infirmarium

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) daw. zob. infirmeria.

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Na trzecim piętrze klasztoru urządzono infirmarium.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. infirmaria ż., infirmeria ż., infirmer mos., infirmiarz mos., infirmerka ż.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) infirmaria, infirmeria

Wiktionary


infirmariusz

1. przestarzałe: osoba chorowita, wątłego zdrowia;
2. przestarzałe: osoba opiekująca się chorym; pielęgniarz


SJP.pl


infirmer

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) pielęgniarz w wojskowej lub klasztornej infirmerii

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Zostawili leki infirmerowi, który obiecał mu je podawać z wielką starannością.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. infirmeria ż., infirmiarz mos.

:: fż. infirmerka ż.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) infirmiarz

Wiktionary


infirmeria

dawniej: izba chorych w szkołach, klasztorach, wojsku


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) daw. izba chorych w klasztorach;

Wiktionary

Infirmeria (łac. infirmus – słaby, chory) – sala przeznaczona dla chorych w budynkach zamieszkiwanych przez duże grupy osób (klasztory, koszary wojskowe, bursy lub internaty itp.). W okresie średniowiecza infirmeria umieszczona przy klasztorze pełniła nie tylko rolę szpitala, ale też przytułku dla ludzi starych i ubogich.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Jan gdy został ranny przebywał w infirmerii.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌĩnfʲirˈmɛrʲja, AS: ĩnfʹirmerʹi ̯a

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. infirmierka ż., infirmer mos., infirmarium n., infirmiarz mos., infirmaria ż.

Wiktionary


infirmerka

dawniej: pielęgniarka sprawująca opiekę nad chorymi w infirmerii (izbie chorych); infirmierka


SJP.pl


infirmiarz

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) pielęgniarz w klasztornej infirmerii

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Leki zostawił infirmiarzowi, który akurat stał koło furty.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. infirmierka ż., infirmarium n., infirmaria ż., infirmeria ż., infirmer mos.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) infirmer

Wiktionary


infirmierka

dawniej: pielęgniarka sprawująca opiekę nad chorymi w infirmerii (izbie chorych); infirmerka


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) kobieta odpowiedzialna za infirmerię

 (1.2) rel. zakonnica pielegnująca chorych w klasztornej infirmerii

Wiktionary

Przykłady

 (1.2) Przełożona zleciła jej posługę siostry infirmierki.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. infirmaria ż., infirmeria ż., infirmiarz mos., infirmerka ż.

:: fm. infirmer m.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) infirmerka

 (1.2) infirmerka

Wiktionary


infl.

skrót od: inflancki


SJP.pl


inflacja

1. w ekonomii: wzrost średniego poziomu cen dóbr i usług w pewnym czasie, odzwierciedlający ubytek siły nabywczej pieniądza;
2. w kosmologii: faza błyskawicznej ekspansji wczesnego wszechświata


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) ekon. postępujący spadek wartości pieniądza prowadzący do wzrostu cen;

Wiktionary

Inflacja (łac. inflatio – nadęcie) – proces trwałego wzrostu ogólnego poziomu cen w gospodarce. Skutkiem tego procesu jest spadek siły nabywczej pieniądza krajowego. Zjawiskiem przeciwnym do inflacji jest deflacja.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Inflacja w pierwszym półroczu była wyższa niż powszechnie oczekiwano.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ĩnˈflat͡sʲja, AS: ĩnflacʹi ̯a

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. dezinflacja ż.

 przym. inflacyjny

Wiktionary


inflacjogenny

powodujący inflację


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) generujący inflację

Wiktionary


inflacyjny

inflacja


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) ekon. dotyczący inflacji

Wiktionary

Patrz:

inflacja

Powiązane:

 rzecz. inflacja ż.

Wiktionary


inflancki

przymiotnik od: Inflanty


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z Inflantami, dotyczący Inflant

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Inflanty nmos., Inflantczyk mos., Inflantka ż.

Wiktionary


inflantczyk

mieszkaniec Inflant


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) mieszkaniec Inflant

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Kiedy nazajutrz po bitwie notariusze królewscy zaczęli spisywać jeńców, okazało się, że byli wśród nich rycerze z całej Rzeszy, więc Bawarczycy, Łużyczanie, Szwabowie, Fryzowie, Turyńczycy, Sasi, Frankowie, Westfalczycy, Austriacy, Niemcy znad Renu, Pomorzanie i Inflantczycy.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Inflanty nmos.

:: fż. Inflantka ż.

 przym. inflancki

Wiktionary


inflantka

mieszkanka Inflant


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) mieszkanka Inflant

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Inflanty nmos.

:: fm. Inflantczyk mos.

 przym. inflancki

Wiktionary


inflanty

kraina historyczna obejmująca obecną Łotwę i Estonię, w średniowieczu ziemie Zakonu Kawalerów Mieczowych


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj niemęskoosobowy, liczba mnoga, nazwa własna

 (1.1) hist. geogr. kraina historyczna nad Dźwiną i Zatoką Ryską;

Wiktionary

Inflanty (łac. Livonia, także Lieflant, niem. Livland, także Liefland, szw. Livland, łot. Livonija, est. Liivimaa) – nazwa krainy historycznej nad Dźwiną i Zatoką Ryską powstałej w średniowieczu w obrębie posiadłości zakonu kawalerów mieczowych, a zamieszkanej przez plemiona bałtyckie (przodków obecnych Łotyszów) i ugrofińskie (przodków obecnych Estończyków), na których kulturę na przestrzeni wieków wpływała głównie kultura niemiecka, a także skandynawska i polska (szczególnie w Inflantach Polskich/Łatgalii). Dawne Inflanty obejmują terytoria dzisiejszej Estonii oraz Łotwy. Nazwa została nadana w XIII w. i pochodzi od plemienia Liwów.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Dwa nasze powiaty, rzeżycki i lucyński, w niczym nie były dawniej podobne do tego zniszczonego, zrujnowanego i zdeptanego kraju, jakim stały się później nasze Inflanty.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ĩnˈflãntɨ, AS: ĩnflãnty

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Inflantczyk mos., Inflantka ż.

 przym. inflancki

Wiktionary


inflator

urządzenie do uderzeniowego pompowania opon


SJP.pl

Inflator – element sprzętu nurkowego, zwykle pojedyncze urządzenie umiejscowione na wysokości lewego ramienia, w postaci grubego karbowanego węża zakończonego głowicą. Głowica posiada przyłącze inflatorowe do węża średniego ciśnienia z szybkozłączką i przycisk: dodawczy i spustowy, służące do napełniania i opróżniania worka wypornościowego. Głowica posiada także ustnik służący do napełnienia worka wypornościowego za pomocą ust i upuszczania powietrza po naciśnięciu przycisku spustowego. Wewnątrz karbowanego węża może być prowadzone cięgno do dodatkowego zaworu spustowego, zlokalizowanego w miejscu połączenia inflatora z workiem wypornościowym na wysokości lewego ramienia.

Wikipedia


influenca

dawniej: grypa (choroba zakaźna wywoływana przez wirusy, objawiająca się katarem, kaszlem, gorączką, bólem głowy, mięśni); influenza


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) przest. med. grypa

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌĩnfluˈwɛ̃nt͡sa, AS: ĩnflunca

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) przeziębienie, grypa

Wiktionary


influencer

[czytaj: influenser] środowiskowo: osoba popularna, mająca duży wpływ na opinie odbiorców


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) neol. osoba mająca wpływ na opinie i decyzje innych, zwykle twórca internetowy o znacznym rozgłosie posiadający znaczne grono odbiorców

Wiktionary

Influencer (ang. influence „wpływ”; łac. influentia „wpływ” od influere „wpływać”, in „w” i fluere „płynąć”) – w świecie mediów społecznościowych osoba wpływowa, która dzięki swojemu zasięgowi jest w stanie oddziaływać na ludzi, z którymi nawiązuje trwałe relacje. Często tym terminem określa się twórców internetowych o znacznym rozgłosie, którzy posiadają znaczne grono odbiorców. Osoby tego rodzaju bywają wykorzystywane w ramach kampanii marketingowych, ponieważ potrafią umiejętnie wpływać na zachowania internautów. Influencerzy koncentrują się często na pewnej ustalonej tematyce. Publikują recenzje produktów lub artykuły informacyjne, w zamian za możliwość wypróbowania danego towaru albo bonus finansowy ze strony partnera.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Influencerzy umiejętnie budują wokół siebie grupę lojalnych odbiorców, z którymi łączą ich silne relacje i zainteresowania.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz.

:: fż. influencerka

Wiktionary


influencerka

[czytaj: influenserka] środowiskowo: kobieta popularna, mająca duży wpływ na opinie odbiorców


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) środ. kobieta popularna, mająca duży wpływ na opinie i decyzje innych, zwykle twórczyni internetowa o znacznym rozgłosie posiadająca znaczne grono odbiorców

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Influencerki to osoby, które potrafią ze swojego hobby, zainteresowań bądź pomysłu na życie, stworzyć świetnie prosperujący interes, przynoszący niemałe zyski.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz.

:: fm. influencer

Wiktionary


influencerski

influencer [czytaj: influenserski]


SJP.pl


influencerstwo

[czytaj: influenserstwo] zajęcie influencera


SJP.pl


influencja

1. zmiana rozkładu ładunków elektrycznych ciała znajdującego się pod wpływem działania pola elektrycznego; indukcja elektrostatyczna
2. dawniej: wpływ, oddziaływanie


SJP.pl

  • influencja elektrostatyczna - inna nazwa indukcji elektrostatycznej
  • influencja – dawna nazwa wpływu, oddziaływania

Wikipedia


influencyjny

dotyczący influencji


SJP.pl


influenza

[czytaj: influenca] dawniej: grypa (choroba zakaźna wywoływana przez wirusy, objawiająca się katarem, kaszlem, gorączką, bólem głowy, mięśni); influenca


SJP.pl


influmin

lek przeciwwirusowy stosowany dawniej w leczeniu grypy, półpaśca i zapalenia ślinianek przyusznych, obecnie rzadko używany ze względu na jego wątpliwe działanie w infekcjach wirusowych; moroksydyna


SJP.pl


info

potocznie: informacja


SJP.pl


infoagresja

agresywne zachowanie wobec osób o przeciwnych poglądach


SJP.pl


infoagresor

osoba agresywna wobec osób o przeciwnych poglądach


SJP.pl


infoboks

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) neol. inform. wyróżniona ramką część artykułu w Wikipediach i projektach siostrzanych, zawierająca najważniejsze informacje dla czytelnika

Wiktionary

Infobox (także Info-Box, Info Box, InfoBox) – pawilon wystawienniczy w Berlinie na placu Lipskim (oficjalny adres: Leipziger Straße 21), istniejący w latach 1995–2001.

Infobox zaprojektowany został przez firmę architektoniczną Schneider + Schumacher z Frankfurtu nad Menem jako pierwszy obiekt zrealizowany w rejonie Placu Poczdamskiego w dawnym pasie Muru Berlińskiego. Posiadał formę prostopadłościanu o wymiarach 62,5 × 15 × 15 m pokrytego czerwonymi emaliowanymi płytami, uniesionego na słupach około 8 m nad powierzchnią terenu. Wnętrze zawierało trzy kondygnacje wystawiennicze z salą do prelekcji i kawiarnią. Na dachu znajdował się taras widokowy. Do wnętrza pawilonu i na taras prowadziły dwie zewnętrzne klatki schodowe.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ĩnfɔˈbɔks, AS: ĩnfoboks

Wiktionary


infodemia

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) publ. nadmierna ilość informacji na określony problem utrudniająca jego rozwiązanie

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) WHO ostrzega przed pierwszą infodemią – epidemią informacyjną.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ĩɱ.fo.ˈðe.mja

Wiktionary


infodump

[czytaj: infodamp] duża ilość informacji przekazywana za jednym razem; info dump


SJP.pl


infografika

przystępna wizualizacja graficzna informacji, wyjaśniająca jakieś zagadnienie; ikonografika


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) eduk. poligr. ilustracja z niewielką ilością tekstu wyjaśniająca jakieś zagadnienie

Wiktionary

Infografika (grafika informacyjna) – graficzna wizualizacja informacji, danych i wiedzy, zaprojektowana tak, by przekazywać odbiorcom złożone dane w przystępny i jasny sposób. Proces tworzenia infografiki nazywamy wizualizacją danych, projektowaniem informacji lub architekturą informacji. Przejrzystość przekazu jest w niej priorytetowa. Infografika ma za zadanie przykuć uwagę adresata i umożliwić mu szybkie zapoznanie się z zawartością.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Nasz podręcznik zawiera oryginalne infografiki, które ułatwiają zainteresowanie ucznia lekcją.

Wiktionary

Powiązane:

 przym. infograficzny

Wiktionary


infoholiczka

kobieta uzależniona od zdobywania nowych danych i informacji, głównie z internetu; dataholik


SJP.pl


infoholiczny

infoholizm


SJP.pl

Patrz:

infoholizm

infoholik

osoba uzależniona od zdobywania nowych danych i informacji, głównie z internetu; dataholik


SJP.pl


infoholizm

uzależnienie od zdobywania nowych danych i informacji, głównie z internetu; dataholizm


SJP.pl

Zespół uzależnienia od internetu – zespół zależności polegający na nałogowym wielogodzinnym korzystaniu z urządzeń elektronicznych, mających często dostęp do internetu, które jest dla osoby uzależnionej źródłem dystresu oraz w dłuższym okresie negatywnie wpływa na jego funkcjonowanie w sferze fizycznej, psychicznej, interpersonalnej, społecznej, rodzinnej i gospodarczej.

Wikipedia


infokiosk

specjalny komputer z przydatnymi informacjami, np. z informacjami dla turystów; kiosk multimedialny, kiosk informacyjny


SJP.pl

Infokiosk (ang. interactive kiosk) – interaktywny punkt informacyjny, który należy do grupy samoobsługowych urządzeń elektronicznych.

Wikipedia


infolinia

informacyjne połączenie telefoniczne


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) techn. połączenie telefoniczne uruchomione w celach informacyjnych

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌĩnfɔˈlʲĩɲja, AS: ĩnfolʹĩńi ̯a

Wiktionary


infomat

urządzenie komputerowe do przekazywania określonych informacji


SJP.pl


infopunkt

punkt informacyjny


SJP.pl


infor.

skrót od: informatyka, informatyczny; inform., inf.


SJP.pl


inform.

skrót od: informatyka, informatyczny; inf., infor.


SJP.pl


informacja

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) poinformowanie o czymś, zakomunikowanie

 (1.2) miejsce, w którym udziela się wiadomości z określonej dziedziny

 (1.3) inform. dane przesyłane bądź przetwarzane

Wiktionary

Informacja (łac. informatio – przedstawienie, wizerunek; informare – kształtować, przedstawiać) – termin interdyscyplinarny, definiowany różnie w różnych dziedzinach nauki; najogólniej – właściwość pewnych obiektów, relacja między elementami zbiorów pewnych obiektów, której istotą jest zmniejszanie niepewności (nieokreśloności).

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Na tablicy ogłoszeń jest informacja o planowaćanowanej przerwie w dostawie prądu.

 (1.1) Profesor podał wczoraj informację o zmianie harmonogramu zajęć.

 (1.1) Pracownik obsługi klienta udzielił mi szczegółowych informacji na temat procedury zwrotu towaru.

 (1.1) Gazeta jest dobrym źródłem informacji.

 (1.2) Moja mama pracuje w informacji kolejowej.

 (1.3) Bit jest dla komputera najmniejszą jednostką informacji.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌĩnfɔrˈmat͡sʲja, AS: ĩnformacʹi ̯a

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. informator m., informatorka ż., informatyk mos., informowanie n., poinformowanie n.

 czas. informować ndk.

 przym. informacyjny

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) wiadomość, sensacja, niespodzianka, adnotacja, notatka, artykuł, wieść, nowina, powiadomienie, pouczenie, pot. bomba

 (1.2) okienko

Wiktionary


informacjochłonny

wymagający do działania wielu informacji


SJP.pl


informacyjność

informacyjny


SJP.pl

Patrz:

informacyjny

informacyjny

przymiotnik

 (1.1) dostarczający wiadomości lub innych informacji

 (1.2) związany z informacjami, ich przesyłaniem i przetwarzaniem

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Po drodze usiłuję odczytywać szyldy sklepów i napisy informacyjne.

 (1.2) Specyfika rynków finansowych sprzyja występowaniu znacznej asymetrii informacyjnej.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌĩnfɔrmaˈt͡sɨjnɨ, AS: ĩnformacyi ̯ny

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. informacja ż., informator m., informatorka ż., informacyjność ż., informowanie n., poinformowanie n.

 czas. informować ndk., poinformować dk., doinformować dk.

 przysł. informacyjnie

Wiktionary


informal

dopisek na zaproszeniu informujący o tym, że nie obowiązuje strój wizytowy; tenue de ville


SJP.pl


informator

osoba, która udziela informacji, wyjaśnień


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) osoba udzielająca informacji

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (2.1) broszura zawierająca informacje

Wiktionary

  • osobowe źródło informacji
  • informator (językoznawstwo)
  • Informator (film)
  • informator – publikacja udzielająca informacji na jakiś temat

Wikipedia

Przykłady

składnia.

kolokacje.

 (1.1) anonimowy informator

 (2.1) informator turystyczny

synonimy.

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

 (1.1) konfident

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

 czas. informować ndk., poinformować dk.

 rzecz.

:: informacja ż.

:: (1.1) fż. informatorka ż.

 przym. informatywny

frazeologia.

etymologia.

uwagi.

 

tłumaczenia.

* angielski: (1.1) informer; (2.1) guide, directory

* niemiecki: (1.1) Informant m.; (2.1) Broschüre ż.

źródła.

== informator (interlingua.) ==

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik

 (1.1) informator

odmiana.

przykłady.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌĩnfɔrˈmatɔr, AS: ĩnformator

Wiktionary

Powiązane:

 czas. informować ndk., poinformować dk.

 rzecz.

:: informacja ż.

:: (1.1) fż. informatorka ż.

 przym. informatywny

Wiktionary

Synonimy:

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

 (1.1) konfident

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

 czas. informować ndk., poinformować dk.

 rzecz.

:: informacja ż.

:: (1.1) fż. informatorka ż.

 przym. informatywny

frazeologia.

etymologia.

uwagi.

 

tłumaczenia.

* angielski: (1.1) informer; (2.1) guide, directory

* niemiecki: (1.1) Informant m.; (2.1) Broschüre ż.

źródła.

== informator (interlingua.) ==

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik

 (1.1) informator

odmiana.

przykłady.

składnia.

kolokacje.

synonimy.

Wiktionary


informatorium

rzadko: wydawnictwo dostarczające szczegółowych danych z danej dziedziny; informator


SJP.pl


informatorka

kobieta, która udziela informacji, wyjaśnień


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) fż. od: informator

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. informacja ż., informacyjność ż., informowanie n., poinformowanie n.

:: fm. informator m.

 czas. informować ndk., poinformować dk., doinformować dk.

 przym. informacyjny

 przysł. informacyjnie

Wiktionary


informatorski

informator (osoba)


SJP.pl


informatyczka

informatyk


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) kobieta zajmująca się systemami informatycznymi

Wiktionary

Patrz:

informatyk

Przykłady

 (1.1) Szkoda, że nie wspomniałaś, że jesteś informatyczką – wykorzystalibyśmy twoją umiejętność programowania.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌĩnfɔrmaˈtɨt͡ʃka, AS: ĩnformatyčka

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. informatyka, informatyk

 przym. informatyczny

 czas. informować

Wiktionary


informatyczny

dotyczący informatyki


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) od informatyka

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Student niósł pięć książek informatycznych.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌĩnfɔrmaˈtɨt͡ʃnɨ, AS: ĩnformatyčny

Wiktionary

Powiązane:

 (1.1) zob. informatyka.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) komputerowy

Wiktionary


informatyk

osoba zajmująca się zawodowo informatyką


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) człowiek zajmujący się zawodowo informatyką

Wiktionary

Informatyk (niem. Informatiker, ang. computing professional) – osoba wykonująca jeden z zawodów informatycznych, prowadząca badania naukowe w dziedzinie informatyki lub nauczająca informatyki.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Mój brat szuka pracy jako informatyk.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌĩnfɔrˈmatɨk, AS: ĩnformatyk

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. informatyka ż., informacja ż., informatyzacja ż.

:: fż. informatyczka ż.

 czas. informatyzować, zinformatyzować, informować, poinformować

 przym. informatyczny

 przysł. informatycznie

Wiktionary


informatyka

gałąź nauki i techniki zajmująca się teorią i technologią przetwarzania informacji


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) nauka o gromadzeniu i przetwarzaniu informacji;

forma rzeczownika.

 (2.1) D. i B. lp. od: informatyk

Wiktionary

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Obecnie informatyka zajmuje się przetwarzaniem informacji za pomocą komputerów.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌĩnfɔrˈmatɨka, AS: ĩnformatyka

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. informatyk m., informatyczka ż.

 przym. informatyczny

 przysł. informatycznie

Wiktionary


informatywny

będący nośnikiem informacji


SJP.pl


informatyzacja

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) inform. wprowadzenie systemów informatycznych w jednym lub kilku sektorach działalności;

Wiktionary

Informatyzacja – następujący po komputeryzacji proces, polegający na racjonalnym wykorzystaniu uprzednio wprowadzonych już danych do systemów informatycznych w możliwie największym dopuszczalnym zakresie przez inne systemy informatyczne.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) W zasadzie komputeryzacja winna poprzedzać informatyzację.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. informatyzowanie n., zinformatyzowanie n., informatyk mos.

 czas. informować, informatyzować ndk., informatyzować się ndk., zinformatyzować dk., zinformatyzować się dk.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) informatyzowanie

Wiktionary


informatyzować

czasownik przechodni niedokonany (dk. zinformatyzować)

 (1.1) inform. wprowadzać systemy informatyczne w jednym lub kilku sektorach działalności

czasownik zwrotny niedokonany informatyzować się (dk. zinformatyzować się)

 (2.1) inform. wprowadzać systemy informatyczne w jednym lub kilku sektorach własnej działalności

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Dyrekcja zaczęła informatyzować biura jakieś trzydzieści lat temu.

 (2.1) Dzięki funduszom inwestycyjnym fabryki informatyzowały się dosyć sprawnie.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. informatyk mos., informatyzacja ż., informatyzowanie n., zinformatyzowanie n.

 czas. zinformatyzować dk., zinformatyzować się dk.

Wiktionary


informatyzowanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) inform. wprowadzanie systemów informatycznych w jednym lub kilku sektorach działalności

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Pieniądze ze sprzedaży przyspieszą proces informatyzowania naszej fabryki.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. zinformatyzowanie n., informatyzacja ż.

 czas. informatyzować ndk., informatyzować się ndk., zinformatyzować dk., zinformatyzować się dk.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) informatyzacja

Wiktionary


informel

1. tendencja w sztukach plastycznych, przejawiająca się w wykorzystywaniu metody automatyzmu i działania przypadku w procesie tworzenia dzieła;
2. obraz powstał zgodnie z tą tendencją


SJP.pl

Informel lub art informel (fr. art informel – sztuka bezkształtna) – termin z zakresu historii sztuki, odnoszący się do europejskiego malarstwa lat 50. XX w., równoległego wobec amerykańskiego abstrakcyjnego ekspresjonizmu i charakteryzującego się dążeniem do swobodnej ekspresji poprzez stosowanie barwnych plam, linii itp., nie poddanych rygorom kompozycyjnym, które mogłyby ograniczyć dramatyzm dzieła sztuki. Do odmian informelu należą: taszyzm, malarstwo kaligraficzne, malarstwo materii i action painting.

Wikipedia


informelista

artysta tworzący dzieła zgodnie z zasadami informelu


SJP.pl


informetria

Informetria — nauka o zastosowaniu metod matematycznych do badań stanu informacji, dla określenia i analizy jej zjawisk, do wyszukiwania jej praw. Wykorzystywana do mierzenia wszystkiego co da się zmierzyć w informatologii. Metody matematyczne w informetrii: algebra elementarna, algebra wyższa, analiza matematyczna, rachunek prawdopodobieństwa, logika, teoria zbiorów i relacji, statystyka opisowa, metody formalizacji graficznej.

Wikipedia


informosom

rybosom połączony z białkami, zawarty w cytoplazmie jaja zwierząt i człowieka


SJP.pl

Polirybosom, polisom, informosom – zespół rybosomów (5–30) związanych z jedną cząsteczką mRNA i prowadzących jej translację, czyli syntezę białek. Odkryte i opisane w 1963 r. przez Jonathana Warner, Paula Knopf, i Alexa Rich. Polisomy mogą występować w postaci pojedynczych ziarenek w cytoplazmie, bądź systemu rybosomów przyczepionych do błon siateczki śródplazmatycznej szorstkiej (ER-g).

Wikipedia


informować

udzielać informacji, powiadamiać o czymś; podawać do wiadomości, objaśniać


SJP.pl

czasownik przechodni niedokonany (dk. poinformować)

 (1.1) przekazywać wiadomość i objaśniać

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Zamierzamy informować na bieżąco o wielkości długu publicznego.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌĩnfɔrˈmɔvat͡ɕ, AS: ĩnformovać

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. informacja ż., informator m., informatorka ż., informatyk mos., informatyczka ż., informatyzacja ż., informowanie n., poinformowanie n., info n.

 czas. poinformować dk.

 przym. informacyjny, informatyczny

 przysł. informacyjnie

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) dawać znać, powiadamiać, udzielać informacji, uwiadamiać, zawiadamiać

Wiktionary


informowanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|informować.

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Zadaniem instytutu jest informowanie oraz kształtowanie opinii o środowisku.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌĩnfɔrmɔˈvãɲɛ, AS: ĩnformovãńe

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. poinformowanie n., informacja ż., informator m., informatorka ż., informacyjność ż.

 czas. informować ndk., poinformować dk.

 przym. informacyjny

 przysł. informacyjnie

Wiktionary


infosfera

Infosfera (ang. infosphere) – środowisko informacyjne człowieka zawierające te rodzaje informacji, które są mu potrzebne do funkcjonowania w społeczeństwie. W tej sferze mają miejsce wszelkie wymiany komunikatów.

Wikipedia


infostrada

połączenie w sieci komputerowej o dużej przepustowości


SJP.pl

Infostrada (ang. information highway) – wizja globalnej sieci komunikacyjnej integrującej Internet, sieć kablową, telefonię oraz inne media elektronicznego przekazu w ramach rozwijającego się społeczeństwa informacyjnego. Spopularyzowana szczególnie za prezydentury Billa Clintona. Termin Infostrada na długo przed amerykańskimi pomysłami po raz pierwszy został wprowadzony w Polsce ok. roku 1970 przez Andrzeja Targowskiego.

Wikipedia


infotainments

[czytaj: infotejnments] wiadomości telewizyjne podawane w formie rozrywkowej


SJP.pl


infotechnik

technik specjalizujący się w informatyce lub sprzęcie komputerowym


SJP.pl


infra-

przedrostek

 (1.1) pierwszy człon wyrazów złożonych, oznaczający: poniżej, późniejszy, wewnątrz

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) infra- + czerwony = infraczerwony

 (1.1) infra- + rząd = infrarząd

Wiktionary


infraczerwień

promieniowanie podczerwone; niewidzialne dla ludzkiego oka promieniowanie elektromagnetyczne


SJP.pl


infraczerwony

dotyczący promieniowania podczerwonego, niewidzialnego dla ludzkiego oka


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) fiz. rzad. podczerwony

Wiktionary


infradźwięk

dźwięk o częstotliwości poniżej zakresu słyszalnego dla ludzkiego ucha; poddźwięk


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) fiz. fala dźwiękowa o częstotliwości zbyt niskiej by być słyszalną dla człowieka (zależnie od definicji poniżej 16 albo 20 Hz);

Wiktionary

Infradźwięki, poddźwięki – fale akustyczne, których częstotliwość jest za niska, aby usłyszał je człowiek. Za dolną granicę słyszalnych częstotliwości, jednocześnie górną granicę infradźwięków, przyjmuje się częstotliwość 20 Hz.

Hałas, w którego widmie występują składowe o częstotliwościach infradźwiękowych, określa się hałasem infradźwiękowym i hałasem niskoczęstotliwościowym.

Wikipedia

Synonimy:

 (1.1) poddźwięk

Wiktionary


infradźwiękowy

infradźwięk


SJP.pl

Patrz:

infradźwięk

infragromada

kategoria pomocnicza dla gromady w systematyce roślin lub zwierząt


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) syst. kategoria pomocnicza w systematyce niższa od gromady i podgromady;

Wiktionary

Gromada (w botanice divisio, w zoologii classis) – w polskiej terminologii nazwa stosowana na określenie dwóch różnych rangą kategorii systematycznych.

Termin classis został wprowadzony przez Karola Linneusza jako jedna z pięciu podstawowych kategorii w hierarchicznym systemie klasyfikacji biologicznej.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Grzebiące są rzędem ptaków z infragromady ptaków neognatycznych.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. gromada ż.

Wiktionary


infrakcja

dawniej: naruszenie czegoś, złamanie


SJP.pl


infralokacja

wykrywanie obiektów i określanie ich położenia w przestrzeni przy użyciu emitowanego lub odbijanego przez nie elektromagnetycznego promieniowania cieplnego; termolokacja


SJP.pl


infrarząd

kategoria systematyczna pomocnicza dla rzędu, używana w systematyce organizmów


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) biol. syst. kategoria systematyczna niższa rangą od podrzędu, wyższa od parworzędu

Wiktionary

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Opis przypomina dinozaura z infrarzędu zauropodów.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. podrząd mrz.

Wiktionary


infrastruktura

zasoby instytucjonalne i materialne niezbędne do należytego funkcjonowania społeczeństwa, gospodarki itd.


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) podstawowe struktury techniczne lub organizacyjne, niezbędne do prawidłowego funkcjonowania społeczeństwa, gospodarki lub określonego przedsięwzięcia;

Wiktionary

Infrastruktura – podstawowe urządzenia i systemy służące państwu, miastu lub innym obszarom, w tym usługi i urządzenia niezbędne do poprawnego funkcjonowania. Infrastruktura składa się z publicznych i prywatnych usprawnień fizycznych, takich jak drogi, koleje, mosty, tunele, zaopatrzenie w wodę, kanały ściekowe, sieci elektryczne i telekomunikacja (w tym łączność z Internetem i prędkości łączy szerokopasmowych).

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Infrastrukturę społeczną stanowią np. budynki publiczne; techniczną – urządzenia i sieci zaopatrujące w prąd, gaz, ogrzewanie, wodę, kanalizacja, firmy sprzątające śmieci, telewizja, radio, internet. Infrastrukturę transportową – m.in. drogi, mosty, tunele, chodniki, linie kolejowe, stacje, porty, kanały, śluzy, lądowiska, urządzenia kontroli lotu.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌĩnfrastrukˈtura, AS: ĩnfrastruktura

Wiktionary

Powiązane:

 przym. infrastrukturalny

 przysł. infrastrukturalnie

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) zaplecze

Wiktionary


infrastrukturalny

związany z zasobami materialnymi i instytucjonalnymi niezbędnymi do funkcjonowania społeczeństwa i gospodarki


SJP.pl


infratest

ankieta przeprowadzana przez bezstronną organizację wśród reprezentacyjnej grupy odbiorców RTV, w celu stwierdzenia stopnia popularności jakiegoś programu


SJP.pl


infrazon

środowiskowo: fryzjerskie urządzenie przyspieszające zabiegi chemiczne i pielęgnacyjne na włosach; klimazon


SJP.pl


infundibulum

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) anat. nazwa kilku organów, struktur anatomicznych roślin i zwierząt, mających lejkowaty kształt

Wiktionary

  • Infundibulum – rodzaj ślimaków z rodziny Trochidae

Anatomia:

  • infundibulum – w anatomii zwierząt i roślin ogólne określenie struktur o lejkowatym kształcie
  • infundibulum (hydorecjum) – część ciała stułbiopławów
  • infundibulum – zewnętrzna jamka w przyssawce głowonogów
  • infundibulum – syfon głowonogów
  • infundibulum – część genitaliów samic biedronek
  • infundibulum (stożek tętniczy) – część układu krwionośnego kręgowców
  • infundibulum (część mieszka włosowego) – lejek lub rurka w skórze kręgowców
  • infundibulum (lejek) – część międzymózgowia kręgowców
  • infundibulum (miedniczka nerkowa) – część moczowodu kręgowców
  • infundibulum (lejek) – część jajowodu kręgowców
  • infundibulum – lejkowata część zęba niektórych ssaków
  • infundibulum ethmoidale (lejek sitowy) – część nosa

Wikipedia

Synonimy:

 (1.1) lejek

Wiktionary


infundybuła

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) zob. infundibulum.

Wiktionary


infuzja

1. wprowadzenie do organizmu dożylnie, podskórnie lub doodbytniczo większej ilości płynu w celach leczniczych; wlew, wlewka
2. dawniej: napar z wcześniej wymoczonych ziół


SJP.pl

W medycynie, to podawanie do organizmu płynów drogami innymi niż naturalne. Przykładami infuzji są:

  • infuzja dożylna
  • infuzja doszpikowa

Wikipedia


infuzoria

pierwotniak poruszający się za pomocą delikatnych rzęsek lub kurczliwych rurkowatych wypustek, służących także do chwytania i wysysania zdobyczy; Ciliata


SJP.pl


infuzorie

klasa pierwotniaków


SJP.pl


infuzorka

naczynie używane w aptekach do robienia naparów z ziół


SJP.pl


infuzować

wpływać różnymi składnikami na smak alkoholu


SJP.pl


infuzyjny

przymiotnik od: infuzja


SJP.pl


infuła

1. nakrycie głowy biskupów lub książąt wschodnich; mitra;
2. przenośnie: godność biskupa;
3. w starożytnym Rzymie: opaska symbolizująca władzę


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) rel. liturgiczne nakrycie głowy biskupów, infułatów i opatów

 (1.2) rel. przen. godność biskupa

 (1.3) pot. przest. infułat, biskup

 (1.4) hist. opaska symbolizująca władzę lub godność w starożytnym Rzymie

Wiktionary

Mitra (z łac. przepaska na głowę, turban, inaczej infuła) – wysokie liturgiczne nakrycie głowy i znak godności chrześcijańskich dostojników kościelnych – biskupów, kardynałów, opatów, infułatów oraz archimandrytów, noszone podczas pełnienia czynności liturgicznych.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Ceremoniarz zdjął infułę z głowy biskupa.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. infułat m.

 przym. infułacki

Wiktionary


infułacki

odnoszący się do godności infułata, należący do infułata


SJP.pl


infułat

duchowny katolicki nie będący biskupem, ale mający prawo noszenia infuły; mitrat


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) hist. rel. prałat mający przywilej noszenia infuły

Wiktionary

Protonotariusz apostolski – w Kościele katolickim urzędnik w kurii rzymskiej (protonotariusz de numero) lub dawny tytuł honorowy (protonotariusz supra numerum) prezbiterów. W Polsce z powodu byłego przywileju noszenia szat i oznak pontyfikalnych (biskupich) protonotariuszy apostolskich nazywano infułatami (od infuły).

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) W dawnym pałacu infułatów wymieniono wszystkie okna.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. infuła ż., infułacja ż.

 przym. infułacki

Wiktionary


infułowaty

piestrzenica infułowata - gatunek grzybów z rodziny krążkownicowatych


SJP.pl


inga

imię żeńskie


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) imię|polski|ż.;

Wiktionary

Inga – imię żeńskie pochodzenia germańskiego.

Wywodzi się od zdrobnienia grupy imion, także męskich, znanych w kulturach germańskich i skandynawskich rozpoczynających się od Ing-, imienia jednego z normandzkich bóstw.

W innych językach:

  • niemieckim – Inge
  • węgierskim – Inge.

Inga imieniny obchodzi 25 października.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Inga wtuliła się w Kazimierzowy kołnierz.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈĩŋɡa, AS: ĩŋga

Wiktionary

Synonimy:

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

frazeologia.

etymologia.

uwagi.

 (1.1) zoblistę|Indeks:Polski - Imiona.

tłumaczenia.

* duński: (1.1) Inge

* łotewski: (1.1) Inga ż.

* ormiański: (1.1) Ինգա (Inga)

* szwedzki: (1.1) Inga, Inge

źródła.

== Inga (język estoński.) ==

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik, nazwa własna

 (1.1) imię|estoński|ż. Inga

odmiana.

przykłady.

składnia.

kolokacje.

synonimy.

Wiktionary


ingarden

  • Roman Kajetan Ingarden (1852–1926) – polski hydrolog, ojciec Romana Witolda Ingardena
  • Roman Witold Ingarden (1893–1970) – polski filozof
  • Roman Stanisław Ingarden (1920–2011) – polski fizyk, syn Romana Witolda Ingardena
  • Jerzy Kazimierz Ingarden (1921–1949) – polski pilot RAF, żołnierz armii Andersa, syn Romana Witolda Ingardena
  • Marta Ingarden (1921–2009) – polska architekt, żona Janusza Ingardena
  • Janusz Ingarden (1923–2005) – polski architekt, syn Romana Witolda Ingardena
  • Krzysztof Ingarden (ur. 1957) – polski architekt, syn Romana Stanisława Ingardena

Wikipedia


ingeborga

imię żeńskie


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) imię|polski|ż.;

Wiktionary

Ingeborga – imię żeńskie pochodzenia germańskiego. Wywodzi się od złożenia słów Ing – imię jednego z nordyckich bogów i borg oznaczającego „forteca”, „twierdza”.

