kamp

estetyka celebrująca kicz i ironię, celowo przesadna i teatralna


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) kult. estetyka, konwencja stylistyczna, przypisująca rzeczom wartość ponieważ są w złym guście lub ich wymowy ironicznej;

Wiktionary

Austria

  • Kamp – rzeka w Dolnej Austrii

Osoby

  • Alexandra Kamp – niemiecka aktorka
  • Andrew Van De Kamp – fikcyjna postać
  • Bree Van de Kamp – fikcyjna postać
  • Danielle Van De Kamp – fikcyjna postać
  • Peter van de Kamp – amerykański astronom
  • Ragnar Kamp – amerykański curler

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Przejawem kampu są drag queens i drag kings.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: kãmp, AS: kãmp

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. kampowość ż.

 przym. kampowy

 przysł. kampowo

Wiktionary


kampa

nazwisko


SJP.pl

Kampa – sztuczna wyspa (właściwie półwysep) o powierzchni 5,2 hektara położona w centrum Pragi, w dzielnicy Malá Strana. Leży między rzeką Wełtawą, a wypływającą i wpływającą do niej Čertovką (Czarcim Potokiem) – sztucznym ciekiem wodnym utworzonym w celu napędzania kół młyńskich 3 młynów (współcześnie pozostało jedno z nich, przy młynie „Wielki Przeor”).

Wikipedia


kampala

stolica Ugandy


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) geogr. stolica Ugandy;

Wiktionary

Kampala – stolica i największe miasto Ugandy położone w południowej części kraju, w pobliżu Jeziora Wiktorii.

Kampala jest głównym ośrodkiem gospodarczym i kulturalnym kraju. Miejscowość jest centrum handlu produktami rolnymi (kawą, bawełną, herbatą, tytoniem, cukrem); funkcjonują tu również zakłady przemysłu włókienniczego, metalowego, drzewnego, maszynowego i spożywczego. W mieście działają: Ugandyjskie Towarzystwo Naukowe (zał. 1933), Uniwersytet Makerere (zał. 1922) i wyższa szkoła techniczna oraz liczne instytucje kulturalne, m.in.: muzeum narodowe i teatr narodowy. 35 km na południowy zachód od Kampali znajduje się międzynarodowy port lotniczy Entebbe, a w samym mieście znajduje się nieczynny port lotniczy Kampala.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: kãmˈpala, AS: kãmpala

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. kampalczyk mos., kampalka ż.

 przym. kampalski

Wiktionary


kampalczyk

mieszkaniec Kampali


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) mieszkaniec Kampali

Wiktionary

Wymowa:

IPA: kãmˈpalt͡ʃɨk, AS: kãmpalčyk

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Kampala ż.

:: fż. kampalka ż.

 przym. kampalski

Wiktionary


kampalka

mieszkanka Kampali


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) mieszkanka Kampali

Wiktionary

Wymowa:

IPA: kãmˈpalka, AS: kãmpalka

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Kampala ż.

:: fm. kampalczyk mos.

 przym. kampalski

Wiktionary


kampalski

przymiotnik od: Kampala (stolica Ugandy)


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) odnoszący się do Kampali, stolicy Ugandy

Wiktionary

Wymowa:

IPA: kãmˈpalsʲci, AS: kãmpalsʹḱi

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. kampalka ż., kampalczyk m., Kampala ż.

Wiktionary


kampament

dawniej:
1. przegląd, rewia wojskowa;
2. ćwiczenia, manewry;
3. obóz wojskowy ćwiczebny


SJP.pl


kampan

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) geol. piąty wiek późnej kredy, trwający 83,5 – 70,6 milionów lat temu;

Wiktionary

Kampan (ang. Campanian)

  • w sensie geochronologicznym – piąty wiek późnej kredy w erze mezozoicznej, trwający około 11,5 milionów lat (od 83,6 ± 0,2 do 72,1 ± 0,2 do mln lat). Kampan jest młodszy od santonu a starszy od mastrychtu.
  • w sensie chronostratygraficznym – piąte piętro górnej kredy w eratemie mezozoicznym, wyższe od santonu a niższe od mastrychtu.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ˈkãmpãn, AS: kãmpãn

Wiktionary


kampańczyk

mieszkaniec Kampanii (regionu we Włoszech)


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) mieszkaniec Kampanii

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Raczej wątpić należy w to, aby w tak krótkim czasie Kampańczycy, Grecy, czy Etruskowie mogli wystawić flotę złożoną z penter — okrętów, które nie były im znane.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Kampania ż.

:: fż. Kampanka ż.

 przym. kampański

Wiktionary


kampania

1. zaplanowane działanie wojenne odbywające się na określonym terytorium w jakimś czasie; etap wojny, wyprawa wojenna, np. kampania wrześniowa;
2. szereg zorganizowanych działań prowadzących do określonego celu, popierających sprawę, o którą się walczy, np. kampania promocyjna, propagandowa, reklamowa; czas trwania takich akcji;
3. w rolnictwie i przetwórstwie: okres nasilenia prac, związany ze zbiorem, skupem i przerobem określonych płodów rolnych; czas prac sezonowych;
4. potocznie: kampania wrześniowa - poprawkowa sesja egzaminacyjna we wrześniu


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) geogr. adm. region administracyjny w południowych Włoszech;

Wiktionary

  • Kampania – region administracyjny w południowych Włoszech
  • kampania (wojsko)
    • kampania sześciodniowa (1814)
    • kampania na Missisipi (1862–1863)
    • kampania wrześniowa (1939)
    • kampania norweska (1940)
    • kampania francuska (1940)
    • kampania bałkańska (1941)

    Wikipedia

    Przykłady

     (1.1) Stolicą Kampanii jest Neapol.

    Wiktionary

    Wymowa:

    IPA: kãmˈpãɲja, AS: kãmpãńi ̯a

    Wiktionary

    Powiązane:

     rzecz. Kampańczyk mos., Kampanka ż.

     przym. kampański

    Wiktionary


kampanier

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) mężczyzna zajmujący się prowadzeniem kampanii, głównie kampanii społecznych

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Praca na stanowisku kampaniera lub kampanierki wymaga myślenia strategicznego, oddania sprawom, o które walczymy, dużej elastyczności oraz szybkości działania.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. kampania ż.

:: fż. kampanierka ż.

 przym. kampanijny

Wiktionary


kampanijny

związany z kampanią, zwłaszcza biorący udział w jakiejś okresowej akcji; sezonowy, niestały, okresowy


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z kampanią, dotyczący kampanii

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. kampanier mos., kampania ż.

Wiktionary


kampanila

dzwonnica w kształcie wysmukłej wieży, wolnostojąca obok kościoła, charakterystyczna dla architektury włoskiej; campanila


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) archit. wysmukła wieża pełniąca funkcję dzwonnicy, stojąca obok kościoła;

Wiktionary

Kampanila, campanila (wł. campanile) – dzwonnica kościelna charakterystyczna dla architektury włoskiej, wyodrębniona z bryły kościoła i budowana obok niej, inaczej niż w krajach Europy zachodniej i środkowej, w których dzwonnica zespolona była z kościołem.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ˌkãmpãˈɲila, AS: kãmpãńila

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) dzwonnica

Wiktionary


kampanka

mieszkanka Kampanii (regionu we Włoszech)


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) mieszkanka Kampanii

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Kampania ż.

:: fm. Kampańczyk mos.

 przym. kampański

Wiktionary


kampanologia

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) nauka o tradycyjnych dzwonach wieżowych i kościelnych;

Wiktionary

Kampanologia (starołacińskie campana – „dzwonek” + greckie λόγος – „wiedza”) – nauka o dzwonach. Zajmuje się ich historią, przeznaczeniem, akustyką, rodzajami, sposobami wytwarzania i naprawy, zdobnictwem i inskrypcjami, wykorzystaniem dzwonów jako instrumentów muzycznych (przy czym nie chodzi tu o dzwony orkiestrowe czy dzwonki ręczne, tylko o tradycyjne dzwony kościelne i wieżowe).

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Dzwony są źródłem badań nie tylko nauk technicznych, ale także bardzo szeroko rozumianej kampanologii historycznej, która obejmuje historię sztuki, epigrafikę, lingwistykę, ikonologię, heraldykę itd.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. kampanolog m., kampanula ż.

 przym. kampanologiczny

Wiktionary


kampański

przymiotnik od: Kampania (region we Włoszech)


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z Kampanią

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Kampańczyk mos., Kampania ż., Kampanka ż.

Wiktionary


kampanula

1. roślina z rodziny dzwonkowatych o dużych, różnobarwnych kwiatach w kształcie kielicha, występująca w około 200 gatunkach w strefie śródziemnomorskiej i umiarkowanej;
2. motyw dekoracyjny złożony z kwiatów w kształcie dzwonka, zwróconych w dół, charakterystyczny dla sztuki późnobarokowej, szczególnie dla stylu regencji


SJP.pl

Kampanula – motyw dekoracyjny złożony z kwiatów w kształcie dzwonka, zwróconych w dół. Najczęściej w formie zwisu złożonego z kwiatów o stopniowo zmniejszających się kielichach, przybiera też postać girlandy. Ornament występował we włoskim renesansie, bardzo popularny w barokowym i późnobarokowym wzornictwie francuskim. Charakterystyczny też dla okresu regencji, czasami w uproszczonej postaci w zdobnictwie neoklasycyzmu i empire. Stosowany w budownictwie, rzeźbie i snycerstwie.

Wikipedia


kamper

samochód turystyczny z miejscem do mycia się, spania oraz sporządzania i przechowywania jedzenia; camper


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) mot. samochód kempingowy;

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (2.1) środ. slang. w grach komputerowych osoba trzymająca się stale jednego miejsca, strzelając do innych graczy

Wiktionary

Kamper (ang. RV or camper) lub samochód kempingowy – typ samochodu, który został zbudowany lub wyposażony do pełnienia funkcji autonomicznego pojazdu turystycznego. Zapewnia podróżującym nim pasażerom miejsca m.in. do spania i wypoczynku, a ponadto specjalna zabudowa zapewnia miejsce i sprzęt do przechowywania żywności i sporządzania posiłków oraz wydzieloną część sanitarną z ubikacją, umywalką i najczęściej prysznicem.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Wybieramy się na tygodniową wycieczkę naszym kamperem.

 (2.1) Ten kamper znowu mnie zabił.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈkãmpɛr, AS: kãmper

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. kampienie n., kampowanie n., kemping m.

 czas. kampić ndk., kampować ndk.

 przym. kempingowy, kamperowy

Wiktionary


kampering

spędzanie czasu wolnego na podróżowaniu camperem; campering


SJP.pl


kamperowicz

osoba spędzająca czas wolny na podróżowaniu kamperem; camperowicz, camperowiec, kamperowiec


SJP.pl


kamperowiec

osoba spędzająca czas wolny na podróżowaniu kamperem; kamperowicz, camperowicz, camperowiec


SJP.pl


kamperowy

kamper; camperowy


SJP.pl


kampesz

1. drzewo;
2. barwnik naturalny


SJP.pl


kampeszowy

przymiotnik od: kampesz


SJP.pl


kampeszyn

cierniste drzewo z rodziny brezylkowatych; hematoksylon; drzewo kampeszowe


SJP.pl


kampić

środowiskowo w grach komputerowych: czaić się na przeciwnika w jednym miejscu; kampować


SJP.pl

czasownik nieprzechodni niedokonany (dk. brak)

 (1.1) środ. slang. w grach komputerowych: trzymać się stale jednego miejsca i strzelać do innych graczy

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Ten cwaniak kolejny raz kampi pod tym murem.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈkãmpʲit͡ɕ, AS: kãmpʹić

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. kampienie n., kamper mzw./mos., camper mos.

Wiktionary


kampidanka

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) etn. mieszkanka regionu Campidano na Sardynii

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz.

:: fm. Kampidanin

 przym. kampidański

Wiktionary


kampienie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|kampić.

Wiktionary

Powiązane:

 czas. kampić

 rzecz. kamper mos./mrz.

Wiktionary


kampimetria

metoda badania pola widzenia uzupełniająca badanie perymetryczne


SJP.pl

Badanie pola widzenia, zwane także perymetrią (w przypadku rzutowania siatkówki na powierzchnię kulistą) lub kampimetrią (w przypadku rzutowania na powierzchnię płaską) – badanie pozwalające na dokładne określenie ubytków w polu widzenia. Może być również przeprowadzone poprzez proste metody niewymagające użycia specjalistycznego sprzętu jak np. test Amslera. Badanie pozwala ocenić, jaki zakres przestrzeni osoba badana obejmuje wzrokiem.

Wikipedia


kamping

rzadko: kemping, camping;
1. ogrodzony teren wyposażony w umywalnie, elektryczność itp., przystosowany do obozowania w namiotach lub domkach (przyczepach, samochodach) kempingowych;
2. czasowe przebywanie na takim terenie


SJP.pl


kampinos

wieś gminna w województwie mazowieckim, w otulinie Kampinoskiego Parku Narodowego


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna

 (1.1) geogr. wieś i gmina w centralnej Polsce;

Wiktionary

Kampinos – wieś (dawniej miasto) w Polsce, położona w województwie mazowieckim, w powiecie warszawskim zachodnim. Ma status sołectwa. Miejscowość jest siedzibą władz gminy Kampinos.

Najbliższe miasta: Błonie (15 km), Sochaczew (18 km), Brwinów (26 km), Ożarów Mazowiecki (27 km), Grodzisk Mazowiecki (27 km), Wyszogród (28 km), Milanówek (29 km), Żyrardów (29 km).

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) W dworze w Kampinosie mieścił się dom wycieczkowy PTTK.

 (1.1) Z Kampinosu wyruszali na łowy Jan III Sobieski i Stanisław August.

Wiktionary

Powiązane:

 przym. kampinoski, podkampinoski

Wiktionary


kampinoski

przymiotnik od: Kampinos (wieś)


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) odnoszący się do Kampinosu, związany z Kampinosem

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Lipiec spędzimy z Honoratą w Puszczy Kampinoskiej.

 (1.1) Na terenie Kampinoskiego Parku Narodowego występują zwykle kwaśne i mało żyzne gleby wytworzone z piasków eolicznych: gleby rdzawe i bielicowe oraz gleby gruntowoglejowe.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Kampinos m.

Wiktionary


kampinowski

nazwisko


SJP.pl


kampiński

przymiotnik

 (1.1) dotyczący Campigny

Wiktionary


kampować

środowiskowo w grach komputerowych: czaić się na przeciwnika w jednym miejscu; kampić


SJP.pl


kampowość

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) odprzym. cecha tego, co jest kampowe; cecha tych, którzy są kampowi

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. kamp m.

 przym. kampowy

 przysł. kampowie

Wiktionary


kampowy

kamp


SJP.pl

Patrz:

kamp

kamptozaur

rodzaj roślinożernego dinozaura ptasiomiednicznego z grupy iguanodonów; brachyrofus, kumnoria


SJP.pl

Kamptozaur (Camptosaurus) – roślinożerny dinozaur ptasiomiedniczny z grupy iguanodonów, z rodziny kamptozaurów (Camptosauridae); jego nazwa znaczy giętki jaszczur od zgiętych w kształcie łuka kości udowych. Ornitopod nieco podobny wyglądem do iguanodona.

Wikipedia


kampucza

nazwa Kambodży w latach 1976-89


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) hist. polit. geogr. nazwa Kambodży w latach 1976–1989;

Wiktionary

  • Demokratyczna Kampucza – państwo kambodżańskie w latach 1975–1979
  • Ludowa Republika Kampuczy – państwo kambodżańskie w latach 1979-1989
  • Kampucza – dokumentalny film z 1981 roku w reżyserii Andrzeja Trzosa-Rastawieckiego

Wikipedia

Powiązane:

 rzecz. Kampuczanin mos., Kampuczanka ż.

 przym. kampuczański

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) Kambodża

Wiktionary


kampuczanin

obywatel Kampuczy


SJP.pl


kampuczanka

obywatelka Kampuczy


SJP.pl


kampuczański

Kampucza


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) hist. dotyczący Kampuczy (współcz. Kambodża)

Wiktionary

Patrz:

Kampucza

Powiązane:

 rzecz. Kampucza ż., Kampuczanin m.

Wiktionary


kampus

wyznaczony teren wraz z budynkami należący do anglosaskiej szkoły wyższej; campus


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) kompleks budynków i terenów uniwersyteckich

Wiktionary

Miasteczko akademickie, miasteczko uniwersyteckie, kampus – część miasta, w której znajdują się budynki uniwersytetu lub innej szkoły wyższej oraz/albo domy studenckie (jeśli tylko te ostatnie, zwykle używana jest nazwa „miasteczko studenckie”, a nie stosuje się określenia „kampus”).

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Pod miastem ma powstać nowy kampus uniwersytetu.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈkãmpus, AS: kãmpus

Wiktionary

Powiązane:

 przym. kampusowy

Wiktionary


kampusowy

kampus; campusowy


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) związany z kampusem, charakterystyczny dla kampusu

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Żadnego siedzenia w kampusowej kawiarni z innymi studentami z Europy i narzekania na amerykański konsumpcjonizm.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. kampus

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) campusowy

Wiktionary


kampust

rzeczownik

 (1.1) stpol. zsiadłe mleko

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈkãmpust, AS: kãmpust

Wiktionary


kamracki

odnoszący się do kamrata, należący do kamrata


SJP.pl


kamractwo

rzeczownik

 (1.1) przyjacielstwo

Wiktionary


kamrat

potocznie: kompan, towarzysz, kolega, przyjaciel


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) towarzysz, kompan

 (1.2) pot. współpracownik

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Wziął wiatr brata za kamrata, / Teraz z nim po polu lata, / Gonią obaj chmury, ptaki, / Mkną, wplątują się w wiatraki, (…)

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈkãmrat, AS: kãmrat

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz.

:: fż. kamratka ż.

 przym. kamracki

Wiktionary


kamratka

kamrat; kompanka, towarzyszka


SJP.pl


kamrowski

nazwisko


SJP.pl


kamski

przymiotnik od: Kama (rzeka w Federacji Rosyjskiej)


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z Kamą, dotyczący Kamy (rzeki w Rosji)

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Kama ż.

Wiktionary


kamuflaż

1. zamaskowanie, przesłonięcie czegoś dla niepoznaki;
2. maskowanie się żołnierza lub okrywanie czymś maskującym środka bojowego, np. działa, czołgu


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) zool. czynność wykonywana przez zwierzęta w celu ukrycia się przed drapieżnikami;

 (1.2) wojsk. czynność wykonywana przez żołnierzy w celu ukrycia się przed wrogiem

 (1.3) wojsk. ubiór i sprzęt przeznaczony do kamuflażu (1.2)

Wiktionary

Kamuflaż – czynność wykonywana przez zwierzęta w celu ukrycia się przed drapieżnikami lub potencjalnymi ofiarami.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: kãˈmuflaʃ, AS: kãmuflaš

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. kamuflowanie n., zakamuflowanie n.

 czas. kamuflować, zakamuflować

 przym. kamuflażowy

Wiktionary


kamuflażowy

przymiotnik od: kamuflaż


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) dotyczący kamuflażu

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. kamuflaż m.

 czas. kamuflować

Wiktionary


kamuflet

1. rodzaj miny podziemnej
2. wybuch pod ziemią pocisku artyleryjskiego bez utworzenia leja


SJP.pl


kamuflować

skrywać, ukrywać, chować się


SJP.pl

czasownik niedokonany

 (1.1) ukrywać coś pod kamuflażem, upodabniając do otoczenia

 (1.2) przen. zręcznie taić coś, stwarzając pozory

 (1.3) żart. ukrywać coś

czasownik zwrotny niedokonany

 (2.1) ukrywać pod kamuflażem samego siebie

 (2.2) przen. taić swoje prawdziwe intencje, zamiary

 (2.3) żart. ukrywać się

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Długie i gęste futro irbisa śnieżnego doskonale go kamufluje.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌkãmufˈlɔvat͡ɕ, AS: kãmuflovać

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. kamuflaż m., kamuflowanie n., zakamuflowanie n.

 czas. zakamuflować

 przym. kamuflażowy, zakamuflowany

Wiktionary


kamuflowanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|kamuflować.

Wiktionary

Powiązane:

 czas. kamuflować ndk.

 rzecz. kamuflaż m.

Wiktionary


kamuflująco

w sposób czyniący coś lub kogoś niewidocznym; maskująco


SJP.pl


kamulec

potocznie: wielki kamień


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) rzad. pogard. kamień, skała

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Gdy wracałem do domu, potknąłem się o kamulec i prawie się przewróciłem.

Wiktionary


kamuszek

zdrobnienie od: kamień


SJP.pl


kamusznik

ptak wędrowny z rzędu siewkowych, o długości ciała około 22 cm, krótkich nogach barwy pomarańczowej i dziobie lekko zadartym w górę, zamieszkujący wybrzeża morskie północnej Europy i Azji (w Polsce spotykany na przelotach); kamusznik zwrotek


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy

 (1.1) ornit. nazwa systematyczna|Arenaria interpres|ref=tak., średniej wielkości ptak z rzędu siewkowców;

Wiktionary

  • kamusznik – gatunek ptaka
  • kamusznik – rodzaj porostów

Wikipedia

Wymowa:

IPA: kãˈmuʃʲɲik, AS: kãmušʹńik

Wiktionary

Powiązane:

 przym. kamusznikowy

Wiktionary


kamusznikowy

przymiotnik relacyjny

 (1.1) dotyczący kamusznika

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. kamusznik m.

Wiktionary


kamwid

niewielka, przenośna kamera telewizyjna z wbudowanym magnetowidem; kamkorder


SJP.pl

Kamera wideo, kamwid – urządzenie elektroniczne, służące do nagrywania (rejestrowania) obrazu na taśmie wideo (analogowy nośnik danych, na przykład VHS, w przeciwieństwie do kamer cyfrowych, zapisujących cyfrowe dane) poprzez zamianę sygnałów optycznych na sygnały elektryczne.

Wikipedia


kamycki

przymiotnik od: Kamyk (nazwa kilku wsi w Polsce)


SJP.pl


kamyczek

zdrobnienie od: kamyk


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) pot. zdrobn. od: kamyk, mały kamień

 (1.2) gw-pl|Kraków. borówka brusznica

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Kupiłem trochę kamyczków do akwarium.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: kãˈmɨt͡ʃɛk, AS: kãmyček

Wiktionary

Powiązane:

 (1.1) zob. kamyk.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) kamuszek

Wiktionary


kamyczkowy

przymiotnik od: kamyczek


SJP.pl


kamyk

1. mały kamień;
2. kamień szlachetny albo jego imitacja służące jako ozdoba;
3. kamień w kształcie krążka służący jako figura w grach towarzyskich


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) zdrobn. od: kamień

 (1.2) mały kamień

 (1.3) kamień szlachetny, ozdobny, zwłaszcza w biżuterii

 (1.4) pion w niektórych grach

Wiktionary

W Polsce
  • Kamyk – część Olkusza
  • Kamyk – przysiółek wsi Brzoskwinia w województwie małopolskim, w powiecie krakowskim, w gminie Zabierzów
  • Kamyk – wieś w woj. łódzkim, w pow. wieluńskim, w gminie Konopnica
  • Kamyk – wieś w woj. małopolskim, w pow. bocheńskim, w gminie Łapanów
  • Kamyk – wieś w woj. mazowieckim, w pow. radomskim, w gminie Pionki
  • Kamyk – wieś w woj. śląskim, w pow. kłobuckim, w gminie Kłobuck
  • Kamyk – gromada
  • Kamyk – dawna gmina

Wikipedia

Przykłady

 (1.2) Już starożytni Grecy puszczali kaczki używając do tego kamyków lub muszelek.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈkãmɨk, AS: kãmyk

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. kamień m., kamienistość ż., kamieniarz m., kamieniarstwo n.

:: zdrobn. kamyczek m., kamuszek m.

 czas. kamienować, ukamienować

 przym. kamienisty, kamieniarski, kamienny

 przysł. kamieniście

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) kamyczek, kamuszek

Wiktionary


kamykowski

nazwisko


SJP.pl


kamykowy

kamyk


SJP.pl

Patrz:

kamyk

kamysz

nazwisko


SJP.pl


kamyszek

nazwisko


SJP.pl


kan

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna

 (1.1) geogr. hydrol. rzeka w Rosji, prawy dopływ Jeniseju;

Wiktionary

Belgia:

  • Kan – limburska nazwa miejscowości Kanne

Rosja:

  • Kan – rzeka, prawy dopływ Jeniseju

Osoby:

  • Aleksandr Kan – rosyjski duchowny katolicki pochodzenia niemieckiego
  • Naoto Kan – japoński polityk
  • Raybon Kan – komik nowozelandzki chińskiego pochodzenia

Zobacz też:

  • CAN
  • Festiwal Kina Amatorskiego i Niezależnego KAN
  • Kaan
  • KAN-1 – kierowany przeciwlotniczy pocisk rakietowy

Wikipedia

Powiązane:

 rzecz. Kańsk mrz.

 przym. kański

Wiktionary


kan.

skrót od:
1. kanonik;
2. kanon;
3. kanalizacyjny; kanaliz.


SJP.pl

skrót, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) = rel. kanonik

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Pogrzeb ks. kan. odbył się w piątek.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. kanonik mos.

Wiktionary


kana

1. łączna nazwa dwóch japońskich systemów pisma sylabicznego
2. regionalnie: bańka na mleko; kanka


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) pot. geogr. (także. bibl.) Kana Galilejska;

Wiktionary

  • Kana – miejscowość w południowym Libanie
  • Kana – pismo sylabiczne używane do zapisu języka japońskiego
  • Kana – teatr alternatywny w Szczecinie
  • Kana – japońskie imię żeńskie
  • Kana – francuski zespół muzyczny
  • Kana – japońska wrestlerka
  • Kana – jezioro w Demokratycznej Republice Konga
  • Kana – naczynie do przechowywania i przewozu mleka

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Na sto procent nie wiemy, w której z Kan Jezus faktycznie dokonał znaku.

Wiktionary

Powiązane:

frazeologia.

etymologia. etym|łac|Cana. < etym|gr|Κανά. (Kaná) < etym2|hebr|כנא|כַּנָּא. (Kanna)

uwagi.

tłumaczenia.

* angielski: (1.1) Cana

* łaciński: (1.1) Cana ż.

* portugalski: (1.1) Caná ż.

* słowacki: (1.1) Kána ż.

* starogrecki: (1.1) Κανά ż.

* włoski: (1.1) Cana ż.

źródła.

== Kana (język angielski.) ==

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik, nazwa własna

 (1.1) imię|angielski|ż.

odmiana.

przykłady.

składnia.

kolokacje.

synonimy.

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) Kana Galilejska

Wiktionary


kanaan

starożytna kraina na wschodnim wybrzeżu Morza Śródziemnego


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna

 (1.1) geogr. hist. starożytna kraina na wschodnim wybrzeżu Morza Śródziemnego;

 (1.2) bibl. liter. ziemia obiecana patriarsze Abrahamowi i jego potomstwu;

 (1.3) przen. miejsce szczęśliwe, możliwe do osiągnięcia

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy, nazwa własna

 (2.1) bibl. imię biblijne

Wiktionary

Kanaan, Chanaan (hebr. ‏כְּנַעַן‎ Kənáʻan lub כְּנָעַן Kənāʻan, stgr. Χαναάν Chanaan, arab. ‏کنعان‎ Kanʻān) – kraj niski, nizinny, lub − na podstawie tekstów z Nuzi − Mat Kinahhi (kraj purpurowej wełny), starożytna kraina na wschodnim wybrzeżu Morza Śródziemnego (teren późniejszej Palestyny, Syrii aż do Eufratu i Fenicji).

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Na terenie Kanaanu składano ofiary z jagniąt i koźląt.

 (1.2) Potomkowie Abrahama zamieszkiwali ziemię Kanaan.

 (2.1) Biblia wymienia imiona dwóch synów Kanaana.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. kananejski mrz., Kananejczyk mos., Kananejka ż.

 przym. kanaański, kananejski, chananejski

Wiktionary

Synonimy:

 (1.2) Ziemia Obiecana

Wiktionary


kanaanejski

Kanaan; kananejski, kanaański


SJP.pl


kanaani

niemiecka rasa kotów krótkowłosych


SJP.pl


kanaański

Kanaan; kanaanejski, kananejski


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) hist. związany z Kanaanem (krainą w Lewancie)

Wiktionary

Powiązane:

 przym. chananejski, kananejski

 rzecz. kananejski mrz., Kanaan mos./mrz.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) kananejski, chananejski

Wiktionary


kanabinol

substancja uzależniająca, znajdująca się w przetworach konopi indyjskich, np. w marihuanie i haszyszu; kannabinol


SJP.pl

Kannabinol, kanabinol, CBN – organiczny związek chemiczny z grupy kannabinoidów występujący w konopiach. Jego działanie psychoaktywne jest pomijalnie małe. Jest produktem dehydrogenacji tetrahydrokannabinolu.

Wikipedia


kanabis

jednoroczna roślina zielna z rodziny konopiowatych; cannabis, konopie


SJP.pl


kanabrodzki

nazwisko


SJP.pl


kanacki

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z Kanakami, dotyczący Kanaków

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (2.1) jęz. język kanacki

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Kanak mos.

Wiktionary


kanada

żartobliwie o bogactwie i dostatku


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) geogr. polit. państwo w Ameryce Północnej;

 (1.2) geogr. osada w Polsce, w województwie łódzkim, w gminie Bełchatów;

 (1.3) geogr. przysiółek wsi Borek Stary w Polsce, w województwie podkarpackim, w gminie Tyczyn

Wiktionary

Kanada (ang. i fr. Canada) – państwo położone w Ameryce Północnej, rozciągające się od Oceanu Atlantyckiego na wschodzie do Oceanu Spokojnego na zachodzie i Oceanu Arktycznego na północy. Na południu i północnym zachodzie graniczy ze Stanami Zjednoczonymi, granice morskie: na północy z należącą do Danii Grenlandią (posiada również granicę lądową z Danią na wyspie Hansa) i na wschodzie z wyspami Saint-Pierre i Miquelon, wspólnotą zamorską Francji. Drugie państwo świata pod względem powierzchni (po Rosji) oraz 38. pod względem ludności.Kanada jest członkiem ONZ, NAFTA, Wspólnoty Narodów, Frankofonii, NATO, G7, APEC. Stolicą Kanady jest Ottawa, a największym miastem Toronto.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Kanada jest drugim państwem świata pod względem wielkości powierzchni.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: kãˈnada, AS: kãnada

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Kanadyjczyk m., Kanadyjka ż., kanadyjka ż., kanadyjkarstwo n., kanadyjkarz m., kanadyjkarka ż., kanadystyka ż., kanadysta m., kanadystka ż., kanadyjskość ż.

 przym. kanadyjski, kanadyjkarski, prokanadyjski, antykanadyjski, kanadystyczny

 przysł. kanadyjsko

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) peryfr. Kraj Klonowego Liścia

Wiktionary


kanadyjczyk

obywatel Kanady


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) obywatel Kanady

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Podczas meczu hokejowego, znowu na lodzie dominowali Kanadyjczycy.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌkãnaˈdɨjt͡ʃɨk, AS: kãnadyi ̯čyk

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Kanada ż., kanadyjka ż., kanadyjkarstwo n., kanadyjkarz m.

:: fż. Kanadyjka ż.

 przym. kanadyjski, kanadyjkarski

Wiktionary


kanadyjka

1. krótka kurtka, przeważnie skórzana, zmarszczona w pasie i wszyta w pasek;
2. łódź sportowa stworzona na wzór łodzi indiańskiej; canoe; kanoe; kanu


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) mieszkanka Kanady

Wiktionary

  • obywatelka Kanady
  • kanadyjka – rodzaj łodzi
  • kanadyjka – rodzaj łóżka

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Pani Cartier pochodzi z Quebecu - jest Kanadyjką.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌkãnaˈdɨjka, AS: kãnadyi ̯ka

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Kanada ż., kanadyjka ż., kanadyjkarstwo n., kanadyjkarz m.

:: fm. Kanadyjczyk m.

 przym. kanadyjski, kanadyjskarski

Wiktionary


kanadyjkarka

zawodniczka biorąca udział w wyścigach kanadyjek


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) sport. zawodniczka uprawiająca kanadyjkarstwo

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Magda była kanadyjkarką, brała udział w ogólnopolskich zawodach.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌkãnadɨjˈkarka, AS: kãnadyi ̯karka

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. kanadyjka ż., kanadyjkarstwo n.

:: fm. kanadyjkarz

 przym. kanadyjkarski

Wiktionary


kanadyjkarstwo

pływanie kanadyjkami


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) sport. dział sportów wodnych, który obejmuje wyścigi kanadyjek (łodzi poruszanych pagajami)

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Robert uprawia różne sporty wodne, w tym kanadyjkarstwo.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌkãnadɨjˈkarstfɔ, AS: kãnadyi ̯karstfo

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. kanadystyka ż., kanadyjka ż., kanadyjkarz m., kanadyjkarka ż., Kanada ż., Kanadyjczyk mos., Kanadyjka ż.

 przym. kanadyjkarski, kanadyjski

Wiktionary


kanadyjkarz

sportowiec startujący w wyścigach kanadyjek


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) sport. zawodnik uprawiający kanadyjkarstwo

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Rafał był kanadyjkarzem, zdobył brązowy medal w ogólnopolskich zawodach.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌkãnaˈdɨjkaʃ, AS: kãnadyi ̯kaš

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. kanadyjka ż., kanadyjkarstwo n.

:: fż. kanadyjkarka ż.

 przym. kanadyjkarski, kanadyjski

Wiktionary


kanadyjkowy

kanadyjka


SJP.pl

Patrz:

kanadyjka

kanadyjski

związany z Kanadą


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z Kanadą, dotyczący Kanady

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) W swojej kwaterze dyrektor włożył bluzę z oznakami sierżanta kanadyjskich komandosów i czerwony beret.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌkãnaˈdɨjsʲci, AS: kãnadyi ̯sʹḱi

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. kanadystyka ż., kanada ż., Kanada ż., Kanadyjczyk m., Kanadyjka ż., kanadyjka ż., kanadyjkarstwo n., kanadyjkarz m., kanadyjskość ż.

 przym. kanadyjkarski

Wiktionary


kanadyjsko-polski

dotyczący Kanady i Polski


SJP.pl


kanadyjskość

kanadyjski


SJP.pl

Patrz:

kanadyjski

kanadystyka

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) nauk. interdyscyplinarna dziedzina nauki badająca m.in. historię, kulturę, literaturę i sztukę Kanady

 (1.2) eduk. kierunek studiów na uczelni wyższej, którego przedmiotem jest kultura, literatura i sztuka Kanady

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Kanada ż., Kanadyjczyk m., Kanadyjka ż., kanadyjka ż., kanadysta m., kanadystka ż., kanadyjskość ż., kanadyjkarstwo n., kanadyjkarz m., kanadyjkarka ż., kanadyzacja ż.

 czas. kanadyzować ndk.

 przym. kanadyjski, prokanadyjski, antykanadyjski, kanadystyczny, kanadyjkarski, kanadyjkowy

 przysł. kanadyjsko

Wiktionary


kanafarz

dawniej: człowiek opiekujący się piwnicą, piwniczy


SJP.pl


kanafas

tkanina introligatorska


SJP.pl

Kanafas – etym. (prawdop.) fr. canevas); mocne pokryciowe płótno introligatorskie, lniane, o niejednorodnej powierzchni, stosowane przy ręcznym oprawianiu książek (np. księgi handlowe), oraz do opraw o ścisłej fakturze.


Wikipedia


kanak

naszyjnik


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) daw. naszyjnik

 (1.2) stpol. fakt. ozdoba z pereł na włosy

 (1.3) stpol. coś kosztownego

 (1.4) reg. ulubieniec, pieszczoszek, beniaminek, szczególnie o ostatnim dziecku

Wiktionary

  • Kanak – rodzaj naszyjnika
  • Kanak – tubylczy mieszkaniec Nowej Kaledonii
  • Kanak Attack – film fabularny z 2000 roku.
  • mjr SG Viliam Kanák – żołnierz słowackiej armii polowej
  • David Kaňák – uczestnik reality show VyVolení

Wikipedia

Przykłady

składnia.

kolokacje.

synonimy.

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

 rzecz. kanaka mos.

frazeologia.

etymologia.

uwagi.

współczesna.

tłumaczenia.

źródła.

odmiana.

przykłady.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈkãnak, AS: kãnak

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. kanaka mos.

Wiktionary

Synonimy:

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

 rzecz. kanaka mos.

frazeologia.

etymologia.

uwagi.

współczesna.

tłumaczenia.

źródła.

odmiana.

przykłady.

składnia.

kolokacje.

synonimy.

Wiktionary


kanaka

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) hist. pracownik niewolniczy w dawnych koloniach brytyjskich i na statkach, pochodzący z wysp Pacyfiku

forma rzeczownika|rodzaj=męskorzeczowy.

 (2.1) D. lp. od: kanak

Wiktionary

Przykłady

składnia.

kolokacje.

synonimy.

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

 rzecz. kanak m.

frazeologia.

etymologia.

 etym|haw|kanaka. → człowiek

uwagi.

tłumaczenia.

* angielski: (1.1) kanaka

źródła.

== kanaka (język angielski.) ==

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik

 (1.1) osoba hawajskiego pochodzenia

 (1.2) hist. kanaka

odmiana.

przykłady.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. kanak m.

Wiktionary

Synonimy:

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

 rzecz. kanak m.

frazeologia.

etymologia.

 etym|haw|kanaka. → człowiek

uwagi.

tłumaczenia.

* angielski: (1.1) kanaka

źródła.

== kanaka (język angielski.) ==

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik

 (1.1) osoba hawajskiego pochodzenia

 (1.2) hist. kanaka

odmiana.

przykłady.

składnia.

kolokacje.

synonimy.

Wiktionary


kanakowie

rdzenni mieszkańcy Nowej Kaledonii


SJP.pl

Kanakowie (fr. Canaque) – rdzenni mieszkańcy Nowej Kaledonii, pochodzenia melanezyjskiego. Stanowią oni około 45% ludności Nowej Kaledonii.

Nazwa Kanak pochodzi od hawajskiego wyrazu kanaka („człowiek”). Nazwy tej, często rozumianej pejoratywnie, używano początkowo na określenie wszystkich rdzennych mieszkańców Oceanii. Później jej znaczenie zostało zawężone jedynie do Melanezyjczyków, aż wreszcie wyłącznie do melanezyjskiej ludności Nowej Kaledonii. W latach 60. XX wieku melanezyjscy Nowokaledończycy w ramach procesu „oceanizacji” słownictwa przejęli to określenie, zmieniając jego zapis z francuskiego canaque na bardziej melanezyjski kanak. Obecnie określenie to ma duże znaczenie dla tożsamości rdzennych mieszkańców wyspy, zwłaszcza wśród ruchów dążących do uniezależnienia tego terytorium od Francji.

Wikipedia


kanalarstwo

czyszczenie i konserwacja kanałów ściekowych


SJP.pl


kanalarz

potocznie: pracownik zatrudniony przy czyszczeniu i konserwacji kanałów ściekowych


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) robotnik zajmujący się konserwacją kanałów ściekowych

 (1.2) bezdomny żyjący w kanale

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Serial opowiada o sercowych perypetiach kanalarza z warszawskiej Woli, […] tytułowego bohatera.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. kanał m.

 przym. kanałowy, kanalizacyjny

Wiktionary


kanalia

obelżywe określenie człowieka podłego; nikczemnik, łajdak


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męski lub żeński

 (1.1) pejor. osoba podła, niegodziwa

rzeczownik, rodzaj żeński

 (2.1) przest. pogard. zbiorowisko ludzi nic nie wartych

Wiktionary

Kanalia – polski dramat psychologiczny z 1991 roku w reżyserii Tomasza Wiszniewskiego, będący jego pełnometrażowym debiutem reżyserskim. Fabuła opowiada o rewolucjonistach 1905 roku i jest to historia oparta na autentycznych wydarzeniach. Zdjęcia kręcono w Łodzi.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Powyrzucam te wszystkie kanalie, bydło wstrętne i niegodziwe!

 (2.1) — Jakże się zabawiasz? (…) — Jakby na teatrum! Cała Rzeczpospolita tańczy przede mną.  — Raczej cała polska kanalia z dostojnym opiekunem na czele.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: kãˈnalʲja, AS: kãnalʹi ̯a

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) drań, łajdak, łachudra, łotr, nikczemnik, nędznik, podlec

 (2.1) motłoch, hołota, pospólstwo

Wiktionary


kanalik

mały kanał


SJP.pl


kanalikowy

przymiotnik od: kanalik


SJP.pl


kanaliz.

skrót od:
1. kanalizacja;
2. kanalizacyjny; kan.


SJP.pl


kanaliza

środowiskowo: kanalizacja


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) pot. kanalizacja

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) – Mieszkanie było całkowicie zdemolowane. Wszystko, oprócz kanalizy, robiliśmy we własnym zakresie.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌkãnaˈlʲiza, AS: kãnalʹiza

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. kanalizacja ż., skanalizowanie n.

Wiktionary


kanalizacja

1. system urządzeń sanitarnych do odprowadzania ścieków oraz wód opadowych;
2. zespół urządzeń do oczyszczania ścieków;
3. w technice:
a) system kanałów burzowych;
b) kopanie takich kanałów


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) system urządzeń sanitarnych służących do odprowadzania ścieków

 (1.2) zespół urządzeń do oczyszczania ścieków

Wiktionary

Kanalizacja, system kanalizacyjny – infrastruktura, która jest zbiorem wszystkich elementów służących do zbierania, transportu i unieszkodliwiania ścieków bytowo-gospodarczych oraz wód deszczowych za pomocą kanałów ściekowych. System kanalizacyjny składa się z następujących elementów:

  • przykanaliki łączące instalacje kanalizacyjne z sieciami;
  • sieci kanalizacyjne, a w tym system rur, koryt, kolektorów, studzienek rewizyjnych, zbiorników retencyjnych, kanałów retencyjnych itp.;
  • oczyszczalnie ścieków;
  • urządzenia do miejscowego zagospodarowania wód opadowych,
  • wyloty kanalizacyjne, które wprowadzają oczyszczone ścieki lub wody opadowe do odbiornika.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Kanalizacja odprowadza wodę poza budynek.

 (1.2) Ścieki są odprowadzane i oczyszczane w kanalizacji.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌkãnalʲiˈzat͡sʲja, AS: kãnalʹizacʹi ̯a

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. kanał m., kanaliza ż., skanalizowanie n.

 czas. kanalizować ndk., skanalizować dk.

 przym. kanalizacyjny

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) pot. kanał, kanaliza

Wiktionary


kanalizacyjny

kanalizacja


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) związany z kanalizacją, dotyczący kanalizacji

Wiktionary

Patrz:

kanalizacja

Przykłady

 (1.1) Na przełomie listopada i grudnia gmina Poronin ogłosi przetarg na wykonanie głównego ciągu kanalizacyjnego na Stasikówce i w Suchem.

 (1.1) Ponownie została poruszona sprawa przyłączenia gospodarstw do sieci kanalizacyjnej.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌkãnalʲizaˈt͡sɨjnɨ, AS: kãnalʹizacyi ̯ny

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. kanalizacja ż., kanał m., kanalik m., kanalarz m., kanalizowanie n., skanalizowanie n.

 czas. kanalizować ndk., skanalizować dk.

 przym. kanałowy

 przysł. kanalizacyjnie, kanałowo

Wiktionary


kanalizator

osoba pracująca przy urządzeniach kanalizacyjnych


SJP.pl


kanalizować

1. zakładać kanalizację, instalację ściekową;
2. kierować czyjąś aktywność na określony tor


SJP.pl


kanalizowanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|kanalizować.

Wiktionary

Powiązane:

 czas. kanalizować ndk.

 przym. kanalizacyjny

Wiktionary


kanamycyna

antybiotyk z grupy aminoglikozydów stosowany w ciężkich zakażeniach spowodowanych przez bakterie Gram-ujemne


SJP.pl

Kanamycyna (łac. Kanamycinum) – antybiotyk aminoglikozydowy, wytwarzany w oparciu o mikroorganizmy z gatunku Streptomyces kanamyceticus. Mikroorganizmy te wyizolowali z hodowli bakterii glebowych po raz pierwszy w 1956 japońscy badacze pod kierunkiem Hamao Umezawy; nadana przez nich nazwa gatunkowa (oraz nazwa antybiotyku) wywodzi się od japońskiego wyrazu kana, oznaczającego barwę złotą – taką ma kolonia Streptomyces kanamyceticus.

Wikipedia


kananejczyk

mieszkaniec Kanaan


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) staroż. mieszkaniec Kanaanu

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Kanaan mrz.

:: fż. Kananejka ż.

 przym. kananejski, kanaański, chananejski

Wiktionary


kananejka

mieszkanka Kanaan


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) staroż. mieszkanka Kanaanu

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Kanaan mrz.

:: fm. Kananejczyk mos.

 przym. kananejski, kanaański, chananejski

Wiktionary


kananejski

Kanaan; kanaanejski, kanaański


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) przym. od: Kanaan

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (2.1) jęz. język należący do grupy językowej w obrębie języków semickich, obejmującej języki używane w Kanaanie i Kartaginie

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌkãnãˈnɛjsʲci, AS: kãnãnei ̯sʹḱi

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Kanaan m., Kananejczyk mos., Kananejka ż.

 przym. kanaański, chananejski

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) kanaański, chananejski

Wiktionary


kananga

rzadko: rodzaj roślin z rodziny flaszowcowatych; jagodlin


SJP.pl

Kananga (do 1966 roku Luluabourg) – miasto w Demokratycznej Republice Kongo, stolica prowincji Lulua, leżące nad rzeką Lulua.

Liczba mieszkańców – 1,1 miliona (2012).

W pobliżu miasta wydobywa się diamenty.

W mieście rozwinął się przemysł spożywczy, farmaceutyczny oraz poligraficzny.

Wikipedia


kanapa

mebel do siedzenia z oparciem i poręczami


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) podłużny mebel z oparciem przeznaczony do siedzenia

Wiktionary

Kanapa (z (łac.) canopeum, (gr.) kōnōpeōn – łoże z moskitierą) – mebel o konstrukcji szkieletowej, rodzaj fotela poszerzonego, mieszczącego od trzech do czterech osób, wyściełanego, z oparciem i poręczami. Jej pierwowzorem była cassapanca (wł. skrzynia). Kanapa weszła w użycie w XVII wieku, w XVIII w. powstały jej liczne formy, zależnie od rozwiązania oparcia i poręczy.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Bolesław ujął ją w objęcia, uniósł jak dziecko i złożył na stojącej w cieniu kanapie.

 (1.1) Wchodzi na kanapę, ma brudną od błota łapę.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: kãˈnapa, AS: kãnapa

Wiktionary

Powiązane:

 przym. kanapowy

 rzecz. kanapowiec m., kanapeczka ż.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) sofa, wersalka

Wiktionary


kanapa-tapczan

mebel pełniący rolę kanapy i tapczana; kanapotapczan


SJP.pl


kanaparz

dawniej: człowiek opiekujący się piwnicą, piwniczy; kanafarz


SJP.pl


kanapeczka

zdrobnienie od: kanapka


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) zdrobn. od: kanapka

 (1.2) mała kanapka, na jeden kęs

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌkãnaˈpɛt͡ʃka, AS: kãnapečka

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. kanapa ż., kanapka ż., kanapowiec m.

 przym. kanapowy, kanapkowy

Wiktionary


kanapka

1. prosty w przygotowaniu posiłek składający się z kromki chleba i dodatku (np. wędliny, sera, warzyw);
2. zdrobnienie od: kanapa


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) spoż. kulin. pieczywo posmarowane czymś lub z dodatkiem znajdującym się na nim;

 (1.2) spoż. kulin. hand. kanapka (1.1) składająca się przynajmniej z dwóch warstw pieczywa kanapka (1.1) przełożona / posmarowana czymś między warstwami

 (1.3) zdrobn. od kanapa

Wiktionary

Kanapka – rodzaj dania (kalka językowa z języka francuskiego od słowa canapé: bułka przekrojona, z wędliną ułożoną jak poduszki na kanapie), prosta potrawa przyrządzana na bazie cienkich kromek białego lub razowego chleba, ewentualnie rozkrojonej bułki. Kanapki smaruje się masłem, okłada wędlinami, pieczenią wieprzową, kiełbasą, szynką lub serem, spożywa również z jajkiem na twardo, plasterkiem ogórka lub rybą, z dodatkiem warzyw do wyboru oraz sosów itp.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Chcesz kanapkę z serem czy szynką?

 (1.3) Po obiedzie miło jest poleżeć na kanapce przed telewizorkiem.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: kãˈnapka, AS: kãnapka

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. kanapowiec mos./mzw., kanapkarnia ż.

:: zdrobn. kanapeczka ż.

 przym. kanapowy, kanapkowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) tartinka (pojedyncza); gw-pl|Poznań. sznytka; daw. butersznyt

 (1.2) sandwicz (składany); gw-pl|Górny Śląsk|klapsznita., gw-pl|Poznań. klapsztula

Wiktionary


kanapkarnia

bar z kanapkami


SJP.pl


kanapkomat

automat do sprzedaży kanapek


SJP.pl


kanapkowy

kanapka


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z kanapką, dotyczący kanapki

Wiktionary

Patrz:

kanapka

Powiązane:

 rzecz. kanapeczka ż., kanapka ż.

Wiktionary


kanapotapczan

mebel pełniący rolę kanapy i tapczana; kanapa-tapczan


SJP.pl


kanapowiec

1. żartobliwie o osobie, która uwielbia wylegiwać się i drzemać na kanapie
2. lekceważące określenie członka partii lub organizacji małej, pozbawionej znaczenia


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy

 (1.1) pot. domowy pies lub kot, który lubi długo wylegiwać się, np. na kanapie lub na łóżku

 (1.2) pot. o małym, pokojowym, spokojnym psie (najczęściej z grupy psów do towarzystwa i ozdobnych), który nie wymaga dużo ruchu

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (2.1) pot. człowiek, który lubi długo wylegiwać się, np. na kanapie

Wiktionary

Przykłady

 (1.2) Znam wiele labradorów i ich właścicieli i każdy z nich to pospolity kanapowiec.

 (1.2) W ciasnym mieszkaniu nie można trzymać psa, który wymaga dużo ruchu. Lepszy jest tym w przypadku jakiś kanapowiec.

 (2.1) Podobno połowa Polaków to kanapowcy, którzy nad uprawianie sportu przedkładają wylegiwanie się przed telewizorem.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌkãnaˈpɔvʲjɛt͡s, AS: kãnapovʹi ̯ec

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. kanapa ż., kanapka ż., kanapeczka ż.

 przym. kanapowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.2) pies kanapowy, pies pokojowy

 (2.1) wygodnicki, piecuch, sybaryta

Wiktionary


kanapowy

kanapa


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) dotyczący kanapy, związany z kanapą

 (1.2) polit. żart. o małej liczebnie partii, nie posiadającej poparcia społecznego, nie odgrywającej istotnej roli w życiu politycznym (rzekomo mieszczącej się na jednej kanapie)

Wiktionary

Patrz:

kanapa

Przykłady

 (1.1) Nie bądź kanapowym leniem i rusz się!

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌkãnaˈpɔvɨ, AS: kãnapovy

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. kanapa ż., kanapowiec m., kanapka ż., kanapeczka ż.

Wiktionary


kanar

kanarek; potocznie, ironicznie:
1. kontroler biletów w środkach komunikacji miejskiej;
2. żołnierz żandarmerii wojskowej, dawniej Wojskowej Służby Wewnętrznej


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna

 (1.1) hydron. rzeka w Polsce, na Podlasiu, lewy dopływ Soły

 (1.2) hydron. rzeka w Polsce, w Małopolsce, lewy dopływ Wisły

Wiktionary

  • inaczej mozga kanaryjska – roślina
  • potocznie kontroler biletów
  • Kanar – rzeka, dopływ Stoły


Wikipedia


kanara

język z grupy tamil-kurukh, używany w południowych stanach Indii; język kanaryjski, kanada


SJP.pl


kanarczy

kanarek; kanarkowy


SJP.pl


kanareczek

zdrobnienie od: kanarek


SJP.pl


kanarecznik

żywicodajne drzewo z rodziny osoczynowatych


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) dendr. nazwa systematyczna|Canarium|L.|ref=Canarium (Burseraceae)., gatunek drzew z rodziny osoczynowatych, pochodzących ze strefy międzyzwrotnikowej Azji i Afryki;

 (1.2) dendr. drzewo z gatunku kanareczników (1.1)

Wiktionary

Kanarecznik, drzewo kanarkowe, komiężnik (Canarium L.) – rodzaj zawsze zielonych drzew z rodziny osoczynowatych (Burseraceae). Liczy ok. 120 gatunków. Występują one w strefie międzyzwrotnikowej Azji, Afryki, Australii i Oceanii, największe zróżnicowanie osiągając w Afryce.

Wikipedia

Synonimy:

 (1.1) drzewo kanarkowe, komiężnik

 (1.2) drzewo kanarkowe, komiężnik

Wiktionary


kanarecznikowy

przymiotnik od: kanarecznik


SJP.pl


kanarek

1. ptak z rodziny łuszczaków, podgatunek kulczyka, żyjący na Wyspach Kanaryjskich, Maderze i Azorach, hodowany w Europie w klatkach dla pięknego śpiewu i ozdoby;
2. kanar; potocznie, ironicznie:
a) kontroler biletów w środkach komunikacji miejskiej;
b) żołnierz żandarmerii wojskowej, dawniej Wojskowej Służby Wewnętrznej


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy

 (1.1) ornit. niewielki ptak hodowlany o żółtym upierzeniu;

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (2.1) pot. przen. kontroler biletów w publicznych środkach komunikacji

 (2.2) pot. przen. łobuz, ziółko

 (2.3) daw. przen. gw-pl|Warszawa. żandarm

Wiktionary

Kanarek (Serinus canaria) – gatunek małego ptaka z rodziny łuszczakowatych (Fringillidae). Występuje w lasach Azorów, zachodnich Wysp Kanaryjskich i Madery. Nie jest zagrożony wyginięciem.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Istotnie były to kanarki: jeden żółty jak ciasto z szafranem, drugi nieco bledszy, ale za to z czubkiem na głowie.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: kãˈnarɛk, AS: kãnarek

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Kanary nmos.

:: zgrub. kanar m.

:: fż. kanarzyca ż.

 przym. kanarkowy, kanaryjski

Wiktionary

Synonimy:

 (2.1) kanar

Wiktionary


kanarkowożółty

żółty o kanarkowym odcieniu


SJP.pl


kanarkowy

1. dotyczący kanarka
2. odcień koloru żółtego


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) dotyczący kanarka

przymiotnik jakościowy

 (2.1) koloru jasnożółtego, koloru upierzenia kanarków

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. kanar mzw./mos./mrz., kanarek m., kanarzyca ż.

Wiktionary


kanarnia

przestarzałe:
1. klatka dla kanarków;
2. pomieszczenie, gdzie trzymane są kanarki


SJP.pl


kanarowy

przymiotnik od: kanar


SJP.pl


kanarski

nazwisko


SJP.pl


kanary

rzeczownik, rodzaj niemęskoosobowy, liczba mnoga

 (1.1) pot. Wyspy Kanaryjskie

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. kanarek mzw./mos., Kanaryjczyk mos., Kanaryjka ż.

 przym. kanaryjski

Wiktionary


kanaryjczyk

mieszkaniec Wysp Kanaryjskich (wysp na Oceanie Atlantyckim)


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) mieszkaniec Wysp Kanaryjskich

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Kanary nmos.

:: fż. Kanaryjka ż.

 przym. kanaryjski

Wiktionary


kanaryjka

mieszkanka Wysp Kanaryjskich (wysp na Oceanie Atlantyckim)


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) mieszkanka Wysp Kanaryjskich

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Kanary nmos.

:: fm. Kanaryjczyk mos.

 przym. kanaryjski

Wiktionary


kanaryjski

przymiotnik od: Wyspy Kanaryjskie


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) geogr. związany z Wyspami Kanaryjskimi

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Kanaryjska flaga jest biała, niebieska i żółta.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Kanary nmos., Kanaryjczyk mos., Kanaryjka ż., kanarek mzw./mos.

Wiktionary


kanarzyca

1. samiczka kanarka;
2. potocznie o kobiecie kontrolującej bilety w pojazdach komunikacji publicznej


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) ornit. samica kanarka

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Poldek dokupił dwie kanarzyce w sklepie zoologicznym.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Kanary mos., kanar m.

:: fm. kanarek m.

 przym. kanarkowy, kanaryjski

Wiktionary


kanasta

gra karciana dla 2 lub 4 osób wykorzystująca dwie pełne talie kart (z jokerami); canasta


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) karc. wieloosobowa gra karciana rozgrywana dwoma pełnymi taliami;

Wiktionary

Kanasta – popularna wieloosobowa gra karciana.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Wieczory spędzaliśmy na kanaście u rodziców Cześka.

Wiktionary

Synonimy:

antonimy.

hiperonimy.

 (1.1) gra

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

frazeologia.

etymologia.

 od etym|hiszp|canasta. → kosz, a to od etym|płac|canisteilum., zdrobnienia od etym|łac|canistrum. → kosz (por. etymn|kanister.), a to z kolei od etym|grec|κάναστρον.

uwagi.

tłumaczenia.

* angielski: (1.1) canasta

* baskijski: (1.1) kanasta

* bułgarski: (1.1) канаста ż.

* czeski: (1.1) kanasta

* hiszpański: (1.1) canasta

* niemiecki: (1.1) Canasta n.

* słowacki: (1.1) kanasta

* włoski: (1.1) canasta ż.

źródła.

odmiana.

przykłady.

składnia.

kolokacje.

synonimy.

Wiktionary


kanaus

perska tkanina z jedwabiu


SJP.pl

Wikipedia


kanausowy

przymiotnik od: kanaus


SJP.pl


kanał

1. sztuczny szlak wodny, zwykle łączy 2 zbiorniki wodne;
2. ściek podziemny odprowadzający wodę, nieczystości;
3. przewód w murze służący wentylacji pomieszczeń;
4. wykop umożliwiający dostęp do podwozia pojazdu;
5. przewód w organizmie zawierający np. nerwy, naczynia;
6. miejsce między sceną a widownią przeznaczone dla orkiestry;
7. pot.: trudna sytuacja


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) koryto podziemne odprowadzające nieczystości i wodę deszczową

 (1.2) wykonany przez człowieka wykop w ziemi, którym płynie woda; służy np. do nawadniania lub osuszania pól albo umożliwienia żeglugi statków

 (1.3) przewód służący do wentylacji

 (1.4) pot. jeden z programów telewizyjnych

 (1.5) wykop w garażu lub warsztacie, ułatwiający dostęp do podwozia pojazdu

 (1.6) droga wysyłania i odbierania informacji

 (1.7) miejsce w teatrze między sceną a widownią, przeznaczone dla orkiestry

 (1.8) przen. slang. niepowodzenie, nieprzyjemna sytuacja

Wiktionary

hydrologia i hydrotechnika
  • kanał melioracyjny, irygacyjny
  • kanał uliczny
  • kanał żeglowny (droga wodna), zobacz: kanał morski, kanał wodny
kultura
  • Kanał – film Andrzeja Wajdy z 1957 roku
  • kanał orkiestrowy – miejsce dla orkiestry w operze lub teatrze

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Kanały burzowe odprowadzają wodę bezpośrednio do rzeki.

 (1.2) Teren został pocięty kanałami odwadniającymi pola.

 (1.4) Przełącz na inny kanał, bo lecą reklamy.

 (1.5) Wezmę ten samochód do siebie na kanał i naprawię usterkę.

 (1.7) Dyrygent stanął za pulpitem w kanale orkiestrowym.

 (1.8) Podczas imprezy przyjechała policja i musieliśmy skończyć. Ale kanał.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈkãnaw, AS: kãnau̯

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. kanalizacja ż.

:: zdrobn. kanalik m.

 przym. kanałowy, wewnątrzkanałowy, kanalizacyjny

Wiktionary

Synonimy:

 (1.7) fosa orkiestrowa, kanał dla orkiestry, orkiestron, podscenie

Wiktionary


kanałek

zdrobnienie od: kanał; kanalik


SJP.pl


kanałówka

barka przystosowana do przejazdu przez śluzy kanałowe


SJP.pl


kanałowy

kanał


SJP.pl

Patrz:

kanał

kanban

system dostawy materiałów produkcyjnych ściśle na czas, bez potrzeby ich długotrwałego magazynowania


SJP.pl

Kanban – opracowana w latach 40. XX wieku w Japonii metoda sterowania procesami produkcyjnymi. Słowo kanban w wolnym tłumaczeniu można w poniższym przypadku oddać jako „spis widoczny”. W pierwotnym znaczeniu – w języku japońskim – oznacza: szyld, tabliczkę z napisem informującym, billboard.

Wikipedia


kanberski

Canberra (stolica Australii); canberski


SJP.pl


kanberyjczyk

mieszkaniec Canberry, stolicy Australii


SJP.pl


kanberyjka

mieszkanka Canberry (stolicy Australii)


SJP.pl


kanberyjski

Canberra (stolica Australii)


SJP.pl


kancelaria

1. biuro prawnika;
2. część instytucji zajmująca się dokumentacją urzędową, przyjmowaniem interesantów, sprawami organizacyjnymi itp.


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) urz. komórka organizacyjna zajmująca się pismami urzędowymi;

 (1.2) urz. pokój, w którym pracownicy zajmują się sprawami administracyjnymi

 (1.3) pot. pracownicy kancelarii (1.1)

 (1.4) przest. dokumenty zgromadzone w kancelarii (1.1)

 (1.5) hist. miejsce urzędowania kanclerza

Wiktionary

Kancelaria – termin określający samodzielny urząd bądź instytucję wytwarzającą własną dokumentację (zarówno na etapie formalnym, jak i merytorycznym). W terminologii archiwalnej kancelaria jest terminem wieloznacznym:

  • w szerokim rozumieniu za kancelarię można uznać wszystkie komórki organizacyjne twórcy zespołu wytwarzające akta
  • jest to również komórka lub zespół komórek organizacyjnych jednostki powołany wyłącznie do pełnienia czynności aktotwórczych formalnych - związanych z przyjęciem i rejestracją pism wpływających, przechowywaniem dokumentacji niezbędnej do bieżącego funkcjonowania instytucji, prowadzeniem akt spraw, przygotowywaniem czystopisów i ekspedycją pism na zewnątrz.
  • termin ten bywa używany zamiennie z terminem system kancelaryjny, który oznacza określony sposób tworzenia dokumentacji, mówimy więc na przykład o kancelarii staropolskiej, rosyjskiej, pruskiej, o kancelarii akt spraw.
  • jest to również pomieszczenie biurowe przeznaczone dla kancelarii w znaczeniu komórki organizacyjnej, jest to zatem fizyczne miejsce wykonywania czynności kancelaryjnych.

Wikipedia

Przykłady

 (1.2) W kancelarii parafialnej proboszcz zapytał się, jak chcą dać na imię dziecku.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌkãnt͡sɛˈlarʲja, AS: kãncelarʹi ̯a

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. kanclerz m., kanclerzyna m., kanclerzanka ż., kancelista m.

 przym. kancelaryjny, kanclerski

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) biuro

 (1.2) sekretariat

Wiktionary


kancelaryjka

zdrobnienie od: kancelaria


SJP.pl


kancelaryjny

przymiotnik relacyjny

 (1.1) odnoszący się do kancelarii, związany z kancelarią

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Obsługę kancelaryjną oraz czynności sekretariatu Trybunału Stanu prowadzi Sąd Najwyższy.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. kancelaria ż., kancelista mos., kanclerstwo n., kanclerz mos.

 przym. kanclerski

Wiktionary


kancelaryzm

wyraz lub zwrot charakterystyczny dla języka urzędniczego


SJP.pl

Kancelaryzm – jednostka językowa właściwa dla stylu kancelaryjnego; może to być słowo, połączenie wyrazowe lub specyficzne użycie wyrazu. W odróżnieniu od wyrażeń potocznych kancelaryzmy często trzymają się pewnego schematu i przybierają postać połączeń stereotypowych.

Wikipedia


kancelista

niższy urzędnik kancelaryjny


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) przest. pisarz kancelaryjny, niższy urzędnik kancelarii

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Każde pismo kancelista sygnował swoim nazwiskiem, był bowiem odpowiedzialny za wykonaną pracę.

 (1.1) Posłuchaj pan, panie podróżny, co się zdarzyło na Próżnej: / mieszkała tam Jagna dobra i czysta i chodził do niej Jan kancelista.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌkãnt͡sɛˈlʲista, AS: kãncelʹista

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. kancelaria ż.

:: forma żeńska kancelistka ż.

 przym. kancelaryjny

Wiktionary


kancelistka

kancelista


SJP.pl

Patrz:

kancelista

kancer

rodzaj sieci do połowu ryb i raków; kancerek, kacerz, kacerek, podbierak, kasarek


SJP.pl

Kancera (też kancer) – w filatelistyce określenie uszkodzonego bądź zniszczonego znaczka.

Wikipedia


kancera

uszkodzony znaczek pocztowy


SJP.pl

Kancera (też kancer) – w filatelistyce określenie uszkodzonego bądź zniszczonego znaczka.

Wikipedia


kancerek

rodzaj sieci do połowu ryb i raków; kacerek, kacerz, kasarek, podbierak, kancer


SJP.pl


kancerka

zdrobnienie od: kancera


SJP.pl


kancerofobia

chorobliwy lęk przed nowotworem złośliwym; karcinofobia, karcynofobia


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) med. chorobliwy lęk przed rakiem

 (1.2) med. przypadek kancerofobii (1.1)

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) W USA jest taka sama kancerofobia (lęk przed rakiem) jak u nas.

 (1.2) W badanej grupie stwierdzono trzy kancerofobie.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1-2) karcinofobia

Wiktionary


kancerogen

zewnętrzny czynnik rakotwórczy; karcinogen, carcinogen


SJP.pl

Czynnik rakotwórczy, czynnik rakogenny, czynnik onkogenny, karcynogen, kancerogen – czynnik przyczyniający się, przez mutację materiału genetycznego, do rozwoju choroby nowotworowej.

Wikipedia


kancerogeneza

mechanizm wywoływania nowotworów; karcinogeneza, karcynogeneza


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) med. mechanizm tworzenia się nowotworów

Wiktionary

Karcynogeneza też kancerogeneza lub nowotworzenie – zmiany zachodzące w komórce organizmu, prowadzące do powstania nowotworu. Jest to wieloetapowy proces zachodzący na poziomie DNA komórki. Wyróżnia się w nim trzy (czasem cztery) złożone etapy: inicjację, promocję i progresję. Kancerogeneza jest najczęściej wywoływana czynnikami rakotwórczymi, takimi jak: nadfiolet, wielopierścieniowe węglowodory aromatyczne czy niektóre wirusy.

Wikipedia

Powiązane:

 rzecz. karcynogeneza ż., karcinogeneza ż.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) karcynogeneza, karcinogeneza, nowotworzenie

Wiktionary


kancerogenność

zdolność do wywoływania nowotworów; rakotwórczość, karcinogenność, karcynogenność, onkogenność


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) odprzym. cecha tego, co jest kancerogenne

Wiktionary

Czynnik rakotwórczy, czynnik rakogenny, czynnik onkogenny, karcynogen, kancerogen – czynnik przyczyniający się, przez mutację materiału genetycznego, do rozwoju choroby nowotworowej.

Wikipedia

Powiązane:

 przym. kancerogenny

 przysł. kancerogennie

Wiktionary


kancerogenny

powodujący powstawanie nowotworów; rakotwórczy, karcinogenny, karcynogenny, onkogenny


SJP.pl

przymiotnik jakościowy

 (1.1) med. taki, który jest lub może być przyczyną choroby nowotworowej

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Dym papierosowy zawiera kilkaset substancji o potencjalnie kancerogennym działaniu.

 (1.1) Palenie styropianu w niskiej temperaturze (…) powoduje powstanie związków kancerogennych.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌkãnt͡sɛrɔˈɡɛ̃nːɨ, AS: kãncerog•ny

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. kancerogenność ż., kancerogen m.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) rakotwórczy

Wiktionary


kancerować

uszkadzać, kaleczyć, niszczyć


SJP.pl


kancerowanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|kancerować.

Wiktionary

Powiązane:

 czas. kancerować ndk.

Wiktionary


kancerowaty

1. uszkodzony, zniszczony;
2. dawniej: pokryty bliznami, wrzodami


SJP.pl


kanciapa

mały budynek albo bardzo małe pomieszczenie


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) pot. bardzo małe pomieszczenie lub mały budynek

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. kanciapka ż.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) zdrobn. kanciapka

Wiktionary


kanciapka

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) zdrobn. od: kanciapa

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. kanciapa ż.

Wiktionary


kanciara

potocznie: kobieta cechująca się sprytem, krętactwem, oszustwem; kanciarka, szachrajka, krętaczka, cwaniara, kombinatorka


SJP.pl


kanciarka

potocznie: kobieta cechująca się sprytem, krętactwem, oszustwem; kanciara, szachrajka, krętaczka, cwaniara, kombinatorka


SJP.pl


kanciarski

potocznie: oszukańczy, nieuczciwy, szubrawy; szachrajski, krętacki


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) związany z kanciarstwem

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. kantownik mos./mrz., kanciarstwo, kant, kantowanie

 czas. kantować

 przym. kanciasty

Wiktionary


kanciarstwo

kantowanie; oszukiwanie


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) oszukiwanie

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. kantownik mos./mrz., kant, kantowanie

 czas. kantować

 przym. kanciarski

Wiktionary


kanciarz

człowiek oszukujący innych; oszust; naciągacz


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) pot. człowiek, który w pełnej świadomości wprowadza kogoś w błąd, oszukuje, nabiera

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Pierwszy raz kanciarz skontaktował się z nim na przełomie października i listopada ubiegłego roku. Zaproponował po bardzo atrakcyjnej cenie kupno 45 ton cukru.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. kanciarstwo n., kant mrz., kancik mrz., kantownik mos./mrz.

 czas. ndk. kantować

 przym. kanciarski

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) oszust, kuglarz, łgarz, nabieracz

Wiktionary


kanciastość

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) cecha tego, co kanciaste

Wiktionary

Powiązane:

 przym. kanciasty

 rzecz. kantownik mos./mrz.

Wiktionary


kanciasty

1. mający kanty, niewygładzony; niezaokrąglony;
2. przenośnie:
a) niezgrabny, nieforemny;
b) szorstki, ostry, niedelikatny


SJP.pl

przymiotnik jakościowy

 (1.1) taki, który ma kanty

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Wypili pod czułym okiem barmana, który z usłużną gotowością przysuwał kanciastą butelkę i srebrną miarkę do ustalania dozy.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: kãɲˈt͡ɕastɨ, AS: kãńćasty

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. kant mrz., kancik mrz., kantówka ż., kanciarz mos., kanciastość ż., kantowanie n., kantownik mos./mrz.

 czas. kantować ndk., okantować dk.

 przym. kanciarski

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) graniasty, rogaty

Wiktionary


kanciaty

regionalnie: kanciasty;
1. mający kanty, niewygładzony; niezaokrąglony;
2. przenośnie:
a) niezgrabny, nieforemny;
b) szorstki, ostry, niedelikatny


SJP.pl


kancik

zdrobnienie od: kant


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) zdrobn. od kant

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) To nie kant, lecz tylko mały kancik.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. kant m., kantowanie n., kantownik mos./mrz.

 przym. kanciasty

Wiktionary


kancjonarz

zbiór pieśni religijnych w języku narodowym


SJP.pl


kancjonał

zbiór pieśni kościelnych wraz z ich opracowaniem muzycznym


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) kośc. muz. śpiewnik kościelny

Wiktionary

Kancjonał (łac. canticum – monolog, pieśń; średniowieczne cantionale) – w XIV w., zbiór popularnych pieśni religijnych lub śpiewów liturgicznych – kantyk i kantyczek (z nutami lub bez). Nazwa z czasem zastąpiona przez bardziej spopularyzowaną: „kantyczki”.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: kãnˈt͡sʲjɔ̃naw, AS: kãncʹi ̯õnau̯

Wiktionary

Powiązane:

 przym. kancjonałowy

Wiktionary


kanclerka

kanclerz


SJP.pl

Patrz:

kanclerz

kanclerski

przymiotnik

 (1.1) związany z kanclerzem, dotyczący kanclerza

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. kanclerz mos./ż., kanclerstwo n.

Wiktionary


kanclerz

nazwisko


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) polit. tytuł szefa rządu w niektórych krajach, np. w Austrii czy Niemczech

 (1.2) adm. tytuł urzędnika zarządzającego pracą kancelarii, sprawami administracyjno-organizacyjnymi

 (1.3) hist. (w dawnej Polsce) tytuł dostojnika kierującego kancelarią panującego, dodatkowo od XV w. sprawującego obowiązki ministra spraw wewnętrznych i zagranicznych

Wiktionary

  • kanclerz Niemiec
  • kanclerz Austrii
  • kanclerz Szwajcarii
  • kanclerz Francji
  • kanclerz wielki koronny (dawna Rzeczpospolita)
  • kanclerz wielki litewski (dawna Rzeczpospolita)
  • kanclerz ziemski (dawna Rzeczpospolita)
  • lord kanclerz (Wielka Brytania)
  • kanclerz skarbu (Wielka Brytania)
  • kanclerz – stanowisko uczelniane
  • kanclerz – stanowisko w kurii biskupiej
  • kanclerz – figura w szachach Capablanki
  • Kanclerz – serial telewizyjny z 1989
  • Katarzyna Kanclerz – polska producentka i menedżerka muzyczna.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Helmut Kohl był kanclerzem Republiki Federalnej Niemiec.

 (1.3) Uriel Górka, kanclerz wielki koronny i biskup poznański, uchodził za mecenasa kultury humanistycznej.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. kancelaria ż., kanclerstwo n., kanclerzanka ż., kanclerzyna ż.

 przym. kancelaryjny, kanclerski

Wiktionary


kancona

canzona;
1. rodzaj wiersza lirycznego o tematyce miłosnej i wojennej
2. wielogłosowa pieśń świecka z XV i XVI w.


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) forma muzyki instrumentalnej

Wiktionary

Canzona (lub kancona) może oznaczać:

  • canzona – utwór liryczny
  • canzona – forma muzyczna

Wikipedia

Wymowa:

IPA: kãnˈt͡sɔ̃na, AS: kãncõna

Wiktionary


kanconeta

canzonetta; kanconetta;
1. krótki utwór wokalny popularny w XVI wieku;
2. liryczny utwór instrumentalny


SJP.pl


kanconetta

canzonetta; kanconeta;
1. krótki utwór wokalny popularny w XVI wieku;
2. liryczny utwór instrumentalny


SJP.pl


kanczendzanga

szczyt w Himalajach; Kangczendzanga


SJP.pl

Kanczendzonga (właśc. K'angcz'endzönga, Kanczendzanga, Kangczendzonga, Kangchendzönga, nep. कञ्चनजङ्घा) – ośmiotysięcznik, najwyższy punkt Indii, drugi co do wysokości szczyt w Himalajach, trzeci co do wysokości szczyt Ziemi, o wysokości 8586 m n.p.m. (według innych źródeł główny wierzchołek liczy 8598 m n.p.m.).

Wikipedia


kańczucki

Kańczuga; kańczuski


SJP.pl


kańczug

1. skórzany bicz z krótką rękojeścią; nahajka; nahaj; batog;
2. uderzenie takim biczem


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) rodzaj bicza z pleśćecionego rzemienia osadzonego na krótkiej rękojeści;

 (1.2) uderzenie kańczugiem (1.1)

Wiktionary

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ˈkãj̃n͇t͡ʃuk, AS: kãĩ ̯ṇčuk

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Kańczuga ż.

Wiktionary


kańczuga

1. skórzany bicz z krótką rękojeścią; nahajka; nahaj; batog;
2. uderzenie takim biczem


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) geogr. miasto w Polsce;

Wiktionary

Kańczuga – miasto w województwie podkarpackim, w powiecie przeworskim, siedziba gminy miejsko-wiejskiej Kańczuga, położone na Podgórzu Rzeszowskim. Leży nad rzeką Mleczką.

Leży w historycznej ziemi przemyskiej. Prywatne miasto szlacheckie lokowane w 1441 roku położone było w XVI wieku w województwie ruskim, w 1739 roku należało wraz z folwarkiem do klucza Kańczuga Lubomirskich. W latach 1975–1998 miasto administracyjnie należało do województwa przemyskiego.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: kãj̃n͇ˈt͡ʃuɡa, AS: kãĩ ̯ṇčuga

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. kańczug mrz., kańczużanin mos.

 przym. kańczuski

Wiktionary


kańczuski

Kańczuga; kańczucki (dawniej)


SJP.pl


kańczużanin

mieszkaniec Kańczugi (miasta w Polsce)


SJP.pl


kańczużanka

mieszkanka Kańczugi (miasta w Polsce)


SJP.pl


kanczyl

ssak z rzędu parzystokopytnych z podrzędu przeżuwaczy, zamieszkujący lasy tropikalne Afryki i Azji


SJP.pl

Kanczyl (Tragulus) – rodzaj ssaków parzystokopytnych z rodziny kanczylowatych (Tragulidae). Wobec zwierząt z tego rodzaju potocznie bywa używana nazwa „myszojeleń”, która jest dosłownym tłumaczeniem angielskiej nazwy zwyczajowej mouse-deer.

Wikipedia


kanczylek

rodzaj ssaków parzystokopytnych z rodziny kanczylowatych


SJP.pl

Kanczylek (Moschiola) – rodzaj ssaków parzystokopytnych z rodziny kanczylowatych (Tragulidae).

Wikipedia


kanczylowate

o cechach kanczylowatych (rodzina ssaków)


SJP.pl

Kanczylowate, kanczyle (Tragulidae) – rodzina ssaków z podrzędu przeżuwaczy (Ruminantia) w obrębie rzędu parzystokopytnych (Artiodactyla). Najmniejsze ze ssaków kopytnych żyjących współcześnie. Spokrewnione z piżmowcami. Skamieliny kanczyli znaleziono w Europie w warstwach wczesnomioceńskich, w Afryce występowały we wczesnym i środkowym miocenie. Szczyt rozwoju przypadł na trzeciorzęd.

Wikipedia


kanczylowaty

o cechach kanczylowatych (rodzina ssaków)


SJP.pl


kand

pokarm dla pszczół z roztopionego miodu i miałkiego cukru


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) pszcz. pokarm dla pszczół, przygotowywany z miodu i cukru;

Wiktionary

Kand – w pszczelarstwie ciasto miodowo-cukrowe służące do podkarmiania pszczół, w szczególności przy wychowie matek pszczelich. Kand jest przygotowywany z miodu i cukru w proporcji ok. 1/3 lub 1/4. Roztopiony, ciepły miód zasypuje się mączką cukrową dokładnie mieszając; otrzymaną masę wyrabia się do uzyskania plastycznej konsystencji.

Wikipedia

Przykłady

składnia.

kolokacje.

synonimy.

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

frazeologia.

etymologia.

uwagi.

tłumaczenia.

źródła.

== kand (esperanto (morfem).) ==

wymowa.

znaczenia.

morfem|eo.

 (1.1) kandyz

odmiana.

przykłady.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: kãnt, AS: kãnt

Wiktionary

Powiązane:

frazeologia.

etymologia.

uwagi.

tłumaczenia.

źródła.

== kand (esperanto (morfem).) ==

wymowa.

znaczenia.

morfem|eo.

 (1.1) kandyz

odmiana.

przykłady.

składnia.

kolokacje.

synonimy.

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pochodne.

Wiktionary

Synonimy:

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

frazeologia.

etymologia.

uwagi.

tłumaczenia.

źródła.

== kand (esperanto (morfem).) ==

wymowa.

znaczenia.

morfem|eo.

 (1.1) kandyz

odmiana.

przykłady.

składnia.

kolokacje.

synonimy.

Wiktionary


kandahar

rodzaj metalowego wiązania przy narcie starego typu


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna

 (1.1) geogr. miasto w południowym Afganistanie, położone nad rzeką Helmand;

 (1.2) geogr. adm. jednostka administracyjna w Afganistanie;

Wiktionary

Kandahar (paszto کندهار pers. قندهار Qandahâr) – miasto w południowym Afganistanie, stolica prowincji Kandahar, położone nad rzeką Helmand.

Miasto zostało założone przez Aleksandra Wielkiego w 330 p.n.e. pod nazwą Aleksandria w Arachozji (stgr. Αλεξάνδρεια Aραχωσίας).

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Wyprowadziła się z Kandaharu, gdy urodziła syna.

 (1.2) Na terenie Kandaharu mieszkają Pasztunowie.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: kãnˈdaxar, AS: kãndaχar

Wiktionary

Powiązane:

 przym. kandaharski

Wiktionary


kandaharski

przymiotnik od: Kandahar (miasto w Afganistanie)


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z Kandaharem, dotyczący Kandaharu

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Kandahar mrz.

Wiktionary


kandahary

rodzaj metalowych wiązań narciarskich


SJP.pl

Kandahary – historyczny, lecz spotykany sporadycznie typ wiązań narciarskich.

Kandahary składają się z trzech zasadniczych elementów:

  • sztywne szczęki obejmujące wystające części zelówki z przodu buta,
  • zapinany pasek przytrzymujący but od góry,
  • linka obejmująca but i dociskająca go do szczęk.

Wikipedia


kandake

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) imię|polski|ż.

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Filip Apostoł ochrzcił prozelitę etiopskiego, urzędnika królowej etiopskiej Kandaki.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) daw. Kandea

Wiktionary


kandałaksza

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) geogr. zatoka Morza Białego, leżąca w europejskiej części Rosji, wcinająca się w ląd między Półwyspem Kolskim a Karelią;

 (1.2) geogr. miasto w północnej części Rosji, w obwodzie murmańskim, port nad zatoką Kandałaksza (1.1);

Wiktionary

Kandałaksza (ros. Кандалакша, fiń. Kantalahti) – miasto w północnej części Rosji, w obwodzie murmańskim, port nad zatoką o takiej samej nazwie Kandałaksza (Morze Białe), przy ujściu Niwy, za kręgiem polarnym. Miasto uzyskało prawa miejskie w 1938 r. Liczy 28.438 mieszkańców (2023).

Znajduje się tu dyrekcja Rezerwatu Kandałakszańskiego.

W mieście rozwinął się przemysł rybny, drzewny oraz metalowy.

Wikipedia

Powiązane:

 przym. kandałakszański

Wiktionary


kandałakszański

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z Kandałakszą, dotyczący Kandałakszy (miastem lub zatoką)

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Kandałaksza ż.

Wiktionary


kandea

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) imię|polski|ż.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) Kandake

Wiktionary


kandela

jednostka światłości


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) miar. fiz. podstawowa jednostka światłości w układzie SI, oznaczana symbolem cd;

Wiktionary

Kandela (łac. candela, świeca) – jednostka światłości źródła światła; podstawowa jednostka w układzie SI, oznaczana jako cd. Jest to światłość, z jaką świeci w określonym kierunku źródło emitujące promieniowanie monochromatyczne o częstotliwości 5,4·1014 Hz (co odpowiada długości 555 nm, barwa zielona) i natężeniu promieniowania w tym kierunku równym 1/683 W/sr.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: kãnˈdɛla, AS: kãndela

Wiktionary


kandelabr

1. duży, kilkuramienny świecznik;
2. kilkuramienna latarnia uliczna


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) stojący kilkuramienny świecznik;

 (1.2) kilkuramienna latarnia uliczna

 (1.3) przen. coś o kształcie kandelabru (1.1)

Wiktionary

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Wyrwał służącemu z rąk kandelabr i ująwszy samego za kark, wyprowadził do garderoby.

 (1.1) Czy menora jest typem kandelabru?

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. kandelabrowy

Wiktionary


kandelabrowy

przymiotnik od: kandelabr


SJP.pl


kandia

dawniej: Iraklion (miasto w Grecji)


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) hist. Heraklion

Wiktionary

Heraklion, także Iraklion (gr. Ηράκλειο, Iraklio), d. Kandia – największe miasto i stolica administracyjna Krety oraz jednostki regionalnej Heraklion. Piąte co do wielkości miasto w Grecji, liczące 140 730 mieszkańców, według spisu z 2011 roku.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Miesiąc oblegaliśmy mury Kandii.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) Heraklion

Wiktionary


kandinsky

Wassily Kandinsky (ros. Василий Васильевич Кандинский, Wasilij Wasiljewicz Kandinski; ur. 4 grudnia?/16 grudnia 1866 w Moskwie, zm. 13 grudnia 1944 w Neuilly-sur-Seine) – rosyjski malarz, grafik i teoretyk sztuki, współtwórca i jeden z przedstawicieli abstrakcjonizmu.

Wikipedia


kandora

nazwisko


SJP.pl


kandybowicz

nazwisko


SJP.pl


kandyd

imię męskie


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy, nazwa własna

 (1.1) imię|polski|m.

Wiktionary

  • Kandyd – imię
  • Kandyd – powiastka filozoficzna

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Mam na imię Kandyd i jestem flisakiem z Łopusznej.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Kandyda ż.

Wiktionary


kandyda

imię żeńskie


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) rzad. imię|polski|ż.;

Wiktionary

Kandyda – imię żeńskie pochodzenia łacińskiego, żeński odpowiednik imienia Kandyd, oznaczające "jasna, błyszcząca, biała", czyli "dziecko o jasnych włosach" lub "dziecko o jasnej cerze"; jeden z najpopularniejszych przydomków rzymskich. W Polsce notowane od 1396 roku.

Wikipedia

Powiązane:

 rzecz.

:: fm. Kandyd m.

Wiktionary


kandydacik

rzeczownik, rodzaj męski

 (1.1) rzad. zdrobn. od zob. kandydat.

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Ten kandydacik ma raptem dwadzieścia kilka lat (…).

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. kandydat m., kandydatura ż., kandydatka ż., kandydowanie n.

 czas. kandydować ndk.

 przym. kandydacki

Wiktionary


kandydacki

kandydat


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z kandydatem, dotyczący kandydata

Wiktionary

Patrz:

kandydat

Powiązane:

 rzecz. kandydacik m., kandydat mos., kandydatka ż., kandydatura ż., kandydowanie n.

 czas. kandydować ndk.

Wiktionary


kandydat

1. osoba ubiegająca się o coś, np. o stanowisko, funkcję lub o członkostwo w jakiejś organizacji;
2. dawniej w Polsce, obecnie w Rosji, Bułgarii: kandydat nauk -
a) stopień naukowy, odpowiednik doktora;
b) osoba posiadająca taki stopień naukowy


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) ktoś, kto kandyduje do czegoś, ubiega się o coś

Wiktionary

  • Kandydat – amerykański film z 1972 roku
  • Kandydat – amerykański film z 2004 roku
  • Kandydat – francuski film z 2007 roku
  • Kandydat nauk – stopień naukowy

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Kandydatów prosi się o niedołączanie zdjęć do życiorysu.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: kãnˈdɨdat, AS: kãndydat

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. kandydatura ż., kandydowanie n.

:: fż. kandydatka ż.

 czas. kandydować ndk.

 przym. kandydacki

Wiktionary


kandydatka

kandydat


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) kobieta, która kandyduje do czegoś, ubiega się o coś

Wiktionary

Patrz:

kandydat

Powiązane:

 rzecz. kandydatura ż., kandydowanie n.

:: fm. kandydat m.

 czas. kandydować ndk.

 przym. kandydacki

Wiktionary


kandydatura

1. występowanie w roli kandydata;
2. zaproponowanie kandydata na jakieś stanowisko


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) bycie kandydatem do czegoś lub kogoś

 (1.2) wniosek proponujący kogoś na określone stanowisko czy funkcję

Wiktionary

Przykłady

 (1.2) Termin składania kandydatur na wybory do władz samorządowych upływa jutro w południe.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. kandydacik m., kandydat mos., kandydatka ż., kandydowanie n.

 czas. kandydować ndk.

 przym. kandydacki

Wiktionary


kandydek

zdrobnienie od: Kandyd (imię męskie)


SJP.pl


kandydkowy

przymiotnik dzierżawczy - należący do Kandydka lub z nim związany


SJP.pl


kandydować

starać się, ubiegać się o stanowisko, funkcję lub o członkostwo w jakiejś organizacji


SJP.pl

czasownik

 (1.1) być kandydatem do czegoś, ubiegać się o coś, pretendować do czegoś, starać się o coś

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Nie polowałem na żadne funkcje, dlatego też, gdy spytano mnie, czy chcę kandydować, nic przeciwko temu nie miałem".

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌkãndɨˈdɔvat͡ɕ, AS: kãndydovać

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. kandydacik m., kandydat m., kandydatka ż., kandydatura ż., kandydowanie n.

 przym. kandydacki

Wiktionary


kandydowanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|kandydować.

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) …nie dość, że w sprawie swojego kandydowania na rzecznika praw dziecka (dzięki Bogu nim nie została!) łgała jak z nut, to na dodatek jest przewrażliwioną na swym punkcie skarżypytą!

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌkãndɨdɔˈvãɲɛ, AS: kãndydovãńe

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. kandydat m., kandydacik m., kandydatka ż., kandydatura ż.

 czas. kandydować dk.

 przym. kandydacki

Wiktionary


kandydowy

przymiotnik dzierżawczy - należący do Kandyda lub z nim związany


SJP.pl


kandydoza

grzybica wywołana przez grzyby z rodzaju Candida, atakująca skórę, błony śluzowe i narządy wewnętrzne; rodzaj drożdżycy; bielnica


SJP.pl

Kandydoza, drożdżyca, kandydiaza, kandydioza, dawniej bielnica lub moniliaza (łac. candidiasis, candidosis) – grzybicza, oportunistyczna infekcja skóry, błon śluzowych, paznokci lub rzadziej infekcja uogólniona. Choroba ta najczęściej jest wywoływana przez grzyby chorobotwórcze z rodzaju Candida (zwłaszcza Candida albicans), zwane potocznie drożdżakami. Rozpoznaje się ją głównie poprzez badania mikroskopowe i hodowlane.

Wikipedia


kandydziny

przymiotnik dzierżawczy - należący do Kandydy lub z nią związany


SJP.pl


kandyz

grubo skrystalizowany cukier


SJP.pl


kandyzacja

1. krystalizacja cukru;
2. sposób konserwacji niektórych owoców polegający na smażeniu w cukrze; pokrywanie cukrem


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) sposób przyrządzania owoców polegający na wielokrotnym smażeniu ich w coraz to bardziej słodkim syropie

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. kandyzowanie n.

 czas. kandyzować ndk., skandyzować dk.

 przym. kandyzowany

Wiktionary


kandyżan

roślina z rodzaju baldaszkowych; rzepniczek


SJP.pl


kandyzować

1. krystalizować cukier;
2. smażyć w cukrze, pokrywać warstwą cukru


SJP.pl

czasownik przechodni niedokonany (dk. skandyzować)

 (1.1) krystalizować cukier

 (1.2) spoż. konserwować przez smażenie w gęstym syropie cukrowym

Wiktionary

Przykłady

 (1.2) Najczęściej kandyzuje się owoce, lecz można spotkać również kandyzowane kwiaty i łodygi.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. kandyzowanie n., kandyzacja ż., kandyz mrz.

 czas. skandyzować dk.

 przym. kandyzowany

Wiktionary


kandyzowanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|kandyzować.

Wiktionary

Owoce kandyzowane – owoce, rzadziej inne części roślin, zakonserwowane poprzez wielokrotne smażenie ich w coraz to bardziej słodkim syropie. Kandyzować można całe owoce, ich części, ale też kwiaty, a nawet łodygi (np. dzięgla litwora). Kandyzowane owoce są dodatkiem do ciast i deserów.

Wikipedia

Powiązane:

 czas. kandyzować ndk.

 rzecz. kandyzacja ż.

Wiktionary


kandziora

nazwisko


SJP.pl


kane

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna

 (1.1) astr. jeden z kraterów meteorytowych na Księżycu

Wiktionary

Osoby:

  • Kane – pseudonim amerykańskiego wrestlera Glena Jacobsa
  • Sarah Kane – angielska dramatopisarka
  • Charles Foster Kane – główny bohater filmu Orsona Wellesa pod tytułem Obywatel Kane.
  • Harry Kane – angielski piłkarz występujący na pozycji napastnika w Tottenhamie Hotspur, kapitan reprezentacji Anglii
  • Kane Tanaka – była najstarszą osoba na świecie

Wikipedia

Przykłady

składnia.

kolokacje.

synonimy.

antonimy.

hiperonimy.

 (1.1) krater

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

frazeologia.

etymologia.

 (1.1) od nazwiska Elisha Kane'a, XIX-wiecznego amerykańskiego wojskowego i podróżnika

uwagi.

tłumaczenia.

* angielski: (1.1) Kane

źródła.

== Kane (język angielski.) ==

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik, nazwa własna

 (1.1) toponim, nazwa kilku miejscowości w USA

 (1.2) astr. Kane (krater księżycowy)

odmiana.

przykłady.

Wiktionary


kanea

miasto w Grecji; Chania


SJP.pl

Chania (gr. Χανιά, tur. Hanya, wł. Canea) – miasto w południowej Grecji, na północno-zachodnim wybrzeżu Krety, w administracji zdecentralizowanej Kreta, w regionie Kreta, w jednostce regionalnej Chania. Siedziba gminy Chania. Zlokalizowane na wybrzeżu Morza Śródziemnego (Morza Kreteńskiego), nad Zatoką Chania. W 2011 r. liczyło 53 910 mieszkańców (drugie pod tym względem miasto wyspy). W latach 1898–1971 główny ośrodek administracyjny Krety.

Wikipedia


kaneczka

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) zdrobn. od: kanka

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. kanka ż.

Wiktionary


kanefora

malowidło, relief, rzeźba - postać kobieca z koszem na głowie


SJP.pl

Kanefora (stgr. κανηφόρος, od κάνεον – „kosz” i φέρω – „niosę”) – motyw dekoracyjny w malarstwie albo podpora architektoniczna w rzeźbie, przedstawiająca postać kobiety lub dziewczyny niosącej na głowie lub ramionach kosz (kalatos) z kwiatami bądź owocami.

Wikipedia


kanejski

przymiotnik od: Kanny; kanneński


SJP.pl


kanela

wyżłobiony rowek, prążek (np. na zbrojach)


SJP.pl


kanele

pionowe rowki wyżłobione na trzonie kolumny; żłobkowanie; kanelura


SJP.pl


kanellowce

rząd roślin okrytonasiennych z kladu magnoliowych; korzybielowce


SJP.pl

Wikipedia


kanelowanie

układ kaneli na trzonie kolumny lub pilastra


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|kanelować.

Wiktionary

Powiązane:

 czas. kanelować

Wiktionary


kanelura

zespół kaneli pokrywających zbroję, kolumnę itp.


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) archit. pionowy rowek zdobiący trzon kolumny

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) rowek, kanela, żłobek

Wiktionary


kaneńczyk

mieszkaniec Cannes (miasta we Francji)


SJP.pl


kanenka

mieszkanka Cannes (miasta we Francji)


SJP.pl


kang-dung

instrument muzyczny, krótka trąbka lamajska wykonana z piszczela ludzkiego


SJP.pl


kangoo

[czytaj: kangu:] samochód typu Renault Kangoo


SJP.pl

Kangoo (1996) – francuski serial animowany emitowany dawniej na kanale RTL7.

Wikipedia


kangur

1. ssak z rodziny kangurowatych, australijski torbacz roślinożerny, żyjący na ziemi bądź na drzewach, poruszający się skokami na potężnych, długich, tylnych kończynach;
2. w lotnictwie: podskok samolotu w trakcie nieumiejętnego lądowania


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy

 (1.1) zool. torbacz słynący z długich skoków;

 (1.2) lotn. podskok samolotu przy nieprawidłowym lądowaniu

Wiktionary

Kangur (Macropus) – rodzaj ssaków z podrodziny kangurów (Macropodinae) w obrębie rodziny kangurowatych (Macropodidae).

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Dzięki swym silnym nogom kangury potrafią wykonywać bardzo długie skoki.

 (1.2) Siadając na płycie lotniska, zrobiliśmy kangura.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈkãŋɡur, AS: kãŋgur

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. kangurzyca ż., kangurzątko n., kangurka ż., kangury lm nm.

:: zdrobn. kangurek mzw.

 przym. kangurzy

Wiktionary

Synonimy:

antonimy.

hiperonimy.

 (1.1) ssak

 (1.2) podskok

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

 rzecz. kangurzyca ż., kangurzątko n., kangurka ż., kangury lm nm.

:: zdrobn. kangurek mzw.

 przym. kangurzy

frazeologia.

etymologia.

 (1.1) etym|franc|kangourou.; źródłosłów dla źródło dla|pol|kangury.

 (1.2) od (1.1)

uwagi.

 (1.1) zobacz też: Indeks:Polski - Ssaki

tłumaczenia.

* angielski: (1.1) kangaroo, austral. pot. roo

* arabski: (1.1) كنغر

* czeski: (1.1) klokan m.

* duński: (1.1) kænguru w.

* esperanto: (1.1) kanguruo

* fiński: (1.1) kenguru

* francuski: (1.1) kangourou m.

* grenlandzki: (1.1) kanngorooq

* hiszpański: (1.1) canguro m.

* interlingua: (1.1) kanguru

* islandzki: (1.1) kengúra ż.

* japoński: (1.1) カンガルー

* jidysz: (1.1) קענגורו m. (kenguru)

* kataloński: (1.1) cangur m.

* koreański: (1.1) 캥거루

* łaciński: (1.1) macropus m.

* niemiecki: (1.1) Känguru n.

* norweski (bokmål): (1.1) kenguru m.

* nowogrecki: (1.1) καγκουρό n.

* ormiański: (1.1) կենգուրու

* rosyjski: (1.1) кенгуру m.

* serbski: (1.1) кенгур, kengur m.

* słowacki: (1.1) kengura ż., kenguru m., przest. klokan m.

* szwedzki: (1.1) känguru w.

* węgierski: (1.1) kenguru

* wilamowski: (1.1) kangür m.

* włoski: (1.1) canguro m.

źródła.

== kangur (volapük.) ==

wymowa.

 IPA3|kanˈguɾ., X-SAMPA4|kan"gu4.

znaczenia.

rzeczownik

 (1.1) zool. kangur

odmiana.

przykłady.

składnia.

kolokacje.

synonimy.

Wiktionary


kangurek

1. zdrobnienie od: kangur;
2. środowiskowo: krótka kurtka, na ogół dziecięca lub młodzieżowa, z kapturem i głębokimi kieszeniami z przodu na brzuchu; kangurka


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy

 (1.1) zdrobn. od: kangur

 (1.2) mały kangur

forma rzeczownika.

 (2.1) D. lm. od: kangurka

Wiktionary

Przykłady

 (1.2) W torbie na brzuchu mamy kangurzycy kangurkowi było dobrze i przytulnie.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. kangury nmos., kangur mzw., kangurnik mzw., kangurowate lm nm., kangurowiec mzw., kangurzyca ż., kangurzątko n., kangurka ż.

 przym. kangurowy, kangurzy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.2) kangurzątko

Wiktionary


kangurka

środowiskowo: krótka kurtka, na ogół dziecięca lub młodzieżowa, z kapturem i głębokimi kieszeniami z przodu na brzuchu; kangurek


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) harc. kraw. kurtka wykonana zwykle z brezentu, z dużą kieszenią na brzuchu i kapturem na głowę;

forma rzeczownika.

 (2.1) D. i B. lp. od: kangurek

Wiktionary

Kangurka – kurtka stanowiąca okrycie wierzchnie wchodzące w skład munduru harcerskiego, najczęściej wykonywana z nieprzepuszczalnego materiału, ściągana w pasie. Cechą charakterystyczną kangurki jest to, że wkłada się ją przez głowę.


Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Drużynowa miała na sobie kangurkę przywiezioną z obozu na Krymie.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: kãŋˈɡurka, AS: kãŋgurka

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. kangury nmos., kangurowiec mzw., kangurowate nmos., kangurnik mzw., kangurek mzw., kangur mzw., kangurzyca ż., kangurzątko n.

 przym. kangurowy, kangurzy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) anorak

Wiktionary


kangurnik

rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy

 (1.1) syst. zool. nazwa systematyczna|Dorcopsulus|Matschie|ref=tak., gatunek ssaka z rodziny kangurowatych, występujący na Nowej Gwinei;

 (1.2) zool. torbacz z gatunku kangurników (1.1)

Wiktionary

Kangurnik (Dorcopsulus) – rodzaj ssaków z podrodziny kangurów (Macropodinae) w obrębie rodziny kangurowatych (Macropodidae).

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Ogon kangurnika jest do połowy nagi.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. kangury nmos., kangur mzw., kangurek mzw., kangurowate lm nm., kangurowiec mzw., kangurzyca ż., kangurzątko n., kangurka ż.

 przym. kangurowy, kangurzy

Wiktionary


kanguroszczur

rodzaj torbaczy


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy

 (1.1) zool. nazwa systematyczna|Potoroini|J.E. Gray., nieduży torbacz z rodziny kanguroszczurowatych, występujący w Australii;

Wiktionary

Potoroinae – monotypowa podrodzina ssaków z rodziny kanguroszczurowatych (Potoroidae).

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Niektóre kanguroszczury wyginęły pod koniec XIX wieku.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. kanguroszczurowate nmos.

Wiktionary


kanguroszczurowate

rodzina australijskich torbaczy


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj niemęskoosobowy, liczba mnoga

 (1.1) syst. zool. nazwa systematyczna|Potoroidae|J.E. Gray|ref=tak., rodzina ssaków z rzędu dwuprzodozębowców wyodrębniona z kangurowatych;

Wiktionary

Kanguroszczurowate (Potoroidae) – rodzina australijskich ssaków z rzędu dwuprzodozębowców (Diprotodontia) wyodrębniona z kangurowatych, z którymi mają wiele cech wspólnych. Dawniej liczne na terenie niemal całego kontynentu, obecnie wyparte do południowo-wschodnich wybrzeży.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Kanguroszczurowate występują na terenach porośniętych gęstym podszytem.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. kanguroszczur mzw.

Wiktionary


kangurować

trzymać noworodka przy klatce piersiowej z bezpośrednim kontaktem skóry


SJP.pl


kangurowate

rodzina roślinożernych ssaków z nadrzędu torbaczy, naziemnych lub nadrzewnych, poruszających się skokami (do kilkunastu metrów; prędkość do 50 km/godz.), występujących w Australii, Nowej Gwinei i Tasmanii; kangury


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj niemęskoosobowy, liczba mnoga

 (1.1) syst. zool. nazwa systematyczna|Macropodidae|Gray|ref=tak., rodzina ssaków lądowych z rzędu dwuprzodozębowców;

Wiktionary

Kangurowate (Macropodidae) – rodzina ssaków z rzędu dwuprzodozębowców (Diprotodontia). Jest drugą pod względem liczby gatunków rodziną torbaczy. Obejmuje ponad 50 gatunków zwierząt nazywanych powszechnie kangurami, czyli zwierzętami o silnych tylnych nogach i długim, mocnym ogonie, poruszających się skokami. Samice kangurów nazywane są kangurzycami. W klasyfikacji zoologicznej kangurami nazwano kilka gatunków z rodzaju Macropus, a oprócz kangurów do rodziny Macropodidae zaliczane są walabie, drzewiaki, pazurogony, filandry i pademelony. Wcześniej zaliczano również gatunki obecnie wyodrębniane do kanguroszczurowatych (Potoroidae).

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Kangurowate są endemitami australijskiej krainy zoogeograficznej.

 (1.1) Szczątki kopalne kangurowatych znane są z plejstocenu.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. kangur mzw., kangurek mzw., kangurnik mzw., kangurowiec mzw., kangurzyca ż., kangurzątko n., kangurka ż.

 przym. kangurowy, kangurzy

Wiktionary


kangurowaty

o cechach kangurowatych (rodzina zwierząt)


SJP.pl


kangurowiec

rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy

 (1.1) syst. zool. nazwa systematyczna|Dorcopsis|Schlegel|ref=tak., rodzaj ssaka z podrodziny kangurów, obejmujący gatunki zasiedlające Nową Gwineę oraz okoliczne wyspy;

 (1.2) zool. torbacz z rodzaju kangurowiec (1.1)

Wiktionary

Kangurowiec (Dorcopsis) – rodzaj ssaków z podrodziny kangurów (Macropodinae) w obrębie rodziny kangurowatych (Macropodidae).

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) U kangurowców występuje dymorfizm płciowy.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. kangury nmos., kangur mzw., kangurek mzw., kangurowate lm nm., kangurnik mzw., kangurzyca ż., kangurzątko n., kangurka ż.

 przym. kangurowy, kangurzy

Wiktionary


kangurowy

dotyczący kangura, związany z kangurem, np. kangurowy skok; kangurzy


SJP.pl

przymiotnik dzierżawczy

 (1.1) należący do kangura

przymiotnik relacyjny

 (2.1) związany z kangurem, dotyczący kangura

przymiotnik jakościowy

 (3.1) charakterystyczny dla kangura, mający cechy kangura

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. kangury nmos., kangurowiec mzw., kangurowate nmos., kangurnik mzw., kangurzyca ż., kangurzątko n., kangurek mzw., kangurka ż.

 przym. kangurzy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) kangurzy

Wiktionary


kangury

rzeczownik, rodzaj niemęskoosobowy, liczba mnoga

 (1.1) syst. zool. nazwa systematyczna|Macropodinae|Gray|ref=tak., podrodzina torbaczy z rzędu dwuprzodozębowców;

forma rzeczownika.

 (2.1) D. lp. od: kangur

Wiktionary

Kangury (Macropodinae) – podrodzina torbaczy z rodziny kangurowatych (Macropodidae). Jest główną pod względem liczby gatunków podrodziną w obrębie rodziny kangurowatych.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Większość kangurów wiedzie nocny tryb życia.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. kangur mzw., kangurek mzw., kangurnik mzw., kangurowiec mzw., kangurzyca ż., kangurzątko n., kangurka ż.

 przym. kangurowy, kangurzy

Wiktionary


kangurzak

rodzaj ssaków z rodziny kanguroszczurowatych


SJP.pl

Kangurzak rudawy (Aepyprymnus rufescens) – gatunek ssaka z rodziny kanguroszczurowatych (Potoroidae).

Wikipedia


kangurzątko

młode kangura; kangurzę


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) młode kangura

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. kangury nmos., kangurowiec mzw., kangurowate nmos., kangurnik mzw., kangur n., kangurzyca ż., kangurek m., kangurka ż.

 przym. kangurzy, kangurowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) kangurek, kangurzę

Wiktionary


kangurzę

młode kangura; kangurzątko


SJP.pl


kangurzy

dotyczący kangura, związany z kangurem, np. kangurzy skok; kangurowy


SJP.pl

przymiotnik dzierżawczy

 (1.1) należący do kangura

przymiotnik relacyjny

 (2.1) związany z kangurem, dotyczący kangura

przymiotnik jakościowy

 (3.1) charakterystyczny dla kangura, mający cechy kangura

Wiktionary

Przykłady

 (2.1) Podano potrawy z warzyw i mięsa kangurzego o autochtonicznie brzmiących nazwach.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. kangury nmos., kangurowiec mzw., kangurowate nmos., kangurnik mzw., kangur mzw., kangurzyca ż., kangurzątko n., kangurek mzw., kangurka ż.

 przym. kangurowy

Wiktionary


kangurzyca

samica kangura


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) samica kangura

Wiktionary

Kangurzyca (ang. Kanga) – fikcyjna postać występująca w obu częściach przygód Kubusia Puchatka autorstwa A.A. Milne’a oraz filmach i książkach stworzonych na ich podstawie.

Kangurzyca jest mamą Maleństwa. Jest bardzo opiekuńcza w stosunku do wszystkich swoich przyjaciół. Piecze pyszne ciasteczka.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ˌkãŋɡuˈʒɨt͡sa, AS: kãŋgužyca

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. kangury nmos., kangurowiec mzw., kangurowate nmos., kangurnik mzw., kangur m., kangurek m., kangurzątko n., kangurka ż.

 przym. kangurzy, kangurowy

Wiktionary


kani

kania


SJP.pl

Kani (jap. 可児市 Kani-shi) – miasto w prefekturze Gifu na wyspie Honsiu, w Japonii.

Wikipedia

Patrz:

kania

kania

1. drapieżny ptak z rodziny sokołów
2. grzyb jadalny


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) ornit. nazwa systematyczna|Milvus|ref=tak., ptak drapieżny gnieżdżący się na drzewach i w szczelinach skalnych;

 (1.2) mikol. nazwa systematyczna|Macrolepiota procera|ref=tak., grzyb jadalny o długim, cienkim trzonie i dużym kapeluszu pokrytym łuskami;

Wiktionary

  • kania – jadalny grzyb, czubajka kania
  • kania – ptak drapieżny, zob. kania bramińska, kania czarna (k. brunatna), kania ruda (k. rdzawa), kania ślimakojad, kania złotawa
W Polsce
  • Kania – część miasta Opatów
  • Kania – wieś w woj. kujawsko-pomorskim, w pow. żnińskim, w gminie Barcin
  • Kania – część wsi Gózd w woj. lubelskim, w pow. łukowskim, w gminie Stanin
  • Kania – część wsi Grabowce Dolne w woj. lubelskim, w pow. ryckim, w gminie Nowodwór
  • Kania – część wsi Borek w woj. opolskim, w pow. kluczborskim, w gminie Byczyna
  • Kania – część wsi Korne w woj. pomorskim, w pow. kościerskim, w gminie Kościerzyna
  • Kania – osada w woj. świętokrzyskim, w pow. opatowskim, w gminie Opatów
  • Kania – wieś w woj. wielkopolskim, w pow. ostrowskim, w gminie Sieroszewice
  • Kania – wieś w woj. wielkopolskim, w pow. słupeckim, w gminie Ostrowite
  • Kania – osada w woj. zachodniopomorskim, w pow. koszalińskim, w gminie Polanów
  • Kania – wieś w woj. zachodniopomorskim, w pow. stargardzkim, w gminie Chociwel

Wikipedia

Patrz:

kania

Przykłady

 (1.1) Nad naszymi głowami szybowały dwie kanie.

 (1.2) Bardzo lubię smażone kanie.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈkãɲa, AS: kãńa

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. kanię n., Kania m./ż.

 przym. kani

Wiktionary

Synonimy:

 (1.2) czubajka kania, sowa, parasolnik

Wiktionary


kaniak

nazwisko


SJP.pl


kanialec

kanialec czubaty, kanialec ogorzały - gatunki ptaków z rodziny jastrzębiowatych


SJP.pl


kanialuk

rodzaj ptaków z podrodziny jastrzębi


SJP.pl


kanianka

roslina pasożytnicza o długiej, nitkowatej łodydze owijającej się wokół innych roślin


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) rodzaj roślin należący do rodziny powojowatych

Wiktionary

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Niektóre kanianki uważane są za bardzo szkodliwe chwasty.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: kãˈɲãnka, AS: kãńãnka

Wiktionary


kaniankowate

rodzina roślin powojowych


SJP.pl

Wikipedia


kaniankowaty

o cechach kaniankowatych (rodzina roślin)


SJP.pl


kanibal

1. człowiek, zwykle członek pierwotnego plemienia, jedzący ludzkie mięso; ludożerca, ludojad, antropofag, androfag;
2. przenośnie: człowiek okrutny, zdolny do zbrodni, krwiożerczy;
3. zwierzę pożerające inne zwierzęta tego samego gatunku


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) człowiek, który jada ludzkie mięso

 (1.2) zwierzę, które jada przedstawicieli własnego gatunku

 (1.3) przen. pejor. człowiek okrutny, krwiożerczy

Wiktionary

Kanibalizm – praktyka zjadania osobników własnego gatunku, dość rozpowszechniona w naturze. Występuje w wielu grupach zwierząt, m.in. u owadów, pajęczaków, ryb, płazów i ptaków, bardzo rzadko u ssaków. Może się nasilić ze względu na zbytnie zagęszczenie populacji lub w następstwie głodu. Do najbardziej znanych zwierząt praktykujących kanibalizm należą modliszki.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Kanibal z Rotenburga powiedział, że żałuje swojego uczynku.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: kãˈɲibal, AS: kãńibal

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. kanibalizm m., kanibalizacja ż., kanibalizowanie n.

:: fż. kanibalka ż.

 czas. kanibalizować

 przym. kanibalski, kanibalistyczny

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) ludożerca; książk. antropofag; daw. ludojad; stpol. samojedź

Wiktionary


kanibalistyczny

kanibalizm


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z kanibalizmem, dotyczący kanibalizmu

Wiktionary

Patrz:

kanibalizm

Przykłady

 (1.1) Badacze naszej przeszłości twierdzą, że ślady praktyk kanibalistycznych nosimy w swoich genach do dziś.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. kanibalizm m., kanibal m., kanibalka ż., kanibalizowanie n., skanibalizowanie n.

 czas. kanibalizować ndk., skanibalizować dk.

 przym. kanibalski

Wiktionary


kanibalizacja

1. w technice: wykorzystywanie części pochodzących z urządzenia (maszyny, samochodu) do naprawy innego egzemplarza;
2. w marketingu: zmniejszanie sprzedaży produktu jakiejś firmy w efekcie wprowadzenia przez nią nowego produktu lub modelu o zbliżonych cechach użytkowych


SJP.pl

  • kanibalizacja w marketingu
  • kanibalizacja w technice
  • kanibalizacja słów kluczowych

Wikipedia


kanibalizm

1. zwyczaj rytualnego zjadania mięsa ludzkiego przez innych ludzi, do niedawna spotykany u niektórych ludów Afryki, Indonezji, Oceanii i wysp Morza Karaibskiego; ludożerstwo, antropofagia;
2. pożeranie osobników należących do tego same gatunku, zwykle w okresie głodu lub zagęszczenia populacji, powszechne u drapieżników, zwłaszcza wśród owadów


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) zool. praktyka zjadania osobników własnego gatunku;

Wiktionary

Kanibalizm – praktyka zjadania osobników własnego gatunku, dość rozpowszechniona w naturze. Występuje w wielu grupach zwierząt, m.in. u owadów, pajęczaków, ryb, płazów i ptaków, bardzo rzadko u ssaków. Może się nasilić ze względu na zbytnie zagęszczenie populacji lub w następstwie głodu. Do najbardziej znanych zwierząt praktykujących kanibalizm należą modliszki.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ˌkãɲiˈbalʲism̥, AS: kãńibalʹism̦

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. kanibal m., kanibalka ż., kanibalizacja ż., kanibalizowanie n., skanibalizowanie n.

 czas. kanibalizować ndk., skanibalizować dk.

 przym. kanibalistyczny, kanibalski

Wiktionary


kanibalizować

1. w technice: wykorzystywać części pochodzące z jakiegoś urządzenia (maszyny, samochodu) do naprawy innego egzemplarza;
2. w marketingu: zmniejszać sprzedaż produktu przez wprowadzenie innego o podobnych cechach


SJP.pl


kanibalizowanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|kanibalizować.

 (1.2) polit. praktyka niszczenia małych partii przez duże po wejściu do koalicji

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. kanibal m., kanibalka ż., kanibalizm m., skanibalizowanie n.

 czas. kanibalizować ndk., skanibalizować n.

 przym. kanibalski, kanibalistyczny

Wiktionary


kanibalka

kobieta jedząca ludzkie mięso; ludojadka, ludożerczyni


SJP.pl


kanibalski

przymiotnik

 (1.1) dotyczący kanibali lub kanibalizmu

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. kanibal m., kanibalizm m., kanibalizowanie n.

 przym. kanibalistyczny

Wiktionary


kanice

Miejscowości i ich w Polsce

Wg TERYT jest ich 3, w tym 2 podstawowe
  • Kanice – część wsi Jaźwiny w woj. dolnośląskim, w pow. trzebnickim, w gminie Trzebnica
  • Kanice – wieś w woj. łódzkim, w pow. tomaszowskim, w gminie Rzeczyca
  • Kanice – osada w woj. zachodniopomorskim, w pow. stargardzkim, w gminie Ińsko

Wikipedia


kanicki

nazwisko


SJP.pl


kanię

pisklę kani


SJP.pl


kaniecki

nazwisko


SJP.pl

Osoby o tym nazwisku:

  • Alfred Kaniecki – polski geograf, hydrolog i kartograf
  • Bartosz Kaniecki – polski piłkarz
  • Jarosław Kaniecki – polski lekkoatleta
  • Krzysztof Kaniecki – polski lekkoatleta
  • Michael Kaniecki – katolicki duchowny

Wikipedia


kaniewski

nazwisko


SJP.pl

Kaniewski (Świnka odmienna) – polski herb szlachecki z nobilitacji, odmiana herbu Świnka.

Wikipedia


kanigowo

W Polsce
  • Kanigowo – wieś w woj. mazowieckim, w pow. płockim, w gminie Bodzanów
  • Kanigowo – wieś w woj. warmińsko-mazurskim, w pow. nidzickim, w gminie Nidzica
  • Kanigowo – gromada

Wikipedia


kanigowski

nazwisko


SJP.pl


kanik

nazwisko


SJP.pl


kanikowski

nazwisko


SJP.pl


kanikularny

przymiotnik od: kanikuła


SJP.pl


kanikuła

1. upał, skwar, żar; spiekota, gorąc, ukrop;
2. czas wolny od nauki i pracy, podczas którego można wypocząć; wakacje, wypoczynek;
3. przestarzale: lato


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) hist. w starożytnym Rzymie: pora roku, w której Słońce znajduje się w gwiazdozbiorze Psa, czyli od 22 czerwca do 23 sierpnia

 (1.2) książk. najgorętszy okres lata

Wiktionary

Kanikuła (łac. canicula, dosłownie „piesek”) – szczególnie gorąca i parna pora roku. W starożytnym Rzymie, Grecji i Egipcie kojarzono ten okres z występującym wówczas równoczesnym wschodem Słońca i Syriusza (zwanego też w przenośni Kanikuła), najjaśniejszej gwiazdy gwiazdozbioru Psa.

Wikipedia

Przykłady

 (1.2) W lecie musi być w takim domeczku niczym w Baku na rynku podczas kanikuły.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌkãɲiˈkuwa, AS: kãńikuu̯a

Wiktionary

Powiązane:

 przym. kanikularny

 rzecz. kanikuły

Wiktionary


kanikułowy

przestarzały przymiotnik od: kanikuła


SJP.pl


kanimir

imię męskie


SJP.pl

Kanimir, Kanimier, Kajmir, Kalmir — słowiańskie/staropolskie imię męskie, złożone z członów: Kani- w różnych wersjach brzmieniowych ("gościć, zapraszać") i -mir ("pokój, spokój, dobro"). Znaczenie imienia: "ten, u kogo gości pokój".

Kanimir, Kanimier, Kajmir, Kalmir imieniny obchodzą 9 czerwca

Wikipedia


kanimirek

zdrobnienie od: Kanimir (imię męskie)


SJP.pl


kanimirkowy

przymiotnik dzierżawczy - należący do Kanimirka lub z nim związany


SJP.pl


kanimirostwo

Kanimir z małżonką; Kanimirowie


SJP.pl


kanimirowie

Kanimir z małżonką; Kanimirostwo


SJP.pl


kanimirowy

przymiotnik dzierżawczy - należący do Kanimira lub z nim związany


SJP.pl


kanin

półwysep w Rosji


SJP.pl

W Polsce
  • Kanin – wieś w woj. pomorskim, w pow. lęborskim, w gminie Nowa Wieś Lęborska
  • Kanin – wieś w woj. zachodniopomorskim, w pow. sławieńskim, w gminie Postomino

Wikipedia


kaniński

Kanin


SJP.pl

Patrz:

Kanin

kanion

dolina rzeki o stromych, skalistych zboczach i wąskim dnie


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) geogr. dolina rzeczna o wąskim dnie i stromych, skalistych zboczach;

Wiktionary

  • kanion – przełom rzeki
  • Kanion – grupa skała w dolinie Zimny Dół
  • Kanion – skała w Dolinie Brzoskwinki
  • Kanion – wąwóz w gminie Modliborzyce w województwie lubelskim

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Ten kanion jest efektem żłobienia skał przez rzekę.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈkãɲjɔ̃n, AS: kãńi ̯õn

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) przełom rzeki

Wiktionary


kanioning

pokonywanie głębokich kanionów lub wodospadów za pomocą lin alpinistycznych; canioning


SJP.pl


kanionowy

kanion


SJP.pl

Patrz:

kanion

kaniów

1. miasto na Ukrainie;
2. nazwa kilku wsi w Polsce


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna

 (1.1) geogr. adm. miasto rejonowe na Ukrainie, położone w obwodzie czerkaskim, nad Zbiornikiem Kaniowskim na Dnieprze;

Wiktionary

W Polsce
  • Kaniów – przysiółek wsi Janówek w woj. dolnośląskim, w pow. wrocławskim, w gminie Jordanów Śląski
  • Kaniów – wieś w woj. lubuskim, w pow. krośnieńskim, w gminie Gubin
  • Kaniów – przysiółek wsi Bachowice w woj. małopolskim, w pow. wadowickim, w gminie Spytkowice
  • Kaniów – wieś w woj. opolskim, w pow. opolskim, w gminie Popielów
  • Kaniów – wieś w woj. śląskim, w pow. bielskim, w gminie Bestwina
  • Kaniów – wieś w woj. świętokrzyskim, w pow. kieleckim, w gminie Zagnańsk

Wikipedia

Powiązane:

 przym. kaniowski

Wiktionary


kaniowski

przymiotnik od: Kaniów


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z Kaniowem, dotyczący Kaniowa

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Kaniów mrz.

Wiktionary


kanioła

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) gwara. więz. kaptur, maska

 (1.2) daw. gwara. więz. czapka

Wiktionary

Wymowa:

IPA: kãˈɲɔwa, AS: kãńou̯a

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) gwara. więz. kaniła

Wiktionary


kanister

1. mały, metalowy zbiornik, zwykle na benzynę
2. ilość płynu mieszcząca się w tym zbiorniku


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) mot. przenośny zbiornik na paliwo z uchwytem umożliwiajacym ręczny transport;

 (1.2) daw. blaszany pojemnik do przenoszenia lub przechowywania czekolady, tytoniu itp. używany podczas wycieczek

Wiktionary

Kanister (niepoprawnie: karnister) – przenośny, najczęściej metalowy, czasem plastikowy, zbiornik służący do przewożenia i czasowego przechowywania cieczy (zwykle benzyny lub innych płynów ropopochodnych, ale też wody).

Najpopularniejszy model kanistra został opracowany w Niemczech w latach 30. XX wieku i rozpowszechnił się w czasie II wojny światowej.

Wikipedia

Przykłady

składnia.

kolokacje.

synonimy.

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

 przym. kanistrowy

frazeologia.

etymologia.

 (1.1) etym|niem|Kanister. < etym|ang|canister.

 (1.2) etym|ang|canister.

uwagi.

 Nienormatywna forma: źle|karnister..

tłumaczenia.

* angielski: (1.1) jerrycan; (1.2) canister

* czeski: (1.1) kanystr m.

* niemiecki: (1.1) Kanister m., Benzinkanister m.

* norweski (bokmål): (1.1) bensinkanne

* rosyjski: (1.1) канистра ż.

* słowacki: (1.1) kanister m.

* ukraiński: (1.1) каністра ż.

* węgierski: (1.1) benzinkanna

* włoski: (1.1) tanica ż.

źródła.

== kanister (język słowacki.) ==

thumb|kanister (1.1)

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik, rodzaj męski nieżywotny

 (1.1) kanister

odmiana.

przykłady.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: kãˈɲistɛr, AS: kãńister

Wiktionary

Powiązane:

 przym. kanistrowy

Wiktionary


kanisterek

mały kanister


SJP.pl


kanistrowy

przymiotnik od: kanister


SJP.pl


kaniuk

mały ptak drapieżny z rodziny jastrzębiowatych


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy

 (1.1) ornit. nazwa systematyczna|Elanus|ref=tak., niewielki ptak drapieżny, nie gnieżdżący się w Polsce;

Wiktionary

Kaniuk (zwyczajny) (Elanus caeruleus) – gatunek średniego ptaka drapieżnego z podrodziny kaniuków (Elaninae) w rodzinie jastrzębiowatych (Accipitridae).

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ˈkãɲuk, AS: kãńuk

Wiktionary


kaniula

rurka metalowa na jednym końcu ścięta tępo, na drugim zakończona nasadką do strzykawki, służąca do płukania, wstrzykiwań lub (z trójgrańcem) do punkcji zatok szczękowych, jamy opłucnej itp.


SJP.pl

Kaniula dożylna (obwodowa), potocznie wenflon – rurka z tworzywa sztucznego umieszczana przy pomocy stalowej igły tymczasowo w żyle. Jej część zewnętrzna pozwala na przyłączenie strzykawki lub kroplówki.

Dzięki kaniuli pacjent może otrzymywać dożylnie lekarstwa bez konieczności każdorazowego wykonywania nowego wkłucia. Wenflon powinien być zmieniony na nowy po 72 godzinach, często jednak wymagane jest wcześniejsze jego usunięcie ze względu na ryzyko powstania infekcji, stanu zapalnego żyły oraz zaczopowania światła wenflonu przez skrzep. Niektóre kaniule uwalniają antykoagulant, zapobiegający powstawaniu skrzepu w świetle rurki. Przy trudnościach z założeniem i dobrym stanie poprzedniego wkłucia kaniula może pozostać w żyle, dopóki będzie drożna i nie rozwinie się stan zapalny. Wkłucie należy przepłukać płynem fizjologicznym przed podaniem leku i po jego podaniu.

Wikipedia


kanizjusz

imię męskie


SJP.pl

Kanizjusz, Kanizy – imię męskie pochodzące od nazwiska św. Piotra Kanizjusza, doktora Kościoła.

Kanizjusz imieniny obchodzi 27 kwietnia i 21 grudnia.

Wikipedia


kaniła

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) gwara więzienna kaptur, maska

Wiktionary

Wymowa:

IPA: kãˈɲiwa, AS: kãńiu̯a

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) gwara więzienna kanioła

Wiktionary


kanji

[czytaj: kandzi] japońskie pismo ideograficzne, wywodzące się z pisma chińskiego


SJP.pl

rzeczownik

 (1.1) jęz. japońskie pismo ideograficzne, wywodzące się z pisma chińskiego;

Wiktionary

Kanji (jap. 漢字 kanji; „znaki Hanów”) – znaki logograficzne pochodzenia chińskiego, które wraz z sylabariuszami hiragana (ひらがな, 平仮名), katakana (カタカナ, 片仮名), cyframi arabskimi oraz alfabetem łacińskim stanowią element pisma japońskiego.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Przeciętny Japończyk zna kilka tysięcy znaków kanji.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) znak sinojapoński

Wiktionary


kanka

1. blaszane naczynie na mleko; bańka;
2. rurka ze szkła lub metalu, będąca zakończeniem rurki gumowej lub gumowej gruszki;
3. kawałek czekolady


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) duży pojemnik na płyn, np. mleko

 (1.2) pot. dzbanek

 (1.3) gw-pl|Białystok. konewka

 (1.4) reg-pl|Poznań. bańka (na mleko)

 (1.5) slang. marihuana

 (1.6) med. zakończenie irygatora – np. gumowej gruszki do wlewów doodbytniczych

Wiktionary

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ˈkãnka, AS: kãnka

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. kaneczka ż.

Wiktionary


kankan

1. taniec francuski z wysokim podnoszeniem nóg przez tancerki i potrząsaniem uniesionymi, falbaniastymi spódnicami;
2. muzyka do tego tańca


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy

 (1.1) choreogr. francuski, kabaretowy taniec rewiowy;

 (1.2) muz. muzyka do tego tańca

Wiktionary

  • kankan – taniec
  • Kankan – miasto w Gwinei
  • Kankan – prefektura w Gwinei
  • Kankan – region w Gwinei
  • Kankan – amerykański raper
  • Kankan – film z 1960 roku w reżyserii Waltera Langa

Zobacz też: cancan – muzyczna forma taneczna.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Na estradzie pięć dziewczyn tańczyło kankana.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈkãŋkãn, AS: kãŋkãn

Wiktionary

Powiązane:

 przym. kankanowy

 rzecz. kankanistka ż., kankanista mos.

Wiktionary

Synonimy:

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

 przym. kankanowy

 rzecz. kankanistka ż., kankanista mos.

frazeologia.

etymologia.

 od etym|franc|cancan.pierwotnie slang. kaczka, następnie kankan (1.1)

 w języku polskim pierwszy raz zanotowane w 1861 roku

uwagi.

tłumaczenia.

* angielski: (1.1) can-can

* baskijski: (1.1) kankan

* bułgarski: (1.1) канкан m.; (1.2) канкан m.

* duński: (1.1) cancan w.

* francuski: (1.1) cancan m.

* hiszpański: (1.1) cancán m.

* interlingua: (1.1) cancan

* niemiecki: (1.1) Cancan m.

* słowacki: (1.1) kankán m.

źródła.

== kankan (język baskijski.) ==

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik

 (1.1) choreogr. kankan

odmiana.

przykłady.

składnia.

kolokacje.

synonimy.

Wiktionary


kankanistka

kobieta tańcząca kankana


SJP.pl


kankanowy

przymiotnik od: kankan


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z kankanem, dotyczący kankana

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. kankan mrz., kankanista mos., kankaniada ż.

Wiktionary


kankier

rzeczownik, rodzaj męski

 (1.1) śrpol. wrzód, być może weneryczny; guz złośliwy

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈkãŋʲcɛr, AS: kãŋʹḱer

Wiktionary


kankle

litewski instrument ludowy, rodzaj gitary


SJP.pl


kankles

litewski lud. instrument muzyczny, przypominający wyglądem cytrę


SJP.pl

Kanklės – litewski ludowy instrument muzyczny, rodzaj psalterium, które w innych regionach nadbałtyckich występuje m.in. pod nazwami gusli (Rosja), kantele (Finlandia), kannel (Estonia) i kokle (Łotwa).

Korpus instrumentu może być wyżłobiony z jednego kawałka drewna, lub sklejony z kilku desek, i ma formę trapezoidu. Świerkowa płyta rezonansowa ma jeden lub kilka okrągłych otworów rezonansowych, które często zdobione są rozetami. Kilka strun (zazwyczaj od 5 do 10, czasami 20) zarywane jest i tłumione podczas gry palcami obu rąk. Instrument występuje w różnych rozmiarach. Struny dawnych dużych kanklės były jelitowe, współczesne, mniejsze gabarytowo instrumenty mają struny metalowe.

Wikipedia


kańkowo

Kańkowo – wieś sołecka w Polsce położona w województwie mazowieckim, w powiecie ostrowskim, w gminie Małkinia Górna.

W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa ostrołęckiego.

Wierni Kościoła rzymskokatolickiego należą do parafii Najświętszego Serca Pana Jezusa w Małkini Górnej.

Wikipedia


kankroid

nowotwór złośliwy skóry mający postać owrzodzenia


SJP.pl


kankrynit

minerał, uwodniony glinokrzemian sodu i wapnia


SJP.pl


kanna

1. roślina o barwnych kwiatach; paciorecznik
2. zwierzę z rodziny krętorogich, jedna z największych antylop; eland


SJP.pl

Kanna – wieś w Polsce położona w województwie małopolskim, w powiecie dąbrowskim, w gminie Bolesław.

W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa tarnowskiego. Integralne części miejscowości: Rokicie, Wacków.

Wikipedia


kannabinoid

substancja chemiczna wyizolowana z konopi


SJP.pl

Kannabinoidy – grupa organicznych związków chemicznych oddziałujących na receptory kannabinoidowe. Zanim odkryte zostały inne typy kannabinoidów, nazwa ta obejmowała tylko substancje zawarte w konopiach. Obecnie ta grupa związków dzieli się na:

  • kannabinoidy roślinne – występujące jako alkaloidy roślinne, np. tetrahydrokannabinol (główna substancja psychoaktywna marihuany), tetrahydrokannabiwarin, kannabinol
  • endokannabinoidy – występujące w organizmie zwierząt, w tym człowieka, np. anandamid
  • kannabinoidy syntetyczne – wytworzone przez człowieka, np. CP-55940, HU-210, paraheksyl.

Wikipedia


kannabinoidowy

kannabinoid


SJP.pl

Patrz:

kannabinoid

kannabinol

substancja uzależniająca, znajdująca się w przetworach konopi indyjskich, np. w marihuanie i haszyszu; kanabinol


SJP.pl

Kannabinol, kanabinol, CBN – organiczny związek chemiczny z grupy kannabinoidów występujący w konopiach. Jego działanie psychoaktywne jest pomijalnie małe. Jest produktem dehydrogenacji tetrahydrokannabinolu.

Wikipedia


kannada

jeden z języków urzędowych Indii; kannara


SJP.pl

Język kannada (kannara) – język należący do południowej grupy języków drawidyjskich. Posługuje się nim ponad 35 mln osób zamieszkujących głównie indyjski stan Karnataka, gdzie jest językiem urzędowym, a także w stanach Tamil Nadu, Maharashtra i Andhra Pradesh.

Literatura w tym języku istnieje już od IX w. Do zapisu używane jest jedno z pism południowoindyjskich – kannada.

Wikipedia


kannara

jeden z języków urzędowych Indii; kannada


SJP.pl

Język kannada (kannara) – język należący do południowej grupy języków drawidyjskich. Posługuje się nim ponad 35 mln osób zamieszkujących głównie indyjski stan Karnataka, gdzie jest językiem urzędowym, a także w stanach Tamil Nadu, Maharashtra i Andhra Pradesh.

Literatura w tym języku istnieje już od IX w. Do zapisu używane jest jedno z pism południowoindyjskich – kannada.

Wikipedia


kannel

estoński instrument muzyczny zbliżony do cytry


SJP.pl

Kannel – estoński instrument muzyczny zbliżony do cytry. Wraz z łotewskim instrumentem kokles, rosyjskimi gęślami i fińskim kantele należy do grupy tzw. psalteriów bałtyckich. Choć w Estonii uważany był za instrument narodowy, nauka gry na nim podupadła w XX wieku. W ostatnich latach notuje się jednak wzrost zainteresowania nim.

Wikipedia


kanneński

1. przymiotnik od: Kanny; kanejski
2. przymiotnik od: Cannes; canneński


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z Kannami lub z bitwą która odbyła się tam w 216 r. p.n.e.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Kanny nmos.

Wiktionary


kannon

w buddyzmie japońskim: bogini miłosierdzia; wyobrażana różnorodnie


SJP.pl

Guanyin – (znaki tradycyjne 觀音, znaki uproszczone: 观世音, pinyin: Guānyīn, jap. Kannon, kor. Kwan'ŭm/Gwan'eum, wiet. Quán Âm), wersja skrócona pełnego imienia Guanshiyin (znaki tradycyjne 觀世音, znaki uproszczone: 观世音, pinyin: Guānshìyīn, jap. Kanzeon, kor. Kwan-se'ŭm/Gwanseeum, wiet. Quán Thế Âm; "[Ten, który/Ta, która] spostrzega dźwięki świata"; tłumaczenie powstałe z błędnego odczytania sanskryckiego "Avalokiteśvara" jako "Avalokitasvara"), inne imię Guanzizai (znaki tradycyjne 觀自在, znaki uproszczone: 观自在, pinyin: Guānzìzài, jap. Kanjizai, kor. Kwan-ja-jae/Gwanjajae, wiet. Quán Tự Tại; "Pan/Pani, który/która spogląda w dół [na ten świat]", co jest prawidłowym przekładem sanskryckiego "Avalokiteśvara"), główna postać chińskiego i dalekowschodniego panteonu buddyjskiego, odpowiednik indyjskiego bodhisattwy Awalokiteśwary (tyb. Czenrezig), przedstawiany w postaci kobiecej. W Chinach, Korei, Wietnamie, Japonii Guanyin jest także tradycyjnie czczona w ludowej religii jako bogini miłosierdzia, litości i płodności.

Wikipedia


kannowate

rodzina roślin z rzędu imbirowców; paciorecznikowate


SJP.pl


kanny

1. roślina o barwnych kwiatach; paciorecznik
2. zwierzę z rodziny krętorogich, jedna z największych antylop; eland


SJP.pl

Kanny (łac. Cannae, obecnie Canne della Battaglia) – starożytne miasto rzymskie w Apulii, gdzie w 216 roku p.n.e. wojska rzymskie zostały pokonane przez wojska kartagińskie pod wodzą Hannibala (bitwa pod Kannami). Po upadku Cesarstwa rzymskiego istniało pod nazwą Monte di Canne. Obok bitwy z 216 roku p.n.e. pod Kannami doszło także do innej bitwy – w 1018 roku starły się tam wojska bizantyjskie i longobardzko-normandzkie - bitwa pod Kannami (1018).

Wikipedia


kanō

1. łączna nazwa dwóch japońskich systemów pisma sylabicznego
2. regionalnie: bańka na mleko; kanka


SJP.pl


kanoe

[czytaj: kaNU] canoe, kanu;
1. łódź eskimoska o szkielecie z fiszbinu lub kości wieloryba; kajak eskimoski;
2. indiańska łódź o szkielecie z drewna jodły pokrytym korą brzozową;
3. łódź sportowa stworzona na wzór łodzi indiańskiej; kanadyjka


SJP.pl

Kanadyjka, nazywana także canoe lub kanu – niewielka łódź turystyczna lub sportowa napędzana wiosłem o jednym piórze (pagajem). Załoga klęczy lub siedzi twarzą do kierunku płynięcia.

