wodoodporna, dlatego może być użyta w pomieszczeniach narażonych na zawilgocenie: kuchniach, łazienkach, toaletach.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌvɔdɔːtˈpɔrnɨ, AS: vod•otporny

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. wodoodporność ż.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) nieprzemakalny, wodoszczelny, nieprzesiąkalny, nieprzesiąkliwy

Wiktionary


wodooszczędność

cecha czegoś zużywającego małe ilości wody


SJP.pl


wodooszczędny

pozwalający na zużywanie małej ilości wody


SJP.pl


wodopój

miejsce w rzecze, jeziorze stawie gdzie zwierzęta najczęściej piją wodę


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) miejsce, w którym zwierzęta zwykle piją wodę

Wiktionary

Wymowa:

IPA: vɔˈdɔpuj, AS: vodopui ̯

Wiktionary


wodopójka

roztocze zamieszkujące środowisko wodne


SJP.pl


wodopójki

roztocze zamieszkujące środowisko wodne


SJP.pl

Wodopójki – zwyczajowa nazwa roztoczy (Acari) zamieszkujących środowiska wodne. Podobnie jak powszechnie stosowana w hydrobiologii ich nazwa łacińska Hydracarina (z łaciny wodne roztocze) nie jest to nazwa taksonu, a nazwa grupy organizmów wydzielanej na podstawie kryteriów ekologicznych.

Wikipedia


wodoprzepuszczalność

brak szczelności wodnej


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) zdolność do wchłaniania, przepuszczania i oddawania wody

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Przy renowacji istniejących lub budowie nowych boisk, poza znormalizowanymi wymiarami, płyty o trawiastym poroście powinny charakteryzować się odpowiednią wodoprzepuszczalnością, pojemnością wodną oraz zdolnością sorpcyjną i zasobnością w składniki pokarmowe.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌvɔdɔpʃɛpuʃˈt͡ʃalnɔɕt͡ɕ, AS: vodopšepuščalność

Wiktionary

Powiązane:

 przym. wodoprzepuszczalny

Wiktionary


wodoprzepuszczalny

przepuszczający wodę; niewodoszczelny


SJP.pl


wodopylność

zapylanie roślin przez wodę


SJP.pl


wodór

pierwiastek chemiczny o symbolu H i liczbie atomowej 1, najlżejszy z pierwiastków chemicznych, niemetal


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) chem. pierwiastek chemiczny o symbolu H i liczbie atomowej 1;

Wiktionary

Wodór (H, łac. hydrogenium) – pierwiastek chemiczny o liczbie atomowej 1, niemetal z bloku s układu okresowego. Wodór jest najczęściej występującym pierwiastkiem chemicznym we Wszechświecie i jednym z najczęściej spotykanych pierwiastków na Ziemi. Ma najmniejszą masę atomową, wynoszącą 1,00794 u. Najczęściej występującym izotopem wodoru jest prot (1
H
), którego atom ma najprostszą możliwą budowę – składa się z jednego protonu i jednego elektronu.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Jakie właściwości chemiczne ma wodór?

 (1.1) Wodór po raz pierwszy otrzymano sztucznie w reakcji metalu z kwasem.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈvɔdur, AS: vodur

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. wodorek m., woda ż., wodorowanie n., zwodorowanie n., uwodornianie n., uwodornienie n., nawodornienie n., daw. wodorod m., wodoród m., wodor m., wod m., wodorodek m., wodoczyn m.

 przym. wodorowy, wodorkowy, wodorodowy, wodorodny

 czas. wodorować ndk., zwodorować dk., uwodorniać ndk., uwodornić dk., nawodorować dk.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) symbol. H; daw. wodorod m., wodoród m., wodor m., wod m., lżeń m., wodoczyn m.

Wiktionary


wodorek

związek wodoru


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) chem. nieorganiczny związek chemiczny zbudowany z wodoru i innego pierwiastka chemicznego;

Wiktionary

Wodorki, dawniej wodorodki (od dawnej nazwy wodoru: wodoród) – związki chemiczne wodoru z innymi pierwiastkami.

Wikipedia

Powiązane:

 rzecz. wodór m., woda ż., wodorowanie n., zwodorowanie n., uwodornianie n., uwodornienie n., nawodornienie n., daw. wodorod m., wodoród m., wodor m., wod m., wodorodek m., wodoczyn m.

 przym. wodorowy, wodorkowy, wodorodowy, wodorodny

 czas. wodorować ndk., zwodorować dk., uwodorniać ndk., uwodornić dk., nawodorować dk.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) daw. wodorodek

Wiktionary


wodorki

związek wodoru


SJP.pl

Wodorki, dawniej wodorodki (od dawnej nazwy wodoru: wodoród) – związki chemiczne wodoru z innymi pierwiastkami.

Wikipedia


wodorkowy

wodorek


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) chem. dotyczący wodorku, związany z wodorkiem

Wiktionary

Patrz:

wodorek

Przykłady

 (1.1) Jonu wodorkowego wzór chemiczny|H⁻. naładowanego jednoujemnie nie należy mylić z jonem wodorowym wzór chemiczny|H⁺. naładowanym jednododatnie.

 (1.1) Akumulator niklowo-wodorkowy (Ni-MH) jest to typ akumulatora, w którym katoda (elektroda dodatnia) zbudowana jest z niklu, a anoda (elektroda ujemna) ze stopu niklu, aluminium, manganu, magnezu i kobaltu. Napięcie pojedynczego ogniwa w akumulatorze niklowo-wodorkowym wynosi 1,2 V.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. wodoczyn mrz., wodór m., wodorek m., woda ż., wodorowanie n., zwodorowanie n., uwodornianie n., uwodornienie n., nawodornienie n., daw. wodorod m., wodoród m., wodor m., wod m., wodorodek m.

 przym. wodorowy, wodorodowy, wodorodny

 czas. wodorować ndk., zwodorować dk., uwodorniać ndk., uwodornić dk., nawodorować dk.

Wiktionary


wodorociąg

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) techn. rurociąg do transportu wodoru

Wiktionary


wodorod

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) chem. daw. wodór, pierwiastek chemiczny o symbolu H i liczbie atomowej 1

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Wodoród otrzymać także można prowadząc parę wodną wywiązującą się z wody ogrzewanej w retorcie, a przez mocno rozżarzoną rurę żelazną lub porcelanową napełnioną opiłkami żelaza lub wiązkami czystego drutu żelaznego; kwasoród wody łączy się bowiem z żelazem, tworząc niedokwas żelaza, a wszystek wodoród uchodzi rurką o i ujętym być może w słojach napełnionych wodą.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. wodór, wodorek m., woda ż., wodorowanie n., zwodorowanie n., uwodornianie n., uwodornienie n., nawodornienie n., daw. wodorod m., wodor m., wod m., wodorodek m., wodoczyn m.

 przym. wodorowy, wodorodowy, wodorodny, wodorkowy

 czas. wodorować ndk., zwodorować dk., uwodorniać ndk., uwodornić dk., nawodorować dk.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) symbol. H; wodór m., daw. wodorod m., wodor m., wod m., lżeń m.

Wiktionary


wodorodek

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) daw. chem. wodorek, nieorganiczny związek chemiczny zbudowany z wodoru i innego pierwiastka chemicznego

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. wodór m., wodorek m., woda ż., wodorowanie n., zwodorowanie n., uwodornianie n., uwodornienie n., nawodornienie n., daw. wodorod m., wodoród m., wodor m., wod m., wodoczyn m.

 przym. wodorowy, wodorodowy, wodorodny, wodorkowy

 czas. wodorować ndk., zwodorować dk., uwodorniać ndk., uwodornić dk., nawodorować dk.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) wodorek

Wiktionary


wodorodny

przymiotnik relacyjny

 (1.1) chem. daw. dotyczący wodoru (wodorodu), związany z wodorem (wodorodem), zasilany wodorem (wodorodem)

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Gaz wodorodny połączony z gazem kwasorodnym za pomocą iskry elektrycznéy daie wodę. Gaz wodorodny z salétrorodnym daie gaz bagnisty.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. wodoczyn mrz., wodór m., wodorek m., woda ż., wodorowanie n., zwodorowanie n., uwodornianie n., uwodornienie n., nawodornienie n., daw. wodorod m., wodoród m., wodor m., wod m., wodorodek m.

 przym. wodorowy, wodorodowy, wodorkowy

 czas. wodorować ndk., zwodorować dk., uwodorniać ndk., uwodornić dk., nawodorować dk.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) wodorowy, daw. wodorodowy

Wiktionary


wodorodowy

przymiotnik relacyjny

 (1.1) chem. daw. dotyczący wodoru (wodorodu), związany z wodorem (wodorodem), zasilany wodorem (wodorodem)

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Własność zapalną elektryczności okazał przez zapalenie eteru iskrą elektryczną również bawełny posypanej proszkiem kalafonji nareszcie na pistolecie elektrycznym przyrządzie blaszanym napełnionym gazem wodorodowym i zatkanego silnie korkiem gdy za zbliżeniem iskry elektrycznej gaz wodorodowy styka się z kwasorodem powietrza zapala się i przez prężenie powstałe ztąd wypycha siłą i hukiem korek.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. wodoczyn mrz., wodór m., wodorek m., woda ż., wodorowanie n., zwodorowanie n., uwodornianie n., uwodornienie n., nawodornienie n., daw. wodorod m., wodoród m., wodor m., wod m., wodorodek m.

 przym. wodorowy, wodorodny, wodorkowy

 czas. wodorować ndk., zwodorować dk., uwodorniać ndk., uwodornić dk., nawodorować dk.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) wodorowy, daw. wodorodny

Wiktionary


wodorofluorek

nieorganiczny związek fluoru, w którym występuje on na -1 stopniu utlenienia


SJP.pl


wodorofosforan

związek chemiczny, wodorosól kwasu fosforowego


SJP.pl


wodorościk

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) zdrobn. od wodorost

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. wodorost m.

Wiktionary


wodorosiarczan

sól kwasu siarkowego powstała w wyniku zastąpienia jednego atomu wodoru metalem


SJP.pl


wodorosiarczek

związek chemiczny, sól siarkowodoru powstała przez zastąpienie jednego wodoru metalem; hydrosiarczek


SJP.pl


wodorosól

Wodorosole, zwycz. sole kwaśne – związki chemiczne będące solami kwasów wieloprotonowych, których aniony zawierają atomy wodoru w grupie kwasowej.

Wikipedia


wodorosole

Wodorosole, zwycz. sole kwaśne – związki chemiczne będące solami kwasów wieloprotonowych, których aniony zawierają atomy wodoru w grupie kwasowej.

Wikipedia


wodorost

1. najprostsza samożywna roślina plechowa; alga; glon
2. roślina bytująca w środowisku wodnym; hydrofit; roślina wodna


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) bot. miękka roślina rosnąca w wodzie;

Wiktionary

Wikipedia

Powiązane:

 rzecz. wodorościk mrz.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) hydrofit, trawa morska

Wiktionary


wodorotlenek

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) chem. związek chemiczny złożony z anionu wodorotlenowego (OH) i stabilnego kationu amonowego, metalu lub organicznego

Wiktionary

Wodorotlenki – związki chemiczne zawierające stabilny kation oraz anion wodorotlenowy OH. Wodorotlenki mogą tworzyć zarówno kationy metali („M”) o różnej wartościowości (od I do IV), kation amonowy NH+4, jak również kationy organiczne, najczęściej czwartorzędowe związki amoniowe, np. wodorotlenek tetrametyloamoniowy (CH3)4N+OH. Wzór ogólny wodorotlenków ma postać M(OH)x (gdzie x to liczba anionów wodorotlenkowych = wartościowości kationu). Wodorotlenki są związkami jonowymi tzn. pomiędzy kationem i anionem występuje oddziaływanie typu jon–jon.

Wikipedia


wodorotlenki

Wodorotlenki – związki chemiczne zawierające stabilny kation oraz anion wodorotlenowy OH. Wodorotlenki mogą tworzyć zarówno kationy metali („M”) o różnej wartościowości (od I do IV), kation amonowy NH+4, jak również kationy organiczne, najczęściej czwartorzędowe związki amoniowe, np. wodorotlenek tetrametyloamoniowy (CH3)4N+OH. Wzór ogólny wodorotlenków ma postać M(OH)x (gdzie x to liczba anionów wodorotlenkowych = wartościowości kationu). Wodorotlenki są związkami jonowymi tzn. pomiędzy kationem i anionem występuje oddziaływanie typu jon–jon.

Wikipedia


wodorotlenkowy

przymiotnik od: wodorotlenek


SJP.pl


wodorować

czasownik przechodni niedokonany (dk. zwodorować)

 (1.1) mot. chem. poddać procesowi wodorowania

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Dlaczego warto wodorować silniki w naszych samochodach? Przede wszystkim zabieg jest bezpieczny, a przy tym: zmniejsza emisję spalin, zwiększa wydajność silnika, […], zmniejsza zużycie oleju i paliwa, zwiększa zasięg.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. wodór m., wodorek m., woda ż., wodorowanie n., zwodorowanie n., uwodornianie n., uwodornienie n., nawodornienie n., daw. wodorod m., wodoród m., wodor m., wod m., wodorodek m., wodoczyn m.

 przym. wodorowy, wodorodowy, wodorodny, wodorkowy

 czas. zwodorować dk., uwodorniać ndk., uwodornić dk., nawodorować

Wiktionary


wodorowanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) mot. chem. metoda oczyszczania silnika z nagaru polegająca na wprowadzeniu do dolotu silnika podczas jego pracy mieszaniny gazów: wodoru i tlenu (mieszanina piorunująca)

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. wodór m., wodorek m., woda ż., zwodorowanie n., uwodornianie n., uwodornienie n., nawodornienie n., daw. wodorod m., wodoród m., wodor m., wod m., wodorodek m., wodoczyn m.

 przym. wodorowy, wodorkowy, wodorodowy, wodorodny

 czas. wodorować ndk., zwodorować dk., uwodorniać ndk., uwodornić dk., nawodorować dk.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.2) uwodornianie, uwodornienie, hydrogenizacja, hydrogenacja, hydrogenoliza

Wiktionary


wodorowęglan

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) chem. sól kwasu węglowego, w której tylko jeden atom wodoru uległ podstawieniu przez atom metalu;

Wiktionary

Wodorowęglany – grupa związków chemicznych, wodorosoli kwasu węglowego.

Wodorowęglany dysocjują w wodzie na kationy metali (np. K) lub kation amonowy (NH+
4
) oraz na aniony wodorowęglanowe (HCO
3
), np.:

KHCO
3
→ K+
+ HCO
3
(dysocjacja wodorowęglanu potasu)
NH
4
HCO
3
→ NH+
4
+ HCO
3
(dysocjacja wodorowęglanu amonu)

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Wodorowęglany dysocjują w wodzie na kationy metali lub kation amonowy oraz na aniony wodorowęglanowe.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌvɔdɔrɔˈvɛ̃ŋɡlãn, AS: vodorovŋglãn

Wiktionary

Powiązane:

 przym. wodorowęglanowy

Wiktionary


wodorowęglanowy

wodorowęglan


SJP.pl

Patrz:

wodorowęglan

wodorowęglany

Wodorowęglany – grupa związków chemicznych, wodorosoli kwasu węglowego.

Wodorowęglany dysocjują w wodzie na kationy metali (np. K) lub kation amonowy (NH+
4
) oraz na aniony wodorowęglanowe (HCO
3
), np.:

KHCO
3
→ K+
+ HCO
3
(dysocjacja wodorowęglanu potasu)
NH
4
HCO
3
→ NH+
4
+ HCO
3
(dysocjacja wodorowęglanu amonu)

Wikipedia


wodorowy

przymiotnik od: wodór


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) chem. dotyczący wodoru, związany z wodorem, zasilany wodorem

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Jeden rodnik wodorowy po cyklu reakcji daje w końcowej fazie reakcji aż trzy nowe rodniki wodorowe zdolne do aktywnego oddziaływania na kolejne cząsteczki w tym obojętne, co stanowi kolejny etap w łańcuchowym procesie spalania.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. wodoczyn mrz., wodór m., wodorek m., woda ż., wodorowanie n., zwodorowanie n., uwodornianie n., uwodornienie n., nawodornienie n., daw. wodorod m., wodoród m., wodor m., wod m., wodorodek m.

 przym. wodorkowy, wodorodowy, wodorodny

 czas. wodorować ndk., zwodorować dk., uwodorniać ndk., uwodornić dk., nawodorować dk.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) daw. wodorodowy, wodorodny

Wiktionary


wodorozcieńczalny

taki, którego stężenie zmniejsza się po dodaniu wody


SJP.pl


wodorzyg

wylot rynny odprowadzający wodę deszczową z mostu


SJP.pl


wodosiewność

rozprzestrzenianie się drogą wodną nasion, zarodników i rozmnóżek; hydrochoria


SJP.pl

Hydrochoria (wodosiewność) – jeden ze sposobów rozprzestrzeniania się nasion roślin i zarodników. Występuje często u roślin wodnych i błotnych (glony, kosaciec, olsza, grążel żółty i inne). Rzadziej u roślin rosnących na mniej wilgotnych stanowiskach np. u mchów, rozchodnika, wiesiołka. Wtedy zarodniki lub nasiona rozsiewane są dzięki deszczowi (deszczosiewność) lub wody ze zbiorników wodnych. Wśród roślin wybitnie lądowych hydrochoria występuje np. u palm, umożliwiając rozsiewanie się nasion palmy kokosowej i palmy seszelskiej na nawet bardzo odległe stanowiska (np. wyspy).

Wikipedia


wodospad

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) swobodny, pionowy spadek wody rzecznej, spowodowany różnicą poziomów dna koryta rzeki

Wiktionary

Wodospad – swobodny, pionowy spadek wody rzecznej, spowodowany istnieniem w korycie rzeki wyraźnego progu skalnego o wysokości od kilku do kilkuset metrów. Wodospad występuje w górnych odcinkach biegu rzek, w miejscach, gdzie rzeka przecina warstwę twardych skał. Skały te, wymywane wolniej niż miękkie podłoże w dolnym biegu rzeki, tworzą stopień, z którego woda spada. Szereg wodospadów nazywa się kaskadą.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Huk wodospadu zagłuszył rozmowy turystów.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: vɔˈdɔspat, AS: vodospat

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz.

:: zdrobn. wodospadzik m.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) katarakta, kaskada, siklawa

Wiktionary


wodospadzik

zdrobnienie od: wodospad


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) zdrobn. od: wodospad

 (1.2) mały wodospad

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌvɔdɔˈspad͡ʑik, AS: vodospaʒ́ik

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. wodospad m.

Wiktionary


wodoszczelny

przymiotnik

 (1.1) nie przepuszczający wody

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Jeśli chcesz zanurkować z zegarkiem na ręku, powinien być wodoszczelny.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌvɔdɔˈʃt͡ʃɛlnɨ, AS: vodoščelny

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. wodoszczelność ż.

Wiktionary


wodoterapia

ogół zabiegów leczniczych z użyciem wody w różnych stanach skupienia; aquaterapia, wodolecznictwo, hydroterapia, hydropatia


SJP.pl


wodotrysk

Fontanna (wodotrysk) – urządzenie wodne, najczęściej ozdobne, wyrzucające pod ciśnieniem wodę z dysz lub dyszy. Jest jednym z elementów tzw. małej architektury.

Jedna z konstrukcji składa się z basenu z przelewem i trzonu z dyszą. Do trzonu doprowadzona jest pod ciśnieniem woda, która tryska z jednej lub kilku dysz. Opadająca woda gromadzona jest w basenie. Basen może być złożony z jednej lub kilku mis różnej wielkości i różnego kształtu. Ilość wody w basenach regulowana jest za pomocą przelewów. Innym rodzajem fontann są takie, w których woda spływa w formie kaskad. Najbardziej znanym jej przykładem jest Fontanna di Trevi w Rzymie, która zasilana jest grawitacyjnie, wodą spływającą do niej akweduktem.

Wikipedia


wodować

1. spuszczać nowy lub wyremontowany statek z doku na wodę;
2. napełniać wodą zbiornik parowozu lub wagonu kolejowego


SJP.pl

czasownik przechodni niedokonany (dk. brak)

 (1.1) spuszczać statek na wodę

czasownik nieprzechodni niedokonany (dk. brak)

 (2.1) lecąc, osiadać na wodzie

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) W gdańskiej stoczni wodują dziś nowy kontenerowiec dla szwedzkiego armatora.

 (2.1) Amerykański samolot rejsowy awaryjnie wodował na rzece Hudson.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: vɔˈdɔvat͡ɕ, AS: vodovać

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. woda ż., wodowanie n., wodnik m., wodnica ż., wodzianka ż., wodniak m., Wodnik mos./mzw.

 czas. zwodować dk., odwodnić dk., uwodnić dk.

 przym. wodnisty

Wiktionary


wodowanie

1. spuszczać nowy lub wyremontowany statek z doku na wodę;
2. napełniać wodą zbiornik parowozu lub wagonu kolejowego


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) lotn. osadzanie samolotu lub kapsuły statku kosmicznego na wodzie;

 (1.2) żegl. opuszczanie statku do wody po zbudowaniu lub remoncie;

Wiktionary

Wodowanie – wprowadzenie statku wodnego albo innej jednostki pływającej na wodę po budowie, remoncie, transporcie itp.

Wodowania można dokonać poprzez:

  • spuszczenie po pochylni
    • rufą
    • burtą
  • wwiezienie do wody na wózku (slipowanie)
  • opuszczenie za pomocą urządzenia dźwigowego
  • wpuszczenie wody do suchego doku
  • zatopienie doku pływającego
  • stopienie lodu po dokowaniu przez wymrażanie.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Fotografię wodowania kapsuły Apollo 15 opublikował miejscowy dziennik.

 (1.2) Szczególnie uroczyste jest wodowanie jednostki nowo zbudowanej w stoczni połączone z chrztem i nadaniem nazwy.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌvɔdɔˈvãɲɛ, AS: vodovãńe

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. wody lm nm., wodnistość ż., zwodowanie n., woda ż., wódka ż., wodnik mos./mzw., wodzianka ż., Wodnik mos./mzw., rozwadnianie n., rozwodnienie n., wodnica ż., wodniak mos./mrz., wodniaczka ż., odwodnianie n., odwodnienie n., uwadnianie n., uwodnienie n.

 czas. wodować ndk., zwodować dk., rozwadniać ndk., rozwodnić dk., odwodniać ndk., odwodnić dk., uwadniać ndk., uwodnić dk.

 przym. wodny, nawodny, podwodny, bezwodny

Wiktionary


wodowaniowy

przymiotnik od: wodowanie


SJP.pl


wodowisko

miejsce wodowania hydroplanu


SJP.pl


wodownik

zbiornikowiec zaopatrujący statki w wodę


SJP.pl


wodowskaz

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) przyrząd lub urządzenie służące do określania stanu wody w rzece lub jeziorze;

Wiktionary

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Na każdym z wodowskazów zanotowano spadki.

 (1.1) Na Opolszczyźnie stany alarmowe są przekroczone na 16 wodowskazach.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: vɔˈdɔfskas, AS: vodofskas

Wiktionary

Powiązane:

 przym. wodowskazowy

Wiktionary


wodowskazowy

przymiotnik od: wodowskaz


SJP.pl


wodowstręt

przejaw wścieklizny polegający na strachu przed wodą


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) med. wet. jeden z poważnych objawów wścieklizny objawiający się bolesnymi skurczami krtani podczas picia wody, a nawet na jej widok

 (1.2) med. wet. inne określenie wścieklizny

Wiktionary

Przykłady

 (1.2) Pojęcie równości budzi w nim taką wściekłość jak woda w chorym na wodowstręt (…).

Wiktionary

Synonimy:

 (1.2) wścieklizna

Wiktionary


wodozbiór

przestarzale: zbiornik wodny


SJP.pl

  • wodozbiór – budowla, rodzaj wieży ciśnień
  • Wodozbiór – zespół przyrodniczo-krajobrazowy w Szczecinie

Wikipedia


wodożytka

rodzaj małych ślimaków z rodziny źródlarkowatych, występujący w pięciu gatunkach


SJP.pl


wodożytkowate

rodzina ślimaków z podgromady przodoskrzelnych; źródlarkowate


SJP.pl


wodożytkowaty

o cechach wodożytkowatych (rodzina ślimaków)


SJP.pl


wodołaz

pies z rasy pochodzącej z Nowej Fundlandii; nowofundlandczyk; nowofundland


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy

 (1.1) pot. kynol. rasa psa wyhodowana na Nowej Fundlandii w Kanadzie

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Dziadek zwykle spacerował ze swoim wodołazem wzdłuż Olzy.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) nowofundland, nowofundlandczyk

Wiktionary


wodu

1. rzadko: kult religijny uprawiany głównie w Haiti i na południu USA, łączący elementy katolicyzmu z dawnymi wierzeniami afrykańskimi i spirytyzmem; wudu, voodoo, voudou;
2. ogólna nazwa bóstw u Fonów z Beninu; wodun, wodżu


SJP.pl


wodun

ogólna nazwa bóstw u Fonów z Beninu; wodu, wodżu


SJP.pl


wodunka

dawniej:
1. pasożyt pęcherzykowaty, żyjący najczęściej w mózgu;
2. kołowacizna


SJP.pl


wody

tlenek wodoru; najbardziej rozpowszechniony w przyrodzie związek nieorganiczny


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj niemęskoosobowy, liczba mnoga

 (1.1) przest. kurort leczniczy

 (1.2) zob. wody płodowe.

forma rzeczownika.

 (2.1) M., B. i W. lm. od: woda

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Hrabina była ostatnio u wód.

 (1.2) Dzwoń na pogotowie, Hance odeszły wody.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈvɔdɨ, AS: vody

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. bezwodzie n., woda ż., wódka ż., wodnik m., Wodnik m., wodniak m., wodowanie n.

 czas. wodować ndk.

 przym. wodny, wodnisty

Wiktionary


wodynie

wieś w Polsce


SJP.pl

Wodynie – wieś w Polsce położona w województwie mazowieckim, w powiecie siedleckim, w gminie Wodynie. Ma status sołectwa.

Wieś jest siedzibą gminy Wodynie a także rzymskokatolickiej parafii Świętych Apostołów Piotra i Pawła. Dawniej miasto, także wieś szlachecka, w drugiej połowie XVI wieku położona była w powiecie garwolińskim ziemi czerskiej województwa mazowieckiego. Jako miasto Wodynie były lokowane trzy razy. Pierwsza lokacja w 1573 (72, 113). została uchybiona. Następnie Wodynie były miastem w latach 1661-1674 i 1739–1834. W 1830 roku były najmniejszym miastem w Królestwie Polskim, licząc zaledwie 140 mieszkańców, cztery lata później zostały zdegradowane do rzędu wsi. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa siedleckiego.

Wikipedia


wodyński

przymiotnik od: Wodynie


SJP.pl

Osoby o tym nazwisku:

  • Andrzej Wodyński – polski urzędnik
  • Antoni Wodyński – polski wojskowy
  • Jan Wodyński (strona ujednoznaczniająca)
  • Józef Wodyński – polski scenograf i malarz
  • Marek Wodyński – polski urzędnik

Wikipedia


wódz

przywódca, komendant


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) osoba dowodząca dowolną grupą

 (1.2) przywódca plemienny

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Grupą armii kieruje wódz.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: vut͡s, AS: vuc

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. wodzostwo n.

:: zdrobn. wodzuś m.

 czas. wodzić

 przym. wodzowski

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) przywódca

Wiktionary


wodza

1. dawniej, zwykle w liczbie mnogiej: lejce, cugle; dziś żywe w pewnych związkach wyrazowych, np. trzymać nerwy na wodzy - nie dać się wyprowadzić z równowagi;
2. dawniej: przewodzenie, kierownictwo; dziś żywe w pewnych związkach wyrazowych, np. pod czyjąś wodzą - pod czyimś dowództwem


SJP.pl


wodzak

specjalny wózek ciągnięty przez wodzarkę w dźwignicy linotorowej


SJP.pl


wodzarka

element bomu, pozwalający wodzić go w dół i w górę


SJP.pl


wodze

1. dawniej, zwykle w liczbie mnogiej: lejce, cugle; dziś żywe w pewnych związkach wyrazowych, np. trzymać nerwy na wodzy - nie dać się wyprowadzić z równowagi;
2. dawniej: przewodzenie, kierownictwo; dziś żywe w pewnych związkach wyrazowych, np. pod czyjąś wodzą - pod czyimś dowództwem


SJP.pl

Wodze – skórzane, parciane lub gumowe pasy połączone z wędzidłem, przy pomocy których jeździec utrzymuje kontakt z pyskiem konia poprzez kiełzno i w ten sposób przekazuje koniowi sygnały.

Lejce, rzadziej też: lejc, wodze – dłuższe pasy wykorzystywane w podobnym celu w powożeniu.

Wikipedia


wodzenie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|wodzić.

Wiktionary

Powiązane:

 czas. wodzić, zawieść, przewodzić

Wiktionary


wódzia

żartobliwie: wódka


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) pot. pieszcz. lub żart. wódka

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. woda ż., wodzionka ż., wódka ż., wóda ż., wódeczka ż.

 przym. wódczany

Wiktionary


wodzian

połączenie chemiczne zawierające wodę w postaci oddzielnych cząsteczek; hydrat


SJP.pl

Wikipedia


wodzianka

zupa z wody i rozdrobnionego chleba; wodzionka, kapłon, kapłonek


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) reg. kulin. rodzaj zupy, ktorej podstawą są suche skórki od chleba bądź jego miąższ, woda oraz sól, czasem z dodatkiem smalcu, margaryny lub masła

Wiktionary

Wodzianka – prosta zupa znana na Śląsku i w Polsce Środkowej. Wodzianka występuje w wielu odmianach, ale w każdej podstawą są chleb i wrzątek. Maciej E. Halbański w swoim Leksykonie sztuki kulinarnej podał następującą definicję wodzianki: zupa przyrządzona z czerstwego chleba pokrajanego w kostkę, zalanego wrzątkiem, z dodatkiem roztartego z solą czosnku i tłuszczu, najlepiej smalcu ze skwarkami.

Wikipedia

Powiązane:

 rzecz. bezwodzie n., wodowanie n., woda ż., wodnistość ż.

 czas. wodować

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) reg. śl. wodźůnka.

Wiktionary


wodzić

1. prowadzić dokądś;
2. o samicach niektórych ptaków: opiekować się pisklętami do momentu osiągnięcia przez nie samodzielności;
3. przesuwać coś po czymś;
4. wodzić się - chodzić z kimś wolnym krokiem w różne miejsca; dawniej: mocując się, przeciągać się


SJP.pl

czasownik przechodni niedokonany

 (1.1) idąc prowadzić kogoś, odwiedzając kolejne miejsca

 (1.2) przesuwać coś po jakiejś powierzchni

 (1.3) o drobiu: wyprowadzać pisklęta

 (1.4) o zwierzętach: prowadzić za wodze

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Heniek wodził nas po różnych melinach w poszukiwaniu Staśka.

 (1.2) Wodził oczyma po kartce, ale nie rozumiał ani słowa.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈvɔd͡ʑit͡ɕ, AS: voʒ́ić

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. wodzenie n., wódz m., wodza ż., wywód mrz.

 czas. dowodzić, odwodzić, przewodzić, przywodzić, uwodzić, wywodzić, zwodzić, zawodzić, powodzić się, wieść, powodzić, zawieść, zwieść, rozwodzić

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) wieść, prowadzić

 (1.2) przesuwać, podążać

Wiktionary


wodziciel

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) przest. ktoś, kto dowodzi, prowadzi, wiedzie

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz.

:: fż. wodzicielka ż.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) lider / leader, przywódca, wodzirej, wódz

Wiktionary


wodzicielka

1. dawniej: kobieta, która prowadzi, wiedzie kogoś;
2. kura, gęś, kaczka, indyczka opiekująca się pisklętami w pierwszym okresie ich życia


SJP.pl


wodzicki

nazwisko


SJP.pl

Polskie nazwisko

  • Józef Wodzicki (1750-1794) – generał major wojsk koronnych
  • Kazimierz Wodzicki
    • Kazimierz Wodzicki (1816-1889) – ornitolog
    • Kazimierz Wodzicki (1900-1987) – ornitolog
  • Stanisław Wodzicki (1764-1843) – polityk
  • Michał Wodzicki (1687–1764) – biskup
  • Eliasz Wodzicki (zm. 1805) – hrabia
  • Piotr Wodzicki (zm. 1768) – generał-major
  • Jan Kanty Wodzicki (zm. 1821) – kanonik krakowski
  • Henryk Wodzicki – poseł Sejmu Krajowego Galicji
  • Ludwik Wodzicki – hrabia, poseł Sejmu Krajowego Galicji

Wikipedia


wodzidło

element lokomotywy


SJP.pl

Wodzidło, prowadnica, gubernakulum (łac. gubernaculum) – męski narząd rozrodczy niektórych nicieni.

Wodzidło ma postać zesklerotyzowanego, oskórkowego koryta, położonego w grzbietowej ścianie kieszonki steku, w pobliżu dystalnych części szczecinek kopulacyjnych (spikuli). Brzuszne ramię wodzidła określa się jako cuneus, a boczne wyrostki tego ramienia jako crura. W odsiebnej części występu wodzidła umieszczone mogą być drobne wyrostki nazywane titillae. Wodzidło zaopatrzone jest w dwie pary mięśni – parę cofaczy (łac. musculi gubernaculi retractores) i parę wodzicieli (łac. musculi gubernaculi seductores).

Wikipedia


wodzień

owad z rzędu muchówek


SJP.pl

Wodzień (Chaoborus) – rodzaj owadów należący do rzędu muchówek i rodziny wodzieniowatych. Postacie dorosłe tych zwierząt – imago swoim wyglądem przypominają komary, jednakże w odróżnieniu od nich samice wodzienia nie kłują. Wodzienie przechodzą przeobrażenie zupełne.

Wikipedia


wodzierady

wieś w Polsce


SJP.pl

Wodzierady – wieś w Polsce położona w województwie łódzkim, w powiecie łaskim, w gminie Wodzierady.

W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa sieradzkiego.

Wikipedia


wodzieradzki

przymiotnik od: Wodzierady


SJP.pl


wodzik

część wodząca w planimetrze


SJP.pl

  • Grzegorz Wodzik – partyzant Gwardii Ludowej
  • wodzik – element silnika wodzikowego
  • wodzik – element ożaglowania gaflowego
  • wodzik – element planimetru
  • wodzik – element niektórych kołowrotków wędkarskich

Wikipedia


wodzikowy

wodzik


SJP.pl

Patrz:

wodzik

wodzinek

Wodzinek – wieś w Polsce położona w województwie łódzkim, w powiecie łódzkim wschodnim, w gminie Tuszyn, przy szosie łączącej Wolę Kamocką z Tuszynem.

W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa piotrkowskiego.

Główna ulica we wsi to ulica Srocka. Można nią dojechać do wsi Srock.

Wikipedia


wodzinowski

nazwisko


SJP.pl


wodziński

nazwisko


SJP.pl

Wodziński – polskie nazwisko.

  • Anna Wodzińska, polska archeolożka
  • Maria Wodzińska (1819–1896), polska malarka
  • Antoni Wodziński (1848–1928), pisarz polski i francuski
  • Benedykt Wodziński (1859–1926), inżynier, profesor budowy mostów
  • Cezary Wodziński (1959–2016), polski filozof, historyk filozofii
  • Ignacy Wodziński (1745–1815), generał-major 1791
  • Józef Wodziński (1859–1918), polski malarz
  • Karol Wodziński herbu Jastrzębiec (1722–1813), poseł na sejm, sędzia w Warszawie
  • Maciej Wodziński (1782–1848), prezes Senatu w czasie powstania listopadowego
  • Marcin Wodziński (ur. 1966), polski historyk i filolog
  • Marian Wodziński (1911–1986), doktor medycyny, członek komisji Czerwonego Krzyża

Wikipedia


wodzionka

zupa z wody i rozdrobnionego chleba; wodzianka, kapłon, kapłonek


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) gw-pl|Górny Śląsk. kulin. potrawa z czerstwego chleba, czosnku, tłuszczu zwierzęcego oraz wrzątku;

Wiktionary

Wodzianka – prosta zupa znana na Śląsku i w Polsce Środkowej. Wodzianka występuje w wielu odmianach, ale w każdej podstawą są chleb i wrzątek. Maciej E. Halbański w swoim Leksykonie sztuki kulinarnej podał następującą definicję wodzianki: zupa przyrządzona z czerstwego chleba pokrajanego w kostkę, zalanego wrzątkiem, z dodatkiem roztartego z solą czosnku i tłuszczu, najlepiej smalcu ze skwarkami.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Zrobilimy wczorej wodzionka ze czosnkiem i szpyrkom.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. wódzia ż.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) gw-pl|Górny Śląsk|brołtzupa, brotzupa, waserzupe.

Wiktionary


wodzirej

człowiek, który prowadzi zabawę


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) człowiek, który prowadzi tańce na weselach i balach

 (1.2) przywódca grupy osób

Wiktionary

Wodzirej – człowiek prowadzący tańce na weselach, balach, zabawach tanecznych.

Wodzireje stanowią grupę zawodową, która wypracowała szereg zasad działania, opartych na muzyce, słowie i tańcu. Tworzą nowe układy choreograficzne, prowadzą szkolenia taneczne i animacyjne. Doskonalą także zapowiedzi słowne podczas tańców, organizują grupę, reżyserują całe wydarzenia muzyczno-taneczne. Współcześnie ważną funkcją wodzireja jest aktywizacja i uczenie uczestników wesel zabawy i tańca, gdyż formy te ulegają stopniowo zanikowi.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Wasze wesele jest jednak udane, a wszystko dzięki wodzirejowi. (z Internetu)

Wiktionary

Wymowa:

IPA: vɔˈd͡ʑirɛj, AS: voʒ́irei ̯

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. wodzirejka ż.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.2) przywódca

Wiktionary


wodzirejka

wodzirej


SJP.pl

Patrz:

wodzirej

wodzirejski

wodzirej


SJP.pl

Patrz:

wodzirej

wodzirejstwo

1. funkcja wodzireja;
2. przewodzenie innym


SJP.pl


wodzisław

miasto w Polsce


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy, nazwa własna

 (1.1) imię|polski|m.

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna

 (2.1) geogr. wieś w Polsce, w województwie świętokrzyskim, w powiecie jędrzejowskim;

 (2.2) geogr. toponim, składnik nazwy miasta Wodzisław Śląski

Wiktionary

Wodzisław – miasto w Polsce położone w województwie świętokrzyskim, w powiecie jędrzejowskim, siedziba miejsko-wiejskiej gminy Wodzisław. Leży w widłach rzeki Mozgawy i jej dopływu Mozgawki, przy drodze ekspresowej S7.

Prawa miejskie od 1366, zdegradowany do rangi wsi 13 stycznia 1870. Status miasta odzyskał 1 stycznia 2021.

Wikipedia

Przykłady

 (2.1) W 1869 Wodzisław utracił prawa miejskie.

Wiktionary

Powiązane:

 (2.1-2)

 rzecz. wodzisławianin m., wodzisławianka ż.

 przym. wodzisławski

Wiktionary

Synonimy:

 (2.2) Wodzisław Śląski

Wiktionary


wodzisława

imię żeńskie


SJP.pl


wodzisławek

zdrobnienie od: Wodzisława (imię żeńskie)


SJP.pl


wodzisławianin

1. mieszkaniec Wodziasławia;
2. mieszkaniec Wodzisławia Śląskiego


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) mieszkaniec Wodzisławia

 (1.2) mieszkaniec Wodzisławia Śląskiego

Wiktionary

Przykłady

 (1.2) Radek jest rodowitym wodzisławianinem, jego dziadkowie mieszkali w Wodzisławiu Śląskim jeszcze przed wojną.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Wodzisław m.

:: fż. wodzisławianka ż.

 przym. wodzisławski

Wiktionary


wodzisławianka

1. mieszkanka Wodziasławia;
2. mieszkanka Wodzisławia Śląskiego


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) mieszkanka Wodzisławia

 (1.2) mieszkanka Wodzisławia Śląskiego

Wiktionary

Przykłady

 (1.2) Na raut przyszły zacne wodzisławianki.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Wodzisław m.

:: fm. wodzisławianin m.

 przym. wodzisławski

Wiktionary


wodzisławiny

przymiotnik dzierżawczy - należący do Wodzisławy lub z nią związany


SJP.pl


wodzisławka

zdrobnienie od: Wodzisława (imię żeńskie)


SJP.pl


wodzisławkowy

przymiotnik dzierżawczy - należący do Wodzisławka lub z nim związany


SJP.pl


wodzisławostwo

Wodzisław z małżonką; Wodzisławowie


SJP.pl


wodzisławowie

Wodzisław z małżonką; Wodzisławostwo


SJP.pl


wodzisławowy

przymiotnik dzierżawczy - należący do Wodzisława lub z nim związany


SJP.pl


wodzisławski

przymiotnik od: Wodzisław Śląski


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) odnoszący się do Wodzisławia, związany z Wodzisławiem

 (1.2) odnoszący się do Wodzisławia Śląskiego, związany z Wodzisławiem Śląskim

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) W 1720 wybudowano wodzisławską synagogę.

 (1.2) Wodzisław Śląski został siedzibą powiatu wodzisławskiego.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Wodzisław m., wodzisławianin mos., wodzisławianka ż.

Wiktionary


wódzitsu

wódżitsu; żartobliwie:
1. wódka; gorzała, gorzałka, wódzia, sznaps;
2. picie wódki w dużych ilościach


SJP.pl


wodzostwo

Wodzostwo - forma organizacji społeczno-politycznej o zhierarchizowanej i scentralizowanej formie, charakteryzująca się redystrybucyjnym systemem ekonomicznym. Rozwój wodzostwa i stabilizacja mogą doprowadzić do powstania struktury państwowej.

Wikipedia


wodzowski

wódz


SJP.pl

Patrz:

wódz

wodżu

ogólna nazwa bóstw u Fonów z Beninu; wodun, wodu


SJP.pl


wodzyński

nazwisko


SJP.pl

Wodzyński

  • Jan Wodzyński (1932-2009), polski aktor, reżyser, pedagog, nestor gdyńskiej sceny
  • Leszek Wodzyński (1946–1999), polski lekkoatleta
  • Mirosław Wodzyński (ur. 1951), polski lekkoatleta

Wikipedia


wodła

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) geogr. rzeka w północno-zachodniej Rosji, w Karelii, uchodzi do jeziora Onega;

Wiktionary

Wodła (ros Водла) – rzeka w północno-zachodniej Rosji, w należącej do tego państwa Republice Karelii.

Długość ok. 149 km, powierzchnia dorzecza 13.700 km², średni przepływ – 130 m³/s.

Wypływa z jeziora Wodłoziero i wpada do jeziora Onega. Nad Wodłą leży rejonowe miasto Pudoż.

Wikipedia


wogeski

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z Wogezami, dotyczący Wogezów, położony w Wogezach

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Ale tylko w pewnym stopniu, bo już w kilkanaście lat po śmierci Kolumbana, zrodził się, i to w samym Luxeuil, protest przeciwko iroszkockiej skrajności. W wogeskim opactwie i gdzie indziej zniesiono po prostu najbardziej rażące punkty.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Wogezy nmos., wogezyt mrz.

Wiktionary


wogezy

góry we Francji


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj niemęskoosobowy, liczba mnoga

 (1.1) geogr. pasmo górskie we wschodniej Francji;

 (1.2) geogr. adm. francuski departament, położony w regionie Grand Est;

Wiktionary

Wogezy (fr. Vosges, niem. Vogesen) – pasmo górskie we wschodniej Francji, oddzielone Bramą Burgundzką od gór Jura. Stromo opadają ku Nizinie Górnoreńskiej. Nazwa pochodzi prawdopodobnie od celtyckiego boga gór i lasów Vosegusa (również Vosagusa, Vosaciusa), później została przejęta przez Rzymian w Galii.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Jednostki niemieckie sforsowały Wogezy i pomaszerowały na Paryż.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. wogezyt mrz.

 przym. wogeski

Wiktionary


wogezyt

magmowa skała żyłowa z grupy lamprofirów


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) miner. geol. skała magmowa, odmiana lamprofiru

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Geolodzy zaliczają wogezyt do lamprofirów właściwych.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Wogezy lm. nmos.

 przym. wogeski

Wiktionary


wogulski

związany z Wogułami, ludem ugrofińskim


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z Wogółami, dotyczący Wogółów (Mansów)

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (2.1) jęz. język wogulski

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Wogół mos., Wogółka ż.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) mansyjski

 (2.1) mansyjski

Wiktionary


woguł

dawniej: Mans - członek ludu zamieszkującego zachodnią Syberię


SJP.pl


wogułowie

dawniej: Mansowie - naród ugrofiński zamieszkujący zachodnią Syberię


SJP.pl

Mansowie (dawniej „Wogułowie”, w staroruskich kronikach „Jugrowie”, nazwa własna Mańś lub Moańś) – naród ugrofiński zamieszkujący zachodnią Syberię pomiędzy Uralem a rzeką Ob. Posługują się językiem mansyjskim, należącym do języków ugryjskich, oraz – coraz częściej – językiem rosyjskim.

Wikipedia


wohyń

wieś w Polsce


SJP.pl

Wohyń – wieś (dawne miasto) w Polsce, położona w województwie lubelskim, w powiecie radzyńskim, w gminie Wohyń, ok. 10 km od Radzynia Podlaskiego.

Wohyń uzyskał lokację miejską w 1522 roku, zdegradowany w 1869 roku. Wohyń położony był w drugiej połowie XVI wieku w powiecie brzeskolitewskim województwa brzeskolitewskiego. Miasto ekonomii brzeskiej w drugiej połowie XVII wieku. W latach 1975–1998 miejscowość położona była w województwie bialskopodlaskim.

Wikipedia


wohyński

przymiotnik od: Wohyń, gmina w województwie lubelskim


SJP.pl


woicki

nazwisko


SJP.pl


woj

polski rycerz, wojownik z czasów średniowiecza


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) hist. dawny wojownik

Wiktionary

Wojownik (dawniej: woj) – osoba zajmująca się walką (niekoniecznie profesjonalnie).

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Ujrzała na widnokręgu pięciu wojów uzbrojonych w kusze i berdysze.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) rycerz, wojownik

Wiktionary


woj.

skrót od:
1. województwo; wojew.;
2. wojewoda; wojew.;
3. wojewódzki; wojew.;
4. wojenny;
5. wojskowy; wojsk.


SJP.pl

skrót

 (1.1) = województwo

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Gdańsk leży w woj. pomorskim.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌvɔjɛˈvut͡stfɔ, AS: voi ̯evuctfo

Wiktionary


wojacki

wojak


SJP.pl

Patrz:

wojak

wojaczek

żartobliwie: branie udziału w wojnie, walce


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) zdrobn. od wojak

Wiktionary

  • Wojaczek – nazwisko
  • Wojaczek – film biograficzny z 1999 o Rafale Wojaczku
  • Rafał Wojaczek (1945–1971) – polski poeta, brat Andrzeja
  • Andrzej Wojaczek (1947–2000) – polski aktor, brat Rafała
  • Józef Wojaczek (1901–1993) – polski ksiądz katolicki, misjonarz z Mariannhill
  • Krystian Wojaczek (ur. 1950) – polski teolog katolicki
  • Marek Wojaczek (ur. 1964) – polski sędzia żużlowy klasy międzynarodowej
  • Jacek Wojaczek (ur. 1975) – polski rugbysta

Wikipedia

Powiązane:

 rzecz. wojak m.

Wiktionary


wojaczka

żartobliwie: branie udziału w wojnie, walce


SJP.pl


wojak

żołnierz


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) pot. żart. żołnierz, zwykle doświadczony

rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy

 (2.1) ornit. nazwa systematyczna|Sturnella|ref=tak., ptak z rodziny kacykowatych;

Wiktionary

  • Wojak – wojownik, osoba wojująca
  • Wojak – mem internetowy
  • Wojak – marka piwa typu jasny lager produkowana przez Tyskie Browary Książęce
  • Wojak Churchill – brytyjski film komediowy z 2004 roku

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ˈvɔjak, AS: voi ̯ak

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. wojsko n., wojska nmos., wojna ż., wojenka ż., wojskowy m., wojski m., wojaczka ż., wojowanie n., zawojowanie n., zwojowanie n., wywojowanie n., wojskowość ż.

:: zdrobn. wojaczek m.

 czas. wojować ndk., zawojować dk., zwojować dk., wywojować dk.

 przym. wojskowy, wojenny, wojujący

 przysł. wojskowo

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) wojskowy, żołnierz; gw-pl|Górny Śląsk|wojok.

Wiktionary


wojakowski

nazwisko


SJP.pl

Osoby o nazwisku Wojakowski
  • Franciszek Wojakowski (1880–1940), podpułkownik Wojska Polskiego, ofiara zbrodni katyńskiej
  • Kasper Wojakowski, urzędnik ziemski
  • Kazimierz Wojakowski (1889–), kapitan Wojska Polskiego, kapelmistrz
  • Kazimierz Ferdynand Wojakowski (1895–1986), pułkownik saperów Wojska Polskiego, działacz emigracyjny
  • Mateusz Maurycy Wojakowski (1775–1845), duchowny rzymskokatolicki
  • Remigian Wojakowski (–1716), urzędnik ziemski

Wikipedia


wojanów

Wojanów (do 1945 niem. Schildau) – wieś w Polsce położona w województwie dolnośląskim, w powiecie karkonoskim, w gminie Mysłakowice, na pograniczu Kotliny Jeleniogórskiej i Rudaw Janowickich w Sudetach Zachodnich.

Wikipedia


wojarz

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) daw. wojownik

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Z tyloma wojarzami miasta nie weźmiecie.

Wiktionary


wojas

nazwisko


SJP.pl

Wojas – polskie przedsiębiorstwo zajmujące się produkcją i sprzedażą obuwia skórzanego oraz drobnej galanterii skórzanej. Jest notowane na Giełdzie Papierów Wartościowych w Warszawie.

Spółka jest dostawcą butów dla administracji państwowej, wojska i leśnictwa. Produkty Wojas można nabyć w blisko 170 sklepach firmowych na terenie Polski, Słowacji, Czech, Białorusi. Około 10% sprzedaży to eksport, głównie do Ukrainy, Izraela, Mongolii, Litwy, Niemiec oraz Rosji.

Wikipedia


wojasiński

nazwisko


SJP.pl


wojaszówecki

Wojaszówka


SJP.pl


wojaszówka

wieś w Polsce


SJP.pl

Wojaszówka – wieś w Polsce położona w województwie podkarpackim, w powiecie krośnieńskim, siedziba gminy Wojaszówka.

Miejscowość leży nad Wisłokiem. Przez wieś przechodzi droga wojewódzka (łącząca Krosno z drogą DW 988) oraz linia kolejowa Rzeszów – Jasło z przystankiem Wojaszówka.

W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa krośnieńskiego.

Wikipedia


wojaż

podróż, wycieczka


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) książk. podróż, głównie zagraniczna

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Kinga jutro wraca z wojaży po Ameryce.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈvɔjaʃ, AS: voi ̯aš

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. wojażer mos., wojażerka ż., wojażowanie n., wojażerskość ż., wojażowość ż.

:: zdrobn. wojażyk mrz.

 czas. wojażować ndk.

 przym. wojażerski, wojażowy

 przysł. wojażersko

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) podróż, wycieczka, peregrynacja

Wiktionary


wojażer

osoba podróżująca, zwłaszcza za granicę


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) przest. podróżnik

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Wit dużo jeździ po Azji, wszyscy mają go za wojażera.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. wojaż m., wojażyk m., wojażowanie n., wojażerskość ż., wojażowość ż.

:: fż. wojażerka ż.

 czas. wojażować ndk.

 przym. wojażerski, wojażowy

 przysł. wojażersko

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) podróżnik, globtroter

Wiktionary


wojażerka

wojażer; podróżniczka


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) przest. podróżniczka

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Przedwojenne wojażerki pływały do Ziemi Świętej statkami.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. wojaż m., wojażyk m., wojażowanie n., wojażerskość ż., wojażowość ż.

:: fm. wojażer m.

 czas. wojażować ndk.

 przym. wojażerski, wojażowy

 przysł. wojażersko

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) podróżniczka, globtroterka

Wiktionary


wojażerski

wojażer


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) przest. właściwy wojażom

 (1.2) przest. związany z wojażerem lub wojażerką, dotyczący wojażera lub wojażerki

przymiotnik dzierżawczy

 (2.1) przest. należący do wojażera lub wojażerki

Wiktionary

Patrz:

wojażer

Przykłady

 (1.1) Wiszący na wieszaku kask kolonialny, będzie przypominał zwiedzającym o wojażerskim stylu życia właściciela rezydencji.

 (1.2) Jego wojażerski ekwipunek mieści się w plecaku.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. wojaż m., wojażyk m., wojażer m., wojażerka ż., wojażowanie n., wojażerskość ż., wojażowość ż.

 czas. wojażować ndk.

 przym. wojażowy

 przysł. wojażersko

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) podróżny, podróżniczy

Wiktionary


wojażersko

przysłówek

 (1.1) rzad. przest. tak jak wojażerowie, wojażując

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. wojaż m., wojażyk m., wojażer m., wojażerka ż., wojażowanie n., wojażerskość ż., wojażowość ż.

 czas. wojażować ndk.

 przym. wojażerski, wojażowy

Wiktionary


wojażerskość

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) przest. zbiór cech uważanych za typowe dla wojażera

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. wojaż m., wojażyk m., wojażer m., wojażerka ż., wojażowanie n., wojażowość ż.

 czas. wojażować ndk.

 przym. wojażerski, wojażowy

 przysł. wojażersko

Wiktionary


wojażować

czasownik nieprzechodni niedokonany (dk. brak)

 (1.1) przest. przebywać drogę w celu odwiedzenia odległego miejsca

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Dziadkowie w wakacje zawsze wojażowali.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. wojaż mrz., wojażer mos., wojażyk mrz., wojażerka ż., wojażowanie n., wojażerskość ż., wojażowość ż.

 przym. wojażerski, wojażowy

 przysł. wojażersko

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) podróżować

Wiktionary


wojażowanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|wojażować.

 (1.2) przest. podróżowanie, szczególnie poza granicami kraju

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Gdy wyda już wszystkie pieniądze po dziadkach, skończy się to całe wojażowanie.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. wojaż m., wojażer mos., wojażerka ż., wojażerskość ż., wojażowość ż., wojażyk mrz.

 czas. wojażować ndk.

 przym. wojażerski, wojażowy

 przysł. wojażersko

Wiktionary


wojażowość

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) przest. zbiór cech uważanych za typowe dla wojaży

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. wojaż m., wojażyk m., wojażer m., wojażerka ż., wojażowanie n., wojażerskość ż.

 czas. wojażować ndk.

 przym. wojażerski, wojażowy

 przysł. wojażersko

Wiktionary


wojażowy

przymiotnik od: wojaż


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) przest. podróżniczy

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. wojaż m., wojażer m., wojażyk m., wojażerka ż., wojażowanie n., wojażerskość ż., wojażowość ż.

 czas. wojażować ndk.

 przym. wojażerski

 przysł. wojażersko

Wiktionary


wojażyk

zdrobnienie od: wojaż


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) przest. zdrobn. od: wojaż

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. wojaż m., wojażer m., wojażerka ż., wojażowanie n., wojażerskość ż., wojażowość ż.

 czas. wojażować ndk.

 przym. wojażerski, wojażowy

 przysł. wojażersko

Wiktionary


wojbor

dawne imię męskie


SJP.pl

Wojbor – imię słowiańskie złożone z dwóch członów: woj - wojownik i bor - walka. Może to oznaczać: walka wojownika, wojownik waleczny itd.

Wojbor imieniny obchodzi w dniu: 13 sierpnia

Wikipedia


wojciak

nazwisko


SJP.pl


wójcice

2 miejscowości w Polsce:

  • Wójcice – wieś w woj. łódzkim, w pow. sieradzkim, w gminie Błaszki
  • Wójcice – wieś w woj. dolnośląskim, w pow. oławskim, w gminie Jelcz-Laskowice

Część miasta:

  • Wójcice – część miasta Otmuchów w woj. opolskim, w pow. nyskim, w gminie Otmuchów

Zobacz też: Wójcice Małe, Wójcice Wielkie

Wikipedia


wojcicki

nazwisko


SJP.pl


wojciech

imię męskie


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy, nazwa własna

 (1.1) imię|polski|m.;

Wiktionary

Wojciech, Wociech – staropolskie męskie imię pochodzenia słowiańskiego. Wśród imion nadawanych nowo narodzonym dzieciom, Wojciech w 2017 r. zajmował 9. miejsce w grupie imion męskich. W całej populacji Polaków Wojciech zajmował w 2017 r. 16. miejsce (317 857 nadań).

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Na kiedy przypadają imieniny Wojciecha?

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈvɔjt͡ɕɛx, AS: voi ̯ćeχ

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Wojciechowa ż., Wojciechówna ż., Wojciechostwo lm m., Wojtkowa ż., Wojtkówna ż., Wojtusiowa ż., Wojtusiówna ż., Wojciechów mrz., Wojciechowo n., Wojciechówka ż.

:: zdrobn. Wojtek mos., Wojtuś mos.

:: zgrub. Wojtas mos.

:: fż. Wojciecha ż.

 przym. Wojciechowy, wojcieski, wojciechowski, wojciechówecki

Wiktionary


wojciecha

imię męskie


SJP.pl

Wojciecha, Wociecha – staropolskie imię żeńskie. Składa się z członów oznaczających „ta, która cieszy jako żołnierz” czyli „wojownik pociecha”, „ta, której walka sprawia radość”. Żeński odpowiednik imienia Wojciech.

Wojciecha imieniny obchodzi 23 kwietnia i 29 lipca.

Wikipedia


wojciechostwo

Wojciech z małżonką; Wojciechowie


SJP.pl


wojciechów

Wojciech z małżonką; Wojciechostwo


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna

 (1.1) geogr. toponim, nazwa kilkudziesięciu polskich gmin, wsi, osad i dawnych gromad;

forma rzeczownika.

 (2.1) D. i B. lm. od: Wojciech

Wiktionary

Miejscowości i ich części w Polsce

Wg TERYT jest ich 26, w tym 20 podstawowych
  • Wojciechów – wieś w woj. dolnośląskim, w pow. lwóweckim, w gminie Lubomierz
  • Wojciechów – wieś w woj. dolnośląskim, w pow. złotoryjskim, w gminie Zagrodno
  • Wojciechów – wieś w woj. lubelskim, w pow. chełmskim, w gminie Siedliszcze
  • Wojciechów – wieś w woj. lubelskim, w pow. kraśnickim, w gminie Szastarka
  • Wojciechów – część wsi Kraśniczyn w woj. lubelskim, w pow. krasnostawskim, w gminie Kraśniczyn
  • Wojciechów – wieś w woj. lubelskim, w pow. lubelskim, w gminie Wojciechów
  • Wojciechów – wieś w woj. lubelskim, w pow. opolskim, w gminie Łaziska
  • Wojciechów – wieś w woj. lubelskim, w pow. włodawskim, w gminie Hańsk
  • Wojciechów – osada w woj. łódzkim, w pow. radomszczańskim, w gminie Gomunice
  • Wojciechów – wieś w woj. łódzkim, w pow. poddębickim, w gminie Wartkowice
  • Wojciechów – wieś w woj. łódzkim, w pow. radomszczańskim, w gminie Przedbórz
  • Wojciechów – osada leśna w woj. łódzkim, w pow. radomszczańskim, w gminie Przedbórz
  • Wojciechów – wieś w woj. łódzkim, w pow. sieradzkim, w gminie Sieradz
  • Wojciechów – część wsi Jabłonna w woj. mazowieckim, w pow. białobrzeskim, w gminie Wyśmierzyce
  • Wojciechów – wieś w woj. mazowieckim, w pow. radomskim, w gminie Jastrzębia
  • Wojciechów – wieś w woj. opolskim, w pow. namysłowskim, w gminie Wilków
  • Wojciechów – kolonia w woj. opolskim, w pow. namysłowskim, w gminie Wilków
  • Wojciechów – wieś w woj. opolskim, w pow. oleskim, w gminie Olesno
  • Wojciechów – osada wsi Mstyczów w woj. świętokrzyskim, w pow. jędrzejowskim, w gminie Sędziszów
  • Wojciechów – wieś w woj. świętokrzyskim, w pow. kazimierskim, w gminie Kazimierza Wielka
  • Wojciechów – część wsi Szczecno w woj. świętokrzyskim, w pow. kieleckim, w gminie Daleszyce
  • Wojciechów – część wsi Wszachów w woj. świętokrzyskim w pow. opatowskim w gminie Baćkowice
  • Wojciechów – wieś w woj. świętokrzyskim, w pow. starachowickim, w gminie Pawłów
  • Wojciechów – wieś w woj. świętokrzyskim, w pow. włoszczowskim, w gminie Krasocin
  • Wojciechów – część wsi Młynik w woj. wielkopolskim, w pow. kolskim, w gminie Olszówka
  • Wojciechów – wieś w woj. wielkopolskim, w pow. tureckim, w gminie Kawęczyn

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) W lesie pod Wojciechowem widziano watahę wilków.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. wojciechówczanin mos., Wojciech mos., Wojciechowa ż., Wojciechowo n., wojciechowianin mos., wojciechowianka ż.

 przym. wojciechowski, wojciechówecki

Wiktionary


wojciechowa

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) przest. żona Wojciecha

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Na zebraniu brakowało tylko Wojciechowej.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Wojciechówka ż., wojciechówczanka ż., wojciechówczanin mos., Wojciech mos., wojciechowianin m., wojciechowianka ż., Wojciechowo n., Wojciechów mrz.

 przym. wojciechowski, wojciechówecki

Wiktionary


wojciechówczanin

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) mieszkaniec Wojciechówki

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Na zawodach strażackich znowu zwyciężyli wojciechówczanie.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Wojciech mos., Wojciechowa ż., Wojciechowo n., Wojciechów mrz., Wojciechówka ż.

:: fż. wojciechówczanka ż.

 przym. wojciechowski, wojciechówecki

Wiktionary


wojciechówczanka

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) mieszkanka Wojciechówki

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Prababcia Krystyna była rodowitą wojciechówczanką.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Wojciech mos., Wojciechowa ż., Wojciechówka ż.

:: fm. wojciechówczanin m.

 przym. wojciechówecki

Wiktionary


wojciechówecki

przymiotnik relacyjny

 (1.1) odnoszący się do miejscowości Wojciechówka, związany z miejscowością Wojciechówka

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Oni rozbili się przy szosie wojciechóweckiej.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Wojciech mos., Wojciechowa ż., Wojciechowo n., Wojciechów mrz., Wojciechówka ż., wojciechowianin mos., wojciechowianka ż., wojciechówczanin mos., wojciechówczanka ż.

 przym. wojciechowski

Wiktionary


wojciechówek

W Polsce
  • Wojciechówek – część wsi Wojciechów, w woj. dolnośląskim, w pow. złotoryjskim, w gminie Zagrodno
  • Wojciechówek – przysiółek wsi Święty Wojciech, w woj. lubuskim, w pow. międzyrzeckim, w gminie Międzyrzecz
Zobacz też
  • Wólka-Wojciechówek
  • Wojciechowo
  • Wojciechów
  • Wojciechówka

Wikipedia


wojciechowianin

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) mieszkaniec miejscowości Wojciechowo

 (1.2) mieszkaniec miejscowości Wojciechów

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Michał był rodowitym wojciechowianinem.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Wojciech mos., Wojciechowa ż., Wojciechowo n., Wojciechów mrz.

:: fż. wojciechowianka ż.

 przym. wojciechowski, wojciechówecki

Wiktionary


wojciechowianka

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) mieszkanka miejscowości Wojciechowo

 (1.2) mieszkanka miejscowości Wojciechów

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Wasza prababcia była rodowitą wojciechowianką.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Wojciech mos., Wojciechowa ż., Wojciechowo n., Wojciechów mrz.

:: fm. wojciechowianin m.

 przym. wojciechowski, wojciechówecki

Wiktionary


wojciechowice

1. część miasta Ostrołęka;
2. nazwa kilku wsi w Polsce


SJP.pl

Miejscowości i ich części w Polsce

Wg TERYT jest ich 6, w tym 5 podstawowych
  • Wojciechowice – część miasta Ostrołęka
  • Wojciechowice – wieś w woj. dolnośląskim, w pow. kłodzkim, w gminie Kłodzko
  • Wojciechowice – wieś w woj. mazowieckim, w pow. piaseczyńskim, w gminie Góra Kalwaria
  • Wojciechowice – wieś w woj. świętokrzyskim, w pow. jędrzejowskim, w gminie Sędziszów
  • Wojciechowice – wieś w woj. świętokrzyskim, w pow. opatowskim, w gminie Wojciechowice
  • Wojciechowice – wieś w woj. świętokrzyskim, w pow. ostrowieckim, w gminie Waśniów

Wikipedia


wojciechowicki

przymiotnik od: Wojciechowice


SJP.pl


wojciechowicz

nazwisko


SJP.pl

  • Bolesław Wojciechowicz (1927–2010) – polski profesor nauk technicznych
  • Eduard Wajciachowicz (ur. 1960) – białoruski polityk i nauczyciel
  • Jacek Wojciechowicz (ur. 1963) – polski polityk
  • Jerzy Wojciechowicz Billewicz (zm. 1643/1644) – podstarości żmudzki
  • Joanna Wojciechowicz (ur. 1944) – polska architektka, opozycjonistka
  • Kamila Wojciechowicz, także Wojciechowska (ur. 1979) – polska aktorka
  • Michał Wojciechowicz (ur. 1964) – polski przedsiębiorca, pisarz
  • Mikołaj Wojciechowicz Jasieński (XVI w.) – polski szlachcic
  • Stanisław Wojciechowicz Hladowicki (XVI w.) – polski szlachcic
  • Stas Wojciechowicz (ur. 1977) – polski rabin
  • Wasyl Wojcechowycz (Wojciechowicz, 1913–1987) – radziecki dowódca partyzancki

Wikipedia


wojciechowie

Wojciech z małżonką; Wojciechostwo


SJP.pl


wojciechówka

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) geogr. toponim, nazwa kilkunastu wsi i części wsi w Polsce;

Wiktionary

Miejscowości i ich części w Polsce

Wg TERYT jest ich 14, w tym 8 podstawowych
  • Wojciechówka – wieś w woj. lubelskim, w pow. ryckim, w gminie Kłoczew
  • Wojciechówka – wieś w woj. lubelskim, w pow. tomaszowskim, w gminie Tyszowce
  • Wojciechówka – część wsi Sławęcin w woj. lubelskim, w pow. zamojskim, w gminie Skierbieszów
  • Wojciechówka – część wsi Nowe Rybie w woj. małopolskim, w pow. limanowskim, w gminie Limanowa
  • Wojciechówka – część wsi Filipowice w woj. małopolskim, w pow. proszowickim, w gminie Koszyce
  • Wojciechówka – wieś w woj. mazowieckim, w pow. białobrzeskim, w gminie Białobrzegi
  • Wojciechówka – wieś w woj. mazowieckim, w pow. białobrzeskim, w gminie Promna
  • Wojciechówka – wieś w woj. mazowieckim, w pow. mińskim, w gminie Siennica
  • Wojciechówka – wieś w woj. mazowieckim, w pow. zwoleńskim, w gminie Policzna
  • Wojciechówka – część wsi Dębów w woj. podkarpackim, w pow. przeworskim, w gminie Gać
  • Wojciechówka – część wsi Urzejowice w woj. podkarpackim, w pow. przeworskim, w gminie Przeworsk
  • Wojciechówka – wieś w woj. świętokrzyskim, w pow. opatowskim, w gminie Ożarów
  • Wojciechówka – wieś w woj. wielkopolskim, w pow. kaliskim, w gminie Żelazków
  • Wojciechówka – część wsi Żurawiniec w woj. wielkopolskim, w pow. kępińskim, w gminie Baranów

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) W Wojciechówce nikt nie zgłaszał żadnych problemów.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Wojciech mos., Wojciechowa ż., wojciechówczanin mos., wojciechówczanka ż.

 przym. wojciechowski, wojciechówecki

Wiktionary


wojciechowo

rzeczownik, rodzaj nijaki, nazwa własna

 (1.1) geogr. toponim, nazwa kilkunastu polskich wsi, osad i części wsi;

Wiktionary

Miejscowości i ich części w Polsce

Wg TERYT jest ich 12, w tym 9 podstawowych
  • Wojciechowo – część wsi Leśna Podlaska w woj. lubelskim, w pow. bialskim, w gminie Leśna Podlaska
  • Wojciechowo – część wsi Wólka-Wojciechówek w woj. mazowieckim, w pow. wyszkowskim, w gminie Rząśnik
  • Wojciechowo – wieś w woj. mazowieckim, w pow. żuromińskim, w gminie Siemiątkowo
  • Wojciechowo – wieś w woj. pomorskim, w pow. lęborskim, w gminie Wicko
  • Wojciechowo – osada w woj. warmińsko-mazurskim, w pow. lidzbarskim, w gminie Orneta
  • Wojciechowo – wieś w woj. wielkopolskim, w pow. jarocińskim, w gminie Jaraczewo
  • Wojciechowo – wieś w woj. wielkopolskim, w pow. kolskim, w gminie Chodów
  • Wojciechowo – wieś w woj. wielkopolskim, w pow. konińskim, w gminie Rzgów
  • Wojciechowo – wieś w woj. wielkopolskim, w pow. konińskim, w gminie Wierzbinek
  • Wojciechowo – osada w woj. wielkopolskim, w pow. obornickim, w gminie Rogoźno
  • Wojciechowo – część wsi Lipa w woj. wielkopolskim, w pow. obornickim, w gminie Ryczywół
  • Wojciechowo – wieś w woj. wielkopolskim, w pow. wolsztyńskim, w gminie Siedlec

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Zapewne wybierzemy się w czerwcu do Wojciechowa na urodziny babci Danusi.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. wojciechówczanin mos., Wojciech mos., Wojciechowa ż., Wojciechów mrz., wojciechowianin mos., wojciechowianka ż.

 przym. wojciechowski, wojciechówecki

Wiktionary


wojciechowski

przymiotnik od: Wojciechowo, Wojciechów


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) odnoszący się do miejscowości Wojciechowo, związany z miejscowością Wojciechowo

 (1.2) odnoszący się do miejscowości Wojciechów, związany z miejscowością Wojciechów

Wiktionary

Wojciechowski (forma żeńska Wojciechowska, l. mn: Wojciechowscy) – jedno z najpopularniejszych nazwisk w Polsce. Według bazy PESEL 17.01.2015 r. nosiło je 42 828 Polek i 41 864 Polaków. Najwięcej osób o tym nazwisku mieszka na terenie Mazowsza, Wielkopolski i Kujaw. Dawniej często spotykana była też pisownia „Woyciechowski”.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Oni rozbili się przy szosie wojciechowskiej.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Wojciechówka ż., wojciechówczanin mos., Wojciech mos., Wojciechowa ż., Wojciechowo n., Wojciechów mrz., wojciechowianin mos., wojciechowianka ż.

 przym. wojciechówecki

Wiktionary


wojciechowy

taki jak u Wojciecha, charakterystyczny dla Wojciecha


SJP.pl


wojcieszak

nazwisko


SJP.pl


wojcieszek

nazwisko


SJP.pl


wojcieszków

wieś w Polsce


SJP.pl

Wojcieszków – wieś w Polsce położona w województwie lubelskim, w powiecie łukowskim, w gminie Wojcieszków. Leży nad Małą Bystrzycą.

Miejscowość jest siedzibą gminy Wojcieszków oraz parafii rzymskokatolickiej Najświętszego Serca Pana Jezusa, należącej do metropolii lubelskiej, diecezji siedleckiej, dekanatu Adamów.

Wikipedia


wojcieszkowski

przymiotnik od: Wojcieszków


SJP.pl


wojcieszów

miasto w Polsce


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna

 (1.1) geogr. miasto w Polsce;

Wiktionary

Wojcieszów (niem. Kauffung) – miasto w Polsce, w województwie dolnośląskim, w powiecie złotoryjskim, położone nad rzeką Kaczawą, w Górach Kaczawskich, w Sudetach Zachodnich.

Według danych GUS z 1 stycznia 2023 r. miasto miało 3470 mieszkańców (679. miejsce w kraju).

Wikipedia

Wymowa:

IPA: vɔjˈt͡ɕɛʃuf, AS: voi ̯ćešuf

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. wojcieszowianin m., wojcieszowianka ż., Wojciech m.

 przym. wojcieszowski

Wiktionary


wojcieszowianin

mieszkaniec Wojcieszowa (miasta w Polsce)


SJP.pl


wojcieszowianka

mieszkanka Wojcieszowa (miasta w Polsce)


SJP.pl


wojcieszowski

Wojcieszów


SJP.pl

Patrz:

Wojcieszów

wojcieszyce

Miejscowości w Polsce

Wg TERYT jest ich 4
  • Wojcieszyce – wieś w woj. dolnośląskim, w pow. karkonoskim, w gminie Stara Kamienica
  • Wojcieszyce – wieś w woj. lubuskim, w pow. gorzowskim, w gminie Kłodawa
  • Wojcieszyce – osada leśna w woj. lubuskim, w pow. gorzowskim, w gminie Kłodawa
  • Wojcieszyce – wieś w woj. świętokrzyskim, w pow. sandomierskim, w gminie Łoniów

Wikipedia


wojcieszyn

4 miejscowości w Polsce:

  • Wojcieszyn – wieś w woj. dolnośląskim, w pow. złotoryjskim, w gminie Pielgrzymka
  • Wojcieszyn – wieś w woj. lubelskim, w pow. lubelskim, w gminie Bełżyce
  • Wojcieszyn – wieś w woj. mazowieckim, w pow. warszawski zachodnim, w gminie Stare Babice
  • Wojcieszyn – wieś w woj. zachodniopomorskim, w pow. goleniowskim, w gminie Nowogard

Wikipedia


wojcik

nazwisko


SJP.pl

Wójcik (forma żeńska: Wójcik, Wójcikowa, Wójcikówna; liczba mnoga: Wójcikowie) – jedno z najstarszych nazwisk polskich. Notowane od początku XIII wieku. Obecnie jest to czwarte pod względem popularności nazwisko w Polsce. Według bazy PESEL 22 stycznia 2025 roku nazwisko to nosiło 48 830 Polek i 47 981 Polaków. Łącznie nazwisko to nosiło 96 811 obywateli Polski.

Wikipedia


wójcikiewicz

nazwisko


SJP.pl

  • Wójcikiewicz – nazwisko

Osoby o nazwisku Wójcikiewicz:

  • Józef Wójcikiewicz (ur. 1953) – polski prawnik, sędzia, specjalista z zakresu kryminalistyki
  • Edward Wójcikiewicz (1888–1958) – porucznik artylerii Wojska Polskiego, kawaler Orderu Virtuti Militari
  • Franciszek Wójcikiewicz (1933–2016)– polski skoczek spadochronowy, instruktor spadochronowy i szybowcowy, pilot samolotowy I klasy

Wikipedia


wojcikowski

nazwisko


SJP.pl


wójcin

kobieta wójt; wójtka


SJP.pl

W Polsce
  • Wójcin – wieś w woj. dolnośląskim, w pow. strzelińskim, w gminie Kondratowice
  • Wójcin – wieś w woj. kujawsko-pomorskim, w pow. mogileńskim, w gminie Jeziora Wielkie
  • Wójcin – wieś w woj. kujawsko-pomorskim, w pow. radziejowskim, w gminie Piotrków Kujawski
  • Wójcin – wieś w woj. kujawsko-pomorskim, w pow. żnińskim, w gminie Żnin
  • Wójcin – wieś w woj. łódzkim, w pow. opoczyńskim, w gminie Paradyż
  • Wójcin – wieś w woj. łódzkim, w pow. wieruszowskim, w gminie Łubnice
  • Wójcin – osada w woj. zachodniopomorskim, w pow. pyrzyckim, w gminie Warnice

Wikipedia


wójcina

kobieta wójt; wójtka


SJP.pl

Wójcina – wieś w Polsce, położona w województwie małopolskim, w powiecie dąbrowskim, w gminie Mędrzechów.

W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa tarnowskiego.

Wikipedia


wójcinek

2 miejscowości w Polsce:

  • Wójcinek – wieś w woj. łódzkim, w pow. sieradzkim, w gminie Goszczanów
  • Wójcinek – osada w woj. wielkopolskim, w pow. konińskim, w gminie Wierzbinek

Wikipedia


wojciuliszki

Wojciuliszki (dodatkowa nazwa w j. litewskim – Vaičiuliškės) – wieś w Polsce położona w województwie podlaskim, w powiecie sejneńskim, w gminie Puńsk.

W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa suwalskiego.

Wikipedia


wojczuk

nazwisko


SJP.pl


wojda

nazwisko


SJP.pl

Wojda – część wsi Bliżów w Polsce, położonej w województwie lubelskim, w powiecie zamojskim, w gminie Adamów.

W latach 1975–1998 Wojda administracyjnie należała do województwa zamojskiego.

Jest to niewielka osada położona tuż przy granicy Roztoczańskiego Parku Narodowego. Podczas II wojny światowej, w czasie wysiedleń Zamojszczyzny, pod koniec 1942 roku, miała tu miejsce jedna z pierwszych ważniejszych bitew, jaka dała początek powstaniu zamojskiemu, podczas której żołnierze Batalionów Chłopskich walczyli z siłami żandarmerii niemieckiej. Wioska została wówczas ostatecznie spalona przez Niemców. Obecnie znajduje się tu pomnik upamiętniający to wydarzenie.

Wikipedia


wojdak

nazwisko


SJP.pl


wojdalski

nazwisko


SJP.pl


wojdat

nazwisko


SJP.pl

Wojdat, lit. Vaidotas (ur. XIV wiek, zm. po 1401) – syn Kiejstuta, wielkiego księcia litewskiego. W wiarygodnych źródłach historycznych jest wspomniany jedynie dwukrotnie.

Wikipedia


wojdowski

nazwisko


SJP.pl


wojdyła

nazwisko


SJP.pl

Wojdyła – polskie nazwisko. Według danych z lat 90 XX wieku nazwisko to nosiło 2680 polskich obywateli.

Osoby o nazwisku Wojdyła:

  • Maciej Wojdyła – polski aktor teatralny, filmowy i serialowy.
  • Tomasz Wojdyła – polski koszykarz, występujący na pozycjach silnego skrzydłowego oraz środkowego w latach 1996-2018, od 2019 asystent trenerski GTK Gdynia.

Wikipedia


wojęcino

Wojęcino – (do 1945 r. niem. Wojenthin) wieś w Polsce położona w województwie zachodniopomorskim, w powiecie koszalińskim, w gminie Bobolice.

Miejscowość wywodzi swój rodowód ze średniowiecza - od XVI w. Należała wtedy do rodu von Bonin, który to ród ufundował nieistniejącą już kaplicę. W latach 1855–1945 należała do rodziny von Holtz z Manowa.

Wikipedia


wojeniec

Wojeniec – wieś w Polsce położona w województwie podlaskim, w powiecie siemiatyckim, w gminie Dziadkowice.

W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa białostockiego.

Wierni kościoła rzymskokatolickiego należą do parafii Trójcy Przenajświętszej w Dziadkowicach.

Wikipedia


wojenka

zdrobnienie od: wojna


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) zdrobn. od: wojna

Wiktionary

Wojenka:

  • Bolszewicka Organizacja Wojskowa (w skrócie: Wojenka) – zbrojne ramię Socjaldemokratycznej Partii Robotniczej Rosji (bolszewików)
  • Wojenka – singiel zespołu Lao Che

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Wojenko, wojenko, cóżeś ty za pani (…) (Wojenko, wojenko)

Wiktionary

Wymowa:

IPA: vɔˈjɛ̃nka, AS: voi ̯nka

Wiktionary

Powiązane:

 przym. wojenny

 rzecz. wojna ż., wojski m., wojownik mos., wojak mzw./mos.

Wiktionary


wojenny

związany z prowadzeniem wojny, istniejący, używany podczas wojny


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z wojną, odnoszący się do wojny

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Od jakiegoś czasu interesuję się literaturą wojenną.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: vɔˈjɛ̃nːɨ, AS: voi ̯•ny

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. wojna ż., wojski m.

:: zdrobn. wojenka ż.

 czas. wojować ndk.

 przysł. wojennie

 przym. wojowniczy

Wiktionary


wojerysta

osoba czerpiąca przyjemność erotyczną z podglądania par uprawiających seks; voyeur, voyeurysta, podglądacz


SJP.pl


wojerystka

wojerysta; podglądaczka, voyeurka


SJP.pl


wojeryzm

dewiacja seksualna charakteryzująca się skłonnością do oglądania osób uprawiających seks; podglądactwo, oglądactwo, voyeuryzm, skopofilia, skoptofilia


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męski

 (1.1) psych. seks. zob. oglądactwo.

Wiktionary

Oglądactwo, voyeuryzm, voyeryzm, voyeurism, wojeryzm, skopofilia, skoptofilia – zaburzenie zachowania z grupy zaburzeń preferencji seksualnych charakteryzujące się skłonnością do oglądania innych ludzi podczas zachowań seksualnych.

Wikipedia

Synonimy:

 (1.1) voyeuryzm, voyeryzm, skopofilia, skoptofilia

Wiktionary


wojew.

woj.; skrót od:
1. województwo;
2. wojewoda;
3. wojewódzki


SJP.pl


wojewoda

nazwisko


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) adm. zwierzchnik administracji rządowej na terenie województwa

 (1.2) daw. hist. wojsk. najwyższy urzędnik dowodzący wojskiem

 (1.3) daw. hist. jeden z urzędów senatorskich

rzeczownik, rodzaj żeński

 (2.1) adm. kobieta sprawująca urząd zwierzchnika administracji rządowej na terenie województwa

Wiktionary

Wojewoda (łac. comes palatinus „komes pałacowy, palatyn”) – organ administracji państwowej w Polsce, a w przeszłości także w innych krajach słowiańskich i bałkańskich: w Czechach, Rosji, Bułgarii, Mołdawii i Siedmiogrodzie.

W Czechach i na Węgrzech był to tytuł arystokratyczny odpowiadający polskiemu księciu (dux).

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) To była poważna impreza, na sali było pełno VIP-ów, prezydent miasta, wojewoda, kilku posłów i inne szychy.

 (1.2) O kilka kroków za wojewodą wlokła się reszta komisarzy, a orszak zamykała dragonia […] (H. Sienkiewicz: Ogniem i mieczem)

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌvɔjɛˈvɔda, AS: voi ̯evoda

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. województwo n., wojewodzina ż., wojewodzin m., wojewodzic m., wojewodzianka ż., wojewodowanie n., wojewodziński mos.

 czas. wojewodować ndk.

 przym. wojewódzki, wojewodziński, wojewodzin

Wiktionary

Synonimy:

skrót woj.

Wiktionary


wojewódka

nazwisko


SJP.pl


wojewodzianka

dawniej o córce wojewody


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) daw. odojcowski tytuł córki wojewody

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. wojewoda mos., województwo n.

 przym. wojewódzki

Wiktionary


wojewodzic

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) odojcowski tytuł syna wojewody

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. wojewoda mos., województwo n.

 przym. wojewódzki

Wiktionary


wojewodzicowicz

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) daw. syn wojewodzica czyli wnuk wojewody

Wiktionary


wojewodzicowiczowa

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) daw. żona wojewodzicowicza

Wiktionary


wojewodzin

przymiotnik

 (1.1) odnoszący się do wojewody, jego władzy, urzędu

Wiktionary

Wojewodzin – wieś w Polsce położona w województwie podlaskim, w powiecie grajewskim, w gminie Grajewo.

Prywatna wieś szlachecka Wojewodzino położona była w drugiej połowie XVI wieku w powiecie wąsoskim ziemi wiskiej województwa mazowieckiego. W okresie międzywojennym posiadłość ziemską miał tu Marcin Gardocki (252 ha).W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa łomżyńskiego.

Wikipedia

Powiązane:

 rzecz. wojewoda mos., województwo n.

 przym. wojewódzki

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) wojewodziński

Wiktionary


wojewodzina

dawniej o żonie wojewody


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) daw. odmężowski tytuł żony wojewody

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. wojewoda mos., województwo n.

 przym. wojewódzki

Wiktionary


wojewodziński

przymiotnik

 (1.1) daw. dotyczący wojewody, należący do niego albo nakazany przez niego

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (2.1) daw. stronnik wojewody, osoba na służbie wojewody

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. wojewoda mos., województwo n.

 przym. wojewódzki

Wiktionary


wojewódzki

dotyczący województwa


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) przym. od województwo

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Było tam parę osób. Ktoś z komitetu miejskiego, wojewódzkiego, komendant milicji miejskiej z Jastrzębia.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌvɔjɛˈvut͡sʲci, AS: voi ̯evucʹḱi

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. wojewoda m., województwo n., wojewodzina ż., wojewodzin m., wojewodzic m., wojewodzianka ż., wojewodowanie n., wojewodziński mos.

 czas. wojewodować ndk.

 przym. wojewodziński, wojewodzin

Wiktionary


wojewódzkość

wojewódzki


SJP.pl

Patrz:

wojewódzki

województwo

jednostka samorządu terytorialnego Polski, mająca największy zasięg terytorialny


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) adm. jednostka podziału administracyjnego wyższego stopnia w Polsce;

Wiktionary

Województwo – jednostka podziału administracyjnego najwyższego stopnia w Polsce, od 1990 r. jednostka zasadniczego podziału terytorialnego administracji rządowej, a od 1999 r. także jednostka samorządu terytorialnego.

Podział kraju na województwa ma swoje korzenie w okresie rozbicia dzielnicowego, stąd ich zróżnicowanie pod względem wielkości w czasach Rzeczypospolitej Obojga Narodów. Pierwsze województwa powstawały w XIV w. Pierwotnie były to samodzielne zgromadzenia wojskowe na określonych terenach Polski, którymi zarządzali wyznaczani przez władcę wojewodowie (od: wodzić woje).

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Aktualnie w Polsce jest 16 (= szesnaście) województw.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌvɔjɛˈvut͡stfɔ, AS: voi ̯evuctfo

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. wojewoda mos., wojewodzina ż., wojewodzin m., wojewodzic m., wojewodzianka ż., wojewodowanie n., wojewodziński mos.

 czas. wojewodować ndk.

 przym. wojewódzki, wojewodziński, wojewodzin, wewnątrzwojewódzki

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) skr. woj.

Wiktionary


wojków

Miejscowości i ich części w Polsce

Wg TERYT jest ich 3, w tym 2 podstawowe
  • Wojków – część miasta Kowary
  • Wojków – wieś w woj. łódzkim, w pow. sieradzkim, w gminie Błaszki
  • Wojków – wieś w woj. podkarpackim, w pow. mieleckim, w gminie Padew Narodowa

Wikipedia


wojkowice

1. miasto w Polsce;
2. wieś w Polsce;
3. wieś na Ukrainie


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj niemęskoosobowy, liczba mnoga, nazwa własna

 (1.1) geogr. miasto w Polsce;

Wiktionary

Wojkowice – miasto w południowej Polsce, w województwie śląskim, w powiecie będzińskim.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ˌvɔjkɔˈvʲit͡sɛ, AS: voi ̯kovʹice

Wiktionary


wojkowicki

Wojkowice (miasto w Polsce)


SJP.pl


wojkowiczanin

mieszkaniec Wojkowic (miasta w Polsce)


SJP.pl


wojkowiczanka

mieszkanka Wojkowic (miasta w Polsce)


SJP.pl


wojkówka

wieś w Polsce


SJP.pl

Wojkówka – wieś w Polsce położona w województwie podkarpackim, w powiecie krośnieńskim, w gminie Wojaszówka.

W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa krośnieńskiego.

Wikipedia


wojkowo

3 miejscowości w Polsce:

  • Wojkowo – osada w woj. lubuskim, w pow. krośnieńskim, w gminie Maszewo
  • Wojkowo – wieś w woj. warmińsko-mazurskim, w pow. bartoszyckim, w gminie Bisztynek
  • Wojkowo (osada) – osada w woj. warmińsko-mazurskim, w pow. bartoszyckim, w gminie Bisztynek

Wikipedia


wojkowski

nazwisko


SJP.pl


wojmir

imię męskie


SJP.pl

Wojmir – staropolskie imię męskie, złożone z członów Woj- ("wojownik") i -mir ("pokój, spokój, dobro"). Mogło ono oznaczać kogoś, kto wojując zaprowadza spokój i dobro. W niektórych przypadkach imię to mogło utożsamiać się brzmieniowo z jedną z form imienia Wolimir.

Wojmir imieniny obchodzi 25 października i 11 grudnia.

Wikipedia


wojmirek

zdrobnienie od: Wojmir (imię męskie)


SJP.pl


wojmirkowy

przymiotnik dzierżawczy - należący do Wojmirka lub z nim związany


SJP.pl


wojmirostwo

Wojmir z małżonką; Wojmirowie


SJP.pl


wojmirowie

Wojmir z małżonką; Wojmirostwo


SJP.pl


wojmirowy

przymiotnik dzierżawczy - należący do Wojmira lub z nim związany


SJP.pl


wojna

1. zorganizowana walka zbrojna między państwami, narodami lub grupami społecznymi, religijnymi itp., prowadzona dla osiągnięcia zamierzonych celów (np. zagarnięcia obcego terytorium lub obrony własnego); konflikt zbrojny
2. gra w karty


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) wojsk. polit. zorganizowany konflikt zbrojny o dużej skali;

 (1.2) karc. prosta gra karciana;

Wiktionary

Wojna – zorganizowany konflikt zbrojny między państwami, narodami lub grupami etnicznymi, religijnymi czy społecznymi. Pojęcie trudne do jednoznacznego zdefiniowania.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) W czasie ostatniej wojny ten kraj został doszczętnie zniszczony.

 (1.1) Współczesne wojny prowadzone są na wielu frontach jednocześnie.

 (1.2) W lato Daria zajmowała się ogrodem, a Karol ze mną grał w wojnę.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈvɔjna, AS: voi ̯na

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. wojak mos./mzw., woj m., wojownik m., wojsko n., wojski m.

:: zdrobn. wojenka ż.

 czas. wojować

 przym. wojenny, wojujący

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) konflikt (zbrojny)

Wiktionary


wojnar

nazwisko


SJP.pl

Osoby o nazwisku Wojnar:

  • Adam Wojnar − krakowski dziennikarz i fotoreporter
  • Eugeniusz Wojnar − prokurator oskarżający w wielu procesach politycznych okresu PRL, m.in. w aferze mięsnej w 1964
  • Franciszek Wojnar (ur. 1881, zm. 1942) − profesor Państwowej Szkoły Przemysłowej w Bielsku, więzień i ofiara obozu koncentracyjnego
  • Franciszek Wojnar (ur. 1893, zm. 1967) − polski nauczyciel i stenograf, uczestnik walk o Śląsk Cieszyński (1918–1919) − publicysta
  • Irena Wojnar − pedagog, specjalistka w zakresie teorii wychowania estetycznego
  • Ireneusz Wojnar − polski muzyk, basista w zespole Akurat
  • Jan Wojnar
    • Jan Alojzy Wojnar (ur. 1820, zm. 1896) − chłop-bibliofil ze Śląska Cieszyńskiego
    • Jan Wojnar (ur. 1891, zm. 1964) − śląski samorządowiec, działacz PSL i ZSL, członek OSP, prezes gminnej spółdzielni SCh

    Wikipedia


wojnarowicz

nazwisko


SJP.pl


wojnarowski

nazwisko


SJP.pl


wojnarski

nazwisko


SJP.pl


wojnecki

nazwisko


SJP.pl


wojniak

nazwisko


SJP.pl


wojnica

pluskwiak z rodziny tarczówek


SJP.pl

  • Wojnica – miejscowość w obwodzie rówieńskim na Ukrainie
  • Wojnica – miejscowość w obwodzie wołyńskim na Ukrainie
  • wojnica (Arma) – rodzaj pluskwiaków z rodziny tarczówkowatych
  • wojnica (Harpyia) – rodzaj motyli z rodziny garbatkowatych

Wikipedia


wojnicki

przymiotnik od: Wojnicz


SJP.pl

Osoby o tym nazwisku:

  • Henryk Wojnicki – polski inżynier wojskowy
  • Jacek Wojnicki – polski politolog
  • Mieczysław Wojnicki – polski piosenkarz i aktor operetkowy

Inne:

  • Iwan Piotrowicz Wojnicki (Войницкий Иван Петрович) - Główny bohater dramatu Antoniego Czechowa "Wujaszek Wania"

Wikipedia


wojnicz

miasto w Polsce


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna

 (1.1) geogr. miasto w Polsce, w województwie małopolskim;

Wiktionary

Wojnicz – miasto w Polsce położone w województwie małopolskim, w powiecie tarnowskim, siedziba gminy miejsko-wiejskiej Wojnicz. Wchodzi w skład aglomeracji tarnowskiej. Gród wzniesiony w X wieku należał do ciągu trzynastu zamków rycerskich zbudowanych w średniowieczu na wzniesieniach nad Dunajcem w Małopolsce, strzegących szlaku handlowego na Węgry biegnącego wzdłuż Wisły, Dunajca, Popradu, Wagu i Dunaju, stanowiąc część systemu fortyfikacyjnego państwa polskiego od strony Węgier. Dawna kasztelania wojnicka, jedna z najstarszych w Małopolsce. Miasto padło siedem razy ofiarą pożarów. Starostwo niegrodowe w Wojniczu miało siedzibę w Zamościu od 1277 r. (nie udało się ustalić pełnego katalogu starostów wojnickich). Od 1109 patronem parafii jest św. Wawrzyniec, męczennik na ruszcie; figuruje on także na tarczy herbowej miasta.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ˈvɔjɲit͡ʃ, AS: voi ̯ńič

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. wojniczanin m., wojniczanka ż.

 przym. wojnicki

Wiktionary


wojniczanin

mieszkaniec Wojnicza (miasta w Polsce)


SJP.pl


wojniczanka

mieszkanka Wojnicza (miasta w Polsce)


SJP.pl


wojnów

Miejscowości i ich części w Polsce

Wg TERYT jest ich 3, w tym 2 podstawowe
  • Wojnów – część miasta Wrocław, w delegaturze Wrocław-Psie Pole
  • Wojnów – wieś w woj. mazowieckim, w pow. siedleckim, w gminie Mordy
  • Wojnów – wieś w woj. świętokrzyskim, w pow. staszowskim, w gminie Oleśnica

Wikipedia


wojnowice

Miejscowości w Polsce

Wg TERYT jest 9 wsi i 1 osada.
  • Wojnowice – wieś w woj. dolnośląskim, w pow. średzkim, w gminie Miękinia
  • Wojnowice – wieś w woj. dolnośląskim, w pow. wrocławskim, w gminie Czernica
  • Wojnowice – wieś w woj. łódzkim, w pow. radomszczańskim, w gminie Gidle
  • Wojnowice – wieś w woj. opolskim, w pow. głubczyckim, w gminie Kietrz
  • Wojnowice – wieś w woj. śląskim, w pow. raciborskim, w gminie Krzanowice
  • Wojnowice – wieś w woj. świętokrzyskim, w pow. opatowskim, w gminie Iwaniska
  • Wojnowice – wieś w woj. świętokrzyskim, w pow. ostrowieckim, w gminie Ćmielów
  • Wojnowice – wieś w woj. wielkopolskim, w pow. leszczyńskim, w gminie Osieczna
  • Wojnowice – wieś w woj. wielkopolskim, w pow. nowotomyskim, w gminie Opalenica
  • Wojnowice – osada w woj. łódzkim, w pow. radomszczańskim, w gminie Gidle

Wikipedia


wojnowicz

nazwisko


SJP.pl


wojnówka

wieś w Polsce


SJP.pl

2 miejscowości w Polsce:

  • Wojnówka – wieś w woj. mazowieckim, w pow. mławskim, w gminie Wiśniewo
  • Wojnówka – wieś w woj. podlaskim, w pow. hajnowskim, w gminie Dubicze Cerkiewne

Zobacz też: Wojnowo

Wikipedia


wojnowo

Miejscowości i ich części w Polsce

Wg TERYT jest ich 7, w tym 6 podstawowych
  • Wojnowo – wieś w woj. kujawsko-pomorskim, w pow. bydgoskim, w gminie Sicienko
  • Wojnowo – wieś w woj. kujawsko-pomorskim, w pow. golubsko-dobrzyńskim, w gminie Zbójno
  • Wojnowo – część wsi Bierzyn w woj. kujawsko-pomorskim, w pow. włocławskim, w gminie Boniewo
  • Wojnowo – wieś w woj. lubuskim, w pow. zielonogórskim, w gminie Kargowa
  • Wojnowo – wieś w woj. warmińsko-mazurskim, w pow. piskim, w gminie Ruciane-Nida
  • Wojnowo – wieś w woj. wielkopolskim, w pow. poznańskim, w gminie Murowana Goślina
  • Wojnowo – wieś w woj. zachodniopomorskim, w pow. szczecineckim, w gminie Szczecinek

Wikipedia


wojnowski

nazwisko


SJP.pl

Osoby o nazwisku Wojnowska/Wojnowski

  • Elżbieta Wojnowska – polska piosenkarka, kompozytorka, aktorka i pedagog
  • Teresa Wojnowska – polska profesor agronom i nauczyciel akademicki
  • Edmund Wojnowski – polski polityk, poseł na Sejm PRL
  • Jan Wojnowski – polski sztangista, mistrz Europy
  • Jerzy Wojnowski - podporucznik Wojska Polskiego, agent gestapo
  • Wiesław Wojnowski – polski chemik-nieorganik, profesor Politechniki Gdańskiej

Wikipedia


wojo

potocznie: wojsko, służba wojskowa


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) pot. wojsko

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Za dwa tygodnie idę do woja.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈvɔjɔ, AS: voi ̯o

Wiktionary

Synonimy:

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

frazeologia.

etymologia.

uwagi.

tłumaczenia.

 (1.1) zobtłum|wojsko.

źródła.

== wojo (język górnołużycki.) ==

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) dyszel

odmiana.

przykłady.

składnia.

kolokacje.

synonimy.

Wiktionary


wojok

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) gw-pl|Górny Śląsk. żołnierz, wojak

Wiktionary


wojomir

dawne imię męskie


SJP.pl


wojować

czasownik nieprzechodni niedokonany (dk. powojować)

 (1.1) książk. walczyć, brać udział w fizycznej bitwie

 (1.2) pot. prowadzić z kimś spory o coś, zwalczać coś

 (1.3) żart. bawić się w wojnę

czasownik przechodni niedokonany (dk. zawojować)

 (2.1) daw. podbijać, zdobywać, zwyciężać

Wiktionary

Wymowa:

IPA: vɔˈjɔvat͡ɕ, AS: voi ̯ovać

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. wojowanie n., wojownik m., wojowniczka ż., wojna ż., wojsko n., wojak m., wojski m., wojaczka ż., wojowniczość ż.

 czas. zawojować dk., powojować dk.

 przym. wojenny, wojowniczy, wojaczy, przedwojenny, powojenny, wojujący

 przysł. wojowniczo, wojskowo

Wiktionary


wojowanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|wojować.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌvɔjɔˈvãɲɛ, AS: voi ̯ovãńe

Wiktionary

Powiązane:

 czas. wojować

 przym. wojujący, wojowniczy

 rzecz. wojownik mos., wojak mzw./mos.

Wiktionary


wojowniczka

wojownik


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) kobieta zajmująca się walką

Wiktionary

Wojowniczka – trzeci album studyjny Gosi Andrzejewicz, wydany w 2009 roku.

Wikipedia

Patrz:

wojownik

Wymowa:

IPA: ˌvɔjɔvʲˈɲit͡ʃka, AS: voi ̯ovʹńička

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. wojownik

 czas. wojować

 przym. wojowniczy

Wiktionary


wojowniczość

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) skłonność grupy ludzi do wszczynania walk

 (1.2) cecha zachowania tj. skłonność do bójek

Wiktionary

Powiązane:

 przym. wojowniczy

 czas. wojować ndk.

 przysł. wojowniczo

 rzecz. wojownik mos.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.2) czupurność, zadziorność

Wiktionary


wojowniczy

przymiotnik

 (1.1) skłonny do walki

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Zdumiewające jest jednak, jak rzadko kobiety, istoty słodkie i mało wojownicze, trafiają do celu!

 (1.1) Natomiast pierwszy pilot ani myślał ukrywać swego nienawistnego zadowolenia, że złamią tej wojowniczej bestii planetarnyanetarnej kark.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. wojownik m., wojowniczka ż., wojowniczość ż., wojaczka ż., woj m., wojsko n., wojskowość ż., wojna ż., wojowanie n., zawojowanie n., wojskowy mos.

 czas. wojować ndk., zawojować

 przym. wojskowy, wojenny, powojenny, przedwojenny, wojujący

 przysł. wojowniczo, wojskowo

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) bojowy, bitny, buńczuczny

Wiktionary


wojownik

1. uczestnik walk, żołnierz;
2. dzielna osoba walcząca o jakąś chlubną sprawę


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) ten, który walczy

 (1.2) etn. członek ludu pierwotnego, który zajmuje się walką

rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy

 (2.1) ornit. gatunek ptaka z rodziny jastrzębiowatych

Wiktionary

Wojownik (dawniej: woj) – osoba zajmująca się walką (niekoniecznie profesjonalnie).

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Wojownicy złożyli broń, którą następnie policja na wszelki wypadek zniszczyła.

 (2.1) Wojowniki wspaniałe polują często parami.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: vɔˈjɔvʲɲik, AS: voi ̯ovʹńik

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. woj m., wojowniczość ż., wojna ż., wojenka ż., wojaczka ż., wojowanie n., zawojowanie n.

:: fż. wojowniczka ż.

 czas. wojować ndk., zawojować dk.

 przym. wojowniczy, wojenny, wojaczy

Wiktionary


wojsa

nazwisko


SJP.pl

Wojsa (biał. Войса; ros. Войса) – wieś na Białorusi, w obwodzie witebskim, w rejonie brasławskim, w sielsowiecie Druja.

Wikipedia


wojsiłka

owad z rzędu wojsiłkowatych, wielkości do 3 cm


SJP.pl


wojsiłki

owad z rzędu wojsiłkowatych, wielkości do 3 cm


SJP.pl

Wojsiłki – stara ewolucyjnie grupa prawie 1000 gatunków owadów o charakterystycznym, ryjkowatym kształcie głowy, tradycyjnie klasyfikowana w randze rzędu Mecoptera. Na świecie żyje współcześnie około 600 gatunków sklasyfikowanych w 9 rodzinach, a prawie 350 gatunków wymarłych znanych jest z odkryć paleontologicznych. Większość gatunków wojsiłek zasiedla strefy klimatu umiarkowanego i subtropikalnego. W Europie stwierdzono 21 gatunków, w tym 10 w Polsce. Występują w pobliżu strumieni, wśród drzew i krzewów.

Wikipedia


wojsiłkowate

rodzina drapieżnych owadów z rzędu wojsiłek


SJP.pl

Wojsiłkowate (Panorpidae) – rodzina drapieżnych owadów z rzędu wojsiłek (Mecoptera) obejmująca około 420 współcześnie żyjących gatunków o zasięgu holarktycznym. Są szeroko rozprzestrzenione w Europie, Azji i Ameryce Północnej. W Europie występuje 16, a w Polsce 6 gatunków – ich rozmieszczenie w kraju jest słabo poznane. Przykładowym przedstawicielem jest wojsiłka pospolita (Panorpa communis).

Wikipedia


wojsiłkowaty

o cechach wojsiłkowatych (rodzina owadów)


SJP.pl


wojsk.

skrót od: wojskowy; woj.