W styczniu 2024 r. w rejestrze PESEL, wśród publicznie dostępnych danych dotyczących osób żyjących, wykazano 726 kobiet o imieniu Ingeborga i 142 kobiety o imieniu Ingeborg, nadanym jako imię pierwsze.

Ingeborga imieniny obchodzi 27 lutego, 30 lipca i 30 sierpnia, 22 października, 25 października.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Trębacz zagrał na pogrzebie Ingeborgi dwie żałobne melodie.

 (1.1) Dziedzic zapisał Ingebordze kawał ziemi pod Raciborowicami.

Wiktionary


ingenium

wrodzone zdolności i predyspozycje artysty; talent


SJP.pl


ingerencja

1. mieszanie się do czegoś, wtrącanie się w cudze sprawy;
2. naruszanie jakiegoś stanu przez czynniki zewnętrzne; wpływanie na coś


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) wpływ na coś, mieszanie się do jakiejś sprawy, interweniowanie, wtrącanie się

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌĩŋɡɛˈrɛ̃nt͡sʲja, AS: ĩŋgerncʹi ̯a

Wiktionary

Powiązane:

 czas. ingerować

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) interwencja

Wiktionary


ingerencyjny

ingerencja


SJP.pl

Patrz:

ingerencja

ingerent

rzadko: osoba wtrącająca się w czyjeś sprawy


SJP.pl


ingerować

mieszać się, wtrącać się do czegoś; wywierać wpływ na coś (na kogoś)


SJP.pl

czasownik nieprzechodni niedokonany (dk. zaingerować)

 (1.1) zajmować się jakimiś sprawami bez zgody podmiotów, których one bezpośrednio dotyczą

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) W jakiej sytuacji ingerowałabyś w przypadku tak postępującej młodzieży?

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. ingerencja ż., ingerowanie n.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) interweniować, mieszać się, wdawać się, wtrącać się

Wiktionary


ingkou

miasto w Chinach; Yingkou


SJP.pl

Yingkou (chiń. upr. 营口; pinyin Yíngkǒu), znane wcześniej jako Newchwang – miasto o statusie prefektury miejskiej w północno-wschodnich Chinach, w prowincji Liaoning, największy w regionie zespół portowy nad Morzem Żółtym, przy ujściu rzeki Liao He. W 2010 roku liczba mieszkańców miasta wynosiła 623 451. Prefektura miejska w 1999 roku liczyła 2 242 523 mieszkańców. Ośrodek szkolnictwa wyższego, przemysłu spożywczego, włókienniczego, odzieżowego, skórzanego, papierniczego, chemicznego, elektromaszynowego i hutniczego; rozwijają się przemysły wysokich technologii. W pobliżu miasta znajdują się saliny morskie oraz bogate złoża magnezytu, fluorytu, fosforytów, siarki, rud molibdenu i innych. Miasto posiada własny port lotniczy.

Wikipedia


inglot

nazwisko


SJP.pl

Osoby noszące nazwisko Inglot

  • Jacek Inglot (ur. 1962) – polski pisarz fantastyczny
  • Jan Inglot (1906-1994) – polski chemik
  • Dominic Inglot (ur. 1986) – brytyjski tenisista
  • Mieczysław Inglot (1931-2019) – polski historyk literatury, profesor nauk humanistycznych, badacz literatury romantyzmu
  • Robert Inglot (ur. 1958) – polski aktor telewizyjny i filmowy
  • Stefan Inglot (1902-1994) – polski historyk
  • Wincenty Inglot (1889-1960) – polski polityk
  • Wojciech Inglot (1955-2013) – polski przedsiębiorca, założyciel firmy Inglot

Wikipedia


ingmar

imię męskie


SJP.pl


ingoda

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) geogr. hydron. rzeka w azjatyckiej części Rosji na Zabajkalu, która po połączeniu z Ononem tworzy Szyłkę;

Wiktionary

Wikipedia


ingolstadt

Ingolstadt – miasto na prawach powiatu w Niemczech, w kraju związkowym Bawaria, w rejencji Górna Bawaria, siedziba regionu Ingolstadt. Leży ok. 80 km na północ od Monachium, w dolinie Dunaju, a jego zabytkowe centrum położone jest na lewym brzegu tej rzeki. Miasto o powierzchni 133,4 km² liczy 137 716 mieszkańców (30 września 2021).

Wikipedia


ingot

sztaba metalu, zwykle złota lub srebra


SJP.pl


ingracjacja

postępowanie zmierzające do wywołania pozytywnego nastawienia jakiejś osoby


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) książk. celowe działanie, które ma na celu uzyskanie dla siebie czyjejś przychylności

Wiktionary

Ingracjacja ("wkradanie się w cudze łaski") – technika manipulacji, działanie mające na celu zdobycie sympatii (wytworzenie pozytywnej postawy).

Istota tego zachowania sprowadza się do stworzenia pozytywnego obrazu własnej osoby u drugiego człowieka oraz zastosowania różnego typu technik mających na celu uzyskanie sympatii do siebie oraz próby wymuszenia uznania wszystkich walorów. Zaprzyjaźnienie się ma charakter czysto instrumentalny, i jednocześnie jest narzędziem uzyskania wpływu.

Wikipedia

Synonimy:

 (1.1) pot. podlizywanie się

Wiktionary


ingracjacyjny

ingracjacja


SJP.pl

Patrz:

ingracjacja

ingram

rodzaj pistoletu maszynowego


SJP.pl

Nazwy geograficzne

Miejscowości w USA:

  • Ingram – miasto w stanie Pensylwania, w hrabstwie Allegheny
  • Ingram – miasto w stanie Teksas, w hrabstwie Kerr
  • Ingram – wieś w stanie Wisconsin, w hrabstwie Rusk

Wikipedia


ingrediencja

składnik mieszaniny; ingredient, domieszka


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) składnik jakiejś mieszaniny lub przepisu, najczęściej kulinarnego lub mikstury lekarskiej, rzecz wchodząca w skład czegoś

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) W kuchni francuskiej stosuje się często wykwintne ingrediencje.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌĩŋɡrɛˈdʲjɛ̃nt͡sʲja, AS: ĩŋgredʹi ̯ncʹi ̯a

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. ingredient m.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) ingredient, składnik, składowa

Wiktionary


ingredient

składnik mieszaniny; ingrediencja, domieszka


SJP.pl


ingremiacja

przyjęcie do jakiejś grupy, gremium; kooptacja


SJP.pl


ingres

uroczysty wjazd, uroczyste objęcie władzy lub urzędu przez nowo mianowanego biskupa


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) kośc. uroczyste objęcie władzy w diecezji przez biskupa, dotyczy także nowoobranych papieży

 (1.2) hist. w I Rzeczypostpolitej: uroczyste objęcie władzy przez starostów albo wojewodów

 (1.3) druk. główka artykułu

Wiktionary

Ingres (łac. ingressus „wejście” od ingredi „wejść”) – uroczyste objęcie władzy przez biskupa ordynariusza nad diecezją.

W Kościele katolickim nowemu biskupowi hołd (homagium) składają biskupi pomocniczy, księża, zakonnicy i wierni świeccy. Kościół katolicki zaleca, aby odbywała się wtedy uroczysta procesja do kościoła katedralnego z udziałem duchownych i wiernych.

Wikipedia

Synonimy:

 (1.3) lid

Wiktionary


ingresja

lokalne zalanie lądu przez morze


SJP.pl

Wikipedia


ingresowy

ingres


SJP.pl

Patrz:

ingres

ingresyjny

dotyczący ingresji (lokalnego zalania lądu przez morze)


SJP.pl


ingria

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) kraina historyczna leżąca nad brzegiem Zatoki Fińskiej, na południe od Karelii a na wschód od Estonii, obecnie w granicach administracyjnych Rosji

Wiktionary

  • Ingria – kraina nad Zatoką Fińską
  • Ingria – miejscowość i gmina we Włoszech, w regionie Piemont, w prowincji Turyn.
  • Ingria – państwo istniejące w latach 1919-1920

Wikipedia

Powiązane:

 przym. ingryjski

 rzecz. ingryjski mrz.

Wiktionary


ingrid

imię żeńskie


SJP.pl

Ingryda – imię żeńskie pochodzenia germańskiego. Wywodzi się od złożenia słów Ing – imienia jednego z bogów nordyckich – i fríðr, w staronordyjskim oznaczającego „piękno”.
Patronką imienia jest szwedzka dominikanka bł. Ingryda Szwedzka.

Wikipedia


ingryda

imię żeńskie


SJP.pl

Ingryda – imię żeńskie pochodzenia germańskiego. Wywodzi się od złożenia słów Ing – imienia jednego z bogów nordyckich – i fríðr, w staronordyjskim oznaczającego „piękno”.
Patronką imienia jest szwedzka dominikanka bł. Ingryda Szwedzka.

Wikipedia


ingryjski

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z Ingrią, dotyczący Ingrii

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (2.1) jęz. język ingryjski;

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Ingria ż.

Wiktionary

Synonimy:

 (2.1) iżorski

Wiktionary


ingulec

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna

 (1.1) geogr. hydron. rzeka na południu Ukrainy, prawy dopływ Dniepru;

Wiktionary

Ingulec (ukr. Інгулець Inhułeć, Малий Інгул Małyj Inhuł) – rzeka na południu Ukrainy, prawy dopływ Dniepru.

Bierze początek na Wyżynie Naddnieprzańskiej. Długość rzeki to 549 km (żeglowna na długości 109 km), powierzchnia dorzecza 13 700 km².

Głównymi dopływami są: Saksahań, Wysuń, Żowta.

Rzeka zaopatruje w wodę Krzywy Róg kanałem Dniepr-Ingulec, znajdują się na niej zbiorniki wodne Iskrowski i Karaczunowski.

Wikipedia


inguri

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) geogr. hydron. rzeka w Gruzji, płynąca przez Swanetię i Nizinę Kolchidzką, uchodzi do Morza Czarnego;

Wiktionary

Inguri (gruz. ენგური - Enguri; abch. Егры - Egry; ros. Ингури - Inguri) – rzeka na Kaukazie Zachodnim.

Zaczyna się w Gruzji kilkoma spływami z lodowców Pasma Głównego Wielkiego Kaukazu takimi jak Lechziri, Caneri czy Adiszi. W biegu górnym płynie przez Swanetię, w biegu dolnym zaś przez Nizinę Kolchidzką. W biegu dolnym stanowi granicę pomiędzy gruzińskim regionem Megrelia i Górna Swanetia a separatystyczną Abchazją. Uchodzi do Morza Czarnego.

Wikipedia


inguski

dotyczący Inguszów, związany z Inguszami, właściwy Inguszom


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z Inguszami, dotyczący Inguszów

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (2.1) jęz. język inguski;

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Inguszetia ż., Ingusz mos., Inguszka ż.

 przym. inguszecki

Wiktionary


inguskojęzyczny

przymiotnik

 (1.1) taki, który posługuje się językiem inguskim

 (1.2) taki, którego mieszkańcy posługują się językiem inguskim

 (1.3) spisany, stworzony w języku inguskim

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ĩŋˈɡuskɔjɛ̃w̃ˈzɨt͡ʃnɨ, AS: ĩŋguskoi ̯ẽũ̯zyčny

Wiktionary


ingusz

mieszkaniec Inguszetii


SJP.pl


inguszecki

Inguszetia; inguszetyjski


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z Inguszetią, dotyczący Inguszetii

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Inguszetia ż., Ingusz mos., Inguszka ż., inguski mrz.

 przym. inguski

Wiktionary


inguszetia

rosyjska republika na Kaukazie


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) geogr. adm. autonomiczna republika, wchodząca w skład Federacji Rosyjskiej;

Wiktionary

Inguszetia (ing. ГIалгIай Мохк, Ghalghaj Mochk) – autonomiczna republika wchodząca w skład Federacji Rosyjskiej, położona na północnych zboczach Kaukazu. W ramach federacji Inguszetia graniczy z Osetią Północną oraz Czeczenią, ma także zewnętrzną granicę z Gruzją.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Ofiarami ataku terrorystycznego było siedmiu pracowników MSW republiki Inguszetii, ponadto 15 osób zostało rannych.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. inguski mrz., Ingusz, Inguszka

 przym. inguski, inguszecki

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) ofic. Republika Inguszetii

Wiktionary


inguszetyjski

Inguszetia; inguszecki


SJP.pl


inguszka

mieszkanka Inguszetii


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) członkini narodu Inguszów

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Inguszetia ż., inguski mrz.

:: fm. Ingusz mos.

 przym. inguski, inguszecki, inguszetyjski

Wiktionary


inguł

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna

 (1.1) geogr. hydron. rzeka na Ukrainie, lewy dopływ Bohu;

Wiktionary

Inguł (ukr. Інгул Inhuł) – rzeka na Ukrainie, lewy dopływ Bohu.

Płynie przez obwód kirowogradzki i mikołajowski. Długość rzeki 354 km, powierzchnia dorzecza – 9890 km².

Wikipedia


ingwer

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) gw-pl|Górny Śląsk. kulin. imbir

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) zozwor

Wiktionary


inhalacja

wdychanie w celach leczniczych pary lub rozpylonych płynów; wziewanie


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) med. wdychanie pary wodnej, gazów lub substancji w celach leczniczych;

Wiktionary

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ˌĩnxaˈlat͡sʲja, AS: ĩnχalacʹi ̯a

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. inhalatorium n., inhalator m., inhalatorek m., inhalowanie n.

 czas. inhalować

 przym. inhalacyjny

Wiktionary


inhalacyjny

dotyczący inhalacji


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) dotyczący inhalacji

Wiktionary


inhalator

1. urządzenie do rozpylania płynów lub proszków przeznaczonych do wdychania, zwykle w celach leczniczych;
2. inhalator tlenowy - urządzenie pokładowe samolotów umożliwiające załodze oddychanie tlenem z butli


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) med. sprzęt służący do inhalacji i terapii dróg oddechowych;

Wiktionary

Inhalator, nebulizator – wyrób medyczny przeznaczony do inhalacji, terapii górnych i dolnych dróg oddechowych.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Importer zmuszony był wycofać z aptek partię skażonych inhalatorów proszkowych dla kotów.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌĩnxaˈlatɔr, AS: ĩnχalator

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. inhalacja ż., inhalowanie n.

 czas. inhalować

 przym. inhalacyjny

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) nebulizator m.

Wiktionary


inhalatorek

zdrobnienie od: inhalator


SJP.pl


inhalatorium

miejsce do przeprowadzania inhalacji; inhalatornia, wziewalnia


SJP.pl

Inhalatorium (wziewalnia, waporatorium) – miejsce powstałe naturalnie lub utworzone sztucznie, w którym substancje lecznicze są pobierane w drodze inhalacji. Inhalacje mogą być prowadzone w naturalnych wziewalniach – przestrzeniach powietrznych, powstających wokół źródeł wód gorących, bijących bezpośrednio z głębokich pokładów. Podobne wziewalnie powstają wokół urządzeń budowanych w celu otrzymywania soli kuchennej metodą zagęszczania solanki.

Wikipedia


inhalatornia

miejsce do przeprowadzania inhalacji; inhalatorium, wziewalnia


SJP.pl


inhalować

wdychać coś, najczęściej w celach leczniczych; wziewać


SJP.pl


inherencja

przynależność


SJP.pl


inherentnie

inherentny


SJP.pl

Patrz:

inherentny

inherentny

nieodłączny, tkwiący w istocie, przynależący do czegoś, nieodzowny


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) nierozłącznie z czymś związany, tkwiący w istocie, strukturze, naturze czegoś

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌĩnxɛˈrɛ̃ntnɨ, AS: ĩnχerntny

Wiktionary

Powiązane:

 przysł. inherentnie

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) przyrodzony, właściwy, nieodłączny

Wiktionary


inhibicja

zahamowanie, zatrzymanie, zakaz


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) proces hamowania lub ograniczania działań, reakcji lub zachowań, stosowany w różnych dziedzinach, m.in. w chemii, biologii, psychologii czy prawie

Wiktionary

Inhibicja – zmniejszanie szybkości reakcji chemicznej spowodowane dodatkiem substancji (inhibitora) wpływającej na stężenie reagentów, katalizatora lub produktu pośredniego.

Bywa ona niepoprawnie nazywana katalizą ujemną, a inhibitor bywa niepoprawnie nazywany katalizatorem ujemnym.

W biochemii funkcjonuje pojęcie stałej inhibicji, Ki, która jest stałą dysocjacji kompleksu enzym–inhibitor dla reakcji RI ⇄ R + I.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Niektóre bakterie beztlenowe tolerują krótką ekspozycję na atmosferę tlenową. Powoduje ona wprawdzie inhibicję wzrostu, nie zabija jednak bakterii.

Wiktionary

Powiązane:

 przym. inhibicyjny

 rzecz. inhibitor mrz.

Wiktionary


inhibicyjny

przymiotnik od: inhibicja


SJP.pl


inhibina

białko jajnika, peptyd biorący udział w regulacji cyklu miesiączkowego


SJP.pl

Inhibina – peptyd będący inhibitorem syntezy i wydzielania FSH, biorący także udział w regulacji cyklu miesiączkowego. U kobiet inhibina jest produkowana przez warstwę ziarnistą pęcherzyka dominującego, ciałko żółte, a także łożysko i przysadkę. U mężczyzn inhibina jest produkowana przez komórki Sertolego i pomaga w lokalnej regulacji spermatogenezy oraz jest głównym czynnikiem, który hamuje wydzielanie FSH..

  • Inhibina A (inhibina alpha, inhibina beta A)
  • Inhibina B (inhibina alpha, inhibina beta B)

Wikipedia


inhibinowy

inhibina


SJP.pl

Patrz:

inhibina

inhibitor

w chemii, biologii: związek chemiczny powodujący zahamowanie bądź spowolnienie reakcji chemicznej albo działanie enzymu


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) chem. substancja zwalniająca lub hamująca reakcję chemiczną;

Wiktionary

Inhibitor (łac. inhibitio – powstrzymanie) – substancja chemiczna, która powoduje zmniejszenie szybkości reakcji chemicznej. Proces ten nazywa się inhibicją. Inhibitorem można nazwać zarówno substancję powodującą spowolnienie lub zatrzymanie reakcji niekatalizowanej, jak i substancję obniżającą aktywność katalizatora w reakcji katalizowanej. Ponieważ w przeciwieństwie do katalizatorów, inhibitory mogą ulegać zużyciu w trakcie reakcji, nazywanie ich ujemnymi katalizatorami jest niezalecane. Odwrotnym działaniem do inhibitora charakteryzuje się inicjator.

Wikipedia

Przykłady

składnia.

kolokacje.

 (1.1) inhibitor enzymatyczny

synonimy.

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

 rzecz. inhibicja ż.

 przym. inhibicyjny, inhibitorowy

frazeologia.

etymologia.

uwagi.

tłumaczenia.

* angielski: (1.1) inhibitor

* bułgarski: (1.1) инхибитор m.

* hiszpański: (1.1) inhibidor

* kataloński: (1.1) inhibidor m.

* nowogrecki: (1.1) αναστολέας m.

źródła.

== inhibitor (język angielski.) ==

wymowa.

 audio|LL-Q1860 (eng)-Qwertygiy-inhibitor.wav.

znaczenia.

rzeczownik

 (1.1) biochem. inhibitor

odmiana.

przykłady.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌĩnxʲiˈbʲitɔr, AS: ĩnχʹibʹitor

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. inhibicja ż.

 przym. inhibicyjny, inhibitorowy

Wiktionary

Synonimy:

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

 rzecz. inhibicja ż.

 przym. inhibicyjny, inhibitorowy

frazeologia.

etymologia.

uwagi.

tłumaczenia.

* angielski: (1.1) inhibitor

* bułgarski: (1.1) инхибитор m.

* hiszpański: (1.1) inhibidor

* kataloński: (1.1) inhibidor m.

* nowogrecki: (1.1) αναστολέας m.

źródła.

== inhibitor (język angielski.) ==

wymowa.

 audio|LL-Q1860 (eng)-Qwertygiy-inhibitor.wav.

znaczenia.

rzeczownik

 (1.1) biochem. inhibitor

odmiana.

przykłady.

składnia.

kolokacje.

synonimy.

Wiktionary


inhibitorowy

związany z inhibitorem


SJP.pl


inhumacja

pogrzebanie zwłok


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) książk. pogrzebanie zmarłego w ziemi

Wiktionary

Pochówek szkieletowy, grób szkieletowy, inhumacja – obrzęd pogrzebania zwłok w formie złożenia niespalonego ciała do grobu. Ciała mogą zostać pochowane w trumnie lub owinięte w całun i złożone w grób wyłożony deskami. Praktykowane przez człowieka współczesnego i poprzedzające go gatunki hominidów. Dominujący sposób pochówku do około X wieku p.n.e.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Ludność praktykowała obrządek birytualny, to jest zarówno kremację, jak i inhumację, co uważane jest za cechę charakterystyczną kultury wielbarskiej.

Wiktionary

Powiązane:

 przym. inhumacyjny

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) pogrzeb

Wiktionary


inhumacyjny

inhumacja


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z inhumacją, dotyczący inhumacji

Wiktionary

Patrz:

inhumacja

Powiązane:

 rzecz. inhumacja ż.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) pogrzebowy

Wiktionary


inia

1. delfin słodkowodny z dorzecza Amazonki;
2. punkt, według którego dokonuje się pomiaru ludzkiej czaszki


SJP.pl

  • Inia amazońska (Inia geoffrensis) – gatunek ssaka z rodziny iniowatych (Iniidae)
  • Inia araguaiaensis – gatunek ssaka z rodziny iniowatych (Iniidae)
  • Inia (rodzaj)
  • Iniowate (Inidae)

oraz:

  • Inia – rzeka w Rosji, dopływ Obu
  • Inia – wieś w Republice Cypryjskiej

Wikipedia


inicjacja

1. zapoczątkowanie lub rozpoczęcie się czegoś
2. przyjęcie nowego członka do jakiegoś tajnego stowarzyszenia, bractwa, sekty; wtajemniczenie;
3. osiąganie nowych etapów i wtajemniczeń w procesie stawania się dorosłym;
4. w niektórych kulturach: obrzędy towarzyszące osiąganiu takich etapów, przyjmowaniu do społeczności dorosłych


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) rozpoczęcie czynności, procesu działania

 (1.2) ceremonia przyjęcia nowego członka

 (1.3) wtajemniczenie w coś, zaznajomienie się z czymś nowym, zapoznanie się

Wiktionary

Inicjacja występuje w następujących znaczeniach:

  • rozpoczęcie czynności, procesu działania (zob. inicjalizacja)
  • ceremonia przyjęcia nowego członka
  • obrzęd przejścia na kolejny, wyższy poziom wtajemniczenia,
  • inicjacja seksualna – rozpoczęcie współżycia, obcowania płciowego.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Musimy jej podziękować za inicjację tych cudownych spotkań.

 (1.2) Warunkiem koniecznym odbycia inicjacji w sekcie jest wpłacenie dużej sumy na jej konto.

 (1.3) Kasia często się chwali, że przeszła inicjację seksualną w wieku 15 lat.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌĩɲiˈt͡sʲjat͡sʲja, AS: ĩńicʹi ̯acʹi ̯a

Wiktionary

Powiązane:

 czas. inicjować, zainicjować

 rzecz. inicjator m., inicjatorka ż., inicjowanie n., zainicjowanie n., inicjał mrz.

 przym. inicjacyjny, inicjatorski

 przysł. inicjacyjnie

Wiktionary


inicjacyjny

inicjacja


SJP.pl

Patrz:

inicjacja

inicjalizacja

w informatyce: nadanie wartości początkowych dowolnemu obiektowi


SJP.pl

Inicjalizacja – nadanie wartości/stanów początkowych dowolnemu obiektowi. W ogólnym przypadku obiektem może być zmienna, określony obszar pamięci przydzielony dynamicznie itp. W przypadku programowania obiektowego inicjalizacją obiektów zajmują się zwykle konstruktory należące do odpowiedniej klasy.

Wikipedia


inicjalizacyjny

inicjalizacja


SJP.pl

Patrz:

inicjalizacja

inicjalizować

w informatyce: nadawać początkowe wartości


SJP.pl

czasownik przechodni

 (1.1) nadawać czemuś stan początkowy; rozpoczynać coś

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌĩɲit͡sʲjalʲiˈzɔvat͡ɕ, AS: ĩńicʹi ̯alʹizovać

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. inicjalizowanie n.

 czas. inicjować

Wiktionary


inicjalizowanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|inicjalizować.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌĩɲit͡sʲjalʲizɔˈvãɲɛ, AS: ĩńicʹi ̯alʹizovãńe

Wiktionary

Powiązane:

 czas. inicjalizować

Wiktionary


inicjalność

inicjalny


SJP.pl

Patrz:

inicjalny

inicjalny

1. początkowy, umieszczony na początku;
2. komórki inicjalne - w botanice: komórki wierzchołkowe stożka wzrostu;
3. akcent inicjalny - w językoznawstwie: akcent na pierwszej sylabie wyrazu;
4. gleby inicjalne - w geologii: gleby zaczynające się kształtować


SJP.pl


inicjator

osoba występująca z inicjatywą; projektodawca


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) książk. osoba występująca z inicjatywą, inicjująca coś, dająca czemuś początek

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (2.1) chem. czynnik konieczny do zapoczątkowania niektórych reakcji chemicznych, głównie reakcji polimeryzacji

Wiktionary

Inicjator – czynnik lub osoba zapoczątkowująca jakiś proces.

  • Inicjator ustawodawczy – to instytucja, osoba lub grupa osób, która tworzy projekt ustawy i zgłasza go pod obrady Sejmu.
  • Inicjator postępowania – to instytucja, osoba lub grupa osób, która zapoczątkowała pewne postępowanie prawne - np: zgłosiła wniosek do prokuratury lub sądu.
  • Inicjator chemiczny – to czynnik fizyczny lub związek chemiczny uruchamiający zajście reakcji chemicznej
  • Inicjator wybuchu – materiał wybuchowy zdolny do szybkiej eksplozji pod wpływem czynnika fizycznego - stosowany w detonatorach i spłonkach.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Artur jest inicjatorem naszego dzisiejszego spotkania.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌĩɲiˈt͡sʲjatɔr, AS: ĩńicʹi ̯ator

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. inicjatywa ż., inicjacja ż.

:: fż. inicjatorka ż.

 czas. inicjować ndk., zainicjować dk.

 przym. inicjatywny, inicjacyjny

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) duchowy ojciec, pomysłodawca, projektodawca

Wiktionary


inicjatorka

kobieta występująca z inicjatywą; projektodawczyni


SJP.pl


inicjatywa

1. impuls do działania; bodziec;
2. samodzielność i aktywność w działaniu; inicjatywność, przedsiębiorczość, zaradność;
3. realizacja projektu lub pomysłu; działalność;
4. pierwszeństwo w czymś; prymat


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) propozycja zrealizowania określonych działań

 (1.2) skłonność do samodzielnego inicjowania działań

 (1.3) w grach: pierwszeństwo dające przewagę

Wiktionary

  • inicjatywa (w stosunku do jednostki) – zaangażowanie, celowe działanie
  • inicjatywa – przedsięwzięcie, projekt, plan, pomysł lub skupiony wokół nich ruch społeczności
  • inicjatywa przełożonego
  • inicjatywa ustawodawcza
  • inicjatywa ludowa
  • inicjatywa – termin stosowany w grach fabularnych

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Wprawdzie Neapol został założony przez Greków i język grecki wciąż był tam powszechnie używany, lecz w neapolitańskim regionie Kampanii osiedlono wielu rzymskich weteranów z inicjatywy Cezara, a jeszcze liczniejsi oczekiwali na przyznanie działek ziemi.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. inicjator mrz./mos., inicjatorka ż.

 czas. inicjować

 przym. inicjatywny

Wiktionary


inicjatywność

samodzielność i aktywność w działaniu; inicjatywa, przedsiębiorczość, zaradność


SJP.pl


inicjatywny

1. rozpoczynający jakieś działanie; inicjujący, założycielski;
2. pobudzający do działania; inspiracyjny, inspiratorski


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) związany z inicjatywą

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. inicjator mos./mrz., inicjatywa ż.

Wiktionary


inicjał

litera rozpoczynająca rozdział lub partię tekstu, wyróżniająca się wielkością, kształtem lub ozdobami


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) duża, zwykle ozdobna litera rozpoczynająca akapit tekstu

Wiktionary

Inicjał (śrdw.-łac. initiale od łac. initium, początek). Można go zdefiniować jako:

  • Pisownia imienia lub nazwiska w postaci skrótu ograniczonego do początkowej litery (lub rzadziej kilku początkowych liter) zakończonej kropką.
  • Pierwsza litera (najczęściej wersalikowa) rozpoczynająca rozdział lub akapit tekstu, większa od liter tekstu podstawowego, niekiedy kolorowa, często też z wkomponowanym ornamentem.
  • Wyróżnienie odrębnego graficznie fragmentu tekstu (najczęściej akapitu) poprzez nadanie pierwszej literze tego fragmentu innego wyglądu, niż posiada reszta tekstu. W przypadku, gdy wyróżniany fragment zaczyna się wyrazem dwuliterowym, to obie litery wchodzą do inicjału. W przypadku wystąpienia cudzysłowu na początku wyróżnianego fragmentu, wskazane jest tak przeredagować tekst, aby pozbyć się tego znaku w tym miejscu.
  • Czcionka (lub font) rozpoczynająca akapit, rozdział itp. wyróżniająca się kształtem, wielkością, kolorem lub ozdobnością. W przypadku znacznie rozbudowanych inicjałów wyróżnia się m.in.: inicjały figuralne (wypełnione postaciami ludzkimi lub całymi scenami rodzajowymi), inicjały ornamentalne (z wzorami geometrycznymi lub roślinnymi), itp.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ĩˈɲit͡sʲjaw, AS: ĩńicʹi ̯au̯

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. inicjały, inicjatywa ż., inicjowanie n., zainicjowanie n., inicjatywność ż., inicjacja ż.

 czas. inicjować ndk., zainicjować dk.

 przym. inicjałowy, inicjatywny, inicjalny

 przysł. inicjalnie, inicjatywnie

Wiktionary


inicjałowy

związany z inicjałem


SJP.pl


inicjały

litera rozpoczynająca rozdział lub partię tekstu, wyróżniająca się wielkością, kształtem lub ozdobami


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj niemęskoosobowy, liczba mnoga

 (1.1) pierwsze litery imienia lub imion i nazwiska

forma rzeczownika.

 (2.1) lm. M. zob. inicjał.

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Nie wiem czy we frazie „niedawna premiera książki o SW” chodzi o inicjały Wisławy Szymborskiej, Willa Smitha czy Shirley Watts.

 (1.1) Najciekawsze jest jednak to, że menedżerem ze strony NASA jest człowiek, którego inicjały to ABC.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. inicjał m.

 przym. inicjalny

 czas. inicjować

Wiktionary


inicjodawca

osoba lub instytucja występująca z inicjatywą realizacji jakiegoś pomysłu, wykonania jakiegoś projektu


SJP.pl


inicjować

dawać początek czemuś, zapoczątkowywać; występować z inicjatywą, dawać pomysł


SJP.pl

czasownik przechodni niedokonany (dk. zainicjować)

 (1.1) dawać czemuś początek

 (1.2) występować z inicjatywą, pomysłem

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Bankructwo kilku banków było elementem inicjującym światowy kryzys finansowy.

Wiktionary

Powiązane:

 czas. inicjalizować, zainicjować

 rzecz. inicjacja ż., inicjał m., inicjały nmos., inicjator m., inicjatorka ż., inicjatywa ż., inicjowanie n.

 przym. inicjacyjny, inicjalny

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) rozpoczynać, zaczynać, zapoczątkowywać

Wiktionary


iniekcja

1. wstrzyknięcie, zastrzyk;
2. odwzorowanie różnowartościowe


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) med. zastrzyk

 (1.2) mat. funkcja różnowartościowa;

 (1.3) techn. wtłaczanie lub wstrzyknięcie cieczy lub gazów

Wiktionary

  • zastrzyk w medycynie
  • funkcja różnowartościowa w matematyce

Wikipedia


iniekcyjny

dotyczący iniekcji


SJP.pl


iniektor

inżektor; urządzenie do wtłaczania płynu do obszaru o ciśnieniu wyższym od ciśnienia atmosferycznego


SJP.pl


iniektorowy

związany z iniektorem


SJP.pl


iniektywność

cecha funkcji różnowartościowej (iniekcji)


SJP.pl

Funkcja różnowartościowa, iniekcja (injekcja), funkcja 1-1 – funkcja, której każdy element przeciwdziedziny przyjmowany jest co najwyżej raz. Funkcja f\colon X\to Y jest różnowartościowa wtedy i tylko wtedy, gdy dla dowolnych dwóch elementów a,b\in X spełniony jest warunek:

a\neq b\Rightarrow f(a)\neq f(b).

Wikipedia


iniektywny

w językoznawstwie: artykułowany w wyniku iniekcji - wdechu powietrza spowodowanego ruchem krtani w dół


SJP.pl


iniowate

o cechach iniowatych (rodzina waleni)


SJP.pl

Iniowate (Inidae) – rodzina ssaków z parvordo zębowców (Odontoceti) w obrębie infrarządu waleni (Cetacea).

Wikipedia


iniowaty

o cechach iniowatych (rodzina waleni)


SJP.pl


init.

skrót od: initio (z łaciny: na początku)


SJP.pl


initio

z łaciny: na początku


SJP.pl


iniuria

dawniej: niesprawiedliwość, obraza, zniewaga; krzywda


SJP.pl


injekcja

w matematyce: funkcja różnowartościowej, w której różnym wartościom argumentów odpowiadają różne wartości funkcji; iniekcja


SJP.pl

Funkcja różnowartościowa, iniekcja (injekcja), funkcja 1-1 – funkcja, której każdy element przeciwdziedziny przyjmowany jest co najwyżej raz. Funkcja f\colon X\to Y jest różnowartościowa wtedy i tylko wtedy, gdy dla dowolnych dwóch elementów a,b\in X spełniony jest warunek:

a\neq b\Rightarrow f(a)\neq f(b).

Wikipedia


ink

1. środowiskowo: barwnik używany do wykonania tatuażu;
2. środowiskowo: podpisanie kontraktu na występy


SJP.pl


ink.

skrót od: inkunabuł


SJP.pl


inka

tytuł władcy Inków


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) etn. Indianin z plemięemienia inkaskiego

Wiktionary

  • Inka – władca imperium Inków
  • Inka – marka kawy zbożowej
  • Inka – osada w powiecie stargardzkim
  • Inka – zdrobnienie od imion kończących się na -ina, takich jak Halina, Paulina. Także fryzyjski i fiński odpowiednik Ingi

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Piramidy te wznieśli Inkowie.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈĩnka, AS: ĩnka

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. inka ż.

 przym. inkaski

Wiktionary

Synonimy:

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

 rzecz. inka ż.

 przym. inkaski

frazeologia.

etymologia.

uwagi.

tłumaczenia.

* angielski: (1.1) Inca

* włoski: (1.1) inca m.

źródła.

== Inka (język czeski.) ==

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik, rodzaj męski żywotny

 (1.1) etn. Inka

odmiana.

przykłady.

składnia.

kolokacje.

synonimy.

Wiktionary


inkandescencja

temperaturowe wytwarzanie światła za pomocą prądu elektrycznego, który cieplnie wzbudza cząsteczki lub atomy


SJP.pl

Żarzenie – emitowanie światła przez rozgrzane ciała. Minimalna temperatura, w której dane ciało zaczyna się żarzyć, zależy od zdolności emisyjnej tego ciała.

Żarzenie może być wywołane na skutek wzrostu temperatury poprzez:

  • dopływ ciepła z zewnątrz,
  • zamianę energii elektrycznej na energię wewnętrzną na skutek przepływu prądu elektrycznego przez ciało,
  • reakcję spalania, której nie towarzyszy płomień (zob. też tlenie)

Wikipedia


inkantacja

obrzędowe zaklęcie, śpiewane albo recytowane


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) książk. rel. obrzędowe zaklęcie

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌĩŋkãnˈtat͡sʲja, AS: ĩŋkãntacʹi ̯a

Wiktionary


inkantacyjny

inkantacja


SJP.pl

Patrz:

inkantacja

inkantować

wymawiać lub wyśpiewywać obrzędowe zaklęcia albo modły


SJP.pl


inkarceracja

pozbawienie wolności; uwięzienie


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) książk. socjol. psych. pozbawienie wolności, uwięzienie

 (1.2) przest. med. uwięźnięcie jakiegoś organu wewnętrznego, przepuklina

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Badania wskazują, że czynnikiem nasilającym zaburzenia behawioralne i emocjonalne dzieci jest inkarceracja rodzica, która dotyka bardziej dziewczęta, niż chłopców.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. inkarcerat m.

 czas. inkarcerować ndk.

 przym. inkarceracyjny

Wiktionary


inkarceracyjny

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z inkarceracją, dotyczący inkarceracji

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. inkarceracja ż.