Wikipedia


kanon

1. wzór, zasada, reguła;
2. przepisy kodeksu prawa kanonicznego;
3. główna część mszy;
4. zbiór ksiąg Starego i Nowego Testamentu;
5. zespół cech artystycznych charakterystycznych dla danej epoki;
6. wielogłosowy utwór muzyczny, charakteryzujący się powtarzaniem tematu w różnych głosach;
7. stopień pisma drukarskiego równy 36 punktom typograficznym


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) kult. ogólnie przyjęta zasada czy wzorzec (postępowania, estetyki, itp.);

 (1.2) kult. bibliot. lista norm, zasad, tekstów o podstawowym znaczeniu

 (1.3) bibl. zamknięty zbiór ksiąg uznany w Kościele za natchnione;

 (1.4) muz. forma muzyczna z powtarzającym się tematem;

 (1.5) praw. pojedynczy przepis w kodeksie

 (1.6) kośc. modlitwa eucharystyczna, część mszy świętej;

 (1.7) daw. druk. stopień pisma

 (1.8) daw. wojsk. nazwa armaty

Wiktionary

  • ogólnie przyjęta zasada, wzór (wzorzec), reguła, norma
    • Kanon (sztuka)
    • Kanon (prawo kanoniczne)
    • Kanon rzymski – wzorcowa modlitwa eucharystyczna, część mszy
    • Kanon Turyński – wzorcowy (unikatowy zachowany) tekst w piśmie hieratycznym

    Wikipedia

    Przykłady

     (1.1) Najstarszy i najdłużej obowiązujący był kanon sztuki starożytnego Egiptu.

     (1.4) Bardzo lubię słuchać kanonów z Taizé.

     (1.5) Zgodnie z kanonem 893, wypada, aby świadkiem był ktoś z chrzestnych bierzmowanego.

     (1.6) Przez ponad tysiąc lat kanon był celebrowany szeptem.

     (1.7) Kanon ma długość 36 punktów typograficznych.

     (1.8) Wypalili do nich z kanonu, ale nic nie wskórali, mury ani drgnęły.

    Wiktionary

    Wymowa:

    IPA: ˈkãnɔ̃n, AS: kãnõn

    Wiktionary

    Powiązane:

     rzecz. kanonista m., kanonik m., kanoniczność ż., kanonizowanie n., kanonizacja ż., kanonia ż., kanonierka ż., kanonada ż., kanonier m.

     czas. kanonizować dk.

     przym. kanoniczny, kanonizacyjny, kanoniczy

     przysł. kanonicznie, kanonizacyjne

    Wiktionary

    Synonimy:

     (1.1) normatywa

     (1.2) zestaw, zestawienie, lista

     (1.3) zbiór

     (1.5) przepis, paragraf

     (1.6) modlitwa eucharystyczna

     (1.7) stopień pisma

     (1.8) armata, działo

    Wiktionary


kanonada

ogień artyleryjski, zwykle długotrwały


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) wojsk. silny, długotrwały ostrzał z dział, nawała artyleryjska

 (1.2) pot. huk kanonady (1.1)

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. kanon mrz., kanonista mos.

Wiktionary


kanonia

1. urząd kanonika; kanonikat;
2. mieszkanie kanonika, kanoników


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) kośc. mieszkanie kanonika

Wiktionary

  • Kanonia – urząd kanonika
  • Kanonia – budynek z mieszkaniami kanoników
  • ulica Kanonia w Warszawie
  • ulica Kanonia we Wrocławiu

Wikipedia

Powiązane:

 rzecz. kanon mrz., kanonik mos., kanonista mos.

Wiktionary


kanonicki

związany z kanonikiem


SJP.pl


kanoniczka

1. członkini żeńskiego zgromadzenia zakonnego, będącego odpowiednikiem kanoników regularnych;
2. członkini świeckiego stowarzyszenia kobiet obowiązanych do posłuszeństwa przełożonej;
3. dawniej: członkini zgromadzenia panien mogąca wywieść szlachectwo co najmniej z trzech pokoleń po mieczu i po kądzieli, obowiązanych do czystości i posłuszeństwa, nieskładających ślubów ubóstwa i mogących wychodzić za mąż


SJP.pl


kanonicznoprawny

odnoszący się do prawa kanonicznego


SJP.pl


kanoniczność

zgodność z ustalonym porządkiem (kanonem), np. w Piśmie Świętym, światach fantasy


SJP.pl


kanoniczny

1. ogólnie przyjęty, uznany za właściwy; obowiązujący;
2. dotyczący kanonu - wzoru, reguły;
3. w religii: dotyczący zbioru ksiąg Starego i Nowego Testamentu;
4. w religii: dotyczący przepisów prawa kościelnego;
5. w religii: dotyczący kanonika, należący do kanonika;
6. w matematyce: podstawowy, zasadniczy


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) rel. związany z kanonami, odnoszący się do kanonów

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Przypisuje mu się autorstwo jednej z kanonicznych ewangelii.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. kanon m., kanonista m., kanonizacja ż., kanonik mos.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) prawy

Wiktionary


kanonier

szeregowy artylerii;
1. najniższy stopień w wojskach artyleryjskich;
2. żołnierz mający taki stopień


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) wojsk. żołnierz obsługujący działo, szeregowiec artylerii

Wiktionary

Kanonier – stopień wojskowy w artylerii. Odpowiednik stopnia szeregowego w innych rodzajach wojsk.

5 sierpnia 1919 roku Minister Spraw Wojskowych zatwierdził tytulaturę stopni podoficerskich i żołnierskich w artylerii. Stopień kanoniera w artylerii był odpowiednikiem stopnia szeregowego w piechocie. Ustawa o powszechnym obowiązku obrony Rzeczypospolitej Polskiej w 2016 roku nie przewidywała takiego stopnia.

Wikipedia

Powiązane:

 rzecz. kanonista mos., kanon mrz., kanonierka ż.

 przym. kanonierski

 czas. kanonować

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) artylerzysta

Wiktionary


kanonierka

okręt artyleryjski średniej lub małej wielkości


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) hist. wojsk. historyczna klasa okrętów artyleryjskich średniej lub małej wielkości

Wiktionary

Kanonierka (fr. canonnière od canon „działo” z wł. cannone „działo”, zgrub. od canna „rura”) – historyczna klasa okrętów artyleryjskich średniej lub małej wielkości. Kanonierki przeznaczone były przede wszystkim do ostrzeliwania celów lądowych, przybrzeżnej służby patrolowej i dozorowej, obrony wybrzeża, stawiania min i innych zadań pomocniczych.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Kanonierki wyszły już z użycia.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌkãnɔ̃ˈɲɛrka, AS: kãnõńerka

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. kanonier m., kanon mrz., kanonista mos.

 przym. kanonierkowy, kanonierski

 czas. kanonować

Wiktionary


kanonierski

przymiotnik relacyjny

 (1.1) wojsk. związany z kanonierem, dotyczący kanoniera

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. kanonier mos., kanonierka ż.

Wiktionary


kanonik

1. członek kapituły Kościoła katolickiego;
2. tytuł honorowy osoby duchownej


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) rel. zakonnik z zakonu Kanoników Regularnych św. Augustyna;

 (1.2) rel. duchowny katolicki uhonorowany członkostwem w kapitule katedralnej lub kolegiackiej;

Wiktionary

Kanonik (łac. canonicus) – wczesnośredniowieczna nazwa duchownych, żyjących według reguł kanonicznych przy kościołach biskupich (katedrach) lub kolegiatach; współcześnie – tytuł kapłanów uhonorowanych za szczególne zasługi dla kościoła lokalnego, zobowiązanych do sprawowania określonych obrzędów liturgicznych wraz z innymi kanonikami lub miejscowym biskupem.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Syn sąsiadów wstąpił do kanoników w Krakowie.

 (1.2) Ich proboszcz należy do kanoników ponadliczbowych.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. kanonista mos., kanonia ż., kanon mrz., kanonizacja ż., kanonizowanie n.

 czas. kanonizować ndk.

 przym. kanoniczny, kanoniczy, kanonizacyjny

 skr. kan.

Wiktionary

Synonimy:

antonimy.

hiperonimy.

 (1.1) zakonnik, osoba konsekrowana

 (1.2) duchowny

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

 rzecz. kanonista mos., kanonia ż., kanon mrz., kanonizacja ż., kanonizowanie n.

 czas. kanonizować ndk.

 przym. kanoniczny, kanoniczy, kanonizacyjny

 skr. kan.

frazeologia.

etymologia.

 etym|łac|canonicus. < etym|grec|κανονικός. < etym|grec|κανών.

uwagi.

tłumaczenia.

* angielski: (1.1) canon

* bułgarski: (1.2) каноник m.

* czeski: (1.1) kanovník m.

* francuski: (1.2) chanoine m.

* islandzki: (1.2) kanúki m.

* kaszubski: (1.1) kanónik m.

* niemiecki: (1.1) Kanoniker m.

* portugalski: (1.1) cónego m., cônego m.

* szwedzki: (1.1) kanik w.

* węgierski: (1.1) kanonok

* wilamowski: (1.1) kanuənik m.; (1.2) kanuənik m.

* włoski: (1.1) canonico m.

źródła.

== kanonik (język słowacki.) ==

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik, rodzaj męski żywotny

 (1.1) kośc. kanonik

odmiana.

przykłady.

składnia.

kolokacje.

synonimy.

Wiktionary


kanonikat

urząd kanonika; kanonia


SJP.pl


kanonista

znawca prawa kanonicznego


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) praw. kośc. prawnik będący spaecjalistą od prawa kanonicznego (kościelnego)

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. kanon m., kanonik m., kanonia ż., kanoniczność ż., kanonizowanie n., kanonizacja ż., kanonierka ż., kanonada ż., kanonier m.

 czas. kanonizować dk.

 przym. kanoniczny, kanonizacyjny, kanoniczy

 przysł. kanonicznie, kanonizacyjne

Wiktionary


kanonistka

znawczyni prawa kanonicznego


SJP.pl


kanonistyczny

kanonistyka


SJP.pl

Patrz:

kanonistyka

kanonistyka

nauka o prawie kanonicznym


SJP.pl

Kanonistyka – nauka o prawie kanonicznym, definiowana jako nauka prawna, bądź teologiczna, posługująca się odpowiadającymi im metodami badawczymi o charakterze prawno-teologicznym.

Wikipedia


kanonizacja

w Kościele katolickim: uroczyste i oficjalne zaliczenie osoby zmarłej do grona świętych


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) rel. oficjalne uznanie zmarłego za świętego i zezwolenie na jego publiczny kult w Kościele katolickim lub Cerkwi prawosławnej;

Wiktionary

Kanonizacja (łac. canonisatio) – oficjalne uznanie przez Stolicę Apostolską świętości lub przez zatwierdzenie przez Święty Synod w Kościele prawosławnym danej zmarłej osoby z racji osiągnięcia przez nią doskonałości moralnej w stopniu heroicznym lub uznanie jej za męczennika. Poprzez akt kanonizacji papież uznaje ją za osobę godną kultu publicznego w Kościele powszechnym i wpisania jej do katalogu świętych. Akt ten poprzedzony jest procesem kanonizacyjnym.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Wczoraj papież dokonał kolejnej kanonizacji.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌkãnɔ̃ɲiˈzat͡sʲja, AS: kãnõńizacʹi ̯a

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. kanonizowanie n., kanon m., kanonik m., kanonista mos.

 czas. kanonizować ndk.

 przym. kanonizacyjny, kanoniczny

Wiktionary


kanonizacyjny

związany z kanonizacją - oficjalnym orzeczeniem Kościoła, na mocy którego osoba zmarłą zostaje zaliczona w poczet świętych


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) dotyczący kanonizacji, związany z kanonizacją

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Albertynki mają w swym kościele obraz kanonizacyjny świętego brata Alberta.

 (1.1) Katolicy chińscy nazywają go świętym, chociaż proces kanonizacyjny nie został jeszcze zakończony.

Wiktionary

Powiązane:

 (1.1) zob. kanonizacja.

Wiktionary


kanonizować

w Kościele katolickim: uroczyście i oficjalnie stwierdzać (stwierdzić), że jeden z jego zmarłych i uprzednio beatyfikowanych członków znajduje się śród świętych w niebie i że można się do niego publicznie modlić oraz oddawać mu cześć


SJP.pl

czasownik przechodni dwuaspektowy

 (1.1) rel. oficjalnie ogłaszać kogoś świętym

 (1.2) żart. nadać komuś lub czemuś wysoką rangę

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Papież kanonizował grupę męczenników meksykańskich.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. kanonista mos., kanonizowanie n., kanonizacja ż., kanon mrz., kanonik mos.

 przym. kanonizacyjny

Wiktionary


kanonizowanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) rel. dokonywanie kanonizacji

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. kanonista mos., kanon mrz., kanonizacja ż., kanonik mos.

 czas. kanonizować ndk.

 przym. kanonizacyjny

Wiktionary


kanonować

czasownik przechodni niedokonany

 (1.1) daw. wojsk. strzelać w kogoś z armat, prowadzić kanonadę

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. kanonier m., kanonierka ż., kanonierstwo n.

 przym. kanonowy

Wiktionary


kanonowy

przymiotnik od: kanon


SJP.pl


kanony

1. wzór, zasada, reguła;
2. przepisy kodeksu prawa kanonicznego;
3. główna część mszy;
4. zbiór ksiąg Starego i Nowego Testamentu;
5. zespół cech artystycznych charakterystycznych dla danej epoki;
6. wielogłosowy utwór muzyczny, charakteryzujący się powtarzaniem tematu w różnych głosach;
7. stopień pisma drukarskiego równy 36 punktom typograficznym


SJP.pl


kanopa

egipska lub etruska urna grobowa wykonana z gliny lub kamienia


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) szt. archeol. cylindryczne naczynie, gliniana lub alabastrowa urna egipska, w której przechowywano wnętrzności zmarłego, wyjęte podczas balsamowania, używane od czasów Nowego Państwa (XVI w. p.n.e.)hasło kanopa w: Popularna Encyklopedia Powszechna PWN, tom VI, s. 198, Warszawa 2002, isbn 83-85719-66-0;

 (1.2) szt. archeol. popielnica etruska, wykonana z brązu lub gliny

Wiktionary

Kanopy (także wazy lub urny kanopskie) – w starożytnym Egipcie rytualne naczynia, w których umieszczano wnętrzności wyjęte z ciała przed mumifikacją i odpowiednio zakonserwowane.

Nazwa pochodzi od greckiej nazwy starożytnego egipskiego miasta Kanopos (gr. Κάνωβος Kánōbos, łac. Canopus) w Delcie, w okolicach dzisiejszej Aleksandrii, w którym pierwotnie odnaleziono te naczynia. Zwykle wykonane były z alabastru lub gliny, spotyka się jednak również kanopy drewniane, kamienne i fajansowe. Zawsze występowały w rytualnej liczbie czterech związanej z bóstwami pogrzebowymi – tzw. synami Horusa.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) U starożytnych Egipcjan kanop było zawsze cztery: o pokrywie rzeźbionej na kształt człowieka, pawiana, sokoła i szakala, odpowiednio dla wątroby, płuc, jelit i żołądka.

 (1.1) W trakcie mumifikacji nie chowano serca do kanopy, bowiem Egipcjanie wierzyli, że jest ono siedliskiem duszy. Zostawione w ciele, miało zostać później na sądzie u Anubisa położone na szali z piórkiem Ma'at (bogini porządku i sprawiedliwości). Jeśli serce było zbyt ciężkie od złych uczynków, pożerał je demon Ammit. Tak kończyła się wędrówka duszy do nieśmiertelności. Nazywano to powtórną śmiercią.

 (1.2) Kanopy etruskie przybierały kształt antropomorficzny w VII i VI w. p.n.e.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: kãˈnɔpa, AS: kãnopa

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Kanopa ż.

 przym. kanopski

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1-2) urna kanopska

Wiktionary


kanopus

gwiazda; Canopus


SJP.pl

Kanopus (α Car) – najjaśniejsza gwiazda w gwiazdozbiorze Kila (obserwowana wielkość gwiazdowa: −0,74m), druga (po Syriuszu) pod względem jasności gwiazda nocnego nieba. Odległa od Słońca o około 309 lat świetlnych.

Wikipedia


kanosjanka

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) kośc. katolicka zakonnica z kongregacji założonej przez Magdalenę z Kanossy;

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Canossa ż., Kanossa ż.

:: fm. kanosjanin m.

 przym. kanosjański

Wiktionary


kanossa

miejscowość we Włoszech; Canossa


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) geogr. adm. miejscowość we Włoszech, w regionie Emilia-Romania;

Wiktionary

Kanossa (wł. Canossa) – miejscowość i gmina we Włoszech, w regionie Emilia-Romania, w prowincji Reggio Emilia, u podnóża Apenin, ok. 25 km od Parmy. Według danych na rok 2004 gminę zamieszkuje 3376 osób, 63,7 os./km².

Zamek w Kanossie należał pierwotnie do Matyldy, hrabiny Toskanii.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Henryk uroczyście i z robiącą wrażenie pokorą odłożył insygnia godności królewskiej i 25 stycznia 1077 roku w trzaskającym mrozie, ubrany tylko w prostą bawełnianą koszulę, udał się na piechotę do Kanossy, aby odbyć pokutę przed papieżem i ponownie zostać przyjętym do „wspólnoty świętych”.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Canossa ż., kanosjanka ż., kanosianin m.

 przym. kanosjański

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) war. Canossa

Wiktionary


kanotier

rodzaj szerokiego, słomkowego kapelusza; kanotiera, canotier


SJP.pl

Kanotier (z fr. canotier – wioślarz) – słomkowy kapelusz z niską płaską główką i niedużym rondem, ozdobiony czarną lub białą jedwabną wstążką.

Pojawił się w drugiej połowie XIX wieku, będąc początkowo noszony przez przedstawicieli obu płci. W pierwszej połowie XX wieku moda na ten letni kapelusz, noszony w późniejszym okresie już tylko przez mężczyzn, zanikła. Miłośnikiem kanotiera był francuski piosenkarz Maurice Chevalier, a w Polsce do elegancji tego rodzaju nawiązywał Tadeusz Ross, (m.in. wykonując swój przebój Słońce w kapeluszu).

Wikipedia


kanotiera

rodzaj szerokiego, słomkowego kapelusza; kanotier, canotier


SJP.pl


kanpur

miasto w Indiach


SJP.pl

Wikipedia


kansas

[czytaj: kanzas albo kansas]
1. rzeka w Stanach Zjednoczonych;
2. stan w Stanach Zjednoczonych


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki lub męskorzeczowy, nazwa własna

 (1.1) geogr. adm. stan w środkowej części Stanów Zjednoczonych;

 (1.2) geogr. rzeka przepływająca przez północno-wschodnie tereny stanu Kansas (1.1), uchodzi do Missouri;

Wiktionary

Kansas (wymowa:/ˈkænzəs/) – stan w regionie Midwest, w środkowej części Stanów Zjednoczonych. Na północy graniczy ze stanem Nebraska, na wschodzie ze stanem Missouri, na południu z Oklahomą, a na zachodzie z Kolorado. Jego stolicą jest Topeka, a największym miastem Wichita. Swoim zasięgiem obejmuje częściowo obszar metropolitalny – Kansas City.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ˈkãw̃zas, AS: kãũ̯zas

Wiktionary

Powiązane:

 przym. kansaski

Wiktionary


kansaski

Kansas [czytaj: kanzaski]


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z Kansas, dotyczący Kansas (rzeki, miasta albo stanu)

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Żywa legenda kansaskiego oddziału FBI, Harold Nye, nauczył mnie jednej z podstawowych rzeczy dotyczących badania miejsca zbrodni: „Strzelaj bez przerwy, kiedy wchodzisz i kiedy wychodzisz”.

 (1.1) Bawią mnie i zawsze cieszą jej wizyty, podobnie jak wizyty tych kilku Polek, które tu, na tej kansaskiej pustyni, mieszkają.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Kansas n.

Wiktionary


kansi

zaimek nieokreślony

 (1.1) gw-pl|Śląsk Cieszyński. gdzieś, w pewnym miejscu

Wiktionary

Powiązane:

 zaim. kany, kansi, kansikej, kanyż

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) gw-pl|Śląsk Cieszyński|kansi, , kajsik, kajsi., gw-pl|Górny Śląsk|kajś.

Wiktionary


kansikej

zaimek

 (1.1) gw-pl|Śląsk Cieszyński. dokądś, gdzieś tam

Wiktionary

Powiązane:

 zaim. kansi, kany, kanyż, kańsi

Wiktionary


kańsk

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna

 (1.1) geogr. miasto w azjatyckiej części Rosji, w Kraju Krasnojarskim, nad rzeką Kan;

Wiktionary

Kańsk (ros. Канск) – miasto w azjatyckiej części Rosji, w Kraju Krasnojarskim, nad rzeką Kan (dopływ Jeniseju), na wschód od Krasnojarska. Założone w 1628 roku. Około 88 tys. mieszkańców (2020). Ośrodek wydobycia węgla, a także przemysłu bawełnianego oraz żywnościowego. W mieście znajduje się baza lotnicza, przebiega przez nie również kolej transsyberyjska.

Wikipedia

Powiązane:

 rzecz. Kan mrz.

 przym. kański

Wiktionary


kański

nazwisko


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z Kańskiem, dotyczący Kańska

Wiktionary

Osoby o tym nazwisku:

  • Józef Kański – polski muzykolog i krytyk muzyczny
  • Henryk Kański – polski oficer
  • Tadeusz Kański (właśc. Tadeusz Drohomirecki) – polski aktor, reżyser i scenarzysta

Inne:

  • rejon kański – rejon administracyjny i komunalny Kraju Krasnojarskiego w Rosji

Wikipedia

Powiązane:

 rzecz. Kańsk mrz., Kan mrz.

Wiktionary


kansu

prowincja w Chinach; Gansu


SJP.pl

Wikipedia


kant

1. ostry brzeg, krawędź; rant;
2. potocznie: oszustwo


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) brzeg lub krawędź o ostrym załomie

 (1.2) pot. przen. oszustwo

Wiktionary

Immanuel Kant (ur. 22 kwietnia 1724 w Królewcu, zm. 12 lutego 1804 tamże) – niemiecki filozof, profesor logiki i metafizyki na Uniwersytecie Albrechta w Królewcu. Jeden z najwybitniejszych reprezentantów oświecenia.

Kant zasłynął głównie jako epistemolog i etyk, ale zajmował się też:

  • estetyką;
  • filozofią przyrody i nauki – w tym matematyki i fizyki;
  • filozofią polityki.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Uderzyłem się głową o kant drzwiczek od szafki.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: kãnt, AS: kãnt

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. kantówka m., kanciarz m., kanciara ż., kantowanie n., okantowanie n., kanciastość ż.

:: zdrobn. kancik m.

 czas. kantować ndk., okantować dk.

 przym. kanciasty, kanciarski

Wiktionary

Synonimy:

 (1.2) zob. oszustwo.

Wiktionary


kantabria

region autonomiczny w Hiszpanii


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) geogr. hist. kraina historyczna w północnej Hiszpanii, nad brzegiem Zatoki Biskajskiej

 (1.2) geogr. adm. wspólnota autonomiczna w Hiszpanii;

Wiktionary

Kantabria (hiszp. Cantabria) – wspólnota autonomiczna w Hiszpanii zawierająca jedną prowincję o tej samej nazwie. Kantabria położona jest w północnej Hiszpanii nad Zatoką Biskajską. Od zachodu graniczy z Asturią, od południa z Kastylią i Leonem, a od wschodu z Krajem Basków.

Wikipedia

Przykłady

składnia.

kolokacje.

synonimy.

antonimy.

hiperonimy.

 (1.1) kraina

 (1.2) wspólnota autonomiczna

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

 rzecz. kantabryjski mrz., Kantabryjczyk mos., Kantabryjka ż., kantabryjskość ż.

 przym. kantabryjski

frazeologia.

etymologia. etym|łac|Cantabria.

uwagi.

tłumaczenia.

* angielski: (1.1) Cantabria; (1.2) Cantabria

* białoruski: (1.1) Кантабрыя ż.; (1.2) Кантабрыя ż.

* czeski: (1.2) Kantábrie ż.

* francuski: (1.1) Cantabrie ż.; (1.2) Cantabrie ż.

* hiszpański: (1.1) Cantabria ż.

* kataloński: (1.1) Cantàbria ż.; (1.2) Cantàbria ż.

* łaciński: (1.1) Cantabria ż.

* niemiecki: (1.1) Kantabrien n.; (1.2) Kantabrien n.

* rosyjski: (1.1) Кантабрия ż.; (1.2) Кантабрия ż.

* słowacki: (1.1) Kantábria ż.; (1.2) Kantábria ż.

* ukraiński: (1.1) Кантабрія ż.; (1.2) Кантабрія ż.

* węgierski: (1.2) Kantábria

* włoski: (1.1) Cantabria ż.; (1.2) Cantabria ż.

źródła.

== Kantabria (język baskijski.) ==

thumb|Kantabria (1.1)

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik, nazwa własna

 (1.1) geogr. Kantabria

odmiana.

przykłady.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. kantabryjski mrz., Kantabryjczyk mos., Kantabryjka ż., kantabryjskość ż.

 przym. kantabryjski

Wiktionary


kantabryjczyk

mieszkaniec Kantabrii (regionu w Hiszpanii)


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) mieszkaniec Kantabrii

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Kantabria ż.

:: fż. Kantabryjka ż.

 przym. kantabryjski

Wiktionary


kantabryjka

mieszkanka Kantabrii (regionu w Hiszpanii)


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) mieszkanka Kantabrii

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Kantabria ż.

:: fm. Kantabryjczyk mos.

 przym. kantabryjski

Wiktionary


kantabryjski

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z Kantabrią, dotyczący Kantabrii, pochodzący z Kantabrii

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (2.1) jęz. język romański używany w Kantabrii

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Kantabria ż., Kantabryjczyk mos., Kantabryjka ż.

Wiktionary


kantafon

elektryczny instrument muzyczny


SJP.pl


kantak

pazur tylnego palca u ptaków drapieżnych


SJP.pl

  • kantak, obracak – narzędzie używane w leśnictwie do manipulowania dłużycami i kłodami, w postaci stalowego haka osadzonego na drągu (zobacz też: bosak)
  • kantak – pazur tylnego palca u ptaków drapieżnych

Osoby o tym nazwisku:

  • Kazimierz Kantak
  • Kamil Kantak
  • Chaitanya Kantak

Wikipedia


kantal

stop żelaza, chromu, aluminium i kobaltu, używany do wyrobu elementów grzejnych pieców przemysłowych; kanthal


SJP.pl

Kantal (kanthal) – stop żelaza i chromu z niewielkim dodatkiem glinu i kobaltu. Charakteryzuje się dużym oporem właściwym i ma zastosowanie w produkcji drutów oporowych oraz elementów grzejnych.

Przykłady: Kanthal A1 (72% Fe, 20% Cr, 5% Al, 3% Co), ma oporność 1,45 Ω mm²/m, temperaturę topnienia 1500 °C, pracy do 1300 °C; Kanthal D (69% Fe, 22% Cr, 5,8% Al, 3% Zn, Si) – oporność 1,35 Ω mm²/m i temperaturę pracy do 1150 °C. Pod względem temperatury pracy i oporności kanthale przewyższają chromonikieliny, które mogą być stosowane, zależnie od składu, do temperatury 850–1130 °C.

Wikipedia


kantala

twarde włókno z liści agawy, używane do wyrobu worków, plecionek, mat i sznurów


SJP.pl


kantalowy

kantal


SJP.pl

Patrz:

kantal

kantalup

uprawna odmiana melona cukrowego; kantalupa


SJP.pl


kantalupa

uprawna odmiana melona cukrowego; kantalup


SJP.pl

Kantalupa – uprawiana odmiana melona cukrowego (Cucumis melo subsp. melo var. cantaloupensis). Owoc posiada formę kulistą, skórka często podłużnie żebrowana, niekiedy pokryta wyrostkami i guzkami. Nazwa pochodzi od zamku Cantalupo pod Rzymem, gdzie po raz pierwszy w Europie rozpoczęto uprawę tej odmiany. Owoce osiągają wagę do 1 kg. Do tej odmiany zalicza się również ceniony melon szarantejski o wyjątkowo aromatycznym miąższu.

Wikipedia


kantar

1. rodzaj skórzanej lub parcianej uzdy bez wędzidła;
2. gatunek ryby z rodziny prażmowatych


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) icht. nazwa systematyczna|Spondyliosoma cantharus|ref=tak., gatunek ryby z rodziny prażmowatych;

 (1.2) jeźdz. rodzaj uproszczonej uzdy bez wędzidła;

Wiktionary

  • kantar – gatunek ryby
  • kantar – rodzaj uproszczonej uzdy
  • Kantar Group – należąca do WPP plc grupa zajmująca się badaniami rynku i opinii (w jej skład wchodzi m.in. Millward Brown)
  • Kantar Polska

Wikipedia

Przykłady

składnia.

kolokacje.

synonimy.

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

frazeologia.

etymologia.

 (1.1) etym|łaciński|cantharus.

 (1.2) etym|węgierski|kantár.

uwagi.

tłumaczenia.

* angielski: (1.1) black seabream; (1.2) halter

* czeski: (1.1) mořan tmavý m., pražma tmavá ż.

* hiszpański: (1.1) chopa ż., pargo chopa ż., pañosa ż.; (1.2) cabestro m.

* nowogrecki: (1.1) σκαθάρι n., κάνθαρος m.; (1.2) καπίστρι n.

źródła.

== kantar (język angielski.) ==

wymowa.

 bryt. IPA|kænˈtɑ.

znaczenia.

rzeczownik

 (1.1) dawna egipska jednostka miary

odmiana.

przykłady.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈkãntar, AS: kãntar

Wiktionary


kantarek

rzeczownik, rodzaj męski

 (1.1) anat. ornit. rejon morfologiczny na głowie ptaka pomiędzy bocznym skrajem nasady górnej szczęki a okiem;

Wiktionary

Kantarek – część upierzenia ptaków. Są to pióra na odcinku między przednim kącikiem oka a dziobem, często kontrastowo ubarwione.

Wikipedia


kantaros

1. kielich o dwóch uchwytach,
2. skarabeusz, święty znak Egipcjan


SJP.pl

Wikipedia


kantaryda

chrząszcz z rodziny oleicowatych (majkowatych), o zielonej metalicznej barwie i ciele długości od 12 do 22 mm, którego krew zawiera drażniącą substancję - kantarydynę, stosowaną dawniej w lecznictwie; pryszczawka, pryszczel lekarski, majka lekarska, mucha hiszpańska


SJP.pl


kantarydowy

przymiotnik od: kantaryda


SJP.pl


kantarydyna

trująca substancja znajdująca się we krwi kantarydy


SJP.pl

Kantarydyna – organiczny związek chemiczny z grupy terpenów, policykliczny bezwodnik kwasu dikarboksylowego zawierający mostek tlenowy.

Kantarydyna wydzielana jest w chwilach zagrożenia przez chrząszcze z rodziny oleicowatych (majkowatych). Nieszkodliwy dla zwierząt żywiących się tymi chrząszczami, a nawet działający wabiąco na owady kantarydynofilne (m.in. Anthicidae). Żółte krople płynu zawierającego kantarydynę wydzielane są przez pory znajdujące się głównie u nasady odnóży chrząszczy. Substancja ta, w postaci płynu lub w postaci suszonych, sproszkowanych owadów, jest dla człowieka toksyczna po połknięciu, a dawka śmiertelna wynosi do 30 mg w przeliczeniu na czystą kantarydynę.

Wikipedia


kantarydynowy

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z kantarydyną, dotyczący kantarydyny

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. kantarydyna ż.

Wiktionary


kantata

uroczysty utwór wokalno-instrumentalny


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) muz. utwór muzyczny na głosy solowe;

Wiktionary

Kantata – niesceniczna forma muzyki wokalno-instrumentalnej; najczęściej rozbudowana, wieloodcinkowa; wykorzystująca różne gatunki tekstów literackich, mające różne funkcje. Ukształtowała się, podobnie jak oratorium i opera, na początku epoki baroku. Była szczególnie popularna w XVII i XVIII wieku (A. Scarlatti, G.P. Telemann, J.S. Bach).

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) "Oda do radości" – finałowa kantata z IX Symfonii Ludwiga van Beethovena jest hymnem Unii Europejskiej.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: kãnˈtata, AS: kãntata

Wiktionary


kantatowy

przymiotnik od: kantata


SJP.pl


kantela

fiński ludowy instrument muzyczny, mający od pięciu do trzynastu strun; kantele


SJP.pl


kantele

fiński ludowy instrument muzyczny, mający od pięciu do trzynastu strun; kantela


SJP.pl

Kantele – fiński ludowy instrument muzyczny z grupy chordofonów szarpanych, występujący również pod innymi nazwami w północno-zachodnich rejonach Rosji i niektórych krajach bałtyckich.

Wikipedia


kanterberyjczyk

mieszkaniec Canterbury


SJP.pl


kanterberyjka

mieszkanka Canterbury


SJP.pl


kanterberyjski

przymiotnik od: Canterbury


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z Canterbury, dotyczący Canterbury

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Canterbury n.

Wiktionary


kanthak

nazwisko


SJP.pl

Osoby o tym nazwisku:

  • Andrzej Kanthak
  • Anna Kanthak
  • Jan Kanthak

Wikipedia


kanthal

stop żelaza, chromu, aluminium i kobaltu, używany do wyrobu elementów grzejnych pieców przemysłowych; kantal


SJP.pl


kantka

zagięcie na nogawce powstałe przez zaprasowanie materiału; kant, plisa, fałda, fałd, zapraska, zakładka


SJP.pl


kanton

1. kraj związkowy w Szwajcarii;
2. jednostka terytorialno-administracyjna w niektórych krajach


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna

 (1.1) geogr. adm. miasto w południowych Chinach;

Wiktionary

  • kanton – jednostka administracyjna
  • kanton – kraj wchodzący w skład Konfederacji Szwajcarskiej
  • kanton – jednostka podziału administracyjnego w Federacji Bośni i Hercegowiny
  • kanton – jednostka podziału administracyjnego w Ekwadorze
  • kanton – jednostka podziału administracyjnego w Kostaryce
  • kanton – jednostka podziału administracyjnego Francji
  • kanton – jednostka podziału administracyjnego Luksemburga
  • kanton (fr. canton, ang. township) – jednostka administracyjna w Kanadzie, w niektórych regionach prowincji Quebec (zwł. Estrie) i hrabstwach wschodniego Ontario
  • Kanton – miejscowość w Kiribati
  • Kanton – atol w Kiribati
  • Kanton – miasto w Chinach
  • kanton – w weksykologii – górne czołowe (tzn. znajdujące się u góry przy drzewcu) pole płata flagi
  • kanton – w heraldyce – figura zaszczytna w górnym lewym lub prawym rogu tarczy herbowej

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Kanton jest ważnym ośrodkiem handlowym i przemysłowym.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈkãntɔ̃n, AS: kãntõn

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. kantończyk mos., kantonka ż., kantoński mrz.

 przym. kantoński

Wiktionary

Synonimy:

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

 rzecz. kantończyk mos., kantonka ż., kantoński mrz.

 przym. kantoński

frazeologia.

etymologia.

uwagi.

tłumaczenia.

* angielski: (1.1) Guangzhou, Canton, Kwangchow

* białoruski: (1.1) Гуанчжоу m.

* chiński standardowy: (1.1) ptrad|廣州. / pupr|广州. (Guǎngzhōu)

* francuski: (1.1) Canton m.

* kantoński: (1.1) 广州

* niemiecki: (1.1) Kanton

* słowacki: (1.1) Kanton m.

* ukraiński: (1.1) Гуанчжоу m., Кантон m.

źródła.

== Kanton (język alemański.) ==

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik, rodzaj męski

 (1.1) adm. kanton

odmiana.

przykłady.

składnia.

kolokacje.

synonimy.

Wiktionary


kantonalny

odnoszący się do kantonu, jednostki podziału administracyjnego w niektórych krajach, m.in. w Szwajcarii


SJP.pl


kantończyk

mieszkaniec Kantonu


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) mieszkaniec Kantonu

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Kanton mrz., kantoński mrz.

:: fż. kantonka ż.

 przym. kantoński

Wiktionary


kantoniera

rzadko: barwna, udrapowana wokół okna firana lub cienka zasłona, składająca się z dwóch prostych boków oraz ozdobnego lambrekinu


SJP.pl


kantonierka

rodzaj upięcia firanki w postaci dwóch pasów z boków okna i dekoracyjnego pasa na górze stanowiącego obramowanie


SJP.pl


kantonista

dawniej:
1. żołnierz wychowywany od dziecka w koszarach;
2. mężczyzna obowiązany do służby wojskowej do końca życia;
3. osoba zwerbowana do wojska; rekrut;
4. żołnierz przebywający na kantonach


SJP.pl

Kantonista (ros. кантонист) – chłopiec kształcony w tak zwanych szkołach kantonistów (кантонистские школы) w Imperium Rosyjskim (przed 1858) na zawodowego wojskowego Armii Imperium Rosyjskiego. Kantonistami były głównie sieroty, dzieci żołnierzy i pochodzące z ubogich, niemających środków do życia rodzin.

Wikipedia


kantonizacja

podział na kantony, jednostki terytorialno-administracyjne o znacznym stopniu niezależności od władzy centralnej


SJP.pl


kantonizacyjny

przymiotnik od: kantonizacja


SJP.pl


kantonka

mieszkanka Kantonu


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) mieszkanka Kantonu

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Kanton mrz., kantoński mrz.

:: fm. kantończyk mos.

 przym. kantoński

Wiktionary


kantonowy

kanton, np. podatek kantonowy


SJP.pl


kantoński

przymiotnik od: Kanton (miasto w Chinach)


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z Kantonem, dotyczący Kantonu (miasta w Chinach)

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (2.1) jęz. język kantoński, używany w południowych Chinach, Hongkongu i Makau;

Wiktionary

Standardowy język kantoński, yue – jeden z języków chińskich używany na południu Chin, w Hongkongu i Makau, a także przez potomków chińskich emigrantów w Azji Południowo-Wschodniej i innych rejonach świata. Jego nazwa wywodzi się od prowincji Guangdong. Liczbę użytkowników kantońskiego szacuje się ogółem na 55 mln (z uwzględnieniem wszystkich pokrewnych dialektów z grupy yue).

Wikipedia

Powiązane:

 rzecz. Kanton mrz., kantończyk mos., kantonka ż.

Wiktionary


kantor

śpiewak w kościele katolickim, protestanckim lub w żydowskiej synagodze


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) miejsce umożliwiające wymianę waluty na inną

 (1.2) daw. biuro poczty

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (2.1) śpiewak w synagodze

 (2.2) przodownik w chórze protestanckim, organista

 (2.3) osoba zaczynająca psalmy w jednym z chórów w Liturgii godzin w Kościele katolickim;

Wiktionary

Kantor – w religii to osoba duchowna, która prowadzi apostolstwo według tradycji apostolskiej we wspólnocie religijnej jak modlitwy, nauki i życia wiarą. Na podstawie Dekretu Apostolicam actuositatem i kodeksu prawa kanonicznego Kan.230, §2. Świeccy mogą być czasowo wyznaczeni do pełnienia funkcji lektora w czynnościach liturgicznych; podobnie wszyscy świeccy mogą pełnić funkcje komentatora, kantora albo inne, zgodnie z przepisami prawa.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Przed wyjazdem za granicę, wstąpiłem do kantoru i wymieniłem trochę pieniędzy.

 (2.1) W warszawskiej synagodze wystąpił światowej sławy kantor, mieszkający na stałe w Nowym Jorku.

 (2.3) …celebrans może śpiewać/mówić utwór międzylekcyjny z ludem lub kantorem.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈkãntɔr, AS: kãntor

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. kantyk mrz.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) kantor walutowy

 (2.1) chazan

Wiktionary


kantorat

1. szkółka ewangelicka, w której uczy kantor (chórmistrz, organista);
2. stanowisko kantora;
3. służbowe mieszkanie kantora


SJP.pl

Kantorat – w przeszłości w Kościołach ewangelickich jednostka terytorialna parafii, szkoła ewangelicka lub dom modlitwy (kaplica). Pojęcie oznacza także grupę wokalną prowadzoną przez kantora, lub jego stanowisko pracy.

Wikipedia


kantorek

zdrobniale: biuro fabryki, sklepu


SJP.pl

Pavel Kantorek (ur. 8 lutego 1930 w Pradze, zm. 10 listopada 2023 tamże) – czeski lekkoatleta reprezentujący Czechosłowację, długodystansowiec, trzykrotny olimpijczyk.

Wikipedia


kantorka

zdrobniale: biuro fabryki, sklepu


SJP.pl


kantorowicki

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z Kantorowicami, dotyczący Kantorowic

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Kantorowice nmos.

Wiktionary


kantorowiec

pracownik lub właściciel kantoru


SJP.pl


kantorowy

przymiotnik od: kantor


SJP.pl


kantorski

nazwisko


SJP.pl


kantorstwo

1. urząd, obowiązki kantora;
2. muzyczny kierunek studiów, przygotowujący do pełnienia funkcji kantora;
3. praca w punkcie wymiany walut


SJP.pl


kantorzysta

przestarzałe: osoba pracująca w kantorze


SJP.pl


kantorzystka

kantorzysta


SJP.pl

Patrz:

kantorzysta

kantować

1. zginać coś w taki sposób, by utworzył się kant;
2. obracać belki, cegły na inny bok celem ich lepszego osuszenia;
3. potocznie: wprowadzać w błąd, oszukiwać


SJP.pl

czasownik przechodni niedokonany (dk. wykantować)

 (1.1) oszukać

czasownik zwrotny niedokonany kantować się (dk. wykantować się)

 (2.1) pot. oszukiwać się wzajemnie

czasownik zwrotny niedokonany kantować się

 (3.1) poznań. pchać się

Wiktionary

Wymowa:

IPA: kãnˈtɔvat͡ɕ, AS: kãntovać

Wiktionary

Powiązane:

 przym. kanciasty

 rzecz. kant mrz., kantowanie n., kantownik mos./mrz.

Wiktionary

Synonimy:

 (3.1) kantolić się

Wiktionary


kantowanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|kantować.

Wiktionary

Kantowanie to sposób spychania statku z mielizn na głębszą wodę, za pomocą wbitych niemal pionowo bumsztaków. Do górnego końca bumsztaka mocuje się linę stalową i pracującą windą kotwiczną unosi się nieco rufę statku. Również (z j.niem kentern) przechylanie statku, stąd pochodzi określenie w żargonie marynarskim przekantowany statek, czyli przechylony.

Wikipedia

Powiązane:

 rzecz. kant m., kantówka ż., okantowanie n., kancik m., kantownik mos./mrz.

 czas. kantować ndk., okantować dk.

 przym. kanciasty

Wiktionary


kantowaty

1. mający wiele kantów;
2. potocznie: dokonujący oszustw


SJP.pl


kantowicz

nazwisko


SJP.pl


kantownik

robotnik w cegielni, ustawiający cegły do suszenia


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) urządzenie do kantowania

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (2.1) robotnik w cegielni ustawiający cegły na kant, by szybciej wyschły

Wiktionary

Wymowa:

IPA: kãnˈtɔvʲɲik, AS: kãntovʹńik

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. kant m., kancik m., kantówka ż., kantowizna ż., kanciarstwo n., kanciarz m., kanciastość ż., kantowanie n.

 czas. kantować ndk.

 przym. kanciasty, kanciarski

Wiktionary


kantowski

przymiotnik dzierżawczy - należący do Kanta lub z nim związany


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) filoz. wywodzący się z założeń, tez utworzonych przez Immanuela Kanta; związany z jego filozofią

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Innym przykładem całkowicie nowego sposobu myślenia jest kantowskie przekonanie o niepoznawalności świata rzeczy samych w sobie, z jednoczesnym uznawaniem przez niego poznawalności świata zjawisk.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: kãnˈtɔfsʲci, AS: kãntofsʹḱi

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. kantyzm, kantysta, kantystka

Wiktionary


kantowy

przymiotnik od: kant


SJP.pl


kanty

1. ostry brzeg, krawędź; rant;
2. potocznie: oszustwo


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy, nazwa własna

 (1.1) hist. przydomek św. Jana z Kęt

 (1.2) imię|polski|m., używane jako skrócenie imienia Jan Kanty

Wiktionary

Kanty (do 2010 Kęty, niem. Groß Kanten) – osada w Polsce położona w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie ostródzkim, w gminie Małdyty nad jeziorem Kęckim. Miejscowość wchodzi w skład sołectwa Klonowy Dwór.

W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa olsztyńskiego.

Wikipedia

Przykłady

 (1.2) Przy Kantym trzeba się mieć na baczności.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.2) Jan Kanty

Wiktionary


kantyczka

książka zawierająca zbiór pieśni religijnych, głównie kolędy i pastorałki


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) muz. rel. popularna pieśń religijna, zwłaszcza kolęda

 (1.2) liter. zbiór zawierający pieśni religijne, zwłaszcza o tematyce bożonarodzeniowej

Wiktionary

Kantyczka (z łac. canticum = monolog, pieśń) – popularna pieśń religijna.

Jedna z pieśni zawartych w kancjonale. Z czasem określenie „kantyczki” zastąpiło nazwę Kantycjonał.

Kantyczki to także zbiór kolęd, pastorałek i jasełek (wcześniej pieśni nabożnych) wydany w formie książkowej. Rozpowszechnione w XVII–XVIII w. także były synonimem kolęd.

Wikipedia

Przykłady

 (1.2) Nauczono go tam, że Polska to kraj nędzarzy i małowartościowych ludzi, że w szeregu krajów europejskich zajmuje najpośledniejsze miejsce, że nie posiada żadnej literatury prócz kantyczek i kalendarzy.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: kãnˈtɨt͡ʃka, AS: kãntyčka

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. kantyk

 przym. kantyczkowy

Wiktionary


kantyczkowy

przymiotnik od: kantyczka


SJP.pl


kantyk

w liturgii rzymskokatolickiej: podniosła pieśń podobna do psalmu; hymn; kantyka


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) rel. pieśń zaczerpnięta z Biblii, włączona do którejś z godzin kanonicznych;

Wiktionary

Kantyk (łac. canticum pieśń) – śpiew liturgiczny w kościołach chrześcijańskich; pieśń zbliżona do psalmu, charakteryzująca się podniosłym tekstem zaczerpniętym z Biblii, lub o tematyce biblijnej.

Przykładami kantyków śpiewanych w czasie Liturgii Godzin są: kantyk Maryi (Magnificat), kantyk Zachariasza (Benedictus) czy kantyk Symeona (Nunc dimittis).

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Jeden z biblijnych kantyków odmawia się w trakcie Nieszporów.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. kantyczka ż., kantor m., kantorstwo n.

Wiktionary


kantyka

w liturgii rzymskokatolickiej: podniosła pieśń podobna do psalmu; hymn; kantyk


SJP.pl

Osoby o tym nazwisku:

  • Jan Kantyka – polski historyk
  • Przemysław Kantyka – rzymskokatolicki ksiądz
  • Przemysław Kantyka – polski skoczek narciarski

Wikipedia


kantylena

1. krótka pieśń epicka w średniowiecznej poezji francuskiej
2. rodzaj sekstyny
3. w muzyce instrumentalnej: melodia odznaczająca się śpiewnością


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) śpiewna melodia w utworze muzycznym;

Wiktionary

Kantylena, melodyka kantylenowa (wł. cantabile – śpiewnie) – typ melodyki w dziele muzycznym charakteryzujący się śpiewnym (lirycznym) przebiegiem melodii (bez dużych skoków, zawierający małą liczbę nut o krótkich wartościach, z zastosowaniem, w przeważającym stopniu, artykulacji legato), wolnym tempem, w odróżnieniu od melodyki figuracyjnej. Jest to materiał dźwiękowy dobrany w taki sposób, aby był wygodny do wykonania głosem ludzkim, zgodny z jego naturalnymi możliwościami.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ˌkãntɨˈlɛ̃na, AS: kãntylna

Wiktionary


kantylenowy

kantylena


SJP.pl

Patrz:

kantylena

kantyna

1. bufet, głównie wojskowy, często połączony ze stołówką;
2. rodzaj niewielkiego pudełka z naniesionym znakiem firmowym lub herbem, najczęściej rodzinnym


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) bar, restauracja przeznaczona dla określonej grupy osób, np. żołnierzy

Wiktionary

Kantyna (wł. cantina – piwnica) – niewielki sklep wojskowy, sprzedający podstawowe produkty (dla żołnierzy lub pracowników cywilnych danej instytucji): papierosy, prasę, środki czystości, bieliznę, herbatę itp. Bywa łączony z barem lub kawiarnią.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Oficerowie do rana bawili się w kantynie.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: kãnˈtɨ̃na, AS: kãntna

Wiktionary

Powiązane:

 przym. kantynowy

Wiktionary


kantynowy

kantyna


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z kantyną, dotyczący kantyny

Wiktionary

Patrz:

kantyna

Powiązane:

 rzecz. kantyna ż.

Wiktionary


kantysta

zwolennik systemu filozoficznego Kanta lub kierunku nawiązującego do doktryny Kanta


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) filoz. zwolennik kantyzmu, filozofii Immanuela Kanta

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Realista będzie wątpił, czy taki byt w ogóle istnieje, kantysta skłonny jest twierdzić, iż Wariacje istnieją jako byt sam w sobie, niepoznawalny, a jednak mający punkt odniesienia do procesów poznawczych dotyczących tego rodzaju przedmiotów jak dzieła sztuki.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. kantyzm

:: fż. kantystka

 przym. kantowski

Wiktionary


kantystka

zwolenniczka systemu filozoficznego Kanta lub kierunku nawiązującego do doktryny Kanta


SJP.pl


kantyzm

doktryna Kanta


SJP.pl

Kantyzm — filozofia niemieckiego filozofa Immanuela Kanta.

Kant poddał dotychczasowe osiągnięcia filozofii przeglądowi oraz krytycznej ocenie. Podejście takie nazywał idealizmem transcendentalnym (krytycznym). Polegało ono na badaniu koniecznych warunków, aby możliwe było poznanie.

Wikipedia


kanu

[czytaj: kaNU] canoe, kanoe;
1. łódź eskimoska o szkielecie z fiszbinu lub kości wieloryba; kajak eskimoski;
2. indiańska łódź o szkielecie z drewna jodły pokrytym korą brzozową;
3. łódź sportowa stworzona na wzór łodzi indiańskiej; kanadyjka


SJP.pl

Kanadyjka, nazywana także canoe lub kanu – niewielka łódź turystyczna lub sportowa napędzana wiosłem o jednym piórze (pagajem). Załoga klęczy lub siedzi twarzą do kierunku płynięcia.

Wikipedia


kanut

imię królów duńskich


SJP.pl

Kanut, Kanuty – imię męskie pochodzenia północnogermańskiego. Pochodzi od skandynawskiego imienia Knut. Do języka polskiego dotarła za pośrednictwem angielskiego Canute. Wywodzi się od staronormandzkiego słowa knotr oznaczającego „węzeł”.

Kanut imieniny obchodzi 7 stycznia, 19 stycznia.

Wikipedia


kanwa

1. sztywna tkanina służąca jako podkład do wyszywania, haftowania;
2. w przenośni: podstawa


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) włók. tkanina z mocnych, ułożonych w rzadką kratkę nici, używana jako podkład do haftu i wyszywania włóczką;

 (1.2) przen. wydarzenia, na których opiera się utwór, film itp. lub stanowi ich tło

 (1.3) rzad. geogr. mapa konturowa z naniesionymi granicami, rzekami i siatką geograficzną

Wiktionary

Kanwa (fr. canevas) – tkanina lniana lub konopna, z grubych, usztywnianych nici (współcześnie również z plastiku), o regularnym, rzadkim splocie, tzw. płóciennym. Używana jako podkład do haftu krzyżykowego i półkrzyżykowego. Popularna od XVIII wieku.

Wikipedia


kanwas

mocna tkanina bawełniana używana na odzież turystyczną


SJP.pl


kanwowy

przymiotnik od: kanwa


SJP.pl


kany

zaimek

 (1.1) gw-pl|Śląsk Cieszyński. dokąd, gdzie

Wiktionary

Kány – wieś i gmina w północno-wschodniej części Węgier, w pobliżu miasta Encs.

Miejscowość leży na obszarze Średniogórza Północnowęgierskiego. Administracyjnie gmina należy do powiatu Encs, wchodzącego w skład komitatu Borsod-Abaúj-Zemplén i jest jedną z jego 36 gmin.

Wikipedia

Powiązane:

 zaim. kansi, kansikej, kanyż, kańsi

Wiktionary


kanyż

zaimek

 (1.1) gw-pl|Śląsk Cieszyński. dokąd, gdzież

Wiktionary

Powiązane:

 zaim. kany, kansi, kansikej, kańsi

Wiktionary


kanzona

1. liryczny wiersz włoskiej i prowansalskiej poezji rycerskiej; kancona;
2. krótka liryczna kompozycja instrumentalna o śpiewnym charakterze; kancona


SJP.pl


kao-daj

w kaodaizmie: istota najwyższa; Cao Dai


SJP.pl


kaodaistka

kaodaista


SJP.pl

Patrz:

kaodaista

kaodaizm

religia utworzona w 1926 roku Wietnamie, łącząca elementy buddyzmu, konfucjanizmu, taoizmu, chrześcijaństwa i kultu przodków


SJP.pl

Wikipedia


kaolian

roślina jednoroczna z rodziny wiechlinowatych, podobna do kukurydzy, hodowana jako roślina jadalna i pastewna w Azji, Afryce i południowej Europie; gaolan, gaolian, sorgo japońskie


SJP.pl


kaolin

1. skała osadowa, glinka porcelanowa;
2. składnik maści


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) geol. skała osadowa zawierająca w swym składzie głównie kaolinit, surowiec ceramiczny;

Wiktionary

Kaolin (glinka porcelanowa) – skała osadowa zawierająca w swym składzie głównie kaolinit, a także m.in. kwarc i mikę. Nazwa skały pochodzi od chińskiej góry Gaoling (chiń. 高嶺; dosł. „Wysoka Góra”), miejsca wydobywania surowca.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: kaˈɔlʲĩn, AS: kaolʹĩn

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. kaolinit m., kaolinizacja ż.

 przym. kaolinowy, kaolinitowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) glinka porcelanowa

Wiktionary


kaolinit

minerał, hydroksokrzemian glinu


SJP.pl

Kaolinit – bardzo pospolity i szeroko rozpowszechniony minerał z gromady krzemianów, zaliczany do minerałów ilastych (grupa kaolinitu).

Jego nazwa pochodzi od chińskiej miejscowości Gaoling (高嶺), gdzie znajdują się duże i od dawna znane złoża tego minerału.

Wikipedia


kaolinitowy

przymiotnik od: kaolinit


SJP.pl


kaolinityzacja

proces przeobrażania skaleni w kaolinit


SJP.pl


kaolinizacja

Wikipedia


kaolinowy

przymiotnik od: kaolin


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) związany z kaolinem, dotyczący kaolinu

 (1.2) wykonany z kaolinu, zawierający w składzie kaolin

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌkaɔlʲĩˈnɔvɨ, AS: kaolʹĩnovy

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. kaolin m., kaolinit m., kaolinizacja ż.

Wiktionary


kaomoji

[czytaj: kaomodżi] japońska emotikona, której nie trzeba obracać, by zrozumieć jej znaczenie


SJP.pl


kaon

cząstka elementarna należąca do grupy mezonów; mezon K


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) fiz. każdy z czterech mezonów stanowiących połączenie kwarka lub antykwarka dziwnego i kwarka lub antykwarka górnego lub dolnego;

Wiktionary

Kaon (mezon K) – najlżejsza cząstka o niezerowej dziwności, mezon K jest bozonem o spinie 0. Antycząstką kaonu jest antykaon.

Występują cztery rodzaje kaonów, izodublet zawierający kwark dziwny s{:}

K^{-}={\bar {u}}s,
{\bar {K}}^{0}={\bar {d}}s

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ˈkaɔ̃n, AS: kaõn

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) mezon K

Wiktionary


kaosiung

miasto w Chinach; Gaoxiong


SJP.pl

Kaohsiung (także Gaoxiong, chiń. 高雄; pinyin Gāoxióng; pe̍h-ōe-jī Ko-hiông) – miasto w południowo-zachodnim Tajwanie, nad Morzem Południowochińskim. Ma status miasta wydzielonego. W 2010 roku liczyło 2 773 483 mieszkańców. Główny port handlowy Tajwanu. Ośrodek przemysłu elektronicznego, informatycznego, hutniczego, maszynowego, stoczniowego i petrochemicznego.

Wikipedia


kaowiec

potocznie o instruktorze kulturalno-oświatowym


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) pot. instruktor kulturalno-oświatowy zatrudniany przez domy kultury, domy wczasowe itp., szczególnie popularny w czasach PRL-u;

Wiktionary

Kaowiec (od skrótowca KOkulturalno-oświatowy) – w PRL instruktor kulturalno-oświatowy. Osoba, która na różnych imprezach (bale, wieczorki zapoznawcze, wycieczki, wczasy, grzybobrania) miała dbać o odpowiedni poziom rozrywki.

Własnego kaowca zatrudniały większe zakłady pracy, jak również wszystkie ośrodki wypoczynkowe.

Współczesnym odpowiednikiem kaowca jest animator czasu wolnego, jego zadania może realizować również wodzirej, DJ lub konferansjer.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Stasiek pracował jako kaowiec w popularnym domu wczasowym w Międzyzdrojach, więc poznawał wielu ludzi.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: kaˈɔvʲjɛt͡s, AS: kaovʹi ̯ec

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz.

:: fż. kaowczyni ż.

 skr. KO

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) animator, KO

Wiktionary


kap

wyraz naśladujący odgłos spadających kropel


SJP.pl

wykrzyknik onomatopeiczny

 (1.1) dźwięk. wyraz dźwiękonaśladowczy odzwierciedlający dźwięk kropel wody spadającej na jakieś podłoże

forma czasownika.

 (2.1) 2. os. rozk. od: kapać

forma rzeczownika.

 (3.1) D. lm. od: kapa

Wiktionary

Czapeczka, kapturek, kap (od ang. cap – „czapka”) – charakterystyczna dla jądrowców modyfikacja występująca na końcu 5' informacyjnego RNA (mRNA), a także małego jądrowego RNA (snRNA). Struktura czapeczki składa się z nietypowego nukleozydu: 7-metyloguanozyny, przyłączonej, również nietypowym dla kwasów nukleinowych, wiązaniem 5',5'-trójfosforanowym do końca 5' łańcucha RNA.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Wosk ze świecy kap, kap na stół.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: kap, AS: kap

Wiktionary

Powiązane:

 czas. kapać ndk., kapnąć dk.

 rzecz. kapanie n., kapnięcie n.

Wiktionary

Synonimy:

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

 czas. kapać ndk., kapnąć dk.

 rzecz. kapanie n., kapnięcie n.

frazeologia.

etymologia.

uwagi.

tłumaczenia.

źródła.

== kap (język albański.) ==

wymowa. IPA3|ˈkap.

znaczenia.

czasownik

 (1.1) chwytać, łapać

rzeczownik, rodzaj żeński

 (2.1) pokrywka, pokrywa

odmiana.

przykłady.

składnia.

kolokacje.

synonimy.

Wiktionary


kapa

1. narzuta na łóżko
2. w Kościele katolickim uroczysta szata liturgiczna
3. okap kuchenny
4. czerwona płachta używana do drażnienia byków w czasie walki


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) ozdobne nakrycie na posłanie, często we wzory

 (1.2) jeźdz. derka służąca do przykrywania konia, często ozdobna

 (1.3) rel. w Kościele katolickim: rodzaj ozdobnej szaty liturgicznej; peleryna z kapturem, zapinana pod szyją

 (1.4) etn. żółto-różowa płachta używana przez kapeadorów w walkach byków, mająca rozdrażnić, zachęcić byki do walki

 (1.5) wulg. żeński narząd płciowy

 (1.6) uczn. pot. ocena niedostateczna

 (1.7) daw. gwara. więz. posterunek

Wiktionary

  • kapa – szata liturgiczna
  • kapa (zejściówka) – zejście prowadzące do pomieszczeń znajdujących się pod pokładem na jednostce pływającej
  • kapa – ozdobna narzuta (okrycie) na łóżko
  • Kapa – skała w rezerwacie Diable Skały w Bukowcu
  • Kapa – skała w gminie Korzenna, powiecie nowosądeckim, województwie małopolskim
  • Kapa – skała w miejscowości Podzamcze, gminie Ogrodzieniec, powiecie zawierciańskim, województwie śląskim

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Szafa była wypełniona barokowymi dalmatykami, ornatami i kapami.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈkapa, AS: kapa

Wiktionary

Powiązane:

 (1.5) zgrub. kapsko

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) narzuta

 (1.2) derka, kropierz, czaprak, czołdar

 (1.3) pluwiał, nieszpornik

 (1.4) płachta

Wiktionary


kąpać

1. zanurzać, moczyć kogoś w wodzie w celach higienicznych lub leczniczych;
2. moczyć coś w cieczy o specjalnie przygotowanym składzie w ramach procesu technologicznego;
3. kąpać się -
a) myć się w dużej ilości wody; brać kąpiel;
b) przebywać w dużym zbiorniku wodnym w celach rekreacyjnych


SJP.pl

czasownik przechodni niedokonany (dk. wykąpać)

 (1.1) zanurzać kogoś w wodzie w celu umycia go, bądź w celach leczniczych

 (1.2) zanurzać przedmiot w cieczy w celu pokrycia go czymś

czasownik zwrotny niedokonany kąpać się (dk. wykąpać się)

 (2.1) zanurzać się w wodzie lub oblewać się nią w celu umycia, relaksu bądź w celach leczniczych

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈkɔ̃mpat͡ɕ, AS: kõmpać

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. kąpielowy mos., Kąpiółka ż., kąpiel ż., kąpielisko n., kąpielówki nmos., kąpanie n.

 czas. wykąpać dk.

 przym. kąpielowy, kąpieliskowy

 przysł. kąpielowo, kąpieliskowo

Wiktionary


kapacytacja

proces dojrzewania plemnika, który znalazł się w drogach rodnych


SJP.pl

Kapacytacja, uzdatnienie – proces zmian zachodzących w plemniku w drogach rodnych samicy umożliwiający zapłodnienie. Prawdopodobnie występuje u większości zwierząt. Stwierdzono ją u skorupiaków, szczękoczułkowców, sześcionogów i ssaków, a pewne zjawiska analogiczne także u innych kręgowców, osłonic i jeżowców.

Wikipedia


kapacytyzm

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) socjol. dyskryminacja, niechęć, niechęć, pogarda lub wrogość skierowane wobec osób uważanych za niepełnosprawne

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) handicapizm, handikapizm, ableizm

Wiktionary


kapadocja

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) geogr. hist. kraina historyczna w tureckiej Anatolii;

 (1.2) geogr. hist. dawna prowincja Rzymu w Kapadocji (1.1)

 (1.3) geogr. hist. jedna z satrapii perskiego imperium Achemenidów w Kapadocji (1.1);

Wiktionary

Kapadocja (łac. Cappadocia) – kraina historyczna w środkowej Turcji w centralnej części Anatolii, znana przede wszystkim z charakterystycznych form tufowych, tworzących „księżycowy” krajobraz, oraz z domów i kościołów wykutych w tych wulkanicznych skałach. Od antyku do średniowiecza była ważnym ośrodkiem chrześcijaństwa oraz miejscem narodzin idei życia klasztornego.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Na terenie Kapadocji istniała silna diaspora grecka.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. kapadocki mrz., Kapadocjanin m., Kapadocjanka ż., Kapadocejczyk m.

 przym. kapadocki

Wiktionary


kapadocjanin

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) mieszkaniec Kapadocji

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Biblia mówi nam, że apostołowie mówili w językach Partów, Medów, Elamitów, Kapadocjan, mieszkańców Pontu, Mezopotamii, Judei, Azji, Rzymu, Krety, Egiptu, Pamfilii, Frygii i Libii.

 (1.1) W Kościele bizantyjskim 10 stycznia jest uważany za wspomnienie Kapadocjanina Grzegorza z Nyssy (…)

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Kapadocja ż.

:: fż. Kapadocjanka ż.

 przym. kapadocki

Wiktionary


kapadocjanka

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) mieszkanka Kapadocji

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Kapadocja ż.

:: fm. Kapadocjanin m.

 przym. kapadocki

Wiktionary


kapadocki

przymiotnik od: Kapadocja


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany ze Kapadocją, dotyczący Kapadocji, pochodzący z Kapadocji

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (2.1) jęz. język kapadocki z anatolijskiej rodziny językowej

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Kominy tufowe są czymś naturalnym dla kapadockiego krajobrazu.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Kapadocja ż., Kapadocjanin m., Kapadocjanka ż., Kapadocejczyk m.

Wiktionary


kapalin

dawny hełm z szerokim rondem opuszczonym w dół, przypominający kształtem kapelusz, używany głównie przez piechotę


SJP.pl

Kapalin (staropol. kłobuk, kłobuczek, kupalin) – hełm otwarty o dzwonie otoczonym szerokim, prostym lub nachylonym w dół rondem.

Wikipedia


kapanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|kąpać.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: kɔ̃mˈpãɲɛ, AS: kõmpãńe

Wiktionary

Powiązane:

 czas. kąpać ndk.

 rzecz. kąpielisko n., kąpielowy mos., kąpielówki nmos.

 przym. kąpielowy

Wiktionary


kapar

drzewo tropikalne o dużych kwiatach i owocach w postaci jagód


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) bot. nazwa systematyczna|Capparis|ref=tak., drzewo, krzew lub pnącze o pojedynczych liściach i dużych, białych, kremowych lub różowych kwiatach na długich szypułach, rosnące w wielu gatunkach w strefie tropikalnej obu półkul;

 (1.2) kulin. spoż. pąk kwiatowy lub młody owoc kaparu ciernistego (nazwa systematyczna|Capparis spinosa|L.|ref=tak.) o pikantnym smaku, używany w sztuce kulinarnej jako przyprawa

Wiktionary

Kapary, kapar (Capparis L.) – rodzaj roślin należących do rodziny kaparowatych. Należy do niego 139 gatunków. Występują one w strefie tropikalnej, tylko dwa gatunki rosną w Europie.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Niektóre gatunki kaparów są roślinami trującymi.

 (1.2) Dostałam dwa małe słoiczki kaparów od przyjaciółki.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈkapar, AS: kapar

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. kaparowate nmos.

:: zdrobn. kaparek m.

 przym. kaparowy, kaparowaty

Wiktionary

Synonimy:

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

 rzecz. kaparowate nmos.

:: zdrobn. kaparek m.

 przym. kaparowy, kaparowaty

frazeologia.

etymologia.

 (1.1-2) etym|gr|κάππαρις.

uwagi.

 (1.2) najczęściej w liczbie mnogiej

 (1.2) zobacz też: Indeks:Polski - Jedzenie

tłumaczenia.

* angielski: (1.1) caper; (1.2) caper

* arabski: (1.2) أصف

* duński: (1.2) kapers w.

* hiszpański: (1.1) alcaparra ż., alcaparro m., alcaparrera ż.; (1.2) alcaparra ż., alcaparrón m.

* islandzki: (1.2) kapers n.

* norweski (bokmål): (1.2) kapers m.

* norweski (nynorsk): (1.2) kapers m.

* nowogrecki: (1.1) κάππαρη ż.; (1.2) κάππαρη ż.

* starogrecki: (1.1) κάππαρις ż.; (1.2) κάππαρις ż.

* włoski: (1.1) cappero m.; (1.2) cappero m.

źródła.

== kapar (język baskijski.) ==

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik

 (1.1) zarośla, gąszcz

odmiana.

przykłady.

składnia.

kolokacje.

synonimy.

Wiktionary


kaparek

1. młody owoc kaparu;
2. pąk kwiatowy tej rośliny


SJP.pl


kaparkowy

przymiotnik od: kaparek


SJP.pl


kaparot

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) rel. etn. żydowska ceremonia oczyszczenia odprawiana przed Jom Kipur, oparta na wierzeniu, że możliwe jest przeniesienie choroby, bólu, winy i grzechu na zwierzę lub przedmiot;

Wiktionary

Kaparot (hebr. ‏כַּפָּרוֹת‎, l.mn. „pokuty, przebaczenia, rozgrzeszenia”; jid. ‏כּפּרות‎ kapores) – ludowy zwyczaj żydowski, polegający na symbolicznym przeniesieniu grzechów z danej osoby na ptaka, który zostaje następnie zarżnięty w zastępstwie człowieka.

Wikipedia


kaparowate

rodzina roślin, obejmująca około 45 gatunków ziół, krzewów i drzew rosnących w strefie zwrotnikowej


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj niemęskoosobowy, liczba mnoga

 (1.1) bot. nazwa systematyczna|Capparaceae|Juss.|ref=tak., rodzina roślin należąca do rzędu kapustowców;

Wiktionary

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Kapar ciernisty należy do kaparowatych.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. kapar m.

Wiktionary


kaparowaty

o cechach kaparowatych (rodzina roślin)


SJP.pl


kaparowce

rząd liczący ponad 4000 gatunków roślin, prawie wyłącznie zielnych, produkujących olejki gorczyczne i enzym rozkładający te olejki


SJP.pl

Kaparowce (Capparales Hutch.) – rząd roślin wyróżniany w licznych XX-wiecznych systemach klasyfikacyjnych okrytonasiennych (np. w Cronquista z 1981, Reveala z lat 1993–1999). W systemach APG, w tym ostatnim z 2009, rośliny tu klasyfikowane włączane są do rzędu kapustowców (Brassicales).

Wikipedia


kaparowiec

przedstawiciel rzędu roślin okrytonasiennych z klasy Rosopsida


SJP.pl


kaparowy

przymiotnik od: kapar


SJP.pl


kapary

ostra przyprawa o ciemnooliwkowej barwie otrzymywana z owoców kaparu ciernistego, zalanych octem, solanką lub oliwą


SJP.pl

Kapary, kapar (Capparis L.) – rodzaj roślin należących do rodziny kaparowatych. Należy do niego 139 gatunków. Występują one w strefie tropikalnej, tylko dwa gatunki rosną w Europie.

Wikipedia


kaparzyć

czasownik niedokonany

 (1.1) lwów., reg-pl|Kresy. źle robić

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Zostaw te baniaki, tylko kaparzysz, nie myjesz.

Wiktionary


kapała

potocznie: dawać jednorazowo komuś drobny datek, zwykle pieniądze


SJP.pl

Osoby o tym nazwisku:

  • Florian Kapała – polski żużlowiec
  • Szymon Kapała – polski brydżysta
  • Zbigniew Kapała – polski historyk

Wikipedia


kapałka

nazwisko


SJP.pl


kapcan

niedołęga, niedorajda, niezdara


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) pot. niedołęga, oferma

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈkapt͡sãn, AS: kapcãn

Wiktionary

Powiązane:

 czas. kapcanieć

Wiktionary


kapcanieć

potocznie: niedołężnieć, starzeć się; grzybieć, ramoleć


SJP.pl

czasownik nieprzechodni niedokonany (dk. skapcanieć)

 (1.1) tracić zapał i energię do życia, stawać się nieporadnym, niedołężnym

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Pięćdziesiątka nie jest żadnym walnięciem w głowę, po którym człowiek nagle kapcanieje.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. kapcan m., kapcaństwo n., kapcanienie n., skapcanienie n.

 czas. skapcanieć dk.

 przym. kapcański

Wiktionary


kapcański

dawniej: niechlujny, nieporządny, plebejski


SJP.pl


kapcaństwo

dawniej: niechlujność, nieporządek, plebejstwo


SJP.pl


kapce

rodzaj ciepłego obuwia sukiennego lub filcowego


SJP.pl


kapciak

nazwisko


SJP.pl


kapcie

1. (zwykle w liczbie mnogiej)
a) miękki, wygodny but do chodzenia po domu; łapeć, papeć, papuć;
b) potocznie: stary, przechodzony but;
2. potocznie, często w wyrażeniu "złapać kapcia": opona lub dętka, z której zeszło powietrze, zwykle na skutek uszkodzenia; guma (często w wyrażeniu "złapać gumę"); także o piłce, z której uleciało powietrze; flak


SJP.pl

Kapcie (regionalnie: łapcie, chapcie, bambosze, pantofle, lacie, papucie, laczki, ciapy itp.) – rodzaj obuwia przeznaczony do noszenia w mieszkaniu. Czasem jako kapcie używane są inne rodzaje obuwia takie jak: klapki, japonki, drewniaki czy pantofle.

Wikipedia


kapciora

potocznie:
1. zaniedbane pomieszczenie lub niewielki budynek w złym stanie;
2. mało atrakcyjna kobieta


SJP.pl


kapcioszek

mały kapeć (np. dziecięcy), miękki bucik; kapciuszek


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) zdrobn. od kapeć

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. kapeć m., kapciuszek m., kapciowy m.

 przym. kapciowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) kapciuszek

Wiktionary


kapciowy

przymiotnik od: kapeć


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z kapciami, dotyczący kapci

przymiotnik jakościowy

 (2.1) przen. mający swojski, domowy charakter, tak jakby był przeprowadzany w kapciach

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (3.1) pogard. osoba, która całkowicie i we wszystkich sprawach podporządkowuje się swojemu zwierzchnikowi

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) No więc po dużej przerwie urwaliśmy się ze szkoły i waląc się po drodze workami kapciowymi popędziliśmy nad jeziorko.

 (3.1) Przypisywano mu przemożny wpływ na Wałęsę, a jednocześnie obdarzono pogardliwym mianem kapciowego, wykonawcy wszelkich poleceń.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. kapeć m., kapcioszek m.

Wiktionary

Synonimy:

 (3.1) sługus

Wiktionary


kapciuch

dawniej: woreczek na tytoń


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) worek na tytoń

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈkapʲt͡ɕux, AS: kapʹćuχ

Wiktionary


kapciuchowy

przymiotnik od: kapciuch


SJP.pl


kapciuchy

dawniej: woreczek na tytoń


SJP.pl


kapciuszek

1. zdrobnienie od: kapciuch;
2. mały kapeć (np. dziecięcy), miękki bucik; kapcioszek


SJP.pl


kapciuszki

1. zdrobnienie od: kapciuch;
2. mały kapeć (np. dziecięcy), miękki bucik; kapcioszek


SJP.pl


kapciuszkowy

przymiotnik od: kapciuszek


SJP.pl


kapcowy

przymiotnik od: kapec


SJP.pl


kapcylinder

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) lwów. kapelusz

Wiktionary


kapczyński

nazwisko


SJP.pl


kapeador

osoba drażniąca byka płachtą podczas rozgrywania corridy


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) uczestnik korridy drażniący byka żółto-różową płachtą (kapą), zachęcając zwierzę do walki

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌkapɛˈadɔr, AS: kapeador

Wiktionary


kapec

ciepły but sukienny lub filcowy


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy lub męskorzeczowy

 (1.1) obuw. obuwie używane tylko w domu

 (1.2) pot. przedziurawiona opona pneumatyczna lub dętka

 (1.3) pot. posp. suchość w gardle

 (1.4) slang. uczn. ocena niedostateczna

 (1.5) slang. młodz. noga

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (2.1) slang. młodz. człowiek donoszący na innych

 (2.2) slang. uczn. pracownik szkoły zajmujący się zaprowadzaniem porządku; woźny

 (2.3) slang. młodz. osoba w podeszłym wieku

 (2.4) slang. młodz. chłopak nieurodziwy

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Po domu zwykle chodzę w kapciach.

 (1.2) Spóźniłem się do pracy, bo złapałem kapcia.

 (1.3) Muszę się napić, bo mam w pysku kapcia.

 (1.4) Słyszałeś, że on znowu dostał kapcia z polaka?

 (1.5) Uważaj, bo zaraz ci przywalę z kapcia!

 (2.4) W klasie pojawił się nowy koleś – straszny kapeć.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈkapɛt͡ɕ, AS: kapeć

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. kapcioszek mrz., kapciowy mos.

 przym. kapciowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) bambosz, ciaput, reg. ciap; poznań. papeć, papuć, kraków. pantofel, śląsk. laczek, laciek; klapek

 (1.2) flak, guma, laczek

 (1.5) trampek

Wiktionary


kapecytabina

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) farm. med. syntetyczny lek doustny z grupy antymetabolitów, pochodna fluoropirymidyny, stosowany m.in. w chemioterapii raka piersi i okrężnicy

Wiktionary

Kapecytabina (łac. capecitabinum) – organiczny związek chemiczny, lek cytostatyczny należący do grupy antymetabolitów będący prekursorem 5-fluorouracylu stosowany w chemioterapii nowotworów złośliwych, głównie w leczeniu raka jelita grubego, raka żołądka i raka piersi, a także raka trzustki, raka przełyku, raka szyjki macicy oraz nowotworów głowy i szyi.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Po podaniu doustnym kapecytabina szybko się wchłania i jest początkowo metabolizowana w wątrobie.

Wiktionary


kapeczka

zdrobnienie od: kapka


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) pot. zdrobn. od: kapka

Wiktionary

Wymowa:

IPA: kaˈpɛt͡ʃka, AS: kapečka

Wiktionary


kapeczkę

niewiele, troszeczkę


SJP.pl


kapeenowiec

członek KPN-u; KPN-owiec


SJP.pl


kapeenowski

KPN (Konfederacja Polski Niepodległej); KPN-owski


SJP.pl


kapela

1. zespół muzyczny grający muzykę ludową;
2. zespół rockowy


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) etn. ludowy zespół muzyczny

 (1.2) przen. pot. każdy inny zespół muzyczny, zwłaszcza amatorski i rockowy

 (1.3) daw. chór, zwłaszcza chór kościelny

Wiktionary

  • kapela – w średniowieczu zespół śpiewaków kościelnych; od XVI wieku również zespół wokalno-instrumentalny kościelny lub dworski; współcześnie zespół ludowy, folklorystyczny lub wykonujący muzykę dawną; potocznie – zespół muzyki rockowej
  • Kapela (od 2000 r. pod nazwą Kapela „Pieczarki”) – polski zespół muzyczny
  • Kapela – gmina w Chorwacji, w żupaniji bielowarsko-bilogorskiej
  • Kapela – masyw górski w Chorwacji
Zobacz też
  • Jan Kapela

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Kapela zagrała, a my dalej w tany!

 (1.2) Mam na imię Pio i jestem wokalistą kapeli heavymetalowej z Fiesole.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: kaˈpɛla, AS: kapela

Wiktionary

Powiązane:

 przym. kapelowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.2) zespół, grupa

Wiktionary


kapelan

1. ksiądz katolicki pełniący rolę duszpasterza określonej grupy osób, np. w wojsku, zakładzie wychowawczym, więzieniu itp.;
2. kapłan usługujący innemu kapłanowi


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) rel. duchowny duszpasterzujący w wojsku, więzieniu, szpitalu, żeńskim domu zakonnym albo w prywatnej kaplicy;

 (1.2) hist. rel. urząd dworski;

rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy

 (2.1) icht. zob. gromadnik.

 (2.2) kulin. spoż. mięso lub potrawa z kapelana (2.1)

Wiktionary

Kapelan – określenia funkcji wypełnianych przez duchownych.

1. Duchowny w Kościele rzymskokatolickim, prawosławnym, greckokatolickim, anglikańskim i ewangelickim, spełniający funkcje liturgiczne przy kaplicy zakonnej, szpitalnej lub przydzielony przez władzę kościelną do obsługi duszpasterskiej pewnej grupy osób lub środowisk (np. kapelan wojskowy, więzienny, szpitalny, uczelniany).

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Szpital zatrudnia dwóch kapelanów: katolickiego i luterańskiego.

 (1.2) Zadaniem kapelana królewskiego było sprawowanie obrzędów religijnych i opieka nad kaplicą zamkową.

 (2.2) W Jokohamie jadłam grillowane kapelany.

Wiktionary

Powiązane:

 (1.1)

:: rzecz. Kapelan mos./ż., kapelania ż.

:: czas. kapelanować ndk.

:: przym. kapelański

:: przysł. kapelańsko

Wiktionary

Synonimy:

 (2.1) gromadnik

Wiktionary


kapelania

jednostka duszpasterska umiejscowiona w szpitalu, więzieniu, domu opieki itp.


SJP.pl


kapelański

przymiotnik od: kapelan


SJP.pl


kapelinder

żartobliwie: kapelusz; kapelutek, kapelusik, kapelino, kapeluch


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) żart. kapelusz nietypowy w formie

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Brodaty człowieczek zdjął swój przybrudzony kapelinder i postawił go na ławce.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) kapelino, kapeluch, kapelusik, kapelutek

Wiktionary


kapelino

żartobliwie: kapelusz; kapelutek, kapelusik, kapelinder, kapeluch


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) żart. kapelusz nietypowy w formie

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Dziwaczne kapelina arystokratki bawiły samą królową.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) kapelinder, kapeluch, kapelusik, kapelutek

Wiktionary


kapeliński

nazwisko


SJP.pl


kapelka

zdrobnienie od: kapela


SJP.pl


kapella

najjaśniejsza gwiazda w gwiazdozbiorze Woźnicy; Capella; Koza


SJP.pl

Kapella (Alfa Aurigae, α Aur) – najjaśniejsza gwiazda w konstelacji Woźnicy i zarazem szósta pod względem jasności gwiazda na nocnym niebie. Jest oddalona od Słońca o około 43 lata świetlne.

Wikipedia


kapelmajster

dawniej: kapelmistrz


SJP.pl


kapelmistrz

dyrygent kapeli, orkiestry wojskowej


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) muz. muzyk kierujący chórem, kapelą lub orkiestrą, dyrygent

Wiktionary

Kapelmistrz (Kapellmeister) – urzędnik dworski odpowiedzialny za rozrywki muzyczne, nadzór nad wykonawcami oraz dostarczanie nowych utworów.

Do XVI wieku zwykle chodziło o muzykę sakralną (fr. chapelle, niem. Kapelle –„kaplica”) później funkcja ta kojarzyła się przede wszystkim z muzyką świecką.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: kaˈpɛlmʲisṭʃ, AS: kapelmʹisṭš

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. kapelmistrzostwo n., kapelmistrzowanie n.

 czas. kapelmistrzować ndk.

 przym. kapelmistrzowski

Wiktionary


kapelmistrzostwo

stanowisko, funkcja kapelmistrza (dyrygenta kapeli, orkiestry wojskowej)


SJP.pl


kapelmistrzować

rzadko: dyrygować orkiestrą, chórem lub kapelą


SJP.pl


kapelmistrzyni

kapelmistrz


SJP.pl

Patrz:

kapelmistrz

kapelnia

w gwarze złodziejskiej: szynk, gospoda


SJP.pl


kapeluch

zgrubienie od: kapelusz; kapelusisko, kapeluszysko


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męski

 (1.1) lwów. kapelusz

Wiktionary

Kapeluch (ukr. Капелюх) – wieś na Ukrainie w rejonie lwowskim (wcześniej w rejonie żółkiewskim) obwodu lwowskiego.

Wikipedia


kapeluchowaty

przypominający duży kapelusz, podobny do dużego kapelusza


SJP.pl


kapeluchowy

przymiotnik od: kapeluch


SJP.pl


kapelusik

mały kapelusz


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) zdrobn. od: kapelusz

 (1.2) mały kapelusz

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Przed przyjęciem Ania założyła swój najładniejszy kapelusik.

 (1.2) W tym kapelusiku nie jest ci do twarzy.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌkapɛˈluɕik, AS: kapeluśik

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. kapelutek mrz., kapelusz mrz., kapelusznik mos., kapeluszniczka ż., kapelusznictwo n.

 przym. kapeluszowy, kapeluszniczy, kapeluszowaty

Wiktionary


kapelusikowy

przymiotnik od: kapelusik


SJP.pl


kapelusisko

zgrubienie od: kapelusz; kapeluch, kapeluszysko


SJP.pl


kapelusz

1. nakrycie głowy
2. (w botanice) górna część owocnika grzyba wytwarzająca zarodniki


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) odzież. rodzaj nakrycia głowy o różnym kształcie, najczęściej z płaskim rondem i częścią wypukłą (główką) pośrodku;

 (1.2) mikol. górna część owocnika grzybów kapeluszowych (podstawczaków);

Wiktionary

Kapelusz (śrdw. łac. capellus) – nakrycie głowy składające się z płaskiego, otokowego ronda oraz wypukłej główki, wykonywane z różnorodnych materiałów.

Nakrycia te wytwarzane są tak z filcu czy skóry, jak i z tkanin lub z roślinnej słomki. Mogą być zarówno damskie (często zdobione dodatkami), jak i męskie (przeważnie z typową główką i rondem), a ich kształt i fason często ściśle nawiązuje do mody danej epoki.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Wiatr zdmuchnął Sewerynowi kapelusz z głowy.

 (1.2) Mrówka chodzi po kapeluszu muchomora.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: kaˈpɛluʃ, AS: kapeluš

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. kapelusznik mos., kapeluszniczka ż., kapelusznictwo n.

:: zdrobn. kapelusik mrz., kapelutek mrz.

 przym. kapeluszowaty, kapeluszowy, kapeluszniczy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) stpol. gwara. kłobuk

Wiktionary


kapelusznictwo

rzemiosło kapelusznika


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) rzem. wyrób kapeluszy;

Wiktionary

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Po wojnie wuj trudnił się kapelusznictwem.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. kapelutek mrz., kapelusz mrz., kapelusik mrz., kapelusznik mos., kapeluszniczka ż.

 przym. kapeluszniczy, kapeluszowaty, kapeluszowy

Wiktionary


kapeluszniczka

przestarzale: kobieta zajmująca się projektowaniem i tworzeniem damskich nakryć głowy; modystka, modniarka


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) rzem. rzemieślniczka wytwarzająca kapelusze

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) U naszej cieszyńskiej kapeluszniczki sprawiłam sobie kapelusik na pogrzeby.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. kapelusik mrz., kapelusz mrz., kapelusznictwo n., kapelutek mrz.

:: fm. kapelusznik mos.

 przym. kapeluszniczy, kapeluszowaty, kapeluszowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) modystka

Wiktionary


kapeluszniczy

dotyczący kapelusznictwa


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z kapelusznictwem, dotyczący kapelusznictwa

przymiotnik dzierżawczy

 (2.1) należący do kapeluszników

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Po wojnie wuj otwarł zakład kapeluszniczy w Cieszynie.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. kapelutek mrz., kapelusz mrz., kapelusik mrz., kapelusznictwo n., kapelusznik mos., kapeluszniczka ż.

 przym. kapeluszowaty, kapeluszowy

Wiktionary


kapelusznik

osoba zajmująca się tworzeniem lub przerabianiem kapeluszy


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) rzem. wytwórca kapeluszy

rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy

 (2.1) stpol. łow. bardzo stary odyniec

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Obok nas ma swój zakład kapelusznik.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. kapelusik m., kapelusz mrz., kapelusznictwo n., kapelutek m.

:: fż. kapeluszniczka ż.

 przym. kapeluszowy, kapeluszniczy, kapeluszowaty

Wiktionary


kapelusznikowy

przymiotnik od: kapelusznik


SJP.pl


kapeluszowaty

przypominający kapelusz, podobny do kapelusza


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) przypominający kształtem kapelusz

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. kapelutek mrz., kapelusz mrz., kapelusik mrz., kapelusznik mos., kapelusznictwo n., kapeluszniczka ż.

 przym. kapeluszniczy, kapeluszowy

Wiktionary


kapeluszowy

tyczący się kapelusza


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) w kształcie kapelusza

 (1.2) posiadający kapelusz

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. kapelutek mrz., kapelusz mrz., kapelusik mrz., kapelusznik mos., kapelusznictwo n., kapeluszniczka ż.

 przym. kapeluszowaty, kapeluszniczy

Wiktionary


kapeluszysko

zgrubienie od: kapelusz; kapelusisko, kapeluch


SJP.pl


kapelutek

żartobliwie: kapelusz; kapelusik, kapelinder, kapelino, kapeluch


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) pot. żart. kapelusz przede wszystkim dziwaczny lub fikuśny w swej formie

 (1.2) żart. kapelusz grzyba

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Brytyjskie arystokratki w swych śmiesznych kapelutkach zawsze kiwały głowami na widok nieboszczki monarchini.

 (1.2) Marynowane kapelutki maślaków szybko znikały w ustach młodzika.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. kapelusik mrz., kapelusz mrz., kapelusznictwo n., kapelusznik mos., kapeluszniczka ż.

 przym. kapeluszniczy, kapeluszowaty, kapeluszowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) kapelinder, kapelino, kapeluch, kapelusik, kapelusz

 (1.2) czapeczka, kapeluch, kapelusz

Wiktionary


kapeńka

zdrobnienie od: kapka


SJP.pl


kapepowiec

członek Komunistycznej Partii Polski (KPP); KPP-owiec


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) hist. polit. pot. członek Komunistycznej Partii Polski

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Dzienników nie zostawili jednak ani inteligenci z PPS, Cyrankiewicz czy Rapacki, ani erudyta Żółkiewski czy kapepowiec Werfel, skazany po raz pierwszy za komunizm w 1923 roku, wykupiony za kaucją przez bogatego tatę i wysłany do Wiednia na studia.

Wiktionary

Powiązane:

 przym. kapepowski

Wiktionary


kapepowski

związany z KPP (Komunistyczną Partią Polski), należący do KPP; KPP-owski


SJP.pl


kaper

rozbójnik morski, pirat; korsarz


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) hist. armator lub dowódca, również członek załogi uzbrojonego statku handlowego, walczący na własny koszt i ryzyko w służbie swego mocodawcy prowadzącego wojnę na morzu;

Wiktionary

Wikipedia

Przykłady

składnia.

kolokacje.

synonimy.

 (1.1) hist. korsarz

antonimy.

hiperonimy.

 (1.1) pirat

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

 rzecz. kaperstwo

 przym. kaperski

 czas. skaperować, kaperować

frazeologia.

etymologia.

uwagi.

tłumaczenia.

* angielski: (1.1) privateer, corsair

* esperanto: (1.1) kaperisto, korsaro

* niemiecki: (1.1) Kaper m.

źródła.

== kaper (esperanto (morfem).) ==

wymowa.

znaczenia.

morfem|eo.

 (1.1) kaper, kaperski

odmiana.

przykłady.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. kaperstwo

 przym. kaperski

 czas. skaperować, kaperować

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) hist. korsarz

Wiktionary


kapera

nazwisko


SJP.pl

Kapera – wieś w Estonii, w prowincji Võru, w gminie Vastseliina.

Wikipedia


kaperka

1. zajęcie kapra; korsarstwo;
2. zawór Schradera stosowany w dętkach samochodowych


SJP.pl

Zawór Schradera (ang. Schrader valve) – rodzaj zaworu skonstruowanego przez Augusta Schradera i opatentowanego w Stanach Zjednoczonych w 1893 r., stosowany w części dętek rowerowych oraz w niemal wszystkich dętkach i felgach samochodowych – stąd też potocznie określany jako „wentyl samochodowy”, zwany również zaworem amerykańskim (ang. American valve lub AV).

Wikipedia


kaperować

czasownik przechodni niedokonany (dk. skaperować)

 (1.1) nieuczciwie pozyskiwać do własnej ekipy członka konkurencyjnej jednostki

 (1.2) zjednywać sobie popleczników

 (1.3) żegl. niszczyć statki nieprzyjacielskie

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. kaper mos. mrz., kaperownictwo n., kaperstwo n.

 przym. kaperski

 czas. skaperować

Wiktionary


kaperownictwo

przeciąganie kogoś na swoją stronę nieuczciwie; pozyskiwanie kogoś w sposób nieuczciwy


SJP.pl


kaperownik

człowiek nieuczciwie przeciągający kogoś na swoją stronę


SJP.pl


kaperstwo

wynajmowanie przez państwo prywatnej jednostki pływającej z załogą i upoważnianie jej dowódcy do prowadzenia działań wojennych; korsarstwo


SJP.pl

Wikipedia


kaperunek

pozyskiwanie kogoś w nieuczciwy sposób; kapernictwo


SJP.pl


kapetyngowie

francuska dynastia


SJP.pl

Kapetyngowie – przyjęta w historiografii nazwa francuskiego rodu królewskiego panującego we Francji od 987 roku do 1848, z krótką przerwą w okresie rewolucji francuskiej i I Cesarstwa. Ponadto linie boczne królów francuskich zasiadały na tronach wielu krajów europejskich, a także Brazylii. Współcześnie panującymi członkami rodu są król Hiszpanii Filip VI oraz Henryk, wielki książę Luksemburga.

Wikipedia


kapewu

[czytaj: kapeWU] słowo potoczne, używane w formie pytania, znaczące tyle co: rozumiesz? kapujesz?


SJP.pl

wykrzyknik

 (1.1) slang. przest. rozumiesz?

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ka‿pɛ‿ˈvu, AS: ka‿pe‿vu

Wiktionary

Powiązane:

 czas. kapować ndk.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) kapujesz? kumasz? czaisz? jarzysz? kminisz?

Wiktionary


kapia

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) śrpol. kropla, kapka

 (1.2) gwara. miejsce, w którym kapie woda

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈkapʲja, AS: kapʹi ̯a

Wiktionary


kapibara

największe zwierzę ziemno-wodne, z rzędu gryzoni, żyjące nad brzegami rzek Ameryki Południowej


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) zool. nazwa systematyczna|Hydrochoerus|ref=tak., rodzaj gryzoni z rodziny kawiowatych;

 (1.2) zool. zwierzę z rodzaju kapibara (1.1)

Wiktionary

Kapibara (Hydrochoerus) – rodzaj ssaków z podrodziny kapibar (Hydrochoerinae) w obrębie rodziny kawiowatych (Caviidae).

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ˌkapʲiˈbara, AS: kapʹibara

Wiktionary


kapica

dawniej: habit, kaptur


SJP.pl

Osoby o tym nazwisku:

  • Damian Kapica – polski hokeista
  • Grzegorz Kapica – polski piłkarz
  • Ignacy Kapica Milewski – polski szlachcic, urzędnik, autor herbarza, kopista akt
  • Jacek Kapica – polski urzędnik państwowy
  • Jan Kapica – rzymskokatolicki ksiądz
  • Kamil Kapica – polski hokeista
  • Michaił Kapica – radziecki historyk i dyplomata
  • Piotr Kapica – rosyjski fizyk
  • Siergiej Kapica – rosyjski fizyk

Wikipedia


kąpiel

1. kąpanie się lub kogoś w wannie;
2. woda zwykła lub mineralna lub inna ciecz przeznaczona do kąpania;
3. moczenie czegoś w odpowiednich płynach w celu wywołania określonych reakcji; roztwór służący do tego celu;
4. przebywanie lub zabawa w zbiornikach wodnych dla sportu lub przyjemności


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) kąpanie kogoś, kąpanie się

 (1.2) woda przygotowana do kąpania lub woda, do której się wchodzi

 (1.3) chem. techn. trzymanie czegoś w specjalnie przygotowanym roztworze dla wywołania pożądanej reakcji

 (1.4) chem. techn. roztwór przygotowany do zanurzenia w nim czegoś

Wiktionary

  • kąpiel – mycie całego ciała lub zanurzenie jakiejś rzeczy w roztworze odpowiednich związków chemicznych

2 miejscowości w Polsce:

  • Kąpiel – wieś w woj. wielkopolskim, w pow. gnieźnieńskim, w gminie Czerniejewo
  • Kąpiel – wieś w woj. wielkopolskim, w pow. słupeckim, w gminie Ostrowite

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Kąpiel w rzece surowo wzbroniona.

 (1.2) Dla odprężenia przygotował kąpiel z ziołami.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈkɔ̃mpʲjɛl, AS: kõmpʹi ̯el

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. kąpielowy mos., kąpielisko n., kąpielówki lm nm., Kąpiółka ż.

 przym. kąpielowy, kąpieliskowy

 czas. kąpać ndk., wykąpać dk.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) kąpanie

Wiktionary


kąpielisko

1. zespół urządzeń umożliwiających kąpanie się; łaźnia;
2. miejscowość nadmorska lub posiadająca naturalne źródła; uzdrowisko


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) turyst. sport. część akwenu przeznaczona do kąpieli

 (1.2) turyst. miejscowość położona nad wodą, w miejscu dogodnym do kąpieli i plażowanieażowania, często odwiedzana przez turystów, letników i plażowiczów

Wiktionary

Kąpielisko – oznakowany fragment wód powierzchniowych, wykorzystywany przez dużą liczbę osób kąpiących się. Najczęściej są ustanawiane przy naturalnych zbiornikach wodnych, jak jeziora, morza lub rzeki. Na strzeżonych kąpieliskach o bezpieczeństwo osób kąpiących się dbają ratownicy wodni.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ˌkɔ̃mpʲjɛˈlʲiskɔ, AS: kõmpʹi ̯elʹisko

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. kąpiel ż., kąpielówki nmos., kąpiółka ż., kąpielowa ż., kąpanie n., skąpanie n., wykąpanie n., Kąpiel ż.

 czas. kąpać ndk., wykąpać dk., skąpać dk.

 przym. kąpielowy, kąpieliskowy

Wiktionary


kąpieliskowy

przymiotnik od: kąpielisko


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) przym. od kąpielisko

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌkɔ̃mpʲjɛlʲiˈskɔvɨ, AS: kõmpʹi ̯elʹiskovy

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. kąpielisko, kąpiel

 czas. kąpać

Wiktionary


kąpielowa

pracowniczka sanatorium przygotowująca kąpiele lecznicze dla pacjentów


SJP.pl


kąpielowicz

1. człowiek kąpiący się w morzu, rzece itp.;
2. dawniej: człowiek przebywający w uzdrowisku, zwłaszcza w miejscowościach kąpieliskowych; kuracjusz


SJP.pl


kąpielowiczka

1. kobieta kąpiąca się w morzu, rzece itp.;
2. dawniej: kobieta przebywająca w uzdrowisku, zwłaszcza w miejscowościach kąpieliskowych; kuracjuszka


SJP.pl


kąpielówki

krótkie spodenki lub majtki do kąpania się, plażowania itp.


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj niemęskoosobowy, liczba mnoga

 (1.1) krótkie spodenki męskie zakładane do kąpieli

Wiktionary

Kąpielówki – męski/chłopięcy strój (zasłaniający intymne części ciała), służący do pływania lub wypoczynku rekreacyjnego. Są to najczęściej same majtki, które wykonane są zwykle z poliestru lub lycry.

Odzież ta dzieli się następująco:

  • slipy kąpielowe – krojem przypominają zwykłe slipy
  • spodenki kąpielowe:
    • spodenki kąpielowe, krótsze – krótkie, obcisłe spodenki
    • spodenki kąpielowe, dłuższe – dłuższe, obcisłe spodenki; podobne do bokserek

    Wikipedia

    Przykłady

     (1.1) Wczoraj Rafał mi opowiadał, jak podczas wycieczki szkolnej do parku wodnego na jednej z najwyższych zjeżdżalni było tak szybko, że aż mu kąpielówki zleciały. Sam nie wie, jak to się stało!

    Wiktionary

    Wymowa:

    IPA: ˌkɔ̃mpʲjɛˈlufʲci, AS: kõmpʹi ̯elufʹḱi

    Wiktionary

    Powiązane:

     rzecz. kąpiel ż., kąpiółka ż., Kąpiółka ż., kąpielisko n., kąpielowy mos., kąpanie n., wykąpanie n., skąpanie n.

     czas. kąpać ndk., wykąpać dk., skąpać dk.

     przym. kąpielowy, kąpielówkowy

    Wiktionary

    Synonimy:

     (1.1) spodenki kąpielowe; gw-pl|Górny Śląsk|badki, batki.

    Wiktionary


kąpielowy

przymiotnik od: kąpiel


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z kąpielą, dotyczący kąpieli

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (2.1) pracownik sanatorium przygotowujący kąpiele lecznicze dla pacjentów

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌkɔ̃mpʲjɛˈlɔvɨ, AS: kõmpʹi ̯elovy

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. kąpiel ż., Kąpiółka ż., kąpielówki nmos., kąpanie n., wykąpanie n., skąpanie n.

:: fż. kąpielowa ż.

 czas. kąpać ndk., wykąpać dk., skąpać dk.

Wiktionary


kapik

zdawkowa moneta Azerbejdżanu (100 kapików = 1 manat azerbejdżański); gopik


SJP.pl

Kapik lub kapa – kobiece nakrycie głowy w XVIII w. Tak nazywano zarówno wszelkie zimowe czapki z "materii bogatych" i futer jak i letnie nakrycia z ciężkich jedwabi, płótna pokrytego wypukłym haftem, galonami i koronkami.

Wikipedia


kapilara

1. rurka szklana o bardzo małym przekroju, w której następuje zjawisko włoskowatości;
2. najwęższe naczynie krwionośne;
3. szczelina w skale


SJP.pl

Kapilara – rurka tak cienka, że praktycznie cała przepływająca przez nią ciecz znajduje się w polu oddziaływania sił związanych z jej ściankami i cieczy bezpośrednio przylegającej do ścianek, w wyniku czego prędkość poruszania się cząsteczek silnie zależy od odległości od ścianek (profil paraboliczny). W kapilarnych kolumnach do chromatografii gazowej praktycznie wszystkie cząsteczki przepływającego gazu znajdują się w polu oddziaływania fazy stacjonarnej (na przykład cieczy pokrywającej wewnętrzne ścianki rurki).

Wikipedia


kapilarność

zdolność do podciągania cieczy przez kapilary


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) odprzym. cecha tego, co jest kapilarne

Wiktionary

Zjawiska kapilarne – szereg zjawisk związanych z zachowaniem par i cieczy, a pojawiających się dla wielu obiektów o małym wymiarze charakterystycznym (np. rurki kapilarne, porowate powierzchnie) i silnie zależne od tego wymiaru, przy kącie zwilżania powyżej 90 stopni. W zależności od kąta zwilżania zjawisko może się pojawiać lub zanikać, promień rurki kapilarnej ma wpływ na wysokość podsiąkania.

Wikipedia

Powiązane:

 rzecz. kapilara ż.

 przym. kapilarny

 przysł. kapilarnie

Wiktionary


kapilarny

włoskowaty, cienki


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) dotyczący kapilary

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. kapilarność ż.

Wiktionary


kapilaroskopia

Kapilaroskopia – nieinwazyjna metoda diagnostyczna stosowana w medycynie polegająca na przyżyciowej ocenie przy użyciu technik powiększających, mikrokrążenia krwi w obrębie skóry i błon śluzowych. Polega na obejrzeniu naczyń włosowatych pod specjalnym mikroskopem, po uprzednim nawilżeniu badanego miejsca płynem. Wyniki badania są natychmiastowe.

Wikipedia


kapilaroskopowy

przymiotnik od: kapilaroskop


SJP.pl


kapinka

szczypta, ociupinka


SJP.pl


kapinos

profil nadany dolnej powierzchni gzymsu, płyty poziomej wystającej poza lico ściany itp., wymuszający na spływającej wodzie deszczowej opadanie przed licem budynku


SJP.pl

Architektura

  • Kapinos – profil nadany dolnej powierzchni gzymsu wymuszający na spływającej wodzie deszczowej opadanie przed licem budynku

Osoby

  • Fryderyk Kapinos – samorządowiec, wiceprezydent Mielca w latach 2007–2010
  • Tom Kapinos – amerykański scenarzysta i reżyser filmowy
  • Wojciech Kapinos – polski architekt
  • Wojciech Kapinos (młodszy) – polski architekt

Wikipedia


kąpiołka

żartobliwie: kąpiel


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) rel. coroczna ceremonia obmywania kamiennej figurki Matki Boskiej Gidelskiej w winie, które potem rozdaje się wiernym

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Jak co roku, upamiętniając wyoranie z gidelskiej ziemi malutkiej, kamiennej figurki Matki Bożej Gidelskiej, dokonano tzw. Kąpiółki.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: kɔ̃mˈpʲjuwka, AS: kõmpʹi ̯uu̯ka

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. kąpiel ż., kąpiółka ż., kąpielowa ż., kąpielowy m., kąpielówki nmos.

 czas. kąpać, wykąpać, skąpać

 przym. kąpielowy

Wiktionary


kapista

członek "Komitetu Paryskiego", grupy artystów plastyków, zawiązanej w 1923 r. w Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) malarz, przedstawiciel nurtu kapizmu

Wiktionary

Kapizm (koloryzm) – kierunek malarstwa, który wykształcił się i zdominował polską sztukę w drugiej dekadzie dwudziestolecia międzywojennego. Nazwa utworzona od skrótu K.P. oznaczającego (pierwotnie żartobliwie) Komitet Paryski, będący stowarzyszeniem pomocy dla studentów wyjeżdżających na studia malarskie do Francji, zawiązanym w 1923 roku pod patronatem Józefa Pankiewicza na krakowskiej ASP.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: kaˈpʲista, AS: kapʹista

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. kapizm m.

:: fż. kapistka ż.

 przym. kapistyczny

 przysł. kapistycznie

 skr. KP

Wiktionary


kapistka

członkini "Komitetu Paryskiego", grupy artystów plastyków, zawiązanej w 1923 r. w Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie


SJP.pl


kapistyczny

kapizm


SJP.pl

Patrz:

kapizm

kapiszcze

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) rel. sanktuarium słowiańskie lub neosłowiańskie ze słupowych posągów bóstw ustawionych na wolnym powietrzu, ewentualnie pod zadaszeniem;

Wiktionary

Kapiszcze – w religii Słowian sanktuarium z posągami bogów stojącymi pod otwartym niebem lub zadaszeniem; kapiszcze może także otaczać krąg słupów. Oprócz kapiszcza wyróżnia się również trzebiszcze, oznaczające miejsce składania ofiar. Nazwa kapiszcze etymologicznie wywodzi się od osadzającego się kopciu z dymu, zaś trzebiszcze od słowa trzeba (ofiara).

Wikipedia


kapiszon

1. rodzaj spłonki;
2. nabój w broni hukowej;
3. potocznie: kaptur


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) daw. kraw. rodzaj kaptura

 (1.2) wojsk. metalowa spłonka z masą wybuchową stanowiąca zapłon w strzelbie;

 (1.3) papierowa spłonka w zabawkowym pistolecie

Wiktionary

Kapiszon (z fr. capuchon – kaptur) – rodzaj spłonki wykorzystywanej w dawnej broni strzeleckiej do odpalenia ładunku miotającego. Stosowany w XIX wieku w broni rozdzielnego ładowania wykorzystującej zamki kapiszonowe.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Przyszła w kurtce z kapiszonem.

 (1.3) Na kramiku odpustowym leżały zabawkowe pistolety – korkowce i na kapiszony.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. kapiszonowiec mrz., kapiszonówka ż.

 przym. kapiszonowy

Wiktionary


kapiszonik

zdrobnienie od: kapiszon; kapiszonek


SJP.pl


kapiszonowiec

dawna ręczna broń palna, w której używano kapiszonów do zapalania prochu w lufie; kapiszonówka, broń kapiszonowa


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) wojsk. pistolet na kapiszony

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) W zbiorach naszego muzeum mamy kilka kapiszonowców z XVII wieku.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. kapiszon mrz., kapiszonówka ż.

 przym. kapiszonowy

Wiktionary


kapiszonówka

strzelba dawnego typu, w której zapalnikiem jest kapiszon nakładany na panewkę


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) wojsk. dawna strzelba na kapiszony

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Dziedzic wypalił do niej z kapiszonówki.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. kapiszon mrz., kapiszonowiec mrz.

 przym. kapiszonowy

Wiktionary


kapiszonowy

przymiotnik od: kapiszon


SJP.pl

przymiotnik jakościowy

 (1.1) wojsk. wyposażony w mechanizm na kapiszony

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Karabin ten zaliczamy do broni kapiszonowej.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. kapiszon mrz., kapiszonowiec mrz., kapiszonówka ż.

Wiktionary


kapiszony

1. rodzaj spłonki;
2. nabój w broni hukowej;
3. potocznie: kaptur


SJP.pl


kapitalik

zdrobnienie od: kapitał


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) typogr. litera o kształcie majuskuły (wielkiej litery), mająca wysokość minuskuły (małej litery);

 (1.2) pot. zdrobn. od: kapitał

Wiktionary

Kapitaliki (łac. capitalis „główny”) – znaki (głównie litery i cyfry) o wyglądzie wersalików, ale wielkości zbliżonej do liter tekstowych bez wydłużeń górnych i dolnych.

Służą do dwóch celów:

  • tworzenia wyróżnień w tekście zwykłym na podobnej zasadzie, jak stosowanie pogrubienia czy kursywy;
  • stosowania wielkich liter o wyglądzie mniej odróżniającym się od reszty składu, co jest pożyteczne w tekstach, w których występuje nadmierne zagęszczenie wyrazów czy też skrótów pisanych wielkimi literami.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Mamy dość tradycyjnych sposobów podkreślania drukowanych wypowiedzi: tekst możemy właśnie podkreślić, wytłuścić, pochylić, rozstrzelić, a w ostateczności napisać kapitalikami.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌkapʲiˈtalʲik, AS: kapʹitalʹik

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. kapitał mrz.

Wiktionary


kapitalista

1. właściciel kapitału, osoba żyjąca z kapitału;
2. właściciel przedsiębiorstwa zatrudniającego pracowników


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) ekon. społ. właściciel kapitału – przedsiębiorstwa będącego dla niego źródłem zysku; osoba dysponująca kapitałem

 (1.2) pot. zwolennik kapitalizmu

Wiktionary

Kapitalista – właściciel kapitału.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ˌkapʲitaˈlʲista, AS: kapʹitalʹista

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. kapitalizm m., kapitał m., kapitalizacja ż.

:: fż. kapitalistka ż.

 czas. kapitalizować ndk., skapitalizować dk.

 przym. kapitalistyczny

 przysł. kapitalistycznie

Wiktionary


kapitalistka

kapitalista


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) ekon. społ. właścicielka dysponująca własnym kapitałem

Wiktionary

Patrz:

kapitalista

Przykłady

 (1.1) Jakiejś kapitalistce polonijnej miasto zawdzięcza powstanie tak dużej fabryki na swoim terenie.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. kapitalizacja ż., kapitalizm mrz., kapitał mrz.

:: fm. kapitalista mos.

 czas. kapitalizować ndk., skapitalizować dk.

 przym. kapitalistyczny

 przysł. kapitalistycznie

Wiktionary


kapitalistycznie

przysłówek

 (1.1) na sposób kapitalistyczny, zgodnie z duchem kapitalizmu

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. kapitał mrz., kapitalista mos., kapitalistka ż., kapitalizm mrz.

 przym. kapitalistyczny

Wiktionary


kapitalistyczny

kapitalizm


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) związany z kapitalizmem i kapitalistami, właściwy kapitalizmowi

Wiktionary

Patrz:

kapitalizm

Przykłady

 (1.1) "Kapitalistyczne świnie stają się coraz bogatsze, a robotnicy biednieją!" - krzyknął demonstrant.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌkapʲitalʲiˈstɨt͡ʃnɨ, AS: kapʹitalʹistyčny

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. kapitalizm m., kapitalista m., kapitalistka ż., kapitał m.

 przysł. kapitalistycznie

Wiktionary


kapitalizacja

1. wprowadzanie kapitalizmu, gospodarki wolnorynkowej;
2. obliczenie wartości majątku na podstawie przynoszonego przezeń dochodu i aktualnej wysokości stopy procentowej;
3. przekształcenie majątku w kapitał pieniężny;
4. przeliczenie okresowych płatności przyszłych okresów na jedną kwotę aktualną;
5. wartość wszystkich akcji spółki publicznej według ostatniego notowania (kapitalizacja spółki) lub wszystkich spółek notowanych na danej giełdzie (kapitalizacja giełdy);
6. kapitalizacja odsetek - dopisywanie odsetek do podstawy kapitału, co powoduje zwiększenie odsetek w następnym okresie; procent składany


SJP.pl

  • wprowadzanie gospodarki kapitalistycznej
  • kapitalizacja odsetek – doliczanie odsetek (np. od środków zgromadzonych na lokacie albo na koncie oszczędnościowym) do ulokowanego kapitału
  • kapitalizacja giełdowa – wartość giełdowa spółki
Zobacz też
  • kapitaliki

Wikipedia


kapitalizacyjny

związany z kapitalizacją


SJP.pl


kapitalizm

system społeczno-gospodarczy opierający się na własności prywatnej, konkurencji i gospodarce rynkowej


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) ekon. społ. system ekonomiczny i społeczny oparty na prywatnej własności, swobodzie prowadzenia działalności gospodarczej, wolnej konkurencji, zapewniający podstawowe wolności i prawa obywatelskie;

Wiktionary

Kapitalizm – system gospodarczy oparty na prywatnej własności środków produkcji i w konsekwencji czerpania z nich zysku, oraz na swobodnym obrocie dobrami w ramach rynku; stąd też gospodarka kapitalistyczna nazywana jest również gospodarką rynkową. Swoboda działalności na rynku przejawia się w postaci wolnej przedsiębiorczości, wolnego obrotu towarami i usługami, swobodnego obrotu prawami własności, istnienia sprawnych instytucji finansowych oraz na wolnej konkurencji pomiędzy podmiotami.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Podczas debaty socjaliści zarzucili przeciwnikom brak troski o biednych, na co tamci wyjaśnili, że w kapitalizmie nikt nie jest zmuszany do pomocy innym.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌkapʲiˈtalʲism̥, AS: kapʹitalʹism̦

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. kapitał m., kapitalista m., kapitalistka ż.

 przym. kapitalistyczny, przedkapitalistyczny

 przysł. kapitalistycznie

Wiktionary

Synonimy:

antonimy.

 (1.1) komunizm, socjalizm

hiperonimy.

 (1.1) ustrój

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

 rzecz. kapitał m., kapitalista m., kapitalistka ż.

 przym. kapitalistyczny, przedkapitalistyczny

 przysł. kapitalistycznie

frazeologia.

etymologia.

 (1.1) etym|franc|capitalisme.

uwagi.

 Liczba mnoga w tabeli odmiany została podana za Słownikiem gramatycznym języka polskiego. Inne słowniki (np.: Uniwersalny słownik języka polskiego) odnotowują, że rzeczownik ten nie tworzy liczby mnogiej.

tłumaczenia.

* angielski: (1.1) capitalism

* arabski: (1.1) رأسمالية ż. (ra`smālíyya)

* baskijski: (1.1) kapitalismo

* bośniacki: (1.1) kapitalizam m.

* bułgarski: (1.1) капитализъм m.

* chiński standardowy: (1.1) 资本主义

* czeski: (1.1) kapitalizmus m.

* duński: (1.1) kapitalisme w.

* esperanto: (1.1) kapitalismo

* estoński: (1.1) kapitalism

* fiński: (1.1) kapitalismi

* francuski: (1.1) capitalisme m.

* gruziński: (1.1) კაპიტალიზმი (kapitalizmi)

* hindi: (1.1) पूंजीवाद m. (pū̃jīvād)

* hiszpański: (1.1) capitalismo m.

* indonezyjski: (1.1) kapitalisme

* interlingua: (1.1) capitalismo

* irlandzki: (1.1) caipitleachas m., rachmasaíocht ż.

* islandzki: (1.1) auðhyggja ż., auðvald n.

* japoński: (1.1) furi|資本主義|しほんしゅぎ.

* jidysz: (1.1) קאַפּיטאַליזם m. (kapitalizm)

* koreański: (1.1) 자본주의

* kurmandżi: (1.1) kapîtalîzm ż.

* laotański: (1.1) ລະບອບທຶນນິຍົມ

* litewski: (1.1) kapitalizmas m.

* łaciński: (1.1) capitalismus m.

* łotewski: (1.1) kapitālisms m.

* niderlandzki: (1.1) kapitalisme n.

* niemiecki: (1.1) Kapitalismus m.

* norweski (bokmål): (1.1) kapitalisme m.

* norweski (nynorsk): (1.1) kapitalisme m.

* nowogrecki: (1.1) καπιταλισμός m., κεφαλαιοκρατία ż. (kefalaiokratía)

* ormiański: (1.1) կապիտալիզմ (k'apitalizm)

* pendżabski: (1.1) ਪੂੰਜੀਵਾਦ m. (pūṃjīvāda)

* perski: (1.1) سرمایه‌داری

* polski język migowy: PJM-ukryj| (1.1) {{PJM|kapitalizm.}}

* portugalski: (1.1) capitalismo m.

* rosyjski: (1.1) капитализм m.

* rumuński: (1.1) capitalism n.

* serbski: (1.1) капитализам m.

* słowacki: (1.1) kapitalizmus m.

* słoweński: (1.1) kapitalizem m.

* szwedzki: (1.1) kapitalism w.

* tajski: (1.1) ระบบทุนนิยม

* turecki: (1.1) kapitalizm, anamalcılık

* tybetański: (1.1) མ་རྩའི་རིང་ལུགས (ma rtsa'i ring lugs)

* ukraiński: (1.1) капіталізм m.

* węgierski: (1.1) kapitalizmus

* wietnamski: (1.1) chủ nghĩa tư bản

* włoski: (1.1) capitalismo m.

źródła.

== kapitalizm (język krymskotatarski.) ==

ortografie.

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik

 (1.1) kapitalizm

odmiana.

przykłady.

składnia.

kolokacje.

synonimy.

Wiktionary


kapitalizować

zamieniać dobra na kapitał (pieniądze), sprzedawać, pozbywać się czegoś w celu pozyskania gotówki


SJP.pl


kapitalizowanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|kapitalizować.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. kapitał m., kapitalizacja ż.

 czas. kapitalizować ndk.

 przym. kapitałowy, kapitalizacyjny

Wiktionary


kapitalka

środowiskowo: remont kapitalny


SJP.pl


kapitalniejszy

stopień wyższy od przymiotnika: kapitalny


SJP.pl


kapitalność

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) odprzym. cecha tego, co jest kapitalne; cecha tych, którzy są kapitalni

Wiktionary

Powiązane:

 przym. kapitalny

 przysł. kapitalnie

Wiktionary


kapitalny

1. bardzo ważny, zasadniczy podstawowy;
2. bardzo dobry lub bardzo duży; świetny, okazały;
3. w łowiectwie, o zwierzęciu: duży i silny; dorodny


SJP.pl


kapitalocen

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) neol. geol. epoka geologiczna zdominowana przez wpływ kapitalizmu;

Wiktionary

Kapitalocen, Kapitałocen (ang. capitalocene) – proponowana epoka geologiczna, będąca główną alternatywą wobec pojęcia antropocenu, w której główną siłą geologiczną stał się człowiek. Kapitalocen, w odróżnieniu od antropocenu, w swojej nazwie za zmiany geologiczne obwinia konkretnie działania kapitalizmu i najbogatszej części społeczeństwa, które prowadzą do eksploatacji zasobów naturalnych. Pojęcie kapitalocenu spopularyzował profesor socjologii Uniwersytetu Binghamton, Jason W. Moore.

Wikipedia

Powiązane:

 rzecz. kapitałocen

Wiktionary


kapitan

1. dowódca statku albo jachtu;
2. dowódca samolotu pasażerskiego;
3. najwyższy stopień oficerów młodszych we wszystkich rodzajach sił zbrojnych; oficer mający ten stopień;
4. kierownik drużyny sportowej w czasie zawodów


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) wojsk. stopień oficerski, między porucznikiem a majorem;

 (1.2) mar. żegl. dowódca cywilnego statku wodnego lub samolotu

 (1.3) sport. gracz reprezentujący całą swoją drużynę

 (1.4) drugi stopień oficerski w Państwowej Straży Pożarnej

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (2.1) geol. trzeci, najmłodszy wiek gwadalupu (środkowego permu), trwający 265,8 – 260,4 milionów lat temu;

rzeczownik, rodzaj żeński

 (3.1) kobieta kapitan (1.1-4)

Wiktionary

  • kapitan – pierwotnie pojęcie wojskowe oznaczające rangę, stopień bądź funkcję, obecnie stopień wojskowy wyższy od porucznika (bądź starszego porucznika), niższy od majora.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Szeregowy bardzo bał się swojego kapitana.

 (1.2) Stara morska zasada mówi, że kapitan schodzi ostatni z tonącego statku.

 (1.3) Jurek był kapitanem szkolnej drużyny koszykówki.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: kaˈpʲitãn, AS: kapʹitãn

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. kapitanat mrz., kapitana ż., kapitania ż., kapitanowa ż., kapitanówna ż.

 przym. kapitański

 skr. kpt.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) rotmistrz

 (1.2) dowódca

Wiktionary


kapitana

dawniej: okręt dowódcy lub admirała; mała galera prowadzona przez naczelnego oficera dowodzącego galerami


SJP.pl


kapitanat

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) mar. żegl. władze portu;

 (1.2) mar. siedziba kapitanatu (1.1)

 (1.3) sport. komisja sportowa danej dyscypliny

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Ustawa z 31 stycznia 1980 rozszerzyła zakres używania flagi także na kapitanaty i bosmanaty portów.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. kapitan mos., kapitana ż., kapitania ż., kapitanowa ż., kapitanówna ż.

 przym. kapitański

Wiktionary


kapitania

Kapitania lub Kapitania generalna (hiszp. capitanía general, port. capitania-geral) - jednostka administracyjna dawnych terytoriów zamorskich Hiszpanii i Portugalii (np. kapitanie kolonialnej Brazylii), na czele której stał kapitan generalny.

Wikipedia


kapitanka

1. kobieta kapitan;
2. nadbudówka na pomoście okrętu


SJP.pl


kapitanostwo

kapitan z żoną


SJP.pl


kapitanowa

małżonka kapitana


SJP.pl


kapitanówna

dawniej: córka kapitana


SJP.pl


kapitanowy

przymiotnik od: kapitan


SJP.pl


kapitanoza

bezmyślne słuchanie się autorytetów


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) psych. bezkrytyczne wierzenie w nieomylność autorytetu, przejawiające się nieanalizowaniem słuszności podejmowanych przez niego decyzji lub niekorygowaniem zauważonych jego błędów na skutek wierzenia, że nie może się on mylić

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) W istocie, zaniepokojenie tym zjawiskiem przybrało przed laty takie rozmiary, że jedna z czołowych linii lotniczych przeprowadziła doświadczenie mające na celu określenie zasięgu kapitanozy w szeregach jej własnych pracowników.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌkapʲitãˈnɔza, AS: kapʹitãnoza

Wiktionary


kapitański

odnoszący się do kapitana


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) związany z kapitanem, dotyczący kapitana

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Mac Dougal stanął na mostku kapitańskim; natychmiast zaczął wydawać rozkazy.

 (1.1) Obóz skończył się tradycyjną dla drużyn wodnych uroczystą kolacją kapitańską, przygotowywaną przez uczestników.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌkapʲiˈtãj̃sʲci, AS: kapʹitãĩ ̯sʹḱi

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. kapitan mos., kapitanat mrz.

Wiktionary


kapitaństwo

kapitanostwo;
1. kapitan (żołnierz) z żoną;
2. kapitan (osoba kierująca załogą statku) z żoną


SJP.pl


kapitał

1. majątek, zasoby (zwykle pieniędzy)
2. potocznie o osobach dysponujących wielkimi sumami pieniędzy


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) ekon. bank. praw. majątek, zasoby (zwykle pieniędzy)

 (1.2) przen. niematerialna wartość, zasób do wykorzystania

 (1.3) ekon. osoby lub instytucje dysponujące wielkimi sumami pieniędzy

Wiktionary

  • kapitał – pojęcie z dziedziny ekonomii i finansów
    • kapitał ekonomiczny – dobra będące własnością przedsiębiorstwa
    • kapitał kulturowy – finansowy odpowiednik wartości kulturowych
    • kapitał ludzki – finansowy odpowiednik wartości ludzi w przedsiębiorstwie
    • kapitał obrotowy – wolne środki przedsiębiorstwa
    • kapitał społeczny – finansowy odpowiednik wartości współpracy
    • kapitał własny – finansowy odpowiednik składników majątku przedsiębiorstwa
    • kapitał zakładowy – kapitał podstawowy lub kapitał założycielski przedsiębiorstwa
    • kapitał zapasowy – rezerwa na pokrycie strat finansowych

    Wikipedia

    Przykłady

     (1.1) – Zobaczysz, za rok o tej porze będę miał sieć hoteli. – Baju, baju, będziesz w raju, nie masz pojęcia, jakiego to wymaga kapitału.

    Wiktionary

    Wymowa:

    IPA: kaˈpʲitaw, AS: kapʹitau̯

    Wiktionary

    Powiązane:

     rzecz. kapitalizm m., kapitalista m., kapitała ż.

    :: zdrobn. kapitalik m.

     przym. kapitalistyczny, kapitałowy, kapitalny

     przysł. kapitalistycznie

    Wiktionary


kapitała

starorzymskie pismo z dużych liter


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) poligr. najstarsza forma majuskuły;

Wiktionary

Kapitała – najstarsza forma majuskuły, od której wywodzą się wszystkie późniejsze rodzaje pisma łacińskiego. Jej nazwa jest późniejsza i pochodzi od łacińskiego słowa caput (głowa), bo takim liternictwem pisano nagłówki (capita) tekstów.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Najdoskonalsza forma kapitały monumentalnej powstała w I i II wieku naszej ery i stała się prototypem wszystkich form i odmian liter majuskułowych dzisiejszej antykwy.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌkapʲiˈtawa, AS: kapʹitau̯a

Wiktionary

Powiązane:

 przym. kapitałowy

 rzecz. kapitał mrz.

Wiktionary


kapitałka

rodzaj tasiemki używanej w introligatorstwie


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) druk. kawałek płótna zakończający po obu stronach grzbiet szytej książki;

Wiktionary

Kapitałka – rodzaj tkaniny introligatorskiej w postaci tasiemki szerokości 13–15 mm z wyraźnie pogrubionym jednym z brzegów, zwanym lamówką, o grubości około 2 mm, chroni krawędź bloku książki.

Kapitałka jest naklejana na oba końce grzbietu wkładu (w główce i nóżkach) w oprawach złożonych składających się z większej liczby składek (zwykle powyżej 10 arkuszy). Służy do mechanicznego wzmocnienia oprawy, stanowiąc jednocześnie element ozdobny, zakrywający widok na krawędź grzbietu wkładu z widocznym jego klejeniem i szyciem. Elementem zakrywającym jest właśnie lamówka.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Oprócz omówionych już materiałów w introligatorstwie używa się jeszcze nici, drutu, merli i kapitałek.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌkapʲiˈtawka, AS: kapʹitau̯ka

Wiktionary


kapitałobiorca

osoba lub firma pożyczająca od kogoś środki kapitałowe


SJP.pl


kapitałochłonność

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) ekon. relacja pomiędzy wartością kapitału i środków produkcji zużytych podczas produkcji do wartości wytworzonych w za ich pomocą dóbr

Wiktionary

Kapitałochłonność – to ilość kapitału (np. środków trwałych) w relacji do innych czynników produkcji (np. pracy), niezbędna do osiągnięcia określonego poziomu produkcji. Termin ten może być używany w odniesieniu do produkcji w pojedynczym przedsiębiorstwie, całym sektorze, branży, czy też w odniesieniu do danej gospodarki narodowej.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ˌkapʲitawɔxˈwɔ̃nːɔɕt͡ɕ, AS: kapʹitau̯oχu̯õ•ność

Wiktionary

Powiązane:

 przym. kapitałochłonny

Wiktionary


kapitałochłonny

pochłaniający kapitał


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) wymagający relatywnie dużej ilości kapitału lub innych środków trwałych dla osiągnięcia określonego efektu gospodarczego

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) - Przemysł tytoniowy jest zyskowny, ale także wyjątkowo kapitałochłonny.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌkapʲitawɔˈxwɔ̃nːɨ, AS: kapʹitau̯oχu̯õ•ny

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. kapitałochłonność ż.

Wiktionary


kapitałooszczędność

kapitałooszczędny


SJP.pl

Patrz:

kapitałooszczędny

kapitałowy

1. przymiotnik od: kapitał;
2. przymiotnik od: kapitała


SJP.pl


kapitel

wieńcząca część kolumny, filara lub pilastra; głowica


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) archit. ozdobne zwieńczenie kolumny lub pilastra;

Wiktionary

Kapitel (głowica) – najwyższa, wieńcząca część kolumny, filaru lub pilastra, będąca pośrednim członem konstrukcyjnym między podporą (np. trzonem kolumny) – od której jest szersza, co zapewnia bardziej stabilną konstrukcję całości – oraz elementami dźwiganymi (np. belkowaniem). Ze względu na swoje usytuowanie głowica pełni także funkcje dekoracyjne.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Na wystawie prezentowane są kapitele i inne elementy architektoniczne pochodzące z Faras.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: kaˈpʲitɛl, AS: kapʹitel

Wiktionary

Powiązane:

 czas. kapitelować ndk./dk.

 rzecz. kapitelowanie n.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) głowica

Wiktionary


kapitelować

dawniej: ozdabiać kolumny kapitelami


SJP.pl

czasownik przechodni dwuaspektowy

 (1.1) daw. wieńczyć kolumny kapitelami

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. kapitel mrz., kapitelowanie n.

Wiktionary


kapitol

1. wzgórze w Rzymie;
2. siedziba Kongresu Stanów Zjednoczonych, dwuizbowego parlamentu USA


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna

 (1.1) geogr. hist. wzgórze w Rzymie;

 (1.2) archit. hist. siedziba Kongresu Stanów Zjednoczonych;

Wiktionary

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Od początków Rzymu Kapitol był twierdzą i sanktuarium oraz symbolem miasta.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: kaˈpʲitɔl, AS: kapʹitol

Wiktionary

Powiązane:

 przym. kapitoliński

Wiktionary


kapitoliński

przymiotnik od: Kapitol (wzgórze w Rzymie)


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z Kapitolem, dotyczący Kapitolu, pochodzący z Kapitolu

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Mamy widokówkę z „Wilczycą kapitolińską”.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Kapitol m.

Wiktionary


kapitulacja

umowa poddania się nieprzyjacielowi bezwarunkowo lub pod pewnymi warunkami


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) zaprzestanie walki, poddanie się wrogowi

 (1.2) rezygnacja ze swoich zamiarów, przyznanie racji stronie przeciwnej

 (1.3) warunki poddania się

Wiktionary

Kapitulacja (z łac. capitulatio od capitulum "nagłówek" zdrobnienie od caput "głowa") – umowa poddania się przeciwnikowi pod pewnymi warunkami lub bezwarunkowo.

Kapitulacja może dotyczyć części lub całości sił zbrojnych. Kapitulacja wszystkich sił zbrojnych kończy działania wojenne, na przykład działania wojenne z III Rzeszą podczas II wojny światowej zostały zakończone na podstawie aktu bezwarunkowej kapitulacji, podpisanej 8 maja 1945 przez przedstawicieli naczelnego dowództwa niemieckiego.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Na znak kapitulacji wywiesili na wieży białą flagę.

 (1.2) Miał słabe argumenty, więc jego kapitulacja była nieuchronna.

 (1.3) Dowódca armii podpisał akt kapitulacji.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌkapʲituˈlat͡sʲja, AS: kapʹitulacʹi ̯a

Wiktionary

Powiązane:

 czas. kapitulować ndk.

 rzecz. kapitulowanie n., kapitulant mos.

 przym. kapitulacyjny, kapitulancki

Wiktionary


kapitulacyjny

związany z kapitulacją


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z kapitulacją, dotyczący kapitulacji, poddania się

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. kapitulowanie n., kapitulacja ż., skapitulowanie n., kapitulacja ż., kapitulanctwo n., kapitulant m., kapitulantka ż.

 czas. kapitulować ndk., skapitulować dk.

 przym. kapitulancki

Wiktionary


kapitulancki

związany z kapitulantem


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) taki jak kapitulant, osoba łatwo poddająca się, łatwo popadająca w rezygnację

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. kapitulant mos., kapitulacja ż., kapitulowanie n., skapitulowanie n.

 czas. kapitulować ndk., skapitulować dk.

 przym. kapitulacyjny

 przysł. kapitulancko

Wiktionary


kapitulant

1. osoba łatwo poddająca się, rezygnująca w obliczu trudności;
2. strona konfliktu, która poddała się nieprzyjacielowi


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) człowiek skłonny do kapitulowania, łatwo ustępujący przed trudnościami

 (1.2) wojsk. strona konfliktu, która poddaje się

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌkapʲiˈtulãnt, AS: kapʹitulãnt

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. kapitulanctwo n., kapitulacja ż., kapitulowanie n., skapitulowanie n.

 czas. kapitulować ndk., skapitulować dk.

 przym. kapitulancki, kapitulacyjny

Wiktionary

Synonimy:

 (1.2) przegrany

Wiktionary


kapitularz

1. pomieszczenie zakonne, w którym zbiera się kapituła zakonu;
2. zasady prawa kanonicznego dla danej diecezji, spisane rozdziałami


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) rel. archit. pomieszczenie klasztorne, służące zakonnikom za miejsce zebrań;

 (1.2) hist. praw. kodeks prawny z czasów Karola Wielkiego i jego następców

Wiktionary

  • kapitularz (architektura) – pomieszczenie klasztorne
  • kapitularz (zbiór praw) – zbiór praw
  • Kapitularz – fikcyjna planeta w uniwersum Diuny

Wikipedia

Powiązane:

 rzecz. kapituła ż.

Wiktionary


kapitularze

ustawy królewskie w państwie frankijskim z czasów Karolingów regulujące sprawy kościelne i świeckie


SJP.pl


kapitulny

1. dotyczący kapituły;
2. wikariusz kapitulny - duchowny wybrany przez kapitułę katedralną w celu czasowego zarządzania diecezją w wypadku śmierci ordynariusza


SJP.pl


kapitulować

1. poddać się, poddawać się, zaprzestać, zaprzestawać walki;
2. książkowo, przenośnie: zrezygnować, rezygnować z czegoś z powodu przeszkód


SJP.pl

czasownik nieprzechodni niedokonany (dk. skapitulować)

 (1.1) poddawać się wrogowi poprzez zaniechanie walk i ustalanie, a potem podpisanie warunków poddania się

 (1.2) odstępować od swoich planów z powodu trudności

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. kapitulacja ż., kapitulant mos., kapitulowanie

 czas. skapitulować dk.

 przym. kapitulacyjny, kapitulancki

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) poddawać się

 (1.2) poddawać się, rezygnować

Wiktionary


kapitulowanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|kapitulować.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. skapitulowanie n., kapitulacja ż., kapitulanctwo n., kapitulant m., kapitulantka ż.

 czas. kapitulować ndk., skapitulować dk.

 przym. kapitulacyjny, kapitulancki

Wiktionary


kapitulum

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) stpol. rozdział

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌkapʲiˈtulũm, AS: kapʹitulũm

Wiktionary


kapituła

1. kolegium honorowe nadające pewne ordery i odznaczenia;
2. w Kościele katolickim:
a) zespół kanoników przy katedrze lub kolegiacie;
b) posiedzenie tego zespołu kanoników;
c) miejsce posiedzenia zespołu kanoników;
d) rada przełożonych zakonnych i delegatów z prowincji lub całego zakonu;
e) zjazd tej rady


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) kośc. praw. organ kolegialny w Kościele katolickim złożony z duchownych;

 (1.2) praw. organ kolegialny stojący na straży honoru orderu;

Wiktionary

Kapituła – organ kolegialny w Kościele katolickim złożony z duchownych.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) W naszej prowincji zakonnej miała miejsce w zeszłym roku kapituła, podczas której wybrano prowincjała.

 (1.1) Na ostatniej kapitule domowej bracia ustalili harmonogram celebracji wielkopiątkowych.

 (1.2) Jedynym polskim orderem, który nie posiada swojej kapituły, jest Order Zasługi Rzeczypospolitej Polskiej.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. kapitularz m.

 przym. kapitulny

Wiktionary


kapizm

kierunek w polskim malarstwie okresu międzywojennego; koloryzm


SJP.pl

Kapizm (koloryzm) – kierunek malarstwa, który wykształcił się i zdominował polską sztukę w drugiej dekadzie dwudziestolecia międzywojennego. Nazwa utworzona od skrótu K.P. oznaczającego (pierwotnie żartobliwie) Komitet Paryski, będący stowarzyszeniem pomocy dla studentów wyjeżdżających na studia malarskie do Francji, zawiązanym w 1923 roku pod patronatem Józefa Pankiewicza na krakowskiej ASP.

Wikipedia


kapka

1. odrobina, trochę czegoś;
2. kropla spływająca z czegoś;
3. mała kapa, narzutka;
4. regionalnie: czepek z muślinu noszony przez kobiety;
5. kawałek skóry naszywany na nosek bucika;
6. skórzane zakończenie kija bilardowego


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) spadająca kropla

 (1.2) niewielka ilość czegoś, odrobinka

 (1.3) mała kapa, narzutka

 (1.4) muślinowy czepek noszony przez mężatki w niektórych regionach Polski

 (1.5) kawałek skóry na czubek bucika osobno przycięty i przyszyty

 (1.6) wykonana ze skóry końcówka kija bilardowego

Wiktionary

Kapka (też Kąpka, niem. Kapken See) – jezioro w Polsce, położone w województwie zachodniopomorskim, w powiecie drawskim, w gminie Złocieniec.

Akwen leży na Pojezierzu Drawskim, na południe od wsi Siecino. Na południowym brzegu jeziora pojedyncze zabudowanie osady Drzeńsko.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ˈkapka, AS: kapka

Wiktionary

Powiązane:

 (1.1)

 rzecz. kapanie, kapanina

 czas. kapać

 (1.2)

 rzecz. kapeczka, kapeńka

 (1.3)

 rzecz. kapa

Wiktionary


kapkan

pułapka używana na wilki, lisy lub kuny


SJP.pl

Wikipedia


kapkę

troszeczkę, kropelkę, ociupinkę, mało


SJP.pl


kapki

1. odrobina, trochę czegoś;
2. kropla spływająca z czegoś;
3. mała kapa, narzutka;
4. regionalnie: czepek z muślinu noszony przez kobiety;
5. kawałek skóry naszywany na nosek bucika;
6. skórzane zakończenie kija bilardowego


SJP.pl


kapkować

potocznie: podbijać piłkę nogą lub kolanem


SJP.pl

czasownik

 (1.1) gw-pl|Mazury. kpić, żartować

Wiktionary


kapkowski

nazwisko


SJP.pl


kaplan

nazwisko


SJP.pl

Osoby

  • Andreas Kaplan – profesor marketingu, rektor
  • David Kaplan – współczesny amerykański filozof i logik, najbardziej znany ze swych badań nad demonstratywami
  • Julio Kaplan – portorykański szachista pochodzenia argentyńskiego
  • Lewis Kaplan – francuski brydżysta
  • Louis „Kid” Kaplan – amerykański bokser zawodowy
  • Mordechaj Kaplan – filozof, główny twórca judaizmu rekonstrukcjonistycznego
  • Robert D. Kaplan – dziennikarz, korespondent zagraniczny, reporter wojenny, pisarz i analityk polityczny
  • Robert S. Kaplan – współtwórca koncepcji rachunku kosztów działań (ang. Activity-Based Costing)

Wikipedia


kaplerz

1. część zbroi osłaniająca szyję; naszyjnik;
2. okrycie zimowe szyte z kosztownych tkanin;
3. ryngraf noszony przez rycerzy na piersiach pod zbroją


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) daw. wojsk. malowany, ryty lub tłoczony na blasze wizerunek Matki Boskiej noszony na piersi pod ubraniem;

 (1.2) daw. wojsk. część zbroi chroniąca szyję i obojczyk

 (1.3) daw. odzież. kosztowne okrycie zimowe

Wiktionary

Kaplerz – prostokątne, czasem owalne obrazki (o wymiarach ok. 15 cm x 10 cm) malowane przeważnie na blasze miedzianej, a noszone w irchowych futerałach na piersiach pod ubraniem (najczęściej przez żołnierzy w 2 połowie XVII i pocz. XVIII w.).

