nihonshoki

Nihon-shoki (jap. 日本書紀 Nihon-shoki; także 日本紀 Nihongi; pol. „Kroniki japońskie”) – dzieło historiograficzne, którego kompilację ukończono w 720 roku. Wykorzystano w nim liczne, wcześniejsze źródła: kroniki rodów arystokratycznych z dworem cesarskim na czele i ustne przekazy ludowe. Opisano wierzenia i zwyczaje lokalne. Udokumentowano kontakty z Chinami i Koreą. Powołano się na listy, notatki i inne kroniki, także dzieła chińskie i koreańskie. W 30 zwojach ujęto japońską mitologię (dwa pierwsze zwoje) oraz historię rodu cesarskiego począwszy od cesarza Jimmu, a na cesarzowej Jitō skończywszy.

Wikipedia


nijak

tyle co: w żaden sposób


SJP.pl

przysłówek

 (1.1) pot. posp. w żaden sposób

 (1.2) pot. w sposób trudny do określenia, raczej negatywnie

Wiktionary

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Na środku była dziura i nijak nie dało się jej obejść.

 (1.1) Krzyśkowe opowieści nijak miały się do rzeczywistości.

 (1.2) Czując się nijak, nie wybierałbym się do kina.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈɲijak, AS: ńii ̯ak

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. nijakość ż.

 przym. nijaki

 przysł. nijako

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) nijako

 (1.2) nijako

Wiktionary


nijaki

1. przeciętny, bezbarwny
2. rodzaj nijaki - jeden z rodzajów gramatycznych


SJP.pl

przymiotnik jakościowy

 (1.1) niczym niewyróżniający się, niemający żadnych charakterystycznych cech

przymiotnik relacyjny

 (2.1) przest. żaden

 (2.2) gram. rodzaj nijaki

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Ta zupa ma nijaki smak. Trzeba ją doprawić.

 (2.1) Nie otrzymał od nas nijakiej pomocy.

 (2.2) Rzeczownik „krzesło” ma rodzaj nijaki.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ɲiˈjäci, AS: ńii ̯äḱi

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. nijakość ż.

 przysł. nijako, nijak

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) bezbarwny, bezpłciowy, bez wyrazu

Wiktionary


nijako

przysłówek

 (1.1) pot. w sposób niczym się nie wyróżniający

 (1.2) pot. w sposób trudny do określenia, raczej negatywnie

 (1.3) pot. w sposób kłopotliwy lub wstydliwy

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Przyjęli nas nijako, na widowni było tylko kilka osób.

 (1.2) Na twoim miejscu, czując się nijako, nie szłabym do kościoła.

 (1.2) Chyba nijako pytać się Ilony, ile zarabia?

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. nijakość ż.

 przym. nijaki

 przysł. nijak

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) bezbarwnie, blado, mdło, pospolicie, szaro

 (1.2) niewyraźnie

 (1.3) głupio, nieswojo, niezręcznie

Wiktionary


nijakość

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) cecha tego, co nijakie, pozbawione cech charakterystycznych lub wyrazistości

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ɲiˈjakɔɕt͡ɕ, AS: ńii ̯akość

Wiktionary

Powiązane:

 przym. nijaki

 przysł. nijako, nijak

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) bezbarwność, bezpłciowość, bylejakość, miałkość, mdłość, przeciętność, tuzinkowość

Wiktionary


nijakowski

nazwisko


SJP.pl


nijmegen

[czytaj: NEJmechen] miasto w Holandii


SJP.pl

Nijmegen – miasto we wschodniej Holandii, w prowincji Geldria, w pobliżu granicy z Niemcami, nad rzeką Waal, 20 km na południe od Arnhemu. Około 160 tys. mieszkańców.

Między rokiem 98 a 102 n.e. Nijmegen otrzymało swoją pierwszą oficjalną nazwę Oppidum Batavorum (miasto Batawian) oraz prawa miejskie od cesarza rzymskiego Trajana.

Wikipedia


nijoła

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) imię|polski|ż.

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Zadrżała Nijoła, i zwróciwszy głowę, • Padła przed Mildą z krzykiem na kolana.

Wiktionary


nik

Najwyższa Izba Kontroli


SJP.pl

skrótowiec, rzeczownik

 (1.1) = Najwyższa Izba Kontroli;

Wiktionary

  • NIK – Najwyższa Izba Kontroli
  • Nik – jedna z trzech maskotek mundialu 2002
  • Nik – skrócona forma imienia Mikołaj
  • NIK – Nowosądecka Infrastruktura Komunalna

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ɲik, AS: ńik

Wiktionary


nika

powstanie ludowe w Konstantynopolu w 532 roku, krwawo stłumione przez Belizariusza (wodza bizantyjskiego) - zginęło ponad 30 tysięcy osób


SJP.pl

Nika – imię żeńskie o dyskusyjnym pochodzeniu. Może pochodzić od greckiego słowa nike oznaczającego zwycięstwo lub być zdrobnieniem od takich imion jak: Monika, Dominika, Berenika czy Weronika. ewentualnie od imion Nikola, Nikoleta, Nikolina, Nikodema itd.

Wikipedia


nikab

część hidżabu, zasłona na twarz noszona przez muzułmanki


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) kult. element stroju noszonego przez muzułmanki jako zasłona na twarz (często chusta), lecz nie wymagany przez islam;

Wiktionary

Nikab (arab. نِقاب niqāb) – noszona przez muzułmanki jako część hidżabu zasłona na twarz. Istnieją dwie formy nikabu:

  1. nikab połowiczny – chusta owijana dookoła głowy, pozostawiając odkryte czoło i oczy
  2. nikab całkowity – zasłona całkowicie zakrywająca twarz z otworkami na oczy

Kobiety noszące nikab są określane arabskim wyrazem munaqqabah (l. mn. munaqqabāt).

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Hidżab, nikab i abaja to elementy garderoby noszone przez muzułmanki jedynie poza domem i w towarzystwie mężczyzn nie będących bliskimi krewnymi.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈɲikap, AS: ńikap

Wiktionary


nikąd

zaimek przeczący

 (1.1) przest. tylko w wyrażeniach przysłówkowych „do nikąd”, „z nikąd”, „od nikąd”

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) (…) myślałaś że dokądś idziesz / nie – już idziesz do nikąd / na drogowskazie nie ma oznaczenia / nikąd to nikąd / a potem / strefa milczenia sic.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. nicość ż., nic n.

 zaim. nic, nikt

 przysł. nigdzie

Wiktionary


nikaj

przysłówek miejsca

 (1.1) gw-pl|Górny Śląsk. nigdzie

 (1.2) góry. nigdzie

Wiktionary

Przykłady

 (1.2) Hej! Muzyka, muzyka! / Góralsko muzyka! / Całych świat obesedł, ni ma taki nikaj! sic.

Wiktionary


nikandra

roślina z rodziny psiankowatych, hodowana w Europie jako roślina ozdobna; wzdętka


SJP.pl

Słowo Nikandra może dotyczyć:

  • Nikandra – rodzaj roślin należący do rodziny psiankowatych (Solanaceae)
  • Nikandra – imię żeńskie pochodzenia greckiego

Wikipedia


nikanor

imię męskie


SJP.pl

Nikanor – imię męskie pochodzenia greckiego, zaczerpnięte z Biblii, z Księgi Machabejskiej. Nikanor był również jednym z pierwszych siedmiu diakonów. Imię jest formą oboczną imienia Nikander, pochodzi od greckiego słowa nikao = „zwyciężam”, czyli oznacza zwycięzca

Nikanor imieniny obchodzi 10 stycznia i 5 czerwca.

Wikipedia


nikaragua

1. państwo w Ameryce Środkowej ze stolicą w Managui; Republika Nikaragui;
2. jezioro w Nikaragui (państwie)


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) geogr. polit. państwo w Ameryce Środkowej;

 (1.2) geogr. jezioro w południowej Nikaragui (1.1), największe jezioro w Ameryce Środkowej;

Wiktionary

Nikaragua, Republika Nikaragui (hiszp. Nicaragua, República de Nicaragua) – państwo w Ameryce Środkowej, położone między Hondurasem na północy a Kostaryką na południu. Na zachodzie na długości 320 km oblewają ją wody Oceanu Spokojnego, a na wschodzie na długości 480 km – wody Morza Karaibskiego.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Ojciec pewnej mojej znajomej był w Nikaragui i przywiózł stamtąd dwie ładne papugi.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌɲikaraˈɡuwa, AS: ńikaragua

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Nikaraguańczyk mos., Nikaraguanka ż.

 przym. nikaraguański

Wiktionary


nikaraguańczyk

obywatel Nikaragui


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) obywatel Nikaragui

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌɲikaraɡuˈwãj̃n͇t͡ʃɨk, AS: ńikaraguãĩ ̯ṇčyk

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Nikaragua ż.

:: fż. Nikaraguanka ż.

 przym. nikaraguański

Wiktionary


nikaraguanka

obywatelka Nikaragui


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) obywatelka Nikaragui

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌɲikaraɡuˈwãŋka, AS: ńikaraguãŋka

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Nikaragua ż.

:: fm. Nikaraguańczyk m.

 przym. nikaraguański

Wiktionary


nikaraguański

związany z Nikaraguą


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) odnoszący się do państwa Nikaragua

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌɲikaraɡuˈwãj̃sʲci, AS: ńikaraguãĩ ̯sʹḱi

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Nikaragua ż., Nikaraguańczyk m., Nikaraguanka ż.

Wiktionary


nikator

rodzaj małych ptaków śpiewających


SJP.pl


nikczemnica

nikczemnik; bezecnica, łotrzyca, łajdaczka


SJP.pl


nikczemnie

przysłówek sposobu

 (1.1) w sposób nikczemny

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Byłam świadkiem, jak nikczemnie wyrwał dziewczynce smartfona.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. nikczemnienie n., nikczemnik mos., nikczemność ż.

 czas. nikczemnieć ndk., znikczemnieć dk.

 przym. nikczemny

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) haniebnie, niecnie, niegodziwie, podle

Wiktionary


nikczemnieć

stawać się nikczemnym, łajdakiem; łajdaczeć


SJP.pl


nikczemniej

stopień wyższy od przysłówka: nikczemnie


SJP.pl


nikczemniejszy

stopień wyższy od przymiotnika: nikczemny


SJP.pl


nikczemnik

osoba postępująca w sposób naganny, godny potępienia


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) ktoś postępujący niegodziwie

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Obyśmy nie musieli już zadawać się z tym nikczemnikiem.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. nikczemność ż., nikczemnostka ż., nikczemnienie n.

:: fż. nikczemnica ż.

 czas. nikczemnić

 przym. nikczemny

 przysł. nikczemnie

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) łotr, łajdak, niegodziwiec, nędznik, szubrawiec

Wiktionary


nikczemność

podły, niecny czyn lub postępowanie; podłość


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) odprzym. cecha tego, co jest nikczemne; cecha tych, którzy są nikczemni

 (1.2) nikczemny postępek

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. nikczemnik m., nikczemniczka ż.

 przym. nikczemny

 przysł. nikczemnie

Wiktionary

Synonimy:

 (1.2) łajdactwo, łotrostwo, niegodziwość, podłość, podstępność

Wiktionary


nikczemny

zasługujący na naganę, potępienie; niecny


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) podły, niegodziwy, zły; postępujący źle lub świadczący o złym, niegodziwym postępowaniu

 (1.2) stpol. taki, który nie nadaje się do niczego

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ɲikˈt͡ʃɛ̃mnɨ, AS: ńikčmny

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. nikczemność ż., nikczemnostka ż., nikczemnik mos., nikczemnica ż.

 przysł. nikczemnie

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) podły, haniebny

Wiktionary


nike

1. skrzydlata bogini zwycięstwa w mitologii greckiej;
2. amerykańska firma założona w 1964 roku, jeden z największych na świecie producentów akcesoriów sportowych;
3. typ pocisku


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) mitgr. bogini zwycięstwa;

 (1.2) liter. polska nagroda literacka za książkę roku;

Wiktionary

  • Nike – bogini zwycięstwa w mitologii greckiej
    • Nike bezskrzydła
    • Nike z Delos
    • Nike z Olimpii
    • Nike z Samotraki
    • warszawska Nike
    • opolska Nike
    • cieszyńska Nike

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Rzymską odpowiedniczką Nike była Wiktoria.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. nikifor mrz., Nikifor mos.

Wiktionary


nikędy

dawniej:
1. nigdzie, w żadnym miejscu;
2. nigdy


SJP.pl


nikeista

laureat lub finalista nagrody Nike


SJP.pl


niketamid

lek pobudzający ośrodkowy układ nerwowy, stosowany m.in. w zapaści, w zatruciach czadem, barbituranami, alkoholem i narkotykami; koramina, kardiamid


SJP.pl

Niketamid – organiczny związek chemiczny, substancja psychoaktywna o działaniu stymulującym, stosowana jako lek analeptyczny.

.

Wikipedia


nikiasz

wódz i polityk ateński w okresie wojny peloponeskiej


SJP.pl

  • Nikiasz (gr. Νικίας, trl. Nikias) – imię greckie
  • Nikiasz – wódz i polityk ateński (około 470-413 p.n.e.),
  • Nikiasz – malarz, przedstawiciel szkoły attyckiej (druga połowa IV wieku p.n.e.),
  • Nikiasz – garncarz, wsławiony pracami swojego malarza zwanego Malarzem Nikiasza (koniec V wieku p.n.e.),
  • Nikiasz – lekarz króla Pyrrusa (III wiek p.n.e.),
  • Nikiasz z Nicei – biograf (II wiek p.n.e.),
  • Kurcjusz Nikiasz – gramatyk z Kos (I wiek p.n.e.),
  • Nikiasz Soter – król indo-grecki, panujący ok. 90 – ok. 85 p.n.e.

Wikipedia


nikiel

1. pierwiastek chemiczny o symbolu Ni, srebrzystobiały metal, dość twardy, kowalny, trudno topliwy;
2. potocznie: przedmiot niklowany


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) chem. pierwiastek chemiczny o symbolu Ni i liczbie atomowej 28;

Wiktionary

Nikiel (Ni, łac. niccolum) – pierwiastek chemiczny o liczbie atomowej 28. Jest biało-srebrzystym metalem o lekkim złotym zabarwieniu. Nikiel należy do grupy metali przejściowych, charakteryzuje się typową dla tej grupy metali twardością i ciągliwością. Czysty nikiel wykazuje stosunkowo dużą aktywność chemiczną, która jest szczególnie widoczna kiedy metal jest w postaci proszku, co zwiększa powierzchnię, na której zachodzi reakcja. W większych bryłach metalu, w temperaturze pokojowej jest mało aktywny chemicznie, reaguje on powoli z powietrzem ze względu na tworzenie się ochronnej warstwy tlenkowej na powierzchni. Jest jednak na tyle podatny na utlenianie, że w skorupie ziemskiej nie występuje on w postaci rodzimej, wyjątkiem są meteoryty żelazowo-niklowe, w których występuje w postaci stopu z żelazem. Uważa się, że stop żelazowo-niklowy znajduje się w jądrze Ziemi. Ze względu na powolne tempo utleniania w temperaturze pokojowej uznaje się go za metal odporny na korozję. Dawniej stosowany był do platerowania żelaza i mosiądzu stosowanego w aparaturze chemicznej, a także w pewnych stopach utrzymujących połysk, jak nowe srebro.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Jakie właściwości chemiczne ma nikiel?

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈɲicɛl, AS: ńiḱel

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. niklowanie n., nikielin m., nikielina ż., niklocen m., niklowiec m.

 czas. niklować ndk.

 przym. niklowy

 przysł. niklowo

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) symbol. Ni

Wiktionary


nikielin

arsenek niklu, miedzianoczerwony minerał o metalicznym połysku; kupfernikiel


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) miner. minerał z gromady arsenków o metalicznym połysku i miedzianoczerwonym kolorze;

Wiktionary

Nikielin (kupfernickel) – minerał, z gromady arsenków. Należy do minerałów bardzo rzadkich. Współwystępuje z annabergitem i arsenopirytem.

Wikipedia

Powiązane:

 przym. nikielinowy

 rzecz. nikiel mrz., niklowanie n.

Wiktionary


nikielina

stop miedzi i niklu, z domieszką cynku lub manganu, stosowany do wyrobu oporników regulacyjnych oraz do bicia monet


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) hutn. stop miedzi i niklu

Wiktionary

Nikielina – stop miedzi (około 54%), z niklem (około 26%) i dodatkiem cynku lub magnezu. Zastosowania:

  • produkcja termopar
  • oporniki regulacyjne (dopuszczalna temperatura pracy do 300 °C)

Wikipedia

Powiązane:

 rzecz. nikiel mrz., niklowanie n.

 czas. niklować ndk.

 przym. nikielinowy, niklowany, niklowy

Wiktionary


nikielinowy

przymiotnik

 (1.1) hutn. związany z nikieliną

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. niklowanie n., nikielin mrz., nikielina

Wiktionary


nikielkowo

Nikielkowo (dawniej niem. Nickelsdorf) – wieś w Polsce na Warmii położona w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie olsztyńskim, w gminie Barczewo.

Podolsztyńska wieś sołecka, położona między Olsztynem, Wójtowem i Łęgajnami, z kościołem (kościół filialny), boiskiem sportowym oraz dwoma placami zabaw. Zachował się park dworski (odrestaurowany). Powierzchnia sołectwa: 582 ha. Od 2010 r. działa „Stowarzyszenie na rzecz rozwoju wsi Nikilekowo” i Koło Gospodyń Wiejskich

Wikipedia


nikifor

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy, nazwa własna

 (1.1) imię|polski|m.;

Wiktionary

  • Nikifor – imię męskie pochodzenia greckiego
  • Nikifor Krynicki – polski malarz-prymitywista
Duchowni
  • Nikifor (Psichludis) – duchowny prawosławny w jurysdykcji Patriarchatu Konstantynopola
  • Nikifor (prawosławny patriarcha Antiochii) – prawosławny Patriarcha Antiochii
  • Nikifor (arcybiskup Cypru) – zwierzchnik Cypryjskiego Kościoła Prawosławnego
  • Nikifor (Kykkotis) – cypryjski biskup prawosławny
  • Nikifor (Baltadgis) – grecki biskup prawosławny służący w jurysdykcji prawosławnego Patriarchatu Jerozolimy
  • Nikifor (Konstandinu) – grecki biskup prawosławny

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ɲiˈcifɔr, AS: ńiḱifor

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Nicefor m., Nicefora ż., nikifor m., Nike ż.

:: zdrobn. Nikiforek m.

 przym. Nikiforowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) Nicefor

Wiktionary


nikiforyzm

zajmowanie się czymś bez przygotowania zawodowego; samouctwo, amatorstwo, dyletanctwo


SJP.pl


nikisz

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna

 (1.1) gw-pl|Górny Śląsk. geogr. Nikiszowiec

Wiktionary


nikiszowiec

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna

 (1.1) geogr. dzielnica Katowic;

Wiktionary

Nikiszowiec (niem. Nickischschacht) – część Katowic, położona w rejonie ulicy Szopienickiej, w dzielnicy Janów-Nikiszowiec, na terenach historycznej gminy Janów, a także zabytkowe osiedle patronackie wybudowane w latach 1908–1919 z inicjatywy koncernu górniczo-hutniczego Georg von Giesches Erben jako osiedle robotnicze dla górników kopalni „Giesche” (od 1946 roku „Wieczorek”).

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Którym autobusem dojadę do Nikiszowca?

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) gw-pl|Górny Śląsk|Nikisz.

Wiktionary


nikita

obce imię męskie


SJP.pl

  • Imię męskie spotykane u Słowian wschodnich, którego polskim odpowiednikiem jest Nicetas
  • Nikita – film w reżyserii Luca Bessona
  • Nikita (La Femme Nikita) – serial telewizyjny produkcji kanadyjskiej
  • Nikita – amerykański serial telewizyjny z 2010 roku
  • Nikita (piosenka) – utwór Eltona Johna
  • Nikita – osiedle typu miejskiego na Ukrainie
  • NikitA – ukraiński zespół muzyczny
  • Nikita – jeden z pseudonimów artystycznych Pati Yang

Wikipedia


nikitorowicz

nazwisko


SJP.pl


nikkei

japoński indeks giełdowy


SJP.pl

  • Nihon Keizai Shimbun – japońska gazeta poświęcona tematyce ekonomicznej, finansowej, biznesowej.
    • Nikkei 225 – indeks giełdowy wyliczany przez Nihon Keizai Shimbun

Wikipedia


nikki

japoński gatunek literacki


SJP.pl

Nikki – miasto w Beninie, w departamencie Borgou. Położone jest około 380 km na północny zachód od stolicy kraju, Porto-Novo. W spisie ludności z 11 maja 2013 roku liczyło 66 109 mieszkańców.

Wikipedia


nikko

Nikkō (jap. 日光市 Nikkō-shi) – miasto w Japonii, w prefekturze Tochigi, na wyspie Honsiu (Honshū). Ma powierzchnię 1 449,83 km². W 2020 r. mieszkało w nim 77 651 osób, w 32 196 gospodarstwach domowych (w 2010 r. 90 064 osoby, w 33 875 gospodarstwach domowych).

Wikipedia


nikla

nikla indyjska - roślina uprawna z rodziny bobowatych


SJP.pl


niklas

nazwisko


SJP.pl

Niklas – kolonia w Polsce położona w województwie wielkopolskim, w powiecie konińskim, w gminie Stare Miasto.

W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa konińskiego.

Wikipedia


niklej

stopień wyższy od przysłówków: nikło, nikle


SJP.pl


niklejszy

stopień wyższy od przymiotnika: nikły


SJP.pl


niklewicz

nazwisko


SJP.pl


niklonośny

obfitujący w nikiel; dostarczający niklu


SJP.pl


niklować

pokrywać warstwą niklu


SJP.pl

czasownik przechodni niedokonany

 (1.1) techn. pokrywać powierzchnię przedmiotów metalowych warstwą niklu

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. nikiel mrz., niklowanie n., nikielina ż.

 przym. niklowy

Wiktionary


niklowanie

pokrywać warstwą niklu


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) techn. met. pokrywanie czegoś warstwą niklu

Wiktionary

Niklowanie – pokrywanie wyrobów metalowych warstwą niklu. Niklowanie wykonuje się w celach antykorozyjnych, dekoracyjnych, a także technologicznych jako podłoże dla innych powłok galwanicznych.

Niklowanie wykonuje się najczęściej na przedmiotach stalowych, a najtrwalsze powłoki osiąga się pokrywając stal najpierw grubszą warstwą miedzi – jako warstwą pośrednią o lepszej przyczepności zarówno do stali, jak i niklu – a następnie cieńszą warstwą niklu. Z kolei w powłokach najwyższej jakości taki układ warstw służy jako podłoże dla warstwy chromu.

Wikipedia

Powiązane:

 rzecz. nikiel m., niklowiec m., niklownia ż., nikielin m., nikielina ż.

 czas. niklować ndk.

 przym. niklowy, niklawy, nikielinowy

Wiktionary


niklowce

każdy pierwiastek z dziesiątej grupy układu okresowego Mendelejewa


SJP.pl

Niklowce – pierwiastki chemiczne znajdujące się w 10 grupie układu okresowego (dawniej zaliczane do VIII grupy pobocznej). Należą one do grupy metali przejściowych. Są nimi: nikiel (Ni), pallad (Pd), platyna (Pt) i darmsztadt (Ds).

Wikipedia


niklowiec

każdy pierwiastek z dziesiątej grupy układu okresowego Mendelejewa


SJP.pl


niklownia

zakład, w którym nikluje się metale


SJP.pl


niklowo-magnezowy

niklowy i magnezowy


SJP.pl


niklowy

przymiotnik od: nikiel; kwiat niklowy - annabergit (minerał)


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) zawierający nikiel, zrobiony z niklu, dotyczący niklu

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. nikiel m., niklowanie n., nikielina ż.

 czas. niklować ndk.

Wiktionary


niknąć

1. stawać się trudnym do zobaczenia lub odnalezienia; znikać;
2. przestawać istnieć lub występować; zanikać;
3. tracić siły i wagę w czasie choroby; mizernieć


SJP.pl

czasownik nieprzechodni niedokonany (dk. zniknąć)

 (1.1) książk. stawać się niewidocznym; stopniowo przestawać istnieć (w polu widzenia)

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Jego uśmiech niknął, gdy usłyszał złą wiadomość.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. nikłość ż., niknięcie n.

 czas. zniknąć dk.

 przym. nikły

 przysł. nikle, nikło

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) ginąć, marnieć, rozpraszać się, słabnąć, zanikać, war. znikać

Wiktionary


nikobar

1. Wielki Nikobar - największa wyspa archipelagu Nikobary;
2. Mały Nikobar - jedna z wysp archipelagu Nikobary


SJP.pl


nikobarczyk

gatunek ptaka z rodziny gołębiowatych; gołąb nikobarski


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) mieszkaniec Nikobarów

Wiktionary

Nikobarczyk (zwyczajny), gołąb nikobarski (Caloenas nicobarica) – gatunek średniej wielkości ptaka z rodziny gołębiowatych (Columbidae). Jest jedynym żyjącym przedstawicielem rodzaju Caloenas. Występuje w południowo-wschodniej Azji od Andamanów i Nikobarów poprzez wybrzeża Mjanmy, Malezji po Nową Gwineę i dalej aż do Wysp Salomona. Unika miejsc zasiedlonych przez człowieka i najczęściej spotykany jest na małych wyspach i w strefie przybrzeżnej większych lądów.

Wikipedia

Powiązane:

 rzecz. Nikobary nmos.

:: fż. Nikobarka ż.

 przym. nikobarski

Wiktionary


nikobarka

mieszkanka Nikobarów (wysp)


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) mieszkanka Nikobarów

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Nikobary nmos.

:: fm. Nikobarczyk mos.

 przym. nikobarski

Wiktionary


nikobarski

przymiotnik od: Nikobary


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z Nikobarami, dotyczący Nikobarów

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Nikobary nmos., Nikobarczyk mos., Nikobarka ż.

Wiktionary


nikobary

1. archipelag w Zatoce Bengalskiej;
2. Andamany i Nikobary - terytorium związkowe Indii na Oceanie Indyjskim


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj niemęskoosobowy, liczba mnoga, nazwa własna

 (1.1) geogr. wydłużony południkowo archipelag należący do Indii, położony na Oceanie Indyjskim;

Wiktionary

Nikobary – złożony z 22 wysp, wydłużony południkowo archipelag, należący do Indii. Znajduje się on na Oceanie Indyjskim, między Zatoką Bengalską i Morzem Andamańskim. Od Andamanów oddziela je Kanał Dziesiątego Stopnia. Razem z nimi tworzy terytorium związkowe Andamany i Nikobary.

Wikipedia

Powiązane:

 rzecz. Nikobarczyk mos., Nikobarka ż.

 przym. nikobarski

Wiktionary


nikocjana

Tytoń (Nicotiana L.) – rodzaj roślin zielnych z rodziny psiankowatych. Obejmuje ok. 70–75 gatunków pochodzących z obydwu Ameryk oraz z Australii. Szereg gatunków uprawianych jest też w wielu innych rejonach świata. Rośliny te, a zwłaszcza tytoń szlachetny N. tabacum i tytoń bakun N. rustica są stosowane na całym świecie do wyrobu produktów tytoniowych. Szereg gatunków uprawia się jako rośliny ozdobne, najczęściej jednoroczne: tytoń oskrzydlony N. alata i tytoń Sandera N. × sanderae.

Wikipedia


nikodem

imię męskie


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy, nazwa własna

 (1.1) imię|polski|m.;

forma rzeczownika.

 (2.1) D. lm. od: Nikodema

Wiktionary

Nikodem – imię męskie pochodzenia greckiego, także rzadkie nazwisko. Wywodzi się od słowa oznaczającego „ten, który zwycięża dla ludu” (gr. Νικόδημος: νίκη „zwycięstwo” + δημος „lud”). To samo znaczenie ma imię Mikołaj. Żeński odpowiednik to Nikodema.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Gdy dzień miał się ku zachodowi, Józef z Arymatei przy pomocy Nikodema zdjął ciało z krzyża i pochował w grobie, wykutym w skale.

 (1.1) — Moje panie w tej chwili zejdą, właśnie kończą ubieranie się, może tymczasem zechce pan, drogi panie Nikodemie, obejrzeć inne pokoje na parterze, bo piętro, che, che, jest jeszcze niewidzialne, pojmuje pan, damy.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ɲiˈkɔdɛ̃m, AS: ńikodẽm

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz.

:: zdrobn. Nikodemek mos., Nikoś mos., Nikuś mos.

:: fż. Nikodema ż.

 przym. Nikodemowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) zdrobn. Nikodemek, Nikoś, Nikuś

Wiktionary


nikodema

imię żeńskie


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) imię|polski|ż.;

forma rzeczownika.

 (2.1) D. i B. lp. od: Nikodem

Wiktionary

Nikodema – imię żeńskie pochodzenia greckiego, żeński odpowiednik imienia Nikodem, które jest złożone z wyrazów níkē (gr. „zwycięstwo”) i dēmos (gr. „lud”). Imię Nikodema nadawane jest w Polsce co najmniej od 1846 roku, zaś w rodzinach polskich poza ziemiami rdzennie polskimi co najmniej od 1793 roku.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Mam na imię Nikodema i jestem strażniczką miejską w Bełchatowie.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Nikodemek mos., Nikoś mos., Nikuś mos.

:: fm. Nikodem mos.

 przym. Nikodemowy

Wiktionary


nikodemek

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy, nazwa własna

 (1.1) imię|polski|m. zdrobn. od: Nikodem

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) W tej żółtej czapeczce Nikodemkowi jest nie do twarzy.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Nikodem mos., Nikodema ż., Nikoś mos., Nikuś mos.

 przym. Nikodemowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) zdrobn. Nikoś, Nikuś

Wiktionary


nikodeminy

przymiotnik dzierżawczy - należący do Nikodemy lub z nią związany


SJP.pl


nikodemostwo

Nikodem z małżonką; Nikodemowie


SJP.pl


nikodemowie

Nikodem z małżonką; Nikodemostwo


SJP.pl


nikodemowy

przymiotnik dzierżawczy - należący do Nikodema lub z nim związany


SJP.pl

przymiotnik dzierżawczy

 (1.1) przest. gwara. taki, który należy do Nikodema

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Halina zasnęła w Nikodemowym sadzie.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Nikuś mos., Nikoś mos., Nikodem mos., Nikodema ż., Nikodemek mos.

Wiktionary


nikogusieńko

zdrobnienie od: nikogo; nikogusio, nikoguśko, nikogutko, nikoguteńko


SJP.pl


nikogusio

zdrobnienie od: nikogo; nikogutko, nikoguśko, nikogusieńko, nikoguteńko


SJP.pl


nikoguśko

zdrobnienie od: nikogo; nikogusio, nikogutko, nikogusieńko, nikoguteńko


SJP.pl


nikoguteńko

zdrobnienie od: nikogo; nikogusio, nikoguśko, nikogusieńko, nikogutko


SJP.pl


nikogutko

zdrobnienie od: nikogo; nikogusio, nikoguśko, nikogusieńko, nikoguteńko


SJP.pl


nikol

przyrząd optyczny stosowany jako analizator i polaryzator światła, rodzaj pryzmatu; nikoletia


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) opt. rodzaj pryzmatycznego polaryzatora;

Wiktionary

Pryzmat Nicola (także nikol) – rodzaj polaryzatora. Polaryzacja światła zachodzi wskutek dwójłomności oraz całkowitego wewnętrznego odbicia jednej ze składowych polaryzacyjnych światła. Nazwa pochodzi od wynalazcy, szkockiego fizyka i geologa Williama Nicola żyjącego w na przełomie XVIII i XIX wieku.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) W tym eksperymencie posłużymy się nikolem.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈɲikɔl, AS: ńikol

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) nikoletia, pryzmat Nicola

Wiktionary


nikola

przyrząd optyczny stosowany jako analizator i polaryzator światła, rodzaj pryzmatu; nikoletia


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) imię|polski|ż.

Wiktionary

Nikola – imię żeńskie, współcześnie sprowadzony do języka polskiego żeński odpowiednik imienia Mikołaj. Pochodzi od greckich słów Nikoszwycięstwo i laos oznaczającego ludzie. Wśród imion nadawanych nowo narodzonym dzieciom, Nikola w 2017 r. zajmowała 26. miejsce w grupie imion żeńskich, co oznacza spadek o 16 miejsc od 2009 r., kiedy to zajmowała 10. miejsce w analogicznej grupie. W całej populacji Polek Nikola zajmowała w 2017 r. 73. miejsce (66 007 nadań). Imię zyskało jeszcze na popularności. W styczniu 2025 r. w rejestrze PESEL, wśród publicznie dostępnych danych dotyczących osób żyjących, wykazano 78429 kobiet o imieniu Nikola nadanym jako imię pierwsze.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Nazywała się Nikola i przyjechała na bordowym motorze.

Wiktionary

Synonimy:

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

frazeologia.

etymologia.

 (1.1) etym|franc|Nicole.

uwagi.

 (1.1) zobacz też: Indeks:Polski - Imiona

tłumaczenia.

* czeski: (1.1) Nikola ż.

* rosyjski: (1.1) Николая ż.

* słowacki: (1.1) Nikola ż.

źródła.

== Nikola (język chorwacki.) ==

ortografie.

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik, rodzaj męski, nazwa własna

 (1.1) imię|chorwacki|m. Mikołaj

odmiana.

przykłady.

składnia.

kolokacje.

synonimy.

Wiktionary


nikolaizm

łamanie zasad celibatu


SJP.pl

Wikipedia


nikolas

imię męskie


SJP.pl


nikoleta

imię żeńskie


SJP.pl

Nikoleta, Nikoletta – imię żeńskie pochodzenia włoskiego. Powstało od imienia Nikola, gdyż we Włoszech i Francji Nicola, Nicolai jest imieniem męskim, a jako żeński odpowiednik powstała Nicolette, Nicoletta ze względu na popularne we Włoszech końcówki imion -etta. Od Nikolety powstało imię Koleta, które jednak posiada w Polsce o wiele dłuższą tradycję niż Nikoleta.

Wikipedia


nikoletia

1. dziko rosnąca roślina kalifornijskich obszarów pustynnych
2. przyrząd optyczny stosowany jako analizator i polaryzator światła, rodzaj pryzmatu; nikol


SJP.pl


nikoletta

imię żeńskie


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) imię|polski|ż.;

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌnikoˈlɛta

Wiktionary


nikolski

nazwisko


SJP.pl

Nikolski – jednostka osadnicza w Stanach Zjednoczonych, w stanie Alaska, w okręgu Aleutians West.

Wikipedia


nikomedia

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) geogr. staroż. miasto hellenistyczne w Azji Mniejszej, w Bitynii;

Wiktionary

Nikomedia (stgr. Νικομήδεια) – starożytne miasto hellenistyczne w Azji Mniejszej, położone nad Zatoką Ascytyjską będącą częścią Propontydy; założone przez Nikomedesa I w 264 p.n.e. jako stolica Bitynii. Współczesny İzmit.

W czasach rzymskich była to stolica prowincji Bitynia, przez pewien okres swoją rezydencję mieli tu także cesarze rzymscy. W okresie Cesarstwa Bizantyńskiego miasto zostało stolicą temu Optimaton.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Dioklecjan i Konstantyn I Wielki rezydowali w Nikomedii w Bitynii.

Wiktionary


nikon

sprzęt fotograficzny i optyczny marki Nikon


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy

 (1.1) fot. pot. sprzęt marki Nikon

Wiktionary

  • Nikon – japoński producent sprzętu fotograficznego i optycznego
  • Nikon – imię męskie
Osoby
  • Nikon (Potapczuk) – polski biskup prawosławny
  • Nikon – patriarcha Moskwy
  • Nikon (Bogojawleński) – rosyjski biskup prawosławny
  • Nikon (Fomiczow) – rosyjski biskup prawosławny
  • Nikon (Fomin) – rosyjski biskup prawosławny
  • Nikon (Łysenko) – rosyjski biskup prawosławny
  • Nikon (Mironow) – rosyjski biskup prawosławny
  • Nikon (Pietin) – rosyjski biskup prawosławny
  • Nikon (Purlewski) – rosyjski biskup prawosławny
  • Nikon (Rożdiestwienski) – rosyjski biskup prawosławny
  • Nikon (Sofijski) – rosyjski biskup prawosławny
  • Nikon (Wasin) – rosyjski biskup prawosławny
  • Nikon (Wasiukow) – rosyjski biskup prawosławny

Wikipedia


nikoniuk

nazwisko


SJP.pl


nikopolski

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z Nikopolem, dotyczący Nikopola

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Nikopol mrz.

Wiktionary


nikornik

rodzaj ptaków z rodziny chwastówkowatych


SJP.pl


nikoś

zdrobnienie od: Nikodem (imię męskie); Nikuś


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy, nazwa własna

 (1.1) imię|polski|m. zdrobn. od: Nikodem

Wiktionary

Nikodem Skotarczak, ps. „Nikoś” (ur. 29 czerwca 1954 w Gdańsku, zm. 24 kwietnia 1998 w Gdyni) – polski gangster, przedsiębiorca i działacz sportowy.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Zróbmy Nikosiowi zdjęcie z misiem.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Nikodem mos., Nikodema ż., Nikodemek mos., Nikuś mos.

 przym. Nikodemowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) zdrobn. Nikodemek, Nikuś

Wiktionary


nikotyna

alkaloid zawarty w liściach tytoniu, pobudzający w małych dawkach czynność układu nerwowego, podnoszący ciśnienie krwi i przyspieszający czynność serca


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) bezbarwny, płynny alkaloid spotykany przede wszystkim w liściach tytoniu;

Wiktionary

Nikotyna – organiczny związek chemiczny z grupy alkaloidów pirydynowych. Naturalnie występuje w liściach i korzeniach tytoniu szlachetnego (Nicotiana tabacum).

Zbudowana jest z dwóch pierścieni heterocyklicznych, pirydyny i pirolidyny, której atom węgla w pozycji 2 stanowi centrum chiralne (naturalnie występująca nikotyna jest enancjomerem o konfiguracji S).

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Po zgaszeniu papierosa poziom nikotyny we krwi szybko spada.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌɲikɔˈtɨ̃na, AS: ńikotna

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. nikotynizm m., nikotynista m.

 przym. nikotynowy

Wiktionary


nikotynamid

amid kwasu nikotynowego, związek występujący w wielu naturalnych produktach żywnościowych; witamina B3


SJP.pl

Witamina B3 (witamina PP) – wspólna nazwa na określenie dwóch związków: kwasu nikotynowego (niacyny, czyli kwasu 3-pirydynokarboksylowego, pochodnej pirydyny) i jego amidu (nikotynamidu), które dla człowieka są witaminą.

Wikipedia


nikotynamidoadeninowy

koenzym uczestniczący w procesie oddychania komórkowego, niezbędny czynnik przemiany glukozy w organizmie; NAD


SJP.pl


nikotynia

dawniej: substancja kamforowa dająca przyjemny zapach dymowi tytoniowemu


SJP.pl


nikotynista

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) rzad. uzależniony od nikotyny, palacz papierosów

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Wszelki umysłowy wysiłek i skupienie staje się prawdziwą torturą i gnuśny, gnijący w śmierdzącym własnym sosie nikotynista śmieje się cynicznie z własnego upadku i myśli sobie: „E, jakoś to będzie. Żyjemy tylko raz. Po co sobie czegoś odmawiać? I tak jest mało przyjemności”.

 (1.1) Nikotynista kupuje tę chwilę za wysoką cenę wszystkich przyszłych nowotworów i udarów, wszystkich duszności, dychawic i płucnych rozedm, kaszlu i żółtawej skóry.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. nikotyna ż., nikotynizm mrz.

 przym. nikotynowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) palacz, palący, fajczarz; reg. śl. kurzok.

Wiktionary


nikotynizm

nałóg palenia, żucia tytoniu lub zażywania tabaki; nikotynomania


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) nałóg palenia lub, rzadziej, żucia tytoniu

Wiktionary

Nikotynizm – uzależnienie od nikotyny.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Dodatkowo styl życia znacznej grupy badanych (nikotynizm, niski poziom aktywności fizycznej, spożywanie alkoholu) znacząco odbiegał od zaleceń profilaktyki zdrowotnej.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. nikotynista m., nikotyna ż.

 przym. nikotynowy

Wiktionary


nikotynomania

nałóg palenia, żucia tytoniu lub zażywania tabaki; nikotynizm


SJP.pl


nikotynowiec

gatunek rośliny z rodziny bignoniowatych; Radermachera sinica


SJP.pl


nikotynowy

przymiotnik

 (1.1) dotyczący nikotyny, związany z nikotyną

 (1.2) spowodowany przez nikotynę, związany z konsumpcją nikotyny

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Ta ustawa, podobnie jak tzw. ustawa nikotynowa, jest ustawą bardzo dobrą, i to podkreślają eksperci na całym świecie.

 (1.2) Dieta nikotynowa – głosi ona, że papierosy mają właściwości dietetyczne i sprzyjają zrzucaniu zbędnych kilogramów.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌɲikɔtɨ̃ˈnɔvɨ, AS: ńikotỹnovy

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. nikotyna ż., nikotynista m., nikotynistka ż., nikotynizm mrz.

Wiktionary


nikozja

stolica Cypru


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) geogr. stolica Cypru;

Wiktionary

Nikozja (gr. Λευκωσία, Lefkosía, tur. Lefkoşa) – stolica Cypru oraz jeden z dwóch głównych ośrodków miejskich Cypru (wraz z Limassolem).

Położone jest w środkowej części wyspy na równinie Mesaria, nad rzeką Pedias (Kalindere). Stanowi siedzibę rządu oraz główne centrum biznesowe. Nikozja jest stolicą jednostki administracyjnej Dystryktu Nikozja. Pomimo ostatnich symbolicznych gestów likwidacji małych fragmentów muru dzielącego miasto czynionych przez przedstawicieli obydwu społeczności zamieszkujących Nikozję, stolica Cypru nadal pozostaje jedyną na świecie podzieloną stolicą, z częścią północną (turecką) i częścią południową (grecką), oddzielonymi od siebie zieloną linią, strefą zdemilitaryzowaną utrzymywaną przez Organizację Narodów Zjednoczonych. Niewielu jednakże używa terminów „Nikozja Północna” i „Nikozja Południowa”. Już po pewnym podziale stolicy w 1964 roku, turecka inwazja ostatecznie podzieliła miasto na pół w 1974 roku. Turcy cypryjscy uważają północną część Nikozji za stolicę nieuznawanego na arenie międzynarodowej (a jedynie przez Turcję) państwa znanego jako Cypr Północny.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ɲiˈkɔzʲja, AS: ńikozʹi ̯a

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. nikozyjczyk mos., nikozyjka ż.

 przym. nikozyjski

Wiktionary


nikozyjczyk

mieszkaniec Nikozji (miasta na Cyprze)


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) mieszkaniec Nikozji

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌɲikɔˈzɨjt͡ʃɨk, AS: ńikozyi ̯čyk

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Nikozja ż.

:: fż. nikozyjka ż.

 przym. nikozyjski

Wiktionary


nikozyjka

mieszkanka Nikozji (miasta na Cyprze)


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) mieszkanka Nikozji

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌɲikɔˈzɨjka, AS: ńikozyi ̯ka

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Nikozja ż.

:: fm. nikozyjczyk mos.

 przym. nikozyjski

Wiktionary


nikozyjski

przymiotnik od: Nikozja (stolica Cypru)


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) odnoszący się do miasta Nikozja

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌɲikɔˈzɨjsʲci, AS: ńikozyi ̯sʹḱi

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Nikozja ż., nikozyjczyk mos., nikozyjka ż.

Wiktionary


nikołaj

rosyjskie imię męskie


SJP.pl


nikołajew

nazwisko


SJP.pl

Osoby o tym nazwisku:

  • Aleksandr Nikołajew (ujednoznacznienie)
  • Aleksiej Nikołajew (ujednoznacznienie)
  • Andrijan Nikołajew (1929-2004) – radziecki pilot wojskowy i kosmonauta
  • Boris Nikołajew (1907-1973) – radziecki polityk
  • Erdne Nikołajew (1898-1966) – kałmucki działacz emigracyjny
  • Igor Nikołajew (ur. 1960) – rosyjski kompozytor
  • Jan Nikołajew (1930–2004) – polski polityk
  • Leonid Nikołajew (ujednoznacznienie)
  • Konstantin Nikołajew (ujednoznacznienie)
  • Michaił Nikołajew (1878-1956) – rosyjski rewolucjonista
  • Nikołaj Nikołajew (1911-1945) – radziecki wojskowy
  • Walentin Nikołajew (1921-2009) – rosyjski piłkarz
  • Wasilij Nikołajew (1910-1969) – radziecki polityk i dyplomata
  • Władimir Nikołajew (1847-1911) – ukraińsko-rosyjski architekt, działacz społeczny i pedagog
  • Zosim Nikołajew (1905-1979) – funkcjonariusz radzieckich organów bezpieczeństwa

Wikipedia


nikołajewicz

nazwisko


SJP.pl


nikołajewsk

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna

 (1.1) geogr. adm. miasto w południowo-zachodniej Rosji w obwodzie wołgogradzkim, położone nad Wołgą;

 (1.2) geogr. zob. Nikołajewsk nad Amurem.

Wiktionary

  • Nikołajewsk – miasto w Rosji w obwodzie wołgogradzkim
  • Nikołajewsk nad Amurem – miasto w Rosji w Kraju Chabarowskim
  • Nikołajewsk – dawna nazwa miasta Bautino (Kazachstan)
  • Nikołajewsk – dawna nazwa miasta Pugaczow w Rosji w obwodzie saratowskim

Wikipedia

Powiązane:

 przym. nikołajewski

Wiktionary


nikołajewski

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z Nikołajewskiem (w obwodzie wołgogradzkim) lub Nikołajewskiem nad Amurem

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Nikołajewsk mrz.

Wiktionary


nikołajuk

nazwisko


SJP.pl


niksa

nazwisko


SJP.pl


nikstamalizacja

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) spoż. proces obróbki ziaren kukurydzy polegający na gotowaniu jej w zasadowej zawiesinie wody wapiennej lub potażu wypłukanego z popiołu drzewnego;

Wiktionary

Nikstamalizacja (lub: nixtamalizacja) – proces kulinarny stosowany od stuleci na terenie Mezoameryki, polegający na specjalnym przygotowaniu masy kukurydzianej przez gotowanie ziaren kukurydzy w zasadowym roztworze (wodzie wapiennej lub potażu). Nazwa pochodzi z języka nahuatl: nextli (popiół) i tamalli (surowa masa z ugotowanych ziaren kukurydzy).

Wikipedia


nikt

zaimek nieokreślony: żaden człowiek


SJP.pl

zaimek przeczący

 (1.1) żadna osoba

Wiktionary

  • Nikt (powieść)
  • Nikt (zespół muzyczny)
  • Nikt (film 2021)

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Nikt mnie nie kocha, nikt mnie nie lubi…

 (1.1) – Kto ma ochotę spróbować pierwszy? – Nikt.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ɲikt, AS: ńikt

Wiktionary

Powiązane:

 zaim. nikąd

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) gw-pl|Śląsk Cieszyński|żodyn.

Wiktionary


niktórędy

dawniej: żadną drogą


SJP.pl


niktże

wzmocniony zaimek przeczący "nikt"


SJP.pl


nikuś

zdrobnienie od: Nikodem (imię męskie); Nikoś


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy, nazwa własna

 (1.1) imię|polski|m. zdrobn. od: Nikodem

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) W Stanach Nikusiowi odbiło już totalnie.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Nikodem mos., Nikodema ż., Nikodemek mos., Nikoś mos.

 przym. Nikodemowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) zdrobn. Nikodemek, Nikoś

Wiktionary


nikłość

nikły


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) odprzym. cecha tego, co jest nikłe

Wiktionary

Patrz:

nikły

Powiązane:

 przym. nikły

 przysł. nikle

 czas. niknąć

Wiktionary


nikły

1. słabo widoczny, słyszalny, odczuwalny; niewyraźny, niepokaźny, niewielki;
2. przestarzałe: szybko przemijający, znikający; nietrwały


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) słabo zauważalny; o niewielkim natężeniu

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. ponikwa ż., ponikiew ż., nikłość ż.

 przysł. nikle, nikło

 czas. niknąć

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) minimalny, nieznaczny, wątły, znikomy

Wiktionary


nil

krój pisma drukarskiego, odmiana pisma egipskiego


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna

 (1.1) geogr. jedna z najdłuższych rzek na Ziemi, w środkowej i północno-wschodniej Afryce, przecinająca wszystkie strefy klimatyczne kontynentu;

 (1.2) geogr. rzeka w Polsce, przepływająca przez miasto Kolbuszowa w województwie podkarpackim;

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy, nazwa własna

 (2.1) imię|polski|m.;

Wiktionary

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Wsiedliśmy na parowiec płynący Nilem do Luksoru.

 (2.1) Rodzice świętego Nila byli Grekami.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ɲil, AS: ńil

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Nilus m.

:: fż. Nila ż.

 przym. nilowy

Wiktionary

Synonimy:

 (2.1) Nilus m.

Wiktionary


nilfgaardczyk

w uniwersum Wiedźmina: mieszkaniec Cesarstwa Nilfgaardu


SJP.pl


nilfgaardzki

w uniwersum Wiedźmina:
1. związany z Cesarstwem Nilfgaardu;
2. związany z Nilfgaardem (stolicą Cesarstwa Nilfgaardu);
3. dialekt nilfgaardzki - język pochodzący od starszej mowy, używany w Cesarstwie Nilfgaardu;
4. floren nilfgaardzki - waluta obowiązująca w Cesarstwie Nilfgaardu


SJP.pl


nilgau

gatunek antylopy o niebieskoszarej sierści


SJP.pl

Nilgau (Boselpahus) – rodzaj ssaków kopytnych z podrodziny bawołów (Bovinae) w obrębie rodziny wołowatych (Bovidae).

Wikipedia


nilgiryjski

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z górami Nilgiri

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Nilgiri n.

Wiktionary


niloci

grupa ludów afrykańskich


SJP.pl

Niloci – grupa ludów afrykańskich, posługujących się językami nilotyckimi (nilockimi). Zamieszkują tereny Sudanu Południowego, południowej i wschodniej Etiopii, Ugandy, Kenii, Tanzanii i wschodnich terenów Demokratycznej Republiki Konga.

Dzielą się na trzy główne grupy ludów:

  • Niloci zachodni – m.in. Nuerowie, Dinkowie, Luo
  • Niloci wschodni – m.in. Masajowie, Bari, Teso
  • Niloci południowi – m.in. Suk, Nandi, Tatoga

Wikipedia


nilometr

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) hist. archit. specjalny szyb połączony z wodami gruntowymi, budowany w starożytnym Egipcie do pomiaru stanu Nilu

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Nil m.

 przym. nilowy

Wiktionary


nilotyczny

odnoszący się do Nilu, np. krajobraz nilotyczny - krajobraz przedstawiający rozlewiska Nilu, roślinność i ptactwo wodne


SJP.pl


nilowy

Nil (rzeka)


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) związany z Nilem, dotyczący Nilu

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Nil mos./mrz.

Wiktionary


nilpotent

Element nilpotentny lub nilpotent pierścienia R – element x pierścienia R o tej własności, że dla pewnej liczby naturalnej n zachodzi:

x^{n}=0.

Wikipedia


nilpotentny

równy zeru, gdy podniesiony do pewnej potęgi


SJP.pl


nils

obce imię męskie


SJP.pl


nilsson

nazwisko


SJP.pl

Aktorstwo

  • Anna Q. Nilsson (1888-1974) – szwedzka aktorka
  • Inger Nilsson (ur. 1959) – szwedzka aktorka

Boks

  • Gunnar Nilsson (1923-2005) – szwedzki bokser

Kajakarstwo

  • Henrik Nilsson (ur. 1976) – szwedzki kajakarz

Wikipedia


nim

spójnik wyrażający relację czasową łączonych przez siebie zdań, oznaczający późniejsze trwanie zdarzeń opisanych w zdaniu rozpoczynanym przez ten spójnik w stosunku do drugiego zdania; zanim, wpierw niż, wprzód niż


SJP.pl

spójnik

 (1.1) zob. zanim.

zaimek osobowy

 (2.1) zob. on, ono.

rzeczownik

 (3.1) chińska gra dla dwóch osób;

Wiktionary

Nim – stara chińska gra (nazywana tam Jianshizi, czyli 'gra w zabieranie kamieni') dla dwóch osób z użyciem 15 do 60 pionków.

Wikipedia

Przykłady

składnia.

kolokacje.

synonimy.

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

frazeologia.

etymologia.

uwagi.

tłumaczenia.

 (1.1) zobtłum|zanim.

 (2.1) zobtłum|on|ono.

* angielski: (3.1) nim

źródła.

== nim (język angielski.) ==

wymowa.

 IPA|nɪm.

 audioAU|En-au-nim.ogg.

znaczenia.

rzeczownik

 (1.1) nim (gra)

odmiana.

przykłady.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ɲĩm, AS: ńĩm

Wiktionary

Synonimy:

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

frazeologia.

etymologia.

uwagi.

tłumaczenia.

 (1.1) zobtłum|zanim.

 (2.1) zobtłum|on|ono.

* angielski: (3.1) nim

źródła.

== nim (język angielski.) ==

wymowa.

 IPA|nɪm.

 audioAU|En-au-nim.ogg.

znaczenia.

rzeczownik

 (1.1) nim (gra)

odmiana.

przykłady.

składnia.

kolokacje.

synonimy.

Wiktionary


nimb

1. świetlisty otok wokół głów postaci boskich i świętych, mający zwykle kształt koła, trójkąta, krzyża, czworoboku lub promieni; gloria, aureola;
2. powszechne uznanie czyichś zasług, uroku, sławy, np. nimb męczeństwa; cześć, szacunek, poważanie


SJP.pl

Nimb (łac. nimbus, chmura) – termin stosowany w sztuce na określenie świetlistego otoku wokół głów przedstawianych na obrazie postaci boskich lub świętych; symbolizuje ich duchowe światło. Nimb może mieć kształt koła, czworoboku, krzyża wpisanego w okrąg, trójkąta lub promieni rozchodzących się wokół głowy.

Wikipedia


nimbocumulus

[czytaj: nimbokumulus] rzadko: chmura kłębiasta burzowa; cumulonimbus


SJP.pl


nimbostratus

chmura warstwowa deszczowa


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) meteorol. kompleks chmur warstwowych o dużej grubości i wodności, powodujący opady deszczu lub śniegu o charakterze ciągłym;

Wiktionary

Nimbostratus (Ns – chmura warstwowa deszczowa) – chmura w postaci ciemnoszarej jednolitej warstwy, zazwyczaj całkowicie zasłaniającej niebo. Złożona jest z kropel wody oraz kryształków lodu. Jej występowaniu towarzyszą ciągłe opady deszczu lub śniegu.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Przez ten nimbostratus padało aż do rana.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) chmura warstwowa deszczowa, Ns

Wiktionary


nimbus

chmura deszczowa


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy

 (1.1) meteorol. chmura deszczowa

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Zbliżające się nimbusy zwiastowały deszcz.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈɲĩmbus, AS: ńĩmbus

Wiktionary


nimby

"nim" wraz z cząstką trybu przypuszczającego


SJP.pl

NIMBY (akronim ang. Not In My Back Yard, „nie na moim podwórku”, w Polsce znane też jako „nie w moim ogródku”) – pejoratywne określenie postawy i aktywizmu osób, które wyrażają swój sprzeciw wobec pewnych inwestycji w swoim najbliższym sąsiedztwie, choć nie zaprzeczają, że są one potrzebne w ogóle. Są więc za ich powstaniem, ale w zupełnie innym miejscu, z dala od ich domostw. Ponieważ mieszkańcy innych okolic również mogą zajmować takie stanowisko, w rezultacie dane projekty mogą nie zostać zrealizowane nigdzie.

Wikipedia


nimes

miasto we Francji


SJP.pl

Nîmes (wymowa, oksyt. Nimes, łac. Colonia Augusta Nemausus) – miasto w południowej Francji, w regionie Oksytania, stolica departamentu Gard. Miasto w granicach administracyjnych gminy liczy 148 104 mieszkańców, natomiast zespół miejski liczy 184 347 osób. Leży 50 km na północny wschód od Montpellier, z którym jest połączony koleją dużych prędkości TGV oraz autostradą A9.

Wikipedia


nimfa

1. w mitologii greckiej: boginka mająca postać młodej, pięknej dziewczyny;
2. ostatnie stadium larwalne niektórych owadów i pajęczaków; przynęta wędkarska imitująca takiego owada;
3. ptak z rodziny kakadu o szarym upierzeniu;
4. dawniej: kobieta lekkich obyczajów;
5. atrakcyjna, nierozgarnięta dziewczyna


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) mit. w mitologii greckiej i rzymskiej boginka mająca postać pięknej, młodej dziewczyny, będąca uosobieniem sił przyrody

 (1.2) zool. ostatnie stadium larwalne niektórych pajęczaków i owadów

 (1.3) ornit. gatunek ptaka z rodziny kakadu

 (1.4) ornit. ptak z gatunku nimf (1.3)

 (1.5) przest. prostytutka

Wiktionary

  • nimfa – w mitologii greckiej i rzymskiej każda z istot uosabiających siły żywotne przyrody
  • Nimfa – imię żeńskie

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ˈɲĩw̃fa, AS: ńĩũ̯fa

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. nimfetka ż., nimfeum n.

 przym. nimfowy

Wiktionary


nimfajon

nimfeum;
1. w starożytnej Grecji i Rzymie: grota lub gaj z naturalnym źródłem, poświęcone nimfom;
2. w budownictwie starożytnego Rzymu: budowla studzienna przy źródle, zwykle fontanna lub zamknięcie wodociągu


SJP.pl

  • nimfajon (nimfeum) – rodzaj starożytnej fontanny
  • Nimfajon – nimfajon na terenie starożytnej Olimpii
  • Nimfajon – starożytne miasto greckie na Krymie
  • Nimfajon – starożytne miasto greckie w Azji Mniejszej.

Wikipedia


nimfetka

młoda dziewczyna o zbyt wcześnie uaktywnionych zainteresowaniach seksualnych


SJP.pl


nimfeum

nimfajon;
1. w starożytnej Grecji i Rzymie: grota lub gaj z naturalnym źródłem, poświęcone nimfom;
2. w budownictwie starożytnego Rzymu: budowla studzienna przy źródle, zwykle fontanna lub zamknięcie wodociągu


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) rel. w starożytnej Grecji gaj lub grota ze źródłem, gdzie czczono bóstwa wodne i nimfy

 (1.2) archit. w starożytnym Rzymie konstrukcja będąca ozdobnym zamknięciem wodociągu

 (1.3) archit. ogrod. budowla ogrodowa z elementami wodnymi nawiązująca do starożytnych nimfeów (1.1)

 (1.4) archit. rel. wirydarz wodny

Wiktionary

Nimfeum (łac. nymphaeum od stgr. νυμφαῖον nymphaion) – miejsca mające w kulturze starożytnej kilka zróżnicowanych znaczeń.

W starożytnej Grecji określano tak początkowo groty albo gaje z naturalnymi źródłami poświęconymi nimfom i bóstwom wodnym. W późniejszych czasach nazwę tę odnoszono do specjalnych budowli studziennych (w postaci sztucznej groty, altany) bądź pawilonów zlokalizowanych przy źródłach, pełniących publiczne funkcje użytkowe (jak np. nimfeum Enneakrunos na ateńskiej agorze).

Wikipedia

Powiązane:

 rzecz. nimfa ż.

Wiktionary


nimfofilia

Pedofilia (stgr. παῖς paîs, dop. παιδός paidós „dziecko”, φιλία philía „miłość”) – rodzaj parafilii: stan, w którym głównym lub wyłącznym sposobem osiągania satysfakcji seksualnej jest kontakt z dziećmi w okresie przedpokwitaniowym lub wczesnej fazie pokwitania.

Wikipedia


nimfoman

potocznie: erotoman - mężczyzna ze wzmożonym popędem płciowym


SJP.pl

Hiperseksualność, hiperlibidemia – dysfunkcja seksualna objawiająca się ciągłą, wyniszczającą i uporczywą potrzebą uprawiania stosunków płciowych, przesłaniającą inne potrzeby. U kobiet dysfunkcja ta określana jest jako nimfomania, natomiast u mężczyzn jako satyryzm (satyriasis). Hiperseksualność odnosząca się do innych zwierząt niż człowiek to snębica.

Wikipedia


nimfomania

1. nadmierny, chorobliwy, stale utrzymujący się wzmożony popęd płciowy u kobiet;
2. u samic niektórych zwierząt (zwłaszcza u krów i klaczy) chorobliwie często powtarzające się okresy rui - snębica


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) med. chorobliwie wzmożony popęd płciowy u kobiet;

Wiktionary

Hiperseksualność, hiperlibidemia – dysfunkcja seksualna objawiająca się ciągłą, wyniszczającą i uporczywą potrzebą uprawiania stosunków płciowych, przesłaniającą inne potrzeby. U kobiet dysfunkcja ta określana jest jako nimfomania, natomiast u mężczyzn jako satyryzm (satyriasis). Hiperseksualność odnosząca się do innych zwierząt niż człowiek to snębica.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Nimfomania połączona z poszukiwaniem nowych partnerów i podejmowaniem współżycia w każdej, nawet nie sprzyjającej temu okoliczności, bywa wyrazem zakłócenia kontroli impulsów.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌɲĩw̃fɔ̃ˈmãɲja, AS: ńĩũ̯fõmãńi ̯a

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. nimfomanka ż.

 przym. nimfomański

Wiktionary


nimfomanka

kobieta ze wzmożonym popędem płciowym, chora na nimfomanię


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) kobieta o chorobliwie nadmiernym popędzie seksualnym

Wiktionary

Hiperseksualność, hiperlibidemia – dysfunkcja seksualna objawiająca się ciągłą, wyniszczającą i uporczywą potrzebą uprawiania stosunków płciowych, przesłaniającą inne potrzeby. U kobiet dysfunkcja ta określana jest jako nimfomania, natomiast u mężczyzn jako satyryzm (satyriasis). Hiperseksualność odnosząca się do innych zwierząt niż człowiek to snębica.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Krycha to nimfomanka, ślini się do każdego faceta.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌɲĩw̃fɔ̃ˈmãnka, AS: ńĩũ̯fõmãnka

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. nimfomania ż.

 przym. nimfomański

Wiktionary

Synonimy:

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

 rzecz. nimfomania ż.

 przym. nimfomański

frazeologia.

etymologia.

uwagi. por|erotoman.

tłumaczenia.

* baskijski: (1.1) ninfomana

* białoruski: (1.1) німфаманка ż.

* bułgarski: (1.1) нимфоманка ż.

* francuski: (1.1) nymphomane ż.

* hiszpański: (1.1) ninfómana ż.

* nowogrecki: (1.1) νυμφομανής ż.

* rosyjski: (1.1) нимфоманка ż.

* słoweński: (1.1) nimfomanka ż.

* ukraiński: (1.1) німфоманка ż.

* włoski: (1.1) baccante ż., ninfomane ż.

źródła.

== nimfomanka (język słoweński.) ==

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) nimfomanka

odmiana.

przykłady.

składnia.

kolokacje.

synonimy.

Wiktionary


nimfomański

związany z nadmiernym popędem seksualnym u kobiet


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) med. dotyczący nimfomanii i nimfomanki

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. nimfomania ż., nimfomanka ż.

Wiktionary


nimfowy

nimfa


SJP.pl

Patrz:

nimfa

nimitz

[czytaj: nimic] nazwisko


SJP.pl

  • Chester Nimitz – amerykański admirał, dowódca Floty Pacyfiku podczas II wojny światowej
  • USS „Nimitz” (CVN-68) – amerykański lotniskowiec z napędem jądrowym nazwany na cześć admirała Nimitza.
  • Lotniskowce typu Nimitz - typ amerykańskich lotniskowców, zapoczątkowany przez USS „Nimitz” (CVN-68)

Wikipedia


nimonik

nazwa wielu żarowytrzymałych stopów niklu z chromem, często z niewielką zawartością żelaza, manganu, krzemu, tytanu itp.; stosowane m.in. do budowy turbin lotniczych i silników spalinowych


SJP.pl


nimułka

mała błonkówka z rodziny pilarzowatych, atakująca krzewy różane


SJP.pl


nin.

skrót

 (1.1) = niniejszy

Wiktionary

Powiązane:

 przym. niniejszy

Wiktionary


nina

imię żeńskie


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) imię|polski|ż.;

Wiktionary

Nina – imię żeńskie o niejasnej etymologii. Prawdopodobnie wywodzi się od imienia mitycznego założyciela Niniwy i imperium asyryjskiego - Ninosa. W piśmiennictwie imię to występuje w formach: Nina, Nino, Nunia, Nuna i Nonna.

W Polsce imię Nina było zdrobnieniem imion Janina i Antonina. Po raz pierwszy zostało poświadczone w źródłach w 1398 r.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Nina włożyła wtyczkę do gniazdka i zaczęła prasować.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈɲĩna, AS: ńĩna

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Antonina ż., Antosia ż.

Wiktionary


nindża

starojapoński mistrz walki, kamuflażu, szpiegowania; ninja


SJP.pl


nineczka

zdrobnienie od: Nina (imię żeńskie)


SJP.pl


ningbo

miasto w Chinach; Ningpo


SJP.pl

Wikipedia


ningpo

miasto w Chinach; Ningbo


SJP.pl

Wikipedia


ningsia

region w Chinach; Ningxia


SJP.pl

Ningxia (wym. [nǐŋɕjâ]; Region Autonomiczny Ningxia Hui; chin: 宁夏回族自治区; pinyin: Níngxià Huízú Zìzhìqū) – region autonomiczny w północnych Chinach. Ningxia graniczy z prowincjami: Shaanxi, Gansu oraz z regionem autonomicznym Mongolia Wewnętrzna. Przez jego terytorium przepływa Żółta Rzeka. Większość obszaru ma charakter pustynny lub półpustynny.

Wikipedia


ningxia

[czytaj: NINKsia] region w Chinach; Ningsia


SJP.pl

Ningxia (wym. [nǐŋɕjâ]; Region Autonomiczny Ningxia Hui; chin: 宁夏回族自治区; pinyin: Níngxià Huízú Zìzhìqū) – region autonomiczny w północnych Chinach. Ningxia graniczy z prowincjami: Shaanxi, Gansu oraz z regionem autonomicznym Mongolia Wewnętrzna. Przez jego terytorium przepływa Żółta Rzeka. Większość obszaru ma charakter pustynny lub półpustynny.

Wikipedia


ninhydryna

organiczny związek chemiczny używany do wykrywania i oznaczania aminokwasów


SJP.pl

Ninhydryna (wodzian triketohydrindanu) – organiczny związek chemiczny powszechnie używany jako niezwykle czuły wskaźnik chemiczny do wykrywania aminokwasów i amin pierwszorzędowych (tzw. odczynnik Abderhaldena).

Ninhydryna jest umiarkowanie rozpuszczalna w wodzie (1 – 5 g/dm³ w 20 °C) i alkoholach, słabo rozpuszczalna w eterze. Szkodliwa dla zdrowia.

Wikipedia


ninhydrynowy

ninhydryna


SJP.pl

Patrz:

ninhydryna

ninie

imię żeńskie


SJP.pl

przysłówek

 (1.1) daw. teraz, obecnie

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Wstał Pan Chrystus z martwych ninie, […]. Uweselił swój lud mile, […].

 (1.1) Chwała bądź Bogu w Trójcy jedynemu: Ojcu, Synowi, Duchowi Świętemu. Jak od początku była, tak i ninie, I na wiek wieków niechaj zawsze słynie.

Wiktionary

Powiązane:

 przym. niniejszy

Wiktionary


niniejszy

1. ten oto właśnie;
2. dawniej: teraźniejszy


SJP.pl

zaimek przymiotny wskazujący lub przymiotnik

 (1.1) książk. ten oto właśnie

 (1.2) daw. teraźniejszy

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Niniejszy regulamin określa zasady promocji „Daj się oszukać”.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ɲĩˈɲɛ̇jʃɨ, AS: ńĩńėi ̯šy

Wiktionary

Powiązane:

 przysł. ninie, niniejszym

 skr. nin.

Wiktionary


niniejszym

1. tak więc, oto;
2. tym oto aktem, wystąpieniem


SJP.pl

przysłówek sposobu

 (1.1) urz. tym oto aktem (pismem, wystąpieniem)

forma przymiotnika.

 (2.1) N., Ms. m. i n., C. lm. od: niniejszy

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Niniejszym tworzy się Międzynarodowy Trybunał Karny (zwany dalej „Trybunałem”).

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ɲĩˈɲɛ̇jʃɨ̃m, AS: ńĩńėi ̯šỹm

Wiktionary

Powiązane:

 przym. niniejszy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) w ten oto sposób

Wiktionary


niniew

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna

 (1.1) geogr. wieś w Polsce, w województwie wielkopolskim, w powiecie pleszewskim, w gminie Chocz;

Wiktionary

Niniew (daw. także Niniewo, Nieniewo) – wieś w Polsce położona w województwie wielkopolskim, w powiecie pleszewskim, w gminie Chocz.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Według źródeł pisanych z 1579 roku Niniew należał do Niniewskich herbu Nałęcz.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. niniewianin mos., niniewianka ż.

 przym. niniewski

Wiktionary


niniewianin

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) mieszkaniec Niniewa

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Szereg niniewian posiada baseny na swoich posesjach.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Niniew mrz.

:: fż. niniewianka ż.

 przym. niniewski

Wiktionary


niniewianka

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) mieszkanka Niniewa

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Na dyskotece Tomek poznał jedną radosną niniewiankę.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Niniew mrz.

:: fm. niniewianin mos.

 przym. niniewski

Wiktionary


niniewski

przymiotnik relacyjny

 (1.1) odnoszący się do Niniewa, związany z Niniewem

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Kupiłem ten brelok na niniewskiej stacji benzynowej.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Niniew mrz., niniewianin mos., niniewianka ż.

Wiktionary


ninigi

Ninigi (jap. 瓊瓊杵尊 Ninigi-no Mikoto) – w mitologii japońskiej wnuk bogini słońca Amaterasu, mityczny protoplasta Japończyków i japońskiego rodu cesarskiego. Wyruszył on na archipelag japoński z misją zaprowadzenia porządku.

Postać wnuka Amaterasu łączy niebiańskich bogów z rodem cesarskim, gdyż prawnukiem Ninigi miał być Jimmu, pierwszy cesarz Japonii.

Wikipedia


ninikowo

Ninikowo – wieś sołecka w północno-zachodniej Polsce, położona w województwie zachodniopomorskim, w powiecie gryfickim, w gminie Karnice.

Według danych pod koniec 2004 roku wieś miała 78 mieszkańców.

W latach 1946–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa szczecińskiego.

Wikipedia


niniwa

1. starożytne miasto, stolica Asyrii.
2. prowincja w Iraku


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) staroż. geogr. dawne miasto w północnej Mezopotamii, nad wschodnim, lewym brzegiem Tygrysu, jedna ze stolic starożytnej Asyrii, współcześnie stanowisko archeologiczne;

 (1.2) geogr. adm. prowincja w Iraku, w północnej części kraju, z ośrodkiem administracyjnym w Mosulu;

Wiktionary

Niniwa (akad. Ninūa) – starożytne miasto w północnej Mezopotamii, leżące nad wschodnim, lewym brzegiem Tygrysu; jedna ze stolic Asyrii. Obecnie stanowisko archeologiczne Ninawa w Iraku, na północny wschód od śródmieścia Mosulu.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Było to w dwunastym roku panowania Nabuchodonozora, który królował nad Asyrią w wielkim mieście Niniwie.

Wiktionary

Powiązane:

 przym. niniwski

Wiktionary


niniwski

przymiotnik relacyjny

 (1.1) hist. związany z Niniwą, dotyczący Niniwy

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Znajdujemy więc w książnicy niniwskiej zbiór zaklęć magicznych na wszelkie choroby i wszelkie przygody, napisany w starożytnym języku Akkadów (=Akadyjczyków), ponadto wykłady snów i cudownych zjawisk, traktaty o wróżbach i zaklinaniach, oraz urywki ze zbioru hymnów religijnych.

 (1.1) Poznał król naukę magów chaldejskich i niniwskich, astrologów z Abydos, Sais i Memfis, tajemnice wróżów, mistagogów i epoptów asyryjskich i wróżbitów-jasnowidzów z Baktrii i Persepolis i przekonał się, że ich wiedza jest li tylko ludzką wiedzą.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Niniwa ż.

Wiktionary


ninja

[czytaj: nindzia albo nindża] starojapoński mistrz walki, kamuflażu, szpiegowania; nindża


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) japoński wojownik, specjalizujący się w zamachach i szpiegostwie;

Wiktionary

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ˈɲĩn͇d͡ʒa, AS: ńĩṇǯa

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. ninjutsu n., nindża m.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) nindża

Wiktionary


ninjutsu

[czytaj: nindziutsu] sztuka szpiegowania i kamuflażu oraz zabijania bez śladu, która stanowiła podstawę treningu ninja


SJP.pl

Wikipedia


ninka

zdrobnienie od: Nina (imię żeńskie)


SJP.pl


ninków

Ninków – wieś w Polsce położona w województwie mazowieckim, w powiecie przysuskim, w gminie Borkowice. Ma status sołectwa.

Prywatna wieś szlachecka, położona była w drugiej połowie XVI wieku w powiecie radomskim województwa sandomierskiego.

Wikipedia


nintendo

japońska firma zajmująca się rynkiem gier konsolowych, potentat w tejże dziedzinie


SJP.pl

Nintendo (jap. 任天堂株式会社 Nintendō Kabushiki-gaisha) – japońskie przedsiębiorstwo założone 23 września 1889 przez Fusajirō Yamauchiego, w celu produkowania kart hanafuda do japońskiej gry o tej samej nazwie. W ciągu kilkudziesięciu lat przedsiębiorstwo zajęło się rynkiem gier konsolowych i stało się jednym z potentatów w tej dziedzinie.

Wikipedia


niob

pierwiastek chemiczny o symbolu Nb


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) chem. pierwiastek chemiczny o symbolu Nb i liczbie atomowej 41;

Wiktionary

Niob (Nb, łac. niobium) – pierwiastek chemiczny z grupy metali przejściowych układu okresowego. Nazwa pochodzi od Niobe, córki Tantala z mitologii greckiej. W anglosaskiej literaturze dotyczącej metalurgii spotykana jest nazwa Columbium z symbolem Cb.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Jakie właściwości chemiczne ma niob?

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ɲɔp, AS: ńop

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. niobit m.

 przym. niobowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) symbol. Nb

Wiktionary


niobe

przenośnie: matka rozpaczająca po stracie dzieci


SJP.pl

Niobe, także Nioba (gr. Νιόβη Nióbē, łac. Niobe, Nioba) – w mitologii greckiej królowa Teb, małżonka Amfiona, jednego z "tebańskich Dioskurów".

Była córką Tantala, króla lidyjskiego Sipylos, i plejady Tajgete (według innych wersji – hiady Dione), siostrą Pelopsa. Z Amfionem miała 7 synów i 7 córek, zwanych Niobidami. Obraziła bogów swoją pychą, szczycąc się posiadaniem licznego potomstwa i wynosząc się ponad Leto (Latonę) – matkę Apollina i Artemidy. Kiedy Manto, córka Tejrezjasza, wezwała Tebanki do złożenia ofiary Leto i jej dzieciom, królowa odmówiła lekceważąc ofiarę dla bogini mającej tylko dwoje dzieci. Zniewagę tę pomściły one same, zabijając Niobidów z łuków na oczach matki. Rozpaczającą Niobe Zeus z litości zamienił w skałę, którą wicher przeniósł do Azji Mniejszej, gdzie pozostała na zawsze jako góra Sipylos. Na wieść o stracie synów śmierć miał zadać sobie również Amfion. Przy życiu pozostało jedynie dwoje z dzieci Niobe: Chloris i Amyklas.

Wikipedia


niobian

sól kwasu niobowego


SJP.pl


niobiany

sól kwasu niobowego


SJP.pl

Wikipedia


niobit

minerał, złożony tlenek żelaza, manganu, tantalu i niobu; kolumbit; tantalit


SJP.pl


niobowy

niob


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) dotyczący niobu

Wiktionary

Patrz:

niob

Powiązane:

 rzecz. niob m.

Wiktionary


nios

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) komplet jaj złożonych w tym samym czasie

Wiktionary

Przykłady

składnia.

kolokacje.

synonimy.

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

 rzecz. nioska ż.

 czas. znosić, nosić, znieść

frazeologia.

etymologia.

uwagi.

tłumaczenia.

źródła.

== nios (język chuuk.) ==

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik

 (1.1) szt. posąg, statua

 (1.2) idol

 (1.3) lalka

odmiana.

przykłady.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ɲɔs, AS: ńos

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. nioska ż.

 czas. znosić, nosić, znieść

Wiktionary

Synonimy:

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

 rzecz. nioska ż.

 czas. znosić, nosić, znieść

frazeologia.

etymologia.

uwagi.

tłumaczenia.

źródła.

== nios (język chuuk.) ==

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik

 (1.1) szt. posąg, statua

 (1.2) idol

 (1.3) lalka

odmiana.

przykłady.

składnia.

kolokacje.

synonimy.

Wiktionary


nioska

kura przeznaczona do znoszenia jajek


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) ornit. roln. samica ptaka, najczęściej kura, w okresie, kiedy znosi jaja

Wiktionary

Powiązane:

 czas. nieść ndk.

 rzecz. nios mrz., nosidełko n., nosiciel mos.

Wiktionary


nioskowy

nioska


SJP.pl

Patrz:

nioska

niosom

(zwykle w liczbie mnogiej) mikroskopijny pęcherzyk będący składnikiem niektórych kosmetyków, mający na celu przenoszenie substancji odżywczych


SJP.pl


nip

gatunek palmy


SJP.pl

skrótowiec w funkcji rzeczownika rodzaju męskorzeczowego

 (1.1) = adm. numer identyfikacji podatkowej;

Wiktionary

Numer identyfikacji podatkowej (NIP) – dziesięciocyfrowy kod, służący do identyfikacji podatników w Polsce. Wprowadziła go ustawa z października 1995, a zaczął obowiązywać od 1996. Nadawany jest przez naczelnika urzędu skarbowego. Od 1 września 2011 roku osoby fizyczne nieprowadzące działalności gospodarczej używają numeru PESEL jako identyfikatora podatkowego.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ɲip, AS: ńip

Wiktionary


nipa

gatunek palmy


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) bot. nazwa systematyczna|Nypa fruticans|ref=tak., palma o bardzo krótkiej kłodzinie i dużych pierzastych liściach;

Wiktionary

Nipa krzewinkowa, niedorośl krzewinkowa, tęporośla krzewinkowa (Nypa fruticans) – gatunek rośliny należący do rodziny arekowatych, czyli palm (Arecaceae). Występuje w Azji południowo-wschodniej (od Sri Lanki po Tajlandię) i dalej poprzez cały Archipelag Malajski po wyspy Riukiu na północy, Wyspy Salomona na wschodzie i Australię na południu. W wielu krajach o klimacie tropikalnym i subtropikalnym jest rośliną uprawianą i w wielu miejscach zdziczałą (np. w Ameryce Środkowej i na północy Ameryki Południowej, w tropikalnej Afryce.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ˈɲipa, AS: ńipa

Wiktionary


nipagina

rodzaj konserwantu używanego do sporządzania kropli ocznych


SJP.pl

Parabeny, nipaginy, PHB – grupa organicznych związków chemicznych stosowanych jako środki konserwujące w kosmetykach, lekach i żywności. Pod względem chemicznym są estrami kwasu 4-hydroksybenzoesowego (PHBA), różniącymi się grupą funkcyjną. Wykazują działanie grzybostatyczne, są aktywne przeciwko drożdżom i pleśniom, jednak odznaczają się niską aktywnością przeciwbakteryjną. Są praktycznie nietoksyczne, nie są rakotwórcze.

Wikipedia


nipaginy

rodzaj konserwantu używanego do sporządzania kropli ocznych


SJP.pl

Parabeny, nipaginy, PHB – grupa organicznych związków chemicznych stosowanych jako środki konserwujące w kosmetykach, lekach i żywności. Pod względem chemicznym są estrami kwasu 4-hydroksybenzoesowego (PHBA), różniącymi się grupą funkcyjną. Wykazują działanie grzybostatyczne, są aktywne przeciwko drożdżom i pleśniom, jednak odznaczają się niską aktywnością przeciwbakteryjną. Są praktycznie nietoksyczne, nie są rakotwórcze.

Wikipedia


nippon

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna

 (1.1) daw. rzad. Japonia

Wiktionary

Japonia (jap. 日本 Nihon lub Nippon; właśc. 日本国 Nippon-koku lub Nihon-koku, czyli Państwo Japońskie) – państwo wyspiarskie położone na wąskim łańcuchu wysp na zachodnim Pacyfiku, u wschodnich wybrzeży Azji, o długości 3,3 tys. km.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Ich żaglowce często zawijały do portów Nipponu.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈɲipːɔ̃n, AS: ńi•põn

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. nippońskość ż.

 przym. nippoński

 przysł. nippońsko

Wiktionary

Synonimy:

antonimy.

hiperonimy.

 (1.1) kraj

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

 rzecz. nippońskość ż.

 przym. nippoński

 przysł. nippońsko

frazeologia.

etymologia.

 (1.1) etym|japoński|日本. → Japonia

uwagi.

współczesna.

tłumaczenia.

* angielski: (1.1) Nippon

źródła.

== Nippon (język angielski.) ==

wymowa.

 audio|LL-Q1860 (eng)-Vealhurl-Nippon.wav.

znaczenia.

rzeczownik

 (1.1) rzad. Japonia

odmiana.

przykłady.

składnia.

kolokacje.

synonimy.

 (1.1) Japan

Wiktionary


nipponozaur

rodzaj roślinożernego dinozaura z rodziny hadrozaurów


SJP.pl

Nipponozaur (Nipponosaurus sachalinensis) – roślinożerny dinozaur z rodziny hadrozaurów.

Żył w okresie późnej kredy na terenach Azji. Długość ciała ok. 8 m, wysokość ok. 4 m. Jego szczątki znaleziono w 1936 r. podczas budowy szpitala na należącym wtedy do Japonii Sachalinie.

Wikipedia


nippoński

Nippon


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) odnoszący się do Nipponu, związany z Nipponem

Wiktionary

Patrz:

Nippon

Przykłady

 (1.1) W jego domu wyczuwało się ten charakterystyczny nippoński sposób życia.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Nippon mrz., nippońskość ż.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) japoński

Wiktionary


nippońskość

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) rzad. cecha tego, co nippońskie; nippoński charakter czegoś

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) O nippońskości tych malunków świadczyło właśnie owo proste pociągnięcie pędzla.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Nippon m.

 przym. nippoński

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) japońskość

Wiktionary


nippur

rzeczownik, rodzaj nijaki, nazwa własna

 (1.1) hist. geogr. starożytne miasto summeryjskie w południowej Mezopotamii, współcześnie stanowisko archeologiczne w Iraku;

Wiktionary

Nippur (sum. nibru(EN.LÍL)ki; akad. Nippur, Nippuru) – starożytne miasto w południowej Mezopotamii, pradawna stolica religijna Sumeru i główne miejsce kultu boga Enlila (w świątyni E-kur); obecnie stanowisko archeologiczne Niffar położone w prowincji Al-Kadisijja w Iraku, nieco na północ od miasta Afak i ok. 180 km. na południowy zachód od Bagdadu.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Z wolna rozprzestrzenili się oni ku północy i stali się twórcami wspomnianej kultury, którą znamy przede wszystkim z wykopalisk w Ur, w Lagash i w Nippur (…)

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) Niffar

Wiktionary


nipu

rzeczownik, rodzaj nijaki, nazwa własna

 (1.1) książk. literacka utopijna kraina, wyspa, na której panuje miłość, dobro i wzajemny szacunek; symbol prostego, szczęśliwego życia

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Powieść starca o Laongu owym utwierdziła mnie w zdaniu, iż wyspa Nipu nie musiała być, nadto oddalona od ziem innych mieszkalnych.

 (1.1) A obecnie obywatele tego kraju stali tu, w tym pięknym pokoju o belkowanym suficie, (…) w hotelu położonym w centrum wspaniałego, starego miasta i przywoływali wyspę Nipu, ów symbol prostego, surowego życia w idealnej, wiejskiej wspólnocie.

 (1.1) …a przy tym powiadano, że sam prezydent (…) prezydentem był tylko dlatego (…), że nikogo innego nie było, któryby się podjął tego urzędu, bo jest na wyspie Nipu bezpłatny.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Nipuanin m., Nipuanka ż.

 przym. nipuański

Wiktionary


nirvana

amerykański zespół muzyczny założony przez Kurta Cobaina


SJP.pl

Nirvana – amerykański zespół grunge’owy, założony przez wokalistę i gitarzystę Kurta Cobaina i basistę Krista Novoselica w Aberdeen w 1987 roku. Zespół w ciągu siedmiu lat swojej działalności zatrudniał kilku perkusistów (najdłużej w zespole grał Dave Grohl, który dołączył do grupy w 1990 roku).

Wikipedia


nirwana

1. w religii i filozofii indyjskiej: zanik niewiedzy będącej przyczyną cierpienia;
2. przenośnie: niebyt, zapomnienie, stan błogiego szczęścia


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) w buddyzmie: oświecenie, wyzwolenie, cel praktyki buddyjskiej;

Wiktionary

Nirwana (dosłownie zgaśnięcie) – wygaśnięcie cierpienia, termin używany w religiach dharmicznych na określenie bardzo zaawansowanego poziomu urzeczywistnienia. Zdarzało się, że niektórzy widzieli w tym stanie całkowitą anihilację świadomości.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ɲirˈvãna, AS: ńirvãna

Wiktionary

Powiązane:

 przym. nirwaniczny

Wiktionary


nirwaniczny

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z nirwaną, dotyczący nirwany

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. nirwana ż.

Wiktionary


nisan

pierwszy (lub siódmy) miesiąc kalendarza hebrajskiego


SJP.pl

Nisan (hebr. ניסן, czyt. nîsān) – nazwa jednego z miesięcy w kalendarzu żydowskim, w kalendarzu gregoriańskim przypadającego na marzec-kwiecień. Nisan jest pierwszym miesiącem żydowskiego kalendarza religijnego i siódmym (w roku przestępnym ósmym) miesiącem żydowskiego kalendarza świeckiego; liczy 30 dni.

Wikipedia


nisei

osoba pochodzenia japońskiego urodzona w USA


SJP.pl

Nisei (jap. 二世 – „drugie pokolenie”) – osoba pochodzenia japońskiego urodzona na terenie Ameryki Północnej (głównie w Stanach Zjednoczonych) lub Ameryki Południowej.

Rodzice Nisei (emigranci z Japonii) są nazywani Issei (jap. 一世 – „pierwsze pokolenie”). Kolejne pokolenia są kolejno numerowane w języku japońskim.

Wikipedia


niska

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) geogr. miasto w Niemczech, we wschodniej części kraju związkowego Saksonia, na terenie Łużyc Górnych;

forma rzeczownika.

 (2.1) D. lp. od Nisko

Wiktionary

Wikipedia

Powiązane:

 przym. niski

Wiktionary


niskawy

potocznie: nieco niski, niedużego wzrostu


SJP.pl


niski

charakteryzujący się niewielkością danej kategorii pojęciowej (np. wzrostu - niski człowiek, dom; wielkości - niskie podatki; wysokości - niskie chmury, niskie stanowisko, niski głos)


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) mający mały wymiar w pionie

 (1.2) mały w porównaniu z innymi na skali jakiejś wartości

 (1.3) oceniany ujemnie w sensie moralnym

 (1.4) zawierający się w dolnym przedziale określonego zakresu

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Nosiła pantofle na niskich obcasach.

 (1.2) Ich zarobki były bardzo niskie.

 (1.3) Kierowały nim niskie pobudki.

 (1.4) Oczekuje w tym roku wzrostu przychodów Grupy w przedziale od wysokich nastu procent do niskich dwudziestu procent, co przewyższy wzrost rynku e-commerce we wszystkich regionach.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈɲisʲci, AS: ńisʹḱi

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. niskość ż., niż mrz., Niska ż.

 czas. obniżać ndk., obniżyć dk., poniżać ndk., poniżyć dk., zniżać ndk., zniżyć dk.

 przym. niziuchny, niziusieńki, niziuteńki, niziutki, niziuśki

 przysł. nisko, niziuteńko, niziutko

 temsłow. nisko-

Wiktionary


nisko

charakteryzujący się niewielkością danej kategorii pojęciowej (np. wzrostu - niski człowiek, dom; wielkości - niskie podatki; wysokości - niskie chmury, niskie stanowisko, niski głos)


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki, nazwa własna

 (1.1) geogr. miasto w Polsce;

Wiktionary

Nisko – miasto w województwie podkarpackim, w powiecie niżańskim, siedziba gminy miejsko-wiejskiej Nisko. Położone nad rzeką San, od północnego zachodu graniczące ze Stalową Wolą.

Według danych GUS z 31 grudnia 2024 r. miasto miało 14 310 mieszkańców.

Tereny dookoła Niska pokryte są głównie przez lasy. Nisko jest miastem stosunkowo młodym, znajduje się więc tutaj niewiele zabytków.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ˈɲiskɔ, AS: ńisko

Wiktionary

Powiązane:

 przym. niżański

Wiktionary


nisko-

temat słowotwórczy

 (1.1) pierwszy człon wyrazów złożonych wskazujący na niewielką wysokość lub niewysokie położenie tego, co określa drugi człon złożenia

 (1.2) pierwszy człon wyrazów złożonych wskazujący na małą wartość, zawartość czegoś lub słabe natężenie cechy tego, co określa drugi człon złożenia

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. niskość ż., niż mrz.

 czas. obniżać ndk., obniżyć dk., poniżać ndk., poniżyć dk., zniżać ndk., zniżyć dk.

 przym. niski, niziuchny, niziusieńki, niziuteńki, niziutki, niziuśki

 przysł. nisko, niziuteńko, niziutko

Wiktionary


niskoalkoholowy

przymiotnik

 (1.1) mający niską zawartość alkoholu

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Zaprezentowane zostaną również różne produkty: mięsne, mleczarskie, piekarnicze oraz niskoalkoholowe, połączone z degustacją.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌɲiskɔalkɔxɔˈlɔvɨ, AS: ńiskoalkoχolovy

Wiktionary


niskobiałkowy

przymiotnik

 (1.1) mający mały procent zawartości białka, dostarczający organizmowi mało białka

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Tofu jest bogatym źródłem białka, co ma szczególne znaczenie w opartej głównie na niskobiałkowym ryżu i pozbawionej mleka kuchni chińskiej.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌɲiskɔbʲjawˈkɔvɨ, AS: ńiskobʹi ̯au̯kovy

Wiktionary


niskobudżetowy

wymagający niedużych nakładów finansowych


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) taki, na który przeznaczono niski budżet lub taki, który jego wymaga

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌɲiskɔbuḍʒɛˈtɔvɨ, AS: ńiskobuḍžetovy

Wiktionary


niskocholesterolowy

przymiotnik

 (1.1) biochem. zawierający małą ilość cholesterolu

Wiktionary


niskociśnieniowiec

człowiek mający niskie ciśnienie tętnicze


SJP.pl


niskoczęstotliwościowy

przymiotnik

 (1.1) techn. dotyczący niskich częstotliwości

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌɲiskɔt͡ʃɛ̃w̃stɔtlʲivɔɕˈt͡ɕɔvɨ, AS: ńiskočẽũ̯stotlʹivośćovy

Wiktionary


niskoczuły

o błonach i materiałach fotograficznych: mający niski stopień reagowania na światło


SJP.pl


niskoemisyjność

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) odprzym. cecha tego, co jest niskoemisyjne

Wiktionary

Powiązane:

 przym. niskoemisyjny

 przysł. niskoemisyjnie

Wiktionary


niskoemisyjny

cechujący się niską emisją szkodliwych lub niepożądanych substancji


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) powodujący emisję stosunkowo niedużej ilości dwutlenku węgla i/lub innych szkodliwych gazów

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) By zapobiec ociepleniu klimatu, trzeba budować niskoemisyjną gospodarkę.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌɲiskɔɛ̃mʲiˈsɨjnɨ, AS: ńiskoẽmʹisyi ̯ny

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. niskoemisyjność ż.