Wiktionary


inkardynacja

przypisanie duchownego do konkretnej diecezji lub zgromadzenia zakonnego


SJP.pl

Inkardynacja – przypisanie (przynależność) duchownego do konkretnej instytucji kościelnej, jak diecezji, zgromadzenia zakonnego, etc.

Wikipedia


inkardynować

przypisać (przypisywać) duchownego do konkretnej diecezji lub zgromadzenia zakonnego


SJP.pl


inkarnacja

1. wcielenie;
2. w hinduizmie: ziemskie stadium istnienia duszy


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) rel. wcielenie bóstwa w osobę ludzką;

 (1.2) rzad. barwa skóry człowieka

Wiktionary

Inkarnacja (z łac.: incarnatio; od incarnare, gdzie caro – ciało, mięso) – w religiach dharmicznych jest to jedno z wcieleń przyjmowanych przez żywą istotę (duszę) w cyklu samsary.

Wikipedia

Powiązane:

 rzecz. karnacja ż.

Wiktionary


inkarnacyjny

inkarnacja


SJP.pl

Patrz:

inkarnacja

inkarnat

dawniej o kolorze bladoróżowym


SJP.pl

Inkarnat, karnacja, barwa cielista (fr. incarnat - mocno czerwony; wł. incarnato; łac. carnis, caro - mięso)

  1. Blady odcień różu przypominający kolor skóry białego człowieka.
  2. W malarstwie i rzeźbie polichromowanej kolor używany do przedstawiania różnych odcieni skóry nagich ludzkich części ciała. Odcień karnacji, zmieniający się zależnie od epoki i stylu, uzyskuje się mieszając odpowiednie kolory (karnacja ciepła, różowa lub blada, żółtawa; jasna lub ciemna). Uwzględnia się też refleksy uwarunkowane rodzajem i natężeniem światła (promienie słoneczne, blask świecy lub lampy).

Wikipedia


inkarnatka

roczna lub dwuletnia koniczyna o jaskrawoczerwonych kwiatach, uprawiana na paszę; koniczyna krwistoczerwona; koniczyna szkarłatna


SJP.pl

Koniczyna krwistoczerwona, koniczyna inkarnatka, koniczyna szkarłatna (Trifolium incarnatum L.) – gatunek rośliny z rodziny bobowatych. Rdzenny obszar jej występowania to: Turcja, południowa i południowo-wschodnia Europa, Wielka Brytania, Madera, rozprzestrzeniła się także na Azorach. Jest uprawiana w wielu rejonach świata. W Polsce jest to roślina uprawna i dziczejąca (efemerofit).

Wikipedia


inkarnować

przybierać postać czegoś, ucieleśniać; przeżywać inkarnację


SJP.pl


inkas

1. podejmowanie pieniędzy z tytułu weksli, czeków, rachunków itp.;
2. forma rozliczeń bezgotówkowych dokonywanych za pośrednictwem banku


SJP.pl


inkasencki

inkasent


SJP.pl

Patrz:

inkasent

inkasent

osoba pośrednicząca przy poborze podatków


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) pracownik zajmujący się pobieraniem od płatników należności w ich miejscu zamieszkania;

Wiktionary

Inkasent – w szerokim znaczeniu osoba pobierająca należności od podatnika (np. inkasent elektrowni lub gazowni), a w szczególności to osoba prawna, fizyczna lub jednostka organizacyjna niemająca osobowości prawnej obowiązana do pobrania od podatnika podatku i wpłacenia go we właściwym terminie organowi podatkowemu. Organ podatkowy nie może ściągnąć z inkasenta podatku, jeśli podatnik nie uiścił wcześniej tej daniny. Inkasentom przysługuje zryczałtowane wynagrodzenie z tytułu terminowego wpłacania podatków pobranych na rzecz budżetu państwa. Rada gminy, rada powiatu oraz sejmik województwa może ustalać wynagrodzenie dla inkasentów z tytułu poboru podatków stanowiących dochody, odpowiednio, budżetu gminy, powiatu lub województwa (inkasenci podatków i opłat lokalnych).

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ĩŋˈkasɛ̃nt, AS: ĩŋkasẽnt

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. inkaso m., inkasowanie n.

:: fż. inkasentka

 czas. inkasować

 przym. inkasencki, inkasowy

Wiktionary


inkasentka

inkasent


SJP.pl

Patrz:

inkasent

inkaska

przymiotnik od: Inka, Inkas


SJP.pl


inkaski

przymiotnik od: Inka, Inkas


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) związany z Inkami, dotyczący Inków, ich kultury, sztuki

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) W tym właśnie czasie Hiszpanie ostatecznie rozgromili powstańców inkaskich, których przywódcy postanowili uciec do Europy przed prześladowaniami okupantów.

 (1.1) Część pochodzi jeszcze z czasów inkaskich, kiedy to powierzchnia uprawna w Peru była o czterdzieści procent większa niż obecnie.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ĩŋˈkasʲci, AS: ĩŋkasʹḱi

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Inka mos.

Wiktionary


inkaso

1. podejmowanie pieniędzy z tytułu weksli, czeków, rachunków itp.;
2. forma rozliczeń bezgotówkowych dokonywanych za pośrednictwem banku


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) pobranie należności pieniężnej dokonane przez inkasenta (lub za pomocą rozliczenia bankowego)

Wiktionary

Inkaso (również inkaso dokumentowe) – warunkowa forma płatności, polegająca na pobraniu określonej należności przez instytucję inkasującą (na ogół bank) działającą na rzecz zleceniodawcy w zamian za wydanie wskazanemu podmiotowi przedmiotu inkasa, na warunkach określonych przez zleceniodawcę.

Wikipedia

Przykłady

składnia.

kolokacje.

synonimy.

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

 rzecz. inkasent

 czas. inkasować

frazeologia.

etymologia.

 etym|wł|incasso. < etym|wł|cassa. < etym|łac|capsa.

uwagi.

tłumaczenia.

* białoruski: (1.1) інкаса n.

* bułgarski: (1.1) инкасо n.

* czeski: (1.1) inkaso

* rosyjski: (1.1) инкассо n.

źródła.

== inkaso (język czeski.) ==

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) inkaso

odmiana.

przykłady.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ĩŋˈkasɔ, AS: ĩŋkaso

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. inkasent

 czas. inkasować

Wiktionary

Synonimy:

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

 rzecz. inkasent

 czas. inkasować

frazeologia.

etymologia.

 etym|wł|incasso. < etym|wł|cassa. < etym|łac|capsa.

uwagi.

tłumaczenia.

* białoruski: (1.1) інкаса n.

* bułgarski: (1.1) инкасо n.

* czeski: (1.1) inkaso

* rosyjski: (1.1) инкассо n.

źródła.

== inkaso (język czeski.) ==

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) inkaso

odmiana.

przykłady.

składnia.

kolokacje.

synonimy.

Wiktionary


inkasować

1. pobierać należność;
2. w boksie: dostawać ciosy, obrywać


SJP.pl

czasownik

 (1.1) pobierać pieniądze

 (1.2) przen. środ. w boksie: przyjmować ciosy

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Picasso, kubiści, Braque, cała szajka Bateau- Lavoire chwacko maszeruje przez salony, a ten szczeniak Kahnweiler inkasuje pieniądze.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌĩŋkaˈsɔvat͡ɕ, AS: ĩŋkasovać

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. inkaso n., inkasent ż., inkasowanie n.

 czas. zainkasować

 przym. inkasowy

Wiktionary


inkasowanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|inkasować.

Wiktionary

Powiązane:

 czas. inkasować ndk.

 rzecz. inkasent ż.

Wiktionary


inkasowy

przymiotnik od: inkaso


SJP.pl


inkastelacja

nadanie budowli charakteru obronnego


SJP.pl

Inkastelacja – nadanie budowli, która ze swojej natury nie jest obiektem obronnym, charakteru obronnego. Inkastelacja może być pierwotna, gdy charakter obronny nadano podczas wznoszenia, lub wtórna, gdy budowlę przystosowano do tego celu później.

Wikipedia


inkauścik

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) zdrobn. od inkaust

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. inkaust m.

Wiktionary


inkaust

dawniej: atrament


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) przest. atrament

Wiktionary

Atrament (łac. atramentum, czernidło) – środek barwiący w postaci roztworu barwnika w rozpuszczalniku z ewentualnym dodatkiem substancji zagęszczających (np. żelujących). Wykorzystywany jest w szeregu przyborów pisarskich (długopisy, flamastry, markery, wieczne pióra) oraz w druku atramentowym (drukarki atramentowe, plotery).

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ˈĩŋkawst, AS: ĩŋkau̯st

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. inkauścik mrz.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) atrament

Wiktionary


inker

człowiek nakładający tusz w amerykańskiej manufakturze komiksowej


SJP.pl


inklina

linia na mapie łącząca punkty o jednakowej wartości inklinacji (odchylenia kierunku wskazywania igły magnetycznej od płaszczyzny poziomej)


SJP.pl


inklinacja

1. skłonność, upodobanie do czegoś; predylekcja, zamiłowanie, zainteresowanie;
2. żartobliwie: sympatia, pociąg do kogoś;
3. w fizyce: kąt nachylenia igły magnetycznej


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) fiz. nachylenie, kąt nachylenia

 (1.2) upodobanie, skłonność

Wiktionary

Inklinacja (nachylenie) – jeden z elementów orbity. Określa kąt pomiędzy płaszczyzną orbity a płaszczyzną odniesienia. W astronomii gwiazdowej przez nachylenie rozumie się także kąt, jaki tworzy linia widzenia na gwiazdę z jej osią obrotu, albo z osią prostopadłą do płaszczyzny jej orbity, w przypadku gwiazd podwójnych i wielokrotnych.

Wikipedia

Powiązane:

 rzecz. inklinometr mrz.

 czas. inklinować ndk.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.2) słabość, pociąg, zamiłowanie, predylekcja, tendencja

Wiktionary


inklinacyjny

dotyczący inklinacji


SJP.pl


inklinator

  • inklinator (przyrząd) – przyrząd do pomiaru inklinacji magnetycznej
  • inklinator (dźwig) – dźwig pochyły

Wikipedia


inklinometr

przyrząd do pomiaru kąta pochylenia obiektu względem ustalonej płaszczyzny


SJP.pl

Wikipedia


inklinować

być skłonnym do czegoś


SJP.pl


inkluz

w dawnych wierzeniach ludowych: tajemnicza siła zamknięta w przedmiocie, przynosząca szczęście właścicielowi; inkluza


SJP.pl


inkluza

w dawnych wierzeniach ludowych: tajemnicza siła zamknięta w przedmiocie, przynosząca szczęście właścicielowi; inkluza


SJP.pl


inkluzja

1. włączenie czegoś lub kogoś w większą całość, w grupę;
2. coś włączonego w większą całość;
3. ciało obce wtopione w minerał podczas procesu krystalizowania się tego minerału; wrostek;
4. w matematyce: relacja zawierania się zbiorów


SJP.pl

Inkluzja (od łac. includere: in- – „w, do”, claudere – „zamknąć”, być może spokr. z gr. κλείειν kleíein – „zamknąć”; gr. κλεῖδ- kleid-, κλείς kleis – „klucz”, por. łac. claudo, clavis – „klucz”) – termin oznaczający włączenie, dołączenie bądź zawieranie. Inkluzja ma na celu uwypuklić kluczowe słowa lub główny temat w tekście.

  • inkluzja (wrostek) – ciało obce znajdujące się w minerale
    • Inkluzje organiczne w bursztynie

    Wikipedia


inkluzyjny

inkluzja


SJP.pl

Patrz:

inkluzja

inkluzywizm

1. nurt religijny, zgodnie z którym zbawienie mogą osiągnąć nie tylko wyznawcy chrześcijaństwa, ale także wyznawcy religii pozachrześcijańskich;
2. rzadko: łączenie w całość sprzecznych poglądów religijnych, społecznych, filozoficznych itp.; synkretyzm


SJP.pl


inkluzywność

inkluzywny


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) sposób zachowania, który przeciwstawia się tworzeniu zamkniętych grup społecznych, których istnienie jest przejawem dyskryminacji ludzi ze względu na ich pochodzenie, płeć, orientację seksualną czy kolor skóry

Wiktionary

Patrz:

inkluzywny

Przykłady

 (1.1) Powinniśmy się skupiać na inkluzywności i upewnianiu się, że różne głosy są słyszane i brane pod uwagę, wtedy możemy wykorzystać potencjał inkluzywnego środowiska.

Wiktionary

Powiązane:

 przym. inkluzywny

 przysł. inkluzywnie

Wiktionary


inkluzywny

1. dostępny dla każdego;
2. obejmujący całość zbioru lub obszaru


SJP.pl

przymiotnik jakościowy

 (1.1) taki, który poszerza i obejmuje całość pewnego zbioru

 (1.2) powszechny i dostępny, przeznaczony dla każdego

 (1.3) przeciwstawiający się tworzeniu zamkniętych grup społecznych, których istnienie jest przejawem dyskryminacji ludzi ze względu na ich pochodzenie, płeć, orientację seksualną czy kolor skóry

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Najbardziej inkluzywna suma, L, obejmuje również fundusze związane z aktywami, takimi jak obligacje krótkoterminowe.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. inkluzywność ż., inkluzja ż., inkludowanie n.

 czas. inkludować ndk.

Wiktionary


inkoherencja

1. brak spójności, niespoistość;
2. w psychologii: zaburzenie w mowie i myśleniu wynikające z niemożności stworzenia spójnego ciągu myślowego; rozkojarzenie, splątanie


SJP.pl

Wikipedia


inkoherencyjny

1. niezgodny, nielogiczny, niespójny, z niczym niepowiązany; inkoherentny;
2. mowa inkoherencyjna - zaburzenie przy schizofrenii, polegające na utratą rozpoznawania związków logicznych między słowami


SJP.pl


inkoherentny

niezgodny, nielogiczny, niespójny, z niczym niepowiązany; inkoherencyjny


SJP.pl


inkomodować

przestarzałe: sprawiać komuś kłopot, powodować dyskomfort


SJP.pl

czasownik

 (1.1) przest. trudzić kogoś, przeszkadzać komuś, niepokoić, sprawiać kłopot, niewygodę; krępować

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Będziecie hałasy czynić i inkomodować, to was każę stąd bizunami przepędzić!

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌĩŋkɔ̃mɔˈdɔvat͡ɕ, AS: ĩŋkõmodovać

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. inkomodowanie n.

Wiktionary


inkomodowanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|inkomodować.

Wiktionary

Powiązane:

 czas. inkomodować ndk.

Wiktionary


inkompatibilia

incompatibilia, incompatibilitas; z łaciny:
1. rzeczy nieprzystające do siebie, nie dające się połączyć, pogodzić;
2. w dawnej Polsce: zakaz łącznego sprawowania niektórych urzędów;
3. zakaz łączenia mandatu poselskiego z niektórymi funkcjami publicznymi lub zawodowymi


SJP.pl


inkompatybilista

zwolennik poglądu głoszącego, że wolnej woli nie można pogodzić z determinizmem


SJP.pl


inkompetencja

brak kompetencji; niekompetencja


SJP.pl


inkongruencja

niestosowność, niezgodność, niedorzeczność


SJP.pl


inkontynencja

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) med. nietrzymanie wydalania – moczu lub stolca;

Wiktionary

Inkontynencja, nietrzymanie (łac. incontinens- „nie trzymając przy sobie”) – objaw polegający na niekontrolowanym wydalaniu moczu (łac. incontinentia urinae) lub kału (łac. incontinentia alvi).

Wikipedia


inkorporacja

włączenie do całości, wcielenie, zwłaszcza: przyłącznie jakiegoś terytorium do innego


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) polit. wcielenie, włączenie do jakiejś całości, zwłaszcza jednego terytorium w innego państwa

 (1.2) praw. zebranie przepisów w usystematyzowaną całość

 (1.3) jęz. zjawisko włączania do orzeczenia dopełnieniowych określeń zaimkowych lub rzeczownikowych

 (1.4) rzad. przest. uosobienie, wcielenie

Wiktionary

  • inkorporacja – w językoznawstwie: tworzenie wyrazów złożonych
  • inkorporacja terytorium – pojęcie prawa międzynarodowego
  • inkorporacja norm prawnych – zebranie i spisanie wielu norm prawnych w formie jednego aktu normatywnego
  • inkorporacja prawa międzynarodowego – włączenie prawa międzynarodowego do krajowego porządku prawnego

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ˌĩŋkɔrpɔˈrat͡sʲja, AS: ĩŋkorporacʹi ̯a

Wiktionary

Powiązane:

 czas. inkorporować ndk.

 przym. inkorporacyjny

Wiktionary


inkorporacyjny

dotyczący inkorporacji


SJP.pl


inkorporować

wcielać, włączać, dołączać


SJP.pl


inkowie

tytuł władcy Inków


SJP.pl

Państwo Inków (keczua Tahuantinsuyu lub Tawantinsuyu, dosłownie: Imperium Czterech Części, Zjednoczone Cztery Części, cztery części razem) – historyczne państwo w zachodniej części Ameryki Południowej, w okresie swego największego rozkwitu obejmujące tereny dzisiejszego Peru, Ekwadoru oraz częściowo Boliwii, Chile, Kolumbii i Argentyny. Powstało na gruzach cywilizacji Mochica z inicjatywy wiodącego plemienia andyjskich Indian, którego władcy zwali siebie Sapa Inca (odpowiednik cesarza). Skupiało wiele plemion podbitych lub w pokojowy sposób zasymilowanych z resztą społeczeństwa. Później nazwą "Inka" badacze dziejów określali wszystkich mieszkańców andyjskiego mocarstwa.

Wikipedia


inkrecja

wydzielanie hormonów przez gruczoły dokrewne; wydzielanie wewnętrzne


SJP.pl

Wydzielanie – proces produkcji, modyfikacji i uwalniania substancji chemicznych z komórki lub gruczołu. W przeciwieństwie do wydalania, substancje te pełnią określoną funkcję, a nie są zbędnym produktem przemiany materii.

Klasyczny mechanizm wydzielania zachodzi przez struktury zwane porosomami.

Wikipedia


inkrementacja

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) inform. operacja zwiększenia wartości o jeden;

 (1.2) inform. operacja zmiany wskazania iteratora z pewnego elementu na kolejny

Wiktionary

Inkrementacja (łac. incrementum, wzrost) i dekrementacja (łac. decrementum, ubywanie, ubytek) – operacje informatyczne powodujące odpowiednio zwiększenie lub zmniejszenie wartości argumentu o jeden. Występują zarówno jako operacje w wielu procesorach (np. PDP-11, x86), jak i w językach programowania wyższych rzędów (np. Turbo Pascal, C). Mogą być realizowane jako instrukcja, operator (C i pochodne) lub procedura standardowa (Turbo Pascal).

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ˌĩŋkrɛ̃mɛ̃nˈtat͡sʲja, AS: ĩŋkrẽmẽntacʹi ̯a

Wiktionary

Powiązane:

 czas. inkrementować ndk., zinkrementować dk.

Wiktionary


inkrementalny

przyrostowy, narastający, np. enkoder inkrementalny


SJP.pl


inkret

substancja wydzielana z gruczołów dokrewnych do krwiobiegu, hormon


SJP.pl


inkretyczny

inkret


SJP.pl

Patrz:

inkret

inkretynowy

inkretyny


SJP.pl

Patrz:

inkretyny

inkretyny

grupa hormonów jelitowych zwiększających poposiłkowe wydzielanie insuliny


SJP.pl

Inkretyny – grupa hormonów jelitowych zwiększających poposiłkowe wydzielanie insuliny przez komórki β wysp trzustkowych, jeszcze zanim dojdzie do poposiłkowego wzrostu stężenia glukozy we krwi. Powodują one także zwolnienie wchłaniania substancji pokarmowych przez zwolnienie opróżniania żołądka i bezpośrednie zmniejszenie pobierania pokarmu. Innym działaniem inkretyn jest zmniejszenie wydzielania glukagonu przez komórki α wysp trzustkowych.

Wikipedia


inkrustacja

1. technika zdobnicza polegająca na pokrywaniu przedmiotu powierzchnią np. ze złota lub kości słoniowej;
2. ozdobnik wykonany tą metodą


SJP.pl

Inkrustacja – proces lub technika związany lub związana z okładaniem lub nakładaniem jakiegoś materiału na pewnej powierzchni lub w jej wnętrzu. Również jest to odkładanie się związków wewnątrz ściany komórkowej.

  • inkrustacja (botanika)
  • inkrustacja (geologia)
  • inkrustacja (zdobnictwo)

Wikipedia


inkrustacyjny

dotyczący inkrustacja


SJP.pl


inkrustator

artysta wykonujący inkrustacje


SJP.pl


inkrustatorka

artystka wykonująca inkrustacje


SJP.pl


inkrustować

1. zdobić, układając na powierzchni przedmiotu wzory, np. z masy perłowej, metali;
2. wprowadzać elementy nadające czemuś atrakcyjny lub niezwykły charakter


SJP.pl


inkrustowanie

1. zdobić, układając na powierzchni przedmiotu wzory, np. z masy perłowej, metali;
2. wprowadzać elementy nadające czemuś atrakcyjny lub niezwykły charakter


SJP.pl

Inkrustacja – technika zdobienia elementów architektonicznych, przedmiotów codziennego użytku i wyrobów artystycznych.

Polega na wykonywaniu wgłębień w podłożu kamiennym, metalowym lub w twardym drewnie i wklejaniu w nie odpowiednio przyciętych płytek z różnych, zwykle cennych materiałów, np. kości słoniowej, masy perłowej, rogu, kamieni szlachetnych i półszlachetnych, drewna, metalu, złota i innych. W różnych okresach inkrustowane ornamenty i kompozycje powstawały z motywów geometrycznych lub roślinnych, przedstawiały sceny figuratywne lub pejzażowe.

Wikipedia


inkrustowany

1. zdobić, układając na powierzchni przedmiotu wzory, np. z masy perłowej, metali;
2. wprowadzać elementy nadające czemuś atrakcyjny lub niezwykły charakter


SJP.pl


inkrutowiny

przyjęcie z okazji wprowadzenia się do nowego mieszkania; osiedliny


SJP.pl


inkryminacja

książkowo: wypowiedź oceniająca ujemnie kogoś lub coś; zarzut, oskarżenie, posądzenie


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) oskarżenie, zarzut

 (1.2) stawianie oskarżeń czy zarzutów

Wiktionary

Inkryminacja – słowo pochodzące od łacińskiego incriminare, a także od francuskiego incrimination, gdzie słowo to ma szersze znaczenie. Inkryminacja oznacza zarzut, oskarżenie, pomówienie, obwinienie lub posądzenie.

Są z nim związane słowa inkryminować, inkryminacyjny. W tym przypadku zostały zastosowane w języku polskim środki reprodukcji słownictwa i adaptacji elementów innoodmianowych, pochodzących z języka obcego.

Wikipedia

Powiązane:

 rzecz. rekryminacja ż.

 czas. inkryminować ndk.

Wiktionary


inkryminować

książkowo: zarzucać komuś nieuczciwość, posądzać o coś złego; obwiniać, oskarżać, stawiać zarzut


SJP.pl

czasownik przechodni niedokonany

 (1.1) książk. obwiniać, stawiać zarzuty

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Prawo, by było szanowane, musi być skuteczne, a sankcje karne – adekwatne do inkryminowanego czynu.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌĩŋkrɨ̃mʲĩˈnɔvat͡ɕ, AS: ĩŋkrỹmʹĩnovać

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. inkryminowanie n., inkryminacja ż.

Wiktionary


inkryminowanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|inkryminować.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌĩŋkrɨ̃mʲĩnɔˈvãɲɛ, AS: ĩŋkrỹmʹĩnovãńe

Wiktionary

Powiązane:

 czas. inkryminować

Wiktionary


inkryminowany

oskarżony, będący przedmiotem zarzutu


SJP.pl


inkszy

przymiotnik

 (1.1) gw-pl|Górny Śląsk. inny

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Łon je inkszy łod nos.

Wiktionary


inkub

w demonologii: zły duch objawiający się pod postacią przystojnego, uwodzicielskiego mężczyzny, zniewalający kobiety podczas snu; inkubus


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy

 (1.1) etn. demon, który pod postacią mężczyzny obcuje z kobietą podczas snu

Wiktionary

Inkub (łac. incubus od incubare „leżeć na czymś”) – w demonologii inkubami nazywa się demony przybierające postać uwodzicielskich mężczyzn, nawiedzające kobiety we śnie i kuszące je współżyciem seksualnym (zespół „demona nocy”). Często przedstawiane są jako postacie z rogami poruszające się na koniach.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ˈĩŋkup, AS: ĩŋkup

Wiktionary


inkubacja

1. w medycynie: rozwój choroby zakaźnej od zarażenia się do wystąpienia pierwszych objawów;
2. hodowanie drobnoustrojów w ustalonych warunkach;
3. rozwój zarodków ptaków i gadów w jajach; wykluwanie się;
4. wylęg piskląt w inkubatorze;
5. dawniej: w starożytnej Grecji i Rzymie zwyczaj pozostawiania chorych w świątyni w celu uleczenia ich przez bóstwo


SJP.pl

  • inkubacja – wylęganie się choroby
  • inkubacja (psychologia)
  • Inkubacja (religia) - starożytna praktyka dywinacyjno-terapeutyczna
  • inkubacja (mikrobiologia) – hodowla mikroorganizmów w określonych warunkach laboratoryjnych
  • inkubacja jaj – utrzymywanie jaj w warunkach korzystnych do wylęgu, np. w inkubatorze

Wikipedia


inkubacyjny

inkubacja


SJP.pl

Patrz:

inkubacja

inkubator

1. w zootechnice: urządzenie z regulacją temperatury i wilgotności, zapewniające optymalne warunki służące wzrostowi, wylęganiu lub rozmnażaniu piskląt, zwłaszcza drobiu; wylęgarka;
2. w medycynie: aparat do przetrzymywania dzieci przedwcześnie urodzonych, zapewniający utrzymanie odpowiedniej temperatury ciała;
3. w ekonomii: forma wspierania nowo powstałych przedsiębiorstw, polegająca na udostępnieniu im infrastruktury na korzystnych warunkach finansowych


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) med. urządzenie do podtrzymywania procesów życiowych wcześniaków w ściśle kontrolowanych warunkach;

 (1.2) zootechn. urządzenie do sztucznego wylęgu piskląt

 (1.3) ekon. przen. podmiot inwestujący w nowe przedsiębiorstwa

 (1.4) przen. miejsce z dogodnymi warunkami rozwoju

Wiktionary

Inkubator – urządzenie, za którego pomocą stwarza się kontrolowane warunki zewnętrzne w celu podtrzymania procesów życiowych oraz rozwoju i wzrostu. Zadaniem inkubatora jest wytworzenie mikroklimatu o odpowiedniej temperaturze, wilgotności i składzie atmosfery.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ˌĩŋkuˈbatɔr, AS: ĩŋkubator

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. inkubatornia ż., inkubacja ż.

 czas. inkubować

 przym. inkubacyjny

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) cieplarka

 (1.2) wylęgarka

Wiktionary


inkubatornia

w zootechnice: pomieszczenie, w którym znajdują się inkubatory, z których wykluwają się pisklęta


SJP.pl


inkubować

w biologii: hodować drobnoustroje na pożywce w odpowiedniej stałej temperaturze


SJP.pl


inkubus

zły demon objawiający się pod postacią przystojnego, uwodzicielskiego mężczyzny, zniewalający kobiety podczas snu; inkub


SJP.pl


inkulturacja

1. proces stopniowego wrastania jednostki w kulturę otaczającego ją społeczeństwa;
2. w teologii: przekształcenie wartości kulturowych jakiejś społeczności w wartości chrześcijańskie, dostosowanie metod katechizacji i rytuału do specyfiki lokalnej kultury; akomodacja


SJP.pl

Wikipedia


inkunabulista

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) osoba zajmująca się badaniem inkunabułów

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) W przygotowaniu wersji angielskiej uczestniczył także Paul Schweitzer-Martin, inkunabulista z uniwersytetu w Heidelbergu.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. inkunabulistyka ż., inkunabuł m.

:: fż. inkunabulistka ż.

 przym. inkunabulistyczny

Wiktionary


inkunabulistyczny

inkunabulistyka


SJP.pl

Patrz:

inkunabulistyka

inkunabulistyka

Inkunabulistyka (od słowa inkunabuł) – dział bibliologii historycznej zajmujący się badaniem inkunabułów oraz opisywaniem ich cech bibliograficznych i typograficznych. Inkunabulistyka bada też historię drukarzy i drukarstwa w XV wieku.

Wikipedia


inkunabuł

druk, pismo lub książka drukowane w początkowym okresie rozwoju sztuki drukarskiej


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) bibliot. książka wydrukowana w Europie przed 1501 rokiem (przed XVI wiekiem);

Wiktionary

Inkunabuł (z łac. incunabula, powijaki, kołyska, w pieluszce) – umowne określenie pierwszych druków (do 1500 włącznie), a także pierwocin innych technik graficznych, np. pierwociny grafiki i kartografii. Naukę zajmującą się badaniem inkunabułów nazywa się inkunabulistyką.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Szacuje się, że z pras zeszło ponad 30 tysięcy inkunabułów.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌĩŋkũˈnabuw, AS: ĩŋkũnabuu̯

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. inkunabulista mos., inkunabulistyka ż., postinkunabuł m., inkunabulistyk m.

 przym. inkunabulistyczny

Wiktionary


inkursja

dawniej: wtargnięcie na czyjeś terytorium; napad, agresja, najazd


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) daw. wkroczenie nieprzyjacielskiej armii na suwerenny obszar

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Niektórzy tedy cieszyli się, że zgoda nastąpiła między panami, i mówili, że to ją właśnie inkursja szwedzka sprowadziła.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) najazd

Wiktionary


inkwirować

dawniej: ustalać wydarzenia drogą przesłuchania, prowadzić śledztwo; wypytywać, indagować, przesłuchiwać


SJP.pl


inkwizycja

1. instytucja Kościoła katolickiego w XII-XIX w. do zwalczania herezji; Sanctum Officium;
2. w przenośni: instytucja śledcza lub sąd prowadzący dochodzenie w sposób tendencyjny


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) hist. system śledczo-sądowniczy Kościoła katolickiego, działający od XIII do XIX wieku;

Wiktionary

Inkwizycja, Inquisitio haereticae pravitatis, Sanctum officium (łac. inquisitio – śledztwo, badanie) – instytucja śledczo-sądownicza Kościoła katolickiego działająca od XIII do XIX wieku, utworzona w celu wyszukiwania, nawracania i karania heretyków w oparciu o postanowienia ujęte w dokumentach soborowych, synodalnych oraz bullach papieskich.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Na czele hiszpańskiej inkwizycji stał Wielki Inkwizytor.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌĩŋkfʲiˈzɨt͡sʲja, AS: ĩŋkfʹizycʹi ̯a

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. inkwizytor mos.

 przym. inkwizycyjny, inkwizytorski

 przysł. inkwizycyjnie, inkwizytorsko

Wiktionary


inkwizycyjnie

przysłówek

 (1.1) w sposób inkwizycyjny

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. inkwizycja ż.

 przym. inkwizycyjny, inkwizytorski

Wiktionary


inkwizycyjny

dotyczący inkwizycji


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) praw. śledczy, taki gdzie prowadzi się śledztwo, dochodzenie

 (1.2) hist. związany z kościelną inkwizycją, dotyczący kościelnej inkwizycji

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. inkwizycja ż., inkwizytor mos.

 przym. inkwizytorski

 przysł. inkwizycyjnie, inkwizytorsko

Wiktionary


inkwizytor

1. członek sądu inkwizycji;
2. osoba prześladująca ludzi w imię jakiejś ideologii


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) hist. członek sądu inkwizycyjnego

 (1.2) pejor. człowiek nadmiernie podejrzliwy

Wiktionary

Inkwizycja, Inquisitio haereticae pravitatis, Sanctum officium (łac. inquisitio – śledztwo, badanie) – instytucja śledczo-sądownicza Kościoła katolickiego działająca od XIII do XIX wieku, utworzona w celu wyszukiwania, nawracania i karania heretyków w oparciu o postanowienia ujęte w dokumentach soborowych, synodalnych oraz bullach papieskich.

Wikipedia

Powiązane:

 rzecz. inkwizycja ż., inkwizytoriat mrz., inkwizytorka ż.

 przym. inkwizycyjny, inkwizytorski

Wiktionary


inkwizytorka

kobieta, która prześladuje ludzi w imię jakiejś ideologii


SJP.pl


inkwizytorski

przymiotnik relacyjny

 (1.1) hist. związany z inkwizytorem, dotyczący inkwizytora; złożony z inkwizytorów

przymiotnik jakościowy

 (2.1) mający cechy inkwizytora: podejrzliwy, czujny, bezwzględny, surowy

Wiktionary

Przykłady

 (2.1) Policjantka zadawała nieprzyjemne, inkwizytorskie pytania.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. inkwizytor mos., inkwizycja ż.

 przym. inkwizycyjny

 przysł. inkwizycyjnie, inkwizytorsko

Wiktionary


inkwizytorsko

przysłówek

 (1.1) w sposób inkwizycyjny

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. inkwizycja ż.

 przym. inkwizycyjny, inkwizytorski

Wiktionary


inlet

gęsta, bawełniana tkanina


SJP.pl

Inlet – rodzaj bardzo gęstej tkaniny pościelowej bawełnianej, o splocie skośnym, atłasowym bądź płóciennym. Inlet podczas wykańczania jest woskowany oraz bardzo silnie gładzony. Ta tkanina głównie jest używana na wsypy na poduszki oraz kołdry. Cechą charakterystyczną jest konstrukcja tkaniny, która uniemożliwia przedostawanie się piór oraz pierza na zewnątrz. Tkaninę wsypową wyróżniamy ze względu na konstrukcję tkania oraz na gramaturę, zwykle od 105 do 190 gramów na metr kwadratowy.

Wikipedia


inmarsat

organizacja utworzona w 1979 roku przez Międzynarodową Organizację Morską, której zadaniem miało być zapewnienie komunikacji morskim statkom


SJP.pl

Inmarsat (skrót od International Maritime Satellite) – organizacja utworzona w 1979 roku przez Międzynarodową Organizację Morską (International Maritime Organization) – wyspecjalizowaną agendę ONZ-u. Jej zadaniem miało być zapewnienie komunikacji statkom. Komunikacja miała się odbywać za pośrednictwem satelitów geostacjonarnych.

Wikipedia


inmedio

sieć salonów prasowych w Polsce


SJP.pl


inmet

stop oporowy miedzi i manganu z domieszką glinu i żelaza, wykorzystywany do wyrobu rezystorów pomiarowych; nowokonstantan


SJP.pl


inn

rzeka w Szwajcarii, Austrii i Niemczech, prawy dopływ Dunaju


SJP.pl

Inn (łac. Aenus, wł. Eno, retorom. En) – rzeka w Szwajcarii, Austrii i Niemczech, prawy alpejski dopływ Dunaju (łączy się z nim w Pasawie).

Wikipedia


inna

zaimek nieokreślony; nie ten sam; drugi, pozostały; nie taki sam, różny, zmieniony, nowy; w użyciu rzeczownikowym: ktoś inny


SJP.pl

Osoby:

  • Inna – święty prawosławny
  • Inna – rumuńska piosenkarka muzyki dance
  • Inna Czurikowa – rosyjska aktorka
  • Inna Haponenko – ukraińska szachistka
  • Inna Osypenko-Radomska – ukraińska kajakarka
  • Inna Suprun – ukraińska biathlonistka

Wikipedia


innerwacyjny

dotyczący innerwacji


SJP.pl


innobarwny

mający inną barwę; innokolorowy


SJP.pl


innocenciny

przymiotnik dzierżawczy - należący do Innocenty lub z nią związany


SJP.pl


innocencja

Innocencja – jeden z żeńskich odpowiedników imienia Innocenty.

Innocencja imieniny obchodzi 22 czerwca i 16 września.

Wikipedia


innocenta

imię żeńskie


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) imię|polski|ż.

Wiktionary

Innocenta, Innocentyna – żeński odpowiednik imienia Innocenty

Innocenta, Innocentyna imieniny obchodzi 16 września.

Znane osoby noszące to imię:

  • Marie Trintignant, właśc. Marie Joséphine Innocente Trintignant – francuska aktorka filmowa i telewizyjna

Wikipedia

Powiązane:

 rzecz.

:: fm. Innocenty m.

