pehlewi

dawny język z grupy języków irańskich zachowany w literaturze i napisach na monetach; pahlawi


SJP.pl


peireskia

kolczasty krzew z rodziny kaktusowatych, występujący w strefie tropikalnej Ameryki, uprawiany jako roślina ozdobna; pereskia, drzewidło


SJP.pl


peja

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) gw-pl|Poznań. żart. pogard. wesz

Wiktionary

Osoby:

  • Peja – polski raper
  • Peter Peja Lindholm – szwedzki curler, olimpijczyk
  • Predrag Peja Stojaković – serbski koszykarz

Miejscowości:

  • Peja – albańska nazwa miasta Peć w Kosowie
  • Peja – miasto na Cyprze

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Peje cię oblazły!

Wiktionary


pejcz

krótki bicz z rączką upleciony z rzemyków


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) krótki, pleciony bicz z rączką

Wiktionary

Szpicruta (także: palcat, pejcz) – rzemienna plecionka lub pręt pokryty skórą, służący jako pomoc jeździecka do poganiania konia.

Szpicruta przykładana jest na łopatkę lub zad wierzchowca. Nie zalecane jest jej używanie tuż za łydką jeźdźca – na słabiźnie. Szpicrutę powinni stosować jeźdźcy, potrafiący już panować nad koniem za pomocą łydek i dosiadu.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Gdy pies schylał się, żeby zjeść rzucony kawałek mięsa z podłogi, trener lekko uderzał go pejczem.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz.

:: zdrobn. pejczyk mrz.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) war. pejcza

Wiktionary


pejczyk

zdrobnienie od: pejcz


SJP.pl


pejoratyw

w językoznawstwie:
1. wyraz nacechowany negatywnie, forma wyrazu nadająca mu taki charakter (np. profesory, Polaki);
2. element gramatyczny nadający wyrazom znaczenie ujemne, np. przyrostek -sko (babsko), -as (urzędas)


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) określenie (np. cech ludzkich) o charakterze ośmieszającym, wyszydzającym; kojarzącym się z czymś nagannym i powszechnie nieuznanym.

Wiktionary

Pejoratyw (z łac. pēior – gorszy) – wyraz używany, aby wyrazić negatywną ocenę osoby lub czegoś.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ˌpɛjɔˈratɨf, AS: pei ̯oratyf

Wiktionary

Powiązane:

 przym. pejoratywny

Wiktionary


pejoratywizacja

nabieranie przez wyrazy zabarwienia ujemnego


SJP.pl


pejoratywnie

przysłówek

 (1.1) w negatywny sposób

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌpɛjɔraˈtɨvʲɲɛ, AS: pei ̯oratyvʹńe

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. pejoratywność ż.

 przym. pejoratywny

Wiktionary


pejoratywność

negatywne nacechowanie jakiegoś wyrazu, ujemność w znaczeniu wyrazu lub jego formy


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) cecha tego, co pejoratywne; cecha tych, którzy są pejoratywni

Wiktionary

Powiązane:

 przym. pejoratywny

 przysł. pejoratywnie

Wiktionary


pejoratywny

1. mający negatywny, obraźliwy wydźwięk lub znaczenie; krytyczny, ujemny;
2. o przyrostkach: nadający wyrazowi ujemny odcień


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) mający negatywny, ujemny (obraźliwy, zniechęcający) wydźwięk

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Określenie dobrego studenta mianem kujona ma wydźwięk pejoratywny.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌpɛjɔraˈtɨvnɨ, AS: pei ̯oratyvny

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. pejoratyw ż., pejoratywność ż., pejoratywizacja ż.

 przysł. pejoratywnie

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) negatywny, ujemny

Wiktionary


pejoratyzowanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|pejoratyzować.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. niepejoratyzowanie n.

 czas. pejoratyzować ndk.

Wiktionary


pejotl

substancja odurzająca powodująca halucynacje, otrzymywana z niektórych odmian kaktusów; peyotl


SJP.pl

Jazgrza Williamsa (Lophophora williamsii), pejotl, echinokaktus Williamsa, jeżowiec Williamsa – gatunek sukulenta pędowego z rodziny kaktusowatych. Jest byliną pochodzącą z pustyń i półpustyń Nowego Meksyku oraz Teksasu.

Wikipedia


pejotlowy

pejotl


SJP.pl

Patrz:

pejotl

pejotyzm

religia wielu plemion Indian Ameryki Północnej; jest połączeniem elementów tradycyjnych wierzeń indiańskich z wierzeniami chrześcijańskimi


SJP.pl

Wikipedia


pejpus

jezioro w Federacji Rosyjskiej


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna

 (1.1) geogr. jezioro na granicy między Estonią i Rosją;

Wiktionary

Pejpus, Jezioro Czudzkie (est. Peipsi järv; ros. Чудское озеро, Czudskoje oziero) – jezioro na granicy między Estonią a Rosją. Wraz z jeziorami Lämmijärv (Tiopłoje ros. Тёплое) oraz Pskowskim tworzy jeden zbiornik o łącznej powierzchni 3543 km². Łącznie ze wspomnianymi stanowi piąte pod względem wielkości jezioro Europy. Jeziora te na znacznym odcinku wyznaczają naturalną granicę państwową pomiędzy Estonią a Rosją.

Wikipedia

Powiązane:

 przym. pejpuski

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) Jezioro Czudzkie

Wiktionary


pejs

1. długie pasmo włosów na skroni ortodoksyjnego żyda;
2. element damskiej fryzury


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) żyd. długie pasmo włosów wyrastających ze skroni, noszone przez wyznawców tradycyjnego judaizmu, zwłaszcza przez chasydów;

Wiktionary

Pejsy (hebr. פאות; peot, jid. pejes) – długie pasma włosów wyrastających ze skroni oraz po bokach brody, noszone przez wyznawców tradycyjnego judaizmu.

Większość religijnych Żydów pozostawia dłuższe włosy w okolicach uszu, chasydzi zapuszczają długie, nigdy nie obcinane pejsy.

Zwyczaj noszenia pejsów uzasadniany jest przez werset z Księgi Kapłańskiej (Kpł. 19:27): Nie będziecie obcinać w kółko włosów na głowie. Nie będziesz golił włosów po bokach brody.

Wikipedia

Powiązane:

 rzecz. pejsik mrz., pejsaty mos.

 przym. pejsaty

Wiktionary


pejsachówka

mocna wódka śliwkowa, sporządzana zgodnie z żydowskimi przepisami rytualnymi; pejsówka


SJP.pl

Pejsachówka – potoczna nazwa mocnej, wytrawnej wódki żydowskiej sporządzanej najczęściej ze śliwek, z zachowaniem żydowskich przepisów rytualnych. Spożywana przez Żydów w czasie święta Paschy.

Wikipedia


pejsaty

noszący pejsy, długie pasma włosów na skroniach (np. pejsaty mężczyzna)


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) pot. mający pejsy

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (2.1) pogard. żyd lub Żyd

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Szczerze mówiąc, wyobrażałem sobie pradziadka jako pejsatego faceta w czarnym chałacie.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. pejsik mrz., pejs mrz., pejsatość ż.

Wiktionary


pejsik

zdrobnienie od: pejs


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) zdrobn. od pejs

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) To nie pejs, lecz tylko mały pejsik.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. pejs m., pejsaty mos.

 przym. pejsaty

Wiktionary


pejski

nazwisko


SJP.pl


pejsowaty

1. podobny do pejsa, przypominający pejs;
2. pogardliwie: mający żydowskie pochodzenie


SJP.pl


pejsówka

mocna wódka śliwkowa, sporządzana zgodnie z żydowskimi przepisami rytualnymi; pejsachówka


SJP.pl


pejsy

1. długie pasmo włosów na skroni ortodoksyjnego żyda;
2. element damskiej fryzury


SJP.pl

Pejsy (hebr. פאות; peot, jid. pejes) – długie pasma włosów wyrastających ze skroni oraz po bokach brody, noszone przez wyznawców tradycyjnego judaizmu.

Większość religijnych Żydów pozostawia dłuższe włosy w okolicach uszu, chasydzi zapuszczają długie, nigdy nie obcinane pejsy.

Zwyczaj noszenia pejsów uzasadniany jest przez werset z Księgi Kapłańskiej (Kpł. 19:27): Nie będziecie obcinać w kółko włosów na głowie. Nie będziesz golił włosów po bokach brody.

Wikipedia


pejzan

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) przest. obraź. chłop, mieszkaniec wsi

 (1.2) przest. poddany

 (1.3) środ. głupi, nieokrzesany człowiek

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Niejeden głodny pejzan by im pozazdrościł. Jak cudnie się pokazują stare! — wskazał na kilka pawi.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈpɛjzãn, AS: pei ̯zãn

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. pejzanka ż.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) wieśniak, chłop

Wiktionary


pejzanka

1. zupa jarzynowa
2. dawna sukienka o obcisłym staniku


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) kulin. rodzaj zupy jarzynowej, bardziej wykwintna kartoflanka wzbogacona m.in. o grzyby leśne, kapustę, kalarepę

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. pejzan mos.

Wiktionary


pejzaż

naturalny krajobraz, często przedstawiany na obrazach lub fotografiach


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) szt. obraz, którego tematem jest krajobraz

 (1.2) szt. dziedzina plastykaastyki zajmujący się krajobrazem

 (1.3) książk. krajobraz przedstawiony w dziele sztuki

 (1.4) przen. ogół faktów i procesów tworzących obraz pewnego zjawiska

Wiktionary

Pejzaż (fr. paysage) – malarstwo krajobrazowe, czyli malarstwo przedstawiające krajobraz, widok natury lub otoczenia miejskiego.

W zależności od przedstawionej rzeczywistości wyróżnia się pejzaż topograficzny – odzwierciedlający konkretny motyw i pejzaż fantastyczny – będący wytworem wyobraźni. Można wyróżnić specyficzne typy pejzażu w zależności od obrazowanego motywu:

  • weduta – pejzaż przedstawiający scenę miejską
  • marina – krajobraz marynistyczny, morski
  • pejzaż ze sztafażem – w pejzażu pojawia się postać ludzka lub zwierzęca

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Józef Chełmoński był znanym twórcą pejzaży.

 (1.1) Postanowiliśmy się z nim, tym widokiem, zmierzyć i tak powstał duet pejzaży górczyńskich.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈpɛjzaʃ, AS: pei ̯zaš

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. pejzażysta mos., pejzażystka ż.

:: zdrobn. pejzażyk mrz.

 przym. pejzażowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) krajobraz, landszaft

 (1.3) krajobraz

 (1.4) panorama, obraz

Wiktionary


pejzażowy

przymiotnik od: pejzaż; charakterystyczny dla pejzażu lub obrazów, fotografii przedstawiających pejzaż (np. motyw pejzażowy), związany z pejzażem (np. malarstwo pejzażowe)


SJP.pl


pejzażyk

zdrobnienie od: pejzaż


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) niewielki obraz przedstawiający pejzaż

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) W przedpokoju wisiały pejzażyki przywiezione przez panią Celinę z pielgrzymki do Ziemi Świętej.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. pejzaż mrz., pejzażysta mos., pejzażystka ż.

 przym. pejzażowy

Wiktionary


pejzażysta

osoba zajmująca się malowaniem lub fotografowaniem naturalnych krajobrazów


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) szt. malarz tworzący pejzaże

 (1.2) liter. pisarz tworzący opisy przyrody

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌpɛjzaˈʒɨsta, AS: pei ̯zažysta

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. pejzaż m., pejzażyk m.

:: fż. pejzażystka ż.

 przym. pejzażowy

Wiktionary


pejzażystka

kobieta zajmująca się malowaniem lub fotografowaniem naturalnych krajobrazów


SJP.pl


pęk

pewna ilość przedmiotów związanych razem


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) zbiór jednorodnych przedmiotów związanych razem lub występujących razem w naturze

 (1.2) skłębiona lub splątana rzecz

 (1.4) daw. miejsce największej średnicy naczynia

 (1.5) mat. zob. pęk prostych.

 (1.6) mat. zob. pęk płaszczyzn.

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Marcinek szybko skoczył ku kapliczce, wspiął się na płot i ułamał ogromny pęk kwitnących gałęzi.

 (1.2) Siądź w łodzi, przy ognisku, na sieci tych pęku…

 (1.3) Dyrektor Henio był złośliwy, dowcipny, oczytany a z cicha pęk.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: pɛ̃ŋk, AS: pẽŋk

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. pękatość ż., Pękosław m., Pękosława ż.

:: zdrobn. pęczek m.

 przym. pękaty

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) wiązka

 (1.2) kłąb

 (1.3) pęknięcie, rozpuk

Wiktionary


pękać

1. np. o lodzie: przestawać być całością na skutek powstawania rys, szczelin; łamać się, rozpadać się;
2. rozrywać się, rozpadać się na dwie (np. struna) lub wiele (np. balon) części;
3. np. o pociskach: wybuchać;
4. pot. bać się


SJP.pl

czasownik

 (1.1) przestawać być całym na skutek powstania rysy, szczeliny lub otworu

 (1.2) o czymś naciągniętym, napiętym: rozrywać się, najczęściej na dwie części

 (1.3) pot. bać się, odczuwać strach

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Na wiosnę, gdy zrobi się dostatecznie ciepło, pąki pękają na drzewach.

 (1.3) Nie pękaj! Zrób to!

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈpɛ̃ŋkat͡ɕ, AS: pŋkać

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. pękanie n., pęknięcie n.

 czas. spękać, pęknąć dk.

 przym. pękaty

Wiktionary


pękacieć

stawać się pękatym


SJP.pl


pękacki

nazwisko


SJP.pl


pękacz

nazwisko


SJP.pl

Pękacz (310 m) – wzniesienie pomiędzy miejscowościami Aleksandrowice, Kleszczów i Burów w województwie małopolskim. Pod względem geograficznym znajduje się na Garbie Tenczyńskim (część Wyżyny Krakowsko-Częstochowskiej) w obrębie Tenczyńskiego Parku Krajobrazowego.

Wikipedia


pekaes

potocznie:
1. autobus komunikacji międzymiastowej; PKS;
2. zarost po obu stronach twarzy sięgający ust; bak, baczek, faworyt, bokobrody


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) polskie przedsiębiorstwo transportowe

Wiktionary

Geodis Road Network Sp. z o.o. (do 2022 – PEKAES sp. z o.o.) – operator logistyczny z siedzibą w Błoniu. Dawniej przedsiębiorstwo państwowe pn. Przedsiębiorstwo Międzynarodowych Przewozów Samochodowych „Pekaes” w Warszawie, będące przewoźnikiem drogowym towarowym i osobowym, założone w 1958 roku.

Spółka notowana od 2004 roku do 10 stycznia 2017 roku na Giełdzie Papierów Wartościowych w Warszawie.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Dziadek jeździł autobusem w Pekaesie na trasie Kalisz-Katowice.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. pekaes mrz.

 przym. pekaesowski

 skr. PKS

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) skr. PKS

Wiktionary


pekaesowiec

pracownik PKS (Pekaesu, Państwowej Komunikacji Samochodowej); PKS-owiec


SJP.pl


pekaesowski

przymiotnik od: Pekaes, PKS (Państwowa Komunikacja Samochodowa), pekaes; PKS-owski


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z Pekaesem, odnoszący się do Pekaesu

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Autobusy pekaesowskie zatrzymują się na przystanku przed GS-em.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. pekaes mrz., Pekaes mrz.

 skr. PKS

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) PKS-owski

Wiktionary


pekaesowy

pekaes


SJP.pl

Patrz:

pekaes

pękala

nazwisko


SJP.pl

Osoby noszące nazwisko Pękala:

  • Karol Pękala (1902–1968) – polski duchowny rzymskokatolicki
  • Mieczysław Pękala (1898–1967) – oficer wojska polskiego
  • Kamil Pękala (ur. 1983) – polski śpiewak
  • Miłosz Pękala (ur. 1981) – polski perkusjonalista
  • Jerzy Pękala (ur. 1929) – polski polityk
  • Julian Pękala (1904–1977) – polski duchowny polskokatolicki
  • Mirosław Pękala (ur. 1969) – polski piłkarz
  • Leszek Pękala (ur. 1952) – oficer

Wikipedia


pękalski

nazwisko


SJP.pl

  • Ireneusz Pękalski – polski biskup rzymskokatolicki;
  • Ivo Pękalski – szwedzki piłkarz;
  • Leonard Pękalski – polski malarz;
  • Leszek Pękalski – polski zabójca i przestępca seksualny, znany jako „Wampir z Bytowa";
  • Leszek Jerzy Pękalski – polski fotografik;
  • Marcin Pękalski – polski raper;
  • Roman Pękalski – polski architekt i urbanista;
  • Stanisław Pękalski – polski malarz, witrażysta, profesor;
  • Tomasz Pękalski – polski lekarz i samorządowiec.

Wikipedia


pekan

gatunek hikory o jadalnych, leczniczych nasionach, przypominających orzechy włoskie, wykorzystywanych do produkcji oleju; hikora pekan, orzesznik pekan, przeorzech pekan


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) dendr. pot. drzewo z gatunku orzesznik jadalny

 (1.2) spoż. orzech z drzewa pekan (1.1)

Wiktionary

  • Pekan – roślina, orzesznik jadalny
  • Pekan – miasto w Brunei
  • Pekan – dystrykt i miasto w Malezji

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ˈpɛkãn, AS: pekãn

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. pekanowiec m.

 przym. pekanowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) pekanowiec, orzesznik jadalny, orzesznik owocowy, orzesznik pekanowy, pikan

 (1.2) pikan

Wiktionary


pękanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|pękać.

Wiktionary

Powiązane:

 czas. spękać, pękać ndk.

 rzecz. pęknięcie n.

Wiktionary


pękanino

W Polsce
  • Pękanino – wieś w woj. zachodniopomorskim, w pow. białogardzkim, w gminie Białogard
  • Pękanino – wieś w woj. zachodniopomorskim, w pow. sławieńskim, w gminie Malechowo
  • Pękanino – dawna gromada w powiecie sławieńskim

Wikipedia


pekanowy

pekan


SJP.pl

Patrz:

pekan

pekao

1. Polska Kasa Opieki; PeKaO;
2. Powszechna Kasa Oszczędności


SJP.pl

Wikipedia


pekao-wski

PEKAO; pekaowski


SJP.pl


pekaowski

przymiotnik od:
1. PKO BP (Powszechna Kasa Oszczędności Bank Polski); PKO-wski;
2. Pekao SA (Polska Kasa Opieki Spółka Akcyjna)


SJP.pl


pekape

potocznie: PKP (Polskie Koleje Państwowe)


SJP.pl


pekari

rodzina wszystkożernych ssaków z rzędu parzystokopytnych, wyglądem przypominających świnie domowe, zamieszkujących lasy i zarośla Ameryki Południowej i Środkowej


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) zool. amerykański ssak parzystokopytny z wyglądu podobny do dzika;

Wiktionary

Pekari (Tayassu) – rodzaj ssaków z rodziny pekariowatych (Tayassuidae).

Wikipedia

Wymowa:

IPA: pɛˈkarʲi, AS: pekarʹi

Wiktionary


pekariowate

o cechach pekariowatych (rodzina ssaków)


SJP.pl

Pekariowate (Tayassuidae) – rodzina ssaków łożyskowych z podrzędu świniokształtnych (Suina) w obrębie rzędu parzystokopytnych (Artiodactyla), spokrewniona ze świniowatymi.

Wikipedia


pekariowaty

o cechach pekariowatych (rodzina ssaków)


SJP.pl


pekator

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) eufem. penis

Wiktionary


pękatość

zaokrąglenie, grubość, najczęściej znaczna i widoczna w jednym miejscu lub pełność, nadmiar czegoś


SJP.pl


pękaty

zaokrąglony, gruby, rozszerzający się znacznie w jednym miejscu (np. pękata dynia) lub napełniony czymś po brzegi, wypchany (np. pękaty portfel)


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) rozszerzający się znacznie w jednym miejscu, zwykle pośrodku

 (1.2) napełniony lub wypchany mocno czymś

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. pęk mrz.

 czas. pękać ndk.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) baniasty, baryłkowaty, beczkowaty, beczułkowaty, bombiasty, brzuchaty

Wiktionary


pękała

1. np. o lodzie: przestawać być całością na skutek powstawania rys, szczelin; łamać się, rozpadać się;
2. rozrywać się, rozpadać się na dwie (np. struna) lub wiele (np. balon) części;
3. np. o pociskach: wybuchać;
4. pot. bać się


SJP.pl

Osoby o tym nazwisku:

  • Eugeniusz Pękała – polski funkcjonariusz kontrwywiadu i wywiadu, dyplomata
  • Kazimierz Pękała – polski lekarz i polityk
  • Jerzy Pękała – polski polityk, rolnik
  • Zygmunt Pękała – polski żołnierz podziemia

Wikipedia


pekin

potocznie o Pałacu Kultury i Nauki w Warszawie


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna

 (1.1) geogr. stolica Chin;

Wiktionary

Pekin (chiń. 北京; pinyin Běijīng; [pèi.tɕíŋ]) – stolica Chińskiej Republiki Ludowej oraz jedno z czterech miast wydzielonych, podlegające bezpośrednio władzom kraju. Od północy, zachodu i południa graniczy z prowincją Hebei, a od wschodu z miastem wydzielonym Tiencin.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Podczas ferii zimowych mieszkaliśmy w najdroższym hotelu w Pekinie.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈpɛcĩn, AS: peḱĩn

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. pekińczyk mos./mzw., pekinka ż.

 przym. pekiński, podpekiński

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) przest. Peking

Wiktionary


pekińczyk

mieszkaniec Pekinu


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) mieszkaniec Pekinu

rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy

 (2.1) kynol. rasa małych psów o długiej sierści i krótkim pysku;

Wiktionary

Pekińczyk – jedna z ras psów należąca do grupy psów do towarzystwa, zaklasyfikowana do sekcji spanieli japońskich i pekińczyków. Typ jamnikowaty. Nie podlega próbom pracy.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: pɛˈcĩj̃n͇t͡ʃɨk, AS: peḱĩĩ ̯ṇčyk

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Pekin mrz.

:: fż. pekinka ż.

 przym. pekiński

Wiktionary

Synonimy:

 (2.1) pekin

Wiktionary


pekińczyki

1. jedna z najstarszych ras psa domowego; pekiniec;
2. pekińczyk żółty - gatunek małego ptaka z rzędu wróblowych; pekińczyk czerwonodzioby


SJP.pl

Pekińczyki (Leiotrichidae) – rodzina ptaków z rzędu wróblowych (Passeriformes).

Wikipedia


pekinekla

rodzaj tkaniny bawełniano-jedwabnej o lekko pomarszczonej powierzchni


SJP.pl


pekiniec

jedna z najstarszych ras psa domowego; pekińczyk


SJP.pl


pekinka

mieszkanka Pekinu (stolicy Chin)


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) mieszkanka Pekinu

Wiktionary

Wymowa:

IPA: pɛˈcĩnka, AS: peḱĩnka

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Pekin mrz.

:: fm. pekińczyk mos.

 przym. pekiński

Wiktionary


pekiński

przymiotnik od: Pekin (stolica Chin)


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) odnoszący się do Pekinu

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Medycyna pekińska, podobnie jak paryska, opierała się na "nauce", tyle że chińskiej.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: pɛˈcĩj̃sʲci, AS: peḱĩĩ ̯sʹḱi

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Pekin mrz., pekińczyk mos./mzw., pekinka ż.

Wiktionary


pekka

skandynawskie imię męskie


SJP.pl


peklaż

potocznie: ostro zakrapiana impreza; melanż


SJP.pl


peklosól

sól do peklowania; sól peklowa


SJP.pl

Peklowanie – proces technologiczny, polegający na działaniu mieszanki peklującej na mięso. Efektem tego procesu jest utrwalanie barwy, wytworzenie charakterystycznego smaku i zapachu mięsa oraz przedłużenie trwałości produktu poprzez hamowanie wzrostu bakterii chorobotwórczych i gnilnych.

Wikipedia


peklować

utrwalać mięso w roztworze soli z saletrą i przyprawami


SJP.pl

czasownik przechodni niedokonany (dk. zapeklować)

 (1.1) kulin. konserwować mięso w solance z saletrą i przyprawami

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Spróbujecie mojego peklowanego mięsa?

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. peklowanie n., zapeklowanie n., peklowina ż., peklówka ż., peklownia ż.

 czas. zapeklować dk.

 przym. peklowy, peklowniczy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) gw-pl|Śląsk Cieszyński|bajcować.

Wiktionary


peklowacz

osoba pracująca w zakładach mięsnych, zajmująca się peklowaniem (utrwalaniem mięsa mieszaniną soli kuchennej, saletry, kwasu askorbinowego i przypraw)


SJP.pl


peklowanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|peklować.

Wiktionary

Peklowanie – proces technologiczny, polegający na działaniu mieszanki peklującej na mięso. Efektem tego procesu jest utrwalanie barwy, wytworzenie charakterystycznego smaku i zapachu mięsa oraz przedłużenie trwałości produktu poprzez hamowanie wzrostu bakterii chorobotwórczych i gnilnych.

Wikipedia

Powiązane:

 rzecz. zapeklowanie n., peklowina ż., peklówka ż., peklownia ż.

 czas. peklować ndk., zapeklować dk.

 przym. peklowy, peklowniczy

Wiktionary


peklowina

mięso peklowane (utrwalone mieszaniną soli kuchennej, saletry, kwasu askorbinowego i przypraw); peklówka


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) kulin. mięso zakonserwowane w roztworze solanki z saletrą

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Kucharka zrobiła dobrą peklowinę, chcesz spróbować?

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. peklowanie n., zapeklowanie n., peklówka ż., peklownia ż.

 czas. peklować ndk., zapeklować dk.

 przym. peklowy, peklowniczy

Wiktionary


peklówka

mięso peklowane (utrwalone mieszaniną soli kuchennej, saletry, kwasu askorbinowego i przypraw); peklowina


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) kulin. mięso zakonserwowane w roztworze solanki z saletrą

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Dam wam trochę peklówki, Nadia przygotowała.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. peklowanie n., zapeklowanie n., peklowina ż., peklownia ż.

 czas. peklować ndk., zapeklować dk.

 przym. peklowy, peklowniczy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) peklowina

Wiktionary


peklownia

pomieszczenie w zakładach mięsnych, w którym pekluje się (utrwala mieszaniną soli kuchennej, saletry, kwasu askorbinowego i przypraw) mięso


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) pomieszczenie, w którym pekluje się mięso

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Mięso na wesele trzymamy jeszcze w peklowni.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. peklowanie n., zapeklowanie n., peklowina ż., peklówka ż.

 czas. peklować ndk., zapeklować dk.

 przym. peklowy, peklowniczy

Wiktionary


peklowniczy

związany z peklowaniem (utrwalaniem mięsa mieszaniną soli kuchennej, saletry, kwasu askorbinowego i przypraw), służący do peklowania (np. basen peklowniczy, misa peklownicza)


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) używany do peklowania

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Sam przygotowujesz solankę peklowniczą dla swojej rzeźni?

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. peklowina ż., peklowanie n., zapeklowanie n., peklówka ż., peklownia ż.

 czas. peklować ndk., zapeklować dk.

 przym. peklowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) peklowy

Wiktionary


peklownik

naczynie do peklowania mięsa


SJP.pl


peklowy

sól peklowa - sól do peklowania


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) służący do peklowania

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Śliczne dzięki, pędzę po sól peklową i … może jednak zjem swojskiej wędzonki.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. peklowina ż., peklowanie n., zapeklowanie n., peklówka ż., peklownia ż.

 czas. peklować ndk., zapeklować dk.

 przym. peklowniczy

Wiktionary


pęknąć

1. np. o lodzie: przestać być całością na skutek powstania rys, szczelin; złamać się, rozpaść się
2. rozerwać się, rozpaść się na dwie (np. struna) lub wiele (np. balon) części
3. np. o pociskach: wybuchnąć
4. pot. (o kimś) zostać złamanym


SJP.pl

czasownik przechodni dokonany (ndk. pękać)

 (1.1) dokonany od|pękać.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈpɛ̃ŋknɔ̃ɲt͡ɕ, AS: pŋknõńć

Wiktionary

Powiązane:

 czas. pękać, spękać

 rzecz. pęknięcie n.

Wiktionary


pęknięcie

widoczne miejsce, najczęściej w postaci rysy, szczeliny na płaskiej powierzchni, spowodowane uszkodzeniem mechanicznym


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|pęknąć.

 (1.2) przerwanie ciągłości jakiejś powierzchni

Wiktionary

  • pęknięcia drewna
  • pęknięcie (rozpadlina, naderwanie, szczelina) – ubytek w naskórku i skórze właściwej
  • Pęknięcia – film

Wikipedia

Wymowa:

IPA: pɛ̃ŋʲcˈɲɛ̇̃ɲt͡ɕɛ, AS: pẽŋʹḱńė̃ńće

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. pękanie n. ndk.

 czas. spękać, pękać ndk., pęknąć dk.

Wiktionary


peknóć

czasownik nieprzechodni dokonany

 (1.1) gw-pl|Śląsk Cieszyński. łow. strzelić z lekkiej strzelby

Wiktionary


pękosław

imię męskie


SJP.pl

Pękosław – staropolskie imię męskie, złożone z członów Pęko- ("pęk, wiązka", ale pękać się – "rozpadać się, przestawać być całym") i -sław ("sława"). Mogło oznaczać "ten, którego sława jest silna i oparta na wielu czynach", albo też "ten, którego sława się rozpada".

Pękosław imieniny obchodzi 19 maja i 4 sierpnia.

Żeński odpowiednik: Pękosława.

Wikipedia


pękosławek

zdrobnienie od: Pękosław (imię męskie)


SJP.pl


pękosławice

Pękosławice – wieś w Polsce, położona w województwie świętokrzyskim, w powiecie ostrowieckim, w gminie Waśniów.

Były wsią klasztoru cystersów wąchockich w województwie sandomierskim w ostatniej ćwierci XVI wieku. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa kieleckiego.

Wikipedia


pękosławkowy

przymiotnik dzierżawczy - należący do Pękosławka lub z nim związany


SJP.pl


pękosławostwo

Pękosław z żoną; Pękosławowie


SJP.pl


pękosławowie

imię męskie


SJP.pl


pękosławowy

przymiotnik dzierżawczy - należący do Pękosława lub z nim związany


SJP.pl


pękowo

2 miejscowości w Polsce:

  • Pękowo – wieś w woj. mazowieckim, w pow. pułtuskim, w gminie Gzy
  • Pękowo – osada w woj. zachodniopomorskim, w pow. szczecineckim, w gminie Szczecinek

Wikipedia


pęksa

nazwisko


SJP.pl


pęksowy

przymiotnik

 (1.1) gwara. pąsowy

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. pąs, pąsowienie, daw. pons, daw. ponsowienie, gwara. ponsówka

 przym. ponso, spąsowiały, pąsowy, daw. ponsowy, daw. sponsowiały, gwara. pąksowy

 przysł. pąsowo, daw. ponsowo

 czas. pąsowieć, spąsowieć, daw. ponsowieć, daw. sponsowieć

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) pąsowy, daw. ponso, daw. ponsowy, gwara. pąksowy

Wiktionary


pększyn

Pększyn – wieś w Polsce położona w województwie dolnośląskim, w powiecie trzebnickim, w gminie Prusice.

W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa wrocławskiego.

Wikipedia


pektan

sól lub ester kwasu pektynowego; pektynian


SJP.pl


pektolit

minerał z grupy krzemianów


SJP.pl

Pektolit (Yuksporyt) – minerał z gromady krzemianów. Należy do grupy minerałów rzadkich.

Nazwa pochodzi od gr. pektos = złożony i lithos = kamień, skała.

Wikipedia


pektoralik

ozdobny zegareczek na łańcuszku, noszony w kieszonce na piersi


SJP.pl


pektoralny

pektorał


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z pektorałem, używany do noszenia pektorału

Wiktionary

Patrz:

pektorał

Przykłady

 (1.1) Kardynałowie i biskupi noszą na sznurach pektoralnych krzyże z relikwiami.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. pektorał mrz.

Wiktionary


pektorał

1. ozdobny krzyż ze szlachetnego metalu, zawierający relikwie;
2. ozdobny napierśnik noszony przez faraonów jako oznaka władzy


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) rel. krzyż z relikwią noszony przez katolickich duchownych na piersi;

 (1.2) hist. napierśnik noszony w starożytności jako oznaka władzy

 (1.3) daw. zegarek noszony na piersi w XVII wieku

Wiktionary

Pektorał, napierśnik (z łac. pectus – pierś) – rodzaj biżuterii świeckiej lub religijnej noszonej na piersi, zapinanej od tyłu. Obecnie nazwa często używana dla ozdobnego krzyża noszonego na piersi przez wyższe duchowieństwo (biskupi, arcybiskupi, kardynałowie, papież) – zobacz pektorał (chrześcijaństwo).

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Papież otrzymał srebrny pektorał z okazji rocznicy święceń.

 (1.2) W starożytnym Izraelu pektorały nosili królowie i arcykapłani.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz.

:: zdrobn. pektoralik mrz.

 przym. pektoralny

Wiktionary

Synonimy:

 (1.2) napierśnik

Wiktionary


pektyna

jeden z grupy polisacharydów, występujący w tkankach roślinnych


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) biochem. substancja organiczna mająca właściwości żelujące

Wiktionary

Pektyny (gr. πηκτός pektós = zwarty, cieknący) – mieszanina węglowodanów występująca w ścianach komórkowych wielu roślin. Pektyny są generalnie polisacharydami i oligosacharydami o zmiennym składzie. Są to przede wszystkim poliuronidy składające się z połączonych ze sobą wiązaniami α-1,4-glikozydowymi jednostek kwasu D-galakturonowego, w znacznej części zestryfikowanych grupami metylowymi. Pektyny dla ludzi, pod względem odżywczym, są ciałami balastowymi. Pod względem żywieniowym stanowią jedną z frakcji rozpuszczalnego włókna pokarmowego (błonnika). Wiele mikroorganizmów jest w stanie rozkładać pektynę. Użycie pektyn zostało po raz pierwszy wspomniane w przepisach z I wieku n.e.

Wikipedia


pektynian

sól lub ester kwasu pektynowego; pektan


SJP.pl


pektynodon

rodzaj dinozaura z rodziny troodonów


SJP.pl


pektynowy

przymiotnik od: pektyna; wchodzący w skład pektyny (jednego z grupy polisacharydów, występującego w tkankach roślinnych), zawierający pektynę (np. związek pektynowy, klej pektynowy)


SJP.pl


pekuniarny

związany z pieniędzmi, pieniężny


SJP.pl


pel

skrótowiec, rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) = inform. punkt elektryczno-logiczny

Wiktionary

Francja:

  • Pel-et-Der – gmina

Osoby:

  • Albert Pel – francuski seryjny morderca
  • David Pel – holenderski tenisista
  • Eva Pel – holenderska artystka
  • Pieter Klazes Pe – duński profesor

Zobacz też:

  • Peel

Wikipedia


pela

jedwabna tkanina


SJP.pl

  • Pela – skrót żeńskiego imienia Pelagia
  • Pela – miejscowość w Grecji
  • Pela - cienkie nici jedwabne używane do haftu
  • Pela – skała w miejscowości Rybna w województwie małopolskim

Wikipedia


pelagia

imię żeńskie


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) imię|polski|ż.;

 (1.2) geogr. wieś w Polsce, w województwie łódzkim, w gminie Wodzierady;

 (1.3) astr. planetoida z głównego pasa asteroid o numerze 1190;

Wiktionary

Pelagia – żeńskie imię pochodzenia greckiego, pochodzące od przymiotnika pelagios, oznaczającego „morski”. Męskim odpowiednikiem tego imienia jest Pelagiusz.

Pelagia imieniny obchodzi: 23 marca, 4 maja, 9 czerwca, 26 czerwca, 11 lipca, 8 października i 21 października.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Mam na imię Pelagia i pochodzę ze wsi pod Starachowicami.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: pɛˈlaɟja, AS: pelaǵi ̯a

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. pelagianizm m., pelagianin m., semipelagianizm m., pelagial m.

:: zdrobn. Pela ż.

:: fm. Pelagiusz m.

 przym. Pelagiowy, pelagianistyczny, pelagiczny

Wiktionary


pelagial

toń wodna oceanów, mórz i dużych jezior, obfitująca w tlen na skutek intensywnego falowania


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) ekol. hydrol. sfera otwartej wody, dzieląca się na część fotyczną (naświetloną) oraz afotyczną (bez światła)

Wiktionary

Pelagial, wody pelagialne, strefa pelagialna, toń wodna (od gr. πέλαγος, pélagos – morze) – wody otwarte oceanów, mórz i wielkich jezior oddzielone od brzegów strefami litoralu i sublitoralu. Obejmuje naświetloną warstwę wody do 200 m od powierzchni (epipelagial) oraz coraz głębsze warstwy: mezopelagial, batypelagial i abisal (abisopelagial). Poniżej strefy abisalnej znajduje się strefa denna (bental) lub głębia rowów oceanicznych (hadal – poniżej 6000 m p.p.m.).

Wikipedia

Powiązane:

 przym. pelagialny

 rzecz. Pelagiusz mos., Pelagia ż.

Wiktionary


pelagialny

pelagial


SJP.pl

Patrz:

pelagial

pelagianin

zwolennik pelagianizmu (katolickiego zespołu poglądów religijnych głoszonych przez Pelagiusza, nieuznającego przeniesienia grzechu pierworodnego na wszystkich ludzi oraz mówiącego o zbawieniu będącym niezależnym od łaski bożej)


SJP.pl


pelagianizm

katolicki zespół poglądów religijnych głoszonych przez Pelagiusza, nieuznający przeniesienia grzechu pierworodnego na wszystkich ludzi oraz mówiący o zbawieniu będącym niezależnym od łaski bożej


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męski

 (1.1) hist. rel. nurt teologii duchowości, którego pierwszym propagatorem był Pelagiusz;

Wiktionary

Pelagianizm – we wczesnym chrześcijaństwie od początku V w. pogląd teologiczny, którego pierwszym propagatorem był Pelagiusz (IV i V w.). Rozwijał się głównie w Italii i Północnej Afryce. W wyniku kontrowersji wewnątrzkościelnej, uznany przez synody katolickie i papieży, a następnie Sobór efeski (431) za niezgodny z doktryną chrześcijańską, czyli herezję.

Wikipedia

Powiązane:

 rzecz. Pelagiusz m., Pelagia ż.

Wiktionary


pelagianka

pelagianin


SJP.pl

Patrz:

pelagianin

pelagiański

pelagianin


SJP.pl

Patrz:

pelagianin

pelagiczny

utworzony pod wpływem działania morza, morski


SJP.pl


pelagiusz

imię męskie


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy, nazwa własna

 (1.1) imię|polski|m.;

Wiktionary

  • Pelagiusz – imię męskie
  • Pelagiusz – mnich z V w.
  • Pelagiusz – król Asturii (718-737)
  • Pelagiusz I – papież (556-561)
  • Pelagiusz II – papież (579-590)

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Imię Pelagiusz nosiło dwóch papieży w VI wieku.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: pɛˈlaɟuʃ, AS: pelaǵuš

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. pelagianizm m., pelagianin m., semipelagianizm m., pelagial m.

:: fż. Pelagia ż.

 przym. Pelagiuszowy, pelagianistyczny, pelagiczny

Wiktionary


pelagiuszek

zdrobnienie od: Pelagiusz (imię męskie)


SJP.pl


pelagiuszkowy

przymiotnik dzierżawczy - należący do Pelagiuszka lub z nim związany


SJP.pl


pelagiuszostwo

Pelagiusz z żoną; Pelagiuszowie


SJP.pl


pelagiuszowie

imię męskie


SJP.pl


pelagiuszowy

przymiotnik dzierżawczy - należący do Pelagiusza lub z nim związany


SJP.pl


pelagra

choroba przewlekła wynikająca z braku witaminy PP, która objawia się zaburzeniami nerwowymi i psychicznymi; rumień lombardzki


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) med. choroba spowodowana brakiem witaminy PP;

Wiktionary

Wikipedia

Przykłady

składnia.

kolokacje.

synonimy.

 (1.1) rumień lombardzki

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

frazeologia.

etymologia.

 etym|franc|pellagre.

uwagi.

tłumaczenia.

* angielski: (1.1) pellagra

* francuski: (1.1) pellagre ż.

* hiszpański: (1.1) pelagra ż.

* nowogrecki: (1.1) πελάγρα ż.

źródła.

== pelagra (język hiszpański.) ==

wymowa.

 IPA3|pe.ˈla.ɣɾa.

znaczenia.

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) med. pelagra

odmiana.

przykłady.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: pe.ˈla.ɣɾa

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) rumień lombardzki

Wiktionary


pelagryczny

pelagra


SJP.pl

Patrz:

pelagra

pelagryk

osoba cierpiąca na pelagrę (rumień lombardzki)


SJP.pl


pelamida

drapieżna ryba z rodziny makrelowatych; bonito; sarda


SJP.pl

Pelamida (Sarda sarda) – gatunek ryby z rodziny makrelowatych (Scombridae), czasami błędnie nazywany bonito.

Wikipedia


pelanowski

nazwisko


SJP.pl


pelargonia

roślina ozdobna z rodziny bodziszkowatych; muszkatel


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) bot. nazwa systematyczna|Pelargonium|ref=tak., popularna roślina doniczkowa

Wiktionary

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Na parapecie stoi doniczka z pelargonią.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌpɛlarˈɡɔ̃ɲja, AS: pelargõńi ̯a

Wiktionary

Powiązane:

 przym. pelargoniowy

Wiktionary


pelargonidyna

rodzaj antocyjanu, barwnik naturalny wykorzystywany w przemyśle spożywczym do nadawania produktom pomarańczowego zabarwienia


SJP.pl

Pelargonidyna – organiczny związek chemiczny z grupy antocyjanidynów, Występuje naturalnie jako barwnik roślinny, między innymi w pelargoniach, malinach, truskawkach, owocach śliw, żurawiny czy płatkach róż. Duże jej ilości zawiera czerwona fasola. Jak wszystkie antocyjanidyny jest antyutleniaczem. Pelargonidyna stosowana jest jako barwnik spożywczy o oznaczeniu E163d. Alkoholowy roztwór pelargonidyny jest wskaźnikiem pH.

Wikipedia


pelargonina

związek pochodzenia roślinnego zwiększający siłę i zmniejszający częstość skurczów serca uważany za pochodną cyjaniny


SJP.pl


pelargoniowy

przymiotnik od: pelargonia; charakterystyczny dla pelargonii (np. kwiaty pelargoniowe), związany z pelargoniami (np. drzewko pelargoniowe, odrost pelargoniowy)


SJP.pl


pelasia

zdrobnienie od: Pelagia (imię żeńskie)


SJP.pl


pelasiny

przymiotnik dzierżawczy - należący do Pelasi lub z nią związany


SJP.pl


pelazgijski

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z Pelazgami, dotyczący Pelazgów

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Pelazgowie lm m.

Wiktionary


pelazgowie

Pelazgowie (gr. Πελασγοί Pelasgoí, w lp. Πελασγός, Pelasgos) – lud zamieszkujący Tesalię przed przybyciem na Peloponez Greków w II tysiącleciu p.n.e.; z czasem w historiografii greckiej pojawiła się tendencja do określania tym mianem również innych autochtonicznych mieszkańców Peloponezu i sąsiednich wysp, jak Karyjczycy i Lelegowie.

Wikipedia


pelc

nazwisko


SJP.pl

  • Jan Pelc – czeski pisarz
  • Janusz Pelc – historyk literatury
  • Janusz Pelc – programista
  • Jerzy Pelc – filozof

Wikipedia


pelcmantel

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) gw-pl|Górny Śląsk. kraw. futro

Wiktionary


pelczar

nazwisko


SJP.pl

  • Andrzej Pelczar (1937–2010) – polski profesor, matematyk, rektor Uniwersytetu Jagiellońskiego.
  • Jan Pelczar (1895–1940) – major kawalerii Wojska Polskiego, kawaler Orderu Virtuti Militari, ofiara zbrodni katyńskiej.
  • Józef Sebastian Pelczar (1842–1924) – biskup przemyski, rektor Uniwersytetu Jagiellońskiego, święty Kościoła katolickiego.
  • Kazimierz Pelczar (1894–1943) – polski profesor Uniwersytetu Stefana Batorego w Wilnie, prekursor onkologii w II RP.
  • Marian Pelczar (1905-1983) – polski doktor, historyk, organizator i dyrektor Biblioteki Gdańskiej Polskiej Akademii Nauk.
  • Stanisław Pelczar (1915–1977) – sierżant Wojska Polskiego, żołnierz podziemia niepodległościowego.
  • Zenon Pelczar (1866–1934) – polski doktor, lekarz balneolog.

Wikipedia


pelczarski

nazwisko


SJP.pl


pele

jedwabna tkanina


SJP.pl

Osoby nazywające się Pele, Pelé lub Pélé

  • Pele – polski raper, ur. 1978
  • Pelé – brazylijski piłkarz, ur. 1940, zm. 2022, trzykrotny mistrz świata
  • Pelé – kabowerdeński piłkarz, ur. 1978
  • Pelé – portugalski piłkarz, ur. 1991
  • Abédi Pelé – ghański piłkarz, ur. 1964
  • Pélé – portugalski piłkarz, ur. 1987

Wikipedia


pele-mele

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) mieszanka różnych rzeczy, chaos, zamęt

 (1.2) zob. pele-mele.

przysłówek

 (2.1) mieszając coś bezładnie

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Ewentualnie pewna kompozycja dwóch czy więcej rodzajów formy, a nie niezaradna mieszanina, pêle-mêle, będące w związku z niezaradnością twórcy wobec otaczających go problemów (…)

 (2.1) Za największy błąd uważam, że w dalszym ciągu łączy się pêle-mêle dzieje powszechne z dziejami polskiemi w obrębie tych samych rozdziałów (…) sic.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. pele-mele n.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) groch z kapustą, gmatwanina, pomieszanie z poplątaniem

 (2.1) bez ładu i składu, chaotycznie

Wiktionary


peled

duża ryba planktonożerna; peluga


SJP.pl

Peluga, peled, syrok (Coregonus peled) – gatunek słodkowodnej, planktonożernej ryby łososiowatej z podrodziny siejowatych (Coregoninae).

Wikipedia


peleng

określenie miejsca ulokowania danego obiektu względem północy, przez pomiary odpowiednich kątów; namiar


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) żegl. kąt między pewnym stałym kierunkiem i kierunkiem, w którym obserwowany jest namierzany obiekt

Wiktionary

  • Peleng – wyspa w Indonezji
  • Cieśnina Peleng – cieśnina w Indonezji
  • peleng (namiar) – pojęcie w nawigacji

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Kiedyż pan nareszcie będzie łaskaw podać mi ten peleng na ostatnią latarnię, czy pan tam zaspał, do licha?!

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. pelengacja ż., pelengator m., pelengowanie n.

 czas. pelengować ndk.

 przym. pelengacyjny, pelengowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) namiar

Wiktionary


pelengacja

proces wyznaczania namiarów jakiegoś obiektu w przestrzeni względem północy, przez mierzenie odpowiednich kątów


SJP.pl


pelengacyjny

związany z pelengacją (procesem wyznaczania namiarów jakiegoś obiektu w przestrzeni względem północy, przez mierzenie odpowiednich kątów), odnoszący się do takiego procesu (np. pomiar pelengacyjny)


SJP.pl


pelengator

przyrząd nawigacyjny do brania namiarów; namiernik


SJP.pl


pelengować

określać miejsce ulokowania danego obiektu względem północy, przez pomiary odpowiednich kątów


SJP.pl


pelengowy

przymiotnik od: peleng; związany z pelengiem (określaniem miejsca ulokowania danego obiektu względem północy, przez pomiary odpowiednich kątów), dotyczący pelengu (np. mostek pelengowy)


SJP.pl


peleryna

1. rodzaj okrycia przeciwdeszczowego bez rękawów;
2. niewielki fragment ozdobnej tkaniny zawieszanej przy kołnierzu


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) wierzchnie okrycie bez rękawów, zarzucone na ramiona, niekiedy krótsze, tylko do łokci;

 (1.2) część ubioru np. płaszcza, sukni, opadająca swobodnie z plecyeców

Wiktionary

Peleryna (fr. pèlerine, od pèlerin - pielgrzym) – wierzchnie okrycie bez rękawów, zarzucone na ramiona i spięte na piersiach albo na ramieniu, noszone od czasów antycznych przez obie płcie. W Polsce nazwa stosowana od XVII wieku.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) W sztuczce magik zakrył chłopca peleryną.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌpɛlɛˈrɨ̃na, AS: pelerna

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz.

:: zdrobn. pelerynka ż.

 przym. peleryniasty, pelerynowy

Wiktionary


peleryniasty

noszący pelerynę


SJP.pl


pelerynka

niewielka peleryna, najczęściej dla dzieci lub niektórych zwierząt domowych


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) zdrobn. od: peleryna

 (1.2) krótka narzutka okrywająca górną część plecyeców, ramiona i piersi

 (1.3) kośc. szata liturgiczna ministrantów w kształcie pelerynki (1.2);

Wiktionary

Pelerynka, inaczej kołnierz – jest szatą liturgiczną (w formie kołnierza zapinanego pod szyją) nakładaną przez ministranta na komżę, którą nosi podczas mszy świętej. Ministrant otrzymuje pelerynkę dopiero po wstępnym okresie przygotowania do służby w kościele i pogłębieniu swojej wiedzy podczas zbiórek ministrantów, a także po praktyce służby przy ołtarzu.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Kupiłam Michasiowi śliczną pelerynkę.

 (1.2) Do tej sukni musisz mieć pelerynkę, inaczej zmarzniesz.

 (1.3) W tę niedzielę ministranci nosili pelerynki koloru zielonego.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌpɛlɛˈrɨ̃nka, AS: pelernka

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. peleryna

Wiktionary

Synonimy:

 (1.2) narzutka, zarzutka

 (1.3) kołnierzyk

Wiktionary


pelet

rodzaj biopaliwa wytwarzanego przy pomocy granulowania; pellet


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) granulat opałowy ze sprasowanych pod wysokim ciśnieniem trocin, wiór, zrębków i innych odpadów drzewnych;

Wiktionary

Pellet (pelet) – paliwo stałe w formie granulatu uzyskiwane z biomasy, przeznaczone głównie do spalania w indywidualnych, jak i zbiorowych instalacjach grzewczych, może być spalany w kominkach do tego przeznaczonych.

Pellet produkuje się z odpadów drzewnych, uprawianych w tym celu roślin, oraz odpadów i produktów ubocznych rolnictwa. Pellet drzewny – powstaje ze sprasowania trocin, które powstają podczas prac tartacznych oraz innych działań związanych z obrabianiem produktów drzewnych. Drewno używane przy produkcji pelletu może być zarówno liściaste jak i iglaste – istnieją również bardziej egzotyczne mieszanki pochodzące z drewna palmowego, skorupek kokosów czy nawet kłód i gałęzi. Pelletyzuje się też słomę i trawę łąkową, tworząc pellety trawne.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Odkąd palimy peletem, wyrzucamy znacznie mniej popiołu.

Wiktionary


peleton

zwarta grupa zawodników w wyścigu kolarskim


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) sport. najliczniejsza zwarta grupa kolarzy jadących w wyścigu;

Wiktionary

Peleton (od fr. peloton – kłębek, gromada) – w kolarstwie główna, najliczniejsza grupa kolarzy, najczęściej umiejscowiona pomiędzy wyprzedzającymi ją zawodnikami z ucieczki a zawodnikami niewytrzymującymi tempa grupy zasadniczej.

Jazda w peletonie wymaga mniejszego wysiłku od jazdy w pojedynkę. Związane jest to z oporem powietrza, będącym największym oporem w czasie jazdy. Opór powietrza zależy od kwadratu prędkości, czyli wraz z liniowym wzrostem prędkości opór rośnie kwadratowo, oznacza to np. czterokrotnie większy opór powietrza przy dwukrotnym wzroście prędkości. Jazda w peletonie, w swoistym "tunelu powietrznym", jest preferowana przez zawodników.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Przez cały wyścig kolarze jechali w peletonie.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: pɛˈlɛtɔ̃n, AS: peletõn

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. peletonik mrz.

Wiktionary


peletonik

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) zdrobn. od peleton

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. peleton m.

Wiktionary


peletowy

pelet; pelletowy


SJP.pl


pelety

rzeczownik, rodzaj niemęskoosobowy, liczba mnoga

 (1.1) zob. pelet.

Wiktionary

Pellet (pelet) – paliwo stałe w formie granulatu uzyskiwane z biomasy, przeznaczone głównie do spalania w indywidualnych, jak i zbiorowych instalacjach grzewczych, może być spalany w kominkach do tego przeznaczonych.

Pellet produkuje się z odpadów drzewnych, uprawianych w tym celu roślin, oraz odpadów i produktów ubocznych rolnictwa. Pellet drzewny – powstaje ze sprasowania trocin, które powstają podczas prac tartacznych oraz innych działań związanych z obrabianiem produktów drzewnych. Drewno używane przy produkcji pelletu może być zarówno liściaste jak i iglaste – istnieją również bardziej egzotyczne mieszanki pochodzące z drewna palmowego, skorupek kokosów czy nawet kłód i gałęzi. Pelletyzuje się też słomę i trawę łąkową, tworząc pellety trawne.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: pɛˈlɛtɨ, AS: pelety

Wiktionary


peleus

postać z mitologii greckiej


SJP.pl

Peleus (gr. Πηλεύς Pēleús, łac. Peleus) – w mitologii greckiej król Ftyi w Tesalii, argonauta, ojciec Achillesa.

Uchodził za syna Ajakosa i Endeis. Peleus razem z bratem Telamonem zabił pod wpływem gniewu (w trakcie gry w kości) swojego przyrodniego brata Fokosa syna Pasmanthei, wskutek czego zmuszony był do ucieczki z Eginy. We Ftyi Peleus został oczyszczony ze zbrodni przez Eurytiona i poślubił Antygonę, córkę Eurytiona, którego przypadkowo zabił podczas polowania na dzika kalidońskiego.

Wikipedia


pelikan

1. rybożerny ptak wodny o charakterystycznym mocnym dziobie ze skórzanym workiem;
2. produkt marki Pelikan;
3. potocznie: obwisła skóra na ramionach


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy

 (1.1) ornit. ptak z rzędu pełnopłetwych;

 (1.2) pot. wieczne pióro marki Pelikan

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (2.1) przest. stomat. narzędzie, w kształcie zagiętych kleszczy służące do usuwania dolnych zębów przedtrzonowych i trzonowych

rzeczownik, liczba mnoga

 (3.1) pelikany pot. obwisła skóry w okolicy ramion

Wiktionary

  • pelikany – rodzina ptaków
  • Pelikan – godło
  • Pelikan – herb szlachecki
  • Pelikan – wieś w woj. wielkopolskim, w pow. kościańskim, w gminie Kościan
  • Pelikan – marka przyborów do pisania
  • Pelikan – polski rower marki Romet
  • Pelikan – mgławica w gwiazdozbiorze Łabędzia

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Pelikany rzędem obsiadły nabrzeże.

 (2.1) Wśród narzędzi pewnego warszawskiego cyrulika, znajdowały się trzy pelikany.

 (2.1) Na gwiazdkę podarowałem ojcu pelikana i eleganckie spinki do koszul.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: pɛˈlʲikãn, AS: pelʹikãn

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. pelikanowate nmos., pelikaniątko n., pelikanica ż.

:: zdrobn. pelikanik m.

 przym. pelikanowaty, pelikani, pelikanowy

Wiktionary


pelikani

pelikan; pelikanowy


SJP.pl


pelikaniątko

młode pelikana


SJP.pl


pelikanica

samica pelikana


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) ornit. samica pelikana

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Zobaczyliśmy pelikanicę siedzącą na jajach.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. pelikan m., pelikanowate nmos., pelikaniątko n.

:: zdrobn. pelikanik m.

 przym. pelikanowaty, pelikani, pelikanowy

Wiktionary


pelikanik

niewielki pelikan


SJP.pl


pelikanowate

rodzina ptaków; pelikany


SJP.pl

Pelikany, pelikanowate (Pelecanidae) – monotypowa rodzina ptaków z rzędu pelikanowych (Pelecaniformes).

Wikipedia


pelikanowe

pelikan; pelikani


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj niemęskoosobowy, liczba mnoga

 (1.1) syst. ornit. nazwa systematyczna|Pelecaniformes|Sharpe|ref=tak., rząd ptaków z infragromady ptaków neognatycznych;

forma przymiotnika.

 (2.1) M., B. i W. n. lp.; M., B. i W. lm nm. od: pelikanowy

Wiktionary

Pelikanowe, pełnopłetwe, wiosłonogie (Pelecaniformes) – rząd ptaków z infragromady ptaków neognatycznych (Neognathae).

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Wszystkie pelikanowe odżywiają się rybami.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. pelikan mzw., pelikany lm nm., pelikanowce lm nm.

 przym. pelikanowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) pełnopłetwe, wiosłonogie

Wiktionary


pelikanowy

pelikan; pelikani


SJP.pl

przymiotnik dzierżawczy

 (1.1) należący do pelikana

przymiotnik relacyjny

 (2.1) związany z pelikanem, dotyczący pelikana

przymiotnik jakościowy

 (3.1) charakterystyczny dla pelikana, mający cechy pelikana

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. pelikany nmos., pelikan mzw., pelikanica ż., pelikanowe lm nm.

Wiktionary


pelikany

1. rodzina ptaków; pelikanowate;
2. potocznie: obwisająca skóra ramion; motylki, skrzydełka


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj niemęskoosobowy, liczba mnoga

 (1.1) syst. ornit. nazwa systematyczna|Pelecanidae|ref=tak., monotypowa rodzina ptaków z rzędu pelikanowych;

forma rzeczownika|rodzaj=męskozwierzęcy.

 (2.1) M., B. i W. lm. od: pelikan

Wiktionary

Pelikany, pelikanowate (Pelecanidae) – monotypowa rodzina ptaków z rzędu pelikanowych (Pelecaniformes).

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Pelikany mają połączone błoną pławną palce.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. pelikan mzw., pelikanowate lm nm., pelikanowe lm nm., pelikanowce lm nm.

 przym. pelikanowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) pelikanowate

Wiktionary


pelikozaur

gad ssakokształtny żyjący w okresie permu


SJP.pl


pelisa

damski, zimowy płaszcz na futrze


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) odzież. zimowy płaszcz podbity futrem, w szczególności wojskowy

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz.

:: zdrobn. peliska ż.

 przym. pelisowy

Wiktionary


pelit

drobnoziarnista skała osadowa


SJP.pl

Mikryt (pelit) – rodzaj spoiwa węglanowych skał osadowych (np. wapieni), utworzonego przez niewidoczne makroskopowo kryształy węglanów (głównie kalcytu) o rozmiarach rzędu kilku tysięcznych milimetra. Makroskopowo mikryt ma postać jednorodnego wapienia. Nawet pod mikroskopem zwykle nie sposób wyróżnić poszczególnych kryształów i ziarn, widoczne są ciemne agregaty kalcytu. Mikryt zwykle tworzy się w wyniku strącania chemicznego lub biochemicznego.

Wikipedia


pelka

nazwisko


SJP.pl


pelleciarka

prasa granulująca zasilana silnikiem elektrycznym; peleciarka


SJP.pl


pellet

[czytaj: pelet] rodzaj biopaliwa wytwarzanego przy pomocy granulowania; pelet


SJP.pl

rzeczownik zbiorowy, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) gruby, walcowaty granulat wykonany ze sprasowanego, sypkiego materiału, głównie opałowego;

Wiktionary

Pellet (pelet) – paliwo stałe w formie granulatu uzyskiwane z biomasy, przeznaczone głównie do spalania w indywidualnych, jak i zbiorowych instalacjach grzewczych, może być spalany w kominkach do tego przeznaczonych.

Pellet produkuje się z odpadów drzewnych, uprawianych w tym celu roślin, oraz odpadów i produktów ubocznych rolnictwa. Pellet drzewny – powstaje ze sprasowania trocin, które powstają podczas prac tartacznych oraz innych działań związanych z obrabianiem produktów drzewnych. Drewno używane przy produkcji pelletu może być zarówno liściaste jak i iglaste – istnieją również bardziej egzotyczne mieszanki pochodzące z drewna palmowego, skorupek kokosów czy nawet kłód i gałęzi. Pelletyzuje się też słomę i trawę łąkową, tworząc pellety trawne.

Wikipedia

Powiązane:

 rzecz. pelleciarka ż., pelletyzowanie n.

 czas. pelletyzować ndk.

 przym. pelletowy

Wiktionary


pelletowy

pellet [czytaj: peletowy]; peletowy


SJP.pl


pellikula

plazmatyczna osłonka ciała pierwotniaków


SJP.pl

Pellikula – białkowo-lipidowa błona komórkowa otaczająca cytoplazmę protista zwierzęcego, podścielona utworami błoniastymi wzmacniającymi całą konstrukcję komórki.

W zależności od rodzaju organizmu jest ona cienka (np. u ameby), co zwiększa elastyczność i pozwala na zmiany kształtu, lub też gruba (np. u pantofelka), ograniczająca elastyczność. U wyżej uorganizowanych pierwotniaków pellikula jest bardziej pofałdowana i sprężysta. Na jej powierzchni często można wyróżnić fałdki, listki i dołki, tworzące swoistą mozaikę. Błona niektórych organizmów pokryta jest dodatkowo krzepnącą substancją (np. krzemionką), która tworzy skorupkę lub pancerzyk.

Wikipedia


pelmatoskopia

badanie linii papilarnych stóp w celach identyfikacyjnych; podoskopia


SJP.pl

Podoskopia, pelmatoskopia – dział techniki kryminalistycznej, pokrewny do daktyloskopii, zajmujący się badaniem linii papilarnych znajdujących się na stopach.

Wikipedia


pelnik

wieś w Polsce


SJP.pl

Pelnik (niem. Pulfnick) – wieś w Polsce położona w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie ostródzkim, w gminie Łukta, miejscowość położona jest w obrębie krainy historycznej Prus Górnych. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa olsztyńskiego.

Wikipedia


peloid

borowina i muł, zawierające znaczną ilość składników mineralnych; mają zastosowanie lecznicze


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) naturalny twór geologiczny stosowany jako tworzywo lecznicze; powstaje przy udziale wody i mikroorganizmów

Wiktionary

Peloidy (gr. pelos – „błoto”) – utwory geologiczne, które po rozdrobnieniu i zmieszaniu z wodą są wykorzystywane do celów leczniczych w formie kąpieli lub okładów.

Peloidy są dzielone na naturalne i sztuczne. Peloidami naturalnymi nazywane są te, które używane są w stanie spotykanym w naturze, lub są poddawane przygotowaniu, które nie powoduje istotnych zmian fizyko-chemicznych. Peloidami sztucznymi są te, których przyrządzenie powoduje istotne zmiany chemiczne lub fizyczne w stosunku do stanu naturalnego. Do peloidów naturalnych zaliczane są: borowiny, sapropel (szlamy wodne), fango (muły wulkaniczne), oraz glinki, lessy i kredy (złożone z SiO2, CaCO3 i Al2O3).

Klasyfikacja peloidów

Wikipedia

Wymowa:

IPA: pɛˈlɔjit, AS: peloi ̯it

Wiktionary

Powiązane:

 przym. peloidowy

Wiktionary


pelomeduza

rodzaj żółwi z rodziny pelomeduzowatych


SJP.pl


pelomeduzowate

rodzina żółwi z podrzędu żółwi bokoszyjnych


SJP.pl

Pelomeduzowate (Pelomedusidae) – rodzina żółwi z podrzędu żółwi bokoszyjnych (Pleurodira). Ich środowiskiem życia są rzeki oraz wody stojące. Podczas okresu suszy zapadają w sen letni.

Wikipedia


pelomeduzowaty

o cechach pelomeduzowatych (rodzina żółwi)


SJP.pl


peloneustes

rodzaj plezjozaura z rodziny pliozaurów


SJP.pl

Peloneustes (z gr. "pływak w mule") – rodzaj drapieżnego pliozaura, żyjącego pod koniec jury. Pierwszego odkrycia dokonano w 1889. Szczątki odkryto na terenie Anglii oraz Rosji, co wskazuje na fakt, że zwierzę to występowało szeroko w morzach oblewających obszary Europy.

Wikipedia


pelóntać

czasownik nieprzechodni niedokonany

 (1.1) gw-pl|Śląsk Cieszyński. pałętać

Wiktionary


peloponeski

przymiotnik od: Peloponez (półwysep w Grecji)


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) dotyczący Peloponezu, związany z Peloponezem, pochodzący z Peloponezu

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Ostateczny więc los wojny peloponeskiej rozstrzygnął zarazem losy demokratycznego państwa ateńskiego, przynosząc zarazem ruinę gospodarczą Atenom.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Peloponez mrz.

Wiktionary


peloponez

1. półwysep w Grecji;
2. kraina historyczna w południowej Grecji


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna

 (1.1) geogr. półwysep w Grecji między Morzem Jońskim a Morzem Egejskim;

 (1.2) hist. kraina historyczno-geograficzna na Peloponezie (1.1)

 (1.3) adm. region administracyjny Grecji zajmujący południową i wschodnią część Peloponezu (1.1);

Wiktionary

Peloponez (Półwysep Peloponeski, nwgr. Πελοπόννησος, Peloponnisos, w średniowieczu znany jako Morea, gr. Μωρέας lub Μωριάς) – półwysep i kraina historyczna w południowej Grecji o powierzchni 21 549 km², pomiędzy Morzem Jońskim a Egejskim. Stanowi najdalej na południe wysuniętą część Półwyspu Bałkańskiego i kontynentalnej Grecji. Z lądem połączony jest Przesmykiem Korynckim, przeciętym Kanałem Korynckim. Od północy ograniczony Zatoką Koryncką i Patraską. Silnie rozczłonkowana linia brzegowa tworzy liczne mniejsze półwyspy: Argolidzki, Lakoński, Mani, Mesyński i zatoki: Sarońską, Argolidzką, Meseńską, Kiparysyjską.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Uważam, że Peloponez jest najciekawszym greckim półwyspem.

 (1.2) W skład Peloponezu wchodzą mniejsze krainy: Achaja, Arkadia, Argolida, Elida, Mesenia i Lakonia.

 (1.3) Stolicą Peloponezu jest Tripoli.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌpɛlɔˈpɔ̃nɛs, AS: pelopõnes

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Pelops m., Pelopida m.

 przym. peloponeski, Pelopsowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) Półwysep Peloponeski

 (1.2) hist. Morea

 (1.3) Region Peloponez

Wiktionary


pelops

postać z mitologii greckiej


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy, nazwa własna

 (1.1) mit. postać z mitologii greckiej, syn Tantala złożony przez niego w ofierze bogom;

 (1.2) mit. postać z mitologii greckiej, syn Agamemnona

 (1.3) hist. król Sparty z dynastii Eurypontydów panujący w III w. p.n.e.

 (1.4) sport. nazwa klubu sportowego z Patry

Wiktionary

Pelops – w mitologii greckiej syn Tantala, założyciel dynastii Pelopidów. Jako dziecko zabity przez ojca i podany na uczcie bogów, zjedzony jedynie przez Demeter; wskrzeszony przez Hermesa na polecenie Zeusa. Mąż Hippodamei, zabójca Ojnomaosa.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ˈpɛlɔps, AS: pelops

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Peloponez m., Pelopida m.

 przym. Pelopsowy

Wiktionary


pelosyderyt

minerał, węglan wapnia zawierający domieszki minerałów ilastych i kalcytu; syderyt ilasty


SJP.pl


pelot

1. stara gra polegająca na odbijaniu od muru małej piłki za pomocą wiklinowej rakiety o wydłużonym kształcie, uprawiana do dziś, pochodząca od plemion prekolumbijskiej Mezoameryki i Ameryki Południowej;
2. dawniej poduszeczka do igieł i szpilek często perfumowana


SJP.pl


pelota

1. stara gra polegająca na odbijaniu od muru małej piłki za pomocą wiklinowej rakiety o wydłużonym kształcie, uprawiana do dziś, pochodząca od plemion prekolumbijskiej Mezoameryki i Ameryki Południowej;
2. dawniej poduszeczka do igieł i szpilek często perfumowana


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) sport. rodzaj tenisa popularnego wśród Basków, rozgrywanego na boisku ze ścianą, o którą odbijana jest piłka;

Wiktionary

Pelota (bask. Pilota, lub Jai-alai) – gra znana w kraju Basków w Hiszpanii. Jest to rodzaj tenisa rozgrywanego na boisku otoczonym ścianami, o które odbijana jest piłka.

W całym regionie niemal każde miasto i każda wioska, nawet najmniejsza, posiadają frontón, czyli boisko, przypominające kort do squasha, na którym zawodnicy rzucają piłką, która jest odbijana o ściany z prędkością nawet do 300 km/h z pomocą specjalnych rakiet z wikliny.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: pɛˈlɔta, AS: pelota

Wiktionary


peloteza

maszyna do zgniatania płatków mydlanych w jednolity blok; zgniatarka


SJP.pl


pelotka

1. działo przeciwlotnicze;
2. wkładka do butów


SJP.pl


pelowski

nazwisko


SJP.pl


pelplin

miasto w Polsce


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna

 (1.1) geogr. miasto w północnej Polsce, w województwie pomorskim;

Wiktionary

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Cystersi rządzili w Pelplinie blisko 550 lat.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. pelplinianin m., pelplinianka ż.

 przym. pelpliński

Wiktionary


pelplinianin

mieszkaniec Pelplina


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) mieszkaniec Pelplina

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) A może pelplinianie coś na ten temat wiedzą?

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Pelplin mrz.

:: fż. pelplinianka ż.

 przym. pelpliński

Wiktionary


pelplinianka

mieszkanka Pelplina


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) mieszkanka Pelplina

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Pelplinianki uplasowały się na 30 pozycji.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Pelplin m.

:: fm. pelplinianin mos.

 przym. pelpliński

Wiktionary


pelpliński

przymiotnik od: Pelplin


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) odnoszący się do Pelplina, związany z Pelplinem

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) W jej wyniku diecezja chełmińska została przemianowana na diecezję pelplińską i zreorganizowana co do struktury.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Pelplin m., pelplinianin m., pelplinianka ż.

Wiktionary


pelta

mała drewniana tarcza, łukowato wygięta, używana w starożytnej Grecji i Macedonii


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) wojsk. staroż. drewniana, obciągnięta skórą tarcza o nerkowatym kształcie, używana zwłaszcza przez lekkozbrojnych żołnierzy greckich i macedońskich

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. peltasta mos.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) tarcza Amazonek

Wiktionary


peltasta

w starożytności: lekkozbrojny żołnierz w wojskach Grecji i Macedonii


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) wojsk. staroż. lekkozbrojny żołnierz wojsk greckich i hellenistycznych wyposażony w tarczę – peltę oraz oszczepy;

Wiktionary

Peltasta (stgr. πελταστής peltastēs, lm πελτασταί peltastái) – w starożytnej Grecji lekkozbrojny piechur walczący za pomocą krótkiej włóczni (oszczepu) i wyposażony w lekką tarczę.

Peltastów rekrutowano początkowo z plemion trackich, z czasem jednak nazwa ta stała się synonimem charakterystycznej formacji zbrojnej, niezależnie od miejsca pochodzenia żołnierzy. Peltasta zazwyczaj był uzbrojony w kilka-kilkanaście oszczepów o długości ok. 1-1,6 m, przeznaczonych do miotania, lekką tarczę, skórzane nagolennice, krótki miecz i niekiedy hełm tracki. Jego tarcza wykonana z wikliny obciągniętej skórą, miała kształt owalu (średnica ok. 0,6 m) z jednym lub dwoma półksiężycowatymi wycięciami; od jej nazwy (gr. πέλτη, péltē) powstała nazwa tej piechoty.

Wikipedia

Powiązane:

 rzecz. pelta ż.

Wiktionary


peltier

  • Osoby
    • Jean Charles Peltier (1785-1845) – fizyk francuski
    • Lee Peltier (ur. 1986) – piłkarz angielski
    • Leonard Peltier (ur. 1944) – amerykański działacz indiański
    • Leslie Peltier (1900-1980) – amerykański astronom
  • Astronomia
    • (3850) Peltier – planetoida
  • Fizyka
    • efekt Peltiera – zjawisko termoelektryczne
    • moduł Peltiera – ogniwo termoelektryczne

Wikipedia


pelton

Pelton – wieś i civil parish w Anglii, w hrabstwie Durham. Leży 11 km na północ od miasta Durham i 386 km na północ od Londynu. W 2011 roku civil parish liczyła 6100 mieszkańców.

Wikipedia


peltozaur

rodzaj dinozaura pancernego z rodziny nodozaurów; zauropelta


SJP.pl


peluga

duża ryba planktonożerna; peled


SJP.pl

Peluga, peled, syrok (Coregonus peled) – gatunek słodkowodnej, planktonożernej ryby łososiowatej z podrodziny siejowatych (Coregoninae).

Wikipedia


pelur

cienka warstwa satynowanego papieru stosowanego w klaserach i jako przekładka ochronna stron z ilustracjami w książkach


SJP.pl

Pelur (z fr.: płaszcz, okrycie) – odmiana cienkiego papieru o gramaturze 30-40 g/m2.

Pelur cechuje duża przezroczystość, zwłaszcza pelur bezdrzewny i biały (pelur może występować w odmianie barwionej). Papier ten przeznaczony jest do mocnych i trwałych kopii wykonywanych na maszynie do pisania, do ochrony ilustracji i przekładek w książkach oraz w albumach i klaserach jako płaszcz ochronny do zawartych w nim zbiorów.

Wikipedia


pelurowy

przymiotnik od: pelur; będący pelurem (cienką warstwą satynowanego papieru), zrobiony z peluru (np. zakładka pelurowa)


SJP.pl


peluszka

jednoroczna roślina z rodziny bobowatych (motylkowatych), o czerwonofioletowych kwiatach i pierzastych liściach, uprawiana na paszę i zielony nawóz; groch polny, groch błękitnopurpurowy


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) bot. nazwa systematyczna|Pisum sativum|subsp=arvense|ref=nie., jednoroczna roślina uprawna z rodziny bobowatych, odmiana grochu;

 (1.2) roln. spoż. strąki lub nasiona peluszki (1.1)

Wiktionary

Groch zwyczajny polny, groch błękitnopurpurowy, peluszka (Pisum sativum subsp. arvense (L.) Asch.) – podgatunek rośliny jednorocznej, strączkowej z rodziny bobowatych. Podgatunek grochu zwyczajnego (przez niektórych systematyków uważany za odrębny gatunek). Inne nazwy polskie: groch błękitnopurpurowy, groch polny, peluszka. Pochodzi z rejonów śródziemnomorskich, z Azji Mniejszej, Zakaukazia.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Innym niebezpiecznym szkodnikiem, również często żerującym na peluszce, jest mszyca grochowa.

 (1.2) Kupowana karma dla ptaków może zawierać: peluszkę, słonecznik, pszenicę, itp.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) groch zwyczajny polny, groch błękitnopurpurowy

Wiktionary


pelwiskopia

rodzaj zabiegu umożliwiającego oglądanie narządów znajdujących się w obrębie miednicy


SJP.pl


pelykozaur

przedstawiciel rzędu synapsydów (gadów ssakokształtnych)


SJP.pl


pelykozaury

przedstawiciel rzędu synapsydów (gadów ssakokształtnych)


SJP.pl

Pelykozaury (Pelycosauria) – parafiletyczna grupa synapsydów (gadów ssakokształtnych), które pojawiły się w późnym karbonie i osiągnęły szczyt rozwoju we wczesnym permie. W zapisie kopalnym znane do środkowego permu.

Tradycyjnie pojmowane pelykozaury obejmowały wszystkie synapsydy nienależące do terapsydów (w tym do ssaków). Jednak terapsydy są potomkami tak definiowanych pelykozaurów, które – nie obejmując terapsydów – stawały się grupą parafiletyczną. Z tego powodu obecnie generalnie nie wyróżnia się tej grupy. Tradycyjnie pojmowane pelykozaury wchodzą w skład dwóch siostrzanych kladów synapsydów: Caseasauria, obejmującego rodziny Caseidae i Eothyrididae, oraz Eupelycosauria, obejmującego nie tylko wszystkie pozostałe pelykozaury (m.in. rodzaje Dimetrodon, Edaphosaurus, Ophiacodon czy Varanops), ale i wszystkie terapsydy (w tym ssaki).

Wikipedia


pelzym

przysłówek sposobu

 (1.1) gw-pl|Śląsk Cieszyński. ciągle

 (1.2) gw-pl|Śląsk Cieszyński. łatwo, płazem

Wiktionary


pembroke

  • Walia:
    • Pembroke – półwysep w Walii
    • Pembroke – miasto w Walii, w hrabstwie Pembrokeshire; pozostałe nazwy pochodzą od nazwy tego miasta

Miejscowość na Malcie:

  • Pembroke – jednostka administracyjna na Malcie

Wikipedia


pemfigoid

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) med. choroba powodująca powstawanie mocno napiętych pęcherzy podnaskórkowych, często na podłożu rumieniowym;

Wiktionary

Pemfigoid (łac. pemphigoid, pemphigoid bullosus, BP) – autoimmunologiczna choroba skóry. Dermatoza pęcherzowa, występująca częściej w wieku starszym (rzadko u dzieci), cechująca się dużymi, dobrze napiętymi pęcherzami, usadowionymi w obrębie wykwitów rumieniowo- obrzękowych i w skórze pozornie niezmienionej.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Dość często obserwuje się współistnienie pemfigoidu z innymi chorobami, między innymi z łuszczycą.

Wiktionary


pemikan

prosta mięsna potrawa z ucieranymi orzechami przygotowywana przez koczowniczych myśliwych z Ameryki Północnej; pemmikan


SJP.pl

Pemikan (kri pimîhkân, pemmicane, czyli tłuszcz) – suszone mięso. Nazwą tą określa się zakonserwowane przez suszenie na słońcu chude mięso upolowanych zwierząt (najczęściej bizonów, łosi lub jeleni) lub ryb, pokrojone w cienkie paski lub plastry, następnie rozdrobnione, wymieszane z bizonim łojem i kwaśnymi jagodami lub suszonymi rajskimi jabłkami, po czym umieszczane w zszytych ze skóry jeleni długich, wąskich rurkach lub bochenkach. Skórzany wałek wypełniony pemikanem potrafił osiągać długość 90 cm.

Wikipedia


pemmikan

prosta mięsna potrawa z ucieranymi orzechami przygotowywana przez koczowniczych myśliwych z Ameryki Północnej; pemikan


SJP.pl


pen

przyrząd, najczęściej w postaci strzykawki, służący do dawkowania i wstrzykiwania insuliny; penfil, wstrzykiwacz piórowy


SJP.pl

  • pen – wstrzykiwacz insuliny
  • PEN – przewód ochronno-neutralny
  • PEN – teoria temperamentu

Zobacz też:

  • Zeewijk/Pen

Wikipedia


pen-club

[czytaj: pen klab] międzynarodowe stowarzyszenie pisarzy; Pen-Club, Pen Club, Penklub


SJP.pl


penakordancja

częściowa zgodność, prawidłowość


SJP.pl


penalista

osoba specjalizująca się w zakresie prawa karnego i odpowiedzialna za ich odpowiednią interpretację


SJP.pl


penalistka

kobieta specjalizująca się w zakresie prawa karnego i odpowiedzialna za ich odpowiednią interpretację


SJP.pl


penalizacja

1. powiększenie zakresu czynów uznawanych za karalne;
2. uznanie czynu za przestępstwo lub wykroczenie


SJP.pl

Penalizacja (od łac. poena - kara) – uznanie przez ustawodawcę określonego czynu za czyn zabroniony (przestępstwo), wykroczenie lub delikt dyscyplinarny. Dla prawa karnego penalizacja czynu jest podstawą odpowiedzialności karnej i zasądzenia przez sąd kary (nullum crimen sine lege, nulla poena sine lege). Przeciwieństwem penalizacji jest depenalizacja.

Wikipedia


penalizacyjny

penalizacja


SJP.pl

Patrz:

penalizacja

penalizować

czynić karalnym, wpisywać do systemu kar przewidzianych w kodeksie karnym


SJP.pl

czasownik przechodni niedokonany (dk. spenalizować)

 (1.1) praw. uznawać pewne działanie za przestępstwo i wyznaczać kary dla tych, którzy popełniliby je

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Ustawa zaostrzała kary dla przemytników imigrantów, a nawet penalizowała udzielanie im pomocy już w głębi USA.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. penalizacja ż., penalizowanie n.

 czas. spenalizować dk.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) kryminalizować

Wiktionary


penalny

niezgodny z tym prawem karnym (np. czyn penalny) lub określający kary (np. kodeks penalny)


SJP.pl


penang

drzewo z rodziny palm uprawiane w Malezji, której owoce są źródłem arekoliny (silnie trującego alkaloidu); pinang, żuwipalma, palma betelowa, areka


SJP.pl

  • Penang – stan w Malezji
  • Penang – wyspa w Cieśninie Malakka
  • Penang – port lotniczy na wyspie Penang
  • Pinang – orzechy palmy arekowej

Wikipedia


penaty

w mitologii rzymskiej: bóstwa opiekujące się rodziną i ogniskiem domowym


SJP.pl

Penaty (łac. Dii Penates) – w mitologii rzymskiej bóstwa opiekuńcze pochodzenia etruskiego, strzegące ogniska domowego i spiżarni. Czczone razem z larami, przedstawiano je w postaci małych figurek z drewna, gliny, wosku, srebra lub kości słoniowej. Poświęcony był im jeden dzień każdego miesiąca, kiedy to posążki przystrajano kwiatami. W ofierze penatom składano wino, kadzidła, owoce, niekiedy także ofiary z młodych owiec i kóz.

Wikipedia


pencaty

przymiotnik

 (1.1) gw-pl|Śląsk Cieszyński. gruby, tłusty

Wiktionary


penczek

nazwisko


SJP.pl


pendant

[czytaj: pądą] odpowiednik, pojęcie uzupełniające


SJP.pl

Pendant (XVIII w. fr. pendant – zawieszony, łac. pendere – zawiesić) – dzieło sztuki tworzące harmonijną parę z innym dziełem, uzupełniającą się nawzajem pod względem kompozycji i stylu.

Przykładami pendantów w malarstwie są m.in.:

  • Adam i Ewa – obrazy Albrechta Dürera,
  • Dwa krzesła – obrazy Vincenta van Gogha,
  • Portret Diego de Covarrubias i Portret Antonia de Covarrubias – bracia sportretowani przez El Greca,
  • Portret Marii Teresy de Vallabriga i Portret infanta Ludwika Antoniego – małżeństwo sportretowane przez Goyę.

Wikipedia


pendent

pas zakładany przez ramię, służący do noszenia broni białej; feldcech, felcech


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) daw. pas do mocowania szabli

Wiktionary

Pendent (od fr. pendant – wiszący) – pas noszony przez ramię (skośnie w poprzek tułowia), służący do przenoszenia bocznej broni białej.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Król jegomość stawił w zakład sześć berberyjskich koni; on zaś, ile wiem, sześć francuskich szpad i puginałów, z należącymi do nich przyborami, jak to: pendentami, pasami i tak dalej.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈpɛ̃ndɛ̃nt, AS: pndẽnt

Wiktionary


pendentyw

część sklepienia w kształcie trójkąta sferycznego; żagielek; wrożnik


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) archit. narożny element sklepienia o kształcie trójkąta sferycznego

Wiktionary

Pendentyw, żagielek – element narożny w postaci sklepienia o kształcie trójkąta sferycznego.

Umożliwia przejście z planu kwadratu do koła, na którym opiera się kopuła. Pendentyw stosowany był w architekturze bizantyjskiej, rozpowszechnił się na Rusi. Był stosowany w renesansie, początkowo we Włoszech, później w całej Europie.

Wikipedia


penderecki

nazwisko


SJP.pl


pendolino

pociąg marki Pendolino


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) kolej. pociąg z rodziny szybkich włoskich zespołów trakcyjnych;

Wiktionary

Pendolino (z wł. „wahadełko”) – rodzina włoskich elektrycznych zespołów trakcyjnych dużych prędkości o prędkościach maksymalnych od 200 do 250 km/h, w większości przypadków posiadających wychylne nadwozie. Początkowo produkowane przez Fiat Ferroviaria, a później przez Alstom, który przejął Fiat Ferroviaria.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ˌpɛ̃ndɔˈlʲĩnɔ, AS: pndolʹĩno

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. pendolinizacja ż.

Wiktionary


pendragon

tytuł noszony przez przywódców i ważniejszych urzędników walijskich oraz brytyjskich


SJP.pl

  • Pendragon – walijskie określenie wybitnego wodza, przydomek nadawany królom
  • Uther Pendragon – legendarny król Brytanii;
  • Artur Pendragon, król Artur
  • Pendragon – cykl książek, którego autorem jest D.J. MacHale
  • Pendragon – brytyjski zespół muzyczny, grający rocka progresywnego;
  • Pendragon – gra fabularna
  • Pendragon – serial telewizyjny

Wikipedia


pendrajw

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) alternatywna forma zapisu słowa pendrive

Wiktionary

Pamięć USB (pendrive) – urządzenie przenośne zawierające pamięć nieulotną typu flash, zaprojektowane do współpracy z komputerem poprzez port USB i używane do przenoszenia danych między komputerami oraz urządzeniami obsługującymi pamięci USB.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Wit pożyczył ode mnie pendrajw z przeźroczystą obudową.

Wiktionary


pendrak

potocznie: pendrive; paluch


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy

 (1.1) pot. inform. pendrive

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) pendrive, paluch

Wiktionary


pendrive

[czytaj: pendrajw] przenośne urządzenie do przechowywania danych; pen drive


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) inform. niewielkie urządzenie przenośne podłączane do komputera poprzez port USB, zawierające pamięć trwałą;

Wiktionary

Pamięć USB (pendrive) – urządzenie przenośne zawierające pamięć nieulotną typu flash, zaprojektowane do współpracy z komputerem poprzez port USB i używane do przenoszenia danych między komputerami oraz urządzeniami obsługującymi pamięci USB.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Zapomniałam pendrive'a z moim projektem.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) pamięć USB, pendrajw; pot. pendrak

Wiktionary


penduł

dawniej: wahadło zegara; perpendykuł


SJP.pl


pendżab

1. kraina w Azji;
2. stan w Indiach;
3. prowincja w Pakistanie


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna

 (1.1) geogr. kraina historyczna w południowej Azji;

 (1.2) geogr. stan w północno-zachodnich Indiach;

 (1.3) geogr. prowincja w Pakistanie;

Wiktionary

Pendżab (Pandźab, Pięciorzecze) – kraina historyczna w południowej Azji, rozciągająca się wzdłuż granicy indyjsko-pakistańskiej.

Dawniej tworzył jedną całość, obecnie podzielony jest między dwa państwa. Położony w północnej części Indii stan Pendżab zajmuje powierzchnię 50,4 tys. km², i w 2000 roku był zamieszkany przez 24,3 mln mieszkańców. Stolicą indyjskiego Pendżabu jest Czandigarh. Pakistańską prowincję Pendżab o powierzchni 205,3 tys. km² w 1998 roku zamieszkiwało 72,6 mln. Stolicą pakistańskiego Pendżabu jest Lahaur.

Wikipedia

Przykłady

 (1.2) Dzięki porównaniu sekwencji genetycznych Romów europejskich z obszerną bazą danych sekwencji Hindusów, naukowcy wskazali Pendżab (…) jako domniemaną ojczyznę europejskich Romów (…)

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Pendżabczyk m., pendżabski m., Pendżabka ż.

 przym. pendżabski

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) Pandźab, Pięciorzecze

Wiktionary


pendżabczyk

mieszkaniec Pendżabu


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) człowiek pochodzenia indoeuropejskiego, mieszkaniec Pakistanu i terenów indyjskiego stanu Pendżab

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Dwie największe grupy etniczne Pakistanu to Pendżabczycy i Pasztuni.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: pɛ̃n͇ˈd͡ʒapt͡ʃɨk, AS: pẽṇǯapčyk

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. pendżabski mrz., Pendżab

:: fż. Pendżabka ż.

 przym. pendżabski

Wiktionary


pendżabka

mieszkanka Pendżabu


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) etn. kobieta pochodzenia indoeuropejskiego, mieszkanka Pakistanu i terenów indyjskiego stanu Pendżab

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Pendżab mrz., pendżabski mrz.

:: fm. Pendżabczyk mos.

 przym. pendżabski

Wiktionary


pendżabski

odnoszący się do języka pańdżabi (jednego z języków indyjskich) lub Pendżabu (Pańdźabu, stanu indyjskiego lub pakistańskiej prowincji)


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) związany z Pendżabem, wywodzący się z Pendżabu

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (2.1) jęz. indoaryjski język używany przez 28 milionów osób zamieszkujących historyczną krainę Pendżab na pograniczu indyjsko-pakistańskim

Wiktionary

Język pendżabski (ਪੰਜਾਬੀ pańdźabi), język wschodniopendżabski – język z centralnej grupy języków indoaryjskich indoeuropejskiej rodziny językowej, którym posługuje się ponad 28 mln osób, zamieszkujących historyczną krainę Pendżab na pograniczu indyjsko-pakistańskim. W indyjskim stanie Pendżab ma status języka urzędowego, nie jest natomiast urzędowym w pakistańskiej prowincji Pendżab.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: pɛ̃n͇ˈd͡ʒapsʲci, AS: pẽṇǯapsʹḱi

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Pendżabczyk m., Pendżab m., Pendżabka ż.

Wiktionary

Synonimy:

 (2.1) wchodniopendżabski

Wiktionary


pendżabskojęzyczny

przymiotnik

 (1.1) taki, który posługuje się językiem pendżabskim

 (1.2) taki, którego mieszkańcy posługują się językiem pendżabskim

 (1.3) spisany, stworzony w języku pendżabskim

Wiktionary

Wymowa:

IPA: pɛ̃n͇ˈd͡ʒapskɔjɛ̃w̃ˈzɨt͡ʃnɨ, AS: pẽṇǯapskoi ̯ẽũ̯zyčny

Wiktionary


penektomia

w medycynie: całkowite lub częściowe usunięcie prącia


SJP.pl

Penektomia – zabieg chirurgiczny, polegający na częściowej lub całkowitej amputacji prącia, najczęściej z powodu nowotworu tego narządu.

Wikipedia


penelopa

1. rodzaj ptaków z rodziny czubaczy;
2. w przenośni: żona, której wierność małżeńska może służyć za wzór


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) mitgr. imię mitycznej królowej Itaki, żony Odysa;

Wiktionary

Penelopa (gr. Πηνελόπη Penelope lub Πηνελόπεια Penelopeia) – córka Periboi i Ikariosa, postać w Odysei, żona Odyseusza, matka Telemacha, wzór wiernej żony; przez okres dwudziestu lat oczekiwała powrotu męża (10 lat wojny trojańskiej i 10 lat tułaczki Odyseusza), zwodząc ubiegających się o jej rękę 108 zalotników (przyrzekła wybrać jednego z nich na męża, gdy ukończy tkać szatę dla swojego teścia) przy pomocy podstępu (aby odwlec ukończenie szaty, pruła nocą tkaninę, nad którą pracowała w dzień, por. beczka Danaid).

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Po śmierci Odysa Penelopa pośłubiła Telegonosa.

Wiktionary


peneplena

obszar o zrównanej powierzchni w wyniku denudacji przebiegającej w klimacie wilgotnym; prawierównia


SJP.pl

Wikipedia


peneplenizacja

proces tworzenia się penepleny (prawierówni, obszaru o zrównanej powierzchni powstającej w wyniku naturalnych procesów niszczących przebiegających w klimacie wilgotnym)


SJP.pl

Wikipedia


pener

1. osoba podkreślająca swoją ważność, wywyższająca swoją pozycję, chwaląca się nią;
2. potocznie o kontrolerze biletów; kanar;
3. osoba stwarzająca zagrożenie, zbir


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) gw-pl|Poznań. człowiek z marginesu, menel, lump, żul, kloszard

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Nachlany jakiś pener tam się został leżeć, czy jak?

 (1.1) Znalazł tam na Ratajach, na tym osiedlu po drugiej stronie Warty (…) jakiegoś penera. Takiego gościa, co to łazi po osiedlu, zbiera flaszki i makulaturę po śmietnikach i śpi gdzie popadnie.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. penera

 przym. penerski

 czas. penerzyć

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) menel, lump, żul, kloszard

Wiktionary


penetracja

1. przeszukiwanie terenu, najczęściej w celach badawczych;
2. wnikanie w coś, zagłębianie się w czymś;
3. przenikanie czyichś wpływów do jakichś środowisk;
4. wprowadzanie penisa lub innej częsci ciała w głab ciała innej osoby w czasie stosunku seksualnego


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) docieranie dokądś i przeszukiwanie jakichś miejsc w celach badawczych

 (1.2) przedostawanie się obcych wpływów lub idei do jakichś środowisk

 (1.3) zagłębianie się, wnikanie w coś

 (1.4) seks. waginalny lub analny stosunek seksualny

Wiktionary

  • Penetracja (genetyka)
  • Penetracja seksualna
  • Penetracja – tytuł książki Ingo Swanna
  • Penetracja (wytrzymałość materiałów)

Wikipedia

Przykłady

 (1.3) Dogłębna penetracja domowej sieci Wi-Fi jest banalnie prosta.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌpɛ̃nɛˈtrat͡sʲja, AS: pnetracʹi ̯a

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. penetrowanie n., spenetrowanie n., penetrator m., penetrometr

 czas. penetrować ndk., spenetrować dk.

 przym. penetracyjny

 przysł. penetracyjnie

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) penetrowanie

 (1.2) penetrowanie

 (1.3) penetrowanie

Wiktionary


penetracyjny

związany z penetracją


SJP.pl


penetralia

wnętrze, część najtajniejsza


SJP.pl

Penetralia – pierwszy studyjny album szwedzkiej grupy muzycznej Hypocrisy. Został wydany w 1992 roku.

Wikipedia


penetralium

1. wnętrze, głębia czegoś, najczęściej tajna, ukryta, trudno dostępna;
2. część domu lub świątyni greckiej położona w głębi


SJP.pl


penetrant

ciecz używana do wykrywania pęknięć w materiale metodą penetracyjną; penetrator


SJP.pl


penetrator

ciecz używana do wykrywania pęknięć w materiale metodą penetracyjną; penetrant


SJP.pl

Penetrator (z łac. penetratio 'przenikanie' od penetrare 'przenikać; wkradać się') – w technologii wojskowej mianem tym określa się roboczą część (rdzeń) pocisku podkalibrowego, którego zadaniem jest wyłącznie przeniesienie energii kinetycznej wystrzału we względnie wysokiej masie i umożliwiający jej skupienie w małym przekroju, w rezultacie umożliwiający przebicie się przez pancerz.

Wikipedia


penetrometr

1. przyrząd do pomiaru konsystencji smarów, asfaltów i ciał bitumicznych, opartego na zasadzie zanurzania specjalnego stożka w badanym materiale;
2. przyrząd do mierzenia przenikliwości promieniowania


SJP.pl


penetrować

wnikać gdzieś, przenikać coś, przedostawać się przez coś, najczęściej w celach badawczych


SJP.pl

czasownik przechodni niedokonany (dk. spenetrować)

 (1.1) wnikać w coś, przenikać przez coś

czasownik przechodni niedokonany (dk. spenetrować, wypenetrować)

 (2.1) badać dogłębnie

czasownik zwrotny niedokonany penetrować się (dk. spenetrować się, wypenetrować się)

 (3.1) być penetrowanym

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Wiertło penetrowało skałę.