Wiktionary


niskoenergetyczny

zużywający niewiele energii


SJP.pl


niskogatunkowy

przymiotnik

 (1.1) taki, który jest w złym gatunku

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) pozagatunkowy, pozaklasowy

Wiktionary


niskoglikemiczny

o niskim wpływie na poziom cukru we krwi po spożyciu


SJP.pl


niskokaloryczność

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) odprzym. cecha tego, co jest niskokaloryczne

Wiktionary

Powiązane:

 przym. niskokaloryczny

 przysł. niskokalorycznie

Wiktionary


niskokaloryczny

mający małą wartość kaloryczną; małokaloryczny


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) mający/dostarczający małą ilość kalorii

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Risotto to propozycja na zdrową, niskokaloryczną, ale bardzo pożywną kolację.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌɲiskɔkalɔˈrɨt͡ʃnɨ, AS: ńiskokaloryčny

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. niskokaloryczność ż.

 przysł. nikokalorycznie

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) małokaloryczny

Wiktionary


niskokosztowy

mający niskie koszty; niedrogi, lowcostowy


SJP.pl


niskolotny

rzadko: latający nisko nad ziemią


SJP.pl


niskomarżowy

mający niską marżę


SJP.pl


niskonakładowy

przymiotnik

 (1.1) mający niski, mały nakład

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Na całym świecie niskonakładowe, ważne dla rozwoju kultury i nauki pozycje są dotowane.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) małonakładowy

Wiktionary


niskonapięciowy

przymiotnik relacyjny

 (1.1) elektr. odnoszący się do niskiego napięcia; wytwarzający lub przewodzący niskie napięcie, wytrzymujący niskie napięcie

Wiktionary


niskoobrotowy

przymiotnik relacyjny

 (1.1) techn. pracujący na niskich obrotach

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Niskoobrotowy silnik zapewnia bardzo cichą pracę.

Wiktionary


niskoodpadowy

w technice: dający, wytwarzający mało odpadów; małoodpadowy


SJP.pl


niskopączkowy

roślina niskopączkowa - roślina wieloletnia o odnawiających się pączkach w dole pędów, bardzo blisko gleby, np. wrzos zwyczajny, borówka, mech; chamefit


SJP.pl


niskopienny

1. o drzewie: o niskim pniu; niskie;
2. żartobliwie, o kimś: niskiego wzrostu


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) o drzewie: mający niski, krótki pień

 (1.2) o lesie, sadzie: składający się z drzew o niskich pniach

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌɲiskɔˈpʲjɛ̃nːɨ, AS: ńiskopʹi ̯•ny

Wiktionary


niskopodwoziowy

przymiotnik

 (1.1) mający niskie podwozie, odbywający się na niskim podwoziu

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌɲiskɔpɔdvɔˈʑɔvɨ, AS: ńiskopodvoźovy

Wiktionary


niskopodłogowiec

autobus lub tramwaj o nisko osadzonej podłodze, ułatwiającej podróżowanie starszym i niepełnosprawnym


SJP.pl


niskopodłogowy

przymiotnik

 (1.1) o autobusie, tramwaju itp: mający podłogę nisko nad ziemią

Wiktionary


niskopoziomowy

o niskim poziomie, np. niskopoziomowy język programowania


SJP.pl


niskopółkowiec

potocznie: produkt tani w porównaniu z innymi produktami tego rodzaju; budżetowiec


SJP.pl


niskopółkowy

tani w porównaniu z innymi produktami tego rodzaju


SJP.pl


niskoprocentowy

zawierający niski procent czegoś


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) zawierający niski odsetek jakiejś substancji, zwłaszcza alkoholu

 (1.2) ekon. nisko oprocentowany

Wiktionary


niskoprzetworzony

o żywności: poddany małej obróbce przemysłowej


SJP.pl


niskopłacyzm

przeświadczenie, że swoje zarobki są zbyt niskie


SJP.pl


niskopłatny

źle opłacany, niedostatecznie wynagradzany


SJP.pl


niskorosłość

nienormalnie mały wzrost człowieka; karłowatość, niedobór wzrostu


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) med. niedobór wzrostu;

Wiktionary

Niedobór wzrostu, niskorosłość, karłowatość – wzrost poniżej trzeciego centyla lub poniżej dwóch odchyleń standardowych odpowiednio dla wieku, płci i populacji.

Wikipedia

Synonimy:

 (1.1) karłowatość

Wiktionary


niskorosły

karłowaty;
1. niski wskutek utraty naturalnej zdolności do wzrostu;
2. mający mniejsze rozmiary niż typowe dla danego rodzaju zwierząt, roślin lub rzeczy


SJP.pl


niskość

niski


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) odprzym. cecha tego, co jest niskie; cecha tych, którzy są niscy

Wiktionary

Patrz:

niski

Powiązane:

 rzecz. niż m., nizina ż.

 przym. niski, niziutki, niziusieńki, niziuteńki, niziuśki

 przysł. nisko, niziutko

 temsłow. nisko-

 czas. obniżać

Wiktionary


niskościenny

mający niskie ściany


SJP.pl


niskosłodzony

zawierający małą ilość cukru


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) o niskiej zawartości cukru

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Ma pani jeszcze te niskosłodzone dżemy z Włoch?

Wiktionary


niskotemperaturowy

przymiotnik

 (1.1) przym. od niska temperatura; przystosowany do używania w niskich temperaturach, wytrzymujący niskie temperatury

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌɲiskɔtɛ̃mpɛratuˈrɔvɨ, AS: ńiskotẽmperaturovy

Wiktionary


niskotonowy

głośnik niskotonowy - głośnik odtwarzający niskie (najniższe) dźwięki; subwoofer


SJP.pl


niskotopliwy

przymiotnik

 (1.1) topiący się w niskiej temperaturze, łatwo topliwy

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌɲiskɔtɔˈplʲivɨ, AS: ńiskotoplʹivy

Wiktionary


niskotrawiasty

porośnięty niską trawą


SJP.pl


niskotłuszczowy

przymiotnik

 (1.1) kulin. o niskiej zawartości tłuszczu

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Jadam potrawy niskotłuszczowe, a przy tym wysokobiałkowe i napakowane składnikami odżywczymi.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌɲiskɔtwuʃˈt͡ʃɔvɨ, AS: ńiskotu̯uščovy

Wiktionary


niskowrzący

przymiotnik

 (1.1) techn. wrzący w (stosunkowo) niskiej temperaturze

Wiktionary


niskowydajny

charakteryzujący się małą wydajnością; mało wydajny


SJP.pl


niskozmineralizowany

nasycony składnikami mineralnymi do 500 mg/l


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) charakteryzujący się niską mineralizacją

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Na dobry początek najlepsza jest dieta oczyszczająca. Aby przyniosła pożądane efekty musi trwać co najmniej 7 dni. Po pierwsze należy zwrócić uwagę na ilość wypijanych płynów w ciągu całego dnia. Najlepsza jest woda niegazowana i niskozmineralizowana.

Wiktionary


nissan

samochód marki Nissan


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy, nazwa własna

 (1.1) mot. marka samochodu

 (1.2) mot. japońska firma samochodowa;

Wiktionary

Nissan (jap. 日産自動車株式会社 – Nissan Jidōsha Kabushiki-gaisha) – japoński producent samochodów i autobusów z siedzibą w Jokohamie.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Biuro zakupiło dwa samochody dostawcze marki Nissan.

 (1.2) Wielu producentów, w tym Nissan, Hyundai i Renault, podkreśla, że trzymają się obowiązujących reguł.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. nissan mzw.

Wiktionary


nisz

wgłębienie w skale powstałe naturalnie lub sztucznie


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna

 (1.1) geogr. miasto w Serbii, nad rzeką Niszawą;

Wiktionary

Nisz (serb. Ниш / Niš, łac. Naissus) – miasto w Serbii, stolica okręgu niszawskiego i siedziba Miasta Nisz. Leży nad rzeką Niszawą. W 2011 roku liczyło 260 237 mieszkańców.

Trzecie pod względem ludności miasto w kraju.

Uniwersytet w Niszu ma 13 wydziałów i około 26 tys. studentów.

W mieście znajduje się stacja kolejowa oraz port lotniczy.

Wikipedia

Powiązane:

 rzecz. Niszawa ż., niszanin mos., niszanka ż.

 przym. niszański

Wiktionary


nisza

wgłębienie w skale powstałe naturalnie lub sztucznie


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) archit. wnęka w ścianie budynku, zwykle będąca ramą architektoniczną dla rzeźby

 (1.2) archit. odrębna część większego pomieszczenia, powstała poprzez załamanie i cofnięcie ściany

 (1.3) geol. zagłębienie w skale

 (1.4) niezajęta i mniejsza część jakiejś dziedziny, postaci przejawu życia

 (1.5) coś względnie małego, co jest nieco niżej położone w obrębie większej powierzchni

Wiktionary

Nisza – wnęka, wgłębienie w fasadzie lub w ścianie wewnątrz budynku przeznaczona do celów zdobniczych, kultowych.

Stawiano w niej posągi, urny albo pozostawiano puste (w okresie manieryzmu). Wgłębienie może być prostokątne lub półokrągłe, górą zamknięte prosto gzymsem, półkolem (konchą) lub niewielkim trójkątnym frontonem. Nisza może być również ujęta w kolumienki lub pilastry.

Wikipedia

Powiązane:

 przym. niszowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) wnęka

 (1.2) alkowa, kącik, wnęka, zakątek

 (1.3) wnęka, wgłębienie, zagłębienie

 (1.5) ubytek, uchyłek, wgłębienie, zagłębienie

Wiktionary


niszanin

mieszkaniec Niszu


SJP.pl


niszanka

mieszkanka Niszu


SJP.pl


niszański

przymiotnik od: Nisz


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z Niszem, dotyczący Niszu

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Nie wiadomo, ile w tej całej historii jest prawdy, ale faktem pozostaje, że wieści o powstaniu niszańskim, a także o towarzyszących mu niepokojach w innych prowincjach mogły podziałać na wyobraźnię i zachowanie Vasojevicia.

 (1.1) Turcy cofali się, zamierzając stawić czoła wojskom chrześcijańskim w Kotlinie Niszańskiej, ku której zmierzały koncentrujące się oddziały Iszak-beja, Turachan-beja i bejlerbeja Kassima-paszy.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Nisz mrz., niszanin mos., niszanka ż.

Wiktionary


niszawa

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) geogr. rzeka w Serbii i Bułgarii mająca źródła w Starej Płaninie i uchodząca do Morawy Południowej;

Wiktionary

Niszawa (serb. i bułg. Нишава - Nišava) – rzeka w Bułgarii i Serbii, o długości 218 km. Źródła na terenie Bułgarii, w Starej Płaninie, uchodzi do Morawy Południowej.

Wikipedia

Powiązane:

 rzecz. Nisz mrz.

Wiktionary


niszczarka

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) urządzenie służące do niszczenia dokumentów;

Wiktionary

Niszczarka – urządzenie służące do niszczenia poufnych dokumentów, najczęściej wykorzystywane do zastosowań biurowych.

Najprostsze konstrukcje mechanizmu niszczącego tną papier wzdłuż jednej krawędzi, w wyniku czego powstają wąskie paski papieru o długości równej długości dokumentu. Bardziej skomplikowane mechanizmy tną papier również w poprzek dokumentu. Zaawansowane konstrukcje poza mechanicznym zniszczeniem stosują również metody chemiczne.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Co on tam robi? Ciągle tylko słychać niszczarkę.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. niszczycielstwo n., niszczyciel m., niszczycielka ż., niszczenie n., zniszczenie n.

 czas. niszczeć ndk., niszczyć ndk., zniszczyć dk.

 przym. niszczycielski, zniszczony, zniszczalny

 przysł. niszczycielsko

Wiktionary


niszczeć

czasownik

 (1.1) ulegać zniszczeniu

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Jedna z największych atrakcji turystycznych Sztokholmu niszczeje i to szybciej, niż sądzono do tej pory.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈɲiʃt͡ʃɛt͡ɕ, AS: ńiščeć

Wiktionary

Powiązane:

 czas. niszczyć

 rzecz. niszczyciel mrz./mos.

Wiktionary


niszczenie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|niszczyć.

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Genetycznie modyfikowane szczepionki przeciwnowotworowe pobudzają układ odpornościowy pacjenta do rozpoznawania i niszczenia komórek nowotworowych, które normalnie pozostają bezkarne.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ɲiʃˈt͡ʃɛ̃ɲɛ, AS: ńiščńe

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. zniszczenie n., niszczycielstwo n., niszczyciel mrz./mos., niszczycielka ż., niszczarka ż.

 czas. niszczyć ndk., zniszczyć dk., niszczeć ndk.

 przym. niszczycielski, zniszczony, zniszczalny

 przysł. niszczycielsko

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) dewastowanie, rujnowanie, pustoszenie

Wiktionary


niszczewice

Niszczewice – wieś w Polsce położona w województwie kujawsko-pomorskim, w powiecie inowrocławskim, w gminie Złotniki Kujawskie.

Wikipedia


niszczuka

słodkowodna, drapieżna ryba z Ameryki Północnej


SJP.pl

Niszczuka albo łuskost – nazwa kilku gatunków ryb z rodziny niszczukowatych, z rodzajów Lepisosteus i Atractosteus. Pod nazwą niszczuka najczęściej opisywana jest niszczuka długonosa (Lepisosteus osseus), czasami cały rodzaj Lepisosteus.

  • niszczuka długonosa
  • niszczuka krokodyla
  • niszczuka krótkonosa
  • niszczuka plamista
  • niszczuka wielka

Wikipedia


niszczyć

czasownik niedokonany

 (1.1) pozbawiać rzecz jej kształtu bądź funkcji

czasownik zwrotny niedokonany niszczyć się

 (2.1) ulegać destrukcji, szkodliwemu wpływowi czegoś

 (2.2) szkodzić sobie wzajemnie, tępić się nawzajem

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Niszczysz moją ulubioną lalkę!

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈɲiʃt͡ʃɨt͡ɕ, AS: ńiščyć

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. niszczycielstwo n., niszczyciel m., niszczycielka ż., niszczarka ż., niszczenie n., zniszczenie n.

 czas. zniszczyć dk., niszczeć ndk.

 przym. niszczycielski, zniszczony, zniszczalny

 przysł. niszczycielsko

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) psuć, burzyć, demolować, dewastować, łamać, dezelować, niwelować, dezintegrować, destruować, unicestwiać

 (2.1) niszczeć

Wiktionary


niszczyca

rodzaj grzybów z rodziny niszczycowatych


SJP.pl

Gloeophyllum P. Karst. (niszczyca) – rodzaj grzybów należący do rodziny niszczycowatych (Gloeophyllaceae).

Wikipedia


niszczyce

rodzaj grzybów z rodziny niszczycowatych


SJP.pl

Niszczyce – wieś solecka w Polsce położona w województwie mazowieckim, w powiecie płockim, w gminie Bielsk.

W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa płockiego.

Wikipedia


niszczyciel

1. ten, kto niszczy, psuje
2. najbardziej uniwersalny okręt wojenny, uzbrojony w działa, torpedy, wyrzutnie rakietowe oraz broń do zwalczania okrętów podwodnych


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) ten, kto niszczy

rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy lub męskorzeczowy

 (2.1) mar. wojsk. szybki okręt przystosowany do zwalczania małych jednostek pływających;

Wiktionary

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) I stałem się śmiercią, niszczycielem światów.

 (2.1) Niszczyciele z reguły były wyposażone w wyrzutnię torped.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ɲiʃˈt͡ʃɨt͡ɕɛl, AS: ńiščyćel

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. niszczycielstwo n., niszczarka ż., niszczenie n., zniszczenie n.

:: fż. niszczycielka

 czas. niszczyć ndk., zniszczyć dk., niszczeć ndk.

 przym. niszczycielski, zniszczony, zniszczalny

 przysł. niszczycielsko

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) destruktor, dewastator, szkodnik; pot. żart. psuj

 (2.1) kontrtorpedowiec

Wiktionary


niszczycielka

kobieta, która niszczy, psuje


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) ta, która niszczy

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Trąba nadciągnęła od zachodu, wielka niszczycielka, pozrywała we wsi wszystkie dachy.

 (1.1) Córo Babilonu, niszczycielko, / szczęśliwy, kto ci odpłaci / za zło, jakie nam wyrządziłaś!

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. niszczycielstwo n., niszczarka ż., niszczenie n., zniszczenie n.

:: fm. niszczyciel mos.

 czas. niszczyć ndk., zniszczyć dk., niszczeć ndk.

 przym. niszczycielski, zniszczony, zniszczalny

 przysł. niszczycielsko

Wiktionary


niszczycielski

przymiotnik

 (1.1) taki, który niesie zniszczenie, który coś niszczy, wyniszcza

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌɲiʃt͡ʃɨˈt͡ɕɛlsʲci, AS: ńiščyćelsʹḱi

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. niszczycielstwo n., niszczyciel mrz./mos., niszczycielka ż., niszczarka ż., niszczenie n., zniszczenie n.

 czas. niszczyć ndk., zniszczyć dk., niszczeć ndk.

 przym. zniszczony, zniszczalny

 przysł. niszczycielsko

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) niszczący

Wiktionary


niszczycowate

o cechach niszczycowatych (rodzina grzybów)


SJP.pl

Niszczycowate (Gloeophyllaceae Jülich) – rodzina grzybów należąca do rzędu niszczycowców (Gloeophyllales).

Wikipedia


niszczycowaty

o cechach niszczycowatych (rodzina grzybów)


SJP.pl


niszczyk

1. rodzaj grzybów z rzędu szczeciniakowców;
2. rodzaj nicieni z rzędu węgorków


SJP.pl

Trichaptum Murrill (niszczyk) – rodzaj grzybów z rzędu szczeciniakowców (Hymenochaetales). W Polsce występują 3 gatunki.

Wikipedia


niszczylistka

ogrodnica niszczylistka - gatunek chrząszcza z rodziny poświętnikowatych


SJP.pl


niszczyż

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) gw-pl|Śląsk Cieszyński. partacz

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) gw-pl|Górny Śląsk|bazger, ciachrocz, complok, dudra, pyprok.

Wiktionary


niszowość

niszowy


SJP.pl

Patrz:

niszowy

niszowy

należący do niszy, występujący w małej ilości, wyselekcjonowany


SJP.pl


nit

1. w fizyce: jednostka luminacji źródła światła w układzie SI;
2. w informatyce: jednostka ilości informacji, stosowana w badaniach teoretycznych, równa około 1,443 bita


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) techn. metalowy element łączący w połączeniu nitowanym;

Wiktionary

  • nit – metalowy element konstrukcyjny
  • nit – jednostka pochodna układu SI
  • nit – element służący do asekuracji we wspinaczce (określany również jako spit)

Skrót NIT oznacza również:

  • Northern Ireland Trophy – rankingowy turniej snookerowy rozgrywany od 2005
  • Negatywny podatek dochodowy (Negative Income Tax) – system podatkowy z wypłatami dla najniżej zarabiających

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ɲit, AS: ńit

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. nitowanie n., nitownica ż.

 czas. nitować ndk.

 przym. nitowy

Wiktionary


nita

1. w fizyce: jednostka luminacji źródła światła w układzie SI;
2. w informatyce: jednostka ilości informacji, stosowana w badaniach teoretycznych, równa około 1,443 bita


SJP.pl

Nita właśc. Anita Dudczak – polska piosenkarka, kompozytorka i autorka tekstów.

Wikipedia


nitarka

narzędzie lub maszyna do zakuwania nitów


SJP.pl


nitecki

nazwisko


SJP.pl


niteczka

zdrobnienie od: nitka


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) pot. zdrobn. od: nitka

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ɲiˈtɛt͡ʃka, AS: ńitečka

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. nitkowanie n., nitka ż., nić ż.

 czas. nitkować

Wiktionary


niteczkowaty

przypominający niteczkę, bardzo cienki


SJP.pl


nitek

1. cienki sznureczek służący do szycia, tkania, noszenia czegoś itp.;
2. linia; trasa;
3. dolna część pręcika kwiatowego, podtrzymująca główkę złożoną z pylników


SJP.pl


nitella

glon słodkowodny z grupy ramienic spotykany w płytkich jeziorach i stawach; krynicznik


SJP.pl


niter

osoba spajająca metalowe płyty nitami


SJP.pl

Nitrozyniak, Nitro, TheNitroZyniak właśc. Sergiusz Robert Górski (ur. 22 czerwca 1995 w Świętochłowicach) – polska osobowość internetowa, przedsiębiorca, patostreamer, piosenkarz i freak fighter. W latach 2013–2022 youtuber.

Wikipedia


niterka

kobieta spajająca metalowe płyty nitami


SJP.pl


nitinol

stop niklu z tytanem


SJP.pl

Nitinol – stop metaliczny niklu z tytanem, gdzie przybliżony procent atomowy dwóch pierwiastków jest taki sam. Należy do grupy materiałów inteligentnych wykazujących efekt pamięci kształtu. Praktyczne zastosowanie znalazł przy zawartości 53–57% masowego niklu.

Wikipedia


nitinolowy

nitinol (stop niklu z tytanem)


SJP.pl


nitka

1. cienki sznureczek służący do szycia, tkania, noszenia czegoś itp.;
2. linia; trasa;
3. dolna część pręcika kwiatowego, podtrzymująca główkę złożoną z pylników


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) cienki sznurek używany do szycia itp.

 (1.2) odgałęzienie rury

 (1.3) forma ukształtowania ciała organizmów wielokomórkowych lub kolonii

Wiktionary

  • nić
  • nitka dentystyczna
  • nitka grzybni
  • nitka pręcika – część organu płciowy w kwiecie
  • nitka produkcyjna
  • nitka rurociągu
  • nitka przędzy
  • NITKA – radziecki/rosyjski ośrodek doświadczalny lotnictwa morskiego w Nowo-Fiodorowce w rejonie sackim na Krymie

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Babcia miała problem z nawleczeniem igły na nitkę.

 (1.1) Tu wszyję zamek, a niebieską nitkę tuż za nim.

 (1.2) Przez nasz region ma biec jedna z nitek rurociągu.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈɲitka, AS: ńitka

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. nić ż., nitkowatość ż., nicielnica ż., nitkowanie n.

:: zdrobn. niteczka ż.

 czas. nitkować

 przym. nitkowaty

 przysł. nitkowato

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1-3) nić

Wiktionary


nitki

1. cienki sznureczek służący do szycia, tkania, noszenia czegoś itp.;
2. linia; trasa;
3. dolna część pręcika kwiatowego, podtrzymująca główkę złożoną z pylników


SJP.pl

Nitki (niem. Nittken) – wieś w Polsce położona w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie piskim, w gminie Biała Piska. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa suwalskiego.

Wikipedia


nitkiewicz

nazwisko


SJP.pl


nitkoskrzelne

podgromada małży


SJP.pl

Nitkoskrzelne (Pteriomorphia) – klad małży (Bivalvia) klasyfikowany w randze podgromady (lub nadrzędu). Charakteryzują się stosunkowo prymitywną budową: nitkowatymi skrzelami z zagiętymi ku górze płatami oraz rzęskami łączącymi wolno zwisające części płatów, gałęzie nitek skrzelowych nie zrastają się z workiem trzewiowym, płaszcz nie jest zrośnięty brzegami, a otwory syfonalne lub syfony są słabo rozdzielone. Żyją w morzach przytwierdzone do podłoża – trwale lub za pomocą bisiora.

Wikipedia


nitkoskrzelny

o cechach nitkoskrzelnych (podgromada małży)


SJP.pl


nitkować

1. skręcać przędzę w nić;
2. depilować przy użyciu bawełnianej nici


SJP.pl

czasownik przechodni niedokonany (dk. wynitkować)

 (1.1) techn. włók. skręcać przędzę w nić, splatać nitkę z włókien

 (1.2) stomat. usuwać resztki jedzenia z przestrzeni międzyzębowych za pomocą nici dentystycznej

 (1.3) kosmet. wykonywać depilację za pomocą bawełnianej nici

Wiktionary

Przykłady

 (1.2) Dentysta kazał mi nitkować zęby po każdym posiłku.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ɲitˈkɔvat͡ɕ, AS: ńitkovać

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. nitkowanie n., wynitkowanie n., nić ż., nitka ż., niteczka ż., nitkowatość ż., nitki nmos., nitkowiec m., nicień m.

 czas. wynitkować dk.

 przym. nitkowaty, nitkowy, niciany, niciowaty

 przysł. nitkowato

Wiktionary


nitkowanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) techn. włók. odczasownikowy od|nitkować. (przędzę)

 (1.2) stomat. odczasownikowy od|nitkować. (zęby)

 (1.3) kosmet. odczasownikowy od|nitkować. (depilować)

Wiktionary

Przykłady

 (1.2) W pierwszych dniach nitkowania zębów może pojawić się krwawienie dziąseł. (z Internetu)

 (1.3) Nitkowanie to bardzo skuteczny azjatycki sposób depilacji. (z Internetu)

 (1.3) Wprowadzenie nitkowania do oferty zabiegów może przynieść wiele korzyści makijażystom, salonom kosmetycznym, fryzjerskim lub ośrodkom SPA. (z Internetu)

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌɲitkɔˈvãɲɛ, AS: ńitkovãńe

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. nić ż., nitka ż., niteczka ż., nitkowatość ż., nitki nmos., nitkowiec m.

 czas. nitkować

 przym. nitkowaty, nitkowy

 przysł. nitkowato

Wiktionary


nitkowato

przysłówek

 (1.1) kształtem przypominając nitkę

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Często pojawiają się niebiesko-białe zmętnienia skóry, czasem skóra strzępi się nitkowato. (z Internetu)

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌɲitkɔˈvatɔ, AS: ńitkovato

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. nić, nitka, nitkowanie, nitkowatość

 przym. nitkowaty

 czas. nitkować

Wiktionary


nitkowatość

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) odprzymiotnikowy od|nitkowaty.

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Nitkowatość miękiszu pieczywa, zwana powszechnie chorobą ziemniaczaną chleba, jest dość często występującą wadą pieczywa przynoszącą wymierne szkody piekarzom oraz konsumentom.

 (1.1) Czerwona nitkowatość traw jest poważną chorobą kostrzew, wiechliny łąkowej oraz życicy trwałej.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌɲitkɔˈvatɔɕt͡ɕ, AS: ńitkovatość

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. nicielnica ż., nić ż., nitka ż., nitkowanie n.

 czas. nitkować ndk.

 przym. nitkowaty

 przysł. nitkowato

Wiktionary


nitkowaty

cienki i wydłużony na kształt nitki


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) taki, który kształtem przypomina nitkę

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Przy powolnym wyciąganiu zgniłej larwy z komórki przy pomocy zapałki lub wykałaczki tworzy się kilkucentymetrowa nitkowata, ciągliwa masa.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌɲitkɔˈvatɨ, AS: ńitkovaty

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. nić ż., nitka ż., nitkowatość ż., nicielnica ż., nitkowanie n.

 czas. nitkować ndk.

 przym. nitkowy

 przysł. nitkowato

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) niteczkowaty, kapilarny, włoskowaty

Wiktionary


nitkowce

typ bardzo długich, wodnych bezkręgowców; drucieńce, nitnikowce, włośniaki


SJP.pl

Nitnikowce (Nematomorpha), nitkowce, drucieńce (Gordiacea) – typ zwierząt, bardzo długich, wodnych bezkręgowców, wcześniej klasyfikowanych jako gromada typu obleńce, do których są podobne. Są uważane za grupę siostrzaną nicieni (Nematoda). Larwy prowadzą pasożytniczy tryb życia.

Wikipedia


nitkowski

nazwisko


SJP.pl


nitkowy

nitka


SJP.pl

Patrz:

nitka

nitnik

słodkowodne zwierzę z rodziny nitnikowców


SJP.pl


nitnikowce

typ bardzo długich, wodnych bezkręgowców; drucieńce, nitkowce, włośniaki


SJP.pl

Nitnikowce (Nematomorpha), nitkowce, drucieńce (Gordiacea) – typ zwierząt, bardzo długich, wodnych bezkręgowców, wcześniej klasyfikowanych jako gromada typu obleńce, do których są podobne. Są uważane za grupę siostrzaną nicieni (Nematoda). Larwy prowadzą pasożytniczy tryb życia.

Wikipedia


nitnikowiec

bezkręgowiec o wydłużonym ciele, którego larwy pasożytują w ciele stawonogów, głównie owadów; włośniak, drucieniec, nitkowiec


SJP.pl


nitomierz

miernik luminancji promieniowania


SJP.pl

Nitomierz – przyrząd pomiarowy służący do pomiaru luminancji powierzchni świecących bądź oświetlonych.

Wikipedia


niton

dawna nazwa radonu, pierwiastka chemicznego


SJP.pl

Niton – wieś w Anglii, na wyspie Wight. Leży 13 km na południe od miasta Newport i 131 km na południowy zachód od Londynu. W 2001 miejscowość liczyła 1142 mieszkańców.

Wikipedia


nitonakrętka

Nitonakrętka – rodzaj nitu rurkowego z częścią gwintowaną wewnętrznie. Składa się z części gwintowanej, części niegwintowanej cienkościennej i kołnierza.

Nitonakrętkę mocuje się w blasze lub cienkościennym profilu w sposób zbliżony do nitów rurkowych; z jednej strony osadzona jest na kołnierzu, a z drugiej na spęczeniu powstałym na części niegwintowanej. Proces montażu to:
1) wkręcenie od strony kołnierza nagwintowanego trzpienia,
2) osadzenie nitonakrętki w otworze,
3) dociśnięcie przez kołnierz do materiału,
4) wykonanie spęczenia poprzez powrotny ruch trzpienia (bez obrotu),
5) usunięcie trzpienia przez jego wykręcenie.

Wikipedia


nitować

łączyć metalowe elementy za pomocą nitów


SJP.pl


nitowaczka

nitowacz


SJP.pl

Patrz:

nitowacz

nitowanie

łączyć metalowe elementy za pomocą nitów


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|nitować.

 (1.2) efekt połączenia nitami

Wiktionary

Połączenie nitowe – nierozłączne, pośrednie, połączenie mechaniczne elementów za pomocą nitów zwykle w postaci trzpieni walcowych z łbami. Nitowanie przez długi czas było najważniejszą metodą łączenia metalowych elementów konstrukcyjnych. W większości sytuacji, z uwagi na prostszą technologię wykonywania, współcześnie połączenia nitowe zostały wyparte przez połączenie spawane i zgrzewane. Historycznie używane w okrętownictwie.

Wikipedia

Powiązane:

 rzecz. nit m., ponitowanie n.

 czas. nitować ndk., ponitować dk.

 przym. nitowy

Wiktionary


nitownica

urządzenie do zakuwania nitów; nitarka


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) maszyna do nitowania

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. nit mrz.

 czas. nitować

 przym. nitowy

Wiktionary


nitownik

pracownik wykonujący spojenia za pomocą nitów


SJP.pl


nitowy

przymiotnik od: nit (metalowy łącznik)


SJP.pl


nitpiker

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) slang. osoba czepiająca się nieistotnych szczegółów

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Marek ciągle zadaje niewygodne pytania na forach i blogach internetowych. Czepia się szczegółów. Jest klasycznym nitpikerem.

 (1.1) Konrad bawi się w nitpikera. Pyta o jakże kluczowy enzym w prawidłowym odżywianiu jak Bromeleina na forum dietetycznym.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ɲitˈpʲikɛr, AS: ńitpʹiker

Wiktionary


nitra

1. popularny rozpuszczalnik będący mieszaniną octanów propylu, butylu i pentylu;
2. dawna taśma filmowa, której głównym składnikiem jest łatwopalna nitroceluloza;
3. samochód typu Dodge Nitro


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) geogr. miasto na Słowacji położone na zachodzie kraju nad rzeką Nitrą (1.2);

 (1.2) geogr. rzeka w środkowej Słowacji, w dorzeczu Dunaju, uchodzi do Wagu;

Wiktionary

  • Nitra – miasto na Słowacji
  • Księstwo nitrzańskie - średniowieczne księstwo na terenie Słowacji
  • Nitra (powiat Nitra) – powiat na Słowacji
  • Nitra – region na Słowacji
  • Nitra – rzeka na Słowacji
  • Nitra – stacja kolejowa w Nitrze, na Słowacji
  • Nitra – planetoida o numerze katalogowym 9543

Wikipedia

Powiązane:

 rzecz. nitrzanin mos., nitrzanka ż.

 przym. nitrzański

Wiktionary


nitragina

nawóz bakteryjny z żywymi bakteriami brodawkowymi, stosowany do szczepienia roślin motylkowych


SJP.pl

Wikipedia


nitras

nazwisko


SJP.pl


nitrator

1. naczynie, w którym następuje reakcja nitrowania;
2. przyrząd rozprowadzający nawozy azotanowe w glebie


SJP.pl


nitratyn

minerał, azotan sodu; nitronatryt, saletra sodowa, saletra chilijska


SJP.pl

Azotan sodu (nazwa Stocka: azotan(V) sodu, nazwy zwyczajowe: saletra sodowa, saletra chilijska), NaNO
3
– nieorganiczny związek chemiczny z grupy azotanów, sól kwasu azotowego i sodu. Tradycyjne określenie „saletra” pochodzi z łac. sal petrae – sól skalna.

Wikipedia


nitrazepam

lek nasenny i uspokajający, działający na ośrodkowy układ nerwowy


SJP.pl

Nitrazepam (łac. Nitrazepamum) (ATC: N05 CD02) – lek nasenny i uspokajający, pochodna benzodiazepiny.

Skutkami ubocznymi działania leku mogą być m.in. brak koncentracji, problemy z pamięcią, poczucie zmęczenia, koszmarne sny.

Nitrazepam działa na ośrodki limbiczne i podwzgórze. Zwiększa powinowactwo kwasu γ-aminomasłowego do receptora GABA-A.

Wykazuje przede wszystkim komponentę nasenną. Po wprowadzeniu do lecznictwa nowszego estazolamu rola nitrazepamu zmalała.

Wikipedia


nitria

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) geogr. hist. rel. starożytny ośrodek monastyczny w północnym Egipcie;

Wiktionary

Nitria – starożytne centrum monastyczne w północnym Egipcie, na zachód od Delty Nilu.

Wikipedia

Powiązane:

 przym. nitryjski

Wiktionary


nitribitt

nazwisko


SJP.pl


nitro

1. popularny rozpuszczalnik będący mieszaniną octanów propylu, butylu i pentylu;
2. dawna taśma filmowa, której głównym składnikiem jest łatwopalna nitroceluloza;
3. samochód typu Dodge Nitro


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) mot. podtlenek azotu stosowany w celu zwiększenia mocy silnika spalinowego

 (1.2) taśma filmowa, składająca się głównie z nitrocelulozy

 (1.3) pot. lakier lub farba nitrocelulozowa

Wiktionary

  • Nitro – miasto w stanie Wirginia Zachodnia, w hrabstwie Fayette
  • nitro – podtlenek azotu stosowany w motoryzacji celem zwiększania mocy silnika spalinowego
  • nitro – potoczna nazwa rozpuszczalnika nitro
  • nitro – przedrostek w nazwie związku chemicznego posiadającego grupę nitrową, np. nitrometan
  • Nitro – niemiecka stacja telewizyjna
  • Nitro – pseudonim Sergiusza Górskiego

Wikipedia

Przykłady

składnia.

kolokacje.

synonimy.

 (1.1) NOS

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

frazeologia.

etymologia.

uwagi.

tłumaczenia.

źródła.

== nitro (język hiszpański.) ==

wymowa. IPA3|ˈni.tɾo.

znaczenia.

rzeczownik, rodzaj męski

 (1.1) chem. nitrokalit, saletra indyjska, saletra potasowa

odmiana.

przykłady.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈɲitrɔ, AS: ńitro

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) NOS

Wiktionary


nitroalizaryna

krystaliczny związek organiczny, barwnik otrzymywany dawniej z korzenia marzanny farbiarskiej obecnie syntetycznie; błękit alizarynowy


SJP.pl


nitroalkan

związek nitrowy używany jako środek antykorozyjny, rozpuszczalnik i składnik paliw rakietowych; nitroparafina


SJP.pl


nitrobenzen

związek organiczny otrzymywany z benzenu pod wpływem działania kwasu azotowego i siarkowego; silnie trujący, o zapachu gorzkich migdałów; nitrobenzol


SJP.pl

Nitrobenzen – organiczny związek chemiczny, najprostszy aromatyczny związek nitrowy, pochodna benzenu. Stosowany do produkcji aniliny.

Wikipedia


nitrobenzol

związek organiczny otrzymywany z benzenu pod wpływem działania kwasu azotowego i siarkowego; silnie trujący, o zapachu gorzkich migdałów; nitrobenzen


SJP.pl


nitroceluloza

mieszanina estrów kwasu azotowego i celulozy; nitroksylina


SJP.pl

Nitroceluloza – mieszanina estrów celulozy i kwasu azotowego. Do każdej reszty glukozowej dołączone są grupy –NO2 (od jednej do trzech, w zależności od stopnia estryfikacji), pochodzące od kwasu azotowego. Fragmenty zawierające w pełni zestryfikowane reszty cukrowe opisuje wzór [C6H7O2(ONO2)3]n (triazotan celulozy). Maksymalna zawartość azotu w nitrocelulozie wynosi teoretycznie 14,14% (w praktyce zwykle mniej).

Wikipedia


nitrocelulozowy

zawierający nitrocelulozę; nitroksylowy


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z nitrocelulozą, zawierający nitrocelulozę

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. nitroceluloza ż.

Wiktionary


nitrofenol

fenol, którego cząsteczki zawierają jedną lub więcej grup nitrowych


SJP.pl

  • 2-Nitrofenol (o-nitrofenol)
  • 3-Nitrofenol (m-nitrofenol)
  • 4-Nitrofenol (p-nitrofenol)

Wikipedia


nitrofil

roślina preferująca siedliska szczególnie bogate w przyswajalne związki azotowe, rosnąca najczęściej na wysypiskach śmieci, żyznych glebach leśnych, polach uprawnych, np. pokrzywa zwyczajna; roślina nitrofilna; nitrofit


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) ekol. organizm azotolubny

Wiktionary

Gatunek nitrofilny, gatunek azotolubny, gatunek saletrowy, nitrofil, nitrofit – gatunek, który do swojego prawidłowego rozwoju wymaga podłoża bogatego w związki azotu.

Rośliny azotolubne szczególnie często spotyka się w środowiskach ruderalnych, takich jak wysypiska śmieci, rowy i tereny obficie zasilane gnojowicą i ściekami komunalnymi. Dzięki wysokiej zawartości związków azotu znajdują tam optymalne warunki rozwoju. Ze względu na powszechną eutrofizację siedlisk będącą wynikiem działalności człowieka, rośliny nitrofilne należą do silnie ekspansywnych, występujących coraz liczniej. Gatunki roślin nitrofilnych mogą być roślinami wskaźnikowymi gleb bogatych w azot.

Wikipedia


nitrofilny

o roślinach: bytujący i najlepiej rozwijający się w podłożu bogatym w związki azotu


SJP.pl


nitrofit

roślina preferująca siedliska szczególnie bogate w przyswajalne związki azotowe, rosnąca najczęściej na wysypiskach śmieci, żyznych glebach leśnych, polach uprawnych, np. pokrzywa zwyczajna; roślina nitrofilna, nitrofil


SJP.pl

Gatunek nitrofilny, gatunek azotolubny, gatunek saletrowy, nitrofil, nitrofit – gatunek, który do swojego prawidłowego rozwoju wymaga podłoża bogatego w związki azotu.

Rośliny azotolubne szczególnie często spotyka się w środowiskach ruderalnych, takich jak wysypiska śmieci, rowy i tereny obficie zasilane gnojowicą i ściekami komunalnymi. Dzięki wysokiej zawartości związków azotu znajdują tam optymalne warunki rozwoju. Ze względu na powszechną eutrofizację siedlisk będącą wynikiem działalności człowieka, rośliny nitrofilne należą do silnie ekspansywnych, występujących coraz liczniej. Gatunki roślin nitrofilnych mogą być roślinami wskaźnikowymi gleb bogatych w azot.

Wikipedia


nitrofob

roślina znajdująca optymalne warunki do życia w środowisku ubogim w związki azotu


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) bot. roślina preferująca gleby ubogie w związki azotowe

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Do nitrofobów zaliczamy łubin.

Wiktionary


nitrofoska

wieloskładnikowy nawóz mineralny


SJP.pl

Nitrofoska – wieloskładnikowy nawóz mineralny typu NPK zawierający azot, fosfor i potas w postaci przyswajalnej przez rośliny.

Otrzymywany jest ten nawóz zwykle przez zmieszanie nitrofosu z solami potasowymi, najczęściej solą potasową jest chlorek potasu.

W Polsce nitrofoska nie jest produkowana.

Wikipedia


nitrofural

lek, w zależności od stężenia: bakteriobójczy lub bakteriostatyczny


SJP.pl


nitrogenaza

enzym bakteryjny pobudzający przemianę azotu na amoniak


SJP.pl

Nitrogenaza – enzym bakteryjny związany z asymilacją azotu. Jest to białko złożone zawierające centrum żelazowo-siarkowe i molibden, rzadziej wanad. Jest zbudowana z dwóch typów jednostek białkowych. Jednostka większa, tzw. białko FeMo, składa się z 4 łańcuchów polipeptydowych w układzie α2β2 i zawiera kofaktor FeMo (z atomami żelaza i molibdenu). Po jej przeciwnych stronach przyłączone są 2 mniejsze białka żelazowe.

Wikipedia


nitrogenium

łacińska nazwa azotu (pierwiastka chemicznego)


SJP.pl

Azot (N, łac. nitrogenium) – pierwiastek chemiczny o liczbie atomowej 7, niemetal z grupy 15 (azotowców) układu okresowego. W warunkach normalnych jest bezbarwnym, bezzapachowym gazem. Został odkryty w 1772 roku przez Daniela Rutherforda.

Wikipedia


nitrogliceryna

ester kwasu azotowego i gliceryny; silna substancja wybuchowa; stosowana też jako lek na serce


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) chem. oleista, wybuchowa ciecz o wzorze sumarycznym wzór chemiczny|C3H5N3O9., używana głównie w produkcji dynamitu oraz jako lek rozszerzający naczynia krwionośne;

Wiktionary

Nitrogliceryna, C
3
H
5
(ONO
2
)
3
– organiczny związek chemiczny z grupy azotanów, ester kwasu azotowego i glicerolu, stosowany jako bardzo wrażliwy na uderzenia i inne bodźce materiał wybuchowy oraz lek z grupy nitratów, rozszerzający naczynia krwionośne (głównie żylne) podawany w ostrych napadach choroby niedokrwiennej serca w celu przerwania bólu wieńcowego. Wbrew nazwie potocznej nitrogliceryna jest estrem, a nie związkiem nitrowym (nie zawiera ugrupowań CNO
2
).

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Nitrogliceryna powoduje spadek ciśnienia tętniczego, nawet znaczny, gdy chory np. stoi.

 (1.1) Z tego powodu produkcja nitrogliceryny należy do najniebezpieczniejszych procesów technologicznych w przemyśle chemicznym.

Wiktionary

Powiązane:

 przym. nitroglicerynowy

Wiktionary


nitroglicerynowy

przymiotnik relacyjny

 (1.1) chem. związany z nitrogliceryną, dotyczący nitrogliceryny, zawierający nitroglicerynę

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. nitrogliceryna ż.

Wiktionary


nitroglikol

Nitroglikol (diazotan glikolu etylenowego), (CH2ONO2)2 – organiczny związek chemiczny z grupy nitroestrów, pochodna glikolu etylenowego. Stosowany jako kruszący materiał wybuchowy.

Wikipedia


nitroguanidyna

Nitroguanidyna – organiczny związek chemiczny o właściwościach wybuchowych z grupy nitroamin. Biała substancja krystaliczna. W czasie II wojny światowej była wykorzystywana jako składnik prochów nitroglicerynowych bezbłyskowych i małoerozyjnych.

Wikipedia


nitrokalit

Nitrokalit (nitryt, niter, saletra indyjska, saletra potasowa) – minerał z gromady azotanów.

Nazwa nawiązuje do składu chemicznego minerału; łac. nitrogenium = azot, kalium = potas; określenie saletra pochodzi z łac. sal petrae = sól skalna.

Wikipedia


nitrokrezol

związek chemiczny używany w ochronie sadów zamiast karboliny


SJP.pl


nitroksylina

mieszanina estrów kwasu azotowego i celulozy; nitroceluloza


SJP.pl


nitroksylowy

zawierający nitrocelulozę; nitrocelulozowy


SJP.pl


nitroleum

odmiana linoleum, do którego produkcji używa się nitrocelulozy z dodatkiem żywicy


SJP.pl


nitromannit

związek chemiczny mający właściwości wybuchowe


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męski

 (1.1) chem. organiczny, wybuchowy składnik spłonek detonujących stosowany również w lecznictwie;

Wiktionary

Nitromannit, heksaazotan mannitolu, C
6
H
8
(ONO
2
)
6
– organiczny związek chemiczny, ester kwasu azotowego i mannitu.

Materiał wybuchowy o prędkości detonacji 8260 m/s przy gęstości 1,73 g/cm³.

Wikipedia


nitronatryt

minerał, azotan sodu; nitratyn, saletra sodowa, saletra chilijska


SJP.pl

Azotan sodu (nazwa Stocka: azotan(V) sodu, nazwy zwyczajowe: saletra sodowa, saletra chilijska), NaNO
3
– nieorganiczny związek chemiczny z grupy azotanów, sól kwasu azotowego i sodu. Tradycyjne określenie „saletra” pochodzi z łac. sal petrae – sól skalna.

Wikipedia


nitroniowy

jon nitroniowy - kation w nitrozie


SJP.pl


nitroparafina

związek nitrowy używany jako środek antykorozyjny, rozpuszczalnik i składnik paliw rakietowych; nitroalkan


SJP.pl


nitropolitura

rodzaj lakieru nitrocelulozowego


SJP.pl


nitroprusydek

nieorganiczna sól stosowana m.in. do wykrywania siarki w związkach organicznych


SJP.pl

Nitroprusydek sodu, Na2[Fe(CN)5NO] – nieorganiczny związek chemiczny, sól kompleksowa zawierająca jako atom centralny żelazo na III stopniu utlenienia.Występuje w postaci dwuhydratu, Na2[Fe(CN)5NO]·2H2O.

Wikipedia


nitrotoluen

pochodna toluenu, której cząsteczki zawierają jedną lub kilka grup nitrowych


SJP.pl


nitrować

tworzyć związek nitrowy (zawierający grupę nitrową -NO2)


SJP.pl


nitrowy

grupa nitrowa - grupa składająca się z jednego atomu azotu i dwóch atomów tlenu


SJP.pl


nitroza

roztwór tlenków azotu w stężonym kwasie siarkowym, zawierający jako główny składnik kwas nitrozylosiarkowy; żrąca, trująca ciecz bezbarwna lub żółtawa, o ostrym, duszącym zapachu; stosowana do produkcji materiałów wybuchowych oraz barwników


SJP.pl

Mieszanina nitrująca (nitroza) – mieszanina stężonych kwasów azotowego (HNO
3
) i siarkowego (H
2
SO
4
) w stosunku masowym 1:2 (objętościowym 3:5) służąca do nitrowania związków organicznych i nieorganicznych, jak również do otrzymywania niektórych estrów kwasu azotowego.

Wikipedia


nitrozamina

pochodna aminy powstająca w reakcji amin z azotynami; nitrozoamina


SJP.pl


nitrozaminy

pochodna aminy powstająca w reakcji amin z azotynami; nitrozoamina


SJP.pl


nitrozoamina

pochodna aminy powstająca w reakcji amin z azotynami; nitrozamina


SJP.pl

Nitrozoaminy, nitrozaminy (właśc. N-nitrozoaminy) – organiczne związki chemiczne, N-nitrozowe pochodne amin.

Wikipedia


nitrozować

przeprowadzać reakcję prowadzącą do otrzymania nitrozozwiązków


SJP.pl


nitrozozwiązek

związek chemiczne zawierający grupę nitrozową –NO; związek nitrozowy


SJP.pl


nitrozwiązek

związek organiczny zawierający grupę nitrową (jedną lub więcej) w cząsteczce; związek nitrowy


SJP.pl

Nitrozwiązki – organiczne związki chemiczne zawierające grupę nitrową -NO2, w której atom azotu jest bezpośrednio połączony z atomem węgla.

Wikipedia


nitrozwiązki

związek organiczny zawierający grupę nitrową (jedną lub więcej) w cząsteczce; związek nitrowy


SJP.pl

Nitrozwiązki – organiczne związki chemiczne zawierające grupę nitrową -NO2, w której atom azotu jest bezpośrednio połączony z atomem węgla.

Wikipedia


nitryfikacja

utlenianie amoniaku do azotanów(III) oraz utlenianie azotanów(III) do azotanów(V)


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) biochem. utlenienie amoniaku do azotynów i azotynów do azotanów przeprowadzany przez bakterie nitryfikacyjne;

Wiktionary

Nitryfikacja – proces utleniania amoniaku i soli amonowych do azotynów i azotanów prowadzony przez bakterie nitryfikacyjne.

Azotany powstałe w tym procesie mogą zostać przyswojone przez rośliny lub ulegać akumulacji, czego efektem może być powstanie złóż saletry.Proces ten zachodzi w warunkach tlenowych i jest dwufazowy. W fazie pierwszej bakterie z rodzaju np. Nitrosomonas i Nitrosospira utleniają jony amonowe do azotynów:

2 NH+
4
+ 3 O
2
→ 2 NO
2
+ 4 H+
+ 2 H
2
O
| ΔG°' = −274 kJ/mol

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Synantropizacja (dawniej i dziś) polegała na przekształcaniu genotypów zwierząt i roślin, świadomej lub przypadkowej eliminacji jednych ekosystemów czy gatunków i wprowadzaniu innych oraz na przekształcaniu siedlisk mechanicznym (w trakcie uprawy roli) i chemicznym (poprzez wypalanie, zanieczyszczenia, nitryfikację).

Wiktionary

Powiązane:

 czas. nitryfikować ndk., znitryfikować dk.

 przym. nitryfikacyjny

Wiktionary


nitryfikacyjny

związany z nitryfikacją


SJP.pl


nitryjski

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z Nitrią, dotyczący Nitrii

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Nitria ż.

Wiktionary


nitryl

trujący związek organiczny, pochodna cyjanowodoru


SJP.pl

Nitryle – organiczne związki chemiczne zawierające grupę nitrylową, pochodne cyjanowodoru, o wzorze ogólnym RCN.

Acetonitryl i benzonitryl stosowane są jako rozpuszczalniki, a akrylonitryl jako monomer do otrzymywania poliakrylonitrylu.

Wikipedia


nitryle

trujący związek organiczny, pochodna cyjanowodoru


SJP.pl

Nitryle – organiczne związki chemiczne zawierające grupę nitrylową, pochodne cyjanowodoru, o wzorze ogólnym RCN.

Acetonitryl i benzonitryl stosowane są jako rozpuszczalniki, a akrylonitryl jako monomer do otrzymywania poliakrylonitrylu.

Wikipedia


nitryt

azotan potasu - pokłady w Indiach, na Cejlonie i w Chile; saletra potasowa


SJP.pl

Nitrokalit (nitryt, niter, saletra indyjska, saletra potasowa) – minerał z gromady azotanów.

Nazwa nawiązuje do składu chemicznego minerału; łac. nitrogenium = azot, kalium = potas; określenie saletra pochodzi z łac. sal petrae = sól skalna.

Wikipedia


nitrzanin

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) mieszkaniec Nitry

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Nitra ż.

:: fż. nitrzanka ż.

 przym. nitrzański

Wiktionary


nitrzanka

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) mieszkanka Nitry

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Nitra ż.

:: fm. nitrzanin mos.

 przym. nitrzański

Wiktionary


nitrzański

Nitra (miasto na Słowacji)


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z Nitrą, dotyczący Nitry (miasta lub rzeki)

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Nitra ż., nitrzanin mos., nitrzanka ż.

Wiktionary


nitsch

[czytaj: nicz] nazwisko


SJP.pl

Nitsch:

  • Maksymilian Nitsch (1843, Kraków – 1890, Kraków), polski architekt, przedstawiciel historyzmu
    • Roman [Franciszek Henryk] Nitsch (1873, Podchybie – 1943, Warszawa), polski lekarz, serolog i bakteriolog
    • Kazimierz [Ignacy] Nitsch (1874, Kraków – 1958, Kraków), polski językoznawca slawista, historyk języka polskiego, dialektolog

    Wikipedia


niuans

(zwykle w liczbie mnogiej) drobiazgowa, szczegółowa różnica


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) drobna, subtelna różnica, ledwo dostrzegalna zmiana; odcień

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈɲuwãw̃s, AS: ńuãũ̯s

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. niuansowanie n.

:: zdrobn. niuansik m.

 czas. zniuansować, niuansować ndk.

 przym. niuansowy

Wiktionary


niuansik

zdrobnienie od: niuans


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) zdrobn. od: niuans

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. zniuansowanie n., niuansowanie n., niuans

 przym. niuansowy

 czas. niuansować, zniuansować

Wiktionary


niuansować

wychwytywać i ukazywać subtelne, słabo dostrzegalne różnice między podobnymi rzeczami, zjawiskami itp.


SJP.pl

czasownik

 (1.1) ukazywać / wydobywać subtelne, ledwie dostrzegalne szczegóły / różnice

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌɲuwãw̃ˈsɔvat͡ɕ, AS: ńuãũ̯sovać

Wiktionary

Powiązane:

 przym. niuansowy

 rzecz. zniuansowanie n., niuans, niuansik, niuansowanie

 czas. zniuansować

Wiktionary


niuansowanie

we włókiennictwie: korygowanie odcienia barwnika przez dodanie małej ilości innych barwników


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|niuansować.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌɲuwãw̃sɔˈvãɲɛ, AS: ńuãũ̯sovãńe

Wiktionary

Powiązane:

 przym. niuansowy

 rzecz. zniuansowanie n., niuans, niuansik

 czas. niuansować, zniuansować

Wiktionary


niuansowość

możliwość dostrzeżenia subtelnych różnic


SJP.pl


niuansowy

zawierający niuanse, dotyczący subtelnych różnic


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) polegający na niuansach

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. niuans mrz., niuansik mrz., niuansowanie n., zniuansowanie n.

 czas. niuansować ndk., zniuansować dk.

Wiktionary


niuch

1. potocznie: powonienie, nos
2. potocznie: wyczucie, intuicja
3. przestarzale: szczypta tabaki; dziś częściej jako jednorazowa porcja narkotyku


SJP.pl

Niuch (ang. Snuff) – 39. powieść Terry'ego Pratchetta z serii Świat Dysku. Książka jest kolejną częścią przygód o Straży Miejskiej Ankh-Morpork.Powieść w polskim tłumaczeniu Piotra W. Cholewy ukazała się 10 kwietnia 2012 roku nakładem wydawnictwa Prószyński i S-ka.

Wikipedia


niuchać

1. wciągać w nos, np. tabakę; potocznie: pociągać nosem, wąchać, węszyć;
2. pot. szperać, tropić, węszyć


SJP.pl

czasownik niedokonany (dk. wyniuchać)

 (1.1) pot. wąchać, węszyć

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈɲuxat͡ɕ, AS: ńuχać

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. niuchanie n., wyniuchanie n., niuchacz m., niuch m.

 czas. wyniuchać dk.

Wiktionary


niuchanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|niuchać.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ɲuˈxãɲɛ, AS: ńuχãńe

Wiktionary

Powiązane:

 czas. niuchać ndk.

Wiktionary


niue

1. wyspa na Oceanie Spokojnym;
2. terytorium stowarzyszone z Nową Zelandią, na wyspie o tej samej nazwie


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki, nazwa własna

 (1.1) geogr. polinezyjska wyspa w Oceanii

 (1.2) geogr. polit. państwo na wyspie Niue (1.1) ze stolicą w Alofi;

 (1.3) grupa etniczna rdzennych mieszkańców Niue (1.1);

Wiktionary

Niue (ang. wym. [ˈnjuːeɪ]) – terytorium stowarzyszone Nowej Zelandii, położone na wyspie koralowej na Oceanie Spokojnym w Polinezji. Nazwa pochodzi od dwóch słów: niu („palma kokosowa”) oraz e („oglądać, patrzeć”).

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ˈɲuwɛ, AS: ńue

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. niue, Niueńczyk mos., Niuenka ż.

 przym. niueński

Wiktionary


niuejdżowski

New Age; newage'owy, newage'owski


SJP.pl


niueński

Niue (terytorium)


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z Niue, dotyczący Niue

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Niue n., Niueńczyk mos., Niuenka ż.

Wiktionary


niuhempszyr

amerykańska rasa kur ogólnoużytkowych


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy

 (1.1) zool. jedna z ras kur;

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ɲuˈxɛ̃mpʃɨr, AS: ńuχmpšyr

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. New Hampshire mrz., new hampshire n.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) new hampshire

Wiktionary


niuhempszyry

rasa kur


SJP.pl


niukża

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) geogr. hydron. rzeka w Rosji, w obwodzie czytyjskim i amurskim; prawy dopływ Olokmy;

Wiktionary

Niukża (ros. Нюкжа) – rzeka w Rosji, w obwodzie czytyjskim i amurskim; prawy dopływ Olokmy. Długość 583 km; powierzchnia dorzecza 32 100 km²; średni roczny przepływ przy ujściu 310 m³/s.

Źródła na wschodnim krańcu gór Olokmiński Stanowik; w górnym biegu płynie w kierunku północno-wschodnim; liczne progi; w dolnym biegu w kierunku północno-zachodnim wzdłuż Pasma Stanowego.

Zamarza od października do początku maja; zasilanie deszczowo-śniegowe.

Wikipedia


niulakita

rzeczownik, rodzaj nijaki, nazwa własna

 (1.1) geogr. wyspa należąca do państwa Tuvalu;

Wiktionary

Niulakita – najmniejsza wyspa koralowa (dystrykt, okręg) Tuvalu. W 2002 roku na wyspie mieszkało 35 osób. Europejczycy odkryli atol 29 sierpnia 1595 roku. Ponowne odkrycie wyspy nastąpiło 6 listopada 1821 roku. Wówczas Niulakitę zlokalizował statek dowodzony przez George'a Barretta.

Wikipedia

Przykłady

składnia.

kolokacje.

synonimy.

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

frazeologia.

etymologia.

uwagi.

tłumaczenia.

* tuvalu: (1.1) Niulakita

źródła.

== Niulakita (język tuvalu.) ==

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik, nazwa własna

 (1.1) Niulakita

odmiana.

przykłady.

Wiktionary

Synonimy:

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

frazeologia.

etymologia.

uwagi.

tłumaczenia.

* tuvalu: (1.1) Niulakita

źródła.

== Niulakita (język tuvalu.) ==

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik, nazwa własna

 (1.1) Niulakita

odmiana.

przykłady.

składnia.

kolokacje.

synonimy.

Wiktionary


niuńcia

niuńka;
1. potocznie: atrakcyjna dziewczyna; dziunia, dziuńka, dżaga, lacha, laska, cizia, lachon;
2. pieszczotliwie o ukochanej; niunia, niusia, niuniusia, niunieczka


SJP.pl


niunia

niuńka;
1. potocznie: atrakcyjna dziewczyna; dziunia, dziuńka, dżaga, lacha, laska, cizia, lachon;
2. pieszczotliwie o ukochanej; niuńcia, niusia, niuniusia, niunieczka;
3. potocznie: osoba niezaradna, bardzo nieśmiała


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) lekcew. osoba, zwykle kobieta, nieporadna, zawstydzona

 (1.2) pieszcz. pot. dziecko, dziewczynka

Wiktionary

Przykłady

 (1.2) Niunia, chodź do mnie.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈɲü̃ɲa, AS: ńü̃ńa

Wiktionary


niuniaczek

pieszczotliwie o ukochanym; niuniek, niuniuś


SJP.pl


niunieczka

pieszczotliwie o ukochanej; niunia, niuńka, niuńcia, niuniusia, niusia


SJP.pl


niuniek

niunia;
1. potocznie: atrakcyjna dziewczyna; dziunia, dziuńka, dżaga, lacha, laska, cizia, lachon;
2. pieszczotliwie o ukochanej; niuńcia, niusia, niuniusia, niunieczka;
3. potocznie: osoba niezaradna, bardzo nieśmiała


SJP.pl


niuniuś

pieszczotliwie o ukochanym; niuniek, niuniaczek


SJP.pl


niuniusia

pieszczotliwie o ukochanym; niuniek, niuniaczek


SJP.pl


niuńka

niunia;
1. potocznie: atrakcyjna dziewczyna; dziunia, dziuńka, dżaga, lacha, laska, cizia, lachon;
2. pieszczotliwie o ukochanej; niuńcia, niusia, niuniusia, niunieczka;
3. potocznie: osoba niezaradna, bardzo nieśmiała


SJP.pl


nius

news;
1. potocznie: sensacyjna wiadomość z ostatniej chwili;
2. środowiskowo: wiadomość w internetowej grupie dyskusyjnej


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) świeża wiadomość

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ɲus, AS: ńus

Wiktionary


niusia

zdrobnienie od: Anna (imię żeńskie)


SJP.pl


niutao

rzeczownik, rodzaj nijaki, nazwa własna

 (1.1) geogr. wyspa należąca do państwa Tuvalu;

Wiktionary

Niutao – wyspa koralowa należąca do archipelagu Tuvalu, o powierzchni ok. 2,53 km². Znajdują się na niej dwie osady – Teava i Kulia. W 2012 roku na wyspie mieszkało 606 osób. Europejczycy odkryli atol w 1825 roku.

Na Niutao znajduje się szkoła podstawowa (Webley Primary School) i przedszkole (Niutao Pre-School) (stan na 2014 rok).

Wikipedia

Przykłady

składnia.

kolokacje.

synonimy.

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

frazeologia.

etymologia.

uwagi.

tłumaczenia.

* tuvalu: (1.1) Niutao

źródła.

== Niutao (język tuvalu.) ==

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik, nazwa własna

 (1.1) geogr. Niutao

odmiana.

przykłady.

Wiktionary

Synonimy:

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

frazeologia.

etymologia.

uwagi.

tłumaczenia.

* tuvalu: (1.1) Niutao

źródła.

== Niutao (język tuvalu.) ==

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik, nazwa własna

 (1.1) geogr. Niutao

odmiana.

przykłady.

składnia.

kolokacje.

synonimy.

Wiktionary


niuton

jednostka siły w Układzie SI; newton


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) fiz. jednostka siły w układzie SI;

Wiktionary

Niuton (N) – jednostka siły w układzie SI (jednostka pochodna układu SI).

1 N to siła, z jaką trzeba działać na ciało o masie 1 kg, aby nadać mu przyspieszenie równe 1 m/s²

\mathrm {1\,N=1{\frac {kg\cdot m}{s^{2}}}}

Nazwa niuton upamiętnia angielskiego uczonego Isaaca Newtona.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ˈɲutɔ̃n, AS: ńutõn

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) symbol. N

Wiktionary


niutonometr

fizyka: jednostka momentu siły


SJP.pl

Niutonometr, N·m – jednostka momentu siły w układzie SI. Nazwa „niutonometr” jest nazwą uproszczoną i zwyczajową. W mechanice poprawna nazwa jednostki to „niuton razy metr”

\mathrm {1\ Nm=1\ N\cdot 1\ m=1\ kg\cdot {\frac {m}{s^{2}}}\cdot 1\ m=1\ kg\cdot {\frac {m^{2}}{s^{2}}}=1{\frac {kg\cdot m^{2}}{s^{2}}}} .

Wikipedia


niutonowski

taki jak u Newtona, wywodzący się z praw mechaniki Newtona; newtonowski


SJP.pl


niva

samochód typu Łada Niva


SJP.pl

Niva (do 1949 Hartmanice) – gmina w Czechach, w powiecie Prościejów, w kraju ołomunieckim. Według danych z dnia 1 stycznia 2012 liczyła 322 mieszkańców.

Położona jest na wyżynie drahańskiej, na zachód od Prościejowa.

Wikipedia


nivea

marka kosmetyków


SJP.pl

Nivea (łac. niveus – śnieżnobiały) – linia produktów kosmetycznych międzynarodowego koncernu Beiersdorf AG z Hamburga w Niemczech.

Pierwszym produktem tej linii było Nivea Seife (mydło Nivea), które zostało wprowadzone na rynek w 1906 przez firmę „Beiersdorf & Co”, której właścicielem był wówczas Oskar Troplowitz, farmaceuta, urodzony w 1863 w Gliwicach. Żona Troplowitza Gertruda nadała temu mydłu nazwę Nivea, z łacińskiego niveus/nivea/niveum (śnieżno-biały). W 1911 pojawił się słynny Nivea Creme (krem Nivea). Produkt został stworzony dzięki zakupieniu przez Oskara Troplowitza od chemika dr. Isaaca Lifschütza patentu na wytwarzanie eucerytu. Troplowitz wspólnie z dermatologiem Paulem Gersonem Unną opracowali recepturę kremu, wykorzystując właściwości eucerytu jako substancji tworzącej stabilną emulsję tłuszcz-woda.

Wikipedia


niven

  • Larry Niven – amerykański pisarz science-fiction.

Gminy w USA:

  • Niven (ang. Niven Township) – gmina w stanie Arkansas, w hrabstwie Cleveland
  • Niven (ang. Niven Township) – gmina w stanie Arkansas, w hrabstwie Jefferson

Wikipedia


nivôse

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) nazwa czwartego miesiąca we francuskim kalendarzu rewolucyjnym;

Wiktionary

Nivôse (z łac. nivosus = 'śnieżny') – czwarty miesiąc we francuskim kalendarzu rewolucyjnym, pierwszy miesiąc zimy. Trwał od 21 grudnia do 19 stycznia.

Po nivôse następował miesiąc pluviôse.

Wikipedia


niwa

1. poetycko: pole, ziemia uprawna;
2. przenośnie: zakres czyjejś działalności;
3. ser podobny do rokfora, produkowany przede wszystkim w Czechach i Słowacji


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) geogr. hydron. rzeka w obwodzie murmańskim Rosji, uchodząca do Kandałakszy;

Wiktionary

niwa:

  1. ziemia uprawna
  2. dziedzina czyjejś działalności
Miejscowości i ich części w Polsce

Wikipedia


niwacja

erozyjne działanie śniegu poprzez naprzemienne topnienie i zamarzanie


SJP.pl

Erozja śnieżna lub: niwacja, erozja niwalna, erozja śniegowa – proces geologiczny degradacji powierzchni ziemi obejmujący przeobrażenie rzeźby terenu, pokrywy glebowej i stosunków wodnych, zachodzący w warunkach naturalnych, wyłącznie pod wpływem mechanicznego, niszczącego działania topniejącego i osuwającego się śniegu. Zamarzanie i rozmarzanie z towarzyszącymi temu zjawisku zmianami objętości, plastyczność oraz ześlizgiwanie się rozmarzniętych powierzchni po nierozmarzniętych we współdziałaniu z ciążeniem ziemskim (soliflukcja) są podstawą mechanizmu erozji śnieżnej. Towarzyszy temu rozdrabianie nasiąkniętego wodą materiału skalnego pod wpływem zamarzania (gelifrakcja) oraz wypłukiwanie drobin podłoża przez wodę z roztopów. W najbardziej widocznej formie zjawisko zachodzi głównie w wysokich górach i w krajach polarnych. Niwację powodują:

  • Erozje niweo-eoliczne – proces niszczenia podłoża polegający na szorowaniu dna i odrywaniu od niego fragmentów skalnych pod wpływem mechanicznego oddziaływania przemieszczającego się śniegu, w wyniku wielokrotnego zamrażania i rozmrażania bez przekształcania go w lód.
  • Lawiny – bardzo gwałtowne przemieszczenia śniegu i mas glebowo-zwietrzelinowych.
  • Zsuwy – powolne przemieszczanie się masy śniegu wraz z gruntem i okruchami skalnymi po powierzchni stoku.

Wikipedia


niwalny

1. odnoszący się do obszarów pokrytych wiecznym śniegiem (np. klimat niwalny, piętro niwalne);
2. organizm niwalny - roślina lub zwierzę żyjące na śniegu; organizm hiemalny, organizm naśnieżny, kriobiont


SJP.pl


niwchijski

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z Niwchami, dotyczący Niwchów

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (2.1) jęz. język niwchijski;

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Niwcha mos., Niwchijka ż.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) przest. giliacki

 (2.1) giliacki

Wiktionary


niwecznik

dawniej: białko osocza wytwarzane przez limfocyty, posiadające zdolność rozpoznania antygenu; immunoglobulina, antyciało, przeciwciało


SJP.pl


niweczyć

niszczyć coś doszczętnie; udaremniać, unicestwiać


SJP.pl

czasownik przechodni niedokonany (dk. zniweczyć)

 (1.1) pozbawiać wartości, obracać wniwecz

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. niweczenie n.

 przysł. niwecz, wniwecz

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) anulować, cofać, osłabiać, przekreślać, psuć, rujnować, udaremniać, unicestwiać

Wiktionary


niwelacja

1. w technice: wyrównanie jakiejś powierzchni;
2. ustalanie wysokości punktów w terenie za pomocą pomiarów geodezyjnych;
3. likwidowanie różnic


SJP.pl

Niwelacja, pomiary wysokościowe – geodezyjne wyznaczanie różnicy wysokości pomiędzy punktami terenowymi. Wyróżnia się następujące rodzaje niwelacji:

  • niwelacja hydrostatyczna – najdokładniejsza, korzystająca z zasady naczyń połączonych;
  • niwelacja geometryczna – wykonywaną przy użyciu niwelatorów, polegającą na pomiarze długości odcinków pionowo ustawionych łat geodezyjnych;
  • niwelacja trygonometryczna – wykonywaną przy użyciu tachimetrów, polegającą na pomiarze odległości poziomej oraz kąta pionowego, co umożliwia obliczenie nieznanej wartości różnicy wysokości korzystając z własności geometrycznych trójkąta prostokątnego;
  • niwelacja barometryczna – najmniej dokładną, wykorzystującą regułę zmiany wartości ciśnienia atmosferycznego w zależności od wysokości nad poziomem morza;
  • niwelacja fotogrametryczna – wysokość poszczególnych punktów odczytuje się na modelu przestrzennym (stereoskopowym), jaki powstaje w trakcie obserwacji pary zdjęć za pomocą specjalnych przyrządów;
  • niwelacja satelitarna – wykonywana przy pomocy globalnego systemu nawigacji satelitarnej.

Wikipedia


niwelacyjny

związany z niwelacją


SJP.pl


niwelator

leweller; członek radykalnego angielskiego ugrupowania głoszącego w XVIIw ideę powszechnej równości obywateli


SJP.pl

Wikipedia


niweleta

prosta o żądanym spadku, która łączy na profilu podłużnym punkty projektowanego dna rowu lub spadku wyrobiska


SJP.pl

Niweleta – linia łącząca punkty wysokościowe, wyznaczające projektowany profil budowli, np. korony drogi lub nasypu, dna rowu.

Wikipedia


niwelistyczny

niwelizm


SJP.pl

Patrz:

niwelizm

niwelować

1. w technice: wyrównywać powierzchnię terenu do jednego poziomu; zrównywać, plantować;
2. ustalać wysokość punktów w terenie za pomocą pomiarów geodezyjnych;
3. książkowo: usuwać różnice, np. prawne, kulturowe


SJP.pl

czasownik przechodni

 (1.1) łagodzić skutki czegoś

 (1.2) zrównywać dwa różne elementy

Wiktionary


niwerneński

przymiotnik relacyjny

 (1.1) hist. związany z Niwernią, dotyczący Niwernii

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Niwernia ż.

Wiktionary


niwernia

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) hist. geogr. daw. lub rzad. kraina historyczna w środkowej Francji, ze stolicą w Nevers

Wiktionary

Powiązane:

 przym. niwerneński

Wiktionary


niwica

W Polsce
  • Niwica – wieś w woj. lubuskim, w pow. gorzowskim, w gminie Deszczno
  • Niwica – wieś w woj. lubuskim, w pow. żarskim, w gminie Trzebiel
  • Niwica – dawna gmina
  • Niwica – dawna gromada

Wikipedia


niwicki

nazwisko


SJP.pl


niwiński

nazwisko


SJP.pl

Niwiński – polskie nazwisko.

Wikipedia


niwiska

przymiotnik od: Niwiska


SJP.pl

W Polsce
  • Niwiska – wieś w woj. lubuskim, w pow. zielonogórskim, w gminie Nowogród Bobrzański
  • Niwiska – wieś w woj. łódzkim, w pow. wieruszowskim, w gminie Galewice
  • Niwiska – wieś w woj. podkarpackim, w pow. kolbuszowskim, w gminie Niwiska
  • Niwiska – gromada w powiecie kolbuszowskim
  • Niwiska – gromada w powiecie zielonogórskim

Wikipedia


niwiski

przymiotnik od: Niwiska


SJP.pl

Niwiski dawniej też Niwiska – wieś w Polsce położona w województwie mazowieckim, w powiecie siedleckim, w gminie Mokobody.

Na terenie wsi utworzono dwa sołectwa Niwiski I i Niwiski II.

Wikipedia


niwka

Miejscowości i ich części w Polsce
  • Niwka – część miasta Busko-Zdrój
  • Niwka – część miasta Puszczykowo
  • Niwka – część miasta Sosnowiec
  • Niwka – część wsi Przypisówka w woj. lubelskim, w pow. lubartowskim, w gminie Firlej
  • Niwka – część wsi Wola Blizocka w woj. lubelskim, w pow. libartowskim, w gminie Jeziorzany
  • Niwka – część wsi Olszowiec-Kolonia w woj. lubelskim, w pow. lubelskim, w gminie Bychawa
  • Niwka – część wsi Nasutów w woj. lubelskim, w pow. lubelskim, w gminie Niemce
  • Niwka – część wsi Stary Bazanów w woj. lubelskim, w pow.ryckim, w gminie Ryki
  • Niwka – część wsi Bębnów w woj. łódzkim, w pow. wieluńskim, w gminie Konopnica
  • Niwka – część wsi Czernichów w woj. małopolskim, w pow. krakowskim, w gminie Czernichów
  • Niwka – część wsi Wołowice w woj. małopolskim, w pow. krakowskim, w gminie Czernichów
  • Niwka – część wsi Stronie w woj. małopolskim, w pow. limanowskim, w gminie Łukowica
  • Niwka – wieś w woj. małopolskim, w pow. tarnowskim, w gminie Radłów
  • Niwka – część wsi Gorzyce w woj. podkarpackim, w pow. tarnobrzeskim, w gminie Gorzyce
  • Niwka – część wsi Jamnica w woj. podkarpackim, w pow. tarnobrzeskim, w gminie Grębów
  • Niwka – część wsi Zabrnie w woj. podkarpackim, w pow. tarnobrzeskim, w gminie Grębów
  • Niwka – część wsi Borowianka w woj. śląskim, w pow. kłobuckim, w gminie Kłobuck
  • Niwka – część wsi Nowa Zbelutka w woj. świętokrzyskim, w pow. kieleckim, w gminie Łagów
  • Niwka – zniesiona część wsi Miłków w woj. świętokrzyskim, w pow. ostrowieckim, w gminie Bodzechów
  • Niwka – przysiółek wsi Podłazie w woj. świętokrzyskim, w pow. skarżyskim, w gminie Łączna
  • Niwka – część wsi Brzózki w woj. wielkopolskim, w pow. konińskim, w gminie Kramsk
  • Niwka – wieś w woj. zachodniopomorskim, w pow. drawskim, w gminie Czaplinek
  • Niwka – osada w woj. zachodniopomorskim, w pow. gryfińskim, w gminie Moryń
  • Niwka – przysiółek wsi Kozielice w woj. zachodniopomorskim, w pow. kamieńskim, w gminie Golczewo

Wikipedia


niwkowo

Niwkowo – wieś w Polsce położona w województwie podlaskim, w powiecie łomżyńskim, w gminie Wizna. Leży nad Narwią.

Wierni kościoła rzymskokatolickiego należą do parafii św. Jana Chrzciciela w Wiznie.

Wikipedia


niwnica

Niwnica (niem. Neunz) – wieś w Polsce położona w województwie opolskim, w powiecie nyskim, w gminie Nysa.

Niwnica to wieś położona w południowej części gminy Nysa. Sąsiaduje z pięcioma wsiami Wyszków Śląski, Domaszkowice, Wierzbięcice, Hajduki Nyskie i Kępnica. Istotnym walorem położenia wsi jest bliskie sąsiedztwo miasta Nysy, oddalonego około 4 km. Przez Niwnicę przechodziła droga krajowa DK41 Nysa – Prudnik, po wybudowaniu obwodnicy Nysy omija ona wieś, a droga przebiegająca przez wieś otrzymała oznaczenie DW489.

Wikipedia


niwnice

Niwnice (niem. Kunzendorf unter dem Walde) – duża, uprzemysłowiona wieś sołecka w Polsce w województwie dolnośląskim, w powiecie lwóweckim, w gminie Lwówek Śląski.

Wikipedia


nix

rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy, nazwa własna

 (1.1) astr. jeden z księżyców Plutona;

Wiktionary

  • Nix – księżyc Plutona
  • Kelpie – w folklorze celtyckim nadnaturalny wodny koń
  • Nyks – w mitologii greckiej bogini nocy, córka Chaosu
  • Garth Nix – australijski pisarz literatury fantasy

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Nix nie posiada atmosfery.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ɲiks, AS: ńiks

Wiktionary


nixon

nazwisko, np. Richard Nixon (1913-1994), polityk amerykański, w latach 1969-1974 prezydent Stanów Zjednoczonych


SJP.pl

Osoby o nazwisku Nixon:

  • Richard Nixon – 37. prezydent USA
  • Agnes Nixon – amerykańska producentka telewizyjna
  • Amy Nixon – kanadyjska curlerka
  • Cynthia Nixon – amerykańska aktorka
  • Erica Nixon – australijska lekkoatletka
  • Gilbert Edward James Nixon – brytyjski entomolog
  • Greg Nixon – amerykański lekkoatleta
  • Gunnar Nixon – amerykański lekkoatleta
  • Guy Nixon – brytyjski narciarz
  • Jay Nixon – amerykański polityk
  • Kimberley Nixon – brytyjska aktorka
  • Lewis Nixon – amerykański wojskowy
  • Lewis Nixon (inżynier okrętownictwa)
  • Marian Nixon – amerykańska aktorka
  • Marni Nixon – amerykańska sopranistka
  • Norm Nixon – amerykański koszykarz
  • Pat Nixon – amerykańska pierwsza dama

Wikipedia


nixtamalizacja

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) zob. nikstamalizacja.

Wiktionary

Nikstamalizacja (lub: nixtamalizacja) – proces kulinarny stosowany od stuleci na terenie Mezoameryki, polegający na specjalnym przygotowaniu masy kukurydzianej przez gotowanie ziaren kukurydzy w zasadowym roztworze (wodzie wapiennej lub potażu). Nazwa pochodzi z języka nahuatl: nextli (popiół) i tamalli (surowa masa z ugotowanych ziaren kukurydzy).

Wikipedia


niy

partykuła

 (1.1) gw-pl|Górny Śląsk, Śląsk Cieszyński. nie

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Niy aś sie, że mosz ujka w Rajchu.

Wiktionary


niydziela

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) gw-pl|Górny Śląsk. niedziela

Wiktionary


niydźwiydź

rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy

 (1.1) gw-pl|Górny Śląsk. zool. nazwa systematyczna|Ursus|Linnaeus|ref=tak., niedźwiedź

Wiktionary


niż

1. rozległa nizina;
2. przenośnie: najniższy stan, poziom czegoś;
3. obszar niskiego ciśnienia atmosferycznego


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) meteorol. ośrodek niskiego ciśnienia atmosferycznego;

 (1.2) obszar, punkt, chwila, w którym jakaś wielkość osiąga małą wartość

 (1.3) geogr. nizina obejmująca rozległe obszary;

spójnik

 (2.1) …używany przy porównaniach, służący do wyrażenia, że dana cecha opisująca wyrażenia przed i za spójnikiem silniej występuje w zwrocie przed spójnikiem; służący do podkreślania różnic między takimi wyrażeniami

Wiktionary

  • niż (geografia) – rozległy obszar nizinny
  • niż baryczny – obszar obniżonego ciśnienia atmosferycznego
  • Niż (Ukraina) – kraina na Ukrainie, w dolnym biegu Dniepru

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Obecnie nad krajem panuje niż z centrum nad Zatoką Gdańską.

 (1.3) Grab jest w Polsce pospolity na całym niżu.

 (2.1) Jego mieszkanie jest większe niż twoje.

 (2.1) Wolę pomarańcze niż banany.

 (2.1) Dzisiaj jest inaczej niż wtedy.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ɲiʃ, AS: ńiš

Wiktionary

Powiązane:

 (1.1-3)

 rzecz. nizina ż., niziołek mos./mzw.

 przym. niżowy, niski

 przysł. niżowo, nisko

 czas. obniżać ndk., obniżyć dk.

 sp. aniżeli

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) cyklon; skr. N

 (1.2) minimum

 (1.3) nizina

 (2.1) w niektórych sytuacjach od

Wiktionary


niz.

skrót od: nizina (czytany jako cały, odmienny wyraz)


SJP.pl


niża

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) stpol. nizina

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈɲiʒa, AS: ńiža

Wiktionary


nizać

nawlekać coś na nitkę, sznurek itp.; ścibić; ścibać


SJP.pl


nizam

tytuł muzułmańskich władców


SJP.pl

Nizam – w dawnych Indiach tytuł władców niektórych państw muzułmańskich, zwłaszcza Hajdarabadu i Ahmadnagaru. W węższym sensie odnosi się do władców Hajdarabadu z dynastii założonej na początku XVIII w. przez Asafa Dżaha.

Wikipedia


niżanin

mieszkaniec Niska


SJP.pl


niżanka

mieszkanka Niska


SJP.pl


niżankowice

  • Niżankowice – wieś w Polsce, w województwie łódzkim, w powiecie pajęczańskim, w gminie Działoszyn
  • Niżankowice – osiedle typu miejskiego na Ukrainie, w obwodzie lwowskim, w rejonie starosamborskim
  • Niżankowice – dawna gmina
  • Niżankowice – stacja kolejowa

Wikipedia


niżański

przymiotnik od: Nisko (dawniejsze Niżsko); niski


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) dotyczący Niska, związany z Niskiem, pochodzący z Niska

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Do incydentu doszło w ub. tygodniu podczas lekcji wychowania fizycznego w szkole w Kurzynie Średniej (pow. niżański).

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ɲiˈʒãj̃sʲci, AS: ńižãĩ ̯sʹḱi

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Nisko n., niżanin m., niżanka ż.

Wiktionary


nizaryta

członek radykalnego ugrupowania religijnego muzułmańskich ismailitów; asasyn


SJP.pl


nizarytka

nizaryta; asasynka


SJP.pl


niżbik

muchówka z rodziny łowikowatych


SJP.pl


niżby

"niż" (spójnik) połączone z "by", partykułą trybu przypuszczającego


SJP.pl


niżej

stopień wyższy od przysłówka: nisko


SJP.pl


niżeli

przyimek lub spójnik przyłączający wyrażenie określające podstawę porównania; niż, niźli, aniżeli


SJP.pl


niżeliby

"niżeli" połączone z "by", partykułą trybu przypuszczającego


SJP.pl


nizielski

nazwisko


SJP.pl


nizieński

nazwisko


SJP.pl

  • Kazimierz Nizieński (1892-1952) – oficer Wojska Polskiego
  • Bogusław Nizieński (1928-2025) – prawnik, sędzia

Wikipedia


nizina

1. forma ukształtowania terenu, obszar leżący na wysokości od 0 do 300 m n.p.m.;
2. nisko położone miejsce


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) geogr. obszar leżący na wysokości od 0 do 200 m n.p.m.

Wiktionary

Nizina – równinna lub prawie równinna wielka forma ukształtowania terenu, obszar leżący na wysokości od 0 do 300 m n.p.m.

Niziny stanowią 1/3 powierzchni wszystkich kontynentów. Rozległe obszary nizinne noszą nazwę niżu. Na mapie hipsometrycznej oznaczone są jasnozielonym kolorem.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Przed nami rozciągała się rozległa nizina.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ɲiˈʑĩna, AS: ńiźĩna

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. niskość ż., niż

 przym. nizinny

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) niż

Wiktionary


nizinka

zdrobnienie od: nizina


SJP.pl


nizinny

1. związany z niziną, mający cechy niziny;
2. żyjący, uprawiany na nizinie


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) dotyczący niziny; położony w nizinie

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Ukształtowanie wyspy Cejlon ma charakter nizinny, na południu znajduje się niewysoki płaskowyż. (Wikipedia)

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ɲiˈʑĩnːɨ, AS: ńiźĩ•ny

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. nizina ż.

Wiktionary


niziński

nazwisko


SJP.pl

  • Kazimierz Niziński (1894-?), oficer artylerii Wojska Polskiego
  • Stanisław Niziński (1848-1932), duchowny rzymskokatolicki
  • Zbigniew Niziński (1900-1975), piłkarz

Wikipedia


nizioł

nazwisko


SJP.pl

Nizioł właśc. Tomasz Niziński (ur. 21 stycznia 1984 w Krakowie) znany również jako Niziek – polski raper. Członek zespołów Syndykat i Szajka oraz kolektywu Ciemna Strefa. Muzyk współpracował ponadto m.in. z takimi wykonawcami jak: Dudek P56, Egon, Kali, Lukasyno, NON Koneksja oraz Popek.

Wikipedia


niziołek

1. niewysoka istota ze świata fantasy;
2. niski człowiek; knypek, karypel


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy

 (1.1) fant. liter. istota niskiego wzrostu charakteryzująca się krępą budową ciała i dużymi stopami

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (2.1) pogard. niski osobnik

Wiktionary

Osoby o tym nazwisku:

  • Grzegorz Niziołek – polski teatrolog, literaturoznawca i nauczyciel akademicki
  • Karol Niziołek – polski wioślarz
  • Urszula Niziołek-Janiak – polska działaczka społeczna i samorządowa‎

Inne:

  • Hobbici, niziołki – jedna z inteligentnych ras ze stworzonej przez J.R.R. Tolkiena

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) W kolejnej części powieści na niziołków będzie czyhać wielka pajęczyca.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ɲiˈʑɔwɛk, AS: ńiźou̯ek

Wiktionary

Powiązane:

 przym. niziołkowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) halfling, hobbit

 (2.1) karzełek, liliput

Wiktionary


niziołkowy

przymiotnik relacyjny

 (1.1) odnoszący się do niziołka, związany z niziołkiem

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Pod dębem znajdował się niziołkowy domek.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. niziołek mos./mzw.

Wiktionary


niziurski

nazwisko


SJP.pl

  • Edmund Niziurski (1925–2013) – polski prozaik i publicysta, autor Księgi urwisów i Sposobu na Alcybiadesa.
  • Mirosław Niziurski (1932–2015) – polski kompozytor, profesor sztuk muzycznych, rektor Wyższej Szkoły Pedagogicznej w Kielcach.

Wikipedia


niziusieńki

zdrobnienie od: niski


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) pot. zdrobn. od: niski

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌɲiʑüˈɕɛ̇̃ɲci, AS: ńiźüśė̃ńḱi

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. niskość

 przym. niski, niziuchny, niziuśki, niziuteńki, niziutki

 przysł. nisko, niziuteńko, niziutko

 temsłow. nisko-

Wiktionary


niziuśki

zdrobnienie od: niski


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) pot. zdrobn. od: niski

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ɲiˈʑüɕci, AS: ńiźüśḱi

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. niskość

 przym. niski, niziuchny, niziusieńki, niziuteńki, niziutki

 przysł. nisko, niziuteńko, niziutko

 temsłow. nisko-

Wiktionary


niziuteńki

zdrobnienie od: niski


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) pot. zdrobn. od: niski

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Dom jest niziuteńki i ledwo wystaje zza kamiennej "fortecy" - to także zostało zaplanowane.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌɲiʑuˈtɛ̃ɲci, AS: ńiźutńḱi

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. niskość

 przym. niski, niziuchny, niziusieńki, niziuśki, niziutki

 przysł. nisko, niziuteńko, niziutko

 temsłow. nisko-

Wiktionary


niziutki

zdrobnienie od: niski


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) zdrobn. od: niski

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Z ostatniej ławki wstaje niziutki chłopczyk i mówi, że jest obecny.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ɲiˈʑutʲci, AS: ńiźutʹḱi

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. niskość

 przym. niski, niziuchny, niziusieńki, niziuśki, niziuteńki

 przysł. nisko, niziuteńko, niziutko

 temsłow. nisko-

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) niziuśki

Wiktionary


niźli

przestarzałe: przyimek lub spójnik przyłączający wyrażenie określające podstawę porównania; niż, aniżeli, niżeli


SJP.pl

spójnik

 (1.1) daw. niż

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Milsze to Bogu niźli bawół, / niż cielec, co ma już rogi i racice.

Wiktionary


niźliby

"niźli" połączone z "by", partykułą trybu przypuszczającego


SJP.pl


niżniekamsk

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna

 (1.1) geogr. adm. miasto w Rosji, nad Kamą;

Wiktionary

Niżniekamsk (ros. Нижнекамск) – miasto w Rosji (Tatarstan), nad Kamą. Liczy około 240 tys. mieszkańców (2020). Pierwsza zabudowa pojawiła się na początku lat 60. jako osiedle robotnicze dla załogi powstającej fabryki. Ogólny plan miasta zaczęto opracowywać w 1958 r. W 1961 r. rozpoczęto budowę miasta.

Wikipedia

Powiązane:

 przym. niżniekamski

Wiktionary


niżniekamski

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z Niżniekamskiem, dotyczący Niżniekamska

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Niżniekamsk mrz.

Wiktionary


niżniewartowsk

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna

 (1.1) geogr. adm. miasto wydzielone i port nad Obem położone w azjatyckiej części Rosji, w obwodzie tiumeńskim;

Wiktionary

Niżniewartowsk (ros. Нижневартовск) – miasto, port nad Obem położone w azjatyckiej części Rosji, w obwodzie tiumeńskim, w Chatny-Mansyjskim Okręgu Autonomicznym – Jugrze. Niżniewartowsk stanowi ośrodek administracyjny Rejonu Niżniewartowskiego, sam jednak w skład tego rejonu nie wchodzi, stanowiąc miasto wydzielone Chanty-Mansyjskiego OA – Jugry.

Miasto leży nad Obem i jest ważnym portem rzecznym.Populacja Niżniewartowska liczy 277,6 tys. mieszkańców (2020 r.).

Wikipedia

Powiązane:

 przym. niżniewartowski

Wiktionary


niżniewartowski

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z Niżniewartowskiem, dotyczący Niżniewartowska

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Niżniewartowsk mrz.

Wiktionary


niżnik

nazwisko


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy

 (1.1) karc. figura w kartach niemieckich i polskich odpowiadająca waletowi

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) W grze w skata niżniki są zawsze atutami.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) dupek, walet, jopek

Wiktionary


niżnonowogrodzki

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z Niżnym Nowogrodem, dotyczący Niżnego Nowogrodu

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Niżny Nowogród m.

Wiktionary


niżnotagilski

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z Niżnym Tagiłem, dotyczący Niżnego Tagiłu

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Niżny Tagił mrz.

Wiktionary


niżny

dawniej: nisko położony, dolny, nizinny


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) rzad. geogr. dolny, leżący poniżej

 (1.2) daw. nizinny

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) dolny

Wiktionary


niżowiec

dawniej: mieszkaniec obszaru nad Dnieprem; Zaporożec


SJP.pl


niżówka

okres niskich stanów wody w rzece, wywołany zmniejszonym zasilaniem


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) hydrol. okresowe obniżenie stanów wody w ciekach powierzchniowych;

Wiktionary

Niżówka – okresowe obniżenie stanów wody w ciekach powierzchniowych (rzeki, strumienie), poniżej umownie przyjętych wartości granicznych. Powstaje na skutek niedoboru zasilania atmosferycznego, zmagazynowania wody w pokrywie śnieżnej, a także przerwania zasilania podziemnego w wyniku przemarznięcia podłoża i zlodzenia części przekroju poprzecznego rzeki.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) W województwie śląskim nie brakuje niżówek w okresach letnich.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. niż mrz.

 przym. niżowy

 przysł. niżowo

Wiktionary


niżowy

1. przymiotnik od: niż (rozległa nizina), np. buczyna niżowa;
2. przymiotnik od: niż (obszar niskiego ciśnienia atmosferycznego), np. układ niżowy;
3. rzadko: przymiotnik od: niż (przenośnie: najniższy stan, poziom czegoś)


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) geogr. biol. odnoszący się do niżu, mający związek z niżem

 (1.2) meteorol. odnoszący się do niżu barycznego, mający związek z niżem barycznym

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. niż mrz., niżówka ż.

 przysł. niżowo

Wiktionary


niższość

mniejsze znaczenie lub wartość kogoś lub czegoś wobec innej osoby lub rzeczy


SJP.pl


niższy

stopień wyższy od przymiotnika: niski


SJP.pl


niżyński

nazwisko


SJP.pl

Niżyński (oryg. Nijinsky) – film biograficzny z 1980 roku w reżyserii Herberta Rossa. Scenariusz do filmu powstał na podstawie pamiętników Wacława Niżyńskiego oraz książki jego żony Romoli de Pulszky Life of Nijinsky.