Wiktionary


innocente

[czytaj: innoczente] określenie wykonawcze: niewinnie, z prostotą


SJP.pl


innocentostwo

Innocenty z małżonką; Innocentowie


SJP.pl


innocentowie

Innocenty z małżonką; Innocentostwo


SJP.pl


innocentowy

przymiotnik dzierżawczy - należący do Innocentego lub z nim związany


SJP.pl


innocenty

imię męskie


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy, nazwa własna

 (1.1) imię|polski|m.;

Wiktionary

  • Innocenty – imię męskie
  • Innocenty (Aleksandrow)
  • Innocenty (Byakatonda)
  • Innocenty (Bielajew)
  • Innocenty (Borisow)
  • Innocenty (Figurowski)
  • Innocenty (Gizel)
  • Innocenty (Jakowlew)
  • Innocenty (Jastriebow)
  • Innocenty (Jerochin)
  • Innocenty (Leofierow)
  • Innocenty (Letiajew)
  • Innocenty (Nerunowicz)
  • Innocenty (Pavlović)
  • Innocenty (Petrow)
  • Innocenty (Pustynski)
  • Innocenty (Sielnokrinow-Korowin)
  • Innocenty (Sokal)
  • Innocenty (Sokołow)
  • Innocenty (Sołodczin)
  • Innocenty (Szestopał)
  • Innocenty (Tichonow)
  • Innocenty (Wasiecki)
  • Innocenty (Wasiljew)
  • Innocenty (Wietrow)
  • Innocenty (Zielnicki)
  • Innocenty (Frołow) (Aleksandr Anatoljewicz Frołow, ur.1979) – rosyjski biskup prawosławny

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Innocentemu uciekł z terrarium jadowity ptasznik.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌĩnːɔˈt͡sɛ̃ntɨ, AS: ĩ•nocnty

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Innocenta ż.

Wiktionary


innojęzyczny

obcojęzyczny;
1. posługujący się innym językiem;
2. napisany w innym języku;
3. o jakimś terenie: zamieszkany przez ludność posługującą się innym językiem


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) taki, który używa innego języka, odróżnia się językiem

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) W bibliotece znalazłem dział z książkami innojęzycznymi.

 (1.1) Obywatele innojęzyczni mają problem z załatwianiem spraw urzędowych.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌĩnːɔjɛ̃w̃ˈzɨt͡ʃnɨ, AS: ĩ•noi ̯ẽũ̯zyčny

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) obcojęzyczny

Wiktionary


innopancerne

podgromada wymarłych bezżuchwowców wodnych, obejmująca opancerzone kręgowce z okresu wczesnego syluru do późnego dewonu; heterostraki


SJP.pl


innopancerny

o cechach innopancernych (podgromada bezżuchwowców)


SJP.pl


innoplemieniec

osoba należąca do innego plemienia; obcoplemieniec


SJP.pl


innoplemienność

innoplemienny


SJP.pl

Patrz:

innoplemienny

innorodny

będący innego rodzaju; odmienny


SJP.pl


inność

bycie innym


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) bycie innym, odznaczanie się cechami różniącymi daną rzecz czy osobę od innej

Wiktionary

Powiązane:

 przym. inny

 przysł. inaczej

 zaim. inny

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) anormalność, anormatywność, atypia, atypowość, odmienność, nietypowość, szczególność, wyjątkowość

Wiktionary


innostraniec

cudzoziemiec, obcokrajowiec (zwłaszcza w Rosji)


SJP.pl


innowacja

1. wprowadzenie nowości do użytku, działania; nowatorstwo;
2. rzecz nowo wprowadzona; nowość


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) proces wprowadzenia czegoś nowego, ulepszania czegoś

 (1.2) rzecz nowo wprowadzona

Wiktionary

  • innowacja w socjologii
  • innowacja biznesowa
    • przełomowa innowacja
  • innowacja językowa

Wikipedia

Powiązane:

 rzecz. innowator m., innowacyjność ż.

 przym. innowacyjny, innowatorski

 przysł. innowacyjnie

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) nowatorstwo, reforma, udoskonalenie, ulepszenie, unowocześnienie

 (1.2) nowość, wynalazek

Wiktionary


innowacyjność

innowacyjny


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) odprzym. cecha tego, co jest innowacyjne; cecha tych, którzy są innowacyjni

Wiktionary

Patrz:

innowacyjny

Powiązane:

 rzecz. innowacja ż., innowator m., innowatorka ż.

 przym. innowacyjny

 przysł. innowacyjnie

Wiktionary


innowacyjny

dotyczący innowacji


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) dający nową jakość; wprowadzający coś zupełnie nowego

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. innowacja ż., innowacyjność ż., innowator mos.

 przym. innowatorski

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) nowatorski

Wiktionary


innowator

człowiek wprowadzający coś nowego w jakiejś dziedzinie; nowator


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) osoba wprowadzająca nowoczesne rozwiązanie

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. innowacyjność ż., innowacja ż.

 przym. innowacyjny

Wiktionary


innowatorka

kobieta wprowadzająca coś nowego w jakiejś dziedzinie; nowatorka


SJP.pl


innowatorski

innowator


SJP.pl

Patrz:

innowator

innowatyka

działania edukacyjne i organizacyjne sprzyjające innowacyjności, pobudzające kreatywność


SJP.pl


innowierca

1. człowiek wyznający inną religię niż ludzie z jego otoczenia; różnowierca;
2. potocznie: schizmatyk, heretyk, kacerz itp.


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) człowiek wyznający religię inną niż osoba mówiąca lub inną niż dominująca w jakimś środowisku

Wiktionary

Dysydent (łac. dissidens – niezgadzający się) – pojęcie utożsamiane z innowiercą, osoba wyznania chrześcijańskiego, innego od dominującego w danym miejscu i czasie.

Określenie dysydent powstało w 1573 w Polsce w czasie konfederacji warszawskiej i oznaczało początkowo zwolennika reformacji. W Rzeczypospolitej XVI–XVIII wieku dysydentami nazywano niekatolików, głównie protestantów, gdyż wyznawców prawosławia nazywano dyzunitami.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Państwo Islamskie otwarcie przyznaje się do więzienia i wykorzystywania kobiet innowierców, szczególnie jazydów.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌĩnːɔˈvʲjɛrt͡sa, AS: ĩ•novʹi ̯erca

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. innowierstwo n.

 przym. innowierczy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) różnowierca, dysydent, niewierny

Wiktionary


innowierczy

innowierca; różnowierczy


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) dotyczący innowierstwa i innowierców

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. innowierstwo n., innowierca m.

Wiktionary


innowierczyni

kobieta, która wyznaje wiarę inną niż obowiązująca w danym środowisku


SJP.pl


innowierstwo

różnowierstwo;
1. wyznawanie innej religii niż ta, którą wyznaje dane środowisko;
2. ogół innowierców


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) rel. socjol. wyznawanie innej religii od tej wyznawanej przez czyjeś otoczenie

 (1.2) socjol. ogół innowierców

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. innowierca m.

 przym. innowierczy

Wiktionary


innsbruck

[czytaj: inzbruk] miasto w Austrii


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna

 (1.1) geogr. adm. miasto w Austrii, stolica kraju związkowego Tyrol, położone w dolinie rzeki Inn;

Wiktionary

Innsbruck (baw. Innschbruck) – miasto statutarne w Austrii, stolica kraju związkowego Tyrol oraz powiatu Innsbruck-Land, do którego jednak miasto nie należy. Położone jest na wysokości 574 m n.p.m. w dolinie rzeki Inn. Liczy 131 358 mieszkańców (1 stycznia 2023). Około 30 km na południe od miasta znajduje się przełęcz Brenner (1370 m n.p.m.).

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Innsbruck leży nad Innem.

Wiktionary

Powiązane:

 przym. innsbrucki

Wiktionary


innsbrucki

Innsbruck [czytaj: inzbrucki]; insbrucki


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z Innsbruckiem, dotyczący Innsbrucka, pochodzący z Innsbrucka

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Nasze źródła w policji twierdzą, że głowa i nogi Ludwiga zostały znalezione na jednym z innsbruckich cmentarzy.

 (1.1) W tym czasie w Mühlen pod Innsbruckiem podjęto prace nad odlaniem pierwszych wielkich figur przodków cesarza Maksymiliana do jego mauzoleum w innsbruckim kościele dworskim.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Innsbruck mrz.

Wiktionary


innsbruczanin

[czytaj: inzbruczanin] mieszkaniec Innsbrucku


SJP.pl


innsbruczanka

[czytaj: inzbruczanka] mieszkanka Innsbrucku


SJP.pl


innuendo

dawanie znaków, skinienie głową


SJP.pl

Innuendo – wydany w 1991 czternasty album brytyjskiej grupy Queen.

Innuendo był pierwszym albumem Queen, który ukazał się (tylko w Ameryce) nakładem wytwórni Hollywood Records, będącej oddziałem Walt Disney Productions. Wytwórnia zapłaciła za prawa do amerykańskich płyt zespołu 10 milionów dolarów. Album dotarł na szczyty list przebojów, gdzie utrzymywał się przez dwa tygodnie. Recenzje reprezentowały dość szeroką gamę odczuć: od pełnych zachwytu (w magazynie „Q”), po określające album „skrzyżowaniem Led Zeppelin z Kennethem Williamsem”. Na portalu Rate Your Music określono go jako reprezentującego m.in. gatunki pop rock, hard rock i art rock.

Wikipedia


innuicki

Innuita; inuicki, eskimoski


SJP.pl


innuita

przedstawiciel rdzennej ludności zamieszkującej obszary Grenlandii, Kanady, Alaski i Syberii; Inuita, Eskimos


SJP.pl


innuitka

Innuita


SJP.pl

Patrz:

Innuita

inny

zaimek nieokreślony; nie ten sam; drugi, pozostały; nie taki sam, różny, zmieniony, nowy; w użyciu rzeczownikowym: ktoś inny


SJP.pl

zaimek nieokreślony

 (1.1) nie ten, jakiś odmienny

przymiotnik relacyjny

 (2.1) odmienny, wyglądający, zachowujący się inaczej niż zwykle

 (2.2) w użyciu rzeczownikowym ktoś inny (2.1), coś innego

Wiktionary

  • Inny ang. Other – termin z filozofii, socjologii, queer theory (zob. np.Inność a obcość w kontekście filozoficznym, Kim jest dziś Inny?)
  • Inny – rzeka w Irlandii
  • Inny (Other) – powieść Gordona R. Dicksona
  • Inny (El otro) – film z 2007 w koprodukcji argentyńsko-niemiecko-francuskiej, reż. Ariel Rotter
  • Inny (El mal ajeno) – hiszpański thriller z 2010

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Przyjechałem dziś innym autobusem, niż ten, którym przyjechałem wczoraj.

 (2.1) Ona jest dziś jakaś inna: zawsze wesoła, a teraz smutna.

 (2.2) Wikipedyści poświęcają swój czas dla innych.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈĩnːɨ, AS: ĩ•ny

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. inność ż.

 przysł. inaczej, indziej

 temsłow. inno-

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) drugi, reg. śl. inszy., reg. śl. inkszy., reg. śl. inakszy.

 (2.1) nietypowy, niezgodny, szczególny, różny, odmienny, odrębny, reg. śl. inszy., reg. śl. inkszy., reg. śl. inakszy.

Wiktionary


ino

1. gwarowo: tylko;
2. dostojka ino - gatunek motyla dziennego z rodziny rusałkowatych


SJP.pl

partykuła

 (1.1) gwara. tylko

Wiktionary

Ino (gr. Ἰνώ Inṓ, łac. Ino) – w mitologii greckiej królewna tebańska, córka Kadmosa i Harmonii, druga żona beockiego króla Orchomenos Atamasa, macocha Fryksosa i Helle, matka Learchosa i Melikertesa.

Pragnąc pozbyć się swych pasierbów, najpierw doprowadziła do zmarnowania sparzonego wrzątkiem ziarna siewnego i wywołanej tym klęski nieurodzaju, a następnie sfałszowała orzeczenie wyroczni delfickiej, wymuszając na małżonku złożenie przebłagalnej ofiary z jego dzieci. Ich matka Nefele zesłała im uskrzydlonego baranka o złotym runie, który uniósł rodzeństwo, ratując im życie.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) – Ino czytasz i czytasz. – Mówiłem mamie, że się nie mówi „ino”. – Ino jak? – Ino „tylko”, yyy, tylko „tylko”

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) jeno, tylko

Wiktionary


inoceram

kopalny małż pochodzący z okresu jurajskiego i kredowego; inoceramus (rzadko)


SJP.pl


inoceramus

rzadko: inoceram, kopalny małż pochodzący z okresu jurajskiego i kredowego


SJP.pl

Inoceramus – wymarły rodzaj morskich małży żyjący w okresie jurajskim i kredowym.

Posiadały kalcytowe muszle o wydłużonym kształcie, z ornamentacją w postaci koncentrycznych względem dzioba żeberek. Niektóre gatunki osiągały wielkie, jak na małże rozmiary, przekraczając 1 metr. Okaz z gatunku Inoceramus (Sphenoceramus) steenstrupi o długości 178 cm znaleziony na Grenlandii jest największym małżem świata.

Wikipedia


inochód

chód, bieg niektórych zwierząt czworonożnych polegający na stawianiu jednocześnie raz obu nóg prawych, raz lewych; krocz (r. żeński), krocz (r. męski), skrocz


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) zool. sposób poruszania się niektórych zwierząt czworonożnych (kopytnych i psowatych), polegający na stawianiu jednocześnie raz obu kończyn prawych, raz lewych;

Wiktionary

Inochód (skrocz, ang. lateral ambling gait, lateral amble) – naturalny sposób poruszania się niektórych ssaków kopytnych i psowatych polegający na unoszeniu jednocześnie obu kończyn z jednej strony ciała, np. lewej przedniej i lewej tylnej, a następnie prawej przedniej i prawej tylnej. W chodzie tym, podobnie jak w kłusie, słychać dwa takty.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Kuc islandzki porusza się inochodem.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ĩˈnɔxut, AS: ĩnoχut

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. inochodziec m.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) skrocz

Wiktionary


inochodziec

zwierzę chodzące inochodem


SJP.pl


inoczka

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) gw-pl|Mazury. zakonnica

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Nieco w bok za domami srebrzy się w słońcu biało-niebieska, drewniana cerkiewka, o kilkaset metrów dalej stoi pobudowana z czerwonej cegły „malenna” starowierców, pod samym prawie lasem, już za wsią, mały „nomastyr”, gdzie żyją starowierskie „inoczki”.

Wiktionary


inoks

stal nierdzewna; inox


SJP.pl


inokulacja

szczepienie


SJP.pl

Inokulacja (łac. inoculare) – wprowadzenie do danego ustroju patogenu w postaci wirusa, bakterii, grzyba lub pasożyta.

Wprowadzenie patogenu może nastąpić naturalnie poprzez przeniesienie przez owada kłującego (np. komara) lub wiatr. Wprowadzenie sztuczne wykorzystywane jest do szczepienia lub doświadczeń fitopatologicznych.

Wikipedia


inokulacyjny

inokulacja


SJP.pl

Patrz:

inokulacja

inoskulacja

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) dendr. zjawisko zrastania się rosnących obok siebie drzew i w efekcie wspólnego wzrostu oraz dzielenia się substancjami odżywczymi

Wiktionary


inotropowy

działający na mięsień sercowy powodując zmianę jego kurczliwości


SJP.pl


inowrocław

miasto w Polsce


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna

 (1.1) geogr. miasto w Polsce;

Wiktionary

Inowrocław (niem. Inowrazlaw, od 1904 do 1920 i od 1939 do 1945 Hohensalza) – miasto w Polsce położone w województwie kujawsko-pomorskim, siedziba powiatu inowrocławskiego i gminy wiejskiej Inowrocław.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Po ślubie zamieszkali w Inowrocławiu.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌĩnɔˈvrɔt͡swaf, AS: ĩnovrocu̯af

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. inowrocławianin m., inowrocławianka ż.

 przym. inowrocławski, podinowrocławski

Wiktionary


inowrocławianin

mieszkaniec Inowrocławia (miasta i gminy w województwie kujawsko-pomorskim)


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) mieszkaniec Inowrocławia

 (1.2) osoba pochodząca z Inowrocławia, urodzona w Inowrocławiu

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌĩnɔvrɔt͡swaˈvʲjä̃ɲĩn, AS: ĩnovrocu̯avʹi ̯ä̃ńĩn

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Inowrocław m.

:: fż. inowrocławianka ż.

 przym. inowrocławski

Wiktionary


inowrocławianka

mieszkanka Inowrocławia (miasta i gminy w województwie kujawsko-pomorskim)


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) mieszkanka Inowrocławia

 (1.2) kobieta pochodząca z Inowrocławia, urodzona w Inowrocławiu

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌĩnɔvrɔt͡swaˈvʲjãnka, AS: ĩnovrocu̯avʹi ̯ãnka

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Inowrocław m.

:: fm. inowrocławianin m.

 przym. inowrocławski

Wiktionary


inowrocławski

przymiotnik od: Inowrocław (miasto i gmina w województwie kujawsko-pomorskim)


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) dotyczący Inowrocławia

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Wojewoda inowrocławski, potem sieradzki, wysyłany był często przez Zygmunta I w misjach dyplomatycznych.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌĩnɔvrɔt͡sˈwafsʲci, AS: ĩnovrocu̯afsʹḱi

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Inowrocław m., inowrocławianin m., inowrocławianka ż.

Wiktionary


inowładca

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) śrpol. jednowładca

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌĩnɔˈvwatt͡sa, AS: ĩnovu̯atca

Wiktionary


inowłódz

miasto w Polsce


SJP.pl

Inowłódz – miasto w Polsce, położone w Dolinie Białobrzeskiej, w województwie łódzkim, w powiecie tomaszowskim, siedziba miejsko-wiejskiej gminy Inowłódz. Inowłódz znajduje się w historycznej ziemi łęczyckiej. Leży nad rzeką Pilicą. Przez miejscowość przebiega droga krajowa nr 48 oraz Łódzka Magistrala Rowerowa (odcinek W–E).

Wikipedia


inowłodzanin

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) mieszkaniec Inowłodza

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Inowłódz m.

:: fż. inowłodzanka ż.

 przym. inowłodzki

Wiktionary


inowłodzanka

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) mieszkanka Inowłodza

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Inowłódz m.

:: fm. inowłodzanin m.

 przym. inowłodzki

Wiktionary


inowłodzianin

mieszkaniec Inowłodza (miasta w Polsce)


SJP.pl


inowłodzianka

mieszkanka Inowłodza (miasta w Polsce)


SJP.pl


inowłodzki

Inowłódz


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) dotyczący Inowłodza

Wiktionary

Patrz:

Inowłódz

Powiązane:

 rzecz. Inowłódz m., inowłodzanin m., inowłodzanka ż.

Wiktionary


inox

stal nierdzewna; inoks


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) techn. stal nierdzewna

Wiktionary

Stal nierdzewna, INOX (fr. inoxydable – „nieutleniający się”) – grupa stali o specjalnych właściwościach fizykochemicznych, odpornych na korozję ze strony np. czynników atmosferycznych (korozja gazowa), rozcieńczonych kwasów, roztworów alkalicznych (korozja w cieczach).

Wikipedia

Synonimy:

 (1.1) INOX, stal nierdzewna, nierdzewka

Wiktionary


inozyna

zasada azotowa, jedna z pochodnych puryny


SJP.pl

Inozyna (łac. Inosinum) – organiczny związek chemiczny, nukleozyd purynowy zawierający hipoksantynę jako zasadę azotową. Stanowi prekursor w biosyntezie AMP i GMP.

W dużym stężeniu naturalnie występuje w mięsie ryb. W organizmie człowieka powstaje jako metabolit pośredni puryn, rozkładając się dalej głównie do kwasu moczowego.

Wikipedia


inozynowy

inozyna


SJP.pl

Patrz:

inozyna

inozyt

związek organiczny zaliczany do witamin z grupy B; inozytol


SJP.pl


inozytol

związek organiczny zaliczany do witamin z grupy B; inozyt


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) biochem. organiczny związek chemiczny z grupy cukroli;

Wiktionary

Inozytol (cykloheksanoheksaol; łac. myo-Inositolum) – organiczny związek chemiczny z grupy cyklitoli (cyklicznych polioli), cykliczny sześciowęglowy alkohol polihydroksylowy zawierający sześć grup hydroksylowych. Bywa określany jako „witamina B8”, nie jest jednak witaminą, gdyż może być syntetyzowany przez organizm. Wszystkie izomery mają słodkawy smak.

Wikipedia

Synonimy:

 (1.1) cykloheksanoheksaol

Wiktionary


inquieto

[czytaj: inkuito] określenie wykonawcze: niespokojnie, nerwowo


SJP.pl


inri

skrót od: Iesus Nazarenus Rex Iudaeorum - Jezus Nazarejczyk Król Żydowski, napis umieszczany na krucyfiksach; I.N.R.I.


SJP.pl


inro

rodzaj niewielkiego pudełka japońskiego, zdobionego w wyszukany sposób


SJP.pl


insar

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna

 (1.1) geogr. hydrol. rzeka w Republice Mordowii, w Rosji, prawy dopływ Ałatyru;

Wiktionary

Insar – miasto w Rosji, w Mordowii, 77 km na południowy zachód od Sarańska. W 2009 liczyło 8 565 mieszkańców.

Wikipedia


insbrucki

Innsbruck; innsbrucki


SJP.pl


insc.

skrót od: inscenizacja


SJP.pl


inscenizacja

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) teatr. wystawienie utworu dramatycznego na scenie

Wiktionary

Inscenizacja – całokształt prac twórczych związanych z wystawieniem pewnego utworu na scenie.

Podstawą inscenizacji jest scenariusz teatralny (w środowisku ludzi teatru zwany egzemplarzem reżyserskim), czyli na ogół tekst dramatu, ale może to być również rozpisana na dialogi adaptacja innego rodzaju dzieła literackiego, montaż różnych utworów poetyckich czy nawet tekstów o charakterze dokumentalnym (jak protokołów przesłuchań sądowych wykorzystywanych w konwencji teatru faktu).

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) W ostatniej przedszkolnej inscenizacji pór roku moja córka była jesienią.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌĩw̃st͡sɛ̃ɲiˈzat͡sʲja, AS: ĩũ̯scẽńizacʹi ̯a

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. inscenizator m., inscenizatorka ż.

 czas. inscenizować ndk., zinscenizować dk.

 przym. inscenizacyjny

Wiktionary


inscenizacyjność

inscenizacyjny


SJP.pl

Patrz:

inscenizacyjny

inscenizacyjny

dotyczący inscenizacji


SJP.pl


inscenizator

osoba zajmująca się opracowaniem scenicznym utworu i kierująca jego wystawieniem na scenie; reżyser


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) teatr. osoba odpowiedzialna za przygotowanie i organizację spektaklu;

Wiktionary

Inscenizator – osoba ustalająca koncepcję wystawienia utworu literackiego, założenia treściowe, plastyczne i sytuacyjne przedstawienia teatralnego, programu telewizyjnego. Nadaje ostateczny kształt tekstowi literackiemu.

Zdarza się, że reżyser i inscenizator jest tą samą odpowiadającą za całość przedstawienia, ale tylko w niektórych sytuacjach. Pierwszym w Polsce inscenizatorem był Stanisław Wyspiański.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ˌĩw̃st͡sɛ̃ɲiˈzatɔr, AS: ĩũ̯scẽńizator

Wiktionary

Powiązane:

 forma żeńska inscenizatorka

 rzecz. inscenizacja ż.

 czas. inscenizować

 przym. inscenizatorski, inscenizacyjny

Wiktionary


inscenizatorka

kobieta zajmująca się opracowaniem scenicznym utworu i kierująca jego wystawieniem na scenie; reżyserka


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) forma żeńska od: inscenizator

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Na tym właśnie polega tragizm sytuacji głównego bohatera, a ten aspekt interesował inscenizatorkę najbardziej – czy współcześnie możliwa jest tragedia. (z Internetu)

 (1.1) Drugoplanowi wykonawcy, puszczeni przez inscenizatorkę samopas, grają na zasadzie „ratuj się, kto może”. (z Internetu)

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌĩw̃st͡sɛ̃ɲizaˈtɔrka, AS: ĩũ̯scẽńizatorka

Wiktionary

Powiązane:

 zob. inscenizator.

Wiktionary


inscenizować

1. przygotowywać (przygotować) utwór literacki lub muzyczny do wystawienia na scenie;
2. przygotowywać (przygotować), organizować (zorganizować) coś; aranżować (zaaranżować);
3. pozorować (upozorować) jakieś działania


SJP.pl


insee

skrót od: Institut National de la Statistique et des Études Économiques - Narodowy Instytut Statystyki i Badań Ekonomicznych, francuska instytucja nadająca m.in. numery ubezpieczenia społecznego


SJP.pl


insekt

owad


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy

 (1.1) owad, zwłaszcza gdy szkodnik

Wiktionary

Owady, insekty (Insecta) – gromada stawonogów. Najbardziej zróżnicowana gatunkowo gromada zwierząt. Są to zwierzęta wszystkich środowisk lądowych, wtórnie przystosowane też do środowisk wodnych. Były pierwszymi zwierzętami, które posiadły umiejętność aktywnego lotu. Rozmiary ciała owadów wahają się od 0,25 mm do ponad 350 mm. W Polsce do najliczniej reprezentowanych rzędów owadów należą motyle, chrząszcze, błonkówki i muchówki. Owady mają olbrzymie znaczenie w przyrodzie, są wśród nich owady zarówno pożyteczne, jak i szkodniki, komensale i pasożyty. Nauka zajmująca się owadami to entomologia.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Irena odkryła jakieś czarne insekty w mące.

 (1.1) Przeszedłem 300 metrów i musiałem zawrócić, bo obsiadło mnie 5 insektów, z których dwa złapałem do pudełka.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈĩw̃sɛkt, AS: ĩũ̯sekt

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. insektarium n., insektycyd m.

 przym. insektowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) owad; pot. robak, robal

Wiktionary


insektarium

pomieszczenie do hodowli i obserwacji życia owadów


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) ent. wiwarium przeznaczone do hodowli owadów lub stawonogów;

Wiktionary

Insektarium − rodzaj wiwarium dla owadów i stawonogów, takich jak pająki, chrząszcze, karaluchy, mrówki, pszczoły, wije, stonogi, świerszcze, koniki polne, skorpiony.

Szczególnymi rodzajami insektarium są:

  • formikarium – dla kolonii mrówek
  • termitiera – dla termitów
  • szklany ul – dla pszczół

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Kupiliśmy sobie insektarium w internetowym sklepie zoologicznym.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. insekt mzw.

Wiktionary


insektobójczy

zabijający owady


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) używany do zabijania owadów

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌĩw̃sɛktɔˈbujt͡ʃɨ, AS: ĩũ̯sektobui ̯čy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) owadobójczy, dezynsekcyjny

Wiktionary


insektowy

insekt


SJP.pl

Patrz:

insekt

insektycyd

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) środek owadobójczy

Wiktionary

Insektycydy, środki owadobójcze (łac. insecta, owady + caedo, zabijam) – substancje z grupy pestycydów używane do zwalczania szkodników w uprawach rolnych, lasach, w magazynach z żywnością, a także w mieszkaniach. Zależnie od składu chemicznego insektycydy zabijają owady lub jedynie ograniczają ich rozród, co również wpływa na ich liczebność.

Wikipedia

Powiązane:

 rzecz. insekt mzw.

Wiktionary


inseminacja

sztuczne zapłodnienie zwierząt hodowlanych; unasiennienie


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) zootechn. sztuczne zapłodnienie poprzez wprowadzenie do dróg rodnych samicy nasienia pobranego od samca;

Wiktionary

Sztuczne unasienianie, inseminacja (łac. inseminatio od in 'w' i semen dop. semenis 'nasienie') – metoda kontrolowanej prokreacji, polegająca na bezpośrednim wstrzyknięciu pobranej wcześniej od samca spermy do szyjki macicy samicy, bez odbywania bezpośredniego stosunku płciowego.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ˌĩw̃sɛ̃mʲĩˈnat͡sʲja, AS: ĩũ̯sẽmʹĩnacʹi ̯a

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. inseminator m., inseminatorka ż.

 czas. inseminować ndk.

 przym. inseminacyjny

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) unasienianie, unasienienie, unasiennianie, unasiennienie

Wiktionary


inseminacyjny

dotyczący inseminacji


SJP.pl


inseminator

specjalista w dziedzinie inseminacji (sztucznego unasiennienia)


SJP.pl

Inseminator – osoba dokonująca procedury inseminacji.

Praca inseminatora polega na wprowadzeniu nasienia, za pomocą specjalnych instrumentów, do dróg rodnych samicy celem jej zapłodnienia. Nasienie jest pozyskiwane z banków nasienia, które są prowadzone przez wyspecjalizowane jednostki. W Polsce pozyskiwaniem, gromadzeniem i przechowywaniem zamrożonego nasienia zajmują się między innymi Stacje Hodowli i Unasienniania Zwierząt.Inseminatorzy najczęściej dokonują inseminacji u krów i świń. U świń procedura inseminacji polega na wprowadzeniu przez inseminatora specjalnego foliowego pojemnika z nasieniem knura do pochwy lochy. Pojemnik zakończony jest woskowym korkiem, który pod wpływem temperatury ciała ulega rozpuszczeniu (po około 10–15 minutach) i nasienie przedostaje się do dróg rodnych.

Wikipedia


inseminatorka

specjalistka w dziedzinie inseminacji (sztucznego unasiennienia)


SJP.pl


inseminować

1. wprowadzać plemniki do dróg rodnych kobiety lub samicy; sztucznie zapładniać;
2. inseminować się - poddawać się zabiegowi sztucznego zapłodnienia


SJP.pl


inserat

dawniej: ogłoszenie w czasopiśmie, anons


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) przest. ogłoszenie opublikowane w prasie

Wiktionary

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Chociaż podobne kradzieże wcale nie należały do rzadkości, w prasie nie ma po nich śladu, chyba że w formie gazetowych inseratów zrozpaczonych właścicieli gotowych zapłacić wysoką nagrodę za odprowadzenie utraconego pieska, nawet kundelka.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ĩw̃ˈsɛrat, AS: ĩũ̯serat

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) anons, ogłoszenie

Wiktionary


inserować

przestarzałe: potwierdzać, zatwierdzać


SJP.pl


insert

klawisz na klawiaturze komputera; Insert


SJP.pl

Insert – klawisz na klawiaturze komputera architektury PC. Zgodnie z przeznaczeniem i nazwą najczęstszym jego zastosowaniem jest przełączanie między trybami wstawiania (domyślny) i nadpisywania podczas wprowadzania tekstu. W programie Microsoft Word można przypisać mu zamiast tego funkcję wklejania ze schowka systemowego.

Wikipedia


insertować

reklamować jakiś produkt lub usługę przez ulotkę, folder itp., wkładane lub wklejane do gazety lub czasopisma


SJP.pl


insertowy

insert


SJP.pl

Patrz:

insert

inset

wstawka, wkładka


SJP.pl


inshallah

[czytaj: inszala] z arabskiego: jak Bóg da, jeśli taka będzie wola Boga; inszallah


SJP.pl


insider

[czytaj: insajder] osoba w organizacji lub instytucji posiadająca informacje niedostępne dla innych


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) osoba posiadająca informacje niedostępne dla większości innych ze względu na przynależność do danej organizacji lub instytucji

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Zwykło się bowiem uważać, że zachowania insiderów są barometrem nastrojów rynkowych.

Wiktionary


insiderka

insider [czytaj: insajderka]


SJP.pl


insiderski

[czytaj: insajderski] przeznaczony dla wtajemniczonych, wąskiej grupy odbiorców


SJP.pl


iński

przymiotnik od: Ińsko (miasto oraz jezioro w woj. zachodniopomorskim), Ina (dopływ Odry)


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) dotyczący Ińska

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈĩj̃sʲci, AS: ĩĩ ̯sʹḱi

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Ińsko n., ińszczanin m., ińszczanka ż.

Wiktionary


ińsko

przymiotnik od: Ińsko (miasto oraz jezioro w woj. zachodniopomorskim), Ina (dopływ Odry)


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki, nazwa własna

 (1.1) geogr. miasto w Polsce, w województwie zachodniopomorskim, w powiecie stargardzkim;

 (1.2) geogr. jezioro w Polsce na Pojezierzu Ińskim;

Wiktionary

Ińsko (niem. Nörenberg) – miasto w Polsce położone w województwie zachodniopomorskim, w powiecie stargardzkim, siedziba gminy miejsko-wiejskiej Ińsko, nad jeziorem Ińsko.

Według danych z 31 grudnia 2021 r. miasto miało 1810 mieszkańców

Ośrodek turystyczny w centrum Pojezierza Ińskiego.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) W 1719 w Ińsku mieszkało zaledwie 298 mieszkańców.

 (1.2) Na jednym z brzegów Ińska wyznaczono rezerwat leśny.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈĩj̃skɔ, AS: ĩĩ ̯sko

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. ińszczanin mos., ińszczanka ż.

 przym. iński

Wiktionary


inskrypcja

napis wyryty w materiale trwałym, zwykle na nagrobkach, tablicach pamiątkowych


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) książk. trwały, pamiątkowy napis zwykle wykuty w kamieniu, czasem wyryty w metalu lub drewnie;

 (1.2) daw. praw. wpis w księdze wieczystej

Wiktionary

Epigraf, inskrypcja (łac. inscriptio = napis) – napis wyryty w twardym materiale (drewno, metal, kamień, ceramika). Występuje najczęściej na grobowcach, pomnikach, tablicach i monetach. Popularnym przykładem inskrypcji są inskrypcje nagrobne. Odczytywaniem i interpretacją epigrafów zajmuje się nauka pomocnicza historii – epigrafika.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Około tysiąc linii tekstu inskrypcji zostało wyrytych na skale około 100 metrów nad drogą.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ĩw̃ˈskrɨpt͡sʲja, AS: ĩũ̯skrypcʹi ̯a

Wiktionary

Powiązane:

 przym. inskrypcyjny

 przysł. inskrypcyjnie

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) epigraf

 (1.2) intabulacja

Wiktionary


inskrypcyjnie

przysłówek

 (1.1) przy użyciu inskrypcji

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. inskrypcja ż.

 przym. inskrypcyjny

Wiktionary


inskrypcyjny

inskrypcja


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z inskrypcją, dotyczący inskrypcji

Wiktionary

Patrz:

inskrypcja

Przykłady

 (1.1) Na zewnątrz prezbiterium umieszczony został majuskułowy fryz inskrypcyjny w języku łacińskim, biegnący od południowej wieżyczki schodowej aż do zakrystii.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. inskrypcja ż.

 przysł. inskrypcyjnie

Wiktionary


insolacja

działanie światła słonecznego; nasłonecznienie


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) oddziaływanie promieni słonecznych

 (1.2) fiz. metrol. natężenie promieniowania słonecznego na powierzchnię;

Wiktionary

Insolacja, nasłonecznienie – wielkość fizyczna określająca średnią moc promieniowania słonecznego przypadającą na jednostkę powierzchni poziomej.

Jest ona równa stosunkowi energii promieniowania słonecznego, padającego w określonym czasie na daną powierzchnię do pola tej powierzchni i czasu. Jednostką w układzie SI jest W/m², w technice stosuje się też jednostkę kWh/rok/m².

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Poddany intensywniejszej insolacji stok dosłoneczny odznacza się wyższą temperaturą.

 (1.2) Jednostką insolacji w układzie SI jest W/m².

Wiktionary

Powiązane:

 przym. insolacyjny

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) nasłonecznienie

 (1.2) nasłonecznienie

Wiktionary


insolacyjny

związany z insolacją


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z insolacją, dotyczący insolacji

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Madagaskar ma ogólnie dobre warunki insolacyjne, jednakże są bardzo zróżnicowane.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. insolacja ż.

Wiktionary


insomnia

bezsenność; dyssomnia


SJP.pl

  • bezsenność (łac. insomnia) – zakłócenie stanu zdrowia przez niewystarczającą długość lub jakość snu
  • Insomnia – singiel Craiga Davida
  • Insomnia – album zespołu (hed) P.E
  • Insomnia – album rapera PlanBe
  • Insomnia – piosenka południowokoreańskiego zespołu Stray Kids
  • Insomnia – piosenka południowokoreańskiego zespołu The Rose

Wikipedia


insorpcja

przechodzenia substancji ze światła jelita do jego błony śluzowej; wchłanianie


SJP.pl


insourcing

Insourcing – przekazanie procesów lub działań biznesowych jednostki, realizowanych w ramach działalności gospodarczej przez zewnętrznych usługodawców/dostawców do wewnętrznej, wyodrębnionej i wyspecjalizowanej komórki organizacyjnej.

Wikipedia


insourcingowy

związany z insourcingiem


SJP.pl


insp.

inspektor


SJP.pl

skrót

 (1.1) = inspektor

Wiktionary

Inspektor Policji (insp.) – najwyższy stopień oficerów starszych w polskiej Policji. Niższym stopniem jest młodszy inspektor, a wyższym nadinspektor. Nadanie wyższego stopnia nie może nastąpić wcześniej niż po przesłużeniu w stopniu inspektora 4 lat. Odpowiednik stopnia pułkownika w Wojsku Polskim i starszego brygadiera w Państwowej Straży Pożarnej.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Dziś odbyła się uroczystość powołania insp. Tomasza Lubiejewskiego na komendanta policji w Grudziądzu.

Wiktionary

Powiązane:

 skr. nadinsp., podinsp.

Wiktionary


inspekcik

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) zdrobn. od inspekt

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) To nie inspekt, lecz tylko mały inspekcik.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. inspekt m.