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Goni w polu Turki i Tatary, • Oko w oko z poganem się zmierza, • — A że człek był staroświeckiej wiary, • Nigdy w bitwę nie szedł bez kaplerza.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. kaplerzyk mrz.

Wiktionary


kaplica

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) archit. rel. niewielki wolnostojący budynek służący celom religijnym;

 (1.2) archit. rel. wydzielona część budynku, służąca do odprawiania nabożeństw, często z umieszczonym ołtarzem

wykrzyknik

 (2.1) pot. koniec czegoś

Wiktionary

Kaplica (łac. cappa, zdrobniale capella; kapliczka) – niewielka chrześcijańska budowla sakralna, wolnostojąca lub połączona z większym obiektem architektonicznym; wydzielone pomieszczenie z ołtarzem lub boczna część kościoła tworząca odrębną całość, w której znajduje się ołtarz.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Idę się pomodlić do kaplicy.

 (1.2) Idę do kościoła pomodlić się w kaplicy.

 (2.1) No to kaplica, nie mamy już czym pojechać.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: kaˈplʲit͡sa, AS: kaplʹica

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Kaplica ż., Kaplicznik m., Kaplicówka ż.

:: zdrobn. kapliczka ż.

 przym. kaplicowy, kapliczny, kapliczkowy

Wiktionary


kaplicowy

przymiotnik od: kaplica


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) przym. od kaplica

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Informacja o budowie drogi krzyżowej zostanie odnotowana w kronice kaplicowej, której redakcją zajmuje się właśnie Zygmunt Michalski oraz Ewa Muller.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌkaplʲiˈt͡sɔvɨ, AS: kaplʹicovy

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. kaplica, kapliczka

 przym. kapliczkowy, kapliczny

 wykrz. kaplica

Wiktionary


kapliczka

mały domek z figurą świętego lub obrazem wewnątrz, stawiany przy drogach lub zawieszany na drzewach


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) zdrobn. od kaplica

 (1.2) mała kaplica

 (1.3) archit. rel. niewielka, kultowa budowla wotywna w formie słupa, domku, krzyża lub skrzynki;

Wiktionary

Kapliczka – niewielka budowla kultowa, wznoszona przy drogach lub rozdrożach w celach wotywnych, dziękczynnych, obrzędowych itp., w najprostszej formie drewniana skrzynka z obrazem lub rzeźbą – w wersji chrześcijańskiej świątkiem Jezusa, Matki Bożej lub świętego, w wersji rodzimowierczej bóstwa lub przodków – zawieszona na drzewie lub słupie. W formie rozbudowanej niewielka forma architektoniczna drewniana lub murowana, czasami mała kaplica.

Wikipedia

Przykłady

 (1.2) Zanosiła bukiety kwiatów do kapliczki, którą jej dziadek wybudował w środku wsi.

 (1.3) Do pnia dębu ktoś przybił drewnianą kapliczkę z figurką Chrystusa frasobliwego.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: kaˈplʲit͡ʃka, AS: kaplʹička

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. kaplica ż.

 przym. kaplicowy, kapliczkowy, kapliczny

 wykrz. kaplica

Wiktionary


kapliczkowy

przymiotnik od: kapliczka


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) przym. od kapliczka

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌkaplʲit͡ʃˈkɔvɨ, AS: kaplʹičkovy

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. kaplica, kapliczka

 przym. kaplicowy, kapliczny

 wykrz. kaplica

Wiktionary


kapliczny

przymiotnik od: kaplica


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) przym. od kaplica

Wiktionary

Wymowa:

IPA: kaˈplʲit͡ʃnɨ, AS: kaplʹičny

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. kaplica, kapliczka

 przym. kaplicowy, kapliczkowy

 wykrz. kaplica

Wiktionary


kaplin

półwyrób filcowy w kształcie stożka, z którego formuje się kapelusz


SJP.pl

2 miejscowości w Polsce:

  • Kaplin – wieś w woj. mazowieckim, w pow. grójeckim, w gminie Mogielnica
  • Kaplin – osada w woj. wielkopolskim, w pow. międzychodzkim, w gminie Międzychód

Wikipedia


kapnąć

1. wylać niewielką ilość cieczy, kroplę;
2. o niewielkiej ilości cieczy, kropli: spaść, wylać się;
3. o drobnych pieniądzach: stać się czyjąś własnością;
4. potocznie: kapnąć się - zorientować się; pokapować się, skapnąć się


SJP.pl


kapnik

wysunięty brzeg dachu; okap


SJP.pl

Kapnik – płaski, jednospadowy daszek ułożony na szczycie lub miejscu załamania przypory. Uskok przykrywa się dachówką lub płytami kamiennymi w celu ułatwienia spływu wody deszczowej. Określenie używane także dla obdaszka.

Wikipedia


kapnograf

urządzenie mierzące stężenie dwutlenku węgla w wydychanym powietrzu


SJP.pl


kapo

więzień pełniący funkcję dozorcy innych więźniów w obozach koncentracyjnych III Rzeszy


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) hist. więzień pełniący funkcję dozorcy w nazistowskich obozach koncentracyjnych;

rzeczownik, rodzaj żeński

 (2.1) hist. kobieta, będąca kapo (1.1)

forma rzeczownika.

 (3.1) W. lp. od: kapa

Wiktionary

  • Kapo – funkcja pełniona przez więźniów w niemieckich obozach koncentracyjnych
  • KAPO lub KaPo – akronim estońskiej Policji Bezpieczeństwa, (est.) Kaitsepolitsei
  • KaPo – akronim policji kantonowej w Szwajcarii
  • KAPO – akronim Kazańskie Zjednoczenie Przemysłu Lotniczego, (ros.) Казанское авиационное производственное объединение
  • Kapò – włoski film o holokauście z 1960, w reżyserii Gilla Pontecorva
  • Kapo! – album muzyczny Death in June nagrany w kooperacji z Richardem Leviathanem
  • Hysni Kapo – albański polityk
  • Olivier Kapo – francuski piłkarz
  • Vito Kapo – albańska polityk

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) W Sachsenhausen zostałem po raz pierwszy pobity przez kapo, który był Francuzem.

 (1.1) Poganiani przez esesmanów z psami i gorliwie pomagających im kapów, głodni i wycieńczeni ustawali w marszu odbywającym się przy 20-stopniowym mrozie.

 (2.1) Stanęły w półkolu i patrzyły szyderczo. Pod tymi spojrzeniami o mało nie spalił się ze wstydu, ale kapo polewała go wodą tak skutecznie, że cały trząsł się z zimna.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈkapɔ, AS: kapo

Wiktionary


kapoca

rodzaj kaptura mocowanego do kołnierza płaszcza, kurtki


SJP.pl


kapocik

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) zdrobn. od kapot

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. kapot m.

Wiktionary


kapocina

licha kapota, stary, zniszczony płaszcz


SJP.pl


kapodaster

listewka drewniana, którą zaciska się na strunach instrumentu w celu mechanicznego podwyższenia stroju


SJP.pl

Wikipedia


kapodziób

gatunek dużego ptaka z rodziny kaczkowatych


SJP.pl

Kapodziób (Cereopsis novaehollandiae) – gatunek dużego ptaka z rodziny kaczkowatych (Anatidae), zamieszkujący południową Australię, Tasmanię oraz wyspy położone u południowych wybrzeży Australii oraz w Cieśninie Bassa.

Wikipedia


kapoeira

[czytaj: kapuejra lub kapoejra] sztuka walki stworzona przez brazylijskich niewolników na przełomie XVIII i XIX wieku, łącząca elementy tańca i walki; capoeira


SJP.pl


kapok

kamizelka chroniąca przed utonięciem


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) pot. kamizelka ratunkowa

 (1.2) techn. rodzaj lekkiego i nienasiąkliwego włókna z puchu nasiennego „drzewa kapokowego” – puchowca pięciopręcikowego;

Wiktionary

  • kapok – popularne określenie kamizelki ratunkowej
  • Kapok – włókno odznaczające się zdolnością utrzymywania na wodzie dość dużego ciężaru
  • Kapok – miasto w Brunei, w dystrykcie Brunei-Muara

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Dzieci powkładały kapoki i prom odbił od brzegu.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈkapɔk, AS: kapok

Wiktionary

Powiązane:

 przym. kapokowy

Wiktionary


kapokowy

przymiotnik od: kapok


SJP.pl


kaponiera

budowla fortyfikacyjna wykorzystywana do prowadzenia ostrzału skrzydłowego


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) hist. archit. wojsk. skazamatowany obiekt obronny na stoku umocnienia

Wiktionary

Kaponiera – przykryta budowla fortyfikacyjna o różnej konstrukcji, wykorzystywana do prowadzenia ostrzału skrzydłowego lub skośnego, służąca na ogół do obrony fosy, stosowana w fortyfikacji nowożytnej.

Zasadniczym przeznaczeniem kaponier jest obrona fosy, aczkolwiek wykorzystywano je także do ostrzału zapola (w austriackiej szkole fortyfikacyjnej) lub przedpola (w nowopruskiej). Typowa kaponiera jest niską, skazamatowaną budowlą, wtopioną w stok lub przeciwstok fosy. Jej wysokość nie przekracza wysokości wału, przy którym jest umieszczona. Wyposażona jest w stanowiska bojowe, przeznaczone do prowadzenia ognia w jednym lub dwóch kierunkach. Czasem kaponierą nazywa się ogólniej zakrytą budowlę fortyfikacyjną służącą do prowadzenia ognia flankującego.

Wikipedia

Synonimy:

 (1.1) kojec

Wiktionary


kapot

osłona silnika płatowca


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) maska silnika, osłona chroniąca górną część silnika w samochodzie albo samolocie przed kurzem i opadami atmosferycznymi

 (1.2) pokrowiec zabezpieczający silnik przed zbyt mocnym ochłodzeniem

Wiktionary

Przykłady

składnia.

kolokacje.

synonimy.

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

 rzecz. kapocik mrz.

frazeologia.

etymologia.

uwagi.

tłumaczenia.

źródła.

== kapot (język baskijski.) ==

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik

 (1.1) kapot, maska

odmiana.

przykłady.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈkapɔt, AS: kapot

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. kapocik mrz.

Wiktionary

Synonimy:

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

 rzecz. kapocik mrz.

frazeologia.

etymologia.

uwagi.

tłumaczenia.

źródła.

== kapot (język baskijski.) ==

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik

 (1.1) kapot, maska

odmiana.

przykłady.

składnia.

kolokacje.

synonimy.

Wiktionary


kapota

potocznie:
1. liche lub podniszczone wierzchnie okrycie;
2. fiasko, niepowodzenie; klapa;
3. beznadziejna sytuacja; padaka


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) daw. długie okrycie męskie, kształtem przypominające surdut

 (1.2) pot. wierzchnie okrycie, zwłaszcza niewyszukane lub podniszczone

 (1.3) daw. pot. niepowodzenie, fiasko, klapa

 (1.4) karc. zabranie wszystkich lew w grze w pikietę (rumel)

Wiktionary

Wymowa:

IPA: kaˈpɔta, AS: kapota

Wiktionary

Synonimy:

 (1.2) okryjbieda

Wiktionary


kapotaż

1. o samolocie: przewrócenie się na grzbiet przez przód kadłuba w czasie startu lub lądowania;
2. o samochodzie: przewrócenie się kołami do góry


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) lotn. wywrócenie się samolotu podwoziem do góry (przez przednią część kadłuba) podczas startu lub lądowania;

Wiktionary

Kapotaż (z fr. capotage) – wypadek lotniczy, polegający na przewróceniu się samolotu przez nos na plecy (kołami podwozia do góry). Dochodzi do niego, gdy koła podwozia w układzie klasycznym zostaną nagle zahamowane podczas lądowania lub startu (wyjątkowo przy kołowaniu) np. o przeszkodę w postaci rowu lub podobnej przeszkody ziemnej. Kadłub samolotu poruszając się siłą bezwładności dokonuje obrotu wokół osi poprzecznej maszyny. Przed laty najczęściej występował podczas awaryjnego lądowania w terenie przygodnym. Obecnie, przy dominujących podwoziach z kołem przednim, jest rzadkim wypadkiem.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: kaˈpɔtaʃ, AS: kapotaš

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) dachowanie

Wiktionary


kapotażować

kapotować;
1. o samolocie: przewracać się na grzbiet przez przód kadłuba w czasie startu lub lądowania;
2. o samochodzie: przewracać się na dach podczas jazdy; dachować


SJP.pl


kapotka

1. zdrobnienie od: kapota (wierzchnie okrycie);
2. dawniej: rodzaj damskiego kapelusza wiązanego pod brodą


SJP.pl

Budka, kapotka – odmiana damskiego kapelusza używanego od XVIII wieku do lat 60. XX wieku.

W XVIII stuleciu był to rodzaj kapelusza noszonego podczas jazdy otwartym powozem konnym. Podczas podróży stwarzał pewne poczucie prywatności, osłaniał przed wiatrem, a także chronił przed środowiskowo niestosowną (kojarzoną ze wsią) opalenizną.

Wikipedia


kapotować

kapotażować;
1. o samolocie: przewracać, przewrócić się na grzbiet przez przód kadłuba w czasie startu lub lądowania;
2. o samochodzie: przewracać, przewrócić się na dach podczas jazdy; dachować


SJP.pl

czasownik

 (1.1) ulec kapotażowi

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Po kilku minutach Liberator kapotując, czyli przewracając się przez nos, zatonął.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌkapɔˈtɔvat͡ɕ, AS: kapotovać

Wiktionary


kapotowy

kapota (wierzchnie okrycie)


SJP.pl


kapować

potocznie:
1. rozumieć coś, orientować się w czymś; czaić, jarzyć, kumać, łapać;
2. donosić na kogoś; kablować, podkablowywać, denuncjować;
3. patrzeć długo i uważnie


SJP.pl

czasownik

 (1.1) rozumieć, domyślać się

 (1.2) donosić

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Już kapuję, myślałam, że to bardziej skomplikowane.

 (1.2) Mój kolega kapował szefowi, że zbijam bąki w pracy i oberwałem po premii.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: kaˈpɔvat͡ɕ, AS: kapovać

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. kapowanie n., kapuś, kapownik

 wykrz. kapewu

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) jarzyć, łapać, kminić, czaić, kumać

Wiktionary


kapowanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|kapować.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌkapɔˈvãɲɛ, AS: kapovãńe

Wiktionary

Powiązane:

 czas. kapować

Wiktionary


kapówka

1. rodzaj maszyny do szycia; renderówka, renderka;
2. pilarka do cięcia elementów drewnianych pod kątem; pilarka ukosowa, ukośnica


SJP.pl


kapownictwo

potocznie: to, czym zajmuje się kapuś, składanie donosów; donosicielstwo, kapusiostwo, szpiegostwo, szpiclostwo


SJP.pl


kapownik

potocznie:
1. notatnik z adresami, numerami telefonów;
2. donosiciel, informator; kablownik, kabel, kablarz, kapuś


SJP.pl


kappa

1. jedna z liter alfabetu greckiego;
2. japoński złośliwy demon wodny;
3. produkt marki Kappa;
4. samochód typu Lancia Kappa


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) nazwa dziesiątej litery alfabetu greckiego, κ;

 (1.2) mit. japoński złośliwy demon wodny;

wykrzyknik

 (2.1) slang. …wyrażający sarkazm, ironię

Wiktionary

  • Kappa – wieś w stanie Illinois, w hrabstwie Woodford
  • kappa – litera alfabetu greckiego
  • kappa – rodzaj krzywej płaskiej
  • Kappa – demon z mitologii japońskiej
  • Kappa – oznaczenie fizyczne
  • Kappa – kosmiczna jednostka czasu w filozofii wschodniej
  • Kappa – włoski producent odzieży
  • kappa – inna nazwa współczynnika w termodynamice
  • Lancia Kappa – samochód osobowy

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ˈkapːa, AS: ka•pa

Wiktionary


kapr.

skrót, rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) = wojsk. kapral

Wiktionary


kapral

najniższy stopień podoficerski w wojskach lądowych; także wojskowy mający ten stopień


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) wojsk. najniższy stopień wojskowy w korpusie podoficerskim;

Wiktionary

Kapral (od wł. caporaledowódca) – w Wojsku Polskim pierwszy stopień wojskowy w korpusie podoficerów młodszych. Niższym stopniem jest starszy szeregowy specjalista (od 2022), a wyższym starszy kapral. W skali stopni wojskowych armii NATO odpowiada randze: OR-02.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Kapral pojawił się w średniowiecznej Europie Zachodniej jako dowódca samodzielnego oddziału wojsk najemnych.

 (1.1) Zameldowałeś kapralowi o wykonaniu rozkazu?

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈkapral, AS: kapral

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. kapralstwo n.

 przym. kapralski

 skr. kpr.

Wiktionary


kapralina

ekspresywnie: kapral


SJP.pl


kapralka

kapral


SJP.pl

Patrz:

kapral

kapralostwo

przestarzałe: kapral z żoną


SJP.pl


kapralski

przymiotnik relacyjny

 (1.1) wojsk. związany z osobą lub stopniem kaprala, dotyczący kaprala

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. kapral mos.

Wiktionary


kapralstwo

1. stopień, ranga, stanowisko kaprala;
2. przenośnie: brak dobrego wychowania, pomiatanie ludźmi; grubiaństwo


SJP.pl

Kapralstwo – najmniejsza jednostka organizacyjna w szesnastowiecznym (i później) wojsku, składająca się z kilku lub więcej (zwykle od 18 lub 24 do 42) żołnierzy. Kapralstwo nie było jednak na polu walki jednostką taktyczną, tylko gospodarczą i szkoleniową, zarządzaną przez podoficera – kaprala. Kapral odpowiedzialny był za wyszkolenie podlegających mu żołnierzy (swoje zadania realizował przy pomocy oddanych mu do pomocy gefrajtrów, czyli doświadczonych żołnierzy-weteranów), a także za ich podstawowe wyposażenie oraz zaopatrzenie i wyżywienie.

Wikipedia


kaprawieć

o oczach: stawać się kaprawymi


SJP.pl


kaprawość

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) cecha tego, co kaprawe; cecha tych, którzy są kaprawi

Wiktionary

Powiązane:

 przym. kaprawy

Wiktionary


kaprawy

1. łzawiący, ropiejący, zaczerwieniony;
2. potocznie: kiepski, lichy, pośledni


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) o oczach: ropiejący, zaczerwieniony, łzawiący

 (1.2) o osobie: mający kaprawe (1.1) oczy

Wiktionary

Wymowa:

IPA: kaˈpravɨ, AS: kapravy

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. kaprawość ż.

Wiktionary


kaprea

dawna nazwa Capri


SJP.pl


kapriola

jedna z figur, jakie wykonywano m.in. w galiardzie, polegająca na uderzaniu o siebie w powietrzu nóg tańczącego podczas skoku


SJP.pl

Kapriola - figura ujeżdżeniowa, polegająca na wyskoku, a następnie wyrzuceniu w powietrzu tylnych nóg konia.

Może być przejściem z lewady, po dodaniu do niej wykopu z zadu. Obok ballotady, kurpady, kurbetty, lewady i pesady zaliczana do szkoły nad ziemią i uznawana za najtrudniejszy ze skoków. W kaprioli koń najpierw wspina się, bardzo nisko zginając tylne nogi, a następnie wyskakuje w powietrze, a kiedy jego grzbiet jest w poziomie, tylne nogi są wyrzucane do tyłu. Po kopnięciu koń powinien wylądować równocześnie na wszystkie cztery nogi.

Wikipedia


kaprolaktam

Kaprolaktam – organiczny związek chemiczny, laktam kwasu ε-aminokapronowego. Łatwo ulega polimeryzacji, jest monomerem stosowanym do otrzymywania poliamidów.

Wikipedia


kapron

syntetyczne włókno poliamidowe wyrabiane z kaprolaktamu


SJP.pl

Polikaprolaktam, poliamid-6, PA-6 – organiczny związek chemiczny z grupy poliamidów.

Wikipedia


kapronowy

przymiotnik od: kapron


SJP.pl


kaprony

pończochy z kapronu, włókna syntetycznego podobnego do nylonu


SJP.pl


kapryfolium

bylina pnąca z rodziny przewiertniowatych; caprifolium, przewiercień


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) ogrod. nazwa zwyczajowa wiciokrzewu przewiercienia

Wiktionary

Wiciokrzew przewiercień (Lonicera caprifolium), zwyczajowo nazywany czasami kapryfolium – gatunek rośliny należący do rodziny przewiertniowatych. Pochodzi z Europy, ale rozprzestrzeniony został również w innych rejonach świata. Sprowadzony został do Polski w XVIII–XIX w. jako roślina ozdobna. Czasami dziczeje. Występuje miejscowo w dolinach Wisły i Odry. Status gatunku we florze Polski: kenofit.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Kapryfolium to roślina pnąca o białych, żółtych lub różowych kwiatach.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌkaprɨˈfɔlʲjũm, AS: kapryfolʹi ̯ũm

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) wiciokrzew przewiercień, caprifolium

Wiktionary


kaprys

1. chwilowa zachcianka, dziwactwo; humor, fanaberia;
2. nieprzewidywalna zmiana; zmienność;
3. instrumentalny utwór w stylu wolnym; capriccio;
4. przedstawienie artystyczne w formie grafiki, rysunku itp. odbiegające od przyjętych, stosowanych form, ujmujące jakiś temat w sposób nietypowy, karykaturalny; capriccio


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) chwilowa zachcianka, dziwactwo

 (1.2) nagła, niespodziewana zmiana jakiegoś zjawiska

 (1.3) muz. w XVI-XVII w.: instrumentalny utwór muzyczny oparty na swobodnej improwizacji;

Wiktionary

Kaprys (wł. capriccio „zachcianka, wybryk, kaprys”) – forma muzyczna.

  • W muzyce renesansu, żywa improwizowana kompozycja instrumentalna oparta na zasadzie kontrapunktu, będąca jednym ze źródeł fugi. Do rozwoju tej formy przyczynili się Girolamo Frescobaldi, Johann Jakob Froberger, Georg Friedrich Händel i Jan Sebastian Bach. Oprócz capriccia polifonicznego, wykształciło się również capriccio o charakterze swobodnym, zbliżone do fantazji, często o charakterze programowym. Inne nazwy używane zamiennie to: toccata, ricercar lub canzona.
  • W muzyce romantycznej powstały dwie odmiany kaprysów:
  1. zbliżone do etiudy, o charakterze popisowym (np. kaprysy na skrzypce solo Niccolò Paganiniego, Etiudy-kaprysy Henryka Wieniawskiego).
  2. miniatury zaliczane do liryki instrumentalnej (np. Capriccia Johannesa Brahmsa).

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Gorszym ustrojem od rządów tyrana jest taki, w którym kaprys władcy jest prawem.

 (1.2) Tego lata rolnicy byli zupełnie bezradni wobec kaprysów pogody.

 (1.3) Kaprysy tego twórcy nie mają równych sobie!

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈkaprɨs, AS: kaprys

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. kapryśnik m., kapryśnica ż., kapryśność ż., kapryszenie n.

:: zdrobn. kaprysik m.

 czas. kaprysić ndk.

 przym. kapryśny

 przysł. kapryśnie

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) fanaberia, fantazja, zachcianka, ochota, upodobanie, widzimisię

Wiktionary


kaprysić

być w złym humorze bez widocznego powodu; grymasić


SJP.pl

czasownik

 (1.1) być z czegoś niezadowolonym bez określonego powodu; mieć kaprysy

Wiktionary

Wymowa:

IPA: kaˈprɨɕit͡ɕ, AS: kapryśić

Wiktionary

Powiązane:

 przym. kapryśny

 rzecz. kaprys m., kapryszenie n.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) rozczulać się nad sobą, narzekać, wybrzydzać

Wiktionary


kaprysik

zdrobnienie od: kaprys


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) zdrobn. od kaprys

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) To nie kaprys, lecz tylko mały kaprysik.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. kaprys m.

Wiktionary


kapryśnie

przysłówek

 (1.1) w sposób kapryśny

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. kaprys mrz.

Wiktionary


kapryśniej

stopień wyższy od przysłówka: kapryśnie


SJP.pl


kapryśniejszy

stopień wyższy od przymiotnika: kapryśny


SJP.pl


kapryśnik

osoba, która często grymasi, kaprysi, wybredza; grymaśnik, wybredniś, wybrzydzacz


SJP.pl


kapryśny

1. o zmiennym usposobieniu lub skłonny do kaprysów; grymaśny, wybredny;
2. zmienny, nieprzewidywalny


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) miewający kaprysy, łatwo ulegający kaprysom; taki, który jest zmienny, niestały, działający pod wpływem kaprysu

Wiktionary

Wymowa:

IPA: kaˈprɨɕnɨ, AS: kapryśny

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. kapryszenie n., kaprys, kapryśność

 czas. kaprysić

 ims. rozkapryszony

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) grymaśny

Wiktionary


kaprysy

1. chwilowa zachcianka, dziwactwo; humor, fanaberia;
2. nieprzewidywalna zmiana; zmienność;
3. instrumentalny utwór w stylu wolnym; capriccio;
4. przedstawienie artystyczne w formie grafiki, rysunku itp. odbiegające od przyjętych, stosowanych form, ujmujące jakiś temat w sposób nietypowy, karykaturalny; capriccio


SJP.pl

Kaprysy – cykl 80 grafik wykonanych w technice miedziorytu przez hiszpańskiego artystę Francisca Goyę w latach 1797-1798. Grafiki są satyrą na społeczeństwo hiszpańskie z końca XVIII wieku, odnoszą się zwłaszcza do szlachty i kleru.

Grafiki zostały wykonane techniką mieszaną, Goya stosował akwafortę z akwatintą, a poprawki nanosił suchą igłą. Była to nowa technika, z którą Goya eksperymentował. Jednocześnie wykonanie wielu odbitek pozwalało artyście dotrzeć do szerszej publiczności.

Wikipedia


kapryszenie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) okazywanie niezadowolenia bez istotnego powodu

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌkaprɨˈʃɛ̃ɲɛ, AS: kapryšńe

Wiktionary

Powiązane:

 czas. kaprysić ndk.

 rzecz. kaprys m.

 przym. kapryśny

Wiktionary


kaps.

skrót

 (1.1) = farm. kapsułka

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Jednak do tej pory jest on podawany w postaci dużych kapsułek po 500 mg w dawce 18 kaps. dziennie przez 2–3 miesiące.

Wiktionary


kapsa

przestarzale o kabzie


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) gw-pl|Śląsk Cieszyński. kraw. kieszeń

Wiktionary

Osoby noszące nazwisko Kapsa:

  • Zygmunt Kapsa (ur. 25 września 1889) – podpułkownik Wojska Polskiego
  • Jarosław Kapsa (ur. 1958) – polski polityk
  • Paweł Kapsa (ur. 1982) – polski piłkarz
  • Przemysław Kapsa (ur. 1965) – polski aktor
  • Bracia Bartosz Kapsa i Jakub Kapsa – polscy muzycy (Something Like Elvis, Contemporary Noise Quintet)

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Wyjni rynkym z kapsy!

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) gw-pl|Górny Śląsk|kabza.

Wiktionary


kapsaicyna

roślinny alkaloid występujący w papryce, powodujący uczucie pieczenia i ostrości w jamie ustnej


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) biochem. organiczny związek chemiczny odpowiedzialny za ostry, piekący smak papryki chili;

Wiktionary

Kapsaicyna – organiczny związek chemiczny odpowiedzialny za ostry, piekący smak papryki chili. Pomimo że nie jest typowym alkaloidem, zazwyczaj przypisywany jest do tej grupy związków. Działa na receptory bólu (nocyceptory), powodując uczucie pieczenia i ostrości w jamie ustnej.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Ostre papryki, na przykład jalapeño i habanero, zawierają wysoki poziom enzymu zwanego kapsaicyną, będącego naturalnym antyoksydantem.

 (1.1) Kapsaicyna, alkaloid papryczek chili, zapobiega powstaniu i postępom uszkodzenia wątroby.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) symbol. E160c

Wiktionary


kapsalon

holenderskie danie fastfoodowe - zapiekane frytki z mięsem podane z warstwą sałatki


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) kulin. frytki przykryte szoarmą, zapiekane z serem żółtym i przykryte warstwą sałatki

Wiktionary

Kapsalon – holenderskie danie typu fast food, na które składają się frytki przykryte szoarmą i warstwą sera gouda, zapiekane do momentu roztopienia sera, a następnie pokryte warstwą sałatki. Najczęściej podawane z sosem czosnkowym lub innym ostrym sosem. Zamiast szoarmy do przyrządzenia potrawy wykorzystuje się także m.in. kebab, gyros lub falafel.

Wikipedia


kapsantyna

naturalny, ciemnoczerwony barwnik otrzymywany z papryki


SJP.pl


kapsel

przykrywka metalowa używana zamiast korka, np. do zatykania butelek; kapsla (dawniej), kabzla (dawniej), kabzel (dawniej)


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) metalowa przykrywka obciskana na końcu szklanej butelki;

 (1.2) metalowa przykrywka stanowiąca element zamknięcia butelki wina musującego

 (1.3) hist. rodzaj spłonki, zob. kapiszon.

forma rzeczownika|rodzaj=żeński.

 (2.1) D. lm. od: kapsla

Wiktionary

Kapsel (nazywany inaczej zamknięciem koronowym) – najpopularniejsze, obok zakrętki, hermetyczne zamknięcie szklanej butelki, zapewniające szczelność, a tym samym trwałość płynu. Twórcą kapsla był w 1892 pochodzący z Irlandii Amerykanin William Painter, który swój wynalazek nazwał Crown Cork. W Polsce zaczęto go stosować na początku lat 60.

Kapslem nazywana jest także metalowa przykrywka stanowiąca element zamknięcia butelki wina musującego.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Kiedy byłem młodszy, namiętnie zbierałem kapsle.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈkapsɛl, AS: kapsel

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. kapslownica ż., kapslownik m., odkapslowanie n., kapslowanie n., zakapslowanie n.

:: zdrobn. kapselek m.

 czas. odkapslować dk., kapslować ndk., zakapslować dk.

 przym. kapslowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) kapsla, zamknięcie koronowe

 (1.3) kapiszon

Wiktionary


kapselek

zdrobnienie od: kapsel


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) zdrobn. od kapsel

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. kapsel m., kapslownica ż., kapslownik m., odkapslowanie n., kapslowanie n., zakapslowanie n.

 czas. odkapslować dk., kapslować ndk., zakapslować dk.

 przym. kapslowy, kapselkowy

Wiktionary


kapselkowy

przymiotnik od: kapselek


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z kapselkiem, dotyczący kapselka

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. kapselek m.

Wiktionary


kapski

przymiotnik od: Capsa (miasto starożytne)


SJP.pl


kapsla

1. dawniej: kapsel; kabzel (dawniej), kabzla (dawniej);
2. spłonka w strzelbach;
3. ogniotrwała skrzynka do wypalania porcelany


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) techn. ogniotrwała skrzynka, w której umieszcza się wyroby porcelanowe lub fajansowe podczas wypalania w celu ich ochrony przed zanieczyszczeniem

 (1.2) daw. kapsel

 (1.3) hist. kapiszon: mosiężna spłonka w broni palnej w kształcie miseczki

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈkapsla, AS: kapsla

Wiktionary


kapslarz

robotnik zajmujący się nakładaniem kapsli


SJP.pl


kapslować

nakładać kapsle na butelki


SJP.pl


kapslowe

kapsel, kapsla


SJP.pl

Patrz:

kapsel, kapsla

kapslownia

dział fabryki, w którym nakłada się kapsle


SJP.pl


kapslownica

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) techn. maszyna do nakładania kapsli na butelki

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) W garażu znajdowała się kompletna linia produkcyjna do rozlewania alkoholu. Pogranicznicy znaleźli oprócz tego jeszcze kilkaset pustych butelek, etykiety z napisem „spirytus rektyfikowany” oraz różnego rodzaju markowych wódek, kapslownicę, nakrętki oraz barwniki i substancje smakowe.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. kapsel m., kapselek mrz.

Wiktionary


kapslowy

kapsel, kapsla


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z kapslem, dotyczący kapsla

Wiktionary

Patrz:

kapsel, kapsla

Powiązane:

 rzecz. kapsel m., kapselek mrz.

Wiktionary


kapsomer

pojedyncza jednostka białkowa budująca kapsyd (białkowy płaszcz wirusa)


SJP.pl

Kapsomer – podjednostka kapsydu wirusa, stanowiącego białkowy płaszcz chroniący materiał genetyczny wirusa.

Kapsomery zbudowane są z białkowych podjednostek nazywanych protomerami. Specyficzne ułożenie kapsomerów tworzących kapsyd determinuje kształt wirionu.

Wikipedia


kapstad

dawniej: Kapsztad (miasto w RPA)


SJP.pl


kapsuła

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) duży, zamknięty pojemnik

 (1.2) szczelnie zamykana część statku, umożliwiająca przeżycie w izolowanych warunkach

Wiktionary

Wymowa:

IPA: kapˈsuwa, AS: kapsuu̯a

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. kapsułka ż.

 przym. kapsułkowy

Wiktionary


kapsułka

1. opakowanie leku wykonane z żelatyny;
2. porcja leku w takim opakowaniu


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) zdrobn. od: kapsuła

 (1.2) mała kapsuła, opakowanie

 (1.3) farm. zbiorniczek, małe opakowanie leku wykonane z żelatyny;

Wiktionary

Kapsułka (łac. capsula, -ae) – stała postać leku, przeznaczona do stosowania doustnego (z możliwością uwalniania substancji leczniczej w różnych odcinkach przewodu pokarmowego) lub rzadziej dopochwowego i doodbytniczego. Może też służyć jako opakowanie dawki leku przeznaczonego do rozpuszczania, rozpylania lub wcierania.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: kapˈsuwka, AS: kapsuu̯ka

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. kapsuła ż.

 przym. kapsułkowy, kapsułowy

Wiktionary


kapsułkowy

przymiotnik od: kapsułka


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z kapsułką, dotyczący kapsułki

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. kapsuła ż., kapsułka ż.

Wiktionary


kapsułowy

kapsuła


SJP.pl

Patrz:

kapsuła

kapsyd

płaszcz białkowy z kwasem nukleinowym, element składowy cząstki wirusowej


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) biol. białkowa osłonka genomu wirusa;

Wiktionary

Kapsyd – element składowy wirionu będący płaszczem białkowym, wewnątrz którego zawarty jest kwas nukleinowy. Kapsyd z zawartym w nim materiałem genetycznym tworzy nukleokapsyd. Kapsyd uformowany jest z określonej liczby podjednostek białkowych zwanych kapsomerami. Stanowi ochronę cząsteczki DNA lub RNA wirionu przed czynnikami zewnętrznymi.

Wikipedia


kapsydowy

kapsyd


SJP.pl

Patrz:

kapsyd

kapszagajski

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z Kapszagajem, dotyczący Kapszagaju

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Kapszagaj mrz.

Wiktionary


kapsztad

miasto w RPA


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna

 (1.1) geogr. adm. miasto w Republice Południowej Afryki;

Wiktionary

Kapsztad (afr. Kaapstad, wym. [ˈkɑːpstat]; xhosa iKapa; ang. Cape Town, wym. [ˈkeɪp taʊn]) – najstarsze i jedno z największych pod względem liczby mieszkańców miasto w Południowej Afryce, legislacyjna stolica tego kraju oraz Prowincji Przylądkowej Zachodniej. Liczy ok. 4 mln mieszkańców, z czego ok. 45% stanowią Koloredzi, 17% stanowi ludność biała, a 35% to czarni Afrykanie i Azjaci (Hindusi, Chińczycy).

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Kapsztad jest stolicą legislacyjną Republiki Południowej Afryki.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈkapʃtat, AS: kapštat

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. kapsztadczyk mos., kapsztadka ż.

 przym. kapsztadzki

Wiktionary


kapsztadczyk

mieszkaniec Kapsztadu


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) mieszkaniec Kapsztadu; osoba z tego miasta

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) To ci się nie spodoba, ale muszę powiedzieć, że kapsztadczycy nie mieszkają w Afryce. Wiem o tym. Co roku jestem w Kapsztadzie i mam wrażenie, że odwiedzam Europę.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Kapsztad mrz.

:: fż. kapsztadka ż.

 przym. kapsztadzki

Wiktionary


kapsztadka

mieszkanka Kapsztadu


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) mieszkanka Kapsztadu; kobieta z tego miasta

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Kapsztad mrz.

:: fm. kapsztadczyk mos.

 przym. kapsztadzki

Wiktionary


kapsztadzki

przymiotnik od: Kapsztad


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z Kapsztadem, dotyczący Kapsztadu

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Kapsztad mrz., kapsztadczyk mos., kapsztadka ż.

Wiktionary


kaptan

środek grzybobójczy


SJP.pl

Kaptan – organiczny związek chemiczny, pochodna ftalimidu. Wykorzystywany do ochrony roślin przed grzybami (fungicyd).

Wikipedia


kaptaż

zdobycie górnego odcinka rzeki słabo erodującej przez rzekę aktywniejszą


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) geol. przechwycenie wód jednej rzeki przez drugą

Wiktionary

Kaptaż (od łac. captūra, 'łapanie, przeciąganie'), także przeciągnięcie rzeki – termin w geomorfologii i hydrologii opisujący zjawisko przechwycenia wód jednej rzeki przez drugą, będące częścią tzw. walki o dział wodny.

Wikipedia


kapton

rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy

 (1.1) chem. techn. folia poliimidowa dielektryczna, wytrzymała mechanicznie i termicznie o charakterystycznej żółtej barwie, stosowana m.in. w elektronice i technologiach kosmicznych;

Wiktionary

Wikipedia

Powiązane:

 przym. kaptonowy

Wiktionary


kaptonowy

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z kaptonem, dotyczący kaptonu

 (1.2) wykonany z kaptonu

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. kapton m.

Wiktionary


kaptorynomorf

przedstawiciel wymarłego rzędu gadów należącego do anapsydów


SJP.pl


kaptorynomorfy

przedstawiciel wymarłego rzędu gadów należącego do anapsydów


SJP.pl


kaptować

pozyskiwać kogoś na swojego zwolennika lub sprzymierzeńca


SJP.pl


kaptur

1. część wierzchniego ubrania nakrywająca głowę;
2. stożkowata osłona;
3. w dawnej Polsce: konfederacja zawiązana po śmierci króla na czas bezkrólewia


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) kraw. część płaszcza, kurtki lub bluzy służąca jako nakrycie głowy;

 (1.2) przen. stan mnisi

Wiktionary

  • kaptur – inaczej konfederacja kapturowa
  • kaptur – element stroju
  • kaptur kolczy – rodzaj hełmu
  • Kaptur – dzielnica Radomia

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Nie mogę przypomnieć sobie twarzy tego człowieka, gdyż miał oczy zasłonięte kapturem.

 (1.2) Mniejsza, żeś państwa, trony, berła skruszył: / Będziesz tak śmiałym, żebyś kaptur ruszył?

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈkaptur, AS: kaptur

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. zakapturzony mos., kapturka ż., kapturnica ż., kapturnik mos./mzw., kapturzenie n., zakapturzenie n.

:: zdrobn. kapturek mrz.

 czas. kapturzyć ndk., zakapturzyć dk.

 przym. kapturowy, kapturzasty, zakapturzony

 ims. zakapturzony

Wiktionary


kapturce

1. przedstawiciel rzędu pajęczaków;
2. gatunek węża z rodziny połozowatych


SJP.pl

Kapturce (Ricinulei) - rząd pajęczaków obejmujący ślepe zwierzęta zamieszkujące ściółkę i szczeliny skalne w strefie tropikalnej. Cechą charakterystyczną kapturców jest obecność ruchomej płytki zasłaniającej otwór gębowy i szczękoczułki, które są zakończone przydatkami w kształcie szczypiec. Nogogłaszczki kapturców są krótkie. Larwy kapturców mają trzy pary odnóży lokomocyjnych.

Wikipedia


kapturek

zdrobnienie od: kaptur


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) zdrobn. kaptur

 (1.2) mały kaptur na głowę

 (1.3) mała osłonka na sprzęty, narzędzia

 (1.4) środ. farm. dopochwowa wkładka stosowana jako środek antykoncepcyjny

forma rzeczownika.

 (2.1) D. lm. od: kapturka

Wiktionary

Kapturek, hat lub grzybek (ang. Hat Switch) – dodatkowa miniaturowa dźwigienka (manipulator), obsługiwana za pomocą kciuka i umocowana w górnej części rękojeści dżojstika analogowego.

Dzięki niej grający może oglądać przestrzeń wokół siebie, np. z punktu widzenia pilota odrzutowca lub do sterowania pociskami. Oprócz tego w wielu symulatorach lotu wykorzystuje się go do pozycjonowania steru wysokości i steru kierunku.

Wikipedia

Przykłady

 (1.4) Nie można wkładać kapturka podczas menstruacji.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: kapˈturɛk, AS: kapturek

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. kaptur m., kapturka ż., kapturnica ż., kapturnik m., zakapturzony mos.

 czas. kapturzyć ndk., zakapturzyć dk.

 przym. kapturowy, kapturzasty, zakapturzony

Wiktionary

Synonimy:

 (1.4) diafragma

Wiktionary


kapturka

zdrobnienie od: kaptur


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) ornit. nazwa systematyczna|Sylvia atricapilla|ref=tak., gatunek małego ptaka z rodziny pokrzewkowatych;

 (1.2) ornit. ptak z gatunku kapturka (1.1)

forma rzeczownika.

 (2.1) D. lp. od kapturek

Wiktionary

Kapturka, pokrzewka czarnołbista, pokrzewka czarnogłowa (Sylvia atricapilla) – gatunek małego, częściowo wędrownego ptaka z rodziny pokrzewek (Sylviidae).

Wikipedia

Wymowa:

IPA: kapˈturka, AS: kapturka

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. zakapturzony m., kaptur m., kapturek m., kapturnica ż., kapturnik m.

 czas. kapturzyć ndk., zakapturzyć dk.

 przym. kapturowy, kapturzasty, zakapturzony, kapturkowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) pokrzewka czarnogłowa, pokrzewka czarnołbista

Wiktionary


kapturkiewicz

nazwisko


SJP.pl


kapturkowaty

1. przypominający mały kaptur;
2. kukuczka kapturkowata - gatunek rośliny z rodziny storczykowatych


SJP.pl


kapturkowy

przymiotnik od: kapturek


SJP.pl


kapturnica

1. owadożerna roślina zielna z rodziny kapturnicowatych, o lejkowatych lub dzwonkowatych liściach przekształconych w organy pułapkowe, rosnąca na bagnach we wschodniej części Ameryki Północnej; saracenia;
2. średniej wielkości ptak z rodzaju amazonek (papug zielonych), żyjący w tropikalnych lasach Ameryki Południowej


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) bot. nazwa systematyczna|Sarracenia|L.|ref=tak., rodzaj roślin owadożernych z rodziny kapturnicowatych;

Wiktionary

  • kapturnica (Sarracenia) – rodzaj roślin z rodziny kapturnicowatych
  • kapturnica (Arthopyrenia) – rodzaj porostów z rodziny plamicowatych
  • kapturnica (Deroptyus accipitrinus) – gatunek ptaka z rodziny papugowatych

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Kapturnice są łatwe do uprawy w podłożu kwaśnym i wilgotnym.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. kaptur mrz., kapturek mrz., zakapturzony mos., kapturka ż.

 przym. zakapturzony

Wiktionary


kapturnicowate

rodzina roślin dwuliściennych, owadożernych, rosnących w Ameryce Północnej


SJP.pl

Wikipedia


kapturnicowaty

o cechach kapturnicowatych (rodzina roślin)


SJP.pl


kapturnik

1. duży ssak morski podobny do foki; kapturzak;
2. chrząszcz podobny do kornika, żyjący w krajach tropikalnych;
3. bazyliszek, którego samiec ma fałd skórny w postaci hełmu; bazyliszek hełmiasty


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) zakapturzony człowiek

rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy

 (2.1) ornit. nazwa systematyczna|Lophodytes cucullatus|ref=tak., gatunek ptaka z rodziny kaczkowatych, grupy traczy, występujący w Ameryce Północnej;

Wiktionary

Wikipedia

Wymowa:

IPA: kapˈturʲɲik, AS: kapturʹńik

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. kaptur mrz., kapturek mrz., kapturka ż., zakapturzenie n., zakapturzony mos.

 czas. zakapturzyć dk.

 przym. zakapturzony

Wiktionary


kapturnikowate

rodzina chrząszczy, obejmująca gatunki będące szkodnikami drzew liściastych niszczące drewno


SJP.pl

Kapturnikowate (Bostrichidae) – rodzina owadów z rzędu chrząszczy.

Wikipedia


kapturnikowaty

o cechach kapturnikowatych (rodzina owadów)


SJP.pl


kapturowy

przymiotnik od: kaptur


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z kapturem, dotyczący kaptura

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. zakapturzony mos., kaptur mrz., kapturek mrz., kapturka ż.

 przym. zakapturzony

Wiktionary


kapturzak

duży ssak morski podobny do foki; kapturnik


SJP.pl


kapturzasty

mający kaptur


SJP.pl


kapturzec

1. przedstawiciel rzędu pajęczaków;
2. gatunek węża z rodziny połozowatych


SJP.pl


kapturzyk

1. gatunek storczyka o białych, łososiowych lub brązowych kwiatach;
2. tropikalny ptak amerykański z rodziny tanagrów


SJP.pl


kapu

wyraz przypominający odgłos padających kropel, zwykle w wyrażeniu "kapu, kap"


SJP.pl

Kapu – wieś w Estonii, w prowincji Järva, w gminie Koeru.

Wikipedia


kapua

przenośnie: miejsce pełne luksusu, w którym się niewieścieje i gnuśnieje


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) geogr. miejscowość i gmina we Włoszech, w regionie Kampania, położone na południe od Rzymu nad rzeką Volturno;

Wiktionary

Kapua (wł. Capua) – miejscowość i gmina we Włoszech, w regionie Kampania, w prowincji Caserta, położona na północ od Neapolu, nad rzeką Volturno. W 73 r. p.n.e. wybuchło tu powstanie niewolników, nazwane od wodza tego powstania powstaniem Spartakusa.

30 listopada 1734 kapitulacja garnizonu austriackiego przed wojskami hiszpańskimi podczas wojny o sukcesję polską.

Według danych na rok 2004 gminę zamieszkuje 19 030 osób, 396,5 os./km².

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) (…) Wellejus Paterkullus wspomina, że Etruskowie założyli Kapuę około 800 roku, a Katon początki tego miasta datuje na rok 471. Pierwsza data wydaje się wiarygodniejsza, druga jest zdecydowanie za późna.

 (1.1) Piętą achillesową organizacji galicyjskiej były finanse, brak gotówki na rozwinięcie żywszej działalności, i to chyba było przyczyną określenia przez Traugutta Galicji mianem „Kapuy polskiego powstania", ale określenie to zawdzięcza ona głównie negatywnej wobec ruchu narodowego postawie ziemiaństwa galicyjskiego (…).

Wiktionary

Wymowa:

IPA: kaˈpuwa, AS: kapua

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. kapuańczyk mos., kapuanka ż.

 przym. kapuański

Wiktionary

Synonimy:

antonimy.

hiperonimy.

 (1.1) miasto

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

 rzecz. kapuańczyk mos., kapuanka ż.

 przym. kapuański

frazeologia.

etymologia.

 etym|łac|Capua.

uwagi.

tłumaczenia.

* angielski: (1.1) Capua

* francuski: (1.1) Capoue

* hiszpański: (1.1) Capua

* łaciński: (1.1) Capua, Capua Nova

* niemiecki: (1.1) Capua n.

* rosyjski: (1.1) Капуа ż., Капуя

* włoski: (1.1) Capua

źródła.

== Kapua (język hawajski.) ==

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik, nazwa własna

 (1.1) imię|hawajski|mż.

odmiana.

przykłady.

składnia.

kolokacje.

synonimy.

Wiktionary


kapuańczyk

mieszkaniec Kapui


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) mieszkaniec Kapui

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Kapua ż.

:: fż. kapuanka ż.

 przym. kapuański

Wiktionary


kapuanka

mieszkanka Kapui


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) mieszkanka Kapui

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Kapua ż.

:: fm. kapuańczyk m.

 przym. kapuański

Wiktionary


kapuański

przymiotnik od: Kapua


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z Kapuą, dotyczący Kapui

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Garstka gladiatorów pod wodzą Traka Spartakusa uciekła z koszar kapuańskich i zajęła niedostępną pozycję na stokach Wezuwiusza.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Kapua ż., kapuańczyk mos., kapuanka ż.

Wiktionary


kapuć

rzadko, zwykle w liczbie mnogiej:
a) miękki, wygodny but do chodzenia po domu; kapeć, łapeć, papeć, papuć;
b) potocznie: stary, przechodzony but


SJP.pl


kapuca

dawne nakrycie głowy w formie kaptura; kapuza


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) przest. kapuza;

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Ktoś ci włożył kasztana do kapucy.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. kapuza ż., kapucyn m.

 przym. kapucyński

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) kapuza

Wiktionary


kapucha

1. zgrubienie od: kapusta; kapuścisko;
2. potocznie: pieniądze; mamona, sałata, hajs, forsa, szmal


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) zgrub. od: kapusta

 (1.2) przen. pot. pieniądze, szczególnie jeśli „zielone”

Wiktionary

Wymowa:

IPA: kaˈpuxa, AS: kapuχa

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. kapustowate nmos., kapusta ż., kapustka ż., kapuśniak m., kapuśniaczek m.

 przym. kapuściany, kapustny

Wiktionary

Synonimy:

 (1.2) sałata, zielone, szmal, forsa

Wiktionary


kapuchowy

przymiotnik od: kapucha


SJP.pl


kapucyn

członek zakonu franciszkanów


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) rel. członek zakonu braci kapucynów;

Wiktionary

  • kapucyn (Perissocephalus tricolor) – ptak z rodziny bławatników
  • kupucyn – zakonnik Zakonu Braci Mniejszych
  • Kapucyn – skała w grupie Ostańców Jerzmanowickich
  • Żabi Kapucyn – skała w Tatrach

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Strojem zakonnym kapucynów jest kasztanowy habit z kapturem przepasany sznurem.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: kaˈput͡sɨ̃n, AS: kapucỹn

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. kapuca ż., kapuza ż.

:: fż. kapucynka ż.

 przym. kapucyński, cappuccino

Wiktionary


kapucynek

zdrobnienie od: kapucyn


SJP.pl


kapucyni

członek zakonu franciszkanów


SJP.pl

Zakon Braci Mniejszych Kapucynów (kapucyni) – katolicka wspólnota zakonna z grupy zakonów żebraczych, z rodziny franciszkańskiej, wyodrębniona ze wspólnoty zakonnej stworzonej przez św. Franciszka z Asyżu w 1209 roku. Zakon ów oddzielił się od dwóch pozostałych zakonów w 1528 roku, 11 lat po podziale franciszkanów na Braci Mniejszych i Braci Mniejszych Konwentualnych.

Wikipedia


kapucynka

1. małpa z rodziny płaksowatych, zamieszkująca tereny Ameryki Południowej;
2. członkini katolickiego zakonu żeńskiego: Zgromadzenie Sióstr Kapucynek Najświętszego Serca Jezusa


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) rel. zakonnica

 (1.2) zool. nazwa systematyczna|Cebus|ref=tak., rodzaj małpy;

forma rzeczownika.

 (2.1) zob. kapucynek.

Wiktionary

  • Kapucynka – rodzaj ssaków naczelnych z podrodziny kapucynek
  • Kapucynka białoczelna (Cebus albifrons) – gatunek małpy szerokonosej z rodziny płaksowatych
  • Kapucynka czarnobiała, kapucynka właściwa (Cebus capucinus) – gatunek ssaka z rodziny płaksowatych
  • Kapucynka czubata, płaksa (Cebus apella) – gatunek małpy szerokonosej z rodziny płaksowatych

Wikipedia

Powiązane:

 rzecz. kapucyn mos.

 przym. kapucyński

Wiktionary


kapucynki

zdrobnienie od: kapucyn


SJP.pl

  • Klaryski Kapucynki – żeńska gałąź kapucynów
  • Kapucynki – podrodzina ssaków naczelnych
  • kapucynka (Cebinae) – podrodzina małp szerokonosych z rodziny płaksowatych

Wikipedia


kapucyński

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z kapucynami lub kapucynkami, dotyczący kapucynów lub kapucynek

przymiotnik dzierżawczy

 (2.1) należący do kapucynów lub kapucynek, będący ich własnością

Wiktionary

Przykłady

 (2.1) W Asyżu zatryzmamy się na nocleg w klasztorze kapucyńskim.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. cappuccino n., kapucyn m., kapucynka ż., kapuca ż., kapuza ż.

 przym. cappuccino

Wiktionary


kapuczina

żartobliwie: cappuccino


SJP.pl


kapuczyński

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) jęz. język kapuczyński;

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) beżtyjski

Wiktionary


kapuleti

nazwisko rodowe tytułowej bohaterki tragedii miłosnej "Romeo i Julia" autorstwa Williama Szekspira; Capuletti, Capuleti


SJP.pl


kapuś

szpicel, konfident; potocznie:
1. tajny współpracownik policji, wywiadu itp.; tajniak, szpieg;
2. donosiciel; kabel, denuncjator, kablownik


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) pot. donosiciel

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Marian od razu poleciał na komisariat. Nie sądziłem, że taki z niego kapuś.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈkapuɕ, AS: kapuś

Wiktionary

Powiązane:

 czas. kapować ndk.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) kapusta

Wiktionary


kapuścianka

1. zupa z kapusty;
2. sok z kwaszonej kapusty


SJP.pl


kapuściany

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z kapustą

 (1.2) kulin. wykonany z kapusty

Wiktionary

Kapuściany (ukr. Капустяни) – wieś na Ukrainie w rejonie hajsyńskim, obwodu winnickiego, na wschodnim Podolu.

W czasach I Rzeczypospolitej wieś leżała w województwie bracławskim w prowincji małopolskiej Korony Królestwa Polskiego. Wieś należała do wojewody sandomierskiego i lubelskiego Jana Tarły. W 1789 była prywatną wsią należącą do Potockich. Odpadła od Polski w wyniku II rozbioru. Pod zaborami należała do Szczeniowskich.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ˌkapuˈɕt͡ɕãnɨ, AS: kapuśćãny

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. kapusta m./ż., kapucha ż., kapuśniak m., kapuśniaczek m., kapustnik m.

 przym. kapustny

Wiktionary


kapuścik

nazwisko


SJP.pl


kapuściński

nazwisko


SJP.pl

  • Kapuściński – czerwony, proterozoiczny granit

Osoby o tym nazwisku:

  • Bolesław Kapuściński (1850–1921) – poznański lekarz i społecznik (ojciec Witolda Macieja)
  • Janusz Kapuściński (1898-1998) – polski jeździec i oficer kawalerii, (brat Zbigniewa)
  • Janusz Kapuściński (1949-) – polski geofizyk, agrometeorolog, prof. nadzw. dr hab. nauk rolniczych
  • Jerzy Kapuściński (1954-) – polski redaktor telewizyjny i producent filmowy
  • Józef Kapuściński (1818–1847) – emisariusz Towarzystwa Demokratycznego Polskiego
  • Maciej Józef Kapuściński (1811–1873) – polski lekarz, działacz wielkopolski, uczestnik powstania listopadowego (ojciec Bolesława)
  • Rajmund Kapuściński (1935–2002) – polski piłkarz, grał m.in. w Stali Mielec
  • Ryszard Kapuściński (1932–2007) – polski pisarz, dziennikarz i reporter
  • Witold Juliusz Kapuściński (1910–1988) – polski poeta i prozaik, lekarz-okulista
  • Witold Kapuściński (1882–1951) – polski profesor okulistyki (ojciec Witolda Juliusza)
  • Zbigniew Kapuściński – polski chemik, pilot, oficer rezerwy, ofiara zbrodni katyńskiej (brat Janusza)

Wikipedia


kapuścisko

1. zgrubienie od: kapusta; kapucha;
2. pole po zebraniu rosnącej na nim kapusty; kapuśnisko


SJP.pl


kapusiostwo

potocznie: to, czym zajmuje się kapuś, składanie donosów; donosicielstwo, kapownictwo, szpiegostwo, szpiclostwo


SJP.pl


kapusiowaty

potocznie: dotyczący kapusia lub jego działalności; donosicielski, szpiegowski, szpiclowski


SJP.pl


kapuśniaczek

zdrobnienie od: kapuśniak


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) zdrobn. od kapuśniak

Wiktionary

Kapuśniaczek (fr. La Soupe aux choux) – film komediowy produkcji francuskiej w reżyserii Jeana Giraulta z 1981 roku na podstawie powieści René Falleta pod tym samym tytułem. Przedostatni film z udziałem Louisa de Funèsa.

Wikipedia

Powiązane:

 rzecz. kapuśniak m., kapucha ż., kapusta m./ż.

Wiktionary


kapuśniak

zupa z kapusty


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) kulin. zupa z kapusty, zwykle z kiszonej;

 (1.2) kulin. bułka z kapuścianym nadzieniem z kapusty kiszonej

 (1.3) pot. zgrub. od: kapuśniaczek (deszcz)

Wiktionary

Kapuśniak – zupa z poszatkowanej kapusty głowiastej (świeżej lub kiszonej) i warzyw, często na wywarze z wędzonego boczku lub z żeberek. Znana w kuchni polskiej, góralskiej – kwaśnica (tam przygotowywana z kiszonej kapusty), słowackiej – kapustnica (z kiszonej kapusty), ukraińskiej – капусняк. Na Pomorzu wyróżnia się kapuśniak ze względu na sposób przygotowania kapusty, tj. szarpak (kapuśniak borowiacki), jeśli użyto kapusty kiszonej, oraz parzybroda, jeśli użyto kapusty świeżej.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Na obiad zjadłem dwa talerze kapuśniaku – taki był dobry.

 (1.2) W tej małej piekarni za rogiem, kupiłem dziś dwa kapuśniaki i pizzerkę.

 (1.3) Od miesiąca jest sucho w lesie – raz tylko popadał kapuśniak i to wszystko.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: kaˈpuɕɲak, AS: kapuśńak

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. kapusta ż., kapustka ż., kapustnica ż., kapustnik mzw., kapustowate lm nm., kapustowiec m., kapustowce lm nm., Kapustowo n.

:: zdrobn. kapuśniaczek m.

 przym. kapuściany, kapustny, kapustowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) reg. pozn. parzybroda., reg. śl. kapuśnica., gwara. kapuściak, kapuściana, kapuścianka, kapuśniaczka, kapuśnianka, kapuśniarka, kapuśnica, krautzupa

 (1.3) deszczyk

Wiktionary


kapuśnica

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) kulin. gw-pl|Śląsk Cieszyński. kapuśniak

 (1.2) spoż. gw-pl|Śląsk Cieszyński. woda z kiszonej kapusty

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. kapustowate nmos., kapuśniónka ż.

Wiktionary


kapuśnisko

pole po zebraniu rosnącej na nim kapusty; kapuścisko


SJP.pl


kapusta

1. jednoroczna lub dwuletnia roślina warzywna z rodziny krzyżowych (kapustowatych), o jadalnych liściach zwijających się w główkę, występująca w wielu gatunkach i odmianach dziko rosnących;
2. potrawa przygotowana z liści tej rośliny


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) bot. roślina warzywna o jadalnych liściach zbitych w główkę;

 (1.2) kulin. potrawa z liści kapusty (1.1)

 (1.3) pot. pieniądze, szczególnie jeżeli „zielone” (dolary)

 (1.4) bot. nazwa systematyczna|Brassica|L.|ref=tak., rodzaj roślin z rodzaju kapustowatych

rzeczownik, rodzaj męski lub żeński

 (2.1) środ. pot. donosiciel

Wiktionary

Kapusta (Brassica L.) – rodzaj roślin zielnych z rodziny kapustowatych. Wyróżnianych jest w jego obrębie od ok. 35 do 44 gatunków. Pierwotny zasięg obejmował Europę, Azję i północną Afrykę, ale rośliny te zostały rozprzestrzenione na wszystkie kontynenty (z wyjątkiem Antarktydy). W Polsce rosną jako rośliny uprawiane i zdziczałe.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Idź do sklepu kupić kapustę.

 (1.2) Dziś na obiad zrobiłam kapustę na gęsto.

 (1.3) Ty masz zawsze dużo kapusty przy sobie, to zapłacisz za nas wszystkich.

 (2.1) Powiedzcie temu kapuście, że i tak przy nim nie będziemy nic mówić.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: kaˈpusta, AS: kapusta

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. kapuśniak m., kapuśniaczek m., kapustnik m.

:: zdrobn. kapustka ż.

:: zgrub. kapucha

 przym. kapuściany, kapustny

Wiktionary

Synonimy:

 (1.3) flota, forsa, hajs, kasa, sałata, siano, szmal

 (2.1) szpicel, kapuś

Wiktionary


kapustka

zdrobnienie od: kapusta


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) zdrobn. od: kapusta

 (1.2) mała kapusta

Wiktionary

Osoby o tym nazwisku:

  • Bartosz Kapustka – polski piłkarz
  • Janusz Kapustka – polski żużlowiec
  • Józef Kapustka – polski pianista

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Nasz Stasiu wybrzydza i nie zjada kapustki.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. kapustowate nmos., kapuśniak mrz., kapustnica ż., kapucha ż., kapusta ż.

Wiktionary


kapustnica

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) ent. nazwa systematyczna|Mamestra brassicae|Linnaeus|ref=tak., motyl z rodziny sówkowatych;

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Gąsienice kapustnicy poobżerały połowę Jaśkowego pola.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. kapustowate nmos., kapuśniak mrz., kapusta ż., kapustka ż., kapustnik mzw.

 przym. kapuściany, kapustny, kapustowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) piętnówka kapustnica

Wiktionary


kapustnik

bielinek kapustnik - biały motyl, którego gąsienice żerują na liściach kapusty


SJP.pl


kapustos

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) żart. lichej jakości cygaro

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Ćmił końcówkę śmierdzącego kapustosa.

Wiktionary


kapustowate

rodzina roślin zielnych z rzędu kapustowców; krzyżowe


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj niemęskoosobowy, liczba mnoga

 (1.1) syst. bot. nazwa systematyczna|Brassicaceae|Burnett|ref=tak., liczna rodzina roślin o dużym znaczeniu gospodarczym, należąca do rzędu kapustowców;

Wiktionary

Kapustowate, krzyżowe (Brassicaceae Burnett, Cruciferae Juss.) – rodzina roślin zielnych, rzadziej drzew i krzewów, należąca do rzędu kapustowców (Brassicales). Liczy 343–353 rodzaje i około 3630–4010 gatunków. Występują one na wszystkich kontynentach z wyjątkiem Antarktydy, brak ich też w zwartych obszarach występowania nizinnych lasów równikowych. Bardzo wielu przedstawicieli występuje na obszarach pod wpływem klimatu umiarkowanego i arktycznego, także na obszarach górskich. Obszarami o największym zróżnicowaniu tych krzyżowych jest południowo-zachodnia Azja, basen Morza Śródziemnego i zachodnia część Ameryki Północnej. Na terenie Polski występuje ponad 100 gatunków z tej rodziny.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Także reż zaliczany jest do kapustowatych.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. kapucha ż., kapusta ż., kapustka ż., kapustnica ż., kapustnik mzw., kapustowce nmos., kapuśniaczek mrz., kapuśniak mrz., kapuśnica ż.

 przym. kapustny, kapustowy, kapuściany

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) krzyżowe

Wiktionary


kapustowaty

o cechach kapustowatych (rodzina roślin)


SJP.pl


kapustowce

rząd roślin okrytonasiennych


SJP.pl

Wikipedia


kaput

potocznie:
1. koniec, już po wszystkim, przepadło;
2. zepsuty, zniszczony, do niczego


SJP.pl

wykrzyknik parentetyczny

 (1.1) pot. słowo oznaczające koniec, klęskę

 (1.2) pot. słowo oznaczające zły stan czegoś

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Siekiera, motyka, linka, drut, / I pan malarz jest kaput.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: kaˈput, AS: kaput

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) koniec, poszło!, przepadło!

Wiktionary


kapuza

dawne nakrycie głowy w formie kaptura; kapuca


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) daw. lub reg. kaptur

 (1.2) daw. większa czapka z futra;

Wiktionary

Kapuza (od łac. cappa – nakrycie głowy, caput – głowa) – rodzaj męskiej czapki. Miała ona opuszczane klapy służące do osłonięcia uszu lub również karku. Używana była w Europie i Azji od czasów średniowiecza, lub nawet wcześniej. Wykonana była najczęściej z futra i wówczas określana była również nazwą pochodną od rodzaju futra, np. lisiurka – od lisa. Czasem kapuzy wykonywane były także z tkaniny, np. z sukna lub jedwabiu (znane z XVIII-wiecznej Polski).

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Bardzo lubię moją brązową bluzę z kapuzą.

 (1.1) Rybacy noszą nieprzemakalne kapuzy.

 (1.2) Gospodarz zgubił kapuzę w czasie kuligu.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. kapuca ż., kapucyn m.

 przym. kapucyński

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) kapuca

Wiktionary


kapłan

1. wyświęcony duchowny mający uprawnienia do odprawiania nabożeństw i udzielania sakramentów w kościele chrześcijańskim;
2. człowiek wykonujący czynności kultowe w religiach pierwotnych lub politeistycznych


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) rel. mężczyzna pełniący funkcje kultowe, zwłaszcza w religiach politeistycznych;

 (1.2) rel. w chrześcijaństwie duchowny po przyjęciu święceń mający prawo do odprawiania mszy i udzielania sakramentów świętych

 (1.3) przen. osoba oddana jakiejś idei lub sprawie

Wiktionary

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) W swojej celi długie godziny spędzał na modlitwach, dał sobie ogolić włosy, przywdział strój kapłański i cztery razy na dobę uczęszczał do chóru najmłodszych kapłanów.

 (1.2) Kapłan w imieniu wiernych składał dzięki Bogu za okazaną łaskę.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈkapwãn, AS: kapu̯ãn

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. kapłaństwo n.

:: fż. kapłanka ż.

 przym. kapłański

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) duchowny

 (1.2) ksiądz

 (1.3) głosiciel, ambasador, apologeta, apologetyk, apostoł, chorąży, herold, krzewiciel

Wiktionary


kapłanka

1. kobieta wykonująca czynności kultowe w jakiejś religii;
2. kobieta mająca prawo do odprawiania mszy i udzielania sakramentów świętych w niektórych wyznaniach chrześcijańskich;
3. kobieta bezgranicznie oddana jakiejś idei


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) rel. kobieta, która sprawuje posługę religijną

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Kobieta, do której oko należało, zdaniem archeologów, była kapłanką bądź wróżbiarką.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: kapˈwãnka, AS: kapu̯ãnka

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. kapłaństwo n.

:: fm. kapłan m.

 przym. kapłański

Wiktionary


kapłański

przymiotnik od: kapłan


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z kapłaństwem lub kapłanem

Wiktionary

Kapłański, Kaplansky:

  • Irving Kaplansky
  • Jerzy Kapłański (* 1949, Wrocław)
  • Kalman Kaplansky
  • Lucy Kaplansky
  • Ateneum Kapłańskie
  • Bractwo Kapłańskie Świętego Jana Marii Vianneya
  • Bractwo Kapłańskie Świętego Piotra
  • Bractwo Kapłańskie Świętego Piusa X
  • Trydenckie Bractwo Kapłańskie
  • Rada kapłańska
  • Rok Kapłański
  • Księga Kapłańska
  • Święcenia kapłańskie
  • Opus Dei: Stowarzyszenie Kapłańskie Świętego Krzyża

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Nasz proboszcz obchodzi pięćdziesiątą rocznicę święceń kapłańskich.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: kapˈwãj̃sʲci, AS: kapu̯ãĩ ̯sʹḱi

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. kapłan m., kapłanka ż., kapłaństwo n.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) duchowny, klerycki

Wiktionary


kapłaństwo

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) rel. godność lub urząd kapłana

 (1.2) kośc. sakrament święceń w chrześcijaństwie;

Wiktionary

Sakrament święceń, święcenia – sakrament w Kościołach katolickich, starokatolickich, prawosławnych i anglikańskich, który nadaje władzę uświęcania, czyli udzielania innych sakramentów.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Zaczęto dyskutować nad kapłaństwem kobiet.

 (1.1) Własnego kapłaństwa się boję, • własnego kapłaństwa się lękam • i przed kapłaństwem w proch padam, • i przed kapłaństwem klękam.

 (1.2) Kapłaństwo jest jednym z siedmiu sakramentów.

 (1.2) W wielu posługach dla wspólnoty sakrament kapłaństwa ma szczególne znaczenie.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. kapłan mos., kapłanka ż.

 przym. kapłański

Wiktionary

Synonimy:

 (1.2) prezbiterat

Wiktionary


kapłon

1. młody, kastrowany kogut;
2. dawniej: zupa z wody, piwa lub wina i tartego chleba; wodzianka


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy

 (1.1) zootechn. wykastrowany kogut kury domowej;

 (1.2) daw. kulin. rodzaj wodzianki

Wiktionary

Kapłon – wykastrowany i specjalnie utuczony młody kogut.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Dzisiaj mięso kapłona uznawane jest za kosztowny rarytas – kosztuje 150 euro za sztukę.

 (1.1) Zjadłbym kapłona w winie muszkatołowym.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. kapłonienie n.

 czas. kapłonić ndk.

 przym. kapłoni

Wiktionary


kapłonek

zdrobnienie od: kapłon


SJP.pl

Wodzianka – prosta zupa znana na Śląsku i w Polsce Środkowej. Wodzianka występuje w wielu odmianach, ale w każdej podstawą są chleb i wrzątek. Maciej E. Halbański w swoim Leksykonie sztuki kulinarnej podał następującą definicję wodzianki: zupa przyrządzona z czerstwego chleba pokrajanego w kostkę, zalanego wrzątkiem, z dodatkiem roztartego z solą czosnku i tłuszczu, najlepiej smalcu ze skwarkami.

Wikipedia


kapłoni

kapłon


SJP.pl

przymiotnik dzierżawczy

 (1.1) należący do kapłona

przymiotnik relacyjny

 (2.1) związany z kapłonem, dotyczący kapłona

przymiotnik jakościowy

 (3.1) charakterystyczny dla kapłona, mający cechy kapłona

Wiktionary

Patrz:

kapłon

Powiązane:

 rzecz. kapłon mzw., kapłonienie n.

 czas. kapłonić ndk.

Wiktionary


kapłonić

kastrować koguta


SJP.pl


kar

(geologia) cyrk, kocioł lodowcowy; wielkie zagłębienie wyżłobione przez lodowiec


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) geol. powstałe w wyniku działalności lodowca półkoliste lub owalne zagłębienie z trzech stron otoczone stromymi ścianami, a z czwartej ryglem skalnym

forma rzeczownika.

 (2.1) D. lm. od: kara

 (2.2) D. lm. od: karo

Wiktionary

  • Kar – inaczej cyrk lodowcowy w geomorfologii, lub glacjologii.
  • Kar – imię występującej w mitologii greckiej bogini pszczelarstwa, księżyca i przeznaczenia, matki Karu.
  • Kar – szczyt w Rudawach Slowackich

Wikipedia

Przykłady

składnia.

kolokacje.

synonimy.

 (1.1) cyrk lodowcowy, kocioł lodowcowy, cyrk glacjalny

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

frazeologia.

etymologia.

uwagi.

tłumaczenia.

źródła.

== kar (język afrykanerski.) ==

wymowa.

 IPA|kar.

 audio|LL-Q14196 (afr)-Oesjaar-kar.wav.

znaczenia.

rzeczownik

 (1.1) wóz

 (1.2) samochód

odmiana.

przykłady.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: kar, AS: kar

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) cyrk lodowcowy, kocioł lodowcowy, cyrk glacjalny

Wiktionary


kara

środek represyjny lub wychowawczy


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) geogr. hydrol. rzeka w Rosji, położona na północy Eurazji, uchodzi do Morza Karskiego

Wiktionary

Rodzaje kar

Kara prawna

  • Kara kryminalna
    • Kara grzywny
    • Kara ograniczenia wolności
    • Kara pozbawienia wolności
    • Kara 25 lat pozbawienia wolności
    • Kara dożywotniego pozbawienia wolności
    • Kara aresztu wojskowego
  • Kara śmierci
  • Kara za wykroczenie
    • Kara nagany
    • Kara ograniczenia wolności za wykroczenie
    • Kara aresztu
  • Kara porządkowa
  • Kara administracyjna
  • Kara dyscyplinarna
  • Kara umowna
  • Kara aresztu domowego – stosowana w wojsku

Wikipedia

Przykłady

składnia.

kolokacje.

 (1.1) kolokacje rzeka|D=Kary|N=Karą.

synonimy.

antonimy.

hiperonimy.

 (1.1) rzeka

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

 przym. karski

frazeologia.

etymologia.

uwagi.

tłumaczenia.

* rosyjski: (1.1) Кара ż.

źródła.

== Kara (język islandzki.) ==

wymowa.

 IPA|ˈkʰaːra.

:: homofony|kara.

znaczenia.

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) imię|islandzki|ż.

odmiana.

przykłady.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈkara, AS: kara

Wiktionary

Powiązane:

 przym. karski

Wiktionary

Synonimy:

antonimy.

hiperonimy.

 (1.1) rzeka

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

 przym. karski

frazeologia.

etymologia.

uwagi.

tłumaczenia.

* rosyjski: (1.1) Кара ż.

źródła.

== Kara (język islandzki.) ==

wymowa.

 IPA|ˈkʰaːra.

:: homofony|kara.

znaczenia.

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) imię|islandzki|ż.

odmiana.

przykłady.

składnia.

kolokacje.

synonimy.

Wiktionary


kara-daria

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) geogr. hydron. rzeka w Kirgistanie i Uzbekistanie, po połączeniu z Narynem tworzy Syr-darię;

Wiktionary

Powiązane:

 przym. karadaryjski

Wiktionary


kara-kum

pustynia w Turkmenistanie


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki lub męskorzeczowy, nazwa własna

 (1.1) geogr. piaszczysta pustynia w Turkmenistanie, na Nizinie Turańskiej;

Wiktionary

Kara-kum (także: Garagum, Karakum, Gara Gum, Kara Kum, ros. Каракумы; z turkm. Garagum, dosł. „czarny piasek”) – piaszczysta pustynia w Turkmenistanie, na Nizinie Turańskiej. Powierzchnia wynosi około 350 tys. km², co stanowi, w zależności od metodologii pomiaru, od 70% do 80% terytorium Turkmenistanu.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Kanały te nawadniają turkmeńską pustynię Kara-kum i południową część uzbeckiej pustyni Kyzył-kum.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Karakum n.

 przym. karakumski

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) rzad. Karakum

Wiktionary


karaba

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) lwów. kot

Wiktionary


karabach

1. kraina historyczna we wschodnim Zakaukaziu;
2. Górski Karabach - terytorium Azerbejdżanu funkcjonujące jako niepodległe państwo, nieuznawane przez żaden kraj na świecie


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna

 (1.1) geogr. terytorium w Azji, na obszarze Kaukazu;

Wiktionary

Karabach (orm. Ղարաբաղ, Gharabagh; azer. Qarabağ) – kraina historyczna we wschodnim Zakaukaziu, na obszarze dzisiejszego Azerbejdżanu. Obejmuje Góry Karabaskie oraz ich wschodnie podnóże i leżące dalej na wschód równiny Niziny Kurańskiej (Step Karabaski).

Wikipedia

Wymowa:

IPA: kaˈrabax, AS: karabaχ

Wiktionary

Powiązane:

 przym. karabaski, karabachski

Wiktionary


karabachski

Karabach; karabaski


SJP.pl


karaban

dawny rodzaj krytego pojazdu zaprzęgowego do dalekich podróży; karabon


SJP.pl


karabaski

Karabach; karabachski


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z Karabachem, dotyczący Karabachu

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Karabach mrz.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) arcaski

Wiktionary


karabasz

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna

 (1.1) geogr. miasto w Rosji, w obwodzie czelabińskim;

 (1.2) geogr. osiedle typu miejskiego w Rosji, w Tatarstanie;

Wiktionary

Karabasz (ros. Карабаш) – miasto w Rosji, w obwodzie czelabińskim; kod OKATO 75415 – miasto obwodowego podporządkowania.

Wikipedia

Przykłady

 (1.2) Zatrzymaliśmy się pod Karabaszem by zaczerpnąć wody.

Wiktionary


karabela

szabla paradna


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) hist. wojsk. lekka, ozdobna, paradna szabla bez kabłąka przy rękojeści;

Wiktionary

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Zygmunt I chodził z karabelą, został też z nią pochowany.

 (1.1) Pókiśmy miecze, pałasze i kordy

:: nosili, nie baliśmy się Ordy,

:: a gdy z karabelkami nastały czeczugi,

:: nie orzą w Ukrainie i w Podolu pługi.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌkaraˈbɛla, AS: karabela

Wiktionary


karabelka

zdrobnienie od: karabela


SJP.pl


karabelowy

przymiotnik od: karabela


SJP.pl


karabin

indywidualna długa broń strzelecka z lufą gwintowaną


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) wojsk. indywidualna broń strzelecka o długiej lufie;

Wiktionary

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Dla zwiększenia szybkostrzelności karabinów zaczęto wyposażać je w magazynki.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: kaˈrabʲĩn, AS: karabʹĩn

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. karabinier m.

:: zdrobn. karabinek m.

 przym. karabinowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) kb

Wiktionary


karabińczyk

rodzaj haczyka zamykanego sprężyną, służącego do zaczepiania różnych rzeczy; karabinek, muszkieton


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) techn. geol. jubil. rodzaj zaczepu w postaci pierścienia z otwieranym zamkiem z jednej strony, używanego do zaczepiania różnych przedmiotów, np. kluczy, zapinania łańcuszków itp.;

Wiktionary

Karabinek, karabińczyk – podłużny, zbliżony rozmiarem do dłoni, metalowy pierścień z otwieranym zamkiem na jednym boku, służący do szybkiego i skutecznego połączenia elementów. Jeden z podstawowych składników sprzętu wspinaczkowego i speleologicznego, najczęściej fragment układu asekuracyjnego. Karabinek z technicznego punktu widzenia jest łącznikiem.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ˌkaraˈbʲĩj̃n͇t͡ʃɨk, AS: karabʹĩĩ ̯ṇčyk

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. karabinek mrz.

 przym. karabinowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) karabinek, zatrzaśnik

Wiktionary


karabinek

1. broń strzelecka o takiej samej budowie jak karabin, lecz krótsza i lżejsza
2. rodzaj haczyka zamykanego sprężyną, służącego do zaczepiania różnych rzeczy; karabińczyk, muszkieton


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) zdrobn. od: karabin

 (1.2) indywidualna broń strzelecka o lufie krótszej niż w karabinie;

 (1.3) zob. karabińczyk.

Wiktionary

  • karabinek – broń strzelecka o budowie analogicznej jak karabin, jednak o mniejszej masie i rozmiarach lub strzelająca słabszą amunicją
  • karabinek – element sprzętu wspinaczkowego, pełniący funkcję łącznika
  • karabinek – element takielunku, pełniący funkcję łącznika

Wikipedia

Przykłady

 (1.2) Karabinki początkowo były uzbrojeniem kawalerii i służb pomocniczych.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌkaraˈbʲĩnɛk, AS: karabʹĩnek

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. karabin m., karabinier m., karabińczyk m.

 przym. karabinowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.2) kbk

Wiktionary


karabinier

1. dawny żołnierz kawalerii lub piechoty uzbrojony w karabin;
2. włoski policjant, żandarm


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) wojsk. żandarm we Włoszech i innych krajach

 (1.2) wojsk. żołnierz straży granicznej w Hiszpanii

 (1.3) hist. wojsk. w dawnych armiach europejskich: wyborowy żołnierz piechoty i kawalerii

Wiktionary

Karabinierzy – początkowo we Francji wyborowi żołnierze lekkiej jazdy uzbrojeni w broń palną.

Później określenie to odnoszono do niektórych pułków jazdy we Francji, Austrii, Prusach i Rosji.

W Polsce Regiment Gwardii Konnej Litewskiej przemianowano w 1793 na Regiment Karabinierów Gwardii.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Niemcy uznali go za karabiniera z powodu jego czapki, dlatego nie słuchając żadnych tłumaczeń, zmusili go do eskortowania więźniów na plac.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. karabin mrz., karabinek mrz.

Wiktionary


karabinierka

karabinier


SJP.pl

Patrz:

karabinier

karabinkowy

przymiotnik od: karabinek


SJP.pl


karabinowy

przymiotnik od: karabin


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z karabinem, dotyczący karabinu

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Potem coś oderwało się od krzewu i spadło na nas. Była to jakby wiązka pocisków karabinowych, wystrzelona prosto w nos z bliskiej odległości.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. karabin m., karabinek m., karabińczyk m., subkarabin m.

Wiktionary


karabon

dawny rodzaj krytego pojazdu zaprzęgowego do dalekich podróży; karaban


SJP.pl


karać

nakładać, wymierzać karę * formy trybu rozkazującego "karaj" itp. przestarzałe


SJP.pl

czasownik przechodni niedokonany (dk. ukarać, pokarać)

 (1.1) wymierzać karę

Wiktionary

Karać (cyr. Караћ) – wieś w Bośni i Hercegowinie, w Republice Serbskiej, w gminie Prnjavor. W 2013 roku liczyła 111 mieszkańców.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Drobnych przestępców karano chłostą.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈkarat͡ɕ, AS: karać

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. kara ż., karanie n., karalność ż., karność ż., karny mrz., ukaranie n., karniak mzw.

 przym. karalny, karny

 czas. pokarać dk., skarać dk., ukarać dk.

Wiktionary


karacena

rodzaj zbroi, pancerz z łusek


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) lekka, przylegająca do ciała zbroja ze stalowych łusek naszytych na skórę

Wiktionary

Karacena (wł. corazzina – lekka zbroja) – oryginalna polska zbroja łuskowa produkowana od XVI do XVIII wieku. Popularna w sarmackim okresie kultury staropolskiej, gdy motywy wschodnie oraz klasycznie rzymskie były naśladowane i przetwarzane, szczególnie w okresie panowania króla Jana III Sobieskiego, którego portrety w tego typu uzbrojeniu zachowały się do dziś. Zbroja składała się ze skórzanego kaftana pokrytego metalowymi płytkami w kształcie łusek nachodzących na siebie.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Z każdej wyprawy przywozi piękną karacenę.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌkaraˈt͡sɛ̃na, AS: karacna

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. karacennik

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) zbroja, kolczuga

Wiktionary


karacenowy

przymiotnik od: karacena; karaceński


SJP.pl


karaceński

przymiotnik od: karacena; karacenowy


SJP.pl


karacista

osoba trenująca karate; karateka


SJP.pl


karacistka

karacista


SJP.pl

Patrz:

karacista

karaczaj

członek ludu zamieszkującego głównie Karaczajo-Czerkiesję


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męski, nazwa własna

 (1.1) geogr. region historyczny na Kaukazie Północnym, zamieszkiwany przez Karaczajów (2.1)

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy, nazwa własna

 (2.1) etn. przedstawiciel jednego z narodów turkijskich, zamieszkujących Kaukaz Północny

Wiktionary

Wikipedia

Przykłady

 (2.1) Dziadek jest z pochodzenia Karaczajem.

Wiktionary

Powiązane:

 przym. karaczajski

Wiktionary


karaczajka

członkini ludu zamieszkującego głównie Karaczajo-Czerkiesję


SJP.pl


karaczajo-czerkiesja

republika w Federacji Rosyjskiej


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) geogr. adm. jedna z republik wchodzących w skład Federacji Rosyjskiej;

Wiktionary

Wikipedia

Powiązane:

 przym. karaczajo-czerkieski, karaczajewo-czerkieski, karaczajsko-czerkieski, karaczajski

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) ofic. Republika Karaczajsko-Czerkieska

Wiktionary


karaczajowie

lud zamieszkujący Karaczajo-Czerkiesję


SJP.pl

Wikipedia


karaczajski

Karaczajowie


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z Karaczajami, dotyczący Karaczajów

 (1.2) geogr. związany z Karaczajem, dotyczący Karaczaju

Wiktionary

Patrz:

Karaczajowie

Powiązane:

 rzecz. Karaczajo-Czerkiesja ż., Karaczaj mos., Karaczajka ż., Karaczajewsk mrz.

Wiktionary


karaczajsko-bałkarski

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) jęz. język karaczajsko-bałkarski;

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) symbol. krc

Wiktionary


karaczajsko-czerkieski

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z Karaczajo-Czerkiesją, dotyczący Karaczajo-Czerkiesji

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Karaczajo-Czerkiesja ż.

Wiktionary


karaczan

owad o brązowym lub czarnym owalnym ciele, np. prusak lub karaluch, żyjący w skupiskach ludzkich; hełmiec


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy

 (1.1) przest. ent. karaluch

Wiktionary

Karaczany, hełmce (Blattodea, Blattoptera, Blattariae, Blattaria) – rząd owadów z przeobrażeniem niezupełnym, liczący około 4600 gatunków. Prowadzą ukryty tryb życia (kryptyczny), przeważnie nocny, są wszystkożerne.

Ciało zazwyczaj ciemno ubarwione (różne odcienie brązu i ciemnego brązu). Głowa jest prawie w całości ukryta pod tarczowatym i szerokim przedpleczem (stąd ich nazwa hełmce). Mają długie, wieloczłonowe i pokryte szczecinkami czułki. Przednia para skrzydeł jest silnie schitynizowana i ciemniejsza. Skrzydła z widocznym i gęstym użyłkowaniem. Tylna para skrzydeł jest zazwyczaj szeroka i błoniasta, w spoczynku ukryte pod pierwszą parą. Często spotykane są formy krótkoskrzydłe (brachypteria). Odnóża są długie i smukłe z długimi kolcami, pozwalają na szybki bieg. Odwłok jest szeroki, zakończony parą członowanych wyrostków odwłokowych (cerci). Samice czasem noszą przyczepiony do odwłoka kokon jajowy (ooteka).

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Z natury wybitnie ciepłolubne, karaczany najliczniej występują w krajach tropikalnych.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. karaczanowate nmos.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) karaluch, karakon

Wiktionary


karaczanowate

rzeczownik, rodzaj niemęskoosobowy, liczba mnoga

 (1.1) syst. ent. nazwa systematyczna|Blattidae|Latreille|ref=tak., rodzina owadów z rzędu hełmców;

Wiktionary

Karaczanowate (Blattidae Latreille) – rodzina karaczanów z nadrodziny Blattoidea.

Karaczany głównie czerwonobrązowe do czarnych, często z kontrastującym, ciemno-jasnym wzorem na przedpleczu. Skrzydła od w pełni rozwiniętych do zredukowanych, zwykle u samic krótsze niż u samców. Spodnia strony środkowych i tylnych ud uzbrojona na obu krawędziach w rzędy silnych kolców. Wyrostki rylcowe samca smukłe, proste, zwykle symetryczne. Siódme sternum samicy dwuwargowe.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Owady z rodziny karaczanowatych odznaczają się specyficznym wzorem na przedpleczu.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. karaczan mzw.

Wiktionary


karaczany

rząd owadów uskrzydlonych, obejmujący około 4600 gatunków; hełmce


SJP.pl

Karaczany, hełmce (Blattodea, Blattoptera, Blattariae, Blattaria) – rząd owadów z przeobrażeniem niezupełnym, liczący około 4600 gatunków. Prowadzą ukryty tryb życia (kryptyczny), przeważnie nocny, są wszystkożerne.

Ciało zazwyczaj ciemno ubarwione (różne odcienie brązu i ciemnego brązu). Głowa jest prawie w całości ukryta pod tarczowatym i szerokim przedpleczem (stąd ich nazwa hełmce). Mają długie, wieloczłonowe i pokryte szczecinkami czułki. Przednia para skrzydeł jest silnie schitynizowana i ciemniejsza. Skrzydła z widocznym i gęstym użyłkowaniem. Tylna para skrzydeł jest zazwyczaj szeroka i błoniasta, w spoczynku ukryte pod pierwszą parą. Często spotykane są formy krótkoskrzydłe (brachypteria). Odnóża są długie i smukłe z długimi kolcami, pozwalają na szybki bieg. Odwłok jest szeroki, zakończony parą członowanych wyrostków odwłokowych (cerci). Samice czasem noszą przyczepiony do odwłoka kokon jajowy (ooteka).

Wikipedia


karaczi

miasto w Pakistanie


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki, nazwa własna

 (1.1) geogr. największe miasto Pakistanu, położone w południowej części kraju;

Wiktionary

Karaczi (ang. Karachi, urdu ‏کراچی‎, Karaći, bengalski: করাচি) – największe miasto w Pakistanie, położone w południowej części kraju, nad Morzem Arabskim, na północnym skrawku delty Indusu. Stolica prowincji Sindh. Aglomerację w 2016 roku zamieszkiwało 24,3 mln osób.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: kaˈrat͡ʃʲi, AS: karačʹi

Wiktionary


karadaryjski

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z Kara-darią, dotyczący Kara-darii

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Kara-daria ż.

Wiktionary


karadż

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna

 (1.1) geogr. adm. miasto w północnym Iranie, po południowej stronie gór Elburs;

Wiktionary

Karadż (perski: ‏کرج‎) – miasto w północnym Iranie, stolica ostanu Alborz. Miasto satelickie Teheranu, oddalone od niego o 36 km na zachód. Leży na zachodnim brzegu rzeki Karadż, na południowym zboczu gór Elburs.

Rozwój miasta rozpoczął się za czasów panowania dynastii Safawidów i Kadżarów. Do połowy XX w. znane było głównie jako miejscowość wypoczynkowa leżąca na trasie między Kazwinem a Teheranem. W drugiej połowie XX wieku Karadż stał się jednym z najszybciej rozwijających się ośrodków gospodarczych Iranu. W mieście rozwinęło się rzemiosło oraz przemysł chemiczny, włókienniczy, metalowy oraz spożywczy.

Wikipedia


karadżić

nazwisko obce, np. Radovan Karadżić, były prezydent Serbskiej Republiki Bośni i Hercegowiny


SJP.pl


karafa

zgrubienie od: karafka (naczynie na wodę lub trunek)


SJP.pl


karafeczka

zdrobnienie od: karafka


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) pot. zdrobn. od: karafka

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌkaraˈfɛt͡ʃka, AS: karafečka

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. karafka ż., karafa ż.

Wiktionary


karafeczkowy

przymiotnik od: karafeczka


SJP.pl


karafijoł

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) gw-pl|Śląsk Cieszyński. pot. fiołek

Wiktionary


karafioł

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) gw-pl|Śląsk Cieszyński. pot. fiołek

Wiktionary


karafka

1. ozdobne, pękate naczynie z wąską szyjką na wodę lub trunek;
2. zawartość tego naczynia


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) rodzaj butelki z wąską szyjką;

Wiktionary

Karafka (wł. caraffa) – rodzaj szklanej butelki, naczynie stołowe (niekiedy kryształowe, rzadziej porcelanowe), używane do podawania na stół głównie napojów alkoholowych.

W zależności od przeznaczenia karafki posiadają zróżnicowane kształty, będąc w dolnej części pękate, a zakończone wąską dłuższą szyjką. Często są bogato zdobione. Mogą być okrągłe, kwadratowe, prostokątne, beczułkowe lub wysmukłe. Szyjki są różnej długości i szerokości. Karafki do nalewek, whisky i likierów wyposażone są w szklany, korkowy lub drewniany korek zabezpieczający zawartość przed wietrzeniem. W przypadku serwowania wody czy wina, korki nie są wymagane.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Na środku pokoju stała Emilka, trzymając w dłoniach tacę, na której była karafka z wodą i szklanka… (K. Abgarowicz: Dobra nauczka)

Wiktionary

Wymowa:

IPA: kaˈrafka, AS: karafka

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz.

:: zdrobn. karafeczka

 przym. karafkowy

Wiktionary


karafkowy

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z karafką, dotyczący karafki

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. karafka ż.

Wiktionary


karafułka

dolna część smyczka, którą trzyma się w ręku podczas gry; żabka


SJP.pl


karaga

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) geogr. rzeka na północnym wschodzie półwyspu Kamczatka, uchodzi do Zatoki Karagińskiej

Wiktionary

Powiązane:

 przym. karagiński

Wiktionary


karagana

krzew z rodziny motylkowatych pochodzący z Mandżurii i Syberii, o kwiatach żółtych, białych lub różowych; grochownik


SJP.pl

Karagana (Caragana Lam.) – rodzaj roślin należący do rodziny bobowatych. Obejmuje 91 gatunków. Zasięg rodzaju obejmuje wschodnią Europę (na wschód od Bułgarii i Ukrainy) poprzez niemal całą Azję (bez południowej części tego kontynentu), po Rosyjski Daleki Wschód. Są to rośliny drzewiaste występujące na obszarach suchych, często w górach, w różnych formacjach – leśnych, zaroślowych i trawiastych.

Wikipedia


karaganda

miasto w Kazachstanie


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) geogr. miasto w Kazachstanie, administracyjne centrum obwodu karagandyjskiego;

Wiktionary

Wikipedia

Powiązane:

 przym. karagandyjski, karagandzki

Wiktionary


karagandczyk

mieszkaniec Karagandy


SJP.pl


karagandka

mieszkanka Karagandy


SJP.pl


karagandyjski

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z Karagandą, dotyczący Karagandy

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Karaganda ż.

 przym. karagandzki

Wiktionary


karagandzki

przymiotnik od: Karaganda


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z Karagandą, dotyczący Karagandy

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Karaganda ż.

 przym. karagandyjski

Wiktionary


karagen

substancja żelująca otrzymywana z wodorostów, stosowana w przemyśle spożywczym i farmaceutycznym


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) biochem. spoż. rodzaj polisacharydów ekstrahowanych z czerwonych wodorostów, naturalna substancja o wielorakim zastosowaniu w przemyśle spożywczym;

Wiktionary

Karagen (CGN) − rodzaj polisacharydów ekstrahowanych z czerwonych wodorostów zawierających w swej strukturze liczne grupy siarczanowe. Stanowią surowiec spożywczy używany do wytwarzania galaret i żeli. W jego skład wchodzi przede wszystkim śluz, którego głównym składnikiem jest karagenina, a także inne polisacharydy i niewielkie ilości jodu oraz bromu. Karagen odznacza się dużą aktywnością biologiczną (jest m.in. immunostymulatorem). Surowcem do produkcji karagenu jest chrząstnica kędzierzawa, krasnorost określany potocznie jako mech irlandzki (Chondrus crispus).

Wikipedia

Powiązane:

 rzecz. karagenina ż.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) symbol. E407

Wiktionary


karagenowy

karagen


SJP.pl

Patrz:

karagen

karagiński

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z Karagą, dotyczący Karagi

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Karaga ż.

Wiktionary


karaib

Indianin Ameryki Południowej mieszkający głównie w Wenezueli, Kolumbii, północnej i środkowej Brazylii oraz w Gujanie; Karib


SJP.pl


karaib.

skrót od: karaibski


SJP.pl


karaibka

Indianka Ameryki Południowej mieszkająca głównie w Wenezueli, Kolumbii, północnej i środkowej Brazylii oraz w Gujanie; Karibka


SJP.pl

Karaibka (Caribena) – rodzaj pająków z rodziny ptasznikowatych i podrodziny Aviculariinae, które występują w rejonie Karaibów do czego nawiązuje nazwa rodzajowa oraz w języku polskim.

Wikipedia


karaibowie

plemię indiańskie


SJP.pl

Karaibowie (Karibowie) – plemiona indiańskie zamieszkujące Wyspy Antylskie i północne terytoria Ameryki Południowej.

Wikipedia


karaibski

przymiotnik od: Karaiby


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) dotyczący Karaibów (obszaru) lub Morza Karaibskiego

 (1.2) dotyczący Karaibów (ludu)

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌkaraˈjipsʲci, AS: karai ̯ipsʹḱi

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Karaiby nmos., Karaib mos., Karaibka ż.

Wiktionary


karaiby

plemię indiańskie


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj niemęskoosobowy, liczba mnoga, nazwa własna

 (1.1) geogr. rejon pomiędzy kontynentami Ameryk;

Wiktionary

Karaiby – region składający się z Morza Karaibskiego, tamtejszych wysp (w całości znajdujących się na Morzu Karaibskim, lub też częściowo z nim graniczących, a częściowo z Oceanem Atlantyckim) oraz otaczających je wybrzeży. Region jest położony na południowy wschód od Zatoki Meksykańskiej i kontynentalnej Ameryki Północnej, na wschód od Ameryki Centralnej i na północ od Ameryki Południowej.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Flora Karaibów cechuje się dużą bioróżnorodnością.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌkaraˈjibɨ, AS: karai ̯iby

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Karaib mos., Karaibka ż.

 przym. karaibski

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) hist. Indie Zachodnie

Wiktionary


karaim

członek grupy wyznaniowej wyodrębnionej z judaizmu, uznającej tylko Biblię, a odrzucającej Talmud; karaita


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) rel. wyznawca karaimizmu

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. karaimizm m., karaizm m., Karaim m., Karaimka ż., Karaita m., karaita m., Karaitka ż., karaitka ż.

:: fż. karaimka ż.

 przym. karaimski

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) karaita

Wiktionary


karaimizm

jeden z odłamów judaizmu; karaizm


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) rel. religia wywodząca się z judaizmu, uznająca za podstawę wiary Torę, a odrzucająca Talmud;

Wiktionary

Karaimizm, karaizm – kierunek w teologii żydowskiej, odrzucający Talmud i autorytet tradycji rabinów.

Wikipedia

Powiązane:

 rzecz. karaimski mrz., karaizm m., Karaim m., Karaimka ż., karaim m., karaimka ż.

 przym. karaimski

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) karaizm

Wiktionary


karaimka

członkini niedużej grupy etnicznej pochodzenia tureckiego, rozproszonej obecnie w Polsce, na Litwie, Ukrainie, w Turcji, Egipcie i Izraelu; Karaitka


SJP.pl


karaimski

1. dotyczący karaimów (wyznawców jednego z odłamów judaizmu);
2. dotyczący Karaimów (członków niedużej grupy etnicznej pochodzenia tureckiego); np. język karaimski


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z Karaimami, dotyczący Karaimów

 (1.2) związany z karaimami, dotyczący karaimów

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (2.1) jęz. język karaimski;

Wiktionary

Przykłady

 (1.2) Religia karaimska jest zbliżona do judaizmu, jednak uległa na Bliskim Wschodzie silnemu oddziaływaniu islamu.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. karaimizm mrz., Karaim mos., Karaimka ż., karaim mos., karaimka ż., Karaita mos., karaita mos., Karaitka ż., karaitka ż.

Wiktionary


karaita

członek grupy wyznaniowej wyodrębnionej z judaizmu, uznającej tylko Biblię, a odrzucającej Talmud; karaim


SJP.pl


karaitka

karaita


SJP.pl

Patrz:

karaita

karaizm

jeden z odłamów judaizmu; karaimizm


SJP.pl

Karaimizm, karaizm – kierunek w teologii żydowskiej, odrzucający Talmud i autorytet tradycji rabinów.

Wikipedia


karajan

  • Herbert von Karajan – austriacki dyrygent
  • Karajan – urządzenia komputerowe

Wikipedia


karaka

dawny statek żaglowy; karraka


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) hist. mar. duży śródziemnomorski trójmasztowy żaglowiec handlowy i wojenny, używany w XIV-XVII wieku;

Wiktionary

Karaka, karraka — typ trzymasztowego, rzadziej czteromasztowego statku żaglowego, rozwinięty w krajach śródziemnomorskich w XV wieku.

Przyjmuje się, że ten typ jednostki żaglowej powstał z połączenia kogi, wprowadzonej na Morze Śródziemne przez piratów z Bajonny, oraz miejscowych typów łodzi. Karaki były pierwszymi w Europie statkami przystosowanymi do oceanicznych podróży z uwagi na wielkość i pojemność, pozwalające na gromadzenie zapasów na długie wyprawy. Używane były zwłaszcza przez hiszpańskich i portugalskich odkrywców w XV i XVI wieku. Północnoeuropejskim odpowiednikiem tego typu był holk. W XVI wieku przekształcona konstrukcja karaki została rozwinięta w galeon.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: kaˈraka, AS: karaka

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) karraka

Wiktionary


karakal

rodzaj ssaka drapieżnego z podrodziny kotów; złotokot


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy

 (1.1) syst. zool. nazwa systematyczna|Caracal|Gray|ref=tak., rodzaj ssaków z rzędu drapieżnych;

 (1.2) syst. zool. nazwa systematyczna|Caracal caracal|Schreber|ref=tak., gatunek ssaka z rodziny kotowatych, występujący w Afryce i Azji

 (1.3) zool. kot z gatunku karakali (1.1)

Wiktionary

Karakal, złotokot (Caracal) – rodzaj ssaków z podrodziny kotów (Felinae) w obrębie rodziny kotowatych (Felidae).

Wikipedia

Przykłady

 (1.3) W naszym zoo trzymają karakale.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.2) karakal stepowy

 (1.3) karakal stepowy

Wiktionary


karakalla

Karakalla (Caracalla), właśc. Lucius Septimius Bassianus, Marcus Aurelius Antoninus Bassianus, po adopcji Marcus Aurelius Severus Antoninus (ur. 4 kwietnia 188, zm. 8 kwietnia 217) – cesarz rzymski od 4 lutego 211 do swojej śmierci. Syn cesarza Septymiusza Sewera i cesarzowej Julii Domny. Współrządził z ojcem, po jego śmierci (krótkotrwale) z młodszym bratem Septymiuszem Getą. Po jego zamordowaniu w roku 212 stał się władcą samodzielnym.

Wikipedia


karakalowy

przymiotnik od: karakal


SJP.pl


karakan

1. karaluch;
2. potocznie: obelżywe określenie niewysokiego człowieka


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy

 (1.1) pot. karaluch

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (2.1) lekcew. niska osoba

 (2.2) białystok. osoba zaniedbana

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Więc przypuszczenia snuję, liczę sęki w ścianach, czasem przekłuję końcem szpady karakana…

Wiktionary

Synonimy:

 (2.1) kurdupel, knypek

Wiktionary


karakara

rodzaj drapieżnych ptaków z rodziny sokołowatych


SJP.pl


karakas

miasto w Wenezueli; Caracas


SJP.pl


karakasczyk

mieszkaniec Caracas; karakaszczyk; karakasyjczyk


SJP.pl


karakaska

mieszkanka Caracas; karakasyjka


SJP.pl


karakaski

przymiotnik od: Caracas


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) odnoszący się do miasta Caracas

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌkaraˈkasʲci, AS: karakasʹḱi

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Caracas n./mrz., karakaska ż.

Wiktionary


karakasyjczyk

mieszkaniec Caracas; karakasczyk; karakaszczyk


SJP.pl


karakasyjka

mieszkanka Caracas; karakaska


SJP.pl


karakaszczyk

mieszkaniec Caracas; karakasczyk; karakasyjczyk


SJP.pl


karakałpacja

autonomiczna republika w Uzbekistanie


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) geogr. adm. autonomiczna republika w granicach Uzbekistanu, położona w zachodniej części kraju i mająca stolicę w Nukusie;

Wiktionary

Karakałpacja (Republika Karakałpacka, rzadko: Karakałpakstan; uzb. Qoraqalpogʻiston, karak. Qaraqalpaqstan) – autonomiczna republika w granicach Uzbekistanu, położona w zachodniej części kraju i granicząca od strony północnej z pozostałościami Jeziora Aralskiego. Stolicą republiki jest Nukus (Nökis).

Wikipedia

Powiązane:

 rzecz. Karakałpak mos., Karakałpaczka ż., karakałpacki mrz.

 przym. karakałpacki

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) Karakałpakstan, ofic. Republika Karakałpacka

Wiktionary


karakałpacki

przymiotnik od: Karakałpacja


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z Karakałpacją lub Karakałpakami, dotyczący Karakałpacji lub Karakałpaków

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (2.1) jęz. język karakałpacki;

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Karakałpacja ż., Karakałpak mos., Karakałpaczka ż.

Wiktionary


karakałpaczka

mieszkanka Karakałpacji


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) etn. członkini narodu zamieszkującego na południe od Jeziora Aralskiego, zwłaszcza w Karakałpacji;

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Karakałpacja ż.

:: fm. Karakałpak mos.

 przym. karakałpacki

Wiktionary


karakałpak

mieszkaniec Karakałpacji


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) etn. członek narodu zamieszkującego na południe od Jeziora Aralskiego, zwłaszcza w Karakałpacji;

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Karakałpacja ż.

:: fż. Karakałpaczka ż.

 przym. karakałpacki

Wiktionary


karakol

sposób prowadzenia walki przez kawalerię w zachodniej Europie w XVI i XVII wieku - poszczególne szeregi kolejno oddają salwy i wycofują się na tyły kolumny


SJP.pl

  • karakol – taktyka walki
  • karakuł – rasa owcy

Nazwa oznacza "czarne jezioro" w językach tureckich. Pochodzą od tego następujące nazwy geograficzne:

  • Karaköl – miejscowość w Kirgistanie, w obwodzie dżalalabadzkim
  • Karakoł – miejscowość w Kirgistanie, w obwodzie issykkulskim
  • Kara-kul – jezioro w Tadżykistanie
  • Karakol Hu – jezioro w Chinach, w regionie Sinciang
  • Qorakoʻl – miasto w Uzbekistanie

Wikipedia


karakolować

dawniej: zataczać koniem koła lub półkola


SJP.pl


karakon

karakan;
1. przestarzałe: karaluch;
2. obelżywe określenie niewysokiego człowieka


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męski

 (1.1) daw. karakan

Wiktionary

Karaluch, karaczan wschodni, karaczan pospolity, szwab (Blatta orientalis) – gatunek owada z rzędu karaczanów i rodziny karaczanowatych. Owad kosmopolityczny, w większości zasięgu synantropijny.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: kaˈrakɔ̃n, AS: karakõn

Wiktionary


karakorum

1. łańcuch górski w Indiach i Chinach;
2. przełęcz w górach o tej samej nazwie;
3. (obecnie: Charchorin) miejscowość w Mongolii


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki, nazwa własna

 (1.1) geogr. łańcuch górski na pograniczu Indii, Pakistanu i Chin, drugi po Himalajach pod względem wysokości na Ziemi;

 (1.2) geogr. przełęcz we wschodniej części gór Karakorum (1.1), na granicy chińsko-indyjskiej;

 (1.3) geogr. hist. stolica mongolskiego imperium w XIII wieku;

 (1.4) geogr. miasto w środkowej Mongolii,

Wiktionary

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Ekspedycja sporządzająca siatkę pomiarową przyjęła dla każdego szczytu w Karakorum symbol K, a następnie wierzchołki numerowano od zachodu w kierunku wschodnim.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌkaraˈkɔrũm, AS: karakorũm

Wiktionary

Synonimy:

 (1.4) Charchorin

Wiktionary


karakum

rzeczownik, rodzaj nijaki, nazwa własna

 (1.1) geogr. zob. Kara-kum.

Wiktionary

  • Kara-kum (Garagum) – pustynia w Turkmenistanie
    • Kara-kum Centralny – część pustyni Kara-kum
    • Kara-kum Południowo-Wschodni – część pustyni Kara-kum
    • Kara-kum Zaunguski – część pustyni Kara-kum
  • Kara-kum Nadaralski – pustynia w Kazachstanie
  • Karakum – pustynia w zachodnim Kazachstanie, u północno-wschodnich wybrzeży Morza Kaspijskiego
  • Karakum – pustynia we wschodnim Kazachstanie, na prawym brzegu rzeki Ili, na południowy wschód od Żarkentu, przy granicy z Chinami
  • Karakum – pustynia we wschodnim Kazachstanie, pomiędzy jeziorem Bałchasz a jeziorem Sasykköl

Wikipedia

Przykłady

składnia.

kolokacje.

synonimy.

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

 rzecz. Kara-kum n.

frazeologia.

etymologia.

uwagi.

tłumaczenia.

 (1.1) zobtłum|Kara-kum.

źródła.

== Karakum (język angielski.) ==

thumb|Karakum (1.1)

thumb|Karakum (1.1)

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik, nazwa własna

 (1.1) geogr. Kara-kum

odmiana.

przykłady.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Kara-kum n.

Wiktionary


karakumski

przymiotnik od: Kara-Kum


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z Kara-kumem, dotyczący Kara-kumu

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Znacznie pogorszył się stan karakumskich kopalń siarki, które obniżyły swe dostawy dla przetwórstwa.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Kara-kum mrz./n.

Wiktionary


karakurt

gatunek jadowitego pająka z rodziny omatnikowatych, bliski krewny czarnej wdowy; malmignat


SJP.pl

Karakurt, karakurt trzynastokropki, malmignat (Latrodectus tredecimguttatus) – gatunek jadowitego pająka z rodziny omatnikowatych (Theridiidae).

Wikipedia


karakuł

azjatycka owca tłustoogoniasta


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy

 (1.1) zool. owca pochodzenia azjatyckiego, której jagnię ma sierść zwiniętą w charakterystyczne loki;

 (1.2) pot. wyprawiona skóra jagnięcia karakuła (1.1)

Wiktionary

Karakuł – jedna z najstarszych ras owcy domowej, pochodząca z południowo-zachodniej Azji. Nazwa rasy wywodzi się od miejscowości Qorakoʻl (Karakul) w Uzbekistanie – centrum hodowli owiec tej rasy. Wiadomo, że owce rasy karakuł były hodowane w VIII w. w zachodnim Turkiestanie, skąd rozprzestrzeniły się do innych regionów Azji Środkowej, ale badania archeologiczne wskazują, że mogły być już znane około 1400 p.n.e., co czyniłoby je najstarszą ze znanych ras owiec. Wysokiej jakości wyroby z karakuł znaleziono w świątyniach starożytnego Babilonu.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Karakuły są hodowane głównie w Azji i Afryce.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: kaˈrakuw, AS: karakuu̯

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. karakuły nmos.

 przym. karakułowy

Wiktionary


karakułowy

przymiotnik od: karakuł


SJP.pl


karakuły

futro lub jakaś inna część garderoby z wyprawionych skór jagniąt karakułów (gatunku azjatyckich owiec)


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj niemęskoosobowy, liczba mnoga

 (1.1) odzież. pot. futro ze skór jagniąt karakułów;

forma rzeczownika|rodzaj=męskozwierzęcy.

 (2.1) plural|karakuł.

Wiktionary

Karakuły — używana w futrzarstwie nazwa skór lub futer z jagniąt owiec rasy karakuł pozyskanych z jagniąt zabijanych zwykle około 1-5 dnia życia (skórka taka nazywana jest smuszka) lub pochodzących z wywołanego sztucznie poronienia. Im wcześniejsze poronienie, tym bardziej skręcony włos. Już kilka dni po porodzie lok rozprostowuje się i siwieje.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Kupiłam sobie czarne karakuły.

 (1.1) Z budynku wyszła kobieta w karakułach.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌkaraˈkuwɨ, AS: karakuu̯y

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. karakuł m.

 przym. karakułowy

Wiktionary


karalność

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) praw. cecha tego, co karalne

 (1.2) praw. fakt, że ktoś był wcześniej karany przez sąd

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. kara ż., karanie n., ukaranie n., karny mrz.

 przym. karalny, karny

 czas. karać

Wiktionary


karalny

podlegający karze, zasługujący na karę


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) taki, który podlega karze

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Podawanie policji fałszywych danych osobowych jest karalne.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: kaˈralnɨ, AS: karalny

Wiktionary

Powiązane:

 czas. karać

 rzecz. kara ż., karanie n., ukaranie n., karalność ż., karny mrz.

 przym. karny

Wiktionary


karaluch

brunatnoczarny owad niszczący produkty żywnościowe; karakon


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy

 (1.1) syst. ent. nazwa systematyczna|Blatta orientalis|ref=tak., duży, żyjący w siedliskach ludzkich owad żywiący się produktami spożywczymi;

Wiktionary

Karaluch, karaczan wschodni, karaczan pospolity, szwab (Blatta orientalis) – gatunek owada z rzędu karaczanów i rodziny karaczanowatych. Owad kosmopolityczny, w większości zasięgu synantropijny.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Rozejrzał się po pomieszczeniu i ze wstrętem wzdrygnął się, gdy dostrzegł biegnącego wzdłuż ściany karalucha.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: kaˈralux, AS: karaluχ

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) karaczan, karakon, karakan; gw-pl|Śląsk Cieszyński|szwob.

Wiktionary


karaluchowaty

przypominający kształtem karalucha


SJP.pl


karalus

nazwisko


SJP.pl

Osoby o nazwisku Karalus

  • Birte Karalus (ur. 1966) – niemiecka dziennikarka i prezenterka
  • Janet Pilgrim (ur. 1934 jako Charlaine Edith Karalus) – amerykańska modelka
  • Karl Karalus – amerykański ilustrator
  • Michał Karalus (ur. 1952) – polski polityk i kulturoznawca, starosta pleszewski (2002–2014)
  • Ryszard Karalus (ur. 1945) – polski piłkarz, trener piłkarski, były trener i dyrektor klubu Jagiellonia Białystok
  • Sylwester Karalus (1908–1975) – polski prawnik, publicysta polityczny i historyczny, dwukrotny minister Rządu RP na uchodźstwie

Wikipedia


karaluszek

zdrobnienie od: karaluch


SJP.pl


karaluszy

karaluch


SJP.pl

Patrz:

karaluch

karamanlis

greckie nazwisko


SJP.pl


karambol

wypadek, kraksa z udziałem wielu pojazdów


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) zderzenie się ze sobą wielu pojazdów naraz, zwykle poważne w skutkach

 (1.2) daw. talar flandryjski o wartości dwóch rubli

 (1.3) więz. aresztowanie

Wiktionary

Karambol (fr. carambolage, ang. carom lub carambole, zwany także bilardem francuskim) – gra bilardowa i zarazem sport, który narodził się we Francji. Obecnie jest najmniej popularną odmianą bilardu.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) W karambolu na autostradzie uczestniczyło dwadzieścia samochodów, w tym dwa autobusy.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: kaˈrãmbɔl, AS: karãmbol

Wiktionary


karambola

1. niskie, wiecznie zielone drzewo owocowe z rodziny szczawikowatych, uprawiane w strefie tropikalnej; aweroa; oskomian
2. owoc tego drzewa przypominający ogórek


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) bot. nazwa systematyczna|Averrhoa carambola|ref=tak., tropikalne drzewo o podłużnych owocach, mających w przekroju kształt gwiazdy;

 (1.2) owoc karamboli (1.1)

 (1.3) czerwona kula bilardowa

Wiktionary

Oskomian pospolity, karambola, gwiaździsty owoc (Averrhoa carambola L.) – gatunek tropikalnego drzewa z rodziny szczawikowatych (Oxalidaceae). Występujące w naturze w Malezji oraz w Indonezji na wyspie Jawa. Poza naturalnymi siedliskami można spotkać go także w Afryce (Ghana), Oceanii (Polinezja Francuska), Ameryce Południowej (Brazylia, Gujana) i Ameryce Północnej, gdzie uprawiany jest na Florydzie i Hawajach.

Wikipedia

Synonimy:

 (1.1) oskomian pospolity

Wiktionary


karambolować

robić karambole w grze bilardowej


SJP.pl


karambolowy

przymiotnik od: karambol


SJP.pl


karamzin

nazwisko obce, np. Nikołaj Karamzin (1776-1828), rosyjski pisarz


SJP.pl


karan

Karan (cyr. Каран) – wieś w Serbii, w okręgu zlatiborskim, w mieście Užice. W 2011 roku liczyła 516 mieszkańców.

Wikipedia


karangioza

rzeczownik, rodzaj męski

 (1.1) rodzaj ludowego greckiego i tureckiego teatru cieni

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌkarãŋʲˈɟɔza, AS: karãŋʹǵoza

Wiktionary


karanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|karać.

Wiktionary

Przykłady

składnia.

kolokacje.

synonimy.

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

 czas. karać ndk.

 przym. karalny, karny

 rzecz. ukaranie n., karalność ż., karny mrz., karniak mzw.

frazeologia.

etymologia.

uwagi.

tłumaczenia.

* niemiecki: (1.1) Strafen n., Bestrafen n.

źródła.

== karanie (slovio.) ==

ortografie. карание

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik

 (1.1) kara

odmiana.

 (1.1) lm. karanies

przykłady.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: kaˈrãɲɛ, AS: karãńe

Wiktionary

Powiązane:

 czas. karać ndk.

 przym. karalny, karny

 rzecz. ukaranie n., karalność ż., karny mrz., karniak mzw.

Wiktionary

Synonimy:

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

 czas. karać ndk.

 przym. karalny, karny

 rzecz. ukaranie n., karalność ż., karny mrz., karniak mzw.

frazeologia.

etymologia.

uwagi.

tłumaczenia.

* niemiecki: (1.1) Strafen n., Bestrafen n.

źródła.

== karanie (slovio.) ==

ortografie. карание

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik

 (1.1) kara

odmiana.

 (1.1) lm. karanies

przykłady.

składnia.

kolokacje.

synonimy.

Wiktionary


karanks

rodzaj ryb z rodziny ostrobokowatych


SJP.pl


karantania

jedno z pierwszych państw słowiańskich w historii, założone przez plemię Karantan


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) hist. geogr. jedno z pierwszych państw słowiańskich w historii, założone na terenach dzisiejszej Austrii i Słowenii;

Wiktionary

Karantania (łac. Carantanum, słoweń. Karantánija) − jedno z pierwszych państw słowiańskich w historii, założone przez osiadłe na terenach dzisiejszej Austrii i Słowenii plemię Karantan. Jego początki są nieznane.

Wikipedia

Powiązane:

 rzecz. Karantanin m.

Wiktionary


karaoke

[czytaj: kara-oke]
1. zabawa polegająca na śpiewaniu piosenek z oryginalnym podkładem muzycznym, korzystając z wyświetlanego na ekranie tekstu
2. miejsce, w którym można tak się zabawić


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) muz. śpiewanie znanych piosenek do odtwarzanej z taśmy melodii w przeznaczonych do tego lokalach

 (1.2) lokal, w którym można się w ten sposób bawić

Wiktionary

Karaoke (jap. カラオケ, 空オケ) – forma rozrywki pochodząca z Japonii, polegająca na śpiewaniu w pubie, klubie, domu itp. znanych przebojów na tle odtwarzanego z nagrania akompaniamentu instrumentalnego bez warstwy wokalnej. Śpiewającemu może pomagać wyświetlanie tekstu na dowolnym medium (telewizor, monitor, projektor itp.). Ostatnio popularne stały się muzyczne gry komputerowe, które znacznie ułatwiają zabawę, jaką jest karaoke.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ˌkaraˈɔkɛ, AS: karaoke

Wiktionary


karaokowiec

osoba, która śpiewa piosenki z oryginalnym podkładem muzycznym, korzystając z wyświetlanego na ekranie tekstu


SJP.pl


karapaks

tarcza grzbietowa pancerza żółwi; część pancerza skorupiaków pokrywająca górę i boki głowotułowia


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) zool. anat. twarda grzbietowa powłoka zewnętrzna ciała niektórych zwierząt;

Wiktionary

  • karapaks stawonogów
  • karapaks żółwi

Wikipedia

Wymowa:

IPA: kaˈrapaks, AS: karapaks

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) pancerz

Wiktionary


karar

przestarzale, rzadko: biały marmur wydobywany w okolicach Carrary, miasta we Włoszech; karrara, karara, karrar (rzadziej), marmur kararyjski, marmur karraryjski


SJP.pl


karara

przestarzale: biały marmur wydobywany w okolicach Carrary, miasta we Włoszech; karrara, karar (rzadziej), karrar (rzadziej), marmur kararyjski, marmur karraryjski


SJP.pl


kararyjczyk

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) mieszkaniec Carrary

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) (…) Gdzie kararyjczyk w głąb zapuszcza bronę, (…)

 (1.1) Pewien kararyjczyk próbował w nocy z 25 na 26 uwolnić 14 politycznych w więzieniach w Sarzanie osadzonych więźniów. Dał ognia z pistoletu do żołnierza na straży stojącego i ranił go niebezpiecznie w uda.

 (1.1) Przypomniała mu się dumna dewiza kararyjczyków: „Carrara jest jedynyn miastem na świecie, które może sobie pozwolić na brukowanie swych ulic marmurem.”

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Carrara ż., karara ż.

:: fż. kararyjka ż.

 przym. kararyjski, karraryjski

Wiktionary


kararyjka

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) mieszkanka Carrary

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Carrara ż., karara ż.

:: fm. kararyjczyk m.

 przym. kararyjski, karraryjski

Wiktionary


kararyjski

1. przymiotnik od: Carrara (miasto we Włoszech); karraryjski;
2. marmur kararyjski - biały marmur wydobywany w okolicach Carrary, miasta we Włoszech; karrara, karara, karrar (rzadziej), karar (rzadziej), marmur karraryjski


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z Carrarą, dotyczący Carrary

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Carrara ż., kararyjczyk mos., kararyjka ż., karara

 przym. karraryjski

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) karraryjski

Wiktionary


karaś

ryba słodkowodna z rodziny karpiowatych


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy

 (1.1) syst. icht. nazwa systematyczna|Carassius carassius|Linnaeus|ref=tak., gatunek słodkowodnej ryby z rodziny karpiowatych;

 (1.2) icht. ryba z gatunku karasi (1.1)

Wiktionary

Karaś pospolity, karaś (Carassius carassius) – gatunek słodkowodnej ryby z rodziny karpiowatych (Cyprinidae).

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Karasie to ryby ciepłolubne i bardzo odporne na deficyt tlenowy, uważa się, że to ostatni gatunek, który padnie przy braku tlenu w wodzie.

 (1.2) Zęby gardłowe karasia ustawione są w jednym szeregu.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈkaraɕ, AS: karaś

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz.

:: zdrobn. karasek mzw.

 przym. karasiowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) karaś pospolity

Wiktionary


karasek

1. zdrobniale karaś;
2. o karasiu w południowo-wschodnich rejonach Polski


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy

 (1.1) zdrobn. od: karaś

 (1.2) mały karaś

Wiktionary

  • Karasek – leśniczówka w woj. kujawsko-pomorskim, w pow. grudziądzkim, w gminie Gruta

Karasek, Karásek:

  • Hellmuth Karasek – niemiecki dziennikarz, pisarz i krytyk literacki
  • Jiří (Josef Antonin) Karásek ze Lvovic – czeski pisarz
  • Joanna Karasek – polska dyplomatka, tłumaczka
  • Krzysztof Karasek – polski poeta

Wikipedia

Przykłady

 (1.2) Latem łapaliśmy w stawie karaski.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. karaś mzw.

 przym. karasiowy

Wiktionary


karasiewicz

nazwisko


SJP.pl


karasiński

nazwisko


SJP.pl

  • Ireneusz Karasiński (ur. 1971) − polski lekkoatleta
  • Leon Karasiński (1879–1945) − inżynier mechanik
  • Leon Karasiński (1821–1876) − polski budowniczy
  • Maciej Karasiński (ur. 1977) – polski dyplomata
  • Zygmunt Kazimierz Karasiński (1892–1972) – pułkownik artylerii Wojska Polskiego, kawaler Virtuti Militari, dowódca 6 dak i 31 pal oraz dowódca artylerii dywizyjnej 14 DP
  • Zygmunt Karasiński (1898–1973) − polski skrzypek, pianista, kompozytor, dyrygent, saksofonista, autor tekstów piosenek

Wikipedia


karasiowaty

podobny do karasia


SJP.pl


karasiowy

przymiotnik od: karaś


SJP.pl

przymiotnik dzierżawczy

 (1.1) należący do karasia

przymiotnik relacyjny

 (2.1) związany z karasiem, dotyczący karasia

przymiotnik jakościowy

 (3.1) charakterystyczny dla karasia, mający cechy karasia

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. karaś mzw., karasek mzw.

Wiktionary


karaskać

karaskać się:
1. dawniej: mieć kłopot z kimś, kogo nie można się pozbyć;
2. potocznie: kłopotać się, zmagać się


SJP.pl


karaśkiewicz

nazwisko


SJP.pl


karaskowy

przymiotnik od: karasek


SJP.pl


karaszewicz

nazwisko


SJP.pl


karaszewski

nazwisko


SJP.pl


karaszkiewicz

nazwisko


SJP.pl


karat

1. jubilerska jednostka masy, równa 0,2 g;
2. dawniej: określenie zawartości czystego złota w stopach


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) jubilerska jednostka masy równa 0,2 g, stosowana do mierzenia masy kamieni szlachetnych i pereł;

 (1.2) dawna miara zawartości złota w stopach – czyste złoto miało 24 karaty;

Wiktionary

Karat – jednostka masy używana w jubilerstwie do określania masy kamieni i pereł, a także czystości złota (zawartości złota w stopie).

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) 24 karaty to czyste złoto.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈkarat, AS: karat

Wiktionary

Powiązane:

 przym. karatowy

Wiktionary


karatajski

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z Karatajami, dotyczący Karatajów

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (2.1) jęz. język karatajski;

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Karataj m.

Wiktionary


karate

japońska sztuka walki


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) sport. japońska sztuka walki;

Wiktionary

Karate (jap. 空手 karate) – sztuka walki i sport walki stworzone na Okinawie, jednej z Wysp Japońskich. Karate obejmuje swoim zasięgiem cały świat. Do chwili obecnej powstało ponad 100 stylów karate.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Właśnie zapisałem się w ramach uniwerkowego wf-u na karate.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: kaˈratɛ, AS: karate

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. karateka m.

Wiktionary


karateczka

kobieta uprawiająca karate; karateka


SJP.pl


karatega

ubiór karateki; karategi


SJP.pl


karategi

ubiór karateki; karatega


SJP.pl


karateka

człowiek trenujący karate


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) sport. osoba uprawiająca karate

Wiktionary

  • karateka – osoba trenująca sztukę walki karate
  • Karateka – gra komputerowa

Wikipedia

Przykłady

składnia.

kolokacje.

synonimy.

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

 rzecz. karate n.

frazeologia.

etymologia.

 etym|jap|空手家.

uwagi.

tłumaczenia.

* angielski: (1.1) karateka

* czeski: (1.1) karatista m.

* esperanto: (1.1) karateisto

* hiszpański: (1.1) karateca m., karateka m.

* japoński: (1.1) 空手家

* litewski: (1.1) karatistas m.

* nowogrecki: (1.1) καρατίστας m., καρατέκα m.

* włoski: (1.1) karateka m.

źródła.

== karateka (język angielski.) ==

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik

 (1.1) sport. karateka

odmiana.

przykłady.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌkaraˈtɛka, AS: karateka

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. karate n.

Wiktionary

Synonimy:

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

 rzecz. karate n.

frazeologia.

etymologia.

 etym|jap|空手家.

uwagi.

tłumaczenia.

* angielski: (1.1) karateka

* czeski: (1.1) karatista m.

* esperanto: (1.1) karateisto

* hiszpański: (1.1) karateca m., karateka m.

* japoński: (1.1) 空手家

* litewski: (1.1) karatistas m.

* nowogrecki: (1.1) καρατίστας m., καρατέκα m.

* włoski: (1.1) karateka m.

źródła.

== karateka (język angielski.) ==

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik

 (1.1) sport. karateka

odmiana.

przykłady.

składnia.

kolokacje.

synonimy.

Wiktionary


karatowy

przymiotnik od: karat


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z karatem, dotyczący karatu

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. karat m.

Wiktionary


karawaka

krzyż o dwóch poprzecznych ramionach: krótszym na górze i dłuższym na dole


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) rel. chrześcijański krzyż z dwoma poprzeczkami (prawidłowo z górną nieco krótszą) stawiany w miejscu publicznym w związku z epidemią lub noszony jako talizman chroniący od chorób zakaźnych;

Wiktionary

Karawaka, krzyż choleryczny, krzyż morowy – krzyż pochodzący z miasta Caravaca w Hiszpanii z przełomu wieków XVI i XVII. W czasie trwania zaraz rozprzestrzenił się na wschód, bardzo popularny w Polsce pod koniec XVIII, w XIX i na początku XX wieku.

Wikipedia


karawan

1. pojazd przewożący trumnę ze zmarłym w dniu pogrzebu; wóz pogrzebowy;
2. dawniej: rodzaj wielkiego wozu towarowego, używanego w XVII i XVIII wieku;
3. w łowiectwie: wóz dostosowany do przewożenia ubitej zwierzyny; zwierzyniak


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) pojazd do przewozu trumny ze zwłokami

 (1.2) turyst. samochodowa przyczepa mieszkalna albo samochód z nadwoziem mieszkalnym

forma rzeczownika.

 (2.1) D. lm. od: karawana

Wiktionary

  • Karawan – konny pojazd transportowy używany dawniej przez kupców
  • Karawan – pojazd używany w czasie pogrzebów

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Słońce jeszcze nie zaszło, gdy karawan z białym całunem i czarnym krzyżem wtoczył się w aleję cmentarza Vaugirard.

Wiktionary


karawana

1. grupa pojazdów jadąca w szyku;
2. grupa kupców na wielbłądach lub osłach, podróżująca przez pustynię


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) wielbłądzia ekspedycja transportowa lub pielgrzymkowa na pustyni;

 (1.2) książk. przen. grupa obładowanych pojazdów poruszających się jeden za drugim

Wiktionary

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ˌkaraˈvãna, AS: karavãna

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. karawanseraj m.

 przym. karawanowy

Wiktionary


karawaniarka

karawaniarz


SJP.pl

Patrz:

karawaniarz

karawaniarski

przymiotnik od: karawaniarz


SJP.pl


karawanik

zdrobnienie od: karawan


SJP.pl


karawaning

caravaning;
1. turystyka polegająca na podróżowaniu samochodem z przyczepą kempingową
2. samochód przebudowany na wędrowny domek kempingowy


SJP.pl


karawaningowiec

osoba uprawiająca turystykę polegającą na podróżowaniu samochodem z przyczepą kempingową lub samochodem przebudowanym na wędrowny domek kempingowy; caravaningowiec


SJP.pl


karawaningowy

karawaning; caravaningowy


SJP.pl


karawanki

rzeczownik, rodzaj niemęskoosobowy, liczba mnoga, nazwa własna

 (1.1) geogr. masyw górski na pograniczu Słowenii i Austrii, część Południowych Alp Wapiennych;

Wiktionary

Karawanki (niem. Karawanken, słoweń. Karavanke) – pasmo górskie długości 120 km na pograniczu Słowenii i Austrii, część Południowych Alp Wapiennych. Jedno z najdłuższych pasm górskich w Europie.

Przecina je uskok, oddzielający dwie płyty tektoniczne: adriatycką od eurazjatyckiej. Geograficznie i geologicznie dzieli się na wyższe Karawanki Zachodnie oraz niższe Karawanki Wschodnie.

Wikipedia


karawanowy

przymiotnik od: karawan, karawana


SJP.pl


karawanseraj

w zachodniej i środkowej Azji: dom zajezdny, miejsce postoju karawany


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) hist. archit. zajazd stanowiący miejsce postoju karawan, mający pomieszczenia dla podróżnych wraz ze składami na towary;

Wiktionary

Karawanseraj, chan, chana (pers. zajazd dla karawan) – dom zajezdny dla karawan lub miejsce postoju karawany z pomieszczeniami dla podróżnych, niszami chroniącymi przed słońcem, magazynem dla przechowania towarów, często o charakterze obronnym, budowany w krajach arabskich, Persji i Azji Środkowej.

Wikipedia

Powiązane:

 rzecz. karawana ż.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) chan, chana

Wiktionary


karawela

średniowieczny trzy- lub czteromasztowy morski statek żaglowy


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) żegl. jednopokładowy, dwu- lub trójmasztowy żaglowiec o wysokich kasztelach, gładkim poszyciu i płytkim zanurzeniu, używany od XV do XVII wieku;

Wiktionary

Karawela (port. caravela) – w XV–XVII w. oznaczała jednopokładowy, dwu- lub trójmasztowy żaglowiec o wysokich nadbudówkach (kasztelach) na dziobie i rufie. Karawela była zwykle uzbrojona w kilka ciężkich dział oraz mniejsze działka (na ogół 4-6 dział). Wyporność karaweli wynosiła najczęściej około 250 łasztów (ok. 80 ton). Załoga liczyła około 50 ludzi. Ze względu na swą szybkość, stateczność oraz bezpieczeństwo karawele umożliwiały dłuższe podróże morskie, co uczyniło je przydatnymi do wypraw odkrywczych. Floty wojenne Hiszpanii i Portugalii używały karawel na ogół do celów rozpoznawczych.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Pierwotne piętnastowieczne karawele portugalskie zazwyczaj wyposażone były głównie w żagle łacińskie.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌkaraˈvɛla, AS: karavela

Wiktionary


karawelowy

przymiotnik od: karawela


SJP.pl


karazja

sukmana krakowska, dawniej rodzaj grubego sukna; kierezja


SJP.pl


karazjowy

przymiotnik od: karazja


SJP.pl


karb

1. nacięcie, wycięty znak (kreska lub linia)
2. ryzy, granice
3. fale na włosach
4. (w materiałoznawstwie) najsłabsze miejsce w materiale; miejsce, w którym powstają pęknięcia materiału


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) małe nacięcie

Wiktionary


  • karb – czynnik wpływający na wytrzymałość zmęczeniową materiału
  • karb – rodzaj płytkiej przełączki między skałami
  • Karb – dzielnica Bytomia
  • Karb – przełęcz w Tatrach
  • Karb – wieś w Syrii, w muhafazie Aleppo, w dystrykcie Ajn al-Arab

Wikipedia

Przykłady

składnia.

kolokacje.

synonimy.

 (1.1) bruzda, rowek, szczerba, wycięcie, wyżłobienie

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

 rzecz. karbowanie n., karbowaniec mrz., karbowy mos.

 czas. karbować

frazeologia.

 brać w karby • brać się w karby • kłaść na karb

etymologia.

 etym|niem|Kerbe.

uwagi.

tłumaczenia.

* angielski: (1.1) indentation

* niemiecki: (1.1) Kerbe ż., Scharte ż.

* staroruski: (1.1) роубєжь

* wilamowski: (1.1) kārv ż., kaorw ż., karw ż.

źródła.

== karb (esperanto (morfem).) ==

wymowa.

znaczenia.

morfem|eo.

 (1.1) węgiel

odmiana.

przykłady.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: karp, AS: karp

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. karbowanie n., karbowaniec mrz., karbowy mos.

 czas. karbować

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) bruzda, rowek, szczerba, wycięcie, wyżłobienie

Wiktionary


karbala

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) geogr. adm. miasto w środkowej części Iraku, w pobliżu Eufratu;

Wiktionary

Karbala (arab. كربلاء, znana także pod nazwami Kerbala, Kerbela, Karbila) – miasto w środkowej części Iraku, na Nizinie Mezopotamskiej, w pobliżu Eufratu, stolica muhafazy Karbala, zamieszkana przez około 1 mln osób.

Wikipedia

Powiązane:

 przym. karbalski

Wiktionary


karbalski

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z Karbalą, dotyczący Karbali

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Karbala ż.

Wiktionary


karbamid

amid kwasu węglowego, końcowy produkt białkowej przemiany materii, wydalany w moczu i w pocie; mocznik, karbonamid


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) biochem. organiczny związek chemiczny, diamid kwasu węglowego;

Wiktionary

Mocznik (karbamid, E927b), CO(NH
2
)
2
– organiczny związek chemiczny, diamid kwasu węglowego.

Wikipedia

Powiązane:

 przym. karbamidowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) mocznik

Wiktionary


karbamidowy

przymiotnik od: karbamid


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) biochem. związany z karbamidem, dotyczący karbamidu; zawierający karbamid

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Narzędzia umyj rozpuszczalnikiem karbamidowym.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. karbamid mrz.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) mocznikowy

Wiktionary


karbaminian

pochodna nietrwałego kwasu karbaminowego


SJP.pl

Karbaminiany – grupa organicznych związków chemicznych – soli i estrów kwasu karbaminowego (H2NCOOH) lub N-podstawionych kwasów karbaminowych (R2NCOOR′).

Przykładem soli może być karbaminian amonu powstający w reakcji amoniaku i dwutlenku węgla:

2NH3 + CO2H2NCOONH4

Wikipedia


karbaminiany

pochodna nietrwałego kwasu karbaminowego


SJP.pl

Karbaminiany – grupa organicznych związków chemicznych – soli i estrów kwasu karbaminowego (H2NCOOH) lub N-podstawionych kwasów karbaminowych (R2NCOOR′).

Przykładem soli może być karbaminian amonu powstający w reakcji amoniaku i dwutlenku węgla:

2NH3 + CO2H2NCOONH4

Wikipedia


karbapenemy

grupa antybiotyków o szerokim spektrum


SJP.pl

Karbapenemy (ATC J 01 DH) – grupa antybiotyków β-laktamowych, spokrewnionych z penicylinami i cefalosporynami, lecz odrębnych chemicznie. Są pochodnymi tienamycyny, antybiotyku wytwarzanego przez żyjący w glebie drobnoustrój Streptomyces cattleya.