SJP.pl


wojska

siły zbrojne danego państwa


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki, liczba mnoga

 (1.1) wojsk. regularne oddziały określonego rodzaju sił zbrojnych

Wiktionary

  • wojska – wyodrębnione komponenty sił zbrojnych
Nazwy geograficzne
  • Wojska – wieś w Polsce położona w województwie śląskim, w powiecie tarnogórskim, w gminie Tworóg;
  • Wojska (Войская) – wieś na Białorusi położona w rejonie kamienieckim obwodu brzeskiego, centrum sielsowietu Wojska;
  • Wojska (Войская) – rzeka na Białorusi w rejonie chocimskim obwodu mohylewskiego, lewy dopływ Biesiedzi;

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ˈvɔjska, AS: voi ̯ska

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. wojsko n., wojak mos./mzw.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) formacja

Wiktionary


wojski

urzędnik ziemski w dawnej Polsce sprawujący pieczę nad rodzinami i mieniem szlachty w czasie pospolitego ruszenia, pełniący też obowiązki sędziego w zastępstwie starosty


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) hist. urzędnik do spraw wojskowych w dawnej Polsce, pilnujący porządku podczas wyprawy wojennej; w średniowieczu podporządkowany kasztelanowi; w późniejszym okresie, jako niższy urzędnik ziemski, miał pieczę nad żonami i dziećmi szlachty w czasie trwania pospolitego ruszenia;

Wiktionary

Wojski (łac. tribunus) – urząd ziemski, który pojawił się w Polsce dzielnicowej, zachowany w zjednoczonym Królestwie Polskim, a w epoce nowożytnej wprowadzony w Wielkim Księstwie Litewskim.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ˈvɔjsʲci, AS: voi ̯sʹḱi

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. wojsko n., wojskowość ż., woj m., wojak m., wojna ż., wojenka ż., wojaczka ż., wojskowy mos.

 czas. wojować, zawojować

 przym. wojskowy, wojenny, wojaczy

 przysł. wojskowo

Wiktionary


wojsko

siły zbrojne danego państwa


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) zorganizowana grupa uzbrojonych ludzi przygotowanych do obrony kraju i walki na wojnie

 (1.2) pot. grupa żołnierzy

 (1.3) pot. obowiązkowa służba militarna obywateli, przeszkolenie bojowe

Wiktionary

Siły zbrojne (wojsko, armia) – organizacja zbrojna skupiająca w całość siły i środki wydzielone przez państwo do zabezpieczania jego interesów i prowadzenia walki. Jeden z podstawowych elementów aparatu państwowego umożliwiający zarówno samoobronę, jak i dokonywanie aktów agresji.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Polskie wojsko stacjonuje w Iraku.

 (1.2) Drogą przez wieś szło wojsko i śpiewało.

 (1.3) Kiedy idziesz do wojska?

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈvɔjskɔ, AS: voi ̯sko

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. wojskowość ż., wojskowy mos., wojak m., wojna ż., wojska n. lm., wojski m.

 czas. wojować

 przym. wojskowy, wewnątrzwojskowy, wojowniczy

 przysł. wojskowo

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) armia, siły zbrojne

 (1.3) służba wojskowa

Wiktionary


wojskowo

przysłówek sposobu

 (1.1) w sposób właściwy dla wojska

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. wojsko n., wojskowość ż., wojskowy mos., wojak m., wojna ż., wojska n. lm., wojski m.

 czas. wojować

 przym. wojskowy, wewnątrzwojskowy, wojowniczy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) żołniersko

Wiktionary


wojskowość

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) całokształt spraw dotyczących wojska

Wiktionary

Nauki wojskowe – jedna z dziedzin nauki w Polsce, wymieniona w Uchwale Centralnej Komisji do Spraw Stopni i Tytułów z dnia 24 października 2005 w sprawie określenia dziedzin nauki i dziedzin sztuki oraz dyscyplin naukowych i artystycznych (Monitor Polski z dnia 12 grudnia 2005).

Wikipedia

Powiązane:

 rzecz. wojsko n., wojskowy m., wojski mos., wojak mzw./mos.

 przym. wojskowy, wojowniczy

Wiktionary


wojskowy

przymiotnik od: wojsko


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z wojskiem, dotyczący wojska

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (2.1) żołnierz

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Nad nami przeleciał właśnie wojskowy helikopter.

 (2.1) Do autobusu wsiadł jakiś wojskowy z dziewczyną.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: vɔjˈskɔvɨ, AS: voi ̯skovy

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. wojsko n., wojak m., wojski m., wojskowość ż., wojaczka ż.

 przysł. wojskowo

 przym. wojowniczy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) militarny, żołnierski

 (2.1) żołnierz

Wiktionary


wojskoznawca

specjalista w zakresie nauki, wiedzy o wojsku


SJP.pl


wojskoznawczy

związany z nauką, wiedzą o wojsku


SJP.pl


wojskoznawstwo

1. nauka, wiedza o wojsku;
2. kierunek studiów w szkole wyższej poświęcony tej nauce


SJP.pl

Wojskoznawstwo – nauka o wojsku – kierunek studiów na Uniwersytecie Mikołaja Kopernika, Uniwersytecie Warmińsko-Mazurskim oraz Uniwersytecie Łódzkim.

Interdyscyplinarny kierunek studiów obejmuje historię wojskowości, geografię i kartografię wojenną, geopolitykę, sztukę wojenną starożytności i nowożytną. Do programu włączono także wiedzę o systemie obronności państwa, zagadnienia związane z terroryzmem, funkcjonowaniem policji i straży granicznej.

Wikipedia


wojszki

Miejscowości w Polsce

  • Wojszki – wieś w woj. podlaskim, w pow. białostockim, w gminie Juchnowiec Kościelny
  • Wojszki – wieś w woj. podlaskim, w pow. monieckim, w gminie Mońki

Wikipedia


wojszyce

  • Wojszyce – wieś w województwie łódzkim, w powiecie kutnowskim, w gminie Bedlno
  • Wojszyce – osada w województwie łódzkim, w powiecie kutnowskim, w gminie Bedlno
  • Wojszyce – część Wrocławia

Wikipedia


wojsław

imię męskie


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy, nazwa własna

 (1.1) imię|polski|m.;

Wiktionary

  • Wojsław – imię
  • Wojsław – wieś w województwie opolskim, w powiecie brzeskim, w gminie Grodków
  • Wojsław – wieś do 1985, obecnie osiedle Mielca
  • Wojsław – komes za czasów Bolesława III Krzywoustego
  • Wojsław – przystanek kolejowy w Mielcu, w województwie podkarpackim.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ˈvɔjswaf, AS: voi ̯su̯af

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Wojsława ż.

Wiktionary


wojsława

imię żeńskie


SJP.pl

Wojsława, Wojesława – staropolskie imię żeńskie, złożone z członów Woj- ("wojownik") i -sława ("sława"). Oznacza "tę, która zdobywa sławę w wojnach", "sławną wojowniczkę". Imię to mogło być skracane również do formy Wisława. Jego męskim odpowiednikiem jest Wojsław.

Wikipedia


wojsławek

zdrobnienie od: Wojsław (imię męskie)


SJP.pl


wojsławice

1. nazwa kilku miejscowości i ich części w Polsce;
2. wieś na Ukrainie


SJP.pl

Miejscowości i ich części w Polsce

Wg TERYT jest ich 11, w tym 8 podstawowych
  • Wojsławice – część miasta Niemcza
  • Wojsławice – wieś w woj. lubelskim, w pow. chełmskim, w gminie Wojsławice
  • Wojsławice – osada leśna w woj. lubelskim, w pow. chełmskim, w gminie Wojsławice
  • Wojsławice – przysiółek wsi Przylaski w woj. lubuskim, w pow. żagańskim, w gminie Brzeźnica
  • Wojsławice – część wsi Chlewo w woj. łódzkim, w pow. sieradzkim, w gmina Goszczanów
  • Wojsławice – wieś w woj. łódzkim, w pow. zduńskowolskim, w gminie Zduńska Wola
  • Wojsławice – wieś w woj. mazowieckim, w pow. radomskim, w gminie Gózd
  • Wojsławice – wieś w woj. opolskim, w pow. kluczborskim, w gminie Byczyna
  • Wojsławice – wieś w woj. śląskim, w pow. myszkowskim, w gminie Koziegłowy
  • Wojsławice – wieś w woj. świętokrzyskim, w pow. kazimierskim, w gminie Kazimierza Wielka
  • Wojsławice – wieś w woj. świętokrzyskim, w pow. pińczowskim, w gminie Złota

Wikipedia


wojsławicki

przymiotnik od: Wojsławice


SJP.pl


wojsławiny

przymiotnik dzierżawczy - należący do Wojsławy lub z nią związany


SJP.pl


wojsławka

zdrobnienie od: Wojsław (imię męskie)


SJP.pl

Wikipedia


wojsławkowy

przymiotnik dzierżawczy - należący do Wojsławka lub z nim związany


SJP.pl


wojsławostwo

Wojsław z małżonką; Wojsławowie


SJP.pl


wojsławowie

Wojsław z małżonką; Wojsławostwo


SJP.pl


wojsławowy

przymiotnik dzierżawczy - należący do Wojsława lub z nim związany


SJP.pl


wójt

naczelnik gminy wiejskiej


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) adm. urzędnik samorządowy stojący na czele gminy wiejskiej;

 (1.2) hist. w średniowieczu: urzędnik stojący na czele miasta lokowanego na prawie niemieckim

Wiktionary

Wójt (pierwotnie z łac. vocatus, advocatus, od tego niem. Vogt) – urzędnik administracji lokalnej.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Jan Kowalski jest wójtem gminy Poronin.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: vujt, AS: vui ̯t

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. wójtowstwo n.

 przym. wójtowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) reg. śl. fojt.

Wiktionary


wojtak

nazwisko


SJP.pl


wojtal

nazwisko


SJP.pl

Wojtal – wieś w Polsce położona w województwie pomorskim, w powiecie chojnickim, w gminie Czersk.

Miejscowość pogranicza kaszubsko-borowiackiego nad Wdą, na obszarze kompleksu leśnego Borów Tucholskich i przy linii kolejowej Maksymilianowo – Gdynia. Przez Wojtal prowadzi turystyczny Szlak Kamiennych Kręgów.

Wikipedia


wojtala

nazwisko


SJP.pl


wojtalewicz

nazwisko


SJP.pl


wojtalik

nazwisko


SJP.pl


wojtan

nazwisko


SJP.pl


wojtanowicz

nazwisko


SJP.pl


wojtanowski

nazwisko


SJP.pl


wojtarowicz

nazwisko


SJP.pl


wojtas

nazwisko


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy, nazwa własna

 (1.1) zgrub. imię|polski|m. Wojciech

Wiktionary

Wojtas, właśc. Wojciech Schmidt (ur. 4 lipca 1974 w Kielcach) – polski raper, autor tekstów i producent muzyczny znany z działalności w grupie Wzgórze Ya-Pa 3, której jest współzałożycielem. Z zespołem uzyskał nominację do Fryderyka.

Współpracował z takimi wykonawcami, jak Jajonasz, Liroy, Kajman, IGS, Peja, Abradab, Gutek, O.S.T.R., Fu, Waco, Molesta Ewenement, Pęku, Kali, Rahim, czy Grubson.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Posłuchaj Wojtasa, on dobrze mówi.

Wiktionary


wojtasek

zdrobnienie od: Wojciech (imię męskie)


SJP.pl


wojtasiak

nazwisko


SJP.pl


wojtasiewicz

nazwisko


SJP.pl


wojtasik

nazwisko


SJP.pl

  • Bożena Wojtasik (ur. 1954) – pedagog
  • Henryk Wojtasik (ur. 1930) – polski inżynier budownictwa, prezydent Piły i starosta wałecki
  • Jan Wojtasik (1891-1937) – poseł
  • Janusz Wojtasik (ur. 1933) – historyk
  • Lesław Wojtasik (ur. 1933) – generał
  • Piotr Wojtasik (ur. 1964) – trębacz jazzowy
  • Tadeusz Antoni Wojtasik (ur. 1952) – rzeźbiarz

Wikipedia


wojtasiński

nazwisko


SJP.pl


wojtaskowy

przymiotnik dzierżawczy - należący do Wojtaska lub z nim związany


SJP.pl


wojtaszak

nazwisko


SJP.pl


wojtaszczyk

nazwisko


SJP.pl


wojtaszek

nazwisko


SJP.pl


wojtaszewski

nazwisko


SJP.pl


wojtaszyce

wieś w Polsce


SJP.pl

Wojtaszyce (niem. Voigtshagen) – wieś w Polsce położona w województwie zachodniopomorskim, w powiecie łobeskim, w gminie Dobra.

W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa szczecińskiego.

Przez wieś przebiega droga wojewódzka nr 146.

Wikipedia


wojtczak

nazwisko


SJP.pl

Wojtczak (forma żeńska: Wojtczak/Wojtczakowa; liczba mnoga: Wojtczakowie) – nazwisko polskie. Najwięcej osób o tym nazwisku mieszka w Wielkopolsce, na Ziemi Łódzkiej oraz w Warszawie i jej okolicach.

Nazwisko można wywodzić od imienia słowiańskiego Wojciech albo od rzeczownika pospolitego wójt. Podobną etymologię mają nazwiska „Wojtkiewicz” i „Wojtkowiak”.

Wikipedia


wojtczuk

nazwisko


SJP.pl


wojtecki

nazwisko


SJP.pl


wojteczek

zdrobnienie od: Wojciech (imię męskie)


SJP.pl


wojtek

gwarowo: bocian


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy, nazwa własna

 (1.1) imię|polski|m. zdrobn. od: Wojciech

Wiktionary

  • Wojtek – niedźwiedź-żołnierz, maskotka 22 Kompanii Zaopatrywania Artylerii w armii gen. Andersa
  • Wojtek – piwo angielskiego browaru Beartown Brewery z Congleton
  • zdrobnienie imienia Wojciech
  • gwarowe określenie bociana

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Wojtek pochodzi ze wsi leżącej niedaleko miejsca zamieszkania Ludmiły.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈvɔjtɛk, AS: voi ̯tek

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Wojciech m., Wojtuś m., Wojtas m., Wojciechowice nmos.

 przym. Wojciechowy, Wojtkowy, Wojtusiowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) Wojtuś, Wojtas

Wiktionary


wojtera

nazwisko


SJP.pl


wojtiuk

nazwisko


SJP.pl


wójtka

kobieta wójt; wójcina


SJP.pl


wojtkiewicz

nazwisko


SJP.pl

Osoby o tym nazwisku:

  • Adam Wojtkiewicz – rzymskokatolicki biskup
  • Antoni Wojtkiewicz (Antoni Woytkiewicz) – generał major ziemiański powiatu telszewskiego, zapoczątkował powstanie kurlandzkie (1794)
  • Agata Wojtkiewicz – polska projektantka mody
  • Aleksander Wojtkiewicz – polski szachista
  • Leon Wojtkiewicz – polski lekkoatleta
  • Michał Wojtkiewicz – polski polityk, samorządowiec i geodeta, poseł na Sejm
  • Stanisław Strumph-Wojtkiewicz – polski poeta, prozaik, tłumacz
  • Wincenty Wojtkiewicz – polski technolog barwników
  • Witold Wojtkiewicz – polski malarz, rysownik i grafik
  • Władysław Wojtkiewicz – polski oficer

Wikipedia


wojtkowiak

nazwisko


SJP.pl


wojtkowie

Wojtek z małżonką


SJP.pl


wojtkowski

nazwisko


SJP.pl

  • Andrzej Wojtkowski (ujednoznacznienie)
  • Julian Andrzej Wojtkowski (ur. 1927) – biskup senior archidiecezji warmińskiej
  • Kamil Wojtkowski (ur. 1998) – polski piłkarz
  • Ryszard Wojtkowski – zastępca Naczelnego Dyrektora Archiwów Państwowych
  • Ryszard Wojtkowski (ur. 1956) – działacz PZPR
  • Ryszard Wojtkowski (1929–2022) – polski śpiewak operowy
  • Maciej Wojtkowski (ur. 1975) – polski fizyk
  • Marek Wojtkowski (ur. 1968) – polski polityk, poseł na Sejm, nauczyciel akademicki
  • Mirosław Wojtkowski (1936–2018) – polski dyplomata
  • Paul Wojtkowski (1892–1960) – niemiecki polityk
  • Tadeusz Wojtkowski (ur. 1944) – polski górnik, polityk

Wikipedia


wojtkowy

przymiotnik dzierżawczy - należący do Wojtka lub z nim związany


SJP.pl


wójtostwo

1. urząd, godność wójta;
2. w dawnej Polsce: posiadłość nadana wójtowi


SJP.pl

  • Wójtostwo – w historii: posiadłość ziemska należąca do wójta, powstała w wyniku lokacji miasta lub wsi na prawie niemieckim.


Wikipedia


wójtowa

przymiotnik od: wójt


SJP.pl

Wójtowa – wieś w Polsce położona w województwie małopolskim, w powiecie gorlickim, w gminie Lipinki.

We wsi ma swoją siedzibę parafia św. Bartłomieja Apostoła, należąca do dekanatu Biecz, diecezji rzeszowskiej z zabytkowym drewnianym kościołem z XVI wieku i nowym murowanym z końca XX wieku.

Wieś królewska starostwa bieckiego w powiecie bieckim województwa krakowskiego w końcu XVI wieku.

Wikipedia


wójtowice

Miejscowości w Polsce
  • Wójtowice – wieś w woj. dolnośląskim, w pow. kłodzkim, w gminie Bystrzyca Kłodzka
  • Wójtowice – wieś w woj. opolskim, w pow. brzeskim, w gminie Grodków

Wikipedia


wójtowicki

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z Wójtowicami, dotyczący Wójtowic

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Wójtowice nmos.

Wiktionary


wojtowicz

nazwisko


SJP.pl

Wójtowicz, ili Wojtowicz, ili Woytowicz, ili Woitowicz, ili Wojtowiczi

Wikipedia


wójtówka

wieś w Polsce


SJP.pl

4 miejscowości w Polsce:

  • Wójtówka – wieś w woj. dolnośląskim, w pow. kłodzkim, w gminie Lądek-Zdrój
  • Wójtówka – wieś w woj. kujawsko-pomorskim, w pow. aleksandrowskim, w gminie Bądkowo
  • Wójtówka – wieś w woj. kujawsko-pomorskim, w pow. aleksandrowskim, w gminie Waganiec
  • Wójtówka – wieś w woj. mazowieckim, w pow. sochaczewskim, w gminie Sochaczew

Wikipedia


wójtówna

przestarzale: córka wójta


SJP.pl


wójtowo

małżonka wójta


SJP.pl

3 miejscowości w Polsce:

  • Wójtowo – wieś w woj. warmińsko-mazurskim, w pow. lidzbarskim, w gminie Lubomino
  • Wójtowo – wieś w woj. warmińsko-mazurskim, w pow. olsztyńskim, w gminie Barczewo
  • Wójtowo – wieś w woj. warmińsko-mazurskim, w pow. olsztyńskim, w gminie Kolno

Wikipedia


wójtowski

przymiotnik relacyjny

 (1.1) dotyczący wójta, związany z wójtem

 (1.2) dotyczący wójtostwa, związany z wójtostwem

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Wszelkie zaś władze, a przedewszystkiem sędziowska i wójtowska, przeszły wprost z rąk szlachty do rąk chłopów.

Wiktionary


wójtowy

przymiotnik od: wójt


SJP.pl


wojtul

zdrobnienie od: Wojciech; Wojtek


SJP.pl


wojtulek

zdrobnienie od: Wojciech (imię męskie)


SJP.pl


wojtulewicz

nazwisko


SJP.pl


wojtulkowy

przymiotnik dzierżawczy - należący do Wojtulka lub z nim związany


SJP.pl


wojtunik

nazwisko


SJP.pl

Osoby o tym nazwisku:

  • Klaudia Wojtunik – polska lekkoatletka
  • Paweł Wojtunik – polski policjant

Wikipedia


wojtunio

zdrobnienie od: Wojciech (imię męskie); Wojtek, Wojtuś


SJP.pl


wojtuś

zdrobnienie od: Wojciech (imię męskie); Wojtek


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) zdrobn. Wojciech

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Na Wojtusia z popielnika / iskiereczka mruga.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Wojciech m., Wojtek mos.

Wiktionary


wojtusiowy

przymiotnik dzierżawczy - należący do Wojtusia lub z nim związany


SJP.pl


wojtyczek

nazwisko


SJP.pl


wojtyczka

nazwisko


SJP.pl


wojtyna

nazwisko


SJP.pl


wojtynek

nazwisko


SJP.pl


wojtyniak

nazwisko


SJP.pl


wojtyński

nazwisko


SJP.pl


wojtyra

nazwisko


SJP.pl


wojtyś

nazwisko


SJP.pl


wojtysiak

nazwisko


SJP.pl


wojtyła

nazwisko, m.in. Karol Wojtyła (1920-2005), pierwszy papież Polak


SJP.pl

Wojtyła – polskie nazwisko. Według danych z lat 90 XX wieku nazwisko to nosiło 1728 polskich obywateli.

Osoby o nazwisku Wojtyła:

  • Andrzej Wojtyła – poseł na Sejm RP
  • Edmund Wojtyła – brat Karola Józefa Wojtyły (Jana Pawła II)
  • Emilia Wojtyła – matka Karola Józefa Wojtyły (Jana Pawła II)
  • Jan Wojtyła – ekonomista, były rektor Uniwersytetu Ekonomicznego w Katowicach
  • Karol Józef Wojtyła – papież Jan Paweł II
  • Karol Wojtyła (senior) – ojciec Karola Józefa Wojtyły (Jana Pawła II)
  • Konrad Wojtyła – poeta

Wikipedia


wojtyłowski

taki jak u Wojtyły, właściwy Wojtyle, charakterystyczny dla twórczości Wojtyły itp.


SJP.pl


wojtyłowy

przymiotnik dzierżawczy

 (1.1) taki, który należy do Wojtyły, Wojtyłowej lub Wojtyłów

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Na tyłach Wojtyłowego domu znajdował się sklep jubilera.

 (1.1) Wojtyłowy syn miał na imię Adam.

Wiktionary


wojtłowski

nazwisko


SJP.pl


wojujący

taki, który zaciekle walczy o swoje poglądy


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) zaciekle walczący o swoje ideały

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌvɔjüˈjɔ̃nt͡sɨ, AS: voi ̯üi ̯õncy

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. wojna ż., wojak m., wojowanie n.

 czas. wojować ndk., zawojować dk., zawojowywać ndk.

 przym. wojowniczy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) zażarty, zacięty, zagorzały, zajadły, zapamiętały, zapiekły, zaprzysięgły

Wiktionary


wojwodina

prowincja w północnej Serbii


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) geogr. adm. autonomiczny okręg w północnej Serbii ze stolicą w Nowym Sadzie;

Wiktionary

Wojwodina, Prowincja Autonomiczna Wojwodiny (Vojvodina, węg. Vajdaság) – autonomiczny okręg w północnej Serbii, zamieszkany przez 1,93 mln mieszkańców (2011), przede wszystkim Serbów (66% liczby ludności) i Węgrów (13%). Stolicą Wojwodiny jest Nowy Sad, inne większe miasta to Pančevo, Subotica, Zrenjanin, Sremska Mitrovica, Sombor, Kikinda i Vršac. Obejmuje serbskie części historycznych regionów Baczki, Banatu, Sremu i częściowo Mačvy.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Język rumuński jest językiem urzędowym w Rumunii, Mołdawii i Wojwodinie.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Wojwodińczyk mos., Wojwodinka ż.

 przym. wojwodiński

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) adm. urz. Prowincja Autonomiczna Wojwodiny

Wiktionary


wojwodińczyk

mieszkaniec Wojwodiny (prowincji w Serbii)


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) mieszkaniec Wojwodiny

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Wojwodina ż.

:: fż. Wojwodinka ż.

 przym. wojwodiński

Wiktionary


wojwodinka

mieszkanka Wojwodiny (prowincji w Serbii)


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) mieszkanka Wojwodiny

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Wojwodina ż.

:: fm. Wojwodińczyk mos.

 przym. wojwodiński

Wiktionary


wojwodiński

Wojwodina


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z Wojwodiną, dotyczący Wojwodiny, pochodzący z Wojwodiny

Wiktionary

Patrz:

Wojwodina

Powiązane:

 rzecz. Wojwodińczyk mos., Wojwodinka ż., Wojwodina ż.

Wiktionary


wojłok

niski gatunek filcu, używany na buty, derki, pokrycie jurt


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) filc gorszego gatunku lub wytwarzany tradycyjnymi metodami z wełny odpadowej (zwykle z runa owczego) i sierści zwierzęcej;

Wiktionary

Wojłok – filc gorszego gatunku lub wytwarzany tradycyjnymi metodami. W odróżnieniu od filcu wojłok ma mocno zróżnicowane włókna: od grubych wewnątrz do delikatnych po zewnętrznej stronie.

Wojłok produkowany jest z wełny odpadowej (zwykle z runa owczego) i sierści zwierzęcej, częściej rzemieślniczo niż przemysłowo. Stosuje się go do wyrobu chodników, koców, czapraków i derek, obuwia zimowego (walonek), pokryć jurt.

Określenie „wojłok” pochodzi z języków turkijskich.

Wikipedia


wojłokowaty

przypominający wyglądem lub konsystencją wojłok, podobny do wojłoku


SJP.pl


wojłokowy

przymiotnik od: wojłok


SJP.pl


wok

[czytaj: wok albo łok] rodzaj głębokiej patelni o półkulistym lub stożkowym dnie, wykorzystywanej w kuchni chińskiej


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) kulin. głęboka patelnia w kształcie misy używana w kuchniach azjatyckich;

Wiktionary

Wok (chiń. upr. ; chiń. trad. ) – naczynie przypominające miskę z jedną lub dwiema rączkami, służące do smażenia w ruchu, szybkiego przyrządzania potraw na ogniu, przeważnie wykorzystywane w kuchni chińskiej. Pozwala na bardzo wydajną obróbkę cieplną. Wok kantoński posiada dwie rączki („uszy”), natomiast nowsze woki mandaryńskie i pekińskie posiadają rączkę podobną do rączki patelni. Współcześnie woki mają często lekko spłaszczone dno, w celu dostosowania do pracy na kuchenkach indukcyjnych.

Wikipedia

Przykłady

składnia.

kolokacje.

synonimy.

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

frazeologia.

etymologia.

 etym|ang|wok.

uwagi.

tłumaczenia.

* angielski: (1.1) wok

* czeski: (1.1) wok m.

* hiszpański: (1.1) wok m.

* kantoński: (1.1) 鑊 (wok6)

* niemiecki: (1.1) Wok m.

źródła.

== wok (język angielski.) ==

wymowa. audioUS|En-us-wok.ogg.

znaczenia.

rzeczownik

 (1.1) kulin. wok

odmiana.

przykłady.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: wɔk, AS: u̯ok

Wiktionary

Synonimy:

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

frazeologia.

etymologia.

 etym|ang|wok.

uwagi.

tłumaczenia.

* angielski: (1.1) wok

* czeski: (1.1) wok m.

* hiszpański: (1.1) wok m.

* kantoński: (1.1) 鑊 (wok6)

* niemiecki: (1.1) Wok m.

źródła.

== wok (język angielski.) ==

wymowa. audioUS|En-us-wok.ogg.

znaczenia.

rzeczownik

 (1.1) kulin. wok

odmiana.

przykłady.

składnia.

kolokacje.

synonimy.

Wiktionary


wokabularz

dawniej: słownik


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) przest. słownik

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Wokabularz trydencki zawiera ok. 500 polskich słów z łacińskimi odpowiednikami.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌvɔkaˈbulaʃ, AS: vokabulaš

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) słownik

Wiktionary


wokabularzyk

mały wokabularz


SJP.pl


wokacja

dawniej: powołanie, naturalna skłonność


SJP.pl


wokal

partia śpiewana w utworze muzycznym


SJP.pl

Śpiew – czynność polegająca na artystycznym operowaniu głosem podczas wykonywania utworu muzycznego; rodzaj działalności artystycznej człowieka, najstarszy typ wykonawstwa muzycznego.

Dyscyplina naukowo-artystyczna zajmująca się nauczaniem śpiewu i szkoleniem głosu nosi nazwę – wokalistyka.

Wikipedia


wokalista

piosenkarz; śpiewak; solista


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) muz. śpiewak, nauczyciel śpiewu

 (1.2) muz. kompozytor utworów wokalnych

 (1.3) solista bądź członek większego zespołu wykonujący część głosową (wokalną) utworu muzycznego

Wiktionary

Śpiew – czynność polegająca na artystycznym operowaniu głosem podczas wykonywania utworu muzycznego; rodzaj działalności artystycznej człowieka, najstarszy typ wykonawstwa muzycznego.

Dyscyplina naukowo-artystyczna zajmująca się nauczaniem śpiewu i szkoleniem głosu nosi nazwę – wokalistyka.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Jan Kowalski jest wokalistą.

 (1.3) Wejście wokalisty na scenę wywołało euforię wśród widzów koncertu.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌvɔkaˈlʲista, AS: vokalʹista

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. wokalizm m., wokal m., wokalistyka ż., wokaliza ż., wokalizacja ż.

:: fż. wokalistka ż.

 czas. wokalizować ndk.

 przym. wokalny, wokalistyczny

 przysł. wokalnie, wokalicznie

Wiktionary


wokalistka

wokalista


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) fż. od wokalista

Wiktionary

Śpiew – czynność polegająca na artystycznym operowaniu głosem podczas wykonywania utworu muzycznego; rodzaj działalności artystycznej człowieka, najstarszy typ wykonawstwa muzycznego.

Dyscyplina naukowo-artystyczna zajmująca się nauczaniem śpiewu i szkoleniem głosu nosi nazwę – wokalistyka.

Wikipedia

Patrz:

wokalista

Przykłady

 (1.1) Wokalistkę tego zespołu nawet lubię, ale nie będę jednak chodzić na ich koncerty.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌvɔkaˈlʲistka, AS: vokalʹistka

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. wokalizm m., wokal m., wokalistyka ż., wokaliza ż., wokalizacja ż.

:: fm. wokalista m.

 czas. wokalizować ndk.

 przym. wokalny, wokalistyczny

 przysł. wokalnie, wokalicznie

Wiktionary


wokalistyczny

wokalistyka


SJP.pl

Patrz:

wokalistyka

wokalistyka

dział muzyki obejmujący utwory przeznaczone do śpiewu, ich wykonanie, komponowanie


SJP.pl


wokaliza

śpiewanie melodii bez tekstu, polegające na powtarzaniu samogłoski lub sylaby


SJP.pl

Wokaliza (łac. vocalis „samogłoska”) – rodzaj śpiewu, polegający na wykonywaniu melodii na jednej samogłosce (najczęściej a). Może służyć jako ćwiczenie wokalne, a także być częścią utworu muzycznego (np. Vocalise Siergieja Rachmaninowa).

Wikipedia


wokalizacja

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) jęz. proces, w którym półsamogłoska lub samogłoska zredukowana przekształca się w samogłoskę

 (1.2) muz. dodanie śpiewu do utworu muzycznego

 (1.3) jęz. oznaczenie samogłosek za pomocą specjalnych znaków diakrytycznych w językach takich jak arabski czy hebrajski (odpowiednio harakat i niqqud)

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌvɔkalʲiˈzat͡sʲja, AS: vokalʹizacʹi ̯a

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. wokalista m., wokalistka ż., wokaliza ż., wokalizm mrz., wokalistyka ż.

 czas. wokalizować

 przym. wokalny

Wiktionary


wokalizacyjny

wokalizacja


SJP.pl

Patrz:

wokalizacja

wokalizm

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) jęz. zasób, system samogłosek danego języka

Wiktionary

Wymowa:

IPA: vɔˈkalʲism̥, AS: vokalʹism̦

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. wokal m., wokalista m., wokalistka ż., wokaliza ż., wokalizacja ż., wokalizowanie n.

 czas. wokalizować ndk.

 przym. wokalny, wokaliczny

 przysł. wokalnie

Wiktionary


wokalność

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) odprzym. cecha tego, co jest wokalne; cecha tych, którzy są wokalni

Wiktionary

Powiązane:

 przym. wokalny

 przysł. wokalnie

Wiktionary


wokalny

związany ze śpiewem, przeznaczony do śpiewania


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) muz. związany ze śpiewaniem

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. wokal mrz., wokalista mos., wokalistka ż., wokalistyka ż., wokaliza ż., wokalizacja ż., wokalizm mrz., wokalność ż.

 czas. wokalizować

 przym. wokaliczny

 przysł. wokalnie

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) głosowy, piosenkarski, śpiewaczy

Wiktionary


wokalowy

wokal, np. procesor wokalowy


SJP.pl


wokanda

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) spis spraw sądowych, ułożony według kolejności ich rozpatrywania w danym dniu

Wiktionary

Wokanda (z łac. vocanda) – sprawy do wywołania (przez woźnego sądowego) – wykaz spraw sądowych w kolejności, w jakiej mają być w danym dniu rozpatrywane.

Ze słowem wokanda stosuje się określenia:

  • sprawa wchodzi na wokandę
  • sprawa jest na wokandzie
  • sprawa schodzi z wokandy
  • np. pierwsza sprawa z wokandy itp..

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Co mamy dziś na wokandzie?

Wiktionary

Wymowa:

IPA: vɔˈkãnda, AS: vokãnda

Wiktionary


wokatiwus

vocativus, wokatyw, wołacz; w językoznawstwie:
1. ostatni przypadek w deklinacji łacińskiej (szósty z kolei), polskiej (siódmy) oraz niektórych innych językach, używany w momencie, gdy nadawca zwraca się do kogoś, rzadziej czegoś;
2. forma wyrazowa tego przypadka, np. Boże!, Polsko!, Krzysiu!


SJP.pl


wokatyw

wokatiwus, vocativus, wołacz; w językoznawstwie:
1. ostatni przypadek w deklinacji łacińskiej (szósty z kolei), polskiej (siódmy) oraz niektórych innych językach, używany w momencie, gdy nadawca zwraca się do kogoś, rzadziej czegoś;
2. forma wyrazowa tego przypadka, np. Boże!, Polsko!, Krzysiu!


SJP.pl


woke

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) społ. nurt społeczny świadomości i mobilizacji wobec niesprawiedliwości, rasizmu, dyskryminacji

Wiktionary

Woke (wymowa: [ˈwoʊk]) – wyrażenie pochodzące z afroamerykańskiej odmiany języka angielskiego, które pojawiło się w latach 30. XX wieku i oznaczało „przebudzoną” świadomość braku sprawiedliwości społecznej i rasizmu. W trakcie protestów wywołanych zastrzeleniem 18-letniego Afroamerykanina Michaela Browna w 2014 roku określenie to stało się powszechne, m.in. w szeregach ruchu Black Lives Matter. W tym kontekście sformułowanie pochodne „stay woke” rozwinęło się jako ostrzeżenie przed atakami policji i, bardziej ogólnie, jako wezwanie do bardziej wyczulonej i zdecydowanej reakcji na systemową dyskryminację.

Wikipedia

Powiązane:

 rzecz. wokeizm m.

Wiktionary


wokoder

zespół urządzeń do przetwarzania sygnału mowy; vocoder


SJP.pl

Vocoder, właściwie Voice Encoder – elektroniczne urządzenie do syntezy dźwięku, w tym także mowy. Zostało wynalezione przez amerykańskiego inżyniera Homera Dudleya pracującego dla Bell Laboratories.

Vocoder pracował w dwóch trybach – analizującym i syntezującym. Naturalny dźwięk skanowany był po przeprowadzaniu go przez zespół filtrów o wąskich charakterystykach, dzielących słyszalne pasmo na szereg przedziałów. Wynik analizy przedstawiano graficznie w postaci grafu. Urządzenie mogło pracować w trybie syntezującym odtwarzając dźwięki analizowane wcześniej lub tworzyć zupełnie nowe.

Wikipedia


wokowy

wok


SJP.pl

Patrz:

wok

wokół

wzdłuż obwodu czegoś; wokoło


SJP.pl

przyimek

 (1.1) ze wszystkich stron

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Pszczoły latały wokół kwiatów.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈvɔkuw, AS: vokuu̯

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. koło n.

 przyim. koło

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) wokoło, wkoło, reg. śl. kole.

Wiktionary


wokółbankowy

przymiotnik

 (1.1) znajdujący się wokół banku, odbywający się wokół banku

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌvɔkuwbãŋˈkɔvɨ, AS: vokuu̯bãŋkovy

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. bank mrz.

Wiktionary


wokółbasenowy

przymiotnik

 (1.1) znajdujący się wokół basenu, odbywający się wokół basenu

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌvɔkuwbasɛ̃ˈnɔvɨ, AS: vokuu̯basẽnovy

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. basen mrz., basenik mrz.

Wiktionary


wokółbazarowy

przymiotnik

 (1.1) znajdujący się wokół bazaru, odbywający się wokół bazaru

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌvɔkuwbazaˈrɔvɨ, AS: vokuu̯bazarovy

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. bazar mrz., bazarek mrz.

Wiktionary


wokółbiblioteczny

przymiotnik

 (1.1) znajdujący się wokół biblioteki, odbywający się wokół biblioteki

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌvɔkuwbʲiblʲjɔˈtɛt͡ʃnɨ, AS: vokuu̯bʹiblʹi ̯otečny

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. bibliotekarstwo n., biblioteka ż.

 przym. biblioteczny

Wiktionary


wokółboiskowy

przymiotnik

 (1.1) znajdujący się wokół boiska, odbywający się wokół boiska

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌvɔkuwbɔjiˈskɔvɨ, AS: vokuu̯boi ̯iskovy

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. boisko n.

 przym. boiskowy

Wiktionary


wokółcmentarny

przymiotnik

 (1.1) znajdujący się wokół cmentarza, odbywający się wokół cmentarza

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌvɔkuwt͡smɛ̃nˈtarnɨ, AS: vokuu̯cmẽntarny

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. cmentarz mrz., cmentarnictwo n.

 przym. cmentarny

Wiktionary


wokółfabryczny

przymiotnik

 (1.1) znajdujący się wokół fabryki, odbywający się wokół fabryki

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌvɔkuwfaˈbrɨt͡ʃnɨ, AS: vokuu̯fabryčny

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. fabryka ż.

Wiktionary


wokółgimnazjalny

przymiotnik

 (1.1) znajdujący się wokół gimnazjum, odbywający się wokół gimnazjum

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌvɔkuwʲɟĩmnaˈzʲjalnɨ, AS: vokuu̯ʹǵĩmnazʹi ̯alny

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. gimnazjum n.

Wiktionary


wokółjeziorny

przymiotnik

 (1.1) znajdujący się wokół jeziora, odbywający się wokół jeziora

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌvɔkuwʲjɛ̇ˈʑɔrnɨ, AS: vokuu̯ʹi ̯ėźorny

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. jezioro n., jeziorko n., jeziorzysko n.

Wiktionary


wokółkatedralny

przymiotnik

 (1.1) znajdujący się wokół katedry, odbywający się wokół katedry

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌvɔkuwkatɛˈdralnɨ, AS: vokuu̯katedralny

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. katedra ż.

Wiktionary


wokółkawiarniany

przymiotnik

 (1.1) znajdujący się wokół kawiarni, odbywający się wokół kawiarni

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌvɔkuwkavʲjarʲˈɲãnɨ, AS: vokuu̯kavʹi ̯arʹńãny

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. kawiarnia ż.

Wiktionary


wokółkinowy

przymiotnik

 (1.1) znajdujący się wokół kina, odbywający się wokół kina

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌvɔkuwʲcĩˈnɔvɨ, AS: vokuu̯ʹḱĩnovy

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. kino n., kinowość ż.

Wiktionary


wokółklasztorny

przymiotnik

 (1.1) znajdujący się wokół klasztoru, odbywający się wokół klasztoru

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌvɔkuwklaˈʃtɔrnɨ, AS: vokuu̯klaštorny

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. klasztor m., klasztorek mrz.

 przym. klasztorny

Wiktionary


wokółklubowy

przymiotnik

 (1.1) znajdujący się wokół klubu, odbywający się wokół klubu

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌvɔkuwkluˈbɔvɨ, AS: vokuu̯klubovy

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. klub mrz., klubowy mrz./mzw.

 przym. klubowy

Wiktionary


wokółkopalniany

przymiotnik

 (1.1) znajdujący się wokół kopalni, odbywający się wokół kopalni

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌvɔkuwkɔpalʲˈɲãnɨ, AS: vokuu̯kopalʹńãny

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. kopalnia ż.

Wiktionary


wokółkościelny

przymiotnik

 (1.1) znajdujący się wokół kościoła, odbywający się wokół kościoła

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌvɔkuwkɔɕˈt͡ɕɛlnɨ, AS: vokuu̯kośćelny

Wiktionary

Powiązane:

 zob. kościół.

Wiktionary


wokółkoszarowy

przymiotnik

 (1.1) znajdujący się wokół koszar, odbywający się wokół koszar

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌvɔkuwkɔʃaˈrɔvɨ, AS: vokuu̯košarovy

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. koszary nmos.

Wiktionary


wokółlotniskowy

przymiotnik

 (1.1) znajdujący się wokół lotniska, odbywający się wokół lotniska

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌvɔkuwlɔtʲɲiˈskɔvɨ, AS: vokuu̯lotʹńiskovy

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. lotnisko n.

Wiktionary


wokółmagazynowy

przymiotnik

 (1.1) znajdujący się wokół magazynu, odbywający się wokół magazynu

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌvɔkuwmaɡazɨ̃ˈnɔvɨ, AS: vokuu̯magazỹnovy

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. magazyn mrz.

Wiktionary


wokółmarketowy

przymiotnik

 (1.1) znajdujący się wokół marketu, odbywający się wokół marketu

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌvɔkuwmarkɛˈtɔvɨ, AS: vokuu̯marketovy

Wiktionary


wokółmostowy

przymiotnik

 (1.1) znajdujący się wokół mostu, odbywający się wokół mostu

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌvɔkuwmɔˈstɔvɨ, AS: vokuu̯mostovy

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. most mrz.

Wiktionary


wokoło

wzdłuż obwodu czegoś; wokół


SJP.pl

przyimek

 (1.1) wokół

przysłówek

 (2.1) wokół

Wiktionary

Wymowa:

IPA: vɔˈkɔwɔ, AS: vokou̯o

Wiktionary


wokoło-

temat słowotwórczy

 (1.1) pierwszy człon przymiotników złożonych oznaczający położenie, występowanie czegoś lub ruch dookoła tego, co nazywa drugi człon złożenia

Wiktionary


wokółobozowy

przymiotnik

 (1.1) znajdujący się wokół obozu, odbywający się wokół obozu

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌvɔkuwɔbɔˈzɔvɨ, AS: vokuu̯obozovy

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. obóz mrz.

Wiktionary


wokółogrodowy

przymiotnik

 (1.1) znajdujący się wokół ogrodu, odbywający się wokół ogrodu

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌvɔkuwɔɡrɔˈdɔvɨ, AS: vokuu̯ogrodovy

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. ogród mrz.

Wiktionary


wokółoperowy

przymiotnik

 (1.1) znajdujący się wokół opery, odbywający się wokół opery

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌvɔkuwɔpɛˈrɔvɨ, AS: vokuu̯operovy

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. opera ż.

Wiktionary


wokółosiedlowy

przymiotnik

 (1.1) znajdujący się wokół osiedla, odbywający się wokół osiedla

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌvɔkuwɔɕɛˈdlɔvɨ, AS: vokuu̯ośedlovy

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. osiedle n.

Wiktionary


wokółparkingowy

przymiotnik

 (1.1) znajdujący się wokół parkingu, odbywający się wokół parkingu

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌvɔkuwparʲcĩŋˈɡɔvɨ, AS: vokuu̯parʹḱĩŋgovy

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. parking m.

Wiktionary


wokółparkowy

przymiotnik

 (1.1) znajdujący się wokół parku, odbywający się wokół parku

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌvɔkuwparˈkɔvɨ, AS: vokuu̯parkovy

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. park mrz.

Wiktionary


wokółpałacowy

przymiotnik

 (1.1) znajdujący się wokół pałacu, odbywający się wokół pałacu

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌvɔkuwpawaˈt͡sɔvɨ, AS: vokuu̯pau̯acovy

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. pałac mrz.

Wiktionary


wokółperonowy

przymiotnik

 (1.1) znajdujący się wokół peronu, odbywający się wokół peronu

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌvɔkuwpɛrɔ̃ˈnɔvɨ, AS: vokuu̯perõnovy

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. peron mrz.

Wiktionary


wokółportowy

przymiotnik

 (1.1) znajdujący się wokół portu, odbywający się wokół portu

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌvɔkuwpɔrˈtɔvɨ, AS: vokuu̯portovy

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. port m.

Wiktionary


wokółprzedszkolny

przymiotnik

 (1.1) znajdujący się wokół przedszkola, odbywający się wokół przedszkola

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌvɔkuwpʃɛˈṭʃkɔlnɨ, AS: vokuu̯pšeṭškolny

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. przedszkole n.

Wiktionary


wokółrestauracyjny

przymiotnik

 (1.1) znajdujący się wokół restauracji, odbywający się wokół restauracji

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌvɔkuwrɛstawraˈt͡sɨjnɨ, AS: vokuu̯restau̯racyi ̯ny

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. restauracja ż.

Wiktionary


wokółrynkowy

przymiotnik

 (1.1) znajdujący się wokół rynku, odbywający się wokół rynku

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌvɔkuwrɨ̃ŋˈkɔvɨ, AS: vokuu̯rỹŋkovy

Wiktionary


wokółschroniskowy

przymiotnik

 (1.1) znajdujący się wokół schroniska, odbywający się wokół schroniska

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌvɔkuwsxrɔ̃ɲiˈskɔvɨ, AS: vokuu̯sχrõńiskovy

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. schronisko n.

Wiktionary


wokółsklepowy

przymiotnik

 (1.1) znajdujący się wokół sklepu, odbywający się wokół sklepu

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌvɔkuwsklɛˈpɔvɨ, AS: vokuu̯sklepovy

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. sklep mrz.

Wiktionary


wokółstacyjny

przymiotnik

 (1.1) znajdujący się wokół stacji, odbywający się wokół stacji

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌvɔkuwstaˈt͡sɨjnɨ, AS: vokuu̯stacyi ̯ny

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. stacja ż.

Wiktionary


wokółstadionowy

przymiotnik

 (1.1) znajdujący się wokół stadionu, odbywający się wokół stadionu

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌvɔkuwstadʲjɔ̃ˈnɔvɨ, AS: vokuu̯stadʹi ̯õnovy

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. stadion mrz.

Wiktionary


wokółszkolny

przymiotnik

 (1.1) znajdujący się wokół szkoły, odbywający się wokół szkoły

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌvɔkuwˈʃkɔlnɨ, AS: vokuu̯školny

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. szkoła ż.

 czas. przeszkalać, przeszkolić

Wiktionary


wokółszpitalny

przymiotnik

 (1.1) znajdujący się wokół szpitala, odbywający się wokół szpitala

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌvɔkuwʃpʲiˈtalnɨ, AS: vokuu̯špʹitalny

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. szpital mrz.

 przym. szpitalniczy

Wiktionary


wokółteatralny

1. otaczający budynek teatru;
2. związany z twórczością teatralną; teatralny


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) znajdujący się wokół teatru, odbywający się wokół teatru

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌvɔkuwtɛaˈtralnɨ, AS: vokuu̯teatralny

Wiktionary


wokółuczelniany

przymiotnik

 (1.1) znajdujący się wokół uczelni, odbywający się wokół uczelni

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌvɔkuwut͡ʃɛlʲˈɲãnɨ, AS: vokuu̯učelʹńãny

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. uczelnia ż.

Wiktionary


wokółuniwersytecki

przymiotnik

 (1.1) znajdujący się wokół uniwersytetu, odbywający się wokół uniwersytetu

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌvɔkuwũɲivɛrsɨˈtɛt͡sʲci, AS: vokuu̯ũńiversytecʹḱi

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. uniwersytet m.

Wiktionary


wokółurzędowy

przymiotnik

 (1.1) znajdujący się wokół urzędu, odbywający się wokół urzędu

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌvɔkuwuʒɛ̃nˈdɔvɨ, AS: vokuu̯užẽndovy

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. urząd mrz.

 przym. urzędniczy

Wiktionary


wokółuszny

znajdujący się naokoło uszu, zakładany wokół uszu


SJP.pl


wokółwięzienny

przymiotnik

 (1.1) znajdujący się wokół więzienia, odbywający się wokół więzienia

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌvɔkuwvʲjɛ̃w̃ˈʑɛ̃nːɨ, AS: vokuu̯vʹi ̯ẽũ̯ź•ny

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. więzienie n., uwięzienie n.

Wiktionary


wokółzakładowy

przymiotnik

 (1.1) znajdujący się wokół zakładu, odbywający się wokół zakładu

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌvɔkuwzakwaˈdɔvɨ, AS: vokuu̯zaku̯adovy

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. zakład m.

Wiktionary


wokółzamkowy

przymiotnik

 (1.1) znajdujący się wokół zamku, odbywający się wokół zamku

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌvɔkuwzãmˈkɔvɨ, AS: vokuu̯zãmkovy

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. zamek m.

Wiktionary


woksel

najmniejszy element przestrzeni w grafice trójwymiarowej


SJP.pl

Woksel (ang. volumetric picture element, w skrócie voxel) – najmniejszy element przestrzeni w grafice trójwymiarowej, w pewnym sensie odpowiednik piksela w grafice dwuwymiarowej. Przy użyciu wokseli scenę przedstawia się jako trójwymiarową tablicę, na przykład 512×512×512 wokseli.

Wikipedia


wokselowy

woksel


SJP.pl

Patrz:

woksel

wokulski

nazwisko


SJP.pl

Stanisław Wokulski – postać literacka, protagonista powieści Lalka Bolesława Prusa; postać Wokulskiego stała się w polskiej kulturze masowej symbolem przedsiębiorczości.

Wikipedia


wol.

skrót

 (1.1) = wolumen, wolumin

Wiktionary


wola

chęć, zdolność podejmowania pewnych decyzji czy działań


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) geogr. adm. miasto Stalowa Wola w województwie podkarpackim

 (1.2) geogr. adm. miasto Zduńska Wola w województwie łódzkim

 (1.3) geogr. część miasta Poznań;

 (1.4) geogr. część miasta Warszawa;

 (1.5) geogr. toponim, nazwa kilkudziesięciu wsi, osad i części miast;

Wiktionary

  • wola – pojęcie psychologiczne
  • wolna wola – pojęcie filozoficzne i teologiczne
  • wola – osada założona na surowym korzeniu z zastosowaniem dla jej nowych mieszkańców ulgi na zagospodarowanie

Wikipedia

Przykłady

 (1.4) Przeprowadzając się na Wolę mieliśmy już dwoje dzieci.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. wolanin mos., wolanka ż.

 przym. wolski

Wiktionary


wolak

odmiana gołębia domowego, mającego zdolność bardzo silnego rozdymania wola; garłacz; gardłacz


SJP.pl

  • Wolak – sześćdziesiąty drugi duch Goecji
  • Antoni Wolak – polski poeta
  • Ewa Wolak – polski polityk, poseł
  • Paweł Wolak – polski bokser

Wikipedia


wolańczyk

nazwisko


SJP.pl


woland

germańskie imię Szatana


SJP.pl

Woland (Valand, Faland, Wieland) – germańskie imię Szatana, pojawiające się w kilku wersjach legendy o Fauście. Prawdopodobnie znaczy „oszustwo”.

W dramacie Faust Goethego Mefistofeles raz mówi o sobie jako junkrze Wolandzie.

Wikipedia


wolanin

mieszkaniec Woli (jednej z kilkudziesięciu wsi w Polsce)


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) mieszkaniec Woli

 (1.2) osoba pochodząca z Woli, urodzona w Woli

Wiktionary

Przykłady

 (1.2) Miron jest rodowitym wolaninem.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Wola ż.

:: fż. wolanka ż.

 przym. wolski

Wiktionary


wolanka

mieszkanka Woli (jednej z kilkudziesięciu wsi w Polsce)


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) mieszkanka Woli

 (1.2) kobieta pochodząca z Woli, urodzona w Woli

Wiktionary

Miejscowości w Polsce i na Ukrainie

  • Wolanka – osada w Polsce, w woj. dolnośląskim, w pow. milickim, w gminie Krośnice
  • Wolanka – wieś na Ukrainie, w rejonie samborskim w obwodzie lwowskim

Wikipedia

Przykłady

 (1.2) Lora jest rodowitą wolanką.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Wola ż.

:: fm. wolanin m.

 przym. wolski

Wiktionary


wolanów

1. nazwa dwóch wsi w Polsce;
2. miejscowość na Ukrainie


SJP.pl

  • Wolanów – wieś w województwie dolnośląskim, w powiecie zgorzeleckim, w gminie Bogatynia
  • Wolanów – wieś w województwie mazowieckim, w powiecie radomskim, w gminie Wolanów
  • Wolanów – stacja kolejowa w pobliżu Wolanowa, w województwie mazowieckim
  • Wolanów – gmina wiejska w województwie mazowieckim, w powiecie radomskim
  • Wolanów – dawna gromada w powiecie radomskim w województwie kieleckim
  • Wolanów – miejscowość koło Odessy na Ukrainie

Wikipedia


wolanowski

przymiotnik od: Wolanów


SJP.pl

Wolanowski:

  • Lucjan Wilhelm Wolanowski
  • Majer Wolanowski

Wikipedia


wolański

nazwisko


SJP.pl

Osoby noszące nazwisko Wolański/Wolańska:

  • Adam Wolański (ujednoznacznienie)
  • Barbara Wolańska (ur. 1997) – polska siatkarka
  • Beata Wolańska – polska dziennikarka
  • Erazm Wolański (1825–1886) – polski właściciel dóbr, poseł do Sejmu Krajowego Galicji oraz do Rady Państwa
  • Filip Wolański (ujednoznacznienie)
  • Iwan Wolański (1887–1950?) – ukraiński działacz społeczny i polityk
  • Janusz Wolański (ur. 1979) – polski piłkarz
  • Patryk Wolański – polski piłkarz, bramkarz
  • Małgorzata Wolańska – polska biochemik
  • Marian Wolański (ur. 1939) – polski politolog
  • Marta Wolańska (ur. 1980) – polska menedżerka i urzędniczka
  • Mikołaj Wolański (1826–1895) – polski właściciel dóbr ziemskich, hrabia austriacki, poseł do Sejmu Krajowego Galicji oraz do Rady Państwa, kawaler maltański
  • Nikodem Wolański (ur. 1994) – polski siatkarz
  • Patryk Wolański (ur. 1991) – polski piłkarz
  • Piotr Wolański (1942–2023) – polski naukowiec, profesor nauk technicznych, specjalista od napędów lotniczych, kosmicznych i silników spalinowych
  • Ryszard Wolański (1943–2020) – polski dziennikarz
  • Stanisław Wolański (ujednoznacznienie)
  • Tadeusz Wolański (1785–1865) – polski archeolog
  • Tadeusz Jan Wolański (1910–1959) – polski działacz robotniczy, prezydent Częstochowy
  • Waldemar Wolański (ur. 1957) – polski aktor, reżyser i dramaturg
  • Wanda Wolańska (1929–2017) – polska lekkoatletka, sprinterka
  • Władysław Wolański (ujednoznacznienie)

Wikipedia


wolant

1. pojazd konny, powóz;
2. przestarzałe: badminton; piłka używana w tej grze;
3. element sterownicy ręcznej w płatowcu; koło sterowe;
4. dawniej: draperia naszyta na suknię, spódnicę;
5. lekka suknia z falbanami, popularna w połowie XVIII w.


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) lotn. urządzenie sterujące lotkami i sterem wysokości;

 (1.2) daw. kawałek drewna lub korka pokryty skórą z powtykanymi piórkami, który podbijano rakietkami; także sama gra;

 (1.4) hist. czterokołowy pojazd na resorach, bez budy, używany w Polsce w XIX i w pierwszej połowie XX w.;

Wiktionary

  • wolant – urządzenie sterujące w lotnictwie
  • wolant – rodzaj lekkiego powozu
  • wolant – dawna europejska gra sportowa
  • wolant – rodzaj falbany w sukniach kobiecych

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ˈvɔlãnt, AS: volãnt

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. woliera ż.

Wiktionary


wolapik

volapük;
1. sztuczny język międzynarodowy;
2. niezrozumiały i zagmatwany język lub styl


SJP.pl

Volapük, wolapik (nazwa oznacza „język (ogólno)światowy” od ang. world „świat” i speak „mowa”) – język sztuczny opracowany w 1879 roku przez niemieckiego księdza Johanna Martina Schleyera, który wierzył, że robił to z nakazu Boga. Powstał w oparciu o łacinę, niemiecki, francuski i angielski, przy czym najwięcej elementów pochodzi z tego ostatniego.

Wikipedia


wolarski

wolarz (hodowca wołów)


SJP.pl


wolarz

1. dawniej: człowiek handlujący wołami;
2. odmiana gołębia domowego; gardłacz; wolak


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy, nazwa własna

 (1.1) astr. jeden z gwiazdozbiorów nieba północnego;

Wiktionary

  • Gwiazdozbiór Wolarza
  • Wolarz – szczyt w Górach Bystrzyckich, w Sudetach
  • Wolarz – potok, dopływ Mielnicy

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ˈvɔlaʃ, AS: volaš

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. wolarz mos.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) skr. Boo

Wiktionary


wolastonit

minerał z gromady krzemianów, odkryty przez Williama Hyde'a Wollastona; wollastonit


SJP.pl


wolatucha

wschodnioaustralijski torbacz z rodziny pałanek, fałd skórny z boków ciała umożliwia mu lot ślizgowy


SJP.pl

Wolatucha (Petauroides) – rodzaj ssaków z podrodziny leworków (Hemibelideinae) w obrębie rodziny pseudopałankowatych (Pseudocheiridae).

Wikipedia


wolatuszka

rodzaj ssaków z podrodziny pseudopałanek


SJP.pl

Wolatuszka (Pseudochirulus) – rodzaj ssaków z podrodziny pseudopałanek (Pseudocheirinae) w obrębie rodziny pseudopałankowatych (Pseudocheiridae).

Wikipedia


wolborski

przymiotnik od: Wolbórz


SJP.pl


wolbórz

miasto w Polsce


SJP.pl

Wolbórz – miasto w centralnej Polsce, położone w województwie łódzkim, w powiecie piotrkowskim, w gminie Wolbórz. Miejscowość jest siedzibą gminy Wolbórz. Do 1953 roku miejscowość była siedzibą gminy Bogusławice. W latach 1273–1795 miasto biskupów włocławskich w powiecie piotrkowskim województwa sieradzkiego w końcu XVI wieku.

Według danych GUS z 31 grudnia 2019 r. Wolbórz zamieszkiwało 2328 osób.

Wikipedia


wolborzanin

mieszkaniec Wolborza


SJP.pl


wolborzanka

mieszkanka Wolborza


SJP.pl


wolbrom

miasto w Polsce


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna

 (1.1) geogr. miasto w Polsce;

Wiktionary

Wolbrom – miasto w województwie małopolskim, w powiecie olkuskim, siedziba gminy miejsko-wiejskiej Wolbrom w historycznym regionie Zagłębia Dąbrowskiego. Jest ośrodkiem przemysłu gumowego, drzewnego i metalowego.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ˈvɔlbrɔ̃m, AS: volbrõm

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. wolbromianin m., wolbromianka ż.

 przym. wolbromski

Wiktionary


wolbromianin

mieszkaniec Wolbromia


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) mieszkaniec Wolbromia

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌvɔlbrɔ̃ˈmʲjä̃ɲĩn, AS: volbrõmʹi ̯ä̃ńĩn

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Wolbrom m.

:: fż. wolbromianka ż.

 przym. wolbromski

Wiktionary


wolbromianka

mieszkanka Wolbromia


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) mieszkanka Wolbromia

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌvɔlbrɔ̃ˈmʲjãnka, AS: volbrõmʹi ̯ãnka

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Wolbrom m.

:: fm. wolbromianin m.

 przym. wolbromski

Wiktionary


wolbromów

Wolbromów (niem. Klein Neundorf) – wieś w Polsce położona w województwie dolnośląskim, w powiecie lwóweckim, w gminie Gryfów Śląski.

Wikipedia


wolbromski

przymiotnik od: Wolbrom


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) dotyczący Wolbromia, związany z Wolbromiem

Wiktionary

Wymowa:

IPA: vɔlˈbrɔ̃msʲci, AS: volbrõmsʹḱi

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Wolbrom m., wolbromianin m., wolbromianka ż.

Wiktionary


wólczanin

mieszkaniec Wólki (wsi w Polsce)


SJP.pl


wólczanka

mieszkanka Wólki (wsi w Polsce)


SJP.pl


wólczański

przymiotnik od: Wólka


SJP.pl


woldański

nazwisko


SJP.pl


woldenberczyk

więzień niemieckiego obozu jenieckiego Oflag II C Woldenberg


SJP.pl


wole

1. workowata część przełyku niektórych ptaków służąca do przechowywania pokarmu;
2. powiększony gruczoł tarczycy; struma


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) med. powiększony, obrzmiały gruczoł

 (1.2) med. patologia tarczycy, np. powiększenie gruczołu lub lokalizacja narządu za mostkiem

 (1.3) zool. rozszerzenie przełyku służące do przechowywania i przenoszenia pokarmu

Wiktionary

  • wole (anatomia zwierząt)
  • wole (tarczyca)
  • wole jajnikowe

Wikipedia

Synonimy:

 (1.2) wole tarczycy

Wiktionary


wolec

dawniej: wołek (młody wół)


SJP.pl

czasownik modalny (dk. brak)

 (1.1) bardziej lubić lub chcieć coś od czegoś innego

 (1.2) zwykle w trybie przypuszczającym chcieć

Wiktionary

Wół – wykastrowany samiec bydła domowego z rodziny wołowatych, rzędu parzystokopytnych, przeznaczony do opasania lub do prac polowych w zaprzęgu. Woły zazwyczaj są silne, mało agresywne i powolne.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Ona woli gruszki od jabłek.

 (1.1) Wolę kawę niż herbatę.

 (1.2) Wolałbym nie iść dziś do szkoły.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈvɔlɛt͡ɕ, AS: voleć

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. wola ż.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) preferować

 (1.2) chcieć

Wiktionary


wolęcin

2 miejscowości w Polsce:

  • Wolęcin – wieś w woj. kujawsko-pomorskim, w pow. lipnowskim, w gminie Kikół
  • Wolęcin – wieś w woj. opolskim, w pow. oleskim, w gminie Radłów

Wikipedia


wólecki

Wólka (nazwa kilkudziesięciu wsi w Polsce); wólczański


SJP.pl


wolej

rodzaj uderzenia piłki w sporcie, volley


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) sport. odbicie lub uderzenie piłki w locie przed dotknięciem przez nią podłoża (w tenisie lub piłce nożnej)

 (1.2) pot. piłka odbita albo uderzona zanim dosięgnie podłoża

Wiktionary

Wolej (ang. volley) – w sporcie – wybicie lub uderzenie piłki w powietrzu, zanim zetknie się ona z ziemią.

Termin ten stosowany jest m.in. w tenisie i piłce nożnej.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ˈvɔlɛj, AS: volei ̯

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. volley m.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) volley

 (1.2) volley

Wiktionary


wolemia

wolemia szlachetna - australijskie drzewo iglaste


SJP.pl

Wolemia – pojęcie na pół żargonowe, określające stopień wypełnienia płynem (krwią) łożyska żylnego w znaczeniu adekwatności tego wypełnienia w odniesieniu do czynności układu krążenia (a nie objętości).

Pojęcie to stosowane jest zwykle z przedrostkami:

  • hipowolemia – stan zbyt małej ilości płynu w naczyniach (dopływ krwi z układu żylnego do serca jest za mały do utrzymania odpowiedniego ciśnienia tętniczego)
  • hiperwolemia – przepełnienie naczyń
  • normowolemia – stan prawidłowy.

Wikipedia


wolenice

Wolenice – wieś w Polsce położona w województwie wielkopolskim, w powiecie krotoszyńskim, w gminie Rozdrażew.

W okresie Wielkiego Księstwa Poznańskiego (1815-1848) miejscowość wzmiankowana jako Wolenica należała do wsi większych w ówczesnym pruskim powiecie Krotoszyn w rejencji poznańskiej. Wolenica należała do okręgu koźmińskiego tego powiatu i stanowiła odrębny majątek, którego właścicielem był wówczas Antoni Stablewski. Według spisu urzędowego z 1837 roku wieś liczyła 172 mieszkańców, którzy zamieszkiwali 21 dymów (domostw).

Wikipedia


woleński

nazwisko


SJP.pl


woleoczko

strzyżyk woleoczko - drobny ptak z rzędu wróblowatych, o prążkowanym, rdzawobrunatnym upierzeniu


SJP.pl


wolf

nazwisko


SJP.pl

Osoby

  • Alexander Wolf – niemiecki biathlonista
  • Aron Wolf (ur. w 1876, zm. ?) – lekarz, ordynator szpitala, we Lwowie poseł na Sejm RP II kadencji
  • Christa Wolf – niemiecka pisarka
  • Ernst Wilhelm Wolf – niemiecki kompozytor
  • Howlin’ Wolf – bluesman związany z bluesem chicagowskim
  • Hugo Wolf – austriacki kompozytor
  • Johannes Wolf – niemiecki muzykolog
  • Marek Wolf – czeski astronom
  • Markus Wolf – wieloletni szef Głównego Zarządu Wywiadu przy Stasi
  • Max Wolf – niemiecki astronom
  • Patrick Wolf – brytyjski wokalista i multiinstrumentalista
  • Walter Wolf – kanadyjski biznesmen, właściciel zespołu Formuły 1 Walter Wolf Racing

Geografia

Wikipedia


wolff

[czytaj: łolf] nazwisko


SJP.pl

Wolff – nazwisko pochodzenia głównie germańskiego; czasami używane też jako imię. Możliwe, że pochodzi od nazwy zwierzęcia o nazwie wolf, co w języku niemieckim znaczy wilk.

Wikipedia


wolffia

Wolfia (Wolffia Horkel ex Schleiden) – rodzaj pływających roślin wodnych z rodziny obrazkowatych, obejmujący 11 gatunków, występujących na wszystkich kontynentach z wyjątkiem Antarktydy. W Polsce jedynym przedstawicielem rodzaju jest rzadko spotykana wolfia bezkorzeniowa. Gatunki z tego rodzaju są najmniejszymi znanymi roślinami okrytonasiennymi.

Wikipedia


wolfgang

niemieckie imię męskie


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy, nazwa własna

 (1.1) imię|polski|m.;

Wiktionary

Wolfgang – imię męskie pochodzenia germańskiego.

Wolfgang imieniny obchodzi 31 października.

Znane osoby noszące to imię:

  • Wolfgang z Ratyzbony
  • Wolfgang Berger (ur. 1947) – niemiecki malarz, grafik
  • Wolfgang Ketterle (Nagroda Nobla z fizyki 2001)
  • Wolfgang Loitzl (skoczek narciarski)
  • Wolfgang Amadeus Mozart
  • Wolfgang Paul
  • Wolfgang Pauli
  • Wolfgang Schlachter
  • Wolfgang Steiert – niemiecki skoczek narciarski i trener
  • Wolfgang Uhlmann (szachista)
  • Wolfgang Windgassen (śpiewak)
  • Johann Wolfgang von Goethe
  • Christopher Wolfgang John Alexander – amerykański architekt i teoretyk projektowania.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Wolfgang przeglądał zeszyt zapisany poematami – Nie gódź w ego bliźniego swego, znajdź do tego coś lepszego – przeczytał na głos.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈvɔlvɡãŋk, AS: volvgãŋk

Wiktionary

Synonimy:

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

frazeologia.

etymologia.

uwagi.

 (1.1) zobacz też: Indeks:Polski - Imiona

tłumaczenia.

* esperanto: (1.1) Volfgango

* łaciński: (1.1) Wolfgangus

* węgierski: (1.1) Farkas

* włoski: (1.1) Volfango m.

źródła.

== Wolfgang (język angielski.) ==

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik, nazwa własna

 (1.1) imię|angielski|m. Wolfgang

odmiana.

przykłady.

składnia.

kolokacje.

synonimy.

Wiktionary


wolfia

1. najmniejsza wodna roślina kwiatowa na świecie; wolffia;
2. wolfia bezkorzeniowa - najmniejsza w Polsce roślina okrytonasienna z rodziny obrazkowatych; wolffia bezkorzeniowa


SJP.pl

Wolfia (Wolffia Horkel ex Schleiden) – rodzaj pływających roślin wodnych z rodziny obrazkowatych, obejmujący 11 gatunków, występujących na wszystkich kontynentach z wyjątkiem Antarktydy. W Polsce jedynym przedstawicielem rodzaju jest rzadko spotykana wolfia bezkorzeniowa. Gatunki z tego rodzaju są najmniejszymi znanymi roślinami okrytonasiennymi.

Wikipedia


wolfke

Osoby o tym nazwisku:

  • Karol Wolfke – polski prawnik
  • Mieczysław Wolfke – polski fizyk, prekursor telewizji i holografii

Wikipedia


wolfowitz

[czytaj: łulfołits] nazwisko


SJP.pl

  • Jacob Wolfowitz – amerykański statystyk
  • Paul Wolfowitz – amerykański polityk, prezes Banku Światowego, syn Jacoba

Wikipedia


wolfram

pierwiastek chemiczny o symbolu W i liczbie atomowej 74; dawniej: tungsten


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) chem. pierwiastek chemiczny o symbolu W i liczbie atomowej 74;

Wiktionary

Wolfram (W, łac. wolframium) – pierwiastek chemiczny z grupy metali przejściowych w układzie okresowym. Nazwa pochodzi od wolframitu, minerału, z którego wolfram został wyodrębniony po raz pierwszy. Dawna nazwa polska tungsten pochodzi od szwedzkich słów tung – ‘ciężki’ i sten – ‘kamień’; nazwa o takiej etymologii używana jest współcześnie w języku angielskim, francuskim i kilku innych.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Jakie właściwości chemiczne ma wolfram?

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈvɔlfrãm, AS: volfrãm

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. wolframian m.

 przym. wolframowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) symbol. W; daw. tungstan, tungsten, tunstan, tunsten

Wiktionary


wolframian

sól kwasu wolframowego


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) chem. sól kwasu wolframowego

Wiktionary

Wymowa:

IPA: vɔlˈfrãmʲjãn, AS: volfrãmʹi ̯ãn

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. wolfram mrz.

Wiktionary


wolframiany

sól kwasu wolframowego


SJP.pl


wolframin

białko błonowe retikulum endoplazmatycznego


SJP.pl


wolframit

minerał, wolframian manganu i żelaza


SJP.pl

Wolframit – minerał z gromady wolframianów, jeden z najważniejszych minerałów wolframu. Należy do minerałów rozpowszechnionych tylko w niektórych regionach Ziemi.

Nazwa pochodzi od niem. Wolf = wilk i Rahm = brud, kopeć, piana, jak pogardliwie nazwano ten minerał, znalazłszy go w miejscu, w którym spodziewano się znaleźć cynę: (piana), była używana przez niemieckich górników; nawiązuje do trudności (tworzenie piany), jakie napotykano przy wytopie cyny z rudy zawierającej domieszki wolframitu (J.G. Wallerius, 1747 r.).

Wikipedia


wolframowanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|wolframować.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. niewolframowanie n.

 czas. wolframować ndk.

Wiktionary


wolframowy

przymiotnik od: wolfram


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) dotyczący wolframu, wykonany z wolframu

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. wolfram m.

Wiktionary


wolfsburg

miasto w Niemczech


SJP.pl

Wolfsburg – miasto na prawach powiatu w środkowych Niemczech w kraju związkowym Dolna Saksonia, na wschód od Hanoweru i na północ od Brunszwiku. Ośrodek przemysłu samochodowego – zakłady Volkswagena.

Wikipedia


wolfsburski

Wolfsburg


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z Wolfsburgiem (miastem w Niemczech)

Wiktionary

Patrz:

Wolfsburg

Powiązane:

 rzecz. Wolfsburg mrz.

Wiktionary


wolfszpic

rasa psa stróżującego; szpic wilczy, szpic wilczasty


SJP.pl

Szpic wilczy (Szpic wilczasty lub wolfszpic) – rasa psa należąca do grupy szpiców i psów pierwotnych, zaklasyfikowana do sekcji szpiców europejskich. Zgodnie z klasyfikacją amerykańską należy do grupy psów użytkowych. Typ lisowaty.

Wikipedia


woli

przymiotnik od: wół


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) właściwy wołowi, należący do wołu

forma rzeczownika.

 (2.1) D., C. i Ms. lp. od: wola

forma czasownika.

 (3.1) 3. os. lp. ter. od: woleć

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈvɔlʲi, AS: volʹi

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. wół, wołek, wołowina

 przym. wołowy

Wiktionary


wolibórz

wieś w województwie dolnośląskim, u podnóża Gór Sowich


SJP.pl

Wolibórz (niem. Volpersdorf) – wieś w Polsce, położona w województwie dolnośląskim, w powiecie kłodzkim, w gminie Nowa Ruda.

Wikipedia


wolica

Miejscowości i ich części w Polsce

Wg TERYT jest ich 40, w tym 25 podstawowych
  • Wolica – część miasta Dębica
  • Wolica – część miasta Kraków, w delegaturze Nowa-Huta
  • Wolica – część miasta Warszawa, w dzielnicach Ursynów i Wilanów

Wikipedia


wolice

Wolice – wieś w Polsce położona w województwie kujawsko-pomorskim, w powiecie żnińskim, w gminie Barcin.

W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa bydgoskiego. Według Narodowego Spisu Powszechnego (III 2011 r.) liczyła 359 mieszkańców. Jest szóstą co do wielkości miejscowością gminy Barcin.

Wikipedia


wolicjonalny

zależny od woli, dotyczący woli


SJP.pl

przymiotnik jakościowy

 (1.1) psych. dotyczący woli, zależny od niej

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌvɔlʲit͡sʲjɔ̃ˈnalnɨ, AS: volʹicʹi ̯õnalny

Wiktionary

Powiązane:

 przym. wolitywny, woluntarny

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) wolitywny, woluntarny

Wiktionary


wolicki

nazwisko


SJP.pl

Wolicki:

  • Konstanty Wolicki (1792–1861) – przemysłowiec, uczestnik powstania listopadowego
  • Konstanty Wolicki (1805–1863) – kompozytor, zesłaniec po powstaniu listopadowym
  • Paweł Wolicki (ur. 1972) – burmistrz Dębicy
  • Stefania Wolicka (ur. 1851) – uczona, doktor filozofii
  • Stanisław Wolicki (1892-1963) – malarz, aktor, reżyser
  • Teofil Wolicki (1768-1829) – biskup

Wikipedia


woliczno

Woliczno (niem. Golz) – wieś w Polsce położona w województwie zachodniopomorskim, w powiecie drawskim, w gminie Drawsko Pomorskie. W latach 1975–1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa koszalińskiego. W roku 2007 miejscowość liczyła 147 mieszkańców. Miejscowość wchodzi w skład sołectwa Mielenko Drawskie.

Wikipedia


woliera

pomieszczenie w zoo, osłonięte siatką, przeznaczone dla ptaków latających; ptaszarnia, ptaszkarnia


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) obszerna klatka dla ptaków;

Wiktionary

Woliera (z franc. volière) – pomieszczenie lub jego zabudowana i odgrodzona część (siatką lub szkłem), w której przebywają ptaki. Musi być na tyle duża, aby mogły one w niej swobodnie latać. Należy również zamontować konary oraz sznury i inne przedmioty imitujące naturalne środowisko. Spotykane w ogrodach zoologicznych (często zgrupowane w ptaszarni) lub na terenach prywatnych.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) W wolierach osadzono po parze rocznych puchaczy, które przebywały w nich przez okres 6 tygodni.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: vɔˈlʲjɛra, AS: volʹi ̯era

Wiktionary

Powiązane:

 przym. wolierowy

 rzecz. wolant mrz.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) ptaszarnia

Wiktionary


wolierowy

woliera


SJP.pl

Patrz:

woliera

wolimierz

wieś położona w województwie dolnośląskim


SJP.pl

Wolimierz (niem. Volkersdorf) – wieś w Polsce położona w województwie dolnośląskim, w powiecie lubańskim, w gminie Leśna.

Przez Wolimierz przepływa potok Łużyca, oraz przez Starą Skibę płynie strumyk Złotniczka. Podzielona jest na dwie części: Nową Skibę (okolice kościoła) i Starą Skibę.

W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa jeleniogórskiego.

Wikipedia


wolimir

imię męskie


SJP.pl

Wolimir, Wolemir, Wolmir, Wolimierz – staropolskie imię męskie. Znaczenie imienia: "ten, który woli pokój". Imię to mogło przybierać także formę Wojmir.

Wolimir imieniny obchodzi 5 marca, 25 marca i 15 grudnia.

Osoby o tym imieniu:

  • Wolimir - biskup kujawsko-pomorski 1252–1274, administrator archidiecezji gnieźnieńskiej
  • Wolmir - biskup lubuski 1282–1284

Wikipedia


wolimirek

zdrobnienie od: Wolimir (imię męskie)


SJP.pl


wolimirkowy

przymiotnik dzierżawczy - należący do Wolimirka lub z nim związany


SJP.pl


wolimirostwo

Wolimir z małżonką; Wolimirowie


SJP.pl


wolimirowie

Wolimir z małżonką; Wolimirostwo


SJP.pl


wolimirowy

przymiotnik dzierżawczy - należący do Wolimira lub z nim związany


SJP.pl


wolimirzyce

Wolimirzyce – wieś w Polsce położona w województwie lubuskim, w powiecie świebodzińskim, w gminie Szczaniec.

W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa zielonogórskiego.

Wikipedia


wolin

wiórki drzewne używane do pakowania wyrobów łatwo tłukących się oraz wyrobu materiałów budowlanych; wełna drzewna


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna

 (1.1) geogr. wyspa na Morzu Bałtyckim;

 (1.2) geogr. miasto w Polsce;

Wiktionary

Toponimy:

  • Wolin − wyspa w Polsce, w województwie zachodniopomorskim
  • Wolin − miasto w województwie zachodniopomorskim, w powiecie kamieńskim na wyspie Wolin
  • Wolin − gmina w województwie zachodniopomorskim, w powiecie kamieńskim

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Po wojnie trzydziestoletniej tereny Międzyzdrojów i całą wyspę Wolin opanowali Szwedzi.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈvɔlʲĩn, AS: volʹĩn

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. wolinianin m., wolinianka ż.

 przym. woliński

Wiktionary


wolina

wiórki drzewne używane do pakowania wyrobów łatwo tłukących się oraz wyrobu materiałów budowlanych; wełna drzewna


SJP.pl

Wolina – wieś w Polsce położona w województwie podkarpackim, w powiecie niżańskim, w gminie Nisko. Wolina graniczy z dzielnicą Podwolina miasta Nisko oraz wsiami: Racławice, Nowa Wieś i Przędzel. Na południowy wschód od miejscowości znajduje się Puszcza Sandomierska.

Wikipedia


wolinianie

mieszkaniec Wolina (miasta)


SJP.pl

Wolinianie (łac. Velunzani, Uelunzani) – plemię zachodniosłowiańskie zamieszkujące wyspę Wolin nad Zatoką Pomorską i ziemie przyległe, z głównym ośrodkiem w mieście Wolin.

Geograf Bawarski – anonimowy dokument z ok. 845 roku wymienia z nazwy plemię Wolinian, podając liczbę 70 zamieszkanych osad i miejscowości (łac. civitates). W porównaniu z innymi sąsiednimi plemionami słowiańskimi (Pomorzan, Wieletów) terytorium Wolinian było względnie małe, ale gęsto zaludnione, ponieważ szacuje się, że w XI wieku istniała jedna osada na cztery kilometry kwadratowe. Wg niektórych historyków, było to najsilniejsze plemię pomorskie, co wynikało z kontrolowania wieloetnicznego emporium handlowego na terenie dzisiejszego miasta Wolin, znanego wówczas jako Jomsborg, Jumne, Julin lub Vineta.

Wikipedia


wolinianin

mieszkaniec Wolina (miasta)


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) mieszkaniec miasta Wolin

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌvɔlʲĩˈɲä̃ɲĩn, AS: volʹĩńä̃ńĩn

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Wolin m., Wolinianin m., Wolinianka ż.

:: fż. wolinianka ż.

 przym. woliński

Wiktionary


wolinianka

mieszkanka Wolina (miasta)


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) mieszkanka miasta Wolin

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌvɔlʲĩˈɲãnka, AS: volʹĩńãnka

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Wolin, wolinianin, Wolinianin, Wolinianka

Wiktionary


woliński

przymiotnik od: Wolin


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) dotyczący Wolina, związany z Wolinem

Wiktionary

Osoby o tym nazwisku
  • Antoni Woliński (1871–1948) – polski właściciel ziemski
  • Adam Woliński (1956–1901) – polski prawnik, radny Poznania, działacz narodowy
  • Adolf Woliński (1821–1895) – polski architekt
  • Dawid Woliński (ur. 1977) – polski projektant mody
  • Franciszek Woliński (1918–1947) – polski komunista
  • Henryk Woliński (1824–1895) – polski prawnik, prezydent Lublina
  • Henryk Woliński (1901–1986) – polski prawnik, oficer AK, Sprawiedliwy wśród Narodów Świata
  • Jan Woliński (XVIII w.) – marszałek konfederacji radomskiej
  • Jan Woliński (1926–2012) – powstaniec warszawski, ps. Kazik
  • Jan Woliński (1956–2021) – agronom
  • Janusz Woliński (1894–1970) – polski historyk
  • Krzysztof Woliński (1958–2008) – polski trener lekkoatletyczny i działacz sportowy
  • Krzysztof Woliński (ur. 1954) − polski gitarzysta jazzowy i kompozytor
  • Stanisław Woliński (1892–1968) – polski aktor i śpiewak
  • Tadeusz Woliński (XVIII/XIX w.) – polski oficer
  • Władysław Woliński (1896–1940) – polski lekarz

Wikipedia

Wymowa:

IPA: vɔˈlʲĩj̃sʲci, AS: volʹĩĩ ̯sʹḱi

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Wolin m., wolinianin mos.

Wiktionary


wolisław

imię męskie


SJP.pl

Wolisław – staropolskie imię męskie. Znaczenie imienia: "ten, który woli sławę" albo "ten, który sławi wolę". Jego żeńskim odpowiednikiem jest Wolisława.

Wolisław imieniny obchodzi 16 grudnia.

Wikipedia


wolisławek

zdrobnienie od: Wolisław (imię męskie)


SJP.pl


wolisławkowy

przymiotnik dzierżawczy - należący do Wolisławka lub z nim związany


SJP.pl


wolisławostwo

Wolisław z małżonką; Wolisławowie


SJP.pl


wolisławowie

Wolisław z małżonką; Wolisławostwo


SJP.pl


wolisławowy

przymiotnik dzierżawczy - należący do Wolisława lub z nim związany


SJP.pl


wolitywny

odnoszący się do woli, zależny od woli; woluntarny


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) psych. zob. wolicjonalny.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌvɔlʲiˈtɨvnɨ, AS: volʹityvny

Wiktionary

Powiązane:

 przym. wolicjonalny

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) wolicjonalny

Wiktionary


wólka

nazwa kilkudziesięciu wsi w Polsce


SJP.pl

  • Wólka – osada założona na surowym korzeniu z zastosowaniem dla jej nowych mieszkańców ulgi na zagospodarowanie.

Wikipedia


wolkameria

drzewo, krzew lub pnącze z rodziny werbenowatych; klerodendron; szczęślin


SJP.pl


wollastonit

minerał z gromady krzemianów, odkryty przez Williama Hyde'a Wollastona; wolastonit


SJP.pl

Wollastonit – minerał z gromady krzemianów. Nazwa pochodzi od nazwiska angielskiego wynalazcy, lekarza, fizyka, botanika, mineraloga i chemika Williama Hyde’a Wollastona (1766-1828), który po raz pierwszy opisał ten minerał.

Wikipedia


wolmar

imię męskie


SJP.pl

Valmiera, do 1917 Wolmar – miasto w północno-wschodniej części Łotwy, w Liwonii, nad Gaują, na skrzyżowaniu kilku ważnych dróg, ok. 100 km od Rygi, stolicy kraju, 50 km od granicy z Estonią, stolica novadsu Valmiera, 27 515 mieszkańców (2006).

Wikipedia


wolne

potocznie: czas wolny od pracy


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) pot. czas wolny od pracy, zajęć

forma przymiotnika.

 (2.1) n. lp. i ż. plural|wolny.

Wiktionary

Wolne – wieś w Polsce położona w województwie podlaskim, w powiecie augustowskim, w gminie Sztabin.

W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa suwalskiego.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Ile wam dali tego wolnego?

 (1.1) Zrobimy sobie wolne, gdy posprzątamy na zapleczu.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. wolność ż., zwalnianie n., zwolnienie n.

 czas. wolno, zwalniać ndk., zwolnić dk.

 przym. wolny

 przysł. wolno, z wolna

 wykrz. wolnego, z wolna

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) czas wolny, pot. laba

Wiktionary


wolnego

potocznie: czas wolny od pracy


SJP.pl

wykrzyknik

 (1.1) wyraża wezwanie do zaniechania czynności

forma przymiotnika.

 (2.1) zob. wolny.

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Wolnego, druhowie! Najpierw sprawdzimy wasze dokumenty!

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. wolne n.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) hola, stop, z wolna, za pozwoleniem

Wiktionary


wolniak

nazwisko


SJP.pl


wolnica

wolnica czarniawa - gatunek błonkówki z rodziny nastecznikowatych


SJP.pl

Miejscowości w Polsce
  • Wolnica – wieś w woj. lubelskim, w pow. lubelskim, w gminie Jabłonna
  • Wolnica – wieś w woj. warmińsko-mazurskim, w pow. lidzbarskim, w gminie Lubomino
  • Wolnica – nieistniejąca wieś w woj. lubuskim, w pow. nowosolskim, w gminie Kożuchów

Wikipedia


wolnicki

nazwisko


SJP.pl


wolniej

stopień wyższy od przysłówka: wolno


SJP.pl


wolniejszy

stopień wyższy od przymiotnika: wolny


SJP.pl


wolniewicz

nazwisko


SJP.pl

Osoby o nazwisku Wolniewicz:

  • Adam Wolniewicz (ur. 1993) – polski piłkarz
  • Antoni Wolniewicz (1911–1942) – przywódca Narodowej Organizacji Bojowej, prezes Młodzieży Wszechpolskiej na Uniwersytecie Poznańskim (1936–1937)
  • Bogusław Wolniewicz (1927–2017) – polski profesor filozofii, logik, twórca ontologii sytuacji, tłumacz i komentator Ludwiga Wittgensteina, publicysta, brat Lutosława Wolniewicza
  • Claire Wolniewicz (ur. 1966) – francuska dziennikarka i pisarka polskiego pochodzenia
  • Janusz Wolniewicz (1929–2006) – polski pisarz, dziennikarz, publicysta i podróżnik
  • Kajetan Wolniewicz (ur. 1957) – polski aktor teatralny i telewizyjny
  • Lucjan Wolniewicz (1932–2011) – polski inżynier kolejnictwa i dyplomata
  • Lutosław Wolniewicz (1930–2020) – polski fizyk, profesor fizyki teoretycznej, twórca szkoły obliczeń atomowo-molekularnych, brat Bogusława Wolniewicza
  • Marian Wolniewicz (1919–2005) – polski teolog, biblista, duchowny katolicki, wykładowca Akademii Teologii Katolickiej w Warszawie
  • Tadeusz Wolniewicz (1897–1939) – polski malarz
  • Włodzimierz Adolf Wolniewicz (1814–1884) – polski agronom, publicysta, uczestnik powstań narodowych
  • Zygmunt Wolniewicz (1913–1983) – polski działacz społeczny i polityczny, prezes Towarzystwa Miłośników Miasta Poznania

Wikipedia


wolnik

nazwisko


SJP.pl

  • Aniela Wolnik (1900–1957) – polska działaczka okresu powstań śląskich i plebiscytu na Górnym Śląsku, sanitariuszka i nauczycielka
  • Bruno Wolnik (1882–1960) – polski duchowny rzymskokatolicki, jezuita, misjonarz
  • Elżbieta Wolnik (ur. 1975) – polska lekkoatletka, która specjalizowała się w rzucie młotem
  • Grzegorz Wolnik (ur. 1964) – polski urzędnik samorządowy, w latach 2014–2017 przewodniczący Sejmiku Województwa Śląskiego V kadencji
  • Ludwik Wolnik (1889–po 1941) – polski inżynier i samorządowiec, burmistrz Nowogródka i Baranowicz
  • Wilhelm Wolnik (ur. 1935) – polski polityk mniejszości niemieckiej, samorządowiec, poseł na Sejm X kadencji

Wikipedia


wolniusieńki

zdrobnienie od: wolny


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) pot. zdrobn. od: wolny

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌvɔlʲɲüˈɕɛ̇̃ɲci, AS: volʹńüśė̃ńḱi

Wiktionary

Powiązane:

 przym. wolniuteńki, wolniutki, wolniuśki, wolny

 przysł. wolniusieńko, wolniuteńko, wolniutko, wolniuśko, wolno

 temsłow. wolno-

 czas. wolno

Wiktionary


wolniuśki

zdrobnienie od: wolny


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) pot. zdrobn. od: wolny

Wiktionary

Wymowa:

IPA: vɔlʲˈɲüɕci, AS: volʹńüśḱi

Wiktionary

Powiązane:

 przym. wolniusieńki, wolniuteńki, wolniutki, wolny

 przysł. wolniusieńko, wolniuteńko, wolniutko, wolniuśko, wolno

 temsłow. wolno-

 czas. wolno

Wiktionary


wolniuteńki

zdrobnienie od: wolny


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) pot. zdrobn. od: wolny

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌvɔlʲɲuˈtɛ̃ɲci, AS: volʹńutńḱi

Wiktionary

Powiązane:

 przym. wolniusieńki, wolniutki, wolniuśki, wolny

 przysł. wolniusieńko, wolniuteńko, wolniutko, wolniuśko, wolno

 temsłow. wolno-

 rzecz. powolniak mzw./mos.

Wiktionary


wolniutki

zdrobnienie od: wolny


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) zdrobn. od: wolny

Wiktionary

Wymowa:

IPA: vɔlʲˈɲutʲci, AS: volʹńutʹḱi

Wiktionary

Powiązane:

 przym. wolniusieńki, wolniuteńki, wolniuśki, wolny

 przysł. wolniusieńko, wolniuteńko, wolniutko, wolniuśko, wolno

 temsłow. wolno-

 rzecz. powolniak mzw./mos.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) wolniuśki

Wiktionary


wolniutko

przysłówek sposobu

 (1.1) zdrobn. od: wolno

 (1.2) bardzo wolno

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Abigail się nie zatrzymała, bardzo wolniutko jadąc wciąż za nim.

Wiktionary

Powiązane:

 przym. wolno, powolny, wolniutki, wolniusieńki, wolniuteńki, wolniuśki, wolny

 przysł. wolno, wolniuteńko

 czas. wolno

 temsłow. wolno-

Wiktionary


wolnizna

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) hist. zwolnienie mieszkańców wsi, osady lub kolonii z podatków lub pańszczyzny trwające przez pewien czas od dnia jej założenia;

 (1.2) hist. wieś, osada lub kolonia objęta wolnizną (1.1)

Wiktionary

Wolnizna (staropol. lgota) – stosowany w średniowieczu dla osadników osiedlających się w nowym miejscu przywilej pozwalający im na użytkowanie ziemi pańskiej bez ponoszenia za to stosownych opłat. Wolnizną określano też ziemię objętą ulgami gospodarczymi.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Po upływie wolnizny każdy kmieć został zobowiązany do płacenia z łanu czynszu w wysokości 12 groszy uiszczanych w dniu św. Marcina.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) wola

 (1.2) stpol. lgota

Wiktionary


wolno

modalny czasownik niewłaściwy określający dopuszczalność (np.: Czy wolno wejść?) czegoś, występujący w zdaniu w połączeniu z bezokolicznikiem; można


SJP.pl

przysłówek

 (1.1) w sposób wolny, powoli, bez pośpiechu

 (1.2) swobodnie, w sposób luźny

czasownik niewłaściwy

 (2.1) jest dozwolone, można, nie jest zabronione, mieć pozwolenie

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Szedł wolno do szkoły.

 (1.2) Puścili go wolno.

 (1.2) Jadę wolno, bo mi wolno.

 (2.1) Jadę wolno, bo mi wolno.

 (2.1) Nie wolno śmiecić w parku.

 (2.1) Teraz wolno wam iść do domu.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈvɔlnɔ, AS: volno

Wiktionary

Powiązane:

 przym. wolny, powolny, wolniusieńki, wolniuteńki, wolniutki, wolniuśki

 przysł. powoli, wolniutko

 temsłow. wolno-

 rzecz. wolne n., powolniak mzw./mos.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) powoli, nieśpiesznie, jak żółw

Wiktionary


wolno-

temat słowotwórczy

 (1.1) pierwszy człon wyrazów złożonych, wskazujący, że to, co nazywa drugi człon złożenia, nie podlega żadnym ograniczeniom ani wpływom

 (1.2) pierwszy człon wyrazów złożonych wskazujący na niewielkie tempo tego, co nazywa drugi człon złożenia

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. wolność ż., pozwalnianie n., rozwolnienie n., rozwalnianie n., spowolnienie n., spowalnianie n., uwolnienie n., uwalnianie n., zwolnienie n., zwalnianie n.

 czas. wolno, pozwalniać dk., rozwolnić dk., rozwalniać ndk., spowolnić dk., spowalniać ndk., uwolnić dk., uwalniać ndk., zwolnić dk., zwalniać ndk.

 przym. wolny, wolniusieńki, wolniuteńki, wolniutki, wolniuśki

 przysł. wolno, wolniusieńko, wolniuteńko, wolniutko, wolniuśko

Wiktionary

Synonimy:

 (1.2) szybko-

Wiktionary


wolnoamerykanka

wolna amerykanka;
1. walka zapaśnicza, w której wszystkie chwyty są dozwolone;
2. postępowanie bez przestrzegania jakichkolwiek norm


SJP.pl

Wikipedia


wolnobieg

mechanizm w rowerze łączący koła zębate i przekładnię łańcuchową z kołem, umożliwiający jazdę przy zatrzymanych pedałach


SJP.pl

Wolnobieg – mechanizm zębatkowo-zapadkowy lub cierny w rowerze łączący koła zębate i przekładnię łańcuchową z kołem. Celem montowania tego mechanizmu jest umożliwienie jazdy przy nieporuszanych pedałach (podczas jazdy, pedały rowerowe nie kręcą się wraz z obrotem koła, jak w układach klasycznych jednobiegowych). Mechanizm ten z technicznego punktu widzenia jest sprzęgłem jednokierunkowym, które umożliwia przeniesienie napędu z przekładni na koło oraz swobodny obrót koła w kierunku jazdy przy zatrzymanej lub nawet kręcącej się w przeciwnym kierunku zębatce.

Wikipedia


wolnoć

1. dawniej, potocznie: wzmocniony czasownik "wolno";
2. obecnie: tylko w wyrażeniu "wolnoć Tomku w swoim domku"


SJP.pl


wolnocłówka

potocznie: sklep bezcłowy; sklep wolnocłowy


SJP.pl


wolnocłowy

przymiotnik

 (1.1) wolny od płacenia cła

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) bezcłowy

Wiktionary


wolnodostępny

inform. (gł. o oprogramowaniu) dostępny dla każdego z możliwością używania, rozpowszechniania kopii oraz wglądu i modyfikacji jego kodu źródłowego


SJP.pl

Wikipedia


wolnokonkurencyjny

przymiotnik

 (1.1) ekon. taki, na którym panuje wolna konkurencja; oparty na wolnej konkurencji

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Celem wolnokonkurencyjnej gospodarki prywatnej jest wyłącznie korzystne ustosunkowanie kosztów do wyników, a więc osiąganie zysków.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌvɔlnɔkɔ̃ŋkurɛ̃nˈt͡sɨjnɨ, AS: volnokõŋkurẽncyi ̯ny

Wiktionary


wolnomularka

członkini stowarzyszenia wolnomularskiego; masonka, farmazonka


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) członkini stowarzyszenia wolnomularskiego

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Jej babka w młodym wieku została wolnomularką.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. wolnomularstwo n.

:: fm. wolnomularz m.

 przym. wolnomularski

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) masonka

Wiktionary


wolnomularski

dotyczący wolnomularza, wolnomularstwa


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z wolnomularstwem, dotyczący wolnomularstwa

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Miał zdjęcie dziadka w fartuszku wolnomularskim.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. wolnomularz mos., wolnomularka ż., wolnomularstwo n.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) masoński

Wiktionary


wolnomularstwo

tajne stowarzyszenie międzynarodowe mające na celu duchowe doskonalenie jednostki, zbratanie wszystkich ludzi i walkę z przesądami; masoneria


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) masoneria;

Wiktionary

Wolnomularstwo, masoneria lub sztuka królewska – międzynarodowy ruch społeczny o charakterze dyskretnym, mający na celu duchowe doskonalenie człowieka i braterstwa ludzi różnych religii, narodowości i poglądów, ruch etyczny, głoszący osiągnięcie celu dzięki przekazywaniu na drodze inicjacyjnej szczególnej metody wewnętrznego i społecznego rozwoju. Ruch ten charakteryzuje się istnieniem trójkątów masońskich, lóż wolnomularskich, obediencji oraz rozbudowanej symboliki i rytuałów. Masoneria obrosła licznymi legendami i bywa piętnowana przez rozmaite spiskowe teorie na swój temat. Nauka badająca historię wolnomularską i idee wolnomularskie nazywa się masonologią.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) W krajach katolickich i prawosławnych przynależność do wolnomularstwa była zakazana przez Kościoły, ponieważ uważano, że loże rozsiewają antyklerykalizm i relatywizm etyczny.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌvɔlnɔ̃muˈlarstfɔ, AS: volnõmularstfo

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. wolnomularka ż., wolnomularz m.

 przym. wolnomularski

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) masoneria

Wiktionary


wolnomularz

członek stowarzyszenia wolnomularskiego; mason


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) członek stowarzyszenia wolnomularskiego

Wiktionary

Wolnomularstwo, masoneria lub sztuka królewska – międzynarodowy ruch społeczny o charakterze dyskretnym, mający na celu duchowe doskonalenie człowieka i braterstwa ludzi różnych religii, narodowości i poglądów, ruch etyczny, głoszący osiągnięcie celu dzięki przekazywaniu na drodze inicjacyjnej szczególnej metody wewnętrznego i społecznego rozwoju. Ruch ten charakteryzuje się istnieniem trójkątów masońskich, lóż wolnomularskich, obediencji oraz rozbudowanej symboliki i rytuałów. Masoneria obrosła licznymi legendami i bywa piętnowana przez rozmaite spiskowe teorie na swój temat. Nauka badająca historię wolnomularską i idee wolnomularskie nazywa się masonologią.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) W Stanach Zjednoczonych mieszka około dwóch milionów wolnomularzy.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌvɔlnɔ̃ˈmulaʃ, AS: volnõmulaš

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. wolnomularstwo n.

:: fż. wolnomularka ż.

 przym. wolnomularski

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) mason

Wiktionary


wolnomyśliciel

zwolennik wolnomyślicielstwa


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) mężczyzna głoszący wolnomyślność

 (1.2) filoz. zwolennik wolnomyślicielstwa

 (1.3) pot. żart. człowiek wolno myślący, nierozgarnięty

Wiktionary

Wolnomyślicielstwo (ang. free-thinking) – ideologia, ruch społeczny zapoczątkowany w dobie Oświecenia przeciwny wszelkim dogmatom, zasadzający się na poglądzie, iż sądy należy formułować na podstawie wiedzy naukowej i rozumowania logicznego, bez odwoływania się do argumentów religijnych czy tradycji; określenie wolnomyśliciel bywa traktowane jako synonim określenia ateista, chociaż wolnomyśliciel niekoniecznie jest ateistą.

Wikipedia

Powiązane:

 rzecz. wolnomyślność ż., wolnomyślicielstwo n.

:: fż. wolnomyślicielka ż.

 przym. wolnomyślicielski, wolnomyślny

 przysł. wolnomyślnie

Wiktionary


wolnomyślicielka

zwolenniczka wolnomyślicielstwa


SJP.pl


wolnomyślicielstwo

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) filoz. światopogląd rozpowszechniony na przełomie XIX i XX wieku, opierający się na racjonalizmie, agnostycyzmie i laicyzacji życia publicznego;

Wiktionary

Wolnomyślicielstwo (ang. free-thinking) – ideologia, ruch społeczny zapoczątkowany w dobie Oświecenia przeciwny wszelkim dogmatom, zasadzający się na poglądzie, iż sądy należy formułować na podstawie wiedzy naukowej i rozumowania logicznego, bez odwoływania się do argumentów religijnych czy tradycji; określenie wolnomyśliciel bywa traktowane jako synonim określenia ateista, chociaż wolnomyśliciel niekoniecznie jest ateistą.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ˌvɔlnɔ̃mɨɕlʲiˈt͡ɕɛlstfɔ, AS: volnõmyślʹićelstfo

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. wolnomyśliciel m.

 przym. wolnomyślicielski, wolnomyślny

Wiktionary


wolnomyślniej

stopień wyższy od przysłówka: wolnomyślnie


SJP.pl


wolnomyślniejszy

stopień wyższy od przymiotnika: wolnomyślny


SJP.pl


wolnomyślny

przymiotnik

 (1.1) taki, który głosi zasadę wolności myśli

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Toteż nic dziwnego, że księgę tę nazwano wolnomyślnym poematem, pełnym zwątpienia i pesymizmu.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌvɔlnɔ̃ˈmɨɕl̥nɨ, AS: volnõmyśl̦ny

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. wolnomyślicielstwo n., wolnomyśliciel m., wolnomyślicielka ż., wolnomyślność ż.

 przysł. wolnomyślnie

Wiktionary


wolnoobrotowy

przymiotnik

 (1.1) mający wolne obroty, wolno wirujący

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) niskoobrotowy

Wiktionary


wolnopalny

wolno spalający się


SJP.pl


wolnopłatkowe

podklasa roślin okrytonasiennych; rozdzielnopłatkowe


SJP.pl


wolnopłatkowy

o cechach wolnopłatkowych (podklasa roślin)


SJP.pl


wolnorodnikowy

związany z wolnymi rodnikami


SJP.pl


wolnorynkowiec

zwolennik gospodarki opartej na zasadach wolnego rynku; rynkowiec


SJP.pl


wolnorynkowy

przymiotnik

 (1.1) ekon. związany z wolnym rynkiem

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Przechodzenie od systemu totalitarnego do demokratycznego i wolnorynkowego wymaga głębokich zmian świadomości, ustawodawczych i organizacyjnych w zakresie zarządzania środowiskiem przyrodniczym.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌvɔlnɔrɨ̃ŋˈkɔvɨ, AS: volnorỹŋkovy

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. wolny rynek

Wiktionary


wolność

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) filoz. wolna wola, możliwość samodzielnego podejmowania decyzji, brak przymusu

 (1.2) polit. niezależność państwowa

 (1.3) więz. pozostawanie poza więzieniem

 (1.4) praw. prawo obywatelskie

Wiktionary

Wolność – brak przymusu, możliwość działania zgodnie z własną wolą. Sytuacja, w której można dokonywać wyborów spośród wszystkich dostępnych opcji.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Każdy człowiek ma prawo do wolności myśli, sumienia i religii.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈvɔlnɔɕt͡ɕ, AS: volność

Wiktionary

Powiązane:

 przym. wolny, wolnościowy

 temsłow. wolno-

 rzecz. powolniak mzw./mos.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) niezależność, swoboda

 (1.2) niepodległość, niezależność, autonomia, niezawisłość

 (1.4) swoboda, prawo, przywilej

Wiktionary


wolnościowiec

zwolennik orientacji politycznej uznającej wolność kraju


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) polit. zwolennik wolności, niezależności, uczestnik ruchu politycznego głoszącego hasła wolnościowe

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) A on sam coraz słabiej panuje nad zbieraniną różnej maści prawicowców, wolnościowców, narodowców i antyszczepionkowców.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. wolnościowość ż., wolność ż.

 przym. wolnościowy, wolny

Wiktionary


wolnościowy

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z wolnością, dotyczący wolności

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. wolność ż., wolnościowiec m., wolnościowość ż.

 przym. wolny, wolski

Wiktionary


wolnossący

przymiotnik relacyjny

 (1.1) mot. o silniku spalinowym: niewyposażony w turbodoładowanie

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) W salonach dominują modele z turbodoładowanymi jednostkami napędowymi, zaś silniki wolnossące powoli odchodzą do lamusa.