 (2.1) Służby specjalne penetrowały środowisko opozycyjne.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. penetracja ż., penetrowanie n.

 czas. spenetrować dk., wypenetrować dk.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) przedostawać się, przenikać, wnikać, zagłębiać się

 (2.1) przeszukiwać, zagłębiać się, zgłębiać

Wiktionary


penetrowanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) docieranie dokądś i przeszukiwanie jakichś miejsc w celach badawczych

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. penetracja ż.

 czas. penetrować

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) penetracja

Wiktionary


penfil

przyrząd, najczęściej w postaci strzykawki, służący do dawkowania i wstrzykiwania insuliny; pen, wstrzykiwacz piórowy


SJP.pl


pengö

węgierska jednostka monetarna w latach 1925-1945


SJP.pl

Pengő (z węg. brzęczący) – dawna waluta na Węgrzech, wprowadzona w 1926 roku w miejsce korony węgierskiej, a zastąpiona w roku 1946 przez forinta, z powodu rekordowej hiperinflacji, wynoszącej w szczytowym okresie około 400% dziennie (co, mając na uwadze postęp geometryczny, dawało astronomiczną liczbę 41,9 biliardów procent miesięcznie).

Wikipedia


penguin

[czytaj: pengłin] książka z serii wydawanych przez brytyjskie wydawnictwo Penguin Books


SJP.pl

Penguin (ang. pingwin) – norweski przeciwokrętowy pocisk rakietowy zbudowany przez Kongsberg Defence & Aerospace w wersjach do wystrzeliwania z okrętów nawodnych, samolotów i śmigłowców. Przyjęty do uzbrojenia w wielu krajach, także Stanów Zjednoczonych pod oznaczeniem AGM-119 Penguin. Jest to pierwszy zachodni pocisk przeciwokrętowy naprowadzany pasywnie termicznie (na źródło podczerwieni), w przeciwieństwie do innych konstrukcji tego typu używających do naprowadzania technologii radiolokacyjnej. Penguin jest również pierwszym pociskiem przeciwokrętowym typu wystrzel i zapomnij.

Wikipedia


peniać

potocznie: bać się, tchórzyć; cykać się, strachać się, dygać się


SJP.pl


peniak

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) białystok. tchórz (o bojaźliwym człowieku)

Wiktionary

Powiązane:

 czas. peniać się

Wiktionary


penicylina

antybiotyk wytwarzany przez grzyby pleśniowe z grupy pędzlaków, stosowany jako lek przeciwbakteryjny o szerokim spektrum działania


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) farm. lek z grupy penicylin;

Wiktionary

Penicyliny, antybiotyki penicylinowe (ATC J 01 C) – szeroko stosowana grupa bakteriobójczych antybiotyków; najstarsza grupa antybiotyków β-laktamowych, pierwsze antybiotyki na świecie.

Penicylina to antybiotyk β-laktamowy otrzymywany przy użyciu pleśni Penicillium. W swej strukturze chemicznej zawiera pierścień tiazolidynowy sprzężony z pierścieniem beta laktamowym.Przedstawicielami są: penicylina benzylowa, penicylina fenoksymetylowa.

Wikipedia

Powiązane:

 przym. penicylinowy

Wiktionary


penicylinaza

enzym rozkładający penicylinę


SJP.pl

Penicylinazy (EC 3.5.2) – grupa enzymów należących do beta-laktamaz, warunkujących oporność niektórych bakterii na naturalne penicyliny – benzylową oraz fenoksymetylową. Działa poprzez hydrolizę pierścienia beta-laktamowego.
Według klasyfikacji Karen Bush, enzymy tej grupy należą do klasy 2a.

Wikipedia


penicylinazy

enzym rozkładający penicylinę


SJP.pl

Penicylinazy (EC 3.5.2) – grupa enzymów należących do beta-laktamaz, warunkujących oporność niektórych bakterii na naturalne penicyliny – benzylową oraz fenoksymetylową. Działa poprzez hydrolizę pierścienia beta-laktamowego.
Według klasyfikacji Karen Bush, enzymy tej grupy należą do klasy 2a.

Wikipedia


penicylinowy

przymiotnik od: penicylina; związany z penicyliną, prowadzony przy jednoczesnym zażywaniu penicyliny (np. kuracja penicylinowa)


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z penicyliną, dotyczący penicyliny; zawierający penicylinę

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. penicylina ż., penicylinaza ż.

Wiktionary


penicyliny

antybiotyk wytwarzany przez grzyby pleśniowe z grupy pędzlaków, stosowany jako lek przeciwbakteryjny o szerokim spektrum działania


SJP.pl

Penicyliny, antybiotyki penicylinowe (ATC J 01 C) – szeroko stosowana grupa bakteriobójczych antybiotyków; najstarsza grupa antybiotyków β-laktamowych, pierwsze antybiotyki na świecie.

Penicylina to antybiotyk β-laktamowy otrzymywany przy użyciu pleśni Penicillium. W swej strukturze chemicznej zawiera pierścień tiazolidynowy sprzężony z pierścieniem beta laktamowym.Przedstawicielami są: penicylina benzylowa, penicylina fenoksymetylowa.

Wikipedia


peniński

przymiotnik od: Penin


SJP.pl


penis

1. narząd kopulacyjny mężczyzny; prącie; członek męski;
2. narząd kopulacyjny samców wielu zwierząt


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy lub męskorzeczowy

 (1.1) anat. narząd kopulacyjny samców, zarówno u ludzi, jak i u niektórych zwierząt;

Wiktionary

Prącie (łac. penis, pot. członek) – narząd kopulacyjny u samców ssaków, a także wielu gadów oraz niektórych ptaków (kazuary, strusie, kaczki).

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Penis mają nie tylko mężczyźni, ale też większość ssaków i struś.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈpɛ̃ɲis, AS: pńis

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. mikropenis m.

:: zdrobn. penisek m.

 przym. penisowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) prącie, członek, nauk. fallus, eufem. pekator; gw-pl|Poznań. pitok, żenidło; rub. / żart. wacek, gwizdek, siurak, fajfus, sisiorek, siusiak, fujarka; wulg. / nietaktowne: zobacz listę w haśle chuj

Wiktionary


penisek

zdrobnienie od: penis


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy

 (1.1) zdrobn. od penis

 (1.2) mały penis

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Tomku, tylko nie zapomnij umyć peniska.

 (1.2) Ale ten Wiktor to ma peniska!

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. penis m., mikropenis m.

 przym. penisowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.2) mikropenis

Wiktionary


penisowy

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z penisem, dotyczący penisa

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. penis m., penisek mzw.

Wiktionary


penitencja

1. dawne określenie na zakład karny, areszt;
2. pokuta, kara za grzechy połączona z żalem i skruchą


SJP.pl


penitencjaria

1. urząd penitencjariusza (duchownego upoważnionego przez biskupa do udzielania rozgrzeszenia w wypadkach podlegających wyższemu od siebie ordynariuszowi);
2. trybunał sądowy kurii rzymskiej w sprawach sumienia katolików


SJP.pl


penitencjariusz

duchowny upoważniony przez biskupa do udzielania rozgrzeszenia w wypadkach podlegających jurysdykcji ordynariusza; penitencjarz


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) rel. duchowny upoważniony do odpuszczania ciężkich grzechów;

 (1.2) książk. osoba osadzona w zakładzie penitencjarnym

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Kardynał pełnił też urząd penitencjariusza wielkiego.

 (1.2) Paweł to penitencjariusz zakładu karnego w Kościerzynie.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. penitencjaryzm mrz., penitencjarysta mos., penitencjarystka ż., penitent mos., penitentka ż., penitencjarz mos.

:: fż. penitencjariuszka ż.

 przym. penitencjarny, postpenitencjarny

 przysł. penitencjarnie

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) penitencjarz

 (1.2) więzień, osadzony

Wiktionary


penitencjarny

1. system penitencjarny: system środków wychowawczych stosowanych w czasie odbywania kary pozbawienia wolności; penitencjaryzm;
2. odnoszący się do kar, więźniów (np. zakład penitencjarny)


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) dotyczący kar, więźniów, więziennictwa

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Po raz pierwszy twórczość osadzonych została wyeksponowana na wolności, poza murem zakładu penitencjarnego

 (1.1) W całej Europie powstaje nowy typ zakładów penitencjarnych – domy poprawy dla nierządnic.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌpɛ̃ɲitɛ̃nˈt͡sʲjarnɨ, AS: pńitẽncʹi ̯arny

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. penitencjaryzm m., penitencjarysta m., penitent mos./mrz.

Wiktionary


penitencjarysta

osoba specjalizująca się w dziedzinie więziennictwa i stosowania odpowiedniego systemu kar


SJP.pl


penitencjarystyka

nauka zajmująca się zagadnieniami związanymi z problematyką pozbawienia wolności i tymczasowego aresztowania


SJP.pl


penitencjaryzm

system środków wychowawczych stosowanych w czasie odbywania kary pozbawienia wolności; system penitencjarny


SJP.pl


penitencjarz

duchowny upoważniony przez biskupa do udzielania rozgrzeszenia w wypadkach podlegających jurysdykcji ordynariusza; penitencjariusz


SJP.pl

Penitencjariusz, penitencjarz (z języka łacińskiego poenitentiarius = pokutujący) – w Kościele katolickim duchowny upoważniony do udzielania rozgrzeszenia w wypadkach popełnienia najcięższych grzechów, których rozgrzeszenie podlega bezpośrednio papieżowi lub biskupowi.

Wikipedia


penitencjał

dawniej w Kościele katolickim: księga z instrukcjami na temat odbywania pokuty


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) rel. księga zawierająca przepisy dotyczące pokuty kościelnej;

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. penitent mos./mrz.

Wiktionary


penitencyjny

przymiotnik od: penitencja (pokuta lub zakład karny, areszt); odnoszący się do penitencji (np. zakład penitencyjny, prawo penitencyjne)


SJP.pl


penitent

osoba wyznająca religię Kościoła katolickiego, przystępująca do spowiedzi świętej


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) rel. osoba przystępująca do sakramentu spowiedzi świętej;

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (2.1) geol. ostra, pionowa forma lodu powstała w wyniku sublimacji lodowca;

Wiktionary

  • Penitent – termin z zakresu glacjologii
  • Penitent – zobacz: spowiedź

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Od wewnętrznego przygotowania (dyspozycji) penitenta zależy ważność przyjętego sakramentu.

 (2.1) Na ścianie w pokoju podróżnika wisiało zdjęcie pola penitentów w Argentynie.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: pɛ̃ˈɲitɛ̃nt, AS: pẽńitẽnt

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. penitencjał mrz., penitencjaria ż., penitencjarnia ż., penitencjaryzm mrz., penitencjarz mos., penitencjarność ż.

:: fż. penitentka ż.

 przym. penitencjarny

 przysł. penitencjarnie

Wiktionary


penitentka

kobieta wyznająca religię Kościoła katolickiego, przystępująca do spowiedzi świętej


SJP.pl


peniuar

odmiana damskiego szlafroka, szczególnie popularnego w okresie między odrodzeniem a oświeceniem


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) książk. delikatny, zwiewny kobiecy strój domowy nakładany rano lub wieczorem, zwykle na nocną bieliznę, używany od XIX w.;

 (1.2) hist. pelerynka zakładana dawniej podczas czesania i pudrowania włosów, używana w XVIII w.

Wiktionary

Peniuar (fr. peignoir) – okrycie kobiece, wywodzące się od podwłośnika. Stworzono je do noszenia w nocy oraz w sypialni. Jest to rodzaj koszuli nocnej. Po raz pierwszy peniuar pojawił się we Francji w XVIII wieku, gdzie imitował – obecny w tamtym czasie – kobiecy styl noszenia sukienek od stóp do głów w ciągu dnia.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: pɛ̃ˈɲuwar, AS: pẽńuar

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. zdrobn. peniuarek

Wiktionary

Synonimy:

 (1.2) szlafroczek

Wiktionary


peniuarek

niewielki peniuar (damski szlafrok, szczególnie popularny w okresie między odrodzeniem a oświeceniem)


SJP.pl


penkala

nazwisko


SJP.pl


penklub

międzynarodowa organizacja pisarzy powstała w 1922 r., mająca na celu szerzenie idei zbliżenia kulturalnego narodów, obronę pokoju, tolerancji itp.; Pen Club


SJP.pl


penn

  • William Penn 1644-1718 założyciel (właściciel) Pensylwanii
  • Penn – drobna jednostka monetarna w XX w. w Estonii
  • Penn – University of Pennsylvania, potocznie „Penn” lub „UPenn”

Miejscowości w USA:

  • Penn – miasto w stanie Pensylwania, w hrabstwie Westmoreland

Wikipedia


penne

makaron o kształcie skośnie ściętych rurek


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) kulin. makaron w kształcie ciętych ukośnie rurek;

Wiktionary

  • penne – rodzaj makaronu
  • penne – rodzaj czapki
  • miejscowości:
    • Penne – francuska gmina w regionie Prowansja-Alpy-Lazurowe Wybrzeże
    • Penne – miejscowość we Włoszech, w regionie Abruzja
    • Penne – francuska gmina w regionie Midi-Pireneje

Wikipedia


penni

niedawna zdawkowa moneta fińska (100 penni = 1 marka), używana przed wprowadzeniem euro


SJP.pl

Penni – drobna jednostka monetarna w XIX i XX w. w Finlandii i w Estonii (est. penn).

Wikipedia


pennin

minerał, najczęściej koloru ciemnozielonego o perłowym lub matowym połysku i bezbarwnej rysie


SJP.pl


penniny

rzeczownik, rodzaj niemęskoosobowy, liczba mnoga, nazwa własna

 (1.1) geogr. Góry Pennińskie

Wiktionary

Góry Pennińskie (Penniny, ang. Pennines) – niskie góry w północnej części Anglii o przebiegu południkowym i całkowitej długości do 400 km, szerokości do 100km. Góry Pennińskie zbudowane są z różnorodnych skał karbońskich, głównie piaskowców i wapieni. Zostały wypiętrzone w orogenezie kaledońskiej.

Wikipedia

Synonimy:

 (1.1) Góry Pennińskie

Wiktionary


penny

[czytaj: peny] drobna moneta angielska równa 1/100 funta, dawniej dwunasta część szylinga; pens


SJP.pl


penolog

specjalista w zakresie penologii (nauki zajmującej się prawem karnym, systemami kar i ich pochodzeniem oraz organizacją więziennictwa)


SJP.pl


penologia

nauka zajmująca się prawem karnym, systemami kar i ich pochodzeniem oraz organizacją więziennictwa


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) nauka zajmująca się ogólnymi zaganieniami dotyczącymi kary

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Penologia zalicza się do nauk penalnych.

Wiktionary


penologiczny

przymiotnik od: penologia (nauka zajmująca się prawem karnym, systemami kar i ich pochodzeniem oraz organizacją więziennictwa); odnoszący się do penologii lub osoby zajmującej się penologią


SJP.pl


penoplastia

trwały zabieg chirurgiczny powiększenia prącia, prowadzący jednocześnie do modyfikacji odpowiednich genów


SJP.pl


pens

drobna moneta brytyjska


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy

 (1.1) drobna moneta używana w Wielkiej Brytanii;

Wiktionary

Pens – moneta zdawkowa używana w Wielkiej Brytanii i jej terytoriach zależnych, pochodząca z wczesnego średniowiecza.

W anglosaskich państwach Anglii wybita po raz pierwszy ok. 765 r. przez króla Heaberhta z Kentu jako naśladownictwo srebrnego denara (novus denarius) karolińskiego; był monetą o wadze najwyżej ok. 1,55 g. Wkrótce potem bicie złotego pensa (gold penny) na wzór arabskiego mancusa zapoczątkował w Mercji król Offa. W XIII wieku niewielką ilość złotych pensów wypuścił też Henryk III (1257), podejmując chybioną próbę wprowadzenia w królestwie monety złotej.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Mam tylko dwa pensy.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: pɛ̃w̃s, AS: pẽũ̯s

Wiktionary

Powiązane:

 przym. pensowy

Wiktionary

Synonimy:

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

 przym. pensowy

frazeologia.

etymologia.

uwagi.

tłumaczenia.

* angielski: (1.1) penny

* esperanto: (1.1) penco

* hiszpański: (1.1) penique m.

źródła.

== pens (esperanto (morfem).) ==

wymowa.

znaczenia.

morfem|eo.

 (1.1) myśleć

odmiana.

przykłady.

składnia.

kolokacje.

synonimy.

Wiktionary


pensetnik

pensetnik dwuoki - gatunek ryby morskiej z rodziny chetonikowatych, hodowany w akwariach morskich; pensetnik pomarańczowopręgi


SJP.pl


pensi

miasto w Chinach; Benxi


SJP.pl

Benxi (chiń. 本溪; pinyin Běnxī) – miasto o statusie prefektury miejskiej w północno-wschodnich Chinach, w prowincji Liaoning, na południowy wschód od miasta Shenyang. W 2010 roku liczba mieszkańców miasta wynosiła 1 083 983. Prefektura miejska w 1999 roku liczyła 1 566 855 mieszkańców. Ośrodek wydobycia węgla kamiennego i rud żelaza oraz hutnictwa żelaza i przemysłu koksowniczego.

Wikipedia


pensja

1. stałe wynagrodzenie za odpowiednio określony okres pracy; płaca; zapłata; pobory;
2. dawniej: ogólnokształcąca szkoła prywatna dla dziewcząt, zwykle połączona z internatem


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) płaca za wykonaną pracę wypłacana w równych odstępach czasu, dotycząca jakiegoś okresu

 (1.2) hist. prywatna szkoła żeńska, najczęściej z internatem;

 (1.3) hist. ogół uczennic pensji (1.2)

Wiktionary

  • pensja – płaca (ekonomia)
  • pensja (szkoła)

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Dzisiaj wreszcie przyszła moja pensja.

 (1.2) Madzia pamiętała dzień, w którym Linka i Stasia opuściły pensję; zdawało jej się jednak, że pani Latter nawet nie spostrzegła tego wypadku.

 (1.3) A kto wie, czy pani Latter nie gniewa się i za to, że ona całowała Zosię Piasecką i mogła zarazić całą pensję jakąś niezdecydowaną chorobą.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈpɛ̃w̃sʲja, AS: pũ̯sʹi ̯a

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. pensjonara ż., pensjonariusz mos., pensjonariuszka ż., pensjonarka ż., pensjonarz mos., pensjonareczka ż.

:: zdrobn. pensyjka ż.

 czas. pensjonować ndk.

 przym. pensjonarski

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) uposażenie, pobory, płaca

Wiktionary


pensjonacik

zdrobnienie od: pensjonat


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) zdrobn. od pensjonat

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) To nie pensjonat, lecz tylko mały pensjonacik.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. pensjonat m.

Wiktionary


pensjonara

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) pejor. pensjonarka

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Dobrze, że panicz utarł tej rozbrykanej pensjonarze nosa.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. pensjonarz mos., pensja ż., pensjonarka ż., pensjonareczka ż.

 przym. pensjonarski

Wiktionary


pensjonareczka

zdrobnienie od: pensjonarka


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) pot. zdrobn. od: pensjonarka

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌpɛ̃w̃sʲjɔ̃naˈrɛt͡ʃka, AS: pũ̯sʹi ̯õnarečka

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. pensjonarz mos., pensjonarka ż., pensja ż., pensjonara ż.

 przym. pensjonarski

Wiktionary


pensjonariusz

1. mieszkaniec pensjonatu;
2. stały mieszkaniec domu opieki, który oprócz mieszkania otrzymuje codzienne, zazwyczaj darmowe wyżywienie


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) osoba mieszkająca w pensjonacie

 (1.2) podopieczny zakładu opiekuńczego

 (1.3) hist. urzędnik reprezentujący miasto lub prowincję w szesnastowiecznych Niderlandach

Wiktionary

Przykłady

 (1.2) Czerwonoarmiści wymordowali w Kupie pensjonariuszy domu starców.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. pensja ż., pensjonariuszka ż.

Wiktionary


pensjonariuszka

1. mieszkanka pensjonatu;
2. stała mieszkanka domu opieki, która oprócz mieszkania otrzymuje codzienne, zazwyczaj darmowe wyżywienie


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) mieszkanka zakładu opiekuńczego

 (1.2) turyst. kobieta wynajmująca pokój w pensjonacie, sanatorium

 (1.3) zootechn. samica zwierzęcia przebywająca w ośrodku dla zwierząt

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Policjantka udzieliła reprymendy dwom pensjonariuszkom naszego domu.

 (1.2) Zwłoki pensjonariuszki miejscowego hotelu odnaleziono w środę przy skale.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. pensja ż., pensyjka ż.

:: fm. pensjonariusz mos.

Wiktionary


pensjonarka

dawniej o uczennicy prywatnej szkoły ogólnokształcącej, przeznaczonej wyłącznie dla dziewcząt (pensji)


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) przest. uczennica prywatnej szkoły żeńskiej

 (1.2) daw. podopieczna zakładu dobroczynnego

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Wszystkie pensjonarki były mniej więcej zakochane w nieznajomym muzyku.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. pensja ż., pensyjka ż.

:: fm. pensjonarz mos.

:: zdrobn. pensjonareczka ż.

:: zgrub. pensjonara ż.

 czas. pensjonować ndk.

 przym. pensjonarski

Wiktionary

Synonimy:

 (1.2) pensjonariuszka

Wiktionary


pensjonarski

1. charakterystyczny dla pensjonarki;
2. młodzieńczy, charakterystyczny dla młodzieży;
3. pretensjonalny, afektowny, naiwny (np. pensjonarskie zachowanie)


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) przest. związany z pensjonarką, dotyczący pensjonarki

 (1.2) daw. związany z pensjonarzem, dotyczący pensjonarza

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Galowe mundury urzędników ustąpiły miejsca białym pelerynkom pensjonarskim.

 (1.2) Wstąpimy również do jakiego magazynu, bo potrzeba ci zrzucić już ubranie pensjonarskie... Potrzeba ci całej wyprawy... Nieprawda?

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. pensja ż., pensyjka ż., pensjonarz mos., pensjonarka ż., pensjonara ż., pensjonareczka ż.

 czas. pensjonować ndk.

Wiktionary


pensjonarskość

młodzieńczość, zespół cech charakterystycznych dla młodzieży, a także: pretensjonalność, naiwność


SJP.pl


pensjonarz

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) daw. uczeń prywatnej szkoły męskiej

 (1.2) przest. podopieczny zakładu dobroczynnego

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Biskup opłacał czesne kilku pensjonarzy.

 (1.2) Kąpiele dla pensjonarzy odbywają się raz w tygodniu.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. pensja ż., pensyjka ż., pensjonara ż., pensjonareczka ż.

:: fż. pensjonarka ż.

 czas. pensjonować ndk.

 przym. pensjonarski

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) pensjonariusz

 (1.2) pensjonariusz

Wiktionary


pensjonat

1. dom mieszkalny dla turystów, najczęściej w małych miejscowościach wypoczynkowych i uzdrowiskach;
2. dom opieki, w którym stali mieszkańcy otrzymują prócz mieszkania także codzienne wyżywienie


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) książk. dom mieszkalny, najczęściej w miejscowościach wypoczynkowych, z pokojami do czasowego wynajęcia, często zapewniający całodzienne wyżywienie;

Wiktionary

Pensjonat – turystyczny obiekt hotelarski posiadający co najmniej 7 pokojów, świadczący dla swoich klientów całodzienne wyżywienie.

W zależności od wyposażenia i zakresu świadczonych usług wyróżnia się 5 kategorii pensjonatów, gdzie najwyższa ma 5 gwiazdek, a najniższa – 1 gwiazdkę.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Droga do tego pensjonatu wiedzie poprzez niebezpieczne tereny.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: pɛ̃w̃ˈsʲjɔ̃nat, AS: pẽũ̯sʹi ̯õnat

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz.

:: zdrobn. pensjonacik m.

 przym. pensjonatowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) gościniec

Wiktionary


pensjonatowy

przymiotnik od: pensjonat; mieszczący się w pensjonacie, będący częścią pensjonatu (np. pokój pensjonatowy), charakterystyczny dla pensjonatu (np. budownictwo pensjonatowe) lub w jakiś inny sposób z nim związany


SJP.pl


pensjonować

1. wyznaczać komuś pensję, gażę, rentę lub inną podobną płacę;
2. przenosić kogoś na emeryturę


SJP.pl

czasownik niedokonany

 (1.1) daw. wyznaczać komuś pensję, gażę lub rentę

 (1.2) daw. przenosić kogoś na emeryturę

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌpɛ̃w̃sʲjɔ̃ˈnɔvat͡ɕ, AS: pũ̯sʹi ̯õnovać

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. pensjonarz mos., pensjonarka ż., pensja ż., pensyjka ż., pensjonowanie n.

 przym. pensyjny, pensjonarski

Wiktionary


pensjonowanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|pensjonować.

Wiktionary

Powiązane:

 czas. pensjonować ndk.

Wiktionary


pensowy

pens


SJP.pl

Patrz:

pens

penstemon

roślina uprawna z rodziny babkowatych


SJP.pl

Wikipedia


pensum

określona liczba zajęć dydaktycznych lub naukowych, do odbycia których jest zobowiązana każda osoba nauczająca w danej placówce oświatowej


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) zaw. ustalona liczba godzin pracy nauczyciela lub wykładowcy

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Jednak i tak osiemnastogodzinne pensum należy do najniższych na świecie.

 (1.1) Wprowadzone zostanie pensum dla nauczycieli specjalistów i obligatoryjne zatrudnianie nauczycieli na umowę o pracę.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. peso n.

Wiktionary


pensyjka

1. niewielka, skromna pensja, wynagrodzenie za pracę;
2. mała pensja (prywatna szkoła ogólnokształcąca dla dziewcząt)


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) zdrobn. od: pensja

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Ze skromnej pensyjki i skromniejszej strawy żywiła jeszcze swego dziesięcioletniego syna.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. pensjonarz mos., pensjonarka ż., pensjonariuszka ż., pensja ż.

 czas. pensjonować

 przym. pensjonarski

Wiktionary


pensyjny

1. związany z pensją (wynagrodzeniem za określony czas pracy);
2. odnoszący się do pensji (prywatnej szkoły ogólnokształcącej dla dziewcząt), związany z pensją (np. internat pensyjny)


SJP.pl


pensylwańczyk

mieszkaniec Pensylwanii (stanu w USA)


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) mieszkaniec Pensylwanii

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Tego odważnego Pensylwańczyka nigdy nie uhonorowano w należyty sposób.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Pensylwania ż., pensylwański mrz.

:: fż. Pensylwanka ż.

 przym. pensylwański

Wiktionary


pensylwania

stan w Stanach Zjednoczonych


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) geogr. stan w Stanach Zjednoczonych;

Wiktionary

Pensylwania (ang. Pennsylvania, wymowa:/ˌpɛnsɪlˈveɪnjə/) – stan w północno-wschodniej części Stanów Zjednoczonych, pomiędzy rzeką Delaware a jeziorem Erie. Pensylwania graniczy od północy z kanadyjską prowincją Ontario (poprzez jezioro Erie) oraz ze stanem Nowy Jork, od wschodu w dalszym ciągu z Nowym Jorkiem oraz z New Jersey, od południa z Delaware, Maryland i Zachodnią Wirginią i od zachodu z Ohio.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) W roku 1992 Litman imigrowała ze swoją rodziną do Pittsburgha w Pensylwanii.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌpɛ̃w̃sɨlˈvãɲja, AS: pũ̯sylvãńi ̯a

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Pensylwańczyk m., Pensylwanka ż., pensylwański mrz.

 przym. pensylwański

Wiktionary


pensylwanka

mieszkanka Pensylwanii (stanu w USA)


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) mieszkanka Pensylwanii

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Tę odważną Pensylwankę uhonorowano w należyty sposób.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Pensylwania ż., pensylwański mrz.

:: fm. Pensylwańczyk mos.

 przym. pensylwański

Wiktionary


pensylwański

związany z Pensylwanią


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z Pensylwanią, dotyczący Pensylwanii

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (2.1) jęz. język pensylwański;

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Pensylwańczyk mos., Pensylwanka ż., Pensylwania ż.

Wiktionary


pentaceratops

rodzaj dinozaura należącego do infrarzędu ceratopsów


SJP.pl

Pentaceratops – rodzaj dinozaura należącego do grupy ceratopsów.

Nazwa rodzajowa Pentaceratops oznacza „twarz o pięciu rogach”.

Wikipedia


pentacon

rzeczownik

 (1.1) jeden z rodzajów bloków betonowych służących do budowy falochronów narzutowych i w ochronie brzegu morskiego

Wiktionary

Pentacon – przedsiębiorstwo istniejące w NRD, mieszczące się przy Schandauer Straße 76 w Dreźnie.

Kombinat pod nazwą VEB Kamera und Kinowerke Dresden powstał w 1959 z połączenia kilku fabryk produkujących aparaty fotograficzne: Zeiss Ikon, Kamera-Werke, Belca, Altissa i Welta. W 1964 nazwę zmieniono na VEB Pentacon, wykorzystując słowo utworzone w początku lat 50. jako nazwę dla lustrzanek Contax S eksportowanych do krajów, w których nazwa Contax była zastrzeżona. W 1968 po wchłonięciu kolejnych zakładów: Ihagee, Meyer-Optik, Mentor i Certo przedsiębiorstwo zmieniło nazwę na Kombinat VEB Pentacon Dresden.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: pɛ̃nˈtakɔ̃n, AS: pẽntakõn

Wiktionary


pentada

okres złożony z pięciu jednostek czasu (np. dni, lat)


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) okres pięciu dni, tygodni itd.;

 (1.2) pięć przedmiotów

Wiktionary

Pentada (starogr. Πέντε, pentas = pięć) – okres złożony z pięciu jednostek czasu: np. pięć dni, pięć lat; skala muzyczna złożona z 5 dźwięków w oktawie lub pięć przedmiotów np. w grze planszowej

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Najpotężniejsze powroty zimy przypadają w Europie na trzecią pentadę lutego i marca (…)

Wiktionary


pentaedr

pięciobok foremny, jedna z możliwych form pentagonu (pięciokąta) wyrysowanego na podstawie dwóch trójkątów równoramiennych; pentagram


SJP.pl


pentaerytryt

związek chemiczny z grupy alkoholi, stosowany jako jeden ze składników pentrytu (kruszącego materiału wybuchowego)


SJP.pl

Pentaerytrytol, pentaerytryt, C(CH
2
OH)
4
– organiczny związek chemiczny z grupy alkoholi polihydroksylowych. Jest tetraolem zbudowanym ze szkieletu neopentanu podstawionego czterema pierwszorzędowymi grupami hydroksylowymi.

Wikipedia


pentagon

pięciokąt, pięciobok, płaska figura geometryczna ograniczona pięcioma odcinkami z odpowiednio połączonymi końcami


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) daw. pięciokąt

Wiktionary

Pentagon (z ang. „pięciokąt”) – siedziba Departamentu Obrony Stanów Zjednoczonych, stąd też „Pentagonem” jest często określany sam Departament Obrony.

Zbudowany w pierwszych latach II wojny światowej, budynek otwarto 15 stycznia 1943. Jest to największy pod względem kubatury i liczby pomieszczeń budynek biurowy na świecie, niebędący wieżowcem. Stoi w Arlington w stanie Wirginia. Po drugiej stronie rzeki Potomak znajduje się główna dzielnica rządowa Waszyngtonu. W budynku pracuje 23 tysiące pracowników wojskowych i cywilnych oraz 3 tysiące personelu pomocniczego. Budynek ma 5 pięter, a każde piętro ma pięć korytarzy okrążających cały budynek.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: pɛ̃nˈtaɡɔ̃n, AS: pẽntagõn

Wiktionary

Powiązane:

 przym. pentagonalny

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) pięciokąt

Wiktionary


pentagonalny

mający pięć kątów; pięciokątny


SJP.pl


pentagoński

przymiotnik od: Pentagon


SJP.pl


pentagram

1. pięciobok foremny, jedna z możliwych form pentagonu (pięciokąta) wyrysowanego na podstawie dwóch trójkątów równoramiennych; pentaedr;
2. znak o magicznej mocy odstraszającej złe duchy w wierzeniach średniowiecznych pogan


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) geom. pięciokąt gwiaździsty;

 (1.2) ezot. talizman lub symbol magiczny w kształcie pięciokąta gwiaździstego

Wiktionary

Pentagram, gwiazda pitagorejska (gr. πέντε pięć, γραμμή linia) – figura geometryczna – wielokąt gwiaździsty foremny. W wielu kulturach pentagram uważany jest za symbol magiczny.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: pɛ̃nˈtaɡrãm, AS: pẽntagrãm

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz.

:: zdrobn. pentagramik mrz.

 przym. pentagramowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) gwiazda pitagorejska

 (1.2) pentakl

Wiktionary


pentagramik

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) zdrobn. od pentagram

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. pentagram m.

Wiktionary


pentagramowy

w kształcie pentagramu (pięciokąta, pięcioboku) lub charakterystyczny dla znaku o magicznej mocy odstraszającej złe duchy w wierzeniach średniowiecznych pogan, dzisiaj kojarzonego z szatanem


SJP.pl


pentalog

zbiór czegoś, najczęściej zasad, przykazań lub zakazów, składający się z pięciu odrębnych części


SJP.pl


pentalogia

cykl pięciu krótkich utworów literackich stworzonych przez jednego autora i odpowiednio powiązanych ze sobą tematycznie; pięcioksiąg


SJP.pl

Pentalogia – cykl pięciu utworów, z których każdy stanowi zamkniętą i integralną całość. Najczęściej poszczególne części pentalogii łączy osoba głównego bohatera.

Przykładem pentalogii jest Pięcioksiąg przygód Sokolego Oka Jamesa Fenimore'a Coopera:

  • Pogromca zwierząt
  • Ostatni Mohikanin
  • Tropiciel śladów
  • Pionierowie
  • Preria

Wikipedia


pentametr

wiersz złożony z pięciu powtarzających się układów sylab akcentowanych i nieakcentowanych, tworzący wraz heksametrem (wierszem o sześciu takich układach) inną odrębną w systematyce wierszowej całość nazywaną dystychem elegijnym


SJP.pl

  • pentametr daktyliczny
  • pentametr jambiczny

Wikipedia


pentan

piąty węglowodór nasycony w szeregu homologicznym alkanów stosowany jako składnik rozpuszczalników


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) chem. związek organiczny z grupy alkanów, bezbarwna, palna ciecz, stosowany jako składnik mieszanin rozpuszczalnikowych oraz w termometrach do mierzenia niskich temperatur;

Wiktionary

Pentan, n-pentan – organiczny związek chemiczny z grupy alkanów. Jego izomerami są 2-metylobutan (izopentan) i 2,2-dimetylopropan (neopentan).

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Wysokie stężenia pentanu mogą spowodować zgon na skutek porażenia ośrodka oddechowego.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈpɛ̃ntãn, AS: pntãn

Wiktionary


pentanowy

pentan


SJP.pl

Patrz:

pentan

pentaploid

organizm roślinny lub zwierzęcy mający w jądrach komórek somatycznych pięć zespołów chromosomów


SJP.pl


pentaploidalność

występowanie w jądrach komórek pięciokrotnie większej liczby chromosomów w porównaniu z organizmem rodzicielskim


SJP.pl


pentaploidalny

mający w jądrach komórek pięciokrotnie większą liczbę chromosomów w porównaniu z organizmem rodzicielskim, charakterystyczny dla organizmu z takim stanem (np. komórka pentaploidalna)


SJP.pl


pentaptyk

rodzaj wysokiego ołtarza składającego się z jednej płyty głównej (nastawy) i czterech skrzydeł bocznych


SJP.pl

Pentaptyk - typ nastawy ołtarzowej, podobnej do tryptyku, lecz składającej się z części środkowej i dwóch par skrzydeł. Sposób umieszczenia i konfiguracja skrzydeł może być rozmaita. Obie pary skrzydeł lub jedna z nich mogą być umieszczone na zawiasach i te ruchome skrzydła mogą być zamykane i otwierane w zależności od potrzeb, np. w związku z liturgią danego dnia, tak by ukazywane obrazy odpowiadały charakterowi nabożeństwa. Najsławniejszym polskim pentaptykiem jest Ołtarz Mariacki autorstwa Wita Stwosza w Kościele Mariackim w Krakowie.

Wikipedia


pentarchia

połączone rządy Prus, Francji, Rosji, Anglii oraz Austrii na początku dziewiętnastego wieku, mające znaczący wpływ na sytuację polityczną Europy


SJP.pl

Pentarchia – koncepcja głosząca, że władza nad Kościołem należy do pięciu patriarchów, którzy pozostają w jedności wiary oraz mają te same prawa na swoich terytoriach.

Wikipedia


pentastyl

typ budowli, najczęściej świątyni, z pięcioma kolumnami umieszczonymi od frontu; pentastylos


SJP.pl


pentastylos

typ budowli, najczęściej świątyni, z pięcioma kolumnami umieszczonymi od frontu; pentastyl


SJP.pl


pentateuch

pięć pierwszych ksiąg Starego Testamentu; Pięcioksiąg; Tora; Księgi Mojżeszowe


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna

 (1.1) rel. zbiór pięciu świętych ksiąg judaizmu składających się na Torę

Wiktionary

Tora (również jid. ‏Tojre‎, hebr. ‏תורה‎ – wskazówka, pouczenie, wtórnie prawo) – pięć pierwszych ksiąg Biblii (stąd także Pięcioksiąg, Pentateuch), najważniejszy tekst objawiony judaizmu. Głównym tematem Tory jest Przymierze pomiędzy Bogiem a narodem Izraela za pośrednictwem Mojżesza zawarte podczas wędrówki z niewoli egipskiej do Ziemi Obiecanej. Opis kształtowania się narodu i kultu za czasów Mojżesza poprzedzony jest znajdującymi się w Księdze Rodzaju opowieściami o prapoczątkach ludzkości (od Stworzenia do Potopu i Wieży Babel) oraz pradziejach Izraela (dzieje Patriarchów: Abrahama, Izaaka oraz Jakuba i jego synów).

Wikipedia

Synonimy:

 (1.1) Pięcioksiąg, Tora

Wiktionary


pentatlenek

związek chemiczny zawierający pięć atomów tlenu w cząsteczce; pięciotlenek


SJP.pl


pentatlon

1. pięciobój rozgrywany w starożytnej Grecji podczas igrzysk olimpijskich;
2. pięciobój nowoczesny, dyscyplina składająca się z jazdy konnej z przeszkodami, szermierki, biegu przełajowego, pływania kraulem oraz strzelectwa


SJP.pl

Pięciobój antyczny, pentatlon (gr. πένταθλον, pentathlon) – dyscyplina sportu w starożytnej Grecji, obejmująca: stadion, skok w dal, rzut dyskiem, rzut oszczepem oraz zapasy; dyscyplina olimpijska od 708 p.n.e.

Wikipedia


pentatlonista

1. uczestnik starogreckich igrzysk olimpijskich, biorący udział w pentatlonie (pięcioboju);
2. zawodnik biorący udział w pięcioboju nowoczesnym


SJP.pl


pentatlonistka

1. zawodniczka biorąca udział w pięcioboju nowoczesnym;
2. hipotetyczna uczestniczka starogreckich igrzysk olimpijskich, mogąca brać udział w pentatlonie (pięcioboju)


SJP.pl


pentatlonowy

odnoszący się do pentatlonu (pięcioboju ze starogreckich igrzysk olimpijskich lub dzisiejszego pięcioboju nowoczesnego), związany z pentatlonem


SJP.pl


pentatoniczny

zapisany w pentatonice (archaicznym typie skali muzycznej), wykorzystujący pentatonikę, stanowiący jej część (np. kompozycja pentatoniczna)


SJP.pl


pentatonika

archaiczny typ skali muzycznej


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) muz. każda skala zawierająca pięć dźwięków w oktawie;

Wiktionary

Pentatonika – skala złożona z pięciu stopni, zbudowana w obrębie oktawy. Jest popularna między innymi w polskiej muzyce ludowej. Słowo pentatonika pochodzi z języka greckiego i oznacza właśnie pięć dźwięków. Przykładem pentatoniki mogą być dźwięki pięciu kolejnych, czarnych klawiszy fortepianu.

Wikipedia

Powiązane:

 przym. pentatoniczny

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) skala pentatoniczna

Wiktionary


pentatron

lampa katodowa zbudowana z pięciu elektrod


SJP.pl


pentazocyna

Wikipedia


pentekostalizacja

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) rel. proces powstawania nowych wspólnot zielonoświątkowych

 (1.2) rel. proces przekształcania kościołów i związków wyznaniowych w jedną uniwersalną odmianę chrześcijaństwa charyzmatycznego o wymiarze globalnym;

Wiktionary

Pentekostalizacja (od stgr. Πεντηκοστή = Pentekoste – Pięćdziesiątnica) – ogólnoświatowy proces powstawania nowych wspólnot zielonoświątkowych oraz przekształcania wielu innych chrześcijańskich kościołów i związków wyznaniowych w jedną uniwersalną odmianę chrześcijaństwa charyzmatycznego w wymiarze globalnym.

Wikipedia

Przykłady

 (1.2) Pastoraliści obserwują proces pentekostalizacji Kościoła rzymskokatolickiego.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. pentekostalizm mrz.

 przym. pentekostalny

Wiktionary


pentekostalizm

kierunek w chrześcijaństwie charakteryzujący się uprzywilejowaną rolą Ducha Świętego, zapoczątkowany w 1901 roku w Stanach Zjednoczonych; ruch zielonoświątkowy


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) rel. nurt chrześcijaństwa wyrosły i zakorzeniony w ewangelikalnym protestantyzmie, charakteryzujący się uprzywilejowaną rolą Ducha Świętego;

Wiktionary

Pentekostalizm (ruch zielonoświątkowy) – nurt chrześcijaństwa wyrosły i zakorzeniony w ewangelikalnym protestantyzmie, charakteryzujący się wyjątkowym naciskiem na znaczenie darów Ducha Świętego, w tym prorokowania, uzdrawiania chorych (np. przez nałożenie rąk i modlitwę), glosolalii, o których wspomniano w rozdziale 12 Pierwszego Listu do Koryntian. Za początkową datę rozwoju ruchu zielonoświątkowego przyjmuje się 1901 r. – w Stanach Zjednoczonych.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Badania naukowe nad pentekostalizmem prowadzą również teologowie katoliccy.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. neopentekostalizm mrz., pentekostalizacja ż.

 przym. pentekostalny

Wiktionary


pentekostalny

pentekostalizm


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z pentekostalizmem, dotyczący pentekostalizmu

przymiotnik jakościowy

 (2.1) charakterystyczny dla wyznawców pentekostalizmu

Wiktionary

Patrz:

pentekostalizm

Powiązane:

 rzecz. neopentekostalizm mrz., pentekostalizm mrz., pentekostalizacja ż.

Wiktionary


pentelijski

marmur pentelijski - gatunek marmuru pochodzący z wyspy Paros


SJP.pl


pentelikon

góry w Grecji


SJP.pl

Pentelejkon, (gr. Πεντελικό όρος – Penteliko oros lub Pendeli, st.gr Pentelikon) – góra znajdująca się w Grecji częściowo w granicach północno-wschodniej części Wielkich Aten. Na jej zboczach leży m.in. gmina Πεντέλη – Pendeli od której szczyt wziął swą nazwę (gr.: Pentelikon – "należący do Penteli"). Od starożytności, północna część góry (z Aten niewidoczna) stanowi miejsce działalności kamieniołomu i kopalni marmuru pentelickiego. W V w.p.n.e. przywódca Ateńczyków Perykles sprowadził z niej, do odbudowy miasta, po wojnie z Persją 180 tysięcy ton marmuru.

Wikipedia


penten

alken o pięciu atomach węgla w cząsteczce


SJP.pl


pentest

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) inform. pot. test penetracyjny

Wiktionary

Przykłady

składnia.

kolokacje.

synonimy.

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

 rzecz. pentester m., pentesterka ż.

frazeologia.

etymologia.

 etym|ang|pentest.

uwagi.

tłumaczenia.

* angielski: (1.1) pentest, pen test, pen-test

* francuski: (1.1) pentest m.

źródła.

== pentest (język angielski.) ==

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik

 (1.1) inform. pentest, test penetracyjny zabezpieczeń

odmiana.

 (1.1) lp. pentest; lm. pentests

przykłady.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. pentester m., pentesterka ż.

Wiktionary


pentester

tester zabezpieczeń symulujący ataki możliwe do przeprowadzenia przez hakerów


SJP.pl

Test penetracyjny – proces polegający na przeprowadzeniu kontrolowanego ataku na system teleinformatyczny, mający na celu praktyczną ocenę bieżącego stanu bezpieczeństwa tego systemu, w szczególności obecności znanych podatności i odporności na próby przełamania zabezpieczeń. Polega na analizie systemu pod kątem występowania potencjalnych błędów bezpieczeństwa spowodowanych niewłaściwą konfiguracją, lukami w oprogramowaniu lub sprzęcie, słabościami w technicznych lub proceduralnych środkach zabezpieczeń, a nawet niewystarczającą świadomością użytkowników. Analiza ta jest przeprowadzana z perspektywy potencjalnego włamywacza i może zawierać aktywne wykorzystywanie podatności (np. poprzez użycie exploitów). Podstawową cechą odróżniającą test penetracyjny od włamania jest zgoda atakowanej strony na tego rodzaju działania, ponadto osoba przeprowadzająca test (zwana pentesterem) jest zobowiązana do przedstawienia raportu dokumentującego znalezione problemy (często wraz ze sposobami ich usunięcia i rekomendacjami podnoszącymi bezpieczeństwo testowanego systemu). Test penetracyjny ma na celu zbadanie bezpieczeństwa systemu na włamanie oraz skuteczność zabezpieczeń w implementacji rzeczywistej lub możliwie najbardziej zbliżonej do rzeczywistej.

Wikipedia


pentesting

badanie bezpieczeństwa systemu lub sieci


SJP.pl


pentezylea

postać z mitologii greckiej


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) mitgr. jedna z mitycznych Amazonek;

Wiktionary

Pentezylea (także Pentesileja) – w mitologii greckiej jedna z Amazonek.

Uchodziła za córkę Aresa i Otrere oraz za siostrę Hippolity, Antiopy i Melanippy. Piękna królowa Amazonek, przywiodła ich zastęp pod mury Troi, idąc na pomoc jej obrońcom.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Achilles zabił waleczną Pentezyleę.

Wiktionary


penthouse

[czytaj: penthałs] apartament na ostatnim piętrze budynku, czasem dobudowany na płaskim dachu obiektu, np. wieżowca


SJP.pl

  • penthouse – luksusowy apartament na najwyższym piętrze budynku
  • „Penthouse” – amerykański magazyn dla mężczyzn
  • Penthouse – film z 1933 r., w którym grają m.in. Warner Baxter i Myrna Loy
  • Penthouse – południowokoreański serial telewizyjny

Wikipedia


pentimento

korekta, poprawka lub częściowa zmiana kompozycji obrazu wykonana przez artystę w czasie malowania


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) szt. poprawka lub zmiana wykonana przez artystę w czasie malowania obrazu, której ślady są widoczne na ostatecznej wersji;

Wiktionary

Wikipedia

Przykłady

składnia.

kolokacje.

synonimy.

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

frazeologia.

etymologia.

 etym|wł|pentimento. < etym|wł|pentirsi.

uwagi.

tłumaczenia.

* angielski: (1.1) pentimento, pentiment

* hiszpański: (1.1) pentimento m.

* włoski: (1.1) pentimento m.

źródła.

== pentimento (język angielski.) ==

wymowa.

 audio|LL-Q1860 (eng)-Vealhurl-pentimento.wav.

znaczenia.

rzeczownik

 (1.1) szt. pentimento

odmiana.

 (1.1) lp. pentimento; lm. pentimenti

przykłady.

Wiktionary


pentiti

członek mafii, który zgodził się na współpracę z władzami


SJP.pl


pentium

mikroprocesor z serii Intel Pentium


SJP.pl

Intel Pentium – seria opartych na architekturze x86 32- i 64-bitowych mikroprocesorów firmy Intel produkowanych od 1993. Procesory miały premierę na polskim rynku 22 marca 1993. Zastąpiły serię 486.

Po sukcesie Pentium i znacznych sumach pieniędzy wydanych na promocję tego procesora, sama nazwa „Pentium” stała się na tyle znana, że Intel postanowił pozostawić ją dla następnych generacji procesorów x86, pomimo że wiele z nich nie ma prawie nic wspólnego z pierwszym Pentium. Aż do czasów premiery Intel Core 2 (2006) chipy „Pentium” stanowiły główną część produkcji i używane były w komputerach stacjonarnych i przenośnych, procesory Celeron stanowiły „niskobudżetową” część oferty Intela – były tańsze, ale i mniej wydajne, a procesory Xeon były przeznaczone do pracy w serwerach.

Wikipedia


pentlandyt

minerał, siarczek żelaza i niklu


SJP.pl


pentliczek

wyraz bez określonego znaczenia, używany w niektórych grach i zabawach dziecięcych przy liczeniu; zwykle w połączeniu z wyrazem 'entliczek'


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) infant. abstrakcyjny wyraz z dziecięcej wyliczanki

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Entliczek-pentliczek, czerwony stoliczek, na kogo wypadnie, na tego bęc!

 (1.1) Entliczek-pentliczek / czerwony „Płomyczek”, / na kogo wypadnie, na tego bęc! / i do więzienia…

 (1.1) Entliczek-pentliczek / Co zrobi Piechniczek…

Wiktionary

Wymowa:

IPA: pɛ̃nˈtlʲit͡ʃɛk, AS: pẽntlʹiček

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. entliczek m.

Wiktionary


pentobarbital

związek z grupy barbituranów, stosowany jako środek nasenny i uspokajający


SJP.pl

Pentobarbital – organiczny związek chemiczny z grupy barbituranów, stosowany jako lek nasenny i uspokajający (ATC N05CA). Jest objęty Konwencją o substancjach psychotropowych z 1971 roku (wykaz III). W Polsce jest zaliczona do substancji psychotropowych grupy III-P.

Związek ten używany jest w niektórych stanach USA do wykonywania wyroków kary śmierci. Jest substancją czynną preparatu Morbital stosowanego do eutanazji psów i kotów.

Wikipedia


pentoda

rodzaj lampy elektronowej o pięciu elektrodach, stosowany jako odbiornik lub urządzenie nadawcze małej lub średniej częstotliwości


SJP.pl

Pentoda – próżniowa lampa elektronowa zawierająca pięć elektrod: anodę, żarzoną katodę i trzy siatki.

Pentody były bardzo wszechstronnymi i popularnymi lampami elektronowymi znajdującymi zastosowanie w szerokiej gamie układów elektronicznych.

Wikipedia


pentodowy

pentoda


SJP.pl

Patrz:

pentoda

pentoksylowce

rząd roślin nagonasiennych z klasy miłorzębowych; Pentoxylales


SJP.pl


pentoksylowiec

przedstawiciel rzędu roślin nagonasiennych z klasy miłorzębowych


SJP.pl


pentolit

kruszący materiał wybuchowy otrzymywany po zmieszaniu trotylu i pentrytu, wykorzystywany w okresie II wojny światowej; pentrolit


SJP.pl


pentotal

pentotal sodu - pochodna kwasu barbiturowego, środek o działaniu uspokajającym i rozluźniającym; serum prawdy


SJP.pl


pentoza

substancja tworzona przez rośliny w procesie fotosyntezy (monosacharyd), której cząsteczki zawierają pięć atomów węgla


SJP.pl

Pentozy — rodzina organicznych związków chemicznych, cukry proste zawierające pięć atomów węgla w cząsteczce.

Do pentoz należą:

  • składniki kwasów nukleinowych:
    • ryboza – występuje np. w rybonukleozydach, rybonukleotydach i RNA
    • deoksyryboza – występuje np. w deoksyrybonukleozydach, deoksyrybonukleotydach i DNA

    Wikipedia


pentozan

polisacharyd, który pod wpływem działania wody rozdziela się na pentozę (cukier prosty, którego cząsteczki zawierają pięć atomów węgla)


SJP.pl


pentozowy

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z pentozą, dotyczący pentozy

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. pentoza ż.

Wiktionary


pentra

pomieszczenie na statku służące jako miejsce kompletowania posiłków wynoszonych z kuchni do mesy


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) żegl. miejsce wydawania posiłków na statku

Wiktionary

Pentra (z ang. pantry – spiżarnia) – wydzielone miejsce na jednostce pływającej służące do kompletowania posiłków. Pentrę wykorzystuje się do przygotowania nakryć oraz samych potraw przyrządzonych w kambuzie przed wyniesieniem do mesy. Jest to również pomieszczenie w którym przechowuje się zastawę stołową.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ˈpɛ̃ntra, AS: pntra

Wiktionary


pentrolit

kruszący materiał wybuchowy otrzymywany po zmieszaniu trotylu i pentrytu, wykorzystywany w okresie II wojny światowej; pentolit


SJP.pl


pentryt

materiał wybuchowy kruszący, stosowany podczas II wojny światowej do celów wojskowych; nitropentaerytryt, tetraazotan pentaerytrytu


SJP.pl

Pentryt, PETN (od ang. pentaerythritol tetranitrate) – organiczny związek chemiczny z grupy nitroestrów.

Pentryt jest jednym z najsilniejszych znanych kruszących materiałów wybuchowych. Był stosowany w czasie II wojny światowej, a współcześnie znajduje zastosowanie w produkcji mieszanin wybuchowych:

  • plastycznego pentrynitu (50% pentrytu, 46% nitrogliceryny i 4% koloksyliny)
  • sypkiego pentrolitu (mieszaniny trotylu i pentrytu o różnym składzie).

Wikipedia


pentyn

alkin o pięciu atomach węgla w cząsteczce


SJP.pl

Pentyn, C5H8 − węglowodór nienasycony, jeden z szeregu homologicznego alkinów.

Właściwości fizyczne:

  • ciecz
  • bezbarwny

Właściwości chemiczne:

  • ulega reakcji addycji z fluorowcami (brom, chlor, jod)
  • palny, spalanie całkowite zachodzi zgodnie z zapisem:
C5H8 + 7O2 → 4H2O + 5CO2

Wikipedia


penultima

przedostatnia sylaba wyrazu, na którą w języku polskim najczęściej pada akcent wyrazowy


SJP.pl


penza

miasto w Rosji


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) geogr. miasto obwodowe w europejskiej części Rosji, nad Surą;

Wiktionary

Penza (ros. Пeнза) – miasto obwodowe w Rosji, nad Surą (dopływ Wołgi). Ma około 520 tys. mieszkańców (2020), zajmuje powierzchnię 290 km². Jest stolicą obwodu penzeńskiego.

W mieście rozwinął się przemysł maszynowy, drzewny, papierniczy, spożywczy oraz rowerowy.

Wikipedia

Powiązane:

 przym. penzeński

Wiktionary


penzeński

Penza (miasto w Rosji)


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) związany z Penzą, dotyczący Penzy

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Penza ż.

Wiktionary


penżyna

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) geogr. rzeka w azjatyckiej części Rosji, w Kraju Kamczackim;

Wiktionary

Penżyna (ros. Пенжина) – rzeka w azjatyckiej części Rosji, w Kraju Kamczackim; długość 713 km; powierzchnia dorzecza 73 500 km²; średni roczny przepływ przy ujściu 680 m³/s.

Źródła w Górach Kołymskich; płynie w kierunku południowo-zachodnim, w górnym biegu wąską doliną, w środkowym i dolnym po Nizinie Penżyńskiej; uchodzi estuarium do Zatoki Penżyńskiej (Morze Ochockie). Żeglowna w środkowym i dolnym biegu, wykorzystywana do spławu drewna.

Wikipedia

Powiązane:

 przym. penżyński

Wiktionary


penżyński

przymiotnik

 (1.1) związany z Penżyną (rzeką na Dalekim Wschodzie Rosji)

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Penżyna ż.

Wiktionary


peon

stopa wierszowa w poezji antycznej


SJP.pl

  • peon – robotnik/niewolnik w hiszpańskich koloniach w Ameryce; zobacz Peonaż
  • peon – stopa złożona z 3 sylab krótkich i 1 długiej; zobacz Peon III
  • Ju Peon → Xu Beihong – chiński malarz i grafik

Wikipedia


peonaż

system przymusowej pracy, stosowany dawniej przez plantatorów w Ameryce Łacińskiej, polegający na odpracowywaniu przez chłopów udzielonych im wcześniej pożyczek


SJP.pl


peonia

krzew z rodziny jaskrowatych o dużych, białych, różowych lub czerwonych kwiatach; piwonia


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) bot. zob. piwonia.

Wiktionary

  • Peonia (Piwonia) – roślina z rodziny piwoniowatych
  • Peonia – gmina w Grecji

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Ludmiła w trosce o swoje peonie kupiła cały baniaczek z nawozem kwiatowym.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: pɛˈɔ̃ɲja, AS: peõńi ̯a

Wiktionary


peoniowate

monotypowa rodzina roślin z rzędu skalnicowców; piwoniowate


SJP.pl

Piwonia (Paeonia L.) – jedyny rodzaj należący do rodziny piwoniowatych (Paeoniaceae). Obejmuje 32–35 gatunków. Pochodzą głównie z obszarów Europy i Azji o umiarkowanym klimacie. Centrum zróżnicowania stanowią Chiny, gdzie rośnie 15 gatunków, z czego 10 to endemity. Do flory Europy południowej i wschodniej należy 7 gatunków, jedynie dwa gatunki pochodzą z zachodniego wybrzeża Ameryki Północnej. Rośliny te występują głównie w miejscach skalistych, na słonecznych zboczach wśród muraw i w zbiorowiskach wysokich bylin, gatunki krzaczaste rosną w formacjach zaroślowych i w widnych, świetlistych lasach w Himalajach i w zachodnich oraz środkowych Chinach, często na skałach wapiennych. Kwiaty zapylane są zwykle przez żywiące się pyłkiem chrząszcze.

Wikipedia


peoniowaty

o cechach peoniowatych (rodzina roślin)


SJP.pl


peoniowy

peonia


SJP.pl

Patrz:

peonia

peowiacki

dotyczący POW, Polskiej Organizacji Wojskowej


SJP.pl


peowiaczka

członkini Polskiej Organizacji Wojskowej


SJP.pl


peowiak

członek Polskiej Organizacji Wojskowej


SJP.pl


peowiec

PO-wiec; potocznie:
1. członek lub zwolennik Platformy Obywatelskiej; platformer, platformers, platformiarz;
2. nauczyciel przysposobienia obronnego


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) polit. członek PO (Platformy Obywatelskiej)

 (1.2) polit. lekcew. zwolennik PO (Platformy Obywatelskiej)

 (1.3) eduk. pot. nauczyciel PO (przysposobienia obronnego)

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. PO-wiec mos.

:: skr. PO n./ż.

 przym. peowski, PO-wski

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) PO-wiec

 (1.2) PO-wiec

Wiktionary


peowski

PO (Platforma Obywatelska); PO-wski


SJP.pl


pepanc

działo przeciwpancerne


SJP.pl


pepanc.

skrót od: przeciwpancerny (czytany jako całe, odmienne słowo); ppanc.


SJP.pl


pępawa

ozdobna roślina jednoroczna lub dwuletnia


SJP.pl

Pępawa (Crepis L.) – rodzaj roślin z rodziny astrowatych. Obejmuje ponad 200 gatunków. Występują one głównie w Eurazji, poza tym w Ameryce Północnej i Afryce, a jako rośliny introdukowane też na innych kontynentach. W Polsce rośnie kilkanaście gatunków, z czego 10 ma status rodzimych. Liczne gatunki są chwastami w uprawach lub uciążliwymi gatunkami inwazyjnymi, niektóre bywają uprawiane jako ozdobne (zwłaszcza pępawa czerwonokwiatowa C. rubra).

Wikipedia


pepco

[czytaj: pepko] sieć dyskontów odzieżowo-przemysłowych


SJP.pl

Pepco – europejska sieć detaliczna oferująca odzież i produkty dla domu. Sieć w grudniu 2022 liczyła ponad 2,9 tysiąca sklepów.

Wikipedia


pepecha

potocznie: pepesza (rodzaj broni)


SJP.pl


pepeerowiec

członek PPR (Polskiej Partii Robotniczej); PPR-owiec, peperowiec (potocznie)


SJP.pl


pepeerowski

przymiotnik od: PPR (Polska Partia Robotnicza); PPR-owski


SJP.pl


pepees

Polska Partia Socjalistyczna (PPS)


SJP.pl


pepeesowiec

członek PPS (Polskiej Partii Socjalistycznej); PPS-owiec, pepesowiec (potocznie)


SJP.pl


pepeesowski

przymiotnik od: PPS (Polska Partia Socjalistyczna); PPS-owski


SJP.pl


pepeg

potocznie: tenisówka; pepega


SJP.pl


pepega

potocznie: tenisówka; pepega


SJP.pl


pepegi

płócienne obuwie sportowe na gumie; tenisówki


SJP.pl

Tenisówki – rodzaj płytkiego sportowego obuwia tekstylnego, na podeszwie z gumy. W odróżnieniu od pokrewnych im trampek, tenisówki posiadają bardzo niskie cholewki (nie zakrywające kostek) i poza podeszwą wykonane są zazwyczaj z jednorodnego materiału (z reguły nie posiadając gumowanych nosków).

Wikipedia


pępek

blizna w centralnym miejscu brzucha pozostająca po pępowinie


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) anat. blizna w środkowej części brzucha, która stanowi pozostałość po odpadniętej lub usuniętej pępowinie;

 (1.2) zgrubienie w środku gomółki, ślad po przylepiaku

Wiktionary

Pępek (łac. umbilicus) – blizna w środkowym punkcie brzucha będąca pozostałością po odpadniętej pępowinie.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Przestań dłubać w pępku!

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈpɛ̃mpɛk, AS: pmpek

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. pępkowe n., pępowina ż.

:: zdrobn. pępuszek m.

 przym. pępkowy, pępowinowy

Wiktionary


peperment

gatunek ziołowego likieru miętowego o zielonkawym zabarwieniu otrzymywanym ze specjalnego olejku; pepermint


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) spoż. likier miętowy

 (1.2) butelka pepermentu (1.1)

Wiktionary

Przykłady

 (1.2) Wyjęła z barku peperment i nalała im po kieliszku.

Wiktionary


pepermint

gatunek ziołowego likieru miętowego o zielonkawym zabarwieniu otrzymywanym ze specjalnego olejku; peperment


SJP.pl


peperomia

roślina zielna lub krzewinka z rodziny pieprzowatych, o niewielkich, najczęściej lekko zaokrąglonych liściach i kremowych, niepachnących kwiatach, naturalnie rosnąca w krajach tropikalnych i subtropikalnych, często hodowana w domach jako ozdobna roślina doniczkowa; pieprzówka


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) bot. nazwa systematyczna|Peperomia||ref=tak., rodzaj roślin z rodziny pieprzowatych, charakteryzujący się mięsistymi liśćmi;

 (1.2) bot. roślina z rodzaju peperomia (1.1)

Wiktionary

Peperomia, pieprzówka (Peperomia) – rodzaj roślin z rodziny pieprzowatych. Liczba gatunków w niektórych ujęciach systematycznych przekracza 1,4 tysiąca. Zasięg rodzaju obejmuje całą strefę międzyzwrotnikową, sięgając też stref umiarkowanych w południowej części Ameryki Południowej, Afryki, w Nowej Zelandii oraz w Japonii na półkuli północnej. Rodzaj najbardziej zróżnicowany jest w tropikach Ameryki Południowej i Środkowej oraz w południowej Azji, nieliczne gatunki z kolei rosną w Afryce. Rośliny te rosną na dnie wilgotnych lasów deszczowych, jako epifity na drzewach, a także na skałach.

Wikipedia

Przykłady

 (1.2) Mógłbyś podlać peperomię w babcinej sypialni?

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) pieprzówka

 (1.2) pieprzówka

Wiktionary


peperonata

pikantna potrawa z warzyw duszonych z tłuszczem


SJP.pl


peperoni

pepperoni;
1. odmiana uprawna papryki rocznej koloru czerwonego lub zielonego;
2. włoska kiełbasa wieprzowo-wołowa o ostrym smaku;
3. pizza z dodatkiem kiełbasy peperoni


SJP.pl

Pepperoni, peperoni – kiełbasa pochodzenia włoskiego o ostrym smaku (nazwa wywodzi się od papryki), zbliżona do salami.

Oryginalnie wieprzowo-wołowa z dodatkiem podrobów, suszona na świeżym powietrzu (ewentualnie wędzona w stosunkowo niskiej temperaturze), dojrzewająca przez sześć do dziesięciu miesięcy. Rozpowszechniona w kuchni amerykańskiej.

Wikipedia


peperowiec

potocznie: członek PPR (Polskiej Partii Robotniczej); PPR-owiec, peperowiec


SJP.pl


peperowski

rzadko: pepeerowski, PPR-owski (przymiotnik od: PPR)


SJP.pl


peperyt

skała magmowa wulkaniczna


SJP.pl


pęperzyn

Pęperzyn – wieś w Polsce położona w województwie kujawsko-pomorskim, w powiecie sępoleńskim, w gminie Więcbork. Wieś położona jest nad jeziorem Pęperzyńskim.

W latach 1954–1968 wieś była siedzibą gromady Pęperzyn, po jej zniesieniu w gromadzie Więcbork. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa bydgoskiego.

Wikipedia


pepesowiec

potocznie: członek PPS (Polskiej Partii Socjalistycznej); pepeesowiec, PPS-owiec


SJP.pl


pepesowski

rzadko: pepeesowski, PPS-owski (przymiotnik od: PPS)


SJP.pl


pepesza

sowiecki pistolet maszynowy kal. 7,62 mm zasilany nabojami z magazynka bębnowego (71 naboi) lub z magazynka łukowego (35 naboi); Pistolet Pulemat Szpagina, PPSz 41


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) wojsk. pot. radziecki pistolet maszynowy kalibru 7,62 mm;

Wiktionary

PPSz-41 (ros. ППШ-41, Пистолет-пулемёт Шпагина обр. 1941 г.; pol. PPSz wz. 1941; pot. pepesza) – radziecki pistolet maszynowy skonstruowany przez Gieorgija Szpagina i wprowadzony na uzbrojenie Armii Czerwonej w 1941 roku. Podstawowy pistolet maszynowy Armii Czerwonej podczas II wojny światowej, popularnie używany również przez wiele innych armii świata. Do uzbrojenia Ludowego Wojska Polskiego wprowadzony w 1943 roku.

Wikipedia

Powiązane:

 rzecz. zdrobn. pepeszka ż.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) skr. PPSz; zdrobn. pepeszka

Wiktionary


pepeszka

niewielka pepesza (radziecki pistolet maszynowy o niewielkim polu rażenia, wykorzystywany w okresie II wojny światowej)


SJP.pl


pepiczek

lekceważąco: Czech; pepik (Pepik), Pepiczek, knedlik (Knedlik), knedliczek (Knedliczek)


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) pogard. Czech

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. pepik m.

:: fż. pepiczka ż.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) pepik

Wiktionary


pepiczka

lekceważąco o Czeszce; Pepiczka


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) pot. lekcew. Czeszka

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Jakąś Pepiczkę strażnicy przetrzepali na granicy.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. pepiczka ż., pepik mos.

:: fm. Pepik mos.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) pepiczka

Wiktionary


pepik

lekceważąco: Czech; Pepik, pepiczek (Pepiczek), knedlik (Knedlik), knedliczek (Knedliczek)


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) spolszczona forma czeskiego imienia Pepík (Józef)

 (1.2) pot. lekcew. Czech

 (1.3) gw-pl|Śląsk Cieszyński, Górny Śląsk. Czech

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Cześć, jestem Pepik, a to mój brat Honza.

 (1.2) Pod hotelem, z autobusu wysiadła cała wycieczka Pepików.

 (1.3) Precz, Pepicy, z marmuladóm, Polocy ze szpekym jadóm (hasło plebiscytowe).

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. pepik m.

:: zdrobn. Pepiczek m.

:: fż. Pepiczka ż.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) pepik

Wiktionary


pepina

glogierówka, pepinka;
a) odmiana jabłoni odporna na mróz;
b) owoc tej jabłoni


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) bot. odmiana jabłoni

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. pepinka ż.

Wiktionary


pepiniera

1. ośrodek przygotowujący utalentowanych ludzi do przyszłej kariery, a także: środowisko, z którego wywodzą się tacy ludzie;
2. chroniony teren, na którym rosną młode drzewka


SJP.pl


pepinka

glogierówka, pepina;
a) odmiana jabłoni odporna na mróz;
b) owoc tej jabłoni


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) bot. odmiana jabłoni

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. pepina

Wiktionary


pepino

glogierówka, pepinka;
a) odmiana jabłoni odporna na mróz;
b) owoc tej jabłoni


SJP.pl

Psianka melonowa, pepino (Solanum muricatum) – gatunek roślin z rodzaju psianka, należący do rodziny psiankowatych. Jest wiecznie zieloną byliną pochodzącą z Peru, uprawianą obecnie w całej strefie tropikalnej w górach, w strefie subtropikalnej i w szklarniach w cieplejszych regionach z klimatem umiarkowanym. Roślinę uprawia się ze względu na słodkie, jadalne owoce.

Wikipedia


pepita

pepitka;
1. deseń na tkaninie w postaci dwukolorowej przekrzywionej kratki; pepito, pepitko;
2. tkanina o takim deseniu; pepito, pepitko;
3. kawałek nieobrobionego złota; samorodek


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) włók. wzór na tkaninie przypominający kratę

 (1.2) włók. materiał o deseniu w pepitę (1.1)

Wiktionary

Przykłady

składnia.

kolokacje.

synonimy.

 (1.1) pepitka

 (1.2) pepitka

antonimy.

hiperonimy.

 (1.1) deseń

 (1.2) tkanina

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

 rzecz. pepitka ż.

 przym. pepitkowy

frazeologia.

etymologia.

 etym|franc|pépite. < etym|hiszpański|pepita. → pestka

uwagi.

tłumaczenia.

 (1.1) zobtłum|pepitka.

źródła.

== pepita (język hiszpański.) ==

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) pestka

odmiana.

 (1.1) lp. pepita; lm. pepitas

przykłady.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: pɛˈpʲita, AS: pepʹita

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. pepitka ż.

 przym. pepitkowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) pepitka

 (1.2) pepitka

Wiktionary


pepitka

pepita;
1. deseń na tkaninie w postaci dwukolorowej przekrzywionej kratki; pepito, pepitko;
2. tkanina o takim deseniu; pepito, pepitko;
3. kawałek nieobrobionego złota; samorodek


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) włók. wzór na tkaninie przypominający kratę

 (1.2) włók. materiał o deseniu w pepitkę (1.1)

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. pepita ż.

 przym. pepitkowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) pepita

 (1.2) pepita

Wiktionary


pepitko

pepita;
1. deseń na tkaninie w postaci dwukolorowej przekrzywionej kratki; pepito, pepitko;
2. tkanina o takim deseniu; pepito, pepitko;
3. kawałek nieobrobionego złota; samorodek


SJP.pl


pepitkowy

mający pepitkę (deseń w postaci drobnej dwukolorowej kratki lub równoległych pasów), zdobiony przez pepitkę (np. tkanina pepitkowa)


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) wykonany z pepitki

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Ludmiła przyszła w pepitkowym żakieciku.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. pepita ż., pepitka ż.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) z pepitki

Wiktionary


pepito

pepitka;
1. deseń na tkaninie w postaci dwukolorowej przekrzywionej kratki; pepito, pepitko;
2. tkanina o takim deseniu; pepito, pepitko;
3. kawałek nieobrobionego złota; samorodek


SJP.pl


pepitowy

pepita


SJP.pl

Patrz:

pepita

pępkowe

charakterystyczny dla pępka lub jego okolic (np. sznur pępkowy), związany w jakiś sposób z pępkiem (np. przepuklina pępkowa, pierścień pępkowy)


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) j świętowanie narodzin potomka

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. pępek mrz., pępowina ż.

Wiktionary


pępkówka

alkohol pity podczas spotkania towarzyskiego zorganizowanego przez ojca nowo narodzonego dziecka; pępówka, pępkowe


SJP.pl


pępkowy

charakterystyczny dla pępka lub jego okolic (np. sznur pępkowy), związany w jakiś sposób z pępkiem (np. przepuklina pępkowa, pierścień pępkowy)


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z pępkiem, dotyczący pępka

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. pępek m., pępowina ż.

Wiktionary


pęplino

Pęplino (kaszb. Pãplënò, niem. Horst) – wieś w Polsce położona w województwie pomorskim, w powiecie słupskim, w gminie Ustka.

Wieś jest siedzibą sołectwa Pęplino. Nieoficjalnymi częściami miejscowości są Kolonia Pęplino Pierwsze i Kolonia Pęplino Trzecie.

W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa słupskiego.

Wikipedia


pepliński

nazwisko


SJP.pl


peplos

długi prostokątny pas materiału spinany klamrą, służący jako okrycie wierzchnie kobiet w starożytnej Grecji; peplum


SJP.pl

Peplos (stgr. πέπλος peplos, łac. peplŭm) – w starożytności klasycznej długa wierzchnia szata kobiet, wykonana z prostokątnego płata wełnianej tkaniny.

W starożytnej Grecji od okresu archaicznego do ok. 480 p.n.e. był to podstawowy ubiór kobiecy wkładany wprost na ciało, który dopiero pod koniec VI wieku p.n.e. zaczęto zastępować modnym wschodnim chitonem.

Wikipedia


peplum

długi prostokątny pas materiału spinany klamrą, służący jako okrycie wierzchnie kobiet w starożytnej Grecji; peplos


SJP.pl

Peplum lub kino miecza i sandałów – gatunek filmów mitologiczno-historycznych, cechujący się zgodnie z definicją Marka Hendrykowskiego brakiem „rzetelnej, źródłowej rekonstrukcji określonych zdarzeń i faktów, które na każdym kroku przeplatają się z tym, co legendarne lub mityczne”. Ikonografię kina peplum przez długi czas opierano przeważnie na XIX-wiecznym malarstwie historycznym, w nowszych produkcjach jednak na współczesnych archeologicznych ustaleniach dotyczących antycznej kultury materialnej.

Wikipedia


pępowianin

mieszkaniec Pępowa (wsi w Polsce)


SJP.pl


pępowianka

mieszkanka Pępowa (wsi w Polsce)


SJP.pl


pępowina

unaczyniony przewód u ssaków, gadów i ptaków, łączący płód z błonami płodowymi, będący miejscem transportu krwi, tlenu i substancji odżywczych


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) anat. przewód łączący płód z błonami płodowymi (u człowieka z łożyskiem), doprowadzający do niego treść bogatą w tlen i substancje odżywcze

 (1.2) przen. związek psychiczny ze środowiskiem, z którego się pochodzi

 (1.3) techn. pot. przewody we wspólnej osłonie łączące urządzenie z miejscem sterowania lub zasilania

Wiktionary

Pępowina – przewód łączący płód z łożyskiem występujący u ssaków łożyskowych. Znajdujące się w pępowinie naczynia krwionośne (dwie tętnice i żyła pępowinowa) zespalają krążenie zarodka z krążeniem błon śluzowych matki. W pępowinie znajduje się tak zwana galareta Whartona, która nadaje sprężystość i nie pozwala na zawiązanie się pępowiny na szyi bądź kończynie płodu.

Wikipedia

Powiązane:

 rzecz. pępek m., pępuszek m., pępkowe n.

 przym. pępowinowy, pępkowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) sznur pępkowy

Wiktionary


pępowinowy

charakterystyczny dla pępowiny (np. cewnik pępowinowy), związany z pępowiną (np. sznur pępowinowy, kikut pępowinowy)


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z pępowiną, dotyczący pępowiny

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. pępek mrz., pępowina ż.

Wiktionary


pępówka

alkohol pity podczas spotkania towarzyskiego zorganizowanego przez ojca nowo narodzonego dziecka; pępkówka, pępkowe


SJP.pl

  • pępówka – rodzaj grzybów
  • Pępówka – szczyt w Beskidzie Wyspowym

Wikipedia


pępowniczka

rodzaj grzybów z rodziny grzybówkowatych


SJP.pl

Xeromphalina Kühner & Maire (pępowniczka) – rodzaj grzybów z rodziny grzybówkowatych (Mycenaceae).

Wikipedia


pępowo

nazwa kilku wsi w Polsce


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki, nazwa własna

 (1.1) geogr. wieś w Polsce, w województwie pomorskim, w powiecie kartuskim, w gminie Żukowo;

 (1.2) geogr. wieś w Polsce, w województwie wielkopolskim, w powiecie gostyńskim;

Wiktionary

W Polsce
  • Pępowo – wieś w woj. pomorskim, w pow. kartuskim, w gminie Żukowo
  • Pępowo – wieś w woj. wielkopolskim, w pow. gostyńskim, w gminie Pępowo
  • Pępowo – dawna gromada w powiecie gostyńskim
  • Pępowo – stacja kolejowa
  • Pępowo) – jezioro położone 1 km na zachód od wsi Rzędziny

Wikipedia

Przykłady

 (1.2) Na stacji w Pępowie czekała na niego pani Grażynka.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. pępowianin mos., pępowianka ż.

 przym. pępowski

Wiktionary


pępowski

Pępowo


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) odnoszący się do Pępowa, związany z Pępowem

Wiktionary

Pępowski (Pempowski, Pepowsky, Junosza odmienny) – pomorski herb szlachecki, odmiana herbu Junosza, herb własny rodziny Pępowskich. Herb ten jest nieznany klasycznym herbarzom, ani polskim, ani niemieckim.

Wikipedia

Patrz:

Pępowo

Powiązane:

 rzecz. Pępowo n., pępowianin mos., pępowianka ż.

Wiktionary


pepperoni

[czytaj: peperoni] peperoni;
1. odmiana uprawna papryki rocznej koloru czerwonego lub zielonego;
2. włoska kiełbasa wieprzowo-wołowa o ostrym smaku;
3. pizza z dodatkiem kiełbasy pepperoni


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) kulin. kiełbasa o ostrym smaku, odmiana salami, zazwyczaj wołowa lub wieprzowa;

 (1.2) kulin. pizza z plasterekasterkami kiełbasy pepperoni (1.1)

 (1.3) bot. spoż. kulin. odmiana papryki o ostrym smaku;

Wiktionary

Pepperoni, peperoni – kiełbasa pochodzenia włoskiego o ostrym smaku (nazwa wywodzi się od papryki), zbliżona do salami.

Oryginalnie wieprzowo-wołowa z dodatkiem podrobów, suszona na świeżym powietrzu (ewentualnie wędzona w stosunkowo niskiej temperaturze), dojrzewająca przez sześć do dziesięciu miesięcy. Rozpowszechniona w kuchni amerykańskiej.

Wikipedia

Przykłady

składnia.

kolokacje.

 (1.1) kiełbasa pepperoni

 (1.2) pizza pepperoni

 (1.3) papryka pepperoni

synonimy.

antonimy.

hiperonimy.

 (1.1) kiełbasa

 (1.2) pizza

 (1.3) papryka

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

frazeologia.

etymologia.

 (1.1-3) etym|ang|pepperoni. < etym2|wł|peperone|peperoni.

uwagi.

 (1.1-3) Indeks:Polski - Jedzenie

tłumaczenia.

* angielski: (1.1) pepperoni; (1.2) pepperoni; (1.3) peperoncino

źródła.

== pepperoni (język angielski.) ==

wymowa.

 audio|LL-Q1860 (eng)-Vealhurl-pepperoni.wav.

znaczenia.

rzeczownik

 (1.1) kulin. kiełbaska pepperoni

odmiana.

przykłady.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌpɛpɛˈrɔ̃ɲi, AS: peperõńi

Wiktionary


pepsi

[czytaj: peps-i] napój marki Pepsi; pepsi-cola


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) rodzaj ciemnego, gazowanego napoju chłodzącego produkowanego przez koncern PepsiCo;

 (1.2) porcja (np. butelka, kubek, puszka) pepsi (1.1)

 (1.3) młodz. uczn. kawa zbożowa

Wiktionary

Pepsi – marka napojów gazowanych typu cola należąca do PepsiCo. Największym z jej konkurentów jest Coca-Cola.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Wolę pepsi niż herbatę.

 (1.2) Kupiłem nam dwie pepsi i trzy hamburgery.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈpɛpsʲi, AS: pepsʹi

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. pepsyna ż., pepsi-cola ż.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) pepsi-cola

Wiktionary


pepsi-cola

[czytaj: peps-ikola] napój gazowany z kofeiną produkowany przez Pepsi; pepsi


SJP.pl

Pepsi – marka napojów gazowanych typu cola należąca do PepsiCo. Największym z jej konkurentów jest Coca-Cola.

Wikipedia


pepsymalt

lek ułatwiający trawienie


SJP.pl


pepsyna

enzym soku żołądkowego


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) biochem. czynna postać pepsynogenu, enzym trawienny występujący w soku żołądkowym;

Wiktionary

Pepsyna (ATC: A 09 AA 03) – czynna postać pepsynogenu, enzymu wydzielanego przez komórki gruczołowe (komórki główne) żołądka. W procesie trawienia pepsyna rozkłada białka do łańcuchów polipeptydowych.Pepsyna jest składnikiem soku żołądkowego.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) W procesie trawienia pepsyna rozkłada białka do łańcuchów polipeptydowych.

Wiktionary

Powiązane:

 przym. pepsynowy

 rzecz. pepsi ż.

Wiktionary


pepsynogen

nieaktywna forma pepsyny, która pod wpływem działania kwasu solnego przekształca się w postać aktywną, rozkładającą białka


SJP.pl

Wikipedia


pepsynowy

wykorzystujący pepsynę (jeden z enzymów trawiących białka), zawierający pepsynę (np. wino pepsynowe) lub w jakiś inny sposób z nią związany


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) biol. związany z pepsyną, dotyczący pepsyny

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. pepsyna ż.

Wiktionary


pepton

biały proszek stosowany w lecznictwie i przemyśle spożywczym, będący wynikiem procesu działania pepsyny na białka


SJP.pl

Wikipedia


peptonizacja

przemiana pokarmów białkowych na peptony, odbywająca się w żołądku


SJP.pl


peptonizować

działać pepsyną na białka w celu uzyskania peptonu (białego proszku wykorzystywanego w lecznictwie i przemyśle spożywczym)


SJP.pl


peptonowy

charakterystyczny dla peptonu (białego proszku stosowanego w lecznictwie i przemyśle spożywczym, będącego wynikiem procesu działania pepsyny na białka), związany z peptonem


SJP.pl


peptonuria

obecność peptonu w moczu


SJP.pl


peptyd

związek pośredni między białkami a aminokwasami, powstały w wyniku częściowego przetrawienia białek


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) biochem. produkt rozkładu peptonów

Wiktionary

Peptydy (gr. πεπτίδια, strawne) – organiczne związki chemiczne, amidy powstające przez połączenie dwóch lub więcej cząsteczek aminokwasów wiązaniem peptydowym. Krótkie peptydy o długości do ok. 10 reszt aminokwasowych określa się jako oligopeptydy, łańcuchy dłuższe to polipeptydy lub białka. Granica między polipeptydami a białkami może być wyznaczana na podstawie masy cząsteczkowej i lokowana jest ona wówczas w okolicach 10 kDa (ok. 90 reszt aa) lub według kryterium funkcjonalności – polipeptydem jest wówczas dowolny dłuższy łańcuch aminokwasowy, który może stać się funkcjonalnym białkiem po uzyskaniu odpowiedniej struktury przestrzennej.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ˈpɛptɨt, AS: peptyt

Wiktionary

Powiązane:

 przym. peptydowy

Wiktionary


peptydaza

enzym katalizujący hydrolityczne rozszczepianie wiązań peptydowych


SJP.pl

Proteazy, peptydazy, enzymy proteolityczne (EC 3.4) – podklasa enzymów z klasy hydrolaz katalizujących proteolizę, czyli hydrolizę wiązań peptydowych.

Wikipedia


peptydazowy

peptydaza


SJP.pl

Patrz:

peptydaza

peptydoglikan

biopolimer kwasu muraminowego wchodzący w skład ścian komórkowych bakterii


SJP.pl

Peptydoglikan, mureina – składnik ściany komórkowej bakterii, zbudowany z nietypowych aminokwasów i połączonych w łańcuchy pochodnych cukrów. Chemicznie jest to biopolimer kwasu muraminowego i N-acetyloglukozaminy oraz tripeptyd: D-alanina, kwas D-glutaminowy i kwas mezodwuaminopimelinowy.

Wikipedia


peptyzacja

przechodzenie świeżo wytrąconego osadu koloidalnego lub żelu w zol


SJP.pl

Peptyzacja – zjawisko przechodzenia osadu koloidalnego lub żelu w koloid, np. zol. Jest to odwrotność koagulacji i zachodzi w sposób odwracalny.

Wikipedia


pępuszek

niewielki pępek, głównie u niemowlaków i małych dzieci lub nowo narodzonych zwierząt


SJP.pl


pepłowo

2 miejscowości w Polsce:

  • Pepłowo – wieś w woj. mazowieckim, w pow. mławskim, w gminie Wieczfnia Kościelna
  • Pepłowo – wieś w woj. mazowieckim, w pow. płockim, w gminie Bodzanów

Wikipedia


pepłowski

nazwisko


SJP.pl


per

zwykle w związkach frazeologicznych:
1. mówić komuś per ty, per wy, per pan, per pani - używać formy ty, wy, pan, pani, zwracając się do kogoś;
2. traktować, potraktować kogoś per noga, żartobliwie per nogam - traktować, potraktować kogoś lekceważąco, pogardliwie


SJP.pl

przyimek

 (1.1) tylko w związkach frazeologicznych: na

Wiktionary

  • PeR – łotewski zespół muzyczny
  • Pér – wieś i gmina w północno-zachodniej części Węgier
  • PER (skrót od Player Efficiency Rating) – wskaźnik stosowany w NBA do ocenienia gracza

Wikipedia

Wymowa:

IPA: pɛr, AS: per

Wiktionary


per-

przedrostek

 (1.1) chem. przedrostek wskazujący na podstawienie wszystkich atomów wodoru w cząsteczce węglowodoru przez atomy halogenu

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Perchlorobenzen i perchloroetan są chloropochodnymi węglowodorów.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: pɛr, AS: per

Wiktionary

Synonimy:

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

frazeologia.

etymologia.

 (1.1) etym|łac|per.

uwagi.

 występuje zawsze przed odpowiednim afiksem oznaczającym dany halogen (chloro-, fluoro-, jodo- lub bromo-).

tłumaczenia.

* angielski: (1.1) per-

* francuski: (1.1) per-

* rosyjski: (1.1) пер-

źródła.

== per- (język łaciński.) ==

wymowa.

znaczenia.

przedrostek…

 (1.1) oznaczający „przez”

odmiana.

 (1.1) nieodm.

przykłady.

 (1.1) perduco, pereo, perficio, …

składnia.

kolokacje.

synonimy.

Wiktionary


pera

regionalnie: ziemniak; pyra (częściej)


SJP.pl

Miejscowości

  • Pera Chorio – wieś na Cyprze, w dystrykcie Nikozja
  • Pera Orinis – wieś na Cyprze, w dystrykcie Nikozja
  • Pera Pedi – wieś na Cyprze, w dystrykcie Limassol
  • Castanheira de Pera – miejscowość w Portugalii, w dystrykcie Leiria

Wikipedia


perboraks

pochodna boraksu, w którym jedna cząsteczka wody krystalizacyjnej została zastąpiona cząsteczką nadtlenku wodoru


SJP.pl


perć

góralska nazwa stromej ścieżki górskiej


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) reg-pl|Podhale. stroma górska ścieżka, zwłaszcza taka wydeptana przez kozice, a wykorzystywana przez pasterzy, rzadziej też doświadczonych turystów;

Wiktionary

Perć – ścieżka w górach dla owiec i pasterzy, jak również jest to ścieżka wydeptana przez kozice. Percie są wykorzystywane przez turystów.

Percią nazwane są także znane szlaki w polskich górach: np. Orla Perć w Tatrach, Sokola Perć w Pieninach, Perć Akademików na Babiej Górze albo Jastrzębia Perć w Głuszycy a także Perć Borkowskiego na Luboniu Wielkim w Beskidzie Wyspowym.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) A wtenczas z góry, zza turni, z leśnej perci, którędy owce rano chadzają w upłazy, dał się słyszeć ostry, męski Jaśkowy głos.

Wiktionary


percentyl

parametr służący do opisu populacji lub rozkładu prawdopodobieństwa, kwantyl rzędu i/100 (gdzie i=1,2,...,99); centyl


SJP.pl

Percentyl, centyl – kwantyl rzędu k/100, gdzie k = 1, …, 99. Intuicyjnie mówiąc, percentyl jest wielkością, poniżej której padają wartości zadanego procentu próbek.

Wikipedia


percentylowy

percentyl


SJP.pl

Patrz:

percentyl

percepcja

złożony proces poznawczy, który prowadzi do odebrania przez człowieka jakichś zjawisk lub procesów, zachodzący wskutek działania określonych bodźców na narządy zmysłowe; postrzeżenie


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) fizj. odbiór i postrzeganie zjawisk za pomocą zmysłów

Wiktionary

Wikipedia

Powiązane:

 rzecz. perceptywność ż.

 czas. percypować ndk.

 przym. percepcyjny, perceptywny

 przysł. percepcyjnie, perceptywnie

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) postrzeganie, odbieranie

Wiktionary


percepcyjny

odnoszący się do percepcji (złożonego procesu poznawczego, prowadzącego do odebrania przez człowieka jakichś zjawisk lub procesów, zachodzącego wskutek działania określonych bodźców na narządy zmysłowe), powiązany z percepcją (np. percepcyjne zdolności człowieka); perceptywny


SJP.pl


perceptor

rzadko: osoba percypująca wrażenia słuchowe; widz, słuchacz


SJP.pl


perceptron

elektroniczne urządzenie rozpoznające


SJP.pl

Wikipedia


perceptroniczny

charakterystyczny dla perceptronu (elektronicznego urządzenia rozpoznającego), powiązany z perceptronem (np. receptor perceptroniczny)


SJP.pl


perceptywność

zdolność do postrzegania, percepcji (odzwierciedlania jakichś zjawisk lub procesów wskutek działania określonych bodźców na narządy zmysłowe)


SJP.pl


perceptywny

odnoszący się do percepcji (złożonego procesu poznawczego, prowadzącego do odebrania przez człowieka jakichś zjawisk lub procesów, zachodzącego wskutek działania określonych bodźców na narządy zmysłowe), powiązany z percepcją (np. perceptywne zdolności człowieka); percepcyjny


SJP.pl


percha

1. gałka pyłku kwiatowego zabrana przez pszczołę do koszyczka
2. pyłek w komórce plastra miodowego


SJP.pl

Percha (wł. Perca) – miejscowość i gmina we Włoszech, w regionie Trydent-Górna Adyga, w prowincji Bolzano.

Liczba mieszkańców gminy wynosi 1539 (dane z roku 2009). Język niemiecki jest językiem ojczystym dla 96,82%, włoski dla 2,54%, a ladyński dla 0,64% mieszkańców (2001).

Wikipedia


percutant

[czytaj: perküTĄ] wywołujący szok, zdziwienie, sensację


SJP.pl


percy

Słowo Percy może oznaczać:

  • Percy – miejscowość i dawna gmina we Francji, w regionie Kraj Loary, w departamencie Maine i Loara
  • Percy – miejscowość i gmina we Francji, w regionie Owernia-Rodan-Alpy, w departamencie Isère
  • Percy – wieś w USA, w stanie Illinois, w hrabstwie Randolph
  • Percy (ang. Percy Township) – gmina w stanie Minnesota, w hrabstwie Kittson

Wikipedia


percypować

postrzegać, uświadamiać sobie przedmiot, zjawisko spostrzegane; obserwować


SJP.pl


percypowalność

cecha czegoś, czego można doznać dzięki zmysłom


SJP.pl


percypowalny

taki, którego można doznawać dzięki zmysłom


SJP.pl


perczak

nazwisko


SJP.pl


perczyński

nazwisko


SJP.pl


perdendo

określenie wykonawcze: zanikając, zamierająco; perdendosi


SJP.pl


perdendosi

określenie wykonawcze: zanikając, zamierająco; perdendo


SJP.pl


perebora

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) rodzaj pasiaka, ludowy ornament tkacki robiony metodą wybierania

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌpɛrɛˈbɔra, AS: perebora

Wiktionary


perec

[czytaj: peREK] nazwisko


SJP.pl

W Biblii:

  • Perec – postać biblijna, syn Judy

Osoby noszące nazwisko Perec:

  • Georges Perec (1936-1982) – francuski pisarz
  • Icchok Lejb Perec (1851 a. 1852-1915) – polsko-żydowski pisarz
  • Marie-José Perec (ur. 1968) – francuska lekkoatletka

Wikipedia


peregryn

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy, nazwa własna

 (1.1) imię|polski|m.;

Wiktionary

Peregryn – imię męskie pochodzenia łacińskiego, oznaczające „ten, który podróżuje”. Wśród patronów – św. Peregryn, męczennik (II wiek); św. Peregryn, biskup Auxerre (+ 304); św. Peregryn Laziosi – patron chorych na raka. Od tego imienia powstała staropolska forma skrócona (zdrobniała, spieszczona) Grzymek, utworzona za pomocą popularnej w imiennictwie polskim (a także ruskim) techniki ucinania nagłosu (: Pielgrzym).

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Peregryn był podróżnikiem.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: pɛˈrɛɡrɨ̃n, AS: peregrỹn

Wiktionary


peregrynacja

dłuższa podróż, wędrówka; pielgrzymka


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) książk. przest. długa podróż lub wędrówka

 (1.2) rel. pielgrzymka do świętego miejsca

 (1.3) rel. przenoszenie obiektu kultu w Kościele katolickim w celu odbycia przy jego udziale praktyk religijnych;

Wiktionary

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Byłem tego właściwie pewien, trochę ich już poznałem w swoich peregrynacjach po tym kraju.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌpɛrɛɡrɨ̃ˈnat͡sʲja, AS: peregrỹnacʹi ̯a

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. peregrynowanie n., peregrynant m., peregrynantka ż.

 czas. peregrynować ndk.

 przym. peregrynacyjny

Wiktionary


peregrynacyjny

peregrynacja


SJP.pl

Patrz:

peregrynacja

peregrynant

osoba uczestnicząca w peregrynacji (pielgrzymce, wędrówce, podróży, najczęściej dalekiej)


SJP.pl


peregrynantka

peregrynant


SJP.pl

Patrz:

peregrynant

peregrynować

odbywać podróże; pielgrzymkować


SJP.pl


perejasław

miasto na Ukrainie


SJP.pl

Perejasław (ukr. Переяслав, w l. 1943–2019 Perejasław Chmielnicki – ukr.  Переяслав-Хмельницький) – miasto w obwodzie kijowskim, w rejonie boryspolskim na Ukrainie, niedaleko Kijowa, nad rzeką Trubiż (dopływem Dniepru), ok. 27 tys. mieszkańców, liczne zabytki cerkiewne i cytadela. Do 2020 roku stolica rejonu perejesławskiego.

Wikipedia


perejasławski

dotyczący miasta - Perejasław


SJP.pl


perek

regionalna nazwa ziemniaka; pyrka, pera, pyra, kartofel


SJP.pl

Perek – część wsi Kroczyce w Polsce położona w województwie śląskim, w powiecie zawierciańskim, w gminie Kroczyce.

W latach 1975–1998 Perek położony był w województwie częstochowskim.