Wikipedia


karbaryl

organiczny związek chemiczny stosowany jako insektycyd


SJP.pl

Karbaryl (metylokarbaminian 1-naftylu) – organiczny związek chemiczny z grupy karbaminianów stosowany głównie jako insektycyd. Handlowo dostępny pod nazwą Sevin, jako produkt firmy Bayer. Odkryty i wprowadzony na rynek przez firmę Union Carbide w roku 1958. Pod koniec XX w. pozostawał trzecim najczęściej stosowanym insektycydem w ogrodach, uprawach rolnych i lasach.

Wikipedia


karbazol

związek występujący w smole pogazowej, stosowany jako środek owadobójczy i do produkcji barwników


SJP.pl

Karbazol (dibenzopirol, difenylenoimina, 9-azafluoren) – organiczny związek chemiczny z grupy aromatycznych związków heterocyklicznych, o szkielecie analogicznym do fluorenu. Jest to związek trójpierścieniowy, występujący w smole pogazowej. Używany jest do produkcji barwników oraz w analizie chemicznej. Jest stosowany jako środek owadobójczy. Należy do chromoforów (λmax 256 nm, α ≥19000 w etanolu).

Wikipedia


karbhemoglobina

związek będący połączeniem hemoglobiny z dwutlenkiem węgla


SJP.pl


karbica

karbica prążkówka - gatunek ćmy z rodziny garbatkowatych


SJP.pl

Karbica (Gluphisia) – rodzaj motyli z rodziny garbatkowatych.

Motyl o stosunkowo delikatnie jak na garbatkowatego zbudowanym ciele. Głowa jest zaopatrzona w niezbyt gęsto owłosione oczy złożone, przyoczka i uwstecznioną ssawkę. Obustronnie grzebykowane czułki nie osiągają połowy długości przedniego skrzydła. Tułów odznacza się dużą szerokością. Przednia para skrzydeł jest dość wąska i wydłużona, zaś tylna mała i owalna w kształcie. Na tylnym brzegu przedniego skrzydła brak jest zęba. Użyłkowanie skrzydła tylne charakteryzuje się długim pniem wspólnym żyłki radialnej i pierwszej żyłki medialnej oraz znaczącym zbliżeniem się do siebie odcinków nasadowych trzeciej żyłki medialnej i pierwszej żyłki kubitalnej. Odnóża tylnej pary mają tylko jedną parę ostróg na goleniach.

Wikipedia


karbid

węglik wapnia stosowany w przemyśle chemicznym do produkcji acetylenu i azotniaku


SJP.pl

Acetylenek wapnia, węglik wapnia, pot. karbid, CaC
2
– nieorganiczny związek chemiczny wapnia z grupy węglików jonowych o strukturze acetylenku.

Wikipedia


karbidek

związek węgla z metalem lub półmetalem; węglik


SJP.pl


karbidka

potocznie: lampa górnicza wytwarzająca światło dzięki palącemu się acetylenowi, otrzymywanemu w wyniku działania wody na karbid; karbidówka


SJP.pl

Lampa karbidowa (lampa acetylenowa, pot. karbidówka, karbidka) – typ lampy gazowej, w której jako paliwa używa się acetylenu. Acetylen otrzymuje się w reakcji chemicznej karbidu z wodą w zbiorniku lampy.

Wikipedia


karbidówa

potocznie: marna wódka wyprodukowana z użyciem karbidu; karbidówka


SJP.pl


karbidówka

potocznie:
1. lampa górnicza wytwarzająca światło dzięki palącemu się acetylenowi, otrzymywanemu w wyniku działania wody na karbid; karbidka;
2. marna wódka wyprodukowana z użyciem karbidu; karbidówa


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) techn. lampa gazowa, w której paliwem jest karbid (węglik wapnia), który pod wpływem wody wydziela palny acetylen;

 (1.2) wojsk. hist. prymitywny granat wykonywany rzemieślniczo z lamp karbidowych;

Wiktionary

Lampa karbidowa (lampa acetylenowa, pot. karbidówka, karbidka) – typ lampy gazowej, w której jako paliwa używa się acetylenu. Acetylen otrzymuje się w reakcji chemicznej karbidu z wodą w zbiorniku lampy.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Zrezygnowany, ostatecznie zgasił karbidówkę, która dawała już bardzo mało światła.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. karbid m.

:: zdrobn. karbidka ż.

 przym. karbidowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) lampa acetylenowa, lampa karbidowa, gwara. karbidka

Wiktionary


karbidownia

wytwórnia karbidu


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) wytwórnia karbidu

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌkarbʲiˈdɔvʲɲa, AS: karbʹidovʹńa

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. karbid

 przym. karbidowy

Wiktionary


karbidowy

przymiotnik od: karbid


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) chem. związany z karbidem; zawierający karbid

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. karbidówka ż., karbid mrz., karbidownia ż.

Wiktionary


karbidy

węglik wapnia stosowany w przemyśle chemicznym do produkcji acetylenu i azotniaku


SJP.pl


karbieniec

Karbieniec (Lycopus L.) – rodzaj roślin należących do rodziny jasnotowatych. Obejmuje 14–19 gatunków. Występują one w większości w strefie umiarkowanej na półkuli północnej, poza tym we wschodniej Australii i jako introdukowane w Nowej Zelandii. Do polskiej flory zaliczane są dwa gatunki – karbieniec pospolity L. europaeus i karbieniec wyniosły L. exaltatus.

Korzenie karbieńca pospolitego wykorzystywane były do barwienia na czarno.

Wikipedia


karbik

1. mały karb;
2. symetryczne wygięcie włosia wełny na całej jego długości;
3. strug do heblowania w karby


SJP.pl

Karbik (1951 m n.p.m.) – ostro wcięta, niewielka przełęcz w Tatrach Wysokich, położona w grzbiecie Wołoszyna, oddzielającym Dolinę Waksmundzką od Doliny Roztoki i Doliny Białki.

Przełęcz jest ostatnią na wschód głębszą przełęczą masywu. Oddziela od siebie Wierch nad Zagonnym Żlebem po stronie południowo-zachodniej oraz Turnię nad Dziadem po stronie północno-wschodniej. Spod przełęczy na wschód opada do Wodogrzmotów Mickiewicza Zagonny Żleb, od którego nazwę wziął Wierch nad Zagonnym Żlebem. Zbocza od strony Doliny Waksmundzkiej opadają natomiast do Waksmundzkiej Równicy.

Wikipedia


karbiki

1. mały karb;
2. symetryczne wygięcie włosia wełny na całej jego długości;
3. strug do heblowania w karby


SJP.pl


karbikomierz

przyrząd mierzący ilość karbików w celu ustalenia grubości wełny; karbinkomierz


SJP.pl


karbikować

wyrzynać karbiki w drzewie; ozdabiać coś karbikami; skręcać w karbiki sztuczne włókno


SJP.pl


karbikowatość

zdolność włókien wełnianych do tworzenia karbików


SJP.pl


karbikowaty

o wełnie: układający się w karbiki, pofałdowany


SJP.pl


karbinadel

śląski kotlet mielony przygotowywany tradycyjnie z mięsa wieprzowego; karminadel


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) gw-pl|Górny Śląsk. kulin. kotlet mielony z mięsa gotowanego w zupie;

Wiktionary

Karminadle (karminadla, karbinadle, karbinadla, kardinadle, kardinadla, bergi) – potrawa kuchni śląskiej, rodzaj kotletów mielonych. Są to smażone na głębokim tłuszczu kulki z mielonego mięsa, tradycyjnie wieprzowego. Gotowe karminadle mają lekko spłaszczony, kulisty kształt i średnicę ok. 5–7 cm. W smaku są słone i lekko pikantne. 17 stycznia 2008 tak zdefiniowane karminadle zostały wpisane na Listę produktów tradycyjnych Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi w kategorii „Gotowe dania i potrawy w województwie śląskim”.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Dziś na obiad bydą karbinadle.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) karminadel, kardinadel

Wiktionary


karbinkomierz

przyrząd mierzący ilość karbików, w celu ustalenia grubości wełny; karbikomierz


SJP.pl


karbinolowy

przymiotnik od: karbinol


SJP.pl


karbion

ciężki jon powstały z izotopu węgla na skutek pozbawienia go jednego lub więcej elektronów, stosowany wraz z innymi tego typu jonami w akceleratorach do przeprowadzania reakcji jądrowych


SJP.pl


karbionowy

przymiotnik od: karbion


SJP.pl


karbitówa

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) pot. przestarzała, wyeksploatowana rzecz

 (1.2) środ. przestępcze bimber

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌkarbʲiˈtuva, AS: karbʹituva

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. karbitownik

Wiktionary


karboanion

jon z ładunkiem ujemnym skupionym na atomie węgla


SJP.pl

Karboanion – anion, w którym ładunek ujemny znajduje się na jednym lub więcej atomach węgla. Karboanion ma nadmiarową wolną parę elektronową i z tego powodu wykazuje silne własności nukleofilowe i zasadowe. Zazwyczaj cząsteczki karboanionów mają geometrię piramidy trygonalnej. Podobnie jak karbokationy, wolne rodniki i karbeny, karboaniony stanowią jeden z głównych typów nietrwałych organicznych związków pośrednich.

Wikipedia


karbochemia

Karbochemia – dział chemii, który obejmuje badania węgli kopalnych jako surowca dla przemysłu chemicznego.

Wikipedia


karbodynamit

materiał wybuchowy, mieszanina 90% nitrogliceryny i 10% węgla korkowego


SJP.pl


karboid

produkt kondensacji i polimeryzacji węglowodorów, powstających w wyniku utleniania i termicznego rozkładu olejów i paliw


SJP.pl


karbokation

jon z ładunkiem dodatnim skupionym na atomie węgla; jon karboniowy


SJP.pl

Karbokation – kation, w którym elektryczny ładunek dodatni jest zlokalizowany na jednym lub kilku atomach węgla.

Wikipedia


karboksyhemoglobina

hemoglobina tlenkowęglowa; połączenie hemoglobiny z tlenkiem węgla, przez co traci ona swoje właściwości wiązania i transportu tlenu


SJP.pl

Karboksyhemoglobina (HbCO) – kompleks hemoglobiny i tlenku węgla (potocznie zwanego czadem). Połączenie hemoglobiny z tlenkiem węgla jest około 250-300 razy trwalsze niż z tlenem, a szybkość reakcji jest około 200 razy większa, co sprawia, że nawet przy niewielkim stężeniu tlenku węgla we wdychanym powietrzu większość hemoglobiny w krwiobiegu jest przekształcona w karboksyhemoglobinę (i w efekcie tego tylko niewielka część cząsteczek hemoglobiny może połączyć się z tlenem). Już przy około 0,16% zawartości tlenku węgla w powietrzu ilość ta jest niewystarczająca dla ludzkiego organizmu. Nadmiar karboksyhemoglobiny powoduje niedotlenienie organizmu, a w najgorszym przypadku nawet śmierć przez uduszenie. Rozłożenie karboksyhemoglobiny jest procesem bardzo długim i nie zawsze możliwym.

Wikipedia


karboksylacja

w chemii: reakcja polegająca na przyłączeniu cząsteczki dwutlenku węgla, w wyniku czego powstaje kwas karboksylowy


SJP.pl

Karboksylacja – reakcja chemiczna polegająca na przyłączeniu dwutlenku węgla (CO2) do innej cząsteczki chemicznej, z wykorzystaniem energii uzyskanej z defosforylacji ATP. Jest ona katalizowana przez karboksylazy (w których koenzym stanowi zazwyczaj biotyna).

Karboksylacja stanowi m.in. pierwszy etap cyklu Calvina, polegający na przyłączeniu dwutlenku węgla do rybulozo-1,5-bisfosforanu (reakcja katalizowana przez karboksylazę rybulozobifosforanową – RuBisCO).

Wikipedia


karboksylaza

enzym katalizujący przyłączenie dwutlenku węgla z utworzeniem grupy karboksylowej


SJP.pl

Karboksylazy – enzymy należące do klasy ligaz, katalizują powstawanie wiązań chemicznych węgiel-węgiel (C-C) pomiędzy cząsteczkami przy użyciu energii w postaci ATP. Karboksylaza pirogronianowa katalizuje przyłączenie dwutlenku węgla do pirogronianu – tworzenie szczawiooctanu.

Wikipedia


karboksylazy

enzym katalizujący przyłączenie dwutlenku węgla z utworzeniem grupy karboksylowej


SJP.pl

Karboksylazy – enzymy należące do klasy ligaz, katalizują powstawanie wiązań chemicznych węgiel-węgiel (C-C) pomiędzy cząsteczkami przy użyciu energii w postaci ATP. Karboksylaza pirogronianowa katalizuje przyłączenie dwutlenku węgla do pirogronianu – tworzenie szczawiooctanu.

Wikipedia


karboksylowy

przymiotnik od: karboksyl


SJP.pl


karboksypeptydaza

enzym trawienny, egzopeptydaza


SJP.pl

Karboksypeptydaza – enzym trawienny, egzopeptydaza, metaloproteina – zawiera jon cynku w miejscu aktywnym.

Działa na łańcuchy peptydowe katalizując odczepienie C-końcowych aminokwasów w łańcuchu, szczególnie jeśli w łańcuchu bocznym aminokwasu występuje pierścień aromatyczny bądź rozbudowany łańcuch alifatyczny.

Wikipedia


karboksypeptydazy

enzym trawienny, egzopeptydaza


SJP.pl

Karboksypeptydazy (EC number 3.4.16 – 3.4.18) – grupa enzymów hydrolizujących C-końcowe wiązanie peptydowe. U zwierząt (w tym u człowieka) i roślin znajduje się kilka typów karboksypeptydaz, związanych z różnymi funkcjami zależnymi od katabolizmu dojrzewania białek.

Wikipedia


karboksyterapia

zabieg polegający na wstrzyknięciu medycznego dwutlenku węgla pod skórę


SJP.pl

Karboksyterapia – zabieg medycyny estetycznej, który ma na celu poprawę niedoskonałości skórnych. Podczas zabiegu wykorzystywany jest dwutlenek węgla, który pozwala w małoinwazyjny sposób poprawić wygląd skóry na całym ciele. Karboksyterapia spowalnia procesy starzeniowe oraz pobudza krążenie. Jest polecanym zabiegiem dla osób, które chcą pozbyć się cellulitu, blizn pozabiegowych oraz rozstępów.

Wikipedia


karbol

wodny roztwór fenolu, używany jako środek odkażający


SJP.pl

Fenol, C6H5OH – organiczny związek chemiczny, najprostszy związek z grupy fenoli. Od alkoholi odróżnia go bezpośrednie połączenie grupy hydroksylowej z pierścieniem aromatycznym, co wpływa na właściwości związku – m.in. na wzrost właściwości kwasowych.

Wikipedia


karbolina

środek owadobójczy otrzymywany ze smoły węglowej


SJP.pl


karbolineum

olej otrzymywany ze smoły węglowej, służący do impregnacji drewna


SJP.pl

Karbolineum (olej antracenowy, olej zielony) – brunatna, oleista ciecz o charakterystycznym zapachu, o ciężarze właściwym 1,09–1,12, temperaturze zapłonu powyżej 100 °C i temperaturze wrzenia powyżej 270 °C.

Jest jednym z końcowych (wysokowrzących) produktów suchej destylacji smoły węglowej (karbolineum węglowe) lub smoły drzewnej (karbolineum drzewne – liściaste lub iglaste). Stanowi mieszaninę związków aromatycznych (m.in. naftalenu, antracenu i fenoli).

Wikipedia


karbolinowy

przymiotnik od: karbolina


SJP.pl


karbolownia

dział fabryki, w którym przerabia się fenole


SJP.pl


karbolowy

przymiotnik od: karbol


SJP.pl


karbomycynowy

karbomycyna


SJP.pl

Patrz:

karbomycyna

karbon

okres ery paleozoicznej ok. 345 - ok. 280 mln lat temu


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) geol. piąty okres geologiczny paleozoiku;

Wiktionary

Karbon

  • w sensie geochronologicznym – piąty okres ery paleozoicznej. Trwał od 358,9 ± 0,4 do 298,9 ± 0,15 milionów lat temu. Karbon dzieli się na dwie epoki: missisip i pensylwan.
  • w sensie chronostratygraficznym – piąty system eratemu paleozoicznego, wyższy od dewonu, niższy od permu. Dzieli się na dwa oddziały: missisip i pensylwan. Międzynarodowy stratotyp granicy dewon/karbon znajduje się na wzgórzu La Serre (około 10 km na zachód od miejscowości Paulhan, region Montagne Noire w południowej Francji). Granica oparta jest na pierwszym pojawieniu się konodonta Siphonodella sulcata (Huddle, 1934).

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Belemnity pojawiły się w karbonie, a wymarły w eocenie.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈkarbɔ̃n, AS: karbõn

Wiktionary

Powiązane:

 przym. karboński

Wiktionary

Synonimy:

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

 (1.1) paleozoik

meronimy.

pokrewne.

 przym. karboński

frazeologia.

etymologia.

uwagi.

 zoblistę|kambr|ordowik|sylur|dewon|karbon|perm.

tłumaczenia.

* angielski: (1.1) Carboniferous

* baskijski: (1.1) Karbonifero

* białoruski: (1.1) карбон m.

* duński: (1.1) kultiden w., karbon

* hiszpański: (1.1) Carbonífero m.

* kataloński: (1.1) Carbonífer m.

* niemiecki: (1.1) Karbon n.

* rosyjski: (1.1) карбон m., каменноугольный период m.

* słowacki: (1.1) karbón m.

źródła.

== karbon (język azerski.) ==

ortografie.

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik

 (1.1) chem. węgiel

odmiana.

przykłady.

składnia.

kolokacje.

synonimy.

Wiktionary


karbonada

pieczeń z rusztu; carbonada


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) wersja regionalizmu → karmonada (schab)

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌkarbɔ̃ˈnada, AS: karbõnada

Wiktionary


karbonado

minerał, drobnoziarnista odmiana diamentu


SJP.pl

Karbonado (czarny diament) – diament polikrystaliczny, występujący w osadach aluwialnych w Brazylii i Republice Środkowoafrykańskiej. Z wyglądu podobny jest do węgla drzewnego.

W odróżnieniu od innych diamentów polikrystalicznych, porowata powierzchnia karbonado wykazuje brak inkluzji, pochodzących z płaszcza ziemskiego. Do najczęstszych należą florencyt, ksenotym, ortoklaz, kwarc czy kaolin, czyli składniki pochodzące ze skorupy ziemskiej. Badania za pomocą TEM ujawniły obecność także metali i związków międzymetalicznych, takich jak Fe, Fe-Ni, Ni-Pt, Ti, Sn, Ag, Cu i SiC.Karbonado wykazuje wysoką fotoluminescencję i elektronoluminescencję, indukowaną przez azot, co może świadczyć, że prawdopodobnie w okresie formowania istniały w nim radioaktywne inkluzje.

Wikipedia


karbonamid

amid kwasu węglowego, końcowy produkt białkowej przemiany materii, wydalany w moczu i w pocie; karbamid, mocznik


SJP.pl


karbonariusz

członek tajnego stowarzyszenia politycznego z początku XIX wieku, walczącego o niepodległość i zjednoczenie Włoch; węglarz


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) hist. członek tajnego stowarzyszenia, założonego we Włoszech na początku XIX w., zorganizowanego na wzór masonerii, walczącego o zjednoczenie kraju;

Wiktionary

Karbonariusze (węglarze, zakon węglarzy, dobrzy kuzyni) – członkowie włoskiego tajnego stowarzyszenia skierowanego przeciw siłom okupacyjnym w okresie wojen napoleońskich, które przekształcając się w ruch rewolucyjny, odegrało dużą rolę w procesie zjednoczenia Włoch.

Wikipedia

Powiązane:

 rzecz. karbonaryzm mrz.

:: fż. karbonarystka ż.

 przym. karbonarski

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) węglarz

Wiktionary


karbonarski

przymiotnik od: karbonar


SJP.pl


karbonaryzm

Karbonariusze (węglarze, zakon węglarzy, dobrzy kuzyni) – członkowie włoskiego tajnego stowarzyszenia skierowanego przeciw siłom okupacyjnym w okresie wojen napoleońskich, które przekształcając się w ruch rewolucyjny, odegrało dużą rolę w procesie zjednoczenia Włoch.

Wikipedia


karbonat

dawniej: węglan - sól kwasu węglowego


SJP.pl


karbonatyt

skała magmowa zbudowana w ponad 50% z węglanów


SJP.pl

Karbonatyty – skały magmowe, najczęściej głębinowe (hipabysalne, lub subwulkaniczne), rzadziej wylewne i ultrazasadowe. Nazwa pochodzi od składu mineralnego, który jest w ponad 50% reprezentowany przez węglany. Są one bardzo często mieszaniną węglanów. Jeśli są zbudowane z kalcytu i dolomitu, to uzyskują nazwy w zależności od stosunku objętościowego obydwu składników. Występowanie krzemianów określa się przez dodanie do nazwy skały określonych przymiotników np. egirynowo-kalcytowy karbonatyt.

Wikipedia


karbonatyzacja

Karbonatyzacja (uwęglanowienie), twardnienie wapna – reakcja chemiczna między kwasem węglowym a minerałami.

Jest to jeden z najbardziej rozpowszechnionych procesów wietrzenia chemicznego ze względu na wszechobecność dwutlenku węgla rozpuszczonego w wodach mających kontakt z powietrzem. Dwutlenek węgla w wodzie tworzy kwas węglowy, co powoduje, że świeża woda deszczowa ma zawsze odczyn lekko kwaśny.

Wikipedia


karbonatyzacyjny

przymiotnik od: karbonatyzacja


SJP.pl


karbonit

górniczy materiał wybuchowy


SJP.pl

Karbonit – materiał wybuchowy amonowo-saletrzany, stosowany w kopalniach węglowych, w których występuje pył węglowy.

Wikipedia


karbonizacja

Uwęglenie – proces, w którym następuje stopniowy wzrost procentowy zawartości węgla, a zmniejsza się zawartość innych pierwiastków, np. tlenu i wodoru. Zmniejsza się także zawartość składników lotnych, następuje wzrost ciepła spalania. Z petrograficznego punktu widzenia następuje wzrost zdolności odbicia światła (refleksyjność witrynitu) – mierzy się ją na macerale kolotelinicie, a wartość wyraża się w Rr [%] (refleksyjność robocza). Następują wtedy zmiany fluorescencji oraz zanika jedna z grup macerałów – grupa liptynitu. Makroskopowo proces uwęglenia powoduje zmiany barwy (z brunatnej w różnym odcieniu do czarnego) wzrost intensywności połysku oraz wzrost ciężaru właściwego węgla. Proces uwęglenia jest procesem złożonym z przemian fizykochemicznych materii organicznej i mineralnej. Materiały wyjściowe i końcowe tego procesu to torf i grafit. Na proces uwęglenia wpływają następujące czynniki: ciśnienie, temperatura i czas. Dzieli się go także na dwie fazy:

  • Faza biochemiczna – następuje nagromadzenie materii organicznej i częściowy jej rozkład (próchnienie, butwienie, torfienie i gnicie), decyduje ona o składzie petrograficznym danego węgla. Kończy się ona w momencie przykrycia materii organicznej przez materię mineralną.
  • Faza geochemiczna – rozpoczyna się w momencie przykrycia materii organicznej poprzez materię mineralną (np. spływy molasowe, powstanie gleby zwietrzelinowej itp.). W fazie geochemicznej następują właściwe procesy uwęglenia.

Wikipedia


karbonizować

1. wzbogacać substancje organiczne w węgiel; uwęglać;
2. usuwać chemicznie zanieczyszczenia z tkanin lub z surowej wełny przeznaczonej do przędzenia;
3. nasycać jakiś napój dwutlenkiem węgla;
4. uzależniać od źródeł energii wydzielających dwutlenek węgla


SJP.pl


karbonowy

przymiotnik od: karbon


SJP.pl


karboński

przymiotnik od: karbon


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) geol. dotyczący karbonu, występujący, powstały w karbonie

Wiktionary

Wymowa:

IPA: karˈbɔ̃j̃sʲci, AS: karbõĩ ̯sʹḱi

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. karbon m.

Wiktionary


karbonyl

dwuwartościowa grupa składająca się z jednego atomu węgla i jednego atomu tlenu, charakterystyczna dla ketonów; grupa karbonylowa


SJP.pl

Grupa karbonylowa – grupa funkcyjna występująca w wielu typach związków organicznych, składająca się z atomu węgla połączonego wiązaniem podwójnym z atomem tlenu. Zapisywana skrótowo jako CO, -C(O)- lub >C=O. Atom węgla w grupie karbonylowej ma hybrydyzację sp2, w wyniku czego jest ona płaska. Najczęściej kojarzona jest z ketonami i aldehydami, w których połączona jest jedynie z atomami węgla i wodoru.

Wikipedia


karbonylek

Karbonylki – nieorganiczne związki kompleksowe, w których ligandem jest tlenek węgla, stosowane w chemii metaloorganicznej. Nazwę karbonylek stosuje się także na określenie samego ligandu karbonylkowego, CO (nie należy mylić go z organiczną grupą karbonylową).

Wikipedia


karbonylki

Karbonylki – nieorganiczne związki kompleksowe, w których ligandem jest tlenek węgla, stosowane w chemii metaloorganicznej. Nazwę karbonylek stosuje się także na określenie samego ligandu karbonylkowego, CO (nie należy mylić go z organiczną grupą karbonylową).

Wikipedia


karbonylować

przyłączać tlenek węgla do cząsteczek związku chemicznego, z wytworzeniem głównie kwasów karboksylowych i ich estrów


SJP.pl


karbonylowanie

przyłączać tlenek węgla do cząsteczek związku chemicznego, z wytworzeniem głównie kwasów karboksylowych i ich estrów


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|karbonylować.

Wiktionary

Karbonylowanie – rodzaj reakcji chemicznej polegającej na przyłączeniu cząsteczki tlenku węgla do innego indywiduum cząsteczkowego, w wyniku czego powstają głównie kwasy karboksylowe i ich estry.

Wikipedia

Powiązane:

 czas. karbonylować

Wiktionary


karbonylowy

przymiotnik od: karbonyl


SJP.pl


karborund

węglik krzemu, stosowany jako materiał ognioodporny i formierski


SJP.pl

Węglik krzemu (karborund) – materiał ceramiczny z grupy węglików o ogólnym wzorze SiC. Występuje w naturze jako niezwykle rzadki minerał moissanit. Istnieją jego dwie odmiany krystaliczne α i β.

Węglik krzemu znalazł się w obszarze zainteresowań nauki pod koniec XIX w., w związku z poszukiwaniami nowych, niedrogich materiałów ściernych. Pierwsza metoda, opatentowana przez jej wynalazcę, E. G. Achesona, polegała na reakcji krzemionki i węgla w piecu elektrycznym. Do dzisiaj jest stosowana ona w nieznacznie tylko zmodyfikowanej formie. Węglik krzemu można też otrzymywać w wyniku pirolizy polikarbosilanów.

Wikipedia


karborundowy

przymiotnik od: karborund


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) wykonany z karborundu, zawierający karborund; związany z karborundem

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. karborund mrz.

Wiktionary


karboryzator

Karboryzator – środek w postaci stałej lub gazowej, będący źródłem węgla w procesie nawęglania stali.

Jako stały karboryzator stosuje się tzw. proszek do nawęglania. Jest to mieszanina węgla drzewnego w postaci granulek o średnicy kilku mm oraz intensyfikatorów. Jako intensyfikatory przyspieszające nawęglanie stosuje się węglan baru oraz węglan sodu, których zawartość w świeżym proszku do nawęglania wynosi 10-30%.

Jako karboryzator gazowy stosowane są nasycone węglowodory.

Wikipedia


karboryzatorowy

przymiotnik od: karboryzator


SJP.pl


karbowa

karbowy


SJP.pl

Wikipedia

Patrz:

karbowy

karbować

1. nacinać coś, robić na czymś karby, nacięcia, znaki;
2. układać w fale, fałdować lub marszczyć


SJP.pl

czasownik niedokonany

 (1.1) robić na czym karby

 (1.2) układać w karby

 (1.3) fałdować lub marszczyć

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Murzyni z dalekich zakątków Afryki karbowali na kijach swoje znaki oddając w ten sposób swój głos za pokojem.

 (1.1) Owóż, gdy śniegi spadły, obliczano żubry w ten sposób, że każdy młodszy leśnik karbował na kiju wedle śladów wszystkie sztuki, które weszły do jego ostępu lub z niego wyszły.

 (1.1) Po jednej stronie kija karbowano pieniężną wartość materyałów sic. [materiałów] wydanych na kredyt, po drugiej sumy na ten dług uiszczone[,] [a u końca kija wisiała kartka, na której było wypisane nazwisko klienta.] Taka[ ]to była ówczesna książkowość [księgowość] kupiecka, [praktykowana w całej Europie przez wiele wieków, a z której się później wywiązała buchhalterya sic. [buchalteria] podwójna, używana dzisiaj powszechnie.]

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. karb mrz., karbowaniec mrz., karbowy mos.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) wycinać, znaczyć

 (1.2) kręcić

 (1.3) marszczyć

Wiktionary


karbowaniec

dawna waluta ukraińska


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) hist. monet. waluta na Ukrainie w latach 1918–1920, 1942–1944, 1992–1996;

Wiktionary

Karbowaniec (również karbowaneć, ukr. карбованець) – jednostka pieniężna Ukrainy w latach 1918–1920, 1942–1944 i 1992–1996.

Wikipedia

Powiązane:

 rzecz. karb m., karbowanie n.

 czas. karbować ndk.

 przym. karbowany, karbowańcowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) kupon (1992-1996)

Wiktionary


karbowiak

nazwisko


SJP.pl


karbówka

rodzaj długich szczypiec żelaznych do karbowania włosów


SJP.pl

Karbówka – osada warmińska w Polsce położona w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie lidzbarskim, w gminie Lubomino.

W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa olsztyńskiego.

Wikipedia


karbownica

potocznie: rodzaj lokówki, przyrząd do układania włosów w fale; gofrownica


SJP.pl


karbowniczek

nazwisko


SJP.pl


karbownik

młot służący do obrabiania kamieni; dłutownik


SJP.pl

Osoby o tym nazwisku:

  • Andrzej Karbownik – polski przedstawiciel nauk technicznych i urzędnik
  • Franciszek Karbownik – polski emigracyjny historyk wojskowości
  • Henryk Karbownik – katolicki duchowny, prawnik, historyk prawa
  • Justyna Karbownik – polska przedsiębiorczyni, wykładowca akademicki
  • Michał Karbownik – polski piłkarz

Wikipedia


karbowo

karbowy


SJP.pl

W Polsce
  • Karbowo – wieś w woj. kujawsko-pomorskim, w pow. brodnickim, w gminie Brodnica
  • Karbowo – wieś w woj. warmińsko-mazurskim, w pow. lidzbarskim, w gminie Orneta
  • Karbowo – gromada

Wikipedia

Patrz:

karbowy

karbowski

nazwisko


SJP.pl

Osoby o tym nazwisku:

  • Bronisław Karbowski – polski lekarz i oficer
  • Jan Karbowski – polski inżynier i architekt, budowniczy linii kolejowych
  • Jan Karbowski – polski ekonomista i polityk, senator
  • Józef Karbowski – polski aktor teatralny, reżyser, pedagog
  • Stanisław Karbowski – polski muzyk, pedagog i samorządowiec

Wikipedia


karbowy

dawniej: urzędnik dworski nadzorujący roboty polne; karbownik


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) hist. nadzorca robotników rolnych w majątku dworskim, prowadził rejestr ich pracy;

Wiktionary

Karbowy – niższy oficjalista dawnych dworów szlacheckich, nadzorujący pracę chłopów, wykonujących głównie darmową pracę w folwarku.

Jego narzędziem pracy był kij (rabosz), na którym wykonywane nacięcia rejestrowały ilość wykonanej pracy; czynność nacinania w celu ewidencyjnym nazywano „karbowaniem”. Po nacięciu karbów kij rozłupywano wzdłuż na dwie części w taki sposób, żeby karby były widoczne na obu częściach. Jedna część pozostawała u karbowego, a druga u chłopa wykonującego pracę. Ten sposób odpowiednio zabezpieczał przed sfałszowaniem zapisu, ponieważ usunięcie karbu czy nacięcie dodatkowego na jednej tylko połówce kija jednoznacznie wskazywałoby winnego tego naruszenia.

Wikipedia

Powiązane:

 rzecz. karb mrz., karba ż., karbnik mrz., karbaria ż.

 czas. karbować ndk., karbić ndk.

 przym. karbowany

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) war. karbownik

Wiktionary


karbromal

biały krystaliczny proszek, środek uspokajający i łagodnie nasenny; adalin


SJP.pl

Wikipedia


karbromalowy

przymiotnik od: karbromal


SJP.pl


karbunkuł

1. minerał z grupy granatów, ciemnoczerwona odmiana almandynu, kamień półszlachetny wykorzystywany w jubilerstwie;
2. ropne zapalenie torebek włosowych przechodzące na tkankę podskórną; czyrak mnogi


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) przest. poet. bliżej nieokreślony kamień szlachetny barwy czerwonej (np. rubin, granat)

 (1.2) stpol. drogi kamień (niezależnie od koloru)

 (1.4) med. wet. wąglik, antraks

Wiktionary

  • karbunkuł – dawna nazwa rubinów i granatów
  • czyrak gromadny

Wikipedia

Przykłady

 (1.1-2) Pewnego razu (Dorian Gray) rozpoczął studia nad klejnotami (…) Posiadał znaczne zbiory: oliwkowy aleksandryt, czerwieniejący w świetle lampy, chryzoberyle, o cienkich jak niteczki srebrnych żyłkach, perydoty, koloru pistacji, różowe i winnożółte topazy, karbunkuły z płomiennego szkarłatu o drżących czteropromiennych gwiazdach, purpurowe granaty, zielone hiacynty…

 (1.1-2) Uczynił też napierśnik robotą haftarską, według roboty naramiennika, ze złota, z hijacyntu, i z szkarłatu, i z karmazynu dwa kroć farbowanego, i z białego jedwabiu kręconego (…) I nasadzili weń cztery rzędy kamienia tym porządkiem: sardyjusz, topazyjusz i szmaragd w rzędzie pierwszym. A w drugim rzędzie: karbunkuł, szafir i jaspis (…) wszystkie osadzone w złoto w rzędziech swych.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: karˈbũŋkuw, AS: karbũŋkuu̯

Wiktionary

Powiązane:

 przym. karbunkułowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) daw. iskrzyk

 (1.3) czyrak mnogi, czyrak gromadny

 (1.4) wąglik, antraks, czarna krosta, daw. Żydówka, gwara. Żydka, gwara. Żydowicka

Wiktionary


karbunkułowy

przymiotnik od: karbunkuł


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) przest./poet. przym. od karbunkuł

 (1.2) med. przym. od karbunkuł

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌkarbũŋkuˈwɔvɨ, AS: karbũŋkuu̯ovy

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. karbunkuł m.

Wiktionary


karburacja

mieszanie paliwa płynnego z powietrzem w celu otrzymania mieszanki palnej


SJP.pl


karburator

urządzenie do wytwarzania mieszanki paliwa i powietrza w silnikach; gaźnik


SJP.pl

  • karburator – dawna nazwa gaźnika
  • Karburator – wynalazek, rodzaj silnika z powieści "Fabryka Absolutu" autorstwa Karela Čapka

Wikipedia


karburatorowy

przymiotnik od: karburator


SJP.pl


karburować

dokonywać karburacji


SJP.pl


karburyzator

Karboryzator – środek w postaci stałej lub gazowej, będący źródłem węgla w procesie nawęglania stali.

Jako stały karboryzator stosuje się tzw. proszek do nawęglania. Jest to mieszanina węgla drzewnego w postaci granulek o średnicy kilku mm oraz intensyfikatorów. Jako intensyfikatory przyspieszające nawęglanie stosuje się węglan baru oraz węglan sodu, których zawartość w świeżym proszku do nawęglania wynosi 10-30%.

Jako karboryzator gazowy stosowane są nasycone węglowodory.

Wikipedia


karby

dawniej: określony porządek, ryzy, dyscyplina; dziś tylko w związku frazeologicznym: wziąć, ująć kogoś w karby - poddać kogoś dyscyplinie, rygorom


SJP.pl

1 gmina w Niemczech:

  • Karby – gmina w kraju związkowym Szlezwik-Holsztyn, w powiecie Rendsburg-Eckernförde

1 miejscowość w Szwecji:

  • Karby

1 miejscowość w Danii:

  • Karby - miasto w regionie Jutlandia Północna, w gminie Morsø

Zobacz też:

  • karb

Wikipedia


karc

dawniej, środowiskowo; cela karna w więzieniu pozbawiona okien i pryczy; karcer


SJP.pl


karc.

skrót od: karciany (czytany jako cały, odmienny wyraz)


SJP.pl


karcący

wyrażający naganę, krytykę, nieprzychylny stosunek do kogoś lub czegoś; naganny, ganiący, ostry


SJP.pl


karcenie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) wyrażanie dezaprobaty względem osoby

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Dla odstępcy od drogi surowa jest kara, / kto karcenia nie znosi, ten umrze.

 (1.1) Wykład dotyczył regulacji prawnych związanych z karceniem małoletnich w prawie polskim.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. skarcenie n.

 czas. karcić ndk., karcić się ndk., skarcić dk.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) ganienie, krytykowanie

Wiktionary


karcer

1. cela karna w więzieniu pozbawiona okien i pryczy;
2. dawniej: kara polegająca na zatrzymaniu ucznia w szkole po lekcjach;
3. dawniej: miejsce odsiadywania kary w szkołach średnich i wyższych


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) więz. karna cela więzienna bez pryczy i często bez okna

 (1.2) więz. kara przebywania w celi bez pryczy

 (1.3) przest. kara zostawania ucznia w szkole po lekcjach

 (1.4) przest. miejsce, gdzie za karę uczeń przebywał w szkole po zajęciach

Wiktionary

Karcer (łac. carcer) – cela więzienna o znacznie surowszych warunkach, małej powierzchni, często pozbawiona otworów okiennych i jakiegokolwiek cywilizowanego miejsca do snu. Umieszczenie więźnia w karcerze stanowi dodatkową karę za przewinienia.

Wikipedia

Synonimy:

 (1.1) cela odosobnienia, izolatka, nora, separatka

 (1.2) izolacja, oddzielenie, odosobnienie

 (1.3) koza

 (1.4) izolatka

Wiktionary


karcerowy

przymiotnik od: karcer


SJP.pl


karcharodontozaur

rodzaj dinozaurów z podrzędu teropodów


SJP.pl

Karcharodontozaur (Carcharodontosaurus) – rodzaj teropoda z rodziny Carcharodontosauridae. Jego nazwa oznacza "jaszczur o zębach rekina" (gr. καρχαρος karkharos „zębaty, ostro-zęby”; οδους odous, οδοντος odontos „ząb”; σαυρος sauros „jaszczurka”).

Wikipedia


karcharodontozaury

rodzaj dinozaurów z podrzędu teropodów


SJP.pl

Karcharodontozaury (Carcharodontosauridae, gr. „jaszczury rekinozębe”) – rodzina dużych teropodów z grupy tetanurów. Została ustanowiona w 1931 przez Ernsta Stromera. Obecnie stanowi jedną z podgrup karnozaurów. Obejmuje ona jedne z największych mięsożerców wszech czasów: giganotozaura, mapuzaura, karcharodontozaura i tyranotytana. Wszystkie te teropody dorównywały rozmiarami tyranozaurowi, a niektóre nawet go przewyższały.

Wikipedia


karcher

[czytaj: karcher lub kercher]
1. produkt marki Kärcher; kärcher;
2. potocznie: myjka ciśnieniowa


SJP.pl

Osoby o nazwisku Karcher:

  • Johann Friedrich Karcher (1650–1726) – niemiecki architekt i projektant ogrodów
  • Guido Karcher (1844–1905) – niemiecki admirał

Inne:

  • Raab Karcher – firma wchodząca w skład francuskiego koncernu Saint-Gobain

Wikipedia


karcherować

[czytaj: karszerować lub kerszerować] czyścić myjką ciśnieniową


SJP.pl


karchowice

Karchowice (niem. Karchowitz) – wieś sołecka w Polsce położona w województwie śląskim, w powiecie tarnogórskim, w gminie Zbrosławice.

Integralną częścią Karchowic jest Wygiełzów.

Wikipedia


karciak

środowiskowo: stół do gry w karty


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) mebl. stolik do gry w karty z rozkładanym blatem o kształcie prostokątnym lub okrągłym, często wyłożonym skórą albo suknem

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Długie godziny dnia i nocy spędzał przy pokrytym zielonym suknem karciaku.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. karta ż., karty nmos., karciarz m., karciara ż., kartka ż.

 przym. karciany, kartkowy

Wiktionary


karcianka

potocznie: gra karciana


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) pot. gra karciana, najczęściej w odniesieniu do gry komputerowej

 (1.2) środ. eduk. dodatkowa godzina (poza ustalonym pensum) realizowana w ramach Karty Nauczyciela

Wiktionary

Kolekcjonerskie gry karciane (pot. karcianki, z ang. collectible card games (CCG) lub trading card games (TCG)) – gry, w których każdy z graczy korzysta z osobistej talii specjalnie przeznaczonych dla danej gry kart. Gra jest dwu- lub wieloosobowa.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Rdzeniem każdej karcianki są oczywiście karty i to one decydują o tym, jak będziecie sobie radzić w trakcie walki. Ta może być trudna, wręcz niemożliwa do wygrania, gdy macie źle złożoną talię.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. karta ż.

 przym. karciany

Wiktionary

Synonimy:

 (1.2) godzina karciana, hallówka

Wiktionary


karciankowy

karcianka


SJP.pl

Patrz:

karcianka

karciany

przymiotnik

 (1.1) dotyczący kart do gry, gier w karty

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Producent dołączył do programu grę karcianą typu Piotruś, oczywiście z wizerunkami bohaterów programu - miejsce tradycyjnego Piotrusia zajął Gargamel.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: karʲˈt͡ɕãnɨ, AS: karʹćãny

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. karta ż., karciak mrz., karciarz mos., karty nmos., karcianka ż.

 przym. kartonowy

Wiktionary


karciara

kobieta regularnie grająca w karty; karciarka


SJP.pl


karciarka

kobieta regularnie grająca w karty; karciara


SJP.pl


karciarski

przymiotnik od: karciarz


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) karc. związany z karciarzem, dotyczący karciarzy

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. karciarz mos., karciarka ż., karciara ż., karciarstwo n., karta ż., karty nmos.

 przym. kartowy

Wiktionary


karciarstwo

nałogowe granie w karty; kartograjstwo


SJP.pl


karciarz

nałogowy gracz w karty


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) człowiek namiętnie, nałogowo grający w karty

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈkarʲt͡ɕaʃ, AS: karʹćaš

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. karta ż., karty nmos., karcięta blp., kartka ż., karton m., karciarstwo n.

:: fż. karciara ż., karciarka ż.

 przym. karciany, karciarski

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) daw. kartownik

Wiktionary


karcić

1. ganić, karać;
2. rzadkie: karcić się - ganić się, karać się


SJP.pl

czasownik przechodni niedokonany (dk. skarcić)

 (1.1) udzielać nagany

czasownik zwrotny niedokonany karcić się (dk. skarcić się)

 (2.1) ganić samego siebie

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. karcenie n.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) besztać, ganić, strofować, upominać

Wiktionary


karcięta

żartobliwie o kartach do gry


SJP.pl


karcino

Karcino – wieś sołecka w północno-zachodniej Polsce, położona w województwie zachodniopomorskim, w powiecie kołobrzeskim, w gminie Kołobrzeg.

Oś miejscowości stanowi droga powiatowa nr 3355Z do Kołobrzegu o długości 15 km. Z Karcina odchodzi także droga powiatowa nr 0253Z do Nowogardka o długości 8,6 km.

Wikipedia


karcinofobia

chorobliwy lęk przed nowotworem złośliwym; kancerofobia, karcynofobia


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) rzad. psych. zob. kancerofobia.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) karcynofobia

Wiktionary


karcinogen

zewnętrzny czynnik rakotwórczy; carcinogen; kancerogen


SJP.pl

Czynnik rakotwórczy, czynnik rakogenny, czynnik onkogenny, karcynogen, kancerogen – czynnik przyczyniający się, przez mutację materiału genetycznego, do rozwoju choroby nowotworowej.

Wikipedia


karcinogeneza

mechanizm wywoływania nowotworów; kancerogeneza, karcynogeneza


SJP.pl


karcinogenność

zdolność do wywoływania nowotworów; kancerogenność, rakotwórczość, karcynogenność, onkogenność


SJP.pl


karcinogenny

powodujący powstawanie nowotworów; rakotwórczy, kancerogenny, onkogenny, karcynogenny


SJP.pl


karcinotron

lampa elektronowa o fali wstecznej, stosowana jako generator mikrofalowy


SJP.pl

Wikipedia


karciocha

(zwykle w liczbie mnogiej) potocznie o karcie do gry


SJP.pl


karcynofobia

chorobliwy lęk przed nowotworem złośliwym; kancerofobia, karcinofobia


SJP.pl


karcynogen

zewnętrzny czynnik rakotwórczy; kancerogen


SJP.pl

Czynnik rakotwórczy, czynnik rakogenny, czynnik onkogenny, karcynogen, kancerogen – czynnik przyczyniający się, przez mutację materiału genetycznego, do rozwoju choroby nowotworowej.

Wikipedia


karcynogeneza

proces prowadzący do powstania nowotworu; kancerogeneza, karcinogeneza


SJP.pl

Karcynogeneza też kancerogeneza lub nowotworzenie – zmiany zachodzące w komórce organizmu, prowadzące do powstania nowotworu. Jest to wieloetapowy proces zachodzący na poziomie DNA komórki. Wyróżnia się w nim trzy (czasem cztery) złożone etapy: inicjację, promocję i progresję. Kancerogeneza jest najczęściej wywoływana czynnikami rakotwórczymi, takimi jak: nadfiolet, wielopierścieniowe węglowodory aromatyczne czy niektóre wirusy.

Wikipedia


karcynogenność

zdolność do wywoływania nowotworów; kancerogenność, karcinogenność, rakotwórczość, onkogenność


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) med. zob. rakotwórczość.

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Konieczne są niezawodne i ostre metody kontroli potencjalnych leków, zwłaszcza na karcynogenność i teratogenność.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. karcynogen m.

 przym. karcynogenny

 przysł. karcynogennie

Wiktionary


karcynogenny

powodujący powstawanie nowotworów; rakotwórczy, kancerogenny, onkogenny, karcinogenny


SJP.pl


karcynolog

zoolog badający skorupiaki


SJP.pl


karcynologia

dział zoologii, nauka o skorupiakach


SJP.pl

Karcynologia (gr. καρκίνος karkínos – rak, oraz λόγος logos – nauka) malacostracologia, crustaceologia lub crustalogia – dział zoologii zajmujący się badaniem skorupiaków. Obejmuje nauki bardziej wyspecjalizowane, np. astakologię – naukę o rakach (nadrodzinie Astacoidea).

Wikipedia


karcynologiczny

przymiotnik od: karcynologia


SJP.pl


karcz

pniak i korzenie pozostałe po ścięciu drzewa; karpa


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) pniak (część nadziemna), który pozostaje po ścięciu drzewa, wraz z korzeniami (częścią podziemną)

 (1.2) daw. reg-pl|Kresy. krzak

Wiktionary

  • karcz – pniak i korzeń pozostałe po ścięciu drzewa

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Po ścięciu drzewa w ogrodzie pozostał brzydki karcz.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: kart͡ʃ, AS: karč

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. karczowisko m., karczunek m., karczowisko n., karczownik m., karczownica ż., karczowanie n., wykarczowanie n.

 czas. karczować ndk., wykarczować dk.

 przym. karczowy, karczowniczy

 ims. wykarczowany

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) karpa

Wiktionary


karczek

1. zdrobnienie od: kark;
2. górna, doszyta część bluzki, koszuli, spodni


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) pot. kulin. mięso z karku zwierzęcego

 (1.2) pot. zdrobn. od kark

 (1.3) kraw. górna część bluzki, sukienki itp., do której doszyta jest pozostała część

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈkart͡ʃɛk, AS: karček

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. karczycho n., kark mrz., karkówka ż.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) karkówka

Wiktionary


karczemka

W Polsce
  • Karczemka – wieś w woj. kujawsko-pomorskim, w pow. bydgoskim, w gminie Dobrcz
  • Karczemka – osada w woj. kujawsko-pomorskim, w pow. rypińskim, w gminie Skrwilno
  • Karczemka – część wsi Mielinek w woj. kujawsko-pomorskim, w pow. włocławskim, w gminie Chodecz
  • Karczemka – część wsi Wilczeniec Bogucki w woj. kujawsko-pomorskim, w pow. włocławskim, w gminie Fabianki
  • Karczemka – przysiółek kolonii Bezek-Kolonia w woj. lubelskim, w pow. chełmskim, w gminie Siedliszcze
  • Karczemka – osada w woj. lubuskim, w pow. zielonogórskim, w gminie Bojadła
  • Karczemka – przysiółek wsi Duranów w woj. świętokrzyskim, w pow. opatowskim, w gminie Tarłów
  • Karczemka – wieś w woj. warmińsko-mazurskim, w pow. ostródzkim, w gminie Małdyty
  • Karczemka – część wsi Nowe Prażuchy w woj. wielkopolskim, w pow. kaliskim, w gminie Ceków-Kolonia
  • Karczemka – część wsi Ludwina w woj. wielkopolskim, w pow. pleszewskim, w gminie Pleszew
  • Karczemka – osada w woj. wielkopolskim, w pow. szamotulskim, w gminie Obrzycko

Wikipedia


karczemność

1. ordynarność, wulgarność, prostackość;
2. rzadko: cecha czegoś związanego z karczmą


SJP.pl


karczemny

ordynarny, wulgarny


SJP.pl

przymiotnik jakościowy

 (1.1) charakteryzujący się grubiaństwem i ordynarnością

przymiotnik relacyjny

 (2.1) przest. dotyczący karczmy

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. karczma ż., karczemka ż., karczmisko n., karczmarz m., karczmarka ż., karczmarzówna ż.

 przysł. karczemnie

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) ordynarny, wulgarny, grubiański

Wiktionary


karczew

miasto w Polsce


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna

 (1.1) geogr. miasto w Polsce;

Wiktionary

Karczew – miasto w Polsce położone w województwie mazowieckim, w powiecie otwockim, na prawym brzegu Wisły, siedziba gminy miejsko-wiejskiej Karczew. Miasto należy do aglomeracji warszawskiej.

Według danych z 31 grudnia 2010 r. miasto miało 10 271 mieszkańców.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ˈkart͡ʃɛf, AS: karčef

Wiktionary


karczewianin

mieszkaniec Karczewa


SJP.pl


karczewianka

mieszkanka Karczewa


SJP.pl


karczewo

5 miejscowości w Polsce:

  • Karczewo – wieś w woj. kujawsko-pomorskim, w pow. golubsko-dobrzyńskim, w gminie Golub-Dobrzyń
  • Karczewo – osada w woj. kujawsko-pomorskim, w pow. tucholskim, w gminie Gostycyn
  • Karczewo – wieś w woj. podlaskim, w pow. grajewskim, w gminie Rajgród
  • Karczewo – wieś w woj. wielkopolskim, w pow. gnieźnieńskim, w gminie Kiszkowo
  • Karczewo – wieś w woj. wielkopolskim, w pow. grodziskim, w gminie Kamieniec

Wikipedia


karczewski

przymiotnik od: Karczew


SJP.pl

Karczewski (Poraj odmienny I, Rosa, Różyc) – polski herb szlachecki z nobilitacji, odmiana herbu Poraj.

Wikipedia


karczma

gospoda na wsi; zajazd; oberża


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) gospoda na wsi;

Wiktionary

Karczma (również austeria, oberża, zajazd, gospoda, gościniec) – budynek służący jako miejsce spotkań i wyszynku oraz czasami jako dom zajezdny przeznaczony dla podróżnych.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Siedziało dwóch takich typów spod ciemnej gwiazdy w karczmie i coś tam mruczeli niespokojnie.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈkart͡ʃma, AS: karčma

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. karczmarz m., karczmarka ż., karczmarzówna ż., karczemnik m.

 przym. karczemny

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) arenda, austeria, gospoda, knajpa, oberża, szynk, tawerna, zajazd; reg. śl. arynda., reg. śl. harynda.

Wiktionary


karczmarczyk

nazwisko


SJP.pl


karczmareczka

zdrobnienie od: karczmarka


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) pot. zdrobn. od: karczmarka

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌkart͡ʃmaˈrɛt͡ʃka, AS: karčmarečka

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. karczmarzówna ż., karczmarka ż.

Wiktionary


karczmarka

kobieta pracująca w karczmie; kobieta posiadająca karczmę


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) kobieta prowadząca karczmę

Wiktionary

  • Karczmarka – część wsi Radzanów w woj. świętokrzyskim, w pow. buskim, w gminie Busko-Zdrój
  • Karczmarka – nieistniejący punkt kolejowy, który pierwotnie funkcjonował jako stacja kolejowa, a później jako ładownia stacji paliw dla PGWAR w nieistniejącej już wsi Karczmarce
  • Karczmarka – opuszczona wieś w woj. dolnośląskim, k. Trzebienia

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Zaraz za nim do izby weszła karczmarka.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. karczma ż.

:: fm. karczmarz m.

:: zdrobn. karczmareczka ż.

 przym. karczemny

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) oberżystka, reg. śl. szynkierka.

Wiktionary


karczmarski

karczmarz


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) dotyczący karczmy

Wiktionary

Patrz:

karczmarz

karczmarstwo

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) zajęcie polegające na prowadzeniu karczmy

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. karczmarz mos.

Wiktionary


karczmarz

osoba prowadząca karczmę, właściciel gospody; oberżysta, szynkarz


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) przest. mężczyzna prowadzący karczmę

Wiktionary

Karczma (również austeria, oberża, zajazd, gospoda, gościniec) – budynek służący jako miejsce spotkań i wyszynku oraz czasami jako dom zajezdny przeznaczony dla podróżnych.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Karczmarzu, polej wina!

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. karczma ż., karczmarstwo n.

:: fż. karczmarka ż.

 czas. karczmarzyć ndk.

 przym. karczemny

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) oberżysta

Wiktionary


karczmarzówna

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) córka karczmarza

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) — Jam pielgrzym w drodze — spokojnie odrzekł Jakub i zauważył, iż nie ma karczmarzówny.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. karczmarz, karczmarzowa, karczmarka, karczmareczka, karczma

 przym. karczmarzowy, karczemny

Wiktionary


karczmiska

zgrubienie od: karczma


SJP.pl

W Polsce
  • Karczmiska – część wsi Karczmiska Pierwsze w woj. lubelskim, w pow. opolskim, w gminie Karczmiska
  • Karczmiska – część wsi Sędowice w woj. lubelskim, w pow. ryckim, w gminie Ryki
  • Karczmiska – część wsi Leopoldów w woj. lubelskim, w pow. ryckim, w gminie Ryki
  • Karczmiska – część wsi Więciórka w woj. małopolskim, w pow. myślenickim, w gminie Tokarnia
  • Karczmiska – przysiółek wsi Zaleszany w woj. podkarpackim, w pow. stalowowolskim, w gminie Zaleszany
  • Karczmiska – część wsi Wygiełzów w woj. śląskim, w pow. zawierciańskim, w gminie Irządze
  • Karczmiska – gromada
  • Karczmiska – gmina w woj. lubelskim, w pow. opolskim
  • Karczmiska Pierwsze – wieś w woj. lubelskim, w pow. opolskim, w gminie Karczmiska
  • Karczmiska Drugie – wieś woj. lubelskim, w pow. opolskim, w gminie Karczmiska
  • Karczmiska – wąskotorowa węzłowa stacja kolejowa w Karczmiskach Pierwszych, w powiecie opolskim, w województwie lubelskim

Wikipedia


karczmiski

przymiotnik od: Karczmiska Pierwsze (wieś w Polsce)


SJP.pl


karczmisko

zgrubienie od: karczma


SJP.pl

Karczmisko – wieś w Polsce położona w województwie podlaskim, w powiecie białostockim, w gminie Czarna Białostocka.

W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa białostockiego.

Wierni kościoła rzymskokatolickiego należą do parafii Matki Bożej Anielskiej w Czarnej Wsi.

Wikipedia


karczoch

1. dwuletnia roślina o jadalnych koszyczkach kwiatowych
2. motyw w architekturze, wyglądem przypominający tę roślinę


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) bot. nazwa systematyczna|Cynara scolymus|ref=tak., rodzaj wieloletnich roślin z rodziny astrowatych;

 (1.2) spoż. jarzyna z jadalnego pąku kwiatowego karczocha (1.1)

Wiktionary

Karczoch (Cynara) – rodzaj roślin z rodziny astrowatych. Obejmuje 10 gatunków. Rośliny te występują na Wyspach Kanaryjskich i w basenie Morza Śródziemnego – w południowej Europie (na tym kontynencie rośnie 7 gatunków), w północnej Afryce i w południowo-zachodniej Azji (na wschodzie po Iran).

Karczoch zwyczajny C. cardunculus uprawiany jest jako warzywo (jadalne są liście, korzeń i młode kwiatostany).

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Uprawą karczocha zajmują się głównie kraje Europy Południowej.

 (1.2) Karczochy nie tylko korzystnie wpływają na pracę naszej wątroby, ale pomagają też w regeneracji jej komórek.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈkart͡ʃɔx, AS: karčoχ

Wiktionary

Powiązane:

 przym. karczochowy

Wiktionary


karczochowy

karczoch


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) zawierający karczoch

Wiktionary

Patrz:

karczoch

Powiązane:

 rzecz. karczoch mrz.

Wiktionary


karczów

pniak i korzenie pozostałe po ścięciu drzewa; karpa


SJP.pl

2 miejscowości w Polsce:

  • Karczów – wieś w woj. łódzkim, w pow. radomszczańskim, w gminie Wielgomłyny
  • Karczów – wieś w woj. opolskim, w pow. opolskim, w gminie Dąbrowa

Wikipedia


karczować

w leśnictwie: usuwać drzewa i krzewy oraz ich pniaki i korzenie w celu oczyszczenia gruntu i przygotowania go pod uprawę, a także pozyskania drewna; wycinać, wyrzynać


SJP.pl

czasownik niedokonany

 (1.1) wykopywać karcze – pnie i korzenie – aby oczyścić grunt

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Wykarczowałem kawałek lasu.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: karˈt͡ʃɔvat͡ɕ, AS: karčovać

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. karcz m., karczunek m., karczowisko n., karczownik m., karczownica ż., karczowanie n., wykarczowanie n.

 czas. wykarczować dk.

 przym. karczowy, karczowniczy

Wiktionary


karczowanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|karczować.

Wiktionary

Karczowanie – ręczne lub mechaniczne usuwanie z gruntu karp (karczy, tj. pniaków z korzeniami pozostałych po ścięciu drzew), służące oczyszczeniu terenu lub pozyskaniu surowca drzewnego.

Wikipedia

Powiązane:

 rzecz. wykarczowanie n., karcz m., karczunek m., karczowisko n., karczownik m., karczownica ż.

 czas. karczować ndk., wykarczować dk.

 przym. karczowy, karczowniczy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) daw. karczunek

Wiktionary


karczowianin

mieszkaniec Karczowa


SJP.pl


karczowianka

mieszkanka Karczowa


SJP.pl


karczowisko

miejsce wykarczowane, pokryte pniakami po wyciętym lesie; karczunek, trzebisko, trzebowisko


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) roln. teren wykarczowany

 (1.2) leśn. teren pokryty karczami

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Siekierę zgubił gdzieś na karczowisku.

 (1.2) Zaraz za karczowiskiem zaczynała się puszcza.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. karcz mrz., karczownik mos., karczowanie n., karczunek mrz.

 czas. karczować ndk., wykarczować dk.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) gwara. łaz

Wiktionary


karczówka

dawniej: motyka do karczowania


SJP.pl

Miejscowości i ich części w Polosce

Wg TERYT jest ich 11, w tym 4 podstawowe
  • Karczówka – część miasta Kielce
  • Karczówka – część miasta Rypin
  • Karczówka – kolonia w woj. kujawsko-pomorskim, w pow. inowrocławskim, w gminie Złotniki Kujawskie
  • Karczówka – wieś w woj. lubuskim, w pow. żagańskim, w gminie Brzeźnica
  • Karczówka – część wsi Siucice-Kolonia w woj. łódzkim, w pow. piotrkowski, w gminie Aleksandrów
  • Karczówka – część wsi Słopnice w woj. małopolskim, w pow. limanowskim, w gminie Słopnice
  • Karczówka – część wsi Lachowice w woj. małopolskim, w pow. suskim, w gminie Stryszawa
  • Karczówka – wieś w woj. mazowieckim, w pow. przysuskim, w gminie Rusinów
  • Karczówka – wieś w woj. mazowieckim, w pow. zwoleńskim, w gminie Zwoleń
  • Karczówka – kolonia wsi Brzeście w woj. świętokrzyskim, w pow. jędrzejowskim, w gminie Wodzisław
  • Karczówka – kolonia wsi Nowa Olszówka w woj. świętokrzyskim, w pow. jędrzejowskim, w gminie Wodzisław

Wikipedia


karczówkowski

przymiotnik od: Karczówka


SJP.pl


karczownica

ręczne narzędzie lub mechaniczne urządzenie do karczowania drzew i krzewów, a także pozostałych po nich pni i korzeni; karczownik


SJP.pl


karczowniczka

kobieta zajmująca się karczowaniem, czyli usuwaniem drzew i krzewów, a także pniaków i korzeni


SJP.pl


karczowniczy

związany z karczownikiem i jego pracą - usuwaniem drzew i krzewów, a także ich pniaków i korzeni, np. urządzenie karczownicze


SJP.pl


karczownik

w leśnictwie: osoba zajmująca się karczowaniem, czyli usuwaniem drzew i krzewów, a także pniaków i korzeni


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) osoba usuwająca drzewa z korzeniami i pniaki

rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy

 (2.1) syst. zool. nazwa systematyczna|Arvicola|Lacépède|ref=tak., rodzaj niedużego ssaka z rodziny chomikowatych;

 (2.2) zool. gryzoń z rodzaju karczownik (2.1)

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (3.1) techn. narzędzie lub urządzenie do karczowania

Wiktionary

Karczownik (Arvicola) – rodzaj ssaków z podrodziny karczowników (Arvicolinae) w obrębie rodziny chomikowatych (Cricetidae).

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Po robocie karczownicy wracali na noc do miasteczka.

 (2.2) W Alpach karczowniki spotyka się nawet na wysokości 2400 m n.p.m..

 (3.1) Dwa nowe karczowniki leśnictwo kupiło wiosną zeszłego roku.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. karczunek mrz., karczowniki nmos., karczowanie n., karcz mrz., karczownica ż., karczowisko n.

 czas. karczować ndk., wykarczować dk.

 przym. karczowniczy, karczowy

Wiktionary


karczowniki

rzeczownik, rodzaj niemęskoosobowy, liczba mnoga

 (1.1) syst. zool. nazwa systematyczna|Arvicolinae|Gray|ref=tak., podrodzina gryzoni z rodziny chomikowatych;

forma rzeczownika.

 (2.1) M., B. i W. lm. od: karczownik

Wiktionary

Karczowniki, nornikowate (Arvicolinae) – podrodzina ssaków z rodziny chomikowatych (Cricetidae), wydzielana czasami jako odrębna rodzina Arvicolidae lub Microtidae. Obejmuje około 200 gatunków. W Polsce żyje 9 z nich.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Zęby trzonowe karczowników rosną przez całe życie.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. karczownik mzw.

Wiktionary


karczownikowy

przymiotnik od: karczownik


SJP.pl


karczowski

przymiotnik od: Karczów


SJP.pl


karczunek

w leśnictwie:
1. usuwanie drzew i krzewów oraz ich pniaków i korzeni w celu oczyszczenia gruntu i przygotowania go pod uprawę, a także pozyskania drewna; wycinanie, wyrzynanie, karczowanie;
2. rzadko: miejsce wykarczowane, pokryte pniakami po wyciętym lesie; karczowisko, trzebowisko, trzebisko


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) daw. karczowanie

 (1.2) daw. karczowisko

Wiktionary

  • karczunek – usuwanie drzew i krzewów oraz ich pniaków i korzeni w celu oczyszczenia gruntu i przygotowania go pod uprawę, a także pozyskania drewna; wycinanie, wyrzynanie, karczowanie
  • karczunek (rzadko) – miejsce wykarczowane, pokryte pniakami po wyciętym lesie; karczowisko, trzebowisko, trzebisko

Wikipedia

Wymowa:

IPA: karˈt͡ʃũnɛk, AS: karčũnek

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. karcz, karczowanie, karczowisko, karczownik, karczownica

 czas. karczować

 przym. karczowniczy, karczowy, karczunkowy

Wiktionary


karczunkowy

związany z karczunkiem, czyli usuwaniem drzew i krzewów, a także ich pniaków i korzeni, np. prace karczunkowe


SJP.pl


karczycho

potocznie:
1. zgrubienie od: kark;
2. uderzenie otwartą dłonią w kark


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) zgrub. kark

 (1.2) środ. pot. uderzenie w kark

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Zobacz, jakie ten facet ma szerokie karczycho.

 (1.2) Mirek podszedł od tyłu do Jacka i wymierzył mu karczycho.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: karˈt͡ʃɨxɔ, AS: karčyχo

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. karkówka ż., kark, karczek

Wiktionary

Synonimy:

 (1.2) lepa

Wiktionary


karczykowski

nazwisko


SJP.pl


karczyński

nazwisko


SJP.pl

  • Aleksander Karczyński (ur. 1882, zm. 1973) – polski organista
  • Cyryl Karczyński (ur. 1884, zm. 1940) – polski duchowny katolicki
  • Maciej Karczyński (ur. 1971) – polski policjant
  • Marcin Karczyński (ur. 1978) – polski kolarz górski

Wikipedia


karczysto

karczysty


SJP.pl

Patrz:

karczysty

karczysty

rzadko: mający gruby, duży kark


SJP.pl


kard

roślina warzywna z rodziny złożonych, podobna z wyglądu do karczocha


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) bot. roln. karczoch hiszpański uprawiany dla liści

 (1.2) spoż. jarzyna z liści kardu (1.1)

 (1.3) wojsk. hist. rodzaj długiego noża, perska broń używana głównie do pchnięć;

Wiktionary

  • kard – broń perska
  • kard – roślina, karczoch hiszpański
  • KARD – południowokoreański zespół

Wikipedia

Przykłady

składnia.

kolokacje.

synonimy.

antonimy.

hiperonimy.

 (1.1) roślina uprawna

 (1.2) jarzyna, warzywo

 (1.1) broń biała

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

frazeologia.

etymologia.

uwagi.

 

tłumaczenia.

źródła.

== kard (esperanto (morfem).) ==

wymowa.

znaczenia.

morfem|eo.

 (1.1) bot. oset

odmiana.

przykłady.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: kart, AS: kart

Wiktionary

Synonimy:

antonimy.

hiperonimy.

 (1.1) roślina uprawna

 (1.2) jarzyna, warzywo

 (1.1) broń biała

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

frazeologia.

etymologia.

uwagi.

 

tłumaczenia.

źródła.

== kard (esperanto (morfem).) ==

wymowa.

znaczenia.

morfem|eo.

 (1.1) bot. oset

odmiana.

przykłady.

składnia.

kolokacje.

synonimy.

Wiktionary


kard.

skrót od: kardynał (czytany jako cały, odmienny wyraz)


SJP.pl

skrót

 (1.1) = kardynał

Wiktionary

Kardynał (łac. Cardinalis – główny, zasadniczy, mocno z czymś związany), formalnie Kardynał Świętego Kościoła Rzymskiego (łac. Cardinalis Sanctae Romanae Ecclesiae) – najwyższa po papieżu godność kościelna w Kościele katolickim. Wszyscy kardynałowie razem tworzą Kolegium Kardynałów.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) 3 czerwca – papież przyjmuje rezygnację kard. Franciszka Macharskiego z urzędu arcybiskupa metropolity krakowskiego.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: karˈdɨ̃naw, AS: kardnau̯

Wiktionary


karda

roślina z rodziny złożonych podobna do ostu, o małych żółtych kwiatkach i kosmatej łodydze, wykorzystywana w lecznictwie


SJP.pl


kardacz

metalowa szczotka do czyszczenia koni i bydła


SJP.pl


kardamon

1. roślina z rodziny imbirowatych
2. przyprawa z nasion kardamonu


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) bot. roślina z gatunku kardamon malabarski lub któregoś z innych gatunków należącego do rodzaju nazwa systematyczna|Elettaria|ref=tak.;

 (1.2) kulin. przyprawa z suszonych nasion lub całych owoców kardamonu (1.1)

Wiktionary

Kardamon malabarski (Elettaria cardamomum (L.) Maton) – gatunek byliny należący do rodziny imbirowatych (Zingiberaceae). Posiada wiele synonimów: kardamon cejloński, długi, indyjski, jawajski, zwyczajowo nazywany jest po prostu kardamonem. Występuje w stanie dzikim na Półwyspie Indyjskim i na Cejlonie, w Chinach i Indonezji, przeniesiony i zaaklimatyzowany w Ameryce Środkowej (głównie Gwatemala).

W gastronomii używana jest także nazwa kardamon zielony.

Wikipedia

Przykłady

 (1.2) Najważniejszym eksporterem przypraw są Indie sprzedające głównie pieprz, kardamon, paprykę chili, kurkumę.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: karˈdãmɔ̃n, AS: kardãmõn

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. kardamonówka ż.

:: zdrobn. kardamonik m.

 przym. kardamonowy

Wiktionary


kardamonowy

przymiotnik od: kardamon


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) związany z kardamonem, dotyczący kardamonu

 (1.2) kulin. przyprawiony kardamonem, o smaku kardamonu

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. kardamon m., kardamonik m., kardamonówka ż.

Wiktionary


kardan

część różnego rodzaju urządzeń, którą stanowi przegub łączący wał napędzany z wałem napędzającym; przegub krzyżakowy; przegub Cardana


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) pot. techn. sprzęgło wychylne

Wiktionary

Przegub Cardana, przegub krzyżakowy, przegub wychylny – sprzęgło przymusowe nierozłączne, kompensacyjne (według hierarchii podstaw konstrukcji maszyn: sprzęgło nierozłączne, mechaniczne, samonastawne, kątowe), rodzaj przegubu asynchronicznego. Jego nazwa pochodzi od nazwiska Girolama Cardana.

Wikipedia

Powiązane:

 rzecz. kardanik mrz.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) przegub krzyżakowy, sprzęgło wychylne, sprzęgło Cardana, przegub Cardana, wał Cardana

Wiktionary


kardanik

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) zdrobn. od kardan

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. kardan m.

Wiktionary


kardanowy

przymiotnik od: kardan


SJP.pl


kardas

nazwisko


SJP.pl

Osoby o nazwisku Kardas:

  • Jan Kardas – polski oficer i działacz kombatancki
  • Łukasz Kardas – dziennikarz, lektor, producent telewizyjny
  • Łukasz Kardas – polski wioślarz
  • Marian Kardas – polski siatkarz i trener siatkarski
  • Piotr Kardas – polski prawnik i wykładowca

Wikipedia


kardasz

nazwisko


SJP.pl

Osoby o tym nazwisku:

  • Gregor Kardasz – poseł do Rady Państwa.
  • Klaudia Kardasz – polska lekkoatletka
  • Wasyl Kardasz – ukraiński piłkarz

Wikipedia


kardaszewski

nazwisko


SJP.pl


kardiak

w gwarze środowiskowej: kardiolog


SJP.pl


kardiakowy

przymiotnik od: kardiak


SJP.pl


kardiamid

lek pobudzający ośrodkowy układ nerwowy, stosowany m.in. w zapaści, w zatruciach czadem, barbituranami, alkoholem i narkotykami; koramina; niketamid


SJP.pl


kardiamidowy

przymiotnik od: kardiamid


SJP.pl


kardiazolowy

kardiazol


SJP.pl

Patrz:

kardiazol

kardifczyk

mieszkaniec Cardiff, stolicy Walii


SJP.pl


kardifka

mieszkanka Cardiff (stolicy Walii)


SJP.pl


kardifski

Cardiff (stolica Walii)


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z Cardiffem, dotyczący Cardiffu

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Cardiff mrz.

Wiktionary


kardigan

zapinany sweter bez kołnierza; cardigan


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) odzież. rodzaj swetra zapinanego na guziki lub zamek błyskawiczny, wycięty pod szyją, bez kołnierza;

Wiktionary

Kardigan (ang. cardigan) – rodzaj swetra bez kołnierza, zapinanego z przodu na guziki lub zamek. Guziki w damskim kardiganie często są duże i stanowią element ozdobny.

Nazwa pochodzi od tytułu angielskiego generała Jamesa Thomasa Brudenella (1797–1868) – hrabiego Cardigan, który podczas wojny krymskiej w bitwie pod Bałakławą poprowadził szarżę lekkiej brygady kawalerii brytyjskiej.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: karˈdʲiɡãn, AS: kardʹigãn

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. cardigan m., Cardigan n.

Wiktionary


kardinadel

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) gw-pl|Górny Śląsk. kulin. kotlet mielony z mięsa gotowanego w zupie;

Wiktionary

Karminadle (karminadla, karbinadle, karbinadla, kardinadle, kardinadla, bergi) – potrawa kuchni śląskiej, rodzaj kotletów mielonych. Są to smażone na głębokim tłuszczu kulki z mielonego mięsa, tradycyjnie wieprzowego. Gotowe karminadle mają lekko spłaszczony, kulisty kształt i średnicę ok. 5–7 cm. W smaku są słone i lekko pikantne. 17 stycznia 2008 tak zdefiniowane karminadle zostały wpisane na Listę produktów tradycyjnych Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi w kategorii „Gotowe dania i potrawy w województwie śląskim”.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Dziś na obiad bydą kardinadle.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) karbinadel, karminadel

Wiktionary


kardio

mający na celu poprawę wydolności całego organizmu


SJP.pl


kardio-

temat słowotwórczy

 (1.1) pierwszy człon wyrazów złożonych wskazujący na ich związek znaczeniowy z sercem

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈkardʲjɔ, AS: kardʹi ̯o

Wiktionary


kardiochirurg

specjalista w zakresie kardiochirurgii


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) med. lekarz specjalista zajmujący się operacjami kardiologicznymi

rzeczownik, rodzaj żeński

 (2.1) med. lekarka – specjalistka w zakresie kardiochirurgii

Wiktionary

Kardiochirurgia (z gr. kardia „serce”) – dziedzina medycyny zajmująca się leczeniem operacyjnym serca i dużych naczyń krwionośnych w klatce piersiowej. Wyodrębniła się z chirurgii i w Polsce uzyskała status specjalizacji podstawowej od 2000. Obecnie wyodrębnia się kardiochirurgię dziecięcą zajmującą się leczeniem wad wrodzonych układu sercowo-naczyniowego w życiu płodowym i w okresie dziecięcym oraz kardiochirurgię dorosłych, zajmującą się leczeniem wad wrodzonych i nabytych układu sercowo-naczyniowego i choroby wieńcowej w okresie dorosłości (łączy się z nią transplantologia, zajmująca się m.in. przeszczepianiem serca, jednocześnie serca i płuca lub obu płuc). W Polsce konsultantem krajowym kardiochirurgii od 13 czerwca 2016 jest prof. dr hab. n. med. Jacek Różański.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) 67-letnia Brytyjka miała szczęście w nieszczęściu. Lecąc do USA dostała zawału serca – to przykre. Na pokładzie samolotu było jednak… 15 kardiochirurgów – to szczęśliwy traf. Oczywiście, uratowali jej życie.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌkardʲjɔˈxʲirurk, AS: kardʹi ̯oχʹirurk

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. kardiochirurgia ż.

 przym. kardiochirurgiczny

 przysł. kardiochirurgicznie

Wiktionary


kardiochirurgia

dziedzina medycyny zajmująca się chirurgicznym leczeniem schorzeń serca i naczyń krwionośnych


SJP.pl

Kardiochirurgia (z gr. kardia „serce”) – dziedzina medycyny zajmująca się leczeniem operacyjnym serca i dużych naczyń krwionośnych w klatce piersiowej. Wyodrębniła się z chirurgii i w Polsce uzyskała status specjalizacji podstawowej od 2000. Obecnie wyodrębnia się kardiochirurgię dziecięcą zajmującą się leczeniem wad wrodzonych układu sercowo-naczyniowego w życiu płodowym i w okresie dziecięcym oraz kardiochirurgię dorosłych, zajmującą się leczeniem wad wrodzonych i nabytych układu sercowo-naczyniowego i choroby wieńcowej w okresie dorosłości (łączy się z nią transplantologia, zajmująca się m.in. przeszczepianiem serca, jednocześnie serca i płuca lub obu płuc). W Polsce konsultantem krajowym kardiochirurgii od 13 czerwca 2016 jest prof. dr hab. n. med. Jacek Różański.

Wikipedia


kardiochirurgiczny

przymiotnik relacyjny

 (1.1) med. związany z kardiochirurgią, dotyczący kardiochirurgii

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. kardiochirurgia ż., kardiochirurg mos.

 przysł. kardiochirurgicznie

Wiktionary


kardiochirurżka

kardiochirurg


SJP.pl

Patrz:

kardiochirurg

kardiognozja

dar czytania w ludzkich sumieniach (sercach, duszach)


SJP.pl


kardiograf

aparat rejestrujący fale skurczów serca


SJP.pl


kardiografia

metoda diagnostyczna, obrazowanie pracy serca


SJP.pl


kardiograficzny

przymiotnik

 (1.1) związany z kardiografią

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. kardiografia ż., kardiograf m.

Wiktionary


kardiogram

zapis pracy serca w postaci wykresu


SJP.pl

  • Elektrokardiogram
  • Kardiogram – polski film fabularny z 1971 roku

Wikipedia


kardioida

krzywa płaska zakreślana przez punkt okręgu toczącego się bez poślizgu po zewnętrznej stronie drugiego okręgu (promienie obu okręgów są równe); krzywa sercowa


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) geom. krzywa zamknięta zakreślana przez jeden punkt okręgu toczącego się po zewnętrznej stronie innego okręgu o takiej samej średnicy;

Wiktionary

Kardioida (krzywa sercowa) – krzywa opisywana przez ustalony punkt okręgu toczącego się bez poślizgu po zewnętrzu innego nieruchomego okręgu o tej samej średnicy. Kardioida jest odmianą epicykloidy.


Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Kardioida może być także zdefiniowana jako ślad punktu na okręgu, który toczy się bez poślizgu po drugim - ustalonym - okręgu o tym samym promieniu.

Wiktionary

Powiązane:

 przym. kardioidalny

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) krzywa sercowa

Wiktionary


kardioidalny

przymiotnik jakościowy

 (1.1) w kształcie kardioidy

przymiotnik relacyjny

 (2.1) techn. o mikrofonach: dobrze wychwytujący dźwięki z boku oraz z przodu, ale słabo z tyłu; z kierunkowym odbiorem dźwięku graficznie identycznym jak kardioida

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. kardioida ż., kardioidalność ż.

 przysł. kardioidalnie

Wiktionary

Synonimy:

 (2.1) nerkowy

Wiktionary


kardioidograf

przyrząd do kreślenia kardioid; kardiograf


SJP.pl


kardiol

ziołowy lek nasercowy


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) farm. preparat nasercowy

Wiktionary


kardiolider

urządzenie do pomiaru tętna kosmonautów w różnych fazach lotu


SJP.pl


kardiolipina

związek z grupy glicerolofosfolipidów występujący w wewnętrznej błonie mitochondrium


SJP.pl

Kardiolipina (CL, z ang. cardiolipin) – organiczny związek chemiczny z grupy glicerolofosfolipidów (dwufosfatydyloglicerol). Występuje w wewnętrznej błonie mitochondrium obok fosfatydylocholiny i fosfatydyloetanoloaminy, w stosunku odpowiednio 2:3:4. Zmniejsza przepuszczalność tej błony, przyczyniając się do większej wydajności energetycznej oddychania komórkowego. Występuje też w błonach komórkowych niektórych bakterii.

Wikipedia


kardiolipinowy

kardiolipina


SJP.pl

Patrz:

kardiolipina

kardiolog

specjalista w zakresie kardiologii


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) med. lekarz specjalista zajmujący się profilaktyką, rozpoznawaniem i leczeniem chorób serca i układu naczyniowego

rzeczownik, rodzaj żeński

 (2.1) med. lekarka specjalistka kardiologii

Wiktionary

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Czy odwiedziła pani swojego kardiologa w zeszłym miesiącu?

 (2.1) Córka chce zostać kardiologiem, ale najpierw musi zdać LEP.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: karˈdʲjɔlɔk, AS: kardʹi ̯olok

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. kardiologia ż.

:: fż. kardiolożka ż.

 przym. kardiologiczny

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) specjalista kardiologii, specjalista chorób serca

 (2.1) specjalistka kardiologii, specjalistka chorób serca; pot. kardiolożka

Wiktionary


kardiologia

dział medycyny zajmujący się diagnostyką, leczeniem i profilaktyką chorób układu sercowo-naczyniowego


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) med. dziedzina medycyny zajmująca się schorzeniami i wadami układu sercowo-naczyniowego, ich rozpoznawaniem i leczeniem;

 (1.2) pot. med. oddział kardiologiczny

Wiktionary

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) We współczesnej kardiologii leczenie inwazyjne ma więcej zwolenników, niż terapia zachowawcza.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌkardʲjɔˈlɔɟja, AS: kardʹi ̯oloǵi ̯a

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. kardiolog m.

 przym. kardiologiczny

 przysł. kardiologicznie

Wiktionary

Synonimy:

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

 rzecz. kardiolog m.

 przym. kardiologiczny

 przysł. kardiologicznie

frazeologia.

etymologia.

 etymn|kardio-|-logia.

uwagi.

tłumaczenia.

* angielski: (1.1) cardiology

* arabski: (1.1) طب القلب

* baskijski: (1.1) kardiologia

* bengalski: (1.1) হৃদবিজ্ঞান

* białoruski: (1.1) кардыялогія ż.

* bułgarski: (1.1) кардиология ż.

* czeski: (1.1) kardiologie

* duński: (1.1) kardiologi w.

* fiński: (1.1) kardiologia

* francuski: (1.1) cardiologie ż.

* hiszpański: (1.1) cardiología ż.

* japoński: (1.1) furi|循環器学|じゅんかんきがく.

* niemiecki: (1.1) Kardiologie ż.

* norweski (bokmål): (1.1) kardiologi m.

* norweski (nynorsk): (1.1) kardiologi m.

* nowogrecki: (1.1) καρδιολογία ż.

* portugalski: (1.1) cardiologia ż.

* rosyjski: (1.1) кардиология ż.

* serbski: (1.1) кардиологија ż.

* słowacki: (1.1) kardiológia

* szwedzki: (1.1) kardiologi w.

* ukraiński: (1.1) кардіологія ż.

* węgierski: (1.1) kardiológia

* włoski: (1.1) cardiologia ż.

źródła.

== kardiologia (język baskijski.) ==

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik

 (1.1) med. kardiologia

odmiana.

przykłady.

składnia.

kolokacje.

synonimy.

Wiktionary


kardiologiczny

kardiologia


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) związany z kardiologią, dotyczący kardiologii

Wiktionary

Patrz:

kardiologia

Przykłady

 (1.1) Jest cenionym ordynatorem oddziału kardiologicznego w pobliskim szpitalu oraz prowadzi rozległą prywatną praktykę, która niesie znakomitą sytuację finansową.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌkardʲjɔlɔˈɟit͡ʃnɨ, AS: kardʹi ̯oloǵičny

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. kardiologia ż., kardiolog m.

Wiktionary


kardiolożka

kardiolog


SJP.pl

Patrz:

kardiolog

kardiomiopata

osoba cierpiąca na przerost mięśnia sercowego


SJP.pl


kardiomiopatia

choroba mięśnia sercowego polegająca na zaburzeniu jego czynności z powodu powiększenia, przerostu lub sztywności komór serca


SJP.pl

Kardiomiopatie (łac. cardiomyopathia) – grupa chorób mięśnia sercowego powodowanych różnorodnymi przyczynami (etiologia heterogenna), prowadzących do nieprawidłowego działania (dysfunkcji) serca. Zajęciu mięśnia sercowego mogą towarzyszyć nieprawidłowości budowy i czynności osierdzia, wsierdzia, innych narządów.

Wikipedia


kardioonkologia

Kardioonkologia lub onkokardiologia – dziedzina medycyny zajmująca się wszystkimi aspektami prewencji, diagnostyki obrazowej i laboratoryjnej oraz leczenia chorób sercowo-naczyniowych u pacjentów z nowotworami.

Wikipedia


kardiopatia

wada, choroba serca


SJP.pl


kardiopatyczny

przymiotnik od: kardiopatia


SJP.pl


kardioplegia

Kardioplegia – czasowe zatrzymanie akcji serca za pomocą środków farmakologicznych oraz hipotermii. Najczęściej w tym celu podawany jest zimny płyn zawierający potas, który pozwala zatrzymać serce w rozkurczu, chroniąc jednocześnie mięsień sercowy przed niedotlenieniem. Kardioplegia stosowana jest zwykle podczas operacji kardiochirurgicznych. Podczas nich dochodzi do celowego zatrzymania akcji serca, a krew rozprowadzana jest po całym ciele przez maszynę, omijając serce.

Wikipedia


kardiostymulacja

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) med. stymulacja pracy serca kardiostymulatorem;

Wiktionary

Sztuczny rozrusznik serca (inaczej stymulator serca, kardiostymulator) – urządzenie elektryczne (obecnie wszczepiane w ciało chorego) służące do elektrycznego pobudzania rytmu serca. Stosuje się go, gdy naturalny rozrusznik – węzeł zatokowy, w wyniku różnych schorzeń trwale przestaje spełniać swoją rolę (choroba węzła zatokowo-przedsionkowego), co prowadzi do objawów niedokrwienia mózgu lub niewydolności serca. Drugim wskazaniem do wszczepienia rozrusznika są zaburzenia przewodzenia (tzn. blok przewodnictwa przedsionkowo-komorowego) przez naturalne elektryczne połączenie pomiędzy przedsionkami i komorami serca – węzeł przedsionkowo-komorowy.

Wikipedia

Powiązane:

 rzecz. kardiostymulator m.

Wiktionary


kardiostymulacyjny

przymiotnik od: kardiostymulacja


SJP.pl


kardiostymulator

rzeczownik, rodzaj męski

 (1.1) zob. rozrusznik serca.

Wiktionary

Sztuczny rozrusznik serca (inaczej stymulator serca, kardiostymulator) – urządzenie elektryczne (obecnie wszczepiane w ciało chorego) służące do elektrycznego pobudzania rytmu serca. Stosuje się go, gdy naturalny rozrusznik – węzeł zatokowy, w wyniku różnych schorzeń trwale przestaje spełniać swoją rolę (choroba węzła zatokowo-przedsionkowego), co prowadzi do objawów niedokrwienia mózgu lub niewydolności serca. Drugim wskazaniem do wszczepienia rozrusznika są zaburzenia przewodzenia (tzn. blok przewodnictwa przedsionkowo-komorowego) przez naturalne elektryczne połączenie pomiędzy przedsionkami i komorami serca – węzeł przedsionkowo-komorowy.

Wikipedia

Powiązane:

 rzecz. kardiostymulacja ż.

Wiktionary


kardiostymulatorowy

przymiotnik od: kardiostymulator


SJP.pl


kardiotachometr

przyrząd do pomiaru częstotliwości skurczów serca


SJP.pl


kardiotokograf

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) med. rejestrator elektrycznej aktywności serca płodu oraz skurczów macicy

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. kardiotokografia ż.

Wiktionary


kardiotokografia

monitorowanie akcji serca płodu z zapisem czynności skurczowej mięśnia macicy; KTG


SJP.pl

Kardiotokografia (KTG) – monitorowanie akcji serca płodu wraz z jednoczasowym zapisem czynności skurczowej mięśnia macicy. Badanie to przeprowadzane jest w ramach intensywnej opieki przedporodowej. Pozwala wcześnie wykryć sytuacje zagrożenia życia płodu.

Wikipedia


kardiotokograficzny

kardiotokografia


SJP.pl

Patrz:

kardiotokografia

kardiotokogram

zapis czynności serca płodu i skurczów macicy, wykorzystywany w opiece przedporodowej


SJP.pl


kardiotokogramowy

przymiotnik od: kardiotokogram


SJP.pl


kardiowersja

Kardiowersja elektryczna – zabieg przywrócenia prawidłowego rytmu serca przez jednoczesne pojawienie się załamka R w EKG i wyładowanie krótkotrwałego prądu o dużym napięciu, powodującym częściową depolaryzację mięśnia sercowego.

Czas wyładowania jest synchronizowany z cyklem pracy serca w celu uniknięcia wyładowania w strefie ranliwej (na ramieniu zstępującym załamka T), co może spowodować migotanie komór.

Wikipedia


kardiowerter-defibrylator

wszczepialne urządzenie medyczne przywracające prawidłowy rytm serca


SJP.pl


kardyf

gatunek angielskiego węgla kamiennego charakteryzujący się wysoko kalorycznością i łatwopalnością


SJP.pl

Kardyf (od ang. Cardiff – miasto w Walii) – gatunek angielskiego węgla kamiennego, który odznacza się wysokim przewodnictwem cieplnym i łatwopalnością, używany głównie na statkach.

Wikipedia


kardynalat

urząd kardynała


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) urząd, godność kardynalska

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Król wystarał się o kardynalat dla swego bratanka.

Wiktionary

Powiązane:

 przym. kardynalski

 rzecz. kardynał mos.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) kapelusz kardynalski

Wiktionary


kardynalniejszy

rzadki stopień wyższy od przymiotnika: kardynalny; bardziej kardynalny


SJP.pl


kardynalność

kardynalny


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) odprzym. cecha tego, co jest kardynalne

Wiktionary

Moc zbioru, liczba kardynalna – uogólnienie pojęcia liczebności zbioru na dowolne zbiory, także nieskończone.

Pojęcie mocy zbioru opiera się na pojęciu równoliczności dwóch zbiorów: zbiory A i B są równoliczne, gdy istnieje bijekcja (funkcja różnowartościowa i „na”) między zbiorami A i B. Obrazowo mówiąc, gdy każdy element zbioru A można połączyć w parę z dokładnie jednym elementem zbioru B i odwrotnie. Łączenie elementów w pary jest jedynym sposobem „porównania” zbiorów nieskończonych, nie można – tak jak dla zbiorów skończonych – policzyć elementów obu zbiorów.

Wikipedia

Patrz:

kardynalny

Powiązane:

 rzecz. kardynał mzw./mos.

 przym. kardynalny, kardynalski

 przysł. kardynalnie

Wiktionary


kardynalny

1. główny, zasadniczy, fundamentalny;
2. w matematyce: liczba kardynalna - moc zbioru;
3. liczebnik kardynalny - liczebnik główny;
4. w żegludze: oznakowanie kardynalne, znaki kardynalne - oznakowanie bezpiecznego toru wodnego


SJP.pl

przymiotnik jakościowy

 (1.1) główny, najważniejszy, zasadniczy

Wiktionary

Kardynalny (łac. cardinalis – główny; łac. cardo – zawias) – główny, zasadniczy, podstawowy.

Wikipedia

Powiązane:

 przym. kardynalski

 rzecz. kardynał mzw./mos.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) podstawowy, fundamentalny

Wiktionary


kardynalski

przymiotnik relacyjny

 (1.1) dotyczący kardynała, związany z kardynałem

przymiotnik jakościowy

 (2.1) mający kolor czerwony, taki jak kolor szat kardynała

przymiotnik dzierżawczy

 (3.1) taki, który należy do kardynała

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Tercjarze podarowali mu kardynalski sznur do krzyża pektoralnego.

 (1.1) Ta rzymska bazylika jest jednym z kardynalskich kościołów tytularnych.

 (2.1) Teletubiś ma nową torebkę w kolorze kardynalskim.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. kardynały nmos., kardynał m., kardynalstwo n., kardynalat mrz., kardynalność ż.

 przym. kardynalny, kardynałowy

 przysł. kardynalnie

Wiktionary


kardynał

najwyższa osoba po papieżu w hierarchii Kościoła katolickiego


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) rel. najwyższa po papieżu godność kościelna w Kościele katolickim;

rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy

 (2.1) ornit. nazwa systematyczna|Cardinalis cardinalis|ref=tak., ptak z rodziny łuszczaków;

Wiktionary

Kardynał (łac. Cardinalis – główny, zasadniczy, mocno z czymś związany), formalnie Kardynał Świętego Kościoła Rzymskiego (łac. Cardinalis Sanctae Romanae Ecclesiae) – najwyższa po papieżu godność kościelna w Kościele katolickim. Wszyscy kardynałowie razem tworzą Kolegium Kardynałów.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Po śmierci papieża kardynałowie zebrali się na konklawe.

 (2.1) Kardynały żyją w Ameryce Północnej.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: karˈdɨ̃naw, AS: kardnau̯

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. kardynalstwo n., kardynalność ż., kardynałka ż.

:: zdrobn. kardynałek m.

 przym. kardynalski, kardynalny, kardynałowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) pot. purpurat; skr. kard.

Wiktionary


kardynałek

ryba z rodziny karpiowatych


SJP.pl

  • kardynałek chiński (Tanichthys albonubes) – gatunek ryby z rodziny karpiowatych
  • 2 gatunki ptaków z rodziny tanagr:
    • kardynałek czubaty (Paroaria coronata)
    • kardynałek czarnogardły (Paoraria gularis)

Wikipedia


kardynały

rzeczownik, rodzaj niemęskoosobowy, liczba mnoga

 (1.1) syst. ornit. nazwa systematyczna|Cardinalidae|Ridgway|ref=tak., rodzina ptaków z rzędu wróblowych;

forma rzeczownika.

 (2.1) depr. plural|kardynał.

Wiktionary

Kardynały (Cardinalidae) – rodzina ptaków z rzędu wróblowych (Passeriformes).

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Do kardynałów zaliczanych jest ponad 40 gatunków występujących w Północnej i Południowej Ameryce.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. kardynał mos./mzw., kardynałek mzw., kardynalstwo n., kardynalność ż.

 przym. kardynalski, kardynalny, kardynałowy

Wiktionary


kareciany

kareta; karetowy


SJP.pl


karel

czeskie imię męskie


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) etn. mężczyzna lub chłopiec z ugrofińskiego ludu zamieszkującego Karelię, krainę na pograniczu Finlandii i Rosji;

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy, nazwa własna

 (2.1) imię|polski|m., odpowiednik polskiego imienia Karol

Wiktionary

Przykłady

 (2.1) Szczególnym magnesem przyciągającym do Wrocławia stała się zapowiedź występu bardów, przede wszystkim legendarnego Karla Kryla.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈkarɛl, AS: karel

Wiktionary

Powiązane:

 (1.1) rzecz. Karelia ż., fm. Karelka ż.; przym. karelski

Wiktionary


karela

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) pot. bot. przepękla ogórkowata, nazwa systematyczna|Momordica charantia|L.|ref=tak., jadalna i lecznicza roślina z rodziny dyniowatych

 (1.2) spoż. jarzyna o gorzkim smaku z młodych owoców kareli (1.1)

Wiktionary

Wymowa:

IPA: kaˈrɛla, AS: karela

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) przepękla ogórkowata, balsamka ogórkowata

 (1.2) przepękla, gorzki melon, balsamka, gruszka balsamiczna

Wiktionary


karelia

republika w Federacji Rosyjskiej; Republika Karelii


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) hist. geogr. kraina historyczna w północno-wschodniej Europie, na obszarze między Morzem Bałtyckim a Morzem Białym, na pograniczu Rosji i Finlandii;

 (1.2) geogr. adm. autonomiczna republika wchodząca w skład Federacji Rosyjskiej, położona nad granicą z Finlandią

Wiktionary

Karelia (ros. Карелия, karel. i fiń. Karjala); oficjalna nazwa Republika Karelii (w urzędowym na terenie kraju języku rosyjskim – Республика Карелия – Riespublika Karielija, w karelskim Karjalan tazavaldu, fińskim – Karjalan tasavalta) – autonomiczna republika wchodząca w skład Federacji Rosyjskiej.

Wikipedia

Przykłady

składnia.

kolokacje.

 (1.1) Karelia Południowa • Karelia Północna • Republika Karelii

synonimy.

 (1.2) ofic. urz. Republika Karelii

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

 rzecz. karelski mrz., Karel mos., Karelka ż.

 przym. karelski

frazeologia.

etymologia.

uwagi.

tłumaczenia.

* angielski: (1.1) Karelia

* baskijski: (1.1) Karelia

* białoruski: (1.1) Карэлія ż.; (1.2) Карэлія ż.

* bułgarski: (1.1) Карелия ż.

* czeski: (1.1) Karélie ż.

* fiński: (1.1) Karjala

* hiszpański: (1.1) Carelia

* łotewski: (1.1) Karēlija ż.

* rosyjski: (1.1) Карелия

* słowacki: (1.1) Karélia ż.; (1.2) Karelsko n.

* szwedzki: (1.1) Karelen

źródła.

== Karelia (język angielski.) ==

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik, nazwa własna

 (1.1) geogr. Karelia

odmiana.

przykłady.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: kaˈrɛlʲja, AS: karelʹi ̯a

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. karelski mrz., Karel mos., Karelka ż.

 przym. karelski

Wiktionary

Synonimy:

 (1.2) ofic. urz. Republika Karelii

Wiktionary


karelidy

prekambryjskie ruchy górotwórcze


SJP.pl


karelka

mieszkanka Karelii


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) etn. kobieta z ugrofińskiego ludu zamieszkującego Karelię;

Wiktionary

Przykłady

składnia.

kolokacje.

synonimy.

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

 rzecz. Karelia ż.

:: fm. Karel mos.

 przym. karelski

frazeologia.

etymologia.

uwagi.

tłumaczenia.

 (1.1) zobtłum rodz|Karel.

* białoruski: (1.1) карэлка ż.

* francuski: (1.1) Carélienne ż.

* niemiecki: (1.1) Karielerin ż.

* rosyjski: (1.1) карелка ż.

* słowacki: (1.1) Karelka ż.

* szwedzki: (1.1) karelska w.

źródła.

odmiana.

przykłady.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Karelia ż.

:: fm. Karel mos.

 przym. karelski

Wiktionary


karelowy

przymiotnik dzierżawczy - należący do Karela lub z nim związany


SJP.pl


karelski

przymiotnik od: Karelia (republika należąca do Federacji Rosyjskiej; Republika Karelii)


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z Karelią, dotyczący Karelii lub Karelów

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (2.1) jęz. język karelski;

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Piszczałki robił z rzadkiej na Białorusi karelskiej brzozy – koniecznie w ciągu jednej nocy, koniecznie z jednego drzewa.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Karelia ż., Karel mos., Karelka ż.

Wiktionary


karen

1. imię żeńskie;
2. stan w Mjanmie


SJP.pl

  • karen – związek chemiczny
  • Karen – stan w Mjanmie
  • Karen – imię
  • Karenowie

Wikipedia


karenaż

przechylanie statku w celu jego oczyszczenia i konserwacji


SJP.pl


karencja

1. wymagany lub wyznaczony okres oczekiwania na coś, wstrzymanie na pewien czas;
2. okres opłat, który musi upłynąć dla uznania danego typu roszczeń, głównie ubezpieczeniowych;
3. okres, który musi upłynąć między zastosowaniem chemicznego środka ochrony roślin a czasem zbioru ich owoców, po całkowitej dezaktywacji środka


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) praw. okres, który musi upłynąć, zanim coś będzie mogło bądź musiało nastąpić

Wiktionary

  • karencja (bibliologia) – odłożenie na późniejszy termin, wstrzymanie; także: okres wyczekiwania.
  • karencja (prawo):
    • a) w ubezpieczeniach: okres płacenia składek, który musi upłynąć, zanim powstanie prawo do świadczeń;
    • b) w stosunkach kredytowych: okres, w którym nie spłacany jest kapitał kredytu, a jedynie raty odsetkowe

    Wikipedia

    Powiązane:

     przym. karencyjny

    Wiktionary


karencyjny

karencja


SJP.pl

Patrz:

karencja

karenina

postać fikcyjna z powieści "Anna Karenina" rosyjskiego pisarza Lwa Tołstoja


SJP.pl


karenka

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) przedstawicielka narodu zamieszkującego głównie stan Karen w Mjanmie i posługującego się językami kareńskimi;

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Karen mrz.

:: fm. Karen mos.

 przym. kareński

Wiktionary


kareński

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z Karenami, dotyczący Karenów

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Karenka ż., Karen mos., Kareka ż.

Wiktionary


kares

zwykle w liczbie mnogiej: pieszczoty, czułości, umizgi


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) przest. pieszczota, czułość, przymilanie się

Wiktionary

Osoby:

  • Johannes Kares – niemiecki malarz
  • Mika Kares – fiński śpiewak operowy

Zobacz też:

  • Karres

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) A Rzędzian uśmiechnął się, bo mu pochlebiły słowa i kares, i odparł: - O mój jegomość, a jak on jegomości wspomina, to aż skry zębami krzesze.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈkarɛs, AS: kares

Wiktionary


karesować

przestarzałe: pieścić kogoś, czule nadskakiwać; dopieszczać


SJP.pl


karesy

zwykle w liczbie mnogiej: pieszczoty, czułości, umizgi


SJP.pl


kareta

dawny powóz czterokołowy na resorach, z nadwoziem, często wygodnie urządzonym, w kształcie zamkniętego pudła;
2. w pokerze: układ czterech jednakowych kart w każdym z kolorów


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) czterokołowy powóz w kształcie pudła, na resorach, z opuszczanymi oknami w drzwiczkach;

 (1.2) karc. w pokerze: układ kart o tej samej wartości we wszystkich czterech kolorach

 (1.3) typogr. nazwa symbolu ^ oznaczającego m.in. potęgowanie (2^4 dla 24) lub koniunkcję;

 (1.4) zob. sedan.

Wiktionary

  • kareta – bogato zdobiony pojazd konny.
  • kareta – nazwa typu nadwozia samochodu osobowego, zobacz: Sedan (nadwozie)
  • kareta – zestaw czterech kart tej samej wartości, lecz w różnych kolorach; np.: kareta króli; zobacz: poker
  • kareta (znak) – symbol ^, oznaczający np. potęgowanie (6^4 dla 6^{4}), lub koniunkcję (p\land q).

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Rzezimieszki codziennie obrabowywali przejeżdżające karety.

 (1.2) Pokerzysta miał karetę dziewiątek.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: kaˈrɛta, AS: kareta

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. karetka ż.

 przym. kareciany, karetny

Wiktionary


karetarski

dawniej: dotyczący wyrobu karet, dotyczący karety


SJP.pl


karetka

1. specjalistyczny pojazd służący do przewożenia rannych, chorych oraz udzielenia pierwszej pomocy; ambulans, erka;
2. karetka pocztowa - samochód przystosowany do przewożenia poczty lub wartościowych przesyłek;
3. dawniej: jednokonna lub dwukonna kareta, rozpowszechniona w XIX i XX wieku jako miejski pojazd komunikacyjny;
4. w technice: przesuwany element lub zespół w maszynie


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) med. mot. samochód służący do przewozu chorych

 (1.2) mech. przesuwająca się ruchem posuwisto-zwrotnym część maszyny do pisania i drukarki

Wiktionary

  • karetka – ambulans
  • karetka – przesuwająca się ruchem posuwisto-zwrotnym część maszyny do pisania i drukarki
  • karetka – dawna nazwa kursora
  • karetka – mała kareta

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Rannego pieszego zabrała karetka.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: kaˈrɛtka, AS: karetka

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. kareta ż.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) ambulans

Wiktionary


karetkowy

karetka


SJP.pl

Patrz:

karetka

karetny

przymiotnik relacyjny

 (1.1) rzad. daw. związany z karetą, dotyczący karety

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. kareta ż., karoca ż.

 przym. kareciany

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) war. kareciany

Wiktionary


karetowy

kareta; kareciany


SJP.pl


karetta

gatunek gada z rodziny żółwi morskich, zamieszkującego ciepłe morza i oceany


SJP.pl

Wikipedia


karewicz

nazwisko


SJP.pl


karezi

[czytaj: karez-i] podziemne tunele irygacyjne w Afganistanie


SJP.pl


kargo

rzadko: cargo;
1. ładunek statku albo samolotu;
2. ubezpieczenie transportowe obejmujące wszelkie zagrożenia przewożonego ładunku;
3. środek transportu przystosowany do przewożenia określonego ładunku;
4. część portu przeznaczona na załadunek i rozładunek towaru;


SJP.pl


kargopol

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna

 (1.1) geogr. adm. miasto rejonowe w północnej Rosji, na terenie obwodu archangielskiego, na lewym brzegu rzeki Onegi;

Wiktionary

Kargopol (ros. Каргополь) – miasto w północnej Rosji, na terenie obwodu archangielskiego, w rejonie kargopolskim, na lewym brzegu rzeki Onegi.

Wikipedia

Powiązane:

 przym. kargopolski

Wiktionary


kargopolski

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z Kargopolem, dotyczący Kargopola

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Kargopol mrz.

Wiktionary


kargowa

miasto w województwie lubuskim, w powiecie zielonogórskim


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) geogr. miasto w Polsce;

Wiktionary

Kargowa (niem. Unruhstadt) – miasto w Polsce położone w powiecie zielonogórskim, w województwie lubuskim, siedziba gminy Kargowa, położone w Kotlinie Kargowskiej, nad Obrzycą.

Według danych GUS z 31 grudnia 2019 r. Kargowa liczyła 3768 mieszkańców.

Wieś położona była w 1581 roku w powiecie kościańskim województwa poznańskiego. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa zielonogórskiego.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: karˈɡɔva, AS: kargova

Wiktionary


kargowianin

mieszkaniec Kargowej


SJP.pl


kargowianka

mieszkanka Kargowej


SJP.pl


kargowiec

statek towarowy


SJP.pl


kargowski

przymiotnik od: Kargowa, Kargów


SJP.pl


kargul

nazwisko


SJP.pl

Władysław Kargul – fikcyjny bohater tekstów Andrzeja Mularczyka, bardziej znany z filmów Sylwestra Chęcińskiego – Sami swoi (1967), Nie ma mocnych (1974) i Kochaj albo rzuć (1977), grany w nich przez Władysława Hańczę, a także filmu Sami swoi. Początek (2024) w reżyserii Artura Żmijewskiego, w którym zagrał go Karol Dziuba; sympatyczny lecz kłótliwy sąsiad Kazimierza Pawlaka. Stał się główną postacią trylogii, a jego powiedzenia na stałe weszły do potocznego języka polskiego.

Wikipedia


kari

curry;
1. przyprawa będąca mieszanką m.in. pieprzu, kolendry, kurkumy, imbiru, chili i gorczycy;
2. potrawa z dodatkiem tej przyprawy


SJP.pl

Sztuka kulinarna
  • kari – curry, potrawa oraz mieszanka przypraw pochodząca z Indii
  • kari – curry, potrawa japońska
  • liście kari – liście curry, liście drzewa Bergera koenigii używane jako przyprawa

Wikipedia


karia

starożytna kraina


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) hist. geogr. kraina na południowo-zachodnim wybrzeżu Azji Mniejszej;

Wiktionary

Karia (gr. Καρία, Karía; łac. Caria) – kraina historyczna w południowo-zachodniej części Azji Mniejszej na wybrzeżu Morza Egejskiego na północ od Rodos, granicząca z Jonią, Lidią, Pizydią i Likią. Przez Karię przepływała rzeka Meander (dziś Menderes) i jej dopływy: Harpasos, Marsyas i Indus.

Wikipedia

Powiązane:

 przym. karyjski

 rzecz. karyjski mrz.

Wiktionary


kariama

kariama czerwononoga - gatunek dużego ptaka zamieszkującego Amerykę Południową


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) ornit. ptak o długich nogach z rodziny kariam, zamieszkujący Amerykę Południową;

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Z zarośli wypadła kariama i pobiegła za jaszczurką.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. kariamy nmos.

Wiktionary


kariamy

kariama czerwononoga - gatunek dużego ptaka zamieszkującego Amerykę Południową


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj niemęskoosobowy, liczba mnoga

 (1.1) syst. ornit. nazwa systematyczna|Cariamiformes|Wagler|ref=tak., rząd ptaków z infragromady ptaków neognatycznych, zamieszkujących wyłącznie Amerykę Południową;

 (1.2) syst. ornit. nazwa systematyczna|Cariamidae|Bonaparte|ref=tak., rodzina ptaków z rzędu kariam (1.1)

forma rzeczownika.

 (2.1) M., B. i W. lm. od: kariama

Wiktionary

Kariamy, dwuczuby (Cariamidae) – rodzina ptaków z rzędu kariam (Cariamiformes), z podgromady Neornithes. Obejmuje dwa współczesne gatunki zamieszkujące wyłącznie Amerykę Południową oraz formy wymarłe.

Wikipedia

Przykłady

 (1.2) Współcześni przedstawiciele tego rzędu, kariamy, są średniej wielkości (długość ciała ok. 80 cm) ptakami biegającymi, które polują na owady, jaszczurki i węże.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. kariama ż.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.2) dwuczuby

Wiktionary


kariatyda

podpora architektoniczna w kształcie postaci kobiecej dźwigającej na głowie belkowanie, balkon itp.


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) archit. podpora architektoniczna w postaci kobiecej spełniająca funkcję kolumny lub pilastra, dźwigająca na głowie belkowanie, balkon czy gzyms;

 (1.2) książk. przen. piękna kobieta o silnej atletycznej budowie

Wiktionary

Kariatyda – podpora architektoniczna w kształcie postaci kobiecej, dźwigającej na głowie (podtrzymującej) element architektoniczny budowli: belkowanie, gzyms, balkon lub nadwieszoną kondygnację budynku, spełniająca funkcję kolumny.

Charakterystyczna jest zwłaszcza dla porządku jońskiego. Według przekazu Witruwiusza nazwa pochodzić ma od gr. Καρυάτιδες („dziewczyny ze wsi Karyai” – czyli sprzedane w niewolę branki po zburzeniu sprzyjającej Persom lakońskiej wsi Karyai lub Karios).

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) W manieryzmie chętnie stosowano zamiast kolumn kariatydy. (z Wikipedii)

 (1.2) Jak z jednej sztuki brązu ulana, zręczna, silna, z energią na czole, z oczyma pełnemi rozumu i ognia razem, przypominała piękną kariatydę grecką, która dźwignąć może gmach, ale nie ma skrzydeł, by się nad ziemię podniosła.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌkarʲjaˈtɨda, AS: karʹi ̯atyda

Wiktionary


kariatydowy

przymiotnik od: kariatyda


SJP.pl


karibe

niewielka drapieżna ryba słodkowodna z podrzędu kąsaczy; pirania, piraja


SJP.pl


karibu

podgatunek renifera z Ameryki Pn.


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki lub męskozwierzęcy

 (1.1) zool. renifer

Wiktionary

Renifer tundrowy, ren, karibu (Rangifer tarandus) – gatunek ssaka z rodziny jeleniowatych (Cervidae), zamieszkujący arktyczną tundrę i lasotundrę w Eurazji i Ameryce Północnej.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Na tej wyspie znaleźć można wiele dużych ssaków, m.in. niedźwiedzia czy karibu.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: kaˈrʲibu, AS: karʹibu

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) ren, renifer

Wiktionary


karier

najszybszy rodzaj galopu zwierząt czworonożnych


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męski

 (1.1) zool. łow. jeźdz. najszybszy galop

forma rzeczownika.

 (2.1) od kariera

Wiktionary

Wikipedia


kariera

1. zdobywanie coraz wyższej pozycji w jakimś zawodzie lub w jakiejś dziedzinie; też: sukces odniesiony w tym zawodzie lub w tej dziedzinie;
2. zaskakująca popularność czegoś;
3. przebieg czyjejś pracy zawodowej w ciągu całego życia


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) osiągnięcie sukcesu w życiu zawodowym

 (1.2) przebieg pracy zawodowej

Wiktionary

Kariera – droga profesjonalnego rozwoju, którą człowiek ma zamiar przejść w swym zawodowym życiu. Rozumienie tego pojęcia jest zawsze bardzo subiektywne, gdyż ludzi cechują różne spojrzenia na koncepcję kariery – każda osoba bowiem przyjmuje inne cele do osiągnięcia w życiu zawodowym.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Ona zadziwiająco szybko zrobiła karierę.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: karʲˈjɛra, AS: karʹi ̯era

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. karierowicz m., karierowiczka ż., karierowiczostwo n.

 przym. karierowiczowski

Wiktionary

Synonimy:

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

 rzecz. karierowicz m., karierowiczka ż., karierowiczostwo n.

 przym. karierowiczowski

frazeologia.

etymologia.

 etym|franc|carrière.

uwagi.

tłumaczenia.

* angielski: (1.1) career; (1.2) career

* białoruski: (1.1) кар'ера ż.

* duński: (1.2) karriere w.

* esperanto: (1.1) kariero

* hiszpański: (1.1) carrera ż.

* interlingua: (1.1) carriera

* niemiecki: (1.1) Karriere ż.

* rosyjski: (1.1) карьера ż.

* słoweński: (1.2) kariera ż.

* ukraiński: (1.1) кар'єра ż.

* włoski: (1.1) carriera ż.

źródła.

odmiana.

przykłady.

składnia.

kolokacje.

synonimy.

Wiktionary


karierka

zdrobnienie od: kariera


SJP.pl


karierotwórczy

mający wpływ na rozwój kariery


SJP.pl


karierowicz

człowiek, którego głównym celem życiowym jest zrobienie kariery


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) pejor. człowiek bez skrupułów dążący do osiągnięcia sukcesu, zrobienia kariery

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Senator, podobnie jak jego najbliżsi współpracownicy, był karierowiczem, człowiekiem okrutnym i bezwzględnym.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌkarʲjɛˈrɔvʲit͡ʃ, AS: karʹi ̯erovʹič

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. karierowiczostwo n., kariera ż.

:: fż. karierowiczka ż.

 przym. karierowiczowski

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) książk. arywista

Wiktionary


karierowiczka

kobieta, której głównym celem życiowym jest zrobienie kariery


SJP.pl


karierowiczostwo

chęć zdobycia za wszelką cenę stanowiska, majątku, itp.; arywizm


SJP.pl


karierowy

kariera


SJP.pl

Patrz:

kariera

karies

rzeczownik, rodzaj nijaki, nazwa własna

 (1.1) geogr. adm. miejscowość w północno-wschodniej Grecji, stolica Autonomicznej Republiki Athos;

Wiktionary

Karies – miejscowość w północno-wschodniej Grecji, stolica Athos. Znajdują się tam siedziby urzędów Athos. W 2011 roku liczyła 163 mieszkańców. Jest największą osadą na terenie Autonomicznej Republiki Athos.

W katedrze w Karies przechowywana jest cudowna Ikona Matki Bożej „Godne Jest”.

Wikipedia


karim

arabskie imię męskie


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męski, nazwa własna

 (1.1) imię|polski|m.

Wiktionary

Karim (كريم) – imię pochodzenia arabskiego, jest czterdziestym trzecim z „Najpiękniejszych imion Allaha”. Oznacza dosłownie „hojny”.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Pożyczyłem kiedyś Karimowi książkę do przeczytania ale nigdy mi jej nie oddał.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈkarʲĩm, AS: karʹĩm

Wiktionary

Synonimy:

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

frazeologia.

etymologia.

 etym|arab|كريم.

uwagi.

tłumaczenia.

* angielski: (1.1) Karim

* arabski: (1.1) كريم m.

* francuski: (1.1) Karim

źródła.

== Karim (język angielski.) ==

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik, nazwa własna

 (1.1) imię|angielski|m.

odmiana.

przykłady.

składnia.

kolokacje.

synonimy.

Wiktionary


karimata

prostokątna, cienka (od pięciu do kilkunastu milimetrów) pianka z tworzywa sztucznego, dobrze izolująca cieplnie, stosowana jako podłoże pod śpiwór dla utrzymania ciepła


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) geogr. archipelag indonezyjskich wysp u zachodnich wybrzeży Borneo

 (1.2) geogr. cieśnina łącząca Morze Jawajskie z Morzem Południowochińskim u wybrzeży Borneo;

Wiktionary

Karimata – arkusz pianki z tworzywa sztucznego, dobrze izolujący cieplnie i stosowany jako materac do spania.

Wikipedia


karimatka

zdrobnienie od: karimata


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) zdrobn. od: karimata

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Rozkładam karimatkę, na to koc i kładę się bez rozbierania, zwinięty w kłębek.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌkarʲĩˈmatka, AS: karʹĩmatka

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. karimata ż.

Wiktionary


karina

imię żeńskie


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) imię|polski|ż.;

Wiktionary

Karina, Karyna – imię żeńskie, pochodzące z jęz. niemieckiego; forma zdrobniała od imienia Katarina (pol. Katarzyna). Inna hipoteza mówi, że wywodzi się od słowa cara, które po łacinie oznacza "kochana, droga" lub w galickim "przyjaciel". Jeszcze inna hipoteza mówi, że pochodzi od nazwy konstelacji Kil, nazwanej w związku kilem statku Jazona.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Karina zostawiła na Kasprowym Wierchu rękawiczki.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: kaˈrʲĩna, AS: karʹĩna

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Karinka

Wiktionary

Synonimy:

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

 rzecz. Karinka

frazeologia.

etymologia.

uwagi.

 (1.1) zoblistę|Indeks:Polski - Imiona.

tłumaczenia.

* czeski: (1.1) Karina ż.

* duński: (1.1) Karen

* francuski: (1.1) Carine ż.

* grenlandzki: (1.1) Kaalat

* kataloński: (1.1) Carina ż.

* łotewski: (1.1) Karīna ż., Karina ż.

* rosyjski: (1.1) Карина ż.

* słowacki: (1.1) Karina ż.

* szwedzki: (1.1) Karin, Karina, Karna, Carin, Carina, Carine, Caren, Karen

źródła.

== Karina (język angielski.) ==

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik, nazwa własna

 (1.1) imię|angielski|ż. Karina

odmiana.

przykłady.

składnia.

kolokacje.

synonimy.

Wiktionary


karininy

przymiotnik dzierżawczy - należący do Kariny lub z nią związany


SJP.pl


karinka

zdrobnienie od: Karina (imię żeńskie)


SJP.pl


kariofanowce

rząd organizmów z klasy bakterii nitkowatych; Caryophanales


SJP.pl


kariofanowiec

przedstawiciel rzędu organizmów z klasy bakterii nitkowatych


SJP.pl


kariofilen

węglowodór nienasycony z grupy terpenów (seskwiterpen), składnik olejków eterycznych, np. goździkowego


SJP.pl


kariogamia

proces zlewania się dwóch jąder komórkowych


SJP.pl

Wikipedia


kariogamiczny

przymiotnik od: kariogamia


SJP.pl


karioka

latynoska odmiana fokstrota; carioca, carioka


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) południowoamerykański taniec towarzyski

 (1.2) muzyka do karioki (1.1)

Wiktionary

  • karioka (carioca) – potoczna nazwa mieszkańca brazylijskiego miasta Rio de Janeiro
  • karioka (carioca) – piosenka i taniec towarzyski
  • Karioka – pseudonim bohaterki polskiego serialu telewizyjnego Stawiam na Tolka Banana
  • Karioka – amerykański film muzyczny z 1933 roku
  • Karioka – nazwa radioodbiornika lampowego produkowanego przez ZRK w latach 60. XX wieku

Wikipedia

Powiązane:

 rzecz. carioca ż.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) carioca

Wiktionary


kariokinetyczny

kariokineza


SJP.pl

Patrz:

kariokineza

kariokineza

Kariokineza – podział jądra komórkowego na dwa jądra potomne, z wyróżnicowaniem się chromosomów. Rozróżnia się dwa rodzaje:

  • kariokineza somatyczna – zachodzi w mitozie, oba jądra potomne mają diploidalną (2n) liczbę chromosomów;
  • kariokineza redukcyjna – zachodzi w mejozie, liczba chromosomów w obu jądrach potomnych zostaje zredukowana do haploidalnej (n).

Wikipedia


kariolimfa

płyn tworzący środowisko wewnętrzne jądra komórkowego


SJP.pl

Wikipedia


kariolimfatyczny

kariolimfa


SJP.pl

Patrz:

kariolimfa

kariolka

jednokonny, lekki, odkryty powóz, zwykle dwukołowy


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) transp. mały, lekki, spacerowy odkryty powóz dwukołowy

Wiktionary

Kariolka (łac. carrus, fr. carriole) – rodzaj małego spacerowego odkrytego powozu, dwu lub czterokołowego. Był to pojazd jednokonny z siedzeniami pokrytymi skórą, i wyposażany w drewniane, zazwyczaj, resory. W typowej kariolce obok powożącego było miejsce dla jednego, góra dwóch pasażerów. Pojazd był popularny w sferach dworskich w okresie od 2 połowy XVIII wieku do pierwszej ćwierci XIX wieku.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Panicz zabrał narzeczoną na przejażdżkę kariolką.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: karʲˈjɔlka, AS: karʹi ̯olka

Wiktionary


kariolog

specjalista w zakresie kariologii


SJP.pl


kariologia

dziedzina cytologii zajmująca się badaniem jądra komórkowego


SJP.pl

Kariologia (gr. káryon - (jądro) orzech(a); -logia - wypowiedź w słowie albo na piśmie; doktryna, teoria, nauka; rozprawa, traktat) – nauka o jądrze komórkowym, jego budowie, funkcjach i znaczeniu dla komórki. Klasyfikowana jako dział cytologii.

Wikipedia


kariologiczny

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z kariologią, dotyczący kariologii

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. kariologia ż., kariolog mos.

Wiktionary


karionty

domena obejmująca organizmy żywe zbudowane z komórek mających jądra komórkowe; organizmy jądrowe (eukariotyczne), jądrowce, jądrowe, eukarionty, eukariota, karioty


SJP.pl


karioplazma

Wikipedia


karioplazmatyczny

karioplazma


SJP.pl

Patrz:

karioplazma

kariosom

chromatynowe jąderko


SJP.pl


kariota

palma z tropikalnych obszarów Azji i Oceanii


SJP.pl

Kariota (Caryota L.) – rodzaj roślin z rodziny arekowatych (palm). Obejmuje 14 gatunków. Rosną one w naturalnym środowisku w tropikalnej Azji i Oceanii, na obszarze od Indii po Vanuatu. Występują w lasach pierwotnych i wtórnych, w wilgotnym klimacie równikowym i na obszarach z klimatem kształtowanym pod wpływem monsunów. Występują od poziomu morza po obszary górskie (do ok. 2000 m n.p.m.). Owoce rozprzestrzeniane są przez zwierzęta, mimo zawartości rafidów. Rodzaj wyróżnia się jako jedyny wśród palm podwójnie pierzastymi liśćmi.

Wikipedia


karioty

palma z tropikalnych obszarów Azji i Oceanii


SJP.pl


kariotyp

pełny zestaw chromosomów komórki somatycznej organizmu


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) biol. zestaw chromosomów właściwy dla danego organizmu;

Wiktionary

Kariotyp, garnitur chromosomowy – kompletny zestaw chromosomów komórki somatycznej organizmu. Kariotyp jest cechą charakterystyczną dla osobników tego samego gatunku, tej samej płci oraz dotkniętych tymi samymi aberracjami chromosomowymi (albo całkowicie zdrowych). W kariotypie wyróżnia się autosomy (chromosomy nieróżniące się u osobników różnych płci) oraz chromosomy płci (allosomy). Prawidłowy kariotyp człowieka złożony jest z 22 par autosomów oraz 1 pary chromosomów płci, które oznaczane są symbolami X i Y.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Dla opracowania kariotypu tych gatunków niezbędne jest znalezienie cytogenetycznych markerów pozwalających odróżnić pary chromosomów homologicznych.

Wiktionary


kariowie

mieszkańcy Karii, historycznej krainy w południowo-zachodniej Azji Mniejszej


SJP.pl


karit

rodzaj tworzywa sztucznego z uszlachetnionego węgla lub impregnowanego grafitu; stosowane m.in. do produkcji wykładzin i aparatury chemicznej


SJP.pl


kark

tył szyi


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) anat. tylny fragment szyi powyżej grzbietu

rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy

 (2.1) pot. umięśniony mężczyzna, uważający swoją masę za największy atrybut

Wiktionary

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Cześnik nieznacznie zmacał ręką kark klaczy, badając, czy bardzo zgrzana, i coś pod nosem mruknął.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: kark, AS: kark

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. nakarczek m.

:: zdrobn. karczek m.

:: zgrub. karczycho n.

 przym. karkowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) reg. pozn. chachoł.

 (2.1) dresiarz, mięśniak, osiłek

Wiktionary


kark.

skrót

 (1.1) = karkonoski

Wiktionary


karkas

1. korpus cewki elektrycznej wykonany z materiału izolacyjnego;
2. pocisk zapalający o kształcie elipsoidalnym, używany w dawnej artylerii;
3. wykonany z drutu szkielet abażuru, kapelusza


SJP.pl

  • karkas – rodzaj pocisku zapalającego
  • karkas – korpus cewki elektrycznej, wykonany z materiału elektroizolacyjnego
  • karkas – szkielet abażuru, kapelusza


Wikipedia


karkonoski

przymiotnik od: Karkonosze


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) dotyczący Karkonoszy, związany z Karkonoszami, pochodzący z Karkonoszy

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Z inicjatywy UNESCO w 1970 r. utworzono światową sieć rezerwatów biosfery, obejmującą najbardziej wartościowe z punktu widzenia badawczego i edukacyjnego obszary. Należy do nich w Polsce 7 parków narodowych (Babiogórski, Białowieski, Bieszczadzki, Karkonoski, Kampinoski, Słowiński iTatrzański), rezerwat "Jezioro Łuknajno" i obszar Polesia Zachodniego.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌkarkɔ̃ˈnɔsʲci, AS: karkõnosʹḱi

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Karkonosze nmos., karkonoszanin m.

Wiktionary


karkonosze

najwyższy masyw górski Sudetów, występuje w Polsce i Czechach


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj niemęskoosobowy, liczba mnoga, nazwa własna

 (1.1) geogr. pasmo górskie w Sudetach;

Wiktionary

Karkonosze (pol. n. tradyc. do 1946 Góry Olbrzymie, również Karkonosze, cz. Krkonoše, w dialekcie północnowschodnioczeskim Kerkonoše, śl.-niem. Riesageberge, niem. Riesengebirge, ang. Giant Mountains) (332,37) – najwyższe pasmo górskie Sudetów i zarazem Czech rozciągające się na przestrzeni ok. 40 km (od Przełęczy Szklarskiej na zachodzie do Przełęczy Lubawskiej na wschodzie). Szerokość pasma waha się od 8 do 20 km. Karkonosze zajmują powierzchnię ok. 650 km², z czego do Polski należy 185 km² czyli 28,46%. Głównym grzbietem oraz Grzbietem Lasockim przebiega granica polsko-czeska. Najwyższym szczytem jest Śnieżka (1603 m n.p.m.) - najwyższy szczyt Czech, Sudetów, województwa dolnośląskiego i Śląska.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Głównym grzbietem Karkonoszy przebiega granica polsko-czeska.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌkarkɔ̃ˈnɔʃɛ, AS: karkõnoše

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. karkonoszanin m., karkonoskość ż., Podkarkonosze n.

 przym. karkonoski

 przysł. karkonosko

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) przest. Góry Olbrzymie

Wiktionary


karkopłetwe

o cechach karkopłetwych (rząd ryb)


SJP.pl


karkopłetwy

o cechach karkopłetwych (rząd ryb)


SJP.pl


karkosik

nazwisko


SJP.pl


karkoszka

nazwisko


SJP.pl

Karkoszka – część Wodzisławia Śląskiego, dawna wieś, obecnie należy do dzielnicy Jedłownik-Turzyczka-Karkoszka.

Wikipedia


karkóweczka

zdrobnienie od: karkówka


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) zdrobn. od: karkówka

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Dzisiaj mam urlopik, więc będzie piwko i karkóweczka z grilla.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. karkówka ż., kark m.

Wiktionary


karkówka

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) pot. spoż. mięso z karku zwierzęcego;

Wiktionary

  • Karkówka (województwo podkarpackie)
  • Karkówka (mięso)

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Proszę mi zważyć pół kilo tej karkówki.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: karˈkufka, AS: karkufka

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. kark m., karczek m., nakarczek m., karczycho n.

:: zdrobn. karkóweczka ż.

 przym. karkowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) karczek

Wiktionary


karkowski

nazwisko


SJP.pl

Osoby o tym nazwisku:

  • Bogumił Karkowski – polski bibliotekarz i bibliotekoznawca
  • Bohdan Karkowski – ukraiński piłkarz
  • Czesław Karkowski – amerykańsko-polski filozof, dziennikarz, tłumacz
  • Tomasz Karkowski – polski polityk, działacz samorządowy i spółdzielczy oraz ruchu ludowego, poseł na Sejm
  • Zbigniew Karkowski – polski kompozytor i wykonawca muzyki współczesnej
  • Zdzisław Karkowski – polski inżynier elektryk

Wikipedia


karkowy

przymiotnik od: kark


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z karkiem, dotyczący karku

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. kark m., karkówka ż.

Wiktionary


karkołomniej

stopień wyższy od przysłówka: karkołomnie


SJP.pl


karkołomność

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) odprzym. cecha tego, co karkołomne – grożące śmiercią, kalectwem, połamaniem karku

 (1.2) przen. cecha czegoś, co jest daleko idące i oparte na kruchych przesłankach

 (1.3) przen. cecha czegoś, co jest bardzo śmiałe i niosące ryzyko niepowodzenia

 (1.4) przen. cecha czegoś, co jest najeżone skrajnymi trudnościami i bardzo skomplikowane

Wiktionary

Powiązane:

 przym. karkołomny

 przysł. karkołomnie

Wiktionary

Synonimy:

 (1.2) ryzykowność, śmiałość

 (1.3) brawurowość, ryzykanctwo, śmiałość, zuchwałość

 (1.4) trudność, zawiłość

Wiktionary


karkołomny

1. grożący śmiercią lub kalectwem; szaleńczy, ryzykancki;
2. bardzo śmiały i niosący ryzyko niepowodzenia; brawurowy, awanturniczy


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) taki, który grozi śmiercią, kalectwem, połamaniem karku

 (1.2) przen. daleko idący, oparty na kruchych przesłankach

 (1.3) przen. bardzo śmiały i niosący ryzyko niepowodzenia

 (1.4) przen. najeżony skrajnymi trudnościami i bardzo skomplikowany

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Ja potrafiłem w marcu rozpocząć sezon pływacki w gliniance przy starej cegielni, ktoś inny lubił spacerować po gzymsie na trzecim piętrze albo jeździł motorem usiłując zademonstrować karkołomne ewolucje.

 (1.2) …Artysta prowadzi dowcipną konferansjerkę, żonglując faktami z życia słynnych kompozytorów i dowodząc często karkołomnych hipotez.

 (1.3) Ubranie tego materiału w dialogi wydało mi się karkołomnym pomysłem.

 (1.4) Cały ten pasztet został przerzucony na samorządy: karkołomne zadanie bez niezbędnych środków.

 (1.4) Następnie zaczęto odczytywać nazwiska w celu wydania kartek do głosowania […] Odczytywanie listy było tak karkołomne, że próbowały to robić trzy osoby.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. karkołomność ż.

 przysł. karkołomnie

Wiktionary

Synonimy:

 (1.2) ryzykowny, śmiały

 (1.3) brawurowy, ryzykancki, śmiały, zuchwały

 (1.4) trudny, skomplikowany, zawiły

Wiktionary


karkut

nazwisko


SJP.pl


karl

imię męskie


SJP.pl

Geografia

Austria

  • Karl – miejscowość

Niemcy

  • Karl – gmina w kraju związkowym Nadrenia-Palatynat, w powiecie Bernkastel-Wittlich

Wikipedia


karleć

maleć, tracić zdolność wzrostu; karłowacieć


SJP.pl


karli

niski, karłowaty


SJP.pl

  • Karli – wieś w Indiach, w stanie Maharashtra
  • Karli – wieś w Słowenii, w gminie miejskiej Koper

Wikipedia


karlica

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) osoba płci żeńskiej o niedoborze wzrostu;

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Słonia na arenę wprowadziły dwie karlice.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: karˈlʲit͡sa, AS: karlʹica

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz.

:: zdrobn. karliczka ż.

:: fm. karzeł

 przym. karłowaty

Wiktionary


karliczek

zdrobnienie od: karlica


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy, nazwa własna

 (1.1) gw-pl|Górny Śląsk. zdrobn. od Karlik

Wiktionary

Karliczek (Microchera albocoronata) – gatunek małego ptaka z rodziny kolibrowatych (Trochilidae). Występuje w Ameryce Centralnej. Nie jest zagrożony wyginięciem.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Poszła Karolinka do Gogolina, / A Karliczek za nią, jak za piękną Panią / Z flaszeczką wina.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Karlik mos.

Wiktionary


karliczka

zdrobnienie od: karlica


SJP.pl

Karliczka (zwyczajna), karliczka (Zapornia pusilla) – gatunek małego ptaka wodnego z rodziny chruścieli (Rallidae), zamieszkujący Eurazję, Australazję i Afrykę. Nie jest zagrożony wyginięciem.

Wikipedia


karlik

nietoperz z rodziny mroczkowatych


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy, nazwa własna

 (1.1) gw-pl|Górny Śląsk. imię|polski|m. Karol

Wiktionary

Karlik – po śląsku Karol.

Osoby:

  • „Karlik z Kocyndra” – pseudonim, pod jakim występował Stanisław Ligoń, pisarz śląski, malarz, ilustrator, działacz kulturalny i narodowy, reżyser, aktor
  • Marcin Karlik – polski ekonomista

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Karlik poszeł naciupać pora klocków do pieca.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Karliczek mos.

Wiktionary


karlikowo

dzielnica Sopotu


SJP.pl

  • Karlikowo – dzielnica Sopotu
  • Karlikowo – wieś w woj. pomorskim, w pow. puckim, w gminie Krokowa
  • Karlikowo Lęborskie – wieś w województwie pomorskim, w powiecie lęborskim, w gminie Nowa Wieś Lęborska
  • Karlikowo – gromada
  • Karlikowo – przystanek kolejowy w Karlikowie Lęborskim

Wikipedia


karlikowski

nazwisko


SJP.pl


karlikowy

przymiotnik dzierżawczy - należący do Karlika lub z nim związany


SJP.pl

przymiotnik dzierżawczy

 (1.1) rzad. należący do karlika

przymiotnik relacyjny

 (2.1) rzad. związany z karlikiem, dotyczący karlika

przymiotnik jakościowy

 (3.1) rzad. charakterystyczny dla karlika, mający cechy karlika

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. karlik mzw.

Wiktionary


karlin

  • Karlín – dzielnica Pragi
  • Karlin – dzielnica (sołectwo) miasta Zawiercie w powiecie zawierciańskim w województwie śląskim
  • Karlin (Skała nad Wsią) – skała w Karlinie w województwie śląskim
  • Karlin – wieś w woj. łódzkim, w pow. piotrkowskim, w gminie Moszczenica
  • Karlin – wieś w woj. zachodniopomorskim, w pow. myśliborskim, w gminie Nowogródek Pomorski

Wikipedia


karlinianin

mieszkaniec Karlina (miasta w Polsce)


SJP.pl


karlinianka

mieszkanka Karlina (miasta w Polsce)


SJP.pl


karlino

miasto w Polsce


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki, nazwa własna

 (1.1) geogr. miasto w Polsce;

Wiktionary

Karlino (niem. Körlin an der Persante) – miasto w północno-zachodniej Polsce, w województwie zachodniopomorskim, w powiecie białogardzkim, siedziba gminy miejsko-wiejskiej Karlino.

Miasto ma 5507 mieszkańców (30 czerwca 2022).

Wikipedia

Wymowa:

IPA: karˈlʲĩnɔ, AS: karlʹĩno

Wiktionary


karliński

przymiotnik od: Karlino


SJP.pl


karlista

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) polit. zwolennik karlizmu, tradycjonalistycznego i prokatolickiego ruchu politycznego w Hiszpanii;

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) W Hiszpanii konflikt między zachowawcami a liberałami nakładał się na konflikt dynastyczny między starzejącym się Ferdynandem VII a jego bratem, ambitnym don Carlosem i jego zwolennikami, karlistami, którzy jednak przegrali w 1839 r.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. karlizm m.

 przym. karlistowski

Wiktionary


karlistka

karlista


SJP.pl

Patrz:

karlista

karlistowski

przymiotnik relacyjny

 (1.1) polit. związany z ruchem karlistów

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. karlista mos.

Wiktionary


karlowarski

przymiotnik od: Karlowe Wary (miasto w Czechach; Karlovy Vary; dawna nazwa: Karlsbad, przymiotnik: karlsbadzki)


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z Karlowymi Warami, dotyczący Karlowych Warów

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Karlowe Wary nmos.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) daw. karlsbadzki

Wiktionary


karlowy

przymiotnik dzierżawczy - należący do Karla lub z nim związany


SJP.pl


karlsbad

dawna nazwa miasta w Czechach, obecnie: Karlowe Wary


SJP.pl

Karlsbad – gmina w Niemczech, w kraju związkowym Badenia-Wirtembergia, w rejencji Karlsruhe, w regionie Mittlerer Oberrhein, w powiecie Karlsruhe. Leży ok. 15 km na południowy wschód od Karlsruhe.

Wikipedia


karlsbadzki

przymiotnik od: Karlsbad (miasto w Czechach, obecna nazwa: Karlowe Wary, Karlovy Vary; przymiotnik: karlowarski)


SJP.pl


karlskrona

[czytaj: kalskru:na] miasto portowe w południowej Szwecji


SJP.pl

Karlskrona – miasto w południowej Szwecji, ośrodek administracyjny regionu Blekinge i gminy Karlskrona, port wojenny nad Morzem Bałtyckim.

Port Marynarki Wojennej w Karlskronie znajduje się na liście światowego dziedzictwa UNESCO.