Wiktionary


inspekcja

1. kontrolowanie, sprawdzanie działalności;
2. dawniej: nadzór, dozór;
3. instytucja, urząd uprawniony do kontroli i nadzoru


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) kontrola działalności jakiejś instytucji lub stanu jakiegoś miejsca

 (1.2) urząd nadzorujący i kontrolujący stan lub pracę czegoś

Wiktionary

  • Inspekcja pracy
  • Inspekcja (wojsko) – w wojskowości najwyższa forma działalności kontrolnej obejmująca w sposób kompleksowy wszystkie dziedziny życia i działalności inspekcjonowanych jednostek wojskowych w różnych (albo zakończonych) okresach (etapach) szkoleniowych (realizacyjnych). Inspekcja może być prowadzona wyłącznie na polecenie i z ramienia ministra obrony narodowej przez podległy mu wyspecjalizowany organ.
  • Inspekcja kodu – w inżynierii oprogramowania

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Lokalne władze utrzymują, że karuzela przeszła inspekcje bezpieczeństwa

 (1.2) Główny Inspektor Pracy podkreśla, że w przypadku kontroli w zakładzie, w którym występują ogniska wirusa i ryzyko zarażenia jest wysokie, pracownik inspekcji pracy będzie dodatkowo wyposażony w pełny strój ochronny (…)

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ĩw̃ˈspɛkt͡sʲja, AS: ĩũ̯spekcʹi ̯a

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. inspektorstwo n., inspektorat mrz., inspektor mos., inspektorka ż.

 przym. inspekcyjny, inspektorski

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) kontrola, sprawdzenie, dochodzenie, test, badanie

Wiktionary


inspekcyjny

związany z inspekcją


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z inspekcją, dotyczący inspekcji; służący do inspekcji

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. inspekcja ż., inspektor mos., inspektorat mrz.

 przym. inspektorski

Wiktionary


inspekt

płytka skrzynia bez dna do uprawy roślin w okresie wiosny i późnej jesieni


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) ogrod. skrzynia bez dna z przeszklonym zamknięciem do uprawy roślin;

Wiktionary

Inspekt, przyspiesznik – urządzenie, dzięki któremu możliwa jest uprawa roślin w ciągu zimy, wczesnej wiosny, czy późnej jesieni w strefach klimatu umiarkowanego.

Inspektem jest zwykle skrzynia wykonana z drewna, lekkiego betonu lub tworzyw sztucznych, nakryta oknami inspektowymi, wpuszczona na stałe w ziemię lub czasem przenośna.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Ze względu na dużą pracochłonność i kosztowność inspekty zastępuje się tunelami foliowymi.

Wiktionary

Powiązane:

 przym. inspektowy

 rzecz. inspekcik mrz.

Wiktionary


inspektor

1. osoba upoważniona do kontrolowania działalności instytucji, przedsiębiorstw; rewizor; kontroler; rewident; lustrator; nadzorca; wizytator
2. stopień oficerski w policji;
3. oficer mający stopień inspektora


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) urzędnik, który kontroluje pracę instytucji dokonując inspekcji

 (1.2) stopień oficerski w policji

Wiktionary

    <

    Wikipedia

    Przykłady

     (1.1) Gdyby w tej firmie zjawili się inspektorzy PIP, konsekwencje mogłyby być surowe.

     (1.2) Inspektor przeprowadził wizję lokalną miejsca zbrodni.

    Wiktionary

    Wymowa:

    IPA: ĩw̃ˈspɛktɔr, AS: ĩũ̯spektor

    Wiktionary

    Powiązane:

     rzecz. inspektorat m., inspekcja ż.

    :: fż. inspektorka ż.

     przym. inspektorski, inspekcyjny

    Wiktionary

    Synonimy:

    antonimy.

    hiperonimy.

    hiponimy.

    holonimy.

    meronimy.

    pokrewne.

     rzecz. inspektorat m., inspekcja ż.

    :: fż. inspektorka ż.

     przym. inspektorski, inspekcyjny

    frazeologia.

    etymologia.

     etym|łac|inspector. < etym|łac|inspectus.

    uwagi.

    tłumaczenia.

    * angielski: (1.1) inspector; (1.2) officer

    * arabski: (1.1) مفتش, محقق

    * baskijski: (1.1) ikuskatzaile; (1.2) inspektore

    * białoruski: (1.1) інспектар m.

    * bułgarski: (1.1) инспектор m.

    * cerkiewnosłowiański: (1.1) перїодевтъ m.

    * estoński: (1.1) inspektor

    * francuski: (1.1) inspecteur m., contrôleur m.

    * hiszpański: (1.1) inspector m.

    * niemiecki: (1.1) Inspektor m., Inspekteur m.; (1.2) Inspekteur m.

    * słowacki: (1.1) inšpektor m.

    * wilamowski: (1.1) inspektor m.; (1.2) inspektor m.

    * włoski: (1.1) ispettore m.; (1.2) ispettore m.

    źródła.

    == inspektor (język estoński.) ==

    wymowa.

    znaczenia.

    rzeczownik

     (1.1) inspektor

    odmiana.

    przykłady.

    składnia.

    kolokacje.

    synonimy.

    Wiktionary


inspektorat

1. urząd sprawujący nadzorujący podległe sobie instytucje na jakimś obszarze;
2. obszar pracy takiego urzędu;
3. siedziba takiego urzędu;
4. biuro inspektora


SJP.pl


inspektorka

1. kobieta upoważniona do kontrolowania działalności instytucji, przedsiębiorstw; kontrolerka; rewidentka; lustratorka; wizytatorka;
2. kobieta mająca stopień inspektora


SJP.pl


inspektorski

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z osobą lub pracą inspektora, dotyczący inspektora

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. inspektor mos., inspektorat mrz., inspekcja ż.

 przym. inspekcyjny

Wiktionary


inspektowy

związany z inspektem


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) ogrod. związany z inspektem, dotyczący inspektu

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. inspekt mrz.

Wiktionary


inspicjencki

związany z inspicjentem


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z inspicjentem, właściwy inspicjentowi

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. inspicjent mos., inspicjentka ż., inspicjentura ż.

Wiktionary


inspicjent

pracownik teatru, zajmujący się techniczną stroną przedstawienia


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) teatr. pracownik odpowiadający za techniczną i organizacyjną stronę przedstawienia;

Wiktionary

Inspicjent – w teatrze lub operze osoba odpowiadająca za koordynację i zgodność z planem przebiegu przedstawienia, pracownik teatru czuwający nad techniczną i organizacyjną stroną przedstawienia. Podczas trwania spektaklu jest najważniejszą osobą w teatrze, od niego zależy pomyślność wszystkich wejść aktorów lub solistów i zmian dekoracji. Inspicjent przywołuje przez specjalny system nagłaśniający, słyszalny tylko za kulisami, zarówno zespoły artystyczne, jak i technikę. Inspicjent jest osobą, która wie wszystko o spektaklu, jest obecna od początku jego powstawania, do ostatniego pokazu.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Na znak inspicjenta zgaszono światło na sali, a orkiestra rozpoczęła uwerturę.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. inspicjentura ż.

:: fż. inspicjentka ż.

 przym. inspicjencki

Wiktionary


inspicjentka

pracownica teatru, zajmująca się techniczną i organizacyjną stroną spektaklu


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) teatr. pracownica odpowiadająca za techniczną i organizacyjną stronę przedstawienia

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. inspicjentura ż.

:: fm. inspicjent mos.

 przym. inspicjencki

Wiktionary


inspicjentura

zajęcie pracownika teatru polegające na czuwaniu nad techniczną i organizacyjną stroną przedstawienia


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) teatr. zawód, zajęcie inspicjenta

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. inspicjent mos., inspicjentka ż.

 przym. inspicjencki

Wiktionary


inspiracja

1. natchnienie, zapał twórczy;
2. wpływ wywierany na kogoś, sugestia


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) natchnienie, twórczy zapał, wena

 (1.2) wpływ wywierany na kogoś

Wiktionary

Przykłady

 (1.2) Naturalnie nie porównuję obu autorów i nie doszukuję się wielkich podobieństw – ja tylko widzę inspiracje w stylu Pacyńskiego.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌĩw̃spʲiˈrat͡sʲja, AS: ĩũ̯spʹiracʹi ̯a

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. inspirator m., inspiratorka ż., inspirowanie n., zainspirowanie n., inspiracyjność ż.

 czas. inspirować ndk., zainspirować dk.

 przym. inspiracyjny, inspiratorski

 przysł. inspirująco

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) natchnienie, wena

 (1.2) zachęta

Wiktionary


inspiracyjność

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) odprzym. cecha tego, co jest inspiracyjne; cecha tych, którzy są inspiracyjni

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. inspirator m., inspiratorka ż., inspirowanie n., zainspirowanie n., inspiracja ż.

 czas. inspirować ndk., zainspirować dk.

 przym. inspiracyjny, inspiratorski

 przysł. inspirująco

Wiktionary


inspiracyjny

związany z inspiracją


SJP.pl


inspirator

osoba, która inspiruje, daje impuls do czegoś; przywódca duchowy


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) ten, kto zachęca, daje pomysł, sugeruje, inspiruje

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌĩw̃spʲiˈratɔr, AS: ĩũ̯spʹirator

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. inspiracja ż., inspirowanie n., inspiracyjność ż.

 czas. inspirować ndk.

Wiktionary


inspiratorka

kobieta, która inspiruje, daje impuls do czegoś


SJP.pl


inspirować

1. wywierać wpływ, natchnąć, pobudzać do działania, zwłaszcza twórczego;
2. inspirować się:
a) czerpać skądś natchnienie, pomysł, koncepcję;
b) inspirować jeden drugiego


SJP.pl

czasownik przechodni niedokonany (dk. zainspirować)

 (1.1) dostarczać natchnienia

czasownik zwrotny niedokonany inspirować się (dk. zainspirować się)

 (2.1) czerpać natchnienie

 (2.2) inspirować siebie nawzajem

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. inspiracja ż., inspirator mos., inspiratorka ż., inspirowanie n., inspiracyjność ż.

 przym. inspiracyjny, inspiratorski, inspirujący

 przysł. inspirująco

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) pobudzać, podsuwać myśl, wpływać

 (2.1) wzorować się

Wiktionary


inspirująco

przysłówek

 (1.1) w sposób inspirujący, dając inspirację

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. inspiracja ż., inspirowanie n., inspiracyjność ż.

 czas. inspirować ndk.

Wiktionary


inspirujący

taki, który pobudza do działania, daje natchnienie, sugeruje pomysł


SJP.pl


inst.

instyt.;
1. skrót od: instytucja, instytucjonalny (czytany jako cały, odmienny wyraz);
2. skrót od: instytut, instytutowy (czytany jako cały, odmienny wyraz)


SJP.pl


insta

potocznie: Instagram (serwis społecznościowy); Insta


SJP.pl


instagram

fotograficzny serwis społecznościowy


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna

 (1.1) inform. społ. internetowy, fotograficzny serwis społecznościowy z elementami bloga;

Wiktionary

Instagram (do 6 października 2010 roku jako Burbn) – fotograficzny serwis społecznościowy hostingu zdjęć, połączony z aplikacją o tej samej nazwie (dostępną na systemy operacyjne iOS i Android), który umożliwia użytkownikom edycję zdjęć i filmów czy stosowanie do nich filtrów cyfrowych. Choć we wczesnej fazie istnienia serwisu można było publikować zdjęcia także na konkurencyjnych serwisach, tę funkcjonalność ograniczono do serwisów należących wyłącznie do Facebooka po zakupie przez tę korporację Instagrama.

Wikipedia

Powiązane:

 rzecz. instagramer m., instagramerka ż., instagramowicz m., instagramowiczka ż., insta ż., instamatka ż., instagramowanie n.

 czas. instagramować ndk.

 przym. instagramowy

 przysł. instagramowo

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) pot. środ. insta

Wiktionary


instagramer

użytkownik Instagrama (serwisu społecznościowego); instagramowicz


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) twórca treści w serwisie Instagram

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Instagram mrz.

Wiktionary


instagramerka

użytkowniczka Instagrama (serwisu społecznościowego); instagramowiczka


SJP.pl


instagramerski

instagramer


SJP.pl

Patrz:

instagramer

instagramować

potocznie: korzystać w serwisu społecznościowego Instagram


SJP.pl


instagramowicz

użytkownik Instagrama (serwisu społecznościowego); instagramer


SJP.pl


instagramowiczka

użytkowniczka Instagrama (serwisu społecznościowego); instagramerka


SJP.pl


instagramowy

Instagram


SJP.pl

Patrz:

Instagram

instalacja

1. ogół urządzeń doprowadzających elektryczność, gaz, wodę itp. do jakichś budynku lub pomieszczenia;
2. zakładanie gdzieś urządzeń technicznych;
3. urządzanie siebie lub kogoś w nowym miejscu;
4. wgrywanie nowego programu do komputera;
5. dzieło plastyczne zbudowane przez artystę w zastanej przestrzeni lub organizujące przestrzeń


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) techn. czynność instalowania – montowanie czegoś z części i podzespołów

 (1.2) techn. system urządzeń, przewodów tworzący jakąś całość

 (1.3) szt. przestrzenne dzieło sztuki zaaranżowane z przedmiotów;

Wiktionary

Nauka i technika
  • instalacja (informatyka) – proces polegający na przeniesieniu do pamięci trwałej komputera zestawu plików niezbędnych do wykonywania określonego zadania
  • instalacja (inżynieria środowiska) – urządzenie, grupa urządzeń lub budowle wpływające w pewien sposób na środowisko
  • instalacja (technika) – zestaw urządzeń wewnątrz budynku lub innego obiektu, służących do przesyłania mediów takich jak prąd elektryczny, woda, gaz ziemny itd.
    • instalacja elektryczna
    • instalacja gazowa
    • instalacja grzewcza
    • instalacja kanalizacji
    • instalacja okrętowa – instalacje techniczne typowe dla statku (okrętu).
    • instalacja sanitarna
    • instalacja wentylacji
    • Instalacja wodociągowa

    Wikipedia

    Przykłady

     (1.2) Obecnie w instalacjach elektrycznych stosuje się miedziane przewody.

    Wiktionary

    Wymowa:

    IPA: ˌĩw̃staˈlat͡sʲja, AS: ĩũ̯stalacʹi ̯a

    Wiktionary

    Powiązane:

     rzecz. instalowanie n., instalatorstwo n., zainstalowanie n., instalator m., instalatorka ż., dezinstalacja ż.

     czas. instalować ndk., zainstalować dk.

     przym. instalatorki, instalacyjny

    Wiktionary


instalacyjny

związany z instalacją


SJP.pl


instalator

1. pracownik montujący w wyznaczonych miejscach określone urządzenia, sprzęty i przewody;
2. artysta tworzący dzieła sztuki poprzez łączenie kilku przedmiotów w jedną kompozycję


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) techn. osoba zakładająca instalację

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (2.1) inform. program komputerowy instalujący oprogramowanie i przygotowujący go do użytkowania;

Wiktionary

  • instalator – robotnik wykonujący prace instalacyjne, potocznie też inżynier projektujący instalacje budowlane
  • instalator – rodzaj programu komputerowego

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) W procesie projektowania architekt musi współpracować z konstruktorami i instalatorami.

 (2.1) Instalator poprawnie rozpoznał wszystkie składniki sprzętowe komputera, automatycznie dokonując instalacji sterowników.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. instalacja ż., instalatorstwo n., instalka ż., instalowanie n.

 czas. instalować ndk., zainstalować dk.

 przym. instalacyjny, instalatorski

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) monter

 (2.1) program instalacyjny

Wiktionary


instalatorka

kobieta zakładająca instalację, instalująca coś


SJP.pl


instalatorstwo

montowanie w wyznaczonych miejscach określonych urządzeń, sprzętów i przewodów


SJP.pl


instalka

potocznie: program instalacyjny


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) pot. inform. plik instalacyjny

 (1.2) pot. inform. płyta instalacyjna

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ĩw̃ˈstalka, AS: ĩũ̯stalka

Wiktionary

Powiązane:

 czas. instalować

 rzecz. instalator

 przym. instalacyjny

Wiktionary


instalować

czasownik przechodni niedokonany

 (1.1) techn. montować jakieś urządzenie do pracy w danym miejscu lub warunkach

 (1.2) inform. umieszczać program komputerowy na komputerze tak, aby poprawnie działał

czasownik zwrotny niedokonany instalować się

 (2.1) pot. wprowadzać się do nowego mieszkania, pokoju itp., urządzać się

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Jutro przyjdą monterzy i będą instalowali linię telefoniczną

 (1.2) Możesz skorzystać z mojego komputera, ale nie instaluj żadnych programów.

 (2.1) Od kiedy instalujecie się w nowym mieszkaniu?

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌĩw̃staˈlɔvat͡ɕ, AS: ĩũ̯stalovać

Wiktionary

Powiązane:

 czas. odinstalowywać, dezinstalować, zainstalować

 rzecz. instalacja ż., instalator mos., instalka ż., instalowanie n.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) montować

 (1.2) kopiować

Wiktionary


instalowanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|instalować.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌĩw̃stalɔˈvãɲɛ, AS: ĩũ̯stalovãńe

Wiktionary

Powiązane:

 czas. instalować ndk., zainstalować dk.

 rzecz. instalacja ż., instalator m.

 przym. instalacyjny

Wiktionary


instamatka

kobieta publikująca w mediach społecznościowych treści związane z ciążą i wychowywaniem swojego dziecka


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) socjol. środ. kobieta publikująca na Instagramie (hobbystycznie lub zarobkowo) treści związane z ciążą, rodzicielstwem oraz rozwojem swego dziecka

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Instagram mrz.

Wiktionary


instancja

stopnie w hierarchii władzy


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) adm. dany stopień organizacyjny w układzie podległych sobie instytucji

 (1.2) daw. prośba za kimś

 (1.3) inform. obiekt klasy, egzemplarz klasyfikatora

Wiktionary

  • instancja (prawo)
  • instancja (programowanie)
  • instancja (teoria obliczeń) zob. problem obliczeniowy
  • instancja (MMORPG)

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Pomysł na instancję, która miała być ponad biskupami, został utrącony przez samych biskupów.

 (1.1) Dwie kobiety nie poddały się postępowaniu mandatowemu za opalanie się topless na kąpielisku miejskim. Sąd pierwszej instancji uznał, że dopuściły się one nieobyczajnego wybryku.

 (1.3) Procedurka odwołuje się do trzech instancji klasy o nazwie „Wyjątek_”.

Wiktionary

Powiązane:

 przym. instancyjny, instant

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) stopień, szczebel

 (1.2) wstawiennictwo

Wiktionary


instancyjność

instancyjny


SJP.pl

Instancja (łac. droga prawna, tok sprawy) – w prawie procesowym jest to zajmowanie miejsca w strukturze organów przez organ procesowy, dające mu zdolność do podejmowania określonych czynności postępowania.

Wikipedia

Patrz:

instancyjny

instancyjny

związany z instancją


SJP.pl


instant

1. sproszkowane produkty spożywcze, których przyrządzanie polega na zalaniu ich wrzątkiem;
2. o produkcie spożywczym: będący w postaci łatwo rozpuszczalnego proszku


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) spoż. błyskawiczny, natychmiastowy – o potrawach i produktach w handlu, gotowych po zalaniu wrzątkiem

Wiktionary

Instantyzacja – proces doprowadzenia rozdrobnionego lub wręcz sproszkowanego koncentratu produktu spożywczego do takiego stanu, w którym można go łatwo, a przede wszystkim szybko rozprowadzić lub rozpuścić w wodzie w celu bezpośredniego spożycia lub natychmiastowego wykonania na nim kolejnych czynności przygotowawczych (np. gotowanie). Jest to proces mający zapobiec utrudnieniom podczas mieszania z wodą, takim jak: niejednorodna konsystencja, zbijanie się w grudy itp., jak również eliminujący takie fazy jak: nasiąkanie, pęcznienie, hydroliza itp.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Na wyprawę w góry zabieramy sporo zupek instant.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈĩw̃stãnt, AS: ĩũ̯stãnt

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. instancja ż.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) błyskawiczny, rozpuszczalny, liofilizowany

Wiktionary


instantyzacja

proces nadawania koncentratom spożywczym w postaci proszku własności umożliwiających bardzo szybką rozpuszczalność


SJP.pl

Instantyzacja – proces doprowadzenia rozdrobnionego lub wręcz sproszkowanego koncentratu produktu spożywczego do takiego stanu, w którym można go łatwo, a przede wszystkim szybko rozprowadzić lub rozpuścić w wodzie w celu bezpośredniego spożycia lub natychmiastowego wykonania na nim kolejnych czynności przygotowawczych (np. gotowanie). Jest to proces mający zapobiec utrudnieniom podczas mieszania z wodą, takim jak: niejednorodna konsystencja, zbijanie się w grudy itp., jak również eliminujący takie fazy jak: nasiąkanie, pęcznienie, hydroliza itp.

Wikipedia


instr.

skrót od:
1. instrukcja, instruktor;
2. instrument


SJP.pl


instrucz

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) geogr. hydron. rzeka w obwodzie królewieckim, łącząc się z Węgorapą tworzy Pregołę;

Wiktionary

Instrucz (ros. Инструч; pol. Wystruć; niem. Inster) – dopływ Pregoły. Ma swe źródła we wschodniej części obwodu królewieckiego w sąsiedztwie miejscowości Prawdino. Ujście Instruczy znajduje się w Wystruciu, gdzie w połączeniu z Węgorapą tworzy Pregołę. Długość rzeki – 111 km.

Wikipedia

Powiązane:

 przym. instrucki

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) hist. Wystruć

Wiktionary


instrukcja

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) zbiór zasad zalecających postępowanie w określonej dziedzinie

 (1.2) książka lub broszura z opisem działania

Wiktionary

Instrukcja – zbiór zasad, przepisów ustalających sposób postępowania w danej dziedzinie. Instrukcje często związane są z działaniem.

  • instrukcja obsługi
  • Instrukcja eksploatacji
  • instrukcja kancelaryjna
  • instrukcje w informatyce:
    • instrukcja prosta
      • instrukcja powrotu
      • instrukcja przypisania
      • instrukcja wyrażeniowa
      • instrukcja pusta
      • instrukcja skoku
      • instrukcja wywołania
      • instrukcja opuszczenia
      • instrukcja kontynuacji
      • instrukcja deklaracji
      • instrukcje wejścia-wyjścia
      • instrukcja rozkazu

      Wikipedia

      Przykłady

       (1.1) Minister Spraw Zagranicznych skierował do ambasad na całym świecie instrukcje postępowania podczas aktualnego kryzysu.

       (1.2) Zostanie dostarczona instrukcja, jak radzić sobie z trudnymi klientami.

      Wiktionary

      Wymowa:

      IPA: ĩw̃ˈstrukt͡sʲja, AS: ĩũ̯strukcʹi ̯a

      Wiktionary

      Powiązane:

       rzecz. instruktaż m., instruktarz m., instruktor m., instruktorka ż., instruowanie n., poinstruowanie n.

       czas. instruować ndk., poinstruować dk.

       przym. instrukcyjny, instruktażowy, instruktorski, instruktywny

      Wiktionary

      Synonimy:

       (1.2) podręcznik

      Wiktionary


instrukcyjny

związany z instrukcją; mający informować, instruować; instruktażowy


SJP.pl


instruktarz

przestarzale:
1. zbiór instrukcji, przepisów;
2. przepisy skarbowe; taryfa ceł


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) daw. zbiór instrukcji

 (1.2) daw. urz. taryfa ceł

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) W tym starym instruktarzu stało jak byk, że trzeba wcześniej zgłaszać u dyspozytora.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. instrukcja ż., instruktaż mrz., instruktor mos., instruktorka ż., instruowanie n., poinstruowanie n.

 czas. instruować ndk., poinstruować dk.

 przym. instrukcyjny, instruktorski, instruktażowy, instruktywny

Wiktionary


instruktaż

udzielanie instrukcji; instruowanie


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) udzielanie komuś instrukcji, wskazówek

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Stewardesy przeprowadziły krótki instruktaż na temat zachowania się w przypadku awarii.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. instruktarz mrz., instrukcja ż., instruktor mos., instruktorka ż., instruowanie n., poinstruowanie n.

 czas. instruować ndk., poinstruować dk.

 przym. instruktażowy, instruktorski

 przysł. instruktażowo

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) instruowanie

Wiktionary


instruktażowy

związany z instruktażem; mający informować, instruować; instrukcyjny


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) dotyczący instruktażu

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. instruktarz mrz., instruowanie n., instruktor mos., instruktaż m., instrukcja ż.

 czas. instruować

 przym. instruktorski

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) instrukcyjny

Wiktionary


instruktor

osoba ucząca praktycznych umiejętności


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) osoba instruująca, ucząca na kursie

Wiktionary

  • instruktor miejskiego komitetu PZPR
  • instruktor nauki jazdy – tytuł zawodowy
  • instruktor techniki jazdy – tytuł zawodowy
  • instruktor ratownictwa – stopień ratowników WOPR
  • instruktor harcerski – kategoria członkowska w organizacji harcerskiej
  • instruktor rekreacji, m.in.:
    • instruktor pilotażu
    • instruktor samoobrony
    • instruktor wspinaczkowy

    Wikipedia

    Przykłady

     (1.1) Instruktor tenisa wskazał początkującym, że podczas serwowania podrzucają piłkę za bardzo do przodu.

    Wiktionary

    Wymowa:

    IPA: ĩw̃ˈstruktɔr, AS: ĩũ̯struktor

    Wiktionary

    Powiązane:

     rzecz. instruktaż mrz.

    :: fż. instruktorka ż.

     czas. instruować ndk., poinstruować dk.

     przym. instruktażowy, instruktorski

     przysł. instruktażowo

    Wiktionary


instruktorka

kobieta ucząca praktycznych umiejętności


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) kobieta instruująca, ucząca na kursie

 (1.2) harc. członkini organizacji harcerskiej, pełniąca funkcje wychowawcze

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. instrukcja ż., instruktaż mrz., instruowanie n.

:: fm. instruktor mos.

 czas. instruować

 przym. instruktorski

Wiktionary


instruktorski

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z instruktorem, dotyczący instruktora

przymiotnik dzierżawczy

 (2.1) należący dla instruktora

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Młodzi po kursach instruktorskich od ręki znajdują zatrudnienie.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. instrukcja ż., instruktaż mrz., instruktarz mrz., instruktor mos., instruktorka ż., instruowanie n., poinstruowanie n.

 czas. instruować ndk., poinstruować dk.

 przym. instrukcyjny, instruktażowy, instruktywny

Wiktionary


instruktorstwo

zajęcie instruktora


SJP.pl


instruktywniej

stopień wyższy od przysłówka: instruktywnie


SJP.pl


instruktywniejszy

stopień wyższy od przymiotnika: instruktywny


SJP.pl


instruktywny

książkowo: pomagający w zrozumieniu czegoś; pouczający, kształcący


SJP.pl


instrumencik

zdrobnienie od: instrument


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) zdrobn. od instrument

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) To nie instrument, lecz tylko mały instrumencik.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. instrument m., zinstrumentalizowanie n., instrumentalistka ż., instrumentalizowanie n., instrumentariuszka ż.

Wiktionary


instrument

1. przyrząd używany do wytwarzania dźwięków muzycznych;
2. (zwykle w liczbie mnogiej) przyrząd używany do czynności wymagających precyzji (np. instrumenty chirurgiczne);
3. środek służący do realizacji czegoś


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) muz. przyrząd wytwarzający dźwięk, zob. instrument muzyczny.

 (1.2) med. narzędzie chirurgiczne;

 (1.3) techn. narzędzie

 (1.4) techn. przyrząd pomiarowy;

 (1.5) przen. środek służący realizacji celu

Wiktionary

Instrument – odpowiednie narzędzie lub przyrząd, wykorzystywane przez działalność człowieka

  • instrument muzyczny
  • instrumenty chirurgiczne – narzędzia chirurgiczne
  • instrumenty pochodne (derywaty)
  • instrumenty pomiarowe – przyrządy pomiarowe
    • instrument uniwersalny – przyrząd astronomiczny
    • instrument przejściowy – przyrząd astronomiczny

    Wikipedia

    Przykłady

     (1.1) Najczęściej stosowana klasyfikacja instrumentów muzycznych dzieli je na strunowe, dęte i perkusyjne.

     (1.2) Cyfrowy zapis tomografii komputerowej czy rezonansu magnetycznego wykorzystany jak mapa umożliwia bezpieczne i precyzyjne prowadzenie instrumentów chirurgicznych i minimalizuje uszkodzenie tkanek.

     (1.4) To przedsiębiorstwo zajmuje się projektowaniem, produkcją oraz sprzedażą instrumentów pomiarowych.

    Wiktionary

    Wymowa:

    IPA: ĩw̃ˈstrũmɛ̃nt, AS: ĩũ̯strũmẽnt

    Wiktionary

    Powiązane:

     rzecz. instrumentacja ż., instrumentalista m., instrumentalistka ż., instrumentarium n., instrumentalizm m., instrumentariusz m., instrumentariuszka ż., instrumentalizacja ż., instrumentalizowanie n., zinstrumentalizowanie n.

    :: zdrobn. instrumencik m.

     czas. zinstrumentalizować dk., instrumentalizować ndk.

     przym. instrumentalny, instrumentacyjny, instrumentalnie

     przysł. instrumentalnie

    Wiktionary

    Synonimy:

     (1.1) instrument muzyczny

     (1.2) narzędzie chirurgiczne

    Wiktionary


instrumentacja

1. opis partyturowy użycia poszczególnych instrumentów w utworze orkiestrowym;
2. układ dźwięków mowy w utworze literackim, stosowany dla osiągnięcia efektu artystycznego


SJP.pl

Instrumentacja (też orkiestracja) – pojęcie używane w muzyce, zwłaszcza w kompozycji; ma wiele znaczeń:

  • dyscyplina naukowa, wyjaśniająca możliwości techniczne i wyrazowe poszczególnych instrumentów oraz zasady ich współdziałania.

Wikipedia


instrumentacyjny

związany z instrumentacją


SJP.pl


instrumental

potocznie: instrumentalny utwór muzyczny


SJP.pl

Wikipedia


instrumentalis

narzędnik; w językoznawstwie:
1. piąty przypadek w polskiej deklinacji, odpowiadający na pytania: z (za, pod, przed, nad) kim? z (za, pod, przed, nad) czym?, który w zdaniu może pełnić funkcje dopełnienia bliższego, dalszego, okolicznika oraz orzecznika;
2. forma wyrazowa tego przypadka


SJP.pl

Narzędnik (łac. instrumentalis) – w językoznawstwie przypadek używany m.in. dla określenia narzędzia (naprawił telewizor śrubokrętem, przyjechałem pociągiem), sposobu wykonania czynności (osiągnąłem to sprytem) itp. Przy czasownikach oznaczających rządzenie oznacza dopełnienie bliższe (dyrygent kieruje orkiestrą), przy niektórych innych dopełnienie dalsze (Maria handluje kwiatami). Łączy się z niektórymi przyimkami, np. z, pod, nad. Odpowiada na pytania kim? czym?.

Wikipedia


instrumentalista

1. osoba grająca na jakimś instrumencie;
2. w filozofii: zwolennik instrumentalizmu


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) muz. muzyk, grający na instrumencie

 (1.2) filoz. pragmatyk wyznający instrumentalizm

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Instrumentalista wybrał wiolonczelę, jako najbardziej odpowiedni instrument.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌĩw̃strũmɛ̃ntaˈlʲista, AS: ĩũ̯strũmẽntalʹista

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. instrumentacja ż., instrument mrz., instrumentarium n., instrumentalizm mrz., instrumentalizowanie n., instrumentariuszka ż., zinstrumentalizowanie n.

:: fż. instrumentalistka ż.

 przym. instrumentalny

Wiktionary


instrumentalistka

instrumentalista


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) muz. kobieta, dziewczyna grająca na instrumencie

Wiktionary

Patrz:

instrumentalista

Przykłady

 (1.1) Nasza żeńska orkiestra poszukuje kilku instrumentalistek do sekcji dętej.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. instrument m., instrumencik m., instrumentalizacja ż., instrumentalizowanie n., zinstrumentalizowanie n., instrumentariuszka ż., instrumentarium n.

:: fm. instrumentalista m.

 czas. instrumentalizować ndk., zinstrumentalizować dk.

 przym. instrumentalny, instrumentalnie

 przysł. instrumentalnie

Wiktionary


instrumentalizacja

1. wykonanie utworu za pomocą instrumentów;
2. wyposażenie czegoś, np. stanowiska pracy, w odpowiednie instrumenty; oprzyrządowanie;
3. przedmiotowe wykorzystania innych ludzi lub dóbr (etyki, religii, prawa) dla osiągnięcia własnych korzyści; uprzedmiotowienie;
4. w informatyce: dodanie kodu do programu w celu zbierania informacji o jego zachowaniu podczas wykonania;
5. instrumentalizacja głoskowa - dobór brzmienia dźwięków mowy w utworze literackim; instrumentacja głoskowa


SJP.pl


instrumentalizm

w filozofii: koncepcja, według której wiedza i działalność ludzka są tylko reakcjami na bodźce środowiska


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) współczesny kierunek filozoficzny będący odmianą pragmatyzmu; w filozofii nauki, pogląd ten określa koncepty i teorie jedynie jako narzędzia (instrumenty), których wartość jest mierzona, nie poprzez ich prawdziwość czy fałszywość, lecz poprzez ich efektywność w tłumaczeniu i przewidywaniu zjawisk;

Wiktionary

Instrumentalizm (łac. instrumentum "narzędzie"), (filozof.) – współczesny kierunek filozoficzny będący odmianą pragmatyzmu. Według niego cała wiedza i wszelka działalność ludzka pełnią jedynie funkcje instrumentalne, czyli stanowią narzędzia (instrumenty) służące przystosowywaniu się do środowiska i opanowywaniu go.

Wikipedia

Powiązane:

 rzecz. zinstrumentalizowanie n., instrument mrz., instrumentalista mos., instrumentalizowanie n., instrumentariuszka ż.

 przym. instrumentalny

Wiktionary


instrumentalizować

wykorzystywać innych ludzi lub dobra (etykę, religię, prawo) dla osiągnięcia własnych korzyści; redukować kogoś lub coś do narzędzia swoich celów, uprzedmiotowiać


SJP.pl


instrumentalizowanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|instrumentalizować.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. zinstrumentalizowanie n., instrument m., instrumencik m., instrumentacja ż., instrumentalizacja ż., instrumentalizm m., instrumentalista m., instrumentalistka ż., instrumentarium n., instrumentarstwo n., instrumentariusz m., instrumentariuszka ż.

 czas. instrumentalizować ndk., zinstrumentalizować dk.

 przym. instrumentalny, instrumentacyjny, instrumentalnie

 przysł. instrumentalnie

Wiktionary


instrumentalnie

przymiotnik

 (1.1) w sposób instrumentalny

Wiktionary

Instrumentalnie – album kompilacyjny zespołu Kombi Łosowski wydany 16 maja 2025 nakładem SL Music.

Wydawnictwo zawiera utwory instrumentalne grupy zagrane w nowych aranżacjach oraz z lat 2009 i 2021, wydane wcześniej na albumach Zaczarowane Miasto i Minerał życia. Znalazły się też na nim trzy utwory premierowe. Do „Cyfrowej gry” utworzono teledysk.

Wikipedia

Powiązane:

 rzecz. zinstrumentalizowanie n., instrumentariuszka ż., instrumentalistka ż., instrument m., instrumentalizowanie n., instrumentalizacja ż.

 czas. instrumentalizować ndk.

 przym. instrumentalny

Wiktionary


instrumentalny

1. wykonywany przy pomocy precyzyjnego narzędzia;
2. wykonywany na instrumencie muzycznym; przeznaczony do wykonywania na instrumentach muzycznych;
3. będący środkiem do osiągnięcia jakiegoś celu; traktowany jako narzędzie do osiągnięcia celu


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) muz. wykonywany za pomocą instrumentów muzycznych, bez udziału śpiewu

 (1.2) traktowany jako środek do celu

 (1.3) przeprowadzany z użyciem niezwykle dokładnego sprzętu

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. multiinstrumentalistka ż., multiinstrumentalista mos., instrument m., instrumentacja ż., instrumentalista m., instrumentalistka ż., instrumentalizm m., instrumentarium n., instrumentariusz m., instrumentariuszka ż., instrumentalizowanie n., zinstrumentalizowanie n.

 przysł. instrumentalnie

 przym. instrumentalnie

Wiktionary

Synonimy:

 (1.3) przedmiotowy

Wiktionary


instrumentarium

1. zestaw narzędzi, przyrządów służących do wykonywania jakichś czynności, zabiegów;
2. w muzyce: ogół instrumentów charakterystycznych dla jakiejś epoki lub rodzaju muzyki;
3. w przenośni: ogół metod i środków służących realizacji określonego zadania


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) zestaw narzędzi służących wykonywaniu precyzyjnych czynności

 (1.2) instrumenty muzyczne będące w użyciu w określonej epoce lub zespole

 (1.3) zestaw metod pomagających osiągnąć określony cel

Wiktionary

Instrumentarium, instrumentarium muzyczne – termin oznaczający grupę instrumentów muzycznych i używany w kontekstach:

  • okresów historycznych, np. instrumentarium barokowe;
  • krajów, np. instrumentarium Chin;
  • środowisk, np. instrumentarium ludowe;
  • stylów muzycznych, np. instrumentarium bluegrassowe;
  • grup etnicznych, np. instrumentarium Indian;
  • instytucji, np. instrumentarium szkolne;
  • muzyków, np. instrumentarium Milesa Davisa;
  • typu instrumentów, np. instrumentarium elektroniczne;
  • zastosowania, np. instrumentarium orkiestry;
  • dzieł muzycznych.