Wikipedia


perekińczyk

rzeczownik, rodzaj męski

 (1.1) daw. przeniewierca, odstępca, zdrajca

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) daw. przekińczyk, daw. perekidczyk

Wiktionary


perelina

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) białystok. peleryna

Wiktionary


perempcja

utrata prawa do dokonania czynności prawnej wskutek upływu ostatecznego terminu


SJP.pl


peremptoryczny

stanowczy, ostateczny lub nie do odwołania, zawieszenia (np. peremptoryczny wyrok); peremptoryjny


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) stanowczy, ostateczny, nieodwołalny

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌpɛrɛ̃mptɔˈrɨt͡ʃnɨ, AS: perẽmptoryčny

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) peremptoryjny

Wiktionary


peremptoryjny

stanowczy, ostateczny lub nie do odwołania, zawieszenia (np. peremptoryjny wyrok); peremptoryczny


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) stanowczy, ostateczny, nieodwołalny

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Podniesienie zarzutu przedawnienia (tzw. zarzutu peremptoryjnego) w sytuacji zawisłości sporu powoduje, że roszczenie już nie może być skutecznie dochodzone.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌpɛrɛ̃mptɔˈrɨjnɨ, AS: perẽmptoryi ̯ny

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) peremptoryczny

Wiktionary


perepeczko

Perepeczko:

  • Agnieszka Fitkau-Perepeczko
  • Andrzej Wincenty Perepeczko
  • Marek Perepeczko

Wikipedia


peres

Peres lub Fares − postać biblijna z Księgi Rodzaju, syn Judy i jego synowej Tamar. Jego bratem bliźniakiem był Zerach, a braćmi przyrodnimi Er, Onan i Szela. Od Peresa pochodzi ród Parsytów.

Wymienia go także Nowy Testament w genealogii Jezusa Chrystusa.

Wikipedia


pereskia

kolczasty krzew z rodziny kaktusowatych, występujący w strefie tropikalnej Ameryki, uprawiany jako roślina ozdobna; peireskia, drzewidło


SJP.pl

Drzewidło (Pereskia Mill.) – rodzaj sukulentów z rodziny kaktusowatych. Gatunkiem typowym jest P. paniculata Vellozo.

Wikipedia


pereszczówka

wieś w Polsce


SJP.pl

Pereszczówka – wieś w Polsce położona w województwie lubelskim, w powiecie bialskim, w gminie Drelów.

Wieś jest sołectwem w gminie Drelów. Według Narodowego Spisu Powszechnego z roku 2011 wieś liczyła 148 mieszkańców.

Wierni Kościoła rzymskokatolickiego należą do parafii Niepokalanego Poczęcia Najświętszej Maryi Panny w Drelowie.

Wikipedia


perewiaska

perewiaska marmurkowa - nocny ssak z rodziny łasicowatych, zamieszkujący płd.-wsch. Europę i Azję


SJP.pl

Perewiaska (Vormela) – rodzaj ssaków z podrodziny Ictonychinae w obrębie rodziny łasicowatych (Mustelidae).

Wikipedia


perez

nazwisko


SJP.pl

Osoby o tym nazwisku:

  • Alberto Perez – amerykański tancerz i choreograf
  • Melina Perez – amerykańska modelka oraz wrestlerka
  • Mike Perez – kubański bokser
  • Rosie Perez – amerykańska aktorka
  • Thomas Perez – amerykański polityk

Wikipedia


perełeczka

zdrobnienie od: perełka


SJP.pl


perełka

1. niewielka perła;
2. coś wartościowego, pięknego lub ktoś ważny w życiu, ktoś z kim jest się mocno związanym


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) mała perła

 (1.2) przen. rzecz wyjątkowo piękna, niezwykła, unikatowa

Wiktionary

Wymowa:

IPA: pɛˈrɛwka, AS: pereu̯ka

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. perłówka ż., perła ż.

 przym. perłowy

 czas. perlić się

Wiktionary

Synonimy:

 (1.2) skarb

Wiktionary


perełki

1. niewielka perła;
2. coś wartościowego, pięknego lub ktoś ważny w życiu, ktoś z kim jest się mocno związanym


SJP.pl


perełkować

ozdabiać, otaczać perełkami


SJP.pl


perełkowanie

1. szereg białych plamek na sierści albo ciele niektórych zwierząt lub upierzeniu ptaków;
2. oczyszczanie powierzchni metali lub proces nadawania im chropowatości przy użyciu specjalnych niewielkich kulek


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|perełkować.

 (1.2) archit. ornament architektoniczny złożony z naprzemiennie ułożonych pałeczek i krążków

Wiktionary

Powiązane:

 czas. perełkować

Wiktionary

Synonimy:

 (1.2) astragal

Wiktionary


perełkowany

suseł perełkowany - gatunek gryzonia


SJP.pl


perełkowaty

przypominający małą perłę, podobny do małej perły


SJP.pl


perełkowiec

ozdobne drzewo z rodziny motylkowatych, o parasolowatej koronie i kremowych kwiatach, pochodzące z krajów orientu; szupin


SJP.pl

Perełkowiec (Styphnolobium Schott) – rodzaj roślin należących do rodziny bobowatych, do podrodziny bobowate właściwe. Występują głównie na obszarach tropikalnych.

Wikipedia


perełkowy

1. ozdabiany perełkami (np. obrączka perełkowa, naszyjnik perełkowy); perłowy;
2. o niewielkich rozmiarach, niski lub mały, karłowaty


SJP.pl


perfect

[czytaj: perfekt] perfekt; potocznie:
1. perfekcyjny; idealny, znakomity, świetny;
2. perfekcyjnie; idealnie, znakomicie, świetnie


SJP.pl

Muzyka

  • Perfect – polski zespół rockowy, założony w 1977 roku

Albumy

  • Perfect – debiutancki studyjny album zespołu Perfect wydany w 1981

Single

  • Perfect – czwarty singel z pierwszej płyty kanadyjskiej grupy Simple Plan
  • Perfect – pierwszy singel Darina z płyty „Break the News”
  • Perfect – singel zespołu Smashing Pumpkins
  • Perfect – singel Depeche Mode
  • Perfect – singel One Direction
  • Perfect – singel Eda Sheerana
  • Perfect – singel Anne-Marie
  • Perfect – singel Almy

Wikipedia


perfectum

[czytaj: perfektum] w językoznawstwie: czas przeszły dokonany; perfektum


SJP.pl

Perfectum (od łac. perficio - dokonać, ukończyć) – czas lub aspekt gramatyczny wyrażający czynność przeszłą i dokonaną, ale pozostającą w związku z teraźniejszością. Np.

  • w grece: εγω νενικηκα тoν кóσμον (Jan 16,33) – Ja zwyciężyłem świat.
  • w łacinie: Is fecit, cui prodest – Ten uczynił, komu [czyn] przyniósł korzyść.

Wikipedia


perfekcja

idealność, niekwestionowana sprawność, biegłość w czymś, najwyższa doskonałość w wykonywaniu, robieniu czegoś


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) doskonałość, cecha tego, co jest perfekcyjne

 (1.2) bot. roln. odmiana marchwi

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Jan doszedł do perfekcji.

 (1.2) Perfekcja jest późną odmianą marchwi.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: pɛrˈfɛkt͡sʲja, AS: perfekcʹi ̯a

Wiktionary

Powiązane:

 czas. perfekcjonować

 rzecz. perfekcyjność ż., perfekcjonista, perfekcjonizm

 przysł. perfekcyjnie, perfekt

 przym. perfekcyjny

Wiktionary


perfekcjonista

osoba perfekcyjna, chcąca osiągnąć perfekcję, niekwestionowaną doskonałość w jakiejś dziedzinie


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) człowiek dążący do doskonałości

 (1.2) filoz. zwolennik perfekcjonizmu w etyce

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Marek jest w każdym calu perfekcjonistą – zanim się za coś zabierze, najpierw czyta stosy literatury fachowej.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌpɛrfɛkt͡sʲjɔ̇̃ˈɲista, AS: perfekcʹi ̯o̊̃ńista

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. perfekcja ż., perfekcjonizm m.

:: fż. perfekcjonistka ż.

 czas. perfekcjonować ndk.

 przym. perfekcyjny

 przysł. perfekcyjnie

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) cyzelator

Wiktionary


perfekcjonistka

kobieta perfekcyjna, chcąca osiągnąć perfekcję, niekwestionowaną doskonałość w jakiejś dziedzinie


SJP.pl


perfekcjonistyczny

nacechowany perfekcjonizmem (chęcią osiągnięcia perfekcji, niekwestionowanej doskonałości w jakiejś dziedzinie), uwydatniający perfekcjonizm (np. perfekcjonistyczne zapędy malarza, pisarza)


SJP.pl


perfekcjonizm

1. chęć osiągnięcia perfekcji, niekwestionowanej doskonałości w jakiejś dziedzinie;
2. stanowisko etyczne uznające doskonałość osobistą za najcenniejsze dobro moralne


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) dążenie do doskonałości

 (1.2) filoz. doktryna etyczna, która za najwyższą wartość uznaje doskonałość osobistą

Wiktionary

Perfekcjonizm – postawa człowieka, która stawia dokładność wykonywanych czynności na najwyższym miejscu. Nadmierny perfekcjonizm jest w psychologii czasem nazywany dewiacją, która praktycznie uniemożliwia normalne funkcjonowanie. Psycholodzy uważają to zjawisko za problem społeczny i często stosują specjalne terapie.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Jan postępuje według perfekcjonizmu.

 (1.1) Perfekcjonizm na pierwszym miejscu.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌpɛrfɛkˈt͡sʲjɔ̇̃ɲism̥, AS: perfekcʹi ̯o̊̃ńism̦

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. perfekcjonista m., perfekcja ż.

 czas. perfekcjonować

 przym. perfekcjonistyczny

 przysł. perfekt

Wiktionary


perfekcjonować

czasownik niedokonany

 (1.1) przest. dążyć do doskonałości, udoskonalać

czasownik zwrotny perfekcjonować się

 (2.1) przest. doskonalić się

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) To nie bezsensowna pogoń za uciekającym wciąż kapitalizmem, w dodatku po drodze, którą perfekcjonuje on od ponad dwóch stuleci, orientować ma rozwój socjalizmu w Polsce.

 (1.1) Od dawna uważam, że najwyższa pora byś perfekcjonowała swój śpiew.

 (2.1) Imć Pikel właśnie perfekcjonował się w żałobnej biżuterii.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌpɛrfɛkt͡sʲjɔ̃ˈnɔvat͡ɕ, AS: perfekcʹi ̯õnovać

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. perfekcja, perfekcjonista, perfekcjonizm, perfekcjonowanie

Wiktionary


perfekcjonowanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|perfekcjonować.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌpɛrfɛkt͡sʲjɔ̃nɔˈvãɲɛ, AS: perfekcʹi ̯õnovãńe

Wiktionary

Powiązane:

 czas. perfekcjonować

Wiktionary


perfekcyjnie

przysłówek

 (1.1) w sposób perfekcyjny

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌpɛrfɛkˈt͡sɨjɲɛ, AS: perfekcyi ̯ńe

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. perfekcja, perfekcjonista, perfekcyjność

 przym. perfekcyjny

 przysł. perfekt

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) perfekt

Wiktionary


perfekcyjniej

stopień wyższy od przysłówka: perfekcyjnie


SJP.pl


perfekcyjniejszy

stopień wyższy od przymiotnika: perfekcyjny


SJP.pl


perfekcyjność

cecha kogoś perfekcyjnego lub czegoś, co zostało wykonane perfekcyjne, idealność, niekwestionowana sprawność, biegłość w czymś, najwyższa doskonałość w wykonaniu albo robieniu czegoś


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) odprzym. cecha tego, co jest perfekcyjne; cecha tych, którzy są perfekcyjni

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. perfekcja ż., perfekcjonista m., perfekcjonistka ż.

 przym. perfekcyjny

 przysł. perfekcyjnie

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) doskonałość

Wiktionary


perfekcyjny

odznaczający się perfekcją, idealny, dopracowany w każdym szczególe (np. perfekcyjna gra aktorów) lub niekwestionowanie sprawny, biegły w jakiejś dziedzinie, w robieniu czegoś (np. perfekcyjny człowiek)


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) odznaczający się perfekcją, dopracowany w każdym detalu

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. perfekcja ż., perfekcyjność ż., perfekcjonista m., perfekcjonistka m.

 przysł. perfekcyjnie, perfekt

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) doskonały

Wiktionary


perfekt

perfect; potocznie:
1. idealny, znakomity, świetny;
2. idealnie, znakomicie, świetnie


SJP.pl

przysłówek

 (1.1) pot. perfekcyjnie, doskonale

Wiktionary

Perfectum (od łac. perficio - dokonać, ukończyć) – czas lub aspekt gramatyczny wyrażający czynność przeszłą i dokonaną, ale pozostającą w związku z teraźniejszością. Np.

  • w grece: εγω νενικηκα тoν кóσμον (Jan 16,33) – Ja zwyciężyłem świat.
  • w łacinie: Is fecit, cui prodest – Ten uczynił, komu [czyn] przyniósł korzyść.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ˈpɛrfɛkt, AS: perfekt

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. perfectum, perfekcjonizm, perfekcja

 przym. perfekcyjny

 przysł. perfekcyjnie

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) perfekcyjnie, doskonale, świetnie, biegle

Wiktionary


perfektum

w językoznawstwie: czas przeszły dokonany; perfectum


SJP.pl


perfektywność

dokonany charakter tematu czasownika, dokonaność czasowników, cecha czasowników dokonanych (perfektów)


SJP.pl


perfektywny

nadający tematowi czasownika charakter dokonany, odnoszący się do czasowników dokonanych (perfektów) lub ich właściwości


SJP.pl


perfidia

przewrotność, przebiegłość


SJP.pl

Perfidia – zbiór opowiadań o tematyce kryminalnej autorstwa Waldemara Łysiaka (występującego pod pseudonimem Valdemar Baldhead), wydany w 1980 roku przez Krajową Agencję Wydawniczą.Na książkę składają się 3 części:

  • 1 część - Był sobie policjant
  • 2 część - Był sobie czas
  • 3 część - Był sobie strach

Jedno z opowiadań, Selekcja, stało się podstawą spektaklu Teatru Telewizji z 1984 roku, pt. Selekcja.

Wikipedia


perfidnie

przysłówek

 (1.1) w sposób perfidny

Wiktionary

Powiązane:

 przym. perfidny

Wiktionary


perfidniej

stopień wyższy od przysłówka: perfidnie


SJP.pl


perfidniejszy

stopień wyższy od przymiotnika: perfidny


SJP.pl


perfidny

przewrotny, podstępny, chytry i złośliwy, przebiegły


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) przewrotny, podstępny, chytry i złośliwy, przebiegły

Wiktionary

Wymowa:

IPA: pɛrˈfʲidnɨ, AS: perfʹidny

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. perfidia

 przysł. perfidnie

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) wyrachowany, zdradliwy, złośliwy, chytry, cwany, frantowski, machiaweliczny, makiaweliczny, obłudny, podstępny, przebiegły, przewrotny, szalbierski

Wiktionary


perfokarta

karta, na której zarejestrowano informację, wykonując szereg odpowiednio rozmieszczonych otworów; karta perforowana


SJP.pl

Wikipedia


perforacja

1. przebicie, przedziurkowanie, najczęściej wielokrotne, będące zakodowaną informacją na specjalnych kartach lub taśmach;
2. urazowe przebicie lub wewnętrzne pęknięcie ściany któregoś z narządów wewnętrznych


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) szereg dziurek wykonanych w jakimś materiale, spełniający różne funkcje;

 (1.2) med. patologiczny otwór w narządzie lub powłoce;

 (1.3) czynność wykonywania otworów

Wiktionary

Perforacja − otwory wykonane w jakimś materiale, spełniające różne funkcje, np. ułatwienie przesuwania, odrywania, wpinania w segregator, mocowania itp.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ˌpɛrfɔˈrat͡sʲja, AS: perforacʹi ̯a

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. perforator m., perforatorka ż., perforowanie n.

 czas. perforować ndk.

 przym. perforacyjny

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) dziurki

 (1.3) dziurkowanie

Wiktionary


perforacyjny

perforacja


SJP.pl

Patrz:

perforacja

perforator

maszyna wykonująca perforację (odpowiednie wydziurkowanie, układ otworów) na kartach lub taśmach filmowych w celu zapisania informacji; perforatorka


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) zob. dziurkarka.

Wiktionary

  • Maszyna licząco-analityczna
  • Perforator – stosowany w biegu na orientację

Wikipedia

Przykłady

składnia.

kolokacje.

 (1.1) perforator taśmy papierowej

synonimy.

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

 rzecz. perforacja ż., perforowanie n.

 czas. perforować

frazeologia.

etymologia.

uwagi.

tłumaczenia.

* bułgarski: (1.1) перфоратор m.

* hiszpański: (1.1) perforador m.

* interlingua: (1.1) perforator

* nowogrecki: (1.1) περφορατέρ n.

źródła.

== perforator (język angielski.) ==

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik

 (1.1) perforator, dziurkacz

 (1.2) maszyna do wiercenia tuneli

odmiana.

przykłady.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌpɛrfɔˈratɔr, AS: perforator

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. perforacja ż., perforowanie n.

 czas. perforować

Wiktionary

Synonimy:

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

 rzecz. perforacja ż., perforowanie n.

 czas. perforować

frazeologia.

etymologia.

uwagi.

tłumaczenia.

* bułgarski: (1.1) перфоратор m.

* hiszpański: (1.1) perforador m.

* interlingua: (1.1) perforator

* nowogrecki: (1.1) περφορατέρ n.

źródła.

== perforator (język angielski.) ==

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik

 (1.1) perforator, dziurkacz

 (1.2) maszyna do wiercenia tuneli

odmiana.

przykłady.

składnia.

kolokacje.

synonimy.

Wiktionary


perforatorka

maszyna wykonująca perforację (odpowiednie wydziurkowanie, układ otworów) na kartach lub taśmach filmowych w celu zapisania informacji; perforator


SJP.pl


performance

[czytaj: perFORmens]
1. forma widowiska teatralnego bez ustalonego tekstu dramatycznego, ale tworzona na żywo w obecności widzów;
2. w językoznawstwie: wykonanie, realizacja wypowiedzi językowej; performancja


SJP.pl

Performance, performans (z ang. performance „przedstawienie”, „wykonanie”) – sytuacja artystyczna, której przedmiotem i podmiotem jest obecność artysty w określonym kontekście czasu, przestrzeni i własnych ograniczeń.

Artysta występujący przed publicznością jest zarówno twórcą, jak i materią sztuki. Elementem performansu może być właściwie każdy przedmiot, pojęcie, obiekt lub temat wskazany czy zasugerowany przez artystę w trakcie wystąpienia, a nawet ciało artysty.

Wikipedia


performancja

w językoznawstwie: wykonanie, realizacja wypowiedzi językowej; performance


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) jęz. rzeczywiste posługiwanie się językiem, w odróżnieniu od znajomości języka;

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. performowanie n.

 czas. performować ndk.

 przym. performancyjny

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) wykonanie

Wiktionary


performans

forma widowiska teatralnego bez ustalonego tekstu dramatycznego, ale tworzona na żywo w obecności widzów; performens, performance


SJP.pl


performatyczka

specjalistka w dziedzinie nauki o performansie


SJP.pl


performatyczny

performatyka


SJP.pl

Patrz:

performatyka

performatyk

nauka o performansie


SJP.pl


performatyka

nauka o performansie


SJP.pl

Performatyka – nauka o performansie. Jako dyscyplina akademicka za przedmiot badań bierze zachowanie. Performatycy, wykorzystując materiał archiwalny, czyli książki, fotografie, nagrania video, ale też np. świadectwa archeologiczne, starają się opisać to co robią ludzie w określonych sytuacjach. Przedmiotem performatyki jest więc nie tylko spektakl-performans, ale także nasze zachowania codzienne, rytualne, zabawowe itd.

Wikipedia


performatyw

w teorii języka: akt mowy będący jednocześnie działaniem; wypowiedź performatywna


SJP.pl


performatywność

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) odprzym. cecha tego, co jest performatywne; cecha tych, którzy są performatywni

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. performance m., performer m., performerka ż., performatyw m.

 przym. performatywny, performerski, performansowy, performance’owy

 przysł. performatywnie, performersko

Wiktionary


performatywny

1. tworzony na oczach widzów;
2. będący tylko elementem formalnym, a nie realną wypowiedzią


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) teatr. taki, który jest tworzony na oczach widzów

 (1.2) filoz. będący tylko elementem formalnym, nie będący realną wypowiedzią

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. performance m., performer m., performerka ż., performatywność ż., performatyw m.

 przym. performerski, performansowy, performance’owy

 przysł. performatywnie, performersko

Wiktionary


performens

rzadko: forma widowiska teatralnego bez ustalonego tekstu dramatycznego, ale tworzona na żywo w obecności widzów; performans, performance


SJP.pl


performer

aktor grający w performance'ach (widowiskach teatralnych bez ustalonego tekstu dramatycznego, ale tworzonych na żywo w obecności widzów)


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) szt. artysta performance'u lub jakiejś sztuki parateatralnej

Wiktionary

Performance, performans (z ang. performance „przedstawienie”, „wykonanie”) – sytuacja artystyczna, której przedmiotem i podmiotem jest obecność artysty w określonym kontekście czasu, przestrzeni i własnych ograniczeń.

Artysta występujący przed publicznością jest zarówno twórcą, jak i materią sztuki. Elementem performansu może być właściwie każdy przedmiot, pojęcie, obiekt lub temat wskazany czy zasugerowany przez artystę w trakcie wystąpienia, a nawet ciało artysty.

Wikipedia

Przykłady

składnia.

kolokacje.

synonimy.

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

 rzecz. performatywność ż.

 przym. performatywny

frazeologia.

etymologia.

uwagi.

tłumaczenia.

źródła.

== performer (język angielski.) ==

wymowa.

 audio|LL-Q1860 (eng)-Vealhurl-performer.wav. audio|LL-Q1860 (eng)-Arlo Barnes-performer.wav.

znaczenia.

rzeczownik

 (1.1) wykonawca

odmiana.

przykłady.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: pɛrˈfɔrmɛr, AS: performer

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. performatywność ż.

 przym. performatywny

Wiktionary


performerka

aktorka grająca w performance'ach (widowiskach teatralnych bez ustalonego tekstu dramatycznego, ale tworzonych na żywo w obecności widzów)


SJP.pl


performerski

performer


SJP.pl

Patrz:

performer

performing

tworzenie na żywo jakiegoś przedstawienia, występu


SJP.pl


perforować

przebijać, wycinać, wytłaczać otwory w papierze, taśmach filmowych, płytach, skórze itp.; dziurkować


SJP.pl


perforowanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|perforować.

Wiktionary

Perforowanie (perforować)- czynność introligatorska, polegająca na wycinaniu otworów z arkusza (lub stosu arkuszy) papieru, kartonu, tektury lub innego podobnego podłoża, pożądanego kształtu wyrobu papierniczego lub poligraficznego. Do perforowania używa się wykrojników, pracujących na maszynie sztancującej.

Wikipedia

Powiązane:

 rzecz. nieperforowanie n., perforacja ż., perforator mrz.

 czas. perforować ndk.

Wiktionary


perforowany

przebijać, wycinać, wytłaczać otwory w papierze, taśmach filmowych, płytach, skórze itp.; dziurkować


SJP.pl


perfum

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) gw-pl|Wielkopolska. perfumy

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Chcę wypróbować na sobie ten nowy perfum.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: pərˈfum

Wiktionary


perfuma

dawniej o perfumach, szczególnie tych drogich lub rzadkich, trudno dostępnych


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) w lp. daw. lub gwara. perfumy

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Wbijałam w łeb, / jak dziecku, / po rusku, po niemiecku: / nie na to jest perfuma, / byś ją pił, pił, pił.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: pɛrˈfũma, AS: perfũma

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. perfumy nmos., perfumeria ż., perfumowanie n., perfumiarstwo n., perfumiarz m., fuma ż., fumarium n., wyperfumowanie n.

 czas. perfumować ndk., wyperfumować dk.

 przym. perfumeryjny

Wiktionary


perfumeria

sklep z perfumami i kosmetykami lub zakład, pomieszczenie, w którym te produkty są produkowane lub przechowywane


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) sklep sprzedający perfumy i często również inne kosmetyki

Wiktionary

Przykłady

składnia.

kolokacje.

synonimy.

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

 rzecz. perfuma ż., wyperfumowanie n., perfumy lm., perfumowanie n., perfumiarstwo n., perfumiarz m.

 przym. perfumeryjny

 czas. perfumować, wyperfumować

frazeologia.

etymologia.

 (1.1) etym|franc|parfumerie.

uwagi.

tłumaczenia.

* angielski: (1.1) perfumery

* baskijski: (1.1) lurrindegi

* czeski: (1.1) voňavkářství n.

* duński: (1.1) parfumeri n.

* francuski: (1.1) parfumerie ż.

* hiszpański: (1.1) perfumería ż.

* interlingua: (1.1) perfumeria

* niemiecki: (1.1) Parfümerie ż.

* portugalski: (1.1) perfumaria ż.

* rosyjski: (1.1) парфюмерия ż.

* słowacki: (1.1) parfuméria ż.

* szwedzki: (1.1) parfymeri n.

źródła.

== perfumeria (interlingua.) ==

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik

 (1.1) perfumeria

odmiana.

przykłady.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌpɛrfũˈmɛrʲja, AS: perfũmerʹi ̯a

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. perfuma ż., wyperfumowanie n., perfumy lm., perfumowanie n., perfumiarstwo n., perfumiarz m.

 przym. perfumeryjny

 czas. perfumować, wyperfumować

Wiktionary

Synonimy:

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

 rzecz. perfuma ż., wyperfumowanie n., perfumy lm., perfumowanie n., perfumiarstwo n., perfumiarz m.

 przym. perfumeryjny

 czas. perfumować, wyperfumować

frazeologia.

etymologia.

 (1.1) etym|franc|parfumerie.

uwagi.

tłumaczenia.

* angielski: (1.1) perfumery

* baskijski: (1.1) lurrindegi

* czeski: (1.1) voňavkářství n.

* duński: (1.1) parfumeri n.

* francuski: (1.1) parfumerie ż.

* hiszpański: (1.1) perfumería ż.

* interlingua: (1.1) perfumeria

* niemiecki: (1.1) Parfümerie ż.

* portugalski: (1.1) perfumaria ż.

* rosyjski: (1.1) парфюмерия ż.

* słowacki: (1.1) parfuméria ż.

* szwedzki: (1.1) parfymeri n.

źródła.

== perfumeria (interlingua.) ==

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik

 (1.1) perfumeria

odmiana.

przykłady.

składnia.

kolokacje.

synonimy.

Wiktionary


perfumeryjny

odnoszący się do perfum i perfumerii, związany z procesem produkcji perfum (np. przemysł perfumeryjny)


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) związany z perfumami lub perfumerią

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Otóż zapachy naturalne bynajmniej nie wyczerpują programu nowoczesnych laboratoriów perfumeryjnych. Pozostaje bowiem rozległa, przebogata dziedzina chemii syntetycznej, bez której przemysł perfumeryjny nie mógłby nigdy istnieć (…)

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. perfuma ż., perfumy nmos. lm., perfumowanie n., perfumeria ż., wyperfumowanie n.

 czas. perfumować ndk.

Wiktionary


perfumetka

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) perfumy w miniaturowym opakowaniu

Wiktionary


perfumiarka

perfumiarz


SJP.pl

Patrz:

perfumiarz

perfumiarski

perfumiarz, perfumiarstwo


SJP.pl

Patrz:

perfumiarz, perfumiarstwo

perfumiarstwo

potocznie o procesie produkcji i sprzedaży perfum lum jakimś innym przedsięwzięciu związanym z perfumami


SJP.pl


perfumiarz

wytwórca perfum


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) osoba zajmująca się tworzeniem kompozycji zapachowych używanych w perfumach czy kosmetykach, kompozytor zapachowy;

Wiktionary

Perfumiarz – twórca kompozycji zapachowych, receptur stosowanych np. przy wytwarzaniu perfum lub perfumowanych kosmetyków.

Nazwiska perfumiarzy rzadko znane są szerszemu gronu. Zwykle promowane są tylko nazwy handlowe zapachów – perfum i wód toaletowych oraz nazwy i znaki towarowe produkujących je firm. Prawa do kompozycji zapachowych i związanych z nimi nazw chroni prawo autorskie, jednak liczne przypadki naruszeń tych praw są trudne do egzekwowania. Powszechne określa się różne rodzaje wód toaletowych mianem woda kolońska, co sugerować może, że jest to Eau de Cologne – kompozycja Johanna Marii Fariny (1685–1766).

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) – Jedyną osobą zdolną stworzyć kompozycję zapachową jest perfumiarz w branży zwany Nosem – objaśnia pani w białym laboratoryjnym kitlu.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. perfumy nmos., perfumeria ż., perfuma ż., perfumiarka ż.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) kompozytor zapachowy, kompozytor zapachów, środ. Nos

Wiktionary


perfumować

perfumować (się): używać perfum, nacierać (się) lub opryskiwać, skrapiać (się) perfumami


SJP.pl

czasownik przechodni niedokonany

 (1.1) skrapiać perfumami, aplikować perfumy

czasownik zwrotny niedokonany perfumować się

 (2.1) aplikować perfumy na siebie

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. perfuma ż., perfumy nmos. lm., perfumowanie n., perfumeria ż., wyperfumowanie n., perfumowanie n.

 przym. perfumeryjny

Wiktionary


perfumowanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odprzymiotnikowy od|perfumować.

Wiktionary

Powiązane:

 czas. perfumować ndk.

 rzecz. perfumeria ż., perfumy nmos., wyperfumowanie n., perfuma ż.

 przym. perfumeryjny

Wiktionary


perfumowy

perfumy; perfumiarski


SJP.pl


perfumy

kosmetyk w płynie dla kobiet i mężczyzn, zawierający kompozycję odpowiednio dobranych substancji zapachowych - naturalnych bądź sztucznych


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj niemęskoosobowy, liczba mnoga

 (1.1) kosmet. roztwór alkoholowy odpowiednio dobranych substancji zapachowych, stosowany jako kosmetyk

 (1.2) środ. kosmet. wyrób perfumeryjny zawierający od 10 do 20% kompozycji zapachowej

Wiktionary

Perfumy (od fr. par fumée „przez dym”) – łączna nazwa kosmetyków, których jedynym zadaniem jest nadawanie różnym obiektom (zwykle ciału człowieka) przyjemnego i długo utrzymującego się zapachu. Z definicji tej wyłączone są wszystkie produkty, których aplikacja wymaga użycia gazów pędnych (m.in. dezodorant).

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Cały obszar Wysp Kanaryjskich to strefa wolnocłowa, nie ma więc sensu odkładać zakupów perfum czy alkoholi na ostatnią chwilę przed odlotem.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: pɛrˈfũmɨ, AS: perfũmy

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. perfumeria ż., perfumowanie n., perfumiarstwo n., perfumiarz m., fuma ż., fumarium n., wyperfumowanie n., perfuma ż.

 czas. perfumować ndk., wyperfumować dk.

 przym. perfumeryjny

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) zapach, pachnidło; daw. dziś gwara. perfuma; stpol. wódka

Wiktionary


perfundować

wykonywać perfuzję (zabieg, którego celem jest wywołanie sztucznego obiegu krwi lub innego płynu ustrojowego w wyizolowanym narządzie albo tkance)


SJP.pl


perfuzja

zabieg, którego celem jest wywołanie sztucznego obiegu krwi lub innego płynu ustrojowego w wyizolowanym narządzie albo tkance


SJP.pl

Perfuzja – przepływ płynu ustrojowego (najczęściej krwi) przez tkankę lub narząd. Perfuzja krwi przez narząd zwykle określana jest jako procent pojemności minutowej serca i zależy m.in. od:

  • zapotrzebowania narządu na tlen i składniki odżywcze,
  • stanu naczyń krwionośnych zaopatrujących narząd,
  • pojemności minutowej serca,
  • ciśnienia tętniczego krwi,
  • właściwości reologicznych krwi.

Wikipedia


perfuzjonista

osoba, u której wykonano perfuzję (zabieg, którego celem jest wywołanie sztucznego obiegu krwi lub innego płynu ustrojowego w wyizolowanym narządzie albo tkance)


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) med. specjalista medyczny obsługujący płucoserce podczas zabiegu chirurgicznego;

Wiktionary

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) W ciągu dwóch lat współpracy kliniki z lwowskim Uniwersytetem Medycznym, przez krakowską placówkaacówkę przewinęło się już kilkunastu ukraińskich kardiochirurgów, kardiologów, perfuzjonistów i pielęgniarek ze Lwowa, Łucka i Ługańska.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. perfuzja ż.

:: fż. perfuzjonistka

Wiktionary


perfuzyjny

perfuzja


SJP.pl

Patrz:

perfuzja

pergameński

przymiotnik od: Pergamon (miasto starożytne, ruiny tego miasta)


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z Pergamonem, dotyczący Pergamonu

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Pergamon mrz., Pergamończyk mos., pergamończyk mos.

 przym. pergamoński

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) pergamoński

Wiktionary


pergameska

dawny taniec włoski o żywym tempie, rozpowszechniony w Europie w okresie odrodzenia; bergamaska


SJP.pl


pergamin

cienka, odpowiednio przygotowana skóra, używana dawniej do pisania


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) papier nieprzepuszczający wilgoci ani tłuszczu

 (1.2) niegarbowana, cienka, odpowiednio przygotowana skóra owcza, cielęca lub ośla, przeznaczona do pisania lub malowania;

 (1.3) dokument zapisany na pergaminie (1.2)

Wiktionary

Pergamin – materiał piśmienniczy wyrabiany ze skór zwierzęcych. Jako podłoże do pisania wyparł rozpowszechniony wcześniej papirus stosowany w starożytności i był głównym materiałem pisarskim w Europie i na Bliskim Wschodzie przez cały okres średniowiecza, zanim został skutecznie wyparty przez papier. Używano go również jako materiału pokryciowego do opraw książek; to również potoczna nazwa papieru pergaminowego.

Wikipedia

Powiązane:

 rzecz. pergaminnictwo n., pergaminacja ż., pergaminnik mos.

 przym. pergaminowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) papier pergaminowy

Wiktionary


pergaminiarka

maszyna do pergaminacji


SJP.pl


pergaminnictwo

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) rzem. wytwarzanie pergaminu;

Wiktionary

Pergaminnictwo – rzemiosło zajmujące się wyrabianiem pergaminów ze skór baranich, koźlich lub cielęcych.

Skórę wapniono, oczyszczano powierzchnie lica i mizdry do wysokiego stopnia gładkości i wypolerowania. Skórę oczyszczoną z mizdry i włosów rozciągano na ramach i wcierano w nią kredę, szlifując pumeksem. W XIV-XV w. pergaminnictwo ustępowało miejsca papiernictwu. Odnotowanym w źródłach pergaminnikiem był wrocławianin żydowskiego pochodzenia, Nickel Hanke.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) W XIV-XV w. pergaminnictwo ustępuje miejsca papiernictwu.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. pergamin mrz., pergaminnik mos.

Wiktionary


pergaminnik

rzemieślnik wyrabiający pergamin


SJP.pl


pergaminowaty

przypominający wyglądem pergamin


SJP.pl


pergaminowy

pergamin


SJP.pl

Patrz:

pergamin

pergamon

1. państwo hellenistyczne w Azji Mniejszej; Królestwo Pergamońskie;
2. miasto w starożytnej Myzji, stolica Królestwa Pergamońskiego


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna

 (1.1) geogr. hist. starożytne miasto w Myzji, w Azji Mniejszej, stolica państwa pergamońskiego;

Wiktionary

  • Pergamon – miasto, stolica pergameńskiego państwa
  • Pergamon – państwo hellenistyczne w Azji Mniejszej

Wikipedia

Powiązane:

 rzecz. pergamończyk mos., pergameńczyk mos.

 przym. pergamoński, pergameński

Wiktionary


pergamoński

Pergamon


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z Pergamonem, dotyczący Pergamonu

Wiktionary

Patrz:

Pergamon

Powiązane:

 rzecz. Pergamon mrz., Pergamończyk mos., pergamończyk mos.

 przym. pergameński

Wiktionary


perge

Wikipedia


pergola

budowla ogrodowa składająca się z jednego lub dwóch rzędów słupów podtrzymujących poziomą kratę oplecioną pnącymi roślinami


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) archit. ogrod. budowla ogrodowa w postaci dwóch rzędów podpór i umieszczonej na nich poziomej ażurowej konstrukcji, po której pną się rośliny;

Wiktionary

Pergola – budowla ogrodowa w postaci zacienionej alei lub element budynku w architekturze. Składa się z dwóch rzędów podpór (słupków) i ułożonej na nich lekkiej kratownicy lub układu belek podtrzymujących rośliny, najczęściej pnące.

Pergolę stosowano w architekturze ogrodowej od czasów średniowiecza. W zależności od poszczególnych epok architektonicznych budowla przybierała różne formy – od lekkiej, niewyszukanej, drewnianej konstrukcji do masywnych, marmurowych kolumn (np. żelbetowa pergola we Wrocławiu w Parku Szczytnickim).

Wikipedia

Wymowa:

IPA: pɛrˈɡɔla, AS: pergola

Wiktionary


pergolowy

pergola


SJP.pl

Patrz:

pergola

perhydrol

nazwa techniczna trzydziestoprocentowego roztworu wodnego nadtlenku wodoru


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) chem. silnie utleniający, 30-procentowy roztwór wodny nadtlenku wodoru;

Wiktionary

Perhydrol – ok. 30% roztwór nadtlenku wodoru w wodzie. Bezbarwna, bezwonna ciecz o właściwościach żrących wobec tkanek żywych. Na skórze pozostawia martwicze białe plamy.

Perhydrol jest stosowany jako silny środek utleniający w przemyśle chemicznym. Stosuje się go np. powszechnie przy produkcji wielu barwników organicznych, także przy produkcji inicjujących wybuchowych nadtlenków HMTD, TCAP, TetraAP. Używany jest także do oczyszczania kości z resztek tkanek miękkich (np. w celu wypreparowania trofeów myśliwskich), jako półprodukt do otrzymywania wody utlenionej itp. Dawniej używany jako rozjaśniacz do włosów.

Wikipedia

Przykłady

składnia.

kolokacje.

synonimy.

antonimy.

hiperonimy.

 (1.1) nadtlenek wodoru

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

 rzecz. hydrat m., hydronetka ż., hydra ż., hydraulika ż., hydraulik m.

 przym. perhydrolowy

frazeologia.

etymologia.

 etym|ang|perhydrol. < etym|łac|per-. + etym|gr|ὕδωρ. → przez + woda

uwagi.

 (1.1) nie mylić z|woda utleniona.

tłumaczenia.

* angielski: (1.1) perhydrol

* niemiecki: (1.1) Perhydrol n.

* słowacki: (1.1) perhydrol m.

* włoski: (1.1) peridrolo m.

źródła.

== perhydrol (język słowacki.) ==

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik, rodzaj męski nieżywotny

 (1.1) chem. perhydrol

odmiana.

przykłady.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: pɛrˈxɨdrɔl, AS: perχydrol

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. hydrat m., hydronetka ż., hydra ż., hydraulika ż., hydraulik m.

 przym. perhydrolowy

Wiktionary


perhydrolowy

przymiotnik

 (1.1) przym. od perhydrol

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌpɛrxɨdrɔˈlɔvɨ, AS: perχydrolovy

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. perhydrol

Wiktionary


peri

1. nadprzyrodzona istota płci męskiej lub żeńskiej, utworzona z ognia, występująca w perskiej twórczości ludowej;
2. przenośnie: piękna, pełna wdzięku dziewczyna


SJP.pl

Peri – miejscowość i gmina we Francji, w regionie Korsyka, w departamencie Korsyka Południowa.

Według danych na rok 1999 gminę zamieszkiwały 1140 osoby, a gęstość zaludnienia wynosiła 48 osób/km².

Wikipedia


peri-

temat słowotwórczy

 (1.1) pierwszy człon wyrazów złożonych wskazujący na obszar lub tematykę wokół tego, co określa drugi człon złożenia

Wiktionary

Przykłady

składnia.

kolokacje.

 (1.1) zaczynające się od|polski.

synonimy.

 (1.1) pery-, około-

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

 temsłow. pery-

frazeologia.

etymologia. etym|gr|περί. (perí) < etym|praindoeur|*peri.

uwagi.

tłumaczenia.

* angielski: (1.1) peri-

* fiński: (1.1) peri-

* francuski: (1.1) péri-

* hiszpański: (1.1) peri-

* niderlandzki: (1.1) peri-

* nowogrecki: (1.1) περι- (peri-)

* włoski: (1.1) peri-

źródła.

== peri- (język angielski.) ==

wymowa.

znaczenia.

temat słowotwórczy

 (1.1) peri-

odmiana.

przykłady.

Wiktionary

Powiązane:

 temsłow. pery-

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) pery-, około-

Wiktionary


periakt

w dawnych teatrach greckich: dekoracja w postaci graniastosłupa o podstawie trójkąta


SJP.pl


periaktoi

system obrotowy graniastosłupów, służący do szybkiej zmiany dekoracji, stosowany w teatrach antycznych, później zastąpiony przez kulisy; periakty, telari


SJP.pl


periakty

system obrotowy graniastosłupów, służący do szybkiej zmiany dekoracji, stosowany w teatrach antycznych, później zastąpiony przez kulisy; periaktoi, telari


SJP.pl

Periakty – dekoracje w formie graniastosłupa o podstawie trójkąta. Na ścianach bryły umieszczano inne dekoracje. Przez obrót dookoła osi możliwa była szybka zmiana tła rozgrywanego dramatu (komedii, tragedii). Stosowane były w teatrach greckich okresu hellenistycznego.

Wikipedia


periastron

punkt orbity okołogwiazdowej ciała niebieskiego położony najbliżej gwiazdy obieganej; peryastron


SJP.pl


pericykloida

krzywa płaska zakreślana przez któryś z punktów obwodu koła ruchomego, toczącego się po kole stałym, znajdującym się wewnątrz koła ruchomego


SJP.pl


periegeta

autor przewodnika krajoznawczego, zwłaszcza starożytnego, uwzględniającego szczególne pomniki sztuki


SJP.pl


periegeza

przewodnik krajoznawczy z systematycznym opisem charakterystycznych obiektów danej krainy, szczególnie pomników sztuki


SJP.pl


perigeum

punkt na orbicie ciała niebieskiego okrążającego Ziemię, w którym jest ono najbliżej Ziemi; perygeum (częściej)


SJP.pl

Perygeum (gr. περίγειος 'przyziemny' od περί 'około' i γαῖα 'Ziemia') – punkt orbity okołoziemskiej, który znajduje się najbliżej Ziemi. Najczęściej ten termin dotyczy Księżyca, ale może być także zastosowany dla innych ciał krążących po orbicie Ziemi, np. dla sztucznych satelitów.

Punktem najdalszym jest apogeum (gr. ἀπόγαιος 'odziemny').

Wikipedia


périgord

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna

 (1.1) geogr. adm. kraina historyczna w południowo-zachodniej Francji, w północnej Akwitanii, na terenie współczesnego departamentu Dordogne, częściowo także Lotu i Garonny;

Wiktionary

Périgord – kraina historyczna w południowo-zachodniej Francji, w północnej Akwitanii, na terenie współczesnego departamentu Dordogne, częściowo także Lot i Garonna. Głównymi miastami Périgordu są Périgueux (historyczna stolica krainy) oraz Bergerac.

Wikipedia

Powiązane:

 przym. perigordzki

Wiktionary


perigordzki

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z Périgordem, dotyczący Périgordu

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Périgord mrz.

Wiktionary


perihelium

punkt na orbicie ciała niebieskiego, w którym jest ono najbliżej Słońca; peryhelium (częściej)


SJP.pl

Peryhelium, perihelium (zlatynizowany wyraz pochodzenia greckiego, od gr. peri „przy” i helios „Słońce”; dawniej punkt przysłoneczny) – punkt na orbicie ciała niebieskiego obiegającego Słońce, znajdujący się w miejscu największego zbliżenia (perycentrum) obu ciał. Przeciwieństwem peryhelium jest aphelium.

Wikipedia


perikardiocenteza

nakłucie worka osierdziowego


SJP.pl

Perikardiocenteza – zabieg mający na celu ewakuację płynu znajdującego się w worku osierdziowym poprzez jego nakłucie i odbarczenie, a przez to obniżenie ciśnienia osierdziowego. Perikardiocenteza jest zabiegiem ratującym życie pacjentom z tamponadą serca. Jedynym wyjątkiem jest tamponada spowodowana rozwarstwieniem aorty, w której perikardiocenteza jest przeciwwskazana, a konieczna jest pilna interwencja kardiochirurgiczna.

Wikipedia


perikarion

część neuronu otaczająca jądro komórkowe wraz z jąderkiem; neurocyt


SJP.pl

Perikarion (perycaryon), inaczej ciało komórki nerwowej, soma lub neurocyt – część neuronu otaczająca jądro komórkowe wraz z jąderkiem (rzadziej dwa jądra lub więcej).

Wikipedia


perilartyna

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) spoż. półsyntetyczny słodzik pochodzenia naturalnego uzyskiwany z roślin rodzaju Perilla

Wiktionary

Perilartyna – organiczny związek chemiczny z grupy oksymów. Jest pochodną enancjomeru (S)-(−) monocyklicznego monoterpenoidowego aldehydu. Jest to jedna z najsłodszych substancji naturalnych. W postaci tzw. cukru perila znalazła zastosowanie jako słodzik, którego słodkość ocenia się na około 2000 razy większą od słodkości cukrozy.

Wikipedia


perilla

olej pozyskiwany z owoców pachnotki uprawnej (jednorocznej rośliny oleistej z rodziny wargowych), wykorzystywany najczęściej jako smar


SJP.pl


perillus

owad z rodziny tarczówkowatych; zbrojec dwuplamy


SJP.pl


perimenopauza

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) fizj. med. kilkuletni okres przejściowy poprzedzający menopauzę

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. menopauza ż.

Wiktionary


perimetrium

otrzewna macicy, zewnętrzna błona surowicza okrywająca dno i trzon macicy


SJP.pl

Wikipedia


perinatalny

dotyczący noworodka, opieki nad noworodkiem; noworodkowy


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) med. dotyczący okresu okołoporodowego, związany z okresem okołoporodowym

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) W okresie perinatalnym należy szczególną troską otoczyć ciężarną i jej dziecko.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) okołoporodowy

Wiktionary


perinatolog

specjalista zajmujący się zagadnieniami związanymi z płodem, fazami jego rozwoju oraz ciążą i poszczególnymi etapami porodu


SJP.pl

Perinatologia (z gr. perí = wokół, łac. nascor = rodzić się, gr. lógos = nauka) – dziedzina medycyny zajmująca się zagadnieniami z zakresu opieki perinatalnej. Obejmuje anatomię, fizjologię i diagnostykę schorzeń kobiety ciężarnej oraz płodu i noworodka.

Wikipedia


perinatologia

nauka zajmująca się zagadnieniami związanymi z płodem, fazami jego rozwoju oraz ciążą i poszczególnymi etapami porodu


SJP.pl

Perinatologia (z gr. perí = wokół, łac. nascor = rodzić się, gr. lógos = nauka) – dziedzina medycyny zajmująca się zagadnieniami z zakresu opieki perinatalnej. Obejmuje anatomię, fizjologię i diagnostykę schorzeń kobiety ciężarnej oraz płodu i noworodka.

Wikipedia


perintegracja

zjawisko w językoznawstwie polegające na przesunięciu się granicy między morfemami (częściami wyrazu) w wyrazie


SJP.pl

Perintegracja (absorpcja morfologiczna) - zjawisko językowe polegające przesunięciu granicy między dwoma morfemami, co skutkuje nowym podziałem na morfemy, który jest odmienny od poprzedniego, uwarunkowanego historycznie.

Wikipedia


perintegracyjny

odnoszący się do perintegracji (przesunięcia się granicy między częściami wyrazu w tym wyrazie)


SJP.pl


period

faza cyklu miesiączkowego dojrzałych płciowo kobiet (wydalanie krwi i śluzu z macicy wynikające ze złuszczania się warstwy śluzowej błony); menstruacja, miesiączka


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) rzad. fizj. okresowe fizjologiczne krwawienie z macicy, zazwyczaj co cztery tygodnie

Wiktionary

Period (alt. nazwa .) – szósty album studyjny amerykańskiej piosenkarki Keshy, wydany 4 lipca 2025 roku, nakładem własnej wytwórni artystki, Kesha Records. Jest to jej pierwszy projekt od czasu jej odejścia z wytwórni RCA i Kemosabe Records. Aby promować album, Kesha wyruszy w trasę koncertową The Tits Out Tour.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ˈpɛrʲjɔt, AS: perʹi ̯ot

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. periodyk m., periodyczność ż., periodyzacja ż., periodyzowanie n.

 czas. periodyzować ndk.

 przym. periodyczny, periodyzacyjny

 przysł. periodycznie

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) okres, miesiączka; pot. eufem. ciotka, ciota; eufem. przest. kobieca przypadłość; eufem. trudne dni

Wiktionary


periodogram

Periodogram – rodzaj dyskretnej transformaty Fouriera. Pojęcia periodogramu prawdopodobnie po raz pierwszy użył Arthur Schuster w 1898, opierając się na pracy Power Spectral Density estimation (z ang. „estymacja widmowej gęstości mocy”) Fernanda Schlindweina.

Wikipedia


periodontolog

specjalista w dziedzinie periodontologii


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) med. lekarz stomatolog zajmujący się leczeniem chorób przyzębia

rzeczownik, rodzaj żeński

 (2.1) med. lekarka specjalistka periodontologii

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌpɛrʲjɔdɔ̃nˈtɔlɔk, AS: perʹi ̯odõntolok

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. periodontologia ż.

 przym. periodontologiczny

 przysł. periodontologicznie

Wiktionary


periodontologia

dziedzina stomatologii zajmująca się chorobami przyzębia; parodontologia


SJP.pl

Periodontologia, dawniej: parodontologia, potocznie (ze względu na najczęstsze schorzenie przyzębia paradontozę): paradontologia – nauka o aparacie zawieszeniowym zęba, tj. przyzębiu. Jako dziedzina stomatologii zajmuje się profilaktyką i leczeniem chorób przyzębia i błony śluzowej jamy ustnej.

Wikipedia


periodycznie

przysłówek

 (1.1) książk. co jakiś czas

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) I można dodać, że powinna się odbywać periodycznie, załóżmy, że raz na pół roku.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. period m., periodyk mrz.

 przym. periodyczny

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) neutr. okresowo, regularnie

Wiktionary


periodyczność

okresowość, regularna powtarzalność


SJP.pl


periodyczny

powtarzający się w określonych odstępach czasu, występujący regularnie co pewien czas (np. periodyczne erupcje wulkaniczne); okresowy


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) powtarzający się regularnie co pewien czas

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. period mrz., periodyczność ż., periodyk mrz.

 przysł. periodycznie

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) cykliczny, okresowy

Wiktionary


periodyk

czasopismo o ciągłej numeracji, pojawiające się w określonych odstępach czasu


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) czasopismo o regularnej częstotliwości ukazywania się;

Wiktionary

Periodyk (fr. périodique) – czasopismo o regularnej częstotliwości ukazywania się (np. dziennik, tygodnik, miesięcznik, kwartalnik, rocznik).

Periodyk jest czasopismem o stałej nazwie i numeracji ciągłej.Ze względu na to, że większość czasopism wydawana jest regularnie, periodyk jest potocznie synonimem czasopisma.Innymi synonimami są także magazyn, pismo i żurnal.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Według ukazującego się w Waszyngtonie periodyku prawniczego „Legal Times” prezydentostwo nie podjęli jeszcze ostatecznej decyzji o górnym limicie wysokości datków.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: pɛrʲˈjɔdɨk, AS: perʹi ̯odyk

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. period m., periodyczność ż., periodyzacja ż., periodyzowanie n.

 czas. periodyzować ndk.

 przym. periodyczny, periodyzacyjny

 przysł. periodycznie

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) czasopismo

Wiktionary


periodykowy

charakterystyczny dla periodyku (czasopisma o ciągłej numeracji, pojawiającego się w określonych odstępach czasu), odnoszący się do niego


SJP.pl


periodyzacja

podział na okresy, fazy, epoki itp.


SJP.pl

Periodyzacja – umowny podział czasu na ery, epoki, wieki itp., stosowany w geologii historycznej, historii, historii literatury, historii sztuki. Początki i końce jednostek periodyzacji wyznaczają zwykle wydarzenia uważane z jakiegoś powodu za przełomowe. Istnieją różne modele periodyzacji, a i wśród podobnych nie ma zawsze zgody co do konkretnych dat (np. zakończenia średniowiecza).

Wikipedia


periodyzacyjny

periodyzacja


SJP.pl

Patrz:

periodyzacja

periodyzator

osoba, której dokonania zapoczątkowały nowy okres w jakiejś dziedzinie lub ogólnie w podziale czasu


SJP.pl


periodyzować

dzielić na okresy, ery lub tworzyć, rozdzielać fazy, etapy w jakimś procesie lub dłuższym odcinku czasu


SJP.pl


periojk

osoba pełniąca służbę wojskową w starożytnej Sparcie, ale pozbawiona wszelkich praw politycznych


SJP.pl

Periojkowie (gr. Περίοικοι, perioikoi – „ci, którzy mieszkają wokół” lp. Περίοικος od περί «wokół» i οἶκος «dom, gospodarstwo») – część ludności Sparty, najprawdopodobniej pochodzenia achajskiego, która poddała się bez oporu Dorom. Periojkowie byli pozbawieni praw politycznych, byli jednak niezależnymi ekonomicznie ludźmi wolnymi. Periojkowie mieli obowiązki wojskowe i uczestniczyli w wyprawach wojennych wraz ze spartańskimi hoplitami. W oficjalnych dokumentach spartiatów oraz periojków określano mianem Lacedemończyków.

Wikipedia


periojkowie

ludność w starożytnej Sparcie pełniąca służbę wojskową, pozbawiona praw politycznych


SJP.pl

Periojkowie (gr. Περίοικοι, perioikoi – „ci, którzy mieszkają wokół” lp. Περίοικος od περί «wokół» i οἶκος «dom, gospodarstwo») – część ludności Sparty, najprawdopodobniej pochodzenia achajskiego, która poddała się bez oporu Dorom. Periojkowie byli pozbawieni praw politycznych, byli jednak niezależnymi ekonomicznie ludźmi wolnymi. Periojkowie mieli obowiązki wojskowe i uczestniczyli w wyprawach wojennych wraz ze spartańskimi hoplitami. W oficjalnych dokumentach spartiatów oraz periojków określano mianem Lacedemończyków.

Wikipedia


periosteum

łącznotkankowa błona pokrywająca kość; okostna


SJP.pl


peripter

w architekturze antycznej: typ dużej świątyni z naosem otoczonym pojedynczą kolumnadą; perypter; peripteros


SJP.pl


peripteroid

bryła otoczona symetrycznymi względem jej środka elementami, będąca podstawową koncepcją architektoniczną budownictwa starożytnej Grecji i Rzymu


SJP.pl


peripteros

w architekturze antycznej: typ dużej świątyni z naosem otoczonym pojedynczą kolumnadą; perypter; peripter


SJP.pl

Perypter, perypteros (gr. perípteros) – świątynia (czasami inny budynek), którą otacza pojedyncza kolumnada.

W Rzymie budowane czasami tak zwane peripteros sine postico, czyli perypter bez kolumnady z tyłu, co było związane z fasadowym charakterem rzymskich świątyń.

Wikipedia


periselenium

punkt na orbicie ciała niebieskiego okrążającego Księżyc, w którym jest ono najbliżej Księżyca; peryselenium (częściej)


SJP.pl


perizonium

w ikonografii chrześcijańskiej - opaska okrywająca biodra ukrzyżowanego Jezusa


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) szt. rel. przepaska biodrowa na wizerunkach ukrzyżowanego Chrystusa;

Wiktionary

Perizonium (z gr. περίζωμα, od περί, peri „wokół” i ζωμα, zoma „opaska, przepaska, pas”) – drapowana opaska bioder ukrzyżowanego Jezusa Chrystusa; w ikonografii często przyjmująca rozmaite formy.

Wikipedia


perka

regionalna nazwa ziemniaka; pyrka, pera, pyra, kartofel


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) gw-pl|Poznań. ziemniak

 (1.2) icht. zob. perka rdzawa.

 (1.3) muz. pot. perkusja

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) (…) dosmażył swoich perek i dopiekł kiełbasy, a wyłożywszy wszystko na misę, postawił na stole.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: 'perka

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. pyra ż.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) ziemniak, pyrka, pera, pyra, kartofel

Wiktionary


perkal

cienkie płótno służące do wyrabiania bielizny i pościeli


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) włók. gęsta, lekka i trwała tkanina bawełniana o matowej powierzchni, wykorzystywana głównie do pościeli i odzieży

Wiktionary

Wikipedia

Przykłady

składnia.

kolokacje.

synonimy.

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

frazeologia.

etymologia.

uwagi.

tłumaczenia.

* angielski: (1.1) percale

* baskijski: (1.1) perkal

* czeski: (1.1) perkál m.

* esperanto: (1.1) perkalo

* francuski: (1.1) percale m.

* hiszpański: (1.1) percal m.

* niemiecki: (1.1) Perkal m.

* ukraiński: (1.1) перкаль m.

* włoski: (1.1) percalle m.

źródła.

== perkal (język baskijski.) ==

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik

 (1.1) perkal, płótno bawełniane

odmiana.

przykłady.

Wiktionary

Synonimy:

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

frazeologia.

etymologia.

uwagi.

tłumaczenia.

* angielski: (1.1) percale

* baskijski: (1.1) perkal

* czeski: (1.1) perkál m.

* esperanto: (1.1) perkalo

* francuski: (1.1) percale m.

* hiszpański: (1.1) percal m.

* niemiecki: (1.1) Perkal m.

* ukraiński: (1.1) перкаль m.

* włoski: (1.1) percalle m.

źródła.

== perkal (język baskijski.) ==

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik

 (1.1) perkal, płótno bawełniane

odmiana.

przykłady.

składnia.

kolokacje.

synonimy.

Wiktionary


perkalik

gatunek perkalu, zwykle drukowanego


SJP.pl


perkalikowy

1. wyprodukowany, wykonany z perkaliku (gatunku cienkiego płótna bawełnianego), taki, w którym użyto perkalu (np. materiał perkalikowy);
2. w kolorze jasnopomarańczowym, kremowym


SJP.pl


perkalina

przewiewna, lśniąca tkanina bawełniana, po przebarwieniu używana na podszewki i pościele


SJP.pl


perkalowy

wyprodukowany, wykonany z perkalu (cienkiego płótna bawełnianego), taki, w którym wykorzystano perkal (np. podszewka perkalowa)


SJP.pl


perkaty

potocznie: podobny do ziemniaka; zaokrąglony


SJP.pl


perkins

Miejscowości w USA:

  • Perkins – jednostka osadnicza w stanie Georgia, w hrabstwie Jenkins
  • Perkins – miejscowość w stanie Oklahoma, w hrabstwie Payne

Gminy w USA:

  • Perkins (ang. Perkins Township) – gmina w stanie Ohio, w hrabstwie Erie

Wikipedia


perklice

Perklice – wieś w Polsce położona w województwie pomorskim, w powiecie sztumskim, w gminie Mikołajki Pomorskie.

W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa elbląskiego.

Wikipedia


perko

regionalna nazwa ziemniaka; pyrka, pera, pyra, kartofel


SJP.pl

Osoby o tym nazwisku:

  • Franc Perko – rzymskokatolicki duchowny
  • Rok Perko – słoweński narciarz alpejski
  • Stanisław Perko – polski wojskowy

Wikipedia


perkolacja

metoda otrzymywania na zimno wyciągów z ziół lub owoców


SJP.pl

Perkolacja (z łac. percolate — przecedzać, filtrować) – proces przepływu wody przez stałe podłoże, który powoduje wymywanie lub strącanie substancji. W przypadku ekstrakcji, z ciała stałego wymywa się określone związki chemiczne ciągłym lub periodycznie zmienianym strumieniem rozpuszczalnika. Jest to metoda stosowana między innymi w farmacji do otrzymywania wyciągów roślinnych i nalewek. Proces perkolacji pozwala na całkowite wytrawienie surowca, wytworzenie preparatów zagęszczonych oraz pozwala na zmniejszenie objętości używanego rozpuszczalnika. W przypadku strącania przykładem z hydrologii jest przepływ wody w rzece i osadzanie materiału piaszczystego pomiędzy ziarnami żwiru i kamieni w dnie.

Wikipedia


perkolacyjny

perkolacja


SJP.pl

Patrz:

perkolacja

perkolator

urządzenie do maceracji, czyli rozpuszczania substancji stałych za pomocą cieczy; macerator


SJP.pl

Perkolator jest to urządzenie służące do otrzymywania wyciągu z jakiejś substancji dzięki przepuszczaniu przez nią płynu. Stosowane np. przy obróbce kawy bądź płynnych leków w aptece. Urządzenie o cylindrycznym lub stożkowym kształcie (kształt stożkowaty ułatwia usuwanie wyekstrahowanego surowca).

Wikipedia


perkotać

wydawać bulgoczący odgłos charakterystyczny dla wrzącej wody lub innej cieczy; parkotać, pyrkotać


SJP.pl


perkowice

Perkowice – wieś w Polsce położona w województwie lubelskim, w powiecie bialskim, w gminie Biała Podlaska. Przez miejscowość przepływa Zielawa, rzeka dorzecza Bugu, dopływ Krzny.

W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa bialskopodlaskiego.

Wikipedia


perkowo

W Polsce
  • Perkowo – wieś w woj. kujawsko-pomorskim, w pow. inowrocławskim, w gminie Gniewkowo
  • Perkowo – wieś w woj. wielkopolskim, w pow. wolsztyńskim, w gminie Przemęt
  • Perkowo – przystanek kolejowy

Wikipedia


perkowski

nazwisko


SJP.pl

Perkowski (forma żeńska: Perkowska; liczba mnoga: Perkowscy) – polskie nazwisko. Nazwa osobowa pochodzi od dobra Perki w ziemi bielskiej (Województwo podlaskie), w ramach którego należało kilka wsi: Perki Bujanki, Perki Bujny Głowczyzna, Perki Franki Spały, Perki Gziki, Perki Karpie Korzenie, Perki Lachy, Perki Nowe, Perki Mazowsze, Perki Wypychy.

Wikipedia


perkoz

ptak wodny należący do rodzaju perkozów


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy

 (1.1) ornit. ptak śródlądowy zmieniający upierzenie stosownie do pory roku;

Wiktionary

  • ptak z rzędu perkozów
  • Perkoz – debiutancki album muzyczny Jacka Perkowskiego
  • „Perkoz” – Szkoła Harcerstwa Starszego
  • „Perkoz” – Ośrodek Szkoleniowo-Wypoczynkowy ZHP

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ˈpɛrkɔs, AS: perkos

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. perkozek m., perkozowe nmos.

Wiktionary


perkozek

ptak wodny, najmniejszy z krajowych perkozów


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy

 (1.1) ornit. nazwa systematyczna|Tachybaptus ruficollis|ref=tak., najmniejszy gatunek perkoza występujący w Polsce;

Wiktionary

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Zobacz, jak ten perkozek śmiesznie się rusza!

Wiktionary

Wymowa:

IPA: pɛrˈkɔzɛk, AS: perkozek

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. perkoz mzw.

Wiktionary


perkozi

przymiotnik od: perkoz


SJP.pl


perkozica

samica perkoza


SJP.pl


perkozowate

o cechach perkozowatych (jedynej rodziny ptaków z rzędu perkozów, której przedstawiciele zamieszkują stałe zbiorniki wodne)


SJP.pl

Perkozowe (Podicipediformes) – monotypowy rząd ptaków z infragromady ptaków neognatycznych (Neognathae).

Wikipedia


perkozowaty

o cechach perkozowatych (jedynej rodziny ptaków z rzędu perkozów, której przedstawiciele zamieszkują stałe zbiorniki wodne)


SJP.pl


perkozowe

rzeczownik, rodzaj niemęskoosobowy, liczba mnoga

 (1.1) syst. ornit. nazwa systematyczna|Podicipediformes|Fürbringer|ref=tak., rząd ptaków z infragromady ptaków neognatycznych;

Wiktionary

Perkozowe (Podicipediformes) – monotypowy rząd ptaków z infragromady ptaków neognatycznych (Neognathae).

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Na palcach perkozowych znajdują się płatkowate rozszerzenia.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. perkoz mzw., perkozy lm nm.

 przym. perkozowaty

Wiktionary


perkozowy

perkoz


SJP.pl

Patrz:

perkoz

perkozy

ptak wodny należący do rodzaju perkozów


SJP.pl

Perkozowe (Podicipediformes) – monotypowy rząd ptaków z infragromady ptaków neognatycznych (Neognathae).

Wikipedia


perkołyska

ptak z rzędu żurawiowych, o charakterystycznej torbie u samicy, służącej do transportowania piskląt


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) ornit. ptak z rodziny perkołysek (nazwa systematyczna|Heliornithidae|ref=tak.), zamieszkujący głównie lasy tropikalne w strefie równikowej;

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Perkołyski to rzadkie i tajemnicze ptaki wilgotnych tropikalnych lasów, z wyglądu przypominające perkozy i łyski.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. perkołyski nmos.

 przym. perkołyskowy

Wiktionary


perkołyski

rodzina ptaków z rzędu żurawiowych, której wszystkie żeńskie gatunki odznaczają się torbą służącą do transportu piskląt


SJP.pl

Perkołyski (Heliornithidae) – rodzina ptaków z rzędu żurawiowych (Gruiformes). Każdy z trzech gatunków rodziny występuje na innym obszarze: perkołyska afrykańska (Podica senegalensis) – w Afryce, na południe od Sahary, perkołyska indyjska (Heliopais personatus) – w północno-wschodnich Indiach i Azji Południowo-Wschodniej, a perkołyska amerykańska (Heliornis fulica) – w Ameryce Środkowej i Południowej.

Wikipedia


perkun

1. jeden z najważniejszych bogów bałtyjskich;
2. jezioro w Polsce


SJP.pl

Wikipedia


perkunowy

charakterystyczny dla Perkuna (boga burzy, wojny i płodności, indoeuropejskiego odpowiednika słowiańskiego Peruna), związany z nim


SJP.pl


perkusista

muzyk grający na instrumentach perkusyjnych


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) muz. muzyk grający na perkusji

Wiktionary

Perkusista, potocznie: bębniarz, pałkarz, pałker, garkotłuk – osoba grająca na perkusji.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Dlaczego tylu perkusistów dziś na scenie?

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌpɛrkuˈɕista, AS: perkuśista

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. perkusja ż.

:: fż. perkusistka ż.

 przym. perkusyjny

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) pot. bębnista; gwara. muz. baniakarz

Wiktionary


perkusistka

kobieta grająca na którymś z instrumentów zaliczanych do grupy instrumentów perkusyjnych


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) muz. kobieta, która gra na perkusji

Wiktionary

Perkusja (instrumenty perkusyjne, łac. percussio = uderzenie) – w klasyfikacji praktycznej grupa instrumentów, w których dźwięk powstaje przez uderzanie, potrząsanie i pocieranie membrany lub twardego przedmiotu w kształcie płyty, płytki, pręta lub sztabki. Perkusja grupuje w jeden zbiór membranofony i idiofony uderzane (czyli wg systematyki naukowej również potrząsane i skrobane). Komplet instrumentów perkusyjnych obsługiwany przez jednego perkusistę i potocznie nazywany perkusją nazywa się zestawem perkusyjnym.

Wikipedia

Powiązane:

 rzecz. perkusja ż.

:: fm. perkusista m.

 przym. perkusyjny

Wiktionary


perkusja

1. grupa instrumentów muzycznych, z których dźwięk uzyskiwany jest poprzez uderzanie lub potrząsanie, np. talerze, bęben, ksylofon, trójkąt; instrumenty perkusyjne;
2. zestaw instrumentów perkusyjnych używany przez muzyka;
3. efekty dźwiękowe i brzmieniowe uzyskiwane dzięki instrumentom perkusyjnym


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) muz. zestaw różnych instrumentów perkusyjnych;

 (1.2) muz. dźwięki wydobywające się z perkusji (1.1)

Wiktionary

Perkusja (instrumenty perkusyjne, łac. percussio = uderzenie) – w klasyfikacji praktycznej grupa instrumentów, w których dźwięk powstaje przez uderzanie, potrząsanie i pocieranie membrany lub twardego przedmiotu w kształcie płyty, płytki, pręta lub sztabki. Perkusja grupuje w jeden zbiór membranofony i idiofony uderzane (czyli wg systematyki naukowej również potrząsane i skrobane). Komplet instrumentów perkusyjnych obsługiwany przez jednego perkusistę i potocznie nazywany perkusją nazywa się zestawem perkusyjnym.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Gra na perkusji wymaga dużego zaangażowania niemal każdej części ciała oraz głębokiego skupienia.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: pɛrˈkusʲja, AS: perkusʹi ̯a

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. perkusista mos., perkusistka ż., perkusjada ż.

 przym. perkusyjny

 przysł. perkusyjnie

Wiktionary


perkusjada

parada, w której uczestniczą muzycy grający na bębnach lub innych instrumentach tego typu


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) muz. pot. wydarzenie muzyczne (koncert, festiwal, itp.), w którym biorą udział głównie lub wyłącznie perkusiści

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌpɛrkuˈsʲjada, AS: perkusʹi ̯ada

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. perkusja ż.

Wiktionary


perkusjonalia

wszelkiego rodzaju elementy perkusyjne, służące do ubarwienia muzyki o dodatkowe brzmienia


SJP.pl


perkusjonalista

perkusista grający na tzw. perkusonaliach


SJP.pl


perkusyjny

charakterystyczny dla grupy instrumentów, z których dźwięk uzyskiwany jest poprzez uderzanie lub potrząsanie (np. instrumenty perkusyjne)


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) muz. odnoszący się do perkusji

 (1.2) muz. o instrumencie: wymagający uderzania do wydobycia dźwięku

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. perkusja ż., perkusista m., perkusistka ż.

Wiktionary


perl

stopień czcionki równy pięciu punktom typograficznym (1,880 mm)


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) typogr. druk. w systemie miar typograficznych Didota stopień pisma odpowiadający pięciu punktom (1,8795 mm)

Wiktionary

Perl – interpretowany, dynamiczny język programowania wysokiego poziomu autorstwa Larry’ego Walla początkowo przeznaczony głównie do pracy z danymi tekstowymi, obecnie używany do wielu innych zastosowań. Wzorowany na takich językach jak C, skryptowe: sed, awk i sh, i inne.

Wikipedia

Przykłady

składnia.

kolokacje.

synonimy.

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

frazeologia.

etymologia.

 etym|niem. Perl(schrift)

uwagi.

tłumaczenia.

źródła.

== perl (esperanto (morfem).) ==

wymowa.

znaczenia.

morfem|eo.

 (1.1) perła

odmiana.

przykłady.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: pɛrl, AS: perl

Wiktionary

Synonimy:

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

frazeologia.

etymologia.

 etym|niem. Perl(schrift)

uwagi.

tłumaczenia.

źródła.

== perl (esperanto (morfem).) ==

wymowa.

znaczenia.

morfem|eo.

 (1.1) perła

odmiana.

przykłady.

składnia.

kolokacje.

synonimy.

Wiktionary


perlak

1. maszyna w postaci obrotowego bębna pokrytego materiałem ścierającym, używana do obłuskiwania ziarna przy produkcji kaszy;
2. rodzaj grubej kaszy;
3. guz tworzący się głównie ze złuszczonych komórek nabłonka, powstający wskutek zapalenia ucha środkowego


SJP.pl

Wikipedia


perlakowy

podobny do perlaka (guza tworzącego się głównie ze złuszczonych komórek nabłonka, powstającego wskutek zapalenia ucha środkowego), odnoszący się do niego


SJP.pl


perlator

rodzaj sitka o drobnych oczkach, które mocuje się na końcu wylewki po to, by napowietrzało strumień wypływającej wody


SJP.pl

Wikipedia


perlejewo

wieś w Polsce


SJP.pl

Perlejewo – wieś w Polsce położona w województwie podlaskim, w powiecie siemiatyckim, w gminie Perlejewo. Leży nad rzeczką Pełchówką, lewym dopływem Nurca.

Jest siedzibą gminy Perlejewo należącej do stowarzyszenia Tygiel Doliny Bugu oraz rzymskokatolickiej Parafii Przemienienia Pańskiego należącej do Dekanatu Ciechanowiec w diecezji drohiczyńskiej.

Wikipedia


perlejewski

przymiotnik od: Perlejewo


SJP.pl


perlić

perlić się: występować, pojawiać się w postaci kropel w kształcie pereł, pęcherzyków


SJP.pl


perlica

udomowiony ptak z rzędu kuraków, o białym, szarym lub niebieskawym upierzeniu w jasne cętki; perliczka, pantarka


SJP.pl

Wikipedia


perlice

udomowiony ptak z rzędu kuraków, o białym, szarym lub niebieskawym upierzeniu w jasne cętki; perliczka, pantarka


SJP.pl

Perlice (Numididae) – rodzina ptaków z rzędu grzebiących (Galliformes). Obejmuje gatunki występujące wyłącznie w Afryce. Jeden gatunek – perlica zwyczajna – występuje w Afryce i na Półwyspie Arabskim oraz był introdukowany poza jego naturalnym siedliskiem, m.in. na Karaibach, Madagaskarze, w Australii i Nowej Zelandii.

Wikipedia


perlicki

nazwisko


SJP.pl

Perlicki – polskie nazwisko.

  • Wojciech Perlicki – duchowny, kanonik, administrator archidiecezji lwowskiej
  • Zygfryd Perlicki (1932–2017) – żeglarz regatowy, olimpijczyk.

Wikipedia


perliczka

udomowiony ptak z rzędu kuraków, o białym, szarym lub niebieskawym upierzeniu w jasne cętki; perlica, pantarka


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) ornit. nazwa systematyczna|Numida meleagris|ref=tak., udomowiony naziemny ptak grzebiący z rodziny perlic;

Wiktionary

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Tak to obserwując wszystko, panna zabrnęła między perliczki, których całe stado wykrzykiwało popod krzakami porzeczek.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: pɛrˈlʲit͡ʃka, AS: perlʹička

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. perlica ż., perła ż.

 czas. perlić, perlić się

 przym. perliczkowy, perlicowy, perliczy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) perlica, reg-pl|Małopolska|afrykanka., reg-pl|Małopolska|aprykanka.

Wiktionary


perliczkowy

perliczka


SJP.pl

Patrz:

perliczka

perliczy

należący do perlicy (udomowionego ptaka z rzędu kuraków, o białym, szarym lub niebieskawym upierzeniu w jasne cętki), charakterystyczny dla perlicy (np. perlicze jajo)


SJP.pl


perlik

1. samiec perlicy, afrykańskiego ptaka;
2. młotek ręczny, obustronny, o gładkich obuchach, stosowany w kopalniach i kamieniołomach; pyrlik


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) stpol. młot górniczy

 (1.2) samiec perliczki

Wiktionary

  • samiec – perliczki
  • Perlik – gatunek małego ptaka z rodziny astryldowatych
  • młotek o przekroju podłużnym w kształcie prostokąta, część herbu górniczego, po śląsku zwany pyrlikiem

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ˈpɛrlʲik, AS: perlʹik

Wiktionary


perlin

Perlin – gmina w Niemczech, w kraju związkowym Meklemburgia-Pomorze Przednie, w powiecie Nordwestmecklenburg, wchodzi w skład urzędu Lützow-Lübstorf.

Wikipedia


perlino

o maści konia: jasnogniady o beżowym odcieniu


SJP.pl

Perlino (kaszb. Perlëno lub też Përlëno, niem. Perlin) – wieś kaszubska w Polsce położona w województwie pomorskim, w powiecie wejherowskim, w gminie Gniewino. Wieś jest siedzibą sołectwa Perlino w którego skład wchodzą również Perlinko i Perlino-Wybudowa.

Wikipedia


perliński

nazwisko


SJP.pl


perliściej

stopień wyższy od przysłówka: perliście


SJP.pl


perlistość

złożenie z wielu kropel, występowanie w postaci kropel w kształcie pereł, pęcherzyków


SJP.pl


perlisty

1. składający się z wielu kropel, występujący w kroplach w kształcie pereł, pęcherzyków; kroplisty;
2. o śmiechu lub innych odgłosach: składający się z krótkich, szybko następujących po sobie dźwięków (np. perliste chichotanie)


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) składający się z wielu kropli

 (1.2) składający się z krótkich, następujących szybko po sobie dźwięków

Wiktionary

Przykłady

 (1.2) To głos Moniki N.: właśnie skończyliśmy, i jej śmiech, perlisty.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: pɛrˈlʲistɨ, AS: perlʹisty

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. perłówka ż., perła ż., perlistość ż.

 przysł. perliście

 przym. perłowy

 czas. perlić się

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) kroplisty

 (1.2) srebrzysty

Wiktionary


perlit

1. skała szklista pochodzenia wulkanicznego
2. składnik strukturalny stopów żelaza, mieszanina żelaza i cementytu o dużej zawartości węgla


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) geol. minerał, wieloskładnikowa skała pochodzenia wulkanicznego, zawierająca kilka procent wody;

 (1.2) bud. ogrod. materiał z perlitu (1.1) poddanego wysokiej temperaturze w postaci porowatych granulek stosowanych w budownictwie i ohrodnictwie

 (1.3) hutn. mikroskopije, płytkowe skupiska ferrytu i cementytu powstałe w stali przez rozpad eutektoidalny austenitu;

Wiktionary

  • perlit (metalurgia)
  • perlit (skała)

Wikipedia

Powiązane:

 przym. perlitowy

 czas. perlić się

Wiktionary


perlitowy

perlit


SJP.pl

Patrz:

perlit

perlityczny

odnoszący się do perlitu (skały szklistej pochodzenia wulkanicznego lub składnika strukturalnego stopów żelaza), właściwy perlitowi (np. przemiana perlityczna)


SJP.pl


perlman

Osoby o tym nazwisku:

  • Itzhak Perlman – izraelski skrzypek
  • Linda Perlman – amerykańska brydżystka
  • Rhea Perlman – amerykańska aktorka filmowa i telewizyjna
  • Ron Perlman – amerykański aktor filmowy i telewizyjny, reżyser i scenarzysta

Wikipedia


perlon

poliamidowe włókno syntetyczne albo cienkie pończochy z tego włókna, których nazwa pochodzi od PRL-u, analogicznie do DDR-owskiego dederonu


SJP.pl

Polikaprolaktam, poliamid-6, PA-6 – organiczny związek chemiczny z grupy poliamidów.

Wikipedia


perlonowy

perlon


SJP.pl

Patrz:

perlon

perlony

poliamidowe włókno syntetyczne albo cienkie pończochy z tego włókna, których nazwa pochodzi od PRL-u, analogicznie do DDR-owskiego dederonu


SJP.pl


perlustracja

dawniej: przeglądanie, przepatrywanie, kontrola czegoś, zwłaszcza cudzej korespondencji


SJP.pl


perlustrator

osoba perlustrująca, dokonująca perlustracji, przeglądająca, kontrolująca coś, zwłaszcza cudze korespondencje


SJP.pl


perlustrować

dokonywać perlustracji (przeglądania, przepatrywania, kontroli czegoś, zwłaszcza cudzej korespondencji)


SJP.pl


perm

okres ery paleozoicznej ok. 280 - ok. 230 mln lat temu


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy lub żeński, nazwa własna

 (1.1) geogr. adm. miasto w Federacji Rosyjskiej na Uralu, stolica Kraju Permskiego;

 (1.2) geogr. hist. kraina historyczna w północnej Rosji przeduralskiej, między Peczorą, Wyczegdą i Kamą a Uralem;

Wiktionary

Perm – termin o dwojakim znaczeniu:

  • w sensie geochronologicznym: szósty i ostatni okres ery paleozoicznej, trwający około 47 milionów lat (od 298,9 ± 0,15 do 252,17 ± 0,06 mln lat temu). Perm jest młodszy od karbonu a starszy od triasu. Dzieli się na trzy epoki: cisural, gwadalup i loping.
  • w sensie chronostratygraficznym: najwyższy system paleozoiku, wyższy od karbonu, a niższy od triasu. Dzieli się na trzy oddziały: cisural, gwadalup i loping.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: pɛrm, AS: perm

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. perm m.

 przym. permski

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) hist. Mołotow (1940-1957)

 (1.2) hist. Wielki Perm

Wiktionary


permakryzys

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) ekon. społ. przedłużający się okres niestabilności i braku bezpieczeństwa, będący w szczególności rezultatem serii katastrofalnych wydarzeń

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. kryzys mrz.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) kryzys permanentny

Wiktionary


permakultura

gałąź projektowania ekologicznego, inżynierii ekologicznej i projektowania środowiska, tworząca zrównoważoną architekturę siedzib ludzkich i samoregulujące się systemy rolnicze na wzór ekosystemów naturalnych


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) ochrśrod. ekol. idea inspirowania się naturą i korzystanie z zasad w niej funkcjonujących – projektowania ekologicznego, które tworzy zrównoważoną architekturę i samoregulujące się systemy rolnictwa na wzór ekosystemów naturalnych itp.;

Wiktionary

Permakultura – gałąź projektowania ekologicznego, inżynierii ekologicznej i projektowania środowiska, tworząca zrównoważoną architekturę siedzib ludzkich i samoregulujące się systemy rolnicze na wzór ekosystemów naturalnych.

Główne zasady etyczne permakultury to:

  • Troszcz się o Ziemię (Take care of the Earth): dbaj, aby wszystkie systemy życia mogły przetrwać i się rozwijać. To jest pierwsza zasada, ponieważ bez zdrowej Ziemi ludzie nie mogą prosperować.
  • Troszcz się o ludzi (Take care of the people): dbaj, aby ludzie mieli dostęp do dóbr niezbędnych do życia.
  • Dziel się nadmiarem (Share the surplus): zdrowe systemy naturalne wykorzystują nadwyżki do wyżywienia innych. My, ludzie, możemy robić to samo. Zarządzając naszymi potrzebami, możemy odłożyć część środków, aby spełnić powyższe zasady.

Wikipedia

Przykłady

składnia.

kolokacje.

synonimy.

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

frazeologia.

etymologia.

uwagi.

tłumaczenia.

* angielski: (1.1) permaculture

* baskijski: (1.1) permakultura

* bułgarski: (1.1) пермакултура ż.

* czeski: (1.1) permakultura ż.

* esperanto: (1.1) permakulturo

* estoński: (1.1) permakultuur

* fiński: (1.1) permakulttuuri

* francuski: (1.1) permaculture ż.

* niemiecki: (1.1) Permakultur ż.

* nowogrecki: (1.1) μόνιμη καλλιέργεια ż.

* portugalski: (1.1) permacultura ż.

* rosyjski: (1.1) пермакультура ż.

* rumuński: (1.1) permacultură ż.

* słowacki: (1.1) permakultúra ż.

* szwedzki: (1.1) permakultur w.

* ukraiński: (1.1) пермакультура ż.

* włoski: (1.1) permacultura ż.

źródła.

== permakultura (język baskijski.) ==

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik

 (1.1) ochrśrod. ekol. permakultura

odmiana.

przykłady.

Wiktionary

Synonimy:

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

frazeologia.

etymologia.

uwagi.

tłumaczenia.

* angielski: (1.1) permaculture

* baskijski: (1.1) permakultura

* bułgarski: (1.1) пермакултура ż.

* czeski: (1.1) permakultura ż.

* esperanto: (1.1) permakulturo

* estoński: (1.1) permakultuur

* fiński: (1.1) permakulttuuri

* francuski: (1.1) permaculture ż.

* niemiecki: (1.1) Permakultur ż.

* nowogrecki: (1.1) μόνιμη καλλιέργεια ż.

* portugalski: (1.1) permacultura ż.

* rosyjski: (1.1) пермакультура ż.

* rumuński: (1.1) permacultură ż.

* słowacki: (1.1) permakultúra ż.

* szwedzki: (1.1) permakultur w.

* ukraiński: (1.1) пермакультура ż.

* włoski: (1.1) permacultura ż.

źródła.

== permakultura (język baskijski.) ==

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik

 (1.1) ochrśrod. ekol. permakultura

odmiana.

przykłady.

składnia.

kolokacje.

synonimy.

Wiktionary


permakulturowy

permakultura


SJP.pl

Patrz:

permakultura

permalink

stałe, niezmienne hiperłącze; permlink


SJP.pl

Odnośnik bezpośredni (ang. permalink) – specjalnie skonstruowany, niezmienny adres URL odnoszący się do konkretnego zasobu.

Wikipedia


permalloy

stop żelaza z niklem, silnie magnesujący się; permaloj


SJP.pl


permaloj

stop żelaza z niklem, silnie magnesujący się; permalloy


SJP.pl

Permaloj (z ang. permalloy) – stop składający się zwykle z ok. 80% niklu i 20% żelaza, wynaleziony w 1914 r. przez Gustav Elmena z Bell Telephone Laboratories Jego właściwości magnetyczne (tzw. „miękkość magnetyczna”) wykorzystywane są do budowy rdzeni transformatorów. Charakteryzuje się dużą podatnością magnetyczną tj. łatwo się na- i rozmagnesowuje.

Wikipedia


permanencja

przestarzałe: ciągłe, nieprzerwane istnienie, trwanie czegoś; stałość, trwałość, ustawiczność


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) cecha osób, rzeczy i zjawisk niezmiennych w czasie

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. permanentność ż.

 przym. permanentny

 przysł. permanentnie

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) permanentność

Wiktionary


permanent

1. rodzaj funkcji matematycznej;
2. potocznie: makijaż permanentny


SJP.pl

Permanent – funkcja przyporządkowująca każdej macierzy kwadratowej stopnia n o współczynnikach z pierścienia przemiennego R pewien element tego pierścienia. Podobnie jak wyznacznik permanent jest wielomianem stopnia n z n^{2} zmiennymi, w którym każdy składnik ma n czynników, z których każde dwa są z różnych kolumn i z różnych wierszy macierzy.

Wikipedia


permanentnie

przysłówek sposobu

 (1.1) bez przerwy, wciąż

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Natalis permanentnie mi dokucza.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. permanentność ż., permanencja ż.

 przym. permanentny

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) wciąż, zawcięcie

Wiktionary


permanentność

nieprzerwaność, ciągłość, ustawiczność; bezustanność, trwałość


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) cecha osób, rzeczy i zjawisk niezmiennych w czasie

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. permanencja ż.

 przym. permanentny

 przysł. permanentnie

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) trwałość, ciągłość, permanencja

Wiktionary


permanentny

stały, trwający nieprzerwanie, cały czas się powtarzający (np. permanentny deszcz, permanentne zachowania); ustawiczny, trwały, ciągły, stały


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) taki, który trwa nieprzerwanie, bez przerwy, trwały

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) W Klubie Urody jest możliwość wykonania makijażu permanentnego, który wyraża dążenie do doskonałości, oszczędza czas, a co najważniejsze, daje widoczny długotrwały efekt.

 (1.1) Pogłębieniem i unowocześnieniem teorii dochodu względnego jest hipoteza dochodu stałego (permanentnego).

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌpɛrmãˈnɛ̃ntnɨ, AS: permãnntny

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. permanentność ż., permanencja ż.

 przysł. permanentnie

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) trwały, ustawiczny, ciągły

Wiktionary


permareksja

zaburzenie odżywiania w postaci uzależnienia od diet


SJP.pl


permarektyczka

kobieta uzależniona od diet


SJP.pl


permarektyk

osoba uzależniona od diet


SJP.pl


permasyn

synchroniczny silnik elektryczny, w którym podstawowy strumień magnetyczny wytwarzają magnesy trwałe


SJP.pl

  • permasyn, silnik permasynowy – silnik elektryczny synchroniczny z magnesami trwałymi
  • Sinavy Permasyn FR6439-3900KW – silnik elektryczny firmy Siemens

Wikipedia


permeametr

przyrząd do wyznaczania krzywych magnesowania i pętli histerezy materiałów ferromagnetycznych


SJP.pl


permeat

roztwór przenikający przez membranę filtracyjną, zawierający rozpuszczalnik wraz z cząstkami, które nie zostały zatrzymane na filtrze


SJP.pl


permendur

stop zawierający 50% żelaza i 50% kobaltu, mało plastyczny; stosowany jako materiał magnetycznie miękki


SJP.pl

Permendur – stop żelaza z kobaltem i niewielkimi dodatkami wanadu (do 2%), tantalu i niobu.

Permendur charakteryzuje się bardzo wysoką indukcją nasycenia – do 2,43 T. Jest to obecnie najwyższa znana wartość indukcji nasycenia dla materiałów magnetycznie miękkich.

Wikipedia


permetryna

syntetyczny organiczny związek chemiczny używany w rolnictwie do ochrony roślin uprawnych przed szkodnikami


SJP.pl

Permetryna – syntetyczny organiczny związek chemiczny zaliczany do insektycydów trzeciej generacji. Używana w rolnictwie do ochrony roślin uprawnych przed szkodnikami. Należy do grupy syntetycznych pyretroidów. Silnie trująca dla owadów, działa w sposób kontaktowy i żołądkowy. Jest wysoce toksyczna dla organizmów wodnych i kotów. Dla ludzi i innych organizmów wyższych (z wyjątkiem wcześniej wspomnianych kotów), m.in. psów, jest stosunkowo nieszkodliwa.

Wikipedia


perminwar

stop żelaza, niklu i kobaltu, niekiedy z dodatkiem molibdenu, stosowany jako materiał magnetycznie miękki


SJP.pl

Perminwar – stop niklu, żelaza i kobaltu będący ferromagnetycznym materiałem magnetycznie miękkim. Charakteryzuje się dużą przenikalnością magnetyczną, która jest stała w szerokim zakresie pola magnetycznego, oraz charakterystyczną, bardzo wąską pętlą histerezy, po uprzednim wyżarzaniu poniżej temperatury Curie i wobec przyłożonego zewnętrznego pola magnetycznego. Został opracowany w 1921 roku przez Gustava Waldemara Elmena.

Wikipedia


permisja

dawniej o pozwoleniu, przyzwoleniu, zezwoleniu, szczególnie na zaprzestanie pełnienia jakichś obowiązków


SJP.pl


permisywista

zwolennik permisywizmu, tendencji do zbytniej tolerancji dla odbiegających od normy zachowań społecznych


SJP.pl


permisywistyczny

permisywizm


SJP.pl

Patrz:

permisywizm

permisywizm

tendencja do zbytniej tolerancji dla odbiegających od normy zachowań społecznych


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) postawa bezgranicznej tolerancji wobec zachowań odbiegających od określonej normy społecznej;

Wiktionary

Permisywizm – termin etyczny oznaczający tendencję do bezgranicznej, zbytniej tolerancji wobec zachowań innych osób. Permisywizm zakłada, że zakazy obyczajowe są niepotrzebne lub szkodliwe, a działania jednostek nie powinny być oceniane pod kątem obyczajności czy norm społecznych.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Permisywizm zakłada bezużyteczność, a nawet szkodliwość zakazów obyczajowych.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. permisywność ż.

 przym. permisywny

 przysł. permisywnie

Wiktionary


permisywność

permisywny


SJP.pl

Patrz:

permisywny

permisywny

zezwalający, przyzwalający


SJP.pl


permlink

stałe, niezmienne hiperłącze; permalink


SJP.pl


permokarbon

okres przejściowy między karbonem a permem, w którym zanotowano nagłe zmniejszenie się liczebności drzewiastych paproci i widłaków


SJP.pl


permski

charakterystyczny dla permu (ostatniego okresu ery paleozoicznej), odnoszący się do permu (np. flora permska, utwory permskie)


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) geol. dotyczący permu, występujący, powstały w permie

 (1.2) geogr. związany z Permem

Wiktionary

Przykłady

 (1.2) – W permskim łagrze na północy Rosji, gdzie siedziałem, więźniowie płacili łapówki, żeby dostać pracę – wspomina były biznesmen (…)

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈpɛrm̥sʲci, AS: perm̦sʹḱi

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Perm m., perm m.

Wiktionary


permutacja

ustawienie elementów danego zbioru skończonego w określony sposób


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) mat. każda ustalona kolejność elementów jakiegoś zbioru

Wiktionary

Wikipedia

Powiązane:

 rzecz. permutowanie n.

 czas. permutować ndk.

 przym. permutacyjny

 przysł. permutacyjnie

Wiktionary


permutacyjny

odnoszący się do permutacji (ustawienia elementów danego skończonego zbioru jakichś liczb lub niewiadomych w określony sposób)


SJP.pl


permutować

ustawiać elementy danego zbioru skończonego w określony sposób


SJP.pl


permutyt

otrzymywany sztucznie glinokrzemian sodu stosowany przeważnie do zmiękczania twardej wody dzięki zdolnościom wymiany katonów sodowych na inne


SJP.pl

Permutyt – wymieniacz jonowy, sztuczny zeolit otrzymywany przez stapianie glinokrzemianów, krzemianów alkalicznych i związków glinu. Permutyt jest odporny na wysoką temperaturę, ma dobrą wytrzymałość mechaniczną i jest stosowany do zmiękczania wody (wymiany jonów wapniowych wody na jony sodowe z permutytu).

Wikipedia


permutytowy

wyprodukowany, otrzymany z permutytu (glinokrzemianu sodu stosowanego przeważnie do zmiękczania twardej wody), charakterystyczny dla permutytu


SJP.pl


pernak

nazwisko


SJP.pl


pernambuco

Pernambuco (wymowa [pɛʁnɐ̃ˈbuku]) – jeden z 26 stanów Brazylii, położony w Regionie Północno-Wschodnim, na najdalej wysuniętym na wschód krańcu Ameryki Południowej. Od zachodu graniczy ze stanem Piauí, od południa ze stanami Bahia i Alagoas, od północy ze stanami Paraíba i Ceará, wschodnią granicą jest Ocean Atlantycki. Stan rozciąga się wąskim pasem o szerokości ok. 150 km od wybrzeża po wzgórza północnej części Wyżyny Brazylijskiej. Posiada liczne plaże o łącznej dł. 187 km.

Wikipedia


peroksydacja

szczególny rodzaj samoutleniania (autooksydacji), w którym lipidy ulegają utlenianiu w szeregu reakcji przy udziale wolnych rodników


SJP.pl


peroksydaza

enzym pełniący ważną rolę w procesie fagocytozy


SJP.pl

Peroksydazy (EC 1.11.-.-) – grupa enzymów należących do klasy oksydoreduktaz katalizujących utlenianie nadtlenkiem wodoru różnych substratów.

Kofaktorem peroksydaz jest protohem luźno związany z apoenzymem.

Peroksydazy odgrywają ważną rolę w procesie fagocytozy.

Wikipedia


peroksysom

kulista organella otoczona pojedynczą błoną, występująca w większości komórek eukariotycznych


SJP.pl

Peroksysom (łac. peroxysomum, dawniej mikrociałko, mikrociało) – organellum komórki eukariotycznej o średnicy 0,2–1,8 μm, otoczone jedną błoną, o kształcie owalnym bądź sferycznym. W komórce roślinnej peroksysomy znajdują się w bezpośrednim kontakcie z chloroplastami i mitochondriami i stykają się z powierzchniami ich błon.

Wikipedia


peron

pas podwyższenia przy torach na dworcu kolejowym umożliwiający podróżnym wsiadanie do pociągu


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) kolej. wydzielona część stacji kolejowej, przeznaczona dla pasażerów, umożliwiająca im wsiadanie do pociągu i wysiadanie z niego

Wiktionary

Peron – budowla kolejowa umieszczona wzdłuż torów, umożliwiająca wsiadanie i wysiadanie z pociągów.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Pociąg odjeżdża z toru przy peronie pierwszym.

 (1.1) Podane perony odjazdów pociągów mogą ulec zmianie z przyczyn niezależnych od przewoźnika.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈpɛrɔ̃n, AS: perõn

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. peronowy m.

:: zdrobn. peronik m.

 przym. peronowy, wokółperonowy, przyperonowy

Wiktionary


peronela

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) gw-pl|Lwów. usta

Wiktionary


peronik

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) zdrobn. od peron

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. peron m.

Wiktionary


peronista

zwolennik peronizmu (ruchu społeczno-politycznego w Argentynie, stworzonego w połowie lat czterdziestych ubiegłego stulecia)


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) polit. zwolennik peronizmu

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌpɛrɔ̃ˈɲista, AS: perõńista

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. peronizm m.