 (1.1) Na sprzedaż wystawiono dostawczego seata z wolnossącym silnikiem wysokoprężnym typu 1.9 SDI.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) atmosferyczny

Wiktionary


wolnostojący

1. budynek wolnostojący - budynek niepołączony żadną ze ścian z innymi budynkami;
2. wanna wolnostojąca - wanna możliwa do ustawienia pośrodku pomieszczenia (nie do zabudowy)


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) niezwiązany z podłożem, przesuwalny

Wiktionary


wolnowar

urządzenie elektryczne do wolnego gotowania potraw


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) urządzenie do długotrwałego gotowania w niskiej temperaturze;

Wiktionary

Wolnowar – urządzenie elektryczne służące do gotowania potraw na wolnym ogniu, co wymaga podtrzymywania przez dłuższy (ok. 8-10 godzin) czas względnie niskiej temperatury ok. 80 stopni Celsjusza (w porównaniu do pieczenia, wrzenia czy smażenia). Pozwala to na wielogodzinne gotowanie bez nadzoru takich potraw jak gulasze, zupy, desery (jak np. fondue) i innych. Przygotowane potrawy nie tracą witamin oraz wartości odżywczych.

Wikipedia


wolnowarowy

wolnowar


SJP.pl

Patrz:

wolnowar

wolny

1. mogący postępować zgodnie z własną wolą; samodzielny, niezależny;
2. będący na swobodzie, nieuwięziony;
3. o kraju: niebędący pod obcą okupacją; suwerenny, niepodległy, niezawisły;
4. nieskrępowany zewnętrznymi zasadami, zwyczajami, przepisami;
5. niezajęty pracą, obowiązkami;
6. niezajęty przez nikogo, przez nic;
7. niepołączony z nikim związkiem małżeński;
8. o ubraniu: nieprzylegający do ciała, luźny;
9. odbywający się, wykonywany powoli, bez pośpiechu


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) mogący postępować zgodnie z własną wolą

 (1.2) nieobciążony czymś niekorzystnym

 (1.3) niezajęty przez coś

 (1.4) niebędący w związku, nieposiadający partnera / partnerki

 (1.5) odbywający się bez pośpiechu

 (1.6) mogący swobodnie się rozwijać i funkcjonować

 (1.7) inform. będący wolnym oprogramowaniem

Wiktionary

  • Wolny (forma żeńska: Wolna, liczba mnoga: Wolni) – polskie nazwisko, którym w 2000 roku posługiwało się w Polsce 10 530 osób. W niektórych regionach kraju kobiety używają męskiej formy tego nazwiska.
  • Wolny – osada wsi Dobrzeń Wielki w województwie opolskim, w powiecie opolskim, w gminie Dobrzeń Wielki
  • Wolny – potok, dopływ Czarnej Wisełki
  • potocznie używane sformułowanie (np. przez komentatorów sportowych), oznaczające rzut wolny

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Mam wolny wybór: albo iść na zajęcia, albo na wagary.

 (1.1) Rene odszedł z dużym ociąganiem, przekonując się raz jeszcze, jak ironicznie brzmi samo określenie „wolny związek" w stosunku do współżycia dwojga ludzi. Nie jest on chyba nigdy wolny — jak żaden ludzki związek, jeżeli ma być ludzki.

 (1.2) Ten kraj jest wolny od dyktatury.

 (1.3) Teraz jestem wolny, mogę Ci pomóc.

 (1.4) Aktualnie jestem wolny, ale szukam partnerki.

 (1.5) On jest bardzo wolny, bo mu się nie śpieszy.

 (1.7) Ta dystrybucja Linuksa nie obsługuje mojej karty graficznej, bo dopuszczane są tam tylko wolne sterowniki.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈvɔlnɨ, AS: volny

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. wolne n., wolność ż., pozwalnianie n., rozwolnienie n., rozwalnianie n., spowolnienie n., spowalnianie n., uwolnienie n., uwalnianie n., zwolnienie n., zwalnianie n., Wolny m./ż., Wolna ż.

 czas. pozwalniać dk., rozwolnić dk., rozwalniać ndk., spowolnić dk., spowalniać ndk., uwolnić dk., uwalniać ndk., zwolnić dk., zwalniać ndk.

 przym. zdrobn. wolniusieńki, wolniuteńki, wolniutki, wolniuśki

 przysł. wolno, wolniusieńko, wolniuteńko, wolniutko, wolniuśko

 temsłow. wolno-

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) niezależny, samodzielny, suwerenny

 (1.3) odpoczywający, wypoczywający

 (1.4) kawaler

 (1.5) powolny, ślamazarny, nieśpieszny

Wiktionary


wolof

język należący do rodziny kongo-kordofańskiej


SJP.pl

Wolofowie (także: Wolof, Jolof, Djolof, Dżolof) – grupa etniczna w Senegalu, Gambii i Mauretanii. W Senegalu stanowią najliczniejszą grupę ludnościową.

Wolofowie zamieszkują w Senegalu głównie tereny na wschód i północ od Dakaru oraz wybrzeża Oceanu Atlantyckiego, w Gambii głównie w zachodniej części kraju. W Mauretanii koncentrują się głównie na południowym zachodzie.

Wikipedia


wolontariacik

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) zdrobn. od wolontariat

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. wolontariat m.

Wiktionary


wolontariacki

dotyczący wolontariatu; związany z dobrowolną pracą o nieodpłatnym charakterze


SJP.pl


wolontariat

woluntariat (rzadziej);
1. pracowanie gdzieś z własnej woli za darmo, zwłaszcza przy ludziach chorych, starszych, bezdomnych;
2. bezpłatna forma stażu w szpitalu odbywana przez lekarza zdobywającego specjalizację


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) dobrowolna, bezpłatna praca społeczna

Wiktionary

Wolontariat (łac. voluntarius – dobrowolny) – dobrowolna, bezpłatna, świadoma praca na rzecz innych osób lub całego społeczeństwa, wykraczająca poza związki rodzinno-koleżeńsko-przyjacielskie.

Wolontariusz to osoba pracująca na zasadzie wolontariatu. Według ustawy o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie wolontariuszem jest ten, kto dobrowolnie i świadomie oraz bez wynagrodzenia angażuje się w pracę na rzecz osób, organizacji pozarządowych, a także rozmaitych instytucji działających w różnych obszarach społecznych. Instytucje te nie mogą korzystać z pracy wolontariuszy przy prowadzonej działalności gospodarczej, czego wprost zakazuje ustawa.

Wikipedia

Powiązane:

 rzecz. wolontariusz m., wolontariuszka ż., wolontariacik mrz.

 przym. wolontariacki

Wiktionary


wolontariusz

1. osoba dobrowolnie pracująca bez wynagrodzenia w celu niesienia pomocy innym, np. opiekująca się nieuleczalnie chorymi lub bezdomnymi; woluntariusz (rzadziej);
2. praktykant wykonujący pracę bez wynagrodzenia dla nauczenia się zawodu; woluntariusz (rzadziej);
3. dawniej: ochotnik, żołnierz, który z własnej chęci wstąpił do wojska


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) osoba, która bez wynagrodzenia i dobrowolnie poświęca czas dla innych

 (1.2) praktykant, zaznajamiający się z zawodem, pracujący bez wynagrodzenia

 (1.3) daw. wojsk. ochotnik

Wiktionary

Wolontariat (łac. voluntarius – dobrowolny) – dobrowolna, bezpłatna, świadoma praca na rzecz innych osób lub całego społeczeństwa, wykraczająca poza związki rodzinno-koleżeńsko-przyjacielskie.

Wolontariusz to osoba pracująca na zasadzie wolontariatu. Według ustawy o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie wolontariuszem jest ten, kto dobrowolnie i świadomie oraz bez wynagrodzenia angażuje się w pracę na rzecz osób, organizacji pozarządowych, a także rozmaitych instytucji działających w różnych obszarach społecznych. Instytucje te nie mogą korzystać z pracy wolontariuszy przy prowadzonej działalności gospodarczej, czego wprost zakazuje ustawa.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) W przyszłości chciałbym być wolontariuszem w schronisku dla zwierząt.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌvɔlɔ̃nˈtarʲjuʃ, AS: volõntarʹi ̯uš

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. woluntariusz mos., wolontariat mrz., woluntariat mrz.

:: fż. wolontariuszka ż., woluntariuszka ż.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) woluntariusz

Wiktionary


wolontariuszka

woluntariuszka (rzadziej);
1. kobieta dobrowolnie pracująca bez wynagrodzenia w celu niesienia pomocy innym, np. opiekująca się nieuleczalnie chorymi lub bezdomnymi;
2. praktykantka wykonująca pracę bez wynagrodzenia dla nauczenia się zawodu


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) forma żeńska od: wolontariusz

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Jestem wolontariuszką w hospicjum.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌvɔlɔ̃ntarʲˈjuʃka, AS: volõntarʹi ̯uška

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. wolontariusz, woluntariusz, woluntariuszka, wolontariat, woluntariat

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) woluntariuszka

Wiktionary


wolontaryzm

woluntaryzm;
1. kierowanie się wyłącznie własną wolą w podejmowaniu decyzji;
2. pogląd filozoficzny, według którego wola jest głównym czynnikiem w codziennym działaniu, przeciwstawiający się intelektualizmowi i sentymentalizmowi


SJP.pl


wolonturysta

turysta oferujący nieodpłatną pomoc lokalnej społeczności


SJP.pl


wolonturystyka

turystyka w połączeniu z nieodpłatną pracą na rzecz lokalnej społeczności


SJP.pl

Wolonturystyka (inaczej turystyka wolontariacka) – dziedzina turystyki łącząca wyjazdy turystyczne z pracą wolontariacką.

Wikipedia


wolotwórczy

wywołujący chorobę tarczycy, zwaną wolem


SJP.pl


wolowaty

mający widoczne, powiększone wole


SJP.pl


wolsk

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna

 (1.1) geogr. adm. miasto w Rosji, siedziba władz rejonu wolskiego w obwodzie saratowskim, położone na prawym brzegu Wołgi;

Wiktionary

Wolsk (ros. Вольск) – miasto w Rosji, siedziba władz rejonu wolskiego w obwodzie saratowskim, rozmieszczone na prawym brzegu rzeki Wołga. Około 61 tys. mieszkańców (2020). Miasto zostało założone w 1690, w 1780 otrzymało prawa miejskie.

Wikipedia

Powiązane:

 przym. wolski

Wiktionary


wolska

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) pogard. iron. Polska

Wiktionary

Osoby o tym nazwisku:

  • Dorota Wolska – polska kulturoznawczyni
  • Maryla Wolska – polska poetka

Ulice o tej nazwie:

  • Ulica Wolska w Lublinie
  • Ulica Wolska w Warszawie

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Żądzić sic. Wolaki to sobie możecie w Wolsce. Rządzenie Polską zostawcie normalnym Polakom.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈwɔlska, AS: wolska

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Wolak mos., wolszczyzna ż., zwolszczenie n.

 przym. wolacki, wolski

Wiktionary


wolski

przymiotnik od: Wola, Wola Krzysztoporska, Wola Mysłowska, Wola Prażmowska, Wola Uhruska, Wola Żarczycka


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z Wolskiem, dotyczący Wolska – miasta w Rosji

 (1.2) związany z Wolą, dotyczący Woli – miastem lub dzielnicą o tej nazwie

 (1.3) pogard. związany z Wolską – pogardliwym określeniem na Polskę

Wiktionary

  • Wolski – polskie nazwisko. Na początku lat 90. XX wieku w Polsce nosiło je 20 110 osób.

Osoby o nazwisku Wolski:

  • Benedykt Jan Wolski h. Godziemba (zm. 1736) – chorąży wileński
  • Dariusz Wolski (ur. 1956) – polski operator filmowy
  • Filip Wolski (ur. 1987) – polski informatyk, mistrz świata w programowaniu
  • Filip Wolski (ur. 2006) – polski piłkarz, uczestnik EURO U-17 2023.
  • Henryk Wolski (ur. 1951) – polski żeglarz
  • Jacek Saryusz-Wolski (ur. 1948) – polityk
  • Jakub Wolski (ur. 1950) – polski dyplomata
  • Jan Wolski (ujednoznacznienie)
  • Jerzy Wolski (1924–2013) – polski konserwator zabytków
  • Jerzy Schoen-Wolski (1892–1940) – oficer Wojska Polskiego zamordowany w Katyniu
  • Józef Wolski (ujednoznacznienie)
  • Kajetan Saryusz-Wolski (1852–1922?) – polski malarz
  • Konstanty Wolski (1762–1810) – polski pedagog, dyrektor Redakcji Ksiąg Elementarnych, autor polskiego elementarza zwanego potocznie „elementarzem Wolskiego”
  • Lawon Wolski (ur. 1965) – białoruski muzyk, pisarz, malarz
  • Leon Dunin-Wolski (1882–1956) – pułkownik artylerii Wojska Polskiego
  • Leszek Wolski (ur. 1953) – polski piłkarz
  • Ludwik Wolski (1881-1953) – ksiądz katolicki, społecznik
  • Marcin Wolski (ur. 1947) – polski pisarz, dziennikarz i satyryk
  • Mikołaj Wolski (ujednoznacznienie)
  • Paweł Dunin Wolski (1487–1546) – kanclerz wielki koronny, biskup poznański
  • Piotr Wolski (ur. 1968) – polski perkusista
  • Piotr Dunin Wolski (1531–1590) – biskup płocki i przemyski
  • Rafał Wolski (ujednoznacznienie)
  • Robert Wolski (ur. 1982) – polski lekkoatleta
  • Stanisław Wolski (ujednoznacznienie)
  • Stefan Wolski (ujednoznacznienie)
  • Tadeusz Wolski (ujednoznacznienie)
  • Wacław Wolski (ujednoznacznienie)
  • Władysław Wolski (Antoni Jan Piwowarczyk) (1901–1976) – polski polityk komunistyczny, minister administracji publicznej
  • Władysław Wolski (ujednoznacznienie)
  • Włodzimierz Wolski (1824–1882) – polski poeta, powieściopisarz, tłumacz i librecista
  • Wojtek Wolski (ur. 1986) – kanadyjski hokeista pochodzenia polskiego
  • Xawery Wolski (ur. 1960) – artysta instalacji, rysownik, rzeźbiarz
  • Zbigniew Wolski (1925–2017) – polski inżynier architekt, autor podręczników dla szkół zawodowych
  • Zygmunt Wolski (ujednoznacznienie)

Wikipedia

Powiązane:

 rzecz. Wolska ż., wolanka ż., wolanin mos., Wolsk mrz., Wola ż.

Wiktionary


wolskowie

starożytne plemię italijskie ze środkowego Apeninu


SJP.pl

Wikipedia


wolszczak

nazwisko


SJP.pl

Osoby o tym nazwisku:

  • Grażyna Wolszczak – polska aktorka
  • Jacek Wolszczak – polski aktor
  • Mirosław Wolszczak – polski judoka i trener judo

Wikipedia


wolszczan

nazwisko


SJP.pl

  • Aleksander Wolszczan (ur. 29 kwietnia 1946 w Szczecinku) – polski radioastronom, profesor nauk fizycznych, nauczyciel akademicki, odkrywca pierwszych planet pozasłonecznych, profesor Pennsylvania State University związany z Uniwersytetem Mikołaja Kopernika w Toruniu.
  • Jerzy Wolszczan (1919 – 1984) – polski ekonomista, specjalista w zakresie ekonomiki transportu, profesor Politechniki Szczecińskiej, jeden z pionierów szkolnictwa wyższego na Pomorzu Zachodnim.

Wikipedia


wolsztyn

miasto w Polsce


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna

 (1.1) geogr. miasto w Polsce;

Wiktionary

Wolsztyn (niem. Wollstein) – miasto w Polsce w województwie wielkopolskim, siedziba powiatu wolsztyńskiego i gminy miejsko-wiejskiej Wolsztyn. Położony jest w zachodniej części województwa nad rzeką Dojcą, 72 km na południowy zachód od Poznania.W latach 1975–1998 miasto administracyjnie należało do województwa zielonogórskiego.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ˈvɔlʃtɨ̃n, AS: volštỹn

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. wolsztynianin m., wolsztynianka ż.

 przym. wolsztyński

Wiktionary


wolsztynianin

mieszkaniec Wolsztyna


SJP.pl


wolsztynianka

mieszkanka Wolsztyna


SJP.pl


wolsztyński

przymiotnik od: Wolsztyn


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) dotyczący Wolsztyna, związany z Wolsztynem

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Wolsztyn m., wolsztynianin m., wolsztynianka ż.

Wiktionary


wolt

jednostka napięcia elektrycznego, potencjału elektrycznego, a także siły elektromotorycznej; volt


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) fiz. jednostka potencjału elektrycznego, napięcia elektrycznego i siły elektromotorycznej;

forma rzeczownika.

 (2.1) D. lm. od: wolta

Wiktionary

Wolt (V) – jednostka potencjału elektrycznego, napięcia elektrycznego i siły elektromotorycznej, używana w układach jednostek miar SI, MKS i MKSA.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: vɔlt, AS: volt

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. woltaż m.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) volt

Wiktionary


wolta

1. jazda w kółko na ujeżdżanym koniu;
2. zręczny obrót ciała, np. podczas walki


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) geogr. rzeka w zachodniej części Afryki;

 (1.2) geogr. sztuczne jezioro w Ghanie;

 (1.3) geogr. adm. jeden z regionów administracyjnych w Ghanie, w jej południowo-zachodniej części;

Wiktionary

  • Wolta (rzeka)
  • Wolta (jezioro)
  • Wolta – jednostka administracyjna w Ghanie
  • wolta – figura w jeździectwie
  • wolta – francuski taniec, w Polsce pojawił się po objęciu tronu przez Henryka Walezego

Wikipedia

Powiązane:

 przym. woltański

 rzecz. Woltańczyk mos., Woltanka ż.

Wiktionary


woltametr

przyrząd do mierzenia ładunku elektrycznego przepływającego w określonym czasie przez dany obwód elektryczny; kulometr, kulombometr


SJP.pl

Wikipedia


woltamper

Woltoamper, woltamper (oznaczenie: VA) – wolt × amper, jednostka miary mocy pozornej.

Woltoamper (oraz jego jednostki pochodne: kVA i MVA) jest jednostką używaną do określania mocy znamionowej niektórych urządzeń, na przykład transformatorów energetycznych lub zasilaczy awaryjnych.

Wikipedia


woltamperometria

zespół metod elektrochemicznych stosowanych w badaniach fizykochemicznych i w analizie chemicznej


SJP.pl

Woltamperometria – technika analityczna, której podstawą jest pomiar zależności natężenie prądu – potencjał elektryczny w układzie elektrody pracującej i odniesienia zanurzonych w roztworze badanym zawierającym oznaczaną substancję i elektrolit podstawowy. Elektroda porównawcza (odniesienia) jest niepolaryzowana (np. elektroda kalomelowa), natomiast elektroda pracująca jest polaryzowaną obojętną i może to być:

  • kroplowa elektroda rtęciowa (KER)
  • inna elektroda rtęciowa
  • mikroelektroda stała

Wikipedia


woltańczyk

nazwisko


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) hist. obywatel Górnej Wolty (współcz. Burkina Faso)

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Wolta ż.

:: fż. Woltanka ż.

 przym. woltański

Wiktionary


woltanka

obywatelka Górnej Wolty (dawna nazwa Burkina Faso)


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) hist. obywatel Górnej Wolty (współcz. Burkina Faso)

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Wolta ż.

:: fm. Woltańczyk mos.

 przym. woltański

Wiktionary


woltański

przymiotnik od:
1. Wolta (rzeka w Afryce);
2. Górna Wolta (dawna nazwa Burkina Faso, państwa w Afryce); górnowoltański


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) hist. związany z Górną Woltą, dotyczący Górnej Wolty (współcz. Burkina Faso)

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Wolta ż., Woltańczyk mos., Woltanka ż.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) górnowoltański

Wiktionary


woltaż

1. napięcie elektryczne wyrażane w woltach;
2. potocznie: procentowy poziom zawartości alkoholu w napoju


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) elektr. napięcie elektryczne wyrażane w woltach

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. wolt mrz.

Wiktionary


wolter

pisarz i filozof francuski (1694-1778); Voltaire


SJP.pl

Voltaire, pol. Wolter, właśc. François-Marie Arouet (ur. 21 listopada 1694 w Paryżu, zm. 30 maja 1778 tamże) – francuski pisarz epoki oświecenia, filozof, historyk i publicysta. Tworzył satyry, powieści, dramaty oraz „Listy”.

Prowadził ożywioną korespondencję (zachowały się 23 tysiące jego listów). Bulwersował opinię publiczną krytycyzmem i śmiałością przekonań. Wiele podróżował.

Wikipedia


wolterianin

zwolennik wolterianizmu; wolnomyśliciel


SJP.pl


wolterianizm

doktryna światopoglądowo-polityczna Woltera głosząca filozoficzny sceptycyzm połączony z afirmacją rozumu, walkę z obskurantyzmem, tolerancję religijną


SJP.pl

Wolterianizm − koncepcje światopoglądowo-polityczne Voltaire`a reprezentujące filozoficzny sceptycyzm połączony z afirmacją rozumu, postulujące walkę z obskurantyzmem, krytykę światopoglądu religijnego z pozycji deistycznych i idee tolerancji religijnej.

Wikipedia


wolterianka

wolterianin


SJP.pl

Patrz:

wolterianin

wolteriański

dotyczący wolterianizmu, wolterianina


SJP.pl


wolterowski

1. taki jak u Woltera, charakterystyczny dla utworów Woltera;
2. dawniej: fotel wolterowski - fotel o wysokim oparciu i niskim siedzeniu; wolter


SJP.pl


wolterowy

przymiotnik dzierżawczy - należący do Woltera lub z nim związany


SJP.pl


woltoamper

pozaukładowa jednostka mocy elektrycznej biernej


SJP.pl

Woltoamper, woltamper (oznaczenie: VA) – wolt × amper, jednostka miary mocy pozornej.

Woltoamper (oraz jego jednostki pochodne: kVA i MVA) jest jednostką używaną do określania mocy znamionowej niektórych urządzeń, na przykład transformatorów energetycznych lub zasilaczy awaryjnych.

Wikipedia


woltoamperomierz

przyrząd do pomiaru napięcia i natężenia prądu; amperowoltomierz


SJP.pl


woltol

produkt zagęszczenia olejów mineralnych, zwierzęcych lub roślinnych za pomocą cichych wyładowań elektrycznych


SJP.pl


woltometr

przyrząd do mierzenia napięcia prądu elektrycznego


SJP.pl


woltomierz

przyrząd do pomiaru napięcia prądu elektrycznego


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) metrol. elektr. przyrząd do pomiaru napięcia elektrycznego;

Wiktionary

Woltomierz – przyrząd pomiarowy mierzący napięcie elektryczne.

Nazwa pochodzi od jednostki napięcia: wolta. Woltomierz włącza się równolegle do obwodu elektrycznego. Idealny woltomierz posiada nieskończenie dużą rezystancję wewnętrzną. W związku z tym oczekuje się pomijalnie małego poboru prądu przez cewkę pomiarową.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: vɔlˈtɔ̃mʲjɛʃ, AS: voltõmʹi ̯eš

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) woltometr

Wiktionary


woltowy

wolt


SJP.pl

Patrz:

wolt

woltyż

przestarzale: woltyżerka (popisowa jazda na koniu)


SJP.pl


woltyżer

1. żołnierz lekkiej piechoty w armii napoleońskiej; tyralier;
2. jeździec cyrkowy


SJP.pl

Woltyżerowie (fr. voltigeur) - formacja wojskowa występująca w wojskach napoleońskich na początku XIX wieku. Były to jednostki wyborowe i wyszkolone do walki w tyralierze.

Wikipedia


woltyżerka

1. kobieta uprawiająca jazdę akrobatyczną na koniu;
2. popisowa jazda na koniu w cyrku


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) jeźdz. dyscyplina sportowa i rodzaj pokazów cyrkowych polegających na gimnastyce oraz akrobatyce na koniu;

Wiktionary

Woltyżerka – dyscyplina jeździecka, obecnie jako jedna z 7 dyscyplin wspierana jest przez Międzynarodową Federację Jeździecką (FEI). W dyscyplinie tej zawodnik lub grupa zawodników wykonuje zróżnicowane ćwiczenia gimnastyczne i akrobatyczne na galopującym, kłusującym lub stępującym koniu, prowadzonym na lonży.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ˌvɔltɨˈʒɛrka, AS: voltyžerka

Wiktionary


woltyżerować

rzadko: specjalizować się w ćwiczeniach akrobatycznych wykonywanych na galopującym koniu


SJP.pl


wolumen

oprawny tom obejmujący całość dzieła, jego poszczególne części lub kilka różnych dzieł; wolumin, volumen


SJP.pl

  • wolumen obrotów – pojęcie dotyczące obrotu giełdowego
  • wolumen – poligraficzna jednostka introligatorska
  • wolumen (papiernictwo) – jednostka pulchności papieru
  • Wolumen – warszawska giełda elektroniczna
  • wolumen biblioteczny – tom w znaczeniu bibliotecznym, inaczej wolumin

Wikipedia


wolumetr

przyrząd do mierzenia objętości gazów


SJP.pl


wolumin

1. oprawny tom, jednostka introligatorska, biblioteczna; wolumen, volumen;
2. książkowo: rękopis oprawny w grubą księgę; foliał;
3. książkowo: zapisany zwój papirusu lub pergaminu


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) pojedynczy egzemplarz książki

 (1.2) inform. wydzielona część w pamięci stałej komputera, w której przechowywane są informacje

Wiktionary

  • Wolumin (bibliotekoznawstwo) – pojedynczy fizyczny egzemplarz książki
  • Wolumin (informatyka) – wydzielony obszar nośnika danych służący do przechowywania informacji

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Biblioteka wyprzedaje stare książki po dwa złote za wolumin.

 (1.2) W trybie tym można połączyć w jeden logiczny wolumin kilka różnych dysków. Umożliwi to uzyskanie sporej pojemności przy wykorzystaniu kilku starych dysków, co stanowi atrakcyjne rozwiązanie zwłaszcza w przypadku serwera "budynkowego".

Wiktionary

Wymowa:

IPA: vɔˈlũmʲĩn, AS: volũmʹĩn

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) vol.

Wiktionary


woluminowy

związany z woluminem - wydzielonym obszarem pamięci komputerowej umożliwiającej przechowywanie dużych ilości danych przez długi czas


SJP.pl


woluntariat

wolontariat (częściej);
1. pracowanie gdzieś z własnej woli za darmo, zwłaszcza przy ludziach chorych, starszych, bezdomnych;
2. bezpłatna forma stażu w szpitalu odbywana przez lekarza zdobywającego specjalizację


SJP.pl


woluntariusz

wolontariusz (częściej);
1. osoba dobrowolnie pracująca bez wynagrodzenia w celu niesienia pomocy innym, np. opiekująca się nieuleczalnie chorymi lub bezdomnymi;
2. praktykant wykonujący pracę bez wynagrodzenia dla nauczenia się zawodu


SJP.pl


woluntariuszka

wolontariuszka (częściej);
1. kobieta dobrowolnie pracująca bez wynagrodzenia w celu niesienia pomocy innym, np. opiekująca się nieuleczalnie chorymi lub bezdomnymi;
2. praktykantka wykonująca pracę bez wynagrodzenia dla nauczenia się zawodu


SJP.pl


woluntarysta

zwolennik woluntaryzmu


SJP.pl


woluntarystka

woluntarysta


SJP.pl

Patrz:

woluntarysta

woluntarystyczny

woluntaryzm


SJP.pl

Patrz:

woluntaryzm

woluntaryzm

wolontaryzm;
1. kierowanie się wyłącznie własną wolą w podejmowaniu decyzji;
2. pogląd filozoficzny, według którego wola jest głównym czynnikiem w codziennym działaniu, przeciwstawiający się intelektualizmowi i sentymentalizmowi


SJP.pl

Woluntaryzm (z łac. voluntaswola) – termin wprowadzony przez Ferdinanda Tönniesa, oznaczający zespół poglądów szczególnie akcentujących rolę woli w etyce i życiu ludzkim. W woluntaryzmie wola jest najwyższą władzą człowieka.

Woluntaryzm przeciwstawia się intelektualizmowi (akcentującemu szczególnie rozum) oraz sentymentalizmowi (akcentującemu szczególnie uczucia i intuicję).

Wikipedia


woluta

dekoracyjny motyw w kształcie spirali lub zwoju; ślimacznica


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) ozdobny ornament lub detal architektoniczny, czy rzeźbiarski w kształcie spirali albo zwoju;

Wiktionary

Woluta, ślimacznica – element architektoniczny i motyw ornamentacyjny w formie spirali lub zwoju.

Występuje w głowicach kolumn w architekturze greckiej i rzymskiej (w porządku jońskim, korynckim i kompozytowym). Jako ozdoba występował w sztuce asyryjskiej, perskiej oraz w okresie renesansu i baroku, w budowlach wzorowanych na stylu antycznym. Woluta stanowi najważniejszy element esownicy.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: vɔˈluta, AS: voluta

Wiktionary

Powiązane:

 przym. wolutowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) ślimacznica

Wiktionary


wolutowy

przymiotnik od: woluta


SJP.pl


wolutyna

tłuszczowiec występujący u bakterii w postaci ziaren służący jako materiał zapasowy


SJP.pl

Wolutyna – substancja zapasowa bakterii i niektórych grzybów znajdująca się w cytoplazmie w formie ziaren. Polimer fosforanowy, służący m.in. bakteriom do syntezy ATP.

Wikipedia


wolverhampton

Wolverhampton – miasto i dystrykt metropolitalny w hrabstwie West Midlands w Anglii. Miasto leży na północny zachód od Birmingham i jest drugim co do wielkości w konurbacji West Midlands. W 2021 roku miasto liczyło 234 025 mieszkańców. Zachodnie dzielnice miasta, jak Bilston czy Heath Town leżą w okręgu tradycyjnie nazywanym Black Country. Miasto położone jest na Płaskowyżu Midland, na średniej wysokości 120 m n.p.m. Przez miasto nie przepływają duże rzeki, jednakże swoje źródła mają tu Penk River, River Tame oraz Smestow Brook, dopływ River Stour. Oznacza to, że miasto leży na granicy jednego z największych angielskich działów wodnych.

Wikipedia


wolwanowice

Wolwanowice – wieś w Polsce położona w województwie małopolskim, w powiecie proszowickim, w gminie Proszowice.

W 1595 roku wieś położona w powiecie proszowickim województwa krakowskiego była własnością kasztelana małogoskiego Sebastiana Lubomirskiego.

Wikipedia


wombat

australijski ssak z rodziny torbaczy o krótkich łapkach i dobrze rozwiniętym tułowiu


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy

 (1.1) zool. australijski torbacz o brunatnoszarej sierści;

Wiktionary

Wombat (Vombatus) – rodzaj ssaka z rodziny wombatowatych (Vombatidae).

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ˈvɔ̃mbat, AS: võmbat

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. wombatowate

Wiktionary


wombatowate

o cechach wombatowatych (rodzina torbaczy)


SJP.pl

Wombatowate, wombaty (Vombatidae) – rodzina ssaków z rzędu dwuprzodozębowców (Diprotodontia), prawdopodobnie blisko spokrewnionych z koalowatymi.

Wikipedia


wombatowaty

o cechach wombatowatych (rodzina torbaczy)


SJP.pl


wombaty

australijski ssak z rodziny torbaczy o krótkich łapkach i dobrze rozwiniętym tułowiu


SJP.pl

Wombatowate, wombaty (Vombatidae) – rodzina ssaków z rzędu dwuprzodozębowców (Diprotodontia), prawdopodobnie blisko spokrewnionych z koalowatymi.

Wikipedia


womitorium

przejście w różnego rodzaju budowlach o charakterze amfiteatralnym; vomitorium


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) archit. tunelowe przejście przez trybuny stadionu lub innej budowli amfiteatralnej

 (1.2) archit. hist. w starożytnym Rzymie, przejście dla publiczności w murze cyrku

Wiktionary


womitować

dawniej: wymiotować


SJP.pl

czasownik niedokonany

 (1.1) daw. gw-pl|Poznań. wymiotować

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Jak sie miyszko koło knajpy, to już tak jes, że ci w bramie siurajóm abo womitujóm.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. womitowanie n., daw. womity

Wiktionary


womitowanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|womitować.

Wiktionary

Powiązane:

 czas. womitować ndk.

Wiktionary


womity

dawniej: wymioty


SJP.pl


won

1. waluta Korei Południowej, 1 won = 100 jeonów (chonów);
2. waluta Korei Północnej, 1 won = 100 junów (chonów)


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) chem. bodziec działający na zmysł powonienia

Wiktionary

  • Won koreański (1902–1910)
  • Won północnokoreański (1947–1959; 1959–2009; od 2009)
  • Won południowokoreański (1945–1953; od 1962)

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Nad obu orszakami: tym, którego wozy i konie stały jak w ziemię wryte, i tym, który, w barwistych strojach, jak łan ściętych kwiatów na pozłacanej ziemi leżał, świeciło w górze, jasne, ale łagodne słońce i z woniami ambry, sandału, cynamonu, piżma, aloesu, przeciągały obłoki kadzidłowego dymu.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: vɔ̃ɲ, AS: võń

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. powonienie n., nawaniacz m., wonność ż.; stpol. wonianka, wonidło

 przym. wonny

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) zapach

Wiktionary


won-ton

won ton, wonton;
1. rodzaj pikantnych pierogów z nadzieniem mięsnym, pochodzący z kuchni chińskiej;
2. zupa z tymi pierogami


SJP.pl


wończa

gatunek rośliny rodzaju Osmanthus, należący do rodziny oliwkowatych


SJP.pl

Wończa, osmantus (Osmanthus) – rodzaj krzewów i małych drzew należący do rodziny oliwkowatych. Zalicza się do niego około 30–36 gatunków. Występują one w południowo-wschodniej Azji (tylko w Chinach rosną 23 gatunki) oraz w Ameryce Północnej. Wszystkie gatunki mają wonne kwiaty, a wończa pachnąca jest rośliną przyprawową.

Wikipedia


wonczas

dawniej: wówczas


SJP.pl

zaimek przysłowny

 (1.1) daw. w tamtym czasie; wówczas, wtedy

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Głownią od pistoletu dała mu między oczy, a że się wonczas przyzostali, nikt nie widział i nikt nie gonił.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) wówczas, wtedy; książk. podówczas; daw. naonczas, naówczas, natedy, natenczas, wtenczas

Wiktionary


wonder

[czytaj: łonder] nazwisko


SJP.pl


wonga

gatunek ptaka z rodziny gołębiowatych


SJP.pl

Wonga (Leucosarcia melanoleuca) – gatunek średniej wielkości ptaka z rodziny gołębiowatych (Columbidae). Zamieszkuje obszar od Queenslandu do Gippslandu (Australia). Zasadniczo osiadły, ale w przypadku braku lub zbyt małej ilości pożywienia populacja południowa migruje na niewielkie odległości. Zasięg występowania to ok. 1 milion km².

Wikipedia


wóngiel

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) gw-pl|Górny Śląsk. węgiel

Wiktionary


woniączka

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) gw-pl|Górny Śląsk. wódka

Wiktionary


woniawiec

rodzaj wiecznie zielonych drzew z rodziny bobowatych


SJP.pl


wonieć

książkowe: wydzielać woń, zapach, zwykle przyjemny; być pełnym jakiegoś zapachu


SJP.pl

czasownik nieprzechodni niedokonany (dk. zawonieć)

 (1.1) przest. książk. wydzielać woń, zapach

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) W komnacie matczynej było ciepło, woniało kadzidłem i dymem z jałowca. Na kominie strzelał ogień, odświeżając powietrze, Anusia leżała na wznak, drzemiąc.

Wiktionary

Powiązane:

 czas. zawonieć dk.

 rzecz. woń ż., powonienie n., wonność ż.

 przym. wonny

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) pachnieć

Wiktionary


wońka

owad dwuskrzydły


SJP.pl


wońki

owad dwuskrzydły


SJP.pl

Nabiareżnaja (biał. Набярэжная; ros. Набережная; hist. pol. Wońki) – wieś na Białorusi, w obwodzie brzeskim, w rejonie lachowickim, w sielsowiecie Honczary, nad lachowickim zbiornikiem retencyjnym na Szczarze.

Wikipedia


wońkowate

rodzina owadów dwuskrzydłych z rzędu muchówek; wońki, Sepsidae


SJP.pl


wonnica

duży, zielony chrząszcz z rodziny kózkowatych, wydzielający woń piżma; jego larwy żerują w wierzbach


SJP.pl


wonniej

stopień wyższy od przysłówka: wonnie


SJP.pl


wonniejszy

stopień wyższy od przymiotnika: wonny


SJP.pl


wonność

zapach, zwłaszcza przyjemny


SJP.pl


wonności

zapach, zwłaszcza przyjemny


SJP.pl


wonny

zapachowy


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) wydzielający woń – przyjemny zapach

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) W ogrodzie Amelii rośnie mnóstwo wonnych ziół i kwiatów.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈvɔ̃nːɨ, AS: võ•ny

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. wonność ż., wonności nmos., powonienie n., Wonna ż., woń ż.

 czas. wonieć

 przysł. wonnie

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) pachnący

Wiktionary


wonton

zastawne narzędzie służące do połowu ryb w jeziorach i rzekach


SJP.pl

  • Wonton – rodzaj pierogów w kuchni chińskiej
  • Wonton – rodzaj sieci rybackiej

Wikipedia


wood

Miejscowości w USA:

  • Wood – miejscowość w stanie Dakota Południowa, w hrabstwie Mellette
  • Wood – miejscowość w stanie Wisconsin, w hrabstwie Wood

Gminy w USA:

  • Wood (ang. Wood Township) – gmina w stanie Indiana, w hrabstwie Clark
  • Wood (ang. Wood Township) – gmina w stanie Missouri, w hrabstwie Douglas
  • Wood (ang. Wood Township) – gmina w stanie Missouri, w hrabstwie Wright
  • Wood (ang. Wood Township) – gmina w stanie Pensylwania, w hrabstwie Huntingdon
  • Wood (ang. Wood Town) – gmina w stanie Wisconsin, w hrabstwie Wood

Wikipedia


woodrow

[czytaj: łudroł]
1. obce imię męskie;
2. nazwisko


SJP.pl

Gminy w USA:

  • Woodrow (ang. Woodrow Township) – gmina w stanie Minnesota, w hrabstwie Beltrami
  • Woodrow (ang. Woodrow Township) – gmina w stanie Minnesota, w hrabstwie Cass

Wikipedia


woods

  • Woods – amerykańskie przedsiębiorstwo motoryzacyjne

Gminy w USA:

  • Woods – gmina w stanie Minnesota, w hrabstwie Chippewa

Hrabstwa w USA:

  • Woods – hrabstwo w stanie Oklahoma

Osoby noszące nazwisko Woods:

  • A.M. Woods – amerykański zawodnik lacrosse
  • Alan Woods (ur. 1944) – brytyjski działacz trockistowski i pisarz
  • Arthur Woods (1929–2015) – nowozelandzki rugbysta i trener
  • Bob Woods (ur. 1933) – szwedzki curler
  • Charles Arthur Woods – amerykański zoolog
  • Cheyenne Woods (ur. 1990) – amerykańska golfistka
  • Chris Woods (ur. 1959) – angielski piłkarz
  • Christine Woods (ur. 1983) – amerykańska aktorka
  • Clinton Woods (ur. 1972) – brytyjski bokser
  • Cooper Woods (ur. 2000) – australijski narciarz dowolny
  • Dean Woods (1966–2022) – australijski kolarz
  • Donald Woods (1906–1998) – amerykański aktor
  • Earl Woods (1932–2006) – amerykański baseballista i trener
  • Frank Woods (1860–1939) – amerykański scenarzysta filmowy
  • George Woods (1943–2022) – amerykański lekkoatleta, kulomiot
  • Ilene Woods (1929–2010) – amerykańska piosenkarka, aktorka i malarka
  • Ivan Woods (ur. 1978) – maltański piłkarz
  • James Woods (ur. 1947) – amerykański aktor
  • James Woods (ur. 1992) – brytyjski narciarz dowolny
  • John C. Woods (1911–1950) – amerykański wojskowy i kat
  • John Woods (ur. 1955) – irlandzki lekkoatleta, długodystansowiec
  • Keyshawn Woods (ur. 1996) – amerykański koszykarz
  • Lesley Woods (1910–2003) – amerykańska aktorka
  • Leona Woods (1919–1986) – amerykańska fizyczka
  • Loren Woods (ur. 1978) – amerykański koszykarz
  • Marcel Woods – holenderski DJ i producent muzyczny
  • Margaret Louisa Woods (1855–1945) – angielska pisarka i poetka
  • Michael Woods (ur. 1935) – irlandzki polityk
  • Michael Woods (ur. 1957) – amerykański aktor
  • Michael Woods (ur. 1986) – kanadyjski kolarz
  • Myrtle Woods (1900–2001) – australijska aktorka
  • Naomi Woods (ur. 1996) – amerykańska aktorka pornograficzna
  • Paul Woods – amerykański strzelec
  • Phil Woods (1931–2015) – amerykański saksofonista jazzowy
  • Qyntel Woods (ur. 1981) – amerykański koszykarz
  • Renn Woods (ur. 1958) – amerykańska aktorka i piosenkarka
  • Rick Woods (1948–2012) – amerykański żużlowiec
  • Rose Mary Woods (1917–2005) – amerykańska urzędniczka
  • Shareese Woods (ur. 1985) – amerykańska lekkoatletka, biegaczka
  • Simon Woods (ur. 1980) – brytyjski aktor
  • Spencer Woods (ur. 1998) – amerykański zapaśnik
  • Steven Woods (ur. 1973) – amerykański zapaśnik
  • Thomas Woods (ur. 1972) – amerykański historyk i ekonomista
  • Tiger Woods (ur. 1975) – amerykański golfista
  • Wesley Woods (ur. 1986) – amerykański aktor pornograficzny
  • Xavier Woods (ur. 1986) – amerykański wrestler

Wikipedia


woodstock

[czytaj: łutstok]
1. festiwal muzyczny organizowany przez fundację Wielka Orkiestra Świątecznej Pomocy z pieniędzy uzyskanych od sponsorów; Przystanek Woodstock;
2. nazwa kilku miast w Kanadzie;
3. nazwa kilku miast, wsi i gmin w Stanach Zjednoczonych;
4. miejscowość w Anglii, w hrabstwie Oxfordshire;
5. nazwa festiwalu muzycznego, który odbył się w dniach 15, 16, 17 i 18 sierpnia 1969 roku w Bethel koło Nowego Jorku


SJP.pl

  • Festiwal w Woodstock (1969, USA)
  • Przystanek Woodstock (obecnie Pol'and'Rock Festival)

Wikipedia


woodstockowicz

[czytaj: łudstokowicz] uczestnik Woodstocku (festiwalu muzycznego)


SJP.pl


woodstockowy

Woodstock [czytaj: łudstokowy]


SJP.pl


woodstokowicz

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) pot. uczestnik festiwalu Pol’and’Rock Festival, dawniej „Przystanek Woodstock”

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Woodstock n./m., woodstockowicz m.

:: fż. woodstokowiczka ż., woodstockowiczka ż.

 przym. woodstockowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) woodstockowicz

Wiktionary


woodward

Miejscowości w USA:

  • Woodward – miasto w stanie Iowa, w hrabstwie Dallas
  • Woodward – miasto w stanie Oklahoma, w hrabstwie Woodward
  • Woodward – jednostka osadnicza w stanie Pensylwania, w hrabstwie Centre

Gminy w USA:

  • Woodward (ang. Woodward Township) – gmina w stanie Dakota Północna, w hrabstwie Wells
  • Woodward (ang. Woodward Township) – gmina w stanie Pensylwania, w hrabstwie Clearfield
  • Woodward (ang. Woodward Township) – gmina w stanie Pensylwania, w hrabstwie Clinton
  • Woodward (ang. Woodward Township) – gmina w stanie Pensylwania, w hrabstwie Lycoming

Wikipedia


woody

Woody (dawniej Weringdale) – obszar niemunicypalny w hrabstwie Kern, w Kalifornii (Stany Zjednoczone), na wysokości 504 m.

Wikipedia


woofer

[czytaj: łufer] głośnik niskotonowy


SJP.pl


woolf

[czytaj: łulf] nazwisko, m.in. Virginia Woolf (1882-1941) - pisarka angielska


SJP.pl


woonerf

[czytaj: wunerf] rodzaj ulicy na terenie mieszkaniowym, na której piesi i rowerzyści mają pierwszeństwo wobec pojazdów mechanicznych


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) urb. rodzaj ulicy w mieście zaprojektowanej w celu zwiększenia bezpieczeństwa przede wszystkim pieszych i rowerzystów, którzy mają priorytet przed samochodami;

Wiktionary

Woonerf (niderlandzka wymowa: /ʋoːn.ɛrf/) – rodzaj ulicy w strefie zurbanizowanej, w której położono nacisk na wysoki poziom bezpieczeństwa, uspokojenie ruchu, atrakcyjność przestrzeni i funkcji komunikacyjnej z priorytetem dla pieszych i rowerzystów. Woonerf jest w założeniu przestrzenią publiczną, która łączy funkcje ulicy, deptaku, parkingu i miejsca spotkań mieszkańców. Podstawą projektowania ulicy tego typu jest rezygnacja z tradycyjnego podziału przestrzeni między jezdnię i chodniki oraz zastosowanie elementów małej architektury, co zniechęca kierowców do ruchu tranzytowego, nie wyklucza jednak możliwości wprowadzenia komunikacji miejskiej.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) W artykule omówiony został rozwój koncepcji modernizacji ulic w polskich miastach zgodnie z zasadami woonerf.

 (1.1) Na woonerfie bardzo ważną rolę pełnią bowiem meble miejskie, czyli ławki, stojaki na rowery, plac zabawace zabaw oraz drzewa i trawniki.

Wiktionary


wop

Wojska Ochrony Pogranicza; dawna organizacja powołana do ochrony granic państwa, odpowiednik dzisiejszej Straży Granicznej


SJP.pl

skrótowiec w funkcji rzeczownika rodzaju męskorzeczowego

 (1.1) = Wojska Ochrony Pogranicza;

Wiktionary

Wymowa:

IPA: vɔp, AS: vop

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. wopista mos.

Wiktionary


wopista

po drugiej wojnie światowej: żołnierz Wojsk Ochrony Pogranicza


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) hist. wojsk. żołnierz WOP, formacji ochrony granic Polski do 1991 roku

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Staszek był wopistą na strażnicy w Stroniu Śląskim.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: vɔˈpʲista, AS: vopʹista

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. wopik m., wopistówka ż.

 skr. WOP

 przym. wopowski

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) pot. wopik

Wiktionary


wopistka

wopista


SJP.pl

Patrz:

wopista

wopno

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) gw-pl|Górny Śląsk. wapno

Wiktionary


wopr

Wodne Ochotnicze Pogotowie Ratunkowe


SJP.pl

skrótowiec

 (1.1) = Wodne Ochotnicze Pogotowie Ratunkowe;

Wiktionary

Wymowa:

IPA: vɔpr̥, AS: vopr̦

Wiktionary

Powiązane:

 przym. woprowski

Wiktionary


wopr-owiec

członek WOPR (Wodnego Ochotniczego Pogotowia Ratunkowego); woprowiec


SJP.pl


wopr-owski

WOPR (Wodne Ochotnicze Pogotowie Ratunkowe); woprowski


SJP.pl


woprowiec

członek WOPR (Wodnego Ochotniczego Pogotowia Ratunkowego); WOPR-owiec


SJP.pl


woprowski

przymiotnik od: WOPR (Wodne Ochotnicze Pogotowie Ratunkowe); WOPR-owski


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z WOPR-em, dotyczący WOPR-u

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. WOPR m.

 skr. WOPR

Wiktionary


wór

1. duży worek;
2. obwisła lub spuchnięta skóra pod oczami


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) duży worek

 (1.2) pot. obwisła skóra pod okiem

 (1.3) wulg. worek mosznowy, jaja

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. woreczek mrz., worek mrz., wory nmos.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) gwara. wańtuch; daw. miech, sak

 (1.3) anat. moszna

Wiktionary


worać

[czytaj: w-orać]
1. rzadkie: wprowadzić coś w głąb gleby poprzez oranie; przyorać;
2. worać się:
a) zaorać czyjąś część pola na swój użytek, przywłaszczyć ją sobie;
b) zagłębić się w coś, wbić się


SJP.pl


worcell

  • Henryk Worcell, właśc. Tadeusz Kurtyka (1909-1982) – polski prozaik i publicysta
  • Stanisław Worcell (zm. 1778) – kasztelan halicki, sędzia ziemski halicki
  • Stanisław Gabriel Worcell (1799–1857) – polski działacz polityczny, publicysta

Wikipedia


worcester

ostry sos z soi, octu i innych składników


SJP.pl

Worcester (wymowa, /ˈwʊstə/) – miasto w Wielkiej Brytanii (Anglia), o statusie city, ośrodek administracyjny hrabstwa Worcestershire, w dystrykcie Worcester. W 2021 roku miasto liczyło 105 465 mieszkańców. W mieście wynaleziono oraz długi czas produkowano sos Worcestershire.

Wikipedia


worcesterski

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z Worcesterem, dotyczący Worcesteru

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Worcester mrz.

Wiktionary


worczak

worczak zagnietek - gatunek pająka z rodziny worczakowatych


SJP.pl


worczakowate

o cechach worczakowatych (rodzina pająków)


SJP.pl

Worczakowate (Gnaphosidae) – rodzina pająków z podrzędu Opisthothelae i infrarzędu Araneomorphae. Grupa kosmopolityczna, obejmująca około 2250 opisanych gatunków, sklasyfikowanych w ponad 130 rodzajach. Żyją głównie na ziemi, w ściółce i pod korą. Aktywnie polują na ofiary.

Wikipedia


worczakowaty

o cechach worczakowatych (rodzina pająków)


SJP.pl


word

[czytaj: łord] program komputerowy do pisania tekstów


SJP.pl

skrótowiec w funkcji rzeczownika rodzaju męskorzeczowego

 (1.1) = Wojewódzki Ośrodek Ruchu Drogowego;

Wiktionary

Microsoft Word – procesor tekstu rozwijany przez przedsiębiorstwo Microsoft. Program po raz pierwszy wydany został 25 października 1983 pod nazwą Multi-Tool Word i przeznaczony był do pracy na systemach Xenix. Kolejne wersje powstawały dla IBM PC na systemach DOS (1983), Apple Macintosh z systemem Classic Mac OS (1985), AT&T Unix PC (1985), Atari ST (1988), OS/2 (1989), Microsoft Windows (1989), SCO Unix (1994) oraz macOS (dawniej OS X; 2001). Pierwotnie samodzielny program, później stał się częścią pakietu biurowego Microsoft Office. Od wersji 2.0 dla Windows dostępny jest w wersji polskiej.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) W przyszłym tygodniu zdaję w WORD-zie egzamin teoretyczny na prawo jazdy.

 (1.1) W ostatnim czasie drastycznie spadł poziom zdawalności egzaminów w radomskim WORD-zie.

Wiktionary


worden

Miejscowości w USA:

  • Worden – wieś w stanie Illinois, w hrabstwie Madison
  • Worden – jednostka osadnicza w stanie Montana, w hrabstwie Yellowstone
  • Worden – miasto w stanie Wisconsin, w hrabstwie Clark

Gminy w USA:

  • Worden (ang. Worden Town) – gmina w stanie Wisconsin, w hrabstwie Clark

Wikipedia


wordliczek

nazwisko


SJP.pl


wordowski

Word [czytaj: łordowski]


SJP.pl


wordperfect

[czytaj: łord perfekt] program komputerowy, zaawansowany edytor tekstowy; Word Perfect


SJP.pl


wordpress

WordPress – napisany w języku PHP system zarządzania treścią (CMS), zaprojektowany pierwotnie do obsługi blogów.

Wykorzystuje bazę danych MySQL i MariaDB. Rozpowszechniany jest na licencji GNU General Public License i jest dostępny bezpłatnie.

Wikipedia


wordsworth

Osoby o tym nazwisku:

  • Dorothy Wordsworth – angielska pisarka, poetka i diarystka
  • John Wordsworth – angielski duchowny
  • William Wordsworth – angielski poeta

Wikipedia


woreczek

zdrobnienie od: worek


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) zdrobn. worek

 (1.2) mały worek

 (1.3) zawartość małego worka

Wiktionary

Woreczek – (łac. sacculus) część ucha wewnętrznego, będąca fragmentem systemu służącego do utrzymania równowagi ciała, czyli błędnika błoniastego. Znajduje się on między ślimakiem a kanałami półkolistymi. Zawiera zgrubienie nabłonka zmysłowego, zwane plamką woreczka.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: vɔˈrɛt͡ʃɛk, AS: voreček

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. wory nmos., worek m., wór m., workowanie n.

 czas. workować ndk.

 przym. woreczkowy, woreczkowaty, workowy, workowaty

Wiktionary


woreczkowaty

przypominający kształtem woreczek, podobny do woreczka


SJP.pl


woreczkowy

przymiotnik od: woreczek


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) przym. od woreczek

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌvɔrɛt͡ʃˈkɔvɨ, AS: vorečkovy

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. worek, woreczek

 przym. woreczkowaty, workowy, workowaty

 czas. workować

Wiktionary


woreda

jednostka podziału administracyjnego w Etiopii


SJP.pl

Uereda (amh. ወረዳ, wereda) – jednostka podziału administracyjnego, niekiedy samorządowa, w Etiopii.

W skład ueredy wchodzi kilka kebelie, lub innych lokalnych organizmów administracyjnych, będących najmniejszymi z jednostek podziału terytorialnego Etiopii (odpowiadają polskim gminom). Ueredy najczęściej łączą się po kilka w strefy, tworzące kyllyle, niektóre ueredy nie należą do żadnej strefy i mają status „uered specjalnych”, pełniąc funkcję jednostek autonomicznych.

Wikipedia


worek

pojemnik z płótna lub plastiku zwykle pozbawiony uchwytów


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) miękki, elastyczny pojemnik wykonany z kawałków materiału, folii lub papieru;

 (1.2) miara ilości: zawartość worka (1.1)

 (1.3) pot. przen. zbyt luźne ubranie, sukienka

 (1.4) bot. zarodnia u niektórych grzybów;

 (1.5) zob. worek mosznowy., moszna

 (1.6) geogr. wybiegnięcia terytorium państwa w głąb innych państw sąsiednich

Wiktionary

Worek – wiotki pojemnik podobny do torby, lecz pozbawiony specjalizowanego zamknięcia. Wykonuje się go głównie z juty, płótna, skóry, papieru bądź tworzyw sztucznych. Służy do przechowywania i transportu rozmaitych artykułów, w tym sypkich, lecz nie płynów. Jedną z jego odmian jest worek próżniowy – gadżet charakteryzujący się możliwością wypompowania z niego powietrza dla oszczędzenia miejsca.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Konie jednak nie mogły się za płotem pomieścić, więc chłopcy, rozkulbaczywszy je i zdjąwszy z nich naczynia blaszane i worki, popętali je tylko, by nie oddaliły się zanadto w poszukiwaniu trawy lub wody.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈvɔrɛk, AS: vorek

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. wory m., workowanie m., workowatość ż., workowiec m., workowce nmos., woreczniak m.

:: zdrobn. woreczek m.

:: zgrub. wór m.

 czas. workować ndk.

 przym. workowy, woreczkowy, workowaty

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) sak, sakwa, mieszek, miech, reg. śl. bojtel.

 (1.6) cypel

Wiktionary


workaholic

[czytaj: łerkaholik] człowiek odczuwający nieustanną potrzebę wytężonej pracy; pracoholik, workaholik, workoholik


SJP.pl


workaholik

[czytaj: łerkaholik] człowiek odczuwający nieustanną potrzebę wytężonej pracy; pracoholik, workaholic, workoholik


SJP.pl


worki

potocznie, u ludzi: obwisła skóra pod oczami; wory


SJP.pl


workoholik

[czytaj: łerkoholik] człowiek odczuwający nieustanną potrzebę wytężonej pracy; pracoholik, workaholik, workaholic


SJP.pl


workolot

gatunek podobnego do wiewiórki latającej torbacza, zamieszkujący kontynent australijski; lotopałanka


SJP.pl


workować

pakować w worki


SJP.pl

czasownik

 (1.1) pakować coś do worów

Wiktionary

Wymowa:

IPA: vɔrˈkɔvat͡ɕ, AS: vorkovać

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. worek m., woreczek m., workowanie n., zaworkowanie n., wory nmos.

 przym. workowy, woreczkowy, workowaty

Wiktionary


workowanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|workować.

Wiktionary

Powiązane:

 czas. workować ndk.

 rzecz. worek mrz., zaworkowanie n., woreczek mrz., wory nmos.

Wiktionary


workowate

1. przypominający kształtem worek, podobny do worka;
2. o ubraniu: zbyt luźny;
3. o cechach workowatych (nadrząd lub rodzina ssaków);
4. mrówkożer workowaty - gatunek ssaka z nadrzędu torbaczy;
5. lew workowaty - wymarły gatunek drapieżnego ssaka z nadrzędu torbaczy;
6. wilk workowaty - wymarły gatunek ssaka z rodziny wilkoworowatych; wilk tasmański, wilkowór tasmański


SJP.pl


workowaty

1. przypominający kształtem worek, podobny do worka;
2. o ubraniu: zbyt luźny;
3. o cechach workowatych (nadrząd lub rodzina ssaków);
4. mrówkożer workowaty - gatunek ssaka z nadrzędu torbaczy;
5. lew workowaty - wymarły gatunek drapieżnego ssaka z nadrzędu torbaczy;
6. wilk workowaty - wymarły gatunek ssaka z rodziny wilkoworowatych; wilk tasmański, wilkowór tasmański


SJP.pl


workowce

1. lądowy ssak niższy rozwijający się w torbie na brzuchu matki; torbacz, torbowiec;
2. grzyb rozmnażający się przez zarodniki workowe lub przez pączkowanie


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj niemęskoosobowy, liczba mnoga

 (1.1) syst. zool. nazwa systematyczna|Marsupialia|Illiger|ref=tak., nadrząd ssaków z podgromady żyworodnych;

 (1.2) syst. mik. nazwa systematyczna|Ascomycota|Caval.-Sm.|ref=tak., gromada grzybów;

Wiktionary

Wikipedia

Powiązane:

 rzecz. worek mrz., workowiec mzw.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) war. torbacze

Wiktionary


workowiec

1. lądowy ssak niższy rozwijający się w torbie na brzuchu matki; torbacz, torbowiec;
2. grzyb rozmnażający się przez zarodniki workowe lub przez pączkowanie


SJP.pl

Wikipedia


workownik

urządzenie ułatwiające napełnianie worków


SJP.pl


workowy

przymiotnik od: worek


SJP.pl


workshop

[czytaj: łerkszop] seminarium, spotkanie artystyczny lub naukowe, mające na celu nabycie określonych umiejętności; warsztaty artystyczne lub naukowe


SJP.pl

Workshop – bezpłatny miesięcznik społeczno-kulturalny wydawany przez Fundację Laboratorium Reportażu, ISSN 1895-6157. Ukazuje się od października 2005 r.

Redakcja znajduje się w Warszawie w Laboratorium Reportażu Instytutu Dziennikarstwa Uniwersytetu Warszawskiego. Redaktorem naczelnym jest Marek Miller. Sekretarzem redakcji jest Krzysztof Sielicki.

Wikipedia


workucki

Workuta (miasto w Rosji)


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z Workutą, dotyczący Workuty (miasta w Rosji)

 (1.2) związany z Workutą, dotyczący Workuty (rzeki w Rosji)

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Workuta ż.

Wiktionary


workuta

miasto w Rosji


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) geogr. miasto na północy Federacji Rosyjskiej, w Republice Komi;

 (1.2) geogr. rzeka w Federacji Rosyjskiej, na polarnym Uralu, prawy dopływ Usy;

Wiktionary

Workuta (ros. Воркута; komi: Вӧркута, Vörkuta) – miasto w Rosji, w republice Komi, nad rzeką Workutą (dorzecze Peczory), 160 km na północ od koła podbiegunowego. Nazwa miasta pochodzi z języka nienieckiego, co można przetłumaczyć jako dużo niedźwiedzi.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Tym razem los mnie rzucił hen na północ, w zapolarny dziki kraj Workuta.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: vɔrˈkuta, AS: vorkuta

Wiktionary

Powiązane:

 przym. workucki

Wiktionary


worm

wirus komputerowy samoczynnie się rozprzestrzeniający; robak


SJP.pl


wormacja

miasto w Niemczech


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) geogr. miasto na prawach powiatu w zachodnich Niemczech, w Nadrenii-Palatynacie, port nad Renem;

Wiktionary

Wormacja (niem. Worms /vɔʁms/; jid. ‏ווערמײַזע‎ Wermajze; łac. Civitas Vangionum) – miasto na prawach powiatu w zachodnich Niemczech, w południowo-wschodniej części kraju związkowego Nadrenia-Palatynat. Port nad Renem. Jedno z najstarszych niemieckich miast. 31 grudnia 2019 r. liczyło 83 542 mieszkańców na powierzchni 108,77 km².

Wikipedia

Powiązane:

 przym. wormacki

Wiktionary


wormacki

przymiotnik od: Wormacja


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z Wormacją, dotyczący Wormacji

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Wormacja ż.

Wiktionary


woroblin

Woroblin (przed 1 stycznia 1990 Wróblin) – wieś w Polsce położona w województwie lubelskim, w powiecie bialskim, w gminie Janów Podlaski.

W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa bialskopodlaskiego.

Wieś jest sołectwem w gminie Janów Podlaski. Według Narodowego Spisu Powszechnego z roku 2011 wieś liczyła 97 mieszkańców.

Wierni Kościoła rzymskokatolickiego należą do parafii św. Apostołów Piotra i Pawła w Pratulinie.

Wikipedia


worona

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) geogr. hydron. rzeka na Ukrainie, prawy dopływ Bystrzycy Nadwórniańskiej

 (1.2) geogr. hydron. rzeka w obwodach penzeńskim, woroneskim i tambowskim Rosji, prawy dopływ Chopru

Wiktionary

  • Worona – agromiasteczko na Białorusi, w obwodzie grodzieńskim, w rejonie ostrowieckim
  • Worona – wieś na Ukrainie, w rejonie kołomyjskim
  • Worona – rzeka na Ukrainie, prawy dopływ Bystrzycy Nadwórniańskiej
  • Worona – przystanek kolejowy we wsi Worona w rejonie kołomyjskim
  • Worona – album Lindy z 1996 roku
  • „Worona” – utwór Lindy pochodzący z albumu o tym samym tytule

Wikipedia


woronczak

nazwisko


SJP.pl


woroneski

Woroneż; woronieski


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z Woroneżem, dotyczący Woroneża

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Woroneż m.

Wiktionary


woroneż

miasto w Federacji Rosyjskiej; Woronież


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna

 (1.1) geogr. miasto w Rosji, nad rzeką o tej samej nazwie;

 (1.2) geogr. rzeka, lewy dopływ Donu;

Wiktionary

Woroneż (ros. Воронеж) – miasto obwodowe w Rosji, nad rzeką Woroneż (dopływ Donu). Znajduje się 486 km na południe od Moskwy, przy federalnej magistrali M4 „Don”. Aglomeracja woroneska liczy ponad 1,3 mln mieszkańców, a samo miasto (2020) 1 058 261 mieszkańców.

Wikipedia

Powiązane:

 przym. woroneski

Wiktionary


woronicz

nazwisko


SJP.pl

Osoby o tym nazwisku:

  • Jan Paweł Woronicz – rzymskokatolicki duchowny, poeta
  • Janusz Woronicz – polski działacz emigracyjny i publicysta
  • Józef Woronicz – polski urzędnik, poseł na Sejm
  • Samuel Woronicz – polski urzędnik
  • Teodor Woronicz – polski urzędnik, poseł na Sejm

Wikipedia


woroniecki

nazwisko


SJP.pl

Woronieccy – polski ród książęcy pochodzenia litewskiego bądź ruskiego, pieczętujący się herbem Korybut, będący gałęzią kniaziów Nieświckich.

Wikipedia


woronieski

Woronież; woroneski


SJP.pl


woronież

miasto w Federacji Rosyjskiej; Woroneż


SJP.pl


woronowicz

nazwisko


SJP.pl

  • Adam Woronowicz – polski aktor
  • Bohdan Woronowicz – polski psychiatra i seksuolog
  • Iwan Woronowicz – radziecki funkcjonariusz organów bezpieczeństwa
  • Stanisław Woronowicz – polski matematyk i fizyk
  • Woronowicz – polski herb szlachecki

Wikipedia


woroszylski

nazwisko


SJP.pl


woroszyłowgrad

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna

 (1.1) geogr. hist. Ługańsk, nazwa w użyciu w latach 1935–58 i 1970–90;

Wiktionary

Ługańsk (ukr. Луганськ, Łuhansk; ros. Луга́нск, Ługansk) – miasto we wschodniej części Ukrainy, przy granicy z Rosją. Stolica obwodu ługańskiego. Leży w Donieckim Zagłębiu Węglowym. W latach 1935–1958 i 1970–1991 nosił nazwę Woroszyłowgrad. Od 2014 miasto okupowane przez prorosyjskich separatystów, w 2022 anektowane przez Federację Rosyjską, co nie zostało uznane międzynarodowo.

Wikipedia

Powiązane:

 przym. woroszyłowgradzki

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) współcz. Ługańsk

Wiktionary


woroszyłowgradzki

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z Woroszyłowgradem, dotyczący Woroszyłowgradu

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) W szybkim tempie idzie wydobycie rudy żelaza w Radzieckiej Ukrainie. Na jej podstawie wyrosły wielkie zakłady-giganty: „Azowstal”, „Kriworiżstal”, „Zaporożstal”, Kramatorskie Zakłady im. Stalina, Woroszyłowgradzkie Zakłady Budowy Parowozów, Charkowskie Zakłady Traktorów i wiele innych.

 (1.1) Udałem się do kancelarii i prorektora Uralskiego Instytutu i przedstawiłem moje dokumenty z aspirantury woroszyłowgradzkiej.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Woroszyłowgrad mrz.

Wiktionary


woroszyłowsk

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna

 (1.1) geogr. hist. Stawropol (Kaukaski), nazwa używana w latach 1935-1943

 (1.2) geogr. hist. Ałczewsk, nazwa używana w latach 1931-62

Wiktionary

Ałczewsk (ukr. Алчевськ) – miasto na południowo-wschodniej Ukrainie, w obwodzie ługańskim, w Donieckim Zagłębiu Węglowym, oddalone 45 km od Ługańska. Stacja kolejowa.

Od 1961 miasto trzy razy zmieniało nazwy. Od 1931 do 1961 nazywało się Woroszyłowśk (Ворошиловск), później do 1991 Kommunarśk (Коммунарск), od 1991 nazywa się Ałczewsk.

Wikipedia

Powiązane:

 przym. woroszyłowski

Wiktionary


worowaty

przypominający wyglądem wór


SJP.pl


worowice

Miejscowości w Polsce

Wg TERYT jest ich 2
  • Worowice – wieś w woj. mazowieckim, w pow. płockim, w gminie Bulkowo
  • Worowice – wieś w woj. świętokrzyskim, w pow. ostrowieckim, w gminie Waśniów

Zobacz też

  • Worowice-Wyroby

Wikipedia


worowo

Miejscowości w Polsce

  • Worowo – osada w woj. wielkopolskim, w pow. poznańskim, w gminie Murowana Goślina
  • Worowo – wieś w woj. zachodniopomorskim, w pow. łobeskim, w gminie Łobez
  • Worowo – osada w woj. zachodniopomorskim, w pow. łobeskim, w gminie Łobez

Wikipedia


worskla

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) geogr. rzeka płynąca po terytorium Rosji i Ukrainy, lewy dopływ Dniepru;

Wiktionary

Worskla (ukr. i ros. Ворскла Worskła) – rzeka płynąca po terytorium Rosji i Ukrainy, lewy dopływ Dniepru.

Długość rzeki wynosi 464 km, a powierzchnia dorzecza – 14 700 km².

Nad jej brzegami 12 lub 16 sierpnia 1399 rozegrała się bitwa między wojskami litewsko-ruskimi a tatarskimi.

Największym miastem nad Worsklą jest Połtawa.

W Epoce żelaza nad środkowym biegiem rzeki umiejscowione było Gelonos – port rzeczny, ośrodek metalurgii i handlu.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) W bitwie pod Worsklą, w roku 1399 zginęło kilkudziesięciu litewsko-ruskich książąt, a Tatarzy zapuścili się aż na Wołyń.

Wiktionary


worsztynowicz

nazwisko


SJP.pl


wortal

serwis internetowy o określonej tematyce


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) inform. portal internetowy zajmujący się jedną określoną tematyką;

Wiktionary

Wortal – portal internetowy zajmujący się jedną określoną tematyką.

Termin pochodzi od określania „portal wertykalny”.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Marek prowadzi wortal filatelistyczny.

Wiktionary


wortycyzm

Wortycyzm (ang. vorticism, od łac. vortex „zawirowanie, burza“) – awangardowy kierunek sztuk plastycznych powstały w Anglii na początku XX wieku, równoległy do kubizmu i włoskiego futuryzmu. Był odpowiedzią na tradycje akademickie i impresjonizm, stanowił specyficznie angielski przyczynek do modernizmu.

Wikipedia


wory

potocznie, u ludzi: obwisła skóra pod oczami; worki


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj niemęskoosobowy, liczba mnoga

 (1.1) pot. powiększone fałdy skórne wiszące pod oczami

 (1.2) pot. grub. męska moszna

forma rzeczownika.

 (2.1) plural|wór.

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Masz wielkie wory pod oczami, więc zdrzemnij się.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈvɔrɨ, AS: vory

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. wór m., worek m., worki nmos., woreczek m., workowanie n.

 czas. workować ndk.

 przym. workowy, workowaty

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) worki

Wiktionary


woryszek

w gwarze śląskiej i wielkopolskiej: woreczek


SJP.pl


worywać

[czytaj: w-orywać]
1. rzadkie: wprowadzać coś w głąb gleby poprzez oranie; przyorywać;
2. worywać się:
a) zaorywać czyjąś część pola na swój użytek, przywłaszczać ją sobie;
b) zagłębiać się w coś, wbijać się


SJP.pl


wos

[czytaj: wos] skrót od: wiedza o społeczeństwie - przedmiot humanistyczny; wos.


SJP.pl

skrótowiec literowy w funkcji rzeczownika rodzaju męskorzeczowego

 (1.1) = eduk. wiedza o społeczeństwie

 (1.2) = kolej. wykaz ostrzeżeń stałych

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Dostałam piątkę z WOS-u.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: vɔs, AS: vos

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) wos.

Wiktionary


wos.

skrót od: wiedza o społeczeństwie; WOS


SJP.pl


wosiak

nazwisko


SJP.pl


wosiek

nazwisko


SJP.pl


wosiewicz

nazwisko


SJP.pl


wosik

nazwisko


SJP.pl


wosiński

nazwisko


SJP.pl


wosio

rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy

 (1.1) gwara. bocian, bocian biały

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) bocian, pot. bociek; gwara. bocion, bociun, bocan, boción, bociąg, bocon, bocoń, boczoń, boć, boćko, busiek, busion, buśko, iwanko, klebocon, klobocon, ksiądz wojciech, mocian, pocian, staś, wojtek, wojtuś; białystok|klekotun.

Wiktionary


wosk

substancja używana m.in. do wyrobu świec


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) plastycznyastyczna substancja o żółtawym kolorze, łatwo topliwa, nierozpuszczalna w wodzie, używana do produkcji świec, past do obuwia itp., stosowana w przemyśle farmaceutycznym i spożywczym;

 (1.2) przestęp. złoto

 (1.3) przestęp. przedmioty pochodzące z kradzieży

Wiktionary

Woski – grupa substancji stałych pochodzenia naturalnego lub syntetycznego o stosunkowo niskiej temperaturze topnienia i małej lepkości w stanie stopionym. Parametry wosków są różnie określane przez różne źródła. Według Niemieckiego Towarzystwa Nauki o Tłuszczach woski mają następujące właściwości:

  • ugniatalne w temperaturze 20 °C
  • kruche
  • od gruboziarnistych do drobnokrystalicznych
  • od półprzeźroczystych do matowych
  • po stopieniu cechują się względnie małą lepkością, nawet nieznacznie powyżej temperatury topnienia
  • nie wykazują tendencji do włóknistości
  • o konsystencji i gęstości zależnej od temperatury
  • możliwe do polerowania przy niewielkim nacisku.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Nie polecam wosku sojowego, ponieważ jest komedogenny.

 (1.1) W XVI wieku wosk był cennym i poszukiwanym na rynkach europejskich surowcem oraz jednym z podstawowych artykułów polskiego eksportu.

 (1.4) Mały nakład oraz fakt, że to pierwszy discopolowy album wydany na wosku, może podbijać cenę z biegiem czasu.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: vɔsk, AS: vosk

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. woskowina ż., woszczyna ż., woskarka ż., woskownica ż., woskowanie n., woskarz n., woskoboiny lm., woskobojne n., woskobojnia ż., woskowiec m., woskodrzew m., woskopalma ż., woskownik m., woskowniczka ż., woskownictwo n., woskownicowate lm., woskówka ż., woskowatość ż.

:: zdrobn. woszczek m.

:: zgrub. woszczysko n.

 czas. woskować ndk., nawoskować, woszczyć

 przym. woskowy, woskowaty, woskowożółty, woskowny, woszczysty, nawoskowany, bezwoskowy, woskowniczy, woszczynowy

 przysł. woskowo, woskowato

Wiktionary


woskarka

maszyna wykańczalnicza do nakładania wosku na tkaniny runowe i polerowania ich powierzchni pokrytej woskiem, w celu nadania połysku


SJP.pl


woskarz

dawniej: osoba wyrabiająca świece i inne woskowe przedmioty


SJP.pl


woskodajny

zawierający wosk, dostarczający wosku


SJP.pl


woskol

wosk syntetyczny składający się z polichloronaftalenów, otrzymywanych przez dłuższe chlorowanie naftalenu; biała, żółta lub brunatna substancja stosowana jako dielektryk w przemyśle elektrotechnicznym


SJP.pl


woskowaty

1. przypominający wosk, podobny do wosku;
2. zawierający wosk, pełen wosku


SJP.pl


woskowijka

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) opakowanie żywności wielokrotnego użytku, najczęściej bawełniane i z dodatkiem wosku pszczelego

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Jeśli jeszcze nie wiesz to woskowijka to idealna alternatywa dla folii spożywczej, aluminiowej czy innych opakowań jednorazowych na żywność.

Wiktionary


woskowina

wydzielina gruczołów skóry przewodu słuchowego chroniąca go przed drobnymi ciałami obcymi


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) fizj. żółtawa, woskowata substancja wydzielana w przewodzie słuchowym zewnętrznym człowieka i wielu innych ssaków;

Wiktionary

Woskowina, wosk uszny (łac. cerumen) – żółtawa, woskowata substancja wydzielana w przewodzie słuchowym zewnętrznym człowieka i wielu innych ssaków. Odgrywa znaczącą rolę w oczyszczaniu i nawilżaniu przewodu słuchowego zewnętrznego oraz zapewnia ochronę przed niektórymi bakteriami, grzybami i owadami. Jest mieszaniną lepkiej wydzieliny gruczołów łojowych i mniej lepkiej ze zmodyfikowanych apokrynowych gruczołów potowych.Głównymi składnikami są końcowe produkty szlaku mewalonowego: skwalen, lanosterol i cholesterol.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ˌvɔskɔˈvʲĩna, AS: voskovʹĩna

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. wosk mrz., woszczyna ż.

 przym. woszczynowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) wosk uszny, woszczyna

Wiktionary


woskowinowy

przymiotnik od: woskowina


SJP.pl


woskówka

miękka skóra u nasady dzioba niektórych ptaków, np. gołębi


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) anat. ornit. miękka skóra pokrywająca nasadę dzioba (występuje u ptaków drapieżnych, sów, gołębi, a także u innych grup ptaków);

Wiktionary

Woskówka (ceroma) – miękka, silnie ukrwiona, zmodyfikowana skóra znajdująca się u niektórych ptaków przy nasadzie dzioba (szponiaste, grzebiące, gołębiowate, sowy, papugowe), lub powlekająca cały dziób (kaczkowate). W obrębie woskówki lub na jej skraju umieszczone są nozdrza. Często kontrastowo ubarwiona, zwłaszcza u samców. U ptaków drapieżnych woskówka jest żółta (u dorosłych) lub szara albo niebieska (u młodych).

Wikipedia

Powiązane:

 rzecz. wosk

 przym. woskowy

Wiktionary


woskownia

dawniej: zakład, w którym wytłaczano wosk


SJP.pl


woskownica

1. wieloletnia roślina pnąca z rodziny toinowatych, uprawiana jako doniczkowa; hoja, hoya;
2. woskownica europejska - trujący krzew z rodziny woskownicowatych występujący nad Bałtykiem


SJP.pl

Woskownica (Myrica L.) – rodzaj roślin należący do rodziny woskownicowatych (Myricaceae). W zależności od ujęcia systematycznego należą tu tylko dwa gatunki albo ok. 55. W wąskim ujęciu należy tu tylko woskownica europejska M. gale występująca w Ameryce Północnej, północnej Europie i północno-wschodniej Azji oraz Myrica hartwegii – endemit Kalifornii. Zasięg rodzaju w szerokim ujęciu obejmuje różne kontynenty z wyjątkiem Antarktydy i Australii, ale jest bardzo porozrywany i zwykle brak tych roślin na rozległych obszarach lądowych wewnątrz kontynentów o klimacie ciepłym. W Polsce spotykana jest w naturze tylko woskownica europejska. Myrica faya uznana została za jeden ze 100 najbardziej inwazyjnych gatunków na świecie.

Wikipedia


woskownicowate

rodzina roślin z rzędu bukowców


SJP.pl

Woskownicowate (Myricaceae Blume) – rodzina roślin z rzędu bukowców. Obejmuje cztery rodzaje z 57 gatunkami. Występują na wszystkich kontynentach z wyjątkiem Antarktydy i Australii, przy czym zasięg rodziny jest bardzo porozrywany i zwykle brak jej przedstawicieli na rozległych obszarach lądowych wewnątrz kontynentów o klimacie ciepłym. W strefie tropikalnej rośliny te rosną na obszarach górskich. Do europejskiej i polskiej flory należy tylko jeden gatunek – woskownica europejska (Myrica gale).

Wikipedia


woskownicowaty

o cechach woskownicowatych (rodzina roślin)


SJP.pl


woskownicowiec

przedstawiciel monotypowego rzędu roślin okrytonasiennych


SJP.pl


woskowobiały

biały o odcieniu wosku


SJP.pl


woskowożółty

żółty o woskowym odcieniu; żółtowoskowy


SJP.pl

przymiotnik jakościowy

 (1.1) koloru żółtego o odcieniu wosku

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Thomas Wolf spostrzegł wówczas, że mężczyzna wygląda na chorego, zapisał w pamięci gorejące plamaamy na policzkach i woskowożółtą skórę jego rąk.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. wosk mrz.

Wiktionary


woskowy

1. przymiotnik od: wosk
2. wykonany, zrobiony z wosku


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) odnoszący się do wosku, zrobiony z wosku

 (1.2) przypominający wosk kolorem i konsystencją

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. woszczyna ż., wosk m., woskówka ż.

 czas. woskować ndk.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.2) woskowaty

Wiktionary


wośp

skrót od: Wielka Orkiestra Świątecznej Pomocy


SJP.pl

skrótowiec, rzeczownik, rodzaj żeński lub męskorzeczowy, nazwa własna

 (1.1) = Wielka Orkiestra Świątecznej Pomocy

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Koncert ten odbywa się pod egidą WOŚP.

 (1.1) Kwesta WOŚP przebiega spokojnie.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: vɔɕp, AS: vośp

Wiktionary


wostok

Wostok (ros. восток – wschód, jedna z głównych stron świata).

  • Program Wostok – radziecki program lotów załogowych
  • Wostok – seria radzieckich jednoosobowych pojazdów kosmicznych
  • Wostok (1818) – okręt Marynarki Wojennej Imperium Rosyjskiego
  • Wostok – rodzina radzieckich rakiet nośnych
  • Wostok – rosyjska stacja naukowa na Antarktydzie
    • Wostok 1 – nieczynna radziecka stacja antarktyczna

    Wikipedia


woświn

jezioro w Polsce


SJP.pl

Woświn (niem. Wotschwien See) – jezioro na Pojezierzu Ińskim, w woj. zachodniopomorskim, w powiecie łobeskim, w gminie Węgorzyno, w dorzeczu Uklei. Jezioro znajduje się na obszarze pomiędzy miastami Węgorzyno i Dobra.

Wikipedia


woszcza

roślina z rodziny dyniowatych


SJP.pl

Beninkaza szorstka, beninkaza woskodajna, woszcza szorstka (Benincasa hispida (Thunb.) Cogniaux) – gatunek rośliny tropikalnej z rodziny dyniowatych. Jest wykorzystywana od wieków w Azji jako warzywo. Jedyny przedstawiciel monotypowego rodzaju Benincasa G. Savi, Bibliot. Ital. (Milan) 9: 158. 1818 (podrodzina Cucurbitoideae, plemię Benincaseae).

Wikipedia


woszczak

nazwisko


SJP.pl

Hymenelia Kremp. (woszczak) – rodzaj grzybów z klasy miseczniaków Lecanoromycetes. Ze względu na współżycie z glonami zaliczany jest do grupy porostów.

Wikipedia


woszczek

żółtobrunatna wydzielina gruczołów skóry przewodu słuchowego chroniąca go przed drobnymi ciałami obcymi; woskowina


SJP.pl


woszczelski

przymiotnik od: Woszczele


SJP.pl


woszczkowo

Woszczkowo – wieś w Polsce położona w województwie wielkopolskim, w powiecie rawickim, w gminie Miejska Górka.

W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa leszczyńskiego.

Wikipedia


woszczyk

nazwisko


SJP.pl

(14382) Woszczyk – planetoida z głównego pasa planetoid.

Wikipedia


woszczyna

1. plastry z wosku z komórkami na miód;
2. pozostałości po stopieniu i oczyszczeniu wosku;
3. żółtobrunatna wydzielina gruczołów skóry przewodu słuchowego, chroniąca go przed ciałami obcymi; woskowina


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) pszcz. odwirowany plaster pszczeli

 (1.2) anat. wydzielina uszna

Wiktionary

Woszczyna – plastry pszczele niezawierające miodu ani czerwiu przeznaczone do wytopu wosku lub ponownego wykorzystania w ulu. Zwartość wosku zmniejsza się wraz z wiekiem woszczyny.

Wikipedia

Powiązane:

 rzecz. wosk mrz., woskowina ż.

 przym. woskowy, woszczynowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) woskowina

Wiktionary


woszczynowy

przymiotnik od: woszczyna


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z woszczyną, dotyczący woszczyny

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. wosk mrz., woskowina ż., woszczyna ż.

Wiktionary


woszczyński

nazwisko


SJP.pl


woszeria

glon z klasy różnowiciowców, rosnący w wodzie lub na wilgotnej glebie


SJP.pl

Woszeria, prostnica (Vaucheria) – rodzaj glonów z klasy różnowiciowców z monotypowej rodziny Vaucheriaceae.

Wikipedia


woszt

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) gw-pl|Górny Śląsk. spoż. kiełbasa

Wiktionary


wot

skrót od:
1. Wojska Obrony Terytorialnej;
2. Warszawski Ośrodek Telewizyjny


SJP.pl

skrótowiec, rzeczownik

 (1.1) = Warszawski Ośrodek Telewizyjny

 (1.2) = wojska obrony terytorialnej

Wiktionary

Wot – gaun wikas samiti w zachodniej części Nepalu w strefie Rapti w dystrykcie Rolpa. Według nepalskiego spisu powszechnego z 2011 roku liczył on 832 gospodarstwa domowe i 4409 mieszkańców (2416 kobiet i 1993 mężczyzn).

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Program zrealizował WOT w 1983 roku.

 (1.2) Politycy opozycji często porównują WOT do ORMO, czy ZOMO twierdząc, że będą one wykorzystywane do tłumienia antyrządowych protestów.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. wocista mos.

 przym. WOT-owski

Wiktionary

Synonimy:

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

 rzecz. wocista mos.

 przym. WOT-owski

frazeologia.

etymologia.

uwagi.

 

tłumaczenia.

źródła.

== WOT (język angielski.) ==

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik niepoliczalny, skrótowiec

 (1.1) = grykomp. gra komputerowa World of Tanks;

odmiana.

przykłady.

składnia.

kolokacje.

synonimy.

Wiktionary


wot-owski

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z WOT-em, dotyczący WOT-u

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. WOT m.

 skr. WOT

Wiktionary


wota

votum;
1. w Kościele katolickim: symboliczny przedmiot ofiarowany w jakiejś intencji, wieszany na ołtarzu, obrazie itp.;
2. dawniej:
a) uroczyste zobowiązanie; ślub, przyrzeczenie;
b) decyzja, głos w wyborach


SJP.pl

Dar wotywny, wotum dziękczynne – religijny dar składany w określonej intencji lub jako dowód wdzięczności, zazwyczaj w sanktuariach (kościołach) lub w miejscach pielgrzymek.

W starożytności pogańskiej często znane jako ex voto (łac. dosł. „ze ślubowania”) – dar symboliczny składany bóstwu jako dziękczynienie (agalma) albo ofiara błagalna. Miał postać niewielkich figurek terakotowych lub metalowych (najczęściej brązowych, ołowianych), płytek płaskorzeźbionych bądź malowanych (np. pinaksy) z kamienia lub terakoty, a nawet naczyń. Rzadszą formą wotum były posągi albo nieduże budowle.

Wikipedia


wotant

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) praw. sędzia, który nie przewodniczy rozprawie, ale bierze udział w wydaniu wyroku

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. wotum n.

Wiktionary


wotiacki

dotyczący Wotiaków


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z Wotiakami, dotyczący Wotiaków (Udmurtów)

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (2.1) jęz. język wotiacki;

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Wotiak mos., Wotiaczka ż.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) udmurcki

 (2.1) udmurcki

Wiktionary


wotiacy

dawniej: Udmurci (lud zamieszkujący Udmurcję i sąsiednie tereny)


SJP.pl

Udmurci (przest. Wotiacy) – naród ugrofiński, zamieszkujący Rosję.

W spisie powszechnym z 2010 roku 552 299 osób zdeklarowało narodowość udmurcką. Większość mieszka na terenie Republiki Udmurcji, a ponadto w Baszkortostanie, Tatarstanie, Mari El, obwodzie kirowskim i Kraju Permskim. Posługują się językiem udmurckim z grupy permskiej języków ugrofińskich.

Wikipedia


wotiaczka

dawniej: Udmurtka (mieszkanka Umdurcji)


SJP.pl


wotiak

dawniej: Udmurta (mieszkaniec Umdurcji)


SJP.pl


wotkińsk

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna

 (1.1) geogr. miasto w europejskiej części Rosji, w Udmurcji;

Wiktionary

Wotkińsk (ros. Воткинск, udmurcki Вотка) – miasto w europejskiej części Rosji, w Udmurcji. Około 96 tys. mieszkańców (2021).

W tym mieście urodził się Piotr Ilicz Czajkowski i tutaj znajduje się muzeum poświęcone jego osobie.

W mieście rozwinął się przemysł maszynowy, uzbrojenia (Wotkinskij Zawod), środków transportu, drzewny oraz materiałów budowlanych.

Wikipedia

Powiązane:

 przym. wotkiński

Wiktionary


wotkiński

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z Wotkińskiem, dotyczący Wotkińska

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Wotkińsk mrz.

Wiktionary


wotować

uchwalać; składać śluby


SJP.pl

czasownik

 (1.1) daw. głosować

 (1.2) daw. uchwalać

 (1.3) daw. ślubować

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. wotowanie n., wotum n.

 przym. wotywny

Wiktionary


wotowiec

potocznie: żołnierz Wojsk Obrony Terytorialnej


SJP.pl


wotski

język należący do grupy języków ugrofińskich, używany w północno-wschodniej Rosji w okolicy Sankt Petersburga


SJP.pl


wotum

votum;
1. w Kościele katolickim: symboliczny przedmiot ofiarowany w jakiejś intencji, wieszany na ołtarzu, obrazie itp.;
2. dawniej:
a) uroczyste zobowiązanie; ślub, przyrzeczenie;
b) decyzja, głos w wyborach


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) rel. kult. przedmiot ofiarowany Bogu w jakiejś intencji, umieszczony w świątyni;

 (1.2) daw. uroczyste zobowiązanie

 (1.3) daw. głos oddawany w wyborach

Wiktionary

Wotum (z łac. votum) może się odnosić do:

  • wotum zaufania
  • wotum nieufności
  • konstruktywnego wotum nieufności
  • daru wotywnego
  • tabliczki wotywnej

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Gablotę na wota powiesimy z lewej strony.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. votum n., dewocjonalia nmos., wotant mos.

 przym. wotywny

 czas. wotować

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) votum

Wiktionary


wotycki

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z Wotami, dotyczący Wotów

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (2.1) jęz. język wotycki;

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Wotowie lm m.

 przym. wotski, wocki

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) wocki, wotski

 (2.1) wocki, wotski

Wiktionary


wotywa

1. msza odprawiana w specjalnej intencji;
2. ranna msza śpiewana i grana


SJP.pl

Wotywa, msza wotywna – w Kościele katolickim jest to msza odprawiana w czyjejś/jakiejś intencji nie według formularza przypisanego na dany dzień, lecz według formularza odpowiadającego pobożności wiernych lub szczególnej okazji.

Wikipedia



wow

[czytaj: łał] wykrzyknik używany w mowie potocznej, wyrażający zachwyt, uznanie, zdziwienie itp.; łał


SJP.pl

wykrzyknik

 (1.1) pot. wyrażający zachwyt, uznanie itp.

Wiktionary

WOW
  • WOW – skrótowa forma nazwy gry World of Warcraft
  • WOW – skrótowa forma nazwy gry The War of the Worlds
  • WOW – w języku rosyjskim (ros. ВОВ) powszechnie używany skrót wielkiej wojny ojczyźnianej
  • WOW – skrót od Warszawski Okręg Wojskowy – nazwa terenowego organu wykonawczego ministra Obrony Narodowej
  • WOW – skrót od Warszawski Okręg Wojskowy (Warszawski Okręg Wojenny) – nazwa jednego z 14 okręgów wojskowych Imperium Rosyjskiego
  • WOW – skrót od Wschodnia Obwodnica Wrocławia
  • WOW – oznaczenie wschodniej obwodnicy Warszawy
  • WOW - skrót od Wojska Obrony Wewnętrznej

Wikipedia


wówczas

książkowo: zaimek przysłowny wskazujący, odsyłający do pewnego czasu w przeszłości lub przyszłości; w tym czasie, wtedy, wtenczas


SJP.pl

zaimek przysłowny wskazujący

 (1.1) odsyła do okresu czasu, o którym mowa w danej wypowiedzi

 (1.2) odsyła do sytuacji po spełnieniu określonego warunku

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Byłem wówczas małym chłopcem, gdy ją po raz pierwszy zobaczyłem.

 (1.2) Jeszcze dobiorę się do was, a wówczas nie chciałbym być w waszej skórze.

 (1.2) Wydam towar dopiero wówczas, gdy dostanę pieniądze.

 (1.2) Gdyby sprawy potoczyły się inaczej, wówczas może wszyscy by o tym zapomnieli.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈvuft͡ʃas, AS: vufčas

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) wtedy, książk. podówczas, przest. wtenczas, przest. natenczas, daw. natedy

 (1.2) wtedy

Wiktionary


wowra

nazwisko


SJP.pl


woyciechowski

nazwisko


SJP.pl


woytowicz

nazwisko


SJP.pl

Wójtowicz, ili Wojtowicz, ili Woytowicz, ili Woitowicz, ili Wojtowiczi

Wikipedia


woyzeck

  • Woyzeck – sztuka Georga Büchnera
Adaptacje sztuki
  • Wozzeck – trzyaktowa opera z librettem i muzyką Albana Berga
  • Woyzeck – niemiecki dramat filmowy z 1974 w reżyserii Giancarlo Cobelliego
  • Woyzeck – niemiecki dramat filmowy z 1979 w reżyserii Wernera Herzoga
  • Woyzeck – węgierski dramat filmowy z 1994 w reżyserii Jánosa Szásza

Wikipedia


wóz

1. czterokołowy pojazd drewniany ciągniony przez konie;
2. potocznie: samochód, autobus, tramwaj * forma dopełniacza l.poj. "woza" możliwa tylko w przysłowiu "Przyszła (przyjdzie) koza do woza." - ktoś prosi (poprosi) o pomoc, którą wcześniej odrzucał


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) ciągnięty przez konie lub inne zwierzęta pociągowe pojazd używany do podróżowania lub transportu, rzadko też jako mieszkanie

 (1.2) zawartość wozu (1.1)

 (1.3) pot. dowolny pojazd o co najmniej czterech kołach, również wagon

 (1.4) pojazd o określonej specjalizacji

Wiktionary

Pojazdy
  • wóz – pojazd zaprzęgowy, zwykle jego czterokołowa wersja
    • wóz drabiniasty
  • wóz – pojazd silnikowy (samochód)
  • wóz asenizacyjny – maszyna rolnicza do transportu i rozlewania gnojówki lub gnojowicy
  • wóz bojowy – pojazd mechaniczny o specjalnym wyposażeniu do zwalczania zagrożeń
    • wóz strażacki

    Wikipedia

    Przykłady

     (1.1) Jadą wozy kolorowe taborami, jadą wozy kolorowe wieczorami (…).

     (1.1) Przy powrozie na wozie wielki ciężar konie wlekły.

     (1.2) Tej zimy spaliłam w piecu dwa wozy węgla.

     (1.3) Mało dzisiaj jest wozów na parkingu.

     (1.3) Tylko jeden z przedziałów klasy III, w piątym wozie od końca, nie poddawał się ogólnemu nastrojowi (…).

     (1.4) Nie mogę zrobić reportażu, bo wszystkie wozy są dzisiaj w terenie.

    Wiktionary

    Wymowa:

    IPA: vus, AS: vus

    Wiktionary

    Powiązane:

     rzecz. podwozie n., nadwozie n., woźnica mos., powóz mrz., wozak mos., wozownia ż., wożenie n., wiezienie n.

    :: zdrobn. wózek mrz.

     czas. wozić ndk., wieźć ndk.

     przym. wozowy, wózkowy

    Wiktionary

    Synonimy:

     (1.1) fura

    Wiktionary


wozak

1. dawniej: człowiek trudniący się przewozem towarów wozem konnym;
2. robotnik górniczy napełniający wózki urobkiem; sypacz; ciskacz;
3. wozak leśny - robotnik leśny przemieszczający sortymenty drewna przy użyciu zaprzęgów konnych; zrywkarz


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) woźnica, osoba prowadząca wóz

 (1.2) robotnik zajmujący się transportem urobku w kopalni

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) woźnica

Wiktionary


wozatarz

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) stpol. woźnica

Wiktionary

Wymowa:

IPA: vɔˈzataʃ, AS: vozataš

Wiktionary


woźbin

Woźbin – wieś sołecka w Polsce położona w województwie mazowieckim, w powiecie mińskim, w gminie Cegłów.

W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa siedleckiego.

Wierni Kościoła rzymskokatolickiego należą do parafii Jana Chrzciciela i Andrzeja Apostoła w Cegłowie.

Wikipedia


wózeczek

zdrobnienie od: wózek


SJP.pl


wózek

nieduży pojazd do przewożenia ludzi albo ciężarów


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) zdrobn. od: wóz

 (1.2) mały pojazd kołowy;

 (1.3) kolej. część podwozia pod wagonem w pojeździe szynowym;

 (1.4) lotn. koła lub zespół kół w podwoziu samolotu

 (1.5) przen. pot. samochód

 (1.6) zob. wózek dziecięcy.

 (1.7) zob. wózek inwalidzki.

Wiktionary

  • wózek (kolejnictwo)
    • wózek Kraussa-Helmholtza
    • wózek Jakobsa
  • wózek inwalidzki
  • wózek szpitalny
  • wózek transportowy
  • wózek sklepowy
  • wózek (snooker)
  • wózek (żeglarstwo)
  • wózek golfowy, zobacz też: Melex
  • wózek dziecięcy


zobacz też: Wozzeck

Wikipedia

Przykłady

 (1.2) Dawniej mleczarz rozwoził mleko wózkiem po całym miasteczku.

 (1.5) Mariolka ma nowy, wypasiony wózek od swoich starych.

 (1.7) Adam już od roku żyje na wózku.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈvuzɛk, AS: vuzek

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. wozówka ż., wózkowy mos., wóz mrz., wózeczek mrz., wozak mos., wozik mrz., wozownia ż.

 czas. wozić ndk., wieźć ndk., zawozić ndk., zawieźć dk.

 przym. wózkowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) wózeczek, wozik

 (1.5) fura, bryka

Wiktionary


wożenie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|wozić.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: vɔˈʒɛ̃ɲɛ, AS: vožńe

Wiktionary

Powiązane:

 czas. wozić, wieźć

 rzecz. wóz mrz., Woźnica mzw., przewoźnik mos., wózkowy mos.

 przym. wózkowy

Wiktionary


wozgrza

dawniej:
1. flegma, śluz z nosa, smark;
2. osoba zakatarzona


SJP.pl


wozić

1. transportować często ludzi lub przedmioty, poruszając się odpowiednim środkiem lokomocji;
2. potocznie: zwiedzać wiele miejsc, jeżdżąc z kimś;
3. wozić się - potocznie: brać coś w podróż


SJP.pl

czasownik przechodni niedokonany (dk. wieźć)

 (1.1) przemieszczać coś przy pomocy jakiegoś pojazdu

czasownik zwrotny wozić się

 (2.1) przen. celowo wykorzystywać kogoś lub jakąś sytuację dla osiągnięcia korzyści

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈvɔʑit͡ɕ, AS: voźić

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. wożenie n., wóz m., wózek m., wozak m., woźnica m., Woźnica ż./mos./mzw., podwozie n.

 czas. wieźć, zwozić, wywozić, wywieść, odwozić, odwieźć

 przym. wozowy

Wiktionary


wozidło

rodzaj wywrotki do jazdy w trudnym terenie


SJP.pl

Wozidło, wozidło technologiczne – rodzaj wywrotki przeznaczonej do transportu dużych ilości materiałów sypkich w trudnych warunkach terenowych, niedostępnych dla standardowych samochodów ciężarowych, np. w kopalniach odkrywkowych. Ze względu na konstrukcję wozidła dzielimy na przegubowe oraz sztywnoramowe.

Wikipedia


wozik

zdrobnienie od: wóz (głównie o samochodzie)


SJP.pl


wozina

tani, lichy wóz


SJP.pl


woziński

nazwisko


SJP.pl


woziwoda

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) ten, co rozwozi wodę

Wiktionary

Woziwoda (niem. Woziwoda, po 1900 Schüttenwalde) – osada w Polsce, położona w województwie kujawsko-pomorskim, w powiecie tucholskim, w gminie Tuchola. Miejscowość jest częścią składową sołectwa Klocek.

W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa bydgoskiego.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Właśnie w tem miejscu woziwody napełniali beczki, w których dostarczali wodę mieszkańcom miasta.

Wiktionary


wózkarka

uliczna handlarka sprzedająca swoje wyroby z wózka


SJP.pl


wózkarnia

pomieszczenie do przechowywania wózków dziecięcych, rowerów itp.; wózkownia


SJP.pl


wózkować

1. potocznie: wozić dziecko w wózku;
2. w piłce nożnej: dryblować;
3. w języku filmowym: płynnie przesuwać kamerę, filmować jadącą kamerą


SJP.pl


wózkowicz

potocznie: osoba poruszająca się na wózku inwalidzkim


SJP.pl


wózkowiczka

potocznie: kobieta poruszająca się na wózku inwalidzkim


SJP.pl


wózkownia

pomieszczenie do przechowywania wózków dziecięcych, rowerów itp.; wózkarnia


SJP.pl


wózkowy

przymiotnik od: wózek


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z wózkiem, dotyczący wózka

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (2.1) ktoś, kto zajmuje się prowadzeniem wózka

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. wózek m., wóz m., wózeczek m., powóz m., powozownia ż., wozownia ż., wożenie n., powożenie n., zawożenie n., zawiezienie n., wiezienie n., zwożenie n., zwiezienie n.

Wiktionary


woźna

pracownica szkoły lub innej instytucji wykonująca w niej czynności pomocnicze


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) eduk. pracownica szkoły wykonująca czynności pomocnicze

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Przy drzwiach stała woźna i sprawdzała, czy każdy nosi tarczę.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz.

:: fm. woźny m.

Wiktionary


woźniacki

nazwisko


SJP.pl


woźniak

nazwisko


SJP.pl

Woźniak (forma żeńska: Woźniak, Woźniakowa, liczba mnoga: Woźniakowie) – jedno z najpopularniejszych nazwisk w Polsce. Według bazy PESEL 22.01.2025 r. nosiło je 43 310 Polek i 42 757 Polaków.

Wikipedia


woźniakiewicz

nazwisko


SJP.pl


woźniakowski

nazwisko


SJP.pl

Osoby o tym nazwisku:

  • Henryk Woźniakowski – polski matematyk
  • Henryk Woźniakowski – polski filolog, wydawca i publicysta
  • Jacek Woźniakowski – polski historyk sztuki, pisarz, eseista, publicysta, dziennikarz, edytor, wydawca, tłumacz literatury pięknej, samorządowiec i wykładowca akademicki
  • Piotr Woźniakowski – polski aktor
  • Stefan Woźniakowski – polski muzyk jazzowy
  • Tadeusz Woźniakowski – polski piosenkarz, śpiewak operetkowy i kompozytor

Wikipedia


woźnica

łac. Auriga; gwiazdozbiór nieba północnego


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy, nazwa własna

 (1.1) astr. jeden z gwiazdozbiorów nieba północnego;

Wiktionary

Woźnica (również furman, wozak) – osoba powożąca zaprzęgiem konnym, także saniami, za pomocą lejca, bata, również zawód (jeśli zajęcie jest trwałe).