Wikipedia

Przykłady

 (1.3) Jednym z narzędzi pozostających w instrumentarium prawodawcy jest religia obywatelska (religion civile), mająca rodzić bezrefleksyjną miłość ojczyzny. Opierając się na swoistym „katechizmie obywatela”, ma ona deifikować instytucje państwa i jego praw, wymuszać internalizację nakazów woli powszechnej, przez to zaś ma stanowić gwarant trwałości i stabilności wspólnoty.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. instrument m., instrumentalista m., instrumentalistka ż., instrumentariuszka ż., instrumentalizowanie n., zinstrumentalizowanie n.

 przym. instrumentalny

Wiktionary


instrumentariusz

pracownik służby zdrowia podający chirurgowi narzędzia w czasie zabiegu


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) pielęgniarz asystujący przy operacji, pomagający przy jej przygotowaniu

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. instrument mrz., instrumentalizowanie n., instrumentariuszka ż., zinstrumentalizowanie n.

 przym. instrumentalny

Wiktionary


instrumentariuszka

pracownica służby zdrowia podająca chirurgowi narzędzia w czasie zabiegu


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) pielęgniarka asystująca przy operacji, pomagająca przy jej przygotowaniu

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌĩw̃strũmɛ̃ntarʲˈjuʃka, AS: ĩũ̯strũmẽntarʹi ̯uška

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. instrument m., instrumencik m., instrumentacja ż., instrumentalista m., instrumentalistka ż., instrumentarium n., instrumentalizm m., instrumentalizacja ż., instrumentalizowanie n., zinstrumentalizowanie n.

:: fm. instrumentariusz m.

 czas. zinstrumentalizować dk., instrumentalizować ndk.

 przym. instrumentalny, instrumentacyjny, instrumentalnie

 przysł. instrumentalnie

Wiktionary


instrumentarstwo

1. gałąź przemysłu zajmująca się produkcją instrumentów muzycznych;
2. nauka o instrumentach muzycznych; instrumentologia, organologia, instrumentoznawstwo


SJP.pl


instrumentator

pielęgniarz podający narzędzia chirurgiczne przy operacji; instrumentariusz


SJP.pl


instrumentatorka

pielęgniarka podająca narzędzia chirurgiczne przy operacji; instrumentariuszka


SJP.pl


instrumentolog

specjalista zajmujący się historią, budową i własnościami instrumentów muzycznych; instrumentoznawca, organolog


SJP.pl


instrumentologia

nauka o instrumentach muzycznych; organologia, instrumentoznawstwo, instrumentarstwo


SJP.pl

Instrumentologia, inaczej organolologia – dział muzykologii, którego przedmiotem jest historia instrumentów muzycznych, rozwój ich konstrukcji, właściwości akustycznych i odtwórczych, technologia wytwarzania oraz klasyfikacja.

Instrumentologia wyodrębniła się jako samodzielna gałąź nauki w drugiej połowie XIX wieku. Prekursorami instrumentologii są Victor-Charles Mahillon, Georg Kinsky i Curt Sachs.

Wikipedia


instrumentologiczny

dotyczący dziedziny nauki zajmującej się instrumentami muzycznymi; instrumentoznawczy, organologiczny


SJP.pl


instrumentować

1. opracowywać utwór muzyczny na poszczególne instrumenty zespołu;
2. środowiskowo: podawać narzędzia chirurgiczne przy operacji;
3. w górnictwie: usuwać zagwożdżenie otworu wiertniczego;
4. dawniej: instalować, mianować


SJP.pl


instrumentoznawca

specjalista zajmujący się historią, budową i własnościami instrumentów muzycznych; instrumentolog, organolog


SJP.pl


instrumentoznawczy

dotyczący dziedziny nauki zajmującej się instrumentami muzycznymi; instrumentologiczny, organologiczny


SJP.pl


instrumentoznawstwo

dziedzina nauki zajmująca się instrumentami muzycznymi; instrumentologia, organologia, instrumentarstwo


SJP.pl

Instrumentoznawstwo − dział nauki z dziedziny sztuk muzycznych w dyscyplinie teoria muzyki, którego przedmiotem jest ogół instrumentów muzycznych (współczesnego oraz dawnego instrumentarium muzycznego) pod kątem ich budowy, konstrukcji, pochodzenia oraz wykorzystania w praktyce (patrz: instrumentacja).

Wikipedia


instruować

wydawać instrukcje, pouczać


SJP.pl

czasownik przechodni niedokonany

 (1.1) wydawać instrukcje, pouczać

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) W niedzielę, 20 sierpnia, Halifax instruował Kennarda, by interweniował u Becka w sprawie wyrażenia zgody na pomoc sowiecką.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌĩw̃struˈwɔvat͡ɕ, AS: ĩũ̯struovać

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. instrukcja ż., instruktaż m., instruktarz m., instruktor m., instruktorka ż., instruowanie n.

 przym. instrukcyjny, instruktażowy, instruktorski, instruktywny

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) nauczać, objaśniać, informować, pouczać, kształcić, nauczać, szkolić, uczyć, wykładać

Wiktionary


instruowanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|instruować.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌĩw̃struwɔˈvãɲɛ, AS: ĩũ̯struovãńe

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. poinstruowanie n., instrukcja ż., instruktaż m., instruktarz m., instruktor m., instruktorka ż.

 czas. instruować ndk., poinstruować dk.

 przym. instrukcyjny, instruktażowy, instruktorski, instruktywny

Wiktionary


instygator

1. oskarżyciel publiczny, odpowiadający dzisiejszemu prokuratorowi;
2. dawniej: ten, kto podjudza; podżegacz, podjudzacz, prowodyr


SJP.pl

Wikipedia


instygatorka

1. oskarżycielka publiczna, odpowiadająca dzisiejszemu prokuratorowi;
2. dawniej: ta, która podjudza; podżegaczka


SJP.pl


instygatorski

instygator


SJP.pl

Patrz:

instygator

instygować

dawniej: namawiać, gorąco zachęcać, podżegać, judzić


SJP.pl


instynkt

1. dyspozycja psychiczna, umiejętność robienia czegoś; skłonność, zdolność;
2. wrodzona zdolność do złożonych, ważnych życiowo, choć nieuświadomionych działań


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) wrodzona zdolność nieracjonalnego, acz adekwatnego zachowywania się w danej sytuacji

 (1.2) biol. wrodzona zdolność żywych organizmów do złożonych, celowych działań, swoistych dla danego gatunku i ważnych dla przetrwania;

Wiktionary

Instynkt (łac. instinctus – podnieta, popęd) – dyspozycja biopsychiczna, która powoduje, że osobnik w nią wyposażony zachowuje się (lub pragnie się zachowywać) w określony sposób, a także "wrodzona zdolność wykonywania pewnych czynności stereotypowych, niewyuczonych, mniej lub bardziej skomplikowanych swoistych dla danego gatunku istotnych dla jego przetrwania". Pojęcie to w nauce o zachowaniu jest różnie definiowane, a w języku potocznym kojarzone jest z intuicją i zachowaniami, które nie są wynikiem racjonalnego i świadomego namysłu.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Instynkt mówi mi, że czeka nas śmierć.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈĩw̃stɨ̃ŋkt, AS: ĩũ̯stỹŋkt

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. instynktowość ż.

 przym. instynktowy, instynktowny

 przysł. instynktowo, instynktownie

Wiktionary


instynktownie

przysłówek

 (1.1) w sposób instynktowny

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. instynkt m.

 przym. instynktowny

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) mimowolnie, odruchowo

Wiktionary


instynktowność

instynktowny


SJP.pl

Patrz:

instynktowny

instynktowny

wynikający z instynktu, oparty na instynkcie; odruchowy, bezwiedny


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) przym. od: instynkt

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Ewoluując, człowiek tylko doskonalił charakterystyczne dla gatunku zachowania opiekuńcze, które są z jednej strony instynktowne, a z drugiej uwarunkowane kulturowo.

 (1.1) Prawdziwa miłość nie jest instynktowna, nie jest fizycznym zauroczeniem ani chęcią posiadania na wyłączność, nie jest akceptacją rozumianą jako nagroda za posłuszeństwo czy sukcesy.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌĩw̃stɨ̃ŋkˈtɔvnɨ, AS: ĩũ̯stỹŋktovny

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. instynkt m.

 przym. instynktowy

 przysł. instynktownie

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) instynktowy, mimowolny, mimowiedny, odruchowy, bezwiedny, machinalny

Wiktionary


instynktowość

odruchowość, impulsywność


SJP.pl


instynktowy

związany z instynktem (w ściślejszym znaczeniu wrodzonej zdolności dziedziczenia)


SJP.pl


instyt.

inst.;
1. skrót od: instytucja, instytucjonalny (czytany jako cały, odmienny wyraz);
2. skrót od: instytut, instytutowy (czytany jako cały, odmienny wyraz)


SJP.pl


instytucik

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) zdrobn. od instytut

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) To nie instytut, lecz tylko marny instytucik.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. instytut m.

Wiktionary


instytucja

1. zakład realizujący określone działania
2. w prawie: zespół norm organizujących jakąś dziedzinę życia; organizacja oparta na tych normach


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) zakład o charakterze publicznym zajmujący się określonym zakresem spraw

 (1.2) zespół norm prawnych lub obyczajowych dotyczących organizacji jakiejś dziedziny życia

 (1.3) organizacja działająca na podstawie tych norm

 (1.4) wypełniana przez jakąś osobę funkcja społeczna, często niesformalizowana, rozumiana jako instytucja (1.1) w znaczeniu przenośnym

Wiktionary

Instytucja (z łac. institutio – urządzenie, zwyczaj):

  • instytucja – podmiot zbiorowy (np. grupa, ugrupowanie), inaczej organizacja [w sensie podmiotowym lub przedmiotowym],
    • instytucja finansowa
    • instytucja kredytowa
    • instytucja pośrednicząca
    • instytucja kultury
    • instytucja polityczna – wtórny podmiot polityki

    Wikipedia

    Przykłady

     (1.1) W Polsce istnieje instytucja Rzecznika Praw Dziecka.

     (1.2) Rodzina jest instytucją naturalną i niezastąpioną.

     (1.3) PCK jest instytucją pożytku publicznego.

     (1.4) W społecznościach żydowskich zawsze istniała instytucja swatki.

    Wiktionary

    Wymowa:

    IPA: ˌĩw̃stɨˈtut͡sʲja, AS: ĩũ̯stytucʹi ̯a

    Wiktionary

    Powiązane:

     rzecz. instytucjonalizacja ż., zinstytucjonalizowanie n.

     przym. instytucjonalny, zinstytucjonalizowany

     przysł. instytucjonalnie

     czas. instytucjonalizować

    Wiktionary

    Synonimy:

     (1.3) organizacja

    Wiktionary


instytucjonalizacja

1. proces przechodzenia od nieformalnych sposobów działania społecznego do uregulowanych form aktywności;
2. nadanie charakteru instytucji istniejącym formom działania


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) nabieranie cech instytucji

 (1.2) społeczne utrwalanie się jakiegoś faktu, zwyczaju w taki sposób, że się stają swoistą instytucją

Wiktionary

Instytucjonalizacja – proces przechodzenia od niesformalizowanych sposobów działania społecznego do uregulowanych, względnie stałych form aktywności, podlegających społecznym sankcjom. Jest to też nadanie charakteru instytucji istniejącym formom działania, dzięki czemu stają się one obowiązujące. Instytucjonalizacja jest jednym z ważniejszych procesów pozwalających regulować życie społeczne.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ˌĩw̃stɨtut͡sʲjɔ̃nalʲiˈzat͡sʲja, AS: ĩũ̯stytucʹi ̯õnalʹizacʹi ̯a

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. instytucja ż., instytucjonalizm m.

 przym. instytucjonalny, zinstytucjonalizowany

 czas. instytucjonalizować

Wiktionary


instytucjonalizm

teoria, według której do opisu zjawisk ekonomicznych konieczne jest badanie instytucjonalnych ram działalności gospodarczej


SJP.pl

Instytucjonalizm (ekonomia instytucjonalna) – teoria ekonomiczna, która dla wyjaśnienia oraz poznania procesów gospodarczych wykorzystuje instytucje wykształcone przez społeczeństwo.

Teoria ta zakłada, iż rzeczywistość ekonomiczna może zostać właściwie zinterpretowana jedynie dzięki rzetelnej analizie statystyczno-empirycznej zmieniającej się struktury istniejących instytucji społecznych. Została opracowana na przełomie XIX i XX wieku w USA przez Thorsteina Veblena i opublikowana w jego książce „Teoria działalności przedsiębiorczej” (ang. The Theory of Business Enterprise, 1904).

Wikipedia


instytucjonalizować

czasownik niedokonany

 (1.1) przeprowadzać instytucjonalizację, nadawać czemuś charakter instytucji

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. instytucja ż., zinstytucjonalizowanie n., instytucjonalizacja ż.

 czas. zinstytucjonalizować dk.

 przym. instytucjonalny

 przysł. instytucjonalnie

Wiktionary


instytucjonalność

instytucjonalny


SJP.pl

Patrz:

instytucjonalny

instytucjonalny

1. odnoszący się do instytucji, zakładu realizującego określone cele;
2. wynikający z zespołu przyjętych norm prawnych


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) związany z instytucją, właściwy instytucji, instytucjonalności

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌĩw̃stɨtut͡sʲjɔ̃ˈnalnɨ, AS: ĩũ̯stytucʹi ̯õnalny

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. instytucjonalność ż., instytucja ż., instytucjonalizacja ż., zinstytucjonalizowanie n.

 przym. zinstytucjonalizowany

 czas. instytucjonalizować

Wiktionary


instytucki

przymiotnik od: instytut; instytutowy


SJP.pl


instytucyjny

instytucja; instytucjonalny


SJP.pl


instytut

1. instytucja lub wydzielona jednostka naukowa, oświatowa, kulturalna, wychowawcza itp.;
2. dawniej: zespół norm organizujących jakąś dziedzinę życia; instytucja


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) nazwa różnego typu instytucji, przede wszystkim naukowo-badawczych i dydaktycznych;

Wiktionary

Instytut (łac. institutum 'urządzenie') – nazwa różnego typu instytucji, przede wszystkim naukowo-badawczych i dydaktycznych, placówek naukowych, jak również zgromadzeń zakonnych (instytut zakonny).

Instytut może być określeniem samodzielnej instytucji badawczej lub występuje jako niesamodzielna jednostka w strukturze uczelni – większej od katedry, a mniejszej od wydziału. Może być też nazwą podstawowej jednostki organizacyjnej uczelni (odpowiednikiem wydziału). Największy zbiór samodzielnych instytutów naukowych w Polsce należy do sieci Polskiej Akademii Nauk. Drugą co do wielkości grupę samodzielnych instytutów naukowych stanowią tzw. instytuty resortowe – podporządkowane bezpośrednio określonym ministerstwom.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) On uczy się w instytucie.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ĩw̃ˈstɨtut, AS: ĩũ̯stytut

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz.

:: zdrobn. instytucik mrz.

 przym. instytutowy

Wiktionary

Synonimy:

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

 rzecz.

:: zdrobn. instytucik mrz.

 przym. instytutowy

frazeologia.

etymologia.

 etym|łac|institutum.

uwagi.

 (1.1) zobacz też: Indeks: Polski - Szkoła

tłumaczenia.

* albański: (1.1) institut

* angielski: (1.1) institute

* arabski: (1.1) مؤسسة ż., معهد

* białoruski: (1.1) інстытут m.

* bułgarski: (1.1) институт m.

* chiński standardowy: (1.1) 学院 (xuéyuàn)

* duński: (1.1) institut n.

* esperanto: (1.1) instituto

* francuski: (1.1) institut

* interlingua: (1.1) instituto

* jidysz: (1.1) אינסטיטוט m. (institut)

* kataloński: (1.1) institut m.

* łaciński: (1.1) institutum n.

* niemiecki: (1.1) Institut n.

* rosyjski: (1.1) институт m.

* szwedzki: (1.1) institut n.

* ukraiński: (1.1) інститут m.

* węgierski: (1.1) intézet

* wilamowski: (1.1) instytut

* włoski: (1.1) istituto m.

źródła.

== instytut (język wilamowski.) ==

ortografie.

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik

 (1.1) eduk. instytut

odmiana.

przykłady.

składnia.

kolokacje.

synonimy.

Wiktionary


instytutowy

przymiotnik od: instytut; instytucki


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z instytutem, dotyczący instytutu

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. instytut m.

Wiktionary


insula

w starożytnym Rzymie: dom lub grupa domów dla najbiedniejszych mieszkańców


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) archit. hist. kamienica czynszowa w starożytnym Rzymie;

Wiktionary

Insula (łac. īnsŭlă – dosł. „wyspa”; lm. insulae) – w starożytnym Rzymie miejski wielopiętrowy dom czynszowy albo zespół mieszkaniowy o zwartej zabudowie, przeznaczony dla uboższej ludności, odpowiednik nowożytnych kamienic i dzisiejszych bloków mieszkalnych.

Wikipedia

Przykłady

składnia.

kolokacje.

synonimy.

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

 rzecz. insulina ż., proinsulina ż.

 przym. insulinowy

frazeologia.

etymologia.

 etym|łac|insula. → wyspa, insula

uwagi.

tłumaczenia.

* angielski: (1.1) insula

* łaciński: (1.1) insula ż.

źródła.

== insula (język angielski.) ==

thumb|insula (1.1)

wymowa.

 audio|LL-Q1860 (eng)-Sumxr-insula.wav.

znaczenia.

rzeczownik

 (1.1) archit. hist. insula

odmiana.

przykłady.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ĩw̃ˈsula, AS: ĩũ̯sula

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. insulina ż., proinsulina ż.

 przym. insulinowy

Wiktionary


insularny

mieszkający na wyspie, charakterystyczny dla wyspy; wyspiarski


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) zob. wyspiarski.

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Konsekwencją ocieplenia klimatu jest podniesienie się poziomu morza, które stanowi ogromny problem dla krajów insularnych, których wysokość rzadko sięga powyżej kilkudziesięciu m n.p.m.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌĩw̃suˈlarnɨ, AS: ĩũ̯sularny

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. insulina ż.

Wiktionary


insulina

hormon wytwarzany w trzustce, obniżający poziom glukozy we krwi, regulujący gospodarkę węglowodanową, lipidową i białkową ustroju, stosowany w leczeniu cukrzycy


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) fizj. hormon produkowany przez trzustkę;

 (1.2) farm. syntetyczny hormon lub jego analog stosowany jako lek w terapii cukrzycy

Wiktionary

Insulina (łac. insula – pol. wyspa) – anaboliczny hormon peptydowy o działaniu ogólnoustrojowym odgrywający zasadniczą rolę w metabolizmie węglowodanów, a także białek i tłuszczów wydzielany przez część wewnątrzwydzielniczą trzustki, a dokładniej przez komórki beta wysp Langerhansa.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) W 1923 roku za odkrycie insuliny przyznano Nagrodę Nobla.

 (1.2) Przed śniadaniem aplikuję sobie osiem jednostek insuliny, a przed obiadem dziesięć.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌĩw̃suˈlʲĩna, AS: ĩũ̯sulʹĩna

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. insula ż., proinsulina ż.

 przym. insulinowy, insularny

Wiktionary

Synonimy:

antonimy.

hiperonimy.

 (1.1) hormon

 (1.2) lek

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

 rzecz. insula ż., proinsulina ż.

 przym. insulinowy, insularny

frazeologia.

etymologia.

 etym|wł|insulina. < etym|łac|insula. → wyspa; od wysepek Langerhansa produkujących insulinę

uwagi.

 nie mylić z|inulina.

tłumaczenia.

* angielski: (1.1) insulin

* arabski: (1.1) إنسولين

* asturyjski: (1.1) insulina

* baskijski: (1.1) intsulina

* białoruski: (1.1) інсулін m.

* bułgarski: (1.1) инсулин m.

* czeski: (1.1) inzulin m.

* duński: (1.1) insulin w./n.; (1.2) insulin w./n.

* hiszpański: (1.1) insulina ż.

* kataloński: (1.1) insulina ż.

* litewski: (1.1) insulinas m.

* niemiecki: (1.1) Insulin n.; (1.2) Insulin n.

* norweski (bokmål): (1.1) insulin n.; (1.2) insulin n.

* norweski (nynorsk): (1.1) insulin n.; (1.2) insulin n.

* nowogrecki: (1.1) ινσουλίνη ż.

* portugalski: (1.1) insulina ż.; (1.2) insulina ż.

* rosyjski: (1.1) инсули́н m.; (1.2) инсули́н m.

* słowacki: (1.1) inzulín m.

* szwedzki: (1.1) insulin n.

* węgierski: (1.1) inzulin

* włoski: (1.1) insulina ż.

źródła.

== insulina (język asturyjski.) ==

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) insulina

odmiana.

przykłady.

składnia.

kolokacje.

synonimy.

Wiktionary


insulinooporność

zmniejszona wrażliwość organizmu na insulinę


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) med. zaburzenie homeostazy glukozy polegające na zmniejszeniu czułości mięśni, tkanki tłuszczowej, wątroby i innych tkanek organizmu na insulinę;

Wiktionary

Insulinooporność, pot. przeenergetyzowanie komórek – zaburzenie homeostazy glukozy, polegające na zmniejszeniu wrażliwości mięśni, tkanki tłuszczowej, wątroby oraz innych tkanek organizmu na insulinę. Insulinooporność to zaburzenie metaboliczne, w którym dochodzi do zmniejszenia wrażliwości tkanek na działanie insuliny mimo jej prawidłowego lub podwyższonego poziomu we krwi. Oznacza to, że organizm nie potrafi sobie poradzić z insuliną produkowaną przez trzustkę (w za dużych lub odpowiednich ilościach), więc nie może ona spełniać swojej funkcji. Insulinooporności towarzyszą często inne choroby takie jak zespół policystycznych jajników (PCOS), choroby tarczycy, cukrzyca, nadciśnienie czy choroby autoimmunologiczne.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ˌĩw̃sulʲĩnɔːˈpɔrnɔɕt͡ɕ, AS: ĩũ̯sulʹĩn•oporność

Wiktionary


insulinooporny

mający zmniejszoną wrażliwość na insulinę


SJP.pl


insulinoterapia

Insulinoterapia – określenie oznaczające stosowanie insuliny w leczeniu (terapii) cukrzycy.

Wikipedia


insulinowiec

człowiek przyjmujący insulinę


SJP.pl


insulinówka

strzykawka przeznaczona do iniekcji insuliny


SJP.pl


insulinowrażliwość

wrażliwość organizmu na działanie insuliny


SJP.pl


insulinowy

związany z insuliną


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) med. związany z insuliną, dotyczący insuliny

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. insula ż., insulina ż.

Wiktionary


insulinozależny

cukrzyca insulinozależna - cukrzyca o podłożu genetycznym, najczęściej rozwijająca się u dzieci i młodzieży, objawiająca się m.in. wzmożonym pragnieniem, zmianami ropnymi skóry, zaburzeniami wzroku, nawracającymi infekcjami pęcherza moczowego i bólami kurczowymi łydek; typ I cukrzycy, cukrzyca pierwotna, cukrzyca wieku młodzieńczego


SJP.pl

przymiotnik jakościowy

 (1.1) taki, który jest zależny od insuliny, uzależniony od poziomu jej wytwarzania w organizmie

Wiktionary


insulit

w technice: płyta wyrabiana z włókna drzewnego, stosowana w budownictwie i meblarstwie


SJP.pl


insult

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) daw. obelga, zniewaga

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Dziewczyny też nie ruszać, nie macać, nie czynić wstrętów ni insultów! Okazać nieco kompasji.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈĩw̃sult, AS: ĩũ̯sult

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. insultacja ż., instultant m.

 czas. insultować ndk.

Wiktionary


insultacja

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) daw. obelga, zniewaga, obraza

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. insult mrz., insultant mos., insultantka ż., insultowanie n.

 czas. insultować ndk.

Wiktionary


insurekcja

dawniej: powstanie zbrojne


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) książk. powstanie zbrojne

Wiktionary

Powstanie, rebelia (dawniej insurekcja) – zbrojne wystąpienie dużej grupy ludności państwa, miasta lub pewnego obszaru, toczone w celu uzyskania lub obronienia wolności, z reguły skierowane przeciw władzy zaborczej lub okupacyjnej.

Powstania często dążyły do uzyskania niepodległości państwa, autonomii obszaru lub przyłączenia obszaru do innego państwa.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Rodzina poety ucierpiała w ramach represji po upadku insurekcji kościuszkowskiej.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌĩw̃suˈrɛkt͡sʲja, AS: ĩũ̯surekcʹi ̯a

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. insurgent m.

 przym. insurekcyjny

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) powstanie, rebelia, rewolta, rokosz

Wiktionary


insurekcyjny

związany z insurekcją


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) zob. powstańczy.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. insurekcja ż., insurgent m., insurekcjonizm m.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) powstańczy, powstaniowy

Wiktionary


insurgent

osoba biorąca udział w insurekcji, powstaniu; powstaniec


SJP.pl


insygnium

przedmiot symbolizujący władzę królewską lub kościelną


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) oznaka jakiejś godności, władzy, stanu lub urzędu

Wiktionary

Insygnia (łac. insignia l.mn. od insigne "oznaka urzędowa" z insignis "odznaczony, wyróżniony" od signum "znak") – przedmioty symbolizujące władzę świecką (królewską, książęcą) lub religijną.

Wikipedia


insynuacja

(zwykle w liczbie mnogiej) przypisanie komuś czynów, intencji itp. niezgodnych z obowiązującym prawem lub normami, wyrażone zwykle w postaci niedomówienia lub nieudowodnionych zarzutów


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) osąd, opinia, wypowiedź przypisująca komuś niegodziwe lub nieprawdziwe zamiary, czyny lub myśli, często nie wprost, a z użyciem aluzji

Wiktionary

Powiązane:

 czas. insynuować ndk.

Wiktionary


insynuacyjny

związany z insynuacją


SJP.pl


insynuator

osoba coś insynuująca


SJP.pl


insynuatorka

insynuator; oszczerczyni


SJP.pl


insynuować

niezgodnie z prawdą przypisywać komuś pewne czyny, myśli, intencje; pomawiać, posądzać, implikować, imputować


SJP.pl

czasownik przechodni niedokonany (dk. zainsynuować)

 (1.1) sugerować rzeczy niekoniecznie prawdziwe

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Polityk przyjmował łapówki, jak insynuowały niektóre mass media.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. insynuacja ż., insynuator mos., insynuatorka ż., insynuowanie n.

 czas. zainsynuować dk.

 przym. insynuacyjny, insynuatorski, insynuowany, insynuujący

 przysł. insynuatorsko

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) imputować

Wiktionary


inszallah

[czytaj: inszala] z arabskiego: jak Bóg da, jeśli taka będzie wola Boga; inshallah


SJP.pl

Inszallah – oparta na faktach powieść autorstwa Oriany Fallaci z 1990 (materiały przygotowywała autorka przez sześć lat).

Powieść dotyczy wydarzeń z okresu wojny libańskiej, a miejscem akcji jest Bejrut. Początek fabuły to okolice dnia masakry francuskich i amerykańskich żołnierzy zamordowanych w zamachach przez islamskie Dzieci Boga w dniu 23 października 1983. Koniec powieści jest jednocześnie dniem wycofania z Bejrutu włoskiego kontyngentu sił pokojowych. Autorka opisuje szczegółowo losy kilkunastu włoskich żołnierzy, zmagających się praktycznie bezskutecznie z problemem zabezpieczania porządku na terenie Bejrutu, zwłaszcza dzielnic Sabra i Szatila, zamieszkałych przez Palestyńczyków. Powieść pełna jest retrospekcji, zapoznających czytelnika z losami żołnierzy przed przyjazdem do Libanu, nawet w dzieciństwie i okresie szkolnym. Wielu z nich nie zdaje sobie sprawy, jaki los czeka na nich w Bejrucie. Postaci są fikcyjne, akcja też nie jest ściśle historyczna, ale autorka wiernie oddaje klimat wojny libańskiej. Powieść zadedykowana jest zamordowanym żołnierzom amerykańskim i francuskim, a także ludności cywilnej, masowo zmasakrowanej w tym konflikcie.

Wikipedia


ińszczanin

mieszkaniec Ińska (miasta w województwie zachodniopomorskim)


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) mieszkaniec Ińska

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ĩj̃ʃˈt͡ʃãɲĩn, AS: ĩĩ ̯ščãńĩn

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Ińsko n.

:: fż. ińszczanka ż.

 przym. iński

Wiktionary


ińszczanka

mieszkanka Ińska (miasta w województwie zachodniopomorskim)


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) mieszkanka Ińska

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ĩj̃ʃˈt͡ʃãnka, AS: ĩĩ ̯ščãnka

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Ińsko n.

:: fm. ińszczanin m.

 przym. iński

Wiktionary


inszość

dawniej: inność; dziś tylko w potocznym wyrażeniu: insza inszość - rzecz inna, co innego


SJP.pl


inszy

dawniej: inny; dziś tylko w potocznym wyrażeniu: insza inszość - rzecz inna, co innego


SJP.pl

zaimek nieokreślony / przymiotnik

 (1.1) daw. (współcz. gw-pl|Śląsk Cieszyński.) inny

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈĩw̃ʃɨ, AS: ĩũ̯šy

Wiktionary


int.

skrót

 (1.1) = eduk. błąd interpunkcyjny

Wiktionary


intabulacja

wpis do księgi wieczystej, hipotecznej lub gruntowej


SJP.pl

Intabulacja – transkrypcja utworu wokalnego na instrument klawiszowy, lutnię lub inny chordofon szarpany; termin odnosi się przede wszystkim do utworów zapisanych w XIV−XVI wieku w tabulaturach.

Wikipedia


intabulat

dawniej w Małopolsce: wpis hipoteczny


SJP.pl


intabulować

dokonać wpisu do ksiąg urzędowych, np. do księgi wieczystej


SJP.pl


intacta

[czytaj: intakta] z łaciny: nietknięta; formuła używana dawniej w umowach przedmałżeńskich


SJP.pl


intactus

z łaciny: nietknięty, nienaruszony


SJP.pl


intaglio

[czytaj: intaljo]
1. w grafice artystycznej: druk wklęsły;
2. gemma ozdobiona reliefem wklęsłym;
3. relief wklęsły na niewielkich przedmiotach zbliżonych kształtem do gemm


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) szt. relief wklęsły w kamieniu;

Wiktionary

Intaglio – rodzaj gemmy, szlachetny lub półszlachetny kamień ozdobiony wklęsłym reliefem, odznaczający się wielką precyzją wykonania i dbałością o szczegół.

Intaglio jest najpopularniejszym rodzajem reliefu, spotykanym zdecydowanie częściej niż kamea.

Wikipedia


intarsja

1. zdobienie przedmiotów drewnianych z użyciem różnych gatunków drewna;
2. ozdoba wykonana tą techniką


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) szt. metoda zdobnicza polegająca na zdobieniu przedmiotów drewnianych innymi gatunkami drewna;

 (1.2) szt. ozdoba wykonana metodą intarsji (1.1)

Wiktionary

Intarsja (wł. intarsio – wykładzina) – technika zdobnicza polegająca na tworzeniu obrazu przez wykładanie powierzchni przedmiotów drewnianych (zwłaszcza mebli) innymi gatunkami drewna, czasem podbarwianymi, bejcowanymi lub podpalanymi. Wstawki umieszcza się w miejscu usuniętych fragmentów z powierzchni przedmiotu.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ĩnˈtarsʲja, AS: ĩntarsʹi ̯a

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) markieteria

Wiktionary


intarsjować

ozdabiać, zdobić intarsją


SJP.pl


intarsjowanie

ozdabiać, zdobić intarsją


SJP.pl


intarsyjny

intarsja


SJP.pl

Patrz:

intarsja

inte

informacja naukowa, techniczna i ekonomiczna; INTE


SJP.pl


integracja

stan lub proces łączenia się, scalania


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) połączenie danych części w całość (włączenie elementu do całości)

Wiktionary

  • Ciągła integracja
  • Integracja automatyki
  • Integracja ekonomiczna
  • Integracja etniczna
  • Integracja europejska
  • Integracja horyzontalna
  • Integracja społeczna (socjologia)
  • Integracja systemów
  • Integracja (psychologia)
  • Integracja w edukacji
  • Integracja w zarządzaniu
  • Integracja wertykalna
  • „Integracja” – dwumiesięcznik
  • Integracja (pismo literackie)

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Wielu eurosceptyków nie ujawnia swoich rzeczywistych postaw i opinii na temat idei integracji europejskiej, obawiając się posądzeń o nienowoczesność.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌĩntɛˈɡrat͡sʲja, AS: ĩntegracʹi ̯a

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. integralność ż., integralizm m., integryzm m., integrator m., integrowanie n., zintegrowanie n.

 czas. integrować ndk.

 przym. integralny, integracyjny

 przysł. integralnie

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) integrowanie, zespolenie, scalenie, konsolidacja

Wiktionary


integracjonizm

1. w biologii: uogólnianie procesów lub zjawisk biologicznych z wyodrębnieniem ich cech charakterystycznych;
2. w kulturoznawstwie: interpretowanie elementów kultury w ramach całości kulturowej


SJP.pl


integracyjny

związany z integracją


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) dotyczący integracji

 (1.2) przyczyniający się do integracji

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Wydział turystyki organizował wyjazdy integracyjne dla biur podróży.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. integracja ż., integralność ż.

Wiktionary


integraf

przyrząd do całkowania graficznego


SJP.pl

Integraf – urządzenie do całkowania graficznego, wyspecjalizowany integrator; przy przesuwaniu wodzika wzdłuż danej krzywej sporządza wykres jej całki nieoznaczonej. W Polsce oryginalne integrafy zbudowali w XIX wieku Wawrzyniec Żmurko i Brunon Abakanowicz. Ten drugi opatentował urządzenie w 1880 i odtąd jego integraf był produkowany przez szwajcarskie przedsiębiorstwo Coradi.

Wikipedia


integral

rzeczownik, rodzaj męski

 (1.1) pot. spotkanie integracyjne

 (1.2) pot. wyjazd integracyjny

Wiktionary

INTEGRAL (ang. International Gamma Ray Astrophysics Laboratory) – sztuczny satelita służący do obserwacji źródeł promieniowania gamma we Wszechświecie. Jest misją Europejskiej Agencji Kosmicznej (ESA) w kooperacji z Rosją i Stanami Zjednoczonymi.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ĩnˈtɛɡral, AS: ĩntegral

Wiktionary


integralistyczny

integralizm


SJP.pl

Patrz:

integralizm

integralizm

Integralizm – pogląd głoszący, iż społeczeństwo jest organiczną jednością. Propaguje on również wiarę w konieczność istnienia hierarchii społecznej i kooperacji pomiędzy poszczególnymi klasami. Zazwyczaj opowiada się za korporacjonizmem, jako formą ekonomiczną dla "społeczeństwa organicznego". Często związany z tzw. konserwatyzmem krwi i ziemi, uznający za konieczne kształtowanie instytucji politycznych danego narodu w oparciu o jego historię, kulturę czy nawet środowisko naturalne w miejscu jego zamieszkania. Integralizm zazwyczaj silnie wspiera kościoły narodowe.

Wikipedia


integralność

integralny


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) nierozdzielność, związek całości

Wiktionary

  • Integralność danych
  • Integralność systemu
  • Integralność terytorialna

Wikipedia

Patrz:

integralny

Powiązane:

 rzecz. integracja ż., integrowanie n.

 czas. integrować

 przym. integralny, integracyjny

 przysł. integralnie

Wiktionary


integralny

stanowiący jedną całość; całkowity, nienaruszony


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) nierozerwalnie związany z czymś

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Integralną częścią mechanizmu obrotu koparki jest silnik hydrauliczny.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌĩntɛˈɡralnɨ, AS: ĩntegralny

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. integralność ż., integracja ż.

 czas. integrować

 przysł. integralnie

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) niepodzielny

Wiktionary


integrant

zasadnicza część większej całości, podstawowa część organizująca jakąś całość


SJP.pl


integratka

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) rzad. impreza integracyjna; zabawa, spotkanie, które ma na celu bliższe poznanie się jej uczestników

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌĩntɛˈɡratka, AS: ĩntegratka

Wiktionary


integrator

1. przyrząd do mechanicznego całkowania;
2. integrator mechaniczny - przyrząd do pomiaru pól figur płaskich


SJP.pl

Integrator – ogólnie, urządzenie do całkowania numerycznego lub graficznego (zob. integraf, integrometr); we współczesnym słownictwie technicznym raczej rodzaj całkującego układu elektronicznego (obwód prądu zmiennego, w którym napięcie wyjściowe jest proporcjonalne do całki oznaczonej z napięcia wejściowego).