:: fż. peronistka ż.

 przym. peronistyczny

Wiktionary


peronistka

peronista


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) polit. zwolenniczka peronizmu

Wiktionary

Patrz:

peronista

Przykłady

składnia.

kolokacje.

synonimy.

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

 rzecz. peronizm m.

:: fm. peronista m.

 przym. peronistyczny

frazeologia.

etymologia.

uwagi.

tłumaczenia.

* słowacki: (1.1) peronistka ż.

źródła.

== peronistka (język słowacki.) ==

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) polit. peronistka

odmiana.

przykłady.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌpɛrɔ̃ˈɲistka, AS: perõńistka

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. peronizm m.

:: fm. peronista m.

 przym. peronistyczny

Wiktionary

Synonimy:

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

 rzecz. peronizm m.

:: fm. peronista m.

 przym. peronistyczny

frazeologia.

etymologia.

uwagi.

tłumaczenia.

* słowacki: (1.1) peronistka ż.

źródła.

== peronistka (język słowacki.) ==

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) polit. peronistka

odmiana.

przykłady.

składnia.

kolokacje.

synonimy.

Wiktionary


peronistowski

charakterystyczny, typowy dla Juana Perona (założyciela peronizmu, ruchu społeczno-politycznego, stworzonego w połowie lat czterdziestych ubiegłego stulecia) i jego ideologii


SJP.pl


peronistyczny

charakterystyczny dla peronizmu (ruchu społeczno-politycznego w Argentynie, stworzonego w połowie lat czterdziestych ubiegłego stulecia), odnoszący się do peronizmu


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) przym. od peronizm

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Wywodząca się z dawnego ruchu peronistycznego liberalna Partia Sprawiedliwości dąży do przeprowadzenia zmian w konstytucji kraju.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌpɛrɔ̃ɲiˈstɨt͡ʃnɨ, AS: perõńistyčny

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. peronizm, peronista, peronistka

Wiktionary


peronizm

ruch społeczno-polityczny w Argentynie, stworzony w połowie lat czterdziestych ubiegłego stulecia


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) polit. system polityczny zbudowany przez Juana Peróna w Argentynie, w połowie XX wieku, dążący do zbudowania ustroju pośredniego między amerykańskim kapitalizmem a radzieckim komunizmem;

Wiktionary

Peronizm – populistyczny ruch społeczno-polityczny w Argentynie.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: pɛˈrɔ̃ɲism̥, AS: perõńism̦

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. peronista m., peronistka ż.

 przym. peronistyczny, peronistowski

Wiktionary


peronka

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) więz. korytarz pomiędzy celami

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. peron mrz.

 przym. peronkowy

Wiktionary


peronówka

potocznie o bilecie wydawanym na niektórych stacjach kolejowych, uprawniającym właściciela do wejścia na peron


SJP.pl

Bilet peronowy, pot. peronówka – dokument uprawniający posiadacza do przebywania na peronie dworcowym, niedający jednak prawa do podróży koleją.

Celem istnienia biletów peronowych jest uzyskanie przez zarządcę infrastruktury kolejowej środków na utrzymanie obiektów dworcowych oraz zapobieganie korzystaniu z dworcowych obiektów przez bezdomnych.

Wikipedia


peronowy

będący częścią peronu (np. chodnik peronowy, zegar peronowy), charakterystyczny dla peronu lub w jakiś inny sposób związany z peronem


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) dotyczący peronu, znajdujący się na peronie

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Przystanął przed peronowym automatem i zaczął przyglądać się kolorowym paczkom papierosów. Pomyślał, że chętnie zapaliłby sobie camela albo marlboro, ale szkoda mu było niemieckiej waluty. Jedna paczka kosztowała aż cztery marki.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. peron m.

 przym. przyperonowy

Wiktionary


perora

1. pouczanie, reprymenda
2. uroczysta mowa


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) przydługa i nudna mowa moralizatorska

 (1.2) liter. daw. uroczyste przemówienie

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Perora dyry nie miała końca.

Wiktionary

Powiązane:

 czas. perorować

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) tyrada, oracja

 (1.2) oracja

Wiktionary


perorny

dawniej: głośny, donośny


SJP.pl


perorować

wygłaszać perorę; przemawiać; rozwodzić się nad czymś


SJP.pl

czasownik nieprzechodni niedokonany

 (1.1) wygłaszać długą i nudną, często napuszoną mowę

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌpɛrɔˈrɔvat͡ɕ, AS: perorovać

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. perora ż., peroracja ż., perorowanie n.

Wiktionary


perorowanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|perorować.

Wiktionary

Powiązane:

 czas. perorować ndk.

Wiktionary


perowskia

gatunek szałwii hodowany jako roślina doniczkowa


SJP.pl

Perowskia (Perovskia Karelin, właśc. Salvia subg. Perovskia (Kar.) J.B.Walker, B.T.Drew & J.G. González) – tradycyjnie wyróżniany rodzaj roślin z rodziny jasnotowatych, współcześnie podrodzaj w obrębie rodzaju szałwia Salvia. Obejmuje 7–8 gatunków. Rośliny te występują w środkowo-zachodniej Azji – od północno-wschodniego Iranu po północno-zachodnie Indie i Tybet, na północy po Kazachstan. Rosną w suchych formacjach trawiastych.

Wikipedia


perowskit

minerał, tlenek wapnia i tytanu zawierający często domieszki cezu, niobu lub toru


SJP.pl

Perowskit – minerał z grupy perowskitów, zbudowany z tytanianu(IV) wapnia, CaTiO3. Został odkryty w roku 1839 przez Gustava Rosego w górach Ural i nazwany na cześć mineraloga rosyjskiego, Lwa Pierowskiego.

Wikipedia


perowskitowy

perowskit


SJP.pl

Patrz:

perowskit

perpendykularny

przestarzale pionowy, prostopadły


SJP.pl


perpendykuł

dawniej:
1. wahadło zegara; penduł;
2. linia pionowa


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) daw. wahadło zegara

 (1.2) daw. zegar wahadłowy

 (1.3) daw. pionowa linia, pion

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌpɛrpɛ̃nˈdɨkuw, AS: perpẽndykuu̯

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Perpetua ż., Perpetuus m., Perpet m.

Wiktionary


perpetua

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) rzad. imię|polski|ż.;

Wiktionary

Perpetua – imię żeńskie pochodzenia łacińskiego. Wywodzi się od przymiotnika łac. perpetuus oznaczającego „nieprzerwany, ciągły”. W Polsce imię to jest notowane co najmniej od 1621 roku, jednakże poza kręgami zakonnymi nie występuje.

Wikipedia

Powiązane:

 rzecz. perpendykuł m.

:: fm. Perpetuus m., Perpet m.

 przym. Perpetuowy

Wiktionary


perpetuum

dźwignik hydrauliczny umożliwiający stopniowe podnoszenie dużych ciężarów na znaczną wysokość


SJP.pl

Perpetuum – gra komputerowa typu MMOG osadzona w świecie science-fiction, wydana przez Avatar Creations. Światowa premiera miała miejsce 25 listopada 2010 roku.

Wikipedia


perpignan

rzeczownik, rodzaj nijaki, nazwa własna

 (1.1) geogr. adm. miasto w południowej Francji na wybrzeżu Morza Śródziemnego, ośrodek administracyjny departamentu Pireneje Wschodnie;

Wiktionary

Perpignan (wymowa, kat. Perpinyà, oksyt. Perpinhan, hiszp. Perpiñán) – miasto i gmina w południowej Francji (Oksytania), na wybrzeżu Morza Śródziemnego, ośrodek administracyjny departamentu Pireneje Wschodnie, główne miasto historycznej krainy Roussillon, dawna stolica Królestwa Majorki.

Wikipedia

Powiązane:

 przym. perpiniański

Wiktionary


perpiniański

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z Perpignan, dotyczący Perpignan

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Perpignan n.

Wiktionary


perrault

[czytaj: peRO, w odmianie: Perraulta - czytaj: peROta itd.] nazwisko, m.in. Charles Perrault (1628-1703) - pisarz francuski


SJP.pl

Osoby o tym nazwisku:

  • Charles Perrault – francuski baśniopisarz
  • Claude Perrault – francuski lekarz i architekt barokowy
  • Dominique Perrault – francuski architekt
  • Léon Bazile Perrault – francuski malarz

Wikipedia


perry

Kanada:

  • Perry – gmina w Ontario

Stany Zjednoczone:

  • Perry – miejscowość w stanie Arkansas, w hrabstwie Perry
  • Perry – miasto w stanie Floryda, w hrabstwie Taylor
  • Perry – miasto w stanie Georgia, w hrabstwie Houston
  • Perry – wieś w stanie Illinois, w hrabstwie Pike
  • Perry – miasto w stanie Iowa, w hrabstwie Dallas
  • Perry – miasto w stanie Kansas, w hrabstwie Jefferson
  • Perry – miasto w stanie Michigan, w hrabstwie Shiawassee
  • Perry – miasto w stanie Maine, w hrabstwie Washington
  • Perry – miasto w stanie Missouri, w hrabstwie Ralls
  • Perry – miasto w stanie Nowy Jork, w hrabstwie Wyoming
  • Perry – wieś w stanie Nowy Jork, w hrabstwie Wyoming
  • Perry – wieś w stanie Ohio, w hrabstwie Lake
  • Perry – miasto w stanie Oklahoma, w hrabstwie Noble
  • Perry – miejscowość w stanie Karolina Południowa, w hrabstwie Aiken
  • Perry – miasto w stanie Utah, w hrabstwie Box Elder
  • Perry – miasto w stanie Wisconsin, w hrabstwie Dane
  • Perry (ang. Perry Township) – gmina w stanie Arkansas, w hrabstwie Johnson
  • Perry (ang. Perry Township) – gmina w stanie Arkansas, w hrabstwie Perry
  • Perry (ang. Perry Township) – gmina w stanie Illinois, w hrabstwie Pike
  • Perry (ang. Perry Township) – gmina w stanie Indiana, w hrabstwie Allen
  • Perry (ang. Perry Township) – gmina w stanie Indiana, w hrabstwie Boone
  • Perry (ang. Perry Township) – gmina w stanie Indiana, w hrabstwie Clay
  • Perry (ang. Perry Township) – gmina w stanie Indiana, w hrabstwie Clinton
  • Perry (ang. Perry Township) – gmina w stanie Indiana, w hrabstwie Delaware
  • Perry (ang. Perry Township) – gmina w stanie Indiana, w hrabstwie Lawrence
  • Perry (ang. Perry Township) – gmina w stanie Indiana, w hrabstwie Marion
  • Perry (ang. Perry Township) – gmina w stanie Indiana, w hrabstwie Martin
  • Perry (ang. Perry Township) – gmina w stanie Indiana, w hrabstwie Miami
  • Perry (ang. Perry Township) – gmina w stanie Indiana, w hrabstwie Monroe
  • Perry (ang. Perry Township) – gmina w stanie Indiana, w hrabstwie Noble
  • Perry (ang. Perry Township) – gmina w stanie Indiana, w hrabstwie Tippecanoe
  • Perry (ang. Perry Township) – gmina w stanie Indiana, w hrabstwie Vanderburgh
  • Perry (ang. Perry Township) – gmina w stanie Indiana, w hrabstwie Wayne
  • Perry (ang. Perry Township) – gmina w stanie Iowa, w hrabstwie Buchanan
  • Perry (ang. Perry Township) – gmina w stanie Iowa, w hrabstwie Davis
  • Perry (ang. Perry Township) – gmina w stanie Iowa, w hrabstwie Jackson
  • Perry (ang. Perry Township) – gmina w stanie Iowa, w hrabstwie Plymouth
  • Perry (ang. Perry Township) – gmina w stanie Iowa, w hrabstwie Tama
  • Perry (ang. Perry Township) – gmina w stanie Kansas, w hrabstwie Woodson
  • Perry (ang. Perry Town) – gmina w stanie Maine, w hrabstwie Washington
  • Perry (ang. Perry Township) – gmina w stanie Michigan, w hrabstwie Shiawassee
  • Perry (ang. Perry Township) – gmina w stanie Minnesota, w hrabstwie Lac qui Parle
  • Perry (ang. Perry Township) – gmina w stanie Missouri, w hrabstwie St. Francois
  • Perry (ang. Perry Township) – gmina w stanie Nebraska, w hrabstwie Thurston
  • Perry (ang. Perry Town) – gmina w stanie Nowy Jork, w hrabstwie Wyoming
  • Perry (ang. Perry Township) – gmina w stanie Dakota Północna, w hrabstwie Cavalier
  • Perry (ang. Perry Township) – gmina w stanie Ohio, w hrabstwie Allen
  • Perry (ang. Perry Township) – gmina w stanie Ohio, w hrabstwie Ashland
  • Perry (ang. Perry Township) – gmina w stanie Ohio, w hrabstwie Brown
  • Perry (ang. Perry Township) – gmina w stanie Ohio, w hrabstwie Carroll
  • Perry (ang. Perry Township) – gmina w stanie Ohio, w hrabstwie Columbiana
  • Perry (ang. Perry Township) – gmina w stanie Ohio, w hrabstwie Coshocton
  • Perry (ang. Perry Township) – gmina w stanie Ohio, w hrabstwie Fayette
  • Perry (ang. Perry Township) – gmina w stanie Ohio, w hrabstwie Franklin
  • Perry (ang. Perry Township) – gmina w stanie Ohio, w hrabstwie Gallia
  • Perry (ang. Perry Township) – gmina w stanie Ohio, w hrabstwie Hocking
  • Perry (ang. Perry Township) – gmina w stanie Ohio, w hrabstwie Lake
  • Perry (ang. Perry Township) – gmina w stanie Ohio, w hrabstwie Lawrence
  • Perry (ang. Perry Township) – gmina w stanie Ohio, w hrabstwie Licking
  • Perry (ang. Perry Township) – gmina w stanie Ohio, w hrabstwie Logan
  • Perry (ang. Perry Township) – gmina w stanie Ohio, w hrabstwie Monroe
  • Perry (ang. Perry Township) – gmina w stanie Ohio, w hrabstwie Montgomery
  • Perry (ang. Perry Township) – gmina w stanie Ohio, w hrabstwie Morrow
  • Perry (ang. Perry Township) – gmina w stanie Ohio, w hrabstwie Muskingum
  • Perry (ang. Perry Township) – gmina w stanie Ohio, w hrabstwie Pickaway
  • Perry (ang. Perry Township) – gmina w stanie Ohio, w hrabstwie Pike
  • Perry (ang. Perry Township) – gmina w stanie Ohio, w hrabstwie Putnam
  • Perry (ang. Perry Township) – gmina w stanie Ohio, w hrabstwie Richland
  • Perry (ang. Perry Township) – gmina w stanie Ohio, w hrabstwie Shelby
  • Perry (ang. Perry Township) – gmina w stanie Ohio, w hrabstwie Stark
  • Perry (ang. Perry Township) – gmina w stanie Ohio, w hrabstwie Tuscarawas
  • Perry (ang. Perry Township) – gmina w stanie Ohio, w hrabstwie Wood
  • Perry (ang. Perry Township) – gmina w stanie Pensylwania, w hrabstwie Armstrong
  • Perry (ang. Perry Township) – gmina w stanie Pensylwania, w hrabstwie Berks
  • Perry (ang. Perry Township) – gmina w stanie Pensylwania, w hrabstwie Clarion
  • Perry (ang. Perry Township) – gmina w stanie Pensylwania, w hrabstwie Fayette
  • Perry (ang. Perry Township) – gmina w stanie Pensylwania, w hrabstwie Greene
  • Perry (ang. Perry Township) – gmina w stanie Pensylwania, w hrabstwie Jefferson
  • Perry (ang. Perry Township) – gmina w stanie Pensylwania, w hrabstwie Lawrence
  • Perry (ang. Perry Township) – gmina w stanie Pensylwania, w hrabstwie Mercer
  • Perry (ang. Perry Township) – gmina w stanie Pensylwania, w hrabstwie Snyder
  • Perry (ang. Perry Township) – gmina w stanie Dakota Południowa, w hrabstwie Davison
  • Perry (ang. Perry Township) – gmina w stanie Dakota Południowa, w hrabstwie Lincoln
  • Perry (ang. Perry Town) – gmina w stanie Wisconsin, w hrabstwie Dane
  • hrabstwo Perry (ang. Perry County) – w stanie Alabama
  • hrabstwo Perry (ang. Perry County) – w stanie Arkansas
  • hrabstwo Perry (ang. Perry County) – w stanie Illinois
  • hrabstwo Perry (ang. Perry County) – w stanie Indiana
  • hrabstwo Perry (ang. Perry County) – w stanie Kentucky
  • hrabstwo Perry (ang. Perry County) – w stanie Missisipi
  • hrabstwo Perry (ang. Perry County) – w stanie Missouri
  • hrabstwo Perry (ang. Perry County) – w stanie Ohio
  • hrabstwo Perry (ang. Perry County) – w stanie Pensylwania
  • hrabstwo Perry (ang. Perry County) – w stanie Tennessee

Wikipedia


pers

potocznie:
1. kot perski;
2. dywan perski


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) hist. mieszkaniec Persji (dzisiejszego Iranu)

Wiktionary

  • Pers (Cantal) – francuska gmina w regionie Owernia
  • Pers (Deux-Sèvres) – francuska gmina w regionie Poitou-Charentes
  • Pers – potoczna nazwa kota perskiego

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) W 1387 r. zbuntowali się isfahańczycy w Persji południowej. I tym razem barbarzyński wódz stłumił rebelię zaś każdemu ze swoich wojowników kazał wrócić z głową jednego Persa.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: pɛrs, AS: pers

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Persja ż., pers m., persjarnia ż.

:: fż. Persjanka ż., Persyjka ż.

 przym. perski, persjarski

Wiktionary


pers.

skrót od: perski


SJP.pl

Język perski, nowoperski (pers. ‏فارسی‎ fārsī) – język z grupy irańskiej języków indoeuropejskich, którym posługuje się ponad 50 mln mówiących, zamieszkujących głównie Iran (40 mln), Afganistan (7 mln), Tadżykistan (6 mln) i Irak (200 tys.). Służy jednocześnie jako lingua franca dla blisko 80 mln mieszkańców Bliskiego Wschodu.

Wikipedia


persak

rodzaj owadów z rodziny zadomkowatych; Ectobius


SJP.pl


persantin

lek silnie i długotrwale rozszerzający naczynie wieńcowe; stosowany w chorobie wieńcowej, w dusznicy bolesnej i zawale mięśnia sercowego


SJP.pl


persefona

mit. gr. bogini kiełkującego ziarna, córka Zeusa i Demeter; Kora


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) mitgr. bogini grecka, małżonka Hadesa, władczyni świata podziemnego i opiekunka dusz zmarłych;

 (1.2) mitgr. postać mitologiczna, córka Minyasa

Wiktionary

Persefona, także Kora (gr. Περσεφόνη Persephónē, gr. Κόρη Kórē; łac. Proserpina – dziewczyna) – w mitologii greckiej małżonka Hadesa, władczyni świata podziemnego i opiekunka dusz zmarłych. Córka Demeter i Zeusa. W mitologii rzymskiej utożsamiono ją z Prozerpiną.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Plutos występuje w orszaku Demeter i Persefony pod postacią młodzieńca lub dziecka niosącego róg obfitości.

Wiktionary

Powiązane:

 przym. Persefonowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) Kora

Wiktionary


perseidy

sierpniowy deszcz meteorów, którego radiant leży na granicy gwiazdozbiorów Perseusza i Kasjopei


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj niemęskoosobowy, liczba mnoga, nazwa własna

 (1.1) astr. rój meteorów obserwowany rokrocznie 10 sierpnia w gwiazdozbiorze Perseusza;

Wiktionary

Perseidy (PER) – jeden z najbardziej regularnych rojów meteorów, którego orbita przecina się każdego roku z ziemską w dniach 17 lipca – 24 sierpnia. Maksimum roju obserwuje się pomiędzy 12 i 13 sierpnia. Rój związany jest z kometą 109P/Swift-Tuttle. Podczas okresu występowania roju radiant przemieszcza się przez gwiazdozbiory Kasjopei, Perseusza i Żyrafy (w maksimum aktywności znajduje się w pobliżu gwiazdy η Persei). Jego przeciętna aktywność w ostatnich latach wynosi około 100 ZHR.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Perseidy są jednym z najregularniej pojawiających się i najlepiej znanych rojów.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. perseida ż., Perseusz mos./mzw.

 przym. Perseuszowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) symbol. PER; pot. łzy świętego Wawrzyńca

Wiktionary


persekucja

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) daw. prześladowanie, ściganie

Wiktionary


persepolis

jeden z dwóch najważniejszych ośrodków miejskich starożytnej Persji


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki, nazwa własna

 (1.1) geogr. staroż. miasto w starożytnej Persji, założone przez Dariusza I w 518 p.n.e.;

Wiktionary

Persepolis (staroperski: Pārsa, pers. تخت جمشید – Tacht-e Dżamszid) – miasto w starożytnej Persji, założone przez Dariusza I w 518 p.n.e., lecz znacznie rozbudowane przez Kserksesa I i kolejnych władców z dynastii Achemenidów. Stąd przyjmuje się, że znane archeologom Persepolis jest dziełem nie Dariusza, lecz Kserksesa. Ruiny miasta znajdują się ok. 70 km na północ od Sziraz w Iranie.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Poznał król naukę magów chaldejskich i niniwskich, astrologów z Abydos, Sais i Memfis, tajemnice wróżów, mistagogów i epoptów asyryjskich i wróżbitów-jasnowidzów z Baktrii i Persepolis i przekonał się, że ich wiedza jest li tylko ludzką wiedzą.

Wiktionary


perseusz

łac. Perseus; gwiazdozbiór nieba północnego


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy, nazwa własna

 (1.1) mitgr. heros argolidzki i pogromca Meduzy, syn Zeusa i Danae oraz mąż Andromedy, po śmierci przeniesiony na firmament jako gwiazdozbiór Perseusza (2.1);

 (1.2) mitgr. syn Nestora

rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy, nazwa własna

 (2.1) astr. gwiazdozbiór nieba północnego, w Polsce widoczny latem, jesienią i zimą;

Wiktionary

Perseusz (także Perseus; gr. Περσεύς Perseús, łac. Perseus) – w mitologii greckiej heros, syn królewny Danae i Zeusa, mąż Andromedy. Przodek Amfitriona, Alkmeny, Heraklesa, Eurysteusza. Pogromca Meduzy, tytana Atlasa, króla Serifos Polidektesa i nieświadomie własnego dziadka Akrizjosa. Założyciel Myken i Tirynsu. Po śmierci przeniesiony na sklepienie niebieskie jako gwiazdozbiór.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1, 2.1) Mityczny Perseusz jest identyfikowany z gwiazdozbiorem Perseusza.

 (1.1) Perseusz zdobył głowę Meduzy, pokonał potwora morskiego i uwolnił Andromedę.

 (2.1) Perseusz widnieje na niebie niedaleko konstelacji, które są z nim mitologicznie powiązane.

 (2.1) Najjaśniejszą gwiazdą w Perseuszu jest Mirfak.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: pɛrˈsɛwuʃ, AS: perse

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Perseidy nmos., perseida ż.

 przym. Perseuszowy

Wiktionary

Synonimy:

 (2.1) skr. Per

Wiktionary


perseweracja

1. jęz. przedłużanie się czasu trwania ruchu artykulacyjnego głoski ponad zwykłą jego normę czasową
2. psych. zjawisko uporczywego powracania do świadomości pewnych wyobrażeń
3. med. chorobliwe powtarzanie tych samych słów lub czynności


SJP.pl

  • perseweracja – objaw niektórych zaburzeń psychicznych
  • perseweratywność – charakterystyka zachowania regulacyjnej teorii temperamentu

Wikipedia


perseweracyjność

1. przedłużanie się czasu trwania ruchu artykulacyjnego głoski ponad zwykłą jego normę czasową;
2. nieprzerwana powtarzalność w czymś, najczęściej w ludzkich wyobrażeniach, myślach


SJP.pl


perseweracyjny

dotyczący perseweracji


SJP.pl


perseweratywność

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) psych. tendencja do trwania i powtarzania danego zachowania przez jednostkę, po zaprzestaniu działania bodźca wywołującego to zachowanie;

Wiktionary

Perseweratywność (PE) — jedna z czasowych charakterystyk zachowania (obok żwawości), tendencja do trwania i powtarzania danego zachowania przez jednostkę, po zaprzestaniu działania bodźca wywołującego to zachowanie. Wprowadzona przez Jana Strelaua w regulacyjnej teorii temperamentu.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Przetrawianie dawnych urazów, nawet sprzed lat, jest oznaką skrajnej perseweratywności.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌpɛrsɛvɛraˈtɨvnɔɕt͡ɕ, AS: perseveratyvność

Wiktionary


persewerować

trwać uporczywie przy jakimś przekonaniu, wyobrażeniu, nieprzerwanie rozmyślać w taki sam sposób


SJP.pl


pershing

[czytaj: perszing]
1. pocisk typu Pershing; perszing;
2. czołg marki Pershing;
3. przenośnie o kimś lub o czymś bardzo szybkim; perszing


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy

 (1.1) wojsk. rodzaj rakietowego pocisku średniego zasięgu

 (1.2) wojsk. model amerykańskiego czołgu ciężkiego z okresu drugiej wojny światowej i wojny w Korei

Wiktionary

Osoby:

  • Andrzej Kolikowski, ps. „Pershing” (ur. 1954, zm. 1999) – polski przestępca
  • John Pershing (ur. 1860, zm. 1948) – amerykański wojskowy

Militaria:

  • M26 Pershing – czołg ciężki z okresu II wojny światowej
  • MGM-31 Pershing – rakieta balistyczna

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ˈpɛrʃʲĩŋk, AS: peršʹĩŋk

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1,3) perszing

Wiktionary


persil

produkt marki Persil


SJP.pl

Persil – nazwa handlowa pierwszego na świecie proszku do prania. Rozpoczęcie jego produkcji oraz zastrzeżenie nazwy przez firmę Henkel miało miejsce w 1907 r. Najważniejszymi składnikami Persilu były nadboran sodu (jako źródło aktywnego tlenu do wybielania) i krzemian sodu. Od początków niemieckich nazw anionów (odpowiednio perborat i silikat) tych związków powstała nazwa produktu.

Wikipedia


persimona

drzewo lub krzew o soczystych owocach, rosnące w strefie podzwrotnikowej; owoc tego drzewa; hurma; persymona


SJP.pl


persja

państwo w Azji, od 1935 r.: Iran


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) hist. dawna nazwa Iranu;

Wiktionary

Iran (pers. ‏ايران‎ trl. Irān, pełna nazwa Islamska Republika Iranu, pers. ‏جمهوری اسلامی ايران‎ Dżomhuri-je Eslāmi-je Irān), w Europie dawniej znany jako Persja – państwo na Bliskim Wschodzie, leżące między Morzem Kaspijskim na północy a Zatoką Perską i Zatoką Omańską na południu.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Iran był wcześniej znany pod nazwą Persja.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈpɛrsʲja, AS: persʹi ̯a

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. persjarstwo n., persjarnia ż., persjarz mos., Pers m., pers m., Persyjka ż., Persjanka ż., perski m.

 przym. perski, persjarski

Wiktionary


persjanka

mieszkanka Persji; Persyjka


SJP.pl


persjarnia

warsztat lub manufaktura produkujące w XVIII w. jedwabne, wzorzyste tkaniny, głównie pasy i tkaniny kontuszowe


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) rzem. odzież. warsztat, manufaktura wytwarzająca pasy kontuszowe, makaty i tkaniny lite

Wiktionary

Wikipedia

Powiązane:

 rzecz. persjarstwo n., Persja ż., Pers m., Persyjka ż., Persjanka ż., pers m., persjarz m., perski m.

 przym. perski, persjarski

Wiktionary


persjarski

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z persjarstwem, dotyczący persjarstwa

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. persjarstwo n., persjarnia ż., Persja ż., Pers m., Persyjka ż., Persjanka ż., pers m., persjarz m., perski m.

 przym. perski

Wiktionary


persjarstwo

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) rzem. odzież. rodzaj rzemiosła zajmującego się wytwarzaniem pasów kontuszowych, makat i tkanin litych

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. persjarnia ż., Persja ż., Pers m., Persyjka ż., Persjanka ż., pers m., persjarz m., perski m.

 przym. perski, persjarski

Wiktionary


persjarz

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) rzem. rzemieślnik zajmujący się persjarstwem, czyli wytwarzaniem pasów kontuszowych, makat i tkanin litych

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. persjarnia ż., persjarstwo n., Persja ż., Pers m., Persyjka ż., Persjanka ż., pers m., persjarstwo m., perski m.

 przym. perski, persjarski

Wiktionary


perski

przymiotnik od: Persja (kraina historyczna w Azji lub dawna nazwa Iranu)


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) dotyczący Persji, pochodzący z Persji

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (2.1) jęz. język urzędowy Iranu, Afganistanu i Tadżykistanu;

Wiktionary

Język perski, nowoperski (pers. ‏فارسی‎ fārsī) – język z grupy irańskiej języków indoeuropejskich, którym posługuje się ponad 50 mln mówiących, zamieszkujących głównie Iran (40 mln), Afganistan (7 mln), Tadżykistan (6 mln) i Irak (200 tys.). Służy jednocześnie jako lingua franca dla blisko 80 mln mieszkańców Bliskiego Wschodu.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Poseł rozmawiał z szachem perskim.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈpɛrsʲci, AS: persʹḱi

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. persjarstwo n., persjarnia ż., persjarz mos., Persja ż., Pers m., pers m., Persyjka ż., Persjanka ż.

 przym. persjarski

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) irański, daw. adziamski

Wiktionary


perskojęzyczny

przymiotnik relacyjny

 (1.1) posługujący się językiem perskim

 (1.2) taki, którego mieszkańcy posługują się językiem perskim

 (1.3) spisany, stworzony w języku perskim

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌpɛrskɔjɛ̃w̃ˈzɨt͡ʃnɨ, AS: perskoi ̯ẽũ̯zyčny

Wiktionary


perskość

perski


SJP.pl

Patrz:

perski

persona

osoba o dużym znaczeniu, ogólnie szanowana i ceniona; osobistość


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) przest. lub podn. osoba

Wiktionary

  • Persona (psychologia) – maska jaką człowiek przybiera na użytek społeczny, kompromis pomiędzy jednostką a społeczeństwem
  • Persona – film fabularny reż. Ingmar Bergman, 1966 Szwecja
  • Persona (znana także jako Shin Megami Tensei: Persona) – seria gier gatunku RPG
  • „Persona” – piosenka zespołu BTS
  • Persona (postać sceniczna) – w kulturze jest wcielanie się w postać, zwykle fikcyjną
  • Persona – w badaniach rynku uszczegółowiony profil klienta, wpisującego się w grupę docelową produktu (usługi).

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Bal w ambasadzie zaszczyciło wiele znakomitych person.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: pɛrˈsɔ̃na, AS: persõna

Wiktionary

Powiązane:

 przym. personalny

 rzecz. personalny mos., personalizacja ż., personifikacja, personel

Wiktionary


personal

dawniej, dziś tylko gwarowo: personel, zespół pracowników w jakiejś instytucji lub innym obiekcie; personał


SJP.pl


personalia

podstawowe dane przypisywane jednej osobie, zwykle imię i nazwisko, data urodzenia i adres; generalia


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj niemęskoosobowy, liczba mnoga

 (1.1) dane osobowe, fakty z życiorysu

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Trzecim sprawcą był Duńczyk, którego personalia są znane policji.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌpɛrsɔ̃ˈnalʲja, AS: persõnalʹi ̯a

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) dane osobowe

Wiktionary


personalista

osoba myśląca zgodnie z założeniami personalizmu (koncepcji filozoficznych zestawiających problematykę osobowości ludzkiej z bytem natury duchowej lub kierunku psychologicznego mówiącego o ścisłym powiązaniu różnych funkcji psychicznych wraz z osobowością)


SJP.pl


personalistka

kobieta myśląca zgodnie z założeniami personalizmu (koncepcji filozoficznych zestawiających problematykę osobowości ludzkiej z bytem natury duchowej lub kierunku psychologicznego mówiącego o ścisłym powiązaniu różnych funkcji psychicznych wraz z osobowością)


SJP.pl


personalistyczny

odnoszący się do personalizmu (koncepcji filozoficznych zestawiających problematykę osobowości ludzkiej z bytem natury duchowej lub kierunku psychologicznego mówiącego o ścisłym powiązaniu różnych funkcji psychicznych wraz z osobowością), związany z osobami myślącymi zgodnie z założeniami personalizmu


SJP.pl


personalizacja

1. dostosowanie czegoś (np. urządzenia, usługi, oferty) do potrzeb indywidualnego użytkownika, np. personalizacja informacji;
2. trwałe naniesienie danych osobowych na dokument, np. personalizacja paszportu;
3. nadawanie czemuś charakteru osobistego, nastawionego na poszanowanie drugiej osoby, np. personalizacja życia w rodzinie


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) dostosowywanie przedmiotu do czyichś upodobań

Wiktionary

  • personalizacja (informatyka)
  • personalizacja (marketing)
  • personalizacja dokumentu - trwałe naniesienie danych posiadacza na dokument, np. dowód osobisty, paszport, prawo jazdy itp.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ˌpɛrsɔ̃nalʲiˈzat͡sʲja, AS: persõnalʹizacʹi ̯a

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. persona ż., personifikacja ż., personalizm m., personel m., personalizowanie n., personalny mos.

 czas. personalizować ndk.

 przym. personalny

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) indywidualizacja

Wiktionary


personalizm

1. zespół koncepcji filozoficznych zestawiających problematykę osobowości ludzkiej z bytem natury duchowej;
2. kierunek psychologiczny mówiący o ścisłym powiązaniu różnych funkcji psychicznych wraz z osobowością


SJP.pl

Personalizm – stanowisko filozoficzne podkreślające centralną rolę osoby (łac. persona), której przypisuje się takie cechy jak:

  • autonomia,
  • samoświadomość,
  • wola,
  • zdolność do twórczości,
  • odpowiedzialność moralna.

Stanowisko to można odnaleźć w różnych kierunkach filozoficznych od czasów starożytnych. Od XIX wieku powstawały kierunki, które przyjęły taką nazwę na swoje oznaczenie.

Wikipedia


personalizować

personalizować się - być reprezentowanym lub uosabianym przez kogoś


SJP.pl


personalizowanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) dostosowywanie czegoś do indywidualnych potrzeb albo gustów

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. spersonalizowanie n., personalizacja ż., personalizm m., personalny mos.

 czas. personalizować ndk., spersonalizować dk.

 przym. personalny, personalistyczny

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) indywidualizowanie

Wiktionary


personalna

osobowy, osobisty, odnoszący się konkretnej osoby lub grupy jakichś osób (np. dane personalne, akta personalne)


SJP.pl


personalniczka

personalnik


SJP.pl

Patrz:

personalnik

personalnik

potocznie: kierownik biura personalnego; personalny


SJP.pl


personalność

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) odprzym. cecha tego, co jest personalne

Wiktionary

Powiązane:

 przym. personalny

 przysł. personalnie

 rzecz. personalny mos.

Wiktionary


personalny

osobowy, osobisty, odnoszący się konkretnej osoby lub grupy jakichś osób (np. dane personalne, akta personalne)


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) odnoszący się do osoby lub osób, związany z osobą lub osobami

 (1.2) odnoszący się do spraw kadrowych i pracowniczych, związany ze sprawami kadrowymi i pracowniczymi

przymiotnik jakościowy

 (2.1) osobisty, własny

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (3.1) adm. kierownik działu kadr

Wiktionary

Przykłady

 (1.2) Córka Rysia pracuje teraz w wydziale personalnym.

 (2.1) Danusia ma od kilku miesięcy personalnego trenera.

 (3.1) Spotkałam personalnego na schodach przed działem kadr.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. personalność ż., personalizowanie n., personalizacja ż., persona ż., personalna ż.

 przysł. personalnie

Wiktionary


personat

mężczyzna o dużym znaczeniu, ogólnie szanowany i ceniony, ważny dla społeczności lub sławny, powszechnie znany; persona


SJP.pl


personał

dawniej, dziś tylko gwarowo: personel, zespół pracowników w jakiejś instytucji lub innym obiekcie; personal


SJP.pl


personel

zespół pracowników jakiejś instytucji, najczęściej publicznej, których celem jest wykonywanie ściśle określonych zadań nienależących do kierownika tej instytucji


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) zespół pracowników jakiejś instytucji, najczęściej publicznej, których celem jest wykonywanie ściśle określonych zadań nienależących do kierownika tej instytucji

Wiktionary

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Trzeba oddać ukłon, chapeau bas, przed naszymi dziewczętami, ale przede wszystkim przed personelem lekarskim, który w tych szalenie trudnych warunkach wykonywał najcięższe operacje.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: pɛrˈsɔ̃nɛl, AS: persõnel

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. persona ż., personalizacja ż., personelik mrz.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) obsada, kadra, pracownicy, załoga

Wiktionary


personelik

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) zdrobn. od personel

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. personel m.

Wiktionary


personifikacja

uosobienie;
1. w literaturze: przenośnia polegająca na przedstawieniu w postaci ludzkiej przedmiotów, zjawisk natury, roślin i zwierząt oraz pojęć abstrakcyjnych, np. przedstawienie śmierci w postaci żniwiarza;
2. książkowo: osoba, istota uosabiająca coś; ucieleśnienie, wcielenie;
3. rzadko: antropomorfizacja; porównaj: antropomorfizacja (uczłowieczenie), animizacja (ożywienie)


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) liter. jęz. rodzaj metafory; przedstawianie rzeczy, zwierząt, zjawisk lub pojęć abstrakcyjnych jako postaci ludzkich;

 (1.2) postać uosabiająca coś

Wiktionary

Personifikacja (z łac. persona – osoba i facere – robić) lub uosobienie – figura retoryczna i środek stylistyczny polegające na metaforycznym przedstawianiu zwierząt i roślin, przedmiotów nieożywionych, zjawisk lub idei jako osób ludzkich – szczególnie często personifikuje się pojęcia abstrakcyjne, zwłaszcza jako wygłaszające przemowy.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Śmierć ze Świata Dysku to postać będąca personifikacją naturalnego zjawiska.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌpɛrsɔ̃ɲifʲiˈkat͡sʲja, AS: persõńifʹikacʹi ̯a

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. persona ż., personifikowanie n., personalizacja ż.

 czas. personifikować

 przym. personifikacyjny

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) uosobienie; zobacz też: uwagi

Wiktionary


personifikować

nadawać przedmiotom, zwierzętom, zjawiskom lub innym pojęciom postać ludzką lub cechy charakterystyczne dla ludzi (zwłaszcza w literaturze); uosabiać


SJP.pl


personifikowanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|personifikować.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. personifikacja ż.

 czas. personifikować ndk.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) uosabianie

Wiktionary


persowie

mieszkaniec Persji


SJP.pl

Persowie – starożytny lud pochodzenia irańskiego, współcześnie zaś naród zamieszkujący głównie obszar Iranu (dawniej znanego jako Persja).

Wikipedia


perspektograf

urządzenie pozwalające przemienić ukośne zdjęcie fotograficzne w plan danej miejscowości, którego działanie opiera się na zmianie perspektywy w obraz złożony z figur płaskich


SJP.pl


perspektywa

1. trójwymiarowość przedmiotów przedstawionych na płaszczyźnie zgodnie z prawami widzenia;
2. rozległy widok jakiegoś krajobrazu; panorama;
3. metoda odwzorcowania figury geometrycznej na płaszczyźnie za pomocą prostych rzutujących o wspólnym wierzchołku;
4. odległość w czasie potrzebna do właściwego ocenienia jakichś zjawisk


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) szt. metoda odwzorcowania figury geometrycznej na płaszczyźnie za pomocą prostych rzutujących o wspólnym wierzchołku

 (1.2) wrażenie trzeciego wymiaru w płaskim obrazie

 (1.3) przen. odległość w czasie potrzebna do właściwego ocenienia jakichś zjawisk

 (1.4) perspektywy widoki na przyszłość, wizje świetlanej przyszłości

 (1.5) inform. widok bazodanowy

 (1.6) daleki widok

 (1.7) przen. sposób interpretacji czegoś, punkt widzenia

 (1.8) przen. dalsze plany

Wiktionary

Perspektywa – określenie stosowane w architekturze, malarstwie, fotografii i innych sztukach wizualnych oznaczające sposób oddania trójwymiarowych obiektów i przestrzeni na płaszczyźnie. Istnieje kilka rodzajów perspektywy: linearna (zbieżna, geometryczna), barwna (malarska), kulisowa, powietrzna, odwrócona, perspektywa krzywoliniowa (poprawna).

Wikipedia

Przykłady

 (1.5) Każda zmiana dokonana w określających perspektywę tabelach będzie także uwzględniona w perspektywie.

 (1.7) Klęska grunwaldzka z perspektywy śląskiego poety to szok taki, jak gdyby indiański wódz, powiedzmy jakiś Winnetou, pokonał całą armię amerykańską i ciągnął na Waszyngton.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌpɛrspɛkˈtɨva, AS: perspektyva

Wiktionary

Powiązane:

 przym. perspektywiczny

 przysł. perspektywicznie

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) panorama

 (1.5) widok

 (1.6) przest. prospekt

 (1.7) punkt widzenia, ujęcie

Wiktionary


perspektywicznie

przysłówek

 (1.1) w sposób perspektywiczny

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Trzeba patrzeć i myśleć perspektywicznie - gdyż sterty odpadów są coraz większe.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌpɛrspɛktɨˈvʲit͡ʃʲɲɛ, AS: perspektyvʹičʹńe

Wiktionary

Powiązane:

 przym. perspektywiczny

 rzecz. perspektywa ż., perspektywiczność ż.

Wiktionary


perspektywiczność

cecha czegoś, co odnosi się do perspektywy, odległości w czasie lub przedstawia przedmioty w perspektywie


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) odprzym. cecha tego, co jest perspektywiczne; cecha tych, którzy są perspektywiczni

Wiktionary

Powiązane:

 przym. perspektywiczny

 przysł. perspektywicznie

Wiktionary


perspektywiczny

odnoszący się do perspektywy, odległości w czasie, przyszłości (np. perspektywiczne plany, zadania) lub oparty na zasadach perspektywy (np. szkice perspektywiczne)


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) dobrze zapowiadający się, dobrze rokujący

 (1.2) dotyczący przyszłości, dalszego rozwoju

 (1.3) szt. ukazujący coś w perspektywie, w trójwymiarze na płaszczyźnie, oparty na zasadach perspektywy

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Raport nie obejmuje pozostałych, perspektywicznych rejonów Polski np. Dolnego Śląska czy Wielkopolski.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌpɛrspɛktɨˈvʲit͡ʃnɨ, AS: perspektyvʹičny

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. perspektywa, perspektywiczność

 przysł. perspektywicznie

Wiktionary


perspektywista

osoba rozumująca zgodnie z zasadami perspektywizmu (koncepcji filozoficznej zapoczątkowanej przez Ortegę y Gasseta, głoszącej zależność wiary i myśli człowieka od jego osobistych przeżyć, doświadczeń oraz uwarunkowań społecznych)


SJP.pl


perspektywistka

perspektywista


SJP.pl

Patrz:

perspektywista

perspektywizm

koncepcja filozoficzna zapoczątkowana przez Ortegę y Gasseta, głosząca zależność wiary i myśli człowieka od jego osobistych przeżyć, doświadczeń oraz uwarunkowań społecznych


SJP.pl

Wikipedia


perspektywy

1. trójwymiarowość przedmiotów przedstawionych na płaszczyźnie zgodnie z prawami widzenia;
2. rozległy widok jakiegoś krajobrazu; panorama;
3. metoda odwzorcowania figury geometrycznej na płaszczyźnie za pomocą prostych rzutujących o wspólnym wierzchołku;
4. odległość w czasie potrzebna do właściwego ocenienia jakichś zjawisk


SJP.pl

Perspektywy – miesięcznik edukacyjny dla młodzieży wydawany od 1998 w Warszawie.

Od 2000 „Perspektywy” i dziennik „Rzeczpospolita” publikują „Ranking szkół wyższych”.

Wikipedia


perspiracja

wymiana gazowa zachodząca przez pory skórne, połączona z wydalaniem szkodliwych lub niepotrzebnych dla organizmu substancji


SJP.pl

Perspiracja – w fizjologii termin określający wymianę gazową organizmu. Określa oddychanie przez pory w skórze.

Wikipedia


perspiracyjny

perspiracja


SJP.pl

Patrz:

perspiracja

persson

nazwisko


SJP.pl


perstrukcja

w geologii: przekształcenie, zmiana struktury skały osadowej


SJP.pl


perswadować

wyjaśniać coś komuś, najczęściej przekonywając, zachęcając kogoś do czegoś, dowodzić coś komuś


SJP.pl

czasownik

 (1.1) tłumaczyć, wyjaśniać, dowodzić coś komuś; przekonywać o czymś, udowodnić coś; korzystać z perswazji

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌpɛrsfaˈdɔvat͡ɕ, AS: persfadovać

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. perswazja ż., perswadowanie n.

 przym. perswazyjny

Wiktionary


perswadowanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|perswadować.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌpɛrsfadɔˈvãɲɛ, AS: persfadovãńe

Wiktionary

Powiązane:

 czas. perswadować ndk.

Wiktionary


perswadujący

perswadować


SJP.pl

Patrz:

perswadować

perswazja

dowodzenie, wyjaśnianie czegoś komuś, najczęściej przy jednoczesnym przekonywaniu, zachęcaniu kogoś do czegoś


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) nakłanianie, tłumaczenie, przekonywanie kogoś do czegoś

Wiktionary

Perswazja (łac. persuasio) – sztuka przekonywania kogoś do własnych racji. Różni się od manipulacji tym, że przekonanie danej osoby do czegoś nie zaszkodzi jej w późniejszym czasie, przy czym metody postępowania, jakie stosowane są w trakcie perswazji, są stosowane też w trakcie manipulacji. Perswazja opisywana jest również często jako jedna z metod retoryki, bądź jedynie jako nawiązanie do „tradycji retorycznej”. Odwołuje się do intelektu, emocji i woli.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: pɛrsˈfazʲja, AS: persfazʹi ̯a

Wiktionary

Powiązane:

 czas. perswadować ndk.

 przym. perswazyjny

Wiktionary


perswazyjny

odnoszący się do perswazji, mający dowieść czegoś, wyjaśnić coś komuś, najczęściej przy jednoczesnym zachęceniu kogoś do czegoś (np. mowa perswazyjna, marketing perswazyjny)


SJP.pl


persyflaż

szyderstwo ukryte pozorami uprzejmości


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) książk. złośliwość ukryta pod pozorem uprzejmości

Wiktionary

Persyflaż (fr. persiflage – przemówienie ironiczne i kpiące) – utwór literacki lub inna wypowiedź o charakterze żartobliwym i ironicznym, ukrywająca szyderstwo pod pozorami wyszukanej uprzejmości lub udawanej powagi. Szczególną cechą persyflażu jest ironiczne nawiązanie do cudzego stylu.

Wikipedia

Synonimy:

 (1.1) sarkazm, drwina, szyderstwo

Wiktionary


persyflażowy

a) mający cechy persyflażu, czyli kpiny, szyderstwa ukrytego pod pozorami uprzejmości;
b) w literaturze: parodiujący manierę stylistyczną innego autora


SJP.pl


persyflować

uprawiać persyflaż (szyderstwo), szydzić ukrywając się za pozorami dobrych manier i uprzejmości


SJP.pl


persyjka

mieszkanka Persji; Persjanka


SJP.pl


persymon

hurma, szaron, kaki;
1. rodzaj drzew o soczystych, pomarańczowych lub czerwonych owocach, rosnących w strefie międzyzwrotnikowej; heban, hebanowiec;
2. owoc tego drzewa; persymon


SJP.pl


persymona

hurma, szaron, kaki;
1. rodzaj drzew o soczystych, pomarańczowych lub czerwonych owocach, rosnących w strefie międzyzwrotnikowej; heban, hebanowiec;
2. owoc tego drzewa; persymon


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) bot. nazwa systematyczna|Diospyros|L.|ref=tak., rodzaj tropikalnych roślin drzewiastych z rodziny hebankowatych;

 (1.2) bot. pot. roślina z rodzaju persymona (1.1)

 (1.3) spoż. czerwonopomarańczowy, jadalny owoc persymony (1.2)

Wiktionary

Hurma, hebanek, hebanowiec, kaki, sharon, szaron, szarona, persymona (Diospyros L.) – rodzaj roślin drzewiastych z rodziny hebankowatych. Obejmuje ok. 740 gatunków. Występują one w strefie międzyzwrotnikowej, głównie w Azji (zwłaszcza w południowych Chinach) i na obu kontynentach amerykańskich o klimacie tropikalnym i subtropikalnym. Niektóre gatunki sięgają stref umiarkowanych rosnąc w Argentynie i Chile, południowo-wschodniej części Stanów Zjednoczonych, w rejonie Kaukazu i w Azji Wschodniej. Występują w różnych siedliskach i formacjach, zwykle w lasach i na terenach skalistych, w klimacie wilgotnym lub okresowo suchym, zwykle na terenach nizinnych lub na średnich wysokościach.

Wikipedia

Przykłady

 (1.3) Miąższ persymony jest lekko twardawy.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌpɛrsɨ̃ˈmɔ̃na, AS: persỹmõna

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) hurma, hebanek, kaki

 (1.2) kaki, sharon, jabłko orientu, hurma

 (1.3) kaki, sharon, jabłko orientu, hurma

Wiktionary


persz

drążek służący artystom cyrkowym do wykonywania skomplikowanych ewolucji zbiorowych


SJP.pl


perszczyzna

język turecki, którego znamiona pojawiają się także w dialektach na terenie Iranu i innych krajów Bliskiego Wschodu


SJP.pl


perszeron

koń roboczy rasy francuskiej, pociągowy, maści siwej lub karej; koń perszeroński


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy

 (1.1) zool. rodzaj konia pociągowego;

Wiktionary

Perszeron – rasa zimnokrwistych koni, wywodząca się z regionu Le Perche w Normandii we Francji. Powstała w wyniku wieloletniego krzyżowania się lokalnych ras koni z innymi rasami.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Stukot kopyt perszeronów na kocich łbach słychać było w nocnej ciszy na kilometr.

 (1.1) Do najczęstszych umaszczeń perszeronów zalicza się siwe, jabłkowite i kare.

Wiktionary


perszeroński

koń perszeroński: koń roboczy rasy francuskiej, pociągowy, maści siwej lub karej; perszeron


SJP.pl


perszing

pershing;
1. rodzaj pocisku rakietowego średniego zasięgu;
2. przenośnie o kimś lub o czymś bardzo szybkim


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy

 (1.1) wojsk. rodzaj rakietowego pocisku średniego zasięgu

 (1.2) gwara. stud. krajowe wino owocowe niskiej jakości

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈpɛrʃʲĩŋk, AS: peršʹĩŋk

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1-2) pershing

Wiktionary


perta

rozciągnięta pod reją lina, na której opierają stopy marynarze pracujący przy żaglach; chodnica


SJP.pl

Perta – w przypadku ożaglowania rejowego, lina podwieszona na "szelkach" (krótkich odcinkach liny) ok. 60–80 cm pod reją, na której stoją marynarze opierający się o reję, np. podczas sprzątania (zwijania) żagla rejowego.

Wikipedia


perth

[czytaj: pert] miasto w Australii


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki, nazwa własna

 (1.1) geogr. duże miasto w Australii, stolica stanu Australia Zachodnia;

Wiktionary

Perth (wym. [ˈpɜrθ]) – miasto w Australii będące stolicą stanu Australia Zachodnia. Położone jest przy ujściu rzeki Łabędziej do Oceanu Indyjskiego, u podnóża gór Darling. Jest czwartym miastem Australii pod względem populacji, zamieszkuje je ponad 2,3 mln mieszkańców.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Pracując w mennicy w Perth, zarabiałem po kilkanaście tysięcy dolarów.

Wiktionary


pertinaks

twardy materiał papierowy, laminat (kompozyt) elektroizolacyjny


SJP.pl

Pertinaks, Publiusz Helwiusz Pertynaks (Publius Helvius Pertinax; ur. 1 sierpnia 126, zm. 28 marca 193) – cesarz rzymski od 1 stycznia 193 do swojej śmierci. Syn Helviusa Successusa (wyzwoleńca z Ligurii, handlarza drewnem).

Wikipedia


pertkiewicz

nazwisko


SJP.pl


pertraktacja

prowadzenie rozmów; rokowania; układanie się


SJP.pl


pertraktant

osoba pertraktująca, prowadząca pertraktacje, rokowania, rozmowy w jakiejś sprawie


SJP.pl


pertraktantka

kobieta pertraktująca, prowadząca pertraktacje, rokowania, rozmowy w jakiejś sprawie


SJP.pl


pertraktować

prowadzić pertraktacje, rokowania, rozmowy w jakiejś sprawie, negocjować, układać się


SJP.pl


pertraktowanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|pertraktować.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. pertraktacje nmos., pertraktant m., pertraktantka ż.

 czas. pertraktować ndk.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) negocjowanie

Wiktionary


perturbacja

1. naruszenie ustalonego porządku, przekroczenie panujących gdzieś norm, zasad;
2. zakłócenia stanu lub ruchu orbitalnego ciała jakiegoś układu planetarnego przez siły, których źródło znajduje się poza tym układem


SJP.pl

Perturbacja – zakłócenie zgodnego z prawami Keplera ruchu ciał niebieskich, spowodowane głównie obecnością innych ciał, ale także oporem ośrodka oraz spłaszczeniem ciała centralnego.

Mechanika nieba wprowadza do równania ruchu masy poruszającej się w potencjale grawitacyjnym dodatkowy wyraz zawierający pochodną funkcji perturbacyjnej. Funkcja ta uwzględnia oddziaływania grawitacyjne od trzeciej masy.

Wikipedia


perturbacyjny

odnoszący się do perturbacji (zakłóceń stanu lub ruchu orbitalnego ciała jakiegoś układu planetarnego przez siły, których źródło znajduje się poza tym układem)


SJP.pl


perturbować

1. naruszać ustalony porządek, przekraczać panujące gdzieś normy, zasady;
2. o ciałach niebieskich: zakłócać stan lub ruch orbitalny innego ciała jakiegoś układu planetarnego przez oddziaływanie siłami z tym ciałem


SJP.pl


pertyński

nazwisko


SJP.pl


pertyt

niejednorodny wewnętrznie kryształ skalenia sodowo-potasowego


SJP.pl

Pertyty i antypertyty – zrosty mineralne skalenia potasowago (mikroklinu rzadziej ortoklazu) K[AlSi3O8] i sodowego (albitu) Na[AlSi3O8] określanych razem mianem skaleni alkalicznych, o identycznej strukturze. Całkowita ich mieszalność jest możliwa tylko w wyższych temperaturach. Obniżenie temperatury powoduje odmieszanie przeważnej części obu minerałów i powstanie osobnika składającego się z dwóch faz krystalicznych. W przypadku gdy przeważa K-skaleń mówimy o pertycie, natomiast jeśli więcej jest Na-skalenia mówimy o antypertycie.

Wikipedia


peru

państwo w Ameryce Południowej ze stolicą w Limie; Republika Peru


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki, nazwa własna

 (1.1) geogr. polit. państwo w Ameryce Południowej ze stolicą w Limie;

 (1.2) geogr. toponim, nazwa kilku miejscowości i gmin w USA

Wiktionary

Peru (hiszp. Perú), oficjalnie Republika Peru (hiszp. República del Perú) – państwo w zachodniej części Ameryki Południowej, nad Oceanem Spokojnym. Leży na półkuli południowej, rozciąga się od równika w kierunku zwrotnika Koziorożca. Graniczy z Ekwadorem na północnym zachodzie, Kolumbią na północnym wschodzie, Brazylią na wschodzie, Boliwią na południowym wschodzie, Chile na południu oraz Pacyfikiem na zachodzie.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Nieznane wcześniej indiańskie plemię zostało odnalezione w Brazylii niedaleko granicy z Peru.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈpɛru, AS: peru

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Peruwiańczyk m., Peruwianka ż.

 przym. peruwiański

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) ofic. Republika Peru

Wiktionary


perucki

nazwisko


SJP.pl


peruczka

niewielka peruka


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) zdrobn. od: peruka

 (1.2) mała peruka, doczepiany kawałek peruki

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. peruka ż., perukarz m., perukarstwo n., półperuka ż., perukowiec m.

 przym. perukowy, peruczkowy, perukarski

Wiktionary


peruczkowy

charakterystyczny dla peruczek (niewielkich peruk), związany w jakiś sposób z peruczkami (np. sklep peruczkowy)


SJP.pl


perugia

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) geogr. miasto w środkowych Włoszech, stolica Umbrii;

Wiktionary

Perugia, starożytna Peruzja – stolica Umbrii, rejonu administracyjnego środkowych Włoch. Miasto leży między Jeziorem Trazymeńskim a Tybrem, liczy około 150 000 mieszkańców.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) W Perugii znajduje się grobowiec papieża Benedykta XI.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Perugino m.

 przym. perugiański, perugijski

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) stpol. Peruż, hist. staroż. Peruzja

Wiktionary


perugiański

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z Perugią, dotyczący Perugii

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Wyszedłszy stamtąd można odetchnąć, pójść na skraj perugiańskiego wzgórza i spojrzeć na rozpostartą szeroko dolinę. W dali, pośród tej doliny, jest Asyż.

 (1.1) Innocenty został błogosławionym, ale nie został świętym. Anonimowy kronikarz perugiański sławi go jako intelektualistę i oratora.

 (1.1) W okresie świetności republika perugiańska dominowała nad Umbrią i terytorium jej broniło sto dwadzieścia zamków.

 (1.1) Długość perugiańskich ręcznych puszek można określić na 22-24 cm, nie wiemy jednak jednoznacznie, czy przekaz źródłowy odnosi się do długości całej broni, czy tylko do metalowej lufy (…).

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Perugia ż.

 przym. perugijski

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) perugijski, staroż. peruzyński

Wiktionary


perugijski

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z Perugią, dotyczący Perugii

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Wszystkie te ułamkowe (…) wiadomości wskazują na duży ciąg młodzieży polskiej do stolicy Umbrii. Jeszcze bardziej wyrazistym i niezbitym dowodem popularności i nasilenia tych przyjazdów i studiów datujących się od początku XVII wieku było pojawienie się w 1623 r. w Uniwersytecie Perugijskim nacji polskiej (…)

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Perugia ż.

 przym. perugiański

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) perugiański

Wiktionary


perugino

Pietro Perugino, właśc. Pietro di Cristoforo Vannucci (ur. ok. 1450 w Città della Pieve k. Perugii, zm. w lutym lub w marcu 1523 w Fontignano) – włoski malarz i rysownik okresu renesansu, przedstawiciel szkoły umbryjskiej.

Był uczniem Andrea del Verrocchio. Przypuszcza się, że wcześniej pobierał nauki u Piera della Francesca. Prowadził działalność pedagogiczną; jego uczniami byli m.in. Rafael Santi i Pinturicchio. Przyjaźnił się z Leonardem da Vinci, dla którego twórczości żywił wielki podziw.

Wikipedia


peruka

1. sztuczne lub naturalne włosy przymocowane do specjalnej siatki, układane w kształcie fryzury, nakładane na własne włosy lub zastępujące je;
2. narośl kostna spotykana zamiast poroża na głowie kozła lub byka jelenia


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) cudze lub sztuczne włosy przystosowane do zakładania na głowę;

Wiktionary

Peruka (fr. perruque) – nakrycie głowy wykonane z naturalnych bądź sztucznych włosów umocowanych na siatce i ułożonych na kształt fryzury. Współcześnie peruki noszone są zazwyczaj w celu ukrycia braku owłosienia głowy bądź jako ozdoba.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Wicher zerwał jej z głowy perukę.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: pɛˈruka, AS: peruka

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. perukarstwo n., perukarz m., półperuka ż., perukowiec m.

:: zdrobn. peruczka ż.

 przym. perukarski, perukowy, peruczkowy

Wiktionary


perukarka

kobieta układająca sztuczne lub naturalne włosy na siatce i nadająca im kształt fryzury


SJP.pl


perukarnia

zakład produkcyjny, warsztat, w którym perukarz lub perukarka wyrabia peruki


SJP.pl


perukarski

odnoszący się do perukarstwa (zawodu, rzemiosła osoby zajmującej się wyrobem peruk), związany z perukarstwem (np. warsztat perukarski)


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z perukarstwem lub perukarzem

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. perukarstwo n., perukarz mos., perukarka ż., peruka ż., peruczka ż.

Wiktionary


perukarstwo

rzemiosło perukarza lub perukarki, ogół czynności potrzebnych do wyprodukowania peruki


SJP.pl


perukarz

osoba układająca sztuczne lub naturalne włosy na siatce i nadająca im kształt fryzury


SJP.pl

Peruka (fr. perruque) – nakrycie głowy wykonane z naturalnych bądź sztucznych włosów umocowanych na siatce i ułożonych na kształt fryzury. Współcześnie peruki noszone są zazwyczaj w celu ukrycia braku owłosienia głowy bądź jako ozdoba.

Wikipedia


perukowiec

niski krzew z rodziny nanerczowatych, charakteryzujący się różowym meszkiem pokrywającym szypułki kwiatowe w okresie owocowania


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy lub męskorzeczowy

 (1.1) bot. ozdobny krzew lub niskie drzewo z rodziny nanerczowatych o kwiatostanach przypominających perukę;

Wiktionary

Perukowiec (Cotinus Mill.) – rodzaj roślin należący do rodziny nanerczowatych. Należą do niego w zależności od ujęcia i klasyfikacji wewnątrzrodzajowej: 3, 5 lub 7 gatunków. Zasięg rodzaju obejmuje środkową i południową część USA i północno-wschodnią część Meksyku, południową Europę na wschód od Francji oraz rozległe obszary w Azji od Turcji i Syrii, poprzez Kazachstan na północy i Iran, Pakistan, Nepal na południu, po południowe Chiny na wschodzie. Rosną zwykle na terenach skalistych.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ˌpɛruˈkɔvʲjɛt͡s, AS: perukovʹi ̯ec

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. peruka ż., peruczka ż., perukarnia ż.

Wiktionary


perukowy

charakterystyczny dla peruk, związany w jakiś sposób z perukami (np. przemysł perukowy)


SJP.pl


perun

bóstwo słowiańskie, bóg błyskawic, piorunów oraz grzmotów


SJP.pl

Perun (właśc. Pierun; także Piorun, Pieron) – słowiańskie bóstwo gromowładne oraz jedno z czołowych w panteonie słowiańskim. „Perun” to zaproponowane przez niektórych badaczy tematu imię wynikłe z nazwy gromu perunъ powiązanej z leksemem pьrati, 'bić, uderzać' jako oznaczające jedno z naczelnych bóstw słowiańskich. Uosobienie gromowładcy, boga grzmotów i piorunów. Według zamysłu badaczy ma ono porządkować poszczególne ślady wierzeniowe, jakie pozostawił po sobie kult słowiańskich, plemiennych bóstw gromowładnych. Są to między innymi: w tradycji staropolskiej imię Piorun lub Grom, w polskich porzekadłach ludowych także Pierun, w tradycji staroruskiej Перун (czyt. Pierun). W kulturze masowej imię Perun używane jest najczęściej w odniesieniu do naczelnego bóstwa gromowładnego Słowian wschodnich.

Wikipedia


perunica

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) rel. święto ku czci Peruna

Wiktionary


perunowy

charakterystyczny dla Peruna (głównego boga religii słowiańskich, gromowładcy i boga wojen), powiązany w jakiś sposób z tą postacią


SJP.pl


peruw.

skrót od: peruwiański


SJP.pl


peruwiańczyk

obywatel Peru; Peruwianin


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) obywatel Peru

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Czy Peruwiańczycy w Peru mówią po peruwiańsku? Nie, mówią po hiszpańsku.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌpɛruˈvʲjä̃j̃n͇t͡ʃɨk, AS: peruvʹi ̯ä̃ĩ ̯ṇčyk

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Peru n.

:: fż. Peruwianka ż.

 przym. peruwiański

Wiktionary


peruwianin

obywatel Peru; Peruwiańczyk


SJP.pl


peruwianka

obywatelka Peru


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) obywatelka Peru

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Czy Peruwianki w Peru mówią po peruwiańsku? Nie, mówią po hiszpańsku.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌpɛruˈvʲjãŋka, AS: peruvʹi ̯ãŋka

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Peru n.

:: fm. Peruwiańczyk m.

 przym. peruwiański

Wiktionary


peruwiański

przymiotnik od: Peru


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) odnoszący się do państwa Peru

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) - Nic - odparł kelner i wyjaśnił, że restauracja jest co prawda własnością peruwiańską, ale dania są międzynarodowe.

 (1.1) Rynek peruwiański odnotował w zeszłym miesiącu 20-proc. spadek.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌpɛruˈvʲjä̃j̃sʲci, AS: peruvʹi ̯ä̃ĩ ̯sʹḱi

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Peru n., Peruwiańczyk m., Peruwianka ż.

Wiktionary


peruzja

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) hist. geogr. Perugia

Wiktionary

Perugia, starożytna Peruzja – stolica Umbrii, rejonu administracyjnego środkowych Włoch. Miasto leży między Jeziorem Trazymeńskim a Tybrem, liczy około 150 000 mieszkańców.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Peruzja była jednym z dwunastu miast ligi etruskiej.

Wiktionary

Powiązane:

 przym. peruzyński

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) Perugia

Wiktionary


perwers

potocznie: osoba perwersyjna, wyuzdana; zbok, zboczeniec, dewiat, dewiant


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) pot. slang. zbereźnik lub zboczeniec

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. perwersja ż.

 przym. perwersyjny

 przysł. perwersyjnie

Wiktionary


perwersja

1. odchylenia reakcji psychicznych w zakresie popędów, najczęściej w odniesieniu do sfery seksualnej;
2. chęć zaszokowania, zespół cech naruszający ogólnie przyjęte wzorce


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) psych. skłonność do zaspokajania popędów w sposób odbiegający od normy

 (1.2) zachowania wbrew przyjętym obyczajom, mające za zadanie szokować

Wiktionary

Wikipedia

Powiązane:

 rzecz. perwers mos., perwersyjność

 przym. perwersyjny

 przysł. perwersyjnie

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) dewiacja, spaczenie, wynaturzenie, zboczenie

 (1.2) przewrotność

Wiktionary


perwersyjniej

stopień wyższy od przysłówka: perwersyjnie


SJP.pl


perwersyjność

umiejętność zaszokowania kogoś w jakiejś dziedzinie, najczęściej przy zastosowaniu czegoś, co odbiega od ogólnie przyjętych norm, wzorców


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) cecha tego, co perwersyjne; cecha tych, którzy są perwersyjni

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. perwersja ż.

 przym. perwersyjny

 przysł. perwersyjnie

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) dewiacyjność; pot. zboczoność

Wiktionary


perwersyjny

1. związany z perwersją (odchyleniem reakcji psychicznych w zakresie popędów, najczęściej w odniesieniu do sfery seksualnej);
2. szokujący, wynaturzony, taki, którego cechuje przewrotność, odchylenie od ogólnie przyjętych norm, wzorców


SJP.pl

przymiotnik jakościowy

 (1.1) właściwy perwersji, charakteryzujący się odchyleniem reakcji psychicznych w sferze seksualnej

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. perwersja ż., perwersyjność ż., perwers m.

 przysł. perwersyjnie

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) rozwiązły, dewiacyjny; pot. zboczony

Wiktionary


perwityna

handlowa nazwa amfetaminy


SJP.pl

Metamfetamina (N-metyloamfetamina (rac)-N-metylo-1-fenylopropylo-2-amina) – organiczny związek chemiczny, N-metylowa pochodna amfetaminy, stymulant oparty na szkielecie β-fenyloetyloaminy, prawoskrętny stereoizomer lewometamfetaminy. Jest stosowana jako środek odurzający, a także jako lek przeznaczony do leczenia ADHD i otyłości (w USA pod nazwą handlową Desoxyn).

Wikipedia


pery-

temat słowotwórczy

 (1.1) pierwszy człon wyrazów złożonych wskazujący na obszar lub tematykę wokół tego, co określa drugi człon złożenia

Wiktionary

Powiązane:

 temsłow. peri-

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) peri-, około-

Wiktionary


peryastron

punkt orbity okołogwiazdowej ciała niebieskiego położony najbliżej gwiazdy obieganej; periastron


SJP.pl

Apsyda – jeden z dwóch skrajnych punktów orbity eliptycznej. Apsydami są:

  • perycentrum (peryapsis) – punkt orbity najbliższy środkowi masy układu, zwykle ciału centralnemu o masie znacznie większej od mniejszego ciała obiegającego, tzw. punkt największego zbliżenia; grecki przedrostek pery- oznacza w tym kontekście „przy”
  • apocentrum (apoapsis) – punkt orbity najdalszy środkowi masy układu, tzw. punkt największego oddalenia; grecki przedrostek apo- oznacza w tym kontekście „odległy” lub „oddalony”.

Wikipedia


peryblast

cienka warstwa ochronna otaczająca zarodek oraz częściowo rozwinięty organizm w organizmie matki, najczęściej u ssaków


SJP.pl


peryblastula

typ blastuli (zarodka we wczesnym stadium rozwojowym) powstającej u niektórych gatunków owadów


SJP.pl


peryblem

część merystemu wierzchołkowego, mająca własne komórki inicjalne i dająca początek określonym częściom organu roślinnego; histogen


SJP.pl

Peryblem – środkowa warstwa komórek w merystemie wierzchołkowym korzenia. Warstwa ta przekształca się w korę pierwotną, a u jednoliściennych także w ryzodermę. Peryblem jest jednym z histogenów, czyli warstw dających początek tkankom roślinnym. Teoria histogenów została sformułowana przez Johannesa von Hansteina w XIX.

Wikipedia


perycentrum

punkt na orbicie ciała niebieskiego okrążającego dany obiekt, w którym jest ono najbliżej tego obiektu


SJP.pl

Apsyda – jeden z dwóch skrajnych punktów orbity eliptycznej. Apsydami są:

  • perycentrum (peryapsis) – punkt orbity najbliższy środkowi masy układu, zwykle ciału centralnemu o masie znacznie większej od mniejszego ciała obiegającego, tzw. punkt największego zbliżenia; grecki przedrostek pery- oznacza w tym kontekście „przy”
  • apocentrum (apoapsis) – punkt orbity najdalszy środkowi masy układu, tzw. punkt największego oddalenia; grecki przedrostek apo- oznacza w tym kontekście „odległy” lub „oddalony”.

Wikipedia


perychoreza

w chrześcijaństwie: perychoreza trynitarna - współprzenikanie się Trójcy Świętej przy zachowaniu jedności Bożej natury


SJP.pl


perycykl

warstwa komórek miękiszowych pokrywająca łodygę lub korzenie rośliny, oddzielająca łyko od endodermy; okolnica


SJP.pl

Okolnica (perycykl, perykambium) – warstwa komórek parenchymatycznych na obwodzie walca osiowego w korzeniu i łodydze, które wykazują zdolność przekształcania się w komórki merystematyczne.

Wikipedia


peryderma

wtórna tkanka okrywająca powierzchnię łodyg i korzeni roślin wieloletnich; korkowica


SJP.pl

Wikipedia


perydot

minerał, szlachetna odmiana oliwinu


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) miner. minerał, krzemian magnezu i żelaza;

Wiktionary

Perydot (oliwin właściwy) – szlachetna odmiana oliwinów, krzemian magnezu i żelaza. Nazywany także chryzolitem, choć można się spotkać z użyciem nazwy chryzolit dla kamieni żółtozielonych. Chociaż oliwin jest dość często spotykanym minerałem, perydot jest rzadki.

Perydot znaleziono w próbkach pyłu kosmicznego z sondy Stardust.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: pɛˈrɨdɔt, AS: perydot

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) chryzolit

Wiktionary


perydotowy

perydot


SJP.pl

Patrz:

perydot

perydotyt

magmowa skała głębinowa czarna lub zielonkawa, składająca się głównie z oliwinu


SJP.pl

Perydotyty – ultrazasadowe (melanokratyczne) skały głębinowe. Zawierają mniej niż 45% krzemionki, składają się głównie z mineralnego oliwinu (40–100%), w mniejszym stopniu z piroksenów (0–60%) i innych minerałów.

Dotychczas uzyskiwane dane eksperymentalne, geofizyczne i petrologiczne wskazują, że skały te są głównym materiałem budującym płaszcz Ziemi.

Wikipedia


perydotytowy

1. perydotyt;
2. warstwa perydotytowa - hipotetyczna dolna warstwa litosfery


SJP.pl


perydrom

dawniej: krużganek


SJP.pl


peryferia

1. (zwykle w liczbie mnogiej) zewnętrzna, oddalona od centrum część czegoś; obrzeże, kraniec;
2. dawniej:
a) obwód koła lub innej płaszczyzny zamkniętej linią krzywą;
b) powierzchnia;
c) żartobliwie: tusza człowieka otyłego


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) daw. obwód koła

 (1.2) daw. powierzchnia

 (1.3) daw. żart. tusza osoby otyłej

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. peryferie lm nm.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) daw. peryferium

 (1.2) daw. peryferium

Wiktionary


peryferial

w informatyce: urządzenie niewchodzące w skład jednostki centralnej komputera, bezpośrednio przez nią sterowane, np. skaner, drukarka; urządzenie peryferyjne


SJP.pl


peryferie

1. tereny miejskie położone daleko od centrum; krańce miasta, suburbium;
2. zewnętrzna, oddalona od centrum część czegoś; obrzeże, kraniec;
3. przenośnie: coś mało ważnego, drugoplanowego; błahostka;
4. w informatyce: urządzenia niewchodzące w skład jednostki centralnej komputera, bezpośrednio przez nią sterowane, np. skaner, drukarka; urządzenia peryferyjne, peryferiale


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj niemęskoosobowy, liczba mnoga

 (1.1) urb. dzielnice zewnętrzne do centrum miasta

 (1.2) zewnętrzna część czegoś znajdująca się z dala od centrum

 (1.3) coś uważanego za mniej ważne

 (1.4) techn. urządzenia peryferyjne

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Uważne spojrzenie na dzisiejszy plan Poznania utwierdza wszystkich w przekonaniu, że miasto jest bogato zazielenione, zwłaszcza na peryferiach, gdzie rozciągają się parki leśne w otoczeniu pól uprawnych, strumieni, stawów, jezior naturalnych i jezior spiętrzonych.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. peryferia ż., peryferyjność ż.

 przym. peryferyczny, peryferyjny

 przysł. peryferycznie, peryferyjnie

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) przedmieście

 (1.3) margines

Wiktionary


peryferium

dawniej: okręg, koło


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) daw. okręg

 (1.2) daw. przestrzeń

Wiktionary


peryferyczność

rzadko: peryferyjność;
1. oddalenie od centrum miasta;
2. przenośnie: mniejsze znaczenie, mała istotność czegoś; drugoplanowość, drugorzędność, marginalność


SJP.pl


peryferyczny

peryferyjny;
1. znajdujący się poza centrum miasta;
2. mniej istotny, uboczny, drugoplanowy; marginalny, drugorzędny


SJP.pl


peryferyjność

peryferyczność;
1. oddalenie od centrum miasta;
2. przenośnie: mniejsze znaczenie, mała istotność czegoś; drugoplanowość, drugorzędność, marginalność


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) cecha tego, co peryferyjne, oddalone

 (1.2) przen. cecha tego, co peryferyjne, drugoplanowe

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. peryferie nmos., peryferyczność ż.

 przym. peryferyjny, peryferyczny

 przysł. peryferyjnie, peryferycznie

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) peryferyczność

 (1.2) peryferyczność, drugoplanowość, drugorzędność, poboczność, uboczność, marginalność

Wiktionary


peryferyjny

peryferyczny;
1. znajdujący się poza centrum miasta;
2. mniej istotny, uboczny, drugoplanowy; marginalny, drugorzędny


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) położony na peryferiach, dalej od centrum, na uboczu

 (1.2) o mniejszym znaczeniu; drugiej kategorii

 (1.3) inform. podłączony do komputera z zewnątrz

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. peryferie, peryferyjność ż.

 przysł. peryferyjnie

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1-3) war. peryferyczny

 (1.1) oddalony

 (1.2) drugoplanowy, drugorzędny, marginalny, poboczny, uboczny

Wiktionary


peryferyzacja

zmniejszenie się znaczenia czegoś w jakiejś dziedzinie, stanie się drugoplanowym, mniej ważnym, odgrywającym mniej ważną rolę


SJP.pl


peryfiton

zespół drobnych organizmów (np. bakterie, pierwotniaki, glony) zamieszkujących różnorodne podłoża w wodzie


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) ekol. zespół drobnych organizmów roślinnych i zwierzęcych przytwierdzonych do podłoża czasowo lub na stałe

Wiktionary

Peryfiton – zespoły drobnych organizmów (bezkręgowce, glony, grzyby) zamieszkujących różnorakie podłoża znajdujące się w wodzie, ale niebędące dnem. Peryfiton bywa zaliczany do szeroko rozumianego bentosu.

Do podłoży tych zalicza się: elementy hydrotechniczne (zanurzone części mostów, zapór, itp.), różne śmieci (plastikowe worki, butelki, opony), konary drzew znajdujące się w wodzie, muszle itp., przede wszystkim zaś pędy makrofitów. Zespoły poroślowe (=peryfiton) mogą porastać zarówno części biotyczne (żywe) jak i abiotyczne (martwe) środowiska. Niektóre jednak organizmy preferują ściśle określone podłoże, np. złotowiciowiec Chrysopyxis przystosowany jest do zasiedlania glonów nitkowatych.

Wikipedia


peryfrastyczny

określający jakiś wyraz, pojęcie przez peryfrazę (omówienie, zabieg stylistyczny polegający na zastąpieniu konkretnej nazwy czegoś przez charakterystykę, opis lub metaforę), odnoszący się do peryfrazy (np. wyrażenie peryfrastyczne)


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) jęz. liter. określający coś za pomocą peryfrazy

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. peryfraza ż.

 czas. peryfrazować ndk.

 przysł. peryfrastycznie

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) omowny, wielosłowny

Wiktionary


peryfraza

zabieg stylistyczny polegający na zastąpieniu konkretnej nazwy czegoś przez charakterystykę, opis lub metaforę; omówienie


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) jęz. zastąpienie nazwy jakiegoś zjawiska przez bardziej lub mniej rozbudowane jego opisanie

Wiktionary

Peryfraza (z gr. peri „wokół” i phrásis „mowa; wyrażenie, zwrot”; inaczej: omówienie, wyrażenie omowne) – figura stylistyczna, która polega na zastąpieniu określenia powszechnego wielowyrazowym opisem, charakteryzującym typowe cechy danego przedmiotu, czynności, osoby itp. Może być stosowana w celu urozmaicenia stylistycznego, wyeliminowania powtórzeń tego samego określenia lub osłabieniu jego wymowy. Może też służyć celowemu ukryciu bezpośredniego znaczenia za określeniem aluzyjnym.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ˌpɛrɨˈfraza, AS: peryfraza

Wiktionary

Powiązane:

 czas. peryfrazować

 przym. peryfrastyczny

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) omówienie

Wiktionary


peryfrazować

stosować peryfrazę (omówienie, zabieg stylistyczny polegający na zastąpieniu konkretnej nazwy czegoś przez charakterystykę, opis lub metaforę)


SJP.pl


perygeum

punkt na orbicie ciała niebieskiego okrążającego Ziemię, w którym jest ono najbliżej Ziemi; perigeum (rzadziej)


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) astr. punkt orbity okołoziemskiej, który znajduje się najbliżej Ziemi

Wiktionary

Perygeum (gr. περίγειος 'przyziemny' od περί 'około' i γαῖα 'Ziemia') – punkt orbity okołoziemskiej, który znajduje się najbliżej Ziemi. Najczęściej ten termin dotyczy Księżyca, ale może być także zastosowany dla innych ciał krążących po orbicie Ziemi, np. dla sztucznych satelitów.

Punktem najdalszym jest apogeum (gr. ἀπόγαιος 'odziemny').

Wikipedia


peryglacjalny

odnoszący się do peryglacjału, związany z peryglacjałem (strefą graniczącą z obszarami lodowcowymi występującymi w zimnym klimacie polarnym)


SJP.pl


peryglacjał

strefa granicząca z obszarami lodowcowymi występującymi w zimnym klimacie polarnym


SJP.pl

Strefa peryglacjalna – obszar charakteryzujący się bardzo niską temperaturą powietrza i małymi opadami, czego skutkiem jest obecność wieloletniej zmarzliny. Występuje m.in. na przedpolach lądolodu, przede wszystkim w północnych regionach Ameryki Północnej oraz Azji.

Wikipedia


perygram

rodzaj grafu podobnego do tabeli, podzielonego na odpowiednio rozmieszczone komórki i wiersze


SJP.pl


peryhelium

punkt na orbicie ciała niebieskiego, w którym jest ono najbliżej Słońca; perihelium (rzadziej)


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) astr. punkt orbity okołosłonecznej planetaanety, planeta karłowataanety karłowatej, planetoidaanetoidy lub komety położony najbliżej Słońca;

Wiktionary

Peryhelium, perihelium (zlatynizowany wyraz pochodzenia greckiego, od gr. peri „przy” i helios „Słońce”; dawniej punkt przysłoneczny) – punkt na orbicie ciała niebieskiego obiegającego Słońce, znajdujący się w miejscu największego zbliżenia (perycentrum) obu ciał. Przeciwieństwem peryhelium jest aphelium.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ˌpɛrɨˈxɛlʲjũm, AS: peryχelʹi ̯ũm

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) perihelium, punkt przysłoneczny

Wiktionary


perykambium

cienka warstwa komórek miękiszowych w korzeniach, będąca miejscem rozgałęziania się tych korzeni na mniejsze boczne


SJP.pl

Okolnica (perycykl, perykambium) – warstwa komórek parenchymatycznych na obwodzie walca osiowego w korzeniu i łodydze, które wykazują zdolność przekształcania się w komórki merystematyczne.

Wikipedia


perykarp

część owocu powstała ze ścianek zalążni słupka kwiatowego lub z płonnych elementów kwiatu; owocnia


SJP.pl

Owocnia (perykarp) – część owocu, powstająca ze ściany zalążni (tj. z jednego lub wielu owocolistków). Jeżeli owocnia powstaje z zalążni dolnej jest nazywana ścianą owocu. Owocnia otacza nasiona do czasu osiągnięcia przez nie dojrzałości, a w przypadku owoców beznasiennych (partenokarpicznych) buduje cały owoc.

Wikipedia


peryklaz

tlenek magnezu, przezroczysty lub półprzezroczysty minerał o szklistym połysku występujący w skałach metamorficznych


SJP.pl

Peryklaz – minerał z gromady tlenków.Należy do grupy minerałów bardzo rzadkich.

Nazwa pochodzi z języka greckiego i znaczy „odłupywać”, „odłamywać”; stanowi aluzję do charakterystycznej łupliwości minerału.

Wikipedia


peryklejski

charakterystyczny dla czasów Peryklesa (jednego z największych ateńskich polityków, doskonałego mówcy, uważanego za ojca demokracji) lub związany w jakiś sposób z Peryklesem


SJP.pl


perykles

Perykles (ok. 500-429 p.n.e.), syn Ksantipposa, ateński mąż stanu


SJP.pl

Perykles (gr. Περικλῆς Perikles: otoczony chwałą, ur. ok. 495 p.n.e., zm. 429 p.n.e.) – ateński polityk, mąż stanu, retor oraz reformator demokracji ateńskiej.

Wikipedia


peryklesowy

przymiotnik dzierżawczy - należący do Peryklesa lub z nim związany


SJP.pl


peryklinalny

najczęściej w odniesieniu do roślin lub ich komórek: wielowarstwowy, składający się, zbudowany z wielu warstw (np. tkanka peryklinalna)


SJP.pl


perykopa

fragment księgi biblijnej przeznaczony do odczytywania w liturgii


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) bibl. określony fragment tekstu biblijnego odczytywanego podczas liturgii lub badanego przez biblistę;

 (1.2) liter. w poezji antycznej fragment utworu wydzielony zgodnie z zasadmi składni i rytmiki

Wiktionary

Perykopa (koine περικοπή, odcięcie, odcinek) – w retoryce to szereg wersetów zaczerpniętych z tekstu, tworzących spójną jedność lub wątek myślowy, nadających się do publicznego odczytania.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Przedmiotem niniejszego opracowania jest kontrowersja o szabat w świetle Janowej perykopy o uzdrowieniu chromego przy sadzawce Betesda.

Wiktionary


perylimfa

ciecz wypełniająca przestrzenie w uchu wewnętrznym oddzielone ściankami błędnika błoniastego i kostnego; przychłonka


SJP.pl

Przychłonka, perylimfa (łac. perilympha) – płyn wypełniający przestrzeń przychłonkową znajdującą się między ścianą wewnętrzną błędnika kostnego, a ścianą błędnika błoniastego. Składem przypomina płyn mózgowo-rdzeniowy, zawiera dużą ilość jonów sodu oraz małą ilość jonów potasu.

Wikipedia


perylimfatyczny

odnoszący się do perylimfy (przychłonki, cieczy wypełniającej przestrzenie w uchu wewnętrznym oddzielone ściankami błędnika błoniastego i kostnego)


SJP.pl


perymetr

przyrząd do badania pola widzenia oka; polomierz


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) techn. obwód zewnętrzny

 (1.2) med. przyrząd do badania pola widzenia oka

 (1.3) wojsk. pole widzenia żołnierzy od punktu obserwacji do najdalej wysuniętego punktu na horyzoncie

Wiktionary

  • perymetr – w nomenklaturze wojskowej oznacza pole widzenia żołnierzy od punktu obserwacji do najdalej wysuniętego punktu na horyzoncie
  • perymetr – w okulistyce perymetrem nazywa się aparat do badania pola widzenia
  • Perymetr – radziecki strategiczny system komunikacyjny wojsk rakietowych.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Tłumiki są to zwykle przewody konstruowane w ten sposób, by perymetr ich był możliwie największy.

 (1.3) Na południowym perymetrze, w przeciwległym krańcu lotniska, ustawiła się linia żołnierzy strzelających do dużej grupy nieprzyjaciół wychodzących z burzy na południowym zachodzie.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: pɛˈrɨ̃mɛtr̥, AS: permetr̦

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. perymetria ż.

 przym. perymetryczny

Wiktionary

Synonimy:

 (1.2) polomierz

Wiktionary


perymetria

badanie pola widzenia oka


SJP.pl

Badanie pola widzenia, zwane także perymetrią (w przypadku rzutowania siatkówki na powierzchnię kulistą) lub kampimetrią (w przypadku rzutowania na powierzchnię płaską) – badanie pozwalające na dokładne określenie ubytków w polu widzenia. Może być również przeprowadzone poprzez proste metody niewymagające użycia specjalistycznego sprzętu jak np. test Amslera. Badanie pozwala ocenić, jaki zakres przestrzeni osoba badana obejmuje wzrokiem.

Wikipedia


perymetryczny

perymetria


SJP.pl

Patrz:

perymetria

peryndopryl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) farm. środek będący prolekiem, stosowany w terapii nadciśnienia tętniczego i chorób serca; należy do grupy inhibitorów konwertazy angiotensyny

Wiktionary

Peryndopryl – organiczny związek chemiczny, lek z grupy inhibitorów konwertazy angiotensyny, stosowany przede wszystkim w leczeniu nadciśnienia tętniczego oraz niewydolności serca.

Podlega metabolizmowi do związków biologicznie czynnych. Jego czynny metabolit to peryndoprylat.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Czy podczas stosowania peryndoprylu często obserwuje się kaszel?

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. peryndoprylat mrz.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) nazwy handlowe: Prestarium, Erbugen, Perindanor, Perindopril Teva, Prenessa, Vidotin; wzór sumaryczny: C19H32N2O5

Wiktionary


perypatetycki

odnoszący się do perypatetyki, perypatetyzmu (poglądów filozoficznych Arystotelesa) lub jego zwolenników (np. myśli perypatetyckie); perypatetyczny


SJP.pl


perypatetyczka

perypatetyk


SJP.pl

Patrz:

perypatetyk

perypatetyczny

odnoszący się do perypatetyki, perypatetyzmu (poglądów filozoficznych Arystotelesa) lub jego zwolenników (np. myśli perypatetyczne); perypatetycki


SJP.pl


perypatetyk

1. zwolennik arystotelizmu (poglądów filozoficznych zapoczątkowanych przez Arystotelesa i rozwijanych przez jego uczniów); arystotelik;
2. człowiek, któremu chodzenie poprawia jakość i wydajność procesów myślowych


SJP.pl

Arystotelizm – grupa doktryn filozoficznych związanych z twórczością Arystotelesa. Oprócz jego własnych poglądów termin ten może oznaczać:

  • filozofię jego kontynuatorów, zwanych perypatetykami, traktujących jego teksty jako punkt wyjścia czy teksty autorytatywne; tak definiowany arystotelizm to pewna szkoła oraz nurt;
  • filozofie nawiązujące do Arystotelesa, rozwijające twórczo jego myśl.

Wikipedia


perypatetyka

poglądy filozoficzne, nauki Arystotelesa lub mające źródło w arystotelesowskiej myśli


SJP.pl


perypatetyzm

ogół poglądów filozoficznych zapoczątkowanych przez Arystotelesa i rozwijanych przez jego uczniów, zwolenników (perypatetyków); arystotelizm


SJP.pl

Arystotelizm – grupa doktryn filozoficznych związanych z twórczością Arystotelesa. Oprócz jego własnych poglądów termin ten może oznaczać:

  • filozofię jego kontynuatorów, zwanych perypatetykami, traktujących jego teksty jako punkt wyjścia czy teksty autorytatywne; tak definiowany arystotelizm to pewna szkoła oraz nurt;
  • filozofie nawiązujące do Arystotelesa, rozwijające twórczo jego myśl.

Wikipedia


perypetia

1. w utworze literackim: przełom w życiu bohatera, stanowiący punkt zwrotny w akcji utworu;
2. kłopotliwa sytuacja


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) zdarzenie zmieniające sytuację

 (1.2) liter. zmiana w losach bohaterów utworu

Wiktionary

Perypetia (z gr. peripéteia "nagła zmiana") – zdarzenie wikłające lub zdecydowanie zmieniające kierunek akcji dramatycznej lub epickiej, stawiające bohatera utworu wobec nowych okoliczności i wpływające na jego losy. Występowała już w tragedii greckiej.

Wikipedia

Przykłady

 (1.2) Podyskutujmy chwilę o perypetiach Stasia i Nel w ziemi Mahdiego.

Wiktionary


perypetie

przygody, przejścia, najczęściej skomplikowane, trudne, takie, które pojawiły się gdzieś nieoczekiwanie, nagle; losy


SJP.pl

Perypetia (z gr. peripéteia "nagła zmiana") – zdarzenie wikłające lub zdecydowanie zmieniające kierunek akcji dramatycznej lub epickiej, stawiające bohatera utworu wobec nowych okoliczności i wpływające na jego losy. Występowała już w tragedii greckiej.

Wikipedia


peryplazmodium

substancja wytwarzana w zarodniach niektórych paprotników poprzez rozkład tapetum (tkani wyściełającej te zarodniki), pełniąca rolę odżywczą, transportową oraz budulcową pyłków


SJP.pl


perypter

w architekturze antycznej: typ dużej świątyni z naosem otoczonym pojedynczą kolumnadą; peripter; peripteros


SJP.pl

Perypter, perypteros (gr. perípteros) – świątynia (czasami inny budynek), którą otacza pojedyncza kolumnada.

W Rzymie budowane czasami tak zwane peripteros sine postico, czyli perypter bez kolumnady z tyłu, co było związane z fasadowym charakterem rzymskich świątyń.

Wikipedia


perysark

tkanka okrywająca powierzchnię niektórych gatunków z rodzaju jamochłonów, zbudowana z chityny, niekiedy wzmocniona węglanem wapnia


SJP.pl

Peryderma, perysark – pseudochitynowa osłonka tworząca szkielet zewnętrzny, osłaniająca pień, a czasem również korzeń (hydroryzę) kolonii stułbiopławów (Hydrozoa) lub scyfopolipy krążkopławów z rzędu koronowców (Coronatae).

Wikipedia


peryselenium

punkt na orbicie ciała niebieskiego okrążającego Księżyc, w którym jest ono najbliżej Księżyca; periselenium (rzadziej)


SJP.pl

Apsyda – jeden z dwóch skrajnych punktów orbity eliptycznej. Apsydami są:

  • perycentrum (peryapsis) – punkt orbity najbliższy środkowi masy układu, zwykle ciału centralnemu o masie znacznie większej od mniejszego ciała obiegającego, tzw. punkt największego zbliżenia; grecki przedrostek pery- oznacza w tym kontekście „przy”
  • apocentrum (apoapsis) – punkt orbity najdalszy środkowi masy układu, tzw. punkt największego oddalenia; grecki przedrostek apo- oznacza w tym kontekście „odległy” lub „oddalony”.

Wikipedia


peryskop

1. prosty przyrząd optyczny używany najczęściej w czołgach i łodziach podwodnych do obserwacji terenów znajdujących się poza polem widzenia, wykorzystujący układ dwu lub więcej lusterek;
2. obiektyw fotograficzny z dwóch soczewek skupiających, ustawionych symetrycznie względem przesłony


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) urządzenie zbudowane z co najmniej dwóch luster, umożliwiające obserwowanie otoczenia zza zasłony;

 (1.2) rodzaj obiektywu fotograficznego;

Wiktionary

  • peryskop (obiektyw fotograficzny)
  • peryskop (przyrząd optyczny)
    • peryskop odwracalny
  • Peryskop – Stronniczy Miesięcznik Elektroniczny

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Zanurzony okręt podwodny dzięki peryskopowi może obserwować to, co dzieje się na powierzchni wody.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: pɛˈrɨskɔp, AS: peryskop

Wiktionary

Powiązane:

 przym. peryskopowy

 przysł. peryskopowo

Wiktionary


peryskopowy

charakterystyczny dla peryskopu, taki, jak w peryskopie (np. peryskopowy układ luster), odnoszący się do peryskopu (np. obraz peryskopowy, głębokość peryskopowa)


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) opt. dotyczący peryskopu

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. peryskop mrz.

Wiktionary


perysperm

spichrzowa tkanka odżywcza występująca w nasionach niektórych roślin okrytonasiennych; obielmo


SJP.pl

Wikipedia


perystaltyczny

odnoszący się do perystaltyki (automatycznych, rytmicznych skurczów pasm mięśni gładkich przewodu pokarmowego, wywołujących przemieszczanie się pożywania do poszczególnych części układu pokarmowego)


SJP.pl


perystaltyka

ruchy robaczkowe, automatyczne, rytmiczne skurcze pasm mięśni gładkich przewodu pokarmowego, wywołujące przemieszczanie się pożywania do poszczególnych części układu pokarmowego


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) fizj. ruchy przełyku, żołądka, jelit i moczowodów wywołujące przesuwanie się zawartości tego narządu;

Wiktionary

Perystaltyka – aktywność motoryczna w przewodzie pokarmowym, która powoduje przesuwanie pokarmu z przełyku aż do jego końcowego odcinka, czyli odbytnicy. Potocznie mianem perystaltyki określa się czasem wyłącznie ruchy perystaltyczne w jelicie.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ˌpɛrɨˈstaltɨka, AS: perystaltyka

Wiktionary

Powiązane:

 przym. perystaltyczny

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) ruchy perystaltyczne, ruchy robaczkowe, ruchy propulsywne, fala perystaltyczna

Wiktionary


perystaza

rząd lub kilka rzędów kolumn, najczęściej zdobionych, pełniących prócz funkcji dekoracyjnych także funkcję konstrukcyjną; kolumnada


SJP.pl

Perystaza (peristaza, kolumnada) – rząd (lub kilka rzędów) kolumn połączonych ze sobą belkowaniem lub łukami arkadowymi.