W tonacji sielankowej obraz niebezpieczeństw czyhających na dawnych zawodowych kupców-woźniców znany jest np. na podstawie ballady Mickiewicza z elementami beletrystycznymi.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Na południowym zachodzie znajduje się Woźnica, pod nim – Byk.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: vɔʑˈɲit͡sa, AS: voźńica

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. woźnica m., wożenie n., przewożenie n., przewiezienie n., przewoźnik m.

 czas. wozić ndk., przewozić ndk., przewieźć dk.

 przym. Woźnicowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) skr. Aur

Wiktionary


woźnicki

przymiotnik od: Woźniki


SJP.pl


woźnicowy

woźnica; woźniczy


SJP.pl


woźniczanin

mieszkaniec Woźnik (miasta w Polsce)


SJP.pl


woźniczanka

mieszkanka Woźnik (miasta w Polsce)


SJP.pl


woźniczka

nazwisko


SJP.pl

Osoby o tym nazwisku:

  • Adrian Woźniczka (ur. 1982) – polski piłkarz
  • Konstanty Woźniczka (1894–1939) – polski górnik, działacz narodowy
  • Maciej Woźniczka – polski filozof
  • Magdalena Woźniczka (ur. 1997) – polska siatkarka
  • Tadeusz Woźniczka (ur. 1936) – polski hutnik i polityk, poseł na Sejm

Wikipedia


woźniczy

w dawnej Polsce: urzędnik dworski zajmujący się utrzymaniem powozów


SJP.pl

Woźniczy - (łac. praefectus curruum) w dawnej Polsce urzędnik dworski. Do jego obowiązków należało utrzymanie karet, wozów dworu królewskiego w należytym stanie oraz to, aby były wykorzystywane zgodnie z przeznaczeniem. Był przełożonym rzemieślników pracujących na potrzeby wozowni. Osoba piastująca to stanowisko musiała zawsze towarzyszyć obok kwatermistrza królewskiego i kwatermistrza dworu w podróżach Króla.

Wikipedia


woźniewski

nazwisko


SJP.pl


woźniki

1. miasto w Polsce;
2. część miasta Sieradz;
3. nazwa wielu wsi w Polsce


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj niemęskoosobowy, liczba mnoga, nazwa własna

 (1.1) geogr. miasto w Polsce;

Wiktionary

Woźniki (niem. Woischnik) – miasto w Polsce położone w województwie śląskim, w powiecie lublinieckim, siedziba władz gminy miejsko-wiejskiej Woźniki. Według danych opartych na badaniach GUS z 31 grudnia 2024, miasto miało 4100 mieszkańców.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: vɔʑˈɲici, AS: voźńiḱi

Wiktionary


woźny

pracownik (najczęściej szkolny lub sądowy), pełniący funkcje pomocnicze


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) eduk. pracownik szkoły wykonujący czynności pomocnicze

 (1.2) daw. niższy urzędnik sądowy

Wiktionary

Woźny (łac. ministerialis) – pracownik sądowy (w Polsce; na Litwie i Ukrainie do końca XIX w.).

Gdy upoważnienia woźnego rozciągały się na teren całego województwa, wówczas był on nazywany potocznie generałem (od łac. ministerialis generalis).

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Rzuciliśmy psu woźnego kawałek kiełbasy.

 (1.2) Pan woźny mnie już prosi na salę. Muszę kończyć.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz.

:: fż. woźna ż.

Wiktionary


wozodzień

w kalkulacji kosztów przewozów samochodowych: każdy dzień kalendarzowy, w którym dany pojazd opuścił swoje miejsce postoju niezależnie od przepracowanych godzin w ciągu doby


SJP.pl


wozokilometr

jednostka obliczeniowa stosowana w transporcie kołowym, równa jednemu kilometrowi drogi wykonanej przez środki transportu w określonym czasie


SJP.pl

Wozokilometr (wkm) – stosowana zwyczajowo w transporcie kołowym jednostka miary długości drogi wykonanej przez środki transportu (wozy) w określonym czasie (np. doby, miesiąca, roku, wybranego kursu itp.), odpowiadająca kilometrowi – uwielokrotnionej podstawowej jednostce długości układu SI.

Wikipedia


wozokotczy

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) liter. hist. wojsk. dowódca, wódz powożący wozem

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Wozokotczy wodzu Strumenu, czy widzisz nieprzyjaciela?

 (1.1) Wybaw wozokotczego Kolmara, mój miły!

Wiktionary

Wymowa:

IPA: vɔzɔ̃kɔtt͡ʃɨ, AS: vozõkotčy

Wiktionary


wozówka

dłuższa boczna ściana cegły


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) bud. archit. wąska i długa powierzchnia cegły, ciosu, bloku

 (1.2) przest. budynek lub pomieszczenie na wozy

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Wątki ceglane można rozróżnić po sposobie ułożenia główek i wozówek cegieł.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: vɔˈzufka, AS: vozufka

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. wóz mrz., wózek mrz., wozik mrz., wozownia ż.

 czas. wozić ndk., wozić się ndk.

 przym. wozówkowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.2) wozownia

Wiktionary


wozówkowy

wozówka


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) bud. archit. związany z wozówką

Wiktionary

Patrz:

wozówka

Przykłady

 (1.1) Wiązanie wozówkowe jest łatwe i szybkie do wykonania.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌvɔzufˈkɔvɨ, AS: vozufkovy

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. wozówka ż.

Wiktionary


wozownia

budynek, w którym przechowywane są powozy, karety i inne pojazdy


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) archit. budynek przeznaczony do przechowywania wozów konnych

Wiktionary

Wozownia – budynek wykorzystywany na przechowywanie powozów, karet, konnych wozów strażackich, artyleryjskich oraz innych pojazdów wraz z ich wyposażeniem.

Dawniej znajdowały się w zespołach pałacowych, na zamku, kamienicy, w karczmie, w zajeździe, w willi, na dworach szlacheckich – tam, gdzie była ich potrzeba przechowywania lub gdzie mieszkał właściciel pojazdu. Drewniane o prostej konstrukcji lub ceglane o często bogatych zdobieniach. Zdarzało się, że łączono ze stajnią lub innymi budynkami folwarcznymi.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Właśnie idziemy zwiedzać łańcucką wozownię.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. wóz m., wózek mrz., wózkowy mos., wozówka ż.

 czas. wozić ndk.

 przym. wozowy, wózkowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) powozownia

Wiktionary


wozowo

dawniej: na wozach, wozami


SJP.pl


wozowy

1. przeznaczony dla wozów, będący częścią wozów;
2. przewożony wozem


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z wozem, dotyczący wozu

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. wóz m., wozownia ż.

 czas. wozić

Wiktionary


wożuczyn

Wożuczyn – wieś w Polsce położona w województwie lubelskim, w powiecie tomaszowskim, w gminie Rachanie. Leży przy drodze wojewódzkiej nr 850.

W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do ówczesniego województwa zamojskiego.

Wieś jest sołectwem w gminie Rachanie, siedzibą rzymskokatolickiej parafii Nawiedzenia Najświętszej Maryi Panny. Według Narodowego Spisu Powszechnego z roku 2011 wieś liczyła 768 mieszkańców.

Wikipedia


wozzeck

Wozzeck – trzyaktowa opera z librettem i muzyką Albana Berga.

Wikipedia


wół

zwierzę robocze, kastrowany samiec bydła domowego


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy

 (1.1) zool. wykastrowany samiec bydła domowego;

Wiktionary

Wół – wykastrowany samiec bydła domowego z rodziny wołowatych, rzędu parzystokopytnych, przeznaczony do opasania lub do prac polowych w zaprzęgu. Woły zazwyczaj są silne, mało agresywne i powolne.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Nie chciały w jarzmie chodzić woły podczas wiosny.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: vuw, AS: vuu̯

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. wołowina ż., wołowe n.

:: zdrobn. wołek mzw.

 przym. wołowy, woli

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) stpol. karw

Wiktionary


wołać

przywoływać kogoś, wydać okrzyk


SJP.pl

czasownik

 (1.1) wzywać kogoś, kierować do kogoś głośne wołanie

 (1.2) nazywać kogoś

 (1.3) przekazywać coś krzykiem

 (1.4) pot. żądać pewnej ceny (zwykle za usługę)

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Tyle razy cię wołałem, a ty twierdzisz, że nic nie słyszałaś?

 (1.2) W podstawówce wołali na mnie „Gałązka”.

 (1.3) Niektórzy śmiali się, ale większość wołała: „zabierzecie go ze sceny!”.

 (1.4) Oni wołają dwieście złotych za wymianę opon.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈvɔwat͡ɕ, AS: vou̯ać

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. wołacz m., wołanie n., przywołanie n., zawołanie n.

 czas. przywoływać ndk., przywołać dk., nawoływać ndk.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) wzywać, prosić

 (1.3) mówić, krzyczeć

Wiktionary


wołacz

1. w językoznawstwie: ostatni przypadek w deklinacji łacińskiej (szósty z kolei), polskiej (siódmy) oraz niektórych innych językach, używany w momencie, gdy nadawca zwraca się do kogoś, rzadziej czegoś; vocativus, wokatiwus;
2. w językoznawstwie: forma wyrazowa tego przypadka, np. Boże!, Polsko!, Krzysiu!; vocativus, wokatiwus;
3. dawniej: ten, kto woła, ogłasza coś; herold


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) gram. siódmy przypadek deklinacji polskiej, tworzy formę zwrotu do omawianego przedmiotu lub osoby, wykrzyknięcia do niego lub zwrócenia jego uwagi;

Wiktionary

Wołacz (łac. vocativus) – przypadek gramatyczny, piąty lub siódmy przypadek polskiej deklinacji, występuje także w wielu innych językach.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Wołaczem rzeczownika „Litwa” zaczyna się utwór „Pan Tadeusz”.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈvɔwat͡ʃ, AS: vou̯ač

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. wołanie n., zawołanie n.

 czas. wołać ndk.

 przym. wołaczowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) wokatiwus

Wiktionary


wołaczowy

wołacz


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) gram. związany z wołaczem, dotyczący wołacza

Wiktionary

Patrz:

wołacz

Powiązane:

 rzecz. wołacz mrz.

Wiktionary


wołający

przywoływać kogoś, wydać okrzyk


SJP.pl


wołajowice

Wołajowice – wieś w Polsce położona w województwie lubelskim, w powiecie hrubieszowskim, w gminie Hrubieszów.

W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa zamojskiego.

Wieś stanowi sołectwo gminy Hrubieszów. Według Narodowego Spisu Powszechnego (III 2011 r.) liczyła 191 mieszkańców i była 27. co do wielkości miejscowością gminy.

Wierni Kościoła rzymskokatolickiego należą do parafii św. Apostołów Piotra i Pawła w Moniatyczach.

Wikipedia


wołami

zwierzę robocze, kastrowany samiec bydła domowego


SJP.pl


wołanie

przywoływać kogoś, wydać okrzyk


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|wołać.

 (1.2) okrzyk, dźwięk dalekiego głosu

Wiktionary

Wołanie – siódmy album polskiej artystki muzycznej Antoniny Krzysztoń, który wydany został w 2000 roku.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: vɔˈwãɲɛ, AS: vou̯ãńe

Wiktionary

Powiązane:

 czas. wołać ndk.

 rzecz. wołacz mrz., zawołanie n.

Wiktionary


wołchow

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna

 (1.1) geogr. hydron. rzeka w zachodniej Rosji europejskiej, przepływająca przez obwody nowogrodzki i leningradzki, wypływa z jeziora Ilmen i uchodzi do jeziora Ładoga;

Wiktionary

  • Wołchow – miasto w Rosji, w obwodzie leningradzkim
  • Wołchow – rzeka w północno-zachodniej Rosji
  • Wołchow – radziecki pocisk rakietowy S-75 klasy ziemia-powietrze

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Na przykład nad Wołchowem przepływającym przez kraj Rusów cena niewolnika na początku IX w. wynosiła 60-75 dirhemów (ok. 255 gramów srebra).

Wiktionary

Powiązane:

 przym. wołchowski

Wiktionary


wołchowski

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z Wołchowem, dotyczący Wołchowa

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Wołchow mrz.

Wiktionary


wołchw

w religii Słowian: wróżbita, mag


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) szaman, kapłan w religii słowiańskiej;

Wiktionary

Wołchw, pot. guślarz – w religii Słowian wróżbita, częściowo też mag, swego rodzaju odpowiednik szamana znanego z innych kultur pierwotnych. Po chrystianizacji wołchwów zaczęto nazywać „guślarzami”. Sztuka wróżenia wołchwów była powiązana z kultem boga chtonicznego Welesa, można w niej dostrzec aspekty animizmu i szamanizmu. Wieszcza Bojana uznawano także za „wnuka Welesowego”, co mogło świadczyć o jego powiązaniu z Welesem tudzież wołchwami.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Wołchwowie utrzymywali kontakty ze światem nadprzyrodzonym poprzez ekstazę wywołaną tańcem lub środkami odurzającymi.

Wiktionary


wołchwyni

w wierzeniach Słowian: kapłanka, wróżbitka


SJP.pl


wołcza

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) geogr. hydron. rzeka na Ukrainie, lewy dopływ Samary, przepływa przez obwód doniecki i dniepropetrowski;

Wiktionary

Miejscowości w Polsce
  • Wołcza Mała – wieś w województwie pomorskim, w powiecie bytowskim, w gminie Miastko
  • Wołcza Wielka – wieś w województwie pomorskim, w powiecie bytowskim, w gminie Miastko
  • Wołcza Wielka – osada w województwie pomorskim, w powiecie bytowskim, w gminie Miastko

Wikipedia


wołczek

nazwisko


SJP.pl


wołczkowo

Wołczkowo (do 1945 niem. Völschendorf) – wieś w województwie zachodniopomorskim, w powiecie polickim, w gminie Dobra (Szczecińska). Leży na skraju Puszczy Wkrzańskiej u podnóża wału morenowego, tzw. Wału Bezleśnego, rozciągającego się na przestrzeni kilkunastu kilometrów – od Bezrzecza do brzegu Odry w Siadle Dolnym; ok. 3 km na zachód od szczecińskiego osiedla Głębokie.

Wikipedia


wołczyk

nazwisko


SJP.pl


wołczyn

1. miasto w Polsce;
2. wieś w Polsce;
3. wieś na Białorusi


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna

 (1.1) geogr. miasto w Polsce;

Wiktionary

Wołczyn (niem. Konstadt) – miasto w województwie opolskim, w powiecie kluczborskim, w gminie miejsko-wiejskiej Wołczyn, której jest siedzibą.

Według danych GUS z 1 stycznia 2024 r. miasto miało 5320 mieszkańców.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ˈvɔwt͡ʃɨ̃n, AS: vou̯čỹn

Wiktionary

Powiązane:

 przym. wołczyński

Wiktionary


wołczynianin

mieszkaniec Wołczyna (miasta w Polsce)


SJP.pl


wołczynianka

mieszkanka Wołczyna (miasta w Polsce)


SJP.pl


wołczyno

Wołczyno – wieś w Polsce położona w województwie zachodniopomorskim, w powiecie gryfickim, w gminie Gryfice.

W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa szczecińskiego.

Wikipedia


wołczyński

przymiotnik od: Wołczyn


SJP.pl


wołdowo

Wołdowo – osada w Polsce położona w województwie zachodniopomorskim, w powiecie pyrzyckim, w gminie Przelewice.

W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa szczecińskiego.

Wikipedia


wołek

gatunek chrząszcza z rodziny ryjkowcowatych, szkodnik magazynów zbożowych


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy

 (1.1) zdrobn. od: wół

 (1.2) pieszcz. wół

Wiktionary

  • Wołek – przysiółek wsi Kobiernice w woj. śląskim, w pow. bielskim, w gminie Porąbka
  • Wołek – polski dziennikarz, publicysta polityczny
  • Wołek – szczyt w Rudawach Janowickich
  • Wołek – zamek w Beskidzie Małym

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Wołek, wołek, wołek i osiołek / Dzieciąteczko w żłobie, a w stajence mróz / Kto stworzył świat cały? Tylko jeden Bóg!

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. wół mzw., wołowina ż., wołowe n.

 przym. wołowy, woli

Wiktionary


wołga

samochód marki Wołga


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) geogr. rzeka w Rosji przeduralskiej, największa i najdłuższa rzeka Europy, uchodzi do Morza Kaspijskiego;

Wiktionary

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Wołga jest najdłuższą rzeką Europy.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈvɔwɡa, AS: vou̯ga

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. wołga ż., Powołże n., Wołgin m., Wołżski m.

 przym. wołżański, nadwołżański, zawołżański

Wiktionary


wołgodońsk

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna

 (1.1) geogr. miasto w Rosji, w obwodzie rostowskim, port nad Donem;

Wiktionary

Wołgodońsk (ros. Волгодонск) – miasto w Rosji, w obwodzie rostowskim, port nad Donem (nad Cymlańskim Zbiornikiem Wodnym). Około 171 tys. mieszkańców (2020). Jedno z najmłodszych miast na południu Rosji, założony 27 lipca 1950 roku jako osiedle budowniczych Cymlańskiego Węzła Wodnego. Duży ośrodek przemysłowy i naukowy, energetyczne centrum południa Rosji.

Wikipedia

Powiązane:

 przym. wołgodoński

Wiktionary


wołgodoński

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z Wołgodońskiem, dotyczący Wołgodońska

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Wołgodońsk mrz.

Wiktionary


wołgograd

miasto w Rosji


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna

 (1.1) geogr. miasto w Rosji, położone nad Wołgą;

Wiktionary

Wikipedia

Wymowa:

IPA: vɔwˈɡɔɡrat, AS: vou̯gograt

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. wołgogradczyk mos., wołgogradka ż.

 przym. wołgogradzki

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) hist. Carycyn, hist. Stalingrad

Wiktionary


wołgogradczyk

mieszkaniec Wołgogradu


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) mieszkaniec Wołgogradu

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Wołgograd mrz.

:: fż. wołgogradka ż.

 przym. wołgogradzki

Wiktionary


wołgogradka

mieszkanka Wołgogradu


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) mieszkanka Wołgogradu

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Wołgograd mrz.

:: fm. wołgogradczyk mos.

 przym. wołgogradzki

Wiktionary


wołgogradzki

przymiotnik od: Wołgograd


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) związany z Wołgogradem, dotyczący Wołgogradu

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Wołgograd m., wołgogradczyk mos., wołgogradka ż.

Wiktionary


wołk

nazwisko


SJP.pl

Wołk (biał. Воўка, Wouka; ros. Волка, Wołka) – wieś na Białorusi, w obwodzie mińskim, w rejonie dzierżyńskim, w sielsowiecie Borowa.

Wikipedia


wołkow

nazwisko


SJP.pl

Wołkow, ros. Волков – rosyjskie nazwisko pochodzące od imienia Wołk

  • Aleksandr Wołkow – kilka osób
  • Aleksiej Wołkow – kilka osób
  • Iwan Wołkow – radziecki polityk
  • Siergiej Wołkow – kilka osób
  • Konstantin Wołkow – radziecki tyczkarz
  • Władisław Wołkow – kosmonauta
  • Władimir Wołkow (polityk) – polityk rosyjski, także Vladimir Volkov, Vladimir Volkoff
  • biał. Wołkau Волкаў
  • bułg. Wyłkow Вълков

Wikipedia


wołkowicz

nazwisko


SJP.pl

Osoby o tym nazwisku:

  • Bronisław Wołkowicz – polski judoka
  • Eugeniusz Wołkowicz – krakowski szopkarz, z zawodu mechanik
  • Krzysztof Wołkowicz – polski piłkarz
  • Tomasz Wołkowicz – polski hokeista
  • Zbigniew Wołkowicz – polski duchowy rzymskokatolicki, biskup pomocniczy łódzki

Wikipedia


wołkowo

  • Wołkowo – wieś w Polsce, w województwie zachodniopomorskim, w powiecie łobeskim, w gminie Radowo Małe
  • Wołkowo – wieś w Macedonii Północnej, w gminie Prilep
  • Wołkowo – zlikwidowany przystanek stargardzkiej kolei wąskotorowej w Wołkowie, w województwie zachodniopomorskim
  • Wołkowo – dawny zaścianek na Białorusi, w obwodzie witebskim, w rejonie dokszyckim, w sielsowiecie Sitce.
  • Wołkowo – wieś na Białorusi, w obwodzie witebskim, w rejonie głębockim, w sielsowiecie Plisa.
  • Wołkowo – dawna wieś na Białorusi, w obwodzie witebskim, w rejonie miorskim, w sielsowiecie Mikołajewo.
  • Wołkowo – dawna kolonia na Białorusi, w obwodzie witebskim, w rejonie miorskim, w sielsowiecie Mikołajewo.

Wikipedia


wołkowski

nazwisko


SJP.pl


wołkowyja

Wołkowyja – wieś w Polsce położona w województwie podkarpackim, w powiecie leskim, w gminie Solina. Leży na pograniczu Gór Sanocko-Turczańskich i Bieszczadów, nad Jeziorem Solińskim, otoczona niewysokimi górami.

Przez wieś przebiega droga wojewódzka nr 894 i droga powiatowa 2279R.

W latach 1934–1954 i 1973–1977 miejscowość była siedzibą gminy Wołkowyja, a 1954–1972 gromady Wołkowyja. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa krośnieńskiego.

Wikipedia


wołkowyjski

przymiotnik od: Wołkowyja (wieś w Polsce); wołkowyski


SJP.pl


wołkowysk

miasto na Białorusi


SJP.pl

Wołkowysk (biał. Ваўкавыск/Vaŭkavysk Waukawysk; ros. Волковыск, Wołkowysk) – miasto na Białorusi, w obwodzie grodzieńskim, stolica rejonu wołkowyskiego, nad Wołkowyją, w pobliżu jej ujścia do Rosi; 44 tys. mieszkańców (2010); przemysł maszynowy, metalowy, elektrotechniczny, mineralny, drzewny, chemiczny, spożywczy; węzeł kolejowy.

Wikipedia


wołkowyski

1. przymiotnik od: Wołkowysk (miasto na Białorusi);
2. przymiotnik od: Wołkowyja (wieś w Polsce); wołkowyjski


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) przym. od: Wołkowysk (miasta na Białorusi)

 (1.2) przym. od: Wołkowyja (wsi w Podkarpackiem)

Wiktionary

Wołkowyski – polski herb szlachecki.

Wikipedia

Powiązane:

 (1.1)

 rzecz. Wołkowysk m.

 (1.2)

 rzecz. Wołkowyja ż.

 przym. wołkowyjski

Wiktionary

Synonimy:

 (1.2) wołkowyjski

Wiktionary


wołnowacha

miasto na Ukrainie


SJP.pl

Wołnowacha (ukr. Волноваха) – miasto na Ukrainie w obwodzie donieckim, administracyjne centrum rejonu wołnowaskiego. „Miasto-bohater Ukrainy” (2022).

Wołnowacha znajduje się na południu obwodu donieckiego, jest węzłem kolejowym na liniach Mariupol–Donieck i Mariupol–Zaporoże. Przez miasto przebiega droga N20 (Słowiańsk – Mariupol).

Wikipedia


wołoch

mieszkaniec Wołoszczyzny


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) etn. mężczyzna należący do jednej z grup etnicznych zamieszkujących pierwotnie Półwysep Bałkański, posługujących się językami wschodnioromańskimi;

 (1.2) gw-pl|Bukowina. Rumun

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Najstarsze pisemne wzmianki o Wołochach znajdujemy w źródłach bizantyńskich.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz.

:: fż. Wołoszka ż.

 przym. wołoski

Wiktionary


wołodkiewicz

nazwisko


SJP.pl


wołodyjowski

nazwisko


SJP.pl

Postacie historyczne

  • Jerzy Wołodyjowski – stolnik przemyski

Postacie literackie

  • Jerzy Michał Wołodyjowski – postać literacka, bohater Trylogii Henryka Sienkiewicza

Wikipedia


wołodymyr

ukraińskie imię męskie


SJP.pl


wołogda

miasto w Rosji


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) geogr. miasto obwodowe w północno-zachodniej części Federacji Rosyjskiej;

 (1.2) geogr. rzeka w obwodzie wołogodzkim, prawy dopływ Suchony

Wiktionary

Wołogda (ros. Вологда) – miasto obwodowe w Rosji, nad rzeką Wołogda (dorzecze Dwiny). Około 310 302 mieszkańców (2020).

Wikipedia

Wymowa:

IPA: vɔˈwɔɡda, AS: vou̯ogda

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. wołogdzianin m., wołogdzianka ż.

 przym. wołogodzki, wołogdziański, wołogdzki

Wiktionary


wołogdziański

przymiotnik od: Wołogda (miasto i rzeka w Rosji); wołogodzki, wołogdzki


SJP.pl


wołogdzki

przymiotnik od: Wołogda (miasto i rzeka w Rosji); wołogdziański, wołogodzki


SJP.pl


wołogodzki

przymiotnik od: Wołogda (miasto i rzeka w Rosji); wołogdziański, wołogdzki


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z Wołogdą, dotyczący Wołogdy

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Wołogda ż.

 przym. wołogdzki, wołogdziański

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) wołogdzki, wołogdziański

Wiktionary


wołoknit

sztuczne tworzywo antykorozyjne, produkowane z włókien i żywicy fenolowej na terenie dawnego Związku Radzieckiego


SJP.pl


wołokołamsk

miasto w Federacji Rosyjskiej


SJP.pl

Wołokołamsk (Wołok) – miasto w Rosji, w obwodzie moskiewskim, 129 km na północny zachód od Moskwy. W 2020 liczyło 18 372 mieszkańców.

Znajduje się tu stacja kolejowa Wołokołamsk, położona na linii Moskwa - Siebież.

W mieście rozwinął się przemysł włókienniczy, materiałów budowlanych oraz spożywczy.

Wikipedia


wołokołamski

Wołokołamsk


SJP.pl

Patrz:

Wołokołamsk

wołomin

miasto w Polsce


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna

 (1.1) geogr. miasto w Polsce;

Wiktionary

Wołomin (dawn. Wołumin) – miasto w Polsce położone w województwie mazowieckim, siedziba powiatu wołomińskiego i gminy miejsko-wiejskiej Wołomin. W latach 1975–1998 miasto administracyjnie należało do województwa warszawskiego. Wołomin należy do aglomeracji warszawskiej.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Po trzecie, dziecko wyjechało z Wołomina wydolne krążeniowo i oddechowo, nie wymagało intubacji. Natomiast przed wyjazdem otrzymało leki przeciwdrgawkowe, które powodują zwiotczenie.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: vɔˈwɔ̃mʲĩn, AS: vou̯õmʹĩn

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. wołominianin m., wołominianka ż.

 przym. wołomiński

Wiktionary


wołominianin

mieszkaniec Wołomina


SJP.pl


wołominianka

mieszkanka Wołomina


SJP.pl


wołomiński

przymiotnik od: Wołomin


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) dotyczący Wołomina, związany z Wołominem, pochodzący z Wołomina

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌvɔwɔ̃ˈmʲĩj̃sʲci, AS: vou̯õmʹĩĩ ̯sʹḱi

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Wołomin m., wołominianin m., wołominianka ż.

Wiktionary


wołos

słowiańskie bóstwo


SJP.pl

Weles, Wołos (w źródłach staroruskich: Velesъ, Volosъ bogъ) – bóg słowiański.

Podziemny bóg magii, przysiąg, sztuki, rzemiosła, kupców, a przede wszystkim bogactwa. W tym ostatnim wymiarze przypisuje się Welesowi opiekę nad bydłem, gdyż jego posiadanie było ówcześnie miernikiem dobrobytu. Aleksander Brückner sprzeciwił się jednak postrzeganiu Wołosa jako „bydlęcego boga” i wskazał na podobieństwo imienia bóstwa do imienia świętego Własa (czyli św. Błażeja, dla prawosławnych Słowian opiekuna bydła) jako prawdopodobne źródło pomyłki XI-wiecznych kronikarzy. W folklorze Weles przedstawiany jest jako władca zaświatów – Nawi, na której łąki wyprowadza dusze.

Wikipedia


wołosate

wieś


SJP.pl

Wołosate (w latach 1977–1981 Roztoka, ukr. Волосате) – osada w Polsce położona w województwie podkarpackim, w powiecie bieszczadzkim, w gminie Lutowiska.

Miejscowość leży na obszarze Bieszczadzkiego Parku Narodowego, w dolinie potoku Wołosatki górnego biegu Wołosatego, przy drodze wojewódzkiej nr 897. Jest dobrym punktem wypadowym na Tarnicę, a także rozpoczyna się tu Główny Szlak Beskidzki.

Wikipedia


wołoski

związany z narodem Wołosów


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z Wołoszczyzną (historycznym państwem), dotyczący Wołoszczyzny lub jej mieszkańców

 (1.2) związany z Wołoszczyzną (krainą geograficzną), dotyczący Wołoszczyzny lub jej mieszkańców

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (2.1) hist. umowna nazwa grupy dialektów, którymi posługiwali się Wołosi po wywędrowaniu w średniowieczu ze swojej bałkańskiej kolebki;

Wiktionary

Wołoski (biał. Валоскі, Wałoski; ros. Волоски) – wieś na Białorusi, w obwodzie brzeskim, w rejonie brzeskim, w sielsowiecie Czernie.

W dwudziestoleciu międzywojennym leżały w Polsce, w województwie poleskim, do 12 kwietnia 1928 w powiecie kobryńskim, w gminie Zbirohi, następnie w powiecie brzeskim, w gminie Kosicze.

Po II wojnie światowej w granicach Związku Sowieckiego. Od 1991 w niepodległej Białorusi.

Wikipedia

Powiązane:

 rzecz. Wołoszczyzna ż., Wołoch m., Wołoszka ż., Wołoskie n.

Wiktionary

Synonimy:

 (2.1) język wołoski

Wiktionary


wołosz

nazwisko


SJP.pl

  • Joanna Wołosz
  • Maciej Wołosz
  • Mariusz Wołosz

Wikipedia


wołoszański

nazwisko


SJP.pl


wołoszczuk

nazwisko


SJP.pl


wołoszczyzna

państwo na Nizinie Wołoskiej istniejące od XIV w. do 1861 r.; Księstwo Wołoskie


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) hist. państwo na Nizinie Wołoskiej istniejące od początku XIV w. do 1861 roku;

 (1.2) geogr. kraina historyczno-geograficzna w Rumunii;

 (1.3) geogr. kraina historyczno-geograficzna na Morawach;

 (1.4) geogr. wieś na Ukrainie w rejonie przemyślańskim;

 (1.5) geogr. wieś na Ukrainie w rejonie brzeżańskim;

Wiktionary

Wikipedia

Powiązane:

 rzecz. Wołoch m., Wołoszka ż., wołoski mrz.

 przym. wołoski

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) Hospodarstwo Wołoskie, Księstwo Wołoskie

Wiktionary


wołoszka

mieszkanka Wołoszczyzny (dawnego państwa na Nizinie Wołoskiej)


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) etn. kobieta należąca do jednej z grup etnicznych zamieszkujących pierwotnie Półwysep Bałkański, posługujących się językami wschodnioromańskimi;

Wiktionary

Wołoszka – ubiór wojskowy zwany też krakuską; długi do kolan, wcięty, mający na obu piersiach wzorem ludów zakaukaskich kieszonki na ładunki w postaci tulejek w liczbie 5–7 i więcej.

Wołoszka była m.in. ubiorem piechoty Wojska Polskiego okresu powstania krakowskiego.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Ludmiła miała nad biurkiem obraz z Wołoszką niosącą gliniany dzban.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz.

:: fm. Wołoch m.

 przym. wołoski

Wiktionary


wołoszyk

nazwisko


SJP.pl


wołoszyn

grzbiet w Tatrach


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) geogr. szczyt w Tatrach Wysokich;

Wiktionary

Wołoszyn (niem. Walachenkopf, słow. 'Woloszyn, węg. Woľoszyn) – potężny grzbiet w Tatrach Wysokich, rozdzielający Dolinę Waksmundzką od Doliny Roztoki. W regionie przełęczy Krzyżne łączy się z masywem Koszystej, stanowiącym drugą z końcowych odnóg wschodniej grani Świnicy.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Najłatwiejsza droga zimą prowadzi na Wołoszyn od Krzyżnego.

Wiktionary


wołów

zwierzę robocze, kastrowany samiec bydła domowego


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna

 (1.1) geogr. miasto w Polsce;

Wiktionary

Wołów (łac. Wolavia, niem. Wohlau, cz. Volov) – miasto w południowo-zachodniej Polsce, w województwie dolnośląskim, siedziba powiatu wołowskiego oraz gminy miejsko-wiejskiej Wołów, leżące na Wale Trzebnickim, na Dolnym Śląsku.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ˈvɔwuf, AS: vou̯uf

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. wół m., wołowina ż.

 przym. wołowski, wołowy

Wiktionary


wołowate

rodzina ssaków parzystokopytnych z podrzędu przeżuwaczy; krętorogie, pustorogie, pustorożce, pochworogie


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj niemęskoosobowy, liczba mnoga

 (1.1) syst. zool. nazwa systematyczna|Bovidae||ref=tak., rodzina ssaków parzystokopytnych z podrzędu przeżuwaczy;

Wiktionary

Wołowate, krętorogie, pustorogie, pustorożce (Bovidae) – rodzina ssaków z podrzędu przeżuwaczy (Ruminantia) w obrębie rzędu parzystokopytnych (Artiodactyla).

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Wołowate preferują otwarte tereny trawiaste (stepy, tundry, sawanny) i pustynie.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. wół m., wołowaty m.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) daw. krętorogie, pustorogie, pustorożce

Wiktionary


wołowaty

1. przypominający woła, podobny do woła;
2. potocznie: ciężki, leniwy jak wół


SJP.pl


wołowe

1. dotyczący woła lub krowy, np. wątroba wołowa;
2. zrobiony z wołowiny (mięsa woła lub krowy), np. pieczeń wołowa


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) spoż. mięso z wołu lub krowy

forma przymiotnika.

 (2.1) lm. nmos. od: wołowy

Wiktionary

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Wezmę kilo śląskiej i trzy kilo wołowego z kością.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. wół mzw., wołek mzw., wołowina ż., wołowinka ż.

 przym. wołowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) wołowina; reg. śl. łowiyńzi, łowiyzi, bydle.

Wiktionary


wołowianin

mieszkaniec Wołowa (miasta w Polsce)


SJP.pl


wołowianka

mieszkanka Wołowa (miasta w Polsce)


SJP.pl


wołowice

Wołowice – wieś w Polsce położona w województwie małopolskim, w powiecie krakowskim, w gminie Czernichów.

Wikipedia


wołowicz

nazwisko


SJP.pl


wołowiec

nazwisko


SJP.pl

Miejscowości i ich części w Polsce

Wg TERYT jest ich 4, w tym 3 podstawowe
  • Wołowiec – wieś w woj. małopolskim, w pow. gorlickim, w gminie Sękowa
  • Wołowiec – część wsi Laliki w woj. śląskim, w pow. żywieckim, w gminie Milówka
  • Wołowiec – wieś w woj. zachodniopomorskim, w pow. goleniowskim, w gminie Nowogard
  • Wołowiec – wieś w woj. zachodniopomorskim, w pow. kamieńskim, w gminie Golczewo

Wikipedia


wołowina

mięso z krowy lub z wołu; wołowe


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) spoż. mięso z wołu lub krowy;

 (1.2) kulin. potrawa z wołowiny (1.1)

Wiktionary

Wołowina (mięso wołowe) – mięso otrzymane z bydła o wieku powyżej pół roku. Jest jednym z najważniejszych mięs kuchni europejskiej i kuchni amerykańskiej. Pięcioma największymi producentami wołowiny są: Stany Zjednoczone, Brazylia, kraje Unii Europejskiej, Chiny oraz Indie. Najdroższa na świecie jest wołowina Kobe.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Kup kilogram wołowiny.

 (1.2) Dziś przyrządzę wołowinę na ostro.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌvɔwɔˈvʲĩna, AS: vou̯ovʹĩna

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. wół m., wołowe n., wołek m.

:: zdrobn. wołowinka ż.

 przym. wołowy, woli

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) wołowe; reg. śl. owiynzina.

Wiktionary


wołowinka

zdrobnienie od: wołowina


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) zdrobn. od: wołowina

 (1.2) pieszcz. wołowina

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. wołowina ż., wołowe n.

 przym. wołowy

Wiktionary


wołowno

Wołowno (dawniej niem. Windtken) – wieś na Warmii w Polsce położona w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie olsztyńskim, w gminie Jonkowo. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa olsztyńskiego.

Wikipedia


wołowski

przymiotnik od: Wołów


SJP.pl


wołowy

1. dotyczący woła lub krowy, np. wątroba wołowa;
2. zrobiony z wołowiny (mięsa woła lub krowy), np. pieczeń wołowa


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) odnoszący się do krowy lub wołu

 (1.2) kulin. zrobiony z wołowiny, zawierający wołowinę

Wiktionary

Przykłady

 (1.2) Winna Basieńka i obita wyładowała się na bitkach wołowych, które mąż lubił z kaszą, a Kazimierz bezskutecznie szukał Jadzi po Wałbrzychu.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: vɔˈwɔvɨ, AS: vou̯ovy

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. wół mzw., wołek mzw., wolica ż., wołowina ż., wołowe n., Wołów mrz., wołowinka ż.

 przym. woli, wołkowy, wołowaty

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) woli; reg. śl. owiynzi.

 (1.2) reg. śl. owiynzi.

Wiktionary


wołyń

kraina historyczna między górnym Bugiem a górną Prypecią i Słuczą, obecnie część Ukrainy


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna

 (1.1) hist. geogr. kraina historyczna na obszarze dziesiejszej zachodniej Ukrainy;

Wiktionary

Wołyń (ukr. Волинь, łac. Volhynia) – kraina historyczna w dorzeczu górnego Bugu oraz dopływów Dniepru: Prypeci, Styru, Horynia i Słuczy, obecnie część Ukrainy – obwody wołyński i rówieński, zachodnia część żytomierskiego i północne części tarnopolskiego i chmielnickiego.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Większa część Wołynia leży w dorzeczu Morza Czarnego.

 (1.1) Nauczycielka opowiadała nam o Wołyniu i o Polakach sprzed wojny.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈvɔwɨ̃ɲ, AS: vou̯ỹń

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Wołynianin mos., Wołyniak mos., Wołynianka ż.

 przym. wołyński

Wiktionary


wołyniak

mieszkaniec Wołynia (krainy); Wołynianin


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) pot. mieszkaniec Wołynia

Wiktionary

Józef Zadzierski ps. Wołyniak, Zawisza (ur. 5 września 1923 w Kostopolu, zm. w nocy z 28 na 29 grudnia 1946 w Szegdach) – żołnierz Samodzielnej Grupy Operacyjnej „Polesie”, członek NOW, żołnierz oddziału Jana Kamera „Bolesława” oraz oddziału OP-44 NOW-AK por. Franciszka Przysiężniaka „Ojca Jana”, dowódca oddziału partyzanckiego NOW, oskarżany o zbrodnie wojenne.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Mnóstwo tam Wołyniaków, Ukraińców, Podolaków osiada, tworzy się towarzystwo miłe; są resursa dla młodego, jak ja, człowieka.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Wołyń mrz., Wołynianin mos.

:: fż. Wołyniaczka ż., Wołynianka ż.

 przym. wołyński

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) Wołynianin

Wiktionary


wołynianin

mieszkaniec Wołynia (krainy); Wołyniak


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) mieszkaniec Wołynia

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) — Aa!? — nie jesteś Polak, tylko Wołynianin z polską kulturą? — dobrze!

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Wołyń mrz., Wołyniak mos.

:: fż. Wołynianka ż.

 przym. wołyński

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) pot. Wołyniak

Wiktionary


wołynianka

mieszkanka Wołynia (krainy)


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) mieszkanka Wołynia

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Najstarszy syn cierpi na umyśle; drugi, Wincenty, żonaty z Wołynianką, prowadzi wszystkie interesa; trzeci służy w dyplomacyi rosyjskiej, czwarty w gwardyi w Petersburgu.

 (1.1) Film opowiada o losach młodej Wołynianki podczas okupacji niemieckiej.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Wołyń mrz., Wołyniak mos.

:: fm. Wołynianin mos.

 przym. wołyński

Wiktionary


wołyniec

nazwisko


SJP.pl


wołyński

1. Wołyń;
2. obwód wołyński - jeden z 24 obwodów Ukrainy


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) dotyczący Wołynia, związany z Wołyniem, pochodzący z Wołynia

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Przemówienie powitalne wygłosił wojewoda pomorski Stefan Łaszewski, a straż honorową pełnili ułani wołyńscy.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: vɔˈwɨ̃j̃sʲci, AS: vou̯ĩ ̯sʹḱi

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Wołyń m., Wołyniak mos., Wołynianin mos., Wołynianka ż.

Wiktionary


wołżański

przymiotnik od: Wołga (rzeka)


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z Wołgą, dotyczący Wołgi

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Wołga ż.

Wiktionary


wołżski

miasto w Federacji Rosyjskiej


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki, nazwa własna

 (1.1) geogr. adm. miasto w Rosji, w obwodzie wołgogradzkim, położone nad Wołgą;

Wiktionary

Wołżski (ros. Волжский) – miasto w Rosji (obwód wołgogradzki), nad Wołgą; 315 tys. mieszk. (2024). W mieście rozwinął się przemysł rafineryjny, chemiczny, maszynowy, metalowy, materiałów budowlanych oraz spożywczy. Port rzeczny; muzeum. Miasto powstało w 1951 r. w związku z budową Wołgogradzkiej (Wołżańskiej) Elektrowni Wodnej; prawa miejskie od 1954 r.

Wikipedia

Patrz:

Wołżski

Powiązane:

 przym. wołżski

 rzecz. Wołga ż.

Wiktionary


wołłejko

  • Czesław Wołłejko – polski aktor i reżyser teatralny, mąż aktorki Haliny, ojciec aktorek Jolanty i Magdaleny
  • Halina Czengery-Wołłejko – polska aktorka, matka aktorek Jolanty i Magdaleny
  • Izabella Wołłejko-Chwastowicz – polska urzędniczka i dyplomatka
  • Jolanta Wołłejko – polska aktorka, córka Haliny i Czesława, starsza siostra Magdaleny
  • Magdalena Wołłejko – polska aktorka, córka Haliny i Czesława, młodsza siostra Jolanty

Wikipedia


wp

1. [czytaj: wu-PE] skrót od:
a) Wiedza Powszechna;
b) Wydawnictwo Poznańskie;
c) Wirtualna Polska;
2. skrót od: Wojsko Polskie (czytany jako całe, odmienne wyrażenie);
3. skrót od: Wyścig Pokoju (czytany jako całe, odmienne wyrażenie);
4. skrót od:
a) wielmożny pan (czytany jako całe, odmienne wyrażenie); WPan;
b) wielmożna pani (czytany jako całe, odmienne wyrażenie); WPani;
c) wielmożni państwo (czytany jako całe, odmienne wyrażenie); WPaństwo


SJP.pl

skrótowiec

 (1.1) = Wojsko Polskie;

 (1.2) = Wiedza Powszechna;

 (1.3) = wielmożni państwo

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Generał Eugeniusz Kuszko w imieniu naczelnego dowódcy WP odczytał rozkaz o odznaczeniu pośmiertnym czołowych bohaterów powstania w getcie.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: vu‿ˈpɛ, AS: vu‿pe

Wiktionary


wpadać

1. przemieszczać się do wnętrza czegoś;
2. zderzać się z kimś lub czymś;
3. spotykać się niespodziewanie;
4. ulegać działaniu silnych emocji;
5. mieć pewne cechy (np. mieć domieszkę innego koloru);
6. robić się wklęsłym;
7. popadać (np. w tarapaty);
8. domyślać się, sprawnie rozumować;
9. być dekonspirowanym lub przyłapanym na popełnieniu przestępstwa;
10. zakochiwać się;
11. zachodzić w ciążę


SJP.pl

czasownik nieprzechodni niedokonany (dk. wpaść)

 (1.1) przemieszczać się do wnętrza czegoś

 (1.2) zderzać się z kimś lub czymś

 (1.3) spotykać się niespodziewanie

 (1.4) ulegać działaniu silnych emocji

 (1.5) robić się wklęsłym

 (1.6) popadać w kłopotliwy stan

 (1.7) domyślać się, sprawnie rozumować

 (1.8) być dekonspirowanym lub przyłapanym na popełnieniu czegoś niegodziwego lub zabronionego

 (1.9) przen. pot. zakochiwać się

 (1.10) przen. pot. niespodziewanie zachodzić w ciążę

 (1.11) przychodzić z nieformalną wizytą

czasownik nieprzechodni niedokonany (dk. brak)

 (2.1) mieć pewne cechy, np. mieć domieszkę innego koloru

 (2.2) o rzece, potoku: wpływać do innej rzeki, do jeziora lub do morza

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Po dobrym uderzeniu kija, odbita bila wpada prosto do łozy.

 (1.2) W stanie wskazującym na spożycie, zwykle wpadam na słup przed bramą domu i nabijam sobie guza.

 (1.3) Przed biurem pracownicy często wpadają na dyrektora i nie udaje się im ukryć spóźnienia.

 (1.4) Ojciec wpada w szał, gdy ogląda moje świadectwa.

 (1.6) Przez swoją naiwność, Jacek wiecznie wpada w tarapaty.

 (1.6) Mężczyźni jednak nie wpadają w syndrom współuzależnienia tak często, jak dzieje się to w przypadku kobiet.

 (1.7) Na haju często wpadam na świetne pomysły.

 (1.8) Wszyscy złodzieje wpadają podczas próby forsowania drzwi na zapleczu naszego sklepu.

 (1.9) Ja, niestety, zawsze wpadam od pierwszego wejrzenia.

 (1.10) Moi starzy wpadali dwa razy i teraz mam dwie młodsze siostrzyczki.

 (1.11) Wpadał do mnie prawie co dzień.

 (2.1) Ten brąz na tapicerce wpada lekko w mahoń.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈfpadat͡ɕ, AS: fpadać

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. wpadka ż., wpadanie n.

Wiktionary


wpadanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|wpadać.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: fpaˈdãɲɛ, AS: fpadãńe

Wiktionary

Powiązane:

 czas. wpadać

Wiktionary


wpadka

kompromitacja, ujawnienie


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) pot. pomyłka, błąd, gafa, faux pas

 (1.2) pot. niechciana, nieplanowaćanowana ciąża

Wiktionary

  • Wpadka (film 2007) (Knocked Up) − amerykańska komedia romantyczna w reżyserii Judda Apatowa
  • Wpadka (film 2001) (Crush) − niemiecko-brytyjska tragikomedia w reżyserii Johna McKaya
  • Wpadka (film 1999) (Kimberly) − amerykańska komedia romantyczna w reżyserii Frederica Golchana
  • Wpadka – powieść Roberta Muchamore'a

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ˈfpatka, AS: fpatka

Wiktionary

Powiązane:

 czas. wpadać

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) nietakt, uchybienie, potknięcie, niezręczność

Wiktionary


wpadkowy

przymiotnik od: wpadka


SJP.pl


wpadnięty

taki, który gdzieś wpadł; wpadły


SJP.pl


wpadły

padając, lecąc, znaleźć się we wnętrzu czegoś


SJP.pl


wpajać

doprowadzać do przyswojenia przez kogoś jakichś zasad


SJP.pl


wpajanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|wpajać.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: fpaˈjä̃ɲɛ, AS: fpai ̯ä̃ńe

Wiktionary

Powiązane:

 czas. wpajać

Wiktionary


wpakowanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|wpakować.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. paczka ż., pakowanie n., spakowanie n.

Wiktionary


wpan

skrót od: Wielmożny Pan; WP


SJP.pl


wpani

skrót od: Wielmożna Pani; WP


SJP.pl


wparadować

wejść gdzieś, popisując się swoim wyglądem lub towarzystwem


SJP.pl


wparowanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|wparować.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. para ż., sparowanie n.

Wiktionary


wparty

wciśnięty w coś lub mocno z czymś połączony


SJP.pl


wpaść

padając, lecąc, znaleźć się we wnętrzu czegoś


SJP.pl

czasownik nieprzechodni dokonany (ndk. wpadać)

 (1.1) dokonany od|wpadać.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: fpaɕt͡ɕ, AS: fpaść

Wiktionary


wpasować

dopasować


SJP.pl


wpatrzeć

wpatrzeć się - zatrzymać na kimś lub na czymś wzrok długo, badawczo; wpatrzyć się


SJP.pl


wpatrzyć

wpatrzyć się - zatrzymać na kimś lub na czymś wzrok długo, badawczo; wpatrzeć się


SJP.pl


wpałaszować

potocznie: zjeść dużo i łapczywie; wsunąć, wtranżolić, spałaszować, wszamać, opędzlować


SJP.pl


wpęd

głębokość, na jaką wchodzi w inne ciało wbijany gwóźdź lub pal


SJP.pl


wpędzać

pędząc, zmuszać kogoś do wejścia gdzieś


SJP.pl

czasownik

 (1.1) zmusić kogoś do wejścia gdzieś

 (1.2) przen. doprowadzić do tego, że ktoś znalazł się w niekorzystnej sytuacji życiowej lub złym stanie

czasownik zwrotny wpędzać się

 (2.1) doprowadzać się do złego stanu

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈfpɛ̃nd͡zat͡ɕ, AS: fpnʒać

Wiktionary

Powiązane:

 czas. wpędzić dk.

 rzecz. wpędzenie, wpędzanie

Wiktionary


wpędzanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|wpędzać.

Wiktionary

Powiązane:

 czas. wpędzać ndk.

Wiktionary


wpędzić

pędząc, zmusić kogoś do wejścia gdzieś


SJP.pl


wpełzać

1. pełznąc, dostawać się, wsuwać się, wczołgiwać się do wnętrza czegoś, pod coś, na coś;
2. przenośnie o świetle, dymie, mgle, chłodzie: stopniowo, powoli wnikać, dostawać się gdzieś, do wnętrza czegoś


SJP.pl


wpełznąć

1. pełznąc, dostać się, wsunąć się, wczołgać się do wnętrza czegoś, pod coś, na coś;
2. przenośnie o świetle, dymie, mgle, chłodzie: stopniowo, powoli wniknąć, dostać się gdzieś, do wnętrza czegoś


SJP.pl


wpełznięty

taki, który gdzieś wpełznął; wpełźnięty, wpełzły


SJP.pl


wpełzły

1. pełznąc, dostać się, wsunąć się, wczołgać się do wnętrza czegoś, pod coś, na coś;
2. przenośnie o świetle, dymie, mgle, chłodzie: stopniowo, powoli wniknąć, dostać się gdzieś, do wnętrza czegoś


SJP.pl


wpiąć

wetknąć, wbić coś ostrym końcem


SJP.pl


wpić

wbić (zęby, paznokcie itp.) w coś miękkiego


SJP.pl


wpieklić

potocznie:
1. zdenerwować kogoś;
2. wpieklić się - zdenerwować się; wkurzyć się


SJP.pl


wpieniać

potocznie: wywoływać w kimś gniew; złościć; wkurzać


SJP.pl


wpienianie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|wpieniać.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. niewpienianie n.

 czas. wpieniać ndk.

Wiktionary


wpienić

potocznie: wywołać w kimś gniew; rozzłościć; wkurzyć


SJP.pl


wpieprz

potocznie: bicie, lanie; manto, wpierdziel, wpiernicz


SJP.pl


wpieprzony

potocznie:
1. rozdrażniony, zdenerwowany; wkurzony, wnerwiony, wpieniony;
2. niepotrzebnie zaangażowany w coś; uwikłany


SJP.pl


wpierdalać

wulgaryzm o wielu znaczeniach, m.in.:
1. wrzucać;
2. jeść;
3. wpierdalać się:
a) ingerować, mieszać się, np. w czyjeś sprawy;
b) wpadać, np. do rowu;
c) wpadać w kłopoty


SJP.pl

czasownik niedokonany (dk. wpierdolić)

 (1.1) wulg. jeść

 (1.2) wulg. rzad. denerwować, złościć

 (1.3) wulg. sprawiać komuś lanie, zbijać, wlewać

 (1.4) wulg. wrzucać

 (1.5) wulg. wbijać

 (1.6) wulg. strzelać

 (1.7) wulg. wkładać

czasownik zwrotny niedokonany wpierdalać się (dk. wpierdolić się)

 (2.1) wulg. wtrącać się

 (2.2) wulg. wpadać na coś, zderzać się

 (2.3) wulg. wchodzić gdzieś, w szczególności nieproszonym

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Codziennie na śniadanie wpierdalam trzy miski płatków owsianych.

 (1.2) Wpierdala mnie to!

 (1.3) Tomek wpierdolił Krzyśkowi.

 (1.4) Wpierdalaj ten worek do bagażnika.

 (1.5) Gdzie wpierdolić ten gwóźdź?

 (1.5) Osa wpierdoliła mi żądło w rękę.

 (1.6) Musiałem wpierdolić w niego dwa magazynki.

 (2.1) Nie wpierdalaj się w nie swoje sprawy!

 (2.2) Wpierdoliłem się samochodem na słupek.

 (2.3) Trzeba było dać mu w mordę za wpierdalanie się do mieszkania.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: fpʲjɛrˈdalat͡ɕ, AS: fpʹi ̯erdalać

Wiktionary

Powiązane:

 czas. zapierdalać, wpierdolić dk., pierdolić ndk.

 rzecz. wpierdol mrz., wpierdalanie n.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) żreć

 (1.2) wkurwiać

Wiktionary


wpierdalanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|wpierdalać.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. niewpierdalanie n., wpierdol mrz.

 czas. zapierdalać, pierdolić, wpierdalać ndk.

Wiktionary


wpierdol

wulgarne: bicie, lanie; wpieprz, wpierdziel


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) wulg. dotkliwe pobicie

forma czasownika.

 (2.1) 2. os. lp. rozk. od: wpierdolić

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Kochanie, a chcesz dostać wpierdol?

 (1.1) Gdybym spotkał tego, kto to wymyślił to dałbym mu porządny wpierdol.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈfpʲjɛrdɔl, AS: fpʹi ̯erdol

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. pierdoła m./ż., pierdolenie n., wpierdalanie n., wpierdolenie n.

 czas. wpierdalać ndk., wpierdolić dk., pierdolić ndk., pierdzieć ndk.

 przym. pierdolony

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) manto, lanie, bicie

Wiktionary


wpierdolić

wjebać; wulgaryzm o wielu znaczeniach, m.in.:
1. wrzucić;
2. wpierdolić (komuś) - pobić (kogoś);
3. wpierdolić się:
a) wpaść, np. do rowu;
b) wpaść w kłopoty


SJP.pl


wpierdziel

potocznie: bicie, lanie; manto, wpieprz, wpiernicz


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) posp. dotkliwe pobicie

 (1.2) posp. wyczerpujący trening

 (1.3) posp. poszerzająca horyzonty sytuacja życiowa

forma czasownika.

 (2.1) 2. os. lp. rozk. od: wpierdzielić

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Coś musieli nabroić, ale żaden nic nawet nie warknął. A dostali taki wpierdziel, że krew się lała, a oni nic.

 (1.1) Pani kazała nam podać sobie ręce na zgodę, to sobie podaliśmy, ale żadnej zgody nie będzie, bo ja dalej tego Kuby nie lubię i jutro mu wpierdziel spuszczę za salą gimnastyczną.

 (1.2) Wpierdziel na ostatnim wuefie był dla nas rzeczą nową.

 (2.1) Kochany, wpierdziel całego arbuza przed snem i potem pogadamy!

 (2.1) Nie wpierdziel Sabiny, bo ci nie pomoże!

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. wpierdzielanie n., wpierdzielenie n.

 czas. wpierdzielać ndk., wpierdzielać się ndk., wpierdzielić dk., wpierdzielić się dk.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) manto

Wiktionary


wpierdzielać

czasownik przechodni niedokonany (dk. wpierdzielić)

 (1.1) posp. denerwować kogoś

 (1.2) posp. bić kogoś

 (1.3) posp. uderzać w coś samochodem

 (1.4) posp. zajadać ze smakiem

czasownik zwrotny niedokonany wpierdzielać się (dk. wpierdzielić się)

 (2.1) posp. denerwować się

 (2.2) posp. wtrącać się w rozmowę lub czyjąś sprawę

 (2.3) posp. uderzać w coś lub niepożądanie wjeżdżać gdzieś samochodem

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Musisz go tak cały czas wpierdzielać?

 (1.2) Leszek wpierdzielał Kazikowi, ile razy ten dostawiał się do Zuzy.

 (1.3) Przecież to Iza wpierdziela w ścianę, wjeżdżając do garażu.

 (1.4) Młody wpierdzielał frytki z majonezem.

 (2.1) Stary wpierdzielał się z byle powodu.

 (2.2) Nie powinnaś wpierdzielać się w ich prywatne sprawy.

 (2.3) Ile razy będziesz się jeszcze wpierdzielał do gnojówki za oborą?

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. wpierdziel mrz., wpierdzielanie n., wpierdzielenie n.

 czas. wpierdzielić ndk., wpierdzielić się ndk.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) wkurzać, wnerwiać

 (1.2) prać, tłuc, wypłacać; wulg. przypieprzać

 (1.3) walić, grzmocić; wulg. przypieprzać

 (1.4) wsuwać, połykać, szamać, wtranżalać

 (2.1) wkurzać się, wnerwiać się

 (2.2) wtranżalać się

 (2.3) wjeżdżać

Wiktionary


wpierdzielanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) posp. denerwowanie kogoś

 (1.2) posp. bicie kogoś

 (1.3) posp. uderzanie w coś samochodem

 (1.4) posp. zjadanie ze smakiem

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Kiedyś zapłacisz za to ciągłe wpierdzielanie szefa.

 (1.2) Wpierdzielanie tym chłopakom, jednemu po drugim, niczego nie załatwi.

 (1.3) I za wpierdzielanie autem można stracić prawko.

 (1.4) Zawsze znajdzie czas na wpierdzielanie tej swojej porannej owsianki.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. wpierdziel mrz., wpierdzielenie n.

 czas. wpierdzielać ndk., wpierdzielać się ndk., wpierdzielić dk., wpierdzielić się dk.

Wiktionary


wpierdzielenie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) posp. zdenerwowanie kogoś

 (1.2) posp. zbicie kogoś

 (1.3) posp. uderzenie w coś samochodem

 (1.4) posp. zjedzenie ze smakiem

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Najwidoczniej zależało jej na wpierdzieleniu pana Janka.

 (1.2) Szczycił się wpierdzieleniem kilku chłopakom pod dyskoteką.

 (1.3) Pochwaliłeś się już staremu wpierdzieleniem audicą w murek pod remizą?

 (1.4) Po wpierdzieleniu całej kaszanki wrzucił rondel do zlewu.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. wpierdziel mrz., wpierdzielanie n.

 czas. wpierdzielać ndk., wpierdzielać się ndk., wpierdzielić dk., wpierdzielić się dk.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) wkurzenie, wnerwienie

 (1.2) spranie, wtłuczenie, wypłacenie, manto, dokopanie; wulg. wpieprzenie

 (1.3) grzmotnięcie, walnięcie, stuknięcie; wulg. przypieprzenie

 (1.4) wsunięcie, zszamanie, połknięcie, wtranżolenie, zeżarcie, zżarcie; wulg. wpieprzenie

Wiktionary


wpierdzielić

czasownik przechodni dokonany (ndk. wpierdzielać)

 (1.1) posp. zdenerwować kogoś

 (1.2) posp. pobić kogoś

 (1.3) posp. uderzyć w coś samochodem

 (1.4) posp. zjeść ze smakiem

czasownik zwrotny dokonany wpierdzielić się (ndk. wpierdzielać się)

 (2.1) posp. zdenerwować się

 (2.2) posp. wtrącić się w rozmowę lub czyjąś sprawę

 (2.3) posp. uderzyć w coś lub niepożądanie wjechać gdzieś samochodem

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) W sobotę Łukasz wpierdzielił Karola na imprezie.

 (1.2) Jakieś typy wpierdzieliły burmistrzowi pod restauracją.

 (1.3) Wczoraj kobieta wpierdzieliła skodą w parkan pod pizzerią.

 (1.4) Był tak głodny, że wpierdzielił całego indyka.

 (2.1) Mówię ci, Halina wpierdzieliła się nie na żarty.

 (2.2) Musiałeś wpierdzielić się w ich prywatną rozmowę?!

 (2.3) Wpierdzieliłem się w rów koło cmentarza.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. wpierdziel mrz., wpierdzielanie n., wpierdzielenie n.

 czas. wpierdzielać ndk., wpierdzielać się ndk.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) wkurzyć, wnerwić

 (1.2) sprać, stłuc, wypłacić; wulg. przypieprzyć, pieprznąć

 (1.3) walnąć, grzmotnąć; wulg. przypieprzyć, pieprznąć

 (1.4) wsunąć, połknąć, zszamać

 (2.1) wkurzyć się, wnerwić się

 (2.3) wjechać

Wiktionary


wpiernicz

potocznie: bicie, lanie; manto, wpieprz, wpierdziel


SJP.pl


wpierw

najpierw, na początku


SJP.pl

przysłówek

 (1.1) na początku, w pierwszej kolejności

 (1.2) uprzednio, przedtem

Wiktionary

Powiązane:

 przysł. pierw, pierwej, najpierw, najsampierw

Wiktionary


wpijać

1. zagłębiać w coś (np. zęby, paznokcie);
2. wpijać się - wrzynać; uwierać


SJP.pl


wpijanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|wpijać.

Wiktionary

Powiązane:

 czas. wpijać ndk.

Wiktionary


wpinać

wtykać, wbijać coś ostrym końcem


SJP.pl


wpinka

mały element do wpinania, np. do butonierki


SJP.pl


wpis

1. wpisanie czegoś do rejestru, dokumentu urzędowego itp.;
2. tekst wpisany odręcznie do pamiętnika;
3. wiadomość na internetowym forum, blogu lub portalu społecznościowym; post;
4. opłata wnoszona podczas zapisywania się do jakiejś organizacji


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) umieszczenie zapisu w jakimś tekście

 (1.2) opłata ponoszona przy przystępowanie do jakiejś grupy

 (1.3) praw. rejestracja w księdze urzędowej

 (1.4) eduk. umieszczenie w dokumencie podpisu poświadczającego zaliczenie nauczanego przedmiotu

Wiktionary

Wpis (skrót od „Wiara, Patriotyzm i Sztuka”) – polski miesięcznik o tematyce społeczno-politycznej wydawany od 2010 r. w Krakowie. Ukazuje się w połowie miesiąca. Redaktorem prowadzącym jest Adam Sosnowski.

Wikipedia

Powiązane:

 rzecz. wpisanie n., wpisowe n., wpisywanie n., wpisik mrz., pisanina ż.

 czas. wpisać dk., wpisywać ndk.

 przym. wpisowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) wpisanie, post

 (1.2) wpisowe

Wiktionary


wpisać

umieścić tekst, notatkę w zeszycie, księdze


SJP.pl

czasownik przechodni dokonany (ndk. wpisywać)

 (1.1) dopisać w zeszycie, księdze

 (1.2) geom. umieścić figurę w wielokącie tak, aby dotykała jego wszystkich boków

 (1.3) geom. umieścić bryłę w wielościanie tak, aby dotykała jego wszystkich ścian

 (1.4) wprowadzić tekst w rubrykę, pole w tabeli, formularzu, oknie komputerowym

czasownik zwrotny dokonany wpisać się (ndk. wpisywać się)

 (2.1) umieścić osobiste pozdrowienia w pamiętniku, księdze pamiątkowej

 (2.2) dopisać swoje nazwisko na listę

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈfpʲisat͡ɕ, AS: fpʹisać

Wiktionary

Powiązane:

 czas. wpisywać

 rzecz. pisanina ż., wpis mrz., wpisanie

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) dopisać

Wiktionary


wpisanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|wpisać.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: fpʲiˈsãɲɛ, AS: fpʹisãńe

Wiktionary

Powiązane:

 czas. wpisać, wpisywać

 rzecz. pisanie n., wpis mrz., pisanina ż.

Wiktionary


wpisik

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) zdrobn. od wpis

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) To nie wpis, lecz tylko mały wpisik.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. wpis m.

Wiktionary


wpisowe

przymiotnik od: wpis


SJP.pl


wpisowy

przymiotnik od: wpis


SJP.pl


wpisywać

umieszczać tekst, notatkę w zeszycie, księdze


SJP.pl

czasownik przechodni niedokonany (dk. wpisać)

 (1.1) umieszczać tekst, notatkę w zeszycie, księdze

czasownik zwrotny niedokonany wpisywać się (dk. wpisać się)

 (2.1) umieszczać swoje notatki, sentencje w pamiątkowej księdze, sztambuchu

 (2.2) umieszczać swoje nazwisko na jakiejś liście

 (2.3) przen. stawać się trwałym elementem czegoś

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Robotnicze i robotniczo-chłopskie pochodzenie wpisywano więc, komu się tylko dało, ale i tak procent był niziutki i była to najsłabsza strona naszej szkoły.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: fpʲiˈsɨvat͡ɕ, AS: fpʹisyvać

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. wpis m., wpisanie n., wpisywanie n., wpisowe n., pisanina ż.

 czas. wpisać dk., pisać ndk., pisywać ndk.

 przym. wpisowy

Wiktionary


wpisywanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|wpisywać.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌfpʲisɨˈvãɲɛ, AS: fpʹisyvãńe

Wiktionary

Powiązane:

 czas. wpisywać

 rzecz. pisanie n., wpis mrz., pisanina ż.

Wiktionary


wplątany

taki, który w coś się wplątał; zamieszany w coś


SJP.pl


wpleść

wtrącić coś, dodać np. wpleść wstążkę w warkocz


SJP.pl


wpleszcz

muchówka z rodziny narzępikowatych, pasożyt owiec; prukwa


SJP.pl


wpleszczowate

o cechach wpleszczowatych (rodzina muchówek)


SJP.pl

Narzępikowate, wpleszczowate (Hippoboscidae) – rodzina muchówek z podrzędu krótkoczułkich. Obejmuje blisko 800 gatunków, od w pełni uskrzydlonych do całkiem bezskrzydłych. Są hematofagicznymi ektopasożytami ssaków i ptaków. Charakteryzuje je larworodność. Większość rozwoju larwalnego ma miejsce w organizmie matki. Larwa po jego opuszczeniu natychmiast zmienia się w poczwarkę.

Wikipedia


wpleszczowaty

o cechach wpleszczowatych (rodzina muchówek)


SJP.pl


wpodle

przestarzałe: obok


SJP.pl


wpoić

doprowadzić do przyswojenia przez kogoś jakichś zasad


SJP.pl


wporzo

potocznie: w porządku, dobrze; w porząsiu, spoko, okej


SJP.pl

skrótowiec

 (1.1) slang. zob. w porządku.

Wiktionary


wpośród

przestarzale, książkowo: wśród, pośród, śród;
1. przyimek komunikujący, że ktoś lub coś jest otoczone jakimiś osobami, przedmiotami (np. Wpośród drzew stał on.); pomiędzy;
2. spójnik komunikujący, że ktoś lub coś, o czym mowa, należy do określonego zbioru (np. Wpośród tłumu była Ewa.); pomiędzy;
3. spójnik komunikujący, że to, o czym mowa, dotyczy danej grupy czy całości (np. Wpośród nas cieszy się zaufaniem.);
4. przyimek komunikujący o zjawiskach towarzyszących danemu zdarzeniu; podczas


SJP.pl

przyimek

 (1.1) daw. wśród

 (1.2) daw. w trakcie trwania czegoś

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Dlatego kto by się chciał doszukać wpośród tej nowoczesności dawnego pejzażu i rytmu, to bardzo by się zawiódł.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) pośród, wśród, między, pomiędzy, przest. śród

 (1.2) podczas, w czasie, w trakcie, w ciągu

Wiktionary


wpośrzod

przysłówek

 (1.1) stpol. w środku

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈfpɔɕʃɔt, AS: fpośšot

Wiktionary


wpół

1. na środku (np. zgiąć się wpół; wpół do piątej)
2. niezupełnie (np. na wpół przytomny)


SJP.pl

przysłówek

 (1.1) przy podawaniu czasu: pół godziny przed pełną godziną lub pół godziny po pełnej godzinie

 (1.2) w połowie, częściowo

 (1.3) w połowie, w środkowej części; odnośnie ludzi: w pasie, w talii

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Jest wpół do szóstej. (= jest 5:30 albo 17:30)

 (1.1) Spotykamy się o wpół do ósmej.

 (1.1) Stary zegar stojący w kącie pokoju wybił wpół po czwartej.

 (1.2) Jagienka zaś odrzekła, na wpół z niechęcią, a na wpół ze smutkiem: (…)

 (1.2) Zygfryd jechał na wpół przytomny, trawiony przez gorączkę.

 (1.3) Obrońca złapał napastnika wpół i powalił go na ziemię tuż przed polem karnym.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: fpuw, AS: fpuu̯

Wiktionary

Powiązane:

 licz. pół

 rzecz. połowica ż., połowinki

Wiktionary


wpół-

przedrostek

 (1.1) w połowie

Wiktionary

Wymowa:

IPA: fpuw, AS: fpuu̯

Wiktionary


wpółciepły

nie do końca ciepły, na wpół ciepły; półciepły


SJP.pl


wpółdarmo

bardzo tanio, za połowę ceny; półdarmo


SJP.pl


wpółdrwiąco

w sposób częściowo wyrażający drwinę; półdrwiąco, półkpiąco


SJP.pl


wpółdrzemać

lekko drzemać; półdrzemać


SJP.pl


wpółfiluterny

rzadko: trochę, częściowo filuterny; półfiluterny


SJP.pl


wpółklęczeć

pozostawać w pozycji pośredniej między klęczeniem a staniem


SJP.pl


wpółmartwy

przymiotnik relacyjny

 (1.1) nie całkiem martwy; o znikomych oznakach życia; ledwie żywy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) war. na wpół martwy, półmartwy

Wiktionary


wpółobjęty

objęty w pasie


SJP.pl


wpółobnażać

obnażać częściowo, do połowy ciała


SJP.pl


wpółobnażyć

1. obnażyć do połowy; półobnażyć;
2. półobnażyć się - obnażyć się do połowy; półobnażyć się


SJP.pl


wpółomdlały

częściowo omdlały, osłabły, słaniający się; na wpół omdlały, półomdlały


SJP.pl


wpółsiedzący

pośredni między siedzeniem a leżeniem; półsiedzący


SJP.pl


wpółspróchniały

spróchniały do połowy


SJP.pl


wpółtajemniczy

rzadko: trochę tajemniczy; półtajemny


SJP.pl


wpółuduszony

nie do końca uduszony


SJP.pl


wpółwesoły

rzadko: nie do końca wesoły, trochę wesoły


SJP.pl


wpółzgniły

zgniły do połowy


SJP.pl


wpółżywy

pot.
1. wyczerpany, bardzo zmęczony;
2. rzadziej: bliski śmierci; ledwo żywy


SJP.pl

przymiotnik jakościowy

 (1.1) przest. bardzo wyczerpany

Wiktionary

Powiązane:

 przym. żywy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) półżywy

Wiktionary


wpp

[czytaj: wu-pe-PE]
1. skrót od: Wrocławski Park Przemysłowy;
2. skrót od: Warszawska Pielgrzymka Piesza;
3. skrót od: Wojskowy Przegląd Prawniczy (czasopismo)


SJP.pl


wpracować

wpracować się -
1. przestarzale: zdobyć wprawę poprzez dłuższe wykonywanie określonych czynności;
2. działając przez pewien czas, zyskać zdolność właściwego wykonywania określonych działań


SJP.pl


wpracowywać

wpracowywać się -
1. przestarzale: zdobywać wprawę poprzez dłuższe wykonywanie określonych czynności;
2. działając przez pewien czas, zyskiwać zdolność właściwego wykonywania określonych działań


SJP.pl


wprasować

czasownik przechodni dokonany (ndk. wprasowywać)

 (1.1) prasując, wprowadzić substancję w jakiś materiał lub umocować coś na powierzchni jakiegoś materiału

 (1.2) napierając na coś, wcisnąć to w coś lub docisnąć do czegoś

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. prasowanie n., prasownica ż., prasownictwo n., prasowacz mos., prasowaczka ż., prasowalność ż., prasa ż., prasówka ż., prasowarka ż., prasowalnia ż., prasownia ż., prasowalnica ż., prasowanko n., doprasowanie n., doprasowywanie n., naprasowanie n., odprasowanie n., odprasowywanie n., poprasowanie n., przeprasowanie n., przeprasowywanie n., przyprasowanie n., przyprasowywanie n., rozprasowanie n., rozprasowywanie n., sprasowanie n., sprasowywanie n., uprasowanie n., wprasowanie n., wprasowywanie n., wyprasowanie n., wyprasowywanie n., zaprasowanie n., zaprasowywanie n.

 czas. doprasować dk., doprasowywać ndk., naprasować dk., odprasować dk., odprasowywać ndk., poprasować dk., prasować ndk., przeprasować dk., przeprasowywać ndk., przyprasować dk., przyprasowywać ndk., rozprasować dk., rozprasowywać ndk., sprasować dk., sprasowywać ndk., uprasować dk., wprasowywać ndk., wyprasować dk., wyprasowywać ndk., zaprasować dk., zaprasowywać ndk.

 przym. prasowalniczy, prasowniczy, prasowalny

Wiktionary


wprasowanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) wprowadzenie substancji w jakiś materiał lub umocowanie czegoś na powierzchni jakiegoś materiału w wyniku prasowania

 (1.2) wciśnięcie czegoś lub dociśnięcie do czegoś w wyniku nacisku

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. prasowanie n., prasownica ż., prasownictwo n., prasowacz mos., prasowaczka ż., prasowalność ż., prasa ż., prasówka ż., prasowarka ż., prasowalnia ż., prasownia ż., prasowalnica ż., prasowanko n., doprasowanie n., doprasowywanie n., naprasowanie n., odprasowanie n., odprasowywanie n., poprasowanie n., przeprasowanie n., przeprasowywanie n., przyprasowanie n., przyprasowywanie n., rozprasowanie n., rozprasowywanie n., sprasowanie n., sprasowywanie n., uprasowanie n., wprasowywanie n., wyprasowanie n., wyprasowywanie n., zaprasowanie n., zaprasowywanie n.

 czas. doprasować dk., doprasowywać ndk., naprasować dk., odprasować dk., odprasowywać ndk., poprasować dk., prasować ndk., przeprasować dk., przeprasowywać ndk., przyprasować dk., przyprasowywać ndk., rozprasować dk., rozprasowywać ndk., sprasować dk., sprasowywać ndk., uprasować dk., wprasować dk., wprasowywać ndk., wyprasować dk., wyprasowywać ndk., zaprasować dk., zaprasowywać ndk.

 przym. prasowalniczy, prasowniczy, prasowalny

Wiktionary


wprasowywać

czasownik przechodni niedokonany (dk. wprasować)

 (1.1) niedokonany od|wprasować.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. prasowanie n., prasownica ż., prasownictwo n., prasowacz mos., prasowaczka ż., prasowalność ż., prasa ż., prasówka ż., prasowarka ż., prasowalnia ż., prasownia ż., prasowalnica ż., prasowanko n., doprasowanie n., doprasowywanie n., naprasowanie n., odprasowanie n., odprasowywanie n., poprasowanie n., przeprasowanie n., przeprasowywanie n., przyprasowanie n., przyprasowywanie n., rozprasowanie n., rozprasowywanie n., sprasowanie n., sprasowywanie n., uprasowanie n., wprasowanie n., wprasowywanie n., wyprasowanie n., wyprasowywanie n., zaprasowanie n., zaprasowywanie n.

 czas. doprasować dk., doprasowywać ndk., naprasować dk., odprasować dk., odprasowywać ndk., poprasować dk., prasować ndk., przeprasować dk., przeprasowywać ndk., przyprasować dk., przyprasowywać ndk., rozprasować dk., rozprasowywać ndk., sprasować dk., sprasowywać ndk., uprasować dk., wprasować dk., wyprasować dk., wyprasowywać ndk., zaprasować dk., zaprasowywać ndk.

 przym. prasowalniczy, prasowniczy, prasowalny

Wiktionary


wprasowywanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) wprowadzanie substancji w jakiś materiał lub mocowanie czegoś na powierzchni jakiegoś materiału w wyniku prasowania

 (1.2) wciskanie czegoś lub dociskanie do czegoś w wyniku nacisku

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. prasowanie n., prasownica ż., prasownictwo n., prasowacz mos., prasowaczka ż., prasowalność ż., prasa ż., prasówka ż., prasowarka ż., prasowalnia ż., prasownia ż., prasowalnica ż., prasowanko n., doprasowanie n., doprasowywanie n., naprasowanie n., odprasowanie n., odprasowywanie n., poprasowanie n., przeprasowanie n., przeprasowywanie n., przyprasowanie n., przyprasowywanie n., rozprasowanie n., rozprasowywanie n., sprasowanie n., sprasowywanie n., uprasowanie n., wprasowanie n., wyprasowanie n., wyprasowywanie n., zaprasowanie n., zaprasowywanie n.

 czas. doprasować dk., doprasowywać ndk., naprasować dk., odprasować dk., odprasowywać ndk., poprasować dk., prasować ndk., przeprasować dk., przeprasowywać ndk., przyprasować dk., przyprasowywać ndk., rozprasować dk., rozprasowywać ndk., sprasować dk., sprasowywać ndk., uprasować dk., wprasować dk., wprasowywać ndk., wyprasować dk., wyprasowywać ndk., zaprasować dk., zaprasowywać ndk.

 przym. prasowalniczy, prasowniczy, prasowalny

Wiktionary


wprawa

1. doświadczenie w wykonywaniu czegoś;
2. wprawianie się do czegoś


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) biegłość w wykonywaniu czegoś, nabyta w wyniku ćwiczeń, powtarzania jakiejś czynności

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Tomek doszedł do wielkiej wprawy w rzucaniu pinezkami do celu.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈfprava, AS: fprava

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. wprawka ż., wprawność ż.

 czas. wprawiać ndk., wprawić dk.

 przym. wprawny

 przysł. wprawnie

Wiktionary


wprawdzie

składnik spójnika złożonego łączącego zdania lub wyrażenia, oznaczającego, że treść jednego z nich jest niezgodna z tym, co wynika z treści drugiego


SJP.pl

fragment spójnika

 (1.1) składnik spójnika złożonego łączącego zdania lub wyrażenia, oznaczającego, że treść jednego z nich jest zastrzeżeniem w stosunku do tego, co wynika z treści drugiego zdania

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Wprawdzie nie każdy ma taką możliwość, ale jeśli ją masz, to skorzystaj.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈfpravʲd͡ʑɛ, AS: fpravʹʒ́e

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. prawda ż.

 wykrz. prawda

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) acz, książk. aczkolwiek, co prawda, przest. aliści, przest. atoli, chociaż, choć, książk. jakkolwiek, jednak, jednakże, lecz, natomiast, niemniej, tymczasem, przest. wszakże, przest. wszelako

Wiktionary


wprawiać

czasownik przechodni niedokonany (dk. wprawić)

 (1.1) umocowywać coś w czymś

 (1.2) powodować jakiś stan psychiczny

 (1.3) ćwiczeniami wdrażać kogoś, coś do czegoś

czasownik zwrotny niedokonany wprawiać się (dk. wprawić się)

 (2.1) wywoływać u siebie jakiś stan psychiczny

 (2.2) ćwiczyć, aby nabyć wprawy

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. wprawa ż., wprawienie n., wprawianie n.

 czas. wprawić

Wiktionary


wprawianie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|wprawiać.

Wiktionary

Powiązane:

 czas. wprawiać ndk.

 rzecz. wprawienie n.

Wiktionary


wprawić

umocować coś w czymś


SJP.pl

czasownik przechodni dokonany (ndk. wprawiać)

 (1.1) dokonany od|wprawiać.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. wprawa ż., wprawienie n.

 czas. wprawiać

Wiktionary


wprawka

ćwiczenie wykonywane dla osiągnięcia biegłości, zwłaszcza ćwiczenie muzyczne lub wokalne


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) ćwiczenie wykonywane dla osiągnięcia biegłości w jakiejś umiejętności

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈfprafka, AS: fprafka

Wiktionary

Powiązane:

 czas. wprawić (się) dk., wprawiać (się) ndk.

 rzecz. wprawa, wprawienie dk., wprawianie ndk.

 przym. wprawny

 przysł. wprawnie

Wiktionary


wprawnie

przysłówek

 (1.1) z wprawą, sprawnie, biegle

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Dziadek powąchał wódkę, skrzywił się na zapas, podniósł brodę do góry i wprawnie, jak bocian żabę, łyknął zawartość szklanki.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈfpravʲɲɛ, AS: fpravʹńe

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. wprawa ż., wprawka ż., wprawienie n., wprawianie n.

 czas. wprawić (się) dk., wprawiać (się) ndk.

 przym. wprawny

Wiktionary


wprawniej

stopień wyższy od przysłówka: wprawnie


SJP.pl


wprawniejszy

stopień wyższy od przymiotnika: wprawny


SJP.pl


wprawność

wprawny; sprawność, zręczność


SJP.pl


wprawny

mający wprawę w czymś; biegły, wyćwiczony


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) mający w czymś wprawę

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈfpravnɨ, AS: fpravny

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. wprawa ż., wprawka ż.

 przysł. wprawnie

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) doświadczony, fachowy, obeznany, umiejętny, wyćwiczony, wykwalifikowany, zaznajomiony

Wiktionary


wprost

1. w najkrótszej linii prostej od jakiegoś punktu, od kogoś;
2. bez jakiegokolwiek pośrednictwa;
3. szczerze, otwarcie;
4. po prostu


SJP.pl

przysłówek

 (1.1) bezpośrednio

 (1.2) szczerze, otwarcie, bez ogródek

 (1.3) wręcz

Wiktionary

Wprost – polski tygodnik społeczno-polityczny wydawany od 1982, do 2000 w Poznaniu, następnie w Warszawie; od 2024 redaktorami zarządzającymi są: Szymon Krawiec i Bartosz Michalski. Ukazuje się w poniedziałek. W wersji papierowej wydawany do 30 marca 2020.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Często odpadki z obiektów turystycznych są składowane na dzikich wysypiskach albo nawet wrzucane wprost do oceanu lub jeziora.

 (1.1) Gdy Wisła wzbierała i występowała z brzegów, Przeździecki, Tyrmand i Janek Hempel, syn profesora, wpływali kajakami wprost do baraku.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: fprɔst, AS: fprost

Wiktionary

Synonimy:

 (1.2) prosto z mostu; pot. bez owijania w bawełnę

Wiktionary


wprow.

skrót

 (1.1) = wprowadzenie

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) przedsł., przedm.

Wiktionary


wprowadzać

czasownik przechodni niedokonany (dk. wprowadzić)

 (1.1) zaczynać stosować jakąś zasadę/system

 (1.2) wtajemniczać kogoś w coś

 (1.3) powodować przybycie lub umieszczenie kogoś lub czegoś gdzieś lub w jakąś sytuację

 (1.4) inform. umieszczać dane w programie, pamięci komputera

 (1.5) przest. przen. rozpowszechniać, puszczać w obieg

 (1.6) przest. wnosić, dostarczać coś z zewnątrz

 (1.7) stpol. mnożyć (liczbę)

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Kiedy zarządca wprowadzał nowe przepisy, nie wszyscy byli z nich zadowoleni.

 (1.1) Wprowadzano różne innowacje, ale nie wszystkie przyniosły oczekiwane rezultaty.

 (1.1) Na uwagę zasługuje fakt, że krajowy przemysł paszowy wprowadza różne technologie uzdatniania tych pasz, jak chociażby łuszczenie nasion bobiku i rzepaku.

 (1.3) (…) wprowadzał ją do izby i gwarzyli przy ogniu o Zbyszku, o Litwie, o Krzyżakach i o wojnie (…)

Wiktionary

Wymowa:

IPA: fprɔˈvad͡zat͡ɕ, AS: fprovaʒać

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. wprowadzanie n., wprowadzenie n., wprowadzka ż.

 czas. prowadzać, prowadzić, powprowadzać, zaprowadzać, pozaprowadzać, przeprowadzać, wyprowadzać, odprowadzać, poodprowadzać, sprowadzać, nasprowadzać, rozprowadzać, porozprowadzać, wprowadzić

Wiktionary

Synonimy:

 (1.6) wnosić

 (1.7) mnożyć, przest. multyplikować

Wiktionary


wprowadzanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|wprowadzać.

Wiktionary

Powiązane:

 czas. zaprowadzać, wprowadzać ndk.

 rzecz. wprowadzka ż.

Wiktionary


wprowadzenie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) wstęp, prolog (np. w utworze literackim)

 (1.2) wpisanie (hasła lub danych)

 (1.3) podstawowe informacje z jakiejś dziedziny

 (1.4) zastosowanie, dokonanie czegoś, ogłoszenie jakiegoś planu postępowania

 (1.5) wpuszczenie

Wiktionary

Przykłady

 (1.2) Miałem kłopoty z wprowadzeniem nazwisk do tego nowego systemu.

 (1.3) Profesor z naszego uniwerka właśnie wydał swoje „Wprowadzenie do analizy matematycznej”.

 (1.4) Dziś przypada kolejna rocznica wprowadzenia stanu wojennego.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌfprɔvaˈd͡zɛ̃ɲɛ, AS: fprovaʒńe

Wiktionary

Powiązane:

 czas. zaprowadzać, wprowadzić dk., wprowadzać ndk.

 rzecz. wprowadzka ż.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) przedmowa, introdukcja, intro

 (1.3) wstęp, podstawy

Wiktionary


wprowadzić

czasownik przechodni dokonany (ndk. wprowadzać)

 (1.1) dokonany od|wprowadzać.

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Zadzwoniono do drzwi i Renata wprowadziła mężczyznę o zmiętym wyglądzie i biegających nerwowo oczkach.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: fprɔˈvad͡ʑit͡ɕ, AS: fprovaʒ́ić

Wiktionary

Powiązane:

 czas. prowadzić, wprowadzać

 rzecz. wprowadzka ż., wprowadzenie

Wiktionary


wprowadzka

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) zamieszkanie gdzieś, zwykle połączone z przeniesieniem tam swojego dobytku

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Właśnie odebrałem klucze do nowego mieszkania, a chłopaki obiecali pomóc nam we wprowadzce.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. wprowadzanie n., wprowadzenie n.

 czas. wprowadzać ndk., wprowadzić dk.

Wiktionary


wpryskać

pryskając, wlać


SJP.pl


wpryskiwać

pryskając, wlewać


SJP.pl


wprząc

1. przymocować za pomocą uprzęży konia, osła itp. do wozu, bryczki, pługa itp.;
2. zmusić kogoś do jakiś prac lub obowiązków;
3. wykorzystać coś do realizacji czegoś


SJP.pl


wprzeczka

gatunek chrząszcza z rodziny stonkowatych


SJP.pl


wprzędać

włączać coś w przędzioną nić; wprzędywać


SJP.pl


wprzędywać

włączać coś w przędzioną nić; wprzędać


SJP.pl


wprzęg

wprzęg linowy - automatyczne urządzenie wprzęgające wózek kolejki wiszącej do liny pociągowej


SJP.pl


wprzęgać

1. zmuszać kogoś do prac lub obowiązków;
2. zaprzęgać zwierzęta pociągowe do wozu


SJP.pl


wprzód

przestarzałe: w pierwszej kolejności; najpierw; przedtem


SJP.pl

przysłówek

 (1.1) przest. zob. najpierw.

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Nieprzyjaciel, nim Kamieniec oblegnie, musi wprzód Żwaniec pokruszyć, bo mu nijak obronny zamek za plecyecami sobie zostawiać.

Wiktionary

Powiązane:

 przysł. wprzódy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) najpierw, wpierw; przest. wprzódy; daw. nasamprzód, najsampierw, najsamprzód, pierw, pierwej

Wiktionary


wprzódy

dawniej:
1. do przodu, przed siebie;
2. najpierw, naprzód, przedtem; wprzód


SJP.pl

przysłówek

 (1.1) przest. we wcześniejszym okresie, przedtem, najpierw

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Zanim miałam na zawsze porzucić rozkosze miłości, chciałam wprzódy je poznać.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈfpʃudɨ, AS: fpšudy

Wiktionary

Powiązane:

 przym. przedni

 rzecz. przodek mos./mrz.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) przedtem, w pierwszej kolejności, najpierw, wpierw, wcześniej, przede wszystkim, pierwej, wprzód

Wiktionary


wpt

skrótowiec

 (1.1) = wspólna procedura tranzytowa

Wiktionary

Wymowa:

IPA: vu‿pɛ‿ˈtɛ, AS: vu‿pe‿te

Wiktionary


wpukać

wbić, wprowadzić poprzez pukanie


SJP.pl


wpukiwać

uderzając, wbijać coś


SJP.pl


wpuklać

rzadko: wpuklać się - stawać się wklęsłym, wciśniętym; wklęsać, zaklęsać


SJP.pl


wpuklić

rzadko: wpuklić się - stać się wklęsłym, wciśniętym; wklęsnąć, zaklęsnąć


SJP.pl


wpuklony

rzadko: taki, który się wpuklił (stał się wklęsłym, wgłębionym)


SJP.pl


wpuścić

czasownik przechodni dokonany (ndk. wpuszczać)

 (1.1) dokonany od|wpuszczać.

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Zresztą, wpuszczę każdego, ktokolwiek przyjdzie skorzystać ze sprzętu w gabinecie, bo wiem, że przyniesie grosz na kawałek chleba, dla dzieci.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈfpuɕt͡ɕit͡ɕ, AS: fpuśćić

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. wpuszczenie n., wpuszczanie n.

 czas. puszczać, wpuszczać ndk.

Wiktionary


wpust

1. otwór umożliwiający dostanie się, wejście czegoś dokądś
2. techn. zagłębienie rowek w bocznej krawędzi


SJP.pl

  • wpust – element pośredni połączenia wpustowego. Wyróżnia się wpusty pryzmatyczne, czółenkowe i czopkowe
  • wpust – element odwodnienia dachu, otwór z wbudowanym elementem do odprowadzenia wody opadowej do rury spustowej
  • wpust – otwór lub szczelina na czop lub pióro w połączeniach ciesielskich
  • wpust żołądka – część anatomiczna żołądka u ujścia przełyku
  • przepust kablowy

Wikipedia


wpustka

Wpustka (także eliminacja, ang. "endplay", "throw-in") to w brydżu sposób rozgrywki, polegający na zmuszeniu obrońcy do zagrania w sposób korzystny dla rozgrywającego, najczęściej polegający na wpuszczeniu go do ręki w momencie, w którym nie posiada już kart, w które mógłby zagrać ("odejść") bezpiecznie.

Wikipedia


wpustniak

wąskie dłuto o wydłużonym ostrzu, dostosowane kształtem do żłobionego wpustu


SJP.pl


wpustnik

specjalny rodzaj struga do robienia wpustów w deskach


SJP.pl


wpustowy

przymiotnik od: wpust


SJP.pl


wpuszczać

czasownik niedokonany (dk. wpuścić)

 (1.1) pozwalać czemuś lub komuś dostać się gdzieś

 (1.2) wkładać coś do wnętrza czegoś

 (1.3) pot. stawiać kogoś w trudnej sytuacji

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. wpuszczenie n., wpuszczanie n.

 czas. puszczać ndk., wpuścić dk.

Wiktionary


wpychać

czasownik przechodni niedokonany (dk. wepchnąć, wepchać)

 (1.1) pchając, umieszczać w czymś

 (1.2) pot. natrętnie zmuszać kogoś do przyjęcia lub zakupienia czegoś

 (1.3) pot. umieszczać kogoś gdzieś na siłę

czasownik zwrotny niedokonany wpychać się (dk. wepchnąć się, wepchać się)

 (2.1) pchając się, wchodzić w ciasne lub zatłoczone miejsce

 (2.2) przedostawać się pod ciśnieniem

 (2.3) pot. dostawać się gdzieś bez zaproszenia, na siłę, podstępem

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. wpychanie n.

 czas. pchać

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) wciskać, wduszać, wtłaczać

 (1.2) wciskać

 (2.1) wciskać się, wpierać się, wtłaczać się

 (2.2) wciskać się

 (2.3) wmeldowywać się, wpieprzać się, wpierdalać się, wtarabaniać się, wtranżalać się, wtryniać się

Wiktionary


wpychacz

rzadko:
1. ten, co wpycha coś;
2. narzędzie do wpychania czegoś


SJP.pl


wpychanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|wpychać.

Wiktionary

Powiązane:

 czas. wpychać ndk.

Wiktionary


wpylać

potocznie: jeść dużo i łapczywie; wsuwać, wtranżalać, pałaszować, wtrajać, szamać


SJP.pl


wpzib

skrótowiec

 (1.1) polit. wspólna polityka zagraniczna i bezpieczeństwa

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌvu‿pɛ‿zɛt‿i‿ˈbɛ, AS: vu‿pe‿zet‿i‿be

Wiktionary


wpłacać

uiszczać jakąś należność


SJP.pl

czasownik przechodni niedokonany (dk. wpłacić)

 (1.1) bank. dokonywać wpłaty, uiszczać kwotę pieniężną

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. dopłata ż., wpłata ż., wpłacanie n., wpłacenie n.

 czas. wpłacić dk.

Wiktionary


wpłacanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|wpłacać.

Wiktionary

Powiązane:

 czas. wpłacać ndk.

 rzecz. wpłacenie n.

Wiktionary


wpłacić

uiścić jakąś należność


SJP.pl

czasownik przechodni dokonany (ndk. wpłacać)

 (1.1) dokonać wpłaty; wnieść należność finansową

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. wpłacenie n., dopłata ż.

 czas. wpłacać

Wiktionary


wpłata

1. wpłacona kwota;
2. wpłacenie pieniędzy


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) wpłacenie pieniędzy

Wiktionary

Powiązane:

 czas. wpłacać

 rzecz. dopłata ż.

Wiktionary


wpłato-bankomat

bankomat z funkcjami wpłatomatu


SJP.pl


wpłatomacik

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) zdrobn. od wpłatomat

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. wpłatomat m.

Wiktionary


wpłatomat

urządzenie do przyjmowania wpłat gotówki na wskazane konto bankowe, w niektórych wersjach umożliwiające realizację czeku


SJP.pl

Wpłatomat, zwany również bankomatem do wpłat – urządzenie do przyjmowania wpłat na konta bankowe.

Wikipedia


wpław

płynąc bezpośrednio w wodzie (np. Pokonaliśmy wpław całe jezioro.)


SJP.pl

przysłówek

 (1.1) płynąc w wodzie o własnych siłach

Wiktionary

Wymowa:

IPA: fpwaf, AS: fpu̯af

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. pława ż., pławka ż.

 czas. pływać, pławić ndk., spławić dk., spławiać ndk.

 przym. pławny, spławny

Wiktionary


wpłukać

w technice: umocować pale w gruncie przez oblewanie miejsc ich umieszczenia wodą


SJP.pl


wpłynąć

1. mieć wpływ, wymusić zmianę;
2. przybyć do wnętrza drogą wodną


SJP.pl

czasownik nieprzechodni

 (1.1) dokonany od|wpływać.

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Według urzędników, zmiany nie wpłyną na liczbę zatrudnionych nauczycieli i na wysokość ich pensji.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈfpwɨ̃nɔ̃ɲt͡ɕ, AS: fpu̯nõńć

Wiktionary

Powiązane:

 przym. wpływowy

 rzecz. wpłynięcie n., wpływanie n.

 czas. wpływać

Wiktionary


wpłynięcie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|wpłynąć.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: fpwɨ̃ˈɲɛ̇̃ɲt͡ɕɛ, AS: fpu̯ỹńė̃ńće

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. wpływ, wpływanie dk.

 przym. wpływowy

 czas. wpływać ndk., wpłynąć dk.

Wiktionary


wpływ

1. oddziaływanie
2. zwykle w l.mn.: przychód


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) dostawanie się cieczy, substancji do jakiegoś zbiornika, pomieszczenia

 (1.2) presja, oddziaływanie na coś lub kogoś

 (1.3) najczęściej w lm.: korzystne znajomości, stosunki międzyludzkie

 (1.4) wpłacone pieniądze (na konto, do kasy, do banku itp.)

Wiktionary

Przykłady

 (1.2) Islamizm ma trzy główne cechy wyróżniające: wierność wobec świętego prawa (Szariatu), odrzucenie wpływów Zachodu oraz przeistoczenie wiary w ideologię.

 (1.4) Organizacje pozarządowe apelują do premiera, aby nie obcinał im wpływów z 1 procenta.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: fpwɨf, AS: fpu̯yf

Wiktionary

Powiązane:

 czas. wpływać, wypływać

 przym. wpływowy

 rzecz. wpłynięcie n., wpływanie n.

Wiktionary


wpływać

czasownik nieprzechodni niedokonany (dk. wpłynąć)

 (1.1) płynąc dostawać się na teren jakiegoś obszaru

 (1.2) sprawiać, że ktoś lub coś zachowuje się w określony sposób: także. pociągać za sobą zachodzenie pewnych zjawisk; wywierać wpływ

 (1.3) urz. o poczcie, pieniądzach, wnioskach itp.: zostawać dostarczonym

 (1.4) mar. zawijać, przybijać do portu

 (1.5) przen. unosząc się, dostawać się z zewnątrz do wnętrza

czasownik nieprzechodni niedokonany (dk. brak)

 (2.1) o ciekach wodnych: mieć ujście

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) To są kamienie Pierwszej Katarakty. Granitowe wrota, przez które Nil wpływa na terytorium Egiptu.

 (1.2) Twórcę grupy, Aleksandra Bragina, kojarzono z półświatkiem, co wpływało niekorzystnie na jej wizerunek.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈfpwɨvat͡ɕ, AS: fpu̯yvać

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. wpływ m., wpływanie n., wpłynięcie n.

 przym. wpływowy

 czas. wpłynąć

Wiktionary

Synonimy:

 (1.2) oddziaływać

 (1.4) zawijać

 (2.1) uchodzić

Wiktionary


wpływanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|wpływać.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: fpwɨˈvãɲɛ, AS: fpu̯yvãńe

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. wpływ, wpłynięcie dk.

 przym. wpływowy

 czas. wpływać ndk., wpłynąć dk.

Wiktionary


wpływolog

ironicznie: badacz literatury, będący zwolennikiem teorii, że każdy utwór literacki powstaje jako wynik oddziaływania innych utworów literackich


SJP.pl


wpływologia

ironicznie: uznawanie, że czynnikami wywołującymi powstawanie jakichś dzieł oraz kształtującymi ich formę i styl są głównie wpływy innych dzieł i innych twórców


SJP.pl

Wpływologia – ironiczny termin określający zespół wywodzących się z pozytywizmu praktyk badawczych na gruncie nauki o literaturze, a czasem także innych nauk o sztuce (historii sztuki, muzykologii) lub historiografii.

Pozytywistyczna metodologia badań literackich zgodnie z ewolucjonizmem koncentrowała się na wynajdywaniu wzajemnych powiązań i zależności („wpływów”) między utworami literackimi. Prowadziło to do ignorowania problematyki wewnętrznej dzieła literackiego, a w skrajnej postaci do uznawania nawet najwybitniejszych utworów literackich za sumę zapożyczeń z dzieł innych pisarzy. XIX-wieczne literaturoznawstwo ewolucjonistyczne nie zajmowało się przy tym funkcjami tych zapożyczeń w utworze, zadowalając się jedynie poszukiwaniem jego historycznej genezy. Prowadziło to niejednokrotnie do stwierdzania „wpływów” opartego jedynie na domysłach, powstawania różnego typu nieuzasadnionych i dziwacznych teorii ewolucyjnego rozwoju literatury czy też pochodzenia konkretnych dzieł.

Wikipedia


wpływologiczny

dotyczący wpływologii


SJP.pl


wpływowość

wpływowy


SJP.pl

Patrz:

wpływowy

wpływowszy

stopień wyższy od przymiotnika: wpływowy


SJP.pl


wpływowy

1. taki, z którym inni się liczą, posiadający wpływy, ustosunkowany;
2. dający możliwość wpływania, zapewniający wpływy;
3. środowiskowo: łatwo ulegający cudzym wpływom


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) mający duży wpływ, autorytet

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Dzięki niej mógł bywać w domach arystokratycznych, zwłaszcza u bardzo wpływowej Zofii z Branickich Odescalchi.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: fpwɨˈvɔvɨ, AS: fpu̯yvovy

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. wpływ m., wpływanie n., wpłynięcie n.

 czas. wpływać ndk., wpłynąć dk.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) możny, prominentny, ustosunkowany, ważny, wysoko postawiony

Wiktionary


wpływy

1. oddziaływanie
2. zwykle w l.mn.: przychód


SJP.pl

Pojęcia związane z go – specyficzna terminologia stosowana w grze go.

W Polsce na ogół stosuje się terminy wywodzące się z języka japońskiego, jednak w niektórych przypadkach lepiej przyjęły się nazwy polskie lub angielskie.

Wikipedia


wrąb

1. rowek, wgłębienie w czymś
2. brzeg naczynia
3. w górnictwie: wąska szczelina wykonana mechanicznie lub ręcznie w skale, ułatwiająca odstrzelenie kopaliny
4. w leśnictwie: podrąb


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) wgłębienie lub wcięcie w przedmiocie

 (1.2) brzeg czegoś, zwłaszcza naczynia

 (1.5) bot. wcięcie w blaszce liścia

 (1.6) leśn. przestrzeń powstała po wyrąbaniu drzew z brzegu lasu

 (1.7) leśn. poziome, klinowate wycięcie zrobione siekierą lub piłą w odziomku ścinanego drzewa od strony, w którą ma ono padać

forma czasownika.

 (2.1) 2. os. lp. rozk. od: wrąbać

Wiktionary

Wrąb, zacios – połączenie ciesielskie elementów drewnianych wykonane przez nacięcie albo wcięcie w jednym lub w obu łączonych elementach. Nacięcia są tak dopasowane, aby umożliwić nasunięcie jednego elementu na drugi i zapewnić ich współpracę.

Wikipedia

Przykłady

 (1.2) Napój przelał się przez wrąb, spłynął pienistą strużką na nieskazitelny obrus.

Wiktionary

Powiązane:

 czas. wrąbać, wrąbywać

Wiktionary

Synonimy:

 (1.7) podrąb

Wiktionary


wrąbać

1. pospolicie: zjeść ze smakiem; wszamać;
2. wrąbać się:
a) dostać się gdzieś przez rąbanie;
b) pospolicie: zaryć się w coś przez uderzenie;
c) pospolicie: dostać się gdzieś, wejść gdzieś


SJP.pl


wrąbczynek

Wrąbczynek – wieś w Polsce położona w województwie wielkopolskim, w powiecie wrzesińskim, w gminie Pyzdry. Niedaleko wsi znajduje się Nadwarciański Park Krajobrazowy.

W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa konińskiego.

Wikipedia


wrąbek

zdrobnienie od: wrąb


SJP.pl


wrabiać

1. pot. wplątywać kogoś w jakąś nieprzyjemną dla niego sprawę;
2. wplatać w tworzoną tkaninę nitki innego typu bądź innej barwy;
3. pot. wrabiać się - (rzadkie) nieświadomie zgadzać się na udział w nieprzyjemnej dla siebie sytuacji


SJP.pl


wrabianie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|wrabiać.

Wiktionary

Powiązane:

 czas. wrabiać ndk.

Wiktionary


wracać

1. kierować się w przeciwnym kierunku;
2. zacząć coś robić ponownie;
3. kontynuować; nawiązać do czegoś ponownie


SJP.pl

czasownik nieprzechodni niedokonany (dk. wrócić)

 (1.1) przybywać do miejsca, z którego się wyszło lub było poprzednio

 (1.2) ponawiać myśl lub temat, o którym mówiło się lub myślało wcześniej

 (1.3) przen. odzyskiwać przytomność, władze umysłowe, uspokajać się

czasownik przechodni niedokonany (dk. wrócić)

 (2.1) przest. zwracać, przywracać

czasownik zwrotny wracać się

 (3.1) cofać się, robić kilka kroków wstecz

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Na święta wracam do domu.

 (1.2) Nie chcę wracać do tej rozmowy. Wszystko już zostało wyjaśnione.

 (1.3) Rano ojciec był bardzo zdenerwowany. Idź, zobacz czy już wrócił do siebie.

 (2.1) Wiejskie powietrze wróciło jej siły.

 (3.1) Synku, wróć się i posprzątaj papierki, które rozrzuciłeś na podłodze.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈvrat͡sat͡ɕ, AS: vracać

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. zwrot m., zwrotnik m., zwrotka ż., wracanie n.

 czas. nawracać ndk., odwracać ndk., powracać ndk., przewracać ndk., przywracać ndk., wywracać ndk., zawracać ndk., wrócić dk.