Wikipedia


integratorka

specjalistka integrująca coś, np. systemy IT


SJP.pl


integratorski

integrator


SJP.pl

Patrz:

integrator

integraza

enzym retrowirusów katalizujący reakcję integracji (łączenia w całość dwóch odrębnych nici DNA)


SJP.pl

Integraza – enzym kodowany przez materiał genetyczny retrowirusów (np. HIV) oraz przez transpozony. Katalizuje łączenie w całość dwóch odrębnych nici DNA. Razem z dwoma innymi enzymami wirusowymi: odwrotną transkryptazą i proteazą, ma kluczowe znaczenie w proliferacji HIV. Została odkryta podczas badań HIV w 1978 roku przez naukowców z Saint Louis University. W wyniku jej działania DNA z genami wirusa włączane jest do DNA gospodarza.

Inhibitory integrazy stosowane są w leczeniu AIDS.

Wikipedia


integrał

1. brajlowskie pismo bez skrótów;
2. dawniej: całka


SJP.pl


integrimetr

Integrimetr – inaczej Integrometr – przyrząd do mechanicznego całkowania, rodzaj integratora, zasadą działania podobny do planimetru.

Wikipedia


integrometr

rodzaj przyrządu do pomiaru pól figur płaskich


SJP.pl

Integrimetr – inaczej Integrometr – przyrząd do mechanicznego całkowania, rodzaj integratora, zasadą działania podobny do planimetru.

Wikipedia


integrować

łączyć, scalać, jednoczyć, spajać


SJP.pl

czasownik

 (1.1) książk. scalać

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. integracja ż., integrowanie n., integralność ż., zintegrowanie n.

 przym. integralny

Wiktionary


integrujący

łączyć, scalać, jednoczyć, spajać


SJP.pl


integryna

receptor komórki zwierzęcej


SJP.pl

Integryny – glikoproteinowe receptory transbłonowe komórek zwierzęcych, zaliczane do białek adhezyjnych (adhezyn). Współdziałają z innymi receptorami błonowymi (w tym przede wszystkim receptorami chemokin), umożliwiają agregację komórek oraz ich ukierunkowaną migrację, np. w procesie embriogenezy, organogenezy, czy odpowiedzi immunologicznej organizmu oraz w przenoszeniu informacji ze środowiska do komórki i w kierunku przeciwnym.

Wikipedia


integrynowy

integryna


SJP.pl

Patrz:

integryna

integrysta

zwolennik integryzmu


SJP.pl


integrystka

integrysta


SJP.pl

Patrz:

integrysta

integrystyczny

związany z zachowawczym prądem w Kościele katolickim, niechętny zmianom w doktrynie, liturgii i pozycji Kościoła


SJP.pl


integryzm

w Kościele katolickim:
1. prąd zachowawczy, odnoszący się z niechęcią do zmian, w tym do postanowień Soboru Watykańskiego II;
2. teza o supremacji Kościoła nad instytucjami świeckimi


SJP.pl

Integryzm (z łaciny integer – nietknięty, cały) – zachowawczy nurt w katolicyzmie, niechętny procesom modernizacyjnym w Europie w II poł. XIX w., mający na celu obronę tradycyjnej dogmatyki i nauczania Kościoła katolickiego.

Wikipedia


integument

  • Integument (botanika)
  • Integument (zoologia)

Wikipedia


intel

produkt marki Intel


SJP.pl

Intel Corporation – jeden z największych na świecie producentów układów scalonych oraz twórca mikroprocesorów z rodziny x86, które znajdują się w większości komputerów osobistych.

Wikipedia


intelekcik

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) zdrobn. od intelekt

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. intelekt m., intelektualista m., intelektualistka ż.

 przym. intelektualny

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) rozumek

Wiktionary


intelekcja

bezpośrednie wnikanie w istotę rzeczy; intuicja intelektualna, noeza


SJP.pl

Noeza (stgr. νόησις, noesis), zwana także intelekcją lub intuicją intelektualną to w znaczeniu ogólnym: bezpośredni wgląd w stan rzeczy.

Wikipedia


intelekt

ogół zdolności umysłowych i wiedzy człowieka; rozum


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) zdolność człowieka do myślenia, zdobywania wiedzy, wyciągania logicznych wniosków, korzystania z posiadanej wiedzy i doświadczenia

Wiktionary

Intelekt (łac. intellectus: percepcja, postrzeganie, poznanie) – zdolności umysłowe, kultura umysłowa człowieka (potencjalnie również istot pozaziemskich czy sztucznej inteligencji). Odnosi się do zdolności uzyskania i wykorzystania wiedzy, rozumienia myśli, poznania. Również inna nazwa umysłu, rozumu, inteligencji (w odróżnieniu od uczuć, woli, zmysłów). Ogólnie rzecz ujmując jest iloczynem zdolności umysłowych, doświadczenia oraz wiedzy człowieka i możliwości ich wykorzystywania. Termin ten jest ściśle związany z rozsądkiem i rozumieniem.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Kolor żółty symbolizuje intelekt, intuicję i godność osobistą.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ĩnˈtɛlɛkt, AS: ĩntelekt

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. intelektualista m., intelektualistka ż., intelektualizacja ż., intelektualizm m., przeintelektualizowanie n., intelekcik mrz., intelektualność ż.

 przym. intelektualny, intelektualistyczny

 przysł. intelektualnie

 czas. przeintelektualizować, intelektualizować ndk.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) rozum, umysł, inteligencja, mądrość, rozsądek, oczytanie, pot. szare komórki

Wiktionary


intelektualista

1. osoba o wybitnych zdolnościach umysłowych; mózgowiec;
2. zwolennik intelektualizmu


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) człowiek posiadający dużą wiedzę i imponujące zdolności umysłowe;

 (1.2) filoz. zwolennik intelektualizmu

Wiktionary

Intelektualista (fr. intellectualiste) – osoba, którą cechuje rozwinięta inteligencja (władza rozumienia, myślenia i rozumowania), szczególna zdolność do krytycznej analizy i syntezy, bogata wiedza (erudycja) („człowiek o dużej kulturze umysłowej i osobistej”); która powyższe cechy wykorzystuje do wykonywania zawodu („zajmuje się twórczą pracą umysłową”); która w życiu kieruje się raczej intelektem niż emocjami („którego postawę cechuje przewaga intelektu nad emocjami”), która stanowi autorytet publiczny. Intelektualista to zatem – w zależności od ujęcia – inaczej „erudyta”, „naukowiec”, „zimny myśliciel”, „guru”, ale także po prostu „przedstawiciel inteligencji”.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Nie był typem strongmana, dyktatora albo choćby nawet profesjonalnego rewolucjonisty. Był przede wszystkim intelektualistą, przesiąkniętym do szpiku kości angielskim liberalizmem i duchem tolerancji właściwym indyjskiej kulturze.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. intelekt m., intelektualność ż., intelektualizm m., intelektualizacja ż., intelektualizowanie n., przeintelektualizowanie n.

:: fż. intelektualistka ż.

 czas. intelektualizować ndk., przeintelektualizować dk.

 przym. intelektualny, intelektualistyczny

 przysł. intelektualnie

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) pot. jajogłowy; książk. żart. mózgowiec; mędrzec

Wiktionary


intelektualistka

intelektualista


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) kobieta posiadająca dużą wiedzę i imponujące zdolności umysłowe

 (1.2) filoz. zwolenniczka intelektualizmu

Wiktionary

Patrz:

intelektualista

Przykłady

składnia.

kolokacje.

synonimy.

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

 rzecz. intelekt m., intelekcik m., intelektualność ż., intelektualizm m., intelektualizacja ż., intelektualizowanie n., przeintelektualizowanie n.

:: fm. intelektualista m.

 czas. intelektualizować ndk., przeintelektualizować dk.

 przym. intelektualny, intelektualistyczny

 przysł. intelektualnie

frazeologia.

etymologia.

uwagi.

tłumaczenia.

* bułgarski: (1.1) интелектуалка ż.

* słowacki: (1.1) intelektuálka ż.; (1.2) intelektualistka ż.

źródła.

== intelektualistka (język słowacki.) ==

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) filoz. intelektualistka

odmiana.

przykłady.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. intelekt m., intelekcik m., intelektualność ż., intelektualizm m., intelektualizacja ż., intelektualizowanie n., przeintelektualizowanie n.

:: fm. intelektualista m.

 czas. intelektualizować ndk., przeintelektualizować dk.

 przym. intelektualny, intelektualistyczny

 przysł. intelektualnie

Wiktionary

Synonimy:

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

 rzecz. intelekt m., intelekcik m., intelektualność ż., intelektualizm m., intelektualizacja ż., intelektualizowanie n., przeintelektualizowanie n.

:: fm. intelektualista m.

 czas. intelektualizować ndk., przeintelektualizować dk.

 przym. intelektualny, intelektualistyczny

 przysł. intelektualnie

frazeologia.

etymologia.

uwagi.

tłumaczenia.

* bułgarski: (1.1) интелектуалка ż.

* słowacki: (1.1) intelektuálka ż.; (1.2) intelektualistka ż.

źródła.

== intelektualistka (język słowacki.) ==

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) filoz. intelektualistka

odmiana.

przykłady.

składnia.

kolokacje.

synonimy.

Wiktionary


intelektualistyczny

intelektualizm


SJP.pl

Patrz:

intelektualizm

intelektualizacja

1. przypisywanie lub nadawanie komuś albo czemuś cech intelektualnych;
2. nabieranie cech intelektualnych, stawanie się intelektualnym


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) nabieranie lub nadawanie czemuś cech intelektualnych

 (1.2) psych. jeden z mechanizmów obronnych polegający na uciekaniu od rzeczywistych przykrych zdarzeń do przestrzeni abstrakcyjnej, dzięki czemu następuje ich odrealnienie

Wiktionary

Intelektualizacja (od łac. intellectus, pojmowanie) – jeden z mechanizmów obronnych znanych w psychologii.

Polega on na uciekaniu od rzeczywistych przykrych zdarzeń do przestrzeni abstrakcyjnej, dzięki czemu następuje ich odrealnienie.

Wikipedia

Przykłady

 (1.2) Obronami są między innymi: intelektualizacja, racjonalizacja, introjekcja, projekcja, regresja, zaprzeczenie, wyparcie, odczynianie, sublimacja (…)

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. intelekt m., intelektualista m., intelektualistka ż., intelektualizowanie n., przeintelektualizowanie n.

 czas. przeintelektualizować, intelektualizować ndk.

Wiktionary


intelektualizm

1. w filozofii: pogląd przypisujący rozumowi podstawowe lub wyłączne znaczenie w procesie poznawczym, kwestionujący znaczenie zmysłów;
2. w psychologii: uznawanie podstawowej roli intelektu w rozwoju psychicznym człowieka;
3. intelektualny, rozumowy charakter czegoś


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) filoz. pogląd, który przypisuje intelektowi fundamentalne lub wyłączne znaczenie w procesie poznawczym

 (1.2) psych. pogląd przywiązujący szczególną wagę do roli intelektu w rozwoju psychicznym człowieka

 (1.3) intelektualny charakter danej sprawy

Wiktionary

Intelektualizm (z łac. intellectualis - "umysłowy") – zespół poglądów i postaw podkreślających szczególną rolę intelektu, umysłu itp. w poznaniu i działaniu oraz broniących samodzielności czynników intelektualnych wobec uczuć, wiary, woli i intuicji. Postawy takie przeciwstawiają się głównie woluntaryzmowi i pragmatyzmowi, w etyce np. emotywizmowi.

Wikipedia

Powiązane:

 rzecz. intelekt m., intelektualista m., przeintelektualizowanie n., intelektualistka ż.

 czas. przeintelektualizować dk.

 przym. intelektualistyczny, intelektualny

 przysł. intelektualistycznie, intelektualnie

Wiktionary


intelektualizować

1. czynić intelektualnym, rozumowym;
2. podchodzić do czegoś w sposób właściwy intelektualistom;
3. intelektualizować się - nabierać cech intelektualnych


SJP.pl


intelektualnie

przysłówek sposobu

 (1.1) pod względem intelektualnym

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Zoomerzy wyróżniają się jako generacja, która angażuje się w najmniejszą ilość aktywności seksualnej, jednocześnie będąc najbardziej intelektualnie zainteresowaną tematem seksualności.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. intelektualność ż., intelektualizm mrz., intelekt mrz., intelektualista mos., przeintelektualizowanie n., intelektualistka ż.

 czas. przeintelektualizować dk., intelektualizować ndk.

 przym. intelektualny

Wiktionary


intelektualność

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) odprzym. cecha tego, co jest intelektualne; cecha tych, którzy są intelektualni

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. intelekt m., intelektualista m., intelektualistka ż.

 przym. intelektualny

 przysł. intelektualnie

Wiktionary


intelektualny

intelekt


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) dotyczący intelektu lub intelektualistów

Wiktionary

Patrz:

intelekt

Przykłady

 (1.1) Człowiek na poziomie nigdy nie da odczuć prostaczkowi swojej przewagi intelektualnej.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌĩntɛlɛktuˈwalnɨ, AS: ĩntelektualny

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. intelekt m., intelektualista m., intelektualizm m., przeintelektualizowanie n., intelekcik mrz., intelektualność ż., intelektualistka ż.

 czas. przeintelektualizować

 przysł. intelektualnie

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) rozumowy, umysłowy

Wiktionary


inteligenciak

inteligencik;
1. ironicznie, pogardliwie: osoba inteligentna;
2. ironicznie, pogardliwie: osoba mało wykształcona, mająca wysokie mniemanie o własnej inteligencji


SJP.pl


inteligencik

inteligenciak;
1. ironicznie, pogardliwie: osoba inteligentna;
2. ironicznie, pogardliwie: osoba mało wykształcona, mająca wysokie mniemanie o własnej inteligencji


SJP.pl


inteligencja

1. zdolność pojmowania oraz wykorzystywania posiadanej wiedzy w nowych sytuacjach;
2. ogół ludzi wykonujących zawodowo pracę umysłową;
3. sztuczna inteligencja - dział informatyki zajmujący się badaniem i symulacją inteligentnych zachowań ludzkich; AI;
4. rodzaj wiedzowej gry towarzyskiej


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) sprawność umysłowa, umiejętność polegająca na rozumieniu danych sytuacji;

 (1.2) przen. ogół ludzi wykształconych i wykonujących zawodowo pracę umysłową;

Wiktionary

Inteligencja (od łac. intelligentia – zdolność pojmowania, rozum) – zdolność do postrzegania, analizy i adaptacji do zmian otoczenia. Zdolność rozumienia, uczenia się oraz wykorzystywania posiadanej wiedzy i umiejętności w różnych sytuacjach. Cecha umysłu warunkująca sprawność czynności poznawczych, takich jak myślenie, reagowanie, rozwiązywanie problemów.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Nie należy bagatelizować jego inteligencji.

 (1.2) Wzniecona przez partię pomarcowa kampania antysemicka i antyinteligencka pobudziła polityczną świadomość inteligencji i stała się punktem odniesienia jej politycznych poglądów i preferencji.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌĩntɛlʲiˈɡɛ̃nt͡sʲja, AS: ĩntelʹigncʹi ̯a

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. inteligent m., inteligentka ż.

 przym. inteligentny, inteligencki

 przysł. inteligentnie

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) pojętność, bystrość, intelekt, zaradność, przenikliwość, błyskotliwość

Wiktionary


inteligencki

odnoszący się do inteligenta lub inteligencji, właściwy lub przypisywany inteligentom; należący do inteligencji lub pochodzący z inteligencji


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) dotyczący inteligencji – ludzi wykonujących zawodowo pracę umysłową

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Skończyła prestiżowe warszawskie gimnazjum, do którego chodziła inteligencka młodzież o lewicowych skłonnościach, spotykała się z socjalistami.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. inteligencja ż., inteligent m., inteligentka ż.

 przym. inteligentny

 przysł. inteligentnie

Wiktionary


inteligenckość

inteligencki


SJP.pl

Patrz:

inteligencki

inteligent

ktoś odznaczający się wyjątkową inteligencją, mądrością


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) mężczyzna wykształcony, zawodowo zajmujący się pracą umysłową

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Co my zresztą dziwimy się różnym chłopom, kiedy teraz tysiące inteligentów, mądrych, wykształconych zajmuje bezsensowne, głupie stanowisko.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. inteligencja ż., inteligenckość ż.

:: fż. inteligentka

 przym. inteligencki, inteligentny

 przysł. inteligentnie

Wiktionary


inteligentka

kobieta wykształcona, pracująca umysłowo


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) kobieta wykształcona, zawodowo zajmująca się pracą umysłową

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Była typową polską postępową inteligentką czyli agnostyczką, i wzmianek o chodzeniu do kościoła u niej nie upatrzysz.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. inteligencja ż., inteligenckość ż.

:: fm. inteligent

 przym. inteligencki, inteligentny

 przysł. inteligentnie

Wiktionary


inteligentnie

przysłówek sposobu

 (1.1) w sposób inteligentny; w sposób świadczący o inteligencji, wiedzy, przemyśleniu

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. inteligentka ż., inteligencja ż., inteligent mos., inteligenckość ż.

 przym. inteligentny, inteligencki

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) mądrze, rozumnie, rezolutnie

Wiktionary


inteligentniej

stopień wyższy od przysłówka: inteligentnie


SJP.pl


inteligentniejszy

stopień wyższy od przymiotnika: inteligentny


SJP.pl


inteligentny

1. taki, który jest obdarzony inteligencją; rozumny, myślący, niegłupi;
2. taki, który świadczy o czyjejś inteligencji; mądry, bystry, pojętny, zdolny


SJP.pl

przymiotnik jakościowy

 (1.1) odznaczający się inteligencją

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Cenię ludzi inteligentnych.

 (1.1) Inteligentne osoby czytają dużo książek.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌĩntɛlʲiˈɡɛ̃ntnɨ, AS: ĩntelʹigntny

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. inteligencja ż., inteligent mos., inteligencik m., inteligenciak m., inteligentka ż., inteligenckość ż.

 przym. inteligencki

 przysł. inteligentnie

Wiktionary


inteligibilność

możliwość rozumowego ujęcia wywodu, problemu


SJP.pl


inteligibilny

pojęcie filozoficzne; racjonalny, logiczny i dlatego poddający się poznawaniu


SJP.pl

przymiotnik jakościowy

 (1.1) filoz. o bycie: poddający się ludzkiemu poznaniu, możliwy do rozeznania

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Wszystkie przedmioty poznania, by stały się poznane, muszą mieć w sobie to, co jest poznawalne. (…) To więc co jest w rzeczy „śladem Boga”, jest tym, co jest poznawalne, inteligibilne.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. inteligibilność ż.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) poznawalny

Wiktionary


inteligo

Inteligo – marka handlowa bankowości elektronicznej, utrzymywana i rozwijana przez PKO BP Finat, spółkę z grupy kapitałowej Powszechnej Kasy Oszczędności Bank Polski.

Wikipedia


intelligibile

to, co jest poznawalne tylko rozumowo


SJP.pl


intelligibilność

intelligibilny


SJP.pl

Patrz:

intelligibilny

intelligibilny

zrozumiały, jasny, przystępny


SJP.pl


intelowski

Intel


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z firmą Intel

Wiktionary

Patrz:

Intel

intelsat

operator satelitarny i komercyjny dostawca usług telekomunikacyjnych


SJP.pl

Intelsat, właściwie: Intelsat Ltd. – największy na świecie komercyjny dostawca usług telekomunikacyjnych i operator satelitarny.

Wikipedia


intencja

1. zamiar, zamysł;
2. w religii katolickiej: prośba skierowana do Boga, zwłaszcza w czyjejś sprawie


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) chęć, zamiar

Wiktionary

Intencja (łac. intentio – rozciągnięcie, natężenie, napięcie, usiłowanie, uwaga) – świadomy proces umysłowy polegający na aktywnym stosunku umysłu wobec jakiegoś problemu (sytuacji), w wyniku czego pragnienia przekształcają się w potencjalny plan działania. Świadome zamierzenie, zamiar, zamysł, cel, motyw działania; myśl przewodnia, chęć, pragnienie.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Dlatego, że jest osobą odważną, zawsze pozwala sobie na ujawnianie swoich intencji.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ĩnˈtɛ̃nt͡sʲja, AS: ĩntncʹi ̯a

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. intencjonalizm m., intencjonalność ż.

 przym. intencjonalny, intencyjny

Wiktionary


intencjonalizm

teoria etyczna głosząca, że czyny należy sądzić według zamiarów


SJP.pl


intencjonalność

jedno z podstawowych pojęć fenomenologii, odnoszące się do świadomości i oznaczające, iż zawsze jest ona świadomością czegoś


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) odprzym. cecha tego, co jest intencjonalne

Wiktionary

Intencjonalność – aktywny stosunek umysłu do jakiegokolwiek przedmiotu. Jedno z podstawowych pojęć filozofii XX wieku, szeroko omawiane w fenomenologii Edmunda Husserla, ale również na gruncie filozofii analitycznej przez Elizabeth Anscombe czy Johna R. Searle’a.

Wikipedia

Powiązane:

 rzecz. intencja ż., intencjonalizm m.

 przym. intencjonalny, intencyjny

 przysł. intencjonalnie

Wiktionary


intencjonalny

mający coś na celu; umyślny, zamierzony, celowy


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) stanowiący intencję, mający coś na celu

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Wykorzystując wiedzę szkolną i wiedzę społeczną, podejmuje intencjonalne próby konstruowania intelektualnej wizji świata.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌĩntɛ̃nt͡sʲjɔ̃ˈnalnɨ, AS: ĩntẽncʹi ̯õnalny

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. intencja ż., intencjonalność ż.

 przysł. intencjonalnie

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) zaplanowany, umyślny, celowy, zamierzony

Wiktionary


intencyjny

związany z intencją


SJP.pl


intendencki

związany z intendentem


SJP.pl


intendent

pracownik działu gospodarczego w jakiejś instytucji


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) pracownik administracyjny zarządzający sprawami gospodarczymi, zaopatrzeniem, wypłatami czy budynkami

Wiktionary

  • intendent – pracownik działu gospodarczego instytucji
    • intendent (żywieniowiec) – w zakładach żywienia zbiorowego (przedszkolach, szkołach, stołówkach studenckich, szpitalach, domach pomocy społecznej, koszarach, więzieniach): osoba zaopatrująca magazyn w artykuły żywnościowe i odpowiadająca za skład jakościowy i ilościowy przygotowywanych przez kucharzy potraw

    Wikipedia

    Przykłady

     (1.1) Prawdziwą uroczystością w tem kółku, było pojawienie się znakomitego Turgota, gdy ten przyjeżdżał do Paryża z prowincyi, z Limuzynu, którego był intendentem, czyli gubernatorem.

    Wiktionary

    Powiązane:

     rzecz. intendentura ż., nadintendent mos.

     przym. intendencki

    Wiktionary

    Synonimy:

     (1.1) zawiadowca, rządca, główny nadzorca

    Wiktionary


intendentka

pracownica działu gospodarczego w jakiejś instytucji


SJP.pl


intendentura

1. służba zaopatrywania i obsługi wojsk w kwatermistrzostwie;
2. stanowisko intendenta;
3. dział gospodarczy instytucji


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) jednostka organizacyjna zajmująca się dostarczaniem niezbędnego zaopatrzenia dla wojska, szpitali itp.

 (1.2) biuro intendenta

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Mój brat jest oficerem intendentury batalionu.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. intendent mos.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) dział gospodarczy, wojsk. przest. komisariat

Wiktionary


intensivum

w językoznawstwie: postać czynności oznaczająca nasilenie, wzmożenie akcji; intensiwum


SJP.pl


intensiwum

w językoznawstwie: postać czynności oznaczająca nasilenie, wzmożenie akcji; intensivum


SJP.pl


intensja

znaczenie lub sens słowa, wyrażenia bądź innego symbolu pozwalające zrozumieć, o co chodzi w jego użyciu; treść, którą przekazuje jakieś słowo czy wyrażenie


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) jęz. filoz. znaczenie danego słowa, wyrażenia lub innego symbolu, jego sens, semantyczny aspekt;

Wiktionary

Intensja pewnego słowa, wyrażenia czy innego symbolu to jego sens, znaczenie, pojęcie związane z tym symbolem, semantyczny aspekt tego symbolu. Determinuje ona ekstensję tego symbolu. W logice termin ten bywa używany zamiennie z terminem konotacja.

Wikipedia


intensjonalność

pojęcie z dziedziny logiki: cecha zdania złożonego zależna nie tylko od wartości zdań składowych, ale od również od ich kolejności


SJP.pl


intensyfikacja

1. zwiększenie intensywności; wzmocnienie, wzmożenie;
2. w rolnictwie: zwiększanie nakładu środków na jednostkę powierzchni gruntu w celu uzyskania większej wydajności produkcji z tej jednostki


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) sprawianie, że coś jest intensywniejsze, silniejsze; nasilenie czegoś

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌĩntɛ̃w̃sɨfʲiˈkat͡sʲja, AS: ĩntẽũ̯syfʹikacʹi ̯a

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. intensywność ż., intensyfikowanie n., zintensyfikowanie n.

 czas. intensyfikować ndk., zintensyfikować dk.

 przym. intensyfikacyjny, intensywny

 przysł. intensywnie

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) dynamizacja, koncentracja, kondensacja

Wiktionary


intensyfikator

czynnik wzmacniający, wzmagający coś


SJP.pl


intensyfikować

czynić intensywniejszym, wzmacniać coś (zwykle jakieś działania)


SJP.pl


intensyfikowanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|intensyfikować.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. nieintensyfikowanie n., zintensyfikowanie n., intensyfikacja ż., intensywność ż.

 czas. intensyfikować ndk., zintensyfikować dk.

 przym. intensywny

 przysł. intensywnie

Wiktionary


intensywista

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) med. specjalista intensywnej terapii

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Zadaniem specjalisty opieki intensywnej (intensywisty) jest sprawowanie opieki koordynującej zalecenia specjalistów z innych dziedzin (chirurgów, internistów, mikrobiologów itd.), a więc realizowanie zintegrowanego planu leczenia, uwzględniającego priorytety narzucane przez niewydolność wielonarządową.

Wiktionary


intensywnie

przysłówek sposobu

 (1.1) w sposób intensywny

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) W ostatnim czasie intensywnie uczę się słowackiego.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌĩntɛ̃w̃ˈsɨvʲɲɛ, AS: ĩntẽũ̯syvʹńe

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. intensywność ż., intensyfikacja ż., intensyfikowanie n., zintensyfikowanie n.

 czas. intensyfikować ndk., zintensyfikować dk.

 przym. intensyfikacyjny, intensywny

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) mocno, silnie

Wiktionary


intensywniej

stopień wyższy od przysłówka: intensywnie


SJP.pl


intensywniejszy

stopień wyższy od przymiotnika: intensywny


SJP.pl


intensywność

nasilenie; natężenie; spotęgowanie


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) stopień nasilenia czegoś; natężenie

Wiktionary

  • intensywność źródeł
  • intensywność umieralności
  • intensywność wiatru
  • intensywność zabudowy
  • intensywność transpiracji
  • intensywność chłodzenia
  • intensywność promieniowania

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Projektując kanalizację deszczową należy brać pod uwagę intensywność opadów w danym rejonie.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌĩntɛ̃w̃ˈsɨvnɔɕt͡ɕ, AS: ĩntẽũ̯syvność

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. intensyfikacja ż., intensyfikowanie n., zintensyfikowanie n.

 czas. intensywnieć ndk., intensyfikować ndk., zintensyfikować dk.

 przym. intensywny, intensyfikacyjny

 przysł. intensywnie

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) natężenie, nasilenie, moc, siła

Wiktionary


intensywny

mający duże natężenie


SJP.pl

przymiotnik jakościowy

 (1.1) natężony, mocny, nasycony

 (1.2) o dużej dynamice, wzmożonej aktywności

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Stale intensywne dostarczanie osadu przeszkadza w rozwoju zespołów organizmów dennych.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌĩntɛ̃w̃ˈsɨvnɨ, AS: ĩntẽũ̯syvny

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. intensywność ż., intensyfikacja ż., intensyfikowanie n., zintensyfikowanie n.

 czas. intensyfikować ndk., zintensyfikować dk.

 przym. intensyfikacyjny

 przysł. intensywnie

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) wyraźny, wyrazisty

Wiktionary


inter

nazwa kilku europejskich klubów sportowych, m.in. Inter Mediolan (klub piłkarski), Inter Bratysława (klub wielosekcyjny)


SJP.pl

Sport

  • Inter Mediolan – włoski klub piłkarski
  • Inter Bratysława – słowacki klub sportowy
  • Inter Zaprešić – chorwacki klub piłkarski
  • Inter Turku – fiński klub piłkarski
  • Inter D'Escaldes – andorski klub piłkarski
  • İnter Baku – azerski klub piłkarski
  • Inter Luanda – angolski klub piłkarski
  • SC Internacional – często nazywany Inter, brazylijski klub piłkarski
  • Internacional Limeira ("Inter de Limeira") – brazylijski klub piłkarski
  • Inter Miami CF – amerykański klub piłkarski
  • Puchar Intertoto – turniej piłkarski

Wikipedia


inter-

przedrostek

 (1.1) …mający znaczenie: między, wśród-, współ-

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) interdyscyplinarny, internet

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈĩntɛr, AS: ĩnter

Wiktionary


interagować

czasownik

 (1.1) rzad. oddziaływać, prowadzić interakcję

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) (…) ponieważ tylko fizyczne zjawiska mogą przyczynowo interagować z innymi fizycznymi zjawiskami.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌĩntɛraˈɡɔvat͡ɕ, AS: ĩnteragovać

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. interagowanie n.

Wiktionary


interagowanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|interagować.

Wiktionary

Powiązane:

 czas. interagować ndk.

Wiktionary


interakcja

wzajemne oddziaływanie


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) wzajemne oddziaływanie na siebie obiektów (osób, przedmiotów, zjawisk itp.); zetknięcie, spotkanie kilku akcji lub dążeń

Wiktionary

Interakcja to wzajemne oddziaływanie na siebie osób, przedmiotów lub zjawisk.

  • interakcja farmakologiczna – reakcje zachodzące między substancjami leczniczymi
  • interakcja (informatyka)
  • interakcja (statystyka)
  • interakcje międzygatunkowe – termin ekologiczny
  • interakcja społeczna
  • interakcja człowiek-komputer

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Pomiędzy elitą i masami zachodzą wzajemne interakcje.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌĩntɛrˈakt͡sʲja, AS: ĩnterakcʹi ̯a

Wiktionary

Powiązane:

 przym. interaktywny

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) oddziaływanie, relacja

Wiktionary


interakcjonista

zwolennik integrowania się różnych grup, łączenia się społeczności i narodów


SJP.pl


interakcjonistka

interakcjonista


SJP.pl

Patrz:

interakcjonista

interakcjonistyczny

interakcjonizm


SJP.pl

Patrz:

interakcjonizm

interakcyjność

interakcyjny


SJP.pl

Patrz:

interakcyjny

interakcyjny

oparty na interakcji


SJP.pl


interaktywnie

przysłówek

 (1.1) w sposób interaktywny

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. interaktywność ż.

 przym. interaktywny

Wiktionary


interaktywność

interaktywny


SJP.pl

Interaktywność (ang. interactivity, łac. interactus dosł. „czyn wzajemny”) – pojęcie z dziedziny komunikacji. Oznacza zdolność do wzajemnego oddziaływania na siebie, przez komunikujące się strony.

Pojęcie interaktywności najczęściej stosowane jest w informatyce, telewizji i multimediach. W tym kontekście, ma za zadanie podkreślić zdolność programu lub urządzenia do jednoczesnego odbierania informacji i reagowania na nią.

Wikipedia

Patrz:

interaktywny

interaktywny

o programie komputerowym, sprzęcie elektronicznym itp.: reagujący na sygnały, działania użytkownika


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) książk. o sprzęcie, programie komputerowym: wymagający czynnego udziału człowieka, reagujący na akcje użytkownika, umożliwiający jego wpływ na przebieg wydarzeń, formę dzieła

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌĩntɛrakˈtɨvnɨ, AS: ĩnteraktyvny

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. interaktywność ż., interakcja ż.

 przysł. interaktywnie

Wiktionary


intercalare

część pieśni zwrotkowej zwanej arią, w której do solisty dołącza grupa śpiewaków


SJP.pl


intercelularny

międzykomórkowy


SJP.pl


intercepcja

przechwycenie


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) hydrol. chwilowe zatrzymanie wody opadowej na powierzchni liści, pędów, konarów i pni roślin albo obiektów abiotycznych takich jak dachy budynków, drogi;

Wiktionary

Intercepcja – proces zatrzymywania wody opadowej przez szatę roślinną (drzewostan, łan roślin uprawnych) lub obiekty abiotyczne (dachy budynków, drogi).

Przechwytywanie opadu przez obiekty abiotyczne nazywane jest zwilżaniem. Zjawisko to można przedstawić specyficznie jako zbiornik intercepcji. Zbiornik ten ma swoją objętość - jeśli opad jest mniejszy od zbiornika intercepcji to do powierzchni gleby nie dotrze ani jedna kropla wody. Im więcej roślinności i im więcej pięter zbiorowości roślinnej, tym więcej wody jest zatrzymywane i nie dochodzi do powierzchni gruntu. W lesie bukowym intercepcja stanowi 8-30% opadów, w świerkowym 12-53% a w sosnowym 18-36%.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Roczna intercepcja lasu, liczona jako różnica pomiędzy sumą opadu na polanie i na dnie lasu, w 1974 r. wyniosła 183,0 mm.

Wiktionary


intercesja

1. poręczenie; pośrednictwo;
2. w starożytnym Rzymie: prawo wyższego urzędnika do zawieszania lub unieważniania decyzji urzędnika niższego stopnia


SJP.pl


interchampion

[czytaj: interczempion] zwierzę będące zwycięzcą międzynarodowego konkursu; interczempion


SJP.pl


intercity

[czytaj: inters-iti lub inters-ity] ekspresowy, nowoczesny pociąg, zatrzymujący się tylko na najważniejszych stacjach; InterCity


SJP.pl

Wikipedia


intercom

[czytaj: interkom] system łączności wewnętrznej przy pomocy mikrofonów i głośników; interkom


SJP.pl


intercooler

[czytaj: interkuler] chłodnica powietrza sprężanego w sprężarce, przed dostarczeniem go do silnika; chłodnica międzystopniowa


SJP.pl

Chłodnica międzystopniowa, (ang.) „Intercooler” (chłodnica pośrednia) – chłodnica powietrza doładowującego, to chłodnica powietrza sprężanego w sprężarce, przed dostarczeniem go do silnika, stosowana w silnikach spalinowych z doładowaniem. Służy do zwiększenia sprawności i mocy silnika.

Wikipedia


intercyza

umowa przedślubna ustalająca sprawy majątkowe przyszłych małżonków


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) praw. kontrakt przedmałżeński/przedślubny, umowa między narzeczonymi lub małżonkami o zachowaniu odrębnych majątków, rezygnacji ze wspólnoty majątkowej

Wiktionary

Umowa majątkowa małżeńska, dawniej intercyza (łac. intercisio 'rozcięcie') – umowa zawierana pomiędzy małżonkami lub osobami zamierzającymi wstąpić w związek małżeński (nupturientami), prowadząca do wprowadzenia odmiennego aniżeli ustawowy majątkowego ustroju małżeńskiego.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Podpisanie intercyzy chroni żonę przed odpowiadaniem za długi męża i na odwrót.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌĩntɛrˈt͡sɨza, AS: ĩntercyza

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) kontrakt małżeński

Wiktionary


interczempion

zwierzę będące zwycięzcą międzynarodowego konkursu; interchampion


SJP.pl


interdykt

1. w Kościele katolickim: kara polegająca na zakazie uczestnictwa w pewnych obrzędach lub wykonywania jakichś czynności liturgicznych;
2. w starożytnym Rzymie: zakaz lub nakaz urzędnika zastępujący orzeczenie prawne do czasu rozpatrzenia sporu przez sąd


SJP.pl

Interdykt (łac. interdictum) – nakładany przez władze kościelne lub powstający na mocy prawa kanonicznego przez sam czyn zakaz odprawiania obrzędów religijnych na danym terenie, przez grupę ludzi lub konkretną osobę. Obecnie nie istnieje już interdykt zbiorowy, ale w średniowieczu był stosowany nawet wobec całych państw, kiedy ich władca działał wbrew nauce Kościoła katolickiego.

Wikipedia


interdyscyplinarność

dotyczenie wielu dziedzin


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) cecha tego, co interdyscyplinarne

Wiktionary

Interdyscyplinarność – rodzaj współpracy naukowej, w której naukowcy, stosując typowe dla swoich dyscyplin metody badawcze, starają się doprecyzować wstępnie sformułowany problem. W wyniku działań interdyscyplinarnych powstaje specyficzna nowa wiedza, przedstawiająca podejście odmienne od podejść reprezentowanych przez dziedziny, na których się opiera.

Interdyscyplinarne badania naukowe są prowadzone w różnych dziedzinach (przykłady: kognitywistyka, polemologia i wiele innych).