Wikipedia


karlsruhe

miasto w Niemczech


SJP.pl

Karlsruhe – miasto na prawach powiatu w południowo-zachodnich Niemczech, w kraju związkowym Badenia-Wirtembergia. Siedziba rejencji Karlsruhe, regionu Mittlerer Oberrhein oraz powiatu Karlsruhe, do którego miasto jednak nie należy. Leży na Nizinie Górnoreńskiej, nad rzekami Ren, Alb i Pfinz, na wysokości 115 m.

Wikipedia


karlsson

nazwisko


SJP.pl

Osoby o tym nazwisku:

  • Frida Karlsson – szwedzka biegaczka narciarska
  • Hans Karlsson (strona ujednoznaczniająca)
  • Johan Karlsson (strona ujednoznaczniająca)
  • Peter Karlsson (strona ujednoznaczniająca)
  • Rikke Karlsson – duńska polityk, samorządowiec i pedagog
  • Sofia Karlsson – szwedzka artystka muzyczna, piosenkarka, kompozytorka i autorka tekstów

Inne:

  • (9623) Karlsson – planetoida z pasa głównego asteroid

Wikipedia


karlus

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) gw-pl|Górny Śląsk. przystojny chłopak

 (1.2) gw-pl|Górny Śląsk. chłopiec, kawaler

 (1.3) daw. gw-pl|Śląsk Cieszyński. obraź. mężczyzna

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Poduazi jedyn karlus do takyj jednyj „lipsty”, kero sie opiyro o latarnia na Banhofsztrasie i sie jom pyto (…).

Wiktionary


karm

pokarm dla zwierząt; karma


SJP.pl


karma

1. pokarm dla zwierząt; pasza;
2. w indyjskich religiach i indyjskiej filozofii: suma uczynków człowieka, decydująca o charakterze następnej inkarnacji; karman


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) zootechn. pokarm dla zwierząt

 (1.2) rel. w hinduizmie, buddyzmie i dżinizmie: przeszłe czyny i zamiary mające wpływ na przyszłość czującej istoty (np. człowieka) i jej następne wcielenia;

Wiktionary

Karma (lub karman, sanskr. कर्म, pali. kamma, chiń. 業 , kor. 업 ǒp; jap. ; wiet. nghiệp) – w buddyzmie, hinduizmie i religiach dharmicznych jest to przyczyna – rozumiana w sensie prawa przyczyny i skutku.

Filozoficzne wyjaśnienie karmy różni się pomiędzy tradycjami, jednak główna idea głosi, że czyny tworzą przyszłe doświadczenia i przez to każdy jest odpowiedzialny za własne życie, cierpienie i szczęście, jakie sprowadza na siebie i innych.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Suszonych rozwielitek używam jako karmy dla ryb akwariowych.

 (1.2) Swojej karmie przypisał sprawę wypadku i późniejszych przypadłości.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈkarma, AS: karma

Wiktionary

Powiązane:

 (1.1)

 rzecz. karmienie n., karmnik mrz., karmiciel mos., karmicielka ż., pokarm mrz., karmidło n.

 czas. karmić ndk., nakarmić dk., dokarmiać ndk., skarmiać ndk., wykarmić dk.

 przym. pokarmowy

 (1.2)

 przym. karmiczny

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) pasza, pożywienie, pokarm, jedzenie

 (1.2) karman

Wiktionary


karman

w indyjskich religiach i indyjskiej filozofii: suma uczynków człowieka popełnionych za życia, decydująca o charakterze następnej inkarnacji; karma


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy lub męskorzeczowy

 (1.1) rel. w hinduizmie, buddyzmie i dżinizmie: przeszłe czyny i zamiary mające wpływ na przyszłość czującej istoty (np. człowieka) i jej następne wcielenia;

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (2.1) białystok. portfel

Wiktionary

Karma (lub karman, sanskr. कर्म, pali. kamma, chiń. 業 , kor. 업 ǒp; jap. ; wiet. nghiệp) – w buddyzmie, hinduizmie i religiach dharmicznych jest to przyczyna – rozumiana w sensie prawa przyczyny i skutku.

Filozoficzne wyjaśnienie karmy różni się pomiędzy tradycjami, jednak główna idea głosi, że czyny tworzą przyszłe doświadczenia i przez to każdy jest odpowiedzialny za własne życie, cierpienie i szczęście, jakie sprowadza na siebie i innych.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Swojemu karmanowi przypisała nawet sprawę rozwodu.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈkarmãn, AS: karmãn

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) war. karma

Wiktionary


karmaniola

carmagnola;
1. nazwa pieśni rewolucyjnej i tańca z czasów Rewolucji Francuskiej
2. płaszcz z długim kołnierzem, noszony przez rewolucjonistów francuskich w okresie Wielkiej Rewolucji


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) francuska marszowa pieśń rewolucyjna, grywana też w czasie egzekucji;

 (1.2) choreogr. taniec z okresu rewolucji francuskiej wykonywany przy wtórze karmanioli (1.1)

 (1.3) krótki płaszcz z dużym kołnierzem noszony przez francuskich rewolucjonistów

Wiktionary

Karmaniola (fr. Carmagnole, od Carmagnola, miasta we Włoszech) – taniec z okresu Wielkiej Rewolucji Francuskiej wykonywany przy wtórze pieśni rewolucyjnej z 1792 o tej samej nazwie.

Opis tańca został umieszczony w Opowieści o dwóch miastach Karola Dickensa. Do Karmanioli odwoływał się też m.in. Anatole France w powieści o rewolucji francuskiej pt. Bogowie łakną krwi.

Do Karmanioli nawiązał Jacek Kaczmarski w swoim utworze pod tym samym tytułem z 1981 r..

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) W czasie rewolucji tłum śpiewał karmaniolę.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌkarmãˈɲɔla, AS: karmãńola

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Carmagnola ż.

Wiktionary


karmazyn

1. intensywnie czerwony kolor,
2. tkanina ceniona dawniej w intensywnie czerwonym kolorze


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) barwa intensywnie czerwona

 (1.2) tkanina w kolorze karmazynu (1.1)

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (2.1) daw. szlachcic, który mógł nosić karmazynowy żupan

rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy

 (3.1) icht. atlantycka ryba podobna do okonia;

 (3.2) zool. rasa kur;

Wiktionary

Karmazyn – odcień ciemnej czerwieni z niewielką domieszką błękitu. Tradycyjnie określany jako kolor krwi żylnej (ciemnej) w przeciwieństwie do szkarłatu.

Wikipedia

Przykłady

 (1.2) I nabiorą złota, i hiacyntu, i szarłatu, i karmazynu dwakroć farbowanego, i bisioru.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: karˈmazɨ̃n, AS: karmazỹn

Wiktionary

Powiązane:

 przym. karmazynowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) szkarłat, purpura

Wiktionary


karmazynek

przedstawiciel jednego z gatunków ryb z rzędu skorpenokształtnych


SJP.pl


karmazynka

1. szaro-brązowy motyl z rodziny sówkowatych; wstęgówka karmazynka;
2. amerykańska rasa kur


SJP.pl


karmazynkowy

przymiotnik od: karmazynek


SJP.pl


karmazynowy

przymiotnik od: karmazyn


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) intensywnie czerwony

Wiktionary

Karmazyn – odcień ciemnej czerwieni z niewielką domieszką błękitu. Tradycyjnie określany jako kolor krwi żylnej (ciemnej) w przeciwieństwie do szkarłatu.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Ciemnoczerwona szminka leżała obok karmazynowej.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. karmazyn m., karmazynek m., karmazynka ż.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) ciemnoczerwony

Wiktionary


karmel

1. słodka, rozciągliwa masa uzyskiwana przez ogrzewanie cukru
2. zakon karmelitański


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna

 (1.1) geogr. pasmo górskie w północnym Izraelu;

 (1.2) rel. zakon karmelitański, wszystko co związane jest z duchowością karmelitańską

 (1.3) pot. rel. dom zakonny, klasztor karmelitów lub karmelitanek

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy, nazwa własna

 (2.1) imię|polski|m.

Wiktionary

Karmel (tzw. cukier palony, E150) – masa powstająca w wyniku podgrzewania cukru spożywczego lub innych węglowodanów, w wyniku czego uzyskuje charakterystyczną brązową (karmelową) barwę i charakterystyczny zapach. Po ostygnięciu przybiera szklistą postać i jest składnikiem wielu potraw, używany do dekoracji potraw oraz jako dodatek barwiący.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Nawet poganie przyznawali Karmelowi charakter sakralny.

 (1.2) Nastawienie na kontemplację obejmuje całe życie Karmelu i scala je.

 (1.3) Od dziecka zna wadowicki Karmel.

 (2.1) Karmel Volta pochodził spod Walencji.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈkarmɛl, AS: karmel

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. karmelita mos., karmelitanka ż.

 przym. karmelicki, karmelitański

Wiktionary


karmelarka

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) cuk. zaw. cukierniczka wytwarzająca karmel na słodycze

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Ciotka Regina pracowała jako karmelarka w fabryce lizaków.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. karmel mrz., karmelek mrz.

:: fm. karmelarz mos.

 przym. karmelowy, karmelarski

Wiktionary


karmelarnia

dział zakładu, w którym przygotowuje się karmel na cukierki


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) dział produkcyjny w fabryce słodyczy, w którym wytwarza się karmel

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. karmelizacja ż., karmel mrz., karmelarka ż., karmelarz mos., karmelek mrz.

 przym. karmelarski, karmelowy

Wiktionary


karmelarski

przymiotnik od: karmelarz


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z karmelarstwem, dotyczący karmelarstwa

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. karmelizacja ż., karmelarstwo n., karmel mrz., karmelarka ż., karmelarnia ż., karmelarz mos.

 przym. karmelowy

Wiktionary


karmelarstwo

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) cuk. przygotowywanie karmelu na cukierki i lizaki

 (1.2) zaw. zawód wykonywany przez karmelarzy

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. karmel mrz., karmelarka ż., karmelarz mos., karmelek mrz.

 przym. karmelowy, karmelarski

Wiktionary


karmelarz

osoba przygotowująca masę na karmelki, zajmująca się wyrobem karmelu


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) cuk. zaw. cukiernik wytwarzający karmel na słodycze

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Wuj Leon pracował jako karmelarz w fabryce cukierków.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. karmelizacja ż., karmelarstwo n., karmelarnia ż., karmel mrz., karmelarka ż., karmelek mrz.

 przym. karmelowy, karmelarski

Wiktionary


karmelek

cukierek z karmelu twardy lub nadziewany


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) cukierek z karmelu

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. karmelarstwo n., karmelarnia ż., karmelarz mos., karmelarka ż., karmel, karmelizacja

 przym. karmelkowy, karmelowy

 czas. karmelizować

Wiktionary


karmelici

Karmelici (pełna nazwa po łac. Ordo fratrum Beatae Virginis Mariae de monte Carmel) – katolicki zakon kontemplacyjny Marii Panny z góry Karmel o surowej regule.

Wikipedia


karmelicki

związany z karmelitą; karmelitański


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) odnoszący się do męskiego zakonu karmelitów

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌkarmɛˈlʲit͡sʲci, AS: karmelʹicʹḱi

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. karmelita m., karmelitanka ż., Karmel m.

 przym. karmelitański

Wiktionary


karmelita

nazwisko


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) zakonnik z zakonu karmelitańskiego

Wiktionary

Karmelita – wieś w Polsce położona w województwie kujawsko-pomorskim, w powiecie nakielskim, w gminie Kcynia.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Strój karmelitów składa się z tuniki z pasem koloru brązowego oraz szkaplerza i kaptura tegoż koloru.

 (1.1) Rafał Kalinowski był karmelitą bosym.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Karmel m.

:: fż. karmelitanka ż.

 przym. karmelicki, karmelitański

Wiktionary


karmelitanka

członkini katolickiego zakonu żeńskiego; karmelitka


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) rel. zakonnica z zakonu karmelitańskiego

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Katowickie karmelitanki wstają o piątej trzydzieści.

 (1.1) Siostry karmelitanki bose, tak jak karmelici, żyją duchowością Karmelu.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Karmel m.

:: fm. karmelita m.

 przym. karmelicki, karmelitański

Wiktionary


karmelitanki

członkini katolickiego zakonu żeńskiego; karmelitka


SJP.pl

Karmelitanki bose – żeńska gałąź zakonu karmelitów bosych. Początkowo były to wspólnoty pobożnych kobiet skupiających się przy klasztorach karmelitów od około 1450 roku. W oparciu o bullę Cum nulla Fidelium Mikołaja V z 1452 generał karmelitów, bł. Jan Soreth zorganizował 5 klasztorów dla sióstr. W 1562 roku zakon zreformowała obecna wtedy karmelitanka – św. Teresa z Ávili, przywracając zakonowi pierwotny charakter.

Wikipedia


karmelitański

związany z karmelitą; karmelicki


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) rel. związany z Karmelem

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Karol Wojtyła przyjął szkaplerz karmelitański w dniu swojej pierwszej komunii świętej.

 (1.1) Odzyskano dawne klasztory karmelitańskie w Przemyślu i Poznaniu.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Karmel m., karmelita m., karmelitanka ż.

 przym. karmelicki

Wiktionary


karmelitka

karmelita


SJP.pl

Patrz:

karmelita

karmelitki

karmelita


SJP.pl

Patrz:

karmelita

karmelizacja

rozpad cukru pod wpływem ciepła


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) cuk. kulin. proces rozkładu cukru pod wpływem ciepła;

Wiktionary

Karmelizacja – proces nieenzymatycznego ciemnienia żywności, spowodowany powstawaniem karmelu, w wyniku poddawania cukru działaniu wysokiej temperatury. Karmelizacja służy nadaniu pożądanej barwy i zapachu m.in. produktom piekarskim, słodyczom i ziarnom kawy.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Temperatura karmelizacji zależy od rodzaju cukru.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. karmel mrz., karmelarka ż., karmelarnia ż., karmelarz mos., karmelek m.

 czas. karmelizować ndk.

 przym. karmelarski, karmelowy, karmelkowy

Wiktionary


karmelizacyjny

przymiotnik od: karmelizacja


SJP.pl


karmelizować

rozkładać cukier przez jego prażenie


SJP.pl


karmelki

cukierek z karmelu twardy lub nadziewany


SJP.pl


karmelkowaty

podobny do karmelków


SJP.pl


karmelkowy

przymiotnik od: karmelek


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) kulin. spoż. dotyczący karmelków, związany z karmelkami

przymiotnik jakościowy

 (2.1) mający kolor żółtobrązowy, taki jak kolor karmelu

 (2.2) pejor. przesłodzony, zbyt miły

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Cukierków karmelkowych nie tknąłbym za Chiny ludowe.

 (2.1) Miała karmelkową apaszkę i czerwone okulary.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. karmelek mrz., karmel mrz., karmelizacja ż.

 przym. karmelowy

Wiktionary

Synonimy:

 (2.1) karmelowy

 (2.2) cukierkowy, landrynkowy

Wiktionary


karmelówka

domowa wódka produkowana ze spirytusu z dodatkiem karmelu; przepalanka, alembik


SJP.pl


karmelowy

przymiotnik od: karmel


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) kulin. spoż. dotyczący karmelu, zawierający karmel, zrobiony z karmelu

przymiotnik jakościowy

 (2.1) mający kolor żółtobrązowy, taki jak kolor karmelu

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Są też chętni na ciasto o wdzięcznej nazwie "Fale Dunaju", na torciki karmelowe, babki w polewie czekoladowej, serniki i keksy

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌkarmɛˈlɔvɨ, AS: karmelovy

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. karmel mrz., karmelek mrz., karmelarstwo n., karmelarz mos., karmelarka ż., karmelarnia ż., karmelowość ż., karmelkowość ż., karmelkowatość ż., karmelizacja ż., karmelizowanie n.

 czas. karmelizować ndk.

 przym. karmelarski, karmelkowy, karmelkowaty

 przysł. karmelarsko

Wiktionary

Synonimy:

 (2.1) żółtobrązowy

Wiktionary


karmen

imię żeńskie


SJP.pl

  • Carmen – imię żeńskie hiszpańskiego pochodzenia

Wikipedia


karmenadel

rzeczownik, rodzaj męski

 (1.1) lwów. kotlet

Wiktionary


karmenta

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) mitrzym. starorzymska bogini płodności;

Wiktionary

Karmenta (także Karmentis, Carmenta, Nikostrate, Temis, Telpusa, Timandra, Postuersa, Prorsa, łac. Carmentis, od carmen ‘magiczne zaklęcie’, ‘pieśń’) – w mitologii rzymskiej nimfa arkadyjska, kamena, wieszczka, bogini płodności.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Ołtarz poświęcony Karmencie miał znajdować się u stóp Kapitolu.

 (1.1) Starożytni Rzymianie uważali Karmentę za wynalazczynię alfabetu łacińskiego.

Wiktionary


karmia

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) daw. karma, pokarm dla zwierząt

 (1.2) stpol. śrpol. pokarm, posiłek, pożywienie

 (1.3) śrpol. przen. to, co się często robi

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈkarmʲja, AS: karmʹi ̯a

Wiktionary

Powiązane:

 czas. karmić ndk.

 rzecz. karma ż.

 przym. karmny

Wiktionary


karmiąca

kobieta będąca w czasie karmienia dziecka piersią


SJP.pl


karmiak

worek z paszą zakładany koniowi na pysk


SJP.pl


karmić

dawać jeść, żywić


SJP.pl

czasownik przechodni niedokonany (dk. nakarmić)

 (1.1) dostarczać jedzenia, dawać pożywienie, żywić kogoś

 (1.2) (u samic ssaków) żywić potomstwo własnym mlekiem

czasownik zwrotny niedokonany karmić się (dk. nakarmić się)

 (2.1) dostarczać sobie posiłku

 (2.2) żywić siebie nawzajem

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Ania karmi wróble okruchami chleba.

 (1.2) Matka karmi swoje dziecko nie tylko mlekiem, ale również miłością, którą przekazuje słowami, brzmieniem głosu, dotykiem, swoją obecnością.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈkarmʲit͡ɕ, AS: karmʹić

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. karmia ż., karma ż., karmiciel m., karmicielka ż., karmidełko n., karmienie n., karmik mzw., karmnik m., pokarm m., karmidło n.

 czas. dokarmiać, dokarmić, nakarmić, pokarmić, wykarmić

 przym. karmny, pokarmowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) odżywiać

Wiktionary


karmiciel

przestarzałe: osoba, która karmi, dostarcza pożywienia; żywiciel


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) osoba, która stale karmi, dostarcza pożywienie

Wiktionary

Wymowa:

IPA: karˈmʲit͡ɕɛl, AS: karmʹićel

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. karma ż., karmnik mrz., karmidło n., karmidełko n., karmienie n., dokarmianie n., pokarm mrz.

:: fż. karmicielka ż.

 czas. karmić ndk., podkarmić dk., podkarmiać ndk., dokarmić dk., dokarmiać ndk., skarmić dk., skarmiać ndk., wykarmić dk., wykarmiać ndk.

 przym. karmicielski

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) żywiciel

Wiktionary


karmicielka

kobieta dostarczająca pożywienia


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) kobieta, która stale karmi, dostarcza pożywienie

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌkarmʲiˈt͡ɕɛlka, AS: karmʹićelka

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. karma ż., karmnik mrz., karmidło n., karmidełko n., karmienie n., dokarmianie n., pokarm mrz.

:: fm. karmiciel mos.

 czas. karmić ndk., podkarmić dk., podkarmiać ndk., dokarmić dk., dokarmiać ndk., skarmić dk., skarmiać ndk., wykarmić dk., wykarmiać ndk.

 przym. karmicielski

Wiktionary


karmiczny

w filozofii hinduistycznej: wynikający z karmy, uczynków z poprzedniego wcielenia, decydujących o losie w aktualnej inkarnacji


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) rel. / filoz. związany z karmą, dotyczący karmy

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Stan karmicznego obciążenia w momencie śmierci decyduje jak wysoko, czyli do którego piętra będzie mogła wznieść się.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: karˈmʲit͡ʃnɨ, AS: karmʹičny

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. karma ż.

Wiktionary


karmidełko

1. szklane pływające urządzenie do karmienia ryb akwariowych;
2. zdrobnienie od: karmidło


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) zdrobn. od: karmidło

 (1.2) małe karmidło

Wiktionary

Przykłady

 (1.2) Aby ułatwić indyczętom pobieranie pokarmu, trzeba zapewnić im dostateczną liczbę karmidełek i poidełek.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌkarmʲiˈdɛwkɔ, AS: karmʹideu̯ko

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. karmidło n., karmnik m., karmiciel m., karmicielka ż., karmienie n.

 czas. karmić

Wiktionary


karmidło

urządzenie automatycznie napełniające koryta zwierząt paszą z zasobników


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) pojemnik, w którym daje się jedzenie zwierzętom

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Każdego dnia wynoszono na wybiegi karmidła i poidła, dzięki czemu ptaki nie musiały wracać do budynku w celu pobrania paszy i wody.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. karmienie n.

:: zdrobn. karmidełko n.

 czas. karmić ndk., nakarmić dk.

Wiktionary


karmienie

dawać jeść, żywić


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|karmić., nazwa czynności bezpośredniego podawania żywności

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Laktacja poza okresem karmienia często zdarza się kobietom, które długo karmiły piersią.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: karˈmʲjɛ̇̃ɲɛ, AS: karmʹi ̯ė̃ńe

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. pokarm mrz., karmiciel mos., karmicielka ż., karmnik mrz., karmidło n., karmidełko n., karmik mzw.

 czas. karmić ndk., nakarmić dk., dokarmić dk., dokarmiać ndk., skarmić dk., skarmiać ndk., przekarmić dk., przekarmiać ndk., pokarmić dk., wykarmić dk., wykarmiać ndk.

 przym. karmicielski, pokarmowy

Wiktionary


karmik

wieprz tuczony, przeznaczony na mięso; karmnik


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy

 (1.1) roln. tuczone prosię, przeznaczone na mięso

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. karma ż., karmienie n.

 czas. karmić ndk.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) karmnik

Wiktionary


karmin

1. barwnik otrzymywany z koszenili
2. kolor jaskrawoczerwony


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) odcień intensywnej, głębokiej czerwieni

 (1.2) barwnik lub pigment w odcieniu karminu (1.1)

Wiktionary

Karmin (aram. kirmiz – czerwień) – barwnik pochodzenia naturalnego, o kolorze nasyconej, głębokiej czerwieni. Chemicznie głównym składnikiem karminu jest kwas karminowy, będący złożoną pochodną hydroksyantrachinonu.

Karmin został odkryty w XVI w. Pierwotnie produkowany był z czerwca o nazwie koszenila (Dactylopius coccus), żerującego na kaktusach meksykańskich oraz z czerwca polskiego. Obecnie używa się jego syntetycznego substytutu takiego jak np. alizaryna. Jeden z najatrakcyjniejszych kolorów wśród substancji naturalnych, nie znalazł jednak większego uznania wśród malarzy z powodu wyjątkowo słabej odporności na światło. Był przez pewien czas używany w farbach olejnych, jednak blaknął, na dłużej zadomowił się w farbach akwarelowych (z natury mniej intensywnych), w barwieniu tkanin oraz technice mikroskopowej. Stosowany jest do produkcji farb, barwienia tkanin oraz barwienia preparatów farmaceutycznych i żywności (symbol E120).

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) (…) przeszył go na wskroś biały blask jej zębów, przeniknął go karmin jej ust i pochłonęły lazurowe oczy (…)

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈkarmʲĩn, AS: karmʹĩn

Wiktionary

Powiązane:

 przym. karminowy

 przysł. karminowo

Wiktionary

Synonimy:

 (1.2) E-120

Wiktionary


karminadel

śląski kotlet mielony przygotowywany tradycyjnie z mięsa wieprzowego; karbinadel


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) gw-pl|Górny Śląsk. kulin. kotlet mielony;

Wiktionary

Karminadle (karminadla, karbinadle, karbinadla, kardinadle, kardinadla, bergi) – potrawa kuchni śląskiej, rodzaj kotletów mielonych. Są to smażone na głębokim tłuszczu kulki z mielonego mięsa, tradycyjnie wieprzowego. Gotowe karminadle mają lekko spłaszczony, kulisty kształt i średnicę ok. 5–7 cm. W smaku są słone i lekko pikantne. 17 stycznia 2008 tak zdefiniowane karminadle zostały wpisane na Listę produktów tradycyjnych Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi w kategorii „Gotowe dania i potrawy w województwie śląskim”.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Dziś na obiad bydą karminadle.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) berg, karbinadel, kardinadel

Wiktionary


karminować

przestarzale: barwić usta, policzki na kolor karminu


SJP.pl


karminówka

wstęgówka karminówka - gatunek motyla z rodziny mrocznicowatych


SJP.pl


karminowoczerwony

czerwony o karminowym odcieniu


SJP.pl


karminowowiśniowy

wiśniowy o karminowym odcieniu


SJP.pl


karminowy

książkowo: mający barwę karminu, intensywnie czerwony; jaskrawoczerwony, szkarłatny, karmazynowy, krwawoczerwony


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) mający kolor czerwony, taki jak kolor karminu

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌkarmʲĩˈnɔvɨ, AS: karmʹĩnovy

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. karmin mrz.

 przysł. karminowo

 czas. karminować ndk.

Wiktionary


karmisko

1. specjalnie przygotowane miejsce, w którym wykłada się karmę dla zwierzyny leśnej;
2. miejsce wysypywania karmy dla ryb w stawach rybnych; żerowisko ryb


SJP.pl


karmniczek

zdrobnienie od: karmnik


SJP.pl


karmnik

1. mała drewniana konstrukcja, w której wykłada się pokarm dla ptaków;
2. worek z paszą nakładany na głowę konia;
3. część chlewu, przeznaczona do tuczenia wieprzy;
4. wieprz tuczony, przeznaczony na mięso; karmik


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) ornit. drewniana konstrukcja do karmienia ptaków

 (1.2) naczynie do karmienia zwierząt

 (1.3) zootechn. część chlewu z przeznaczeniem do tuczenia świń

 (1.4) hipol. worek z paszą nakładany na głowę konia

 (1.5) zootechn. tuczony wieprz

 (1.6) bot. rodzaj roślin z rodziny goździkowatych;

 (1.7) bot. roślina z rodzaju karmników (1.6)

Wiktionary

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Dzisiaj na zajęciach techniki zbudujemy karmniki dla szpaków.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈkarmʲɲik, AS: karmʹńik

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. pokarm mrz., karmidełko n., karmiciel mos., karmicielka ż., karmienie n.

 czas. karmić ndk.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) kadubek, reg. śl. kormik.

 (1.5) karmik, tucznik, wieprz, reg. śl. kormik.

Wiktionary


karmnikowy

przymiotnik od: karmnik


SJP.pl


karmny

o zwierzęciu hodowlanym: tuczony na ubój; opasowy, tuczny


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) o zwierzęciu hodowlanym: obficie karmiony z przeznaczeniem na ubój

Wiktionary

Powiązane:

 czas. karmić ndk.

 rzecz. karmia ż.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) tuczny

Wiktionary


karmonada

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) poznań. - schab

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) 1,5 kg karmonady w całości przekłuć przez środek, włożyć kiełbasę, nasolić i odpiec. (przepis z Internetu)

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) karbonada

Wiktionary


karmowy

karma (pożywienie dla zwierząt); paszowy


SJP.pl


karmuazować

w jubilerstwie: otaczać drogi kamień mniejszymi kamieniami


SJP.pl


karń

dawniej: bryła, złoże, kawał czegoś


SJP.pl


karnąć

potocznie: karnąć się - przejechać się pożyczonym rowerem, motocyklem lub samochodem


SJP.pl


karnacja

1. koloryt skóry; cera;
2. w malarstwie: tonacja barw nadawana ciału ludzkiemu


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) koloryt skóry człowieka

 (1.2) inform. wygląd programu komputerowego itp.;

Wiktionary

  • karnacja – koloryt skóry ludzkiej
  • karnacja – zestaw ustawień graficznego interfejsu użytkownika regulujących wygląd i zachowania wizualne programu

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Niektórzy ludzie w Polsce utożsamiają z Arabami wszystkie osoby o śniadej karnacji lub wyznania muzułmańskiego.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: karˈnat͡sʲja, AS: karnacʹi ̯a

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. karnizm mrz., inkarnacja ż., reinkarnacja ż., inkarnatka ż., karneol m.

 przym. karnacyjny

Wiktionary

Synonimy:

 (1.2) skórka, motyw, kompozycja

Wiktionary


karnak

miejscowość w Górnym Egipcie


SJP.pl

Karnak, arab. الكرنك, egip. Ipet-sut – „Najbardziej Dobrane z Miejsc” – miasto w Górnym Egipcie, w muhafazie Luksor, na wschodnim brzegu Nilu, 2,5 km na północ od Luksoru. W starożytności miejscowość była częścią Teb, a obecnie postrzegana jest przez wielu jako część Luksoru, jako że obie miejscowości tworzą zwarty zespół miejski.

Wikipedia


karnal

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) kapturek zakładany sokołowi przez sokolnika dla ograniczenia agresywności

Wiktionary

Karnal (hindi करनाल) – miasto indyjskie położone w dystrykcie Karnal, stan Hariana. 223 000 mieszkańców (2003).

Ośrodek przemysłu (głównie przemysł spożywczy, obuwniczy, maszynowy, włókienniczy) i handlowo usługowy dla okolicznych regionów rolniczych (uprawa głównie zbóż, bawełny).

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ˈkarnal, AS: karnal

Wiktionary


karnalit

minerał, uwodniony chlorek potasu i magnezu, stosowany głównie jako nawóz potasowy


SJP.pl

Karnalit – uwodniony podwójny chlorek potasu i magnezu o wzorze KCl·MgCl2·6H2O, krystalizujący w układzie rombowym.

Tworzy zbite drobnokrystaliczne skupienia, twardość wynosi 2–2,9, jest bezbarwny lub zabarwiony na czerwono, żółto lub brunatno. Połysk szklisty, ale kryształy dzięki dużej higroskopijności łatwo matowieją na powietrzu, a niezabezpieczone szybko się rozpuszczają. W smaku gorzki.

Wikipedia


karnalitowy

przymiotnik od: karnalit


SJP.pl


karnas

nazwisko


SJP.pl


karnasiewicz

nazwisko


SJP.pl


karnataka

stan w południowych Indiach


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) geogr. południowoindyjski stan ze stolicą w Bangalore

Wiktionary

Karnataka (hindi कर्नाटक, trb.: Karnataka, trl.: Karnāṭaka; kannada ಕರ್ನಾಟಕ; ang. Karnataka) – stan leżący na południu Indii, przed rokiem 1973 nosił nazwę Mysore po tym, jak powstał z wcześniej istniejącego na jego obszarze królestwa o tej samej nazwie w 1950 r.

Wikipedia


karnauba

naturalny wosk roślinny z liści kopernicji; carnauba


SJP.pl

Karnauba (łac. Cera Carnauba) – naturalny wosk roślinny pozyskiwany z liści palmy – kopernicji woskodajnej Copernicia cerifera, rosnącej w Brazylii. Wydziela się w postaci drobnych łusek na liściach palmowych z których, po ich zasuszeniu jest strząsany (z wydajnością ok. 8–10 g z pojedynczego liścia).

Wikipedia


karnawalizacja

Wikipedia


karnawał

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) okres od święta Trzech Króli (albo od Bożego Narodzenia, albo od Nowego Roku) do Środy Popielcowej, w czasie którego urządzane są zabawy, bale, maskarady i pochody;

 (1.2) zabawy w czasie karnawału (1.1)

 (1.3) w krajach Ameryki Łacińskiej i Południowej pochody i masowe zabawy pod koniec karnawału (1.1) na ulicach miast

Wiktionary

Karnawał, zapusty – okres zimowych balów, maskarad, pochodów i zabaw. Rozpoczyna się najczęściej w dniu Trzech Króli, a kończy we wtorek przed Środą Popielcową, która oznacza początek wielkiego postu i oczekiwania na Wielkanoc.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Minęła jesień, minął zwykłą koleją rzeczy adwent, nastąpił karnawał.

 (1.1) (…) do końca karnawału nie mam już jednego wieczoru wolnego, jednej nocy, którą mógłbym paniom poświęcić (…).

Wiktionary

Wymowa:

IPA: karˈnavaw, AS: karnavau̯

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. karnawałowicz m., karnawałowiczka ż., karnawałowanie n., karnawałowość ż.

 czas. karnawałować ndk., nakarnawałować się, przekarnawałować, rozkarnawałować się

 przym. karnawałowy

 przysł. karnawałowo

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) mięsopust, przyzapuście, podkoziołek, zapusty

 (1.2) festiwal, fiesta

Wiktionary


karnawałować

czasownik

 (1.1) rzad. bawić się w czasie trwania karnawału

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌkarnavaˈwɔvat͡ɕ, AS: karnavau̯ovać

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. karnawałowanie n., karnawał, karnawałowicz

 przym. karnawałowy

 czas. nakarnawałować się, przekarnawałować, rozkarnawałować się

Wiktionary


karnawałowanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) świętowanie karnawału

Wiktionary

Powiązane:

 czas. karnawałować ndk.

 rzecz. karnawał mrz.

 przym. karnawałowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) daw. mięsopustowanie

Wiktionary


karnawałowicz

uczestnik karnawału


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) pot. osoba biorąca udział w karnawałowej zabawie

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌkarnavaˈwɔvʲit͡ʃ, AS: karnavau̯ovʹič

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. karnawał m.

 przym. karnawałowy

 czas. karnawałować, nakarnawałować się, przekarnawałować, rozkarnawałować się

Wiktionary


karnawałowiczka

uczestniczka karnawału


SJP.pl


karnawałowy

przymiotnik od: karnawał


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z karnawałem, dotyczący karnawału, używany, odbywający się, pojawiający się, zakładany w okresie karnawału

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) (…) pił herbatę z wielką flegmą i obojętnym tonem prowadził rozmowę z dwiema pannami o teatrze i zabawach karnawałowych w jednym z wielkich miast (…).

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌkarnavaˈwɔvɨ, AS: karnavau̯ovy

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. karnawał m., karnawałowicz m., karnawałowanie n.

 czas. karnawałować, nakarnawałować się, przekarnawałować, rozkarnawałować się

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) mięsopustny

Wiktionary


karneades

Karneades z Cyreny (gr. Καρνεάδης ὁ Κυρηναῖος Karneades ho Kyrenaios, ur. ok. roku 214 p.n.e. w Cyrenie, zm. ok. 129 p.n.e. w Atenach) – filozof, jeden z wybitnych przedstawicieli sceptycyzmu, scholarcha Akademii Platońskiej od roku 156 p.n.e. aż do śmierci.

Wikipedia


karnecik

zdrobnienie od: karnet


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) zdrobn. od karnet

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) To nie karnet, lecz tylko mały karnecik.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. karnet m.

Wiktionary


karnecikowy

przymiotnik od: karnecik


SJP.pl


karnegia

karnegia olbrzymia - drzewiasty kaktus o jadalnych owocach, rosnący w Kalifornii; saguaro


SJP.pl


karneol

minerał, odmiana chalcedonu; krwawnik, karniol (dawniej)


SJP.pl

Karneol, karniol – gemmologiczna nazwa czerwonej, półprzezroczystej odmiany chalcedonu.

Nazwa „karneol” (łac. carneolus) pochodzi prawdopodobnie ze starofrancuskiego cornele = owoc derenia.

Wikipedia


karnes

1. ozdoba architektoniczna w postaci wąskiej listwy, mającej w przekroju kształt litery S
2. hebel z zębami do wycinania fug w gzymsach


SJP.pl


karnet

1. bilet z opłaconymi wejściami na kilka imprez rozrywkowych lub opłaconym przejazdem środkami komunikacji publicznej przez jakiś okres;
2. dawniej: mały notes do zapisywania przez kobiety kolejności tancerzy na balu


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) książk. bilet wstępu na cykl imprez rozrywkowych lub na kilka przejazdów środkami komunikacji publicznej, wyciągami narciarskimi itp.; karta lub bloczek z kuponami na poszczególne wejścia

 (1.2) hist. damski notesik służący dawniej kobietom do wpisywania kolejności tańców i partnerów podczas balu

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Kupiliśmy całodniowe karnety, więc mogliśmy szusować do oporu.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈkarnɛt, AS: karnet

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. karnecik

 przym. karnetowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) abonament

 (1.2) karnecik

Wiktionary


karnetowicz

posiadacz karnetu


SJP.pl


karnetowiczka

posiadaczka karnetu


SJP.pl


karnetowy

przymiotnik od: karnet


SJP.pl


karniaczek

zdrobnienie od: karniak


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) zdrobn. od karniak

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. karniak m.

Wiktionary


karniak

kieliszek wódki dawany, za karę, osobie, która spóźniła się na przyjęcie


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy

 (1.1) pot. żart. kieliszek wódki dla spóźnionego

 (1.2) środ. sport. rzut karny

Wiktionary

Przykłady

 (1.2) Piłkarz przed strzeleniem karniaka stał w punkcie rzutu karnego.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈkarʲɲak, AS: karʹńak

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. kara ż., karanie n., ukaranie n., karny m.

:: zdrobn. karniaczek m.

 czas. karać ndk., ukarać dk.

 przym. karny

 przysł. karnie

Wiktionary

Synonimy:

 (1.2) karny

Wiktionary


karnice

nazwa wielu wsi w Polsce


SJP.pl

W Polsce
  • Karnice – wieś w województwie dolnośląskim, w powiecie średzkim, w gminie Udanin
  • Karnice – wieś w województwie dolnośląskim, w powiecie trzebnickim, w gminie Żmigród
  • Karnice – wieś w województwie łódzkim, w powiecie poddębickim, w gminie Poddębice
  • Karnice – wieś w województwie mazowieckim, w powiecie żyrardowskim, w gminie Puszcza Mariańska
  • Karnice – wieś w województwie zachodniopomorskim, w powiecie gryfickim, w gminie Karnice
  • Karnice – wieś w województwie zachodniopomorskim, w powiecie łobeskim, w gminie Radowo Małe

Wikipedia


karnicki

przymiotnik od: Karnice


SJP.pl

Karnicki (Kroschnitzky, Wczele odmiana Karnicki) – polski herb szlachecki odmiana herbu Wczele.

Wikipedia


karniej

stopień wyższy od przysłówka: karnie


SJP.pl


karniejszy

stopień wyższy od przymiotnika: karny


SJP.pl


karnieszewice

Karnieszewice (niem. Karnkewitz) – wieś sołecka w Polsce położona w województwie zachodniopomorskim, w powiecie koszalińskim, w gminie Sianów, 5,5 km na północny wschód od Sianowa, 1 km na północ od drogi nr 6 (Szczecin-Gdańsk) oraz 2 km na południowy wschód od linii kolejowej nr 202 (Koszalin-Słupsk; najbliższa stacja Skibno, 3 km na zachód).

Wikipedia


karniewo

nazwa dwóch wsi w Polsce


SJP.pl

W Polsce
  • Karniewo – wieś w woj. mazowieckim, w pow. ciechanowskim, w gminie Regimin
  • Karniewo – wieś w woj. mazowieckim, w pow. makowskim, w gminie Karniewo
  • Karniewo – gmina
  • Karniewo – gromada

Wikipedia


karniewski

przymiotnik od: Karniewo


SJP.pl


karnik

potocznie o specjaliście od prawa karnego


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) geol. pierwszy, najstarszy wiek późnego triasu, trwający 228,7 – 216,5 milionów lat temu;

Wiktionary

Karnik − w stratygrafii piętro górnego triasu w eratemie mezozoicznym, trwające w zależności od przyjmowanego podziału triasu od około 10 do około 12 milionów lat. Dokładny czas jego trwania jest przedmiotem sporów. Do 2012 roku Międzynarodowa Komisja Stratygrafii przyjmowała, że karnik rozpoczął się około 228,7 milionów lat temu a zakończył 216,5 ± 2,0 mln lat temu; w roku 2013 Komisja poprawiła datowanie na ok. 237–227 milionów lat temu. Młodsze piętro od ladynu a starsze od noryku.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ˈkarʲɲik, AS: karʹńik

Wiktionary


karniol

dawniej: karneol (minerał, odmiana chalcedonu); krwawnik


SJP.pl


karniów

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna

 (1.1) geogr. miasto w Czechach;

 (1.2) geogr. wieś w Polsce w województwie małopolskim, w powiecie krakowskim, w gminie Kocmyrzów-Luborzyca

Wiktionary

Karniów lub Krnów (cz. Krnov, niem. Jägerndorf, łac. Carnovia) – miasto w powiecie Bruntal, w kraju morawsko-śląskim w Czechach, na Śląsku Opawskim, przy granicy z Polską, około 15 km od Głubczyc oraz 27 km od Prudnika, nad rzeką Opawą, 24 175 mieszkańców.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Dzisiaj będziemy zwiedzali zabytki Karniowa.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. karniowianin m., karniowianka ż.

 przym. karniowski

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) geogr. Krnów

Wiktionary


karniowice

W Polsce
  • Karniowice – wieś w woj. małopolskim, w pow. chrzanowskim, w gminie Trzebinia
  • Karniowice – wieś w woj. małopolskim, w pow. krakowskim, w gminie Zabierzów
  • Karniowice – gromada

Wikipedia


karniowski

przymiotnik

 (1.1) odnoszący się do miasta Karniów

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Karniów m.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) krnowski

Wiktionary


karnista

ktoś obeznany w prawie karnym


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) praw. specjalista z zakresu prawa karnego

Wiktionary

Wymowa:

IPA: karʲˈɲista, AS: karʹńista

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. karny mrz.

 przym. karny

Wiktionary


karnistka

karnista


SJP.pl

Patrz:

karnista

karnistyczny

związany z prawem karnym (karnistyką)


SJP.pl


karnisz

podłużny element umieszczany nad oknem, służący do mocowania firan, zasłon


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) drążek albo listwa nad drzwiami lub oknem służące do zawieszania portier, firanek, zasłon itp.

Wiktionary

Karnisz (z fr. „corniche” – gzyms) – drążek lub listwa, zwykle zawieszona nad oknem, służąca do zawieszania firanek lub zasłon.

W miejsce karnisza można również zastosować tak zwany karnisz zabudowany.

Jest to element sztukaterii do wnętrz w postaci listwy maskującej szyny karniszowe lub zamontowane już karnisze nadokienne.Listwa karniszowa występuje również z oświetleniem LED, zmontowanym od wewnętrznej strony elementu sztukaterii.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ˈkarʲɲiʃ, AS: karʹńiš

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) gw-pl|Górny Śląsk|gardinsztanga.

Wiktionary


karnity

wieś w Polsce


SJP.pl

Karnity (niem.  Karnitten) – osada w Polsce położona w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie ostródzkim, w gminie Miłomłyn, nad jeziorem Kocioł.

W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa olsztyńskiego.

Wikipedia


karnityna

organiczny związek chemiczny występujący w mięśniach


SJP.pl

Karnityna (β-hydroksy-γ-trimetyloamoniomaślan), (CH3)3N+–CH2–CH(OH)–CH2–COO – organiczny związek chemiczny o budowie betainowej, N,N,N-trimetylowa pochodna kwasu γ-amino-β-hydroksymasłowego (GABAOB). W organizmach jest syntetyzowany w wątrobie, nerkach i mózgu z aminokwasów (lizyny i metioniny) i pełni rolę w transporcie kwasów tłuszczowych z cytozolu do mitochondriów. Dość obficie występuje w mięśniach.

Wikipedia


karnitynowy

karnityna


SJP.pl

Patrz:

karnityna

karnizm

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) socjol. system przekonań, zachowań lub ideologia, która przyzwala człowiekowi na jedzenie określonych zwierząt

 (1.2) liter. ideologia żywego, zmysłowego ciała występująca w literaturze

Wiktionary

Przykłady

składnia.

kolokacje.

synonimy.

antonimy.

 (1.1) weganizm, wegetarianizm

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

 rzecz. karnotaur m., karnityna ż., karnacja ż., inkarnat m., reinkarnacja ż.

frazeologia.

etymologia.

 etym|ang|carnism. < etym|łac|caro., etym|łac|carnis. → mięso + etymn|pol|-izm.

uwagi.

 (1.1) nie mylić z|karnistyka.

tłumaczenia.

* angielski: (1.1) carnism

* bułgarski: (1.1) карнизъм m.

* czeski: (1.1) karnismus m.

* francuski: (1.1) carnisme m.

* hiszpański: (1.1) carnismo m.

* niderlandzki: (1.1) carnisme m.

* niemiecki: (1.1) Karnismus m.

* portugalski: (1.1) carnismo m.

* rosyjski: (1.1) карнизм m.

* turecki: (1.1) karnizm

* węgierski: (1.1) karnizmus

* włoski: (1.1) carnismo m.

źródła.

== karnizm (język turecki.) ==

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik

 (1.1) socjol. karnizm

odmiana.

przykłady.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. karnotaur m., karnityna ż., karnacja ż., inkarnat m., reinkarnacja ż.

Wiktionary

Synonimy:

antonimy.

 (1.1) weganizm, wegetarianizm

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

 rzecz. karnotaur m., karnityna ż., karnacja ż., inkarnat m., reinkarnacja ż.

frazeologia.

etymologia.

 etym|ang|carnism. < etym|łac|caro., etym|łac|carnis. → mięso + etymn|pol|-izm.

uwagi.

 (1.1) nie mylić z|karnistyka.

tłumaczenia.

* angielski: (1.1) carnism

* bułgarski: (1.1) карнизъм m.

* czeski: (1.1) karnismus m.

* francuski: (1.1) carnisme m.

* hiszpański: (1.1) carnismo m.

* niderlandzki: (1.1) carnisme m.

* niemiecki: (1.1) Karnismus m.

* portugalski: (1.1) carnismo m.

* rosyjski: (1.1) карнизм m.

* turecki: (1.1) karnizm

* węgierski: (1.1) karnizmus

* włoski: (1.1) carnismo m.

źródła.

== karnizm (język turecki.) ==

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik

 (1.1) socjol. karnizm

odmiana.

przykłady.

składnia.

kolokacje.

synonimy.

Wiktionary


karnkowski

nazwisko


SJP.pl


karnoprawny

odnoszący się do prawa karnego; prawnokarny


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) praw. odnoszący się do prawa karnego, dotyczący prawa karnego, związany z prawem karnym

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) prawnokarny

Wiktionary


karność

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) cecha tego, co karne

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Rózga i karność mądrość daje; ale dziecię swawolne zawstydza matkę swoję.

Wiktionary

Powiązane:

 przym. karny

 czas. karać

 rzecz. karny mrz.

Wiktionary


karnoskarbowy

przymiotnik relacyjny

 (1.1) dotyczący przepisów kodeksu karnego skarbowego

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. kodeks karny skarbowy mrz.

Wiktionary


karnotaur

rodzaj dinozaura z podrzędu teropodów


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy

 (1.1) zool. paleont. nazwa systematyczna|Carnotaurus|ref=tak., rodzaj zauropsydów żyjących w późnej kredzie;

 (1.2) zool. paleont. nazwa systematyczna|Carnotaurus sastrei|ref=tak., gatunek z rodzaju karnotaur (1.1)

 (1.3) zool. zwierzę z gatunku karnotaur (1.2)

Wiktionary

Karnotaur (Carnotaurus) – rodzaj dinozaura, dużego teropoda z rodziny abelizaurów żyjącego w Ameryce Południowej w epoce kredy późnej, 72–69,9 miliona lat temu. Wyróżnia się pojedynczy gatunek Carnotaurus sastrei (takson monotypowy). Znany z pojedynczego dobrze zachowanego szkieletu, należy do najlepiej poznanych teropodów półkuli południowej. Szkielet ten znaleziono w 1984 r., w argentyńskiej prowincji Chubut w skałach formacji La Colonia. Jego nazwa pochodzi od łacińskich słów carno [carnis] („mięso”) i taurus („byk”), wobec czego Carnotaurus znaczy „mięsożerny byk”. Był on zaawansowanym ewolucyjnie członkiem rodziny abelizaurów, grupy dużych teropodów zajmujących nisze wielkich drapieżników na południowych kontynentach Gondwany w późnej kredzie. Jego relacje filogenetyczne pozostają niepewne, może być bliżej spokrewniony z mażungazaurem i aukazaurem.

Wikipedia

Przykłady

 (1.2) Karnotaur był pierwszym dużym teropodem, którego obszerne odciski skóry poznano naukowo.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. karnizm mrz.

Wiktionary


karnotyt

minerał, uwodniony związek potasu, uranu i wanadu


SJP.pl

Karnotyt – promieniotwórczy minerał z gromady minerałów uranylu; uwodniony wanadan uranylowo-potasowy.

Nazwa nadana na cześć francuskiego górnika i chemika Marie-Adolphe'a Carnota (1839–1920). Opisali go w 1899 r. Charles Friedel i Édouard Cumenge, którzy zidentyfikowali go w okazach z Roc Creek w hrabstwie Montrose, Kolorado, USA.

Wikipedia


karnotyzacja

technika poprawy sprawności maszyn cieplnych poprzez przybliżenie ich cyklu termodynamicznego do cyklu Carnota


SJP.pl

Karnotyzacja – technika poprawy sprawności rzeczywistych obiegów termodynamicznych poprzez stosowanie zabiegów przybliżających obieg do obiegu Carnota dla danych temperatur.

Do najczęściej spotykanych sposobów karnotyzacji zalicza się regenerację ciepła i przegrzew wtórny.

Wikipedia


karnowski

nazwisko


SJP.pl

Osoby o tym nazwisku:

  • Jacek Karnowski (dziennikarz) (ur. 1976) – dziennikarz telewizyjny, brat Michała
  • Jacek Karnowski (samorządowiec) (ur. 1963) – polityk, prezydent Sopotu
  • Jakub Karnowski (ur. 1974) – ekonomista
  • Jan Karnowski (1886-1939) – działacz kaszubski
  • Michał Karnowski (ur. 1976) – dziennikarz, brat Jacka
  • Przemysław Karnowski (ur. 1993) – koszykarz

Wikipedia


karnozaur

jurajski i kredowy mięsożerny teropod


SJP.pl


karnozaury

jurajski i kredowy mięsożerny teropod


SJP.pl

Wikipedia


karny

1. dotyczący kary
2. zdyscyplinowany, posłuszny


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) dotyczący kary, przewidujący zastosowanie kary, będący karą

 (1.2) praw. dotyczący karnistyki, związany z prawem karnym (1.1)

przymiotnik jakościowy

 (2.1) wdrożony do posłuszeństwa

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (3.1) sport. w niektórych grach: specyficzne ukaranie strony, która popełniła przewinienie, przez znaczne ułatwienie stronie poszkodowanej zdobycia bramki, punktu itp.;

 (3.2) żart. kieliszek wódki (zwykle większy), dawany do wypicia osobie spóźnionej na przyjęciu, podczas libacji itp.

Wiktionary

  • Alfons Karny – polski artysta rzeźbiarz.
  • Kodeks karny – strona ujednoznaczniająca
  • Rzut karny w:
    • piłce nożnej
    • piłce ręcznej
    • hokeju na lodzie
    • hokeju na trawie
    • rugby
  • Środek karny
  • Zakład karny

Wikipedia

Przykłady

 (1.2) Mecenas Kowalski to znakomity specjalista od prawa karnego.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈkarnɨ, AS: karny

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. kara ż., karność ż., karalność ż., karnistyka ż., karnista m., karnistka ż., karniak mzw., karanie n., pokaranie n., skaranie n., ukaranie n.

 czas. karać ndk., pokarać dk., skarać dk., ukarać dk.

 przym. karalny, karzący

 przysł. karnie

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) dyscyplinarny, karzący, organizacyjny, penitencjarny, porządkowy, regulacyjny

 (1.2) karnoprawny, prawnokarny

 (2.1) grzeczniutki, grzeczny, korny, oswojony, pokorny, posłuszny, potulny, powolny, skruszały, skruszony, spokorniały, spotulniały, subordynowany, ugrzeczniony, uległy, ułożony, uniżony, wytresowany, zdyscyplinowany

 (3.1) karniak, rzut karny

 (3.2) karniak

Wiktionary


karo

1. dekolt w kształcie kwadratu;
2. kolor w kartach oznaczony przez czerwony romb; dzwonek;
3. karta koloru karo


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) karc. kolor w kartach oznaczony czerwonym rombem; karta tego koloru;

 (1.2) dekolt w kształcie kwadratu

przymiotnik

 (2.1) należący do kar (1.1)

forma rzeczownika.

 (3.1) W. lp. zob. kara.

Wiktionary

Karo (fr. carreau – kwadracik, poduszka, czworokąt) – jeden z czterech kolorów w kartach typu francuskiego, oznaczony czerwonym rombem .

Odpowiednikiem kar w talii niemieckiej i szwajcarskiej są dzwonki, zaś w talii włosko-hiszpańskiej monety.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Miałem w ręku pięć kar.

 (1.2) Na sylwestra kupiła czarną sukienkę karo.

 (2.1) Dołożyłem dwójkę karo.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈkarɔ, AS: karo

Wiktionary

Powiązane:

 przym. karowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) dzwonek, poduszka, reg. pozn. szalek., reg. śl. szel.

 (2.1) karowy

Wiktionary


karo-kari

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) rzad. kult. zabójstwo honorowe w Pakistanie

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) W Pakistanie mówi się o „karo-kari”. Co roku w tym państwie na skutek „karo-kari” ginie tysiąc kobiet, drugie tyle w sąsiednich Indiach.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) zabójstwo honorowe

Wiktionary


karob

1. gatunek zimozielonego drzewa z rodziny bobowatych; szarańczyn strąkowy, drzewo karobowe, chleb świętojański, ceratonia;
2. emulgator wykorzystywany w przemyśle spożywczym i farmaceutycznym; mączka chleba świętojańskiego


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) spoż. mączka z ziaren chleba świętojańskiego (szarańczynu strąkowego), dodatek spożywczy i substytut kakao, który nie zawiera teobrominy, kofeiny oraz alergenów

Wiktionary

Szarańczyn strąkowy, drzewo karobowe, karob, ceratonia (Ceratonia siliqua L.) – gatunek zimozielonego drzewa należący do rodziny bobowatych. Występuje dziko i w uprawie w regionie śródziemnomorskim. W polskiej florze wymieniony jako gatunek przejściowo dziczejący (efemerofit). Strąki nazywane są chlebem świętojańskim.

Wikipedia

Przykłady

składnia.

kolokacje.

synonimy.

 (1.1) guma karobowa, E410

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

 przym. karobowy

frazeologia.

etymologia.

uwagi.

tłumaczenia.

źródła.

== karob (esperanto (morfem).) ==

wymowa.

znaczenia.

morfem|eo.

 (1.1) chleb świętojański

odmiana.

przykłady.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈkarɔp, AS: karop

Wiktionary

Powiązane:

 przym. karobowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) guma karobowa, E410

Wiktionary


karobowy

karob


SJP.pl

Patrz:

karob

karoca

czterokołowy powóz kryty, bogato zdobiony, używany głównie na dworach królewskich i książęcych


SJP.pl

Karoca (z wł. carrozza) – szczególnie bogato zdobiony powóz kryty, rodzaj karety. Modny w okresie od XVI do XVIII wieku.

Początkowo pudło zawieszone było na skórzanych pasach, później na resorach i wyposażone w przeszklone okienka. W Polsce karoce pojawiły się za panowania króla Stefana Batorego.

Wikipedia


karocki

nazwisko


SJP.pl


karogen

substancja żelująca otrzymywana z wodorostów


SJP.pl


karogniada

potocznie: klacz karogniadej (skarogniadej) maści; skarogniada


SJP.pl


karogniady

o maści konia: zbliżony do karej, miejscami brunatny lub żółtawy; skarogniady


SJP.pl


karol

imię męskie


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy, nazwa własna

 (1.1) imię|polski|m.;

Wiktionary

Karol – imię męskie pochodzenia frankijskiego oznaczające człowieka mężnego lub wojownika. Staroskandynawskie znaczenie – „człowiek, mąż”. Imię jest również rozpowszechnione w krajach latynoskich.

W Polsce wśród imion nadawanych nowo narodzonym dzieciom, Karol w 2017 r. zajmował 33. miejsce w grupie imion męskich. W całej populacji Polaków Karol zajmował w 2017 r. 47. miejsce (159 590 nadań).

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Karol Wielki był królem Franków, a potem cesarzem.

 (1.1) Karol, mąż Agnieszki, pracował u dużego operatora komórkowego.

 (1.1) Na kiedy przypadają imieniny Karola?

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈkarɔl, AS: karol

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz.

:: zdrobn. Karolek mos., Lolek mos.

:: fż. Karolina ż.

 przym. karoliński, Karolowy, Karlowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) zdrobn. Karolek, Lolek

Wiktionary


karola

imię żeńskie


SJP.pl

Karola – żeński odpowiednik imienia Karol.

Karola imieniny obchodzi: 9 maja, 5 lipca i 4 października.

Wikipedia


karolak

nazwisko


SJP.pl

  • Andrzej Karolak (1936–) – polski aktor
  • Czesław Karolak (1946–) – polski germanista
  • Elżbieta Karolak (1951–) – polska organistka i pedagog
  • Jacek Karolak (1970–) – polski poeta
  • Roman Karolak (1917–2004) – polski polityk, poseł na Sejm PRL
  • Stanisław Karolak (1931–2009) – polski językoznawca
  • Tadeusz Karolak (ujednoznacznienie)
  • Tomasz Karolak (1971–) – polski aktor i piosenkarz
  • Wojciech Karolak (1939–2021) – polski muzyk jazzowy
  • Zygmunt Karolak (1905–1999) – polski malarz

Wikipedia


karolcia

zdrobnienie od: Karolina (imię żeńskie); Karolka, Karolinka


SJP.pl

  • Karolcia – forma zdrobniała od imienia Karolina
  • Karolcia – tytuł książki Marii Krüger
  • Karolcia – film

Wikipedia


karolciny

przymiotnik dzierżawczy - należący do Karolci lub z nią związany


SJP.pl


karolczak

nazwisko


SJP.pl

Osoby o tym nazwisku:

  • Kazimierz Karolczak – polski historyk
  • Kazimierz Karolczak – polski polityk, samorządowiec
  • Ludwik Karolczak – polski górnik i polityk komunistyczny, poseł na Sejm

Wikipedia


karolczuk

nazwisko


SJP.pl


karolczyk

nazwisko


SJP.pl


karolczyny

przymiotnik dzierżawczy - należący do Karolki lub z nią związany


SJP.pl


karolek

roślina z rodziny baldaszkowatych; kminek zwyczajny


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy, nazwa własna

 (1.1) zdrobn. poufała forma męskiego imienia Karol

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Hania założyła Karolkowi sweter na lewą stronę.

 (1.1) Kolegujemy się z Karolkiem od lat.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: kaˈrɔlɛk, AS: karolek

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Karol m., Karolina ż.

:: fż. Karolinka ż., Karolcia ż.

 przym. Karolowy, Karolkowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) reg. śl. Karliczek.

Wiktionary


karolewicz

nazwisko


SJP.pl


karolewo

Miejscowości i ich części w Polsce

Wg TERYT jest ich 29, w tym 19 podstawowych
  • Karolewo – część miasta Mosina
  • Karolewo – część miasta Skoki

Inne

  • Karolewo – dawna wieś w województwie pomorskim, w powiecie kwidzyńskim, w gminie Gardeja

Wikipedia


karolewski

nazwisko


SJP.pl


karolin

przymiotnik dzierżawczy - należący do Karoli lub z nią związany


SJP.pl

  • karolin – dawna złota moneta bita w kilku państwach niemieckich i w Szwecji.
W Polsce
  • Karolin – część miasta Olsztyn
  • Karolin – część miasta Poznań
  • Karolin – część miasta Warszawa, w dzielnicy Bemowo
  • Karolin – przysiółek wsi Piotrówek w woj. dolnośląskim, w pow. wrocławskim, w gminie Jordanów Śląski
  • Karolin – wieś w woj. kujawsko-pomorskim, w pow. radziejowskim, w gminie Osięciny
  • Karolin – część wsi Stary Antonin w woj. lubelskim, w pow. lubartowskim, w gminie Firlej
  • Karolin – wieś w woj. lubelskim, w pow. lubelskim, w gminie Garbów
  • Karolin – wieś w woj. lubelskim, w pow. lubelskim, w gminie Zakrzew
  • Karolin – wieś w woj. lubelskim, w pow. łęczyńskim, w gminie Łęczna
  • Karolin – kolonia w woj. lubelskim, w pow. parczewskim, w gminie Sosnowica
  • Karolin – wieś w woj. mazowieckim, w pow. białobrzeskim, w gminie Promna
  • Karolin – osada w woj. mazowieckim, w pow. piaseczyńskim, w gminie Piaseczno
  • Karolin – część wsi Otrębusy w woj. mazowieckim, w pow. pruszkowskim, w gminie Brwinów
  • Karolin – wieś w woj. mazowieckim, w pow. zwoleńskim, w gminie Zwoleń
  • Karolin – część wsi Kramkowo w woj. podlaskim, w pow. łomżyńskim, w gminie Wizna
  • Karolin – wieś w woj. podlaskim, w pow. sejneńskim, w gminie Giby
  • Karolin – przysiółek wsi Gębalówka w woj. podlaskim, w pow. suwalskim, w gminie Bakałarzewo
  • Karolin – część wsi Gaj Mały w woj. wielkopolskim, w pow. szamotulskim, w gminie Obrzycko
  • Karolin – nieoficjalny przysiółek wsi Drzeżewo w woj. pomorskim, w pow. słupskim, w gminie Główczyce
Na Białorusi

Wikipedia


karolina

imię żeńskie


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) imię|polski|ż.;

 (1.2) geogr. hist. kolonia brytyjska w Ameryce Północnej, dziś dwa stany: Karolina Północna i Południowa

 (1.3) pot. jeden z dwóch stanów: Karolina Północna lub Południowa

Wiktionary

Karolina – żeński odpowiednik imienia Karol. Innym żeńskim odpowiednikiem imienia Karol jest Karola. Imię Karolina jest pochodzenia starogermańskiego, od słowa charal, carl.

W 2018 roku zarejestrowano 1 622 dziewczynki o imieniu Karolina. W 2017 roku 1 883.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Moja młodsza siostra ma na imię Karolina.

 (1.1) Karolina, była szefowa Pauliny, właśnie tu ponownie zajrzała.

 (1.3) […] Rajd Wilsona został zakończony, zaledwie sześć dni przed poddaniem wszystkich wojsk konfederackich w obu Karolinach, Georgii i na Florydzie […]

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌkarɔˈlʲĩna, AS: karolʹĩna

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz.

:: zdrobn. Karolinka ż., Karola ż., Karolcia ż., Lola ż.

:: fm. Karol m.

 przym. karoliński

Wiktionary

Synonimy:

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

 rzecz.

:: zdrobn. Karolinka ż., Karola ż., Karolcia ż., Lola ż.

:: fm. Karol m.

 przym. karoliński

frazeologia.

etymologia.

 etymn|pol|Karol. < etym|germ.

uwagi.

 (1.1) zobacz też: Indeks:Polski - Imiona

tłumaczenia.

* angielski: (1.1) Carol, Caroline

* arabski: (1.1) كارولين

* białoruski: (1.1) Караліна ż.; (1.2) Караліна ż.; (1.3) Караліна ż.

* czeski: (1.1) Karolína ż.

* esperanto: (1.1) Karolino; (1.2) Karolino; (1.3) Karolino

* francuski: (1.1) Caroline ż.; (1.2) Caroline ż.; (1.3) Caroline ż.

* grenlandzki: (1.1) Kaluliit, Sika

* łotewski: (1.1) Karolīna ż.

* niemiecki: (1.1) Karolin

* rosyjski: (1.1) Кароли́на ż.; (1.2) Кароли́на ż.; (1.3) Кароли́на ż.

* szwedzki: (1.1) Karolina, Carolina, Caroline

* wilamowski: (1.1) Karölka, Karolka

* włoski: (1.1) Carolina ż.

źródła.

== Karolina (język farerski.) ==

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) imię|farerski|ż. Karolina

odmiana.

przykłady.

składnia.

kolokacje.

synonimy.

Wiktionary


karolińczyk

1. mieszkaniec Karoliny Południowej;
2. mieszkaniec Karoliny Północnej


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) mieszkaniec Karoliny Południowej

 (1.2) mieszkaniec Karoliny Północnej

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz.

:: fż. Karolinka ż.

 przym. karoliński

Wiktionary


karoling

przedstawiciel dynastii Karolingów, zapoczątkowanej przez Pepina Małego (751 r.), w państwie Franków


SJP.pl


karolingowie

przedstawiciel dynastii Karolingów, zapoczątkowanej przez Pepina Małego (751 r.), w państwie Franków


SJP.pl

Wikipedia


karolinka

północnoamerykańska kaczka, występująca także w Europie


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) zdrobn. od: Karolina

 (1.2) mieszkanka Karoliny Południowej

 (1.3) mieszkanka Karoliny Północnej

Wiktionary

Karolinka (Aix sponsa) – gatunek średniej wielkości ptaka wodnego z rodziny kaczkowatych (Anatidae). Nie wyróżnia się podgatunków.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Poszła Karolinka do Gogolina, / A Karliczek za nią, jak za piękną Panią / Z flaszeczką wina.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌkarɔˈlʲĩŋka, AS: karolʹĩŋka

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Karolina ż., Karol mos., Karolek mos., Karolińczyk mos.

:: zdrobn. Karolcia ż.

 przym. karoliński

Wiktionary


karoliński

1. przymiotnik od: Karoliny, Karolina Południowa, Karolina Północna
2. dotyczący Karolingów, właściwy Karolingom


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) geogr. związany z Karolinami, pochodzący z Karolinów

 (1.2) geogr. związany z Karoliną Północną lub Karoliną Południową, pochodzący z Karoliny Północnej lub Karoliny Południowej, występujący na terenie Karoliny Północnej lub Karoliny Południowej

 (1.3) hist. związany z Karolem Wielkim lub Karolingami

 (1.4) hist. związany z Karolem V Habsburgiem

Wiktionary

Przykłady

 (1.3) Wielkie podboje i sukcesy militarne Karola Wielkiego sprawiły, że imperium karolińskie objęło swymi granicami całą zachodnią Europę, od Pirenejów aż po Łabę.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Karolińczyk mos., Karol m., Karoliny nmos., Karolina ż., Karolinów m., karolinka ż., Karolinka ż.

 przym. Karolowy

Wiktionary


karoliny

1. archipelag w Mikronezji; Wyspy Karolińskie;
2. wieś w Polsce


SJP.pl

Wikipedia


karolka

roślina z rodziny baldaszkowatych; kminek zwyczajny


SJP.pl


karolkowy

przymiotnik dzierżawczy - należący do Karolka lub z nim związany


SJP.pl


karolostwo

Karol z małżonką; Karolowie


SJP.pl


karolowie

Karol z małżonką; Karolostwo


SJP.pl


karolówka

wieś w Polsce


SJP.pl

Miejscowości i ich części w Polsce
  • Karolówka – część miasta Dynów
  • Karolówka – część miasta Warszawa, w dzielnicy Rembertów
  • Karolówka – część miasta Zamość
  • Karolówka – wieś w woj. lubelskim, w pow. biłgorajskim, w gminie Frampol
  • Karolówka – część kolonii Majdan-Sielec w woj. lubelskim, w pow. tomaszowskim, w gminie Krynice
  • Karolówka – część wsi Wierzba w woj. lubelskim, w pow. zamojskim, w gminie Stary Zamość
  • Karolówka – część wsi Wisłowiec w woj. lubelskim, w pow. zamojskim, w gminie Stary Zamość
  • Karolówka – część wsi Kąclowa w woj. małopolskim, w pow. nowosądeckim, w gminie Grybów
  • Karolówka – część wsi Lewiczyn w woj. mazowieckim, w pow. grójeckim, w gminie Belsk Duży
  • Karolówka – przysiółek wsi Żaba w woj. opolskim, w pow. namysłowskim, w gminie Namysłów
  • Karolówka – wieś w woj. podkarpackim, w pow. lubaczowskim, w gminie Lubaczów
  • Karolówka – część wsi Marki w woj. podkarpackim, w pow. tarnobrzeskim, w gminie Baranów Sandomierski
  • Karolówka – kolonia wsi Motkowice w woj. świętokrzyskim, w pow. jędrzejowskim, w gminie Imielno

Wikipedia


karolowy

przymiotnik dzierżawczy - należący do Karola lub z nim związany


SJP.pl


karomierz

system kar pieniężnych


SJP.pl


karoń

nazwisko


SJP.pl

Osoby o tym nazwisku:

  • Jan Karoń – polski artysta lutnik, skrzypek
  • Krzysztof Karoń – polski publicysta
  • Henryk Karoń – polski lekarz, chirurg

Wikipedia


karonada

rodzaj działa okrętowego, używanego w XVIII i XIX wieku


SJP.pl

Karonada – rodzaj dawnego działa okrętowego, używany od końca lat 70. XVIII wieku do pierwszej połowy XIX wieku. Były to krótkolufowe działa dużego kalibru, o niewielkiej masie, strzelające ciężkimi pociskami na małą odległość.

Działa tego typu zostały jako pierwsze skonstruowane w odlewni Carron Ironworks w mieście Falkirk (Szkocja) w 1778 roku, skąd pochodzi nazwa. Były to krótkolufowe działa dużego wagomiaru (kalibru) – zwykle 18, 24 lub 32-funtowe, stosowano też większe wagomiary – aż do 42 i 68 funtów. Dzięki starannemu zaprojektowaniu, lufy karonad miały cieńsze ściany od wcześniejszych dział, zachowując wystarczającą wytrzymałość. Grubsze były jedynie ścianki komory prochowej, która miała mniejszą średnicę od kalibru lufy. Przez to masa karonad była znacznie mniejsza niż długolufowych dział porównywalnego kalibru i mogły być w nie uzbrojone także lżejsze okręty (przed wprowadzeniem karonad wagomiar 32 funty miały tylko najcięższe długolufowe działa stosowane na dolnych pokładach okrętów liniowych). Kaliber lufy był przy tym w założeniu znacznie ściślej dopasowany do średnicy kuli armatniej, co miało zapewniać zmniejszenie strat energii powodowanych przez ucieczkę gazów między kulą a ściankami lufy. Karonady miały bardzo dużą siłę rażenia, lecz niewielki zasięg (skuteczny ok. 300-400 m) w porównaniu z długolufowymi działami. Ich zaletą był także znacznie niższy koszt (dwu- lub trzykrotnie niższy od długolufowych dział).

Wikipedia


karosaż

ustawienie kół samochodowych w pozycji ukośnej względem osi


SJP.pl


karoseria

nadwozie samochodu


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) wierzchnia część nadwozia pojazdu (najczęściej samochodu);

 (1.2) więz. zawieszenie kary

Wiktionary

Karoseria (fr. carrosserie) – konstrukcja samochodu, którą tworzy płyta podłogowa wraz z elementami strefy górnej. Zwykle składa się z płyty podłogowej, konstrukcji górnej stałej, która w środkowej części oparta jest na słupkach, dachu, komory silnika, komory bagażnika oraz części ruchomych takich jak drzwi, maska czy pokrywa bagażnika. W przypadku pojazdów ramowych, płytę podłogową zastępuje rama nośna.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Karoseria tego samochodu wymaga naprawy blacharskiej.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌkarɔˈsɛrʲja, AS: karoserʹi ̯a

Wiktionary

Powiązane:

 przym. karoseryjny

Wiktionary


karoseryjny

przymiotnik od: karoseria


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z karoserią, dotyczący karoserii

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. karoseria ż.

Wiktionary


karoshi

[czytaj: kaROszi] śmierć z przepracowania


SJP.pl

Karōshi (jap. 過労死 śmierć z przepracowania) – zjawisko nagłej śmierci w wyniku przepracowania i stresu.

Pierwszy przypadek karōshi odnotowano w Japonii w 1969 roku. Szacuje się, że rocznie z przepracowania umiera ok. 10 tys. Japończyków.

Słowo przechodzi do innych języków, np. angielskojęzyczny Oxford English Dictionary dodał karoshi w 2002 roku.

Wikipedia


karosz

koń czarnej maści, kary


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy

 (1.1) koń karej maści

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. kary mzw.

 przym. kary

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) wrony

Wiktionary


karota

1. wczesna odmiana marchwi; karotka;
2. zbieranie datków


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) bot. roln. odmiana marchwi z krótkim korzeniem

 (1.2) kulin. korzeń karoty (1.1)

Wiktionary

Przykłady

 (1.2) Podamy polędwiczki, smażone karoty i kartofelki.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz.

:: zdrobn. karotka ż.

Wiktionary


karotaż

nauka zajmująca się badaniem fizycznych własności skał i procesów fizykochemicznych zachodzących w otworach wiertniczych; geofizyka wiertnicza


SJP.pl

Karotaż (inaczej profilowanie, ang. well logging) – wiertniczy zespół badań geofizycznych, opartych na sprawdzaniu fizycznych własności skał tworzących ścianę otworu wiertniczego. Pierwszego profilowania dokonali w 1926 r. bracia Schlumberger.

Wikipedia


karotażowy

przymiotnik od: karotaż


SJP.pl


karoten

barwnik roślinny występujący m.in. w marchewce i pomidorach; karotyna


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) biochem. jeden ze związków organicznych z grupy węglowodorów nienasyconych stanowiących barwniki fotosyntetyczne o barwach od żółtej do czerwonej i prowitaminy witaminy A, występujących w wielu roślinach, m.in. marchwi;

Wiktionary

Karoteny (E160a) – grupa organicznych związków chemicznych, rozbudowanych przestrzennie węglowodorów nienasyconych zawierających 40 atomów węgla o wzorze sumarycznym: C40H56. W cząsteczkach karotenów występują wieloatomowe układy sprzężonych wiązań podwójnych.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Pomidory są składnikiem diet zapobiegających nowotworom, głównie z racji dużej zawartości karotenów.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) karotyna

Wiktionary


karotenaza

enzym przetwarzający karoten na witaminę A


SJP.pl


karotenoid

barwnik pochodzenia roślinnego lub zwierzęcego, będący źródłem witaminy A; karotenowiec


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) biochem. substancja z grupy organicznych związków chemicznych, żółtych, czerwonych, pomarańczowych i różowych barwników roślinnych, które stanowią naturalne przeciwutleniacze;

Wiktionary

Karotenoidy – grupa organicznych związków chemicznych, pochodnych węglowodorów nienasyconych o szczególnej budowie, żółte, czerwone, pomarańczowe i różowe barwniki roślinne, występujące w chloroplastach i chromatoforach. Karotenoidy należą do naturalnych przeciwutleniaczy.Karotenoidy należą do prekursorów witaminy A i są głównym dietetycznym źródłem tej witaminy u człowieka. W przewodzie pokarmowym powstaje retinal, który następnie jest przekształcany do retinolu.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Ian Stephen wierzy, że to karotenoidy, znajdujące się w barwnikach około 600 różnych warzyw i owoców, odpowiadają za atrakcyjny wygląd skóry.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌkarɔtɛ̃ˈnɔjit, AS: karotẽnoi ̯it

Wiktionary


karotenoidowy

przymiotnik od: karotenoid


SJP.pl


karotenowiec

barwnik pochodzenia roślinnego lub zwierzęcego, będący źródłem witaminy A; karotenoid


SJP.pl


karotenowy

przymiotnik od: karoten


SJP.pl


karotka

1. wczesna odmiana marchwi; karota;
2. korzeń tej rośliny


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) bot. roln. odmiana marchwi z krótkim korzeniem

 (1.2) kulin. korzeń karotki (1.1)

Wiktionary

Przykłady

 (1.2) Kup dwie puszki gotowanych karotek.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: kaˈrɔtka, AS: karotka

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. karota ż.

Wiktionary


karotować

dawniej:
1. natrętnie wyłudzać pieniądze;
2. kwestować - zbierać datki na cele dobroczynne


SJP.pl


karotyna

barwnik roślinny występujący m.in. w marchewce i pomidorach; karoten


SJP.pl


karotynowy

przymiotnik od: karotyna


SJP.pl


karownik

środowiskowo: pracownik przewożący ciężary wozem lub taczką


SJP.pl


karowy

należący do koloru w kartach oznaczonego czerwonym rombem; karo


SJP.pl


karp

ryba z rodziny karpiowatych


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy

 (1.1) icht. nazwa systematyczna|Cyprinus carpio|ref=tak., ryba słodkowodna z rodziny karpiowatych, hodowlana;

Wiktionary

Karp (Cyprinus carpio) – gatunek słodkowodnej ryby z rodziny karpiowatych (Cyprinidae). Hodowany i poławiany na dużą skalę jako ryba konsumpcyjna.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Na kolację wigilijną zjemy smażonego karpia.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: karp, AS: karp

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. karpiowate nmos., karpiowe n.

:: zdrobn. karpik

 przym. karpi, karpiowaty

Wiktionary

Synonimy:

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

 rzecz. karpiowate nmos., karpiowe n.

:: zdrobn. karpik

 przym. karpi, karpiowaty

frazeologia.

etymologia.

 etym|niem|Karpfen.

uwagi.

 (1.1) zoblistę|Indeks:Polski - Ryby|Indeks:Polski - Jedzenie.

tłumaczenia.

* albański: (1.1) krap m.

* angielski: (1.1) carp

* baskijski: (1.1) karpa, zamo

* białoruski: (1.1) карп m.

* bułgarski: (1.1) шаран m.

* chorwacki: (1.1) šaran m.

* czeski: (1.1) kapr m.

* dolnołużycki: (1.1) karpa ż.

* duński: (1.1) karpe w.

* esperanto: (1.1) karpo

* estoński: (1.1) karp, karpkala

* fiński: (1.1) karppi

* francuski: (1.1) carpe ż.

* hebrajski: (1.1) קרפיון m.

* hiszpański: (1.1) carpa ż.

* islandzki: (1.1) karfi m.

* jidysz: (1.1) קאַרפּ m. (karp)

* kaszubski: (1.1) karp m.

* kazachski: (1.1) сазан

* niderlandzki: (1.1) karper

* niemiecki: (1.1) Karpfen m.

* nowogrecki: (1.1) κυπρίνος m.

* nowopruski: (1.1) zarāti ż.

* polski język migowy: PJM-ukryj| (1.1) {{PJM|karp, akwarystyka.}}

* portugalski: (1.1) carpa ż.

* rosyjski: (1.1) карп m.

* rumuński: (1.1) crap m.

* słowacki: (1.1) kapor

* szwedzki: (1.1) karp w.

* ukraiński: (1.1) короп m.

* węgierski: (1.1) ponty

* wietnamski: (1.1) cá chép

* wilamowski: (1.1) kuöp ż., kuøp ż., kiöp ż., kiöep m.

* włoski: (1.1) carpa ż.

źródła.

== karp (esperanto (morfem).) ==

wymowa.

znaczenia.

morfem|eo.

 (1.1) icht. karp

odmiana.

przykłady.

składnia.

kolokacje.

synonimy.

Wiktionary


karpa

1. pniak i korzenie pozostałe po ścięciu drzewa; karcz;
2. podziemny pęd u niektórych roślin wieloletnich; kłącze


SJP.pl

  • Karpa – w leśnictwie system korzeniowy wraz z pniakiem

2 miejscowości w Polsce:

  • Karpa – osada leśna w woj. podlaskim, w pow. augustowskim, w gminie Bargłów Kościelny
  • Karpa – wieś w woj. warmińsko-mazurskim, w pow. piskim, w gminie Pisz

Wikipedia


karpacki

1. Karpaty;
2. Karpacz; karpaczański


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) dotyczący Karpat, związany z Karpatami, pochodzący z Karpat

 (1.2) dotyczący Karpacza, związany z Karpaczem, pochodzący z Karpacza

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Wśród ssaków występuje tu borsuk, ryś, wilk, żbik, wydra, łasica, jeleń, sarna i daniel, a w Babiogórskim Parku Narodowym jeleń karpacki.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: karˈpat͡sʲci, AS: karpacʹḱi

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Karpacz mrz., Karpaty nmos., karpackość ż., karpatka ż., Podkarpacie n., podkarpackość ż., zakarpackość ż.

 przym. białokarpacki, małokarpacki, podkarpacki, przedkarpacki, przykarpacki, zakarpacki, zewnętrznokarpacki

 przysł. karpacko, podkarpacko, zakarpacko

Wiktionary


karpackość

karpacki


SJP.pl

Patrz:

karpacki

karpacz

miasto w województwie dolnośląskim


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna

 (1.1) geogr. miasto w Polsce;

Wiktionary

Karpacz (do 1945 r. niem. Krummhübel) – miasto w województwie dolnośląskim, w powiecie karkonoskim. Położone w Sudetach Zachodnich, w dolinie rzeki Łomnicy. Prawa miejskie posiada od 1 stycznia 1960 r.

Historycznie leży na Dolnym Śląsku. W latach 1945–1954 siedziba wiejskiej gminy Karpacz. W latach 1975–1998 miasto administracyjnie należało do województwa jeleniogórskiego.

Według danych GUS z 31 grudnia 2023 r. miasto liczyło 4208 mieszkańców.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Była nas cała gromada na obozie w Karpaczu.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈkarpat͡ʃ, AS: karpač

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. karpaczanin mos., karpaczanka ż.

 przym. karpacki

Wiktionary


karpaczanin

mieszkaniec Karpacza


SJP.pl


karpaczanka

mieszkanka Karpacza


SJP.pl


karpaczański

Karpacz; karpacki


SJP.pl


karpatka

rodzaj ciasta z kremem budyniowym


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) cuk. spoż. rodzaj ciasta przekładanego masą budyniową lub kremową przynajmniej z jedną warstwą ciasta parzonego na wierzchu, które podczas pieczenia tworzy charakterystyczne fale;

Wiktionary

Karpatka – wyrób cukierniczy w postaci dwóch blatów ciasta przełożonych kremem russel, kremem półtłustym śmietankowym lub np. gęstym, bezjajecznym budyniem wzbogaconym stopionym masłem. Według podręczników do gastronomii dolny blat przyrządza się z ciasta kruchego, a górny z ciasta parzonego. Podobnie definiują karpatkę słowniki języka polskiego. Jednakowoż popularne są – także wśród cukierników – karpatki na spodzie z ciasta parzonego.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Chcesz spróbować naszej karpatki?

 (1.1) Co masz do zarzucenia tej karpatce?

Wiktionary

Wymowa:

IPA: karˈpatka, AS: karpatka

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Karpaty lm., karpatczyk m.

 przym. karpacki

Wiktionary


karpatkowy

karpatka


SJP.pl

Patrz:

karpatka

karpatski

dawniej: karpacki


SJP.pl


karpaty

góry w Europie, występujące w Rumunii, Czechach, Polsce, Austrii, na Słowacji, Ukrainie i Węgrzech


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj niemęskoosobowy, liczba mnoga, nazwa własna

 (1.1) geogr. łańcuch górski w środkowej Europie;

Wiktionary

Karpaty (51-54) (węg. Kárpátok; rum. Carpați; ukr. i serb. Карпати; rus. Карпаты; cz. i słow. Karpaty; niem. Karpaten) – łańcuch górski w środkowej Europie (jeden z największych w tej części świata), ciągnący się łukiem przez terytoria ośmiu krajów: Austrii, Czech, Polski, Słowacji, Węgier, Ukrainy, Rumunii i Serbii. Najwyższy szczyt Gerlach ma wysokość 2655 m n.p.m.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Karpaty powstały w wyniku orogenezy alpejskiej.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: karˈpatɨ, AS: karpaty

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Przedkarpacie n., karpatka ż., Podkarpacie n., Przykarpacie n., Zakarpacie n.

 przym. karpacki, podkarpacki, przykarpacki, zakarpacki

Wiktionary


karpentaria

zatoka na Morzu Arafura pomiędzy Ziemią Arnhema a Półwyspem Jork


SJP.pl

Zatoka Karpentaria (ang. Gulf of Carpentaria) – zatoka położona w południowo-wschodniej części Morza Arafura. Wcina się blisko 670 km w głąb północnej części kontynentu australijskiego pomiędzy Ziemię Arnhema a półwysep Jork. Szerokość zatoki wynosi do 600 km, głębokość do 71 m, a powierzchnia wynosi ok. 328 tys. km². Wzdłuż zachodnich wybrzeży rozsiane są liczne wyspy. Największe z nich to Groote Eylandt oraz Wellesley.

Wikipedia


karpeta

nazwisko


SJP.pl


karpi

przymiotnik od: karp; karpiowy


SJP.pl


karpiak

nazwisko


SJP.pl

Karpiak – wzniesienie o wysokości 782 m n.p.m. w południowo-zachodniej Polsce, w Sudetach Wschodnichch, w Górach Złotych.

Wikipedia


karpiarz

wędkarz niezabijający złowionych ryb, umożliwiający rybie uwolnienie się i przeżycie w warunkach jej środowiska


SJP.pl


karpiel

1. dwuletnia roślina pastewna z rodziny krzyżowych; brukiew;
2. gwarowe, pogardliwe określenie starszego człowieka


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) reg-pl|Kraków. brukiew

Wiktionary

Brukiew, karpiel, kwaki (nazwa regionalna na Podbeskidziu) (Brassica napus L. var. napobrassica) – odmiana kapusty rzepak, roślina należąca do rodziny kapustowatych (krzyżowych). Nie rośnie dziko, występuje tylko w uprawie.

Wikipedia

Powiązane:

 rzecz. karpa ż.

 przym. karpielowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) brukiew, kwaki

Wiktionary


karpieńcokształtne

rząd ryb promieniopłetwych obejmujący ponad 1000 gatunków; zębokarpie, zębokarpiokształtne


SJP.pl

Karpieńcokształtne, zębokarpiokształtne, zębokarpie (Cyprinodontiformes) – rząd ryb promieniopłetwych (Actinopterygii), obejmujący ponad 1000 gatunków klasyfikowanych w rodzinach, które zestawiono w dwóch podrzędach:

  • Aplocheiloidei
    • Aplocheilidae – szczupieńczykowate
    • Nothobranchiidae
    • Rivulidae – strumieniakowate
  • Cyprinodontoidei
    • Anablepidae – czworookowate
    • Cyprinodontidae – karpieńcowate
    • Fundulidae
    • Goodeidae – żyworódkowate
    • Poeciliidae – piękniczkowate
    • Profundulidae
    • Valenciidae – walencjowate

Wikipedia


karpieńcokształtny

o cechach karpieńcokształtnych (rząd ryb)


SJP.pl


karpieński

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z Karpnem, dotyczący Karpna

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Karpno n.

Wiktionary


karpierz

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) rzemieślnik, pracownik zajmujący się wykopywaniem z ziemi karp pozostałych po wycince drzew

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. karpa ż.

Wiktionary


karpik

zdrobnienie od: karp


SJP.pl


karpikowy

przymiotnik od: karpik


SJP.pl


karpina

drewno z korzeni i pniaków pozostałych po ścięciu drzewa; karpowina


SJP.pl

Karpina – drewno części podziemnej drzewa wraz z pniakiem pozostałym po ścięciu.

Karpina sosnowa, która pozostawała w ziemi przez co najmniej 7 lat, używana jest do ekstrakcji żywicy lub destylacji rozkładowej (suchej destylacji drewna). Nosi ona nazwę karpiny przemysłowej.

Wikipedia


karpiniarz

robotnik zajmujący się wykopywaniem karp pozostałych po ścięciu drzewa i przygotowaniem ich do obróbki


SJP.pl

Karpiniarz – robotnik zajmujący się wykopywaniem karp pozostałych po ścięciu drzewa i przygotowaniem ich do obróbki.

Wikipedia


karpiński

nazwisko


SJP.pl

  • Adam Karpiński (1897–1939) – taternik, inżynier, lotnik, ojciec Jacka
  • Adam Karpiński (1952–2011) – historyk literatury
  • Aleksandr Karpinski (1847–1936) – geolog, petrograf, paleontolog
  • Alfons Karpiński (1875–1961) – malarz
  • Antoni Karpiński (1855–1941) – adwokat, działacz narodowo-demokratyczny, ojciec Zygmunta, kuzyn Stanisława
  • Bolesław Karpiński (1879–1939) – oficer, legionista, kawaler Krzyża Walecznych, pisarz, tłumacz, publicysta, malarz i pedagog
  • Cezary Karpiński – polski aktor, dyplomata i menedżer kultury
  • Franciszek Karpiński (1741–1825) – poeta
  • Henryk Karpiński – specjalista w dziedzinie papiernictwa
  • Jacek Karpiński (1927–2010) – elektronik, informatyk, konstruktor, syn Adama
  • Jakub Karpiński (1940–2003) – socjolog, historyk, logik
  • Jan Jerzy Karpiński (1896–1965) – entomolog, pisarz, fotografik
  • Józef Karpiński – ujednoznacznienie
  • Kazimierz Karpiński (ur. 1942) – rzeźbiarz
  • Kazimierz Karpiński (zm. 1944) – pływak, waterpolista
  • Lucjan Karpiński – dyplomata
  • Maciej Karpiński (ur. 1950) – literat, filmowiec
  • Marek Karpiński (ur. 1948) – filolog, publicysta, działacz opozycji w okresie PRL, syn Zbigniewa, brat Wojciecha i Jakuba
  • Paweł Karpiński (ur. 1951) – filmowiec
  • Ryszard Karpiński (ur. 1935) – biskup lubelski
  • Sebastian Karpiński (ur. 1981) – chodziarz i zawodnik nordic walking
  • Stanisław Karpiński (1870–1943) – ekonomista, bankowiec
  • Stanisław Karpiński (1891–1982) – lotnik
  • Świętopełk Karpiński (1909–1940) – poeta i satyryk, brat Zbigniewa
  • Tytus Karpiński (1894–1982) – wojskowy
  • Włodzimierz Karpiński (ur. 1961) – polityk, poseł
  • Wojciech Karpiński (ur. 1943) – historyk sztuki, literat
  • Zbigniew Karpiński (1906–1983) – architekt, brat Świętopełka
  • Zygmunt Karpiński (1892–1981) – ekonomista, bankowiec, monetarysta, syn Antoniego

Wikipedia


karpiokształtne

rząd ryb promieniopłetwych obejmujący ponad 3250 gatunków


SJP.pl

Karpiokształtne (Cypriniformes) – rząd ryb promieniopłetwych (Actinopterygii), obejmujący ponad 3250 gatunków, głównie słodkowodnych. Najliczniejsza jest rodzina karpiowatych. Karpiokształtne są znane w zapisie kopalnym od eocenu. Naturalny zasięg ich występowania obejmuje Azję, Europę, Amerykę Północną i Afrykę. Na pozostałych kontynentach i w Nowej Zelandii zostały wprowadzone przez człowieka. Wiele gatunków z tego rzędu ma duże znaczenie gospodarcze.

Wikipedia


karpiokształtny

o cechach karpiokształtnych (rząd ryb)


SJP.pl


karpiowate

rodzina ryb kostnoszkieletowych, żyjących w wodach słodkich strefy umiarkowanej


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj niemęskoosobowy, liczba mnoga

 (1.1) syst. icht. nazwa systematyczna|Cyprinidae|Rafinesque|ref=tak., rodzina ryb z rzędu karpiokształtnych;

Wiktionary

Karpiowate (Cyprinidae) – rodzina ryb karpiokształtnych, najliczniejsza w gatunki rodzina kręgowców. Jej przedstawiciele to głównie ryby słodkowodne, często akwariowe. Wiele gatunków ma duże znaczenie gospodarcze. Do karpiowatych zaliczane są m.in. karpie, karasie, amury, płocie i brzanki. Ozdobną formą hodowlaną zyskującą coraz większą popularność jest karp koi.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Wśród karpiowatych występują gatunki drapieżne, roślinożerne i wszystkożerne.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. karp mzw., karpiowe n.

 przym. karpi, karpiowaty

Wiktionary


karpiowaty

1. o cechach karpiowatych (rodzina ryb);
2. podobny do karpia


SJP.pl


karpiowce

podrząd ryb promieniopłetwych z rzędu karpiokształtnych; Cyprinoidei


SJP.pl


karpiowe

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) środ. dodatkowe wynagrodzenie w formie pieniężnej lub w postaci paczek, bonów towarowych itp. wypłacane w niektórych zakładach pracy przed świętami Bożego Narodzenia

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Urzędnicy dostali już na koniec roku tzw. karpiowe – w magistracie każdy otrzymał po 400 zł brutto, a w Urzędzie Marszałkowskim o wysokości zastrzyku gotówki na święta decydowali kierownicy wydziałów (jednak średnio wyszło także po 400 zł na osobę).

 (1.1) Na karpiowe w postaci bonów towarowych liczy aż 32 proc. ankietowanych pracowników – wynika z bożonarodzeniowego sondażu Pentoru.

 (1.1) I kiedy się widzi, że tacy sami doktorzy jak ja za tę samą pracę dostają dwukrotnie więcej plus trzynastki, płatne urlopy i karpiowe.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. karp m., karpik m., karpiówka ż., karpiowate nmos.

 przym. karpiowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) karpiówka

Wiktionary


karpiowiec

przedstawiciel podrzędu ryb promieniopłetwych z rzędu karpiokształtnych


SJP.pl


karpiówka

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) bud. płaska dachówka zakończona łukowo

Wiktionary

Karpiówka – wieś w Polsce położona w województwie lubelskim, w powiecie kraśnickim, w gminie Kraśnik. Leży w odległości ok. 9 km od Kraśnika, sąsiaduje bezpośrednio z Stróżą-Kolonią.

W latach 1975–1998 miejscowość należała administracyjnie do ówczesnego województwa lubelskiego.

Wikipedia

Powiązane:

 rzecz. karpiowe n.

Wiktionary


karpiowy

przymiotnik od: karp; karpi


SJP.pl


karpiuk

nazwisko


SJP.pl


karple

rodzaj obuwia przystosowanego do chodzenia po śniegu


SJP.pl


karpniki

Karpniki (niem. Fischbach) – wieś w Polsce, w województwie dolnośląskim, w powiecie karkonoskim, w gminie Mysłakowice.

Wieś położona jest u podnóża Krzyżnej Góry w Rudawach Janowickich, w Sudetach Zachodnich w dolinie Karpnickiego Potoku.

Wikipedia


karpobrot

roślina zielna, kwitnący sukulent pochodzący z Afryki Południowej, uprawiany w celach ozdobnych; karpobrot szablasty


SJP.pl


karpolog

botanik badający owoce roślin


SJP.pl


karpologia

botanika: nauka zajmująca się owocami roślin, ich rozwojem, budową, fizjologią


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) bot. nauka o owocach roślin

Wiktionary

Wikipedia

Powiązane:

 przym. karpologiczny

Wiktionary


karpologiczny

karpologia


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z karpologią, dotyczący karpologii

Wiktionary

Patrz:

karpologia

Powiązane:

 rzecz. karpologia ż.

Wiktionary


karpow

nazwisko


SJP.pl


karpowicz

nazwisko, np. Tomasz Karpowicz, polski językoznawca


SJP.pl

  • Andriej Karpowicz (ur. 1981) – piłkarz
  • Ignacy Karpowicz (ur. 1976) – pisarz
  • Joanna Karpowicz (ur. 1976) – malarka
  • Katarzyna Karpowicz (ur. 1985) – malarka
  • Leoncjusz (Karpowicz) (1580-1620) – duchowny
  • Maksim Karpowicz (ur. 1986) – piłkarz
  • Michał Franciszek Karpowicz (1744-1803) – duchowny
  • Stanisław Karpowicz (1864-1921) – pedagog
  • Tymoteusz Karpowicz (1921-2005) – poeta, dramaturg
  • Tytus Karpowicz (1915-2009) – pisarz
  • Wanda Karpowicz (1897-1985) – biolog
  • Witold Karpowicz (1905-1975) – kapitan
  • Włodzimierz Julian Korab-Karpowicz (ur. 1953) – filozof

Wikipedia


karpowina

drewno z korzeni i pniaków pozostałych po ścięciu drzewa; karpina


SJP.pl


karpyntel

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) gw-pl|Górny Śląsk. techn. potencjometr

Wiktionary


karraka

duży statek żaglowy pochodzenia portugalskiego; karaka


SJP.pl


karrar

przestarzale, rzadko: biały marmur wydobywany w okolicach Carrary, miasta we Włoszech; karrara, karara, karar (rzadziej), marmur kararyjski, marmur karraryjski


SJP.pl


karrara

przestarzale: biały marmur wydobywany w okolicach Carrary, miasta we Włoszech; karara, karar (rzadziej), karrar (rzadziej), marmur kararyjski, marmur karraryjski


SJP.pl


karraryjski

1. przymiotnik od: Carrara (miasto we Włoszech); kararyjski;
2. marmur kararyjski - biały marmur wydobywany w okolicach Carrary, miasta we Włoszech; karrara, karara, karrar (rzadziej), karar (rzadziej), marmur kararyjski


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z Carrarą, dotyczący Carrary

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Carrara ż., kararyjczyk mos., kararyjka ż., karara ż.

 przym. kararyjski

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) kararyjski

Wiktionary


karru

kraina geograficzna w RPA


SJP.pl

Karru (ang. Karoo, Karroo) – pustynna i półpustynna kraina geograficzna w zachodniej części Południowej Afryki, położona na terenie prowincji: Przylądkowej Zachodniej, Przylądkowej Północnej i Przylądkowej Wschodniej, na południe od rzeki Oranje. Zajmuje obszar około 395 000 km², blisko 1/3 powierzchni kraju.

Wikipedia


karruka

w starożytnym Rzymie: czterokołowy, kilkunastoosobowy wóz, zaprzęgany w konie lub muły, zazwyczaj ozdobny


SJP.pl


karsibór

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna

 (1.1) geogr. wyspa między Zalewem Szczecińskim, Kanałem Piastowskim i Starą Świną

 (1.2) geogr. część Świnoujścia, dawna wieś na wyspie Karsibór (1.1);

 (1.3) geogr. wieś w Polsce, w województwie zachodniopomorskim, w gminie Brzeżno;

 (1.4) geogr. wieś w Polsce, w województwie zachodniopomorskim, w gminie Wałcz;

Wiktionary

W Polsce
  • Karsibór – część miasta Świnoujście, dawniej wieś
  • Karsibór – wieś w woj. zachodniopomorskim, w pow. świdwińskim, w gminie Brzeżno
  • Karsibór – wieś w woj. zachodniopomorskim, w pow. wałeckim, w gminie Wałcz
  • Karsibór – gromada
  • Karsibór – wyspa
  • Karsibór – zamknięty przystanek kolejowy w Karsiborze w województwie zachodniopomorskim
  • MF Karsibór – prom osobowo-samochodowy

Wikipedia

Powiązane:

 rzecz. karsiborzanin m., karsiborzanka ż.

 przym. karsiborski

Wiktionary


karsiborski

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z Karsiborem (wyspą lub wsią), dotyczący Karsiboru

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Karsibór m., karsiborzanin m., karsiborzanka ż.

Wiktionary


karsiborzanin

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) mieszkaniec Karsiboru

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Karsibór m.

:: fż. karsiborzanka ż.

 przym. karsiborski

Wiktionary


karsiborzanka

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) mieszkanka Karsiboru

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Karsibór m.

:: fm. karsiborzanin m.

 przym. karsiborski

Wiktionary


karsin

wieś w Polsce


SJP.pl

Karsin (dodatkowa nazwa w j. kaszub. Kôrsëno) – wieś kaszubska w Polsce, położona w województwie pomorskim, w powiecie kościerskim, w gminie Karsin, na południowych obrzeżach Wdzydzkiego Parku Krajobrazowego, na ziemi zaborskiej. Miejscowość jest siedzibą władz gminy Karsin.

W latach 1954–1972 wieś należała i była siedzibą władz gromady Karsin. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa gdańskiego.

Wikipedia


karsiński

przymiotnik od: Karsin, gmina w województwie pomorskim


SJP.pl


karski

przymiotnik od: Karsk


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z Karą, dotyczący Kary (rzeki na północy Rosji)

Wiktionary

osoby:
  • Adam Karski (1855? – 1916) – właściciel polskiej drukarni w Łodzi.
  • Jan Karski (1914–2000) – kurier w czasie wojny
  • Jefim Karski (1860–1931) – białoruski slawista
  • Karol Karski (polityk) (ur. 1966) – polityk
  • Karol Karski (teolog) (ur. 1940) – teolog protestancki
  • Michał Gabriel Karski (1895–1978) – poeta, tłumacz
  • Ryszard Karski (ur. 1926) – polityk w PRL

Wikipedia

Przykłady

składnia.

kolokacje.

 (1.1) Morze Karskie • Karskie Wrota

synonimy.

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

 rzecz. Kara ż.

frazeologia.

etymologia.

uwagi.

tłumaczenia.

źródła.

== karski (język fiński.) ==

wymowa.

znaczenia.

przymiotnik

 (1.1) szorstki, opryskliwy

odmiana.

przykłady.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Kara ż.

Wiktionary

Synonimy:

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

 rzecz. Kara ż.

frazeologia.

etymologia.

uwagi.

tłumaczenia.

źródła.

== karski (język fiński.) ==

wymowa.

znaczenia.

przymiotnik

 (1.1) szorstki, opryskliwy

odmiana.

przykłady.

składnia.

kolokacje.

synonimy.

Wiktionary


karsko

przymiotnik od: Karsk


SJP.pl

W Polsce
  • Karsko – wieś w woj. zachodniopomorskim, w pow. myśliborskim, w gminie Nowogródek Pomorski
  • Karsko – osada w woj. zachodniopomorskim, w pow. pyrzyckim, w gminie Przelewice
  • Karsko – gromada
  • Karsko – dawna gmina

Wikipedia


karśniawy

przymiotnik

 (1.1) daw. leworęczny,

Wiktionary


karst

Kras (słoweń. Kras, wł. Carso, niem. Karst) – płaskowyż w Słowenii i we Włoszech (niewielki fragment). Położony między doliną Wipawy a Morzem Adriatyckim. Obszar zbudowany ze skał wapiennych, występują dobrze rozwinięte formy krasu powierzchniowego i podziemnego. Od nazwy regionu pochodzi pojęcie kras.

Na terenie Krasu znajduje się wiele jaskiń. Najsłynniejsze z nich to Postojna, Jaskinie Szkocjańskie, Vilenica i Grotta Gigante.


Wikipedia


karszering

samoobsługowy system wspólnego użytkowania samochodów osobowych; car sharing, carsharing, car-sharing


SJP.pl


karszeringowy

karszering; carsharingowy


SJP.pl


karsznice

W Polsce
  • Karsznice – dzielnica Zduńskiej Woli
  • Karsznice – wieś w woj. łódzkim, w pow. łęczyckim, w gminie Góra Świętej Małgorzaty
  • Karsznice – wieś w woj. łódzkim, w pow. zduńskowolskim, w gminie Zduńska Wola
  • Karsznice – wieś w woj. świętokrzyskim, w pow. jędrzejowskim, w gminie Małogoszcz
  • Karsznice – gromada
  • Karsznice – dawna nazwa stacji Zduńska Wola Karsznice

Zobacz też: Karsznice Duże, Karsznice Małe, Karśnice

Wikipedia


karszy

rzeczownik, rodzaj nijaki, nazwa własna

 (1.1) geogr. adm. miasto w Uzbekistanie, nad Kaszka-darią, ośrodek administracyjny wilajetu kaszkadaryjskiego;

Wiktionary

Karszy (uzb. Qarshi/Қарши) – miasto w Uzbekistanie, nad Kaszka-darią, ośrodek administracyjny wilajetu kaszkadaryjskiego. Około 231 tys. mieszkańców.

Wikipedia


karszyń

nazwisko


SJP.pl


kart

nieduży samochód do ścigania się; gokart; gocart; go-cart


SJP.pl


karta

1. każdy element z kompletu kartoników oznaczonych umownymi znakami, służących do gry, stawiania pasjansa;
2. spis i cennik potraw (menu) w restauracji, jadłodajni, kawiarni;
3. prostokąt z tworzywa sztucznego z zakodowanymi na nim magnetycznie lub cyfrowo informacjami;
4. dawniej: mapa


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) zadrukowany kawałek papieru zawierający zbiór informacji o czymś lub kimś bądź przeznaczony do ich wpisywania

 (1.2) czysty lub zapisany arkusz papieru, często stanowiący część książki

 (1.3) prostokątny kawałek kartonu oznaczony symbolami o umownych znaczeniach, używany do gier lub wróżenia

 (1.4) dokument potwierdzający czyjeś prawo do korzystania z czegoś lub zajmowania się czymś

 (1.5) prostokątny kawałek tworzywa sztucznego z zakodowanymi na nim magnetycznie lub cyfrowo danymi, służący do dokonywania płatności lub korzystania z określonych usług

 (1.6) spis dań lub napojów sprzedawanych w lokalu gastronomicznym oraz ich cen

 (1.7) dokument nadający pewnej grupie osób prawa, określający jej obowiązki lub opisujący wspólny program jej działania

 (1.8) dokument określający zasady, do których przestrzegania zobowiązują się dwie lub więcej stron, zwłaszcza podmiotów prawa międzynarodowego

 (1.9) elektron. cienka płytka z układami elektronicznymi umieszczana w komputerze lub innym większym urządzeniu, odpowiedzialna za pewną jego funkcjonalność

 (1.10) inform. element interfejsu graficznego programu umożliwiający przeglądanie kilku elementów podrzędnych w jednym oknie

 (1.11) książk. przedział czasu, w którym miały miejsce jakieś zdarzenia

 (1.12) daw. mapa (graficzne odwzorowanie terenu)

Wiktionary

Bankowość:

  • karta płatnicza
    • karta kredytowa
    • karta debetowa
    • karta affinity
    • karta co-branded
  • karta rabatowa
  • karta kodów jednorazowych

Organizacje:

  • Karta 77
  • Ośrodek Karta (Fundacja Ośrodka KARTA)

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Pierwszy skrutator wyjmuje po jednej kartce z urny i wpisuje nazwisko kandydata, na którego oddano głos, na specjalnej karcie.

 (1.2) Spomiędzy kart potężnego tomu oprawnego w skórę wysunął się obrazek — owalny kawałek deseczki, na którym ktoś namalował portrecik kobiety.

 (1.3) Ojciec miał zwyczaj trzymania kart w taki sposób, że można było do nich zajrzeć.

 (1.4) Wyjeżdżając ze strzeżonego osiedla, pokazałem kartę identyfikacyjną zaspanemu ochroniarzowi.

 (1.5) W środku nie jest już tak łatwo: trzeba przejść przez stalowe drzwi, również chronione elektroniczną blokadą otwieraną kodem z karty magnetycznej.

 (1.6) Zobaczyłem w karcie, że macie kołduny. Poproszę porcję.

 (1.7) Konieczne jest uchwalenie Karty Praw Pacjenta, która gwarantowałaby Polakom zakres świadczeń dostępnych w ramach świadczeń publicznych.

 (1.8) Co do meritum właściwie wszyscy się zgadzają, że Rosja powinna ratyfikować Kartę Energetyczną, ale to się dotąd nie udało.

 (1.9) Zamontowanie karty o innej specyfikacji napięciowej może doprowadzić do uszkodzenia płyty głównej.

 (1.10) Strona otworzy się w nowej karcie tego samego okna przeglądarki.

 (1.11) Pomijając już, że ma za sobą poważną kartę służby publicznej w odrodzonej, III Rzeczpospolitej: ambasador w Wiedniu w pierwszej połowie lat 90., potem dwukrotny minister spraw zagranicznych.

 (1.12) Musiał oglądać własnemi oczyma całkowite zniszczenie Polski, podzielonej między trzech sąsiadów, niknącej z karty Europy — i pójść umierać na obcej ziemi, w Petersburgu, jako monarcha gracyalista.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈkarta, AS: karta

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. karciarz m., karty nmos.

:: zdrobn. kartka ż., karteczka ż.

 czas. kartować ndk.

 przym. karciany, karciarski

Wiktionary

Synonimy:

 (1.6) jadłospis, menu

Wiktionary


kartacz

1. artyleryjski pocisk odłamkowy;
2. duża kluska ziemniaczana z nadzieniem mięsnym; cepelin


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) hist. wojsk. pocisk artyleryjski wypełniony kulistymi lotkami (siekańcami) używany od XVI do poł. XX w.;

 (1.2) spoż. kulin. rodzaj dużej kluski ziemniaczanej z nadzieniem mięsnym;

Wiktionary

  • kartacz – rodzaj potrawy
  • kartacz – historyczny pocisk artyleryjski
  • kartacz – szczotka do pielęgnacji zarostu (brody i wąsów)

Wikipedia

Przykłady

 (1.2) Wczoraj na obiad były kartacze.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈkartat͡ʃ, AS: kartač

Wiktionary

Powiązane:

:: rzecz. Kartaczewo n.

 przym. kartaczowy

Wiktionary


kartaczownica

1. działo przeznaczone do strzelania kartaczami i siekańcami;
2. szybkostrzelna wielolufowa broń z napędem ręcznym; prekursor karabinu maszynowego


SJP.pl

  • kartaczownica – ładowane odprzodowo działo strzelające siekańcami i kartaczami
  • kartaczownica – szybkostrzelna, wielolufowa broń odtylcowa (inaczej mitralieza)

Wikipedia


kartaczowy

przymiotnik od: kartacz


SJP.pl


kartagena

miasto i port w Hiszpanii; Cartagena


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) geogr. miasto w południowo-wschodniej Hiszpanii, położone nad Morzem Śródziemnym, w regionie Murcja;

Wiktionary

Kartagena (hiszp. Cartagena) – miasto w południowo-wschodniej Hiszpanii (region Murcja), nad Morzem Śródziemnym, ok. 205 tys. mieszkańców (2005).

Port wojenny i handlowy. Kąpielisko morskie. Przemysł hutniczy, rafineryjny, stoczniowy oraz chemiczny.

Wikipedia

Powiązane:

 przym. kartageński

Wiktionary


kartageński

Kartagena; cartageński


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z Kartageną, pochodzący z Kartageny, dotyczący Kartageny (miasta w Hiszpanii)

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Kartagena ż.

Wiktionary


kartagina

bogate państwo-miasto w Afryce Północnej założone przez Fenicjan, w 146 roku przed naszą erą zniszczone przez Rzymian


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) geogr. hist. starożytne miasto-państwo położone na północnym wybrzeżu Afryki, w pobliżu dzisiejszego Tunisu

 (1.2) geogr. adm. współczesne miasto w Tunezji położone na północny wschód od Tunisu

Wiktionary

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) A poza tym sądzę, że Kartaginę należy zniszczyć.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌkartaˈɟĩna, AS: kartaǵĩna

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Kartagińczyk mos., Kartaginka mos.

 przym. kartagiński

Wiktionary


kartagińczyk

obywatel Kartaginy


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) hist. mieszkaniec Kartaginy

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Zanim Kartagińczycy sięgnęli po zdobycze zamorskie, opanowali zaplecze rolnicze w Afryce.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌkartaˈɟĩj̃n͇t͡ʃɨk, AS: kartaǵĩĩ ̯ṇčyk

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Kartagina ż.

:: fż. Kartaginka ż.

 przym. kartagiński

Wiktionary


kartaginka

obywatelka Kartaginy


SJP.pl


kartagiński

przymiotnik od: Kartagina


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z Kartaginą

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) W tym czasie Rzymianie przystąpili do podboju kartagińskich posiadłości w Hiszpanii. (z Wikipedii)

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌkartaˈɟĩj̃sʲci, AS: kartaǵĩĩ ̯sʹḱi

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Kartagina ż., Kartagińczyk m.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) punicki

Wiktionary


kartan

działo używane w XVI - XVIII wieku; kartaun, kartauna


SJP.pl


kartana

działo używane w XVI - XVIII wieku; kartan, kartauna


SJP.pl


kartaun

działo używane w XVI - XVIII wieku; kartauna, kartan


SJP.pl


kartauna

działo używane w XVI - XVIII wieku; kartaun, kartan


SJP.pl

Kartauna, zwana także kartaną – ogólna nazwa odprzodowych dział artyleryjskich używanych od XVI do XVIII wieku.

Były to działa o średniej długości lufy: 14 – 27 kalibrów, wykonane ze spiżu lub żeliwa. Mając lufę krótszą od kolubryny (długość lufy ok. 27-40 kalibrów), miały mniejszy zasięg. Używano ich przeważnie do obrony fortec, często przeciwko piechocie ładowane były kartaczami. Były cenione ze względu na małą ilość prochu, której wymagały. Taka oszczędność była szczególnie ważna w trakcie oblężenia.

Wikipedia


karteczka

zdrobnienie od: kartka


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) pot. zdrobn. od: kartka

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Któregoś wieczoru szyba poszła w drobny mak, do pokoju wpadł kamień owinięty w karteczkę z jednym słowem.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: karˈtɛt͡ʃka, AS: kartečka

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. karta ż., kartka ż., karty nmos.

Wiktionary


karteczkowy

przymiotnik od: karteczka


SJP.pl


kartel

monopolistyczny związek przedsiębiorstw kapitalistycznych lub partii politycznych celem osiągnięcia wspólnego interesu


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) ekon. układ przedsiębiorstw, mający na celu zmonopolizowanie pewnej gałęzi gospodarki;

Wiktionary

Kartel – porozumienie zawarte przez co najmniej dwa przedsiębiorstwa z tego samego sektora, mające na celu koordynację ich zachowań konkurencyjnych na rynku lub wpłynięcie na istotne czynniki konkurencji poprzez praktyki takie jak: ustalanie lub koordynacja cen nabycia lub sprzedaży (bądź innych warunków transakcji), podział poziomu produkcji lub sprzedaży, podział rynków i klientów (w tym zmowa przetargowa), ograniczenia związane z przywozem lub wywozem lub działania antykonkurencyjne skierowane przeciwko innym konkurentom. Kartele występują najczęściej na rynkach oligopolistycznych.

Wikipedia

Przykłady

składnia.

kolokacje.

 (1.1) kartel narkotykowy

synonimy.

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

 rzecz. dekartelizacja ż., kartelizacja ż., kartelowiec m.

 przym. kartelowy

frazeologia.

etymologia.

 etym|niem|Kartell.

uwagi.

tłumaczenia.

* angielski: (1.1) cartel

* baskijski: (1.1) kartel

* bułgarski: (1.1) картел m.

* czeski: (1.1) kartel m.

* duński: (1.1) kartel n.

* francuski: (1.1) cartel m.

* hiszpański: (1.1) cartel m., cártel m.

* macedoński: (1.1) картел m.

* niemiecki: (1.1) Kartell n.

* norweski (bokmål): (1.1) kartell n.

* norweski (nynorsk): (1.1) kartell n.

* nowogrecki: (1.1) καρτέλ n.

* rosyjski: (1.1) карте́ль m.

* słowacki: (1.1) kartel m.

* ukraiński: (1.1) карте́ль m.

* węgierski: (1.1) kartell

* włoski: (1.1) cartello m.

źródła.

 (1.2) plakat, afisz

odmiana.

przykłady.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈkartɛl, AS: kartel

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. dekartelizacja ż., kartelizacja ż., kartelowiec m.

 przym. kartelowy

Wiktionary


kartelizacja

łączenie się przedsiębiorstw przemysłowych w kartele; tworzenie karteli


SJP.pl


kartelizacyjny

przymiotnik od: kartelizacja


SJP.pl


kartelizować

tworzyć kartele, łączyć przedsiębiorstwa w kartele


SJP.pl


kartelowiec

członek kartelu


SJP.pl


kartelowy

przymiotnik od: kartel


SJP.pl


kartelusik

rzadkie zdrobnienie od: kartelusz; karteluszek


SJP.pl


kartelusz

przestarzałe: kawałek zapisanego papieru; świstek


SJP.pl


karteluszek

niewielki kawałek papieru; świstek, karteluszka


SJP.pl


karteluszka

niewielki kawałek papieru; świstek, karteluszka


SJP.pl


karteluszkowy

przymiotnik od: karteluszek


SJP.pl


karteluszowy

przymiotnik od: kartelusz


SJP.pl


karter

dolna część silnika spalinowego zawierająca miskę olejową, wał korbowy itd.


SJP.pl


kartezjanin

zwolennik kartezjanizmu; kartezjanista


SJP.pl


kartezjanista

zwolennik kartezjanizmu; kartezjanin


SJP.pl


kartezjanizm

1. doktryna filozoficzna Kartezjusza;
2. kierunki i poglądy filozoficzne nawiązujące do tej doktryny


SJP.pl

Wikipedia


kartezjanka

kartezjanin


SJP.pl

Patrz:

kartezjanin

kartezjański

1. związany z Kartezjuszem;
2. układ kartezjański


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z osobą lub dorobkiem naukowym i filozoficznym Kartezjusza

 (1.2) mat. związany z prostokątnym (ortogonalnym) układem współrzędnych

Wiktionary


kartezjusz

(1596-1650) francuski filozof i matematyk; René Descartes


SJP.pl

René Descartes, łac. Renatus Cartesius, po polsku Kartezjusz (ur. 31 marca 1596 w La Haye en Touraine, zm. 11 lutego 1650 w Sztokholmie) – francuski uczony: matematyk, fizyk i filozof, jeden z najwybitniejszych intelektualistów XVII wieku, uznawany również za ojca filozofii nowożytnej.

Wikipedia


kartezjuszowy

przymiotnik dzierżawczy - należący do Kartezjusza lub z nim związany


SJP.pl


karting

sport motorowy lub zawody sportowe rozgrywane przy użyciu gokartów; carting


SJP.pl

Karting, sport kartingowy – dziedzina sportu motorowego, wyścigi gokartów rozgrywane na specjalnych torach o nawierzchni bitumicznej, w różnych klasach w zależności od wieku kierowcy i pojemności skokowej silnika. W Polsce, jak i w większości krajów Europy, karting można uprawiać wyczynowo już po ukończeniu ośmiu lat. Jeśli chce się wziąć udział w zawodach, należy wówczas zgłosić się do wybranego klubu, gdzie należy uzyskać licencję zawodnika sportu kartingowego, a po dołączeniu badań lekarskich oraz świadectwa kwalifikacji można wystartować w zawodach.

Wikipedia


kartingowy

przymiotnik od: karting


SJP.pl


kartka

1. część składowa książki, zeszytu itp.;
2. luźny arkusz papieru;
3. pocztówka;
4. potocznie: bon uprawniający do zakupu określonego towaru;
5. kartka elektroniczna - wiadomość z życzeniami w postaci elektronicznej; e-kartka


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) luźny arkusz papieru; też: część składowa książki, zeszytu, czasopisma itp. obejmująca dwie strony

 (1.2) pot. karta pocztowa lub pocztówka

 (1.3) bon towarowy na artykuły deficytowe

Wiktionary

Kartka (także: karta, arkusz) – część książki, gazety, czasopisma, zeszytu lub notesu. Najczęściej jest biała i prostokątna. Może być wykonana z papieru, pergaminu, welinu albo papirusu.

Jeśli jest czysta lub niezadrukowana to zwykle służy do pisania, rysowania lub drukowania.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Zdzisławie, zostawiłem ci na biurku kartkę z wiadomością.

 (1.2) Jacku, czy wysłałeś już kartkę imieninową do babci?

 (1.3) Skończyły mi się kartki na mięso i od dziś gotujemy dania jarskie.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈkartka, AS: kartka

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. karta ż., karton m., kartkowanie n., przekartkowanie n.

:: zdrobn. karteczka ż., karteluszek m.

:: zgrub. karteluch m.

 czas. kartkować ndk., przekartkować dk.

 przym. kartkowy, kartonowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) arkusz (papieru), druk, druczek, blankiet, strona, fiszka, świstek

 (1.2) pocztówka, karta pocztowa; daw. odkrytka ż.

 (1.3) bon

Wiktionary


kartkówa

zgrubienie od: kartkówka


SJP.pl


kartkować

czasownik przechodni niedokonany

 (1.1) oglądać pobieżnie książkę, gazetę itp., przewracając kartka po kartce

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Przez dłuższy czas przerzucał pisma i kartkował, wreszcie znalazł.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: kartˈkɔvat͡ɕ, AS: kartkovać

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. kartka ż., kartkowanie n., karty nmos.

 przym. kartonowy

Wiktionary


kartkowanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) przerzucanie stron książki, broszury, gazety, czasopisma itp.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. niekartkowanie n., kartka ż., karty nmos.

 czas. kartkować ndk.

 przym. kartonowy

Wiktionary


kartkóweczka

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) zdrobn. od: kartkówka

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. kartkówka ż., kartka ż., karta ż.

Wiktionary


kartkowicz

1. piłkarz niemogący wystąpić w danym meczu z powodu ukarania go żółtą lub czerwoną kartką w poprzednim meczu lub meczach;
2. dawniej: osoba uprawniona do posiadania kartki na artykuły żywnościowe


SJP.pl


kartkowiczka

kartkowicz


SJP.pl

Patrz:

kartkowicz

kartkówka

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) pot. krótka, często niezapowiedziana, klasówka sprawdzająca wiadomości z niewielkiej części materiału, najczęściej z kilku ostatnich lekcji

Wiktionary

Kartkówka – krótka klasówka, obejmująca niewielką, ograniczoną część materiału, obowiązująca w szkołach na poziomach: szkoły podstawowej, liceum i technikum. Nazwa pochodzi od tego, że kartkówki zazwyczaj pisze się na kartkach wyrywanych z zeszytu. Zwykle trwa od 5 do 15 minut i dotyczy zakresu tematycznego z poprzedniej lekcji. Zwykle jest niezapowiedziana, przez co w wielu szkołach oceny z kartkówek są równoważne ocenom z odpowiedzi ustnej. Statut szkoły powinien precyzować pojęcie kartkówki, czas jej trwania i zakres materiału. W razie braku takich zapisów m.in. samorząd uczniowski może wnioskować do dyrektora szkoły o doprecyzowanie tego terminu.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Mieliśmy dziś kartkówkę z przyrody, chyba dostanę pałę.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: kartˈkufka, AS: kartkufka

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. kartkóweczka ż.

Wiktionary


kartkówkowy

przymiotnik od: kartkówka


SJP.pl


kartkowy

przymiotnik od: kartka


SJP.pl


kartlia

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) hist. geogr. historyczna kraina we wschodniej Gruzji;

Wiktionary

Kartlia (gruz. ქართლი, Kartli) – historyczna kraina we wschodniej Gruzji, współcześnie podzielona między cztery regiony administracyjne: Dolna Kartlia, Mccheta-Mtianetia, Tbilisi i Wewnętrzna Kartlia.

Wikipedia

Powiązane:

 przym. kartlijski

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) staroż. Iberia

Wiktionary


kartlijski

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z Kartlią, dotyczący Kartlii

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Kartlia ż.

Wiktionary


kartodiagram

mapa przedstawiająca diagramowo charakterystykę liczbową wybranych zjawisk klimatycznych, wodnych, demograficznych lub geograficzno-ekonomicznych


SJP.pl

Kartodiagram – jedna z kartograficznych metod prezentacji, mapa tematyczna przedstawiająca zmienność wybranych atrybutów obiektów przestrzennych za pomocą umieszczonych na niej diagramów lub wykresów. Ich lokalizacja odpowiada punktom pomiaru lub jednostkom przestrzennym, do których dane się odnoszą (np. gminom, województwom, państwom). Kartodiagram przedstawia wartości w ujęciu bezwzględnym.

Wikipedia


kartodiagramowy

przymiotnik od: kartodiagram


SJP.pl


kartofel

1. roślina pochodząca z Ameryki Południowej, uprawiana ze względu na jadalne bulwy korzeni;
2. jadalna bulwa rośliny kartofla; ziemniak


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) zob. ziemniak.

 (1.2) środ. uczn. stud. nos

 (1.3) środ. uczn. nieforemny nos

 (1.4) daw. środ. polit. bomba

Wiktionary

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Po południu przyjechała ciężarówka z kartoflami.

 (1.2) No jak pragnę zakiełkować, rozkwaszę ci zaraz kartofel!

Wiktionary

Wymowa:

IPA: karˈtɔfɛl, AS: kartofel

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. kartoflanka ż., kartoflisko n.

:: zdrobn. kartofelek m.

 przym. kartoflany, kartofelkowaty, kartoflasty

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) ziemniak; reg. pozn. pyra.

Wiktionary


kartofelek

zdrobnienie od: kartofel


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) zdrobn. od kartofel

 (1.2) mały kartofel

 (1.3) kulin. ciastko w kształcie kulki, wykonanym z masy z kruszonych herbatników, resztek ciast, z dodatkiem kakao, najczęściej polanym polewą czekoladową, posypanym orzeszkami ziemnymi lub wiórkami kokosowymi; także z marcepanu;

Wiktionary

Bajadera (inaczej bajaderka, kartofelek, ziemniaczek, a także „kula rumowa”) – kuliste (rzadziej prostokątne) ciastko wytwarzane na bazie odpadów cukierniczych (np. okrawków ciastek deserowych), z dodatkiem kakao, rumu, czekolady, orzeszków ziemnych lub wiórków kokosowych.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Mama poszła do kuchenki • Przynieść befsztyk, kartofelki (…)

 (1.1) Raz wróbelek Elemelek znalazł w polu kartofelek.

 (1.3) Byłam w cukierni i kupiłam trzy pączki i pół kilo kartofelków.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌkartɔˈfɛlɛk, AS: kartofelek

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. kartofel m., kartoflanka ż., kartoflisko n., kartoflak mrz.

 przym. kartoflany

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1-2) ziemniaczek

 (1.3) bajaderka, bajadera, ziemniaczek

Wiktionary


kartofelkowaty

przypominający wyglądem kartofelek


SJP.pl


kartoflaczek

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) zdrobn. od kartoflak

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. kartoflak m.

Wiktionary


kartoflak

placek z ziemniaków, śląska odmiana klasycznej babki ziemniaczanej


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) kulin. danie obiadowe, placek z ziemniaków, zwykle z dodatkiem cebuli i boczku

Wiktionary

Babka ziemniaczana (babka kartoflana) – babka z utartych surowych ziemniaków wymieszanych ze skwarkami ze świeżo stopionego boczku lub słoniny, pikantnie przyprawionych i zapieczonych w piecu lub piekarniku na złocisto-brązowy kolor. Jest tradycyjną potrawą kuchni białoruskiej.

Wikipedia

Powiązane:

 rzecz. kartofel m., kartofelek m., kartoflisko n., kartoflanka ż.

:: zdrobn. kartoflaczek m.

 przym. kartoflany

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) babka ziemniaczana, babka kartoflana

Wiktionary


kartoflanka

zupa z kartofli


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) kulin. zupa jarzynowa z dużą ilością pokrojonych w kostkę ziemniaków

 (1.2) spoż. mąka ziemniaczana

 (1.3) spoż. roln. odmiana cebuli o małych, wydłużonych cebulkach

Wiktionary

  • kartoflanka – zupa ziemniaczana
  • kartoflanka – odmiana cebuli zwyczajnej

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Tata mógłby cały tydzień jeść kartoflankę.

 (1.2) Kupisz w pawilonie kilo kartoflanki i dwa kilo cukru!

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌkartɔfˈlãnka, AS: kartoflãnka

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. kartofel m., kartofelek m., kartoflisko n., kartoflak m.

 przym. kartoflany, kartoflasty

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) gw-pl|Śląsk Cieszyński|ziymnioczónka., gwara. kartofelzupa, kartoflana, kobzolanka, zupa knulowa, zupa z kartoflami

 (1.3) szalotka, cebula kartoflanka

Wiktionary


kartoflany

przygotowany z kartofli, dotyczący kartofli


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) związany z kartoflami (ziemniakami), dotyczący kartofli

 (1.2) przyrządzony, zrobiony z kartofli (ziemniaków), z dodatkiem kartofli

Wiktionary

Przykłady

 (1.2) Trzeba zagotować mąkę kartoflaną, kisiel taki zrobić i na bęben przed ostatnim płukaniem wylać.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. kartofel m., kartofelek m., kartoflisko n., kartoflanka ż., kartoflak m.

 przym. kartoflasty

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1-2) ziemniaczany

Wiktionary


kartoflarka

kartoflarz


SJP.pl

Patrz:

kartoflarz

kartoflarnia

1. pomieszczenie do przechowywania kartofli;
2. pomieszczenie, w którym obiera się kartofle


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) pomieszczenie do składowania ziemniaków

Wiktionary


kartoflarz

1. osoba lubiąca kartofle;
2. sprzedawca kartofli


SJP.pl


kartoflasty

przypominający wyglądem kartofla; kartoflowaty


SJP.pl

przymiotnik jakościowy

 (1.1) podobny do kartofla, przypominający kształtem kartofla

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Dawniej Wietnamczycy, których pamiętałem jeszcze z Polski, to byli niezgrabni, kartoflaści ludzie, w szarych marynarkach i szarych spodniach, w półokrągłych milicyjnych butach z taką gumową podeszwą.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌkartɔfˈlastɨ, AS: kartoflasty

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. kartofel mrz., kartoflanka ż., kartoflisko n.

 przym. kartoflany

Wiktionary


kartoflisko

1. pole, gdzie rosną kartofle;
2. pole po zebraniu rosnących na nim kartofli


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) pole, na którym rosną ziemniaki

 (1.2) daw. pole, z którego wykopano ziemniaki

 (1.3) pot. zgrub. duży ziemniak

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Ten środek wytępi wszystkie stonki na kartoflisku.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌkartɔfˈlʲiskɔ, AS: kartoflʹisko

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. kartoflak mrz., kartofel, kartofelek, kartoflanka

 przym. kartoflany, kartoflowy, kartoflasty

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) ziemniaczysko, pole ziemniaczane

Wiktionary


kartoflowaty

przypominający wyglądem kartofla; kartoflasty


SJP.pl


kartoflowy

przymiotnik od: kartofel


SJP.pl


kartograf

specjalista w dziedzinie kartografii


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) specjalista w zakresie kartografii; rysownik map

Wiktionary

Kartografia (gr. χάρτης chartēs, „papirus, arkusz, mapa”, γράφειν graphein, „pisać”) – dziedzina nauki o mapach (w tym o atlasach, globusach, modelach plastycznych – mapach plastycznych itp.), teorii map, metodach ich sporządzania i użytkowania; jak również dziedzina działalności organizacyjnej i usługowej, związanej z opracowywaniem, reprodukcją i rozpowszechnianiem map.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Kartograf oznaczył kilka miast na mapie.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: karˈtɔɡraf, AS: kartograf

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. kartografia ż.

:: fż. kartografka ż.

 przym. kartograficzny

 przysł. kartograficznie

Wiktionary


kartografia

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) nauka o tworzeniu map;

Wiktionary

Kartografia (gr. χάρτης chartēs, „papirus, arkusz, mapa”, γράφειν graphein, „pisać”) – dziedzina nauki o mapach (w tym o atlasach, globusach, modelach plastycznych – mapach plastycznych itp.), teorii map, metodach ich sporządzania i użytkowania; jak również dziedzina działalności organizacyjnej i usługowej, związanej z opracowywaniem, reprodukcją i rozpowszechnianiem map.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Każdy geodeta powinien znać chociaż podstawy kartografii.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌkartɔˈɡrafʲja, AS: kartografʹi ̯a

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. kartografka ż., kartograf m., kartografika ż.

 przym. kartograficzny

Wiktionary

Synonimy:

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

 (1.1) geografia

meronimy.

pokrewne.

 rzecz. kartografka ż., kartograf m., kartografika ż.

 przym. kartograficzny

frazeologia.

etymologia.

 (1.1) etym|franc|cartographie. lub przez analogię utworzone z etym|łac|charta. + etym|gr|γράφειν. (gráphein) → mapa + rysować

uwagi.

tłumaczenia.

* angielski: (1.1) cartography, mapmaking

* baskijski: (1.1) kartografia

* białoruski: (1.1) картаграфія ż.

* bułgarski: (1.1) картография ż.

* duński: (1.1) kartografi w.

* esperanto: (1.1) kartografio, rzad. mapfarado

* hiszpański: (1.1) cartografía ż.

* interlingua: (1.1) cartographia

* niemiecki: (1.1) Kartographie ż.

* norweski (bokmål): (1.1) kartografi m.

* norweski (nynorsk): (1.1) kartografi m.

* nowogrecki: (1.1) χαρτογραφία ż.

* rosyjski: (1.1) картография ż.

* słowacki: (1.1) kartografia ż.

* szwedzki: (1.1) kartografi w.

* węgierski: (1.1) kartográfia, térképészet

* włoski: (1.1) cartografia ż.

źródła.

== kartografia (język baskijski.) ==

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik

 (1.1) kartografia

odmiana.

przykłady.

składnia.

kolokacje.

synonimy.

Wiktionary


kartograficzny

przymiotnik

 (1.1) dotyczący kartografii

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Nawigator przeszedł kurs kartograficzny.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌkartɔɡraˈfʲit͡ʃnɨ, AS: kartografʹičny

Wiktionary

Powiązane:

 (1.1) zob. kartografia.

Wiktionary


kartografka

kartograf


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) pot. rzad. specjalistka w zakresie kartografii; rysowniczka map

Wiktionary

Patrz:

kartograf

Przykłady

składnia.

kolokacje.

synonimy.

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

 rzecz. kartografia ż.

:: fm. kartograf m.

 przym. kartograficzny

 przysł. kartograficznie

frazeologia.

etymologia.

 (1.1) fż. od kartograf

uwagi.

tłumaczenia.

 (1.1) zobtłum rodz|kartograf.

* hiszpański: (1.1) cartógrafa ż.

* nowogrecki: (1.1) χαρτογράφος ż.

* słowacki: (1.1) kartografka ż.

źródła.

== kartografka (język słowacki.) ==

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) kartografka

odmiana.

przykłady.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌkartɔˈɡrafka, AS: kartografka

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. kartografia ż.

:: fm. kartograf m.

 przym. kartograficzny

 przysł. kartograficznie

Wiktionary


kartograjstwo

rzadko: skłonność do gier karcianych, częste granie w karty; karciarstwo


SJP.pl


kartogram

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) mapa przedstawiająca graficzne właściwości liczbowe danego zjawiska

Wiktionary

Kartogram – jedna z kartograficznych metod prezentacji, sposób przedstawienia średniej wartości dowolnego zjawiska w określonych jednostkach przestrzennych (administracyjnych lub geometrycznych) zwanych polami podstawowymi lub jednostkami odniesienia.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Ponadto na kartogramie naniesiono granice Częstochowskiego Okręgu Rudonośnego, sieć rzeczną, ośrodki miejskie.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: karˈtɔɡrãm, AS: kartogrãm

Wiktionary


kartogramowy

przymiotnik od: kartogram


SJP.pl


kartomancja

wróżenie z kart


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) książk. wróżenie z kart

Wiktionary

Kartomancja (inaczej zwane tarotem, kabałą karcianą lub kabałą perską) – wróżenie z kart, przeważnie są to karty do gry 24-listkowe (klasyczna kabała perska, od asa do dziewiątek), 32-listkowe (od asa do siódemek) lub 52-listkowe (od asa do dwójek), używany jest również tarot składający się z 78 kart, znane są także specjalne karty przeznaczone tylko do wróżenia (np.: karty anielskie lub cygańskie). Poszczególnym kartom przypisuje się różne znaczenia, a z ich wzajemnego rozkładu odczytuje się przepowiednię.

Wikipedia

Synonimy:

 (1.1) kabalistyka, kabała

Wiktionary


kartomat

automat do sprzedaży kart umożliwiających korzystanie z jakichś usług


SJP.pl


kartometr

przyrząd do mierzenia długości linii krzywych na mapie lub planie; krzywomierz; kurwimetr; kartomierz


SJP.pl

Krzywomierz (kartomierz, kartometr, kurwimetr, kurwomierz) – przyrząd służący do mierzenia na mapie długości linii krzywych. Urządzenie ma małe kółko, które należy prowadzić po linii, której długość jest mierzona. Licznik elektroniczny lub mechaniczny, przeliczając liczbę obrotów kółka, podaje długość pokonanej przez kółko drogi.

Wikipedia


kartometria

Kartometria – dział kartografii zajmujący się metodami przeprowadzania i analizą dokładności pomiarów różnych obiektów i zjawisk geograficznych na mapach w celu wyznaczenia ich długości, powierzchni, objętości lub innych parametrów, z uwzględnieniem wpływu zniekształceń kartograficznych. Wykonywanie tych obserwacji jest możliwe dzięki osnowie matematycznej. Kartometrię stosuje się m.in. przy obliczaniu powierzchni państw i mórz.

Wikipedia


kartometryczność

ogół cech mapy umożliwiających mierzenie na niej długości, kątów i pól


SJP.pl


kartomizer

wymienny pojemnik na liquid, połączenie atomizera i kartridża


SJP.pl


karton

1. gruby, sztywny papier;
2. tekturowe pudełko


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) gruby, sztywny papier

 (1.2) tekturowe pudełko

 (1.3) ilość towaru zawarta w kartonie (1.2)

 (1.4) o papierosach: opakowanie zbiorcze zawierające 10 paczek papierosów

Wiktionary

Karton – wyroby papiernicze o gramaturze od 160 g/m² do 315 g/m² (w przemyśle poligraficznym zakres obejmuje najczęściej wartości od 200 g/m² do 500 g/m²). Wykorzystywany jest do druku i produkcji książeczek kartonowych dla dzieci (tzw. board books), okładek książkowych, pocztówek, teczek biurowych, pudełek i innych opakowań.

Kartonem są też nazywane opakowania z tektury falistej.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Uliczny artysta malował obrazy na kartonie i sprzedawał przechodniom.

 (1.1) Bezdomny spał na kartonach rozłożonych obok śmietnika.

 (1.2) Piję mleko prosto z kartonu.

 (1.2) Spakowałem swoje rzeczy do kartonów i zniosłem do samochodu.

 (1.2) Przed świętami przyniosłem ze strychu wszystkie kartony z ozdobami choinkowymi.

 (1.3) Kupiłem trzy kartony mleka i pięć kartonów soku pomarańczowego – mam nadzieję, że do piątku nam wystarczy.

 (1.4) Celnicy przechwycili 1000 kartonów papierosów bez akcyzy.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈkartɔ̃n, AS: kartõn

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. kartonaż mrz., kartoniarka ż.

:: zdrobn. kartonik mrz.

 przym. kartonowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) tektura

 (1.2) pudło

 (1.4) środ. wagon

Wiktionary


karton-gips

płyta z kartonu i gipsu stosowana w budownictwie; gips-karton, kartongips, regips, rigips, płyta regipsowa, suchy tynk


SJP.pl


kartonaż

1. (zwykle w liczbie mnogiej) wyrób (np. pudełko, oprawa) kartonowy lub tekturowy;
2. w starożytnym Egipcie: trumna zawierająca mumię, malowana i zdobiona rytualnymi napisami, wykonana z drewna lub tkaniny nasyconej gipsem


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) opakowanie z kartonu lub tektury

Wiktionary

Wymowa:

IPA: karˈtɔ̃naʃ, AS: kartõnaš

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. karton mrz.