Wiktionary


wracajżeż

czasownik "wracaj" wzmocniony partykułą "-żeż"


SJP.pl


wracanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|wracać.

Wiktionary

Powiązane:

 czas. wracać ndk.

Wiktionary


wrachowywać

rzadko: włączać do rachunku; wliczać


SJP.pl


wraczek

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) zdrobn. od wrak

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. wrak m.

Wiktionary


wradzać

1. rodząc przekazywać coś potomstwu;
2. wradzać się - wdawać się (w kogoś)


SJP.pl


wrak

1. zatopiony lub zniszczony statek;
2. pojazd nie nadający się do użytku;
3. człowiek schorowany lub wyczerpany psychicznie


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) resztki uszkodzonego statku lub samolotu;

 (1.2) pot. wyeksploatowany, zniszczony pojazd, maszyna

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy lub męskozwierzęcy

 (2.1) przen. o człowieku schorowanym, niedołężnym, wyczerpanym fizycznie lub psychicznie

Wiktionary

Wrak – zatopiona lub poważnie uszkodzona jednostka pływająca opuszczona przez załogę. Określenie to używane jest często również w stosunku do zepsutych lub zniszczonych samochodów, samolotów i maszyn.

Wraki statków częściowo lub całkowicie zatopione na niewielkiej głębokości i utrzymujące się na wodzie lub tuż pod jej powierzchnią np. dzięki ładunkowi o dużym wyporze (drewno, puste beczki itp.), a nieogłoszone jeszcze w księgach locji jako stanowiące zagrożenie dla żeglugi, oznacza się znakiem odosobnione niebezpieczeństwo lub podwójnym znakiem kardynalnym według międzynarodowego systemu oznakowania nawigacyjnego.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Nurkowie wydobyli z morza wrak statku.

 (1.2) Tym wrakiem, co stoi w garażu, raczej nie da się jeździć.

 (2.1) Heniek jest w tej chwili wrakiem, tak go ta wódka zniszczyła.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: vrak, AS: vrak

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. wrakowisko n.

:: zdrobn. wraczek m.

 przym. wrakowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.2) grat, rupieć, trup, ruina

 (2.1) żywy trup, strzęp ludzki, strzęp człowieka, ruina

Wiktionary


wrakoń

jadalna ryba z rzędu strzępielowatych


SJP.pl


wrakowisko

miejsce, gdzie zgromadzono wraki, zniszczone pojazdy i maszyny


SJP.pl


wrakowy

przymiotnik od: wrak


SJP.pl


wrangel

nazwisko


SJP.pl

Wrangel (ros. Врангель) – dawne osiedle typu miejskiego w Kraju Nadmorskim na Dalekim Wschodzie Rosji, obecnie część Nachodki. W 2002 roku zamieszkany przez 15 346 osób. Osiedle zostało zlikwidowane w 2004 roku.

We Wranglu znajduje się Port Wostocznyj, jeden z największych intermodalnych portów rosyjskich. Dociera do niego również odnoga Kolei Transsyberyjskiej.

Wikipedia


wrangle

potocznie: spodnie marki Wrangler; wranglery


SJP.pl

Wrangle – wieś w Anglii, w hrabstwie Lincolnshire, w dystrykcie Boston. Leży 50 km na południowy wschód od Lincoln i 171 km na północ od Londynu.

Wikipedia


wrangler

1. produkt marki Wrangler;
2. samochód typu Jeep Wrangler


SJP.pl

Wrangler – w ten sposób określani są najlepsi studenci na Uniwersytecie Cambridge. Najlepszy z najlepszych nazywany jest Senior Wrangler. Dla kontrastu najsłabszy ze studentów, któremu udało się zdać egzamin to wooden spoon (w tłumaczeniu drewniana łyżka).

  • Senior Wranglerzy (wybór)
    • John Herschel
    • Arthur Cayley
    • George Gabriel Stokes
    • John Strutt
    • John Edensor Littlewood
    • Jacob Bronowski
  • Second Wranglerzy (wybór)
    • James Clerk Maxwell
    • Joseph John Thomson
    • William Thomson

Wikipedia


wranglery

spodnie marki Wrangler


SJP.pl


wrap

[czytaj: wrap lub rap] kanapka z okrągłego chlebka i zawiniętym w środku nadzieniem


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) kulin. rodzaj kanapki wykonanej z okrągłego placekacka (np. tortilli czy pity) z zawiniętym w środku nadzieniem;

Wiktionary

Wrap (z ang. „zawinąć”) – rodzaj kanapki wykonanej z okrągłego płaskiego chlebka (np. meksykańska tortilla, arabska pita lub ormiański lawasz) z zawiniętym w środku nadzieniem.

Wrap różni się od tradycyjnej kanapki tym, że całkowicie spowija nadzienie. Natomiast kanapka składa się z wyraźnie widocznych dwóch warstw – górnej i dolnej. We wrapie nadzienie z reguły składa się z pokrojonego w plastry mięsa, drobiu lub ryby na zimno wraz z rozdrobnioną sałatą, pomidorami pokrojonymi w kostkę, smażonymi pieczarkami, boczkiem, cebulą, serem i sosem.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: rap, AS: rap

Wiktionary


wratysław

imię męskie


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy, nazwa własna

 (1.1) stpol. imię|polski|m.

Wiktionary

  • Wrocisław (Wratysław) – imię męskie
  • Wratysław I (888-921) – książę czeski od 915
  • Wratysław II (1032-1092) – książę Czech od 1061, pierwszy król czeski od 1085
  • Wratysław Brneński (zm. 1156) – książę brneński
  • Wratysław (1181-1231) – najstarszy syn Przemysła Ottokara I

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Czeskiemu księciu Wratysławowi przypisuje się założenie miasta Wrocławia.

Wiktionary


wratysławek

zdrobnienie od: Wratysław (imię męskie)


SJP.pl


wratysławkowy

przymiotnik dzierżawczy - należący do Wratysławka lub z nim związany


SJP.pl


wratysławostwo

Wratysław z małżonką; Wratysławowie


SJP.pl


wratysławowie

Wratysław z małżonką; Wratysławostwo


SJP.pl


wratysławowy

przymiotnik dzierżawczy - należący do Wratysława lub z nim związany


SJP.pl


wray

  • Wray – wieś w Anglii, w hrabstwie Lancashire
  • Wray – miasto w stanie Kolorado, w hrabstwie Yuma

Wikipedia


wraz

razem, wspólnie (z kimś, z czymś)


SJP.pl

przyimek

 (1.1) książk. razem, wspólnie (z kimś)

 (1.2) książk. równocześnie (z jakimś wydarzeniem)

 (1.3) książk. razem, łącznie (z innymi zjawiskami, przedmiotami, faktami)

 (1.4) stpol. w sam raz, w odpowiednim momencie

 (1.5) daw. w tej chwili, natychmiast, nagle

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (2.1) stpol. idea, wyobrażenie

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) (…) księżna wraz z orszakiem wyruszyła z gościnnego Tyńca do Krakowa (…)

 (1.2) Ta sytuacja uległa zasadniczej zmianie wraz z powstaniem NSZZ „Solidarność”, a następnie po wprowadzeniu w Polsce stanu wojennego.

 (1.3) Za ową ścianą z książek umieściłam swoją sypialnię wraz z biurkiem i szpargałami (…)

Wiktionary

Wymowa:

IPA: vras, AS: vras

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. raz m.

 liczgł. raz

Wiktionary


wrażać

przestarzale:
a) wbijać, wpychać, wtykać
b) wpajać, wszczepiać coś komuś


SJP.pl


wrażenia

przestarzale:
a) wetknąć, wepchnąć, wbić
b) wpoić, wszczepić coś komuś


SJP.pl

Wrażenie – pierwotny i najbardziej podstawowy proces poznawczy człowieka. Powstaje na skutek bezpośredniego działania bodźców ze świata zewnętrznego lub z wnętrza organizmu na zakończenia nerwowe (receptory), wywołując reakcję psychiczną. Jeden obiekt może jednocześnie działać na kilka rodzajów narządów zmysłowych, przez co jednocześnie można odczuwać kilka rodzajów wrażeń.

Wikipedia


wrażenie

przestarzale:
a) wetknąć, wepchnąć, wbić
b) wpoić, wszczepić coś komuś


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) reakcja na bodziec zewnętrzny lub wewnętrzny;

Wiktionary

Wrażenie – pierwotny i najbardziej podstawowy proces poznawczy człowieka. Powstaje na skutek bezpośredniego działania bodźców ze świata zewnętrznego lub z wnętrza organizmu na zakończenia nerwowe (receptory), wywołując reakcję psychiczną. Jeden obiekt może jednocześnie działać na kilka rodzajów narządów zmysłowych, przez co jednocześnie można odczuwać kilka rodzajów wrażeń.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Świeżo oto ściskał rękę pani Emilii, i uścisk ów nie zostawił mu żadnego wrażenia, podczas gdy dziś jeszcze pamiętał ciepło dłoni panny Maryni i doznawał pewnego rodzaju dreszczu na samo o tym wspomnienie.

 (1.1) To, z jaką prostotą i geniuszem Kim mówił o najbardziej skomplikowanych problemach, wyjadając ze słoika śmietanę, która od czasu do czasu kapała mu na ubranie, wywarło na mnie niezapomniane wrażenie.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: vraˈʒɛ̃ɲɛ, AS: vražńe

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. raz mrz., wrażliwość ż., wrażliwiec mos., wrażeniowiec mos.

 przym. wrażeniowy, wrażliwy

 czas. wrazić dk., wrażać ndk.

 liczgł. raz

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) efekt, odczucie

Wiktionary


wrażeniowiec

osoba łatwo ulegająca wrażeniom, kierująca się wrażeniami a nie rozsądnym mysleniem


SJP.pl


wrażeniowy

przymiotnik od: wrażenie


SJP.pl


wrazić

przestarzale:
a) wetknąć, wepchnąć, wbić
b) wpoić, wszczepić coś komuś


SJP.pl

czasownik przechodni dokonany

 (1.1) energicznie włożyć coś do czegoś innego

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Podczas rodzinnej Wigilii Żaneta znów wraziła kij w mrowisko, poruszając temat aborcji.

Wiktionary

Powiązane:

 czas. razić ndk.

 rzecz. wrażenie n., raz mrz.

 liczgł. raz

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) włożyć, wsadzić

Wiktionary


wrażliwiec

potocznie: osoba bardzo wrażliwa, przeżywająca wszystko intensywnie; nadwrażliwiec


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) pot. osoba nadmiernie wrażliwa

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. wrażenie n., wrażliwość ż.

 czas. uwrażliwiać ndk., uwrażliwić dk.

 przym. wrażliwy

 przysł. wrażliwie

Wiktionary


wrażliwiej

stopień wyższy od przysłówka: wrażliwie


SJP.pl


wrażliwość

1. podatność na bodźce, przeżywanie emocji; czułość, uczuciowość, tkliwość;
2. skłonność do obrażania się; przeczulenie, drażliwość;
3. podatność, brak odporności na coś; skłonność


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) fizj. zdolność odbierania bodźców poprzez zmysły

 (1.2) zdolność przeżywania emocji i odczuwania wrażeń; bycie wyczulonym

 (1.3) słaba odporność, podatność

Wiktionary

Wymowa:

IPA: vraʒˈlʲivɔɕt͡ɕ, AS: vražlʹivość

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. wrażenie n., wrażliwiec m., przewrażliwienie n., nadwrażliwość ż., raz mrz.

 przym. wrażliwy

 przysł. wrażliwie

 licz. raz

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) czułość

 (1.2) delikatność

Wiktionary


wrażliwszy

stopień wyższy od przymiotnika: wrażliwy


SJP.pl


wrażliwy

1. łatwo, szybko, silnie reagujący na coś; czuły, uczuciowy, tkliwy;
2. skłonny do obrażania się; przeczulony, pobudliwy, drażliwy;
3. podatny na wpływy z zewnątrz, mało odporny; skłonny


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) taki, który ma wrażliwość, łatwo reaguje na bodźce zmysłowe

 (1.2) taki, który ma dużą zdolność do odczuwania i przeżywania emocji

 (1.3) taki, który ma słabą odporność

Wiktionary

Wymowa:

IPA: vraʒˈlʲivɨ, AS: vražlʹivy

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. wrażenie n., raz mrz., wrażliwiec m., wrażliwość, przewrażliwienie

 czas. uwrażliwić, przewrażliwić

 przym. przewrażliwiony

 przysł. wrażliwie

 licz. raz

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) odczuwający, pobudliwy

 (1.2) czuły, uczuciowy

 (1.3) delikatny, podatny, słaby

Wiktionary


wrażość

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) odprzym. cecha tego, co jest wraże; cecha tych, którzy są wraży

Wiktionary

Powiązane:

 przym. wraży

 przysł. wrażo

Wiktionary


wraży

dawniej, dziś książkowo: związany z wrogiem, nieprzyjacielem; wrogi, nieprzyjazny, nieprzychylnie nastawiony


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) przest. wrogi

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. wrażość ż.

Wiktionary


wre

skrótowiec, rodzaj żeński

 (1.1) = wojsk. walka radioelektroniczna

Wiktionary


wrębiać

w górnictwie: wydrążać w kopalinie wąskie i długie szczeliny w celu uzyskania dodatkowej płaszczyzny odsłonięcia


SJP.pl


wrębiarka

maszyna górnicza do wykonywania wrębów w caliźnie, poruszana za pomocą sprężonego powietrza lub elektryczności; wrębówka


SJP.pl

Wikipedia


wrębiarz

górnik obsługujący wrębiarkę


SJP.pl


wrębiasty

krążkownica wrębiasta - gatunek grzybów z rodziny krążkownicowatych


SJP.pl


wrębić

w górnictwie: wydrążyć w kopalinie wąskie i długie szczeliny w celu uzyskania dodatkowej płaszczyzny odsłonięcia


SJP.pl


wrębina

w górnictwie: wąska szczelina w skale, ułatwiająca odstrzelenie kopaliny; wrąb, szczelina wrębowa


SJP.pl


wrębnik

część wrębiarki złożona z noży wrębowych żłobiących wrąb w caliźnie


SJP.pl


wrębny

przymiotnik od: wrąb, wręb; wrębowy


SJP.pl


wręboprzenośnik

maszyna górnicza urabiająca wzdłuż całego przodku ścianowego i usuwająca urobek ze ściany


SJP.pl


wrębowina

miał powstały przy wykonywaniu wrębów


SJP.pl


wrębówka

maszyna górnicza do wykonywania wrębów w caliźnie, poruszana za pomocą sprężonego powietrza lub elektryczności; wrębiarka


SJP.pl


wrębowy

przymiotnik od: wrąb, wręb; wrębny


SJP.pl


wręboładowarka

maszyna górnicza wykonująca wrąb w caliźnie i ładująca urobek na znajdujący się obok przenośnik


SJP.pl


wręcz

książkowo:
1. partykuła podkreślająca, że jakaś cecha lub zjawisko mają większe natężenie, niż można się spodziewać (np. Wyglądał wręcz odrażająco.);
2. partykuła podkreślająca, że ma miejsce stan inny od tego, jaki przewidywaliśmy, słowo używane w związkach "wręcz przeciwnie a. odwrotnie", "wręcz przeciwny a. odwrotny" (np. Dało to wręcz przeciwne efekty.);
3. otwarcie, bez ogródek, wprost (np. Powiedział jej wręcz, że jej nie lubi.);
4. walka wręcz, walczyć wręcz - walka bezpośrednia, walczyć bezpośrednio


SJP.pl

partykuła

 (1.1) …podkreślająca znaczenie wyrazu lub natężenie cechy

przysłówek

 (2.1) bezpośrednio, otwarcie

forma czasownika.

 (3.1) rozk. zob. wręczać.

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Potraktowali mnie niedobrze. Byli wręcz bezczelni.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: vrɛ̃n͇t͡ʃ, AS: vrẽṇč

Wiktionary

Powiązane:

 czas. wręczać

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) zgoła, wprost

Wiktionary


wręczać

czasownik przechodni niedokonany (dk. wręczyć)

 (1.1) dawać coś komuś, najczęściej do rąk własnych, zwykle w sposób uroczysty lub oficjalny

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Na zakończenie roku szkolnego uczniowie wręczają nauczycielom kwiaty.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈvrɛ̃n͇t͡ʃat͡ɕ, AS: vrṇčać

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. wręczyciel mos., wręczanie n., wręczenie n.

 przysł. wręcz

 partyk. wręcz

Wiktionary


wręczanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|wręczać.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: vrɛ̃n͇ˈt͡ʃãɲɛ, AS: vrẽṇčãńe

Wiktionary

Powiązane:

 czas. wręczać ndk., wręczyć dk.

 rzecz. wręczenie n.

Wiktionary


wręczenie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|wręczyć.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: vrɛ̃n͇ˈt͡ʃɛ̃ɲɛ, AS: vrẽṇčńe

Wiktionary

Powiązane:

 czas. wręczyć dk., wręczać ndk.

 rzecz. wręczanie n.

Wiktionary


wręczyć

oddać, podać komuś do rąk, najczęściej w sposób oficjalny, uroczysty


SJP.pl

czasownik dokonany (ndk. wręczać)

 (1.1) oddać, podać komuś do rąk, najczęściej w sposób oficjalny, uroczysty

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Prezydent wręczył weteranowi Krzyż Zasługi.

 (1.1) Świadectwa wręczono nam w niezmiernie uroczystej atmosferze.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈvrɛ̃n͇t͡ʃɨt͡ɕ, AS: vrṇčyć

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. wręczanie n., wręczenie n.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) dać, podać, przekazać

Wiktionary


wręczycki

przymiotnik od: Wręczyca Wielka


SJP.pl


wrednie

przysłówek

 (1.1) w sposób wredny, perfidnie

Wiktionary

Powiązane:

 przym. wredny

 rzecz. wredność ż.

Wiktionary


wredniej

stopień wyższy od przysłówka: wrednie


SJP.pl


wredniejszy

stopień wyższy od przymiotnika: wredny


SJP.pl


wredność

fałszywość, podstępny charakter


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) cecha tego, co jest wredne; cecha tych, którzy są wredni

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. wredota ż.

 przym. wredny

 przysł. wrednie

Wiktionary


wredny

1. świadomie złośliwy i robiący komuś przykrość; podły, nikczemny;
2. właściwy komuś podłemu, świadczący o podłości, np. wredny charakter; 4. trudny do zniesienia, nieprzyjemny, budzący niechęć


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) pot. pełny podłości, fałszu

 (1.2) pot. budzący niechęć, trudny do zniesienia

Wiktionary

Przykłady

 (1.2) Moi byli sąsiedzi byli niezwykle wredni. Wchodzili do mojego mieszkania jak na swoje i robili awantury.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈvrɛdnɨ, AS: vredny

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. wredność ż., wredota ż.

 przysł. wrednie

Wiktionary


wredota

(r. żeński) potocznie: kobieta podła, nikczemna, bardzo nieuprzejma; także o mężczyźnie z silniejszym zabarwieniem ekspresywnym


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) obraź. kobieta nieuprzejma, kłótliwa, trudna w obyciu

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. wredność ż.

 przym. wredny

Wiktionary


wręg

wręga;
1. boczne wycięcie w desce stosowane przy połączeniach na zakładkę;
2. element usztywniający w kadłubie statku


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) wycięcie lub załamanie w elemencie konstrukcyjnym, najczęściej drewnianym, służące do spójnego połączenia z innym elementem

 (1.2) pszcz. element konstrukcyjny korpusów ula wzmacniający ich łączenie

 (1.3) szkut. lotn. jeden z elementów konstrukcyjnych tworzących szkielet łodzi lub samolotu;

Wiktionary

Wręg albo wręga – podstawowy poprzeczny element szkieletu statku o tradycyjnej (drewnianej lub stalowej) konstrukcji. Obecnie spotykany głównie w klasycznych jachtach drewnianych o konwencjonalnym poszyciu (karawelowym, zakładkowym lub słomkowym). Wręg jest drewnianym (czasem wzmacnianym przez stalowe okucie) elementem o relatywnie niewielkim przekroju, o krzywiźnie dopasowanej do wewnętrznej powierzchni kadłuba. Wręg może być od dołu połączony z dennikiem, a od góry z pokładnikiem, tworząc ramę wręgową usztywniającą kadłub. Jeśli rama wręgowa jest poszyta, np. sklejką lub klepkami tworzącymi jednolitą tarczę, nazywamy ją grodzią konstrukcyjną. Pozostałe wręgi, łączące się tylko ze stępką i wzdłużnikiem pokładowym, spełniają głównie rolę ściągającą i formującą dla klepek poszycia (zapobiegając ich rozchodzeniu się pod wpływem sił poprzecznych).

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Deska z wręgiem to taka, w której jedna lub obie krawędzie zostały przycięte, by uformować stopień.

 (1.2) W pasiece stacjonarnej problem ustawiania kondygnacji na styk czy z wręgami jest mało ważny.

 (1.3) Krzywizna wręga jest dopasowana do wewnętrznej powierzchni kadłuba.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: vrɛ̃ŋk, AS: vrẽŋk

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. owrężenie

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1-3) wręga

 (1.2) falc, felc

 (1.3) żebro

Wiktionary


wręga

wręg;
1. boczne wycięcie w desce stosowane przy połączeniach na zakładkę;
2. element usztywniający w kadłubie statku


SJP.pl

Wręg albo wręga – podstawowy poprzeczny element szkieletu statku o tradycyjnej (drewnianej lub stalowej) konstrukcji. Obecnie spotykany głównie w klasycznych jachtach drewnianych o konwencjonalnym poszyciu (karawelowym, zakładkowym lub słomkowym). Wręg jest drewnianym (czasem wzmacnianym przez stalowe okucie) elementem o relatywnie niewielkim przekroju, o krzywiźnie dopasowanej do wewnętrznej powierzchni kadłuba. Wręg może być od dołu połączony z dennikiem, a od góry z pokładnikiem, tworząc ramę wręgową usztywniającą kadłub. Jeśli rama wręgowa jest poszyta, np. sklejką lub klepkami tworzącymi jednolitą tarczę, nazywamy ją grodzią konstrukcyjną. Pozostałe wręgi, łączące się tylko ze stępką i wzdłużnikiem pokładowym, spełniają głównie rolę ściągającą i formującą dla klepek poszycia (zapobiegając ich rozchodzeniu się pod wpływem sił poprzecznych).

Wikipedia


wręgaty

biegacz wręgaty - gatunek chrząszcza z rodziny biegaczowatych


SJP.pl


wręgować

robić wręgi za pomocą specjalnego struga, w różnego rodzaju deskach, płytach itp.


SJP.pl


wręgowcowate

rodzina morskich ryb z rzędu belonokształtnych; makreloszowate


SJP.pl

Makreloszowate, wręgowcowate (Scomberesocidae) – rodzina morskich ryb belonokształtnych (Beloniformes), bardzo blisko spokrewniona z belonowatymi. Makrelosz i sajra są cennymi gatunkami użytkowymi.

Wikipedia


wręgownia

hala fabryki, stoczni, w której wykonuje się wręgi do samolotów, łodzi itp.


SJP.pl


wręgownik

rodzaj struga do robienia wręgów w płytach, deskach itp.


SJP.pl


wręgowy

1. wręg; 2 strug wręgowy - strug do robienia wręgów w drewnie; wręgownik


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z wręgi, dotyczący wręgą

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. wręga ż.

Wiktionary


wrestler

[czytaj: restler] sportowiec uprawiający wrestling - widowiskowy sport rozgrywany na ringu


SJP.pl

Wrestling (ang. professional wrestling, pro wrestling; pol. zapasy zawodowe, zapasy profesjonalne) – rodzaj rozrywki sportowej, posiadającej elementy sportu walki i spektaklu. Wywodzi się z brytyjskiego rodzaju walk zwanego wolnoamerykanką. Największy wpływ na ukształtowanie się wrestlingu miały Stany Zjednoczone. Jest również popularny w Meksyku, gdzie powstał styl lucha libre, i w Japonii, w której powstał styl puroresu.

Wikipedia


wrestlerka

wrestler [czytaj: restlerka]


SJP.pl


wrestlerski

wrestler [czytaj: restlerski]


SJP.pl


wrestling

[czytaj: restling] widowiskowy sport rozgrywany na ringu, rodzaj reżyserowanych walk zapaśniczych


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) sport. amerykańska odmiana zapasów z elementami popisów;

Wiktionary

Wrestling (ang. professional wrestling, pro wrestling; pol. zapasy zawodowe, zapasy profesjonalne) – rodzaj rozrywki sportowej, posiadającej elementy sportu walki i spektaklu. Wywodzi się z brytyjskiego rodzaju walk zwanego wolnoamerykanką. Największy wpływ na ukształtowanie się wrestlingu miały Stany Zjednoczone. Jest również popularny w Meksyku, gdzie powstał styl lucha libre, i w Japonii, w której powstał styl puroresu.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ˈrɛstlʲĩŋk, AS: restlʹĩŋk

Wiktionary


wrestlingowy

wrestling [czytaj: restlingowy]


SJP.pl


wreszcie

nareszcie, w końcu


SJP.pl

przysłówek

 (1.1) nareszcie, w końcu

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Wreszcie przyjechałeś! Tak długo na ciebie czekaliśmy!

 (1.1) Czy wreszcie powiesz mi, o co ci właściwie chodzi?

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈvrɛʃʲt͡ɕɛ, AS: vrešʹće

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) nareszcie

Wiktionary


wrężnica

Wikipedia


wrężnik

strug o budowie podobnej do wręgownika, lecz o większej szerokości noża, służący do wykonywania wrężyn; płytnik


SJP.pl


wrężny

przymiotnik od: wręg (wręga)


SJP.pl


wrężyna

boczne wycięcie w desce, podobne do wręgi, lecz płytsze i szersze


SJP.pl


wright

[czytaj: rajt] nazwisko angielskie, m.in. Frank Lloyd Wright (1869-1959) - architekt amerykański


SJP.pl

Osoby noszące nazwisko Wright
  • Bracia Orville i Wilbur Wright – konstruktorzy pierwszego samolotu
  • Alexis Wright (ur. 1950) – australijska pisarka
  • Alphonse Wright (1887–1953) – belgijski piłkarz
  • Andrew Wright (1895–1971) – brytyjski urzędnik kolonialny
  • Austin Wright (1922–2003) – amerykański pisarz
  • Bailey Wright (ur. 1992) – australijski piłkarz
  • Billy Wright (1924–1994) – angielski piłkarz
  • Brad Wright (ur. 1961) – kanadyjski producent filmowy, aktor i scenarzysta
  • Brandan Wright (ur. 1987) – amerykański koszykarz
  • Beals Wright (1879–1961) – amerykański tenisista
  • Bonnie Wright (ur. 1991) – brytyjska aktorka
  • Casey Wright (ur. 1995) – australijska biegaczka narciarska
  • Charles Wright (ur. 1935) – amerykański poeta
  • Chely Wright (ur. 1970) – amerykańska piosenkarka
  • Chris Wright (ur. 1988) – amerykański koszykarz
  • Chris Wright (ur. 1989) – amerykański koszykarz
  • Clive Wright (ur. 1965) – jamajski lekkoatleta, sprinter
  • Cyril Wright (1885–1960) – brytyjski żeglarz sportowy
  • David Wright (ur. 1980) – angielski piłkarz
  • David Wright (ur. 1982) – amerykański baseballista
  • Delon Wright (ur. 1992) – amerykański koszykarz
  • Dorell Wright (ur. 1985) – amerykański koszykarz
  • Dorick Wright (1945–2020) – belizeński duchowny rzymskokatolicki
  • Dorothy Wright (1889–1960) – brytyjska żeglarka sportowa
  • Dunky Wright (1896–1976) – szkocki lekkoatleta, biegacz
  • Edgar Wright (ur. 1974) – brytyjski reżyser, scenarzysta i aktor
  • Eric Wright (1964–1995) – Eazy-E, amerykański raper
  • Erik Olin Wright (1947–2019) – amerykański socjolog
  • Francis Wright – brytyjski didżej
  • Frank Lloyd Wright (1867–1959) – amerykański architekt
  • Frankie Wright (ur. 1985) – amerykański lekkoatleta, sprinter
  • Fred Wright (ur. 1999) – brytyjski kolarz
  • Geoffrey Wright (ur. 1959) – australijski reżyser i scenarzysta
  • Georg Henrik von Wright (1916–2003) – fiński filozof i logik
  • Herbert Wright (1894–1982) – brytyjski zapaśnik
  • Ian Wright (ur. 1961) – nowozelandzki wioślarz
  • Ian Wright (ur. 1963) – angielski piłkarz
  • Isabella Wright (ur. 1997) – amerykańska narciarka alpejska
  • Jackie Wright (1904–1989) – północnoirlandzki aktor
  • James Wright (1927–1980) – amerykański poeta
  • James Wright (ur. 1986) – angielski żużlowiec
  • Jamie Wright (ur. 1976) – kanadyjski hokeista
  • Jeff Wright (1952–1975) – amerykański skoczek narciarski
  • Jeffrey Wright (ur. 1965) – amerykański aktor
  • Jeremiah Wright (ur. 1941) – amerykański duchowny kalwiński
  • Jim Wright (ur. 1960) – brytyjski dyrektor do spraw marketingu w zespołach Formuły 1
  • Joe Wright (ur. 1972) – brytyjski reżyser
  • John Joseph Wright (1909–1979) – amerykański duchowny rzymskokatolicki i malarz
  • John Wright (1929–2001) – brytyjski bokser
  • John C. Wright (ur. 1961) – amerykański pisarz
  • Joseph Wright of Derby (1734–1797) – angielski malarz
  • Julian Wright (ur. 1987) – amerykański koszykarz
  • Justin Wright (1981–2008) – amerykański animator
  • Kevin Wright (ur. 1995) – sierraleoński piłkarz
  • Kory Wright (ur. 1985) – kanadyjski snowboardzista
  • Kristy Wright (ur. 1978) – australijska aktorka
  • Larry Wright (ur. 1954) – amerykański koszykarz
  • Letitia Wright (ur. 1993) – amerykańska aktorka
  • Lizz Wright (ur. 1980) – amerykańska piosenkarka i kompozytorka
  • Lorenzo Wright (1926–1972) – amerykański lekkoatleta, skoczek w dal i sprinter
  • Marc Wright (1890–1975) – amerykański lekkoatleta, skoczek o tyczce
  • Mark Wright (ur. 1963) – angielski piłkarz
  • Mauricio Wright (ur. 1970) – kostarykański piłkarz
  • Max Wright (1943–2019) – amerykański aktor
  • Michael Wright (ur. 1956) – amerykański aktor
  • Michael Wright (1980–2015) – amerykański koszykarz
  • Milton Wright (1828–1917) – amerykański duchowny Kościoła Zjednoczonych Braci w Chrystusie
  • Monica Wright (ur. 1988) – amerykańska koszykarka
  • Nicholas Thomas Wright (ur. 1948) – angielski duchowny anglikański
  • Overton Vertis Wright (1939–1980) – amerykański wokalista
  • Herbert Wright – brytyjski zapaśnik
  • Peter Wright (ur. 1970) – szkocki darter
  • Peter Wright (1916–1995) – brytyjski funkcjonariusz służb specjalnych
  • Richard Wright (1908–1960) – amerykański pisarz
  • Richard B. Wright (1937–2017) – kanadyjski pisarz
  • Richard Wright (1943–2008) – brytyjski klawiszowiec
  • Richard Wright (ur. 1977) – angielski piłkarz i trener
  • Robert Wright (1752–1826) – amerykański polityk
  • Robert H. Wright (1906–1985) – amerykański fizykochemik
  • Robert Wright (ur. 1957) – amerykański dziennikarz
  • Robin Wright (ur. 1966) – amerykańska aktorka
  • Ronald Wright (ur. 1948) – brytyjski pisarz
  • Ronald Wright (ur. 1971) – amerykański bokser
  • Ryan Wright (ur. 1987) – kanadyjski koszykarz
  • Sarah Wright (ur. 1983) – amerykańska aktorka
  • Sewall Wright (1889–1988) – amerykański biolog i genetyk
  • Sharone Wright (ur. 1973) – amerykański koszykarz
  • Simon Wright (ur. 1963) – brytyjski perkusista
  • Stephen Wright (ur. 1970) – brytyjski duchowny rzymskokatolicki
  • Steven Wright (ur. 1958) – angielski seryjny morderca
  • Steven Wright (1984) – amerykański baseballista
  • Stevie Wright (1947–2015) – australijski muzyk i kompozytor
  • Susanna Wright (1697–1784) – amerykańska poetka
  • Tandi Wright (ur. 1970) – nowozelandzka aktorka
  • Tanisha Wright (ur. 1983) – amerykańska koszykarka
  • Teresa Wright (1918–2005) – amerykańska aktorka
  • Thomas Wright (1711–1786) – amerykański astronom
  • Toby Wright – amerykański producent muzyczny
  • Tommy Wright (ur. 1944) – angielski piłkarz
  • Tommy Wright (ur. 1963) – północnoirlandzki piłkarz
  • Trevor Wright (ur. 1946) – brytyjski i nowozelandzki lekkoatleta, biegacz
  • Trevor Wright (ur. 1982) – amerykański aktor i model
  • Walter Wright (1901–1982) – amerykański zapaśnik
  • Will Wright (ur. 1960) – amerykański projektant gier komputerowych
  • William Joseph Wright (1952–2021) – australijski duchowny rzymskokatolicki
  • Bradley Wright-Phillips (ur. 1985) – angielski piłkarz
  • Shaun Wright-Phillips (ur. 1981) – angielski piłkarz
Geografia

Wikipedia


writer

osoba malująca sprayem; graficiarz


SJP.pl

  • LibreOffice Writer – edytor tekstu
  • OpenOffice.org Writer – edytor tekstu
  • Writer – album Carole King z 1970 roku

Wikipedia


wrl

skrótowiec, rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) = hist. polit. Węgierska Republika Ludowa;

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) WRL był niezbyt przyjemnym okresem historii Węgier.

Wiktionary


wrn

skrót od:
1. Wojewódzka Rada Narodowa - organ władzy państwowej w PRL;
2. Wolność, Równość, Niepodległość - konspiracyjna partia polityczna działająca w czasie II wojny światowej


SJP.pl


wro

środowiskowo: Wrocław; wro


SJP.pl

skrótowiec, rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) = pot. Wrocław

Wiktionary


wróbel

mały ptak z rodziny wikłaczy, gnieżdżący się w pobliżu domostw, w osiedlach i miastach


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy

 (1.1) pot. ornit. nazwa systematyczna|Passer domesticus|ref=tak., mały, pospolity ptak występujący w pobliżu osiedli ludzkich;

 (1.2) ornit. nazwa niektórych gatunków ptaków z podrodziny wróbli (1.3), a w szczególności z rodzaju: nazwa systematyczna|Passer|ref=tak., nazwa systematyczna|Gymnoris|ref=tak., nazwa systematyczna|Carpospiza|ref=tak., nazwa systematyczna|Petronia|ref=tak.

 (1.3) wróble ornit. nazwa systematyczna|Passerinae|ref=tak., podrodzina ptaków z rodziny wróblowatych;

Wiktionary

  • wróbel – nazwa gatunków ptaków z rodziny wróblowatych, do której zaliczane są dwie podrodziny: cynamończyki oraz wróble

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Ania karmi wróble okruchami chleba.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈvrubɛl, AS: vrubel

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. wróblica ż., wróbliczka ż., wróble lm., wróblowate lm., wróblowe lm.

:: zdrobn. wróbelek m.

 przym. wróbli, wróblowaty

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) wróbel zwyczajny, wróbel domowy, jagodnik

Wiktionary


wróbelek

zdrobnienie od: wróbel


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy

 (1.1) zdrobn. wróbel

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Raz wróbelek Elemelek znalazł w polu kartofelek.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: vruˈbɛlɛk, AS: vrubelek

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. wróbel mzw., wróblica ż., wróbliczka ż., wróblowate lm nm.

 przym. wróbli

Wiktionary


wrobić

1. pot. wplątać kogoś w jakąś nieprzyjemną dla niego sprawę;
2. wpleść w tworzoną tkaninę nitki innego typu bądź innej barwy;
3. pot. wrobić się - nieświadomie zgodzić się na udział w nieprzyjemnej dla siebie sytuacji


SJP.pl


wróblak

1. rzadko: pisklę wróbla; wróblę;
2. dawniej: śnieżka (ptak z rodziny wikłaczy)


SJP.pl


wróblątko

pisklę wróbla; wróblę


SJP.pl


wróblę

pisklę wróbla; wróblątko


SJP.pl


wróblew

nazwa kilku wsi w Polsce


SJP.pl

Miejscowości w Polsce

Wg TERYT jest ich 3
  • Wróblew – wieś w woj. łódzkim, w pow. sieradzkim, w gminie Wróblew
  • Wróblew – wieś w woj. łódzkim, w pow. wieluńskim, w gminie Skomlin
  • Wróblew – wieś w woj. łódzkim, w pow. zgierskim, w gminie Ozorków

Wikipedia


wróblewo

Miejscowości i ich części w Polsce

  • Wróblewo – wieś w woj. dolnośląskim, w pow. wołowskim, w gminie Wołów
  • Wróblewo – wieś w woj. mazowieckim, w pow. ciechanowskim, w gminie Gołymin-Ośrodek
  • Wróblewo – wieś w woj. mazowieckim, w pow. mławskim, w gminie Radzanów
  • Wróblewo – wieś w woj. mazowieckim, w pow. płońskim, w gminie Naruszewo
  • Wróblewo – część wsi Rekowo w woj. mazowieckim, w pow. sierpeckim, w gminie Zawidz
  • Wróblewo – wieś w woj. pomorskim, w pow. gdańskim, w gminie Suchy Dąb
  • Wróblewo – wieś w woj. wielkopolskim, w pow. poznańskim, w gminie Kostrzyn
  • Wróblewo – wieś w woj. wielkopolskim, w pow. szamotulskim, w gminie Wronki

Wikipedia


wróblewski

przymiotnik od: Wróblew


SJP.pl

Wróblewski (forma żeńska: Wróblewska; liczba mnoga: Wróblewscy) – polskie nazwisko. Nazwisko pochodzi od słowa wróbel (gatunek ptaka).

Wikipedia


wróbli

wróbel; wróblowy


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) charakterystyczny dla wróbla; dotyczący, odnoszący się do wróbla

forma rzeczownika.

 (2.1) D. lm. od: wróbel

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈvrublʲi, AS: vrublʹi

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. wróbel, wróbelek, wróblica, wróbliczka

Wiktionary


wróblica

samica wróbla


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) ornit. samica wróbla

 (1.2) przen. spryciara

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Czy łatwo jest odróżnić wróblicę od wróbla?

 (1.2) Życie jest małą ściemniarą, / wróblicą, wygą, cwaniarą. / Plącze nam nogi i mówi idź!

Wiktionary

Powiązane:

 przym. wróbli

 rzecz. wróbel mzw., wróbelek mzw.

Wiktionary


wróbliczka

samiczka wróbla


SJP.pl


wróblik

nazwa kilku wsi w Polsce


SJP.pl

Miejscowości w Polsce:

  • Wróblik – osada
  • Wróblik – szczyt w Górach Opawskich

Wikipedia


wróblowate

o cechach wróblowatych (rodzina ptaków)


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj niemęskoosobowy, liczba mnoga

 (1.1) syst. ornit. nazwa systematyczna|Passeridae|Rafinesque|ref=tak., rodzina ptaków do której zaliczane są dwie podrodziny;

Wiktionary

Wróble, wróblowate (Passeridae) – rodzina ptaków z rzędu wróblowych (Passeriformes), wcześniej klasyfikowana jako podrodzina wikłaczowatych (Ploceidae). Do wróbli zalicza się około czterdziestu gatunków. Większość z nich to małe ptaki o długości 10–20 cm. Oryginalnie zamieszkiwały Afrykę i Eurazję. Gatunki przystosowane do życia pośród ludzi, głównie wróbel zwyczajny, skolonizowały wiele osad ludzkich na całym świecie.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Cynamończyk zaliczany jest do wróblowatych.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. wróbel mzw., wróbelek mzw., wróblowe lm nm.

Wiktionary


wróblowaty

o cechach wróblowatych (rodzina ptaków)


SJP.pl


wróblowe

1. wróbel;
2. o cechach wróblowych (rząd ptaków)


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj niemęskoosobowy, liczba mnoga

 (1.1) syst. ornit. nazwa systematyczna|Passeriformes|Linnaeus|ref=tak., rząd ptaków z infragromady ptaków neognatycznych;

Wiktionary

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Spośród wróblowych najmniejszym gatunkiem jest raniuszczyk.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. wróbel mzw., wróblowate lm. nmos.

Wiktionary


wróblowice

Miejscowości i ich części w Polsce

Wg TERYT jest ich 5, w tym 2 podstawowe
  • Wróblowice – część miasta Bielsko-Biała
  • Wróblowice – część miasta Kraków, w delagaturze Kraków-Podgórze
  • Wróblowice – wieś w woj. dolnośląskim, w pow. średzkim, w gminie Miękinia
  • Wróblowice – wieś w woj. małopolskim, w pow. tarnowskim, w gminie Zakliczyn
  • Wróblowice – część wsi Kozy w woj. śląskim, w pow. bielskim, w gminie Kozy

Wikipedia


wróblowicki

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z Wróblowicami, dotyczący Wróblowic

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Wróblowice nmos.

Wiktionary


wróblowy

1. wróbel;
2. o cechach wróblowych (rząd ptaków)


SJP.pl


wróć

1. przyjść do miejsca, w którym już się było;
2. zacząć robić coś ponownie lub po przerwie; powtórzyć się;
3. odzyskać poprzedni stan


SJP.pl


wroc.

skrót

 (1.1) = wrocławski

Wiktionary


wrocanka

wieś w Polsce


SJP.pl

2 miejscowości w Polsce:

  • Wrocanka – wieś w woj. podkarpackim, w pow. jasielskim, w gminie Tarnowiec
  • Wrocanka – wieś w woj. podkarpackim, w pow. krośnieńskim, w gminie Miejsce Piastowe

Wikipedia


wrocek

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna

 (1.1) pot. żart. Wrocław

Wiktionary

Wrocek – kot domowy rasy kot brytyjski, porzucony na wrocławskim dworcu autobusowym, a następnie adoptowany przez prezydenta Wrocławia Jacka Sutryka i mieszkający w Urzędzie Miejskim Wrocławia. Kot jest wykorzystywany w promocji miasta.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Sam kiedyś miałem przyjemność pracowania na ohapie we Wrocku w rozlewni wina.

Wiktionary

Powiązane:

 przym. podwrocławski

 rzecz. wrocławianin mos., wrocławianka ż., Wrocław mrz.

Wiktionary


wrócenie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|wrócić.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: vruˈt͡sɛ̃ɲɛ, AS: vrucńe

Wiktionary

Powiązane:

 czas. wrócić

Wiktionary


wrochna

nazwisko


SJP.pl

Osoby o tym nazwisku:

  • Grzegorz Wrochna – polski fizyk
  • Małgorzata Wrochna – polska malarka i lekarz

Wikipedia


wrócić

1. przyjść do miejsca, w którym już się było;
2. zacząć robić coś ponownie lub po przerwie; powtórzyć się;
3. odzyskać poprzedni stan


SJP.pl

czasownik nieprzechodni dokonany (ndk. wracać)

 (1.1) dokonany od|wracać.

czasownik zwrotny dokonany wrócić się (ndk. wracać się)

 (2.1) dokonany od|wracać się.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈvrut͡ɕit͡ɕ, AS: vrućić

Wiktionary

Powiązane:

 czas. wracać, zawracać

 rzecz. wrócenie n., zwrot mrz.

Wiktionary


wrócimir

dawne imię męskie


SJP.pl


wrocisław

imię męskie


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy, nazwa własna

 (1.1) stpol. imię|polski|m.

Wiktionary

Wrocisław, Wrocsław, Wrosław – staropolskie imię męskie. Składa się z członu Wroci- ("wrócić, wrócić się, przywrócić") i -sław ("sława"). Może zatem oznaczać "ten, który przywróci sławę". Polska nazwa miasta Wrocław pochodzi od jednej ze skróconych form tego imienia: Wrocisław → Wrocsław. Podobną etymologię ma nazwa stolicy Słowacji, Bratysława.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Czeskiemu księciu Wrocisławowi przypisuje się założenie naszego miasta.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Wrocław mrz.

Wiktionary


wrocisława

imię żeńskie


SJP.pl

Wrocsława, Wrocława – staropolskie imię żeńskie. Składa się z członu Wroci- ("wrócić, wrócić się, przywrócić") i -sława ("sława"). Może zatem oznaczać "ta, która przywróci sławę".

Wrocsława imieniny obchodzi 23 stycznia i 17 maja.

Wikipedia


wrocisławczyny

przymiotnik dzierżawczy - należący do Wrocisławy lub z nią związany


SJP.pl


wrocisławek

zdrobnienie od: Wrocisław (imię męskie)


SJP.pl


wrocisławiny

przymiotnik dzierżawczy - należący do Wrocisławy lub z nią związany


SJP.pl


wrocisławka

zdrobnienie od: Wrocisław (imię męskie)


SJP.pl


wrocisławkowy

przymiotnik dzierżawczy - należący do Wrocisławka lub z nim związany


SJP.pl


wrocisławostwo

Wrocisław z małżonką; Wrocisławowie


SJP.pl


wrocisławowie

Wrocisław z małżonką; Wrocisławostwo


SJP.pl


wrocisławowy

przymiotnik dzierżawczy - należący do Wrocisława lub z nim związany


SJP.pl


wróciwoj

imię męskie


SJP.pl


wrocki

nazwisko


SJP.pl

Wrocki – wieś w Polsce położona w województwie kujawsko-pomorskim, w powiecie golubsko-dobrzyńskim, w gminie Golub-Dobrzyń.

Wikipedia


wroczyński

nazwisko


SJP.pl


wrocław

miasto w Polsce


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna

 (1.1) geogr. adm. miasto wojewódzkie nad Odrą, w południowo-zachodniej Polsce;

Wiktionary

Wrocław (niem. Breslau, śl.-niem. Brassel, Gruß-Brassel, łac. Vratislavia, cz. Vratislav) – miasto na prawach powiatu w południowo-zachodniej Polsce, siedziba władz województwa dolnośląskiego i powiatu wrocławskiego. Położone w Europie Środkowej, na Nizinie Śląskiej, nad Odrą i czterema jej dopływami. Jest historyczną stolicą Dolnego Śląska, a także całego Śląska.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) We Wrocławiu jeżdżą niebieskie tramwaje.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈvrɔt͡swaf, AS: vrocu̯af

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. wrocławianin mos., wrocławianka ż., wrocławiak mos., Wrocek mrz., Wrocisław mrz., Wrocławice nmos.

 przym. wrocławski, podwrocławski, pozawrocławski

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) stpol. Wrocisław; skr. W-w

Wiktionary


wrocławiaczek

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) zdrobn. od wrocławiak

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. wrocławiak m.

Wiktionary


wrocławiak

potocznie o mieszkańcu Wrocławia; wrocławianin


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) pot. mieszkaniec Wrocławia

Wiktionary

Wymowa:

IPA: vrɔt͡sˈwavʲjak, AS: vrocu̯avʹi ̯ak

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Wrocław m., wrocławianin m., wrocławianka ż.

:: zdrobn. wrocławiaczek m.

:: fż. wrocławiaczka ż.

 przym. wrocławski, podwrocławski

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) wrocławianin

Wiktionary


wrocławianeczka

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) zdrobn. od: wrocławianka

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. wrocławianka ż.

Wiktionary


wrocławianin

mieszkaniec Wrocławia; wrocławiak (potocznie)


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) mieszkaniec Wrocławia

 (1.2) osoba pochodząca z Wrocławia, urodzona we Wrocławiu

Wiktionary

Grupa wydawnicza Wrocławianin – wydaje trzy magazyny:

  • „Wrocławianin – magazyn miejski” – miesięcznik, nakład: 15 tys. egzemplarzy, o tematyce społeczno-kulturalnej wydawany od 2005 we Wrocławiu, kolportowany jest na terenie aglomeracji wrocławskiej. Dane techniczne: format A3, kolor.
  • „Wrocławianin – magazyn Polski zachodniej i południowej” – miesięcznik, nakład: 25 tys. egzemplarzy, bezpłatny miesięcznik wspierający dolnośląskie i opolskie samorządy. Pokazuje sukcesy firm działających na krajowym i zagranicznym rynku, promuje najlepsze samorządy, atrakcyjne miejsca do zamieszkania, inwestowania, wypoczynku. Obejmuje swym zasięgiem obszar Dolnego Śląska, Opolszczyzny i województwa lubuskiego. Dane techniczne: format A3, kolor.
  • „Wrocławski Senior” – miesięcznik, nakład: 15 tys. egzemplarzy, magazyn poświęcony sprawom wrocławskich seniorów i do nich adresowany. Ma charakter informacyjno-poradnikowy. Gazeta przyjazna osobom starszym, z interesującymi dla nich artykułami, do której chętnie zajrzą również młodsi czytelnicy, którzy chcą wiedzieć, jakimi sprawami żyją ich dziadkowie i babcie. „Wrocławski Senior” przełamuje stereotypy – przedstawia aktywnych seniorów, którzy chcą korzystać z propozycji przygotowanych przez różne firmy i instytucje dla osób 55+. Dane techniczne: format A4, kolor, kreda.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ˌvrɔt͡swaˈvʲjä̃ɲĩn, AS: vrocu̯avʹi ̯ä̃ńĩn

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Wrocław m., Wrocek m., wrocławiak m.

:: fż. wrocławianka ż.

 przym. wrocławski, podwrocławski

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) pot. wrocławiak

Wiktionary


wrocławianka

mieszkanka Wrocławia


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) mieszkanka Wrocławia

 (1.2) kobieta pochodząca z Wrocławia, urodzona we Wrocławiu

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌvrɔt͡swaˈvʲjãnka, AS: vrocu̯avʹi ̯ãnka

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Wrocław m., Wrocek m., wrocławiak m.

:: zdrobn. wrocławianeczka ż.

:: fm. wrocławianin m.

 przym. wrocławski, podwrocławski

Wiktionary


wrocławice

Wrocławice – wieś w Polsce położona w województwie dolnośląskim, w powiecie milickim, w gminie Milicz.

Wikipedia


wrocławski

Wrocław (miasto), Wrocławskie (region)


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) od: Wrocław

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Przez 10 miesięcy wrocławskiej policji i prokuraturze nie udało się złapać sprawców kradzieży trzech milionów złotych z wrzutni bankowej.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: vrɔt͡sˈwafsʲci, AS: vrocu̯afsʹḱi

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Wrocław m., wrocławianin m., wrocławiak m., wrocławianka ż.

 przym. podwrocławski

Wiktionary


wrocławskie

Wrocław (miasto), Wrocławskie (region)


SJP.pl


wrocławskość

wrocławski


SJP.pl

Patrz:

wrocławski

wrodzić

czasownik dokonany (ndk. wradzać)

 (1.1) przekazać coś poprzez urodzenie

czasownik zwrotny dokonany wrodzić się (ndk. wradzać się)

 (2.1) urodzić się, mając cechę lub cechy obserwowalne w rodzinie

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Z powodu wrodzonego pesymizmu Rozalia nie kupiła nigdy losu na żadną loterię.

 (2.1) W kogo tyś się wrodziła, dziewczyno?

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. wradzanie, wrodzenie n.

 czas. wradzać ndk.

Wiktionary


wrodzony

przymiotnik

 (1.1) właściwy istocie żywej od urodzenia

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Agresja ludzka jest wrodzona czy nabyta?

Wiktionary

Wymowa:

IPA: vrɔˈd͡zɔ̃nɨ, AS: vroʒõny

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. wrodzoność

 czas. wrodzić się dk., wradzać się ndk.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) naturalny, przyrodzony, daw. pierworodny

Wiktionary


wróg

1. osoba lub grupa osób nieprzychylnie nastawiona do innej osoby lub grupy osób, np. wróg kobiet; nieprzyjaciel;
2. państwo, z którym prowadzi się wojnę; nieprzyjaciel;
3. wojsko nieprzyjaciela;
4. osoba zwalczająca coś, odnosząca się do czegoś z niechęcią, np. wróg palenia papierosów; przeciwnik;
5. coś, co szkodzi komuś lub czemuś, np.: Wrogiem pszczół jest wiatr.


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) nieprzyjaciel, osoba lub obiekt darzony negatywnymi uczuciami

 (1.2) państwo, które jest w stanie wojny z innym państwem, oraz jego wojska

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Czy pani mąż miał jakichś wrogów?

 (1.2) Piętnastu naszych żołnierzy dostało się w ręce wroga.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: vruk, AS: vruk

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. wrogość ż.

 przym. wrogi

 przysł. wrogo

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) nieprzyjaciel

 (1.1) nieprzyjaciel, przeciwnik

Wiktionary


wrogi

nieprzyjazny, nieprzychylnie nastawiony


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) właściwy wrogowi/nieprzyjacielowi, wrogo nastawiony; nieprzyjazny, nieżyczliwy

 (1.2) o państwie: będący wrogiem, będący w stanie wojny z innym państwem

forma rzeczownika.

 (2.1) daw. plural|wróg.

Wiktionary

Przykłady

 (1.2) Wrogi statek pływał u wybrzeży wyspy.

 (2.1) Wrogi, o Panie, pastwią się nade mną / I na mieszkanie dali otchłań ciemną.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈvrɔɟi, AS: vroǵi

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. wróg m., wrogość ż.

 przysł. wrogo

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) niechętny, surowy; przest. wraży

Wiktionary


wrogo

przysłówek

 (1.1) w sposób wrogi

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Gdy wstała, kot zaczął wrogo syczeć.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈvrɔɡɔ, AS: vrogo

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. wrogość, wróg

 przym. wrogi

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) nieprzyjaźnie

Wiktionary


wrogocin

Wrogocin – wieś sołecka w Polsce położona w województwie mazowieckim, w powiecie płockim, w gminie Drobin.

Wieś duchowna Wrogocino, własność prebendalna płockiej kapituły katedralnej w 1542 roku położona była w drugiej połowie XVI wieku w powiecie bielskim województwa płockiego. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa płockiego.

Wikipedia


wrogość

nieprzyjazne uczucia wobec kogoś albo czegoś


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) nieprzyjazny stosunek do kogoś lub czegoś

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈvrɔɡɔɕt͡ɕ, AS: vrogość

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. wróg m.

 przym. wrogi

 przysł. wrogo

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) animozja, antypatia, awersja, niechęć, nienawiść

Wiktionary


wrolować

rolując, wprowadzić coś do wnętrza czegoś


SJP.pl


wrolowywać

rolując, wprowadzać coś do wnętrza czegoś


SJP.pl


wromak

nazwisko


SJP.pl


wron

pospolity ptak z rodziny krukowatych


SJP.pl

skrótowiec, rzeczownik, rodzaj żeński lub męskorzeczowy

 (1.1) = hist. Wojskowa Rada Ocalenia Narodowego

Wiktionary

Wymowa:

IPA: vrɔ̃n, AS: vrõn

Wiktionary


wrona

pospolity ptak z rodziny krukowatych


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) ornit. nazwa systematyczna|Corvus|Linnaeus|ref=tak., ptak z rodziny krukowatych;

 (1.2) pogard. godło III Rzeszy

 (1.3) daw. przen. kleks

forma przymiotnika.

 (2.1) lp. ż. zob. wrony.

Wiktionary

Wrona siwa, wrona (Corvus corone) – gatunek średniej wielkości ptaka z rodziny krukowatych (Corvidae), zamieszkujący Eurazję oraz niewielkie obszary w północnej Afryce. Zasadniczo wędrowny, choć duża część osobników jest już osiadła (zwłaszcza populacje miejskie). Nie jest zagrożony.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Kraczące przeraźliwie / Wrony dziś dach nasz obsiadły.

 (1.2) Ślad po szwabskiej wronie długo pozostawał widoczny na dawnym Domu Partii.

 (1.3) Malec sadzi wrony jak najęty.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈvrɔ̃na, AS: vrõna

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Wronki nmos., Wronka ż., wroniec mzw.

:: zdrobn. wronka ż.

 przym. wroni, wrony, wronowaty

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) gw-pl|Łódź, Poznań|glapa.

 (1.2) gapa

 (1.3) żyd

Wiktionary


wronczanin

mieszkaniec Wronek


SJP.pl


wronczanka

mieszkanka Wronek


SJP.pl


wrończyk

ptak należący do krukowatych, upierzenie czarne, czerwony dziób


SJP.pl

Wrończyk (Pyrrhocorax pyrrhocorax) – gatunek średniej wielkości ptaka z rodziny krukowatych (Corvidae). Występuje w zachodniej i południowej Europie, północno-zachodniej Afryce (izolowane populacje także w Etiopii) oraz zachodniej, środkowej i wschodniej Azji. Nie jest zagrożony.

Wikipedia


wronczyn

Miejscowości w Polsce i ich części
  • Wronczyn – część miasta Olesno, w woj. opolskim, w pow. oleskim, w gminie Olesno
  • Wronczyn – wieś w woj. wielkopolskim, w pow. poznańskim, w gminie Pobiedziska
  • Wronczyn – wieś w woj. wielkopolskim, w pow. poznańskim, w gminie Stęszew

Wikipedia


wronecki

Wronki; wroniecki, wronkowski


SJP.pl


wroni

wrona


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) dotyczący wrony, odnoszący się do wrony

przymiotnik dzierżawczy

 (2.1) taki, który należy do wrony

przymiotnik jakościowy

 (3.1) charakterystyczny dla wrony, mający cechy wrony

Wiktionary

Patrz:

wrona

Przykłady

 (3.1) Bardzo mi przyjemnie poznać, — rzekł Marks, wyciągając długą, kościstą rękę, bardzo podobną do wroniej nogi.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈvrɔ̃ɲi, AS: vrõńi

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. wroniec mzw./mrz., wrony mzw., wrona ż., wronka ż., Wronka ż., Wronki nmos.

 przym. wrony

Wiktionary


wroniasty

1. podobny do wrony; wronowaty;
2. potocznie: związany z Wojskową Radą Ocalenia Narodowego


SJP.pl


wroniątko

pisklę wrony; wronię


SJP.pl


wronię

pisklę wrony; wroniątko


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) ornit. młode wrony

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) W gnieździe było troje wroniąt.

Wiktionary


wroniec

1. podgatunek wrony siwej; wrona czarna, czarnowron;
2. rodzaj roślin z gromady widłaków


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy

 (1.1) ornit. nazwa systematyczna|Corvus corone corone|Linnaeus|ref=tak., ptak z rodziny krukowatych, cały czarny z zielonkawym połyskiem;

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (2.1) bot. nazwa systematyczna|Huperzia|Bernh.|ref=tak., trująca roślina należąca do rodziny widłakowatych, o pędach gęsto pokrytych drobnymi listkami;

Wiktionary

  • Wroniec – wieś w województwie małopolskim
  • Wroniec – wzniesienie w Górach Sowich
  • wroniec – rodzaj roślin z gromady widłaków
  • wroniec – inna nazwa czarnowrona (Corvus corone)
  • Wroniec – napisana w konwencji baśni powieść Jacka Dukaja o stanie wojennym 1981 roku

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Od gawrona wroniec różni się nieco sylwetką.

 (2.1) Porośnięte wrońcem skałki oświetlały słabe promienie słońca.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. wrony mzw., wrona ż., wronka ż., Wronki nmos., Wronka ż.

 przym. wroni, wrony, wronowaty

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) war. czarnowron, wrona czarna

Wiktionary


wroniecki

Wronki; wronecki, wronkowski


SJP.pl


wroników

Wroników – wieś w Polsce położona w województwie łódzkim, w powiecie piotrkowskim, w gminie Rozprza.

W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa piotrkowskiego.

Wieś Wroników jest to bardzo stara miejscowość, należąca do rodu Jelitczyków herbu Koźlerogi, potomków słynnego Floriana Szarego.

Wikipedia


wronin

  • Wronin – część miejscowości Czorsztyn (obecnie we większości pod wodą Jeziora Czorsztyńskiego)
  • Wronin – wieś w woj. małopolskim, w pow. proszowickim, w gminie Koniusza
  • Wronin – wieś w woj. opolskim, w pow. kędzierzyńsko-kozielskim, w gminie Polska Cerekiew

Wikipedia


wronisko

zgrubienie od: wrona; wrońsko


SJP.pl


wroniszewski

nazwisko


SJP.pl

Osoby o tym nazwisku:

  • Jan Wroniszewski – polski historyk
  • Józef Kazimierz Wroniszewski – polski historyk, powieściopisarz
  • Michał Wroniszewski – polski psychiatra, społecznik, działacz opozycji

Wikipedia


wronka

zdrobnienie od: wrona


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) geogr. wieś w Polsce, w województwie mazowieckim, w gminie Lubowidz;

 (1.2) geogr. wieś w Polsce, w województwie warmińsko-mazurskim, w gminie Giżycko;

Wiktionary

Miejscowości w Polsce

  • Wronka – wieś w woj. mazowieckim, w pow. żuromińskim, w gminie Lubowidz
  • Wronka – wieś w woj. warmińsko-mazurskim, w pow. giżyckim, w gminie Giżycko

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ˈvrɔ̃nka, AS: vrõnka

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. wroniec mzw./mrz., wronka ż., wrona ż., gawron m., Wronki nmos.

 przym. wroni, wroniecki, wronkowski

Wiktionary


wronki

zdrobnienie od: wrona


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj niemęskoosobowy, liczba mnoga, nazwa własna

 (1.1) geogr. miasto w Polsce, w województwie wielkopolskim, w powiecie szamotulskim;

 (1.2) geogr. adm. gmina w województwie wielkopolskim, z siedzibą we Wronkach (1.1);

 (1.3) geogr. wieś w Polsce, w województwie warmińsko-mazurskim, w gminie Świętajno;

 (1.4) pot. środ. zakład karny we Wronkach (1.1);

Wiktionary

Wronki (niem. Wronke, Fronich) – miasto w woj. wielkopolskim, w powiecie szamotulskim, siedziba gminy miejsko-wiejskiej Wronki. Położone nad rzeką Wartą, ok. 58 km na północny zachód od centrum Poznania.

Prywatne miasto szlacheckie lokowane w 1383 roku, położone było w 1580 roku w powiecie poznańskim województwa poznańskiego. W latach 1975–1998 miasto administracyjnie należało do woj. pilskiego.

Wikipedia

Przykłady

 (1.4) Zbychu garuje we Wronkach od lutego.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈvrɔ̃ŋʲci, AS: vrõŋʹḱi

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. wronka ż., wrona ż., Wronka ż.

 przym. wroni, wroniecki, wronkowski

Wiktionary


wronkowski

Wronki; wroniecki, wronecki


SJP.pl


wronowatość

ogół cech typowych dla wrony


SJP.pl


wronowaty

podobny do wrony; wroniasty


SJP.pl


wronowski

nazwisko


SJP.pl


wroński

nazwisko


SJP.pl

Wroński – nazwisko występujące przede wszystkim w Polsce, a także m.in. na Białorusi.

Niektóre osoby noszące to nazwisko:

  • Adam Wroński (1850/51–1915) – skrzypek, kompozytor, dyrygent, pedagog
  • Andrzej Wroński (1956–2017) – historyk, dziennikarz i publicysta
  • Andrzej Wroński (ur. 1965) – zapaśnik, mistrz olimpijski
  • Antoni Wroński (1785–1840) – nauczyciel, burmistrz
  • Bohdan Wroński (1908–1985) – komandor
  • Imisław Wroński (??-1365) – biskup płocki
  • Jacek Wroński (ur. 1960) – dziennikarz
  • Jerzy Wroński (1929–2011) – profesor neurochirurg
  • Jerzy Wroński (ur. 1930) – malarz
  • Józef Hoene-Wroński (1776–1853) – naukowiec
  • Marcin Wroński (ur. 1972) – pisarz
  • Mieczysław Wroński (1926–1997) – chemik
  • Paweł Wroński (ur. 1964) – dziennikarz
  • Piotr Wroński (ur. 1957) – były oficer służb specjalnych PRL i III RP
  • Stanisław Wroński (1848-1898) – malarz, powstaniec styczniowy
  • Stanisław Wroński (1916-2003) – historyk, działacz komunistyczny i państwowy
  • Stanisław Wroński (1923-1944) – powstaniec warszawski
  • Stanisław Wroński (1929-2018) – chemik
  • Szczęsny Kościesza Wroński (ur. 1951) – poeta, aktor
  • Tadeusz Wroński (1915–2000) – skrzypek, pedagog
  • Zygmunt Wroński (ur. 1932) – działacz polityczny

Wikipedia


wrońskian

wyznacznik macierzy Wrońskiego


SJP.pl

Wrońskian – wyznacznik znajdujący zastosowanie w rachunku różniczkowym i równaniach różniczkowych, opracowany przez polskiego matematyka Józefa Hoene-Wrońskiego, nazwany tak na jego cześć.

Jednym z zastosowań jest użycie lematu Wrońskiego do znajdowania układów funkcji liniowo niezależnych.

Wikipedia


wrońsko

zgrubienie od: wrona; wronisko


SJP.pl

Wrońsko – wieś w Polsce położona w województwie łódzkim, w powiecie wieluńskim, w gminie Konopnica.

W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa sieradzkiego.

W pobliżu wsi, za leśniczówką, znajdował się pomnik poległym "O utrwalanie władzy ludowej".


Wikipedia


wrony

przestarzale o koniu lub jego maści: barwy czarnej, kary


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) (o maści konia i barwie innych zwierząt) czarny

rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy

 (2.1) koń o czarnym (wronym) umaszczeniu

forma rzeczownika|rodzaj=żeński.

 (3.1) D. lp. i M., B., W. lm. od: wrona

Wiktionary

  • wrony – niektóre ptaki z rodziny krukowatych

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ˈvrɔ̃nɨ, AS: vrõny

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. wroniec mzw./mrz., wrona ż., wronię n.

 przym. wroni

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) kary

 (2.1) karosz

Wiktionary


wróść

rzadko: wrosnąć;
1. rosnąc, zakorzenić się w coś;
2. stać się częścią czegoś


SJP.pl


wroślik

grzyb pasożytniczy z klasy glonowców


SJP.pl

Peronospora Corda (wroślik) – rodzaj organizmów zaliczanych do lęgniowców.

Wikipedia


wroślikowate

o cechach wroślikowatych (rodzina organizmów)


SJP.pl

Wroślikowate (Peronosporaceae de Bary – rodzina organizmów zaliczanych do królestwa chromistów (Chromista).

Wikipedia


wroślikowaty

o cechach wroślikowatych (rodzina organizmów)


SJP.pl


wroślikowiec

przedstawiciel rzędu organizmów z klasy grzybopodobnych lęgniowców


SJP.pl


wroślowate

rodzina organizmów z królestwa chromistów, zaliczana do grzybopodobnych lęgniowców; wroślikowate


SJP.pl


wroślowaty

o cechach wroślowatych (rodzina organizmów)


SJP.pl


wroślowiec

przedstawiciel rodziny glonowców z klasy lęgniowców


SJP.pl


wrosnąć

wróść;
1. rosnąc, zakorzenić się w coś;
2. stać się częścią czegoś


SJP.pl


wrośniaczek

rodzaj grzybów z rzędu żagwiowców


SJP.pl

Diplomitoporus Domański (wrośniaczek) – rodzaj grzybów z rzędu żagwiowców (Polyporales).

Wikipedia


wrośniak

grzyb z rodziny żagwiowatych


SJP.pl

Trametes Fr. (wrośniak) – rodzaj grzybów z rodziny żagwiowatych (Polyporaceae).

Wikipedia


wrośnięty

taki, który wrósł; wrosły


SJP.pl


wrost

(zwykle w liczbie mnogiej);
1. obcy twór w minerałach, zwykle drobny kryształ innego minerału; wrostek;
2. potocznie: włosek wrośnięty w skórę po goleniu lub depilacji


SJP.pl


wrostek

1. (zwykle w liczbie mnogiej) obcy twór w minerałach, zwykle drobny kryształ innego minerału; wrost;
2. element fonetyczny w rdzeniu wyrazu, będący wykładnikiem określonej formy gramatycznej; infiks


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) jęz. element słowotwórczy umieszczany wewnątrz leksemu, np. morfem wewnątrz rdzenia wyrazu;

Wiktionary

  • wrostek (infiks) – morfem wewnątrz rdzenia wyrazu
  • wrostek (inkluzja) – ciało obce w minerale

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ˈvrɔstɛk, AS: vrostek

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. infiksacja

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) infiks

Wiktionary


wrosły

rzadko: wrosnąć;
1. rosnąc, zakorzenić się w coś;
2. stać się częścią czegoś


SJP.pl


wrota

1. przestarzale: wielkie drzwi, najczęściej dwuskrzydłowe, dawniej np. w murach zamków, dziś w budynkach gospodarczych;
2. przenośnie:
a) punkt, w którym coś się rozpoczyna;
b) coś, co pozwala na osiągnięcie czegoś


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj niemęskoosobowy, liczba mnoga

 (1.1) wielkie drzwi frontowe

 (1.2) przen. sposób, szansa na osiągnięcie czegoś znaczącego

Wiktionary

  • wrota – rodzaj przełęczy, np. Wrota Chałubińskiego
  • wrota – zamknięcie przelotu bramy
  • Wrota – skała w Ojcowskim Parku Narodowym
  • Wrota – żleb opadający z południowych stoków poniżej Pośredniego Goryczkowego Wierchu do Doliny Cichej w słowackich Tatrach Zachodnich

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Wszedłem do kościoła ogromnymi wrotami.

 (1.1) Po śmierci chciałbym przekroczyć wrota do nieba.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈvrɔta, AS: vrota

Wiktionary

Powiązane:

 przym. wrotny

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) brama; daw. odrzwia, podwoje, wierzeje

Wiktionary


wrotek

przedstawiciel jednego z typów zwierząt tkankowych


SJP.pl

Wikipedia


wrotka

1. urządzenie z kółkami przymocowane do obuwia;
2. but z przymocowanymi od spodu kółkami


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) sport. podeszwa przyczepiana do buta, wyposażona w kółka, umożliwiająca jazdę;

 (1.2) inform. slang. informacja w treści listu elektronicznego o autorze cytowanego fragmentu;

rzeczownik, rodzaj niemęskoosobowy, liczba mnoga

 (2.1) małe wrota

Wiktionary

Wrotka (od ang. wrote – napisał) – zamieszczony na początku wiadomości internetowej krótki tekst informujący, zgodnie z prawem autorskim, o źródle cytowanej wypowiedzi.

Tekst taki może zawierać nazwę użytkownika (imię i nazwisko lub nick), jego adres poczty elektronicznej, datę i godzinę wysłania wiadomości i jej temat. Wrotka jest najczęściej wstawiana automatycznie przez newsreader lub program pocztowy. Niektóre z tych programów umożliwiają skonfigurowanie treści wrotki.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Zosia od rana jeździ na wrotkach.

 (1.2) Twoja nowa wrotka jest bardzo zabawna.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈvrɔtka, AS: vrotka

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. wrotkarz mos.

 przym. wrotkarski

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) roller

Wiktionary


wrotkarka

kobieta jeżdżąca na wrotkach


SJP.pl


wrotkarnia

tor do jazdy na wrotkach; wrotkowisko


SJP.pl


wrotkarski

dotyczący wrotkarza, związany z jazdą na wrotkach


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z wrotkarstwem, dotyczący wrotkarstwa

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. wrotkarstwo n., wrotka ż., wrotkarz m., wrotkartka ż.

Wiktionary


wrotkarstwo

Wrotkarstwo – grupa dyscyplin sportowych uprawianych na wrotkach dwuśladowych (tradycyjnych) oraz jednośladowych (potocznie nazywanych rolkami). Uprawiane rekreacyjnie i wyczynowo.

Wikipedia


wrotkarz

osoba jeżdżąca na wrotkach


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) sport. ktoś, kto jeździ na wrotkach, uprawia wrotkarstwo

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈvrɔtkaʃ, AS: vrotkaš

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. wrotka ż., wrotkarstwo n., wrotkarnia ż., wrotkowisko n.

:: fż. wrotkarka ż.

 przym. wrotkowy, wrotkarski

Wiktionary


wrotki

obuwie z przyczepionymi od spodu kółkami


SJP.pl

  • wrotki (Rotifera) – typ zwierząt bezkręgowych
  • wrotki – sprzęt sportowy, kółka przymocowywane do butów
  • wrotki – rodzaj krótkich tekstów zamieszczanych na początku wiadomości internetowej
  • Wrotki – miejscowość w województwie podlaskim

Wikipedia


wrotkować

potocznie: jeździć na wrotkach


SJP.pl


wrotkowisko

tor do jazdy na wrotkach; wrotkarnia


SJP.pl


wrotkowo

Wikipedia


wrotkowski

nazwisko


SJP.pl


wrotkowy

wrotka


SJP.pl

Patrz:

wrotka

wrotnisko

wydzielony teren służący do jazdy i wykonywania różnych ewolucji na łyżworolkach lub deskorolkach; wrotowisko


SJP.pl


wrotnów

Wrotnów – wieś w Polsce położona w województwie mazowieckim, w powiecie węgrowskim, w gminie Miedzna. Ma status sołectwa. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa siedleckiego.

Wierni Kościoła rzymskokatolickiego należą do parafii Zwiastowania Najświętszej Maryi Panny w Miedznie.

Wikipedia


wrotny

1. używany dawniej przymiotnik od: wrota;
2. dawniej: wracający; powrotny


SJP.pl


wrotowisko

wydzielony teren służący do jazdy i wykonywania różnych ewolucji na łyżworolkach lub deskorolkach; wrotnisko


SJP.pl


wrotycz

pospolita roślina zielna o dużych, pierzastych liściach i żółtopomarańczowych kwiatach zebranych w koszyczki


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) bot. nazwa systematyczna|Tanacetum|L.|ref=tak., roślina z rodziny astrowatych o dużych, pierzastych liściach i kwiatach zebranych w koszyczki;

Wiktionary

Wrotycz (Tanacetum L.) – rodzaj roślin z rodziny astrowatych. Obejmuje ok. 140–160 gatunków. Rośliny te występują w strefie umiarkowanej półkuli północnej – w Europie, północnej Afryce, Azji oraz w Ameryce Północnej. W Polsce jako gatunki rodzime rosną: wrotycz baldachogroniasty T. corymbosum i wrotycz pospolity T. vulgare, natomiast jako zdziczałe i zadomowione: wrotycz maruna T. parthenium i wrotycz marunolistny T. parthenifolium. Rośliny z tego rodzaju rosną jako introdukowane w południowej części Ameryki Północnej, w Ameryce Południowej, w południowej Azji, w Australii i Nowej Zelandii oraz we wschodniej Afryce.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Wrotycz pospolity zyskał reputację jako środek odstraszający owady, szczególnie muchy.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈvrɔtɨt͡ʃ, AS: vrotyč

Wiktionary


wrotyczówka

rozdestnica wrotyczówka - gatunek chrząszcza z rodziny stonkowatych


SJP.pl


wróż

poetycko: ten, kto przepowiada przyszłość z kart, z ręki, z liczb lub innych znaków; wróżbita, wróżbiarz, kabalarz, kabalista


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) ezot. mężczyzna przepowiadający przyszłość

forma czasownika.

 (2.1) 2. os. lp. rozk. od: wróżyć (się)

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Chodziła po przepowiednie do starego wróża mieszkającego pod lasem.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. wróżbitka ż., wróżbita mos., wróżbiarz mos., wróżbiarka ż., wróżenie n., wróżka ż.

 czas. powróżyć dk., wróżyć ndk., wywróżyć dk.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) wróżbiarz, wróżbita; daw. wieszczek; przest. wieszczbiarz

Wiktionary


wróżba

1. przewidywanie przyszłości za pomocą kart, kryształowej kuli, wosku itd.; przepowiednia;
2. zjawisko uznane za zapowiedź czegoś; oznaka


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) przepowiadanie przyszłości wraz z obrzędami towarzyszącymi temu

 (1.2) zjawisko uznawane za zapowiedź czegoś

Wiktionary

Wróżenie (wróżbiarstwo, dywinacja) (łac. divinatio) – zespół czynności związanych z próbami przepowiadania przyszłości z pomocą specjalnych przedmiotów i technik, a według niektórych interpretacji, także sił nadnaturalnych (zob. siła wyższa). W środowisku naukowym wróżenie uznawane jest za pseudonaukę. Nie istnieje dowód potwierdzający skuteczność wróżenia.

Wikipedia

Powiązane:

 czas. wróżyć

 rzecz. wróżbiarskość ż., wróżbiarka ż., wróżbiarstwo n., wróżbiarz m., wróżbita m., wróżka ż., wróżbitka ż., wróżenie n.

 przym. wróżebny, wróżbiarski

 przysł. wróżbiarsko

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) przepowiadanie, przepowiednia, wróżenie

 (1.2) omen, proroctwo, przepowiednia, zapowiedź, znak

Wiktionary


wróżbiarka

kobieta, która przepowiada przyszłość z kart, z ręki, z liczb lub innych znaków; wróżbitka, wróżka, kabalarka, kabalistka


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) ezot. kobieta zajmująca się przepowiadaniem przyszłości

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Ponoć Basi jakaś wróżbiarka przepowiedziała wielką wygraną.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: vruʒˈbʲjarka, AS: vružbʹi ̯arka

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. wróżbiarstwo n., wróż m., wróżbita m., wróżba ż., wróżka ż., wróżbitka ż., wróżenie n.

:: fm. wróżbiarz m.

 czas. wróżyć ndk., wywróżyć dk.

 przym. wróżebny, wróżbiarski

 przysł. wróżbiarsko

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) wróżbitka, wróżka, kabalarka, kabalistka

Wiktionary


wróżbiarski

dotyczący wróżbiarza, wróżbiarstwa


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z wróżbiarstwem, dotyczący wróżbiarstwa

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Fach wróżbiarski wiedźma przejęła po matce.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. wróżbitka ż., wróżba ż., wróżbiarka ż., wróżbiarskość ż., wróżbiarstwo n., wróżbiarz mos.

 przysł. wróżbiarsko

 czas. wróżyć

Wiktionary


wróżbiarsko

przysłówek

 (1.1) na sposób wróżbiarski

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. wróżba ż., wróżbiarka ż., wróżbiarskość ż., wróżbiarstwo n., wróżbiarz mos.

 przym. wróżbiarski

Wiktionary


wróżbiarskość

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) cecha tego, co wróżbiarskie

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. wróżba ż., wróżbiarka ż., wróżbiarstwo n., wróżbiarz mos.

 przym. wróżbiarski

 przysł. wróżbiarsko

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) przest. wieszczbiarskość

Wiktionary


wróżbiarstwo

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) próby przepowiadania przyszłości za pomocą specjalnych przedmiotów i technik;

Wiktionary

Wróżenie (wróżbiarstwo, dywinacja) (łac. divinatio) – zespół czynności związanych z próbami przepowiadania przyszłości z pomocą specjalnych przedmiotów i technik, a według niektórych interpretacji, także sił nadnaturalnych (zob. siła wyższa). W środowisku naukowym wróżenie uznawane jest za pseudonaukę. Nie istnieje dowód potwierdzający skuteczność wróżenia.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Tylko pokazywanie niedorzeczności związanych z wróżbiarstwem daje realne, pozytywne skutki.

 (1.1) Babka Salomea uprawiała wróżbiarstwo i miała mnóstwo materiałów na ten temat.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. wróżka ż., wróżbitka ż., wróżbita mos., wróżbiarskość ż., wróżba ż., wróżbiarz mos., wróżenie n., wróżbiarka ż.

 czas. wróżyć ndk., powróżyć dk.

 przym. wróżbiarski

 przysł. wróżbiarsko

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) mantyka; przest. wieszczbiarstwo

Wiktionary


wróżbiarz

ten, kto przepowiada przyszłość z kart, z ręki, z liczb lub innych znaków; wróżbita, wróż, kabalarz, kabalista


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) ezot. człowiek przepowiadający przyszłość

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Lecz obok, tych przodowników religji i oświaty, tuż obok, w jednej z takich samych brudnych, cuchnących izb, mieszkają i działają czarownicy, wróżbiarze i wiedźmy... tu też, gdzieś w pobliżu gnieździ się prastare pogaństwo.

 (1.1) Zajmował się różnymi procederami, był sutenerem, fałszerzem pieniędzy, wróżbiarzem, magikiem i złodziejem, a zacierał za sobą ślady tak biegle, że policja karać go mogła co najwyżej za zuchwalstwo.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈvruʒbʲjaʃ, AS: vružbʹi ̯aš

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. wróżbiarstwo n., wróż mos., wróżbita mos., wróżba ż., wróżebność ż., wróżka ż., wróżbitka ż., wróżenie n.

:: fż. wróżbiarka ż.

 czas. powróżyć dk., wróżyć ndk., wywróżyć dk.

 przym. wróżebny, wróżbiarski

 przysł. wróżbiarsko

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) wróż, wróżbita; przest. wieszczbiarz; starop|czasownik.

Wiktionary


wróżbita

podniośle: ten, kto przepowiada przyszłość z kart, z ręki, z liczb lub innych znaków; wróżbiarz, wróż, kabalarz, kabalista


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) ezot. osoba zajmująca się wróżeniem

forma rzeczownika.

 (2.1) D. i B. lp. od: wróżbit

Wiktionary

Wróżenie (wróżbiarstwo, dywinacja) (łac. divinatio) – zespół czynności związanych z próbami przepowiadania przyszłości z pomocą specjalnych przedmiotów i technik, a według niektórych interpretacji, także sił nadnaturalnych (zob. siła wyższa). W środowisku naukowym wróżenie uznawane jest za pseudonaukę. Nie istnieje dowód potwierdzający skuteczność wróżenia.

Wikipedia

Powiązane:

 rzecz. wróż mos., wróżba ż., wróżbiarka ż., wróżbiarstwo n., wróżbiarz mos., wróżenie n., wróżka ż., powróżenie n., wywróżenie n., wróżbitka ż.

 czas. powróżyć dk., wróżyć ndk., wywróżyć dk.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) jasnowidz, medium, wieszczek, wróż, wróżbiarz; przest. wieszczbiarz

Wiktionary


wróżbitka

podniośle: kobieta, która przepowiada przyszłość z kart, z ręki, z liczb lub innych znaków; wróżbiarka, wróżka, kabalarka, kabalistka


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) ezot. kobieta zajmująca się przepowiadaniem przyszłości

Wiktionary

Wymowa:

IPA: vruʒˈbʲitka, AS: vružbʹitka

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. wróżba ż., wróż m., wróżbiarz m., wróżbiarka ż., wróżka ż., wróżbiarstwo n., wróżenie n.

:: fm. wróżbita m.

 czas. wróżyć ndk., wywróżyć dk.

 przym. wróżebny, wróżbiarski

Wiktionary


wróżda

zwyczaj wywierania krwawej zemsty na sprawcy zabójstwa krewnego (lub na kimś z jego rodu); wendeta, wendetta, vendetta


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) hist. prawo krwawej rodowej zemsty za zabójstwo (lub obrazę) w krajach dawnej Europy południowej i wschodniej

 (1.2) stpol. walka

Wiktionary

Wendeta, vendetta, wróżda – zemsta jednej grupy na drugiej za zabójstwo krewnego. Rodzi to stosunek społeczny oparty na wzajemnej morderczej wrogości.

Słowo „wendeta” (wł. vendetta z łac. vindicta) to termin określający krwawą zemstę. Bardzo stary, archaiczny obyczaj ludowy, wywodzący się z Sycylii i znany także na Korsyce, został zaadaptowany przez środowisko włoskich mafii czy syndykatów. Oznaczał „polowanie” całej mafijnej organizacji na osobę wskazaną przez ojca chrzestnego. Jeżeli osoba zdradziła rodzinę lub zabiła jej członka, zaczyna się polowanie na nią celem jej zlikwidowania.

Wikipedia

Synonimy:

 (1.1) wendetta, dintojra

Wiktionary


wróżebność

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) rzad. cecha tego, co wróżebne

Wiktionary

Powiązane:

 przym. wróżebny

 rzecz. wróżbiarz mos.

Wiktionary


wróżebny

1. będący wróżbą, oznaką czegoś;
2. dotyczący wróżb, służący do wróżenia, np. świeca używana do celów wróżebnych


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) ezot. związany z wróżbą, dotyczący wróżby

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. wróżka ż., wróżbitka ż., wróżbiarz mos., wróżbiarka ż., wróżba ż., wróżebność ż.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) mantyczny, proroczy, wieszczbiarski, wieszczy

Wiktionary


wróżenie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|wróżyć.; ezot. przepowiadanie przyszłości

Wiktionary

Wróżenie (wróżbiarstwo, dywinacja) (łac. divinatio) – zespół czynności związanych z próbami przepowiadania przyszłości z pomocą specjalnych przedmiotów i technik, a według niektórych interpretacji, także sił nadnaturalnych (zob. siła wyższa). W środowisku naukowym wróżenie uznawane jest za pseudonaukę. Nie istnieje dowód potwierdzający skuteczność wróżenia.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: vruˈʒɛ̃ɲɛ, AS: vružńe

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. wróżbiarstwo n., wróż mos., wróżba ż., wróżka ż., wróżbiarz m., wróżbiarka ż., wróżbita mos., wróżbitka ż.

 czas. wróżyć ndk., wywróżyć dk.

Wiktionary


wróżka

wieszczka;
1. kobieta, która przepowiada przyszłość z kart, z ręki, z liczb lub innych znaków; wróżbitka, wróżbiarka, kabalarka, kabalistka;
2. postać z baśni mająca moc czynienia czarów; czarodziejka


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) ezot. kobieta przepowiadająca przyszłość

 (1.2) liter. baśniowa postać czyniąca czary;

 (1.3) stpol. wróżba

Wiktionary

  • wróżka – w literaturze osoba płci żeńskiej mająca moc czynienia czarów
  • wróżka – kobieta zajmująca się wróżeniem
  • „Wróżka” – polskie czasopismo
  • „Wróżka” – obraz włoskiego malarza barokowego Giovanniego Piazzetty

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Mężczyzna odwiedził wróżkę, aby dowiedzieć się trochę o przyszłości.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈvruʃka, AS: vruška

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. wróż m., wróżbiarz m., wróżbita m., wróżba ż., wróżbiarka ż., wróżbitka ż., wróżbiarstwo n., wróżenie n.

 czas. wróżyć dk., wywróżyć dk.

 przym. wróżebny

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) wróżbiarka, wróżbitka, daw. ciota

 (1.2) czarodziejka

Wiktionary


wróżkowy

wróżka


SJP.pl

Patrz:

wróżka

wrożnik

sklepienie w kształcie trójkąta sferycznego, stanowiące przejście od kwadratu podbudowy do podstawy kopuły; żagielek


SJP.pl


wróżyć

1. przepowiadać przyszłość, analizując jakiś układ, np. kart, fusów, gwiazd;
2. przewidywać w oparciu o znane sobie fakty;
3. być oznaką czegoś, co się stanie


SJP.pl

czasownik niedokonany

 (1.1) ezot. przepowiadać przyszłość, dawać wróżbę

 (1.2) przen. (o obiektach, zjawiskach) zapowiadać

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈvruʒɨt͡ɕ, AS: vružyć

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. wróżbiarstwo n., wróżba ż., wróżbiarz m., wróżbiarka ż., wróż m., wróżka ż., wróżenie n., wróżbita mos., wróżbitka ż.

 przym. wróżbiarski

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) przepowiadać, zwiastować, przest. astrologować

Wiktionary


wrr

1. wykrzyknik wyrażający złość; grr;
2. wykrzyknik wyrażający warczenie


SJP.pl


wrrr

wykrzyknik

 (1.1) onomatopeja naśladująca warczenie zwierzęcia, np. psa

 (1.2) onomatopeja naśladująca warkot urządzeń

Wiktionary

Wymowa:

IPA: vrːː, AS: v••r

Wiktionary


wryć

1. rzadko: ryjąc, wkopać w coś;
2. potocznie: opanować pamięciowo (materiał przed egzaminem); wkuć;
3. wryć się - zagłębić się


SJP.pl

czasownik przechodni dokonany (ndk. brak)

 (1.1) uderzając lub wciskając, zagłębić coś w miękkim podłożu

czasownik zwrotny dokonany wryć się (ndk. brak)

 (2.1) uderzywszy lub wcisnąwszy się w miękkie podłoże, zagłębić się w nim

 (2.2) utrwalić się w czyjejś świadomości na długi czas

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) I spostrzega teraz dopiero, że leży na płycie sarkofagu, którą czas strzaskał, w ziemię wrył i mchami przez wieki znów spoił.

 (2.2) Ich krótka wizyta wryła się w pamięć wielu ludzi, zmieniła albo złamała im życie.

Wiktionary


wrychle

dawniej, dziś gwarowo: w niedługim czasie, rychło


SJP.pl


wrycza

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna

 (1.1) herald. kaszubski herb szlachecki;

Wiktionary

Wrycza (Wrycz) – kaszubski herb szlachecki.

Wikipedia


wrypać

potocznie:
1. pobić kogoś; wklupać;
2. zjeść coś; wszamać


SJP.pl


wrypywać

potocznie: wsadzać, wbijać w coś


SJP.pl


wrysować

rysując, wkomponować coś w istniejący rysunek


SJP.pl


wrysowywać

rysując, wkomponowywać coś w istniejący rysunek


SJP.pl


wrzący

1. o cieczach: zmieniać swój stan skupienia w gazowy w odpowiedniej temperaturze; gotować się;
2. kłębić, burzyć się;
3. odczuwać gwałtowne uczucia, podniecać się, być wzburzonym;
4. być pełnym zgiełku, kipieć, tętnić życiem


SJP.pl


wrzalik

nazwisko


SJP.pl


wrzask

głośny, przeraźliwy krzyk, wołanie


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) bardzo głośny krzyk

Wiktionary

Wrzask – wieś w Polsce, położona w województwie łódzkim, w powiecie zgierskim, w gminie Stryków.

W latach 1975–1998 miejscowość należała administracyjnie do ówczesnego województwa łódzkiego.

Przed 2023 r. miejscowość była częścią wsi Gozdów.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Uczniowie nie przestawali hałasować i musiałem uciszyć ich wrzaski.

Wiktionary

Powiązane:

 przym. wrzaskliwy

 przysł. wrzaskliwie

 czas. wrzeszczeć, wrzasnąć

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) ryk, wycie

Wiktionary


wrzaskliwie

przysłówek

 (1.1) na sposób wrzaskliwy; z wrzaskiem; bardzo głośno

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Teraz natomiast zbliżyło się kilka łódeczek. Mali wioślarze, półnadzy chłopcy arabscy, wrzaskliwie usiłowali porozumieć się z załogą statku.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. wrzask mrz., wrzaskul mos., wrzaskula ż., wrzaskliwość n., wrzaskun mrz.

 czas. ndk. wrzeszczeć, dk. zawrzeszczeć

 przym. wrzaskliwy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) głośno, krzykliwie, hałaśliwie

Wiktionary


wrzaskliwiej

stopień wyższy od przysłówka: wrzaskliwie


SJP.pl


wrzaskliwszy

stopień wyższy od przymiotnika: wrzaskliwy


SJP.pl


wrzaskliwy

1. skory do wrzasku;
2. zbyt głośno brzmiący;
3. pełen wrzasku, hałasu


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) skłonny do wrzasku, wrzeszczenia

 (1.2) przen. bardzo intensywny, o silnych kolorach, mocno przyciągający uwagę

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Wrzaskliwe, wygadane przekupki w spódnicach sztywnych od krochmalu i wysokich bieluśkich czepkach.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. wrzask m., wrzeszczenie n.

 czas. wrzeszczeć ndk., wrzasknąć dk.

 przysł. wrzaskliwie

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) krzykliwy

 (1.2) krzykliwy

Wiktionary


wrzasnąć

1. powiedzieć lub zawołać coś bardzo głośno; krzyknąć;
2. wydać krzykliwy, ostry głos


SJP.pl

czasownik nieprzechodni dokonany (ndk. wrzeszczeć)

 (1.1) dokonany od|wrzeszczeć.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈvʒasnɔ̃ɲt͡ɕ, AS: vžasnõńć

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. wrzask mrz.

Wiktionary


wrząsowice

Wrząsowice – wieś w Polsce, położona w województwie małopolskim, w powiecie krakowskim, w gminie Świątniki Górne, na terenie aglomeracji krakowskiej.

W latach 1975–1998 miejscowość położona była w województwie krakowskim.

Wikipedia


wrzątek

wrząca ciecz; war; ukrop


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) ciecz (najczęściej woda) w stanie wrzenia (zamieniania się w parę)

Wiktionary

Wrzenie – zjawisko przemiany cieczy w gaz (parę), podczas którego powstają i rosną pęcherzyki pary nasyconej w objętości cieczy. Wrzenie jest więc gwałtownym parowaniem nie tylko na powierzchni, ale także w całej objętości. Wrzenie wymaga dostarczania energii do wrzącego ciała, dlatego jest przejściem fazowym pierwszego rodzaju i jest procesem endotermicznym.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Żeby herbata była smaczna, należy zalać ją wrzątkiem i odczekać kilka minut.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈvʒɔ̃ntɛk, AS: vžõntek

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. wrzenie n., warząchew ż.

 czas. wrzeć ndk.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) ukrop, war, białystok|kipiatok.

Wiktionary


wrzątnik

urządzenie do przygotowywania gorącej wody na potrzeby domowe i utrzymywania jej w temperaturze 85-90 stopni Celsjusza


SJP.pl


wrzawa

hałas, gwar różnych zmieszanych głosów lub dźwięków


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) hałas, gwar różnych zmieszanych głosów lub dźwięków

 (1.2) przen. wzburzenie, zamieszanie

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Musiała jednak wrzawa wojenna uciszyć się o późnej godzinie, gdyż pamiętam jak byłem raptownie obudzony nagłą kanonadą przy różanej zorzy.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈvʒava, AS: vžava

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. wrzenie n.

Wiktionary


wrzałka

wrzałka płaskozębna, wrzałka powojowa - gatunki błonkówki z rodziny smuklikowatych


SJP.pl


wrzeć

1. o cieczach: zmieniać swój stan skupienia w gazowy w odpowiedniej temperaturze; gotować się;
2. kłębić, burzyć się;
3. odczuwać gwałtowne uczucia, podniecać się, być wzburzonym;
4. być pełnym zgiełku, kipieć, tętnić życiem


SJP.pl

czasownik nieprzechodni

 (1.1) fiz. gotować się, bulgotać od gorąca

 (1.2) książk. przen. burzyć się, niepokoić się

czasownik

 (2.1) przest. napierać, przeć, cisnąć

 (2.2) przest. rwać się do kogoś, dyszeć gniewem, ostrzyć zęby

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Poparzyłem się wrzącą zupą.

 (1.2) Tłum zgromadzony na wiecu wrze i rzuca kamieniami w okna budynków rządowych.

 (2.2) Byłoby przyszło do krwi, tak już na siebie warli.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: vʒɛt͡ɕ, AS: vžeć

Wiktionary

Powiązane:

 (1) war, wywar, odwar, wrzątek, wrzenie, zawrzeć

 (2) przywrzeć

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) kipieć

Wiktionary


wrzęcha

bezkręgowiec o ciele wydłużonym, spłaszczonym grzbieto-brzusznie, będący pasożytem dróg oddechowych ssaków, ptaków i gadów


SJP.pl

Wrzęchy (Pentastomida, pięciouste, Linguatulida) – podgromada pasożytów wewnętrznych. Znanych jest ok. 95 gatunków.

Wikipedia


wrzęchowate

podgromada pasożytów wewnętrznych; wrzęchy


SJP.pl


wrzęchowaty

o cechach wrzęchowatych (podgromada pasożytów)


SJP.pl


wrzęchowica

wywoływana przez wrzęchę z rodzaju Porocephalus; porocefaloza


SJP.pl


wrzęchy

bezkręgowiec o ciele wydłużonym, spłaszczonym grzbieto-brzusznie, będący pasożytem dróg oddechowych ssaków, ptaków i gadów


SJP.pl

Wrzęchy (Pentastomida, pięciouste, Linguatulida) – podgromada pasożytów wewnętrznych. Znanych jest ok. 95 gatunków.

Wikipedia


wrzeciądz

dawne urządzenie przeznaczone do zamykania bramy lub drzwi od wewnątrz; skobel


SJP.pl

Wrzeciądz (dawniej także w formach: rzeciądz, rzecządz, rzecądz, rzejcuz, rzecoz) – okucie budowlane, zamknięcie drzwi lub bramy, element w formie sztaby (lub płaskownika) z otworem współpracujący ze skoblem służący wraz z nim do mocowania kłódki, czasem (szczególnie w przeszłości) w formie krótkiego łańcucha, służącego do zamykania drzwi od wewnątrz.


Wikipedia


wrzeciążka

żółta biedronka o czarnych plamkach


SJP.pl

Wrzeciążka, biedronka wrzeciążka (Propylea quatuordecimpunctata) – gatunek chrząszcza z rodziny biedronkowatych.

Wikipedia


wrzeciennica

dawniej: przędzarka przygotowawcza do przeróbki bawełny; wrzecienica, wrzecionarka, wrzecioniarka


SJP.pl


wrzecionko

1. zdrobnienie od: wrzeciono;
2. część w zegarkach sprężynowych kieszonkowych lub morskich; kółko balansowe ze sprężyną (włosem)


SJP.pl


wrzecionkowce

grupa bakterii mających kształt pałeczek o zaostrzonych biegunach


SJP.pl


wrzecionkowiec

rodzaj bakterii mających kształt pałeczek o zaostrzonych biegunach; Fusobacterium


SJP.pl


wrzeciono

1. drewniany przyrząd do ręcznego przędzenia wełny;
2. element maszyny przędzalniczej;
3. wrzeciono kariokinetyczne - wrzecionowata struktura komórki zbudowana z włókien białka


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) włók. obrotowe narzędzie ręczne lub część kołowrotka do nawijania przędzy;

 (1.2) techn. element obrabiarki w kształcie wału, służący do zamocowania narzędzia lub obrabianego przedmiotu;

Wiktionary

  • Wrzeciono podziałowe – struktura białkowa
  • wrzeciono – w przędzalnictwie
  • wrzeciono – część w obrabiarkach
  • Wrzeciono – osiedle w Warszawie, w dzielnicy Bielany
  • Wrzeciono (columella) – element budowy muszli

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Nie lękaj się możny królu, przestań płakać o królowo! chociaż uśnie córka twoja, lecz obudzi się na nowo, bo nie umrze wtedy ona, gdy wrzecionem się ukłuje, lecz ją właśnie to ukłucie na sen długi zaczaruje.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: vʒɛˈt͡ɕɔ̃nɔ, AS: vžećõno

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. wrzecionowatość ż.

 przym. wrzecionowy, wrzecionowaty

 przysł. wrzecionowato

Wiktionary


wrzecionowato

przysłówek

 (1.1) przypominając kształtem wrzeciono

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. wrzeciono n., wrzecionowatość ż.

 przym. wrzecionowy, wrzecionowaty

Wiktionary


wrzecionowatość

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) cecha tego, co jest wrzecionowate

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. wrzeciono n.

 przym. wrzecionowy, wrzecionowaty

 przysł. wrzecionowato

Wiktionary


wrzecionowaty

przypominający kształtem wrzeciono, podłużny i zwężający się ku końcom


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) przypominający kształtem wrzeciono

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Długoszpar posiada wrzecionowate ciało.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. wrzeciono n., wrzecionowatość ż.

 przym. wrzecionowy

 przysł. wrzecionowato

Wiktionary


wrzecionowy

przymiotnik od: wrzeciono


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z wrzecionem, dotyczący wrzeciona

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. wrzeciono n., wrzecionowatość ż.

 przym. wrzecionowaty

 przysł. wrzecionowato

Wiktionary


wrzęciołek

inaczej buzdyganek, roślina zielna rosnąca w Afryce, Azji i Europie południowej


SJP.pl


wrzekomo

modulant, przysłówek

 (1.1) stpol. rzekomo, podobno

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) war. wrzkomo

Wiktionary


wrzelów

wieś w Polsce


SJP.pl

Wrzelów – wieś w Polsce położona w województwie lubelskim, w powiecie opolskim, w gminie Łaziska.

Wieś szlachecka położona była w drugiej połowie XVI wieku w powiecie lubelskim województwa lubelskiego. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do ówczesnego województwa lubelskiego.

Wieś stanowi sołectwo w gminie Łaziska. Według Narodowego Spisu Powszechnego z roku 2011 wieś liczyła 212 mieszkańców.

Wikipedia


wrzelowiec

wieś w Polsce


SJP.pl

Wrzelowiec – wieś (1543–1824 miasto) w Polsce, położona w województwie lubelskim, w powiecie opolskim, w gminie Opole Lubelskie.

W latach 1975–1998 wieś należała administracyjnie do województwa lubelskiego.

Na terenie wsi utworzono dwa sołectwa Wrzelowiec i Wrzelowiec-Kierzki w gminie Opole Lubelskie. Według Narodowego Spisu Powszechnego z roku 2011 wieś liczyła 455 mieszkańców.

Wikipedia


wrzelowiecki

przymiotnik od: Wrzelowiec; wrzelowski


SJP.pl


wrzelowski

przymiotnik od: Wrzelowiec; wrzelowiecki


SJP.pl


wrzemię

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) stpol. czas

Wiktionary

Powiązane:

 przym. wrzemienny

Wiktionary


wrzemienny

przymiotnik

 (1.1) stpol. doczesny

Wiktionary

Wymowa:

IPA: vʒɛ̃ˈmʲjɛ̃nːɨ, AS: vžẽmʹi ̯•ny

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. wrzemię n.

Wiktionary


wrzenie

1. o cieczach: zmieniać swój stan skupienia w gazowy w odpowiedniej temperaturze; gotować się;
2. kłębić, burzyć się;
3. odczuwać gwałtowne uczucia, podniecać się, być wzburzonym;
4. być pełnym zgiełku, kipieć, tętnić życiem


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) fiz. przechodzenie ze stanu ciekłego w gazowy

 (1.2) oznaki niezadowolenia lub buntu

Wiktionary

  • Wrzenie (fizyka) – zjawisko gwałtownego parowania cieczy
  • Wrzenie Przedborskie - protest w 1958 r. przeciwko usunięciu krzyży ze szkoły w Przedborzu
  • Wrzenie społeczne, wrzenie rewolucyjne – niepokoje, zamieszki

Wikipedia

Powiązane:

 rzecz. wrzątek mrz., wrzawa

 czas. wrzeć

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) parowanie

 (1.2) bunt, ferment, niepokój, rewolta, wrzawa, wzburzenie, zamieszanie, zamieszki

Wiktionary


wrzepiać

potocznie:
1. wyznaczać coś komuś jako karę (np. mandat); wlepiać;
2. sprawiać komuś lanie, bić kogoś


SJP.pl


wrzepić

rubasznie: sprawić komuś lanie, zbić kogoś


SJP.pl


wrześcienko

Wrześcienko (dawniej Wrzeście Szlacheckie, kaszb. Szlachecczé Wrzesce, niem. Adlig Freest) – osada w Polsce, położona w województwie pomorskim, w powiecie lęborskim, w gminie Wicko, przy trasie linii kolejowej Lębork – Łeba.

W latach 1975–1998 osada należała administracyjnie do województwa słupskiego.

Wikipedia


wrzesień

dziewiąty miesiąc roku kalendarzowego


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) dziewiąty miesiąc w roku (wg kalendarza gregoriańskiego i juliańskiego);

 (1.2) stpol. listopad

Wiktionary

Wrzesień – dziewiąty miesiąc w roku, według kalendarza gregoriańskiego ma 30 dni.

Nazwa miesiąca (według Brücknera) pochodzi od kwitnących w tym miesiącu wrzosów (por. ukr. вересень / wereseń, błr. верасень / wierasień). Dawniej używano również nazwy pajęcznik od nici babiego lata. Łacińska nazwa September (‘siódmy miesiąc’; zobacz: kalendarz rzymski) została zapożyczona przez większość języków europejskich.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) II wojna światowa rozpoczęła się pierwszego września 1939 (tysiąc dziewięćset trzydziestego dziewiątego) roku.