Kolumnada może pełnić funkcję konstrukcyjną lub dekoracyjną, najczęściej jednak stanowi wyodrębniony, mocno zaakcentowany element w obrębie budowli lub też budowlę wolno stojącą.

Wikipedia


perystom

płytkie wgłębienie powierzchni ciała niektórych orzęsków, otoczone czułymi, cienkimi rzęskami wywołującymi ruchy wody z pokarmem w kierunku nibyust; perystomium


SJP.pl

  • perystom – obwódka puszki zarodnikowej występująca u niektórych mszaków
  • perystom – brzeg kolistego otworu znajdującego się w owocnikach niektórych grzybów
  • perystom – w zoologii element budowy morfologicznej różnych grup organizmów

Wikipedia


perystomium

płytkie wgłębienie powierzchni ciała niektórych orzęsków, otoczone czułymi, cienkimi rzęskami wywołującymi ruchy wody z pokarmem w kierunku nibyust; perystom


SJP.pl


perystyl

ogród w starożytnych domach greckich i rzymskich, w starożytnej świątyni egipskiej również dziedziniec, otoczony portykiem kolumnowym


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) archit. ogrod. staroż. dziedziniec lub ogród wewnętrzny otoczony kolumnadą;

 (1.2) archit. ogrod. staroż. kolumnada otaczająca dziedziniec lub ogród

Wiktionary

Perystyl (gr. peristyles - otoczony kolumnami) – wewnętrzny dziedziniec lub ogród w starożytnych świątyniach egipskich lub pałacach, willach itp., otoczony portykiem kolumnowym. W zamożnych domach greckich lub rzymskich (łac. peristilium) był to najczęściej ogród położony pośrodku domu i otoczony kolumnadą.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Dobudówka składała się z perystylu i sali zebrań dla gminy.

Wiktionary


perystylowy

charakterystyczny dla perystylu (ogrodu w starożytnych domach greckich i rzymskich lub dziedzińca otoczonego portykiem kolumnowym), odnoszący się do perystylu (np. dom perystylowy, plac perystylowy)


SJP.pl


perytecjum

owocnik grzybów z grupy otoczniaków i niektórych porostów; otocznia


SJP.pl

Perytecjum lub otocznia (łac. perythecium), w l.mn. perytecja – rodzaj owocnika u grzybów, zazwyczaj o kulistym, gruszkowatym lub butelkowatym kształcie, z otworem na szczycie. Otwór ten nosi nazwę ostioli. Perytecja występują głównie u workowców. Spotykane są w różnego rodzaju typach plech, najczęściej jednak w plechach skorupiastych. Znajdują się na górnej powierzchni plechy i wyglądają jak drobne brodaweczki lub punkciki.

Wikipedia


perytektyczny

prowadzący do otrzymania perytektyku (jednego z punktów w dwuskładnikowym układzie równowagi faz w stopach i odlewach), odnoszący się do perytektyku (np. przemiana, reakcja perytektyczna)


SJP.pl


perytektyk

punkt w dwuskładnikowym układzie równowagi faz w stopach i odlewach, w którym faza ciekła, najuboższa w składnik wysokotopliwy, reaguje z fazą stałą, najbogatszą w składnik wysokotopliwy, wskutek czego powstaje nowa faza stała, o składzie pośrednim


SJP.pl

Perytektyka (perytektyk) – składnik strukturalny stopów, faza powstająca w wyniku przemiany fazowej, która w układzie dwuskładnikowym zachodzi z udziałem fazy ciekłej (L) i dwóch faz stałych. W warunkach izobarycznych ten trójfazowy układ jest zerozmienny (reguła faz). Drugi rodzaj kryształów (perytektyka) powstaje w wyniku fazowej przemiany kryształów pierwszego rodzaju, zwykle na ich powierzchni. Przemiana perytektyczna kończy się, gdy układ odzyskuje jeden stopień swobody – zanika jedna z faz (ciecz lub pierwszy rodzaj kryształów) albo obie fazy wyjściowe (w punkcie perytektycznym).

Wikipedia


perytektyka

struktura jednofazowa powstająca w wyniku przemiany (reakcji) perytektycznej


SJP.pl

Perytektyka (perytektyk) – składnik strukturalny stopów, faza powstająca w wyniku przemiany fazowej, która w układzie dwuskładnikowym zachodzi z udziałem fazy ciekłej (L) i dwóch faz stałych. W warunkach izobarycznych ten trójfazowy układ jest zerozmienny (reguła faz). Drugi rodzaj kryształów (perytektyka) powstaje w wyniku fazowej przemiany kryształów pierwszego rodzaju, zwykle na ich powierzchni. Przemiana perytektyczna kończy się, gdy układ odzyskuje jeden stopień swobody – zanika jedna z faz (ciecz lub pierwszy rodzaj kryształów) albo obie fazy wyjściowe (w punkcie perytektycznym).

Wikipedia


perytonealny

związany ze stanem zapalnym, zbierający się w tkankach i jamach ciała objętych procesem zapalnym (np. wysięk, płyn perytonealny)


SJP.pl


peryurbanizacja

proces niekontrolowanego powiększania się miast; eksurbanizacja, rurbanizacja


SJP.pl


perz

roślina z rodziny traw, trudny do wytępienia chwast


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) bot. nazwa systematyczna|Elymus|L.|ref=tak., rodzaj roślin z rodziny wiechlinowatych;

 (1.2) bot. roślina z rodzaju perzów (1.1)

 (1.3) stpol. dym

Wiktionary

Perz (Elymus) – rodzaj roślin z rodziny wiechlinowatych. Obejmuje ponad 170 gatunków. Rośliny te występują na rozległych obszarach strefy umiarkowanej półkuli północnej, z centrum zróżnicowania w Azji (w Chinach występuje 88 gatunków, z czego 62 tylko tam). Nieliczne gatunki rosną na obszarach górskich w strefie międzyzwrotnikowej (Ameryka Środkowa i północno-zachodnia część Ameryki Południowej, Wyżyna Abisyńska w Afryce) oraz w klimacie umiarkowanym Ameryki Południowej. Jako introdukowani przedstawiciele rodzaju obecni są w Afryce Południowej i Australii. W Polsce występują cztery gatunki rodzime z tego rodzaju i dwa przejściowo zawlekane (efemerofity).

Wikipedia

Wymowa:

IPA: pɛʃ, AS: peš

Wiktionary

Powiązane:

 przym. perzowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.2) gw-pl|Śląsk Cieszyński|pyrnica.

Wiktionary


perzanowski

nazwisko


SJP.pl


perzów

roślina z rodziny traw, trudny do wytępienia chwast


SJP.pl

Perzów (niem. Perschau) – wieś w Polsce położona w województwie wielkopolskim, w powiecie kępińskim, siedziba gminy Perzów.

Częścią miejscowości jest Nieprosin.

W miejscowości jest przystanek kolejowy Perzów.

W latach 1954–1973 wieś była siedzibą gromady Perzów, po reformie gminy Perzów.W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa kaliskiego.

Wikipedia


perzowaty

dawniej: kosmaty, puszysty


SJP.pl


perzowisko

rozległy teren porośnięty chwastami, niewykorzystany, najczęściej już niszczejący, nienadający się do zagospodarowania


SJP.pl


perzowski

przymiotnik od: Perzów (miejscowość)


SJP.pl


perzowy

perz


SJP.pl

Patrz:

perz

perzyć

perzyć się - dawniej: rumienić się, zapalać gniewem, irytować się; zaperzać się


SJP.pl


perzyce

Perzyce – wieś w Polsce położona w województwie wielkopolskim, w powiecie krotoszyńskim, w gminie Zduny.

We wczesnym okresie Królestwa Polskiego wieś nosiła nazwę Pierzyce. Nazwisko Pierzycki wywodzi się z tej miejscowości.

Wikipedia


perzyna

żarzący się popiół, zgliszcza


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) daw. coś właśnie niszczone albo już zniszczone przez pożar

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) zarzewie, zgliszcze

Wiktionary


perzyński

nazwisko


SJP.pl


perła

1. kulisty, srebrzystoszary twór ceniony w jubilerstwie, wytwarzany przez wiele gatunków mięczaków, zwłaszcza perłopławów;
2. potocznie o czymś cennym, niepospolitym, wyróżniającym się;
3. piwo marki Perła


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) biol. wytwór płaszcza niektórych mięczaków, szczególnie perłopławów;

 (1.2) jubil. kamień szlachetny pochodzenia organicznego z pereł (1.1)

 (1.3) zob. perły. → naszyjnik

 (1.4) przen. coś wybitnego, wyróżniającego się, rzadko spotykanego (także o osobie)

Wiktionary

  • Perła – produkt naturalny pochodzenia organicznego, powstały w płaszczu muszli perłopławów perłorodnych lub innych mięczaków
    • perły hodowane
    • imitacje pereł
Piwowarstwo
  • Perła – polska marka piwa
    • Perła – Browary Lubelskie

    Wikipedia

    Przykłady

     (1.1) Perła znajduje się wewnątrz muszli.

     (1.2) We framugach i na kamiennych stołach leżały drogie kamienie wszystkich barw: rubiny, topazy, szmaragdy, szafiry, diamenty, wreszcie perły wielkości orzechów, a nawet ptasich jaj.

    Wiktionary

    Wymowa:

    IPA: ˈpɛrwa, AS: peru̯a

    Wiktionary

    Powiązane:

     rzecz. perliczka ż., perłowość ż., perlistość ż., perlator m., perlenie n., perłówka ż.

    :: zdrobn. perełka ż.

     czas. perlić się ndk.

     przym. perłowy, perlisty, perliczkowy

     przysł. perłowo, perliście

    Wiktionary


perłopław

mięczak należący do gromady małżów; niektóre gatunki wytwarzają cenne odmiany pereł


SJP.pl

Perłopław – przedstawiciel rodziny perłopławowatych, jej rodzajów (Pteria i Pinctada) lub konkretnego gatunku małża, np.:

  • perłopław indyjski (Pinctada margaritifera) – zwany jest też perłopławem wielkim lub perłorodnym.

Niektóre gatunki perłopławów wytwarzają masę perłową i perły (zwykle jedną), wykorzystywane do produkcji ozdób.

Wikipedia


perłopławowate

rodzina małży z podgromady nitkoskrzelnych


SJP.pl


perłopławowaty

o cechach perłopławowatych (rodzina małży)


SJP.pl


perłopławy

mięczak należący do gromady małżów; niektóre gatunki wytwarzają cenne odmiany pereł


SJP.pl


perłoródka

gatunek niewielkiego małża słodkowodnego, uznawanego za bioindykatora (organizm wrażliwy na zanieczyszczenia środowiska)


SJP.pl


perłoródkowate

rodzina słodkowodnych małży


SJP.pl

Perłoródkowate (Margaritiferidae) – rodzina słodkowodnych małży z rzędu Unionoida, obejmująca kilkanaście gatunków o grubościennych, ciężkich muszlach owalnego lub nerkowatego kształtu, pokrytych ciemnobrązowym lub czarnym periostrakum. Wytwarzają wartościowe perły.

Wikipedia


perłorodny

mogący rodzić, wytwarzać perły (np. mięczak perłorodny), zdolny do uformowania pereł


SJP.pl


perłoszyi

synogarlica perłoszyja - gatunek ptaka z rodziny gołębiowatych


SJP.pl


perłowiec

1. motyl z rodziny południc, o czerwonych lub pomarańczowych skrzydłach;
2. skała szklista pochodzenia wulkanicznego; perlit;
3. masa perłowa


SJP.pl


perłówka

1. kasza wyprodukowana z obłuszczonego i pokruszonego ziarna jęczmienia; kasza perłowa;
2. wysoka roślina z rodziny traw, o dwukwiatowych kłosach


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) spoż. rodzaj kaszy wyrabianej z ziarna jęczmienia zwyczajnego, poddanego łamaniu na duże cząstki i polerowaniu

 (1.2) kulin. potrawa z kaszy perłowej

 (1.3) bot. nazwa systematyczna|Melica|L.|ref=tak., bylina z rodziny wiechlinowatych

Wiktionary

Perłówka (Melica L.) – rodzaj roślin należący do rodziny wiechlinowatych. Liczy 90 gatunków. Rośliny te występują na obu półkulach w strefach klimatu umiarkowanego i podzwrotnikowego. W Polsce rośnie 5 gatunków. Rośliny te występują w różnych siedliskach, włącznie z lasami. Niektóre gatunki uprawiane są jako ozdobne.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Jako gatunek kaszy, także i popularna perłówka zawiera w swoim składzie gluten.

 (1.3) Kwiaty perłówki po dojrzeniu stają się żółtawe lub perłowe.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. perła ż., perełka ż., perlenie n.

 czas. perlić ndk., perlić się ndk.

 przym. perłowy, perlisty

 przysł. perłowo, perliście

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) war. kasza perłowa, kasza jęczmienna mazurska

Wiktionary


perłoworóżowy

jasnoszary z odcieniem różowym, najczęściej o srebrzystym połysku charakterystycznym dla pereł


SJP.pl


perłowoszary

będący koloru szarego z odcieniem perłowym


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) koloru jasnoszarego z odcieniem srebrzystym

Wiktionary


perłowoszklisty

lśniący lub mieniący się jak perła, kolorem przypominający barwę pereł lub ich charakterystyczny połysk


SJP.pl


perłowski

nazwisko


SJP.pl

Osoby o tym nazwisku:

  • Jan Perłowski – polski dyplomata
  • Karol Perłowski – polski wojskowy
  • Łukasz Perłowski – polski siatkarz
  • Michał Perłowski – polski dyplomata
  • Sebastian Perłowski – polski dyrygent, kompozytor, aranżer

Wikipedia


perłowy

1. pokryty kolorem srebrzystobiałym (np. perłowy pigment);
2. ozdabiany perełkami (np. naszyjnik perłowy); perełkowy;
3. w kształcie perły, kuleczkowaty


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) związany z perłami, dotyczący pereł

 (1.2) taki, który ma połysk, jak perła

Wiktionary

Gatunki o tym epitecie gatunkowym:

  • Rysostrzępiak perłowy – gatunek grzybów należący do rodziny strzępiakowatych
  • Szlarnik perłowy – gatunek małego ptaka z rodziny szlarników

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Ale choćby mój szef posadził mnie wówczas za biurkiem z hebanu inkrustowanego masą perłową – i tak bym uciekł.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: pɛrˈwɔvɨ, AS: peru̯ovy

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. perłówka ż., perła ż., perełka ż., perlistość ż., perłowość ż.

 przym. perlisty

 przysł. perłowo, perliście

 czas. perlić się

Wiktionary


perły

niewielkie płaskie brodawki, wyrostki na rogach sarny lub wieńcach, porożu jelenia


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj niemęskoosobowy, liczba mnoga

 (1.1) naszyjnik z pereł

forma rzeczownika.

 (2.1) plural|perła.

Wiktionary

Perły (niem. Perlswalde) – wieś w Polsce położona w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie węgorzewskim, w gminie Węgorzewo. Przejście graniczne Perły-Kryłowo to planowane polsko-rosyjskie drogowe przejście graniczne dla małego ruchu graniczego.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Na rocznicę ślubu dostałam od męża piękne perły.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈpɛrwɨ, AS: peru̯y

Wiktionary


pes

skrótowiec

 (1.1) = podmiot ekonomii społecznej

Wiktionary


pesa

bydgoska firma produkująca tramwaje, pociągi i autobusy szynowe; Pesa


SJP.pl

Pojazdy Szynowe Pesa Bydgoszcz – polskie przedsiębiorstwo z siedzibą w Bydgoszczy produkujące i remontujące pojazdy szynowe: lokomotywy, zespoły trakcyjne, wagony i tramwaje.

Zakłady zostały uruchomione w 1851 jako Ostbahn-Werkstatt-Bromberg (z niem. Zakłady Naprawcze Kolei Wschodniej Bydgoszcz) i przez cały XIX i XX wiek zajmowały się wyłącznie naprawami taboru kolejowego. Po II wojnie światowej funkcjonowały jako Zakłady Naprawcze Taboru Kolejowego (ZNTK) w Bydgoszczy. W 2001 przedsiębiorstwo przyjęło obecną nazwę i rozpoczęło produkcję pojazdów szynowych – najpierw kolejowych, a w 2005 również tramwajów. Z czasem produkcja stała się podstawową działalnością Pesy.

Wikipedia


pesach

judaistyczne święto obchodzone w pierwszą niedzielę po wiosennej pełni Księżyca; Pascha


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) rel. żydowskie święto obchodzone w pierwszy wieczór po pierwszej wiosennej pełni Księżyca na pamiątkę wyzwolenia Izraelitów z niewoli egipskiej; w Izraelu trwa 7 dni, a w diasporze – 8 dni;

Wiktionary

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Gdy byłam mała, opowiadano mi, że prorok odwiedza w Pesach wszystkie domy i otacza je swoją opieką.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈpɛsax, AS: pesaχ

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) Pascha

Wiktionary


pesante

określenie wykonawcze: ciężko, ociężale


SJP.pl


pesarium

krążek maciczny, rodzaj środka antykoncepcyjnego w postaci pierścienia; pessarium


SJP.pl


pesaro

rzeczownik, rodzaj nijaki, nazwa własna

 (1.1) geogr. miasto i gmina w środkowych Włoszech, w regionie Marche;

Wiktionary

Pesaro (łac. Pisaurum) – miasto i gmina w środkowych Włoszech, w regionie Marche, w prowincji Pesaro i Urbino - leży przy ujściu rzeki Foglia do Morza Adriatyckiego. Według danych na 30 listopada 2024 r. gminę zamieszkiwało 95 342 osób, 752,09 os./km².

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Nieszczęsny sprawozdawca, pochwycony w Pesaro, został dostarczony do Rzymu, gdzie po ekskomunice i pozbawieniu godności duchownych odrąbano mu dłoń, wydarto język i wreszcie powieszono na Moście Anioła z przypiętym napisem „fałszywy gazeciarz”.

Wiktionary


pescatarianizm

[czytaj: peskatarianizm] forma wegetarianizmu dopuszczająca spożywanie ryb i owoców morza; pescatarianizm, pesketarianizm, pescetarianizm


SJP.pl

Peskatarianizm (rzadziej pescatarianizm, pesketarianizm lub pescetarianizm; z hiszp. pescado = „złowiona ryba” / z wł. pesce = „ryba”) – dieta będąca odmianą semiwegetarianizmu. Polega na wyłączeniu z diety mięsa czerwonego i białego, a pozostawieniu ryb.

Nazywana również pescowegetarianizmem, ichtiwegetarianizmem lub ichtiowegetarianizmem.

Wikipedia


pescetarianizm

[czytaj: pesketarianizm] forma wegetarianizmu dopuszczająca spożywanie ryb i owoców morza; pescatarianizm, pesketarianizm, peskatarianizm


SJP.pl

Peskatarianizm (rzadziej pescatarianizm, pesketarianizm lub pescetarianizm; z hiszp. pescado = „złowiona ryba” / z wł. pesce = „ryba”) – dieta będąca odmianą semiwegetarianizmu. Polega na wyłączeniu z diety mięsa czerwonego i białego, a pozostawieniu ryb.

Nazywana również pescowegetarianizmem, ichtiwegetarianizmem lub ichtiowegetarianizmem.

Wikipedia


pescowegetarianizm

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) dieta polegająca na niejedzeniu mięsa czerwonego i drobiu, a akceptowaniu ryb i owoców morza;

Wiktionary

Peskatarianizm (rzadziej pescatarianizm, pesketarianizm lub pescetarianizm; z hiszp. pescado = „złowiona ryba” / z wł. pesce = „ryba”) – dieta będąca odmianą semiwegetarianizmu. Polega na wyłączeniu z diety mięsa czerwonego i białego, a pozostawieniu ryb.

Nazywana również pescowegetarianizmem, ichtiwegetarianizmem lub ichtiowegetarianizmem.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Pescowegetarianizm to odmiana diety wegetariańskiej, w której dopuszcza się spożywanie ryb i owoców morza.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. pescowegetarianin mos., pescowegetarianka ż.

 przym. pescowegetariański

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) ichtiwegetarianizm

Wiktionary


pesel

numer identyfikacyjny obywatela w systemie PESEL; PESEL


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) = Powszechny Elektroniczny System Ewidencji Ludności;

 (1.2) pot. numer danej osoby w systemie PESEL (1.1)

 (1.3) pot. przen. wiek danej osoby

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) W każdym dowodzie osobistym wpisany jest numer PESEL jego właściciela.

 (1.2) Czy możesz mi podać swój PESEL?

 (1.3) Z PESEL-em nie wygrasz, już widać u ciebie pierwsze zmarszczki.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈpɛsɛl, AS: pesel

Wiktionary


peseloza

żartobliwie: uważanie, że jest się na coś za starym


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) żart. objawy podeszłego wieku

 (1.2) żart. poczucie, że jest się na coś za starym

Wiktionary


peseta

niedawna jednostka monetarna Hiszpanii i Andory (1 peseta = 100 centymów), zastąpiona w 2002 r. przez euro


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) kosmet. rodzaj szczypczyków o sprężystych ramionach służących do chwytania lub usuwania czegoś

Wiktionary

Peseta – dawna waluta hiszpańska, która została zastąpiona przez euro w 2002 r. Dzieliła się na 100 centimos. Obowiązywała również (wraz z frankiem francuskim) w Andorze.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Do wyjęcia zworki z dysku potrzebna jest pęseta.

Wiktionary

Powiązane:

 zdrobn. pęsetka ż.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) pinceta, pincetka, pęsetka

Wiktionary


pęsetka

pincetka, niewielka pęseta


SJP.pl


pęsetkowy

pęsetka


SJP.pl

Patrz:

pęsetka

pęsetowy

pęseta; pincetowy


SJP.pl


pesewa

drobna moneta ghańska, jedna setna cedi


SJP.pl

Wikipedia


peskatarianin

osoba niejedząca mięsa z wyjątkiem ryb i owoców morza


SJP.pl


peskatarianizm

forma wegetarianizmu dopuszczająca spożywanie ryb i owoców morza; pescatarianizm, pesketarianizm, pescetarianizm


SJP.pl

Peskatarianizm (rzadziej pescatarianizm, pesketarianizm lub pescetarianizm; z hiszp. pescado = „złowiona ryba” / z wł. pesce = „ryba”) – dieta będąca odmianą semiwegetarianizmu. Polega na wyłączeniu z diety mięsa czerwonego i białego, a pozostawieniu ryb.

Nazywana również pescowegetarianizmem, ichtiwegetarianizmem lub ichtiowegetarianizmem.

Wikipedia


peskatarianka

kobieta niejedząca mięsa z wyjątkiem ryb i owoców morza


SJP.pl


pesketarianizm

forma wegetarianizmu dopuszczająca spożywanie ryb i owoców morza; pescatarianizm, pescetarianizm, peskatarianizm


SJP.pl

Peskatarianizm (rzadziej pescatarianizm, pesketarianizm lub pescetarianizm; z hiszp. pescado = „złowiona ryba” / z wł. pesce = „ryba”) – dieta będąca odmianą semiwegetarianizmu. Polega na wyłączeniu z diety mięsa czerwonego i białego, a pozostawieniu ryb.

Nazywana również pescowegetarianizmem, ichtiwegetarianizmem lub ichtiowegetarianizmem.

Wikipedia


peso

jednostka monetarna w niektórych krajach Ameryki Południowej oraz w Meksyku i na Kubie


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) monet. waluta niektórych krajów, głównie południowoamerykańskich;

Wiktionary

Peso (z łac. pensum – „odważone”, hiszp. peso – „ciężar”, „sztuka”) – jednostka monetarna, współczesna lub historyczna, wielu krajów.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Za to sombrero dałem 25 peso.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈpɛsɔ, AS: peso

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. pensum n.

 przym. pesowy

Wiktionary


pessarium

krążek maciczny, rodzaj środka antykoncepcyjnego w postaci pierścienia; pesarium


SJP.pl

Pessarium – mały krążek o kształcie podobnym do pierścienia, wykonany z tworzywa sztucznego, najczęściej silikonu medycznego, który jest wkładany do pochwy lub odbytnicy i utrzymywany na miejscu przez mięśnie miednicy.

Wikipedia


pest

część Budapesztu; Peszt


SJP.pl

  • Pest (brytyjska grupa muzyczna) – brytyjska grupa muzyczna
  • Pest (niemiecka grupa muzyczna) – niemiecka grupa muzyczna
  • PEST – rodzaj analizy ekonomicznej
  • Peszt (węg. Pest) – część Budapesztu
  • Komitat Pest – komitat na Węgrzech

Wikipedia


pesta

nazwisko polskie


SJP.pl


pestalozzi

Johann Heinrich Pestalozzi (ur. 12 stycznia 1746 w Zurychu, zm. 17 lutego 1827 w Brugg) – szwajcarski pedagog i pisarz zwany ojcem szkoły ludowej, twórca pierwszej teorii nauczania początkowego.

Wikipedia


pestalozzianizm

[czytaj: pestalocjanizm] rewolucyjna, osiemnastowieczna metoda nauczania, oparta na tłumaczeniu pojęć poprzez stopniowe przechodzenie od rzeczy znanych do nowych


SJP.pl


pestczak

rodzaj mięsistego, niepękającego owocu z pojedynczą, ale dużą pestką w środku; pestkowiec


SJP.pl


pesteczka

mała pestka


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) pot. zdrobn. od: pestka

Wiktionary

Wymowa:

IPA: pɛˈstɛt͡ʃka, AS: pestečka

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. pestka ż.

 przym. pestkowy

Wiktionary


pestka

1. wewnętrzna część niektórych owoców, najczęściej otoczona twardą łupiną lub rzadszym miąższem oraz zawierająca zarodek lub bielmo;
2. potocznie o błahostce, drobiazgu


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) bot. wewnętrzna część owocu typu pestkowca, zbudowana z twardego endokarpu obrastającego prawdziwe nasiono

 (1.2) spoż. każde nasiono, zwykle niejadalne, w owocu przeznaczonym do konsumpcji

 (1.3) przen. coś błahego lub łatwego do wykonania

 (1.4) środ. wojsk. przestęp. sport. strzelectwo nabój

Wiktionary

  • Pestka – wewnętrzna część owocu typu pestkowca zawierająca nasiono
  • Pestka – powieść Anki Kowalskiej
  • Pestka – film z 1995 r. na podstawie powieści
  • Poznański Szybki Tramwaj – potocznie znany jako "PeSTka"
  • Wojciech Pestka – poeta, prozaik, tłumacz
  • „pestka” – potoczna forma skrótu PST (Poznański Szybki Tramwaj)

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ˈpɛstka, AS: pestka

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. pestczak m., pestkowiec m., pestkówka ż., pestkowanie n., wypestkowanie n., pestkownica ż.

:: zdrobn. pesteczka ż.

 czas. pestkować ndk., wypestkować dk.

 przym. pestkowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.3) drobnostka, drobiazg

Wiktionary


pestkojad

ptak leśny z rodzaju łuszczaków charakteryzujący się pomarańczowym upierzeniem głowy i masywnym, szaroniebieskim lub kremowym dziobem; grubodziób, grabołusk


SJP.pl


pestkować

wyjmować pestki z owoców; drylować, drelować, wydrylowywać, wypestkowywać


SJP.pl


pestkowanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|pestkować.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. niepestkowanie n., pestka ż., pestkówka ż.

 czas. pestkować ndk.

Wiktionary


pestkowiec

rodzaj mięsistego, niepękającego owocu z pojedynczą, ale dużą pestką w środku; pestczak


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy lub męskozwierzęcy

 (1.1) owoc zawierający pestkę otoczoną miąższem i skórką

Wiktionary

Pestkowiec (ang. drupe, stone fruit) – rodzaj owocu miąższowego (mięsistego). Podczas tworzenia się pestkowców zewnętrzna część owocni (egzokarp) tworzy skórkę, środkowa część (mezokarp) mięśnieje, a wewnętrzna część (endokarp) twardnieje i drewnieje. Twarda, wewnętrzna część owocni nazywana jest pestką i różni ten typ owocu od jagody, która jest zmięśniała w całości.

Wikipedia

Powiązane:

 rzecz. pestka ż.

 przym. pestkowy

Wiktionary


pestkówka

rodzaj domowej nalewki, najczęściej wiśniowej z dodatkiem lekko skruszonych pestek wiśni


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) spoż. nalewka na pestkach

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Nalewając mu pestkówki, strąciła cukierniczkę.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. pestka ż., pestkowanie n.

 przym. pestkowy

Wiktionary


pestkowy

zawierający pestkę lub pestki (np. owoc pestkowy), charakterystyczny dla pestek (np. otoczka pestkowa) lub w jakiś inny sposób związany z pestkami


SJP.pl

przymiotnik jakościowy

 (1.1) zrobiony z pestek, zawierający pestki

przymiotnik relacyjny

 (2.1) związany z pestkami, odnoszący się do pestek

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. pestka ż., pesteczka ż., pestkowiec m., pestczak m., pestkówka ż.

 przym. bezpestkowy

Wiktionary


pesto

włoski sos z bazylii i ziół, używany do spaghetti


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) kulin. sos z utartych orzechów i świeżych jarzyn z oliwą, w klasycznej wersji z orzeszków piniowych i bazylii;

Wiktionary

Pesto alla genovese – zielony sos pochodzący z Genui (Liguria) we Włoszech, którego głównym składnikiem jest bazylia.

Tradycyjnie wytwarzany w marmurowych moździerzach z oliwy, bazylii, parmezanu lub innego drobno startego twardego sera, orzeszków piniowych, czosnku i soli. W przeciwieństwie do odmiany standardowej (pesto alla genovese), czerwone pesto sycylijskie (pesto alla siciliana) zawiera suszone na słońcu pomidory.

Wikipedia

Przykłady

składnia.

kolokacje.

synonimy.

antonimy.

hiperonimy.

 (1.1) kuchnia włoska, raw food

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

frazeologia.

etymologia.

 etym|wł|pesto. < etym|wł|pestare. → ucierać, kruszyć

uwagi.

tłumaczenia.

* angielski: (1.1) pesto

* duński: (1.1) pesto w.

* francuski: (1.1) pesto m.

* norweski (bokmål): (1.1) pesto m.

* norweski (nynorsk): (1.1) pesto m.

* szwedzki: (1.1) pesto w.

* włoski: (1.1) pesto m.

źródła.

== pesto (język angielski.) ==

thumb|pesto (1.1)

wymowa.

 audio|LL-Q1860 (eng)-Vealhurl-pesto.wav.

znaczenia.

rzeczownik

 (1.1) kulin. pesto

odmiana.

przykłady.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈpɛstɔ, AS: pesto

Wiktionary


pestycyd

chemiczna substancja stosowana do zwalczania szkodników, chorób roślin uprawnych i chwastów


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) chem. roln. substancja syntetyczna lub naturalna stosowana do zwalczania organizmów szkodliwych lub niepożądanych, używana głównie do ochrony roślin uprawnych, lasów, zbiorników wodnych;

Wiktionary

Pestycydy (łac. pestis – zaraza, pomór; caedo – zabijam) – syntetyczne lub naturalne substancje używane do zwalczania organizmów szkodliwych, lub niepożądanych, stosowane głównie do ochrony roślin uprawnych, lasów, zbiorników wodnych, ale także zwierząt, ludzi, produktów żywnościowych, oraz do niszczenia żywych organizmów, uznanych za szkodliwe, w budynkach inwentarskich, mieszkalnych, szpitalnych i magazynach.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: pɛˈstɨt͡sɨt, AS: pestycyt

Wiktionary

Powiązane:

 przym. pestycydowy

Wiktionary


pestycydowy

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z pestycydami, dotyczący pestycydów

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. pestycyd mrz.

Wiktionary


pesymista

człowiek skłonny do dostrzegania tylko ujemnych stron życia


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) człowiek dostrzegający tylko ujemne strony życia, negatywnie oceniający rzeczywistość i przewidujący same najgorsze rzeczy

Wiktionary

Pesymizm (fr. pessimisme, łac. pessimusnajgorszy) – postawa wyrażająca się w skłonności do dostrzegania tylko ujemnych stron życia, negatywnej oceny rzeczywistości oraz przyszłości. Przeciwieństwem pesymizmu jest optymizm.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ˌpɛsɨ̃ˈmʲista, AS: pesỹmʹista

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. pesymizm m.

:: fż. pesymistka ż.

 przym. pesymistyczny

 przysł. pesymistycznie

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) czarnowidz

Wiktionary


pesymistka

kobieta pesymistyczna, skłonna do dostrzegania tylko ujemnych stron życia, przewidująca same niepowodzenia


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) kobieta dostrzegająca tylko ujemne strony życia, negatywnie oceniająca rzeczywistość i przewidująca same najgorsze rzeczy

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌpɛsɨ̃ˈmʲistka, AS: pesỹmʹistka

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. pesymizm m.

:: fm. pesymista m.

 przym. pesymistyczny

 przysł. pesymistycznie

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) defetystka

Wiktionary


pesymistycznie

przysłówek

 (1.1) w sposób pesymistyczny

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌpɛsɨ̃mʲiˈstɨt͡ʃʲɲɛ, AS: pesỹmʹistyčʹńe

Wiktionary

Powiązane:

 przym. pesymistyczny

 rzecz. pesymizm m., pesymista m., pesymistka ż.

Wiktionary


pesymistyczniej

stopień wyższy od przysłówka: pesymistycznie


SJP.pl


pesymistyczny

właściwy pesymiście, nacechowany pesymizmem, skłonny do dostrzegania tylko ujemnych stron życia, przewidujący same niepowodzenia


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) pełen pesymizmu, właściwy pesymiście; dostrzegający tylko negatywne strony czegoś, przewidujący jedynie niepowodzenia i nieszczęścia

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌpɛsɨ̃mʲiˈstɨt͡ʃnɨ, AS: pesỹmʹistyčny

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. pesymista m., pesymistka ż., pesymizm m.

 przysł. pesymistycznie

Wiktionary


pesymizm

1. skłonność do dostrzegania jedynie złych stron wszystkich zjawisk, połączona z przekonaniem o niepomyślnym rozwoju jakichś wydarzeń;
2. pogląd filozoficzny, według którego na świecie jest więcej cierpienia, zła, smutku i nieszczęścia niż radości i szczęścia


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) tendencja do zakładania, że wydarzenia potoczą się najgorszym z możliwych scenariuszy;

 (1.2) filoz. pogląd filozoficzny charakteryzujący się brakiem wiary w postęp i lepsze jutro

Wiktionary

Pesymizm (fr. pessimisme, łac. pessimusnajgorszy) – postawa wyrażająca się w skłonności do dostrzegania tylko ujemnych stron życia, negatywnej oceny rzeczywistości oraz przyszłości. Przeciwieństwem pesymizmu jest optymizm.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Z powodu wrodzonego pesymizmu Rozalia nie kupiła nigdy losu na żadną loterię.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: pɛˈsɨ̃mʲism̥, AS: pesmʹism̦

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. pesymista mos., pesymistka ż., pesymizacja ż.

 przym. pesymistyczny

 przysł. pesymistycznie

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) czarnowidztwo, defetyzm

Wiktionary


pesząco

w sposób wprawiający w zakłopotanie, pozbawiający pewności siebie; onieśmielająco, zawstydzająco, tremująco


SJP.pl


peszawar

miasto w Pakistanie


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna

 (1.1) geogr. miasto w północnym Pakistanie;

Wiktionary

Peszawar (ang. Peshawar, urdu پشاور, Paśawar) – miasto w północnym Pakistanie liczące około 1 439 205 mieszkańców (2014). Stolica prowincji Chajber Pasztunchwa (d. Północno-Zachodniej Prowincji Pogranicznej).

Będąc miastem starożytnym, od wieków Peszawar był centrum handlu i kwitnącym ośrodkiem buddyjskim pomiędzy subkontynentem indyjskim, Afganistanem i Azją Centralną. Przemysł tekstylny, obuwniczy i garncarski.

Wikipedia

Powiązane:

 przym. peszawarski

Wiktionary


peszawarczyk

mieszkaniec Peszawaru (miasta w Pakistanie)


SJP.pl


peszawarka

mieszkanka Peszawaru (miasta w Pakistanie)


SJP.pl


peszawarski

dotyczący Peszawaru, miasta w Pakistanie


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z Peszawarem, dotyczący Peszawaru

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Na odmowę emira peszawarski gubernator odpowiedział grubiańskim pismem, w którym domagał się przyjęcia posła angielskiego. Jednakże emir trwał w postanowieniu nieprzepuszczenia misji angielskiej przez granicę.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Peszawar mrz.

Wiktionary


peszek

zdrobnienie od: pech


SJP.pl

  • Błażej Peszek – polski aktor i reżyser
  • Jan Peszek – polski aktor i reżyser
  • Maria Peszek – polska aktorka i piosenkarka
  • Samantha Peszek – amerykańska gimnastyczka

Wikipedia


peszel

plastikowa karbowana rura elektroinstalacyjna


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) pot. karbowana rura elektroinstalacyjna chroniąca kable przed zniszczeniem

Wiktionary

"Peszel" – tworzywowa karbowana rura elektroinstalacyjna (systemu Peschla) na kable teletechniczne: elektryczne, telefoniczne, światłowody lub rury sanitarne (wodociągowe, centralnego ogrzewania, kanalizacyjne, itp.). Karby w rurze umożliwiają łatwiejsze tworzenie łuków i jednocześnie pozytywnie wpływają na trwałość mechaniczną osłony.

Wikipedia


peszer

metoda interpretacyjna polegająca na nadawaniu słowom specjalnych znaczeń, stosowana najczęściej do interpretacji Nowego Testamentu i innych tekstów religijnych


SJP.pl


peszkowski

nazwisko


SJP.pl

  • Edward Peszkowski (1891–1940), oficer
  • Ludwik Peszkowski (zm. 1931), nauczyciel
  • Zdzisław Peszkowski (1918–2007), harcerz, duchowny, kapelan
  • Zygmunt Peszkowski, inżynier
  • Zygmunt Peszkowski (1875–1946), cukiernik

Wikipedia


peszmerg

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) wojsk. polit. kurdyjski bojownik walczący w partyzantce i powstaniach o niepodległość Kurdystanu;

Wiktionary


peszmerga

kurdyjski bojownik walczący o niepodległość Kurdystanu


SJP.pl


peszt

wschodnia część Budapesztu


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna

 (1.1) hist. geogr. wschodnia, głównie mieszkalna, część Budapesztu, stanowiąca około 2/3 terytorium całego miasta;

Wiktionary

Peszt (węg. Pest, słow. Pešť, serb. Pešta / Пешта) – wschodnia, głównie mieszkalna, część Budapesztu, stanowiąca około 2/3 terytorium całego miasta.

Peszt znajduje się na lewym brzegu Dunaju, który wyznacza granicę między nim a Budą. W mowie potocznej węgierskie określenie Pest odnosi się do całej stolicy kraju. Po Peszcie kursują cztery linie budapeszteńskiego metra:

  • M1 (Vörösmarty tér – Mexikói út),
  • M2 (Örs vezér tere – Kossuth Lajos tér. Dalej metro przejeżdża pod Dunajem na stronę Budy, gdzie znajdują się trzy ostatnie stacje tej linii; stacja końcowa linii M2 to Déli pályaudvar).
  • M3 (Köbánya Kispest – Újpest Központ).
  • M4 (od stacji Fővám tér do ostatniej stacji Keleti pályaudvar, stacje od czołowej Kelenföld vasútállomás do Szent Gellért tér znajdują się po stronie Budy).

Wikipedia

Wymowa:

IPA: pɛʃt, AS: pešt

Wiktionary

Powiązane:

 przym. peszteński

Wiktionary


pesztański

potoczny przymiotnik od: Peszt (część Budapesztu); peszteński


SJP.pl


peszteńczyk

mieszkaniec Pesztu (części Budapesztu)


SJP.pl


pesztenka

mieszkanka Pesztu (części Budapesztu)


SJP.pl


peszteński

przymiotnik od: Peszt (część Budapesztu); pesztański (potocznie)


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z Pesztem, dotyczący Pesztu

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Peszt mrz.

Wiktionary


peszyć

1. pozbawiać kogoś pewności siebie, wprawiać kogoś w zakłopotanie;
2. peszyć się: łatwo tracić pewność siebie, mieszać się


SJP.pl

czasownik przechodni niedokonany (dk. speszyć)

 (1.1) wprawiać w zakłopotanie

czasownik zwrotny niedokonany peszyć się (dk. speszyć się)

 (2.1) wpadać w zakłopotanie; czuć się niepewnie

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) onieśmielać, zawstydzać

 (2.1) deprymować się, detonować się, konfundować się, konsternować się, mieszać się, płoszyć się, tremować się

Wiktionary


pet

pospolicie: papieros lub jego niedopałek; kiep


SJP.pl

skrótowiec

 (1.1) = chem. politereftalan etylenu;

 (1.2) pot. opakowanie, butelka wykonana z PET (1.1) jako surowiec wtórny

Wiktionary

  • PET – tworzywo sztuczne, rodzaj poliestru
  • PET – pozytonowa emisyjna tomografia komputerowa, technika obrazowania w medycynie
  • PET – egzamin językowy (ang. Preliminary English Test)
  • PET – Związek Młodzieży Polskiej „Przyszłość”, trójzaborowa, tajna organizacja uczniowska (wewnętrzna w OMN Szkół Średnich), działająca w latach 1901-1922
  • PET – lokalna, warszawska, harcerska organizacja konspiracyjna
  • PET – duńskie służby specjalne
  • dysfunkcja trąbki słuchowej (ang. patulous Eustachian tube, PET) – rzadka choroba polegająca na niedomykaniu się trąbki Eustachiusza

Wikipedia

Przykłady

 (1.2) Kompostownia miejska prowadzi recykling PP, PET i PCV.

Wiktionary


pęta

1. sznur, rzemień krępujący ręce, czasem nogi więźnia, skazańca;
2. to, co krępuje, ogranicza działanie, postępowanie, myślenie


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj niemęskoosobowy, liczba mnoga

 (1.1) książk. sznur, łańcuch lub coś innego, czym krępuje się ręce lub nogi więźnia

 (1.2) książk. coś, co ogranicza czyjeś działanie lub myślenie

forma rzeczownika.

 (2.1) M., B. i W. lm. od pęto

forma czasownika.

 (3.1) 3. os. lp. czasu ter. trybu oznajm. od pętać

Wiktionary

Pęta – stosowane w stosunku do koni, lub bydła. Konstrukcja ta ma na celu zmniejszenie możliwości ruchu, lub zupełne unieruchomienie zwierzęcia. Większość z nich zakładana jest na nogi. Wyróżniamy między innymi pęta australijskie, które zakładane są koniom powyżej nadgarstków, pozwalając na swobodny ruch w stępie, ale utrudniają przejście do innych chodów. Obecnie wykorzystywane są głównie na wsiach oraz w trakcie leczenia zwierzęcia.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Po długim i daremnym wysiłku wyzwolenia się z żelaznych pęt westchnął frajter: — Jesteśmy z sobą złączeni na wieki wieków.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. pęto n., pętak m.

 czas. pętać ndk.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.2) dyby, kajdany, okowy

Wiktionary


petabajt

w informatyce: jednostka pojemności pamięci równa 1024 terabajtom (skrót: PB)


SJP.pl

Petabajt (skrót PB), pebibajt (skrót PiB) – jednostki używane w informatyce głównie do określania największych posiadanych przestrzeni dyskowych, zasobów plików milionów użytkowników określonego serwisu internetowego lub baz danych gromadzących informacje z zasobów całego Internetu.

Wikipedia


petabajtowy

petabajt


SJP.pl

Patrz:

petabajt

petabekerel

jednostka miary radioaktywności równa biliardowi bekerelów


SJP.pl


pętać

1. krępować pętami przednie nogi zwierzęcia, np. konia;
2. ograniczać swobodę ruchów, krępować;
3. pętać się:
a) wiązać własną osobę;
b) wiązać się nawzajem;
c) potocznie: włóczyć się, wałęsać się


SJP.pl


pętacki

pętak


SJP.pl

Patrz:

pętak

pętaczek

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) zdrobn. od pętak

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. pętak m.

Wiktionary


pętaczka

potocznie o małej dziewczynce lub lekceważąco o kobiecie niepoważnej, niesolidnej albo irytującej innych swoim zachowaniem


SJP.pl


pętaczyna

lekceważąco: mężczyzna niepoważny, niesolidny


SJP.pl


petaflop

jednostka mocy obliczeniowej komputera równa biliardowi flopów; petaflops


SJP.pl

FLOPS (od ang. floating point operations per second, operacje zmiennoprzecinkowe na sekundę) – jednostka mocy obliczeniowej komputerów, używana szczególnie w zastosowaniach naukowych. Jest bardziej uniwersalna od wcześniej używanej jednostki MIPS, oznaczającej liczbę rozkazów procesora wykonanych na sekundę.

FLOPS nie jest jednostką SI, ale można go interpretować jako jednostkę o wymiarze 1/s.

Wikipedia


petaflops

jednostka mocy obliczeniowej komputera równa biliardowi flopsów; petaflop


SJP.pl


pétain

[czytaj: peTĘ albo peTEN] nazwisko, m.in. Philippe Pétain (1856-1951) - marszałek Francji


SJP.pl


pętak

osoba irytująca innych nie mogąc znaleźć sobie miejsca


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) pot. o dziecku, zwłaszcza o dorastającym chłopcu

 (1.2) lekcew. o kimś niepoważnym, niesolidnym lub o kimś, z kim nie trzeba się liczyć

 (1.4) daw. gwara. więz. nowicjusz w rzemiośle złodziejskim

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. pęta ż., pętaczyna ż., pętanie n.

:: zdrobn. pętaczek m.

:: fż. pętaczka ż.

 przym. pętacki

 czas. pętać ndk.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) pejor. chłystek, gnojek, gówniarz, pętaczyna

 (1.3) powstaniec

 (1.4) powstaniec

Wiktionary


petalijski

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z Petalią, dotyczący Petalii

Wiktionary


petalit

minerał, uwodniony glinokrzemian litu tworzący jednoskośne, blaszkowate kryształy bezbarwne i różowe


SJP.pl

Petalit (także: kastor, kastoryt) – rzadki minerał z grupy krzemianów.

Nazwa pochodzi do gr. petalon = liść (folia, blaszka), nawiązując do charakterystycznej, doskonałej łupliwosci tego minerału; nazwa Kastor nawiązuje do imienia jednego z dwóch braci bliźniaków (łac. Kastor) z mitologii grecko-rzymskiej; drugi z braci to Pollux (-pollucyt); oba minerały zwykle współwystępują ze sobą.

Wikipedia


pętanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|pętać.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. pęto n., pętak mos., pętca ż.

 czas. pętać ndk.

Wiktionary


petanka

gra towarzyska z elementami zręcznościowymi, rozgrywana za pomocą metalowych bul na płaskim, nietrawiastym terenie; pétanque, petanque, bule


SJP.pl

Pétanque (wym. [pe.tɑ̃ːk]) (petanka, gra w bule, gra w kule) – tradycyjna francuska gra towarzyska z elementami zręcznościowymi.

Popularna w szczególności w południowej Francji (Prowansja), ale uprawiana także w innych regionach Francji i w innych krajach europejskich (Belgia, Hiszpania, Włochy, Szwajcaria, Niemcy, Szwecja) i na świecie (Tunezja, Maroko, Wietnam, Tajlandia, Madagaskar, Kanada, Senegal). Rozgrywana jest jako sport nieolimpijski w ramach World Games.

Wikipedia


petanque

[czytaj: peTĄK] gra towarzyska z elementami zręcznościowymi, rozgrywana za pomocą metalowych bul na płaskim, nietrawiastym terenie; petanque, petanka, bule


SJP.pl

Pétanque (wym. [pe.tɑ̃ːk]) (petanka, gra w bule, gra w kule) – tradycyjna francuska gra towarzyska z elementami zręcznościowymi.

Popularna w szczególności w południowej Francji (Prowansja), ale uprawiana także w innych regionach Francji i w innych krajach europejskich (Belgia, Hiszpania, Włochy, Szwajcaria, Niemcy, Szwecja) i na świecie (Tunezja, Maroko, Wietnam, Tajlandia, Madagaskar, Kanada, Senegal). Rozgrywana jest jako sport nieolimpijski w ramach World Games.

Wikipedia


petara

1. środowiskowo o petardzie;
2. potocznie o szybkim biegu lub osobie, która szybko biegnie, śpieszy się


SJP.pl


petarda

1. niewielki ładunek wybuchowy dający efekty świetlne lub akustyczne;
2. dawny ładunek do wysadzania bram lub naruszania konstrukcji mostów;
3. niewielki pocisk imitujący granaty lub bomby;
4. potocznie: coś wspaniałego, imponującego, wyjątkowego


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) nieduży ładunek wybuchowy dający efekty świetlne i/lub akustyczne

 (1.2) wojsk. ładunek wybuchowy imitujący granaty, bomby lub pociski artyleryjskie stosowany podczas ćwiczeń wojskowych

 (1.3) hist. ładunek wybuchowy używany dawniej do wysadzania bram lub mostów

Wiktionary

Petarda (fr. pétard, pétarade; prowans. petarrada od petar „pierdzieć”) – amunicja imitująca wybuch innego urządzenia pirotechnicznego (granatu, bomby itp.), mająca (przynajmniej w zamyśle) nie czynić szkód, a jedynie efekty świetlne i dźwiękowe. Użyta nieprawidłowo lub niedbale wykonana może doprowadzić do kalectwa (urwania palców, oparzenia, oślepienia), choć nie powinna zabić.

Wikipedia

Przykłady

składnia.

kolokacje.

synonimy.

 (1.1) raca fajerwerkowa

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

frazeologia.

etymologia.

 etym|niem|Petarde. < etym|franc|pétard.

uwagi.

tłumaczenia.

* angielski: (1.1) firecracker, bryt. banger; (1.3) petard

* górnołużycki: (1.1) petarda ż.; (1.2) petarda ż.; (1.3) petarda ż.

* niemiecki: (1.1) Feuerwerkskörper m., Petarde ż.; (1.2) Petarde ż.; (1.3) Petarde ż.

* pendżabski: (1.1) ਚਕਚੂੰਧਰ

źródła.

== petarda (język górnołużycki.) ==

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) petarda

odmiana.

przykłady.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) raca fajerwerkowa

Wiktionary


petardka

zdrobnienie od: petarda


SJP.pl


petardowy

petarda


SJP.pl

Patrz:

petarda

petawatogodzina

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) elektr. ilość energii elektrycznej równa pracy wykonywanej przez prąd o mocy 1 petawata w ciągu jednej godziny; bilion kilowatogodzin

Wiktionary

Kilowatogodzina (kWh) – jednostka pracy, energii oraz ciepła; ilość energii zużywana przez godzinę urządzeniem o mocy kilowata (1000 watów). To jednostka wielokrotna jednostki energii – watosekundy (czyli dżula) w układzie SI:

1\;{\text{kWh}}=1\cdot 1000\;{\text{W}}\cdot 60\cdot 60\;{\text{s}}=3\;600\;000\;{\text{Ws}}=3\;600\;000\;{\text{J}}=3,\!6\;{\text{MJ}}.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ˌpɛtavatɔɡɔˈd͡ʑĩna, AS: petavatogoʒ́ĩna

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) skrót PWh

Wiktionary


pętca

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) stpol. rzemień przytrzymujący ptaka łownego

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Sokolnik spuścił ptaka z pętcy.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈpɛ̃ntt͡sa, AS: pntca

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. pęto n., pętanie n.

 czas. pętać ndk.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) dłużec, pęca, pęciny

Wiktionary


petecki

nazwisko


SJP.pl

  • Petecki (przedsiębiorstwo)
  • Petecki (nazwisko)
  • Bohdan Petecki

Wikipedia


pętel

dawniej, dziś tylko regionalnie: pęto (wiązadło nakładane na przednie nogi zwierzęcia dla ograniczenia swobody ruchu)


SJP.pl


petelicki

nazwisko


SJP.pl


pętelka

1. niewielkie uszko z nitki, sznurka, tasiemki tworzone do różnych celów, najczęściej do zapinania odzieży na guzik lub mocowania, zawieszania czegoś;
2. element ściegu tkackiego


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) zdrobn. od pętla

 (1.2) mała pętla – z nitki lub sznurka

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. pętlica ż., pętla ż.

Wiktionary


pętelkowy

składający się z pętelek, najczęściej w odniesieniu do elementów ściegu tkackiego (np. slot pętelkowy, tkanina pętelkowa), związany z pętelkami


SJP.pl


petent

osoba ubiegająca się o coś w jakimś urzędzie lub zajęta w jakiejś mierze sprawami sądu, sądownictwa


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) człowiek ubiegający się o coś, składający swoją prośbę, podanie w urzędzie, sądzie itp.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈpɛtɛ̃nt, AS: petẽnt

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz.

:: fż. petentka

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) reg. śl. pytok.

Wiktionary


petentka

kobieta ubiegająca się o coś w jakimś urzędzie lub zajęta w jakiejś mierze sprawami sądu, sądownictwa


SJP.pl


peter

[czytaj: piter]
1. obce imię męskie;
2. nazwisko


SJP.pl

Piotr "Peter" Paweł Wiwczarek (ur. 22 października 1965 w Olsztynie), niegdyś znany również jako Behemoth – polski wokalista, gitarzysta i producent muzyczny. Absolwent Wydziału Biologii Wyższej Szkoły Pedagogicznej w Olsztynie. Współzałożyciel, główny kompozytor, autor tekstów i lider deathmetalowej grupy muzycznej Vader. W 2004 roku Wiwczarek założył heavymetalową grupę Panzer X. Jako producent muzyczny współpracował z grupą Decapitated. Gościnnie wziął udział w nagraniu albumów takich grup jak: Kingdom of the Lie, Slashing Death, Sweet Noise, Ceti czy Para Wino Band.

Wikipedia


peterbald

rasa kota, odmiana kota syjamskiego wyhodowana w Rosji


SJP.pl

Wikipedia


petercyment

gatunek malagi sprowadzonej do Europy przez Pedro Jiméneza i rozpowszechnionej w szesnastowiecznej Polsce


SJP.pl


peterek

nazwisko


SJP.pl


peterhof

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna

 (1.1) geogr. adm. miasto w północnej Rosji, w rejonie pietrodworeckim Petersburga, położone nad Zatoką Fińską;

Wiktionary

Peterhof (ros. Петергоф), w latach 1944–1997 Pietrodworiec (ros. Петродворец) – miasto w północnej Rosji, w rejonie pietrodworeckim Petersburga, nad Zatoką Fińską.

W mieście znajdują się dawny carski zespół pałacowo-parkowy i stacja kolejowa Nowy Peterhof.

Wikipedia

Powiązane:

 przym. peterhofski

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) hist. Pietrodworec

Wiktionary


peters

nazwisko


SJP.pl

  • Wilhelm Peters (1815-1883) – niemiecki naturalista i odkrywca
  • Christian Heinrich Friedrich Peters – amerykański astronom
  • Christian August Friedrich Peters – niemiecki astronom
  • Martin Peters
  • James Lee Peters
  • Dan Peters
  • Bernadette Peters
  • Christel Peters
  • Beate Peters
  • Jan Peters
  • Heinrich Peters
  • Jürgen Peters
  • Carl Peters
  • Susan Peters
  • Tom Peters
  • Fritz Peters
  • Albert Peters
    • Zespół Peters-plus
  • Rick Peters
  • Jaime Peters
  • George Henry Peters
  • Mary Elizabeth Peters (ur. 1939) – brytyjska lekkoatletka, mistrzyni olimpijska
  • Mary E. Peters (ur. 1948) – amerykańska polityk, sekretarz transportu w administracji George’a W. Busha
  • Leonard Antoon Hubert Peters
  • Edith Pargeter (Ellis Peters)

Wikipedia


petersburg

miasto w Rosji; Sankt Petersburg


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna

 (1.1) geogr. miasto w Rosji, położone w delcie Newy nad Zatoką Fińską;

Wiktionary

Petersburg, Sankt Petersburg (ros. Санкт-Петербург, Sankt-Pietierburg); dawniej: Piotrogród (ros. Петроград, Pietrograd), Leningrad (ros. Ленинград) – miasto w Rosji, położone w delcie Newy nad Zatoką Fińską. W latach 1712–1918 stolica Imperium Rosyjskiego. Powierzchnia 1439 km², liczba ludności 5 384 342.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Nie wiadomo z daleka, kto nadchodzi z głębi literackich czeluści. Poeta z Petersburga? Prozaik z Wiednia? Scenarzysta z Birmy? Bajkopisarka z Seulu? Maleńki liryk z Japonii? Tym razem jest to dramaturg z Botswany. – ((…)) – mówi.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: pɛˈtɛrzburk, AS: peterzburk

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. petersburżanin mos., petersburżanka ż.

 przym. petersburski

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) Sankt Petersburg, hist. Piotrogród, Leningrad

Wiktionary


petersburski

przymiotnik od: Petersburg (1. miasto w Rosji; Sankt Petersburg;
2. nazwa wielu miejscowości w USA)


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) dotyczący Petersburga, związany z Petersburgiem, odnoszący się do Petersburga, pochodzący z Petersburga

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Petersburg mrz., petersburżanin mos., petersburżanka ż.

Wiktionary


petersburżanin

mieszkaniec Petersburga


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) mieszkaniec Petersburga; osoba z tego miasta

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Petersburg mrz.

:: fż. petersburżanka ż.

 przym. petersburski

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) hist. leningradczyk; piotrogrodzianin

Wiktionary


petersburżanka

mieszkanka Petersburga


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) mieszkanka Petersburga; kobieta z tego miasta

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Petersburg mrz.

:: fm. petersburżanin mos.

 przym. petersburski

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) hist. leningradka; piotrogrodzianka

Wiktionary


petersen

nazwisko


SJP.pl

Niemieckie i skandynawskie nazwisko patronimiczne, syn Petera.

  • Henning Eiler Petersen – duński botanik i mykolog
  • Jan Petersen – norweski dyplomata i polityk, były minister spraw zagranicznych.
  • John Petersen – piłkarz z Wysp Owczych.
  • Julius Petersen – duński matematyk przełomu XIX i XX wieku.
  • Kim Benedix Petersen – muzyk duński, założyciel zespołu Mercyful Fate
  • Ronald H. Petersen – amerykański mykolog
  • William Petersen – amerykański aktor duńskiego pochodzenia, znany z serialu "Kryminalne Zagadki Las Vegas".
  • Wolfgang Petersen – niemiecki reżyser i producent filmowy i telewizyjny.

Wikipedia


peterson

nazwisko


SJP.pl

Nazwisko patronimiczne, syn Petera.Ludzie:

  • Carla Peterson – argentyńska aktorka,
  • Cassandra Peterson – amerykańska aktorka,
  • Donald Peterson – astronauta amerykański, inżynier i pilot wojskowy,
  • Ernst Conrad Peterson – inspektor Kanału Bydgoskiego,
  • Ernst Emil Peterson – nadburmistrz Bydgoszczy (1840-1844), deputowany do Sejmu Wielkiego Księstwa Poznańskiego,
  • Ernst Heinrich Peterson – przemysłowiec, właściciel cegielni w Bydgoszczy,
  • Frank Peterson – niemiecki muzyk, kompozytor i producent muzyczny,
  • John E. Peterson – polityk amerykański,
  • Jordan Peterson – kanadyjski profesor
  • Julius Peterson – burmistrz Bydgoszczy (1881-1889),
  • Oscar Peterson – kanadyjski pianista jazzowy i kompozytor,
  • Ronnie Peterson – szwedzki kierowca wyścigowy Formuły 1,
  • Wilhelm Peterson-Berger – szwedzki kompozytor,

Wikipedia


petersson

nazwisko


SJP.pl


petetek

1. potocznie: Polskie Towarzystwo Turystyczno-Krajoznawcze (PTTK);
2. obiekt obsługiwany przez PTTK


SJP.pl


petetekowiec

członek PTTK (Polskiego Towarzystwa Turystyczno-Krajoznawczego); PTTK-owiec


SJP.pl


petetekowski

przymiotnik od: PTTK (Polskie Towarzystwo Turystyczno-Krajoznawcze); PTTK-owski


SJP.pl


peti-meti

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) daw. gw-pl|Warszawa. pieniądze

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) pot. kapusta, kasa, forsa, siano, szmal, forsa

Wiktionary


petidyna

pochodna piperydyny, narkotyczny środek przeciwbólowy i przeciwkaszlowy o działaniu zbliżonym do działania morfiny; petydyna


SJP.pl

Petydyna, meperydyna, dolantyna – organiczny związek chemiczny, syntetyczny lek przeciwbólowy o działaniu narkotycznym (odurzającym), opioid, pochodna 4-fenylopiperydyny, agonista głównie receptorów opioidowych μ. W lecznictwie stosowany jest w postaci chlorowodorku.

Została zsyntetyzowana w 1939 roku i była początkowo używana jako lek atropinopodobny, o działaniu rozkurczowym. Dopiero później wykazano, że wywiera też ośrodkowe działanie przeciwbólowe i wywołuje uzależnienie.

Wikipedia


petit

rozmiar czcionki o wielkości 8 punktów typograficznych (3,009 mm)


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) typogr. druk. w systemie miar typograficznych Didota stopień czcionki odpowiadający ośmiu punktom (3,0072 mm)

Wiktionary

Belgia:

  • Petit-Enghien – dzielnica Enghien
  • Petit-Fays – dzielnica (section) gminy Bièvre w Regionie Walońskim, w prowincji Namur, w okręgu Dinant
  • Petit-Hallet – dzielnica Hannut
  • Petit-Rechain – dzielnica Verviers
  • Petit-Rœulx-lez-Braine – dzielnica Braine-le-Comte
  • Petit-Rœulx-lez-Nivelles – dzielnica (section) gminy Seneffe w Regionie Walońskim, w prowincji Hainaut, w okręgu Soignies
  • Petit-Spauwen – francuska nazwa miejscowości Kleine-Spouwen
  • Petit-Thier – dzielnica (section) gminy Vielsalm w Regionie Walońskim, w prowincji Luksemburg, w okręgu Bastogne

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Brylant jest za mały, lepiej napiszmy to petitem, albo nawet większym pismem.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈpɛtʲit, AS: petʹit

Wiktionary

Powiązane:

 przym. petitowy

Wiktionary


petitek

rodzaj kruchego herbatnika wypiekanego ze zboża, mleka i miodu


SJP.pl


petitki

paczka petitków (herbatników)


SJP.pl


petitowy

odnoszący się do petitu, złożony z czcionki wielki ośmiu punktów typograficznych (np. tekst petitowy, litera petitowa)


SJP.pl


petitum

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) praw. zwykle pierwsza część wniosku pisanego w sprawie;

Wiktionary

Petitum – zwykle pierwsza część wniosku pisanego w sprawie. W petitum wnioskodawca zwięźle podaje treść swego żądania, opisuje czego domaga się w piśmie. W następnej części pisma może wystąpić uzasadnienie wnoszonego żądania. Petitum jest pierwszą częścią pozwów sądowych, apelacji lub innych podobnych pism, zwłaszcza prawniczych.

Wikipedia


pętko

niewielkie pęto (kawałek, wianek, krążek kiełbasy, rzadziej: wiązadło nakładane na przednie nogi zwierzęcia dla ograniczenia swobody ruchu)


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) zdrobn. od: pęto

 (1.2) małe pęto

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Celnik wyjął z walizki pętko kiełbasy i butelczynę wina.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. pęto n., pętla ż.

Wiktionary


pętkowice

wieś w Polsce


SJP.pl

W Polsce
  • Pętkowice – wieś w woj. pomorskim, w pow. wejherowskim, w gminie Wejherowo
  • Pętkowice – wieś w woj. świętokrzyskim, w pow. ostrowieckim, w gminie Bałtów
  • Pętkowice – dawna gmina
  • Pętkowice – dawna gromada

Wikipedia


petkowicz

nazwisko


SJP.pl


pętkowo

Pętkowo – wieś w Polsce położona w województwie wielkopolskim, w powiecie średzkim, w gminie Środa Wielkopolska.

Wieś duchowna, własność biskupstwa poznańskiego, pod koniec XVI wieku leżała w powiecie pyzdrskim województwa kaliskiego. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa poznańskiego.

Wikipedia


pętla

1. kawałek sznura lub innego podobnego materiału, związany w pierścień, używany do różnych celów, najczęściej jako pułapka zastawiana przez kłusowników lub żeglarski węzeł ratowniczy;
2. fragment toru ruchu czegoś, o kształcie zbliżonym do okręgu;
3. figura akrobacji samolotu lub szybowca


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) związany na powrót sznur lub drut

 (1.2) inform. blok kodu wykonywany wielokrotnie

 (1.3) mot. końcowa stacja komunikacji autobusowej lub tramwajowej, na której pojazd zawraca

 (1.4) droga, którą wykonano po zamkniętej trasie;

 (1.5) mat. zamknięta figura geometryczna

 (1.6) mat. w teorii grafów: krawędź łącząca wierzchołek z nim samym;

 (1.7) mat. w topologii: droga, której początek i koniec pokrywają się

 (1.8) lotn. figura akrobacji lotniczej, wykonywana w płaszczyźnie pionowej w postaci zamkniętej krzywej;

 (1.9) techn. element kolejki górskiej w kształcie pionowo postawionego okręgu;

Wiktionary

  • pętla – figura powstała na sznurze,
  • pętla – element kolejki górskiej,
  • pętla – instrukcja strukturalna, umożliwiająca wielokrotne wykonanie tego samego fragmentu kodu;

Wikipedia

Przykłady

 (1.2) Przez moją pomyłkę pętla w jednej z funkcji wykonywała się o jeden raz za dużo i program nadpisywał nieodpowiednie miejsce w pamięci.

 (1.3) Tramwaj, z powodu awarii, stał na pętli ponad dwie godziny.

 (1.3) Taksówkarze znów upodobali sobie nieczynną pętlę autobusową na skraju lasu.

 (1.5) Przy odpowiedniej zmianie indeksacji krzywych sieci jej quasi-grupa współrzędnych jest pętlą.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈpɛ̃ntla, AS: pntla

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. zapętlanie n., zapętlenie n., pętlica ż., pętlenie n.

:: zdrobn. pętelka ż.

 czas. pętlić ndk., zapętlać ndk., zapętlić dk.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.2) powtórzenie

 (1.5) lupa

Wiktionary


pętlak

pętlak czteropaskowy - gatunek chrząszcza z rodziny kózkowatych


SJP.pl


pętlarz

kłusownik zastawiający pętle w celu ułowienia zwierzyny


SJP.pl


pętlica

1. dawniej o pętli, najczęściej tej zrobionej ze sznura lub innego podobnego materiału, używanej przez kłusowników;
2. zapięcie lub rodzaj naszycia w postaci pętelki, ozdabiający dawne stroje polskie; szamerowanie


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) daw. zob. pętla.

 (1.2) daw. kraw. element dawnego stroju polskiego w formie pętli

 (1.3) sport. figura łyżwiarska

Wiktionary

Pętla (pętlica) – element infrastruktury służący do zmiany kierunku ruchu pojazdu, w postaci odcinka trasy (toru, jezdni), zakrzywionego w planie o 180°.

Pętle występują przede wszystkim w sieciach tramwajowych, w przypadku jeśli stosowane są wagony jednokierunkowe, a na trasie stosowane są dwa tory jazdy. Pojazdy dwustronne dwukierunkowe na szlakach jednotorowych w celu zmiany kierunku ruchu nie wymagają dodatkowych elementów infrastruktury. Przystanek końcowy znajduje się przy samej pętli lub na odcinku szlaku bezpośrednio przed pętlą. Analogicznych urządzeń w postaci placów lub zawracającej jezdni używa się dla autobusów i trolejbusów. Rzadziej spotyka się pętle na liniach metra, np. niektóre linie w Oslo, w Paryżu i w Nowym Jorku, a wyjątkowo na szlakach pełnej kolei, np. S-Bahn w Stuttgarcie czy pętla nawrotna na dużej obwodnicy kolejowej Krakowa.

Wikipedia

Powiązane:

 rzecz. pętelka ż., pętla ż., pętlarz mos.

Wiktionary


pętlicowaty

podobny do pętlicy (pętli lub rodzaju ozdoby na dawnych strojach polskich), mający elementy pętlicy


SJP.pl


pętlicowy

charakterystyczny dla pętlicy, pętli (np. pętlicowy typ linii papilarnych), związany z pętlicą (np. uchwyt pętlicowy, reaktor pętlicowy)


SJP.pl


pętliczka

niewielka pętlica (szamerowanie, zapięcie lub rodzaj naszycia w postaci pętelki, ozdabiający dawne stroje polskie)


SJP.pl


pętlisko

zgrubienie od: pętla


SJP.pl


pętlowy

w kształcie pętli, okręgu, przypominający okrąg (np. hak pętlowy) lub w jakiś inny sposób związany z pętlą (np. węzeł pętlowy, przekaźnik pętlowy)


SJP.pl


petlurowiec

członek dawnego, nieoficjalnego ugrupowania zapoczątkowanego przez atamana ukraińskiego Semena Petlurę, na koncie którego znajduje się kilka masowych pogromów na Żydach


SJP.pl


pęto

1. wiązadło nakładane na przednie nogi zwierzęcia dla ograniczenia swobody ruchu;
2. pęto kiełbasy - krążek kiełbasy


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) wiązadło z powroza, łańcucha, rzemienia nakładane na przednie nogi zwierząt w celu ograniczenia swobody ich ruchów;

 (1.2) kawałek kiełbasy zakończony sznurkiem lub metalowym klipsem

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈpɛ̃ntɔ, AS: pnto

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. pętca ż., pętanie n., pętla ż., pęta lm nm.

:: zdrobn. pętko mrz.

 czas. pętać ndk., rozpętać dk., spętać dk.

Wiktionary


petować

potocznie:
1. zanieczyszczać jakiś teren petami, pozostawiać gdzieś pety, niedopałki papierosów lub ogólniej: palić papierosy;
2. gasić papierosa


SJP.pl


pętówka

chroniony w Polsce gatunek płaza z rodziny ropuszek, którego samiec owija nitki skrzeku na swych tylnych nogach


SJP.pl


petra

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) geogr. hist. starożytne miasto Nabatejczyków w południowo-zachodniej Jordanii, współcześnie ruiny słynne z wykutych w litej skale gmachów;

 (1.2) geogr. miasto w comarce Pla de Mallorca na Majorce;

 (1.3) imię|polski|ż., odpowiednik polskiego imienia Piotra

Wiktionary

Wikipedia

Przykłady

składnia.

kolokacje.

synonimy.

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

 rzecz. Petroniusz m., Peronela ż., Petronia ż.

frazeologia.

etymologia.

uwagi.

 

tłumaczenia.

źródła.

== Petra (język czeski.) ==

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) imię|czeski|ż. Piotra

odmiana.

przykłady.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Petroniusz m., Peronela ż., Petronia ż.

Wiktionary

Synonimy:

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

 rzecz. Petroniusz m., Peronela ż., Petronia ż.

frazeologia.

etymologia.

uwagi.

 

tłumaczenia.

źródła.

== Petra (język czeski.) ==

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) imię|czeski|ż. Piotra

odmiana.

przykłady.

składnia.

kolokacje.

synonimy.

Wiktionary


petrarca

[czytaj: petrarka] Francesco Petrarca (1304 - 1374), włoski pisarz i poeta, prekursor renesansu; Petrarka


SJP.pl

Francesco Petrarca (ur. 20 lipca 1304 w Arezzo, zm. 19 lipca 1374 w Arquà) – jeden z pierwszych poetów pochodzący z Italii. Pisał zarówno po włosku (nazywanym wówczas volgare – językiem pospolitym), jak i po łacinie. Był tercjarzem franciszkańskim.

Wikipedia


petrarka

Francesco Petrarca (1304 - 1374), włoski pisarz i poeta, prekursor renesansu; Petrarca


SJP.pl

Francesco Petrarca (ur. 20 lipca 1304 w Arezzo, zm. 19 lipca 1374 w Arquà) – jeden z pierwszych poetów pochodzący z Italii. Pisał zarówno po włosku (nazywanym wówczas volgare – językiem pospolitym), jak i po łacinie. Był tercjarzem franciszkańskim.

Wikipedia


petrarkowski

taki jak u Petrarki, właściwy Petrarce, nawiązujący do twórczości Petrarki itp.


SJP.pl


petrel

ptak morski z rzędu rurkonosych; fulmar


SJP.pl

Ptaki:

  • Fulmar zwyczajny, petrel – ptak z rodziny burzykowatych

Jest to również nazwa innych ptaków z tej rodziny:

  • Petrel antarktyczny
  • Petrel antylski
  • Petrel bermudzki
  • Petrel czapeczkowy
  • Petrel galapagoski
  • Petrel reliktowy
  • Petrel śnieżny
  • Petrel wulkaniczny

Wikipedia


petrelec

rodzaj ptaków z rodziny burzykowatych


SJP.pl


petrelek

petrelek mody - gatunek ptaka z rodziny burzykowatych


SJP.pl


petrelowate

rodzina ptaków z rzędu rurkonosych; burzykowate


SJP.pl

Burzykowate, petrelowate (Procellariidae) – rodzina ptaków z rzędu rurkonosych (Procellariiformes).

Wikipedia


petro

rzeczownik

 (1.1) wspierana przez wenezuelski rząd kryptowaluta stworzona do rozliczeń za sprzedaż surowców

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈpɛtrɔ, AS: petro

Wiktionary


petro-

temat słowotwórczy

 (1.1) pierwszy człon wyrazów złożonych wskazujący na ich związek znaczeniowy z kamieniem, skałą

 (1.2) pierwszy człon wyrazów złożonych wskazujący na ich związek znaczeniowy z ropą naftową

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) petro- + fizyka = petrofizyka

 (1.2) petro- + dolar = petrodolar

Wiktionary


petrobaltic

Orlen Petrobaltic SA (wcześniej Lotos Petrobaltic) – polskie przedsiębiorstwo górnicze zajmujące się poszukiwaniem i eksploatacją złóż ropy naftowej i gazu ziemnego oraz kompleksową obsługą logistyczną offshore, obsługą badań morza oraz zarządzaniem flotą. Należało do Grupy Lotos SA. 1 sierpnia 2022 r. Lotos Petrobaltic S.A. wszedł w skład Grupy Orlen.

Wikipedia


petrochemia

dziedzina technologii chemicznej obejmująca produkcję, badanie oraz przeróbkę surowców chemicznych otrzymanych z ropy naftowej lub gazu ziemnego


SJP.pl

Wikipedia


petrochemiczny

odnoszący się do petrochemii (dziedziny technologii chemicznej obejmującej produkcję, badanie oraz przeróbkę surowców chemicznych otrzymanych z ropy naftowej lub gazu ziemnego), związany z nią (np. przemysł petrochemiczny)


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) techn. chem. dotyczący produkcji i przerobu surowców otrzymywanych z ropy naftowej lub gazu ziemnego

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌpɛtrɔxɛ̃ˈmʲit͡ʃnɨ, AS: petroχẽmʹičny

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. petrochemia ż., petrochemik m.

Wiktionary


petrochemik

osoba specjalizująca się w zakresie petrochemii (dziedziny technologii chemicznej obejmującej produkcję, badanie oraz przeróbkę surowców chemicznych otrzymanych z ropy naftowej lub gazu ziemnego)


SJP.pl


petrochemikalia

ogół surowców chemicznych otrzymanych z ropy naftowej lub gazu ziemnego oraz ich przeróbek


SJP.pl


petrodolar

dolar uzyskany z eksportu ropy naftowej


SJP.pl

Petrodolary – dochody państw członkowskich OPEC z tytułu eksportu ropy naftowej, rozliczane w dolarach amerykańskich.

Termin ten po raz pierwszy został użyty przez amerykańskiego ekonomistę Ibrahima Oweissa w 1973 r.

Wikipedia


petrodolarowy

petrodolar


SJP.pl

Patrz:

petrodolar

petrogenetyczny

związany z petrogenezą (działem petrologii zajmującym się ustalaniem czynników skałotwórczych i badaniem procesów metamorficznych skał)


SJP.pl


petrogeneza

dział petrologii (petrografii, litologii, nauki o skałach) zajmujący się ustalaniem czynników skałotwórczych i badaniem procesów metamorficznych skał


SJP.pl


petroglif

malowidło naskalne pochodzące z czasów prehistorycznych, dzisiaj będące źródłem wiedzy o obyczajach i życiu ludzi z minionych okresów


SJP.pl

Petroglify – wyryte w skale rysunki, na ogół prehistoryczne dzieła ludzi z ery neolitycznej. Są one ważną formą przedliterackich symboli, używanych od około 10. tysiąclecia p.n.e. do czasów współczesnych, mających różnorodne formy zależnie od czasu i miejsca powstania. Słowo petroglif pochodzi z greki, w której πέτρος (petros) oznacza skała, a γλύφειν (glyphein) to wyryć (ich złożenie zostało zaadaptowane pierwotnie w języku francuskim, jako pétroglyphe).

Wikipedia


petrograf

specjalista z zakresu petrografii (nauki o skałach, zajmującej się badaniem ich genezy i właściwości); petrolog, litolog


SJP.pl

Petrografia (od gr. πέτρα petra „skała” i γράφω graphō „pisać”) – nauka o skałach, zajmująca się składem i właściwościami fizycznymi i chemicznymi skał. Uważana za fizjografię skał.

Przez niektórych autorów utożsamiana jest z petrologią, na ogół jednak postrzegana jest jako pojęcie węższe od petrologii.

Największy wkład w rozwój petrografii jako dyscypliny naukowej mieli: niemiecki uczony Hermann Karl Rosenbusch oraz angielski geolog Henry Clifton Sorby.

Wikipedia


petrografia

nauka o skałach, obejmująca petrogenezę (dział o powstawaniu skał) oraz zajmująca się badaniem ich właściwości; petrologia, litologia


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) geol. nauka o składzie i właściwościach skał;

Wiktionary

Petrografia (od gr. πέτρα petra „skała” i γράφω graphō „pisać”) – nauka o skałach, zajmująca się składem i właściwościami fizycznymi i chemicznymi skał. Uważana za fizjografię skał.

Przez niektórych autorów utożsamiana jest z petrologią, na ogół jednak postrzegana jest jako pojęcie węższe od petrologii.

Największy wkład w rozwój petrografii jako dyscypliny naukowej mieli: niemiecki uczony Hermann Karl Rosenbusch oraz angielski geolog Henry Clifton Sorby.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Studiował petrografię i mineralogię.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌpɛtrɔˈɡrafʲja, AS: petrografʹi ̯a

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. petrograf m.

 przym. petrograficzny

 przysł. petrograficznie

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) petrologia, litologia

Wiktionary


petrograficzny

przymiotnik od: petrografia, np. prowincja petrograficzna - część ziemi, gdzie występują bliźniaczo podobne do siebie skały magmowe


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) geol. związany z petrografią, dotyczący petrografii

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. petrografia ż., petrograf

 przysł. petrograficznie

Wiktionary


petrokol

ogólna nazwa przypisywana zwierzęciu, którego środowiskiem życia są szczeliny i pęknięcia skalne lub jaskinie


SJP.pl


petrol

środowiskowo o benzynie lub jakimkolwiek innym płynie o zapachu lub w kolorze benzyny


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) gw-pl|Śląsk Cieszyński. nafta

Wiktionary

Petrol Group – słoweńskie przedsiębiorstwo przemysłowe działające w branży energetycznej i paliwowej.

Spółka powstała w 1947 roku w Jugosławii, jako część zrzeszenia Jugopetrol, w 1947 roku filie działające w poszczególnych republikach stały się samodzielnymi spółkami. W Ludowej Republice Słowenii funkcjonowała jako Jugopetrol Lublana.

Wikipedia

Powiązane:

 rzecz. petryolka ż.

Wiktionary


petroleum

oleista ciecz, jeden z produktów dodatkowych otrzymywanych podczas produkcji benzyny lub olejów napędowych


SJP.pl


petrolog

specjalista z zakresu petrologii (nauki o skałach, zajmującej się badaniem ich genezy i właściwości); petrograf, litolog


SJP.pl


petrologia

nauka o skałach, obejmująca petrogenezę (dział o powstawaniu skał) oraz zajmująca się badaniem ich właściwości; petrografia, litologia


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) geol. nauka o składzie, powstawaniu i rozmieszczeniu skał w skorupie ziemskiej

Wiktionary

Petrologia (od gr. petros „skała” i logos „nauka”) – nauka o skałach. Bada ona właściwości fizyczne i chemiczne skał (także tych pochodzących z kosmosu), opisuje ich budowę, powstawanie, przeobrażanie się i występowanie w płaszczu Ziemi oraz jej skorupie. Zajmuje się problemami geologii dynamicznej, zwłaszcza tektoniki, sedymentologii i wulkanologii, geologii regionalnej i geofizyki, jest powiązana z meteorytyką, geochemią i mineralogią.Odgrywa ważną rolę w poszukiwaniu złóż i surowców skalnych.

Wikipedia

Przykłady

składnia.

kolokacje.

synonimy.

 (1.1) petrografia, litologia

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

 (1.1) geologia

meronimy.

pokrewne.

 rzecz. petrolog m.

 przym. petrologiczny

frazeologia.

etymologia. etym|gr|Πέτρος. (pétros)

uwagi.

 (1.1) Liczba mnoga w tabeli odmiany została podana za Słownikiem gramatycznym języka polskiego. Inne słowniki (np.: Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego, Uniwersalny słownik języka polskiego) odnotowują, że rzeczownik ten nie tworzy liczby mnogiej.

tłumaczenia.

* angielski: (1.1) petrology

* baskijski: (1.1) petrologia

* białoruski: (1.1) петралогія ż.

* duński: (1.1) petrologi w.

* hiszpański: (1.1) petrología ż.

* nowogrecki: (1.1) πετρολογία ż.

* rosyjski: (1.1) петрология ż.

* ukraiński: (1.1) петрологія ż.

źródła.

odmiana.

przykłady.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌpɛtrɔˈlɔɟja, AS: petroloǵi ̯a

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. petrolog m.

 przym. petrologiczny

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) petrografia, litologia

Wiktionary


petrologiczny

odnoszący się do petrologii (petrografii, litologii, nauki o skałach, zajmującej się badaniem ich właściwości oraz genezą); litologiczny


SJP.pl


petronela

imię żeńskie


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) imię|polski|ż.;

Wiktionary

Petronela – imię żeńskie, pierwotnie będące formą zdrobniałą imienia Petronia.

W przeszłości występowało także w formach Petronella i Petrunela.

Petronela imieniny obchodzi 1 maja i 31 maja.

Znane osoby noszące imię Petronela:

  • Święta Petronela
  • Petronela Aragońska
  • Petronėlė Gerlikienė (1905–1979) – litewska artystka ludowa.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Wiecznie naburmuszona Petronela łypała na niego krzywym okiem.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Petroniusz mos., Petronia

Wiktionary


petroneliny

przymiotnik dzierżawczy - należący do Petroneli lub z nią związany


SJP.pl


petronelka

regionalnie o biedronce lub ogólniej o jakimś owadzie przypominającym z wyglądu biedronkę


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) gw-pl|Poznań. przest. biedronka

Wiktionary


petronella

imię żeńskie


SJP.pl


petronelów

Petronelów – wieś w Polsce położona w województwie łódzkim, w powiecie łaskim, w gminie Buczek.

W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa sieradzkiego.

Wikipedia


petronia

imię żeńskie


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) imię|polski|ż.;

Wiktionary

Petronia – żeński odpowiednik imienia Petroniusz

Petronia imieniny obchodzi: 31 maja i 4 października.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Na głowie Petronii lśnił diadem z rubinami.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Petroniusz m., Petra ż., Petronela ż.

Wiktionary


petroniny

przymiotnik dzierżawczy - należący do Petronii lub z nią związany


SJP.pl


petroniusz

imię męskie


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy, nazwa własna

 (1.1) rzad. imię|polski|m.;

Wiktionary

  • Petroniusz – imię
  • Gajusz Petroniusz (27-66) – arbiter elegantiae (elegantiarum), rzymski pisarz (poeta), filozof i polityk
  • Petroniusz (zm. ok. 450) – biskup Bolonii, święty katolicki
  • Petroniusz Maksymus (ok. 396-455) – polityk rzymski, epizodyczny cesarz w 455 r.
  • Petroniusz (ur. 1965) – duchowny Rumuńskiego Kościoła Prawosławnego

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Mam na imię Petroniusz i jestem tegorocznym absolwentem KUL-u.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Petronia ż., Petronela ż., Petra ż.

 przym. Petroniuszowy

Wiktionary


petroniuszek

zdrobnienie od: Petroniusz (imię męskie)


SJP.pl


petroniuszkowy

przymiotnik dzierżawczy - należący do Petroniuszka lub z nim związany


SJP.pl


petroniuszostwo

Petroniusz z żoną; Petroniuszowie


SJP.pl


petroniuszowie

imię męskie


SJP.pl


petroniuszowy

przymiotnik dzierżawczy - należący do Petroniusza lub z nim związany


SJP.pl

przymiotnik dzierżawczy

 (1.1) przest. gwara. taki, który należy do Petroniusza

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Pod Petroniuszowym pledem zrobiło jej się ciepło.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Petroniusz mos.

Wiktionary


petropawłowsk

miasto w Kazachstanie; Pietropawłowsk


SJP.pl

Pietropawłowsk (kaz. Петропавл, Petropawł; ros. Петропавловск, Pietropawłowsk) – najbardziej wysunięta na północ stolica obwodu w Kazachstanie, położona w 40 km na południe od granicy z Rosją, w 428 km na północ od Astany. Na początku 2021 roku Pietropawłowsk zamieszkiwało 219 822 osoby. Miasto zajmuje powierzchnię 224,91 km². Jest jedyną większą miejscowością leżącą przy trasie M51.

Wikipedia


petropawłowski

Petropawłowsk


SJP.pl

Patrz:

Petropawłowsk

petrorafineria

rafineria paliwowa, zakład przemysłowy, w którym przerabia się ropę naftową na paliwa, najczęściej na benzynę


SJP.pl


petrorafineryjny

odnoszący się do petrorafinerii (zakładu przemysłowego, w którym przerabia się ropę naftową na paliwa), związany z takim zakładem (np. przemysł petrorafineryjny)


SJP.pl


petroskop

instrument, przyrząd do badania struktur skał oraz pozwalający na określenie budowy sieci krystalicznych


SJP.pl


petroszański

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z Petroszanami, dotyczący Petroszan

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Petroszany nmos.

Wiktionary


petroszany

rzeczownik, rodzaj niemęskoosobowy, liczba mnoga, nazwa własna

 (1.1) geogr. miasto w Rumunii, w historycznym Siedmiogrodzie;

Wiktionary

Petroszany (rum. Petroșani, niem. Petroschen, węg. Petrozsény) – miasto w południowo-zachodniej Rumunii, w okręgu Hunedoara, w Karpatach Południowych, w dolinie Jiu. Historycznie położone jest w Siedmiogrodzie. W 2011 roku liczyło ok. 36,5 tys. mieszkańców.

Wikipedia

Powiązane:

 przym. petroszański

Wiktionary


petrov

  • Katedra Świętych Apostołów Piotra i Pawła w Brnie i wzgórze katedralne w Brnie
  • Igor Petrov
  • Petrov – wieś w Czechach w kraju środkowoczeskim w powiecie Praga-Zachód
  • Petrov – gmina w Czechach, w powiecie Hodonín, w kraju południowomorawskim
  • Petrov – miejscowość i gmina w Czechach, w kraju południowomorawskim, w powiecie Blansko

Wikipedia


petrozawodzk

stolica Karelii; Pietrozawodsk


SJP.pl

Pietrozawodsk, Petrozawodzk (ros. Петрозаводск, karel. Petroskoi lub Zavod, fiń. Petroskoi, w latach wojny kontynuacyjnej 1941–1944 – Äänislinna, jeszcze w XVI w. znane jak Onegaborg) – miasto w europejskiej części Federacji Rosyjskiej, stolica Republiki Karelii. Port nad jeziorem Onega. Ludność: 281,0 tys. mieszkańców (2020).

Wikipedia


petrozawodzki

Petrozawodzk; pietrozawodski


SJP.pl


petru

nazwisko


SJP.pl

  • Petru – rumuński odpowiednik imienia Piotr
  • Petru Rareș (Rumunia) – miasto w Rumunii, w okręgu Okręg Bistrița-Năsăud, nazwa pochodzi od hospodara Mołdawii Piotra Raresza (rum.: Petru Rareș)
  • Ryszard Petru (ur. 1972) – polski ekonomista, polityk.
  • Petru – polski herb książęcy, herb własny rodziny Petru

Wikipedia


petrusewicz

nazwisko


SJP.pl


petrycki

nazwisko


SJP.pl

  • Bolesław Petrycki
  • Jacek Petrycki
  • Mychajło Petrycki

Wikipedia


petrycy

imię męskie


SJP.pl


petryfikacja

utrzymywanie i utrwalanie określonej instytucji lub stanu faktycznego


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) geol. proces przemiany materii organicznej lub osadów w kamień, skałę

 (1.2) bud. wzmacnianie i uszczelnianie niestabilnego gruntu pod budowlę przez wstrzykiwanie utwardzacza

 (1.3) przen. utrwalenie się czegoś (np. zasad, prawa, struktury społecznej) w formie odpornej na zmiany

 (1.4) archit. hist. przemiana starożytnych budowli z drewnianych w kamienne z zachowaniem dokładnej formy elementów, które wcześniej były wykonywane z drewna

 (1.5) liter. mit. przemienianie postaci w kamień występujące w mitach, legendach, literaturze fantastycznej

Wiktionary

Petryfikacja (łac. petros - skała, facio – robić, czynić)

  • W geologii jest to proces polegający na lityfikacji (np. zlityfikowanie piasku w piaskowiec).
  • W przenośni określenie to stosuje się mówiąc o utrwalaniu czegoś w określonej formie np. petryfikacja zasad, prawa, struktury społecznej.
  • W języku literatury, filmów i gier fantasy termin ten rozumie się jako „zesztywnienie”, „skostnienie” człowieka lub innej istoty, bądź ich przemianę w kamień.

Wikipedia

Powiązane:

 rzecz. petyfikowanie n., spetryfikowanie n.

 czas. petryfikować ndk., spetryfikować dk.

 przym. petryfikacyjny

Wiktionary


petryfikacyjny

związany z petryfikacją


SJP.pl


petryfikować

utrwalać w pewnej formie; ustalać; konserwować


SJP.pl


petryfikowanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|petryfikować.

Wiktionary

Powiązane:

 czas. petryfikować ndk.

Wiktionary


petryk

nazwisko


SJP.pl


petrykiwka

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) etn. tradycyjny ukraiński ludowy motyw zdobniczy w formie ptaków i kwiatów malowany na przedmiotach użytkowych

Wiktionary

Petrykiwka (ukr. Петриківка; ros. Петриковка, Pietrikowka) – osiedle typu miejskiego na Ukrainie, w obwodzie dniepropetrowskim, siedziba władz rejonu petrykiwskiego.

Petrykiwka słynie z ludowej sztuki zdobnictwa dekoracyjnymi malowidłami o motywach kwiatowych i zwierzęcych (ukr. петриківський розпис, petrykiwśkyj rozpys). W 2013 roku sztuka malarstwa dekoracyjnego z Petrykiwki została wpisana na listę niematerialnego dziedzictwa UNESCO.

Wikipedia


petrykowski

nazwisko


SJP.pl


petrynał

piętnastowieczna broń palna z zamkiem kołowym, początkowo stosowana przez jazdę, później przez myśliwych


SJP.pl

Petrynał (ekspoeta, koza) – pojęcie odnoszące się do dwóch różnych typów ręcznej broni palnej: lekkiej średniowiecznej rusznicy lub nowożytnego pierwowzoru pistoletu.

Wikipedia


petrynów

Petrynów – wieś w Polsce położona w województwie łódzkim, w powiecie tomaszowskim, w gminie Żelechlinek.

W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa piotrkowskiego.

Wikipedia


petryol

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) gw-pl|Śląsk Cieszyński. nafta

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. petryolka ż.

Wiktionary


petryolka

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) gw-pl|Śląsk Cieszyński. lampa naftowa

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. petryol mrz., petrol mrz.

Wiktionary


petryłów

Petryłów – wieś w Polsce położona w województwie lubelskim, w powiecie chełmskim, w gminie Sawin.

Petrilow był wsią starostwa chełmskiego w 1570 roku. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa chełmskiego.

Wikipedia


petsitter

[czytaj: pets-iter] osoba odpłatnie opiekująca się zwierzętami domowymi


SJP.pl


petsitterka

[czytaj: pets-iterka] kobieta odpłatnie opiekująca się zwierzętami domowymi


SJP.pl


petsitting

odpłatne opiekowanie się zwierzętami domowymi


SJP.pl


petting

pieszczoty erotyczne wywołujące orgazm bez stosunku płciowego


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) książk. seks. technika seksualna polegająca na wzajemnych pieszczotach okolic narządów płciowych bez stosunku płciowego

Wiktionary

  • petting – forma aktywności seksualnej
  • Petting – gmina w Niemczech, w kraju związkowym Bawaria, w powiecie Traunstein

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Uprawiamy tylko petting, gdyż on bardzo boi się ciąży i twierdzi, że przerwanie pierwszej ciąży grozi bezpłodnością.

Wiktionary


petula

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) rzad. imię|polski|ż.

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Petula, Cyganka, która tu była, przepowiedziała, że spotkam kogoś, kto widzi przyszłość.

Wiktionary


petunia

roślina ozdobna z rodziny psiankowatych


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) bot. nazwa systematyczna|Petunia|ref=tak., południowoamerykańska roślina ozdobna o barwnych i wonnych kwiatach;

Wiktionary

Wikipedia

Przykłady

składnia.

kolokacje.

synonimy.

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

frazeologia.

etymologia. etym|nłac|petunia., etym|franc|pétunie., od daw. etym|franc|petun. (tytoń), z etym|port|petum., z dialektu indian brazylijskich

uwagi.

tłumaczenia.

* baskijski: (1.1) petunia

* francuski: (1.1) pétunia m.

* hiszpański: (1.1) petunia ż.

* ukraiński: (1.1) пету́нія ż.

źródła.

== petunia (język angielski.) ==

wymowa.

 amer. IPA|pəˈtunjə.

 audio|LL-Q1860 (eng)-Vealhurl-petunia.wav.

znaczenia.

rzeczownik

 (1.1) bot. petunia

odmiana.

przykłady.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: pɛˈtũɲja, AS: petũńi ̯a

Wiktionary

Synonimy:

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

frazeologia.

etymologia. etym|nłac|petunia., etym|franc|pétunie., od daw. etym|franc|petun. (tytoń), z etym|port|petum., z dialektu indian brazylijskich

uwagi.

tłumaczenia.

* baskijski: (1.1) petunia

* francuski: (1.1) pétunia m.

* hiszpański: (1.1) petunia ż.

* ukraiński: (1.1) пету́нія ż.

źródła.

== petunia (język angielski.) ==

wymowa.

 amer. IPA|pəˈtunjə.

 audio|LL-Q1860 (eng)-Vealhurl-petunia.wav.

znaczenia.

rzeczownik

 (1.1) bot. petunia

odmiana.

przykłady.

składnia.

kolokacje.

synonimy.

Wiktionary


petycja

oficjalne pismo z prośbą, najczęściej większej liczby osób, skierowane do osób na wyższym stanowisku; podanie


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) adm. polit. pismo zawierające zbiorową prośbę, kierowane najczęściej do organów władzy;

Wiktionary

Wikipedia

Wymowa:

IPA: pɛˈtɨt͡sʲja, AS: petycʹi ̯a

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) adres, apel, memoriał, manifest

Wiktionary


petycjoner

osoba pisząca lub składająca petycję, prosząca o coś kogoś na wyższym stanowisku poprzez petycję, podanie


SJP.pl


petycyjny

związany z petycją


SJP.pl


petydyna

pochodna piperydyny, narkotyczny środek przeciwbólowy i przeciwkaszlowy o działaniu zbliżonym do działania morfiny; petidyna


SJP.pl

Petydyna, meperydyna, dolantyna – organiczny związek chemiczny, syntetyczny lek przeciwbólowy o działaniu narkotycznym (odurzającym), opioid, pochodna 4-fenylopiperydyny, agonista głównie receptorów opioidowych μ. W lecznictwie stosowany jest w postaci chlorowodorku.