Wikipedia


njaja

hinduistyczna szkoła filozoficzna, zajmująca się głównie zagadnieniami logiki i epistemologii


SJP.pl

Wikipedia


nkjp

skrót od: Narodowy Korpus Języka Polskiego


SJP.pl

skrótowiec

 (1.1) jęz. = Narodowy Korpus Języka Polskiego;

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ɛ̃n ka jɔt pɛ, AS: ẽn ka i ̯ot pe

Wiktionary


nkol

skrót od: Narodowy Komitet Olimpijski


SJP.pl


nkwd

skrót od: ros. Narodnyj Komisariat Wnutriennych Dieł, Ludowy Komisariat Spraw Wewnętrznych, policja polityczna i organ administracji państwowej w Rosji sowieckiej (od 1917) i Związku Radzieckim (1934-46)


SJP.pl

skrótowiec w funkcji rzeczownika rodzaju nijakiego

 (1.1) = Ludowy Komisariat Spraw Wewnętrznych ZSRR;

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Bitwa została stoczona 18 sierpnia 1945 r. przez 1 szwadron 5 Brygady Wileńskiej, pod dowództwem por. Zygmunta Błażejewicza „Zygmunta” i oddział ppor. Władysława Łukasiuka „Młota” z oddziałami NKWD, UB i LWP, pacyfikującymi tereny Podlasia.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌɛ̃ŋ‿ka‿vu‿ˈdɛ, AS: ŋ‿ka‿vu‿de

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. enkawudzista mos., enkawudzistka ż., NKWD-zista mos., NKWD-zistka ż.

 przym. enkawudowski, NKWD-owski

Wiktionary


nkwd-owski

NKWD; enkawudowski


SJP.pl


nkwd-zista

pracownik NKWD; enkawudysta, enkawudzista


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) hist. funkcjonariusz NKWD

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Przyszło po nią dwóch NKWD-zistów.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. NKWD n.

:: fż. NKWD-zistka ż.

 przym. enkawudowski

 skr. NKWD

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) war. enkawudzista

Wiktionary


nkwd-zistka

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) hist. funkcjonariuszka NKWD

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Przesłuchiwała ją młoda NKWD-zistka z ukraińskim akcentem.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. NKWD n.

:: fm. NKWD-zista m.

 przym. enkawudowski

 skr. NKWD

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) war. enkawudzistka

Wiktionary


nlb.

skrót od: nieliczbowany


SJP.pl

skrót

 (1.1) = nieliczbowany

Wiktionary


nlp

skrótowiec

 (1.1) = farm. med. niesteroidowe leki przeciwzapalne / niesteroidowy lek przeciwzapalny

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) W przypadku bólu związanego z endometriozą najczęstszym pierwszym elementem terapii farmakologicznej są niesteroidowe leki przeciwzapalne (NLP), a działanie ich polega na blokowaniu syntezy prostaglandyn.

Wiktionary


nlpz

skrótowiec, rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) = farm. niesteroidowy lek przeciwzapalny;

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) NSLPZ

Wiktionary


nm

  • nm – nanometr, podwielokrotność metra.
  • nM – nanomol, podwielokrotność mola.
  • Nm – niutonometr, jednostka momentu obrotowego i momentu siły.
  • NM (ang. nautical mile) – mila morska.
  • NM – Nowy Meksyk, stan w USA.
  • Nm3 – normalny metr sześcienny gazu. Liczba metrów sześciennych jakie zająłby gaz w warunkach normalnych.
  • NM1, NM2, NM3 – klasy męskich ligowych rozgrywek koszykarskich we Francji.

Wikipedia


nm.-os.

skrót od: niemęskoosobowy


SJP.pl


nmp

skrót od: Najświętsza Maria Panna


SJP.pl

skrótowiec, rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) = rel. Najświętsza Maryja Panna

skrótowiec, rzeczownik, rodzaj nijaki

 (2.1) = chem. N-metylopirolidon

skrótowiec

 (3.1) = środ. nie mam pytań

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Kościół pw. NMP Królowej Polski oraz dom zakonny Salwatorianów w Bielsku-Białej wywodzą się z pierwszej placówkaacówki salwatoriańskiej w tym mieście.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ɛ̃n‿ɛ̃m‿ˈpɛ, AS: ẽn‿ẽm‿pe

Wiktionary


nmt

skrót od: Nordic Mobil Telephone - analogowy system telefonii komórkowej


SJP.pl


nn

1. numery (skrót czytany jako cały odmienny wyraz);
2.skrót od łacińskiego: nomen nescio lub non notus; nieznany, o nieustalonej tożsamości; N.N.


SJP.pl

skrótowiec, rzeczownik, rodzaj żeński lub męski

 (1.1) osoba o niezidentyfikowanej tożsamości

Wiktionary

  • Nn (statek 1840)
  • Nn (statek 1842)
  • N.N. – określenie osoby, której tożsamości nie ustalono
  • nn – kod języka nynorsk według standardu ISO 639-1

Wikipedia

Przykłady

składnia.

kolokacje.

synonimy.

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

frazeologia.

etymologia.

 (1.1) etym|łac|NN.

uwagi.

tłumaczenia.

* angielski: (1.1) John Doe (amer.), Joan Doe (amer.)

źródła.

== NN (język łaciński.) ==

wymowa.

znaczenia.

skrótowiec

 (1.1) = nomen nescio → imienia nie znam

odmiana.

 (1.1) nieodm.

przykłady.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ɛ̃n‿ˈɛ̃n, AS: ẽn‿n

Wiktionary

Powiązane:

frazeologia.

etymologia.

 (1.1) etym|łac|NN.

uwagi.

tłumaczenia.

* angielski: (1.1) John Doe (amer.), Joan Doe (amer.)

źródła.

== NN (język łaciński.) ==

wymowa.

znaczenia.

skrótowiec

 (1.1) = nomen nescio → imienia nie znam

odmiana.

 (1.1) nieodm.

przykłady.

składnia.

kolokacje.

synonimy.

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

Wiktionary

Synonimy:

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

frazeologia.

etymologia.

 (1.1) etym|łac|NN.

uwagi.

tłumaczenia.

* angielski: (1.1) John Doe (amer.), Joan Doe (amer.)

źródła.

== NN (język łaciński.) ==

wymowa.

znaczenia.

skrótowiec

 (1.1) = nomen nescio → imienia nie znam

odmiana.

 (1.1) nieodm.

przykłady.

składnia.

kolokacje.

synonimy.

Wiktionary


nn.

skrót od: następne


SJP.pl


nnkt

skrótowiec, rzeczownik

 (1.1) = niezbędny nienasycony kwas tłuszczowy / niezbędne nienasycone kwasy tłuszczowe;

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Olej z awokado jest surowcem bogatym w NNKT, fosfolipidy, fitosterole i witaminy A, D, E oraz te z grupy B.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌɛ̃n‿ɛ̃ŋ‿ka‿ˈtɛ, AS: n‿ẽŋ‿ka‿te

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) witamina F

Wiktionary


nnw

skrótowiec

 (1.1) = finans. następstwa nieszczęśliwych wypadków

 (1.2) = geogr. północno-północno-zachodni

Wiktionary

Przykłady

składnia.

kolokacje.

 (1.1) ubezpieczenie NNW

synonimy.

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

frazeologia.

etymologia.

 (1.2) etym|ang|NNW.

uwagi.

tłumaczenia.

* angielski: (1.2) NNW

źródła.

== NNW (język angielski.) ==

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik

 (1.1) = geogr. north-northwest → północno-północno-zachodni

odmiana.

 (1.1) nieodm.

przykłady.

Wiktionary


no

1. partykuła o wielu funkcjach w zdaniu;
2. japoński spektakl teatralno-operowy z XIV i XV w., składający się z dialogów, muzyki i tańca


SJP.pl

partykuła

 (1.1) pot. …oznaczająca przytaknięcie

 (1.2) pot. …oznaczająca przyzwolenie

 (1.3) pot. …oznaczająca ponaglenie

 (1.4) pot. …oznaczająca zakłopotanie

Wiktionary

No

  • No – symbol chemiczny pierwiastka nobel
  • .no – domena internetowa przypisana do Norwegii
  • No – jezioro w Sudanie
  • No – duńskie miasto w gminie Ringkøbing
  • nō (jap. 能), również nōgaku (jap. 能楽) – jeden z głównych gatunków teatru japońskiego
  • kod ISO języka norweskiego
  • の (no) – jedna z sylab w japońskim piśmie hiragana
  • No – piosenka z szóstego albumu studyjnego Shakiry, Fijación Oral Vol. 1
  • No – piosenka z debiutanckiego albumu Temptation niemieckiej grupy Monrose
  • No – piosenka z debiutanckiego albumu Dawida Podsiadły, Comfort and Happiness
  • No – piosenka z drugiego albumu Meghan Trainor, Thank You
  • No, także Full of Hate – pierwszy album grupy The Berzerker

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) – I jak, oblałeś ten egzamin? – No. Poprawka we wrześniu.

 (1.2) – Tato, tato, mogę kupić sobie lizaka? – No dobrze, masz tu pieniądze, idź i kup sobie.

 (1.3) No odpal, stary wraku! Rany, kiedy będzie mnie stać na porządny samochód?

 (1.4) – I jak poszło? – No… lepiej nie pytaj.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: nɔ, AS: no

Wiktionary

Powiązane:

 temsłow. -no

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) tak; pot. nom, mhm

Wiktionary


no-life

[czytaj: nołlajf] środowiskowo: osoba spędzająca bardzo dużo czasu w świecie wirtualnym; nolife


SJP.pl


noachid

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) potomek Noego

 (1.2) osoba żyjąca według siedmiu praw Noego

Wiktionary


noah

  • Noah – indonezyjski zespół pop-rockowy
  • Noah – amerykański malarz
  • Noe (ang. Noah) – postać biblijna
  • Noah – luksemburski książę z dynastii Burbon-Parmeńskiej

Wikipedia


nob

wieś pojawiająca się w Księdze Sędziów Starego Testamentu


SJP.pl

Nob – miejscowość biblijna w starożytnym Izraelu, wymieniana w Starym Testamencie.

Lokalizacja Nob jest niepewna. Musiało się znajdować w centralnej części wzgórz Judy, na północ od Jerozolimy. Identyfikacja z Ras el-Mesarif na stoku Góry Skopus uznawana jest obecnie za najbardziej trafioną, ze względu na kontakt wzrokowy ze Wzgórzem Świątynnym. Po odejściu w cień sanktuarium w Szilo, ze względu na utracenie Arki Przymierza, najprawdopodobniej w Nob znajdowało się najważniejsze miejsce kultu Bożego − Przybytek (hebr. miszkan). W Nob u kapłana Achimeleka szukał schronienia Dawid uciekający przed Saulem. Za tę pomoc udzieloną młodemu Dawidowi kapłani z Nob i mieszkańcy osady zapłacili życiem. W Nob składano w ofierze chleby pokładne. W sanktuarium przechowywany był miecz Filistyna Goliata pokonanego wcześniej przez Dawida.

Wikipedia


nobel

1. złota moneta angielska bita w XIV i XV wieku;
2. potocznie: Nagroda Nobla; Nobel


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy

 (1.1) pot. Nagroda Nobla

Wiktionary

  • Alfred Nobel – fundator Nagrody Nobla
  • Anna Nobel-Nobielska – polska charakteryzator filmowa
  • nobel – złota moneta angielska bita w XIV i XV wieku.
  • nobel – pierwiastek chemiczny z grupy aktynowców
  • Nobel – wieś na Ukrainie

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Henryk Sienkiewicz dostał Nobla za całokształt twórczości.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈnɔbɛl, AS: nobel

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. nobel m., noblista m., noblistka ż.

 przym. noblowski

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) nagroda Nobla, nobel

Wiktionary


nobelit

francuski przemysłowy materiał wybuchowy


SJP.pl

Nobelit – francuski przemysłowy materiał wybuchowy, mieszanina 60% azotanu sodu, 20% nitrogliceryny, 14% nitrozwiązków aromatycznych, 4,4% stałych materiałów pędnych i 1,6% nitrocelulozy.

Właściwości:

  • prędkość detonacji – 6200 m/s (przy gęstości 1,32 g/cm³)
  • ciepło wybuchu – 4200 kJ/kg
  • objętość właściwa gazów wybuchowych – 459 dm³/kg

Wikipedia


nobelium

z łaciny: nobel (pierwiastek chemiczny)


SJP.pl


nobil

1. w starożytnym Rzymie: członek najwyższej warstwy społeczeństwa;
2. w średniowieczu i czasach nowożytnych: osoba szlacheckiego, rycerskiego pochodzenia; szlachcic


SJP.pl


nobile

1. w starożytnym Rzymie: członek najwyższej warstwy społeczeństwa;
2. w średniowieczu i czasach nowożytnych: osoba szlacheckiego, rycerskiego pochodzenia; szlachcic


SJP.pl


nobilitacja

1. nadanie szlachectwa osobie z innego stanu społecznego;
2. zaliczenie kogoś do grona osób ważnych, uprzywilejowanych, podwyższenie statusu


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) hist. nadanie szlachectwa;

 (1.2) książk. podniesienie znaczenia, rangi kogoś lub czegoś; umieszczenie wyżej w jakiejś hierarchii

Wiktionary

Nobilitacja (z łac.), poza popularnym znaczeniem słownikowym – uszlachcenie, czyli przejście do stanu szlacheckiego osoby (szlachectwo osobiste) lub osoby i jej rodziny (szlachectwo dziedziczne), niemających dotąd tytułu szlacheckiego. Nobilitacji dokonywała osoba panująca, panujący nadawał także danej rodzinie herb. Często uszlachceniu towarzyszyła też adopcja do istniejącego rodu heraldycznego.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ˌnɔbʲilʲiˈtat͡sʲja, AS: nobʹilʹitacʹi ̯a

Wiktionary

Powiązane:

 czas. nobilitować, nobilitować się

 przym. nobliwy, nobilitacyjny

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) uszlachcenie

 (1.2) wywyższenie, wyróżnienie

Wiktionary


nobilitacyjny

nobilitacja


SJP.pl

Patrz:

nobilitacja

nobilitas

rzymskie uosobienie szlachectwa


SJP.pl

Wikipedia


nobilitować

1. podnosić (podnieść) znaczenie czegoś
2. nadawać (nadać) szlachectwo


SJP.pl


nobilny

przymiotnik

 (1.1) daw. rzad. podniosły

 (1.2) daw. rzad. o człowieku: szlachetny, lubiany

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Odczyty, koncerty, artykuły i referaty miały przeważnie charakter nobilnych przemówień.

 (1.2) Starszy, nobilny nauczyciel martwił się nad filiżanką parującej czarnej kawy.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: nɔˈbʲilnɨ, AS: nobʹilny

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. nobil mos.

 czas. nobilitować dk. a. ndk.

Wiktionary


nobis

nazwisko


SJP.pl


noblista

laureat Nagrody Nobla


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) osoba, która otrzymała Nagrodę Nobla

Wiktionary

Nagroda Nobla – wyróżnienie przyznawane od początku XX wieku za wybitne zasługi dla ludzkości: naukowe, literackie lub w działaniach na rzecz pokoju. Zostało ustanowione ostatnią wolą fundatora – Alfreda Nobla, szwedzkiego przemysłowca i wynalazcy dynamitu. Początkowo było przyznawane w pięciu dziedzinach, jednak w roku 1968 ustanowiono dodatkową nagrodę z ekonomii. Laureaci są wyłaniani corocznie, choć zdarzały się lata bez wyróżnionych. Są nimi osoby żyjące, najwyżej trzy w każdej z dziedzin – oprócz przypadków uhonorowania nagrodą pokojową całych organizacji lub instytucji.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: nɔˈblʲista, AS: noblʹista

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Nobel m., nobel m.

:: fż. noblistka ż.

 przym. noblowski

Wiktionary


noblistka

noblista


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) kobieta, która otrzymała Nagrodę Nobla

Wiktionary

Nagroda Nobla – wyróżnienie przyznawane od początku XX wieku za wybitne zasługi dla ludzkości: naukowe, literackie lub w działaniach na rzecz pokoju. Zostało ustanowione ostatnią wolą fundatora – Alfreda Nobla, szwedzkiego przemysłowca i wynalazcy dynamitu. Początkowo było przyznawane w pięciu dziedzinach, jednak w roku 1968 ustanowiono dodatkową nagrodę z ekonomii. Laureaci są wyłaniani corocznie, choć zdarzały się lata bez wyróżnionych. Są nimi osoby żyjące, najwyżej trzy w każdej z dziedzin – oprócz przypadków uhonorowania nagrodą pokojową całych organizacji lub instytucji.

Wikipedia

Patrz:

noblista

Przykłady

 (1.1) W 1997 r. ukazał się we Lwowie pierwszy tomik poezji noblistki Wisławy Szymborskiej.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: nɔˈblʲistka, AS: noblʹistka

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Nobel mzw., nobel mrz./mzw.

:: fm. noblista mos.

 przym. noblowski

Wiktionary


nobliwiej

stopień wyższy od przysłówka: nobliwie


SJP.pl


nobliwość

wytworność, elegancja, szlachetność


SJP.pl


nobliwszy

stopień wyższy od przymiotnika: nobliwy


SJP.pl


nobliwy

szlachetny, wytworny, dystyngowany, elegancki


SJP.pl

przymiotnik jakościowy

 (1.1) książk. odznaczający się elegancją i dystyngowaniem; także. świadczący o takich cechach

 (1.2) książk. o np. uczelniach: powszechnie szanowany i uważany za prestiżowy

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) A jednak przyszedł czas, kiedy Poniatowski stał się dla tych nobliwych osobistości niewygodny. Zerwano z nim kontakty towarzyskie i utrudniano życie. Wszystkiemu winien był skandal obyczajowy.

Wiktionary

Powiązane:

 przysł. nobliwie

 rzecz. nobilitacja ż., nobliwość ż.

 czas. nobilitować ndk.

 przym. nobilitacyjny

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) dystyngowany, szacowny, dostojny

 (1.2) prestiżowy

Wiktionary


noblowski

taki jak u Nobla, właściwy Noblowi, charakterystyczny dla Nobla itp.


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) dotyczący nagrody Nobla

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Jutro o godz. 11 Komitet Noblowski przy norweskim parlamencie Stortingu ogłosi nazwisko lub nazwę laureata tegorocznej pokojowej Nagrody Nobla.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Nobel m., nobel mzw./mrz.

Wiktionary


noc

1. czas od zachodu do wschodu słońca
2. środ. nocna zmiana w pracy


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) okres od zmierzchu do świtu;

Wiktionary

Noc – część doby, w czasie której Słońce znajduje się poniżej linii horyzontu. Można też ją określić jako okres od zmierzchu do świtu. Zjawisko to występuje na planetach krążących wokół gwiazd – czyli ich satelitach, w tym również na Ziemi. Przeciwnym pojęciem jest dzień.

Nieco inaczej określa się noc astronomiczną, z którą mamy do czynienia, gdy Słońce znajduje się co najmniej 18° pod horyzontem.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) W nocy dobrze jest przytulić się do ukochanej osoby.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: nɔt͡s, AS: noc

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. nocek mzw., nocnik mrz., nocny mrz., nocnica ż., nocowanie n., przenocowanie n., zanocowanie n.

:: zdrobn. nocka ż.

 czas. nocować ndk., przenocować dk., zanocować dk.

 przym. nocny, noclegowy, północny

 przysł. nocą, nocami

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) zdrobn. nocka

Wiktionary


nocą

przysłówek czasu

 (1.1) wtedy, gdy trwa noc

forma rzeczownika.

 (2.1) N. lp. od: noc

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Nocą świecą gwiazdy.

 (1.1) Uważa się, że polują nocą, ale widuje się je również za dnia.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈnɔt͡sɔ̃w̃, AS: nocõũ̯

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. nocki nmos., noc ż., nocka ż., nocnik m., nocny m., nocowanie n.

 czas. nocować ndk., zanocować dk., przenocować dk.

 przym. nocny

 przysł. nocami

Wiktionary


nocami

przysłówek czasu

 (1.1) wielokrotnie i za każdym razem w nocy, podczas różnych nocy

forma rzeczownika.

 (2.1) zob. noc.

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Postaram się nocami nadrobić zaległe lektury.

 (1.1) Grzegorz widuje ją tylko nocami – i to nie za często.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. nocki nmos., nocny mrz., nocka ż., noc ż., nocowanie n.

 czas. nocować ndk.

 przym. nocny

 przysł. nocą

Wiktionary


nocebo

negatywny efekt zdrowotny wywołany przez negatywne oczekiwania pacjenta wobec leczenia lub substancji, nawet jeśli są one obojętne; przeciwieństwo placebo


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) farm. negatywne, niepożądane objawy zjawiska zwanego placebo, objawy uboczne;

Wiktionary

Nocebo (łac. „będę szkodzić”) – niepożądane objawy przyjmowania placebo. Dolegliwości te (na przykład nudności, wymioty, ból głowy, senność, bezsenność, drętwienie, świąd, tachykardia, biegunka, wysypka, obrzęk) są najczęściej wywołane przez negatywne nastawienie pacjenta do terapii lub reakcją np. na nieakceptowany przez niego wygląd leku. Po raz pierwszy terminu reakcja nocebo użył Walter Kennedy w 1961 roku. Niektórzy badacze uważają, że śmierć w wyniku magii voodoo może być takim przypadkiem.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: nɔˈt͡sɛbɔ, AS: nocebo

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. placebo

Wiktionary


nocek

nietoperz z rodziny mroczków


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy

 (1.1) zool. nazwa systematyczna|Myotis|Kaup|ref=tak., ssak latający, nietoperz prowadzący nocny tryb życia;

forma rzeczownika.

 (2.1) D. lm. od: nocka

Wiktionary

Nocek (Myotis) – rodzaj ssaków z podrodziny nocków (Myotinae) w obrębie rodziny mroczkowatych (Vespertilionidae).

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Kilku nockom udało się jednak dostać do wnętrza groty.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. nocowanie n., nocny mrz., nocki nmos., noc ż., nocka ż.

 przym. nocny

 czas. nocować

Wiktionary


nochal

potocznie: wielki, niezgrabny nos; nosisko


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męski

 (1.1) pot. zgrub. nos

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. nos mos./mrz.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) nosisko, kinol

Wiktionary


nochaty

rubasznie, potocznie: odznaczający się dużym, niezgrabnym nosem; nosaty


SJP.pl


nochowo

Nochowo (niem. Nochau) – wieś w Polsce, położona w województwie wielkopolskim, w powiecie śremskim, w gminie Śrem.

W latach 1975–1998 wieś administracyjnie należała do województwa poznańskiego.

Wikipedia


nocja

dawniej: wiadomość, pojęcie


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) daw. pojęcie, wiadomość

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈnɔt͡sʲja, AS: nocʹi ̯a

Wiktionary


nocka

1. ekspresywnie: noc;
2. potocznie: praca na nocną zmianę


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) zdrobn. od: noc

 (1.2) pot. nocna zmiana w pracy, nocny dyżur

 (1.3) pot. nocowanie

forma rzeczownika.

 (2.1) D. i B. lp. od: nocek

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Och, jaka przyjemna, ciepła nocka.

 (1.2) Zadzwoń do mnie później, bo właśnie wróciłem z nocki i muszę się przespać.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈnɔt͡ska, AS: nocka

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. północ ż., nocki nmos., noc ż., nocek mzw., nocnik mrz., nocny mrz., nocnica ż., nocowanie n., przenocowanie n., zanocowanie n., nocniczek mrz.

 czas. nocować ndk., przenocować dk., zanocować dk.

 przym. nocny, północny

 przysł. nocą, nocami

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) noc

 (1.2) nocna zmiana

 (1.3) nocowanie

Wiktionary


nocki

rzeczownik, rodzaj niemęskoosobowy, liczba mnoga

 (1.1) syst. zool. nazwa systematyczna|Myotinae|Tate|ref=tak., podrodzina latających ssaków z rodziny mroczkowatych;

forma rzeczownika.

 (2.1) M., B. i W. lm. od: nocek

 (2.2) D. lp. oraz M., B. i W. lm. od: nocka

Wiktionary

Nocki (Myotinae) – podrodzina ssaków z rodziny mroczkowatych (Vespertilionidae).

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Różne gatunki nocków występują na terenie Europy.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. noc ż., nocek mrz., nocka ż., nocny mrz.

 przysł. nocami, nocą

 przym. nocny

Wiktionary


nocleg

1. wypoczynek nocny poza stałym miejscem zamieszkania, w podróży;
2. miejsce gdzie można przenocować


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) spanie nocą poza miejscem zamieszkania

 (1.2) miejsce nocnego wypoczynku poza domem

Wiktionary

  • miejsce nocnego wypoczynku poza domem – baza noclegowa
  • Nocleg – polski film psychologiczny z 1973 roku

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Przyjęli nas na nocleg w jakimś kibucu pod Tel Awiwem.

 (1.2) Szukaliście noclegu w Murzasichlu?

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. noclegowicz m., noclegowiczka ż., noclegownia ż.

 przym. noclegowy

 czas. noclegować

Wiktionary


noclegodawca

osoba lub firma zapewniająca noclegi


SJP.pl


noclegować

czasownik przechodni niedokonany (dk. brak)

 (1.1) przest. spędzać gdzieś noc

 (1.2) przest. przyjmować na nocleg

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. nocleg mrz., noclegownia ż.

Wiktionary


noclegowicz

człowiek nocujący u kogoś lub gdzieś poza miejscem zamieszkania


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) osoba mająca nocleg poza domem

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Babcia Honorata przyjmowała noclegowiczów w miesiącach letnich.

 (1.1) Nie zapomniał o noclegowiczach i przygotował dla nich strawę.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. nocleg m., noclegownia ż.

:: fż. noclegowiczka ż.

 przym. noclegowy

Wiktionary


noclegowiczka

kobieta nocująca u kogoś lub gdzieś poza miejscem zamieszkania


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) kobieta mająca nocleg poza domem

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Któraś noclegowiczka zostawiła swoje buty na kaloryferze.

 (1.1) Zajęła się noclegowiczkami ze Śląska, odprowadzając je do pokoi.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. nocleg m., noclegownia ż.

:: fm. noclegowicz m.

 przym. noclegowy

Wiktionary


noclegowisko

miejsce nocnego odpoczynku ludzi i niektórych zwierząt


SJP.pl


noclegownia

miejsce przeznaczone na nocleg dla ludzi przebywających poza domem lub osób bezdomnych


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) miejsce urządzone na nocleg – zwykle dla osób bezdomnych lub ofiar klęsk żywiołowych

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Po utracie mieszkania wylądowałem na bruku, więc z konieczności śpię teraz w noclegowni.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌnɔt͡slɛˈɡɔvʲɲa, AS: noclegovʹńa

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. nocleg mrz., noclegowicz mos., noclegowiczka ż., noclegowisko n., noclegowanie n., noclegowość ż.

 czas. noclegować ndk.

 przym. noclegowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) dom noclegowy

Wiktionary


noclegowy

przymiotnik od: nocleg


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z noclegiem, dotyczący noclegu

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌnɔt͡slɛˈɡɔvɨ, AS: noclegovy

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. noc ż., nocleg m., noclegownia ż., noclegowicz m., noclegowiczka ż., nocowanie n., przenocowanie n.

 czas. nocować ndk., przenocować dk.

Wiktionary


nocnica

1. roślina z rodziny nocnicowatych;
2. motyl nocny z rodziny sówek;
3. dawniej: lunatyczka


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) stpol. wszetecznica

Wiktionary

Nocnica – postać demoniczna z zakresu demonologii słowiańskiej, wywodząca się z wierzeń przedchrześcijańskich, określana jako pośmiertna forma egzystencji ludzkiej duszy. Wskutek licznych przeobrażeń, jakie zaszły w demonologii ludowej, zazwyczaj utożsamiano ją ze zmorą. Wzmiankę o nocnicach znajdziemy m.in. w trzynastowiecznym Katalogu magii Brata Rudolfa, kazaniu polskiego husyty z XV wieku, czy też w Czarownicy powołanej z wieku XVII.

Wikipedia

Powiązane:

 rzecz. nocnik mos./mrz., północnica ż., nocowanie n., nocka ż., noc ż.

 czas. nocować

Wiktionary


nocnicowate

rodzina roślin zielnych z rzędu goździkowców; dziwaczkowate


SJP.pl

Nocnicowate, dziwaczkowate (Nyctaginaceae Juss.) – rodzina szeroko rozpowszechnionych głównie na terenach tropikalnych roślin zielnych i drzewiastych. Należy do rzędu goździkowców i składa się z 30–32 rodzajów i około 400 gatunków. Rodzina jest najbardziej zróżnicowana na obu kontynentach amerykańskich i tu jej przedstawiciele sięgają do chłodniejszych obszarów w Ameryce Północnej oraz do południowej Argentyny. Rośliny z tej rodziny wyróżniają się efektownym okwiatem i często barwnymi liśćmi kwiatostanowymi.

Wikipedia


nocnicowaty

o cechach nocnicowatych (rodzina roślin)


SJP.pl


nocnicówka

gatunek motyla nocnego; sówka


SJP.pl


nocnicówki

gatunek motyla nocnego; sówka


SJP.pl


nocniczek

zdrobnienie od: nocnik


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) zdrobn. od: nocnik

Wiktionary

Wymowa:

IPA: nɔt͡sʲˈɲit͡ʃɛk, AS: nocʹńiček

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. noc m., nocka ż., nocnik m., nocny mrz.

 czas. nocować

 przym. nocny

Wiktionary


nocnik

naczynie do oddawania moczu i kału, używane zwłaszcza przez małe dzieci


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) naczynie do wypróżniania się, używane zwłaszcza przez małe dzieci;

 (1.2) daw. pot. nocleg

 (1.3) daw. nocowanie koni na pastwisku

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (2.1) daw. ktoś, kto włóczy się po nocy

Wiktionary

Nocnik – zbiornik trzymany zwyczajowo pod łóżkiem, używany zazwyczaj jako urynał. Nocniki są często ceramiczne i mają pokrywki. Inne materiały to tworzywa sztuczne, miedź, srebro, porcelana (bourdaloue), szkło (Kuttrolf), nocniki drewniane w kształcie rur wykorzystywane w Turkmenistanie. Szczególną formę nocników są tzw. Bourdaloue wykorzystywane przez kobiety. Nocniki te były bogato zdobione, czasami z napisem "Auplaisir des dames..." (ku uciesze dam). Podobno nazwa pochodzi od francuskiego katolickiego księdza Louisa Bourdaloue, który wygłaszał długie kazania i arystokratki dyskretnie oddawały mocz do nocnika, co pozwalało na dłuższe kontemplowanie kazania. Po wynalezieniu klozetu wodnego w XIX wieku nocniki straciły swoją popularność. W starożytnej Grecji i Rzymie uryna była zbierana z urynałów i wykorzystywana do wybielania pościeli (fermentacja moczu produkuje amoniak). Rzymska nazwa to matula, matella, matellio. Bogaci Rzymianie posiadali nocniki ze srebra i złota i prawo rzymskie przewidywało sposoby dziedziczenia tych urządzeń. W Anglii nocniki są dawane jako prezent ślubny. Obecnie coraz częściej spotyka się nocniki plastikowe, nieoddające w niczym przepychu dawnych dni.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ˈnɔt͡sʲɲik, AS: nocʹńik

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. nocny mrz., nocka ż., noc ż., nocowanie n., zanocowanie n., przenocowanie n., nocnica ż.

:: zdrobn. nocniczek m.

 czas. nocować ndk., zanocować dk., przenocować dk.

 przym. nocny, nocnikowy

 przysł. nocą

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) przest. urynał; gw-pl|Śląsk Cieszyński|noczniok., gw-pl|Górny Śląsk|topek.

Wiktionary


nocnikowy

nocnik


SJP.pl

Patrz:

nocnik

nocny

dotyczący nocy


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) związany z nocą – mający miejsce w nocy, żyjący w nocy, pracujący w nocy, przeznaczony do użycia w nocy

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (2.1) pot. autobus, tramwaj lub pociąg, który jeździ linią dostępną tylko w nocy

 (2.2) pot. sklep otwarty w nocy (niekoniecznie całodobowy), najczęściej sprzedający alkohol

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Sowa jest zwierzęciem nocnym, które w dzień śpi.

 (2.1) Często muszę wracać z pracy nocnymi.

 (2.2) Kupiłam masło i chleb w nocnym na Panewnickiej.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈnɔt͡snɨ, AS: nocny

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. nocowanka ż., nocki nmos., noc ż., nocek mzw., nocnik mrz., północ ż., nocowanie n., nocka ż., nocniczek mrz.

 czas. nocować ndk., przenocować dk., zanocować dk.

 przym. północny

 przysł. nocą, nocami

Wiktionary


nocobieg

rodzaj ptaków z rodziny żwirowcowatych


SJP.pl


nocolot

nocolot wielki, nocolot szary - amerykańskie gatunki ptaków z rzędu nocolotowych


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy

 (1.1) ornit. ptak z rodziny nocolotów, występujący w Ameryce Centralnej i tropikalnej części Ameryki Południowej

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Nocolot poluje na drobne zwierzęta.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. nocolotowe lm nm., nocoloty lm nm.

Wiktionary


nocolotowe

rząd ptaków neognatycznych


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj niemęskoosobowy, liczba mnoga

 (1.1) syst. ornit. nazwa systematyczna|Nyctibiiformes|ref=tak., rząd ptaków z infragromady ptaków neognatycznych;

Wiktionary

Nocolotowe (Nyctibiiformes) – nowo wyróżniony rząd ptaków z infragromady ptaków neognatycznych (Neognathae).

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Rząd nocolotowych jest nowo wyróżniony.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. nocolot mzw., nocoloty lm nm.

Wiktionary


nocolubek

rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy

 (1.1) syst. zool. nazwa systematyczna|Nyctophilus|Leach|ref=tak., rodzaj nietoperzy z podrodziny mroczków;

 (1.2) zool. nietoperz z rodzaju nocolubków (1.1)

Wiktionary

Nocolubek (Nyctophilus) – rodzaj ssaków z podrodziny mroczków (Vespertilioninae) w obrębie rodziny mroczkowatych (Vespertilionidae).

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Różne gatunki nocolubków występują w Australii, Indonezji i na Papui-Nowej Gwinei.

 (1.2) Nagle złapany do siatki nocolubek zaczął trzepotać skrzydłami.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. nocolubki lm nm.

Wiktionary


nocolubki

rzeczownik, rodzaj niemęskoosobowy, liczba mnoga

 (1.1) syst. zool. nazwa systematyczna|Nyctophilini|Peters|ref=tak., plemię nietoperzy z podrodziny mroczków;

forma rzeczownika.

 (2.1) M., B. i W. lm. od: nocolubek

Wiktionary

Mroczaki (Vespertilionini) – plemię ssaków z podrodziny mroczków (Vespertilioninae) w obrębie rodziny mroczkowatych (Vespertilionidae).

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Kapturouszka zalicza się do nocolubków.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. nocolubek mzw.

Wiktionary


nocoń

nazwisko


SJP.pl


nocoświetlik

wiciowiec wchodzący w skład planktonu morskiego, mający zdolność świecenia w ciemności


SJP.pl


nocować

1. spać gdzieś przez noc;
2. przyjmować kogoś na noc


SJP.pl

czasownik nieprzechodni niedokonany (dk. przenocować, zanocować)

 (1.1) spędzać gdzieś noc, najczęściej w obcym miejscu

czasownik przechodni niedokonany (dk. przenocować)

 (2.1) dawać komuś spać u siebie

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Nie, nie ma mowy żebyś nocowała dzisiaj u koleżanki.

 (1.1) Nie możemy nocować pod gołym niebem, bo w nocy pewnie będzie padał deszcz.

 (2.1) Zapraszasz kogoś do siebie, nocujesz go, zapewniasz mu wyżywienie, oprowadzasz po Krakowie, a potem jest wymiana i ten ktoś zaprasza Cię do siebie.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: nɔˈt͡sɔvat͡ɕ, AS: nocovać

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. nocowanka ż., noc ż., nocka ż., nocek mzw., nocnik mrz., nocny mrz., nocnica ż., nocowanie n., przenocowanie n., zanocowanie n., nocniczek mrz.

 czas. przenocować dk., zanocować dk.

 przym. nocny, noclegowy

 przysł. nocą, nocami

Wiktionary


nocowanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) spędzanie gdzieś nocy, zazwyczaj w obcym miejscu

 (1.2) przyjmowanie kogoś na noc

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. nocowanka ż., noc ż., nocka ż., nocek mzw., nocnik mrz., nocny mrz., nocnica ż., przenocowanie n., zanocowanie n.

 czas. nocować ndk., przenocować dk., zanocować dk.

 przym. nocny, noclegowy

 przysł. nocą, nocami

Wiktionary


nocowanka

potocznie: impreza dla dzieci w domu jednego z nich, połączona z nocowaniem


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) pot. spotkanie towarzyskie dzieci połączone z nocowaniem u jednego z nich

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Jaś idzie dziś do Kazia na nocowankę.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. nocny mrz., nocowanie n., noc ż.

 przym. nocny

 czas. nocować ndk.

Wiktionary


nocowanko

potocznie: impreza dla dzieci w domu jednego z nich, połączona z nocowaniem


SJP.pl


noculak

nazwisko


SJP.pl


nocuń

nazwisko


SJP.pl


nocyceptor

rzeczownik, rodzaj męski

 (1.1) receptor bólowy

Wiktionary

Nocyceptor, inaczej receptor bólowy – receptor reagujący na bodźce uszkadzające tkanki. Może wywołać mechanizm obronny, np. odruch.

Nocyceptory występują w postaci wolnych zakończeń nerwowych neuronów otaczających tkanki takie jak skóra czy rogówka, lecz także w narządach wewnętrznych jak mięśnie czy jelita. Źródła tych neuronów są zlokalizowane w grzbietowym korzeniu zwoju lub w zwoju trójdzielnym. Mogą być pobudzane przez różne bodźce: mechaniczne, termiczne, chemiczne, elektryczne.

Wikipedia


noczniok

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) gw-pl|Śląsk Cieszyński. nocnik

Wiktionary


node

[czytaj: nołd] komputer wyposażony w kartę sieciową i stanowiący element sieci podobnych komputerów


SJP.pl


nodoida

krzywa stosowana przy analizie niestabilności materii nukleonowej


SJP.pl


nodozaur

rodzaj dinozaura ptasiomiednicznego z grupy ankylozaurów


SJP.pl

Nodozaur (Nodosaurus) – rodzaj ankylozaura z rodziny nodozaurów (Nodosauridae).

Wikipedia


nodozaury

rodzaj dinozaura ptasiomiednicznego z grupy ankylozaurów


SJP.pl

Nodozaury (Nodosauridae) – rodzina dinozaurów z grupy ankylozaurów.

Były to duże (długość ciała do 7 m, ciężar do ok. 3 t), czworonożne, roślinożerne dinozaury ptasiomiedniczne (Ornithischia). Żyły od środkowej jury do późnej kredy na terenach współczesnych Europy, Ameryki Północnej, Azji, Australii oraz Antarktydy.

Wikipedia


nodula

owalny lub nieregularny w kształcie twór, spotykany głównie w meteorytach żelaznych


SJP.pl


nodulacja

proces tworzenia się brodawek korzeniowych lub łodygowych u roślin na skutek infekcji bakterii brodawkowych; brodawkowanie


SJP.pl

Rhizobium, ryzobia - ekologiczna grupa Gram-ujemnych, tlenowych, nieprzetrwalnikujących, urzęsionych pałeczek o niewielkich rozmiarach (0,5–0,9 x 1,2–3,0 μm). Ryzobia dzielą się na "stare" czyli rodzaje: Bradyrhizobium, Azorhizobium, Mesorhizobium, Rhizobium i Ensifer oraz "nowe" czyli rodzaje: Burkholderia, Devosia, Cupravidus, Ochrobactrum, Microvirga, Methylobacterium, Phyllobacterium i Shinella. "Nowe" ryzobia obejmują taksony które w wyniku horyzontalnego transferu genów nabrały umiejętności do asymilacji azotu atmosferycznego. Ryzobia współżyją z roślinami motylkowymi w mutualistycznej relacji. Powodują one powstanie brodawek na korzeniach tych roślin. Do komórek korzenia bakterie dostają się przez specjalną strukturę - nić infekcyjną. Po infekcji dzielą się intensywnie, pobudzając komórki gospodarza do szybkiego wzrostu, który prowadzi do powstania brodawek. Po dostaniu się do wnętrza komórek roślinnych przechodzą zmiany metaboliczne stając się tzw. bakteroidami i w tej formie dopiero zaczynają asymilować azot atmosferyczny. Różowe zabarwienie brodawek świadczy o procesie wiązania azotu. Największa intensywność wiązania występuje przed kwitnieniem. Bakteria wiążąca N2 przetwarza go w NH3 lub aminokwas glutaminę i w tej postaci przekazuje komórkom roślinnym. Roślina dostarcza bakterii związki węgla i zapewnia warunki rozwoju. Część zasymilowanego przez bakterie azotu zasila glebę, i z tej przyczyny rośliny motylkowate są ważnym elementem w płodozmianie, uprawia się także jako zielony nawóz.

Wikipedia


nodus

część kielicha mszalnego


SJP.pl


nodzyński

nazwisko


SJP.pl


noe

postać biblijna, budowniczy arki, na której schronienie przed potopem znalazł on, jego rodzina i po jednej parze ze wszystkich gatunków zwierząt


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy, nazwa własna

 (1.1) bibl. postać starotestamentowa, budowniczy arki w czasach potopu;

 (1.2) rzad. imię|polski|m.;

Wiktionary

Noe (hebr. ‏נוח‎ Noa, arab. ‏نوح‎ Nūḥ, w tłumaczeniu na pol. znaczy: „odpoczynek; pocieszenie”) – postać w religiach abrahamowych, syn Lameka i dziewiąty potomek w linii od Adama przez Seta, patriarcha, człowiek prawy i sprawiedliwy.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Ze zwierząt czystych i nieczystych, z ptactwa i ze wszystkiego, co pełza po ziemi, po dwie sztuki, samiec i samica, weszły do Noego, do arki, tak jak mu Bóg rozkazał.

 (1.2) Homilię wygłosił ojciec Noe z klasztoru w Jarosławiu.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈnɔɛ, AS: noe

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. noachida mos.

 przym. noachicki

Wiktionary


noel

anglosaskie imię męskie


SJP.pl

  • Noel – miasto w stanie Missouri, w hrabstwie McDonald
  • Desmond Noel – grenadyjski piłkarz
  • Evan Noel – brytyjski gracz w rackets
  • Nerlens Noel – amerykański koszykarz
  • Paul Noel – amerykański koszykarz
  • Noel Redding (1945–2003) – brytyjski basista, członek The Jimi Hendrix Experience

Wikipedia


noemat

przedmiot dany w akcie świadomościowym, czyli noezie


SJP.pl

Noemat (gr. νόημα) − treść myśli, w przeciwieństwie do aktu myślowego, czyli noezy.

  • W filozofii Edmunda Husserla: to, ku czemu kierują się intencje aktów i przeżyć świadomych.
  • W teorii prawa Amedea Contego: termin "norma" może oznaczać noemat deontyczny, rozumiany jako "byt intencjonalny" oraz "stan rzeczy deontyczny in intellectu".

Wikipedia


noematycznie

noematyczny


SJP.pl

Patrz:

noematyczny

noematyczny

noemat


SJP.pl

Patrz:

noemat

noematyka

metoda badawcza Pisma Świętego, analizująca sens dosłowny i symboliczny zapisów biblijnych; teoria sensów


SJP.pl


noemi

imię żeńskie


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) imię|polski|ż.;

Wiktionary

Noemi (hebr. Naomi, נָעֳמִי) – imię żeńskie pochodzenia semickiego. Wywodzi się od hebrajskiego słowa oznaczającego „moja słodycz”.

Według starotestamentowej Księgi Rut Noemi była żoną Elimeleka z Betlejem i matką jego dwóch synów. W czasie wielkiego głodu Noemi opuściła rodzinne miasto i udała się ze swym mężem do kraju Moabu, by tam się osiedlić. Tam też straciła męża i synów. Przeżyły wraz z nią jej dwie synowe Orpa i Rut. Orpa odeszła, a druga synowa, Rut pozostała wraz z Noemi.
Kiedy wróciły do Betlejem, ludzie pytali:

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) W dniu, kiedy wykupisz pole z rąk Noemi – dodał Booz – weźmiesz również i Rut Moabitkę, żonę zmarłego, aby utrwalić jego imię na jego dziedzictwie.

Wiktionary

Synonimy:

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

frazeologia.

etymologia.

 etym|łac|Noemi. < etym|gr|Νωεμίν. < etym|hebr|נעמי.

uwagi.

 (1.1) zoblistę|Indeks:Polski - Imiona.

tłumaczenia.

* angielski: (1.1) Naomi

* hebrajski: (1.1) נעמי ż.

* łaciński: (1.1) Noemi ż.

* węgierski: (1.1) Noémi

* włoski: (1.1) Noemi ż.

źródła.

== Noemi (język łaciński.) ==

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) imię|łaciński|ż. Noemi

odmiana.

przykłady.

składnia.

kolokacje.

synonimy.

Wiktionary


noetherowski

[czytaj: nyterowski] charakterystyczny dla Emmy Noether


SJP.pl


noetyczny

rozumowy, dający się pojąć rozumem


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) związany z noetyką, dotyczący poznania intelektualnego

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. noetyka ż.

Wiktionary


noetyka

teoria poznania


SJP.pl

Noetyka (gr. noetikós – dosł. `dotyczący poznania intelektualnego`) – w filozofii rodzaj poznania, nazywany noetycznym, intelektualnym, poznaniem serca lub intuicją, u podstaw którego znajduje się uznanie istnienia rzeczywistości ponadzmysłowej oraz zdolności człowieka do jej bezpośredniego poznania. Noetyka jest umiejętnością (sztuką) uchwycenia głębokiej i nieprzemijalnej prawdy, swoistym wglądem w istotę rzeczy. Choć przysługuje z natury każdemu człowiekowi, domaga się - podobnie jak talent – odkrycia i pielęgnowania.

Wikipedia


noeza

1. intencjonalny akt świadomości w fenomenologii Edmunda Husserla;
2. u Platona: czysta myśl, dzięki której człowiek poznaje idee


SJP.pl

Noeza (stgr. νόησις, noesis), zwana także intelekcją lub intuicją intelektualną to w znaczeniu ogólnym: bezpośredni wgląd w stan rzeczy.

Wikipedia


noga

1. kończyna dolna człowieka; kończyna zwierzęcia;
2. stopa;
3. podpora sprzętu, przyrządu;
4. potocznie o kimś nieudolnym; niedołęga, ofiara;
5. potocznie o piłce nożnej


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) anat. kończyna dolna człowieka lub jedna z kończyn czworonoga;

 (1.2) element budowy mebla

 (1.3) pot. piłka nożna

 (1.4) pot. człowiek słaby w danej dziedzinie, nieuzdolniony w danym kierunku lub nieznający się na czymś

 (1.5) pot. stopa

 (1.6) stpol. stopa zwierzęcia

Wiktionary

  • noga – kończyna miedniczna kręgowców (u ludzi nazywana kończyną dolną), a u zwierząt czworonożnych również kończyna piersiowa;
  • noga – inne określenie stopy, czyli końcowej części nogi;
  • noga – brzuszna część ciała mięczaków;
  • noga (łac. pes, w l.mn. pedes) – parzyste odnóże na pierścieniach tułowia owadów dorosłych, a u wielu larw także na odwłoku (nogi odwłokowe);
  • noga – wspornik wielu mebli;
  • pejoratywne określenie osoby mało zorientowanej w pewnej dziedzinie – np. noga z matematyki.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Dziewczyna miała zgrabne, długie nogi.

 (1.2) Jedna noga krzesła była wyłamana.

 (1.3) Mamo, mogę po lekcjach zagrać w nogę?

 (1.4) Jestem noga z matmy, kompletnie nic nie umiem!

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈnɔɡa, AS: noga

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. nogawica ż., nogawka ż.

:: zdrobn. nóżka ż.

:: zgrub. nożysko

 przym. nożny

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) kończyna, reg. gira, łapa, kulas, gica; białystok|syra.

Wiktionary


nogacki

nazwisko


SJP.pl


nogaj

przedstawiciel ludu tureckiego zamieszkującego tereny Kaukazu


SJP.pl

Nogaj (ur. ? – zm. 1299) – wódz Złotej Ordy.

Pomimo że był prawnukiem Dżocziego, Nogaj formalnie piastował tylko stanowisko dowódcy tümenu (tümen begi) i sprawował władzę nad częścią Złotej Ordy rozciągającą się na zachód od Donu. Wyróżnił się w kampaniach przeciwko Ilchanidom na początku lat sześćdziesiątych zaś w roku 1264 poprowadził wojska Złotej Ordy i Bułgarów przeciwko Bizancjum, które wcześniej sprzymierzyło się z Hulegu (1256–1265). Później cesarz Michał VIII (1259–1281) zawarł jednak sojusz z Nogajem, któremu w roku 1272 oddał za żonę swoją nieślubną córkę Eufrozynę. Odtąd Mongołowie Nogaja regularnie najeżdżali Bułgarię jako sojusznicy Bizancjum, by w końcu zmusić cara Jerzego Tertera (1280–1292) do uznania zwierzchności chana i oddania synowi Nogaja, Dżöge (1299–1300) (bułg. Czaka), swojej córki za żonę. Jednocześnie syn cara Teodor Swetosław (1300–1324) został zakładnikiem na dworze Nogaja. Nogaj rozciągnął swoją władzę także na pomniejszych bułgarskich dynastów panujących w Widyniu i Braniczewie. Zwierzchnictwo mongolskie w roku 1291 przyjął również król Serbii Stefan Urosz Milutin (1281–1321), oddając swojego syna Stefana Urosza Deczańskiego (1321–1331) Nogajowi za zakładnika.

Wikipedia


nogajka

przedstawicielka ludu tureckiego zamieszkującego tereny Kaukazu


SJP.pl


nogajowie

lud zamieszkujący tereny Kaukazu


SJP.pl

Nogajowie (przest. nagaj, Nogajscy Tatarzy, także Krymscy Stepowi Tatarzy, własna nazwa – ногай [noˈɣaj]) – lud turecki, zamieszkujący Kaukaz Północny, południowe Powołże i Półwysep Krymski.

Wikipedia


nogajski

dotyczący Nogajów (ludu kaukaskiego), właściwy Nogajom


SJP.pl


nogal

ptak z rzędu kuraków


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy

 (1.1) ornit. ptak z rodziny nazwa systematyczna|Megapodiidae|ref=tak.;

Wiktionary

Nogal – jednostka osadnicza w Stanach Zjednoczonych, w stanie Nowy Meksyk, w hrabstwie Lincoln.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ˈnɔɡal, AS: nogal

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. noga

Wiktionary


nogalski

nazwisko


SJP.pl


nogat

rzeka w Polsce


SJP.pl

Nogat – rzeka będąca wschodnim ramieniem ujściowym Wisły, oddzielona od drugiego z ramion, Leniwki, śluzą w Białej Górze. Żeglowna na całej długości. Uchodzi licznymi odnogami do Zalewu Wiślanego, tworząc niewielką deltę.

Długość rzeki wynosi 62 km, a powierzchnia jej dorzecza 1330 km².

Wikipedia


nogaweczka

zdrobnienie od: nogawka


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) pot. zdrobn. od: nogawka

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌnɔɡaˈvɛt͡ʃka, AS: nogavečka

Wiktionary


nogawica

część spodni okrywająca jedną nogę; nogawka


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) daw. część spodni okrywająca nogę

Wiktionary

Przykłady

składnia.

kolokacje.

synonimy.

 (1.1) nogawka

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

 rzecz. noga ż., nogawice

 przym. nożny

frazeologia.

etymologia.

uwagi.

współczesna.

tłumaczenia.

* wilamowski: (1.1) hös ż., hȫz ż.

źródła.

== nogawica (język kaszubski.) ==

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) skarpeta, skarpetka

odmiana.

przykłady.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌnɔɡaˈvʲit͡sa, AS: nogavʹica

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. noga ż., nogawice

 przym. nożny

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) nogawka

Wiktionary


nogawice

część spodni okrywająca jedną nogę; nogawka


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj niemęskoosobowy, liczba mnoga

 (1.1) stpol. spodnie

forma rzeczownika.

 (2.1) M., B. i W. lm. od: nogawica

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌnɔɡaˈvʲit͡sɛ, AS: nogavʹice

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. nogawica ż., nogawka ż.

Wiktionary


nogawka

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) kraw. część spodni okrywająca nogę

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Więc powiedz mi, jak twoim zdaniem czułby się twój mąż wiedząc, że siedzisz tutaj ze mną… wsuwając swoją stopę tak wysoko w moją nogawkę, że możesz policzyć drobne w moim portfelu? (Przyjaciele)

Wiktionary

Wymowa:

IPA: nɔˈɡafka, AS: nogafka

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. noga ż., nogawice

 przym. nożny

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) daw. nogawica

Wiktionary


nogawkowy

nogawka


SJP.pl

Patrz:

nogawka

nogi

1. kończyna dolna człowieka; kończyna zwierzęcia;
2. stopa;
3. podpora sprzętu, przyrządu;
4. potocznie o kimś nieudolnym; niedołęga, ofiara;
5. potocznie o piłce nożnej


SJP.pl

  • noga – kończyna miedniczna kręgowców (u ludzi nazywana kończyną dolną), a u zwierząt czworonożnych również kończyna piersiowa;
  • noga – inne określenie stopy, czyli końcowej części nogi;
  • noga – brzuszna część ciała mięczaków;
  • noga (łac. pes, w l.mn. pedes) – parzyste odnóże na pierścieniach tułowia owadów dorosłych, a u wielu larw także na odwłoku (nogi odwłokowe);
  • noga – wspornik wielu mebli;
  • pejoratywne określenie osoby mało zorientowanej w pewnej dziedzinie – np. noga z matematyki.

Wikipedia


nogieć

dawniej: nikczemnik, nicpoń, ladaco, hultaj


SJP.pl


nogietek

roślina ozdobna z rodziny astrowatych, o długich, lancetowatych liściach, hodowana często w ogródkach; nagietek


SJP.pl


nogińsk

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna

 (1.1) geogr. miasto w Rosji, w obwodzie moskiewskim, nad Klaźmą;

Wiktionary

Nogińsk (ros. Ногинск) – miasto w Rosji, w obwodzie moskiewskim, nad Klaźmą (dopływ Oki). Około 103,9 tys. mieszkańców (2020).

Prawa miejskie od 1781 roku, poprzednie nazwy: Rogoża (do 1506), Stary Rogoski Jam (1506–1781), Bogorodsk (1781–1930). Obecna nazwa miasta upamiętnia rewolucjonistę Wiktora Nogina (1878–1924). W latach 1781–1929 Bogorodsk (w źródłach polskich także Bogorodzk) był stolicą powiatu (ujezdu) bogorodskiego.

Wikipedia

Powiązane:

 przym. nogiński

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) Rogoża (do 1506 r.), Stary Rogoski Jam (1506-1781), Bogorodzk lub Bogorodsk (1781-1930)

Wiktionary


nogiński

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z Nogińskiem, dotyczący Nogińska

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Nogińsk mrz.

Wiktionary


nogogłaszczek

odnóże pajęczaka; nogogłaszczka


SJP.pl

Nogogłaszczki, szczękonóżki (pedipalpi) – druga para przysadek głowotułowia, tj. odnóży pajęczaków, położona bezpośrednio za otworem gębowym, służą one do rozdrabniania pokarmu oraz jako narządy dotykowe. Składają się z sześciu członów, przypominają odnóża kroczne u osobników młodocianych i samic. Na biodrach nogogłaszczek znajdują się wyrostki szczękowe wykorzystywane do rozdrabniania oraz filtrowania pokarmu. U samców zmodyfikowane dystalne człony nogogłaszczek służą za narządy kopulacyjne. Nogogłaszczki są homologiczne do żuwaczek u skorupiaków i odpowiednikiem żuwaczek u tchawkowców.

Wikipedia


nogogłaszczka

odnóże pajęczaka; nogogłaszczka


SJP.pl


nogogłaszczki

odnóże pajęczaka; nogogłaszczka


SJP.pl

Nogogłaszczki, szczękonóżki (pedipalpi) – druga para przysadek głowotułowia, tj. odnóży pajęczaków, położona bezpośrednio za otworem gębowym, służą one do rozdrabniania pokarmu oraz jako narządy dotykowe. Składają się z sześciu członów, przypominają odnóża kroczne u osobników młodocianych i samic. Na biodrach nogogłaszczek znajdują się wyrostki szczękowe wykorzystywane do rozdrabniania oraz filtrowania pokarmu. U samców zmodyfikowane dystalne człony nogogłaszczek służą za narządy kopulacyjne. Nogogłaszczki są homologiczne do żuwaczek u skorupiaków i odpowiednikiem żuwaczek u tchawkowców.

Wikipedia


nogogłaszczkowce

pajęczak charakteryzujący się wydłużonymi, cieniutkimi odnóżami; spawęk


SJP.pl

Spawęki, nogogłaszczkowce (Pedipalpi) – wyróżniany przez część autorów takson pajęczaków o niepewnym monofiletyzmie. Należy tu około 500 opisanych gatunków zasiedlających głównie strefę tropikalną i subtropikalną.

Wikipedia


nogogłaszczkowiec

pajęczak charakteryzujący się wydłużonymi, cieniutkimi odnóżami; spawęk


SJP.pl


nogolotka

rodzaj płazów bezogonowych z rodziny żab latających


SJP.pl


nogolotkowate

rodzina płazów bezogonowych; żaby latające


SJP.pl

Nogolotkowate, żaby latające (Rhacophoridae) – rodzina płazów z rzędu płazów bezogonowych (Anura).

Wikipedia


nogomyjka

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) niecka do dezyznfekcji stóp, np. na pływalni

Wiktionary


nogoprządka

przedstawiciel rzędu owadów uskrzydlonych


SJP.pl


nogoprządki

rząd owadów obejmujący około 300 gatunków


SJP.pl

Nogoprządki (Embiidina syn. Embioptera syn. Embiodea) – rząd owadów liczący około 300 gatunków.

Nogoprządki są owadami małymi lub średniej wielkości prowadzącymi nocny tryb życia. Wyraźny dymorfizm płciowy. Samce są drapieżne i najczęściej posiadają dwie pary skrzydeł. Samice są roślinożerne i bezskrzydłe. Owady obu płci mają gruczoły przędne na końcach przednich nóg.

Wikipedia


nogopłetwe

rząd ryb obejmujący około 300 gatunków drapieżnych ryb strefy dennej; żabnicokształtne


SJP.pl

Żabnicokształtne, nogopłetwe (Lophiiformes) – rząd morskich ryb promieniopłetwych (Actinopterygii), charakteryzujących się wielką paszczą i obecnością wiciowatego wabika umieszczonego na głowie ryby. W zapisie kopalnym znane są z morskich osadów dolnego eocenu. Współcześnie występują w wodach oceanicznych strefy tropikalnej, subtropikalnej i umiarkowanej.

Wikipedia


nogopłetwy

o cechach nogopłetwych (rząd ryb)


SJP.pl


nogować

rzadko, środowiskowo: iść pieszo, biec, uciekać


SJP.pl


nogowczyce

Nogowczyce (dodatkowa nazwa w j. niem. Nogowschütz) – wieś w Polsce położona w województwie opolskim, w powiecie strzeleckim, w gminie Ujazd.

Wikipedia


nogozbieraczka

pszczoła zbierająca i transportująca pyłek w koszyczkach na odnóżach


SJP.pl


nohaj

jeden z wodzów Złotej Ordy; Nogaj


SJP.pl


nohajec

przestarzałe: Tatar z hordy koczującej nad Morzem Azowskim


SJP.pl


nohajski

Nohaj


SJP.pl

Patrz:

Nohaj

nohant

[czytaj: noĄ] wieś we Francji


SJP.pl

  • Nohant-Vic – miejscowość we Francji, w Regionie Centralnym-Dolinie Loary, w departamencie Indre, upamiętniona romansem Fryderyka Chopina i George Sand
  • Nohant-en-Goût – miejscowość we Francji, w Regionie Centralnym-Dolinie Loary, w departamencie Cher
  • Nohant-en-Graçay – miejscowość we Francji, w Regionie Centralnym-Dolinie Loary, w departamencie Cher

Wikipedia


noir

[czytaj: nłar]
1. film noir - gatunek amerykańskich filmów gangsterskich z lat 40. XX wieku; czarny film, czarne kino, kino noir;
2. powieść noir - gatunek literacki zaliczany do nurtu powieści kryminalnej; czarny kryminał


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) film. liter. związany z tematyką kryminalną, ukazujący cynicznych bohaterów i pesymistyczny obraz społeczeństwa

Wiktionary

  • powieść noir
  • film noir
    • neo-noir
  • Glacier Noir – lodowiec w Alpach
  • Noir – serial anime
  • Noir – album zespołu B.A.P

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) „Marcowe fiołki” Philipa Kerra to kolejny na polskim rynku kryminał noir, którego akcja rozgrywa się w okresie międzywojennym.

Wiktionary


noise

[czytaj: nojz] typ hałaśliwej industrialnej muzyki elektronicznej


SJP.pl

Noise (z ang. „szum, hałas”) – niejednoznaczny termin odnoszony do pewnych odmian muzyki elektronicznej oraz tworzonej z użyciem instrumentów analogowych, w tym stricte rockowej (zwykle w zestawieniach: noise rock, noise pop).

Podwaliny estetyki noise/industrial kładł Luigi Russolo, włoski futurysta, malarz i kompozytor muzyki bruitystycznej. Był autorem manifestu o tytule „Sztuka Hałasu” (L'arte dei rumori) (1913). Kontynuatorem jego koncepcji był Edgar Varèse. Postacie równie ważne to John Cage oraz Karlheinz Stockhausen.

Wikipedia


noisette

[czytaj: nuaZET]
1. mały, okrągły kawałek polędwicy, smażony na maśle;
2. kuleczka wielkości orzecha laskowego, wycięta z ziemniaków


SJP.pl

Noisette – koncertowy album grupy Soft Machine nagrany w styczniu 1970 r. i wydany w 2000 r.

Wikipedia


nojek

nazwisko


SJP.pl


nojem

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) gw-pl|Śląsk Cieszyński. czynsz

Wiktionary

Nagem (lb. Nojem) – wieś (Uertschaft) w zachodnim Luksemburgu, w kantonie Redange, w gminie Redange-sur-Attert. Do 3 października 2015 miejscowość leżała w dystrykcie Diekirch. Liczy 288 mieszkańców (31 grudnia 2022).

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Trzeba mi zapłacić nojem za drugi półrocze.

Wiktionary


noji

nazwisko


SJP.pl


nojść

czasownik przechodni dokonany

 (1.1) gw-pl|Śląsk Cieszyński. znaleźć

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Naszołech wielkiego grzyba.

Wiktionary


nojszewski

nazwisko


SJP.pl


nojym

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) gw-pl|Śląsk Cieszyński. czynsz

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Trzeba mi zapłacić nojym za drugi półrocze.

Wiktionary


nok

wolny koniec poziomych albo ukośnych drzewc omasztowania, np. bomu, bukszprytu, rei


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) żegl. wolny koniec poziomych drzewc w omasztowaniu żaglowca;

Wiktionary

  • nok – wolny koniec poziomych drzewc w omasztowaniu jednostki żaglowej
  • Nok – kultura ludu zamieszkującego niegdyś tereny dzisiejszej środkowej Nigerii
  • NOK (niem. Nord-Ostsee-Kanal) – Kanał Kiloński, kanał morski łączący Bałtyk z Morzem Północnym
  • NOK – oznaczenie waluty korony norweskiej
  • NOK – Narodowa Organizacja Kobiet, zał. w 1918
  • NOK – najwyższy organ kontroli
  • Nok – potok, dopływ Słopniczanki

Wikipedia

Wymowa:

IPA: nɔk, AS: nok

Wiktionary


nokaut

[czytaj nokałt] w sportach walki:
a) cios eliminujący rywala z dalszej walki; knock-out; knockout
b) nokaut techniczny - zakończenie walki przez sędziego i uznanie zawodnika za pokonanego z powodu odniesionych obrażeń zagrażających zdrowiu


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) sport. w sportach walki: cios powalający przeciwnika i uniemożliwiający dalszy pojedynek;

Wiktionary

Nokaut (ang. knockout, skr. KO) – w niektórych sportach walki, takich jak boks, kickboxing, boks tajski, niezdolność do podjęcia dalszej walki w określonym czasie, zwykle dziesięciu sekund, odliczanych przez sędziego ringowego. Najczęściej powstaje z powodu utraty przytomności, zamroczenia, wyczerpania, bądź kontuzji. Nokautem nazywa się również (przepisową lub nieprzepisową) akcję zawodnika (np. powalenie), która skutkuje wspomnianą niezdolnością u przeciwnika.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Pojedynek bokserów zakończył się nokautem w 5 rundzie.

 (1.1) Nie doszło do nokautu, ale rywal wstał trochę zamroczony.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. nokautowanie n., znokautowanie n.

 czas. nokautować ndk., znokautować dk.

 przym. nokautowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) knock-out

Wiktionary


nokautować

1. w boksie: zadawać nokaut, cios wykluczający przeciwnika z dalszej walki;
2. w przenośni: odnosić niekwestionowane, wysokie zwycięstwo; powalać, bić na głowę


SJP.pl

czasownik przechodni niedokonany (dk. znokautować)

 (1.1) sport. uniemożliwiać rywalowi dalszą walkę poprzez zadanie unieszkodliwiającego ciosu

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) W szeregu walk nokautował rywala jednego po drugim.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. nokaut mrz., nokautowanie n., znokautowanie n.

 czas. znokautować dk.

 przym. nokautowy

Wiktionary


nokautowanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) sport. cios powalający przeciwnika i uniemożliwiający dalszy pojedynek

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Kilka razy nokautowanie przeciwnika zapewniło bokserowi szybkie zwycięstwo.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. nokaut mrz., znokautowanie n.

 czas. nokautować ndk., znokautować

 przym. nokautowy

Wiktionary


nokautowy

nokaut


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z nokautem, dotyczący nokautu

Wiktionary

Patrz:

nokaut

Powiązane:

 rzecz. nokaut mrz., nokautowanie n., znokautowanie n.

 czas. nokautować ndk., znokautować dk.

Wiktionary


nokdaun

[czytaj: nokdałn] w sportach walki: cios powalający rywala na deski ringu, ale niekończący walki; knock-down; knockdown


SJP.pl

Wikipedia


nokia

produkt marki Nokia


SJP.pl

Nokia – fińskie przedsiębiorstwo zajmujące się technologiami telekomunikacyjnymi. Znane z produkcji telefonów komórkowych. W kwietniu 2014 dział urządzeń i usług został przejęty przez Microsoft, a w maju 2016 dział telefonów podstawowych (ang. featurephone) został odkupiony przez FIH Mobile (Foxconn) oraz HMD Global, który odkupił również 10-letnią licencję na prawa do korzystania z marki Nokia.

Wikipedia


noks

jednostka natężenia oświetlenia; jedna dziesięciotysięczna luksa


SJP.pl

Luks (lx) – jednostka natężenia oświetlenia E w układzie SI (jednostka pochodna układu SI). Nazwa pochodzi od łac. lux – światło.

\mathrm {1\,lx=1\,{\frac {lm}{m^{2}}}=1\,{\frac {cd\cdot sr}{m^{2}}}}

Wikipedia


noktambuliczka

lunatyczka


SJP.pl


noktambulik

lunatyk


SJP.pl


noktambulistka

noktambulista


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) lunatyczka, somnambuliczka

Wiktionary

Patrz:

noktambulista

Powiązane:

 rzecz. noktambulizm m., noktambuliczka ż.

:: fm. noktambulista m., noktambulik m.

 przym. noktambuliczny

 przysł. noktambulicznie

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) noktambuliczka, lunatyczka, somnambuliczka

Wiktionary


noktambulizm

wykonywanie różnych czynności we śnie; somnambulizm, lunatyzm


SJP.pl


noktowidz

osoba oglądająca coś w nocy, w ciemnościach


SJP.pl


noktowizja

technika dająca możliwości dokładnego widzenia w ciemności dzięki promieniowaniu podczerwonemu


SJP.pl

Noktowizor – urządzenie umożliwiające widzenie w półmroku (potrzebuje on niewielkiego natężenia światła do działania). Jest ono wykorzystywane przez wojsko lub oddziały paramilitarne, służby wywiadowcze, a także przez myśliwych do obserwacji otoczenia w nocy lub przy znikomym oświetleniu (np. w jaskiniach oraz ciemnych pomieszczeniach). Dzięki noktowizorom żołnierze są w stanie dostrzec swoich przeciwników bez używania dodatkowych źródeł światła.

Wikipedia


noktowizor

urządzenie dająca możliwość dokładnego widzenia w ciemności dzięki przetwarzaniu promieniowania podczerwonego w obraz widzialny dla obserwatora


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) urządzenie umożliwiające widzenie w ciemności;

Wiktionary

Noktowizor – urządzenie umożliwiające widzenie w półmroku (potrzebuje on niewielkiego natężenia światła do działania). Jest ono wykorzystywane przez wojsko lub oddziały paramilitarne, służby wywiadowcze, a także przez myśliwych do obserwacji otoczenia w nocy lub przy znikomym oświetleniu (np. w jaskiniach oraz ciemnych pomieszczeniach). Dzięki noktowizorom żołnierze są w stanie dostrzec swoich przeciwników bez używania dodatkowych źródeł światła.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Noktowizory zwykle wykorzystują promienie podczerwone.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌnɔktɔˈvʲizɔr, AS: noktovʹizor

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. noktowizja ż.

 przym. noktowizyjny

Wiktionary


noktowizyjny

przymiotnik od: noktowizja, noktowizor


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z noktowizją, dotyczący noktowizji

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Dodatkowo wóz wyposażono m. w kamery termo- i noktowizyjne, ułatwiające manewrowanie w ciemności, silnej mgle lub dymie (a więc bardzo pomocne podczas akcji w tunelach czy podziemnych parkingach).

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. noktowizja ż., noktowizor m.

Wiktionary


nokturia

wzmożone wydalanie moczu w nocy wskutek niewydolności serca lub nerek; nykturia


SJP.pl

Wikipedia


nokturn

1. wolny utwór muzyczny z kontrastującą szybką częścią środkową, zwykle na fortepian, rozpowszechniony w XIX w.
2. obraz przedstawiający nocny krajobraz
3. utwór poetycki odnoszący się do nocy, jej opisu, nocnych rozmyślań itp.


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) muz. instrumentalna forma muzyczna inspirowana nastrojem nocy;

 (1.2) szt. dzieło malarskie przedstawiające postacie, pejzaż w nocnej scenerii;

 (1.3) liter. utwór liryczny o refleksyjnej tematyce, opisujący nocne rozmyślania lub nastrojowe nocne krajobrazy

Wiktionary

  • nokturn (muzyka) – forma muzyczna;
  • nokturn (malarstwo) – obraz przedstawiający scenę nocną, zwłaszcza w przyrodzie;
  • nokturn (literatura) – utwór liryczny o tematyce refleksyjnej, opisujący nocne rozmyślania lub nastrojowe krajobrazy nocne;
  • nokturn (liturgia) – część Jutrzni w układzie sprzed reformy liturgicznej po Soborze watykańskim II;
  • nokturn (prawosławie) – nabożeństwo sprawowane w nocy (gr. Mesonitktikon, inaczej „Nabożeństwo środka nocy”).

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Kompozytor pisał nokturny i mazurki.

 (1.1) Pianista wykonał jeden z regulaminowych nokturnów oraz fantazję.

 (1.2) Średniowiecze i renesans właściwie nie znały nokturnu, który trudno było umieścić w ówczesnym nurcie malarstwa religijnego.

Wiktionary

Powiązane:

 przym. nokturnowy

Wiktionary


nokturnowy

mający cechy nokturnu, przepełniony tajemniczością i niepokojem


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z nokturnem, dotyczący nokturnu

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Luministyczne efekty eksponował w wielu scenach nokturnowych.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. nokturn mrz.

Wiktionary


nol

rzadki skrót od: Niezidentyfikowany Obiekt Latający; UFO (częściej)


SJP.pl

skrótowiec, rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) = niezidentyfikowany obiekt latający

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) UFO

Wiktionary


nolepa

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) gw-pl|Śląsk Cieszyński. przypiecek

Wiktionary


noleźne

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) gw-pl|Śląsk Cieszyński. znaleźne

Wiktionary


nolife

[czytaj: nołlajf] środowiskowo: osoba spędzająca bardzo dużo czasu w świecie wirtualnym; no-life


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) slang. człowiek o aktywności ograniczonej do kilku czynności, aspołeczny

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Tak naprawdę to są zwykłymi nolifami, którzy żyją w wirtualnym świecie i nie mają przyjaciół w realu. (z Internetu)

 (1.1) OK, jestem nolifem, nie byłem poza domem od 4 dni. (z Internetu)

 (1.1) Nie bądź nolifem! Od czasu do czasu wyjdź się zabawić zamiast kolejny dzień wandalizować Wikisłownik.

Wiktionary

Powiązane:

 czas. nołlajfić

Wiktionary


nolina

rodzaj roślin z rodziny szparagowatych


SJP.pl

Nolina (Nolina A. Michaux) – rodzaj roślin z rodziny szparagowatych (Asparagaceae). Należy do niego 21, 23 lub nawet 30 gatunków. Zaliczane tu dawniej rośliny o zgrubiałej nasadzie pnia wyodrębniane są w rodzaj bokarnea Beaucarnea, w tym bokarnea odgięta B. recurvata, zwana noliną, często uprawiana jako roślina doniczkowa w klimacie umiarkowanym. Do rodzaju nolina należą kserofity południowej części Ameryki Północnej, rosnące w środkowej i północnej części Meksyku oraz w południowo-wschodniej i południowo-zachodniej części USA (na północy po Karolinę Południową, Oklahomę, Kolorado i Nevadę).

Wikipedia


nolte

[czytaj: NOLti] nazwisko


SJP.pl

Osoby o tym nazwisku:

  • Claudia Nolte – niemiecka polityk
  • Ernst Nolte – niemiecki historyk
  • Laura Nolte – niemiecka bobsleistka
  • Nick Nolte – amerykański aktor i producent filmowy

Wikipedia


nom

jednostka administracyjna w starożytnym Egipcie


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) hist. jednostka podziału administracyjnego w starożytnym i wczesnośredniowiecznym Egipcie

partykuła

 (2.1) slang. …oznaczająca przytaknięcie

Wiktionary

Nom (stgr. νομός nomos; egip. sepat, od okresu amarneńskiego qah) – w starożytności i wczesnym średniowieczu egipska jednostka terytorialno-administracyjna kraju, odpowiednik okręgu, województwa, prowincji lub powiatu.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Na czele nomu stał urzędnik zwany strategiem, który jednak zatracił całkowicie funkcje wojskowe związane z tą nazwą.

 (2.1) – Wybierasz się dziś na koncert? – Nom, idę.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈnɔ̃m, AS: nõm

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. nomarcha mos.

Wiktionary

Synonimy:

 (2.1) no, mhm; neutr. tak

Wiktionary


nom.

skrót od: nominatiwus (przypadek); Nom.


SJP.pl


nomad

dawniej, dziś uznawane za niepoprawne: człowiek prowadzący wędrowny tryb życia, przenoszący się z miejsca na miejsce razem ze swoim pasterskim plemieniem lub samotnie; nomada


SJP.pl

Nomad – polska grupa muzyczna wykonująca death metal, powstała 1994 roku w Opocznie. Do 2007 roku zespół wydał cztery albumy studyjne, które zostały pozytywnie ocenione zarówno przez publiczność jak i krytyków muzycznych. Formacji przewodzą wokalista Waldemar „Bleyzabel” Twardowski oraz gitarzysta Patryk „Patrick” Sztyber, który pozostaje jednym członkiem oryginalnego składu.

Wikipedia


nomada

1. członek ludu, plemienia prowadzącego wędrowny tryb życia; koczownik
2. przenośnie o kimś kto często zmienia miejsce zamieszkania, pobytu; tułacz


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) etn. członek grupy ludzi nieposiadającej stałego miejsca zamieszkania, przemieszczającej się z miejsca na miejsce;

 (1.2) kult. człowiek zmieniający miejsca zamieszkania

Wiktionary

  • nomada (koczownik) – członek grupy ludzi nieposiadającej stałego miejsca zamieszkania
  • Nomada (koczownica) – rodzaj pszczół
  • Nomada – singel Katarzyny Nosowskiej

Wikipedia

Wymowa:

IPA: nɔ̃ˈmada, AS: nõmada

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. nomad mos., nomadyzm n., nomadyzowanie n.

:: fż. nomadka ż.

 czas. nomadyzować ndk.

 przym. nomadyczny, nomadzki

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) koczownik, wędrowiec, nomad

 (1.2) nomad

Wiktionary


nomadka

nomada, nomad


SJP.pl

Patrz:

nomada, nomad

nomadyczność

nomadyczny


SJP.pl

Patrz:

nomadyczny

nomadyczny

1. przenoszący się z miejsca na miejsce; wędrowny, koczowniczy;
2. telefonia nomadyczna - system łączności pośredni między telefonią stacjonarną a komórkową, bezprzewodowa telefonia stacjonarna działająca w obrębie ustalonej strefy


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) związany z nomadyzmem

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. nomadyzm m., nomada m.

Wiktionary


nomadyzm

tryb życia polegający na ciągłym przenoszeniu się z miejsca na miejsce, charakterystyczny dla pasterskich i łowieckich ludów Afryki, Azji, Australii, Ameryki Południowej; koczownictwo


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) zob. koczownictwo.

Wiktionary

Koczownik, nomada – wędrowiec, członek grupy ludzi nieposiadającej stałego miejsca zamieszkania, przemieszczającej się z miejsca na miejsce, np. w związku ze zmianami pogody lub w poszukiwaniu żywności, wody, opału albo pastwisk dla zwierząt hodowlanych. Osoba prowadząca koczowniczy, wędrowny tryb życia, także podróżująca stale lub sezonowo z powodów handlowych, kulturowych lub religijnych.

Wikipedia

Powiązane:

 rzecz. nomada m.

 przym. nomadyczny

Wiktionary


nomarcha

naczelnik nomu w starożytnym Egipcie


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) hist. zarządzający nomem w starożytnym Egipcie

Wiktionary

Nomarcha (z gr. nomarches, nomorchos od nomos - pastwisko, okręg, prowincja; egip. adż-mer lub heka-hut) – w starożytnym Egipcie wyższy urzędnik i zarządca nomów, kierował pracą niższych urzędników, do jego obowiązków należało składanie przed królem szczegółowych raportów o stanie zasobów państwowych. Kariera nomarchy była uzależniona od łaski władcy. (gr. nom, egip. sepat).

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Na tę wieść nomarchowie, szlachta, wojsko, lud i cudzoziemcy szaleli z radości, ale święty stan kapłański tym gorliwiej obchodził żałobę po zmarłym faraonie.

 (1.1) Stojący na czele nomów nomarchowie uniezależniali się od faraonów.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. nom mrz.

 partyk. nom

Wiktionary


nomen

nazwa czegoś; używane w takich połączeniach jak: nomen apellativum (nazwa pospolita), nomen proprium (nazwa własna), nomen nescio (nazwa nieznana), nomen omen (imię jest wróżbą, stanowi znak) itd.


SJP.pl


nomenklator

niewolnik w starożytnym Rzymie stale towarzyszący swemu panu


SJP.pl

Wikipedia


nomenklatura

1. całość terminów danej dziedziny nauki, techniki itp.; nazewnictwo, mianownictwo;
2. stanowiska publiczne z mianowania politycznego;
3. urzędnicy państwowi z mianowania politycznego, których kwalifikacje nie są najważniejsze, a liczy się przynależność partyjna


SJP.pl

  • nomenklatura (nazewnictwo)
  • nomenklatura (polityka) – system obsadzania stanowisk kierowniczych w krajach bloku wschodniego oparty na rekomendacji partii komunistycznej
  • nomenklatura chemiczna
  • nomenklatura botaniczna
  • nomenklatura zoologiczna
  • nomenclator – niewolnik zajmujący się identyfikacją osób w starożytnym Rzymie i średniowieczny urzędnik

Wikipedia


nomenklaturowy

dotyczący nomenklatury


SJP.pl


nomiki

Nomiki – wieś w Polsce położona w województwie podlaskim, w powiecie sokólskim, w gminie Sokółka.

Wieś położona ok. 12 km na wschód od Sokółki, zabudowa zwarta, tylko kilka domów na koloniach, dawna szkoła podstawowa na miejscu. Dawna wieś chłopów królewskich w ekonomii grodzieńskiej. Swymi początkami może sięgać XV w. W czasie pomiary włócznej ok. 1560 r. została osadzona na 22 włókach. Pierwsza wzmianka o siole Monikowiczy pochodzi z 1578 r. (Rkps AK I 10, s. 138-139). Osadzono w niej Litwinów i Rusinów odbywających pańszczyznę na folwarku w pobliskim Odelsku. Po najeździe szwedzkim 9 włók opustoszało. Część ich oddano chłopom przesiedlonym ze wsi przekazanych Tatarom (Rkps OSB-5620 U S. 434-436). W 1789 r. liczyła 24 dymy (Rkps DA-4056 k. 83).

Wikipedia


nominacja

1. nadawanie nazw przedmiotom, zjawiskom, czynnościom itp.;
2. powołanie na stanowisko, mianowanie


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) oficjalne powołanie na stanowisko, szczególnie na wysoki urząd państwowy; także. dokument stwierdzający powołanie

 (1.2) zgłoszenie kandydatury do nagrody lub stanowiska

 (1.3) jęz. nadawanie nazw przedmiotom, zjawiskom itp.

Wiktionary

  • nominacja – zgłoszenie kandydatury (np. w konkursie)
  • nominacja – mianowanie, oficjalne powołanie na stanowisko
  • „Nominacja” – powieść rosyjskiego pisarza Aleksandra Beka

Wikipedia

Powiązane:

 czas. nominować ndk.

 rzecz. nominowanie n.

 przym. nominacyjny

Wiktionary

Synonimy:

 (1.2) kandydatura

Wiktionary


nominacyjny

związany z nominacją


SJP.pl


nominalistka

nominalista


SJP.pl

Patrz:

nominalista

nominalistyczny

dotyczący nominalizmu, nominalistów


SJP.pl


nominalizacja

w językoznawstwie: przekształcenie czasownika opisującego zachodzący proces w rzeczownik i nadanie mu materialnych cech, np. mieć słabą pamięć, mieć problem, potrzebować pomocy


SJP.pl


nominalizm

1. doktryna filozoficzna w średniowiecznym sporze o uniwersalia, według której nie istnieją przedmioty i pojęcia ogólne, a pojęcia abstrakcyjne są tylko nazwami niemającymi odpowiedników w rzeczywistości;
2. w ekonomii: zasada spłaty zobowiązania pieniężnego w kwocie ustalonej pierwotnie, bez uwzględnienia zmiany siły nabywczej pieniądza


SJP.pl

Nominalizm pojęciowy – jeden z poglądów filozoficznych na pojęcia ogólne, inaczej powszechniki lub uniwersalia. Nominalizm odmawia im istnienia realnego, to znaczy obiektywnego, poza umysłem i ludzką mową, uznający je za nazwy, służące jedynie komunikacji językowej. Według nominalistów każdemu pojęciu odpowiadają jednostkowe konkretne przedmioty, czyli desygnaty; jest to przeciwieństwo realizmów pojęciowych jak platonizm czy arystotelizm. Przykładowe doktryny nominalistyczne to reizm, różne formy pozytywizmu oraz niektóre inne empiryzmy.

Wikipedia


nominalizować

w językoznawstwie: przekształcać (przekształcić) czasownik opisujący zachodzący proces w rzeczownik i nadawać (nadać) mu materialne cechy, np. mieć słabą pamięć, mieć problem, potrzebować pomocy


SJP.pl


nominalność

nominalny


SJP.pl

Patrz:

nominalny

nominalny

1. istniejący wyłącznie z nazwy; imienny, tytularny, nazwowy;
2. związany z wartościami wielkości fizycznych typowymi dla danego urządzenia, przyrządu itp.; znamionowy;
3. cena nominalna - cena ustalona oficjalnie;
4. w ekonomii: wartość (cena) nominalna - wartość emisyjna papierów wartościowych, znaczków itp.;
5. płaca nominalna - kwota pieniężna będąca wynagrodzeniem za pracę;
6. w językoznawstwie:
a) grupa nominalna (imienna) - struktura w składni, której centralnym członem jest rzeczownik lub zaimek rzeczowny; fraza nominalna;
b) zdanie, wyrażenie nominalne - zdanie, wyrażenie bez łącznika w części orzeczeniowej


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) istniejący tylko z nazwy dla pełnienia danej funkcji, lecz niekoniecznie realnie ją wykonujący

 (1.2) ekon. wyrażony wartością przypisaną czemuś, ale niekoniecznie zgodną ze stanem rzeczy

 (1.3) techn. odnoszący się do wartości wielkości fizycznych charakterystycznych dla danego urządzenia

 (1.4) jęz. związany z częścią mowy odmieniającą się przez przypadki

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. nominał mrz.

 przysł. nominalnie

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) formalny, tytularny

 (1.3) znamionowy

 (1.4) imienny

Wiktionary


nominantka

nominant


SJP.pl

Patrz:

nominant

nominat

osoba powołana, mianowana na jakieś stanowisko


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) osoba nominowana na urząd

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Na lipcowej konwencji republikanów w Detroit nominatem został Reagan, który zaproponował Busha, jako kandydata na wiceprezydenta.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. nominowanie n.

:: fż. nominatka ż.

 czas. nominować ndk.

 przym. nominacyjny

Wiktionary


nominativus

nominatyw, nominatiwus, mianownik; w językoznawstwie:
1. pierwszy przypadek w polskiej deklinacji, odpowiadający na pytania: kto? co?, którego podstawową funkcją składniową jest funkcja podmiotu;
2. forma wyrazowa tego przypadka


SJP.pl

Mianownik (łac. nominativus) – przypadek, w którym rzeczownik występuje w roli podmiotu. W mianowniku występuje zazwyczaj forma słownikowa.

Przypadek ten występuje m.in. w języku polskim, w innych językach słowiańskich, w niemieckim, w węgierskim, w łacinie, w staroangielskim itd. W języku angielskim forma słownikowa bywa określana jako subiectivus (ang. subjective case), ponieważ ma inny zakres użycia niż standardowy mianownik. W języku tym jedynie zaimki osobowe rozróżniają subiectivus (I, we, you, he, she, it, they) i obliquus (ang. oblique caseme, us, you, him, her, it, them).

Wikipedia


nominatiwus

nominatyw, nominatiwus, mianownik; w językoznawstwie:
1. pierwszy przypadek w polskiej deklinacji, odpowiadający na pytania: kto? co?, którego podstawową funkcją składniową jest funkcja podmiotu;
2. forma wyrazowa tego przypadka


SJP.pl


nominatka

kobieta powołana na jakieś stanowisko


SJP.pl


nominatyw

nominativus, nominatiwus, mianownik; w językoznawstwie:
1. pierwszy przypadek w polskiej deklinacji, odpowiadający na pytania: kto? co?, którego podstawową funkcją składniową jest funkcja podmiotu;
2. forma wyrazowa tego przypadka


SJP.pl


nominał

1. wartość wyszczególniona na danym papierze wartościowym, monecie, znaczku pocztowym itp.;
2. w poligrafii: katalogowa cena egzemplarza książki, wydrukowana zwykle na ostatniej stronie okładki


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) ekon. wartość wyszczególniona na danym papierze wartościowym, monecie, znaczku pocztowym itp.

 (1.2) poligr. katalogowa cena egzemplarza książki, wydrukowana zwykle na ostatniej stronie okładki

Wiktionary

Nominał – nadawana przez emitenta wartość środka pieniężnego, papieru wartościowego, bonu pieniężnego, znaczka pocztowego itp..

Nominał środka pieniężnego zwykle widnieje na rewersie monety, a na banknotach zamieszczany jest na obu jego stronach.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: nɔ̃ˈmʲĩnaw, AS: nõmʹĩnau̯

Wiktionary

Powiązane:

 przym. nominalny

 przysł. nominalnie

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) wartość nominalna, cena nominalna

Wiktionary


nominować

1. przedstawić, przedstawiać kogoś do jakiejś nagrody; wytypować (wytypowywać), wyróżnić (wyróżniać);
2. wyznaczyć, wyznaczać kogoś na jakieś stanowisko; desygnować, mianować, obwołać (obwoływać), powołać (powoływać)


SJP.pl

czasownik

 (1.1) oficjalnie powołać kogoś na stanowisko

 (1.2) zgłosić kogoś do listy kandydujących do nagrody

 (1.3) zaproponować publicznie komuś uczestniczenie w zabawie / wyzwaniu

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Prezydent nominował swoich doradców.

 (1.2) Akademia Filmowa nominowała Russella Crowe do Oscara.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌnɔ̃mʲĩˈnɔvat͡ɕ, AS: nõmʹĩnovać

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. nominat mos., nominacja ż., nominowanie n.

 przym. nominacyjny

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) powołać

 (1.2) zgłosić

Wiktionary


nominowanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|nominować.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌnɔ̃mʲĩnɔˈvãɲɛ, AS: nõmʹĩnovãńe

Wiktionary

Powiązane:

 czas. nominować ndk./dk.

 rzecz. nominacja

Wiktionary


nomofobia

irracjonalny lęk przed sytuacją, w której nie można skorzystać z telefonu komórkowego


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) psych. neol. chorobliwy strach przed brakiem dostępu do telefonu komórkowego;

Wiktionary

Nomophobia (z ang. no mobile phone phobia) to proponowana nazwa fobii związanej z brakiem dostępu do telefonu komórkowego. Została ona uznana za objaw lub syndrom problematycznego korzystania z mediów cyfrowych w zdrowiu psychicznym, którego definicje nie są ustandaryzowane. Nazwa określa dyskomfort psychiczny lub zaburzenie lękowe polegające na strachu przed utratą kontaktu ze smartfonem i możliwością skorzystania z sieci.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Kolega Dawida cierpi na nomofobię.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌnɔ̃mɔˈfɔbʲja, AS: nõmofobʹi ̯a

Wiktionary

Synonimy:

antonimy.

hiperonimy.

 (1.1) fobia

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

frazeologia.

etymologia.

 (1.1) etym|ang|nomophobia. < no mobile phone phobia

uwagi.

tłumaczenia.

* angielski: (1.1) nomophobia

* francuski: (1.1) nomophobie ż.

* hiszpański: (1.1) nomofobia ż.

* niemiecki: (1.1) Nomophobie ż.

* nowogrecki: (1.1) νομοφοβία ż.

* turecki: (1.1) nomofobi

* włoski: (1.1) nomofobia ż.

źródła.

== nomofobia (język hiszpański.) ==

wymowa. IPA3|nõ.mo.ˈfo.βja.

znaczenia.

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) nomofobia

odmiana.

 (1.1) blm.

przykłady.

składnia.

kolokacje.

synonimy.

Wiktionary


nomogeneza

teoria ewolucji, wg której ewolucja nie polega na przypadkowej zmienności organizmu, lecz jest z góry określona dziedzicznością i jej prawami


SJP.pl

Nomogeneza – jeden z wariantów teorii ewolucji biologicznej, według którego proces ten nie polega na przypadkowej zmienności organizmów, tylko jest odgórnie określony różnymi prawami dziedziczności.

Wikipedia


nomografia

Nomografia – dział matematyki stosowanej zajmujący się teorią i konstruowaniem nomogramów dla poszczególnych równań lub układów równań algebraicznych.

Rozwój elektronicznej techniki obliczeniowej (kalkulatory, komputery) spowodował, że nomografia straciła na znaczeniu.