 (1.1) W pierwszych dniach września spadły deszcze.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈvʒɛɕɛ̇̃ɲ, AS: vžeśė̃ń

Wiktionary

Powiązane:

 przym. wrześniowy, wrzosowy

 rzecz. wrzost mrz., wrzosk mrz., wrzosik mrz., werez mrz., weres mrz., wrześniak m., wrześniówka ż., wrzos m., wrzosowisko n.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) daw. pajęcznik, september

 (1.2) stpol. listopad, pajęcznik, październik

Wiktionary


wrzesiński

przymiotnik od: Września


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) dotyczący Wrześni, związany z Wrześnią

Wiktionary

  • Józef Wrzesiński (1917–1988) – francuski proboszcz, założyciel międzynarodowego ruchu pomocy ATD
  • Zbigniew Wrzesiński (ur. 1943) – polski inżynier, polityk

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Pan Skibiński zasygnalizował problem we wrzesińskim oddziale koncernu.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: vʒɛˈɕĩj̃sʲci, AS: vžeśĩĩ ̯sʹḱi

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Września ż., wrześnianin m., wrześnianka ż.

Wiktionary


września

krzew lub niewielkie drzewo z rodziny tamaryszkowatych


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) geogr. miasto w Polsce, w województwie wielkopolskim;

Wiktionary

Września (niem. Wreschen) – miasto w województwie wielkopolskim, siedziba gminy miejsko-wiejskiej Września i powiatu wrzesińskiego. Położone 50 km na wschód od Poznania, nad rzeką Wrześnicą.

Ważny węzeł komunikacji drogowej i kolejowej. Okolica równinna, rolnicza.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Pod Wrześnią leży Grabowo Królewskie.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈvʒɛɕɲa, AS: vžeśńa

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. wrześnianin m., wrześnianka ż.

 przym. wrzesiński

Wiktionary


wrześniaczka

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) forma żeńska od: wrześniak

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Ta kobyła to wrześniaczka.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: vʒɛɕˈɲat͡ʃka, AS: vžeśńačka

Wiktionary

Powiązane:

 zob. wrześniak.

Wiktionary


wrześniak

1. młody zając urodzony na jesieni;
2. koń urodzony we wrześniu


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy

 (1.1) przest. zool. źrebak urodzony na jesieni

 (1.2) przest. łow. zając urodzony we wrześniu

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (2.1) reg. miód z kwiatów wrzosu wyprodukowany we wrześniu

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Rejestr zębowy wrześniaka zmienia się tylko do siódmego roku życia.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈvʒɛɕɲak, AS: vžeśńak

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. wrzesień m., wrzos m., wrzosiec m., wrzosowiec m., wrzosownica ż., wrzosowisko n., wrzosowina ż., wrzosowate nmos.

:: fż. wrześniaczka ż.

 przym. wrześniowy, wrzosowy, wrzosisty, wrzosowiskowy

Wiktionary


wrześnianin

mieszkaniec Wrześni


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) mieszkaniec Wrześni

Wiktionary

Wymowa:

IPA: vʒɛɕˈɲä̃ɲĩn, AS: vžeśńä̃ńĩn

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Września ż.

:: fż. wrześnianka ż.

 przym. wrzesiński

Wiktionary


wrześnianka

mieszkanka Wrześni


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) mieszkanka Wrześni

Wiktionary

Wrześnica Mała (Wrześnianka) – struga, lewy dopływ Wrześnicy o długości 13,07 km.

Wypływa na Pojezierzu Wielkopolskim na wysokości około 112 m n.p.m. Przepływa przez wsie: Czerniejewko, Gębarzewo, Goraniec, Golimowo. Uchodzi we wsi Noskowo.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: vʒɛɕˈɲãnka, AS: vžeśńãnka

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Września ż.

:: fm. wrześnianin m.

 przym. wrzesiński

Wiktionary


wrześnica

2 miejscowości w Polsce:

  • Wrześnica – osada w woj. zachodniopomorskim, w pow. drawskim, w gminie Czaplinek
  • Wrześnica – wieś w woj. zachodniopomorskim, w pow. sławieńskim, w gminie Sławno

2 cieki w Polsce:

  • Wrześnica – rzeka w Wielkopolsce
  • Wrześnica – potok w Górach Izerskich na Śląsku

Wikipedia


wrześniewski

nazwisko


SJP.pl


wrześniówka

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) turyst. wycieczka za miasto we wrześniu

 (1.2) bot. nazwa systematyczna|Hudsonia|ref=tak., roślina z rodziny czystkowatych

Wiktionary

Wymowa:

IPA: vʒɛɕˈɲufka, AS: vžeśńufka

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. wrzesień m.

 przym. wrześniowy

Wiktionary


wrześniowy

dotyczący września


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) związany z wrześniem, charakterystyczny dla września

Wiktionary

Wymowa:

IPA: vʒɛɕˈɲɔvɨ, AS: vžeśńovy

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. wrzesień m., wrześniówka ż., wrześniak mrz./mzw.

 przym. wrzosowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) daw. septembrowy

Wiktionary


wrzeszcz

dzielnica Gdańska


SJP.pl

Wrzeszcz (niem. Langfuhr) – część Gdańska, znajdująca się na północ od Śródmieścia, nad strugą Strzyżą. W latach 1992–2010 dzielnica Gdańska, współcześnie jego terytorium jest podzielone pomiędzy dwie dzielnice: Wrzeszcz Dolny i Wrzeszcz Górny.

Wikipedia


wrzeszczański

przymiotnik od: Wrzeszcz


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) adm. dotyczący gdańskiej dzielnicy Wrzeszcz lub w niej położony

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Wiele zapomnianych lub mniej znanych kryminalnych historii rozegrało się na wrzeszczańskich ulicach i we wrzeszczańskich domach w pierwszej połowie XX wieku.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Wrzeszcz mrz., wrzeszczanin mos., wrzeszczanka ż.

Wiktionary


wrzeszczeć

czasownik nieprzechodni niedokonany

 (1.1) krzyczeć bardzo głośno i intensywnie

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Nie wrzeszcz na swoich ludzi, winny jest intrygant i zleceniodawca, a nie wykonawcy. Może trzeba im więcej posmarować?

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈvʒɛʃt͡ʃɛt͡ɕ, AS: vžeščeć

Wiktionary

Powiązane:

 czas. wywrzaskiwać

 rzecz. wrzask m., wrzeszczenie n.

 przym. wrzaskliwy

 przysł. wrzaskliwie

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) drzeć się, wydzierać się, pot. drzeć mordę, drzeć japę, piłować japę

Wiktionary


wrzeszczewice

Wrzeszczewice – wieś w Polsce położona w województwie łódzkim, w powiecie łaskim, w gminie Łask.

Wikipedia


wrzeszczów

Wrzeszczów – wieś w Polsce położona w województwie mazowieckim, w powiecie radomskim, w gminie Przytyk.Przez miejscowość przebiega droga wojewódzka nr 740.

Wrzeszczów jest siedzibą rzymskokatolickiej parafii św. Marii Magdaleny. We wsi znajduje się zabytkowy kościół św. Marii Magdaleny oraz dwór, należący niegdyś do Stanisława Morsztyna – wojewody sandomierskiego.

Wikipedia


wrzeszczyn

Wrzeszczyn (niem. Boberrullersdorf) – wieś w Polsce położona w województwie dolnośląskim, w powiecie karkonoskim, w gminie Jeżów Sudecki.

Wikipedia


wrzeszewo

Wrzeszewo – wieś w Polsce położona w województwie kujawsko-pomorskim, w powiecie brodnickim, w gminie Osiek.

Wikipedia


wrzeźbiać

rzeźbiąc, umieszczać w czymś


SJP.pl


wrzeźbić

rzeźbiąc, umieścić w czymś


SJP.pl


wrzkomo

przysłówek

 (1.1) stpol. rzekomo

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈfʃkɔ̃mɔ, AS: fškõmo

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) war. wrzekomo

Wiktionary


wrzód

1. nagromadzenie ropy wskutek zakażenia tkanki bakteriami; ropień, czyrak;
2. przenośnie: zjawisko szkodliwe społecznie


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) med. głęboki ubytek skóry lub śluzówki, tzn. poniżej błony podstawnej naskórka / nabłonka;

 (1.2) pot. ropień

 (1.3) pot. czyrak

 (1.4) stpol. osłabienie wynikające z choroby, niemoc

 (1.5) stpol. choroba

Wiktionary

Wikipedia

Przykłady

 (1.2) Widziałyście wrzody na twarzach tych ludzi?

Wiktionary

Wymowa:

IPA: vʒut, AS: vžut

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. wrzodzik

 przym. wrzodowy, owrzodzony

 czas. wrzodzieć

Wiktionary

Synonimy:

owrzodzenie

Wiktionary


wrzodak

nazwisko


SJP.pl


wrzodny

dawniej: owrzodzony; wrzodowaty


SJP.pl


wrzodotwórczy

sprzyjający powstawaniu wrzodów


SJP.pl


wrzodowaty

dawniej: owrzodzony; wrzodny


SJP.pl


wrzodowiec

osoba chora na chorobę wrzodową żołądka lub dwunastnicy


SJP.pl


wrzodowy

przymiotnik od: wrzód


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) med. związany z wrzodami, dotyczący wrzodów

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. wrzód mrz., wrzodzik mrz.

 czas. wrzodzieć ndk.

 przym. owrzodzony

Wiktionary


wrzodzianka

ropne zapalenie skóry


SJP.pl


wrzodzieć

pokrywać się wrzodami


SJP.pl


wrzodzik

mały wrzód


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) zdrobn. od wrzód

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. wrzód m.

 przym. owrzodzony, wrzodowy

Wiktionary


wrzos

krzewinka o zimozielonych, bardzo drobnych listkach i drobnych fioletowych kwiatach, zakwitająca wczesną jesienią


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) bot. wrzos zwyczajny - nazwa systematyczna|Calluna vulgaris|ref=tak., krzewinka o drobnych liściach i małych, różowofioletowych kwiatach rosnąca w dużych skupieniach, kwitnąca późnym latem i wczesną jesienią;

 (1.2) bot. pot. zob. wrzosiec.

 (1.3) kolor fioletoworóżowy, taki jak kolor kwiatów wrzosu (1.1)

Wiktionary

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Przyniosłam z lasu trochę wrzosu i włożyłam do wazonu.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: vʒɔs, AS: vžos

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. wrzosowisko n., wrzosina ż., wrzosowina ż., wrzesień m., wrześniak mrz./mzw., wrzosik m., wrzost m., wrzosk m., weres m., werez m.

 przym. wrzosowy, wrzosisty, wrzosowaty

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) wrzos zwyczajny, zdrobn. wrzosik, daw./reg. wrzost, wrzosk, weres, werez

 (1.2) wrzosiec, przest. wrzosień

 (1.3) fioletoworóżowy, wrzosowy

 (1.5) jałowiec

Wiktionary


wrzoścowy

wrzosiec


SJP.pl

Patrz:

wrzosiec

wrzosek

nazwisko


SJP.pl

Osoby o tym nazwisku:

  • Adam Wrzosek – lekarz patolog, antropolog oraz historyk medycyny
  • Antoni Wrzosek – geograf
  • Arkadiusz Wrzosek – kick-bokser, bokser oraz zawodnik mieszanych sztuk walki (MMA)
  • Dariusz Wrzosek – matematyk, profesor nauk matematycznych
  • Ewa Wrzosek – biegaczka
  • Ewa Wrzosek – prokurator
  • Marta Wrzosek – mykolog, doktor habilitowany nauk biologicznych
  • Marcin Wrzosek – zawodnik mieszanych sztuk walki (MMA)
  • Robert Wrzosek – aktor, reżyser i scenarzysta teatralny oraz filmowy
  • Wacław Wrzosek – polityk, prezydent Siedlec

Wikipedia


wrzosiec

krzew lub krzewinka o zimotrwałych, drobnych, igiełkowatych liściach i kwiatach białych lub różowych zebranych w baldachogrona, rosnąca w Afryce i Europie


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męski

 (1.1) bot. nazwa systematyczna|Erica (Ericaceae)|L.|ref=tak., krzew z rodziny wrzosowatych o zimozielonych liściach;

Wiktionary

Wrzosiec (Erica L.) – rodzaj roślin z rodziny wrzosowatych. Obejmuje ok. 840 gatunków. Ogromna większość występuje w Afryce – 760 gatunków rośnie w Afryce Południowej, 50 na Madagaskarze, 22 w górach wschodniej Afryki, pojedyncze na Wyżynie Abisyńskiej oraz innych wyżynach i górach Afryki zachodniej i równikowej. W basenie Morza Śródziemnego – w północnej Afryce, na Bliskim Wschodzie oraz w Europie rosną w sumie 23 gatunki. Najdalej na północ – do Półwyspu Skandynawskiego i Islandii sięga wrzosiec bagienny Erica tetralix – jedyny przedstawiciel rodzaju rodzimy w Polsce. Liczne gatunki rosną na glebach kwaśnych, w tym bagiennych, ale niektóre rozwijają się na glebach powstających ze skał wapiennych. Liczne gatunki przystosowały się do oddziaływania pożarów. Kwiaty zapylane są zwykle przez pszczoły, część gatunków afrykańskich o większych kwiatach zapylana jest przez nektarniki.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Na początku XIX wieku odkryto nowy, zdaniem większości fajczarzy, najdoskonalszy surowiec – korzeń wrzośca.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. wrześniak mzw./mrz.

Wiktionary


wrzosik

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) zdrobn. bot. wrzos

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. wrzos m., wrzosowisko n., wrzosina ż., wrzosowina ż., wrzesień m., wrześniak mrz./mzw., wrzost m., wrzosk m., weres m., werez m.

 przym. wrzosowy, wrzosisty, wrzosowaty

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) wrzos, wrzos zwyczajny, daw./reg. wrzost, wrzosk, weres, werez

Wiktionary


wrzosiński

nazwisko


SJP.pl


wrzosk

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) daw./gwara. wrzos

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. wrzos m., wrzosowisko n., wrzosina ż., wrzosowina ż., wrzesień m., wrześniak mrz./mzw., wrzosik m., wrzost m., weres m., werez m.

 przym. wrzosowy, wrzosisty, wrzosowaty

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) wrzos, wrzos zwyczajny, wrzosik, daw./reg. wrzost, weres, werez

Wiktionary


wrzosowate

o cechach wrzosowatych (rodzina roślin)


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj niemęskoosobowy, liczba mnoga

 (1.1) syst. bot. rodzina roślin krzewinkowych, krzewiastych lub drzew z rzędu wrzosowców;

Wiktionary

Wrzosowate (Ericaceae Juss.) – rodzina roślin krzewinkowych, krzewiastych lub drzew z rzędu wrzosowców (Ericales). Obejmuje ok. 4 tysiące gatunków skupionych w 126 rodzajach. Wrzosowate występują na wszystkich kontynentach z wyjątkiem Antarktydy, sięgając głęboko w strefę arktyczną i subantarktyczną. Brak ich lub mają znikomy udział we florze wielkich pustyń, w strefie tropikalnej (poza górami) i na terenach zasolonych. Rośliny te preferują siedliska z kwaśnymi glebami. Do flory polskiej należy 13 rodzajów.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) W korzeniach wrzosowatych występuje mikoryza wewnętrzna.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. wrześniak mzw./mrz., wrzos mrz., wrzosowce lm nm.

Wiktionary


wrzosowaty

o cechach wrzosowatych (rodzina roślin)


SJP.pl


wrzosowce

rzeczownik, rodzaj niemęskoosobowy, liczba mnoga

 (1.1) syst. bot. rząd roślin okrytonasiennych z kladu astrowych;

Wiktionary

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) W zależności od systemu klasyfikacyjnego i rozwoju wiedzy o filogenezie tych roślin, bardzo zmieniał się zakres roślin jaki zaliczano do wrzosowców.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. wrzos mrz., wrzosowate lm nm.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) dwurożne

Wiktionary


wrzosowiec

1. roślina z rodziny komosowatych;
2. przedstawiciel rośliny z rzędu wrzosowców


SJP.pl

Wikipedia


wrzosowisko

obszar porosły wrzosem


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) bezleśna formacja zimozielonych krzewinek, w której dominują wrzosy;

Wiktionary

Wrzosowisko – bezleśna, azonalna formacja zimozielonych krzewinek o charakterystycznym pokroju. Dominują w niej rośliny wrzosopodobne o kseromorficznych (erikoidalnych) liściach – niewielkich, zwykle wałeczkowatych. Wykształca się na siedliskach ubogich, zwykle wilgotnych, znajdujących się pod wpływem klimatu morskiego.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) (…) Ze mną można tylko pójść na wrzosowisko • I zapomnieć wszystko (…)

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌvʒɔsɔˈvʲiskɔ, AS: vžosovʹisko

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. wrześniak m., wrzos m., wrzosiec m., wrzesień m., wrzosowość ż., Wrześniak m./ż.

 przym. wrzosowy, wrzosowiskowy, wrzoścowy

 przysł. wrzosowo

Wiktionary


wrzosówka

  • wrzosówka, miód z prądem – nalewka alkoholowa
  • wrzosówka – rasa owiec
  • Wrzosówka – potok, prawy dopływ Kamiennej
  • Wrzosówka – szczyt w Górach Izerskich

4 miejscowości w Polsce:

  • Wrzosówka – wieś w woj. lubelskim, w pow. ryckim, w gminie Nowodwór
  • Wrzosówka – wieś w woj. mazowieckim, w pow. nowodworskim, w gminie Czosnów
  • Wrzosówka – wieś w woj. świętokrzyskim, w pow. jędrzejowskim, w gminie Małogoszcz
  • Wrzosówka – wieś w woj. dolnośląskim, w pow. kłodzkim, w gminie Lądek-Zdrój

Wikipedia


wrzosowo

  • Wrzosowo – wieś w woj. zachodniopomorskim, w pow. kamieńskim, w gminie Kamień Pomorski
  • Wrzosowo – wieś w woj. zachodniopomorskim, w pow. kołobrzeskim, w gminie Dygowo
  • Wrzosowo – stacja kolejowa w miejscowości Wrzosowo, w woj. zachodniopomorskim, w pow. kołobrzeskim, w gminie Dygowo
  • Wrzosowo – dawna gmina w woj. szczecińskim (1946–1950) i w woj. koszalińskim (1950–1954)
  • Wrzosowo – dawna gromada (1954–1972) w pow. kamieńskim
  • Wrzosowo – dawna gromada (1954–1972) w pow. kołobrzeskim

Wikipedia


wrzosowy

przymiotnik jakościowy

 (1.1) koloru wrzosu, różowofioletowy

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Czasami spod pokładów szarej, białej i wrzosowej farby błyśnie smuga ostrzejszego koloru.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. wrzos m., wrzosiec m., wrzosowisko n., wrzesień m., wrześniak mrz./mzw.

 przym. wrześniowy

Wiktionary


wrzost

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) daw./gwara. wrzos

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. wrzos m., wrzosowisko n., wrzosina ż., wrzosowina ż., wrzesień m., wrześniak mrz./mzw., wrzosik m., wrzosk m., weres m., werez m.

 przym. wrzosowy, wrzosisty, wrzosowaty

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) wrzos, wrzos zwyczajny, wrzosik, daw./reg. wrzosk, weres, werez

Wiktionary


wrzucać

czasownik

 (1.1) rzucając, umieszczać coś w czymś

 (1.2) pot. inform. umieszczać materiały w internecie

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Śmieci należy wrzucać do śmietnika.

 (1.1) Wrzuć do zupy trochę drobno pokrojonej natki pietruszki.

 (1.2) Znacie jakąś stronę na którą można wrzucać filmiki?

 (1.2) Prowadzenie szczęśliwego i barwnego życia staje się czymś w rodzaju etycznego obowiązku, a liczne zdjęcia wrzucane na Facebooka mają zaświadczać, jak świetnie nam to idzie.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈvʒut͡sat͡ɕ, AS: vžucać

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. wrzutka ż., wrzucenie n., wrzucanie n., wrzutnia ż., wrzut m., niewrzucanie n.

 czas. wrzucić dk., wrucić się dk.

Wiktionary


wrzucanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|wrzucać.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. wrzutka ż., wrzucenie n., wrzut m., wrzutnia ż.

 czas. wrzucać ndk., wrzucić dk.

 przym. wrzutowy

Wiktionary


wrzucenie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|wrzucić.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. wrzutka ż., wrzucanie n., wrzut m., wrzutnia ż.

 czas. wrzucić dk., wrzucać ndk.

 przym. wrzutowy

Wiktionary


wrzucić

rzucając, umieścić coś w jakimś miejscu


SJP.pl

czasownik przechodni dokonany (ndk. wrzucać)

 (1.1) zob. wrzucać.

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Wystarczy włożyć odpowiedź do butelki, zakorkować i wrzucić do najbliższej wody.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. wrzutka ż., wrzucanie n., wrzucenie n., wrzut m., wrzutnia ż.

 czas. wrucić się, wrzucać ndk.

Wiktionary


wrzut

wrzucenie czegoś do jakiegoś celu


SJP.pl


wrzuta

w gwarze młodzieżowej:
1. upload pliku na serwis hostingowy;
2. obraza słowna; pojazd;
3. wsad w koszykówce


SJP.pl


wrzutka

1. w piłce nożnej: wysokie podanie piłki w pole karne;
2. potocznie: folder reklamowy umieszczany w gazecie lub skrzynce pocztowej;
3. środowiskowo: upublicznienie jakiejś plotki odwracającej uwagę od rzeczywistego problemu


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) sport. w piłce nożnej wysokie podanie w pole karne

 (1.2) w go sposób zabicia grupy kamieni poprzez postawienie ich w atari kamieniem, który sam jest w atari

Wiktionary

Przykłady

 (1.2) Już myślałem, że uratuję te kamienie, kiedy zrobiła mi wrzutkę.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈvʒutka, AS: vžutka

Wiktionary

Powiązane:

 czas. wrzucać, wrzucić

 rzecz. wrzucanie n., wrzucenie n., wrzutnia ż.

Wiktionary


wrzutkowy

wrzutka


SJP.pl

Patrz:

wrzutka

wrzutnia

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) udostępniany przez instytucję publiczną zasobnik umożliwiający ludności zdawanie określonych obiektów, bez możliwości ich samodzielnego wyjęcia

Wiktionary

Trezor (wrzutnia) – zabezpieczona skrytka w banku umożliwiająca całodobowe deponowanie pieniędzy.

Pieniądze do trezora wrzucane są najczęściej w specjalnych kopertach, po czym trafiają do odpowiednio zabezpieczonego miejsca, zazwyczaj jakiegoś rodzaju szafy pancernej, do której dostęp mają wyłącznie uprawnieni pracownicy. Następnego dnia pieniądze są przeliczane. Ze względów bezpieczeństwa banki przeprowadzają odpowiednią weryfikację klientów zanim przyznają im dostęp do trezora. Trezor może mieć formę prostej wrzutni mechanicznej, ale może być także wyposażony w rozwiązania elektroniczne: klawiaturę, wyświetlacz, drukarkę fiskalną, głośnik, a także czujniki i kamery.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Przez całą dobę czynna jest samoobsługowa wrzutnia do zwrotu książek.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈvʒutʲɲa, AS: vžutʹńa

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. wrzut mrz., wrzucanie n., wrzucenie n., wrzutka ż.

 czas. wrzucać ndk., wrzucić dk.

 przym. wrzutowy

Wiktionary


wrzynać

1. zagłębiać w czymś coś ostrego, wąskiego, cienkiego;
2. wrzynać się - o czymś wąskim lub ostrym: zagłębić się w czymś, tworząc ślad, bruzdę lub przecinając to


SJP.pl


ws

skrótowiec, rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) = wojsk. wojska specjalne

skrótowiec, rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (2.1) = kolej. wyłącznik szybki

Wiktionary

Dżul (J) (ang. Joule) – jednostka pracy i energii – w tym ciepła – w układzie SI. Jeden dżul to praca wykonana przez siłę o wartości 1 N przy przesunięciu punktu przyłożenia siły o 1 m w kierunku równoległym do kierunku działania siły

1 J = 1 N·m.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Planowane jest wprowadzenie do WS przenośnego terminalu Link 16, co umożliwi dowodzenie w systemie sieciocentrycznym.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: vu‿ˈɛs, AS: vu‿es

Wiktionary


ws.

skrót od: w sprawie


SJP.pl

skrót

 (1.1) = w sprawie

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Akt oskarżenia ws. afery FOZZ.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈf‿spravʲjɛ, AS: f‿spravʹi ̯e

Wiktionary


wsa

[czytaj: wu-es-A]
1. skrót od: Wojewódzki Sąd Administracyjny;
2. skrót od: Wyższa Szkoła Administracji


SJP.pl

skrótowiec

 (1.1) = praw. wojewódzki sąd administracyjny;

Wiktionary


wsączać

1. sprawiać, że ciecz przesącza się, wsiąka w coś;
2. wsączać się: o cieczy lub wilgoci - wsiąkać, przenikać


SJP.pl


wsączyć

1. sprawić, że ciecz przesączy się, wsiąknie w coś;
2. wsączyć się: o cieczy, wilgoci - wsiąknąć, przeniknąć


SJP.pl


wsad

1. porcja materiału przeznaczona do pieca hutniczego itp.;
2. w koszykówce: włożenie piłki do kosza


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) porcja materiałów wsadzana jednorazowo do jakiegoś urządzenia

 (1.2) porcja rudy, koksu, złomu itp. przeznaczona do umieszczenia w piecu

 (1.3) bank. kapitał niezbędny do prowadzenia jakiegoś przedsięwzięcia

 (1.4) sport. koszykarski wrzut piłki do kosza, z wyskoku

 (1.5) wsadzanie, wkładanie

Wiktionary

Wsad (ang. slam dunk) – zagranie w koszykówce polegające na specyficznym umieszczeniu przez zawodnika piłki w koszu (obręczy): zawodnik trzymając piłkę w ręce lub obu rękach nie wykonuje rzutu, ale wkłada ją do kosza; często potem łapiąc czy uwieszając się obręczy.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: fsat, AS: fsat

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. wsadka ż., wsadnica ż., wsadzarka ż., wsadzanie n., wsadzenie n.

 czas. wsadzać ndk., wsadzić dk.

 przym. wsadowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.2) namiar, nabój

Wiktionary


wsadka

część pióra wiecznego, w której osadzona jest stalówka; szyjka


SJP.pl


wsadnica

urządzenie mechaniczne służące do ładowania wsadu oraz wyładowywania koksu


SJP.pl


wsadowy

przymiotnik od: wsad


SJP.pl


wsadzać

czasownik przechodni niedokonany (dk. wsadzić)

 (1.1) umieszczać gdzieś

 (1.2) pomagać usadowić się

 (1.3) pot. zamykać w więzieniu

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. wsad mrz., wsadzanie n.

 czas. wsadzić

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) nakładać, umieszczać, wkładać

 (1.2) władowywać

 (1.3) przyskrzyniać, zamykać

Wiktionary


wsadzanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|wsadzać.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: fsaˈd͡zãɲɛ, AS: fsaʒãńe

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. wsad m.

 czas. wsadzić, wsadzać

Wiktionary


wsadzarka

specjalne urządzenie mechaniczne, umieszczone na niedużej suwnicy albo na nieruchomym dźwigarze, służące do wsypywania materiału wsadowego do pieca hutniczego


SJP.pl


wsadzić

umieścic coś wewnatrz czegoś; wsunąć; wcisnąć; wetknąć


SJP.pl

czasownik przechodni dokonany (ndk. wsadzać)

 (1.1) dokonany od|wsadzać.

Wiktionary

Powiązane:

 czas. sadzić, wsadzać ndk.

 rzecz. wsadzanie n., wsadzenie n., sadzarka ż., wsad m.

Wiktionary


wsch.

skrót od: wschód, wschodni


SJP.pl

skrót

 (1.1) = geogr. wschodni

 (1.2) = geogr. wschód

Wiktionary


wschód

1. strona świata, po której ukazuje się wschodzące Słońce;
2. wschodnia część kraju, regionu, itp.
3. pojawienie się Słońca lub innego ciała niebieskiego nad horyzontem;
4. wczesna pora dnia


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) kraje południowej i wschodniej Azji (np. Indie, Chiny, Japonia)

 (1.2) kraje postkomunistyczne we wschodniej, środkowej i południowej Europie

 (1.3) zob. Bliski Wschód.

 (1.4) zob. Daleki Wschód.

 (1.5) hist. zob. Bizantyjski Wschód.

Wiktionary

Strony świata, kierunki świata, ściślej: główne kierunki geograficzne, kierunki główne – cztery główne kierunki wyznaczone na powierzchni kuli ziemskiej. Ich określanie związane jest z właściwościami ruchu obrotowego Ziemi. Odbywa się on wokół osi ziemskiej. Punkty przecięcia osi ziemskiej z powierzchnią Ziemi to bieguny geograficzne: północny i południowy. Połączone są półokręgami noszącymi nazwę południków, które wyznaczają kierunek północ–południe. Kierunek wzdłuż południka o zwrocie do północnego bieguna geograficznego to kierunek północny, zaś do południowego bieguna geograficznego – południowy. Natomiast punkty, gdzie pojawia się albo znika Słońce za horyzontem w dniu równonocy, wyznaczają kierunki: wschodni i zachodni.

Wikipedia

Przykłady

 (1.2) Na Wschodzie ludzie nie są tak bogaci, jak na Zachodzie.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: fsxut, AS: fsχut

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. wschód

 czas. wschodzić

 przym. wschodni

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) Orient

 (1.2) Europa Wschodnia

 (1.3) zob. Bliski Wschód.

 (1.4) zob. Daleki Wschód.

 (1.5) zob. Bizantyjski Wschód.

Wiktionary


wschodni

przymiotnik od: wschód


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) mający miejsce na wschodzie, dotyczący wschodu, skierowany na wschód

 (1.2) dotyczący Europy Wschodniej, także Azji, zwykle w odniesieniu kulturowym lub ekonomicznym

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Wschodnie obszary Polski są mniej zamożne niż zachodnie.

 (1.2) Celnicy wykryli wschodnie podróbki markowych produktów.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈfsxɔdʲɲi, AS: fsχodʹńi

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. wschód m., Wschód m., wschodzenie n.

 czas. wschodzić ndk.

 przysł. wschodnio

Wiktionary


wschodniak

dawniej, potocznie: mieszkaniec Niemieckiej Republiki Demokratycznej


SJP.pl


wschodnioafrykański

związany ze wschodnią Afryką, pochodzący ze wschodniej Afryki, charakterystyczny dla wschodniej Afryki itp.


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) odnoszący się do Afryki Wschodniej, związany z Afryką Wschodnią

Wiktionary


wschodnioaustralijski

związany ze wschodnią Australią, pochodzący ze wschodniej Australii, charakterystyczny dla wschodniej Australii itp.


SJP.pl


wschodnioazjatycki

1. związany ze wschodnią Azją, pochodzący ze wschodniej Azji, charakterystyczny dla wschodniej Azji itp.;
2. związany z Azją Wschodnią (regionem fizycznogeograficznym)


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) związany z Azją wschodnią

 (1.2) zamieszkujący, występujący w Azji wschodniej

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Znacznie później, bo dopiero w XVI wieku herbata, jako gotowy produkt, została sprowadzona do Europy. W 1517 roku ze wschodnioazjatyckich kolonii przywieźli ją Portugalczycy.

 (1.1) Dobra passa minęła, gdy pojawiła się wschodnioazjatycka konkurencja.

Wiktionary


wschodniobałtycki

przymiotnik relacyjny

 (1.1) odnoszący się do wschodniego Bałtyku, związany ze wschodnim Bałtykiem

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Pojezierze Mazurskie stanowi część polskich Pojezierzy Wschodniobałtyckich.

Wiktionary

Powiązane:

 przym. bałtycki

Wiktionary


wschodniobiałoruski

związany ze wschodnią Białorusią, pochodzący ze wschodniej Białorusi, charakterystyczny dla wschodniej Białorusi itp.


SJP.pl


wschodniochiński

związany ze wschodnimi Chinami, pochodzący ze wschodnich Chin, charakterystyczny dla wschodnich Chin itp.


SJP.pl


wschodnioczeski

przymiotnik

 (1.1) związany z wschodnią częścią Czech; tam położony lub tam odbywający się

Wiktionary


wschodnioeuropejczyk

mieszkaniec Europy Wschodniej


SJP.pl


wschodnioeuropejka

mieszkanka Europy Wschodniej


SJP.pl


wschodnioeuropejski

związany ze wschodnią Europą, pochodzący ze wschodniej Europy, charakterystyczny dla wschodniej Europy itp.


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) dotyczący Europy Wschodniej, wywodzący się z Europy Wschodniej

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Wschodnioeuropejscy politycy są często oskarżani o homofobię, odrzucają jednak tę krytykę jako nieuzasadnioną.

 (1.1) Oskarżył on związek zawodowy o stosowanie „stalinowskich metod” w walce ze wschodnioeuropejską siłą roboczą.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Europa Wschodnia ż.

Wiktionary


wschodnioeuropejskość

wschodnioeuropejski


SJP.pl

Patrz:

wschodnioeuropejski

wschodniofryzyjski

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z Fryzją Wschodnią, dotyczący Fryzji Wschodniej

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (2.1) jęz. język wschodniofryzyjski;

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Fryzja Wschodnia ż.

Wiktionary


wschodniogermański

związany ze wschodnią Germanią, pochodzący ze wschodniej Germanii, charakterystyczny dla wschodniej Germanii itp.


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) hist. związany z Germanami wschodnimi (np. Gotami, Wandalami)

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) W połowie III wieku z południowej Szwecji wtargnęli na południowe wybrzeże Bałtyku Herulowie, którzy, tak jak poprzednie plemięemiona wschodniogermańskie, wylądowali u ujścia Wisły.

Wiktionary


wschodniogrenlandzki

związany ze wschodnią Grenlandią, pochodzący ze wschodniej Grenlandii, charakterystyczny dla wschodniej Grenlandii itp.


SJP.pl


wschodniokaraibski

przymiotnik

 (1.1) geogr. dotyczący wschodniej części Karaibów

Wiktionary


wschodniokarpacki

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany ze wschodnią częścią Karpat, dotyczący wschodniej części Karpat

Wiktionary


wschodniokaukaski

przymiotnik

 (1.1) wywodzący się z Wschodniego Kaukazu

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌfsxɔdʲɲɔkawˈkasʲci, AS: fsχodʹńokau̯kasʹḱi

Wiktionary


wschodniokazachstański

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z wschodnim Kazachstanem, dotyczący wschodniego Kazachstanu

Wiktionary


wschodniokoreański

przymiotnik

 (1.1) związany z wschodnią częścią Korei, pochodzący lub mieszkający tam; leżący na wschodzie Korei

Wiktionary


wschodniomałopolski

związany ze wschodnią Małopolską, pochodzący ze wschodniej Małopolski, charakterystyczny dla wschodniej Małopolski itp.


SJP.pl


wschodnioniemiecki

związany ze wschodnimi Niemcami, pochodzący ze wschodnich Niemiec, charakterystyczny dla wschodnich Niemiec itp.


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) geogr. dotyczący wschodnich Niemiec; taki jak we wschodnich Niemczech

 (1.2) dotyczący Niemieckiej Republiki Demokratycznej (NRD)

Wiktionary

Przykłady

 (1.2) W roku tysiąc dziewięćset siedemdziesiątym czwartym tysiące młodych berlińczyków wzięło udział w nielegalnej demonstracji przeciwko wschodnioniemieckiemu rządowi.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.2) enerdowski

Wiktionary


wschodniopolski

związany ze wschodnią Polską, pochodzący ze wschodniej Polski, charakterystyczny dla wschodniej Polski itp.


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany ze wschodnią Polską, dotyczący wschodniej Polski

Wiktionary


wschodniopomorski

dotyczący Pomorza Wschodniego, pochodzący z Pomorza Wschodniego, charakterystyczny dla Pomorza Wschodniego itp.


SJP.pl


wschodniorosyjski

związany ze wschodnią Rosją, pochodzący ze wschodniej Rosji, charakterystyczny dla wschodniej Rosji itp.


SJP.pl


wschodniosachaliński

przymiotnik

 (1.1) związany z wschodnią częścią Sachalinu; tam położony lub tam odbywający się

Wiktionary


wschodnioserbski

przymiotnik relacyjny

 (1.1) odnoszący się do Serbii wschodniej, związany z Serbią wschodnią lub jej mieszkańcami

Wiktionary


wschodniośródziemnomorski

leżący, występujący na wschód od Morza Śródziemnomorskiego, charakterystyczny dla obszarów leżących na wschód od Morza Śródziemnomorskiego itp.


SJP.pl


wschodniosyberyjski

związany ze wschodnią Syberią, pochodzący ze wschodniej Syberii, charakterystyczny dla wschodniej Syberii itp.


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z wschodnią częścią Syberii

Wiktionary


wschodniosłowacki

przymiotnik

 (1.1) związany z wschodnią częścią Słowacji; tam położony lub tam odbywający się

Wiktionary


wschodniosłowiański

przymiotnik relacyjny

 (1.1) odnoszący się do Słowian wschodnich (Rosjan, Białorusinów, Ukraińców, Rusinów), związany ze Słowianami wschodnimi, dotyczący wschodniej Słowiańszczyzny

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌfsxɔdʲɲɔswɔˈvʲjä̃j̃sʲci, AS: fsχodʹńosu̯ovʹi ̯ä̃ĩ ̯sʹḱi

Wiktionary

Powiązane:

 przym. pansłowiański

Wiktionary


wschodniotimorski

Timor Wschodni


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) odnoszący się do Timoru Wschodniego

Wiktionary

Patrz:

Timor Wschodni

Wymowa:

IPA: ˌfsxɔdʲɲɔtʲĩˈmɔrsʲci, AS: fsχodʹńotʹĩmorsʹḱi

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Timor Wschodni m.

Wiktionary


wschodoznawca

specjalista w dziedzinie nauki o językach i kulturze krajów wschodnich; orientalista


SJP.pl


wschodoznawczy

związany z nauką o językach i kulturze krajów wschodnich; orientalistyczny


SJP.pl


wschodoznawczyni

specjalistka w dziedzinie nauki o językach i kulturze krajów wschodnich; orientalistka


SJP.pl


wschodoznawstwo

nauka o językach i kulturze krajów wschodnich; orientalistyka


SJP.pl

Wschodoznawstwo – interdyscyplinarny kierunek naukowy traktujący o terytorium państw byłego ZSRR.

Wschodoznawstwo łączy elementy nauki o stosunkach międzynarodowych, politologii, historii, ekonomii, kulturoznawstwa i filologii.

Dawniej (do 1939) pod pojęciem wschodoznawstwa rozumiano orientalistykę.

Jest kierunkiem studiów na uniwersytecie im. Adama Mickiewicza w Poznaniu na Wydziale Historii (daw. Wydziale Historycznym w Instytucie Wschodnim).

Wikipedia


wschody

1. wschodzenie, kiełkowanie roślin;
2. to, co wzeszło, wykiełkowało


SJP.pl


wschodzenie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|wschodzić.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: fsxɔˈd͡zɛ̃ɲɛ, AS: fsχoʒńe

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. wschód m., wzejście n.

 czas. wschodzić ndk., wzejść dk.

 przym. wschodni

Wiktionary


wschodzić

czasownik nieprzechodni niedokonany (dk. wzejść)

 (1.1) wychodzić zza horyzontu, zjawiać się na niebie (głównie o ciałach niebieskich)

 (1.2) o roślinach: kiełkować, wychodzić z ziemi

 (1.3) przest. rozpoczynać się, nadchodzić, brać początek

 (1.4) przest. przen. uśmiechać się komuś (gdy dopisuje mu szczęście)

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) W lecie Słońce wschodzi wcześniej niż w zimie.

 (1.1) Księżyc na nowiu wschodzi zza gór grzbietów…

 (1.1) Jeno gdzieś na krańcach zaczynały wschodzić łuny dalekich pożarów.

 (1.2) U nas w ogródku zaczyna wschodzić zieloniutka trawa.

 (1.3) Wschodzi nowy rok, więc życzmy sobie, by był lepszy od poprzedniego.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈfsxɔd͡ʑit͡ɕ, AS: fsχoʒ́ić

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. wschód m., Wschód m., wschodzenie n.

 czas. przest. wschadzać ndk., przest. wzniść

 przym. wschodni

 temsłow. wschodnio-

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) świtać (jedynie o Słońcu)

 (1.2) kiełkować

 (1.3) rozpoczynać się, zaczynać się, nadchodzić, brać początek

 (1.4) pot. uśmiechać się, pot. dopisywać

Wiktionary


wschowa

miasto powiatowe w województwie lubuskim


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) geogr. miasto w Polsce, w województwie lubuskim, w powiecie wschowskim;

Wiktionary

Wschowa (niem. Fraustadt) – miasto w województwie lubuskim, siedziba powiatu wschowskiego i gminy miejsko-wiejskiej Wschowa. W latach 1975–1998 miasto administracyjnie należało do województwa leszczyńskiego.

Według danych GUS z 31 grudnia 2019 r. Wschowa liczyła 13 851 mieszkańców.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Będąc we Wschowie, odwiedziliśmy wuja Alojzego.

 (1.1) Za króla Jana II Kazimierza bito w mennicy we Wschowie miedziane szelągi, szóstaki oraz orty.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈfsxɔva, AS: fsχova

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. wschowianin mos., wschowianka ż.

 przym. wschowski

Wiktionary


wschowianin

mieszkaniec Wschowy


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) mieszkaniec Wschowy

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Dzisiaj wschowianom nie udało się pokonać szlichtyngowian.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Wschowa ż.

:: fż. wschowianka ż.

 przym. wschowski

Wiktionary


wschowianka

mieszkanka Wschowy


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) mieszkanka Wschowy

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Wieniec dożynkowy przygotowany przez wschowianki został doceniony podczas dożynek diecezjalnych.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Wschowa ż.

:: fm. wschowianin m.

 przym. wschowski

Wiktionary


wschowski

przymiotnik od: Wschowa


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) odnoszący się do Wschowy, związany ze Wschową

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Siedzibą władz powiatu wschowskiego jest miasto Wschowa.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Wschowa ż., wschowianin mos., wschowianka ż.

Wiktionary


wścibiać

wściubiać, wściubiać się; potocznie:
1. wtykać coś gdzieś z trudem, zwłaszcza część ciała, np. nogę głowę, w przenośni: nos; wciskać, wpychać;
2. wściubiać się:
a) wkradać się, wciskać się, wtryniać się gdzieś;
b) wtrącać się w czyjeś sprawy, mieszać się do czegoś nieproszonym


SJP.pl


wścibić

wściubić, wściubić się; potocznie:
1. wetknąć coś gdzieś z trudem, zwłaszcza część ciała, np. nogę głowę, w przenośni: nos; wcisnąć, wepchnąć;
2. wściubić się:
a) wkraść się, wcisnąć się, wtrynić się gdzieś;
b) wtrącić się w czyjeś sprawy, wmieszać się do czegoś nieproszonym


SJP.pl


wścibska

kobieta interesująca się cudzymi sprawami; ciekawska


SJP.pl


wścibski

ciekawski; interesujący się sprawami, które nie powinny go obchodzić; natrętny


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) natrętnie wtrącający się w cudze sprawy; ciekawski

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Wylądował w Zakopanem mając za sobą ucieczkę z domu i ze szkoły średniej. Żywy, wesoły, wścibski, miejsca nigdzie nie zagrzał.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈfʲɕt͡ɕipsʲci, AS: fʹśćipsʹḱi

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. wścibstwo n.

Wiktionary


wścibskość

skłonność do interesowania się cudzymi sprawami, wtrącania się


SJP.pl


wścibstwo

nadmierne, irytujace zainteresowanie


SJP.pl


wściec

1. potocznie: wywołać lub wpaść w gniew, złość;
2. wściec się - zachorować na wściekliznę


SJP.pl


wściekać

1. potocznie: wywoływać u kogoś gniew, złość;
2. wściekać się:
a) potocznie: wpadać w złość, gniewać się;
b) chorować na wściekliznę


SJP.pl

czasownik niedokonany (dk. wściec)

 (1.1) doprowadzać kogoś do wściekłości

czasownik zwrotny niedokonany wściekać się (dk. wściec się)

 (2.1) odczuwać i często okazywać niepohamowaną złość

Wiktionary

Powiązane:

 czas. wściec dk., wściec się dk.

 rzecz. wścieklizna ż., wściekanie n., wściekłość

Wiktionary


wściekanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|wściekać.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. wściekłość ż., wścieklizna ż.

 czas. wściekać ndk.

 przym. wściekły

 przysł. wściekle

Wiktionary


wściekle

przysłówek

 (1.1) w sposób wściekły, w sposób wyrażający gniew, złość, wzburzenie

 (1.2) z wielką siłą, energią, gwałtownie

 (1.3) bardzo intensywnie

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈfʲɕt͡ɕɛklɛ, AS: fʹśćekle

Wiktionary

Powiązane:

 przym. wściekły

 rzecz. wściekłość ż., wścieklizna ż., wściekanie n.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.2) zaciekle

 (1.3) strasznie

Wiktionary


wścieklej

stopień wyższy od przysłówka: wściekle


SJP.pl


wścieklejszy

stopień wyższy od przymiotnika: wściekły; bardziej wściekły


SJP.pl


wścieklica

gatunek mrówki, np. wścieklica podobna, wścieklica zwyczajna


SJP.pl

Kapuza (od łac. cappa – nakrycie głowy, caput – głowa) – rodzaj męskiej czapki. Miała ona opuszczane klapy służące do osłonięcia uszu lub również karku. Używana była w Europie i Azji od czasów średniowiecza, lub nawet wcześniej. Wykonana była najczęściej z futra i wówczas określana była również nazwą pochodną od rodzaju futra, np. lisiurka – od lisa. Czasem kapuzy wykonywane były także z tkaniny, np. z sukna lub jedwabiu (znane z XVIII-wiecznej Polski).

Wikipedia


wścieklizna

odzwierzęca wirusowa choroba zakaźna; wodowstręt


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) med. wet. wirusowa, zawsze śmiertelna choroba zakaźna niektórych zwierząt, mogąca przenieść się na człowieka;

 (1.2) przen. wściekłość, gniew, furia

Wiktionary

Wścieklizna (łac. rabies) – niebezpieczna wirusowa choroba zakaźna zwierząt (niektórych ssaków), mogąca przenieść się na człowieka (antropozoonoza). Główną przyczyną śmierci jest niewydolność oddechowa.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: fʲɕt͡ɕɛkˈlʲizna, AS: fʹśćeklʹizna

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. wściekłość ż., wściekanie n.

 czas. wściekać ndk., wściec dk.

 przym. wściekły, wściekliznowy

 przysł. wściekle

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) wodowstręt

Wiktionary


wściekliznowy

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z wścieklizną, dotyczący wścieklizny

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. wścieklizna ż.

Wiktionary


wścieknąć

rzadko: wściec


SJP.pl


wściekłość

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) bardzo silna negatywna emocja, intensywna złość

Wiktionary

  • wściekłość – emocjonalny stan skrajnego wzburzenia
  • Wściekłość (oryg. La Rabbia) – film z 1963 roku w reżyserii Pasoliniego
  • Wściekłość (oryg. Rabid) − film grozy z 1977 roku w reżyserii Davida Cronenberga
  • Wściekłość – film fabularny w reżyserii Michała Węgrzyna
  • Wściekłość (oryg. Rabid) – film grozy w reżyserii Jen i Sylvi Soska

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Jej niegrzeczne zachowanie doprowadziło mnie do wściekłości.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈfʲɕt͡ɕɛkwɔɕt͡ɕ, AS: fʹśćeku̯ość

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. wściekanie n., wścieklizna

 przym. wściekły

 przysł. wściekle

 czas. rozwścieczać, wściekać

Wiktionary


wściekły

1. potocznie: wywołać lub wpaść w gniew, złość;
2. wściec się - zachorować na wściekliznę


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) taki, który jest bardzo zdenerwowany, rozgniewany, wzburzony

 (1.2) o zwierzęciu: chory na wściekliznę

 (1.3) pot. taki, który jest zaciekły, gwałtowny, intensywny

 (1.4) o kolorze: rzucający się w oczy, intensywny

Wiktionary

Wściekły – polski film kryminalny z 1979 roku w reżyserii Romana Załuskiego, opowiadający historię seryjnego mordercy grasującego na terenie Polski.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Wściekli kibice zaczęli wygrażać sędziemu, który podjął kontrowersyjną decyzję.

 (1.2) Zastrzelony przez myśliwego lis był wściekły.

 (1.3) Wściekłe ataki gości przyniosły efekt w postaci wyrównującej bramki.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈfʲɕt͡ɕɛkwɨ, AS: fʹśćeku̯y

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. wściekłość ż., wścieklizna ż.

 czas. wściekać (się)

 przysł. wściekle

Wiktionary

Synonimy:

 (1.4) intensywny, mocny

Wiktionary


wścielać

ścieląc, wkładać do środka, wciskać między pościel, pod narzutę; wściełać


SJP.pl


wścielić

ścieląc, włożyć do środka, wcisnąć między pościel, pod narzutę; wesłać


SJP.pl


wściełać

ścieląc, wkładać do środka, wciskać między pościel, pod narzutę; wścielać


SJP.pl


wściubiać

wścibiać; potocznie:
1. wtykać coś gdzieś z trudem, zwłaszcza część ciała, np. nogę głowę, w przenośni: nos; wciskać, wpychać;
2. wściubiać się:
a) wkradać się, wciskać się, wtryniać się gdzieś; wścibiać się;
b) wtrącać się w czyjeś sprawy, mieszać się do czegoś nieproszonym; wścibiać się


SJP.pl


wściubić

wścibić, wścibić się; potocznie:
1. wetknąć coś gdzieś z trudem, zwłaszcza część ciała, np. nogę głowę, w przenośni: nos; wcisnąć, wepchnąć;
2. wściubić się:
a) wkraść się, wcisnąć się, wtrynić się gdzieś;
b) wtrącić się w czyjeś sprawy, wmieszać się do czegoś nieproszonym


SJP.pl


wsd

skrót od: Wyższe Seminarium Duchowne, Wyższa Szkoła Dziennikarstwa


SJP.pl

skrótowiec w funkcji rzeczownika

 (1.1) = eduk. Wyższe Seminarium Duchowne

 (1.2) = eduk. Wyższa Szkoła Dziennikarstwa

Wiktionary


wse

[czytaj: wu-es-E] skrót od: Wyższa Szkoła Ekonomiczna


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) = żegl. wyłączna strefa ekonomiczna;

 (1.2) = eduk. nauk. wyższa szkoła ekonomiczna

 (1.3) = eduk. nauk. Wyższa Szkoła Europejska im. ks. Józefa Tischnera w Krakowie

Wiktionary


wsf

skrót od: Wyższa Szkoła Filmowa


SJP.pl


wsh

skrót od: Wyższa Szkoła Handlowa, Wyższe Studium Handlowe


SJP.pl


wsi

1. osada rolnicza;
2. mieszkańcy wsi; chłopi;
3. tereny pozamiejskie;
4. potocznie: coś niestosownego, nieciekawego lub prymitywnego


SJP.pl

skrótowiec

 (1.1) = Wojskowe Służby Informacyjne;

 (1.2) = Wyższa Szkoła Inżynierska;

Wiktionary


wsiać

wrzucić nasiona roślin w odpowiednio przygotowaną glebę; też: zasiać coś w plon główny


SJP.pl


wsiadać

zajmować miejsce w środku lokomocji


SJP.pl

czasownik nieprzechodni niedokonany (dk. wsiąść)

 (1.1) wchodzić do środka lokomocji

 (1.2) pot. przen. usilnie kogoś krytykować

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Co rano wsiadam do zatłoczonego trolejbusa.

 (1.2) Dlaczego znów na niego tak wsiadasz? Odpuść mu dziś.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈfʲɕadat͡ɕ, AS: fʹśadać

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. wsiadanie n., wsiadany m., siad m., siadanie n., wysiadanie n., wysiadka ż., siedzenie n., przesiadanie n., przesiadka ż.

 czas. siadać ndk., siedzieć ndk., usiedzieć dk., przesiesieć dk., wsiąść dk., wysiadać ndk., wysiąść dk., siąść dk., usiąść dk., przesiadaść ndk., przesiąść dk.

 przym. przesiadkowy, wysiadkowy

 wykrz. siad

Wiktionary


wsiadający

zajmować miejsce w środku lokomocji


SJP.pl


wsiadanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|wsiadać.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: fʲɕaˈdãɲɛ, AS: fʹśadãńe

Wiktionary

Powiązane:

 czas. wsiadać, siadać, wsiąść

 rzecz. siad mrz.

 wykrz. siad

Wiktionary


wsiadany

dawniej: sygnał dawany trąbką, nakazujący wsiadanie na konie


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męski

 (1.1) wojsk. daw. sygnał grany na trąbce, nakazujący wsiadanie na konie

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Grunt, że w Polsce na wieść o jego działaniach zagrano wsiadanego i 23 marca - zapewne na polecenie ministra Józefa Becka - ogłoszono częściową mobilizację.

Wiktionary

Powiązane:

 czas. wsiadać, wsiąść

Wiktionary


wsiąk

minerał wypełniający szczeliny i najmniejsze pory w skale


SJP.pl


wsiąkać

1. wsączać się, przenikać w głąb czegoś;
2. potocznie: ginąć, przepadać


SJP.pl


wsiąkliwość

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) cecha tego, co wsiąkliwe

Wiktionary

Powiązane:

 przym. wsiąkliwy

Wiktionary


wsiąkliwszy

stopień wyższy od przymiotnika: wsiąkliwy


SJP.pl


wsiąknąć

1. o płynach: przeniknąć w głąb czegoś;
2. wejść gdzieś, stając się niezauważalnym;
3. przyzwyczaić się do czegoś nowego;
4. potocznie: zaginąć;
5. potocznie: przepaść bez wieści;


SJP.pl

czasownik przechodni dokonany (ndk. wsiąkać)

 (1.1) dokonany od|wsiąkać.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈfʲɕɔ̃ŋknɔ̃ɲt͡ɕ, AS: fʹśõŋknõńć

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. wsiąknięcie n., wsiąkanie n.

 czas. wsiąkać ndk.

Wiktionary


wsiąknięty

taki, który wsiąknął


SJP.pl


wsiąkły

1. o płynach: przeniknąć w głąb czegoś;
2. wejść gdzieś, stając się niezauważalnym;
3. przyzwyczaić się do czegoś nowego;
4. potocznie: zaginąć;
5. potocznie: przepaść bez wieści;


SJP.pl


wsiąść

zająć miejsce w środku lokomocji


SJP.pl

czasownik nieprzechodni dokonany (ndk. wsiadać)

 (1.1) dokonany od|wsiadać.

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Czemu kolega nie wsiadł do autobusu, tylko w ostatniej chwili cofnął się na przystanek?

Wiktionary

Wymowa:

IPA: fʲɕɔ̃w̃ɕt͡ɕ, AS: fʹśõũ̯ść

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. wsiadany m., wsiadanie n., wsiądnięcie n., siad mrz.

 czas. siadać, wsiadać ndk.

 wykrz. siad

Wiktionary


wsiec

rzadko: posiekawszy, dodać coś do czegoś; wsiekać


SJP.pl


wsiekać

rzadko: posiekawszy, dodać coś do czegoś; wsiec


SJP.pl


wsierdzie

błona wyścielająca wszystkie struktury wewnątrz serca oraz tworząca zastawki serca; endocardium


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) anat. wewnętrzna warstwa ściany serca;

Wiktionary

Wsierdzie (łac. endocardium) – w anatomii człowieka najbardziej wewnętrzna warstwa ściany serca, błona łącznotkankowa pokryta nabłonkiem jednowarstwowym płaskim, wyścielająca wewnętrzne powierzchnie jego jam (przedsionków i komór). Wsierdzie składa się z trzech warstw – tkanki podwsierdziowej (w której znajduje się sieć nerwów, naczyń krwionośnych i układu przewodzącego serca), blaszki właściwej wsierdzia i śródbłonka.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ˈfʲɕɛrʲd͡ʑɛ, AS: fʹśerʹʒ́e

Wiktionary

Powiązane:

 przym. wsierdziowy

Wiktionary


wsierdziowy

przymiotnik

 (1.1) przym. od wsierdzie

Wiktionary

Wymowa:

IPA: fʲɕɛrʲˈd͡ʑɔvɨ, AS: fʹśerʹʒ́ovy

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. wsierdzie n.

Wiktionary


wsiewka

roślina wsiewana w pole zajęte przez uprawę stanowiącą plon główny


SJP.pl

Wikipedia


wsio

[czytaj: wsjo albo wsio] potocznie: wszystko


SJP.pl

zaimek rzeczowny nieokreślony

 (1.1) pot. wszystko

Wiktionary


wsioch

człowiek pochodzący ze wsi lub mieszkający na wsi; wsiok


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) pejor. mieszkaniec wsi

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. wieś ż., wsiok mos., wsiowość ż., wsiowskość ż., wsiowy mos., wsiowa ż.

 przym. wsiowski, wsiowy

 przysł. wsiowsko

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) wsiok

Wiktionary


wsiok

wsiór, wsiur, wiochman, wiochmen, wieśniak, czereśniak; pogardliwie:
1. człowiek pochodzący ze wsi lub mieszkający na wsi;
2. człowiek prymitywny, nieumiejący się odpowiednio zachować w towarzystwie


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) pot. pogard. mieszkaniec wsi lub osoba wywodząca się ze wsi

 (1.2) pot. pogard. człowiek nieobyty, prymitywny, niepotrafiący się zachować

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. wsiowa ż., wieś ż., wioska ż., wioseczka ż., wiocha ż., wsioch m., wsiowy m., wieśniak m., wieśniaczka ż., wiejskość ż.

 przym. wiejski, wioskowy, wsiowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) pot. wsioch, wsiowy, wieśniak

 (1.2) pot. bamber, gbur, prostak, prymityw

Wiktionary


wsiór

wsiur, wiochman, wiochmen, wsiok, wieśniak, czereśniak; pogardliwie:
1. człowiek pochodzący ze wsi lub mieszkający na wsi;
2. człowiek prymitywny, nieumiejący się odpowiednio zachować w towarzystwie


SJP.pl


wsiowa

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) pejor. mieszkanka wsi

forma przymiotnika.

 (2.1) ż. lp. od: wsiowy

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Myślisz, że wsiowe chodzą rzadziej do fryzjera?

 (2.1) Na ławce siedziały dwie wsiowe baby, czekając na autobus.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. wieś ż., wsiok mos., wsiowość ż., wsiowskość ż., wsiowy mos.

:: fm. wsiowy mos.

 przym. wsiowski, wsiowy

 przysł. wsiowsko

Wiktionary


wsiowość

zespół cech charakterystycznych dla wsi lub mieszkańców wsi; ludowość, wiejskość, wieśniactwo


SJP.pl


wsiowy

wieśniaczy, wieśniacki; pogardliwie:
1. pogardliwie: pochodzący ze wsi, charakterystyczny dla wsi; wiejski, rustykalny, kmiecy;
2. potocznie: nieumiejący się odpowiednio zachować w towarzystwie; niekulturalny


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany ze wsią, dotyczący wsi

przymiotnik jakościowy

 (2.1) pogard. niemodny, zacofany, mający cechy przypisywane wsi

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (3.1) pogard. o mieszkańcu wsi lub osobie pochodzącej ze wsi

Wiktionary

Przykłady

 (2.1) Jeszcze nosisz te wsiowe sztruksy?

 (3.1) W tamtym przedziale wsiowe buty pozdejmowały, udusić się można.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. wsiowa ż., wsioch mos., wieś ż., wioska ż., wioseczka ż., wieśniak mos., wieśniaczka ż., wieśniactwo n., wsiok mos., wiejskość ż., wieśniaczość ż., wsiowość ż.

 przym. wiejski, wioskowy, wieśniaczy

 przysł. wiejsko, wsiowo, wieśniaczo

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) wiejski, wioskowy

Wiktionary


wsip

skrótowiec

 (1.1) = Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne;

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌvu‿ɛs‿i‿ˈpɛ, AS: vu‿es‿i‿pe

Wiktionary


wsiur

wsiór, wiochman, wiochmen, wsiok, wieśniak, czereśniak; pogardliwie:
1. człowiek pochodzący ze wsi lub mieszkający na wsi;
2. człowiek prymitywny, nieumiejący się odpowiednio zachować w towarzystwie


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) pot. mieszkaniec wsi

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) wsiok

Wiktionary


wsiurka

pogardliwie:
1. kobieta pochodząca ze wsi lub mieszkająca na wsi;
2. kobieta prymitywna, nieumiejąca się odpowiednio zachować w towarzystwie


SJP.pl


wsjp

skrótowiec

 (1.1) = Wielki słownik języka polskiego Polskiej Akademii Nauk;

 (1.2) = Wielki słownik języka polskiego PWN

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) ofic. WSJP PAN

 (1.2) ofic. WSJP PWN

Wiktionary


wsk

1. skrót od: Wytwórnie Sprzętu Komunikacyjnego;
2. marka polskich motocykli


SJP.pl

skrótowiec w funkcji rzeczownika rodzaju nijakiego

 (1.1) = Wytwórnia Sprzętu Komunikacyjnego

 (1.2) motocykl produkowany przez WSK (1.1) w Świdniku;

Wiktionary

Wymowa:

IPA: vu‿ɛs‿ˈka, AS: vu‿es‿ka

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. wueska ż.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.2) wueska, fuma; żart. motór

Wiktionary


wskakiwać

czasownik nieprzechodni niedokonany (dk. wskoczyć)

 (1.1) niedokonany od|wskoczyć.

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Kot wskakuje do samochodu.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: fskaˈcivat͡ɕ, AS: fskaḱivać

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. wskakiwanie n.

Wiktionary


wskakiwanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|wskakiwać.

Wiktionary

Powiązane:

 czas. wskakiwać ndk.

Wiktionary


wskaz

kreska, wrąb, punkt albo inny ruchomy lub nieruchomy znak na narzędziu pomiarowym, odpowiadający mierze na nim wywzorcowanej


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) znak na urządzeniu pomiarowym, który odpowiada pewnej wartości;

 (1.2) wektorowe przedstawienie sygnału sinusoidalnego stosowane w elektrotechnice

Wiktionary

  • wskaz – wektorowe przedstawienie sygnału sinusoidalnego stosowane w elektrotechnice
  • wskaz (metrologia) – znak na narzędziu pomiarowym odpowiadający mierze na nim wywzorcowanej

Wikipedia

Wymowa:

IPA: fskas, AS: fskas

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. wskaźnik m., wskazówka ż.

 czas. wskazywać, wskazać

 przym. wskaźnikowy, wskazówkowy, wskazowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.2) wykres wskazowy, fazor, strzałka fazowa, wykres wektorowy

Wiktionary


wskazać

1. pokazać, gdzie się ktoś lub coś znajduje;
2. zwrócić uwagę na coś


SJP.pl

czasownik przechodni dokonany (ndk. wskazywać)

 (1.1) zwrócić czyjąś uwagę na coś

 (1.2) pokazać, gdzie ktoś albo coś się znajduje

 (1.3) o przyrządach, urządzeniach: podać zmierzoną wartość

 (1.4) poinformować o czymś, udzielić wskazówek

 (1.5) wyznaczyć, polecić kogoś

czasownik zwrotny dokonany wskazać się (ndk. wskazywać się)

 (2.1) zwrócić uwagę na siebie

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Podczas tamtejszej konferencji wskazano listę gorących problemów dotyczących zagrożeń dla środowiska.

 (1.2) Wskaż mi, Bożydarze, w którym miejscu odnajdę tę dawną świątynię.

 (1.3) Prędkościomierz wskazał prędkość 220 km/h.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. wskazanie n., wskaz mrz., wskazówka ż.

 przym. wskazany

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) napomknąć

Wiktionary


wskazanie

1. pokazać, gdzie się ktoś lub coś znajduje;
2. zwrócić uwagę na coś


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|wskazać.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: fskaˈzãɲɛ, AS: fskazãńe

Wiktionary

Powiązane:

 czas. wskazać, wskazywać

 rzecz. wskazówka ż., wskazywanie

 przym. wskazany

Wiktionary


wskazany

przymiotnik

 (1.1) uważany za potrzebny, polecany jako korzystny

forma czasownika.

 (2.1) imiesłów przymiotnikowy bierny od: wskazać

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. wskazanie n.

 czas. wskazać dk., wskazywać ndk.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) zalecany

Wiktionary


wskaźnica

wskaźnica modrzewianeczka - gatunek motyla z rodziny zwójkowatych


SJP.pl


wskaźnik

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) długi i cienki przedmiot do wskazywania

 (1.2) techn. element miernika umożliwiający odczyt wielkości

 (1.3) stat. liczbowe przedstawienie pewnej wielkości

 (1.4) chem. związek chemiczny, który przez zmianę zabarwienia umożliwia ocenę odczynu

 (1.5) inform. adres w pamięci

 (1.6) mat. indeks dolny lub czasem górny w zapisie matematycznym, wprowadzany dla odróżnienia obiektów od siebie (np. wyrazów ciągu)

Wiktionary

  • w analizach: liczbowe przedstawienie rozpatrywanej wielkości
    – na przyjętej umownie skali
    – procentowo do przyjętej wartości odniesienia
    – w inny sposób pozwalający na interpretację stanu lub tendencji
    • analiza wskaźnikowa
  • w automatyce: urządzenie stacjonarne do wizualizacji wartości parametrów procesów technologicznych
    • wskaźnik panelowy

    Wikipedia

    Przykłady

     (1.1) Nauczyciel pokazał wskaźnikiem Chiny na mapie.

     (1.2) Poziom oleju odczytujemy na wskaźniku C.

     (1.3) Dla odtworzenia populacji wskaźnik dzietności powinien wynosić nieco powyżej 2,2.

    Wiktionary

    Wymowa:

    IPA: ˈfskaʑɲik, AS: fskaźńik

    Wiktionary

    Powiązane:

     czas. wskazywać

     rzecz. wskazówka ż., wskaz mrz.

     przym. wskaźnikowy

    Wiktionary

    Synonimy:

     (1.3) stopa

    Wiktionary


wskaźnikowy

przymiotnik od: wskaźnik


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany ze wskaźnikiem

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Ostateczne rozpoznanie zawału ustala lekarz po wykonaniu badania EKG i badań poziomu tzw. enzymów wskaźnikowych we krwi.

 (1.1) Początkowo informacje o składzie badanych gazów gromadzono metodami spektrofotometrycznymi oraz z użyciem wskaźnikowych rurek Drägera (H2S, tiole, disulfidy, disiarczek węgla, SO2, HF).

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌfskaʑɲiˈkɔvɨ, AS: fskaźńikovy

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. wskaz mrz., wskaźnik mrz.

Wiktionary


wskazóweczka

zdrobnienie od: wskazówka


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) pot. zdrobn. od: wskazówka

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌfskazuˈvɛt͡ʃka, AS: fskazuvečka

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. wskazówka ż.

Wiktionary


wskazówka

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) element ruchomy przyrządu pomiarowego, którego położenie określa na podziałce określoną wartość mierzonej wielkości;

 (1.2) skierowana do kogoś porada, pouczenie dotyczące postępowania, podpowiedź, punkt wytyczny, informacja o czymś

 (1.3) oznaka czegoś

Wiktionary

Wskazówka – element przyrządu pomiarowego analogowego (wskazówkowego), przesuwający się nad (lub obok) narysowanej skali.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Zegar stał. Znieruchomiałe wskazówki zasunięte jedna na drugą znaczyły godzinę dwunastą (…)

 (1.2) Dawała mu przezorne rady i wskazówki dobrotliwe. Uczyła go niejednej mądrości życia (…)

 (1.3) Umysł mój rozjaśnił się niespodzianie; była to dla mnie wskazówka do dojścia prawdy (…)

Wiktionary

Wymowa:

IPA: fskaˈzufka, AS: fskazufka

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. wskaźnik m., wskaz m., wskazywanie n., wskazanie n.

:: zdrobn. wskazóweczka ż.

 czas. wskazywać ndk., wskazać dk.

 przym. wskazówkowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.2) rada, porada, instrukcja, pouczenie, sugestia

Wiktionary


wskazówkowicz

osoba udzielająca wskazówek


SJP.pl


wskazówkowy

przymiotnik od: wskazówka


SJP.pl


wskazujący

wskazywać


SJP.pl

Patrz:

wskazywać

wskazywać

czasownik

 (1.1) pokazywać gdzie się ktoś lub coś znajduje

 (1.2) o przyrządach pokazywać wartość wielkości mierzonej

 (1.3) przen. być znakiem czegoś, świadczyć o czymś

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Czy może mi pan wskazać drogę do muzeum?

 (1.2) Licznik wskazywał ponad 100 km/h.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: fskaˈzɨvat͡ɕ, AS: fskazyvać

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. wskaz mrz., wskazywanie n., wskazówka, wskazanie, wskaźnik

 przym. wskazany

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) pokazywać, podawać

 (1.3) świadczyć, znaczyć

Wiktionary


wskazywacz

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) ten, co wskazuje

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) wskaziciel

Wiktionary


wskazywanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|wskazywać.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌfskazɨˈvãɲɛ, AS: fskazyvãńe

Wiktionary

Powiązane:

 czas. wskazywać

 rzecz. wskazanie n., wskazówka ż.

Wiktionary


wskoczenie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|wskoczyć.

Wiktionary

Powiązane:

 czas. wskoczyć

Wiktionary


wskoczyć

czasownik nieprzechodni dokonany (ndk. wskakiwać)

 (1.1) skacząc, dostać się na wierzch lub do środka czegoś

 (1.2) posp. dostać się gdzieś szybko lub w ostatniej chwili

 (1.3) o elementach mechanicznych: trafić we właściwy otwór

 (1.4) pot. wstąpić do kogoś lub gdzieś na krótko

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Żeby popisać się przed koleżankami z klasy, wziął deskorolkę i wskoczył na bardzo wysoki murek.

 (1.2) Autobus już odjeżdżał z zatoczki, więc jął biec, krzyczeć, po czym wskoczył energicznie do środka.

 (1.3) Męczyłem się z tymi zębatkami kilka godzin; dopiero teraz wskoczyły jedna w drugą.

 (1.4) Miałam jeszcze chwilę wolnego czasu, więc wskoczyłam do sąsiadki, pogawędzić o dzisiejszej pogodzie.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈfskɔt͡ʃɨt͡ɕ, AS: fskočyć

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. skoczek mrz./mos./mzw., wyskok n., podskok mrz., skok, skakanie, skoczenie, skakanka

 czas. skoczyć dk., podskoczyć dk., uskoczyć dk., przeskakiwać ndk., wyskakiwać ndk.

 przym. skoczny

 przysł. skocznie

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) naskoczyć

 (1.2) wtargnąć, bryknąć

 (1.3) wejść, zaskoczyć, zakleszczyć

 (1.4) zajrzeć, odwiedzić; przen. posp. wpaść, podskoczyć

Wiktionary


wskok

w gwarze myśliwskiej: urządzenie w ogrodzeniu łowiska, pozwalające zwierzynie dostać się do wnętrza, a uniemożliwiające jej wyjście z ogrodzenia; skakanka


SJP.pl


wskórać

dokonać czegoś, coś zrobić


SJP.pl


wskroś

1. na wylot; na przestrzał;
2. do głębi; całkowicie;
3. przez całą długość czegoś; dookoła; wszędzie


SJP.pl

przysłówek

 (1.1) książk. na wylot, na przestrzał, przez

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Była na wskroś nowoczesna tą sztuczną nowoczesnością dziewcząt ładnych i zarozumiałych, ale absolutnie powierzchownych.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: fskrɔɕ, AS: fskroś

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) przez

Wiktionary


wskrzesić

1. w wierzeniach: przywrócić życie umarłemu;
2. sprawić, że coś zaczyna ponownie istnieć, np. wskrzesić dawny zwyczaj


SJP.pl


wskrzesiciel

1. osoba, która na nowo wprowadza coś w życie; odnowiciel;
2. osoba potrafiąca wskrzesić umarłego


SJP.pl


wskrzesicielka

kobieta, która kogoś lub coś wskrzesiła


SJP.pl


wskrzeszać

1. w wierzeniach: przywracać życie umarłemu;
2. sprawiać, że coś zaczyna ponownie istnieć, np. wskrzeszać dawne zwyczaje


SJP.pl

czasownik niedokonany (dk. wskrzesić)

 (1.1) przywracać kogoś lub coś do życia lub istnienia

Wiktionary


wskrzeszenie

1. w wierzeniach: przywrócić życie umarłemu;
2. sprawić, że coś zaczyna ponownie istnieć, np. wskrzesić dawny zwyczaj


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|wskrzesić.

Wiktionary


wsksim

skrót od: Wyższa Szkoła Kultury Społecznej i Medialnej (w Toruniu)


SJP.pl


wskutek

z powodu czego, na skutek


SJP.pl

przyimek

 (1.1) książk. zob. na skutek.

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Wskutek czołowego zderzenia samochodu ciężarowego z autem osobowym na trasie drogi krajowej nr 7 koło Olsztynka zginęły trzy osoby. Wśród ofiar śmiertelnych znalazł się kierowca samochodu osobowego i dwóch jego pasażerów.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈfskutɛk, AS: fskutek

Wiktionary


wślepiać

wślepiać się - wpatrywać się w kogoś lub w coś bardzo uważnie


SJP.pl


wślepić

wślepić się - wpatrzyć się w kogoś lub w coś bardzo uważnie


SJP.pl


wślepiony

taki, który się wślepił


SJP.pl


wślizg

zagranie piłkarskie polegające na rzuceniu się na murawę i sunięciu po niej z jedną nogą wyprostowaną do przodu, drugą podkurczoną, wykonywane np. w celu odebrania piłki rywalowi


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) sport. w piłce nożnej manewr mający na celu odebranie piłki przeciwnikowi, polegający na wykonaniu po murawie ruchu ślizgowego nogami w kierunku piłki

Wiktionary

Wymowa:

IPA: fʲɕlʲisk, AS: fʹślʹisk

Wiktionary


wślizgać

wsunąć do wnętrza, w głąb czegoś; wślizgnąć, wśliznąć


SJP.pl


wślizgnąć

wsunąć do wnętrza, w głąb czegoś; wślizgać, wśliznąć


SJP.pl


wślizgowy

przymiotnik od: wślizg


SJP.pl


wśliznąć

wsunąć do wnętrza, w głąb czegoś; wślizgnąć, wślizgać


SJP.pl


wsm

skrót od: Warszawska Spółdzielnia Mieszkaniowa, Wyższa Szkoła Morska


SJP.pl


wsm-owiec

członek lub mieszkaniec WSM-u (Warszawskiej Spółdzielni Mieszkaniowej); wuesemowiec


SJP.pl


wsnuć

snując wpleść jakąś nitkę, ozdobne pasmo w tkaninę


SJP.pl


wso

skrótowiec

 (1.1) = Wielki słownik ortograficzny

Wiktionary


wsobność

wsobny


SJP.pl

Patrz:

wsobny

wsobny

chów wsobny - w hodowli roślin lub zwierząt: łączenie osobników bardziej spokrewnionych niż przeciętna danej populacji


SJP.pl


wsolić

zaprawić solą, włożyć sól w celu zakonserwowania; nasolić


SJP.pl


wsp

skrót od: Wyższa Szkoła Pedagogiczna


SJP.pl


wsp.

skrót od:
1. współczesny;
2. współpracownik


SJP.pl


wspak

na wspak;
1. w przeciwnym niż normalnie kierunku; od tyłu, w tył;
2. odwrotnie niżby należało; na opak


SJP.pl

Wspak – czynność wykonywana w odwrotnej kolejności niż zazwyczaj. W językoznawstwie wyrażenie czytane na wspak to palindrom.

Wikipedia


wspakultura

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) neol. przeciwieństwo kultury w filozofii Jana Stachniuka;

Wiktionary

Wspakultura – pojęcie występujące w filozofii kulturalizmu Jana Stachniuka, oznaczające przeciwieństwo kultury ujętej jako kolejna po ładzie naturalnym płaszczyzna rozwoju Wszechświata. Wspakultura jest równoznaczna z ustaniem bądź cofnięciem się w rozwoju procesu kulturowego.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Wspakultura łączy się z pełnym odwróceniem wszystkich podstawowych wartości kultury.

Wiktionary


wspaniale

przysłówek

 (1.1) w sposób wspaniały

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Ta sofa wspaniale wkomponowała się w nasze mieszkanie.

 (1.1) To wspaniale, że się nie poddajesz!

Wiktionary

Wymowa:

IPA: fspãˈɲalɛ, AS: fspãńale

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. wspaniałość ż.

 przym. wspaniały

 przysł. wspaniało

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) cudownie, fantastycznie, niezwykle

Wiktionary


wspanialej

stopień wyższy od przysłówka: wspaniale


SJP.pl


wspanialszy

stopień wyższy od przymiotnika: wspaniały


SJP.pl


wspaniało

przysłówek

 (1.1) daw. wspaniale, szlachetnie, wielkodusznie

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. wspaniałość ż.

 przym. wspaniały

 przysł. wspaniale

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) wspaniale

Wiktionary


wspaniałomyślniej

stopień wyższy od przysłówka: wspaniałomyślnie


SJP.pl


wspaniałomyślniejszy

stopień wyższy od przymiotnika: wspaniałomyślny; bardziej wspaniałomyślny


SJP.pl


wspaniałomyślność

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) cecha, tego kto jest wspaniałomyślny; cecha tego, co jest wspaniałomyślne

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌfspãɲawɔ̃ˈmɨɕl̥nɔɕt͡ɕ, AS: fspãńau̯õmyśl̦ność

Wiktionary

Powiązane:

 przym. wspaniałomyślny

 przysł. wspaniałomyślnie

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) wielkoduszność, łaskawość

Wiktionary


wspaniałomyślny

przymiotnik

 (1.1) szlachetny, potrafiący wybaczać; serdeczny, wyrozumiały

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌfspãɲawɔ̃ˈmɨɕl̥nɨ, AS: fspãńau̯õmyśl̦ny

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. wspaniałomyślność ż.

 przysł. wspaniałomyślnie

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) wielkoduszny, łaskawy; daw. wielkomyślny

Wiktionary


wspaniałość

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) cecha tego, co wspaniałe

Wiktionary

Wymowa:

IPA: fspãˈɲawɔɕt͡ɕ, AS: fspãńau̯ość

Wiktionary

Powiązane:

 przym. wspaniały

 przysł. wspaniale, wspaniało

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) cudowność, świetność, pot. genialność

Wiktionary


wspaniałości

1. to, co wspaniałe, piękne, bogate;
2. przysmaki, smakowite potrawy


SJP.pl


wspaniały

przymiotnik jakościowy

 (1.1) o czymś wyjątkowo dobrym, pięknym lub lubianym

Wiktionary

Wspaniały (chin. trad. 玻璃樽, kant. Bor lei jun, pinyin Bo li zun; ang. Gorgeous, High Risk, Under Control) – hongkońsko-chiński film akcji z 1999 roku w reżyserii Vincenta Koka.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Jej pies jest wspaniały, ale wolę jej kota.

 (1.1) Ja mu sam włożę jarzmo na wspaniałą szyję, / sam Efraima zaprzęgnę, / orać będzie Juda, / Jakub zaś będzie bronował.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: fspãˈɲawɨ, AS: fspãńau̯y

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. wspaniałość ż.

 przysł. wspaniale, wspaniało

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) cudowny, doskonały, idealny, świetny

Wiktionary


wsparcie

1. oprzeć o coś, podtrzymać czymś, dać podporę;
2. udzielić pomocy


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) udzielenie pomocy

Wiktionary

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Czas na realne wsparcie ofiar hejtu i edukację tych, którzy hejtują.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈfsparʲt͡ɕɛ, AS: fsparʹće

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. wspieranie n.

 czas. wspierać ndk., wesprzeć dk.

 przym. wsparciowy

Wiktionary


wsparciowy

związany z pomocą udzielaną komuś, np. grupa wsparciowa


SJP.pl


wsparty

1. oprzeć o coś, podtrzymać czymś, dać podporę;
2. udzielić pomocy


SJP.pl


wspawać

umieścić w czymś przez spawanie


SJP.pl


wspawywać

umieszczać w czymś przez spawanie


SJP.pl


wspiąć

1. przemieścić się wyżej;
2. wyprężyć ciało ku górze (np. unosząc się na palcach lub stając na tylnych łapach);
3. rosnąć, czepiając się podpory;
4. awansować


SJP.pl

czasownik przechodni dokonany (ndk. wspinać)

 (1.1) jeźdz. ścisnąć konia ostrogami i ściągnąć uzdę, ażeby stanął na tylnych kończynach

czasownik zwrotny dokonany wspiąć się (ndk. wspinać się)

 (2.1) przemieścić się w górę po czymś wysokim z pewnym trudem

Wiktionary

Synonimy:

 (2.1) wejść, wleźć, wgramolić się

Wiktionary


wspięga

roślina zielna z rodziny bobowatych; wspięga chińska to wigna, wspięga pospolita - lobia


SJP.pl

Wspięga (Lablab) – rodzaj roślin z rodziny bobowatych. W zależności od ujęcia takson jest traktowany jako monotypowy lub obejmujący dwa gatunki. Gatunek wspięga pospolita pochodzi z Afryki, ale rozprzestrzeniony został na całym świecie. Drugi gatunek – L. prostrata – rośnie w zachodniej Australii.

Wikipedia


wspieniać

powodować powstawanie piany


SJP.pl


wspierać

1. pomagać, pocieszać, popierać, dodawać otuchy, wspomagać;
2. podtrzymywać, podpierać, opierać


SJP.pl

czasownik przechodni niedokonany (dk. wesprzeć)

 (1.1) dawać komuś wsparcie, pomoc, opiekę

 (1.2) opierać o coś/na czymś

czasownik zwrotny niedokonany wspierać się (dk. wesprzeć się)

 (2.1) opierać się o coś, trzymać się czegoś

 (2.2) udzielać sobie wzajemnie pomocy, wspomagać się nawzajem

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Wtedy, pamiętając / Przeszłość młodocianą, / Będę wspierał biednych, / Tak jak mnie wspierano.

 (2.1) Na myśl o tem radość rozpierała mu tak piersi, że chwilami słabł i wspierał się na ramieniu Ursusa, nie mogąc iść o własnej mocy.

 (2.2) Przyjaciele powinni się wspierać w trudnych chwilach.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈfspʲjɛrat͡ɕ, AS: fspʹi ̯erać

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. wsparcie n., wspieranie n.

 czas. wesprzeć dk.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) pomagać, wspomagać

 (1.2) opierać

 (2.1) opierać się

Wiktionary


wspieracz

1. osoba, która udziela komuś pomocy;
2. w rugby: zawodnik wspomagający kolegów z drużyny walczących w pierwszej linii


SJP.pl

Bumsztak (wspieracz) – długi, ok. pięciometrowy drąg o grubości ok. 18 cm, z jednej strony zakończony rączką, służący do tzw. „bumsztakowania”, czyli manewrowania statkiem na płytkich wodach poprzez odpychanie się od dna. Wykorzystuje się go również podczas postoju statku, jeździe w górę rzeki przy płytkiej wodzie i odpychania się od brzegu.

Wikipedia


wspierająco

wspierający


SJP.pl

Patrz:

wspierający

wspieranie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|wspierać.

Wiktionary

Wspieranie – skonstruowana czynność ramion, tułowia z głową i nóg w celu przeniesienia ciężaru ciała ze zwisu do podporu dążąc głową ponad oś chwytu dłoni.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: fspʲjɛˈrãɲɛ, AS: fspʹi ̯erãńe

Wiktionary

Powiązane:

 czas. wspierać

 rzecz. wsparcie n.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) pomaganie

Wiktionary


wśpiewać

zarejestrować śpiew na płycie gramofonowej lub taśmie


SJP.pl


wśpiewywać

rejestrować śpiew na płycie gramofonowej lub taśmie


SJP.pl


wspinać

czasownik niedokonany (dk. wspiąć)

 (1.1) ściskać konia ostrogami i ściągać uzdę tak by stanął dęba

czasownik zwrotny niedokonany wspinać się (dk. wspiąć się)

 (2.1) wznosić siebie samego na coś wysokiego

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈfspʲĩnat͡ɕ, AS: fspʹĩnać

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. wspinanie n.

Wiktionary

Synonimy:

 (2.1) wdrapywać się

Wiktionary


wspinacz

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) ktoś, kto się wspina

 (1.2) sport. turyst. osoba uprawiająca wspinaczkę

Wiktionary

Wspinaczka – przemieszczanie się w terenie na tyle stromym oraz trudnym, że wymaga on użycia rąk co najmniej do utrzymania równowagi.

W powyższej definicji mieszczą się tak różne działalności, jak wspinanie na kilkumetrowe kamienie (bouldering) i wchodzenie na ponad ośmiokilometrowe góry.

Wikipedia

Przykłady

 (1.2) O sprawie trojga wspinaczy słyszał każdy, a kilka tygodni temu poszukiwaniami zdawała się żyć cała Polska.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈfspʲĩnat͡ʃ, AS: fspʹĩnač

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. wspinanie n., wspięcie n., wspinaczka ż., wspinek mos.

 czas. wspinać się ndk., wspiąć się dk.

 przym. wspinaczkowy

Wiktionary


wspinaczka

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) wyprawa w strome, wysokie góry

 (1.2) sport. dyscyplina sportowa polegająca na pokonywaniu stromych ścian

 (1.3) pot. dążenie do osiągnięcia wysokich pozycji

 (1.4) kobieta, która się wspina

Wiktionary

Wspinaczka – przemieszczanie się w terenie na tyle stromym oraz trudnym, że wymaga on użycia rąk co najmniej do utrzymania równowagi.

W powyższej definicji mieszczą się tak różne działalności, jak wspinanie na kilkumetrowe kamienie (bouldering) i wchodzenie na ponad ośmiokilometrowe góry.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Wspinaczka na Mount Everest to moje największe marzenie.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: fspʲĩˈnat͡ʃka, AS: fspʹĩnačka

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. wspinacz m., wspinanie n., wspinek mos.

 czas. wspinać się, wspiąć się

 przym. wspinaczkowy

Wiktionary


wspinaczkowy

przymiotnik od: wspinaczka


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) sport. związany ze wspinaczką, przeznaczony do wspinania

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Przed maturą, za namową jednego z profesorów, zapisał się na obóz wspinaczkowy.

Wiktionary

Powiązane:

 zob. wspinacz.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) alpinistyczny, taterniczy, taternicki

Wiktionary


wspinalnia

urządzenie do zabaw dla dzieci w postaci kilku drabinek ustawionych w czworobok, po których można się wspinać


SJP.pl


wspinanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|wspinać.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. wspinek m., wspinacz mos., wspinaczka ż.

 czas. wspinać ndk.

Wiktionary


wspinek

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) stpol. ktoś, kto się wspina

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈfspʲĩnɛk, AS: fspʹĩnek

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. wspinacz, wspinaczka, wspinanie

 czas. wspinać się

Wiktionary


wspólnictwo

współuczestnictwo; współudział w czymś


SJP.pl


wspólniczka

wspólnik


SJP.pl

Patrz:

wspólnik

wspólniczy

wspólnik


SJP.pl

Patrz:

wspólnik

wspólnie

przysłówek

 (1.1) wraz z kimś lub czymś

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Dokładnie pamiętam: był rok 1938, poszliśmy wspólnie z ojcem na wystawę obrazów Adama Chmielowskiego.

 (1.1) Najpierw przyjechali Jan Józef Lipski i Jacek Kuroń, którzy chcieli się wspólnie zastanowić, jak zorganizować pomoc.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈfspulʲɲɛ, AS: fspulʹńe

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. wspólnota ż., wspólnik m., wspólniczka ż., wspólnictwo n., wspólność ż., wspólnotowiec m., wspólnotowość ż.

 przym. wspólny, wspólnotowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) wespół, razem, wraz, łącznie

Wiktionary


wspólnik

1. właściciel części spółki;
2. osoba biorąca udział w czymś wspólnie z kimś innym


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) osoba mająca wspólny udział w czymś

 (1.2) osoba wspólnie uczestnicząca w występku czy przestępstwie

Wiktionary

Wspólnik – osoba, która wniosła wkład kapitałowy do spółki.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Bardzo się zapalał do każdego nowego pomysłu wspólnika.

 (1.2) Szuler dostrzegł umówiony ruch ręką swojego wspólnika i podbił stawkę.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. wspólnota ż., wspólnotowość ż., wspólnictwo n.

:: fż. wspólniczka ż., wspólnica ż.

 przym. wspólny, wspólnotowy

 przysł. wspólnie, wspólnotowo

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) towarzysz, partner, współpracownik, udziałowiec, akcjonariusz

 (1.2) współsprawca, współwinny

Wiktionary


wspólnorodzajowy

przymiotnik

 (1.1) jęz. o rzeczowniku mogący być używany w dwóch rodzajach gramatycznych i odmieniany tak samo w każdym z nich

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Rzeczownikami wspólnorodzajowymi są np. beksa, gaduła, oferma czy niedołęga – każdy z nich można poprzedzić zarówno słowem ten, jak i ta, a przy tym zawsze odmienia się tak samo.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌfspulnɔrɔd͡zaˈjɔvɨ, AS: fspulnoroʒai ̯ovy

Wiktionary


wspólność

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) cecha tego, co wspólne

Wiktionary

Wspólność – polska grupa literacka działająca w Gdańsku w latach 1976–1979.

Grupa, skupiająca głównie studentów, działała przy Kole Młodych ZLP w Gdańsku. Wywodziła się z wcześniejszej grupy Poetariat. Z grupą związani byli m.in. Anna Czekanowicz, Grzegorz Musiał, Zbigniew Joachimiak, Władysław Zawistowski, Waldemar Ziemnicki, Selim Chazbijewicz, Andrzej Grzyb, Waldemar Chyliński, Bronisław Tusk.

Wikipedia

Powiązane:

 rzecz. wspólnota ż.

 przym. wspólny

 przysł. wspólnie

Wiktionary


wspólnota

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) grupa ludzi / państw związanych podobnymi poglądami / dążeniami

 (1.2) posiadanie wspólnych cech; wspólne posiadanie / przeżywanie czegoś

Wiktionary

Wspólnota – typ zbiorowości oparty na silnych, emocjonalnych więziach, nieformalnej strukturze, dominujący przede wszystkim w społeczeństwach pierwotnych.

W ujęciu Ferdinanda Tönniesa wspólnota (Gemeinschaft) jest przeciwstawnym typem zbiorowości wobec zrzeszenia (Gesellschaft) i charakteryzuje się tym, że więzi wytwarzane są w oparciu o pokrewieństwo lub braterstwo, kontrola społeczna sprawowana jest dzięki tradycji, natomiast podstawą gospodarki we wspólnotach jest własność zbiorowa.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Jak wspólnota międzynarodowa może pomagać ubogim krajom?

 (1.2) Arabowie to wspólnota religijno-językowo-kulturowa, która skupia ludność uznającą język arabski za ojczysty.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: fspulˈnɔta, AS: fspulnota

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. wspólność ż., wspólnotowość ż., wspólnictwo n., wspólnik m., wspólniczka ż.

 przym. wspólnotowy, wspólny

 przysł. wspólnie

Wiktionary


wspólnotowiec

potocznie: członek wspólnoty mieszkaniowej


SJP.pl


wspólnotowy

przymiotnik od: wspólnota


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) dotyczący wspólnoty, właściwy wspólnocie

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. wspólnota ż., wspólnik mos.

 przysł. wspólnie

 przym. wewnątrzwspólnotowy

Wiktionary


wspólny

1. przeżywany, tworzony razem z innymi;
2. należący do wielu osób;
3. jednakowy dla wielu osób


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) należący lub używany przez kilka osób

 (1.2) charakterystyczny w równym stopniu dla grupy osób lub rzeczy

 (1.3) wykonywany razem przez kilka osób

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Jadwiga mieszka z siostrą we wspólnym pokoju.

 (1.2) Gościnność to cecha wspólna wszystkim mieszkańcom tej okolicy.

 (1.2) Jedyną wspólną rzeczą, jaka łączy ten film z moją piosenką, jest tytuł.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈfspulnɨ, AS: fspulny

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. spółka ż., spóła ż., pospółka ż., wspólnota ż., wspólnik m., wspólniczka ż., wspólność ż., wspólnictwo n.

 przysł. wspólnie

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) gw-pl|Śląsk Cieszyński|spólny.

Wiktionary


wspomagać

1. udzielać komuś wsparcia, pomocy materialnej lub moralnej;
2. wzmacniać, ułatwiać działanie czegoś;
3. wspomagać się:
a) wspomagać samego siebie;
b) wspomagać się nawzajem
c) gwarowo, dawniej: dorabiać się, bogacić;
d) wzmacniać się fizycznie, pokrzepiać


SJP.pl

czasownik przechodni

 (1.1) pomagać, wspierać materialnie; udzielać pomocy materialnej osobie, instytucji

 (1.2) wspierać urządzenie

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Wspomóżcie, dobrzy ludzie - mamrotał żebrak.

 (1.2) Układ ten ma wspomagać główny procesor.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: fspɔ̃ˈmaɡat͡ɕ, AS: fspõmagać

Wiktionary

Powiązane:

 czas. pomagać, pomóc

 rzecz. wspomożenie n., pomoc ż., wspomaganie n., pomocnictwo n.

 przym. pomocny

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) pomagać

Wiktionary


wspomagaczka

wspomagacz; wspomożycielka, filantropka


SJP.pl


wspomaganie

1. udzielać komuś wsparcia, pomocy materialnej lub moralnej;
2. wzmacniać, ułatwiać działanie czegoś;
3. wspomagać się:
a) wspomagać samego siebie;
b) wspomagać się nawzajem
c) gwarowo, dawniej: dorabiać się, bogacić;
d) wzmacniać się fizycznie, pokrzepiać


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|wspomagać.

Wiktionary

Świat Wspomaganych (ang. Uplift Universe) – cykl utworów amerykańskiego pisarza science fiction Davida Brina.

Przewodnim motywem książek jest pomysł ogromnej galaktycznej cywilizacji odpowiedzialnej za "wspomaganie" wszelkich znanych inteligentnych form życia oddychających tlenem. Ludzkość w tej historii jest anomalią, ponieważ nie ma żadnego znanego "patrona", który wspomagałby jej cywilizacyjny rozwój. Z tego powodu większość innych galaktycznych ras uważa, że ludziom brak podstawowego zrozumienia i szacunku dla subtelnej, pielęgnowanej od miliardów lat galaktycznej kultury.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ˌfspɔ̃maˈɡãɲɛ, AS: fspõmagãńe

Wiktionary

Powiązane:

 czas. wspomagać, pomóc

Wiktionary


wspominać

sięgać pamięcią do wydarzenia lub osoby znanej w przeszłości


SJP.pl

czasownik przechodni niedokonany (dk. wspomnieć)

 (1.1) sięgać pamięcią do wydarzenia lub osoby z przeszłości

 (1.2) mówić mimochodem, wzmiankować

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Chętnie wspominam czasy, gdy służyłem w wojsku.

 (1.2) Nauczyciel wspominał na lekcji o możliwej dacie egzaminu.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: fspɔ̃ˈmʲĩnat͡ɕ, AS: fspõmʹĩnać

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. wspomnienie n., wspominanie n.

 czas. wspomnieć dk.

Wiktionary


wspominanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|wspominać.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌfspɔ̃mʲĩˈnãɲɛ, AS: fspõmʹĩnãńe

Wiktionary

Powiązane:

 czas. wspominać

Wiktionary


wspominek

wspominek;
1. wspominanie osób lub zdarzeń z przeszłości;
2. coś przypominającego o jakichś zdarzeniach z przeszłości;
3. wzmianka, napomknięcie


SJP.pl


wspominka

wspominek;
1. wspominanie osób lub zdarzeń z przeszłości;
2. coś przypominającego o jakichś zdarzeniach z przeszłości;
3. wzmianka, napomknięcie


SJP.pl


wspominkarski

przymiotnik od: wspominkarz


SJP.pl


wspominki

potocznie: modlitwy odmawiane w kościele za dusze zmarłych; wypominki


SJP.pl


wspominkowo

wspominkowy


SJP.pl

Patrz:

wspominkowy

wspominkowy

przymiotnik od: wspominki


SJP.pl


wspomniany

sięgnąć pamięcią do wydarzenia lub osoby z przeszłości


SJP.pl


wspomnieć

sięgnąć pamięcią do wydarzenia lub osoby z przeszłości


SJP.pl

czasownik przechodni dokonany (ndk. wspominać)

 (1.1) dokonany od|wspominać.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈfspɔ̃mʲɲɛ̇t͡ɕ, AS: fspõmʹńėć

Wiktionary

Powiązane:

 czas. wspominać

 rzecz. wspomnienie

Wiktionary


wspomnienie

sięgnąć pamięcią do wydarzenia lub osoby z przeszłości


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) obraz przeszłości w pamięci

 (1.2) przedmiot przypominający przeszłość

 (1.3) utwór literacki dotyczący minionych przeżyć autora

 (1.4) wzmianka, napomknięcie

Wiktionary

  • wspomnienie liturgiczne
  • wspomnienie tajemnicy dnia – element modlitwy eucharystycznej
  • Wspomnienie (film)
  • Wspomnienie – wiersz Juliana Tuwima
  • Wspomnienie – płyta Romana Wojciechowskiego

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) To przykre wspomnienie już od dawna nie daje mi spokoju.

 (1.4) Pobieżne wspomnienie o tym obrazie zawarto dopiero w najnowszej biografii artysty.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: fspɔ̃mʲˈɲɛ̇̃ɲɛ, AS: fspõmʹńė̃ńe

Wiktionary

Powiązane:

 czas. wspominać ndk., wspomnieć dk.

 przym. wspomnieniowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) reminiscencja, echo, retrospekcja, deja-vu, paramnezja

 (1.2) pamiątka, souvenir

 (1.3) memoar

Wiktionary


wspomnieniowy

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany ze wspomnieniami, dotyczący wspomnień

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. wspomnienie n.

Wiktionary


wspomóc

1. udzielić komuś wsparcia, pomocy materialnej lub moralnej;
2. wzmocnić, ułatwić działanie czegoś; 2. wspomóc się:
a) wspomóc samego siebie;
b) wspomóc się nawzajem
c) gwarowo, dawniej: dorobić się, wzbogacić;
d) wzmocnić się fizycznie, pokrzepić


SJP.pl


wspomożenie

wsparcie, zwykle w postaci pieniężnej; datek, jałmużna


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) udzielenie pomocy

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) I opiąć powiedział Pan Bog: Nie jest dobrze być człowieku samemu, uczyńmy jemu wspomożenie podobne k niemu.

 (1.1) A gdy powstanie olbrzym Goliath, / by złamać młodość mą – / Błagają ciebie Syjon, Moria: / ku wspomożeniu zstąp!

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. wspomoga ż., wspomożyciel mos., wspomożycielka ż.

 czas. wspomagać ndk., wspomóc dk.

Wiktionary


wspomożyciel

dawniej: osoba, która kogoś ratuje, pomaga, zwłaszcza materialnie


SJP.pl


wspomożycielka

1. dawniej: kobieta, która kogoś ratuje, pomaga, zwłaszcza materialnie;
2. członkini katolickiego zakonu żeńskiego: Zgromadzenie Sióstr Wspomożycielek Dusz Czyśćcowych


SJP.pl


wspór

dawniej: spiętrzenie, zator


SJP.pl


wspora

1. element konstrukcyjny podtrzymujący coś; wspornica, wspornik, podpora;
2. kamień sklepienia znajdujący się tuż nad wezgłowiem


SJP.pl


wsporczy

służący jako wspora lub podpora; wspornikowy


SJP.pl


wspórka

wieszadło pojedyncze lub wielokrotne służące do podwieszania przewodów, kabli, rurociągów itp.


SJP.pl


wspornica

1. element konstrukcyjny podtrzymujący coś; wspora, wspornik, podpora;
2. narzędzie do strugania drewna


SJP.pl


wspornik

1. wspierający element konstrukcyjny w różnych maszynach i urządzeniach;
2. architektoniczna podpora sklepienia, balkonu itp.


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) archit. podtrzymujący element architektoniczny osadzony w ścianie

 (1.2) bud. część konstrukcji wystająca poza skrajną podporę

Wiktionary

Wspornik – element architektoniczny lub konstrukcyjny pełniący funkcję podpierającą. W architekturze jego zadaniem jest podtrzymanie elementu wystającego przed lico ściany wewnątrz (np. żebra sklepienia, posąg, parapet itp.) lub na zewnątrz (balkon, wykusz, pomost) budynku.

Wikipedia

Synonimy:

 (1.1) podpora

Wiktionary


wspornikowy

stanowiący wspornik; wsporczy


SJP.pl


wsporny

dawniej: taki, na którym coś się opiera, np. filary, łęki, wrota wsporne


SJP.pl


współ-

temat słowotwórczy

 (1.1) pierwszy człon wyrazów złożonych, wskazujący na wspólną z kimś cechę, na wspólne działanie itp.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) przest. spół-

Wiktionary


współaktor

1. osoba grająca w tym samym filmie lub teatrze, co ktoś inny;
2. przenośnie: osoba, która razem z inną coś udaje;
3. przenośnie: współuczestnik jakichś wydarzeń


SJP.pl


współalkoholizm

syndrom negatywnych zjawisk obejmujący alkoholika i jego rodzinę


SJP.pl


współautor

osoba będąca wspólnie z kimś autorem czegoś


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) jeden z dwóch lub więcej autorów tego samego dzieła

Wiktionary

Współautorstwo (w zależności od kontekstu także współtwórczość czy pisanie zespołowe, w pracach angielskojęzycznych spotykany jest termin Collaborative Writing, w skrócie CW) – sytuacja, w której utwór powstaje dzięki twórczej pracy więcej niż jednej osoby.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Nie jest zaś tak, jak Pan pisze, aby współautorka stłumiła w tym współautora. (E. Orzeszkowa: Listy do Tadeusza Garbowskiego)

Wiktionary

Wymowa:

IPA: fspuwˈawtɔr, AS: fspuu̯au̯tor

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. współautorstwo n.

:: fż. współautorka ż.

 przym. współautorski

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) współtwórca

Wiktionary


współautorka

1. jedna z twórców dzieła literackiego, naukowego lub dzieła sztuki;
2. jedna z wynalazców, projektodawców wspólnego dzieła


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) kobieta będąca jednym z dwóch lub więcej autorów tego samego dzieła

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Nie jest zaś tak, jak Pan pisze, aby współautorka stłumiła w tym współautora.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌfspuwawˈtɔrka, AS: fspuu̯au̯torka

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. współautorstwo n.

:: fm. współautor

Wiktionary


współautorski

współautor


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z pracą, dziełem współautorów

Wiktionary

Patrz:

współautor

Powiązane:

 rzecz. współautor mrz.

Wiktionary


współautorstwo

Współautorstwo (w zależności od kontekstu także współtwórczość czy pisanie zespołowe, w pracach angielskojęzycznych spotykany jest termin Collaborative Writing, w skrócie CW) – sytuacja, w której utwór powstaje dzięki twórczej pracy więcej niż jednej osoby.

Wikipedia


współbadaczka

współbadacz


SJP.pl

Patrz:

współbadacz

współbandyta

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) rzad. osoba, która wraz z kimś innym dopuszcza się kradzieży i morderstw

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Śniło mi się, że uzbrojony w rewolwer, schwyciłem Olejarka i dwunastu jego współbandytów.

 (1.1) Do tego w tamtych krajach przychodzi, że najgłówniejsi rozbójnicy w Kurdystanie otrzymują urzędy kajmakanów i innych zwierzchników, byle się tylko trochę ustatkowali; a ci znowu swoim współbandytom mniejsze rozdają posady administracyjne i policyjne.