Została zsyntetyzowana w 1939 roku i była początkowo używana jako lek atropinopodobny, o działaniu rozkurczowym. Dopiero później wykazano, że wywiera też ośrodkowe działanie przeciwbólowe i wywołuje uzależnienie.

Wikipedia


petyhorski

charakterystyczny dla petyhorca (żołnierza średniozbrojnej jazdy litewskiej, często używanej do oskrzydlania przełamanego przez husarię frontu przeciwnika), odnoszący się do niego (np. oddział petyhorski)


SJP.pl


petyhorzec

żołnierz średniozbrojnej jazdy litewskiej, często używanej do oskrzydlania przełamanego przez husarię frontu przeciwnika


SJP.pl


petyneta

tkanina przypominająca tiul


SJP.pl


petyniak

nazwisko


SJP.pl


petytoryjny

związany z prawami do posiadanej nieruchomości, odnoszący się do takich własności (np. proces petytoryjny)


SJP.pl


petzl

Petzl – francuskie przedsiębiorstwo zlokalizowane w Crolles, produkujące sprzęt wspinaczkowy, speleologiczny, turystyczny oraz sprzęt specjalistyczny stosowany w pracach na wysokości. Zostało założone w 1973 roku przez Fernanda Petzla. W Polsce znane jako producent m.in. lin, karabinków, czołówek, uprzęży, płaniet czy Reverso.

Wikipedia


peugeot

[czytaj: peŻO, w odmianie: peugeota - czytaj: peŻOta itd.] samochód marki Peugeot


SJP.pl

Peugeot (wymowa: pøˈʒo) – francuski producent samochodów osobowych i dostawczych, a także rowerów, motocykli i skuterów z siedzibą w Sochaux działający od 1810 roku. Wchodzi w skład międzynarodowego koncernu Stellantis.

Wikipedia


pewek

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna

 (1.1) geogr. adm. miasto w azjatyckiej części Rosji, w Czukockim Okręgu Autonomicznym;

Wiktionary

Pewek (ros. Певек) – miasto w azjatyckiej części Rosji, w Czukockim Okręgu Autonomicznym, ośrodek administracyjny rejonu czaunski.

Leży na wschodnim brzegu Zatoki Czauńskiej Morza Wschodniosyberyjskiego, około 580 km na północny zachód od Anadyru; współrzędne geograficzne 69°42′N 170°19′E; 4,5 tys. mieszkańców (2017); ośrodek regionu wydobycia rud cyny; przemysł materiałów budowlanych i maszynowy; elektrownia cieplna; port morski na Północnej Drodze Morskiej; lotnisko.

Wikipedia


peweks

potocznie o sklepie sieci Pewex (Przedsiębiorstwa Eksportu Wewnętrznego, sieci działającej niegdyś w Polsce, oferującej trudno dostępne towary, głównie za dolary); pewex


SJP.pl

Wikipedia


peweksowski

związany z Peweksem (PEWEX-em); PEWEX-owski


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z peweksem, dotyczący peweksu

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Słuchając uważnie Bieleckiego, z wewnętrznej kieszeni kurtki wydobył paczkę peweksowskich marlboro w kartonowym opakowaniu.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. peweks mrz., peweksowskość ż., PEWEX mrz., Pewex mrz., pewex mrz.

 przym. PEWEX-owski

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) PEWEX-owski

Wiktionary


pewex

Przedsiębiorstwo Eksportu Wewnętrznego, sieć działająca w okresie PRL-u obejmująca sklepy oferujące towary trudno dostępne (zagraniczne, przeznaczone na eksport), głównie za dolary; PEWEX


SJP.pl

Wikipedia


pewex-owski

PEWEX (Peweks); peweksowski


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z PEWEX-em, dotyczący PEWEX-u

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. peweks mrz., peweksowskość ż., PEWEX mrz., Pewex mrz., pewex mrz.

 przym. peweksowski

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) peweksowski

Wiktionary


pewien

jakiś, któryś z możliwych lub rozpatrywanych, jeden z wielu, bliżej nieokreślony, niejaki


SJP.pl

zaimek

 (1.1) określający rzecz znaną mówiącemu, lecz nieujawnianą czy nieokreślaną dokładnie w danej wypowiedzi; niejaki, jakiś

przymiotnik

 (2.1) całkowicie przekonany o słuszności

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Dawno, dawno temu, w pewnym kraju za siedmioma górami.

 (2.1) Jestem pewien, że nie wspominał o tej sprawie.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈpɛvʲjɛ̃n, AS: pevʹi ̯ẽn

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. niepewność, pewność

 przym. pewny

 przysł. pewnie

 partyk. pewnie, zapewnie

 wykrz. pewnie

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) niejaki, jakiś

 (2.1) przekonany, przeświadczony

Wiktionary


pewniacha

mężczyzna pewny, taki, na którym warto polegać, na którego można liczyć w jakiejś sprawie; pewniak


SJP.pl


pewniaczka

pewniacha; potocznie:
1. kobieta, na której można polegać, na którą można liczyć w jakiejś sprawie;
2. zawodniczka, która jest gwarantowanym zwycięzcą


SJP.pl


pewniak

osoba pewna, taka, na której warto polegać, na którą można liczyć w jakiejś sprawie; pewniacha


SJP.pl

Pewniak – pierwszy oficjalny album poznańskiego rapera Palucha. Został wydany 11 kwietnia, 2009 roku nakładem wytwórni Fonografika. Gościnnie pojawiają się Peja, Kajman, Kaczor, Onar czy Północny Toruń Projekt i wielu innych.

W 2014 roku nakładem oficyny B.O.R. Records ukazało się wznowienie nagrań.

Wikipedia


pewnie

przysłówek

 (1.1) zdecydowanie, bez wahania, z pewnością siebie

 (1.2) bez obaw, bez ryzyka

partykuła

 (2.1) pot. komunikuje duże prawdopodobieństwo

wykrzyknik

 (3.1) pot. potwierdzenie

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Pewnie prowadził samochód po wyboistej drodze.

 (1.2) Ta kładka wygląda na starą, ale możesz po niej pewnie przejść na drugą stronę.

 (2.1) Pewnie i tak się spóźni.

 (3.1) Przyjechałeś z rodziną? – A pewnie, że tak!

 (3.1) Idziesz na piwo? – Pewnie!

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈpɛvʲɲɛ, AS: pevʹńe

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. pewność ż., pewnik m., pewniak m.

 przym. pewny, pewien, pewny siebie

 partyk. zapewne, zapewnie

 zaim. pewien

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) pot. na pewniaka

 (2.1) prawdopodobnie, zapewne, pot. na pewno, reg. śl. isto.

 (3.1) tak, oczywiście, pot. pewno, pot. no pewnie, pot. a jak, pot. a jakże, pot. jak najbardziej

Wiktionary


pewniej

stopień wyższy od przysłówka: pewnie


SJP.pl


pewniejszy

stopień wyższy od przymiotnika: pewny


SJP.pl


pewnik

1. fakt, prawda oczywista, coś, co nie budzi żadnych wątpliwości, jest całkowicie pewne, udowodnione;
2. twierdzenie uważane za oczywiste, niepodważalne; aksjomat


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) coś co jest całkowicie udowodnione

 (1.2) mat. log. twierdzenie uważane za niepodważalne

Wiktionary

Aksjomat, postulat, pewnik (gr. ἀξίωμα axíōma, godność, pewność, oczywistość) – jedno z podstawowych pojęć logiki matematycznej. Od czasów Euklidesa uznawano, że aksjomaty to zdania przyjmowane za prawdziwe, których nie dowodzi się w obrębie danej teorii matematycznej.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Pewnikiem jest to, że czosnek pomaga w infekcjach wirusowych dróg oddechowych.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈpɛvʲɲik, AS: pevʹńik

Wiktionary

Powiązane:

 przysł. pewnie

 wykrz. pewnie

 partyk. pewnie

 czas. zapewniać

 rzecz. pewność ż.

 przym. pewny

Wiktionary

Synonimy:

 (1.2) aksjomat

Wiktionary


pewnikiem

1. fakt, prawda oczywista, coś, co nie budzi żadnych wątpliwości, jest całkowicie pewne, udowodnione;
2. twierdzenie uważane za oczywiste, niepodważalne; aksjomat


SJP.pl


pewniuteńki

zdrobnienie od: pewny; pewniutki


SJP.pl


pewniutki

zdrobnienie od: pewny; pewniuteńki


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) zdrobn. od: pewny

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Becikowe od państwa jest pewniutkie - jak 10 pensja po 9 miesiącach.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: pɛvʲˈɲutʲci, AS: pevʹńutʹḱi

Wiktionary


pewno

prawdopodobnie, pewnie


SJP.pl

przysłówek sposobu

 (1.1) pewnie, prawdopodobnie

Wiktionary


pewność

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) całkowite przekonanie o czymś

 (1.2) swoboda w wykonywaniu czegoś

 (1.3) prawdziwość

Wiktionary

  • pewność – w epistemologii przekonanie o prawdziwości jakiegoś twierdzenia, ewentualnie słuszności jakiegoś działania
  • pewność – sytuacja, w której wybranie danego wariantu na pewno pociąga za sobą określone, znane konsekwencje
  • pewność – w teorii prawdopodobieństwa zdarzenie losowe równe przestrzeni zdarzeń elementarnych

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ˈpɛvnɔɕt͡ɕ, AS: pevność

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. pewnik m., pewniak m.

 czas. upewnić, upewniać, zapewniać

 przym. pewny, pewien

 przysł. pewnie

 wykrz. pewnie

 partyk. pewnie, zapewnie

 zaim. pewien

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) ufność, wiara, zaufanie

 (1.2) swoboda, zdecydowanie

Wiktionary


pewny

1. niechybny;
2. godny zaufania;
3. niewątpliwy;
4. niezawodny;
5. całkowicie przekonany o czymś


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) nie ulegający wątpliwości; taki, który niewątpliwie nastąpi

 (1.2) gwarantujący bezpieczeństwo, bezpieczny

 (1.3) godny zaufania, sprawdzony

 (1.4) gwarantujący trwałość i stałość, zdecydowany, stanowczy, niezachwiany

 (1.5) o człowieku: całkowicie przekonany o czymś, mający silne przeświadczenie

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Porażka naszych wrogów jest pewna!

 (1.2) Ta kryjówka jest pewna.

 (1.3) Ta wiadomość pochodzi z pewnego źródła.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈpɛvnɨ, AS: pevny

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. pewność ż., pewnik m., pewniak m.

 przym. pewien

 przysł. pewnie

 partyk. pewnie, zapewnie

 wykrz. pewnie

 zaim. pewien

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) niewątpliwy, gwarantowany, niechybny, murowany

 (1.3) wiarygodny, niezawodny, wypróbowany

 (1.5) pewien

Wiktionary


pewuenowiec

pracownik PWN-u (Państwowego Wydawnictwa Naukowego); PWN-owiec


SJP.pl


pewuenowski

dotyczący wydawnictwa PWN; PWN-owski


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) dotyczący wydawnictwa PWN

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) W słowniku pewuenowskim nie znalazłem tego słowa.

Wiktionary

Powiązane:

 skr. PWN

 przym. PWN-owski

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) PWN-owski

Wiktionary


peyotl

substancja odurzająca powodująca halucynacje, otrzymywana z niektórych odmian kaktusów; pejotl


SJP.pl

Jazgrza Williamsa (Lophophora williamsii), pejotl, echinokaktus Williamsa, jeżowiec Williamsa – gatunek sukulenta pędowego z rodziny kaktusowatych. Jest byliną pochodzącą z pustyń i półpustyń Nowego Meksyku oraz Teksasu.

Wikipedia


pęz

wąż morski z rodziny zdradnicowatych


SJP.pl


pezda

nazwisko


SJP.pl

  • Aleksandra Pezda – polska dziennikarka
  • Bogusław Pezda (ur. 1969) – polski muzyk, kompozytor i producent muzyczny
  • Jan Pezda (ur. 1940) – polski skoczek narciarski
  • Janusz Pezda (1943–2011) – polski polityk, samorządowiec, wojewoda jeleniogórski
  • Janusz Pezda (ur. 1960) – polski historyk

Wikipedia


peżetka

członkini organizacji Pomoc Żołnierzowi


SJP.pl


pezetpeer

skrótowiec w funkcji rzeczownika rodzaju męskorzeczowego, nazwa własna

 (1.1) = hist. polit. Polska Zjednoczona Partia Robotnicza;

Wiktionary

Polska Zjednoczona Partia Robotnicza (PZPR) – hegemoniczna partia komunistyczna utworzona 15 grudnia 1948, poprzez połączenie Polskiej Partii Robotniczej i Polskiej Partii Socjalistycznej, po przeprowadzeniu czystek w ich szeregach. Określana również jako realno-socjalistyczna, sprawująca rządy w PRL w latach 1948–1989. Istniała do 29 stycznia 1990.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Należąc do Pezetpeeru, czerpała z tego korzyści.

Wiktionary

Powiązane:

 skr. PZPR

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) skr. PZPR

Wiktionary


pezetpeeria

lekceważące, ironiczne określenie na Polską Zjednoczoną Partię Robotniczą oraz jej członków i zwolenników


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) polit. hist. lekcew. iron. o strukturach, członkach, zwolennikach PZPR (Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej)

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. pezetpeerowiec mos., pezetperowiec mos., PZPR-owiec mos.

:: skr. PZPR ż./mrz.

 przym. pezetpeerowski, pezetperowski, PZPR-owski

Wiktionary


pezetpeerowiec

członek PZPR-u (Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej); PZPR-owiec, pezetperowiec


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) polit. hist. członek Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej (PZPR)

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. pezetpeeria ż., pezetperowiec mos., PZPR-owiec mos.

:: skr. PZPR ż./mrz.

 przym. pezetpeerowski, pezetperowski, PZPR-owski

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) pezetperowiec, PZPR-owiec

Wiktionary


pezetpeerówka

pezetpeerowiec; PZPR-ówka


SJP.pl


pezetpeerowski

związany z PZPR, dotyczący PZPR; PZPR-owski (np. pezetpeerowski towarzysz, aparat pezetpeerowski)


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) hist. polit. związany z PZPR (Polską Zjednoczoną Partią Robotniczą), dotyczący PZPR, charakterystyczny dla PZPR

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Starania zostały zakończone 11 maja 1991 roku, gdy patron pezetpeerowski został zniesiony.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. pezetpeeria ż., pezetpeerowiec mos., pezetperowiec mos., PZPR-owiec mos.

:: skr. PZPR ż./mrz.

 przym. pezetperowski, PZPR-owski

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) war. pezetperowski, PZPR-owski

Wiktionary


pezetperowiec

członek PZPR-u (Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej); PZPR-owiec, pezetpeerowiec


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) polit. hist. członek Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej (PZPR)

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. pezetpeeria ż., pezetpeerowiec mos., PZPR-owiec mos.

:: skr. PZPR ż./mrz.

 przym. pezetpeerowski, pezetperowski, PZPR-owski

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) pezetpeerowiec, PZPR-owiec

Wiktionary


pezetperowski

rzadko: pezetpeerowski, PZPR-owski (przymiotnik od: PZPR)


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) hist. polit. związany z PZPR (Polską Zjednoczoną Partią Robotniczą), dotyczący PZPR, charakterystyczny dla PZPR

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. pezetpeeria ż., pezetpeerowiec mos., pezetperowiec mos., PZPR-owiec mos.

:: skr. PZPR ż./mrz.

 przym. pezetpeerowski, PZPR-owski

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) pezetpeerowski, PZPR-owski

Wiktionary


pęzino

Pęzino (niem. Pansin) – wieś w Polsce położona w województwie zachodniopomorskim, w powiecie stargardzkim, w gminie Stargard.

Wieś położona jest nad Krąpielą i Pęzinką.

W miejscowości znajduje się przystanek kolejowy Pęzino.

Wikipedia


peżocik

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) zdrobn. od peżot

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. peżot m.

Wiktionary


peżot

rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy

 (1.1) pot. samochód marki Peugeot

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Wracając z roboty widziałem, jak pekaes stuknął się z jakimś peżotem.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈpɛʒɔt, AS: pežot

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. peżocik mrz.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) peugeot

Wiktionary


pełczanka

wieś w Polsce


SJP.pl

Pełczanka – wieś sołecka w Polsce położona w województwie mazowieckim, w powiecie mińskim, w gminie Cegłów.

Wieś duchowna położona była w drugiej połowie XVI wieku w powiecie garwolińskim ziemi czerskiej województwa mazowieckiego. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa siedleckiego.

Wierni Kościoła rzymskokatolickiego należą do parafii Jana Chrzciciela i Andrzeja Apostoła w Cegłowie.

Wikipedia


pełczyce

1. miasto w Polsce;
2. nazwa kilku wsi w Polsce


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj niemęskoosobowy, liczba mnoga, nazwa własna

 (1.1) geogr. miasto w województwie zachodniopomorskim;

Wiktionary

Pełczyce (niem. Bernstein) – miasto w woj. zachodniopomorskim, w powiecie choszczeńskim, siedziba gminy miejsko-wiejskiej Pełczyce.

Według danych z 31 grudnia 2010 r. miasto miało 2681 mieszkańców.

Ośrodek usługowy dla rolnictwa i turystyki; letnisko. Prawa miejskie od 1290 roku, obecna nazwa została administracyjnie zatwierdzona 12 listopada 1946.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Pełczyce są średniowiecznym miastem.

 (1.1) W Pełczycach znajduje się Rynek Bursztynowy.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: pɛwˈt͡ʃɨt͡sɛ, AS: peu̯čyce

Wiktionary

Powiązane:

 przym. pełczycki

 rzecz. pełczyczanin/pełczyczanka

Wiktionary


pełczycki

przymiotnik od: Pełczyce


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) od Pełczyce

Wiktionary

Wymowa:

IPA: pɛwˈt͡ʃɨt͡sʲci, AS: peu̯čycʹḱi

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Pełczyce

Wiktionary


pełczyczanin

mieszkaniec Pełczyc (miasta w Polsce)


SJP.pl


pełczyczanka

mieszkanka Pełczyc (miasta w Polsce)


SJP.pl


pełczyński

nazwisko


SJP.pl


pełen

przymiotnik

 (1.1) cały, napełniony do końca

 (1.2) pot. obfitujący w coś, posiadający tego dużą liczbę

 (1.3) zaokrąglony

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Kufel jest już pełen piwa.

 (1.2) Ten most jest pełen dziur.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈpɛwɛ̃n, AS: peu̯ẽn

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. pełnia ż., pełnik m., napełnianie n., napełnienie n.

 czas. napełniać ndk., napełnić dk.

 przym. pełny

 przysł. pełno

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) pełny

Wiktionary


pełgać

palić się, świecić nierówno (np. o ogniu świeczki)


SJP.pl

czasownik

 (1.1) o płomieniu, ogniu itp.: palić się słabo i nierówno, niepewnie

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Na ulicach, w koszach z żelaznych prętów, płonął koks. Początkowo pełgał błękitnawymi płomykami, aby później zamienić się w czerwoną masę.

 (1.1) Na oknie pełgał ogarek świeczki, oświetlając niemiłosiernie zagraconą kuchnię.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈpɛwɡat͡ɕ, AS: peu̯gać

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. pełganie n.

Wiktionary


pełganie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|pełgać.

Wiktionary

Powiązane:

 czas. pełgać ndk.

Wiktionary


pełka

nazwisko


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy, nazwa własna

 (1.1) daw. zdrobn. poufała forma męskiego imienia Świętopełk

 (1.2) daw. zdrobn. poufała forma męskiego imienia Przedpełk

Wiktionary

  • Pełka – biskup krakowski (1185–1207)
  • Pełka – duchowny, dziekan krakowskiej kapituły katedralnej (zm. 1257 lub 1258)
  • Pełka – arcybiskup gnieźnieński (1232–1258)
  • Adam Zygmunt Pełka – polski szlachcic (zm. 1777)
  • Andrzej Pełka – pracownik Kopalni Węgla Kamiennego „Wujek”, ofiara pacyfikacji kopalni w grudniu 1981 (1962–1981)
  • Florian Pełka – polski jezuita (ur. 1937)
  • Herman Pełka – polski duchowny ewangelicki (1831–1900)
  • Jerzy Pełka (1953–2009) – polski pedagog, historyk, regionalista
  • Patryk Pełka – polski koszykarz (ur. 1989)
  • Przemysław Pełka − polski komentator sportowy (ur. 1978)
  • Wiktor Pełka – polski pilot (1913–1996)
  • Monika Pełka-Fedak – polska piłkarka ręczna (ur. 1978)
  • Ewa Pełka-Wierzbicka – polska artystka malarka, profesor sztuk plastycznych (ur. 1952)

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ˈpɛwka, AS: peu̯ka

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Świętopełk m., Przedpełk m.

 przym. Pełkowy

Wiktionary


pełnia

1. jedna z czterech faz Księżyca, podczas której jest on widoczny z Ziemi jako świecąca tarcza;
2. maksimum, największy stopień natężenia czegoś


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) astr. faza księżyca, w której księżyc jest oświetlony przez słońce w taki sposób, że z ziemi widać wyłącznie jego jasną część

 (1.2) punkt kulminacyjny, szczyt czegoś, najwyższy stan

Wiktionary

Pełnia – faza księżyca, podczas której Księżyc znajduje się w opozycji do Słońca, tzn. kiedy Księżyc znajduje się po przeciwnej stronie Ziemi niż Słońce. Dokładniej, pełnia występuje wtedy, gdy długości ekliptyczne Słońca i Księżyca różnią się o 180 stopni.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Nie mogę spać podczas pełni.

 (1.2) Widać było, że panna młoda jest w pełni szczęścia.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈpɛwʲɲa, AS: peu̯ʹńa

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. wypełnianie n., wypełnienie n., wypełniacz m.

 czas. wypełniać ndk., wypełnić dk.

 przym. pełny, pełen

 przysł. pełno

Wiktionary


pełnić

wypełniać obowiązki, sprawować funkcję, wypełniać, spełniać coś, odbywać


SJP.pl

czasownik

 (1.1) książk. sprawować jakąś funkcję, wypełniać jakieś obowiązki

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Przez pięć lat pełniłem funkcję skarbnika.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈpɛwʲɲit͡ɕ, AS: peu̯ʹńić

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. pełnienie n.

 czas. spełnić, wypełnić

 przysł. pełno

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) piastować, sprawować

Wiktionary


pełnieć

1. stawać się pełnym; wypełniać się;
2. stawać się bardziej okrągłym; zaokrąglać się;
3. pomyślnie się rozwijać; kwitnąć, rozkwitać


SJP.pl


pełniej

stopień wyższy od przysłówka: pełno


SJP.pl


pełniejszy

stopień wyższy od przymiotnika: pełny


SJP.pl


pełnienie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|pełnić.

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Odmowa wykonania polecenia przełożonego o odsunięciu lub niedopuszczeniu do pełnienia służby pociąga za sobą odpowiedzialność dyscyplinarną, wyjątkami są tu przypadki podyktowane charakterem służby lub względami bezpieczeństwa.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: pɛwʲˈɲɛ̇̃ɲɛ, AS: peu̯ʹńė̃ńe

Wiktionary

Powiązane:

 czas. pełnić

Wiktionary


pełnik

rodzaj roślin z rodziny jaskrowatych, obejmujący kilkadziesiąt gatunków o dłoniastych liściach i okazałych, kulistych kwiatach


SJP.pl

Pełnik (Trollius L.) – rodzaj roślin należący do rodziny jaskrowatych. Należy do niego ok. 30 gatunków występujących w Europie i w Azji na obszarach o klimacie umiarkowanym i okołobiegunowym, z 3 gatunkami występującymi w Ameryce Północnej. We florze Polski i Europy tylko dwa gatunki (lub jeden w zależności od ujęcia systematycznego) – pełnik europejski (T. europaeus) i pełnik alpejski (T. altissimus).

Wikipedia


pełniuchny

zdrobnienie o intensywnym odcieniu od przymiotnika: pełny; pełniuśki, pełniusieńki, pełniutki, pełniuteńki


SJP.pl


pełniusieńki

zdrobnienie o intensywnym odcieniu od przymiotnika: pełny; pełniuśki, pełniuteńki, pełniutki


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) pot. zdrobn. od: pełny

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌpɛwʲɲüˈɕɛ̇̃ɲci, AS: peu̯ʹńüśė̃ńḱi

Wiktionary


pełniuśki

zdrobnienie o intensywnym odcieniu od przymiotnika: pełny; pełniusieńki, pełniuteńki, pełniutki


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) pot. zdrobn. od: pełny

Wiktionary

Wymowa:

IPA: pɛwʲˈɲüɕci, AS: peu̯ʹńüśḱi

Wiktionary

Powiązane:

 przym. pełniutki

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) pełniutki

Wiktionary


pełniuteńki

zdrobnienie o intensywnym odcieniu od przymiotnika: pełny; pełniutki, pełniuśki, pełniusieńki


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) pot. zdrobn. od: pełny

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Wielcy muzycy, wielka muzyka i rewelacyjna publiczność, pełniuteńka sala ze znawstwem reagowała na poszczególne partie solowe.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌpɛwʲɲuˈtɛ̃ɲci, AS: peu̯ʹńutńḱi

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. pełność

 przym. pełniutki, pełny

 przysł. pełno

Wiktionary


pełniutki

zdrobnienie o intensywnym odcieniu od przymiotnika: pełny; pełniuteńki, pełniuśki, pełniusieńki


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) zdrobn. od: pełny

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Pełniutki rynek ludzi oklaskiwał w sobotę do późnych godzin wieczornych artystów występujących w wielkim estradowym show Magicznego Lata z Radiem w Nowym Sączu.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: pɛwʲˈɲutʲci, AS: peu̯ʹńutʹḱi

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. pełność

 przym. pełniuśki, pełniuteńki, pełny

 przysł. pełno

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) pełniuśki

Wiktionary


pełno

przysłówek

 (1.1) tak, że nic się więcej nie zmieści

 (1.2) pod dostatkiem

 (1.3) stopień wyższy lub najwyższy pełniej, najpełniej w większym zakresie czy stopniu, bez uchybień

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. pełnia ż., pełność ż.

 czas. dopełnić, napełnić, pełnić, wypełnić

 przym. pełen, pełniuteńki, pełniutki, pełny

 przysł. pełniuteńko, pełniutko

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) po brzegi

 (1.2) mnóstwo, wiele

 (1.3) całościowo, kompletnie, wszechstronnie

Wiktionary


pełnodawkowy

obejmujący maksymalną możliwą do przyjęcia dawkę czegoś, najczęściej leku lub substancji


SJP.pl


pełnodyspozycyjny

gotowy do pełnienia wszelkich obowiązków w dowolnym czasie i miejscu (np. pracownik pełnodyspozycyjny) lub taki, którym można dowolnie dysponować


SJP.pl


pełnoekranowy

możliwy do wyświetlenia na całej powierzchni ekranu (np. tryb pełnoekranowy, przegląd pełnoekranowy)


SJP.pl


pełnoetatowy

obejmujący pełny etat, określony przez godziny, jakie trzeba spędzić przy jakimś stanowisku wykonując powierzone czynności


SJP.pl


pełnogłos

występowanie w językach wschodniosłowiańskich grup dźwiękowych: -oro, -olo-, -ere-, -ele- między spółgłoskami; także: same te grupy dźwiękowe


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) jęz. zjawisko językowe występowania w językach wschodniosłowiańskich grup „-oro-”, „-olo-”, „-ere-” i „-ele-”, którym w innych językach słowiańskich odpowiadają grupy z jedną samogłoską;

Wiktionary

Pełnogłos (ros. полногласие, ukr. повноголосся, biał. поўнагалоссе, łac. pleophonia) – zjawisko typowe dla języków wschodniosłowiańskich (rosyjskiego, ukraińskiego, białoruskiego), polegające na występowaniu pomiędzy spółgłoskami grup typu -oro-, -olo-, -ere-, którym w innych językach słowiańskich odpowiadają grupy z jedną tylko samogłoską.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Odłam wschodni, złożony z przodków językowych plemięemion wielkoruskich, ukraińskich i białoruskich wprowadził w tych połączeniach tzw. pełnogłos […]

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. pełnogłosowość ż.

 przym. pełnogłosowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) pleofonia

Wiktionary


pełnogłoska

w językoznawstwie: samogłoska


SJP.pl


pełnogłoskowy

przymiotnik od: pełnogłoska; charakterystyczny dla pełnogłoski (w językoznawstwie: samogłoski), związany z nią (np. pełnogłoskowy system języka)


SJP.pl


pełnokaloryczny

pokrywający dzienną potrzebną dawkę kalorii, bogaty w kalorie (np. posiłek pełnokaloryczny)


SJP.pl


pełnoklatkowy

aparat pełnoklatkowy - aparat pozwalający na większą elastyczność w uzyskiwaniu głębi ostrości


SJP.pl


pełnokolorowy

mający pełną gamę kolorów


SJP.pl


pełnokomfortowy

odznaczający się pełnym komfortem, dużą wygodą, wieloma udogodnieniami


SJP.pl


pełnokrwisty

1. o koniu: czysty rasowo;
2. pełen wyrazu, temperamentu, żywy (np. pełnokrwiste postaci dramatu)


SJP.pl


pełnokwalifikowany

dobrze wykwalifikowany, mający wiele przydatnych, odpowiednich umiejętności


SJP.pl


pełnokwiatowy

określenie dopisywane do nazw gatunkowych wielu roślin ozdobnych, charakteryzujące często nietypowe wielkością lub kolorem kwiaty takich roślin (np. złotlin japoński pełnokwiatowy)


SJP.pl


pełnolecie

dawniej: pełnoletność, dorosłość, dojrzałość


SJP.pl


pełnoletni

taki, który osiągnął pełnoletniość (według Kodeksu Cywilnego "pełnoletnim jest ten, kto ukończył lat osiemnaście" oraz "przez zawarcie małżeństwa małoletni uzyskuje pełnoletniość")


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) mający wiek, w którym według prawa nabywa się pełnię praw obywatelskich oraz ponosi odpowiedzialność za swoje czyny

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (2.1) ktoś pełnoletni (1.1)

Wiktionary

Pełnoletniość (pełnoletność) – określony przepisami prawa cywilnego status prawny osoby fizycznej, uzyskiwany zwykle po osiągnięciu określonego wieku (osoba bez takiego statusu nazywana jest niepełnoletnim, a potocznie nieletni). Osiągnięcie pełnoletniości wiąże się zazwyczaj z osiągnięciem pełnej zdolności do czynności prawnych oraz możności bycia podmiotem praw i obowiązków.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Każdy pełnoletni polski obywatel może głosować w wyborach do parlamentu.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. pełnoletniość ż.

:: fż. pełnoletnia

Wiktionary


pełnoletnia

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) kobieta pełnoletnia

forma przymiotnika.

 (2.1) ż. od: pełnoletni

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. pełnoletniość ż.

:: fm. pełnoletni m.

 przym. pełnoletni

Wiktionary


pełnoletniość

wiek, w którym uzyskuje się pełnię praw oraz ponosi całkowitą odpowiedzialność za własne czyny (według Kodeksu Cywilnego "pełnoletnim jest ten, kto ukończył lat osiemnaście" oraz "przez zawarcie małżeństwa małoletni uzyskuje pełnoletniość"); pełnoletność


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) praw. regulowany przepisami status prawny osoby, uzyskiwany zwykle po osiągnięciu określonego wieku;

 (1.2) pot. posiadanie wieku 18 lat

Wiktionary

Pełnoletniość (pełnoletność) – określony przepisami prawa cywilnego status prawny osoby fizycznej, uzyskiwany zwykle po osiągnięciu określonego wieku (osoba bez takiego statusu nazywana jest niepełnoletnim, a potocznie nieletni). Osiągnięcie pełnoletniości wiąże się zazwyczaj z osiągnięciem pełnej zdolności do czynności prawnych oraz możności bycia podmiotem praw i obowiązków.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Osiągnięcie pełnoletniości wiąże się zazwyczaj z osiągnięciem pełnej zdolności do czynności prawnych oraz możności bycia podmiotem pewnych praw i obowiązków.

Wiktionary

Powiązane:

 przym. pełnoletni

 rzecz. pełnoletni mos., pełnoletnia ż.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.2) war. pełnoletność

 (1.2) war. pełnoletność; dorosłość

Wiktionary


pełnoletność

wiek, w którym uzyskuje się pełnię praw oraz ponosi całkowitą odpowiedzialność za własne czyny (według Kodeksu Cywilnego "pełnoletnim jest ten, kto ukończył lat osiemnaście" oraz "przez zawarcie małżeństwa małoletni uzyskuje pełnoletność"); pełnoletniość


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) zob. pełnoletniość.

Wiktionary

Pełnoletniość (pełnoletność) – określony przepisami prawa cywilnego status prawny osoby fizycznej, uzyskiwany zwykle po osiągnięciu określonego wieku (osoba bez takiego statusu nazywana jest niepełnoletnim, a potocznie nieletni). Osiągnięcie pełnoletniości wiąże się zazwyczaj z osiągnięciem pełnej zdolności do czynności prawnych oraz możności bycia podmiotem praw i obowiązków.

Wikipedia

Powiązane:

 przym. pełnoletni

 rzecz. pełnoletni mos., pełnoletnia ż.

Wiktionary


pełnometrażowiec

film trwający dłużej niż 55 minut; film pełnometrażowy, film długometrażowy, pełnometrażówka, długometrażowiec


SJP.pl


pełnometrażówka

film trwający dłużej niż 55 minut; film pełnometrażowy, film długometrażowy, długometrażowiec, pełnometrażowiec


SJP.pl


pełnometrażowy

film pełnometrażowy - film trwający dłużej niż 55 minut; film długometrażowy


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) o filmie przekraczający 55 minut projekcji

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Tym samym „Zakazane piosenki” stały się pierwszym polskim filmem pełnometrażowym nakręconym po II wojnie światowej w kraju.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) długometrażowy

Wiktionary


pełnomocnictwo

pozwolenie, upoważnienie do wykonywania jakichś obowiązków w czyimś imieniu, także wypowiadanie się publicznie w takiej formie


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) praw. prawo do działania w czyimś imieniu, wydane przez tę osobę

 (1.2) praw. dokument potwierdzający czyjeś prawo do działania w imieniu kogoś innego

Wiktionary

Pełnomocnictwo, pot. upoważnienie – w doktrynie prawa terminem pełnomocnictwo określa się zarówno:

  • czynność prawną, której treścią jest oświadczenie woli mocodawcy upoważniające osobę lub osoby do dokonywania w jego imieniu czynności prawnych określonych w pełnomocnictwie. Na podstawie tego umocowania pełnomocnik jest upoważniony do reprezentowania (zastępstwa) mocodawcy, w zakresie określonym w pełnomocnictwie, w stosunkach prawnych z innymi podmiotami prawa.
  • sam dokument pełnomocnictwa.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Gdy pełnomocnik był ustanowiony przez kilka osób do wspólnego interesu, każda z nich odpowiedzialna jest solidarnie względem niego za wszelkie skutki pełnomocnictwa.

 (1.2) (1.1) Pełnomocnictwo jest pisemnym dowodem na to, że pełnomocnik ma pozwolenie na działanie i podejmowanie decyzji w twoim imieniu w ramach określonych przez to pełnomocnictwo.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌpɛwnɔ̃mɔt͡sʲˈɲit͡stfɔ, AS: peu̯nõmocʹńictfo

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. pełnomocnik m., pełnomocniczka ż., pełnomocność ż.

 przym. pełnomocny

 czas. upełnomocniać

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) plenipotencja

Wiktionary


pełnomocniczka

kobieta upoważniona do wykonywania jakichś obowiązków w czyimś imieniu, także do wypowiadania się publicznie w takiej formie; plenipotentka


SJP.pl


pełnomocnik

osoba upoważniona do wykonywania jakichś obowiązków w czyimś imieniu, także do wypowiadania się publicznie w takiej formie; plenipotent


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) praw. osoba mająca pełnomocnictwo do wykonywania czynności prawnych w czyimś imieniu

Wiktionary

Pełnomocnictwo, pot. upoważnienie – w doktrynie prawa terminem pełnomocnictwo określa się zarówno:

  • czynność prawną, której treścią jest oświadczenie woli mocodawcy upoważniające osobę lub osoby do dokonywania w jego imieniu czynności prawnych określonych w pełnomocnictwie. Na podstawie tego umocowania pełnomocnik jest upoważniony do reprezentowania (zastępstwa) mocodawcy, w zakresie określonym w pełnomocnictwie, w stosunkach prawnych z innymi podmiotami prawa.
  • sam dokument pełnomocnictwa.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Pełnomocnik właścicieli kilkukrotnie próbował zająć jej mieszkanie, a proponowane przez niego sposoby ugody nigdy nie doczekały się realizacji.

 (1.1) Pełnomocnictwo jest pisemnym dowodem na to, że pełnomocnik ma pozwolenie na działanie i podejmowanie decyzji w twoim imieniu w ramach określonych przez to pełnomocnictwo.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. pełnomocnictwo n., pełnomocność ż.

 przym. pełnomocny

 czas. upełnomocniać

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) osoba upoważniona, plenipotent, przedstawiciel, powiernik

Wiktionary


pełnomocny

upoważniony do wykonywania jakichś obowiązków w czyimś imieniu (np. poseł pełnomocny)


SJP.pl


pełnomorski

związany z żeglugą na pełnym morzu oraz zadaniami podejmowanymi w trakcie takiej żeglugi (np. kurs pełnomorski)


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z pełnym morzem, dotyczący pełnego morza

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Stocznia Gdańska w ciągu swojej działalności zbudowała ponad 1000 w pełni wyposażonych statków pełnomorskich, m.in.: kontenerowców, statków pasażerskich i żaglowców.

Wiktionary


pełnoobjawowy

wykazujący zespół charakterystycznych objawów danej choroby


SJP.pl


pełnoplastyczny

będący idealnym odwzorowaniem czegoś z rzeczywistości (np. rzeźba pełnoplastyczna)


SJP.pl


pełnopokładowiec

duży statek transportowy, rozbudowana postać pokładowca o dużej wyporności i ładowności


SJP.pl


pełnoprawność

uprawnienie do czegoś w znacznym stopniu, możliwość korzystania z wielu praw, przywilejów


SJP.pl


pełnoprawny

uprawniony do czegoś w znacznym stopniu, mający możliwość korzystania z wielu praw, przywilejów


SJP.pl


pełnoprofilowy

połączony z wieloma dziedzinami życia lub nauki, łączący w sobie różne zagadnienia lub specjalizacje (np. szpitalny oddział pełnoprofilowy)


SJP.pl


pełnopłatny

płacony w pełnym wymiarze, nieobjęty jakimikolwiek upustami płatniczymi lub ulgami


SJP.pl


pełnopłetwe

rząd ptaków, gniazdowników, doskonale pływających i nurkujących (należą tu między innymi: fregaty, pelikany, kormorany); rudłonogie, wiosłonogie, pelikanowe


SJP.pl

Pelikanowe, pełnopłetwe, wiosłonogie (Pelecaniformes) – rząd ptaków z infragromady ptaków neognatycznych (Neognathae).

Wikipedia


pełnopłetwy

o cechach pełnopłetwych (rząd ptaków)


SJP.pl


pełnorejowiec

rodzaj fregaty trzymasztowej z dodatkowym żaglem na ostatnim tylnym maszcie


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) żaglowiec mający co najmniej trzy maszty; wszystkie maszty niosą ożaglowanie rejowe

Wiktionary

Fregata, pełnorejowiec (ang. full-rigged ship) – typ ożaglowania, a także sam statek żaglowy charakteryzujący się takim typem ożaglowania. Fregata posiada przynajmniej trzy maszty (a czasami cztery lub nawet pięć), wszystkie niosące ożaglowanie rejowe. Na ostatnim maszcie, poza żaglami rejowymi, może znajdować się też żagiel gaflowy. Pełnorejowce należą do największych żaglowców świata, a nosić mogą do ośmiu pięter żagli rejowych.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Na nawietrznej powoli płynął pełnorejowiec.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌpɛwnɔrɛˈjɔvʲjɛt͡s, AS: peu̯norei ̯ovʹi ̯ec

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) fregata

Wiktionary


pełnorejowy

fregata pełnorejowa: pełnorejowiec (rodzaj fregaty trzymasztowej z dodatkowym żaglem na ostatnim tylnym maszcie)


SJP.pl


pełnorogi

o zwierzętach: mający rogi wypełnione substancją kostną


SJP.pl


pełnorogie

o zwierzętach: mający rogi wypełnione substancją kostną


SJP.pl

Pełnorogie – w zoologii, określenie obejmujące przeżuwacze o rogach pełnych, utworzonych z substancji kostnej – przeciwstawiane przeżuwaczom pustorogim, nazywanym też pustorożcami. Zbliżonym terminem pełnorożce określane są jeleniowate.

W przeciwieństwie do nazw pustorogie (która jest nazwą rodziny Bovidae) oraz pełnorożce (synonim jeleniowatych), terminy pełnorogie i pełnorogi nie są nazwami taksonów.

Wikipedia


pełnorolny

taki, w którego posiadaniu znajduje się duża powierzchnia gruntów użytkowych, najczęściej ziemi uprawnej


SJP.pl


pełnorożce

rodzina ssaków z rzędu parzystokopytnych; jeleniowate, cerwidy


SJP.pl

Jeleniowate, pełnorożce (Cervidae) – rodzina ssaków z rzędu parzystokopytnych (Atriodactyla). Należą do niej zwierzęta o kostnym, pełnym porożu (w przeciwieństwie do rogów) ulegającym u większości gatunków corocznej zmianie. Przykładowi przedstawiciele to: renifer tundrowy, mulak białoogonowy, mundżak indyjski, jeleń szlachetny, sarna europejska, łoś euroazjatycki, daniel zwyczajny, czy jeleń wschodni.

Wikipedia


pełnorożec

przedstawiciel rodziny ssaków z rzędu parzystokopytnych


SJP.pl


pełnorozkładowy

odnoszący się do całkowitego rozkładu cząsteczki chemicznej, rozkładający lub rozkładany całkowicie


SJP.pl


pełność

1. idealność czegoś, osiągnięcie maksymalnego zakresu, natężenia czegoś, stan, w którym niczego nie brakuje;
2. cecha czegoś, co w środku nie jest puste, przeciwieństwo pustości;
3. pulchność, zaokrąglenie;
4. objedzenie, uczucie sytości


SJP.pl


pełnoskalowy

1. obejmujący pełną skalę, pełny wymiar czegoś;
2. wojna pełnoskalowa - typ wojny, w której wykorzystuje się różne rodzaje sił zbrojnych


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) obejmujący pełną skalę, pełny wymiar czegoś

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Pełnoskalowa wojna w Ukrainie rozpoczęła się 24 lutego 2022 roku nad ranem wraz z wkroczeniem wojsk rosyjskich na teren Ukrainy jednocześnie na czterech liniach frontu: od północy, północnego wschodu, od wschodu ze strony okupowanego Donbasu oraz od południa.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) pełnowymiarowy

Wiktionary


pełnoskładowy

dotyczący pełnego składu czegoś, np. sądu


SJP.pl


pełnospektaklowy

zajmujący całość spektaklu, wypełniający cały spektakl, będący główną częścią jakiegoś spektaklu (np. program pełnospektaklowy)


SJP.pl


pełnosprawność

1. pełna sprawność fizyczna lub psychiczna;
2. cecha czegoś działającego prawidłowo


SJP.pl


pełnosprawny

1. o człowieku: całkowicie sprawny fizycznie i umysłowo;
2. o maszynie, urządzeniu, programie: działający prawidłowo, bez zakłóceń


SJP.pl


pełnostandardowy

odpowiadający wszystkim określonym normom, spełniający wszystkie odpowiednio uszczegółowione wymagania


SJP.pl


pełnosłony

mający pełne zasolenie, taki, u którego stężenie soli jest wyjątkowo wysokie (np. morze pełnosłone)


SJP.pl


pełnotekstowy

obejmujący całość jakiegoś tekstu w danej publikacji, ogłoszeniu lub notatce, odnoszący się do wszystkich informacji zapisanych w takiej formie


SJP.pl


pełnotrzonowy

lejkowniczek pełnotrzonowy - gatunek grzybów z rodziny pieprznikowatych


SJP.pl


pełnotłusty

zawierający niezmniejszoną ilość tłuszczu w stosunku do produktów wyjściowych (np. ser pełnotłusty); pełnotłuszczowy


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) kulin. mający niezredukowaną ilość tłuszczu

Wiktionary


pełnotłuszczowy

zawierający niezmniejszoną ilość tłuszczu w stosunku do produktów wyjściowych (np. ser pełnotłuszczowy); pełnotłusty


SJP.pl


pełnowartościowy

1. najczęściej o produktach spożywczych lub składnikach tych produktów: zawierający wiele potrzebnych składników odżywczych (np. mleko pełnowartościowe);
2. o ludziach: odpowiadający wysokim wymaganiom (np. pracownik pełnowartościowy); wartościowy


SJP.pl


pełnowodny

taki, w którym występuje podwyższony poziom wody, odznaczający się większym niż zwykle poziomem wód (np. okres pełnowodny - okres podwyższonego poziomu wód w zbiornikach wodnych)


SJP.pl


pełnowymiarowy

1. mający wymiary właściwe danym wymaganiom (np. pełnowymiarowy stadion sportowy);
2. wyrazisty, żywy (np. spektakl pełnowymiarowy)


SJP.pl


pełnozatrudniony

pracujący na pełnym etacie


SJP.pl


pełnoziarnistość

pełnoziarnisty


SJP.pl

Patrz:

pełnoziarnisty

pełnoziarnisty

taki, w skład którego wchodzą niełuskane ziarna zbóż (np. chleb pełnoziarnisty)


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) spoż. zawierający niełuskane ziarna zbóż

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Magda ma hopla na punkcie zdrowej żywności, kupuje tylko pieczywo pełnoziarniste.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌpɛwnɔʑarʲˈɲistɨ, AS: peu̯noźarʹńisty

Wiktionary


pełnoznaczny

w językoznawstwie: samodzielny znaczeniowo


SJP.pl


pełny

1. napełniony, wypełniony po brzegi;
2. kompletny, bez braków; taki, któremu niczego nie brakuje;
3. zawierający wiele czegoś, nasycony czymś;
4. niczym nie ograniczony; całkowity, zupełny


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) wypełniony w największym możliwym stopniu

 (1.2) zawierający obfitość rzeczy, dóbr (dobra) lub mnóstwo ludzi

 (1.3) o największej możliwej wartości lub natężeniu

 (1.4) taki, w którym nic nie brakuje

 (1.5) niezawierający pustych przestrzeni

 (1.6) o kwiatach: taki, w którym pręciki i słupek przekształciły się w płatki korony;

 (1.7) przest. pulchny, okrągły

 (1.8) przeniknięty, owładnięty jakąś emocją, myślą itp.

 (1.9) geom. o kącie mającym 360°

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Zakręć kran! Wanna jest już pełna.

 (1.2) O tej porze roku hotele są pełne turystów.

 (1.3) Z powodu usterki silniki nie mogą pracować z pełną mocą.

 (1.4) Pełna lista ochotników jest wywieszona na tablicy ogłoszeń.

 (1.5) Wykończenia wykonano z pełnej cegły.

 (1.6) Nowa odporna na szkodniki odmiana róży o pełnych kwiatach podbija rynek!

 (1.7) Naturalnie, w reklamach szminek pojawiają się głównie kobiety o pełnych wargach.

 (1.8) Jestem pełny podziwu dla twojej odwagi.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈpɛwnɨ, AS: peu̯ny

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. pełnia ż., pełność ż., wypełniacz m.

 czas. wypełniać, przepełniać, dopełniać, napełniać, uzupełniać

 przym. przepełniony, wypełniony, zapełniony, pełen, pełniuteńki, pełniutki

 przysł. pełno

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1-4,1.8) pełen

 (1.4) kompletny

 (1.5) lity

Wiktionary


pełtew

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) geogr. rzeka na zachodniej Ukrainie, wypływająca ze Lwowa i uchodząca do Bugu z jego lewej strony;

Wiktionary

Pełtew (ukr. Полтва, Połtwa) – rzeka na Ukrainie, w całości położona na terenie obwodu lwowskiego, lewy dopływ Bugu.

Rzeka o długości ok. 70 km, której źródła znajdują się na wysokości ok. 350 m n.p.m. we Lwowie w dzielnicy Żelazna Woda. Pełtew przepływa przez południową część Roztocza i uchodzi do Bugu w okolicach miasta Busk, na wysokości około 220 m n.p.m. Najważniejszym miastem, przez które przepływa, jest Lwów.

Wikipedia


pełzać

pełznąć;
1. poruszać się powoli, przylegając spodem ciała do ziemi;
2. postępować w sposób uległy, poniżając własną godność; płaszczyć się przed kimś;
3. przenośnie o mgle, dymie, płomieniu, świetle itp.: unosić się nisko, przesuwać się powoli;
4. o roślinach: piąć się po powierzchni czegoś


SJP.pl

czasownik nieprzechodni niedokonany

 (1.1) o zwierzętach posuwać się powoli, przylegając spodem do podłoża

 (1.2) o ludziach poruszać się wolno, dotykając nieomal brzuchem podłoża lub na czworaka

 (1.3) o roślinach rozrastać się po podłożu

 (1.4) o żywiołach przesuwać się wolno, unosząc się nisko

 (1.5) przen. pejor. zachowywać się w sposób szczególnie uległy

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. pełzak mrz., pełzanie n., pełznięcie n., wypełznięcie n.

 czas. pełznąć ndk., wypełzać ndk., wypełznąć dk.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1-4) pełznąć

 (1.1) posuwać się, przesuwać się

 (1.2) czołgać się, posuwać się, przesuwać się

 (1.3) piąć się

 (1.4) dryfować, przesuwać się

 (1.5) czołgać się, płaszczyć się

Wiktionary


pełzacz

1. niewielki owadożerny ptak leśny z rzędu wróblowatych o charakterystycznym sztywnym ogonie pełniącym rolę podpory podczas wspinania się po pniach drzew;
2. jedno z metalowych okuć z brzegu żagla, łączących tenże żagiel z masztem;
3. potocznie o pochlebcy


SJP.pl

Pełzacz (żeglarstwo) – okucie mocujące żagiel do masztu. Zaczepione jest do przedniego liku żagla, a następnie nasuwane na szynę przytwierdzona do masztu. Pełzacze stosowane są na żaglowcach z ożaglowaniem gaflowym i bermudzkim.

Wikipedia


pełzaczowate

rodzina niewielkich ptaków z rzędu wróblowatych, której gatunki wyróżniają się sztywnym ogonem pomocnym podczas wspinania się po pniach drzew


SJP.pl

Pełzacze, pełzaczowate (Certhiidae) – monotypowa rodzina ptaków z rzędu wróblowych (Passeriformes).

Wikipedia


pełzaczowaty

o cechach pełzaczowatych (rodzina niewielkich ptaków z rzędu wróblowatych)


SJP.pl


pełzający

pełznąć;
1. poruszać się powoli, przylegając spodem ciała do ziemi;
2. postępować w sposób uległy, poniżając własną godność; płaszczyć się przed kimś;
3. przenośnie o mgle, dymie, płomieniu, świetle itp.: unosić się nisko, przesuwać się powoli;
4. o roślinach: piąć się po powierzchni czegoś


SJP.pl


pełzak

gatunek z podgromady korzenionóżek, należący do najprostszego rzędu pierwotniaków o zmiennym kształcie ciała; ameba


SJP.pl

Ameba, pełzak (z greckiego amoibe 'przemiana') – nazwa jednokomórkowych organizmów (w tradycyjnym ujęciu – pierwotniaków) o zmiennym kształcie ciała, poruszających się ruchem pełzakowatym za pomocą nibynóżek. Pojęcie różnie definiowane, w zależności od okresu historycznego i zakresu stosowania, dotyczące pewnej formy życiowej, bądź taksonu. Może być inaczej ujmowane w języku ogólnym niż specjalistycznym (biologicznym).

Wikipedia


pełzakowaty

przypominający z wyglądu pełzaka (amebę, jednego z najprostszych pierwotniaków z podgromady korzenionóżek), charakterystyczny dla pełzaka (np. ruch pełzakowaty)


SJP.pl


pełzakowce

protist zdolny do wytwarzania nibynóżek będących organami ruchu i zdobywania pożywienia


SJP.pl


pełzakowica

choroba pasożytnicza, o przebiegu przewlekłym, wywoływana przez amebę; amebiaza; ameboza; entameboza; czerwonka pełzakowa


SJP.pl

Wikipedia


pełzakowiec

protist zdolny do wytwarzania nibynóżek będących organami ruchu i zdobywania pożywienia


SJP.pl


pełzakowy

czerwonka pełzakowa, choroba pasożytnicza, o przebiegu przewlekłym, wywoływana przez amebę; amebiaza; ameboza; entameboza; pełzakowica


SJP.pl


pełzanie

powolny proces odkształcania się niektórych materiałów pod wpływem długotrwałego obciążenia


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|pełzać.

 (1.2) techn. geol. powolne zwiększanie się odkształceń materiału poddanego długotrwałemu obciążeniu;

Wiktionary

Pełzanie – powolna zmiana kształtu ciała (odkształcenie) wskutek działania stałych, długotrwałych obciążeń, mniejszych od granicy sprężystości materiału. Pełzanie przebiega znacznie szybciej w wysokich temperaturach, np. w przypadku rurociągów, w których znajduje się gorący czynnik pod ciśnieniem, czy elementów turbin gazowych obciążonych statycznie, ale pracujących w wysokich temperaturach.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: pɛwˈzãɲɛ, AS: peu̯zãńe

Wiktionary

Powiązane:

 czas. pełznąć ndk., pełzać ndk.

Wiktionary


pełzarka

urządzenie badawcze używane do określania odporności niektórych materiałów na odkształcenia pod wpływem obciążeń


SJP.pl


pełzatka

glon z typu zielenic; kaulerpa


SJP.pl


pełznąć

1. poruszać się powoli, przylegając spodem ciała do ziemi; pełzać;
2. postępować w sposób uległy, poniżając własną godność; płaszczyć się przed kimś; pełzać;
3. przenośnie o mgle, dymie, płomieniu, świetle itp.: unosić się nisko, przesuwać się powoli; pełzać;
4. o roślinach: piąć się po powierzchni czegoś; pełzać;
5. o kolorach: tracić intensywność; blaknąć, płowieć


SJP.pl

czasownik

 (1.1) wolno posuwać się w przód ocierając tułowiem o grunt

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈpɛwznɔ̃ɲt͡ɕ, AS: peu̯znõńć

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. pełzanie n., pełzacz m., pełzakowica ż., pełzak m., pełzaczowate nmos.

 czas. pełzać, dopełznąć, odpełznąć, wpełznąć, wpełzać

Wiktionary


pf

wykrzyknik

 (1.1) onomatopeja imitująca dźwięk aerozolu

Wiktionary

  • PF – kod przypisany Polinezji Francuskiej według standardu ISO 3166-1 alfa-2
  • Packet Filter – program typu zapora sieciowa dla systemu operacyjnego OpenBSD
  • pikofarad – podwielokrotna jednostka pojemności
  • silny skrzydłowy (ang. power forward) – pozycja na boisku w koszykówce
  • PowerFlo – system wspomagania zmian biegów (SunTour)
  • Galeria Fotografii pf

Wikipedia


pfe

wykrzyknik wyrażający wstręt, obrzydzenie, niesmak; fuu, fu, pfu, fe, fuj, pfuj, ble, fee


SJP.pl


pfeiffer

Osoby o tym nazwisku:

  • Franciszek Pfeiffer – polski wojskowy,
  • Irena Pfeiffer – polska kompozytorka, dyrygentka i pedagog,
  • Juliusz Pfeiffer – polski aktor i reżyser teatralny, dyrektor teatrów,
  • Michelle Pfeiffer – amerykańska aktorka i producentka filmowa, modelka,
  • Paulina Pfeiffer – amerykańska dziennikarka,

Wikipedia


pff

wykrzyknik oznajmujący pogardę wobec czegoś lub kogoś


SJP.pl


pfiu

wyraz naśladujący gwizdanie


SJP.pl


pfizer

największy na świecie koncern farmaceutyczny


SJP.pl

Pfizer Inc. (ang. /'faɪzəɹ/) – koncern farmaceutyczny z siedzibą w USA w Nowym Jorku. Założony w 1849 roku przez Amerykanów niemieckiego pochodzenia, Charlesa Pfizera i Charlesa Erhardta jako Charles Pfizer and Company. W 2006 roku osiągnął sprzedaż na poziomie 48,4 mld dolarów amerykańskich i zysk 19 mld dolarów, przy wydatkach na badania 7,6 mld dolarów i zatrudnieniu ponad 100 tysięcy osób.

Wikipedia


pforzheim

Pforzheim – miasto na prawach powiatu w Niemczech, w kraju związkowym Badenia-Wirtembergia, w rejencji Karlsruhe, siedziba regionu Nordschwarzwald oraz powiatu Enz, do którego miasto jednak nie należy. Leży na północ od Schwarzwaldu pomiędzy Karlsruhe i Stuttgartem. Liczy 127 849 mieszkańców (31 grudnia 2022).

Wikipedia


pfron

[czytaj: PEfron] skrót od: Państwowy Fundusz Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych


SJP.pl

skrótowiec

 (1.1) = Państwowy Fundusz Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych

Wiktionary

Wymowa:

IPA: pfrɔ̃n, AS: pfrõn

Wiktionary


pfu

1. wykrzyknik wyrażający wstręt, obrzydzenie, niesmak; fuu, fu, pfe, fe, fuj, pfuj, ble, fee;
2. wyraz naśladujący dźwięk słyszany przy splunięciu; tfu;
3. wyraz używany w sytuacji, gdy ktoś się przejęzyczył, pomylił itp.; tfu


SJP.pl


pfuj

wykrzyknik wyrażający wstręt, obrzydzenie, niesmak; fuu, fu, pfe, fe, fuj, pfu, ble, fee


SJP.pl


pg

skrót od: Politechnika Gdańska


SJP.pl

skrótowiec

 (1.1) = Politechnika Gdańska;

Wiktionary

  • PG – kod przypisany Papui-Nowej Gwinei według standardu ISO 3166-1 alfa-2
    • .pg – domena internetowa Papui-Nowej Gwinei
  • pg – pikogram (zobacz: piko, gram)
  • Politechnika Gdańska, PG
  • PowerGlide, PG – system wspomagania zmian biegów w rowerach
  • piodermia zgorzelinowa (łac. pyoderma gangrenosum, PG) – ropne zgorzelinowe zapalenie skóry
  • rozgrywający (ang. point guard, PG) – rozgrywający zawodnik w zespole koszykarskim
  • Prokuratura Generalna, Prokurator Generalny, PG

Wikipedia


pge

skrót od: Polska Grupa Energetyczna; spółka działająca głównie w branży energii elektrycznej


SJP.pl

skrótowiec, rzeczownik

 (1.1) = Polska Grupa Energetyczna

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Ten dyrektor pracuje w PGE.

Wiktionary


pgm

skrót od: Polska Giełda Maszyn


SJP.pl

skrótowiec, rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) = adm. przedsiębiorstwo gospodarki mieszkaniowej

Wiktionary


pgnig

skrót od: Polskie Górnictwo Naftowe i Gazownictwo


SJP.pl

skrótowiec w funkcji rzeczownika rodzaju nijakiego

 (1.1) = Polskie Górnictwo Naftowe i Gazownictwo;

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Muszę zapłacić rachunki za usługi PGNiG.

Wiktionary


pgp

[czytaj: pe-gie-PE]
1. skrót angielskiego: Pretty Good Privacy - jedno z najpopularniejszych narzędzi do szyfrowania poczty elektronicznej;
2. system pojedynczego głosu przechodniego - jeden z systemów liczenia głosów (tzw. quasi-proporcjonalny)


SJP.pl


pgr

[czytaj: pe-gie-ER]
1. skrót od: Państwowe Gospodarstwa Rolne - instytucja grupująca wielkie państwowe przedsiębiorstwa rolne, funkcjonująca w latach 1949-1991;
2. jedno z takich gospodarstw; pegeer


SJP.pl

skrótowiec, rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) = hist. roln. państwowe gospodarstwo rolne;

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Te czterdzieści lat w PGR-ze było dla niego istną drogą cierniową.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: pɛ‿ɟɛ‿ˈːr, AS: pe‿ǵ•‿er

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. pegeeryzacja ż., PGR-owiec mos., pegeerowiec mos., pegeer mrz., pegeerowskość ż.

 przym. PGR-owski, pegeerowski, popegeerowski, postpegeerowski

 przysł. PGR-owsko, pegeerowsko

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) PPGR

Wiktionary


pgr-owiec

pracownik PGR-u (Państwowego Gospodarstwa Rolnego); pegeerowiec


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) hist. roln. rolnik zrzeszony w Państwowym Gospodarstwie Rolnym

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Tym autobusem jeździli PGR-owcy i pracownice mleczarni.

Wiktionary

Powiązane:

 przym. PGR-owski

 przysł. PGR-owsko

 skr. PGR

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) pegeerowiec

Wiktionary


pgr-owski

PGR


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) dotyczący PGR-u, związany z PGR-em

Wiktionary

Patrz:

PGR

Powiązane:

 przysł. PGR-owsko

 skr. PGR

 rzecz. PGR-owiec mos.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) pegeerowski

Wiktionary


pgr-owsko

przysłówek

 (1.1) rzad. na sposób PGR-owski, tak jak w PGR-ze

Wiktionary

Powiązane:

 przym. PGR-owski

 skr. PGR

 rzecz. PGR-owiec mos.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) pegeerowsko

Wiktionary


ph

wykładnik jonów wodorowych, wielkość opisująca kwasowość lub zasadowość substancji


SJP.pl

Ph ph – dwuznak występujący w języku angielskim, irlandzkim, łacińskim, francuskim i niemieckim. Oznacza on głoskę [f]. W irlandzkim, dwuznak ph jest także zastępowany literą .

Wikipedia


phablet

[czytaj: fablet] urządzenie elektroniczne o przekątnej pomiędzy pięcioma i siedmioma calami, łączące funkcje smartfona i tabletu; fablet, mikrotablet


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męski

 (1.1) elektron. inform. urządzenie mobilne pośrednie między telefonem i tabletem, mające cechy obydwu tych rozwiązań

Wiktionary

Fablet (ang. phablet, połączenie słów: phone i tablet) – grupa urządzeń mobilnych wyposażonych w ekran dotykowy o przekątnej do 7 cali. Fablet jest urządzeniem łączącym cechy smartfona i małego tabletu. Jest większy niż smartfon, ale nie na tyle duży, by być uznawany za tablet lub minitablet. Rozmiary przekątnej ekranu takich urządzeń zaczynają się na pięciu calach, ale są mniejsze niż siedem cali.

Wikipedia

Przykłady

składnia.

kolokacje.

synonimy.

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

frazeologia.

etymologia.

uwagi.

tłumaczenia.

* angielski: (1.1) phablet

źródła.

== phablet (język angielski.) ==

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik

 (1.1) elektron. inform. phablet

odmiana.

przykłady.

Wiktionary

Synonimy:

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

frazeologia.

etymologia.

uwagi.

tłumaczenia.

* angielski: (1.1) phablet

źródła.

== phablet (język angielski.) ==

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik

 (1.1) elektron. inform. phablet

odmiana.

przykłady.

składnia.

kolokacje.

synonimy.

Wiktionary


phad

jedna z siedmiu gwiazd w gwiazdozbiorze Wielkiej Niedźwiedzicy, tworzących sylwetkę Wielkiego Wozu; Phecda; Phekida; Phacd; Phekda; Phekha


SJP.pl


phaeton

samochód typu Volkswagen Phaeton


SJP.pl

Faeton (phaeton) – typ nadwozia samochodowego z otwartym dachem i z dwoma siedzeniami lub większą liczbą siedzeń w innych odmianach.

W motoryzacji na początku XX wieku termin ten zastąpił dotychczasowe określenie baquet. W Europie w latach 30. XX wieku był synonimem amerykańskich nazw convertible sedan i convertible phaéton. Dla pojazdów czteromiejscowych z dwoma rzędami siedzeń stosowano określenie double phaeton. Początkowo nadwozia takie były bez drzwiczek, później z drzwiczkami dla tylnego rzędu, a następnie także przedniego rzędu siedzeń. Istniały też nadwozia sześcioosobowe z trzema rzędami siedzeń (z przedłużoną ramą podwozia) – triple phaeton. Nadwozie double phaeton było najpopularniejszym typem nadwozia w pierwszym dziesięcioleciu XX wieku, później wyparte przez również otwarte nadwozie torpedo. Rozróżnienie między nimi nie jest jednak konsekwentnie stosowane i nazwę phaeton spotyka się także dla późniejszych otwartych nadwozi.

Wikipedia


phare

Phare (ang. Poland and Hungary: Assistance for Restructuring their Economies) – program Komisji Europejskiej powstały w roku 1989 w celu udzielania materialnej pomocy państwom kandydującym do Wspólnot Europejskich. Do roku 2000 z Phare korzystało już 17 państw europejskich. Po roku 2000 kraje Bałkanów Zachodnich wyłączono do odrębnego programu CARDS. Zarówno Phare jak i CARDS zaniechane zostały w 2007 r. na rzecz nowego programu Instrument Pomocy Przedakcesyjnej.

Wikipedia


pharming

[czytaj: farming] niebezpieczniejsza forma phishingu polegająca na przekierowywaniu użytkownika na fałszywą stronę internetową, nawet po wpisaniu poprawnego adresu strony


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy

 (1.1) inform. przekierowywanie użytkownika na stronę internetową oszusta np. przez manipulację DNS lub użycie trojana;

Wiktionary

Pharming – polega na modyfikacji zawartości adresu www w celu przekierowania użytkownika na fałszywą stronę, mimo wpisania prawidłowego adresu strony.

Ma to na celu przejęcie wpisywanych przez użytkownika do zaufanych witryn haseł, numerów kart kredytowych i innych poufnych danych.

Wikipedia


pharmingowy

pharming [czytaj: farmingowy]


SJP.pl


phelps

Miejscowości w USA:

  • Phelps – jednostka osadnicza w stanie Kentucky, w hrabstwie Pike
  • Phelps – wieś w stanie Nowy Jork, w hrabstwie Ontario
  • Phelps – miasto w stanie Nowy Jork, w hrabstwie Ontario
  • Phelps – miasto w stanie Wisconsin, w hrabstwie Vilas
  • Phelps City – jednostka osadnicza w stanie Missouri
  • Phelps (ang. Phelps Town) – gmina w stanie Nowy Jork, w hrabstwie Ontario
  • Phelps (ang. Phelps Town) – gmina w stanie Wisconsin, w hrabstwie Vilas

Wikipedia


phelpsomania

[czytaj: felpsomania] potocznie: fascynacja Michaelem Phelpsem, amerykańskim pływakiem


SJP.pl


phenian

[czytaj: pheńjanin] mieszkaniec Phenianu; pheniańczyk


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna

 (1.1) przest. geogr. Pjongjang

Wiktionary

Pjongjang (dawny polski egzonim: Phenian, kor. 평양, P'yǒngyang, hancha: 平壤) – stolica i największe miasto Korei Północnej, położone w zachodniej części kraju, na nizinie nadmorskiej, na wysokości około 85 m n.p.m., nad rzeką Taedong-gang, około 50 km od jej ujścia do Morza Żółtego, główny ośrodek gospodarczy i naukowo-kulturowy kraju.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Władzom w Phenianie również zależało na szybkim załatwieniu sprawy.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. pheniańczyk mos., phenianka ż.

 przym. pheniański

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) Pjongjang

Wiktionary


pheniańczyk

[czytaj: pheńjańczyk] mieszkaniec Phenianu; phenianin


SJP.pl


phenianin

[czytaj: pheńjanin] mieszkaniec Phenianu; pheniańczyk


SJP.pl


phenianka

[czytaj: pheńjanka] mieszkanka Phenianu


SJP.pl


pheniański

Phenian [czytaj: pheńjański]


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) przest. odnoszący się do Phenianu, związany z Phenianem

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Przed dekadą pheniański sąd go uniewinnił.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Phenian mrz., pheniańczyk mos., phenianka ż.

Wiktionary


phi

1. wykrzyknik wyrażający pogardę, czasem też zaskoczenie, zdziwienie; phu, phy;
2. [czytaj: fi] jedna z liter alfabetu greckiego; fi


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męski

 (1.1) nazwa dwudziestej pierwszej litery alfabetu greckiego, φ;

wykrzyknik

 (2.1) wyrażenie lekceważenia i rozczarowania

Wiktionary

Phi (fi, stgr. φῖ, nw.gr. φι, pisana Φφ lub ϕ) – dwudziesta pierwsza litera alfabetu greckiego. W greckim systemie liczbowym oznacza liczbę 500.

Dawniej w języku polskim (tj. od XIII do I połowy XVI w.) phi używano do oddania samogłoski nosowej (samogłosek nosowych), ze względu na brak odpowiedniego znaku w alfabecie łacińskim:

  • φ („o wąsate”) – występujące w „Kazaniach świętokrzyskich”: Ta sloua pise mφdry Salomon.
  • ϕ („o rogate”; zobacz też Ꟁ, oraz znaku zbliżonego do cyrylickiego онъ/onŭ, czyli tzw. „okrągłej omegi” – ѻ) – występujące w „Psałterzu floriańskim”: Slawϕ krolewstwa twego powedzϕ, y mocz twoyϕ molwycz bϕdϕ (Ps 144, 11).

Wikipedia

Przykłady

 (2.1) Phi! To ma być apartament? To jakaś zatęchła nora!

Wiktionary

Wymowa:

IPA: fʲi, AS: fʹi

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) fi

 (2.1) phii

Wiktionary


phii

wykrzyknik

 (1.1) onomatopeja imitująca dźwięk wydmuchiwanego przez wydęte wargi powietrza jako oznaka lekceważenia

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) phi

Wiktionary


phil

[czytaj: fil] obce imię męskie


SJP.pl


philip

imię


SJP.pl

Philip – miasto w Stanach Zjednoczonych, w stanie Dakota Południowa, siedziba administracyjna hrabstwa Haakon.

Wikipedia


philipe

[czytaj: fiLIP]
1. nazwisko, m.in. Gérard Philipe (1922-1959) - francuski aktor filmowy i teatralny;
2. obce imię męskie


SJP.pl


philipp

[czytaj: filip] niemieckie imię męskie


SJP.pl


philippe

[czytaj: fiLIP] francuskie imię męskie


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy, nazwa własna

 (1.1) imię|polski|m. Filip

Wiktionary

Osoby:

  • Adrien Philippe – francuski zegarmistrz
  • Édouard Philippe – francuski polityk
  • Jacques Philippe – francuski ksiądz
  • Marie-Dominique Philippe – francuski teolog

Inne:

  • Philippe – francuskie imię męskie

Zobacz też:

  • Filip
  • Forge-Philippe
  • Patek Philippe

Wikipedia

Wymowa:

IPA: fi.lip

Wiktionary


philips

[czytaj: filips] produkt marki Philips


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy

 (1.1) produkt marki Philips

Wiktionary

Koninklijke Philips N.V., szerzej znany jako Philips – holenderski producent elektroniki użytkowej. W obrębie koncernu działają spółki: Philips Consumer Lifestyle, Philips Lighting, Philips Healthcare. Philips jest posiadaczem ponad 64 tys. patentów – tylko w 2013 przedsiębiorstwo złożyło do Europejskiego Urzędu Patentowego 1,8 tys. wniosków, będąc trzecim pod względem wielkości wnioskodawcą.

Wikipedia


philipsburg

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna

 (1.1) geogr. główne miasto na wyspie Sint Maarten oraz stolica holenderskiej części tej wyspy;

Wiktionary

Philipsburg – główne miasto na wyspie Sint Maarten; stolica terytorium Sint Maarten, czyli autonomicznej części Holandii. Według danych szacunkowych na rok 2010 liczy 1670 mieszkańców. Miasto to leży na holenderskiej części wyspy na wąskim piaszczystym przesmyku pomiędzy zatoką Groot Baai i Great Salt Pond;

Wikipedia


phillips

nazwisko


SJP.pl

  • Anthony Philips – brytyjski gitarzysta
  • Henry F. Phillips
  • Phillips – typ nacięcia łba wkręta oraz grotu wkrętaka
  • Phillips – amerykański konstruktor samochodów wyścigowych

Miejscowości w USA:

  • Phillips – wieś w stanie Nebraska, w hrabstwie Hamilton
  • Phillips – miejscowość w stanie Maine, w hrabstwie Franklin
  • Phillips – miejscowość w stanie Oklahoma, w hrabstwie Coal
  • Phillips – miasto w stanie Wisconsin, w hrabstwie Price

Wikipedia


phishing

[czytaj: fiszing] wyłudzanie od internauty informacji umożliwiających nielegalny dostęp do poufnych i prywatnych informacji przez podszywanie się pod kogoś innego


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) inform. typ oszustwa w którym przestępca podszywa się pod inną osobę lub instytucję w celu wyłudzenia poufnych informacji, np. haseł;

Wiktionary

Phishing – metoda oszustwa, w której przestępca podszywa się pod inną osobę lub instytucję w celu wyłudzenia poufnych informacji (np. danych logowania, danych osobowych, danych karty kredytowej), zainfekowania komputera szkodliwym oprogramowaniem czy też nakłonienia ofiary do określonych działań. Jest to rodzaj ataku opartego na inżynierii społecznej.

Wikipedia


phishingowy

[czytaj: fiszingowy] dotyczący wyłudzania od internauty informacji i danych dostępowych


SJP.pl


phlegmone

[czytaj: flegmone] ropne, szerzące się zapalenie tkanek miękkich, zwłaszcza tkanki łącznej; flegmona, ropowica


SJP.pl


phm

skrót od: podharcmistrz


SJP.pl

Podharcmistrz (podharcmistrzyni) – drugi (z trzech) stopień instruktorski w harcerstwie. Oznaczany zieloną podkładką pod krzyżem harcerskim oraz zieloną lilijką noszoną na lewym rękawie munduru harcerskiego. Często zapisywany w skrócie jako phm. przed imieniem i nazwiskiem.

Wikipedia


phm.

skrót

 (1.1) = harc. podharcmistrz lub podharcmistrzyni (stopień instruktorski)

Wiktionary


phnompeńczyk

[czytaj: pnompeńczyk] mieszkaniec Phnom Penh (stolicy Kambodży)


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) mieszkaniec Phnom Penh

Wiktionary

Wymowa:

IPA: fnɔ̃mˈpɛ̃j̃n͇t͡ʃɨk, AS: fnõmpĩ ̯ṇčyk

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Phnom Penh n.

:: fż. phnompenka ż.

 przym. phnompeński

Wiktionary


phnompenka

[czytaj: pnompenka] mieszkanka Phnom Penh (stolicy Kambodży); phnompeńka


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) mieszkanka Phnom Penh

Wiktionary

Wymowa:

IPA: fnɔ̃mˈpɛ̃nka, AS: fnõmpnka

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Phnom Penh n.

:: fm. phnompeńczyk mos.

 przym. phnompeński

Wiktionary


phnompeński

[czytaj: pnompeński] przymiotnik od: Phnom Penh (stolica Kambodży)


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) odnoszący się do miasta Phnom Penh

Wiktionary

Wymowa:

IPA: fnɔ̃mˈpɛ̃j̃sʲci, AS: fnõmpĩ ̯sʹḱi

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Phnom Penh n., phnompeńczyk mos., phnompenka ż.

Wiktionary


pho

wietnamski rosół wołowy z makaronem ryżowym i ziołowymi dodatkami


SJP.pl

  • Phở – popularna zupa w kuchni wietnamskiej
  • Polski Holding Obronny – polski koncern zbrojeniowy i spółka z o.o.

Wikipedia


phobos

[czytaj: fobos] satelita Marsa; Fobos


SJP.pl

  • Fobos (Phobos) – księżyc Marsa
  • Fobos (gr. Phobos, łac. Phobus) – w mitologii greckiej bóg i uosobienie strachu, brat Dejmosa

Wikipedia


phoebe

[czytaj: febe] satelita Saturna; Febe


SJP.pl

  • Phoebe – angielska pisownia imienia Febe lub pochodzącej od niego nazwy księżyca Saturna
  • Phoebe (Febe) – księżyc Saturna
  • phoebe – określenie na istotę postludzką w powieści Jacka Dukaja Perfekcyjna niedoskonałość i jej przyszłych kontynuacjach, pochodzące od skrótu od angielskiego określenia post-human bein
  • Phoebe Buffay−Hannigan – fikcyjna postać z serialu Przyjaciele
  • Phoebe – rodzaj roślin z rodziny wawrzynowatych

Wikipedia


phoenix

[czytaj: finiks] miasto w USA


SJP.pl

Phoenix (o’odham: Ski:kigk; yavapai: Wathinka lub Wakatehe; nawaho: Hoozdoh; mohave: Hachpa 'Anya Nyava) – stolica i jednocześnie największe miasto amerykańskiego stanu Arizona, piąte pod względem populacji miasto w Stanach Zjednoczonych, za sprawą populacji liczącej 1 644 409 mieszkańców (2022). Stanowi centrum obszaru metropolitalnego Phoenix (znanego jako Dolina Słońca), dziesiątego ze względu na wielkość w Stanach Zjednoczonych, zamieszkiwanego przez ponad 5 mln osób (2022). Ponadto Phoenix jest siedzibą hrabstwa Maricopa, a zarazem jednym z największych miast w skali kraju z uwzględnieniem kryterium zajmowanej powierzchni.

Wikipedia


photoshop

[czytaj: fotoszop] program do tworzenia i obróbki grafiki


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy

 (1.1) fot. inform. popularny profesjonalny program graficzny firmy Adobe

Wiktionary

Adobe Photoshop – program graficzny przeznaczony do tworzenia i obróbki grafiki rastrowej, będący sztandarowym produktem firmy Adobe.

Program jest dostępny na platformy Windows i macOS. Projekty programu zapisywane są w dedykowanym formacie plików PSD.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Przy użyciu Photoshopa można zmienić m.in. kontrast i kolorystykę zdjęcia, czy też usunąć z niego niepożądane obiekty.

 (1.1) Nieumiejętne wykorzystanie możliwości Photoshopa kończy się często fatalnie wyglądającym fotomontażem.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. fotoszopowanie n., sfotoszopowanie n., wyfotoszopowanie n., photoshopowanie n., sphotoshopowanie n., wyphotoshopowanie n.

 czas. fotoszopować ndk., sfotoszopować dk., wyfotoszopować dk., photoshopować ndk., sphotoshopować dk., wyphotoshopować dk.

Wiktionary


photoshopować

[czytaj: fotoszopować] obrabiać zdjęcie lub film w programie graficznym; fotoszopować


SJP.pl

czasownik przechodni niedokonany (dk. brak)

 (1.1) pot. fot. inform. korygować zdjęcie w programie graficznym, żeby wyglądało korzystniej

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Photoshop mzw., fotoszopowanie n., sfotoszopowanie n., wyfotoszopowanie n., photoshopowanie n., sphotoshopowanie n., wyphotoshopowanie n.

 czas. fotoszopować ndk., sfotoszopować dk., wyfotoszopować dk., sphotoshopować dk., wyphotoshopować dk.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) war. fotoszopować

Wiktionary


photoshopowy

Photoshop


SJP.pl

Patrz:

Photoshop

php

skrót od: Personal Home Page, w informatyce: skryptowy język programowania, wykonywany głównie po stronie serwera


SJP.pl

PHP – interpretowany, skryptowy język programowania zaprojektowany do generowania stron internetowych i budowania aplikacji webowych w czasie rzeczywistym.

PHP jest najczęściej stosowany do tworzenia skryptów po stronie serwera WWW, ale może być on również używany do przetwarzania danych z poziomu wiersza poleceń, a nawet do pisania programów pracujących w trybie graficznym (np. za pomocą biblioteki GTK+, używając rozszerzenia PHP-GTK). Implementacja PHP wraz z serwerem WWW Apache oraz serwerem baz danych MySQL określana jest jako platforma AMP (w środowisku Linux – LAMP, w Windows – WAMP).

Wikipedia


phreaker

[czytaj: friker] osoba łamiąca zabezpieczenia sieci telefonicznych, najczęściej w celu uzyskania darmowych połączeń


SJP.pl


phu

wykrzyknik oznaczający pogardę, lekceważenie; phi, phy


SJP.pl


phubber

[czytaj: faber] osoba ignorująca swojego rozmówcę poprzez nieustanne korzystanie z telefonu, tabletu itp.


SJP.pl


phubbing

[czytaj: fabing] ignorowanie osoby, z którą się przebywa poprzez nieustanne korzystanie z telefonu, tabletu itp.


SJP.pl

Phubbing – określenie zachowania polegającego na ignorowaniu bezpośrednich interakcji społecznych na rzecz korzystania ze smartfona. Jest to powszechne zachowanie w dzisiejszej erze cyfrowej. Choć często wiąże się ją z koncepcją strachu przed pominięciem czegoś (FOMO), bieżące badania naukowe przedstawiają sprzeczne dowody dotyczące siły i spójności tego związku. W maju 2012 roku, w ramach eksperymentu lingwistycznego przeprowadzonego przez Macquarie Dictionary, agencja reklamowa McCann zaprosiła grupę leksykografów, autorów i poetów do stworzenia neologizmu opisującego to zachowanie. Słowo „phubbing”, będące połączeniem słów phone (telefon) i snubbing (ignorowanie), zostało po raz pierwszy użyte przez Adriana Millsa, dyrektora ds. obsługi klienta w grupie McCann. Termin ten pojawił się w mediach na całym świecie i został spopularyzowany przez kampanię Stop Phubbing stworzoną przez McCann.

Wikipedia


phuket

miasto w Tajlandii


SJP.pl

  • Phuket – wyspa w Tajlandii
  • Prowincja Phuket – prowincja w Tajlandii
  • Phuket – miasto w Tajlandii
  • Port lotniczy Phuket – lotnisko w mieście Phuket w Tajlandii
  • „Phuket” – syjamski torpedowiec typu Trat z lat 30. XX wieku i okresu II wojny światowej

Wikipedia


phy

wykrzyknik wyrażający lekceważenie, dezaprobatę itp.; phi, phu


SJP.pl


phz

skrót od: Przedsiębiorstwo Handlu Zagranicznego


SJP.pl


pi

1. nazwa litery greckiej
2. liczba wyrażająca stosunek długości obwodu koła do długości jego średnicy; ludolfina
3. odgłos pisklęcia
4. wykrzyknik oznaczający zaskoczenie, podziw


SJP.pl

skrótowiec w funkcji rzeczownika rodzaju nijakiego

 (1.1) = polit. Państwo Islamskie

Wiktionary

π (czyt. pi), ludolfina, stała Archimedesa – stosunek obwodu koła (czyli długości okręgu) do długości jego średnicy; stosunek ten jest niezależny od wielkości koła, bowiem wszystkie koła są do siebie podobne. Liczba π nazywana jest czasami stałą Archimedesa w uznaniu zasług Archimedesa z Syrakuz, który jako pierwszy badał własności i znaczenie w matematyce tej liczby; określenie ludolfina pochodzi od Ludolpha van Ceulena, który zyskał sławę, przedstawiając tę liczbę z dokładnością do 35 miejsc po przecinku. Grecy nie używali symbolu π – wprowadził go dopiero William Jones, a spopularyzował Leonhard Euler.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Chrześcijanie uciekają przed PI.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: pɛ‿ˈi, AS: pe‿i

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) ISIS, Daesh

Wiktionary


pia

moneta birmańska, 1/100 kiata


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) imię|polski|ż.;

Wiktionary

  • Pia – imię żeńskie
  • Pia – miejscowość we Francji
  • Pia – zdawkowa jednostka monetarna w Mjanmie
  • PIA – skrócona nazwa Pakistan International Airlines
  • Pia – stolica historycznej diecezji w Cesarstwie rzymskim w prowincji Afryka Prokonsularna, sufragania metropolii Kartagina

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Pia Górska to polska malarka.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Pio mos., piuska ż.

:: fm. Pius m.

Wiktionary


piać

1. wydawać dźwięki charakterystyczne dla koguta;
2. żartobliwie: głosić pochwały; chwalić, sławić, opiewać;
3. potocznie:
a) zachwycać się czymś, bardzo się cieszyć;
b) mówić cienkim, ostrym głosem


SJP.pl

czasownik nieprzechodni niedokonany (dk. zapiać)

 (1.1) ornit. o kogucie wydawać charakterystyczny koguci głos

 (1.2) przen. mówić cienkim, ostrym głosem

 (1.3) przen. żart. bardzo się cieszyć, zachwycać się czymś

 (1.4) daw. (obecnie żart. także. iron.) o ludziach i dowolnych ptakach: śpiewać

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Od rana słychać było, jak koguty pieją w kurniku.

 (1.3) Na widok panny młodej druhny piały z zachwytu.

 (1.4) Rozochocone kury piały, przyzywając koguta.

 (1.4) Chór piał niemiłosiernie, wyprowadzając wszystkich z równowagi.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: pʲjät͡ɕ, AS: pʹi ̯äć

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. pienie n., pieśń ż., piosenka ż., pianie n., zapianie n., piewca mos., śpiewak mos./mzw., śpiewaczka ż.

 czas. zapiać dk.

Wiktionary


piacencki

przymiotnik relacyjny

 (1.1) rzad. związany z Piacenzą, dotyczący Piacenzy

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Antypapieża doprowadzono w papieskim ornacie przed zgromadzenie, tam - po ogłoszeniu wyroku - zerwano z niego szaty, posadzono na osła twarzą do ogona i tak, ku uciesze gawiedzi, prowadzono po mieście, po czym umieszczono go w którymś z klasztorów rzymskich. Przybyłej specjalnie tam delegacji z niegdyś mu podległej diecezji piacenckiej oddał zachowane relikwie św. Justyny, które niegdyś dla swojej diecezji uzyskał.

 (1.1) Kelner (…) przez dwa miesiące pracuje w knajpie, potem przez dziesięć miesięcy pływa na statkach. (…) Teraz serwuje nam wspaniałą piacencką pizzę.

 (1.1) Pracował on w szpitalu piacenckim po dawnemu z największym poświęceniem i już tam dżuma wygasała, gdy sam na nią zapadł.

 (1.1) Według tegoż dziennika [Perseveranza - przyp.] przyszło do bitwy w Gagliano między huzarami piacenckimi, gwardią narodową i innymi obywatelami, wskutek czego ministerstwo nakazało rozwiązanie tego pułku uwsp..

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Piacenza ż.

 przym. piacentyński

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) piacentyński

Wiktionary


piacentyński

przymiotnik relacyjny

 (1.1) rzad. związany z Piacenzą, dotyczący Piacenzy

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Biskup piacentyński, brat Nasz Jan Chrzciciel, założył w swej diecezji pierwsze kolegium kapłanów, którzy by włoską młodzież na kapłanów dla amerykańskich Włochów sposobili. sic. uwsp.

 (1.1) Znamienny przykład trwałości dawnych longobardzkich podziałów terytorialnych przynosi dokument piacentyński z 879 r. (…)

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Piacenza ż.

 przym. piacencki

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) piacencki

Wiktionary


piacenza

[czytaj: pjaczenca] miasto we Włoszech


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) geogr. miasto we Włoszech, w regionie Emilia-Romania;

 (1.2) geogr. adm. włoska prowincja położona w północnej części kraju, w regionie Emilia-Romania;

Wiktionary

Piacenza (wym. [pja'ʧɛnʦa]) – miasto i gmina we Włoszech, w regionie Emilia-Romania (Emilia-Romagna), w prowincji Piacenza.

Według danych na rok 2023 gminę Piacenza zamieszkiwało 102 548 osób, 869 os./km². Powierzchnia gminy wynosi 118 km². Miasto znajduje się przy głównym szlaku kolejowym ze stacją Piacenza i autostradzie z Mediolanu na południe Włoch.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Gałąź tej dynastii panującej w Hiszpanii nie może zapomnieć, że Parma wraz z Piacenzą i Guastallą, mimo że leży we Włoszech, wchodziły przecież w skład korony hiszpańskiej.

 (1.1) W antycznej Piacenzy został zabity w 476 roku n.e. Orest, który rok wcześniej przejął zbrojnie władzę od cesarza Juliana Neposa i ustanowił cesarzem swego nieletniego syna Romulusa Augustusa.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. placentyńczyk mos.

 przym. piacencki, piacentyński, placentyński

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) daw. Placencja

Wiktionary


piacevole

[czytaj: piaCZEwole] określenie wykonawcze: z wdziękiem, z upodobaniem, miło, przyjemnie


SJP.pl


piach

piasek, ziarenka skalne, najczęściej koloru bladożółtego oraz grunt, teren pokryty takimi ziarenkami


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) zgrub. piasek

Wiktionary

Piasek – skała osadowa, luźna, złożona z niezwiązanych spoiwem ziaren mineralnych, przede wszystkim kwarcu. Wielkość ziaren waha się zależnie od przyjętej klasyfikacji od 0,05 lub 0,063 do 2 mm, gęstość ziaren piasku kwarcowego wynosi około 2,62 g/cm³.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: pʲjax, AS: pʹi ̯aχ

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. piasek mrz., piaseczek m., piaskowanie n., piaskarz mos.

 czas. piaskować ndk.

 przym. piaskowy

Wiktionary


piącha

potocznie o pięści, najczęściej dużej lub powstałej po bardzo mocnym zaciśnięciu dłoni


SJP.pl


piachy

piasek, ziarenka skalne, najczęściej koloru bladożółtego oraz grunt, teren pokryty takimi ziarenkami


SJP.pl

Integralne części wsi w Polsce

Wg TERYT jest ich 20
  • Piachy – część wsi Bieńkówka w woj. kujawsko-pomorskim, w pow. chełmińskim, w gminie Chełmno
  • Piachy – część wsi Mniszki w woj. łódzkim, w pow. łęczyckim, w gminie Łęczyca
  • Piachy – część wsi Ogonowice w woj. łódzkim, w pow. opoczyńskim, w gminie Opoczno
  • Piachy – część wsi Skotniki w woj. łódzkim, w pow. piotrkowskim, w gminie Aleksandrów
  • Piachy – część wsi Dzierżawy w woj. łódzkim, w pow. poddębickim, w gminie Wartkowice
  • Piachy – część wsi Młoszowa w woj. małopolskim, w pow. chrzanowskim, w gminie Trzebinia
  • Piachy – część wsi Psary w woj. mazowieckim, w pow. kozienickim, w gminie Kozienice
  • Piachy – część wsi Stara Wieś w woj. mazowieckim, w pow. lipskim, w gminie Sienno
  • Piachy – część wsi Pakosław w woj. mazowieckim, w pow. radomskim, w gminie Iłża
  • Piachy – część wsi Maliszów w woj. mazowieckim, w pow. radomskim, w gminie Kowala
  • Piachy – część wsi Czajkowa w woj. podkarpackim, w pow. mieleckim, w gminie Tuszów Narodowy
  • Piachy – część wsi Wierzchowiny w woj. podkarpackim, w pow. mieleckim, w gminie Wadowice Górne
  • Piachy – część wsi Gwoździec w woj. podkarpackim, w pow. stalowowolskim, w gminie Bojanów
  • Piachy – część wsi Żuków w woj. świętokrzyskim, w pow. buskim, w gminie Solec-Zdrój
  • Piachy – część wsi Falęcin Stary w woj. świętokrzyskim, w pow. buskim, w gminie Stopnica
  • Piachy – przysiółek wsi Imielnica w woj. świętokrzyskim, w pow. jędrzejowskim, w gminie Imielno
  • Piachy – przysiółek wsi Jasieniec w woj. świętokrzyskim, w pow. jędrzejowskim, w gminie Słupia
  • Piachy – część wsi Chwalibogowice w woj. świętokrzyskim, w pow. kazimierskim, w gminie Opatowiec
  • Piachy – część wsi Cedzyna w woj. świętokrzyskim, w pow. kieleckim, w gminie Górno
  • Piachy – przysióøek wsi Dąbrówka w woj. świętokrzyskim, w pow. włoszczowskim, w gminie Krasocin

Wikipedia


piączyn

Piączyn – wieś w Polsce położona w województwie mazowieckim, w powiecie płockim, w gminie Staroźreby.

W latach 1954–1961 wieś należała i była siedzibą gromady Piączyn, po jej likwidacji w gromadzie Góra. W latach 1975–1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa płockiego.

Wikipedia


piaf

nazwisko


SJP.pl

  • Édith Piaf – pieśniarka francuska
  • (3772) Piaf – planetoida z grupy pasa głównego asteroid
  • piaff – chód konia

Wikipedia


piaff

specjalny chód konia będący elementem konkursów ujeżdżenia


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) jeźdz. rodzaj chodu, w którym koń kłusuje w miejscu, w dużym zebraniu, wysoko unosząc przednie kończyny;

Wiktionary

Piaff – chód konia stosowany w wyższych konkursach ujeżdżeniowych klasy Grand Prix, a także w jeździectwie klasycznym. Koń wykonujący piaff kłusuje w miejscu w dużym zebraniu, wysoko unosząc przednie kończyny. W piaffie, inaczej niż w pozostałych odmianach kłusa, nie ma momentu "zawieszenia". Pierwsza para nóg (po skosie) dotyka ziemi, zanim druga para zacznie się unosić.

Wikipedia


piaget

nazwisko


SJP.pl

Jean Piaget (ur. 9 sierpnia 1896 w Neuchâtel, zm. 16 września 1980 w Genewie) – szwajcarski psycholog, biolog i epistemolog.

Wikipedia


piai

przylądek w Azji


SJP.pl


piana

lekka, pęcherzykowata masa powstająca na powierzchni niektórych płynów, np. piwa, bądź na skutek mieszania, ubijania, nagrzewania, fermentacji itp. różnych substancji


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) geogr. rzeka w Niemczech na Pomorzu Przednim;

 (1.2) geogr. cieśnina, położona w Niemczech, oddzielająca wyspę Uznam od stałego lądu;

Wiktionary

  • piana – pojęcie fizyczne
  • Piana – miejscowość we Francji
  • Piana (niem. Peene) – rzeka w Niemczech
  • Piana (niem. Peenestrom) – cieśnina w Niemczech
  • Piana - jacht żaglowy typu J-80
  • piana gaśnicza – środek gaśniczy
Zobacz też
  • Pjana – rzeka w Rosji
  • Pianka

Wikipedia


pianamente

określenie wykonawcze: miękko, przyjemnie


SJP.pl


piangendo

określenie wykonawcze: płaczliwie, zawodząco, żałośnie


SJP.pl


pianie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|piać.

 (1.2) głos wydawany przez koguta

Wiktionary

Przykłady

 (1.2) Rano obudziło mnie energiczne pianie koguta.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈpʲjä̃ɲɛ, AS: pʹi ̯ä̃ńe

Wiktionary

Powiązane:

 czas. piać

 rzecz. zapianie n., śpiewak mzw./mos.

Wiktionary


pianinko

zdrobnienie od: pianino


SJP.pl


pianino

instrument klawiszowy, który jest odmianą fortepianu z pionowo ułożonymi strunami i tak samo ułożonym mechanizmem młoteczkowym


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) muz. klawiszowy instrument muzyczny ze strunami w środku ustawionymi pionowo;

Wiktionary

Pianino – strunowy młoteczkowy (klawiszowy) instrument muzyczny ze strunami ustawionymi pionowo. Ma wiele cech wspólnych z fortepianem.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) W filharmonii gram na fortepianie, ale w domu mogę ćwiczyć tylko na pianinie.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: pʲjä̃ˈɲĩnɔ, AS: pʹi ̯ä̃ńĩno

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. pianista mos., pianistka ż.