Wikipedia


nomogram

wykres umożliwiający szybkie wykonywanie przybliżonych obliczeń


SJP.pl

Nomogram – wykres umożliwiający szybkie, proste i przybliżone wyznaczenie (bez obliczania) wartości dowolnej zmiennej z równania:

f(x,y,...)=0,

gdy znane są wartości pozostałych zmiennych.

Wikipedia


nomokanon

Nomokanon (gr. Νομοκανών), także Nomokanon Czternastu Rozdziałów – bizantyjski zbiór przepisów prawa kościelnego, który ukształtował podstawę prawa kanonicznego w Kościołach prawosławnych. Odegrał też pewną rolę przy formowaniu prawa kanonicznego Kościoła katolickiego. Powstawał między VI a IX wiekiem, a ostateczną formę przyjął w roku 883. Był podstawą dla Księgi kormczej w słowiańskich Kościołach prawosławnych.

Wikipedia


nomokracja

rządy w poszanowaniu prawa


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) polit. ustrój polityczny opierający się na respektowaniu prawa

Wiktionary

Nomokracja – sposób rządzenia, w którym naczelną wartością jest przestrzeganie prawa.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Naczelną wartością w nomokracji jest poszanowanie prawa.

Wiktionary


nomokratyczny

nomokracja


SJP.pl

Patrz:

nomokracja

nomolog

filozof badający prawa, które rządzą światem realnym, rzeczywistym


SJP.pl


nomologia

w filozofii: nauka zajmująca się światem realnym


SJP.pl


nomologiczny

odnoszący się do nauki o ogólnych prawach fizyki i logiki


SJP.pl


nomos

1. tradycyjna melodia w muzyce starogreckiej;
2. jednostka podziału terytorialnego Grecji


SJP.pl

  • nomos – dawna jednostka podziału administracyjnego Grecji
  • nom – jednostka podziału administracyjnego Egiptu
  • nomos – gatunek greckiej liryki chóralnej
  • nomos – w języku greckim prawo, w brzmieniu oryginalnym termin stosuje się do szeregu greckich i późniejszych pojęć filozoficznych i socjologicznych dotyczących ładu i prawa społecznego lub kosmicznego
  • Nomos – grecka personifikacja prawa
  • Nomos: Kwartalnik Religioznawczy – pismo religioznawcze

Wikipedia


nomotetyczny

zajmujący się formułowaniem praw nauki


SJP.pl


non-iron

[czytaj: nonajron] niewymagający prasowania; nonajron


SJP.pl


non-ironowy

non-iron [czytaj: nonajronowy]; nonajronowy


SJP.pl


non-profit

przymiotnik

 (1.1) praw. ekon. działający nie dla zysku;

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Stowarzyszenie Wikimedia Polska jest na podstawie odrębnej umowy (załącznik 2.) jedynym oficjalnym partnerem na terenie Polski amerykańskiej Wikimedia Foundation, organizacji non-profit zarejestrowanej w stanie Floryda Stanów Zjednoczonych Ameryki.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: nɔ̃n‿ˈprɔfʲit, AS: nõn‿profʹit

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) niedochodowy

Wiktionary


nona

1. interwał muzyczny złożony z oktawy i sekundy;
2. pora dnia, w podziale mnichów zakonnych, odpowiadająca godz. 14-15;
3. część modlitwy brewiarzowej


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) muz. odległość między dźwiękami złożona z oktawy i sekundy;

 (1.2) rel. część oficjum kościelnego odmawiana dawniej o godzinie dziewiątej według rachuby rzymskiej

Wiktionary

Nona – interwał złożony utworzony z oktawy oraz odpowiedniej sekundy (sekundy małej, zwiększonej itp.) zawarty między kolejnymi dziewięcioma stopniami skali muzycznej. W szeregu zasadniczym naturalnie występuje nona mała i wielka. Zastosowanie znaków chromatycznych pozwala zmienić jej rozmiar.

Wikipedia

Przykłady

składnia.

kolokacje.

 (1.1) nona mała • nona wielka

synonimy.

 (1.1) interwał

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

 przym. nonowy

 rzecz. nony nmos.

frazeologia.

etymologia.

 ż. od etym|łac|nonus. → dziewiąty

uwagi.

tłumaczenia.

* hiszpański: (1.1) novena ż.; (1.2) nona ż.

źródła.

== nona (język hiszpański.) ==

wymowa. IPA3|ˈnõ.na.

znaczenia.

forma przymiotnika|es.

 (1.1) ż. od nono

rzeczownik, rodzaj żeński

 (2.1) nona

odmiana.

 (1) (2) lm. nonas

przykłady.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈnɔ̃na, AS: nõna

Wiktionary

Powiązane:

 przym. nonowy

 rzecz. nony nmos.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) interwał

Wiktionary


nonagilion

liczba 10 podniesiona do potęgi 540.


SJP.pl


nonajron

materiał lub ubranie nie wymagające prasowania; non-iron


SJP.pl


nonan

dziewiąty węglowodór nasycony w szeregu homologicznym alkanów


SJP.pl

Nonan, C
9
H
20
– organiczny związek chemiczny z szeregu homologicznego alkanów. Jest bezbarwną cieczą o charakterystycznym zapachu, praktycznie nierozpuszczalną w wodzie, o gęstości 0,72 g/cm³.

Wikipedia


nonanowy

nonan


SJP.pl

Patrz:

nonan

nonen

dziewiąty węglowodór w szeregu homologicznym alkanów, z podwójnym wiązaniem między atomami węgla


SJP.pl


nonet

1. zespół muzyczny złożony z dziewięciu wykonawców;
2. utwór na taki zespół


SJP.pl

Nonet (łac. nonus – dziewiąty, ang. nonet, fr. nonet, niem. Nonett, wł. nonetto) – dwuznaczne pojęcie muzyczne:

  1. zespół muzyczny dziewięciu osób;
  2. utwór muzyczny dla takiego zespołu.

Nonet uważany jest za najliczniejszy zespół kameralny zdolny do swobodnego występowania bez dyrygenta.

Wikipedia


nonetowy

nonet


SJP.pl

Patrz:

nonet

noni

wiecznie zielony krzew z rodziny marzanowatych, o wysokości 3-7 metrów, pospolity na wyspach Polinezji Francuskiej; morwa indyjska


SJP.pl

Morinda cytrynolistna (Morinda citrifolia L.) – gatunek rośliny z rodziny marzanowatych. Pochodzi z Azji i Australii, ale została szeroko rozprzestrzeniona, głównie w strefie międzyzwrotnikowej. Jest tradycyjną rośliną leczniczą na Polinezji. Wykorzystywana jest jako lecznicza i barwierska.

Wikipedia


noniewicz

nazwisko


SJP.pl


noniliard

liczba wynosząca 10^57; nonyliard


SJP.pl

Wikipedia


nonilion

liczba wyrażona jedynką z 54 zerami; nonylion


SJP.pl

Nonilion, nonylion, nowentylion – liczba 1054, czyli jedynka i 54 zera w zapisie dziesiętnym.

W krajach stosujących tzw. krótką skalę (głównie kraje anglojęzyczne) nonilion oznacza 1030, czyli kwintylion w pozostałych krajach.

W układzie SI mnożnikowi 1054 nie odpowiada żaden przedrostek jednostki miary.

Wikipedia


nonius

rasa gorącokrwistych koni


SJP.pl

Nonius – rasa konia wyhodowanego w węgierskiej cesarskiej stadninie w Mezőhegyes.

Wikipedia


noniusz

dodatkowa podziałka na suwaku lub ruchomej części przyrządu pomiarowego, umożliwiająca odczytanie ułamkowej części wartości podziałki głównej; wernier


SJP.pl

Wikipedia


nonkognitywizm

pogląd etyczny zakładający nieistnienie obiektywnych wartości etycznych i moralnych, uznający je za wynikające z jednostkowego bądź zbiorowego przeświadczenia; akognitywizm, antykognitywizm


SJP.pl


nonkonformiści

1. osoba sprzeciwiająca się bezkrytycznemu uleganiu obowiązującym normom i poglądom; niekonformista;
2. w Anglii: wyznawca innego wyznania niż anglikańskie


SJP.pl


nonkonformista

1. osoba sprzeciwiająca się bezkrytycznemu uleganiu obowiązującym normom i poglądom; niekonformista;
2. w Anglii: wyznawca innego wyznania niż anglikańskie


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) ten, kto nie zgadza się z powszechnie panującymi opiniami i wyraża jawnie swój sprzeciw wobec nich

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌnɔ̃ŋkɔ̃nfɔrˈmʲista, AS: nõŋkõnformʹista

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. nonkonformizm m.

:: fż. nonkonformistka ż.

 przym. nonkonformistyczny

 przysł. nonkonformistycznie

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) niekonformista, kontestator, buntownik

Wiktionary


nonkonformistka

nonkonformista


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) fż. od: nonkonformista

Wiktionary

Patrz:

nonkonformista

Przykłady

 (1.1) Agnieszka jest nonkonformistką, zawsze walczy o prawdę i sprawiedliwość społeczną.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌnɔ̃ŋkɔ̃nfɔrˈmʲistka, AS: nõŋkõnformʹistka

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. nonkonformizm m.

:: fm. nonkonformista m.

 przym. nonkonformistyczny

 przysł. nonkonformistycznie

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) niekonformistka, kontestatorka, buntowniczka

Wiktionary


nonkonformistyczny

1. skłonny do nonkonformizmu;
2. związany z protestantami angielskimi nienależącymi do anglikańskiego Kościoła państwowego


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) taki, który sprzeciwia się normom, wartościom i poglądom uznanym za obowiązujące w danej grupie

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Zastanawiam się, czy widzi pan jakąś poetycką formułę protestu dla dzisiejszego studenta-komandosa, a więc osoby nonkonformistycznej, potrafiącej poświęcić cząstkę siebie na rzecz poważnych wartości.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. nonkonformizm m., nonkonformista m., nonkonformistka ż.

 przysł. nonkonformistycznie

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) bezkompromisowy, kontestacyjny, buntowniczy, pryncypialny

Wiktionary


nonkonformizm

1. niezgadzanie się z ogólnie panującymi poglądami, normami; nieuznawanie jakichś poglądów;
2. w Anglii: niepodporządkowanie się Kościołowi Anglikańskiemu; ogół nieanglikańskich wyznań protestanckich


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) socjol. psych. postawa sprzeciwu wobec zasad, norm i opinii obowiązujących w danym środowisku;

Wiktionary

Nonkonformizm – postawa krytyczna wobec zasad, zachowań i norm społecznych, grupowych, przeciwstawiająca im własny system wartości, ale nie w negatywny sposób. Potocznie rozumiany nonkonformizm cechuje te jednostki, które nie poddają się społecznej presji i żyją w zgodzie z własnymi przekonaniami opartymi na refleksji. Nonkonformizm ma na celu wyrażenie oporu i spowodowanie rozpatrzenia danej koncepcji na kilku płaszczyznach.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) W głębi duszy była wciąż, pomimo społecznego awansu, studentką akademii sztuk pięknych, która wybrała nonkonformizm i studia bez perspektyw, młodą dziką dziewczyną, która wolała miesiącami żywić się makaronem, niż znosić jarzmo rodzinnego domu (…)

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. nonkonformista m., nonkonformistka ż.

 przym. nonkonformistyczny

 przysł. nonkonformistycznie

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) buntowniczość, kontestowanie, bezkompromisowość, pryncypialność

Wiktionary


nonna

imię żeńskie


SJP.pl

Nonna – imię żeńskie pochodzenia łacińskiego, oznaczające "dziewiąta" (analogicznie do Oktawia - "ósma"). Patronką tego imienia jest św. Nonna, matka św. Grzegorza z Nazjanzu.

Męskim odpowiednikiem jest Nonnus.

Nonna imieniny obchodzi 5 sierpnia.

Znane osoby noszące imię Nonna:

  • Nona Gaprindaszwili, gruzińska mistrzyni szachowa

Zobacz też:

  • (4022) Nonna

Wikipedia


nonogram

łamigłówka polegająca na odtworzeniu rysunku poprzez zaczernienie odpowiednich pól pokratkowanego diagramu, na podstawie podanych informacji liczbowych; malowane liczbami


SJP.pl


nonowy

przymiotnik od: nona; akord nonowy - akord harmoniczny składający się z prymy, tercji, kwinty, septymy i nony


SJP.pl


nonparel

stopień czcionki równy sześciu punktom typograficznym (2,256 mm)


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) typogr. druk. w systemie miar typograficznych Didota stopień pisma odpowiadający sześciu punktom (2,2554 mm)

Wiktionary

Nonparel (fr. nonpareil – niezrównany) – stopień pisma o wielkości 6 punktów typograficznych (2,256 mm) w systemie Didota.

Po raz pierwszy pismo 6-punktowe zostało zastosowane w druku w XVI wieku. Ze względu na to, że uzyskanie wówczas tak małej czcionki było bardzo trudne, pismo to nazwano nonpareil, czyli niezrównane.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Gazeta zamieściła sprostowanie na przedostatniej stronie, napisane nonparelem, wśród ogłoszeń, których i tak nikt nie czyta.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: nɔ̃nˈparɛl, AS: nõnparel

Wiktionary

Powiązane:

 przym. nonparelowy

Wiktionary


nonplusultra

czcionka o wysokości 2 punktów


SJP.pl


nonproliferacja

nierozpowszechnianie, nierozprzestrzenianie (zwłaszcza broni nuklearnej); nieproliferacja


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) rzad. polit. nierozprzestrzenianie i zaprzestanie produkcji broni nuklearnej

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Żyjemy od kilku ładnych dziesięcioleci z dogmatem nonproliferacji - ale co nam to dało? Właśnie: "nowe" mocarstwa jądrowe to wyłącznie zamordystany, albo wrogie, albo nieprzewidywalne...

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) war. nieproliferacja

Wiktionary


nóńść

czasownik dokonany

 (1.1) gw-pl|Śląsk Cieszyński. znaleźć

Wiktionary


nonsens

coś pozbawione sensu, logiki


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) zupełny brak sensu, niedorzeczność;

 (1.2) powiedzenie lub postępek niemające sensu

Wiktionary

Nonsens (łac. non przeczenie i sensus ‘(u)czucie; rozumienie; znaczenie’) – dany układ wyrazów języka J jest w nim nonsensem, gdy nie jest spójny syntaktycznie, tj. jest ciągiem wyrażeń zbudowanym niezgodnie z regułami syntaktycznymi tego języka. Jako taki nonsens stanowi defekt syntaktyczny wypowiedzi.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Te wybory to kompletny nonsens i głupota.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈnɔ̃w̃sɛ̃w̃s, AS: nõũ̯sẽũ̯s

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. nonsensowność ż.

 przym. nonsensowny

 przysł. nonsensownie

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) nonsensowność, bezsens, bezsensowność, absurd, absurdalność, niedorzeczność; pot. bzdura, bzdurność

Wiktionary


nonsensopedia

humorystyczna witryna internetowa tworzona przez użytkowników globalnej sieci


SJP.pl


nonsensowność

coś absurdalnego, niemającego sensu


SJP.pl


nonsensowny

niemający sensu; bezsensowny


SJP.pl


nonszalancja

niedbały, swobodny, bezceremonialny sposób zachowania się; lekceważący stosunek do otoczenia; dezynwoltura


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) bezceremonialne, niedbałe zachowywanie się połączone z lekceważącym stosunkiem do ludzi i przyjętych norm

Wiktionary

Powiązane:

 przym. nonszalancki

 przysł. nonszalancko

Wiktionary


nonszalancki

odznaczający się nonszalancją, wyrażający lekceważący stosunek do otoczenia; protekcjonalny, wyniosły, arogancki


SJP.pl

przymiotnik jakościowy

 (1.1) książk. świadczący o czyjejś nonszalancji, traktujący innych lekceważąco

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) O twoim wyjątkowo nonszalanckim zachowaniu gadali jeszcze przez tydzień.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. nonszalancja ż.

 przysł. nonszalancko

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) bezceremonialny

Wiktionary


nonszalancko

przysłówek

 (1.1) w sposób lekceważący

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Znowu zachowywałeś się względem rady nonszalancko.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. nonszalancja ż.

 przym. nonszalancki

Wiktionary


nonszalanckość

nonszalancki


SJP.pl

Patrz:

nonszalancki

nonteistyczny

przymiotnik

 (1.1) nie afirmujący ani też nie negujący istnienia Boga

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Za religie nonteistyczne najczęściej uważa się buddyzm i dżinizm (z Wikipedii).

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌnɔ̃ntɛjiˈstɨt͡ʃnɨ, AS: nõntei ̯istyčny

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. nonteizm m.

Wiktionary


nonteizm

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) doktryna religijna, która ani nie uznaje, ani też nie zaprzecza istnieniu Boga;

Wiktionary

Nonteizm, nieteizm, religia nieteistyczna – doktryna religijna, która nie afirmuje ani nie neguje istnienia boga. Za religie nonteistyczne najczęściej uważa się: buddyzm i dźinizm, a także taoizm i konfucjanizm. W buddyzmie i dżinizmie istnieje doktryna oświecenia; porównania buddyjskiej i dżinijskiej doktryny nirwany z bogiem biorą się głównie z podobieństwa do hinduistycznej doktryny mokszy, która jest zdecydowanie teistyczna. Z kolei w taoizmie i konfucjanizmie istnieje pojęcie dao, które oznacza siłę rządzącą światem.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: nɔ̃nˈtɛjism̥, AS: nõntei ̯ism̦

Wiktionary

Powiązane:

 przym. nonteistyczny

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) nieteizm

Wiktionary


nontronit

minerał, uwodniony glinokrzemian żelaza; produkt wietrzenia zasadowych skał magmowych bogatych w żelazo


SJP.pl

Nontronit, montmorillonit żelazowy – minerał z grupy minerałów ilastych. Należy do grupy minerałów pospolitych i szeroko rozpowszechnionych.

Nazwa pochodzi od miejscowości Nontron we Francji.

Wikipedia


nony

w starożytnym kalendarzu rzymskim: dziewiąty dzień przed idami; w marcu, maju i październiku - siódmy dzień miesiąca, w pozostałych - piąty


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj niemęskoosobowy, liczba mnoga

 (1.1) hist. ósmy dzień przed idami w kalendarzu rzymskim;

Wiktionary

Nony (łac. Nonae) – jedne z trzech nazwanych dni w kalendarzu rzymskim, obok id i kalend.

Termin ten nie ma żadnego (poza tradycyjnym) znaczenia w słonecznym kalendarzu juliańskim. Natomiast w pierwotnym kalendarzu księżycowym Nonae określano dziewiąty (łac. nonus), a wedle naszej rachuby ósmy dzień przed idami (w starożytnym Rzymie dni liczono włącznie). Nony przypadały piątego dnia każdego miesiąca, a w marcu, maju, lipcu i październiku – siódmego dnia. Tak więc, np. 2 kwietnia był przez Rzymian określany jako „czwarty dzień przed nonami kwietniowymi” (łac. ante diem quartum Nonas Apriles (a.d. iv Non. Apr.)).

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ˈnɔ̃nɨ, AS: nõny

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. nona ż., nonan m.

Wiktionary


nonyliard

liczba wynosząca 10^57; noniliard


SJP.pl


nonylion

liczba wyrażona jedynką z 54 zerami; nonilion


SJP.pl

Nonilion, nonylion, nowentylion – liczba 1054, czyli jedynka i 54 zera w zapisie dziesiętnym.

W krajach stosujących tzw. krótką skalę (głównie kraje anglojęzyczne) nonilion oznacza 1030, czyli kwintylion w pozostałych krajach.

W układzie SI mnożnikowi 1054 nie odpowiada żaden przedrostek jednostki miary.

Wikipedia


nonyn

ósmy z rzędu homologicznego alkinów


SJP.pl

Nonyn – organiczny związek chemiczny, węglowodór nienasycony z grupy alkinów.

Wikipedia


noob

[czytaj: nub] środowiskowo: osoba niepotrafiąca grać w gry komputerowe; lamer


SJP.pl

Noob (zapis w leet speak: n00b) – określenie stosowane w slangu internetowym nacechowane negatywnie. Oznacza osobę, która jest początkujaca lub jej umiejętności techniczne związanie z informatyką są niewielkie. Wraz ze wzrostem popularności internetu i komputerowych gier wieloosobowych słowo to zaczęło oznaczać także gracza o niskich umiejętnościach, osobę niedoświadczoną, która nie chce lub nie potrafi się rozwijać.

Wikipedia


noobie

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) slang. nowicjusz w grze internetowej lub awatar nowicjusza

Wiktionary


nooo

partykuła "no" o przedłużonej artykulacji


SJP.pl


noosfera

sfera działalności ludzkiego rozumu i techniki


SJP.pl

Noosfera – koncepcja filozoficzna opracowana i spopularyzowana przez biogeochemika Władimira Wiernadskiego oraz filozofa i jezuickiego księdza Pierre’a Teilharda de Chardina. Wiernadski zdefiniował noosferę jako nowy stan biosfery i opisał ją jako planetarną „sferę rozumu”. Noosfera reprezentuje najwyższy etap rozwoju biosfery, czyli etap racjonalnej działalności ludzkości.

Wikipedia


nootropowy

odnoszący się do funkcji poznawczych ośrodkowego układu nerwowego, np. leki nootropowe - leki stymulujące mózg w zakresie zapamiętywania i czynności intelektualnych


SJP.pl


nop

skrót od: Narodowe Odrodzenie Polski - polska partia polityczna


SJP.pl

skrótowiec, rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) = med. niepożądany odczyn poszczepienny

 (1.2) = polit. Narodowe Odrodzenie Polski

Wiktionary


nopal

czerwiec amerykański, gatunek opuncji


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) spoż. mięsista łodyga różnych gatunków opuncji używana jako produkt spożywczy, tradycyjny składnik z kuchni meksykańskiej

Wiktionary

Opuncja (Opuntia Mill.) – rodzaj roślin (sukulentów) z rodziny kaktusowatych (Cactaceae). Około 150 gatunków występuje w Ameryce Północnej i Południowej: od Kanady po południową Argentynę, niektóre zostały introdukowane na inne kontynenty. Opuntia stricta uznana została za jeden ze 100 najbardziej inwazyjnych gatunków na świecie

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) To, co je się tutaj każdego dnia to tortille kukurydziane, zawsze świeże, pachnące i ciepłe, tortille z czarną fasolą (wychodzi świetna pasta z czarnej fasoli, chili i cebulki), ryżem, nopalami z kolendrą i salsą.

Wiktionary


nopalea

roślina z rodziny kaktusowatych, pochodząca z Ameryki Środkowej, o zielonych, soczystych pędach i czerwonych kwiatach


SJP.pl


nopalksoczja

roślina o kwiatach czerwonych lub różowych otwartych we dnie, dawniej zaliczana do epifilum


SJP.pl


nora

1. podziemna kryjówka zwierzęcia; jama, dziura;
2. pot. o lichym mieszkaniu lub brudnym lokalu


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) imię|polski|ż.;

Wiktionary

  • Nora – zdrobnienie polskiego imienia Eleonora
  • Nora – imię żeńskie
  • nora – kryjówka zwierzęca
  • Nora – zespół muzyczny
  • Nora – utwór literacki Henrika Ibsena
  • Nora – dom państwa Weasleyów w serii książek „Harry Potter”
  • Nora – album muzyczny kwartetu Zbigniewa Seiferta
  • Nora – kolonia fenicka na Sardynii
  • Nora – średniowieczne miasto z czasów sułtanatu Ifat na terenach Etiopii


Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Z upartą cierpliwością krążył dokoła Nory, trzymając się z daleka jak gdyby czekał na jej przyzwolenie.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈnɔra, AS: nora

Wiktionary

Synonimy:

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

frazeologia.

etymologia.

uwagi.

 (1.1) zobacz też: Indeks:Polski - Imiona

tłumaczenia.

* łotewski: (1.1) Nora ż.

* słowacki: (1.1) Nora ż.

* szwedzki: (1.1) Nora

* włoski: (1.1) Nora ż.

źródła.

== Nora (język angielski.) ==

wymowa.

 audio|LL-Q1860 (eng)-Vealhurl-Nora.wav.

znaczenia.

rzeczownik, nazwa własna

 (1.1) imię|angielski|ż. Nora

odmiana.

przykłady.

składnia.

kolokacje.

synonimy.

Wiktionary


noradrenalina

neurohormon sterujący przekaźnictwem międzysynaptycznym


SJP.pl

Noradrenalina (norepinefryna, skrót: NA; łac. Norepinephrinum) – organiczny związek chemiczny z grupy katecholamin. Neuroprzekaźnik wydzielany w części rdzeniowej nadnerczy oraz w miejscu sinawym, zwykle razem z adrenaliną.

Noradrenalina – w ogólności – mobilizuje mózg i ciało do działania. Jej wydzielanie jest najniższe podczas snu. W stanie czuwania jej stężenie zwiększa się o 180%.

Wikipedia


norbercik

zdrobnienie od: Norbert (imię męskie)


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy, nazwa własna

 (1.1) imię|polski|m. zdrobn. od Norbert

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Norberciku, pomóż babci wnieść sprawunki.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Norbert mos., norbertanin mos., norbertanka ż.

 przym. Norbertowy

Wiktionary


norberciny

przymiotnik dzierżawczy - należący do Norberty lub z nią związany


SJP.pl


norbert

imię męskie


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy, nazwa własna

 (1.1) imię|polski|m.;

Wiktionary

Norbert – imię męskie pochodzenia starogermańskiego. Wywodzi się od słów nord – tj. północ i beraht – czyli błyszczeć, jaśnieć. Całość znaczy więc „ten, który dokonuje wielkich czynów na północy”, „sławny mąż z północy”.

Po raz pierwszy wystąpiło w języku polskim w 1216, później w 1455. Imię częstsze na Śląsku, zyskuje na popularności od lat 70. XX wieku.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Kupiłem Norbertowi nowe rękawiczki.

 (1.1) Daliśmy Norbertowi wolną rękę.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈnɔrbɛrt, AS: norbert

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. norbertanin m., norbertanka ż., Norbertówna ż.

:: zdrobn. Norbercik m.

 przym. Norbertowy, norbertański, ponorbertański

Wiktionary

Synonimy:

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

 rzecz. norbertanin m., norbertanka ż., Norbertówna ż.

:: zdrobn. Norbercik m.

 przym. Norbertowy, norbertański, ponorbertański

frazeologia.

etymologia.

 etym|łac|Norbertus. < etym|swn|nord|beraht.

uwagi.

 (1.1) zobacz też: Indeks:Polski - Imiona

tłumaczenia.

* angielski: (1.1) Norbert

* czeski: (1.1) Norbert m.

* francuski: (1.1) Norbert m.

* kataloński: (1.1) Norbert m.

* łaciński: (1.1) Norbertus m.

* niderlandzki: (1.1) Norbert m.

* niemiecki: (1.1) Norbert m.

* portugalski: (1.1) Norbert m.

* rumuński: (1.1) Norbert m.

* słowacki: (1.1) Norbert m.

* szwedzki: (1.1) Norbert

* węgierski: (1.1) Norbert

* włoski: (1.1) Norberto m.

źródła.

== Norbert (język angielski.) ==

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik, nazwa własna

 (1.1) imię|angielski|m. Norbert

odmiana.

przykłady.

składnia.

kolokacje.

synonimy.

 (1.1) zdrobn. Nobby

Wiktionary


norberta

imię żeńskie


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) imię|polski|ż.;

forma rzeczownika.

 (2.1) D. i B. lp. od: Norbert

Wiktionary

Norberta – żeński odpowiednik starogermańskiego imienia Norbert.

Imię to w Polsce nadawane jest rzadko. W styczniu 2024 w rejestrze PESEL, wśród publicznie dostępnych danych, wykazano 25 kobiet o imieniu Norberta nadanym jako imię pierwsze oraz 30 kobiet noszących imię Norberta jako imię drugie. Dla porównania, najczęściej nadane jako żeńskie imię pierwsze – Anna, nosi 1072616 osób.

Norberta imieniny obchodzi: 6 czerwca.

Wikipedia

Przykłady

składnia.

kolokacje.

synonimy.

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

 rzecz. norbertanin mos.

:: fm. Norbert m.

frazeologia.

etymologia.

uwagi.

 (1.1) zobacz też: Indeks:Polski - Imiona

tłumaczenia.

* węgierski: (1.1) Norberta

źródła.

== Norberta (język węgierski.) ==

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik, nazwa własna

 (1.1) imię|węgierski|ż. Norberta

odmiana.

przykłady.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. norbertanin mos.

:: fm. Norbert m.

Wiktionary

Synonimy:

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

 rzecz. norbertanin mos.

:: fm. Norbert m.

frazeologia.

etymologia.

uwagi.

 (1.1) zobacz też: Indeks:Polski - Imiona

tłumaczenia.

* węgierski: (1.1) Norberta

źródła.

== Norberta (język węgierski.) ==

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik, nazwa własna

 (1.1) imię|węgierski|ż. Norberta

odmiana.

przykłady.

składnia.

kolokacje.

synonimy.

Wiktionary


norbertanie

zakon rzymskokatolicki założony przez św. Norberta z Xanten; premonstratensi


SJP.pl

Norbertanie (Premonstratensi) – zakon rzymskokatolicki założony w 1120 przez św. Norberta z Xanten w miejscowości Prémontré koło Laon we Francji. Oparty jest na regule św. Augustyna.

Zakon norbertanów w XIV wieku obejmował 655 opactw i probostw. Obecnie w świecie jest około 1450 zakonników w 51 domach. Zakon wydał 10 świętych i 4 błogosławionych. Wśród błogosławionych jest też polska norbertanka, Bronisława z Krakowa. Pierwsi premonstratensi przybyli do Polski w 1126 roku.

Wikipedia


norbertanin

członek zgromadzenia zakonnego kanoników regularnych, założonego w 1121 roku we francuskiej miejscowości Prémontré; premonstratens, premonstrant


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) rel. zakonnik z zakonu założonego przez św. Norberta z Xanten;

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Kiedyś norbertanie posiadali w Polsce kilka klasztorów.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Norbert m., Norberta ż.

:: fż. norbertanka ż.

 przym. norbertański, ponorbertański

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) premonstratens

Wiktionary


norbertanka

członkini katolickiego zakonu żeńskiego: Zgromadzenie Sióstr Kanoniczek Regularnych Zakonu Premonstratensów


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) rel. zakonnica należąca do katolickiego Zgromadzenia Sióstr Kanoniczek Regularnych Zakonu Premonstratensów;

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Zaraz za klasztorem norbertanek zaczynają się tereny należące do sąsiedniego sołectwa.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Norbert m., norbertanin m., Norbercik mos.

 przym. Norbertowy, norbertański, ponorbertański

Wiktionary


norbertanki

członkini katolickiego zakonu żeńskiego: Zgromadzenie Sióstr Kanoniczek Regularnych Zakonu Premonstratensów


SJP.pl

Norbertanki, właściwie Zgromadzenie Sióstr Kanoniczek Regularnych Zakonu Premonstratensów – katolicki żeński zakon kontemplacyjny, założony w 1120 roku przez świętego Norberta von Gennep z Xanten w Niemczech. Do Polski sprowadzony został w 1162 roku, kiedy to na Zwierzyńcu w Krakowie założono pierwszy klasztor. W 1193 Celestyn III przyjął nowo zorganizowany klasztor norbertanek w Strzelnie pw. Najświętszej Marii Panny, pod opiekę Stolicy Apostolskiej.

Wikipedia


norbertański

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z norbertanami lub norbertankami, dotyczący norbertanów lub norbertanek

przymiotnik dzierżawczy

 (2.1) należący do norbertanów lub norbertanek, będący ich własnością

Wiktionary

Przykłady

 (2.1) Znalazł schronienie w klasztorze norbertańskim.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Norbert m., norbertanin m., norbertanka m.

 przym. ponorbertański

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) premonstrateński

 (2.1) premonstrateński

Wiktionary


norbertostwo

Norbert z małżonką; Norbertowie


SJP.pl


norbertowie

Norbert z małżonką; Norbertostwo


SJP.pl


norbertowy

przymiotnik dzierżawczy - należący do Norberta lub z nim związany


SJP.pl

przymiotnik dzierżawczy

 (1.1) przest. gwara. taki, który należy do Norberta

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Nie parkuj przy Norbertowej posesji!

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Norbert mos., Norbercik mos., norbertanka ż.

Wiktionary


norbi

polski wykonawca muzyczny


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męski, nazwa własna

 (1.1) imię|polski|m., zdrobn. od Norbert

Wiktionary

Norbi, właśc. Norbert Dudziuk (ur. 2 maja 1972 w Ostródzie) – polski piosenkarz oraz prezenter telewizyjny i radiowy.

Wikipedia

Przykłady

składnia.

kolokacje.

synonimy.

 (1.1) zdrobn. Norbercik, Norbuś

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

 rzecz. Norbert

frazeologia.

etymologia.

 zdrobn. od etymn|pol|Norbert.

uwagi.

tłumaczenia.

źródła.

== Norbi (język węgierski.) ==

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik, nazwa własna

 (1.1) imię|węgierski|m. zdrobn. od Norbert

odmiana.

przykłady.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Norbert

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) zdrobn. Norbercik, Norbuś

Wiktionary


norbid

tworzywo pod względem twardości niewiele ustępujące diamentowi, które otrzymuje się przez stopienie związków boru z węglem


SJP.pl


norblin

nazwisko


SJP.pl

  • Ludzie:
    • Jan Piotr Norblin – malarz
    • Aleksander Jan Konstanty Norblin – syn malarza Jana Piotra, brat Louisa
    • Wincenty Norblin – syn Aleksandra Jana Konstantego, wnuk malarza Jana Piotra,
    • Ludwik Norblin – syn Wincentego, wnuk Aleksandra Jana Konstantego, prawnuk malarza Jana Piotra Norblina
    • Sebastian Norblin – malarz, syn Jana Piotra, brat Louisa
    • Louis Pierre Martin Norblin – wiolonczelista, syn Jana Piotra, brat Sébastiena
    • Stefan Norblin (1892-1952) – polski artysta plastyk, malarz, ilustrator i plakacista

    Wikipedia


nord

rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy

 (1.1) muz. instrument muzyczny marki Nord

Wiktionary

Geografia

Francja

  • Nord – departament

Grenlandia

  • Nord – duńska baza wojskowa i stacja naukowa na Grenlandii

Haiti

  • Nord – departament

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Na scenie klawiszowiec otoczony był kilkoma czerwonymi nordami.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: nɔrt, AS: nort

Wiktionary


nord-pas-de-calais

[czytaj: nor pa dö kaLE] dawny region administracyjny Francji


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki, nazwa własna

 (1.1) geogr. hist. dawny francuski region administracyjny, zniesiony w 2015 roku

Wiktionary


nord.

skrót

 (1.1) = nordycki

Wiktionary


norda

silny wiatr wiejący od północy; wiatr północny, wiatr nordowy


SJP.pl

Norda – kaszubskie określenie "Północy", równocześnie jeden z 5 regionów Kaszub, historycznie obejmujący współczesne powiaty pucki, wejherowski i fragmenty lęborskiego. Kaszubi dziś zamieszkują głównie jego wschodnią i centralną część. Obszar ten wyróżnia się również językowo na tle innych regionów Kaszub – dominuje tu północna kaszubszczyzna z ruchomym akcentowaniem i licznymi archaizmami.

Wikipedia


nordea

skandynawska grupa bankowo-ubezpieczeniowa


SJP.pl

  • Nordea Bank – międzynarodowa grupa kapitałowo-bankowa
  • Nordea Bank Polska – były polski oddział Nordea Bank
  • Nordea Nordic Light Open – kobiecy turniej tenisowy

Wikipedia


nordicwalkingowiec

[czytaj: nordik łokingowiec] osoba uprawiająca nordic walking - szybkie chodzenie ze specjalnymi kijkami; kijkarz


SJP.pl


nordowy

północny


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) mar. północny, wiejący z północy

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Uciekliśmy z pokładu, bo zaczął wiać lodowaty wiatr nordowy.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) północny

Wiktionary


nordycki

północnoeuropejski, skandynawski; nordyczny


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) książk. północnoeuropejski;

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Kraje nordyckie to trzy kraje skandynawskie (Dania, Norwegia i Szwecja) oraz Islandia i Finlandia.

 (1.1) Estonia również ostatnio zaczęła wyraźnie przedstawiać się jako kraj nordycki, mając bardzo silne kulturowe, językowe i etniczne związki z Finlandią oraz związki kulturowe ze Szwecją, jednakże nie należy ona jeszcze do Rady Nordyckiej. (z Wikipedii)

Wiktionary

Wymowa:

IPA: nɔrˈdɨt͡sʲci, AS: nordycʹḱi

Wiktionary

Powiązane:

 przym. staronordycki

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) nordyczny; skr. nord.

Wiktionary


nordyckość

nordycki


SJP.pl

Patrz:

nordycki

nordyczka

przedstawicielka rasy nordyckiej


SJP.pl


nordyczny

północnoeuropejski; nordycki


SJP.pl


nordyjski

dawniej: nordyczny, północnoeuropejski


SJP.pl


nordyk

człowiek rasy nordyckiej


SJP.pl


norefedryna

stymulująca substancja psychoaktywna


SJP.pl

Fenylopropanoloamina, norefedryna (łac. Phenylpropanolaminum) – organiczny związek chemiczny, stymulująca substancja psychoaktywna z rodziny fenetylamin, używana jako lek na zapalenie oskrzeli i niedociśnienie. Efektem ubocznym wielu fenetylamin jest zmniejszenie apetytu. Ta właściwość fenylopropanolaminy została również wykorzystana – w USA jest ona czasem stosowana jako lek wspomagający odchudzanie.

Wikipedia


norek

1. niewielki ssak drapieżny o wydłużonym ciele, krótkich nogach i małej głowie;
2. zdrobnienie od: nora


SJP.pl


norfolczyk

mieszkaniec Norfolku (miasta)


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) mieszkaniec wyspy Norfolk, australijskiego terytorium zależnego

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Norfolk mrz.

:: fż. Norfolka ż.

 przym. norfolski

Wiktionary


norfolk

1. hrabstwo w Anglii;
2. wyspa na Oceanie Spokojnym;
3. zamorskie terytorium Australii; Terytorium Wyspy Norfolk;
4. miasto w Stanach Zjednoczonych


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna

 (1.1) geogr. wyspa w Oceanii;

 (1.2) geogr. adm. australijskie terytorium zależne obejmujące wyspę Norfolk (1.1) i dwie mniejsze wyspy

 (1.3) geogr. miasto w St. Zj., w Wirginii, nad zatoką Chesapeake;

 (1.4) geogr. hrabstwo we wschodniej Anglii;

Wiktionary

  • Norfolk – hrabstwo w Anglii
  • Norfolk – miasto w Kanadzie, w prowincji Ontario
  • Norfolk – terytorium zamorskie Australii
  • Norfolk – największa baza Marynarki Wojennej Stanów Zjednoczonych na wschodnim wybrzeżu USA

Miejscowości w USA:

  • Norfolk – miasto w stanie Connecticut, w hrabstwie Litchfield
  • Norfolk – miasto w stanie Massachusetts, w hrabstwie Norfolk
  • Norfolk – miasto w stanie Nebraska, w hrabstwie Madison
  • Norfolk – jednostka osadnicza w stanie Nowy Jork, w hrabstwie St. Lawrence
  • Norfolk – miasto w stanie Nowy Jork, w hrabstwie St. Lawrence
  • Norfolk – miasto w stanie Wirginia

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ˈnɔrfɔlk, AS: norfolk

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Norfolczyk mos., Norfolka ż.

 przym. norfolski

Wiktionary

Synonimy:

 (1.2) ofic. Terytorium Wyspy Norfolk

Wiktionary


norfolka

mieszkanka Norfolku (miasta)


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) mieszkanka wyspy Norfolk, australijskiego terytorium zależnego

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Norfolk ż.

:: fm. Norfolczyk mos.

 przym. norfolski

Wiktionary


norfolski

Norfolk


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z Norfolkiem, dotyczący Norfolku (terytorium podległemu Australii)

 (1.2) związany z Norfolkiem, hrabstwem w Anglii

Wiktionary

Patrz:

Norfolk

Powiązane:

 rzecz. Norfolk mrz., Norfolczyk mos., Norfolka ż.

Wiktionary


nori

jadalne wodorosty używane zwykle do przygotowywania sushi


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) kulin. suszone wodorosty używane jako dodatek do potraw oraz – w formie arkuszy – do przygotowywania sushi;

Wiktionary

  • Nori − krasnolud, jeden z bohaterów Hobbita
  • Nori − japońskie imię żeńskie
  • nori − gatunek wodorostu, używanego do produkcji sushi

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Sushi przyrządzam sama i oprócz wodorostów nori i ryżu (posmarowanego wasabi i kiszonym imbirem) używam – jako nadzienia – marynowanego tofu, awokado, papryki, ogórka i gruszki.

Wiktionary


noria

urządzenie do przenoszenia ładunków złożone z łańcuchowo osadzonych czerpaków


SJP.pl

Noria (od arab. ناعورة nā‘ūra) – urządzenie służące do podnoszenia wód dla nawadniania pól uprawnych.

Wikipedia


noriker

koń norycki - stara rasa koni pociągowych, pochodząca od ciężkich koni sprowadzonych przez Rzymian do prowincji Noricum; koń norycki


SJP.pl

Wikipedia


norito

recytacje rytualne, formuły modlitewne i zaklęcia w japońskim kulcie sinto; najstarszy zabytek języka japońskiego


SJP.pl

Norito (jap. 祝詞) – sintoistyczne teksty rytualne, zawierające najstarsze japońskie modlitwy i zaklęcia.

Teksty były przekazywane ustnie od początków I tysiąclecia, w pełni ukształtowały się w VII–VIII wieku, zaś spisane zostały w X wieku w kodeksie Engishiki (jap. 延喜式) (27 norito) oraz innych zabytkach. Norito wygłaszane były na dworze cesarskim podczas uroczystości religijnych.

Wikipedia


norka

1. niewielki ssak drapieżny o wydłużonym ciele, krótkich nogach i małej głowie;
2. zdrobnienie od: nora


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) zdrobn. Nora

Wiktionary

Norka – nazwa dwóch gatunków zwierząt z rodziny łasicowatych:

  • norka europejska, nurka. Gatunek chroniony w Polsce.
  • norka amerykańska, wizon. Oprócz dziko żyjących występują również jako zwierzęta hodowlane (na fermach)

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ˈnɔrka, AS: norka

Wiktionary


norki

1. niewielki ssak drapieżny o wydłużonym ciele, krótkich nogach i małej głowie;
2. zdrobnienie od: nora


SJP.pl

forma rzeczownika|rodzaj=żeński.

 (1.1) M., B., i W. plural|norka.

rzeczownik, rodzaj niemęskoosobowy, liczba mnoga

 (2.1) futro z norek

Wiktionary

Norki (niem. Vorwerk Nordenberg) – osada w Polsce położona w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie oleckim, w gminie Wieliczki.

W latach 1975–1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa suwalskiego.

Wikipedia

Powiązane:

 rzecz. nora ż., norka ż., nornik m., nornica ż., norowiec m., norowanie n.

 czas. norować ndk.

 przym. norowy, norkowy

Wiktionary


norkowy

norka


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) charakterystyczny dla norki; dotyczący, odnoszący się do norki

 (1.2) pot. wykonany z futra norek

Wiktionary

Patrz:

norka

Powiązane:

 rzecz. norki nmos., norka ż.

Wiktionary


norkros

narzędzie ogrodnicze do spulchniania ziemi między rzędami roślin


SJP.pl


norma

1. ustalona, obowiązująca zasada; przepis, wzór, reguła, kanon;
2. ilość, długość, granica czegoś wymagana lub obowiązująca w jakimś zakresie;
3. w drukarstwie: tytuł na dolnym marginesie pierwszej kolumny wszystkich arkuszy drukarskich książki


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) imię|polski|ż.;

Wiktionary

Rodzaje norm

  • norma – w psychologii to konstrukt naukowy wyznaczający granice normalnych zachowań człowieka
  • norma – w technice to dokument będący wynikiem normalizacji i standaryzujący jak najszerzej pojętą działalność badawczą, technologiczną, produkcyjną, usługową
  • w matematyce to:
    • norma – w algebrze liniowej i analizie matematycznej funkcja z przestrzeni liniowej w zbiór [0,+\infty ) spełniająca określone warunki
    • norma – w teorii grup przekrój normalizatorów wszystkich podgrup dla danej grupy
    • norma – w teorii sterowania to norma stosowana w algorytmach sterowania

    Wikipedia

    Przykłady

    składnia.

    kolokacje.

    synonimy.

    antonimy.

    hiperonimy.

    hiponimy.

    holonimy.

    meronimy.

    pokrewne.

    frazeologia.

    etymologia.

    uwagi.

     (1.1) zobacz też: Indeks:Polski - Imiona

    tłumaczenia.

    * angielski: (1.1) Norma

    * węgierski: (1.1) Norma

    * włoski: (1.1) Norma ż.

    źródła.

    == Norma (język angielski.) ==

    wymowa.

    znaczenia.

    rzeczownik, nazwa własna

     (1.1) imię|angielski|ż. Norma

     (1.2) astr. Węgielnica (gwiazdozbiór)

    odmiana.

    przykłady.

    Wiktionary

    Wymowa:

    IPA: ˈnɔrma, AS: norma

    Wiktionary

    Synonimy:

    antonimy.

    hiperonimy.

    hiponimy.

    holonimy.

    meronimy.

    pokrewne.

    frazeologia.

    etymologia.

    uwagi.

     (1.1) zobacz też: Indeks:Polski - Imiona

    tłumaczenia.

    * angielski: (1.1) Norma

    * węgierski: (1.1) Norma

    * włoski: (1.1) Norma ż.

    źródła.

    == Norma (język angielski.) ==

    wymowa.

    znaczenia.

    rzeczownik, nazwa własna

     (1.1) imię|angielski|ż. Norma

     (1.2) astr. Węgielnica (gwiazdozbiór)

    odmiana.

    przykłady.

    składnia.

    kolokacje.

    synonimy.

    Wiktionary


normalia

niewielkie znormalizowane elementy składowe maszyn i urządzeń


SJP.pl


normalizacja

1. doprowadzenie czegoś do stanu normalnego, ustabilizowanego, uporządkowanego; ujednolicenie;
2. wprowadzanie norm działania lub wykonywania czegoś


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) opracowanie i wprowadzenie norm w zakresie danych czynności

 (1.2) doprowadzenie czegoś do normalnego stanu

Wiktionary

  • normalizacja (statystyka)
  • normalizacja (psychometria)
  • normalizacja (technika)
  • normalizacja (socjolingwistyka)
  • normalizacja bazy danych
  • normalizacja tekstu
  • normalizacja wektora

Wikipedia

Powiązane:

 rzecz. znormalizowanie n., normalizowanie n., norma ż., normalność ż., unormowanie n.

 czas. normować, normalizować ndk., unormować dk.

 przym. normalizacyjny, normalny, normatywny

 przysł. normalizacyjnie, normalnie

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) unormowanie, standaryzacja

Wiktionary


normalizacyjny

normalizacja


SJP.pl

Patrz:

normalizacja

normalizator

specjalista w zakresie opracowywania norm technicznych w określonej dziedzinie; specjalista w dziedzinie normalizacji


SJP.pl

Centralizator (centrum), normalizator – specjalne podgrupy danej grupy mające szerokie zastosowaniu w jej badaniu.

Wikipedia


normalizatorka

specjalistka w zakresie opracowywania norm technicznych w określonej dziedzinie; specjalistka w dziedzinie normalizacji


SJP.pl


normalizować

1. wprowadzać jednolite normy; normować
2. czynić zgodnym z normą
3. doprowadzać do prawidłowego stanu; regulować, normować
4. normalizować się - powracać do prawidłowego stanu; normować się


SJP.pl

czasownik przechodni niedokonany (dk. znormalizować)

 (1.1) opracowywać oraz wprowadzać jednolite normy w danej dziedzinie

 (1.2) doprowadzać do normalnego stanu

czasownik zwrotny niedokonany normalizować się (dk. znormalizować się)

 (2.1) powracać do normalnego stanu

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. znormalizowanie n., norma ż., normalizacja ż., normalizowanie n.

 czas. normować, znormalizować dk.

 przym. normalizacyjny, normalny

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) regulować, ujednolicać, standaryzować

 (1.2) normować, porządkować, regulować

 (2.1) normalnieć, normować się, stabilizować się

Wiktionary


normalizowanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|normalizować.

Wiktionary

Wyżarzanie – jedna z operacji obróbki cieplnej metali polegająca na nagrzaniu materiału do określonej temperatury, wytrzymaniu przy tej temperaturze oraz następnym powolnym studzeniu. Celem obróbki jest przybliżenie stanu materiału do warunków równowagi. Przeprowadzane jest w wyższej temperaturze niż starzenie.

Wikipedia

Powiązane:

 rzecz. znormalizowanie n., norma ż., normalizacja ż.

 czas. normować, normalizować ndk.

Wiktionary


normalizujący

1. wprowadzać jednolite normy; normować
2. czynić zgodnym z normą
3. doprowadzać do prawidłowego stanu; regulować, normować
4. normalizować się - powracać do prawidłowego stanu; normować się


SJP.pl

Patrz:

normalizować

normalka

potocznie: zjawisko, sytuacja, zachowanie itp. nietypowe lub niewłaściwe, ale traktowane jako normalne z powodu częstego występowania


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) pot. sytuacja, zjawisko, zachowanie oraz inna okoliczność, które są nietypowe lub też niewłaściwe, lecz ze względu na częste występowanie traktuje się je jako normalne

Wiktionary


normalna

prosta prostopadła do stycznej w punkcie styczności


SJP.pl

Normalna do krzywej w punkcie – prosta przechodząca przez ten punkt i prostopadła do stycznej do krzywej w tym punkcie.

Wikipedia


normalnie

przysłówek

 (1.1) w sposób normalny, standardowo

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. normalność ż., norma ż., normalizacja ż., anormalność ż.

 przym. normalny, normatywny

 czas. normować

Wiktionary


normalniej

stopień wyższy od przysłówka: normalnie


SJP.pl


normalniejszy

stopień wyższy od przymiotnika: normalny


SJP.pl


normalność

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) cecha tego, co normalne; brak dziwactw

 (1.2) chem. stężenie normalne

Wiktionary

Pojęcie normalności może dotyczyć:

  • normalnych zachowań człowieka: norma (psychologia) i norma seksualna
  • normalności roztworu
  • wektora normalnego
  • podgrupy normalnej
  • przestrzeni normalnej
  • rozkładu normalnego

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Z wszystkich rzeczy, które utraciłem, najbardziej brakuje mi mojej normalności.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. norma ż., anormalność ż., normalizacja ż.

 przym. normalny, normatywny

 przysł. normalnie

 czas. normować

Wiktionary


normalnotorowy

przystosowany do jazdy po torach kolejowych o szerokości przyjętej w państwach europejskich


SJP.pl


normalny

potocznie: bilet bez zniżki, bilet pełnopłatny


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) zgodny z normą, uchodzący za taki, jaki powinien być

 (1.2) najczęściej spotykany, typowy

 (1.3) zdrowy psychicznie i fizycznie

 (1.4) o bilecie pełnopłatny

 (1.5) chem. odnoszący się do stężenia normalnego, określający stężenie normalne

Wiktionary

Normalny (tytuł oryg. Normal) – amerykańska tragikomedia filmowa z 2003 roku, powstała na podstawie sztuki telewizyjnej Looking for Normal Jane Anderson.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Nie przejmuj się, to normalne objawy przy śwince, za dwa dni przejdą.

 (1.2) Normalny człowiek zrobiłby także ten sam błąd.

 (1.3) Nie jestem z kamienia, bo jestem normalnym facetem z krwi i kości.

 (1.4) Kup trzy bilety, dwa normalne i jeden ulgowy.

 (1.5) W doświadczeniu wykorzystano 2-normalny roztwór kwasu siarkowego i jednonormalny kwasu azotowego.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: nɔrˈmalnɨ, AS: normalny

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. norma ż., normalność ż., normalizacja ż., normowanie n., normalnienie n.

 czas. normalizować, normować, normalnieć ndk.

 przysł. normalnie

 przym. normatywny

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) odpowiedni, prawidłowy, poprawny, przepisowy, właściwy, wzorcowy, według przepisu

 (1.2) zwyczajny, zwykły, konwencjonalny, oklepany, przeciętny, sztampowy, tradycyjny

 (1.3) poczytalny, zdrowy na ciele i umyśle

 (1.4) zwykły

 (1.5) miar. val/dm³

Wiktionary


normals

potocznie:
1. osoba nieodbiegająca stylem życia i zachowaniem od norm społecznych;
2. osoba nosząca skromną i prostą odzież, niepochodzącą z drogich sklepów; normcore, normcorowiec


SJP.pl


norman

potomek zromanizowanych wikingów osiadłych od X wieku w północnej Francji


SJP.pl

  • Norman – imię męskie
  • Norman – wyspa należąca do Brytyjskich Wysp Dziewiczych

Miejscowości w USA:

  • Norman – miejscowość w stanie Arkansas, w hrabstwie Montgomery
  • Norman – wieś w stanie Nebraska, w hrabstwie Kearney
  • Norman – miejscowość w stanie Karolina Północna, w hrabstwie Richmond
  • Norman – miasto w stanie Oklahoma, w hrabstwie Cleveland

Wikipedia


normand

Normand - nazwisko rodziny znanych francuskich konstruktorów okrętów, działających w XIX wieku. Najbardziej znaczącymi przedstawicielami rodziny byli:

  • Augustin Normand (1792-1871) - zbudował w 1842 roku fregatę Napoléon z pędnikiem śrubowym. Był to w tamtym czasie najszybszy okręt na świecie; ojciec Benjamina i Jacques'a Augustina

Wikipedia


normandczyk

mieszkaniec Normandii


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) mężczyzna z Normandii

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Normandia ż., Normand mos., normand mzw., normandzki mrz.

:: fż. Normandka ż.

 przym. normandzki

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) daw. lub rzad. Normand

Wiktionary


normandia

1. kraina historyczna we Francji;
2. Dolna Normandia - region administracyjny we Francji;
3. Górna Normandia - region administracyjny we Francji


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) hist. geogr. kraina historyczna w północnej Francji;

Wiktionary

Brazylia:

  • Normandia – miasto i gmina w stanie Roraima

Francja:

  • Normandia – kraina historyczno-geograficzna
  • Normandia – region administracyjny
  • Normandia-Niemen – Pułk Lotnictwa Myśliwskiego

Zobacz też:

  • Dolna Normandia
  • Górna Normandia
  • Księstwo Normandii – państwo istniejące w latach 911–1204 na terenie dzisiejszej Francji
  • Normandie

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Desant w Normandii był największą operacją morską w Europie w czasie II wojny światowej.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: nɔrˈmãndʲja, AS: normãndʹi ̯a

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Normandczyk m., Normandka ż., normand m., normandzki mrz.

 przym. normandzki

Wiktionary


normandka

mieszkanka Normandii


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) kobieta z Normandii

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Normandia ż., normand mzw., normandzki mrz.

:: fm. Normandczyk mos.. Normand mos.

 przym. normandzki

Wiktionary


normandzki

przymiotnik od: Normandia


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z Normandią, dotyczący Normandii, pochodzący z Normandii

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (2.1) jęz. język normandzki;

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Normandia ż., Normandczyk mos., Normandka ż.

Wiktionary


normanka

potomkini zromanizowanych wikingów osiadłych od X wieku w północnej Francji


SJP.pl


normanowie

potomkowie zromanizowanych wikingów osiadłych od X wieku w północnej Francji


SJP.pl

Normanowie (fr. Normans/Normanz, liczba mnoga od Normant, fr. współcz. Normand, starofrankoński Northman, staronordycki Norðmaðr, zlatynizowane w IX wieku jako Nortmannus, Normannus, lub Nordmannus "człowiek północy, wiking") – potomkowie zromanizowanych najemników z północy, osiadłych w północnej części Królestwa Zachodnich Franków, od nich nazwanej Normandią.

Wikipedia


normański

dotyczący Normanów, charakterystyczny dla Normanów


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z Normanami, dotyczący Normanów

Wiktionary


normatryzowanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|normatryzować.

Wiktionary

Powiązane:

 czas. normatryzować ndk.

Wiktionary


normatyw

wskaźnik norm, według których ma być wykonana jakaś praca; norma


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) wskaźnik norm, według których ma być wykonana jakaś praca

Wiktionary

Wikipedia

Powiązane:

 rzecz. normowanie n., normatywista m., normatywizm m., normatywistyka ż., normatywność ż., normatywizacja ż., norma ż.

 czas. normować, normatywizować ndk., znormatywizować dk.

 przym. normatywny

Wiktionary


normatywista

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) jęz. osoba zajmująca się nakreślaniem norm lub zaleceń językowych;

 (1.2) praw. zwolennik normatywizmu prawniczego;

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Zalecenia normatywistów spotykają się często z krytyką profesjonalnych językoznawców.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. normatyw mrz., normatywizm m., normatywistyka ż., normatywizacja ż., norma ż.

:: fż. normatywistka ż.

 czas. normatywizować ndk., znormatywizować dk.

 przym. normatywny, normatywistyczny

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) preskryptywista

Wiktionary


normatywistka

normatywista


SJP.pl

Patrz:

normatywista

normatywistyczny

normatywizm


SJP.pl

Patrz:

normatywizm

normatywistyka

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) jęz. dyscyplina zajmująca się normatywnością w języku

Wiktionary

Standardologia – dyscyplina naukowa zajmująca się badaniem języków standardowych. Jej przedmiotem jest kodyfikacja języków bądź wariantów językowych. Standardologia rozwinęła się w szczególnym stopniu na gruncie słowiańskim.

Jako synonim terminu „standardologia” funkcjonuje określenie „normatywistyka” (np. w słoweńskiej tradycji lingwistycznej). Spotyka się także pojęcie tzw. językoznawstwa normatywnego.

Wikipedia

Powiązane:

 rzecz. normatyw mrz., normatywista m., normatywizm ż., normatywność ż., normatywizacja ż., norma ż.

 czas. normatywizować ndk., znormatywizować dk.

 przym. normatywny, normatywistyczny

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) kultura języka

Wiktionary


normatywizacja

ustalanie dla czegoś normy, ujmowanie czegoś w normy; normatywizowanie


SJP.pl


normatywizacyjny

związany z normatywizacją


SJP.pl


normatywizm

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) liter. dążność do formułowania sztywnych prawideł i przepisów obowiązujących twórcę, typowa dla tradycyjnej poetyki;

 (1.2) jęz. dążność do nakreślania norm lub zaleceń językowych z zamiarem wywarcia wpływu na użytkowników języka, aby trzymali się proponowanych środków;

 (1.3) praw. kierunek w nauce prawa uznający za jej przedmiot opracowanie idealnych norm prawa;

Wiktionary

Normatywizm – kierunek w filozofii prawa, będący kontynuacją pozytywizmu prawniczego. W prawie, zdaniem normatywistów, znaczną rolę odgrywać ma hierarchia, kształtująca system norm prawa, czyli pozytywność prawa. Państwo zaś jest ponad empirycznym bytem jednostek.

Wikipedia

Powiązane:

 rzecz. normowanie n., normatyw mrz., normatywista m., normatywistyka ż., normatywność ż., normatywizacja ż., norma ż.

 czas. normatywizować ndk., znormatywizować dk.

 przym. normatywny, normatywistyczny

Wiktionary

Synonimy:

 (1.2) preskryptywizm

Wiktionary


normatywizować

ustalać dla czegoś normę, ujmować coś w normy


SJP.pl


normatywność

normatywny


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) cecha tego, co normatywne;

Wiktionary

  • normatywność (filozofia) - dotyczący norm i obowiązywania, przeciwstawiana faktyczności;
  • normatywność – zgodność tekstu z normą językową
  • normatywność – podejście wartościujące właściwe dla gramatyki preskryptywnej

Wikipedia

Patrz:

normatywny

Powiązane:

 rzecz. normatywistyka ż., normatywizm mrz., normatyw m., norma ż.

 przym. normatywny

 przysł. normatywnie

 czas. normować

Wiktionary


normatywny

1. ustalający, stosujący, zawierający normy, przepisy, reguły, np. akty normatywne;
2. podlegający normom, zgodny z normą, określony normą, np. normatywny czas pracy


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) określający obowiązujące normy

 (1.2) zgodny z przyjętymi normami

 (1.3) jęz. określający zewnętrzne normy bądź zalecenia językowe

 (1.4) jęz. zgodny z unormowaną postacią danego języka

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. normatyw mrz., normowanie n., normatywizm m., normatywista m., normatywistyka ż., normatywność ż., normatywizacja ż., norma ż., normalizacja ż., normalność ż.

 czas. normować ndk., unormować dk., normatywizować ndk., znormatywizować dk., normalnieć ndk., znormalnieć dk.

 przym. normatywistyczny, normalizacyjny, normalny

 przysł. normalnie, normatywnie

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) preskryptywny

 (1.3) preskryptywny

Wiktionary


normcore

[czytaj: normkor] uniseksowy styl w modzie, charakteryzujący się niewyszukanymi, zwyczajnymi strojami


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) trend w modzie polegający na ubieraniu się w sposób zwyczajny/normalny i bezpretensjonalny, określany często jako trend na bycie poza trendem

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (2.1) osoba ubierająca się w sposób przypominający trend normcore (1.1)

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Niektórzy normcore nazywają nawet antystylem i manifestem autentyczności.

Wiktionary


normcorowiec

[czytaj: normkorowiec] osoba nosząca skromną i prostą odzież, niepochodzącą z drogich sklepów; normcore, normals


SJP.pl


normicki

normik


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) slang. dotyczący normików (normalnych ludzi)

Wiktionary

Patrz:

normik

normik

potocznie: osoba przeciętna, niewyróżniająca się


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) slang. pejor. normalny człowiek niewyróżniający się niczym

Wiktionary


normista

osoba opracowująca i kontrolująca normy technologiczne


SJP.pl


normistka

normista


SJP.pl

Patrz:

normista

normit

błonnik z ziarnem pszenicy z dodatkiem substancji smakowych i rozpulchniających; środek hamujący łaknienie, stosowany w kuracji odchudzającej


SJP.pl


normocyt

ciałko czerwone krwi (krwinka czerwona) mające prawidłowe rozmiary; erytrocyt


SJP.pl


normodawca

w aksjologii: osoba narzucająca określone normy postępowania


SJP.pl


normograf

szablon do opisywania rysunków technicznych


SJP.pl


normogran

złożony granulat roślinny, lek zwiększający przemianę materii i przeczyszczający; stosowany głównie w leczeniu zaburzeń przemiany materii, otyłości i chronicznych zaparć


SJP.pl


normokapnia

prawidłowa zawartość dwutlenku węgla we krwi; normokarbia


SJP.pl


normokarbia

prawidłowa zawartość dwutlenku węgla we krwi; normokapnia


SJP.pl


normoksemia

prawidłowa prężność tlenu we krwi


SJP.pl

Normoksemia – termin medyczny, określający prawidłowe ciśnienia parcjalnego (PaO2) tlenu w krwi tętniczej, wyznaczone w trakcie gazometrii.

Norma ta wynosi 70–116mm Hg (9,2–15,5 kPa).

Zobacz:

  • hipoksemia
  • hipoksja

Wikipedia


normoksja

prawidłowy poziom tlenu w tkankach organizmu


SJP.pl


normotermia

prawidłowa temperatura ciała


SJP.pl


normotwórca

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) osoba, która ustanawia normy, prawidła, wytyczne itp.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. normotwórstwo n., normotwórczość ż.

 przym. normotwórczy

 przysł. normotwórczo

Wiktionary


normotwórczość

cecha czegoś tworzącego normę, ustalającego reguły, przepisy; normatywność


SJP.pl


normotwórczy

tworzący normę, ustalający reguły, przepisy; normatywny


SJP.pl


normotwórstwo

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) rzad. ustanawianie norm, prawideł, wytycznych itp.

 (1.2) praw. prawotwórstwo

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. normotwórca m., normotwórczość ż.

 przym. normotwórczy

 przysł. normotwórczo

Wiktionary


normować

1. wprowadzać jednolite normy; normalizować
2. doprowadzać do prawidłowego stanu; regulować, normalizować
3. normować się - powracać do prawidłowego stanu; normalizować się


SJP.pl

czasownik niedokonany (dk. unormować)

 (1.1) ustalać normy

czasownik zwrotny niedokonany normować się (dk. unormować się)

 (2.1) wracać do normalnego, pożądanego stanu

Wiktionary

Wymowa:

IPA: nɔrˈmɔvat͡ɕ, AS: normovać

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. norma ż., normatyw m., normatywność ż., normalność ż., unormowanie n., normowanie n., normalizowanie n., znormalizowanie n., anormalność ż., normalizacja ż.

 czas. unormować dk., normalizować ndk., znormalizować dk.

 przym. normowy, normatywny, normalny

 przysł. normalnie, normatywnie

Wiktionary


normowalność

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) odprzym. cecha tego, co jest normowalne; cecha tych, którzy są normowalni

Wiktionary

Powiązane:

 przym. normowalny

 przysł. normowalnie

Wiktionary


normowanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|normować.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. unormowanie n., norma ż., normatyw m., normatywizm m.

 czas. normować ndk.

 przym. normowy, normatywny, normalny

Wiktionary


normowy

norma


SJP.pl

Patrz:

norma

norna

(zwykle w lm - norny) mitologia germańska: każda z bogiń przeznaczenia panujących nad losem ludzi i bogów


SJP.pl


nornica

gryzoń z rodziny nornikowatych


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) zool. drobny, pospolity gryzoń półkuli północnej, prowadzący głównie nocny tryb życia

Wiktionary

Nornica (Clethrionomys) – rodzaj ssaków z podrodziny karczowników (Arvicolinae) w obrębie rodziny chomikowatych (Cricetidae).

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Nornica zamieszkuje prawie wszystkie typy lasów.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: nɔrʲˈɲit͡sa, AS: norʹńica

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. nora ż., norka ż., norki nmos.

Wiktionary


nornicowy

nornica


SJP.pl

Patrz:

nornica

nornik

mały ssak z rzędu gryzoni


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy

 (1.1) zool. niewielki eurazjatycki gryzoń z podrodziny karczowników

 (1.2) kynol. pies myśliwski wypłaszający zwierzęta z nor

Wiktionary

Nornik, norniczek (Microtus) – rodzaj gryzoni z podrodziny karczowników (Arvicolinae) w obrębie rodziny chomikowatych (Cricetidae).

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Niewielkie norniki nie zapadają w sen zimowy.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. norki nmos., norka ż., nora ż., norniczek mzw.

Wiktionary


norniki

mały ssak z rzędu gryzoni


SJP.pl


nornikowate

podrodzina gryzoni z rodziny chomikowatych; karczowniki


SJP.pl

Karczowniki, nornikowate (Arvicolinae) – podrodzina ssaków z rodziny chomikowatych (Cricetidae), wydzielana czasami jako odrębna rodzina Arvicolidae lub Microtidae. Obejmuje około 200 gatunków. W Polsce żyje 9 z nich.

Wikipedia


nornikowaty

o cechach nornikowatych (podrodzina gryzoni)


SJP.pl


norosz

norosz ziemny - gatunek pająka z rodziny lejkowcowatych


SJP.pl


norować

o psach (nornikach): wywabiać z nory zwierzynę (np. lisa, borsuka)


SJP.pl


norowanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|norować.

Wiktionary

Powiązane:

 czas. norować ndk.

 rzecz. norka ż., norki nmos.

Wiktionary


norowaty

potocznie:
1. o przejeździe, korytarzu itp.: wąski i długi;
2. o mieszkaniu: lichy, nędzny;
3. o lokalu, hotelu itp.: brudny i podejrzany


SJP.pl


norowiec

w gwarze myśliwskiej: pies używany do polowań na zwierzynę przebywającą w norach


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy

 (1.1) kynol. pies z grupy ras terierów i psów myśliwskich, które uczestniczyły w polowaniach na zwierzęta przebywające w norze i miały za zadanie wypłoszenie ich z nory

Wiktionary

Norowce – grupa psów myśliwskich przystosowanych swą budową (wąski, niski tułów) do pracy w norach. Psy wprowadzane są do nor, w których można się spodziewać bytowania zwierząt (lisy, borsuki, króliki). Zadaniem psa jest wypłoszenie znajdującego się w norze zwierzęcia, a następnie zagonienie go przed myśliwego. Zaliczają się do nich m.in. teriery i jamniki.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: nɔˈrɔvʲjɛt͡s, AS: norovʹi ̯ec

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. nora ż., norka ż., norki nmos.

Wiktionary


norowirus

rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy

 (1.1) mikrobiol. med. wirus ssRNA z grupy kaliciwirusów wywołujący wirusowe zakażenie przewodu pokarmowego;

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) NoV

Wiktionary


norówka

głazek norówka - gatunek chrząszcza z rodziny kusakowatych


SJP.pl


norowy

1. żółw norowy - gatunek gada z rodziny żółwi lądowych, żyjący w długich norach;
2. kaczka norowa - ptak z rzędu blaszkodziobych, o czarno-biało-rudym upierzeniu, zakładający gniazda w norach; ohar, podgorzelec


SJP.pl


norris

nazwisko


SJP.pl

Miejscowości w USA:

  • Norris (Dakota Południowa)
  • Norris (Illinois)
  • Norris (Karolina Południowa)
  • Norris (Tennessee)

Gmina w USA:

  • gmina Norris (Dakota Południowa)

Osoby:

  • Aaron Norris (ur. 1951) – amerykański reżyser, producent i aktor filmowy, brat Chucka Norrisa
  • Chuck Norris (ur. 1940) - amerykański aktor, mistrz sztuk walki
  • Dean Norris (ur. 1963) - amerykański aktor filmowy i telewizyjny
  • Stefan Norris (1894-1979) – polski i rumuński scenograf filmowy i teatralny, tłumacz

Wikipedia


north

Miejscowości w USA:

  • North – miejscowość w stanie Karolina Południowa, w hrabstwie Orangeburg

Gminy w USA:

  • North (ang. North Township) – gmina w stanie Indiana, w hrabstwie Lake
  • North (ang. North Township) – gmina w stanie Indiana, w hrabstwie Marshall
  • North (ang. North Township) – gmina w stanie Kansas, w hrabstwie Labette
  • North (ang. North Township) – gmina w stanie Kansas, w hrabstwie Woodson
  • North (ang. North Township) – gmina w stanie Minnesota, w hrabstwie Pennington
  • North (ang. North Township) – gmina w stanie Missouri, w hrabstwie Dade
  • North (ang. North Township) – gmina w stanie Ohio, w hrabstwie Harrison

Wikipedia


nortumbria

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) hist. średniowieczne królestwo anglosaskie;

Wiktionary

Nortumbria (staroang. Norþanhymbra, łac. Regnum Northanhymbrorum) – średniowieczne królestwo anglosaskie, położone na terenie obecnej północnej Anglii i południowo-wschodniej Szkocji. Powstało po zjednoczeniu dwóch królestw: Bernicji i Deiry, do których następnie dołączono drobniejsze państwa celtyckie.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) W dziesiątym wieku Nortumbrię włączono w skład Anglii.

 (1.1) Na początku IX wieku na tronie Nortumbrii zasiadał Eardwulf, który jednak w 806 roku został obalony i wygnany.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: nɔrˈtũmbrʲja, AS: nortũmbrʹi ̯a

Wiktionary

Powiązane:

 przym. nortumbryjski

Wiktionary


nortumbryjski

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z Nortumbrią, dotyczący Nortumbrii, pochodzący z Nortumbrii

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Wzorce nortumbryjskiej władzy królewskiej w VIII wieku były odmienne od wcześniejszych: zamiast dominacji jednej dynastii, miała miejsce nieustanna rywalizacja różnych athelingów, którzy mieli problemy z zapewnieniem sukcesji swym potomkom.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Nortumbria ż.

Wiktionary


norw.

skrót od: norweski


SJP.pl

skrót

 (1.1) = norweski

Wiktionary

Język norweski (norw. norsk) – język z grupy skandynawskiej języków germańskich. Dialekty norweskie tworzą z dialektami szwedzkimi i dialektami duńskimi kontinuum, w którym występuje zjawisko asymetrycznej wzajemnej zrozumiałości (osobom znającym norweski łatwiej jest zrozumieć języki skandynawskich sąsiadów). Współczesny język norweski nie posiada ujednoliconego standardu wymowy; wszystkie dialekty uchodzą za równorzędne. Do zapisu wykorzystywane są dwa standardy piśmiennicze: bokmål (dosł. „język książkowy”) oraz nynorsk (dosł. „nowonorweski”). Język posiada status urzędowego w Norwegii.

Wikipedia


norweg

1. koń rasy norweskiej;
2. kot rasy norweskiej leśnej


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) człowiek narodowości norweskiej, obywatel Norwegii, mieszkaniec Norwegii

Wiktionary

Norwegowie, Norwedzy (norw. nordmenn) – naród germański żyjący głównie w Norwegii (ok. 4,2 mln) oraz w pozostałych krajach skandynawskich, USA (według różnych szacunków od 630 tys. do 3 mln), Kanadzie (ok. 170 tys.) i Australii. Schrystianizowani w X-XI wieku przeszli na luteranizm w XVI wieku i obecnie większość jest członkami państwowego kościoła ewangelicko-luterańskiego. Język norweski, którym posługują się Norwegowie posiada dwa przyjęte standardy zapisu: bokmål – oparty na duńskim i nynorsk – oparty na gwarach zachodniej części kraju.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Wielu Norwegów mieszka w Szwecji.

 (1.1) Podobno statystyczny Norweg należy do kilkunastu organizacji pozarządowych.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈnɔrvɛk, AS: norvek

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Norwegia ż., norweski mrz., norweskość ż.

:: fż. Norweżka ż.

 przym. norweski

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) daw. Norwerczyk

Wiktionary


norwegia

państwo w Europie ze stolicą w Oslo; Królestwo Norwegii


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) geogr. polit. państwo w Europie ze stolicą w Oslo;

Wiktionary

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Norwegia jest krajem europejskim, leżącym w Skandynawii.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: nɔrˈvɛɟja, AS: norveǵi ̯a

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. norweski mrz., Norweg mos.

:: fż. Norweżka ż.

 przym. norweski

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) nazwa oficjalna: Królestwo Norwegii

Wiktionary


norwegizacja

narzucanie komuś lub przyjmowanie przez kogoś norweskiego języka i obyczajów


SJP.pl


norweski

związany z Norwegią


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) odnoszący się do państwa Norwegia lub Norwegów

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (2.1) jęz. język urzędowy Norwegii;

Wiktionary

Język norweski (norw. norsk) – język z grupy skandynawskiej języków germańskich. Dialekty norweskie tworzą z dialektami szwedzkimi i dialektami duńskimi kontinuum, w którym występuje zjawisko asymetrycznej wzajemnej zrozumiałości (osobom znającym norweski łatwiej jest zrozumieć języki skandynawskich sąsiadów). Współczesny język norweski nie posiada ujednoliconego standardu wymowy; wszystkie dialekty uchodzą za równorzędne. Do zapisu wykorzystywane są dwa standardy piśmiennicze: bokmål (dosł. „język książkowy”) oraz nynorsk (dosł. „nowonorweski”). Język posiada status urzędowego w Norwegii.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Norwescy piłkarze po raz kolejny wygrali z Danią.

 (2.1) W Norwegii mówi się po norwesku.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: nɔrˈvɛsʲci, AS: norvesʹḱi

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Norwegia ż., Norweg m., Norweżka ż., norweskość ż.

Wiktionary


norwesko-polski

dotyczący Norwegii i Polski


SJP.pl


norweskojęzyczny

przymiotnik

 (1.1) taki, który posługuje się językiem norweskim

 (1.2) taki, którego mieszkańcy posługują się językiem norweskim

 (1.3) spisany, stworzony w języku norweskim

Wiktionary

Wymowa:

IPA: nɔrˈvɛskɔjɛ̃w̃ˈzɨt͡ʃnɨ, AS: norveskoi ̯ẽũ̯zyčny

Wiktionary


norweskość

norweski


SJP.pl

Patrz:

norweski

norweżka

obywatelka Norwegii


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) kobieta lub dziewczyna narodowości norweskiej lub obywatelka Norwegii

Wiktionary

Wymowa:

IPA: nɔrˈvɛʃka, AS: norveška

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. norweski mrz., Norwegia ż.

:: fm. Norweg mos.

 przym. norweski

Wiktionary


norwich

Norwich (/ˈnɒɹɪdʒ/) – miasto i dystrykt niemetropolitalny we wschodniej Anglii. Ośrodek administracyjny hrabstwa Norfolk, położone przy ujściu rzeki Wensum do rzeki Yare.

Wikipedia


norwid

Cyprian Kamil Norwid (odsłuchaj), właśc. Cyprian Ksawery Gerard Walenty Norwid (ur. 24 września 1821 w Laskowie-Głuchach, zm. 23 maja 1883 w Paryżu) – polski poeta, prozaik, dramatopisarz, eseista, grafik, rzeźbiarz, malarz i filozof.

Wikipedia


norwidiana

wszystko, co dotyczy życia i twórczości Norwida


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj niemęskoosobowy, liczba mnoga

 (1.1) liter. autografy i dokumenty dotyczące Cypriana Kamila Norwida

 (1.2) druk. księg. wydawnictwa związane z Cyprianem Kamilem Norwidem i jego twórczością

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Profesorowi udało się zebrać sporą liczbę norwidianów.

 (1.2) W księgarni muzealnej kupisz ostatnie norwidiana.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. norwidowskość ż., norwidysta m., norwidystyka ż.

 przym. norwidowski, Norwidowski

 przysł. norwidowsko

Wiktionary


norwidolog

badacz, znawca twórczości Cypriana Kamila Norwida


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) liter. literaturoznawca badający twórczość i życie Cypriana Kamila Norwida

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Księgarnia uniwersytecka prowadzi sprzedaż dzieł wybitnych norwidologów.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. norwidowskość ż., norwidologia ż.

:: fż. norwidolożka ż.

Wiktionary


norwidologia

badania nad twórczością Norwida


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) liter. nauka o życiu i twórczości Cypriana Kamila Norwida

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Michalina wykłada norwidologię na uniwersytecie w Poznaniu.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. norwidolog mos.

 przym. norwidologiczny

Wiktionary


norwidolożka

norwidolog


SJP.pl

Patrz:

norwidolog

norwidowski

dotyczący twórczości Cypriana Kamila Norwida


SJP.pl

przymiotnik dzierżawczy

 (1.1) należący do Norwida

Wiktionary

Powiązane:

 przym. norwidowski

 przysł. norwidowsko

 rzecz. norwidiana lm nm., norwidowskość ż., norwidysta m., norwidystyka ż.

Wiktionary


norwidowskość

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) odprzym. cecha tego, co jest związane albo przypomina twórczość Cypriana Kamila Norwida

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. norwidolog mos., norwidiana lm nm., norwidysta m., norwidystyka ż.

 przym. norwidowski, Norwidowski

Wiktionary


norwidysta

znawca twórczości Norwida


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) liter. znawca twórczości Cypriana Kamila Norwida

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Profesor za wszelką cenę chciał z nas zrobić norwidystów.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. norwidiana lm nm., norwidowskość ż., norwidystyka ż.

:: fż. norwidystka ż.

 przym. norwidowski, Norwidowski

Wiktionary


norwidystka

norwidysta


SJP.pl

Patrz:

norwidysta

norwidystyka

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) liter. badania nad twórczością Cypriana Kamila Norwida

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Pod koniec życia literaturoznawca poświecił się całkowicie norwidystyce.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. norwidiana lm nm., norwidowskość ż., norwidysta m.

 przym. Norwidowski, norwidowski

Wiktionary


norychta

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) gw-pl|Górny Śląsk. techn. warsztat

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) gw-pl|Górny Śląsk|warstat, werksztela.

Wiktionary


norycki

koń norycki - stara rasa koni pociągowych, pochodząca od ciężkich koni sprowadzonych przez Rzymian do prowincji Noricum; noriker


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z Noricum, dotyczący Noricum

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Noricum n.

 przym. noryjski

Wiktionary


noryjski

przymiotnik relacyjny

 (1.1) hist. związany z Noricum, dotyczący Noricum

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Noricum n.

 przym. norycki

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) norycki

Wiktionary


noryk

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) geol. drugi wiek późnego triasu, trwający 216,5 – 203,6 milionów lat temu;

Wiktionary

Noryk – w stratygrafii piętro górnego triasu w eratemie mezozoicznym, trwające w zależności od przyjmowanego podziału triasu od około 13 milionów lat do prawie 19 mln lat. Dokładny czas jego trwania jest przedmiotem sporów. Do 2012 roku Międzynarodowa Komisja Stratygrafii przyjmowała, że noryk rozpoczął się 216,5 ± 2,0 mln lat temu a zakończył 203,6 ± 1,5 mln lat temu; w roku 2013 Komisja poprawiła datowanie na ok. 227–208,5 mln lat temu. Młodsze piętro od karniku, a starsze od retyku.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ˈnɔrɨk, AS: noryk

Wiktionary


norylsk

miasto w Federacji Rosyjskiej


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna

 (1.1) geogr. miasto w Kraju Krasnojarskim Federacji Rosyjskiej, leżące poza kołem podbiegunowym;

Wiktionary

Norylsk (ros. Норильск, Norilsk) – miasto zamknięte w azjatyckiej części Rosji w Kraju Krasnojarskim, w Tajmyrskim Dołgano-Nienieckim rajonie. Norylsk jest jednym z najbardziej wysuniętych na północ miast na świecie.

W 2020 miasto liczyło 181 830 mieszkańców i podlega bezpośrednio władzy w Kraju Krasnojarskim. Zostało zbudowane w latach 30. XX wieku przez więźniów. W czasach ZSRR rejon wielu łagrów. Prawa miejskie uzyskało w 1953 r. Więźniowie oraz uwolnieni stanowili główną siłę roboczą do 1955 r.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Występował później na deskach scen w Norylsku (daleko na północy Rosji), dagestańskiej Machaczkale, nadwołżańskim Stalingradzie, Leningradzie i Moskwie.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈnɔrɨlsk, AS: norylsk

Wiktionary

Powiązane:

 przym. norylski

Wiktionary


norylski

przymiotnik od: Norylsk (miasto w azjatyckiej części Rosji)


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z Norylskiem

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Relacja B. Skargi dotyczyła przede wszystkim liczącego około 5 tys. osób norylskiego obozu kobiecego, który od jednego z czterech męskich specłagrów oddzielony był ogrodzeniem z drutu kolczastego.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Norylsk mrz.

Wiktionary


norymberczyk

mieszkaniec Norymbergi


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) mieszkaniec Norymbergi

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Norymberga ż.

:: fż. norymberka ż.

 przym. norymberski

Wiktionary


norymberga

miasto w Niemczech


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) geogr. miasto w Niemczech, położone we Frankonii, w kraju związkowym Bawaria;

 (1.2) geogr. adm. powiat w kraju związkowym Bawaria

Wiktionary

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ˌnɔrɨ̃mˈbɛrɡa, AS: norỹmberga

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. norymberczyk mos., norymberka ż., norymberszczyzna ż.

 przym. norymberski

Wiktionary


norymberka

mieszkanka Norymbergi


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) mieszkanka Norymbergi

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Norymberga ż.

:: fm. norymberczyk mos.

 przym. norymberski

Wiktionary


norymberski

przymiotnik od: Norymberga


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z Norymbergą, dotyczący Norymbergi

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Zostaje drugie skojarzenie, nie wiem, czy lepsze. Z dziewicą norymberską. No, z tą żelazną panną, w której zamykano heretyków i podejrzanych o czary.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. norymberszczyzna ż., Norymberga ż., norymberczyk mos., norymberka ż.

Wiktionary


norymberszczyzna

dawniej: drobne przedmioty domowego użytku, drobna galanteria wyrabiana w Norymberdze; towary norymberskie


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) daw. towary z Norymbergi

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Norymberga ż., norymberczyk mos., norymberka ż.

 przym. norymberski

Wiktionary


noryt

magmowa skała głębinowa


SJP.pl

Noryt – magmowa skała głębinowa, należąca do grupy skał zasadowych, odmiana gabra. W składzie mineralnym przeważają kryształy plagioklazów oraz piroksenów rombowych (hipersten), poza tym występują niewielkie ilości oliwinu i hornblendy. Barwa ciemnozielona lub czarna. Zalega w prekambryjskich skałach podłoża północno-wschodniej Polski.

Wikipedia


norzyca

choroba konia objawiająca się trudną do zagojenia raną, powstająca wskutek używania nieodpowiedniego siodła lub uprzęży


SJP.pl

Norzyca (biał. Но́рыца; ros. Норица) – wieś na Białorusi, w rejonie postawskim obwodu witebskiego, około 32 km na wschód od Postaw.

Wikipedia


norzyny

przymiotnik dzierżawczy - należący do Nory lub z nią związany


SJP.pl


nos

1. narząd powonienia;
2. wysunięta, zwężona część czegoś, dziób


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) anat. część twarzy powyżej ust, między oczami, narząd zmysłu węchu, część układu oddechowego, również u zwierząt;

 (1.2) koniec buta

 (1.3) dziób samolotu

 (1.4) stpol. dziób

 (1.5) środ. kosmet. zob. perfumiarz.

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (2.1) białystok. alkoholik

Wiktionary

Nos – wyniosłość w obrębie twarzy stanowiąca drogę przepływu powietrza w procesie oddychania. Powietrze przechodzące przez nos zostaje ocieplone i nawilżone. Dociera później do okolicy węchowej znajdującej się w jego górnej części. Substancje chemiczne zawarte w powietrzu są rozpuszczane w śluzie i pobudzają wtedy liczne receptory znajdujące się w okolicy węchowej. Następnie impuls wędruje przez nerw węchowy do mózgowia, gdzie jest odbierany. Nozdrza przednie, przez które przedostaje się powietrze, są oddzieloną przegrodą nozdrzy, później przechodząca w przegrodę nosową, która rozdziela na dwie części jamę nosową. Kończy się ona nozdrzami tylnymi prowadzącymi do gardła. Nos zewnętrzny zbudowany jest z tkanki kostnej i chrzęstnej, dzieli się na grzbiet, nasadę oraz wierzchołek nosa. Wierzchołek nosa może być pokryty niemal niezmienioną skórą, na przykład u koni. U niektórych ssaków, w tym mięsożernych i części przeżuwaczy, nozdrza przednie wraz z górną wargą tworzą płytkę nosową (lusterko nosowe). U świni występuje płytka ryjowa, natomiast u bydła płytka nosowo-wargowa (śluzawica; grafika nr 4 po prawej).

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Babciu, dlaczego masz taki wielki nos?

 (1.2) Te stare buty mają nosy zadarte do góry.

 (1.3) Na nosie bombowca umieszczono działko.

 (1.1) – Jedyną osobą zdolną stworzyć kompozycję zapachową jest perfumiarz w branży zwany Nosem – objaśnia pani w białym laboratoryjnym kitlu.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: nɔs, AS: nos

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. nosówka ż., nosacz m., Nosal m., e-nos m., nosowanie n., nosowość ż., nosacizna ż.

:: zdrobn. nosek m., noseczek m.

:: zgrub. nochal m., nosisko n.

 czas. nosować ndk.

 przym. nosowy, nosówkowy, nosaty, przynosowy, beznosy

 przysł. nosowo

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) środ.; gw-pl|Grudziądz. kinol, żart. kichawa; reg. pozn. kliber, kluber, kluka.; lwów|pachniarz.

 (1.3) dziób

 (1.5) kompozytor zapachowy / zapachów, perfumiarz

Wiktionary


nosacizna

bakteryjna choroba zwierząt hodowlanych rzadziej domowych


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) wet. przewlekła, zakaźna i zaraźliwa choroba zwierząt nieparzystokopytnych;

Wiktionary

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Pałeczki nosacizny wnikają do organizmu głównie poprzez przewód pokarmowy, dodatkowo mogą wnikać przez skórę.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. nosacz m., nos mos./mrz.

Wiktionary


nosacz

1. roślinożerna małpa wąskonosa z grupy koczkodanów; nosal;
2. człowiek mający wielki nos; nosal


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) pot. osoba z wielkim nosem

rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy

 (2.1) zool. nazwa systematyczna|Nasalis larvatus|Wurmb|ref=tak., wielkonosa małpa występująca na Borneo;

Wiktionary

Nosacz sundajski, nosacz, nosacz trąbowy (Nasalis larvatus) – gatunek ssaka naczelnego z podrodziny gerez (Colobinae) w obrębie rodziny koczkodanowatych (Cercopithecidae) wyróżniający się charakterystycznym nosem.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Wczoraj jakiś nosacz pytał się o Gerarda.

 (2.1) Memy z nosaczami zaczęły pojawiać się w 2007 roku.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. nos mrz., nosacizna ż.

 przym. nosaty

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) nosal

 (2.1) nosacz sundajski, nosacz trąbowy

Wiktionary


nosal

1. roślinożerna małpa wąskonosa z grupy koczkodanów; nosacz;
2. człowiek mający wielki nos; nosacz;
3. część hełmu otwartego


SJP.pl

  • Nosal – szczyt w Tatrach Zachodnich
  • nosal – część hełmu
  • Marcin Nosal – polski dyplomata

Wikipedia


nosalewice

  • Nosalewice – wieś w województwie łódzkim, w powiecie radomszczańskim, w gminie Przedbórz
  • Nosalewice – osada leśna w województwie łódzkim, w powiecie radomszczańskim, w gminie Przedbórz
  • Nosalewice – gromada

Wikipedia


nosalewo

Nosalewo – wieś w Polsce położona w województwie wielkopolskim, w powiecie szamotulskim, w gminie Pniewy.

Wieś szlachecka Nosaliewo położona była w 1580 roku w powiecie poznańskim województwa poznańskiego.

W sąsiedztwie wsi przebiega granica Sierakowskiego Parku Krajobrazowego oraz nieczynna linia kolejowa Szamotuły–Międzychód.

Wikipedia


nosalin

Nosalin – (niem. Nitzlin) wieś w Polsce położona w województwie zachodniopomorskim, w powiecie sławieńskim, w gminie Postomino.

W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa słupskiego.

Wikipedia


nosarzewski

nazwisko


SJP.pl


nosatka

rozszczepka nosatka - gatunek motyla z rodziny mrocznicowatych


SJP.pl


nosaty

posiadający charakterystyczny nos


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) mający wielki nos

 (1.2) pot. środ. chory na nosaciznę

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. nos mrz., nosacz mzw., nosatka ż.

 przym. nosowy, przynosowy

Wiktionary


nośca

dawniej: nosiciel - osoba nosząca, roznosząca, przenosząca coś


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) stpol. zarządca

Wiktionary


nosean

minerał, glinokrzemian sodu


SJP.pl

Nosean – minerał należący do gromady krzemianów. Należy do grupy skaleniowców.

Występuje prawie wyłącznie w młodych skałach wylewnych. Bardzo dobrze wykształcone kryształy można znaleźć nad Laacher See w górach Eifel w porwakach zawierających m.in. sanidyn.

Ponadto nosean znaleźć można w Hegau i regionie wzgórz Kaiserstuhl, jak również na Wezuwiuszu.

Zwykle okrągłe ziarenka i skupienia, częste zbliźniaczenia.

Wikipedia


noseczek

zdrobnienie od: nosek


SJP.pl


nosek

zdrobnienie od: nos


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) zdrobn. od: nos

 (1.2) mały nos

 (1.3) przen. pot. skrzydlaty owoc klonu

 (1.4) obuw. część cholewy, która okrywa palce

Wiktionary

Nosek – osada w Polsce położona w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie działdowskim, w gminie Lidzbark. Miejscowość jest położona w odległości ok. 150 m od granicy województwa.

W latach 1975–1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa ciechanowskiego.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ˈnɔsɛk, AS: nosek

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. nos m., noseczek m., nosunio m., nochal m.

 przym. nosowy, przynosowy

 przysł. nosowo

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) noseczek m., nosunio m.

Wiktionary


nosema

pierwotniak z podtypu sporowców pełzakowatych


SJP.pl


nosemoza

zaraźliwa choroba przewodu pokarmowego pszczół dorosłych, wywoływana przez pierwotniaki z rodzaju nosema; nozemoza


SJP.pl

Nosemoza (choroba sporowcowa, nosemosis apium) – choroba zaraźliwa pszczół dorosłych wywołana przez sporowce (mikrosporydia) z rodzaju Nosema: Nosema apis lub Nosema ceranae, które atakują komórki nabłonka jelita środkowego, skutkiem czego jest niedożywienie i osłabienie chorych osobników. Najgroźniejsza dla robotnic i trutni.