Wiktionary


współbiesiada

wspólne ucztowanie


SJP.pl


współbiesiadnictwo

forma symbiozy zwierząt, polegająca na wykorzystywaniu przez jedno (komensal) np. odchodów lub resztek pożywienia zdobywanego przez drugie (gospodarz); komensalizm


SJP.pl


współbiesiadniczka

współbiesiadnik


SJP.pl

Patrz:

współbiesiadnik

współbiesiadnik

jeden z uczestników biesiady


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) współuczestnik biesiady

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Królewski łowczy zachęcił współbiesiadników do wzniesienia kielichów.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. biesiadnik m., biesiada ż.

 czas. biesiadować ndk.

Wiktionary


współbieżność

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) odprzym. cecha tego, co jest współbieżne; cecha tych, którzy są współbieżni

Wiktionary

Przetwarzanie współbieżne (ang. concurrent computing) – przetwarzanie oparte na współistnieniu wielu wątków lub procesów, operujących na współdzielonych danych. Wątki uruchomione na tym samym procesorze są przełączane w krótkich przedziałach czasu, co sprawia wrażenie, że wykonują się równolegle. W przypadku procesorów wielordzeniowych lub wielowątkowych, możliwe jest faktycznie współbieżne przetwarzanie. Tego rodzaju przetwarzanie jest też możliwe w architekturach wieloprocesorowych. W takiej sytuacji wydajność poszczególnych wątków zasadniczo nie jest degradowana przez inne wątki, z wyjątkiem sytuacji, kiedy wątki muszą rywalizować o wspólne zasoby, np. przepustowość magistral i urządzeń lub czas procesora, lub muszą synchronizować swoją pracę.

Wikipedia

Powiązane:

 przym. współbieżny

 przysł. współbieżnie

Wiktionary


współbieżny

(program) współbieżny:
a) wykonywany w systemie wieloprogramowym;
b) tworzący własne podprocesy i koordynujący ich współpracę;
c) wykonywany jednocześnie z innymi programami w systemie wieloprocesorowym lub rozproszonym; program równoległy


SJP.pl


współbliźni

każdy człowiek w stosunku do drugiego człowieka; bliźni


SJP.pl


współbojowniczka

współbojownik


SJP.pl

Patrz:

współbojownik

współbojownik

osoba walcząca wspólnie z kimś


SJP.pl


współbrat

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) rel. zakonnik z tej samej wspólnoty zakonnej

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Postanowił odwdzięczyć się współbraciom za okazaną podczas choroby życzliwość.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. brat mos.

 wykrz. bracie

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) przest. konfrater

Wiktionary


współbrzmieć

czasownik nieprzechodni niedokonany

 (1.1) książk. zwykle o instrumentach muzycznych: wydawać harmonijny dźwięk

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. współbrzmienie n.

 czas. brzmieć ndk.

Wiktionary


współbrzmienie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) muz. jednoczesne brzmienie dźwięków

 (1.2) liter. poet. zgodność głosek w dwóch szeregach fonicznych utworu lirycznego

 (1.3) wywoływanie harmonijnego wrażenia w sposobie postępowania lub istnieniu dwóch podmiotów

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. brzmienie n.

 czas. współbrzmieć ndk.

Wiktionary


współbudownicza

kobieta, która wspólnie z kimś buduje coś


SJP.pl


współćwiczący

osoba, która ćwiczy wspólnie z kimś innym


SJP.pl


współcześni

ludzie żyjący w tym samym czasie, co ten, o kim mowa


SJP.pl


współcześnie

przysłówek

 (1.1) w obecnej epoce

 (1.2) w sposób typowy dla dzisiejszej epoki

 (1.3) w tej samej epoce z kimś lub czymś

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Nie mogę wyobrazić siebie współcześnie w takich rajtuzach jak w średniowieczu chadzali paziowie czy giermkowie.

 (1.2) Współcześnie filozofia korzysta z wiedzy ścisłej i analitycznej.

 (1.3) Musicie uzmysłowić sobie, koledzy, że współcześnie do powstającego literackiego języka polskiego istotnie rosło poczucie tożsamości narodowej wśród elit polskich grup etnicznych.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: fspuwˈt͡ʃɛɕɲɛ, AS: fspuu̯čeśńe

Wiktionary

Powiązane:

 przym. współczesny

 rzecz. współczesność

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) obecnie, dzisiaj, dziś, w dzisiejszych czasach, teraz

Wiktionary


współcześniej

stopień wyższy od przysłówka: współcześnie


SJP.pl


współcześniejszy

stopień wyższy od przymiotnika: współczesny


SJP.pl


współcześnik

przestarzale: człowiek żyjący w tym samym czasie, co ten, o którym jest mowa


SJP.pl


współczesność

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) cecha tego, co współczesne

Wiktionary

Współczesność – czasopismo literacko-artystyczne, wydawane w latach 1956 (październik) – 1971 w Warszawie, przez „grupę literacką »Współczesność«” (oznaczenie podawane do kwietnia 1957), początkowo w składzie: Leszek Szymański (redaktor naczelny), Roman Śliwonik (zastępca), Jerzy Kwiryn Siewierski, Andrzej Chąciński, jako organ literacki młodego pokolenia, najpierw miesięcznik, od nru 10 (luty 1958) jako dwutygodnik, do końca utrzymujący z nim więź.

Wikipedia

Powiązane:

 przym. współczesny

 przysł. współcześnie

Wiktionary


współczesny

przymiotnik

 (1.1) istniejący obecnie, teraz, aktualnie, teraźniejszy

 (1.2) taki, który istnieje lub ma miejsce w tym samym czasie z innym

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Nie podobają się mi współczesne samochody.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: fspuwˈt͡ʃɛsnɨ, AS: fspuu̯česny

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. współczesność ż.

 przysł. współcześnie

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) teraźniejszy, aktualny, obecny; daw. tegoczesny

 (1.2) równoczesny

Wiktionary


współczuć

1. odczuwać żal i smutek z powodu złego powodzenia innych ludzi, ubolewać nad kimś; litować się;
2. dawniej: czuć to samo co inni


SJP.pl

czasownik nieprzechodni

 (1.1) czuć emocjonalną bliskość z osobą cierpiącą

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Dickens potrafi nadać swoim postaciom głębię i złożoność oraz sprawić, że czytelnik współczuje Scrooge'owi, pomimo że początkowo jest on postacią antypatyczną.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈfspuwt͡ʃut͡ɕ, AS: fspuu̯čuć

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. współczucie

 przysł. współczująco

Wiktionary


współczucie

1. litość okazywana osobie cierpiącej, nieszczęśliwej; uczuciowa solidarność z osobą nieszczęśliwą;
2. dawniej: wspólne odczuwanie czegoś; wspólnota uczuć


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) zdolność emocjonalnej solidarności z cierpiącym, poszkodowanym

Wiktionary

Współczucie – stan emocjonalny, w którym jeden człowiek solidaryzuje się z inną osobą, współodczuwa. Może mieć to związek z przeżywanym przez nią cierpieniem czy wyrażaniem głębokiego ubolewania, okazywanego komuś nieszczęśliwemu. Współczucie w tym kontekście jest rodzajem niesienia pomocy emocjonalnej.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Żadne słowa współczucia z pewnością nie pomogą ci pogodzić się z tą ciężką stratą.

 (1.1) Ale mówi płynnie w jidysz i ma naturalny talent do wywoływania współczucia u słuchaczy.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: fspuwˈt͡ʃut͡ɕɛ, AS: fspuu̯čuće

Wiktionary

Powiązane:

 czas. współczuć ndk.

Wiktionary


współczujący

1. odczuwać żal i smutek z powodu złego powodzenia innych ludzi, ubolewać nad kimś; litować się;
2. dawniej: czuć to samo co inni


SJP.pl


współczulny

Układ współczulny (łac. pars sympathica divisionis autonomici systematis nervosi) – jedna z dwóch głównych części autonomicznego układu nerwowego (obok układu przywspółczulnego), odpowiedzialna przede wszystkim za mobilizację organizmu. Zachowuje stałą aktywność, umożliwiającą utrzymanie homeostazy.

Wikipedia


współczynnik

1. liczba lub funkcja będąca mnożnikiem jakiegoś wyrażenia;
2. wielkość fizyczna określająca jakąś właściwość;
3. jeden z czynników mających wpływ na coś


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) jeden z czynników oddziałujących

 (1.2) fiz. wielkość liczbowa określająca pewne właściwości ciał

 (1.3) mat. wartość stanowiąca mnożnik jakiejś wielkości lub wyrażenia matematycznego

Wiktionary

  • temperaturowy współczynnik rezystancji
  • współczynnik aktywności
  • współczynnik asymetrii (także: współczynnik asymetryczności)
  • współczynnik bezpieczeństwa
  • współczynnik dwumienny Newtona
  • współczynnik dyskontowy
  • współczynnik dzietności
  • współczynnik encefalizacji
  • współczynnik fali stojącej
  • współczynnik feminizacji
  • współczynnik Giniego
  • współczynnik humanistyczny
  • współczynnik kierunkowy prostej
  • współczynnik korelacji Pearsona
  • współczynnik kształtu przebiegu czasowego
  • współczynnik kwasowości
  • współczynnik maskulinizacji
  • współczynnik mocy
  • współczynnik nadmiaru powietrza
  • współczynnik oddawania barw
  • współczynnik oddechowy
  • współczynnik odpadnięcia
  • współczynnik Peltiera
  • współczynnik płodności kobiet
  • współczynnik Poissona
  • współczynnik przenikania ciepła
  • współczynnik przewodzenia ciepła
  • współczynnik przyrostu naturalnego
  • współczynnik przyswajania ciepła
  • współczynnik refrakcji
  • współczynnik rozszerzenia (także: współczynnik pokrycia lub współczynnik objęcia)
  • współczynnik (gry fabularne)
  • współczynnik Seebecka
  • współczynnik skośności
  • współczynnik sprężystości (moduł sprężystości objętościowej)
  • współczynnik sprężystości poprzecznej (moduł Kirchhoffa)
  • współczynnik sprężystości wzdłużnej (moduł Younga)
  • współczynnik ściśliwości
  • współczynnik Thomsona
  • współczynnik tarcia
  • współczynnik transpiracji
  • współczynnik umieralności
  • współczynnik umieralności niemowląt
  • współczynnik urbanizacji
  • współczynnik urodzeń
  • współczynnik wielomianu
  • współczynnik wyrównania temperatur
  • współczynnik załamania światła
  • współczynnik zgonów
  • współczynnik zmienności

Wikipedia

Przykłady

 (1.2) Współczynnik mocy jest charakterystyczną wielkością odbiornika elektrycznego.

 (1.2) Grecką literą ni bywa oznaczany kinematyczny współczynnik lepkości.

Wiktionary

Powiązane:

 przym. współczynnikowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) wskaźnik

 (1.3) dzielnik, iloraz

Wiktionary


współczłonkini

współczłonek


SJP.pl

Patrz:

współczłonek

współdziałać

czasownik niedokonany

 (1.1) działać razem, współpracować

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Cały zastęp współdziałał w zdobywaniu tego trofeum.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. współdziałanie n.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) spółdziałać

Wiktionary


współdziałanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|współdziałać.

Wiktionary

Współdziałanie – uzgodnione ześrodkowanie wysiłków i działań różnych rodzajów wojsk i sił zbrojnych co do zadań, czasu, miejsca, przestrzeni i ich taktyczno-operacyjnych możliwości w myśl ogólnego zamiaru osiągnięcia celu operacji czy walki.

Celem współdziałania jest takie wykorzystanie materialnych i moralnych możliwości poszczególnych rodzajów wojsk i sił zbrojnych do zorganizowanego działania, aby w najkorzystniejszych warunkach, przy jak najmniejszych stratach własnych, załamać wolę walki nieprzyjaciela i narzucić swoją wolę.

Wikipedia

Powiązane:

 czas. współdziałać ndk.

Wiktionary


współdzielić

1. wspólnie korzystać z czegoś;
2. w informatyce: dzielić zasoby (np. pliki, urządzenia zewnętrzne, miejsce w pamięci)


SJP.pl


współdłużniczka

współdłużnik


SJP.pl

Patrz:

współdłużnik

współdłużny

będący czyimś dłużnikiem wspólnie z inną osobą


SJP.pl


współegzystować

egzystować jednocześnie z kimś lub czymś; współistnieć, współżyć, współwystępować


SJP.pl


współegzystowanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) egzystowanie jednocześnie z kimś lub czymś innym

Wiktionary

Powiązane:

 czas. współegzystować ndk.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) koegzystencja, współistnienie, współżycie, współwystępowanie

Wiktionary


współformant

w słowotwórstwie: formant występujący równocześnie z innym


SJP.pl


współfundator

osoba, która ufundowała coś wspólnie z kimś innym; jeden z fundatorów


SJP.pl


współfundatorka

kobieta, która ufundowała coś wspólnie z kimś innym; jedna z fundatorów


SJP.pl


współgospodyni

kobieta zajmująca się gospodarstwem wspólnie z kimś


SJP.pl


współgra

1. wzajemne oddziaływanie, dopełnianie się;
2. zharmonizowana gra aktorów


SJP.pl


współgrać

wzajemnie się dopełniać w czasie jakiegoś działania


SJP.pl

czasownik

 (1.1) wzajemnie się dopełniać, działać wspólnie

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Te dwa światy - precyzyjnie skomponowanego utworu wokalnego i jazzowej improwizacji - których połączenie wydawało się pomysłem karkołomnym, teraz doskonale współgrają.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈfspuwɡrat͡ɕ, AS: fspuu̯grać

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. współgra ż., współgracz m., współgraczka ż., współgranie n., przygrywka ż.

 czas. grać

Wiktionary


współgracz

osoba grająca wspólnie z kimś innym


SJP.pl


współgraczka

współgracz


SJP.pl

Patrz:

współgracz

współgrający

wzajemnie się dopełniać w czasie jakiegoś działania


SJP.pl


współgranie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|współgrać.

Wiktionary

Powiązane:

 czas. współgrać ndk.

Wiktionary


współgrupowicz

członek grupy; grupowicz


SJP.pl


współgrupowiczka

członkini grupy; grupowiczka


SJP.pl


współideowiec

wyznawca idei wspólnej z kimś innym


SJP.pl


współimienniczka

współimiennik


SJP.pl

Patrz:

współimiennik

współinicjator

osoba występująca z inicjatywą wspólnie z kimś; jeden z projektodawców


SJP.pl


współinicjatorka

kobieta występująca z inicjatywą wspólnie z kimś


SJP.pl


współinwestor

osoba lub przedsiębiorstwo dokonująca inwestycji wspólnie z kimś innym


SJP.pl


współinwestorka

kobieta dokonująca inwestycji wspólnie z kimś


SJP.pl


współistnieć

istnieć jednocześnie z kimś lub czymś; współegzystować, współżyć, współwystępować


SJP.pl


współistnienie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|współistnieć.

 (1.2) istnienie jednocześnie z czymś innym

Wiktionary

Przykłady

 (1.2) Eli, pisarz uprawiający swój zawód po francusku i po malgasku, od lat bada warunki współistnienia dwóch języków.

 (1.2) Temat współistnienia muzycznych tradycji kościelnych i świeckich jest dobrze widoczny w badaniach kulturoznawczych i muzykologicznych od ostatniej dekady XX w. w krajach europejskich postkomunistycznych.

Wiktionary

Powiązane:

 czas. współistnieć ndk.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) koegzystencja

Wiktionary


współistnieniowy

dotyczący wspólnego, jednoczesnego istnienia z kimś lub z czymś


SJP.pl


współistotność

w chrześcijaństwie: pojęcie określające relację między osobami Trójcy Świętej, polegającą na współistnieniu, współdziałaniu i współtworzeniu siebie nawzajem; homouzja


SJP.pl

Współistotność – wspólność natury. W teologii chrześcijańskiej termin określający relację między osobami Trójcy Świętej. W szczególności precyzował istnienie Ojca i Syna na tym samym poziomie czasowym i natury, gdzie Syn nie miał początku oraz nigdy nie było czasu, w którym nie było Syna. W tym znaczeniu Syn znalazł się na tej samej pozycji co sam Ojciec.

Wikipedia


współistotny

o Trójcy Świętej: taki, który współistnieje, współdziała i współtworzy siebie nawzajem


SJP.pl


współkatedra

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) archit. rel. druga katedra ordynariusza diecezji

Wiktionary

Konkatedra, współkatedra, kościół konkatedralny – drugi kościół archidiecezji lub diecezji, druga siedziba biskupa diecezjalnego, ewentualnie miejsce rezydencji wikariusza biskupiego dla danego miasta (np. biskup Zbigniew Kraszewski, który krótko po powstaniu diecezji warszawsko-praskiej był proboszczem parafii konkatedralnej).

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Nasz kościół nie jest katedrą tylko współkatedrą.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) konkatedra, kościół konkatedralny

Wiktionary


współkierownictwo

kierownictwo sprawowane razem z kimś innym


SJP.pl


współkierowniczka

współkierownik


SJP.pl

Patrz:

współkierownik

współkierownik

osoba zarządzająca czymś wspólnie z kimś innym


SJP.pl


współkomentator

osoba komentująca coś wspólnie z kimś innym


SJP.pl


współkońcowość

w matematyce: najmniejsza moc zbioru współkońcowego


SJP.pl

W matematyce, zwłaszcza w teorii mnogości, współkońcowość \operatorname {cf} (\kappa ). zbioru częściowo uporządkowanego \kappa to najmniejsza moc zbioru współkońcowego w \kappa .

Wikipedia


współkońcowy

zbiór współkońcowy - rodzaj zbioru matematycznego w teorii mnogości


SJP.pl


współkonstruktor

osoba konstruująca coś wspólnie z kimś innym


SJP.pl


współkonstruktorka

kobieta konstruująca coś wspólnie z kimś innym


SJP.pl


współkreator

osoba tworząca coś razem z kimś innym; współtwórca


SJP.pl


współkredytobiorca

osoba będąca kredytobiorcą wspólnie z kimś innym


SJP.pl


współkształtny

zgodny co do kształtu; homolograficzny


SJP.pl


współlas

rzeczownik

 (1.1) gwara więzienna wspólnik

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈfspuwlas, AS: fspuu̯las

Wiktionary


współlaureatka

współlaureat


SJP.pl

Patrz:

współlaureat

współlennik

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) hist. osoba, która wspólnie z kimś innym złożyła hołd seniorowi i została współposiadaczem lenna

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Traktat lenny wykluczał bowiem linię margrabiów brandenburskich z praw do lenna, a rozporządzenie Zygmunta Augusta z roku 1563 o dołączeniu tej gałęzi rodziny Hohenzollernów do grona współlenników z Prus Książęcych było jedynie prywatnym aktem monarchy.

Wiktionary


współliniowość

zależność między wzajemnym położeniem punktów, które leżą na tej samej prostej


SJP.pl

  • geometria: współliniowość punktów, współliniowość wektorów
  • statystyka: współliniowość (analiza regresji)

Wikipedia


współliniowy

leżący na tej samej prostej (linii)


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) mat. o wektorach leżący na prostej równoległej (w szczególnym przypadku tej samej)

 (1.2) leżący na jednej linii

Wiktionary

Przykłady

 (1.2) Jeśli trzy punkty na płaszczyźnie nie są współliniowe, tworzą one wierzchołki trójkąta.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. współliniowość ż.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) kolinearny

 (1.2) kolinearny, współosiowy

Wiktionary


współlokator

jeden z lokatorów mieszkających razem


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) ktoś, z kim się wspólnie mieszka

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌfspuwlɔˈkatɔr, AS: fspuu̯lokator

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz.

:: fż. współlokatorka ż.

 przym. współlokatorski

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) współmieszkaniec

Wiktionary


współlokatorka

jedna z lokatorów mieszkających razem


SJP.pl

Współlokatorka (ang. The Roommate) – amerykański thriller z 2011 roku w reżyserii Christiana E. Christiansena. Wyprodukowany przez Screen Gems.

Wikipedia


współmat

w problemistyce: rodzaj zadania szachowego, w którym grę zaczynają czarne i pomagają białym w zamatowaniu czarnego króla; mat pomocniczy


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) szach. współdziałanie białych pionków z czarnymi w celu dania mata czarnemu królowi

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈfspuwmat, AS: fspuu̯mat

Wiktionary


współmałżonek

urzędowo: mąż lub żona (w stosunku do drugiej osoby); małżonek


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) jedno z małżonków w stosunku do drugiego

Wiktionary

Małżonkowie – osoby, które zawarły małżeństwo: mąż (mężczyzna) lub żona (kobieta). W legislacjach wielu państw małżonków mogą stanowić jeden mężczyzna i jedna kobieta (różnopłciowi małżonkowie monogamiczni). W niektórych państwach zalegalizowano małżeństwo osób tej samej płci (małżeństwo jednopłciowe, małżeństwo homoseksualne). W niektórych krajach legalne są również małżeństwa poligamiczne i wówczas małżonków stanowią: jeden mąż z wieloma żonami (wielożeństwo, poligynia) lub rzadziej jedna żona z wieloma mężami (wielomęstwo, poliandria).

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Tutaj należy wpisać zawód współmałżonka i miejsce pracy.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. małżonek mos.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) lepsza połowa

Wiktionary


współmałżonka

urzędowo: żona; małżonka


SJP.pl


współmierność

książkowo: odpowiedniość w porównaniu z czymś; współmierność, proporcjonalność, porównywalność, ekwiwalencja


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) odprzym. cecha tego, co jest współmierne

Wiktionary

Powiązane:

 przym. współmierny

 przysł. współmiernie

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) proporcjonalność

Wiktionary


współmierny

książkowo: odpowiedni w porównaniu z czymś; adekwatny, proporcjonalny, porównywalny, ekwiwalentny


SJP.pl


współmieszkać

mieszkać wspólnie z kimś innym


SJP.pl

czasownik nieprzechodni niedokonany (dk. brak)

 (1.1) rzad. mieszkać z kimś wspólnie

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. współmieszkanie n.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) war. współzamieszkiwać; daw. kohabitować

Wiktionary


współmieszkanka

kobieta mieszkająca w tej samej miejscowości lub mieszkaniu co ktoś inny


SJP.pl


współnegocjator

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) osoba, która wspólnie z innymi bierze udział w negocjacjach

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌfspuwnɛɡɔˈt͡sʲjatɔr, AS: fspuu̯negocʹi ̯ator

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. współnegocjatorka ż.

Wiktionary


współnegocjatorka

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) kobieta, która wspólnie z innymi bierze udział w negocjacjach

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌfspuwnɛɡɔt͡sʲjaˈtɔrka, AS: fspuu̯negocʹi ̯atorka

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. współnegocjator

Wiktionary


współobecny

obecny gdzieś wspólnie z kimś innym


SJP.pl


współobwiniony

obwiniony wespół z innymi; współwinny


SJP.pl


współobywatel

każdy z wielu obywateli tego samego państwa


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) osoba będąca obywatelem tego samego państwa lub innego terenu, co ktoś inny

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Ich niezasłużona zamożność razi wielu współobywateli, na których frustracji grają cymbaliści polityki.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz.

:: fż. współobywatelka

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) daw. spółobywatel

Wiktionary


współobywatelka

współobywatel


SJP.pl

Patrz:

współobywatel

współodczuć

odczuć coś razem z kimś innym


SJP.pl


współodczuwać

odczuwać coś razem z kimś innym


SJP.pl


współodczuwanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|współodczuwać.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. niewspółodczuwanie n.

 czas. współodczuwać ndk.

Wiktionary


współoddziaływać

wywierać wpływ wspólnie, łącznie z innymi osobami, czynnikami; współdziałać


SJP.pl


współodkryć

odkryć coś razem z kimś innym


SJP.pl


współodkrywczyni

kobieta, która dokonała wspólnie z kimś odkrycia


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) kobieta, która razem z kimś ma udział w odkryciu czegoś

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. współodkrycie n., współodkrywanie n.

:: fm. współodkrywca m.

 czas. współodkrywać ndk., współodkryć dk.

Wiktionary


współodpowiedzialnie

współodpowiedzialny


SJP.pl

Patrz:

współodpowiedzialny

współodpowiedzialność

bycie odpowiedzialnym za coś razem z inną osobą


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) odprzym. cecha tego, co jest współodpowiedzialne; cecha tych, którzy są współodpowiedzialni

Wiktionary

Powiązane:

 przym. współodpowiedzialny

 przysł. współodpowiedzialnie, odpowiedzialnie

 rzecz. odpowiedzialność ż.

Wiktionary


współodpowiedzialny

odpowiedzialny razem z inną osobą


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) taki, który ponosi odpowiedzialność wspólnie z inną osobą (innymi osobami)

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Wolą toczyć boje wymyślając argumenty za dobroczynnym wpływem mięsa, niż przestać być współodpowiedzialni za mordowanie bezbronnych dzieci innych gatunków ([http://neurokultura.pl/vege/120-micha-j-bdkowski-dopoki-istniej-wegetarianie-bd-istniay-rownie-rzenie-wegaski-punkt-widzenia.html źródło]).

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌfspuwɔtpɔvʲjɛ̇ˈd͡ʑalnɨ, AS: fspuu̯otpovʹi ̯ėʒ́alny

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. współodpowiedzialność ż.

Wiktionary


współogniskowy

przymiotnik

 (1.1) mat. opt. mający wspólne ognisko

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌfspuwɔɟɲiˈskɔvɨ, AS: fspuu̯oǵńiskovy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) konfokalny

Wiktionary


współorganizator

osoba, która wspólnie z kimś planuje, organizuje jakieś przedsięwzięcie


SJP.pl


współorganizatorka

kobieta, która wspólnie z kimś planuje, organizuje jakieś przedsięwzięcie


SJP.pl


współosiowość

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) odprzym. cecha tego, co jest współosiowe; cecha tych

Wiktionary

Powiązane:

 przym. współosiowy

 przysł. współosiowo

Wiktionary


współoskarżona

oskarżona razem z kimś innym o udział w przestępstwie


SJP.pl


współoskarżony

człowiek, przeciwko któremu wszczęto postępowanie sądowe, postawiony w stan oskarżenia jednocześnie z kimś innym


SJP.pl


współoskarżyciel

osoba, która wspólnie z kimś innym oskarża kogoś, wnosi skargę na kogoś


SJP.pl


współoznaczać

oznaczając dany element, oznaczać jednocześnie inne elementy; konotować


SJP.pl


współoznaczyć

oznaczając dany element, oznaczyć jednocześnie inne elementy


SJP.pl


współpanowanie

wspólne rządy dwóch lub kilku państw nad jakimś krajem; kondominium, condominium


SJP.pl


współpartner

współuczestnik gier, zabaw itp.; współtowarzysz, wspólnik


SJP.pl


współpartnerka

współuczestniczka gier, zabaw itp.; współtowarzyszka; wspólniczka


SJP.pl


współpasażer

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) osoba podróżująca tym samym środkiem transportu, co ktoś inny

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Nasza rozmówczyni opowiada, jak wraz ze współpasażerami autobusu przez cztery godziny stała w korku.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. pasażer m., pasażerka ż.

:: fż. współpasażerka

 przym. pasażerski, współpasażerski

Wiktionary


współpasażerka

kobieta odbywająca podróż razem z kimś; towarzyszka podróży


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) kobieta podróżująca tym samym środkiem transportu, co ktoś inny

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Potwierdziła to współpasażerka z pociągu, której Łatyszenko pokazał ów wielki rewolwer, mówiąc w zaufaniu, że jedzie do Warszawy „załatwić porachunki”.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz.

:: fm. współpasażer

Wiktionary


współplemieniec

członek plemienia w stosunku do innych jego członków; plemieniec


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) książk. członek jakiegoś plemięemienia w stosunku do innych członków tego plemięemienia

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Prawdopodobnie już nasz jaskiniowy praprzodek potrafił za pomocą ognia zaalarmować współplemieńców.

 (1.1) Grupy rządzące musiały sprostać tej sytuacji, tworząc struktury zdolne do sprawowania władzy nie tylko nad współplemieńcami króla, ale i nad rzymskim społeczeństwem.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. współplemienność ż., współplemiennik m.

:: fż. współplemiennica ż.

 przym. współplemienny

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) jednoplemieniec, rzad. współplemiennik

Wiktionary


współpodpisać

podpisywać coś jednocześnie z kimś innym


SJP.pl


współpodróżna

kobieta, która podróżuje wraz z innymi


SJP.pl


współpodróżny

osoba, która podróżuje razem z kimś innym; towarzysz podróży


SJP.pl


współposiadać

być współwłaścicielem czegoś


SJP.pl


współposiadacz

osoba posiadająca coś wspólnie z inną osobą


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) ktoś, kto posiada coś wspólnie z kimś innym

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) W przypadku małżeństwa oraz innych współwłaścicieli gospodarstwa rolnego nadaje się jeden numer identyfikacyjny osobie, na którą współmałżonek lub współposiadacz wyrazili zgodę.

Wiktionary

Powiązane:

 czas. współposiadać ndk.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) współwłaściciel

Wiktionary


współposiadaczka

współposiadacz


SJP.pl

Patrz:

współposiadacz

współposiadanie

posiadanie pewnej rzeczy przez dwie lub więcej osób


SJP.pl


współposiąść

posiąść razem z inną osobą


SJP.pl


współpraca

1. wspólne działanie kilku osób, firm lub państw;
2. działalność na czyjeś zlecenie


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) wspólne działanie kilku podmiotów

 (1.2) naganna moralnie działalność na czyjeś zlecenie

Wiktionary

Współpraca – zdolność tworzenia więzi i współdziałania z innymi, umiejętność pracy w grupie na rzecz osiągania wspólnych celów, umiejętność zespołowego wykonywania zadań i wspólnego rozwiązywania problemów.

Zdolność tę zalicza się do kompetencji emocjonalnych; umiejętność ta stanowi jeden z wyróżników kompetencji społecznych, które warunkują jakość relacji z innymi ludźmi.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) W ostatnim czasie nawiązaliśmy współpracę z kilkoma instytutami we Francji.

 (1.2) Przez lata ukrywał swoją współpracę z SB.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: fspuwˈprat͡sa, AS: fspuu̯praca

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. współpracownik mos., współpracowniczka ż., współpracowanie n.

 czas. współpracować ndk.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) kooperacja, współdziałanie; przest. kolaboracja

 (1.2) kolaboracja

Wiktionary


współpracować

czasownik

 (1.1) pracować wspólnie z kimś w celu osiągnięcia określonego rezultatu

 (1.2) dodatkowo lub w niepełnym wymiarze pracować na rzecz jakiejś organizacji lub firmy

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌfspuwpraˈt͡sɔvat͡ɕ, AS: fspuu̯pracovać

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. współpraca ż., współpracowanie n., współpracownik m., współpracowniczka ż.

 przym. współpracowniczy

Wiktionary


współpracowanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|współpracować.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌfspuwprat͡sɔˈvãɲɛ, AS: fspuu̯pracovãńe

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. współpraca ż., współpracownik mos.

 czas. współpracować

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) przest. kolaborowanie

Wiktionary


współpracowniczka

współpracownik


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) kobieta współpracująca

Wiktionary

Patrz:

współpracownik

Powiązane:

 rzecz. współpraca ż., współpracownik mos.

 czas. współpracować

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) współpracownica

Wiktionary


współpracownik

osoba lub firma pracująca wspólnie z inną osobą lub firmą


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) osoba lub inny podmiot pracujący wspólnie z inną osobą lub podmiotem

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌfspuwpraˈt͡sɔvʲɲik, AS: fspuu̯pracovʹńik

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. współpraca ż., współpracowanie n.

:: fż. współpracowniczka ż.

 czas. współpracować ndk.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) partner, wspólnik

Wiktionary


współprądowy

współprąd


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) fiz. dotyczący rodzaju układu przepływu płynów w urządzeniach przepływowych, m.in. wymiennikach ciepła, w którym płyny poruszają się równolegle do siebie w tym samym kierunku

Wiktionary

Patrz:

współprąd

Przykłady

 (1.1) Współprądowe wymienniki ciepła cechują się mniejszą wydajnością od przeciwprądowych.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. współprąd

Wiktionary


współpretendentka

współpretendent


SJP.pl

Patrz:

współpretendent

współprocesor

dodatkowy, wyspecjalizowany procesor wspomagający główny procesor komputera; koprocesor


SJP.pl


współproducentka

współproducent


SJP.pl

Patrz:

współproducent

współprodukcja

koprodukcja;
1. współpraca kilku osób lub przedsiębiorstw przy produkcji czegoś;
2. produkt powstały w wyniku takiej współpracy


SJP.pl


współprodukować

produkować wspólnie z kimś innym


SJP.pl


współprojektantka

współprojektant


SJP.pl

Patrz:

współprojektant

współprowadzić

prowadzić wspólnie z kimś innym


SJP.pl


współprzewodnicząca

kobieta pełniąca funkcję przewodniczącego jednocześnie z kimś innym


SJP.pl


współprzewodniczący

człowiek pełniący funkcję przewodniczącego jednocześnie z kimś innym


SJP.pl


współprzewodniczyć

przewodniczyć wspólnie z kimś innym


SJP.pl


współprzeżyć

przeżyć coś jednocześnie z kimś innym


SJP.pl


współprzyczyna

przyczyna działająca jednocześnie z inną przyczyną


SJP.pl


współprzygotowywać

przygotowywać wspólnie z kimś innym


SJP.pl


współrealizator

osoba realizująca coś wspólnie z kimś innym


SJP.pl


współrealizatorka

kobieta realizująca coś wspólnie z kimś innym


SJP.pl


współredakcja

1. redagowanie pisma wspólnie z kimś innym;
2. kierowanie redakcją wspólnie z kimś innym


SJP.pl


współredaktor

osoba redagująca coś wspólnie z kimś innym


SJP.pl


współredaktorka

kobieta redagująca coś wspólnie z kimś innym


SJP.pl


współregent

regent sprawujący rządy wspólnie z kimś innym; członek regencji


SJP.pl


współregentka

współregent


SJP.pl

Patrz:

współregent

współrodaczka

współrodak


SJP.pl

Patrz:

współrodak

współrodak

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) osoba z tego samego narodu

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Wszyscy moi bracia i współrodacy jedli tam potrawy pogan.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. rodak mos.

:: fż. współrodaczka ż.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) rodak, pobratymiec, krajan, współziomek, ziomek; daw. kompatriota

Wiktionary


współrówny

1. równający się czemuś, nie różniący się od czegoś; równy;
2. dorównujący komuś, równający się z kimś, nie gorszy (i nie lepszy) od kogoś pod jakimś względem; równy;
3. rzadko: o przekładzie, tłumaczeniu: taki, który dorównuje oryginałowi; kongenialny;
4. przestarzałe: taki, który dorównuje komuś, czemuś pod względem talentu; kongenialny


SJP.pl


współrozmówczyni

kobieta rozmawiająca z kimś; rozmówczyni; interlokutorka


SJP.pl


współrządzenie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|współrządzić.

Wiktionary

Powiązane:

 czas. współrządzić

Wiktionary


współrządzić

czasownik niedokonany

 (1.1) rządzić wspólnie z kimś

Wiktionary

Wymowa:

IPA: fspuwˈʒɔ̃ɲd͡ʑit͡ɕ, AS: fspuu̯žõńʒ́ić

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. współrządzenie n.

Wiktionary


współrzędna

wielkość określająca położenie obiektu na linii, na płaszczyźnie, w przestrzeni


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) mat. liczba z zestawu określającego położenie punktu na linii, na płaszczyźnie, na powierzchni, w przestrzeni;

Wiktionary

Układ współrzędnych – odwzorowanie wzajemnie jednoznaczne przypisujące każdemu punktowi przestrzeni R^{n} skończony ciąg (n-krotkę) liczb rzeczywistych zwanych współrzędnymi punktu \mathbf {x} \in R^{n}.

Wikipedia

Powiązane:

 przym. współrzędny

 przysł. współrzędnie

Wiktionary


współrzędność

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) cecha tego, co współrzędne

Wiktionary

Powiązane:

 przym. współrzędny

Wiktionary


współsąsiadka

współsąsiad


SJP.pl

Patrz:

współsąsiad

współscenarzysta

człowiek pełniący funkcję scenarzysty jednocześnie z kimś innym


SJP.pl


współscenarzystka

współscenarzysta


SJP.pl

Patrz:

współscenarzysta

współsiostra

siostra zakonna w stosunku do sióstr z tego samego zakonu


SJP.pl


współskładnik

element lub składnik występujący razem z innymi w danym kontekście, tworząc jakąś całość


SJP.pl


współspacz

potocznie: współlokator


SJP.pl


współspadkobierczyni

kobieta, która odziedziczyła spadek wspólnie z kimś


SJP.pl


współspiskowiec

człowiek należący do spisku wspólnie z kimś innym


SJP.pl


współsprawca

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) praw. jeden ze sprawców tego samego przestępstwa

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Niemczyk to legenda polskiej mafii: złodziej samochodów, sprawca napadu na konwój z pieniędzmi, porywacz ludzi dla okupu, współsprawca zabójstwa innego legendarnego bossa gangsterskiego Andrzeja K. ps. Pershing.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. współsprawstwo n.

:: fż. współsprawczyni

 przym. współsprawczy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) wspólnik, współwinny

Wiktionary


współsprawczyni

kobieta będąca wspólnie z kimś sprawcą tego samego przestępstwa


SJP.pl


współsprawować

pełnić jakąś funkcję wraz z kimś innym


SJP.pl


współsprawstwo

popełnienie przestępstwa razem z kimś innym


SJP.pl

Współsprawstwo – jedna z postaci sprawstwa. Polega na zrealizowaniu ustawowych znamion czynu zabronionego wspólnie i w porozumieniu z inną osobą (lub osobami). Konstrukcja ta pozwala na przypisanie odpowiedzialności każdemu ze współsprawców za to, co uczynili pozostali, jeżeli pozostawało to w ramach porozumienia.

Wikipedia


współśrodkowość

współśrodkowy


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) cecha tego, co współśrodkowe

Wiktionary

Patrz:

współśrodkowy

Powiązane:

 przym. współśrodkowy

Wiktionary


współśrodkowy

mający wspólny środek; homocentryczny


SJP.pl


współstrącanie

Współstrącanie, koprecypitacja – proces polegający na wytrącaniu wraz z osadem oznaczanego makroskładnika związków, które w danych warunkach są rozpuszczalne w roztworze. Współstrącają się te związki, których iloczyny rozpuszczalności nie są przekroczone wskutek ich małego stężenia lub dużej rozpuszczalności.

Wikipedia


współsukcesor

osoba obejmująca sukcesję wspólnie z kimś innym


SJP.pl


współsukcesorka

kobieta obejmująca sukcesję wspólnie z kimś innym


SJP.pl


współton

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) muz. rzad. dźwięk złożony z chociaż jednej pary harmonicznych tonów

 (1.2) przen. rzad. coś, co daje wzajemne zrozumienie

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Wśród wielotonów na wyróżnienie zasługują wielotony harmoniczne zwane również współtonami.

Wiktionary


współtowarzyszka

współtowarzysz


SJP.pl

Patrz:

współtowarzysz

współtrwać

trwać jednocześnie z kimś lub z czymś; współistnieć


SJP.pl


współtwórca

osoba tworząca coś razem z kimś innym; współkreator


SJP.pl

Współautorstwo (w zależności od kontekstu także współtwórczość czy pisanie zespołowe, w pracach angielskojęzycznych spotykany jest termin Collaborative Writing, w skrócie CW) – sytuacja, w której utwór powstaje dzięki twórczej pracy więcej niż jednej osoby.

Wikipedia


współtwórczy

współtwórca


SJP.pl

Patrz:

współtwórca

współtwórczyni

kobieta, która stworzyła coś wspólnie z kimś innym


SJP.pl


współtworzyć

1. tworzyć coś wspólnie z kimś innym;
2. przenośnie: mieć wpływ na system organizowania czegoś wraz z czymś innym, np. współtworzyć klimat przedstawienia


SJP.pl

czasownik niedokonany

 (1.1) tworzyć coś wspólnie, razem

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. współtwórca m., współtwórczyni ż., współtworzenie n.

Wiktionary


współubolewać

ubolewać jednocześnie z kimś innym


SJP.pl


współuczestnictwo

uczestniczenie w czymś wspólnie z kimś


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) uczestnictwo w czymś razem z kimś innym

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌfspuwut͡ʃɛˈstʲɲit͡stfɔ, AS: fspuu̯učestʹńictfo

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. współuczestnik m., współuczestniczka ż.

 czas. współuczestniczyć

Wiktionary


współuczestniczka

współuczestnik


SJP.pl

Patrz:

współuczestnik

współuczestniczyć

czasownik niedokonany

 (1.1) uczestniczyć w czymś wspólnie z kimś

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Delegacja Flamandów współuczestniczy w wodowaniu nowej korwety.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. współuczestniczenie n., współuczestnictwo n., współuczestnik mos.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) partycypować, występować

Wiktionary


współuczestnik

osoba uczestnicząca w jakiejś akcji razem z kimś innym


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) uczestnik tego samego wydarzenia lub działania razem z kimś innym

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. współuczestnictwo n., współuczestniczenie n.

:: fż. współuczestniczka ż.

 czas. współuczestniczyć ndk.

Wiktionary


współudział

Współudział (ang. Complicity) – brytyjski thriller z gatunku dramat z 2000 roku w reżyserii Gavina Millara, powstały na podstawie powieści Iaina Banksa. Wyprodukowana przez wytwórnię Carlton Films, J&M Entertainment i Talisman Films Limited.

Wikipedia


współudziałowiec

człowiek mający udziały w czymś wspólnie z kimś innym; jeden z udziałowców


SJP.pl


współuwodornienie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) techn. chem. proces polegający na jednoczesnej hydrorafinacji frakcji pochodzących z przerobu ropy naftowej i biomasy, w wyniku którego powstają biowęglowodory ciekłe oraz biopropan w mieszaninie z węglowodorami z przerobu ropy naftowej; stosowane przy dodawaniu biopaliw do paliw naftopochodnych

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Współuwodornienie wpisuje się w realizację w Unii Europejskiej wzrostu udziału energii odnawialnej w miksie energetycznym, który Polska w dużym stopniu realizuje przez dodawanie biokomponentów do paliw.

Wiktionary


współuzależniający

współuzależniający się - wzajemnie się uzależniający


SJP.pl


współuzależnienie

zespół psychicznych zmian zachodzących u osób mieszkających z osobą uzależnioną od używek


SJP.pl

Współuzależnienie – utrwalona forma funkcjonowania w długotrwałej, trudnej i niszczącej sytuacji związanej z patologicznymi zachowaniami uzależnionej bliskiej emocjonalnie osoby (np. partnera lub członka rodziny), ograniczająca w sposób istotny swobodę wyboru postępowania, prowadząca do pogorszenia własnego stanu i utrudniająca zmianę własnego położenia na lepsze. Współuzależnienie może wystąpić również w relacjach między członkami rodziny, przyjaciółmi czy współpracownikami.

Wikipedia


współuzależniony

człowiek będący uzależniony od czegoś jednocześnie z kimś innym


SJP.pl


współużytkować

użytkować wspólnie z kimś innym


SJP.pl


współużytkowanie

użytkować wspólnie z kimś innym


SJP.pl


współużytkowniczka

współużytkownik


SJP.pl

Patrz:

współużytkownik

współużytkownik

osoba użytkująca coś wspólnie z kimś innym


SJP.pl


współwędrowiec

osoba odbywająca podróż wspólnie z kimś innym; towarzysz podróży


SJP.pl


współwierzyciel

jedna z osób uprawnionych wspólnie do żądania określonego świadczenia od dłużnika


SJP.pl


współwierzycielka

kobieta, będąca jedną z osób uprawnionych wspólnie do żądania określonego świadczenia od dłużnika


SJP.pl


współwięzień

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) ktoś, z kim się jest wspólnie uwięzionym

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Oddał współwięźniowi kromkę chleba.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. więzień mos.

Wiktionary


współwięźniarka

współwięzień


SJP.pl

Patrz:

współwięzień

współwina

wina obciążająca kogoś razem z kimś innym


SJP.pl


współwinny

osoba, która wspólnie z innymi jest odpowiedzialna za coś


SJP.pl


współwinowajczyni

kobieta, która zawiniła wspólnie z kimś innym


SJP.pl


współwychowanek

kobieta wychowywana razem z kimś innym


SJP.pl


współwychowanka

kobieta wychowywana razem z kimś innym


SJP.pl


współwychowawczyni

kobieta zajmująca się wychowaniem i nauczaniem dzieci oraz opieką nad nimi wspólnie z kimś


SJP.pl


współwydawczyni

współwydawca


SJP.pl

Patrz:

współwydawca

współwygnanka

współwygnaniec


SJP.pl

Patrz:

współwygnaniec

współwykonawca

osoba będąca wspólnie z kimś wykonawcą czegoś


SJP.pl


współwykonawczyni

kobieta będąca wspólnie z kimś wykonawczynią czegoś


SJP.pl


współwystąpić

zaistnieć jednocześnie z kimś lub czymś


SJP.pl


współwystępować

istnieć jednocześnie z kimś lub czymś; współegzystować, współżyć, współistnieć


SJP.pl

czasownik

 (1.1) pojawiać się jednocześnie z czymś innym

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. współwystępowanie n.

Wiktionary


współwyznawca

1. osoba wyznająca tę samą wiarę, co ktoś inny;
2. zwolennik tych samych poglądów, idei, teorii itp., co ktoś inny


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) zwolennik tych samych poglądów

 (1.2) wyznawca tej samej religii

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌfspuwvɨˈznaft͡sa, AS: fspuu̯vyznafca

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz.

:: fż. współwyznawczyni

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) zwolennik, stronnik

Wiktionary


współwyznawczyni

1. kobieta wyznająca tę samą wiarę, co ktoś inny;
2. zwolenniczka tych samych poglądów, idei, teorii itp., co ktoś inny


SJP.pl


współwładca

Koregent (inaczej współkról, współwładca) – monarcha, który rządzi danym państwem razem z innym (lub kilkoma innymi), równym mu formalnie rangą i pozycją, monarchą. Pozycja koregentów w rzeczywistości nie zawsze jest równorzędna. W tych wypadkach, gdy jeden z władców posiada silniejszą pozycję, koregentem często nazywa się drugiego z monarchów, jak np. w przypadku młodszych synów monarchów, koronowanych za ich życia. Okres współrządów nazywany jest koregencją.

Wikipedia


współwładczyni

kobieta, która sprawuje władzę wspólnie z kimś


SJP.pl


współwłaściciel

osoba posiadająca prawo do własności wraz z inną osobą


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męski

 (1.1) ktoś, kto posiada coś wspólnie z kimś innym

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. współwłaścicielstwo n., współwłaścicielka ż., współwłasność n.

 przym. współwłaścicielski

Wiktionary


współwłaścicielka

kobieta posiadająca prawo do własności wraz z inną osobą


SJP.pl


współwłaścicielski

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z współwłaścicielami, dotyczący współwłaścicieli, zachodzący między współwłaścicielami

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. współwłaściciel mos., współwłaścicielka ż., współwłaścicielstwo n.

Wiktionary


współwłasność

Współwłasność (łac. condominium) – znana polskiemu prawu cywilnemu odmiana własności.

Wikipedia


współzależność

wzajemny związek zachodzący między rzeczami, zjawiskami itp. polegający na tym, że rzeczy nawzajem się określają; współzmienność


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) wzajemna zależność obiektów, faktów, osób

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌfspuwzaˈlɛʒnɔɕt͡ɕ, AS: fspuu̯zaležność

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. zależność ż.

 przym. współzależny

Wiktionary


współzalotnik

zalotnik ubiegający się o względy tej samej kobiety co inni zalotnicy; rywal


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) daw. rywal w zalotach

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Tłumiąc w sobie nienawiść, powstałą na gruncie zazdrości, starał się poniżać współzalotnika tonem obojętnym, aby nie nadać mu zbyt wielkiej ceny.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. zalotnica ż., zalotnik mos., zaloty lm nm.

 czas. zalecać się ndk.

 przym. zalotny

 przysł. zalotnie

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) konkurent, rywal

Wiktionary


współzamieszkać

zamieszkać gdzieś wraz z kimś innym


SJP.pl


współzamieszkiwać

czasownik przechodni niedokonany (dk. współzamieszkać)

 (1.1) mieszkać razem z kimś

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) W przypadku śmierci członka spółdzielni-najemcy o prawa członkowskie musi wystąpić któraś z osób mu bliskich, współzamieszkujących.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌfspuwzãmʲjɛˈʃʲcivat͡ɕ, AS: fspuu̯zãmʹi ̯ešʹḱivać

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. współzamieszkiwanie n.

 czas. współzamieszkać dk.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) war. rzad. współmieszkać; daw. kohabitować

Wiktionary


współzamieszkiwanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|współzamieszkiwać.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌfspuwzãmʲjɛʃʲciˈvãɲɛ, AS: fspuu̯zãmʹi ̯ešʹḱivãńe

Wiktionary

Powiązane:

 czas. współzamieszkiwać

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) kohabitacja

Wiktionary


współzarządzić

wydać polecenie wraz z kimś innym


SJP.pl


współzawodnictwo

ubieganie się o pierwszeństwo; rywalizacja


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) rywalizacja grupy osób o pierwszeństwo w jakiejś dyscyplinie

Wiktionary

Konkurencja (łac. concurrentia ‘współzawodnictwo’) – jedna z antagonistycznych interakcji międzypopulacyjnych, w której dwie populacje tego samego lub różnych gatunków, zazwyczaj o podobnych wymaganiach środowiskowych, rywalizują o ten sam czynnik środowiskowy (np. pokarm, partnera, przestrzeń, światło, wodę, sole mineralne). Jest to jeden z zasadniczych czynników doboru naturalnego. Im bliżej dwa konkurujące gatunki są ze sobą spokrewnione i im bardziej podobne są ich wymagania życiowe, tym silniejsza będzie konkurencja między nimi (np. wypieranie szczura śniadego przez szczura wędrownego, konkurowanie chwastów z roślinami uprawnymi o światło i składniki mineralne czy rywalizacja hien z sępami o padlinę). Konkurencja jest ostrzejsza i bardziej zacięta także w przypadku wysokiego zagęszczenia populacji oraz znacznego deficytu zasobu, o który populacje ze sobą konkurują.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Jutro będą ogłoszone wyniki współzawodnictwa sportowego w naszej szkole.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌfspuwzavɔdʲˈɲit͡stfɔ, AS: fspuu̯zavodʹńictfo

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. współzawodnik m., współzawodniczka ż.

 czas. współzawodniczyć ndk.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) rywalizacja, konkurowanie

Wiktionary


współzawodniczka

współzawodnik


SJP.pl

Patrz:

współzawodnik

współzawodniczy

współzawodnik


SJP.pl

Patrz:

współzawodnik

współzawodnik

osoba ubiegająca się wraz z innymi osobami o pierwszeństwo w czymś lub o zdobycie czegoś


SJP.pl


współzałożyciel

osoba, która wspólnie z kimś dała początek czemuś, stworzyła coś


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) osoba mająca współudział w założeniu czegoś

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) W Kościele katolickim na 29 czerwca przypada święto ku czci św. św. Piotra i Pawła, współzałożycieli gminy chrześcijańskiej w Rzymie.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. założyciel mos.

:: fż. współzałożycielka ż.

Wiktionary


współzałożycielka

kobieta, która wspólnie z kimś dała początek czemuś, stworzyła coś


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) kobieta mająca współudział w założeniu czegoś

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Odwiedziłyśmy grób współzałożycielki instytutu.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz.

:: fż. współzałożyciel mos.

Wiktionary


współziomek

osoba pochodząca z tej samej okolicy, miejscowości, regionu co ktoś inny; rodak


SJP.pl


współzmienniczy

w matematyce: pozostający w stałej relacji z czymś; kowariantny


SJP.pl


współzmienność

wzajemny związek zachodzący między rzeczami, zjawiskami itp. polegający na tym, że rzeczy nawzajem się określają; współzależność


SJP.pl


współżyć

1. utrzymywać z kimś stały kontakt, wieść z kimś wspólne życie, obcować;
2. mieć z kimś stosunki seksualne, obcować;
3. dawniej: żyć współcześnie, w tym samym czasie, co kto inny;
4. o dwóch różnych organizmach żywych: żyć wspólnie, dostarczając sobie wzajemnie potrzebnych do życia substancji lub pasożytując


SJP.pl

czasownik nieprzechodni niedokonany (dk. brak)

 (1.1) o człowieku: odbywać stosunek seksualny, kopulować

 (1.2) mieszkać, żyć z kimś w jakiś sposób

 (1.3) biol. żyć w symbiozie

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Matka zdenerwowała się, gdy się dowiedziała, że jej córka współżyła przed ślubem.

 (1.2) Staram się dobrze współżyć ze swoimi sąsiadami.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈfspuwʒɨt͡ɕ, AS: fspuu̯žyć

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. współżycie n.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) kochać się, uprawiać miłość, uprawiać seks, slang. seksić się, kopulować, wulg. pieprzyć się, pierdolić się

 (1.2) żyć (zob. uwagi)

Wiktionary


współżycie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) obcowanie z kimś, utrzymywanie z kimś kontaktu

 (1.2) seks. utrzymywanie z kimś stosunków płciowych

Wiktionary

Wymowa:

IPA: fspuwˈʒɨt͡ɕɛ, AS: fspuu̯žyće

Wiktionary

Powiązane:

 czas. współżyć ndk.

Wiktionary


wspłonąć

bardzo rzadko: zająć się płomieniami, buchnąć ogniem; zapłonąć, zapalić się


SJP.pl


wspływ

w górnictwie: zjawisko podnoszenia się okruchów skalnych ku powierzchni cieczy, w której są one zanurzone


SJP.pl


wśród

książkowo: pośród, śród, wpośród;
1. przyimek komunikujący, że ktoś lub coś jest otoczone jakimiś osobami, przedmiotami (np. Wśród drzew stał on.); pomiędzy;
2. spójnik komunikujący, że ktoś lub coś, o czym mowa, należy do określonego zbioru (np. Wśród tłumu była Ewa.); pomiędzy;
3. spójnik komunikujący, że to, o czym mowa, dotyczy danej grupy czy całości (np. Wśród nas cieszy się zaufaniem.);
4. przyimek komunikujący o zjawiskach towarzyszących danemu zdarzeniu (np. Wśród strzałów usłyszał jęk.); podczas


SJP.pl

przyimek

 (1.1) w danym otoczeniu, między określonymi elementami (w czasie lub przestrzeni)

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Wśród nocnej ciszy głos się rozchodzi: • Wstańcie, pasterze – Bóg się wam rodzi!

 (1.1) Wśród wszystkich liczb pierwszych, tylko 2 jest liczbą parzystą.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: fʲɕrut, AS: fʹśrut

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. środek m., środeczek m., środa ż., środkowanie n., wyśrodkowanie n., środkowy mos.

 czas. środkować ndk., wyśrodkować dk.

 przym. środkowy

 przyim. śród, środkowo

 temsłow. śród-

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) pośród, pomiędzy, między

Wiktionary


wstać

1. zmienić pozycję na stojącą;
2. opuścić posłanie


SJP.pl

czasownik nieprzechodni dokonany (ndk. wstawać)

 (1.1) dokonany od|wstawać.

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Tymczasem Alfa wstał, przyniósł butelkę piwa z baru i szklankę, nalewa, pije.

 (1.1) - Pójdę zobaczyć, czy lekarz przyszedł. - Ela nagle wstała.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: fstat͡ɕ, AS: fstać

Wiktionary

Powiązane:

 czas. wstawać, postawić

 rzecz. wstanie n.

Wiktionary


wstanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|wstać.

forma czasownika.

 (2.1) 3. os. przysz. prostego od: wstać

Wiktionary

Powiązane:

 czas. postawić, wstawać, wstać dk.

Wiktionary


wstąpić

czasownik nieprzechodni dokonany (ndk. wstępować)

 (1.1) przyjść z krótką wizytą w pewnym celu

 (1.2) wejść w szeregi jakiejś organizacji lub grupy

 (1.3) zrobić krok na miejsce wyżej położone

 (1.4) dostać się do wnętrza

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Czy możemy na chwilę wstąpić do galerii, żeby sprawdzić, czy są jakieś wyprzedaże?

 (1.2) Ile osób w tym roku wstąpiło do sekt?

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈfstɔ̃mpʲit͡ɕ, AS: fstõmpʹić

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. wstępowanie n., wstąpienie n., wstęp m., wstępniak m.

 czas. wstępować ndk.

 przym. wstępny

 przysł. wstępnie

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) wejść, wpaść, zajść, wkroczyć, odwiedzić, złożyć wizytę, wniknąć, wprowadzić się, zajrzeć

 (1.2) przystąpić, wpisać się, zapisać się, dołączyć się, przyłączyć się, zarejestrować się

 (1.3) wejść, wznieść się, wdrapać się, wtrabanić się

Wiktionary


wstąpienie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|wstąpić.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: fstɔ̃mˈpʲjɛ̇̃ɲɛ, AS: fstõmpʹi ̯ė̃ńe

Wiktionary

Powiązane:

 czas. wstąpić, wstępować

 rzecz. wstępowanie n., wstęp mrz.

Wiktionary


wstawać

czasownik nieprzechodni niedokonany (dk. wstać)

 (1.1) zmieniać pozycję ciała z leżącej lub siedzącej do stojącej

 (1.2) wychodzić z posłania po śnie lub odpoczynku

 (1.3) zaprzestawać wykonywania czynności, wykonywanej w pozycji siedzącej

 (1.4) stać się zdolnym po chorobie do opuszczania łóżka

 (1.5) przen. o słońcu: wschodzić

 (1.6) przen. o dniu, nocy: rozpoczynać się

 (1.7) przen. wzniecać powstanie

 (1.8) przen. o wietrze: zaczynać wiać

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Wstał z krzesła.

 (1.2) Musiałem zacząć wcześniej wstawać, żeby na czas docierać do pracy.

 (1.3) Wstał w końcu od książek.

 (1.4) Pacjent już wstaje.

 (1.5) Słyszał, jak pieją pierwsze koguty; nie otwierając oczu, przy zamkniętych okiennicach, wiedział, kiedy słońce wstaje.

 (1.6) Słońce zagasło, ciemna noc wstaje

 (1.7) Już Słowacja wstaje i okowy zwala

 (1.7) W dwa lata później zerwała się znów cała Kozaczyzna do boju z Rzecząpospolitą. Wstał Chmielnicki silniejszy niż kiedykolwiek.

 (1.8) Wstał z morza lekki wiatr.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈfstavat͡ɕ, AS: fstavać

Wiktionary

Powiązane:

 czas. postawić, dk. wstać

 rzecz. wstawanie, wstanie

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) podnosić się, powstawać, prostować się, dźwigać się, zrywać się, unosić się

 (1.2) budzić się, zrywać się, zwlekać się

 (1.5) wschodzić, budzić się

 (1.6) zaczynać się, rozpoczynać się, budzić się

 (1.7) powstawać, budzić się

Wiktionary


wstawanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|wstawać.

 (1.2) zmienianie pozycji ciała z leżącej lub siedzącej do stojącej

Wiktionary

Powiązane:

 czas. wstawać, postawić

Wiktionary


wstawiać

1. stawiać coś wewnątrz czegoś;
2. zakładać brakującą lub dodatkową część czegoś;
3. umieszczać coś w istniejącym tekście;
4. umieszczać tekst lub grafikę na stronie internetowej;
5. stawiać coś na kuchence, ogniu do ugotowania lub podgrzania;
6. dawniej:
a) pić napój alkoholowy;
b) nastawiać zwichniętą kość;
7. wstawiać się:
a) popierać kogoś, brać w obronę;
b) potocznie: upijać się


SJP.pl

czasownik przechodni niedokonany (dk. wstawić)

 (1.1) umieszczać coś w czym, na ogół w pozycji pionowej

 (1.2) osadzać w czymś brakujące lub dodatkowe części

 (1.3) dopisywać do tekstu

 (1.4) pot. zaczynać gotowanie

czasownik zwrotny niedokonany wstawiać się (dk. wstawić się)

 (2.1) brać w obronę

 (2.2) pot. ulegać upojeniu alkoholowemu

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. wstawiennictwo n., wstawka ż., wstawianie n., wstawienie n.

 przym. wstawiony

 czas. stawiać, wstawić, postawić

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) umieszczać, wkładać

 (1.2) osadzać, umieszczać, usadawiać

 (1.3) wpisywać

 (2.1) orędować, ujmować się

 (2.2) upijać się

Wiktionary


wstawianie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|wstawiać.

Wiktionary

Powiązane:

 czas. postawić, wstawić, wstawiać ndk.

 rzecz. wstawiennictwo n., wstawienie n., wstawka ż.

Wiktionary


wstawić

1. postawić coś wewnątrz czegoś
2. założyć brakującą lub dodatkową część czegoś;
3. umieścić coś w istniejącym tekście;
4. umieścić tekst lub grafikę na stronie internetowej;
5. postawić coś na kuchence, ogniu do ugotowania lub podgrzania;
6. dawniej:
a) wypić napój alkoholowy;
b) nastawić zwichniętą kość;
7. wstawiać się:
a) poprzeć kogoś, wziąć w obronę;
b) potocznie: upić się


SJP.pl

czasownik przechodni dokonany (ndk. wstawiać)

 (1.1) dokonany od|wstawiać.

czasownik zwrotny dokonany wstawić się (ndk. wstawiać się)

 (2.1) dokonany od|wstawiać się.

 (2.2) pot. upić się alkoholem

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Najpierw należy zagnieść ciasto, następnie przelać je do formy, a potem wstawić do piekarnika.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. wstawiennictwo n., wstawianie n., wstawienie n., wstawka ż.

 czas. stawiać ndk., stawić dk., postawić ndk., wstawiać ndk.

Wiktionary


wstawiennictwo

ujmowanie się za kimś, wstawianie się za kimś


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) bronienie kogoś, ujmowanie się za kimś, zwykle w kontekście religijnym

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Modlił się gorąco o wstawiennictwo świętego patrona.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. wstawienniczość ż., wstawka ż., wstawianie n., wstawienie n., wstawiennik m., wstawienniczka ż.

 czas. wstawiać ndk., wstawić dk.

 przym. wstawienniczy

 przysł. wstawienniczo

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) orędownictwo, przyczyna, intercesja

Wiktionary


wstawienniczy

mający na celu ubłaganie kogoś o coś, zwykle w czyimś imieniu


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1)  rel. ujmujący się za kimś

Wiktionary


wstawiony

1. postawić coś wewnątrz czegoś
2. założyć brakującą lub dodatkową część czegoś;
3. umieścić coś w istniejącym tekście;
4. umieścić tekst lub grafikę na stronie internetowej;
5. postawić coś na kuchence, ogniu do ugotowania lub podgrzania;
6. dawniej:
a) wypić napój alkoholowy;
b) nastawić zwichniętą kość;
7. wstawiać się:
a) poprzeć kogoś, wziąć w obronę;
b) potocznie: upić się


SJP.pl


wstawka

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) element, część konstrukcji wstawione do całości

 (1.2) motyw, element uzupełniający kompozycję architektoniczną, plastycznyastyczną

 (1.4) element dodany do programu telewizyjnego lub radiowego o odmiennej funkcji i stylu

 (1.5) to, co zostało wstawione do tekstu

 (1.6) koronka o jednakowych, zwykle prostych brzegach wzdłużnych wstawiana miejscami do bielizny, a także do bluzek, sukien damskich

 (1.7) bot. zwykle w lm.: wielokomórkowe utwory nitkowate znajdujące się między organami płciowymi mchów liściastych oraz niektórych grzybów

 (1.8) daw. stawka

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Plemniki ssaków zbudowane są z główki, wstawki i wici.

 (1.1) Sporo instalacji gazowych posiada już w budynkach izolacyjne wstawki na przyłączach.

 (1.2) Drewniane wstawki na elewacji pełnią funkcję dekoracyjną oraz urozmaicają prostą bryłę budynku.

 (1.3) Dłuższe wypowiedzi malowniczo trącą folklorem i zawierają ludowe wstawki gwarowe.

 (1.3) Otwarty organowym wstępem (…) przynosi porcję całkiem przyjemnego, chwytliwego gitarowego riffowania, zgrabnie uzupełnionego instrumentalną wstawką z użyciem syntezatora gitarowego.

 (1.4) (…) programy telewizyjne są jak nigdy dotąd gęsto posiekane reklamami rozmaitych firm, co dodatkowo świadczy o zubożeniu właścicieli mediów, którzy bez litości faszerują każdy nadawany materiał możliwie zyskownymi wstawkami reklamowymi.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. wstawianie n., wstawienie n., wstawiennictwo n.

 czas. wstawiać ndk., wstawić dk.

 przym. wstawienniczy, wstawiony

Wiktionary


wstawny

przeznaczony do wstawiania


SJP.pl


wstawowy

merystem wstawowy - partia tkanki umiejscowiona w łodydze niektórych roślin, np. traw, umożliwiająca im wzrost na długość


SJP.pl


wstążczyna

licha, marna wstążka


SJP.pl


wstążeczka

zdrobnienie od: wstążka


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) pot. zdrobn. od: wstążka

Wiktionary

Wymowa:

IPA: fstɔ̃w̃ˈʒɛt͡ʃka, AS: fstõũ̯žečka

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. wstężnica ż., wstążka

Wiktionary


wstążka

1. wąski i długi pasek tkaniny;
2. kształt wąskiego, długiego, wijącego się pasma;
3. potocznie: makaron w kształcie długiego, wąskiego paska


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) ozdobny, wąski pasek tkaniny

 (1.2) sport. przyrząd używany w gimnastyce artystycznej;

 (1.3) inform. element interfejsu użytkownika, zastępujący tradycyjne menu i paski narzędzi;

 (1.4) przen. coś wyglądającego na długie i wijące się

Wiktionary

  • wstążka – ozdobny, wąski pasek tkaniny
  • wstążka – jeden z przyrządów, używanych w gimnastyce artystycznej
  • wstążka – element interfejsu użytkownika komputera
  • wstęga orderowa – wstążka barwy przewidzianej dla danego orderu

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Dziewczynka miała błękitną wstążkę we włosach.

 (1.2) Wstążka nie może dotknąć ciała zawodniczki.

 (1.4) Podczas lotu samolotem widziałam wstążki dróg i rzek.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈfstɔ̃w̃ʃka, AS: fstõũ̯ška

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz.

:: zgrub. wstęga ż.

:: zdrobn. wstążeczka ż.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) gw-pl|Górny Śląsk|szlajfka.

Wiktionary


wstążkowaty

przypominający wstążkę


SJP.pl


wstążkowy

przymiotnik od: wstążka


SJP.pl


wstecz

w kierunku przeciwnym do dotychczasowego


SJP.pl

przysłówek

 (1.1) do tyłu (w czasie lub przestrzeni)

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Patrząc wstecz myślę, że to był dobry pomysł.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: fstɛt͡ʃ, AS: fsteč

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. wsteczny m.

 przym. wsteczny

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) wspak

Wiktionary


wsteczniak

osoba zacofana pod względem kulturalnym, przeciwna zmianom, nowym ideom i postępowi; obskurant, obskurantysta, wstecznik, zacofaniec, konserwatysta


SJP.pl


wstecznictwo

1. pogardliwie, zwłaszcza w ideologii marksistowskiej: wyznawanie, głoszenie, lub działanie na rzecz poglądów sprzecznych z "postępowymi"; kierowanie się "wstecznymi" poglądami w działaniu;
2. w łowiectwie: zanikanie u niektórych samców odnóg w porożu (w wieku pełnego rozwoju zwierzęcia)


SJP.pl


wstecznik

osoba zacofana pod względem kulturalnym, przeciwna zmianom, nowym ideom i postępowi; obskurant, obskurantysta, wsteczniak, zacofaniec, konserwatysta


SJP.pl


wsteczność

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) odprzym. cecha tego, co jest wsteczne; cecha tych, którzy są wsteczni

Wiktionary

Powiązane:

 przym. wsteczny

 przysł. wstecznie

Wiktionary


wsteczny

1. skierowany w tył, poruszający się do tyłu;
2. przestarzały, przeciwstawiający się postępowi


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) związany z kierunkiem wstecz, do tyłu

 (1.2) taki który hołduje temu, co nienowoczesne, przestarzałe i przeciwstawia się postępowi

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈfstɛt͡ʃnɨ, AS: fstečny

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. wsteczność ż., uwstecznianie n., uwstecznienie n., wstecznik m., wstecznictwo n., wsteczniak m.

 czas. uwsteczniać ndk., uwstecznić dk.

 przysł. wstecznie, wstecz

Wiktionary


wstęga

1. szeroka wstążka;
2. wijące się pasmo czegoś


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) duża (w szczególności szeroka) wstążka

 (1.2) przen. długi obiekt, który wije się, meandruje

Wiktionary

  • wstęga – element orderu bądź innego odznaczenia
  • wstęga – element godła tarczy herbowej
  • wstęga boczna – pasmo włókien nerwowych przebiegające w pniu mózgu
  • wstęga boczna – widmo sygnału modulowanego amplitudowo
  • wstęga Bollingera
  • wstęga Möbiusa
  • Wstęga Warty
  • Błękitna Wstęga Atlantyku

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Rodzina złożyła na grobie wieniec udekorowany wstęgami.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈfstɛ̃ŋɡa, AS: fstŋga

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz.

:: zdrobn. wstążka ż.

 przym. wstęgowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) taśma; gw-pl|Górny Śląsk|szlajfa.

Wiktionary


wstęgor

wstęgor królewski - gatunek ryby głębinowej z rzędu strojnikokształtnych


SJP.pl


wstęgoszyi

elfik wstęgoszyi - gatunek ptaka z rodziny kolibrowatych


SJP.pl


wstęgowanie

w geologii o skałach i kamieniach: naprzemienne ułożenie warstewek o różnym natężeniu barwy


SJP.pl


wstęgowany

w geologii: iły wstęgowane - drobnoziarniste skały osadowe, składające się głównie z minerałów ilastych i pyłu kwarcowego, występujące w różniących się barwą warstwach; iły wstęgowe


SJP.pl


wstęgowaty

przypominający wstęgę, podobny do wstęgi


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) przypominający wstęgę, posiadający kształt wstęgi

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Jedna wić jest poprzeczna, wstęgowata, a druga podłużna, gładka, skierowana ku tyłowi komórki.

Wiktionary


wstęgowy

1. dawniej: odnoszący się do wstęgi, mający kształt wstęgi;
2. ceramika wstęgowa - naczynia gliniane o ornamentyce w kształcie wstęg, charakterystycznej dla kultury europejskiej plemion przedhistorycznych;
3. piła wstęgowa - piła w postaci taśmy stalowej z ostrzami (zębami) na brzegach, osadzona na dwóch obracających się tarczach, służąca do przecinania drewna;
4. w geologii: iły wstęgowe - drobnoziarniste skały osadowe, składające się głównie z minerałów ilastych i pyłu kwarcowego, występujące w różniących się barwą warstwach; iły wstęgowane


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z wstęgą, dotyczący wstęgi

przymiotnik jakościowy

 (2.1) przypominający kształtem wstęgę

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. wstężnica ż., wstęga ż.

Wiktionary


wstęp

wyodrębniona graficznie początkowa część dzieła wprowadzająca w jego treść


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) wejście dokądś

 (1.2) prawo wejścia dokądś

 (1.3) początek jakiejś czynności

 (1.4) w tytułach książek i nazwach wykładów: podstawowe zagadnienia

 (1.5) początkowa część utworu literackiego lub muzycznego

 (1.6) początkowy, wydzielony fragment książki, opisujący cel, historię jej powstania i wprowadzający w treść

Wiktionary

Wstęp (stgr. προοίμιον, łac. exordium) – początkowa część wypowiedzi. Zadaniem wstępu jest pozyskanie przez autora przychylności i uwagi odbiorcy oraz wyjaśnienie celu wypowiedzi. Teorią wstępu zajmuje się retoryka.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Wstęp tylko za okazaniem zaproszenia.

 (1.2) Od czasu, gdy rozbiłem lampę, nie mam wstępu do tego klubu.

 (1.3) Na wstępie podam zarys problemu.

 (1.4) W końcu zaliczyłem wstęp do teorii obwodów!

 (1.5) We wstępie Iliady znajduje się inwokacja do Muzy.

 (1.5) We wstępie słychać delikatny fortepian i towarzyszącą mu gitarę.

 (1.6) We wstępie tłumacz opisał trudności, jakich nastręczało oddanie w tłumaczeniu gier słownych oryginału.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: fstɛ̃mp, AS: fstẽmp

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. wstępniak m., wstępny m., wstępowanie n., wstąpienie n.

 czas. wstępować ndk., wstąpić dk.

 przym. wstępny

 przysł. wstępnie

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) wejście

 (1.2) prawo wejścia

 (1.3) początek

 (1.4) wprowadzenie, prolegomena, propedeutyka, podstawy

 (1.5) preludium, przygrywka, uwertura, prolog, preambuła, introdukcja

 (1.6) przedmowa, wprowadzenie, zapowiedź, przedsłowie, prolegomena

Wiktionary


wstępniaczek

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) zdrobn. od wstępniak

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. wstępniak m.

Wiktionary


wstępniak

artykuł wstępny; edytorial


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) artykuł wstępny

Wiktionary

  • artykuł wstępny – w czasopiśmie
  • przedkuwka – w metalurgii

Wikipedia

Powiązane:

 rzecz. wstęp m.

:: zdrobn. wstępniaczek m.

 czas. wstąpić, wstępować

Wiktionary


wstępnica

część okrężnicy od zastawki krętniczo-kątniczej do prawego zgięcia wątrobowego; okrężnica wstępująca


SJP.pl

Okrężnica wstępująca, wstępnica (łac. colon ascendens) – w anatomii człowieka część okrężnicy, która obejmuje obszar od zastawki krętniczo-kątniczej (będąc przedłużeniem jelita ślepego) do zgięcia prawego (wątrobowego), gdzie przechodzi w okrężnicę poprzeczną. Okrężnica wstępująca ma około 15–20 cm długości i leży przy tylnej ścianie brzucha. Od przodu i z boków otacza ją otrzewna.

Wikipedia


wstępnie

przysłówek

 (1.1) na wstępie, początkowo

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. wstęp m., wstępny mos.

 czas. wstąpić, wstępować

 przym. wstępny

Wiktionary


wstępny

będący początkiem, odbywający się na początku; początkowy, przygotowawczy


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) robiony na początku (wstępie)

 (1.2) dający prawo wstępu lub przejścia pewnego etapu

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (2.1) praw. przodek danej osoby;

Wiktionary

Wstępny lub antenat (l.mn. antenaci), ascendent (l.mn. ascendenci) – pojęcie używane w prawie i genealogii, oznaczające każdego przodka danej osoby: rodziców (ojca, matkę), dziadków (dziadka, babcię), pradziadków (pradziadka, prababcię), prapradziadków itd. Stosunek faktyczny pomiędzy daną osobą a jej wstępnym polega na tym, że ta pierwsza pochodzi od tego drugiego. Osoby te są spokrewnione ze sobą w linii prostej.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Wstępną czynnością jest umycie rąk, dopiero później możesz robić obiad.

 (1.1) To są tylko wstępne ustalenia, wiele może się zmienić.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈfstɛ̃mpnɨ, AS: fstmpny

Wiktionary

Powiązane:

 przysł. wstępnie

 zob. wstęp.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) propedeutyczny

 (1.2) eliminacyjny, selekcyjny

 (2.1) antenat, ascendent

Wiktionary


wstępować

czasownik nieprzechodni niedokonany (dk. wstąpić)

 (1.1) wejść gdzieś na krótko

 (1.2) wchodzić gdzieś wyżej

 (1.3) książk. wchodzić do wnętrza

 (1.4) zostawać członkiem jakiejś organizacji, ugrupowania

 (1.5) urz. stawać się elementem określonej relacji

 (1.6) o uczuciu: ogarniać kogoś

 (1.7) stawać się opanowanym przez coś lub kogoś

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) We wtorki po szkole wstępuję do babci.

 (1.1) Celina musi zawsze wstępować do tej samej drogerii?

 (1.2) Ten Jezus, wzięty od was do nieba, przyjdzie tak samo, jak widzieliście Go wstępującego do nieba.

 (1.3) Hobbity bały się wstępować w mroczną gęstwinę.

 (1.4) Poetka wstępowała do partii dwukrotnie.

 (1.4) Dziewczęta zazwyczaj wstępowały do karmelitanek po maturze.

 (1.5) Jej synowie wstępowali w związki małżeńskie rok po roku.

 (1.6) Wstępowała w nich nadzieja, gdy tylko było z oddali słychać dźwięk dzwonów.

 (1.7) Ile razy z nim rozmawiała, jakby diabeł w nią wstępował.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: fstɛ̃mˈpɔvat͡ɕ, AS: fstẽmpovać

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. wstęp mrz., wstępny mos., wstępniak mrz., wstępowanie n., wstąpienie n.

 czas. stąpać, wstąpić dk.

 przym. wstępny

 przysł. wstępnie

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) wpadać

Wiktionary


wstępowanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|wstępować.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌfstɛ̃mpɔˈvãɲɛ, AS: fstmpovãńe

Wiktionary

Powiązane:

 czas. wstępować, wstąpić

 rzecz. wstąpienie n., wstęp mrz.

Wiktionary


wstężniak

rozdzielnopłciowy robak o wydłużonym ciele, żyjący a wodach morskich lub słodkich


SJP.pl


wstężniaki

rozdzielnopłciowy robak o wydłużonym ciele, żyjący a wodach morskich lub słodkich


SJP.pl

Wstężnice (Nemertea), wstężniaki (Nemertini lub Nemertina) – typ zwierząt bezkręgowych o bardzo długim, robakokształtnym, obłym lub płaskim, nieczłonowanym ciele, w większości wodnych, przeważnie morskich. Charakterystyczną cechą (synapomorficzną) wstężnic jest obecność długiego, wysuwanego, chwytnego ryjka (proboscis), oddzielonego od jelita, uzbrojonego lub nie, osadzonego luźno w pochwie zwanej rynchocelem. Typ obejmuje co najmniej 900 szeroko rozprzestrzenionych gatunków.

Wikipedia


wstężnica

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) zool. zwierzę należące do typu nazwa systematyczna|Nemertea|ref=tak.;

 (1.2) bot. rodzaj glonów z grupy zielenic

Wiktionary

Wstężnice (Nemertea), wstężniaki (Nemertini lub Nemertina) – typ zwierząt bezkręgowych o bardzo długim, robakokształtnym, obłym lub płaskim, nieczłonowanym ciele, w większości wodnych, przeważnie morskich. Charakterystyczną cechą (synapomorficzną) wstężnic jest obecność długiego, wysuwanego, chwytnego ryjka (proboscis), oddzielonego od jelita, uzbrojonego lub nie, osadzonego luźno w pochwie zwanej rynchocelem. Typ obejmuje co najmniej 900 szeroko rozprzestrzenionych gatunków.

Wikipedia

Powiązane:

 rzecz. wstęga ż., wstążka ż., wstążeczka ż.

 przym. wstęgowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) wstężniak

Wiktionary


wstężnicowate

rodzina glonów z gromady zielenic


SJP.pl


wstężnicowaty

o cechach wstężnicowatych (rodzina glonów)


SJP.pl


wstężnicowce

rząd glonów z gromady zielenic


SJP.pl


wstężnicowiec

przedstawiciel rzędu glonów z gromady zielenic


SJP.pl


wstężyk

rodzaj lądowych ślimaków z rzędu trzonkoocznych


SJP.pl


wstręcik

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) zdrobn. od wstręt

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. wstręt m.

Wiktionary


wstręciuch

potocznie o człowieku niemiłym, złośliwym


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy

 (1.1) pejor. lub niekiedy żart. osoba niemiła, wywołująca niechęć

Wiktionary

Patrz:

wstręciuch

Przykłady

 (1.1) Stało się to zaraz po tym, jak po raz kolejny usłyszałem w telewizji, że głównym zadaniem policji jest od jakiegoś czasu łapanie tych wstręciuchów, którzy jeżdżą samochodami bez zapiętych pasów bezpieczeństwa.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. wstręt m., wstrętność ż.

:: zdrobn. wstręciuszek m.

:: fż. wstręciucha ż.

 przym. wstrętny

 przysł. wstrętnie

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) obrzydliwiec

Wiktionary


wstręciucha

wstręciuch


SJP.pl

Patrz:

wstręciuch

wstręciuszek

zdrobnienie od: wstręciucha


SJP.pl


wstręciuszka

zdrobnienie od: wstręciucha


SJP.pl


wstręt

niechęć, obrzydzenie, odraza do kogoś, czegoś lub jakiejś okoliczności


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) intensywne uczucie niechęci, odraza;

 (1.2) daw. przeszkoda lub trudność

Wiktionary

  • wstręt – silna emocja
  • Wstręt – film Romana Polańskiego

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Postępowanie polityków wywołuje we mnie wstręt.

 (1.1) Rozejrzał się po pomieszczeniu i ze wstrętem wzdrygnął się, gdy dostrzegł biegnącego wzdłuż ściany karalucha.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: fstrɛ̃nt, AS: fstrẽnt

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. wstręciuch m., wstręciucha ż.

:: zdrobn. wstręcik m.

:: zgrub. wstręcizna ż.

 przym. wstrętny

 przysł. wstrętnie

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) obrzydzenie, awersja

Wiktionary


wstrętnie

przysłówek

 (1.1) w sposób wstrętny; paskudnie

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈfstrɛ̃ntʲɲɛ, AS: fstrntʹńe

Wiktionary

Powiązane:

 przym. wstrętny

 rzecz. wstręt m., wstręciuch mzw.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) strasznie, obrzydliwie, okropnie

Wiktionary


wstrętniej

stopień wyższy od przysłówka: wstrętnie


SJP.pl


wstrętniejszy

stopień wyższy od przymiotnika: wstrętny


SJP.pl


wstrętny

przymiotnik

 (1.1) wywołujący obrzydzenie

 (1.2) pot. powodujący rozczarowanie (czasem w tonie żartobliwym)

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Co za wstrętne robale!

 (1.2) Jesteś wstrętny, że nawet nie zadzwoniłeś!

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈfstrɛ̃ntnɨ, AS: fstrntny

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. wstręt mrz., wstręciuch mos., wstręciucha ż.

 przysł. wstrętnie

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) obrzydliwy, ohydny, straszny, odrażający, paskudny, obleśny, obmierzły, obskurny, parszywy, przebrzydły, świński, uświniony, brudny, nieapetyczny, szkaradny, szpetny, koszmarny, odpychający

Wiktionary


wstrząs

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) silne, gwałtowne drgnięcie

 (1.2) bardzo silna emocja

 (1.3) zaburzenie dotychczasowego stanu rzeczy

 (1.4) med. zaburzenia czynności organizmu występujące jako reakcja na ciężkie urazy, następstwo operacji itp.;

Wiktionary

Wstrząs (łac. commotus, ang. shock) – nagły kliniczny stan zagrożenia życia, w którym na skutek dysproporcji między zapotrzebowaniem a dostarczeniem odpowiedniej ilości tlenu i substancji odżywczych do komórek organizmu dochodzi do upośledzenia funkcji i niewydolności wielu narządów. Może mieć różne przyczyny, jednak przebieg w większości przypadków jest podobny i ma podobne skutki – może prowadzić do utraty przytomności, niewydolności wielonarządowej, a nawet zgonu.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Nastąpiły wstrząsy sejsmiczne w dolinie rzeki. Wstrząsy miały siłę czterech stopni w skali Richtera.

 (1.2) Rozwód jej rodziców spowodował u niej wielki wstrząs emocjonalny.

 (1.4) Jeżeli nieleczony pies przeżyje fazę ostrą zatrucia i nie wystąpi u niego wstrząs, wówczas rokowanie jest pomyślne.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: fsṭʃɔ̃w̃s, AS: fsṭšõũ̯s

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. wstrząsanie n., wstrząśnięcie n., wstrząsik mrz., otrzęsiny nmos.

 czas. wstrząsać ndk., wstrząsnąć dk., trząść ndk., trząsać ndk.

 przym. wstrząsowy

 przysł. wstrząsowo

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) wstrząśnięcie

 (1.2) szok, trauma, uraz

 (1.3) szok

 (1.4) szok, porażenie, uraz

Wiktionary


wstrząsać

czasownik

 (1.1) szybko czymś ruszać w te i we wte

 (1.2) przen. przerażać, wzbudzać silne emocje

Wiktionary

Przykłady

 (1.2) Jego żona napisała wstrząsającą książkę

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈfsṭʃɔ̃w̃sat͡ɕ, AS: fsṭšõũ̯sać

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. wstrząs m., wstrząsanie n., wstrząśnięcie n.

 czas. wstrząsnąć, trząść, trząsać

 przym. wstrząsowy

 przysł. wstrząsowo, wstrząsająco

Wiktionary


wstrząsacz

w budownictwie: maszyna do mechanicznego wstrząsania czymś, ułatwiająca mieszanie, rozdzielanie, ściślejsze wypełnianie, a także zagęszczanie i ubijanie mas o konsystencji plastycznej, np. betonu; wstrząsak, wstrząsarka, wibrator


SJP.pl


wstrząsająco

przysłówek

 (1.1) prowokując mocne wrażenie, powodując wstrząs

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Kiecka Lidki okazała się być wstrząsająco niestosowna.

Wiktionary

Powiązane:

 czas. wstrząsać ndk., wstrząsnąć dk.

 rzecz. wstrząsanie n., wstrząsacz mos./mrz., wstrząsak mrz., wstrząsarka ż.

Wiktionary


wstrząsający

przerażający, wywołujący bardzo silne, gwałtowne emocje


SJP.pl


wstrząsak

1. w budownictwie: maszyna do mechanicznego wstrząsania czymś, ułatwiająca mieszanie, rozdzielanie, ściślejsze wypełnianie, a także zagęszczanie i ubijanie mas o konsystencji plastycznej, np. betonu; wstrząsacz, wstrząsarka, wibrator;
2. w technice: część maszyny do wyrobu zapałek


SJP.pl


wstrząsanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|wstrząsać.

Wiktionary

Powiązane:

 czas. wstrząsać ndk.

 rzecz. wstrząs mrz.

 przysł. wstrząsająco

Wiktionary


wstrząsarka

w budownictwie: maszyna do mechanicznego wstrząsania czymś, ułatwiająca mieszanie, rozdzielanie, ściślejsze wypełnianie, a także zagęszczanie i ubijanie mas o konsystencji plastycznej, np. betonu; wstrząsacz, wstrząsak, wibrator


SJP.pl

Wstrząsarka, wytrząsarka – urządzenie laboratoryjne służące do szybkiego i efektywnego mieszania małych objętości cieczy lub tworzenia zawiesin.

Jednym z kilku typów wstrząsarek jest, zwane żargonowo worteksem lub vortexem (od ang. vortex mixer), urządzenie mające silnik elektryczny z pionowo osadzonym wałkiem, na którego wystającym końcu osadzona jest gumowa nakładka wyprofilowana odpowiednio do kształtu dna próbówek i podobnych naczyń. Nakładka ta jest osadzona mimośrodowo w taki sposób, że gdy silnik pracuje, oscyluje ona po okręgu. Gdy do nakładki jest dociśnięte dno naczynia, jej drgania wprawiają w ruch ciecz w nim zawartą, która także zaczyna wirować, tworząc wir. Zapewnia to bardzo efektywne i szybkie mieszanie zawartości naczynia, a także dyspergowanie w cieczy osadów lub innych cząstek stałych. Wstrząsarki przeważnie są wyposażone w regulator szybkości obrotowej oraz we włącznik pracy ciągłej lub tymczasowej. Niektóre modele można włączać „automatycznie” dociśnięciem naczynia do nakładki lub przez czujnik podczerwieni wykrywający naczynie na niej obecne.

Wikipedia


wstrząść

wstrząsnąć;
1. wprawić w krótki, gwałtowny ruch; potrząsnąć, zatrząść;
2. wzbudzić silne emocje; poruszyć;
3. wstrząść się - ulec drganiom, skurczom, wstrząsom


SJP.pl


wstrząsik

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) zdrobn. od wstrząs

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) To nie wstrząs, lecz tylko mały wstrząsik.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. wstrząs m.

Wiktionary


wstrząsnąć

1. wprawić w krótki, gwałtowny ruch; wstrząść, potrząsnąć, zatrząść;
2. wzbudzić silne emocje; wstrząść, poruszyć;
3. spowodować gwałtowne, nieoczekiwane zmiany;
4. wstrząsnąć się - ulec drganiom, skurczom, wstrząsom


SJP.pl

czasownik przechodni dokonany (ndk. wstrząsać)

 (1.1) dokonany od|wstrząsać.

czasownik zwrotny dokonany wstrząsnąć się (ndk. wstrząsać się)

 (2.1) dokonany od|wstrząsać się.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈfsṭʃɔ̃w̃snɔ̃ɲt͡ɕ, AS: fsṭšõũ̯snõńć

Wiktionary

Powiązane:

 czas. wstrząsać

 rzecz. wstrząs mrz., wstrząśnięcie n., niewstrząśnięcie n., wstrząśnienie n., niewstrząśnienie n.

 przysł. wstrząsająco

Wiktionary


wstrząśnięcie

1. wprawić w krótki, gwałtowny ruch; wstrząść, potrząsnąć, zatrząść;
2. wzbudzić silne emocje; wstrząść, poruszyć;
3. spowodować gwałtowne, nieoczekiwane zmiany;
4. wstrząsnąć się - ulec drganiom, skurczom, wstrząsom


SJP.pl


wstrząśnienie

1. wprawić w krótki, gwałtowny ruch; wstrząść, potrząsnąć, zatrząść;
2. wzbudzić silne emocje; wstrząść, poruszyć;
3. spowodować gwałtowne, nieoczekiwane zmiany;
4. wstrząsnąć się - ulec drganiom, skurczom, wstrząsom


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) wstrząs

Wiktionary

Powiązane:

 czas. wstrząsnąć

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) wstrząśnięcie n.

Wiktionary


wstrząśnięty

1. wprawić w krótki, gwałtowny ruch; wstrząść, potrząsnąć, zatrząść;
2. wzbudzić silne emocje; wstrząść, poruszyć;
3. spowodować gwałtowne, nieoczekiwane zmiany;
4. wstrząsnąć się - ulec drganiom, skurczom, wstrząsom


SJP.pl


wstrząsoodporność

wstrząsoodporny


SJP.pl

Patrz:

wstrząsoodporny

wstrząsoodporny

odporny na wstrząsy; udaroodporny


SJP.pl


wstrząsowo

wstrząsowy


SJP.pl

Patrz:

wstrząsowy

wstrząsowy

przymiotnik od: wstrząs


SJP.pl


wstrząsy

rzeczownik, rodzaj niemęskoosobowy, liczba mnoga

 (1.1) środ. dyskoteka

Wiktionary

Wstrząsy lub Wężoidy (ang. Tremors) – amerykański film z gatunku: horror, czarna komedia, Sci-Fi wyreżyserowany w 1990 roku przez Rona Underwooda.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ˈfsṭʃɔ̃w̃sɨ, AS: fsṭšõũ̯sy

Wiktionary


wstrzał

1. strzelenie z broni palnej w określony punkt;
2. w łowiectwie: miejsce, którędy pocisk dostał się do ciała dużego zwierzęcia łownego;
3. w piłce nożnej: posłanie piłki w określone miejsce po wielokrotnych próbach właściwego wycelowania


SJP.pl


wstrzeliwanie

próba uzyskania lepszej celności strzałów poprzez korektę błędów popełnionych przy poprzednich strzałach


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|wstrzeliwać.

Wiktionary

Powiązane:

 czas. wstrzeliwać ndk.

 rzecz. strzelec mos., strzelanina ż.

Wiktionary


wstrzemięźliwie

przysłówek sposobu

 (1.1) z umiarem

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. wstrzemięźliwość ż.

 przym. wstrzemięźliwy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) powściągliwie, umiarkowanie

Wiktionary


wstrzemięźliwiej

stopień wyższy od przysłówka: wstrzemięźliwie


SJP.pl


wstrzemięźliwość

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) powstrzymywanie się od czego

Wiktionary

Wikipedia

Powiązane:

 przym. wstrzemięźliwy

 przysł. wstrzemięźliwie

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) abstynencja, powściągliwość, umiar

Wiktionary


wstrzemięźliwszy

stopień wyższy od przymiotnika: wstrzemięźliwy


SJP.pl


wstrzemięźliwy

umiejący powstrzymać się od pokus; powściągliwy, opanowany


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) zachowujący umiar, potrafiący powstrzymać się od czego

 (1.2) świadczący o zachowywaniu umiaru

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. wstrzemięźliwość ż.

 przysł. wstrzemięźliwie

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) powściągliwy

Wiktionary


wstrzykiwać

czasownik przechodni niedokonany (dk. wstrzyknąć)

 (1.1) med. wprowadzać płyn do ciała za pomocą strzykawki

 (1.2) techn. wprowadzać płyn lub gaz do czegoś pod ciśnieniem

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. wstrzykiwanie n., wstrzyknięcie n., strzykawka ż., zastrzyk mrz.

 czas. wstrzyknąć dk.

 przym. zastrzykowy

Wiktionary


wstrzykiwanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|wstrzykiwać.

Wiktionary

Powiązane:

 czas. wstrzyknąć, wstrzykiwać ndk.

 rzecz. strzykawka ż.

Wiktionary


wstrzyknąć

czasownik przechodni dokonany (ndk. wstrzykiwać)

 (1.1) dokonany od|wstrzykiwać.

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Co pan mi wstrzyknął!?

 (1.1) Pani Basiu, proszę założyć Karemu dutkę, bo inaczej nie damy rady wstrzyknąć mu leku.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. wstrzykiwanie n., strzykawka ż., wstrzyknięcie n.

 czas. wstrzykiwać ndk.

 przym. zastrzykowy

Wiktionary


wstrzymać

czasownik przechodni dokonany (ndk. wstrzymywać)

 (1.1) dokonany od|wstrzymywać.

czasownik zwrotny dokonany wstrzymać się (ndk. wstrzymywać się)

 (2.1) dokonany od|wstrzymywać się.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. wstrzymywanie n., wstrzymanie n., trzymanie n.

 czas. wstrzymywać ndk., trzymać ndk.

Wiktionary


wstrzymanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|wstrzymać.

Wiktionary

Powiązane:

 czas. trzymać, wstrzymywać ndk., wstrzymać dk.

 rzecz. wstrzymywanie n.

Wiktionary


wstrzymywać

czasownik przechodni niedokonany (dk. wstrzymać)

 (1.1) powodować zatrzymanie czegoś, co ma się poruszać

 (1.2) odkładać na później

czasownik zwrotny niedokonany wstrzymywać się (dk. wstrzymać się)

 (2.1) nie pozwalać sobie na co

 (2.2) nie wykonywać czegoś przez pewien czas

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. wstrzymywanie n., wstrzymanie n.

 czas. trzymać, wstrzymać dk.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) zatrzymywać

 (1.2) zawieszać

 (2.1) powstrzymywać się, powściągać się

 (2.2) odczekiwać, zaprzestawać

Wiktionary


wstrzymywanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|wstrzymywać.

Wiktionary

Powiązane:

 czas. trzymać, wstrzymywać ndk., wstrzymać dk.

 rzecz. wstrzymanie n.

Wiktionary


wstukać

potocznie:
1. wprowadzić tekst, posługując się klawiaturą;
2. nauczyć się czegoś mechanicznie, bez zrozumienia; wklepać


SJP.pl

czasownik przechodni dokonany (ndk. wstukiwać)

 (1.1) dokonany od|wstukiwać.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈfstukat͡ɕ, AS: fstukać

Wiktionary

Powiązane:

 czas. wstukiwać

 rzecz. wstukanie n.

Wiktionary


wstukanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|wstukać.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: fstuˈkãɲɛ, AS: fstukãńe

Wiktionary

Powiązane:

 czas. wstukać, wstukiwać

Wiktionary


wstukiwać

potocznie:
1. wprowadzać tekst, posługując się klawiaturą;
2. uczyć się czegoś mechanicznie, bez zrozumienia


SJP.pl

czasownik przechodni niedokonany (dk. wstukać)

 (1.1) uderzając w klawisze, wprowadzać cyfry lub znaki do urządzenia

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Każdy w inny sposób składa podpis, pisze na klawiaturze, a nawet wstukuje kod PIN podczas korzystania z bankomatu.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: fstuˈcivat͡ɕ, AS: fstuḱivać

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. wstukanie n. dk., wstukiwanie n. ndk.

 czas. wstukać dk.

Wiktionary


wstukiwanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|wstukiwać.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌfstuciˈvãɲɛ, AS: fstuḱivãńe

Wiktionary

Powiązane:

 czas. wstukiwać

Wiktionary


wstyd

przykre uczucie doznawane przy ujawnieniu złego postępku


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) psych. niemiłe uczucie spowodowane świadomością zrobienia czegoś nieodpowiedniego, złego;

 (1.2) uczucie onieśmielenia, zażenowania

 (1.3) stpol. stygnięcie, ostyganie

Wiktionary

  • wstyd − emocja
Literatura
  • Wstyd − powieść Salmana Rushdie
Film

Wstyd - Strona internetowa Tymona Maliszewskiego i Adama Zaba

  • Wstyd (Shame) − brytyjski film dramatyczny z 2011 roku, w reżyserii Steve'a McQueena
  • Wstyd (La vergüenza) − hiszpański dramat obyczajowy z 2009 roku, w reżyserii Davida Planella
  • Wstyd − polski dramat obyczajowy z 2006 roku, w reżyserii Piotra Matwiejczyka
  • Wstyd (Hong yan) − chiński film dramatyczny z 2005 roku, w reżyserii Yu Li
  • Wstyd (Schande) − niemiecki film dramatyczny z 1999 roku, w reżyserii Claudii Prietzel
  • Wstyd (Shame) − amerykański film dramatyczny z 1992 roku, w reżyserii Dana Lernera
  • Wstyd (Shame) − amerykański niemy film dramatyczny z 1921 roku, w reżyserii Emmetta J. Flynna

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Agnieszka zaczerwieniła się ze wstydu.

 (1.2) Bójka między kibicami obu drużyn była widowiskiem przynoszącym wstyd.

 (1.2) Dzisiaj jest tylu magistrów, że aż wstyd mieć tylko średnie wykształcenie.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: fstɨt, AS: fstyt

Wiktionary

Powiązane:

 (1.1)

 rzecz. wstydliwość ż., wstydzenie n., zawstydzenie n.

 czas. wstydzić się ndk., zawstydzać ndk.

 przym. wstydliwy

 przysł. wstydliwie

 ims. zawstydzony

 (1.3)

 czas. stydnąć, stygnąć

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) kompromitacja, upokorzenie, hańba, daw. gańba, pot. poruta, pot. obciach, pot. wiocha, książk. blamaż

 (1.2) skrępowanie, zażenowanie, żenada

Wiktionary


wstydlin

roślina z rodziny liliowatych; knifofia


SJP.pl

Trytoma, knifofia, wstydlin (Kniphofia) – rodzaj roślin z rodziny złotogłowowatych. Obejmuje 70 gatunków. Większość gatunków (48) występuje w południowej części Afryki, zwłaszcza w Górach Smoczych. W górach Afryki środkowej rosną 22 gatunki (na północy sięgają do Kamerunu i Erytrei). Dwa opisano także z Madagaskaru, a jeden z Jemenu.

Wikipedia


wstydliwie

przysłówek

 (1.1) w sposób wstydliwy

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. wstyd m., wstydliwość ż.

 przym. wstydliwy

Wiktionary


wstydliwiej

stopień wyższy od przysłówka: wstydliwie


SJP.pl


wstydliwość

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) odprzym. cecha tego, co jest wstydliwe; cecha tych, którzy są wstydliwi

Wiktionary

Wstydliwość (łac. Pudor, ang. modesty) – cnota naturalna, która chroni intymność osoby. Również cecha osoby, polegająca na częstym odczuwania emocji wstydu lub określana też jako skromność w ubiorze.

Wstydliwość jest ceniona w wielu religiach. m.in. w judaizmie, chrześcijaństwie, islamie (por. hidżab) i buddyzmie.

Rzymskim uosobieniem (personifikacją) tej cnoty jest Pudicitia.

Wikipedia

Powiązane:

 rzecz. wstyd m., zawstydzenie n.

 przym. wstydliwy

 przysł. wstydliwie

Wiktionary


wstydliwszy

stopień wyższy od przymiotnika: wstydliwy


SJP.pl


wstydliwy

przymiotnik

 (1.1) łatwo odczuwający wstyd

 (1.2) świadczący o wstydliwości

 (1.3) powodujący odczucie wstydu

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Nie wydawał się ani nieśmiały, ani wstydliwy.

 (1.3) Ta wstydliwa choroba nie musi koniecznie wiązać się z bólem i często może przebiegać bezobjawowo.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. wstyd mrz., wstydliwość ż.

 czas. wstydzić się

 przysł. wstydliwie

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) bojaźliwy, nieśmiały, płochliwy, skrępowany, skromny

 (1.3) krępujący, nieprzyzwoity, niezręczny, żenujący

Wiktionary


wstydzioch

potocznie: kobieta wstydliwa; wstydzioszka


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) pot. wstydliwa osoba

Wiktionary


wstydziocha

potocznie: kobieta wstydliwa; wstydzioszka


SJP.pl


wstydzioszek

potocznie: kobieta wstydliwa; wstydziocha


SJP.pl


wstydzioszka

potocznie: kobieta wstydliwa; wstydziocha


SJP.pl


wsunąć

1. sunąc, umieścić coś na czymś lub wewnątrz czegoś; włożyć, nałożyć, wsadzić;
2. dać coś komuś niepostrzeżenie lub wbrew czyjejś woli; wetknąć, wepchnąć;
3. potocznie: zjeść dużo i łapczywie; wszamać, wtranżolić, spałaszować, wpałaszować, opędzlować;
4. wsunąć się:
a) wejść gdzieś ukradkiem;
b) czołgając się, dostać się gdzieś; wpełznąć, wślizgnać się;
c) zostać wsuniętym, włożonym gdzieś, często mimowolnie, w miejsce niewłaściwe


SJP.pl

czasownik przechodni dokonany (ndk. wsuwać)

 (1.1) dokonany od|wsuwać.

czasownik zwrotny dokonany wsunąć się (ndk. wsuwać się)

 (2.1) dokonany od|wsuwać się.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. wsunięcie n., wsuwka ż., suw mrz.

 czas. zasuwać

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) gw-pl|Śląsk Cieszyński|styrczyć.

Wiktionary


wsuw

w technice: wsuwanie, wsunięcie


SJP.pl


wsuwać

1. sunąc, umieszczać coś na czymś lub wewnątrz czegoś; wkładać, nasuwać
2. dawać coś komuś niepostrzeżenie
3. potocznie: jeść ze smakiem
4. wsuwać się:
a) wchodzić ukradkiem
b) czołgając się, dostawać się gdzieś; wpełzać
c) być wsuwanym


SJP.pl

czasownik przechodni niedokonany (dk. wsunąć)

 (1.1) sunąć czymś, umieszczać to gdzieś

 (1.2) dawać komu co w sposób skryty

 (1.3) pot. jeść dużo i szybko

czasownik zwrotny niedokonany wsuwać się (dk. wsunąć się)

 (2.1) sunąc się, dostawać się gdzieś

 (2.2) wchodzić ukradkiem

 (2.3) być wsuwanym gdzieś

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. wsuwanie n., wsuwka ż., suw mrz.

 czas. zasuwać

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) umieszczać, wkładać

 (1.2) dać ukradkiem, przekazywać

 (1.3) jeść, pochłaniać, wcinać, zajadać, zjadać

Wiktionary


wsuwalność

stopień łatwości wsunięcia czegoś


SJP.pl


wsuwalny

dający się wsuwać


SJP.pl


wsuwanka

w budownictwie drewnianym: krótkie deski, wsunięte między belki stropowe, uszczelniające pokrycie


SJP.pl


wsuwka

spinka przytrzymująca włosy


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) fryzj. spinka do włosów w postaci zagiętej, cienkiej i wąskiej metalowej blaszki

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈfsufka, AS: fsufka

Wiktionary

Powiązane:

 czas. zasuwać ndk., wsuwać ndk., wsunąć dk.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) gw-pl|Górny Śląsk, Poznań|szpanga.