Wiktionary


pianinowy

pianino


SJP.pl

Patrz:

pianino

pianissimo

określenie wykonawcze: bardzo cicho


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) muz. bardzo cichy, bardzo delikatny

przysłówek

 (2.1) muz. bardzo cicho, bardzo delikatnie

Wiktionary

Przykłady

składnia.

kolokacje.

synonimy.

antonimy.

 fortissimo

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

frazeologia.

etymologia.

 etym|włoski.

uwagi.

tłumaczenia.

źródła.

== pianissimo (język angielski.) ==

wymowa.

znaczenia.

przymiotnik

 (1.1) muz. pianissimo

przysłówek

 (2.1) muz. pianissimo

odmiana.

przykłady.

Wiktionary

Synonimy:

antonimy.

 fortissimo

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

frazeologia.

etymologia.

 etym|włoski.

uwagi.

tłumaczenia.

źródła.

== pianissimo (język angielski.) ==

wymowa.

znaczenia.

przymiotnik

 (1.1) muz. pianissimo

przysłówek

 (2.1) muz. pianissimo

odmiana.

przykłady.

składnia.

kolokacje.

synonimy.

Wiktionary


pianista

osoba grająca na pianinie lub fortepianie


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) osoba, która gra na pianinie lub fortepianie

Wiktionary

Pianista – muzyk grający na fortepianie. Pianiści wykonują szeroki repertuar w różnych stylach, w tym muzykę poważną, jazz, blues oraz różnego rodzaju style muzyki rozrywkowej, w tym muzykę rockową. Umiejętność gry na fortepianie sprzyja opanowaniu gry na innych instrumentach klawiszowych, takich jak syntezator, klawesyn, czelesta, czy organy.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Nie każdy pianista potrafi zagrać najtrudniejsze utwory Griega.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: pʲjä̃ˈɲista, AS: pʹi ̯ä̃ńista

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. pianino n., pianola ż.

:: fż. pianistka ż.

 przym. piano, pianistyczny

Wiktionary

Synonimy:

antonimy.

hiperonimy.

 (1.1) instrumentalista

hiponimy.

 (1.1) fortepianista, taper

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

 rzecz. pianino n., pianola ż.

:: fż. pianistka ż.

 przym. piano, pianistyczny

frazeologia.

etymologia.

 (1.1) etym|wł|pianista.

uwagi.

tłumaczenia.

* angielski: (1.1) pianist

* czeski: (1.1) pianista m.

* duński: (1.1) pianist w.

* francuski: (1.1) pianiste

* hiszpański: (1.1) pianista m./ż.

* jidysz: (1.1) פּיאַניסט m. (pjanist)

* kazachski: (1.1) күйсандықшы

* litewski: (1.1) pianistas m.

* niemiecki: (1.1) Pianist m.

* norweski (bokmål): (1.1) pianist m.

* nowogrecki: (1.1) πιανίστας m.

* portugalski: (1.1) pianista

* rosyjski: (1.1) пианист m.

* serbski: (1.1) пијаниста m.

* słowacki: (1.1) klavirista m., pianista m.

* szwedzki: (1.1) pianist w.

* węgierski: (1.1) zongorista

* włoski: (1.1) pianista m.

źródła.

== pianista (język baskijski.) ==

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik

 (1.1) pianista

odmiana.

przykłady.

składnia.

kolokacje.

synonimy.

 (1.1) piano-jotzaile

Wiktionary


pianistka

kobieta grająca na pianinie lub fortepianie


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) muz. kobieta, która gra na pianinie, fortepianie

Wiktionary

  • artystka grająca na fortepianie
  • Pianistka – powieść austriackiej pisarki Elfriede Jelinek
  • Pianistka – film fabularny w reż. Michaela Haneke

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Palce pianistki uderzały zawsze odpowiedni klawisz – nie pamiętała, by kiedykolwiek się pomyliła.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: pʲjä̃ˈɲistka, AS: pʹi ̯ä̃ńistka

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz.

:: fm. pianista mos.

 zob. pianino.

Wiktionary


pianistyczny

powiązany ze sztuką gry na pianinie lub dotyczący osób, które umieją grać na pianinie


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) muz. związany z pianistyką, dotyczący pianistyki

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Historia konkursu dowiodła, że jego laureaci mają praktyczną gwarancję zaprezentowania się na międzynarodowej scenie pianistycznej i prawo do występów w największych salach koncertowych oraz nagrań autorskich płyt w renomowanych wytwórniach płytowych.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. pianista mos., pianistka ż., pianistyka ż.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) fortepianowy

Wiktionary


pianistyka

ogół osób potrafiących grać na pianinie lub sztuka gry na tym instrumencie, najczęściej dla publiczności


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) muz. sztuka gry na fortepianie

 (1.2) muz. utwory na fortepian także. ich tworzenie i wykonywanie

 (1.3) muz. ogół muzyków grający na fortepianie

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Cały czas kształciła się też w pianistyce, dając swój pierwszy koncert w Paryżu w 1925.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. pianista mos., pianistka ż.

 przym. pianistyczny

Wiktionary


pianka

1. nieprzezroczysta, lekka masa oraz słodka potrawa deserowa o konsystencji piany, przygotowana z ubitej śmietany, jaj, cukru oraz różnych dodatków;
2. potoczna nazwa skafandra nurkowego zrobionego z neoprenu;
3. minerał o białym zabarwieniu, uznawany za uwodniony krzemian magnezu i otrzymywany w wyniku przeobrażania serpentynu


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) zdrobn. od: piana

 (1.2) niewielka piana, np. na kawie, piwie lub mleku

 (1.3) kulin. słodki, spieniony deser, np. z produktów mlecznych i jajek

 (1.4) kulin. marshmallow

 (1.5) kosmet. spieniony kosmetyk

 (1.6) pęcherzyki powietrza gęsto zatopione w przezroczystym materiale

 (1.7) sport. pot. kombinezon izolujący ciało przed zimnem i wodą;

 (1.8) spienione tworzywo sztuczne

 (1.9) miner. zob. pianka morska.

Wiktionary

geografia
  • Pianka – struga, dopływ Nereśli
sport
  • pianka – ubiór ochraniający przed utratą ciepła w czasie uprawiania sportów wodnych;
sztuka kulinarna
  • pianka (deser piankowy, pianka deserowa) – słodki, spieniony deser, w handlu dostępny również w formie sproszkowanego, żelującego koncentratu;
  • marshmallow – rodzaj słodyczy w formie pianek wytwarzanych z cukru (syropu kukurydzianego), żelatyny i wody
  • ptasie mleczko – produkt cukierniczy w postaci mlecznych pianek o łagodnym smaku

Wikipedia

Przykłady

 (1.3) Nie wiedziałem, że piankę można zrobić, dodając bitą śmietanę do galaretki.

 (1.5) Umieścić uchwyt z aplikatorem pianki w otworze na szczycie nakrywki, tak aby aplikator pianki był niewidoczny.

 (1.7) Dalej, zakładaj piankę, bierz akwalung i nurkuj.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈpʲjãnka, AS: pʹi ̯ãnka

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. piana ż., pienienie n., spienienie n., spienianie n., zapienienie n., pienistość ż., spieniacz mrz.

 czas. pienić ndk., spienić dk., spieniać ndk., zapienić dk.

 przym. piankowy, pianowy, pienisty, piankowaty

Wiktionary

Synonimy:

 (1.3) pianka deserowa, deser piankowy

Wiktionary


piankować

uszczelniać pianką montażową


SJP.pl


piankowanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|piankować.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. niepiankowanie n.

 czas. piankować ndk.

Wiktionary


piankowaty

przypominający pianę, mający konsystencję podobną do piany (np. piankowata masa) lub w jakiś inny sposób związany z czymś charakterystycznym dla piany


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) przypominający piankę, wyglądający jak pianka

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) W ich cytoplazmie (nazywanej z tego względu piankowatą) odnaleźć można skupienia lipidów w formie kropli.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. piana ż., pianka ż.

 przym. piankowy

 czas. pienić się, spienić się

Wiktionary


piankowski

nazwisko


SJP.pl


piankowy

wyglądający jak pianka, przygotowany w postaci pianki (np. krem piankowy), zrobiony z pianki (minerału, uwodnionego krzemianu magnezu), wykorzystujący taki minerał (np. fajka piankowa) lub w jakiś inny sposób związany z pianką


SJP.pl


piano

1. dawniej: pianino;
2. fragment utworu muzycznego


SJP.pl

przysłówek

 (1.1) muz. określenie wykonawcze: cicho, delikatnie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (2.1) muz. fragment utworu muzycznego wykonany cicho

forma czasownika.

 (3.1) forma bezosobowa czasu przeszłego od: piać

forma rzeczownika.

 (4.1) W. lp. od: piana

Wiktionary

Piano (kors. Pianu) – miejscowość i gmina we Francji, w regionie Korsyka, w departamencie Haute-Corse.

Według danych na rok 1990 gminę zamieszkiwały 54 osoby, a gęstość zaludnienia wynosiła 16 osób/km².

Wikipedia

Przykłady

składnia.

kolokacje.

 (1.1) mezzo piano • piano nobile

synonimy.

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

 (1-2) rzecz. pianista mos., pianistka ż.

 (1-2) przym. pianowy

frazeologia.

etymologia. etym|włoski|piano.

uwagi.

tłumaczenia.

 (3.1) zobtłum|piać.

 (4.1) zobtłum|piana.

* angielski: (1.1) piano

* bułgarski: (1.1) пиано (piano)

* francuski: (1.1) piano

* hiszpański: (1.1) piano

* jidysz: (1.1) פּיאַנאָ (pjano)

* włoski: (1.1) piano

źródła.

== piano (język albański.) ==

wymowa.

 IPA|piˈanɔ.

znaczenia.

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) muz. pianino

odmiana.

przykłady.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈpʲjãnɔ, AS: pʹi ̯ãno

Wiktionary

Powiązane:

 (1-2) rzecz. pianista mos., pianistka ż.

 (1-2) przym. pianowy

Wiktionary

Synonimy:

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

 (1-2) rzecz. pianista mos., pianistka ż.

 (1-2) przym. pianowy

frazeologia.

etymologia. etym|włoski|piano.

uwagi.

tłumaczenia.

 (3.1) zobtłum|piać.

 (4.1) zobtłum|piana.

* angielski: (1.1) piano

* bułgarski: (1.1) пиано (piano)

* francuski: (1.1) piano

* hiszpański: (1.1) piano

* jidysz: (1.1) פּיאַנאָ (pjano)

* włoski: (1.1) piano

źródła.

== piano (język albański.) ==

wymowa.

 IPA|piˈanɔ.

znaczenia.

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) muz. pianino

odmiana.

przykłady.

składnia.

kolokacje.

synonimy.

Wiktionary


pianobeton

konstrukcyjny i termoizolacyjny materiał otrzymywany z mieszanki cementu, gipsu, magnezji, wapna, wody oraz emulsji pianotwórczej, najczęściej zmieszanej dodatkowo z piaskiem lub drobnym żwirem


SJP.pl

Beton komórkowy (ABK) – materiał budowlany, rodzaj lekkiego betonu otrzymywanego poprzez wprowadzenie gazu, zwykle powietrza pod odpowiednim ciśnieniem do plastycznej mieszanki cementowej, w wyniku czego powstają w nim jednorodne pory, zwane komórkami.

Wikipedia


pianobetonowy

odnoszący się pianobetonu (konstrukcyjnego i termoizolacyjnego materiału otrzymywanego z mieszanki cementu, gipsu, magnezji, wapna, wody oraz emulsji pianotwórczej, najczęściej zmieszanej dodatkowo z piaskiem lub drobnym żwirem)


SJP.pl


pianoforte

muzyczne określenie wykonawcze, nakazujące zagranie jakiegoś fragmentu utworu na przemian piano (cicho, łagodnie) i forte (głośno, mocno)


SJP.pl


pianogazosilikat

beton komórkowy stosowany do wyrobu płyt i bloków ściennych; pianogazosylikat


SJP.pl


pianogazosylikat

beton komórkowy stosowany do wyrobu płyt i bloków ściennych; pianogazosilikat


SJP.pl


pianogips

rodzaj pianobetonu (konstrukcyjnego i termoizolacyjnego materiału otrzymywanego z mieszanki cementu, gipsu, magnezji, wapna, wody oraz emulsji pianotwórczej, najczęściej zmieszanej dodatkowo z piaskiem lub drobnym żwirem), najczęściej wykorzystywanego w tapicerstwie


SJP.pl


pianograf

przyrząd umocowany przy fortepianie notujący na papierze zapis nutowy granej muzyki; melograf


SJP.pl


pianoguma

stosowany w tapicerstwie rodzaj gumy otrzymywanej z naturalnego lub syntetycznego kauczuku


SJP.pl


pianola

pianino mechaniczne


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) muz. pianino z wbudowanym mechanizmem sterującym wydawaniem dźwięków na podstawie zakodowanego zapisu;

Wiktionary

Pianola (wł. piano – cicho) – mechaniczny instrument muzyczny z końca XIX wieku. Odtwarzał utwory nagrane na perforowanej taśmie papierowej z wycięciami odpowiadającymi wysokości i czasowi trwania dźwięków, która przesuwała się nad cylindrem z otworami, połączonymi rurkami z mechanizmem fortepianu. Wpadający strumień powietrza wprawiał młoteczek w ruch (młoteczek uderzał w strunę). Był on utrzymywany przy konkretnej strunie do czasu, gdy wycięcie się skończyło i taśma przesuwając się zakryła otwór, czyli przerwała strumień powietrza.

Wikipedia

Przykłady

składnia.

kolokacje.

synonimy.

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

 rzecz. pianista mos.

frazeologia.

etymologia.

uwagi. zobacz też: Indeks:Polski - Instrumenty muzyczne

tłumaczenia.

* angielski: (1.1) player piano, pianola

* baskijski: (1.1) pianola

źródła.

== pianola (język angielski.) ==

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik

 (1.1) muz. pianola

 (1.2) karc. w brydżu: łatwa ręka

odmiana.

przykłady.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: pʲjãˈnɔla, AS: pʹi ̯ãnola

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. pianista mos.

Wiktionary


pianolka

niewielka pianola (rodzaj mechanicznego pianina z napędem nożnym lub elektrycznym, odtwarzającego utwory zapisane na specjalnej taśmie)


SJP.pl


pianomagnezyt

pianobeton magnezowy


SJP.pl


pianoplastik

rodzaj piankowego tworzywa o chropowatej powierzchni, wykorzystywanego w budownictwie i zdobnictwie; pianoplastyk


SJP.pl


pianoplastyk

rodzaj piankowego tworzywa o chropowatej powierzchni, wykorzystywanego w budownictwie i zdobnictwie; pianoplastik


SJP.pl


pianosilikat

[czytaj: pianos-ilikat] odmiana pianobetonu z dodatkiem wapna, najczęściej stosowana jako materiał termoizolacyjny w budownictwie; pianosylikat


SJP.pl


pianosylikat

odmiana pianobetonu z dodatkiem wapna, najczęściej stosowana jako materiał termoizolacyjny w budownictwie; pianosilikat


SJP.pl


pianoszkło

szkło o strukturze porowatej, stosowane jako izolacja cieplna i akustyczna; szkło piankowe


SJP.pl


pianotwórczy

taki, który ułatwia lub stabilizuje pienienie się czegoś, wytwarza pianę (np. substancja pianotwórcza), przyspiesza dyspersję gazów w cieczach


SJP.pl


pianowo

Pianowo (dawniej Pijanowo) – wieś w Polsce położona w województwie wielkopolskim, w powiecie kościańskim, w gminie Kościan.

Wikipedia


pianowy

1. zawierający pianę, wykorzystujący pianę (np. gaśnica pianowa) lub w inny sposób związany z pianą albo czymś podobnym do piany;
2. przymiotnik od: piano (sposób wykonania utworu muzycznego lub fragment wykonany tym sposobem)


SJP.pl


piar

[czytaj: pi-AR] public relations, pijar;
1. zachowania, poglądy szerokich kręgów społecznych wobec działalności danej organizacji, firmy itp.;
2. osoby, działania itp., mające na celu wzbudzenie wśród klientów, pracowników zainteresowania firmą


SJP.pl


piardnąć

rzadko, potocznie: wypuścić gazy trawienne; pierdnąć, pruknąć, pryknąć, puścić bąka


SJP.pl


piarg

kamieniste usypisko w żlebie lub u podnóża stoku górskiego, powstałe na skutek gromadzenia się materiałów zwietrzelinowych, często mające postać stożka; także żwir, głazy, kamienie tworzące usypisko


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) geogr. osypisko skalne;

Wiktionary

Piarg – rodzaj rumowiska skalnego. Jest to nagromadzenie ostrokrawędzistych okruchów skalnych, które odpadły od stromego zbocza górskiego, głównie w wyniku procesów wietrzenia fizycznego. Najczęściej piargi występują u podnóża stoku, ale spotyka się je także w mniej stromych odcinkach żlebów nawet w górnych częściach ściany. Piargi często występują w postaci stożka piargowego u wylotów żlebu. Słowo piarg pochodzi z gwary podhalańskiej. W taternictwie używa się określenia ruchomy piarg, oznaczającego taki piarg, który podczas chodzenia po nim obsuwa się pod stopami.

Wikipedia

Powiązane:

 przym. piargowy

Wiktionary


piargowy

przymiotnik od: piarg


SJP.pl


piarowiec

[czytaj: pi-arowiec] człowiek związany z public relations, pośredniczący w kontaktach, np. polityka - media, podejmujący działania mające na celu wpływanie na opinię odbiorców; PR-owiec


SJP.pl


piarówka

[czytaj: pi-arówka] potocznie: kobieta zajmująca się public relations, podejmująca działania mające na celu wpływanie na opinię odbiorców


SJP.pl


piarowski

PR (public relations) [czytaj: pi-arowski]; PR-owski, piarowy


SJP.pl


piarowy

PR (public relations) [czytaj: pi-arowy]; PR-owski, piarowski


SJP.pl


piarżysko

teren pokryty piargami


SJP.pl


piarżyskowy

piarżysko, np. pręgowiec piarżyskowy


SJP.pl


piarżysty

pełen piargów, zasypany piargami


SJP.pl


piasa

[czytaj: PJAsa] skrót od: Polish Institute of Arts and Sciences of America - Polski Instytut Nauk i Sztuk w Ameryce


SJP.pl

Piasa - legendarne stworzenie, przedstawione w malowidle naskalnym przez Indian, na klifie przy brzegach Missisipi. Pierwotne miejsce malunku leżało w hrabstwie Jersey w stanie Illinois, niedaleko obecnego Elsah. Oryginalne malowidło już nie istnieje, jednakże bazując na XIX-wiecznych rycinach i litografiach zrekonstruowano je w Alton w stanie Illinois, na południowy zachód od pierwotnego położenia.

Wikipedia


piasawa

twarde, łykowate włókno otrzymywane z pochew liściowych (rzadziej z samych liści) wielu gatunków palm, używane do wyrobu sznurów, mat, wyrobów powroźniczych szczotek, mioteł, pędzli itp.


SJP.pl


piaścik

nazwisko


SJP.pl


piasecki

przymiotnik od: Piaski


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z Piaskami, dotyczący Piasków

Wiktionary

Piasecki (żeńska forma Piasecka; liczba mnoga: Piaseccy) – polskie nazwisko. Na początku lat 90. XX wieku w Polsce nosiło je 19247 osób.

Wikipedia

Powiązane:

 rzecz. Piaski nmos.

Wiktionary


piaseczek

zdrobnienie od: piasek


SJP.pl


piasecznianin

mieszkaniec Piaseczna


SJP.pl


piasecznianka

mieszkanka Piaseczna


SJP.pl


piasecznica

1. urządzenie do sypania piasku pod koła pojazdu szynowego, mające na celu zapobiec ślizganiu się;
2. choroba bakteryjna koni i wielbłądów, rzadziej bydła i świń; botriomykoza, botriokokoza;
3. dawny zbiorniczek na piasek do zasypywania świeżo napisanego atramentem tekstu; piaseczniczka;
4. pompa wodna lub powietrzna do oczyszczania przedmiotów za pomocą silnego strumienia piasku;
5. gatunek wieloszczeta; piaskówka, nalepian, piasecznik, arenikola


SJP.pl

Rzeki

  • Piasecznica – rzeka, dopływ Czarnej, w dorzeczu Pilicy
  • Piasecznica – rzeka, dopływ Omulwi
  • Piasecznica – wzniesienie na Równinie Gryfickiej, położone w woj. zachodniopomorskim, w powiecie gryfickim, w gminie Trzebiatów

Wikipedia


piaseczniczka

dawny zbiorniczek na piasek do zasypywania świeżo napisanego atramentem tekstu; piasecznica


SJP.pl


piasecznik

1. urządzenie wykorzystywane w papierniach, oczyszczające masę celulozową i wyroby papiernicze z zanieczyszczeń w postaci drobnych okruchów skalnych;
2. gatunek wieloszczeta; piaskówka, piasecznica, nalepian, arenikola


SJP.pl

W Polsce
  • Piasecznik – wieś w woj. zachodniopomorskim, w pow. choszczeńskim, w gminie Choszczno
  • Piasecznik – osada w woj. zachodniopomorskim, w pow. gryfińskim, w gminie Cedynia
  • Piasecznik Mały – jezioro w woj. zachodniopomorskim, w pow. gryfińskim, w gminie Stare Czarnowo
  • Piasecznik Mały – jezioro w woj. zachodniopomorskim, w powiecie Choszczeńskim, w gminie Choszczno
  • Piasecznik Mały – jezioro w woj. zachodniopomorskim, w powiecie drawskim, w gminie Czaplinek
  • Piasecznik Duży – jezioro w woj. zachodniopomorskim, w pow. gryfińskim, w gminie Stare Czarnowo
  • Piasecznik Duży – jezioro w woj. zachodniopomorskim, w powiecie Choszczeńskim, w gminie Choszczno
  • Piasecznik Wielki – jezioro w woj. zachodniopomorskim, w powiecie drawskim, w gminie Czaplinek
  • Piasecznik Wielki – jezioro w woj. wielkopolskim, w powiecie czarnkowsko-trzcianeckim, w gminie Krzyż Wielkopolski

Wikipedia


piaseczno

1. miasto w Polsce;
2. wieś w Polsce (województwo lubelskie);
3. wieś w Polsce (województwo pomorskie)


SJP.pl

Piaseczno – miasto w Polsce położone w województwie mazowieckim, siedziba powiatu piaseczyńskiego i gminy miejsko-wiejskiej Piaseczno, w sąsiedztwie warszawskiej dzielnicy Ursynów, w odległości około 17 km na południe od centrum Warszawy. Lokalizacja ta wpływa korzystnie na szybki rozwój budownictwa, uruchomienie siedzib wielu zagranicznych przedsiębiorstw (w 2010 r. uznane za najbardziej atrakcyjne miasto dla biznesu według magazynu Forbes), szybki przyrost liczby mieszkańców, itd. Miasto wchodzi w skład aglomeracji warszawskiej.

Wikipedia


piaseczny

nazwisko


SJP.pl

Piaseczny:

  • Andrzej Piaseczny
    • Andrzej Piaseczny (album)
  • Krzysztof Jerzy Piaseczny
  • Babiec Piaseczny
  • Osiek Piaseczny

Wikipedia


piaseczusets

żartobliwie: Piaseczno (miasto w Polsce)


SJP.pl


piaseczyński

przymiotnik od: Piaseczno


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) dotyczący Piaseczna, związany z Piasecznem

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Piaseczno n., piasecznianin m., piasecznianka ż.

Wiktionary


piasek

1. szarawożółte ziarenka skalne pokrywające plaże, pustynie, wydmy itp.
2. (zwykle w lm: piaski) teren, ziemia piaszczysta
3. miałka, sypka substancja, przypominająca piasek występujący w naturze; np.: piasek cukrowy, piasek stalowy


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) luźna skała osadowa złożona z ziaren i okruchów skalnych o rozmiarze od 0,0625 do 2 mm, głównie kwarcu;

 (1.2) przen. teren pokryty piaskiem (1.1)

 (1.3) przen. substancja podobna do piasku (1.1)

Wiktionary

Piasek – skała osadowa, luźna, złożona z niezwiązanych spoiwem ziaren mineralnych, przede wszystkim kwarcu. Wielkość ziaren waha się zależnie od przyjętej klasyfikacji od 0,05 lub 0,063 do 2 mm, gęstość ziaren piasku kwarcowego wynosi około 2,62 g/cm³.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Dzieci bawiły się w piasku.

 (1.2) Słabe gleby bielicowe powstają na piaskach.

 (1.3) Jeśli masz piasek w nerkach, to idź koniecznie do lekarza.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈpʲjasɛk, AS: pʹi ̯asek

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. piaskarka ż., piaskowiec m., piaskownica ż., piaskowanie n.

:: zdrobn. piaseczek m.

:: zgrub. piach m., piaszczysko n.

 przym. piaskowy, piaszczysty, piaskowcowy

 czas. piaskować

Wiktionary


piasina

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) geogr. hydron. rzeka w azjatyckiej części Rosji, uchodzi do Morza Karskiego;

Wiktionary

Piasina (ros. Пясина) – rzeka w Kraju Krasnojarskim w Rosji. Jej długość wynosi 818 km, powierzchnia zlewni 182 tys. km². Wypływa z jeziora Piasino. Uchodzi do Zatoki Piasińskiej - części Morza Karskiego.

Jest trzecią największą rzeką w Kraju Krasnojarskim (po Jeniseju i Chatandze) oraz 18. w Rosji.

Rzeka jest żeglowna na odcinku 700 km od ujścia do wsi Kresty, przy ujściu Dudypty. Jednak okres w którym żegluga jest możliwa wynosi jedynie dwa miesiące rocznie.

Wikipedia

Powiązane:

 przym. piasiński

Wiktionary


piasiński

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z Piasiną, dotyczący Piasiny

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Piasina ż.

Wiktionary


piaskareczka

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) zdrobn. od: piaskarka

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. piaskarka ż.

Wiktionary


piaskarka

samochód ciężarowy wyposażony w automatyczne urządzenie do rozsypywania piasku na drogach


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) mot. samochód techniczny wyposażony w urządzenie do rozsypywania piasku i soli na jezdniach

 (1.2) żegl. barka służąca do wydobywania piasku z dna zbiornika wodnego

 (1.3) techn. urządzenie do piaskowania

 (1.4) zool. zob. piaskarka hiszpańska.

 (1.5) zool. zob. piaskarka algierska.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: pʲjaˈskarka, AS: pʹi ̯askarka

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. piasek m., piaskowiec m., piaskownica ż., piaskowanie n., wypiaskowanie n., piaskareczka ż., piaskarz m., piaskownia n.

 czas. piaskować ndk., wypiaskować dk.

 przym. piaskowy, piaskowcowy

Wiktionary


piaskarkosolarka

samochód ciężarowy wyposażony w automatyczne urządzenie do rozsypywania piasku i soli na drogach; piaskosolarka


SJP.pl


piaskarnia

wyodrębniony teren, w którym wydobywa się, oczyszcza, a czasami także przetwarza piasek; piaskownia


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) odkrywkowa kopalnia piasku

Wiktionary

Piaskownia, piaskarnia, kopalnia piasku – miejsce odkrywkowego wydobycia i przetwórstwa piasku lub pospółki.

Po zakończeniu eksploatacji wyrobiska piaskowni mogą zostać zalane wodą, powstają wtedy sztuczne akweny, zwane na Śląsku i w Małopolsce bagrami.

Wikipedia


piaskarski

przystosowany do prac przy udziale piasku, przygotowany do wydobywania lub przeróbki piasku (np. zakład piaskarski) lub w jakikolwiek inny sposób związany z eksploatacją piasku


SJP.pl


piaskarz

1. robotnik wydobywający piasek z dna rzeki
2. robotnik zatrudniony w zbiorniku i na moście piaskowym


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) robotnik zatrudniony przy wydobywaniu piasku

 (1.2) robotnik zatrudniony przy piaskowaniu, oczyszczaniu przedmiotów piaskiem

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. piasek m., piach m., piaseczek m., piaskarka ż., piaskownica ż., piaskówka ż., piaszczystość ż., piaskowanie n., wypiaskowanie n., zapiaszczanie n., zapiaszczenie n., piaskowiec m., piaskarstwo n., piasecznica ż., piasecznik m.

 czas. piaskować ndk., wypiaskować dk., zapiaszczać ndk., zapiaszczyć dk.

 przym. piaskowy, piaskarski, piaszczysty, piaskowcowy

Wiktionary


piaski

1. szarawożółte ziarenka skalne pokrywające plaże, pustynie, wydmy itp.
2. (zwykle w lm: piaski) teren, ziemia piaszczysta
3. miałka, sypka substancja, przypominająca piasek występujący w naturze; np.: piasek cukrowy, piasek stalowy


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj niemęskoosobowy, liczba mnoga

 (1.1) ziemie piaszczyste, zazwyczaj rozległe

forma rzeczownika.

 (2.1) plural|piasek.

Wiktionary

Miejscowości i ich części w Polsce
  • Piaski – miasto w powiecie świdnickim

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Potem zaczęły się zaznaczać smukłe pnie i rozciągnięte pod niemi piaski płaskoci.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. piasek mrz.

 przym. piaszczysty

Wiktionary


piaskobeton

beton z dodatkiem piasku zamiast kruszywa


SJP.pl


piaskogrzeb

piaskogrzeb przylądkowy - gatunek afrykańskiego gryzonia


SJP.pl

Piaskogrzeb (Georychus) – rodzaj ssaka z rodziny kretoszczurowatych (Bathyergidae).

Wikipedia


piaskolubny

1. gatunek piaskolubny - gatunek przystosowany do życia w środowisku piaszczystym;
2. tukotuko piaskolubny - gatunek gryzonia


SJP.pl


piaskosolarka

samochód ciężarowy wyposażony w automatyczne urządzenie do rozsypywania piasku i soli na drogach; piaskarkosolarka


SJP.pl


piaskować

1. oczyszczać powierzchnię przedmiotów lub nadawać im chropowatość poprzez ścieranie strumieniem piasku wyrzucanego pod dużym ciśnieniem;
2. pokrywać coś warstwą piasku


SJP.pl

czasownik

 (1.1) techn. oczyszczać powierzchnię czegoś strumieniem drobnego piasku

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Cały dzień piaskowałem stalową konstrukcję przed malowaniem.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: pʲjaˈskɔvat͡ɕ, AS: pʹi ̯askovać

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. piaskarz mos., piasek m., piaskarka ż., piaskowanie n., piaskowiec m., piaskownica ż.; zdrobn. piaseczek m.; zgrub. piach m.

 przym. piaskowy, piaszczysty, piaskowcowy

Wiktionary


piaskowanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|piaskować.

Wiktionary

  • piaskowanie trawnika – zabieg pielęgnacyjny powierzchni trawiastej
  • piaskowanie (stomatologia) – czyszczenie powierzchni zębów
  • piaskowanie (technologia) – czyszczenie powierzchni materiałów

Wikipedia

Powiązane:

 rzecz. piasek m., piaskarka ż., piach mrz., piaskowiec mzw./mrz.

 czas. piaskować ndk.

 przym. piaskowy, piaszczysty

Wiktionary


piaskowaty

1. przypominający barwą lub budową piasek;
2. zawierający pewną ilość piasku


SJP.pl


piaskowcowy

zawierający piaskowiec (pospolitą w przyrodzie skałę osadową), wykonany z piaskowca (np. płyta piaskowcowa) lub w jakiś inny sposób związany z piaskowcem


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) zbudowany z piaskowca, zawierający piaskowiec

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. piaskarz mos., piaskowiec mrz., piasek m., piaskownica ż., piaskarka ż., piaskowanie n.

 czas. piaskować

 przym. piaskowy

Wiktionary


piaskowianin

mieszkaniec Piasków (miasta w Polsce); piaszczanin


SJP.pl


piaskowianka

mieszkanka Piasków (miasta w Polsce); piaszczanka


SJP.pl


piaskowice

W Polsce
  • Piaskowice – dawna wieś, obecnie w granicach Zgierza
  • Piaskowice – wieś w woj. dolnośląskim, w pow. kłodzkim, w gminie Bystrzyca Kłodzka
  • Piaskowice – wieś w woj. łódzkim, w pow. zgierskim, w gminie Parzęczew
  • Piaskowice – dawna gmina wiejska istniejąca w latach 1868-1953

Wikipedia


piaskowiec

1. pospolita w przyrodzie skała osadowa złożona z ziaren kwarcu, skaleni, czasami także innych minerałów połączonych ze sobą spoiwem, najczęściej krzemionkowym;
2. jadalny grzyb z rodziny borowikowatych;
3. roślina z rodziny goździkowatych o niewielkich białych kwiatach;
4. ptak z rzędu mewek siewek, zasiedlający azjatyckie i północnoamerykańskie tundry


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) geol. zwięzła skała osadowa powstała przez scementowanie ziaren piasku spoiwem;

 (1.2) bot. nazwa systematyczna|Arenaria|ref=tak., rodzaj roślin z rodziny goździkowatych;

rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy

 (2.1) zool. nazwa systematyczna|Calidris alba|ref=tak., ptak wędrowny;

 (2.2) mikol. rodzaj grzybów z rodziny nazwa systematyczna|Gyroporaceae|ref=tak.;

Wiktionary

Piaskowiec – drobnoziarnista skała osadowa. Występuje jako jedna z najczęstszych skał tego typu. Tworzy zwykle warstwy wodonośne. W warstwach piaskowców występują złoża ropy oraz gazu ziemnego.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Piaskowce często wykorzystywane są w budownictwie jako materiał zdobniczy.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: pʲjaˈskɔvʲjɛt͡s, AS: pʹi ̯askovʹi ̯ec

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. piaskarz mos., piasek mrz., piaskownica ż., piaskarka ż., piaskowanie n., wypiaskowanie n., piaseczek m.

 czas. piaskować ndk., wypiaskować dk.

 przym. piaskowcowy, piaskowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) gw-pl|Górny Śląsk|zandol.

Wiktionary


piaskówka

1. gatunek wieloszczeta; nalepian, piasecznica, piasecznik, arenikola;
2. gatunek gryzonia z rodziny chomikowatych


SJP.pl

  • piaskówka (gryzoń) – rodzaj ssaków z rodziny myszowatych,
  • piaskówka (pierścienice) – wieloszczet z rodziny Arenicolidae,
  • Piaskówka – dzielnica i osiedle Tarnowa,
  • Piaskówka – strumień na terenie Wrocławia.

Wikipedia


piaskownia

wyodrębniony teren, w którym wydobywa się, oczyszcza, a czasami także przetwarza piasek; piaskarnia


SJP.pl

Piaskownia, piaskarnia, kopalnia piasku – miejsce odkrywkowego wydobycia i przetwórstwa piasku lub pospółki.

Po zakończeniu eksploatacji wyrobiska piaskowni mogą zostać zalane wodą, powstają wtedy sztuczne akweny, zwane na Śląsku i w Małopolsce bagrami.

Wikipedia


piaskownica

1. niewielki teren pokryty piaskiem, przeznaczony do zabaw dla dzieci;
2. bylina z rodziny traw, o zielonkawych liściach pokrytych meszkiem, najczęściej spotykana na wydmach;
3. rodzaj pompy wykorzystującej powietrze lub wodę do pompowania niewielkich okruchów skalnych i wyrzucania ich na zewnątrz pod dużym ciśnieniem; piasecznica, piaszczarka


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) wydzielone miejsce pokryte lub wypełnione piaskiem, przeznaczone do zabaw dla dzieci;

 (1.2) bot. nazwa systematyczna|Ammophila|Host|ref=Ammophila (Poaceae)., roślina z rodziny wiechlinowatych;

 (1.3) inform. środowisko testowe w programowaniu komputerowym;

Wiktionary

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) W piaskownicy bawiło się pięcioro dzieci, budując wspólnie zamek z piasku.

 (1.2) Piaskownica jest rośliną o długich, wąskich i ostrych liściach, rosnącą w kępach na nadmorskich wydmach.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌpʲjaskɔvʲˈɲit͡sa, AS: pʹi ̯askovʹńica

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. piaskarz mos., piasek m., piaskarka ż., piaskowiec m.

 przym. piaskowy, piaskowcowy

 czas. piaskować

Wiktionary


piaskownik

1. poszerzenie kanału ściekowego, zatrzymujące przepływ różnego rodzaju zawiesin, takich jak piasek czy popiół;
2. górniczy wagon transportujący piasek


SJP.pl

Piaskownik – urządzenie służące do oddzielania żwiru, kamyków i piasku ze ścieków. Najczęściej stosowane jest w pierwszej fazie oczyszczania ścieków (oczyszczanie mechaniczne), zazwyczaj po systemie krat. Podstawowymi typami są:

  • piaskownik typu SES
  • piaskownik poziomy
  • piaskownik cyrkulacyjny.

Wikipedia


piaskowoszary

pokryty kolorem piasku o szarym zabarwieniu, w szarym kolorze ze znamionami żółcieni


SJP.pl


piaskowożółty

pokryty żółcienią o odcieniu charakterystycznym dla piasku, przypominający kolorem piasek


SJP.pl


piaskowski

nazwisko


SJP.pl

Piaskowski:

  • Jędrzej Piaskowski (ur. 1988), polski reżyser teatralny
  • Czesław Piaskowski (1903-1994), polski scenograf, dekorator i aktor
  • Mikołaj Piaskowski (1726-1803), podkomorzy krzemieniecki, poseł, targowiczanin, właściciel zamku w Janowcu nad Wisłą
  • Stanisław Piaskowski (1901-1963), polski działacz państwowy
  • Stanisław Mariusz Piaskowski (1909-2003), polski inżynier, grafik i wydawca
  • Stanisława Orzechowska-Piaskowska (zm. 2003)

Wikipedia


piaskowy

1. szarobeżowy, w kolorze piasku;
2. zawierający piasek (np. gleba piaskowa, zegar piaskowy), zrobiony, wykonany z piasku (np. babka piaskowa) lub w jakikolwiek inny sposób związany z piaskiem


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) zbudowany, stworzony z piasku

 (1.2) związany z piaskiem, dotyczący piasku

 (1.3) mający kolor piasku

Wiktionary

Piaskowy – część wsi Chmielów w Polsce, położona w województwie świętokrzyskim, w powiecie ostrowieckim, w gminie Bodzechów.

W latach 1975–1998 Piaskowy administracyjnie należało do województwa kieleckiego.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Gołąbek wymiotny występuje w dwóch zupełnie różnych biotopach, częściowo na suchym piaskowym podłożu w lasach sosnowych, a częściowo na wilgotnym podłożu pod świerkami.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: pʲjaˈskɔvɨ, AS: pʹi ̯askovy

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. piaskarz mos., piasek m., piaseczek m., piach m., piaszczysko n., piaskarka ż., piaskowiec m., piaskownica ż., piaskowanie n.

 czas. piaskować ndk.

 przym. piaszczysty, piaskowcowy

Wiktionary


piaskołaz

jadalny małż morski; małgiew


SJP.pl


piaśnica

piaśnica czarnoruda - gatunek błonkówki z rodziny nękowatych


SJP.pl

Piaśnica (kaszb. Piôsznica, niem. Piasnitz) – rzeka w Polsce północnej (Pobrzeże) na Kaszubach, przepływa przez obszar dwóch powiatów województwa pomorskiego: wejherowskiego i puckiego.

Wikipedia


piaśnicki

Piaśnica


SJP.pl

Patrz:

Piaśnica

piast

kandydat do tronu polskiego albo król polski z pochodzenia Polak


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy, nazwa własna

 (1.1) hist. imię legendarnego założyciela dynastii piastowskiej

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (2.1) hist. monarcha wywodzący się z dynastii piastowskiej

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna

 (3.1) polit. hist. polskie ugrupowanie polityczne o charakterze ludowym działające w latach 1914–1931;

 (3.2) polit. współczesne polskie ugrupowanie polityczne o charakterze chadeckim i ludowym założone w roku 2006;

Wiktionary

Piast Chościskowic (łac. Past Ckosisconis, Pazt filius Chosisconisu), także Piast Kołodziej, Piast Oracz – legendarny protoplasta dynastii Piastów; ojciec Siemowita, mąż Rzepichy.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Nieznajomi postrzygli syna Piasta i nadali mu imię Siemowit.

 (2.1) Na śląskim stolcu zasiadł kolejny Piast.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: pjast

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. piast mos., piastowiec mos.

 przym. piastowski, Piastowy, piastowy

Wiktionary


piasta

część koła lub tarczy (np. sprzęgła) stykająca się z wałem lub osią


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) techn. część koła, w którą mocuje się oś;

Wiktionary

Piasta – część koła napędowego, przekładniowego lub innego elementu montowanego na wale lub osi i bezpośrednio go lub ją obejmująca. W piaście instaluje się łożyska (kulkowe lub maszynowe), jeśli połączenie jest ruchowe, lub staje się ona częścią połączenia (wpustowego, wielowypustowego, klinowego, wciskowego).

Najczęściej spotyka się piasty kół (w tym rowerowych) i piasty tłoków.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ˈpʲjasta, AS: pʹi ̯asta

Wiktionary

Powiązane:

 przym. piastowy

Wiktionary


piąsteczka

zdrobnienie od: piąstka


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) pot. zdrobn. od: piąstka

Wiktionary

Wymowa:

IPA: pʲjɔ̃w̃ˈstɛt͡ʃka, AS: pʹi ̯õũ̯stečka

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. piąstka ż.

Wiktionary


piąstka

niewielka pięść, najczęściej dziecka lub w przenośni o bardzo małej, drobnej twarzy, buzi


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) zdrobn. od: pięść

 (1.2) mała pięść dziecka

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. pięść ż., piąsteczka ż., pięściarz m., pięściarka ż., pięściarstwo n., pięściak m., piąstkowanie n.

 czas. piąstkować ndk.

 przym. pięściarski, pięściowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) piąsteczka

Wiktionary


piąstkować

wybijać (wybić), odbijać (odbić) piłkę pięścią lub pięściami


SJP.pl


piastoszyn

Piastoszyn (niem. Petztin) – wieś w Polsce położona w województwie kujawsko-pomorskim, w powiecie tucholskim, w gminie Kęsowo, przy trasie kolejowej Tuchola – Chojnice (Linia kolejowa nr 208).

Według Narodowego Spisu Powszechnego (III 2011 r.) liczyła 546 mieszkańców. Jest trzecią co do wielkości miejscowością gminy Kęsowo.

We wsi jest przystanek kolejowy Piastoszyn.

Wikipedia


piastów

kandydat do tronu polskiego albo król polski z pochodzenia Polak


SJP.pl

Piastów – miasto w Polsce położone w województwie mazowieckim, w powiecie pruszkowskim. Miasto należy do aglomeracji warszawskiej.

W latach 1975–1998 miasto administracyjnie należało do województwa warszawskiego.

Według danych GUS z 1 stycznia 2024 r. miasto liczyło 22 932 mieszkańców, będąc 22. najludniejszym miastem w województwie.

Wikipedia


piastować

czasownik nieprzechodni

 (1.1) podn. opiekować się dzieckiem, troszczyć się o nie

 (1.2) podn. chronić, dbać o coś

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) I po co to kwiecie rośnie, i dla kogo - / Żeby je wróg deptał swą przeklętą nogą? / I po co ta Wisła srebrne toczy fale - / Żeby w niej swe konie pławili Moskale! / Na co się te nasze dziewki wychowały - / Żeby dziś moskiewskie dzieci piastowały! / Oj, bracia Mazury! Krzywda nam się dzieje, / Ojcowską chudobę rozkradli złodzieje.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: pʲjaˈstɔvat͡ɕ, AS: pʹi ̯astovać

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. piastun m., piastunka ż., piestunka ż., piastowanie n.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1-2) troszczyć się, dbać, opiekować się

Wiktionary


piastowanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|piastować.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌpʲjastɔˈvãɲɛ, AS: pʹi ̯astovãńe

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. piastun m., piastunka ż., piestunka ż.

 czas. piastować

Wiktionary


piastowianin

mieszkaniec Piastowa


SJP.pl


piastowianka

mieszkanka Piastowa


SJP.pl


piastowice

Miejscowości w Polsce

Wg TERYT jest ich 2
  • Piastowice – wieś w woj. opolskim, w pow. brzeskim, w gminie Lubsza
  • Piastowice – wieś w woj. wielkopolskim, w pow. wągrowieckim, w gminie Mieścisko

Wikipedia


piastowiec

członek Polskiego Stronnictwa Ludowego "Piast"


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) polit. hist. członek lub sympatyk Polskiego Stronnictwa Ludowego „Piast”

 (1.2) potomek Piasta

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Piast m.

 przym. piastowski, Piastowy, piastowy

Wiktionary


piastowo

W Polsce
  • Piastowo – wieś w woj. kujawsko-pomorskim, w pow. żnińskim, w gminie Gąsawa
  • Piastowo – wieś w woj. lubuskim, w pow. strzelecko-drezdeneckim, w gminie Strzelce Krajeńskie
  • Piastowo – wieś w woj. mazowieckim, w pow. przasnyskim, w gminie Krzynowłoga Mała
  • Piastowo – wieś w woj. podkarpackim, w pow. lubaczowskim, w gminie Lubaczów
  • Piastowo – wieś w woj. warmińsko-mazurskim, w pow. elbląskim, w gminie Milejewo
  • Piastowo – osada w woj. warmińsko-mazurskim, w pow. oleckim, w gminie Kowale Oleckie
  • Piastowo – część wsi Zygmuntowo w woj. wielkopolskim, w pow. konińskim, w gminie Skulsk

Wikipedia


piastowski

1. przymiotnik od: Piast (założyciel lub członek dynastii polskiej); piastowy (książkowo)
2. przymiotnik od: Piastów (miasto w Polsce)


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z Piastem lub dynastią Piastów, dotyczący Piasta lub dynastii Piastów

 (1.2) związany z Piastowem

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Jego okazały sarkofag znajduje się w kaplicy piastowskiej.

 (1.1) Orzeł występował na monetach i pieczęciach książąt piastowskich.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. piastowiec mos., Piast m., piasta ż.

 przym. Piastowy, piastowy, wczesnopiastowski

Wiktionary


piastowy

1. (książkowo) przymiotnik od: Piast (założyciel lub członek dynastii polskiej); piastowski
2. przymiotnik od: piasta


SJP.pl

przymiotnik dzierżawczy

 (1.1) przest. gwara. taki, który należy do Piasta

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Piastowy syn nie został kołodziejem.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. piastowiec mos., Piast m., piasta ż.

 przym. piastowski

Wiktionary


piastr

drobna moneta będąca w obiegu w Egipcie, Libanie, Sudanie i Syrii


SJP.pl

Piastr, piaster, piastra (wł. piastra „cienka metalowa blaszka” od gr. émplastron „tynk”) – moneta używana w kilku krajach Bliskiego Wschodu, współcześnie tamtejsza jednostka monetarna, spotykana tam także pod nazwami gurusz, kurusz, kirsz. Piastrami nazywano też hiszpańskie dolary. Była to także nazwa waluty Indochin Francuskich i grubych monet bitych na Dalekim Wschodzie.

Wikipedia


piastun

1. dawniej: mężczyzna opiekujący się dziećmi
2. urzędnik dworski wychowujący synów królewskich


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) przest. książk. opiekun

 (1.2) hist. wczesnopiastowski wysoki urzędnik dworski wychowujący synów królewskich lub książęcych

rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy

 (2.1) łow. niedźwiadek będący pod opieką matki

 (2.2) łow. wilk samiec opiekujący się szczeniętami w czasie, gdy rodzice idą na żer

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. piastowanie n.

:: fż. piastunka ż.

 czas. piastować ndk.

Wiktionary


piastunka

dawniej: kobieta opiekująca się dziećmi; niańka


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) przest. kobieta opiekująca się dziećmi

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Pod czujnym okiem piastunki malcy bawili się bezpiecznie.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: pʲjaˈstũnka, AS: pʹi ̯astũnka

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. piestunka ż., piastowanie n.

:: fm. piastun m.

 czas. piastować ndk.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) niańka, niania; daw. piestunka

Wiktionary


piasutno

Piasutno (dawniej Piassutten, w latach 1938–1945 Seenwalde) – wieś w Polsce położona w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie szczycieńskim, w gminie Świętajno. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa olsztyńskiego.

Wikipedia


piaszczak

nowotwór łagodny (rodzaj oponiaka) rozwijający się w oponach mózgowych


SJP.pl


piaszczanin

mieszkaniec Piasków (miasta w Polsce); piaskowianin


SJP.pl


piaszczanka

mieszkanka Piasków (miasta w Polsce); piaskowianka


SJP.pl

Piaszczanka (biał. Пясчанка; ros. Песчанка) – wieś na Białorusi, w obwodzie witebskim, w rejonie brasławskim, w sielsowiecie Druja.

Wikipedia


piaszczarka

rodzaj pompy wykorzystującej powietrze lub wodę do pompowania niewielkich okruchów skalnych i wyrzucania ich na zewnątrz pod dużym ciśnieniem; piasecznica, piaskownica


SJP.pl

Piaszczarka – urządzenie służące do oczyszczania przedmiotów strumieniem piasku.

Wykorzystywana przy odnawianiu elewacji, czyszczeniu belek, matowieniu szkła, grawerowaniu marmuru i elementów dekoracyjnych w betonie lub drewnie. Efekt piaskowania jest podobny do szlifowania, jednak czyszczona powierzchnia jest zazwyczaj o wiele gładsza i nie ma problemów z czyszczeniem trudno dostępnych rogów lub zakrzywień.

Wikipedia


piaszczyce

Piaszczyce – wieś w Polsce, położona w województwie łódzkim, w powiecie radomszczańskim, w gminie Gomunice.

W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa piotrkowskiego.

Wikipedia


piaszczyński

nazwisko


SJP.pl


piaszczysko

bardzo płaski, rozległy stożek napływowy powstały w wyniku działalności wód polodowcowych, zbudowany ze żwirów i piasków; zandr; sandr


SJP.pl


piaszczysty

stworzony z piasku, zawierający piasek, pokryty piaskiem


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) usypany z piasku, pełen piasku

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Mijali drewniane domy z ogromnymi werandami (służące przed wojną jako podwarszawskie letniska), piaszczyste pagórki, pokryte pokrzywionymi sosnami, ścieżki wydeptane w najróżniejszych kierunkach.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: pʲjaʃˈt͡ʃɨstɨ, AS: pʹi ̯aščysty

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. piasek m., piaskowanie n., piaski mos., piaskarz mos.

 przysł. piaszczyście

 czas. piaskować ndk.

 przym. piaskowy

Wiktionary


piaszno

2 miejscowości:

  • Piaszno – wieś w woj. pomorskim, w powiecie bytowskim, w gminie Tuchomie
  • Piaszno – gajówka w woj. zachodniopomorskim, w powiecie gryfińskim, w gminie Banie

4 jeziora w Polsce:

  • Piaszno – jezioro na Pojezierzu Bytowskim, położone w woj. pomorskim, w powiecie bytowskim, w gminie Tuchomie
  • Piaszno – jezioro na Równinie Charzykowskiej, położone w woj. pomorskim, w powiecie bytowskim, w gminie Lipnica
  • Piaszno – jezioro na Równinie Nowogardzkiej, położone w woj. zachodniopomorskim, w powiecie stargardzkim, w gminie Stara Dąbrowa
  • Piaszno – jezioro na Wzniesieniach Gubińskich, położone w woj. lubuskim, w powiecie krośnieńskim, w gminie Bobrowice

Wikipedia


piat

brytyjski granatnik, który w latach 1943-1945 stanowił podstawowe uzbrojenie przeciwpancerne alianckich oddziałów piechoty; Projector Infantry Anti-Tank


SJP.pl


piąta

godzina piąta


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) godzina 5 nad ranem lub po południu

forma przymiotnika.

 (2.1) M. i W. ż. lp. od: piąty

Wiktionary

Powiązane:

 licz. pięć

 przym. piąty

Wiktionary


piątaczek

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) zdrobn. od piątak

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. piątak m.

Wiktionary


piątak

1. potocznie o monecie mającej wartość pięciu jednostek monetarnych, najczęściej w odniesieniu do pięciozłotówki; piątal;
2. tropikalna, często hodowana w mieszkaniach roślina z rodziny marzannowatych, o charakterystycznych kwiatach zebranych w pęczki


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy

 (1.1) pot. pięć złotych lub inna moneta o nominale pięć

 (1.2) rodzaj miodu pitnego

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (2.1) pot. uczeń piątej klasy

Wiktionary

Piątak – wieś w Polsce położona w województwie podlaskim, w powiecie sokólskim, w gminie Suchowola.

Wieś królewska ekonomii grodzieńskiej położona była w końcu XVIII wieku w powiecie grodzieńskim województwa trockiego. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa białostockiego.

Administracyjnie wsie Piątak i Tablewo tworzą sołectwo Piątak-Tablewo.

Wierni kościoła rzymskokatolickiego należą do parafii Przemienienia Pańskiego w Hołodolinie.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) To za mało. Daj mi jeszcze piątaka i będzie ok!

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. pięciornik m., piątka ż., piona ż.

:: zdrobn. piątaczek m.

 licz. pięć

 wykrz. piona

 przym. piąty

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) piątka, pięciozłotówka

Wiktionary


piątal

potocznie o monecie mającej wartość pięciu jednostek monetarnych, najczęściej w odniesieniu do pięciozłotówki; piątak


SJP.pl


piątczanin

mieszkaniec Piątka


SJP.pl


piątczanka

mieszkanka Piątka


SJP.pl


piątecki

Piątek (miasto w Polsce)


SJP.pl


piąteczek

zdrobnienie od: piątka


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) pot. zdrobn. od: piątek

forma rzeczownika.

 (2.1) D. lm. od: piąteczka

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. pięciornik mrz., piątka ż., piąteczka ż., piona ż., Piętaszek mos./ż.

 przym. piątkowy

 licz. pięć, piąty

 wykrz. piona

Wiktionary


piąteczka

zdrobnienie od: piątka


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) pot. zdrobn. od: piątka

Wiktionary

Wymowa:

IPA: pʲjɔ̃nˈtɛt͡ʃka, AS: pʹi ̯õntečka

Wiktionary

Powiązane:

 przym. piąty

 rzecz. piątka ż., piąteczek mrz.

Wiktionary


piątek

piąty dzień tygodnia


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna

 (1.1) geogr. toponim, nazwa kilku wsi w Polsce

Wiktionary

Piątek (skrót pt. lub piąt.) – dzień tygodnia między czwartkiem a sobotą.

Według normy ISO-8601 jest piątym dniem tygodnia.

W tradycji biblijnej – chrześcijańskiej i żydowskiej, gdzie za pierwszy dzień tygodnia uznawana jest niedziela, piątek jest dniem szóstym.

Wikipedia

Powiązane:

 rzecz. piątek m.

 przym. piąty

 licz. pięć, pięcioro

Wiktionary


piąterko

pięterko


SJP.pl


piatigorsk

miasto w Rosji


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna

 (1.1) geogr. adm. miasto w południowej Rosji, w Kraju Stawropolskim, na Przedkaukaziu;

Wiktionary

Piatigorsk (ros. Пятигорск) – miasto w południowej Rosji, w Kraju Stawropolskim, na Kaukazie Północnym. Stolica Północnokaukaskiego Okręgu Federalnego. Położone na zboczu góry Maszuk, nad rzeką Podkumok (dopływ Kumy), na wysokości ok. 600 metrów nad poziomem morza.

W mieście rozwinął się przemysł maszynowy, spożywczy, lekki oraz chemiczny.

Wikipedia

Powiązane:

 przym. piatigorski

Wiktionary


piatigorski

przymiotnik od: Piatigorsk (miasto w Rosji)


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z Piatigorskiem, dotyczący Piatigorska

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Piatigorsk mrz.

Wiktionary


piątka

1. cyfra oznaczająca liczbę pięć;
2. pięć osób;
3. coś co jest przeznaczone dla pięciu osób;
4. karta do gry lub cokolwiek oznaczone cyfrą pięć;
5. pięć oczek na kostce domina, pięć punktów na kostce do gry, pięć poprawnych skreśleń w totolotka;
6. ocena bardzo dobra, wysoka ocena szkolna


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) nazwa cyfry 5

 (1.2) ocena w polskich szkołach, niegdyś najwyższa, obecnie druga po najwyższej

 (1.3) to, co ma numer 5, jest oznaczone liczbą 5, np. dom, autobus, bieg (w skrzyni biegów)

 (1.4) coś, czego jest 5, całość składająca się z 5 elementów, jednostek itp.

 (1.5) środ. kolej. lokomotywa serii EP05

 (1.6) slang. pot. gest przybijania piątki

Wiktionary

  • piątka – gest wykonywany przez dwie osoby
  • "piątka" – w ZSRR i jego byłych krajach, potoczna nazwa samochodu "Łada 2105"
  • Poznańska Piątka
  • Wielka piątka
  • Wielka piątka Afryki
  • Piątka – wieś w rejonie cudnowskim obwodu żytomierskiego
  • Piątka – piąty album Roberta Chojnackiego, wydany w 2016
  • Piątka – karta do gry

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Mała Małgosia bardzo ładnie narysowała piątkę.

 (1.2) Klasówka z chemii okazała się być bardzo trudna, tylko dwóm uczniom udało się dostać piątki, a aż dziesięciu otrzymało z niej jedynki.

 (1.3) Miałem jechać piętnastką, a przez pomyłkę wsiadłem do piątki.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈpʲjɔ̃ntka, AS: pʹi ̯õntka

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. piątkowicz m., piątkowiczka ż.

:: zdrobn. piąteczka ż.

 przym. piątkowy, piąty

 licz. pięcioro, pięć

 wykrz. piona

Wiktionary

Synonimy:

 (1.2) bardzo dobry, ocena bardzo dobra, bdb, bdb.

Wiktionary


piątkarz

potocznie: uczeń o bardzo dobrych ocenach; piątkowicz


SJP.pl


piątkiewicz

nazwisko


SJP.pl

Osoby o tym nazwisku:

  • Aleksy Piątkiewicz – polski specjalista w dziedzinie budowy i konstrukcji maszyn
  • Bronisław Piątkiewicz – polski geodeta
  • Leopold Piątkiewicz – polski oficer
  • Stanisław Piątkiewicz – polski rzeźbiarz
  • Stanisław Jan Piątkiewicz – polski rzeźbiarz

Wikipedia


piątkomania

potocznie: fascynacja Krzysztofem Piątkiem, polskim piłkarzem


SJP.pl


piątkowice

Piątkowice (niem. Rothhaus)– wieś w Polsce położona w województwie opolskim, w powiecie nyskim, w gminie Łambinowice.

W latach 1954–1961 wieś była siedzibą gromady Piątkowice, po jej zniesieniu w gromadzie Jasienica Dolna.W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do ówczesnego województwa opolskiego.

Wikipedia


piątkowicz

potocznie: uczeń o bardzo dobrych ocenach; piątkarz


SJP.pl


piątkowiczka

piątkowicz


SJP.pl

Patrz:

piątkowicz

piątkowiec

Piątkowiec – wieś w Polsce, położona w województwie podkarpackim, w powiecie mieleckim, w gminie Wadowice Górne.

W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa tarnowskiego.

Przez wieś przebiega droga wojewódzka nr 984.

Wikipedia


piątkowisko

wieś sołecka w Polsce, w województwie łódzkim, w powiecie pabianickim


SJP.pl

Piątkowisko – wieś sołecka w Polsce, w województwie łódzkim, w powiecie pabianickim, w gminie Pabianice.

Prywatna wieś duchowna położona była w drugiej połowie XVI wieku w powiecie szadkowskim województwa sieradzkiego, własność krakowskiej kapituły katedralnej. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do ówczesnego województwa łódzkiego.

Wikipedia


piątkowo

W Polsce
  • Piątkowo – część miasta Poznań
  • Piątkowo – wieś w woj. kujawsko-pomorskim, w pow. chełmińskim, w gminie Lisewo
  • Piątkowo – wieś w woj. kujawsko-pomorskim, w pow. golubsko-dobrzyńskim, w gminie Kowalewo Pomorskie
  • Piątkowo – osada leśna wsi Wiele w woj. pomorskim, w pow. kościerskim, w gminie Karsin
  • Piątkowo – dawna gmina wiejska istniejąca w latach 1934-1954

Wikipedia


piątkowski

nazwisko


SJP.pl

osoby o nazwisku Piątkowski:

  • Adam Antoni Piątkowski (1930–2002), naukowiec, elektronik
  • Andrzej Piątkowski (1934–2010), polski szermierz szablista, trzykrotny medalista
  • Edmund Piątkowski (1936–2016), polski lekkoatleta dyskobol, mistrz Europy i rekordzista świata
  • Felicjan Zygmunt Piątkowski (1908–2004), polski kartograf i poligraf
  • Grzegorz Piątkowski (ur. 1959), polski scenograf filmowy
  • Henryk Piątkowski (ujednoznacznienie)
  • Jan Piątkowski (1935-2016), polski polityk, prawnik, były minister sprawiedliwości, poseł na Sejm I i
  • Jarosław Piątkowski (ur. 1982), polski piłkarz, grający na pozycji prawego pomocnika w Stali Stalowa Wola
  • Jerzy Piątkowski (ujednoznacznienie)
  • Kamil Piątkowski (ur. 2000), polski piłkarz, grający na pozycji obrońcy w Rakowie Częstochowa
  • Leokadia Piątkowska (1833–1944), polska rolniczka zamordowana w czasie okupacji niemieckiej przez Niemców za pomoc okazaną Żydom. Zawołana po Imieniu.
  • Lucjan Piątkowski (1929–2001), polski działacz partyjny i dyplomata
  • Mateusz Piątkowski (ur. 1982), polski piłkarz, grający na pozycji napastnika
  • Mieczysław Piątkowski (1881–1939), polski wojskowy
  • Stanisław Piątkowski (1914–1988), polski lekarz, ortopeda, traumatolog
  • Tobiasz Piątkowski (ur. 1979), polski scenarzysta komiksowy. Absolwent Wydziału Architektury Politechniki
  • Tomasz Piątkowski (ur. 1974), polski aktor
  • Wacław Piątkowski (1920–2013), polski działacz partyjny, menedżer, ambasador w RFN
  • Wiesław Piątkowski (ur. 1932), polski ekonomista i historyk
  • Wiktor Jan Piątkowski (1841–1909), prawnik, publicysta

Wikipedia


piątkowy

1. charakterystyczny dla piątku, związany z piątym dniem tygodnia (np. nabożeństwa piątkowe);
2. bazujący na pięciu częściach (np. matematyczny układ piątkowy), charakterystyczny dla piątki, powiązany z tą liczbą;
3. zdolny do uzyskania piątki, oceny bardzo dobrej (np. uczeń piątkowy)


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) właściwy piątkowi; dziejący się w piątek

 (1.2) dotyczący piątki (jako liczby)

 (1.3) dotyczący piątki (jako oceny w szkole)

Wiktionary

Przykłady

 (1.3) Jedyną możliwością były studia medyczne, ale musiałem mieć doskonałe wyniki na egzaminach wstępnych, bo w szkole nie byłem uczniem piątkowym - nie wydawało mi się, aby to było takie ważne.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: pʲjɔ̃ntˈkɔvɨ, AS: pʹi ̯õntkovy

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. pięcioraczek m., piąteczek mrz., pięciornik mrz., piona ż., piątek m., piątka ż., pięć

 przym. piąty

 licz. pięć

 wykrz. piona

Wiktionary


piątnica

1. gmina wiejska w Polsce;
2. część Legnicy


SJP.pl

  • Piątnica – gmina wiejska w województwie podlaskim, w powiecie łomżyńskim
  • Piątnica – część Legnicy
  • Okręgowa Spółdzielnia Mleczarska w Piątnicy

Wikipedia


piątnicki

przymiotnik od: Piątnica, Piątnica Poduchowna, Piątnica Włościańska


SJP.pl


piątoklasista

uczeń piątej klasy


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) eduk. uczeń piątej klasy

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌpʲjɔ̃ntɔklaˈɕista, AS: pʹi ̯õntoklaśista

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz.

:: fż. piątoklasistka ż.

 przym. pięcioklasowy

Wiktionary


piątoklasistka

uczennica piątej klasy


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) eduk. uczennica piątej klasy

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz.

:: fm. piątoklasista m.

 przym. pięcioklasowy

Wiktionary


piątoligowiec

zawodnik grający w piątej lidze


SJP.pl


piątoligowy

należący do piątej ligi, rozgrywany przez tę ligę


SJP.pl


piątro

piętro


SJP.pl


piątunio

pieszczotliwie: piątek; piąteczek


SJP.pl


piąty

liczebnik porządkowy odpowiadający liczbie 5


SJP.pl

przymiotnik odliczebnikowy

 (1.1) od 5

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (2.1) dzień miesiąca po czwartym

rzeczownik, rodzaj żeński

 (3.1) piąta: godzina piąta

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Za zajęcie piątego miejsca nie przyznawany jest żaden medal.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈpʲjɔ̃ntɨ, AS: pʹi ̯õnty

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. pięć n., pięcioraczek m., piąteczek mrz., piona ż., Piątek mrz., piątka ż., piąteczka ż., piątek m., piąta ż., piątak m.

 przym. piątkowy

 licz. pięć, pięcioro

 wykrz. piona

 przedr. pięcio-

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) 5.

Wiktionary


piawa

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) geogr. rzeka w północno-wschodnich Włoszech;

Wiktionary

Piawa (wł. Piave, łac. Plavis) – rzeka w północno-wschodnich Włoszech. Jej długość to 220 km.

Źródło w Alpach przy granicy z Austrią, płynie w kierunku południowo-wschodnim i kończy swój bieg w Zatoce Weneckiej Morza Adriatyckiego.

Wikipedia


piazza

[czytaj: piacca] plac, rynek, targ


SJP.pl

Wikipedia


pic

oszustwo; blaga


SJP.pl

czasownik przechodni niedokonany (dk. brak)

 (1.1) spożywać płyny

 (1.2) o obuwiu lub ubraniu: uwierać

czasownik nieprzechodni niedokonany (dk. brak)

 (2.1) pić (1.1) alkohol, również nałogowo

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Wczoraj piliśmy bardzo dobrą herbatę.

 (1.1) To co pijemy?

 (1.2) Buty mnie piją i nie mogę chodzić.

 (2.1) Wujek Zdzisław ostatnio dużo pije.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: pʲit͡ɕ, AS: pʹić

Wiktionary

Powiązane:

 czas. pijać, wypić dk., przepić dk., zapić dk., rozpić dk., podpić dk., odpić dk., nadpić dk., spić dk., wypijać ndk., upić dk., upijać ndk., popić dk., popijać, napić się, dopić

 rzecz. pitnik mrz., piwosz mos., pijus mos., pijawa ż., pijany mos., pijaczka ż., picie, pijalnia, pijak, pijaczek, pijanica, pijaństwo

 przym. pijany, niedopity, pijacki, pitny

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) chlać; gw-pl|Górny Śląsk|duldać.

 (1.2) uwierać

 (2.1) chlać

Wiktionary


pica

dawniej:
1. dzienna racja żywności dla żołnierza;
2. bezpłatny dowóz żywności dla wojska;
3. wulgarnie: srom; picza, pinda


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) med. zaburzenie psychiczne polegające na spożywaniu substancji niejadalnych;

 (1.2) przest. pasza (pożywienie przeznaczone dla zwierząt gospodarskich)

 (1.3) przest. prowiant dla wojska (żywność, zapasy żywności)

 (1.4) wulg. gwara. zob. picza.

Wiktionary

Pica (wym. /ˈpʲika/, z łac. pica „sroka”) – zaburzenie psychiczne polegające na spożywaniu substancji niejadalnych.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ˈpʲika, AS: pʹika

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. picownik mos.

 przym. picny

 czas. picować ndk.

Wiktionary


picadillo

[czytaj: pikadijo albo pikadilio] potrawa hiszpańska z mielonego mięsa i warzyw


SJP.pl

Picadillo – danie charakterystyczne dla kuchni meksykańskiej, kubańskiej i hiszpańskiej. Znane ponadto w całej Ameryce Łacińskiej i na Filipinach (w tym ostatnim kraju nazywane giniling).

Przyrządzane jest z mielonego mięsa (wołowiny), warzyw i owoców: pomidorów, papryki, cebuli, ziemniaków i bananów, z dodatkiem przypraw: czosnku, pieprzu, majeranku, goździków, cynamonu, tymianku i rodzynek. Przed podaniem danie można posypać płatkami migdałów. Podaje się je z tortillami, ryżem lub pieczywem. Może być nadzieniem naleśników lub tacos. Dobór przypraw i składników jest bardzo różny i zależy od regionu przyrządzania.

Wikipedia


picanto

samochód typu Kia Picanto


SJP.pl


picaresca

[czytaj: pikareska] romans awanturniczy, należący do literatury ludowo-mieszczańskiej, w którym przedstawienie losów przedsiębiorczego i przebiegłego włóczęgi-oszusta służy ukazaniu satyrycznego obrazu epoki; pikareska, powieść łotrzykowska


SJP.pl

Powieść łotrzykowska, powieść pikarejska, szelmowska (hiszp. novela picaresca) – romans awanturniczy przedstawiający losy przebiegłego i pomysłowego włóczęgi-oszusta, ukazujący zarazem satyryczny obraz epoki.

Za pierwowzór powieści łotrzykowskiej uważa się anonimową hiszpańską powieść pt. Łazik z Tormesu.

Wikipedia


picaro

[czytaj: pikaro] postać łotra, włóczęgi, pojawiająca się w picarescach (hiszpańskich romansach awanturniczych, należących do literatury ludowo-mieszczańskiej)


SJP.pl


picasso

[czytaj: pikasso] nazwisko, m.in. Pablo Picasso (właściwie Picasso Ruiz Blasco; 1881-1973) - hiszpański malarz, grafik i rzeźbiarz


SJP.pl

Pablo Ruiz Picasso (ur. 25 października 1881 w Maladze, zm. 8 kwietnia 1973 w Mougins) – hiszpański malarz, rzeźbiarz, rysownik, grafik, ceramik oraz poeta, uznawany za jednego z najwybitniejszych artystów XX wieku. Wraz z Georges'em Braquem twórca nurtu malarstwa zwanego kubizmem.

Wikipedia


picassowski

[czytaj: pikassowski] charakterystyczny dla sztuki Picassa, taki, jak w obrazach Picassa (np. styl picassowski), często w odniesieniu do nieregularności, nietypowości w kształcie czegoś


SJP.pl


piccard

[czytaj: piKAR, w odmianie: Piccarda - czytaj: piKARda itd.] nazwisko, m.in. Auguste Piccard (1884-1962) - szwajcarski badacz stratosfery i głębin morskich


SJP.pl

  • Auguste Piccard – szwajcarski fizyk, wynalazca batyskafu
    • Auguste Piccard (PX-8) – podwodny statek pasażerski
  • Jacques Piccard – oceanograf i inżynier, syn Auguste’a
  • Bertrand Piccard – psychiatra i podróżnik, syn Jacques’a
  • Franck Piccard – francuski narciarz alpejski
  • Leïla Piccard – narciarka alpejska, siostra Francka
  • Ted Piccard – narciarz dowolny, brat Francka i Leïli

Wikipedia


piccoli

[czytaj: pikolo]
1. rodzaj niewielkiego fletu poprzecznego, o bardzo szerokim zakresie wysokich dźwięków; pikolo, pikulina;
2. szampan bezalkoholowy marki Piccolo


SJP.pl


piccolo

[czytaj: pikolo]
1. rodzaj niewielkiego fletu poprzecznego, o bardzo szerokim zakresie wysokich dźwięków; pikolo, pikulina;
2. szampan bezalkoholowy marki Piccolo


SJP.pl

Piccolo – z (wł.) – mały, może oznaczać również

  • piccolo – mały flet
  • Piccolo – postać z Dragon Ball

Wikipedia


picer

potocznie: kłamca, oszust


SJP.pl


picerski

picer


SJP.pl

Patrz:

picer

pichcenie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|pichcić.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: pʲixˈt͡sɛ̃ɲɛ, AS: pʹiχcńe

Wiktionary

Powiązane:

 czas. pichcić

Wiktionary


pichcić

potocznie: przygotowywać potrawy, gotować; kucharzyć, kuchcić, pitrasić, kucharzować


SJP.pl

czasownik przechodni niedokonany

 (1.1) pot. przygotowywać potrawy

czasownik zwrotny pichcić się

 (2.1) gw-pl|Kresy. guzdrać się

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) W tygodniu wymyślam potrawy, a na weekend przyjeżdżam do domu i pichcę.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈpʲixʲt͡ɕit͡ɕ, AS: pʹiχʹćić

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. pichcenie n.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) gotować, przyrządzać, pitrasić

Wiktionary


picheta

nazwisko


SJP.pl


pichorowice

Pichorowice – wieś w Polsce położona w województwie dolnośląskim, w powiecie średzkim, w gminie Udanin.

W latach 1954–1959 wieś była siedzibą gromady Pichorowice, po jej zniesieniu w gromadzie Ujazd Górny.W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa legnickiego.

Wikipedia


pichtowy

olejek pichtowy - leczniczy olejek eteryczny otrzymywany z młodych pędów sosny syberyjskiej lub jodły


SJP.pl


picie

to, co nadaje się do picia, ogólnie o jakimś napoju, płynie, najczęściej pozwalającym na ugaszenie pragnienia


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) spożywanie płynów

 (1.2) pot. nadużywanie alkoholu

 (1.3) pot. napój

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Picie wody z kranu jest niezdrowe.

 (1.2) Picie zrujnowało jego życie.

 (1.3) Masz jakieś picie?

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈpʲit͡ɕɛ, AS: pʹiće

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. pitnik mrz., pijalnia ż., pijawka ż., pijak m., pijaczka ż., pijus m., piwo n., pijanie n., wypijanie n., wypicie n., upijanie n., upicie n., spijanie n., spicie n., opijanie n., opicie n., dopijanie n., dopicie n., pijawa ż., popijawa ż., pijaczek m., piwosz mos.

 czas. pić ndk., pijać ndk., wypijać ndk., wypić dk., upijać ndk., upić dk., spijać ndk., spić dk., opijać ndk., opić dk., dopijać ndk., dopić dk.

 przym. pitny, pijacki, piwny, pijany

 przysł. pijacko

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) wypijanie

 (1.3) napój

Wiktionary


piciorys

środowiskowo: okres w życiu, kiedy ktoś nadużywa alkoholu


SJP.pl


pick-up

samochód półciężarowy z platformą bagażową w miejscu tylnych siedzeń; pickup, pikap


SJP.pl


picker

[czytaj: piker] rodzaj specjalistycznej wędki do połowu z gruntu, z koszyczkiem zanętowym lub sprężyną


SJP.pl

Feeder – metoda stosowana w wędkarstwie. Polega na zastosowaniu koszyczka zanętowego i drgającej szczytówki. Zamiast drgającej szczytówki można zastosować specjalne bombki, które zawiesza się na żyłkę pomiędzy przelotkami wędziska. Po pociągnięciu przynęty przez rybę bombka unosi się lub opada. Można też stosować elektroniczny sygnalizator brań. Żyłkę wkłada się w specjalne miejsce, podczas brania sygnalizator wydaje dźwięk oraz świeci, niektóre posiadają kilkadziesiąt różnych tonów, a inne pamięć ostatniego brania. Sygnalizatorów tych używa się jednak zasadniczo przy połowie większych ryb karpiowatych, np. karpi. Dobrym sposobem na zapobiegnięciu splątywania się zestawu jest zastosowanie tzw. rurki antysplątaniowej. Wędkowanie feederowe wymaga odpowiedniego przygotowania i sprzętu.

Wikipedia


pickleball

[czytaj: pikelbol] dyscyplina sportowa wywodząca się z gier rakietowych, łącząca elementy tenisa, ping ponga i badmintona


SJP.pl


pickleballowy

pickleball [czytaj: pikylbolowy]


SJP.pl


pickup

samochód półciężarowy z platformą bagażową w miejscu tylnych siedzeń; pick-up, pikap


SJP.pl

Pick-up (ang. tu: zabrać, podwieźć), pikap – typ nadwozia dostawczego lub terenowego samochodu osobowego, charakteryzujący się skrzynią ładunkową znajdującą się zaraz za kabiną pasażerską.

Kabina może być:

  • pojedyncza (tzw. single cab lub standard cab), dwudrzwiowa, dwu- lub trzyosobowa;
  • powiększona (tzw. extra cab, king cab lub super cab), czasem z półdrzwiami uchylanymi „pod wiatr”, z ławeczką dla jednej lub dwóch dodatkowych osób;
  • podwójna (tzw. double cab lub crew cab), czterodrzwiowa, pięcio- lub sześcioosobowa.

Wikipedia


pickwick

[czytaj: pikłik] bohater powieści Karola Dickensa


SJP.pl


picnic

[czytaj: piknik] samochód typu Toyota Picnic


SJP.pl


picówa

w gwarze uczniowskiej: zimno, mróz


SJP.pl


picować

potocznie:
1. kłamać, mówić nieprawdę; bujać, blagować, bajerować;
2. starannie czyścić; pucować


SJP.pl


picowanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) pot. upiększanie, mycie, ozdabianie

 (1.2) pot. kłamanie, wypowiadanie się niezgodnie z prawdą

 (1.3) hist. wojsk. zaopatrywanie wojska w żywność i paszę drogą rekwizycji

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Przed zbliżającą się rocznicą pomnik poddany był picowaniu na wysoki połysk.

 (1.2) Gość co do remontu odwalił w try miga takie picowanie, że z początku niemal mu uwierzyłem.

 (1.3) Przez ten czas, gdy się umawiać miano, wojska z obu stron poza sobą swobodnie na picowanie, to jest po żywność wyjeżdżać miały.

Wiktionary

Powiązane:

 czas. picować ndk., odpicować dk.

 rzecz. picownik mos.

Wiktionary


pictorial

[czytaj: piktorial] fotografia lub seria fotografii, na których model lub modelka są nadzy lub prawie nadzy; piktorial


SJP.pl


picu-picu

lekceważąco: zwrot wyrażający niedowierzanie w to, o czym jest mowa, zwykle w wyrażeniu: picu-picu, mój dziedzicu; picu, picu


SJP.pl


picunda

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) geogr. adm. miasto w Abchazji, położone nad Morzem Czarnym, przy ujściu rzeki Bzyp;

Wiktionary

Picunda (abch. Пиҵунда, gruz.: ბიჭვინთა, Biczwinta, ros. Пицунда) – miasto w Abchazji w rejonie Gagra. Położone jest nad Morzem Czarnym, przy ujściu rzeki Bzyp, na wyraźnie wychodzącym w morze cyplu.

Wikipedia


picuś

potocznie, lekceważąco:
1. osoba zmyślająca, opowiadająca niestworzone, ubarwione historie;
2. osoba, która przesadnie dba o swój wygląd; picuś-glancuś, modniś, strojniś;
3. dawniej: mężczyzna zadający się z kobietami lekkich obyczajów; dziwkarz


SJP.pl


picuś-glancuś

potocznie, żartobliwie lub ironicznie o osobie, która przesadnie dba o swój wygląd


SJP.pl


picz

picz, pinda; wulgarnie:
1. srom;
2. wyzwisko stosowane do kobiety


SJP.pl


picza

picz, pinda; wulgarnie:
1. srom;
2. wyzwisko stosowane do kobiety


SJP.pl


piczka

wulgarnie o żeńskim narządzie płciowym


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) wulg. żeński narząd rozrodczy

 (1.2) wulg. pogard. kobieta

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Tak została Pizdolona • Z czaru swego wybawiona, • I znów stała się prawiczką • Z malusieńką, ciasną piczką. • Głuptas dostał zaś w podziękę • Pół królestwa i jej rękę.

 (1.2) „Ładne piczki tu przychodzą!” – krzyknął jakiś chłopak.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈpʲit͡ʃka, AS: pʹička

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. picza ż., pizda ż.

 przym. pizdowaty

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) zob. cipa.

Wiktionary


pide

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) kulin. wypiek z ciasta drożdżowego, zwykle o łódkowatym kształcie z różnymi dodatkami, np. mięsnymi i warzywnymi; tradycyjne danie kuchni tureckiej

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈpi.ðe

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) turecka pizza

Wiktionary


pidgin

[czytaj: pidżin] język międzynarodowy o uproszczonej morfologii i składni, używany jako język handlowy; pidżin, pidżyn


SJP.pl

Pidgin (dawniej Gaim) – wieloplatformowy komunikator internetowy, obsługujący szereg protokołów transmisyjnych. Pidgin jest wolnym oprogramowaniem, dostępnym na warunkach GNU GPL.

Pidgin został stworzony przez Marka Spencera dla systemów uniksowych, jednak obecnie jest dostępny także dla systemów Windows, MacOS, SkyOS i Qt Extended (dla urządzeń PDA).

Wikipedia


pidurutalagala

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) geogr. najwyższy szczyt Cejlonu;

Wiktionary

Pidurutalagala (inaczej Mount Pedro) – najwyższy szczyt Sri Lanki o wysokości bezwzględnej 2524 m n.p.m., położony około 90 km na wschód od stolicy kraju – Sri Dźajawardanapura Kotte, tuż za miastem Nuwara Eliya. Współrzędne geograficzne góry: 7° 00' N; 80° 47' E. Najbliższy szczyt o większej wysokości znajduje się 539 km na północny zachód od Pidurutalagali i jest to Anai Mudi w Ghatach Zachodnich.

Wikipedia


pidżak

przestarzale: kurtka, marynarka


SJP.pl


pidżama

strój przeznaczony do spania lub odpoczynku, składający się z luźnych spodni i bluzy albo spodenek i koszulki; piżama; pyjama (rzadko)


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) zob. piżama.

Wiktionary

Piżama (pidżama) – ubiór nocny, nakładany do snu, składający się z dwóch części: bluzy (często rozpinanej) i spodni. Piżama ma zwykle luźny, swobodny krój. Piżamy są na ogół wykonywane z bawełny, często z bawełnianego trykotu lub flaneli. Materiałem na bardziej eleganckie piżamy bywa też satyna, także jedwabna.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Muszę kupić nową pidżamę.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: pʲiˈd͡ʒãma, AS: pʹiǯãma

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. piżama ż., piżamka ż.

Wiktionary


pidżamka

zdrobnienie od: pidżama; piżamka


SJP.pl


pidżamowy

związany w jakiś sposób z pidżamą (np. komplet pidżamowy, zestaw pidżamowy), odnoszący się do pidżamy; piżamowy


SJP.pl


pidżin

język międzynarodowy o uproszczonej morfologii i składni, używany jako język handlowy; pidgin; pidżyn


SJP.pl

Języki pidżynowe (pidgin, pidżyn) – języki pomocnicze o uproszczonej budowie strukturalnej, a także o ograniczonym słownictwie, powstałe na bazie dwóch (lub więcej) języków. Nazwa „pidżyn”, według jednej z propozycji, pochodzi od chińskiej wymowy angielskiego słowa business („biznes”).

Wikipedia


pidżinowy

związany z pidżinem (pidginem, pidżynem, językiem międzynarodowym o uproszczonej morfologii i składni, używanym jako język handlowy); pidżynowy


SJP.pl


pidżyn

język międzynarodowy o uproszczonej morfologii i składni, używany jako język handlowy; pidgin; pidżin


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) jęz. zob. język pidżynowy.

Wiktionary

Języki pidżynowe (pidgin, pidżyn) – języki pomocnicze o uproszczonej budowie strukturalnej, a także o ograniczonym słownictwie, powstałe na bazie dwóch (lub więcej) języków. Nazwa „pidżyn”, według jednej z propozycji, pochodzi od chińskiej wymowy angielskiego słowa business („biznes”).

Wikipedia


pidżynowy

związany z pidżinem (pidginem, pidżinem, językiem międzynarodowym o uproszczonej morfologii i składni, używanym jako język handlowy); pidżinowy


SJP.pl


pie

[czytaj: paj] amerykańskie okrągłe ciasto z nadzieniem owocowym albo mięsnym


SJP.pl

Anglia:

  • Christmas Pie – osada

Osoby:

  • Louis-Édouard Pie – katolicki biskup

Inne:

  • Apple pie
  • American Pie
  • Country Pie
  • Pie – duch w religii voodoo
  • Pie-IX
  • Pork Pie

Zobacz też:

  • PIE
  • Pié
  • Pye

Wikipedia


pie.

skrót w funkcji przymiotnika

 (1.1) = jęz. praindoeuropejski

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌprajĩndɔɛwrɔˈpɛjsʲci, AS: prai ̯ĩndoeu̯ropei ̯sʹḱi

Wiktionary


piebaldyzm

rzadkie zaburzenie rozwojowe związane z dysfunkcją melanocytów


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) med. zaburzenie rozwojowe związane z nieprawidłowym funkcjonowaniem melanocytów;

Wiktionary

Piebaldyzm (ang. piebaldism) – rzadkie zaburzenie rozwojowe, związane z dysfunkcją melanocytów. Typowymi objawami są biały kosmyk włosów nad czołem i plamy o małej zawartości barwnika – melaniny - na skórze czoła, brwi, podbródka, klatki piersiowej, brzucha lub kończyn. Granice plam są hiperpigmentowane (mocno zabarwione). Niekiedy stwierdza się różnobarwność tęczówki.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: pʲjɛˈbaldɨsm̥, AS: pʹi ̯ebaldysm̦

Wiktionary


piec

1. poddawać produkt żywnościowy działaniu ognia (wysokiej temperatury w piekarniku);
2. parzyć, palić, doskwierać;
3. wywoływać piekący ból; palić


SJP.pl

liczebnik główny (porządkowy: piąty • zbiorowy: pięcioro)

 (1.1) mat. liczba 5

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (2.1) mat. cyfra 5

 (2.2) pot. jedna z ocen w czterostopniowej i sześciostopniowej szkolnej skali ocen, ocena bardzo dobra

forma rzeczownika.

 (3.1) rzad. D. lm. od: pięcie (się)

Wiktionary

Urządzenia

  • piec – urządzenie wykorzystujące ciepło w sposób bezpośredni, w odróżnieniu od kotła, w którym podgrzewany jest czynnik pośredni, np.: woda instalacyjna;
    zobacz też: zduństwo
    • piece domowe:
      • piec kaflowy – rodzaj pieca grzewczego w mieszkaniach
      • piecokuchnia (piec kuchenny), np. westfalka
      • piec kurny
      • piec chlebowy
      • tandoor
      • piec rakietowy
      • zobacz też: przypiecek, piekarnik

      Wikipedia

      Przykłady

       (1.1) W teleturnieju udział brało pięciu panów i pięć pań.

       (1.1) Już jest za pięć dwunasta.

       (2.1) Pięćdziesiąt jest zapisywane jako pięć-zero.

       (2.2) Dostałem dziś w szkole pięć ze sprawdzianu z matmy.

      Wiktionary

      Wymowa:

      IPA: pʲjɛ̇̃ɲt͡ɕ, AS: pʹi ̯ė̃ńć

      Wiktionary

      Powiązane:

       rzecz. piątka ż., piątek mrz., pięciornik mrz., piątak mos./mrz., piona ż., piąteczek mrz., piątunio m., pięcioraczek m.

       przym. piąty, piątkowy

       licz. pięcioro

       przedr. pięcio-

       wykrz. piona

      Wiktionary

      Synonimy:

       (1.1) zapis arabski: 5, zapis rzymski: V

      Wiktionary


pięćdziesiąt

[czytaj: pieńdziesiąt] liczebnik oznaczający liczbę 50


SJP.pl

liczebnik główny

 (1.1) 50

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Pięćdziesiąt lat to pół wieku.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: pʲjɛ̇̃ɲˈd͡ʑɛ̇ɕɔ̃nt, AS: pʹi ̯ė̃ńʒ́ėśõnt

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. pięćdziesiątka ż., Pięćdziesiątnica ż.

 przym. pięćdziesiąty

 licz. pięćdziesięcioro

Wiktionary


pięćdziesiątak

banknot o wartości pięćdziesięciu złotych lub rzadziej o innej jednostce płatniczej, której wartość oznaczona jest liczbą 50


SJP.pl


pięćdziesiątka

1. grupa pięćdziesięciu osób lub przedmiotów;
2. potocznie o budynku, pokoju, pojeździe lub czymkolwiek, co oznaczone jest liczbą 50;
3. pięćdziesiąt lat


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) liczba 50

 (1.2) grupa 50 osób lub rzeczy

 (1.3) osiągnięcie wieku 50 lat

 (1.4) coś, co oznaczone jest liczbą 50

 (1.5) pot. prędkość pięćdziesięciu kilometrów na godzinę

 (1.6) pot. banknot o nominale pięćdziesięciu (złotych, euro, dolarów itd.); kwota tej wysokości

 (1.7) pot. kobieta w wieku 50 lat

 (1.8) pot. coś o objętości 50 ml

Wiktionary

Przykłady

 (1.2) Na rajd ruszyła pięćdziesiątka uczestników.

 (1.3) Niewielu ludzi po pięćdziesiątce wygląda młodo.

 (1.5) W terenie zabudowanym nie wolno jechać szybciej niż pięćdziesiątką.

 (1.6) Dałem jej pięćdziesiątkę, a ona mi wydała tylko dychę.

 (1.8) I wchodziłem do gospody „Pod Mocnym Aniołem”, i w celu uporządkowania doznań wypijałem cztery pięćdziesiątki.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌpʲjɛ̇̃ɲd͡ʑɛ̇ˈɕɔ̃ntka, AS: pʹi ̯ė̃ńʒ́ėśõntka

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Pięćdziesiątnica ż.

 przym. pięćdziesiąty

 licz. pięćdziesiąt, pięćdziesięcioro

Wiktionary


pięćdziesiątkowy

przymiotnik

 (1.1) związany z liczbą pięćdziesiąt, dotyczący liczby pięćdziesiąt

Wiktionary


pięćdziesiątnica

dzień w kalendarzu żydowskim, mający upamiętnić zstąpienie Boga na górę Synaj po pięćdziesięciu dniach od wyjścia Izraelitów z Egiptu


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) rel. bibl. w judaizmie: święto obchodzone 6 dnia miesiąca siwan, upamiętniające nadanie Tory

 (1.2) kult. rel. w chrześcijaństwie: święto obchodzone pięćdziesiąt dni po Wielkanocy, w którym wspomina się zstąpienie Ducha Świętego na Maryję i Apostołów

Wiktionary

  • Szawuot – żydowskie Święto Tygodni
  • Zesłanie Ducha Świętego – święto chrześcijańskie

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Kiedy nadszedł wreszcie dzień Pięćdziesiątnicy, znajdowali się wszyscy razem na tym samym miejscu.

 (1.2) W Cieszyńskim na Pięćdziesiątnicę częstują jajecznicą.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. pięćdziesiątnica ż., pięćdziesiątka ż.

 przym. pięćdziesiąty

 licz. pięćdziesiąt, pięćdziesięcioro

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) Szawuot, Święto Tygodni, pot. Zielone Świątki

 (1.2) Zesłanie Ducha Świętego, pot. Zielone Świątki

Wiktionary


pięćdziesiąty

liczebnik porządkowy odpowiadający liczbie 50


SJP.pl

przymiotnik odliczebnikowy

 (1.1) od pięćdziesiąt

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Z okazji pięćdziesiątych urodzin złożyliśmy jubilatce najserdeczniejsze życzenia.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌpʲjɛ̇̃ɲd͡ʑɛ̇ˈɕɔ̃ntɨ, AS: pʹi ̯ė̃ńʒ́ėśõnty

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. pięćdziesiątka ż., pięćdziesiątak m., Pięćdziesiątnica ż.

 licz. pięćdziesiąt, pięćdziesięcioro

Wiktionary


pięćdziesięciocentówka

moneta o nominale pięćdziesięciu centów


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) moneta o nominale pięćdziesięciu centów

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌpʲjɛ̇̃ɲd͡ʑɛ̇ɕɛ̇̃ɲt͡ɕɔt͡sɛ̃nˈtufka, AS: pʹi ̯ė̃ńʒ́ėśė̃ńćocẽntufka

Wiktionary

Powiązane:

 przym. pięćdziesięciocentowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) półdolarówka

Wiktionary


pięćdziesięciocentowy

przymiotnik

 (1.1) liczący pięćdziesiąt centów, mający wartość pięćdziesięciu centów

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌpʲjɛ̇̃ɲd͡ʑɛ̇ɕɛ̇̃ɲt͡ɕɔt͡sɛ̃nˈtɔvɨ, AS: pʹi ̯ė̃ńʒ́ėśė̃ńćocẽntovy

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. pięćdziesięciocentówka

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) półdolarowy

Wiktionary


pięćdziesięcioczterolatek

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) mężczyzna mający pięćdziesiąt cztery lata

rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy

 (2.1) zwierzę, roślina lub rzecz mająca pięćdziesiąt cztery lata

forma rzeczownika.

 (3.1) D. lm. od pięćdziesięcioczterolatka

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌpʲjɛ̇̃ɲd͡ʑɛ̇ɕɛ̇̃ɲt͡ɕɔt͡ʃtɛrɔˈlatɛk, AS: pʹi ̯ė̃ńʒ́ėśė̃ńćočterolatek

Wiktionary

Powiązane:

 przym. pięćdziesięcioczteroletni

 rzecz. pięćdziesięcioczterolatka ż.

Wiktionary


pięćdziesięcioczterolatka

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) kobieta mająca pięćdziesiąt cztery lata

 (1.2) zwierzę, rzecz lub roślina mająca pięćdziesiąt cztery lata

forma rzeczownika.

 (2.1) D., B. lp. od pięćdziesięcioczterolatek

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌpʲjɛ̇̃ɲd͡ʑɛ̇ɕɛ̇̃ɲt͡ɕɔt͡ʃtɛrɔˈlatka, AS: pʹi ̯ė̃ńʒ́ėśė̃ńćočterolatka

Wiktionary

Powiązane:

 przym. pięćdziesięcioczteroletni

 rzecz. pięćdziesięcioczterolatek m.

Wiktionary


pięćdziesięcioczteroletni

1. trwający pięćdziesiąt cztery lata; przypadający za pięćdziesiąt cztery lata;
2. będący w wieku pięćdziesięciu czterech lat, mający pięćdziesiąt cztery lata


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) mający pięćdziesiąt cztery lata

 (1.2) trwający pięćdziesiąt cztery lata

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Millet, dziś pięćdziesięcioczteroletnia, jest cenionym francuskim krytykiem sztuki, redaktorką magazynu „Art Press” (założony trzydzieści lat temu ma trzydzieści tysięcy nakładu), kuratorką wystaw, jak i autorką ośmiu książek o sztuce współczesnej.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌpʲjɛ̇̃ɲd͡ʑɛ̇ɕɛ̇̃ɲt͡ɕɔt͡ʃtɛrɔˈlɛtʲɲi, AS: pʹi ̯ė̃ńʒ́ėśė̃ńćočteroletʹńi

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. pięćdziesięcioczterolatek m., pięćdziesięcioczterolatka ż.

Wiktionary


pięćdziesięciodwuipółletni

1. trwający pięćdziesiąt dwa lata i pół roku; przypadający za pięćdziesiąt dwa lata i pół roku;
2. będący w wieku pięćdziesięciu dwóch lat i pół roku, mający pięćdziesiąt dwa lata i pół roku


SJP.pl


pięćdziesięciodwulatek

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) mężczyzna mający pięćdziesiąt dwa lata

rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy

 (2.1) zwierzę, roślina lub rzecz mająca pięćdziesiąt dwa lata

forma rzeczownika.

 (3.1) D. lm. od pięćdziesięciodwulatka

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌpʲjɛ̇̃ɲd͡ʑɛ̇ɕɛ̇̃ɲt͡ɕɔdvuˈlatɛk, AS: pʹi ̯ė̃ńʒ́ėśė̃ńćodvulatek

Wiktionary

Powiązane:

 przym. pięćdziesięciodwuletni

 rzecz. pięćdziesięciodwulatka ż.