Wikipedia


nosewicz

nazwisko


SJP.pl


nosferatu

1. imię wampira, tytułowego bohatera filmów "Nosferatu wampir" i "Nosferatu - symfonia grozy"; odpowiednik wampira Draculi;
2. nazwa wampira lub ich klanu w grach RPG


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) liter. film. imię jednego z legendarnych wampirów, postaci literackiej i filmowej

Wiktionary

  • Nosferatu – symfonia grozy – film grozy z 1922
  • Nosferatu wampir – film grozy z 1979
  • Nosferatu – film grozy z 2024
  • Nosferatu – klan wampirów w Świecie Mroku
  • Nosferatu – klan wampirów w Nowym Świecie Mroku
  • Nosferatu – album muzyczny zespołu XIII. Století
  • Nosferatu – internetowy singel grupy Samhein Witch Killaz
  • Nosferatu – brytyjski zespół grający gotycki rock

Wikipedia

Przykłady

składnia.

kolokacje.

synonimy.

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

frazeologia.

etymologia.

uwagi.

 

tłumaczenia.

* angielski: (1.1) Nosferatu

* nowogrecki: (1.1) Νοσφεράτου m.

* rosyjski: (1.1) Носферату m.

* ukraiński: (1.1) Носферату m.

źródła.

== Nosferatu (język angielski.) ==

wymowa.

 RP. enPR|nôs'fĭräʹto͞o., IPA|ˌnɔːsfɪˈɹɑːtuː.

znaczenia.

rzeczownik

 (1.1) liter. film. Nosferatu

odmiana.

przykłady.

Wiktionary

Synonimy:

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

frazeologia.

etymologia.

uwagi.

 

tłumaczenia.

* angielski: (1.1) Nosferatu

* nowogrecki: (1.1) Νοσφεράτου m.

* rosyjski: (1.1) Носферату m.

* ukraiński: (1.1) Носферату m.

źródła.

== Nosferatu (język angielski.) ==

wymowa.

 RP. enPR|nôs'fĭräʹto͞o., IPA|ˌnɔːsfɪˈɹɑːtuː.

znaczenia.

rzeczownik

 (1.1) liter. film. Nosferatu

odmiana.

przykłady.

składnia.

kolokacje.

synonimy.

Wiktionary


nosić

1. chodzić długo lub wielokrotnie z czymś w ręku, na plecach itp.; dźwigać
2. mieć coś przy sobie
3. chodzić w czymś (ubraniu)
4. odznaczać się czymś
5. nosić się:
a) ubierać się wg jakiejś mody
b) o ubiorze: być noszonym
c) zachowywać się


SJP.pl

czasownik przechodni niedokonany (dk. brak)

 (1.1) fizycznie trzymając zmieniać położenie zewnętrznego obiektu

 (1.2) o ubraniu, okularach, znakach, itd mieć na sobie

czasownik zwrotny niedokonany nosić się (dk. brak)

 (2.1) ubierać się w jakiś sposób

 (2.2) być noszonym (1.2) jako ubranie

 (2.3) poruszać się, zachowywać się w jakiś sposób

 (2.4) dążyć do czegoś

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Bagażowy cały dzień nosi ciężkie walizki.

 (1.2) Zuzanna od dziecka nosi okulary.

 (2.1) Nosił się z cudzoziemska, który strój z podróży odbywanych wraz z Bogusławem przywiózł […]

 (2.2) Ten płaszcz dobrze się nosi.

 (2.3) Latem nosił się zając zamaszyście – brakło mu tylko, że tak powiem, fajki w zębach i czapki na ucho.

 (2.4) Wyznawał teraz koledze, iż tam w Krakowie nosił się z myślą o samobójstwie.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈnɔɕit͡ɕ, AS: nośić

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. nosze nmos., nosiciel m., donosiciel m., donoszenie n., noszenie n., przynoszenie n., wynoszenie n., nios mrz., podniesienie n., nośnik mrz., nosiłki nmos., wzniesienie n., noszowy mos., nosidełko n.

 czas. znosić, wznosić, nieść ndk., przenosić ndk., unosić ndk., donieść dk.

 przym. donośny, noszowy

Wiktionary


nosiciel

osobnik zdrowy, wyleczony z zakaźnej choroby, w którego organizmie znajdują się zarazki chorobotwórcze, nieszkodliwe dla niego samego, ale mogące zakazić otoczenie


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) med. organizm zawierający bakterie, wirusy lub w inny sposób dotknięty chorobą, sam nie cierpiący z powodu jej objawów, lecz mogący nią zarażać;

Wiktionary

Nosicielstwo (nosicielstwo mikrobiologiczne) – w mikrobiologii i chorobach zakaźnych jest to stan, w którym dany patogen występuje w organizmie gospodarza, ale nie powoduje on objawów klinicznych choroby. Może nastąpić wskutek zakażenia bezobjawowego albo po przechorowaniu choroby, kiedy to zarazek nie zostanie usunięty z organizmu wyzdrowiałej osoby. Nosiciel może stać się źródłem infekcji dla wrażliwych na zakażenie osób w jego środowisku. Dlatego ze względów epidemiologicznych ważne jest wykrywanie oraz leczenie nosicieli chorób zakaźnych (czasem stosuje się inne środki zapobiegawcze). Nosicielstwo najczęściej dotyczy chorób układu oddechowego i pokarmowego

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Ten narkoman jest nosicielem wirusa HIV.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: nɔˈɕit͡ɕɛl, AS: nośićel

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. niesienie n., noszenie n., znoszenie n., przenoszenie n., nosicielstwo n., nosze nmos. lm., nośność ż., przenośność ż., noszowy m., nioska ż.

:: fż. nosicielka ż.

 czas. nieść ndk., nosić ndk., znosić ndk., przenosić ndk., przenieść dk.

 przym. nośny, przenośny, noszowy

 przysł. nośnie, przenośnie

Wiktionary


nosicielka

kobieta będąca osobnikiem zdrowym, wyleczonym z zakaźnej choroby, w którego organizmie znajdują się zarazki chorobotwórcze, nieszkodliwe dla niego samego, ale mogące zakazić otoczenie


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) forma żeńska od: nosiciel

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Córka kobiety będącej nosicielką hemofilii może być nosicielką lub może być zdrowa.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌnɔɕiˈt͡ɕɛlka, AS: nośićelka

Wiktionary

Powiązane:

 zob. nosiciel.

Wiktionary


nosicielstwo

bycie nosicielem zarazków


SJP.pl

Nosicielstwo (nosicielstwo mikrobiologiczne) – w mikrobiologii i chorobach zakaźnych jest to stan, w którym dany patogen występuje w organizmie gospodarza, ale nie powoduje on objawów klinicznych choroby. Może nastąpić wskutek zakażenia bezobjawowego albo po przechorowaniu choroby, kiedy to zarazek nie zostanie usunięty z organizmu wyzdrowiałej osoby. Nosiciel może stać się źródłem infekcji dla wrażliwych na zakażenie osób w jego środowisku. Dlatego ze względów epidemiologicznych ważne jest wykrywanie oraz leczenie nosicieli chorób zakaźnych (czasem stosuje się inne środki zapobiegawcze). Nosicielstwo najczęściej dotyczy chorób układu oddechowego i pokarmowego

Wikipedia


nosicz

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) tragarz górski

Wiktionary

Nosicz (słow. nosič) – tatrzański tragarz charakterystyczny dla słowackiej części Tatr. Jest to osoba dostarczająca do schronisk górskich wszystko, co jest potrzebne do ich funkcjonowania, na przykład paliwo, wodę, jedzenie. Ładunki nosiczów ważą 60–80 kg, zarówno w lecie, jak i zimie. W drodze powrotnej natomiast znoszą oni w dół śmieci ze schronisk.

Wikipedia


nosidełka

zdrobnienie od: nosidło


SJP.pl


nosidełko

zdrobnienie od: nosidło


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) rodzaj plecaka lub torby służących do noszenia małego dziecka

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Oczywiście, nosidełko nie jest wskazane jedynie w pierwszych miesiącach po porodzie czy wyłącznie w okresie niemowlęcym.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. nosidło n., nosze nmos., noszowy m., nioska ż., niesienie n., noszenie n.

 czas. nieść ndk., nosić ndk.

 przym. noszowy

Wiktionary


nosidła

przyrząd do noszenia wiader z wodą; koromysło


SJP.pl

Beczkowóz – wóz konny z przymocowaną beczką na wodę. Pełnił rolę wozu strażackiego oraz zbiornika na wodę dla ludności.

Powszechność beczkowozów jeszcze po II wojnie światowej była spowodowana trudnościami w zaopatrzeniu w wodę ludności w małych miastach, które nie miały wodociągów, a studni niewystarczającą ilość. Poznań np. miał wodociąg dopiero od 1866 r., a Warszawa od 1886 r. i tylko w lewobrzeżnej części miasta. Mieszkańcy Pragi, Targówka, a także Czerniakowa i Powiśla, które otrzymały instalację wodociągową później, chodzili po wodę do studni lub beczkowozów z wiaderkami jak na wsi.

Wikipedia


nosidło

przyrząd do noszenia wiader z wodą; koromysło


SJP.pl

Nosidło (ang. Frame Carry) – konkurencja zawodów siłaczy.

Zadaniem zawodnika jest przeniesienie w obu dłoniach ciężaru, na określonym dystansie, w jak najkrótszym czasie. Zawodnik może wielokrotnie opuszczać ciężar na podłoże.

Nosidło ma formę otaczającej zawodnika ramy. Masa wynosi najczęściej od 320 kg do 400 kg, długość trasy do 20 m.

Wikipedia


nosidłowy

nosidło


SJP.pl

Patrz:

nosidło

nosigrosz

dawniej: woreczek na pieniądze; kabza, kiesa, sakiewka


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) daw. woreczek do noszenia i przechowywania pieniędzy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) współcz. kiesa, portmonetka, sakiewka

Wiktionary


nosio

pieszczotliwie: nos


SJP.pl


nosisko

pospolicie: wielki, niezgrabny nos; kinol


SJP.pl


nosisław

imię męskie


SJP.pl


nosiwo

materiał transportowany przez przenośnik


SJP.pl

Nosiwo – ładunek transportowany za pomocą urządzeń transportu bliskiego, takich jak np. przenośniki taśmowe czy kubełkowe, wciągniki, cięgniki.

Wikipedia


nosiwoda

dawny zawód polegający na dostarczaniu wody


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) ten, kto nosi wodę w wiadrach

Wiktionary

Woziwoda lub nosiwoda (ang. water seller lub water carrier) – dawny zawód, dostawca wody, który zaopatrywał mieszkańców w czystą wodę nosząc ją przy użyciu wiadra lub rozwoził ją po mieście. W Polsce istnieli jeszcze po II wojnie światowej, zawód stopniowo zaniknął z uwagi na rozbudowę miejskich sieci wodociągowych.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ˌnɔɕiˈvɔda, AS: nośivoda

Wiktionary


nosiłki

rzeczownik, rodzaj niemęskoosobowy, liczba mnoga

 (1.1) przyrząd ułatwiający noszenie czegoś

Wiktionary

Wymowa:

IPA: nɔˈɕiwʲci, AS: nośiu̯ʹḱi

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. nosze nmos., noszenie n., noszowy m.

 czas. nosić ndk.

 przym. noszowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) nosze

Wiktionary


noskowicz

nazwisko


SJP.pl


noskowski

nazwisko


SJP.pl

Osoby o tym nazwisku:

  • Adam Noskowski (zm. 1647) – polski szlachcic
  • Andrzej Noskowski (1492–1567) – rzymskokatolicki duchowny, biskup
  • Florian Noskowski vel Trąbski (XVI w.) – polski szlacic
  • Hieronim Noskowski (XVI w.) – polski żołnierz
  • Jan Noskowski (1832–1881) – polski wydawca
  • Jerzy Noskowski (1925–2023) – polski inżynier górnik
  • Łukasz Noskowski (1475–1532) – rektor Uniwersytetu Jagiellońskiego
  • Tadeusz Noskowski (1976-1932) – polski malarz i pedagog
  • Witold Noskowski (1873–1939) – polski dziennikarz, krytyk literacki, teatralny i muzyczny
  • Władysław Noskowski (1841–1881) – polski przyrodnik, dziennikarz, literat
  • Władysław Noskowski (1892–1969) – polski dziennikarz, krytyk muzyczny, konsul honorowy RP w Australii, Nowej Zelandii i Samoa Zachodnim
  • Zygmunt Noskowski (1846–1909) – polski kompozytor, dyrygent i pedagog
  • Zygmunt Noskowski (1880-1952) – polski aktor i reżyser teatralny

Wikipedia


noskowy

1. nosek;
2. wydłużony i zwykle szpiczasty na końcu


SJP.pl


nośnia

element urządzenia transportowego, na którym spoczywa przenoszony materiał


SJP.pl


nośniejszy

stopień wyższy od przymiotnika: nośny


SJP.pl


nośnik

1. urządzenie transportowe;
2. coś co wyraża wartości, zawiera treści charakterystyczne dla czegoś;
3. materiał przeznaczony do przechowywania, utrwalania jakichś danych


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) coś, co przekazuje, przechowuje, propaguje jakąś treść, informację, ważne wartości

 (1.2) techn. urządzenie transportujące coś

 (1.3) coś, po czym lub w czym coś przepływa, jest przenoszone lub na czym coś się osadza

 (1.4) chem. substancja dodawana do roztworu w celu wydzielenia z niego innej substancji

Wiktionary

Nośnik może odnosić się do:

w fizyce
  • fala nośna
  • nośniki ładunku
  • nośniki oddziaływań
w informatyce
  • nośnik danych
  • nośnik magnetyczny
w matematyce
  • nośnik funkcji
  • nośnik miary

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ˈnɔɕɲik, AS: nośńik

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. noszowy mos., nosze

 czas. nosić, przenosić

 przym. noszowy, nośny

Wiktionary


nośność

1. maksymalne dopuszczalne obciążenie;
2. cecha tego, co jest nośne


SJP.pl

Nośność – możliwość przejęcia przez materiał, złącze lub konstrukcję obciążeń zewnętrznych. W wytrzymałości materiałów, pojęcie używane także dla określenia parametrów dopuszczalnego obciążenia (nośność wiaduktu lub mostu).

Określenie używane jest również w kontekście:

  • nośność statku – podstawowy parametr określający wielkość statku
  • nośność podłoża gruntowego – rozumiane jako możliwość przejęcia obciążeń przekazywanych przez fundamenty na podłoże gruntowe

Wikipedia


nośny

przeznaczony do tego, żeby coś dźwigać, żeby być obciążonym; znoszący duże obciążenie


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) techn. dający możliwość przejęcia przez materiał lub konstrukcję obciążeń zewnętrznych

 (1.2) przeznaczony do przenoszenia daleko

 (1.3) mający duży zasięg; docierający daleko

 (1.4) pot. taki, który jest zrozumiały dla odbiorcy

 (1.5) zdolny do znoszenia jaj

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. nosiciel mos., noszowy mos., nosze nmos., nośnik mrz., nośność ż.

 czas. znosić, nieść ndk., znieść dk.

 przym. noszowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) podporowy

 (1.2) dalekonośny

 (1.4) przekonujący, przekonywający, wyrazisty, zrozumiały

 (1.5) nieśny

Wiktionary


nosoczub

rozdaj ptaków z rzędu wróblowych


SJP.pl


nosogardziel

część nosowa gardła; jama nosowo-gardłowa, nosogardło


SJP.pl


nosogardło

część nosowa gardła; jama nosowo-gardłowa, nosogardziel


SJP.pl

Gardło (łac. pharynx) – w anatomii człowieka miejsce krzyżowania się drogi pokarmowej z oddechową. Jest to maczugowata cewa włóknisto-mięśniowa, rozciągająca się od podstawy czaszki do VI kręgu szyjnego. Długość gardła u dorosłego człowieka wynosi średnio 12–13 cm. Jego najszersza część znajduje się na wysokości kości gnykowej i wynosi 5 cm.

Wikipedia


nosogardłowy

nosogardło


SJP.pl

Patrz:

nosogardło

nosogeografia

nauka badająca rozmieszczenie chorób ludzi i zwierząt na różnych obszarach geograficznych i czynniki związane z ich rozprzestrzenianiem się; nozogeografia


SJP.pl


nosologia

nauka zajmująca się klasyfikacją chorób i ich opisem; nozologia


SJP.pl


nosorogi

1. legwan nosorogi - gatunek jaszczurki z rodziny legwanów;
2. żmija nosoroga - gatunek jadowitego węża z rodziny żmijowatych


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) mający w miejscu nosa róg

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) W wodzie brodziły nosorogie dinozaury.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. nosorożcowate lm nm., nosorożec mzw.

 przym. nosorożcowy

Wiktionary


nosorożce

rodzina dużych ssaków z rzędu nieparzystokopytnych; nosorożcowate


SJP.pl

Nosorożcowate, nosorożce (Rhinocerotidae) – rodzina dużych ssaków z rzędu nieparzystokopytnych (Perissodactyla). Kiedyś liczyła 70 rodzajów, z których obecnie żyją 4 liczące 5 gatunków, Osiągają dość duże rozmiary i masę ciała, największy jest nosorożec biały. Ich cechą charakterystyczną jest keratynowy róg bądź dwa rogi na nosie, większe u gatunków afrykańskich, osiągające do 130 cm długości. Zamieszkują różnorodne siedliska, od suchych do podmokłych, żywiąc się trawą bądź wyższą roślinnością. Samce wykazują pewne cechy terytorialne i brutalnie walczą o samicę, wykorzystując rogi bądź ciosy. Samica rodzi zwykle jedno młode po długiej ciąży, w którą zachodzi co 2–3 lata.

Wikipedia


nosorożcowate

rodzina dużych ssaków z rzędu nieparzystokopytnych; nosorożce


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj niemęskoosobowy, liczba mnoga

 (1.1) syst. zool. nazwa systematyczna|Rhinocerotidae|Gray|ref=tak., rodzina dużych ssaków z rzędu nieparzystokopytnych;

Wiktionary

Nosorożcowate, nosorożce (Rhinocerotidae) – rodzina dużych ssaków z rzędu nieparzystokopytnych (Perissodactyla). Kiedyś liczyła 70 rodzajów, z których obecnie żyją 4 liczące 5 gatunków, Osiągają dość duże rozmiary i masę ciała, największy jest nosorożec biały. Ich cechą charakterystyczną jest keratynowy róg bądź dwa rogi na nosie, większe u gatunków afrykańskich, osiągające do 130 cm długości. Zamieszkują różnorodne siedliska, od suchych do podmokłych, żywiąc się trawą bądź wyższą roślinnością. Samce wykazują pewne cechy terytorialne i brutalnie walczą o samicę, wykorzystując rogi bądź ciosy. Samica rodzi zwykle jedno młode po długiej ciąży, w którą zachodzi co 2–3 lata.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Ciała nosorożcowatych są masywne i ciężkie, okryte grubą skórą.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. nosorożec mzw.

 przym. nosorogi, nosorożcowy

Wiktionary


nosorożcowaty

o cechach nosorożcowatych (rodzina ssaków)


SJP.pl


nosorożcowy

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z nosorożcem, dotyczący nosorożca, właściwy nosorożcowi

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Stare czaszki słoniowe, nosorożcowe, woliera z krzyczącymi papużkami, trzcinowy dach, tysiące kwiatów, palmy, susza, upał i cień pod mangowcami, no i zimne piwo z lodu - to jest Namanga.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. nosorożec mrz., nosorożcowate n. lm.

 przym. nosorogi

Wiktionary


nosorożec

rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy

 (1.1) zool. nazwa systematyczna|Rhinoceros|ref=tak., duży ssak z rzędu nieparzystokopytnych;

Wiktionary

Nosorożcowate, nosorożce (Rhinocerotidae) – rodzina dużych ssaków z rzędu nieparzystokopytnych (Perissodactyla). Kiedyś liczyła 70 rodzajów, z których obecnie żyją 4 liczące 5 gatunków, Osiągają dość duże rozmiary i masę ciała, największy jest nosorożec biały. Ich cechą charakterystyczną jest keratynowy róg bądź dwa rogi na nosie, większe u gatunków afrykańskich, osiągające do 130 cm długości. Zamieszkują różnorodne siedliska, od suchych do podmokłych, żywiąc się trawą bądź wyższą roślinnością. Samce wykazują pewne cechy terytorialne i brutalnie walczą o samicę, wykorzystując rogi bądź ciosy. Samica rodzi zwykle jedno młode po długiej ciąży, w którą zachodzi co 2–3 lata.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Nosorożce zamieszkują sawanny Afryki.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌnɔsɔˈrɔʒɛt͡s, AS: nosorožec

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. nosorożcowate lm nm.

 przym. nosorogi, nosorożcowy

Wiktionary


nosościski

przestarzale, żartobliwie: binokle, okulary


SJP.pl


nosówka

1. zakaźna, niebezpieczna, często śmiertelna choroba wirusowa zwierząt, głównie psów;
2. samogłoska nosowa


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) wet. groźna choroba zakaźna psów;

 (1.2) jęz. samogłoska nosowa

 (1.3) wet. zob. nosówka kotów., panleukopenia

Wiktionary

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Jeśli pies zdechnie na nosówkę, to nie wolno kupować następnego przez pół roku.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: nɔˈsufka, AS: nosufka

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. nos m.

 przym. nosówkowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.2) samogłoska nosowa

Wiktionary


nosówkowy

przymiotnik od: nosówka


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) jęz. związany z nosówkami, dotyczący nosówek (samogłoski nosowej)

 (1.2) wet. związany z nosówką, dotyczący nosówki (choroby)

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. nosówka ż., nos mrz.

 przym. nosowy, przynosowy

Wiktionary


nosowski

nazwisko


SJP.pl


nosowy

przymiotnik od: nos (zwykle w znaczeniu: narząd powonienia), np. przegroda nosowa


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) anat. związany z nosem, dotyczący nosa

 (1.2) fonet. o głosce, przy wymawianiu której część lub całość wydychanego powietrza przechodzi przez jamę nosową

Wiktionary

Wymowa:

IPA: nɔˈsɔvɨ, AS: nosovy

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. nos m., nochal m., nosisko n., nosek mrz., nosowość ż.

 przym. nosaty, nosówkowy, przynosowy

Wiktionary


nospa

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) gw-pl|Górny Śląsk. kamienny chodnik pod strzechą domu

Wiktionary


nośpłat

rzeczownik, rodzaj męski

 (1.1) poznań. handlarz szmatami, starzyzną

 (1.2) poznań. oberwaniec

Wiktionary


nostalgia

1. tęsknota za krajem ojczystym;
2. tęsknota za czymś, co minęło; melancholia


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) tęsknota, zwłaszcza za krajem ojczystym

Wiktionary

Nostalgia (gr. νóστος, powrót do domu, i ἄλγος, ból) – doskwierająca tęsknota za ojczyzną (krajem ojczystym), a także tęsknota za czymś przeszłym, co utrwaliło się w pamięci.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: nɔˈstalʲɟja, AS: nostalʹǵi ̯a

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. nostalgiczność ż.

 przym. nostalgiczny

 przysł. nostalgicznie

Wiktionary


nostalgiczka

kobieta cierpiąca na nostalgię, tęskniąca za czymś utraconym


SJP.pl


nostalgicznie

przysłówek

 (1.1) w sposób nostalgiczny

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Ten pierwszy bal w swoim życiu przeżyją na pewno radośnie choć może trochę nostalgicznie.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌnɔstalʲˈɟit͡ʃʲɲɛ, AS: nostalʹǵičʹńe

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. nostalgia ż., nostalgiczność ż.

 przym. nostalgiczny

Wiktionary


nostalgiczność

nostalgiczny


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) cecha tego, co nostalgiczne; cecha tych, którzy są nostalgiczni

Wiktionary

Patrz:

nostalgiczny

Powiązane:

 rzecz. nostalgia ż.

 przym. nostalgiczny

 przysł. nostalgicznie

Wiktionary


nostalgiczny

dotyczący nostalgii, wyrażający tęsknotę za ojczyzną, za czymś, co zapadło w pamięć lub co sobie wyobrażono


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) książk. taki, który wyraża, odczuwa lub wzbudza nostalgię; jest pełen tęsknoty

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Październik, jak żaden inny miesiąc, jest wyjątkowo nostalgiczny.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌnɔstalʲˈɟit͡ʃnɨ, AS: nostalʹǵičny

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. nostalgia ż., nostalgiczność ż.

 przysł. nostalgicznie

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) melancholijny, tęskny

Wiktionary


nostalgik

osoba cierpiąca na nostalgię, tęskniąca za czymś utraconym, np. ojczyzną, minionymi czasami itp.


SJP.pl


nostradamus

przenośnie: prorok, którego przepowiednie są niejasne, wykrętne


SJP.pl

Nostradamus (fr. Michel de Nostredame) (ur. 14 grudnia 1503 w Saint-Remy, zm. 2 lipca 1566) – francuski aptekarz, astrolog i autor proroctw, okultysta, mistyk, kabalista, badacz wiedzy tajemnej, doradca królowej Francji, Katarzyny Medycejskiej.

Wikipedia


nostro

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) bank. rachunek naszego banku utrzymywany w obcym banku do celów rozliczeniowych

Wiktionary

Przykłady

składnia.

kolokacje.

 (1.1) rachunek nostro

synonimy.

antonimy.

 (1.1) vostro, loro

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

frazeologia.

etymologia.

 etym|wł|nostro. → nasz

uwagi.

tłumaczenia.

* angielski: (1.1) nostro

źródła.

== nostro (język angielski.) ==

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik

 (1.1) bank. nostro

odmiana.

przykłady.

Wiktionary

Synonimy:

antonimy.

 (1.1) vostro, loro

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

frazeologia.

etymologia.

 etym|wł|nostro. → nasz

uwagi.

tłumaczenia.

* angielski: (1.1) nostro

źródła.

== nostro (język angielski.) ==

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik

 (1.1) bank. nostro

odmiana.

przykłady.

składnia.

kolokacje.

 (1.1) nostro account

synonimy.

Wiktionary


nostryfikacja

uznanie zagranicznego dyplomu, tytułu lub stopnia naukowego albo zawodowego za równoważny z krajowym


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) urz. uznanie zagranicznego dyplomu, tytułu lub stopnia naukowego za równoważny z jego odpowiednikiem w danym kraju;

Wiktionary

Nostryfikacja (łac. noster – nasz, facere – czynić) – procedura uznawania ważności stopni naukowych, tytułów zawodowych oraz innych dyplomów i świadectw uzyskanych w innych krajach, przeprowadzana przez odpowiednie krajowe jednostki, np. kuratoria oświaty lub rady wydziałów uczelni wyższych, uprawnionych do nadawania analogicznego stopnia naukowego w tym kraju, który „uznaje stopień za własny”.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Skończyłem prawo, uzyskałem nostryfikację dyplomu w Cambridge i wróciłem, by otworzyć przewód doktorski o uwzględnieniu prawa Unii Europejskiej w polskiej rzeczywistości.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. nostryfikant m.

 czas. nostryfikować dk./ndk.

 przym. nostryfikacyjny

Wiktionary


nostryfikacyjny

przymiotnik od: nostryfikacja


SJP.pl


nostryfikant

osoba, która uzyskała uznanie swojego zagranicznego dyplomu, tytułu lub stopnia naukowego albo zawodowego za równoważny z krajowym


SJP.pl


nostryfikować

dokonywać uznania zagranicznego dyplomu lub świadectwa za równoważne z krajowym


SJP.pl

czasownik przechodni dwuaspektowy

 (1.1) urz. uznać lub uznawać zagraniczny dyplom, tytuł lub stopień naukowy za równoważny z jego odpowiednikiem w danym kraju

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Nostryfikowała wprawdzie dyplom lekarski, ale pracowała jako sprzątaczka.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. nostryfikacja ż., nostryfikant m.

 przym. nostryfikacyjny

Wiktionary


nostrzyk

roślina zielna o przyjemnym zapachu i żółtych kwiatach, stosowana w stanach zapalnych skóry, do produkcji kosmetyków, a dawniej jako przynęta na ryby


SJP.pl

Nostrzyk (Melilotus Mill.) – rodzaj roślin z rodziny bobowatych (motylkowatych) Fabaceae. Należą do niego 23 gatunki. Występują na wszystkich kontynentach Starego Świata, jako introdukowane rosną też na innych kontynentach. Nazwa naukowa nawiązuje do jednej z grup roślin w starożytnej taksonomii ludowej opisywanych jako lotos, czy dokładniej „miodowy lotos”.

Wikipedia


noszczyk

nazwisko


SJP.pl

  • Bartłomiej Noszczyk (ur. 1965) – polski chirurg, nauczyciel akademicki, doktor habilitowany nauk medycznych
  • Wojciech Noszczyk (ur. 1935) – profesor nauk medycznych, chirurg

Wikipedia


nosze

przyrząd, składający się zwykle z dwóch drążków połączonych płótnem, przeznaczony do przenoszenia chorych, rannych lub zmarłych


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj niemęskoosobowy, liczba mnoga

 (1.1) med. sprzęt do ręcznego przenoszenia chorych lub rannych;

Wiktionary

Nosze – urządzenie medycznego umożliwiające transportowanie chorego lub rannego w pozycji leżącej. Stosowane przez różne służby ratownicze, stanowią podstawowe wyposażenie ambulansu sanitarnego.

Tradycyjne nosze składają się z dwóch podłużnych elementów (często drewnianych), których końce stanowią uchwyty transportowe. Pomiędzy elementami znajduje się płachta z materiału, na której układa się osobę transportowaną. Nosze takie najczęściej mają podpórki lub kółka, często są składane. Do transportu przy ich użyciu potrzebnych co najmniej dwóch ratowników.

Wikipedia

Powiązane:

 rzecz. nosiciel mos., noszenie n., przenoszenie n., niesienie n., przeniesienie n., nosidło n., nosidełko n., noszowy m., nośnik m., nosiłki m., nośność ż., znoszenie n., zniesienie n.

 czas. nosić ndk., przenosić ndk., nieść ndk., przenieść dk., znosić ndk., znieść dk.

 przym. noszowy, nośny

Wiktionary


noszenie

1. chodzić długo lub wielokrotnie z czymś w ręku, na plecach itp.; dźwigać
2. mieć coś przy sobie
3. chodzić w czymś (ubraniu)
4. odznaczać się czymś
5. nosić się:
a) ubierać się wg jakiejś mody
b) o ubiorze: być noszonym
c) zachowywać się


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|nosić.

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Mama i babcia padały z nóg, od noszenia go bolały je ramiona i wykrzywiały się kręgosłupy, oczy zamykały się z niewyspania – a ono wrzeszczało.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: nɔˈʃɛ̃ɲɛ, AS: nošńe

Wiktionary

Powiązane:

 czas. wznosić, znosić, nosić ndk., nieść ndk., donosić ndk., donieść dk., wynosić ndk., wynieść dk., przynosić ndk., przynieść dk.

 rzecz. nosiciel mos., zaniesienie n., noszowy mos., nosze nmos., nosiłki nmos., nosidło, nosidełko, donosiciel, donoszenie, wynoszenie, przynoszenie

 przym. noszowy

Wiktionary


noszki

rzadko: małe nosze


SJP.pl


noszowa

nosze


SJP.pl

Patrz:

nosze

noszowice

rzeczownik, rodzaj niemęskoosobowy, liczba mnoga, nazwa własna

 (1.1) geogr. gmina w Czechach;

Wiktionary

Noszowice (cz. Nošovice, niem. Noschowitz) — wieś gminna na Śląsku Cieszyńskim w Czechach, w kraju morawsko-śląskim (powiat Frydek-Mistek).

Wikipedia

Powiązane:

 rzecz. noszowiczanin m., noszowiczanka ż.

 przym. noszowicki

Wiktionary


noszowicki

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z gminą Noszowice, dotyczący gminy Noszowice

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Noszowice nmos.

Wiktionary


noszowy

nosze


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z noszami, dotyczący noszy

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (2.1) sanitariusz, ratownik wyznaczony do noszy

Wiktionary

Patrz:

nosze

Powiązane:

 rzecz. nosiciel mos., nosze nmos., noszenie n., przenoszenie n., niesienie n., przeniesienie n., nosidło n., nosidełko n., nośnik m., nosiłki m., nośność ż., znoszenie n., zniesienie n.

 czas. nosić ndk., przenosić ndk., nieść ndk., przenieść dk., znosić ndk., znieść dk.

 przym. nośny

Wiktionary


not

1. oficjalne pismo urzędowe, zwłaszcza pismo rządu jednego państwa do drugiego;
2. ocena;
3. krótki artykuł, wzmianka w prasie;
4. przypis; objaśnienie; uwaga na marginesie


SJP.pl

skrótowiec

 (1.1) = Naczelna Organizacja Techniczna;

Wiktionary

Wymowa:

IPA: nɔt, AS: not

Wiktionary


not-owski

NOT (Naczelna Organizacja Techniczna); notowski


SJP.pl


nota

1. oficjalne pismo urzędowe, zwłaszcza pismo rządu jednego państwa do drugiego;
2. ocena;
3. krótki artykuł, wzmianka w prasie;
4. przypis; objaśnienie; uwaga na marginesie


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) eduk. ocena czyjejś pracy, postępów w nauce itp.

 (1.2) adm. oficjalne pismo urzędowe, w szczególności międzyrządowe

 (1.3) uwaga zapisana na marginesie tekstu

Wiktionary

nota

  • nota dyplomatyczna: oficjalne pismo międzyrządowe
    zobacz też: memorandum, aide-mémoire
  • ocena wyników w nauce, w sporcie, opinia o czyjejś pracy
  • w piśmiennictwie: uwagi zapisane na marginesie tekstu
    zobacz też: glosa, didaskalia, addenda

Wikipedia

Przykłady

składnia.

kolokacje.

 (1.2) nota dyplomatyczna • nota słowna

synonimy.

 (1.1) komentarz, uwaga

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

 rzecz. notatka ż., notka ż., notatnik mrz.

 czas. notować

frazeologia.

etymologia.

uwagi.

tłumaczenia.

* esperanto: (1.2) noto; (1.3) noto

* rosyjski: (1.1) отметка ż.; (1.2) нота ż.; (1.3) примечание n.

* szwedzki: (1.2) not w.

źródła.

== nota (język baskijski.) ==

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik

 (1.1) muz. nuta

 (1.2) eduk. ocena

odmiana.

przykłady.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈnɔta, AS: nota

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. notatka ż., notka ż., notatnik mrz.

 czas. notować

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) komentarz, uwaga

Wiktionary


notabene

tyle co: w dodatku, do tego; nawiasem mówiąc, prawdę mówiąc


SJP.pl

partykuła

 (1.1) nawiasem mówiąc, zresztą, poza tym

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) …i w końcu, kiedy wszyscy powoli traciliśmy już nadzieję, a poszukiwania miały być odwołane, szeregowy Gregory Stavicky – którego notabene ojciec kupował kiedyś bułki w polskiej piekarni na Milwaukee Avenue w Chicago – odnalazł na głębokości dwóch stóp swojego kolegi, pod piachem – upragniony mikrofon…

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌnɔtaˈbɛ̃nɛ, AS: notabne

Wiktionary


notabl

1. znakomitość; osoba powszechnie znana i szanowana;
2. doradca królewski w dawnej Francji


SJP.pl


notacja

zbiór jakichś symboli


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) pewien ściśle określony sposób zapisu

 (1.2) zbiór znaków notacji (1.1)

Wiktionary

Notacja to umowny sposób zapisu symboli, liter, znaków, itp. Umożliwia ona, w sposób formalny, zapis treści wyrażeń, reguł, wzorów, formuł itd.

  • notacja polska
  • notacja Łukasiewicza
  • notacja węgierska
  • notacja muzyczna
  • notacja szachowa
  • notacja naukowa
  • notacja strzałkowa
  • notacja dużego O (notacja Landaua)
  • notacja RPN
  • notacja BNF
  • notacja BPMN
  • Notacja Barkera
  • notacja Diraca
  • notacja Iversona
  • notacja Pearsona
  • notacja Siegbahna
  • notacja Denavita-Hartenberga
  • notacja Forsytha-Edwardsa
  • notacja Steinhausa-Mosera
  • system Comstocka-Needhama
  • notacja Krögera-Vinka
  • notacja Kreutza-Zaremby
  • notacja Hermanna-Mauguina
  • notacja Schoenfliesa

Wikipedia

Wymowa:

IPA: nɔˈtat͡sʲja, AS: notacʹi ̯a

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. notatnik mrz., notatka ż., notka ż.

Wiktionary


notacyjny

notacja


SJP.pl

Patrz:

notacja

notar

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) gw-pl|Górny Śląsk. notariusz

Wiktionary

Przykłady

składnia.

kolokacje.

synonimy.

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

frazeologia.

etymologia. etym|niem|Notar.

uwagi.

tłumaczenia.

 (1.1) zobtłum|notariusz.

źródła.

== notar (język hiszpański.) ==

wymowa.

 audio|LL-Q1321 (spa)-Marreromarco-notar.wav.

znaczenia.

czasownik

 (1.1) zaznaczyć

 (1.2) notować

odmiana.

 (1) odmiana-czasownik-hiszpański|model=reg.

przykłady.

Wiktionary


notarialny

odnoszący się do notariusza, notariatu


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) odnoszący się do notariusza lub notariatu, związany z notariuszem lub notariatem

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Za dokonanie czynności notarialnej niewymienionej w przepisach poprzedzających maksymalna stawka wynosi 200 zł.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. notariat m., notariusz m.

 przysł. notarialnie

Wiktionary


notariat

notariuszostwo;
1. zawód, urząd notariusza;
2. biuro, kancelaria notariusza;
3. budynek, w którym znajduje się biuro, kancelaria notariusza;
4. zbiorowo: notariusze


SJP.pl

Notariat – instytucja pomocy prawnej, która ma na celu zapewnienie bezpieczeństwa obrotu prawnego i jego zgodności z obowiązującym prawem. Notariusze dokonują czynności notarialnych w sprawach prawnych, którym strony są obowiązane lub pragną nadać formę notarialną, m.in. sporządzają akty prawne, są świadkami składania podpisów i sporządzania dokumentów. Forma notariatu opartego na 2. modelach: łacińskim i anglosaskim, jest różnorodna w różnych państwach.

Wikipedia


notariusz

1. urzędnik legitymujący się wykształceniem prawniczym, powołany do sporządzania aktów prawnych, np. umów kupna-sprzedaży, darowizn, uwierzytelniania i poświadczania dokumentów, sporządzania testamentów, przyjmowania dokumentów na przechowanie itp.; rejent;
2. w dawnej Polsce: urzędnik dokonujący wpisów i wypisów z ksiąg sądowych, kierujący kancelarią królewską i archiwum; rejent, regent;
3. w dawnej Polsce: sekretarz kanclerza i podkanclerza; rejent, regent;
4. w dawnych miastach polskich: urzędnik (pisarz) kancelarii miejskiej


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) praw. urzędnik sporządzający akty prawne na żądanie stron

 (1.2) hist. urzędnik w dawnej Polsce kierujący kancelarią królewską i archiwum

 (1.3) hist. urzędnik kancelarii miejskiej w dawnej Polsce

Wiktionary

Notariusz (etym. łac. notarius, pisarz, stenograf, dawniej w Polsce rejent) – zawód zaufania publicznego wykonywany przez osobę upoważnioną przez władzę państwową do stwierdzania pewnych faktów, mających znaczenie prawne (np. własnoręczności podpisów, zgodności odpisów, daty czynności itp.) oraz współdziałania przy sporządzaniu pewnych aktów prawnych (np. umowy sprzedaży, darowizny, aktu poświadczenia dziedziczenia itp.).

Wikipedia

Powiązane:

 rzecz. notariat mrz.

:: fż. notariuszka ż.

 przym. notarialny, notariuszowski

 przysł. notarialnie

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) rejent; gw-pl|Górny Śląsk|notar.

 (1.2) regent

Wiktionary


notariuszka

notariusz


SJP.pl

Patrz:

notariusz

notariuszostwo

notariat;
1. zawód, urząd notariusza;
2. biuro, kancelaria notariusza;
3. budynek, w którym znajduje się biuro, kancelaria notariusza


SJP.pl


notariuszowski

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z notariuszem, dotyczący notariusza

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. notariusz mos.

Wiktionary


notatka

1. krótki tekst; zapisek, uwaga;
2. krótka wiadomość w prasie, wzmianka;
3. kartka z krótkim zapisanym tekstem


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) krótki tekst, mający na celu przypomnienie jakiejś informacji

 (1.2) robocze, odręczne zapiski, np. z wykładów, z pracy koncepcyjnej

 (1.3) kartka zawierająca notatkę (1.1-2)

Wiktionary

Notatka – krótki tekst o charakterze informacyjnym, nastawiony na przekaz danych, wyróżniający się zrozumiałością przedstawianych wiadomości: rzeczowością i zwięzłością. W notatce umieszczane są najważniejsze informacje w sposób skrótowy i uporządkowany. Gatunek ten przedstawia jakiś fakt, zawiera elementy streszczenia, opisu, opowiadania i charakterystyki. Tekst spójny i logiczny. Opowiada o tym, co wydarzyło się w przeszłości, planowane jest w przyszłości lub opisuje stan obecny. Konieczne jest nadanie tytułu.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Na marginesie książki były dziwne notatki.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: nɔˈtatka, AS: notatka

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. notes m., notesik m., notatnik m., notatniczek m., nota ż., notowanie n., zanotowanie n., notacja ż., wynotowanie n., odnotowanie n., notka ż.

 czas. notować ndk., zanotować dk., wynotować dk., odnotować dk.

 przym. notatkowy, notacyjny

Wiktionary


notatki

1. krótki tekst; zapisek, uwaga;
2. krótka wiadomość w prasie, wzmianka;
3. kartka z krótkim zapisanym tekstem


SJP.pl


notatniczek

zdrobnienie od: notatnik


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) zdrobn. od notatnik

 (1.2) mały notatnik

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌnɔtatʲˈɲit͡ʃɛk, AS: notatʹńiček

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. notatnik m., notatka ż., notka ż.

 czas. notować ndk.

Wiktionary


notatnik

1. zeszyt do notatek;
2. forma literacka zawierająca wrażenia i przemyślenia autora spisane w postaci luźnych notatek


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) zeszyt do zapisków

Wiktionary

Notes, notatnik, notesik – plik zszytych kartek papieru, zwykle w sztywnej oprawie, który służy do zapisywania osobistych notatek.

Notes elektroniczny również służy do zapisywania notatek, lecz notatki zamiast na papierze są prezentowane na wyświetlaczu i zapisywane za pomocą klawiatury lub rysikiem i pismem odręcznym na dotykowym wyświetlaczu. Notes elektroniczny często występuje w urządzeniach przenośnych takich jak palmtop.


Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Czy widzieliście gdzieś mój notatnik?

Wiktionary

Wymowa:

IPA: nɔˈtatʲɲik, AS: notatʹńik

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. nota ż., notes m., notesik m., notatka ż., notowanie n., zanotowanie n., wynotowywanie n., wynotowanie n., notacja ż., odnotowywanie n., odnotowanie n.

:: zdrobn. notatniczek m.

 czas. notować ndk., zanotować dk., wynotowywać ndk., wynotować dk., odnotowywać ndk., odnotować dk.

 przym. notacyjny, notatkowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) notes, kajet, daw. raptularz; reg. śl. spisewnik.

Wiktionary


notatnikowy

notatnik


SJP.pl

Patrz:

notatnik

note

[czytaj: nołt] samochód typu Nissan Note


SJP.pl

Note (jap. ノート zapis stylizowany note) – japoński serwis internetowy, który rozpowszechnia teksty, zdjęcia, ilustracje, muzykę i filmy. Został uruchomiony w kwietniu 2014 roku. Hasłem przewodnim serwisu jest „Twórz, łącz, dostarczaj”. Jest również używany jako oficjalna strona internetowa wielu firm i osób prywatnych.

Wikipedia


notebook

[czytaj: nołtbuk] przenośny komputer osobisty, mniejszy od laptopa


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) niewielki komputer przenośny, składany jak książka

Wiktionary

Laptop (z ang. lap – kolana, podołek + top – wierzch), notebook (z ang. notebook, notatnik, zeszyt) – rodzaj przenośnego komputera osobistego.

Do podtypów laptopów można zaliczyć ultrabooki i netbooki. Urządzeniami mniejszymi od laptopów są tablety i smartfony, które również są przenośnymi komputerami, choć nie są zgodne z IBM PC.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Na komunię teraz kupuje się notebooki.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈnɔdbuk, AS: nodbuk

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) laptop

Wiktionary


notebookowy

notebook [czytaj: nołtbukowy]


SJP.pl


noteć

1. rzeka w Polsce;
2. koszykarski zespół z Inowrocławia


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) geogr. rzeka w północno-zachodniej Polsce, prawy dopływ Warty;

Wiktionary

Noteć (niem. Netze) – rzeka o długości 391 km w Polsce. Największy dopływ Warty. Powierzchnia dorzecza wynosi 17 300 km². Siódma pod względem długości i szósta pod względem powierzchni dorzecza rzeka Polski.

Noteć przepływa przez trzy województwa: kujawsko-pomorskie, wielkopolskie oraz lubuskie.Dzieli się na dwa odcinki:

  • Noteć Górna – od źródeł do Nakła o długości 204 km,
  • Noteć Dolna – od Nakła do ujścia do Warty o długości 187 km.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Noteć jest siódmą pod względem długości rzeką w Polsce.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈnɔtɛt͡ɕ, AS: noteć

Wiktionary

Powiązane:

 przym. notecki, nadnotecki

Wiktionary


notecki

przymiotnik od: Noteć


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z Notecią, dotyczący Noteci

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Noteć ż.

Wiktionary


notes

mały zeszyt na zapiski, notatki


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) plik zszytych kartek papieru, zwykle w sztywnej oprawie, który służy do zapisywania osobistych notatek;

Wiktionary

Notes, notatnik, notesik – plik zszytych kartek papieru, zwykle w sztywnej oprawie, który służy do zapisywania osobistych notatek.

Notes elektroniczny również służy do zapisywania notatek, lecz notatki zamiast na papierze są prezentowane na wyświetlaczu i zapisywane za pomocą klawiatury lub rysikiem i pismem odręcznym na dotykowym wyświetlaczu. Notes elektroniczny często występuje w urządzeniach przenośnych takich jak palmtop.


Wikipedia

Wymowa:

IPA: ˈnɔtɛs, AS: notes

Wiktionary

Powiązane:

 czas. notować ndk.

 rzecz. notatnik m., notatka ż.

:: zdrobn. notesik

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) zeszyt, kajet, notatnik

Wiktionary


notesik

zdrobnienie od: notes


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) zdrobn. od notes

 (1.2) mały notes

Wiktionary

Przykłady

 (1.2) Woźna zapisała nasze nazwiska w swoim notesiku.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: nɔˈtɛɕik, AS: noteśik

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. notka ż., notes m., notatka ż., notatnik m.

 czas. notować ndk.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.2) notes, notatnik, kajet

Wiktionary


notis

pisemne powiadomienie o gotowości statku do przyjęcia ładunku lub do jego wyładowania


SJP.pl

Omeprazol – organiczny związek chemiczny, lek z grupy inhibitorów pompy protonowej, zmniejszający wydzielanie do światła żołądka jonów wodorowych. Jest stosowany głównie w terapii choroby wrzodowej.

Wikipedia


notka

zdrobnienie od: nota


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) krótki tekst z uwagami lub dodatkowymi informacjami

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Notki-psotki niosły plotkaotki.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈnɔtka, AS: notka

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. notes m., notesik m., notatnik m., notatniczek m., nota ż., notowanie n., zanotowanie n., notacja ż., wynotowanie n., odnotowanie n., notatka ż.

 czas. notować ndk., zanotować dk., wynotować dk., odnotować dk.

 przym. notatkowy, notacyjny

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) dopisek, komentarz, uwaga

Wiktionary


notofagus

drzewo lub krzew z rodziny bukowatych; bukan


SJP.pl

Wikipedia


notogea

jeden z obszarów zoogeograficznych, traktowany jako królestwo lub państwo świata zwierzęcego, obejmujący Australię z Tasmanią, Nową Gwineę, Nową Zelandię oraz wyspy Polinezji


SJP.pl

Kraina australijska – kraina zoogeograficzna obejmująca obszar Australii, Tasmanii, Moluków, Nowej Gwinei, Nowej Zelandii i większości wysp Oceanu Spokojnego. W systemie państw zwierzęcych zalicza się do państwa Notogea.

Większa część obszaru należy do strefy klimatów zwrotnikowych, jedynie na południowych krańcach występuje klimat umiarkowany. Głównymi formacjami roślinnymi są: stepy i pustynie (w centralnej części Australii), zarośla wiecznie zielone (w południowej), sawanna i las równikowy (w północnej). Wschodni skraj Australii i Nowa Zelandia są pokryte lasami liściastymi.

Wikipedia


notokaktus

roślina z rodziny kaktusowatych, występująca w stepowych rejonach Ameryki Południowej


SJP.pl

Notokaktus (Parodia syn. Notocactus) – rodzaj roślin z rodziny kaktusowatych. Rodzaj obejmuje 15 gatunków występujących w Brazylii i Argentynie. W Polsce niektóre gatunki są uprawiane jako rośliny doniczkowe.

Wikipedia


notoryczność

notoryczny


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) cecha tego, co notoryczne; cecha tych, którzy są notoryczni

Wiktionary

Patrz:

notoryczny

Powiązane:

 przym. notoryczny

Wiktionary


notoryczny

1. stale postępujący w niewłaściwy sposób;
2. o zjawiskach negatywnych: ciągle się powtarzający


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) pejor. powszechnie znany

 (1.2) nieustanny

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Notoryczny złodziej został zarejestrowany przez kamerę.

 (1.2) Ilekroć rozmawiam z Sylwestrem, wiem, że nie mogę mu zaufać, gdyż jest on notorycznym kłamcą.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌnɔtɔˈrɨt͡ʃnɨ, AS: notoryčny

Wiktionary

Powiązane:

 przysł. notorycznie

 rzecz. notoryczność ż.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) osławiony

 (1.2) stały, ciągły, systematyczny, permanentny

Wiktionary


notoryjność

w prawie: cecha pewnej okoliczności przesądzająca o tym, że jest ona znana i w związku z tym udowadnianie jej jest zbędne


SJP.pl

Notoryjność (z łac. notorius „znany” od nosco „znam”) – w prawie procesowym cecha pewnej okoliczności, która przesądza o tym, że okoliczność ta jest znana i w związku z tym udowadnianie jej jest zbędne. Nie wyklucza to jednak przeprowadzania dowodu przeciwnego.

Wikipedia


notoryjny

w prawie: ciągle się powtarzający, powszechnie znany


SJP.pl


notos

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy, nazwa własna

 (1.1) mitgr. bóg i uosobienie wiatru południowego, utożsamiany z rzymskim Austerem;

Wiktionary

Notos (także Notus; gr. Νότος Nótos ‘południe’ (strona świata), łac. Notus ‘wiatr południowy’, Auster ‘wiatr południowy’, ‘południe’) – w mitologii greckiej bóg i uosobienie wiatru południowego, utożsamiany z rzymskim Austerem.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Notos uosabiał silny, gorący i wilgotny wiatr, niosący deszcze i mgły, wiejący z południa.

 (1.1) Kult Notosa był rozpowszechniony wśród żeglarzy i rolników.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈnɔtɔs, AS: notos

Wiktionary

Powiązane:

 przym. Notosowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) Auster, Notus

Wiktionary


nototenia

ryba okoniokształtna z rodziny nototeniowatych, występująca w wodach antarktycznych; nototenia marmurkowa


SJP.pl

Notothenia – rodzaj ryb z rodziny nototeniowatych (Nototheniidae).

Wikipedia


nototeniowate

rodzina morskich ryb z rzędu okoniokształtnych


SJP.pl

Nototeniowate (Nototheniidae) – rodzina morskich ryb okoniokształtnych.

Wikipedia


notoungulat

wymarły ssak kopytny


SJP.pl


notoungulaty

rząd pierwotnych ssaków kopytnych, o krótkich kończynach, opierających się na środkowym palcu, żyjących od paleocenu do plejstocenu, głównie w Ameryce Południowej


SJP.pl

Notoungulaty (Notoungulata) – wymarły rząd prymitywnych ssaków kopytnych.

Pozycja filogenetyczna notoungulatów budziła wiele kontrowersji. Sugerowano ich pokrewieństwo m.in. z Afrotheria i szczerbakami. Badania sekwencji kopalnego kolagenu sugerują, że notoungulaty są najbliżej spokrewnione z litopternami, a ich najbliżsi żyjący obecnie krewni to nieparzystokopytne.

Wikipedia


notować

1. zapisywać coś dla pamięci;
2. rejestrować istniejący stan rzeczy


SJP.pl

czasownik przechodni niedokonany

 (1.1) zapisywać wykład, czyjąś wypowiedź

 (1.2) być notowanym (1.1) zwykle w kartotekach

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Uczeń pilnie notuje to co mówi wykładowca.

 (1.2) Ten mężczyzna był wielokrotnie notowany przez funkcjonariusza policji.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: nɔˈtɔvat͡ɕ, AS: notovać

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. nota ż., notka ż., notatka ż., notatnik m., notatniczek m., notes m., notesik m., notowanie n.

 czas. zanotować dk., wynotować dk., wynotowywać ndk., odnotować dk., odnotowywać ndk.

 ims. notowany

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) zapisywać

 (1.2) spisywać

Wiktionary


notowanie

1. zapisywać coś dla pamięci;
2. rejestrować istniejący stan rzeczy


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|notować.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌnɔtɔˈvãɲɛ, AS: notovãńe

Wiktionary

Powiązane:

 czas. notować

 rzecz. notatka ż., notka ż., notatnik mrz.

Wiktionary


notowany

1. zapisywać coś dla pamięci;
2. rejestrować istniejący stan rzeczy


SJP.pl


notowski

przymiotnik od: NOT (Naczelna Organizacja Techniczna); NOT-owski


SJP.pl


nottingham

[czytaj: NOtingam] miasto w Anglii


SJP.pl

Nottingham – miasto (city) i dystrykt (unitary authority) w środkowej Anglii, w hrabstwie Nottinghamshire, położone nad rzeką Trent. Leży 73,2 km na północny wschód od miasta Birmingham i 177,3 km na północny zachód od Londynu. W samym mieście żyje 336 990 mieszkańców, a w otaczającej je konurbacji – 666 358 (2001). Nottingham jest wspomniana w Domesday Book (1086) jako Snoting(e)ham/quin.

Wikipedia


nottinghamczyk

[czytaj: notingemczyk] mieszkaniec Nottinghamu


SJP.pl


nottinghamka

[czytaj: notingemka] mieszkanka Nottinghamu


SJP.pl


nottinghamski

Nottingham [czytaj: notingemski]


SJP.pl


notus

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy, nazwa własna

 (1.1) mitrzym. zob. Auster.

Wiktionary

  • Notus – w mitologii rzymskiej bóg i uosobienie wiatru południowego i południowej strony świata
  • Notus – miasto w USA, w stanie Idaho, w hrabstwie Canyon

Zobacz też:

  • Notus Finanse (dawniej Dom Kredytowy Notus)

Wikipedia

Powiązane:

 przym. Notusowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) Auster, Notos

Wiktionary


notyfikacja

1. oficjalne zawiadomienie, podanie do wiadomości ważnego faktu, postanowienia itp., zwłaszcza w stosunkach dyplomatycznych;
2. powiadomienie wystawcy lub indosanta weksla lub czeku o odmowie zapłaty przez trasata


SJP.pl


notyfikacyjny

związany z notyfikacją


SJP.pl


notyfikować

oficjalnie powiadamiać (powiadomić) o ważnym fakcie lub decyzji, zwłaszcza w stosunkach dyplomatycznych


SJP.pl

czasownik

 (1.1) powiadamiać

Wiktionary


noumen

noumenon; w filozofii:
1. według Platona: istota rzeczy poznawalna tylko za pomocą rozumu, a nie obserwacji;
2. według Kanta: rzecz sama w sobie, byt rzeczywisty, ale niepoznawalny


SJP.pl

„Rzecz sama w sobie”, noumen (gr. νοούμενoν; rzecz wyobrażona; pomyślana od nous – rozum, duch) – termin wprowadzony do filozofii przez Immanuela Kanta. Dla Kanta noumen oznaczał rzeczywistość, która istnieje niezależnie od świadomości i która nie może się stać „rzeczą dla nas” – poznawalną absolutnie.

Wikipedia


noumenalny

noumenon


SJP.pl

Patrz:

noumenon

noumenon

noumen; w filozofii:
1. według Platona: istota rzeczy poznawalna tylko za pomocą rozumu, a nie obserwacji;
2. według Kanta: rzecz sama w sobie, byt rzeczywisty, ale niepoznawalny


SJP.pl


nouruz

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna

 (1.1) irańskie święto nowego roku i wiosny obchodzone w dzień równonocy wiosennej;

Wiktionary

Nouruz (pers. ‏نوروز‎, czyli „nowy dzień”; wersje w innych językach zapisywane jako Nevruz, Newroz, Navruz, Nowruz, Naurız, Nooruz, Novruz, Navrez) – tradycyjne irańskie święto nowego roku, obchodzone w dniu równonocy wiosennej, od 2010 obchodzone na arenie międzynarodowej (ang. International Nowruz Day).

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ˈnɔwrus, AS: nou̯rus

Wiktionary


nous

pojęcie starożytnej filozofii greckiej; rozumna, pierwsza przyczyna istnienia rzeczywistości


SJP.pl

Nous (gr. νοῦς) – słowo pochodzące z greki, w dosłownym znaczeniu duch, rozsądek, intelekt, rozum, w znaczeniu przenośnym:

  • siła kształtująca wszechświat (Anaksagoras)
  • boska część duszy (Arystoteles)
  • logistikon (siła rozumu), racjonalny aspekt indywidualnej duszy (Platon)
  • aspekt uczestnictwa człowieka w życiu duchowym (neoplatonizm).
  • logos (stoicyzm)
  • emanacja boskości bądź boskiej natury człowieka (Plotyn)

Wikipedia


novak

nazwisko


SJP.pl

Nowak (forma żeńska: Nowak, Nowakowa, Nowakówna, liczba mnoga: Nowakowie) – najpopularniejsze nazwisko w Polsce. Według bazy PESEL 22 stycznia 2025 roku nazwisko to nosiło 100 319 Polek i 98 859 Polaków. Łącznie nazwisko to nosiło 199 178 polskich obywateli.

Wikipedia


novalis

Novalis, właściwie Georg Philipp Friedrich Freiherr von Hardenberg (ur. 2 maja 1772 w Oberwiederstedt, niedaleko Hettstedt w Saksonii, zm. 25 marca 1801 w Weißenfels) – niemiecki poeta i prozaik, jeden z najważniejszych przedstawicieli okresu wczesnego romantyzmu, uważany czasem za jednego z twórców tego kierunku.

Wikipedia


novara

Novara – miasto i gmina we Włoszech, w regionie Piemontu, w prowincji Novara, położone w północno-zachodniej części kraju, na zachód od Mediolanu. Według danych na rok 2004 gminę zamieszkiwało 101 921 osób, a gęstość zaludnienia wynosiła 989,5 os./km².

Miasto istnieje od starożytności, a od IV wieku jest siedzibą biskupstwa.

W Novarze urodził się Giovanni Lajolo, włoski kardynał, dyplomata.

Wikipedia


novartis

międzynarodowa firma farmaceutyczna


SJP.pl

Novartis AG – szwajcarskie przedsiębiorstwo farmaceutyczne, powstało w 1996 roku w wyniku fuzji spółek Ciba-Geigy i Sandoz. Jego siedziba znajduje się w Bazylei.

W Polsce Novartis AG działa przez spółkę zależną Novartis Poland Sp. z o.o. pod takimi markami jak: Novartis, Lek, Sandoz, Alcon, Hexal, Ciba Vision oraz Nestle Nutrition. Posiada dwa zakłady produkcyjne: w Strykowie i Warszawie.

Wikipedia


novell

Novell, Inc. – amerykańskie przedsiębiorstwo specjalizujące się w sieciowych systemach operacyjnych takich jak NetWare i SUSE Linux.

Wikipedia


novelletta

noweleta;
1. muzyka: niewielki utwór instrumentalny, przeważnie na fortepian, o luźno połączonych tematach;
2. rzadko: niedługi utwór literacki o charakterze noweli


SJP.pl


novellowski

Novell


SJP.pl

Patrz:

Novell

novial

Novial (nowial) – język pomocniczy opracowany w 1928 roku przez duńskiego lingwistę Ottona Jespersena i zaprezentowany w książce An International Language. Był próbą pogodzenia cech schematycznych i naturalistycznych w językach sztucznych. W latach 1930, 1934 i 1948 był kilkakrotnie modyfikowany.

Wikipedia


novum

coś nowego, niedawno wprowadzonego; nowość


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) coś nowego, nowość

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) nowość

Wiktionary


now

skrót od: Narodowa Organizacja Wojskowa


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) astr. faza Księżyca, w której księżyc jest oświetlony przez Słońce w taki sposób, że z Ziemi widać wyłącznie jego zacienioną część;

Wiktionary

  • NOW – Narodowa Organizacja Wojskowa,
  • Now – moszaw w Izraelu, położony w Samorządzie Regionu Golan, w Dystrykcie Północnym, w Izraelu,
  • Now – osiedle typu miejskiego w Tadżykistanie (wilajet sogdyjski) ; 14 300 mieszkańców (2008),
  • Now – album studyjny zespołu Black Uhuru,
  • Now – album studyjny Ten Years After,
  • Now – album studyjny Shani Twain,
  • NOW – album studyjny Girugamesh
  • NOW – jeden z wariantów tytułu kanadyjskiego magazynu.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Podczas nowiu jest bardzo ciemno.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: nuf, AS: nuf

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. nowy mos., nowość ż., nowina ż., nowinka ż., nówka ż., odnawianie n., odnowienie n., wznawianie n., wznowienie n., nowicjusz m., nowicjuszka ż., nowicjat m., ponawianie n., ponowienie n., Nowak m., nowak m., Nowaki nmos., nowalijka ż., nowator m., renowatorka ż., renowacja ż., odnawialność ż., nowatorskość ż., nowacja ż., Nowaczewo n., Nowaczkowo n., Nowaczyzna ż., przednówek m., nowoczesność ż., ponowoczesność ż.

 czas. odnawiać ndk., odnowić dk., wznawiać ndk., wznowić dk., ponawiać ndk., ponowić dk.

 przym. nowiowy, nowy, nowiutki, nowiusieńki, nowicjacki, renowacyjny, nowatorski, odnawialny, nowoczesny, ponowoczesny, przednówkowy

 przysł. nowo, na nowo

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) reg. śl. ponowa.

Wiktionary


nowa

potocznie: kobieta nowa, początkująca w jakimś zawodzie


SJP.pl

forma przymiotnika.

 (1.1) M. i W. ż. lp. od: nowy

rzeczownik, rodzaj żeński

 (2.1) astr. układ podwójny gwiazd prowadzący na skutek ich oddziaływań do wybuchu

Wiktionary

Polska:

  • Nowa – wieś w województwie dolnośląskim, w powiecie bolesławieckim, w gminie Bolesławiec

Inne:

  • Nowa – wieś na Białorusi, w obwodzie witebskim, w rejonie brasławskim
  • Niezależna Oficyna Wydawnicza NOWA – wydawnictwo drugiego obiegu, założone przez Mirosława Chojeckiego; od 1989 działała legalnie jako "superNOWA"
  • Nowa – serial tv
  • Nowa klasyczna (z łac. Nova) – gwiazda zmienna; zob. także supernowa
  • Nowa TV – polska stacja telewizyjna

Wikipedia

Powiązane:

 przym. nowiusieńki, nowiuteńki, nowiutki, nowiuśki, nowy

 rzecz. nowy mos., nówka ż.

Wiktionary


nowacja

1. zawarcie nowej wersji umowy;
2. dawniej: innowacja


SJP.pl

Nowacja (łac. novatio, odnowienie) – instytucja prawa zobowiązań, czynność prawna prowadząca do umorzenia istniejącego zobowiązania poprzez zastąpienie go nowym stosunkiem obligacyjnym.

Na skutek nowacji dłużnik zobowiązuje się względem wierzyciela za jego zgodą spełnić inne świadczenie niż to, do którego był dotychczas zobowiązany, ewentualnie świadczyć wprawdzie to samo świadczenie, lecz z innej podstawy prawnej. W obu tych przypadkach istniejący dług wygasa.

Wikipedia


nowacki

nazwisko


SJP.pl

  • Aleksander Nowacki (ur. 1944) – piosenkarz i kompozytor
  • Alfred Nowacki (1896-1945) – fabrykant, działacz konspiracyjny.
  • Dariusz Nowacki (ur. 1965) – krytyk literacki
  • Henryk Józef Nowacki (ur. 1946) – arcybiskup
  • Janusz Nowacki (ur. 1958) – entomolog
  • Jerzy Nowacki (ur. 1947) – matematyk
  • Jerzy Nowacki (1894-1974) – polski polityk i dyplomata
  • Kazimierz Nowacki (1928-1996) – historyk sztuki
  • Krzysztof Nowacki (ur. 1986) – żużlowiec
  • Marcin Nowacki (ur. 1981) – polski piłkarz, pomocnik
  • Paweł Nowacki (1905-1979) – polski automatyk i elektrotechnik
  • Piotr Nowacki (ur. 1979) − polski rysownik komiksowy
  • Samson Nowacki (XVI-XVII w.) – szlachcic, zesłaniec
  • Stanisław Nowacki (1931-1991) – ekonomista
  • Tadeusz Nowacki (1913-2011) – pedagog
  • Tadeusz Nowacki (ur. 1951) – publicysta, polityk
  • Tadeusz Nowacki (1918-2005) – agrotechnik
  • Tadeusz Nowacki (ur. 1951) – poseł na Sejm IX i X kadencji
  • Witold Nowacki (1911-1986) – specjalista w dziedzinie mechaniki budowli

Wikipedia


nowacyjny

nowacja


SJP.pl

Patrz:

nowacja

nowaczek

nazwisko


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) zdrobn. od nowak

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. nowak m., Nowak mrz.

Wiktionary


nowaczewski

nazwisko


SJP.pl


nowaczyk

nazwisko


SJP.pl


nowaczyński

nazwisko


SJP.pl

  • Adolf Nowaczyński (ur. 1876, zm. 1944) – polski pisarz, dramaturg, satyryk, poeta, działacz polityczny i społeczny
  • Wincenty Nowaczyński (ur. 1883, zm. 1940) – pułkownik piechoty Wojska Polskiego

Wikipedia


nowaczyzna

wieś w Polsce


SJP.pl

Nowaczyzna (niem. Neumannsruh) – osada w Polsce położona w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie ostródzkim, w gminie Łukta w historycznym regionie Prus Górnych. Na wschód od miejscowości znajduje się jezioro Marąg.

W latach 1975–1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa olsztyńskiego.

Wikipedia


nowak

jedno z najczęściej występujących wśród Polaków nazwisk


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna

 (1.1) geogr. góra ze szczytem na wysokości 700 m n.p.m. znajdująca się w Masywie Śnieżnika w Sudetach;

Wiktionary

Nowak (forma żeńska: Nowak, Nowakowa, Nowakówna, liczba mnoga: Nowakowie) – najpopularniejsze nazwisko w Polsce. Według bazy PESEL 22 stycznia 2025 roku nazwisko to nosiło 100 319 Polek i 98 859 Polaków. Łącznie nazwisko to nosiło 199 178 polskich obywateli.

Wikipedia

Synonimy:

 (1.1) daw. Nowacka Kopa

Wiktionary


nowakiewicz

nazwisko


SJP.pl


nowakowski

nazwisko


SJP.pl

Nowakowski (forma żeńska: Nowakowska, liczba mnoga: Nowakowscy). Jest jednym z najpopularniejszych nazwisk w Polsce – nosi je ok. 50 tys. osób.

Nazwisko to, jest jednym z wariantów nazwiska Nowak, oznacza ono przyjmującego wiarę, nowicjusza.

Wikipedia


nowakowy

taki jak u Nowaka, charakterystyczny dla Nowaka


SJP.pl


nowalgina

syntetyczny środek przeciwbólowy i przeciwgorączkowy


SJP.pl


nowalia

młode warzywo ukazujące się po raz pierwszy w danym roku; nowalijka


SJP.pl


nowalijka

młode warzywo ukazujące się po raz pierwszy w danym roku; nowalia


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) młode warzywo pojawiające się po raz pierwszy w sezonie

Wiktionary

Nowalijka – młode warzywo ukazujące się po raz pierwszy w sprzedaży w nowym sezonie wiosną. Do nowalijek zalicza się między innymi::

  • sałatę
  • rzodkiewki
  • pomidory
  • młodą marchew
  • ogórki
  • szczypiorek
  • rzeżuchę
  • nać pietruszki
  • cebulę dymkę.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ˌnɔvaˈlʲijka, AS: novalʹii ̯ka

Wiktionary

Powiązane:

 przym. nowy, nowiowy

 rzecz. Nowak mrz., nów mrz., nowina ż., nowy mos., nówka ż.

Wiktionary


nowalijkowy

nowalijka


SJP.pl

Patrz:

nowalijka

nowara

nazwisko


SJP.pl

Osoby o tym nazwisku:

  • Alojzy Nowara – polski nauczyciel, radny miejski i działacz społeczny
  • Henryk Nowara – polski bokser i trener, olimpijczyk
  • Józef Nowara – polski szablista i trener, olimpijczyk
  • Lesław Nowara – polski poeta, aforysta i prawnik
  • Marian Nowara – polski piłkarz

Wikipedia


nowator

człowiek wprowadzający coś nowego w jakiejś dziedzinie; innowator


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) wprowadzający jakąś nowość, coś nowego w określonej dziedzinie

Wiktionary

Nowator, właściwie Paweł Lipski (ur. 3 maja 1985 w Opocznie), znany również jako Nowi i NWTR – polski raper, piosenkarz, muzyk, kompozytor i autor tekstów. Absolwent szkoły muzycznej I stopnia w klasie fortepianu. Członek formacji TeOeR. Prowadzi także solową działalność artystyczną. Przez znaczny okres kariery utożsamiany ze sceną muzyki hip-hopowej, równolegle tworzy pod własnym nazwiskiem w stylistyce popowej.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: nɔˈvatɔr, AS: novator

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. nowatorstwo n., nowatorszczyzna ż.

:: fż. nowatorka ż.

 przym. nowatorski, nowiowy

 przysł. nowatorsko, nowo

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) innowator, nowinkarz, pionier

Wiktionary


nowatorka

kobieta wprowadzająca coś nowego w jakiejś dziedzinie; innowatorka


SJP.pl


nowatorski

nowo wprowadzony, odkrywczy, nietradycyjny


SJP.pl

przymiotnik jakościowy

 (1.1) wprowadzający coś nowego w jakiejś dziedzinie

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Nowak mrz., nów mrz., nowość ż., nówka ż., nowy mos., nowator m., nowatorka ż., nowatorstwo n., nowatorskość ż.

 przysł. nowatorsko, nowo

 przym. nowy, nowiowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) innowacyjny, niekonwencjonalny, nietradycyjny, odkrywczy, oryginalny, pionierski, rewolucyjny, śmiały, świeży

Wiktionary


nowatorskość

nowatorski


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) odprzym. cecha tego, co jest nowatorskie; cecha tych, którzy są nowatorscy

Wiktionary

Patrz:

nowatorski

Powiązane:

 przym. nowatorski, nowiowy

 przysł. nowatorsko

 rzecz. nów mrz., Nowak mrz.

Wiktionary


nowatorstwo

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) wprowadzanie czegoś nowego

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. nówka ż., nowy mos., nowość ż., nowator m., nowatorka ż., nowatorszczyzna ż.

 przym. nowatorski, nowy

 przysł. nowatorsko, nowo

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) awangarda, antytradycjonalizm, innowacja, unowocześnienie, awangardowość, innowacyjność, pionierstwo

Wiktionary


nowatorzyć

środowiskowo: wprowadzać innowacje; działać po nowatorsku


SJP.pl


nowe

książkowo: to, co nowe, postępowe


SJP.pl

rzeczownik, nazwa własna

 (1.1) geogr. miasto w Polsce;

Wiktionary

Nowe (niem. Neuenburg) – miasto w woj. kujawsko-pomorskim, w powiecie świeckim, siedziba gminy miejsko-wiejskiej Nowe.

Według danych GUS z 31 grudnia 2019 r. Nowe liczyło 5787 mieszkańców.Nowe uzyskało lokację miejską przed 1280 rokiem, zdegradowane po 1310 roku, ponowne nadanie praw miejskich w 1350 roku.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ˈnɔvɛ, AS: nove

Wiktionary

Powiązane:

 przym. nowski

Wiktionary


nowęcin

Nowęcin (kaszb. Nowi Dwór, niem. Neuhof) – wieś w Polsce, położona w województwie pomorskim, w powiecie lęborskim, w gminie Wicko, około 3 kilometry na południowy wschód od Łeby, nad jeziorem Sarbsko. Siedziba sołectwa Nowęcin.

Wikipedia


nowek

nazwisko


SJP.pl

Nowek – wieś w Polsce położona w województwie świętokrzyskim, w powiecie kieleckim, w gminie Łopuszno

W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa kieleckiego.

Wikipedia


nowela

1. krótki utwór beletrystyczny;
2. ustawa, która częściowo zmienia obowiązującą ustawę


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) liter. krótki utwór literacki pisany prozą i mający prostą zwięzłej fabule

 (1.2) praw. ustawa częściowo zmieniająca albo uzupełniająca obowiązującą ustawę

Wiktionary

Nowela (wł. novella – nowość) – krótki utwór literacki, pisany prozą, charakteryzujący się jednowątkową fabułą wyraźnie zarysowaną i skondensowaną akcją główną, mocno udramatyzowaną, która zmierza do punktu kulminacyjnego (puenty). Jest to jedna z odmian epiki.

Wikipedia


noweleta

noveletta;
1. muzyka: niewielki utwór instrumentalny, przeważnie na fortepian, o luźno połączonych tematach;
2. rzadko: niedługi utwór literacki o charakterze noweli


SJP.pl


noweletka

zdrobnienie od: noweleta


SJP.pl


nowelista

pisarz tworzący nowele, krótkie utwory beletrystyczne


SJP.pl


nowelistka

nowelista


SJP.pl

Patrz:

nowelista

nowelistyczny

odnoszący się do noweli, nowelistyki, nowelisty


SJP.pl


nowelizacja

1. częściowa zmiana obowiązujących ustaw, przepisów, zarządzeń;
2. adaptacja filmu na powieść


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) praw. ustawa zmieniająca poprzednią ustawę

 (1.2) praw. przyjęcie nowej lub odnowionej ustawy;

Wiktionary

Nowelizacja (z wł. novella „nowość” od łac. novellae (constitutiones, leges) „nowe (statuty, prawa)” od novellus „nowy; młody; świeży” z novus „nowy”), pot. nowela – częściowa zmiana obowiązującego aktu prawodawczego przez inny akt normatywny tej samej albo wyższej mocy prawnej, później wydany.

Wikipedia

Przykłady

 (1.2) W 2011 r. powstał komitet inicjatywy ustawodawczej, który zaproponował zmianę zasady naliczania janosikowego, czyli nowelizację ustawy o dochodach jednostek samorządu terytorialnego.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. nowelizator mos., nowelizowanie n.

 czas. nowelizować ndk., znowelizować dk.

 przym. nowelizacyjny

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) nowela

 (1.2) nowela

Wiktionary


nowelizacyjny

związany z nowelizacją


SJP.pl


nowelizator

ten, kto przeprowadza nowelizację przepisów prawnych


SJP.pl


nowelizatorka

kobieta, która przeprowadza nowelizację przepisów prawnych


SJP.pl


nowelka

zdrobnienie od: nowela


SJP.pl


nowellia

rodzaj mszaków z rzędu meszkowców


SJP.pl


nowember

dawniej: listopad


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) daw. listopad

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Kto tego nie wie, będzie mi może przyganiał, żem to w nowembrze chciał mnichem zostawać, a w decembrze do stanu małżeńskiego się zabieram.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: nɔˈvɛ̃mbɛr, AS: novmber

Wiktionary

Powiązane:

 przym. nowembrowy

Wiktionary

Synonimy:

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

 przym. nowembrowy

frazeologia.

etymologia.

 etym|łac|november.

uwagi.

współczesna.

tłumaczenia.

 (1.1) zobtłum|listopad.

źródła.

== nowember (język dolnołużycki.) ==

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik, rodzaj męski

 (1.1) listopad

odmiana.

przykłady.

składnia.

kolokacje.

synonimy.

 (1.1) nazymnik, nazymny

Wiktionary


nowembrowy

przymiotnik relacyjny

 (1.1) daw. listopadowy

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. nowember m.

Wiktionary


nowenna

w liturgii katolickiej: rozłożone na dziewięć okresów (zwykle dni) nabożeństwo poprzedzające większe święto lub uroczystości


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) rel. w katolicyzmie praktyka dewocyjna polegająca na powtarzaniu dziewięciokrotnie, w tych samych odstępach czasu, zwykle przed większymi uroczystościami kościelnymi, specjalnej modlitwy lub modlitw;

Wiktionary

Nowenna (od łac. novem – dziewięć) – cykliczne nabożeństwo paraliturgiczne w Kościołach chrześcijańskich lub prywatna modlitwa, zanoszona do Boga lub świętych przez dziewięć kolejnych dni, miesięcy lub lat. Nowenny są dozwolone, a nawet zalecane przez władze kościelne, ale wciąż nie mają właściwego i w pełni ustalonego miejsca w liturgii Kościoła.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Lora odmawia nowennę pompejańską.

 (1.1) Wieczorem po nowennie przystroimy kaplicę.

Wiktionary


nowennowy

nowenna


SJP.pl

Patrz:

nowenna

nowianin

mieszkaniec Nowego (miasta w Polsce)


SJP.pl


nowianka

mieszkanka Nowego (miasta w Polsce)


SJP.pl

Nowianka (biał. Навіянка, Nawijanka; ros. Новиянка, Nowijanka) – wieś na Białorusi, w obwodzie grodzieńskim, w rejonie werenowskim, w sielsowiecie Pirogańce, w pobliżu granicy Litwą.

Wikipedia


nowica

W Polsce
  • Nowica – wieś w woj. dolnośląskim, w pow. oleśnickim, w gminie Dobroszyce
  • Nowica – wieś w woj. małopolskim, w pow. gorlickim, w gminie Uście Gorlickie
  • Nowica – wieś w woj. warmińsko-mazurskim, w pow. braniewskim, w gminie Wilczęta
  • Nowica – dawna gmina
  • Nowica – dawna gromada
Miejscowość na Ukrainie
  • Nowica – wieś w rejonie kałuskim obwodu iwanofrankowskiego

Wikipedia


nowicjacik

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) zdrobn. od nowicjat

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. nowicjat m.

Wiktionary


nowicjacki

przymiotnik

 (1.1) związany z nowicjatem

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) W klasztorach nowicjackich ściśle przestrzegane są reguły zakonne.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Nowak mrz., nów mrz., nowicjusz, nowicjuszka, nowicjat

 przym. nowiowy

Wiktionary


nowicjat

1. przygotowanie kandydatów do zakonu, okres próby w zakonie; probacja;
2. pomieszczenie dla kandydatów do zakonu odbywających próbę


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) rel. okres próbny kandydata do zakonu;

 (1.2) rel. część klasztoru przeznaczona dla odbywających nowicjat (1.1)

 (1.3) rel. grupa zakonników wspólnie odbywająca nowicjat (1.1)

Wiktionary

Nowicjat (łac. novitiatum) – nie dłuższy niż dwuletni okres rozpoczynający życie we wspólnocie zakonnej.

Nowicjat ma na celu:

  • dokładniejsze rozpoznawanie Bożego powołania, właściwego danej wspólnocie.
  • doświadczenie sposobu życia zgromadzenia (kan. 646).

Prawo kanoniczne stanowi, że nowicjusze powinni być doprowadzeni do zdobycia cnót ludzkich i chrześcijańskich.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Masseo odbył nowicjat w Miejskiej Górce.

 (1.2) Osobom postronnym nie wolno wchodzić na nowicjat bez zgody magistra.

 (1.3) Było upalnie i cały nowicjat pojechał nad wodę.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: nɔˈvʲit͡sʲjat, AS: novʹicʹi ̯at

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Nowak mrz., nów mrz., nowicjusz m., nowicjuszka ż., nowicjacik mrz.

 przym. nowicjacki, nowiowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) probacja

Wiktionary


nowicjusz

1. człowiek początkujący w jakiejś dziedzinie;
2. kandydat do zakonu w okresie nowicjatu; probant


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) książk. człowiek nieposiadający doświadczenia, początkujący w jakimś zawodzie

 (1.2) rel. kandydat do zakonu, odbywający w nim nowicjat

Wiktionary

Nowicjusz – w Kościele katolickim osoba odbywająca nowicjat w zakonie, czyli przygotowująca się do złożenia stosownych ślubów, poddająca się procesom: sprawdzenia swojego powołania i formacji duchowej.

Nowicjuszem nazywa się również osobę nową w jakimś środowisku lub początkującą w jakimś zawodzie.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Nie wiedział, gdzie włożyć ręce, był nowicjuszem.

 (1.2) W chórze było tak zimno, że nowicjusze dzwonili zębami.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. nowicjuszostwo n., nowicjat m.

:: fż. nowicjuszka ż.

 przym. nowicjuszowski, nowicjacki, nowiowy

 przysł. nowo

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) pot. żółtodziób, daw. nowak

Wiktionary


nowicjuszka

1. kobieta początkująca w jakiejś dziedzinie;
2. kandydatka do zakonu w okresie nowicjatu; probantka


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) książk. kobieta nie posiadająca doświadczenia

 (1.2) rel. kandydatka do zakonu, odbywająca w nim nowicjat

Wiktionary

Nowicjusz – w Kościele katolickim osoba odbywająca nowicjat w zakonie, czyli przygotowująca się do złożenia stosownych ślubów, poddająca się procesom: sprawdzenia swojego powołania i formacji duchowej.

Nowicjuszem nazywa się również osobę nową w jakimś środowisku lub początkującą w jakimś zawodzie.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Nie chcieli jej wpuścić na stok, była jeszcze nowicjuszką.

 (1.2) Na spotkanie z ojcem świętym przybyły wszystkie postulantki i nowicjuszki.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. nowicjat m., nowicjuszostwo n.

:: fm. nowicjusz m.

 przym. nowicjacki, nowicjuszowski, nowiowy

 przysł. nowo

Wiktionary


nowicki

nazwisko, m.in. Andrzej Nowicki (1953-2000) - polski gitarzysta basowy, grał w zespole Perfect


SJP.pl

Nowicki (forma żeńska: Nowicka; liczba mnoga: Nowiccy) – polskie nazwisko, pochodzące od przydomka „nowy”. Na początku lat 90. XX wieku w Polsce nosiło je 46379 osób.

Wikipedia


nowiczok

domniemany rosyjski środek bojowy o działaniu paralityczno-drgawkowym


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) wojsk. rodzaj broni chemicznej;

Wiktionary

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) – Nikt nie podrzucił ci nowiczoka do samochodu – zastrzegł.

Wiktionary


nowik

jednokomórkowy glon słodkowodny z rodziny sprężnic, mikroskopijnej wielkości; klosterium


SJP.pl

  • Grzegorz Nowik – historyk
  • Nowik (glon) – Closterium – rodzaj z rodziny desmidii
  • Nowik (ssaki) – rodzaj gryzoni z rodziny chomikowatych
  • "Nowik" – rosyjski krążownik
  • "Nowik" – rosyjski/radziecki niszczyciel
  • Nowik – potocznie o ulicy Nowy Świat w Warszawie

Wikipedia


nowina

nowa wiadomość


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) nowa wiadomość

 (1.2) przest. to, co się zdarza pierwszy raz

 (1.3) daw. grunt wzięty świeżo pod uprawę

Wiktionary

  • nowina:

1. nowa, często niespodziewana wiadomość

2. dawniej: grunt świeżo wzięty pod uprawę

Wikipedia

Wymowa:

IPA: nɔˈvʲĩna, AS: novʹĩna

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. nowość ż., nowalijka ż., nowicjusz mos., nowicjuszka ż., nówka ż.

:: zdrobn. nowinka ż.

 przym. nowy, nowiowy

 przysł. nowo

 temsłow. nowo-

 czas. ponawiać ndk., ponowić dk.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) nowinka, news, wieść

Wiktionary


nowinecki

przymiotnik od: Nowinka


SJP.pl


nowinka

1. wiadomość, często o charakterze plotki;
2. nowo wprowadzona rzecz; nowy prąd, kierunek


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) mało ważna, błaha wiadomość, nowina, często o charakterze plotkaotki

 (1.2) rzecz nowa, świeżo wprowadzona

Wiktionary

Miejscowości i ich części w Polsce

  • Nowinka – wieś w woj. podlaskim, w pow. augustowskim, w gminie Nowinka
  • Nowinka – osada leśna w woj. podlaskim, w pow. augustowskim, w |gminie Nowinka
  • Nowinka – część wsi Ogrodniki w woj. podlaskim, w pow. hajnowskim, w gminie Narew
  • Nowinka – część wsi Mikłaszewo w woj. podlaskim, w pow. hajnowskim, w gminie Narewka
  • Nowinka – wieś w woj. podlaskim, w pow. sokólskim, w gminie Dąbrowa Białostocka
  • Nowinka – wieś w woj. podlaskim, w pow. sokólskim, w gminie Korycin
  • Nowinka – wieś w woj. podlaskim, w pow. sokólskim, w gminie Sidra
  • Nowinka – kolonia kolonii Miejskie Nowiny w woj. podlaskim, w pow. sokólskim, w gminie Sokółka
  • Nowinka – wieś w woj. podlaskim, w pow. sokólskim, w gminie Szudziałowo
  • Nowinka – wieś w woj. warmińsko-mazurskim, w pow. elbląskim, w gminie Tolkmicko

Wikipedia

Wymowa:

IPA: nɔˈvʲĩnka, AS: novʹĩnka

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Nowak mrz., nów mrz., nowak mos., nowina ż., nowinkarz m., nowinkarstwo n., nowość ż., nówka ż., nowy mos.

 przym. nowinkarski, nowy, nowiowy

 przysł. nowo

Wiktionary


nowinkarski

nowinkarstwo


SJP.pl

Patrz:

nowinkarstwo

nowinkarstwo

1. wprowadzanie nowych rzeczy, prądów, koncepcji;
2. zamiłowanie do nowinek, gonienie za nowościami, zwłaszcza gadżetami technicznymi;
3. dawniej: zbieranie i powtarzanie zasłyszanych wiadomości, nowinek; plotkarstwo


SJP.pl


nowinkarz

1. osoba z zamiłowaniem zbierająca i szerząca usłyszane wiadomości, nowiny;
2. osoba chętnie przyjmująca i wprowadzająca rzeczy nowe, szczególnie nowe prądy, kierunki


SJP.pl


nowinkowy

nowinka


SJP.pl

Patrz:

nowinka

nowiński

Nowiny (wieś w Polsce)


SJP.pl

  • Bronisław Nowiński (zm. 1922) – polski szlachcic, burmistrz Leżajska
  • Krzysztof Nowiński (1938–2007) – polski archeolog, dziennikarz, publicysta
  • Marian Nowiński (1897–1977) – polski botanik, rolnik, leśnik
  • Marian Nowiński (1944–2017) – polski malarz i grafik
  • Ryszard Nowiński – polski hokeista
  • Stanisław Nowiński – polski technik agronom, poseł
  • Tadeusz Nowiński (1900–?) – major kawalerii Wojska Polskiego, oficer Oddziału II Sztabu Głównego
  • Tomasz Nowina-Nowiński (zm. 1830) – prepozyt generalny miechowski, przełożony bożogrobców polskich
  • Wiesław Nowiński – polski naukowiec, profesor
  • Wojciech Nowiński (1948–2019) – polski piłkarz ręczny, trener piłki ręcznej, komentator sportowy

Wikipedia


nowiny

nowa wiadomość


SJP.pl

Miejscowości i ich części w Polsce

Miejscowość na Ukrainie

  • Nowiny – wieś w rejonie jaworowskim obwodu lwowskiego
  • Nowiny – wieś w rejonie korzeckim obwodu rówieńskiego
  • Nowiny – wieś w rejonie młynowskim obwodu rówieńskiego
  • Nowiny – wieś w rejonie włodzimierskim obwodu wołyńskiego

Wikipedia


nowiowy

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z nowiem, dotyczący nowiu

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Warto zapoznać się z poniższą listą i wreszcie poczuć pełen nowiowy potencjał.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. nów m., nowy mos., nowość ż., nowina ż., nowinka ż., nówka ż., odnawianie n., odnowienie n., wznawianie n., wznowienie n., nowicjusz m., nowicjuszka ż., nowicjat m., ponawianie n., ponowienie n., Nowak m., nowak m., Nowaki nmos., nowalijka ż., nowator m., renowatorka ż., renowacja ż., odnawialność ż., nowatorskość ż., nowacja ż., Nowaczewo n., Nowaczkowo n., Nowaczyzna ż.

 czas. odnawiać ndk., odnowić dk., wznawiać ndk., wznowić dk., ponawiać ndk., ponowić dk.

 przym. nowy, nowiutki, nowiusieńki, nowicjacki, renowacyjny, nowatorski, odnawialny

 przysł. nowo, na nowo, nowatorsko

Wiktionary


nowiuchny

zdrobnienie od: nowy; nowiusi, nowiuśki, nowiutki, nowiuteńki, nowiusieńki


SJP.pl


nowiusi

zdrobnienie od: nowy; nowiutki, nowiuśki, nowiuchny, nowiuteńki, nowiusieńki


SJP.pl


nowiusieńki

zdrobnienie od: nowy; nowiusi, nowiuśki, nowiuchny, nowiuteńki, nowiutki


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) pot. pieszcz. zdrobn. od: nowiuśki

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Ledwo co położony, nowiusieńki asfalt został częściowo zerwany.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌnɔvʲjüˈɕɛ̇̃ɲci, AS: novʹi ̯üśė̃ńḱi

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Nowak mrz., nów mrz., nówka, nowy, nowa

 przym. nowiuchny, nowiuteńki, nowiutki, nowiuśki, nowy, nowiowy

Wiktionary


nowiuśki

zdrobnienie od: nowy; nowiusi, nowiutki, nowiuchny, nowiuteńki, nowiusieńki


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) pot. zdrobn. od: nowy

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Rok temu nie miał prawa jazdy, a dziś już jeździ nowiuśkim autem.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: nɔˈvʲjüɕci, AS: novʹi ̯üśḱi

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. nówka ż., nowy m., nowa ż.

 przym. nowiuchny, nowiusieńki, nowiuteńki, nowiutki, nowy

Wiktionary


nowiuteńki

zdrobnienie od: nowy; nowiusi, nowiuśki, nowiuchny, nowiutki, nowiusieńki


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) pot. zdrobn. od: nowy

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Problemem był dach biblioteki, co prawda nowiuteńki, ale jak się okazało wadliwy, bo przeciekający.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌnɔvʲjuˈtɛ̃ɲci, AS: novʹi ̯utńḱi

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. nówka, nowy, nowa

 przym. nowiuchny, nowiusieńki, nowiutki, nowiuśki, nowy

Wiktionary


nowiutki

zdrobnienie od: nowy; nowiusi, nowiuśki, nowiuchny, nowiuteńki, nowiusieńki


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) nowy, świeżo kupiony lub zrobiony, nie używany

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Przed domem stał nowiutki Mercedes.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: nɔˈvʲjutʲci, AS: novʹi ̯utʹḱi

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Nowak mrz., nów mrz., nówka, nowy, nowa

 przym. nowiuchny, nowiusieńki, nowiuteńki, nowiuśki, nowy, nowiowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) nowy, świeży, świeżutki, najnowszy, prosto spod igły

Wiktionary


nowizna

coś nowego, wcześniej niewykonywanego, pierwszyzna


SJP.pl

Nowizna (niem. Neudorf (Eule)) – wieś w Polsce położona w województwie dolnośląskim, w powiecie dzierżoniowskim, w gminie Dzierżoniów.