Wiktionary


wsw

skrót od:
1. Wydział Spraw Wewnętrznych;
2. Wojskowa Służba Wewnętrzna


SJP.pl

skrótowiec, rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) = hist. wojsk. Wojskowa Służba Wewnętrzna;

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Idzie żołnierz z długimi włosami • WSW go goni alejami.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) współcz. ŻW

Wiktionary


wświecać

dawniej: świecąc, wnikać w coś


SJP.pl


wsyp

otwór służący do wsypywania materiałów sypkich lub w kawałkach do silosów, pionów zsypowych itp.


SJP.pl


wsypa

1. worek z gęstej tkaniny, który po wypełnieniu pierzem stanowi poduszkę lub pierzynę;
2. potocznie: wpadnięcie, skompromitowanie się


SJP.pl


wsypać

1. umieścić coś wewnątrz czegoś poprzez sypanie; nasypać
2. pot. zdradzić, wydać; wkopać, sypnąć
3. wsypać się:
a) wpaść gdzieś poprzez sypanie się
b) pot. zdradzić się, skompromitować się; wkopać się, wpaść
c) pot. zdradzić się wzajemnie


SJP.pl

czasownik

 (1.1) umieścić coś gdzieś dzięki sypaniu

 (1.2) pot. zdradzić kogoś

czasownik zwrotny

 (2.1) dostać się gdzieś poprzez sypanie

 (2.2) pot. zdradzić się

 (2.3) pot. zdradzić się wzajemnie

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Wsyp do czajnika herbatę!

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈfsɨpat͡ɕ, AS: fsypać

Wiktionary

Powiązane:

 czas. wsypywać, wysypywać

 rzecz. wsypanie n.

Wiktionary


wsypanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|wsypać.

Wiktionary

Powiązane:

 czas. wsypywać, wsypać dk.

Wiktionary


wsypka

zdrobnienie od: wsypa


SJP.pl


wsypowy

przymiotnik od: wsyp


SJP.pl


wsypywać

1. umieszczać coś wewnątrz czegoś poprzez sypanie
2. pot. zdradzać, wydawać; wkopywać, sypać
3. wsypywać się:
a) wpadać gdzieś poprzez sypanie się
b) pot. zdradzać się, kompromitować się; wkopywać się, wpadać
c) pot. zdradzać się wzajemnie


SJP.pl

czasownik

 (1.1) umieszczać coś sypkiego w czymś

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) - I nawet jesteś inteligentny - odparłam, wsypując chipsy do trzech wielkich mis.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: fsɨˈpɨvat͡ɕ, AS: fsypyvać

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. wsypanie n., wsypywanie n., wsyp m., wsypa ż.

 czas. wsypać, sypać, odsypywać, odsypać, zsypywać, zsypać, przesypywać, przesypać, wysypywać

 przym. wsypowy

Wiktionary


wsypywanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|wsypywać.

Wiktionary

Powiązane:

 czas. wysypywać, wsypywać ndk.

Wiktionary


wsysać

wciągać pod wpływem różnicy ciśnień


SJP.pl

czasownik niedokonany

 (1.1) ssąc, wciągać coś

Wiktionary


wsysacz

urządzenie służące do wsysania


SJP.pl


wsysalny

rzadko:
1. taki, który łatwo ulega wsysaniu;
2. taki, który łatwo wsysa


SJP.pl


wsz

skrót od: Wyższa Szkoła Zarządzania


SJP.pl


wsza

potocznie albo pogardliwie człowiek nikczemny


SJP.pl


wszak

inaczej: przecież, toż


SJP.pl

partykuła

 (1.1) …mająca nawiązywać do danej sytuacji, wypowiedzi i podkreślać jej prawdziwość, słuszność

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Biblioteka szkolna tradycyjnie, chyba można już tak napisać, wszak to już po raz piąty, zaprasza do wzięcia udziału w konkursie tematycznie związanym z motywem miłości w literaturze.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: fʃak, AS: fšak

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) przecież, przecie, wszakże; gw-pl|Śląsk Cieszyński|szak.

Wiktionary


wszakby

partykuła "wszak" wraz z cząstką trybu przypuszczającego


SJP.pl


wszakeś

partykuła "wszak" połączona z końcówką czasownikową drugiej osoby "-eś" (np. "Wszakeś im winien rewanż.")


SJP.pl


wszakożby

"wszakoż" wraz z cząstką trybu przypuszczającego


SJP.pl


wszakże

partykuła

 (1.1) … podkreślająca prawdziwość i oczywistość wypowiedzi

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Lepiej wszakże, jeśli pomiędzy skałą a skamieniałością jest istotna różnica w składzie chemicznym.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈfʃaɡʒɛ, AS: fšagže

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) przecież, przest. przecie, wszak; stpol. wżdy

Wiktionary


wszakżeby

partykuła "wszakże" z dołączoną końcówką "by"; wzmocnione "wszakby"


SJP.pl


wszakżeż

1. partykuła "wszakże" wzmocniona partykułą "-ż";
2. spójnik "wszakże" wzmocniony partykułą "-ż"


SJP.pl


wszamać

potocznie: zjeść dużo i łapczywie; zszamać, wtranżolić, spałaszować, wpałaszować, opędzlować


SJP.pl


wszarz

1. potocznie: człowiek mający wszy;
2. pospolicie: człowiek nikczemny, bez godności;
3. obraźliwie: człowiek niedbający o swój wygląd fizyczny, zaniedbany


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) pot. obraź. ktoś, kto ma wszy

 (1.2) przest. reg., nędzarz, brudas, niechluj

 (1.3) pot. posp. obraź. o kimś nikczemnym, podłym

Wiktionary

Wymowa:

IPA: fʃaʃ, AS: fšaš

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. wesz ż., wszawica ż., wsza ż., wszoła ż., zawszawienie n., zawszenie n., odwszawianie n., odwszawienie n.

:: zdrobn. weszka ż.

 czas. zawszawić dk., zawszyć dk., odwszawiać ndk., odwszyć dk.

 przym. wszawy, zawszony

 przysł. wszawo

Wiktionary

Synonimy:

 (1.3) śmieć, gnój

Wiktionary


wszawica

chorobowe zmiany skórne wywołane przez wszy


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) med. choroba powodowana bytowanie wszy na ciele ludzkim albo zwierzęcym, objawiająca się zmianami zapalnymi skóry;

Wiktionary

Wszawica (łac. pediculosis) – choroba zwierząt (w tym człowieka), powodująca zmiany skórne wywołane przez stawonogi – wszy.

Wikipedia

Powiązane:

 rzecz. wesz ż., wszarz mos.

Wiktionary


wszawość

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) odprzym. cecha tego, co jest wszawe; cecha tych, którzy są wszawi

Wiktionary

Powiązane:

 przym. wszawy

 przysł. wszawo

Wiktionary


wszawy

dawniej: mający wszy, zawszony


SJP.pl


wszcząć

zacząć jakąś działalność; dać czemuś początek; zapoczątkować


SJP.pl

czasownik przechodni dokonany (ndk. wszczynać)

 (1.1) książk. zacząć jakąś działalność, akcję, dać początek czemuś

czasownik zwrotny dokonany wszcząć się (ndk. wszczynać się)

 (2.1) książk. zacząć się, dać początek czemuś

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Urząd wszczął dziś postępowanie w tej sprawie.

 (2.1) Podczas spotkania wszczął się spór polityczny.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. wszczęcie n., wszczynanie n.

 czas. ndk. wszczynać

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) rozpocząć

Wiktionary


wszczęcie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|wszcząć.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. wszczynanie

 czas. wszcząć ndk., wszczynać ndk.

Wiktionary


wszczep

tkanka, narząd bądź proteza wszczepiane do organizmu w celu zastąpienia usuniętych, uszkodzonych lub nieczynnych tkanek lub narządów; implant


SJP.pl

Implant (z łac. im 'w' i plantare 'sadzić'), wszczep – ciało obce wszczepiane do organizmu w celu odtworzenia naturalnej funkcji lub estetyki uszkodzonego organu. Najczęściej stosowane są implanty zastępujące tkanki twarde.

Wikipedia


wszczepialny

dający się wszczepić; nadający się do wszczepiania


SJP.pl


wszczepić

czasownik przechodni dokonany (ndk. wszczepiać)

 (1.1) nauczyć czegoś kogoś

 (1.2) med. wprowadzić lek lub szczepionkę do organizmu przez nakłucie lub nadcięcie naskórka

 (1.3) med. wprowadzić z zewnątrz do organizmu tkankę lub protezę, zastępując nią usuniętą część

 (1.4) med. implementować do organizmu urządzenie pobudzające pracę uszkodzonego narządu

 (1.5) bot. ogrod. umieścić w tkance rośliny szczepkę rośliny szlachetnej

czasownik zwrotny dokonany wszczepić się (ndk. wszczepiać się)

 (2.1) wrosnąć w coś

Wiktionary

Przykłady

 (1.3) Miała wszczepioną endoprotezę i do wczoraj musiała czekać na kontrolę.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. wszczepienie n., szczepienie n., wszczep m.

 czas. szczepić

 przym. szczepionkowy

Wiktionary


wszczynać

zaczynać; rozpoczynać; podejmować jakieś działanie


SJP.pl

czasownik przechodni niedokonany (dk. wszcząć)

 (1.1) niedokonany od|wszcząć.

czasownik zwrotny niedokonany wszczynać się (dk. wszcząć się)

 (2.1) niedokonany od|wszcząć się.

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Kiedy przestaniesz wszczynać awantury na rodzinnych imprezach?

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. wszczynanie n., wszczęcie n.

 czas. wszcząć

Wiktionary


wszczynanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|wszczynać.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. wszczęcie

 czas. wszczynać ndk., wszcząć ndk.

Wiktionary


wszebąd

dawne imię męskie


SJP.pl

Wszebąd, Świebąd, Siebąd – staropolskie imię męskie, złożone z członu Wsze- („wszystek, każdy, zawsze”) w różnych wersjach nagłosowych, oraz członu -bąd („być, istnieć, żyć”).

Wszebąd imieniny obchodzi 9 lipca.

Wikipedia


wszebor

dawne imię żeńskie


SJP.pl

Wszebor, Wszabor, Wświebor, Świebor, Śwsiebor, Siebor, Siabor, Szabor, Szebor, Wszeborz, Świeborz, Śwsieborz – staropolskie imię męskie, złożone z członu Wsze- ("wszystek, każdy, zawsze") w różnych wersjach nagłosowych, oraz członu -bor ("walczyć, zmagać się"). Mogło oznaczać "ten, który zawsze podejmuje walkę". Pisownia z końcowym -rz prawdopodobnie jest zapisem imienia zdrobniałego, uformowanego przy użyciu przyrostka -jь, pod wpływem którego wygłosowe -r przeszło w -rz.

Wikipedia


wszebora

dawne imię żeńskie


SJP.pl

Wszebora, Świebora, Siabora, Szabora – staropolskie imię żeńskie, złożone z członu Wsze- ("wszystek, każdy, zawsze") w różnych wersjach nagłosowych, oraz członu -bora ("walczyć, zmagać się"). Mogło oznaczać "ta, która zawsze podejmuje walkę".

Wikipedia


wszeborowski

nazwisko


SJP.pl


wszech-

temat słowotwórczy

 (1.1) pierwszy człon wyrazów złożonych wskazujący na powszechność czegoś

 (1.2) pierwszy człon wyrazów złożonych wskazujący na największe nasilenie czegoś

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) wszech- + obecność = wszechobecność

 (1.2) wszech- + mocny = wszechmocny

Wiktionary

Powiązane:

 zaim. wszego

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) pan-

Wiktionary


wszechdoskonały

w metafizyce: w najwyższym stopniu zupełny, absolutny, idealny; najdoskonalszy


SJP.pl


wszechkobiecość

rzadko: kobiecość powszechna


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) kobiecość powszechna, idea kobiecości

Wiktionary


wszechlas

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) rzad. cała roślinność w lesie

Wiktionary


wszechlek

Wszechlek, panaks (Panax L.) – rodzaj roślin należący do rodziny araliowatych (Araliaceae). Obejmuje 13 gatunków. Występują one we wschodniej Azji (od Indochin po Japonię i Rosyjski Daleki Wschód oraz we wschodniej części Ameryki Północnej. Należą do niego dwa cenione gatunki roślin leczniczych wszechlek żeń-szeń i wszechlek pięciolistkowy.

Wikipedia


wszechludzki

odnoszący się do wszystkich ludzi; ogólnoludzki


SJP.pl


wszechmiłość

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) miłość powszechna

Wiktionary


wszechmiłujący

miłujący w najwyższym stopniu


SJP.pl


wszechmoc

moc nieograniczona, absolutna


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) przymiot tego, kto posiada nieograniczoną moc

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Bóg potrafi uczynić wszystko, chyba że sam nałożył sobie granice działania, np. w odniesieniu do wolnych stworzeń, których nie chce zmuszać swoją wszechmocą do dobrego działania.

 (1.1) Polski myśliciel traktował scjentyzm jako zabobon o wszechmocy poznawczej nauki.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Wszechmogący mos., wszechmocność ż.

 przym. wszechmocny, wszechmogący

 przysł. wszechmocnie

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) omnipotencja, wszechpotęga, wszechwładza

Wiktionary


wszechmocnie

przysłówek

 (1.1) używając wszechmocy

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. wszechmoc ż., wszechmocność ż.

 przym. wszechmocny

Wiktionary


wszechmocniej

stopień wyższy od przysłówka: wszechmocnie


SJP.pl


wszechmocność

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) rzad. nieograniczona moc

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Ulec bożej wszechmocności zaszczytem było dla niego nie ciężarem.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. wszechmoc ż.

 przym. wszechmocny

 przysł. wszechmocnie

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) wszechmoc

Wiktionary


wszechmocny

mający nieograniczoną, absolutną moc; wszechmogący


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) mający nieograniczoną moc, mogący wszystko

Wiktionary

Wymowa:

IPA: fʃɛxˈmɔt͡snɨ, AS: fšeχmocny

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. wszechmocność ż., wszechmoc ż.

 przysł. wszechmocnie

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) omnipotentny, wszechpotężny, wszechmogący, wszechwładny

Wiktionary


wszechmogący

mający nieograniczoną, absolutną moc; wszechmocny


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) rel. Bóg

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) O Wszechmogący, przyjdź nam z pomocą!

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. wszechmoc ż.

 przym. wszechmogący

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) Bóg

Wiktionary


wszechmorze

rzadko: ocean


SJP.pl


wszechmuzułmański

dotyczący wszystkich wyznawców islamu


SJP.pl


wszechnia

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) daw. zob. wszechnica.

Wiktionary


wszechnica

1. wyższa uczelnia;
2. seria wykładów popularnonaukowych


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) eduk. uczelnia, szkoła wyższa

 (1.2) eduk. cykl otwartych wykładów o charakterze popularnonaukowym

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Wszechnica Mazurska ma siedzibę w Olecku.

 (1.2) Uczestniczyłem w trzech wykładach w ramach wszechnicy polonistycznej.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: fʃɛxʲˈɲit͡sa, AS: fšeχʹńica

Wiktionary

Powiązane:

 przym. wszechnicowy

Wiktionary


wszechnicowy

przymiotnik od: wszechnica


SJP.pl


wszechniszczący

rzadko: niszczący wszystko, wszystkich


SJP.pl


wszechobecność

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) obecność, występowanie wszędzie; cecha tego co wszechobecne

Wiktionary

Omniprezencja (wszechobecność) − atrybut boskości, polegający na znajdowaniu się wszędzie i w każdej rzeczy.

Według tej koncepcji, gdziekolwiek by człowiek nie był, słowa „bóg jest tutaj obecny” będą zawsze prawdziwe.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ˌfʃɛxɔˈbɛt͡snɔɕt͡ɕ, AS: fšeχobecność

Wiktionary

Powiązane:

 przym. wszechobecny

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) omniprezencja

Wiktionary


wszechobecny

przymiotnik

 (1.1) obecny wszędzie, występujący wszędzie

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Obsesję zachowania tajemnicy wyrażały wszechobecne ostrzeżenia „zakaz fotografowania”, umieszczane najczęściej na stacjach kolejowych, także tych najmniejszych.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. wszechobecność ż.

Wiktionary


wszechobejmujący

obejmujący swym zasięgiem wszystko i wszystkich; wszechogarniający


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) wszystko obejmujący

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) powszechny, totalny

Wiktionary


wszechocean

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) geogr. hydrol. kompleks wszystkich oceanów ziemskiego globu;

Wiktionary

Wszechocean (Ocean światowy) – ogólne określenie całości wód morskich na powierzchni Ziemi, tj. oceanów i wchodzących w ich skład mórz; główna część hydrosfery.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Wszechocean zawiera 97 % wody, która występuje na Ziemi.

Wiktionary


wszechogarniający

ogarniający swym zasięgiem wszystko i wszystkich; wszechobejmujący


SJP.pl


wszechojciec

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) rel. mit. przydomek głównego bóstwa w panteonie lub boga-stwórcy, np. w mitologii skandynawskiej – Odyna, w słowiańskiej – Swaroga itp.

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Nie szukałem wojen, nie składałem wielu przysiąg i łatwo ich nie łamałem, kiedy zaś duch mój opuści ciało, nie będę musiał odpowiadać przed Wszechojcem za zabójstwo krewnych czy niesprawiedliwe sądy.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) Bóg Ojciec

Wiktionary


wszechpartyjny

przymiotnik

 (1.1) dotyczący wszystkich partii

Wiktionary


wszechpolaczek

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) zdrobn. od wszechpolak

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. wszechpolak m.

Wiktionary


wszechpolak

członek lub zwolennik Młodzieży Wszechpolskiej


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) polit. członek lub sympatyk Młodzieży Wszechpolskiej

Wiktionary

Wszechpolak – pismo Młodzieży Wszechpolskiej założone w 1937 roku i wydawane w latach 1937–1939, a następnie konspiracyjnie w czasie okupacji niemieckiej 1944 i w początkach Polski Ludowej 1945–1946. Po reaktywacji ukazywał się (z 2 przerwami) w latach 1992–2007. Po raz kolejny wznowiony w lipcu 2016 roku.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Wszechpolak Bolesław (…), student historii w Słupsku, dwukrotnie był już dyscyplinarnie usuwany z miejscowych akademików za pobicie, awantury i groźby.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz.

:: zdrobn. wszechpolaczek m.

:: fż. wszechpolka ż.

 przym. wszechpolski

Wiktionary


wszechpolka

członkini lub zwolenniczka Młodzieży Wszechpolskiej


SJP.pl


wszechpolski

odnoszący się do całej Polski; ogólnopolski


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) książk. odnoszący się do całej Polski, do wszystkich Polaków

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. wszechpolak mos., wszechpolka ż.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) ogólnopolski

Wiktionary


wszechpolskość

wszechpolski


SJP.pl

Patrz:

wszechpolski

wszechpotęga

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) książk. nieograniczona potęga

Wiktionary

Powiązane:

 przym. wszechpotężny

Wiktionary


wszechpotężny

odznaczający się wielką, nieograniczoną potęgą


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) książk. taki, który odznacza się nieograniczoną potęgą

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. wszechpotęga ż.

Wiktionary


wszechpożerający

rzadko: pożerający wszystko, wszystkich


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) dosł. lub przen. konsumujący wszystko

Wiktionary


wszechprzepustowy

przymiotnik relacyjny

 (1.1) elektr. przepuszczający wszystkie częstotliwości sygnału, ale zmieniający ich fazę

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Filtry wszechprzepustowe są zazwyczaj dołączane w sposób kaskadowy, następując za standardowym filtrem NOI o funkcji transmitancji H_1(z), […]

Wiktionary


wszechrosyjski

odnoszący się do całej Rosji; ogólnorosyjski


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) związany z Wszechrosją, dotyczący Wszechrosji

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌfʃɛxrɔˈsɨjsʲci, AS: fšeχrosyi ̯sʹḱi

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. rosyjski mrz., Wszechrosja ż., Wszechruś ż.

 przym. wszechruski, rosyjski

Wiktionary


wszechruś

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) podn. Rosja, Imperium Rosyjskie

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. rosyjski mrz., Rosja ż., Ruś ż., Wszechrosja ż.

 przym. rosyjski, wszechruski, wszechrosyjski

Wiktionary


wszechrzecz

wszystko, co istnieje, cały istniejący świat, wszechświat


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) książk. wszystko, co istnieje

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Władca wszechrzeczy nie ulęknie się osoby / ani nie będzie zważał na wielkość.

Wiktionary


wszechstronnie

przysłówek

 (1.1) w sposób wszechstronny

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Leonardo da Vinci był człowiekiem wszechstronnie wykształconym.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. wszechstronność ż.

 przym. wszechstronny

 przysł. ze wszech stron

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) całościowo, kompleksowo, wielostronnie, różnokierunkowo

Wiktionary


wszechstronniej

stopień wyższy od przysłówka: wszechstronnie


SJP.pl


wszechstronniejszy

stopień wyższy od przymiotnika: wszechstronny


SJP.pl


wszechstronność

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) cecha tego, co wszechstronne

Wiktionary

Powiązane:

 przym. wszechstronny

 przysł. wszechstronnie

Wiktionary


wszechstronny

1. mający rozległe zainteresowania i wiele umiejętności, rozwijający działalność w wielu dziedzinach;
2. obejmujący rozległy zakres, uwzględniający wszystkie aspekty czegoś


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) mający rozległy zakres zainteresowań, rozwijający działalność w wielu dziedzinach, w równym stopniu dotyczący wszystkich dziedzin, aspektów czegoś

 (1.2) obejmujący możliwie jak najwięcej aspektów czegoś

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. wszechstronność ż.

 przysł. wszechstronnie

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) uniwersalny, renesansowy

 (1.2) całościowy, kompleksowy, wielostronny, różnokierunkowy

Wiktionary


wszechświadomość

poziom rozwoju psychicznego charakterystycznego dla Boga, bytu absolutnego, zdolność poznania wszystkiego


SJP.pl


wszechświat

nieskończony w czasie i w przestrzeni zbiór ciał niebieskich; uniwersum, kosmos, Wszechświat


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) cała przestrzeń, czas, materia i energia; kosmos;

Wiktionary

Wszechświat (łac. universum) – wszystko, co istnieje fizycznie: cała czasoprzestrzeń oraz wszystkie wypełniające ją formy energii jak materia i pola fizyczne; synonim słów „natura” i „przyroda”. Bywa utożsamiany ze światem i rzeczywistością – niektóre doktryny filozoficzne twierdzą, że nie istnieje nic innego; przykłady takich stanowisk to fizykalizm, materializm i niektóre inne formy empiryzmu.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Istnienie wielu, może nawet nieskończenie wielu wszechświatów przyprawia o zawrót głowy niejednego fizyka, nie mówiąc już o tym, że jest to działanie wbrew słynnej brzytwie Ockhama.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈfʃɛxʲɕfʲjat, AS: fšeχʹśfʹi ̯at

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) kosmos

Wiktionary


wszechświatowy

przymiotnik od: wszechświat


SJP.pl


wszechsłowiański

odnoszący się do wszystkich Słowian


SJP.pl


wszechwidzący

taki, który widzi wszystko, np. wszechwidzący wzrok Jezusa; wszystkowidzący


SJP.pl


wszechwiedny

przymiotnik

 (1.1) przest. wszechwiedzący, wiedzący wszystko

Wiktionary


wszechwiedza

książkowo: wiedza o wszystkim; wszystkowiedza


SJP.pl

Omniscjencja, wszechwiedza – pełna wiedza o wszystkich realnych i potencjalnych faktach i relacjach między faktami, czyli znajomość wszechrzeczy. Określenie, że ktoś jest wszechwiedzący oznacza, że wie o wszystkim: o wszystkich prawach natury oraz o wszystkim, co było, jest, będzie i mogłoby się wydarzyć we wszechświecie od początku do końca czasu. Dla przypadku istnienia czegoś takiego, jak wieloświat pierwszego rzędu czy wieloświaty dowolnie wyższych rzędów, wówczas o nich również wie wszystko.

Wikipedia


wszechwiedzący

książkowo: taki, który wie wszystko, np. wszechwiedzący mędrzec; wszystkowiedzący


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) książk. wiedzący wszystko

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) przest. wszechwiedny

Wiktionary


wszechwładca

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) osoba sprawująca nieograniczoną władzę

Wiktionary

Powiązane:

 przym. wszechwładczy

 rzecz. wszechwładza ż.

Wiktionary


wszechwładczy

przymiotnik

 (1.1) mający władzę nad wszystkim

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. wszechwładca mos., wszechwładczość ż., wszechwładza ż.

Wiktionary


wszechwładczyni

wszechwładca


SJP.pl

Patrz:

wszechwładca

wszechwładniej

stopień wyższy od przysłówka: wszechwładnie


SJP.pl


wszechwładność

omnipotencja, wszechmoc; wszechwładza


SJP.pl


wszechwładny

mający nieograniczoną władzę nad wszystkim


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) mający nieograniczoną władzę nad wszystkim

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Nadżarte próchnicą same padały na ziemię jakby w bałwochwalczym pokłonie przed wszechwładnym czasem.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: fʃɛɣˈvwadnɨ, AS: fšeγvu̯adny

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. wszechwładność ż.

 przysł. wszechwładnie

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) wszechmogący, wszechmocny

Wiktionary


wszechwładza

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) przymiot tego, kto posiada nieograniczoną władzę

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Podstawą Twojej sprawiedliwości jest Twoja potęga, wszechwładza Twa sprawia, że wszystko oszczędzasz.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. wszechwładca mos., wszechwładztwo n.

 przym. wszechwładczy

Wiktionary


wszechzagłada

powszechna zagłada


SJP.pl


wszeciech

imię męskie


SJP.pl

Wszeciech – alternatywna forma imienia Sieciech. Znaczenie imienia: "ten, któremu wszystko sprawia radość".

Wszeciech imieniny obchodzi 28 października

Wikipedia


wszeciechostwo

Wszeciech z małżonką; Wszeciechowie


SJP.pl


wszeciechowie

Wszeciech z małżonką; Wszeciechostwo


SJP.pl


wszeciechowy

przymiotnik dzierżawczy - należący do Wszeciecha lub z nim związany


SJP.pl


wszędobylska

kobieta, dziewczyna, która się do wszystkiego wtrąca, wszędzie zajrzy, jest wszędzie obecna; wścibska, ciekawska


SJP.pl


wszędobylski

1. taki, który wszędzie się zjawia, do wszystkiego się wtrąca;
2. taki, który jest obecny, który jest zdolny wszędzie się dostać


SJP.pl


wszędobylskość

wszędobylski; wszędobylstwo


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) odprzym. cecha tego, co jest wszędobylskie; cecha tych, którzy są wszędobylscy

Wiktionary

Powiązane:

 przym. wszędobylski

 przysł. wszędobylsko

 rzecz. Wszędybył mos./ż.

Wiktionary


wszędołaz

Wszędołaz – prototypowy, lekki pojazd terenowy wykonany w Zakładzie Transportu Energetyki w Radomiu. Pojazd nie wszedł do produkcji seryjnej.

Wikipedia


wszędy

przestarzałe: w każdym miejscu, w każdej sytuacji, w każdych okolicznościach; wszędzie


SJP.pl

przysłówek

 (1.1) przest. wszędzie

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Odchodzę do swego kraju, by wszędy głosić, że wielki jest faraon.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈfʃɛ̃ndɨ, AS: fšndy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) zob. wszędzie.

Wiktionary


wszędzie

przysłówek

 (1.1) w każdym miejscu

 (1.2) do każdego miejsca

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Posprzątałbyś w swoim pokoju! Wszędzie leżą śmieci.

 (1.2) Śpiewałaś mi „Pójdę wszędzie z tobą” i „zrobię dla ciebie wszystko”.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈfʃɛ̃ɲd͡ʑɛ, AS: fšńʒ́e

Wiktionary

Synonimy:

 (1) wzdłuż i wszerz

 (1.2) gdziekolwiek

Wiktionary


wszedzień

2 miejscowości w Polsce:

  • Wszedzień – wieś w woj. kujawsko-pomorskim, w pow. mogileńskim, w gminie Mogilno
  • Wszedzień – wieś w woj. zachodniopomorskim, w pow. sławieńskim, w gminie Postomino

Wikipedia


wszędzieobecny

dawniej: wszechobecny


SJP.pl


wszegniew

imię męskie


SJP.pl

Wszegniew, Świegniew, Śwsiegniew, Sięgniew – staropolskie imię męskie, złożone z członu Wsze- ("wszystek, każdy, zawsze") w różnych wersjach nagłosowych, oraz członu -gniew ("gniew").

Wariant Sięgniew mógł powstać również wskutek skrócenia imienia Nasięgniew.

Wszegniew imieniny obchodzi 15 kwietnia.

Wikipedia


wszego

przestarzałe: każdego z wielu, każdego bez wyjątku


SJP.pl

zaimek upowszechniający ułomny

 (1.1) daw. wszystkiego

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) […] pałacu kosztownego żadnego nie miał zbudowanego Pan wszego stworzenia.

Wiktionary

Powiązane:

 temsłow. wszech-

Wiktionary


wszelaki

wszelkiego rodzaju, gatunku


SJP.pl

zaimek przymiotny

 (1.1) książk. wszelki

Wiktionary

Osoby o tym nazwisku:

  • Jan Wszelaki – polski ekonomista, dyplomata, działacz polonijny
  • Marian Wszelaki – polski architekt
  • Stanisław Wszelaki – polski lekarz

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Co pociągało za sobą wszelakie raporty, zapotrzebowania i różnorodne kartelusze.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: fʃɛˈlaci, AS: fšelaḱi

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. wszelakość ż.

 zaim. wszelki

 partyk. wszelako

 przysł. wszelako

Wiktionary


wszelako

partykuła

 (1.1) książk. …uwydatniająca kontrast, treść przeciwną do wynikającej ze zdania poprzedniego

spójnik

 (2.1) książk. …przyłączający zdanie lub wyrażenie niezgodne ze wcześniejszym kontekstem

przysłówek

 (3.1) daw. w różny sposób

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) To pozornie trywialne zagadnienie zasługuje wszelako na baczną uwagę.

 (2.1) Na przedstawienie przyszły setki ludzi, wszelako po antrakcie sala opustoszała z lekka.

 (3.1) Między nami wszelako bywa: jednym gody, drugim głody…

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. wszelakość ż.

 przym. wszelaki

 zaim. wszelki, wszelaki

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) jednak, jednakże; daw. jednakowoż

 (2.1) jednak, jednakże, wszakże, mimo to, pomimo to, mimo wszystko, niemniej jednak; daw. aliści, atoli, jednakowoż

 (3.1) współcz. różnie, rozmaicie

Wiktionary


wszelakoby

spójnik "wszelako" wraz z cząstką trybu przypuszczającego


SJP.pl


wszelakoż

"wszelako" wzmocnione partykułą "-ż"; wszakoż, wszakże


SJP.pl


wszelki

każdy, bez względu na różnice, wszystko jedno jaki


SJP.pl

zaimek przymiotny

 (1.1) dotyczący wszystkich aspektów; każdy; wszystek

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Musimy pokonać ich opór za wszelką cenę.

 (1.1) A dla wszelkiego zwierzęcia polnego i dla wszelkiego ptactwa w powietrzu, i dla wszystkiego, co się porusza po ziemi i ma w sobie pierwiastek życia, będzie pokarmem wszelka trawa zielona.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈfʃɛlʲci, AS: fšelʹḱi

Wiktionary

Powiązane:

 zaim. wszelaki

 sp. wszelako

 partyk. wszelako

 przysł. wszelako

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) każdy, wszystek, jakikolwiek, którykolwiek, wszelaki

Wiktionary


wszemir

imię męskie


SJP.pl

Wszemir, Wszemiar, Świemir, Siemir, Siemar – staropolskie imię męskie, złożone z członu Wsze- („wszystek, każdy, zawsze”) w różnych wersjach nagłosowych, oraz członu -mir („pokój, spokój, dobro”).

W XXI wieku jest to imię rzadkie. W styczniu 2024 w rejestrze PESEL, wśród publicznie dostępnych danych dotyczących osób żyjących, wykazano 2 mężczyzn o imieniu Wszemir nadanym jako imię drugie.

Wszemir imieniny obchodzi 21 maja i 18 grudnia.

Wikipedia


wszemił

dawne imię żeńskie


SJP.pl

Wszemił, Świemił – staropolskie imię męskie, złożone z członu Wsze- ("wszystek, każdy, zawsze") w różnych wersjach nagłosowych, oraz członu -mił ("miły"). Znaczenie imienia: "wszystkim miły", "lubiany przez wszystkich".

Wszemił imieniny obchodzi 12 maja i 22 listopada.

Wikipedia


wszemiła

dawne imię żeńskie


SJP.pl

Wszemiła – staropolskie imię żeńskie, złożone z członu Wsze- ("wszystek, każdy, zawsze") w różnych wersjach nagłosowych, oraz członu -miła ("miła"). Znaczenie imienia: "wszystkim miła", "lubiana przez wszystkich".

Wszemiła imieniny obchodzi 22 listopada.

Wikipedia


wszemiłowice

Wszemiłowice – wieś w Polsce, położona w województwie dolnośląskim, w powiecie wrocławskim, w gminie Kąty Wrocławskie. Do 31 grudnia 2024 integralną część miejscowości stanowił przysiółek Jurczyce. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa wrocławskiego.

Wikipedia


wszerad

imię męskie


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy, nazwa własna

 (1.1) imię|polski|m.;

Wiktionary

Wszerad, Świerad, Świrad – staropolskie imię męskie, złożone z członu Wsze- („wszystek, każdy, zawsze”) w różnych wersjach nagłosowych, oraz członu -rad („radosny, zadowolony”). Znaczenie imienia: „rad każdemu”.

Wszerad imieniny obchodzi 14 listopada, Świerad – 13 lipca.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Mam na imię Wszerad i pochodzę z Lądka-Zdroju.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈfʃɛrat, AS: fšerat

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Świerad m., Wszeradów m., wszeradowianin m., wszeradowianka ż.

:: zdrobn. Wszeradek m.

 przym. Wszeradowy, wszeradowski

Wiktionary


wszeradek

zdrobnienie od: Wszerad (imię męskie)


SJP.pl


wszeradkowy

przymiotnik dzierżawczy - należący do Wszeradka lub z nim związany


SJP.pl


wszeradostwo

Wszerad z małżonką; Wszeradowie


SJP.pl


wszeradowie

Wszerad z małżonką; Wszeradostwo


SJP.pl


wszeradowy

przymiotnik dzierżawczy - należący do Wszerada lub z nim związany


SJP.pl


wszerz

w kierunku prostopadłym do długości; w poprzek; na szerokość


SJP.pl

przysłówek

 (1.1) zgodnie z kierunkiem szerokości czegoś

Wiktionary


wszeteczeństwo

zachowanie lub postępowanie nieprzyzwoite i gorszące


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) przest. rozpusta, bezwstydność

 (1.2) przest. bezwstydny, rozpustny postępek, słowo lub rzecz

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌfʃɛtɛˈt͡ʃɛ̃j̃stfɔ, AS: fšetečĩ ̯stfo

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. wszetecznik mos., wszetecznica ż., wszeteczność ż.

 przym. wszeteczny

 przysł. wszetecznie

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) wszeteczność

 (1.2) wszeteczność

Wiktionary


wszetecznica

przestarzałe: kobieta lekkich obyczajów, prowadząca życie rozpustne; nierządnica, rozpustnica, ladacznica


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) przest. kobieta rozwiązła i gorsząca swoim zachowaniem

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌfʃɛtɛt͡ʃʲˈɲit͡sa, AS: fšetečʹńica

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. wszeteczeństwo n., wszeteczność ż.

:: fm. wszetecznik m.

 przym. wszeteczny

 przysł. wszetecznie

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) bezwstydnica, rozpustnica

Wiktionary


wszetecznie

przysłówek

 (1.1) przest. rozpustnie, bezwstydnie

 (1.2) przest. plugawo, gorsząco, nieprzyzwoicie, sprośnie

Wiktionary

Wymowa:

IPA: fʃɛˈtɛt͡ʃʲɲɛ, AS: fšetečʹńe

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. wszetecznik, wszetecznica, wszeteczeństwo, wszeteczność

 przym. wszeteczny

Wiktionary


wszeteczniejszy

stopień wyższy od przymiotnika: wszeteczny


SJP.pl


wszetecznik

mężczyzna prowadzący swobodny, hulaszczy tryb życia, swoim zachowaniem gorszący innych; grzesznik, bezwstydnik, rozpustnik


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) przest. osoba rozwiązła i gorsząca swoim zachowaniem

Wiktionary

Wymowa:

IPA: fʃɛˈtɛt͡ʃʲɲik, AS: fšetečʹńik

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. wszeteczeństwo n., wszeteczność ż.

:: fż. wszetecznica ż.

 przym. wszeteczny

 przysł. wszetecznie

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) bezwstydnik, rozpustnik

Wiktionary


wszeteczność

przestarzałe: sprośność, nieprzyzwoitość;
1. bycie sprośnym, nieprzyzwoitym, gorszącym; frywolność, obsceniczność;
2. czyn, postępek sprośny, nieprzyzwoity lub rzecz sprośna


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) przest. rozpusta, bezwstydność

 (1.2) przest. bezwstydny, rozpustny postępek, słowo lub rzecz

Wiktionary

Wymowa:

IPA: fʃɛˈtɛt͡ʃnɔɕt͡ɕ, AS: fšetečność

Wiktionary

Powiązane:

 przym. wszeteczny

 rzecz. wszetecznik, wszetecznica, wszeteczeństwo

 przysł. wszetecznie

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1-2) wszeteczeństwo

Wiktionary


wszeteczny

nieprzyzwoity, gorszący, oddający się rozpuście; sprośny, frywolny, obsceniczny


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) przest. bezwstydny, rozpustny

 (1.2) przest. plugawy, gorszący, nieprzyzwoity, sprośny

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Nie unikał bowiem grzechu wszetecznego, zwłaszcza gwałcenia dziewic, więc był dotknięty chorobą raka.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: fʃɛˈtɛt͡ʃnɨ, AS: fšetečny

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. wszetecznik mos., wszetecznica ż., wszeteczeństwo n., wszeteczność ż.

 przysł. wszetecznie

Wiktionary


wszewłoga

Wszewłoga (Meum) – rodzaj roślin należący do rodziny selerowatych. Obejmuje w zależności od ujęcia systematycznego jeden (Meum athamanticum) lub trzy gatunki. Rośliny te rosną w północnej Afryce i Europie. W Polsce występuje jeden gatunek – wszewłoga górska (Meum athamanticum). Rośliny z tego rodzaju rosną na górskich łąkach.

Wszewłoga górska ma jadalne korzenie i w przeszłości była uprawiana jako warzywo.

Wikipedia


wszim

skrót od: Wyższa Szkoła Zarządzania i Marketingu


SJP.pl


wszlifowywać

szlifując, robić wgłębienie


SJP.pl


wszolinka

wszolinka pszczela - owad z rodziny wszolinkowatych pasożytujący w gniazdach pszczelich; jego larwy żywią się miodem i pierzgą, a dorosłe owady przebywają na ciele pszczół


SJP.pl


wszolinkowate

rodzina muchówek z podrzędu krótkoczułkich


SJP.pl


wszolinkowaty

o cechach wszolinkowatych (rodzina muchówek)


SJP.pl


wszoł

owad przystosowany do pasożytniczego trybu życia, przypominający pokrojem wesz


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy

 (1.1) zool. nazwa systematyczna|Mallophaga., owad pasożytniczy żyjący na skórze zwierząt; wesz zwierzęca;

 (1.2) zool. daw. reg. nazwa systematyczna|Haematopinus eurysternus., wesz bydlęca

 (1.3) zool. daw. reg. weszka

Wiktionary

Wymowa:

IPA: fʃɔw, AS: fšou̯

Wiktionary

Powiązane:

 przym. wszołowaty

 rzecz. wszołowica ż.

Wiktionary


wszoła

owad przystosowany do pasożytniczego trybu życia, przypominający pokrojem wesz


SJP.pl


wszołek

nazwisko


SJP.pl

Osoby o tym nazwisku:

  • Franciszek Wszołek – polski działacz partyjny, państwowy i sportowy, inżynier górnictwa, przedsiębiorca
  • Paweł Wszołek – polski piłkarz
  • Stanisław Wszołek – katolicki duchowny, teolog, wykładowca

Wikipedia


wszoły

owad przystosowany do pasożytniczego trybu życia, przypominający pokrojem wesz


SJP.pl

Wszoły (Mallophaga, l. poj. wszoł) – owady wtórnie bezskrzydłe, przystosowane do pasożytniczego trybu życia. Grupa parafiletyczna, obecnie nie stanowi taksonu. Tradycyjnie klasyfikowana była w randze rzędu lub podrzędu.

Wikipedia


wsztukować

w rzemieślnictwie: wstawić część czegoś, np. materiału, w środek lub brakujący fragment czegoś


SJP.pl


wsztukowywać

w rzemieślnictwie: wstawiać część czegoś, np. materiału, w środek lub brakujący fragment czegoś


SJP.pl


wszw

Wojewódzki Sztab Wojskowy


SJP.pl


wszyć

wstawić coś podczas szycia


SJP.pl


wszycko

zaimek rzeczowny nieokreślony

 (1.1) gw-pl|Śląsk Cieszyński. wszystko

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Taki latopiyrz to gibko wszycko pozałatwio.

Wiktionary


wszyściuchny

zdrobnienie od: wszystek; wszyściuśki, wszyściutki, wszyściuteńki, wszyściusieńki


SJP.pl


wszyściusieńki

zdrobnienie od: wszystek; wszyściuchny, wszyściutki, wszyściuśki, wszyściuteńki


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) pot. zdrobn. od: wszystek

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) – Wszystkie – wszyściusieńkie detale spływają do mnie, o każdej porze dnia i nocy.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌfʃɨɕt͡ɕüˈɕɛ̇̃ɲci, AS: fšyśćüśė̃ńḱi

Wiktionary

Powiązane:

 zaim. wszystek, wszyściuchno, wszyściusieńko, wszyściuteńko, wszyściutko, wszyściuśko

 przym. wszyściuchny, wszyściuteńki, wszyściutki, wszyściuśki

Wiktionary


wszyściuśki

zdrobnienie od: wszystek; wszyściuchny, wszyściutki, wszyściuteńki, wszyściusieńki


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) pot. zdrobn. od: wszystek

Wiktionary

Wymowa:

IPA: fʃɨɕˈt͡ɕüɕci, AS: fšyśćüśḱi

Wiktionary

Powiązane:

 zaim. wszystek, wszyściuchno, wszyściusieńko, wszyściuteńko, wszyściutko, wszyściuśko

 przym. wszyściuchny, wszyściusieńki, wszyściuteńki, wszyściutki

Wiktionary


wszyściuteńki

zdrobnienie od: wszystek; wszyściuchny, wszyściutki, wszyściuśki, wszyściusieńki


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) pot. zdrobn. od: wszystek

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌfʃɨɕt͡ɕuˈtɛ̃ɲci, AS: fšyśćutńḱi

Wiktionary

Powiązane:

 zaim. wszystek, wszyściuchno, wszyściusieńko, wszyściuteńko, wszyściutko, wszyściuśko

 przym. wszyściuchny, wszyściusieńki, wszyściutki, wszyściuśki

Wiktionary


wszyściutki

zdrobnienie od: wszystek; wszyściuchny, wszyściuśki, wszyściuteńki, wszyściusieńki


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) zdrobn. od: wszystek

Wiktionary

Wymowa:

IPA: fʃɨɕˈt͡ɕutʲci, AS: fšyśćutʹḱi

Wiktionary

Powiązane:

 zaim. wszystek, wszyściuchno, wszyściusieńko, wszyściuteńko, wszyściutko, wszyściuśko

 przym. wszyściuchny, wszyściusieńki, wszyściuteńki, wszyściuśki

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) wszyściuśki

Wiktionary


wszyscy

1. przestarzałe: każdy bez wyjątku, każdy z wielu; wszelki;
2. dawne, rzadkie: cały, od początku do końca, w przestrzeni, czasie, ilości itd.


SJP.pl

zaimek nieokreślony, odpowiadający rodzajowi męskoosobowemu

 (1.1) ogół ludzi z danego zbioru

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Zosia ma autografy wszystkich członków tego zespołu muzycznego.

 (1.1) Ankieter pytał wszystkich o opinię.

 (1.1) A wszyscy piszczą, a narzekają, jak przyjdzie dziadowi co dać abo i drugiemu, ale na gorzałę mają.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈfʃɨst͡sɨ, AS: fšyscy

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. wszystkoizm m.

 zaim. wszystko, wszystek, wszystkie

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) każdy z …

Wiktionary


wszystek

1. przestarzałe: każdy bez wyjątku, każdy z wielu; wszelki;
2. dawne, rzadkie: cały, od początku do końca, w przestrzeni, czasie, ilości itd.


SJP.pl

zaimek

 (1.1) taki, który wyczerpuje cały zbiór nie pozostawiając nic

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Wypiłem wszystko piwo, a tobie nic nie zostawiłem.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈfʃɨstɛk, AS: fšystek

Wiktionary

Powiązane:

 zaim. wszyscy, wszyściuchno, wszyściusieńko, wszyściuteńko, wszyściutko, wszyściuśko

 przym. wszyściuchny, wszyściusieńki, wszyściuteńki, wszyściutki, wszyściuśki

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) wszelki, każdy, cały

Wiktionary


wszystkie

zaimek nieokreślony

 (1.1) forma niemęskoosobowa od wszyscy

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) O tej porze już wszystkie dzieci dawno śpią.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈfʃɨstʲcɛ, AS: fšystʹḱe

Wiktionary

Powiązane:

 (1.1) zob. wszyscy.

Wiktionary


wszystko

ogół rzeczy; pełność jakiegoś zbioru


SJP.pl

zaimek rzeczowny nieokreślony

 (1.1) ogół rzeczy i spraw

 (1.2) całe

Wiktionary

Wszystko – polski krótkometrażowy film fabularny z 2011 roku. Pierwszy polski film finansowany przez internautów.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) To wszystko trzeba poprawić.

 (1.1) Kupiłem wszystko, a wciąż nie mam nic.

 (1.1) Ty ich nie widzisz, ale oni widzą wszystko.

 (1.2) Kot wypił wszystko mleko z miski.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈfʃɨstkɔ, AS: fšystko

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. wszystkoizm m.

 zaim. wszyscy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) całość, ogół, komplet, całokształt; gw-pl|Śląsk Cieszyński|wszycko.

 (1.2) zob. wszystek.

Wiktionary


wszystkoista

ironiczne: osoba dążąca do zdobycia wiedzy o wszystkim, do opanowania wiedzy z zakresu wielu dziedzin


SJP.pl


wszystkoistyczny

wszystkoista


SJP.pl

Patrz:

wszystkoista

wszystkoizm

ironicznie, potocznie: dążenie do zdobycia wiedzy o wszystkim, do ogarnięcia wielu dziedzin, problemów itp.


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) książk. iron. dążenie do zajmowania się wszystkim po trochu

Wiktionary

Powiązane:

 zaim. wszystko, wszyscy

Wiktionary


wszystkokupny

przymiotnik

 (1.1) stpol. taki, za który można wszystko kupić

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌfʃɨstkɔˈkupnɨ, AS: fšystkokupny

Wiktionary


wszystkorobiący

taki, który wszystko robi


SJP.pl


wszystkoruchy

przymiotnik

 (1.1) daw. wszystko poruszający, wprawiający wszystko w ruch

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌfʃɨstkɔˈruxɨ, AS: fšystkoruχy

Wiktionary


wszystkość

1. książkowo: całość, pełnia;
2. rzadko: ogół rzeczy, sprawa otaczający kogoś, wszystko, co istnieje


SJP.pl


wszystkowidzący

taki, który widzi wszystko, np. wszystkowidzący wzrok Jezusa; wszechwidzący


SJP.pl


wszystkowiedza

książkowo: wiedza o wszystkim; wszechwiedza


SJP.pl


wszystkowiedzący

książkowo: taki, który wie wszystko, np. wszystkowiedzący mędrzec; wszechwiedzący


SJP.pl

Wszystkowiedzący – nowela autorstwa Stephena Kinga, opublikowana po raz pierwszy w zbiorze Im mroczniej, tym lepiej z 2024 roku.

Wikipedia


wszystkożer

gatunek drapieżnego ssaka lądowego z rodziny łasicowatych; rosomak


SJP.pl


wszystkożerca

w zoologii: zwierzę odżywiające się różnymi rodzajami pokarmu, np. sójka, dzik; polifag, zwierzę wielożerne, zwierzę polifagiczne


SJP.pl

Wszystkożerność – sposób odżywiania się (pobierania pokarmu) polegający na braku specjalizacji pokarmowej i – w konsekwencji – odżywianiu się różnorodnym pokarmem, zarówno mięsnym, jak i roślinnym – żywym lub martwym.

Zwierzęta wszystkożerne – nazywane też pantofagami (łac. pantophaga), omniwora (omnivora) lub wszystkożercami – stanowią w ekosystemie drugi i trzeci (lub dalszy) poziom konsumentów.

Wikipedia


wszystkożerność

1. w zoologii: żywienie się kilkoma rodzajami pokarmów, np. mięsnym i roślinnym; wielożerność, polifagia, polifagizm;
2. potocznie: jedzenie wszystkiego, niewybrzydzanie


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) zool. sposób odżywiania się zwierząt polegający na braku specjalizacji pokarmowej;

Wiktionary

Wszystkożerność – sposób odżywiania się (pobierania pokarmu) polegający na braku specjalizacji pokarmowej i – w konsekwencji – odżywianiu się różnorodnym pokarmem, zarówno mięsnym, jak i roślinnym – żywym lub martwym.

Zwierzęta wszystkożerne – nazywane też pantofagami (łac. pantophaga), omniwora (omnivora) lub wszystkożercami – stanowią w ekosystemie drugi i trzeci (lub dalszy) poziom konsumentów.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) …zachodnie i północne populacje pozostały w lesie. Zmodyfikowały jedynie uzębienie w kierunku wszystkożerności, kosztem pierwotnych przystosowań do miękkiego pokarmu roślinnego.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. mięsożerca m.

 przym. wszystkożerny

Wiktionary


wszystkożerny

1. w zoologii: odżywiający się różnymi rodzajami pokarmu; polifagiczny, wielożerny;
2. potocznie: taki, który zje wszystko, nie wybrzydza


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) żywiący się różnorodnym pokarmem, zarówno mięsem, jak i roślinami

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Wszystkożerne karaczany wschodnie są jednymi z niewielu zwierząt zdolnymi do strawienia keratyny.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. wszystkożerca m., wszystkożerność ż.

Wiktionary


wszytek

zaimek

 (1.1) stpol. wszystko, wszystek

Wiktionary


wszytka

zaszewka


SJP.pl


wszytko

zaimek rzeczowny nieokreślony

 (1.1) przest. wszystko

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Potym wszędy rozlicżne kwiecia rozsadzono, • Wszytko równiucżko rostąc pięknie przystroiono. • Nuż ony Rozmaryny, ony Maierany, • Drugie ieszcze wonnyejsze co ich tu nie znamy. sic.

Wiktionary


wszytkokrotny

przymiotnik

 (1.1) stpol. taki, który kładzie kres wszystkiemu

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌfʃɨtkɔˈkrɔtnɨ, AS: fšytkokrotny

Wiktionary


wszywka

kawałek materiały wszywany dla ozdoby w ubranie; wstawka


SJP.pl

Disulfiram – organiczny związek chemiczny, lek stosowany w leczeniu alkoholizmu, którego działanie polega na wpływie na metabolizm alkoholu etylowego.

Wikipedia


wsłuchany

taki, który się wsłuchał; słuchający z uwagą, zasłuchany


SJP.pl


wt.

skrót od: wtorek


SJP.pl

skrót

 (1.1) = wtorek

Wiktionary


wtachiwać

potocznie: wnosić z trudem; wtaszczać, wtaskiwać, wtargiwać


SJP.pl


wtajemniczać

czasownik niedokonany

 (1.1) sprawiać, że ktoś się o czymś dowiaduje

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Wreszcie ktoś mnie wtajemniczył w sprawy firmy – do tej pory nic nie wiedziałem o działalności.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌftajɛ̃mʲˈɲit͡ʃat͡ɕ, AS: ftai ̯ẽmʹńičać

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. tajemnica ż., wtajemniczanie, wtajemniczenie

 czas. dk. wtajemniczyć

 przym. tajemniczy, tajemny

 przysł. tajemniczo

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) wprowadzać

Wiktionary


wtajemniczanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|wtajemniczać.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌftajɛ̃mʲɲiˈt͡ʃãɲɛ, AS: ftai ̯ẽmʹńičãńe

Wiktionary

Powiązane:

 czas. wtajemniczać, wtajemniczyć

 rzecz. wtajemniczenie n.

Wiktionary


wtajemniczenie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|wtajemniczyć.

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Najświętsza Eucharystia dopełnia wtajemniczenie chrześcijańskie.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. wtajemniczanie n., tajemnica ż.

 czas. wtajemniczyć dk., wtajemniczać ndk.

 przysł. tajemniczo

 przym. tajemniczy

Wiktionary


wtajemniczona

kobieta mająca wiedzę nieznaną ogółowi


SJP.pl


wtajemniczony

ktoś mający wiedzę nieznaną ogółowi


SJP.pl


wtajemniczyć

czasownik przechodni dokonany (ndk. wtajemniczać)

 (1.1) dokonany od|wtajemniczać.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. wtajemniczanie n., wtajemniczenie n., tajemnica ż.

 czas. wtajemniczać ndk.

 przysł. tajemniczo

 przym. tajemniczy, tajemny

Wiktionary


wtapiać

1. umieszczać coś w jakiejś stopionej substancji, zanim stwardnieje;
2. potocznie: przegrywać, robić coś źle;
3. wtapiać się:
a) być wtapianym;
b) przenośnie: stawać się częścią czegoś


SJP.pl


wtargać

potocznie: wnieść coś z trudem; wtaskać, wtaszczyć, wtachać


SJP.pl


wtarganie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|wtargać.

Wiktionary

Powiązane:

 czas. wtargać dk.

 rzecz. starganie n., wytarganie n.

Wiktionary


wtargiwać

potocznie:
1. wnosić z trudem; wtaszczać, wtachiwać, wtaskiwać;
2. pojawiać się gdzieś nagle i gwałtownie;
3. wchodzić dokądś przy użyciu siły


SJP.pl


wtargnąć

czasownik nieprzechodni dokonany (ndk. brak)

 (1.1) nagle przedostać się gdzieś niezgodnie z oczekiwaniami

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Grupa nietrzeźwych osób wtargnęła na teren ogrodu zoologicznego przez dziurę w płocie, a potem dźgała kijem tygrysy.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. wtargnięcie n.

Wiktionary


wtargnięcie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) gwałtowne pojawienie się, wejście gdzieś

Wiktionary

Powiązane:

 czas. wtargnąć dk.

Wiktionary


wtaskiwać

potocznie: wnosić z trudem; wtaszczać, wtachiwać, wtargiwać


SJP.pl


wtasować

wtasować kartę - umieścić kartę w talii przez tasowanie


SJP.pl


wtasowywać

wtasowywać karty - umieszczać karty w talii przez tasowanie


SJP.pl


wtaszczać

potocznie:
1. wnosić z trudem; wtaskiwać, wtachiwać, wtargiwać;
2. wtaszczać się - wejść gdzieś z trudem


SJP.pl


wtc

skrót od: World Trade Center (Światowe Centrum Handlu) - kompleks budynków na Manhattanie w Nowym Jorku


SJP.pl


wtedy

zaimek przysłowny wskazujący, odsyłający do pewnego czasu w przeszłości lub przyszłości; w tym czasie, wtenczas, wtenczas


SJP.pl

zaimek przysłowny

 (1.1) w tym (określonym wcześniej w zdaniu) czasie

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Pamiętam do tej pory, jak kupiłem pierwszy samochód. Miałem wtedy 28 lat.

 (1.1) On mnie zaczepił, czy mam papierosa, ja powiedziałem, że nie. Wtedy on wyciągnął nóż i kazał mi oddawać portfel.

 (1.1) Marek się prawdopodobnie zwolni w przyszłym miesiącu i wtedy poproszę o podwyżkę.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈftɛdɨ, AS: ftedy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) w tym czasie, w owym czasie, wówczas; przest. tedy, naówczas, natenczas, podówczas, wtenczas, wonczas; daw. natedy

Wiktionary


wtelno

Wtelno – (niem. Wittelskirch) wieś w Polsce położona w województwie kujawsko-pomorskim, w powiecie bydgoskim, w gminie Koronowo, 16 km na północny zachód od centrum Bydgoszczy.

Wikipedia


wtem

nagle, nieoczekiwanie


SJP.pl

przysłówek

 (1.1) w sposób nieoczekiwany

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Wtem ktoś zakołatał.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ftɛ̃m, AS: ftẽm

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) nagle; naraz; pot. ni stąd, ni zowąd; nieoczekiwanie; niespodziewanie; znienacka

Wiktionary


wtenczas

książkowo: zaimek przysłowny wskazujący, odsyłający do pewnego czasu w przeszłości lub przyszłości; w tym czasie, wtedy, wówczas


SJP.pl

zaimek przysłowny

 (1.1) przest. wówczas

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Gestapo aresztowało wtenczas kilkanaście tysięcy mieszkańców, których zawieziono do obozu w Płaszowie.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈftɛ̃n͇t͡ʃas, AS: ftṇčas

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) przest. naówczas, natenczas, podówczas, wonczas; wtedy, wówczas, w tym czasie, w owym czasie; gw-pl|Górny Śląsk|wtynczos.

Wiktionary


wtentegować

żartobliwie: wykonać jakąś czynność wyrażaną czasownikiem z prefiksem w-, np. wkruszyć, wgnieść


SJP.pl


wtf

skrót od: What The Fuck - co do cholery; wtf


SJP.pl

skrótowiec w funkcji rzeczownika

 (1.1) = mat. wielkie twierdzenie Fermata;

 (1.2) = z ang. wulg. what the fuck? → co jest, do kurwy?

Wiktionary

Wymowa:

IPA: vu‿tɛ‿ˈːf, AS: vu‿t•‿ef

Wiktionary


wto

skrót od: World Trade Organization - Światowa Organizacja Handlu


SJP.pl

skrótowiec

 (1.1) = etymn|ang. World Trade Organization → ŚOH, Światowa Organizacja Handlu

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) ŚOH

Wiktionary


wtok

1. część koszuli; podpasze
2. wgłębienie w łusce naboju kulowego


SJP.pl


wtopa

potocznie: wpadka, nieudane przedsięwzięcie, porażka


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) pot. kompromitacja w następstwie niepowodzenia lub błędu

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Raz po raz Balbina zaliczała kolejne wtopy.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. topienie n., wtopienie n., wtapianie n.

 czas. wtapiać ndk., wtopić dk., wtopić się dk.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) blama, blamaż, gafa, kaszana, klops, kompromitacja, niepowodzenie, obciach, porażka, wpadka, wsypa

Wiktionary


wtopić

1. umieścić coś w jakiejś stopionej substancji, zanim stwardnieje;
2. potocznie: przegrać, zrobić coś źle;
3. wtopić się:
a) zostać wtopionym;
b) przenośnie: stać się częścią czegoś


SJP.pl


wtór

akompaniament towarzyszący głównej melodii


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męski

 (1.1) daw. akompaniament towarzyszący głównej melodii

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ftur, AS: ftur

Wiktionary


wtorek

drugi dzień tygodnia


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) drugi dzień tygodnia

Wiktionary

Wtorek (wtorek, (skrót wt.) – dzień tygodnia między poniedziałkiem a środą.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Spotkajmy się we wtorek po południu.

 (1.1) Mamusia nie mogła doczekać się wtorków, bardzo lubiła spotkania w klubie seniora.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈftɔrɛk, AS: ftorek

Wiktionary

Powiązane:

 przym. wtorkowy, wtóry

 licz. wtóry

 rzecz. wtórnik mrz.

Wiktionary


wtorkowy

związany z wtorkiem


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) właściwy wtorkowi; dziejący się we wtorek

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Muszę się pouczyć przed wtorkowym egzaminem.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ftɔrˈkɔvɨ, AS: ftorkovy

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. wtorek m.

Wiktionary


wtórnik

drugi egzemplarz dokumentu, pisma; kopia, odpis, duplikat


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) fot. metoda artystycznej obróbki zdjęć retuszem i metodami fotograficznymi

 (1.2) fiz. elektron. regenerator sygnału;

 (1.3) drugi egzemplarz dokumentu

 (1.4) urz. kopia dokumentu posiadająca taką samą moc urzędową jak oryginał

 (1.5) pot. przedmiot mający na celu dokładne odtworzenie jakiegoś przedmiotu

Wiktionary

Regenerator sygnału, wzmacniak, wtórnik, powtarzacz, repeater – urządzenie stosowane w telekomunikacji do regeneracji sygnału.

Zasięg transmisji sygnałów jest ograniczony na skutek zniekształceń, zakłóceń i pochłaniania energii w mediach transmisyjnych. Regeneracja przesyłanych sygnałów w torze transmisyjnym pozwala ten zasięg zwiększyć. Regeneratory działają w warstwie fizycznej sygnałów (pierwsza warstwa modelu OSI) i nie próbują interpretować transmitowanych przezeń danych pod kątem ich poprawności (spójności).

Wikipedia

Przykłady

 (1.3) Najlepiej, jeśli wtórnik umowy weźmiesz do domu i uważnie zapoznasz się z jej treścią.

 (1.4) Młody kierowca po przekroczeniu 20 punktów kierowany jest na kurs na prawo jazdy. Kierowcy doświadczeni muszą natomiast zaliczyć egzaminy państwowe (…). Natomiast o wtórnik prawa jazdy można wystąpić jedynie w przypadku zniszczenia, zagubienia lub kradzieży właściwego dokumentu.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. wtórność ż., wtórowanie n., zawtórowanie n., Wtórek m., wtorek mrz., wtóropis mrz.

 czas. wtórować ndk., zawtórować dk.

 przym. wtóry, wtórny, powtórny

 przysł. wtórnie, powtórnie

Wiktionary

Synonimy:

 (1.2) wzmacniacz, powtarzacz

 (1.3) duplikat, kopia, odpis

 (1.5) duplikat, kopia, replika

Wiktionary


wtórnogębowce

zwierzę wielokomórkowe, u którego pierwotny otwór gębowy (pragęba) powstający w czasie rozwoju zarodkowego przekształca się w odbyt, natomiast właściwy otwór gębowy tworzy się na nowo po przeciwnej stronie ciała


SJP.pl

Wtórouste, wtórnogębowce (Deuterostomia) – klad zwierząt dwubocznie symetrycznych, u których w rozwoju embrionalnym z pragęby powstaje otwór odbytowy. Wtórouste są przeciwstawiane pierwoustym (Protostomia). Podział zwierząt zaliczanych do Bilateria na pierwouste i wtórouste wprowadził Karl Grobben w 1908 roku.

Wikipedia


wtórnogębowiec

zwierzę wielokomórkowe, u którego pierwotny otwór gębowy (pragęba) powstający w czasie rozwoju zarodkowego przekształca się w odbyt, natomiast właściwy otwór gębowy tworzy się na nowo po przeciwnej stronie ciała


SJP.pl


wtórność

wtórny


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) odprzym. cecha tego, co jest wtórne; cecha tych, którzy są wtórni

Wiktionary

Patrz:

wtórny

Powiązane:

 przym. wtórny, wtóry

 przysł. wtórnie, powtórnie

 rzecz. wtórnik mrz.

Wiktionary


wtórnouste

nadtyp zwierząt dwubocznie symetrycznych; wtórouste, wtórnogębowce


SJP.pl


wtórnousty

o cechach wtórnoustych (nadtyp zwierząt)


SJP.pl


wtórny

1. powstały po raz drugi; ponowny;
2. mniej ważny; drugorzędny;
3. powstały w późniejszym okresie; pochodny; niepierwotny


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) taki, który powstał w wyniku przekształcenia, przetworzenia albo jako następstwo czegoś

 (1.2) powstały, otrzymany po raz drugi

 (1.3) mniej ważny od czegoś

 (1.4) naśladowczy, nieoryginalny

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. wtórność ż., wtórnik m., wtórowanie n., wtórność ż.

 czas. wtórować ndk.

 przysł. wtórnie, po wtóre, powtórnie

 licz. wtóry

 przym. wtóry

Wiktionary


wtórokanoniczny

księgi wtórokanoniczne - księgi Starego Testamentu, które chrześcijaństwo włączyło do kanonu Biblii później niż pozostałe; odrzucone wcześniej przez protestantyzm i judaizm; księgi deuterokanoniczne


SJP.pl


wtórouste

o cechach wtóroustych (nadtyp zwierząt)


SJP.pl

Wtórouste, wtórnogębowce (Deuterostomia) – klad zwierząt dwubocznie symetrycznych, u których w rozwoju embrionalnym z pragęby powstaje otwór odbytowy. Wtórouste są przeciwstawiane pierwoustym (Protostomia). Podział zwierząt zaliczanych do Bilateria na pierwouste i wtórouste wprowadził Karl Grobben w 1908 roku.

Wikipedia


wtórousty

o cechach wtóroustych (nadtyp zwierząt)


SJP.pl


wtórować

grać na instrumencie akompaniując komuś; śpiewać lub grać razem z kimś


SJP.pl


wtóry

dawniej drugi


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) przest. drugi

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Elfryda przychodzi na kirkut po raz wtóry po zmroku.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. wtórność ż., wtórnik mrz., wtórowanie n., zawtórowanie n., Wtórek m., wtorek mrz.

 czas. wtórować ndk., zawtórować dk.

 przym. wtórny, powtórny

 przysł. wtórnie, powtórnie

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) drugi; 2.

Wiktionary


wtp

skrótowiec, rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) Warszawski Transport Publiczny

Wiktionary


wtrąbiać

potocznie: szybko, łapczywie jeść lub pić


SJP.pl


wtrąbić

potocznie:
1. szybko, łapczywie zjeść lub wypić;
2. wtrąbić się -
a) wypić zbyt dużo alkoholu; nachlać się, naprać się, narąbać się, strąbić się;
b) mocno w coś uderzyć; wrąbać (się)


SJP.pl


wtrąbiony

potocznie: odurzony alkoholem; naprany, nachlany, narąbany, upity


SJP.pl


wtrącać

czasownik

 (1.1) dodawać słowo, uzupełniać wypowiedź, przerywając jednocześnie jej tok

 (1.2) pozbawić kogoś wolności

 (1.3) przen. sprawiać, że coś znajduje się w trudnym położeniu

czasownik zwrotny wtrącać się

 (2.1) nadmiernie ingerować w cudze sprawy; zajmować się czymś, nie będąc o to proszonym

 (2.2) włączać się do czyjejś rozmowy mimo niechęci rozmówców

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) W rozmowach wtrącał niekiedy, od niechcenia, bardzo swobodnie, rozmaite zwroty, matowe od patyny dawności.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈftrɔ̃nt͡sat͡ɕ, AS: ftrõncać

Wiktionary

Powiązane:

 czas. wtrącić (się)

 rzecz. wtrącenie n., wtrącanie n.

 ims. wtrącony

Wiktionary

Synonimy:

 (2.1) ingerować, mieszać się, wulg. wpieprzać się, wulg. wpierdalać się

Wiktionary


wtrącanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|wtrącać.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ftrɔ̃nˈt͡sãɲɛ, AS: ftrõncãńe

Wiktionary

Powiązane:

 czas. wtrącać (się) ndk., wtrącić (się) dk.

 rzecz. wtrącenie

Wiktionary


wtrącenie

książkowo:
1. uwaga wtrącona do wypowiedzi, do tekstu;
2. w geologii: obcy twór odmienny od otaczającego go minerału lub skały


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|wtrącić.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ftrɔ̃nˈt͡sɛ̃ɲɛ, AS: ftrõncńe

Wiktionary

Powiązane:

 czas. wtrącić

Wiktionary


wtrącić

czasownik przechodni

 (1.1) dokonany od|wtrącać.

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) - Nie sądzę - wtrącił grzecznie Kloss - bym naprawdę mógł być użyteczny.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈftrɔ̃ɲt͡ɕit͡ɕ, AS: ftrõńćić

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. wtrącenie n., wtrącanie

 czas. wtrącać

Wiktionary


wtrajać

potocznie: jeść dużo i łapczywie; wsuwać, wtranżalać, pałaszować, opędzlowywać, szamać


SJP.pl

czasownik

 (1.1) warsz., lwow. jeść

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) jeść, wtranżalać, wciągać, wpieprzać

Wiktionary


wtranżalać

potocznie:
1. potocznie: jeść dużo i łapczywie; wsuwać, wtrajać, pałaszować, opędzlowywać, szamać;
2. wtranżalać się - wchodzić gdzieś bez pozwolenia; wpychać się


SJP.pl

czasownik przechodni niedokonany (dk. wtranżolić)

 (1.1) niedokonany od|wtranżolić.

czasownik zwrotny niedokonany wtranżalać się (dk. wtranżolić się)

 (2.1) niedokonany od|wtranżolić się.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. wtranżolenie n., wtranżalanie n., nawtranżalanie n.

 czas. wtranżolić dk., nawtranżalać się dk.

Wiktionary


wtranżalanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) pot. jedzenie czegoś dużo w sposób łapczywy

 (1.2) pot. wchodzenie gdzieś bez pozwolenia, bez zaproszenia

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. wtranżolenie n., nawtranżalanie n.

 czas. wtranżolić dk., wtranżalać ndk., nawtranżalać się dk.

Wiktionary


wtranżolenie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) pot. zjedzenie czegoś dużo w sposób łapczywy

 (1.2) pot. wejście gdzieś bez pozwolenia, bez zaproszenia

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. wtranżalanie n., nawtranżalanie n.

 czas. wtranżolić dk., wtranżalać ndk., nawtranżalać się dk.

Wiktionary


wtranżolić

potocznie:
1. zjeść, zwłaszcza zjeść łapczywie, z apetytem; wsunąć, wszamać, spałaszować, wpałaszować, opędzlować;
2. wtranżolić się - wejść gdzieś bez pozwolenia; wepchnąć się


SJP.pl

czasownik przechodni dokonany (ndk. wtranżalać)

 (1.1) pot. zjeść czegoś dużo w sposób łapczywy

czasownik zwrotny dokonany wtranżolić się (ndk. wtranżalać się)

 (2.1) pot. wchodzić gdzieś bez pozwolenia, bez zaproszenia

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. wtranżolenie n., wtranżalanie n., nawtranżalanie n.

 czas. wtranżalać ndk., nawtranżalać się dk.

Wiktionary


wtręt

książkowo:
1. dodany, wstawiony fragment niezharmonizowany z całością, wyodrębniający się z jednolitej całości; dygresja, wtrącenie;
2. wyraz, tekst, scena filmowa itp. włączone w daną całość; wstawka


SJP.pl


wtrętowy

wtręt


SJP.pl

Patrz:

wtręt

wtroić

potocznie: zjeść dużo i łapczywie; wsunąć, wtranżolić, spałaszować, wszamać, opędzlować


SJP.pl


wtryniać

potocznie:
1. wtykać coś nie wiadomo gdzie; zapodziewać;
2. dawać lub sprzedawać coś komuś siłą;
3. wtryniać się - wchodzić, wciskać się gdzieś, zwłaszcza siłą, bezczelnie; wpakowywać się


SJP.pl


wtrynić

potocznie:
1. wetknąć coś nie wiadomo gdzie; zapodziać;
2. dać lub sprzedać coś komuś siłą;
3. wtrynić się - wejść, wcisnąć się gdzieś, zwłaszcza siłą, bezczelnie; wpakować się


SJP.pl


wtrysk

wtłoczenie pewnej ilości tryskającej lub płynnej substancji; wtryśnięcie


SJP.pl


wtryskać

wlać (rzadziej: wlewać) pod określonym ciśnieniem ciecz albo płynną masę do czegoś, np. do zbiornika; wtrysnąć (rzadziej: wtryskiwać), wtłoczyć (rzadziej: wtłaczać)


SJP.pl


wtryskarka

urządzenie do wtryskiwania masy plastycznej do odpowiedniej formy


SJP.pl

Wtryskarka – obrabiarka do formowania wtryskowego tworzyw sztucznych. Składa się z zasobnika na surowiec w postaci granulatu oraz ogrzewanego cylindra, w którym tworzywo ulega uplastycznieniu. Tłok lub ślimak przetłacza stopione tworzywo do formy, w której zastyga ono (zestala się) w kształtkę zwaną również wypraską.

Wikipedia


wtryskiwacz

robotnik obsługujący wtryskarkę


SJP.pl

Wtryskiwacz – integralna część starszych rozwiązań hydraulicznego systemu wtrysku paliwa, którego zadaniem jest:

  • podanie dawki paliwa pod odpowiednim ciśnieniem do komory spalania,
  • zapewnienie odpowiedniego rozpylenia paliwa.

Wikipedia


wtryskowy

przymiotnik od: wtrysk


SJP.pl


wtrząchiwać

potocznie: zjadać coś szybko, z apetytem; wtrząchać


SJP.pl


wtrząchnąć

potocznie: zjeść dużo i łapczywie; wsunąć, wtranżolić, spałaszować, wszamać, opędzlować


SJP.pl


wtulać

1. przyciskać, chować;
2. wtulać się - przyciskać się, przytulać się


SJP.pl


wtulić

1. przycisnąć, schować;
2. wtulić się - przycisnąć się, przytulić się


SJP.pl


wtulony

przymiotnik

 (1.1) taki, który się w kogoś lub coś wtulił, przylgnął do kogoś lub czegoś

forma czasownika.

 (2.1) imiesłów przymiotnikowy bierny od: wtulić

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Obudzimy się wtuleni w południe lata • Na końcu świata, • na wielkiej łące • Ciepłej i drżącej.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ftuˈlɔ̃nɨ, AS: ftulõny

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. wtulenie n.

 czas. wtulać ndk., wtulić dk.

Wiktionary


wturliwać

1. wtaczać, wprawiając w ruch obrotowy;
2. wturliwać się - wtaczać się, obracając się wokół własnej osi


SJP.pl


wtyczka

1. przyrząd na końcu przewodu, który wraz z gniazdkiem umożliwia zamknięcie obwodu elektrycznego;
2. osoba skierowana do jakiejś organizacji w celu szpiegowania;
3. w informatyce: dodatek rozszerzający funkcjonalność aplikacji; plug-in, plugin


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) elektr. element umożliwiający podłączenie urządzeń elektrycznych, zasilanych z sieci elektrycznej do gniazda elektrycznego;

 (1.2) przen. pot. osoba, która dzięki infiltracji w określonym środowisku zdobywa niedostępne dla ogółu informacje

 (1.3) inform. dodatek do programu komputerowego zwiększający jego funkcjonalność

Wiktionary

Wtyczka (ang. plug-in, add-on), rozszerzenie (ang. extension) – dodatkowy moduł do programu komputerowego, który rozszerza możliwości produktu wyjściowego.

Stosowanie wtyczek jest coraz częstszym zabiegiem wśród twórców programów, a zwłaszcza tych tworzących otwarte oprogramowanie. Zaletą takiego rozwiązania jest możliwość wyboru funkcjonalności, które użytkownik chce wykorzystywać w programie, a których nie potrzebuje. Poza tym odciąża to autora programu od pisania kodu nawet dla funkcji niszowych, a przerzuca to zadanie na zewnętrznych programistów. Jednak, aby możliwe było tworzenie wtyczek, programista musi od razu dla swojej aplikacji udostępnić i udokumentować API, czyli interfejs programistyczny.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Ta wtyczka nie pasuje do wszystkich gniazdek.

 (1.3) Najpierw musisz pobrać i zainstalować wtyczkę blokującą niechciane reklamy.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈftɨt͡ʃka, AS: ftyčka

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. wtyk mrz., wtykanie n., wetknięcie n.

:: zgrub. wtyka ż.

 czas. wtykać ndk., wetknąć dk.

 przym. wtyczkowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) gw-pl|Górny Śląsk|szteker.

 (1.2) szpieg

Wiktionary


wtyczkowy

przymiotnik od: wtyczka


SJP.pl


wtyk

część elektrycznej płytki grzejnej doprowadzająca napięcie do uzwojenia grzejnego


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) wtyczka

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Ten wtyk tutaj nie pasuje.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ftɨk, AS: ftyk

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. wtyczka ż., wtyka ż., wtykanie n., wetknięcie n.

 czas. wtykać ndk., wetknąć dk.

 przym. wtykowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) wtyczka

Wiktionary


wtyka

potocznie: kapuś, donosiciel


SJP.pl


wtykać

wkładać, wstawiać, wciskać coś między inne rzeczy


SJP.pl

czasownik przechodni niedokonany (dk. wetknąć)

 (1.1) wkładać, wstawiać, wciskać coś między inne rzeczy

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈftɨkat͡ɕ, AS: ftykać

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. wtyczka ż., nawtykanie n., wetknięcie n., wtykanie n., wtyk mrz.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) wkładać, wpychać

Wiktionary


wtykanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|wtykać.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ftɨˈkãɲɛ, AS: ftykãńe

Wiktionary

Powiązane:

 czas. wtykać ndk., wetknąć dk., nawtykać dk.

 rzecz. wetknięcie, wtyk, wtyczka, nawtykanie

Wiktionary


wtykowate

rodzina owadów z podrzędu pluskwiaków różnoskrzydłych


SJP.pl

Wtykowate (Coreidae) – rodzina owadów z rzędu pluskwiaków i podrzędu różnoskrzydłych. Kosmopolityczna, ale najliczniej reprezentowana w strefie tropikalnej i subtropikalnej. Obejmuje ponad 2570 opisanych gatunków, sklasyfikowanych w ponad 500 rodzajach. Wszystkie są fitofagami ssącymi. W zapisie kopalnym znana od karniku w triasie.

Wikipedia


wtykowaty

o cechach wtykowatych (rodzina owadów)


SJP.pl


wtykowy

wtyk, np. gniazdo wtykowe


SJP.pl


wtynczos

zaimek przysłowny

 (1.1) gw-pl|Górny Śląsk. wtenczas

Wiktionary


wtz

skrótowiec

 (1.1) = Warsztaty Terapii Zajęciowej

Wiktionary

Wymowa:

IPA: vu‿tɛ‿ˈzɛt, AS: vu‿te‿zet

Wiktionary


wtłuc

potocznie: zbić kogoś mocno; wlać, wkropić, wpierniczyć


SJP.pl


wtłukiwać

1. tłuc jajko i wlewać jego zawartość do naczynia;
2. zagłębiać jakiś przedmiot;
3. potocznie: pisać coś, posługując się klawiaturą; wstukiwać, wklepywać;
4. potocznie: zdobywać gola;
5. potocznie: bić; lać, tłuc


SJP.pl


wu

1. nazwa litery W;
2. jeden z głównych języków chińskich


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) nazwa litery w / W

Wiktionary

  • Wu – starożytne państwo chińskie z Okresu Wiosen i Jesieni
  • Wu – państwo chińskie z Epoki Trzech Królestw
  • Wu – państwo chińskie istniejące w X wieku, w okresie Pięciu Dynastii i Dziesięciu Królestw
  • wu – jeden z języków chińskich

Wikipedia


wu-wei

[czytaj: wu wej] taoistyczna zasada postępowania w zgodzie z naturą i powszechnie obowiązującymi normami; wu-wej, wuwej


SJP.pl


wu-wej

taoistyczna zasada postępowania w zgodzie z naturą i powszechnie obowiązującymi normami; wuwej, wu-wei


SJP.pl


wubp

skrótowiec, rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) = hist. Wojewódzki Urząd Bezpieczeństwa Publicznego;

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Dodatkowym utrudnieniem był rozkaz szefa WUBP, aby wszystkich aresztowanych członków podziemia natychmiast przekazywać do Białegostoku.

Wiktionary


wuce

potocznie: toaleta, ubikacja; wucet, WC, klo, klop, klozet, kibel


SJP.pl


wucecik

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) zdrobn. od wucet

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. wucet m.

Wiktionary


wucet

potocznie: toaleta, ubikacja; wuce, WC, klo, klop, klozet, kibel


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) pot. ubikacja

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈvut͡sɛt, AS: vucet

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. wucecik mrz.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) ubikacja, kibel, toaleta, klop, sracz

Wiktionary


wuchta

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) gw-pl|Poznań. wielka ilość, masa, mnóstwo

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Gratów tam była wuchta, ale wywalił tę całą gemelę w cholerę, bo do niczego niezdatne klunkry.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) pot. kupa, co niemiara, od groma

Wiktionary


wucziaping

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) geol. pierwszy, starszy wiek lopingu (późnego permu), trwający 260,4 – 253,8 milionów lat temu;

Wiktionary

Wucziaping (chiń. 吴家坪; pinyin Wújiāpíng)

  • w sensie geochronologicznym – pierwszy wiek lopingu (perm), trwający około 6,5 miliona lat (od 260,4 ± 0,7 do 253,8 ± 0,7 mln lat temu). Wucziaping jest młodszy od kapitanu a starszy od czangsingu.

Wikipedia


wudarczyk

nazwisko


SJP.pl


wudet

potocznie: Wiejski Dom Towarowy


SJP.pl


wudetowski

przymiotnik od: wudet, WDT (Wiejski Dom Towarowy)


SJP.pl


wudsbp

skrótowiec, rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) = hist. wojewódzki urząd do spraw bezpieczeństwa publicznego

Wiktionary


wudu

rodzaj magii pochodzenia afrykańskiego, opartej na kulcie przodków; voodoo; voudou


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) rel. religia synkretyczna łącząca rdzenne wierzenia ludów Afryki z elementami katolicyzmu, popularna zwłaszcza na Haiti;

 (1.2) rel. rytualne, islamskie obmycie ciała poprzedzające modlitwę;

Wiktionary

  • wudu – ablucja w islamie
  • wudu (voodoo) – synkretyczna religia afroamerykańska.
  • WuDoo – audycja hip-hopowa w Polskiego Radia Szczecin

Wikipedia

Synonimy:

 (1.1) war. voodoo

Wiktionary


wuef

potocznie o lekcji wychowania fizycznego


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) pot. przedmiot i lekcja wychowania fizycznego w szkołach

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Nasz profesor od wuefu jest mistrzem w rzucie oszczepem.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈvuwɛf, AS: vuef

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. wuefista m., wuefistka ż., wuefmen m., wf

 przym. wuefowy

 skr. wf, WF

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) wychowanie fizyczne, wf, WF

Wiktionary


wuefemka

motocykl marki WFM; WFM-ka


SJP.pl


wuefemowski

przymiotnik od: WFM (Warszawska Fabryka Motocykli); WFM-owski


SJP.pl


wuefista

nauczyciel wuefu; wuefmen


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) środ. eduk. nauczyciel uczący wuefu

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Dziś wuefista dał nam wycisk, kazał nam zrobić dwadzieścia okrążeń dookoła boiska.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌvuwɛˈfʲista, AS: vuefʹista

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. wuef, wf

:: forma żeńska wuefistka

 skr. wf, WF

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) wuefmen

Wiktionary


wuefistka

nauczycielka wychowania fizycznego


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) środ. eduk. nauczycielka wuefu, gimnastyki

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. wuef m., wuefmen m., WF m.

:: fm. wuefista m.

 przym. wuefowy

 skr. WF, wf

Wiktionary


wuefmen

potocznie: nauczyciel wychowania fizycznego; wuefista, WF-men


SJP.pl


wuefmenka

potocznie: nauczycielka wychowania fizycznego; wuefistka, WF-menka


SJP.pl


wuerhozaur

rodzaj roślinożernego dinozaura z rodziny stegozaurów


SJP.pl

Wikipedia


wuesemowiec

członek lub mieszkaniec WSM-u (Warszawskiej Spółdzielni Mieszkaniowej); WSM-owiec


SJP.pl


wuesemowski

przymiotnik od: WSM (Warszawska Spółdzielnia Mieszkaniowa); WSM-owski


SJP.pl


wueska

potocznie: motocykl marki WSK


SJP.pl

WSK – marka polskich motocykli popularnych i produkowanych w latach 1955–1985 przez Wytwórnię Sprzętu Komunikacyjnego PZL w Świdniku.

Wikipedia


wuhan

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna

 (1.1) geogr. miasto w środkowych Chinach, położone nad rzeką Jangcy, stolica prowincji Hubei;

Wiktionary

Wuhan ([wùhân]; chiń. upr. 武汉市; chiń. trad. 武漢市; pinyin Wǔhàn Shì) – miasto w środkowych Chinach, stolica prowincji Hubei.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Po kilku godzinach do Wuhanu wkroczyli Japończycy. Tym razem japońscy dowódcy nie dopuścili do masakry ludności cywilnej.

 (1.1) W lipcu wyruszyłam w podróż z Jinmingiem, który studiował w Wuhanie, wielkim mieście nad Jangcy.

 (1.1) W gazecie „Changjian Ribao" w Wuhanie zostało umieszczone żądanie sił prawicowych oddania Chińczykom Władywostoku, który stanowi jakoby «terytorium chińskie».

 (1.1) W krótkim czasie czerwona flaga wzniosła się nad Nankinem, Wuhanem, Szanghajem, Si-anem i Cingtao, w październiku nad Kantonem. Niedobitki oddziałów kuomintangowskich zaczęły szukać schronienia na wyspie Tajwan.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈwuxãn, AS: u̯uχãn

Wiktionary

Powiązane:

 przym. wuhański

Wiktionary


wuhańczyk

mieszkaniec Wuhanu - miasta w Chinach


SJP.pl


wuhanka

1. mieszkanka Wuhanu (miasta w Chinach);
2. potocznie: COVID-19 - ostra choroba zakaźna układu oddechowego wywołana koronawirusem SARS-CoV-2; covidek, covidzik, covid, kowid, koronainfekcja


SJP.pl


wuhański

Wuhan (miasto w Chinach)


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z Wuhanem, dotyczący Wuhanu

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Wuhan mrz.

Wiktionary


wuhłedar

miasto na Ukrainie


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna

 (1.1) geogr. miasto w Ukrainie w obwodzie donieckim;

Wiktionary

Wuhłedar (ukr. Вугледар) – miasto na Ukrainie w obwodzie donieckim.

Miasto przemysłowe założone w 1964 r. Prawa miejskie uzyskało w 1989 r.

Miasto zostało ostrzelane już pierwszego dnia inwazji Rosji na Ukrainę 24 lutego 2022 roku: pocisk balistyczny z wyrzutni 9K79 Toczka uderzając obok szpitala zabił cztery osoby raniąc kolejne sześć. Od marca 2022 roku toczyły się walki o miasto, obrońcy odparli dwie zmasowane próby szturmu: w listopadzie 2022 i w styczniu-lutym 2023.

Wikipedia

Powiązane:

 przym. wuhłedarski

Wiktionary


wuj

brat matki lub ojca; mąż siostry matki lub siostry ojca; kuzyn matki lub mąż kuzynki matki; dalszy krewny; wujek


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) zob. wujek.

 (1.2) zob. stary wuj.

Wiktionary

Wujek, wuj – współcześnie nazwa relacji rodzinnej zachodzącej w stosunku do krewnego, który jest bratem matki lub ojca albo powinowatego będącego mężem siostry matki lub ojca. Czasami wujkiem nazywa się również każdego dalszego krewnego lub powinowatego wyższego pokolenia.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Rodzony brat matki jest wujem, żona jego wujenką czyli wujną, syn bratem, córka siostrą rodzono-wujeczną.

 (1.1) Dziwny człek jest pan Zagłoba, bo on mu wcale wujem ni krewnym nie był, a przecie inny by po synu tak nie desperował….

Wiktionary

Wymowa:

IPA: vuj, AS: vui ̯

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. wujek m., wujko m., wujo m., wujostwo m., wujowie mos., wujaszek m., wujcio m., wujenka ż., wujanka ż., wujna ż., wujka ż., wujeneczka ż., wujeczny m., wujeczna ż.

 przym. wujkowy, wujowski, wujowy, wujaszkowy, wujeczny, wujczony

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) wujek, reg. wujo, gw-pl|Śląsk Cieszyński|ujec., gw-pl|Górny Śląsk|uja, ujek.

 (1.2) przedwieć, wujeczny dziadek

Wiktionary


wujanka

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) daw. dziś gwara. zob. wujenka.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. wujenka ż., wujna ż., wujka ż., wujeneczka ż., wujek m., wujko m., wujcio m., wuj m., wujo m., wujostwo m., wujowie mos., wujaszek m., wujeczny m., wujeczna ż.

 przym. wujkowy, wujeczny, wujowski, wujaszkowy, wujowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) wujenka, wujna, gwara. wujka, ciocia, ciotka

Wiktionary


wujas

nazwisko


SJP.pl


wujaszek

zdrobnienie od: wujek


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) pot. pieszcz. wuj

Wiktionary

  • wujaszek – zdrobnienie od wujek, wuj (nazwa relacji rodzinnej)

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Wujaszek zawsze przynosił cukierki i opowiadał ciekawe historie.

 (1.1) Poczciwy wujaszek, tak o wszystkim pamięta, tak się wszystkim zajmuje! (M. Bałucki: Dom otwarty)

 (1.1) Kochany wujaszek miał serduszko gorące… (A. Abrahamowicz: Jego zasady)

Wiktionary

Wymowa:

IPA: vuˈjaʃɛk, AS: vui ̯ašek

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. wujek m., wujcio m., wujko m., wuj m., wujo m., wujostwo m., wujowie mos., wujenka ż., wujanka ż., wujna ż., wujka ż., wujeneczka ż., wujeczny m., wujeczna ż.

 przym. wujkowy, wujowski, wujowy, wujaszkowy, wujeczny

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) wujcio, wujek

Wiktionary


wujaszkować

rzadko: występować w roli wujaszka, opiekować się kimś jako (jak) wujaszek


SJP.pl


wujaszkowy

przymiotnik

 (1.1) rzad. należący do wujaszka, właściwy wujaszkowi

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Z daleka słychać było wujaszkowy śmiech.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌvujaˈʃkɔvɨ, AS: vui ̯aškovy

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. wujaszek m., wujcio m., wujek m., wujko m., wuj m., wujo m., wujostwo m., wujowie mos., wujenka ż., wujanka ż., wujna ż., wujka ż., wujeneczka ż., wujeczny m., wujeczna ż.

 przym. wujkowy, wujowski, wujowy, wujeczny

Wiktionary


wujcio

poufale o wujku; wujaszek


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) pot. pieszcz. wuj

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Wujcio zawsze przynosił cukierki i opowiadał ciekawe historie.

 (1.1) Wezmę, wujciu… ale wujcio zaczeka na mnie… sam nie odejdzie… – szlochała dziewczynka całując jego ręce.

 (1.1) Przyjdź do mnie jutro o wpół do dziewiątej, ale – wujciowi nie mów nic…

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈvujt͡ɕɔ, AS: vui ̯ćo

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. wujko m., wuj m., wujo m., wujek m., wujostwo m., wujowie mos., wujaszek m., wujenka ż., wujka ż., wujanka ż., wujna ż., wujeneczka ż., wujeczny m., wujeczna ż.

 przym. wujkowy, wujowski, wujowy, wujaszkowy, wujeczny, wujczony

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) wujaszek, wujek

Wiktionary


wujciu

regionalnie: wujcio


SJP.pl


wujczony

przymiotnik

 (1.1) stpol. wujeczny

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. wujeczny mos., wuj m., wujcio m., wujek m., wujenka ż., wujostwo m.

 przym. wujeczny

Wiktionary


wujec

nazwisko


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) stpol. wuj

Wiktionary

Osoby o tym nazwisku:

  • Henryk Wujec – polski fizyk, polityk i działacz społeczny
  • Ludwika Wujec – polska fizyczka, nauczycielka, działaczka samorządowa i polityczna
  • Monika Wujec – polska farmaceutka

Wikipedia

Synonimy:

 (1.1) wuj, wujek, stpol. synowiec

Wiktionary


wujeczek

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) zdrobn. od wujek

Wiktionary


wujeczna

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) daw. wujeczna siostra

forma przymiotnika.

 (2.1) ż. od: wujeczny

Wiktionary

Wymowa:

IPA: vuˈjɛt͡ʃna, AS: vui ̯ečna

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. wujowie mos., wujeczny m., wujko m., wuj m., wujo m., wujek m., wujcio m., wujostwo m., wujaszek m., wujenka ż., wujanka ż., wujna ż., wujka ż., wujeneczka ż.

 przym. wujeczny, wujkowy, wujowski, wujaszkowy, wujowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) kuzynka

Wiktionary


wujeczny

spokrewniony ze strony wujka


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) spokrewniony przez wuja

 (1.2) dotyczący wuja

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (2.1) daw. wujeczny (1.1) brat

Wiktionary

Wymowa:

IPA: vuˈjɛt͡ʃnɨ, AS: vui ̯ečny

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. wujowie mos., wujeczna ż., wujko m., wuj m., wujo m., wujek m., wujcio m., wujostwo m., wujaszek m., wujenka ż., wujanka ż., wujna ż., wujka ż., wujeneczka ż.

 przym. wujowy, wujkowy, wujowski, wujaszkowy, wujczony

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1-2) starop|wujenny.

 (2.1) kuzyn

Wiktionary


wujek

brat matki lub ojca; mąż siostry matki lub siostry ojca; kuzyn matki lub mąż kuzynki matki; dalszy krewny; wuj


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) brat matki

 (1.2) dziś także brat ojca (= stryj)

 (1.3) mąż cioci

 (1.4) dalszy krewny ze strony matki

 (1.5) zool. nazwa systematyczna|Empis|ref=tak., dwuskrzydły, krótkonogi owad z rodziny wujkowatych

Wiktionary

Wujek, wuj – współcześnie nazwa relacji rodzinnej zachodzącej w stosunku do krewnego, który jest bratem matki lub ojca albo powinowatego będącego mężem siostry matki lub ojca. Czasami wujkiem nazywa się również każdego dalszego krewnego lub powinowatego wyższego pokolenia.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Wujek Łukasza jest strażakiem.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈvujɛk, AS: vui ̯ek

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. wujko m., wuj m., wujo m., wujcio m., wujostwo m., wujowie mos., wujaszek m., wujenka ż., wujka ż., wujanka ż., wujna ż., wujeneczka ż., wujeczny m., wujeczna ż.

 przym. wujkowy, wujowski, wujowy, wujaszkowy, wujeczny, wujczony

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) wuj; gw-pl|Śląsk Cieszyński|ujec., gw-pl|Górny Śląsk|uja, ujek.

 (1.3) daw. pociot, daw. gw-pl|Elbląg|swak.

Wiktionary


wujeneczka

zdrobnienie od: wujenka


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) zdrobn. wujenka

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Konie wujeneczka sprzedała, powóz to samo, bo jej trzeba było pieniędzy na przepłacanie, żeby wuja uwolnić. (S. Żeromski: Wierna rzeka)

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌvujɛ̃ˈnɛt͡ʃka, AS: vui ̯ẽnečka

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. wujenka ż., wujanka ż., wujna ż., wujka ż., wujek m., wujko m., wujcio m., wuj m., wujo m., wujostwo m., wujowie mos., wujaszek m., wujeczny m., wujeczna ż.

 przym. wujkowy, wujeczny, wujowski, wujaszkowy, wujowy

Wiktionary


wujenka

żona wuja


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) przest. żona wuja (brata matki)

Wiktionary

Wujek, wuj – współcześnie nazwa relacji rodzinnej zachodzącej w stosunku do krewnego, który jest bratem matki lub ojca albo powinowatego będącego mężem siostry matki lub ojca. Czasami wujkiem nazywa się również każdego dalszego krewnego lub powinowatego wyższego pokolenia.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) To byli stryjostwo mojego tatki, a pani Rudecka jest moją wujenką, wprawdzie nie rodzoną, zawsze jednak pokrewieństwo.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: vuˈjɛ̃nka, AS: vui ̯nka

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. wujowie mos., wujek m., wujcio m., wujostwo m., wujna ż., wujaszek m., wujanka ż., wuj m., wujka ż., wujko m., wujo m., wujeczny m., wujeczna ż.

:: zdrobn. wujeneczka ż.

 przym. wujkowy, wujeczny, wujowski, wujaszkowy, wujowy, wujczony

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) wujna, gwara. wujanka, gwara. wujka, ciocia, ciotka

Wiktionary


wujka

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) gwara. zob. wujna.

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (2.1) D. B. lp. zob. wujek.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈvujka, AS: vui ̯ka

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. wujowie m./mos., wujek m., wujcio m., wujostwo mos., wujna ż., wujaszek m., wujanka ż., wuj m., zdrobn. wujeneczka

 rzecz. wujenka, wujanka, wujna, wujek, wujko, wuj, wujo, wujostwo, wujaszek, wujeczny, wujeczna

 przym. wujkowy, wujeczny, wujowski, wujaszkowy, wujeczna

Wiktionary


wujko

przestarzale: wujek


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) reg. zob. wujek.

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) To wujko mój jest; rodzony brat mojej nieboszczki matki.

 (1.1) Krzysia trochę niezdrowa i nie przyjdzie, ale prosi, aby wujko choć pode drzwi podszedł, żeby go mogła powitać.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. wujek m., wuj m., wujo m., wujcio m., wujostwo m., wujowie mos., wujaszek m., wujenka ż., wujka ż., wujanka ż., wujna ż., wujeneczka ż., wujeczny m., wujeczna ż.

 przym. wujkowy, wujowski, wujowy, wujaszkowy, wujeczny

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) wujek, wuj, reg. wujo

Wiktionary


wujkowate

o cechach wujkowatych (rodzina muchówek)


SJP.pl

Wikipedia


wujkowaty

o cechach wujkowatych (rodzina muchówek)


SJP.pl


wujkowie

brat matki lub ojca; mąż siostry matki lub siostry ojca; kuzyn matki lub mąż kuzynki matki; dalszy krewny; wuj


SJP.pl


wujkowy

przymiotnik od: wujek


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) przym. od: wujek

Wiktionary

Wymowa:

IPA: vujˈkɔvɨ, AS: vui ̯kovy

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. wuj m., wujo m., wujenka ż., wujanka ż., wujaszek m., wujcio m., wujko m., wujna ż., wujka ż., wujostwo m., wujeneczka ż., wujek m., wujowie mos., wujeczna ż., wujeczny mos.

 przym. wujaszkowy, wujeczny, wujowski, wujowy

Wiktionary


wujna

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) daw. dziś gwara. żona wuja (brata matki)

Wiktionary

Wujek, wuj – współcześnie nazwa relacji rodzinnej zachodzącej w stosunku do krewnego, który jest bratem matki lub ojca albo powinowatego będącego mężem siostry matki lub ojca. Czasami wujkiem nazywa się również każdego dalszego krewnego lub powinowatego wyższego pokolenia.

Wikipedia

Powiązane:

 rzecz. wujenka ż., wujanka ż., wujeneczka ż., wujka ż., wujek m., wujcio m., wujko m., wuj m., wujo m., wujaszek m., wujostwo m., wujowie mos., wujeczny m., wujeczna ż.

 przym. wujkowy, wujowski, wujowy, wujaszkowy, wujeczny

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) wujenka, wujanka

Wiktionary


wujo

regionalnie: wuj, wujek


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) reg. zob. wuj.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. wujko m., wuj m., wujek m., wujcio m., wujostwo m., wujowie mos., wujaszek m., wujenka ż., wujka ż., wujanka ż., wujna ż., wujeneczka ż., wujeczny m., wujeczna ż.

 przym. wujkowy, wujowski, wujowy, wujaszkowy, wujeczny

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) wuj, wujek

Wiktionary


wujostwo

wuj z żoną; wujkowie, wujowie


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) wuj z żoną

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Wujostwo przychodzą do nas co niedzielę.

 (1.1) Idziemy dziś na obiad do wujostwa.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: vuˈjɔstfɔ, AS: vui ̯ostfo

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. wujkowie m., wujowie m., wuj m., wujo m., wujcio m., wujko m., wujek m., wujaszek m., wujenka ż., wujanka ż., wujna ż., wujka ż., wujeneczka ż., wujeczny m., wujeczna ż.

 przym. wujkowy, wujowski, wujowy, wujaszkowy, wujeczny, wujczony

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) wujkowie; przest. wujowie

Wiktionary


wujowie

przestarzałe: wuj z żoną; wujostwo, wujkowie


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy, liczba mnoga

 (1.1) przest. wuj z żoną

forma rzeczownika.

 (2.1) M., W. lm. od: wuj

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Idziemy dziś na obiad do wujów.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: vuˈjɔvʲjɛ, AS: vui ̯ovʹi ̯e

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. wujostwo m., wuj m., wujo m., wujcio m., wujko m., wujek m., wujaszek m., wujenka ż., wujanka ż., wujna ż., wujka ż., wujeneczka ż., wujeczny m., wujeczna ż.

 przym. wujkowy, wujowski, wujowy, wujaszkowy, wujeczny

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) wujostwo

Wiktionary


wujowski

przymiotnik

 (1.1) należący do wuja, właściwy wujowi

Wiktionary

Wymowa:

IPA: vuˈjɔfsʲci, AS: vui ̯ofsʹḱi

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. wujowie mos., wujko m., wujcio m., wuj m., wujo m., wujek m., wujostwo m., wujaszek m., wujenka ż., wujanka ż., wujna ż., wujka ż., wujeneczka ż., wujeczny m., wujeczna ż.

 przym. wujkowy, wujowy, wujaszkowy, wujeczny

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) wujowy

Wiktionary


wujowy

wuj (rzadko); wujowski


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) rzad. zob. wujowski.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: vuˈjɔvɨ, AS: vui ̯ovy

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. wujowie mos., wujko m., wujcio m., wuj m., wujo m., wujek m., wujostwo m., wujaszek m., wujenka ż., wujanka ż., wujna ż., wujeneczka ż., wujeczny m., wujeczna ż.

 przym. wujkowy, wujowski, wujaszkowy, wujeczny

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) wujowski

Wiktionary


wuju

regionalnie: wuj, wujek


SJP.pl


wukadka

potocznie: kolej WKD


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) pot. kolej miejsko-podmiejska funkcjonująca w Warszawie i okolicach

 (1.2) pot. pociąg tej kolei

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Wciąż jednak nie była znana dokładna trasa, którą miałaby kursować wukadka. (z Internetu)

 (1.2) Teraz rozkład jazdy wieczornych wukadek nie będzie już tak łatwy do zapamiętania. (z Internetu)

Wiktionary

Wymowa:

IPA: vuˈkatka, AS: vukatka

Wiktionary


wukaem

wielkokalibrowy karabin maszynowy; wkm


SJP.pl


wuko

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) pojazd asenizacyjny do wywozu nieczystości płynnych

Wiktionary


wuksnicki

przymiotnik od: Wuksniki, jezioro rynnowe na Pojezierzu Iławskim


SJP.pl


wuksniki

1. jezioro w Polsce;
2. dawna wieś nad jeziorem Wuksniki


SJP.pl

Wuksniki (niem. Wuchsnig) – dawna wieś położona nad jeziorem Wuksniki (na wschód od północnego krańca jeziora, na południe od wsi Mysłaki, poniżej drogi Mysłaki Małe – Bieniasze), wymieniana w dokumentach z 1305 jako wieś pruska na 6 włókach, pierwotna nazwa – Wuxtenyken.

Wikipedia


wulc

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) gw-pl|Górny Śląsk. mieszkaniec hotelu robotniczego

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) kaserniok

Wiktionary


wulchaus

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) gw-pl|Górny Śląsk. hotel. hotel robotniczy

Wiktionary


wulfenit

minerał, molibdenian ołowiu


SJP.pl

Wulfenit – minerał z gromady molibdenianów. Jest wtórną rudą molibdenu. Należy do grupy minerałów rzadkich.

W 2017 roku został uznany za oficjalny klejnot Arizony.

Wikipedia