Wiktionary


pięćdziesięciodwulatka

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) kobieta mająca pięćdziesiąt dwa lata

 (1.2) zwierzę, rzecz lub roślina mająca pięćdziesiąt dwa lata

forma rzeczownika.

 (2.1) D., B. lp. od pięćdziesięciodwulatek

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌpʲjɛ̇̃ɲd͡ʑɛ̇ɕɛ̇̃ɲt͡ɕɔdvuˈlatka, AS: pʹi ̯ė̃ńʒ́ėśė̃ńćodvulatka

Wiktionary

Powiązane:

 przym. pięćdziesięciodwuletni

 rzecz. pięćdziesięciodwulatek m.

Wiktionary


pięćdziesięciodwuletni

mający pięćdziesiąt dwa lata, trwający pięćdziesiąt dwa lata itp.


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) mający pięćdziesiąt dwa lata

 (1.2) trwający pięćdziesiąt dwa lata

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Ten sam sędzia skazał na trzy miesiące więzienia pięćdziesięciodwuletniego Kuan Cinga.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌpʲjɛ̇̃ɲd͡ʑɛ̇ɕɛ̇̃ɲt͡ɕɔdvuˈlɛtʲɲi, AS: pʹi ̯ė̃ńʒ́ėśė̃ńćodvuletʹńi

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. pięćdziesięciodwulatek m., pięćdziesięciodwulatka ż.

Wiktionary


pięćdziesięciodziewięciolatek

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) mężczyzna mający pięćdziesiąt dziewięć lat

rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy

 (2.1) zwierzę, roślina lub rzecz mająca pięćdziesiąt dziewięć lat

forma rzeczownika.

 (3.1) D. lm. od pięćdziesięciodziewięciolatka

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌpʲjɛ̇̃ɲd͡ʑɛ̇ɕɛ̇̃ɲt͡ɕɔ̇d͡ʑɛvʲjɛ̇̃ɲt͡ɕɔˈlatɛk, AS: pʹi ̯ė̃ńʒ́ėśė̃ńćȯʒ́evʹi ̯ė̃ńćolatek

Wiktionary

Powiązane:

 przym. pięćdziesięciodziewięcioletni

 rzecz. pięćdziesięciodziewięciolatka ż.

Wiktionary


pięćdziesięciodziewięciolatka

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) kobieta mająca pięćdziesiąt dziewięć lat

 (1.2) zwierzę, rzecz lub roślina mająca pięćdziesiąt dziewięć lat

forma rzeczownika.

 (2.1) D., B. lp. od pięćdziesięciodziewięciolatek

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌpʲjɛ̇̃ɲd͡ʑɛ̇ɕɛ̇̃ɲt͡ɕɔ̇d͡ʑɛvʲjɛ̇̃ɲt͡ɕɔˈlatka, AS: pʹi ̯ė̃ńʒ́ėśė̃ńćȯʒ́evʹi ̯ė̃ńćolatka

Wiktionary

Powiązane:

 przym. pięćdziesięciodziewięcioletni

 rzecz. pięćdziesięciodziewięciolatek m.

Wiktionary


pięćdziesięciodziewięcioletni

przymiotnik

 (1.1) mający pięćdziesiąt dziewięć lat

 (1.2) trwający pięćdziesiąt dziewięć lat

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌpʲjɛ̇̃ɲd͡ʑɛ̇ɕɛ̇̃ɲt͡ɕɔ̇d͡ʑɛvʲjɛ̇̃ɲt͡ɕɔˈlɛtʲɲi, AS: pʹi ̯ė̃ńʒ́ėśė̃ńćȯʒ́evʹi ̯ė̃ńćoletʹńi

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. pięćdziesięciodziewięciolatek m., pięćdziesięciodziewięciolatka ż.

Wiktionary


pięćdziesięciofuntowy

1. mający wartość pięćdziesięciu funtów;
2. ważący pięćdziesiąt funtów


SJP.pl


pięćdziesięciogodzinny

trwający pięćdziesiąt godzin


SJP.pl


pięćdziesięciogroszówka

moneta o nominale pięćdziesięciu groszy


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) moneta, której wartość wynosi pięćdziesiąt groszy

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌpʲjɛ̇̃ɲd͡ʑɛ̇ˈɕɛ̇̃ɲt͡ɕɔɡrɔˈʃufka, AS: pʹi ̯ė̃ńʒ́ėśė̃ńćogrošufka

Wiktionary

Powiązane:

 przym. pięćdziesięciogroszowy

Wiktionary


pięćdziesięciogroszowy

mający wartość pięćdziesięciu groszy


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) mający wartość pięćdziesięciu groszy, kosztujący pięćdziesiąt groszy

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌpʲjɛ̇̃ɲd͡ʑɛ̇ɕɛ̇̃ɲt͡ɕɔɡrɔˈʃɔvɨ, AS: pʹi ̯ė̃ńʒ́ėśė̃ńćogrošovy

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. pięćdziesięciogroszówka ż.

Wiktionary


pięćdziesięciojednolatek

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) mężczyzna mający pięćdziesiąt jeden lat

rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy

 (2.1) zwierzę, roślina lub rzecz mająca pięćdziesiąt jeden lat

forma rzeczownika.

 (3.1) D. lm. od pięćdziesięciojednolatka

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌpʲjɛ̇̃ɲd͡ʑɛ̇ɕɛ̇̃ɲt͡ɕɔ̇jɛdnɔˈlatɛk, AS: pʹi ̯ė̃ńʒ́ėśė̃ńćȯi ̯ednolatek

Wiktionary

Powiązane:

 przym. pięćdziesięciojednoletni

 rzecz. pięćdziesięciojednolatka ż.

Wiktionary


pięćdziesięciojednolatka

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) kobieta mająca pięćdziesiąt jeden lat

 (1.2) zwierzę, rzecz lub roślina mająca pięćdziesiąt jeden lat

forma rzeczownika.

 (2.1) D., B. lp. od pięćdziesięciojednolatek

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌpʲjɛ̇̃ɲd͡ʑɛ̇ɕɛ̇̃ɲt͡ɕɔ̇jɛdnɔˈlatka, AS: pʹi ̯ė̃ńʒ́ėśė̃ńćȯi ̯ednolatka

Wiktionary

Powiązane:

 przym. pięćdziesięciojednoletni

 rzecz. pięćdziesięciojednolatek m.

Wiktionary


pięćdziesięciojednoletni

przymiotnik

 (1.1) mający pięćdziesiąt jeden lat

 (1.2) trwający pięćdziesiąt jeden lat

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌpʲjɛ̇̃ɲd͡ʑɛ̇ɕɛ̇̃ɲt͡ɕɔ̇jɛdnɔˈlɛtʲɲi, AS: pʹi ̯ė̃ńʒ́ėśė̃ńćȯi ̯ednoletʹńi

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. pięćdziesięciojednolatek m., pięćdziesięciojednolatka ż.

Wiktionary


pięćdziesięciokilkoletni

mający pięćdziesiąt kilka lat, trwający pięćdziesiąt kilka lat itp.; pięćdziesięciokilkuletni


SJP.pl


pięćdziesięciokilkuletni

mający pięćdziesiąt kilka lat, trwający pięćdziesiąt kilka lat itp.; pięćdziesięciokilkoletni


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) mający lub trwający pięćdziesiąt kilka lat

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Miła, zadbana, kulturalna pięćdziesięciokilkuletnia kobieta przekształciła się w ciągu dosłownie kilku dni w niechlujną starą wiedźmę.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌpʲjɛ̇̃ɲd͡ʑɛ̇ɕɛ̇̃ɲt͡ɕɔ̇cilkuˈlɛtʲɲi, AS: pʹi ̯ė̃ńʒ́ėśė̃ńćȯḱilkuletʹńi

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) pięćdziesięcioparoletni

Wiktionary


pięćdziesięciokilogramowy

1. ważący 50 kilogramów;
2. przeznaczony na 50 kilogramów czegoś


SJP.pl


pięćdziesięciokoronowy

przymiotnik

 (1.1) mający wartość/liczący/wynoszący 50 koron

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌpʲjɛ̇̃ɲd͡ʑɛ̇ɕɛ̇̃ɲt͡ɕɔkɔrɔ̃ˈnɔvɨ, AS: pʹi ̯ė̃ńʒ́ėśė̃ńćokorõnovy

Wiktionary


pięćdziesięciokrotność

pięćdziesięciokrotny


SJP.pl

Patrz:

pięćdziesięciokrotny

pięćdziesięciokrotny

powtarzający się pięćdziesiąt razy


SJP.pl


pięćdziesięciolatek

mężczyzna mający pięćdziesiąt lat


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) osoba w wieku 50-59 lat

rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy

 (2.1) zwierzę, roślina lub rzecz mająca 50-59 lat

forma rzeczownika.

 (3.1) D. lm. od pięćdziesięciolatka

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌpʲjɛ̇̃ɲd͡ʑɛ̇ɕɛ̇̃ɲt͡ɕɔˈlatɛk, AS: pʹi ̯ė̃ńʒ́ėśė̃ńćolatek

Wiktionary

Powiązane:

 przym. pięćdziesięcioletni

 rzecz. pięćdziesięciolecie n., pięćdziesięciolatka ż.

Wiktionary


pięćdziesięciolatka

kobieta mająca pięćdziesiąt lat


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) kobieta mająca pięćdziesiąt lat

 (1.2) zwierzę, rzecz lub roślina mająca pięćdziesiąt lat

forma rzeczownika.

 (2.1) D., B. lp. od pięćdziesięciolatek

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌpʲjɛ̇̃ɲd͡ʑɛ̇ɕɛ̇̃ɲt͡ɕɔˈlatka, AS: pʹi ̯ė̃ńʒ́ėśė̃ńćolatka

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. pięćdziesięciolecie n.

:: fm. pięćdziesięciolatek m.

 przym. pięćdziesięcioletni

Wiktionary


pięćdziesięciolatki

mężczyzna mający pięćdziesiąt lat


SJP.pl


pięćdziesięciolecie

1. okres pięćdziesięciu lat;
2. pięćdziesiąta rocznica czegoś


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) okres pięćdziesięciu lat

 (1.2) pięćdziesiąta rocznica

Wiktionary

Przykłady

 (1.2) Wczoraj obchodziłem jubileusz pięćdziesięciolecia moich urodzin.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌpʲjɛ̇̃ɲd͡ʑɛ̇ɕɛ̇̃ɲt͡ɕɔˈlɛt͡ɕɛ, AS: pʹi ̯ė̃ńʒ́ėśė̃ńćoleće

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. pięćdziesięciolatek m., pięćdziesięciolatka ż., pięćdziesięcioośmiolatek mos./mzw.

 przym. pięćdziesięcioletni

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) półwiecze

 (1.2) półwiecze

Wiktionary


pięćdziesięcioletni

mający pięćdziesiąt lat


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) mający pięćdziesiąt lat

 (1.2) trwający pięćdziesiąt lat

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) W progu stanęła pięćdziesięcioletnia, kompletnie pozbawiona entuzjazmu kobieta.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌpʲjɛ̇̃ɲd͡ʑɛ̇ɕɛ̇̃ɲt͡ɕɔˈlɛtʲɲi, AS: pʹi ̯ė̃ńʒ́ėśė̃ńćoletʹńi

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. pięćdziesięciolatek m., pięćdziesięciolatka ż., pięćdziesięciolecie n.

Wiktionary


pięćdziesięciominutowy

przymiotnik relacyjny

 (1.1) trwający pięćdziesiąt minut

Wiktionary


pięćdziesięcioośmiolatek

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) mężczyzna mający pięćdziesiąt osiem lat

rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy

 (2.1) zwierzę, roślina lub rzecz mająca pięćdziesiąt osiem lat

forma rzeczownika.

 (3.1) D. lm. od pięćdziesięcioośmiolatka

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌpʲjɛ̇̃ɲd͡ʑɛ̇ɕɛ̇̃ɲt͡ɕɔːɕmʲjɔˈlatɛk, AS: pʹi ̯ė̃ńʒ́ėśė̃ńć•ośmʹi ̯olatek

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. pięćdziesięciolecie n.

:: fż. pięćdziesięcioośmiolatka ż.

 przym. pięćdziesięcioośmioletni

Wiktionary


pięćdziesięcioośmiolatka

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) kobieta mająca pięćdziesiąt osiem lat

 (1.2) zwierzę, rzecz lub roślina mająca pięćdziesiąt osiem lat

forma rzeczownika.

 (2.1) D., B. lp. od pięćdziesięcioośmiolatek

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌpʲjɛ̇̃ɲd͡ʑɛ̇ɕɛ̇̃ɲt͡ɕɔːɕmʲjɔˈlatka, AS: pʹi ̯ė̃ńʒ́ėśė̃ńć•ośmʹi ̯olatka

Wiktionary

Powiązane:

 przym. pięćdziesięcioośmioletni

 rzecz. pięćdziesięcioośmiolatek m.

Wiktionary


pięćdziesięcioośmioletni

przymiotnik

 (1.1) mający pięćdziesiąt osiem lat

 (1.2) trwający pięćdziesiąt osiem lat

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌpʲjɛ̇̃ɲd͡ʑɛ̇ɕɛ̇̃ɲt͡ɕɔːɕmʲjɔˈlɛtʲɲi, AS: pʹi ̯ė̃ńʒ́ėśė̃ńć•ośmʹi ̯oletʹńi

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. pięćdziesięcioośmiolatek m., pięćdziesięcioośmiolatka ż.

Wiktionary


pięćdziesięcioosobowy

1. składający się z pięćdziesięciu osób;
2. przeznaczony dla pięćdziesięciu osób


SJP.pl


pięćdziesięcioparoletni

przymiotnik

 (1.1) mający lub trwający pięćdziesiąt kilka lat

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Ten pięćdziesięcioparoletni artysta studiował w Wenecji na wydziale grafiki i rysownictwa.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌpʲjɛ̇̃ɲd͡ʑɛ̇ɕɛ̇̃ɲt͡ɕɔparɔˈlɛtʲɲi, AS: pʹi ̯ė̃ńʒ́ėśė̃ńćoparoletʹńi

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) pięćdziesięciokilkuletni

Wiktionary


pięćdziesięciopensówka

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) numizm. moneta o nominale pięćdziesięciu pensów

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌpʲjɛ̇̃ɲd͡ʑɛ̇ɕɛ̇̃ɲt͡ɕɔpɛ̃w̃ˈsufka, AS: pʹi ̯ė̃ńʒ́ėśė̃ńćopẽũ̯sufka

Wiktionary

Powiązane:

 przym. pięćdziesięciopensowy

Wiktionary


pięćdziesięciopensowy

przymiotnik

 (1.1) liczący pięćdziesiąt pensów, mający wartość pięćdziesięciu pensów

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌpʲjɛ̇̃ɲd͡ʑɛ̇ɕɛ̇̃ɲt͡ɕɔpɛ̃w̃ˈsɔvɨ, AS: pʹi ̯ė̃ńʒ́ėśė̃ńćopẽũ̯sovy

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. pięćdziesięciopensówka

Wiktionary


pięćdziesięciopięciolatek

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) mężczyzna mający pięćdziesiąt pięć lat

rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy

 (2.1) zwierzę, roślina lub rzecz mająca pięćdziesiąt pięć lat

forma rzeczownika.

 (3.1) D. lm. od pięćdziesięciopięciolatka

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌpʲjɛ̇̃ɲd͡ʑɛ̇ɕɛ̇̃ɲt͡ɕɔpʲjɛ̇̃ɲt͡ɕɔˈlatɛk, AS: pʹi ̯ė̃ńʒ́ėśė̃ńćopʹi ̯ė̃ńćolatek

Wiktionary

Powiązane:

 przym. pięćdziesięciopięcioletni

 rzecz. pięćdziesięciopięciolatka ż.

Wiktionary


pięćdziesięciopięciolatka

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) kobieta mająca pięćdziesiąt pięć lat

 (1.2) zwierzę, rzecz lub roślina mająca pięćdziesiąt pięć lat

forma rzeczownika.

 (2.1) D., B. lp. od pięćdziesięciopięciolatek

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌpʲjɛ̇̃ɲd͡ʑɛ̇ɕɛ̇̃ɲt͡ɕɔpʲjɛ̇̃ɲt͡ɕɔˈlatka, AS: pʹi ̯ė̃ńʒ́ėśė̃ńćopʹi ̯ė̃ńćolatka

Wiktionary

Powiązane:

 przym. pięćdziesięciopięcioletni

 rzecz. pięćdziesięciopięciolatek m.

Wiktionary


pięćdziesięciopięciolecie

1. okres pięćdziesięciu pięciu lat;
2. pięćdziesiąta piąta rocznica czegoś


SJP.pl


pięćdziesięciopięcioletni

przymiotnik

 (1.1) mający pięćdziesiąt pięć lat

 (1.2) trwający pięćdziesiąt pięć lat

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌpʲjɛ̇̃ɲd͡ʑɛ̇ɕɛ̇̃ɲt͡ɕɔpʲjɛ̇̃ɲt͡ɕɔˈlɛtʲɲi, AS: pʹi ̯ė̃ńʒ́ėśė̃ńćopʹi ̯ė̃ńćoletʹńi

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. pięćdziesięciopięciolatek m., pięćdziesięciopięciolatka ż.

Wiktionary


pięćdziesięcioro

liczebnik zbiorowy odpowiadający liczbie 50, używany w odniesieniu do osób różnej płci, dzieci i młodych zwierząt oraz do przedmiotów o nazwie występującej tylko w liczbie mnogiej


SJP.pl

liczebnik zbiorowy

 (1.1) …odpowiadający liczbie 50

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) W tym roku stypendia otrzymało pięćdziesięcioro uczniów.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌpʲjɛ̇̃ɲd͡ʑɛ̇ɕɛ̇̃ɲˈt͡ɕɔrɔ, AS: pʹi ̯ė̃ńʒ́ėśė̃ńćoro

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. pięćdziesiątka ż., Pięćdziesiątnica ż.

 przym. pięćdziesiąty

 licz. pięćdziesiąt

Wiktionary


pięćdziesięciosiedmioipółletni

mający pięćdziesiąt siedem lat i pół roku, trwający pięćdziesiąt siedem lat i pół roku itp.


SJP.pl


pięćdziesięciosiedmiolatek

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) mężczyzna mający pięćdziesiąt siedem lat

rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy

 (2.1) zwierzę, roślina lub rzecz mająca pięćdziesiąt siedem lat

forma rzeczownika.

 (3.1) D. lm. od pięćdziesięciosiedmiolatka

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌpʲjɛ̇̃ɲd͡ʑɛ̇ɕɛ̇̃ɲt͡ɕɔ̇ɕɛdmʲjɔˈlatɛk, AS: pʹi ̯ė̃ńʒ́ėśė̃ńćȯśedmʹi ̯olatek

Wiktionary

Powiązane:

 przym. pięćdziesięciosiedmioletni

 rzecz. pięćdziesięciosiedmiolatka ż.

Wiktionary


pięćdziesięciosiedmiolatka

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) kobieta mająca pięćdziesiąt siedem lat

 (1.2) zwierzę, rzecz lub roślina mająca pięćdziesiąt siedem lat

forma rzeczownika.

 (2.1) D., B. lp. od pięćdziesięciosiedmiolatek

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌpʲjɛ̇̃ɲd͡ʑɛ̇ɕɛ̇̃ɲt͡ɕɔ̇ɕɛdmʲjɔˈlatka, AS: pʹi ̯ė̃ńʒ́ėśė̃ńćȯśedmʹi ̯olatka

Wiktionary

Powiązane:

 przym. pięćdziesięciosiedmioletni

 rzecz. pięćdziesięciosiedmiolatek m.

Wiktionary


pięćdziesięciosiedmioletni

1. trwający pięćdziesiąt siedem lat; przypadający za pięćdziesiąt siedem lat;
2. będący w wieku pięćdziesięciu siedmiu lat, mający pięćdziesiąt siedem lat


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) mający pięćdziesiąt siedem lat

 (1.2) trwający pięćdziesiąt siedem lat

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Pan Zdzisław, pięćdziesięciosiedmioletni mieszkaniec Trójmiasta, był w podobnej sytuacji.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌpʲjɛ̇̃ɲd͡ʑɛ̇ɕɛ̇̃ɲt͡ɕɔ̇ɕɛdmʲjɔˈlɛtʲɲi, AS: pʹi ̯ė̃ńʒ́ėśė̃ńćȯśedmʹi ̯oletʹńi

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. pięćdziesięciosiedmiolatek m., pięćdziesięciosiedmiolatka ż.

Wiktionary


pięćdziesięciostopniowy

1. mający pięćdziesiąt stopni (w jakiejś skali);
2. mający pięćdziesiąt stopni, etapów


SJP.pl


pięćdziesięciosześciolatek

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) mężczyzna mający pięćdziesiąt sześć lat

rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy

 (2.1) zwierzę, roślina lub rzecz mająca pięćdziesiąt sześć lat

forma rzeczownika.

 (3.1) D. lm. od pięćdziesięciosześciolatka

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌpʲjɛ̇̃ɲd͡ʑɛ̇ɕɛ̇̃ɲt͡ɕɔʃɛɕt͡ɕɔˈlatɛk, AS: pʹi ̯ė̃ńʒ́ėśė̃ńćošeśćolatek

Wiktionary

Powiązane:

 przym. pięćdziesięciosześcioletni

 rzecz. pięćdziesięciosześciolatka ż.

Wiktionary


pięćdziesięciosześciolatka

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) kobieta mająca pięćdziesiąt sześć lat

 (1.2) zwierzę, rzecz lub roślina mająca pięćdziesiąt sześć lat

forma rzeczownika.

 (2.1) D., B. lp. od pięćdziesięciosześciolatek

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌpʲjɛ̇̃ɲd͡ʑɛ̇ɕɛ̇̃ɲt͡ɕɔʃɛɕt͡ɕɔˈlatka, AS: pʹi ̯ė̃ńʒ́ėśė̃ńćošeśćolatka

Wiktionary

Powiązane:

 przym. pięćdziesięciosześcioletni

 rzecz. pięćdziesięciosześciolatek m.

Wiktionary


pięćdziesięciosześcioletni

przymiotnik

 (1.1) mający pięćdziesiąt sześć lat

 (1.2) trwający pięćdziesiąt sześć lat

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌpʲjɛ̇̃ɲd͡ʑɛ̇ɕɛ̇̃ɲt͡ɕɔʃɛɕt͡ɕɔˈlɛtʲɲi, AS: pʹi ̯ė̃ńʒ́ėśė̃ńćošeśćoletʹńi

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. pięćdziesięciosześciolatek m., pięćdziesięciosześciolatka ż.

Wiktionary


pięćdziesięciotrzylatek

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) mężczyzna mający pięćdziesiąt trzy lata

rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy

 (2.1) zwierzę, roślina lub rzecz mająca pięćdziesiąt trzy lata

forma rzeczownika.

 (3.1) D. lm. od pięćdziesięciotrzylatka

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌpʲjɛ̇̃ɲd͡ʑɛ̇ɕɛ̇̃ɲt͡ɕɔṭʃɨˈlatɛk, AS: pʹi ̯ė̃ńʒ́ėśė̃ńćoṭšylatek

Wiktionary

Powiązane:

 przym. pięćdziesięciotrzyletni

 rzecz. pięćdziesięciotrzylatka ż.

Wiktionary


pięćdziesięciotrzylatka

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) kobieta mająca pięćdziesiąt trzy lata

 (1.2) zwierzę, rzecz lub roślina mająca pięćdziesiąt trzy lata

forma rzeczownika.

 (2.1) D., B. lp. od pięćdziesięciotrzylatek

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌpʲjɛ̇̃ɲd͡ʑɛ̇ɕɛ̇̃ɲt͡ɕɔṭʃɨˈlatka, AS: pʹi ̯ė̃ńʒ́ėśė̃ńćoṭšylatka

Wiktionary

Powiązane:

 przym. pięćdziesięciotrzyletni

 rzecz. pięćdziesięciotrzylatek m.

Wiktionary


pięćdziesięciotrzyletni

mający pięćdziesiąt trzy lata, trwający pięćdziesiąt trzy lata itp.


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) mający pięćdziesiąt trzy lata

 (1.2) trwający pięćdziesiąt trzy lata

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Szesnastoletnia Maria obaliła średniowieczny porządek pięćdziesięciotrzyletniego króla.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌpʲjɛ̇̃ɲd͡ʑɛ̇ɕɛ̇̃ɲt͡ɕɔṭʃɨˈlɛtʲɲi, AS: pʹi ̯ė̃ńʒ́ėśė̃ńćoṭšyletʹńi

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. pięćdziesięciotrzylatek m., pięćdziesięciotrzylatka ż.

Wiktionary


pięćdziesięciozłotówka

banknot o nominale pięćdziesięciu złotych


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) moneta lub banknot którego wartość wynosi pięćdziesiąt złotych

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌpʲjɛ̇̃ɲd͡ʑɛ̇ˈɕɛ̇̃ɲt͡ɕɔzwɔˈtufka, AS: pʹi ̯ė̃ńʒ́ėśė̃ńćozu̯otufka

Wiktionary

Powiązane:

 przym. pięćdziesięciozłotowy

Wiktionary


pięćdziesięciozłotowy

mający wartość pięćdziesięciu złotych


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) mający wartość pięćdziesięciu złotych

 (1.2) wynoszący pięćdziesiąt złotych

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Na banknocie pięćdziesięciozłotowym widnieje twarz króla Kazimierza Wielkiego.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. pięćdziesięciozłotówka ż.

Wiktionary


piech

nazwisko


SJP.pl

  • Aleksander Piech, brązownik
  • Aleksander Piech, biathlonista
  • Arkadiusz Piech, polski piłkarz
  • Edward Piech, polski kolarz przełajowy
  • Joanna Piech-Kalarus, polska artystka plastyk
  • Kazimierz Piech, botanik, profesor anatomii i cytologii roślin, żołnierz
  • Krzysztof Piech, polski ekonomista
  • Marian Piech, profesor nauk rolniczych
  • Rafał Piech, polski samorządowiec, prezydent Siemianowic Śląskich.
  • Tadeusz Piech, polski bankowiec
  • Tadeusz Piech, polski fizyk

Wikipedia


piechaczek

nazwisko


SJP.pl


piechanin

Piechanin (pol. hist. Piechinino) – wieś w Polsce położona w województwie wielkopolskim, w powiecie kościańskim, w gminie Czempiń.

Wikipedia


piechcin

Piechcin (niem. Hansdorf bei Pakosch) – wieś w Polsce położona w województwie kujawsko-pomorskim, w powiecie żnińskim, w gminie Barcin, na północno-wschodnim skraju Pojezierza Gnieźnieńskiego, 44 km od Bydgoszczy, 16 km od Inowrocławia, 9 km od Barcina i 4 km od Pakości (droga wojewódzka nr 251), w obrębie regionu historyczno-etnograficznego zwanego Pałukami. Wieś jest siedzibą sołectwa Piechcin, w którego skład wchodzi również Aleksandrowo. Przez Piechcin przebiega trasa linii kolejowej (Inowrocław-Pakość-Barcin-Żnin), była na niej stacja, a obecnie bocznica Piechcin.

Wikipedia


piechniak

nazwisko


SJP.pl


piechniczek

nazwisko


SJP.pl


piechnik

nazwisko


SJP.pl


piechociarka

piechociarz


SJP.pl

Patrz:

piechociarz

piechociarski

piechociarz; piechotny, pieszy


SJP.pl


piechociarz

potocznie: żołnierz piechoty; piechociniec, piechociński, piechotny, piechur


SJP.pl


piechocice

Piechocice (niem. Piechotzütz, 1936–1945 Pechwalde) – wieś w Polsce położona w województwie opolskim, w powiecie nyskim, w gminie Korfantów.

W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do ówczesnego województwa opolskiego.

Wikipedia


piechociniec

środowiskowo: żołnierz piechoty; piechociarz, piechociński, piechotny, piechur


SJP.pl


piechociński

środowiskowo: żołnierz piechoty; piechociarz, piechociniec, piechotny, piechur


SJP.pl

Osoby o tym nazwisku:

  • Jan Piechociński – polski aktor teatralny i filmowy
  • Janusz Piechociński – polski polityk

Wikipedia


piechocki

nazwisko


SJP.pl

Osoby o nazwisku Piechocki:

  • Pih (właśc. Adam Piechocki) − polski raper
  • Edmund Piechocki − polski ekonomista, działacz społeczny
  • Jan Piechocki − polski działacz kultury, nauczyciel, publicysta, dziennikarz i polityk
  • Janusz Piechocki – polski inżynier elektryk, nauczyciel akademicki oraz prorektor
  • Kacper Piechocki − polski siatkarz
  • Stanisław Piechocki − polski prawnik, publicysta, pisarz
  • Stefan Piechocki − polski adwokat, polityk, minister sprawiedliwości, poseł na Sejm

Wikipedia


piechota

oddział wojskowy składający się z piechurów, których zadaniem jest podjęcie walki w najbliższej styczności z wrogiem


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) wojsk. rodzaj wojsk walczących pieszo i w bliskim kontakcie z nieprzyjacielem;

 (1.2) tylko w formach piechotą, na piechotę, tożsamymi z przysłówkiem pieszo

 (1.3) daw. gwara. więz. drób

Wiktionary

Piechota (daw. infanteria) – rodzaj wojsk prowadzący walkę pieszo (dawniej również przemieszczający się pieszo). Podstawowy składnik sił zbrojnych od starożytności po współczesność.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Piechota jest niezbędna do walk w mieście.

 (1.2) Nie czekaliśmy na autobus, poszliśmy piechotą (= na piechotę).

 (1.2) A pan Słowik słodko ćwierka: Wybacz, moje złoto,
Ale wieczór taki piękny, że szedłem piechotą!

Wiktionary

Wymowa:

IPA: pʲjɛˈxɔta, AS: pʹi ̯eχota

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. pieszy m.

 przym. pieszy, piechotny

 przysł. pieszo

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) daw. infanteria

 (1.2) pieszo

Wiktionary


piechotek

piechotek leśny, piechotek błotny - gatunki owada z rodziny świerszczowatych


SJP.pl


piechotka

piechotek leśny, piechotek błotny - gatunki owada z rodziny świerszczowatych


SJP.pl

  • Kazimierz Piechotka (1919–2010) – polski architekt, żołnierz ZWZ i AK, uczestnik powstania warszawskiego.
  • Maria Piechotka (1920–2020) – polska architekt, łączniczka w czasie powstania warszawskiego, posłanka na Sejm PRL III kadencji w latach 1961–1965.

Wikipedia


piechotny

dawniej: pieszy


SJP.pl


piechowiak

nazwisko


SJP.pl

Osoby o tym nazwisku:

  • Andżelika Piechowiak – polska aktorka
  • Grzegorz Piechowiak – polski polityk
  • Marek Piechowiak – polski filozof
  • Patrycja Piechowiak – polska sztangistka

Wikipedia


piechowice

miasto w Polsce


SJP.pl

Piechowice (niem. Petersdorf) – miasto w Polsce, na Śląsku, w województwie dolnośląskim, w powiecie karkonoskim.

W latach 1945–1954 siedziba wiejskiej gminy Piechowice. W latach 1975–1998 miasto administracyjnie należało do województwa jeleniogórskiego.

Wikipedia


piechowicki

przymiotnik od: Piechowice


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z Piechowicami, dotyczący Piechowic

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Piechowice nmos.

Wiktionary


piechowicz

nazwisko


SJP.pl

Piechowicz:

  • Adam Piechowicz (* 1963, Warszawa), polski polityk
  • Marek Piechowicz (* 1988, Sosnowiec), polski koszykarz, skrzydłowy

Wikipedia


piechowiczanin

mieszkaniec Piechowic (miasta w Polsce)


SJP.pl


piechowiczanka

mieszkanka Piechowic (miasta w Polsce)


SJP.pl


piechowski

nazwisko


SJP.pl

  • Piechowski – kaszubski herb szlachecki

Osoby o nazwisku Piechowski:

  • Adam Piechowski
  • Alina Piechowska
  • Bolesław Piechowski
  • (Jan) Jerzy Piechowski
  • Kazimierz Piechowski (1919-2017)
  • Michał Stanisław Piechowski
  • Władysława Piechowska, née Buttowt-Andrzeykowicz (1900-1987)
  • Mieczysław Piechowski
  • Wojciech Piechowski

Wikipedia


piechta

dziś tylko w wyrażeniach: piechtą, na piechtę, piechty - poruszając się jedynie na własnych nogach; na piechotę, piechotą, pieszo


SJP.pl


piechur

piechotny, pieszy;
1. potocznie: osoba idąca na własnych nogach; turysta, podróżnik, wędrownik, wędrowiec;
2. żołnierz piechoty; piechociarz, piechociński, piechociniec


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) osoba chodząca pieszo

 (1.2) wojsk. żołnierz piechoty

Wiktionary

Piechota (daw. infanteria) – rodzaj wojsk prowadzący walkę pieszo (dawniej również przemieszczający się pieszo). Podstawowy składnik sił zbrojnych od starożytności po współczesność.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) 19 września o godz. 19 na Rynku Głównym w Krakowie rozpocznie się kolejny marszon. Tym razem piechurzy będą musieli przejść około 100 km […].

 (1.2) Bruzdami szarych ziemniaczysk wracały gęsiego drużyny piechurów. Karabiny nieśli niedbale na ramionach jak kosy.

 (1.2) Celny ogień z daleka na pewno zepchnął część piechurów w głąb okopów: tych mniej odważnych, trzeźwiej myślących, rannych czy oszołomionych zbyt bliskimi wybuchami.

Wiktionary

Powiązane:

 przym. pieszy

 rzecz. pieszy mos.

Wiktionary


piechura

piechotny, pieszy;
1. potocznie: osoba idąca na własnych nogach; turysta, podróżnik, wędrownik, wędrowiec;
2. żołnierz piechoty; piechociarz, piechociński, piechociniec


SJP.pl


piechurka

piechur


SJP.pl

Patrz:

piechur

piechurski

piechur


SJP.pl

Patrz:

piechur

pięciak

nazwisko


SJP.pl


pięcioaktówka

potocznie o utworze pięcioaktowym (złożonym z pięciu aktów) przeznaczonym do odegrania na scenie


SJP.pl


pięcioaktowy

o utworze scenicznym: mający pięć aktów


SJP.pl


pięcioarkuszowy

składający się z pięciu arkuszy, wydrukowany na pięciu arkuszach itp.


SJP.pl


pięcioarowy

mający powierzchnię pięciu arów


SJP.pl


pięcioatomowy

złożony z pięciu atomów


SJP.pl


pięciobarwny

mający pięć barw; pięciokolorowy


SJP.pl


pięciobiegowy

1. o mechanizmie napędowym: mający pięć biegów;
2. o pojeździe: wyposażony w mechanizm napędowy o pięciu biegach


SJP.pl


pięciobiegunowy

mający pięć biegunów


SJP.pl


pięciobitowy

1. zawierający pięć bitów;
2. działający w oparciu o słowa (rozkazy, dane) długości pięciu bitów


SJP.pl


pięcioboczność

pięcioboczny


SJP.pl

Patrz:

pięcioboczny

pięcioboczny

dotyczący pięcioboku, mający pięć boków, ograniczony pięcioma płaszczyznami itp.


SJP.pl


pięcioboista

sportowiec trenujący pięciobój (dyscyplinę sportową złożoną z pięciu konkurencji, obecnie obejmującą jazdę konną z przeszkodami, szermierkę na szpady, strzelanie z pistoletu, bieg przełajowy oraz pływanie kraulem)


SJP.pl


pięcioboistka

kobieta trenująca pięciobój (dyscyplinę sportową złożoną z pięciu konkurencji, obecnie obejmującą jazdę konną z przeszkodami, szermierkę na szpady, strzelanie z pistoletu, bieg przełajowy oraz pływanie kraulem)


SJP.pl


pięciobój

dyscyplina sportowa złożona z pięciu konkurencji; pentatlon


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) sport. dyscyplina sportowa, która składa się z pięciu części;

Wiktionary

  • pięciobój antyczny – zawody w starożytnej Grecji: bieg, zapasy, skok w dal, rzut oszczepem oraz rzut dyskiem,
  • pięciobój nowoczesny – współczesna dyscyplina olimpijska: jazda konna, szermierka, pływanie, strzelanie z pistoletu oraz bieg przełajowy,
  • pięciobój lekkoatletyczny – dawna konkurencja lekkoatletyczna.
  • pięciobój wojskowy

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Otrzymałem medal w pięcioboju.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: pʲjɛ̇̃ɲˈt͡ɕɔbuj, AS: pʹi ̯ė̃ńćobui ̯

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. pięcioboista m., pięcioboistka ż.

 przym. pięciobojowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) pięciobój nowoczesny

Wiktionary


pięciobojowy

pięciobój


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z pięciobojem, dotyczący pięcioboju

Wiktionary

Patrz:

pięciobój

Powiązane:

 rzecz. pięciobój m.

Wiktionary


pięciobok

figura płaska ograniczona pięcioma odcinkami o wspólnych wierzchołkach, a w przypadku pięcioboku foremnego także o równych długościach


SJP.pl

Pięciokąt (pięciobok) – wielokąt o pięciu bokach. Każdy pięciokąt ma pięć przekątnych. Szczególnym przypadkiem pięciokąta jest pięciokąt foremny.

Wikipedia


pięciobramkowy

charakteryzujący się strzeleniem pięciu bramek


SJP.pl


pięciocalowy

mający długość pięciu cali


SJP.pl


pięciocentówka

moneta o nominale pięciu centów


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) moneta o nominale pięciu centów

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌpʲjɛ̇̃ɲt͡ɕɔt͡sɛ̃nˈtufka, AS: pʹi ̯ė̃ńćocẽntufka

Wiktionary

Powiązane:

 przym. pięciocentowy

Wiktionary


pięciocentowy

przymiotnik

 (1.1) liczący pięć centów, mający wartość pięciu centów

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌpʲjɛ̇̃ɲt͡ɕɔt͡sɛ̃nˈtɔvɨ, AS: pʹi ̯ė̃ńćocẽntovy

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. pięciocentówka

Wiktionary


pięciocentymetrowy

mający długość pięciu centymetrów, wynoszący pięć centymetrów


SJP.pl


pięcioćwierciówka

dawniej: deska o grubości pięciu ćwierci cala


SJP.pl


pięciocyfrowy

składający się z pięciu cyfr


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) składający się z pięciu cyfr, mający pięć cyfr

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Trzydzieści lat temu numery były pięciocyfrowe, potem dodali jeszcze trójkę i szóstkę.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌpʲjɛ̇̃ɲt͡ɕɔt͡sɨfˈrɔvɨ, AS: pʹi ̯ė̃ńćocyfrovy

Wiktionary


pięciocylindrowy

przymiotnik

 (1.1) techn. mający pięć cylindrów

Wiktionary


pięcioczęściowy

składający się z pięciu części


SJP.pl


pięcioczłonowy

złożony z pięciu członów (np. pociąg pięcioczłonowy, tiazol pięcioczłonowy), mający pięć części razem tworzących całość


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) liczący pięć członów, składający się z pięciu członów

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Podstawiając cztery miejsca koordynacyjne w tym jonie tworzy trzy pierścienie pięcioczłonowe.

 (1.1) Na przykład gracz ze skomplikowanym cztero- czy pięcioczłonowym nazwiskiem stawał się Silvą.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌpʲjɛ̇̃ɲt͡ɕɔt͡ʃwɔ̃ˈnɔvɨ, AS: pʹi ̯ė̃ńćoču̯õnovy

Wiktionary


pięciodaniowy

składający się z pięciu dań


SJP.pl


pięciodniówka

potocznie o czymś, co odbywa się wciągu pięciu dni, obejmuje pięć dni następujących po sobie


SJP.pl


pięciodniowy

mający pięć dni, trwający pięć itp.


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) trwający pięć dni

 (1.2) będący w wieku pięciu dni

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌpʲjɛ̇̃ɲt͡ɕɔˈdʲɲɔvɨ, AS: pʹi ̯ė̃ńćodʹńovy

Wiktionary


pięciodolarówka

moneta lub banknot o nominale pięciu dolarów


SJP.pl


pięciodolarowy

mający wartość pięciu dolarów


SJP.pl


pięciodrożny

mający pięć dróg


SJP.pl


pięciodrzwiowy

mający pięcioro drzwi


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) mający pięcioro drzwi

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Nowe auto produkowane jest w dwóch wersjach nadwozia: trzydrzwiowej i bardziej pojemnej pięciodrzwiowej.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌpʲjɛ̇̃ɲt͡ɕɔˈḍʒvʲjɔvɨ, AS: pʹi ̯ė̃ńćoḍžvʹi ̯ovy

Wiktionary


pięciodzielność

pięciodzielny


SJP.pl

Patrz:

pięciodzielny

pięciodzielny

złożony z pięciu części, dzielący się na pięć części


SJP.pl


pięciodźwięk

akord składający się z pięciu różnych dźwięków


SJP.pl

Pięciodźwięk – akord złożony z pięciu dźwięków. Bazuje na trójdźwięku z dodanymi kolejnymi dwiema tercjami. Odległością między pierwszym a piątym dźwiękiem jest interwał nony, dlatego nazywany jest też akordem nonowym.

Wikipedia


pięcioelementowy

zawierający pięć elementów, dzielący się na pięć elementów, złożony z pięciu członów, części tworzących razem całość


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) składający się z pięciu elementów

Wiktionary


pięcioetapowo

przysłówek

 (1.1) w pięciu etapach, fazach

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌpʲjɛ̇̃ɲt͡ɕɔɛtaˈpɔvɔ, AS: pʹi ̯ė̃ńćoetapovo

Wiktionary

Powiązane:

 przym. pięcioetapowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) pięciofazowo, pięciostopniowo

Wiktionary


pięcioetapowy

składający się z pięciu etapów


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) składający się z pięciu etapów

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Radosław Romanik (Hoop-CCC-Polsat) zajął czwarte miejsce w końcowej klasyfikacji pięcioetapowego wyścigu kolarskiego Trofeo Joaquim Agostinho w Portugalii.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌpʲjɛ̇̃ɲt͡ɕɔɛtaˈpɔvɨ, AS: pʹi ̯ė̃ńćoetapovy

Wiktionary

Powiązane:

 przysł. pięcioetapowo

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) pięciostopniowy, pięciofazowy

Wiktionary


pięcioeurowy

mający wartość 5 euro


SJP.pl


pięciofazowo

przysłówek

 (1.1) w pięciu fazach, etapach

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌpʲjɛ̇̃ɲt͡ɕɔfaˈzɔvɔ, AS: pʹi ̯ė̃ńćofazovo

Wiktionary

Powiązane:

 przym. pięciofazowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) pięcioetapowo, pięciostopniowo

Wiktionary


pięciofazowy

1. składający się z pięciu faz, etapów;
2. działający w układzie odpowiednich pięciu prądów przemiennych


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) składający się z pięciu faz, etapów

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌpʲjɛ̇̃ɲt͡ɕɔfaˈzɔvɨ, AS: pʹi ̯ė̃ńćofazovy

Wiktionary

Powiązane:

 przysł. pięciofazowo

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) pięciostopniowy, pięcioetapowy

Wiktionary


pięciofrankowy

mający wartość pięciu franków


SJP.pl


pięciofunkcyjny

mający pięć funkcji


SJP.pl


pięciofuntówka

moneta o nominale pięciu funtów, warta pięć funtów


SJP.pl


pięciofuntowy

1. mający wartość pięciu funtów;
2. ważący pięć funtów


SJP.pl


pięciogodzinny

trwający pięć godzin


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) trwający pięć godzin

 (1.2) będący w wieku pięciu godzin

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) W trakcie pięciogodzinnej dyskusji poinformowano, że dzisiaj do cukrowni przyjedzie ekspert, który zbada możliwość uruchomienia w Ostrowach produkcji biopaliw.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌpʲjɛ̇̃ɲt͡ɕɔɡɔˈd͡ʑĩnːɨ, AS: pʹi ̯ė̃ńćogoʒ́ĩ•ny

Wiktionary


pięciogramowy

1. ważący 5 gramów;
2. przeznaczony na 5 gramów czegoś


SJP.pl


pięciogroszówka

moneta o wartości pięciu groszy


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) moneta, której wartość wynosi pięć groszy

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌpʲjɛ̇̃ɲt͡ɕɔɡrɔˈʃufka, AS: pʹi ̯ė̃ńćogrošufka

Wiktionary

Powiązane:

 przym. pięciogroszowy

Wiktionary


pięciogroszowy

mający wartość pięciu groszy


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) mający wartość pięciu groszy, kosztujący pięć groszy

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Na prośbę Holendrów wiceprezydent Leszna, Jan Wojciechowski, podarował monetę pięciogroszową, która została wtopiona w jeden z dzwonów.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌpʲjɛ̇̃ɲt͡ɕɔɡrɔˈʃɔvɨ, AS: pʹi ̯ė̃ńćogrošovy

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. pięciogroszówka ż.

Wiktionary


pięciogłosowy

składający się z pięciu głosów


SJP.pl


pięciogłowy

mający pięć głów


SJP.pl


pięciohektarowy

a) będący wielkości pięciu hektarów;
b) posiadający pięć hektarów ziemi (np. rolnik pięciohektarowy)


SJP.pl


pięcioigłowy

wykorzystujący pięć igieł


SJP.pl


pięcioipółgodzinny

trwający pięć i pół godziny


SJP.pl


pięcioipółletni

mający pięć lat i pół roku


SJP.pl


pięcioipółmilionowy

liczący pięć i pół miliona czegoś


SJP.pl


pięcioizbowy

składający się z pięciu izb


SJP.pl


pięciojajeczny

mający w składzie pięć jajek


SJP.pl


pięciojęzyczny

1. posługujący się pięcioma językami;
2. napisany w pięciu językach;
3. o jakimś terenie: zamieszkany przez ludność posługującą się pięcioma językami


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) posługujący się pięcioma językami

 (1.2) napisany w pięciu językach

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌpʲjɛ̇̃ɲt͡ɕɔ̇jɛ̃w̃ˈzɨt͡ʃnɨ, AS: pʹi ̯ė̃ńćȯi ̯ẽũ̯zyčny

Wiktionary


pięciokącik

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) zdrobn. od pięciokąt

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) To nie pięciokąt, lecz tylko mały pięciokącik.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. pięciokąt m.

Wiktionary


pięciokanałowy

mający pięć kanałów


SJP.pl


pięciokaratowy

ważący pięć karatów


SJP.pl


pięciokartkowy

mający pięć kartek


SJP.pl


pięciokąt

figura płaska ograniczona pięcioma odcinkami o wspólnych wierzchołkach, a w przypadku pięcioboku foremnego także o równych długościach; pięciobok


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) geom. wielokąt mający pięć boków;

Wiktionary

Pięciokąt (pięciobok) – wielokąt o pięciu bokach. Każdy pięciokąt ma pięć przekątnych. Szczególnym przypadkiem pięciokąta jest pięciokąt foremny.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Suma kątów pięciokąta wynosi 540 (pięćset czterdzieści) stopni.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: pʲjɛ̇̃ɲˈt͡ɕɔkɔ̃nt, AS: pʹi ̯ė̃ńćokõnt

Wiktionary

Powiązane:

 przym. pięciokątny

 rzecz. pięciokącik mrz.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) pięciobok; daw. pentagon

Wiktionary


pięciokątność

pięciokątny


SJP.pl

Patrz:

pięciokątny

pięciokątny

mający pięć kątów; pentagonalny


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) taki, który ma pięć kątów

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. pięciokąt m.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) pentagonalny

Wiktionary


pięciokieszeniowy

mający pięć kieszeni


SJP.pl


pięciokilogramowy

1. ważący 5 kilogramów;
2. przeznaczony na 5 kilogramów czegoś


SJP.pl


pięciokilometrowy

mający długość pięciu kilometrów, wynoszący pięć kilometrów


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) taki, który ma wielkość (długość) pięciu kilometrów

Wiktionary


pięciokilowy

potocznie: pięciokilogramowy


SJP.pl


pięcioklapowy

o liściach, owocach, torebkach nasiennych: podzielony na pięć części


SJP.pl


pięcioklasista

ktoś, kto ukończył pięć klas


SJP.pl


pięcioklasistka

pięcioklasista


SJP.pl

Patrz:

pięcioklasista

pięcioklasówka

potocznie: szkoła mająca pięć klas


SJP.pl


pięcioklasowy

obejmujący pięć klas, mający pięć klas


SJP.pl


pięciokolorowy

mający pięć kolorów; pięciobarwny


SJP.pl


pięciokolumnowy

mający pięć kolumn


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) taki, który składa się z pięciu kolumn

Wiktionary


pięciokomórkowy

składający się z pięciu komórek


SJP.pl


pięciokomorowy

mający pięć komór


SJP.pl


pięciokomponentowy

złożony z pięciu komponentów, elementów, składników


SJP.pl


pięciokondygnacyjny

mający pięć kondygnacji


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) taki, który ma pięć kondygnacji

Wiktionary


pięciokonny

1. o pojeździe: zaprzężony w pięć koni;
2. o silniku: mający moc pięciu koni mechanicznych


SJP.pl


pięciokoronówka

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) moneta o nominale 5 koron

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌpʲjɛ̇̃ɲt͡ɕɔkɔrɔ̃ˈnufka, AS: pʹi ̯ė̃ńćokorõnufka

Wiktionary

Powiązane:

 przym. pięciokoronowy

Wiktionary


pięciokoronowy

przymiotnik

 (1.1) mający wartość/liczący/wynoszący 5 koron

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌpʲjɛ̇̃ɲt͡ɕɔkɔrɔ̃ˈnɔvɨ, AS: pʹi ̯ė̃ńćokorõnovy

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. pięciokoronówka

Wiktionary


pięciokołowy

mający pięć kół


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) taki, który ma pięć kół

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌpʲjɛ̇̃ɲt͡ɕɔkɔˈwɔvɨ, AS: pʹi ̯ė̃ńćokou̯ovy

Wiktionary


pięciokreślny

oktawa pięciokreślna - jedna z oktaw (dźwięki oznaczane małymi literami z piątką arabską w górnym indeksie)


SJP.pl


pięciokroć

pięć razy; pięćkroć, pięciokrotnie


SJP.pl

przysłówek

 (1.1) przest. dziś książk. pięć razy

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. pięciokrotność ż.

 przym. pięciokrotny

 przysł. pięciokrotnie

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) pięciokrotnie

Wiktionary


pięciokropka

szubarga pięciokropka - gatunek stonki


SJP.pl


pięciokrotnie

przysłówek

 (1.1) pięć razy

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌpʲjɛ̇̃ɲt͡ɕɔˈkrɔtʲɲɛ, AS: pʹi ̯ė̃ńćokrotʹńe

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. pięciokrotność ż.

 przym. pięciokrotny

 przysł. pięciokroć

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) przest. pięciokroć

Wiktionary


pięciokrotność

powtarzalność dotycząca pięciu następujących zaraz po sobie zdarzeń, fragmentów lub cykli


SJP.pl


pięciokrotny

powtarzający się pięć razy


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) odbywający się/powtarzający się pięć razy

 (1.2) taki, który osiągnął/zdobył/robił coś pięć razy

 (1.3) pięć razy większy bądź mniejszy od czegoś

Wiktionary

Przykłady

 (1.3) Kupił sobie w antykwariacie Wióry, za - jak podkreślał - pięciokrotną cenę.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌpʲjɛ̇̃ɲt͡ɕɔˈkrɔtnɨ, AS: pʹi ̯ė̃ńćokrotny

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. pięciokrotność ż.

 przysł. pięciokrotnie, pięciokroć

Wiktionary


pięcioksiąg

cykl pięciu utworów literackich stworzonych przez jednego autora i odpowiednio powiązanych ze sobą tematycznie; pentalogia


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna

 (1.1) rel. zbiór pięciu świętych ksiąg judaizmu składających się na Torę

Wiktionary

  • Tora (Pięcioksiąg Mojżeszowy) – święta księga judaizmu, pięć pierwszych ksiąg Starego Testamentu
  • Pięcioksiąg samarytański – samarytańska wersja Tory
  • Pięcioksiąg konfucjański – zestaw klasycznych ksiąg chińskich

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Ten niemiecki biblista zajął się badaniem Pięcioksięgu, w którym wyodrębnił cztery warstwy redakcyjne: jahwistyczną, elohistyczną, deuteronomiczną i kapłańską.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: pʲjɛ̇̃ɲˈt͡ɕɔ̇cɕɔ̃ŋk, AS: pʹi ̯ė̃ńćȯḱśõŋk

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. pięcioksiąg mrz.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) Pentateuch, Tora

Wiktionary


pięciolatek

zwierzę mające pięć lat


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) chłopiec mający pięć lat

rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy

 (2.1) zwierzę, roślina lub rzecz mająca pięć lat

forma rzeczownika.

 (3.1) D. lm. od pięciolatka

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌpʲjɛ̇̃ɲt͡ɕɔˈlatɛk, AS: pʹi ̯ė̃ńćolatek

Wiktionary

Powiązane:

 przym. pięcioletni

 rzecz. pięciolatka ż., pięciolecie n.

Wiktionary


pięciolatka

1. dziewczynka albo samica zwierząt mająca pięć lat
2. okres objęty planowaniem gospodarczym, obejmujący (przynajmniej teoretycznie) pięć lat; pięciolecie


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) dziewczynka mająca pięć lat

 (1.2) zwierzę, rzecz lub roślina mająca pięć lat

 (1.3) pięcioletni okres objęty planem gospodarczym;

forma rzeczownika.

 (2.1) D., B. lp. od pięciolatek

Wiktionary

Pięciolatka, pięcioletni plan rozwoju gospodarki narodowej (ros. пятилетка, пятилетний план развития народного хозяйства) – nazwa planów gospodarczych ZSRR począwszy od roku 1928.

Pierwsza pięciolatka (1928–1932) miała na celu zlikwidowanie własności prywatnej (kładąc kres polityce NEP-u) oraz rozwój przemysłu ciężkiego i rolniczego. O ile – według władz radzieckich – powiódł się plan rozwoju przemysłu ciężkiego, to skutkiem kolektywizacji była klęska głodu.

Wikipedia

Przykłady

 (1.3) Rozwój gospodarczy ZSRR planowaćanowany był w kolejnych pięciolatkach.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌpʲjɛ̇̃ɲt͡ɕɔˈlatka, AS: pʹi ̯ė̃ńćolatka

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. pięciolecie n.

:: fm. pięciolatek m.

 przym. pięcioletni

Wiktionary


pięciolatki

1. dziewczynka albo samica zwierząt mająca pięć lat
2. okres objęty planowaniem gospodarczym, obejmujący (przynajmniej teoretycznie) pięć lat; pięciolecie


SJP.pl


pięciolecie

1. okres pięciu lat;
2. okres objęty planowaniem gospodarczym, obejmujący (przynajmniej teoretycznie) pięć lat; pięciolatka


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) okres pięciu lat

 (1.2) piąta rocznica czegoś

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) W minionym pięcioleciu byłem tylko raz na wakacjach.

 (1.2) Firma wujka Franka obchodzi właśnie pięciolecie istnienia.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌpʲjɛ̇̃ɲt͡ɕɔˈlɛt͡ɕɛ, AS: pʹi ̯ė̃ńćoleće

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. pięciolatek m., pięciolatka ż.

 przym. pięcioletni

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) pięciolatka

Wiktionary


pięcioletni

1. trwający pięć lat; przypadający za pięć lat;
2. będący w wieku pięciu lat, mający pięć lat


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) mający pięć lat

 (1.2) trwający pięć lat

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌpʲjɛ̇̃ɲt͡ɕɔˈlɛtʲɲi, AS: pʹi ̯ė̃ńćoletʹńi

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. pięciolecie n., pięciolatek m., pięciolatka ż.

Wiktionary


pięciolinia

układ pięciu równoległych linii stanowiący podstawę zapisu nutowego


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) muz. element graficzny składający się z pięciu równoległych linii, który służy do zapisu muzyki;

Wiktionary

Pięciolinia – podstawowy element pisma nutowego dla zapisu dźwięków we współczesnej notacji muzycznej. Składa się z pięciu poziomych, równoległych linii oraz pól pomiędzy tymi liniami.

Pięciolinia umożliwia wygodne, całkowicie graficzne przedstawianie wysokości dźwięków (zarówno pojedynczo, jak i w akordach) z uwzględnieniem czasu ich trwania. Wysokość dźwięku określa się poprzez umieszczenie nuty na odpowiedniej linii lub polu. Odległość pomiędzy linią i najbliższym jej polem odpowiada jednemu stopniowi w szeregu diatonicznym. Dźwięki w skali chromatycznej, czyli podwyższone lub obniżone, osiąga się poprzez dostawienie do nuty dodatkowego znaku chromatycznego. W razie konieczności dopisuje się do pięciolinii kolejne linie – linie dodane. W ten sposób np. dodanie trzech linii (z dołu i z góry) pozwala na zapisanie trzech oktaw.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Młodemu kompozytorowi natchnienia starczyło ledwie na klucz wiolinowy i trzy pierwsze takty na pięciolinii.

Wiktionary


pięciolinijkowy

złożony z pięciu linijek; pięciowersowy, pięciowierszowy


SJP.pl


pięciolirowy

mający wartość pięciu lirów


SJP.pl


pięciolistkowy

złożony z pięciu listków


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) bot. posiadający pięć listków

Wiktionary


pięciolistny

mający pięć liści


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) posiadający pięć liści

Wiktionary


pięcioliterowy

złożony z pięciu liter


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) taki, który składa się z pięciu liter

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Moje imię jest pięcioliterowe.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌpʲjɛ̇̃ɲt͡ɕɔlʲitɛˈrɔvɨ, AS: pʹi ̯ė̃ńćolʹiterovy

Wiktionary


pięciolitrowy

a) mający pojemność pięciu litrów;
b) zawierający pięć litrów czegoś


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) mający pojemność pięciu litrów, zawierający pięć litrów czegoś

Wiktionary


pięciolufowy

mający pięć luf


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) wojsk. mający pięć luf

Wiktionary


pięciomandatowy

pięciomandatowy okręg wyborczy - okręg, w którym do objęcia jest pięć mandatów poselskich


SJP.pl


pięciomasztowiec

statek pięciomasztowy


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) żegl. statek mający pięć masztów

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌpʲjɛ̇̃ɲt͡ɕɔ̃maˈʃtɔvʲjɛt͡s, AS: pʹi ̯ė̃ńćõmaštovʹi ̯ec

Wiktionary

Powiązane:

 przym. pięciomasztowy

Wiktionary


pięciomasztowy

mający pięć masztów


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) o żaglowcu: mający pięć masztów

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌpʲjɛ̇̃ɲt͡ɕɔ̃maˈʃtɔvɨ, AS: pʹi ̯ė̃ńćõmaštovy

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. pięciomasztowiec

Wiktionary


pięciometrowy

mający długość pięciu metrów, wynoszący pięć metrów


SJP.pl


pięciomiarowy

dzielący się na pięć jednostek rytmicznych


SJP.pl


pięciomiejscowy

mający pięć miejsc


SJP.pl


pięciomiesięczny

mający pięć miesięcy, trwający pięć miesięcy itp.


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) trwający pięć miesięcy

 (1.2) będący w wieku pięciu miesięcy

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Po pięciomiesięcznej przerwie, zespół wrócił na scenę z nowym albumem.

 (1.1) Pięciomiesięczna podróż po Azji była niezapomnianym doświadczeniem.

 (1.1) Lekarz zalecił pięciomiesięczną kurację antybiotykową.

 (1.2) Kiedy odwiedziliśmy znajomych, ich pięciomiesięczny kotek biegał po całym domu.

 (1.2) Nasza pięciomiesięczna córka lubi bawić się pluszowymi zabawkami.

 (1.2) W parku spotkaliśmy mamę z pięciomiesięcznym dzieckiem w wózku.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌpʲjɛ̇̃ɲt͡ɕɔ̃mʲjɛ̇ˈɕɛ̃n͇t͡ʃnɨ, AS: pʹi ̯ė̃ńćõmʹi ̯ėśṇčny

Wiktionary


pięciomilimetrowy

mający długość pięciu milimetrów (połowy centymetra), wynoszący pięć milimetrów (pół centymetra); półcentymetrowy


SJP.pl


pięciomilionowy

liczący pięć milionów czegoś


SJP.pl


pięciomilowy

mający długość pięciu mil, wynoszący pięć mil


SJP.pl


pięciominutówka

potocznie o przerwie trwającej pięć minut lub potrawie, najczęściej w proszku, przyrządzanej w około pięć minut


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) pot. eduk. przerwa pięciominutowa

 (1.2) pot. kulin. potrawa przygotowywana w pięć minut

Wiktionary

Powiązane:

 przym. pięciominutowy

Wiktionary


pięciominutowy

trwający pięć minut


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) trwający pięć minut

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. pięciominutówka ż.

Wiktionary


pięciomorgowy

a) będący wielkości pięciu mórg (morgów);
b) posiadający pięć mórg (morgów) ziemi, np. rolnik pięciomorgowy


SJP.pl


pięciomorowy

obejmujący pięć mor (okresów potrzebnych do wymówienia sylaby krótkiej, będących podstawowym elementem w metryce antycznej), trwający pięć mor (np. stopa pięciomorowa)


SJP.pl


pięcionawowy

o kościele: mający pięć naw


SJP.pl


pięcionitkowy

mający pięć nitek


SJP.pl


pięcionogi

mający pięć nóg; pięcionożny


SJP.pl


pięcionożny

mający pięć nóg; pięcionogi


SJP.pl


pięcioodcinkowy

składający się z pięciu odcinków


SJP.pl


pięciooktawowy

mający rozpiętość pięciu oktaw


SJP.pl


pięcioosiowy

mający pięć osi


SJP.pl


pięcioosobowy

złożony z pięciu osób; mogący pomieścić pięć osób


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) przeznaczony dla pięciu osób, mogący pomieścić pięć osób

 (1.2) złożony z pięciu osób, wykonywany przez pięć osób

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌpʲjɛ̇̃ɲt͡ɕɔːsɔˈbɔvɨ, AS: pʹi ̯ė̃ńć•osobovy

Wiktionary


pięcioostrzowy

mający pięć ostrzy


SJP.pl


pięciootworowy

mający pięć otworów


SJP.pl


pięciopak

pięć, najczęściej identycznych produktów, przedmiotów sprzedawanych jako całość w jednym opakowaniu, zestawie


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) hand. zestaw złożony z pięciu elementów

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) W tym pięciopaku trzy sztuki były wyraźnie mniejsze.

Wiktionary


pięciopalcówka

ćwiczenie na fortepian, pianino, organy lub inny instrument klawiszowy, prowadzone przy użyciu wszystkich pięciu palców u obu dłoni


SJP.pl


pięciopalcowy

1. zwykle w odniesieniu do ludzkich dłoni, stóp: mający pięć palców;
2. wykonywany pięcioma palcami


SJP.pl


pięciopalczasty

zwykle o zwierzęciu (jego odnóżach, kończynach) lub przedmiocie: mający pięć palców


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) taki, który jest wyposażony w pięć palców

 (1.2) taki, który ma miejsce na pięć palców

 (1.3) taki, który przypomina kształtem dłoń z pięcioma palcami lub ma pięć wyrostków

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Słonie mają pięciopalczaste nogi.

 (1.2) Moje dzieci zdecydowanie wolą pięciopalczaste rękawice od tych z jednym palcem.

 (1.3) Ten kwiatek doniczkowy u babci, z pięciopalczastymi liśćmi, to pewnie marihuana wnuczka.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌpʲjɛ̇̃ɲt͡ɕɔpalˈt͡ʃastɨ, AS: pʹi ̯ė̃ńćopalčasty

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. pięciopalcówka ż.

 przym. pięciopalcy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) pięciopalcy

Wiktionary


pięciopalnikowy

mający pięć palników


SJP.pl


pięciopanelówka

czapka z daszkiem uszyta z pięciu kawałków tkaniny


SJP.pl


pięciopartyjny

składający się z pięciu partii


SJP.pl


pięciopasmowy

składający się z pięciu pasm


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) taki, który ma pięć pasm

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. pięciopasmówka ż.

Wiktionary


pięciopensówka

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) numizm. moneta o nominale pięciu pensów

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌpʲjɛ̇̃ɲt͡ɕɔpɛ̃w̃ˈsufka, AS: pʹi ̯ė̃ńćopẽũ̯sufka

Wiktionary

Powiązane:

 przym. pięciopensowy

Wiktionary


pięciopensowy

przymiotnik

 (1.1) liczący pięć pensów, mający wartość pięciu pensów

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌpʲjɛ̇̃ɲt͡ɕɔpɛ̃w̃ˈsɔvɨ, AS: pʹi ̯ė̃ńćopẽũ̯sovy

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. pięciopensówka

Wiktionary


pięciopienny

o drzewie: rozgałęziony w pięć pni


SJP.pl


pięciopiętrowy

mający pięć pięter


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) złożony z parteru i pięciu wyższych kondygnacji

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. pięciopiętrowiec m.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) sześciokondygnacyjny

Wiktionary


pięciopiór

piórolotek pięciopiór - gatunek motyla z rodziny piórolotkowatych


SJP.pl


pięcioplamek

kraśnik pięcioplamek - gatunek motyla z rodziny kraśnikowatych


SJP.pl


pięciopokojowy

złożony z pięciu pokojów


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) z pięcioma pokojami

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Przed ślubem Harrison zakupił kawałek ziemi i zbudował dla swej przyszłej żony pięciopokojową, drewnianą chatę.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌpʲjɛ̇̃ɲt͡ɕɔpɔkɔˈjɔvɨ, AS: pʹi ̯ė̃ńćopokoi ̯ovy

Wiktionary


pięciopokoleniowy

przymiotnik

 (1.1) składający się z pięciu pokoleń

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌpʲjɛ̇̃ɲt͡ɕɔpɔkɔlɛ̃ˈɲɔvɨ, AS: pʹi ̯ė̃ńćopokolẽńovy

Wiktionary


pięciopokładowy

mający pięć pokładów


SJP.pl


pięciopolowy

mający pięć pól


SJP.pl


pięciopoziomowy

mający pięć poziomów


SJP.pl


pięciopołaciowy

mający pięć połaci dachowych


SJP.pl


pięciopręcikowy

1. o kwiecie: mający pięć pręcików;
2. o roślinie: mający kwiaty o pięciu pręcikach


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) bot. posiadający pięć pręcików

Wiktionary


pięcioprocentowy

stanowiący pięć procent czegoś


SJP.pl


pięciopromienny

o czymś mającym kształt gwiazdy: mający pięć promieni; pięcioramienny


SJP.pl


pięciopromilowy

mający pięć promili


SJP.pl


pięcioprzęsłowy

mający pięć przęseł


SJP.pl


pięcioprzymiotnikowy

(o wyborach, prawie wyborczym) charakteryzujący się pięcioma zasadami: tajnością, bezpośredniością, równością, powszechnością i proporcjonalnością


SJP.pl


pięciopunktowy

składający się z pięciu punktów


SJP.pl


pięciopłaszczyznowy

przymiotnik

 (1.1) rozmieszczony na pięciu płaszczyznach

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌpʲjɛ̇̃ɲt͡ɕɔpwaʃt͡ʃɨzˈnɔvɨ, AS: pʹi ̯ė̃ńćopu̯aščyznovy

Wiktionary


pięciopłatkowy

mający pięć płatków


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) o kwiecie: mający pięć płatków, składający się z pięciu płatków

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Kwiaty lejkowate, dwuwargowe, o pięciopłatkowej koronie przypominają egzotyczne storczyki.

Wiktionary


pięciopłytowy

składający się z pięciu płyt


SJP.pl


pięcioraczek

dziewczynka wśród pięcioraczków


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy

 (1.1) jedno z pięciu dzieci urodzonych podczas jednego porodu

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. piąty mrz./ż., pięć n., piątka ż., piątek m., pięciornik m., piątak m., piona ż., piąteczek mrz.

 przym. piątkowy, piąty

 licz. piąty, pięcioro, pięć

 przedr. pięcio-

 wykrz. piona

Wiktionary


pięcioraczka

dziewczynka wśród pięcioraczków


SJP.pl


pięcioraczki

pięcioro dzieci urodzonych podczas jednego porodu


SJP.pl

Pięcioraczki (ang. Quintuplets) – amerykański serial komediowy nadawany przez stację FOX od 16 czerwca 2004 roku do 12 stycznia 2005 roku. W Polsce nadawany jest na kanale Comedy Central Polska od 10 lipca 2010 roku, a dzień później od 11 lipca 2010 roku w Comedy Central Family.

Wikipedia


pięcioraki

występujący w pięciu rodzajach, gatunkach, odmianach itp.


SJP.pl

liczebnik wieloraki

 (1.1) dotyczący pięciu typów, rodzajów

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌpʲjɛ̇̃ɲt͡ɕɔˈraci, AS: pʹi ̯ė̃ńćoraḱi

Wiktionary

Powiązane:

 przysł. pięciorako

Wiktionary


pięciorako

przysłówek

 (1.1) przysł. od przymiotnika → pięcioraki

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌpʲjɛ̇̃ɲt͡ɕɔˈrakɔ, AS: pʹi ̯ė̃ńćorako

Wiktionary

Powiązane:

 przym. pięcioraki

 licz. pięcioraki

Wiktionary


pięcioramienny

mający pięć ramion, odnóg itp.


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) mający pięć ramion, odnóg, promieni itp.

Wiktionary


pięciordzeniowy

mający pięć rdzeni, np. pięciordzeniowy procesor


SJP.pl


pięciornik

zielna roślina z rodziny różowatych, w Polsce chwast


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) bot. nazwa systematyczna|Potentilla|L.|ref=tak., rodzaj roślin z rodziny różowatych;

 (1.2) bot. roślina z rodzaju pięciornik (1.1)

Wiktionary

Pięciornik (Potentilla L.) – rodzaj roślin należących do rodziny różowatych. W zależności od ujęcia systematycznego zaliczanych jest tu od 10 do ponad 1350 gatunków, przy czym najczęściej ok. 450. Rośliny te są szeroko rozprzestrzenione na świecie z wyjątkiem strefy tropikalnej, gdzie występują tylko na obszarach górskich. Liczne gatunki uprawiane są jako rośliny ozdobne, niektóre wykorzystywane są także jako rośliny lecznicze.

Wikipedia

Powiązane:

 rzecz. pięć n., piątka ż., piątek m., piątak m., piona ż., piąteczek mrz., pięcioraczek m.

 przym. piątkowy, pięciornikowy

 licz. pięć, pięcioro

 temsłow. pięcio-

 wykrz. piona

Wiktionary

Synonimy:

 (1.2) reg-pl|Kraków|gęsie wianki.

Wiktionary


pięcioro

liczebnik zbiorowy odpowiadający liczbie 5, używany w odniesieniu do osób różnej płci, dzieci i młodych zwierząt oraz do przedmiotów o nazwie występującej tylko w liczbie mnogiej


SJP.pl

liczebnik zbiorowy

 (1.1) …odpowiadający liczbie 5

Wiktionary

Pięcioro (ang. Five) – amerykański film fantastycznonaukowy z 1951 roku w reżyserii Archa Obolera. Jeden z wczesnych reprezentantów nurtu kina postapokaliptycznego.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Na wycieczkę wybrało się pięcioro uczniów.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: pʲjɛ̇̃ɲˈt͡ɕɔrɔ, AS: pʹi ̯ė̃ńćoro

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. pięć n., Piątek mrz., pięcioraczek m., pięciornik mrz., piątka ż., piona ż.

 przym. piąty

 licz. pięć

 wykrz. piona

Wiktionary


pięciorodzinny

składający się z pięciu rodzin


SJP.pl


pięciorublówka

moneta o wartości pięciu rubli


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) numizm. moneta wartości pięciu rubli

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Nie myślałem się tłumaczyć, a on nie pytał, za co właściwie wdowa obdarowała mnie pięciorublówkami.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) daw. świnka

Wiktionary


pięciorublowy

mający wartość pięciu rubli


SJP.pl


pięciorundowy

trwający pięć rund


SJP.pl


pięciorzędny

1. najmniej ważny na tle innych;
2. mający bardzo małą jakość lub wartość na tle innych; czwartorzędny


SJP.pl


pięciorzędowy

mający pięć rzędów


SJP.pl


pięciorzemienny

składający się z pięciu rzemieni


SJP.pl


pięciosalowy

mający pięć sal


SJP.pl


pięciościan

graniastosłup bez jednej podstawy lub nietypowa bryła przestrzenna o pięciu ścianach, z których dwie przybierają postać trapezów, jedna kwadratu, a pozostałe trójkątów


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) geom. wielościan o pięciu ścianach

Wiktionary


pięciościenny

mający pięć ścian


SJP.pl


pięciościeżkowy

mający pięć ścieżek


SJP.pl


pięciosekcyjny

mający pięć sekcji


SJP.pl


pięciosekundowy

trwający pięć sekund


SJP.pl


pięciosesyjny

składający się z pięciu sesji


SJP.pl


pięciosetówka

spotkanie siatkarskie składające się z pięciu setów


SJP.pl


pięciosetowy

składający się z pięciu setów; trwający pięć setów


SJP.pl


pięciosezonowy

o serialu: mający pięć sezonów


SJP.pl


pięciosilnikowy

mający pięć silników


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) taki, który jest wyposażony w pięć silników

Wiktionary


pięcioskibowy

związany z pięcioma skibami, np. pług pięcioskibowy


SJP.pl


pięcioskrzydły

mający pięć skrzydeł


SJP.pl


pięciosmakowy

mający pięć smaków


SJP.pl


pięciostopniowo

przysłówek

 (1.1) w pięciu etapach, fazach

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌpʲjɛ̇̃ɲt͡ɕɔstɔpʲˈɲɔvɔ, AS: pʹi ̯ė̃ńćostopʹńovo

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. pięciostopniowość

 przym. pięciostopniowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) pięcioetapowo, pięciofazowo

Wiktionary


pięciostopniowość

pięciostopniowy


SJP.pl

Patrz:

pięciostopniowy

pięciostopniowy

1. mający pięć stopni (w jakiejś skali);
2. mający pięć stopni, etapów


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) składający się z pięciu stopni, schodków

 (1.2) składający się z pięciu stopni, etapów

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌpʲjɛ̇̃ɲt͡ɕɔstɔpʲˈɲɔvɨ, AS: pʹi ̯ė̃ńćostopʹńovy

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. pięciostopniowość

 przysł. pięciostopniowo

Wiktionary

Synonimy:

 (1.2) pięcioetapowy, pięciofazowy

Wiktionary


pięciostopowiec

wiersz pięciostopowy


SJP.pl


pięciostopowy

1. wiersz pięciostopowy - wiersz składający się z pięciu stóp; pięciostopowiec;
2. rzadko: mający długość pięciu stóp


SJP.pl


pięciostrefowy

związany z pięcioma strefami


SJP.pl


pięciostrofowy

składający się z pięciu strof; pięciozwrotkowy


SJP.pl


pięciostronny

mający pięć stron


SJP.pl


pięciostrunny

mający pięć strun; pięciostrunowy


SJP.pl


pięciostrunowy

mający pięć strun; pięciostrunny


SJP.pl


pięciostrzałowy

o ręcznej broni palnej: mieszczący w magazynku maksymalnie pięć nabojów


SJP.pl


pięcioświecowy

mający pięć świec


SJP.pl


pięciosylabowy

złożony z pięciu sylab (zgłosek); pięciozgłoskowy


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) liczący pięć sylab, składający się z pięciu sylab

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌpʲjɛ̇̃ɲt͡ɕɔsɨlaˈbɔvɨ, AS: pʹi ̯ė̃ńćosylabovy

Wiktionary


pięcioszpaltowy

drukowany w formacie pięciu szpalt


SJP.pl


pięciotaktowy

składający się z pięciu taktów


SJP.pl


pięciotlenek

trwały związek chemiczny, którego pojedynczą cząsteczkę tworzą atomy jakiegoś pierwiastka połączone z pięcioma atomami tlenu


SJP.pl


pięciotomowy

składający się z pięciu tomów, zawarty w pięciu tomach


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) składający się z pięciu tomów, zawarty w pięciu tomach, wydany w pięciu tomach

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Obecnie wydawana jest pięciotomowa "Historia filozofii starożytnej" Giovaniego Reale'a.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌpʲjɛ̇̃ɲt͡ɕɔtɔ̃ˈmɔvɨ, AS: pʹi ̯ė̃ńćotõmovy

Wiktionary


pięciotonowy

1. złożony z pięciu tonów muzycznych;
2.
a) ważący pięć ton;
b) mieszczący pięć ton czegoś;
c) mogący unieść pięć ton


SJP.pl


pięciotorowy

mający pięć torów


SJP.pl


pięciotygodniowy

trwający pięć tygodni


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) trwający pięć tygodni

 (1.2) będący w wieku pięciu tygodni

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌpʲjɛ̇̃ɲt͡ɕɔtɨɡɔdʲˈɲɔvɨ, AS: pʹi ̯ė̃ńćotygodʹńovy

Wiktionary


pięciotysięcznik

1. statek o nośności pięciu tysięcy ton;
2. szczyt górski o wysokości ponad pięciu tysięcy metrów nad poziomem morza


SJP.pl


pięciotysięczny

przymiotnik odliczebnikowy

 (1.1) będący ostatnim elementem zbioru wielkości pięciu tysięcy

 (1.2) będący jedną z pięciu tysięcy części, na które można coś podzielić

 (1.3) złożony z pięciu tysięcy jednostek

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) To jest moja pięciotysięczna edycja w polskim Wikisłowniku.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌpʲjɛ̇̃ɲt͡ɕɔtɨˈɕɛ̃n͇t͡ʃnɨ, AS: pʹi ̯ė̃ńćotyśṇčny

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. pięciotysięcznik m.

Wiktionary


pięciowapniowy

o cząsteczce: mający pięć atomów wapnia


SJP.pl


pięciowarstwowy

składający się z pięciu warstw


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) liczący pięć warstw, składający się z pięciu warstw

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌpʲjɛ̇̃ɲt͡ɕɔvarˈstfɔvɨ, AS: pʹi ̯ė̃ńćovarstfovy

Wiktionary


pięciowartościowy

o pierwiastku: zawierający atomy tworzące pięć wiązań chemicznych z innymi atomami


SJP.pl


pięciowatowy

mający moc pięciu watów


SJP.pl


pięciowęglowy

mający mięć atomów węgla w cząsteczce


SJP.pl


pięciowersowy

składający się z pięciu wersów; pięciowierszowy, pięciolinijkowy


SJP.pl


pięciowieczny

rzadko: pięciowiekowy (mający pięć wieków, trwający pięć wieków)


SJP.pl


pięciowiekowy

mający pięć wieków, trwający pięć wieków; pięciowieczny (rzadko)


SJP.pl


pięciowiersz

utwór lub fragment utworu składający się z pięciu jednostek wierszowych


SJP.pl


pięciowierszowy

składający się z pięciu wierszy


SJP.pl


pięciowodny

w chemii: zawierający 5 cząsteczek wody


SJP.pl


pięciowymiarowy

mający pięć wymiarów


SJP.pl


pięciowyrazowy

składający się z pięciu wyrazów


SJP.pl


pięciożaglowy

składający się z pięciu żagli


SJP.pl


pięciozakresowy

obejmujący pięć zakresów, działający w pięciu zakresach


SJP.pl


pięciozaworowy

składający się z pięciu zaworów


SJP.pl


pięciozdaniowy

składający się z pięciu zdań


SJP.pl


pięciozębny

mający pięć zębów


SJP.pl


pięciozębowy

mający pięć zębów


SJP.pl


pięciozgłoskowiec

rodzaj utworu poetyckiego, w którym każdy wers składa się z pięciu zgłosek


SJP.pl

Pięciozgłoskowiec – forma wierszowa złożona z pięciu sylab.

Występuje najczęściej jako samodzielny wers, niekiedy jednowyrazowy, w wierszach izosylabicznych, przeplatanych lub różnowersowych. Bywa również osobnym członem w sylabikach dwudzielnych.

Na naszym niebie
Miesiączek biały
Ze stróży nocnej
Schodził ospały.
Teofil Lenartowicz, Włośnianki

Wikipedia


pięciozgłoskowy

złożony z pięciu zgłosek (sylab); pięciosylabowy


SJP.pl


pięcioznaczność

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) odprzym. cecha tego, co jest pięcioznaczne; cecha tych, którzy są pięcioznaczni

Wiktionary

Powiązane:

 przym. pięcioznaczny

 przysł. pięcioznacznie

Wiktionary


pięciozwrotkowy

mający pięć zwrotek; pięciostrofowy


SJP.pl


pięciożyłowy

o kablu: mający pięć żył


SJP.pl


pięciozłotówka

moneta o nominale pięciu złotych


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) numizm. moneta o wartości pięciu złotych

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌpʲjɛ̇̃ɲt͡ɕɔzwɔˈtufka, AS: pʹi ̯ė̃ńćozu̯otufka

Wiktionary

Powiązane:

 przym. pięciozłotowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) piątka, pot. piątak

Wiktionary


pięciozłotowy

mający wartość pięciu złotych


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) mający wartość pięciu złotych

 (1.2) wynoszący pięć złotych

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Staruszek wyjął z portfela monetę pięciozłotową.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. pięciozłotówka ż.

Wiktionary


pięciołóżkowy

mający pięć łóżek


SJP.pl


pięciusetzłotowy

mający wartość pięciuset złotych; pięćsetzłotowy


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) mający wartość pięciuset złotych

 (1.2) wynoszący pięćset złotych

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Babka trzyma stare banknoty pięciusetzłotowe.

 (1.2) Sprawcą zdarzenia był kierowca transportera, który został ukarany pięciusetzłotowym mandatem.

 (1.2) Wśród ukaranych nawet pięciusetzłotowymi mandatami przeważali młodzi mężczyźni.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌpʲjɛ̇̃ɲt͡ɕusɛdzwɔˈtɔvɨ, AS: pʹi ̯ė̃ńćusedzu̯otovy

Wiktionary


piecki

gmina wiejska


SJP.pl

W Polsce
  • Piecki – część miasta Gdańsk
  • Piecki – część miasta Zawiercie
  • Piecki – osada w woj. kujawsko-pomorskim, w pow. bydgoskim, w gminie Nowa Wieś Wielka
  • Piecki – wieś w woj. kujawsko-pomorskim, w pow. inowrocławskim, w gminie Kruszwica
  • Piecki – wieś w woj. podlaskim, w pow. suwalskim, w gminie Filipów
  • Piecki – osada w woj. pomorskim, w pow. starogardzkim, w gminie Osiek
  • Piecki – wieś w woj. warmińsko-mazurskim, w pow. mrągowskim, w gminie Piecki
  • Piecki – część wsi Ostaszewo w woj. warmińsko-mazurskim, w pow. nowomiejskim, w gminie Grodziczno

Wikipedia


pieckowo

Pieckowo (dawniej: niem. Pötschendorf) – wieś mazurska w Polsce położona w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie kętrzyńskim, w gminie Reszel.

Pieckowo położone jest przy drodze wojewódzkiej nr 594, 3 km od Świętej Lipki, po 10 km od Reszla i Kętrzyna. Do Olsztyna jest 75 km, do Warszawy 240 km.

Wikipedia


pieckowski

Piecki


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z Pieckami, dotyczący Piecek

Wiktionary

Patrz:

Piecki

Powiązane:

 rzecz. Piecki nmos., piecczanin m., piecczanka ż.

Wiktionary


pięćkroć

pięć razy; pięciokroć, pięciokrotnie


SJP.pl


piecokuchnia

urządzenie łączące funkcje pieca i kuchenki


SJP.pl


piecowice

Piecowice (niem. Dörndorf) – wieś w Polsce położona w województwie dolnośląskim, w powiecie wrocławskim, w gminie Długołęka.

Wikipedia


piecownia

pomieszczenie, najczęściej będące częścią huty lub fabryki, w którym znajduje się piec wykorzystywany do przeprowadzania procesów produkcji


SJP.pl


piecowy

tyczący się pieca


SJP.pl


pięćset

[czytaj: piencet] liczebnik oznaczający liczbę 500


SJP.pl

liczebnik główny

 (1.1) liczba 500

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Pięćset lat to połowa millenium.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈpʲjɛ̇̃ɲt͡ɕsɛt, AS: pʹi ̯ė̃ńćset

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. pięćsetka ż.

 przym. pięćsetny

Wiktionary


pięćsetka

1. grupa pięciuset osób lub przedmiotów;
2. potocznie o budynku, pokoju, pojeździe lub czymkolwiek, co oznaczone jest liczbą 500


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) nazwa liczby 500 (pięćset)

 (1.2) coś, co oznaczone jest liczbą 500

 (1.3) całość składająca się z pięciuset części, elementów lub jednostek

Wiktionary

Wymowa:

IPA: pʲjɛ̇̃ɲt͡ɕˈsɛtka, AS: pʹi ̯ė̃ńćsetka

Wiktionary

Powiązane:

 przym. pięćsetny

 licz. pięćset

Wiktionary


pięćsetkoronowy

przymiotnik

 (1.1) mający wartość/liczący/wynoszący 500 koron

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌpʲjɛ̇̃ɲt͡ɕsɛtkɔrɔ̃ˈnɔvɨ, AS: pʹi ̯ė̃ńćsetkorõnovy

Wiktionary


pięćsetlecie

1. okres pięciuset lat;
2. pięćsetna rocznica czegoś


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) okres pięciuset lat

 (1.2) pięćsetna rocznica

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌpʲjɛ̇̃ɲt͡ɕsɛtˈlɛt͡ɕɛ, AS: pʹi ̯ė̃ńćsetleće

Wiktionary

Powiązane:

 przym. pięćsetletni

Wiktionary


pięćsetletni

mający pięćset lat, trwający pięćset lat itp.


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) mający pięćset lat

 (1.2) trwający pięćset lat

Wiktionary

Przykłady

 (1.2) Najczęściej mówi się o okresie pięćsetletnim, niektórzy jednak wymieniają odstęp tysiąca czterystu sześćdziesięciu i jednego roku.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌpʲjɛ̇̃ɲt͡ɕsɛtˈlɛtʲɲi, AS: pʹi ̯ė̃ńćsetletʹńi

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. pięćsetlecie n.

Wiktionary


pięćsetmarkowy

przymiotnik relacyjny

 (1.1) mający wartość pięciuset marek

 (1.2) wynoszący pięćset marek

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Wsunął mu do ręki banknot pięćsetmarkowy i wsiadł do dostawczaka.

Wiktionary


pięćsetny

liczebnik porządkowy odpowiadający liczbie 500


SJP.pl

przymiotnik odliczebnikowy

 (1.1) od pięćset

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Linię mety przekroczył pięćsetny zawodnik.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: pʲjɛ̇̃ɲt͡ɕˈsɛtnɨ, AS: pʹi ̯ė̃ńćsetny

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. pięćsetka ż.

 licz. pięćset

Wiktionary


pięćsetosobowy

1. składający się z pięciuset osób;
2. przeznaczony dla pięciuset osób


SJP.pl


pięćsettysięcznik

statek o nośności pięciuset tysięcy ton


SJP.pl


pięćsetzłotówka

banknot o nominale pięciuset złotych


SJP.pl


pięćsetzłotowy

mający wartość pięciuset złotych; pięciusetzłotowy


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) mający wartość pięciuset złotych

 (1.2) wynoszący pięćset złotych

Wiktionary

Przykłady

 (1.2) Składkę pięćsetzłotową wpłaciliśmy w styczniu.

Wiktionary


piecuch

potocznie o osobie lubiącej wygodę, próżniaczy tryb życia, lenistwo, błogość; leniuch, wygodniś


SJP.pl

Piecuch – jezioro na północny zachód od Mrągowa (gmina Mrągowo, powiat mrągowski, województwo warmińsko-mazurskie) o powierzchni 8 ha; długości 400 m i szerokości 230 m.

Maksymalna głębokość to 3,9 m. Linia brzegowa rozwinięta. Wysokie brzegi otoczone polami, łąkami i lasem. Łączy się z Średnim Jeziorem i jeziorem Juno. Potocznie nazwane jest Jeziorem Czerwonym.

Jego brzegi są strome i wysokie. W swoich zasobach flory wodnej ma głównie liny i szczupaki.

Wikipedia


piecuchować

potocznie:
1. pędzić życie piecucha, spędzać czas na leniuchowaniu; próżnować, leniuchować; próżniaczyć;
2. chronić się przed zimnem, przebywać w dobrze ogrzanym pomieszczeniu; wygrzewać się, grzać się


SJP.pl


piecuszek

1. niewielki europejski ptak z rodziny pokrzewek, o zielonkawym upierzeniu, w Polsce objęty całkowitą ochroną gatunkową;
2. zdrobniale o piecuchu (leniuchu, osobie lubiącej wygodę, lenistwo)


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) pot. pieszcz. piecuch

rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy

 (2.1) ornit. nazwa systematyczna|Phylloscopus trochilus|ref=tak., oliwkowozielony, mały ptak eurazjatycki o melancholijnym śpiewie;

Wiktionary

Piecuszek (Phylloscopus trochilus) – gatunek niewielkiego ptaka wędrownego z rodziny świstunek (Phylloscopidae), wcześniej zaliczany do pokrzewek (Sylviidae).

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Nasz synek raczej nie pojedzie na ten biwak, okropny z niego piecuszek.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: pʲjɛˈt͡suʃɛk, AS: pʹi ̯ecušek

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. piec m., piecuch m.

 czas. piec ndk.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) delikacik, leniuszek

Wiktionary


piecyk

niewielki piec, najczęściej w odniesieniu do domowego pieca kuchennego przeznaczonego do gotowania i pieczenia


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) zdrobn. od piec

 (1.2) mały piec

 (1.3) część pieca kuchennego służąca do pieczenia

Wiktionary

Przykłady

składnia.

kolokacje.

 (1.2) piecyk gazowy / piecyk kąpielowy / piecyk naftowy

synonimy.

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

 rzecz. piec m., piecuch m., pieczenie n., przypieczenie n., przypiekanie n., upieczenie n., wypiekanie n., wypieczenie n., pieczyste n., pieczywo n., pieczywko n., piecowy m., wypiek m., wypieki nmos., podpiekanie n., podpieczenie n., piekarz m., piekarnia ż., piekarnik m., piekarenka ż., piekarniczek m., piekarczyk m., piekarnictwo n., zapiecek m.

 czas. piec ndk., przypiec dk., przypiekać ndk., upiec dk., wypiec dk., wypiekać ndk., podpiekać ndk., podpiec dk.

 przym. piecowy, piekarski, piekarniczy

frazeologia.

etymologia.

uwagi.

tłumaczenia.

 (1.1) zobtłum zdrobn|piec.

* kaszubski: (1.1) piecyk m., piécëk m., piécuszk m.; (1.2) piecyk m., piécëk m., piécuszk m.

źródła.

== piecyk (język kaszubski.) ==

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik, rodzaj męski

 (1.1) piecyk

odmiana.

przykłady.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. piec m., piecuch m., pieczenie n., przypieczenie n., przypiekanie n., upieczenie n., wypiekanie n., wypieczenie n., pieczyste n., pieczywo n., pieczywko n., piecowy m., wypiek m., wypieki nmos., podpiekanie n., podpieczenie n., piekarz m., piekarnia ż., piekarnik m., piekarenka ż., piekarniczek m., piekarczyk m., piekarnictwo n., zapiecek m.

 czas. piec ndk., przypiec dk., przypiekać ndk., upiec dk., wypiec dk., wypiekać ndk., podpiekać ndk., podpiec dk.

 przym. piecowy, piekarski, piekarniczy

Wiktionary

Synonimy:

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

 rzecz. piec m., piecuch m., pieczenie n., przypieczenie n., przypiekanie n., upieczenie n., wypiekanie n., wypieczenie n., pieczyste n., pieczywo n., pieczywko n., piecowy m., wypiek m., wypieki nmos., podpiekanie n., podpieczenie n., piekarz m., piekarnia ż., piekarnik m., piekarenka ż., piekarniczek m., piekarczyk m., piekarnictwo n., zapiecek m.

 czas. piec ndk., przypiec dk., przypiekać ndk., upiec dk., wypiec dk., wypiekać ndk., podpiekać ndk., podpiec dk.

 przym. piecowy, piekarski, piekarniczy

frazeologia.

etymologia.

uwagi.

tłumaczenia.

 (1.1) zobtłum zdrobn|piec.

* kaszubski: (1.1) piecyk m., piécëk m., piécuszk m.; (1.2) piecyk m., piécëk m., piécuszk m.

źródła.

== piecyk (język kaszubski.) ==

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik, rodzaj męski

 (1.1) piecyk

odmiana.

przykłady.

składnia.

kolokacje.

synonimy.

 (1.1) war. piécëk, piécuszk

Wiktionary


piecza

ochrona kogoś lub czegoś, wstawiennictwo, troskliwość, dbanie, dbałość o kogoś albo o coś


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) książk. obejmowanie opieką

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Organy pozbawione pieczy organmistrza niszczeją.

Wiktionary

Powiązane:

 przym. bezpieczny

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) opieka, dbanie, dbałość, nadzór, staranie, troskliwość

Wiktionary


pieczara

1. wydrążenie w skale z wylotem na zewnątrz; jaskinia, grota;
2. rodzaj kilkuosobowego grobu;
3. ekspresywnie: pieczarka


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) naturalne zagłębienie w skale;

Wiktionary

Pieczara – podobnie jak grota niefachowe określenie jaskini. Nazwa ta wzięta z języka starosłowiańskiego notowana jest w Polsce od drugiej połowy XVI w. i uważana za rutenizm. W języku starosłowiańskim słowo pektь- oznaczało ‘piec’, ‘ognisko domowe’. Po II wojnie światowej, w ramach porządkowania nazewnictwa postanowiono stosować jedynie słowo jaskinia, zaś słowo pieczara uznano za synonim jaskini.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Weszliśmy po omacku do ciemnej pieczary.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: pʲjɛˈt͡ʃara, AS: pʹi ̯ečara

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz.

:: zdrobn. pieczarka ż.

 przym. pieczarowy, pieczarkowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) jaskinia, grota

Wiktionary


pieczareczka

rodzaj grzybów z rodziny pieczarkowatych


SJP.pl

Leucoagaricus Locq. ex Singer (pieczareczka) – rodzaj grzybów należący do rodziny pieczarkowatych (Agaricaceae).

Wikipedia


pieczarka

jadalny grzyb z rodziny bedłkowatych, o białym lub brązowym kapeluszu, rosnący dziko na polach i łąkach lub uprawiany (w pieczarkarniach)


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) bot. rodzaj grzybów jadalnych, nazwa systematyczna|Agaricus|L.|ref=tak.;

 (1.2) kulin. jadalny owocnik pieczarki (1.1), surowiec kulinarny

 (1.3) zdrobn. od: pieczara

Wiktionary

Agaricus L. (pieczarka) – rodzaj grzybów należący do rodziny pieczarkowatych (Agaricaceae). Uprawiany i sprzedawany w sklepach jest jeden z jej gatunków – pieczarka dwuzarodnikowa.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Na pastwisku sąsiada jest wysyp pieczarek.

 (1.2) Dzisiaj zrobię pizzę z pieczarkami.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: pʲjɛˈt͡ʃarka, AS: pʹi ̯ečarka

Wiktionary

Powiązane:

 (1.1-2)

 rzecz. pieczarkarnia ż., pieczarkarz m., pieczarkowa ż., pieczarkowate nmos., pieczareczka ż., pieczarkowce nmos., pieczarniaki nmos.

 przym. pieczarkowy, pieczarkowaty

 (1.3)

 rzecz. pieczara ż.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.2) gwara. piekara, piekarka

Wiktionary


pieczarkarka

kobieta trudniąca się pieczarkarstwem (hodowlą pieczarek w pieczarkarniach, pomieszczeniach przeznaczonych do tej hodowli, utrzymujących stałą temperaturę i wilgotność)


SJP.pl


pieczarkarnia

pomieszczenie, w którym hoduje się pieczarki, utrzymujące stałą temperaturę i wilgotność


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) miejsce w którym uprawia się pieczarki

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. pieczarkowce nmos., pieczarniaki nmos.

Wiktionary