Wiktionary


kartongips

płyta z kartonu i gipsu stosowana w budownictwie; karton-gips, gips-karton, regips, rigips, płyta regipsowa, suchy tynk


SJP.pl


kartoniada

unoszenie kolorowych kartoników na imprezie rozrywkowej w celu utworzenia napisu lub obrazu


SJP.pl

Kartoniada – rodzaj dopingu, element oprawy meczu polegający na podnoszeniu przez publiczność kolorowych kartoników, które mają razem uformować jakiś obraz lub napis.

Kartoniada jest najczęściej spotykana podczas meczów piłki nożnej, a także futbolu amerykańskiego (głównie college football). Mozaiki z kolorowych plansz są również ważnym elementem północnokoreańskiego festiwalu Arirang odbywającego się na Stadionie im. 1 Maja w Pjongjangu.

Wikipedia


kartoniarka

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) maszyna do wyrobu kartonu

Wiktionary

Kartonówka zwyczajna, kartoniarka czarna (Lasius fuliginosus) – gatunek mrówki z podrodziny Formicinae.

Kartonówki zwyczajne to leśne mrówki pospolicie występujące w Polsce. Robotnice mierzą około 4 mm, królowa natomiast około 6 mm. Buduje gniazda w starych drzewach lub pniach starych drzew. Nazwa kartonówka pochodzi od sposobu budowy gniazda, które zbudowane jest z wielu komór rozdzielonych kartonowatą cienką ścianą wytworzoną z rozdrobionego przez mrówki drewna i śliny. Kartonówkę łatwo rozpoznać ze względu na jej smoliście czarną barwę i połysk oraz nogi o lekko żółtym odcieniu.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ˌkartɔ̃ˈɲarka, AS: kartõńarka

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. karton

 przym. kartonowy

Wiktionary


kartonik

zdrobnienie od: karton


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) zdrobn. od: karton

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Na pasiasty egzotyczny parkiet sypnęły się jakieś saszetki, monety i elegancka koperta z wystającym białym kartonikiem.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. karton mrz.

 przym. kartonowy

Wiktionary


kartonikowy

przymiotnik od: kartonik


SJP.pl


kartonówka

kartonówka zwyczajna (czarna) - gatunek mrówki z podrodziny Formicinae


SJP.pl


kartonowy

przymiotnik od: karton


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) wykonany z kartonu

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Stare dokumenty i drobne pamiątki, Jacek przechowywał w kartonowych pudełkach.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌkartɔ̃ˈnɔvɨ, AS: kartõnovy

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. karton m., kartonik m., kartoniarka ż.

Wiktionary


kartoteczka

zdrobnienie od: kartoteka


SJP.pl


kartoteczny

kartoteka; kartotekowy


SJP.pl


kartoteka

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) przest. zestaw posegregowanych kart papieru z informacjami

 (1.2) zbiór usystematyzowanych informacji

 (1.3) policyjny zbiór danych na temat podejrzanych, poszukiwanych i przestępców, a także zgubionych lub skradzionych rzeczy

Wiktionary

  • Kartoteka – zbiór kart z informacjami, np. na temat przestępców
  • Kartoteka – dramat Tadeusza Różewicza
  • Kartoteka – archaiczne określenie katalogu (folderu) w informatyce

Wikipedia

Przykłady

 (1.3) Patrzyłem w jego kartotekę policyjną. Nie można mu niczego zarzucić. Jest czysty jak łza.

Wiktionary


kartotekowy

kartoteka; kartoteczny


SJP.pl


kartować

1. oznaczać na mapie, nanosić na mapę szczegóły terenu na podstawie materiałów uzyskanych z pomiarów bądź z materiałów źródłowych, np. kartować dane geodezyjne; mapować;
2. dawniej: w tajemnicy planować coś złego przeciw komuś; knuć, ukartowywać;
3. dawniej: tasować karty do gry;
4. dawniej: kartować się - być przygotowywanym w tajemnicy przed kimś


SJP.pl


kartowy

przestarzale: karciany (związany z kartami, odnoszący się do gry w karty)


SJP.pl


kartoznawca

specjalista w zakresie nauki o mapach; mapoznawca


SJP.pl


kartoznawczyni

specjalistka w zakresie nauki o mapach; mapoznawczyni


SJP.pl


kartoznawstwo

dział kartografii zajmujący się badaniem map; mapoznawstwo


SJP.pl


kartridż

cylindryczny pojemnik z nabojami albo pojemnik z tuszem do drukarek; kartrydż; cartridge


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) inform. wymienny pojemnik na tusz do drukarki atramentowej

 (1.2) inform. nośnik danych składający się z pamięci ROM umieszczonej w obudowie z tworzywa sztucznego, zawierający program komputerowy, stosowany np. w konsolach gier;

Wiktionary

Kartridż (kartrydż, ang. ROM cartridge) – nośnik danych składający się z pamięci ROM umieszczonej w obudowie z tworzywa sztucznego, zawierający program komputerowy (najczęściej grę).

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Skończył się toner w drukarce i trzeba włożyć nowy kartridż.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. kartrydż m., cartridge m.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) war. kartrydż, cartridge

Wiktionary


kartridżowy

kartridż


SJP.pl

Patrz:

kartridż

kartrydż

cylindryczny pojemnik z nabojami albo pojemnik z tuszem do drukarek; kartridż; cartridge


SJP.pl

Kartridż (kartrydż, ang. ROM cartridge) – nośnik danych składający się z pamięci ROM umieszczonej w obudowie z tworzywa sztucznego, zawierający program komputerowy (najczęściej grę).

Wikipedia


kartulariusz

Kartulariusz (łac. cartularium), także kartularz, kopiariusz, kopiał, kopiarz – zbiór dokumentów i odpisów edyktów, dotyczących majątków ziemskich przeważnie klasztornych.

Termin ten używany był w średniowieczu i początkowo oznaczał bibliotekę. W Polsce kartulariusz znany był już w XIII wieku. Określano tak również księgę, zawierającą kopie dokumentów od różnych wystawców dla jednego odbiorcy. Takie księgi były prowadzone w klasztorach. W innych kancelariach i urzędach podobną rolę pełniły regesty.

Wikipedia


kartuski

przymiotnik od: Kartuzy


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) odnoszący się do Kartuz, związany z Kartuzami

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Peleton minął kartuski urząd miasta.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. kartuzka ż., kartuzja ż., kartuz mos., kartuzianin mos., kartuzianka ż., Kartuzy lm nm.

 przym. kartuzjański

Wiktionary


kartusz

1. ładownica do strzelby;
2. pas z nabojami;
3. motyw dekoracyjny, obramienie tarczy herbowej, płaskorzeźby itp.;
4. ornament w formie ozdobnej tarczy


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) archit. ozdobne obramowanie herbu, monogramu lub emblematu; dekoracja w formie tarczy;

 (1.2) hist. owalne obramowanie grupy hieroglifów oznaczających imię władcy;

 (1.3) turyst. niewielki, jednorazowy pojemnik na gaz do kuchenki

 (1.4) nabój z porcją substancji

 (1.5) hist. wojsk. ładownica, często bogato zdobiona, używana przez jazdę polską

 (1.6) hist. wojsk. cylindryczny pojemnik, początkowo papierowy, później metalowy, zawierający ładunek prochu do broni palnej ładowanej od strony wylotu lufy

Wiktionary

  • kartusz – element zdobniczy
  • kartusz – turystyczny pojemnik na gaz
  • kartusz – nabój
  • kartusz – hieroglif

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ˈkartuʃ, AS: kartuš

Wiktionary

Powiązane:

 przym. kartuszowy

Wiktionary


kartuszowy

przymiotnik od: kartusz


SJP.pl


kartuz

członek zakonu kontemplacyjnego o surowej regule, założonego w XI wieku we Francji


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) rel. zakonnik z zakonu założonego przez św. Brunona z Kolonii;

Wiktionary

Kartuzi – katolicki zakon męski i żeński o bardzo surowej regule, założony 15 sierpnia 1084 przez św. Brunona z Kolonii. Reguła zakonna, zwana „Consuetudines Cartusiae”, została spisana przez piątego przeora Wielkiej Kartuzji, Guigo I już po śmierci założyciela. Nazwa pochodzi od zlatynizowanej nazwy pierwszej siedziby kartuzów – La Grande Chartreuse pod Grenoble we Francji (łac. Cartusia).

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Za klasztorem kartuzów trzeba skręcić w lewo.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. kartuzja ż., Kartuzy lm nm.

:: fż. kartuzka ż.

 przym. kartuski, kartuzjański

 przysł. kartusko

Wiktionary


kartuza

dawniej: myśliwska lub wojskowa torba na naboje; ładownica


SJP.pl


kartuzek

gatunek goździka; goździk kartuzek


SJP.pl


kartuzi

katolicki zakon męski i żeński o surowej regule, założony w XI w. we Francji


SJP.pl

Kartuzi – katolicki zakon męski i żeński o bardzo surowej regule, założony 15 sierpnia 1084 przez św. Brunona z Kolonii. Reguła zakonna, zwana „Consuetudines Cartusiae”, została spisana przez piątego przeora Wielkiej Kartuzji, Guigo I już po śmierci założyciela. Nazwa pochodzi od zlatynizowanej nazwy pierwszej siedziby kartuzów – La Grande Chartreuse pod Grenoble we Francji (łac. Cartusia).

Wikipedia


kartuzianin

mieszkaniec Kartuz


SJP.pl


kartuzianka

mieszkanka Kartuz


SJP.pl


kartuzja

klasztor kartuzów


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) rel. klasztor kartuzów;

Wiktionary

Kartuzja – nazwa nadana zwyczajowo klasztorowi zakonu kartuzów.

W skład zabudowań kartuzji wchodził kościół i eremy (domki dla mnichów). Jako pierwsza powstała La Grande Chartreuse we Francji w 1084 roku (stąd nazwa). Kolejne były na niej wzorowane.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Najmłodszą kartuzję otwarto w Korei.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. kartuz mos., kartuzka ż., Kartuzy lm nm.

 przym. kartuski, kartuzjański

 przysł. kartusko

Wiktionary


kartuzjański

odnoszący się do kartuza lub kartuzji


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) rel. związany z kartuzami albo kartuzją, dotyczący kartuzów

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. kartuzka ż., kartuz mos., kartuzja ż.

 przym. kartuski

Wiktionary


kartuzka

gatunek goździka; goździk kartuzek


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) rel. mniszka z zakonu kartuzjańskiego

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Ile wspólnot kartuzek istnieje w Europie?

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. kartuzja ż., Kartuzy lm nm.

:: fm. kartuz mos.

 przym. kartuski, kartuzjański

 przysł. kartusko

Wiktionary


kartuzy

dawniej: myśliwska lub wojskowa torba na naboje; ładownica


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj niemęskoosobowy, liczba mnoga, nazwa własna

 (1.1) geogr. miasto w Polsce, w województwie pomorskim, w powiecie kartuskim;

 (1.2) geogr. część wsi Gidle, w województwie łódzkim, w powiecie radomszczańskim, w gminie Gidle;

 (1.3) geogr. dzielnica Legnicy;

Wiktionary

Kartuzy (dodatkowa nazwa w języku kaszub. Kartuzë, niem. Karthaus) – kaszubskie miasto w województwie pomorskim, siedziba powiatu kartuskiego i gminy miejsko-wiejskiej Kartuzy. Miasto leży nad czterema jeziorami zwanymi kartuskimi. Są to: jezioro Karczemne, Klasztorne Duże, Klasztorne Małe i Mielenko. W Kartuzach krzyżują się drogi wojewódzkie: nr 211, nr 224 i nr 228.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Po Muzeum Kaszubskim w Kartuzach oprowadzała nas urocza Kaszubka.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: karˈtuzɨ, AS: kartuzy

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. kartuzja ż., kartuz mos., kartuzka ż., kartuzianin mos., kartuzianka ż.

 przym. kartuski

Wiktionary


karty

gra z użyciem specjalnie oznaczonych kartoników - kart do gry


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj niemęskoosobowy, liczba mnoga

 (1.1) gra wykorzystująca odpowiednie kartoniki – karty;

Wiktionary

Karty do gry – papierowe lub plastikowe przybory do gier karcianych.

Prawdopodobnie były już znane w Chinach przed X wiekiem. Powstały na skutek przeniesienia na papier notacji używanej w czasie gry w kości;niektóre karty wywodzą się także z chińskich papierowych pieniędzy – uważa się, że w najstarszych grach używano prawdziwych banknotów.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) W akademiku grywaliśmy w karty na pieniądze do rana.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. karciak mrz., karta ż., karton m., kartonówka ż., kartonowiec m., kartka ż., karteczka ż., karteluszek m., karteluch m., kartkowanie n., przekartkowanie n., karciarz mos.

 czas. kartkować ndk., przekartkować dk.

 przym. karciany, kartkowy, kartonowy, karciarski

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) gra karciana

Wiktionary


karuk

żelatyna otrzymywana z pęcherzy pławnych niektórych ryb słodkowodnych


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) klej otrzymywany z pęcherzy rybnych, odpadków skór, rogów, kości zwierzęcych;

Wiktionary

Karuk – inaczej klej rybi, otrzymywany z wysuszonych pęcherzy rybnych, przede wszystkim bieługi i jesiotra. Obecnie z powodu ochrony tych gatunków (w USA - zakaz importu) produkuje się go z pęcherzy pławnych innych gatunków ryb, najczęściej południowoamerykańskich. Pęcherz pławny wydobyty z ryby umieszczony jest w gorącej wodzie, oczyszczony z żył i mięśni, a następnie suszony. Pęcherz pławny składa się w 70% z kolagenu.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ˈkaruk, AS: karuk

Wiktionary


karuna

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) rel. filoz. jedna koncepcji miłości w buddyzmie i dźinizmie, która opiera się na empatii i okazywaniu dobroci cierpiącym;

Wiktionary

Karuna (Karuṇā w języku pali i sanskrycie, a w tyb. snying-rje) – jest buddyjską oraz dźinijską koncepcją miłości. Pojęcie to tłumaczone jest również jako serdeczne współczucie. Jest kluczowym aspektem w buddyjskiej szkole mahajany.

Wikipedia

Synonimy:

 (1.1) współczucie, miłosierdzie

Wiktionary


karuzel

1. zawody rycerskie w XVIII wieku, które zastąpiły turnieje średniowieczne;
2. dawniej: karuzela


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) przest. karuzela

 (1.2) hist. festyn rycerski

forma rzeczownika.

 (2.1) D. lm. od: karuzela

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. karuzela ż., karuzelarz mos., karuzelka ż., karuzelnik mos., karuzelnictwo n.

 przym. karuzelowy, karuzelniczy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) karuzela

Wiktionary


karuzela

urządzenie w wesołym miasteczku lub na placu zabaw do kręcenia się w koło


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) urządzenie do zabawy, które się kręci;

 (1.2) urządzenie do obrotowego holowania modeli aerodynamicznych

 (1.3) przen. sytuacja, gdy coś szybko się zmienia, ale pozornie, ponieważ wraca po chwili to samo

Wiktionary

Karuzela (fr. carrousel) – urządzenie rekreacyjne obracające się wokół własnej osi przenoszące osoby siedzące na obrzeżu koła. W typowej karuzeli pasażerowie zajmują miejsca na siedzeniach, które często mają kształt zwierząt lub pojazdów. Karuzele są charakterystycznym elementem wesołych miasteczek, placów zabaw i festynów.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Zgubiłam portfel, gdy jeździłam na karuzeli.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌkaruˈzɛla, AS: karuzela

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. karuzel mrz., karuzelarz mos., karuzelnik mos., karuzelnictwo n.

:: zdrobn. karuzelka ż.

 przym. karuzelowy, karuzelniczy

Wiktionary


karuzelarz

człowiek obsługujący karuzelę, właściciel karuzeli


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) osoba obsługująca karuzelę

 (1.2) właściciel karuzeli

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Ania zaczęła płakać, więc poprosiliśmy karuzelarza, by zatrzymał karuzelę.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. karuzel mrz., karuzela ż., karuzelka ż., karuzelnik mos., karuzelnictwo n.

 przym. karuzelowy, karuzelniczy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) karuzelnik

 (1.2) karuzelnik

Wiktionary


karuzelka

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) zdrobn. od: karuzela

 (1.2) mała karuzela

Wiktionary

Przykłady

 (1.2) Na plac zabawacu zabaw zainstalują karuzelkę i trzy huśtawki.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. karuzel mrz., karuzela ż., karuzelarz mos., karuzelnik mos., karuzelnictwo n.

 przym. karuzelniczy, karuzelowy

Wiktionary


karuzelnictwo

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) profesja karuzelnika

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Karuzelnictwo to jeden z najstarszych i do niedawna jeden z najpewniejszych rodzinnych biznesów.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. karuzelarz mos., karuzel m., karuzela ż., karuzelka ż., karuzelnik m.

 przym. karuzelowy, karuzelniczy

Wiktionary


karuzelniczy

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z karuzelnikiem lub karuzelnictwem, dotyczący karuzelnika lub karuzelnictwa

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. karuzel mrz., karuzela ż., karuzelarz mos., karuzelka ż., karuzelnik mos., karuzelnictwo n.

 przym. karuzelowy

Wiktionary


karuzelnik

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) właściciel karuzeli lub wesołego miasteczka, ktoś utrzymujący się z ich prowadzenia

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Jacek pracuje u karuzelnika, więc wszystkie niedziele ma robocze.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. karuzelarz mos., karuzel m., karuzela ż., karuzelka ż., karuzelnictwo n.

 przym. karuzelowy, karuzelniczy

Wiktionary


karuzelówka

1. rodzaj maszyny do obróbki wiórowej;
2. rodzaj zadania szaradziarskiego


SJP.pl


karuzelowy

przymiotnik od: karuzela


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z karuzelą, dotyczący karuzeli

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. karuzel mrz., karuzela ż., karuzelarz mos., karuzelka ż., karuzelnik mos., karuzelnictwo n.

 przym. karuzelniczy

Wiktionary


karw

dawniej: stary, ociężały wół


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męski

 (1.1) daw. wół

Wiktionary

3 miejscowości w Polsce:

  • Karw – wieś w woj. kujawsko-pomorskim, w powiecie brodnickim, w gminie Górzno
  • Karw – leśniczówka w woj. wielkopolskim, w pow. gnieźnieńskim, w gminie Czerniejewo
  • Karw – osada w woj. zachodniopomorskim, w pow. sławieńskim, w gminie Malechowo

Jezioro:

  • Karw – jezioro koło miejscowości Karwie

Zobacz też:

  • Wielki Karw – wyspa
  • Mały Karw – wyspa

Wikipedia

Wymowa:

IPA: karf, AS: karf

Wiktionary


karwacki

nazwisko


SJP.pl

Osoby noszące nazwisko Karwacki

  • Ludwik Franciszek Karwacki 1692-1748 zakonnik, misjonarz, profesor
  • Maciej Karwacki 1686-1756 jezuita, profesor greki, łaciny i języka hebrajskiego
  • Roman Karwacki – rzymskokatolicki duchowny i teolog
  • Tomasz Karwacki 1708-1779 zakonnik, teolog
  • Zygmunt Karwacki 1892-1916 legionista Piłsudskiego

miejscowość

  • Wyrąb Karwacki wieś w woj. mazowieckim

Wikipedia


karwakrol

izomer tymolu, organiczny związek chemiczny o działaniu leczniczym


SJP.pl

Karwakrol – organiczny związek chemiczny, izomer tymolu o identycznych właściwościach farmakologicznych. Występuje w dużych ilościach w macierzance, lebiodce, tymianku i kminku. Jego obecność stwierdzono również w olejku z czarnuszki siewnej.

Wikipedia


karwala

nazwisko


SJP.pl


karwan

nazwisko


SJP.pl

Osoby o tym nazwisku:

  • Ania Karwan – polska wokalistka, aktorka, kompozytorka, autorka tekstów i pianistka
  • Bartosz Karwan – polski piłkarz
  • Marek Karwan – polski przedsiębiorca
  • Michał Karwan – polski piłkarz

Wikipedia


karwasz

1. naramiennik metalowy, część zbroi husarza
2. wyłóg na rękawie, mankiet


SJP.pl

Karwasz (z węgierskiego karwos, w jęz. perskim bazuband) – rodzaj płytowego zarękawia o łyżkowatej formie, pochodzenia wschodniego.

Karwasze mają postać liściastej, wypukłej płyty, tzw. łyżki, chroniącej przedramię od łokcia do nadgarstka. Często wyposażane były w łapcie (łapawicę), czyli rękawicę chroniącą dłoń, czasem w drugą płytę chroniącą wnętrze przedramienia, np. w karwaszach indyjskich. Łapawice były z tkaniny, kryte z wierzchu kolczą plecionką. Karwasze perskie miały od wnętrza z reguły jedno- lub dwuczęściową bransoletę, służącą do zapinania na ręce.

Wikipedia


karwat

nazwisko


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) stpol. Chorwat

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈkarvat, AS: karvat

Wiktionary


karwecki

nazwisko


SJP.pl


karwia

afrykańskie drzewo z rodziny morwowatych o jadalnych, ciężkostrawnych owocach i cennym drewnie; sykomora, sykomor, ośla figa, figa morwowa


SJP.pl

Karwia (dodatkowa nazwa w j. kaszub. Karwiô, niem. Karwen) – wieś w Polsce, w województwie pomorskim, w powiecie puckim, w gminie Władysławowo, nad Morzem Bałtyckim.

Karwia to nadmorska miejscowość letniskowa. Ma szeroką plażę o długości około 3 km, przystań morską dla rybaków (pas plaży) i dwa letnie kąpieliska. Większość zabudowy obejmuje liczne prywatne kwatery, pensjonaty i ośrodki wypoczynkowe. Zachowało się wiele obiektów budowlanych sprzed II wojny światowej sięgających nawet lat 90. XIX wieku, wybudowanych w charakterystycznym stylu rozpowszechnionym na Nordzie mających wartość zabytkowo-historyczną.

Wikipedia


karwiański

Karwia (wieś); karwieński


SJP.pl


karwica

2 miejscowości w Polsce:

  • Karwica – wieś w woj. pomorskim, w pow. lęborskim, w gminie Cewice
  • Karwica – wieś w woj. warmińsko-mazurskim, w pow. piskim, w gminie Ruciane-Nida

Wikipedia


karwice

W Polsce
  • Karwice – wieś w woj. łódzkim, w pow. opoczyńskim, w gminie Opoczno
  • Karwice – wieś w woj. zachodniopomorskim, w pow. drawskim, w gminie Drawsko Pomorskie
  • Karwice – wieś w woj. zachodniopomorskim, w pow. sławieńskim, w gminie Malechowo
  • Karwice – gromada
  • Karwice – stacja kolejowa w Karwicach, w województwie zachodniopomorskim

Wikipedia


karwieński

Karwia (wieś); karwiański


SJP.pl


karwik

wieś w Polsce


SJP.pl

Karwik – wieś w Polsce położona w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie piskim, w gminie Pisz.

W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa suwalskiego.

Wieś położona nad jeziorem Seksty i Kanałem Jeglińskim, w odległości 7 km od Pisza, powstała w 1804 roku. Wieś letniskowa, pięć chałup zabytkowych (nr 5, 10, 29, 33, 48). Do Karwika prowadzi droga twarda o nawierzchni asfaltowej od strony Pisza, która prowadzi dalej również do pola namiotowego Binduga Młyńska oraz wsi Niedźwiedzi Róg. We wsi znajduje się Leśniczówka „Browarnik”.

Wikipedia


karwin

wieś w Polsce


SJP.pl

W Polsce
  • Karwin – wieś w woj. lubuskim, w pow. strzelecko-drezdeneckim, w gminie Drezdenko
  • Karwin – wieś w woj. małopolskim, w pow. proszowickim, w gminie Koniusza
  • Karwin – wieś w woj. zachodniopomorskim, w pow. białogardzkim, w gminie Karlino
  • Karwin – część wsi Brojce w woj. zachodniopomorskim, w pow. gryfickim, w gminie Brojce
  • Karwin – gromada w powiecie białogardzkim
  • Karwin – gromada w powiecie proszowickim

Wikipedia


karwina

wieś w Polsce


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) geogr. strumień na Pobrzeżu Koszalińskim;

 (1.2) geogr. adm. miasto i powiat w Czechach, w kraju morawsko-śląskim, na Śląsku Cieszyńskim;

 (1.3) hist. geogr. historyczna polska wieś na Zaolziu

Wiktionary

Karwina (cz. Karviná, niem. Karwin) – miasto w Czechach, w kraju morawsko-śląskim, na Śląsku Cieszyńskim, nad rzeką Olzą, przy granicy polsko-czeskiej. Jest stolicą powiatu Karwina i gminą z rozszerzonymi uprawnieniami (czes. obec s rozšířenou působností), w której oprócz miasta znajdują się Dziećmorowice, Piotrowice koło Karwiny i Stonawa.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Chyba nie będziesz się kąpał w Karwinie?

 (1.2) W Karwinie przyszedł na świat Gustaw Morcinek.

 (1.3) Odkrycie bogatych złóż węgla w tej okolicy doprowadziło do gwałtownego rozwoju ekonomicznego i demograficznego Karwiny i sąsiednich wsi jako miejscowości górniczych i hutniczych.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. karwinianin m.

 przym. karwiński

Wiktionary


karwing

carving;
1. technika jazdy na nartach polegająca na poruszaniu się na krawędziach nart, zwykle bez kijków, pozwalająca na osiąganie większych prędkości w porównaniu z klasyczną jazdą;
2. sztuka rzeźbienia w owocach i warzywach, popularna w krajach Dalekiego Wschodu


SJP.pl


karwingi

rzadko: narty do uprawiania carvingu (techniki jazdy); carvingi, narty carvingowe


SJP.pl


karwingowy

przymiotnik od: karwing


SJP.pl


karwiński

związany z Karwiną


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) odnoszący się do miasta Karwina

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Karwina ż.

Wiktionary


karwon

ciecz o zapachu kminku, występuje w olejku kminkowym i koprowym; związek organiczny stosowany jako składnik aromatów spożywczych; keton terpenowy


SJP.pl

Karwon – organiczny związek chemiczny z grupy terpenów, podgrupy monoterpenów zaliczany do monocyklicznych nienasyconych ketonów terpenowych. Jest to bezbarwna ciecz o temperaturze wrzenia 230 °C.

Ma jedno centrum chiralności i występuje w dwóch odmianach enancjomerycznych różniących się zapachem: (S)-(+)-karwon ma zapach kminku, a (R)-(–)-karwon – mięty.

Wikipedia


karwot

nazwisko


SJP.pl


karwowo

W Polsce
  • Karwowo (Sochaczew) – dzielnica Sochaczewa
  • Karwowo – wieś w woj. mazowieckim, w pow. sochaczewskim, w gminie Sochaczew
  • Karwowo – wieś w woj. podlaskim, w pow. grajewskim, w gminie Radziłów
  • Karwowo – wieś w woj. podlaskim, w pow. grajewskim, w gminie Rajgród
  • Karwowo – wieś w woj. podlaskim, w pow. kolneńskim, w gminie Stawiski
  • Karwowo – wieś w woj. zachodniopomorskim, w pow. polickim, w gminie Kołbaskowo
  • Karwowo – wieś w woj. zachodniopomorskim, w pow. łobeskim, w gminie Łobez

Wikipedia


karwowski

nazwisko


SJP.pl

osoby o nazwisku Karwowski:

  • Adam Karwowski (1873-1933) – profesor dermatologii i wenerologii
  • Andrzej Karwowski (1759-1831) – generał insurekcji kościuszkowskiej
  • Antoni Karwowski (ur. 1948) – polski artysta malarz i performer
  • Franciszek Karwowski (1895-2005) – kapitan Wojska Polskiego
  • Jacek Karwowski – (ujednoznacznienie)
  • Jan Karwowski (ur. 1937) – polski ekonomista,
  • Kazimierz Karwowski – (ujednoznacznienie)
  • Krzysztof Karwowski – (ujednoznacznienie)
  • Leszek Karwowski (ur. 1975) – polski koszykarz
  • Łukasz Karwowski (ur. 1965) – polski reżyser, scenarzysta, oraz producent filmowy
  • Stanisław Karwowski – (ujednoznacznienie)
  • Stefan Karwowski – postać fikcyjna
  • Tomasz Karwowski (ur. 1960) – polski polityk

Wikipedia


kary

czarny (określenie maści konia)


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) czarny (o maści konia)

rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy

 (2.1) koń maści czarnej

forma rzeczownika.

 (3.1) D. lp. oraz M., B. i W. lm. od: kara

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Co ciekawe, jeszcze w okolicach 1900 roku większość jutlandów miała umaszczenie kare lub gniade, tymczasem dziś kolory te są w mniejszości, natomiast dominuje maść kasztanowata.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈkarɨ, AS: kary

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. karosz m.

Wiktionary

Synonimy:

 (2.1) karosz

Wiktionary


karygodnie

przysłówek

 (1.1) w sposób karygodny, nagannie

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. karygodność ż.

 przym. karygodny

Wiktionary


karygodniej

stopień wyższy od przysłówka: karygodnie


SJP.pl


karygodniejszy

stopień wyższy od przymiotnika: karygodny


SJP.pl


karygodność

karygodny


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) odprzym. cecha tego, co jest karygodne; cecha tych, którzy są karygodni

Wiktionary

Patrz:

karygodny

Powiązane:

 przym. karygodny

 przysł. karygodnie

Wiktionary


karygodny

zasługujący na karę, godny potępienia; niecny, skandaliczny


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) zasługujący na potępienie, naganę, karę

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Jego postępowanie jest karygodne.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌkarɨˈɡɔdnɨ, AS: karygodny

Wiktionary

Powiązane:

 przysł. karygodnie

 rzecz. karygodność ż.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) naganny

Wiktionary


karyjski

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z Karią, dotyczący Karii

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (2.1) jęz. język karyjski, wymarły język z podrodziny anatolijskiej języków indoeuropejskich;

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Karia ż.

Wiktionary


karykatura

wyolbrzymienie, często aż do śmieszności, cech charakterystycznych jakiejś postaci na obrazie lub w opisie


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) humorystyczna praca plastycznyastyczna lub literacka ośmieszająca i uwydatniająca charakterystyczne cechy osoby;

Wiktionary

Karykatura (wł. caricatura) – świadomie przedstawienie osoby, zjawiska lub przedmiotu w sposób zdeformowany, które ma na celu podkreślenie negatywnego charakteru elementów, właściwości, cech. Do osiągnięcia tego celu stosuje się hiperbolę, niektóre rzeczy i zjawiska mogą być natomiast pominięte lub uproszczone.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ˌkarɨkaˈtura, AS: karykatura

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. karykaturzysta m., karykaturzystka ż.

:: zdrobn. karykaturka ż.

 czas. karykaturować ndk., skarykaturować dk.

 przym. karykaturalny

 przysł. karykaturalnie

Wiktionary


karykaturalnie

przysłówek

 (1.1) od karykaturalny

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Naprzeciw karykaturalnie przedstawionego Sejmu, w którym posłowie bełkoczą i dzielą włos na czworo, postawił Różewicz samego księdza Skargę.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. karykatura ż., karykaturzysta m., karykaturzystka ż., karykaturka ż.

 czas. karykaturować ndk., skarykaturować dk.

 przym. karykaturalny

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) śmiesznie

Wiktionary


karykaturalniej

stopień wyższy od przysłówka: karykaturalnie


SJP.pl


karykaturalny

przerysowany, groteskowy


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) mający cechy karykatury, przejaskrawiony, wyolbrzymiony

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Co chwilę gibon jakiś lub magot, z ohydnie gołym, czerwonym pośladkiem, wyciągał przez kratę rękę kosmatą, usiłując dla psoty dosięgnąć piór w ogonie ptaków królewskich; papugi wieszały się na prętach przegrody i rozdziawiając dzioby, karykaturalnie do orlich podobne, wtórowały zgiełkliwym krzykiem miauczeniu wykrzywiających się małp.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌkarɨkatuˈralnɨ, AS: karykaturalny

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. karykatura ż., karykaturzysta m., karykaturzystka ż., karykaturka ż.

 przysł. karykaturalnie

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) groteskowy

Wiktionary


karykaturka

zdrobnienie od: karykatura


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) zdrobn. od: karykatura

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Lubiłam te jego karykaturki publikowane na łamach katowickiej prasy.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. karykatura ż., karykaturzysta m., karykaturzystka ż.

 przym. karykaturalny

 przysł. karykaturalnie

Wiktionary


karykaturować

czasownik

 (1.1) tworzyć karykaturę, przedstawiać w sposób karykaturalny

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌkarɨkatuˈrɔvat͡ɕ, AS: karykaturovać

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. karykatura ż., karykaturowanie n.

 przysł. karykaturalnie

Wiktionary


karykaturowanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|karykaturować.

Wiktionary

Powiązane:

 czas. karykaturować ndk.

Wiktionary


karykaturzysta

osoba zajmująca się rysowaniem karykatur


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) szt. rysownik karykatur, autor karykatur

Wiktionary

Karykaturzysta – artysta zawodowo lub amatorsko zajmujący się tworzeniem karykatur – zarówno portretowych (zabawnie narysowane twarze), jak i sytuacyjnych (rysunki satyryczne i humorystyczne). Karykaturzysta tworzy w odosobnieniu, w swojej pracowni, rysując lub malując karykatury ze zdjęć lub na oczach widzów (podczas imprez, na ulicy, w telewizji). Słowo „karykatura” pochodzi od włoskiego caricare i oznacza tyle co przesadzać, szarżować.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Przez krótki okres po zdobyciu wykształcenia był rysownikiem i karykaturzystą, następnie wybrał dziennikarstwo i publicystykę.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. karykatura ż.

:: zdrobn. karykaturka ż.

:: fż. karykaturzystka ż.

 przym. karykaturalny

 przysł. karykaturalnie

Wiktionary


karykaturzystka

karykaturzysta


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) szt. artystka rysująca karykatury, autorka karykatur

Wiktionary

Patrz:

karykaturzysta

Przykłady

 (1.1) W późniejszych latach pracowała jako karykaturzystka w którymś z katowickich dzienników.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. karykatura ż.

:: zdrobn. karykaturka ż.

:: fm. karykaturzysta m.

 przym. karykaturalny

 przysł. karykaturalnie

Wiktionary


karykiel

lekki powóz spacerowy popularny w połowie XIX wieku


SJP.pl

Karykiel, z ang. curricle – lekki, dwukołowy pojazd spacerowy, rodzaj powozu. Pierwsze pojazdy tego typu pojawiły się w Anglii ok. 1800 roku. Stał się popularny w Europie Zachodniej w 1 ćwierci XIX wieku.

Karykiel był luksusowym pojazdem o jednym dyszlu przystosowanym do pary koni.

Wikipedia


karylion

przestarzale:
a) zespół dzwonów wieżowych
b) bicie wielu dzwonów
c) kompozycja muzyczna naśladująca bicie dzwonów


SJP.pl

Karylion. Goblinowa opowieść o dzwonach, które wypędziły graniem stary rok i przywołały nowy (ang. The Chimes: A Goblin Story of Some Bells that Rang an Old Year Out and a New One In) – opowiadanie Charlesa Dickensa, wydane w Londynie w 1844 roku. Został przyjęty przez czytelników z takim samym entuzjazmem, jak jego poprzedniczka, i wciąż należy do najpopularniejszych świątecznych opowieści Charlesa Dickensa. Tytułowy „karylion” to zespół dzwonów na wieży jednego z londyńskich kościołów.

Wikipedia


karylionowy

przymiotnik od: karylion


SJP.pl


karyna

pogardliwie: młoda dziewczyna, której zachowanie i wygląd wzbudza niechęć, cechująca się głupotą, prostactwem i roszczeniowością; Karyna, Dżesika, dżesika, Jessica


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) imię|polski|ż.;

 (1.2) przen. pot. pogard. prostacka kobieta pochodząca z patologicznego środowiska

Wiktionary

Karina, Karyna – imię żeńskie, pochodzące z jęz. niemieckiego; forma zdrobniała od imienia Katarina (pol. Katarzyna). Inna hipoteza mówi, że wywodzi się od słowa cara, które po łacinie oznacza "kochana, droga" lub w galickim "przyjaciel". Jeszcze inna hipoteza mówi, że pochodzi od nazwy konstelacji Kil, nazwanej w związku kilem statku Jazona.

Wikipedia

Powiązane:

 rzecz. Karina ż., Karin ż.

Wiktionary


karyncki

przymiotnik od: Karyntia


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z Karyntią, dotyczący Karyntii

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Karyntyjka ż., Karyntyjczyk mos., Karyntka ż., Karyntczyk mos., Karyntia ż.

Wiktionary


karyntczyk

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) rzad. lub daw. mieszkaniec Karyntii

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Karyntia ż., Karyntyjczyk mos.

:: fż. Karyntyjka ż., Karyntka ż.

 przym. karyncki

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) Karyntyjczyk

Wiktionary


karyntia

kraj związkowy w Austrii


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) geogr. hist. kraina historyczna leżąca na obszarze obecnej Austrii i Słowenii

 (1.2) geogr. adm. kraj związkowy w południowej Austrii ze stolicą w Klagenfurcie;

Wiktionary

Karyntia (niem. Kärnten, słoweń. Koroška, wł. Carinzia) – kraj związkowy w południowej Austrii. Graniczy ze Słowenią, Włochami, Tyrolem, Salzburgiem i Styrią. Stolicą kraju związkowego jest Klagenfurt am Wörthersee. Obok Austriaków zamieszkuje ją też mniejszość słoweńska w liczbie 14 tys. osób.

Do końca I wojny światowej znana jako Księstwo Karyntii, następnie część przypadła Słowenii, a niewielki fragment Włochom.

Wikipedia

Powiązane:

 rzecz. Karyntyjczyk mos., Karyntczyk mos., Karyntyjka ż., Karyntka ż.

 przym. karyncki

Wiktionary


karyntka

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) daw. lub rzad. mieszkanka Karyntii

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Karyntia ż., Karyntyjka ż.

:: fm. Karyntyjczyk mos., Karyntczyk mos.

 przym. karyncki

Wiktionary


karyntyjczyk

mieszkaniec Karyntii


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) mieszkaniec Karyntii

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Karyntia ż., Karyntczyk mos.

:: fż. Karyntyjka ż., Karyntka ż.

 przym. karyncki

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) rzad. Karyntczyk

Wiktionary


karyntyjka

mieszkanka Karyntii


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) mieszkanka Karyntii

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Karyntia ż., Karyntka ż.

:: fm. Karyntyjczyk mos., Karyntczyk mos.

 przym. karyncki

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) rzad. Karyntka

Wiktionary


karypel

niski człowiek; knypek


SJP.pl


karyś

nazwisko


SJP.pl


karzący

nakładać, wymierzać karę * formy trybu rozkazującego "karaj" itp. przestarzałe


SJP.pl

Patrz:

karać

karzec

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna

 (1.1) geogr. wieś w Polsce, w województwie wielkopolskim, w powiecie gostyńskim, w gminie Krobia;

Wiktionary

Karzec (pol. hist. „Karsiec”) – wieś w Polsce położona w województwie wielkopolskim, w powiecie gostyńskim, w gminie Krobia, obok wsi Pudliszki.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Na przystanku kolejowym w Karcu wsiadają zwykle trzy osoby.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. karczanin mos., karczanka ż.

 przym. karzecki

Wiktionary


karzeł

1. człowiek bardzo niskiego wzrostu;
2. istota baśniowa mająca miniaturową postać ludzką;
3. przenośnie: o człowieku małej wartości


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy lub męskozwierzęcy

 (1.1) med. człowiek o niedoborze wzrostu;

 (1.2) postać fantastyczna, istota niewielkiego wzrostu

 (1.3) przen. ktoś mało wartościowy moralnie, pozbawiony jakichkolwiek cech dodatnich

rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy

 (2.1) astr. nieduża gwiazda ciągu głównego;

Wiktionary

  • krasnolud i krasnoludek – postaci z baśni i legend.
  • karzeł – człowiek o nieprzeciętnie niskim wzroście.
  • Karzeł – powieść Pära Lagerkvista.
  • Karzeł – film Marka Jonesa.

W astronomii karłami określa się kilka rodzajów gwiazd:

  • karzeł – gwiazda ciągu głównego należąca do klasy jasności V
    • czerwony karzeł – karzeł o typie widmowym K-M
    • pomarańczowy karzeł – karzeł o typie widmowym K
    • żółty karzeł – karzeł o typie widmowym G (przykładem gwiazdy tego typu jest Słońce)
    • żółto-biały karzeł – karzeł o typie widmowym F
    • błękitny karzeł – karzeł o typie widmowym O

    Wikipedia

    Przykłady

     (1.1) Agresywny karzeł z Węgier wywołał panikę wśród gości.

    Wiktionary

    Wymowa:

    IPA: ˈkaʒɛw, AS: kažeu̯

    Wiktionary

    Powiązane:

     rzecz. karłowatość ż., skarłowacenie n., karłowacenie n., podkarzeł m., karlątko n., karlenie n., skarlenie n.

    :: zdrobn. karzełek m.

    :: fż. karlica ż.

     czas. karłowacieć ndk., skarłowacieć dk., karleć ndk., skarleć dk.

     przym. karłowaty, karłowy, karzełkowy, karli

     przysł. karłowato

    Wiktionary

    Synonimy:

     (1.1) niskorosły; pejor. liliput, karakan, grzdyl, knypek, konus, kurdupel, gnom; przest. niziołek, łokietek

     (1.2) gnom, skrzat, kobold, krasnolud, krasnoludek

    Wiktionary


karzełek

1. zdrobnienie od: karzeł;
2. okończyk karzełek - ryba słodkowodna z rodziny bassowatych


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy lub męskozwierzęcy

 (1.1) zdrobn. od: karzeł

Wiktionary

Karzełek (381 m, 390 m) – wzniesienie na Wyżynie Częstochowskiej w miejscowości Olsztyn, w województwie śląskim, w powiecie częstochowskim. Znajduje się w południowej części Sokolich Gór, pomiędzy zabudowanym obszarem Olsztyna i Biskupic (bliżej tych ostatnich).

Wikipedia

Wymowa:

IPA: kaˈʒɛwɛk, AS: kažeu̯ek

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. karzeł m.

 przym. karłowy

Wiktionary


karzełkowaty

przypominający karzełka, mały, skarlały


SJP.pl


karłątek

motyl z rodziny powszelatkowatych


SJP.pl


karłatka

niewielka palma bez pnia, o charakterystycznych, wachlarzowatych liściach; palmiczka


SJP.pl

Karłatka niska, chamerops niski, palmiczka (Chamaerops humilis L.) – gatunek wiecznie zielonej rośliny z rodziny arekowatych (Arecaceae). Jedyny przedstawiciel monotypowego rodzaju karłatka (Chamaerops). Jako łatwy gatunek do uprawy, sadzony jest także poza swym pierwotnym zasięgiem (np. w południowej Francji), w tym uprawiany jest jako roślina doniczkowa. Owoce są niejadalne i nie mają wartości użytkowej.

Wikipedia


karłątkowate

rodzina motyli dziennych; warcabnikowate, powszelatkowate


SJP.pl

Powszelatkowate, warcabnikowate, karłątkowate (Hesperiidae) – rodzina owadów z rzędu motyli.

Wikipedia


karło

fotel o esowato wygiętych nogach, rozpowszechniony w średniowiecznych Włoszech


SJP.pl


karłomyszowate

o cechach karłomyszowatych (rodzina gryzoni)


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj niemęskoosobowy, liczba mnoga

 (1.1) syst. zool. nazwa systematyczna|Heteromyidae|J.E. Gray|ref=tak., rodzina ssaków z infrarzędu bobrokształtnych;

Wiktionary

Karłomyszowate, szczuroskoczki (Heteromyidae) – rodzina ssaków z infrarzędu bobrokształtnych (Castorimorphi) w obrębie rzędu gryzoni (Rodentia).

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Przedstawiciele karłomyszowatych preferują tereny pustynne.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. karłomysz ż.

Wiktionary


karłomyszowaty

o cechach karłomyszowatych (rodzina gryzoni)


SJP.pl


karłosuseł

rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy

 (1.1) zool. nazwa systematyczna|Xerospermophilus|ref=tak., rodzaj gryzoni z rodziny wiewiórkowatych

 (1.2) zool. zwierzę z rodzaju karłosuseł (1.1)

Wiktionary

Karłosuseł (Xerospermophilus) – rodzaj ssaków z podrodziny afrowiórek (Xerinae) w obrębie rodziny wiewiórkowatych (Sciuridae).

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Karłosusły zamieszkują pustynne i stepowe tereny w Kalifornii i Meksyku.

Wiktionary


karłosz

potocznie: myjnia samochodowa


SJP.pl


karłowatość

wzrost znacznie poniżej średniej w danej populacji; nanizm


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) bycie karłowatym, bycie karłem

Wiktionary

Niedobór wzrostu, niskorosłość, karłowatość – wzrost poniżej trzeciego centyla lub poniżej dwóch odchyleń standardowych odpowiednio dla wieku, płci i populacji.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Nie wstydził się swej karłowatości, uczynił z niej nawet atut.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. karzeł mos./mzw.

 przym. karłowy, karłowaty

Wiktionary


karłowaty

1. mający wymiary mniejsze od przeciętnych dla danego gatunku;
2. mały, niski, skarlały


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) o człowieku, zwierzęciu, roślinie, planecie nienormalnie mały

 (1.2) o małej wartości

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Nie wydaje ci się, że te pomidory są jakieś takie karłowate?

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. karłowatość ż., karzeł mos./mzw., karlica ż., karliczka ż.

 czas. karłowacieć ndk., skarłowacieć dk.

 przym. karłowy

Wiktionary


karłowice

rzeczownik, rodzaj niemęskoosobowy, liczba mnoga, nazwa własna

 (1.1) geogr. hist. miasto w autonomicznej prowincji Wojwodina w Serbii;

Wiktionary

W Polsce
  • Karłowice – część miasta Wrocław
  • Karłowice – wieś w woj. dolnośląskim, w pow. lubańskim, w gminie Olszyna
  • Karłowice – przysiółek wsi Goła w woj. opolskim, w pow. oleskim, w gminie Gorzów Śląski
  • Karłowice – wieś w woj. opolskim, w pow. opolskim, w gminie Popielów
  • Karłowice – osada leśna w woj. wielkopolskim, w pow. ostrowskim, w gminie Odolanów
  • Karłowice – wieś w woj. wielkopolskim, w pow. poznańskim, w gminie Swarzędz
  • Karłowice – gromada
  • Karłowice – dawna gmina
  • Karłowice – stacja kolejowa w miejscowości Karłowice, w województwie opolskim, w powiecie opolskim

Wikipedia

Powiązane:

 przym. karłowicki

Wiktionary


karłowicki

przymiotnik od: Karłowice


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) geogr. hist. związany z Karłowicami, dotyczący Karłowic (serb. Sremski Karlovci)

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Karłowice nmos.

Wiktionary


karłowicz

nazwisko, np.
1. Jan Aleksander Karłowicz (1836-1903), ojciec Mieczysława, polski etnograf, językoznawca i muzykolog;
2. Mieczysław Karłowicz (1876-1909), syn Jana Aleksandra, polski kompozytor i taternik


SJP.pl

  • Karłowicz – nazwisko, w Polsce nosi je około 1000 osób.

Osoby noszące nazwisko Karłowicz:

  • Anastazja Karłowicz (ur. 1982) – ukraińska szachistka
  • Dariusz Karłowicz (ur. 1964) – polski filozof, historyk idei, publicysta
  • Edward Karłowicz (ur. 1921) – polski dziennikarz, reportażysta i publicysta
  • Jan Aleksander Karłowicz (1836–1903) – polski etnograf, muzykolog, językoznawca, folklorysta, członek Akademii Umiejętności
  • Janina Karłowicz (1882–1937) – polska nauczycielka, organizatorka szkolnictwa żeńskiego
  • Mieczysław Karłowicz (1876–1909) – polski kompozytor i dyrygent
  • Mieczysław Karłowicz – polski kolarz szosowy
  • Ryszard Karłowicz (1919–2007) – polski architekt i urbanista
  • Wacław Karłowicz, pseud. ks. Andrzej Bobola (1907–2007) – polski duchowny katolicki, kapelan powstania warszawskiego

Wikipedia


karłówka

1. rodzaj gryzoni z rodziny wiewiórkowatych;
2. rodzaj ptaków z podrodziny papug wschodnich


SJP.pl

Karłówka (Prosciurillus) – rodzaj ssaków z podrodziny wiewiórczaków (Callosciurinae) w obrębie rodziny wiewiórkowatych (Sciuridae).

Wikipedia


karłowo

Miejscowości i ich części w Polsce

  • Karłowo – część miasta Mikołajki
  • Karłowo – osada wsi Dobieszewo w woj. kujawsko-pomorskim, w pow. nakielskim, w gminie Kcynia
  • Karłowo – osada leśna w woj. mazowieckim, w pow. makowskim, w gminie Krasnosielc
  • Karłowo – wieś w woj. mazowieckim, w pow. sochaczewskim, w gminie Iłów
  • Karłowo – wieś w woj. pomorskim, w pow. bytowskim, w gminie Parchowo
  • Karłowo – wieś w woj. pomorskim, w pow. kartuskim, w gminie Sierakowice
  • Karłowo – wieś w woj. warmińsko-mazurskim, w pow. węgorzewskim, w gminie Węgorzewo

Wikipedia


karłowski

nazwisko


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z Karłowem, dotyczący Karłowa

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Karłów m.

Wiktionary


karłowy

1. drzewa karłowe - drzewa o niskich pniach, zwłaszcza wyhodowane odmiany drzew owocowych, których niewielka wysokość ułatwia zbiór;
2. jaś karłowy - odmiana fasoli jaś


SJP.pl

przymiotnik dzierżawczy

 (1.1) należący do karła

przymiotnik relacyjny

 (2.1) dotyczący karła, określający karła, używany przy karle

przymiotnik jakościowy

 (3.1) charakterystyczny dla karła, mający cechy karła

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. karłowatość ż., karzeł mos./mzw., karzełek mos./mzw.

 przym. karłowaty

Wiktionary


kas

skrótowiec, rodzaj nijaki

 (1.1) = adm. Krajowa Administracja Skarbowa;

Wiktionary

Holandia:

  • Kas Chikitu – osada (buurt) w Willemstadzie, w kraju autonomicznym Curaçao

Rosja:

  • Kas – rzeka w Kraju Krasnojarskim, lewy dopływ Jeniseju

Sudan:

  • Kas – miasto i dystrykt

Syria:

  • Kas – wieś w muhafazie Aleppo, w dystrykcie Ajn al-Arab

Wikipedia


kasa

1. pomieszczenie lub dział instytucji, gdzie wpłaca (wypłaca) się pieniądze, kupuje bilety itp.
2. pieniądze, fundusze
3. skrzynka do przechowywania pieniędzy, kosztowności; sejf
4. urządzenie rejestrujące dzienny utarg


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) miejsce przechowywania pieniędzy

 (1.2) stanowisko do naliczania należności za towar lub usługi, gdzie na miejscu dokonuje się zapłaty / płatności

 (1.3) techn. urządzenie do naliczenia należności

 (1.4) pot. pieniądze

Wiktionary

  • kasa – potocznie: pieniądz,
  • kasa – termin w rachunkowości,
  • kasa – stanowisko przyjmowania i wydawania pieniędzy,
  • Kasa – japońska poetka,
  • K.A.S.A. – pseudonim Krzysztofa Kasowskiego, polskiego muzyka,
  • kasa pancerna – inne określenie sejfu
  • kasa chorych – instytucja ubezpieczeń społecznych,
  • Kasa Chorych – zespół bluesowy,
  • kasa fiskalna (kasa rejestrująca),
  • Kasa Krajowa,
  • kasa oporu,
  • kasa pożyczkowa,
  • kasa zapomogowo-pożyczkowa.

Wikipedia

Przykłady

 (1.2) Proszę podejść z formularzem do kasy.

 (1.3) Przepraszam, zepsuła mi się kasa, nie mogę wydać panu reszty.

 (1.4) Nigdzie nie jadę na wakacje, nie mam kasy.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈkasa, AS: kasa

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. kasjer m., kasjerka ż., kasetka ż., kasownik m., kasowanie n., skasowanie n.

:: zdrobn. kaska ż.

 czas. kasować ndk., skasować dk.

 przym. kasiasty, kasowy, kasjerski

 przysł. kasowo

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) sejf

 (1.4) forsa, gotówka, pieniądze, szmal, mamona, sałata, kapusta

Wiktionary


kasać

dawniej: podnosić lub podwijać jakąś część ubrania; podkasywać


SJP.pl

czasownik

 (1.1) kaleczyć ostrymi zębami lub żądłem

 (1.2) przen. dokuczać

 (1.3) przen. powodować uczucie zimna, odczuwania szczypiącego mrozu

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Ależ dzisiaj te owady kąsają!

 (1.1) Większość węży nie jest agresywna i kąsa tylko w sytuacji zagrożenia.

 (1.3) Mróz kąsa w policzki.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈkɔ̃w̃sat͡ɕ, AS: kõũ̯sać

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. kęs, kęsek, kąsek, kąsacz, zakąska, kąsanie, ukąszenie

 czas. pokąsać, ukąsić

 przym. kąśliwy, kąsany, pokąsany, kąsający

 przysł. kąśliwie

Wiktionary


kasacja

1. zlikwidowanie, zniesienie lub unieważnienie czegoś;
2. wycofanie pojazdu, maszyny itp. z eksploatacji;
3. w prawie procesowym:
a) uchylenie wyroku sądu niższej instancji przez sąd wyższej instancji;
b) pismo do sądu najwyższej instancji, zawierające wniosek o uchylenie wyroku;
4. w muzyce: utwór wykonywany na wolnym powietrzu, rodzaj divertimenta lub serenady; cassazione


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) zlikwidowanie, zniesienie lub unieważnienie czegoś

 (1.2) techn. wycofanie pojazdu, maszyny itp. z eksploatacji

 (1.3) praw. odwołanie od orzeczenia sądu niższej instancji skierowane do sądu wyższej instancji;

Wiktionary

  • kasacja – nadzwyczajny środek odwoławczy pochodzący z prawa francuskiego.
  • kasacja – nadzwyczajny środek odwoławczy funkcjonujący w polskim postępowaniu karnym.
  • Kasacja – polski thriller prawniczy autorstwa Remigiusza Mroza, wydany w 2015 roku.
  • Kasacja – instrumentalna forma muzyczna.
  • kasacja – definitywne wycofanie z użytkowania statku latającego.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Dwanaście poznańskich peerek zostało przeznaczonych do kasacji.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: kaˈsat͡sʲja, AS: kasacʹi ̯a

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. kasownik mrz., kasowanie n., skasowanie n., kasa ż.

 czas. kasować ndk., skasować dk., wykasować dk.

 przym. kasacyjny, kasowalny

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) likwidacja, zniesienie, unieważnienie

 (1.2) złomowanie

Wiktionary


kasacyjny

związany z kasacją


SJP.pl


kąsacz

przedstawiciel podrzędu drapieżnych ryb słodkowodnych, spotykany w rzekach Ameryki Środkowej i Południowej


SJP.pl


kąsacze

przedstawiciel podrzędu drapieżnych ryb słodkowodnych, spotykany w rzekach Ameryki Środkowej i Południowej


SJP.pl

Kąsaczowate (Characidae), kąsacze, dawniej characynowate (Characinidae) – najliczniejsza w gatunki rodzina ryb kąsaczokształtnych (Characiformes). Nie mają większego znaczenia gospodarczego. Wiele z nich – w tym bystrzyki, zwinniki, błyszczyki, neony i barwieńce – spotykanych jest w akwarystyce.

Wikipedia


kasaczek

zdrobnienie od: kasak


SJP.pl


kąsaczokształtne

rząd słodkowodnych ryb promieniopłetwych


SJP.pl

Kąsaczokształtne (Characiformes) – rząd słodkowodnych ryb promieniopłetwych (Actinopterygii) o uzębionych szczękach, obejmujący około 1700 gatunków występujących w strefie tropikalnej Afryki i obu Ameryk. W Ameryce Południowej mają duże znaczenie w rybołówstwie. Wiele gatunków to popularne ryby akwariowe (m.in. bystrzyki, zwinniki, neony i hokejówki). Prawdopodobnie najstarszym przedstawicielem, znanym w zapisie kopalnym od kredy, jest Santanichthys.

Wikipedia


kąsaczowate

rodzina niewielkich, słodkowodnych ryb z rzędu kąsaczokształtnych, występujących w Ameryce Południowej i Środkowej


SJP.pl

Kąsaczowate (Characidae), kąsacze, dawniej characynowate (Characinidae) – najliczniejsza w gatunki rodzina ryb kąsaczokształtnych (Characiformes). Nie mają większego znaczenia gospodarczego. Wiele z nich – w tym bystrzyki, zwinniki, błyszczyki, neony i barwieńce – spotykanych jest w akwarystyce.

Wikipedia


kąsaczowaty

o cechach kąsaczowatych (rodzina ryb)


SJP.pl


kasai

[czytaj: kaSAJ]
1. rzeka w Angoli i Demokratycznej Republice Konga;
2. miasto w Japonii


SJP.pl

  • Kasai – rzeka w Angoli i Demokratycznej Republice Konga
  • Kasai – rzeka w stanie Bengal Zachodni w północno-wschodnich Indiach

Demokratyczna Republika Konga:

  • Kasai – prowincja w Demokratycznej Republice Konga
  • Kasai Południowe – państwo istniejące w latach 1960–1961
  • Kasai Środkowe - prowincja w Demokratycznej Republice Konga
  • Kasai Wschodnie – dawna prowincja w Demokratycznej Republice Konga
  • Kasai Zachodnie – dawna prowincja w Demokratycznej Republice Konga
  • Kasai Wschodnie (planowana prowincja) – prowincja w Demokratycznej Republice Konga

Wikipedia


kasak

1. kurtka noszona przez dżokejów;
2. długa, luźna bluzka damska zapinana od tyłu lub wkładana przez głowę


SJP.pl

Kasak – w najczęściej używanym znaczeniu jest to jedwabna kurtka noszona przez dżokejów.

Dawniej określana była tak kurtka męska bez rękawów, noszona na zbroi.

Mianem kasak nazywana jest również długa bluzka damska wkładana przez głowę lub zapinana z tyłu.

Wikipedia


kasakowy

przymiotnik od: kasak


SJP.pl


kasander

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy, nazwa własna

 (1.1) imię|polski|m.;

forma rzeczownika.

 (2.1) D. lm. od: Kasandra

Wiktionary

Kassander (Kasander) (gr. Κασσανδρος Kassandros; ur. ok. 358 r. p.n.e., zm. 297 r. p.n.e) – syn Antypatra, jeden z diadochów, władca Macedonii.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Mam na imię Kasander i pracuję w Salonikach.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. kasandra ż.

:: fż. Kasandra ż.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) war. Kassander

Wiktionary


kasandra

przenośnie: złowróżbna prorokini


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) mitgr. wieszczka (m.in. przepowiedziała upadek Troi) i królewna trojańska, córka Priama i Hekuby;

 (1.2) rzad. imię|polski|ż.;

forma rzeczownika.

 (2.1) D. i B. lp. od: Kasander

Wiktionary

  • Kasandra (Aleksandra, Kassandra) – w mitologii greckiej królewna trojańska, córka Priama, wieszczka
  • Kasandra – w mitologii greckiej córka Jobatesa
  • Kasandra – imię żeńskie
  • Kasandra – półwysep w Grecji
  • Kasandra – gmina w Grecji

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Pan hetman posła za posłem śle, o pomoc dla Kamieńca prosi, jako Kasandra upadek Ilium i narodu Priama przepowiada (…)

 (1.1) Wieszczka Kasandra daremnie przestrzegała Trojan przed koniem trojańskim, na próżno zapowiadała upadek Troi.

 (1.1) Nikt nie wierzył przepowiedniom Kasandry.

 (1.1) Klitajmestra z zazdrości zamordowała Kasandrę.

 (1.2) Moja przyrodnia siostra, która jest Polką greckiego pochodzenia, ma na imię Kasandra.

 (1.2) Dziś udało nam się zamienić parę słów z zawodniczką kadry Marcina Kasprowicza, Kasandrą Parczewską.

 (1.2) Kasandry imieniny obchodzą 22 stycznia.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: kaˈsãndra, AS: kasãndra

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. kasandra ż., Kassandra ż.

:: zdrobn. Kasandrusia ż., Kasandrunia ż., Sandra ż.

:: fm. Kasander mos.

 przym. Kasandrzyn, Kasandrowy, kasandryczny

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) war. Kassandra, rzad. Aleksandra

 (1.2) zdrobn. Kasandrusia, Kasandrunia, Sandra

Wiktionary


kasandryczny

zapowiadający nieszczęścia lub niepowodzenia


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) taki, który zapowiada nieszczęście, katastrofę

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. kasandra ż., Kasandra ż.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) złowróżbny

Wiktionary


kąsanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|kąsać.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: kɔ̃w̃ˈsãɲɛ, AS: kõũ̯sãńe

Wiktionary

Powiązane:

 czas. kąsać ndk.

 rzecz. ukąszenie n.

Wiktionary


kasanowa

mężczyzna uwodzący kobiety, amator przygód miłosnych; casanova, casanowa, uwodziciel, bałamut, kobieciarz, donżuan


SJP.pl

Wikipedia


kasar

podbierak


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) mała siatka na kiju do podchwytywania ryb

Wiktionary

Kasar (ur. lata 60. XII wieku, zm. ?) – syn Jesügeja Baatura i Höelün, brat Czyngis-chana i jeden z dowódców jego wojsk.

Wikipedia

Przykłady

składnia.

kolokacje.

synonimy.

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

frazeologia.

etymologia.

uwagi.

tłumaczenia.

źródła.

== kasar (język wilamowski.) ==

ortografie.

 kasār • kasaor

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) wojsk. koszary

odmiana.

przykłady.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈkasar, AS: kasar

Wiktionary


kasarek

rodzaj sieci do połowu ryb i raków; kancerek, kacerz, kacerek, podbierak, kancer


SJP.pl

Kasarek, kaszorek, siatka hydrobiologiczna, kasar, podbierak – narzędzie składające się z umieszczonej na trzonku siatki tworzącej worek z otworem rozpiętym na obręczy.

W rybołówstwie stosowany do wyławiania ryb z małych zbiorników (sadzów, basenów, stawów hodowlanych). Może też służyć do wyjmowania ryb z sieci lub innych obiektów z wody (np. bryłek lodu z przerębli).

Wikipedia


kasarnia

1. tymczasowe pomieszczenie mieszkalne;
2. dawniej: koszary


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) wojsk. koszary

Wiktionary


kasata

kasacja


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) likwidacja

Wiktionary


kąsawiec

niewielki chrząszcz z rodziny kusaków


SJP.pl

Kąsawiec (Tasgius) – rodzaj chrząszczy z rodziny kusakowatych i podrodziny kusaków.

Takson ten został wprowadzony w 1829 roku przez Jamesa Francisa Stephensa. Dawniej traktowany był jako podrodzaj w rodzaju Ocypus.

Chrząszcze o wydłużonym ciele. Głowę mają średnią lub dużą, w zarysie czworokątną lub zaokrągloną, zaopatrzoną w przesunięte nieco na jej grzbietową stronę oczy oraz krótkie, krępe czułki. Aparat gębowy ma dwupłatową wskutek głębokiego wykrojenia wargę górną oraz głaszczki szczękowe o ostatnim członie szerszym niż poprzedni, spłaszczonym, o bokach równoległych lub rozszerzonym ku szczytowi. Przedtułów cechuje się zwykle brakiem epimer oraz w widoku od góry widoczną na całej długości jako ostra listewka krawędzią górną epipleury przedplecza, połączoną pod ostrym kątem z krawędzią dolną. Śródpiersie ma wąski i sięgający co najwyżej do połowy bioder wyrostek międzybiodrowy. Przednia para odnóży ma u obu płci silnie rozszerzone stopy, a środkowa i tylna uzbrojone w kolce golenie.

Wikipedia


kasba

twierdza lub cytadela w architekturze muzułmańskiej; kazba


SJP.pl

Kasba, kasaba (arab. ‏قصبة‎, qaṣaba) – forteca, ufortyfikowany zespół obronny górujący nad miastem, który można spotkać w Afryce Północnej (np. w Algierze).W obszarze obwarowań kasby mieścił się pałac władcy (np. beja), magazyny, w których gromadzono zapasy na wypadek oblężenia oraz koszary dla załogi.

Wikipedia


kaśczyn

przymiotnik dzierżawczy

 (1.1) przest. gwara. taki, który należy do Kaśki

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Kasia ż., Kaśka ż., Kasieńka ż., Katarzyna ż.

Wiktionary


kaśczyny

przymiotnik dzierżawczy - należący do Kaśki lub z nią związany


SJP.pl


kaseciak

potocznie: magnetofon kasetowy; kasetofon, kasetowiec, magnet


SJP.pl


kaseciarnia

potocznie: wypożyczalnia DVD i kaset wideo


SJP.pl


kąseczek

zdrobnienie od: kąsek


SJP.pl


kąsek

kawałek czegoś, mała część (najczęściej jedzenia); kęsek, kęsik


SJP.pl


kaserniok

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) gw-pl|Górny Śląsk. mieszkaniec hotelu robotniczego

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) wulc

Wiktionary


kaseta

1. zamykane pudełko służące do przechowywania różnych przedmiotów;
2. taśma magnetyczna umieszczona w plastikowym pojemniku, używana w magnetofonach i magnetowidach


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) techn. urządzenie, podzespół, moduł lub materiał eksploatacyjny w standardowej, zamkniętej obudowie

 (1.2) środ. sport. w kolarstwie: zespół zębatek znajdujących się na tylnej piaście

Wiktionary

  • kaseta – rodzaj pojemnika
  • kaseta magnetofonowa
  • kaseta rowerowa
  • kaseta wideo
  • Kaseta – album polskiego zespołu Kult

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Przed zwrotem kasety wideo do wypożyczalni należało ją bezwarunkowo przewinąć do początku.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. kaseciak m., kaseton m.

:: zdrobn. kasetka ż.

 przym. kasetowy, kasetonowy

Wiktionary


kasetkowy

przymiotnik od: kasetka


SJP.pl


kasetofon

środowiskowo: magnetofon kasetowy; kasetowiec, kaseciak, magnet


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) magnetofon mogący odtwarzać taśmy umieszczone w kasetach magnetofonowych

Wiktionary

Magnetofon kasetowy (kasetofon; pot. kasetowiec; środ. kaseciak) – przenośny lub stacjonarny, samodzielny lub jako element zestawu hi-fi, magnetofon mogący odtwarzać i nagrywać kasety magnetofonowe, często z wbudowanym mikrofonem.Wyróżniamy kilka typów magnetofonów, ze względu na:

  • sposób sterowania:
    • mechanizm „miękki” (soft touch) – klawisze często są zrealizowane na mikroprzełącznikach lub przyciskach dotykowych. Po naciśnięciu klawisza przepływ prądu uruchamia daną funkcję w magnetofonie (jest to zrealizowane przez mikroprocesor) przykład – Nakamichi Dragon
    • mechanizm „twardy” – funkcję w magnetofonie są uruchamiane poprzez wciśnięcie danego klawisza, który porusza cięgnami. Wymagają większej siły, aby je wcisnąć, można je rozpoznać po bardzo dużym skoku oraz charakterystycznym dźwięku – przykład MARANTZ 1820
  • tor odczytu:
    • jednogłowicowe – posiadają jedną głowicę odczytującą, magnetofon taki może tylko odtwarzać (rzadko spotykane rozwiązanie).
    • dwugłowicowy – umożliwia zapis i odczyt, znajduje się w nim głowica nagrywająco-odczytująca oraz kasująca.
    • trzygłowicowe – spotykane często w magnetofonach wysokiej klasy – ma głowice kasującą, nagrywającą i odczytującą, ten typ pozwala na jednoczesne nagrywanie i odsłuch.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ˌkasɛˈtɔfɔ̃n, AS: kasetofõn

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) magnetofon kasetowy, kaseciak

Wiktionary


kaseton

ozdoba sufitu lub sklepienia, czworoboczne wgłębienie wykonane w drewnie albo kamieniu, zwykle sąsiadujące z wieloma innymi takimi elementami; skrzyniec


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) archit. modułowe zagłębienie w konstrukcji stropu zazwyczaj zdobione;

 (1.2) bud. materiał okładzinowy z lekkich płyt, dający powtarzalny wzór na ścianie lub suficie

Wiktionary

Kaseton (skrzyniec) – wieloboczne, najczęściej kwadratowe, zagłębienie widoczne od spodu stropu, sklepienia lub kopuły charakterystyczne dla architektury rzymskiej i renesansowej.

W Grecji kasetony pojawiają się od V w. p.n.e., a w Rzymie od II w. p.n.e..

Wikipedia

Wymowa:

IPA: kaˈsɛtɔ̃n, AS: kasetõn

Wiktionary

Powiązane:

 przym. kasetonowy, kasetowy

 czas. kasetonować

 rzecz. kaseta ż.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) skrzyniec

Wiktionary


kasetonowy

przymiotnik od: kaseton


SJP.pl


kasetowiec

potocznie: magnetofon kasetowy; kasetofon, kaseciak, magnet


SJP.pl


kasetowy

przymiotnik od: kaseta


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) związany z kasetą, dotyczący kasety – np. obudowany kasetą, korzystający z kaset

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. kaseta ż., kasetka ż., kaseton m., kaseciak m.

 przym. kasetonowy

Wiktionary


kasha

[czytaj: kascha albo kasza] tkanina z wełny kóz tybetańskich, lekko spilśniona i drapana; również gatunek żółtobrązowej flaneli bawełnianej


SJP.pl


kasia

zdrobnienie od: Katarzyna (imię żeńskie); Kaśka


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) zdrobn. imię|polski|ż. Katarzyna

Wiktionary

Katarzyna – imię żeńskie pochodzące od gr. καθαρός, „czysta”, „bez skazy”. Do Polski imię to trafiło za pośrednictwem łaciny.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Moja córka ma na imię Kasia.

 (1.1) Paweł z Kasią mają dwoje dzieci.

 (1.1) Szwagierka pani Kasi mieszka piętro niżej.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈkaɕa, AS: kaśa

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Katarzyna ż.

:: zdrobn. Kasieńka ż.

:: zgrub. Kaśka ż., Kacha ż.

 przym. Kaśczyn

Wiktionary


kasiak

nazwisko


SJP.pl


kasiarski

kasiarz


SJP.pl

Patrz:

kasiarz

kasiarz

potocznie: złodziej okradający kasy, sejfy


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) pot. złodziej okradający kasy pancerne

 (1.2) łódź. mężczyzna bogaty, z grubym portfelem

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈkaɕaʃ, AS: kaśaš

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. kasa ż., kasjer mos., kasjerka ż., kasowanie n., kasiarstwo n.

 przym. kasowy, kasiarski

Wiktionary


kasiasty

potocznie: mający dużo pieniędzy, bogaty; forsiasty


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) pot. bogaty, zamożny

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Niedługo będę kasiasty !

Wiktionary

Wymowa:

IPA: kaˈɕastɨ, AS: kaśasty

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. kasa ż., kasiora ż., kasowanie n.

Wiktionary


kasica

nazwisko


SJP.pl


kasieńka

zdrobnienie od: Katarzyna (imię żeńskie)


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) zdrobn. imię|polski|ż. Katarzyna

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) W poniedziałek podwieziemy Kasieńkę do Szczyrku.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Katarzyna ż., Kasia ż., Kaśka ż.; zgrub. Kacha ż., Kachna ż.

 przym. Kaśczyn

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) Katarzyna, Kasia, Kaśka

Wiktionary


kasieńkowy

przymiotnik dzierżawczy - należący do Kasieńki lub z nią związany


SJP.pl


kasiewicz

nazwisko


SJP.pl


kasinka

zdrobnienie od: Katarzyna (imię żeńskie)


SJP.pl


kasiński

nazwisko


SJP.pl

  • Idzi Kasiński, poseł
  • Karol Kasiński (1885-1953), inżynier, urzędnik
  • Michał Kasiński (1947-), prawnik, polityk

Wikipedia


kasiny

przymiotnik dzierżawczy - należący do Kasi lub z nią związany


SJP.pl


kasiora

potocznie o pieniądzach, gotówce; kasa, mamona, sałata, zielone


SJP.pl


kasiorka

zdrobnienie od: kasiora


SJP.pl


kasiulczyny

przymiotnik dzierżawczy - należący do Kasiulki lub z nią związany


SJP.pl


kasiulka

zdrobnienie od: Katarzyna (imię żeńskie)


SJP.pl


kasiunia

zdrobnienie od: Katarzyna (imię żeńskie)


SJP.pl


kasja

drzewo, krzew lub bylina z rodziny brezylkowatych; strączyniec; senes


SJP.pl

Botanika
  • kasja – cynamonowiec wonny (Cinnamomum cassia L.)
  • kasja – Cassia L., rodzaj roślin należący do rodziny bobowatych (Fabaceae)
Inne
  • kasja – olej wytwarzany z owoców cynamonowca wonnego
  • Kasja lub Kesja – imię żeńskie
  • Kasja – poetka bizantyńska (IX wiek)

Wikipedia


kasjan

imię męskie


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy, nazwa własna

 (1.1) imię|polski|m.

Wiktionary

Kasjan – imię męskie pochodzenia łacińskiego. Wywodzi się od nazwiska rodu rzymskiego Cassianus. Imię to nosiło około dwunastu świętych lub błogosławionych. W Polsce imię wystąpiło w 1445 roku jako Cassianus (Kasyjan). Później było rzadkie. Współcześnie ma niewielką popularność (w 2015 r. imię to nadano 27 chłopcom, w 2016 r. – 43, w 2017 r. – 61). W styczniu 2025 r. w rejestrze PESEL, wśród publicznie dostępnych danych dotyczących osób żyjących, wykazano 1476 mężczyzn o imieniu Kasjan nadanym jako imię pierwsze.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Kasjan i Agatangelus zginęli w Abisynii w 1638 roku.

Wiktionary


kasjana

imię żeńskie


SJP.pl

Kasjana – żeński odpowiednik imienia Kasjan o pochodzeniu łacińskim.

Odpowiedniki imienia Kasjana w innych językach:

  • łacina – Cassiana, Cassia
  • francuski – Cassienne
  • rumuński – Casiǐana.

Kasjana jest w Polsce imieniem rzadkim. W styczniu 2024 w rejestrze PESEL było 190 kobiet o imieniu Kasjana nadanym jako imię pierwsze oraz 57 kobiet noszących imię Kasjana jako imię drugie.

Kasjana imieniny obchodzi 13 sierpnia.

Wikipedia


kasjanczyny

przymiotnik dzierżawczy - należący do Kasjanki lub z nią związany


SJP.pl


kasjanek

zdrobnienie od: Kasjana (imię żeńskie)


SJP.pl


kasjaniny

przymiotnik dzierżawczy - należący do Kasjany lub z nią związany


SJP.pl


kasjanka

zdrobnienie od: Kasjana (imię żeńskie)


SJP.pl


kasjankowy

przymiotnik dzierżawczy - należący do Kasjanka lub z nim związany


SJP.pl


kasjanostwo

Kasjan z małżonką; Kasjanowie


SJP.pl


kasjanowie

Kasjan z małżonką; Kasjanostwo


SJP.pl


kasjanowy

przymiotnik dzierżawczy - należący do Kasjana lub z nim związany


SJP.pl


kasjer

1. pracownik przyjmujący i wypłacający pieniądze;
2. pracownik sprzedający bilety teatralne, kolejowe, kinowe itp.


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) pracownik instytucji finansowej lub firmy handlowej przyjmujący lub wypłacający pieniądze

 (1.2) pracownik kina, teatru, muzeum, kolei itp. sprzedający bilety

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Stałam dwadzieścia minut w kolejce, a kasjer zamknął mi okienko przed nosem.

 (1.2) Kasjer nie miał mi wydać ze stówy i musiałem kupić bilet u konduktora.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈkasʲjɛr, AS: kasʹi ̯er

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. kasa ż., kasiarz m., kasownik mrz., kasowanie n.

:: fż. kasjerka

 przym. kasowy, kasjerski

Wiktionary


kasjerka

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) forma żeńska od: kasjer (pracownik przyjmujący/wypłacający pieniądze)

 (1.2) forma żeńska od: kasjer (sprzedawca biletów)

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Stałam dwadzieścia minut w kolejce, a kasjerka zamknęła mi okienko przed nosem.

 (1.2) Kasjerka nie miała mi wydać ze stówy i musiałem kupić bilet u konduktora.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: kaˈsʲjɛrka, AS: kasʹi ̯erka

Wiktionary

Powiązane:

 zob. kasjer.

Wiktionary


kasjerski

przymiotnik dzierżawczy

 (1.1) należący do kasjera

przymiotnik relacyjny

 (2.1) dotyczący kasjera, związany z kasjerem

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. kasownik mrz., kasowanie n., kasa ż., kasjer mos., kasjerka ż.

Wiktionary


kasjop

dawniej: lutet (pierwiastek chemiczny o symbolu Lu i liczbie atomowej 71, metal należący do rodziny lantanowców, wykorzystywany m.in. do wytwarzania nadprzewodników)


SJP.pl

Lutet (Lu, łac. lutetium, od Lutetia), dawniej kasjop (Cp) – pierwiastek chemiczny z grupy lantanowców w układzie okresowym. Zgodnie z klasyfikacją IUPAC lutet jest zaliczany do lantanowców. Także zgodnie z klasyfikacją IUPAC należy on do bloku d, w wyniku czego jest jedynym lantanowcem z okresu 6 niewchodzącym do bloku f. Przez występowanie w bloku d należy on do grupy skandowców.

Wikipedia


kasjopea

Kasjopeja;
1. gwiazdozbiór nieba północnego
2. postać z mitologii greckiej


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) mitgr. królowa Etiopii, żona Cefeusza i matka Andromedy, po śmierci przeniesiona na firmament jako gwiazdozbiór Kasjopei (1.2);

 (1.2) astr. gwiazdozbiór nieba północnego, w Polsce widoczny cały rok; konstelacja, której 5 jasnych gwiazd tworzy charakterystyczny układ w kształcie litery W;

Wiktionary

  • Kasjopeja – w mitologii greckiej królowa Etiopii, matka Andromedy
  • Kasjopeja – gwiazdozbiór nieba północnego
  • Kasjopeja A – pozostałość po supernowej
  • kasjopeja (Cassiope) – rodzaj roślin z rodziny wrzosowatych

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Kasjopea chlubiła się, że jest piękniejsza od nereid.

 (1.1-2) Mityczna Kasjopea jest identyfikowana z gwiazdozbiorem Kasjopei.

 (1.1) Perseusz pokonał potwora morskiego i uwolnił Andromedę, córkę Kasjopei i Cefeusza.

 (1.2) Kasjopea widnieje na niebie niedaleko konstelacji, które są z nią mitologicznie powiązane.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌkasʲjɔˈpɛa, AS: kasʹi ̯opea

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. kasjopea ż.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) war. Kasjopeja, Kassjopeja

 (1.2) war. Kasjopeja; skr. Cas

Wiktionary


kasjopeja

Kasjopea;
1. łac. Cassiopea; gwiazdozbiór nieba północnego
2. postać z mitologii greckiej


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) mitgr. zob. Kasjopea, Kassjopeja.

 (1.2) astr. zob. Kasjopea.

Wiktionary

  • Kasjopeja – w mitologii greckiej królowa Etiopii, matka Andromedy
  • Kasjopeja – gwiazdozbiór nieba północnego
  • Kasjopeja A – pozostałość po supernowej
  • kasjopeja (Cassiope) – rodzaj roślin z rodziny wrzosowatych

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ˌkasʲjɔˈpɛja, AS: kasʹi ̯opei ̯a

Wiktionary

Powiązane:

 zob. Kasjopea.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) war. Kasjopea, Kassjopeja

 (1.2) war. Kasjopea; skr. Cas

Wiktionary


kasjowy

kasja


SJP.pl

Patrz:

kasja

kasjusz

imię męskie


SJP.pl

  • Kasjusz – imię męskie
  • Kasjusz (zm. 558) – biskup Narni w Umbrii (536-558), święty Kościoła katolickiego
  • Kasjusz Dion
  • Kasjusz Cherea
  • Awidiusz Kasjusz
  • Gajusz Kasjusz Longinus
  • Lucjusz Kasjusz Longinus

Wikipedia


kasjuszek

zdrobnienie od: Kasjusz (imię męskie)


SJP.pl


kasjuszkowy

przymiotnik dzierżawczy - należący do Kasjuszka lub z nim związany


SJP.pl


kasjuszostwo

Kasjusz z małżonką; Kasjuszowie


SJP.pl


kasjuszowie

Kasjusz z małżonką; Kasjuszostwo


SJP.pl


kasjuszowy

przymiotnik dzierżawczy - należący do Kasjusza lub z nim związany


SJP.pl


kask

ochronne nakrycie głowy


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) rodzaj ochronnego nakrycia głowy;

 (1.2) hist. hełm stalowy używany przez dragonów i kirasjerów

Wiktionary

Kask (z fr. casque) – rodzaj ochronnego nakrycia głowy używanego przez wiele grup zawodowych oraz osoby uprawiające sport. W zależności od przeznaczenia posiadają zróżnicowaną konstrukcję.

Pierwotnie termin kask odnosił się do zachodnioeuropejskich hełmów dragonów i kirasjerów, używanych od końca XVIII do początku XX wieku. Współcześnie kaskami (w odróżnieniu od wojskowych hełmów) określa się ochronne nakrycia głowy stosowane w zakresie cywilnym (jednak niektóre z cywilnych kasków nadal tradycyjnie nazywane są „hełmami” jak np. hełmy górnicze).

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Niestety wielu rowerzystów jeździ bez kasku.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: kask, AS: kask

Wiktionary

Synonimy:

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

frazeologia.

etymologia.

 (1.1) etym|franc|casque.

uwagi.

 (1.1) zobacz też: Indeks:Polski - Ubrania

tłumaczenia.

* angielski: (1.1) helmet, hard hat; (1.2) helmet

* baskijski: (1.1) kasko

* bułgarski: (1.1) каска ż.

* dungański: (1.1) куймо

* duński: (1.1) hjelm w.

* francuski: (1.1) casque m.

* hiszpański: (1.1) casco m.

* łotewski: (1.1) ķivere ż.

* macedoński: (1.1) шлем m.; кацига ż.

* maltański: (1.1) elmu m.

* nowogrecki: (1.1) κράνος n., κάσκα ż.

* rosyjski: (1.1) каска ż., шлем m.

* rumuński: (1.1) cască ż.

* słowacki: (1.1) prilba

* słoweński: (1.1) čelada ż.

* węgierski: (1.1) sisak

źródła.

== kask (esperanto (morfem).) ==

wymowa.

znaczenia.

morfem|eo.

 (1.1) hełm

 (1.2) kask

odmiana.

przykłady.

składnia.

kolokacje.

synonimy.

Wiktionary


kaska

zdrobnienie od: kasa


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) imię|polski|ż., zdrobn. Katarzyna

Wiktionary

  • Kaska – Kaszkowie, starożytny lud w Azji Mniejszej
  • Kaska – plemię Indian Ameryki Północnej

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Pożyczyłam Kaśce ten zeszyt.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈkaɕka, AS: kaśka

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Katarzyna ż., Kasia ż., Kasieńka ż., Katarzynka ż., Katarzynki nmos., katarzynka ż.

 przym. przest. gwara. Kaśczyn

Wiktionary


kaskabel

gatunek jadowitego węża z podrodziny grzechotników; grzechotnik straszliwy, grzechotnik brazylijski, grzechotnik pustynny


SJP.pl

Grzechotnik straszliwy, kaskawel, g. pustynny, g. brazylijski (Crotalus durissus) – gatunek jadowitego węża z podrodziny grzechotnikowatych (Crotalinae) w obrębie rodziny żmijowatych (Viperidae).

Wygląd
  • długość 120–180 cm
  • trójkątna głowa
  • ogon zakończony grzechotką
  • całe ciało pokryte łuskami w kształcie kila
Odżywianie

Wikipedia


kaskada

1. wodospad składający się z kilku stopni;
2. duża ilość czegoś spadającego na raz albo szybko następującego po sobie


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) geogr. rodzaj wodospadu, w którym woda spada z kilku kolejnych progów lub stopni;

 (1.2) ogrod. element kompozycyjny ogrodów tarasowych, przypominający kaskadę (1.1)

 (1.3) geol. rodzaj nacieku tworzącego się na ścianie jaskini, przypominający kaskadę (1.1)

 (1.4) techn. zespół jednakowych urządzeń, które działają kolejno po sobie

 (1.5) przen. seria podobnych zjawisk, które następują kolejno po sobie

Wiktionary

  • kaskada – rodzaj wodospadu
  • kaskada – element kompozycyjny ogrodów tarasowych
  • kaskada – trik w żonglerce
  • system zapór wodnych, np.:
    • Kaskada elektrowni wodnych na Dnieprze
    • Kaskada dolnej Wisły
    • Kaskada górnej Wisły
  • „Kaskada” – Kombinat gastronomiczny „Kaskada” w Łodzi
  • „Kaskada” – Kombinat gastronomiczny „Kaskada” w Szczecinie
  • Kaskada – loteria Lotto

Wikipedia

Wymowa:

IPA: kaˈskada, AS: kaskada

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. kaskader m., kaskaderstwo n., kaskaderka ż., kaskadowość ż.

 przym. kaskadowy, kaskaderski

 przysł. kaskadowo, kaskadersko

Wiktionary

Synonimy:

 (1.3) kaskada naciekowa

Wiktionary


kaskader

1. sportowiec akrobata dublujący aktorów podczas nakręcania filmu w ujęciach ryzykownych
2. akrobata wykonujący szereg przewrotów następujących kolejno po sobie


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) film. osoba zastępująca aktora w ryzykownych albo technicznie wymagających scenach

 (1.2) akrobata wykonujący ryzykowne ćwiczenia

Wiktionary

Kaskader – osoba zawodowo wykonująca jako dubler w filmach lub przedstawieniach teatralnych niebezpieczne sceny, takie jak: wypadki samochodowe, sceny walki, upadki z dużych wysokości, palenie, ewolucje konne itp.

Kaskader może w pewnych sytuacjach wykonywać samodzielne zadania aktorskie, z którymi związane jest ryzyko. Kaskader pracuje pod okiem koordynatora kaskaderów. Poza odpowiednią sprawnością i umiejętnościami, których nabywa w trakcie wieloletniego treningu w szkole kaskaderów filmowych, powinien zdobyć odpowiednią liczbę specjalistycznych licencji, które uprawniają do wykonywania poszczególnych efektów.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Do kręcenia scen niebezpiecznych, reżyser musiał uciec się do pomocy kaskadera.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. kaskada ż.

:: fż. kaskaderka

 przym. kaskaderski

Wiktionary


kaskaderski

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z kaskaderem, dotyczący kaskadera lub jego pracy

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. kaskada ż., kaskader mos., kaskaderka ż.

Wiktionary


kaskaderstwo

zawód osoby zastępującej aktorów w scenach niebezpiecznych, wymagających dużej zręczności i sprawności fizycznej


SJP.pl

Kaskader – osoba zawodowo wykonująca jako dubler w filmach lub przedstawieniach teatralnych niebezpieczne sceny, takie jak: wypadki samochodowe, sceny walki, upadki z dużych wysokości, palenie, ewolucje konne itp.

Kaskader może w pewnych sytuacjach wykonywać samodzielne zadania aktorskie, z którymi związane jest ryzyko. Kaskader pracuje pod okiem koordynatora kaskaderów. Poza odpowiednią sprawnością i umiejętnościami, których nabywa w trakcie wieloletniego treningu w szkole kaskaderów filmowych, powinien zdobyć odpowiednią liczbę specjalistycznych licencji, które uprawniają do wykonywania poszczególnych efektów.

Wikipedia


kaskadier

dawniej: kaskader


SJP.pl


kaskadowość

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) odprzym. cecha tego, co jest kaskadowe

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. kaskada ż.

 przym. kaskadowy

 przysł. kaskadowie

Wiktionary


kaskadowy

przymiotnik od: kaskada


SJP.pl


kaskadyzacja

1. tworzenie na rzekach kaskad, wodospadów mających kilka stopni;
2. w technice: zestawianie urządzeń w ciąg realizujący kolejne etapy procesu;
3. w zarządzaniu: przekazywanie zadań na kolejne poziomy organizacji w celu włączania kolejnych osób lub grup w ich realizację


SJP.pl


kaskawal

ser podpuszczkowy z mleka owczego lub krowiego wyrabiany w Bułgarii; kaszkawał


SJP.pl


kasko

ubezpieczenie środków transportowych; casco


SJP.pl


kaskowy

kask


SJP.pl

Patrz:

kask

kaslik

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) gw-pl|Górny Śląsk. skrzynka

Wiktionary

Kaslik (ar. كسليك) – miasto w Libanie, w muhafazie Dżabal Lubnan, graniczące od wschodu z miastem Dżunija. W mieście znajduje się Katolicki Uniwersytet Ducha Świętego. Miasto jest położone 14 km na północ od Bejrutu, stolicy Libanu.

Wikipedia


kąśliwiej

stopień wyższy od przysłówka: kąśliwie


SJP.pl


kąśliwość

kąśliwy


SJP.pl

Patrz:

kąśliwy

kąśliwszy

stopień wyższy od przymiotnika: kąśliwy


SJP.pl


kąśliwy

1. skłonny do kąsania, cięty, gryzący;
2. przenośnie: uszczypliwy, złośliwy


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) gotów do kąsania

 (1.2) przen. sprawiający przykrość

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. ukąszenie n., kąśliwość ż.

 czas. kąsać ndk.

 przysł. kąśliwie

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) cięty, kąsający

 (1.2) uszczypliwy, zgryźliwy, zjadliwy, złośliwy

Wiktionary


kasoleta

ozdobne naczynie do palenia wonności, pachnideł; kadzielnica


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) ozdobne naczynie używane do spalania, wysuszonych wcześniej, a następnie skruszonych pachnideł i ziół;

Wiktionary

Kasoleta, kadzielnica (fr. cassolette – kadzielnica, zapach kadzidła) – ozdobne, porcelanowe, gliniane, szklane, metalowe lub ceramiczne naczynie z ażurową nakrywką, używane do spalania, wysuszonych wcześniej, a następnie skruszonych pachnideł i ziół lub uwalniania płynnych substancji zapachowych. Występowały w kształcie wazy, antycznego trójnogu lub w połączeniu z kandelabrem.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ˌkasɔˈlɛta, AS: kasoleta

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) kadzielnica

Wiktionary


kasować

czasownik przechodni niedokonany

 (1.1) likwidować coś, znosić lub unieważniać

 (1.2) stemplować, dziurkować bilet na znak jego wykorzystania

 (1.3) praw. uchylać wyrok sądu

 (1.4) usuwać zapis na nośniku elektronicznym

 (1.5) podliczać wartość zakupów i pobierać za nie należność

 (1.6) pot. brać od kogoś pieniądze stanowiące należność za coś

 (1.7) pot. niszczyć samochód wskutek kolizji lub wypadku

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Najgorszy są cenzorzy i ormowcy, którzy kasują cudze wpisy - ci to naprawdę nie mają RiGCzu.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: kaˈsɔvat͡ɕ, AS: kasovać

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. kasownik m., kasacja ż., kasowanie n., skasowanie n., kasa ż.

 czas. skasować dk.

 przym. kasacyjny, kasowalny, kasowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) likwidować, niszczyć, usuwać

 (1.2) stemplować

Wiktionary


kasowalny

dający się kasować


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) taki, który można skasować

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. kasowanie n., skasowanie n., kasownik m., kasacja ż.

 czas. kasować ndk., skasować dk.

Wiktionary


kasowanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|kasować.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. kasa ż., kasjer m., kasjerka ż., kasiarz m., skasowanie n., kasownik mrz., kasacja ż.

 czas. kasować ndk., skasować dk.

 przym. kasowy, kasjerski, kasiasty, kasowalny

 przysł. kasowo

Wiktionary


kasownik

1. urządzenie do kasowania biletów w środkach komunikacji;
2. znak graficzny stosowany na pięciolinii przy zapisie nutowym;
3. znak korektorski


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) urządzenie do kasowania biletów, zwykle w komunikacji miejskiej

 (1.2) środ. druk. znak używany w korekcie drukarskiej oznaczający usunięcie określonej litery

 (1.3) muz. znak umieszczany przed nutą, anulujący działanie innych znaków chromatycznych – krzyżyka i bemola;

 (1.4) filatel. stempel, pieczęć itp. unieważniająca znak wartościowy

Wiktionary

Kasownik (♮) – znak chromatyczny przygodny, element notacji muzycznej anulujący działanie innych znaków chromatycznych.

Kasownik umieszczany jest bezpośrednio przed nutą i dotyczy wszystkich dźwięków przypisanych temu samemu miejscu na pięciolinii w obrębie danego taktu. Może też być umieszczany nad nutą – wtedy jego użycie jest fakultatywne (kasownik umieszczony w nawiasie nad nutą ma charakter informacyjny). Kasownik stosuje się również w przypadku zmiany tonacji, anulując zbędne znaki przykluczowe (umieszcza się go wtedy po podwójnej kresce taktowej, przy czym współcześnie używa się również kreski pojedynczej lub też, jak w przypadku radzieckich wydawnictw muzycznych, rezygnuje się z niej całkowicie). W przeszłości używano podwójnego kasownika (♮♮), który anulował działanie podwójnego krzyżyka lub bemola.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) W stołecznych autobusach rozpoczęto instalację nowych kasowników.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: kaˈsɔvʲɲik, AS: kasovʹńik

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. kasowanie n., kasjer m., kasjerka ż., kasa ż., kasacja ż.

 czas. kasować, skasować, wykasować, wykasowywać

 przym. kasowy, kasjerski, kasownikowy, kasowalny

 przysł. kasowo

Wiktionary

Synonimy:

 (1.3) symbol.

Wiktionary


kasowy

1. związany ze skrzynką lub szafą do przechowywania pieniędzy;
2. związany z pomieszczeniem, w którym wpłaca się i wypłaca pieniądze;
3. związany z urządzeniem sklepowym do obliczania należności;
4. związany z operacjami gotówkowymi w kasie;
5. potocznie: przynoszący duży zysk; intratny, popłatny


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) bank. dotyczący operacji pieniężnych dokonywanych w kasie

 (1.2) odnoszący się do kasy

przymiotnik jakościowy

 (2.1) pot. dający bardzo duże zyski

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. kasownik mrz., kasowanie n., kasjer mos., kasiarz mos., kasa ż., kasowość ż.

 czas. kasować ndk., skasować dk.

Wiktionary

Synonimy:

 (2.1) dochodowy, lukratywny, popłatny, rentowny, zyskowny

Wiktionary


kaspar

Kacper, Kasper, Kaspar, Gaspar – imię męskie pochodzenia perskiego, oboczności powstałe jako przekształcenie imienia Kasper, pochodzącego od perskiego ganzabara („strażnik skarbca”) od *ganzah (“skarb”) + *barah (“brzemię”), od praindoeuropejskiego *bʰer- („brać”).

Wikipedia


kasparow

nazwisko


SJP.pl


kasper

imię męskie


SJP.pl

Kacper, Kasper, Kaspar, Gaspar – imię męskie pochodzenia perskiego, oboczności powstałe jako przekształcenie imienia Kasper, pochodzącego od perskiego ganzabara („strażnik skarbca”) od *ganzah (“skarb”) + *barah (“brzemię”), od praindoeuropejskiego *bʰer- („brać”).

Wikipedia


kasperczak

nazwisko


SJP.pl

  • Henryk Kasperczak (ur. 1946) – polski piłkarz grający na pozycji pomocnika, reprezentant Polski, olimpijczyk, trener
  • Janusz Kasperczak (1927–2002) – polski bokser, pierwszy powojenny mistrz Europy

Wikipedia


kasperczyk

nazwisko


SJP.pl

  • Ewald Kasperczyk (1914-1980) − polski ksiądz katolicki, proboszcz w Jedłowniku
  • Janusz Edward Kasperczyk (ur. 1954) − polski naukowiec specjalizujący się w chemii polimerów
  • Jędrzej Kasperczyk (ur. 1968) – polski hokeista obecnie występujący w niemieckim klubie Icefighters Leipzig
  • Ludwik Kasperczyk (1885-1949) − polski kapłan, franciszkanin, prowincjał
  • Marian Kasperczyk − polski malarz
  • Robert Kasperczyk (ur. 1967) – polski piłkarz występujący na pozycji napastnika oraz trener piłkarski

Wikipedia


kasperek

zdrobnienie od: Kasper (imię męskie)


SJP.pl

Kasperek:

  • Andrzej Kasperek (ur. 1958) – polski pisarz i eseista
  • Artur Kasperek (ur. 1966) – polski fagocista
  • Dariusz Kasperek (ur. 1966) – polski piłkarz występujący na pozycji napastnika
  • Janusz Kasperek (1960–1998) – polski pilot, dyrektor aeroklubu w Świdniku
  • Ryszard Kasperek (1931-2018) – polski pilot samolotowy, śmigłowcowy, instruktor samoloto!wy i śmigłowcowy, zawodnik sportów samolotowych i śmigłowcowych

Wikipedia


kasperkiewicz

nazwisko


SJP.pl


kasperkowy

przymiotnik dzierżawczy - należący do Kasperka lub z nim związany


SJP.pl


kasperowicz

nazwisko


SJP.pl


kasperski

nazwisko


SJP.pl


kaspijsk

miasto w Federacji Rosyjskiej


SJP.pl

Kaspijsk (ros. Каспийск) – miasto w Rosji (Dagestan) nad Morzem Kaspijskim.

W mieście przeważa przemysł włókienniczy, maszynowy oraz materiałów budowlanych. W Kaspijsku jest muzeum krajoznawcze. Liczba ludności to ok. 123 tys. (2020).

Wikipedia


kaspijski

przymiotnik

 (1.1) dotyczący rejonu Morza Kaspijskiego

Wiktionary

Powiązane:

 przym. zakaspijski

Wiktionary


kasprostwo

Kasper z małżonką; Kasprowie


SJP.pl


kasprowicz

nazwisko


SJP.pl

Kasprowicz – polskie nazwisko pochodzące od imienia "Kacper" (patronimik). Według danych z lat 90 XX wieku nazwisko to nosiło 3764 Polskich obywateli.

Osoby noszące nazwisko Kasprowicz:

  • Antoni Kasprowicz – polski poeta i prozaik
  • Bolesław Michał Kasprowicz – polski przemysłowiec, działacz narodowy
  • Bolesław Piotr Kasprowicz – profesor ekonomii
  • Erazm Łukasz Kasprowicz – redaktor i wydawca polskich książek
  • Jan Kasprowicz – polski poeta i dramaturg
  • Katarzyna Kasprowicz – polska judoczka
  • Michael Kasprowicz – australijski krykiecista

Wikipedia


kasprowie

Kasper z małżonką; Kasprostwo


SJP.pl


kasprowski

nazwisko


SJP.pl


kasprowy

potoczna, skrócona nazwa od: Kasprowy Wierch (szczyt w Tatrach)


SJP.pl

przymiotnik dzierżawczy

 (1.1) przest. gwara. taki, który należy do Kaspra

Wiktionary

Kasprowy Wierch (słow. Kasprov vrch; niem. Kasparskogel, Kasparberg, Kasperberg), dawniej Kasprowa Czuba – szczyt w Tatrach Zachodnich o wysokości 1987 m.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Petronela nazbierała ziół na Kasprowej hali.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Kasper mos.

Wiktionary


kaspruś

zdrobnienie od: Kasper (imię męskie)


SJP.pl


kasprzak

nazwisko


SJP.pl

osoby o nazwisku Kasprzak
  • Adam Kasprzak (ur. 1906–1944) – polski działacz komunistyczny,
  • Andrzej Kasprzak (ujednoznacznienie),
  • Bernard Kasprzak (ur. 1950) – polski ekonomista i polityk,
  • Bożena Lublińska-Kasprzak (ur. 1966) – polski urzędnik państwowy
  • Feliks Kasprzak (1883–1972) – dziennikarz i działacz polityczny,
  • Henryk Kasprzak (ur. 1947) – polski fizyk,
  • Jakub Kasprzak (ur. 1987) – polski brydżysta,
  • Jerzy Kasprzak (ur. 1929) – polski harcmistrz, porucznik w stanie spoczynku, uczestnik powstania warszawskiego,
  • Kinga Kasprzak (ur. 1987) – polska siatkarka, reprezentantka kraju,
  • Krzysztof Kasprzak (ur. 1984) – polski żużlowiec, mistrz świata w drużynie,
  • Marcin Kasprzak (1860–1905) – działacz ruchu robotniczego,
  • Mieczysław Kasprzak (ujednoznacznienie),
  • Paweł Kasprzak (ur. 1961) – polski filmowiec i działacz polityczny
  • Robert Kasprzak (ur. 1987) – żużlowiec,
  • Roman Kasprzak (1888–1982) – polski inżynier budowy dróg i mostów, Sprawiedliwy wśród Narodów Świata,
  • Róża Kasprzak (ur. 1982) – polska skoczkini o tyczce,
  • Stanisława Kasprzak (1890–1965) – polska Sprawiedliwa wśród Narodów Świata,
  • Stefan Kasprzak (1886–1952) – polski malarz,
  • Urszula Kasprzak (ur. 1960) – wokalistka rockowa, znana jako Urszula,
  • Wacław Kasprzak (ur. 1932) – polski mechanik, profesor nauk technicznych,
  • Waldemar Kasprzak (ur. 1964) – polski siatkarz,
  • Zbigniew Kasprzak (ujednoznacznienie),
  • Zdzisław Kasprzak (1910–1971) – polski sportowiec, reprezentant Polski w koszykówce, wioślarstwie i piłce ręcznej
  • Zenon Kasprzak (ur. 1962) – polski żużlowiec, wielokrotny medalista mistrzostw Polski,

Wikipedia


kasprzycki

nazwisko


SJP.pl


kasprzyk

nazwisko


SJP.pl

  • Kasprzyk – nazwisko
  • Andrzej Kasprzyk – polski muzyk
  • Andrzej Kasprzyk – polski dyplomata
  • Anna Kasprzyk – polska judoczka
  • Ewa Kasprzyk – strona ujednoznaczniająca
  • Idalia Kasprzyk – polska botaniczka
  • Irena Kasprzyk – polska szachistka
  • Jacek Kasprzyk – strona ujednoznaczniająca
  • Jan Józef Kasprzyk – polski historyk, działacz społeczny i urzędnik
  • Józef Kasprzyk – polski piłkarz
  • Leszek Kasprzyk – polski ekonomista
  • Marian Kasprzyk – polski bokser
  • Mariusz Kasprzyk – torakochirurg
  • Mikołaj Kasprzyk – burmistrz Łodzi
  • Paweł Kasprzyk – polski polityk
  • Rafał Kasprzyk – polski polityk
  • Rafał Kasprzyk – polski adwokat
  • Stanisław Kasprzyk – polski hokeista na trawie
  • Stanisław Kasprzyk – polski żołnierz, pedagog
  • Tomasz Kasprzyk – polski dziennikarz
  • Wojciech Kasprzyk – polski sędzia siatkarski

Wikipedia


kasprzykowski

nazwisko


SJP.pl

Osoby o tym nazwisku:

  • Bartłomiej Kasprzykowski – polski aktor filmowy i teatralny, lektor telewizyjny
  • Czesław Kasprzykowski – działacz religijny
  • Edward Kasprzykowski – polski farmaceuta, aptekarz, działacz niepodległościowy i społeczny, polityk, poseł na Sejm

Wikipedia


kaspszyk

nazwisko


SJP.pl


kassander

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy, nazwa własna

 (1.1) rzad. imię|polski|m.

forma rzeczownika.

 (2.1) D. lm. od: Kassandra

Wiktionary

Kassander (Kasander) (gr. Κασσανδρος Kassandros; ur. ok. 358 r. p.n.e., zm. 297 r. p.n.e) – syn Antypatra, jeden z diadochów, władca Macedonii.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Mam na imię Kassander i pracuję w Kurytybie.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. kasandra ż.

:: fż. Kassandra ż.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) war. Kasander

Wiktionary


kassandra

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) mitgr. zob. Kasandra.

 (1.2) astr. planetoida o numerze katalogowym 114, z pasa głównego planetoid;

forma rzeczownika.

 (2.1) D. i B. lp. od: Kassander

Wiktionary

  • Kasandra (Aleksandra, Kassandra) – w mitologii greckiej królewna trojańska, córka Priama, wieszczka
  • Kasandra – w mitologii greckiej córka Jobatesa
  • Kasandra – imię żeńskie
  • Kasandra – półwysep w Grecji
  • Kasandra – gmina w Grecji

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Wieszczka Kassandra daremnie przestrzegała Trojan przed koniem trojańskim, na próżno zapowiadała upadek Troi.

 (1.1) Nikt nie wierzył przepowiedniom Kassandry.

 (1.1) Klitajmestra z zazdrości zamordowała Kassandrę.

 (1.2) Kassandra porusza się w obszarze między orbitami Marsa i Jowisza.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Kassander mos., Kasandra ż., kasandra ż.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) Kasandra, Aleksandra

Wiktionary


kassapanka

ława przyścienna ze skrzynią, prototyp kanapy; cassapanca


SJP.pl


kassata

rodzaj lodów włoskich w formie półkuli złożonej z kilku warstw lodów o różnych smakach; cassata


SJP.pl


kassate

lody włoskie o kilku smakach z mrożoną bitą śmietaną i owocami; cassate [czytaj: kassate]


SJP.pl


kassawa

mączka otrzymywana z manioku


SJP.pl

Kassawa (hiszp. cazabe = „chleb z tapioki”, z indiań. kasabi) – granulowana mączka z bulw manioku jadalnego.

Ze zmielonych lub startych bulw manioku otrzymuje się masę, która po wysuszeniu i prażeniu jest mielona. Powstająca w ten sposób mąka (kassawa) służy do wypieku chleba, sporządzania i przyprawiania różnych potraw oraz produkcji alkoholu.

Z kassawy otrzymuje się tapiokę.

Wikipedia


kassel

[czytaj: kasel] miasto w Niemczech


SJP.pl

Kassel (do 1926 r. Cassel, fr. Cassel) – miasto na prawach powiatu w Niemczech, w kraju związkowym Hesja, siedziba rejencji Kassel oraz powiatu Kassel. Położone jest nad rzeką Fuldą. Trzecie co do wielkości (106,79 km²), po Frankfurcie nad Menem i Wiesbaden, miasto Hesji. Zamieszkane przez 204 021 osób (stan na 19 lutego 2018 r.).

Wikipedia


kasselski

przymiotnik

 (1.1) związany z Kassel, miastem w Niemczech

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) W restauracjach poznańskich panowała kuchnia niemiecka, której specjalnością jest peklowane mięso, toteż nogę wieprzową jadałem na zmianę z pieczenią kasselską i innym „pekelfleischem”.

 (1.1) Van Mandero podaje do cieniowania partii karnacji zieloną ziemię, umbrę, ziemię kasselską i asfalt.

 (1.1) Rozpoczął karierę wojskową służbą u elektora Palatynatu jako sierżant (7 lat), potem w służbie landgrafa kasselskiego jako chorąży (5 lat).

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Kassel n.

Wiktionary


kast

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) daw. oprawa drogiego kamienia

forma rzeczownika.

 (2.1) D. lm. od: kasta

Wiktionary

Przykłady

 (2.1) W indyjskim systemie kastowym wyróżniono ok. 3 tys. kast i podkast.

Wiktionary


kasta

1. grupa społeczna
2. grupa owadów o takich samych cechach


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) społ. grupa społeczna powstała w wyniku podziału pracy lub nakazów religijnych, zwykle zamknięta ze względu na zawieranie małżeństw i dziedziczenie przynależności, wraz z innymi kastami tworząca hierarchię;

 (1.2) biol. grupa owadów w obrębie danego gatunku przystosowanych do wykonywania konkretnych zadań

 (1.3) gw-pl|Górny Śląsk, Poznań, Mazury. skrzynia

 (1.4) gw-pl|Poznań. sport. w piłce nożnej: bramka

Wiktionary

Kasta (hiszp., port. casta „rasa, ród, rodowód” od łac. castus „czysty”) – zamknięta warstwa społeczna, do której przynależność jest dziedziczna. Odrębność kast, wynikająca z przepisów religijnych lub prawnych, jest zwykle usankcjonowana zwyczajowo. Kasty zajmują określone obszary, a ich członkowie są związani ze sobą wspólnymi obrzędami i wykonywaniem tego samego zawodu. Kasty są zhierarchizowane, jedne uchodzą za lepsze, a drugie za gorsze.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) W jednej wsi indyjskiej może być nawet kilkadziesiąt kast związanych z lokalnym podziałem pracy, więc trudno je porównywać z kastami z innej wsi.

 (1.1) Romowie z kasty niższej nie mogą pić wódki z Romami z kasty wyższej.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈkasta, AS: kasta

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. kastowość ż.

 przym. kastowy, wewnątrzkastowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.3) kista; gw-pl|Górny Śląsk|kastla, krzinka.; zobacz też: skrzynia

Wiktionary


kastalia

w mitologii greckiej: źródło w Delfach poświęcone Apollinowi i muzom; Źródło Kastalskie


SJP.pl


kastalijski

przymiotnik od: Kastalia (w mitologii greckiej: źródło u stóp Parnasu; Źródło Kastalskie); kastalski (częściej)


SJP.pl


kastalski

a) przymiotnik od: Kastalia (w mitologii greckiej: źródło u stóp Parnasu; Źródło Kastalskie); kastalijski (rzadziej);
b) źródło kastalskie - źródło natchnienia poetyckiego


SJP.pl


kastaniet

hiszpański instrument perkusyjny składający się z drewnianej rękojeści i pary drewnianych muszelek związanych sznurkiem; kastaniety


SJP.pl


kastanieta

ryba z rodziny okoniokształtnych


SJP.pl


kastanietowy

przymiotnik od: kastaniety


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z kastanietami, dotyczący kastanietów

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. kastaniety nmos.

Wiktionary


kastaniety

hiszpański instrument perkusyjny składający się z drewnianej rękojeści i pary drewnianych muszelek związanych sznurkiem; kastaniet


SJP.pl

Kastaniety (hiszp. castañuelas) – instrument muzyczny z grupy idiofonów zderzanych. Występują w dwóch głównych odmianach: tradycyjnej i orkiestrowej.

Kastaniety tradycyjne wykorzystywane są w tańcu i mają formę dwóch muszelkowatych płytek z drewna grenadillowego, bukowego lub kokosowego, rzadziej z kości (słoniowej) lub rogu, nawleczonych w jednym końcu na sznur. Grający nakłada sznur na kciuk i uderzając pozostałymi palcami w jedną z muszelek wywołuje krótki, wysoki dźwięk.

Wikipedia


kastecik

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) zdrobn. od kastet

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) To nie kastet, lecz tylko mały kastecik.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. kastet m.

Wiktionary


kastel

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) gw-pl|Górny Śląsk. bud. skrzynia do zaprawy murarskiej

 (1.2) gw-pl|Górny Śląsk. żart. brzuch

Wiktionary

Niemcy:

  • Kastel – dzielnica gminy Nonnweiler, w kraju związkowym Saara, w powiecie St. Wendel (Niemcy)

Szwajcaria:

  • Kastel – dawna nazwa gminy Châtillon

Osoby:

  • Galina Riczardowna Kastel – radziecka i rosyjska astronom

Inne:

  • Kastel – twierdza w Banja Luce (Bośnia i Hercegowina)

Zobacz też:

  • Castel
  • Castell
  • Kastel-Staadt
  • Mainz-Kastel

Wikipedia

Przykłady

składnia.

kolokacje.

synonimy.

 (1.2) gw-pl|Górny Śląsk|bas.

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

frazeologia.

etymologia. etym|niem|Kasten.

uwagi.

tłumaczenia.

źródła.

== kastel (esperanto (morfem).) ==

wymowa.

znaczenia.

morfem|eo.

 (1.1) zamek

odmiana.

przykłady.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.2) gw-pl|Górny Śląsk|bas.

Wiktionary


kastelik

nazwisko


SJP.pl


kastelka

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) gw-pl|Górny Śląsk. skrzyneczka

 (1.2) gw-pl|Górny Śląsk. kratka (deseń)

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. kastla ż.

Wiktionary


kastet

nakładane na dłoń pierścienie metalowe używane w celu wzmocnienia uderzenia pięścią; szpadryna


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) rodzaj dodatkowej broni do walki na pięści w kształcie zespojonych ze sobą pierścieni;

Wiktionary

Kastet lub szpadryna – broń obuchowa miażdżąca, używana w walce wręcz. Kastet zazwyczaj jest odlewany z metalu (głównie ze stali i aluminium, chociaż istnieją także kastety wyrabiane z tworzyw sztucznych dla zmniejszenia wagi i niezauważenia przez wykrywacze metalu). Ma on formę zespojonych ze sobą pierścieni zakładanych na palce.

Wikipedia

Powiązane:

 rzecz. kastecik mrz.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) szpadryna

Wiktionary


kasting

casting;
1. wybieranie osób do filmu, reklamy, pokazu mody itp.;
2. spotkanie, na którym wybiera się takie osoby


SJP.pl


kastingowy

związany z kastingiem (castingiem); castingowy


SJP.pl


kastla

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) gw-pl|Górny Śląsk. skrzynia

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. kastelka ż.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) gw-pl|Górny Śląsk|kasta, krzinka.

Wiktionary


kastlik

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) gw-pl|Górny Śląsk. górn. drewniano-kamienny kaszt kopalniany

 (1.2) gw-pl|Górny Śląsk. szafka

Wiktionary


kastor

gruba tkanina pilśniowa


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy, nazwa własna

 (1.1) mitgr. mitrzym. ubóstwiony heros, patron żeglarzy i żołnierzy, syn Tyndareosa (lub Zeusa) i Ledy, przeniesiony (wraz z bratem Polideukesem) na firmament jako gwiazdozbiór Bliźniąt; ,

 (1.2) imię|polski|m.;

rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy, nazwa własna

 (2.1) astr. druga najjaśniejsza gwiazda w gwiazdozbiorze Bliźniąt;

Wiktionary

  • Kastor – gwiazda w gwiazdozbiorze Bliźniąt
  • Kastor (Dioskurowie) – w mitologii greckiej jeden z Dioskurów
  • Kastor – w mitologii rzymskiej jeden z Dioskurów (Kastorów)
  • Kastor – imię męskie
  • Kastor – król Galacji, Paflagonii i Małej Armenii, syn Kastora Tarkondariusa

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Kastor i Polideukes (Polluks) uchodzili za opiekunów żeglarzy, zwłaszcza jako najjaśniejsze gwiazdy w gwiazdozbiorze Bliźniąt wskazujące kierunek żeglugi albo jako ognie świętego Elma.

 (1.2) Mam na imię Kastor i jestem marynarzem z Gdańska.

 (1.2) Kastorowie imieniny obchodzą 13 lutego.

 (2.1) Kastor jest gwiazdą 40 razy jaśniejszą od Słońca.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈkastɔr, AS: kastor

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz.

:: zdrobn. Kastorek mos., Kastek mos., Kastuś mos., Kastunio mos.

 przym. Kastorowy

Wiktionary


kastorek

zdrobnienie od: Kastor (imię męskie)


SJP.pl


kastoreum

wysuszony "strój bobrowy" stosowany w przemyśle perfumeryjnym, dawniej traktowany jako panaceum


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) wysuszony strój bobrowy;

Wiktionary

Kastoreum (strój bobrowy) – żółtawa wydzielina gruczołów skórnych bobra europejskiego (Castor fiber) oraz kanadyjskiego (Castor canadensis). Aromatycznym składnikiem tej substancji jest przede wszystkim kastoramina. Służy tym zwierzętom do natłuszczania futra i – w połączeniu z moczem – do znaczenia swojego terytorium. Bobry obu płci mają parę gruczołów, znajdujących się w dwóch wnękach pod skórą między miednicą a nasadą ogona, oraz parę worków, w których gromadzi się ich wydzielina.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Kastoreum dawniej stosowane było w medycynie jako panaceum.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌkastɔˈrɛwũm, AS: kastoreũm

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) strój bobrowy

Wiktionary


kastorkowy

przymiotnik dzierżawczy - należący do Kastorka lub z nim związany


SJP.pl


kastorostwo

Kastor z małżonką; Kastorowie


SJP.pl


kastorowie

Kastor z małżonką; Kastorostwo


SJP.pl


kastorowy

przymiotnik od: kastor


SJP.pl


kastowość

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) książk. cecha tego, co jest kastowe

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. kasta ż.

 przym. kastowy

 przysł. kastowo

Wiktionary


kastowy

przymiotnik od: kasta


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z kastą, dotyczący kast; podzielony na kasty

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Otrzymawszy ogładę damy z towarzystwa, stała się jednocześnie ofiarą społeczeństwa kastowego. (…) Dla młodych mężczyzn ze środowiska, które opuściła, była zbyt uczona, dla epuzerów ze środowiska, o którym marzyła, pozostała zbyt wielką prostaczką.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. kasta ż., kastowość ż.

 przysł. kastowo

Wiktionary


kastra

skrzynia z czterema uchwytami, w której sporządza się zaprawę murarską; kalfas


SJP.pl

Kastra (łac. castra – czworobok obronny rzymskiego obozu) – skrzynia murarska wykonana z drewna lub metalu, przeznaczona do przygotowywania i przechowywania zaprawy murarskiej. Ma płaskie dno i parzyste uchwyty po obu stronach, służące do przenoszenia. Uchwyty są zrobione z desek tworzących skrzynię i poza nią wystających. Ta wystająca część jest zwężana tak, że może służyć jako uchwyt. Kastrę ustawia się przy miejscu pracy murarza, tak aby mógł do niej sięgać kielnią. Gotową zaprawę donosi się do niej wiadrami. Kastry z zaprawą zwykle się nie przenosi, bowiem jest to konstrukcja dość słaba; ciężka zaprawa łatwo powoduje odrywanie desek obudowy. Bywało, że łączenia wzmacniano blachą.

Wikipedia


kastracja

1. u zwierząt i człowieka: operacyjne usunięcie gonad (jąder lub jajników) lub zniszczenie komórek rozrodczych promieniami Roentgena; kastrowanie, trzebienie, wytrzebienie;
2. u roślin: usunięcie z kwiatu słupków lub pręcików, stosowane zwykle przed sztucznym zapyleniem;
3. u pszczół: zahamowanie czynności gonad u robotnic


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) med. wet. usunięcie chirugiczne gruczołów płciowych lub zniszczenie komórek rozrodczych promieniami rentgenowskimi;

 (1.2) bot. usunięcie niedojrzałych pręcików roślin, poprzedzające sztuczne zapylenie

Wiktionary

Kastracja, zwana też wytrzebieniem – jedna z metod ubezpłodnienia, polegająca na chirurgicznej amputacji w obrębie zazwyczaj pierwszorzędnych (usunięcie gonad), też łącznie z drugorzędnymi cech płciowych zazwyczaj osobników męskich zwierząt (zarówno domowych, hodowlanych, jak i dzikich) i ludzi. Termin jest też niewłaściwie stosowany w przypadku kuracji farmakologicznej obniżania popędu płciowego u mężczyzn nazywanej kastracją chemiczną. Kastracja powoduje niepłodność, a także zaburzenie funkcjonowania układu hormonalnego. Współcześnie kastracja ludzi jest stosowana w przypadkach onkologicznych (np. rak jądra, rak jajnika). Kastracja była skutecznym sposobem hamowania wzrostu raka prostaty, jednak obecnie leki z grupy analogów gonadoliberyny wyparły kastrację chirurgiczną w tych przypadkach. Kastruje się także osoby poddające się operacji korekty płci.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: kaˈstrat͡sʲja, AS: kastracʹi ̯a

Wiktionary

Powiązane:

 przym. kastracyjny

 rzecz. kastrat m., kastrowanie n.

 czas. kastrować

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) trzebienie, wytrzebienie

Wiktionary


kastracyjny

kastracja


SJP.pl

Patrz:

kastracja

kastrat

1. kastrowany mężczyzna; eunuch; rzezaniec
2. w dawnych Włoszech: śpiewak kastrowany tuż przed mutacją dla zachowania wysokiego głosu


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) mężczyzna, który został poddany kastracji

 (1.2) hist. muz. śpiewak poddany kastracji przed mutacją, by nadal mógł śpiewać sopranem lub altem

rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy

 (2.1) wet. zootechn. samiec zwierzęcia, który został poddany kastracji

Wiktionary

Kastrat (łac. castratio 'trzebienie') – w epoce baroku terminem tym określano mężczyznę śpiewaka, głównie operowego, któremu przed okresem dojrzewania chirurgicznie usunięto jądra i który dysponował rodzajem wysokiego głosu zbliżonego do sopranu lub altu, jednak donośniejszego, o znacznie mocniejszym brzmieniu. Praktyka kastracji w tym celu stosowana była między XVI a XVIII wiekiem.

Wikipedia

Przykłady

 (1.2) Baron z podziwem słuchał śpiewu kastrata.

 (2.1) Nasz kot jest kastratem, dzięki temu jest spokojniejszy.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈkastrat, AS: kastrat

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. kastracja ż., kastrowanie n.; zdrobn. kastracik n.

 czas. kastrować ndk., wykastrować dk.

 przym. kastrowany, wykastrowany

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) eunuch, przest. rzezaniec, przest. trzebieniec, przest. ćwik

 (2.1) trzebieniec

Wiktionary


kastratka

wysterylizowana kotka


SJP.pl


kastrator

człowiek zajmujący się kastrowaniem zwierząt


SJP.pl


kastratorka

kastrator


SJP.pl

Patrz:

kastrator

kastrol

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) gw-pl|Górny Śląsk. rondel

Wiktionary


kastrować

amputować genitalia


SJP.pl

czasownik przechodni niedokonany

 (1.1) usuwać mężczyźnie lub samcowi jądra lub w inny sposób pozbawiać zdolności rozrodczych, dokonywać kastracji

Wiktionary

Wymowa:

IPA: kaˈstrɔvat͡ɕ, AS: kastrovać

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. kastrowanie n. / wykastrowanie n., kastracja ż., kastrat m., kastrownik m., kastrator m.

 czas. dk. wykastrować

 przym. kastracyjny

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) med. sterylizować; przest. rzezać

Wiktionary


kastrowanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) med. wet. usuwanie jąder

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌkastrɔˈvãɲɛ, AS: kastrovãńe

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. wykastrowanie n., kastracja ż., kastrator m., kastrat m.

 czas. kastrować ndk., wykastrować dk.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) trzebienie, czyszczenie

Wiktionary


kastryzm

system społeczno-polityczny powstały na Kubie po dojściu do władzy Fidela Castro; castryzm


SJP.pl


kastylia

kraina historyczna w środkowej Hiszpanii


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) hist. kraina historyczna w środkowej Hiszpanii;

Wiktionary

Kastylia (hiszp. Castilla, łac. Castella) – kraina historyczna w środkowej Hiszpanii, na rozległym płaskowyżu Meseta na wysokości 600-1000 m n.p.m. Nazwa pochodzi od licznych zamków występujących w jej granicach w średniowieczu. Kastylia była kolebką języka kastylijskiego, który jest utożsamiany ze współczesnym językiem hiszpańskim. Jest otoczona łańcuchami górskimi, a środkiem biegnie pasmo górskie Gór Kastylijskich (Kordyliera Centralna ze szczytem Almanzor – 2592 m n.p.m.) do 2600 m n.p.m. Góry te dzielą Kastylię na dwie części: Starą Kastylię (Castilla la Vieja) i Nową Kastylię (Castilla la Nueva).

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Mieszkańcy Luksoru od przeszło stu lat żyli z bogatych turystów. Tymczasem w owym martwym „międzysezonie” turystów było zaledwie troje: stara milionerka amerykańska, gruby Hiszpan, właściciel wielkich dóbr ziemskich w Kastylii, oraz ja.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Kastylijczyk mos., Kastylijka ż., kastylijski mrz.

 przym. kastylijski, kastylski

Wiktionary


kastylijczyk

mieszkaniec Kastylii (krainy w Hiszpanii)


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) mieszkaniec Kastylii

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) W pierwszej bitwie Kastylijczycy pokonani, musieli ustąpić Leończykom (…).

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Kastylia ż., kastylijski mrz.

:: fż. Kastylijka ż.

 przym. kastylijski, kastylski

Wiktionary


kastylijka

mieszkanka Kastylii (krainy w Hiszpanii)


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) mieszkanka Kastylii

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Kastylia ż., kastylijski mrz.

:: fm. Kastylijczyk mos.

 przym. kastylijski, kastylski

Wiktionary


kastylijski

przymiotnik od: Kastylia; kastylski (rzadziej)


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z Kastylią, dotyczący Kastylii

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (2.1) hist. jęz. średniowieczny język romański używany przez mieszkańców Kastylii, który stał się podstawą współczesnego języka hiszpańskiego;

 (2.2) współcz. jęz. współczesny język hiszpański w odróżnieniu od innych języków używanych w Hiszpanii

Wiktionary

Język kastylijski – średniowieczny język romański, który rozwinął się z dialektu kastylijskiego na Półwyspie Iberyjskim i stał się podstawą współczesnego języka hiszpańskiego (czasem nazywanego kastylijskim dla odróżnienia go od innych języków używanych w Hiszpanii).

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Wuj Pio był niepoprawnym dzieckiem szlachcica z dobrego kastylijskiego domu.

 (2.1) Pierwsze teksty literackie w kastylijskim pochodzą z XI (jedenastego) wieku.

 (2.2) Przetłumacz te dwa zdania na kastylijski.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Kastylia ż., Kastylijczyk m., Kastylijka ż., kastylijskość ż.

 przym. kastylski

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) war. kastylski

Wiktionary


kastylka

kastylka sprężysta - drzewo z rodziny morwowatych


SJP.pl


kastylski

przymiotnik od: Kastylia; kastylijski (częściej)


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z Kastylią, dotyczący Kastylii

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Kastylia ż., kastylijski mrz., Kastylijczyk mos., Kastylijka ż.

 przym. kastylijski

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) kastylijski

Wiktionary


kasycki

przymiotnik relacyjny

 (1.1) hist. związany z Kasytami, dotyczący Kasytów

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) W powieści fińskiego pisarza Miki Waltariego „Egipcjanin Sinuhe” jeden z bohaterów, podróżujący po Babilonii w czasach panowania kasyckiego władcy Burnaburiasza, zostaje obrany „fałszywym królem”.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Kasyta mos.

Wiktionary


kasyda

forma poezji staroarabskiej zachowana do XX wieku


SJP.pl

Wikipedia


kasyniarski

kasyniarz


SJP.pl

Patrz:

kasyniarz

kasyniarz

potocznie: właściciel kasyna gry


SJP.pl


kasyno

1. budynek, lokal rozrywkowy przeznaczony do gier hazardowych;
2. rodzaj klubu, w którym co jakiś czas odbywają się spotkania towarzyskie, najczęściej kółka zainteresowań


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) ekskluzywny lokal rozrywkowy przeznaczony do legalnego uprawiania hazardu;

 (1.2) wojsk. lokal gastronomiczny w koszarach wojskowych lub na terenie garnizonu przeznaczony dla wojskowych i ich rodzin;

 (1.3) archit. ogrod. niewielki pawilon ogrodowy

Wiktionary

Kasyno – lokal rozrywkowy przeznaczony do uprawiania gier hazardowych. Często zbudowany obok albo będący częścią hoteli, restauracji, statków wycieczkowych i innych atrakcji turystycznych. Zwykle gra odbywa się na specjalne żetony, które grający powinien zakupić przy wejściu. Ewentualna wygrana również jest w żetonach, które przy wyjściu obsługa kasyna wymienia na pieniądze.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Postanowiłem zagrać w kasynie w pokera.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: kaˈsɨ̃nɔ, AS: kasno

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) dom gry

Wiktionary


kasynowy

przymiotnik od: kasyno


SJP.pl


kasyteryt

minerał, dwutlenek cyny; kamień cynkowy


SJP.pl

Kasyteryt – minerał należący do gromady tlenków. Należy do grupy minerałów rzadkich, występujących tylko w niektórych regionach Ziemi.

Nazwa pochodzi od greckiej nazwy kassiteros oznaczającej cynę, nawiązującej do składu chemicznego.

Wikipedia


kasyterytowy

przymiotnik od: kasyteryt


SJP.pl


kasz.

skrót

 (1.1) = kaszubski

Wiktionary


kasza

1. produkt spożywczy z oczyszczonych ziarn zbóż; krupy, potrawa z tych ziaren;
2. coś sypkiego przypominającego kaszę;
3. potocznie: zamieszanie


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) spoż. spreparowane ziarna zbóż (np. gryki, jęczmienia) przygotowane do gotowania;

 (1.2) kulin. potrawa z kaszy (1.1)

Wiktionary

Kasza – jadalne nasiona zbóż lub zbóż rzekomych, często w postaci lekko rozdrobnionej (lecz nie tak bardzo jak mąka) lub tylko pozbawionej twardej łuski. Dzięki wysokiej zawartości skrobi mają wysoką wartość odżywczą.

Kasze otrzymane z ziarna, które zostało jedynie obłuszczone i ewentualnie wypolerowane, zachowujące w przybliżeniu jego kształt, nazywane są krupami. Najwięcej białka, witamin, mikro- i makroelementów znajduje się tuż pod okrywą ziarna. Dlatego kasze z całego ziarna charakteryzują się największą zawartością tych substancji. Zawierają także więcej błonnika oraz mniej skrobi w stosunku do kasz drobnych.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Za to w miejsce kaszy lub ryżu, nasypałem wyłuszczonych ziaren kukurydzy.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈkaʃa, AS: kaša

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. kaszanka ż., kaszak m., Kaszów m., Kaszowo n., Kaszówka ż.

:: zdrobn. kaszka ż.

 przym. kaszkowy, kaszany

Wiktionary


kaszak

torbiel gruczołu łojowego


SJP.pl

  • kaszak – w medycynie, torbiel zastoinowa tworząca się w obrębie mieszków włosowych i gruczołów łojowych.
  • kaszak – w kuchni lubelskiej, bułka nadziana kaszą gryczaną i twarogiem

osoby o nazwisku Kaszak:

  • Grzegorz Kaszak – polski duchowny rzymskokatolicki

Wikipedia


kaszalot

największy z wielorybów należący do podrzędu waleni zębowców; potwal


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy

 (1.1) zool. nazwa systematyczna|Physeter macrocephalus|Linnaeus|ref=tak., waleń z rodziny kaszalotowatych o dużej głowie i potężnej poziomej płetwie ogonowej;

 (1.2) grub. brzydka dziewczyna lub kobieta

Wiktionary

Kaszalot (Physeter) – rodzaj ssaków z rodziny kaszalotowatych (Physeteridae).

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Syrena delikatnie wyciągnęła z płetwy kaszalota złamany harpun.

 (1.2) Na parkowej ławce siedziały trzy kaszaloty, łapczywie liżąc lody swymi szerokimi jęzorami.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: kaˈʃalɔt, AS: kašalot

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. kaszalotowate nmos.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) potwal

 (1.2) pot. paszczur, koczkodan, ropucha, baba-jaga, czupiradło; neutr. brzydula

Wiktionary


kaszalotowate

o cechach kaszalotowatych (rodzina waleni)


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj niemęskoosobowy, liczba mnoga

 (1.1) syst. zool. nazwa systematyczna|Physeteridae|Gray|ref=tak., rodzina dużych ssaków morskich w obrębie infrarzędu waleni;

Wiktionary

Kaszalotowate (Physeteridae) – rodzina ssaków z infrarzędu zębowców (Odontoceti) w obrębie podrzędu waleni (Cetacea).

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Do rodziny kaszalotowatych należy jeden występujący współcześnie rodzaj – kaszalot.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. kaszalot mzw.

Wiktionary


kaszalotowaty

o cechach kaszalotowatych (rodzina waleni)


SJP.pl


kaszan

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna

 (1.1) geogr. adm. miasto w środkowym Iranie w ostanie Isfahan;

Wiktionary

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Ceramikę z Kaszanu podarował muzeum prywatny kolekcjoner.

Wiktionary

Powiązane:

 przym. kaszański

Wiktionary


kaszana

1. potocznie: sytuacja kłopotliwa lub zawstydzająca; wpadka, wstyd;
2. kiszka kaszana - wyrób garmażeryjny zrobiony z kaszy i krwi zwierzęcej; kaszanka


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) pot. zgrub. kaszanka

 (1.2) pot. pejor. zawstydzająca, żenująca lub kłopotliwa sytuacja

 (1.3) pot. pejor. rzecz bezwartościowa

forma przymiotnika.

 (2.1) ż. od: kaszany

Wiktionary

Kaszana (bułg. Кашана) – schronisko turystyczne w Starej Płaninie w Bułgarii.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Naje się kaszany i śpi, spaślak jeden!

 (1.2) Po kaszanie u trenera, czekało ich jeszcze spotkanie z prezesem.

 (1.3) Chór ćwiczył miesiąc tę piosenkę, a i tak wyszła kaszana.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: kaˈʃãna, AS: kašãna

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. kaszanka ż.

 przym. kaszany

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) kaszanka

 (1.2) kaszanka, kicha, obciach, przypał, siara, wpadka

 (1.3) kaszanka, kicha, kiszka

Wiktionary


kaszaneczka

zdrobnienie od: kaszanka


SJP.pl


kaszanka

wyrób garmażeryjny przygotowywany z krwi zwierzęcej i kaszy


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) kulin. wyrób wędliniarski z kaszy lub ryżu, krwi oraz niekiedy podrobów;

Wiktionary

Kaszanka (kiszka, śl. krupniok, kaszok) – wyrób wędliniarski z kaszy i krwi oraz podrobów: wątroby, płuc, ozorów, skórek wieprzowych, tłuszczu. W Polsce krupnioki śląskie uzyskały w czerwcu 2016 europejski certyfikat Chronione Oznaczenie Geograficzne. Wyrób ten popularny jest także w kuchni słowackiej, węgierskiej i niemieckiej.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Mama przywiozła ze wsi pyszną kaszankę.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: kaˈʃãnka, AS: kašãnka

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. kasza ż., kaszka ż.

:: zgrub. kaszana ż.

 przym. kaszany, kaszowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) kiszka kaszana; kraków|kiszka., reg. śl. krupniok.

Wiktionary


kaszankowy

kaszanka


SJP.pl

Patrz:

kaszanka

kaszański

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z Kaszanem, dotyczący Kaszanu

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Kaszan mrz.

Wiktionary


kaszany

przymiotnik od: kasza


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z kaszą, dotyczący kaszy

przymiotnik jakościowy

 (2.1) charakterystyczny dla kaszy

 (2.2) zrobiony z kaszy, zawierający kaszę

forma rzeczownika.

 (3.1) D. lp. od: kaszana

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. kaszanka ż., kaszana ż., kasza ż., kaszka ż.

 przym. kaszowy

Wiktionary


kaszarnia

zakład przerabiający ziarno na kaszę


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) zakład, który produkuje kaszę

Wiktionary


kaszarnictwo

dział przemysłu spożywczego zajmujący się produkcją kasz; kaszarstwo


SJP.pl


kąszczyczek

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) gw-pl|Śląsk Cieszyński. kawałeczek

Wiktionary


kaszel

gwałtowne wypchnięcie powietrza z płuc połączone z rodzajem chrząkania, powstające przez podrażnienie zakończeń nerwowych w oskrzelach, tchawicy, krtani, gardle


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) nagłe wyrzucenie powietrza z płuc połączone z zachrypnięciem, spodowane podrażnieniem układu oddechowego;

Wiktionary

Kaszel – reakcja odruchowa na podrażnienie zakończeń nerwowych w błonie śluzowej górnych dróg oddechowych.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Przeziębieniu często towarzyszy kaszel i katar.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈkaʃɛl, AS: kašel

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. kaszlak mzw., kaszlenie n., kaszlnięcie n.

:: zdrobn. kaszelek mrz.

 czas. kaszleć ndk., kaszlnąć dk.

 przym. kaszlowy

Wiktionary


kaszelek

zdrobnienie od: kaszel


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) ekspr. o kaszlu

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Pani uporczywy kaszelek wcale nie wróży niczego dobrego.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. kaszel mrz., kaszlak mzw., kaszlenie n., kaszlnięcie n.

 czas. kaszleć ndk., kaszlnąć dk.

 przym. kaszlowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) kaszel

Wiktionary


kaszerować

w introligatorstwie: oklejać okładki książek lub innych druków efektownymi papierami w celu ich wzmocnienia i usztywnienia


SJP.pl


kaszeta

1. efekt nadający obrazowi kinowemu lub telewizyjnemu wrażenie panoramiczności za pomocą dodanych na dole i na górze obrazu czarnego marginesu;
2. ramka projektora do tworzenia takiego efektu


SJP.pl

Kaszeta – ramka umieszczana w kamerze bądź projektorze zasłaniająca pewien obszar wyświetlanego obrazu. Używana w celu uzyskania różnych formatów obrazu na standardowej taśmie 35 mm. Zastosowanie kaszety umożliwia rejestrację obrazu "panoramicznego", ale odbywa się to kosztem jego rozdzielczości - obraz z naświetlonej części ma mniejsze wymiary, a więc ziarno emulsji fotograficznej jest proporcjonalnie większe.