Wikipedia


nówka

potocznie:
1. coś nowego, nieużywanego;
2. osoba nowa w jakimś środowisku lub zawodzie


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) pot. o przedmiotach: coś nowego, nieużywanego

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Muszę kupić samochód, ale chyba mnie nie stać na nówkę z salonu.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈnufka, AS: nufka

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Nowak mrz., nów mrz., nowy m., nowa ż., nowość ż., nowina ż., nowinka ż., nowalijka ż., nowatorstwo n., odnowienie n., odnawianie n.

 czas. ponawiać, odnawiać ndk., odnowić dk.

 przym. nowy, nowiuchny, nowiusieńki, nowiuteńki, nowiutki, nowiuśki, nowatorski, nowiowy

 przysł. nowo

Wiktionary


nowo

przysłówek

 (1.1) niedawno, tyle co

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Michał mieszka w tym nowo wybudowanym bloku.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈnɔvɔ, AS: novo

Wiktionary

Powiązane:

 przym. nowy, nowatorski, nowiowy

 rzecz. nów mrz., nowość ż., nowicjusz m., nowicjuszka ż., nowatorstwo n., nowator m., nowatorka ż., nowinka ż., nowina ż., nowy mos., nówka ż.

Wiktionary


nowoangielski

1. aster nowoangielski - roślina ozdobna z rodziny astrowatych; aster amerykański, marcinek nowoangielski;
2. bojowiec nowoangielski - rasa kur o długich nogach


SJP.pl


nowoatoński

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z Nowym Atonem, dotyczący Nowego Atonu

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Nowy Aton mrz.

Wiktionary


nowobabiloński

państwo nowobabilońskie - starożytne państwo na Bliskim Wschodzie ze stolicą w Babilonie


SJP.pl


nowobelgijski

przymiotnik relacyjny

 (1.1) odnoszący się do Nowej Belgii, związany z Nową Belgią

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Nowa Belgia ż.

Wiktionary


nowobilski

nazwisko


SJP.pl


nowobogacka

kobieta, która dorobiła się majątku niekoniecznie ciężką pracą, lecz wykorzystując koneksje, układy, starająca się naśladować zamożne warstwy społeczeństwa; nuworyszka; parweniuszka


SJP.pl


nowobogacki

tyczący się ludzi niedawno wzbogaconych niekoniecznie ciężką pracą, nuworyszy i ich charakterystycznego braku kultury, dobrego smaku (np. nowobogacki przepych, nowobogacki bankier); parweniuszowski; nuworyszowski


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) pejor. od niedawna wzbogacony i ostentacyjnie to ukazujący

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (2.1) pejor. osoba, która niedawno się wzbogaciła, a wciąż niemająca dobrego smaku, obycia

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. nowobogactwo n., nowobogackość ż.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) dorobkiewiczowski

 (2.1) dorobkiewicz, nuworysz, parweniusz

Wiktionary


nowobogackość

zarabianie dużych sum pieniężnych niekoniecznie ciężką pracą, lecz wykorzystując koneksje, układy, zyski i skutki będące efektem takich działań; parweniuszostwo, nuworyszostwo, nowobogactwo


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) odprzym. cecha tego, co jest nowobogackie; cecha tych, którzy są nowobogaccy

Wiktionary

Powiązane:

 przym. nowobogacki

 przysł. nowobogacko

 rzecz. nowobogacki mos.

Wiktionary


nowobogactwo

zarabianie dużych sum pieniężnych niekoniecznie ciężką pracą, lecz wykorzystując koneksje, układy, zyski i skutki będące efektem takich działań; parweniuszostwo, nuworyszostwo, nowobogackość


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) pot. lekcew. przejawy nagłego wzbogacenia się, nadmierne demonstrowanie stanu majątkowego, zwykle w sposób pozbawiony gustu i klasy

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) W jego domu pełno jest oznak nowobogactwa: złote klamki, sztukateria na sufitach i łuki Karwowskiego.

 (1.1) Nie lubię Krzyśka za jego nowobogactwo. Popisuje się nowymi samochodami, złotym zegarkiem, a słoma mu z butów wystaje.

Wiktionary

Powiązane:

 przym. nowobogacki

 rzecz. nowobogacki mos.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) dorobkiewiczostwo, parweniuszostwo, nuworyszostwo

Wiktionary


nowobrzeski

przymiotnik od: Nowe Brzesko


SJP.pl


nowobrzeszczanin

mieszkaniec Nowego Brzeska (miasta w Polsce)


SJP.pl


nowobrzeszczanka

mieszkanka Nowego Brzeska (miasta w Polsce)


SJP.pl


nowobrzeźnicki

przymiotnik od: Nowa Brzeźnica


SJP.pl


nowobytomianin

mieszkaniec Nowego Bytomia


SJP.pl


nowobytomianka

mieszkanka Nowego Bytomia


SJP.pl


nowobytomski

przymiotnik od: Nowy Bytom


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) odnoszący się do Nowego Bytomia, związany z Nowym Bytomiem

przymiotnik jakościowy

 (2.1) charakterystyczny dla Nowego Bytomia lub nowobytomian, mający cechy lub właściwości przypisywane Nowemu Bytomiowi lub nowobytomianom

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Zajęcia odbędą się w Nowobytomskim Domu Kultury.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Nowy Bytom mrz., nowobytomianin mos., nowobytomianka ż.

Wiktionary


nowochrzczeńcy

członek protestanckiej grupy wyznaniowej praktykującej chrzest osób dorosłych, a nie dzieci; anabaptysta


SJP.pl

Wikipedia


nowochrzczeniec

członek protestanckiej grupy wyznaniowej praktykującej chrzest osób dorosłych, a nie dzieci; anabaptysta


SJP.pl


nowochrześcijanin

nowo narodzonym chrześcijanin


SJP.pl


nowocień

nazwisko


SJP.pl


nowoczerkask

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna

 (1.1) geogr. miasto w południowej Rosji, w obwodzie rostowskim;

Wiktionary

Nowoczerkask (ros. Новочеркасск) – miasto w południowej Rosji, w obwodzie rostowskim, nad Aksajem (dopływ Donu). Około 168 tys. mieszkańców (2020).

Wikipedia

Powiązane:

 przym. nowoczerkaski

Wiktionary


nowoczerkaski

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z Nowoczerkaskiem, dotyczący Nowoczerkaska

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Nowoczerkask mrz.

Wiktionary


nowocześniej

stopień wyższy od przysłówka: nowocześnie


SJP.pl


nowocześniejszy

stopień wyższy od przymiotnika: nowoczesny


SJP.pl


nowoczesność

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) cecha tego, co nowoczesne

Wiktionary

Nowoczesność (ang. modernity, fr. modernité) – w filozofii postawa zakładająca prymat rozumu jako transcendentalnej normy społecznej. Okresem rozkwitu idei związanych z nowoczesnością jest okres oświecenia. Powstanie postmodernizmu (po-nowoczesność) wiązane jest z klęską lub odrzuceniem projektu nowoczesności.

Wikipedia

Powiązane:

 przym. nowoczesny

 rzecz. unowocześnienie n., nów mrz.

Wiktionary


nowoczesny

przymiotnik

 (1.1) charakterystyczny dla nowych czasów, współczesny

 (1.2) postępowy, niezacofany

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Ten architekt zaprojektował wiele nowoczesnych budynków.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌnɔvɔˈt͡ʃɛsnɨ, AS: novočesny

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. nów mrz., unowocześnienie n., nowoczesność ż., ponowoczesność ż.

 czas. unowocześniać

 przysł. nowocześnie

Wiktionary


nowodębianin

mieszkaniec Nowej Dęby (miasta w Polsce)


SJP.pl


nowodębianka

mieszkanka Nowej Dęby (miasta w Polsce)


SJP.pl


nowodębski

przymiotnik od: Nowa Dęba


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z Nową Dębą, dotyczący Nowej Dęby

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Nowa Dęba ż.

Wiktionary


nowodelhijski

[czytaj: nowodelijski] przymiotnik od: Nowe Delhi; delhijski


SJP.pl


nowodruk

Nowodruk – odbitka wykonana z oryginalnych form drukowych na zlecenie poczty lub instytucji niepocztowej, dla celów pamiątkowych, dokumentacyjnych, handlowych. Nowodruki mogą powstawać po zakończeniu druku znaczków lub całostek do użytku pocztowego.

Wikipedia


nowoduninowski

przymiotnik od: Nowy Duninów (wieś w Polsce)


SJP.pl


nowodwór

nazwa kilku wsi w Polsce


SJP.pl

W Polsce
  • Nowodwór – wieś w woj. lubelskim, w pow. lubartowskim, w gminie Lubartów
  • Nowodwór – wieś w woj. lubelskim, w pow. ryckim, w gminie Nowodwór
  • Nowodwór – wieś w woj. mazowieckim, w pow. mińskim, w gminie Siennica
  • Nowodwór – gromada w powiecie lubartowskim
  • Nowodwór – gromada w powiecie ryckim
Zobacz też
  • Nowodwór-Kolonia

Wikipedia


nowodworski

1. przymiotnik od: Nowy Dwór;
2. przymiotnik od: Nowy Dwór Mazowiecki; nowodworskomazowiecki;
3. przymiotnik od: Nowy Dwór Gdański; nowodworskogdański


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) przym. od Nowodwór, Nowy Dwór, Nowy Dwór Gdański, Nowy Dwór Mazowiecki

Wiktionary

  • Adam Nowodworski (1572—1634) — biskup kamieniecki, przemyski oraz poznański
  • Bartłomiej Nowodworski (1552—1625) — kawaler maltański, fundator gimnazjum w Krakowie
  • Cezary Nowodworski ps. Głóg (1916—1944) — kapitan, skoczek cichociemny
  • Franciszek Nowodworski (1859—1924) — adwokat, sędzia, polityk, publicysta i działacz społeczny
  • Jan Nowodworski (zm. przed 1638) – kasztelan raciąski, poseł
  • Jan Nowodworski (1837-1893) – historyk, nauczyciel, publicysta
  • Jan Edward Nowodworski (1876-1954) – adwokat, poseł
  • Leon Nowodworski (1889—1941) — adwokat, radca prawny banków, dziekan Rady Adwokackiej
  • Michał Nowodworski (1831—1896) — biskup płocki, wydawca, publicysta
  • Stanisław Nowodworski (1873—1931) — prawnik, polityk, działacz społeczny, minister
  • Witold Nowodworski (1907—1978) — historyk, bibliotekarz, wicedyrektor Biblioteki KUL w Lublinie

Wikipedia

Powiązane:

 rzecz. Nowodwór m., Nowy Dwór m., nowodworzanin m., nowodworzanka ż.

Wiktionary


nowodworskogdański

przymiotnik od: Nowy Dwór Gdański; nowodworski


SJP.pl


nowodworskomazowiecki

przymiotnik od: Nowy Dwór Mazowiecki; nowodworski


SJP.pl


nowodworzanin

mieszkaniec Nowego Dworu


SJP.pl


nowodworzanka

mieszkanka Nowego Dworu


SJP.pl

Nowodworzanka – część miasta Nowego Dworu Mazowieckiego (SIMC 0921208), w województwie mazowieckim, w powiecie nowodworskim. Leży w południowej części Nowego Dworu, na południe od głównej linii kolejowej i stacji PKP. Od zachodu graniczy z Kępą Nowodworską.

Wikipedia


nowofalowiec

reżyser filmu nowoczesnego, tzw. nowej fali


SJP.pl


nowofalowy

1. związany z nowym, innowacyjnym podejściem, przełamujący dotychczasowe normy lub tradycje; awangardowy;
2. związany z Nową Falą - nurtem w poezji polskiej i kinie francuskim


SJP.pl


nowofundland

pies z rasy pochodzącej z Nowej Fundlandii; nowofundlandczyk; wodołaz


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy

 (1.1) kynol. rasa psa wyhodowana na Nowej Fundlandii w Kanadzie;

Wiktionary

Nowofundland – rasa psa zaliczana do grupy molosów w typie górskim, wyhodowana na Nowej Fundlandii w Kanadzie – stąd jej nazwa. Początkowo użytkowana była przez rybaków jako pies pociągowy, a współcześnie jako pies-towarzysz i pies ratowniczy. Potocznie nazywany jest wodołazem.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Psy nowofundlandy uratowały wielu tonących ludzi.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. nowofundlandczyk mzw., Nowa Fundlandia ż., Nowofundlandczyk mos., Nowofundlandka ż.

 przym. nowofundlandzki

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) nowofundlandczyk, wodołaz

Wiktionary


nowofundlandczyk

pies z rasy pochodzącej z Nowej Fundlandii; nowofundland; wodołaz


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) mieszkaniec Nowej Fundlandii

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Nowa Fundlandia ż.

:: fż. Nowofundlandka ż.

 przym. nowofundlandzki

Wiktionary


nowofundlandka

mieszkanka Nowej Fundlandii


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) mieszkanka Nowej Fundlandii

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Nowa Fundlandia ż.

:: fm. Nowofundlandczyk mos.

 przym. nowofundlandzki

Wiktionary


nowofundlandzki

przymiotnik od: Nowa Fundlandia


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z Nową Fundlandią, dotyczący Nowej Fundlandii

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Przelatują bowiem przez pięć stref czasowych (w sumie jest siedem: strefa jukońska, pacyficzna, górska, centralna, wschodnia, atlantycka, nowofundlandzka).

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. nowofundlandczyk mzw., nowofundland mzw., Nowa Fundlandia ż., Nowofundlandczyk mos., Nowofundlandka ż.

Wiktionary


nowogard

miasto w Polsce


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna

 (1.1) geogr. miasto w Polsce;

Wiktionary

Nowogard (niem. Naugard) – miasto w północno-zachodniej Polsce, w województwie zachodniopomorskim, w powiecie goleniowskim, siedziba gminy miejsko-wiejskiej Nowogard, położone na Pobrzeżu Szczecińskim, na wschodnim skraju Puszczy Goleniowskiej, nad Jeziorem Nowogardzkim, przy drodze ekspresowej S6 i linii kolejowej Szczecin – Kołobrzeg. Siedziba tutejszego dekanatu.

31 grudnia 2024 miasto liczyło 15 549 mieszkańców.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: nɔˈvɔɡart, AS: novogart

Wiktionary

Powiązane:

 przym. nowogardzki

Wiktionary


nowogardzianin

mieszkaniec Nowogardu


SJP.pl


nowogardzianka

mieszkanka Nowogardu


SJP.pl


nowogardzki

przymiotnik od: Nowogard


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z Nowogardem, dotyczący Nowogardu

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Nowogard mrz.

Wiktionary


nowogórski

przymiotnik od: Nowa Góra


SJP.pl


nowogrecki

związany z Grecją współczesną, nowożytną


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z Grecją nowożytną, dotyczący Grecji nowożytnej

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (2.1) jęz. współczesny język grecki używany powszechnie w Grecji i na Cyprze;

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌnɔvɔˈɡrɛt͡sʲci, AS: novogrecʹḱi

Wiktionary

Synonimy:

 (2.1) język nowogrecki, grecki nowożytny, greka nowożytna, demotyk, demotyka

Wiktionary


nowogród

1. Nowogród, Nowogród Bobrzański - miasta w Polsce;
2. Nowogród Wielki, Niżni Nowogród - miasta w Rosji;
3. Nowogród Siewierski, Nowogród Wołyński - miasta na Ukrainie


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna

 (1.1) geogr. miasto w Polsce, na Podlasiu;

 (1.2) geogr. toponim, nazwa kilku wsi w Polsce

 (1.3) geogr. zob. Nowogród Wielki.

Wiktionary

Nowogród – miasto w woj. podlaskim, w powiecie łomżyńskim, nad Narwią, ok. 15 km od Łomży. Jest siedzibą gminy miejsko-wiejskiej Nowogród. Nowogród położony jest na skarpie, na przeciwko ujścia Pisy do Narwi. Rzeki te stanowią szlaki spływów kajakowych, łącząc dorzecze Wisły z Wielkimi Jeziorami Mazurskimi.

W miejscowości znajduje się kościół, który jest siedzibą parafii Narodzenia NMP.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: nɔˈvɔɡrut, AS: novogrut

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Nowogródek m.

 przym. nowogrodzki, nowogródzki

Wiktionary


nowogródczanin

mieszkaniec Nowogródka


SJP.pl


nowogródczanka

mieszkanka Nowogródka


SJP.pl


nowogródczyzna

region nowogródzki


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) geogr. hist. region wokół Nowogródka, obejmujący w przybliżeniu obszar dawnego województwa nowogródzkiego

Wiktionary

Województwo nowogródzkie – województwo Wielkiego Księstwa Litewskiego, utworzone w 1507 r. z części województwa trockiego, wchodziło w skład Rzeczypospolitej Obojga Narodów od 1569.

Dzieliło się na trzy powiaty:

  • nowogródzki – powierzchnia 25 870 km²
  • słonimski – powierzchnia 6240 km²
  • wołkowyski – powierzchnia 4810 km²

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Odbudowana na Wileńszczyźnie i Nowogródczyźnie konspiracja działała skutecznie do połowy 1945 r., kiedy została sprawnie ewakuowana na tereny Polski centralnej.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Nowogródek mrz.

 przym. nowogródzki

Wiktionary


nowogródecki

przymiotnik od: Nowogródek (miasto na Białorusi); nowogródzki


SJP.pl


nowogródek

1. miasto na Białorusi (dawniej na Litwie);
2. Nowogródek Pomorski - wieś w Polsce


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna

 (1.1) geogr. osada w Polsce, w województwie kujawsko-pomorskim, w gminie Czernikowo

 (1.2) geogr. miasto na Białorusi, w obwodzie grodzieńskim;

Wiktionary

Nowogródek (biał. Навагрудак, Nawahrudak; lit. Naugardukas; ros. Новогрудок, Nowogrudok) – miasto na Białorusi, w obwodzie grodzieńskim, na Wysoczyźnie Nowogródzkiej, siedziba administracyjna rejonu nowogródzkiego. W 2018 roku liczyło ok. 29,4 tys. mieszkańców.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Jak daleko jest z Nowogródka do Torunia?

 (1.2) Podczas wielkiej wojny Napoleona z Rosją w 1812 do Nowogródka powróciły polskie wojska.

Wiktionary

Powiązane:

 przym. nowogródzki, nowogrodzki

 rzecz. Nowogród mrz., Nowogródczyzna ż.

Wiktionary


nowogrodźczanin

mieszkaniec Nowogrodźca (miasta w Polsce)


SJP.pl


nowogrodźczanka

mieszkanka Nowogrodźca (miasta w Polsce)


SJP.pl


nowogrodzianin

mieszkaniec Nowogrodu


SJP.pl


nowogrodzianka

mieszkanka Nowogrodu


SJP.pl


nowogrodziec

miasto w Polsce


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna

 (1.1) geogr. miasto w Polsce;

Wiktionary

Nowogrodziec (tuż po wojnie Nowimburk, niem. Naumburg am Queis) – miasto leżące na Śląsku (Dolnym Śląsku), w województwie dolnośląskim, w powiecie bolesławieckim, siedziba władz gminy miejsko-wiejskiej Nowogrodziec. W latach 1975–1998 miasto administracyjnie należało do woj. jeleniogórskiego.

Według danych GUS z 1 stycznia 2023 r. miasto liczyło 4122 mieszkańców (621. miejsce w kraju).

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ˌnɔvɔˈɡrɔd͡ʑɛt͡s, AS: novogroʒ́ec

Wiktionary

Powiązane:

 przym. nowogrodziecki

Wiktionary


nowogrodziecki

Nowogrodziec


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z Nowogrodźcem, dotyczący Nowogrodźca

Wiktionary

Patrz:

Nowogrodziec

Powiązane:

 rzecz. Nowogrodziec mrz.

Wiktionary


nowogrodzki

przymiotnik od: Nowogród


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) związany z Nowogródkiem, dotyczący Nowogródka

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌnɔvɔˈɡrut͡sʲci, AS: novogrucʹḱi

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Nowogródek m., Nowogród m., Nowogródczyzna ż.

 przym. nowogrodzki

Wiktionary


nowogwinejczyk

mieszkaniec Nowej Gwinei


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) mieszkaniec Nowej Gwinei

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Nowa Gwinea ż.

:: fż. Nowogwinejka ż.

 przym. nowogwinejski

Wiktionary


nowogwinejka

gatunek średniej wielkości ptaka wodnego z rodziny kaczkowatych


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) mieszkanka Nowej Gwinei

Wiktionary

Cyraneczka nowogwinejska, nowogwinejka (Anas waigiuensis) – gatunek średniej wielkości ptaka wodnego z rodziny kaczkowatych (Anatidae), którego pierwotne występowanie ogranicza się do Nowej Gwinei. To jedyny endemiczny gatunek kaczki na tej wyspie. Nie jest zagrożony wyginięciem.

Wikipedia

Powiązane:

 rzecz. Nowa Gwinea ż.

:: fm. Nowogwinejczyk mos.

 przym. nowogwinejski

Wiktionary


nowogwinejski

przymiotnik od: Nowa Gwinea


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z Nową Gwineą, dotyczący Nowej Gwinei, pochodzący z Nowej Gwinei

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Nowa Gwinea ż., Nowogwinejczyk mos., Nowogwinejka ż.

Wiktionary


nowohebrajski

urzędowy język Izraela odtworzony w XX wieku z hebrajskiego


SJP.pl

Język hebrajski (hebr. ‏עִבְרִית‎, trb. ‏ˤiwrit‎) – język z grupy kananejskiej języków semickich północno-zachodnich, należących do afroazjatyckiej rodziny językowej, zapisywany przeważnie alfabetem hebrajskim. Jako główny język judaizmu jest nierozerwalnie związany z historią Żydów i współcześnie – z Państwem Izrael.

Wikipedia


nowohebrydzki

przymiotnik od: Nowe Hebrydy


SJP.pl


nowohucianin

mieszkaniec Nowej Huty


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) mieszkaniec Nowej Huty

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Nowa Huta ż., nowohuciak m.

:: fż. nowohucianka ż.

 przym. nowohucki, nowohuciański

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) pot. nowohuciak

Wiktionary


nowohucianka

mieszkanka Nowej Huty


SJP.pl


nowohucki

przymiotnik od: Nowa Huta


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z Nową Hutą, dotyczący Nowej Huty

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Nowa Huta ż., nowohucianin mos., nowohucianka ż.

Wiktionary


nowohumanistka

nowohumanista


SJP.pl

Patrz:

nowohumanista

nowohumanistyczny

nowohumanizm


SJP.pl

Patrz:

nowohumanizm

nowojiczyński

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z Nowym Jiczynem, dotyczący Nowego Jiczyna

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Nowy Jiczyn mrz.

Wiktionary


nowojorczaneczka

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) zdrobn. od: Nowojorczanka

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Nowojorczanka ż.

Wiktionary


nowojorczanin

mieszkaniec Nowego Jorku (miasta); nowojorczyk


SJP.pl


nowojorczanka

mieszkanka Nowego Jorku (miasta); nowojorka


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) mieszkanka Nowego Jorku (stanu)

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌnɔvɔjɔrˈt͡ʃãnka, AS: novoi ̯orčãnka

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Nowy Jork m., nowojorczyk m., nowojorczanka ż.

:: forma męska Nowojorczyk m.

 przym. nowojorski

Wiktionary


nowojorczyk

mieszkaniec Nowego Jorku (miasta); nowojorczanin


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) mieszkaniec Nowego Jorku (stanu)

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌnɔvɔˈjɔrt͡ʃɨk, AS: novoi ̯orčyk

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Nowy Jork m., nowojorczyk m., nowojorczanka ż.

:: forma żeńska Nowojorczanka ż.

 przym. nowojorski

Wiktionary


nowojorka

mieszkanka Nowego Jorku (miasta); nowojorczanka


SJP.pl


nowojorski

przymiotnik od: Nowy Jork


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) dotyczący Nowego Jorku, związany z Nowym Jorkiem, pochodzący z Nowego Jorku

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Jest spółką notowaną na giełdach: londyńskiej i nowojorskiej.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌnɔvɔˈjɔrsʲci, AS: novoi ̯orsʹḱi

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Nowy Jork m., nowojorczyk mos., nowojorczanka ż., Nowojorczyk m., Nowojorczanka ż.

Wiktionary


nowojorskość

nowojorski


SJP.pl

Patrz:

nowojorski

nowojowice

Nowojowice (niem. Haltauf) – wieś w Polsce położona w województwie dolnośląskim, w powiecie wrocławskim, w gminie Żórawina.

W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa wrocławskiego.

Wikipedia


nowojowiec

Nowojowiec (niem. Nowojowitz, w latach 1934-1945 Neuenwalde) – wieś w Polsce położona w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie szczycieńskim, w gminie Wielbark.

W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa olsztyńskiego.

Wikipedia


nowok

nazwisko


SJP.pl


nowokaina

związek organiczny, silny środek miejscowo znieczulający, stosowany głównie w chirurgii, stomatologii i ginekologii; polokaina; prokaina


SJP.pl

Wikipedia


nowokainowy

nowokaina


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) chem. związany z nowokainą, dotyczący nowokainy

Wiktionary

Patrz:

nowokaina

Powiązane:

 rzecz. nowokaina ż.

Wiktionary


nowokajetanówka

wieś w Polsce


SJP.pl

Nowokajetanówka – wieś w Polsce położona w województwie lubelskim, w powiecie chełmskim, w gminie Dubienka.

W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa chełmskiego.

Wieś stanowi sołectwo gminy Dubienka. Według Narodowego Spisu Powszechnego (III 2011 r.) liczyła 19 mieszkańców i była piętnastą co do wielkości miejscowością gminy.

Wierni Kościoła rzymskokatolickiego należą do parafii Trójcy Przenajświętszej w Dubience.

Wikipedia


nowokaledończyk

mieszkaniec Nowej Kaledonii


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) mieszkaniec Nowej Kaledonii

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Nowa Kaledonia ż.

:: fż. Nowokaledonka ż.

 przym. nowokaledoński

Wiktionary


nowokaledonka

mieszkanka Nowej Kaledonii


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) mieszkanka Nowej Kaledonii

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Nowa Kaledonia ż.

:: fm. Nowokaledończyk mos.

 przym. nowokaledoński

Wiktionary


nowokaledoński

przymiotnik od: Nowa Kaledonia


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) związany z Nową Kaledonią, dotyczący Nowej Kaledonii

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Nowa Kaledonia ż., Nowokaledończyk mos., Nowokaledonka ż.

Wiktionary


nowokarczemski

przymiotnik od: Nowa Karczma


SJP.pl


nowokawęczyński

przymiotnik od: Nowy Kawęczyn


SJP.pl


nowokolno

Nowokolno – wieś w Polsce położona w województwie podlaskim, w powiecie sokólskim, w gminie Janów.

W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa białostockiego.

Wierni kościoła rzymskokatolickiego należą do parafii św. Jerzego w Janowie.

Wikipedia


nowokonstantan

stop oporowy miedzi i manganu z domieszką glinu i żelaza, wykorzystywany do wyrobu rezystorów pomiarowych; inmet


SJP.pl


nowokorczynianin

mieszkaniec Nowego Korczyna


SJP.pl


nowokorczynianka

mieszkanka Nowego Korczyna


SJP.pl


nowokorczyński

przymiotnik od: Nowy Korczyn


SJP.pl


nowokrytyczny

opierający się na myślach krytycyzmu Kanta; neokantowski


SJP.pl


nowokubańsk

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna

 (1.1) geogr. miasto w Rosji, w Kraju Krasnodarskim, nad rzeką Kubań;

Wiktionary

Nowokubańsk (ros. Новокубанск) – miasto w Rosji, w Kraju Krasnodarskim, nad rzeką Kubań. Liczy 34 600 mieszkańców (2005). Nowokubańsk został założony w 1867 r. przez rosyjskich żołnierzy-weteranów wojny kaukaskiej. W latach 1942–1943 znajdował się pod okupacją hitlerowską. Po II wojnie światowej szybki rozwój, prawa miejskie od 1966 r. Przemysł spożywczy, w tym winiarski.

Wikipedia

Powiązane:

 przym. nowokubański

Wiktionary


nowokubański

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z Nowokubańskiem, dotyczący Nowokubańska

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Nowokubańsk mrz.

Wiktionary


nowokuźnieck

miasto w Federacji Rosyjskiej


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna

 (1.1) geogr. miasto w azjatyckiej części Federacji Rosyjskiej, w obwodzie kemerowskim, nad Tomem;

Wiktionary

Nowokuźnieck (ros. Новокузнецк, szor. Aba-Tura, chak. Aba-Tura, ałt. Aba-Tura) – miasto w azjatyckiej części Federacji Rosyjskiej, w obwodzie kemerowskim, nad Tomem (dopływ Obu).

Wikipedia

Powiązane:

 przym. kuźniecki, nowokuźniecki

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) hist. Stalińsk (1932-1961)

Wiktionary


nowokuźniecki

przymiotnik od: Nowokuźnieck, miasta w azjatyckiej części Rosji


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) dotyczący Nowokuźniecka, związany z Nowokuźnieckiem, pochodzący z Nowokuźniecka

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Nowokuźnieck mrz.

Wiktionary


nowolak

termoplastyczne tworzywo sztuczne, żywica fenolowo-formaldehydowa wykorzystywana do produkcji tłoczyw i lakierów ochronnych


SJP.pl


nowolipie

jurydyka Zakonu Sióstr Brygidek, założona na początku XVII wieku


SJP.pl

Nowolipie – jurydyka założona na początku XVII wieku, należąca do Zakonu Sióstr Brygidek. Znajdowała się na obecnym Muranowie, w dzielnicy Śródmieście w Warszawie.

Wikipedia


nowolipki

1. osiedle w Warszawie;
2. osiedle w Gdańsku


SJP.pl

  • Nowolipki – osiedle w Gdańsku, w dzielnicach Piecki-Migowo, Suchanino i Siedlce
  • Nowolipki – obszar Miejskiego Systemu Informacji w Warszawie, w dzielnicy Wola
  • Nowolipki – ulica w Warszawie, w dzielnicach Śródmieście i Wola

Wikipedia


nowolipsk

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna

 (1.1) geogr. wieś w Polsce, w województwie wielkopolskim, w powiecie pleszewskim, w gminie Chocz;

Wiktionary

Nowolipsk – wieś w Polsce położona w województwie wielkopolskim, w powiecie pleszewskim, w gminie Chocz.

W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa kaliskiego.

Wieś położona jest na terenie Puszczy Pyzderskiej.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Wieś Nowolipsk leży na terenie Puszczy Pyzdrskiej.

 (1.1) Znalazł żonę w Nowolipsku pod Choczem.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. nowolipszczanin mos., nowolipszczanka ż.

 przym. nowolipski

Wiktionary


nowolipski

przymiotnik relacyjny

 (1.1) odnoszący się do Nowolipska, związany z Nowolipskiem

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Zbieramy grzyby w nowolipskim lesie.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Nowolipsk mrz., nowolipszczanin mos., nowolipszczanka ż.

Wiktionary


nowolipszczanin

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) mieszkaniec Nowolipska

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Kilku nowolipszczan dojeżdża do pracy pekaesem.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Nowolipsk mrz.

:: fż. nowolipszczanka ż.

 przym. nowolipski

Wiktionary


nowolipszczanka

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) mieszkanka Nowolipska

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Na przystanku koło remizy wsiadły dwie nowolipszczanki.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Nowolipsk mrz.

:: fm. nowolipszczanin mos.

 przym. nowolipski

Wiktionary


nowomarchijski

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z Nową Marchią, dotyczący Nowej Marchii

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Nowa Marchia ż.

Wiktionary


nowomałopolski

dotyczący nowej, teraźniejszej Małopolski (bez Małopolski Wschodniej)


SJP.pl


nowomeksykański

Nowy Meksyk (stan w USA)


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z Nowym Meksykiem, dotyczący Nowego Meksyku

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Nowy Meksyk mrz.

Wiktionary


nowomiastecki

przymiotnik od: Nowe Miasteczko


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z Nowym Miasteczkiem, dotyczący Nowego Miasteczka

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Nowe Miasteczko n.

Wiktionary


nowomiejski

przymiotnik od: Nowe Miasto


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) dotyczący nowej dzielnicy miasta albo Nowego Miasta – miejscowości lub dzielnicy miejskiej o takiej nazwie

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Nowe Miasto n.

Wiktionary


nowomieszczanin

1. mieszkaniec Nowego Miasta;
2. mieszkaniec Nowego Miasta Lubawskiego;
3. mieszkaniec Nowego Miasta nad Pilicą


SJP.pl


nowomieszczanka

1. mieszkanka Nowego Miasta;
2. mieszkanka Nowego Miasta Lubawskiego;
3. mieszkanka Nowego Miasta nad Pilicą


SJP.pl


nowomodniej

stopień wyższy od przysłówka: nowomodnie


SJP.pl


nowomodny

zrobiony według najnowszej mody


SJP.pl


nowomorawski

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z Nową Morawą, dotyczący Nowej Morawy

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Nowa Morawa ż.

Wiktionary


nowomowa

język władzy totalitarnej


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) język władzy i kontrolowanych przez nią środków przekazu w państwach totalitarnych;

Wiktionary

Nowomowa (ang. newspeak) – sztuczny język obowiązujący w fikcyjnym, totalitarnym państwie Oceania, przedstawionym w powieści Rok 1984 (1949) George’a Orwella. Charakteryzuje się tendencją do eliminacji jak największej liczby „niepotrzebnych” lub niekorzystnie (z punktu widzenia ideologii państwowej) nacechowanych wyrazów przez zastąpienie ich sztucznymi ekwiwalentami, w celu strywializowania języka (ogłupienie ludności) oraz wyeliminowania nieprawomyślności przez takie przekonstruowanie języka, by niemożliwe stało się sformułowanie w myśli czegokolwiek, co godziłoby w panujący reżim – zarówno przez mowę, jak i myśli (tzw. myślozbrodnia).

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Termin „nowomowa” stworzył George Orwell.

 (1.1) Powiedzieć wręcz można, że nowomowa to bezwzględny triumf zideologizowanej formy nad treścią.

Wiktionary


nowomowny

okazjonalizm: należący do nowomowy - języka komunistycznej propagandy


SJP.pl


nowonabywczyni

kobieta, która świeżo nabyła coś; nowa właścicielka


SJP.pl


nowonarodzony

przymiotnik

 (1.1) rel. nowo narodzony (wyłącznie o Jezusie jako dziecięciu)

Wiktionary

Nowo narodzony, Nowonarodzony lub Narodziny (fr. Le Nouveau-né) – niesygnowany obraz francuskiego malarza Georges’a de La Toura, datowany na lata 40. XVII wieku.

Wikipedia

Powiązane:

 rzecz. noworodek

Wiktionary


nowonikołajewsk

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna

 (1.1) geogr. hist. Nowosybirsk (nazwa syberyjskiego miasta między 1904 a 1926 rokiem)

Wiktionary

Nowosybirsk (ros. Новосибирск, Nowosibirsk; w latach 1904–1925 Nowonikołajewsk) – miasto w azjatyckiej części Rosji, na Syberii, nad rzeką Ob. Trzecie co do liczby mieszkańców (1 620 162) miasto rosyjskie po Moskwie i Petersburgu. Nowosybirsk jest uważany za nieoficjalną stolicę Syberii.

Wikipedia

Powiązane:

 przym. nowonikołajewski

Wiktionary


nowonikołajewski

przymiotnik

 (1.1) dotyczący Nowonikołajewska albo pochodzący z Nowonikołajewska, związany z Nowonikołajewskiem

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Nowonikołajewsk mrz.

Wiktionary


nowoorleańczyk

mieszkaniec Nowego Orleanu


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) mieszkaniec Nowego Orleanu

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Nowy Orlean mrz.

:: fż. nowoorleanka ż.

 przym. nowoorleański

Wiktionary


nowoorleanka

mieszkanka Nowego Orleanu


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) mieszkanka Nowego Orleanu

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Nowy Orlean mrz.

:: fm. nowoorleańczyk mos.

 przym. nowoorleański

Wiktionary


nowoorleański

przymiotnik od: Nowy Orlean


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) związany z Nowym Orleanem, dotyczący Nowego Orleanu

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. nowoorleańczyk mos., Orlean mrz., nowoorleanka ż.

 przym. orleański

Wiktionary


nowoostrowianin

mieszkaniec Nowych Ostrowów


SJP.pl


nowoostrowianka

mieszkanka Nowych Ostrowów


SJP.pl


nowoostrowski

przymiotnik od: Nowe Ostrowy


SJP.pl


nowoperski

język nowoperski - język perski używany od IX wieku


SJP.pl


nowopiekucianin

mieszkaniec Nowych Piekut


SJP.pl


nowopiekucianka

mieszkanka Nowych Piekut


SJP.pl


nowopiekucki

przymiotnik od: Nowe Piekuty


SJP.pl


nowopitagorejczyk

zwolennik nowopitagoreizmu (aleksandryjskiego kierunku filozoficznego)


SJP.pl


nowoplatończyk

zwolennik, przedstawiciel jednego z ostatnich wielkich systemów filozoficznych starożytności, nawiązującego do filozofii Platona; neoplatonik, neoplatończyk


SJP.pl


nowopolski

przymiotnik relacyjny

 (1.1) odnoszący się do Polski w nowej sytuacji politycznej, związany z Polską w nowej sytuacji politycznej

 (1.2) odnoszący się do Nowopola, związany z Nowopolem

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) W latach międzywojennych wprowadzono nowopolski system miar.

 (1.2) Torbę znaleziono na jednym z nowopolskich przystanków.

Wiktionary

Powiązane:

 (1.2)

 rzecz. Nowopole n., nowopolanin mos., nowopolanka ż.

Wiktionary


nowopłetwe

podgromada ryb promieniopłetwych


SJP.pl

Nowopłetwe (Neopterygii) – podgromada ryb promieniopłetwych obejmująca większość współcześnie żyjących gatunków ryb.

Wikipedia


noworocznik

dawniej: pismo periodyczne wychodzące raz do roku; almanach, kalendarz


SJP.pl


noworoczny

przymiotnik

 (1.1) związany z dniem Nowego Roku

 (1.2) związany z rozpoczynającym się rokiem kalendarzowym

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Korzystam z okazji i pozwalam sobie przesłać Panu Redaktorowi Życzenia Świąteczne i Noworoczne.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌnɔvɔˈrɔt͡ʃnɨ, AS: novoročny

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Nowy Rok mrz., noworoczność ż., noworocznik mrz.

 przysł. noworocznie

Wiktionary


noworodek

dziecko od urodzenia do ukończenia 4 tygodni życia


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy

 (1.1) człowiek lub zwierzę tuż po przyjściu na świat;

Wiktionary

Noworodek – dziecko od urodzenia do ukończenia 4 tygodni (28 dni).

Okres noworodkowy jest czasem, w którym następuje pełne przystosowanie dziecka do zmienionych warunków po urodzeniu. U noworodków donoszonych okres ten wynosi 28 dni, u wcześniaków może ulec wydłużeniu.Nauka, która zajmuje się tym okresem to neonatologia.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ˌnɔvɔˈrɔdɛk, AS: novorodek

Wiktionary

Powiązane:

 przym. noworodkowy, nowonarodzony

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) neonatus

Wiktionary


noworosja

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) geogr. hist. kraina historyczna nad brzegami Morza Czarnego, ciągnąca się od Dniestru po Doniec, wyłoniła się jako nowa gubernia stworzona z ziem zabranych przez Rosję Turcji w XVIII w.;

 (1.2) geogr. polit. teren separatystycznych okręgów wschodniej Ukrainy będących przedmiotem roszczeń i działań militarnych prowadzonych przez Rosję

Wiktionary

Wikipedia

Powiązane:

 rzecz. Noworosyjsk m., Noworosjanin m., Noworosjanka ż.

 przym. noworosyjski

Wiktionary


noworosyjsk

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna

 (1.1) geogr. miasto portowe w Kraju Krasnodarskim, w Rosji, nad Morzem Czarnym;

Wiktionary

Noworosyjsk (ros. Новороссийск, Noworossijsk) – miasto w Rosji, w Kraju Krasnodarskim, jeden z głównych portów Morza Czarnego.

W mieście jest stacja kolejowa Noworosyjsk.

Wikipedia

Powiązane:

 rzecz. Noworosja ż., Noworosjanin m., Noworosjanka ż.

 przym. noworosyjski

Wiktionary


noworosyjski

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z Noworosją, dotyczący Noworosji

 (1.2) związany z Noworosyjskiem, dotyczący Noworosyjska

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Noworosja ż., Noworosyjsk m., Noworosjanin m., Noworosjanka ż.

Wiktionary


noworudzianin

mieszkaniec Nowej Rudy


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) mieszkaniec Nowej Rudy

Wiktionary

Noworudzianin – lokalny tygodnik społeczno-kulturalny, ukazujący się od 9 listopada 2011 r. do 27 marca 2020 r. na terenie trzech gmin: miasta Nowa Ruda, gminy Nowa Ruda oraz miasta i gminy Radków.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Ten zagajnik należy do bogatego noworudzianina.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Nowa Ruda ż.

:: fż. noworudzianka ż.

 przym. noworudzki

Wiktionary


noworudzianka

mieszkanka Nowej Rudy


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) mieszkanka Nowej Rudy

 (1.2) kobieta pochodząca z Nowej Rudy, urodzona w Nowej Rudzie

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Na wykład stawiły się młode noworudzianki.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Nowa Ruda ż.

:: fm. noworudzianin m.

 przym. noworudzki

Wiktionary


noworudzki

przymiotnik od: Nowa Ruda


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) odnoszący się do Nowej Rudy, związany z Nową Rudą

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Rozpoznasz noworudzki herb?

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Nowa Ruda ż., noworudzianin mos., noworudzianka ż.

Wiktionary


noworyta

nazwisko


SJP.pl

Osoby o tym nazwisku:

  • Andrzej Noworyta – polski inżynier chemii
  • Czesława Noworyta – polska tenisistka stołowa
  • Eugeniusz Noworyta – polski dyplomata i polityk
  • Łucja Noworyta – polska lekkoatletka
  • Przemysław Noworyta – polski łyżwiarz figurowy

Wikipedia


nowosad

nazwisko


SJP.pl


nowosądecczyzna

region nowosądecki; Nowosądeckie


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) geogr. okolice Nowego Sącza

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌnɔvɔsɔ̃ndɛt͡sˈt͡ʃɨzna, AS: novosõndecčyzna

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Nowy Sącz m., Nowosądeckie n., Nowosądeczanin m., Nowosądeczanka ż., nowosądeczanin m., nowosądeczanka ż.

 przym. nowosądecki

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) Nowosądeckie

Wiktionary


nowosądecki

przymiotnik od: Nowy Sącz, Nowosądeckie (Nowosądecczyzna)


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) przym. od Nowy Sącz

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Tę tablicę ufundowali mleczarze z całego województwa nowosądeckiego.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌnɔvɔsɔ̃nˈdɛt͡sʲci, AS: novosõndecʹḱi

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Nowy Sącz, nowosądeczanin, nowosądeczanka, Nowosądecczyzna, Nowosądeczanin, Nowosądeczanka

Wiktionary


nowosądeckie

przymiotnik od: Nowy Sącz, Nowosądeckie (Nowosądecczyzna)


SJP.pl


nowosądeczanin

mieszkaniec Nowego Sącza


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) mieszkaniec Nowosądecczyzny

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌnɔvɔsɔ̃ndɛˈt͡ʃãɲĩn, AS: novosõndečãńĩn

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Nowy Sącz, nowosądeczanin, nowosądeczanka, Nowosądecczyzna, Nowosądeczanka

 przym. nowosądecki

Wiktionary


nowosądeczanka

mieszkanka Nowego Sącza


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) mieszkanka Nowego Sącza

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌnɔvɔsɔ̃ndɛˈt͡ʃãnka, AS: novosõndečãnka

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Nowy Sącz, nowosądeczanin, nowosądeczanka, Nowosądecczyzna, Nowosądeczanin

 przym. nowosądecki

Wiktionary


nowosadzki

przymiotnik od: Nowosady


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z Nowym Sadem, dotyczący Nowego Sadu

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Drugiej serbizacji chorwackiej ortografii państwo dokonuje w 1954 roku w Umowie Nowosadzkiej, w wyniku której wydano w 1960 roku tzw. »Nowosadski pravopis«, likwidujący dotychczasowe różnice na rzecz przyjęcia ortografii serbskiej (…)

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Nowy Sad mrz.

Wiktionary


nowosarzynianin

mieszkaniec Nowej Sarzyny (miasta w Polsce)


SJP.pl


nowosarzynianka

mieszkanka Nowej Sarzyny (miasta w Polsce)


SJP.pl


nowosarzyński

przymiotnik od: Nowa Sarzyna


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z Nową Sarzyną, dotyczący Nowej Sarzyny

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Nowa Sarzyna ż.

Wiktionary


nowość

1. innowacja, coś nowego, co dopiero weszło do użytku;
2. cecha tego, co nowe;
3. dzieło literackie lub naukowe dopiero co wystawione lub wydane


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) cecha czegoś nowego

 (1.2) coś nowego

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Jedyną zaletą tego samochodu jest jego nowość, nie podoba mi się ani design, ani kolor.

 (1.2) Ten telefon to nowość na rynku.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈnɔvɔɕt͡ɕ, AS: novość

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Nowak mrz., nów mrz., nowak mos., nowinka ż., nowatorstwo n., nowator m., nowatorka ż., odnawianie n., odnowienie n., nowina ż., nowy mos., nówka ż.

 przym. nowy, nowatorski, nowiowy

 przysł. nowo, nowatorsko

 czas. odnawiać ndk., odnowić dk.

Wiktionary


nowosiedlice

Nowosiedlice (niem. Neudorf) – wieś w Polsce położona w województwie dolnośląskim, w powiecie oleśnickim, w gminie Dobroszyce.

Wikipedia


nowosiedliny

Nowosiedliny – wieś w Polsce położona w województwie podlaskim, w powiecie łomżyńskim, w gminie Miastkowo.

Wikipedia


nowosielski

nazwisko


SJP.pl


nowosilcow

Nikołaj N. Nowosilcow (1768-1838), hrabia, polityk rosyjski


SJP.pl

Nikołaj Nikołajewicz Nowosilcow (ros. Николай Николаевич Новосильцев lub Новосильцов, ur. 1761, zm. 8 kwietnia?/20 kwietnia 1838 w Petersburgu) – rosyjski hrabia (1833), polityk i działacz państwowy.

Wikipedia


nowoskalmierzycki

przymiotnik od: Nowe Skalmierzyce


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z Nowymi Skalmierzycami, dotyczący Nowych Skalmierzyc

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Nowe Skalmierzyce nmos.

Wiktionary


nowoskalmierzyczanin

mieszkaniec Nowych Skalmierzyc


SJP.pl


nowoskalmierzyczanka

mieszkanka Nowych Skalmierzyc


SJP.pl


nowosolanin

mieszkaniec Nowej Soli


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) mieszkaniec Nowej Soli

 (1.2) osoba pochodząca z Nowej Soli, urodzona w Nowej Soli

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Niemcy aresztowali nowosolanina, który wczoraj miał stanąć przed sądem za oszustwo na ponad milion zł.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Nowa Sól ż.

:: fż. nowosolanka ż.

 przym. nowosolski

Wiktionary


nowosolanka

mieszkanka Nowej Soli


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) mieszkanka Nowej Soli

 (1.2) kobieta pochodząca z Nowej Soli, urodzona w Nowej Soli

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Nowa Sól ż.

:: fm. nowosolanin m.

 przym. nowosolski

Wiktionary


nowosolna

dzielnica Łodzi


SJP.pl

Nowosolna – osiedle administracyjne (jednostka pomocnicza gminy) we wschodniej części Łodzi, w dzielnicy Widzew, obejmujące dawną podłódzką wieś o tej samej nazwie. W Nowosolnej znajduje się siedziba gminy Nowosolna, w której skład Nowosolna jednak od 1988 r. nie wchodzi.

Osiedle liczyło w 2022 r. 4442 mieszkańców.

Wikipedia


nowosolski

przymiotnik od: Nowa Sól


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z Nową Solą, dotyczący Nowej Soli

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Nowa Sól ż., nowosolanin m., nowosolanka ż.

Wiktionary


nowostawianin

mieszkaniec Nowego Stawu (miasta w Polsce)


SJP.pl


nowostawianka

mieszkanka Nowego Stawu (miasta w Polsce)


SJP.pl


nowostawski

przymiotnik od: Nowy Staw


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z Nowym Stawem, dotyczący Nowego Stawu

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Nowy Staw mrz.

Wiktionary


nowostka

ciekawostka, nowinka


SJP.pl


nowosuski

przymiotnik od: Nowa Sucha


SJP.pl


nowoświatowy

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z Nowym Światem, dotyczący Nowego Świata lub Nowego Światu

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Nowy Świat m.

Wiktionary


nowosybirsk

miasto w Rosji


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna

 (1.1) geogr. miasto w Rosji położone na środkowej Syberii, nad Obem;

Wiktionary

Nowosybirsk (ros. Новосибирск, Nowosibirsk; w latach 1904–1925 Nowonikołajewsk) – miasto w azjatyckiej części Rosji, na Syberii, nad rzeką Ob. Trzecie co do liczby mieszkańców (1 620 162) miasto rosyjskie po Moskwie i Petersburgu. Nowosybirsk jest uważany za nieoficjalną stolicę Syberii.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Nowosybirsk jest największym miastem na Syberii.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌnɔvɔˈsɨbʲirsk, AS: novosybʹirsk

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. nowosybirszczanin mos., nowosybirszczanka ż.

 przym. nowosybirski

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) hist. Nowonikołajewsk (1904-1925)

Wiktionary


nowosybirski

przymiotnik od: Nowosybirsk


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) dotyczący Nowosybirska, pochodzący z Nowosybirska

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. nowosybirszczanin mos., nowosybirszczanka ż., Nowosybirsk mrz.

Wiktionary


nowosybirszczanin

mieszkaniec Nowosybirska


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) mieszkaniec Nowosybirska

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Nowosybirsk mrz.

:: fż. nowosybirszczanka ż.

 przym. nowosybirski

Wiktionary


nowosybirszczanka

mieszkanka Nowosybirska


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) mieszkanka Nowosybirska

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Nowosybirsk mrz.

:: fm. nowosybirszczanin mos.

 przym. nowosybirski

Wiktionary


nowoszachtyńsk

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna

 (1.1) geogr. miasto w południowej części europejskiej Rosji, w obwodzie rostowskim;

Wiktionary

Nowoszachtyńsk (ros. Новошахтинск) – miasto w południowej Rosji, w obwodzie rostowskim. Miasto zamieszkuje ok. 106,5 tys. mieszkańców (2020).

Wikipedia

Powiązane:

 przym. nowoszachtyński

Wiktionary


nowoszachtyński

przymiotnik

 (1.1) dotyczący Nowoszachtyńska, związany z Nowoszachtyńskiem, pochodzący z Nowoszachtyńska

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Nowoszachtyńsk mrz.

Wiktionary


nowoszkocki

przymiotnik od: Nowa Szkocja (prowincja i półwysep w Kanadzie)


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z Nową Szkocją, dotyczący Nowej Szkocji

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Ok. 1870 załoga jednego z nowoszkockich barków zabiła kapitana i jego rodzinę, sterników, kucharza oraz cieślę, po czym opuściła statek.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Nowa Szkocja ż.

Wiktionary


nowoszyce

W Polsce
  • Nowoszyce – wieś w woj. dolnośląskim, w pow. oleśnickim, w gminie Oleśnica
  • Nowoszyce – kolonia w woj. dolnośląskim, w pow. zgorzeleckim, w gminie Sulików
Na Ukrainie
  • Nowoszyce – wieś w rejonie drohobyckim należącym do obwodu lwowskiego
  • Nowoszyce – przystanek kolejowy w ww. wsi
Na Białorusi
  • Nowoszyce – majątek ziemski i dwór we wsi Nowołuczki

Wikipedia


nowosłupianin

mieszkaniec Nowej Słupi


SJP.pl


nowosłupianka

mieszkanka Nowej Słupi (miasta w Polsce)


SJP.pl


nowosłupski

przymiotnik od: Nowa Słupia


SJP.pl


nowotaniec

Nowotaniec – wieś w Polsce, w województwie podkarpackim, w powiecie sanockim, w gminie Bukowsko. Ma status sołectwa. Leży na Pogórzu Bukowskim nad potokiem Pielnica. W 2011 wieś zamieszkiwały 423 osoby.

Nowotaniec uzyskał lokację miejską w 1444 roku, zdegradowany w 1918 roku.

Wikipedia


nowotarski

Nowy Targ


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) dotyczący Nowego Targu, związany z Nowym Targiem, pochodzący z Nowego Targu

Wiktionary

Patrz:

Nowy Targ

Przykłady

 (1.1) Na kilka lat przed wojną powstało nowotarskie lotnisko.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌnɔvɔˈtarsʲci, AS: novotarsʹḱi

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Nowy Targ mrz., nowotarżanin mos., nowotarżanka ż.

Wiktionary


nowotarżanin

mieszkaniec Nowego Targu


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) mieszkaniec Nowego Targu

 (1.2) osoba pochodząca z Nowego Targu, urodzona w Nowym Targu

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Nowotarżanin aresztowany za stalking, groźby i pozbawienie wolności kobiety

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Nowy Targ m.

:: fż. nowotarżanka ż.

 przym. nowotarski

Wiktionary


nowotarżanka

mieszkanka Nowego Targu


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) mieszkanka Nowego Targu

 (1.2) kobieta pochodząca z Nowego Targu, urodzona w Nowym Targu

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Spośród nastolatek w gronie półfinalistek znalazła się nowotarżanka - […] z I LO.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Nowy Targ m.

:: fm. nowotarżanin m.

 przym. nowotarski

Wiktionary


nowotczyński

nazwisko


SJP.pl


nowotestamentalny

dotyczący Nowego Testamentu, zapisany w Nowym Testamencie, właściwy Nowemu Testamentowi; nowotestamentowy


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) dotyczący Nowego Testamentu, związany z Nowym Testamentem, zaczerpnięty z Nowego Testamentu

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Mateusz należy do ksiąg nowotestamentalnych.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Nowy Testament m.

 przym. nowotestamentowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) nowotestamentowy

Wiktionary


nowotestamentowo

przysłówek

 (1.1) właściwie dla Nowego Testamentu

Wiktionary

Powiązane:

 przym. nowotestamentowy

Wiktionary


nowotestamentowy

dotyczący Nowego Testamentu, zapisany w Nowym Testamencie, właściwy Nowemu Testamentowi; nowotestamentalny


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z Nowym Testamentem, dotyczący Nowego Testamentu

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) (…) również nowotestamentowy Bóg dopuszcza ofiarę z człowieka.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Nowy Testament m.

 przym. nowotestamentalny

 przysł. nowotestamentowo

Wiktionary


nowotka

nazwisko


SJP.pl


nowotko

nazwisko


SJP.pl


nowotnik

nazwisko


SJP.pl


nowotny

nazwisko


SJP.pl

Nowotny:

  • Albin Nowotny
  • Jens Nowotny
  • Walter Nowotny
  • Wojciech Nowotny
  • Antonín Novotný (Nowotny)

Wikipedia


nowotomyski

przymiotnik od: Nowy Tomyśl


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) przym. od Nowy Tomyśl

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Burmistrz zagroził, że wraz z całą radą złoży mandat. – Jeżeli już nic się nie da zmienić, to postaramy się, żeby być gdziekolwiek, byle nie w powiecie nowotomyskim – dodał.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌnɔvɔtɔ̃ˈmɨsʲci, AS: novotõmysʹḱi

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Nowy Tomyśl m., nowotomyślanin m., nowotomyślanka ż.

Wiktionary


nowotomyślanin

mieszkaniec Nowego Tomyśla


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) mieszkaniec Nowego Tomyśla

 (1.2) osoba pochodząca z Nowego Tomyśla, urodzona w Nowym Tomyślu

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌnɔvɔtɔ̃mɨɕˈlãɲĩn, AS: novotõmyślãńĩn

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Nowy Tomyśl m.

:: fż. nowotomyślanka ż.

 przym. nowotomyski

Wiktionary


nowotomyślanka

mieszkanka Nowego Tomyśla


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) mieszkanka Nowego Tomyśla

 (1.2) kobieta pochodząca z Nowego Tomyśla, urodzona w Nowym Tomyślu

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌnɔvɔtɔ̃mɨɕˈlãnka, AS: novotõmyślãnka

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Nowy Tomyśl m.

:: fm. nowotomyślanin m.

 przym. nowotomyski

Wiktionary


nowotwór

niekontrolowany, chorobliwy rozrost tkanki ustroju, niepodporządkowany prawidłowym czynnościom organizmu


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) med. choroba rozrostowa ludzi, zwierząt i roślin polegająca na niekontrolowanej proliferacji komórek wywodzących się z danej tkanki;

 (1.2) jęz. neologizm, zwykle taki oceniany negatywnie

Wiktionary

Nowotwór (łac. neoplasma, skrót npl., od stgr. νέος, nowy, i πλάσμα, twór, wytwór, kształt) – grupa chorób, w których komórki organizmu dzielą się w sposób niekontrolowany, a nowo powstałe komórki nowotworowe nie różnicują się w typowe komórki tkanki. Utrata kontroli nad podziałami jest związana z mutacjami genów kodujących białka uczestniczące w cyklu komórkowym: protoonkogenów i antyonkogenów. Mutacje te powodują, że komórka wcale lub niewłaściwie reaguje na sygnały z organizmu. Powstanie nowotworu złośliwego wymaga kilku mutacji, stąd długi (ale najczęściej bezobjawowy) okres rozwoju choroby. U osób z rodzinną skłonnością do nowotworów część tych mutacji jest dziedziczona.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Bywają nowotwory łagodne oraz złośliwe.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: nɔˈvɔtfur, AS: novotfur

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. nowotworzenie n.

 przym. nowotworowy

 przysł. nowotworowo

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) guz, rak

Wiktionary


nowotworowość

w medycynie: cecha czegoś, co jest skutkiem lub objawem nowotworu


SJP.pl


nowotworowy

przymiotnik

 (1.1) związany z nowotworem

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Opisywane w badaniach obrazowych zmiany mają charakter nowotworowy.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌnɔvɔtfɔˈrɔvɨ, AS: novotforovy

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. nowotwór m.

 przym. nienowotworowy, przeciwnowotworowy, paranowotworowy, antynowotorowy

 przysł. nowotworowo

Wiktionary


nowotworzeć

o komórce organizmu: zmieniać się na poziomie DNA, prowadząc do powstania nowotworu; poddawać się procesowi karcynogenezy


SJP.pl


nowotyski

przymiotnik od: Nowe Tychy


SJP.pl


nowourengojski

przymiotnik

 (1.1) dotyczący Nowego Urengoju albo pochodzący z Nowego Urengoju, związany z Nowym Urengojem

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Nowy Urengoj mrz.

Wiktionary


nowowarpieński

przymiotnik od: Nowe Warpno


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z Nowym Warpnem, dotyczący Nowym Warpnem

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Nowe Warpno n.

Wiktionary


nowowarpnianin

mieszkaniec Nowego Warpna (miasta w Polsce)


SJP.pl


nowowarpnianka

mieszkanka Nowego Warpna (miasta w Polsce)


SJP.pl


nowowieczny

rzadko: właściwy nowym czasom; nowożytny, współczesny


SJP.pl


nowowiejski

przymiotnik od: Nowa Wieś


SJP.pl


nowowierca

1. wyznawca nowej, zwłaszcza niechrześcijańskiej religii;
2. dawniej: osoba przyjmująca nową wiarę lub taka, która niedawno zaangażowała się w głoszenie jakiejś idei; neofita


SJP.pl


nowowiśnicki

przymiotnik od: Nowy Wiśnicz


SJP.pl


nowowiśniczanin

mieszkaniec Nowego Wiśnicza (miasta w Polsce); wiśniczanin


SJP.pl


nowowiśniczanka

mieszkanka Nowego Wiśnicza (miasta w Polsce); wiśniczanka


SJP.pl


nowowólecki

przymiotnik od: Nowa Wólka (wieś w Polsce)


SJP.pl


nowowolski

1. przymiotnik od: Nowa Wola (nazwa wielu wsi w Polsce);
2. przymiotnik od: Nowowola (wieś w Polsce)


SJP.pl


nowozelandczyk

mieszkaniec Nowej Zelandii


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) obywatel Nowej Zelandii

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌnɔvɔzɛˈlãnṭt͡ʃɨk, AS: novozelãnṭčyk

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Nowa Zelandia ż.

:: fż. Nowozelandka

 przym. nowozelandzki

Wiktionary


nowozelandka

mieszkanka Nowej Zelandii


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) obywatelka Nowej Zelandii

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌnɔvɔzɛˈlãntka, AS: novozelãntka

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Nowa Zelandia ż.

:: fm. Nowozelandczyk m.

 przym. nowozelandzki

Wiktionary


nowozelandzki

dotyczący Nowej Zelandii


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) odnoszący się do państwa Nowa Zelandia

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Rozwiązanie nowozelandzkie polega na przyjmowaniu przez rząd i publicznym ogłaszaniu średniookresowego wskaźnika przewidywanej inflacji.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌnɔvɔzɛˈlãnt͡sʲci, AS: novozelãncʹḱi

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Nowa Zelandia ż., Nowozelandczyk m., Nowozelandka ż.

Wiktionary


nowożeńcy

mężczyzna bezpośrednio lub niedługo po ślubie


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy, liczba mnoga

 (1.1) para małżeńska bezpośrednio lub krótko po ślubie

forma rzeczownika.

 (2.1) plural|nowożeniec.

Wiktionary

Nowożeńcy – młoda para, mąż i żona krótki czas po ślubie

oraz:

  • Nowożeńcy – film z 2003 r.
  • Nowożeńcy – film z 2007 r.
  • Nowożeńcy – dawny teleturniej, nadawany w TVP od roku 1995

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Zaraz po ceremonii zawiozłem nowożeńców do fotografa.

 (1.1) Zdążyliście złożyć nowożeńcom życzenia?

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. nowożeniec mos.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) państwo młodzi

Wiktionary


nowożeniec

mężczyzna bezpośrednio lub niedługo po ślubie


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) mężczyzna świeżo po ślubie

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌnɔvɔˈʒɛ̃ɲɛt͡s, AS: novožńec

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. nowożeńcy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) pan młody

Wiktionary


nowożmigrodzianin

mieszkaniec Nowego Żmigrodu


SJP.pl


nowożmigrodzianka

mieszkanka Nowego Żmigrodu


SJP.pl


nowożmigrodzki

przymiotnik od: Nowy Żmigród


SJP.pl


nowoznacznik

przestarzale: neosemantyzm - wyraz już istniejący, który uzyskał nowe, dodatkowe znaczenie; neologizm semantyczny


SJP.pl


nowożytnik

historyk badający czasy nowożytne; znawca historii nowożytnej


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) hist. historyk badający okres nowożytności

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Profesor uważany jest za dobrego nowożytnika.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. nowożytność ż.

 przym. nowożytny

Wiktionary


nowożytność

epoka trwająca od końca średniowiecza po dzień dzisiejszy


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) hist. okres w dziejach ludzkości następujący po średniowieczu;

Wiktionary

Nowożytność – epoka w historii następująca według tradycyjnej periodyzacji po średniowieczu i poprzedzająca XIX wiek (jako epokę). Za jej datę początkową uznaje się najczęściej upadek Konstantynopola, a tym samym cywilizacji bizantyńskiej (1453) lub odkrycie Ameryki przez Krzysztofa Kolumba (1492). Obie te daty mają wyłącznie charakter umowny – upadek Bizancjum miał bardzo ograniczony wpływ na rozwój kultury europejskiej, natomiast ekspansja europejska w kierunkach zachodnim i południowym miała przynieść skutki dopiero w XVI wieku. Realnymi wyznacznikami przejścia od epoki średniowiecznej do nowożytnej są natomiast przemiany kulturowe, polityczne, państwowe, ideologiczne i w ograniczonym stopniu techniczne. W historii świata za umowne zakończenie epoki najczęściej uznaje się wybuch rewolucji francuskiej, a rzadziej kongres wiedeński lub rozpoczęcie się I wojny światowej.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Podział na starożytność, średniowiecze i nowożytność znajduje zastosowanie przede wszystkim w historii Europy, choć jest wykorzystywany także w badaniach nad krajami pozaeuropejskimi, szczególnie w opracowaniach syntetycznych.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. nowożytnik mos.

 przym. nowożytny, wczesnonowożytny

Wiktionary


nowożytny

odnoszący się do epoki nowożytnej, trwającej od końca średniowiecza (koniec XV wieku) po dzień dzisiejszy


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) od: nowożytność: należący do nowożytności, określający nowożytność, używany w związku z nowożytnością

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Pozytywizm jest szczególnie typową postawą nowożytnego okresu. Ale nie tylko on. Nowożytny jest racjonalista Descartes z racji swej metody i apriorysta Kant z racji epistemologicznego nastawienia swej filozofii.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌnɔvɔˈʒɨtnɨ, AS: novožytny

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. nowożytnik mos., nowożytność, ponowożytność, postnowożytność

 przym. ponowożytny, postnowożytny

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) nowoczesny, współczesny

Wiktionary


nowoładoski

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z Nową Ładogą, dotyczący Nowej Ładogi

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Nowa Ładoga ż.

Wiktionary


nowołoskoniec

Nowołoskoniec – wieś sołecka w Polsce położona w województwie wielkopolskim, w powiecie obornickim, w gminie Oborniki.

W latach 1954–1959 wieś należała i była siedzibą władz gromady Nowołoskoniec, po jej zniesieniu w gromadzie Oborniki-Północ. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa poznańskiego.

Wikipedia


nowrot

nazwisko


SJP.pl


nowski

Nowe (miasto)


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z Nowem, dotyczący Nowego

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Nowe n.

Wiktionary


nowszy

stopień wyższy od przymiotnika: nowy


SJP.pl


nowus

rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy

 (1.1) środ. rel. pogard. głównie w środowisku tradycjonalistów katolickich: msza święta w porządku promulgowanym w roku 1969 przez papieża Pawła VI

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Następnie został poruszony temat rozwoju liturgii tradycyjnej, która gdzieniegdzie w pełni zastępuje nowusy.

Wiktionary

Powiązane:

 przym. nowusowy

Wiktionary


nowy

1. niedawno nabyty; świeżo powstały;
2. zajmujący miejsce poprzedniego;
3. o ludziach: spotykany po raz pierwszy;
4. niedawno wprowadzony; odkryty, współczesny;
5. kolejny, dalszy;
6. gł. o roślinach: świeżo wyrosły; tegoroczny, młody


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) istniejący od niedawna

 (1.2) taki, który pojawił się na miejscu poprzedniego

 (1.3) kolejny

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (2.1) osoba, która dopiero od niedawna należy do danego środowiska

Wiktionary

  • Nowy – polska komedia obyczajowa z 1969 roku.
  • Nowy – amerykańska komedia z 2002 roku.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Dość nowym słowem w polszczyźnie jest „marketing”.

 (1.2) Nasza nowa nauczycielka fizyki zawsze spóźnia się na lekcje.

 (1.3) Do nowego wydania naszej gazety dołączamy płytę CD.

 (2.1) Uczniowie niemile potraktowali nowego, wlewając mu atrament do tornistra.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈnɔvɨ, AS: novy

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. nów mrz., nowak mos., nowa ż., nowość ż., nówka ż., nowina ż., nowinka ż., nowalijka ż., nowatorstwo n., odnowienie n., odnawianie n.

 czas. ponawiać, odnawiać ndk., odnowić dk.

 przym. nowiuchny, nowiusieńki, nowiuteńki, nowiutki, nowiuśki, nowatorski, odnawialny, nowiowy

 przysł. nowo

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) świeży

Wiktionary


noys

jednostka hałaśliwości


SJP.pl


noż

wzmocnione "no", np. Noż kurde!


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) krótkie i ostre narzędzie ręczne do krojenia lub cięcia;

 (1.2) tnąca lub skrawająca powierzchnia różnych narzędzi mechanicznych

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Marek pokroił nożem chleb na kromki.

 (1.2) W strugu trzeba wymienić tępy nóż na nowy.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: nuʃ, AS: nuš

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. nożownik mos., nożyce lm nm., nożyczki lm nm., nożownictwo n.

:: zdrobn. nożyk mrz.

:: zgrub. nożysko n.

 przym. nożowy, nożowniczy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) slang. kosa; reg. pozn. hajtok.

Wiktionary


nozdrzaki

rząd dużych ssaków żyworodnych z infragromady łożyskowców; syreny, brzegowce


SJP.pl


nozdrze

jeden z dwóch otworów nosa


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) anat. jeden z dwóch otworów nosa

 (1.2) anat. część nosa osłaniająca jedno z nozdrzy (1.1)

Wiktionary

Nozdrza – nazwa symetrycznych otworów nosowych prowadzących do jamy nosowej (nozdrza przednie lub zewnętrzne) oraz otworów łączących jamę nosową z jamą gębową lub gardzielą (nozdrza tylne lub wewnętrzne, inaczej choany).

U ssaków oraz krokodyli nozdrza wewnętrzne są przesunięte w okolice krtani (wyraźne oddzielenie jamy nosowej od jamy gębowej), dzięki czemu mogą one jednocześnie oddychać i rozcierać pokarm.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ˈnɔzḍʒɛ, AS: nozḍže

Wiktionary

Powiązane:

 przym. nozdrzowy

Wiktionary


nozdrzec

wieś w Polsce


SJP.pl

Nozdrzec – wieś w Polsce, położona w województwie podkarpackim, w powiecie brzozowskim, w gminie Nozdrzec. Wieś leży na Pogórzu Dynowskim, na lewym brzegu Sanu przy ujściu Baryczki.

Miejscowość jest siedzibą gminy Nozdrzec oraz rzymskokatolickiej parafii św. Stanisława Biskupa, należącej do dekanatu Dynów w archidiecezji przemyskiej.

Wikipedia


nozdrzecki

przymiotnik od: Nozdrzec


SJP.pl


nozdrzowy

przymiotnik od: nozdrze


SJP.pl


nozemoza

zaraźliwa choroba przewodu pokarmowego pszczół dorosłych, wywoływana przez pierwotniaki z rodzaju nosema; nosemoza


SJP.pl


nożęta

pieszczotliwie: małe nóżki; nóżęta


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj niemęskoosobowy, liczba mnoga

 (1.1) książk. pieszcz. nogi dzieci

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Babcia ucałowała nóżęta wnusi z przejęciem.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. noga ż., nożysko n., nóżka ż., nożęta lm nm.

 przym. nożny

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) nóżki; war. nożęta

Wiktionary


nożewo

Nożewo – wieś sołecka w Polsce położona w województwie mazowieckim, w powiecie ostrołęckim, w gminie Olszewo-Borki.

Leży na prawym brzegu Narwi przy drodze krajowej nr 61.

Wierni Kościoła rzymskokatolickiego należą do parafii NMP Królowej Polski w Olszewie-Borkach.

Wikipedia


nózia

pieszczotliwe zdrobnienie od: noga (kończyna, podpora); nóżka


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) pieszcz. noga

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) W Edwarda pokazałam szefowi nózię / i zaraz stulił buzię.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. noga ż.

:: zdrobn. nóżka ż.

 przym. nożny

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) nóżka

Wiktionary


nożice

rzeczownik, rodzaj niemęskoosobowy, liczba mnoga

 (1.1) gw-pl|Górny Śląsk. techn. nożyce

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) gw-pl|Górny Śląsk|szyry.

Wiktionary


nóżka

zdrobnienie od: noga (kończyna, podpora); nózia


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) zdrobn. noga

 (1.2) mała noga

 (1.3) niewielka podpora, np. roweru, motocykla

 (1.4) elektron. jedna z końcówek (wyprowadzeń) elementu elektronicznego, np. układu scalonego

 (1.5) pot. trzon grzyba

 (1.6) druk. dolna część czcionki

Wiktionary

Pin (z ang. szpilka, trzpień), zwany również nóżką – wyprowadzenie elementu elektronicznego (np. układu scalonego) służące do wykonywania połączeń elektrycznych pomiędzy danym elementem a innymi elementami obwodu drukowanego. Połączenie to może być zarówno mechaniczne (np. gniazdo procesora w przypadku obudów PGA), jak i lutowane (w przypadku obudów BGA). Natomiast piny układów scalonych widocznych np. na rysunku po prawej stronie mogą być zarówno wsunięte w odpowiednią podstawkę, jak i przylutowane bezpośrednio do płytki obwodu drukowanego.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Nóżka mnie boli, mamusiu.

 (1.4) Ten układ ma dwadzieścia nóżek.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈnuʃka, AS: nuška

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. nóżęta nmos., nożęta nmos., nózia ż., noga ż., odnóże n.

 przym. beznóżkowy, nożny

Wiktionary


nóżki

zdrobnienie od: noga (kończyna, podpora); nózia


SJP.pl


nóżkowaty

mający lub przypominający nóżki


SJP.pl


nóżkowy

nóżka


SJP.pl

Patrz:

nóżka

nożny

1. związany z nogą, nogami (np. gruczoł nożny);
2. wprawiany w ruch nogą, nogami (np. napęd nożny)


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) dotyczący nóg, związany z nogami

 (1.2) o narzędziach, przyrządach: uruchamiany za pomocą nogi

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. nóżęta nmos., nożęta nmos., odnóże n., nózia ż., noga ż., nóżka ż., nożysko n., nogawica ż., nogawka ż.

Wiktionary


nozofobia

chorobliwy lęk przed chorobą


SJP.pl

Nozofobia (gr. nosos – choroba, phóbos – strach) – chorobliwy lęk przed zachorowaniem. Symptomami jej są trudne do zidentyfikowania bóle, mdłości, nagłe wahania poziomu energii. Badania zwykle nie wykazują żadnych faktycznych patologii, a domniemane symptomy odczuwalne są raczej jako wspomnienia rzeczywiście przebytych fizycznych traumatyzmów.

Wikipedia


nozogeografia

nauka badająca rozmieszczenie chorób ludzi i zwierząt na różnych obszarach geograficznych i czynniki związane z ich rozprzestrzenianiem się; nosogeografia


SJP.pl


nozolog

specjalista w zakresie klasyfikowania chorób


SJP.pl


nozologia

nauka zajmująca się klasyfikacją chorób i ich opisem; nosologia


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) nauk. med. nauka zajmująca się klasyfikowaniem i opisem chorób;

Wiktionary

Nozologia (gr. νόσος, nosos, „choroba” + λόγος, logos, „nauka”) – dziedzina wiedzy medycznej, zajmująca się podziałem (klasyfikacją) chorób i ich opisem. Główny podział klasyfikacji chorób opiera się na ich etiologii, patogenezie oraz objawach chorobowych.

Wikipedia


nozologiczny

nozologia


SJP.pl

Patrz:

nozologia

nożowaty

przypominający nóż, mający właściwości noża


SJP.pl


nożowce

osoba używająca w bójkach i napadach noża; nożownik


SJP.pl

Brzeszczotkowate, brzeszczotowate, nożowce, śledziówki (Notopteridae) – rodzina ryb z rzędu kostnojęzykokształtnych. Większość gatunków jest poławiana jako ryby konsumpcyjne, niektóre są hodowane w akwariach. W zapisie kopalnym znane są co najmniej z późnej kredy (cenoman).

Wikipedia


nożowiec

osoba używająca w bójkach i napadach noża; nożownik


SJP.pl


nożowisko

część niektórych maszyn tnących, do której przytwierdzone są ostrza


SJP.pl


nożówka

1. niedźwiedziówka nożówka - gatunek motyla;
2. wycinka nożówka - gatunek motyla;
3. rybka akwariowa


SJP.pl

Nożówka (Alfaro cultratus) – gatunek słodkowodnej ryby z rodziny piękniczkowatych (Poeciliidae).

Wikipedia


nożownictwo

1. proceder nożownika; bandytyzm;
2. rzemiosło wyrabiania noży


SJP.pl


nożowniczka

nożownik


SJP.pl

Patrz:

nożownik

nożownik

1. rzemieślnik produkujący noże i inne narzędzia tnące;
2. bandyta posługujący się nożem przy napadzie; nożowiec


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) daw. rzem. rzemieślnik produkujący noże

 (1.2) krym. przestępca posługujący się nożem

 (1.3) człowiek walczący przy pomocy noża

Wiktionary

Nożownik – w dawnych czasach rzemieślnik na podgrodziu zajmujący się wytwarzaniem noży. Dziś – określenie hobbysty lub rzemieślnika zawodowo zajmującego się powyższym. Cech nożowników jest wymieniany jako jeden z ponad sześćdziesięciu cechów obecnych w Poznaniu w XVI w.

Potocznie terminem ’nożownik’ określa się również przestępców posługujących się nożem.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Tasaki wielkie roboty krakowskich nożowników, na palec grube, gniótł między wskazującym a średnim i kruszył w kawały.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. nóż mrz., nożyk mrz., nożyczki nmos., nożownictwo n., nożyce nmos.

:: fż. nożowniczka ż.

 przym. nożowniczy, nożowy

Wiktionary


nożowy

przymiotnik od: nóż


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z nożem, dotyczący noża

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. nóż m., nożownik mos., nożyk mrz.

Wiktionary


nożoząb

ssak drapieżny z epok plioceńskiej i plejstoceńskiej, mający olbrzymie kły


SJP.pl


nożyce

1. ręczne narzędzie do cięcia, złożone z dwóch zwierających się ostrzy;
2. maszyna do cięcia przy użyciu zwierających się noży;
3. ćwiczenie gimnastyczne, polegające na naśladowaniu wyprostowanymi nogami ruchu nożyc;
4. nożycowate zakończenie odnóży u niektórych skorupiaków; szczypce, kleszcze


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj niemęskoosobowy, liczba mnoga

 (1.1) narzędzie w postaci dwóch ruchomych ostrzy umieszczonych na wspólnej osi, służące do cięcia papieru, roślin i innych mniej twardych substancji;

 (1.2) sport. ćwiczenie gimnastyczne polegające na wymachu nóg, leżąc na plecyecach

Wiktionary

  • nożyczki – narzędzie do cięcia cienkich materiałów
  • nożyce ręczne – narzędzie do cięcia blachy
  • nożyce cenowe – zjawisko ekonomiczne
  • papier, kamień, nożyce – gra towarzyska
  • Nożyce – jezioro w Polsce
  • Nożyczki – film prod. USA z 1991 r.
  • nożyczki chirurgiczne – narzędzie chirurgiczne
  • nożyce wiertnicze – narzędzie używane w wiertnictwie
  • nożyce – nazwa przewrotki

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Ogrodnik przyciął krzaki nożycami.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: nɔˈʒɨt͡sɛ, AS: nožyce

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. nóż mrz.

:: zdrobn. nożyczki lm nm.

 przym. nożycowy

 przysł. nożycowo

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) gw-pl|Górny Śląsk|nożice, szyry.

Wiktionary


nożycowaty

przypominający kształtem otwarte nożyce


SJP.pl


nożycówka

nożycówka pospolita - gatunek błonkówki z rodziny miesierkowatych


SJP.pl

Nożycówka (Chelostoma) – rodzaj owadów z rodziny miesierkowatych (Megachilidae) z rzędu błonkoskrzydłych. W Polsce stwierdzono 6 gatunków, wszystkie to samotnice z jednym pokoleniem w roku. Pszczoły te są słabo owłosione, samice zbierają pyłek w szczoteczkę na spodzie odwłoka. Większość gatunków jest wyspecjalizowana pokarmowo. Charakterystyczną cechą rodzaju jest wydłużone, walcowate ciało.

Wikipedia


nożycowy

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z nożycami, dotyczący nożyc

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. nożyce nmos., nożyczki nmos., nożyk mrz.

Wiktionary


nożyczki

narzędzie służące do przecinania m.in. papieru, posiadające dwa ostrza


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj niemęskoosobowy, liczba mnoga

 (1.1) małe nożyce;

Wiktionary

Nożyczki, nożyce – narzędzie służące do ręcznego przecinania i rozcinania różnych materiałów przy użyciu małej siły.

Nożyczki zostały wynalezione prawdopodobnie około XV w. p.n.e. w Egipcie, ale współczesną konstrukcję wprowadzili Rzymianie ok. 100 p. n.e.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Nie baw się nożyczkami w ten sposób, bo zrobisz sobie krzywdę!

Wiktionary

Wymowa:

IPA: nɔˈʒɨt͡ʃʲci, AS: nožyčʹḱi

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. nożyce nmos., nóż m., nożownik m., noga ż., nożyk mrz.

 przym. nożycowy, nożyczkowy

 przysł. nożycowo

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) nożyce; gw-pl|Górny Śląsk|szczyrki.

Wiktionary


nożyczkowy

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z nożyczkami, dotyczący nożyczek

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. nożyczki nmos.

Wiktionary


nożyczyn

Nożyczyn – wieś w Polsce położona w województwie kujawsko-pomorskim, w powiecie mogileńskim, w gminie Jeziora Wielkie.

Wikipedia


nożyk

zdrobnienie od: nóż


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) zdrobn. od: nóż; mały nóż

 (1.2) pot. ostrze wkładane do maszynki do mięsa, golarki itp.

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Podaj mi nożyk do owoców.

 (1.2) Muszę wymienić nożyki w maszynce do mięsa, bo mocno się stępiły.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈnɔʒɨk, AS: nožyk

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. nóż mrz., nożownik mos., nożyce nmos., nożyczki nmos.

 przym. nożowy, nożycowy, nożykowy

Wiktionary


nożykowy

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z nożykiem, dotyczący nożyka

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. nożyk m.

Wiktionary


nożyna

z politowaniem: noga, nóżka


SJP.pl


nożynko

Nożynko (kaszub. Nożënkò; niem. Klein Nossin) – wieś kaszubska w Polsce, położona w województwie pomorskim, w powiecie bytowskim, w gminie Czarna Dąbrówka, nad rzeką Skotawą.

W latach 1975–1998 wieś administracyjnie należała do województwa słupskiego.

Wieś stanowi sołectwo gminy Czarna Dąbrówka.

Wikipedia


nożysko

1. zgrubienie od: noga;
2. zgrubienie od: nóż


SJP.pl


nołlajfić

czasownik niedokonany

 (1.1) slang. poświęcać większość czasu jednej czynności zaniedbując kontakty towarzyskie

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Ileż można nołlajfić przed komputerem, i to tak dzień w dzień?

Wiktionary

Wymowa:

IPA: nɔwˈlajfʲit͡ɕ, AS: nou̯lai ̯fʹić

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. nołlajfienie n., nolife

Wiktionary


nołlajfienie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|nołlajfić.

Wiktionary

Powiązane:

 czas. nołlajfić

Wiktionary


nołnejm

potocznie:
1. produkt niemarkowy lub mało znanej marki;
2. osoba, o której nikt nie słyszał


SJP.pl


np

1. symbol neptunu, pierwiastka chemicznego;
2. symbol nepera, jednostka używanej do wyrażania wzmocnienia lub tłumienia mocy elektrycznej, natężenia prądu itp.


SJP.pl

Np lub np może oznaczać:

  • Np – symbol pierwiastka neptun
  • Np – symbol logarytmicznej jednostki miary neper
  • np. – skrót od "na przykład"
  • .np – domena internetowa
  • np. – skrót używany w grach wieloosobowych od słów no problem (pol. nie ma problemu)

Wikipedia


np.

skrót od: na przykład, czytany jako całe wyrażenie


SJP.pl

skrót

 (1.1) = na przykład

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Wiele pojazdów ma cztery koła, np. autobusy.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: na‿ˈpʃɨkwat, AS: na‿pšyku̯at

Wiktionary


npc

skrótowiec

 (1.1) med. choroba Niemanna-Picka typu C;

 (1.2) inform. problem NP-zupełny;

 (1.3) w grach RPG: bohater niebędący graczem; pot. enpek, enpecet

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ɛ̃n‿pɛ‿ˈt͡sɛ, AS: ẽn‿pe‿ce

Wiktionary


npd

skrót od: Nationaldemokratische Partei Deutschlands - Narodowo-Demokratyczna Partia Niemiec


SJP.pl


npś

skrótowiec, rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) = polit. społ. nowy porządek świata;

Wiktionary


nq

skrótowiec

 (1.1) posp. slang. zdrobn. narka

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) NQ! Spadam już.

Wiktionary


nr

numer (skrót czytany jako cały wyraz)


SJP.pl

skrót

 (1.1) = numer

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Publiczne Gimnazjum nr 1 w Warszawie.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈnũmɛr, AS: nũmer

Wiktionary

Synonimy:

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

frazeologia.

etymologia.

uwagi.

 (1.1) pisownia „źle|nr..” (z kropką) jest niepoprawna w mianowniku i w przypadkach o formach identycznych z mianownikiem. W pozostałych przypadkach niepoprawna jest pisownia bez kropki.

tłumaczenia.

* angielski: (1.1) No., №

* chiński standardowy: (1.1) 号 (hào)

* duński: (1.1) nr.

* esperanto: (1.1) n-ro, także. no.

* francuski: (1.1) nº, no

* hiszpański: (1.1) nº, núm.

* niderlandzki: (1.1) nr., nr

* niemiecki: (1.1) Nr.

* rosyjski: (1.1) №

* szwedzki: (1.1) nr

* włoski: (1.1) N.

źródła.

== nr (język niderlandzki.) ==

wymowa. audio|Nl-nr.ogg.

znaczenia.

skrót

 (1.1) nr

odmiana.

przykłady.

składnia.

kolokacje.

synonimy.

 (1.1) nr.

Wiktionary


nra

skrót od: Naczelna Rada Adwokacka


SJP.pl


nrb

skrótowiec

 (1.1) = numer rachunku bankowego

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) NRB nie zawiera liter, kropek, przecinków, myślników ani innych znaków.

 (1.1) NRB składa się z 26 cyfr.

Wiktionary


nrd

[czytaj: e-ner-DE] skrót od: Niemiecka Republika Demokratyczna


SJP.pl

skrótowiec, rzeczownik, rodzaj nijaki lub żeński, nazwa własna

 (1.1) = hist. geogr. polit. Niemiecka Republika Demokratyczna

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Berlin Zachodni był enklawą na obszarze NRD.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ɛ̃n‿ɛr‿ˈdɛ, AS: ẽn‿er‿de

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. NRD-owiec m., enerdowiec m.

 przym. NRD-owski, enerdowski

Wiktionary


nrd-owiec

obywatel NRD; enerdowiec


SJP.pl


nrd-owski

NRD (Niemiecka Republika Demokratyczna); enerdowski, dedeerowski, dederowski, DDR-owski


SJP.pl


nrem

numer (skrót czytany jako cały wyraz)


SJP.pl


nrf

[czytaj: en-er-EF] skrót od: Niemiecka Republika Federalna


SJP.pl

skrótowiec

 (1.1) = Niemiecka Republika Federalna

Wiktionary


nrf-owiec

mieszkaniec NRF (Niemieckiej Republiki Federalnej); enerefowiec


SJP.pl


nrf-owski

NRF (Niemiecka Republika Federalna); enerefowski


SJP.pl


nrt

[czytaj: en-er-TE] skrót angielskiego: Netto Register Tonnage - symbol użytkowej pojemności wnętrza kadłuba statku wodnego (tzw. tonaż netto)


SJP.pl


nsa

1. skrót od: Naczelny Sąd Administracyjny, polska instytucja państwowa;
2. skrót od: National Security Agency, amerykańska wewnętrzna agencja wywiadowcza


SJP.pl

skrótowiec, rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) = Naczelny Sąd Administracyjny;

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ɛ̃n‿ɛs‿ˈa, AS: ẽn‿es‿a

Wiktionary


nsdap

skrót od: Nationalsozialistische Deutsche Arbeiterpartei - Narodowosocjalistyczna Niemiecka Partia Robotnicza, niemiecka partia faszystowska


SJP.pl


nsdap-owiec

członek NSDAP


SJP.pl


nsi

skrótowiec w funkcji rzeczownika

 (1.1) = Narodowa Strategia Integracji

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ɛ̃n‿ɛs‿ˈi, AS: ẽn‿es‿i

Wiktionary


nspj

skrótowiec

 (1.1) rel. = Najświętszego Serca Pana Jezusa

 (1.2) hist. polit. = Niemiecka Socjalistyczna Partia Jedności

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Kurs przedmałżeński odbędzie się w Parafii NSPJ w Chorzowie-Batorym.

Wiktionary


nsz

Narodowe Siły Zbrojne, konspiracyjna organizacja wojskowa powstała w Polsce 20 IX 1942 r.


SJP.pl

skrótowiec

 (1.1) = hist. wojsk. Narodowe Siły Zbrojne;

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Czy mieliśmy tylko kazaniami i wodą święconą zwalczać organizatorów masowych mordów, opryszków z NSZ i pogrobowców reżimu Berezy?

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ɛ̃n‿ɛz‿ˈːɛt, AS: ẽn‿e•‿zet

Wiktionary


nsz-owiec

członek Narodowych Sił Zbrojnych, konspiracyjnej organizacji wojskowej okresu II wojny światowej


SJP.pl


nsz-owski

NSZ


SJP.pl

Patrz:

NSZ

nszz

skrót od: Niezależny Samorządny Związek Zawodowy


SJP.pl

skrótowiec

 (1.1) = Niezależny Samorządny Związek Zawodowy

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) WZD Regionu Śląsko-Dąbrowskiego NSZZ „Solidarność”

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌɛ̃n‿ɛz‿ːɛd‿ˈzɛt, AS: n‿e•‿zed‿zet

Wiktionary


nt

Nowy Testament; N.T. (skrót pisany z kropkami lub bez, czytany jako całe, odmienne wyrażenie)


SJP.pl


nt.

skrót od: na temat


SJP.pl

skrót

 (1.1) = na temat

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Szczegółowe informacje nt. powyższych działań wraz z formularzem zgłoszeniowym zostaną zamieszczone w późniejszych terminach.

Wiktionary


ntfs

skrót od: New Technology File System, w informatyce: system plików w systemach Microsoft Windows


SJP.pl


ntg

skrót od: nie ta grupa (dyskusyjna)


SJP.pl

skrótowiec

 (1.1) = slang. Nie Ta Grupa (dyskusyjna)

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Po cholerę dajesz ogłoszenie na grupie, która jest ntg w stosunku do twojego ogłoszenia?

 (1.1) Gdyby post był bardzo NTG, prosiłbym o przekierowanie na odpowiednią grupę.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ɛ̃n‿tɛ‿ˈɟɛ, AS: ẽn‿te‿ǵe

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) niewłaściwie/mylnie skierowany

Wiktionary


ntsc

skrót od: National Television System Committee, amerykański oraz japoński system kodowania obrazu telewizyjnego


SJP.pl


nu

1. wykrzyknik zakazujący czegoś, najczęściej powtórzony dwu- lub trzykrotnie, zwykle używany w rozmowach z dziećmi (np. Nu, nu! Nie wolno, nie dotykaj!);
2. regionalne: wykrzyknik zachęcający, przynaglający do działania, aktywności (np. Nu, dawaj, idziemy!)


SJP.pl

wykrzyknik

 (1.1) wykrzyknik zakazujący czegoś, najczęściej powtórzony

 (1.2) = gwara. no

Wiktionary

Ny (ni, st.gr. νῦ, nw.gr. νι, pisana Νν) – trzynasta litera alfabetu greckiego oznaczająca spółgłoskę nosową przedniojęzykowo-dziąsłową „n”. W greckim systemie liczbowym oznaczała liczbę 50.

Wikipedia

Przykłady

składnia.

kolokacje.

synonimy.

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

frazeologia.

etymologia.

uwagi.

tłumaczenia.

źródła.

== nu (język ama.) ==

thumb|nu (1.1)

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik

 (1.1) dom

odmiana.

przykłady.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: nu, AS: nu

Wiktionary

Synonimy:

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

frazeologia.

etymologia.

uwagi.

tłumaczenia.

źródła.

== nu (język ama.) ==

thumb|nu (1.1)

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik

 (1.1) dom

odmiana.

przykłady.

składnia.

kolokacje.

synonimy.

Wiktionary


nuakszott

stolica Mauretanii; Nawakszut


SJP.pl

Nawakszut (arab. ‏نواكشوط‎, Nawākšūṭ; fr. Nouakchott) – stolica Mauretanii, położona w zachodniej części kraju, 4 km od wybrzeża Atlantyku. Nawakszut jest również stolicą wydzielonego dystryktu stołecznego w Mauretanii. W 2013 roku miasto liczyło ok. 958 tys. mieszkańców.

W mieście istnieją zakłady odsalania wody morskiej, działa tu też międzynarodowy port lotniczy. Nawakszut charakteryzuje się także niską zabudową i brakiem wieżowców.

Wikipedia


nuba

język, którym mówią rdzenni mieszkańcy Nubii; język nubijski


SJP.pl

Góry Nubijskie (arab. ‏جبال النوبة‎, Dżibal an-Nuba, Jibāl an-Nūbah) – pasmo górskie w południowym Sudanie, w prowincji Kordofan Południowy. Wysokość bezwzględna waha się tu od 500 do 1325 m n.p.m. Najwyższy szczyt to Dżabal Hajban. Góry zamieszkane są przez czarnoskóry lud Nuba.