Wikipedia


kaszetka

opakowanie leku w proszku, wykonane z opłatka


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) farm. opakowanie do sproszkowanego leku wykonane z opłatka

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) opłatek

Wiktionary


kaszetkowy

przymiotnik od: kaszetka


SJP.pl


kaszetować

nadawać filmowi wyświetlanemu na standardowym ekranie panoramiczną formą poprzez utworzenie za pomocą odpowiedniej ramki czarnego marginesu u góry i u dołu obrazu


SJP.pl


kaszewski

nazwisko


SJP.pl


kaszgar

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna

 (1.1) geogr. adm. miasto zachodnich Chinach, w regionie autonomicznym Sinciang, na zachodnim skraju Kotliny Kaszgarskiej, nad rzeką Kaszgar (1.2);

 (1.2) geogr. hydron. rzeka w zachodnich Chinach, w regionie Sinciang;

Wiktionary

Kaszgar (chiń. 喀什; pinyin Kāshí; ujg. قەشقەر, Qeshqer) – miasto na prawach powiatu w zachodnich Chinach, w regionie autonomicznym Sinciang, na zachodnim skraju Kotliny Kaszgarskiej, nad rzeką Kaszgar. Siedziba prefektury Kaszgar. W 2010 roku liczba mieszkańców miasta wynosiła około 506 640. Uznawane za najlepiej zachowane muzułmańskie miasto regionu, główny ośrodek kultury ujgurskiej.

Wikipedia

Powiązane:

 rzecz. Kaszgarczyk mos., Kaszgarka ż., Kaszgaria ż.

 przym. kaszgarski

Wiktionary


kaszgarczyk

mieszkaniec Kaszgarii (krainy w Chinach)


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) mieszkaniec Kaszgarii

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Kaszgaria ż., Kaszgar mrz.

:: fż. Kaszgarka ż.

 przym. kaszgarski

Wiktionary


kaszgaria

kraina historyczna w Chinach


SJP.pl

Kotlina Kaszgarska, Kotlina Tarymska (chiń. 塔里木盆地; pinyin Tǎlǐmù Péndì; ujg. ‏تارىم ئويمانلىقى‎ Tarim Oymanliqi) – kraina geograficzna w Azji Centralnej, w zachodniej części Chin. Powierzchnia ok. 1 mln km².

Wikipedia


kaszgarka

mieszkanka Kaszgarii (krainy w Chinach)


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) mieszkanka Kaszgarii

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Kaszgar mrz., Kaszgaria ż.

:: fm. Kaszgarczyk mos.

 przym. kaszgarski

Wiktionary


kaszgarski

przymiotnik od: Kaszgar (miasto w Xinjiang)


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z Kaszgarią, dotyczący Kaszgarii

 (1.2) związany z Kaszgarem, dotyczący Kaszgaru

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Kaszgarczyk mos., Kaszgaria ż., Kaszgar mrz., Kaszgarka ż.

Wiktionary


kaszka

1. zdrobnienie od: kasza;
2. potoczna nazwa byliny z rodziny goździkowatych o drobnych białych kwiatach, używanej często do przybierania bukietów; łyszczec wiechowy


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) zdrobn. od: kasza

 (1.2) kasza manna

 (1.3) kulin. deser na bazie mleka i kaszy mannej

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. kasza ż., kaszanka ż.

 przym. kaszany

Wiktionary


kaszka-daria

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) geogr. hydrol. rzeka we wschodnim Uzbekistanie;

Wiktionary

Powiązane:

 przym. kaszkadaryjski

Wiktionary


kaszkadaryjski

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z Kaszka-darią, dotyczący Kaszka-darii

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Kaszka-daria ż.

Wiktionary


kaszkajski

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z Kaszkajami, dotyczący Kaszkajów

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (2.1) jęz. język kaszkajski;

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Kaszkaj mos., Kaszkajka ż.

Wiktionary


kaszkawał

dojrzewający twardy ser podpuszczkowy produkowany z mleka owczego lub krowiego, z masy parzonej


SJP.pl

Kaszkawał (tur. kaşkaval, bułg. i maced. кашкавал, serb. качкаваљ / kačkavalj, rum. caşcaval) – ser podpuszczkowy, dojrzewający, twardy, produkowany z mleka owczego lub krowiego z masy parzonej, w kształcie cylindra o średnicy 30 cm i wysokości 10–12 cm oraz wadze ok. 8 kg.

Wikipedia


kaszkiecik

zdrobnienie od: kaszkiet


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) zdrobn. od kaszkiet

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) To nie kaszkiet, lecz tylko mały kaszkiecik.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. kaszkiet m.

Wiktionary


kaszkiecikowy

przymiotnik od: kaszkiecik


SJP.pl


kaszkiet

męska czapka z daszkiem i szerokim, okrągłym denkiem; rodzaj hełmu używanego przez dziewiętnastowiecznych żołnierzy


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) odzież. męska, lekko usztywniona, płaska czapka z daszkiem

 (1.2) hist. w XIX w.: żołnierskie nakrycie głowy, chroniące przed cięciem pałasza, wykonane ze skóry lub filcu;

Wiktionary

Kaszkiet (z fr. casquette) – różne rodzaje męskiego nakrycia głowy:

  • usztywniona płaska czapka z daszkiem z przodu
  • wysoka czapka wojskowa, filcowa albo skórzana, z niewielkim daszkiem z przodu, chroniąca przed cięciem broni białej.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) (Jan Tetera) chłop wysoki, chudy, wytrzymały, ślepy na jedno oko, z okazałą czupryną (…) Kaszkiet wyszarzany, przyklepany jak talerz na wierzchu głowy, kapota prawie z samych łat złożona, takież spodnie i podarte buty – oto ubiór jego w dni powszednie i święta.

 (1.2) Po długiej dopiero chwili uspokajać się zaczął z wolna jęcząc i śmiejąc się na przemian, a zdjąwszy kaszkiet żołnierski ocierał pot z krótko postrzyżonych, czarnych włosów i zapadłych skroni.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈkaʃʲcɛt, AS: kašʹḱet

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz.

:: zdrobn. kaszkiecik m., kaszkiecina ż.

 przym. kaszkietowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1-2) daw. kaskiet

 (1.1) gwara. kaśkiet

Wiktionary


kaszkietowy

przymiotnik od: kaszkiet


SJP.pl


kaszkowaty

ziarnisty, podobny do kaszki


SJP.pl


kaszkowiak

nazwisko


SJP.pl


kaszkowy

przymiotnik od: kaszka


SJP.pl


kaszlać

gwałtownie i głośno wyrzucać powietrze z płuc; kasłać; kaszleć


SJP.pl


kaszlaczek

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) zdrobn. od kaszlak

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. kaszlak m.

Wiktionary


kaszlak

potocznie: kaszląca osoba


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy

 (1.1) środ. mot. fiat 126p

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Gdy Joanna dowiedziała się, że Piotr ma tylko kaszlaka, natychmiast zerwała z nim znajomość.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈkaʃlak, AS: kašlak

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. kaszel m.

:: zdrobn. kaszlaczek m.

 czas. kaszleć

 przym. kaszlowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) maluch

Wiktionary


kaszlarka

maszyna do usuwania tłuszczu z jelit zwierzęcych, używana w przemyśle wędliniarskim


SJP.pl


kaszleć

gwałtownie i głośno wyrzucać powietrze z płuc; kasłać; kaszlać


SJP.pl

czasownik nieprzechodni niedokonany (dk. kaszlnąć)

 (1.1) gwałtownie wyrzucać powietrze z płuc

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Dnia 6 kwietnia 1949 roku znajdowałem się w szpitalu obozowym w Czelabińsku, bo byłem bardzo ciężko chory na zapalenie płuc. Choroby tej można było uniknąć. Codziennie chodziłem na robotę, lecz byłem bardzo silnie przeziębiony, kaszlałem uporczywie i czułem się fatalnie.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈkaʃlɛt͡ɕ, AS: kašleć

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. kaszel m., kaszlnięcie n., kaszlenie n., daw. kaszlanie, daw. kaszlenie, kaszlak m., daw. kaszlacz m., daw. kasłacz m.

:: zgrub. daw. kaszlisko n.

 przym. kaszlowy, daw. kaszliwy

 czas. kaszlnąć, wykasłać/wykasłać się, wykaszleć/wykaszleć się, rozkasłać się, rozkaszleć się, odkasływać, odkaszlnąć, pokasływać

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) kasłać; przest. kaszlać; reg. śl. charlać.; reg. pozn. churchać, churchlać.; slang. kucać; gwara. kaślać

Wiktionary


kaszlenie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) gwałtowne wyrzucanie powietrza z płuc

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. kaszel mrz., kaszelek mrz., kaszlak mzw., kaszlnięcie n.

 czas. kaszleć ndk., kaszlnąć dk.

 przym. kaszlowy

Wiktionary


kaszlikowski

nazwisko


SJP.pl


kaszlnąć

czasownik nieprzechodni dokonany (ndk. kaszleć)

 (1.1) dokonany od|kaszleć.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈkaʃl̥nɔ̃ɲt͡ɕ, AS: kašl̦nõńć

Wiktionary

Powiązane:

 czas. kaszleć

 rzecz. kaszlnięcie n., kaszel mrz., kaszelek mrz., kaszlenie n.

 przym. kaszlowy

Wiktionary


kaszlnięcie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|kaszlnąć.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: kaʃl̥ʲˈɲɛ̇̃ɲt͡ɕɛ, AS: kašl̦ʹńė̃ńće

Wiktionary

Powiązane:

 czas. kaszlnąć, kaszleć

 przym. kaszlowy

 rzecz. kaszel mrz., kaszelek mrz., kaszlenie n.

Wiktionary


kaszlować

usuwać tłuszcz z jelit zwierzęcych przeznaczonych do produkcji wędlin


SJP.pl


kaszlowy

przymiotnik od: kaszel


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) med. związany z kaszlem, dotyczący kaszlu

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. kaszel m., daw. kaszlisko n., kaszlnięcie n., kaszlenie n., daw. kaszlanie, daw. kaszlenie, kaszlak m., daw. kaszlacz m., daw. kasłacz m.

 przym. daw. kaszliwy

 czas. kaszleć, kaszlnąć, wykasłać/wykasłać się, wykaszleć/wykaszleć się, rozkasłać się, rozkaszleć się, odkasływać, odkaszlnąć, pokasływać

Wiktionary


kaszmir

cienka i miękka tkanina z wełny otrzymywanej z kozy kaszmirskiej


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna

 (1.1) geogr. region na subkontynencie indyjskim

Wiktionary

Regiony:

  • Kaszmir – region w Indiach
  • Dżammu i Kaszmir – stan w północnych Indiach
  • Dżammu i Kaszmir – region leżący na pograniczu północnych Indii, Pakistanu oraz Chin

Inne:

  • kaszmir – rodzaj tkaniny

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Tu przez zieloną granicę przechodzą tylko kaszmirscy mudżahedini, którzy zachęcani przez Pakistan walczą z Hindusami w Kaszmirze.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈkaʃmʲir, AS: kašmʹir

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. kaszmirski mrz., kaszmir m., Kaszmirczyk m., Kaszmirka ż.

 przym. kaszmirski, kaszmirowy

Wiktionary


kaszmirczyk

mieszkaniec Kaszmiru (krainy)


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) mieszkaniec Kaszmiru

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Kaszmir mrz., kaszmir mrz.

:: fż. Kaszmirka ż.

 przym. kaszmirski, kaszmirowy

Wiktionary


kaszmirka

mieszkanka Kaszmiru (krainy)


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) etn. mieszkanka Kaszmiru

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Kaszmir mrz., kaszmir mrz.

:: fm. Kaszmirczyk mos.

 przym. kaszmirski, kaszmirowy

Wiktionary


kaszmirowy

zrobiony z kaszmiru - cienkiej i miękkiej tkaniny (np. dywan kaszmirowy)


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) włók. wykonany z kaszmiru

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Założyłam deszczową sukienkę, pulower z wełny arańskich owiec oraz różowe kaszmirowe skarpetki – pulower i skarpety dostałam na Boże Narodzenie od Helen.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. kaszmirski mrz., kaszmir mrz., Kaszmir mrz., Kaszmirczyk mos., Kaszmirka ż.

 przym. kaszmirski

Wiktionary


kaszmirski

przymiotnik od: Kaszmir (kraina historyczna w Indiach)


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) pochodzący z Kaszmiru, właściwy Kaszmirowi, wykonany w Kaszmirze

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (2.1) jęz. język kaszmirski;

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Tu przez zieloną granicę przechodzą tylko kaszmirscy mudżahedini, którzy zachęcani przez Pakistan walczą z Hindusami w Kaszmirze.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: kaʃˈmʲirsʲci, AS: kašmʹirsʹḱi

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Kaszmirczyk mos., Kaszmir m., kaszmir m., Kaszmirka ż.

 przym. kaszmirowy

Wiktionary


kaszojad

pogardliwie: dziecko, niemowlę


SJP.pl


kaszojadka

pogardliwie: mała dziewczynka


SJP.pl


kaszotto

risotto z kaszy


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) kulin. spoż. potrawa z kaszy przygotowywana jak risotto;

Wiktionary

Kaszotto – danie jednodaniowe, zwane jednogarnkowym, sporządzane z kaszy duszonej lub zapiekanej z mięsem (lub jego zamiennikami) i warzywami, z dodatkiem pikantnych przypraw.

Nazwa „kaszotto” jest neologizmem powstałym w analogii do zakotwiczonego w polszczyźnie italianizmu risotto.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Dziś na obiad było grzybowe kaszotto.

Wiktionary


kaszów

W Polsce
  • Kaszów – wieś w województwie małopolskim, w powiecie krakowskim, w gminie Liszki
  • Kaszów – wieś w województwie mazowieckim, w powiecie białobrzeskim, w gminie Stara Błotnica
  • Kaszów – gromada

Wikipedia


kaszowaty

podobny do kaszy


SJP.pl


kaszowski

nazwisko


SJP.pl

Osoby o tym nazwisku:

  • Henryk Stanisław Kaszowski – polski urzędnik i poseł na Sejm
  • Jan Kaszowski – polski urzędnik i wojskowy
  • Jarosław Kaszowski – polski piłkarz
  • Ludwik Kaszowski – katolicki geograf, geomorfolog i duchowny
  • Piotr Kaszowski – polski urzędnik i satyryk

Wikipedia


kaszowy

kasza


SJP.pl

Patrz:

kasza

kaszrut

koszerność


SJP.pl

Koszerność, kaszrut (z hebr. ‏כשרות‎, od ‏כשר‎ – dosł. „właściwy”) – pojęcie odnoszące się do reguł obowiązujących w prawie żydowskim (halacha), określających rodzaje produktów dozwolonych do spożywania (pokarmy, napoje i leki) oraz warunki, w jakich powinny być produkowane oraz spożywane.

Wikipedia


kaszt

podpora stropu wyrobiska górniczego; kaszta, stos


SJP.pl

Wikipedia


kaszta

1. skrzynka z przegródkami, w których mieszczą się czcionki i materiał justunkowy;
2. podpora stropu wyrobiska górniczego; kaszt, stos


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) druk. szuflada zecerska z przegródkami (króbkami), zawierającymi czcionki i justunek;

Wiktionary

Kaszta – szuflada drukarska (najczęściej drewniana, choć zdarzały się metalowe) wysuwana z regału, podzielona na przegródki (króbki), w których mieszczą się czcionki i justunek. W kaszcie znajdował się komplet znaków danego kroju pisma, zaś w regale komplet odmian i wielkości.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Nowe czcionki od razu zdobyły sobie popularność i znalazły się w kasztach zecerskich drukarń całego kraju. (z Internetu)

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈkaʃta, AS: kašta

Wiktionary


kasztan

1. drzewo lub krzew z rodziny bukowatych, o dużych, lancetowatych, często owłosionych liściach i jadalnych owocach, otoczonych kolczastą pokrywą, pochodzące z Eurazji i Ameryki Północnej;
2. owoc tego drzewa, spożywany po upieczeniu, ugotowaniu lub zmielony na mąkę do wypieku chleba; maron;
3. potocznie: kasztanowiec - drzewo lub krzew z rodziny kasztanowcowatych, o dużych, dłoniastych liściach i brodawkowatych lub kolczastych owocach zawierających duże, ciemnobrązowe nasiona (kasztany), pochodzące ze strefy umiarkowanej półkuli północnej;
4. owoc kasztanowca;
5. koń maści kasztanowatej (kolorem przypominającej owoc kasztanowca); koń kasztanowaty, cisawy;
6. kilkunastocentymetrowa narośl występująca na kończynach zwierząt kopytnych, utworzona przez zrogowaciały naskórek


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) bot. nazwa systematyczna|Castanea|Mill.|ref=tak., rodzaj krzewów lub drzew z rodziny bukowatych;

 (1.2) pot. zob. kasztanowiec.

 (1.3) rudobrązowy kolor, kolor kasztana (2.2)

rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy lub męskorzeczowy

 (2.1) kulin. owoc (orzech) kasztana (1.1)

 (2.2) nasienie kasztanowca

rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy

 (3.1) jeźdz. koń o maści kasztanowej – rudobrązowej sierści, skórze oraz takiej samej grzywie i ogonie

Wiktionary

Kasztan (Castanea) – rodzaj roślin z rodziny bukowatych (Fagaceae). Obejmuje 8 gatunków. W Europie dziko występuje tylko kasztan jadalny (C. sativa), w Ameryce Północnej – kasztan amerykański (C. dentata), a pozostałe gatunki kasztanów rosną w Japonii i Chinach. W Polsce uprawiany i dziczejący jest kasztan jadalny C. sativa (jest zadomowionym antropofitem).

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Siedzieliśmy razem pod kasztanem.

 (1.3) Masz ładny kolor swetra – śliczny kasztan.

 (1.3) Ewa pofarbowała sobie włosy na kasztan.

 (2.1) W Paryżu najlepsze kasztany są na placu Pigalle.

 (2.2) Wczoraj w parku nazbierałem kasztanów.

 (3.1) Konkurs ujeżdżenia wygrał zawodnik na kasztanie.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈkaʃtãn, AS: kaštãn

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. kasztanka ż., kasztanowiec m., kasztaniak m.

:: zdrobn. kasztanek m.

 czas. kasztanić, wykasztanić, przykasztanić, odkasztanić się

 przym. kasztanowy, kasztanowaty, kasztanowcowy, kasztankowy

 przysł. kasztanowo

Wiktionary

Synonimy:

 (2.1) maron

 (3.1) kasztanek, reg-pl|Mazury|bronak., reg-pl|Mazury|brunak.

Wiktionary


kasztanek

klacz o rudobrązowej sierści


SJP.pl

Kasztanek jarzębolistny, kasztanek (Xanthoceras sorbifolium Bunge) – gatunek rośliny z rodziny mydleńcowatych o izolowanej pozycji taksonomicznej. Pochodzi z północnych i północno-wschodnich Chin oraz Półwyspu Koreańskiego. Rośnie tam na suchych stokach wzniesień. Wyróżnia się zmieniającymi kolor płatkami korony. Roślina uprawiana jest jako ozdobna. Nasiona kasztanka są jadalne.

Wikipedia


kasztanić

potocznie:
1. oddawać kał; kupkać;
2. gadać brednie, bzdury; pieprzyć


SJP.pl


kasztanka

klacz o rudobrązowej sierści


SJP.pl

Kasztanka (ex Fantazja, ur. w 1909 lub 1910 w Czaplach Małych, zm. 23 listopada 1927 w Mińsku Mazowieckim) – klacz marszałka Józefa Piłsudskiego.

Wikipedia


kasztankowy

przymiotnik od: kasztanek


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) rzad. rudawobrązowy

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. kasztan m.

 przym. kasztanowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) kasztanowy

Wiktionary


kasztanolistny

przymiotnik

 (1.1) bot. posiadający liście jak kasztan

Wiktionary


kasztanowatoczerwony

czerwony o kasztanowym odcieniu


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) czerwony o odcieniu kasztanowatym

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) W wypożyczalni były też kasztanowatoczerwone peruki.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌkaʃtãnɔvatɔt͡ʃɛrˈvɔ̃nɨ, AS: kaštãnovatočervõny

Wiktionary


kasztanowatordzawy

rdzawy o kasztanowym odcieniu; kasztanowordzawy


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) rdzawy o odcieniu kasztanowatym

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌkaʃtãnɔvatɔˈrd͡zavɨ, AS: kaštãnovatorʒavy

Wiktionary


kasztanowaty

mający kolor kasztana (owocu kasztanowca), kasztanowy, rudawobrązowy


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) pot. lekko kasztanowy

 (1.2) jeźdz. o koniu: o brązowożółtej sierści oraz grzywie i ogonie tej samej barwy lub jaśniejszej

Wiktionary

Przykłady

 (1.2) Pierwszy rydwan ciągnęły konie kasztanowate, drugi rydwan – konie kare,

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌkaʃtãnɔˈvatɨ, AS: kaštãnovaty

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. kasztan m., kasztanek m., kasztanka ż., kasztanowiec m., kasztanowcowate nmos.

 przym. kasztanowy, kasztanowcowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) rudawobrązowy

 (1.2) przest. cisawy

Wiktionary


kasztanowcowate

rodzina roślin z rzędu mydleńcowców


SJP.pl

Kasztanowcowate (Hippocastanaceae Dumort.) – rodzina roślin wyróżniana w niektórych (zwłaszcza dawniejszych) systemach klasyfikacyjnych w obrębie rzędu mydleńcowców (Sapindales). Zgodnie ze współczesną wiedzą wyodrębnienie zaliczanych tu rodzajów w randze rodziny, zmienia mydleńcowate w takson parafiletyczny. Dlatego w nowszych systemach rodzina kasztanowcowatych nie jest wyróżniana.

Wikipedia


kasztanowcowaty

o cechach kasztanowcowatych (rodzina roślin)


SJP.pl


kasztanowcowiaczek

szrotówek kasztanowcowiaczek - inwazyjny gatunek motyla z rodziny kibitnikowatych, szkodnik kasztanowców


SJP.pl


kasztanowcowy

przymiotnik

 (1.1) składający się z kasztanowca

 (1.2) wykonany z drewna lub innej części kasztanowca

 (1.3) będący częścią kasztanowca

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌkaʃtãnɔfˈt͡sɔvɨ, AS: kaštãnofcovy

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. kasztanowiec, kasztan

 przym. kasztanowy, kasztanowaty

Wiktionary


kasztanowiec

drzewo lub krzew z rodziny kasztanowcowatych, o dużych, dłoniastych liściach i brodawkowatych lub kolczastych owocach zawierających duże, ciemnobrązowe nasiona (kasztany), pochodzące ze strefy umiarkowanej półkuli północnej; kasztan (potocznie)


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy lub męskorzeczowy

 (1.1) dendr. nazwa systematyczna|Aesculus|L.|ref=tak., drzewo lub krzew o dużych, dłoniastych liściach i kolczastych owocach zawierających duże, brązowe nasiona;

Wiktionary

Kasztanowiec (Aesculus L.) – rodzaj drzew, rzadziej krzewów należących do rodziny mydleńcowatych (Sapindaceae). Obejmuje w zależności od ujęcia systematycznego od 12 do ok. 19–20 gatunków. Rośliny te występują w naturze w południowo-wschodniej Europie (jeden gatunek – kasztanowiec pospolity A. hippocastanum), w Azji na obszarze od Himalajów po Japonię (4 gatunki) oraz w Ameryce Północnej (7 gatunków). W Polsce wszystkie gatunki są introdukowane przez człowieka – powszechnie uprawiany i dziczejący jest kasztanowiec pospolity. Rzadziej w uprawie spotykany jest kasztanowiec czerwony A. × carnea i żółty A. flava, a bardzo rzadko, głównie w kolekcjach botanicznych pozostałe gatunki.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Na dziedzińcu mojej starej szkoły rośnie rozłożysty kasztanowiec.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌkaʃtãˈnɔvʲjɛt͡s, AS: kaštãnovʹi ̯ec

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. kasztan m., kasztanek m., kasztanka ż., kasztanówka ż., kasztaniak m., kasztanowate nmos., kasztanowcowiaczek m., kasztanienie n., wykasztanienie n.

 czas. kasztanić ndk., wykasztanić dk.

 przym. kasztanowy, kasztanowaty, kasztanowcowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) pot. kasztan

Wiktionary


kasztanówka

torzyśniad kasztanówka - gatunek motyla z rodziny trociniarkowatych


SJP.pl

Kasztanówka (biał. Каштаноўка; ros. Каштановка) – wieś na Białorusi, w obwodzie mińskim, w rejonie wołożyńskim, w sielsowiecie Wołożyn. Od zachodu graniczy z Wołożynem. Była nazywana także Konstantynówką.

W dwudziestoleciu międzywojennym leżała w Polsce, w województwie nowogródzkim, w powiecie wołożyńskim.

Wikipedia


kasztanowobrązowy

brązowy o kasztanowym odcieniu


SJP.pl


kasztanowogłowy

lasówka kasztanowogłowa, kacyk kasztanowogłowy - gatunki ptaków


SJP.pl


kasztanowordzawy

rdzawy o kasztanowym odcieniu; kasztanowatordzawy


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) mający kolor rdzawy o odcieniu kasztanowym

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Czy świstaki miewają kasztanowordzawe futerko?

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌkaʃtãnɔvɔˈrd͡zavɨ, AS: kaštãnovorʒavy

Wiktionary


kasztanowy

1. odnoszący się do kasztana, kasztanowca lub do owocu któregoś z tych drzew;
2. o kolorze kasztana (owocu kasztanowca), kasztanowaty, rudawobrązowy


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) dotyczący drzew kasztana lub kasztanowca

 (1.2) farm. kulin. spoż. dotyczący owoców kasztana lub kasztanowca, zrobiony z owoców kasztana lub kasztanowca

 (1.3) mający kolor rudawobrązowy, taki jak kolor owocu kasztanowca

Wiktionary

Kasztanowy – ciemny kolor, czerwony zmieszany z brązowym.

Nazwa pochodzi od barwy owoców kasztana.

Wikipedia

Przykłady

 (1.2) Na Węgrzech i Słowacji przetarta masa kasztanowa przeznaczona jest do bezpośredniego spożycia lub używana jako dodatek do wyrobów cukierniczych i mięs.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌkaʃtãˈnɔvɨ, AS: kaštãnovy

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. kasztan mzw./mrz., kasztanek mrz., kasztanka ż., kasztanowiec mrz., kasztanowcowate nmos., kasztanowienie n.

:: czas. kasztanowieć ndk.

 przym. kasztankowy, kasztanowaty, kasztankowaty

 przysł. kasztanowo

Wiktionary

Synonimy:

 (1.3) rudawobrązowy, rudobrązowy; rzad. kasztankowy

Wiktionary


kasztanowłosy

mający kasztanowe włosy


SJP.pl


kasztel

1. nieduża twierdza, warowny zamek, gród, który zajmował przedstawicie władzy lub pan feudalny; warownia, forteca;
2. wysoka nadbudówka na dziobie i rufie dawnych żaglowców, zawierająca pomieszczenia dla oficerów oraz stanowiska lekkich dział


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) stpol. gród warowny, zamek lub stołp

 (1.2) żegl. wysoka nadbudówka w części dziobowej lub rufowej dawnych okrętów;

Wiktionary

  • kasztel – rodzaj dworu, także siedziba kasztelana
  • kasztel – nadbudówka na dawnych żaglowcach (kasztel dziobowy i rufowy)
  • forkasztel – rodzaj nadbudówki na średniowiecznych okrętach
  • Kasztel – część wsi Siedliska Żmigrodzkie w Polsce położona w województwie podkarpackim, w powiecie jasielskim, w gminie Nowy Żmigród.

Wikipedia

Przykłady

 (1.2) Zaciekawieni marynarze pobiegli na kasztel rufowy, skąd najlepiej widać było kaperski statek.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. kasztelan m., kasztelanka ż., kasztelanic m., kasztelania ż.

:: zdrobn. kasztelik m.

 przym. kasztelowy

Wiktionary


kasztelan

1. w Polsce do XIII wieku: urzędnik lokalny zajmujący się ściąganiem danin na rzecz panującego, obroną i sądownictwem na obszarze, na którym znajdował się zamek, gród warowny;
2. w czasach późniejszych: dostojnik tytularny, który miał zapewnione miejsca w senacie


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) hist. adm. urzędnik zarządzający grodem, zamkiem lub kasztelanią

 (1.2) hist. w średniowiecznej Polsce urzędnik ziemski zasiadający w radzie królewskiej, następnie w senacie;

Wiktionary

Kasztelan (łac. comes castellanus) – urzędnik ziemski w średniowiecznej Polsce, wcześniej określany jako komes grodowy lub żupan; nazwa „kasztelan” pojawiła się w XII wieku. Jego rolą było zajmowanie się administracją gospodarczą (ściąganiem danin na rzecz panującego), obroną i sądownictwem na terenie kasztelanii. Kasztelanowi podlegali: chorąży, wojski, sędzia grodowy i włodarz. W hierarchii kasztelan stał niżej od wojewody.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) W zamian nowy kasztelan zobowiązał się co roku łożyć na remont i konserwację zabytku.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. kasztel mrz., kasztelanka ż., kasztelanic m., kasztelania ż.

 przym. kasztelański

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) grododzierżca

Wiktionary


kasztelania

1. obszar, na którym władzę administracyjną, wojskową oraz sądową sprawował kasztelan - przedstawiciela panującego;
2. władza, godność kasztelana; kasztelaństwo


SJP.pl

Kasztelania (dawniej: okręg grodowy) – jednostka administracyjna podziału terytorialnego średniego szczebla w średniowiecznej Polsce, wchodząca w skład danej ziemi lub prowincji. Ośrodkiem kasztelanii był kasztel (zamek, znaczący gród lub dwór obronny). W II połowie XIV–XV wieku, kasztelania została zastąpiona przez system powiatowy.

Wikipedia


kasztelanic

w dawnej Polsce: syna kasztelana - przedstawiciela panującego


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) syn kasztelana

Wiktionary

Kasztelan (łac. comes castellanus) – urzędnik ziemski w średniowiecznej Polsce, wcześniej określany jako komes grodowy lub żupan; nazwa „kasztelan” pojawiła się w XII wieku. Jego rolą było zajmowanie się administracją gospodarczą (ściąganiem danin na rzecz panującego), obroną i sądownictwem na terenie kasztelanii. Kasztelanowi podlegali: chorąży, wojski, sędzia grodowy i włodarz. W hierarchii kasztelan stał niżej od wojewody.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Przebywała u swej córki Teresy, żony kasztelanica Siemianowskiego w Kozłowie.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. kasztel mrz., kasztelan m., kasztelanka ż.

Wiktionary


kasztelanka

w dawnej Polsce: córka kasztelana - przedstawiciela panującego


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) daw. córka kasztelana

Wiktionary

  • Kasztelanka – córka kasztelana
  • Kasztelanka (Bydgoszcz)
  • Kasztelanka (film)
  • Kasztelanka – obraz Jana Matejki

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Dawno, dawno temu Przejście było miejscem spotkań zakochanych - młodziutkiej kasztelanki oporowskiej i przeora zakonu paulinów.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. kasztelan mos., kasztelania ż., kasztelanowa ż., kasztelanic mos., kasztel mrz.

Wiktionary


kasztelanowa

małżonka kasztelana


SJP.pl


kasztelanowy

kasztelan (dawniej); kasztelański


SJP.pl


kasztelański

1. dotyczący kasztelana - przedstawiciela panującego;
2. dotyczący kasztelanii - obszaru, na którym władzę sprawował kasztelan


SJP.pl


kasztelaństwo

władza, godność kasztelana; kasztelania


SJP.pl


kasztelowy

przymiotnik od: kasztel


SJP.pl


kasztowość

rozróżnienie małych i wielkich liter


SJP.pl


kasztowy

kaszta, kaszt


SJP.pl

Patrz:

kaszta, kaszt

kaszub

członek zachodniosłowiańskiej grupy etnicznej zamieszkującej Pomorze Gdańskie i wschodnią część Pomorza Zachodniego; Kaszuba


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) etn. przedstawiciel Słowian z północy Polski;

Wiktionary

  • Kaszub – mieszkaniec Kaszub
  • Kaszub – polski rajd samochodowy
  • Kaszub – nazwa pociągu relacji Gdynia-Kraków
  • ORP Kaszub – nazwa okrętów polskiej Marynarki Wojennej

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Jako dziecko mieszkałam wśród Kaszubów.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈkaʃup, AS: kašup

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. kaszubski mrz., Kaszuba mos., Kaszuby nmos., kaszubskość ż., kaszubszczyzna ż., kaszubizm m.

:: fż. Kaszubka ż.

 przym. kaszubski

 przysł. kaszubsko

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) Kaszuba

Wiktionary


kaszuba

członek zachodniosłowiańskiej grupy etnicznej zamieszkującej Pomorze Gdańskie i wschodnią część Pomorza Zachodniego; Kaszub


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) etn. przedstawiciel Słowian rodem z północy Polski;

Wiktionary

Osoby noszące nazwisko Kaszuba

  • Agnieszka Kaszuba – polska lekkoatletka
  • Andrzej Kaszuba – polski działacz opozycyjny
  • Barbara Kaszuba – polska kompozytorka
  • Beata Kaszuba – polska pływaczka
  • Elżbieta Kaszuba – polska historyk
  • Jakub Kaszuba (ujednoznacznienie)
  • Jan Kaszuba – strażnik starodubowski
  • Jan Kaszuba – działacz polonijny
  • Jan Kaszuba – prezydent Suwałk
  • Jerzy Kaszuba – polski muzyk
  • Marcin Kaszuba – polski urzędnik państwowy
  • Piotr Kaszuba – polski prawnik i dyplomata
  • Serafin Kaszuba – polski zakonnik
  • Sławomir Kaszuba – polski zapaśnik
  • Walerij Kaszuba – kirgiski piłkarz

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Jako dziecko mieszkałam wśród Kaszubów.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: kaˈʃuba, AS: kašuba

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. kaszubski m., Kaszuby nmos.

:: fż. Kaszubka ż.

 czas. kaszubić ndk.

 przym. kaszubski

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) Kaszub

Wiktionary


kaszubista

specjalista w dziedzinie kaszubistyki


SJP.pl


kaszubistka

kaszubista


SJP.pl

Patrz:

kaszubista

kaszubistyka

nauka o kulturze kaszubskiej, języku kaszubskim


SJP.pl

Kaszubistyka – dyscyplina filologiczna zajmująca się badaniem języka, literatury, kultury i dziejów Kaszubów. Historycznie wywodzi się ze slawistyki.

Wikipedia


kaszubizm

wyraz, zwrot, forma, konstrukcja składniowa lub cecha fonetyczna właściwe dialektowi kaszubskiemu


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) jęz. dialektyzm kaszubski

Wiktionary

Pomeranizm, kaszubizm (kaszub. kaszëbizm) – rodzaj slawizmu (lub też polonizmu – zależnie od ujęcia statusu mowy pomorskiej), zapożyczenie z kaszubszczyzny obecne przede wszystkim w dolnoniemieckich gwarach pomorskich. Pomeranizmy pojawiają się w wyniku oddziaływania kaszubszczyzny na inny język.

Wikipedia

Powiązane:

 rzecz. Kaszub mos., kaszubski mrz.

 przym. kaszubski

Wiktionary


kaszubka

Kaszub


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) przedstawicielka Słowian z północy Polski

Wiktionary

Patrz:

Kaszub

Przykłady

 (1.1) Po Muzeum Kaszubskim w Kartuzach oprowadzała nas urocza Kaszubka.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: kaˈʃupka, AS: kašupka

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. kaszubski mrz., Kaszub m., Kaszuby, Kaszuba

 przym. kaszubski

Wiktionary


kaszubowski

nazwisko


SJP.pl


kaszubski

przymiotnik od: Kaszuby


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) odnoszący się do Kaszub lub Kaszubów

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (2.1) jęz. nazwa języka;

Wiktionary

Język kaszubski, dialekt kaszubski (kaszub. kaszëbsczi jãzëk, kaszëbskô mòwa, pòmòrsczi jãzëk, kaszëbskò-słowińskô mòwa) – mowa zachodniosłowiańska i lechicka o spornym statusie – w zależności od przyjętych kryteriów uznawana za odrębny język lub dialekt języka polskiego. Często przyjmowane jest stanowisko pośrednie, unika się określania jej jako „język” lub „dialekt” albo określa się ją jako etnolekt. Z prawnego punktu widzenia kaszubszczyzna jest w Polsce językiem regionalnym. Kaszubszczyzną posługuje się w Polsce na co dzień 87,6 tys. Kaszubów. Jest jedyną pozostałością słowiańskich dialektów pomorskich. Etnolekt ten należy do grupy języków lechickich; jego centralna odmiana jest bliska polszczyźnie standardowej, z wpływami języka dolnoniemieckiego oraz wymarłych połabskiego i pruskiego.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Kaszubskie truskawki bardzo dobrze smakują.

 (2.1) Na Kaszubach mówi się po kaszubsku.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: kaˈʃupsʲci, AS: kašupsʹḱi

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Kaszuby nmos., Kaszub m., Kaszuba m., Kaszubka ż., kaszubskość ż., kaszubszczyzna ż., kaszubizm m.

 przysł. kaszubsko

Wiktionary

Synonimy:

 (2.1) kaszubszczyzna

Wiktionary


kaszubskojęzyczny

przymiotnik

 (1.1) taki, który posługuje się językiem kaszubskim

 (1.2) taki, którego mieszkańcy posługują się językiem kaszubskim

 (1.3) spisany, stworzony w języku kaszubskim

Wiktionary

Wymowa:

IPA: kaˈʃupskɔjɛ̃w̃ˈzɨt͡ʃnɨ, AS: kašupskoi ̯ẽũ̯zyčny

Wiktionary


kaszubskość

kaszubski


SJP.pl

Patrz:

kaszubski

kaszubszczyzna

mowa i kultura Kaszubów


SJP.pl

Język kaszubski, dialekt kaszubski (kaszub. kaszëbsczi jãzëk, kaszëbskô mòwa, pòmòrsczi jãzëk, kaszëbskò-słowińskô mòwa) – mowa zachodniosłowiańska i lechicka o spornym statusie – w zależności od przyjętych kryteriów uznawana za odrębny język lub dialekt języka polskiego. Często przyjmowane jest stanowisko pośrednie, unika się określania jej jako „język” lub „dialekt” albo określa się ją jako etnolekt. Z prawnego punktu widzenia kaszubszczyzna jest w Polsce językiem regionalnym. Kaszubszczyzną posługuje się w Polsce na co dzień 87,6 tys. Kaszubów. Jest jedyną pozostałością słowiańskich dialektów pomorskich. Etnolekt ten należy do grupy języków lechickich; jego centralna odmiana jest bliska polszczyźnie standardowej, z wpływami języka dolnoniemieckiego oraz wymarłych połabskiego i pruskiego.

Wikipedia


kaszuby

region kulturowy w północnej Polsce, część Pomorza zamieszkała przez rdzenną ludność


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj niemęskoosobowy, liczba mnoga, nazwa własna

 (1.1) hist. geogr. kraina historyczna w północnej Polsce;

 (1.2) geogr. wieś w Polsce, w województwie lubelskim, w powiecie krasnostawskim, w gminie Rudnik;

 (1.3) geogr. część wsi Murczyn, w województwie kujawsko-pomorskim, w powiecie żnińskim, w gminie Żnin

Wiktionary

Kaszuby (kaszub. Kaszëbë lub Kaszëbskô) – region kulturowy w północnej Polsce, będący częścią Pomorza Gdańskiego. Zamieszkują tu m.in. Kaszubi (autochtoniczni Pomorzanie) posługujący się językiem kaszubskim, który ma w Polsce od 2005 status języka regionalnego. Obecnie obejmuje powiaty: kartuski, bytowski, lęborski, pucki, gdański, wejherowski, słupski, człuchowski, kościerski, chojnicki oraz miasta: Gdynię, Gdańsk i Sopot.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Już trzeci raz jedziemy na Kaszuby.

 (1.1) Na terenie Kaszub znajdują się dwujęzyczne tablice z nazwami miejscowości.

 (1.2) Mieszkamy w Kaszubach od trzech lat.

 (1.3) Dojeżdżamy do naszych Kaszubów.

Wiktionary

Powiązane:

 (1.1)

 rzecz. Kaszub mos., Kaszubka ż., kaszubszczyzna ż.

 (1.2) (1.3)

 rzecz. kaszubianin mos., kaszubianka ż.

 przym. kaszubski

Wiktionary


kaszyca

skrzynia z bali drewnianych lub żelbetowych wypełniona kamieniami, będąca częścią składową budowli wodnych


SJP.pl

Kaszyca – duża skrzynia, niegdyś drewniana, obecnie żelbetowa, wypełniona gruzem, kamieniami itp., stosowana jako element fundamentów budowli hydrotechnicznych lub jako element umocnień dennych lub brzegowych. Do połowy lat pięćdziesiątych XX wieku najczęściej stosowana przy budowie zapór oraz przepustów wodnych o dużej powierzchni.

Wikipedia


kaszycki

nazwisko


SJP.pl


kaszycowy

kaszyca


SJP.pl

Patrz:

kaszyca

kaszyn

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna

 (1.1) geogr. adm. miasto w Rosji, położone w obwodzie twerskim;

Wiktionary

Kaszyn (ros. Кашин) – miasto w Rosji, w obwodzie twerskim nad Kaszynką.

Kaszyn położone jest ok. 180 km na północ od Moskwy i 150 km na północny wschód od Tweru, siedziba obwodu. Liczba mieszkańców w 2007 wynosiła ok. 15,8 tys., powierzchnia 11 km², a gęstość zaludnienia 1436 osób/1 km². Miasto leży na wysokości 125 m n.p.m.

Miasto uzdrowiskowe – borowina.

Wikipedia

Powiązane:

 przym. kaszyński

Wiktionary


kaszyński

nazwisko


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z Kaszynem, dotyczący Kaszyna

Wiktionary

Osoby o tym nazwisku:

  • Eugeniusz Kaszyński – polski wojskowy, cichociemny
  • Mariusz Kaszyński – polski pisarz

Wikipedia

Powiązane:

 rzecz. Kaszyn mrz.

Wiktionary


kasłać

gwałtownie i głośno wyrzucać powietrze z płuc; kaszlać; kaszleć


SJP.pl

czasownik nieprzechodni niedokonany (dk. zakasłać)

 (1.1) fizj. med. mieć napad kaszlu; wydawać serię krótkich, gwałtownych dźwięków z gardła, zwykle w wyniku podrażnienia dróg oddechowych

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Bohdan kasłał przez całą noc, co martwiło jego rodzinę.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. kasłanie n.

 czas. wykasłać dk., wykasływać ndk., zakasłać dk.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) war. kaszleć, kaszlać

Wiktionary


kasłanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|kasłać.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. niekasłanie n.

 czas. kasłać ndk.

Wiktionary


kat

osoba wykonująca wyroki śmierci


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) geom. część płaszczyzny ograniczona dwiema półprostymi o wspólnym początku

 (1.2) przestrzeń w okolicy styku dwóch prostopadłych ścian

 (1.3) przen. mieszkanie

 (1.4) przen. punkt widzenia, aspekt

 (1.5) geom. pot. miara kąta (1.1)

Wiktionary

Kat – człowiek, który zawodowo zajmuje się głównie wykonywaniem wyroków, skazujących na kary cierpienia, okaleczenia i na karę śmierci. Poza torturami, traktowanymi jako środek karny, kaci zajmowali się również zadawaniem cierpienia w celu wymuszenia zeznań.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Kąt utworzony przez dwie półproste.

 (1.2) W kącie pokoju stał mały stolik.

 (1.3) Chciałabym wreszcie mieć swój własny kąt.

 (1.4) Sprawdziliśmy wszystkie urządzenia pod kątem bezpieczeństwa.

 (1.5) Jaki jest kąt między bokami kwadratu?

Wiktionary

Wymowa:

IPA: kɔ̃nt, AS: kõnt

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. kątownik mrz.

:: zdrobn. kącik mrz., kąteczek mrz., kątek mrz.

 przym. kątowy, kątecki

Wiktionary

Synonimy:

 (1.2) róg, narożnik

 (1.4) punkt widzenia

Wiktionary


kat.

skrót od: katolicki


SJP.pl

skrót, rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) = kategoria

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Poszukujemy do pracy kierowców z prawem jazdy kat. C+E oraz D.

Wiktionary


kata

1. konkurencja w karate;
2. ćwiczenie prezentujące technikę walki


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) wysoce sformalizowany rodzaj ćwiczeń stosowanych w wielu tradycyjnych sztukach i sportach walki;

Wiktionary

Kata (układ formalny) (jap. 型, 形 kata; standardowa forma ruchu, postawy itp. w sztukach walki i sporcie) – japońskie słowo oznaczające wysoce sformalizowany rodzaj ćwiczeń stosowanych w wielu tradycyjnych sztukach i sportach walki, szczególnie z grupy budō, jak również taekwondo (gdzie noszą one nazwę tul w wersji ITF, poomse w WTF a hyeong w niektórych innych organizacjach), taijiquan i innych. Są to sekwencje technik ataku i obrony, połączone z określonym poruszaniem, przyjęciem ściśle określonej pozycji i sposobu oddychania. Kata są bardzo ważną częścią programów nauczania dla wielu sztuk i sportów walki, a dla niektórych, zwłaszcza tych, gdzie kontakt broni z ciałem przeciwnika stanowiłby realne zagrożenie, stanowią ćwiczenia podstawowe.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Na arenie zakończył się pokaz kata.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈkata, AS: kata

Wiktionary


katabas

pogardliwie: ksiądz, duchowny; księżyna, sukienkowy, klecha, sukmaniarz, labuś


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) pot. obraź. ksiądz

Wiktionary

Wymowa:

IPA: kaˈtabas, AS: katabas

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. katabaza ż.

 przym. katabasowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) klecha, księżyna

Wiktionary


katabasis

[czytaj: katabas-is] katabaza;
1. w tragedii antycznej: obniżenie napięcia akcji po przygodzie;
2. w antycznym eposie: motyw zejścia bohatera do świata podziemnego


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) liter. topos literacki zejścia bohatera do świata umarłych;

 (1.2) teatr. spadek napięcia akcji w tragedii antycznej

 (1.3) muz. muzyczna figura retoryczna oddająca grozę poprzez formę zstępującej melodii

 (1.4) rel. Chrystusowe zstąpienie do otchłani;

Wiktionary

  • Katabasis (chrześcijaństwo)
  • Katabasis – muzyczna figura retoryczna
  • Katabaza – topos literacki

Wikipedia

Powiązane:

 rzecz. katabaza ż.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) katabaza

 (1.2) katabaza

 (1.3) katabaza

 (1.4) zstąpienie

Wiktionary


katabatyczny

ruch katabatyczny: gwałtowne opadanie mas powietrza wzdłuż zanikających frontów atmosferycznych lub zboczy górskich


SJP.pl


katabaza

katabasis;
1. w tragedii antycznej: obniżenie napięcia akcji po przygodzie;
2. w antycznym eposie: motyw zejścia bohatera do świata podziemnego


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) liter. teatr. zob. katabasis.

 (1.2) rel. zob. katabasis.

Wiktionary

Katabaza (gr. κατάβασις 'zejście' od κατά 'w dół' i βαίνω 'iść') – literacki topos zejścia bohatera do świata umarłych.

Motyw ten wielokrotnie pojawia się w mitologii greckiej, chociaż jest obecny także w tradycji innych kręgów kulturowych, np. w mitologii sumeryjskiej, co poświadcza Epos o Gilgameszu. Wśród mitów greckich słynna jest katabaza Orfeusza, który schodzi do Hadesu po ukochaną, czy dwunasta z prac Heraklesa, w której heros udaje się po Cerbera, uwalniając przy okazji innego bohatera, który choć udał się do starożytnych piekieł, nie mógł się z nich wydostać – Tezeusza.

Wikipedia

Powiązane:

 rzecz. katabas mos., katabasis ż.

Wiktionary


kataboliczny

odnoszący się do katabolizmu, polegający na katabolizmie


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) biochem. związany z procesem, podczas którego dochodzi do rozpadu związków chemicznych z wydzieleniem energii i ciepła

Wiktionary


katabolizm

proces przemiany materii polegający na rozpadzie organicznych związków wielkocząsteczkowych na mniejsze, w wyniku którego wyzwala się energia chemiczna i ciepło, np. reakcja oddychania komórkowego


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) biochem. proces, podczas którego dochodzi do rozpadu związków chemicznych z wydzieleniem energii i ciepła;

Wiktionary

Katabolizm (z gr. καταβολή od κᾰτᾰ 'w dół' i βάλλειν 'rzut') – ogół reakcji chemicznych metabolizmu prowadzący do rozpadu złożonych związków chemicznych na prostsze cząsteczki. Przeciwieństwo anabolizmu. Reakcja egzoenergetyczna, uwalniająca energię, substraty muszą być o wyższym poziomie energii, a produkty o niższym. Należą tu:

  • oddychanie tlenowe (niezbędnym warunkiem do przeprowadzenia reakcji jest obecność tlenu):

Wikipedia


katachreza

1. nowe znaczenie słowa powstałe wskutek przeniesienia nazwy jednej rzeczy na inną, która nie była dotąd nazwana;
2. przenośnia utworzona na zasadzie odległych skojarzeń, której nie można brać dosłownie ze względu na jej alogiczność


SJP.pl

  • katachreza – w językoznawstwie
  • katachreza – figura retoryczna

Wikipedia


katadromiczny

katadromiczne ryby - ryby spływające do mórz w celu odbycia tarła


SJP.pl


katafalk

podest na trumnę


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) podwyższenie, na którym stawia się trumnę podczas nabożeństwa żałobnego;

Wiktionary

Katafalk (wł. catafalco) – podwyższenie, na którym stawia się trumnę ze zwłokami podczas uroczystości pogrzebowych.

Katafalk jest prostą konstrukcją, najczęściej drewnianą, pomalowaną na czarno, obitą kirem lub przykrytą całunem, niezdobioną. Dekoracje stawiane przy nim podczas żałobnych ceremonii, głównie podczas uroczystych pogrzebów, noszą nazwę castrum doloris. Ustawiany jest w nawie przed prezbiterium lub w kaplicy pogrzebowej.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Gróbarz z pomocą parobczaków postawił trumnę na katafalku i zapalił dwadzieścia cztery świec.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: kaˈtafalk, AS: katafalk

Wiktionary

Powiązane:

 przym. katafalkowy

Wiktionary


katafalkowy

przymiotnik od: katafalk


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) dotyczący katafalku

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. katafalk m.

Wiktionary


katafatyczny

przymiotnik relacyjny

 (1.1) filoz. teol. przyjmujący tezy afirmatywne o Bogu, czym lub jakim jest

Wiktionary


kataforetyczny

kataforeza


SJP.pl

Patrz:

kataforeza

kataforeza

chemiczno-fizyczne zjawisko elektroforezy z przemieszczaniem się cząstek w kierunku katody


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) fiz. elektr. zjawisko zachodzące w płynach pod wpływem pola elektrycznego, polegające na ruchu dodatnio naładowanych cząstek w kierunku katody

Wiktionary

Elektroforeza – zjawisko elektrokinetyczne polegające na ruchu cząstek fazy rozproszonej w nieruchomej fazie rozpraszającej, pod wpływem pola elektrycznego. Ruch w kierunku anody nazywany jest anaforezą, a w kierunku katody – kataforezą.

Wikipedia

Powiązane:

 przym. kataforetyczny

Wiktionary


katafrakta

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) hist. wojsk. ciężkozbrojny jeździec, zwykle dosiadający opancerzonego wierzchowca, walczący w szeregach armii starożytnych i średniowiecznych państw od wybrzeży Morza Śródziemnego po Persję;

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) war. katafrakt

Wiktionary


katagen

faza cyklu włosowego, w trakcie której włos obumiera


SJP.pl

Włos – nitkowaty, zrogowaciały, wyspecjalizowany wytwór naskórka, występujący wyłącznie u ssaków, na powierzchni ich skóry, zbudowany z twardej, spoistej keratyny. W entomologii termin włosy lub włoski (łac. comae, pili, chaetae) stosowany jest w odniesieniu do niektórych wytworów oskórka stawonogów, w tym do szczecinek (saetae, setae).

Wikipedia


katageneza

Katageneza – zjawiska diagenezy posedymentacyjnej zachodzące w warunkach odrębnych od warunków sedymentacji; kiedy osad został już przykryty pokładem innego osadu. Katageneza zachodzi pod wpływem zwiększonego ciśnienia i temperatury, ale jeszcze zbyt niskich do wywołania metamorfizmu.

Wikipedia


katajew

nazwisko


SJP.pl

Osoby o tym nazwisku:

  • Iwan Katajew – rosyjski pisarz
  • Jewgienij Katajew – radziecki polityk
  • Jewgienij Pietrow (wł. Jewgienij Katajew) – radziecki pisarz i publicysta
  • Nurżan Katajew – kazachski zapaśnik
  • Walentin Katajew – rosyjski pisarz, dramaturg i scenarzysta
  • Władimir Katajew – radziecki hokeista i trener hokejowy

Wikipedia


katajka

potocznie: diodowa lampa roweru


SJP.pl


katakali

dramat teatralny wywodzący się z Kerali; kathakali


SJP.pl

Katakali, kathakali – teatr indyjski ze stanu Kerala.

Tradycyjnie wykonywany jest nocą. Ucharakteryzowani artyści w charakterystycznych kostiumach, z niewielką liczbą rekwizytów, ilustrują ruchem i gestem opowieści z indyjskich eposów. Treść opowieści wyśpiewują dwaj śpiewacy stojący z tyłu sceny.

Wikipedia


katakana

jeden z dwóch japońskich systemów pisma sylabicznego kana


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) jęz. jeden z dwóch japońskich systemów pisma sylabicznego kana;

Wiktionary

Katakana (jap. かたかな, カタカナ, 片仮名) – jeden z dwóch japońskich systemów pisma sylabicznego kana. Drugim z nich jest hiragana. Każdemu znakowi katakany odpowiada znak hiragany.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Katakana jest używana głównie do zapisu słów zapożyczonych z języków obcych.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌkataˈkãna, AS: katakãna

Wiktionary


katakaustyczny

katakaustyka


SJP.pl

Patrz:

katakaustyka

kataklaza

proces odkształcania i rozdrabniania skał zwięzłych zachodzący w skorupie ziemskiej pod wpływem ciśnienia górotwórczego


SJP.pl

Kataklaza – typ metamorfizmu dynamicznego. Proces zachodzący w skorupie ziemskiej pod wpływem ciśnienia górotwórczego polegający na tektonicznym kruszeniu, obracaniu i przemieszczaniu ziaren mineralnych w skale i samej skały, bez jej przebudowy chemicznej i krystalograficznej. Najłatwiej kataklazie ulegają skały twarde i kruche, mało podatne na reakcje chemiczne, np. granity, gnejsy, kwarcyty.

Efektem tego zjawiska są kataklazyty.

Wikipedia


kataklazyt

skała powstała w wyniku kataklazy


SJP.pl

Kataklazyt – skała metamorficzna, kataklastyczna. Jest to silnie przeobrażona skała stanowiąca, produkt metamorfizmu dyslokacyjnego, zmielona tektonicznie skała pierwotna. Powstaje w obrębie stref tektonicznych (uskoków) na drodze czysto mechanicznej, w wyniku procesu zwanego kataklazą. Kataklazyty charakteryzują się słabą odpornością na wietrzenie, większym rozdrobnieniem skały. Odłamki skalne są ostrokrawędziste i silnie spękane mogą być nieznacznie przemieszczone względem siebie, a pomiędzy nimi może lokalnie występować miazga mylonityczna. Kataklazyty objęte są w niewielkim stopniu rekrystalizacją metamorficzną. Zbudowane są z drobnych pokruszonych i roztartych ziaren skał, ich skład mineralny jest podobny do składu pierwotnej skały sprzed kataklazy. Tekstura kataklazowa, bezkierunkowa. Struktura zwykle nierównoziarnista, heteroblastyczna lub średnioblastyczna.

Wikipedia


kataklizm

1. klęska żywiołowa wywołująca ogromne zniszczenia, np. trzęsienie ziemi, potop;
2. dramatyczne wydarzenia o niszczycielskim oddziaływaniu, np. wojna, rewolucja


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) gwałtowne zmiany w przyrodzie wywołujące znaczne zniszczenia, spustoszenie

 (1.2) polit. wstrząs społeczny lub polityczny powodujący duże zniszczenia

Wiktionary

Klęska żywiołowa (kataklizm) – ekstremalne zjawisko naturalne powodujące znaczne szkody na terenie objętym tym zjawiskiem, pozostawiające po sobie często zmieniony obraz powierzchni ziemi. Powoduje ono również wysokie straty w gospodarce człowieka, może zmienić stan przyrody, a nawet zagrażać życiu ludzkiemu.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Trzęsienie ziemi w Lizbonie nie było ani pierwszym, ani ostatnim z wielkich europejskich kataklizmów.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) katastrofa, klęska

 (1.2) klęska, przewrót

Wiktionary


kataklizmowy

przymiotnik od: kataklizm


SJP.pl


kataks

barczatka kataks - różowo-brunatny motyl z rodziny barczatkowatych, w Polsce prawnie chroniony


SJP.pl


katakumb

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) daw. rzad. podziemna nekropolia

forma rzeczownika.

 (2.1) D. plural|katakumba. także. D. plural|katakumby.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. katakumba ż., katakumbowość ż., katakumby lm nm.

 przym. katakumbowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) katakumby; daw. katakumba

Wiktionary


katakumba

1. podziemny cmentarz starochrześcijański, który służył też często jako kaplica
2. podziemie kościołów lub budynków cmentarnych, gdzie się stawia trumny z ciałami zmarłych


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) daw. podziemna nekropolia

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) [...] wsunąwszy umarłego w katakumbę, zasklepiają go.

 (1.1) Obiecałeś, że zwiedzimy którąś z rzymskich katakumb.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. katakumbowość ż., katakumb mrz., katakumby lm nm.

 przym. katakumbowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) katakumby; daw. rzad. katakumb

Wiktionary


katakumbowość

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) cecha tego, co katakumbowe

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Bezsprzecznie o katakumbowości malowideł świadczy ich tematyka.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. katakumb mrz., katakumba ż., katakumby lm nm.

 przym. katakumbowy

Wiktionary


katakumbowy

przymiotnik od: katakumby


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z katakumbami, dotyczący katakumb

 (1.2) przen. podziemny, nielegalny

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Nie sposób podczas jednej wycieczki zapoznać się z całym systemem katakumbowych korytarzy.

 (1.1) Włoski album z malarstwem katakumbowym kosztował fortunę.

 (1.2) W Chinach nie ustają prześladowania tak zwanego „Kościoła katakumbowego”.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. katakumbowość ż., katakumba ż., katakumb mrz., katakumby lm nm.

Wiktionary


katakumby

1. podziemia kościołów lub budynków cmentarnych, gdzie się stawia trumny z ciałami zmarłych
2. podziemne cmentarze starochrześcijańskie, które służyły także jako kaplice


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj niemęskoosobowy, liczba mnoga

 (1.1) cmentarz podziemny w postaci systemu korytarzy;

forma rzeczownika.

 (2.1) plural|katakumb. także. plural|katakumba.

Wiktionary

Katakumby (gr. κατά kata – pod, na dole τύμβος tymbos – grób, mogiła) – cmentarz podziemny (starożytny etruski, rzymski, żydowski i starochrześcijański) w postaci nieregularnie rozplanowanego systemu korytarzy biegnących zazwyczaj w kilku kondygnacjach, rozgałęziających się, rozszerzających w komory, wydrążonych bardzo głęboko w ziemi.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Najstarsze na świecie portrety apostołów Piotra, Pawła, Andrzeja i Jana znaleźli archeolodzy w rzymskich katakumbach świętej Tekli.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌkataˈkũmbɨ, AS: katakũmby

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. katakumbowość ż., katakumb mrz., katakumba ż.

 przym. katakumbowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) daw. katakumba; daw. rzad. katakumb

Wiktionary


katal

jednostka aktywności katalitycznej enzymów i pozostałych katalizatorów w układzie SI


SJP.pl

Katal (kat) – jednostka SI aktywności katalitycznej enzymów (aktywność enzymatyczna) i innych katalizatorów. Jeden katal to taka ilość katalizatora, która zwiększa szybkości reakcji o 1 mol/s w określonych warunkach.

Jednostka ta została zarekomendowana do stosowania w miejsce jednostki enzymu (U) w roku 1978 przez Nomenclature Committee of the International Union of Biochemistry:

\mathrm {1\,kat=1\,{\frac {mol}{s}}=60\cdot 10^{6}\,U}
\mathrm {1\,U\approx 16{,}67\cdot 10^{-9}\,kat=16{,}67\,nkat}

Wikipedia


katalaksja

ład wytworzony przez grę sił rynkowych, dzięki ludzkiej aktywności, która stosuje się do reguł prawa własności, szkód i kontraktu (pojęcie wprowadzone przez Hayeka)


SJP.pl

Katalaktyka (catallactics) – nauka o wymianie, część ekonomii politycznej, wyjaśniająca, na drodze prakseologicznej analizy, w jaki sposób działania uczestników rynku powodują ustalenie się proporcji wymiany oraz cen poszczególnych dóbr i usług.

Wikipedia


katalaza

enzym przyśpieszający rozkład powstającego w żywych komórkach nadtlenku wodoru


SJP.pl

Katalaza (EC 1.11.1.6) – enzym z grupy oksydoreduktaz katalizujący proces rozkładu nadtlenku wodoru do wody i tlenu. Otrzymana po raz pierwszy w postaci krystalicznej w 1937 roku przez J.B. Sumnera. Znaczne jej ilości występują w komórkach zwierzęcych np. w wątrobie, nerce, leukocytach i erytrocytach (krwinkach czerwonych), w bakteriach tlenowych oraz w peroksysomach komórek roślinnych fotosyntezujących. Jest dobrym enzymem markerowym dla peroksysomów.

Wikipedia


kataleksa

skrócenie ostatniej stopy wersu o sylabę krótką bądź nieakcentowaną


SJP.pl

Kataleksa – w wierszu iloczasowym zjawisko skrócenia stopy kończącej wers lub człon wersowy o jedną lub dwie sylaby stanowiące część lub całość tezy.

W wierszu sylabotonicznym zjawisko skrócenia stopy kończącej wers lub człon wersowy o jedną lub dwie sylaby nieakcentowane.

Wikipedia


katalekty

w literaturze: zbiór urywków i fragmentów utworów, także zbiór utworów ulotnych, drobnych


SJP.pl


katalektyczny

kataleksa


SJP.pl

Patrz:

kataleksa

katalepsja

zesztywnienie mięśni, odrętwienie ciała w nienaturalnej pozycji, występujące w niektórych chorobach psychicznych, hipnozie lub przy zatruciach


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) med. psych. zespół objawów zaburzeń psychicznych wyrażający się zanikiem wykonywania ruchów dowolnych, zastyganiem chorego w nienaturalnych ułożeniach ciała

Wiktionary

Katalepsja, stan kataleptyczny (łac. catalepsis z gr. κατάληψις "chwytanie" od przedrostka kata 'pod, w dół' używanego również jako wzmocnienie oraz gr. lêpsis 'napad') – specyficzne zesztywnienie mięśni, połączone z zastyganiem postawy ciała oraz położeniem kończyn i wygięciem szyi, także w nienaturalnych pozycjach.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Objawy przypominające katalepsję można wywołać poprzez hipnozę.

Wiktionary


kataleptyczka

kobieta dotknięta katalepsją, zastygająca nagle w nienaturalnych pozycjach w stanie odrętwienia


SJP.pl


kataleptyczny

przymiotnik od: katalepsja


SJP.pl


kataleptyk

osoba dotknięta katalepsją, zastygająca w nienaturalnych pozycjach w stanie odrętwienia


SJP.pl


kataliński

1. Catalina (wyspa w Kalifornii);
2. myszak kataliński - gatunek ssaka z rodziny chomikowatych;
3. grzechotnik kataliński - gatunek węża z rodziny żmijowatych


SJP.pl


katalitycznie

przysłówek sposobu

 (1.1) chem. w sposób katalityczny, w sposób oparty na katalizie

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. kataliza ż., katalizator mrz., katalizowanie n., skatalizowanie n.

 czas. katalizować ndk., skatalizować dk.

 przym. katalityczny

Wiktionary


katalityczny

odnoszący się do katalizy, polegający na katalizie


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) chem. związany z katalizą, dotyczący katalizy, polegający na katalizie

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) W wyniku katalitycznego odwodornienia etanu otrzymuje się eten.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌkatalʲiˈtɨt͡ʃnɨ, AS: katalʹityčny

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. kataliza ż., katalizator mrz., katalizowanie n., skatalizowanie n.

 czas. katalizować ndk., skatalizować dk.

 przysł. katalitycznie

 przym. katalitycznie

Wiktionary


kataliza

przyśpieszenie reakcji chemicznej spowodowane dodaniem katalizatora


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) chem. zjawisko przyśpieszenia lub spowolnienia reakcji chemicznej zachodzące pod wpływem katalizatora;

Wiktionary

Kataliza – zjawisko przyspieszenia szybkości reakcji chemicznej pod wpływem niewielkiej (w stosunku do ilości reagentów) ilości katalizatora, który sam nie ulega trwałym przekształceniom, lecz tylko tworzy z innymi substratami związki lub kompleksy przejściowe. Działanie katalizatora polega na zmianie ścieżki kinetycznej reakcji poprzez obniżenie energii aktywacji reakcji i utworzenia innych, w stosunku do reakcji prowadzonej na sposób niekatalityczny, kompleksów przejściowych. W efekcie przyspieszeniu ulega zarówno reakcja prowadząca do produktu, jak i reakcja biegnąca w kierunku przeciwnym, prowadząca do odtworzenia substratów.

Wikipedia

Przykłady

składnia.

kolokacje.

synonimy.

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

 rzecz. katalizator mrz., katalizowanie n., skatalizowanie n.

 czas. katalizować ndk., skatalizować dk.

 przym. katalityczny, katalitycznie

 przysł. katalitycznie

frazeologia.

etymologia.

uwagi.

tłumaczenia.

* angielski: (1.1) catalysis

* baskijski: (1.1) katalisi

* białoruski: (1.1) каталіз m.

* bułgarski: (1.1) катализа ż.

* rosyjski: (1.1) катализ m.

* ukraiński: (1.1) каталіз m.

* węgierski: (1.1) katalízis

źródła.

== kataliza (język bośniacki.) ==

ortografie.

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) chem. kataliza

odmiana.

przykłady.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. katalizator mrz., katalizowanie n., skatalizowanie n.

 czas. katalizować ndk., skatalizować dk.

 przym. katalityczny, katalitycznie

 przysł. katalitycznie

Wiktionary

Synonimy:

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

 rzecz. katalizator mrz., katalizowanie n., skatalizowanie n.

 czas. katalizować ndk., skatalizować dk.

 przym. katalityczny, katalitycznie

 przysł. katalitycznie

frazeologia.

etymologia.

uwagi.

tłumaczenia.

* angielski: (1.1) catalysis

* baskijski: (1.1) katalisi

* białoruski: (1.1) каталіз m.

* bułgarski: (1.1) катализа ż.

* rosyjski: (1.1) катализ m.

* ukraiński: (1.1) каталіз m.

* węgierski: (1.1) katalízis

źródła.

== kataliza (język bośniacki.) ==

ortografie.

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) chem. kataliza

odmiana.

przykłady.

składnia.

kolokacje.

synonimy.

Wiktionary


katalizator

1. substancja zwiększająca szybkość reakcji chemicznych;
2. katalizator kontaktowy - katalizator w układach ciekłych i gazowych; kontakt;
3. przenośnie: czynnik przyspieszający lub wywołujący jakieś wydarzenia, np. katalizator przemian społecznych


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) chem. substancja przyspieszająca przebieg reakcji chemicznej;

 (1.2) techn. urządzenie zawierające katalizator (1.1)

 (1.3) przen. książk. czynnik będący przyczyną czegoś, przyśpieszający coś

Wiktionary

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Do butelki został nalany perhydrol, do niego płyn do mycia naczyń. Teraz dodajemy katalizator, dwuchromian potasu.

 (1.2) Muszę wymienić w samochodzie katalizator na nowy.

 (1.3) Nikt nie przewidział sukcesu Internetu i telefonii komórkowej, nikt też nie przewidział głębokości społecznych zmian, których katalizatorem stały się nowe technologie komunikacyjne.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌkatalʲiˈzatɔr, AS: katalʹizator

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. kataliza ż., katalizowanie n., skatalizowanie n.

 czas. katalizować ndk., skatalizować dk.

 przym. katalityczny, katalitycznie

 przysł. katalitycznie

Wiktionary


katalizować

1. poddawać katalizie, wywoływać katalizę;
2. o zjawiskach życia społecznego: wywoływać, przyśpieszać


SJP.pl

czasownik przechodni niedokonany (dk. brak)

 (1.1) chem. wywoływać katalizę, poddawać katalizie, ulegać katalizie

 (1.2) przen. wywoływać jakieś zmiany lub je przyśpieszać

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) β-D-galaktozydaza jest enzymem katalizującym reakcje hydrolizy wiązań O-glikozydowych w β-D-galaktozydach.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. kataliza ż., katalizator mrz., katalizowanie n., skatalizowanie n.

 czas. skatalizować dk.

 przym. katalityczny, katalitycznie

 przysł. katalitycznie

Wiktionary


katalizowanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) chem. wywoływanie katalizy, poddawanie katalizie, uleganie katalizie

 (1.2) przen. wywoływanie jakichś zmiany lub ich przyśpieszanie

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. kataliza ż., katalizator mrz., skatalizowanie n.

 czas. katalizować ndk., skatalizować dk.

 przym. katalityczny, katalitycznie

 przysł. katalitycznie

Wiktionary


katalog

1. uporządkowany wykaz, spis przedmiotów określonego zbioru, najczęściej książek;
2. w informatyce: uporządkowany zbiór plików komputerowych; folder


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) spis zawartości biblioteki

 (1.2) folder lub księga zawierająca spis towarów wraz z ich cenami

 (1.3) inform. plik interpretowany przez system plików jako lista odwołań do innych plików;

 (1.4) daw. notatnik nauczycielski przeznaczony do wpisywania ocen

 (1.5) usystematyzowany zbiór dokumentów

Wiktionary

Katalog – zbiór zawierający systematyczny, często hierarchiczny spis obiektów jednego typu wraz z towarzyszącymi im atrybutami, umożliwiający klasyfikację obiektów według kategorii lub wybór obiektów według określonych kryteriów wyszukiwania.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Nasza biblioteka ma tylko dwa katalogi: alfabetyczny i tematyczny.

 (1.2) Piotr zamówił zestaw szwedzkich mebli z katalogu.

 (1.3) System plików to sposób zapisu plików i katalogów umożliwiający późniejsze ich odczytanie.

 (1.3) Wirus usunął mi wszystkie pliki z katalogu c:\windows!

Wiktionary

Wymowa:

IPA: kaˈtalɔk, AS: katalok

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. katalogizacja ż., katalogowanie n.

 czas. katalogować ndk.

 przym. katalogowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) spis, rejestr

 (1.2) zestawienie, wykaz, prospekt

 (1.3) folder, plik

Wiktionary


katalogizacja

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) katalogowanie

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. katalog m., katalogowanie n.

 przym. katalogowy

Wiktionary


katalogować

czasownik

 (1.1) tworzyć katalog

 (1.2) umieszczać coś w katalogu, porządkować katalog

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌkatalɔˈɡɔvat͡ɕ, AS: katalogovać

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. katalog m., katalogowanie n.

 czas. skatalogować dk.

 przym. katalogowy

Wiktionary


katalogowanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|katalogować.

Wiktionary

Powiązane:

 czas. katalogować

 rzecz. katalog m., katalogizacja ż.

 przym. katalogowy

Wiktionary


katalogowy

przymiotnik od: katalog


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) związany z jakimś katalogiem

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌkatalɔˈɡɔvɨ, AS: katalogovy

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. katalog m., katalogowanie n., katalogizacja ż.

 czas. katalogować ndk., skatalogować dk.

Wiktionary


katalończyk

mieszkaniec Katalonii


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) osoba płci męskiej narodowości katalońskiej, mieszkaniec Katalonii

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Część Katalończyków poczuwa się do narodowości katalońskiej, część - do hiszpańskiej, a część - do obydwu.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌkataˈlɔ̃j̃n͇t͡ʃɨk, AS: katalõĩ ̯ṇčyk

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Katalonia ż.

:: fż. Katalonka ż.

 przym. kataloński

Wiktionary


katalonia

region autonomiczny i kraina historyczna w północno-wschodniej Hiszpanii


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) hist. geogr. kraina historyczna w północno-wschodniej Hiszpanii i południowej Francji

 (1.2) geogr. wspólnota autonomiczna w Hiszpanii;

Wiktionary

Katalonia (kat. Catalunya [kətəˈɫuɲə], hiszp. Cataluña, oksyt. Catalonha) – wspólnota autonomiczna Hiszpanii. W szerszym znaczeniu – region geograficzny i kraina historyczna na Półwyspie Iberyjskim z ośrodkiem kulturalnym i administracyjnym w Barcelonie.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Północna Katalonia była częścią Hiszpanii.

 (1.2) Parlament Katalonii zaaprobował w środę zakaz korridy w tym autonomicznym regionie w północno-wschodniej Hiszpanii.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌkataˈlɔ̃ɲja, AS: katalõńi ̯a

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. kataloński mrz., Katalończyk m., Katalonka ż.

 przym. kataloński

Wiktionary


katalonka

mieszkanka Katalonii


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) osoba płci żeńskiej narodowości katalońskiej, mieszkanka Katalonii

Wiktionary

Przykłady

składnia.

kolokacje.

synonimy.

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

 rzecz. Katalonia ż.

:: fm. Katalończyk m.

 przym. kataloński

frazeologia.

etymologia.

uwagi.

tłumaczenia.

 (1.1) zobtłum rodz|Katalończyk.

* białoruski: (1.1) каталонка ż.

* czeski: (1.1) Katalánka ż.

* esperanto: (1.1) katalunino

* francuski: (1.1) Catalane ż.

* hiszpański: (1.1) catalana ż.

* kataloński: (1.1) catalana ż.

* nowogrecki: (1.1) Καταλανή ż.

* rosyjski: (1.1) каталонка ż.

* słowacki: (1.1) Katalánka ż.

* słoweński: (1.1) Katalonka ż.

* ukraiński: (1.1) каталонка ż.

źródła.

== Katalonka (język słoweński.) ==

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) Katalonka

odmiana.

przykłady.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Katalonia ż.

:: fm. Katalończyk m.

 przym. kataloński

Wiktionary

Synonimy:

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

 rzecz. Katalonia ż.

:: fm. Katalończyk m.

 przym. kataloński

frazeologia.

etymologia.

uwagi.

tłumaczenia.

 (1.1) zobtłum rodz|Katalończyk.

* białoruski: (1.1) каталонка ż.

* czeski: (1.1) Katalánka ż.

* esperanto: (1.1) katalunino

* francuski: (1.1) Catalane ż.

* hiszpański: (1.1) catalana ż.

* kataloński: (1.1) catalana ż.

* nowogrecki: (1.1) Καταλανή ż.

* rosyjski: (1.1) каталонка ż.

* słowacki: (1.1) Katalánka ż.

* słoweński: (1.1) Katalonka ż.

* ukraiński: (1.1) каталонка ż.

źródła.

== Katalonka (język słoweński.) ==

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) Katalonka

odmiana.

przykłady.

składnia.

kolokacje.

synonimy.

Wiktionary


kataloński

przymiotnik od: Katalonia


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) związany z Katalonią

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (2.1) jęz. język Katalonii;

Wiktionary

Język kataloński (kat. llengua catalana [ˈʎeŋgwə kətəˈɫanə], català [kətəˈɫa]) – język romański z grupy zachodniej, mający status języka urzędowego w Andorze i hiszpańskich wspólnotach autonomicznych: Katalonii, Balearach i Walencji. Jest zrozumiały dla 9 milionów ludzi, z których większość zamieszkuje wymienione regiony Hiszpanii.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Część Katalończyków poczuwa się do narodowości katalońskiej, część - do hiszpańskiej, a część - do obydwu.

 (2.1) Około 40% mieszkańców Alghero posługuje się na co dzień archaiczną odmianą katalońskiego.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌkataˈlɔ̃j̃sʲci, AS: katalõĩ ̯sʹḱi

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Katalonia ż., Katalończyk m., Katalonka ż.

Wiktionary


katalońskojęzyczny

przymiotnik

 (1.1) taki, który posługuje się językiem katalońskim

 (1.2) taki, którego mieszkańcy posługują się językiem katalońskim

 (1.3) spisany, stworzony w języku katalońskim

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌkataˈlɔ̃j̃skɔjɛ̃w̃ˈzɨt͡ʃnɨ, AS: katalõĩ ̯skoi ̯ẽũ̯zyčny

Wiktionary


katalońskość

kataloński


SJP.pl

Patrz:

kataloński

katalożek

zdrobnienie od: katalog


SJP.pl


katalpa

drzewo z rodziny bignoniowatych o sercowatych liściach; surmia


SJP.pl

Surmia, katalpa (Catalpa Scop.) – rodzaj roślin z rodziny bignoniowatych. Obejmuje w zależności od ujęcia systematycznego od 8 do 13 gatunków. W Chinach występują cztery gatunki, dwa we wschodniej części Stanów Zjednoczonych i cztery na Wielkich Antylach (Kubie i Haiti). W Polsce uprawiane są trzy gatunki.

Uprawiane są jako rośliny ozdobne. Wykorzystywane jest także ich drewno.

Wikipedia


katamaran

jednostka pływająca (statek, jacht) o dwóch kadłubach


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) żegl. statek zbudowany z dwóch kadłubów, które są połączone ze sobą równolegle

Wiktionary

Katamaran – statek wodny mający dwa połączone sztywno kadłuby umieszczone równolegle względem siebie. Katamarany budowane są w różnych rozmiarach, od dużych jednostek oceanicznych po małe, nieprzekraczające 5 m długości jachty. Mogą być zarówno jednostkami silnikowymi, jak i napędzanymi żaglami lub wiosłami. Katamarany mogą należeć do grupy jachtów mieczowych, balastowych, jak i balastowo-mieczowych.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Wielki katamaran wpłynął do portu.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌkatãˈmarãn, AS: katãmarãn

Wiktionary

Powiązane:

frazeologia.

etymologia.

 etym|tamilski|கட்டு. (kaṭṭu, ,,wiązać”) + மரம் (maram, ,,drewno”)

uwagi.

tłumaczenia.

* angielski: (1.1) catamaran

* baskijski: (1.1) katamaran

* hiszpański: (1.1) catamarán m.

* nowogrecki: (1.1) καταμαράν n.

* rosyjski: (1.1) катамаран m.

* słowacki: (1.1) katamarán m., katamaran m.

źródła.

== katamaran (język baskijski.) ==

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik

 (1.1) żegl. katamaran

odmiana.

przykłady.

składnia.

kolokacje.

synonimy.

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) dwukadłubowiec

Wiktionary


katamaranowy

przymiotnik od: katamaran


SJP.pl


katamita

chłopiec trzymany w celu zaspokajania perwersji seksualnej


SJP.pl


katamnestyczny

katamneza


SJP.pl

Patrz:

katamneza

katamneza

obserwacja i opis choroby pacjenta po zakończeniu leczenia


SJP.pl

W medycynie oraz psychologii klinicznej katamneza (badanie katamnestyczne) dotyczy:
1. historii choroby (zaburzenia) pacjenta od chwili zapadnięcia na nią.
2. badanie skuteczności i dalszych losów przeprowadzonego leczenia dokonywane po opuszczeniu placówki opieki zdrowotnej/zakończeniu kontaktu.

Wikipedia


katana

1. japońska szabla jednosieczna o wygiętej głowni, noszona przez samurajów;
2. lekka kurtka, zwykle dżinsowa lub sztruksowa;
3. kurtka wojskowo noszona w XVII i XVIII wieku w Polsce przez żołnierzy obcych formacji;
4. w stroju ludowym: krótki kaftan kobiecy, z przodu sznurowany, z dużym kołnierzem


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) rodzaj miecza japońskiego;

 (1.2) pot. nazwa krótkiej kurtki, najczęściej dżinsowej

 (1.3) reg. wierzchnie okrycie, marynarka

 (1.4) gw-pl|Łowicz. ubranko dla dziecka

 (1.5) gw-pl|Poznań. kac

 (1.6) gw-pl|Turośń Kościelna. odmiana ziemniaków polskich

Wiktionary

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Wziął tę katanę i rozciął firankę na pół.

 (1.2) Chodził zawsze w tych samych dżinsach i wytartej katanie.

 (1.6) Mam dwadzieścia kilo katany i trzydzieści kilo cebuli.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: kaˈtãna, AS: katãna

Wiktionary

Synonimy:

reg. katanka

Wiktionary


katańczyk

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) mieszkaniec Katanii; osoba z tego miasta

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Katańczycy, podczas procesji, dźwigają wysadzany klejnotami relikwiarz w kształcie popiersia świętej [Katarzyny] (…)

 (1.1) W powieści katańczyka Giovanniego Vergi jeden z bohaterów pyta drugiego: „Jak to, powiadasz pan, żeś Sycylijczyk, a jesz chleb z rana?”

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Katania ż.

 przym. katański

Wiktionary


katanga

1. prowincja Demokratycznej Republiki Konga;
2. dawne państwo afrykańskie istniejące w latach 1960-1963


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) geogr. hydron. górny bieg Podkamiennej Tunguzki, rzeki w Rosji;

 (1.2) geogr. hist. państwo istniejące w Afryce w latach 1960-1963;

Wiktionary

  • Katanga – prowincja Demokratycznej Republiki Konga
  • Katanga – dawne państwo afrykańskie istniejące w latach 1960–1963
  • Wyżyna Katanga
  • Rzeka Katanga – górny odcinek rzeki Podkamienna Tunguzka

Wikipedia

Powiązane:

 (1.2)

:: rzecz. Katangijczyk mos., Katangijka ż.

:: przym. katangijski

Wiktionary


katangijczyk

mieszkaniec Katangi


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) mieszkaniec Katangi

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Katanga ż.

:: fż. Katangijka ż.

 przym. katangijski

Wiktionary


katangijka

mieszkanka Katangi


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) mieszkanka Katangi

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Katanga ż.

:: fm. Katangijczyk mos.

 przym. katangijski

Wiktionary


katangijski

przymiotnik od: Katanga (dawna prowincja Demokratycznej Republiki Konga)


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z Katangą, dotyczący Katangi

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Katanga ż., Katangijczyk mos., Katangijka ż.

Wiktionary


katania

miasto we Włoszech


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) geogr. miasto portowe we Włoszech, położone na wschodnim wybrzeżu Sycylii nad Zatoką Katańską, znajduje się u podnóża Etny;

Wiktionary

Katania (wł. Catania) – miasto i port we Włoszech, w regionie Sycylia, w prowincji Katania, u podnóża Etny.

Według danych na rok 2023 gminę zamieszkiwały 298 762 osoby (1633,5 os./km²).

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Trzęsienie ziemi w Lizbonie nie było ani pierwszym, ani ostatnim z wielkich europejskich kataklizmów. Podobne katastrofy zdarzały się w roku 1421, kiedy woda wdarła się na poldery nad Mozą i zatopiła dziesiątki położonych na nizinie holenderskich wiosek; w grudniu roku 1631, kiedy wybuch Wezuwiusza we Włoszech pociągnął za sobą śmierć 18 tysięcy ludzi; czy w roku 1669, kiedy gorąca lawa z Etny zalała sycylijski port Katanię.

 (1.1) Również na uniwersytecie w Katanii, założonym przez króla aragońskiego Alfonsa w 1434 roku, dominowały teologia, filozofia, retoryka, gramatyka, medycyna i prawo, natomiast pomijano historię.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. katańczyk mos.

 przym. katański

Wiktionary


katanka

1. potocznie: kurtka;
2. kurtka z krótkimi połami, noszona w wojsku polskim w XVIII wieku;
3. ludowy wierzchni strój kobiecy


SJP.pl


katański

przymiotnik od: Katania


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z Katanią, dotyczący Katanii

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Katański kronikarz zanotował, że ów wieczór 21 kwietnia był ciepły, pogodny, tłumy zbiegły się na powitanie wodza, ten zaś przejechał ulicami w otwartej karecie, z obnażoną szpadą, potrząsał złotą grzywą i swoim pięknym głosem obwieszczał wojnę.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Katania ż., katańczyk mos.

Wiktionary


kataplazm

okład stosowany w celach leczniczych lub jako zabieg kosmetyczny; kataplazma


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męski

 (1.1) med. leczniczy okład

Wiktionary

Kataplazm (z gr. katáplasma - plaster) – rodzaj gorącego i wilgotnego okładu z woreczka wypełnionego otrębami, owsem, piaskiem, siemieniem lnianym, solą, kaszą lub rozgniecionymi ziemniakami. W dawnych czasach kataplazmy nakładano na zapalenia, szczególnie ropne, a także w przypadku kolki żółciowej lub nerkowej.

Wikipedia


kataplazma

okład stosowany w celach leczniczych lub jako zabieg kosmetyczny; kataplazm


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) med. gorący okład;

Wiktionary


katapleksja

nagłe, napadowe, chwilowe zwiotczenie mięśni przy zachowanej przytomności


SJP.pl

Katapleksja (gr. kata 'pod, w dół', używane także jako wzmocnienie oraz plēssein 'uderzyć, palnąć, zranić') – zaburzenie neurologiczne, będące nagłą, krótkotrwałą i odwracalną utratą napięcia mięśniowego (skutkującego często osunięciem się chorego na ziemię). Objawia się także niespodziewanymi napadami snu w ciągu dnia oraz wypadaniem przedmiotów z rąk.

Wikipedia


katapulcista

człowiek obsługujący katapultę


SJP.pl


katapulta

maszyna miotająca pociski wykorzystywana głównie w starożytności i średniowieczu


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) hist. wojsk. oblężnicza machina wojenna używana w starożytności i w średniowieczu do miotania ciężkich pocisków;

 (1.2) lotn. wojsk. urządzenie skracające drogę startu samolotów z lotniskowca;

 (1.3) lotn. urządzenie wyrzucające fotel z pilotem w przypadku awarii samolotu

 (1.4) pot. każda inna wyrzutnia

Wiktionary

Katapulta (łac. cătăpultă, lm catapultae) – machina miotająca pociski, wykorzystywana głównie w starożytności i średniowieczu. Nazwa łacińska jest pochodną greckiego καταπέλτης (katapeltēs), od κατα (kata) „w dół, przeciw” i πάλλω (pallō) „ciskać”.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ˌkataˈpulta, AS: katapulta

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. katapultowanie n.

 czas. katapultować ndk.

 przym. katapultowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.3) fotel wyrzucany

Wiktionary


katapultować

w lotnictwie:
1. wyrzucić, wyrzucać z samolotu fotel lub kabinę pilota, używając katapulty;
2. użyć, używać katapulty do startu samolotu;
3. katapultować się - zostać wyrzuconym, być wyrzucanym z samolotu wraz z fotelem lub kabiną dzięki użyciu katapulty


SJP.pl


katapultowanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) lotn. awaryjne opuszczenie samolotu przy pomocy katapulty

Wiktionary

  • katapulta – machina miotająca pociski wykorzystywana głównie w starożytności i średniowieczu
  • katapulta startowa – urządzenie stałe lub przewoźne, umożliwiające start samolotu z pasa o ograniczonej długości
  • fotel wyrzucany – system ratunkowy stosowany głównie w samolotach wojskowych, przeznaczony do szybkiej ewakuacji załogi samolotu
  • Katapulta – obraz olejny Edwarda Poyntera

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ˌkatapultɔˈvãɲɛ, AS: katapultovãńe

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. katapulta ż.

 czas. katapultować ndk.

 przym. katapultowy

Wiktionary


katapultowy

przymiotnik od: katapulta


SJP.pl


katar

członek ruchu religijnego powstałego we Włoszech i Francji w XI wieku


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna

 (1.1) geogr. polit. państwo w Azji, położone we wschodniej części Półwyspu Arabskiego;

Wiktionary

Katar (arab. ‏قطر‎ (wym. [ˈqɑtˤɑr]) – trl. Qaţar, trb. Katar), oficjalnie Państwo Katar (arab. ‏دولة قطر‎ – trl. Dawlat Qaţar, trb. Daulat Katar) – państwo położone w Azji Południowo-Zachodniej we wschodniej części Półwyspu Arabskiego (na półwyspie Katar) nad Zatoką Perską. Stolicą Kataru jest Doha. Inne większe miasta to Ar-Rajjan, Musajid, Al-Wakra, Chaur, Duchan, Umm Bab. Powierzchnia Kataru wynosi 11,6 tys. km²; graniczy on tylko z Arabią Saudyjską. Językiem urzędowym jest język arabski, ale w użyciu jest także angielski. Katar podzielony jest na siedem okręgów.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Jeśli chodzi o najbogatsze społeczeństwa to zdecydowanym liderem jest niewielki Katar, gdzie na głowę przypada ponad 85 tysięcy dolarów. Drugi na liście jest Luksemburg z 82 tys., trzecia Norwegia ma już zaledwie 53 tysiące.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈkatar, AS: katar

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Katarczyk m., Katarka ż., katarskość ż.

 przym. katarski

Wiktionary


katarakta

1. próg skalny w łożysku, korycie rzeki, powstały wskutek różnej odporności skał na erozję, utrudniający spływ i powodujący nagły spadek wód; poroh;
2. choroba oka objawiająca się zmętnieniem soczewki, połączona z częściową lub zupełną utratą wzroku; zaćma


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) geol. próg skalny na rzece, zbudowany z bardzo twardych skał, powodujący gwałtowny spadek wód;

 (1.2) med. zob. zaćma.

Wiktionary

  • katarakta – typ wodospadu
  • katarakta – zaćma, choroba oczu
  • katarakta – rodzaj zaworu

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Na całym Nilu występuje 6 katarakt.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌkataˈrakta, AS: katarakta

Wiktionary


kataraktowy

przymiotnik od: katarakta


SJP.pl


kataralny

charakterystyczny dla kataru - nieżytowego zapalenia błony śluzowej narządu, zwykle nosa, np. stan kataralny; katarowy


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) przym. od katar

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌkataˈralnɨ, AS: kataralny

Wiktionary


katarasiński

nazwisko


SJP.pl


katarczyk

obywatel Kataru


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) obywatel Kataru

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) W 2007, stosunek Katarczyków do nie-Katarczyków w sile roboczej wynosił 1 do 12.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: kaˈtart͡ʃɨk, AS: katarčyk

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Katar m.

:: fż. Katarka ż.

 przym. katarski

Wiktionary


katarek

zdrobnienie od: katar (nieżytowe zapalenie błony śluzowej nosa)


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) zdrobn. od: katar

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Maciusiu, masz katarek i nie możesz iść na saneczki.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. katar mrz.

Wiktionary


katarina

obce imię żeńskie


SJP.pl

  • Katarina – szwedzkie imię żeńskie
  • Katarina – postac fikcyjna
  • Katarina II – album Ekatariny Velikiej

Wikipedia


katarinhos

[czytaj: katarinios] potocznie w sporcie: reprezentacja Kataru


SJP.pl


katarka

członkini ruchu religijnego powstałego we Włoszech i Francji w XI wieku


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) obywatelka Kataru

Wiktionary

Wymowa:

IPA: kaˈtarka, AS: katarka

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Katar m.

:: fm. Katarczyk m.

 przym. katarski

Wiktionary


katarktyczny

katharsis; katartyczny


SJP.pl


katarob

organizm żyjący tylko w czystej, chłodnej wodzie o dużej zawartości tlenu; katarobiont


SJP.pl


katarobiont

organizm żyjący tylko w czystej, chłodnej wodzie o dużej zawartości tlenu; katarob


SJP.pl


katarobiontyczny

katarobiont


SJP.pl

Patrz:

katarobiont

katarowie

ruch religijno-społeczny aktywny na południu Europy od XII do XIV wieku, którego przedstawiciele uznawali istnienie dobra i zła, odrzucali organizację Kościoła, propagowali czystość moralną i ascezę; katarzy, albigensi


SJP.pl

Katarzy (katarowie) (od gr. καθαροί, „czyści”) lub albigensi (od francuskiego miasta Albi, gdzie ruch był obecny) – przedstawiciele dualistycznego ruchu religijnego działającego w XI–XIII wieku w południowej Francji i północnych Włoszech, skierowanego przeciw ustrojowi feudalnemu i hierarchii kościelnej. Doktryna jest podobna do manicheizmu, a głównym punktem doktryny katarów było przekonanie, że świat materialny jest zły, pozostaje we władzy złego boga i jest przeciwstawny światu duchowemu należącemu do dobrego boga. Ponadto, doktryna głosi ideę ubóstwa, jest przeciwna gospodarczej hegemonii kleru, uznaje wojny za zło. Katarzy negowali wcielenie i męczeństwo Jezusa i odrzucali wszystko, co uznawali za materialne (pokarmy pochodzenia zwierzęcego, kontakty seksualne).

Wikipedia


katarowy

rzadko: charakterystyczny dla kataru - nieżytowego zapalenia błony śluzowej narządu, zwykle nosa, np. katarowy obrzęk; kataralny


SJP.pl


katarski

1. dotyczący Kataru, państwa w Azji
2. dotyczący katara - członka sekty


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) odnoszący się do państwa Katar

 (1.2) hist. rel. odnoszący się do sekty katarów

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Szczególnie negatywną rolę w podgrzewaniu nastrojów antyizraelskich odegrała katarska, panarabska sieć Al-Dżazira.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: kaˈtarsʲci, AS: katarsʹḱi

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Katarka, Katarczyk, Katar

Wiktionary


katartyczny

katharsis; katarktyczny


SJP.pl


kataryna

zgrubienie od: katarynka


SJP.pl

Kataryna (ur. 25 października 1971) – pseudonim Katarzyny Moniki Sadło, autorki jednego z polskich blogów na temat polityki. Od stycznia 2013 do grudnia 2019 była publicystką tygodnika „Do Rzeczy”.

Wikipedia


kataryniarka

kataryniarz


SJP.pl

Patrz:

kataryniarz

kataryniarz

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) uliczny grajek grający na katarynce

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Nie puszczano bab, śpiewających pieśni pobożne, ani dziada, który grał na klarnecie, ani kataryniarzy. (B. Prus: Katarynka)

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌkataˈrɨ̃ɲaʃ, AS: katarńaš

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. katarynka ż., kataryniarka ż.

 przym. katarynkowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) reg. śl. lajerman.

Wiktionary


katarynka

instrument muzyczny, powtarzający tę samą melodię, zbudowany z pokrytego kolcami wałka melodycznego, miechów i piszczałek, poruszany korbą


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) muz. urządzenie mechaniczne, napędzane korbą, odtwarzające muzykę zapisaną na specjalnych kartach dziurkowanych, które sterują piszczałkami;

 (1.2) daw. latarnia czarnoksięska, latarnia magiczna

Wiktionary

  • katarynka – instrument muzyczny
  • Katarynka – polska nowela
  • Pod Katarynką – grupa polskich futurystów
  • Katarynka – polski film obyczajowy z 1967 roku

Wikipedia

Powiązane:

 rzecz. kataryniarstwo n., kataryniarz m., kataryniarka ż., kataryniarczyk m.

:: zgrub. kataryna ż.

 przym. kataryniarski, katarynkowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) pozytywka, daw. pozytyw, pozytywa; daw. war. katrynka; gw-pl|Górny Śląsk|lajerka, lajera.

Wiktionary


katarynkowaty

jednostajny, powtarzający melodię


SJP.pl


katarynkowość

cecha czegoś złożonego z jednakowo lub podobnie brzmiących elementów, powtarzanych wielokrotnie; monotonność, monotonia


SJP.pl


katarynkowy

1. katarynka;
2. złożony z jednakowo lub podobnie brzmiących elementów, powtarzanych wielokrotnie; monotonny


SJP.pl


kataryzm

doktryna religijno-społeczna rozwijająca się w XI-XIII wieku głównie we Francji i Włoszech, nieuznająca składania przysiąg, służby w wojsku, oddawania czci krzyżowi i idei czyśćca


SJP.pl

Katarzy (katarowie) (od gr. καθαροί, „czyści”) lub albigensi (od francuskiego miasta Albi, gdzie ruch był obecny) – przedstawiciele dualistycznego ruchu religijnego działającego w XI–XIII wieku w południowej Francji i północnych Włoszech, skierowanego przeciw ustrojowi feudalnemu i hierarchii kościelnej. Doktryna jest podobna do manicheizmu, a głównym punktem doktryny katarów było przekonanie, że świat materialny jest zły, pozostaje we władzy złego boga i jest przeciwstawny światu duchowemu należącemu do dobrego boga. Ponadto, doktryna głosi ideę ubóstwa, jest przeciwna gospodarczej hegemonii kleru, uznaje wojny za zło. Katarzy negowali wcielenie i męczeństwo Jezusa i odrzucali wszystko, co uznawali za materialne (pokarmy pochodzenia zwierzęcego, kontakty seksualne).

Wikipedia


katarzy

ruch religijno-społeczny aktywny na południu Europy od XII do XIV wieku, którego przedstawiciele uznawali istnienie dobra i zła, odrzucali organizację Kościoła, propagowali czystość moralną i ascezę; albigensi, katarowie


SJP.pl

Katarzy (katarowie) (od gr. καθαροί, „czyści”) lub albigensi (od francuskiego miasta Albi, gdzie ruch był obecny) – przedstawiciele dualistycznego ruchu religijnego działającego w XI–XIII wieku w południowej Francji i północnych Włoszech, skierowanego przeciw ustrojowi feudalnemu i hierarchii kościelnej. Doktryna jest podobna do manicheizmu, a głównym punktem doktryny katarów było przekonanie, że świat materialny jest zły, pozostaje we władzy złego boga i jest przeciwstawny światu duchowemu należącemu do dobrego boga. Ponadto, doktryna głosi ideę ubóstwa, jest przeciwna gospodarczej hegemonii kleru, uznaje wojny za zło. Katarzy negowali wcielenie i męczeństwo Jezusa i odrzucali wszystko, co uznawali za materialne (pokarmy pochodzenia zwierzęcego, kontakty seksualne).

Wikipedia


katarzyna

imię żeńskie


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) imię|polski|ż.;

 (1.2) geogr. wieś w Polsce, w województwie kujawsko-pomorskim, w gminie Piotrków Kujawski;

 (1.3) geogr. wieś w Polsce, w województwie wielkopolskim, w gminie Przedecz;

Wiktionary

Katarzyna – imię żeńskie pochodzące od gr. καθαρός, „czysta”, „bez skazy”. Do Polski imię to trafiło za pośrednictwem łaciny.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Mam na imię Katarzyna i jestem krawcową z Łodzi.

 (1.1) Katarzyna Figura jest polską aktorką, która z humorem i pasją kreuje postacie kobiet ekscentrycznych i nieobliczalnych żon.

 (1.1) W Kościele katolickim na 25 listopada przypada wspomnienie św. Katarzyny Aleksandryjskiej, patronki katarzynek, krawcowych, bieliźniarek, prządek, modystek, fryzjerów, dziewcząt, mężatek, kołodziejów, młynarzy, garncarzy, polskich kolejarzy, studentów i uczonych oraz chroniącej od bólu głowy.

 (1.1) Katarzyny dzień swej patronki, czyli imieniny, obchodzą 25 listopada, a także 2 i 13 lutego, 22 i 24 marca, 29 i 30 kwietnia, 15 września oraz 31 grudnia.

 (1.2-3) Mieszkam w Katarzynie od urodzenia.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌkataˈʒɨ̃na, AS: katažna

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. katarzynka ż., katarzynki nmos., Katarzynów mrz., Katarzynki nmos.

:: zdrobn. Katarzynka ż., Kasia ż., Kaśka ż., Kasieńka ż., Kasiunia ż., Kasiuńka ż.

:: zgrub. Kacha ż., Kachna ż.

 przym. Katarzynin, Katarzynowy, Kasin, Kasiowy, Kaśczyn, Kaśkowy, katarzynkowy, katarzyński

 przysł. katarzynkowo

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) zdrobn. Katarzynka, Kasia, Kaśka, Kasieńka, Kasiunia, Kasiuńka; zgrub. Kacha, Kachna

Wiktionary


katarzynin

przymiotnik dzierżawczy - należący do Katarzyny lub z nią związany


SJP.pl

Katarzynin – wieś w Polsce położona w województwie wielkopolskim, w powiecie kościańskim, w gminie Kościan.

W okresie Wielkiego Księstwa Poznańskiego (1815-1848) miejscowość wzmiankowana jako Katarzynowo należała do wsi mniejszych w ówczesnym pruskim powiecie Kosten rejencji poznańskiej. Katarzynowo należało do okręgu krzywińskiego tego powiatu i stanowiło część majątku Chorynia (dziś Choryń), którego właścicielem był wówczas (1846) Taczanowski. Według spisu urzędowego z 1837 roku Katarzynowo liczyło 82 mieszkańców, którzy zamieszkiwali 13 dymów (domostw).

Wikipedia


katarzyniny

przymiotnik dzierżawczy - należący do Katarzyny lub z nią związany


SJP.pl


katarzynka

1. zwykle w liczbie mnogiej: piernik o brzegach wycinanych w półkola;
2. członkini katolickiego zakonu żeńskiego: Zgromadzenie Sióstr św. Katarzyny Dziewicy i Męczennicy;
3. tylko w liczbie mnogiej: dawniej, wieczór kawalerskich przepowiedni i wróżb matrymonialnych, obchodzony w noc z 24 na 25 listopada


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) imię|polski|ż., poufała forma imienia Katarzyna

Wiktionary

  • Katarzynka – jedna z dzielnic Torunia
  • Katarzynka – łódka pływająca po Wiśle w Toruniu w latach 1969–2000
  • Katarzynka – wieś w województwie łódzkim, w powiecie bełchatowskim, w gminie Drużbice
  • Katarzynka – statuetka w plebiscycie Torunianin Roku Gazety Wyborczej
  • Katarzynka Toruń – młodzieżowy klub koszykarski prowadzony przez Bonifacego Karnowskiego, ojca Przemysława
  • inna nazwa stokówek prążkowanych

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Po wyjściu teściów położyliśmy Katarzynkę do łóżeczka.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Katarzyna ż., katarzynka ż., katarzynki nmos., Katarzynki nmos.

 przym. katarzynkowy, katarzyński

:: przest. gwara. Katarzynin, Katarzynowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) Katarzyna, Kasia, Kaśka

Wiktionary


katarzynki

1. zwykle w liczbie mnogiej: piernik o brzegach wycinanych w półkola;
2. członkini katolickiego zakonu żeńskiego: Zgromadzenie Sióstr św. Katarzyny Dziewicy i Męczennicy;
3. tylko w liczbie mnogiej: dawniej, wieczór kawalerskich przepowiedni i wróżb matrymonialnych, obchodzony w noc z 24 na 25 listopada


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj niemęskoosobowy, liczba mnoga, nazwa własna

 (1.1) geogr. toponim, nazwa kilku osad i wsi w Polsce

forma rzeczownika|rodzaj=żeński.

 (2.1) plural|Katarzynka.

Wiktionary

Katarzynki – polski zwyczaj świąteczny, obchodzony przez kawalerów odpowiednik andrzejek. Katarzynki były obchodzone w nocy z 24/25 listopada, tj. w wigilię św. Katarzyny Aleksandryjskiej, w tym czasie odbywały się wróżby matrymonialne młodych mężczyzn dotyczące ożenku i poszukiwania partnerki, wróżby te były głównie związane ze snami.

Wikipedia

Powiązane:

 rzecz. katarzynki nmos., Katarzyna ż., Katarzynka ż., Kaśka ż.

Wiktionary


katarzyński

nazwisko


SJP.pl


katarzysko

zgrubienie od: katar


SJP.pl


katastasis

element tragedii antycznej: spiętrzenie dramatycznych wydarzeń poprzedzających jakąś katastrofę; katastaza


SJP.pl


katastaza

element tragedii antycznej: spiętrzenie dramatycznych wydarzeń poprzedzających jakąś katastrofę; katastasis


SJP.pl


kataster

urzędowy spis gruntów i budynków; kadaster


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) geod. wykonywany dla celów podatkowych spis obiektów i oszacowanie przychodów

 (1.2) finans. podatek nałożony w wyniku katastru (1.1)

Wiktionary

  • kataster nieruchomości
    • ewidencja gruntów i budynków
    • Pierwszy kataster gruntowy Galicji
    • Drugi kataster gruntowy Galicji
    • Kataster Karoliński
    • Kataster Nowomarchijski Ludwika Starszego
  • kataster wodny

Wikipedia

Powiązane:

 rzecz. kadaster mrz.

 przym. kadastralny, kadastralny, katastralny

 czas. katastrować, kadastrować

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) kadaster

Wiktionary


katastralny

związany z urzędowym rejestrem i wyceną nieruchomości; kadastralny


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) przym. od: kataster (kadaster)

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) [Geodeta], sprawdzając mapy katastralne, odkrył, że granica przebiegała niewłaściwie.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌkataˈstralnɨ, AS: katastralny

Wiktionary

Powiązane:

 przym. kadastralny

 czas. katastrować, kadastrować

 rzecz. kataster m., kadaster m.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) kadastralny

Wiktionary


katastrefa

najgłębsza warstwa skorupy ziemskiej o temperaturze powyżej 500 stopni Celsjusza


SJP.pl


katastrofa

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) tragiczny wypadek, którego skutkiem jest czasami śmierć wielu ludzi

 (1.2) przen. wyjątkowe nieszczęście

Wiktionary

Katastrofa (stgr. καταστροφή katastrophḗ „przewrót”) – nagłe i nieoczekiwane wydarzenie niosące ze sobą negatywne skutki: straty materialne oraz ciężkie urazy lub śmierć ludzi.

Rozróżnia się katastrofy antropogeniczne, wywołane przez ludzi i nieantropogeniczne (katastrofy naturalne).

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) W katastrofie Titanica zginęło półtora tysiąca ludzi.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌkataˈstrɔfa, AS: katastrofa

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. katastroficzność ż., katastrofizm m., katastrofista m., katastrofalność ż., katastrofistka ż.

 przym. katastrofalny, katastroficzny

 przysł. katastrofalnie, katastroficznie

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) kataklizm, klęska

 (1.2) tragedia

Wiktionary


katastrofalność

1. cecha czegoś, co doprowadziło lub może doprowadzić do katastrofy;
2. cecha czegoś ocenianego jako bardzo złe


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) odprzym. cecha tego, co jest katastrofalne

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. katastrofa ż., katastrofizm m., katastrofista m., katastrofistka ż., katastroficzność ż.

 przym. katastrofalny, katastroficzny

 przysł. katastrofalnie, katastroficznie

Wiktionary


katastrofalny

przymiotnik

 (1.1) mający cechy katastrofy, tragiczny

 (1.2) przen. rozpaczliwy, beznadziejny

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Przez Polskę przeszła katastrofalna w skutkach burza.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌkatastrɔˈfalnɨ, AS: katastrofalny

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. katastrofa ż., katastrofalność ż., katastrofizm m., katastrofista m., katastroficzność ż., katastrofistka ż.

 przym. katastroficzny

 przysł. katastrofalnie

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) fatalny, nieszczęśliwy, tragiczny, niebezpieczny

 (1.2) beznadziejny

Wiktionary


katastroficzność

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) odprzym. cecha tego, co jest katastroficzne; cecha tych, którzy są katastroficzni

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. katastrofa ż., katastrofizm m., katastrofista m., katastrofistka ż., katastrofalność ż.

 przym. katastrofalny, katastroficzny

 przysł. katastrofalnie, katastroficznie

Wiktionary


katastroficzny

przymiotnik od: katastrofa, katastrofizm


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) książk. nacechowany pesymistyczną postawą życiową, zapowiadający, obrazujący nieuchronną katastrofę

 (1.2) filoz. liter. związany z katastrofizmem

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Ty to masz zawsze takie katastroficzne wizje.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌkatastrɔˈfʲit͡ʃnɨ, AS: katastrofʹičny

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. katastrofa ż., katastrofizm m., katastrofista m., katastrofistka ż., katastroficzność ż., katastrofalność ż.

 przym. katastrofalny

 przysł. katastrofalnie

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) apokaliptyczny, złowieszczy, złowróżbny

Wiktionary


katastrofista

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) mężczyzna cechujący się katastrofizmem, zwolennik katastrofizmu (zwłaszcza pisarz lub filozof)

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Katastrofiści zazwyczaj przyjmowali cykliczną koncepcję czasu historycznego, koncentrując się na fazie schyłkowej bliskiego im aksjologicznie cyklu.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. katastrofa ż., katastrofizm m.

:: fż. katastrofistka ż.

 przym. katastrofalny, katastroficzny

 przysł. katastrofalnie

Wiktionary


katastrofistka

katastrofista


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) kobieta cechująca się katastrofizmem

Wiktionary

Patrz:

katastrofista

Przykłady

 (1.1) Oczywiście Wisława Szymborska nie jest katastrofistką, ale chyba tylko dlatego, że patrzy na to wszystko z ironicznego dystansu, z humorem.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. katastrofa ż., katastrofizm m.

:: fm. katastrofista m.

 przym. katastrofalny, katastroficzny

 przysł. katastrofalnie, katastroficznie

Wiktionary


katastrofistyczny

katastrofista; katastroficzny


SJP.pl


katastrofizm

1. pesymistyczna postawa życiowa opierająca się na przeświadczeniu o bliskiej katastrofie, nieuchronnej zagładzie współczesnego świata;
2. w geologii: teoria, według której głosząca, w dziejach Ziemi dochodziło do gwałtownych zaburzeń zmieniających jej budowę


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) pesymistyczny ogląd na życie budowany na przeświadczeniu o nieuchronności zagłady/klęski i spowodowanego nią kryzysu

 (1.2) liter. nurt w literaturze wyrażający przekonanie o nieuchronności nadchodzącej zagłady

 (1.3) geol. teoria dotycząca dziejów Ziemi i głosząca, że występowały w nich okresowo gwałtowne zaburzenia geologiczne wpływające na zmiany w budowie Ziemi i zniszczenie w świecie organicznym

Wiktionary

  • Katastrofizm (kultura) – dekadencka postawa wyrażająca przeświadczenie o nieuniknionej, gwałtownej zagładzie obecnej formy świata i cywilizacji
  • Katastrofizm (geologia) – teoria geologiczna i biologiczna, w myśl której gwałtowne przemiany geologiczne, niemające odpowiedników w zdarzeniach obserwowanych współcześnie, doprowadzają do fundamentalnych przemian świata biologicznego.

Wikipedia

Przykłady

 (1.2) Ów nowy katastrofizm Baczyńskiego oparty jest o otaczającą go na co dzień rzeczywistość.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. katastrofa ż., katastrofista m., katastrofistka ż., katastrofizacja ż., katastrofalność ż., katastroficzność ż.

 przym. katastroficzny, katastrofalny

Wiktionary


katastrować

sporządzać kataster - urzędowy rejestr nieruchomości; kadastrować


SJP.pl


katatermometr

przyrząd do pomiaru chłodzącego wpływu otoczenia


SJP.pl

Katatermometr – przyrząd służący do pomiaru ochładzania biologicznego.

Pierwszy katatermometr skonstruował L. Hill w 1913 roku. Przyrząd jest termometrem alkoholowym ze zbiorniczkiem o powierzchni 23 cm². Pomiaru dokonuje się poprzez ogrzanie zbiorniczka termometru do odpowiedniej temperatury, a następnie mierzenie czas spadku temperatury z 38 °C do 35 °C. Przyrząd w trakcie pomiaru powinien zwisać swobodnie na wysokości około 150 cm, tak by był poddany działaniu wiatru i był osłonięty od promieni słonecznych. Pozwala na określenie wymiany ciepła ciała człowieka z otoczeniem, a przez to określenie wpływu temperatury i wiatru na wymianę ciepła. Korzystając z odpowiedniego wzoru wylicza się ochładzanie w W/m².

Wikipedia


katatonia

zespół zaburzeń psychicznych występujący głównie w schizofrenii, objawiający się zahamowaniem ruchu lub gwałtownymi ruchami


SJP.pl

Katatonia, także zespół katatoniczny (od gr. katá- w złożeniach oznaczające „w dół” lub stosowane jako wzmocnienie; tonikós „napięty”) – zespół psychopatologiczny, charakteryzujący się występowaniem zwiększonej lub zmniejszonej aktywności ruchowej, którym towarzyszy utrudnienie lub zniesienie kontaktu osoby z otoczeniem. Sam termin katatonia oznacza wzrost spoczynkowego napięcia mięśni, zanikający podczas wykonywania ruchów biernych lub czynnych.

Wikipedia


katatoniczka

kobieta cierpiąca na katatonię


SJP.pl


katatoniczny

dotyczący katatonii


SJP.pl


katatonik

osoba z zaburzeniami psychicznymi, objawiającymi się zahamowaniem ruchu lub gwałtownymi ruchami


SJP.pl


katatymia

w psychologii: zjawisko polegające na dostosowywaniu sądów do przeżywanych uczuć i pragnień


SJP.pl

Katatymia (łac. katathymia) – myślenie życzeniowe. Dotyczy stosunku uczuć do sądów. Polega na życzeniowym przekształcaniu spostrzeżeń. Sądy wydają się prawdziwe, jeśli odpowiadają przeżywanym uczuciom. Przykładowo: osoba czekająca na kogoś już słyszy kroki osoby, której oczekuje; skazańcowi wydaje się, że go uniewinniono.

Wikipedia


katatymiczny

dotyczący katatymii


SJP.pl


katawbijski

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z Catawbą, dotyczący Catawby

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Catawba ż.

Wiktionary


katchina

nadprzyrodzona istota, duch natury z wierzeń Indian Pueblo; kachina


SJP.pl


kate

Kate (ang. KDE Advanced Text Editor) – zaawansowany edytor tekstu zawarty w środowisku KDE.

Kate jest częścią KDEBase od wydania KDE 2.2 (15 sierpnia 2002). Dzięki technologii KParts, istnieje możliwość osadzania Kate w innych aplikacjach KDE jako komponent edycyjny.

Wikipedia


katecheta

nauczyciel zasad religii chrześcijańskiej; katechista


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) rel. osoba duchowna lub świecka nauczająca religii

Wiktionary

Katecheta – nauczyciel religii w szkole.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Nasz ksiądz katecheta ma na imię Paweł.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌkatɛˈxɛta, AS: kateχeta

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. katechista m., katechetyka ż., katecheza ż., katechizacja ż., katechetyczność ż., katechizm m., katechizowanie n., katechizmowość ż.

:: fż. katechetka ż.

 czas. katechizować ndk., skatechizować dk.

 przym. katechetyczny, katechizacyjny, katechizmowy

 przysł. katechetycznie, katechizmowo

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) przest. katechista

Wiktionary


katechetka

katecheta; katechistka


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) rel. eduk. kobieta stanu duchownego lub świeckiego nauczająca zasad religii chrześcijańskiej

Wiktionary

Katecheta – nauczyciel religii w szkole.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Nauczyciele (…) reprezentowali wszystkie prowadzone w szkole przedmioty, był także nauczyciel bibliotekarz i nauczyciel pedagog świetlicy i katechetka zakonna.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌkatɛˈxɛtka, AS: kateχetka

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. katechetyka ż., katecheza ż., katechizm m., katechizacja ż., katechumen m., katechumenka ż., katechumenat m., katechizowanie n.

:: fm. katecheta m.

 czas. skatechizować, katechizować ndk.

 przym. katechetyczny, katechizmowy, katechizacyjny

Wiktionary


katechetyczność

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) cecha tego, co katechetyczne

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Warto też postarać się, aby współczesne kościoły odzyskały swoją katechetyczność, o utracie której nieraz wspominał papież Benedykt XVI.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. katecheza ż., katecheta m., katechetka ż., katechizm m., katechumenat m., katechetyka ż., katechizacja ż.

 czas. katechizować ndk., skatechizować dk.

 przym. katechetyczny, katechizmowy, katechizacyjny

Wiktionary


katechetyczny

związany z katechezą, katechizmem, katechizowaniem


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z katechezą, dotyczący katechezy

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Spotkanie odbędzie się w salce katechetycznej.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. katecheza ż., katecheta m., katechetka ż., katechizm m., katechumenat m., katechetyka ż., katechizacja ż., katechetyczność ż., katechizowanie n.

 czas. katechizować ndk., skatechizować dk.

 przym. katechizmowy, katechizacyjny

Wiktionary


katechetyka

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) teol. nauka o katechizowaniu

Wiktionary

Katechetyka (gr. katēchēsis, katēchéō – nauczam ustnie) – dział teologii pastoralnej dotyczący katechezy.

Działy katechetyki:

  • fundamentalna – dział katechetyki, analizujący różnorakie koncepcje katechetyczne, a także rozwijający tym samym teologię katechezy poprzez: analizę celów, natury, podmiotu owej subdyscypliny dyscypliny w zbawczej działalności Kościoła;
  • szczegółowa – to dział katechetyki, podejmujący problematykę katechezy kierowanej do osób na różnym poziomie rozwoju psychicznego i umysłowego (katecheza przedszkolna, dziecięca, młodzieżowa, dorosłych, rodzinna, specjalna);
  • materialna – to dział katechetyki, zajmujący się doborem i porządkowaniem istotnych treści katechezy w procesie programowania i nauczania religii;
  • formalna – metodyka nauczania religii, dydaktyka religii, dydaktyka katechetyczna, dydaktyka katechezy) - to dział katechetyki zajmujący się sposobami tak nauczania, jak i uczenia się w szkole.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Ksiądz Jacek wykłada katechetykę.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. katecheza ż., katechizowanie n., katechizacja ż., katecheta m., katechetka ż., katechetyczność ż., katechizm mrz.

 czas. katechizować ndk., skatechizować dk.

 przym. katechetyczny, katechizmowy, katechizacyjny

Wiktionary


katecheza

nauczanie zasad wiary chrześcijańskiej


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) rel. nauczanie zasad wiary chrześcijańskiej;

 (1.2) rel. eduk. lekcja lub wykład zasad wiary chrześcijańskiej

Wiktionary

Katecheza (z gr. katēchēsis, katēchéō) – formacja chrześcijańska, mająca na celu przekazanie wiary osobom nieochrzczonym oraz ochrzczonym dzieciom i młodzieży, oraz wszystkim, którzy nie doświadczyli wtajemniczenia chrześcijańskiego lub chcą rozwinąć swoją wiarę.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Katecheza w salkach miała swoje plusy i minusy.

 (1.2) Po katechezie poszliśmy na kremówki.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. katecheta m., katechetka ż., katechizm m., katechumenat m., katechetyka ż., katechizacja ż., katechetyczność ż.

 czas. katechizować ndk., skatechizować dk.

 przym. katechetyczny, katechizmowy, katechizacyjny

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) katechizacja

 (1.2) religia

Wiktionary


katechina

barwnik otrzymywany z katechu, używany do barwienia tkanin oraz barwienia i garbowania skór miękkich


SJP.pl


katechinowy

katechina


SJP.pl

Patrz:

katechina

katechista

nauczyciel zasad religii chrześcijańskiej; katecheta


SJP.pl

Katechista – chrześcijanin ustanowiony przez władze kościelne do posługi przekazywania wiary.

Wikipedia


katechistka

katechista; katechetka


SJP.pl


katechizacja

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) rel. zaplanowany proces nauczania katechezy

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Zeszłoroczne sympozjum było poświęcone katechizacji.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. katecheza ż., katecheta m., katechetka ż., katechizm m., katechumenat m., katechetyka ż., katechizowanie n., katechetyczność ż.

 czas. katechizować ndk., skatechizować dk.

 przym. katechetyczny, katechizmowy, katechizacyjny

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) katecheza

Wiktionary


katechizacyjny

związany z katechizacją


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) rel. związany z katechizacją, dotyczący katechizacji

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Misia widziała ten plakat w ośrodku katechizacyjnym w Rzymie.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. katecheza ż., katecheta m., katechetka ż., katechizm m., katechumenat m., katechetyka ż., katechizacja ż., katechizowanie n., skatechizowanie n., katechetyczność ż.

 czas. katechizować ndk., skatechizować dk.

 przym. katechetyczny, katechizmowy

Wiktionary


katechizm

1. wykład zasad wiary chrześcijańskiej, ułożony w formie pytań i odpowiedzi;
2. książka zawierająca ten wykład;
3. przenośnie: podstawowe wiadomości z jakiegokolwiek zakresu


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) kośc. podręcznik do katechezy

 (1.2) rel. wykład podstawowych zasad doktryny chrześcijańskiej;

 (1.3) przen. podstawowe zasady czegoś

Wiktionary

Katechizm (gr. κατηχητικός, katēchētikós – nauczanie) – dokument wykładający doktrynę wyznania religijnego, zwłaszcza chrześcijańskiego; podstawa katechezy.

Najstarszym tekstem zaliczanym do katechizmów jest Didache z II wieku. Od tego czasu swoje katechizmy wydały m.in. Kościół katolicki, Kościoły prawosławne i luterańskie.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Katecheta rozdał uczniom nowiusieńkie katechizmy.

 (1.2) To babcia z dziadkiem nauczyli go katechizmu.

 (1.3) Był to swego rodzaju katechizm nurkowania.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. katecheza ż., katecheta m., katechetka ż., katechumenat m., katechetyka ż., katechizacja ż., katechizowanie n., katechetyczność ż.

 czas. skatechizować, katechizować ndk.

 przym. katechetyczny, katechizmowy, katechizacyjny

Wiktionary


katechizmowy

przymiotnik od: katechizm


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z katechizmem, dotyczący katechizmu

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) W opisie zawarty został katechizmowy obraz raju.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. katecheza ż., katecheta m., katechetka ż., katechizm m., katechumenat m., katechetyka ż., katechizacja ż., katechetyczność ż., katechizowanie n.

 czas. katechizować ndk., skatechizować dk.

 przym. katechetyczny, katechizacyjny

Wiktionary


katechizować

czasownik przechodni niedokonany (dk. skatechizować)

 (1.1) rel. nauczać katechizmu, prowadzić katechezę

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Proboszcz katechizuje w klasach drugich podstawówki.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. katecheza ż., katecheta m., katechetka ż., katechizm m., katechumenat m., katechetyka ż., katechizacja ż., katechetyczność ż., katechizowanie n.

 czas. skatechizować dk.

 przym. katechetyczny, katechizmowy, katechizacyjny

Wiktionary


katechizowanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|katechizować.

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Uwięzili księży za katechizowanie.

 (1.1) Ojciec Witosław całe swoje życie poświęcił katechizowaniu.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. katecheta m., katechetka ż., katechista m., katechizm m., katechumenat m., katechetyka ż., katechizacja ż.

 czas. katechizować ndk., skatechizować dk.

 przym. katechetyczny, katechizmowy, katechizacyjny

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) katechizacja, katecheza

Wiktionary


katechol

polifenol występujący m.in. w dymie papierosowym


SJP.pl

Pirokatechina, o-dihydroksybenzen – organiczny związek chemiczny z grupy polifenoli, w którym dwie grupy hydroksylowe są przyłączone do pierścienia benzenowego w pozycji orto. Dobrze rozpuszcza się w wodzie, dając roztwory o odczynie kwaśnym. Ma własności redukujące.

Wikipedia


katecholamina

organiczny związek chemiczny, pochodna tyrozyny


SJP.pl

Katecholaminy – organiczne związki chemiczne, pochodne aminokwasu – tyrozyny. Niektóre z nich to aminy biogenne.

Katecholaminy są rozpuszczalne w wodzie i w 50% krążą we krwi związane z białkami osocza. W największym stężeniu występują adrenalina, noradrenalina i dopamina, które są produkowane głównie przez rdzeń nadnerczy, oraz pozazwojowe włókna układu sympatycznego. Adrenalina działa jak neurotransmiter w centralnym systemie nerwowym, a także jako hormon regulujący krążenie krwi. Noradrenalina jest głównie neurotransmiterem w obwodowej części układu sympatycznego, ale występuje również w krwi, dzięki zjawisku wyciekania z synaps. Ważną katecholaminą jest również izoprenalina, syntetyczna pochodna adrenaliny nie występująca w organizmie.

Wikipedia


katechon

w teologii: siła powstrzymująca nadejście zła


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) rel. biblijna siła powstrzymującą nadejście antychrysta i czasów apokalipsy;

 (1.2) polit. przen. siła polityczna, władza której przypisuje się powstrzymywanie wielkiego zła, przez co legitymizuje się każde jej działania, nawet te sprzeczne z prawem i okrutne

Wiktionary

Katechon (gr. τὸ κατέχον, tj. ten, który powstrzymuje) – nowotestamentowe pojęcie oznaczające siłę powstrzymującą nadejście antychrysta i apokalipsy; termin ten funkcjonuje także w filozofii polityki.

Pojęcie to pojawia się w Biblii jedynie raz we fragmencie 2. Listu do Tesaloniczan św. Pawła:

Wikipedia

Powiązane:

 przym. katechoniczny

Wiktionary


katechu

wyciąg z kory i drewna azjatyckich drzew tropikalnych; catechu


SJP.pl

Katechu (nazwa z jęz. malajskiego) – wysuszony ekstrakt wodny z drewna i kory, otrzymywany przez ługowanie.

Drewno stanowiące surowiec wyjściowy pozyskuje się m.in. z akacji katechu (Acacia catechu) oraz Acacia suma. Katechu służy do barwienia bawełny i jedwabiu oraz wstępnego garbowania skór. Zawiera m.in. katechiny. Dodany do innych garbników ułatwia ich penetrację i rozjaśniania skórę. Jest też stosowany do konserwacji sieci rybackich i żagli oraz w lecznictwie.

Wikipedia


katechumen

człowiek dorosły przygotowujący się do przyjęcia chrztu


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) rel. osoba przygotowująca się do przyjęcia chrztu

Wiktionary

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Mamy w parafii trzech katechumenów.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌkatɛˈxũmɛ̃n, AS: kateχũmẽn

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. katechumenat m.

:: fż. katechumenka ż.

 przym. katechumenalny

Wiktionary


katechumenalny

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z katechumenatem, dotyczący katechumenatu

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. katechumenat m., katechumen m., katechumenka ż.

Wiktionary


katechumenat

1. przygotowywanie, katecheza dorosłych do przyjęcia chrztu;
2. czas tego przygotowania


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) rel. w chrześcijaństwie: okres przygotowania do przyjęcia sakramentu chrztu w życiu dorosłym;

 (1.2) rel. teol. w chrześcijaństwie: przygotowanie do przyjęcia sakramentu chrztu w życiu dorosłym (nauki, skrutinia i obrzędy);

Wiktionary

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Ile miesięcy trwał twój katechumenat?

 (1.2) Papież poświęcił szereg katechez katechumenatowi.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. katechumen m., katechumenka ż., katechetka ż., katechetyczność ż., katecheza ż., katechizm mrz., katechizacja ż., katechizowanie n.

 przym. katechumenalny, katechizmowy, katechetyczny, katechizacyjny

 czas. katechizować, skatechizować

Wiktionary


katechumenka

kobieta przygotowująca się do przyjęcia chrztu


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) rel. forma żeńska od: katechumen

Wiktionary

Przykłady

składnia.

kolokacje.

synonimy.

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

 rzecz. katechumenat m.

:: fm. katechumen m.

 przym. katechumenalny

frazeologia.

etymologia.

 (1.1) etymn|pol|katechumen|-ka.

uwagi.

tłumaczenia.

 (1.1) zobtłum rodz|katechumen.

* hiszpański: (1.1) catecúmena ż.

* niemiecki: (1.1) Katechumenin ż.

* nowogrecki: (1.1) κατηχούμενη ż.

* słowacki: (1.1) katechumenka ż.

* włoski: (1.1) catecumena ż.

źródła.

== katechumenka (język słowacki.) ==

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) rel. katechumenka

odmiana.

przykłady.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌkatɛxũˈmɛ̃nka, AS: kateχũmnka

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. katechumenat m.

:: fm. katechumen m.

 przym. katechumenalny

Wiktionary


katechumenowy

przymiotnik od: katechumen


SJP.pl


kątecki

przymiotnik

 (1.1) związany z miejscowością Kąty, dotyczący miejscowości Kąty

Wiktionary

Wymowa:

IPA: kɔ̃nˈtɛt͡sʲci, AS: kõntecʹḱi

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. kąt m., Kąty nmos., kątek mrz.

 przym. kątowy

Wiktionary


kąteczek

zdrobnienie od: kątek


SJP.pl


katedra

1. stół wykładowcy, zwykle znajdujący się na podwyższeniu;
2. budynek sakralny;
3. jednostka zajmująca się działalnością naukowo-dydaktyczną, najczęściej na uniwersytecie


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) kośc. główny kościół diecezji;

 (1.2) greckie krzesło z oparciami, tron

 (1.3) szeroki stół wykładowcy, podium pod tym stołem

 (1.4) jednostka organizacyjna uczelni, mniejsza od wydziału

Wiktionary

Katedra (kościół katedralny, biskupi; łac. ecclesia cathedralis, z gr. καθέδρα, kathedra – krzesło, siedziba) – główny kościół diecezji, siedziba biskupa diecezjalnego.

Potocznie termin stosowany również wobec archikatedr, konkatedr, prokatedr i kościołów patriarchalnych, a niekiedy także jako swobodne określenie najważniejszego lub najstarszego kościoła miejskiego.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Jedną z atrakcji wycieczki jest zwiedzanie katedry.

 (1.2) Na katedrze Mojżesza zasiedli uczeni w Piśmie i faryzeusze.

 (1.3) Profesor jest tak niski, że gdy siądzie za katedrą, w ogóle go nie widać!

 (1.4) Na której katedrze piszesz pracę magisterską?

Wiktionary

Wymowa:

IPA: kaˈtɛdra, AS: katedra

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. archikatedra ż.

 przym. katedralny, wokółkatedralny, przykatedralny

Wiktionary


katedralny

przymiotnik relacyjny

 (1.1) odnoszący się do katedry, związany z katedrą

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) W środę wystąpi chór katedralny z Katowic.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. katedra ż.

Wiktionary


katedrowy

przymiotnik od: katedra


SJP.pl


kategoria

1. jedno z podstawowych pojęć filozofii i innych nauk, wprowadzające strukturę w badanej teorii;
2. klasa obiektów mających określone cechy i powiązanych wzajemnymi relacjami


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) każdy z rodzajów, na które podzielona jest zbiorowość według pewnej klasyfikacji

 (1.2) każde z podstawowych pojęć danego systemu filozoficznego, bądź nauki

Wiktionary

Kategoria (z gr. kategorein – orzekać) – podstawowy zbiór przedmiotów; element wyczerpującego podziału wszystkich bytów na najbardziej ogólne gatunki i rodzaje. Termin został utworzony przez Arystotelesa, który wyróżnił dziesięć kategorii: kategorię substancji i dziewięć kategorii przypadłościowych. Podziału tego dokonał na drodze rozróżnienia między podmiotem zdania (którymi jest substancja) a jego orzeczeniem (którymi są kategorie przypadłościowe) i analizy orzeczeń greckich, która doprowadziła do powstania listy kategorii przypadłościowych. Współcześnie Arystotlesowskiego podziału kategorii nie uznaje się przeważnie ani za wyczerpujący i spójny, ani za zgodny z naturą języka, dał on jednak podstawy do dalszych analiz pojęcia kategorii. Arystoteles wyróżnił następujące kategorie:

  • Substancja (substancja konkretna, „coś”) – np. ta oto książka
  • Kategorie przypadłościowe:
  1. ilość – np. dwa
  2. jakość – np. czerwony
  3. stosunek (relacja) – np. jest mniejszy
  4. miejsce – np. Mandżurii
  5. czas – np. wczoraj
  6. położenie – np. stoi
  7. posiadanie – np. jest ubrany
  8. działanie – np. chodzi
  9. doznawanie – np. jest mu zimno

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Ustawa dzieli drogi na następujące kategorie: drogi krajowe, wojewódzkie, powiatowe, gminne.

 (1.1) Dzięki pozyskaniu nowego sprzętu łódzkie lotnisko pozyskać może wyższą kategorię bezpieczeństwa pożarowego.

 (1.2) Wyróżniamy takie kategorie ekonomiczne jak: praca, produkcja, wymiana, rynek, pieniądz, towar, cena, płaca, dochód, popyt, podaż, kapitał, procent, zysk, itd.

 (1.2) Niektórzy studenci nie znają podstawowych kategorii dziedziny, którą studiują.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌkatɛˈɡɔrʲja, AS: kategorʹi ̯a

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. kategoryzacja ż., kategoryczność ż., kategoryzowanie n., skategoryzowanie n.

 czas. kategoryzować ndk., skategoryzować dk.

 przym. kategoryczny

 przysł. kategorycznie

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) typ, klasa, rodzaj, mat. klasa, stat. skupienie, stat. klaster, poziom, ranga, rząd, stopień, szczebel, gatunek

 (1.2) pojęcie

Wiktionary


kategorialny

odnoszący się do kategorii


SJP.pl


kategorycznie

przysłówek

 (1.1) w sposób kategoryczny

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Pokazała kategorycznie dłonią, żeby siedział, a sama poszła ciemnym korytarzem przez mroczną sień na ganek, gdzie świeciła zielono winorośl i zapalczywie ćwierkały wróble.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌkatɛɡɔˈrɨt͡ʃʲɲɛ, AS: kategoryčʹńe

Wiktionary

Powiązane:

 przym. kategoryczny

 rzecz. kategoryczność ż., kategoria ż.

Wiktionary


kategoryczniej

stopień wyższy od przysłówka: kategorycznie


SJP.pl


kategoryczność

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) odprzym. cecha tego, co jest kategoryczne; cecha tych, którzy są kategoryczni

Wiktionary

Powiązane:

 przym. kategoryczny

 przysł. kategorycznie

 rzecz. kategoria ż., kategoryzowanie n.

Wiktionary


kategoryczny

stanowczy, zdecydowany


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) zdecydowany i niedopuszczający sprzeciwu

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) W naszej firmie obowiązuje kategoryczny zakaz palenia.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌkatɛɡɔˈrɨt͡ʃnɨ, AS: kategoryčny

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. kategoryczność ż., kategoria ż., kategoryzowanie n.

 przysł. kategorycznie

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) stanowczy, bezwzględny, definitywny, ostateczny

Wiktionary


kategoryzacja

1. podział powiązanych i mających wspólne cechy obiektów na klasy, kategorie;
2. przypisanie obiektu do takiej klasy;
3. w psychologii: przypisanie osobie, u której zidentyfikowano jakąś cechę typową dla pewnej kategorii ludzi, innych cech osób z tej kategorii


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) podział na kategorie, klasyfikacja

Wiktionary

Kategoryzacja w psychologii proces poznawczy polegający na tym, że jeśli jednostka znając zestaw cech danej kategorii osób lub członków grupy społecznej, zauważy przynajmniej jedną z tych cech u członka tej kategorii, wówczas automatycznie przypisuje mu wszystkie inne cechy pochodzące z zestawu danej kategorii społecznej.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Z perspektywy kategoryzacji trzeba więc podkreślić, że mentalność postkomunistyczna wpływa na większy segment społeczeństwa, niż „tylko" na sferę gospodarki.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌkatɛɡɔrɨˈzat͡sʲja, AS: kategoryzacʹi ̯a

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. kategoria ż.

 czas. kategoryzować

Wiktionary


kategoryzacyjny

związany z kategoryzacją


SJP.pl


kategoryzować

dzielić na kategorie, przypisywać do kategorii


SJP.pl


kategoryzowanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|kategoryzować.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. kategoria ż., kategoryzator m., kategoryzatorka n., kategoryczność ż.

 czas. kategoryzować ndk.

 przym. kategoryczny

Wiktionary


kątek

zdrobnienie od: kąt; kącik


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) zdrobn. od kąt

Wiktionary

Integralne części wsi w Polsce

Wg TERYT jest ich 14
  • Kątek – część wsi Rossosz w woj. lubelskim, w pow. bialskim, w gminie Rossosz
  • Kątek – część wsi Komodzianka w woj. lubelskim, w pow. biłgorajski, w gminie Frampol
  • Kątek – część wsi Husynne w woj. lubelskim, w pow. chełmskim, w gminie Dorohusk
  • Kątek – część wsi Ruda-Huta w woj. lubelskim, w pow. chełmskim, w gminie Ruda-Huta
  • Kątek – część wsi Drohiczany w woj. lubelskim, w pow. hrubieszowskim, w gminie Uchanie
  • Kątek – część wsi Typin w woj. lubelskim, w pow. tomaszowskim, w gminie Tomaszów Lubelski
  • Kątek – część wsi Zamłynie w woj. lubelskim, w pow. tomaszowskim, w gminie Tyszowce
  • Kątek – część wsi Mszanna w woj. lubelskim, w pow. włodawskim, w gminie Wola Uhruska
  • Kątek – część wsi Bondyrz w woj. lubelskim, w pow. zamojskim, w gminie Adamów
  • Kątek – część wsi Komarów-Osada w woj. lubelskim, w pow. zamojskim, w gminie Komarów-Osada
  • Kątek – część wsi Deszkowice Pierwsze w woj. lubelskim, w pow. zamojskim, w gminie Sułów
  • Kątek – część wsi Dzierzby Włościańskie w woj. mazowieckim, w pow. sokołowskim, w gminie Jabłonna Lacka
  • Kątek – część wsi Bokiny w woj. podlaskim, w pow. białostockim, w gminie Łapy
  • Kątek – część wsi Ogrodniki w woj. podlaskim, w pow. hajnowskim, w gminie Narew

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Usiądę sobie tam w kątku i poczekam na moją kolej.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. kąt m., kąteczek m., kącik m., kątówka ż., kątownik m., kątowanie n., pokątność ż., zakątek m., Kątek m., Kąty nmos.

 czas. kątować ndk.

 przym. kątowy, pokątny, kątecki

 przysł. kątowo, pokątnie

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) kącik, kąteczek

Wiktionary


kateksja

w psychoanalizie: zaspokajanie podświadomych impulsów, popędów przez znalezienie odpowiedniej osoby, przedmiotu, idei lub czynności mogących te impulsy rozładować


SJP.pl

Kateksja czyli wybór obiektu popędu – proces inwestycji energii w działanie lub wyobrażenie, które zaspokaja popęd.