Wikipedia


nubia

kraina historyczna w Afryce


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) geogr. kraina historyczna znajdująca się w północno-wschodniej Afryce, w południowym Egipcie i północnym Sudanie;

Wiktionary

Nubia (nub. Nobīn, arab. ‏النُوبَة‎) – kraina historyczna w północno-wschodniej Afryce obejmująca środkowy bieg Nilu pomiędzy Asuanem a Chartumem (między VI a I kataraktą), obecnie na terenie południowego Egiptu i północnego Sudanu.

W okresie Nowego Państwa Nubia znana była pod nazwą Kusz, która wzmiankowana jest w Starym Testamencie w Księdze Rodzaju (Rodz. 10, 6–7)..

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Jeszcze na studiach udało się jej wyjechać na wyprawę badawczą do Nubii.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈnubʲja, AS: nubʹi ̯a

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Nubijka ż., Nubijczyk m.

 przym. nubijski

Wiktionary


nubijczycy

mieszkaniec Nubii


SJP.pl

Nubijczycy – lud afrykański zamieszkujący w starożytności rejony od I do V katarakty na Nilu, czyli rejon zwany przez Egipcjan Nubią.

Starożytni Nubijczycy kilkakrotnie podbili Egipt w różnych okresach dziejów tego państwa. Nubia przyjęła chrześcijaństwo w III wieku n.e., jako jedno z pierwszych państw na świecie. Państwo to, ze stolicą w Dongoli, przetrwało do wczesnego średniowiecza, gdy zostało podbite przez Arabów. Ten podbój położył kres istnieniu Nubijczyków jako narodu.

Wikipedia


nubijczyk

mieszkaniec Nubii


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) mieszkaniec Nubii

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Nubia ż.

:: fż. Nubijka ż.

 przym. nubijski

Wiktionary


nubijka

mieszkanka Nubii


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) mieszkanka Nubii

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Nubia ż.

:: fm. Nubijczyk mos.

 przym. nubijski

Wiktionary


nubijski

przymiotnik od: Nubia


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z Nubią, dotyczący Nubii, pochodzący z Nubii

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Na wystawie znalazły się ozdoby nubijskie i saharyjskie.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Nubia ż., Nubijczyk mos., Nubijka ż.

Wiktionary


nubiologia

nauka badająca dzieje i kulturę Nubii


SJP.pl

Nubiologia zwana inaczej archeologią Sudanu – nauka będąca częścią archeologii zajmująca się kulturą materialną oraz dziejami Nubii, krainy historycznej znajdująca się w północno-wschodniej Afryce, w południowym Egipcie i północnym Sudanie między VI a I kataraktą. Twórcą terminu był Kazimierz Michałowski (1901–1981). Nubiologia jest nauką interdyscyplinarną dotyczącą szeroko pojętych dziejów i kultury Nubii, Etiopii i Koptów.

Wikipedia


nubiologiczny

związany z nauką badającą dzieje i kulturę Nubii


SJP.pl


nubira

samochód typu Daewoo Nubira


SJP.pl


nubuk

skóra, głównie cielęca, używana do produkcji obuwia i galanterii skórzanej


SJP.pl

Nubuk – wyprawiona miękka skóra wykończona od strony lica po jego uprzednim oszlifowaniu polerującym. Jest ona najczęściej pochodzenia bydlęcego, cielęcego lub wieprzowego. Garbowana metodą chromową (w odróżnieniu od zamszu garbowanego metodą tłuszczową). Surowcem na nubuk mogą być tylko skóry o niewielkim uszkodzeniu lica.

Wikipedia


nubukowy

nubuk


SJP.pl

Patrz:

nubuk

nucellus

część zalążka rośliny zaopatrująca przedrośle w substancje zapasowe; ośrodek


SJP.pl

Ośrodek oznacza w naukach ścisłych środowisko o określonych właściwościach fizycznych, które mogą wpływać na przebieg procesów przebiegających w nim. Ośrodkiem jest każda substancja fizyczna. Szczególnym rodzajem ośrodka jest próżnia. Ośrodek może być jednorodny lub niejednorodny. Ze względu na podobieństwo niektórych cech ośrodków można je klasyfikować, np. na ośrodki sprężyste, ciągłe, izotropowy, nieliniowy.

Wikipedia


nucenie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|nucić.

Wiktionary

Powiązane:

 czas. nucić

Wiktionary


nucić

1. śpiewać cicho lub śpiewać jakąś melodię bez użycia słów;
2. poetycko:
a) o ptakach: wydawać melodyjne odgłosy;
b) o owadach: brzęczeć


SJP.pl

czasownik

 (1.1) śpiewać półgłosem lub bez słów

 (1.2) poet. śpiewać (o ptakach)

 (1.3) poet. brzęczeć (o owadach)

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Zbyszek cicho nucił Ewie kołysankę.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈnut͡ɕit͡ɕ, AS: nućić

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. nucenie n.

 czas. zanucić dk.

Wiktionary


nuckowski

nazwisko


SJP.pl


nucleus

[czytaj: nukleus] u roślin kwiatowych: wewnętrzna część zalążka otoczona osłonkami


SJP.pl

  • Nucleus – brytyjski zespół jazzowo-progresywny, założony w 1969 roku przez Iana Carra
  • Nucleus – drugi studyjny album szwedzkiej grupy rocka progresywnego Anekdoten z 1995 roku
  • Nucleus – system operacyjny dla komputerów Mera 300

Zobacz też:

  • jądro komórkowe (łac. nucleus)

Wikipedia


nucza

cedzidło; filtr o działaniu okresowym, otwarty lub zamknięty zbiornik z dnem sitowym


SJP.pl


nuda

1. nieprzyjemne samopoczucie spowodowane bezczynnością, brakiem wrażeń, monotonią życia;
2. coś nudnego, nieciekawego;
3. nudny mężczyzna, chłopak; nudziarz


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) stan, gdy jest nudno, gdy nie dzieje się nic ciekawego;

Wiktionary

Nuda – negatywny stan emocjonalny, polegający na uczuciu wewnętrznej pustki, zwykle spowodowany jednostajnością, brakiem zmiany otoczenia, brakiem bodźców, a czasami chorobą.

Nuda to stan obojętności i braku zainteresowania. Jest traktowana jako odmiana frustracji lub stresu. Czasami może doprowadzić do innych stanów emocjonalnych, jak np. agresji.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Ale nuda! Gdyby tylko przyszedł Janek, może wtedy byłoby ciekawiej.

 (1.1) Oglądanie tego filmu to straszna nuda.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈnuda, AS: nuda

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. nudziarka ż., nudziarz m., nudziara ż., znudzenie n., nudności nmos.

 przym. nudny, nudnawy

 przysł. nudno, nudnie

 czas. nudzić ndk., przynudzać ndk., zanudzać ndk., zanudzić dk.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) znudzenie

Wiktionary


nude

[czytaj: njud] o kolorze: cielisty


SJP.pl

Nude – album koncepcyjny brytyjskiej grupy Camel wydany w 1981 roku. Opowiada o Hiroo Onodzie, japońskim żołnierzu porzuconym na wyspie podczas II wojny światowej, który nie wie, że wojna się skończyła. Tekst piosenek napisała głównie Susan Hoover, z wyjątkiem "Please Come Home", którego twórcą jest Andrew Latimer. Nude jest ostatnią płytą na której zagrał Andy Ward.

Wikipedia


nudelkula

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) gw-pl|Górny Śląsk. wałek do ciasta

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) A jo ci powiedziała, że mosz od jutra szlaban i już zaś nudelkula pójdzie w ruch. (Duet Karo: Żoneczka)

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. nudelzupa ż., nudle lm nm.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) wałek do ciasta

Wiktionary


nudelzupa

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) gw-pl|Górny Śląsk. rosół z makaronem

 (1.2) gw-pl|Górny Śląsk. zupa z makaronem

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. nudle lm nm., nudelkula ż.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) nudlowo zupa

Wiktionary


nudes

środowiskowo: nagie lub półnagie zdjęcie


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) zdjęcie przedstawiające nagą osobę

Wiktionary


nudla

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) gw-pl|Górny Śląsk. kulin. kawałek makaronu

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Fater, nudla mocie na pysku!

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈnʊtla

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. nudle nmos.

Wiktionary


nudle

rzeczownik, rodzaj niemęskoosobowy, liczba mnoga

 (1.1) gw-pl|Górny Śląsk. gw-pl|Poznań. kulin. makaron (najczęściej domowej roboty)

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Lubia rosół z nudlami.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. nudelzupa ż., nudelkula ż., nudla ż.

Wiktionary


nudnawy

trochę nudny; przynudnawy


SJP.pl

przymiotnik jakościowy

 (1.1) trochę nudny, nudzący

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Rządowi pozostaje więc żmudne i nudnawe dla szerszej publiczności „dyscyplinowanie koalicji”.

 (1.1) Ożywiała nudnawe kolumny „Przeglądu Tygodniowego”, a później dogorywającego „Życia Literackiego”.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: nudˈnavɨ, AS: nudnavy

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. nuda ż., nudzenie n., nudziara ż., nudziarka ż., nudziarstwo n., nudziarz mos., nudności lm nm., nudność ż.

 czas. nudzić ndk., nudzić się ndk., znudzić dk., znudzić się dk., przynudzać ndk., przynudzić dk., zanudzać ndk., zanudzać się ndk., zanudzić ndk., zanudzić się ndk.

 przym. nudny, nudziarski

 przysł. nudnawo, nudno

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) przynudnawy

Wiktionary


nudnie

przysłówek

 (1.1) zob. nudno.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. nuda ż., nudzenie n., nudziarz m., nudność ż.

 czas. nudzić ndk.

 przym. nudny

 przysł. nudno

Wiktionary


nudniej

stopień wyższy od przysłówków: nudno, nudnie


SJP.pl


nudniejszy

stopień wyższy od przymiotnika: nudny


SJP.pl


nudno

przysłówek

 (1.1) w sposób nudny, nieciekawie

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Każdy kto latał, wie, jak to jest. Czuje się trzy wymiary. Na ziemi jest nudniej: chodzimy tylko w lewo, w prawo albo prosto. Zawsze marzyło mi się, by latanie było bardziej popularne.

 (1.1) Moim zdaniem z roku na rok jest niestety coraz nudniej, coraz gorszy program itp.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. nudziarka ż., nuda ż., nudziarz m., nudziara ż., nudzenie n., zanudzanie n., przynudzanie n., nudziarstwo n., nudności nmos.

 czas. nudzić ndk., zanudzać ndk., zanudzić dk., przynudzać ndk.

 przym. nudny, nudziarski, nudnawy

 przysł. nudnie

Wiktionary


nudność

cecha czegoś nudnego


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) odprzym. cecha tego, co jest nudne; cecha tych, którzy są nudni

Wiktionary

Powiązane:

 przym. nudny, nudnawy

 przysł. nudnie

 rzecz. nudziarka ż., nudności nmos., nudziara ż.

Wiktionary


nudności

cecha czegoś nudnego


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj niemęskoosobowy, liczba mnoga

 (1.1) med. mdłości, stan poprzedzający wymioty

forma rzeczownika.

 (2.1) D., C., Ms., W. lp. od: nudność

Wiktionary

Nudności (stgr. ναυτεία, łac. nausea, vomitus, ang. nausea) – nieprzyjemne, niebolesne, subiektywne odczucie silnej potrzeby zwymiotowania. Mogą mu towarzyszyć: ślinotok, tachykardia, zblednięcie skóry i potliwość. Nudności zazwyczaj poprzedzają wymioty i odruchy wymiotne, chociaż mogą występować niezależnie.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Surowa fasola zawiera lektyny, które mogą wywołać wymioty, nudności i rozwolnienie.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. nudziarka ż., nudność ż., nuda ż., nudzenie n., przynudzanie n.

 czas. nudzić ndk., zanudzić dk., zanudzać ndk., wynudzić dk., przynudzać ndk.

 przym. nudny, nudnawy

 przysł. nudno

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) mdłości

Wiktionary


nudny

nie budzący zainteresowania


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) wywołujący nudę, niebudzący zainteresowania, powodujący apatię i zmęczenie

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Wykład był tak nudny, że część słuchaczy opuściła salę.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈnudnɨ, AS: nudny

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. nudziarka ż., nuda ż., nudność ż., nudziarz mos., nudności nmos.

 czas. nudzić ndk., znudzić dk., zanudzać ndk., zanudzić dk.

 przym. nudziarski, nudnawy

 przysł. nudno, nudnie

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) nieciekawy, nieinteresujący, nużący, pot. drętwy, pot. nudziarski

Wiktionary


nudy

nudna kobieta, dziewczyna; nudziara


SJP.pl


nudysta

osoba przebywająca na zewnątrz nago


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) osoba przebywająca towarzysko na zewnątrz nago dla kontaktu z naturą

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Nudyści twierdzą, że nago lepiej się czują na łonie natury.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: nuˈdɨsta, AS: nudysta

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. nudyzm m., denudacja ż.

:: fż. nudystka ż.

 przym. nudystyczny

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) naturysta

Wiktionary


nudystka

nudysta


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) fż. od: nudysta

Wiktionary

Patrz:

nudysta

Przykłady

 (1.1) Anka i Magda są nudystkami i jeżdżą co roku do Chałup.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: nuˈdɨstka, AS: nudystka

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. nudyzm m.

:: fm. nudysta m.

 przym. nudystyczny

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) naturystka

Wiktionary


nudystyczny

nudyzm; naturystyczny


SJP.pl


nudyzm

przebywanie nago na powietrzu dla pełnego kontaktu z naturą


SJP.pl

Wikipedia


nudzenie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|nudzić.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: nuˈd͡zɛ̃ɲɛ, AS: nuʒńe

Wiktionary

Powiązane:

 czas. nudzić

 przysł. nudno, nudnie

 rzecz. nudziarz m., nudności nmos., nudziarka ż.

 przym. nudziarski, nudnawy

Wiktionary


nudziak

kosmetyk o cielistym kolorze


SJP.pl


nudziakowy

przymiotnik

 (1.1) pot. środ. w kolorze cielistym

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Paznokcie nudziakowe to świetna baza do letnich stylizacji.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. nudziak mrz.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) cielisty, nude

Wiktionary


nudziara

kobieta nudna


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) forma żeńska od: nudziarz

Wiktionary

Wymowa:

IPA: nuˈd͡ʑara, AS: nuʒ́ara

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. nudziarka ż., nudziarz, nuda, nudziarstwo, nudność

 przym. nudziarski, nudnawy

 przysł. nudno

Wiktionary


nudziarka

nudziarz; nudziara


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) lekcew. kobieta zanudzająca towarzystwo

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Ona jest straszną nudziarką, jak zacznie ględzić, to uśpi ci całe towarzycho.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. nuda ż., nudzenie n., nudziara ż., nudziarstwo n., nudziarz mos., nudności lm nm., nudność ż.

 czas. nudzić ndk., nudzić się ndk., znudzić dk., znudzić się dk., przynudzać ndk., przynudzić dk., zanudzać ndk., zanudzać się ndk., zanudzić ndk., zanudzić się ndk.

 przym. nudnawy, nudziarski, nudny

 przysł. nudnawo, nudno

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) lekcew. nudziara

Wiktionary


nudziarski

dotyczący nudziarza; nudny, nudzący


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z nudziarstwem, dotyczący nudziarstwa

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. nudziarka ż., nudziarstwo n., nudziarz m., nudziara ż., nudzenie n., zanudzenie n., znudzenie n.

 przysł. nudno

 przym. nudny, nudnawy

Wiktionary


nudziarz

mężczyzna nudny; tetryk; zrzęda


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) człowiek zanudzający innych

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. nudziarka ż., nuda ż., nudziara ż., nudzenie n., zanudzanie n., przynudzanie n., nudziarstwo n.

 czas. nudzić ndk., zanudzać ndk., zanudzić dk., przynudzać ndk.

 przym. nudny, nudziarski, nudnawy

 przysł. nudno, nudnie

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) pot. maruda, nuda; reg. bałaguła

Wiktionary


nudzić

1. opowiadać o czymś nieciekawym; przynudzać;
2. powodować, że coś staje się nudne;
3. pot. prosić o coś, nalegać na coś dłuższy czas;
4. nudzić się:
a) nie mieć zajęcia, męczyć się z tego powodu;
b) stawać się nudnym


SJP.pl

czasownik przechodni niedokonany (dk. brak)

 (1.1) powodować nudę

czasownik zwrotny niedokonany nudzić się (dk. brak)

 (2.1) odczuwać nudę

 (2.2) stpol. prowincj. niepokoić

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈnud͡ʑit͡ɕ, AS: nuʒ́ić

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. nudziarka ż., nuda ż., nudzenie n., nudziarz m., nudności nmos.

 czas. zanudzać dk.

 przym. nudny, nudnawy

 przysł. nudno, nudnie

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) zanudzać, męczyć; reg. śl. ciurczeć.

Wiktionary


nufcio

zdrobnienie od: Onufry (imię męskie)


SJP.pl


nufel

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) gw-pl|Górny Śląsk. smoczek

Wiktionary


nugat

ciasteczko nadziewane masą orzechową


SJP.pl

Wikipedia


nugget

bryłka metalu, zwłaszcza szlachetnego, znaleziona w piasku, mule itp.; samorodek, rodzimek


SJP.pl


nuggets

[czytaj: nagets] kawałek pieczonego kurczaka w panierce; nugget


SJP.pl


nugla

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) kulin. gw-pl|Śląsk Cieszyński. makaron

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) nudla

Wiktionary


nui

rzeczownik, rodzaj nijaki, nazwa własna

 (1.1) geogr. wyspa należąca do państwa Tuvalu;

Wiktionary

Nui – atol należący do archipelagu Tuvalu. W 2002 roku na atolu mieszkało 548 osób. Atol odkrył hiszpański podróżnik Álvaro de Mendaña de Neyra 16 stycznia 1568 roku.

Na Nui znajduje się szkoła podstawowa (Valpuna Primary School) i przedszkole (Punavani Pre-School) (stan na 2014 rok).

Wikipedia

Przykłady

składnia.

kolokacje.

synonimy.

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

frazeologia.

etymologia.

uwagi.

tłumaczenia.

* tuvalu: (1.1) Nui

źródła.

== Nui (język tuvalu.) ==

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik, nazwa własna

 (1.1) geogr. Nui

odmiana.

przykłady.

Wiktionary

Synonimy:

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

frazeologia.

etymologia.

uwagi.

tłumaczenia.

* tuvalu: (1.1) Nui

źródła.

== Nui (język tuvalu.) ==

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik, nazwa własna

 (1.1) geogr. Nui

odmiana.

przykłady.

składnia.

kolokacje.

synonimy.

Wiktionary


nujcja

roślina z rodziny gązewnikowatych; tropikalny półpasożyt drzew i krzewów


SJP.pl

Nujcja (Nuytsia) – rodzaj roślin z rodziny gązewnikowatych (Loranthaceae). Takson monotypowy z jednym gatunkiem – Nuytsia floribunda. Jest on endemitem Australii Zachodniej, w której rośnie w rejonie wybrzeży i do kilkuset kilometrów w głąb lądu w południowo-zachodniej części stanu (na południe od okolic Geraldton). Jest to największy pasożyt w świecie roślin, którego pędy i korzenie podziemne osiągają do 150 m długości, a nadziemne do 15 m wysokości. Jest przy tym największą rośliną z rodziny gązewnikowatych i jednym tylko z trzech jej przedstawicieli pasożytujących na podziemnych kłączach i korzeniach różnych gatunków roślin. Roślina ta wyróżnia się także specyficznym przyrostem na grubość, obecnością we wszystkich organach kanałów śluzowych i efektownym kwitnieniem w grudniu (zwane jest po angielsku West Australian Christmas Tree). Jej ssawki mają specyficzną budowę – zawierają sklerenchymatyczny organ działający jak ostre nożyce, służący do przecinania korzeni żywicieli, przy czym udokumentowano także przecinanie przez nie kabli telefonicznych.

Wikipedia


nukijczyk

mieszkaniec Nuuk (stolicy Grenlandii)


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) mieszkaniec Nuuku

Wiktionary

Wymowa:

IPA: nuˈcijt͡ʃɨk, AS: nuḱii ̯čyk

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Nuuk

:: fż. nukijka ż.

 przym. nukijski

Wiktionary


nukijka

mieszkanka Nuuk (stolicy Grenlandii)


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) mieszkanka Nuuku

Wiktionary

Wymowa:

IPA: nuˈcijka, AS: nuḱii ̯ka

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Nuuk mrz.

:: fm. nukijczyk mos.

 przym. nukijski

Wiktionary


nukijski

przymiotnik od: Nuuk (stolica Grenlandii)


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z Nuukiem, dotyczący Nuuku (stolicy Grenlandii)

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Nuuk mrz., nukijczyk mos., nukijka ż.

Wiktionary


nuklearność

nuklearny


SJP.pl

Patrz:

nuklearny

nuklearny

1. związany z bronią jądrową;
2. związany z jądrem atomowym; jądrowy


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) fiz. dotyczący jądra atomu

 (1.2) wojsk. dotyczący broni działającej na zasadzie rozszczepienia jądra atomu

 (1.3) wojsk. dotyczący konfliktu zbrojnego z użyciem broni nuklearnej (1.2)

Wiktionary

Przykłady

 (1.3) Zwłaszcza konflikt sueski spotęgował świadomość zagrożenia zagładą nuklearną.

 (1.3) Kiedy terroryści zaatakowali Bliski Wschód i Amerykę Północną, całemu światu groził śmiertelny konflikt nuklearny.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. nuklid mrz., nukleon m., nukleonika ż., nuklearyzacja ż.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) jądrowy

Wiktionary


nukleaza

enzym katalizujący rozkład kwasów nukleinowych na nukleotydy; nukleinaza


SJP.pl

Nukleazy – enzymy przecinające wiązania fosfodiestrowe w kwasach nukleinowych. Wykazują różne stopnie specyficzności wobec substratu, mogą działać wyłącznie na jeden rodzaj kwasu nukleinowego (np. rybonukleazy, deoksyrybonukleazy), również niewybiórczo na oba z nich. Ich szczególnym przypadkiem są restryktazy, wykazujące wysoką specyficzność dla określonej sekwencji nukleotydów w DNA, przecinające nić wyłącznie w tym miejscu lub w jego pobliżu.

Wikipedia


nukleazy

enzym katalizujący rozkład kwasów nukleinowych na nukleotydy; nukleinaza


SJP.pl

Nukleazy – enzymy przecinające wiązania fosfodiestrowe w kwasach nukleinowych. Wykazują różne stopnie specyficzności wobec substratu, mogą działać wyłącznie na jeden rodzaj kwasu nukleinowego (np. rybonukleazy, deoksyrybonukleazy), również niewybiórczo na oba z nich. Ich szczególnym przypadkiem są restryktazy, wykazujące wysoką specyficzność dla określonej sekwencji nukleotydów w DNA, przecinające nić wyłącznie w tym miejscu lub w jego pobliżu.

Wikipedia


nukleina

dawna nazwa kwasu nukleinowego


SJP.pl


nukleinaza

enzym katalizujący rozkład kwasów nukleinowych na nukleotydy; nukleaza


SJP.pl


nukleinazy

enzym katalizujący rozkład kwasów nukleinowych na nukleotydy; nukleaza


SJP.pl


nukleofil

odczynnik, który w reakcji organicznej oddaje swoją parę elektronów w celu utworzenia nowego wiązania z atomem węgla należącym do innej cząsteczki


SJP.pl

Nukleofil – cząsteczka lub grupa, w której występuje nadmiar elektronów i w odpowiednich warunkach może być ich donorem.

W ogólnym rozumieniu tego terminu nukleofilami są wszystkie zasady Lewisa, a zatem i Brønsteda. Należy jednak zwrócić uwagę, że w chemii organicznej słowo nukleofil ma zwykle węższe znaczenie i odnosi się do cząsteczek atakujących atomy elektrofilowe, a niekoniecznie silnie wiążących protony. Analogicznie, istnieją także zasady nienukleofilowe, które chętnie wiążą protony, lecz nie mają charakteru nukleofilowego (np. DBU).

Wikipedia


nukleoid

u organizmów prokariotycznych (tj. nie posiadających jąder komórkowych) obszar cytoplazmy zawierający genofor stanowiący odpowiednik jądra komórkowego; prokarion


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) biol. gęsty obszar DNA w komórce prokariotycznej, który nie jest oddzielony od cytoplazmy

 (1.2) biol. rdzeń peroksysomu

Wiktionary

Nukleoid (prokarion) – obszar cytoplazmy komórek prokariotycznych, w którym znajduje się kolista nić kwasu deoksyrybonukleinowego (DNA) w postaci genoforu. Jej odpowiednikiem u eukariontów jest jądro komórkowe, które dodatkowo otoczone jest błoną jądrową.

Wikipedia

Przykłady

składnia.

kolokacje.

synonimy.

 (1.1) genofor, prokarion

antonimy.

 (1.2) jądro komórkowe

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

frazeologia.

etymologia.

uwagi.

tłumaczenia.

* angielski: (1.1) nucleoid

* chorwacki: (1.1) nukleoid m.

* koreański: (1.1) 핵양체

* łaciński: (1.1) procarion n.

* słowacki: (1.1) nukleoid m.

* ukraiński: (1.1) нуклеоїд m.

* włoski: (1.1) nucleoide m.

źródła.

== nukleoid (język słowacki.) ==

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik, rodzaj męski nieżywotny

 (1.1) biochem. nukleoid

odmiana.

przykłady.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) genofor, prokarion

Wiktionary


nukleolus

twór wewnątrz jądra komórkowego, w którym zachodzi intensywna synteza RNA; jąderko


SJP.pl


nukleon

wspólna nazwa składników jądra atomowego: protonu i neutronu


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) fiz. proton lub neutron;

 (1.2) fiz. w szerszym znaczeniu: barion złożony tylko z kwarków górnych i dolnych

Wiktionary

Nukleony – wspólna nazwa protonów i neutronów, czyli podstawowych cząstek tworzących jądro atomu. Nukleony składają się z kwarków. Choć przez obecne teorie cząstek protony i neutrony nie są uznawane za cząstki elementarne, ale z historycznych względów zalicza się je do cząstek elementarnych.

Wikipedia

Powiązane:

 przym. nuklearny

 rzecz. nuklid mrz.

Wiktionary


nukleonik

specjalista w dziedzinie nukleoniki


SJP.pl


nukleonika

nauka o procesach jądrowych i technologii jądrowej


SJP.pl

Atomizm fizykalny – teoria o ziarnistej, nieciągłej strukturze materii, twierdzenie, że materia składa się z niepodzielnych elementów, niegdyś atomów, a współcześnie: cząstek elementarnych.

Wikipedia


nukleonowy

nukleon


SJP.pl

Patrz:

nukleon

nukleoplazma

Wikipedia


nukleoproteid

białko złożone, zawierające jako grupę prostetyczną cząsteczkę kwasu nukleinowego (DNA, RNA), występujące w cytoplazmie, jądrze komórkowym, chromosomach, rybosomach, a także w wirusach


SJP.pl


nukleoproteidy

białko złożone, zawierające jako grupę prostetyczną cząsteczkę kwasu nukleinowego (DNA, RNA), występujące w cytoplazmie, jądrze komórkowym, chromosomach, rybosomach, a także w wirusach


SJP.pl

Nukleoproteiny, nukleoproteidy – białka złożone zbudowane z komponentów białkowych (zwykle są nimi zasadowe protaminy i histony) oraz komponentów nukleinowych stanowiących grupy prostetyczne. Składniki nukleoprotein związane są za pomocą wiązań kowalencyjnych lub oddziaływań elektrostatycznych (jonowych). Obecne w jądrach komórkowych, stanowią materiał genetyczny komórki.

Przykładem nukleoproteiny jest rybosom.

Wikipedia


nukleoproteina

Nukleoproteiny, nukleoproteidy – białka złożone zbudowane z komponentów białkowych (zwykle są nimi zasadowe protaminy i histony) oraz komponentów nukleinowych stanowiących grupy prostetyczne. Składniki nukleoprotein związane są za pomocą wiązań kowalencyjnych lub oddziaływań elektrostatycznych (jonowych). Obecne w jądrach komórkowych, stanowią materiał genetyczny komórki.

Przykładem nukleoproteiny jest rybosom.

Wikipedia


nukleosom

odcinek DNA o długości około 200 par zasad, jednostka strukturalna chromatyny


SJP.pl

Nukleosom – jednostka strukturalna chromatyny składająca się z odcinka DNA o długości ok. 200 par zasad, z których 146 nawiniętych jest na 8 histonów rdzeniowych (po dwa histony H2A, H2B, H3 i H4 - tzw. oktamer histonowy) i tworzy tzw. cząstkę rdzeniową lub rdzeń nukleosomu.

Wikipedia


nukleosynteza

1. w biologii: proces biosyntezy nukleotydów z ostatecznym wytworzeniem w komórkach kwasów nukleinowych: DNA i RNA;
2. w fizyce: reakcje jądrowe powodujące powstanie nowych jąder atomowych


SJP.pl

Nukleosynteza – proces, w którym powstają nowe jądra atomowe w wyniku łączenia się nukleonów, czyli protonów i neutronów, lub istniejących już jąder atomowych i nukleonów. Obecny skład izotopowy Wszechświata jest głównie skutkiem naturalnej nukleosyntezy.

Wikipedia


nukleotyd

podstawowy składnik budulcowy kwasów nukleinowych (DNA i RNA)


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) biochem. organiczny związek chemiczny, podstawowy składnik strukturalny kwasu nukleinowego

Wiktionary

Nukleotydy – organiczne związki chemiczne z grupy estrów fosforanowych; są estrami nukleozydów i kwasu fosforowego (5'-fosforany nukleozydów).

Nukleotydy stanowią podstawowe składniki kwasów nukleinowych (DNA i RNA) oraz innych polinukleotydów, odgrywają też znaczącą rolę w metabolizmie i przekazywaniu sygnałów w komórce:

  • Adenozynotrójfosforan (ATP) i guanozynotrójfosforan (GTP) stanowią główne źródło energii niezbędnej w wielu reakcjach chemicznych zachodzących w komórkach. Energia ta jest zmagazynowana w wiązaniach bezwodnikowych między grupami fosforanowymi.
  • Cykliczny adenozynomonofosforan (cAMP) i cykliczny guanozynomonofosforan (cGMP) uczestniczą w szlakach sygnałowych i stanowią kofaktory dla enzymów (np. NAD+, FMN, FAD oraz koenzym A).

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ˌnuklɛˈɔtɨt, AS: nukleotyt

Wiktionary

Powiązane:

 przym. nukleotydowy

 rzecz. nuklid mrz.

Wiktionary


nukleotydaza

enzym rozkładający nukleotydy na nukleozydy i kwas fosforowy


SJP.pl


nukleotydazy

enzym rozkładający nukleotydy na nukleozydy i kwas fosforowy


SJP.pl


nukleotydy

podstawowy składnik budulcowy kwasów nukleinowych (DNA i RNA)


SJP.pl

Nukleotydy – organiczne związki chemiczne z grupy estrów fosforanowych; są estrami nukleozydów i kwasu fosforowego (5'-fosforany nukleozydów).

Nukleotydy stanowią podstawowe składniki kwasów nukleinowych (DNA i RNA) oraz innych polinukleotydów, odgrywają też znaczącą rolę w metabolizmie i przekazywaniu sygnałów w komórce:

  • Adenozynotrójfosforan (ATP) i guanozynotrójfosforan (GTP) stanowią główne źródło energii niezbędnej w wielu reakcjach chemicznych zachodzących w komórkach. Energia ta jest zmagazynowana w wiązaniach bezwodnikowych między grupami fosforanowymi.
  • Cykliczny adenozynomonofosforan (cAMP) i cykliczny guanozynomonofosforan (cGMP) uczestniczą w szlakach sygnałowych i stanowią kofaktory dla enzymów (np. NAD+, FMN, FAD oraz koenzym A).

Wikipedia


nukleozyd

glikozyd złożony z zasady azotowej: purynowej (adenina lub guanina) lub zasady pirymidynowej (cytozyna, tymina lub uracyl) oraz części cukrowej w postaci pentozy (ryboza lub dezoksyryboza), stanowiący część kwasu nukleinowego


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) biochem. związek chemiczny składający się z cukru i zasady azotowej, połączonych wiązaniem glikozydowym; podstawowa jednostka tworząca nukleotydy; główny budulec kwasów nukleinowych

Wiktionary

Nukleozydy – organiczne związki chemiczne, glikozoaminy zbudowane z zasady azotowej połączonej wiązaniem β-N-glikozydowym z pentozami (rybozą, deoksyrybozą lub rybitolem).

W zależności od rodzaju zasady azotowej wyróżnia się (wytłuszczeniem oznaczono):

  • nukleozydy purynowe:
    • adenozyna
    • guanozyna
    • inozyna
    • ksantozyna
  • nukleozydy pirymidynowe:
    • cytydyna
    • urydyna (w RNA)
    • tymidyna (w DNA)
    • 2′-deoksyurydyna
    • 5-metylocytydyna
    • 5-metylourydyna
  • nukleozydy nikotynamidowe:
    • mononukleozyd nikotynamidowy (NMN+)
  • nukleozydy flawinowe:
    • flawinomononukleozyd – tworzy z AMP dinukleotyd flawinoadeninowy (FAD).

Wikipedia


nukleozydaza

enzym z grupy hydrolaz


SJP.pl


nukleozydazy

enzym z grupy hydrolaz


SJP.pl


nukleozydowy

nukleozyd


SJP.pl

Patrz:

nukleozyd

nukleozydy

glikozyd złożony z zasady azotowej: purynowej (adenina lub guanina) lub zasady pirymidynowej (cytozyna, tymina lub uracyl) oraz części cukrowej w postaci pentozy (ryboza lub dezoksyryboza), stanowiący część kwasu nukleinowego


SJP.pl

Nukleozydy – organiczne związki chemiczne, glikozoaminy zbudowane z zasady azotowej połączonej wiązaniem β-N-glikozydowym z pentozami (rybozą, deoksyrybozą lub rybitolem).

W zależności od rodzaju zasady azotowej wyróżnia się (wytłuszczeniem oznaczono):

  • nukleozydy purynowe:
    • adenozyna
    • guanozyna
    • inozyna
    • ksantozyna
  • nukleozydy pirymidynowe:
    • cytydyna
    • urydyna (w RNA)
    • tymidyna (w DNA)
    • 2′-deoksyurydyna
    • 5-metylocytydyna
    • 5-metylourydyna
  • nukleozydy nikotynamidowe:
    • mononukleozyd nikotynamidowy (NMN+)
  • nukleozydy flawinowe:
    • flawinomononukleozyd – tworzy z AMP dinukleotyd flawinoadeninowy (FAD).

Wikipedia


nuklid

jądro atomowe o określonym składzie protonów i neutronów


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) fiz. jądro atomu o określonej liczbie nukleonów;

Wiktionary

Nuklid – termin dwuznaczny:

  • typ jądra atomowego o określonej liczbie protonów i neutronów oraz stanie energii jądrowej;
  • typ atomu zdefiniowany przez powyższy typ jądra.

Wśród nuklidów wyróżnia się kilka grup:

  • Nuklidy o tej samej liczbie protonów, a różniące się liczbą neutronów (ta sama liczba atomowa i różne liczby masowe) to izotopy. Również atomy z takimi nuklidami (jako jądra) nazywa się izotopami danego pierwiastka.
  • Nuklidy o tej samej liczbie neutronów to izotony.
  • Nuklidy o równej liczbie masowej (tej samej liczbie nukleonów w jądrze), lecz różniące się ładunkiem (liczbą atomową), to izobary.
  • Nuklidy o identycznych liczbach masowych i ładunkach, ale różniące się stanem kwantowym nazywane są izomerami jądrowymi.

Wikipedia

Przykłady

składnia.

kolokacje.

synonimy.

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

 (1.1) atom

meronimy.

pokrewne.

 rzecz. nukleon m., nukleonika ż., nuklearyzacja ż., nukleofil m., nukleosom m., nukleacja ż., nukleozydy m., nukleotyd m.

 przym. nuklearny

frazeologia.

etymologia.

uwagi.

tłumaczenia.

* angielski: (1.1) nuclide

* baskijski: (1.1) nukleido

* białoruski: (1.1) нуклід m.

* bułgarski: (1.1) нуклид m.

* chorwacki: (1.1) nuklid m.

* czeski: (1.1) nuklid m.

* duński: (1.1) nuklid w.

* esperanto: (1.1) nuklido

* estoński: (1.1) nuklid

* fiński: (1.1) nuklidi

* francuski: (1.1) nucléide m., nuclide m.

* hiszpański: (1.1) nucleido m., núclido m.

* kataloński: (1.1) núclid m.

* macedoński: (1.1) нуклид m.

* niderlandzki: (1.1) nuclide m.

* niemiecki: (1.1) Nuklid m.

* norweski (bokmål): (1.1) nuklide m.

* norweski (nynorsk): (1.1) nuklide m.

* portugalski: (1.1) nuclídeo m.

* rosyjski: (1.1) нуклид m.

* rumuński: (1.1) nuclid m.

* słowacki: (1.1) nuklid m.

* szwedzki: (1.1) nuklid w.

* turecki: (1.1) nüklit

* ukraiński: (1.1) нуклід m.

* węgierski: (1.1) nuklid

* włoski: (1.1) nuclide m.

źródła.

== nuklid (język chorwacki.) ==

ortografie.

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik, rodzaj męski

 (1.1) fiz. nuklid

odmiana.

przykłady.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. nukleon m., nukleonika ż., nuklearyzacja ż., nukleofil m., nukleosom m., nukleacja ż., nukleozydy m., nukleotyd m.

 przym. nuklearny

Wiktionary

Synonimy:

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

 (1.1) atom

meronimy.

pokrewne.

 rzecz. nukleon m., nukleonika ż., nuklearyzacja ż., nukleofil m., nukleosom m., nukleacja ż., nukleozydy m., nukleotyd m.

 przym. nuklearny

frazeologia.

etymologia.

uwagi.

tłumaczenia.

* angielski: (1.1) nuclide

* baskijski: (1.1) nukleido

* białoruski: (1.1) нуклід m.

* bułgarski: (1.1) нуклид m.

* chorwacki: (1.1) nuklid m.

* czeski: (1.1) nuklid m.

* duński: (1.1) nuklid w.

* esperanto: (1.1) nuklido

* estoński: (1.1) nuklid

* fiński: (1.1) nuklidi

* francuski: (1.1) nucléide m., nuclide m.

* hiszpański: (1.1) nucleido m., núclido m.

* kataloński: (1.1) núclid m.

* macedoński: (1.1) нуклид m.

* niderlandzki: (1.1) nuclide m.

* niemiecki: (1.1) Nuklid m.

* norweski (bokmål): (1.1) nuklide m.

* norweski (nynorsk): (1.1) nuklide m.

* portugalski: (1.1) nuclídeo m.

* rosyjski: (1.1) нуклид m.

* rumuński: (1.1) nuclid m.

* słowacki: (1.1) nuklid m.

* szwedzki: (1.1) nuklid w.

* turecki: (1.1) nüklit

* ukraiński: (1.1) нуклід m.

* węgierski: (1.1) nuklid

* włoski: (1.1) nuclide m.

źródła.

== nuklid (język chorwacki.) ==

ortografie.

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik, rodzaj męski

 (1.1) fiz. nuklid

odmiana.

przykłady.

składnia.

kolokacje.

synonimy.

Wiktionary


nuku'alofa

rzeczownik, nazwa własna

 (1.1) geogr. stolica Tonga;

Wiktionary

Przykłady

składnia.

kolokacje.

synonimy.

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

 rzecz. nukualofańczyk, nukualofanka

 przym. nukualofański

frazeologia.

etymologia. z języka tonga Nukuʻalofa

uwagi.

tłumaczenia.

* czeski: (1.1) Nuku'alofa

* szwedzki: (1.1) Nuku'alofa

* tonga: (1.1) Nukuʻalofa

źródła.

== Nuku'alofa (język czeski.) ==

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik, nazwa własna

 (1.1) geogr. Nuku'alofa

odmiana.

przykłady.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌnukuwaˈlɔfa, AS: nukualofa

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. nukualofańczyk, nukualofanka

 przym. nukualofański

Wiktionary

Synonimy:

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

 rzecz. nukualofańczyk, nukualofanka

 przym. nukualofański

frazeologia.

etymologia. z języka tonga Nukuʻalofa

uwagi.

tłumaczenia.

* czeski: (1.1) Nuku'alofa

* szwedzki: (1.1) Nuku'alofa

* tonga: (1.1) Nukuʻalofa

źródła.

== Nuku'alofa (język czeski.) ==

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik, nazwa własna

 (1.1) geogr. Nuku'alofa

odmiana.

przykłady.

składnia.

kolokacje.

synonimy.

Wiktionary


nukualofa

stolica Tonga


SJP.pl

Nukuʻalofa – stolica Tonga, położona na wybrzeżu wyspy Tongatapu. Ludność miasta – 22,4 tys. (1996) – stanowi około 1/4 ludności królestwa.

Pierwsze wzmianki o mieście pochodzą z roku 1795, gdy wybrano okoliczne wzgórze (Sia ko Veionga) na siedzibę rodziny królewskiej. Na początku XIX wieku wybudowano tutaj fortecę. Nukuʻalofa zostało stolicą Tonga w roku 1845.

Wikipedia


nukualofańczyk

mieszkaniec Nukualofy (stolicy Tonga)


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) mieszkaniec Nuku’alofy

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌnukuwalɔˈfãj̃n͇t͡ʃɨk, AS: nukualofãĩ ̯ṇčyk

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Nuku'alofa ż., Nuku’alofa

:: fż. nukualofanka ż.

 przym. nukualofański

Wiktionary


nukualofanka

mieszkanka Nukualofy (stolicy Tonga)


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) mieszkanka Nuku'alofy

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌnukuwalɔˈfãŋka, AS: nukualofãŋka

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Nuku'alofa ż.

:: fm. nukualofańczyk mos.

 przym. nukualofański

Wiktionary


nukualofański

przymiotnik od: Nukualofa (stolica i główny port Tonga); nukualofski


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) odnoszący się do miasta Nuku'alofa

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌnukuwalɔˈfãj̃sʲci, AS: nukualofãĩ ̯sʹḱi

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. nukualofańczyk mos., nukualofanka ż., Nuku'alofa ż.

Wiktionary


nukualofski

przymiotnik od: Nukualofa (stolica i główny port Tonga); nukualofański


SJP.pl


nukufetau

rzeczownik, rodzaj nijaki, nazwa własna

 (1.1) geogr. atol należący do państwa Tuvalu;

Wiktionary

Nukufetau – atol należący to archipelagu Tuvalu o powierzchni lądowej 3 km².

Atol położony jest 106 km na północny zachód od Funafuti. Liczy 35 koralowych wysp (zwanych motu), ułożonych w kształt prostokąta wokół laguny o powierzchni około 13 × 7 km. Według spisu z 2012 roku atol zamieszkuje 536 ludzi. Większość osób przebywa na wyspie Savave (południowo-zachodnia część Nukufetau), na której znajdują się dwie wioski: Aulotu (331 osób) i Maneapa (191 osób).

Wikipedia

Przykłady

składnia.

kolokacje.

synonimy.

antonimy.

hiperonimy.

 (1.1) atol

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

frazeologia.

etymologia.

uwagi.

tłumaczenia.

* tuvalu: (1.1) Nukufetau

źródła.

== Nukufetau (język tuvalu.) ==

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik, nazwa własna

 (1.1) geogr. Nukufetau

odmiana.

przykłady.

Wiktionary

Synonimy:

antonimy.

hiperonimy.

 (1.1) atol

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

frazeologia.

etymologia.

uwagi.

tłumaczenia.

* tuvalu: (1.1) Nukufetau

źródła.

== Nukufetau (język tuvalu.) ==

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik, nazwa własna

 (1.1) geogr. Nukufetau

odmiana.

przykłady.

składnia.

kolokacje.

synonimy.

Wiktionary


nukulaelae

rzeczownik, rodzaj nijaki, nazwa własna

 (1.1) geogr. wyspa należąca do państwa Tuvalu;

Wiktionary

Nukulaelae – atol należący do archipelagu Tuvalu o powierzchni lądowej ok. 1,82 km². Składa się z co najmniej 15 wysp. Na jednej z nich, Fangaua, znajduje się osada Pepesala, w której mieszka 247 osób.

Na atolu znajduje się jedna szkoła podstawowa (Faikimua Primary School) i jedno przedszkole (Ulukoloa Pre-School) (stan na 2014 rok).

Wikipedia

Przykłady

składnia.

kolokacje.

synonimy.

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

frazeologia.

etymologia.

uwagi.

tłumaczenia.

* tuvalu: (1.1) Nukulaelae

źródła.

== Nukulaelae (język tuvalu.) ==

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik, nazwa własna

 (1.1) Nukulaelae

odmiana.

przykłady.

Wiktionary

Synonimy:

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

frazeologia.

etymologia.

uwagi.

tłumaczenia.

* tuvalu: (1.1) Nukulaelae

źródła.

== Nukulaelae (język tuvalu.) ==

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik, nazwa własna

 (1.1) Nukulaelae

odmiana.

przykłady.

składnia.

kolokacje.

synonimy.

Wiktionary


nukunonu

rzeczownik, rodzaj nijaki, nazwa własna

 (1.1) geogr. atol koralowy w archipelagu Tokelau, stanowiący jednostkę administracyjną Tokelau, będącego nowozelandzkim terytorium zależnym;

Wiktionary

Nukunonu – koralowy atol w archipelagu Tokelau, należący administracyjnie do terytorium zależnego Nowej Zelandii – Tokelau. Atol stanowi jednocześnie jednostkę administracyjną o takiej samej nazwie.

Atol ma powierzchnię 5,46 km² (jest to największy atol archipelagu) i otacza wewnętrzną lagunę o powierzchni około 90 km². W skład atolu wchodzi 13 większych wysp i kilkadziesiąt drobnych wysepek, z których najważniejsze to: Tokelau, Na Taulaga, Te Puka i Mua, Motuhaga, Nukunonu, Te Alofi. Liczba ludności w poszczególnych latach:

Wikipedia

Przykłady

składnia.

kolokacje.

synonimy.

antonimy.

hiperonimy.

 (1.1) atol

hiponimy.

holonimy.

 (1.1) Tokelau

meronimy.

pokrewne.

frazeologia.

etymologia.

uwagi.

tłumaczenia.

źródła.

== Nukunonu (język szwedzki.) ==

thumb|Nukunonu (1.1)

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik, nazwa własna

 (1.1) geogr. Nukunonu

odmiana.

 (1.1) nieodm.

przykłady.

Wiktionary


nukus

miasto w Uzbekistanie, stolica Karakałpacji


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna

 (1.1) geogr. adm. miasto w zachodnim Uzbekistanie, na prawym brzegu Amu-darii, na zachodnim skraju pustyni Kyzył-kum;

Wiktionary

Nukus (uzb. cyr. i ros. Нукус; karak. Нөкис, Nókis) – miasto w zachodnim Uzbekistanie, na prawym brzegu Amu-darii, na zachodnim skraju pustyni Kyzył-kum, siedziba administracyjna Republiki Karakałpackiej.

W 1939 r. miasto liczyło ok. 10 tys. mieszkańców, a w roku 1962 – ok. 44 tys. W następnych latach nastąpił szybki wzrost liczby ludności i w 2016 roku liczyło ok. 286,5 tys. mieszkańców. W 1962 r. 30,6% mieszkańców stanowili Karakałpacy, 28,8% Uzbecy, 26,6% Kazachowie. Oprócz nich mieszkali tu Turkmeni, Rosjanie, Tatarzy czy Koreańczycy. W 2016 roku liczyło ok. 286,5 tys. mieszkańców

Wikipedia

Powiązane:

 przym. nukuski

Wiktionary


nukuski

przymiotnik od: Nukus (stolica Karakałpacji)


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z Nukusem, dotyczący Nukusu

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Nukus mrz.

Wiktionary


nul

liczba określona symbolem 0; zero, nic


SJP.pl


nula

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) imię|polski|ż. zdrobn. Anula

Wiktionary

Naula – wieś w Syrii, w muhafazie Damaszek. W 2004 roku liczyła 782 mieszkańców.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Nieraz wspominam, jak Nula przeczytała w gazecie o psie, co to spadł z balkonu i zabił Bogu ducha winnego przechodnia.

 (1.1) Zawieziemy Nulę na stację do Drogomyśla.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Anusia ż., Ania ż., Anula ż.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) Anula

Wiktionary


nulifikacja

rzadko: unieważnienie, skasowanie; nullifikacja


SJP.pl


nulka

1. znak graficzny używany najczęściej przy rysowaniu wykresów funkcji signum oraz mantysy;
2. rodzaj cyrkla do kreślenia okręgów o bardzo małych średnicach; zerownik


SJP.pl

Nulka – znak graficzny przypominający okrąg (często dla większej czytelności pogrubiony) umieszczany na wykresach funkcji. Najczęściej służy do zaznaczania punktów nienależących do wykresu funkcji, początku półprostej, punktów nieciągłości oraz otwartych końców przedziałów; rzadziej innych punktów osobliwych funkcji.

Wikipedia


null

1. w językach programowania: wartość zmiennej wskazującej na pusty element pamięci; NULL;
2. potocznie: nic, zero


SJP.pl

  • literał pusty
  • null – znacznik w języku SQL
  • null (lub NUL) – znak sterujący o wartości liczbowej 0
  • /dev/null

Występowanie tekstu hasła ze słowem „Null” lub „NULL” w tytule

Wikipedia


nullifikacja

rzadko: unieważnienie, skasowanie; nulifikacja


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) zerowanie

Wiktionary

Nullifikacja – zabieg chirurgiczny wykonywany na zlecenie, polegający na usunięciu narządów płciowych, układu moczowego czasami również sutków oraz pępka. Osoby które poddały się zabiegowi określa się terminem Nullo.

Wikipedia


nullo

Nullo, właściwie Patrycjusz Kochanowski (ur. 14 maja 1982 w Wałbrzychu), znany również jako Nullizmatyk – polski raper i producent muzyczny. Znany jest przede wszystkim z występów w grupie hip-hopowej Trzeci Wymiar. Nullo prowadzi także solową działalność artystyczną. W 2018 roku wydano płytę autorskiego projektu Nullizmatyka łączącego rap i śpiew Nulla w akompaniamencie żywych instrumentów i sampli pt. Live Session.

Wikipedia


nullofobia

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) psych. paniczny lęk przed odrzuceniem

Wiktionary


nulo

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) gw-pl|Śląsk Cieszyński. zero

Wiktionary


num.

skrót od: numizmatyka, numizmatyczny


SJP.pl


numea

stolica Nowej Kaledonii


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) geogr. adm. stolica Nowej Kaledonii, terytorium zależnego Francji;

Wiktionary

Wikipedia

Powiązane:

 rzecz. numeanin mos., numeanka ż.

 przym. numeański

Wiktionary


numeanin

mieszkaniec Numei


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) mieszkaniec Numei

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌnũmɛˈãɲĩn, AS: nũmeãńĩn

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Numea ż.

:: fż. numeanka ż.

 przym. numeański

Wiktionary


numeanka

mieszkanka Numei


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) mieszkanka Numei

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌnũmɛˈãnka, AS: nũmeãnka

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Numea ż.

:: fm. numeanin mos.

 przym. numeański

Wiktionary


numeański

przymiotnik od: Numea


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z Numeą, dotyczący Numei

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Numea ż., numeanin mos., numeanka ż.

Wiktionary


numen

w religii starożytnego Rzymu: tajemnicza, bezpostaciowa i nadprzyrodzona siła panująca w świecie


SJP.pl

Numen (łac. potęga bóstwa; wyrocznia, l.mn. numina) – w religii starorzymskiej tajemnicza, bezpostaciowa i nadprzyrodzona siła panująca w świecie. Istotą religii był przede wszystkim osobisty stosunek zaufania do numenu. Postawę religijną określała zależność od numenu. W czasach cesarstwa nabrał cech osobowych, np. Pales jako numen życia pasterskiego.

Także moc twórcza, geniusz – porównaj noumen.

Wikipedia


numenariusz

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) astrol. prognoza numerologiczna

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌnũmɛ̃ˈnarʲjuʃ, AS: nũmẽnarʹi ̯uš

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. numer mrz.

Wiktionary


numer

1. liczba umieszczona na czymś
2. rzecz, rzadziej człowiek, oznaczona kolejną liczbą
3. kolejne wydanie czasopisma, gazety, egzemplarz
4. część programu artystycznego
5. pot. chytry, zaskakujący występek
6. pokój hotelowy


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) liczba naturalna, która identyfikuje jakiś element ze zbioru

 (1.2) pozycja w programie (zwykle w cyrku)

 (1.3) egzemplarz czasopisma z daną datą

 (1.4) identyfikator zawierający, między innymi, cyfry;

 (1.5) przen. żart, przekręt, oszustwo

 (1.6) pot. gagatek

Wiktionary

Numer – oznaczenie przedmiotu, wyrobu, pojazdu, pozycji na liście itp., np. numer rejestracyjny pojazdu, numer telefonu z numerem kierunkowym, numer użytkownika komunikatora internetowego.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Zawodnik startuje z numerem ósmym.

 (1.1) Nasz kandydat znajduje się na liście numer osiem.

 (1.2) Końcowy numer akrobaty wzbudził westchnienie podziwu na widowni.

 (1.3) Czy wyszedł już marcowy numer „Miesięcznika Wikipedysty”?

 (1.4) Jaki był numer rejestracyjny tego samochodu?

 (1.5) Za taki numer pójdziesz siedzieć!

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈnũmɛr, AS: nũmer

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. numeracja ż., denumeracja ż., numeratura ż., numerant m., numerantka ż., numerator m., numerariusz m., numerowanie n., ponumerowanie n.

:: zdrobn. numerek m., numereczek m.

 czas. numerować ndk., ponumerować dk.

 przym. numerowy, numeryczny, numerowany, ponumerowany, numeracyjny

 przysł. numerycznie

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) liczba, pozycja, miejsce; skr. nr

 (1.3) wydanie

Wiktionary


numeracja

oznaczenie czegoś numerem


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) system oznaczania czegoś numerem

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌnũmɛˈrat͡sʲja, AS: nũmeracʹi ̯a

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. numeryk m., ponumerowanie n., numer, numerowanie, numerek

 przym. numeracyjny, numerowy, numeryczny

 czas. numerować

Wiktionary


numeracyjny

numeracja


SJP.pl

Patrz:

numeracja

numerant

potocznie: osoba robiąca kawały


SJP.pl


numerantka

numerant


SJP.pl

Patrz:

numerant

numerariusz

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) członek Opus Dei, który żyje w celibacie;

Wiktionary

Numerariusz lub numeraria (kobieta) – członek Opus Dei żyjący w celibacie. Niektórzy z nich (w praktyce 20%) mogą zostać księżmi prałatury Opus Dei (seminarium Dzieła to Cavabianca). Nie składa on żadnych ślubów, ale zawiera z prałaturą umowę.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ˌnũmɛˈrarʲjuʃ, AS: nũmerarʹi ̯uš

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. numer m., supernumerariusz m., supernumeraria ż.

:: fż. numeraria ż.

Wiktionary


numerator

1. narzędzie do numerowania;
2. urządzenie sygnalizacyjne przesyłające numer pomieszczenia, budynku itp., będącego miejscem nadania wezwania


SJP.pl


numeratywny

związany z numeracją - oznaczeniem kolejności przy użyciu numerów; numeracyjny


SJP.pl


numerek

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) zdrobn. od: numer

 (1.2) zawieszka lub breloczek z umieszczonym na nim numerem

 (1.3) pot. przen. seks. stosunek seksualny, zwłaszcza szybki lub z prostytutką

Wiktionary

Przykłady

 (1.2) Za zgubiony numerek do szatni należy zapłacić karę w wysokości 10 zł.

 (1.3) Jacek zaliczył wczoraj dwa numerki po dyskotece w remizie.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: nũˈmɛrɛk, AS: nũmerek

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. numer m., numeracja ż., numerowanie n., numerator m., numerant m., numerantka ż., ponumerowanie n., numeryk mos.

 przym. numerowy, numeryczny

 czas. numerować ndk.

Wiktionary


numeri

w metryce antycznej: stopy dłuższe niż trzyzgłoskowe


SJP.pl

Księga Liczb [Lb], Czwarta Księga Mojżeszowa [4 Mojż], Numeri jest czwartą księgą Tory, a tym samym Starego Testamentu i Biblii. W języku hebrajskim przyjmuje się nazwę Bemidbar – במדבר („na pustyni”), od pierwszych słów księgi, w innych językach (za pośrednictwem Septuaginty i Wulgaty) przyjęła się nazwa „Księga Liczb”, ze względu na częste wymienianie różnych liczb.

Wikipedia


numerkomat

automat do przydzielania numerków oczekującym w kolejce; kolejkomat


SJP.pl


numerkowy

numerek


SJP.pl

Patrz:

numerek

numerolog

specjalista w zakresie numerologii


SJP.pl


numerologia

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) ezot. pseudonauka badająca rzekome profetyczne właściwości i symbolikę liczb oraz ich wpływ na koleje losu

Wiktionary

Numerologia – pseudonauka badająca mistyczne lub magiczne właściwości liczb; prognozowanie z liczb, opierające się na przekonaniu, że numer przyporządkowany danemu obiektowi (numer domu, samochodu, telefonu, zakodowane pod postacią liczby imię, itp.) ma związek z jego losem. Według Erica Temple Bella należy rozróżniać numerologię jako pseudonaukę badającą mistyczne właściwości liczb i matematycznych zależności w świecie od popularnej działalności polegającej na przewidywaniu przyszłości na podstawie liczb przypisanych do nazw czy dat urodzenia.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Na przykład przywiązywanie szczególnego znaczenia do liczb (numerologia) może mieć istotny wpływ na postępowanie człowieka. Niektórzy ludzie ujawniają głębokie przeświadczenie, że liczby nie tylko symbolizują pewne pojęcia, przedmioty, względnie osoby, ale mogą kształtować, w pewnej mierze, losy ludzi lub umożliwiają odkrycie przyszłego biegu zdarzeń.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. numerolog mos., numerowanie n., ponumerowanie n.

 przym. numerologiczny, numeryczny

 przysł. numerologiczne

Wiktionary

Synonimy:

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

 rzecz. numerolog mos., numerowanie n., ponumerowanie n.

 przym. numerologiczny, numeryczny

 przysł. numerologiczne

frazeologia.

etymologia.

 etymn|pol|numer|-o-|-logia.

odmiana.

przykłady.

składnia.

kolokacje.

synonimy.

Wiktionary


numerologiczny

dotyczący numerologii


SJP.pl


numerolożka

numerolog


SJP.pl

Patrz:

numerolog

numerować

czasownik przechodni niedokonany

 (1.1) nadawać czemuś kolejne numery, oznaczać coś numerami

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Ekspedycja sporządzająca siatkę pomiarową przyjęła dla każdego szczytu w Karakorum symbol K, a następnie wierzchołki numerowano od zachodu w kierunku wschodnim.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌnũmɛˈrɔvat͡ɕ, AS: nũmerovać

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. numer m., numerek m., numeracja ż., numerowanie n., ponumerowanie n., numeryk m.

 przym. numeryczny, numerowy

Wiktionary


numerowanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|numerować.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌnũmɛrɔˈvãɲɛ, AS: nũmerovãńe

Wiktionary

Powiązane:

 czas. numerować ndk.

 rzecz. numeryk mos., ponumerowanie n., numeracja, numer, numerek, numerologia

 przym. numeryczny

Wiktionary


numerowy

przymiotnik od: numer


SJP.pl


numeryczność

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) odprzym. cecha tego, co jest numeryczne

Wiktionary

Powiązane:

 przym. numeryczny

 przysł. numerycznie

Wiktionary


numeryczny

w matematyce:
1. wyrażony za pomocą liczb; liczbowy;
2. numeryczne metody - stosowane w wielu dziedzinach matematyki metody opisu zagadnień, zjawisk, procesów za pomocą rozwiązań liczbowych


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) składający się z liczb lub cyfr

 (1.2) operujący na przybliżonych wartościach liczbowych

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) – Proszę wprowadzić kod na klawiaturze numerycznej.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌnũmɛˈrɨt͡ʃnɨ, AS: nũmeryčny

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. numeryczność ż., numeryk m., ponumerowanie n., numeracja ż., numer, numerek, numerologia, numerowanie

 czas. numerować

 przysł. numerycznie

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) cyfrowy, liczbowy

Wiktionary


numeryk

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) mat. specjalista w zakresie metod numerycznych

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. numer m., numerek m., numeracja ż., numerator m., numerowanie n.

 czas. numerować ndk.

 przym. numeryczny

Wiktionary


numida

mieszkaniec Numidii (starożytnej krainy w Afryce Północnej); Numidyjczyk


SJP.pl

Wikipedia


numidia

starożytna kraina w Afryce Północnej


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) hist. geogr. historyczne królestwo Berberów w północnej Afryce, obejmujące tereny dzisiejszej Algierii i części Tunezji;

 (1.2) hist. geogr. prowincja rzymska

Wiktionary

Numidia – historyczne państwo Berberów w północnej Afryce. Obejmowało terytoria na zachód od Kartaginy i na wschód od Oranu. Później prowincja rzymska oraz prowincja kościelna ze stolicą w Milewe.

Numidia pojawia się po raz pierwszy na kartach historii pod koniec III wieku p.n.e. Podzielona była wówczas na dwa plemienne królestwa: wschodnie i zachodnie. W 206 p.n.e. władca wschodniej Numidii Masynissa poparł Rzym podczas II wojny punickiej. Dzięki przymierzu z Rzymianami dokonał podboju zachodniej Numidii. W 118 p.n.e. Micypsa dokonał podziału królestwa na trzy części. Dążący do skupienia władzy w swoich rękach Jugurta doprowadził do wojny z Rzymem (wojna jugurtyńska). Po przegranej przez Jugurtę wojnie Rzymianie oddali Numidię w lenno Mauretanii. Podczas wojny domowej w Rzymie król Juba I poparł Pompejusza. Po zwycięstwie Juliusza Cezara Numidia stała się na krótko rzymską prowincją Africa Nova.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) W którym wieku Numidia została zajęta przez legiony rzymskie?

Wiktionary

Wymowa:

IPA: nũˈmʲidʲja, AS: nũmʹidʹi ̯a

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Numidyjczyk mos., Numida mos., Numidyjka ż.

 przym. numidyjski

Wiktionary


numidyjczyk

mieszkaniec Numidii (starożytnej krainy w Afryce Północnej); Numida


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) mieszkaniec Numidii

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Numidia ż., Numida mos.

:: fż. Numidyjka ż.

 przym. numidyjski

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) Numida mos.

Wiktionary


numidyjka

mieszkanka Numidii (starożytnej krainy w Afryce Północnej)


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) mieszkanka Numidii

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Numidia ż.

:: fm. Numidyjczyk mos., Numida mos.

 przym. numidyjski

Wiktionary


numidyjski

przymiotnik od: Numidia (kraj starożytny)


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) hist. związany z Numidią, dotyczący Numidii

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Numidia ż., Numidyjczyk mos., Numida mos., Numidyjka ż.

Wiktionary


numitor

Numitor – w mitologii rzymskiej król latyńskiego miasta Alba Longa, syn Prokasa, ojciec Rei Sylwii, dziad Romulusa i Remusa.

Pozbawiony władzy przez swego brata Amuliusa, odzyskał ją przy pomocy wnuków Romulusa i Remusa.

Wikipedia


numizm.

skrót od: numizmatyka, numizmatyczny (czytany jako cały, odmienny wyraz)


SJP.pl


numizmat

dawna moneta lub medal mające wartość zabytkową


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) zabytkowa moneta lub medal

Wiktionary

Numizmatyka (z gr. νομισματική) – nauka pomocnicza historii, zajmująca się badaniem monet, banknotów i innych znaków pieniężnych pod względem historycznym, estetycznym, a także technicznym.

Słowo to pochodzi od greckiego nomisma. Numizmatyka ma swoje początki w XIV wieku, rozwinęła się w okresie renesansu.

Największe w Polsce zbiory monet i medali znajdują się w Muzeach Narodowych w Warszawie i w Krakowie.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Kolekcję własnych numizmatów przekazała do muzeum para prezydencka.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. numizmatyk mos., numizmatyka ż.

 przym. numizmatyczny

Wiktionary


numizmatyczka

1. kolekcjonerka monet, medali mających wartość zabytkową; zbieraczka numizmatów;
2. znawczyni numizmatów, specjalistka badająca i opisująca dawne monety i medale


SJP.pl


numizmatyczny

numizmat


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z numizmatyką

Wiktionary

Patrz:

numizmat

Przykłady

 (1.1) Pan Leon rozwijał swoje zainteresowania numizmatyczne we wczesnej młodości.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. numizmat mrz., numizmatyk mrz., numizmatyka ż.

Wiktionary


numizmatyk

1. kolekcjoner monet, medali mających wartość zabytkową; zbieracz numizmatów;
2. znawca numizmatów, specjalista badający i opisujący dawne monety i medale


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) specjalista w dziedzinie numizmatyki

 (1.2) zbieracz numizmatów

Wiktionary

Numizmatyka (z gr. νομισματική) – nauka pomocnicza historii, zajmująca się badaniem monet, banknotów i innych znaków pieniężnych pod względem historycznym, estetycznym, a także technicznym.

Słowo to pochodzi od greckiego nomisma. Numizmatyka ma swoje początki w XIV wieku, rozwinęła się w okresie renesansu.

Największe w Polsce zbiory monet i medali znajdują się w Muzeach Narodowych w Warszawie i w Krakowie.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Katalog monet rzymskiej prowincji w Hiszpanii opracował numizmatyk z uniwersytetu w Saragossie we współpracy z muzealnikami z Barcelony.

 (1.2) Wymieniłem się monetami z tym starszym numizmatykiem z Katowic.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. numizmat mrz., numizmatyka ż.

:: fż. numizmatyczka ż.

 przym. numizmatyczny

Wiktionary


numizmatyka

nauka zajmująca się badaniem, opisem i klasyfikacją numizmatów (dawne monety lub medale mające wartość zabytkową)


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) nauk. hist. nauka pomocnicza historii zajmująca się badaniem monet i medali;

 (1.2) kolekcjonowanie numizmatów

forma rzeczownika.

 (2.1) D. i B. lp. od: numizmatyk

Wiktionary

Numizmatyka (z gr. νομισματική) – nauka pomocnicza historii, zajmująca się badaniem monet, banknotów i innych znaków pieniężnych pod względem historycznym, estetycznym, a także technicznym.

Słowo to pochodzi od greckiego nomisma. Numizmatyka ma swoje początki w XIV wieku, rozwinęła się w okresie renesansu.

Największe w Polsce zbiory monet i medali znajdują się w Muzeach Narodowych w Warszawie i w Krakowie.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Domenę numizmatyki stanowią kolekcjonowanie i klasyfikowanie monet oraz artefaktów medalierskich.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. numizmat mrz., numizmatyk mos.

 przym. numizmatyczny

Wiktionary


numulit

wymarły pierwotniak z gromady otwornic, żyjący od okresu kredowego do oligocenu


SJP.pl

Wapienie numulitowe – eoceńskie wapienie zbudowane ze skamieniałych skorupek numulitów. Numulity to duże (zwykle 1 cm - kilka centymetrów średnicy) dyskowate pierwotniaki z gromady otwornic.

W Polsce wapienie numulitowe występują na północnych zboczach Tatr oraz w południowej części Kotliny Zakopiańskiej. Można je zobaczyć w Jarcowej Skałce przed budką TPN na wejściu do Doliny Kościeliskiej. Nazywa się Jarcowa, bo numulity, wypreparowane przez erozję i widoczne na powierzchni skały, kojarzą się góralom z jarcem, czyli jęczmieniem. Również w nieczynnym kamieniołomie naprzeciw restauracji „Harnaś” odsłaniają się dolomity detrytyczne środkowego eocenu z numulitami. Odkrywki skał węglanowych z masowym wystąpieniem numulitów znajdują się także w Kamieniołomie pod Capkami w Zakopanem.

Wikipedia


numulityczny

numulit


SJP.pl

Patrz:

numulit

nuna

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) geol. najstarszy znany superkontynent, który w proterozoiku łączył większość lądów Ziemi;

 (1.2) geogr. wieś w polsce, w województwie mazowieckim, w gminie Nasielsk;

Wiktionary

Wikipedia

Synonimy:

 (1.1) Kolumbia

Wiktionary


nunatak

skała wystająca z lodowca


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) geol. wzniesienie wystające nad powierzchnię lodowca lub lądolodu i zewsząd otoczone przez pokrywę lodową;

Wiktionary

Nunatak (kalaallisut: nunataq) – wzgórze, szczyt wznoszący się nad powierzchnię lądolodu i otoczony zewsząd przez pokrywę lodową.

Nunataki występują w obszarach pokrytych lądolodem (na Grenlandii, Antarktydzie) lub w silnie zlodowaconych górach np. na Spitsbergenie. Mają z reguły postać ostrych i poszarpanych skał i masywów skalnych, który jest wynikiem intensywnego wietrzenia mrozowego. Po ustąpieniu lądolodu odznaczają się w krajobrazie silnym kontrastem z obłymi formami terenu, znajdującymi się poniżej dawnej powierzchni lodu.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: nũˈnatak, AS: nũnatak

Wiktionary


nunavut

rzeczownik, rodzaj męski, nazwa własna

 (1.1) geogr. adm. jedno z trzech terytoriów kanadyjskich;

Wiktionary

Wikipedia


nunchaku

[czytaj: nunczaku] broń, cep z dwóch kawałków drewna połączonych łańcuchem; nunczaku, nunczako


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) rodzaj broni przypominającej cep;

Wiktionary

Nunczako (jap. ヌンチャク nunchaku) – rodzaj broni obuchowej w formie dwóch pałek połączonych ze sobą za pomocą łańcucha lub linki (dziś nylonowej, dawniej wykonanej z włosów z końskiego ogona). Istnieje błędna teoria, iż broń powstała ze zwykłego cepa, którym młócono ryż, lecz żaden z wielkich mistrzów kobudō w Japonii (IOKA) jej nie potwierdza. Według najbardziej prawdopodobnej wersji, którą akceptuje International Okinawa Kobudo Association, nunczako pochodzi z mocowania trzymającego okinawskie konie (muge), albo zostało skopiowane z chińskiej broni, przywiezionej przez chińskich imigrantów, co z kolei potwierdzają tacy mistrzowie jak Miyagi i Ikeda.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: nũn͇ˈt͡ʃaku, AS: nũṇčaku

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. nunczaku, nunczako

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) nunczaku, nunczako

Wiktionary


nuncjatorski

nuncjatura, nuncjusz


SJP.pl

Patrz:

nuncjatura, nuncjusz

nuncjatura

1. przedstawicielstwo dyplomatyczne Watykanu przy rządzie jakiegoś państwa;
2. urząd nuncjusza; okres sprawowania urzędu przez nuncjusza


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) kośc. dyplomatyczne przedstawicielstwo papieża

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌnũnt͡sʲjaˈtura, AS: nũncʹi ̯atura

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. nuncjusz m.

Wiktionary


nuncjusz

stały przedstawiciel dyplomatyczny Watykanu


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) dyplomatyczny przedstawiciel Watykanu

Wiktionary

Nuncjusz apostolski (wł. nunzio apostolico) – legat papieski pełniący równocześnie stałą misję dyplomatyczną. Stały szef misji dyplomatycznej Stolicy Apostolskiej pierwszej klasy, a jednocześnie przedstawiciel dyplomatyczny papieża jako głowy Kościoła Rzymskokatolickiego w państwie, z którym Stolica Apostolska utrzymuje stosunki dyplomatyczne. Ranga nuncjusza odpowiada randze ambasadora, a w niektórych krajach, m.in. w Polsce, nuncjusz jest zwyczajowo dziekanem korpusu dyplomatycznego.

Wikipedia

Przykłady

składnia.

kolokacje.

synonimy.

antonimy.

hiperonimy.

 (1.1) dyplomata

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

 rzecz. nuncjatura ż.

frazeologia.

etymologia. etym|wł|nunzio. z etym|łac|nuncius. (nuntius)

uwagi.

tłumaczenia.

* angielski: (1.1) nuncio

* baskijski: (1.1) nuntzio

* bułgarski: (1.1) нунций m.

* czeski: (1.1) nuncius m.

* duński: (1.1) nuntius w.

* francuski: (1.1) nonce m.

* hiszpański: (1.1) nuncio m.

* indonezyjski: (1.1) nuncio, nunsius

* interlingua: (1.1) nuncio

* kaszubski: (1.1) nuncjusz m.

* koreański: (1.1) 교황 대사

* litewski: (1.1) nuncijus m.

* łaciński: (1.1) nuncius (nuntius)

* łotewski: (1.1) nuncijs m.

* niemiecki: (1.1) Nuntius m.

* nowogrecki: (1.1) νούντσιος m.

* rosyjski: (1.1) нунций m.

* słowacki: (1.1) nuncius m.

* słoweński: (1.1) nuncij m.

* turecki: (1.1) papalık elçisi

* ukraiński: (1.1) нунцій m.

* włoski: (1.1) nunzio

źródła.

== nuncjusz (język kaszubski.) ==

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik, rodzaj męski

 (1.1) nuncjusz

odmiana.

przykłady.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈnũnt͡sʲjuʃ, AS: nũncʹi ̯uš

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. nuncjatura ż.

Wiktionary

Synonimy:

antonimy.

hiperonimy.

 (1.1) dyplomata

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

 rzecz. nuncjatura ż.

frazeologia.

etymologia. etym|wł|nunzio. z etym|łac|nuncius. (nuntius)

uwagi.

tłumaczenia.

* angielski: (1.1) nuncio

* baskijski: (1.1) nuntzio

* bułgarski: (1.1) нунций m.

* czeski: (1.1) nuncius m.

* duński: (1.1) nuntius w.

* francuski: (1.1) nonce m.

* hiszpański: (1.1) nuncio m.

* indonezyjski: (1.1) nuncio, nunsius

* interlingua: (1.1) nuncio

* kaszubski: (1.1) nuncjusz m.

* koreański: (1.1) 교황 대사

* litewski: (1.1) nuncijus m.

* łaciński: (1.1) nuncius (nuntius)

* łotewski: (1.1) nuncijs m.

* niemiecki: (1.1) Nuntius m.

* nowogrecki: (1.1) νούντσιος m.

* rosyjski: (1.1) нунций m.

* słowacki: (1.1) nuncius m.

* słoweński: (1.1) nuncij m.

* turecki: (1.1) papalık elçisi

* ukraiński: (1.1) нунцій m.

* włoski: (1.1) nunzio

źródła.

== nuncjusz (język kaszubski.) ==

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik, rodzaj męski

 (1.1) nuncjusz

odmiana.

przykłady.

składnia.

kolokacje.

synonimy.

Wiktionary


nunczako

broń, cep z dwóch kawałków drewna połączonych łańcuchem; nunczaku, nunchaku


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) zob. nunchaku.

Wiktionary

Nunczako (jap. ヌンチャク nunchaku) – rodzaj broni obuchowej w formie dwóch pałek połączonych ze sobą za pomocą łańcucha lub linki (dziś nylonowej, dawniej wykonanej z włosów z końskiego ogona). Istnieje błędna teoria, iż broń powstała ze zwykłego cepa, którym młócono ryż, lecz żaden z wielkich mistrzów kobudō w Japonii (IOKA) jej nie potwierdza. Według najbardziej prawdopodobnej wersji, którą akceptuje International Okinawa Kobudo Association, nunczako pochodzi z mocowania trzymającego okinawskie konie (muge), albo zostało skopiowane z chińskiej broni, przywiezionej przez chińskich imigrantów, co z kolei potwierdzają tacy mistrzowie jak Miyagi i Ikeda.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: nũn͇ˈt͡ʃakɔ, AS: nũṇčako

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. nunchaku, nunczaku

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) nunchaku, nunczaku

Wiktionary


nunczaku

broń, cep z dwóch kawałków drewna połączonych łańcuchem; nunczako, nunchaku


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) zob. nunchaku.

Wiktionary

Nunczako (jap. ヌンチャク nunchaku) – rodzaj broni obuchowej w formie dwóch pałek połączonych ze sobą za pomocą łańcucha lub linki (dziś nylonowej, dawniej wykonanej z włosów z końskiego ogona). Istnieje błędna teoria, iż broń powstała ze zwykłego cepa, którym młócono ryż, lecz żaden z wielkich mistrzów kobudō w Japonii (IOKA) jej nie potwierdza. Według najbardziej prawdopodobnej wersji, którą akceptuje International Okinawa Kobudo Association, nunczako pochodzi z mocowania trzymającego okinawskie konie (muge), albo zostało skopiowane z chińskiej broni, przywiezionej przez chińskich imigrantów, co z kolei potwierdzają tacy mistrzowie jak Miyagi i Ikeda.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: nũn͇ˈt͡ʃaku, AS: nũṇčaku

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. nunchaku, nunczako

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) nunchaku, nunczako

Wiktionary


nuoxi

ogólna nazwa chińskich przedstawień obrzędowych z tancerzami w maskach


SJP.pl


nupcjalny

dawniej: odnoszący się do wesela, ślubu; weselny


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) przest. dotyczący wesela czy ślubu

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. nupturient mos.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) weselny

Wiktionary


nupel

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) gw-pl|Poznań. gw-pl|Górny Śląsk. smoczek

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz.

:: zdrobn. nuplik, nupelek

 czas. nuplać, ponuplać

Wiktionary


nupelflasza

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) gw-pl|Górny Śląsk. dziecięca butelka ze smoczkiem

Wiktionary


nupturient

1. osoba zgłaszająca w urzędzie zamiar zawarcia małżeństwa;
2. dawniej: narzeczony


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) przest. ktoś planowaćanujący ożenek

Wiktionary

Nupturient (łac. nupturiens, dop. nupturientis) – w prawie rzymskim, stąd także w prawie kanonicznym oraz rodzinnym osoba mająca zawrzeć związek małżeński.

Wikipedia

Powiązane:

 rzecz.

:: fż. nupturientka ż.

 przym. nupcjalny

Wiktionary


nupturientka

nupturient


SJP.pl

Patrz:

nupturient

nur

1. całkowite zanurzenie się w wodzie
2. ptak wodny


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna

 (1.1) geogr. toponim, wieś gminna w Polsce w województwie mazowieckim;

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy, nazwa własna

 (2.1) imię|polski|m.

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (3.1) imię|polski|ż.

Wiktionary

Nur – wieś sołecka w Polsce położona w województwie mazowieckim, w powiecie ostrowskim, w gminie Nur.

Nur leży na prawym brzegu Bugu. Siedziba gminy Nur. Dawniej miasto; uzyskał lokację miejską przed 1425 rokiem, zdegradowany w 1870 roku.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) W Nurze i w Nowym Mieście nad Soną, podobnie jak w Piasecznie, mieszczanie nie płacili czynszu od rzemiosła, wnosili natomiast opłaty od palenia gorzałki.

 (2.1) Nur ed-Din był dwunastowiecznym władcą Syrii z dynastii Zengidów.

 (3.1) Turecka zawodniczka Nur Tatar zdobyła złoty medal w taekwondo na mistrzostwach Europy w Manchesterze.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: nur, AS: nur

Wiktionary

Synonimy:

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

 (1.1) Mazowsze

meronimy.

pokrewne.

frazeologia.

etymologia.

 (1.1) etymn|pol|nur.

 (2.1) (3.1) etymn|arab|نور. → światło

uwagi.

tłumaczenia.

* angielski: (2.1) Nur, Noor; (3.1) Nur, Noor

* arabski: (2.1) نور m.; (3.1) نور ż.

* malajski: (3.1) Nur

* turecki: (2.1) Nur; (3.1) Nur

źródła.

== Nur (język malajski.) ==

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik, nazwa własna

 (1.1) imię|malajski|ż. Nur

odmiana.

przykłady.

składnia.

kolokacje.

synonimy.

Wiktionary


nur-sułtan

dawna nazwa stolicy Kazachstanu


SJP.pl

Astana (kaz. cyr. i ros. Астана; 1824–1961 Akmolińsk, 1961–1992 Celinograd, 1992–1998 Akmoła, 1998–2019, i ponownie od 2022 r. Astana, 2019–2022 Nur-Sułtan) – stolica i drugie co do liczby ludności miasto w Kazachstanie, położone nad rzeką Iszym, w północno-środkowej części kraju na Pogórzu Kazachskim.

Wikipedia


nuraghi

rodzaj budowli z epoki brązu


SJP.pl


nurcik

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) zdrobn. od nurt

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) To nie nurt, lecz tylko mały nurcik.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. nurt m.

Wiktionary


nurczyński

nazwisko


SJP.pl


nurecki

przymiotnik od: Nurek (miasto w Tadżykistanie)


SJP.pl


nurek

1. osoba nurkująca zawodowo;
2. środowiskowo: piłkarz próbujący wymusić faul;
3. lekceważąco: nurek śmietnikowy - przeszukiwacz śmietników


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) człowiek uprawiający nurkowanie zawodowo lub w celach sportowych

 (1.2) środ. slang. drobny dostawca złomu do punktu skupu; najczęściej w celu zdobycia pieniędzy na alkohol

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (2.1) skok w wodę

rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy

 (3.1) ornit. nazwa systematyczna|Cerorhinca monocerata|ref=tak., ptak z rodziny alk;

Wiktionary

  • Nurek – osoba uprawiająca nurkowanie
  • „Nurek” (I) – okręt-baza dla nurków Marynarki Wojennej II RP
  • ORP „Nurek” (II) – okręt-baza dla nurków Marynarki Wojennej II RP
  • Nurek – ptak z rodziny alk
  • Nurek – wł. Norak, miasto w Tadżykistanie
    • Zapora Nurecka – zapora wodna w Tadżykistanie

Część miejscowości w Polsce:

  • Nurek – osada wsi Rędziny w woj. łódzkim, w pow. radomszczańskim, w gminie Żytno

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Co wyłowili rzymscy nurkowie ze starożytnych kanałów?

 (1.2) Nurek regularnie zabiera puszki ze ścieżki rowerowej.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈnurɛk, AS: nurek

Wiktionary

Powiązane:

 czas. nurkować

 rzecz. nur m., nurzec mzw., nurkowanie n., zanurkowanie n., nurzanie n., wynurzenie n.

 przym. nurkowy

Wiktionary

Synonimy:

 (3.1) alka rogata

Wiktionary


nuristan

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna

 (1.1) geogr. kraina w północno-wschodnim Afganistanie, przy granicy z Pakistanem;

Wiktionary

Nurestan, Nuristan, dawniej Kafiristan (paszto: نورستان) – kraina w północno-wschodnim Afganistanie, przy granicy z Pakistanem, w południowym Hindukuszu, między dolinami Kabulu i Pandższiru. Stolica znajduje się w Parun. W 2021 roku liczyła prawie 167 tys. mieszkańców.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: nuˈrʲistãn, AS: nurʹistãn

Wiktionary


nurka

norka europejska


SJP.pl


nurki

1. osoba nurkująca zawodowo;
2. środowiskowo: piłkarz próbujący wymusić faul;
3. lekceważąco: nurek śmietnikowy - przeszukiwacz śmietników


SJP.pl


nurkiewicz

nazwisko


SJP.pl


nurkować

1. całkowicie zanurzać się w wodzie;
2. schylać się nisko, kryjąc się;
3. o samolocie: lecieć po stromym torze w stronę ziemi;
4. środowiskowo: upadać teatralnie, symulując faul


SJP.pl

czasownik nieprzechodni

 (1.1) pływać pod powierzchnią wody

 (1.2) przen. pot. wchodzić pod coś chowając się

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Dziś na basenie dzieci uczyły się nurkować.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: nurˈkɔvat͡ɕ, AS: nurkovać

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. nurek m., nur m., nurzec mzw., nurkowanie n., zanurkowanie n., nurzanie n.

 czas. zanurkować ndk.

 przym. nurkowy

Wiktionary


nurkowanie

1. całkowicie zanurzać się w wodzie;
2. schylać się nisko, kryjąc się;
3. o samolocie: lecieć po stromym torze w stronę ziemi;
4. środowiskowo: upadać teatralnie, symulując faul


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|nurkować.

 (1.2) skakanie do wody

 (1.3) pływanie pod wodą;

 (1.4) przen. szybkie chowanie się w czymś

 (1.5) o samolotach, ptakach szybki lot w dół

Wiktionary

Nurkowanie – przebywanie pod wodą przy wykorzystaniu odpowiedniego sprzętu lub na tzw. zatrzymanym oddechu (freediving), w celach rekreacyjnych, sportowych, naukowych, technicznych, ratunkowych lub militarnych. Nurkowanie z akwalungiem (ang. scuba diving) oraz nurkowanie na zatrzymanym oddechu jest zaliczane do sportów ekstremalnych.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ˌnurkɔˈvãɲɛ, AS: nurkovãńe

Wiktionary

Powiązane:

 czas. nurkować ndk., zanurkować dk.

 rzecz. nurek mrz./mos., nur m., zanurkowanie n.

Wiktionary


nurkowiec

samolot bombowy o konstrukcji przystosowanej do zrzucania bomb podczas lotu nurkowego


SJP.pl


nurkowisko

miejsce do nurkowania


SJP.pl


nurkowski

nazwisko


SJP.pl


nurkowy

1. związany z nurkiem lub z nurkowaniem, np. lot nurkowy;
2. dotyczący nurki


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z nurkiem i nurkowaniem, dotyczący nurka i nurkowania

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. nurek m., nur m., nurzaniec m., nurkowanie n., zanurkowanie n., nurzanie n., zanurzanie n., zanurzenie n., wynurzanie n., wynurzenie n.

 czas. nurkować ndk., zanurkować dk., nurzać ndk., zanurzać ndk., zanurzyć dk., wynurzać ndk., wynurzyć dk.

Wiktionary


nurmi

Nurmi – polska organizacja ruchu oporu działająca w południowej Francji, w okresie od września 1941 roku do połowy 1942 roku, zorganizowana przez por. Teodora Dzierzgowskiego. Siatka dywersyjno-szpiegowska była podległa wywiadowi brytyjskiemu a jej głównym celem była głównie działalność wywiadowcza oraz organizowanie punktów odbioru zrzutów. Nurmi została rozbita przez francuską policję w połowie 1942 roku, przy czym znaczna część jej członków została aresztowana.

Wikipedia


nurniczek

rodzaj ptaków z rodziny alk


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy

 (1.1) ornit. mały ptak morski z rodziny alk, z rodzajów nazwa systematyczna|Aethia|ref=tak. i nazwa systematyczna|Ptychoramphus|ref=tak.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: nurʲˈɲit͡ʃɛk, AS: nurʹńiček

Wiktionary


nurnik

1. ptak nadmorski z rodziny alk;
2. rodzaj tłoka w pompach wodnych


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy

 (1.1) ornit. nazwa systematyczna|Cepphus|ref=tak., morski ptak z rodziny alk;

Wiktionary

  • ptaka z rodziny alk, np.:
    • nurnik zwyczajny
    • nurnik aleucki
  • tłok nurnikowy

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ˈnurʲɲik, AS: nurʹńik

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. nurzec mzw.

Wiktionary


nurogęś

ptak wodny, gatunek tracza


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) ornit. nazwa systematyczna|Mergus merganser|ref=tak., tracz nurogęś, gatunek dużego wodnego ptaka z rodziny kaczkowatych, grupy traczy;

Wiktionary

Nurogęś, tracz nurogęś (Mergus merganser) – gatunek dużego ptaka wodnego z rodziny kaczkowatych (Anatidae), zamieszkujący Eurazję i Amerykę Północną. Nie jest zagrożony.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: nuˈrɔɡɛ̃w̃ɕ, AS: nurogẽũ̯ś

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) tracz nurogęś

Wiktionary


nurowate

monotypowy rząd ptaków neognatycznych; nury


SJP.pl

Nury – monotypowy rząd (Gaviiformes) i rodzina (Gaviidae) ptaków z infragromady ptaków neognatycznych (Neognathae).

Wikipedia


nurowaty

o cechach nurowatych (rząd ptaków)


SJP.pl


nurowski

nazwisko


SJP.pl


nursa

potocznie: pielęgniarka


SJP.pl


nurse

[czytaj: ners] angielska niania lub pielęgniarka


SJP.pl

Nurse – debiutancki album studyjny Therapy? wydany przez A&M Records. Nagrywany w większości w Loco Studio w Caerleon, z wyjątkiem utworu „Gone”, zarejestrowanego w Annamoe. Słyszalne jest na nim odejście zespołu od noise punkowego brzmienia na rzecz bardziej industrialnego. Album został doceniony przez krytyków i osiągnął pozycję 38 w UK Albums Chart.

Wikipedia


nursja

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) geogr. miejscowość i gmina we Włoszech, w regionie Umbria, w prowincji Perugia;

Wiktionary

Norcia (łac. Nursia) – miejscowość i gmina we Włoszech, w regionie Umbria, w prowincji Perugia.

Według danych na 01.01.2016 gminę zamieszkiwało 4957 osób, 18 os./km².

Miasto rodzinne świętego Benedykta i świętej Scholastyki. Znajdują się tu dwa klasztory benedyktyńskie: męski, gdzie funkcjonuje znany browar i żeński pw. św. Antoniego Opata, a także klasztor klarysek.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Św. Benedykt urodził się około 480 roku w apenińskiej miejscowości Nursja, położonej na północ od Rzymu.

 (1.1) Mówię, że mam kłopot z imieniem „Norcia”, która po polsku nazywa się „Nursja”. Trochę jak z borgo i „grodem”. Mówię, że kiedy opowiadam o trzęsieniu w Nursji, to jest to tak, jak gdyby miasto runęło w jakiejś uczonej baśni, w teologicznym traktacie, w łacińskich czasach, nie dzisiaj.

Wiktionary

Powiązane:

 przym. nursyjski

Wiktionary


nurski

przymiotnik od: Nur (wieś w województwie mazowieckim)


SJP.pl


nurt

1. linia wyznaczająca największą prędkość przepływu wody w rzece; bieg rzeki;
2. tendencje w sztuce, filozofii itp.


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) hydrol. strumień wody w rzece na jej środku, który płynie szybciej niż reszta

 (1.2) tendencje w sztuce, filozofii itp.

 (1.3) ciąg wydarzeń

Wiktionary

  • nurt rzeki
  • tendencja, dążność w literaturze, sztuce, nauce np. Neorealizm, Minimalizm (sztuki plastyczne), Deformatyzm; prąd

prasa:

  • Nurt. Pismo poświęcone kulturze polskiej – miesięcznik wydawany od marca 1943 do maja 1944 w Warszawie
  • Nurt – miesięcznik wydawany od roku 1965 do 1990 w Poznaniu
  • Nowy Nurt – ogólnopolski dwutygodnik literacki

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Czółno płynęło spokojnie, niesione z nurtem strumienia.

 (1.2) Tworzył w nurcie poezji metafizycznej.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: nurt, AS: nurt

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. nurcik mrz.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) prąd

 (1.2) kierunek, prąd, tendencja, trend

 (1.3) bieg, przebieg

Wiktionary


nurtować

1. o odczuciach, doznaniach: przenikać kogoś na wskroś;
2. o chorobach: dawać się odczuwać, nie ujawniając się na zewnątrz


SJP.pl


nurtowy

nurt


SJP.pl

Patrz:

nurt

nurtujący

1. o odczuciach, doznaniach: przenikać kogoś na wskroś;
2. o chorobach: dawać się odczuwać, nie ujawniając się na zewnątrz


SJP.pl


nurty

1. linia wyznaczająca największą prędkość przepływu wody w rzece; bieg rzeki;
2. tendencje w sztuce, filozofii itp.


SJP.pl


nury

rzeczownik, rodzaj niemęskoosobowy, liczba mnoga

 (1.1) syst. ornit. nazwa systematyczna|Gaviiformes|Sharpe|ref=tak., rząd ptaków z infragromady ptaków neognatycznych;

 (1.2) syst. ornit. nazwa systematyczna|Gaviidae|J.A. Allen|ref=tak., rodzina ptaków z rodzaju nurów (1.1)

forma rzeczownika|rodzaj=męskozwierzęcy.

 (2.1) M., B. i W. lm. od: nur

Wiktionary

Nury – monotypowy rząd (Gaviiformes) i rodzina (Gaviidae) ptaków z infragromady ptaków neognatycznych (Neognathae).

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Ptaki z rzędu nurów ciężko startują do lotu.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. nur mzw.

Wiktionary


nurzać

1. zagłębiać coś w jakimś płynie lub w czymś sypkim;
2. nurzać się -
a) zagłębiać się w wodzie lub czymś sypkim;
b) potocznie: pławić się w zbytkach, luksusach


SJP.pl


nurzanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|nurzać.

Wiktionary

Ruchy statku na fali – połączone działanie sił o rozmaitej naturze - aerodynamicznych, hydrodynamicznych, grawitacyjnych, bezwładnościowych i wypornościowych sprawia, że poruszający się na wzburzonych falach statek wykonuje mniej lub bardziej gwałtowne ruchy. Można je podzielić na sześć kategorii: trzy z nich są oscylacyjnymi obrotami wokół trzech osi, pozostałe trzy - ruchami postępowymi.

Wikipedia

Powiązane:

 rzecz. nurzec m., nur m., nurek m., zanurzanie n., wynurzanie n., zanurzenie n., wynurzenie n., nurkowanie n., zanurkowanie n.

 czas. nurzać ndk., zanurzać ndk., zanurzyć dk., wynurzać ndk., wynurzyć dk., nurkować ndk., zanurkować dk.

 przym. nurkowy

Wiktionary


nurzaniec

1. jeden z dwóch gatunków europejskich płazów podobnych do żab;
2. roślina wodna z rodziny żabiściekowatych, często hodowana jako roślina akwariowa; walisneria


SJP.pl

  • nurzaniec (Pelodytes), płaz z rodziny nurzańcowatych
  • nurzaniec (Vallisneria), rodzaj roślin z rodziny żabiściekowatych

Wikipedia


nurzec

nurzec mały - gatunek ptaka z rodziny burzykowatych


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy

 (1.1) ornit. ptak z rodziny nazwa systematyczna|Pelecanoididae|ref=tak.;

Wiktionary

  • Nurzec – rzeka we wschodniej Polsce i na Białorusi, prawy dopływ Bugu
  • Nurzec – wieś w woj. podlaskim, w pow. bielskim, w gminie Boćki
  • Nurzec – wieś w woj. podlaskim, w pow. siemiatyckim, w gminie Nurzec-Stacja
  • Nurzec – stacja kolejowa we wsi Nurzec-Stacja, w woj. podlaskim
  • Nurzec – dawna gmina wiejska istniejąca w latach 1952 -1954 w woj. białostockim
  • Nurzec – gromada w powiecie bielskim
  • Nurzec – gromada w powiecie siemiatyckim

Wikipedia

Powiązane:

 czas. nurkować

 rzecz. nurzanie n., nur, nurzyk, nurnik, nurek

Wiktionary


nurzec-stacja

osada w Polsce


SJP.pl

Nurzec-Stacja – osada w Polsce położona w województwie podlaskim, w powiecie siemiatyckim, w gminie Nurzec-Stacja.

Miejscowość jest siedzibą gminy Nurzec-Stacja, rzymskokatolickiej parafii Matki Bożej Częstochowskiej. Natomiast prawosławni mieszkańcy wsi należą do parafii św. Dymitra w Żerczycach.

Wikipedia


nurzecki

przymiotnik od: Nurzec, Nurzec Stacja


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z Nurcem, dotyczący Nurca

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Nurzec mrz.

Wiktionary


nurzybób

wodna bylina z rodziny grzybieniowatych, o dużych silnie pachnących kwiatach koloru białego, różowego lub żółtego; lotus, nelumbo, nurzykłąb, lotos


SJP.pl


nurzyk

ptak nadmorski z rodziny alk wyglądem przypominający małego pingwina


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy

 (1.1) ornit. nazwa systematyczna|Uria|ref=tak., ptak morski gnieżdżący się na skalistych północnych wybrzeżach;

Wiktionary

Nurzyk (zwyczajny), nurzyk podbielały (Uria aalge) – gatunek dużego ptaka morskiego z rodziny alk (Alcidae).

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ˈnuʒɨk, AS: nužyk

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. nurzec mzw.

Wiktionary


nurzykłąb

wodna bylina z rodziny grzybieniowatych, o dużych silnie pachnących kwiatach koloru białego, różowego lub żółtego; lotos, nelumbo, nurzybób


SJP.pl


nurzyński

nazwisko


SJP.pl


nurzypląs

rodzaj mchów z rodziny nurzypląsowatych


SJP.pl


nurzypląsowate

rodzina mchów


SJP.pl


nusajryta

wyznawca prądu religijnego, jednego z odłamów islamu; alawita


SJP.pl


nusajrytka

nusajryta


SJP.pl

Patrz:

nusajryta

nusbaum

nazwisko


SJP.pl

Niemcy:

  • Nusbaum – gmina w kraju związkowym Nadrenia-Palatynat, w powiecie Eifel Bitburg-Prüm

Osoby:

  • Hilary Nussbaum (1820–1895) – polski publicysta, historyk i działacz społeczny
  • Henryk Nusbaum (1849–1937) – polski lekarz neurolog
  • Jan Nusbaum (1881–1927) – polski architekt, oficer wojskowy, sportowiec
  • Józef Nusbaum-Hilarowicz (1859–1917) – polski zoolog
  • Rozalia Nusbaum-Hilarowicz (1859–1933) – polska przyrodnik
  • Czesław Nusbaum (1887–1965) – polski publicysta, poseł na Sejm Wileński
  • Tadeusz Hilarowicz (1887–1958) – polski profesor prawa administracyjnego, wykładowca akademicki, działacz społeczny i polityczny
  • Henryk Hilarowicz (1890–1941) – polski chirurg

Wikipedia


nut

rowek w drewnie, w który wchodzi wypustka drugiego elementu w miejscu spojenia


SJP.pl

Nut (egip. noc) — w mitologii egipskiej bogini nieba należąca do Wielkiej Enneady. Nut była dzieckiem Szu, boga powietrza oraz Tefnut uosabiającej wilgoć. Za męża oraz brata Nut Egipcjanie uznawali Geba, reprezentującego Ziemię. Taka personifikacja odróżnia mitologię egipską od wielu innych, gdzie niebo kojarzono z pierwiastkiem męskim, a ziemię z żeńskim, np. Uranos i Gaja u Greków.

Wikipedia


nuta

1. znak graficzny określający wysokość i wartość rytmiczną dźwięku;
2. ton (np. śpiewać na jednej nucie);
3. odcień, zabarwienie;
4. potocznie: melodia


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) muz. znak graficzny oznaczający długość trwania dźwięku, a po umieszczeniu na pięciolinii także jego wysokość

 (1.2) przen. delikatne wrażenie zmysłowe: dźwięku, smaku lub zapachu

 (1.3) slang. utwór muzyczny

 (1.4) zob. nuty.

Wiktionary

Nuta (od łac. nota, znak) – znak graficzny dźwięku muzycznego, określający jego wysokość i czas trwania.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Grasz w tym miejscu fałszywie. Spójrz jaka to nuta!

 (1.2) W jego pytaniu wyczułam nutę ironii.

 (1.2) Lubię dezodoranty z nutą piżma.

 (1.3) Zaczepista nuta, stary!

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈnuta, AS: nuta

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. nuty nmos., nutnik m.

:: zdrobn. nutka ż.

 przym. nutowy

Wiktionary


nutacja

wahadłowe zmiany nachylenia osi obrotu ciała względem nieruchomej osi przechodzącej przez środek obrotu


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) fiz. zjawisko drgania osi obrotu ciała poddanego precesji;

 (1.2) bot. ruch roślin powodowany przez nierówny wzrost ich boków powodujący ich wygięcie

Wiktionary

Wikipedia

Powiązane:

 przym. nutacyjny

Wiktionary


nutacyjny

związany z nutacją


SJP.pl


nutella

krem orzechowo-czekoladowy marki Nutella


SJP.pl

Nutella – krem cukrowo-tłuszczowy z dodatkiem orzechów laskowych i kakao produkcji włoskiej firmy Ferrero. Jest wykorzystywany do kanapek, ciastek, ciast (w tym tortów) i wielu innych słodkich wyrobów spożywczych.Światowy Dzień Nutelli jest obchodzony 5 lutego.

Wikipedia


nutka

zdrobnienie od: nuta


SJP.pl

Nuu-chah-nulth (ang. Nuu-chah-nulth Nation, dawniej Nootka lub Nutka) – grupa ok. 15 spokrewnionych plemion północnoamerykańskich Indian, zamieszkujących zachodnią część wyspy Vancouver w kanadyjskiej prowincji Kolumbia Brytyjska. Kulturowo najbliżsi plemionom Chinook i Kwakwala. W 1995 grupa liczyła około 6 tysięcy osób (w 1770 było ich ok. 29 tys.).

Wikipedia


nutnik

1. pulpit, statyw do nut;
2. zeszyt do zapisywania nut


SJP.pl


nutowy

1. przymiotnik od: nuta, np. zapis nutowy;
2. rzadko: przymiotnik od: nut


SJP.pl


nutraceutyk

składnik w produkcie spożywczym, któremu przypisuje się działanie odżywcze i zdrowotne


SJP.pl

Nutraceutyki – środki spożywcze łączące w sobie wartości żywieniowe i cechy środków farmaceutycznych. Oznaczają zarówno poszczególne składniki żywności, jak i substancje dodatkowe, a także gotowe produkty spożywcze oraz suplementy, których spożycie przynosi większe korzyści zdrowotne i terapeutyczne, niż te wynikające z normalnej diety.

Wikipedia


nutria

ssak z rzędu gryzoni


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) zool. zwierzę futerkowe z gatunku nutria amerykańska (nazwa systematyczna|Myocastor coypus|ref=tak.), prowadzące ziemno-wodny tryb życia;

 (1.2) skóra nutrii (1.1) po wyprawieniu

Wiktionary

Nutria (Myocastor) – rodzaj ssaka z podrodziny kolczaków (Echimyinae) w obrębie rodziny kolczakowatych (Echimyidae).

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ˈnutrʲja, AS: nutrʹi ̯a

Wiktionary

Powiązane:

 przym. nutriowy

Wiktionary


nutriceramid

ceramid będący składnikiem odżywczym szamponu


SJP.pl


nutrie

futro z nutrii


SJP.pl


nutrient

składnik pokarmowy niezbędny do prawidłowego rozwoju organizmu; substancja odżywcza


SJP.pl


nutriety

futro ze skór owczych, o strzyżonym i prostowanym włosie, farbowanych na brązowo


SJP.pl


nutrigenetyczny

nutrigenetyka


SJP.pl

Patrz:

nutrigenetyka

nutrigenetyka

nauka badająca zależności między genetycznymi predyspozycjami a odżywianiem człowieka


SJP.pl


nutrigenomika

Nutrigenomika – dział nauki zajmujący się badaniem wpływu składników żywności na regulację ekspresji genów, które mogą warunkować m.in. występowanie stanu zdrowia lub choroby. Jednym z celów nutrigenomiki jest opracowanie indywidualnej diety zmniejszającej ryzyko wystąpienia choroby i poprawiającej stan zdrowia poszczególnych osób i społeczeństw. Termin nutrigenomika często jest mylony z terminem nutrigenetyka.

Wikipedia


nutrikosmetyk

preparat do stosowania wewnętrznego, poprawiający kondycję włosów, skóry i paznokci


SJP.pl


nutriowate

rodzina ssaków z rzędu gryzoni


SJP.pl

Nutria amerykańska (Myocastor coypus) – gatunek gryzonia z podrodziny kolczaków (Echyminae) w rodzinie kolczakowatych (Echimyidae); w niektórych ujęciach systematycznych M. coypus jest jedynym żyjącym współcześnie przedstawicielem rodziny nutriowatych (Myocastoridae).

W Europie jest gatunkiem inwazyjnym.

Wikipedia


nutriowaty

o cechach nutriowatych (rodzina ssaków)


SJP.pl


nutriowy

nutria


SJP.pl

Patrz:

nutria

nutritarianizm

dieta opierająca się na produktach zawierających najwięcej błonnika, witamin, minerałów i antyoksydantów na jedną kilokalorię


SJP.pl


nutritariański

związany z dietą opierającą się na produktach zawierających najwięcej błonnika, witamin, minerałów i antyoksydantów na jedną kilokalorię


SJP.pl


nutscaping

[czytaj: natskejping] robienie zdjęć krajobrazom ze zwisającymi u góry kadru męskimi jądrami


SJP.pl


nuty

zapis utworu muzycznego; partytura


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj niemęskoosobowy, liczba mnoga

 (1.1) zapis nutowy melodii

 (1.2) zeszyt z nutami (1.1)

forma rzeczownika|rodzaj=żeński.

 (2.1) D. lp.; M., B. i W. lm. od: nuta

Wiktionary

Nuta (od łac. nota, znak) – znak graficzny dźwięku muzycznego, określający jego wysokość i czas trwania.

Wikipedia

Przykłady

 (1.2) Zgubiłem gdzieś nuty do etiudy.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈnutɨ, AS: nuty

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. nuta ż., nutnik m., nutka ż.

 przym. nutowy

Wiktionary


nuuk

stolica Grenlandii


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy lub nijaki, nazwa własna

 (1.1) geogr. miasto, stolica Grenlandii;

 (1.2) geogr. adm. prowincja w Danii, na Grenlandii

Wiktionary

Wikipedia

Przykłady

składnia.

kolokacje.

 (1.1) kolokacje miejscowość|D=Nuuku / Nuuk|Ms=Nuuku / Nuuk.

synonimy.

antonimy.

hiperonimy.

 (1.1) miasto

hiponimy.

holonimy.

 (1.1) Grenlandia

meronimy.

pokrewne.

 rzecz. nukijczyk mos., nukijka ż.

 przym. nukijski

frazeologia.

etymologia.

uwagi.

tłumaczenia.

* angielski: (1.1) Nuuk

* arabski: (1.1) نوك

* duński: (1.1) Nuuk n., Godthåb n.

* francuski: (1.1) Nuuk

* japoński: (1.1) ヌーク

* koreański: (1.1) 누크

* rosyjski: (1.1) Нуук m.

* szwedzki: (1.1) Nuuk

źródła.

== Nuuk (język angielski.) ==

thumb|Nuuk (1.1)

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik, nazwa własna

 (1.1) geogr. Nuuk

odmiana.

przykłady.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. nukijczyk mos., nukijka ż.

 przym. nukijski

Wiktionary


nuworysz

człowiek, który dorobił się majątku niekoniecznie ciężką pracą, lecz wykorzystując koneksje, układy, starający się naśladować zamożne warstwy społeczeństwa; dorobkiewicz; parweniusz; nowobogacki


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) książk. lekcew. albo pogard. osoba, która dorobiła się majątku lub pozycji społecznej, ale nie jest akceptowana przez nowe środowisko

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) W pierwszej klasie jacyś nuworysze z chłopskimi twarzami, ubrani w wykwintne garnitury, czarne płaszcze do kolan, koszule, teraz poszarzałe, poplamione podczas długiej podróży.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: nuˈvɔrɨʃ, AS: nuvoryš

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. nuworyszostwo n.

:: fż. nuworyszka ż.

 przym. nuworyszowski

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) dorobkiewicz, parweniusz, nowobogacki

Wiktionary


nuworyszka

kobieta, która dorobiła się majątku niekoniecznie ciężką pracą, lecz wykorzystując koneksje, układy, starająca się naśladować zamożne warstwy społeczeństwa; nowobogacka; parweniuszka


SJP.pl


nuworyszostwo

nowobogackość


SJP.pl


nuworyszowski

przymiotnik od: nuworysz (np. nuworyszowski przepych, nuworyszowski styl życia); parweniuszowski; nowobogacki


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) dotyczący nuworysza

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. nuworysz mos.

Wiktionary


nuż

przestarzałe:
1. wykrzyknik komunikujący, że coś się nagle, nieoczekiwanie i zarazem w sposób gwałtowny zaczyna, np.: A pies nuż skakać; nuże;
2. wykrzyknik wyrażający ponaglenie do szybszego wykonywania czynności, np.: Nuż na wroga!; dalej, jazda, a nuże; często łączy się z bezokolicznikiem lub z formą trybu rozkazującego; nuże;
3. wyrażenie, którego używa mówiący, gdy ma nadzieję, że stanie się to, o czym mowa; a nuż


SJP.pl

wyraz o charakterze ekspresywnym

 (1.1) daw. oznaczający, że coś się nagle, nieoczekiwanie i zarazem w sposób gwałtowny zaczyna

 (1.2) nadający wypowiedzi odcień obawy, czasem nadziei

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) A miała przy chałupie czarnego psiaka, co się Kruczek wabił. Nuż go okładać kijem.

 (1.1) Leszek na dąb; nuż po pniu skakać jak dzięciołek.

 (1.2) A nuż trafię na jakiego łotra, który mię okradnie i na koszu osadzi, trzeba być ostrożnym.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: nuʃ, AS: nuš

Wiktionary


nuża

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) daw. nudność

Wiktionary

Przykłady

składnia.

kolokacje.

synonimy.

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

frazeologia.

etymologia.

uwagi.

 wyraz już w XIX wieku był przestarzały

współczesna.

tłumaczenia.

źródła.

== nuża (wenedyk.) ==

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) med. nudności, mdłości

odmiana.

przykłady.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈnuʒa, AS: nuža

Wiktionary

Synonimy:

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

frazeologia.

etymologia.

uwagi.

 wyraz już w XIX wieku był przestarzały

współczesna.

tłumaczenia.

źródła.

== nuża (wenedyk.) ==

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) med. nudności, mdłości

odmiana.

przykłady.

składnia.

kolokacje.

synonimy.

Wiktionary


nużący

taki, który nuży (się); męczący, nudny


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) wywołujący znużenie

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. nużenie n., znużenie n.

 czas. nużyć ndk., znużyć dk.

 przysł. nużąco

Wiktionary


nużby

wyraz nuż, którego używa mówiący, gdy ma nadzieję, że stanie się to, o czym mowa, podkreślony partykułą przypuszczającą -by


SJP.pl


nuże

nuż; przestarzałe:
1. wykrzyknik komunikujący, że coś się nagle, nieoczekiwanie i zarazem w sposób gwałtowny zaczyna, np.: A pies nuże skakać;
2. wykrzyknik wyrażający ponaglenie do szybszego wykonywania czynności, np.: Nuże na wroga!; dalej, jazda, a nuże; często łączy się z bezokolicznikiem lub z formą trybu rozkazującego


SJP.pl


nużeńcowate

rodzina stawonogów z podgromady roztoczy


SJP.pl


nużeńcowaty

o cechach nużeńcowatych (rodzina stawonogów)


SJP.pl


nużeniec

roztocz, pasożyt torebek włosowych i gruczołów łojowych ssaków


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy

 (1.1) zool. med. pasożytnicze roztocze z rodzaju nazwa systematyczna|Demodex|ref=tak.

Wiktionary

Wikipedia

Powiązane:

 rzecz. nużyca ż., nużeńce nmos.

 przym. nużeńcowy

 czas. nużyć

Wiktionary


nużewko

Nużewko – wieś sołecka{ w Polsce położona w województwie mazowieckim, w powiecie ciechanowskim, w gminie Ciechanów.

W latach 1954–1972 wieś należała i była siedzibą władz gromady Nużewko. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa ciechanowskiego.

Wikipedia


nużewo

Nużewo – wieś sołecka w Polsce położona w województwie mazowieckim, w powiecie ciechanowskim, w gminie Ciechanów.

Do 1954 roku istniała gmina Nużewo. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa ciechanowskiego.

We wsi znajduje się zrujnowany dwór drewniany otoczony parkiem. Przez wieś przepływa rzeka Łydynia – dopływ Wkry.

Z tej miejscowości pochodził sztangista, mistrz olimpijski Ireneusz Paliński.

Wikipedia


nużyć

1. sprawiać, że ktoś staje się zmęczony; męczyć, wyczerpywać;
2. wywoływać znudzenie, nudzić;
3. nużyć się:
a) męczyć się, tracić siły, odczuwać wyczerpanie;
b) nudzić się, być, stawać się nudnym


SJP.pl

czasownik przechodni niedokonany (dk. znużyć)

 (1.1) wywoływać znudzenie lub wyczerpanie swoją jednostajnością

czasownik zwrotny niedokonany nużyć się (dk. znużyć się)

 (2.1) odczuwać zmęczenie, ulegać stopniowemu wyczerpaniu

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. nużenie n., nużeniec mzw., znużenie n.

 czas. znużyć dk.

 przym. nużący

 przysł. nużąco

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) męczyć, nudzić, zamęczać

 (2.1) męczyć się, nudzić się

Wiktionary


nużyca

demodekoza; choroba pasożytnicza koni


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) wet. choroba skóry wywoływana przez nużeńce mogąca dotykać wiele gatunków zwierząt;

Wiktionary

Nużyca, demodekoza (łac. demodecosis) – choroba skóry wywoływana przez pasożyty z rodzaju nużeńców (Demodicidae). Może atakować wiele gatunków zwierząt.

Wikipedia

Powiązane:

 rzecz. nużeniec m.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) demodekoza, demodekoza

Wiktionary


nvidia

amerykańskie przedsiębiorstwo


SJP.pl

NVIDIA Corporation (wymowa: ɛnˈvɪdiə; oficjalny zapis: NVIDIA, stylizowany nVIDIA) – amerykańskie przedsiębiorstwo komputerowe będące jednym z największych na świecie producentów procesorów graficznych i innych układów scalonych przeznaczonych na rynek komputerowy. NVIDIA jest także głównym dostawcą (pod względem udziału w rynku) kart graficznych dla komputerów osobistych ze swoją standardową serią GeForce. Firma produkuje także konsole (NVIDIA Shield) oparte na Androidzie. Logo firmy to zielony prostokąt, na który częściowo zachodzi spirala.

Wikipedia


nw

ubezpieczenie od następstw nieszczęśliwych wypadków kierowców i pasażerów


SJP.pl

skrótowiec

 (1.1) = slang. nie wiem

 (1.2) = kolej. nastawnia wykonawcza

Wiktionary

Przykłady

składnia.

kolokacje.

synonimy.

 (1.1) nwm

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

frazeologia.

etymologia.

uwagi.

tłumaczenia.

* angielski: (1.1) IDK, idk

źródła.

== nw (język angielski.) ==

wymowa.

znaczenia.

skrótowiec

 (1.1) = slang. internetowy no worries → bez obaw, nie ma problemu

odmiana.

przykłady.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) nwm

Wiktionary


nw.

skrót od: niżej wymieniony


SJP.pl

skrót

 (1.1) = niżej wymieniony

Wiktionary

Powiązane:

 przym. niżej wymieniony

Wiktionary


nwd

skrótowiec, rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) = mat. największy wspólny dzielnik

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ɛ̃n‿vu‿ˈdɛ, AS: ẽn‿vu‿de

Wiktionary


nww

skrótowiec, rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) = mat. najmniejsza wspólna wielokrotność

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ɛ̃n‿vu‿ˈvu, AS: ẽn‿vu‿vu

Wiktionary


nwż

skrótowiec

 (1.1) slang. inform. nieważne

Wiktionary


nwza

skrót od: nadzwyczajne walne zgromadzenie akcjonariuszy


SJP.pl


ny

nazwa jednej z liter alfabetu greckiego; ni


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) ni, nazwa trzynastej litery alfabetu greckiego, ν;

Wiktionary

  • NY – amerykański skrót oznaczający „New York”, stan w USA lub miasto Nowy Jork
  • ny albo ni – litera alfabetu greckiego
  • dwuznak ny
  • (73450) 2002 NY19 – tymczasowe oznaczenie planetoidy odkrytej w 2002
  • (73464) 2002 NY54 – tymczasowe oznaczenie planetoidy odkrytej w 2002

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ɲi, AS: ńi

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) ni

Wiktionary


nycz

nazwisko


SJP.pl

Osoby:

  • Bronisław Lubicz-Nycz – polski aktor, nauczyciel, żołnierz podziemia
  • Danuta Nycz – polska saneczkarka, srebrna medalistka Mistrzostw Świata w Saneczkarstwie w 1962
  • Kazimierz Nycz – biskup rzymskokatolicki, kardynał
  • Kazimierz Nycz – polski polityk, samorządowiec, prezydent Przemyśla, poseł na Sejm
  • Leszek Lubicz-Nycz – polski szermierz, oficer, olimpijczyk
  • Michał Nycz – polski historyk skarbowości
  • Ryszard Nycz – polski teoretyk i historyk literatury
  • Wacław Nycz – polski pilot w lotnictwie sportowy i cywilnym
  • Władysław Nycz – polski żołnierz, harcerz, działacz kombatancki
  • Władysław Jan Nycz – pilot wojskowy, kapitan lotnictwa Polskich Sił Powietrznych w Wielkiej Brytanii

Wikipedia


nyczek

nazwisko


SJP.pl


nyga

gwarowo: komar


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) reg-pl|Poznań. komar

Wiktionary

Osoby o nazwisku Nyga:

  • Jerzy Nyga (1931–2017) – polski duchowny rzymskokatolicki
  • Roman Nyga (1938–2021) – polski artysta malarz

Wikipedia


nygus

1. potocznie o leniu, człowieku unikającym pracy;
2. tytuł władców krain etiopskich od czasów państwa Aksum


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) pot. osoba bardzo leniwa, unikająca pracy

 (1.2) gwara. więz. cwel

Wiktionary

Nygus, negus (amh. ነጋሲ, nəgus „król”; gyyz ንጉሥ, nəguś) – historyczny i polityczny tytuł władców krain Etiopii w okresie monarchii. Jeden z najstarszych feudalnych tytułów etiopskich, bowiem był w użyciu już w V–I wieku p.n.e. od czasów państwa Aksum, został następnie przejęty przez chrześcijańskich władców Etiopii i był używany do czasów współczesnych.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Ten nygus Antek znowu nie poszedł do pracy.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. nygusostwo n.

:: fż. nyguska ż.

 przym. nygusowski

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) leń, obibok, wałkoń, próżniak

 (1.2) gwara. więz. cwel, parówa

Wiktionary


nyguska

nygus


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) gw-pl|Poznań. ostatnia w środku dnia msza święta

Wiktionary

Patrz:

nygus

Powiązane:

 rzecz. nygus mos.

Wiktionary


nygusować

potocznie: spędzać bezczynnie czas; leniuchować, próżnować, wałkonić się


SJP.pl


nyk

nazwisko


SJP.pl

Nyk — chłodny wiatr typu bora, występujący na Alasce. Wieje z kierunku wschodniego i południowo-wschodniego.

Wikipedia


nykiel

nazwisko


SJP.pl

Nykiel – wieś w Polsce położona w województwie wielkopolskim, w powiecie konińskim, w gminie Wierzbinek, na prawym brzegu Noteci. Częścią integralną wsi jest miejscowość Pogorzała.

W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa konińskiego. W roku 2011 liczyła (jako miejscowość statystyczna wraz ze wsiami Ciepłowo i Teodorowo) 266 mieszkańców, w tym 131 kobiet i 135 mężczyzn. Przez miejscowość przebiega nitka rurociągu „Przyjaźń”.

Wikipedia


nyks

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) mitgr. bogini i uosobienie nocy;

Wiktionary

Nyks (stgr. Νύξ Nýx – noc, łac. Nox – noc) – w mitologii greckiej bogini i uosobienie nocy (ciemności nocnej).

Należała do bogów pierwotnych (Protogenoi). Uchodziła za córkę Chaosu. Z Erebem, który był jej bratem, miała córki: Hemerę i Nemezis oraz synów: Eter i Charona, natomiast z Tartarem (niektóre źródła podają, iż para boskich braci nie miała ojca) – Tanatosa (Śmierć) i Hypnosa (Sen), a z Uranosem – Lyssę (Szał). Bez udziału pierwiastka męskiego zrodziła szereg bóstw, uosobień, abstrakcji, demonów: Apate (Zdrada, Oszustwo), Filotes (Czułość, Przyjaźń), Geras (Starość), Momos (Szyderstwo, Sarkazm), Morosa (Los, Zgon), kery, Eris (Niezgoda), Mojry. Niekiedy uważano ją za matkę Erynii i Hesperyd.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Nyks uchodziła za córkę Chaosu i matkę Hemery, Nemezis, Lyssy, Apate, Filotes, Gerasa, Momosa, Morosa, Hypnosa i Tanatosa.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: nɨks, AS: nyks

Wiktionary

Powiązane:

 temsłow. nykt-

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) rzad. Noc

Wiktionary


nyktalopia

upośledzenie widzenia o zmroku spowodowane nieprawidłową czynnością pręcików w siatkówce oka; ślepota zmierzchowa, potocznie: kurza ślepota


SJP.pl

Ślepota zmierzchowa (nyktalopia, łac. nyctalopia; stgr. νύξ nyks, dop. νυκτóς nyktos ‘noc’; ἀλαός, alaos ‘niewidomy’), pot. kurza ślepota – wada wzroku, polegająca na zaburzeniu widzenia w warunkach słabego oświetlenia. Jest jednym z początkowych objawów retinopatii barwnikowej. Powstaje wskutek upośledzenia czynności pręcików w siatkówce oka. Osoby dotknięte ślepotą zmierzchową nie widzą przy słabym oświetleniu.

Wikipedia


nyktofobia

lęk przed ciemnością


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) med. psych. chorobliwy strach przed ciemnością;

Wiktionary

Nyktofobia (pochodzi od gr. nyktós – noc i phóbos – strach) – jedna z odmian fobii. Jest nią niczym nieuzasadniony, patologiczny lęk przed ciemnością. Piśmiennictwo odnotowało kilka przypadków tej fobii.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ˌnɨktɔˈfɔbʲja, AS: nyktofobʹi ̯a

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) skotofobia, achluofobia

Wiktionary


nykturia

wzmożone wydalanie moczu w nocy wskutek niewydolności serca lub nerek; nokturia


SJP.pl

Wikipedia


nyktynastia

Wikipedia


nylon

1. wytrzymałe, elastyczne włókno syntetyczne, wyprodukowane przez amerykańskich i angielskich naukowców (NY - New York, Lon - London);
2. materiał z tego włókna


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) włók. tkanina syntetyczna o dużej wytrzymałości, stosowana głównie do wyrobu spadochronów i pończoch;

 (1.2) nylonypot. para pończoch wykonana z nylonu (1.1)

Wiktionary

Nylon – handlowa nazwa poliamidów stworzonych przez przedsiębiorstwo DuPont obecnie produkowanych przez przedsiębiorstwo Invista, która jest częścią koncernu chemicznego Koch Industries. Są to syntetyczne polimery zawierające grupę amidową służące m.in. do wytwarzania włókien syntetycznych o bardzo dużej wytrzymałości na rozciąganie i łatwo dającego się barwić. Stosowany jest przede wszystkim do produkcji dzianin, tkanin, lin i żyłek a także, ze względu na doskonałe właściwości mechaniczne, do panewek łożysk, kół zębatych itp.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Nylon wynaleziono w 1938 r.

 (1.2) Zosia znalazła na strychu stare nylony swojej babci.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈnɨlɔ̃n, AS: nylõn

Wiktionary

Powiązane:

 (1.1) przym. nylonowy

Wiktionary


nylonowy

wykonany z nylonu


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) zrobiony, wyprodukowany z nylonu

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) My, młodzież, upychaliśmy do plecaków wykładany z magazynu sprzęt: wiązki haków, różańce karabinków, liny stalowe i nylonowe, pętle, młotki, termosy, śpiwory i maszynki do gotowania.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌnɨlɔ̃ˈnɔvɨ, AS: nylõnovy

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. nylon m.

Wiktionary


nylony

pończochy nylonowe


SJP.pl

Nylony – wytrzymałe i wodoodporne tkaniny wytwarzane z nylonu. W handlu przy nazwie tkaniny występują dodatkowe oznaczenia opisujące liczbę włókien na 1 cal2. Większa liczba włókien przekłada się na większą wytrzymałość tkaniny.

Wikipedia


nyman

nazwisko


SJP.pl


nynać

potocznie: spać; lulać


SJP.pl

czasownik nieprzechodni niedokonany (dk. brak)

 (1.1) gw-pl|Górny Śląsk. spać

Wiktionary


nynie

dawniej: teraz, obecnie; ninie


SJP.pl


nynorsk

jeden z dwóch (obok bokmal) oficjalnych standardów zapisu języka norweskiego, wywodzący się z landsmal; język nowonorweski


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) jęz. jeden z dwóch oficjalnych języków używanych w Norwegii; dosł. „nowonorweski”;

Wiktionary

Nynorsk („nowonorweski”) – jeden z dwóch oficjalnych standardów piśmienniczych języka norweskiego. Drugim standardem jest znacznie bardziej popularny bokmål.

Nynorsk wywodzi się ze standardu zwanego landsmålem („język krajowy”), który został opracowany przez Ivara Aasena na bazie gwar ludowych zachodniej części Norwegii (głównie Vestlandet, środkowej części Østlandet, Trøndelag i południowej części Nordland), jako według niego najbardziej reprezentatywnych dla „prawdziwego” (pozbawionego wpływów duńskich) języka norweskiego. Efektem badań tychże gwar były wydane przez Aasena książki opisujące „język kraju”: Det norske Folkesprogs Grammatik (1848), Ordbog over det norske Folkesprog (1850) oraz Prøver af Landsmålet i Norge (1853).

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) W norweskiej telewizji mówią przeważnie w nynorsk, choć nie zawsze.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈnɨ̃nɔrsk, AS: nnorsk

Wiktionary


nyny

czasownik niedokonany

 (1.1) pot. żart. spać

rzeczownik

 (2.1) gw-pl|Poznań. żart. spanie

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈnɨ̃nɨ, AS: nny

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) lulu

Wiktionary


nypel

środowiskowo:
1. rodzaj złączki hydraulicznej z gwintem zewnętrznym;
2. specjalna nakrętka łącząca obręcz ze szprychą roweru


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) techn. rurka gwintowana zewnętrznie z dwóch stron, używana jako złączka w połączeniach rurowych;

 (1.2) techn. tulejka mosiężna z przewężeniem z jednej strony i gwintowanym wewnętrznie kołnierzem z drugiej, łącząca obręcz koła roweru ze szprychą;

Wiktionary

Nypel – złączka w postaci krótkiej rurki gwintowanej zewnętrznie, służąca do połączeń rurowych w instalacjach hydraulicznych i gazowych, a także innych prac montażowych

Nypel jest elementem w kształcie rurki mającej na obu końcach gwinty zewnętrzne (rurowe Withwortha), a w środkowej części sześciokątny pierścień w kształcie płaskiej nakrętki, ułatwiający przekręcenie kluczem. Stosuje się go w celu połączenia dwu elementów rurowych mających gwint wewnętrzny (np. dwóch kolan, kolana i trójnika, kolana i mufy, kolana i zwężki itp.). Najczęściej wykonywany jest ze stali, rzadziej z mosiądzu czy żeliwa.

Wikipedia

Przykłady

 (1.2) Jak już wcześniej wspomniałem, wybrałem znakomity rower górski Gary Fisher Montare. Dostałem także wielką torbę części zapasowych: łańcuch, szprychy, nyple, ogumienie — wszystko niepotrzebnie.

Wiktionary


nyplowy

nypel


SJP.pl

Patrz:

nypel

nyra

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) poznań. skąpiec

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) nyrol

Wiktionary


nyrol

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) poznań. skąpiec

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) nyra

Wiktionary


nysa

samochód marki Nysa


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) geogr. miasto w Polsce;

 (1.2) geogr. rzeka w Polsce (każda z trzech)

 (1.3) marka samochodu;

rzeczownik, rodzaj nijaki, nazwa własna

 (2.1) hist. starożytne miasto w Izraelu

Wiktionary

Nysa (daw. Nisa, Nissa, łac. Nissa, niem. Neisse, cz. Nisa) – miasto w Polsce położone w województwie opolskim, w powiecie nyskim, siedziba gminy miejsko-wiejskiej Nysa. Historycznie leży na Dolnym Śląsku, na pograniczu Przedgórza Sudeckiego i Niziny Śląskiej, w południowo-zachodniej części Doliny Nysy Kłodzkiej. Przepływa przez nie rzeka Nysa Kłodzka. W pobliżu Nysy znajdują się sztuczne zbiorniki wodne: Jezioro Nyskie (zwane także Jeziorem Głębinowskim), nieco dalej Jezioro Otmuchowskie.

Wikipedia

Przykłady

 (1.2) Odra i Nysa tworzą polską granicę.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈnɨsa, AS: nysa

Wiktionary

Powiązane:

 (1.1-3)

 rzecz. nysa ż., nyska ż.

 przym. nyski

Wiktionary

Synonimy:

 (2.1) współcz. Beit Szean; hist. Scytopolis, Beisan

Wiktionary


nysanin

mieszkaniec Nysy (miasta w Polsce); nysianin


SJP.pl


nysanka

mieszkanka Nysy (miasta w Polsce); nysianka


SJP.pl


nyse

ang. New York Stock Exchange (Nowojorska Giełda Papierów Wartościowych)


SJP.pl


nysianin

mieszkaniec Nysy (miasta w Polsce); nysanin


SJP.pl


nysianka

mieszkanka Nysy (miasta w Polsce); nysanka


SJP.pl


nyska

związany z Nysą, miastem w województwie opolskim


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) gw-pl|Górny Śląsk. Agnieszka

Wiktionary

Nysa – marka polskich samochodów dostawczych produkowanych w Nysie w latach 1959–1994.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) (gwara.) Nyśka, biglujesz mi ta westa?Agnieszko, prasujesz mi tę kamizelkę czy nie?

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) gw-pl|Górny Śląsk|Agnys, Nyszka.

Wiktionary


nyski

związany z Nysą, miastem w województwie opolskim


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z Nysą, dotyczący Nysy

forma rzeczownika|rodzaj=żeński.

 (2.1) plural|nyska.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Nysa ż., nysa ż., nysanin mos., nysanka ż., nysianin mos., nysianka ż., nyska ż.

Wiktionary


nyssa

drzewo liściaste (5 gatunków) o drobnych, zielonkawobiałych kwiatach i owocu - wydłużonym pestkowcu, uprawiane jako ozdobne (np. nyssa błotna), a niektóre gatunki dla jadalnych owoców lub użytkowego drewna


SJP.pl

  • Nyssa – starożytna nazwa Nevşehir w Kapadocji (Turcja)
  • Nyssa – starożytne miasto w Karii na terenie współczesnej Turcji
  • Nyssa – miasto w stanie Oregon, w hrabstwie Malheur
  • Nyssa – naukowa nazwa roślin z rodzaju błotnia z rodziny dereniowatych

Wikipedia


nystagmus

mimowolne, poziome drganie gałek ocznych


SJP.pl

Oczopląs (łac. nystagmus) – mimowolne, rytmiczne oscylacje gałek ocznych, wynikające z braku równowagi w napięciu mięśni ocznych. Może być następstwem uszkodzenia obwodowej lub ośrodkowej części przedsionka lub być przejawem tzw. oczopląsu ocznego.

Wikipedia


nystatyna

antybiotyk o działaniu mykostatycznym i grzybobójczym, stosowany w leczeniu grzybic i drożdżyc; mykostatyna; fungicydyna


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) chem. farm. lek o działaniu przeciwgrzybiczym,

Wiktionary

Nystatyna – wielofunkcyjny organiczny związek chemiczny, antybiotyk polienowy o działaniu przeciwgrzybiczym, wyodrębniony z hodowli promieniowców Streptomyces noursei. Nystatyna działa przez wiązanie się z błonami komórkowymi, zwiększa się przepuszczalność między innymi dla K+, co prowadzi do zaburzeń metabolicznych w komórkach grzybów i ich śmierci.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Nystatyna jest stosowana w leczeniu zakażeń grzybiczych.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌnɨstaˈtɨ̃na, AS: nystatna

Wiktionary


nyszka

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) gw-pl|Górny Śląsk. Agnieszka

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) Aga, gw-pl|Górny Śląsk|Agnys.

Wiktionary


nywka

wypryśnięcie na skutek uderzenia kamienia w pewnym miejscu na płaszczyźnie


SJP.pl


nyża

dawniej, dziś regionalnie: nisza


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) archit. wnęka, nisza

 (1.2) geol. sport. w alpinistyce: większe zagłębienie w terenie skalistym;

Wiktionary

Nyża – we wspinaczce słowo to oznacza zagłębienie w skalistym terenie, mające co najmniej takie rozmiary, by mógł w nim zmieścić się człowiek, przynajmniej w pozycji zgiętej. Dawniej używano słowa nisza, obecnie wyszło już ono z użycia. Większe od nyży jest schronisko. Granica między nimi jest umowna, i czasami trudno określić, czy zagłębienie jest nyżą, czy schroniskiem.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Ściany katakumb tworzą swego rodzaju plasterastry składające się z podłużnych nyż.

 (1.2) Niektóre nyże mają swoją nazwę, np. Schron nad Kominami w Twardych Spadach w Tatrach.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) nisza

 (1.2) nisza

Wiktionary


nyżowy

przymiotnik od: nyża


SJP.pl


nz

skrót od: Nowa Zelandia


SJP.pl


nż.

skrót

 (1.1) = na żądanie

Wiktionary


nzk

skrótowiec, rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) = med. nagłe zatrzymanie krążenia

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) U każdego człowieka z rozpoznanym NZK, niezależnie od przyczyny, należy rozpocząć uciskanie klatki piersiowej.

Wiktionary


nzoz

[czytaj: enzoz] skrót od: Niepubliczny Zakład Opieki Zdrowotnej


SJP.pl


nzp

skrótowiec

 (1.1) = najczęściej zadawane pytania

Wiktionary


nzs

Niezależne Zrzeszenie Studentów, organizacja studencka działająca od IX 1980


SJP.pl


nzw

skrótowiec

 (1.1) = hist. wojsk. Narodowe Zjednoczenie Wojskowe;

Wiktionary


nzw.

skrót od: nadzwyczajny (w połączeniu z prof.)


SJP.pl


ó

jedna z liter polskiego alfabetu oznaczająca samogłoskę "u", pochodząca z dawnego "o" długiego


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) jęz. majuskuła dwudziestej pierwszej litery alfabetu;

Wiktionary

O kreskowane, „u” lub „o” z kreską, „u” kreskowane, „u” zamknięte (majuskuła: Ó, minuskuła: ó) – dwudziesta pierwsza litera alfabetu polskiego. Dawniej w języku polskim oznaczała iloczas, to znaczy długie o, które później przeszło w pochylone o (głoska pomiędzy o a u). Następnie jej wymowa zaczęła się przekształcać w „u” aż do całkowitego zrównania wymowy w języku standardowym. Zapis nadal jednak pozostaje odmienny („ó” i „u”), co często prowadzi do problemów w poprawnej ortograficznie pisowni niektórych wyrazów.

Wikipedia

Przykłady

składnia.

kolokacje.

synonimy.

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

frazeologia.

etymologia.

uwagi.

 (1.1) alfabet polski.

tłumaczenia.

* polski język migowy: PJM-ukryj| (1.1) {{PJM|Ó.}}

źródła.

== Ó (język węgierski.) ==

litera|Óó|nagy Ó (1.1) és kis ó.

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik

 (1.1) jęz. majuskuła dwudziestej piątej litery alfabetu węgierskiego

odmiana.

przykłady.

Wiktionary

Powiązane:

frazeologia.

etymologia.

uwagi.

 (1.1) alfabet polski.

tłumaczenia.

* polski język migowy: PJM-ukryj| (1.1) {{PJM|Ó.}}

źródła.

== Ó (język węgierski.) ==

litera|Óó|nagy Ó (1.1) és kis ó.

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik

 (1.1) jęz. majuskuła dwudziestej piątej litery alfabetu węgierskiego

odmiana.

przykłady.

składnia.

kolokacje.

synonimy.

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

Wiktionary

Synonimy:

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

frazeologia.

etymologia.

uwagi.

 (1.1) alfabet polski.

tłumaczenia.

* polski język migowy: PJM-ukryj| (1.1) {{PJM|Ó.}}

źródła.

== Ó (język węgierski.) ==

litera|Óó|nagy Ó (1.1) és kis ó.

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik

 (1.1) jęz. majuskuła dwudziestej piątej litery alfabetu węgierskiego

odmiana.

przykłady.

składnia.

kolokacje.

synonimy.

Wiktionary


o-

przedrostek

 (1.1) …tworzący czasowniki odprzymiotnikowe

 (1.2) …dodający do znaczenia czasowników aspekt przestrzeni

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Ta sytuacja ogłupiła i onieśmieliła Iwonę.

 (1.2) Obejrzałem się wokół i postanowiłem, że teren trzeba ogrodzić.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ɔ, AS: o

Wiktionary

Powiązane:

frazeologia.

etymologia.

uwagi.

tłumaczenia.

źródła.

== o- (język szwedzki.) ==

wymowa.

znaczenia.

przedrostek

 (1.1) nie- (tworzy antonimy)

odmiana.

 (1.1) nieodm.

przykłady.

 (1.1) Resan var mycket otrevlig. → Podróż była bardzo nieprzyjemna.

składnia.

kolokacje.

synonimy.

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

Wiktionary

Synonimy:

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

frazeologia.

etymologia.

uwagi.

tłumaczenia.

źródła.

== o- (język szwedzki.) ==

wymowa.

znaczenia.

przedrostek

 (1.1) nie- (tworzy antonimy)

odmiana.

 (1.1) nieodm.

przykłady.

 (1.1) Resan var mycket otrevlig. → Podróż była bardzo nieprzyjemna.

składnia.

kolokacje.

synonimy.

Wiktionary


o-kształtny

przymiotnik relacyjny

 (1.1) taki, który ma kształt litery O

Wiktionary


o.

skrót od: ojciec (zakonnik), czytany jako cały, odmienny wyraz; w liczbie mnogiej "oo." - ojcowie


SJP.pl

skrót

 (1.1) = rel. ojciec

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) W szafie o. (= ojca) Pawła zakrystian znalazł złotą stułę.

 (1.1) Rozpoczęły się rekolekcje dla kapłanów, które w dniach 21-26 lipca 2014 poprowadzi o. John Bashobora, charyzmatyczny kapłan z Ugandy.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. ojciec m., ojczulek mos., ojcaszek mos.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) daw. p.

Wiktionary


o.c.

skrót od: opere citato (z łaciny: w dziele cytowanym); op.cit., op. cit.


SJP.pl

skrót

 (1.1) = opere citato

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) op. cit.

Wiktionary


o.k.

[czytaj: oKEJ] OK, okej, okay, oki; skrót od: all correct (wszystko w porządku); potocznie:
1. partykuła oznaczająca akceptację, zgodę na coś;
2. dobry, porządny;
3. dobrze, porządnie, w porządku


SJP.pl

skrótowiec

 (1.1) = zob. OK.

Wiktionary

Przykłady

składnia.

kolokacje.

synonimy.

 (1.1) skr. OK

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

frazeologia.

etymologia.

uwagi.

tłumaczenia.

źródła.

== O.K. (język włoski.) ==

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik, rodzaj męski

 (1.1) zob. OK.

wykrzyknik

 (2.1) zob. OK.

odmiana.

 (1.1) nieodm.

przykłady.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) skr. OK

Wiktionary


o.o.

skrót od: ograniczona odpowiedzialność; ogr. odp.


SJP.pl

skrót

 (1.1) ekon. praw. = ograniczona odpowiedzialność

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ɔ‿ˈː, AS: •‿o

Wiktionary


o.p.n.

skrót od: ora pro nobis (z łaciny: módl się za nami)


SJP.pl


oahu

wyspa w archipelagu Hawaje


SJP.pl

Oʻahu (Oahu) – wyspa pochodzenia wulkanicznego na Oceanie Spokojnym, w archipelagu Hawajów (USA).

Jest to trzecia co do wielkości wyspa w archipelagu i najbardziej zaludniona wyspa stanu Hawaje. Jest jednocześnie dwudziestą co do powierzchni wyspą Stanów Zjednoczonych.

Na południowym wybrzeżu Oʻahu znajduje się główne miasto i jednocześnie stolica stanu – Honolulu.

Wikipedia


oakland

[czytaj: ołklend] nazwa kilku miast w USA


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy lub nijaki

 (1.1) geogr. miasto leżące w północnej części Kalifornii;

Wiktionary

Oakland – miasto w Stanach Zjednoczonych, w środkowo-zachodniej Kalifornii, ośrodek administracyjny hrabstwa Alameda, położone na wschodnim brzegu zatoki San Francisco, naprzeciw miasta San Francisco. W 2020 roku miasto liczyło 440 646 mieszkańców. Główny ośrodek zespołu miejskiego Oakland–Berkeley–Livermore, zamieszkanego przez 2 848 280 osób (2020), wchodzącego w skład większego obszaru metropolitalnego San Francisco Bay Area.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Już w ubiegły roku Oakland było na trzeciej pozycji, za Waszyngtonem i Detroit, na liście miast z największą liczbą zabójstw „na głowę mieszkańca" . W tym roku, w ciągu niecałych trzech miesięcy, zanotowano już 55 morderstw.

Wiktionary

Powiązane:

 przym. oaklandzki

Wiktionary


oaklandzki

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z Oaklandem, dotyczący Oaklandu (Oakland)

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Przez cały ten mój oaklandzki dzień sypała się lawina słów.

 (1.1) Pojechałem wtedy zobaczyć nową siedzibę Pixara po oaklandzkiej stronie przecinającego zatokę San Francisco mostu Bay Bridge.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Oakland mrz./n.

Wiktionary


oapec

[czytaj: o-Apek] skrót od: Organization of Arab Petroleum Exporting Countries - Organizacja Państw Arabskich Eksportujących Ropę Naftową


SJP.pl


oas

skrajnie prawicowa, francuska organizacja wojskowa działająca nielegalnie w latach 1961-63 we Francji i Algierii, sprzeciwiająca się jakimkolwiek koncesjom politycznym na rzecz walczących o niepodległość Algierczyków


SJP.pl


oas-owiec

członek OAS, skrajnie prawicowej, francuskiej organizacji wojskowej sprzeciwiającej się jakimkolwiek koncesjom politycznym na rzecz walczących o niepodległość Algierczyków; oasowiec


SJP.pl


oas-owski

OAS (francuska organizacja wojskowa); oasowski


SJP.pl


oasis

  • Oasis – brytyjska grupa rockowa
  • OASIS – organizacja zajmująca się standaryzowaniem formatów dokumentów
  • Oasis – singel Gackta
  • Oasis – jednostka osadnicza w USA, w stanie Kalifornia
  • Oasis – jednostka osadnicza w USA, w stanie Nowy Meksyk
  • Oasis – jednostka osadnicza w USA, w stanie Nevada
  • Oasis – jednostka osadnicza w USA, w stanie Utah
  • Oasis – miasto w USA, w stanie Wisconsin
  • Oasis – krater uderzeniowy na Pustyni Libijskiej

Wikipedia


oasowiec

członek OAS, skrajnie prawicowej, francuskiej organizacji wojskowej sprzeciwiającej się jakimkolwiek koncesjom politycznym na rzecz walczących o niepodległość Algierczyków; OAS-owiec


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) hist. polit. członek skrajnie prawicowej francuskiej organizacji terrorystycznej Organisation de l'Armée Secrète sprzeciwiającej się dekolonizacji Algierii

Wiktionary

Organizacja Tajnej Armii (fr. Organisation de l’Armée Secrète, OAS) – skrajnie prawicowa francuska grupa terrorystyczna działająca w latach 1961–1962.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Nic tak nie zdyskredytowało w oczach Francuzów oasowców, jak ich wyzute z republikańskiego sensu próby zabicia de Gaulle’a.

Wiktionary


oasowski

przymiotnik od: OAS (francuska organizacja wojskowa); OAS-owski


SJP.pl


oaza

1. obszar na pustyni lub półpustyni obfitujący w roślinność;
2. przenośnie:
a) przytulne, zaciszne miejsce;
b) zajęcie dające przyjemność i odprężenie od innych zajęć;
3. w Kościele katolickim:
a) młodzieżowy ruch, którego celem jest pogłębienie życia religijnego; Oaza; ruch oazowy;
b) obóz letni dla młodzieży należącej do tego ruchu


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) geogr. odosobniony teren o bardzo bujnej roślinności wegetującej na obszarze pustyń i półpustyń dzięki lokalnej obecności wody;

 (1.2) przen. miejsce spokoju i schronienia

 (1.3) przen. zajęcie, przy którym ktoś znajduje zadowolenie

 (1.4) kośc. potoczna nazwa katolickiego Ruchu Światło-Życie;

 (1.5) kośc. typ letniego obozu organizowanego przez Ruch Światło-Życie, także. cotygodniowe spotkanie formacyjne;

Wiktionary

Oaza (ze stgr. Ὄασις Óasis, pierwotnie prawdopodobnie z koptyjskiego wahe, ouahe – miejsce do zamieszkania) – teren o bardzo bujnej roślinności na obszarze pustyń i półpustyń. Występują one w miejscach, gdzie woda z rzek przenika do gruntu (oazy nadrzeczne) lub w miejscach, gdzie zwierciadło wody gruntowej znajduje się płytko lub sięga powierzchni gruntu, powodując występowanie zbiorników lub obszarów źródliskowych. Zakładane są także oazy sztuczne – w miejscach zasilanych wodami gruntowymi pozyskiwanymi poprzez studnie artezyjskie lub nawadnianych kanałami prowadzącymi wody rzeczne. Takie same działania pozwalają także powiększyć obszar oaz naturalnych.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Po trzech dniach wędrówki karawana dotarła do oazy.

 (1.2) Działka stała się dla nich oazą ciszy i spokoju.

 (1.3) Majsterkowanie okazało się być jego oazą, w której odpoczywał i zapominał o tragedii.

 (1.4) Blachnicki założył oazę, by umożliwić młodzieży wyrwanie się ze świata indoktrynacji komunistycznej.

 (1.5) Pojechaliśmy z Anetą na oazę do Murzasichla.

 (1.5) Na piątkowej oazie animatorka omówiła kolejny krok.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ɔˈaza, AS: oaza

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Oaza ż., oazowicz m., oazowiec m., oazowiczka ż.

 przym. oazowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.2) azyl

 (1.3) azyl

 (1.4) Ruch Światło-Życie

 (1.5) rekolekcje

Wiktionary


oazis

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) daw. zob. oaza.

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Wyobraźcie sobie państwo zieloną oazis w pustyni Sahary, wyobraźcie w świecie dzisiejszym, w świecie złota, srebra, miedzi i gałganów na bankowe papiery przerobionych, rodzinę liczną, ubogą, a szczęśliwą […]

Wiktionary


oazówa

oazowiczka, oazówka; potocznie:
1. członkini Oazy, młodzieżowego ruchu w kościele katolickim;
2. uczestniczka obozów organizowanych przez Oazę


SJP.pl


oazowicz

oazowiec;
1. członek Oazy, młodzieżowego ruchu w Kościele katolickim;
2. uczestnik obozów organizowanych przez Oazę


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) członek ruchu oazowego

 (1.2) uczestnik letniego obozu oazowego

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Wikary spotkał się z oazowiczami z Murzasichla.

 (1.2) Na przystanku autobusowym czekała grupa oazowiczów z plecakami.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. oaza ż., Oaza ż.

:: fż. oazowiczka ż.

 przym. oazowy

Wiktionary


oazowiczka

oazówka, oazówa;
1. członkini Oazy, młodzieżowego ruchu w kościele katolickim;
2. uczestniczka obozów organizowanych przez Oazę


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) członkini ruchu oazowego

 (1.2) uczestniczka letniego obozu oazowego

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Arcybiskup spotkał się z oazowiczkami z Murzasichla.

 (1.2) Na przystanku autobusowym czekała grupa oazowiczek z gitarą.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. oaza ż., Oaza ż.

:: fm. oazowicz m.

 przym. oazowy

Wiktionary


oazowiec

oazowicz;
1. członek Oazy, młodzieżowego ruchu w Kościele katolickim;
2. uczestnik obozów organizowanych przez Oazę


SJP.pl


oazówka

potocznie:
1. członkini Oazy, młodzieżowego ruchu w kościele katolickim; oazowiczka, oazówa;
2. uczestniczka obozów organizowanych przez Oazę; oazowiczka, oazówa;
3. środowiskowo: dom oazowy


SJP.pl


oazowość

1. ogół cech typowych dla wymarzonego miejsca;
2. ogół cech typowych dla Oazy - młodzieżowego ruchu w Kościele katolickim


SJP.pl


oazowy

1. ruch oazowy - młodzieżowy ruch w kościele katolickim; oaza; Oaza;
2. związany z ruchem oazowym (Oazą, oazą)


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) związany z oazą, pochodzący z oazy, wywodzący się z oazy

 (1.2) pot. związany z katolickim Ruchem Światło-Życie

Wiktionary

Przykłady

 (1.2) Student napisał magisterkę o ruchu oazowym w Polsce.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. oaza ż., Oaza ż., oazowicz m., oazowiczka ż.

Wiktionary


ob

rzeka w Rosji


SJP.pl

skrótowiec, rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) = med. odczyn Biernackiego (rzad. opad Biernackiego);

Wiktionary

Ob (ros. Обь, Ob´) – rzeka w azjatyckiej części Rosji, na Nizinie Zachodniosyberyjskiej.

Wikipedia


ob-

przedrostek

 (1.1) odpowiada znaczeniowo przedrostkowi o-, lecz występuje rzadziej, czasami obocznie

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ɔp, AS: op

Wiktionary


ob.

1. skrót od: obywatel, obywatelka (czytany jako cały, odmienny wyraz);
2. skrót od: obiit (czytany jako cały, odmienny wyraz)


SJP.pl

skrót

 (1.1) = obywatel, obywatelka

 (1.2) = obecnie

 (1.3) = obecny, obecna

 (1.4) = przest. obacz

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Po rozpatrzeniu sprawy zdecydowano się nie wydawać ob. Kowalskiemu paszportu.

 (1.2) Bank miał siedzibę przy alei 1 Maja (ob. al. Piłsudskiego).

 (1.2) siedziba Bractwa Strzeleckiego, ob. bud. produkcyjny ZPO Rafio

 (1.3) Adamski Józef – ob.; Baczyński Artur – ob.; Czuma Jan – nb.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌɔbɨˈvatɛl|ɔˈbɛt͡sʲɲɛ, AS: obyvatel|obecʹńe

Wiktionary

Synonimy:

 (1.4) zob.

Wiktionary


oba

liczebnik odpowiadający liczbie 2, stosowany w stosunku do dwóch osób jednakowej płci, a także dwóch zwierząt lub przedmiotów tego samego typu; obydwa; jeden i drugi


SJP.pl

liczebnik zbiorowy

 (1.1) dwa konkretne przedmioty lub zwierzęta, określone rzeczownikiem rodzaju męskiego lub nijakiego; i jeden, i drugi

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Z obu autobusów wysiadło mrowie ludzi.

 (1.1) Oba psy zawarczały groźnie.

 (1.1) Oba spotkania poszły źle.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈɔba, AS: oba

Wiktionary

Powiązane:

 licz. obaj, obydwaj, obie, obydwie, obydwa, oboje, obydwoje

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) obydwa

Wiktionary


obabiać

potocznie: obabiać się - żenić się


SJP.pl


obabić

rzadko: obabić się - ożenić się


SJP.pl


obabiony

potocznie: taki, który się obabił (ożenił się)


SJP.pl


obabuchać

czasownik przechodni dokonany

 (1.1) pot. ciepło kogoś ubrać, dokładnie coś owinąć, okryć dla ochrony przed zimnem

czasownik zwrotny dokonany obabuchać się

 (2.1) pot. ciepło się ubrać, owinąć się, okryć się czymś ciepłym

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Kupiłam małej śliczną sukieneczkę, a będę musiała ją obabuchać, bo boje się, że się przeziębi.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌɔbaˈbuxat͡ɕ, AS: obabuχać

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. obabuchanie n.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) opatulić, okutać

 (2.1) opatulić się, okutać się

Wiktionary


obabuchanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|obabuchać.

Wiktionary

Powiązane:

 czas. obabuchać dk.

Wiktionary


obaczać

dawniej, dziś regionalnie:
1. widzieć, spostrzegać;
2. dowiadywać się, przekonywać się o czymś


SJP.pl


obaczyć

dawniej, dziś regionalnie:
1. zobaczyć, ujrzeć, spostrzec;
2. dowiedzieć się, przekonać się o czymś


SJP.pl

czasownik przechodni dokonany (ndk. brak)

 (1.1) przest. zobaczyć

czasownik zwrotny dokonany obaczyć się

 (2.1) przest. zobaczyć się

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Obaczycie, obaczycie, jaką ma moc, gdy tylko w kościele stanie… – myślał wojewoda, patrząc na nich.

 (1.1) Gdy obaczył przeciwnika idącego pieszo naprzeciw niemu, chciał go zaraz zastrzelić z pistoletu lub ciąć szablą […]

 (2.1) Obaczymy się w Litwie, może nim rok minie; // powiedz Litwinom, niech mnie czekają z tabaką // częstochowską, nie biorę innej, tylko taką.

Wiktionary


obadać

potocznie: sprawdzić coś samemu, zapoznać się z czymś; zbadać


SJP.pl


obadiasz

prorok biblijny; Abdiasz


SJP.pl

Obadiasz, Abdiasz – według Biblii zarządca pałacu króla Achaba (1Krl 18).

Podczas zarządzonego przez królową Izebel prześladowania proroków Jahwe, Obadiasz ukrył stu z nich w grocie i nosił im chleb oraz wodę. Na prośbę Eliasza ujawnił miejsce jego pobytu królowi Achabowi, aranżując spotkanie proroka z władcą.

W tradycji judaistycznej identyfikowany z prorokiem Abdiaszem.

Wikipedia


obadwa

dawniej: obydwa


SJP.pl


obaj

liczebnik zbiorowy

 (1.1) dwie konkretne osoby określone rzeczownikiem rodzaju męskoosobowego; i jeden, i drugi

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Obaj inżynierowie wyjechali nazajutrz na noc do Kairu […]

 (1.1) Muszę zwolnić obu pracowników – i Adama, i Roberta.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈɔbaj, AS: obai ̯

Wiktionary

Powiązane:

 licz. obydwaj, obie, obydwie, oba, obydwa, oboje, obydwoje

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) obydwaj

Wiktionary


obalać

1. przewracać coś, używając większej siły; powalać, zwalać
2. przenośnie: odpierać argumenty, podważać coś, wykazywać bezpodstawność czegoś
3. pospolicie: wypijać butelkę alkoholu


SJP.pl

czasownik przechodni niedokonany (dk. obalić)

 (1.1) odbierać komuś władzę, moc, wpływ itp.

 (1.2) wykazać o czymś, że jest fałszywe

 (1.3) książk. albo gwara. przewracać, powodować upadek czegoś

 (1.4) pot. (o alkoholu) wypić

czasownik zwrotny niedokonany obalać się (dk. obalić się)

 (2.1) przewracać się, powodować swój upadek

Wiktionary

Przykłady

 (1.3) Pośli dziadowie na Kalwaryjom, • złapali babe – obalili jom. sic.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ɔˈbalat͡ɕ, AS: obalać

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. obalanie n., obalenie n.

 czas. obalić dk.

Wiktionary


obalacz

osoba obalająca coś, np. mit, ustrój


SJP.pl


obalanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|obalać.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌɔbaˈlãɲɛ, AS: obalãńe

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. obalina ż., obalisko n.

 czas. obalać, obalić

Wiktionary


obalenie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|obalić.

Wiktionary

Obalenie – w logice wskazanie fałszywego następstwa zdania.

Jeżeli dane zdanie jest prawdziwe, to wszystkie wynikające z niego zdania też są prawdziwe. To prawo jest podstawą rozumowań dedukcyjnych. Wynika z niego także prawomocność operacji obalenia: jeżeli zostanie znalezione jakieś fałszywe zdanie q, będące następstwem zdania p, to należy stwierdzić, że zdanie p jest fałszywe.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) W praktyce jednak jego władza była już wtedy żadna a obalenie zostało przypieczętowane przez aresztowanie jego i małżonki Eleny jeszcze tego samego dnia a także przejęcie władzy przez Front Ocalenia Narodowego.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌɔbaˈlɛ̃ɲɛ, AS: obalńe

Wiktionary

Powiązane:

 czas. obalić dk., obalać ndk.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) zniesienie, uchylenie

Wiktionary


obalić

1. przewrócić coś, używszy większej siły; powalić, zwalić
2. przenośnie: odeprzeć argumenty, podważyć coś, wykazać bezpodstawność czegoś
3. pospolicie: wypić butelkę alkoholu


SJP.pl

czasownik przechodni dokonany (ndk. obalać)

 (1.1) dokonany od|obalać.

czasownik zwrotny dokonany obalić się (ndk. obalać się)

 (2.1) dokonany od|obalać się.

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Silny wiatr obalił kilka drzew, które przecinały szosę, uniemożliwiając ruch kołowy.

 (1.1) To Odoaker obalił ostatniego cesarza zachodniorzymskiego, a insygnia cesarskie wysłał do Konstantynopola.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ɔˈbalʲit͡ɕ, AS: obalʹić

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. obalenie n., obalanie n.

 czas. obalać dk.

Wiktionary


obama

nazwisko


SJP.pl

Toponimy

  • Mount Obama – szczyt na wyspie Antigua, najwyższy szczyt Antigui i Barbudy, do 2009 Boogy Peak, nazwany na cześć 44. prezydenta USA

Japonia

  • Obama (jap. 小浜市 Obama-shi) – miasto na wyspie Honsiu, w prefekturze Fukui
  • Obama (jap. 小浜町 Obama-chō) – dawne miasto na wyspie Kiusiu, w prefekturze Nagasaki, od 2015 część miasta Unzen
  • Obama (jap. 小浜城 Obama-jō) – zamek na wyspie Honsiu, w prefekturze Fukui w mieście Obama
  • Obama (jap. 小浜城 Obama-jō) – dawny zamek, obecnie ruiny, na wyspie Honsiu, w prefekturze Fukushima, na terenie miasta Nihonmatsu, dawniej w prefekturze Mutsu
  • Obama – gorące źródła (onsen), położone na wyspie Kiusiu, w prefekturze Nagasaki, w mieście Unzen, na terenie dawnego miasta Obama)
  • Obama (jap. 小浜藩 Obama-han) – han (lenno feudalne) w średniowiecznej Japonii, istniejące w okresie Edo w ówczesnej prowincji Wakasa, obecnie prefektura Fukui

Wikipedia


obandażowywać

rzadko: owijać bandażem, umocowywać opatrunek za pomocą bandaża; bandażować


SJP.pl


obandować

otoczyć teren bandą - ogrodzeniem zabezpieczającym


SJP.pl


obara

nazwisko


SJP.pl


obarczać

1. zlecać wykonanie czegoś komuś, nakładać obowiązki
2. czynić odpowiedzialnym za coś; obciążać moralnie
3. wkładać ciężar na barki (także w znaczeniu przenośnym); objuczać
4. obarczać się:
a) obciążać się
b) przyjmować na siebie obowiązek


SJP.pl


obarczenie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|obarczyć.

Wiktionary

Powiązane:

 czas. obarczyć

Wiktionary


obarczyć

1. zlecić wykonanie czegoś komuś, nałożyć obowiązki
2. uczynić odpowiedzialnym za coś; obciążyć moralnie
3. włożyć ciężar na barki (także w znaczeniu przenośnym); objuczyć
4. obarczyć się:
a) obciążyć się
b) przyjąć na siebie obowiązek


SJP.pl

czasownik dokonany

 (1.1) dać jakiś ciężar do dźwigania

 (1.2) przen. uczynić odpowiedzialnym za coś lub obciążyć moralnie

 (1.3) przen. nałożyć jakiś obowiązek lub powierzyć wykonanie czegoś

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ɔˈbart͡ʃɨt͡ɕ, AS: obarčyć

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. obarczenie n.

Wiktionary


obarierowywać

otaczać barierą


SJP.pl


obarski

nazwisko


SJP.pl


obartel

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) daw. gwintowany otwór na śrubę

 (1.2) daw. zasuwa przy drzwiach

 (1.3) stpol. wypukły element znajdujący się na środku tarczy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.3) współcz. umbo

Wiktionary


obarykadować

otoczyć barykadą


SJP.pl


obarzaneczek

obarzanek niewielkich rozmiarów; obwarzaneczek


SJP.pl


obarzanek

okrągły wyrób z ciasta, który przed pieczeniem poddawany jest obwarzaniu; obwarzanek


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) kulin. wypiek w kształcie obręczy wykonany z ciasta obgotowanego przed pieczeniem

 (1.2) pot. coś, co przypomina wyglądem obarzanek (1.1)

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) W piekarni na rynku często kupuję obarzanki.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌɔbaˈʒãnɛk, AS: obažãnek

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. obwarzanek mrz., zdrobn. obarzaneczek m.

 czas. obwarzać

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) obwarzanek, bajgiel

Wiktionary


obarzanki

okrągły wyrób z ciasta, który przed pieczeniem poddawany jest obwarzaniu; obwarzanek


SJP.pl


obawa

stan niepokoju, niepewności co do następstw czegoś; strach, lęk


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) niepokój o przyszłość połączony z lękiem; przewidywanie, że coś może się nie powieść

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Kiedy myślę o jutrzejszym egzaminie, jestem pełen obaw.

 (1.1) Pierwsze spotkanie konsultacyjne odbyło się w listopadzie, wtedy też przedstawiono wizualizację obiektu mającego pomieścić ok. 300 zwierząt i po raz pierwszy usłyszano o obawach mieszkańców.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ɔˈbava, AS: obava

Wiktionary

Powiązane:

 czas. obawiać się

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) niepokój, niepewność, zmartwienie, strapienie, bolączka, zgryzota, lęk, strach, trwoga

Wiktionary


obawiać

obawiać się: odczuwać obawę, strach przed czymś, przed kimś; lękać się, niepokoić się


SJP.pl


obawianie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|obawiać.

Wiktionary

Powiązane:

 czas. obawiać ndk.

Wiktionary


obałek

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) przest. drzewo z korzeniami wyrwane z ziemi i powalone przez burzę

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Obrócił, odrzucił, chwycił nowy obałek i ciachał, że szczapki pryskały na wszystkie strony.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) pował, wykrot, wywrót

Wiktionary


obca

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) kobieta nienależący do danej grupy

 (1.2) sf. kosmitka

 (1.3) kobieta pochodząca z innych miejsc niż te nam znane

 (1.4) kobieta wnosząca nowe jakości i informacje, wcześniej nieznane danej jednostce czy w danym społeczeństwie

forma przymiotnika.

 (2.1) ż. od: obcy

Wiktionary

Obca (niem. Die Fremde, 2010) – niemiecki dramat filmowy w reżyserii i według scenariusza Feo Aladag.

Obraz prezentowany podczas 60. Międzynarodowego Festiwalu Filmowego w Berlinie w sekcji Panorama Special. Film otrzymał na tym festiwalu nagrodę Label Europa Cinemas.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Kto obcą pod dach przyjmie?

Wiktionary

Powiązane:

 przym. obcy

 przysł. obco

 rzecz. obcość ż.

:: fm. obcy m.

Wiktionary


obcas

tylna, spodnia część buta podpierająca piętę


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) obuw. część buta w tylnej jego części, pod piętą, często unoszący ją do góry;

Wiktionary

Obcas – część obuwia zapewniająca wsparcie pięty, wykonana z trwałego materiału. Obcas przymocowany jest do podeszwy, zazwyczaj poprzez przybicie małymi gwoździami lub przykręcenie. Traktuje się, że obcas to podwyższenie powyżej 0,5 cm.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Poznaliśmy Ankę po stukaniu obcasami.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈɔpt͡sas, AS: opcas

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz.

:: zdrobn. obcasik

:: zgrub. obcasisko

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) reg. śl. abzac.

Wiktionary


obcasik

mały obcas - tylna, spodnia część buta podpierająca piętę


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) zdrobn. od obcas

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. obcas m.

Wiktionary


obcasiki

mały obcas - tylna, spodnia część buta podpierająca piętę


SJP.pl


obcasikowy

obcasik, np. obcasikowe czółenka


SJP.pl


obcasiska

potocznie: duży, ciężki, niezgrabny obcas


SJP.pl


obcasisko

potocznie: duży, ciężki, niezgrabny obcas


SJP.pl


obcasowy

obcas, np. elementy obcasowe


SJP.pl


obcasy

tylna, spodnia część buta podpierająca piętę


SJP.pl

Obcas – część obuwia zapewniająca wsparcie pięty, wykonana z trwałego materiału. Obcas przymocowany jest do podeszwy, zazwyczaj poprzez przybicie małymi gwoździami lub przykręcenie. Traktuje się, że obcas to podwyższenie powyżej 0,5 cm.

Wikipedia


obcążki

małe obcęgi; cążki


SJP.pl


obcążkowy

obcążki; cążkowy


SJP.pl


obcążnica

obcążnica nadbrzeżna - gatunek skorka


SJP.pl


obcęgi

ręczne narzędzie metalowe do chwytania przedmiotów, wyciągania gwoździ, cięcia drutu itp.; cęgi


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj niemęskoosobowy, liczba mnoga

 (1.1) techn. narzędzie ręczne wykonane z metalu, złożone z dwóch ruchomych na zawiasach uchwytów z ostrymi rękojeściami, służące do przytrzymywania czego, przecinania metalu, wyciągania gwoździ, itp.

 (1.2) łow. przyrząd do wyciągania żywej zwierzyny z nory

Wiktionary

Obcęgi – metalowe narzędzie ręczne z częścią roboczą w postaci dwóch przeciwstawnie ustawionych, łukowatych szczęk zakończonych ostrzami. Służą głównie do wyciągania gwoździ i odcinania drutu oraz do przytrzymywania metalowych przedmiotów przy obróbce. Stosowane głównie przez cieśli, stolarzy i dekarzy.

Wikipedia

Powiązane:

 rzecz. cęgi nmos.

:: zdrobn. obcążki nmos.

 przym. obcęgowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) cęgi, kleszcze, szczypce

Wiktionary


obcęgowy

związany z ręcznym narzędziem metalowym do chwytania przedmiotów, wyciągania gwoździ, cięcia drutu itp.; cęgowy


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z obcęgami, dotyczący obcęg

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. obcęgi nmos.

Wiktionary


obces

dawniej natarczywość, gwałtowność


SJP.pl


obcesem

dawniej natarczywość, gwałtowność


SJP.pl


obcesowiej

przestarzały stopień wyższy od przysłówka: obcesowo


SJP.pl


obcesowo

przysłówek

 (1.1) z natarczywością, zuchwale

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Zachowałeś się obcesowo, wpadając z takim hukiem do kancelarii wuja.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. obces m., obcesowość ż.

 przym. obcesowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) bezceremonialnie

Wiktionary


obcesowość

nieokrzesanie; brutalna bezpośredniość; zuchwalstwo


SJP.pl


obcesowy

bezpośredni; nietaktowny


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) zbyt bezpośredni w sposób niemiły lub raniący

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Nie musisz być taki obcesowy – wystarczy powiedzieć to spokojnie.

Wiktionary

Powiązane:

 przysł. obcesowo

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) bezceremonialny, grubiański, niegrzeczny, nieuprzejmy, opryskliwy, szorstki, zuchwały

Wiktionary


obchędożać

dawniej: oczyszczać, oporządzać, porządkować; chędożyć


SJP.pl


obchód

1. obchodzenie jakiejś instytucji lub terenu w celu kontroli;
2. obchodzenie czegoś dookoła; okrążanie;
3. dawniej:
a) obręb lasu powierzony leśnikowi;
b) sposób bycia; obejście, zachowanie;
c) środki utrzymania, wydatki na życie


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) kontrolne obejście danego miejsca

 (1.2) obchodzenie czegoś dokoła

Wiktionary

Powiązane:

 czas. obchodzić ndk., obejść dk.

 rzecz. obchody nmos., obchodzenie n., obejście n.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) kontrola, obejście

 (1.2) obchodzenie, obejście

Wiktionary


obchodowy

osoba dokonująca obchodów w celu kontroli


SJP.pl


obchody

1. obchodzenie jakiejś instytucji lub terenu w celu kontroli;
2. obchodzenie czegoś dookoła; okrążanie;
3. dawniej:
a) obręb lasu powierzony leśnikowi;
b) sposób bycia; obejście, zachowanie;
c) środki utrzymania, wydatki na życie


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj niemęskoosobowy, liczba mnoga

 (1.1) uroczyste świętowanie czegoś

Wiktionary

  • uroczystość – podniosłe obchody święta, jubileuszu, rocznicy itp.
  • uroczystość liturgiczna

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Nawet krajowa prasa rozpisywała się o tegorocznych obchodach Święta Trzech Braci.

 (1.1) Oglądam transmisję z obchodów 63. rocznicy powstania warszawskiego.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. obchód m., obchodziny nmos., obchodzenie n., obejście n.

 czas. obchodzić ndk., obejść dk.

 przym. obchodowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) ceremonia, celebracja, uroczystość, uroczystości blp., świętowanie, impreza, obrzęd, święto

Wiktionary


obchodzenie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|obchodzić.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌɔpxɔˈd͡zɛ̃ɲɛ, AS: opχoʒńe

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. obchód m., obchody nmos., obchodziny nmos., obejście n.

 czas. obchodzić ndk., obejść dk.

 przym. obchodowy

Wiktionary


obchodzić

1. idąc okrążać kogoś lub coś
2. robić obchód
3. przejmować się czymś, mieć na uwadze
4. świętować z jakiejś okazji, jakiś dzień
5. obchodzić się:
a) traktować coś w określ. sposób
b) posługiwać się czymś
c) dawać sobie radę bez czegoś


SJP.pl

czasownik niedokonany (dk. obejść)

 (1.1) krążyć, chodzić wokół, przechodzić przez jakiś obiekt; przejść jakąś przestrzeń, teren, pomieszczenie

 (1.2) świętować, uczcić jakąś rocznicę, radosne wydarzenie, sukces

 (1.3) obchodzić kogoś: interesować się czymś, chcieć wiedzieć o czymś

 (1.4) omijać, ignorować jakiś problem, zagadnienie

 (1.5) gw-pl|Bukowina. karmić zwierzęta domowe

czasownik zwrotny niedokonany obchodzić się (dk. obejść się)

 (2.1) traktować, zajmować się czymś

 (2.2) poradzić sobie bez czegoś lub kogoś (określenie najczęściej używane w formie dokonanej)

Wiktionary

Przykłady

 (1.2) 9 marca 2008 klub piłkarski Inter Mediolan obchodził stulecie swego istnienia.

 (1.1) Dziś mój syn Grzegorz obchodzi zaległe urodziny z czwartku.

 (1.3) Andrzejku, nic mnie nie obchodzi, że boli cię dziś głowa. Proszę, abyś natychmiast podszedł do tablicy i rozwiązał to zadanie!

 (2.1) Powinieneś obchodzić się delikatnie z tą porcelaną, gdyż jest bardzo stara i cenna.

 (2.2) Obejdę się bez twojej pomocy.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ɔpˈxɔd͡ʑit͡ɕ, AS: opχoʒ́ić

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. obchód m., obchody nmos., obchodziny nmos., obchodzenie n., obejście n.

 czas. obejść dk.

 przym. obchodowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) okrążać, pomijać

 (1.3) martwić, przejmować się

Wiktionary


obchwyt

urządzenie mechaniczne ułatwiające wyrywanie drewnianych stojaków obudowy wyrobisk górniczych podczas rabowania


SJP.pl


obciąć

1. pozbyć się czegoś, zmniejszyć coś za pomocą ostrego narzędzia;
2. skrócić włosy tworząc nową fryzurę


SJP.pl

czasownik przechodni dokonany (ndk. obcinać)

 (1.1) dokonany od|obcinać.

czasownik zwrotny dokonany obciąć się (ndk. obcinać się)

 (2.1) dokonany od|obcinać się.

Wiktionary

Powiązane:

 czas. obcinać ndk.

 rzecz. obcinak mrz., obcięcie n., obcinacz m., obcinanie n., obcinaczka ż.

Wiktionary


obciach

pospolicie, slangowo: kompromitacja, wstyd; siara, lipa, przypał


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) pot. gwara. młodz. wstydliwa, kompromitująca sytuacja; uczucie wstydu

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (2.1) pot. gwara. młodz. osoba płci męskiej kompromitująca się w jakiś sposób, często przez niemodny strój lub fryzurę

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) To obciach nosić takie spodnie!

 (2.1) Ale z niego obciach!

 (2.1) Z takim obciachem nigdzie nie pójdę!

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈɔpʲt͡ɕax, AS: opʹćaχ

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. ciachanie n.

:: fż. obciachówa ż., obciachówka ż.

 czas. obciachać dk., obciachać się dk., ciachać ndk., ciachnąć ndk., pociachać dk.

 przym. obciachowy

 przysł. obciachowo

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) chała, kompromitacja, siara, poruta, wiocha, wpadka, wstyd

Wiktionary


obciachowiec

ktoś obciachowy


SJP.pl


obciachowość

obciachowy


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) odprzym. cecha tego, co jest obciachowe; cecha tych, którzy są obciachowi

Wiktionary

Patrz:

obciachowy

Powiązane:

 rzecz. obciach m.

 przym. obciachowy

 przysł. obciachowo

Wiktionary


obciachowy

przymiotnik od: obciach


SJP.pl


obciąg

1. guma offsetowa w maszynie drukarskiej mająca za zadanie jak najwierniejsze przeniesienie rysunku z formy drukowej;
2. zlewanie wina, piwa znad osadu po każdym etapie fermentacji


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) grub. fellatio

Wiktionary

Obciąg – guma offsetowa na cylindrze pośrednim w offsetowej maszynie drukarskiej wraz z arkuszami podkładowymi lub gumą podkładową. Technika offsetowa jest techniką druku pośredniego właśnie za sprawą zastosowania obciągu gumowego: farba z offsetowej formy drukowej (płyty offsetowej) nie jest przenoszona bezpośrednio na podłoże drukowe, lecz na obciąg i dopiero z niego na podłoże. Zadaniem gumy offsetowej jest przenoszenie w jak najwierniejszy sposób rysunku z formy drukowej na podłoże. Miarą wierności odwzorowania rysunku jest przyrost punktu rastrowego, czyli procentowe powiększenie punktu rastrowego na druku względem odpowiadającego mu punktu rastrowego na formie drukowej oraz jak najpełniejsze krycie dużych płaszczyzn (apli).

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Sceny z ciotami wystającymi z nadzieją pod koszarami, goniącymi się po parku i jeżdżącymi po komunistycznej Polsce w poszukiwaniu przygodnego obciągu z pewnością mogą śmieszyć, lecz zmuszają także do pewnej smutnej refleksji nad ciężkim pedalskim żywotem.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. obciąganie n., obciągnięcie n., obciągara ż.

:: zdrobn. obciąganko n.

 czas. obciągać ndk., obciągnąć dk.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) laska, blołdżob, lodzik, fellatio

Wiktionary


obciągać

1. oblekać coś czymś
2. poprawiać na sobie odzież poprzez ściąganie w dół
3. potocznie: wypijać butelkę alkoholu
4. wulgarnie: mieć stosunek oralny z mężczyzną


SJP.pl

czasownik przechodni niedokonany (dk. obciągnąć)

 (1.1) niedokonany od|obciągnąć.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. obciąg mrz., obciąganie n.

 czas. obciągnąć

Wiktionary


obciągacz

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) pracownik fizyczny wybierający rudę z pieca na dolnym pomoście

 (1.2) wulg. wykonawca fellatio

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (2.1) techn. sztabka z kamienia ściernego służąca do ostrzenia narzędzi

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. obciąganie n., obciągnięcie n.

:: fż. obciągara ż.

 czas. obciąganie n., obciągnięcie n.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.2) lachociąg m., lodziarz m.

Wiktionary


obciągaczka

dawniej: maszyna rozlewnicza do napełniania butelek; rozlewarka


SJP.pl


obciąganie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) naciąganie na przedmiot jakiegoś materiału w celu powleczenia i pokrycia

 (1.2) wygładzanie odzieży, którą ktoś ma na sobie, poprzez jej pociąganie ku dołowi

 (1.3) wydobywanie płynu z naczynia poprzez jego odsysanie lub pompowanie

 (1.4) pot. picie jakiejś ilości alkoholu

 (1.5) wulg. doprowadzanie mężczyzny przez inną osobę do ejakulacji poprzez mechaniczną stymulację penisa

Wiktionary

  • obciąganie – plastyczne kształtowanie blach
  • obciąganie – przygotowanie ściernic
  • obciąganie – obróbka wykańczająca otworów
  • obciąganie – wykonywanie obciągu wina lub piwa

Wikipedia

Powiązane:

 rzecz. obciągnięcie n., obciągacz m., obciągara ż., ciągnięcie n., ciąganie n., wyciąganie n., ciąg m., wyciąg m., naciąg m., pociąg m., pociąganie n., pociągnięcie n.

:: zdrobn. obciąganko n.

 czas. obciągać ndk., obciągnąć dk., ciągnąć ndk., ciągać ndk., wyciągać ndk., wyciągnąć dk., pociągać ndk., pociągnąć dk.

 przym. ciągowy, pociągowy

 przysł. cięgiem

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) obijanie, oblekanie

 (1.5) neutr. fellatio

Wiktionary


obciągara

lachociąg; obelżywie:
1. osoba uprawiająca seks oralny (fellatio) z mężczyznami;
2. prostytutka


SJP.pl


obciągnąć

1. oblec coś czymś
2. poprawić na sobie odzież poprzez ściągnięcie w dół
3. potocznie: wypić butelkę alkoholu
4. wulgarnie: odbyć stosunek oralny z mężczyzną


SJP.pl

czasownik przechodni dokonany (ndk. obciągać)

 (1.1) pot. powlec lub pokryć czymś

 (1.2) pot. wygładzić odzież (na sobie lub na kimś), pociągając ją w dół

 (1.3) pot. posp. wypić alkohol

 (1.4) enol. zlać fermentujące wino z balonu do butelek, pozostawiając nienaruszony osad

 (1.5) wulg. doprowadzić mężczyznę do ejakulacji poprzez oralną stymulację penisa

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Zbiłem z listewek szkielet latawca, teraz musimy go obciągnąć papierem i przymocować ogon.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. obciągnięcie n., obciąganie n., obciąg m., obciąganko n., obciągara ż., ciągnięcie n.

 czas. ciągnąć ndk., obciągać ndk.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.5) zrobić laskę

Wiktionary


obciągnik

ciężarek przywiązany do liny, wyznaczający z nią kierunek prostopadły do poziomu


SJP.pl


obciążać

1. zwiększać ciężar czegoś
2. czynić coś przeciążonym
3. zlecać komuś wykonanie czegoś
4. czynić kogoś odpowiedzialnym za coś, winnym czegoś


SJP.pl

czasownik przechodni niedokonany (dk. obciążyć)

 (1.1) zwiększać ciężar

 (1.2) zlecać wykonanie czegoś

 (1.3) czynić winnym

 (1.4) obarczać odpowiedzialnością

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ɔpʲˈt͡ɕɔ̃w̃ʒat͡ɕ, AS: opʹćõũ̯žać

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. obciążenie n., obciążanie n.

Wiktionary

Synonimy:

nakładać, obarczać, objuczać, obładowywać, zobowiązywać

Wiktionary


obciążający

1. zwiększać ciężar czegoś
2. czynić coś przeciążonym
3. zlecać komuś wykonanie czegoś
4. czynić kogoś odpowiedzialnym za coś, winnym czegoś


SJP.pl

Patrz:

obciążać

obciążalność

Obciążalność – wielkość charakteryzująca elementy przewodzące torów prądowych takie, jak przewody, zestyki, rezystory, cewki, kondensatory, diody/tyrystory oraz inne. Wielkość ta informuje nas o tym, jaki prąd możemy maksymalnie przepuścić przez dany element nie powodując jego uszkodzenia.

Wikipedia


obciążalny

dający się obciążać


SJP.pl


obciążanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|obciążać.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌɔpʲt͡ɕɔ̃w̃ˈʒãɲɛ, AS: opʹćõũ̯žãńe

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. obciążenie n., obciążnik m.

 czas. obciążać ndk., obciążyć dk.

Wiktionary


obciążenie

1. zwiększyć ciężar czegoś
2. uczynić coś przeciążonym
3. zlecić komuś wykonanie czegoś
4. uczynić kogoś odpowiedzialnym za coś, winnym czegoś


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) ciężar spoczywający na kimś lub czymś

 (1.2) przen. okoliczność stanowiąca utrudnienie

 (1.3) ekon. obarczenie kogoś kwotą do zapłaty

 (1.4) elektr. całkowita moc elektryczna pobierana ze źródła przez wszystkie odbiorniki

 (1.5) fiz. oddziaływanie sił zewnętrznych na ciało lub element konstrukcyjny;

 (1.6) stat. różnica pomiędzy wartością oczekiwaną rozkładu estymatora a wartością szacowanego parametru;

 (1.7) hydrol. masa materiału transportowanego przez rzekę w jednostce czasu;

Wiktionary

  • obciążenie fizyczne
  • obciążenie budowli
  • obciążenie zwrotne
  • obciążenie rzeki
  • obciążenie chorobami
  • obciążenie statystyczne
  • obciążenie estymatora

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ˌɔpʲt͡ɕɔ̃w̃ˈʒɛ̃ɲɛ, AS: opʹćõũ̯žńe

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. obciążanie n., obciążnik m.

 czas. obciążać ndk., obciążyć dk.

 przym. obciążeniowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) ciężar, brzemię, jarzmo, balast

 (1.2) utrudnienie

 (1.4) obciążenie elektryczne

 (1.5) obciążenie fizyczne

 (1.6) obciążenie estymatora

Wiktionary


obciążyć

1. zwiększyć ciężar czegoś
2. uczynić coś przeciążonym
3. zlecić komuś wykonanie czegoś
4. uczynić kogoś odpowiedzialnym za coś, winnym czegoś


SJP.pl

czasownik przechodni dokonany (ndk. obciążać)

 (1.1) dokonany od|obciążać.

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Obciążyłem wóz workami zboża.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ɔpʲˈt͡ɕɔ̃w̃ʒɨt͡ɕ, AS: opʹćõũ̯žyć

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. obciążenie n., obciążanie n.

Wiktionary


obciec

1. o cieczy: spłynąć, ściec;
2. o przedmiotach: pozbyć się cieczy w wyniku jej opadania


SJP.pl


obcieczony

taki, który obciekł (obcieknął); obciekły, obcieknięty


SJP.pl


obcieknięty

taki, który obcieknął (obciekł); obciekły


SJP.pl


obciekły

1. o cieczy: spłynąć, ściec;
2. o przedmiotach: pozbyć się cieczy w wyniku jej opadania


SJP.pl


obcierać

1. trzeć czymś po powierzchni czegoś w celu oczyszczenia lub osuszenia; wycierać;
2. ściśle przylegając do ciała ścierać, kaleczyć skórę;
3. obcierać się - wycierać się, osuszać; dotykać kogoś, ocierać się


SJP.pl

czasownik przechodni niedokonany (dk. obetrzeć)

 (1.1) trąc lub pocierając, usuwać wierzchnią warstwę

Wiktionary

Powiązane:

 czas. ścierać ndk., zdzierać ndk., pocierać ndk., wcierać ndk., wycierać ndk.

Wiktionary


obcierka

potocznie:
1. uszkodzenie powierzchni w wyniku obtarcia o coś; przycierka, przecierka;
2. skutek uszkodzenia powierzchni w wyniku obtarcia o coś; przycierka, przecierka;
3. w boksie: cios, który jedynie otarł się o rywala;
4. środowiskowo: obtarcie się piłki o któregoś z graczy


SJP.pl


obcinać

tnąc skracać coś lub oddzielać coś od czegoś


SJP.pl

czasownik niedokonany (dk. obciąć)

 (1.1) tnąc skracać coś lub oddzielać coś od czegoś

 (1.2) skracać komuś włosy, zwykle nadając im jakąś fryzurę

 (1.3) zmniejszyć ilość pieniędzy na jakiś cel

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ɔpʲˈt͡ɕĩnat͡ɕ, AS: opʹćĩnać

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. obcinak mrz., cięcie n., obcinka ż., obcinaczka ż., obcinacz mrz., obcinanie n.

 czas. obciąć dk., uciąć dk., ucinać ndk., wyciąć dk., wycinać ndk., przyciąć dk., przycinać ndk.

Wiktionary


obcinacz

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) narzędzie do obcinania (różnego typu)

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ɔpʲˈt͡ɕĩnat͡ʃ, AS: opʹćĩnač

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. obcinak mrz., obcinaczka m., obcinanie n., obcięcie n., cięcie n., obcinka ż.

 czas. obcinać ndk., obciąć dk.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) obcinaczka

Wiktionary


obcinaczka

przyrząd do obcinania; obcinacz


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) narzędzie do obcinania

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌɔpʲt͡ɕĩˈnat͡ʃka, AS: opʹćĩnačka

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. obcinacz m., obcinanie n., obcięcie n., cięcie n., obcinka ż.

 czas. obcinać ndk., obciąć dk.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) obcinacz

Wiktionary