Wikipedia


katektyczny

1. stopa katalektyczna - stopa wiersza sylabotonicznego skrócona o jedną lub dwie nieakcentowane sylaby, np. w wierszu: "Niebo złote ci otworzę,/ w którym ciszy biała nić/ jak ogromny dźwięków orzech,/ który pęknie, aby żyć..."/ wersy pierwszy i trzeci mają 8 sylab z ostatnią nieakcentowaną, wersy drugi i czwarty (katalektyczne) mają 7 sylab z ostatnią akcentowaną, brak nieakcentowanej ósmej sylaby;
2. wiersz katalektyczny - wiersz wykorzystujący stopę katalektyczną


SJP.pl


katena

szereg wypisów z egzegez patrystycznych, zebranych dla wyjaśnienia jakiegoś ustępu z Biblii


SJP.pl

  • katena – nazwa geokompleksów w profilu rzeźby terenu
  • katena – komentarz biblijny
  • katena – łańcuch kraterów np. na Księżycu
  • Katena – inna nazwa chorwackiej wyspy Katina

Wikipedia


katenacja

powstawanie wiązań między atomami tego samego pierwiastka


SJP.pl

Wikipedia


katenoida

powierzchnia powstała poprzez obrót linii łańcuchowej dokoła osi


SJP.pl

Katenoida – powierzchnia obrotowa utworzona przez obrót linii łańcuchowej dookoła osi odciętych.

Jest ona opisana przez równania parametryczne w prostokątnym układzie współrzędnych:

x=c\cosh \left({\frac {v}{c}}\right)\cos u,
y=c\cosh \left({\frac {v}{c}}\right)\sin u,
z=v,

Wikipedia


katenoteizm

kult jednego boga jako istoty najwyższej, nie negujący istnienia innych bogów, odznaczający się tendencją do uznawania kolejno coraz to innego boga za istotę najwyższą


SJP.pl

Wikipedia


katera

długi, prosty miecz, umocowany wzdłuż siodła konia, stanowiący wyposażenie husarii


SJP.pl


katering

catering;
1. usługa polegająca na odpłatnym dostarczaniu oraz serwowaniu jedzenia i napojów na przyjęciach;
2. posiłek serwowany w samolocie


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) zob. catering.

Wiktionary

Catering, katering – usługa polegająca na przygotowywaniu i dostarczaniu na zamówienie gotowych potraw lub na organizacji przyjęć np. (wesel, jubileuszy), imprez, bankietów i konferencji, wydarzeń kulturalnych, wydarzeń firmowych jak i również codzienne zapewnianie posiłków w szkołach, miejscach pracy etc. przygotowywanych poza obiektem klienta. Pierwotnie termin związany z naziemną obsługą lotnisk i odnoszący się do przygotowywania i serwowania posiłków dla pasażerów i załogi samolotów na czas lotu. Nową formą cateringu jest catering dietetyczny.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Mam imieniny, ale nie chce mi się stać przy garach, więc zamówię katering.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: kaˈtɛrʲĩŋk, AS: katerʹĩŋk

Wiktionary

Powiązane:

 przym. kateringowy

Wiktionary


kateringowy

katering; cateringowy


SJP.pl


kateter

rurka wprowadzana do kanałów i jam ciała w celu usunięcia cieczy lub zaaplikowania lekarstw; cewnik


SJP.pl

Cewnik, kateter − rurka (zwykle giętka, w przeciwieństwie do kaniuli), służąca do wprowadzenia do narządów i jam ciała w celach zróżnicowanych, najczęściej by coś upuścić (pobrać, odbarczyć, odprowadzić), wprowadzić (np. lek, kontrast) lub dokonać pomiaru (ciśnienia, temperatury).

Wikipedia


katetometr

przyrząd do zdalnego pomiaru odległości pomiędzy punktami położonymi na jednej linii pionowej


SJP.pl

Katetometr (gr. kátheos + metréō) – przyrząd służący do mierzenia odległości pionowych, lub przesunięć pionowych, Składa się z ruchomego wokół osi pionowej statywu, który jest osadzony na trójnogu. Statyw zaopatrzony jest dodatkowo w pionową skalę, po której przesuwa się suwak z noniuszem. Dodatkowo do suwaka zamocowana jest lunetka z krzyżem z nici pajęczych, oraz poziomica.

Wikipedia


katgut

cienka nić chirurgiczna do zszywania tkanek i narządów, ulegająca wchłonięciu po kilku tygodniach; ketgut, catgut


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) med. biodegradowalna nić chirurgiczna wykonana z jelit zwierząt lub tworzywa sztucznego, które po kilku tygodniach ulegają rozpuszczeniu i wchłonięciu przez organizm operowanego;

Wiktionary

Katgut, ketgut (z ang. catgut, prawdopodobnie od cattle – bydło, gut – jelito), struna chirurgiczna – włókno wytwarzane z baranich lub kozich jelit charakteryzujące się dobrymi właściwościami mechanicznymi, ulegające biodegradacji. Stosowane w chirurgii. Szwy wykonane z catgutu wchłaniane są stopniowo przez organizm pacjenta, rozpuszczając się bez żadnych pozostałości. Umożliwia to jednoczesne łączenie kilku warstw tkanek bez potrzeby usuwania szwów. Obecnie zastępowane przez syntetyczne włókna wchłanialne np. poliglikolowe.

Wikipedia

Powiązane:

 przym. katgutowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) struna chirurgiczna, ketgut

Wiktionary


katgutowy

dotyczący katgutu


SJP.pl


kathakali

[czytaj: katakali] dramat teatralny wywodzący się z Kerali; katakali


SJP.pl

Katakali, kathakali – teatr indyjski ze stanu Kerala.

Tradycyjnie wykonywany jest nocą. Ucharakteryzowani artyści w charakterystycznych kostiumach, z niewielką liczbą rekwizytów, ilustrują ruchem i gestem opowieści z indyjskich eposów. Treść opowieści wyśpiewują dwaj śpiewacy stojący z tyłu sceny.

Wikipedia


katharewusa

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) jęz. greka oczyszczona, sztuczny język grecki stworzony na początku XIX w.;

Wiktionary

Katharewusa (gr. Καθαρεύουσα – „[greka] oczyszczona”) – odmiana języka greckiego stworzona na początku XIX wieku przez językoznawcę Adamandiosa Koraisa.

Korais, biegły w językach klasycznych starożytności, uważał, że język grecki należy oczyścić z naleciałości narosłych przez wieki osmańskiej niewoli. Opracował więc język pozbawiony zapożyczeń i luźno nawiązujący do greki klasycznej formami gramatycznymi. Był to jednak język sztuczny, trudno zrozumiały dla Greków, którzy na co dzień posługiwali się odmianą dimotiki. Katharewusa była jednak przez 140 lat istnienia niepodległej Grecji językiem oficjalnym tego kraju - posługiwano się nią w urzędowych dokumentach, w wiadomościach i polityce. Nauczano go też w szkołach.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Do 1976 roku katharewusa była językiem oficjalnym Grecji.

Wiktionary

Powiązane:

 przym. katharewusowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) greka oczyszczona

Wiktionary


katharsis

[czytaj: katar-z-is]
1. swobodne ujawnienie tłumionych emocji, zmniejszające napięcie; wyładowanie emocjonalne;
2. w psychologii: ujawnianie się nieświadomych, przykrych przeżyć podczas terapii i usuwanie związanego z nimi napięcia emocjonalnego


SJP.pl

  • katharsis – pojęcie stosowane w psychologii
  • katharsis – w teorii literatury, jedna z podstawowych kategorii tragedii
  • Katharsis. O uzdrowicielskiej mocy natury i sztuki – książka Andrzeja Szczeklika
  • Katharsis – album muzyczny Czesława Niemena
  • Katharsis – album muzyczny fińskiej heavymetalowej grupy Embraze
  • Katharsis – singel Dody
  • Katharsis – gra komputerowa
  • Katharsis – płyta Teatru Tworzenia

Wikipedia


kathartyczny

katharsis


SJP.pl

Patrz:

katharsis

katherine

[czytaj: katrin] angielskie imię żeńskie


SJP.pl

Katherine – miasto w Australii, w Terytorium Północnym. Położone ok. 320 km na południowy wschód od Darwinu. Liczy 5849 mieszkańców i jest największym miastem Terytorium po Darwinie i Alice Springs.

Wikipedia


kathleen

Kathleen – jednostka osadnicza w Stanach Zjednoczonych, w stanie Floryda, w hrabstwie Polk.

Wikipedia


kathoey

[czytaj: kaTOi] w krajach południowo-wschodniej Azji: człowiek wyglądający i zachowujący się jak osoba płci przeciwnej, będący po kuracji hormonalnej lub operacji zmiany płci


SJP.pl

Kathoey (khm. ខ្ទើយ, khtəəy; laot. ກະເທີຍ, ka thœ̄i; taj. กะเทย, kathoei) – określenie używane przez niektóre osoby w Kambodży, Laosie i Tajlandii, których tożsamość można określić w niektórych przypadkach jako transpłciowe kobiety, a w innych jako zniewieściałych homoseksualnych mężczyzn; często tłumaczone na język angielski jako ladyboy.

Wikipedia


katie

[czytaj: kejti] obce imię żeńskie


SJP.pl

Katie – miasto w Stanach Zjednoczonych, w stanie Oklahoma, w hrabstwie Garvin.

Wikipedia


katieńka

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) hist. banknot sturublowy

Wiktionary


katinga

kolczaste zarośla występujące w suchych lasach Wyżyny Brazylijskiej; caatinga; catinga


SJP.pl

Caatinga – formacja roślinna występująca na suchych obszarach północno-wschodniej Brazylii. Tworzą ją rzadko rosnące, suchoroślowe, niskie i zwykle cierniste drzewa i krzewy, zrzucające liście na okres suszy, często z dużym udziałem sukulentów, za to zwykle z niewielkim udziałem traw.

Wikipedia


kation

jon o ładunku dodatnim


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) fiz. chem. dodatnio naładowany jon;

Wiktionary

Kation – jon o ładunku dodatnim (+), w którym występuje nadmiar protonów w stosunku do elektronów. W środowisku elektrycznie obojętnym takie indywiduum chemiczne występuje zawsze w obecności jonu o ładunku przeciwnym, czyli anionu (zasada zachowania ładunku). Kationy mogą być zarówno organiczne, jak i nieorganiczne. Podczas elektrolizy stopionych soli, jak i roztworów ze zdysocjowaną substancją jonową, kationy podążają do elektrody ujemnej (o dodatnim potencjale) zwanej katodą.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Jon wodorowy to kation, ponieważ ma ładunek dodatni.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈkatʲjɔ̃n, AS: katʹi ̯õn

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. katoda ż., kationit m.

 przym. kationowy

Wiktionary

Synonimy:

antonimy.

 (1.1) anion

hiperonimy.

 (1.1) jon

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

 rzecz. katoda ż., kationit m.

 przym. kationowy

frazeologia.

etymologia.

 etym|gr. 'idący w dół'

uwagi.

 (1.1) zoblistę| jon | anion .

tłumaczenia.

* angielski: (1.1) cation

* baskijski: (1.1) katioi

* duński: (1.1) kation w., katjon w.

* hiszpański: (1.1) catión m.

* interlingua: (1.1) cation

* islandzki: (1.1) katjón ż., plúsjón ż.

* kataloński: (1.1) catió m.

* niemiecki: (1.1) Kation n.

* norweski (bokmål): (1.1) kation n.

* norweski (nynorsk): (1.1) kation m./n.

* nowogrecki: (1.1) κατιόν n.

* romániço: (1.1) cationo

* rosyjski: (1.1) катион m.

* słowacki: (1.1) katión m.

* szwedzki: (1.1) katjon w.

* węgierski: (1.1) kation

* włoski: (1.1) catione m.

źródła.

== kation (język węgierski.) ==

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik

 (1.1) fiz. chem. kation

odmiana.

przykłady.

składnia.

kolokacje.

synonimy.

Wiktionary


kationit

jonit mający zdolność wymiany własnych kationów na jednakową ilość kationów zawartych w roztworze; wymieniacz kationowy


SJP.pl

Jonit – substancja służąca do przeprowadzania selektywnego procesu wymiany jonowej, stosowana w kolumnach jonitowych i filtrach jonitowych. Przepuszczenie przez warstwę jonitu ciekłej lub gazowej mieszaniny lub roztworu powoduje albo wzbogacenie jej o określony jon albo przeciwnie pozbycie się z niej określonego jonu.

Wikipedia


kationitowy

przymiotnik od: kationit


SJP.pl


kationowy

związany z kationem


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) chem. związany z kationami, dotyczący kationów

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. kation mrz.

Wiktionary


katipo

gatunek pająka z rodziny omatnikowatych


SJP.pl

Katipo (Latrodectus katipo) – pająk z rodziny omatnikowatych (Theridiidae). Jest jednym z wielu gatunków w rodzaju Latrodectus, takich jak australijski Latrodectus hasselti, czy północnoamerykańska czarna wdowa.

Długość jego ciała wynosi ok. 8 mm, ma kulisty czarny odwłok z czerwonym lub pomarańczowym wzorem. Katipo jest zagrożonym gatunkiem. Jest to gatunek endemiczny, występuje wyłącznie na terenie Nowej Zelandii.

Wikipedia


katiusza

radziecka wyrzutnia rakietowych pocisków artyleryjskich, montowana na samochodach ciężarowych


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) wojsk. hist. pot. zbiorcza nazwa kilku typów radzieckich samobieżnych wyrzutni rakietowych wprowadzonych w czasie drugiej wojny światowej;

Wiktionary

Katiusza (ros. Катюша) – wspólna nazwa obejmująca radzieckie wyrzutnie rakietowe BM-8 kalibru 82 mm, BM-13 kalibru 132 mm, BM-31 kalibru 310 mm i ich modyfikacje wprowadzane na uzbrojenie Armii Czerwonej począwszy od 21 czerwca 1941 roku podczas II wojny światowej.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Po raz pierwszy Armia Czerwona użyła katiusz w bitwie pod Orszą.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Katiusza ż.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) żart. organy Stalina

Wiktionary


katjang

roślina zielna z rodziny motylkowatych


SJP.pl


katleja

epifit z rodziny storczykowatych, pochodzący z Afryki


SJP.pl

Katleja (Cattleya Lindley) — rodzaj z rodziny storczykowatych obejmujący około 130 gatunków i 98 hybryd występujących w Ameryce Południowej. Posiadają najczęściej duże barwne kwiaty, które mogą mierzyć nawet 25 cm średnicy (Cattleya warscewiczii). Katleje krzyżuje się z innymi rodzajami storczykowatych, dzięki czemu uzyskuje się rośliny o efektownych kwiatach. Gatunkiem typowym jest C. labiata J. Lindley.

Wikipedia


katmandczyk

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) mieszkaniec Katmandu

Wiktionary

Wymowa:

IPA: katˈmãnṭt͡ʃɨk, AS: katmãnṭčyk

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Katmandu n.

:: fż. katmandka ż.

 przym. katmandzki

Wiktionary


katmandka

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) mieszkanka Katmandu

Wiktionary

Wymowa:

IPA: katˈmãntka, AS: katmãntka

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Katmandu n.

:: fm. katmandczyk mos.

 przym. katmandzki

Wiktionary


katmandu

1. Kotlina Katmandu, kotlina w Himalajach;
2. stolica Nepalu


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki, nazwa własna

 (1.1) geogr. miasto, stolica Nepalu;

Wiktionary

Katmandu (nep. काठमाडौं, trl. Kāthmāndu) – stolica Nepalu położona w środkowej części kraju, w Dolinie Katmandu, nad rzeką Bagmati.

Wraz z miastami Patan i Bhaktapur tworzy aglomerację liczącą powyżej miliona mieszkańców. Miasto ograniczają rzeki – od zachodu Bishumati, a od południa i wschodu Bagmati.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: katˈmãndu, AS: katmãndu

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. katmandczyk mos., katmandka ż.

 przym. katmandzki

Wiktionary


katmanduańczyk

mieszkaniec Katmandu (stolicy Nepalu); katmanduanin


SJP.pl


katmanduanin

mieszkaniec Katmandu (stolicy Nepalu); katmanduańczyk


SJP.pl


katmanduanka

mieszkanka Katmandu (stolicy Nepalu)


SJP.pl


katmanduański

Katmandu; katmandzki


SJP.pl


katmandzki

Katmandu; katmanduański


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) odnoszący się do miasta Katmandu

Wiktionary

Wymowa:

IPA: katˈmãnt͡sʲci, AS: katmãncʹḱi

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Katmandu n., katmandczyk mos., katmandka ż.

Wiktionary


kątnica

1. początkowa część jelita grubego; jelito ślepe;
2. belka w konstrukcji kadłuba statku;
3. dawniej: kobieta mieszkająca kątem u kogoś; lokatorka; komornica


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) anat. pierwszy odcinek jelita grubego człowieka

Wiktionary

  • kątnica – inna nazwa jelita ślepego
  • kątnica – wiązanie w żeglarstwie
  • kątnica – rodzaj wiertarki dentystycznej lub końcówki do wiertarki chirurgicznej (z częścią roboczą ustawioną pod kątem względem trzonu)
  • Kątnica – wzniesienie na Pojezierzu Bytowskim, położone w woj. zachodniopomorskim, w powiecie szczecineckim, w gminie Biały Bór
  • Kątnica – wzniesienie na Pogórzu Izerskim, położone w woj. dolnośląskim, w powiecie lwóweckim, w gminie Wleń

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Od kątnicy odchodzi wyrostek robaczkowy.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. kąt mrz.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) jelito ślepe

Wiktionary


kątnik

1. przyrząd zecerski do ręcznego układania czcionek w wiersze; kątownik; wierszownik, winkielak;
2. rodzaj struga do obróbki powierzchni ograniczonych po bokach;
3. kątnik domowy - niewielki pająk z rodziny lejkowcowatych


SJP.pl

  • Kątnik – szczyt w Karkonoszach
  • Kątnik – osada w gminie Komorniki
  • Kątnik – dawny zaścianek. Obecnie część wsi Daniuny na Litwie, w okręgu uciańskim, w rejonie ignalińskim, w gminie Daugieliszki Nowe.
  • kątnik – nazwa zwyczajowa pająków z rodzajów Tegenaria i Eratigena, np.
    • kątnik domowy (Tegenaria domestica)
    • kątnik leśny (Tegenaria silvestris)
    • kątnik rdzawy (Tegenaria ferruginea)
    • kątnik ścienny (Tegenaria parietina)
    • kątnik wiejski (Eratigena agrestis)
    • kątnik większy (Eratigena atrica)

    Wikipedia


kątno

W Polsce
  • Kątno – wieś w woj. kujawsko-pomorskim, w pow. mogileńskim, w gminie Mogilno
  • Kątno – wieś w woj. warmińsko-mazurskim, w pow. ostródzkim, w gminie Ostróda
  • Kątno − zlikwidowany przystanek kolejowy w Chocianowcu, w województwie dolnośląskim, w powiecie polkowickim

Wikipedia


kato

1. kata jadalna - krzew z rodziny dławiszowatych o liściach zawierających alkaloidy; khat, katu, czuwaliczka jadalna;
2. pobudzający, uzależniający napój sporządzony z liści tego krzewu; khat, katu


SJP.pl

  • Katon Starszy (a. Kato Starszy)
  • Katon Młodszy (a. Kato Młodszy), prawnuk

Wikipedia


katocelebryta

osoba popularna często odwołująca się do religii katolickiej w środkach masowego przekazu


SJP.pl


katocelebrytka

kobieta popularna często odwołująca się do religii katolickiej w środkach masowego przekazu


SJP.pl


katoda

elektroda doprowadzająca do układu ładunki ujemne


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) elektr. elektroda o ujemnym potencjale;

Wiktionary

Katoda (gr. kata – „w dół”, hodós – „ścieżka”) – elektroda, przez którą z urządzenia wypływa prąd elektryczny (co może polegać na wypływie ładunku dodatniego lub dopływie ładunku ujemnego). W odbiornikach prądu elektrycznego (np. lampach elektronowych) katoda jest elektrodą ujemną, natomiast w źródłach prądu (np. ogniwach galwanicznych) – dodatnią. Katoda występuje zawsze w parze z elektrodą, przez którą do urządzenia wpływa prąd – anodą.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Do katody zdążają kationy.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: kaˈtɔda, AS: katoda

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. katodowanie n., kation m.

 przym. katodowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) biegun ujemny

Wiktionary


katodoluminescencja

Katodoluminescencja, elektronoluminescencja – zjawisko luminescencji występujące w izolatorach i półprzewodnikach.

Katodoluminescencja swoją genezę ma w rekombinacji pary elektron–dziura wytworzonej przez wybicie elektronu walencyjnego. Wielkość takiego przejścia zależy od szerokości przerwy energetycznej materiału. Szerokość przerwy zależy od temperatury, struktury krystalicznej, ilości wtrąceń oraz koncentracji defektów.

Wikipedia


katodoluminescencyjny

przymiotnik od: katodoluminescencja


SJP.pl


katodoluminoforowy

przymiotnik od: katodoluminofor


SJP.pl


katodowanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|katodować.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. katoda ż.

 czas. katodować ndk.

 przym. katodowy

Wiktionary


katodowy

przymiotnik od: katoda


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z katodą, dotyczący katody

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. katodowanie n., katoda ż.

Wiktionary


katol

pogardliwie: katolik; papista


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) pogard. katolik

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈkatɔl, AS: katol

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. katolstwo n., katolik m., katoliczka ż., katolicyzm m.

 przym. katolski, katolicki

 przysł. katolicko, po katolicku

Wiktionary


katol.

skrót od: katolicki


SJP.pl


katoland

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) slang. obraź. kraj skrajnie katolicki; miejsce, w którym silnie dominuje religia katolicka; kraj w którym Kościół katolicki za bardzo anangażuje się w politykę

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Mega bezrobocie, brak perspektyw i katoland to obraz Lublina i Lubelszczyzny.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: kaˈtɔlãnt, AS: katolãnt

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Katoland m.

Wiktionary


katolicki

związany z katolikiem, katolicyzmem


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z katolicyzmem i katolikami, dotyczący katolicyzmu

przymiotnik jakościowy

 (2.1) charakterystyczny dla katolicyzmu i katolików

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Toczy się dyskusja, czy księża katoliccy powinni móc zakładać rodziny.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌkatɔˈlʲit͡sʲci, AS: katolʹicʹḱi

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. katolik m., katoliczka ż., katolicyzm m., katol m., katolicyzacja ż., katolickość ż.

 przym. arcykatolicki, katolski

 przysł. katolicko, po katolicku

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) łaciński, powszechny; pogard. katolski

Wiktionary


katolicko

przysłówek sposobu

 (1.1) od: katolicki

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. katolickość ż., katol mos., katolik m., katoliczka ż., katolicyzm m.

 przym. katolicki, katolski

 przysł. po katolicku

Wiktionary


katolickość

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) odprzym. cecha tego, co jest katolickie; cecha tych, którzy są katoliccy

Wiktionary

Powiązane:

 przym. katolicki

 przysł. katolicko

Wiktionary


katolictwo

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) daw. rel. katolicyzm

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. katolik mos.

Wiktionary


katolicyzacja

poddawanie wpływom katolickim, nadawanie cech katolicyzmu


SJP.pl


katolicyzm

1. wyznanie chrześcijańskie, uznające autorytet papieża;
2. postawa światopoglądowa i społeczno-moralna związana z tym wyznaniem


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) rel. trynitarne wyznanie chrześcijańskie, mające system dogmatyczno-doktrynalny oparty na Biblii i tradycji, uznające siedem sakramentów, autorytet Kościoła oraz kult maryjny i świętych;

Wiktionary

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Procentowo najwięcej wyznawców katolicyzmu mieszka w Europie i Ameryce Południowej.

 (1.1) Katolicyzm to największy odłam chrześcijaństwa.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌkatɔˈlʲit͡sɨsm̥, AS: katolʹicysm̦

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. katolik m., katoliczka ż., katol mos., katolicyzowanie n.

 przym. katolicki, katolski

 przysł. katolicko, katolsko

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) przest. iron. papizm

Wiktionary


katolicyzować

poddawać wpływom katolickim, nadawać cechy katolicyzmu


SJP.pl


katolicyzowanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|katolicyzować.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. skatolicyzowanie n., katolicyzm m.

 czas. katolicyzować ndk., skatolicyzować ndk.

Wiktionary


katoliczka

katolik


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) rel. kobieta, która wyznaje katolicyzm

Wiktionary

Patrz:

katolik

Przykłady

 (1.1) Po śmierci monarchy dwie jego córki katoliczka Maria i anglikanka Elżbieta rozpoczęły rywalizować o koronę.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌkatɔˈlʲit͡ʃka, AS: katolʹička

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. katolicyzm m., katol m.

:: fm. katolik m.

 przym. katolicki, katolski

 przysł. katolicko

Wiktionary


katolik

wyznawca katolicyzmu


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) rel. członek Kościoła katolickiego

Wiktionary

  • katolik – wyznawca katolicyzmu
  • Katolik – czasopismo wydawane w latach 1868-1931, najpierw w Chełmie koło Bydgoszczy, a od 1869 roku w Królewskiej Hucie (obecnie Chorzów) i Bytomiu.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Katolicy chodzą do kościoła w każdą niedzielę.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: kaˈtɔlʲik, AS: katolʹik

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. katolicyzm m.

:: fż. katoliczka ż.

 przym. katolicki, katolski

 przysł. katolicko

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) pogard. katol, papista

Wiktionary


katolikos

tytuł patriarchów: ormiańskiego, nestoriańskiego i gruzińskiego


SJP.pl

Katolikos (gr. καθολικός katholikós – "powszechny") – tytuł patriarchów kościoła ormiańskiego (Katolikos Wszystkich Ormian), Asyryjskiego Kościoła Wschodu i gruzińskiego, a w pewnym sensie także Syryjskiego Kościoła Ortodoksyjnego (mafrian) i syromalankarskiego.

Wikipedia


katolit

część elektrolitu znajdująca się najbliżej katody; ciecz katodowa


SJP.pl


katolka

katol


SJP.pl


katolski

katol


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) pogard. katolicki

Wiktionary

Patrz:

katol

Przykłady

 (1.1) Czy może masz relacje czarnego, który za każdy katolski rytuał solidną kasę zbiera?

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. katolstwo n., katolicyzm m., katol m., katolik m., katoliczka ż., katolicyzacja ż.

 przym. katolicki

 przysł. katolicko, po katolicku

Wiktionary

Synonimy:

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

 rzecz. katolstwo n., katolicyzm m., katol m., katolik m., katoliczka ż., katolicyzacja ż.

 przym. katolicki

 przysł. katolicko, po katolicku

frazeologia.

etymologia.

 etymn|katol|-ski.

uwagi.

tłumaczenia.

źródła.

== katolski (język dolnołużycki.) ==

wymowa.

znaczenia.

przymiotnik relacyjny

 (1.1) katolicki

odmiana.

przykłady.

składnia.

kolokacje.

synonimy.

Wiktionary


katolstwo

pogardliwie: ogół katolików


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) pogard. ogół katolików

Wiktionary


kątomierz

przyrząd do pomiaru kątów płaskich


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) przyrząd kreślarski służący do ustalania miar kątów;

Wiktionary

Kątomierz – przyrząd pomiarowy używany do określenia miary kąta płaskiego.

Używany podczas wykonywania rysunków technicznych. Do zastosowań kreślarskich ma postać półkolistej bądź kolistej płytki z naniesioną podziałką kątową.

Do stosowania w pracach traserskich i ślusarskich jest wykonany z metalu, posiada podziałkę z noniuszem, zamocowane obrotowo ramiona pomiarowe i często z dodatkową lupą dla zwiększenia precyzji odczytu.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Pożyczysz mi kątomierz? Swój zgubiłem kilka dni temu.

Wiktionary

Powiązane:

 przym. kątomierczy

Wiktionary


kątomierzowy

przymiotnik od: kątomierz


SJP.pl


katon

człowiek surowy o nieugiętych zasadach (od imienia rzymskiego męża stanu)


SJP.pl

  • Katon Młodszy
  • Katon Starszy
  • Katon – traktat autorstwa Marka Tulliusza Cycerona

Zobacz też:

  • Kato

Wikipedia


katoński

surowy, prawy i nieugięty


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) surowy, bezwzględny, nieugięty, bezkompromisowy

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Mama łączyła w sobie wielką łagodność i miękkość z katońską twardością wobec siebie.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: kaˈtɔ̃j̃sʲci, AS: katõĩ ̯sʹḱi

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. katon m.

Wiktionary


katoprawica

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) pot. polit. pogard. ortodoksyjne polityczne ruchy katolickie uważające się za prawicowe

Wiktionary


katoptromancja

wróżenie z lustra


SJP.pl


katoptryczny

przymiotnik od: katoptryka


SJP.pl


katoptryka

dział optyki odnoszący się do odbicia światła od zwierciadeł i zastosowania tego zjawiska w przyrządach optycznych


SJP.pl


katorga

1. przymusowe roboty, na które skazywano w carskiej Rosji; także miejsce takich robót;
2. przenośnie: męki, tortury, katusze


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) hist. zesłanie na Syberię, często związane z ciężką niewolniczą pracą

 (1.2) miejsce katorgi (1.1)

 (1.3) przen. ciężka praca, zwłaszcza fizyczna

 (1.4) przen. wielkie cierpienie lub trudna do zniesienia sytuacja

Wiktionary

Katorga (ros. каторга, z gr. κάτεργον katergon „przymus”, w nawiązaniu do trójrzędowego wiosłowego okrętu, nazywany później galerą, którego wioślarzami byli skazańcy) – w potocznym rozumieniu: ciężka praca fizyczna, często ponad ludzkie siły.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) …Nasz bohater narodowy musiał ginąć tragicznie, w nurtach Elstery, na stokach warszawskiej Cytadeli, na syberyjskiej katordze.

 (1.2) Katorga tamtejsza cieszyła się za czasów carskich zasłużenie złą sławą

 (1.4) Gdybyś kiedyś zobaczył, jak on się mozoli nad spisywaniem raportu… Myślę, że właśnie ta poranna godzina po nocnym dyżurze, kiedy musi spisać raport o tym, kogo i jak poskramiał, to dopiero dla niego katorga

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. katorżnik m., katorżnica ż.

 przym. katorżniczy

 przysł. katorżniczo

Wiktionary

Synonimy:

 (1.3) krwawica, orka; pot. harówka, harówa, zachrzan; posp. zapieprz; wulg. zapierdol

 (1.4) ból, cierpienie, droga krzyżowa, gehenna, golgota, kalwaria, męka, męczarnia, udręka, udręczenie

Wiktionary


katorżniczka

katorżnik


SJP.pl

Patrz:

katorżnik

katorżniczy

1. odnoszący się do osoby skazanej na katorgę, np. katorżnicze kajdany;
2. przenośnie: trudny do zniesienia, bardzo kogoś obciążający; uciążliwy, wyczerpujący, morderczy


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) związany z katorgą, dotyczący katorgi lub katorżnika

 (1.2) ciężki do wytrzymania

Wiktionary

Przykłady

 (1.2) Poszukiwanie kryształu przez drążenie studni jest przedsięwzięciem katorżniczym, ale częściowo ukrytym przed okiem ludzkim.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. katorga ż., katorżnik m., katorżnica ż.

 przysł. katorżniczo

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) kajdaniarski

 (1.2) krwawy, morderczy, zabójczy

Wiktionary


katorżnik

w Rosji carskiej: więzień skazany na katorgę (przymusowe roboty na zesłaniu)


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) hist. ktoś odbywający karę katorgi

Wiktionary

Katorga (ros. каторга, z gr. κάτεργον katergon „przymus”, w nawiązaniu do trójrzędowego wiosłowego okrętu, nazywany później galerą, którego wioślarzami byli skazańcy) – w potocznym rozumieniu: ciężka praca fizyczna, często ponad ludzkie siły.

Wikipedia

Powiązane:

 rzecz. katorga ż.

:: fż. katorżnica ż.

 przym. katorżniczy

 przysł. katorżniczo

Wiktionary


katotalib

obraźliwie: fanatyk religijny


SJP.pl


katotaliban

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) pejor. publ. ortodoksyjny katolicyzm, któremu przypisuje się dążenie do tworzenia wojowniczego, autorytarnego i represyjnego katolickiego państwa wyznaniowego

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Moi przyjaciele z okopów katotalibanu lubią wytykać mi, że głoszę „landrynkowego Boga”, uprawiam „pluszowyuszowe duszpasterstwo”.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. katotalib m., katotalibanka ż.

 przym. katotalibański

Wiktionary


katotermia

odwrotne (zimowe) ułożenie warstw wody w stratyfikacji termicznej jeziora, w którym zimna woda znajduje się przy powierzchni; stratyfikacja termiczna odwrócona


SJP.pl


katować

bić w sposób bestialski


SJP.pl


katowanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|katować.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. kat m., katownia ż.

 czas. katować ndk.

 przym. katowski

Wiktionary


kątowaty

1. mający kąty, ułożony w kąty;
2. czosnek kątowaty - gatunek rośliny z podrodziny czosnkowych; czosnek kątowy


SJP.pl


kątowianin

mieszkaniec Kątów Wrocławskich (miasta w Polsce); kącianin


SJP.pl


kątowianka

mieszkanka Kątów Wrocławskich (miasta w Polsce); kącianka


SJP.pl


katowice

miasto wojewódzkie na Górnym Śląsku


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj niemęskoosobowy, liczba mnoga, nazwa własna

 (1.1) hist. geogr. Katowice

Wiktionary

Katowice (niem. Kattowitz) – miasto na prawach powiatu w południowej Polsce, położone we wschodniej części Górnego Śląska, na Wyżynie Śląskiej. Jest siedzibą władz województwa śląskiego i Górnośląsko-Zagłębiowskiej Metropolii, a jednocześnie stanowi największe pod względem liczby ludności miasto konurbacji katowickiej i jedenaste największe w Polsce.

Wikipedia

Powiązane:

 rzecz. Katowice nmos., katowickość ż.

Wiktionary


katowicki

przymiotnik od: Katowice, Katowickie


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) odnoszący się do Katowic, związany z Katowicami

przymiotnik jakościowy

 (2.1) charakterystyczny dla Katowic lub katowiczan, mający cechy lub właściwości przypisywane Katowicom lub katowiczanom

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Klasa wysłuchała hejnału na katowickim rynku.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌkatɔˈvʲit͡sʲci, AS: katovʹicʹḱi

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Katowiczanka ż., Katowiczanin mos., Katowickie n., katowickość ż., Katowice nmos., katowiczanin mos., katowiczanka ż.

 przym. podkatowicki

 przysł. katowicko

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) hist. stalinogrodzki

Wiktionary


katowickie

przymiotnik od: Katowice, Katowickie


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki, nazwa własna

 (1.1) geogr. region katowicki

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Burze szalały w Katowickiem w godzinach popołudniowych.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Katowice lm nm., katowiczanin mos., Katowiczanin mos., katowiczanka ż., Katowiczanka ż.

 przym. katowicki

 przysł. katowicko

Wiktionary


katowicko

przysłówek sposobu

 (1.1) na sposób katowicki, po katowicku

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Wzruszył się na widok katowicko wyglądających dachów kamienic.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Katowice lm nm., Katowiczanka ż., Katowiczanin mos., Katowickie n., katowickość ż., katowiczanin mos., katowiczanka ż.

 przym. katowicki, podkatowicki

Wiktionary


katowickość

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) cecha tego, co katowickie, typowe dla Katowic lub ich mieszkańców

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Katowice lm nm., katowiczanin mos., katowiczanka ż., Kątowice nmos.

 przym. katowicki, podkatowicki

 przysł. katowicko

Wiktionary


katowiczanin

mieszkaniec Katowic


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) mieszkaniec Katowickiego

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Przed pięciu laty udostępniono Katowiczanom nową autostradę, która przecina ich region z południa na północ.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Katowice lm nm., Katowickie n., katowiczanin mos., katowiczanka ż.

:: fż. Katowiczanka ż.

 przym. katowicki

 przysł. katowicko

Wiktionary


katowiczanka

mieszkanka Katowic


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) mieszkanka Katowickiego

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Katowice lm nm., Katowickie n., katowiczanin mos., katowiczanka ż.

:: fm. Katowiczanin mos.

 przym. katowicki

 przysł. katowicko

Wiktionary


kątówka

rodzaj kształtki


SJP.pl


katownia

1. miejsce tortur; mordownia;
2. dawniej: katowanie, tortury


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) sala tortur

Wiktionary

Sala tortur (inaczej izba tortur, katownia) – wydzielone pomieszczenie, w którym przeprowadzano tortury, ewentualnie połączone z przesłuchaniem osoby torturowanej. Pomieszczenie takie zazwyczaj było budowane w sposób zapewniający izolację akustyczną, nierzadko poniżej poziomu gruntu i wyposażone w różnego rodzaju narzędzia tortur. Osobą zadającą tortury w sali tortur był zazwyczaj kat.

Wikipedia

Powiązane:

 rzecz. kat mos., katowanie n.

 przym. katowski, kaci

Wiktionary


kątownictwo

mieszkanie z kimś w jednym pokoju; sublokatorstwo


SJP.pl

Kątownictwo (także: zamieszkiwanie kątem) – odmiana sublokatorstwa polegająca na zajmowaniu jednoizbowego mieszkania przez dwa lub więcej nie powiązane ze sobą gospodarstwa domowe, dwuizbowego – przez trzy lub więcej itd. Może też polegać na podnajmowaniu jednego łóżka w izbie mieszkalnej (np. przez studentów lub pracowników). Jest formą przeludnienia lub skrajnego przeludnienia mieszkaniowego.

Wikipedia


kątownik

1. przyrząd do mierzenia wielkości kątów; kątomierz;
2. element konstrukcyjny zagięty pod określonym kątem, używany w konstrukcjach budowlanych i okuciach stolarskich;
3. przyrząd do składania linijek tekstu z czcionek; kątnik, wierszownik, winkielak


SJP.pl

  • kątownik – wyrób hutniczy
  • kątownik – narzędzie do wyznaczania kąta prostego
  • kątownik – element konstrukcyjny usztywniający połączenie dwóch elementów pod kątem prostym

Wikipedia


kątownikowy

kątownik


SJP.pl

Patrz:

kątownik

katowski

przymiotnik od: kat (np. katowska profesja); kaci


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z katem lub rzemiosłem kata

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Haniebnie na wózku katowskim przez hycla z Warszawy wywieziony z nakazem surowym, aby się więcej w kraju nie ważył pokazać.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. katowanie n., kat mos., katusza ż., katownia ż.

 czas. katować ndk., zakatować dk.

 przym. kaci

Wiktionary


kątowy

przymiotnik od: kąt


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) przym. od kąt (w znaczeniu matematycznym)

Wiktionary

Wymowa:

IPA: kɔ̃nˈtɔvɨ, AS: kõntovy

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. kątek mrz., kąt m., kącik mrz., kątownica ż., Kąty nmos.

 przym. kątowaty, kątecki

Wiktionary


kątoząb

kątoząb syberyjski - azjatycki gatunek płaza ogoniastego; traszka syberyjska, salamandra syberyjska


SJP.pl


katran

katran abisyński - jednoroczna uprawna roślina oleista z rodziny krzyżowych; kapusta abisyńska


SJP.pl


katrin

imię żeńskie


SJP.pl


katrina

jeden z najbardziej niszczycielskich huraganów


SJP.pl

Huragan Katrina – jeden z trzydziestu najbardziej niszczycielskich huraganów, jakie kiedykolwiek nawiedziły Stany Zjednoczone. Wśród zarejestrowanych atlantyckich cyklonów był to szósty pod względem siły wiatru. Huragan uformował się 23 sierpnia 2005 roku na Bahamach. Wkrótce potem przeszedł przez południową Florydę, powodując pierwsze ofiary śmiertelne, jeszcze jako huragan trzeciej kategorii w Skali Saffira Simpsona. Po przejściu nad Zatoką Meksykańską prędkość wiatru wzrosła do ponad 250 km/h. Katrina stała się wtedy huraganem piątej kategorii. Największe zniszczenia cyklon ten spowodował w Nowym Orleanie, w stanie Luizjana. System przeciwpowodziowy w mieście okazał się nieszczelny w ponad pięćdziesięciu miejscach – prawie każdy wał przeciwpowodziowy w mieście został ostatecznie zniszczony. Zalane zostało 80% miasta. W wyniku huraganu zginęło 1836 osób, a 705 zostało uznane za zaginione. To największa liczba ofiar, od czasów huraganu Okeechobee, który nawiedził miasto w 1928 roku. W samym Nowym Orleanie straty oszacowano na ponad 81 miliardów dolarów. Był to jeden z huraganów, które przyniosły w Stanach Zjednoczonych największe straty materialne.

Wikipedia


katrupić

dawniej: zabijać, uśmiercać; ukatrupiać


SJP.pl


kątski

  • Antoni Kątski (1817–1889) – polski pianista
  • Apolinary Kątski (1825–1879) – polski skrzypek, kompozytor
  • Jan Stanisław Kątski (ok. 1685–1727) – generał artylerii koronnej
  • Karol Kątski (1815–1867) – polski skrzypek, kompozytor
  • Marcin Kazimierz Kątski (1636–1710) – kasztelan krakowski, wojewoda kijowski
  • Stefan Kątski (1898–1978) oficer, malarz

Wikipedia


katta

małpiatka z rodziny lemurów, żyjąca na Madagaskarze


SJP.pl

Lemur katta (Lemur catta) – gatunek ssaka naczelnego z rodziny lemurowatych (Lemuridae).

Wikipedia


kattegat

Kattegat – cieśnina między Półwyspem Jutlandzkim (Danią) a Półwyspem Skandynawskim (Szwecją).

Wikipedia


katty

małpiatka z rodziny lemurów, żyjąca na Madagaskarze


SJP.pl


katu

1. krzew z rodziny dławiszowatych o liściach zawierających alkaloidy; khat, kata jadalna, czuwaliczka jadalna;
2. pobudzający, uzależniający napój sporządzony z liści tego krzewu; khat, kata


SJP.pl


katulać

posuwać, popychać coś obracając; turlać; toczyć


SJP.pl


katullus

poeta rzymski, żyjący w latach: ok. 84 - ok. 54 p.n.e.


SJP.pl

Katullus, Gaius Valerius Catullus (ur. 87 – 82 p.n.e., zm. nie wcześniej niż w 54 p.n.e. i nie później niż w 32 p.n.e.) – rzymski poeta pochodzący z Werony, należący do grupy neoteryków; jedyny ich przedstawiciel, którego utwory zachowały się liczniej.

Wikipedia


katun

gęsta tkanina bawełniana, biała lub w desenie orientalne


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) geogr. hydron. rzeka płynąca przez azjatycką część Rosji, łącząc się z Biją tworzy Ob;

Wiktionary

Miejscowości

  • Katun – wieś w Chorwacji, w żupanii istryjskiej, w mieście Poreč
  • Katun – wieś w Czarnogórze, w gminie Pljevlja
  • Katun – wieś w Serbii, w okręgu niszawskim, w gminie Aleksinac
  • Katun – wieś w Serbii, w okręgu pczyńskim, w mieście Vranje

Wikipedia


katuński

przymiotnik

 (1.1) związany z Katunią (rzeką na Ałtaju w Rosji)

Wiktionary


katus

rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy

 (1.1) gw-pl|Górny Śląsk. ornit. puszczyk

Wiktionary

Przykłady

składnia.

kolokacje.

synonimy.

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

frazeologia.

etymologia. etym|niem|Kauz.

uwagi.

tłumaczenia.

 (1.1) zobtłum|puszczyk.

źródła.

== katus (język estoński.) ==

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik

 (1.1) dach

odmiana.

przykłady.

Wiktionary

Synonimy:

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

frazeologia.

etymologia. etym|niem|Kauz.

uwagi.

tłumaczenia.

 (1.1) zobtłum|puszczyk.

źródła.

== katus (język estoński.) ==

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik

 (1.1) dach

odmiana.

przykłady.

składnia.

kolokacje.

synonimy.

Wiktionary


katusza

1. dawniej: tortury, katowanie;
2. dziś zwykle w liczbie mnogiej: wielkie cierpienia fizyczne lub psychiczne


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) cierpienie, męczarnia

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. kat mos.

 przym. katowski, kaci

Wiktionary


kąty

1. część płaszczyzny ograniczona przez dwie półproste o wspólnym początku;
2. miejsce przy stykających się ścianach;
3. mieszkanie, schronienie


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj niemęskoosobowy, liczba mnoga, nazwa własna

 (1.1) geogr. toponim, nazwa kilkudziesięciu miejscowości w Polsce;

Wiktionary

Miejscowości i ich części w Polsce

W Polsce nazwę Kąty noszą 172 miejscowości z czego 40 to miejscowości podstawowe, wśród nich jest jedna kolonia, 4 osady, 2 osady leśne i 33 wsi. Wśród 134 integralnych części miejscowości jest 12 części miast, 106 części wsi, 1 osada wsi, 15 przysiółków wsi.

Miejscowości zawierające w nazwie wyraz Kąty

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Jestem sołtysem Kątów od trzech lat.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈkɔ̃ntɨ, AS: kõnty

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. kątek mrz., kąt m., kątowianin m., kątowianka ż.

 przym. kątowy, kątecki

Wiktionary


katylina

Wikipedia


katylinarny

wichrzycielski, wywołujący zamęt


SJP.pl


katyń

miasto


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna

 (1.1) geogr. wieś w Rosji, w obwodzie smoleńskim;

 (1.2) pot. lasy pod Katyniem (1.1), miejsce zbrodni katyńskiej

 (1.3) eufem. zbrodnia katyńska

Wiktionary

Katyń (ros. Катынь) – wieś (ros. село, trb. sieło) w zachodniej Rosji, centrum administracyjne osiedla wiejskiego Katynskoje rejonu smoleńskiego w obwodzie smoleńskim.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Miejsce masowych grobów w Katyniu zostało odkryte przez polskich robotników przymusowych z Bauzugu nr 2005 latem 1942 r. na podstawie informacji miejscowej ludności rosyjskiej.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈkatɨ̃ɲ, AS: katỹń

Wiktionary

Powiązane:

 przym. katyński

Wiktionary


katyna

organiczny związek chemiczny, stymulująca substancja psychoaktywna o działaniu podobnym do amfetaminy


SJP.pl

  • Katyna (alkaloid)
  • Katyna (obwód lwowski)

Wikipedia


katynon

organiczny związek chemiczny, alkaloid wytwarzany przez czuwaliczkę jadalną


SJP.pl

Katynon – organiczny związek chemiczny, alkaloid wytwarzany przez czuwaliczkę jadalną. Wykazuje strukturalne podobieństwo do efedryny, katyny i innych pochodnych amfetaminy. Ma działanie stymulujące, prawdopodobnie jest główną substancją odpowiedzialną za psychoaktywne działanie czuwaliczki jadalnej.

Wikipedia


katyński

przymiotnik od: Katyń


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) od Katyń

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Propaganda niemiecka eksploatowała jak mogła tragedię katyńską.

 (1.1) Przykro było przechodząc cmentarzem patrzeć na ubłocony i po prostu brudny symboliczny grób katyński.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: kaˈtɨ̃j̃sʲci, AS: katĩ ̯sʹḱi

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Katyń m.

Wiktionary


katz

[czytaj: kac] nazwisko


SJP.pl

Osoby o tym nazwisku:

  • Aaron J. Katz − argentyński rabin
  • Andreas Katz − niemiecki biegacz narciarski
  • Bernard Katz − angielski elektrofizjolog, noblista
  • Elias Katz − fiński lekkoatleta, olimpijczyk
  • Hartmut Katz − niemiecki językoznawca uralista
  • Janina Katz − polska pisarka
  • Jon Katz − amerykański pisarz
  • Martha Katz − amerykańska brydżystka
  • Menke Katz − amerykański poeta
  • Mike Katz − amerykański profesjonalny kulturysta
  • Mîndru Katz − rumuńsko-izraelski pianista
  • Omri Katz − amerykański aktor
  • Nick Katz − amerykański matematyk
  • Phil Katz − amerykański programista komputerowy
  • Ralph Katz − amerykański brydżysta

Wikipedia


katzenjamer

[czytaj: kacenjamer] rzadko: złe samopoczucie po przepiciu; kacenjamer, katzenjammer, kac, kociokwik


SJP.pl


katzenjammer

[czytaj: kacenjamer] złe samopoczucie po przepiciu; kacenjamer, kac, kociokwik


SJP.pl


kaucja

suma pieniężna złożona jako gwarancja dotrzymania umowy; zastaw; zabezpieczenie; gwarancja


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) praw. suma pieniężna złożona jako gwarancja dotrzymania zobowiązania

Wiktionary

Kaucja (łac. cautio – środek ostrożności, rozwaga) – określona suma pieniędzy (może też być hipoteka, weksel lub zastaw), której zadaniem jest zabezpieczenie roszczeń w przypadku niewywiązania się lub niedbałego wykonania umowy. Kaucja może być wykorzystana na pokrycie strat wynikłych z realizacji umowy.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Jan wpłacił za mnie kaucję.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈkawt͡sʲja, AS: kau̯cʹi ̯a

Wiktionary

Powiązane:

 przym. kaucyjny

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) zastaw, wadium, poręczenie, poręka, gwarancja

Wiktionary


kaucyjny

związany z kaucją


SJP.pl


kauczuk

substancja wielkocząsteczkowa z grupy elastomerów pochodzenia naturalnego lub otrzymywana syntetycznie


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) chem. surowiec do produkcji gumy;

Wiktionary

Kauczuk – ogólna nazwa dla materiałów wykazujących zarazem elastyczne, jak i lepkie własności.

Kauczuki są w olbrzymiej większości materiałami zbudowanymi z długich, przypadkowo splątanych z sobą cząsteczek polimerów, które nie wykazują tendencji do krystalizacji. Podobnie jak w zwykłej cieczy, cząsteczki te mogą się wzajemnie przemieszczać, ale ich ruch jest ograniczony wzajemnym splątaniem. Splątanie tworzy rodzaj luźnej sieci, która pod wpływem rozciągania lub ściskania może ulegać łatwemu i odwracalnemu odkształceniu, ale w przypadku działania odpowiednio dużych sił ścinających materiał zaczyna płynąć w efekcie zrywania (rozplątywania) się węzłów luźnej sieci. W efekcie kauczuki charakteryzują się własnościami elastycznymi, przy zachowaniu ograniczonej zdolności do płynięcia.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) W maszynach musi być jakiś feler, czy w samym wynalazku, dość, że ten kauczuk, to okazał się do niczego.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. kauczukowiec m.

 przym. kauczukowy

Wiktionary


kauczukodajny

dostarczający kauczuku


SJP.pl


kauczukonośny

dostarczający kauczuku; kauczukodajny


SJP.pl


kauczukopodobny

mający niektóre właściwości kauczuku; przypominający kauczuk


SJP.pl


kauczukowiec

wiecznie zielone drzewo z rodziny wilczomleczowatych, z dorzecza Amazonki, o trójdzielnych liściach i niepozornych kwiatach zebranych w wiechy, wytwarzające w korze sok mleczny (lateks), służący do wyrobu naturalnego kauczuku; drzewo kauczukowe, hewea


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy

 (1.1) bot. nazwa systematyczna|Hevea|Aubl.|ref=tak., rodzaj wiecznie zielonych drzew z rodziny wilczomleczowatych;

Wiktionary

Kauczukowiec, hewea (Hevea Aubl.) – rodzaj wiecznie zielonych drzew z rodziny wilczomleczowatych. Obejmuje 10 gatunków występujących w Ameryce Południowej (od Kolumbii i Wenezueli po Boliwię i południową Brazylię), a jako rośliny introdukowane – na innych kontynentach w strefie międzyzwrotnikowej. Duże znaczenie ekonomiczne ma kauczukowiec brazylijski.

Wikipedia

Powiązane:

 rzecz. kauczuk mrz.

 przym. kauczukowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) hewea

Wiktionary


kauczukowy

przymiotnik od: kauczuk


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) wykonany z kauczuku

 (1.2) związany z kauczukiem

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Podczas ząbkowania dawałe/am mojej córce kauczukowy gryzak.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. kauczukowiec mzw., kauczuk

Wiktionary

Synonimy:

 (1.2) roślina kauczukowa • przemysł kauczukowy

Wiktionary


kaudeks

zgrubiała część pnia służąca niektórym sukulentom do gromadzenia wody


SJP.pl

Kaudeks – modyfikacja budowy szyi korzeniowej roślin (odcinka między pomiędzy pędem a korzeniem), pędu lub korzenia usytuowana na poziomie gruntu. Służy do gromadzenia wody i jest adaptacją do życia w suchych środowiskach. Kaudeks jest gruby i zdrewniały, pokryty jest grubą warstwą korka, który zabezpiecza przed utratą wody.

Sukulenty kaudeksowe takie jak adenium arabskie, bokarnea odgięta, kłębian czy jatrofa, ze względu na oryginalny pokrój bywają uprawiane jako rośliny ozdobne.

Wikipedia


kaudyński

jarzmo kaudyńskie - sytuacja przymusowa, z której można się wyswobodzić jedynie za cenę największego upokorzenia


SJP.pl


kaufland

sieć hipermarketów


SJP.pl

Kaufland – sieć hipermarketów, należących do niemieckiej Grupy Schwarz, do której należy także sieć dyskontów Lidl.

Wikipedia


kaufman

nazwisko


SJP.pl

miejscowości w USA
  • Kaufman – miasto w stanie Teksas, w hrabstwie Kaufman
hrabstwa w USA
  • hrabstwo Kaufman (ang. Kaufman County) – w stanie Teksas
osoby o nazwisku Kaufman
  • Andy Kaufman – amerykański komik
  • Boris Kaufman – amerykański operator filmowy
  • Charles Stuart Kaufman – amerykański scenarzysta filmowy
  • Dienis Arkadjewicz Kaufman – znany jako Dziga Wiertow, radziecki scenarzysta reżyser filmowy
  • Elżbieta Kaufman-Suszko – polska działaczka państwowa i samorządowa
  • Franciszek Kaufman – inspektor Policji Państwowej
  • George Simon Kaufman – amerykański dramatopisarz
  • Laura Kaufman – polski biolog i genetyk
  • Lloyd Kaufman – amerykański reżyser i producent filmowy
  • Michaił Kaufman – radziecki operator filmowy
  • Mieczysław Kaufman – polski lekarz, ginekolog, łódzki działacz społeczny
  • Stefan Kaufman – polski inżynier budownictwa, profesor Politechniki Śląskiej

Wikipedia


kaufmann

nazwisko


SJP.pl

Osoby o nazwisku Kaufmann
  • Alojzy Kaufmann
  • Christian Kaufmann
  • Sylvia-Yvonne Kaufmann
  • Fritz Kaufmann (ujednoznacznienie)
  • Christine Kaufmann (ur. 1945), austriacka aktorka
  • Edgar J. Kaufmann (1885–1955), amerykański biznesmen i filantrop
  • Eduard Kaufmann, niemiecki lekarz
  • Eugen Kaufmann (1892-1984), niemiecki architekt
  • Felix Kaufmann (1895-1949), austriacko-amerykański filozof prawa
  • Frank Kaufmann (ur. 1952), pacyfista
  • Georg Friedrich Kaufmann (1679-1735), niemiecki kompozytor barokowy
  • Gordon Kaufmann (1888-1949), amerykański architekt
  • Hans Kaufmann (ur. 1948), szwajcarski polityk
  • Jonas Kaufmann (ur. 1969), niemiecki tenor operowy
  • Maurice Kaufmann, brytyjski aktor
  • Oskar Kaufmann, architekt
  • Peter Kaufmann, polityk i biznesmen z Winnipeg
  • Stefan Kaufmann (ur. 1960), niemiecki perkusista
  • Walter Arnold Kaufmann (1921-1980), niemiecki filozof
  • Walter Kaufmann (1871-1947), niemiecki fizyk
  • Yehezkel Kaufmann (1889-1963), badacz Talmudu
  • Isaac Kaufmann Funk, amerykański wydawca
  • Kaufmann Kohler, rabin

Wikipedia


kaugumina

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) gw-pl|Górny Śląsk. guma do żucia

Wiktionary


kaukaski

przymiotnik od: Kaukaz


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) wywodzący się z Kaukazu

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Słońce pada na śnieżne szczyty kaukaskie, odbija się i oświetla Gruzję.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: kawˈkasʲci, AS: kau̯kasʹḱi

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Kaukaz m., Przedkaukazie n., Zakaukazie n.

Wiktionary


kaukaz

potocznie: owczarek kaukaski


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna

 (1.1) geogr. pasmo górskie w zachodniej Azji;

 (1.2) geogr. hist. polit. region na pograniczu Europy i Azji;

 (1.3) astr. łańcuch górski w północno-wschodniej części widocznej strony Księżyca

Wiktionary

  • Kaukaz – łańcuch górski
  • Kaukaz – region geograficzny i historyczny
  • Kaukaz Północny (Przedkaukazie)
  • Kaukaz Południowy (Zakaukazie)
  • Mały Kaukaz
  • Kaukaz indyjski – starożytna nazwa gór Hindukusz
  • Kaukaz (Montes Caucasus) – pasmo gór księżycowych
  • Kaukaz – wieś na Białorusi, w obwodzie homelskim, w rejonie kormańskim
  • Kaukaz – poemat Tarasa Szewczenki
  • Kaukaz – azersko-rosyjski film fabularny z 2007 roku
  • Owczarek kaukaski, zwany potocznie kaukazem

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ˈkawkas, AS: kau̯kas

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Przedkaukazie n., Zakaukazie n.

 przym. kaukaski, zakaukaski

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) Wielki Kaukaz

Wiktionary


kaukazoidalny

rasa kaukazoidalna - jeden z fenotypów człowieka jako gatunku biologicznego; rasa europeidalna, rasa biała


SJP.pl


kauket

egipskie prabóstwo wyobrażane w postaci węża, uosabiające ciemność


SJP.pl

Kauket – prabóstwo egipskie uosabiające ciemność, przedstawiane w postaci węża. Razem ze swoją męską formą Kuk tworzyła jedną z par hermopolitańskiej Ogdoady.

Wikipedia


kaulerpa

glon z typu zielenic; pełzatka


SJP.pl


kaulifloria

wyrastanie kwiatów na pniu lub starej gałęzi


SJP.pl

Kaulifloria (gr. kaulos – łodyga, flos, floris – kwiat) – wyrastanie kwiatów z pąków śpiących (spoczynkowych) z pni i gałęzi. Termin bywa też wąsko ujmowany jako wyrastanie kwiatów tylko z pni, podczas gdy wyrastanie ich z gałęzi określane jest odrębnie jako ramifloria. Zjawisko jest nierzadkie zwłaszcza w strefie tropikalnej, gdzie jest wynikiem adaptacji do zapylania kwiatów przez zwierzęta, które mają utrudniony dostęp do nich jeśli rozwijają się ukryte w gęstwinie liści w koronie drzewa. Dotyczy to zwłaszcza kwiatów zapylanych przez ptaki (ornitogamia), nietoperze (chiropterogamia), ale też odwiedzanych przez drobne zwierzęta wędrujące po pniach i konarach (np. gryzonie). Mające miejsce w następstwie rozwijanie się owoców na pniach zwane jest kaulikarpią i także skutkuje ułatwieniem dostępu do nich niektórych zwierząt (np. małp).

Wikipedia


kaulikarpia

zjawisko wzrostu owoców bezpośrednio na pniu, np. u kakaowców


SJP.pl

Kaulifloria (gr. kaulos – łodyga, flos, floris – kwiat) – wyrastanie kwiatów z pąków śpiących (spoczynkowych) z pni i gałęzi. Termin bywa też wąsko ujmowany jako wyrastanie kwiatów tylko z pni, podczas gdy wyrastanie ich z gałęzi określane jest odrębnie jako ramifloria. Zjawisko jest nierzadkie zwłaszcza w strefie tropikalnej, gdzie jest wynikiem adaptacji do zapylania kwiatów przez zwierzęta, które mają utrudniony dostęp do nich jeśli rozwijają się ukryte w gęstwinie liści w koronie drzewa. Dotyczy to zwłaszcza kwiatów zapylanych przez ptaki (ornitogamia), nietoperze (chiropterogamia), ale też odwiedzanych przez drobne zwierzęta wędrujące po pniach i konarach (np. gryzonie). Mające miejsce w następstwie rozwijanie się owoców na pniach zwane jest kaulikarpią i także skutkuje ułatwieniem dostępu do nich niektórych zwierząt (np. małp).

Wikipedia


kaulinia

roślina tropikalna z rodziny jezierzowatych


SJP.pl


kaulitz

[czytaj: kaulic] nazwisko


SJP.pl


kauloid

struktura plechy dużych glonów, przypominająca łodygę


SJP.pl

Nibyłodyga – fragment plechy makroglonów przypominający funkcją i kształtem łodygę występującą u roślin naczyniowych.

U brunatnic o złożonej, tkankowej budowie nibyłodyga określana jest jako część łodygokształtna plechy lub kauloid. Pozostałe części plechy to chwytniki (ryzoidy) i część liściokształtna (fylloid).

Wikipedia


kaurawowie

potomkowie Kuru - indyjskiego władcy z dynastii księżycowej


SJP.pl


kauri

1. drobny ślimak z rodziny porcelanek, o jajowatej muszli ze szczelinowym otworem, używanej dawniej jako środek płatniczy; monetka;
2. potężne, wiecznie zielone drzewo iglaste z rodzaju agatis, rosnące głównie w Nowej Zelandii, dostarczające wysokogatunkowej żywicy; agatis kauri


SJP.pl

Monetaria moneta, pot. monetka – gatunek porcelanki. Osiąga od 10 do 44 mm, najczęściej około 20–25 mm. Wśród porcelanek najpospolitszy gatunek, liczebność populacji szacowana jest na setki miliardów osobników.

Wikipedia


kaustobiolit

palna skała osadowa pochodzenia organicznego


SJP.pl


kaustyczny

1. żrący, palący, gryzący;
2. soda kaustyczna: wodorotlenek sodu, substancja higroskopijna o charakterze zasady


SJP.pl


kaustyfikacja

Kaustyfikacja – przemysłowa metoda produkcji sody żrącej (NaOH) z sody (Na
2
CO
3
) oraz potażu żrącego (KOH) z potażu (K
2
CO
3
). Proces polega na reakcji wapna gaszonego z węglanem sodu lub potasu w roztworze wodnym. Z mieszaniny reakcyjnej wytrąca się trudnorozpuszczalny węglan wapnia, a w roztworze pozostaje wodorotlenek sodu (lub potasu):

Wikipedia


kaustyfikacyjny

przymiotnik od: kaustyfikacja


SJP.pl


kaustyk

środek myjący i dezynfekujący na bazie sody kaustycznej


SJP.pl


kaustyka

charakterystyczna powierzchnia, jaka tworzą promienie świetlne w płaszczyźnie ogniskowej układu optycznego lub jej pobliżu


SJP.pl

Kaustyka, powierzchnia kaustyczna (gr. καυστικός, ognisty) – hiperpowierzchnia będąca obwiednią wiązki promieni świetlnych rozchodzących się z ustalonego, punktowego źródła światła (lub w szczególności z punktu w nieskończoności, któremu odpowiada równoległa wiązka promieni), odbitych od innej hiperpowierzchni (mowa jest wtedy o kaustyce refleksyjnej lub katakaustyce) lub załamanych przez pewien układ optyczny (diakaustyka).

Wikipedia


kausza

metalowa ramka w kształcie pierścienia, usztywniająca i chroniąca pętlę na końcu liny przed zgnieceniem; sercówka, chomątko


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) mar. żegl. metalowe okucie w kształcie kropli, wplatane w zakończenie liny, aby zapobiec jej przetarciu

Wiktionary

Kausza, chomątko, sercówka (ang. thimble) – kształtka metalowa lub z tworzywa sztucznego o kształcie zbliżonym do kroplowego, umieszczona w uchu wykonanym z liny na jej zakończeniu. Stanowi ochronę liny przed przecieraniem, a w przypadku lin sztywnych także przed nadmiernym zgnieceniem, poprzez nadanie temu uchu pożądanego kształtu. Ma zastosowanie zarówno do lin metalowych jak i z tworzywa sztucznego lub roślinnych. Kausza ma na całej swojej długości rynienkę, w którą lina wchodzi do ok. 2/3 swojej średnicy. Lina może otaczać kauszę i być zaciśnięta, po powrocie, do reszty liny, lub też kausza może być wpleciona w linę.

Wikipedia


kauter

przyrząd służący do koagulowania chorobowo zmienionej powierzchni śluzówki lub skóry; żegadło


SJP.pl

Przyżeganie, kauteryzacja (z gr. kautērion, żelazo do piętnowania) – zabieg leczniczy polegający na termicznym lub chemicznym koagulowaniu zmienionej patologicznie lub krwawiącej tkanki.

Najczęściej zabieg wykonuje się na powierzchni skóry lub błony śluzowej, a także dla przyspieszenia gojenia ziarninujących ran, w celu zamknięcia krwawiących naczyń krwionośnych w linii cięcia operacyjnego, zniszczenia zbędnej tkanki (brodawek, narośli, nadżerki szyjki macicy).

Wikipedia


kauteryzacja

termiczne lub chemiczne koagulowanie żywej, chorobowo zmienionej tkanki stosowane np. w celu przyspieszenia gojenia się ran, niszczenia narośli; przyżeganie


SJP.pl

Przyżeganie, kauteryzacja (z gr. kautērion, żelazo do piętnowania) – zabieg leczniczy polegający na termicznym lub chemicznym koagulowaniu zmienionej patologicznie lub krwawiącej tkanki.

Najczęściej zabieg wykonuje się na powierzchni skóry lub błony śluzowej, a także dla przyspieszenia gojenia ziarninujących ran, w celu zamknięcia krwawiących naczyń krwionośnych w linii cięcia operacyjnego, zniszczenia zbędnej tkanki (brodawek, narośli, nadżerki szyjki macicy).

Wikipedia


kauteryzacyjny

przymiotnik od: kauteryzacja


SJP.pl


kauteryzować

przypalać chorą tkankę; przyżegać


SJP.pl

czasownik przechodni niedokonany

 (1.1) med. przypalać chorą tkankę

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Mieszkańcy Poznania stosowali wszelkiego rodzaju metody i środki medycyny ludowej. Stosowali np. nakładanie na ciało pasków nasączonych gorącą smołą lub kauteryzowali chorą skórę gorącym żelazem.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. kauteryzacja ż.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) przyżegać

Wiktionary


kauza

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) daw. praw. sprawa sądowa, proces

Wiktionary

Causa (łac. przyczyna) – prawnie istotna przyczyna dokonania czynności prawnej.

Czynności prawne przysparzające dzieli się na czynności kauzalne i czynności abstrakcyjne (oderwane). Dla ważności tych pierwszych wymagane jest istnienie i ważność (zgodność z prawem) kauzy, czyli prawnie istotnej przyczyny przysporzenia.

Wikipedia

Powiązane:

 przym. kauzalny

Wiktionary


kauzalgia

bóle piekące, powstające wskutek uszkodzenia obwodowych nerwów czuciowych w wyniku urazu: zranienia, przecięcia nerwu lub amputacji kończyny


SJP.pl

Kompleksowy zespół bólu regionalnego (ang. Complex Regional Pain Syndrome (CRPS)).Nazywany czasami: zespół Sudecka,zespół algodystroficzny,zespół odruchowej dystrofii współczulnej,zespół ramię-ręka,kauzalgia,zespół Steinbrockera,zespół wieńcowo-łopatkowy,pozawałowe stwardnienie palców.

Wikipedia


kauzalista

zwolennik kauzalizmu - deterministycznego kierunku filozoficznego


SJP.pl


kauzalistka

kauzalista


SJP.pl

Patrz:

kauzalista

kauzalistyczny

odnoszący się do kauzalizmu, oparty na kauzalizmie


SJP.pl


kauzalizm

deterministyczny kierunek filozoficzny uznający powszechną zależność przyczynową między zjawiskami; przeciwieństwo kazualizmu; determinizm


SJP.pl


kauzalność

cecha tego, co dotyczy przyczyny; przyczynowość


SJP.pl


kauzalny

taki, który dotyczy przyczyny; przyczynowy


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) dotyczący przyczyny

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. kauza ż.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) przyczynowy

Wiktionary


kauzatywny

1. przyczynowy, powodujący coś, sprawczy;
2. czasownik kauzatywny - czasownik oznaczający powodowanie czynności lub stanu oznaczonych przez jego rdzeń, np. sadzać w stosunku do siedzieć


SJP.pl


kauzyperda

przestarzale: kiepski prawnik, lichy adwokacina


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) pogard. źle oceniany adwokat

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Kauzyperda był gorliwy, więc niezgorzej dorobił się na procederze, w wyniku którego gubernator wydał rozkaz likwidacji szkół.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) adwokacina

Wiktionary


kaval

rzeczownik, rodzaj męski

 (1.1) muz. ludowy dęty instrument drewniany, otwarty na obydwóch końcach

Wiktionary

Kaval – instrument dęty drewniany tradycyjnie używany w muzyce ludowej Armenii (blul), Azerbejdżanu, Bułgarii, północnej Grecji, Macedonii, południowej Rumunii, południowej Serbii, i Turcji.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Czy stacjonując w Azerbejdżanie byłeś na festiwalu muzyki folkowej i słuchałeś gry na kavalu?

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈkaval, AS: kaval

Wiktionary

Synonimy:

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

frazeologia.

etymologia.

uwagi.

tłumaczenia.

* angielski: (1.1) kaval

* bułgarski: (1.1) кавал m.

* chorwacki: (1.1) kaval

* macedoński: (1.1) кавал

* nowogrecki: (1.1) καβάλι

* ormiański: (1.1) Բլուլ

* rosyjski: (1.1) кавал m.

* rumuński: (1.1) caval

* serbski: (1.1) кавал m.

źródła.

== kaval (język angielski.) ==

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik

 (1.1) muz. kaval

odmiana.

przykłady.

składnia.

kolokacje.

synonimy.

Wiktionary


kawa

1. napój przyrządzony z palonych i zmielonych ziaren kawowca lub namiastka kawy przyrządzona z ziaren zbóż, żołędzi itp.; także: porcja tego napoju;
2. wiecznie zielone drzewo lub krzew z rodziny marzanowatych, o skórzastych, ciemnozielonych liściach i wonnych, białych lub zielonych kwiatach, uprawiane w strefie międzyzwrotnikowej ze względu na nasiona (tzw. ziarna kawy) zawierające kofeinę, używane do przyrządzania pobudzającego napoju - kawy; kawowiec; także: odpowiednio przygotowane nasiona tej rośliny


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) pot. bot. nazwa systematyczna|Coffea|L.|ref=tak., kawowiec, drzewo lub krzew z rodziny marzanowatych;

 (1.2) spoż. ziarna kawowca, z których po odpowiednim przygotowaniu można uzyskać aromatyczny napój

 (1.3) kulin. napój przygotowany z palonych i rozdrobnionych ziaren kawowych;

 (1.4) kulin. zob. kawa zbożowa.

 (1.5) środ. mot. motocykl kawasaki

 (1.6) środ. gwara przestępcza krew

 (1.7) daw. brednie

Wiktionary

Kawa – napój sporządzany z palonych, a następnie zmielonych lub poddanych instantyzacji ziaren kawowca, zwykle podawany na gorąco. Pochodzi z Etiopii, w Europie pojawiła się około XVI wieku. Jedna z najpopularniejszych używek na świecie i główne źródło kofeiny.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Jego rodzina posiada plantacjaantację kawy w Afryce.

 (1.2) Zmielę kawę. Goście na pewno będą dużo pić, więc nie zdąży zwietrzeć.

 (1.3) Wpadnij do nas na filiżankę kawy!

 (1.4) Dzieci mogą pić jedynie kawę zbożową.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈkava, AS: kava

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. kawiarnia ż., kafeteria ż., kawiarz m., kawiarka ż., kawosz m.

:: zdrobn. kawka ż., kawunia ż., kawusia ż.

:: zgrub. kawsko n.

 przym. kawowy, kawny

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) kawowiec

 (1.2) reg. śl. kafyj.

 (1.3) mała czarna, reg. śl. kafe, kafej, kafyj.; daw. kaffa ż.

 (1.4) kawa zbożowa, inka

Wiktionary


kawacja

w szermierce: usunięcie własnej klingi z zasięgu broni przeciwnika i zadanie ciosu


SJP.pl


kawafis

greckie nazwisko


SJP.pl

  • Konstandinos Kawafis (1863-1933) – grecki poeta
  • Kawafis – grecki film biograficzny z 1996 roku, w reżyserii Janisa Smaragdisa

Wikipedia


kawai

produkt firmy Kawai


SJP.pl

  • Kawai – miasto w Japonii, na wyspie Honsiu, w prefekturze Nara
  • Kawai Musical Instruments Manufacturing – japońskie przedsiębiorstwo produkujące instrumenty muzyczne

Osoby o nazwisku Kawai:

  • Chigetsu Kawai − japońska poetka
  • Kenji Kawai − japoński kompozytor
  • Risako Kawai − japońska zapaśniczka
  • Tatsuo Kawai − japoński zapaśnik
  • Yuki Kawai − japońska siatkarka

Wikipedia


kawaii

[czytaj: kałai]
1. japońska estetyka lub subkultura dotycząca wszystkiego, co sympatyczne i urocze;
2. środowiskowo: uroczy, urokliwy, słodki; sweetaśny, słitaśny


SJP.pl

Wikipedia


kawak

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) dendr. pot. topola włoska (nazwa systematyczna|Populus nigra|L.|ref=tak. 'Italica')

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) topola włoska

Wiktionary


kawala

nazwisko


SJP.pl

Kawala (gr. Καβάλα) – miasto w północno-wschodniej Grecji, w administracji zdecentralizowanej Macedonia-Tracja, w regionie Macedonia Wschodnia i Tracja, nad Morzem Egejskim, naprzeciwko wyspy Tasos, siedziba administracyjna jednostki regionalnej Kawala i gminy Kawala. W 2011 roku liczyło 54 027 mieszkańców. Port handlowy, międzynarodowy port lotniczy „Aleksander Wielki”, przemysł przetwórczy, chemiczny, rafineria, ważny punkt dystrybucyjny międzynarodowego gazociągu.

Wikipedia


kawalarka

kobieta lubiąca dowcipkować, robić żarty, kawały; żartownisia, dowcipnisia


SJP.pl


kawalarski

potocznie:
1. związany z opowiadaniem kawałów;
2. związany z robieniem psot, figli


SJP.pl


kawalarstwo

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) pejor. robienie kawałów, opowiadanie kawałów, zamiłowanie do żartowania

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Futuryści ze swą sztubacką nonszalancją w polskim wydaniu „zaważyli fatalnie na przyszłości nowej poezji w Polsce przez swe kawalarstwo, nie usprawiedliwione artystyczną potrzebą" — oto opinia Jana Brzękowskiego […]

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. kawał m., kawalarz m.

Wiktionary


kawalarz

mężczyzna lubiący dowcipkować, robić żarty, kawały; żartowniś, dowcipniś


SJP.pl


kawaląteczek

zdrobnienie od: kawalątek


SJP.pl


kawalątek

malutki kawałek czegoś, odrobinka, fragment


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) malutki kawałek, odrobina

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌkavaˈlɔ̃ntɛk, AS: kavalõntek

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. kawałek m.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) kawalątko

Wiktionary


kawalątko

mały kawałek czegoś; kawalątek


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) malutki kawałek, odrobina

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌkavaˈlɔ̃ntkɔ, AS: kavalõntko

Wiktionary


kawalec

nazwisko


SJP.pl

  • Jan Kawalec (1901–1945) – działacz Polskiej Partii Socjalistycznej i Polskiej Partii Robotniczej na Górnym Śląsku
  • Jacek Kawalec (ur. 1961) – polski aktor
  • Jerzy Kawalec (1954–2003) – polski muzyk, basista zespołu Krzak
  • Jakub Kawalec – wokalista zespołu Happysad
  • Julian Kawalec (1916–2014) – polski prozaik, publicysta i poeta
  • Krzysztof Kawalec (ur. 1954) – polski historyk
  • Mieczysław Kawalec (1916–1951) – żołnierz Armii Krajowej
  • Mieczysław Kawalec (1941–2016) – polski inżynier budowy maszyn
  • Stefan Kawalec (ur. 1953) – polski ekonomista
  • Witold Gracjan Kawalec (1922–2003) – polski rzeźbiarz tworzący w Wielkiej Brytanii

Wikipedia


kawaler

nieżonaty mężczyzna


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) mężczyzna, który nigdy nie był żonaty

 (1.2) mężczyzna, który otrzymał dany order

 (1.3) przest. rycerz

 (1.4) młody mężczyzna, młodzieniec

 (1.5) adorator

Wiktionary

  • kawaler – jeździec kawalerii
  • kawaler – mężczyzna, który nie pozostawał w związku małżeńskim (nieżonaty); także: młodzieniec, absztyfikant (zobacz też panna)
  • kawaler – osoba odznaczona orderem
    • kawaler Orderu Virtuti Militari
    • kawaler Orderu Odrodzenia Polski
    • kawaler Krzyża Oficerskiego Orderu Odrodzenia Polski
    • kawaler Krzyża Komandorskiego Orderu Odrodzenia Polski
    • kawaler Krzyża Komandorskiego z gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski
    • kawaler Krzyża Wielkiego Orderu Odrodzenia Polski
    • kawaler Orderu Orła Białego

    Wikipedia

    Przykłady

     (1.1) Jerzy jest kawalerem i twierdzi, że nigdy się nie ożeni.

     (1.2) Piotr jest kawalerem Legii Honorowej.

     (1.3) Panowie kawalerowie, szable w dłoń! Do ataku!

     (1.4) Waldemar wyrósł na przystojnego kawalera.

    Wiktionary

    Wymowa:

    IPA: kaˈvalɛr, AS: kavaler

    Wiktionary

    Powiązane:

     (1.1) przym. kawalerski; rzecz. kawalerka ż., kawalerstwo n.

     (1.3) rzecz. kawalerzysta m., kawaleria ż.

    Wiktionary

    Synonimy:

     (1.1) wolny, singiel

     (1.2) kawaler orderu

     (1.3) rycerz, szlachcic

     (1.4) młodzian

    Wiktionary


kawalerczak

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) białystok. niedorostek, smarkacz

Wiktionary


kawaleria

jazda, konnica


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) wojsk. rodzaj wojsk walczących konno;

 (1.2) przest. zbiorowo: młodzi mężczyźni

Wiktionary

Kawaleria (z wł. cavalleria; daw. jazda, konnica) – rodzaj wojsk wykorzystujący konie do przemieszczania się i walki. Dawniej jeden z dwóch podstawowych rodzajów wojsk (obok piechoty), dzielony na lekką i ciężką jazdę. Uległa zanikowi w I połowie XX w. Współcześnie stosowana prawie wyłącznie w charakterze reprezentacyjnym, zastąpiona oddziałami „kawalerii” powietrznej i pancernej.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Wódz czekał, aż piechota wroga znajdzie się w umówionym miejscu, po czym wydał kawalerii rozkaz do szarży.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌkavaˈlɛrʲja, AS: kavalerʹi ̯a

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. kawalerstwo n., kawalerzysta m., kawaler m., kawalerka ż.

 przym. kawaleryjski, kawalerski

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) jazda, konnica

 (1.2) kawalerka

Wiktionary


kawalerka

1. niewielkie mieszkanie przeznaczone dla jednej osoby; studio;
2. potocznie: przedmałżeński okres życia mężczyzny; kawalerstwo


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) bud. mieszkanie jednopokojowe

 (1.2) pot. przedmałżeński okres życia mężczyzny

 (1.3) pot. żart. młodzi nieżonaci mężczyźni

 (1.4) kobiecy strój do jazdy konnej

Wiktionary

Kawalerka lub z języka francuskiego garsoniera – potoczne określenie najmniejszej odmiany lokalu mieszkalnego, składającego się z jednego pokoju (z aneksem kuchennym). Z uwagi na mały metraż lokal taki przeznaczony jest przede wszystkim dla osób nieposiadających rodziny – zasadniczo dla jednej lub dwóch osób.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Wynajmę tanią kawalerkę w śródmieściu.

 (1.3) Trzeba poczekać, aż kawalerka się rozkręci, wtedy pójdą panny w tany.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. kawaler mos., kawaleria ż., kawalerowanie n., kawalerstwo n., kawalerskość ż.

 czas. kawalerować ndk.

 przym. kawalerski

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) garsoniera, mieszkanko, kąt; gw-pl|Górny Śląsk|ajncla.

 (1.2) kawalerstwo

 (1.4) amazonka, myśliczek

Wiktionary


kawalerować

czasownik nieprzechodni niedokonany

 (1.1) pot. rzad. być w stanie kawalerskim, zachowywać się jak typowy kawaler

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Leszek Wawrów wspomniał, że jego ojciec Wicko w młodości bujnie kawalerował w Hadyńkowicach. Jego pierwsza miłość nazywała się Ryśka Kapustyńska.

 (1.1) (…) albo za życia zaciągniesz jakąś do ślubu, albo będziesz musiał kawalerować przez całą wieczność.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. kawalerstwo n., kawaler m., kawalerka ż., kawalerowanie n.

 przym. kawalerski

Wiktionary


kawalerowanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|kawalerować.

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) To był też moment, kiedy rozstałem się z partnerką, z którą mam dwójkę dzieci - mogłem więc bez przeszkód rozstać się z pracą, dawnym stylem życia i wrócić do kawalerowania i eksperymentowania – opowiada.

 (1.1) Dziś… żenię się. Koniec kawalerowania, czas założyć obrączkę na palec i kontynuować to, co zacząłem równo 4 lata temu.

Wiktionary

Powiązane:

 czas. kawalerować ndk.

 rzecz. kawalerstwo n., kawaler m., kawalerka ż.

 przym. kawalerski

Wiktionary


kawalerowicz

nazwisko


SJP.pl


kawalerowiec

potocznie: budynek z kawalerkami


SJP.pl


kawalerski

przymiotnik

 (1.1) dotyczący kawalera, przeznaczony dla kawalera

 (1.2) złożony z kawalerów

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) U górali śląskich zwyczajowo pan młody zdejmował swój czerwony kawalerski bruclik i zakładał czarny, jaki nosili starsi gospodarze.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. kawaler m., kawalerka ż., kawaleria ż., kawalerowanie n., kawalerskość ż., kawalerstwo n.

 czas. kawalerować ndk.

 przysł. kawalersko

Wiktionary


kawalerskość

kawalerski


SJP.pl

Patrz:

kawalerski

kawalerstwo

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) przedmałżeński okres życia mężczyzny

 (1.2) daw. mężczyźni bezżenni

 (1.3) daw. zbiór cech uważanych za typowe dla młodego mężczyzny

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Nigdy nie chadzał po dyskotekach, kawalerstwo spędził na siłowni.

 (1.2) Dyskdżokej odciągnie kawalerstwo od baru swoimi przebojami.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. kawaler mos., kawaleria ż., kawalerka ż., kawalerowanie n., kawalerskość ż.

 czas. kawalerować ndk.

 przym. kawalerski

Wiktionary

Synonimy:

 (1.2) kawalerka

 (1.3) kawalerskość

Wiktionary


kawaleryjski

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z kawalerią, dotyczący kawalerii, kawalerzystów

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. kawaleria ż., kawalerzysta mos.

Wiktionary


kawalerzysta

żołnierz służący w kawalerii


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) wojsk. żołnierz na służbie w oddziale kawalerii

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Jakkolwiek nie tęgie mieli konie nasi kawalerzyści, wyprzedzili jednak swą służbę i stanęli w Crèvecoeur.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. kawaleria ż.

 przym. kawaleryjski

Wiktionary


kawalerzystka

kawalerzysta


SJP.pl

Patrz:

kawalerzysta

kawalet

środowiskowo: obrotowy taboret, na którym układa się zbrojenie i opracowuje rzeźbę


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) obrotowy stół rzeźbiarski

Wiktionary

Wikipedia


kawalić

kawalić się - zbijać się w bryły, w kawały (np. o paście polerskiej, cukrze pudrze, tuszu)


SJP.pl


kawaliera

1. element muru obronnego, mała wieżyczka zaopatrzona w strzelnice;
2. nasyp ziemny na obiektach fortyfikacji


SJP.pl

Kawaliera – element fortyfikacji:

  • mała wieżyczka, element muru obronnego, umieszczana w narożniku czoła bastionu lub narożniku barku bastionu, zaopatrzona w strzelnice.
  • nasyp ziemny (nadszaniec) na obiektach fortyfikacji w celu zwiększenia siły ognia i pola rażenia.

Wikipedia


kawalkada

grupa jeźdźców lub powozów jadących gdzieś razem; kawalkata


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) grupa jeźdźców albo pojazdów jadących gdzieś razem

Wiktionary

  • Kawalkada – sztuka Noëla Cowarda
  • Kawalkada – amerykański film z 1933, adaptacja sztuki

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Po piętnastu minutach siedziała za nim na motocyklu i obejmowała go w pasie, przytulając się do rozgrzanej, czarnej skórzanej kurtki. Pędzili w ryczącej kawalkadzie wielkich motocykli, a długie włosy dziewczyny powiewały za nią jak złoty szal.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌkavalˈkada, AS: kavalkada

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) kawalkata, kalwakata, kalwakada

Wiktionary


kawalkata

grupa jeźdźców lub powozów jadących gdzieś razem; kawalkada


SJP.pl


kawalkator

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) daw. ujeżdżacz koni wierzchowych, często również trener i nauczyciel jazdy konnej;

Wiktionary

Kawalkator (od wł. cavalcare – jeździć konno), także (z niem.) berajter – zawodowy trener i ujeżdżacz koni.

Zawód ten był szczególnie ceniony w Rzeczypospolitej szlacheckiej, gdy niemal każdy magnat i zamożny szlachcic miał na swych usługach przynajmniej jednego kawalkatora; często byli nimi cudzoziemcy. Było to wymuszone powszechnym korzystaniem z koni oraz wyjątkową rolą kawalerii w ówczesnym wojsku polskim (szczególnie husarii, dla której szkolono specjalne wierzchowce). Kawalkatorzy zwykle bywali nie tylko trenerami, lecz również znawcami koni, umiejącymi ocenić stan zdrowia oraz usposobienie danego zwierzęcia.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Zend, kawalkator, który zwierza i wszelkie ptactwo udawać umiał (…); będąc bez fortuny, konie Kmicicowi ujeżdżał, za co lafę pobierał.

 (1.1) Pozyskał sobie paru zręcznych kawalkatorów, którzy odtąd w dobrej pieczy jego stadninę mieli.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) berajter / berejter, dojeżdżacz

Wiktionary


kawas

żołnierz policji tureckiej


SJP.pl

Kawas – wieś w Syrii, w muhafazie Aleppo. W 2004 roku liczyła 1688 mieszkańców.

Wikipedia


kawasaki

sprzęt marki Kawasaki


SJP.pl

W Japonii
  • Kawasaki – miasto na wyspie Honsiu, w prefekturze Kanagawa
  • Kawasaki – dzielnica miasta Kawasaki
  • Kawasaki – miasto na wyspie Kiusiu, w prefekturze Fukuoka
  • Kawasaki – miasto na wyspie Honsiu, w prefekturze Miyagi
  • Kawasaki Heavy Industries – firma przemysłu ciężkiego i motoryzacyjnego
  • Choroba Kawasakiego
  • Kawasaki Frontale – klub piłkarski

Wikipedia


kawatina

muz. solowa pieśń liryczna popularna w operze w wiekach XVIII i XIX, krótsza i prostsza od arii; cavatina; kawatyna


SJP.pl


kawatyna

muz. solowa pieśń liryczna popularna w operze w wiekach XVIII i XIX, krótsza i prostsza od arii; cavatina; kawatina


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) muz. liryczna pieśń solowa w operze XVIII-XIX-wiecznej, niepowtarzająca się, utrzymana w wolnym tempie, krótsza i prostsza niż aria;

 (1.2) muz. wolny utwór instrumentalny, przypominający pieśń, będący np. częścią smyczkowego kwartetu

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Trzeba przyznać, że ta La Pioli kawatynę Belliniego prześlicznie dziś wykonała.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌkavaˈtɨ̃na, AS: kavatna

Wiktionary


kawał

1. dowcipna historyjka; dowcip, żart;
2. zażartowanie z kogoś; figiel, psota, psikus, żart


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) zgrub. od kawałek

 (1.2) pot. dowcip, śmieszna historyjka

 (1.3) psikus

Wiktionary

Dowcip, żart, kawał – krótka forma humorystyczna, służąca rozśmieszeniu słuchacza. Najczęstszą formą rozpowszechniania dowcipu jest przekaz słowny. Dowcipy można spotkać na wielu stronach internetowych, w prasie, w specjalnych rubrykach. Publikowane są książki i czasopisma z dowcipami. Istnieją też ponure żarty („czarny dowcip”) oraz „puste dowcipy”, śmieszące tylko opowiadającego. Innym gatunkiem dowcipu jest „dowcip ciągły”, czyli powtarzany kilka razy w krótkim odstępie czasu lub „dowcip abstrakcyjny”, obecny np. w krajach Europy Środkowej – głównie w Czechach i Polsce. Znany jest także jako pure nonsense czy humor angielski. Można też natrafić na pojęcie żartu „hermetycznego”, który może opierać się na memie lub jest zrozumiały tylko dla docelowej grupy odbiorców, np. kolegów z pracy czy też informatyków.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Ukroił sobie kawał chleba do zupy.

 (1.2) Powiedział bardzo śmieszny kawał.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈkavaw, AS: kavau̯

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. kawałek m., kawalarstwo n., kawalarz m.

:: zdrobn. kawałeczek

 czas. kawałkować ndk.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.2) wic, dowcip, żart, anegdota

 (1.3) psikus

Wiktionary


kawałeczek

zdrobnienie od: kawałek


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) zdrobn. od: kawałek

 (1.2) mały kawałek

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. kawał mrz., kawałek mrz.

 czas. kawałkować

Wiktionary


kawałek

1. niewielka część, fragment większej całości;
2. niewielka odległość lub przestrzeń; kęs;
3. potocznie: krótki utwór muzyczny;
4. potocznie: tysiąc złotych (lub innych jednostek monetarnych); tysiak, kafel, patyk, patol


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) zdrobn. od: kawał

 (1.2) fragment pewnej całości

 (1.3) mała lub niedokładnie określona część odległości lub przestrzeni

 (1.4) pot. piosenka, niewielki utwór muzyczny

 (1.5) pot. dowolny przedmiot

 (1.6) środ. muz. utwór muzyczny

Wiktionary

Przykłady

 (1.2) Janek urwał kawałek kartki, żeby zapisać numer telefonu.

 (1.3) Przeszedłem już kawałek drogi, kiedy przypomniałem sobie o zostawionej komórce.

 (1.4) Lubię, gdy w radiu leci ten kawałek.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: kaˈvawɛk, AS: kavau̯ek

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. kawalarz m., kawałkowanie n.

:: zdrobn. kawałeczek m., kawalątek m.

:: zgrub. kawał m.

 czas. kawałkować ndk., pokawałkować dk.

 przym. pokawałkowany

 przysł. kawałkami

Wiktionary

Synonimy:

 (1.2) część, cząstka, fragment, kawał, kawałeczek, kęs, kąsek; gw-pl|Górny Śląsk|koncek, krancek., gw-pl|Śląsk Cieszyński|ożmytek.

Wiktionary


kawałkami

przysłówek

 (1.1) kawałek po kawałku

forma rzeczownika.

 (2.1) N. plural|kawałek.

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Karmiła krokodyla, rzucając mu mięso kawałkami.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. kawałek mrz.

Wiktionary


kawałki

potocznie: zabawne historyjki, anegdoty


SJP.pl

Kawałki – część wsi Rudno w Polsce położona w województwie lubelskim, w powiecie lubartowskim, w gminie Michów. Nie ma sołtysa, należy do sołectwa Rudno.

W latach 1975–1998 Kawałki administracyjnie należały do województwa lubelskiego.

Wikipedia


kawałko

nazwisko


SJP.pl


kawałkować

czasownik

 (1.1) dzielić coś na kawałki, rozdrabniać

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Patrzył jak ból pożądliwości, niezaspokojonej pożądliwości rozrywa mnie wprost na strzępy, kawałkuje, rozdziera.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌkavawˈkɔvat͡ɕ, AS: kavau̯kovać

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. kawał m., kawałek m., kawałeczek m., kawałkowanie n., pokawałkowanie n.

 czas. pokawałkować dk.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) rozdrabniać, porcjować

Wiktionary


kawałkowanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|kawałkować.

Wiktionary

Powiązane:

 czas. kawałkować ndk.

 rzecz. kawałek mrz., pokawałkowanie n.

Wiktionary


kawałkowaty

rzadko: podobny do kawałka czegoś


SJP.pl


kawałkowy

rzadko: występujący w kawałkach, podzielony na kawałki


SJP.pl


kawcia

zdrobnienie od: kawa (w znaczeniu: napój lub jego porcja); kawunia, kawusia, kawka, kawuńcia


SJP.pl


kawczy

dotyczący ptaka - kawki


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) związany z kawką, dotyczący kawki (ptaka)

 (1.2) charakterystyczny dla kawki, podobny do kawki (ptaka)

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. kawka ż.

Wiktionary


kawczyński

nazwisko


SJP.pl


kawecan

rodzaj uzdy, odmiana kantara


SJP.pl

Wikipedia


kawecki

nazwisko


SJP.pl

  • Alfred Kawecki – pułkownik
  • Andrzej Kawecki – adwokat i senator,
  • Czesław Kawecki – lekarz i poseł,
  • Henryk Kawecki – prawnik, polityk, podsekretarz stanu w Ministerstwie Spraw Wewnętrznych (1935–1937) i senator RP IV kadencji (1935–1938),
  • Janusz Kawecki – profesor nauk technicznych,
  • Maciej Kawecki – prawnik, akademik, urzędnik państwowy, ekspert w dziedzinie ochrony danych osobowych
  • Roman Kawecki – generał Wojska Polskiego, malarz,
  • Witold Kawecki – polski duchowny rzymskokatolicki,
  • Witold Kawecki – inżynier, przedsiębiorca, działacz społeczny,
  • Zbigniew Kawecki – entomolog
  • Zbigniew Kawecki – artysta plastyk
  • Zdzisław Kawecki – oficer Wojska Polskiego i olimpijczyk.

Wikipedia


kawęczeć

1. skarżyć się stale na dolegliwości; stękać, narzekać, kwękać;
2. dawniej: mozolnie coś robić, ślęczeć nad czymś


SJP.pl


kaweczka

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) zdrobn. od: kawka

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. kawka ż.

Wiktionary


kawęczyć

dawniej: kawęczeć;
1. skarżyć się stale na dolegliwości; stękać, narzekać, kwękać;
2. mozolnie coś robić, ślęczeć nad czymś


SJP.pl


kawęczyn

nazwa wielu wsi w Polsce


SJP.pl

W Polsce
  • Kawęczyn – część miasta Dębica
  • Kawęczyn – część miasta Warszawa, w dzielnicy Rembertów
  • Kawęczyn – osiedle w Warszawie
  • Kawęczyn – wieś w woj. kujawsko-pomorskim, w pow. inowrocławskim, w gminie Gniewkowo
  • Kawęczyn – wieś w woj. kujawsko-pomorskim, w pow. toruńskim, w gminie Obrowo
  • Kawęczyn – wieś w woj. lubelskim, w pow. janowskim, w gminie Godziszów
  • Kawęczyn – osada wsi Krępa w woj. lubelskim, w pow. lubartowskim, w gminie Jeziorzany
  • Kawęczyn – wieś w woj. lubelskim, w pow. opolskim, w gminie Chodel
  • Kawęczyn – wieś w woj. lubelskim, w pow. ryckim, w gminie Kłoczew
  • Kawęczyn – wieś w woj. lubelskim, w pow. świdnickim, w gminie Piaski
  • Kawęczyn – wieś w woj. lubelskim, w pow. zamojskim, w gminie Szczebrzeszyn
  • Kawęczyn – wieś w woj. łódzkim, w pow. piotrkowskim, w gminie Aleksandrów
  • Kawęczyn – wieś w woj. łódzkim, w pow. radomszczańskim, w gminie Masłowice
  • Kawęczyn – wieś w woj. łódzkim, w pow. skierniewickim, w gminie Godzianów
  • Kawęczyn – wieś w woj. łódzkim, w pow. tomaszowskim, w gminie Rzeczyca
  • Kawęczyn – część wsi Kuzie w woj. małopolskim, w pow. dąbrowskim, w gminie Bolesław
  • Kawęczyn – wieś w woj. mazowieckim, w pow. garwolińskim, w gminie Maciejowice
  • Kawęczyn – wieś w woj. mazowieckim, w pow. lipskim, w gminie Ciepielów
  • Kawęczyn – wieś w woj. mazowieckim, w pow. piaseczyńskim, w gminie Konstancin-Jeziorna
  • Kawęczyn – wieś w woj. mazowieckim, w pow. piaseczyńskim, w gminie Tarczyn
  • Kawęczyn – wieś w woj. mazowieckim, w pow. sochaczewskim, w gminie Teresin
  • Kawęczyn – osada wsi Kawęczyn w woj. mazowieckim, w pow. sochaczewskim, w gminie Teresin
  • Kawęczyn – część wsi Dęborzyn w woj. podkarpackim, w pow. Dębickim, w gminie Jodłowa
  • Kawęczyn – wieś w woj. podkarpackim, w pow. mieleckim, w gminie Wadowice Górne
  • Kawęczyn – część wsi Wrzawy w woj. podkarpackim, w pow. tarnobrzeskim, w gminie Gorzyce
  • Kawęczyn – wieś w woj. świętokrzyskim, w pow. buskim, w gminie Nowy Korczyn
  • Kawęczyn – wieś w woj. świętokrzyskim, w pow. jędrzejowskim, w gminie Imielno
  • Kawęczyn – wieś w woj. świętokrzyskim, w pow. koneckim, w gminie Smyków
  • Kawęczyn – osada leśna w woj. świętokrzyskim, w pow. koneckim, w gminie Smyków
  • Kawęczyn – wieś w woj. wielkopolskim, w pow. kolskim, w gminie Babiak
  • Kawęczyn – wieś w woj. wielkopolskim, w pow. tureckim, w gminie Kawęczyn
  • Kawęczyn – wieś w woj. wielkopolskim, w pow. wrzesińskim, w gminie Września

Wikipedia


kawęczynek

3 miejscowości w Polsce:

  • Kawęczynek – wieś w woj. lubelskim, w pow. zamojskim, w gminie Szczebrzeszyn
  • Kawęczynek – wieś w woj. łódzkim, w pow. sieradzkim, w gminie Warta
  • Kawęczynek – wieś w woj. mazowieckim, w pow. piaseczyńskim, w gminie Konstancin-Jeziorna

Wikipedia


kawęczyński

Kawęczyn


SJP.pl

Patrz:

Kawęczyn

kawerna

1. otwór skalny wymyty przez wodę;
2. ubytki w narządach ludzkich powstałe na skutek obumierania tkanek
3. wyrobisko górnicze


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) geol. pustka w skale utworzona w wyniku wietrzenia chemicznego

 (1.2) med. jama w narządzie wewnętrznym ciała powstała na skutek choroby

Wiktionary

Kawerna, kawerna krasowo–sufozyjna – pusta przestrzeń w skałach, powstała w wyniku procesów naturalnych ługowania, czyli rozpuszczania składników skalnych, przy równoczesnym odprowadzaniu do systemu krasowego materiałów klastycznych.

W Polsce kawerny najliczniej występują na obszarze Wyżyny Krakowsko-Częstochowskiej, są bardzo częste w złożach rud Zn-Pb w rejonie olkuskim. Wypełnione są tam wtórnymi węglanami lub galmanami.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Na ścianach kawerny mogą narastać kryształy różnych minerałów.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: kaˈvɛrna, AS: kaverna

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. kawitacja ż.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.2) jama

Wiktionary


kawernowy

kawerna


SJP.pl

Patrz:

kawerna

kawi

język należący do indonezyjskiej grupy języków austronezyjskich, używany w niektórych regionach Jawy


SJP.pl

Język kawi (z sanskrytu: kavi „poeta”) – dawny klasyczny język jawajski, używany od VIII do XIII w. na indonezyjskich wyspach Jawa, Bali i Lombok. Język bogatej literatury, z silnymi wpływami słownictwa sanskryckiego i starożytnej kultury indyjskiej. Język kawi wytworzył w X wieku własne pismo, wywodzące się z pisma pallawa, jednego z południowo-indyjskich alfabetów. Jako materiału do pisania używano liści palmowych. Na podstawie pisma kawi w XVII wieku powstał alfabet jawajski oraz jego odmiana, alfabet balijski.

Wikipedia


kawia

rodzaj gryzoni z rodziny kawiowatych, występujący w Ameryce Południowej


SJP.pl

Kawia (Cavia) – rodzaj ssaków z podrodziny kawii (Caviinae) w obrębie rodziny kawiowatych (Caviidae).

Wikipedia


kawiak

nazwisko


SJP.pl


kawiara

kobieta lubiąca kawę; kawoszka


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) rzad. pot. amatorka kawy, kobieta pijąca często kawę

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Bożena jest największą kawiarą w naszym biurze, zaczyna dzień od zaparzenia całego dzbanka kawy.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: kaˈvʲjara, AS: kavʹi ̯ara

Wiktionary

Powiązane:

 zob. kawiarz.

Wiktionary


kawiarenka

zdrobnienie od: kawiarnia


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) zdrobn. od: kawiarnia

 (1.2) mała kawiarnia

Wiktionary

Kawiarnia – lokal gastronomiczny będący przede wszystkim miejscem spotkań towarzyskich. Podawane są tam głównie napoje i dania deserowe, głównie kawa, zazwyczaj również: ciastka, lody, herbata, czy wino. Może prowadzić działalność rozrywkową.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Często umawiali się na wspólną popołudniową herbatę malinową w przytulnej kawiarence na starym mieście.

 (1.1) Kupiłem sobie herbatę w jednej z kawiarenek i podziwiałem fasadę katedry.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. kawiarnia ż., kawiarka ż.

 przym. kawiarniany

Wiktionary


kawiarka

1. kobieta zawodowo trudniąca się parzeniem kawy; baristka;
2. ciśnieniowe urządzenie do parzenia kawy; kafetiera, kafeteria, makinetka;
3. regionalnie: bułka paryska (francuska)


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) kobieta zajmująca się specjalnie parzeniem i serwowaniem kawy (dawniej służąca tego rodzaju)

 (1.2) daw. kobieta prowadząca kawiarnię

 (1.3) daw. kobieta obsługująca w kawiarni

Wiktionary

Makinetka, oryginalnie moka, często nazywana również kupresem, kafetierką, kawiarką – ciśnieniowy czajniczek do parzenia kawy. Makinetki są najbardziej popularne we Włoszech (samo określenie „makinetka” pochodzi od włoskiego macchinetta del caffè).

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Prześliczna kawiarka podała nam kawę.

 (1.4) Kawiarka zrobiona jest najczęściej ze stopu aluminium lub stali.

 (1.5) Kupiłem dwa chleby i kawiarkę.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: kaˈvʲjarka, AS: kavʹi ̯arka

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. kawa ż., kawosz ż., kawiarnia ż., kawiarenka ż., kawiarz mos.

 przym. kawiarniany, kawowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) baristka

 (1.4) kafeterka, kafetierka, kupres, makinetka, moka, włoski ekspres do kawy

 (1.5) bułka paryska, bułka francuska, reg. angielka, kraków|weka., reg. śl. francuz., reg. pozn. kawiorka., reg. bina, reg. baton, reg. bułka wyborowa, reg. gryzka, reg. bułka kielecka, reg. bułka wrocławska

Wiktionary


kawiarnia

lokal gastronomiczny, gdzie serwuje się kawę, herbatę, inne napoje, ciasta, desery itp.


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) lokal, w którym podaje się kawę i inne napoje;

Wiktionary

Kawiarnia – lokal gastronomiczny będący przede wszystkim miejscem spotkań towarzyskich. Podawane są tam głównie napoje i dania deserowe, głównie kawa, zazwyczaj również: ciastka, lody, herbata, czy wino. Może prowadzić działalność rozrywkową.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Na pierwszą randkę umówili się w kawiarni.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: kaˈvʲjarʲɲa, AS: kavʹi ̯arʹńa

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. kawa ż., kawiarz m., kawiara ż., kawiarka ż.

:: zdrobn. kawiarenka ż.

 przym. kawiarniany, przykawiarniany, wokółkawiarniany, kawowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) reg. śl. kafej.

Wiktionary


kawiarniany

przymiotnik

 (1.1) dotyczący kawiarni

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) W sali kawiarnianej hotelu "Pod Wierchami" w Zakopanem było ciemno od dymu.

 (1.1) Kawiarniana moda w XVIII wieku zawitała również nad Olzę.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌkavʲjarʲˈɲãnɨ, AS: kavʹi ̯arʹńãny

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. kawiarz mos., kawiarka ż., kawiarnia ż., kawosz mos., kawiarenka ż.

Wiktionary


kawiarniowy

przymiotnik od: kawiarnia


SJP.pl


kawiarz

1. osoba lubiąca kawę; kawosz;
2. dawniej: właściciel kawiarni


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) rzad. pot. amator picia kawy; osoba często pijąca kawę

 (1.2) przest. właściciel kawiarni

 (1.3) przest. osoba przyrządzająca kawę

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Zenon jest największym kawiarzem w naszym biurze.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈkavʲjaʃ, AS: kavʹi ̯aš

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. kawa ż., kawosz m., kawoszka ż., kawiarka ż., kawiarnia ż.

:: fż. kawiara ż.

 przym. kawowy, kawiarniany

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) kawosz

Wiktionary


kawice

Kawice (niem. Koitz) – wieś w Polsce położona w województwie dolnośląskim, w powiecie legnickim, w gminie Prochowice.

Przez miejscowość przebiega droga krajowa nr 94.

Wikipedia


kawing

potocznie: picie kawy; kawoszenie, kawkowanie


SJP.pl


kawiński

nazwisko


SJP.pl

  • Gwido Kawiński (1891–), pułkownik dyplomowany piechoty Wojska Polskiego
  • Rudolf Kawiński (1887–), pułkownik dyplomowany piechoty Wojska Polskiego
  • Wojciech Kawiński (1939–), poeta

Wikipedia


kawior

solona ikra ryb jesiotrowatych, łososiowatych lub dorszowatych, ceniona dla smaku, podawana zwykle jako przekąska


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) kulin. przekąska z solonej ikry niektórych gatunków ryb (np. łososia, dorsza), w kolorze czarnym lub czerwonym;

 (1.2) środ. przestępcze tanie wino owocowe

Wiktionary

Kawior – solona ikra ryb jesiotrowatych (kawior czarny lub rosyjski), łososiowatych (kawior czerwony), dorszowatych (kawior norweski) lub innych ryb. Kawiorem nazywa się również jajka ślimaków (kawior ślimaczy lub biały kawior, popularny szczególnie we Francji – caviar d'escargots).

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Na przyjęciu u Adama podano jajka z kawiorem.

 (1.1) Mają duże znaczenie gospodarcze ze względu na smaczne i delikatne mięso oraz czarny kawior wyrabiany z ich ikry.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈkavʲjɔr, AS: kavʹi ̯or

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz.

:: zdrobn. kawiorek mrz.

 przym. kawiorowy

Wiktionary


kawioreczek

zdrobnienie od: kawiorek


SJP.pl


kawiorek

zdrobnienie od: kawior


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) zdrobn. od: kawior

 (1.2) poznań. spoż. długa bułka pszenna

Wiktionary

Bułka paryska (francuska) – rodzaj pieczywa, długa, bułka pszenna o długości około 30 cm, kształtem i wielkością zbliżona do bochenka chleba. W skład produktu tego typu wchodzą: mąka pszenna, mleko i woda, olej, drożdże piekarnicze, niewielkie ilości soli i cukru. Na skalę przemysłową zamiennikiem mleka bywa serwatka w proszku.

Wikipedia

Powiązane:

 rzecz. kawior mrz.

 przym. kawiorowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.2) bułka francuska, bułka paryska, reg. angielka, kraków|weka., reg. śl. francuz., reg. bina, reg. baton, reg. bułka wyborowa, reg. gryzka, reg. bułka kielecka, reg. bułka wrocławska, reg. kawiarka

Wiktionary


kawiorka

długa pszenna bułka (gwara poznańska)


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) gw-pl|Poznań. spoż. długa bułka pszenna

Wiktionary

Bułka paryska (francuska) – rodzaj pieczywa, długa, bułka pszenna o długości około 30 cm, kształtem i wielkością zbliżona do bochenka chleba. W skład produktu tego typu wchodzą: mąka pszenna, mleko i woda, olej, drożdże piekarnicze, niewielkie ilości soli i cukru. Na skalę przemysłową zamiennikiem mleka bywa serwatka w proszku.

Wikipedia

Synonimy:

 (1.1) war. kawiorek; neutr. bułka francuska, bułka paryska

Wiktionary


kawiorowy

przymiotnik od: kawior


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) związany z kawiorem, dotyczący kawioru

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. kawior m., kawiorek m.

Wiktionary


kawiowate

rodzina gryzoni z podrzędu jeżozwierzowców


SJP.pl

Kawiowate, dawniej także: marowate (Caviidae) – rodzina ssaków z infrarzędu jeżozwierzokształtnych (Hystricognathi) w obrębie rzędu gryzoni (Rodentia). Kopalne marowate znane są już od miocenu. Rodzina obejmuje 6 rodzajów z 20 gatunkami. Współcześnie żyjącymi przedstawicielami marowatych są m.in. kawia domowa (potocznie: świnka morska), mara patagońska i kawia brazylijska.

Wikipedia


kawiowaty

o cechach kawiowatych (rodzina gryzoni)


SJP.pl


kawitacja

wrzenie wody na śrubach okrętowych i śmigłach samolotów, powodujące uszkodzenia tychże urządzeń


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) fiz. zjawisko gwałtownego tworzenia się bąbelków gazu w cieczy pod wpływem zmian ciśnienia;

Wiktionary

Kawitacja – zjawisko fizyczne polegające na gwałtownej przemianie fazowej z fazy ciekłej w fazę gazową pod wpływem zmniejszenia ciśnienia. Jeżeli ciecz gwałtownie przyspiesza zgodnie z zasadą zachowania energii, ciśnienie statyczne cieczy musi zmaleć. Dzieje się tak np. w wąskim otworze przelotowym zaworu albo na powierzchni śruby napędowej statku. Kawitacja występuje wyłącznie w cieczach.

Wikipedia

Powiązane:

 rzecz. kawerna ż.

 przym. kawitacyjny

Wiktionary


kawitacyjny

związany z kawitacją


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) fiz. związany z kawitacją, dotyczący, kawitacji, wykorzystujący zjawisko kawitacji

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. kawitacja ż.

Wiktionary


kawka

1. wszystkożerny ptak z rodziny krukowatych;
2. zdrobnienie od: kawa (w znaczeniu: napój lub jego porcja); kawusia, kawcia, kawunia, kawuńcia


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) ornit. nazwa systematyczna|Coloeus|ref=tak., ptak z rodziny krukowatych;

 (1.2) zdrobn. od: kawa (napój)

 (1.3) pot. skromne przyjęcie popołudniowe lub wieczorne, na którym podaje się napoje i słodycze

 (1.4) gw-pl|Poznań., żart. zakonnica

Wiktionary

Kawka (zwyczajna) (Corvus monedula) – gatunek średniej wielkości ptaka synantropijnego z rodziny krukowatych (Corvidae), blisko spokrewniony z kawką srokatą. Zamieszkuje Eurazję i północno-zachodnią Afrykę.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Po trawniku chodziło stadko kawek i gawronów.

 (1.2) Masz ochotę napić się kawki?

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈkafka, AS: kafka

Wiktionary

Powiązane:

 (1.1)

 przym. kawczy

 (1.2-3)

 rzecz. kawa ż., kawosz m., kawowiec m.

:: zdrobn. kawusia ż.

 przym. kawowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) reg. gałka

 (1.2) kawusia

 (1.3) herbatka

 (1.4) pingwin

Wiktionary


kawkować

potocznie: pić kawę; kawoszyć


SJP.pl


kawnice

Kawnice – wieś w Polsce położona w województwie wielkopolskim, w powiecie konińskim, w gminie Golina.

W latach 1954–1972 wieś należała i była siedzibą władz gromady Kawnice. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa konińskiego.

Wikipedia


kawny

przymiotnik

 (1.1) gw-pl|Łowicz. brązowy

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. kawa ż., kawka ż., kawosz m.

 przym. kawowy

Wiktionary


kawomat

potocznie: automat do parzenia lub sprzedaży kawy


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) urządzenie do parzenia lub sprzedaży kawy

Wiktionary


kawon

arbuz;
1. jednoroczna, afrykańska roślina warzywna z rodziny dyniowatych, uprawiana w ciepłych krajach na całym świecie ze względu na smaczne owoce;
2. owoc tej rośliny w kształcie dużej kuli (o masie nawet do 16 kg), z grubym, wodnistym i słodkim miąższem barwy czerwonej, różowej lub żółtej


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) bot. lwów. kraków., zob. arbuz.

Wiktionary

  • Arbuz zwyczajny
  • KAWON Krajowa Akcja w Obronie Narodu – polska tajna organizacja II wojny światowej

Wikipedia

Synonimy:

 (1.1) arbuz

Wiktionary


kawosz

osoba lubiąca kawę; kawiarz


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) amator picia kawy; osoba często pijąca kawę

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈkavɔʃ, AS: kavoš

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. kawa ż., kawka ż., kawiarz m., kawiara ż., kawiarka ż., kawiarnia ż.

:: fż. kawoszka ż.

 przym. kawowy, kawiarniany, kawny

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) rzad. pot. kawiarz

Wiktionary


kawoszka

kobieta lubiąca kawę; kawiara


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) miłośniczka kawy, amatorka kawy, kobieta pijąca kawę bardzo często

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. kawa ż., kawka ż.

:: fm. kawosz m.

Wiktionary


kawoszyć

potocznie: pić kawę; kawkować


SJP.pl


kawowiec

wiecznie zielone drzewo lub krzew z rodziny marzanowatych, o skórzastych, ciemnozielonych liściach i wonnych, białych lub zielonych kwiatach, uprawiane w strefie międzyzwrotnikowej ze względu na nasiona (tzw. ziarna kawy) zawierające kofeinę, używane do przyrządzania pobudzającego napoju - kawy; kawa


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy lub męskorzeczowy

 (1.1) bot. nazwa systematyczna|Coffea|ref=tak., wiecznie zielony krzew i drzewo z rodziny marzanowatych;

Wiktionary

Kawowiec, kawa (Coffea L.) – rodzaj wiecznie zielonych krzewów i drzew z rodziny marzanowatych. Obejmuje 104 gatunki. W większości pochodzą one z terenu Afryki, niektóre gatunki występują w Azji. Niektóre z nich są uprawiane.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Szlachetna arabika to najbardziej popularny gatunek kawowca, z którego uzyskuje się wysokiej jakości kawę.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: kaˈvɔvʲjɛt͡s, AS: kavovʹi ̯ec

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. kawa ż., kawusia ż., kawka ż.

 przym. kawowy

Wiktionary


kawówka

nalewka kawowa


SJP.pl


kawowy

1. kawa;
2. mający smak kawy;
3. mający kolor kawy z mlekiem; jasnobrązowy


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) dotyczący kawy, związany z kawą – nasionami kawowca

 (1.2) dotyczący kawy, związany z kawą – napojem przyrządzanym z palonych i zmielonych nasion kawowca

 (1.3) dotyczący kawowca

 (1.4) mający smak kawy, zawierający kawę – palone i zmielone ziarna kawowca

 (1.5) mający kolor kawy z mlekiem; jasnobrązowy

 (1.6) gw-pl|Bukowina. wiśniowy

 (1.7) gw-pl|Bukowina, Łowicz. brązowy (nie tylko jasnobrązowy)

Wiktionary

Przykłady

 (1.2) Tam, w głębi hotelu, za kotarą, jest rodzaj baru kawowego.

 (1.3) Palmy, bananowce, tamaryndy i krzewy kawowe – wszystko to rosło wokół, dom tonął w poplątanej, zbitej roślinności.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: kaˈvɔvɨ, AS: kavovy

Wiktionary

Powiązane:

 zob. kawa.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.5) jasnobrązowy

Wiktionary


kawski

nazwisko


SJP.pl

  • Leszek Kawski (ur. 1960) – polski polityk
  • Wacław Kawski (1920-1979) – prawnik polityk w PRL

Wikipedia


kawsko

zgrubienie od: kawa


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki, nazwa własna

 (1.1) geogr. adm. wieś na Ukrainie, w rejonie stryjskim obwodu lwowskiego;

Wiktionary

Kawsko (ukr. Кавсько, Kawśko) – wieś na Ukrainie, w obwodzie lwowskim, w rejonie stryjskim. W 2001 roku liczyła 1453 mieszkańców.

Wikipedia

Powiązane:

 przym. kawski

Wiktionary


kawula

nazwisko


SJP.pl


kawulec

potocznie: kawa; mała czarna


SJP.pl


kawuńcia

zdrobnienie od: kawa (w znaczeniu: napój lub jego porcja); kawusia, kawcia, kawka, kawunia


SJP.pl


kawunia

zdrobnienie od: kawa (w znaczeniu: napój lub jego porcja); kawusia, kawcia, kawka, kawuńcia


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) zdrobn. od kawa

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. kawa ż., kawusia ż.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) kawusia, kawka

Wiktionary


kawusia

zdrobnienie od: kawa (w znaczeniu: napój lub jego porcja); kawunia, kawcia, kawka, kawuńcia


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) pot. pieszcz. zdrobn. od: kawa (napój)

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Pycha, kawusia i ciasteczko to było coś, o czym marzyłem.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: kaˈvuɕa, AS: kavuśa

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. kawunia , kawka, kawcia, kawa, kawowiec

 przym. kawowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) kawunia, kawka, kawcia

Wiktionary


kayah

Kayah, właśc. Katarzyna Magda Rooijens z domu Szczot (ur. 5 listopada 1967 w Warszawie) – polska piosenkarka, autorka tekstów, kompozytorka, producentka muzyczna, prezenterka radiowa, filantropka i osobowość telewizyjna. Członkini Rady Polskiej Fundacji Muzycznej. Założycielka wytwórni płytowej Kayax.

Wikipedia


kazaa

w informatyce: komputerowy program kliencki sieci P2P, umożliwiający wymianę plików między użytkownikami Internetu


SJP.pl

Kazaa (także KaZaA, pełna nazwa Kazaa Media Desktop) – komputerowy program kliencki sieci P2P – FastTrack, stworzony w marcu 2001 roku przez szwedzkiego programistę Niklasa Zennströma, później sprzedany australijskiej firmie Sharman Networks.

Wikipedia


kazać

1. wydawać, wydać rozkaz albo polecenie; polecać (polecić), zarządzać (zarządzić), rozkazywać (rozkazać);
2. powodować, spowodować, że coś się dzieje, zmuszać, zmusić do czegoś swoim postępowaniem, nie rozkazem;
3. przestarzałe: wygłosić, głosić kazanie


SJP.pl

czasownik nieprzechodni modalny

 (1.1) wydać rozkaz zrobienia czegoś

 (1.2) wydać polecenie

 (1.3) przest. głosić kazanie

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Kazali strzelać, więc strzeliłem.

 (1.2) Mama kazała mi natychmiast przyjść do domu.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈkazat͡ɕ, AS: kazać

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. kazalnica ż., kazanie n.

 czas. rozkazać dk., rozkazywać ndk., skazać dk., skazywać ndk., zakazać dk., zakazywać ndk.

 przym. kazalniczy

Wiktionary


kazach

obywatel Kazachstanu


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) osoba narodowości kazachskiej;

Wiktionary

Nazwa Kazach odnosi się do:

  • Kazachowie – mieszkańców największej grupy etnicznej Kazachstanu (Kazachów)
  • Qazax – miasto w zachodnim Azerbejdżanie

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Główną część ludności Kazachstanu stanowią Kazachowie.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈkazax, AS: kazaχ

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. kazachski m., Kazachstan m., Kazachstańczyk m.

:: fż. Kazaszka ż., Kazachstanka ż.

 przym. kazachski, kazaski, kazachstański

Wiktionary

Synonimy:

antonimy.

hiperonimy.

 (1.1) Kazachstańczyk

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

 rzecz. kazachski m., Kazachstan m., Kazachstańczyk m.

:: fż. Kazaszka ż., Kazachstanka ż.

 przym. kazachski, kazaski, kazachstański

frazeologia.

etymologia.

uwagi.

tłumaczenia.

* angielski: (1.1) Kazakh

* baszkirski: (1.1) ҡаҙаҡ

* czeski: (1.1) Kazach m.

* hiszpański: (1.1) kazajo m.

* kazachski: (1.1) қазақ

* litewski: (1.1) kazachas m.

* rosyjski: (1.1) казах m.

* slovio: (1.1) Kazah (Казах), Kazahic (Казахиц)

* słowacki: (1.1) Kazach m.

* szwedzki: (1.1) kazak w., kazakstanier w.

* turecki: (1.1) Kazak

* ukraiński: (1.1) казах m.

* węgierski: (1.1) kazak, kazah

* włoski: (1.1) kazako m.

źródła.

== Kazach (język czeski.) ==

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik, rodzaj męski żywotny

 (1.1) Kazach, Kazachstańczyk

odmiana.

przykłady.

składnia.

kolokacje.

synonimy.

Wiktionary


kazachski

1. dotyczący Kazachów; kazaski;
2. dotyczący Kazachstanu; kazachstański


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) odnoszący się do Kazachów

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (2.1) jęz. język z rodziny języków turkijskich, język państwowy Kazachstanu;

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) W literaturze kazachskiej epoki współczesnej tradycja wykonania przekładu literackiego zaczyna się w dziewiętnastym wieku.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: kaˈzaxsʲci, AS: kazaχsʹḱi

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Kazachstan m., Kazach m., Kazaszka ż., Kazachstanka ż., Kazachstańczyk mos.

 przym. kazaski, kazachstański

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) kazaski

 (2.1) kazaski

Wiktionary


kazachskojęzyczny

przymiotnik

 (1.1) taki, który posługuje się językiem kazachskim

 (1.2) taki, którego mieszkańcy posługują się językiem kazachskim

 (1.3) spisany, stworzony w języku kazachskim

Wiktionary

Wymowa:

IPA: kaˈzaxskɔjɛ̃w̃ˈzɨt͡ʃnɨ, AS: kazaχskoi ̯ẽũ̯zyčny

Wiktionary


kazachskość

kazachski


SJP.pl

Patrz:

kazachski

kazachstan

państwo leżące częściowo w Azji i w Europie; Republika Kazachstanu


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna

 (1.1) geogr. polit. państwo na pograniczu Europy i Azji, ze stolicą w Astanie;

Wiktionary

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Kazachstan jest członkiem wielu międzynarodowych organizacji, między innymi ONZ, natowskiego Partnerstwa dla Pokoju czy postsowieckiej Wspólnoty Niepodległych Państw.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: kaˈzaxstãn, AS: kazaχstãn

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Kazach m., Kazaszka ż., kazachski m., kazachskość ż., Kazachstanka ż., Kazachstańczyk mos.

 przym. kazaski, kazachski, kazachstański

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) Republika Kazachstanu; hist. Generał-Gubernatorstwo Stepowe, Kazachska Socjalistyczna Republika Radziecka

Wiktionary


kazachstańczyk

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) obywatel Kazachstanu

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. kazachski m., Kazachstan m., Kazach m.

:: fż. Kazaszka ż., Kazachstanka ż.

 przym. kazachski, kazaski, kazachstański

Wiktionary


kazachstanka

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) obywatelka Kazachstanu

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. kazachski m., Kazachstan m., Kazaszka ż.

:: fm. Kazach m., Kazachstańczyk m.

 przym. kazachski, kazaski, kazachstański

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) Kazaszka

Wiktionary


kazachstański

dotyczący Kazachstanu; kazachski; kazaski


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z Kazachstanem, dotyczący Kazachstanu

przymiotnik dzierżawczy

 (2.1) należący do Kazachstanu, będący jego własnością

przymiotnik jakościowy

 (3.1) charakterystyczny, typowy dla Kazachstanu

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Został ogłoszony grafik odejścia na emeryturę kazachstańskich kobiet.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌkazaxˈstãj̃sʲci, AS: kazaχstãĩ ̯sʹḱi

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Kazachstańczyk m., Kazachstanka ż., kazachski m., Kazachstan m., Kazach m., Kazaszka ż., kazachskość ż., kazachstańskość ż., kazachski m., kazaski m.

 przym. kazachski, kazaski, antykazachski, antykazachstański, prokazachski, prokazachstański

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) kazachski, kazaski

 (2.1) kazachski, kazaski

 (3.1) kazachski, kazaski

Wiktionary


kazaczok

taniec popularny w Europie Zachodniej w drugiej połowie lat sześćdziesiątych, oparty na różnych przeróbkach jednej z najbardziej znanych pieśni rosyjskich - "Katiusza"; kozaczok


SJP.pl

Kozak (ukr. Koзaчoк, ros. Казачок) – ukraiński taniec ludowy mężczyzn, wykonujących w czasie jego trwania przysiady, podskoki i wyrzuty nóg do przodu.

Metrum 2/4. Charakteryzuje się żywym, stopniowo przyspieszanym tempem.

Wikipedia


kazakina

dawniej: luźna suknia bez rękawów


SJP.pl


kazalnica

1. dawniej: ambona, mównica do wygłaszania kazań w kościele;
2. w alpinistyce: formacja skalna, turnia stromo podcięta urwiskami


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) przest. rel. ambona

 (1.2) występ skalny z trzech stron otoczony urwiskami lub wystający ze stoku fragment skał

Wiktionary

  • kazalnica – ambona kościelna do wygłaszania kazań
  • kazalnica – rodzaj formacji skalnej
  • Kazalnica – góra w Karkonoszach
  • Kazalnica – skała w Karkonoszach
  • Kazalnica – turnia w Dolinie Brzoskwinki na Wyżynie Krakowsko-Częstochowskiej
  • Kazalnica – turnia w stokach Ciemniaka w rejonie Doliny Kościeliskiej w Tatrach
  • Kazalnica – turnia w Stołach w rejonie Doliny Kościeliskiej w Tatrach
  • Kazalnica – wzniesienie w Górach Kaczawskich
  • Kazalnica – turnia w Dolinie Białego w Tatrach (w masywie Skrajnej Białczańskiej Baszty)
  • Białczańska Kazalnica – turnia w Dolinie Żabiej Białczańskiej w Tatrach Słowackich (w masywie Skrajnej Białczańskiej Baszty)
  • Kazalnica Cubryńska – ściana w masywie Cubryny w Tatrach
  • Kazalnica Kobylarzowa – turnia w Dolinie Miętusiej w Tatrach
  • Kazalnica Mięguszowiecka – turnia w Tatrach Wysokich
  • Kazalnica Miętusia – turnia w Dolinie Miętusiej w Tatrach
  • Lesista Kazalnica – turnia w grzędzie oddzielającej Kobylarzowy Żleb od Szarego Żlebu w Czerwonych Wierchach w Tatrach
  • Skrajna Płaczliwa, Pośrednia Płaczliwa i Zadnia Płaczliwa Kazalnica – 3 Płaczliwe Kazalnice w Tatrach Bielskich
  • Żabia Kazalnica – turnia w Dolina Żabia Białczańska|Dolinie Żabiej Białczańskiej w Tatrach Słowackich (w masywie Żabiej Czuby)

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ˌkazalʲˈɲit͡sa, AS: kazalʹńica

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. kazanie n.

 czas. kazać ndk.

 przym. kazalniczy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) ambona

Wiktionary


kazalniczy

związany z wygłaszaniem kazań, z kazaniami


SJP.pl


kazamata

1. podziemne pomieszczenie służące podczas wojny jako schron lub magazyn broni, dawniej także jako izba więzienna;
2. opancerzone pomieszczenie na okręcie


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) wojsk. w fortyfikacji: budowla o murowanym sklepieniu, chroniącym przed ogniem artyleryjskim, używana jako stanowisko dział lub magazyn

Wiktionary

  • kazamata – w dawnych fortyfikacjach nazwa schronu w twierdzy bastionowej lub w forcie.
  • kazamata – na dawnych okrętach wojennych – zamknięte opancerzone pomieszczenie, w którym znajdowało się działo wraz z obsługą.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Naówczas Iwanów, aby nie stracić twarzy, wysunął tezę, że podziemne składy, piwnice i obronne kazamaty w istocie służyły jako cele oraz izby tortur.

Wiktionary

Powiązane:

 przym. kazamatowy

Wiktionary


kazamatowy

przymiotnik od: kazamata


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z kazamatami, dotyczący kazamat

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. kazamata ż.

Wiktionary


kazamaty

1. podziemne pomieszczenie służące podczas wojny jako schron lub magazyn broni, dawniej także jako izba więzienna;
2. opancerzone pomieszczenie na okręcie


SJP.pl

Kazamaty – przysiółek wsi Kasinka Mała w Polsce, położony w województwie małopolskim, w powiecie limanowskim, w gminie Mszana Dolna.

W latach 1975−1998 przysiółek administracyjnie należał do województwa nowosądeckiego.

Wikipedia


kazan

nazwisko


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna

 (1.1) geogr. miasto w Federacji Rosyjskiej, stolica Tatarstanu;

Wiktionary

  • Kazan – cesarz Japonii
  • Kazan – rzeka w północnej Kanadzie
  • Elia Kazan – amerykański reżyser i pisarz greckiego pochodzenia
  • Kazan – miasto w Turcji
  • kazan – tradycyjne uzbeckie naczynie do przygotowywania na otwartym ogniu orientalnych potraw; rodzaj dużego metalowego kotła z półokrągłym dnem kształtem zbliżony do woka, najczęściej wieszany nad ogniskiem

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ˈkazãɲ, AS: kazãń

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Kazanka ż., kazańczyk mos., kazanka ż.

 przym. kazański

Wiktionary


kazańczyk

mieszkaniec Kazania


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) mieszkaniec Kazania; osoba z tego miasta

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Kazań mrz., Kazanka ż.

:: fż. kazanka ż.

 przym. kazański

Wiktionary


kazanecki

nazwisko


SJP.pl

Osoby o tym nazwisku:

  • Paweł Kazanecki – polski politolog
  • Waldemar Kazanecki – polski pianista, dyrygent i kompozytor

Wikipedia


kazanie

1. przemowa duchownego do wiernych, zwykle podczas nabożeństwa; homilia;
2. tekst tego przemówienia;
3. potocznie: długa, nudna przemowa w celu pouczenia kogoś; tyrada, perora, połajanka


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) rel. religijna przemowa, której celem jest przekazanie prawd wiary i zasad życia moralnego, w chrześcijaństwie także część mszy lub nabożeństwa;

 (1.2) przen. pot. nadęta mowa umoralniająca

 (1.3) odczasownikowy od|kazać.

Wiktionary

Kazanie (łac. sermo) – gatunek literatury stosowanej, przemowa wygłaszana zwykle przez osobę duchowną wyznania chrześcijańskiego, która ma za zadanie nauczanie i przekazanie treści religijnych. Odmianą kazania jest homilia zawierająca wyjaśnienie fragmentu tekstu biblijnego, często błędnie uważana za synonim tego terminu. Do 1970 roku kazania w Kościele katolickim były głoszone z ambony, obecnie – częściej z kazalnicy (zwanej też poetycko stołem słowa Bożego).

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Kazania głoszone są też poza eucharystią, np. podczas Gorzkich Żali.

 (1.1) Każda homilia jest kazaniem, ale nie każde kazanie jest homilią.

 (1.2) Jeżeli wrócę do domu po północy, to znowu będę miał kazanie od żony.

 (1.2) Belfer prawił młodzieży tradycyjne kazanie przed wspólnym wyjściem do kina.

 (1.3) Kazanie mu iść precz nie było najlepszym pomysłem.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: kaˈzãɲɛ, AS: kazãńe

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. kazalnica ż., Kazalnica ż.

 czas. kazać ndk.

 przym. kazaniowy

Wiktionary


kazaniowy

przymiotnik od: kazanie


SJP.pl


kazanka

mieszkanka Kazania


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) geogr. rzeka w europejskiej części Rosji, w Tatarstanie, lewy dopływ Wołgi;

Wiktionary

  • Kazanka – miejscowość na Ukrainie
  • Kazanka (rzeka) – rzeka w Rosji, dopływ Wołgi
  • Kazanka – wieś w Rosji, w sielsowiecie łomigorskim rejonu wołowskiego w obwodzie lipieckim
  • Kazanka – wieś w Rosji, w obwodzie orenburskim, w rejonie szarłyckim

Wikipedia

Powiązane:

 rzecz. Kazań ż., kazańczyk mos., kazanka ż.

 przym. kazański

Wiktionary


kazanko

zdrobnienie od: kazanie


SJP.pl


kazanów

1. miasto w Polsce;
2. wieś w Polsce


SJP.pl

Wikipedia


kazanowianin

mieszkaniec Kazanowa (miasta w Polsce)


SJP.pl


kazanowianka

mieszkanka Kazanowa (miasta w Polsce)


SJP.pl


kazanowski

przymiotnik od: Kazanów


SJP.pl

Kazanowscy – polski ród szlachecki herbu Grzymała, którego przedstawiciele byli wymieniani w XV wieku jako właściciele Businy i Lipek w ziemi sieradzkiej. Nazwisko pochodzi od miejscowości Kazanów. W XVI wieku osiedlali się w Małopolsce, w Lubelskiem i na Podolu. W źródłach wymieniani są Wyszota, Mroczek, Jan i Świętosław. Ród nabrał większego znaczenia w czasach Świętosława Litwosza z Kazanowa, który w 1397 roku został wielkorządcą krakowskim i jego syna Dominika z Kazanowa, który w 1472 roku został łowczym krakowskim. Zajmowali pozycję bliską dworu Stefana Batorego i Zygmunta III Wazy, niejednokrotnie oddając duże zasługi wojskowe (na przykład pod Pskowem). Do największego znaczenia doszli za czasów panowania króla Władysława IV (panował 1632-1648), gdy Kazanowscy stanowili kamarylę dworską. Odegrali dużą rolę 2 połowie XVI i początku XVII wieku, jednak później w XVIII wieku ich znaczenie słabnie. Nigdy nie uzyskali żadnych tytułów arystokratycznych.

Wikipedia


kazański

przymiotnik od: Kazań


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z Kazaniem, dotyczący Kazania

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Kazań mrz., Kazanka ż., kazańczyk mos., kazanka ż.

Wiktionary


kazanłycki

przymiotnik od: Kazanłyk


SJP.pl


kazanłyk

miasto w Bułgarii


SJP.pl

Kazanłyk (bułg. Казанлък) – miasto w środkowej części Bułgarii, niemal w centrum Doliny Róż, na północ od Starej Zagory. Przemysł maszynowy, tekstylny; miasto znane jest z produkcji olejku różanego, pozyskiwanego z ogromnych pól obsadzonych różami. 47 tys. mieszkańców (2021).

Wikipedia


kazarka

dzika kaczka o rdzawym upierzeniu


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) ornit. nazwa systematyczna|Tadorna ferruginea|ref=tak., gatunek kaczki;

Wiktionary

Tadornini – plemię ptaków z podrodziny kaczek (Anatinae) w obrębie rodziny kaczkowatych (Anatidae). W polskim nazewnictwie zwyczajowym dla tego taksonu stosuje się nazwę kazarki.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Kazarki nazywane też są gęsiówkami albo gęsiami egipskimi.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: kaˈzarka, AS: kazarka

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) kazarka rdzawa

Wiktionary


kazarma

koszary


SJP.pl


kazaski

dotyczący Kazachów; kazachski


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) odnoszący się do Kazachów lub Kazachstanu

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) W czasach komunizmu władze rozesłały około 25 mln Rosjan do najdalszych zakątków imperium, by zamieszkali wśród tadżyckich muzułmanów, ormiańskich chrześcijan czy kazaskich koczowników.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: kaˈzasʲci, AS: kazasʹḱi

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Kazachstańczyk mos., Kazachstanka ż., kazachski m., Kazaszka, Kazachstan, Kazach

 przym. kazachstański, kazachski

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) kazachski, kazachstański

Wiktionary


kazaszka

obywatelka Kazachstanu


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) obywatelka Kazachstanu

Wiktionary

Wymowa:

IPA: kaˈzaʃka, AS: kazaška

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. kazachski m., Kazachstan m.

:: fm. Kazach m., Kazachstańczyk m.

 przym. kazachski, kazaski, kazachstański

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) Kazachstanka

Wiktionary


kazatelnica

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) gw-pl|Górny Śląsk. ambona

Wiktionary


kazba

twierdza lub cytadela w architekturze muzułmańskiej; kasba


SJP.pl

Kasba, kasaba (arab. ‏قصبة‎, qaṣaba) – forteca, ufortyfikowany zespół obronny górujący nad miastem, który można spotkać w Afryce Północnej (np. w Algierze).W obszarze obwarowań kasby mieścił się pałac władcy (np. beja), magazyny, w których gromadzono zapasy na wypadek oblężenia oraz koszary dla załogi.

Wikipedia


kazbek

Kazbek (gruz. მყინვარწვერი, Mkinwarcweri; ros. Казбек, Kazbiek; oset. Сæна, Sæna, Хъазыбег, Qazybeg, Чырыстийы цъупп, Čyrystijy c’upp), jeden z najwyższych szczytów Kaukazu na granicy Gruzji z Rosją (Republika Północną Osetią-Alanią) o wysokości 5054 m n.p.m., położony we wschodniej części centralnego Kaukazu.

Wikipedia


kazberuk

nazwisko


SJP.pl


każdochwilowy

dawniej: mogący być, wystąpić w każdej chwili, np. każdochwilowa gotowość


SJP.pl


każdoczasowy

dawniej: istniejący w każdym czasie, aktualny w danym okresie, momencie; każdoczesny


SJP.pl


każdoczesny

dawniej: istniejący w każdym czasie, aktualny w danym okresie, momencie; każdoczasowy


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) praw. istniejący w każdym czasie, aktualny w danym okresie, momencie

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Wierzyciel może dochodzić zaspokojenia z nieruchomości, z pierwszeństwem przed wierzycielami osobistymi każdoczesnego właściciela nieruchomości.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌkaʒdɔˈt͡ʃɛsnɨ, AS: každočesny

Wiktionary


każdodniowy

dawniej: zdarzający się każdego dnia; każdodzienny, codzienny


SJP.pl