Wikipedia

Powiązane:

 przym. interdyscyplinarny

Wiktionary


interdyscyplinarny

wielodziedzinowy


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) nauk. dotyczący kilku dyscyplin naukowych

 (1.2) nauk. korzystający z dorobku różnych dziedzin nauki

 (1.3) nauk. składający z przedstawicieli różnych nauk

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Ekoturystyka jest zjawiskiem interdyscyplinarnym, dlatego publikacja, którą Szanowni Czytelnicy trzymają w swoich rękach, jest pozycją korzystającą z dorobku różnych dziedzin nauki.

 (1.3) Gmina podejmuje działania na rzecz przeciwdziałania przemocy w rodzinie w szczególności w ramach pracy w zespole interdyscyplinarnym powoływanym przez burmistrza.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌĩntɛrdɨst͡sɨplʲĩˈnarnɨ, AS: ĩnterdyscyplʹĩnarny

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. interdyscyplinarność ż.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1-3) międzydyscyplinarny

Wiktionary


interes

1. tyle co: sprawa
2. korzyść, pożytek
3. (zwykle w liczbie mnogiej) przedsięwzięcie przynoszące zyski; transakcja handlowa
4. potocznie: sklep, przedsiębiorstwo


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) sprawa (do załatwienia)

 (1.2) pot. ekon. firma, działalność gospodarcza

 (1.3) korzyść, pożytek

 (1.4) eufem. penis

Wiktionary

Interes — pojęcie występujące w naukach społecznych i różnie definiowane, związane z kategoriami „potrzeba” i „wartość”; Jako podstawę interesu, uważa się pewien rodzaj wartości, gdzie x jest interesem A ze względu na wartość y. Dany stan albo przedmiot może zostać uznany za interes podmiotu, z uwagi na to, że jest on wartościowy lub korzystny dla niego. Określenia interesu można wskazać potrzeby lub zbiór potrzeb, gdzie x jest interesem A ze względu na potrzebę y. Interes stanowi również przyczynę, pobudzającą do wzięcia udziału w czymś bądź — obchodzącą kogoś rzecz.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Mam interesy do załatwienia, więc się spóźnię na kolację.

 (1.2) Prowadzę własny interes i mam duże dochody.

 (1.3) Dobro dziecka leży we wspólnym interesie obojga rodziców.

 (1.4) Zapnij rozporek, bo ci widać interes.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ĩnˈtɛrɛs, AS: ĩnteres

Wiktionary

Powiązane:

 czas. interesować ndk.

 przym. interesowny, bezinteresowny

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) sprawa

 (1.2) firma, działalność, biznes

 (1.3) biznes

Wiktionary


interesant

osoba ubiegająca się o załatwienie jakiejś sprawy; klient


SJP.pl

Interes — pojęcie występujące w naukach społecznych i różnie definiowane, związane z kategoriami „potrzeba” i „wartość”; Jako podstawę interesu, uważa się pewien rodzaj wartości, gdzie x jest interesem A ze względu na wartość y. Dany stan albo przedmiot może zostać uznany za interes podmiotu, z uwagi na to, że jest on wartościowy lub korzystny dla niego. Określenia interesu można wskazać potrzeby lub zbiór potrzeb, gdzie x jest interesem A ze względu na potrzebę y. Interes stanowi również przyczynę, pobudzającą do wzięcia udziału w czymś bądź — obchodzącą kogoś rzecz.

Wikipedia


interesantka

kobieta ubiegająca się o załatwienie jakiejś sprawy; klientka


SJP.pl


interesariusz

podmiot mający wpływ na realizację projektu przedsiębiorstwa lub uczestniczący w jego tworzeniu


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) osoba lub organizacja mająca prawnie uzasadniony interes

Wiktionary

Interesariusze (ang. stakeholders) – podmioty (osoby, społeczności, instytucje, organizacje, urzędy), które mogą wpływać na przedsiębiorstwo lub pozostają pod wpływem jego działalności. Pojęcie zostało użyte po raz pierwszy w 1963 roku przez Stanford Research Institute.

Wikipedia


interesariuszka

kobieta mająca wpływ na realizację projektu przedsiębiorstwa lub uczestnicząca w jego tworzeniu


SJP.pl


interesik

zdrobnienie od: interes


SJP.pl


interesować

czasownik

 (1.1) wzbudzać zainteresowanie, ciekawić

czasownik zwrotny interesować się

 (2.1) być ciekawym czegoś, mieć zainteresowanie (hobby)

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Bardzo mnie interesują twoje opowieści.

 (2.1) Interesuję się siatkówką.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌĩntɛrɛˈsɔvat͡ɕ, AS: ĩnteresovać

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. interesowanie n., zainteresowanie, interes

 przym. interesujący

 czas. zainteresować

Wiktionary


interesowanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|interesować.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌĩntɛrɛsɔˈvãɲɛ, AS: ĩnteresovãńe

Wiktionary

Powiązane:

 czas. interesować

Wiktionary


interesowany

przestarzale: zainteresowany


SJP.pl


interesowniej

stopień wyższy od przysłówka: interesownie


SJP.pl


interesowniejszy

stopień wyższy od przymiotnika: interesowny


SJP.pl


interesowność

szukanie we wszystkim dobrego interesu, zysku dla siebie; wyrachowanie; chciwość


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) odprzym. cecha tego, co jest interesowne; cecha tych, którzy są interesowni

Wiktionary

Powiązane:

 przym. interesowny

 przysł. interesownie

Wiktionary


interesowny

mający na celu własny zysk, korzyść


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) mający na celu własny zysk, korzyść

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) - Zawsze byłam interesowna - przyznała z dumą. - Dlatego wyglądam, jak wyglądam.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌĩntɛrɛˈsɔvnɨ, AS: ĩnteresovny

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. interesowność ż., interes m.

 przysł. interesownie

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) wyrachowany

Wiktionary


interesująco

przysłówek

 (1.1) w sposób zajmujący, ciekawie, pociągająco

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Wczoraj, para ta obsadzona była nader interesująco, gdyż grało ją dwoje aktorów bardzo młodych, którzy wnieśli na scenę świeżość tej młodości, umiejąc równocześnie, dzięki temperamentowi „aktorskich dzieci”, pokonać w znacznej mierze czyhające w takich razach niedoświadczenie i tremę.

 (1.1) [Klementyna] Hoffmanowa miała wielki dar narracji. Mówiła nadzwyczaj interesująco, potoczyście, barwnie, okraszając relacje żartami, ciętym dowcipem

 (1.1) Chociaż budynek niezwykle interesująco wygląda na zewnątrz, to jednak największy podziw wywołuje bogactwo wnętrza — powiedział Marek Modrzejewski, starosta tczewski.

 (1.1) Na piętrze znajduje się sala balowa z ozdobnym stropem. Obiekt interesująco prezentuje się nocą, gdyż posiada iluminację.

 (1.1) Interesująco zapowiadają się pokazy szermierki z udziałem muszkieterów oraz walki rycerskie.

Wiktionary

Powiązane:

 przym. interesujący

Wiktionary


interesujący

przymiotnik

 (1.1) ciekawy, zajmujący

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Znalazłem w gazecie interesujący artykuł.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌĩntɛrɛsuˈjɔ̃nt͡sɨ, AS: ĩnteresui ̯õncy

Wiktionary

Powiązane:

 przysł. interesująco

 czas. interesować, interesować się

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) atrakcyjny, przyciągający, ciekawy, intrygujący, przest. zajmujący

Wiktionary


interesy

1. tyle co: sprawa
2. korzyść, pożytek
3. (zwykle w liczbie mnogiej) przedsięwzięcie przynoszące zyski; transakcja handlowa
4. potocznie: sklep, przedsiębiorstwo


SJP.pl

Interes — pojęcie występujące w naukach społecznych i różnie definiowane, związane z kategoriami „potrzeba” i „wartość”; Jako podstawę interesu, uważa się pewien rodzaj wartości, gdzie x jest interesem A ze względu na wartość y. Dany stan albo przedmiot może zostać uznany za interes podmiotu, z uwagi na to, że jest on wartościowy lub korzystny dla niego. Określenia interesu można wskazać potrzeby lub zbiór potrzeb, gdzie x jest interesem A ze względu na potrzebę y. Interes stanowi również przyczynę, pobudzającą do wzięcia udziału w czymś bądź — obchodzącą kogoś rzecz.

Wikipedia


interface

[czytaj: INterfejs] zasady łączenia ze sobą i współpracy dwóch różnych urządzeń lub programów; interfejs


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męski

 (1.1) interfejs

Wiktionary

Technika

  • interfejs – urządzenie elektroniczne lub optyczne

Informatyka

  • interfejs, interfejs klasy – pojęcie stosowane w programowaniu obiektowym
  • interfejs programowania aplikacji – zasady komunikacji między programami komputerowymi
  • interfejs użytkownika
    • interfejs graficzny
    • interfejs tekstowy

Wikipedia

Powiązane:

 rzecz. interfejs mrz.

Wiktionary


interfax

Interfaks (Interfax) – międzynarodowa agencja prasowa w Rosji. Powstała w 1989 roku, jako pierwsza niepaństwowa agencja informacyjna na terenie byłego ZSRR.

Wchodzi w skład grupy Interfax Information Services Group, która z kolei składa się z trzydziestu spółek (spółki składają się z agencji informacyjnych branżowych, regionalnych, państwowych działających na terytorium Rosji, Ukrainy, Kazachstanu, Azerbejdżanu i Chin).

Wikipedia


interfaza

stadium pomiędzy dwoma kolejnymi podziałami komórki, podczas którego nie zachodzi synteza DNA


SJP.pl

Interfaza – najdłuższa faza życia komórki, należąca do cyklu komórkowego. Jest etapem, w którym komórka przygotowuje się do podziału mitotycznego lub mejotycznego. Interfazę stanowią trzy stadia:

  • faza G1,
  • faza S,
  • faza G2.

Wikipedia


interfazowy

interfaza


SJP.pl

Patrz:

interfaza

interfejs

zasady łączenia ze sobą i współpracy dwóch różnych urządzeń lub programów; interface


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) techn. charakterystyczny zestaw suwaków, pokręteł i przycisków, umieszczonych na tablicy rozdzielczej przyrządu

 (1.2) techn. charakterystyczny zestaw poleceń rozpoznawanych przez automat

 (1.3) techn. sposób połączenia różnych urządzeń lub modułów programowych, umożliwiający przeniesienie energii lub informacji;

Wiktionary

Technika

  • interfejs – urządzenie elektroniczne lub optyczne

Informatyka

  • interfejs, interfejs klasy – pojęcie stosowane w programowaniu obiektowym
  • interfejs programowania aplikacji – zasady komunikacji między programami komputerowymi
  • interfejs użytkownika
    • interfejs graficzny
    • interfejs tekstowy

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Interfejs użytkownika XINE jest niewygodny w obsłudze.

 (1.2) Interfejs środowiska MS–DOS zawiera między innymi polecenie VERIFY.

 (1.3) Interfejs pomiędzy silnikiem a ramieniem chwytnym składa się z przegubu i zestawu przewodów.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ĩnˈtɛrfɛjs, AS: ĩnterfei ̯s

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. interface m.; zdrobn. interfejsik m.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) powłoka, obudowa, oprawa

 (1.2) język

 (1.3) łącze, złącze; przest. międzymordzie

Wiktionary


interfejsowy

związany z interfejsem


SJP.pl


interferencja

wzajemne oddziaływanie na siebie dwu lub więcej elementów, zjawisk


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) fiz. zjawisko powstawania nowego, przestrzennego rozkładu amplitudy fali (wzmocnienia i wygaszenia) w wyniku nakładania się na siebie fal;

 (1.2) wzajemne oddziaływanie, nakładanie się na siebie czegoś np. zjawisk, sytuacji, części układów

Wiktionary

Interferencja (łac. inter – między + ferre – nieść) – zjawisko powstawania nowego, przestrzennego rozkładu amplitudy fali (wzmocnienia i wygaszenia) w wyniku nakładania się (superpozycji) dwóch lub więcej fal. Warunkiem trwałej interferencji fal jest ich spójność, czyli korelacja fal i równość częstotliwości.

Wikipedia

Powiązane:

 rzecz. interferowanie n., interferon m.

 czas. interferować ndk.

 przym. interferencyjny, interferonowy

Wiktionary


interferencyjny

związany z interferencją


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) techn. związany z interferencją, dotyczący interferencji

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Z kolei prądy interferencyjne, czyli prądy zmiennoczęstotliwościowe, stosowane są przede wszystkim do leczenia bólu i zapalenia, a także do przyspieszania regeneracji chorych tkanek.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. interferon mrz., interferencja ż.

 czas. interferować

Wiktionary


interferometr

przyrząd do pomiarów z wykorzystaniem interferencji fal


SJP.pl

Interferometr – przyrząd pomiarowy oparty na zjawisku interferencji fal. Zasada działania opiera się na nakładaniu na siebie dwóch fal spójnych, co prowadzi do powstania obszarów wygaszania oraz wzmacniania drgań. Obserwacja powstających wzorów interferencyjnych umożliwia po odpowiednich obliczeniach uzyskanie bardzo dokładnych pomiarów.

Wikipedia


interferometria

wykonywanie pomiarów z wykorzystaniem zjawiska interferencji fal


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) techn. fiz. jedna z metod pomiarowych wykorzystująca zjawisko interferencji;

Wiktionary

Interferometria – technika wykorzystująca zjawisko interferencji fal elektromagnetycznych (światła, fal radiowych) do pomiarów, np. długości fali, pomiarów kątowych gwiazd, kontroli jakości elementów i układów optycznych.

Interferometria znajduje też zastosowanie w mechanice eksperymentalnej (interferometria moiré, holografia, czy interferometria plamkowa). Techniki te wykorzystuje się zasadniczo do pomiarów pola przemieszczeń i kształtu obiektów, choć dzięki informacjom uzyskanym z pomiarów pola przemieszczeń można, za pomocą numerycznego różniczkowania, w łatwy sposób wyznaczyć odkształcenia badanego obiektu.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Do tej pory interferometrię z powodzeniem stosowano w radioastronomii, teraz przychodzi pora na obserwacje w świetle widzialnym.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. interferometr m.

 przym. interferometryczny

Wiktionary


interferon

substancja białkowa wytwarzana w organizmie m.in. przez leukocyty i zawierające wirusa komórki, wchodząca w skład mechanizmu broniącego organizm przed infekcjami wirusowymi


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) biochem. rodzaj białka wytwarzanego i uwalnianego przez komórki organizmu w odpowiedzi na pojawienie się patogenów, np. wirusów, bakterii, pasożytów, komórek nowotworowych;

 (1.2) farm. lek na bazie interferonu (1.1)

Wiktionary

Interferony (IFNs) – ogólna nazwa grupy białek wytwarzanych i uwalnianych przez komórki ciała jako odpowiedź na obecność patogenów (np. wirusy, bakterie, pasożyty, jak również komórki nowotworowe) wewnątrz organizmu. Interferony zapewniają komunikację pomiędzy komórkami ciała poprzez uruchomienie mechanizmów obronnych układu immunologicznego w celu zwalczenia patogenów.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Stymulowane interferonem makrofagi nie tylko skuteczniej fagocytują mikroorganizmy, ale przede wszystkim stają się cytotoksyczne wobec, na przykład, komórek nowotworowych.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌĩntɛrˈfɛrɔ̃n, AS: ĩnterferõn

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. interferencja ż., interferowanie n.

 czas. interferować ndk.

 przym. interferonowy, interferencyjny

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) skr. IFN

Wiktionary


interferonowy

związany z interferonem


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z interferonem, dotyczący interferonu

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. interferon m., interferencja ż.

Wiktionary


interferować

nakładać się na siebie, mieszać się (zazwyczaj w odniesieniu do fal świetlnych, akustycznych itp.)


SJP.pl

czasownik niedokonany (dk. brak)

 (1.1) fiz. powodować interferencję

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. interferon mrz., interferencja ż.

 przym. interferencyjny

Wiktionary


interfiks

morfem słowotwórczy wyrazów złożonych występujący między członami złożenia, np. pierwsza litera "o" w wyrazie "językoznawstwo"


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) jęz. afiks występujący między dwoma wyrazami, międzyrostek;

Wiktionary

Międzyrostek, spójka, interfiks (łac. interfixus z inter, „między” i fixus, „umocowany”) – każda cząstka wyrazu (jego morfem) umiejscowiona między dwoma rdzeniami (podstawami słowotwórczymi). Międzyrostki występują z przyczyn fonetycznych w niektórych wyrazach, zwykle złożeniach (na przykład język-o-znawca).

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) W języku polskim w słowie „prostokąt” interfiksem jest „-o-”.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ĩnˈtɛrfʲiks, AS: ĩnterfʹiks

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. fiksum n., fiksat mos., fiks mrz., fiksacja ż.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) międzyrostek

Wiktionary


interfiksacja

w językoznawstwie: tworzenie wyrazów pochodnych lub form fleksyjnych przez dodawanie interfiksów do wyrazów podstawowych


SJP.pl


interfiksalny

przymiotnik od: interfiks (np. derywacja interfiksalna)


SJP.pl


interfolium

pusta kartka wstawiona między zapisane lub zadrukowane strony


SJP.pl


interfon

urządzenie umożliwiające porozumienie się telefoniczne przez głośniki w obrębie jednego przedsiębiorstwa


SJP.pl


interfonowy

związany z interfonem


SJP.pl


interglacjalny

1. pochodzący z okresu międzylodowcowego;
2. okres interglacjalny - cieplejszy okres między dwoma glacjałami (okresami zlodowacenia); interglacjał, okres międzylodowcowy


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) istniejący/dziejący się w okresie interglacjału (między zlodowaceniami) lub pochodzący z tego okresu

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Musimy pamiętać, że i dziś panuje epoka lodowcowa, choć w łagodnej, interglacjalnej postaci, i że stan taki jest dla Ziemi nietypowy.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌĩntɛrɡlaˈt͡sʲjalnɨ, AS: ĩnterglacʹi ̯alny

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. interglacjał

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) międzylodowcowy

Wiktionary


interglacjał

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) cieplejszy okres między dwoma zlodowaceniami;

Wiktionary

Interglacjał lub okres międzylodowcowy lub okres interglacjalny – okres między dwoma glacjałami, w którym wskutek ocieplenia czyli wzrostu temperatury powierzchnia lodowca cofa się lub ustępuje z danego obszaru (deglacjacja).Okres ten charakteryzuje się również wzrostem poziomu oceanu światowego i przesuwaniem się stref roślinnych ku biegunom.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ˌĩntɛrˈɡlat͡sʲjaw, AS: ĩnterglacʹi ̯au̯

Wiktionary

Powiązane:

 przym. interglacjalny

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) okres międzylodowcowy, okres interglacjalny

Wiktionary


intergrupowy

istniejący między grupami osób; międzygrupowy


SJP.pl


interia

polski portal internetowy


SJP.pl

Interia.pl – portal internetowy, założony w 1999 roku przez Comarch S.A. i RMF FM. W latach 2008–2020 należał do Grupy Bauer Media Polska. 8 lipca 2020 stał się częścią Cyfrowego Polsatu (obecnie Grupa Polsat Plus). Redaktorem naczelnym Interii od grudnia 2020 roku jest Piotr Witwicki.

Wikipedia


interiekcja

w gramatyce: wykrzyknik jako część mowy


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) gram. wykrzyknik

Wiktionary

Wykrzyknik – nieodmienna część mowy wyrażająca m.in. silne stany emocjonalne, uczucia oraz ujawniająca emocje mówiącego (np. życzenia, rozkazy) bądź naśladująca dźwięki otaczającego świata. Inaczej mówiąc są to wyrazy służące do uwydatniania uczuć lub woli mówiącego oraz leksemy będące dźwiękową imitacją zjawisk otaczającego nas świata.

Wikipedia


interier

zespół indywidualnych cech budowy wewnętrznej i fizjologii danego gatunku i rasy zwierząt hodowlanych


SJP.pl


intérieur

[czytaj: ęterJER] w architekturze: wnętrze


SJP.pl


interim

[czytaj: INterim] stan tymczasowy, chwilowy; w przerwie między jednym a drugim wydarzeniem


SJP.pl


interimalny

dawniej: chwilowy, tymczasowy; interymalny


SJP.pl


interior

terytorium położone w głębi kraju, daleko od wybrzeża morskiego i od ośrodków przemysłowych


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męski, nazwa własna

 (1.1) miejscowość w stanie Dakota Południowa, w hrabstwie Jackson

Wiktionary

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ĩnˈtɛrʲjɔr, AS: ĩnterʹi ̯or

Wiktionary


interioryzacja

1. uczynienie czegoś częścią swojego wewnętrznego "ja"
2. przyswajanie przez jednostkę etosu obowiązującego w danej grupie społecznej


SJP.pl

Interioryzacja (inaczej uwewnętrznienie) – w psychologii społecznej mechanizm obronny, który polega na uwewnętrznianiu zewnętrznych treści.

Przykłady:

  • Normy społeczne początkowo przeżywane są przez dzieci jako coś narzuconego lecz po pewnym czasie dziecko przyjmuje je jako własne;
  • Ciche mówienie do siebie staje się coraz to cichsze, w końcu zamienia się w myślenie - mowa została uwewnętrzniona.

Wikipedia


interkalacja

zjawisko chemiczne wiązania cząsteczek wewnątrz większych cząsteczek lub struktur ponadcząsteczkowych


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) dodanie dodatkowego dnia, tygodnia albo miesiąca w roku kalendarzowym, aby dopasować kalendarz do pory roku;

 (1.2) chem. odwracalny proces umieszczenia cząsteczki lub całej grupy cząsteczek między dwiema innymi cząsteczkami lub grupami cząsteczek;

 (1.3) fiz. proces wprowadzania obcych atomów lub cząsteczek do struktury krystalicznej; jego cechą charakterystyczną jest słabe wiązanie obcych atomów lub cząsteczek oraz odwracalność

Wiktionary

Interkalacja (łac. intercalatio = wstawienie) – dodanie dodatkowych dni lub miesięcy w roku kalendarzowym.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ˌĩntɛrkaˈlat͡sʲja, AS: ĩnterkalacʹi ̯a

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. interkalat

 przym. interkalacyjny

 czas. interkalować

Wiktionary


interkalacyjny

interkalacja


SJP.pl

Patrz:

interkalacja

interkalaria

dawniej: fundusze gromadzące się w wyniku nieobsadzenia urzędu kościelnego


SJP.pl


interkalarny

o komórce wewnętrznej nitkowatej plechy: nieulegający dalszym podziałom i rosnący jedynie na długość


SJP.pl


interkineza

stadium pomiędzy dwoma kolejnymi podziałami komórki, podczas którego zachodzi synteza DNA


SJP.pl

Interkineza, interfaza II – stadium spoczynkowe występujące u niektórych komórek pomiędzy pierwszym a drugim podziałem mejotycznym. W czasie interkinezy (w odróżnieniu od interfazy) nie zachodzi replikacja DNA. Zanika wówczas natomiast wrzeciono podziałowe powstałe w trakcie mejozy I, zaś w jego miejsce mikrotubule formują dwa nowe wrzeciona, które będą wykorzystane podczas mejozy II.

Wikipedia


interkolumnium

w architekturze: odległość między dwiema sąsiadującymi z sobą kolumnami; międzysłupie


SJP.pl

Międzysłupie (Interkolumnium) – odległość między kolumnami budowli, pomierzona od ich osi pionowych. Osiowy rozstaw kolumn w kolumnadzie.

Interkolumnium odgrywało bardzo dużą rolę w architekturze starożytnej, stanowiąc podstawę określenia modułu oraz wywierając decydujący wpływ na ustalenie proporcji oraz konstrukcji budowli.

Wikipedia


interkom

system łączności wewnętrznej przy pomocy mikrofonów i głośników; intercom


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) system łączności wewnętrznej, zwłaszcza pojazdu albo budynku

 (1.2) odbiornik interkomu (1.1)

Wiktionary

Wikipedia

Przykłady

składnia.

kolokacje.

synonimy.

 (1.1-2) domofon

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

frazeologia.

etymologia.

 etym|ang|intercom. < etym|łac|inter|communicatio. → między + komunikacja, łączność

uwagi.

tłumaczenia.

* angielski: (1.1) intercom

* francuski: (1.1) interphone m.

* hiszpański: (1.1) intercomunicador m., citófono m.

* portugalski: (1.1) interfone m.

* rosyjski: (1.1) интерком m., домофо́н m.

* szwedzki: (1.1) porttelefon w.

* włoski: (1.1) citofono m.

źródła.

== interkom (język słowacki.) ==

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik, rodzaj męski nieżywotny

 (1.1) interkom

odmiana.

przykłady.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1-2) domofon

Wiktionary


interkomunikacja

system łączności dźwiękowej w ośrodku studyjnym, umożliwiający porozumiewanie się obsługi technicznej bez zakłóceń w nadawanym programie


SJP.pl


interkontynentalny

obejmujący różne kontynenty, wspólny dla różnych kontynentów; międzykontynentalny


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) dotyczący spraw, relacji, itp. między kontynentami

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Rekord Pucharu interkontynentalnego został pobity we wrześniu w Ostrawie.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. kontynent mrz., kontynentalność ż.

 przym. kontynentalny

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) międzykontynentalny

Wiktionary


interkosmos

1. radziecki międzynarodowy program kosmiczny utworzony na przełomie lat 60. i 70. XX wieku;
2. seria sztucznych satelitów Ziemi wysyłanych przez ZSRR, a później przez Rosję


SJP.pl

  • Program Interkosmos – radziecki międzynarodowy program kosmiczny utworzony na przełomie lat 60. i 70. XX wieku
  • Interkosmos – amerykański film fabularny science-fiction z 1987 (reż. Joe Dante)
  • (2365) Interkosmos (1980 YQ) – planetoida z pasa głównego asteroid

Wikipedia


interkreatywność

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) zdolność kreowania interakcji w multimediach, poprzez tworzenie nowych jakości i innowacyjnych rozwiązań

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Dzięki interkreatywności zespołów specjalistów, rynek nowych mediów ma szansę na jeszcze szybszy rozwój.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌĩntɛrkrɛaˈtɨvnɔɕt͡ɕ, AS: ĩnterkreatyvność

Wiktionary

Powiązane:

 przym. interkreatywny

 przysł. interkreatywnie

Wiktionary


interkulturowy

dotyczący wielu kultur, zachodzący między wieloma kulturami; międzykulturowy


SJP.pl


interleukina

Wikipedia


interliga

Interliga – międzynarodowe, europejskie klubowe rozgrywki w hokeju na lodzie mężczyzn, organizowane równolegle do lig krajowych.

Wikipedia


interlingua

[czytaj: interLINgwa] interlingwa (rzadziej);
1. sztuczny język oparty na łacinie, opracowany przez Giuseppe Peano; latina sine flexione;
2. sztuczny język międzynarodowy oparty m.in. na łacinie, opracowany przez Aleksandra Godego


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) jęz. międzynarodowy sztuczny język pomocniczy;

Wiktionary

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Esperanto z powodu swojej schematyczności jest prostsze niż interlingua.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌĩntɛrˈlʲĩŋɡva, AS: ĩnterlʹĩŋgva

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. lingua ż.

Wiktionary


interlingwa

interlingua (częściej);
1. sztuczny język oparty na łacinie, opracowany przez Giuseppe Peano; latina sine flexione;
2. sztuczny język międzynarodowy oparty m.in. na łacinie, opracowany przez Aleksandra Godego


SJP.pl


interlingwistyka

lingwistyka badająca języki sztuczne


SJP.pl

Interlingwistyka (łac. interlingw(a) + istyka) – dziedzina nauki zajmująca się międzynarodowymi językami sztucznymi/językami planowanymi (np. esperanto) oraz literaturą powstałą w takich językach.

W Polsce jedynym ośrodkiem naukowym, gdzie można studiować interlingwistykę jest Uniwersytet im. Adama Mickiewicza.

Wikipedia


interlinia

1. odstęp między wierszami tekstu;
2. w poligrafii: metalowa listewka, służąca do oddzielania od siebie wierszy w druku


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) odstęp między wierszami, liniami;

Wiktionary

Interlinia (światło międzywierszowe) – jedna z najważniejszych cech tekstu sformatowanego w DTP. Jest to odległość między sąsiednimi wierszami tekstu liczona jako odstęp pomiędzy dolną linią pisma w wierszu górnym i górną linią pisma w wierszu dolnym. W zecerstwie był to justunek długi w postaci wąskiej blaszki metalowej wkładanej pomiędzy wiersze tekstu złożone z czcionek lub wierszy linotypowych. Grubość takiej blaszki wynosiła od 1 do 4 punktów.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ˌĩntɛrˈlʲĩɲja, AS: ĩnterlʹĩńi ̯a

Wiktionary


interliniować

przedzielać wiersze interlinią; rozstawiać wiersze


SJP.pl


interlokucja

dawniej: rozmowa, dialog


SJP.pl


interlokutor

partner w rozmowie; rozmówca, dyskutant


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) książk. osoba prowadząca z kimś rozmowę

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Gdy sprawa nie jest jasna, uważnie wpatrujemy się w interlokutora, by poprzez jego wyraz twarzy odgadnąć, z czym mamy właściwie do czynienia.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌĩntɛrlɔˈkutɔr, AS: ĩnterlokutor

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. interlokucja ż.

:: fż. interlokutorka ż.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) rozmówca, dyskutant

Wiktionary


interlokutorka

dyskutantka, rozmówczyni


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) książk. kobieta lub dziewczyna prowadząca z kimś rozmowę

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌĩntɛrlɔkuˈtɔrka, AS: ĩnterlokutorka

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. lokucja ż., interlokucja ż.

:: fm. interlokutor m.

Wiktionary


interludium

wstawka instrumentalna między częściami utworu wokalnego lub instrumentalnego


SJP.pl

literatura
  • intermedium,
teatr
  • interludium – (w teatrze średniowiecznym) krótka, komiczna wstawka sceniczna odgrywana w przerwach pomiędzy częściami misterium,
muzyka
  • interludium – wstawka instrumentalna, szczególnie w muzyce organowej, krótki utwór między wersetami psalmu,

Wikipedia


interlunium

z łaciny: nów Księżyca


SJP.pl


intermedialność

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) odprzym. cecha tego, co jest intermedialne

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. intermedium n.

 przym. intermedialny

 przysł. intermedialnie

Wiktionary


intermedialny

przymiotnik od: intermedium


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) taki, który łączy w sobie różne metody przekazywania informacji

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌĩntɛrmɛˈdʲjalnɨ, AS: ĩntermedʹi ̯alny

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. intermedium n., intermedialność ż.

 przysł. intermedialnie

Wiktionary


intermediowy

przymiotnik od: intermedium


SJP.pl


intermedium

1. intermezzo; krótki fragment o charakterze dialogowym, baletowym lub czysto instrumentalnym
2. samodzielna, nastrojowa, romantyczna miniatura instrumentalna


SJP.pl

Intermedium ma dwa znaczenia:

  • w literaturze, znane także jako interludium, utwór sceniczny, wykonywany w średniowieczu, między kolejnymi scenami misteriów. Zazwyczaj miał charakter komiczny, z tego typu przedstawień wzięła początek farsa

Wikipedia


intermedyna

hormon tropowy o charakterze peptydowym, wydzielany przez komórki przysadki mózgowej, stymulujący produkcję melaniny (ciemnego barwnika) w melanocytach; melanotropina, melanotrofina


SJP.pl

Melanotropina (MSH, hormon melanotropowy, intermedyna) – hormon polipeptydowy wytwarzany przez komórki pośredniej części przysadki mózgowej, którego działanie skupia się na melanoforach, czyli komórkach barwnikowych zawierających pigment, zwany melaniną. Hormony kory nadnercza (kortyzol) i rdzenia nadnerczy (adrenalina, noradrenalina) silnie hamują wydzielania hormonu melanotropowego.

Wikipedia


intermezzo

[czytaj: intermedzdzo lub intermecco]
1. gatunek funkcjonujący we włoskim teatrze dworskim w XVI wieku; w nowej operze: fragment o charakterze nastrojowym lub wstawka baletowa; interludium
2. rodzaj miniatury fortepianowej


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) muz. teatr. forma przejścia w obrębie utworu lub sztuki;

 (1.2) muz. utwór napisany na marginesie twórczości

Wiktionary

Intermezzo – forma muzyczna.

Termin ma kilka znaczeń:

  1. W średniowieczu część dramatu liturgicznego np. pasji, muzyczne przejście pomiędzy poszczególnymi scenami.
  2. Stanowi wstawkę muzyczno-dramatyczną o charakterze komicznym, wykonywaną w przerwach między aktami opery zwanej opera seria, w XVII w. we Włoszech. Z tych wstawek powstał z czasem nowy gatunek - opera buffa. Większość ówczesnych oper, wystawianych we Włoszech i we Francji, posiadało tak zwany intermèdes, czyli balet z muzyką wokalną. To one dały początek, razem z baletami dworskimi, nowej formie teatralnej, zwanej spektaklem baletowym.
  3. We współczesnym dramacie jakakolwiek wstawka muzyczna obcego pochodzenia lub komponowana specjalnie dla tego celu.
  4. Krótkie przejście łączące części utworu cyklicznego np. symfonii.
  5. Samodzielna kompozycja, zwykle miniatura o lekkiej treści, sugerująca, że kompozytor napisał ją dla czystej przyjemności, niejako na marginesie poważniejszej pracy. Definicja ta jest jednak trudna do obrony w przypadku niektórych intermezzów, np. Brahmsa, które są poważnymi dziełami muzycznymi. Często należy traktować to jako deklarację artysty, a nie fakt.

Wikipedia

Synonimy:

 (1.1) intermedium, wstawka, wstawka muzyczna

Wiktionary


intermodalny

wykorzystujący więcej niż jedną gałąź transportu


SJP.pl


interna

1. potoczna nazwa działu medycyny zajmującego się schorzeniami narządów wewnętrznych; choroby wewnętrzne; medycyna wewnętrzna;
2. oddział chorób wewnętrznych w szpitalu


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) med. pot. nauka dotycząca chorób wewnętrznych

 (1.2) szpitalny oddział chorób wewnętrznych

Wiktionary

Interna (z łac. internus, wewnętrzny) – potoczna, zwyczajowa lub żargonowa nazwa działu medycyny, zajmującego się schorzeniami narządów wewnętrznych. Właściwa nazwa to choroby wewnętrzne. Inne nazwy to medycyna wewnętrzna (nazwa używana głównie w Polsce, krajach niemieckojęzycznych i skandynawskich) oraz medycyna ogólna (niem. Allgemeinmedizin, ang. general medicine, medicine) (nazwa używana częściej w krajach anglosaskich).

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ĩnˈtɛrna, AS: ĩnterna

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. internistka ż., internista

Wiktionary


internacik

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) zdrobn. od internat

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) To nie internat, lecz tylko mały internacik.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. internat m.

Wiktionary


internacjonalista

osoba dążąca do międzynarodowej solidarności, równouprawnienia i współpracy wszystkich narodów


SJP.pl


internacjonalistka

internacjonalista


SJP.pl

Patrz:

internacjonalista

internacjonalistyczność

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) cecha tego, co internacjonalistyczne

Wiktionary

Powiązane:

 przym. internacjonalistyczny

Wiktionary


internacjonalistyczny

przymiotnik od: internacjonalizm (np. idea internacjonalistyczna)


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) związany z internacjonalizmem

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. internacjonalizm m., internacjonalista m., internacjonalistka ż., internacjonalistyczność ż.

 przysł. internacjonalistycznie

Wiktionary


internacjonalizacja

1. umiędzynarodowienie różnych sfer życia społecznego;
2. udostępnienie jakiegoś terenu, akwenu, urządzenia itp. do użytku międzynarodowego


SJP.pl

  • internacjonalizacja – pojęcie z zakresu stosunków międzynarodowych
  • internacjonalizacja – pojęcie z zakresu informatyki
  • internacjonalizacja – pojęcie z zakresu ekonomii
  • internacjonalizacja – pojęcie z zakresu zarządzania

Wikipedia


internacjonalizm

1. dążenie do równouprawnienia i współpracy wszystkich narodów; solidarność międzynarodowa, międzynarodowość;
2. wyraz mający to samo znaczenie w wielu językach


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) współpraca, solidarność międzynarodowa

 (1.2) jęz. słowo pojawiające się w kilku językach, mające w nich to samo znaczenie i tę samą lub nieznacznie inną formę

 (1.3) polit. hist. komunizm: światowa solidarność ludzi pracy w walce przeciwko kapitalistom

Wiktionary

Internacjonalizm (łac. inter „między” + natio „naród”) – ideologia wyrażająca dążenie do równouprawnienia i współpracy wszystkich narodów.

Wikipedia

Powiązane:

 przym. internacjonalistyczny

Wiktionary


internacjonalizować

uznawać (uznać) coś za międzynarodowe; umiędzynaradawiać (umiędzynarodowić)


SJP.pl


internacjonalny

dotyczący różnych narodów; międzynarodowy


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) rzad. dotyczący wielu narodów lub państw i relacji między nimi

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) We Francji, co ważne, komunizm był internacjonalny; nie rosyjski, a co najwyżej proradziecki.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. internacjonalizm mrz.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) międzynarodowy

Wiktionary


internacjonał

1. osoba dążąca do międzynarodowej solidarności, równouprawnienia i współpracy wszystkich narodów; internacjonalista;
2. zawodnik z innego kraju niż drużyna, w której gra


SJP.pl


internacjonałka

internacjonał; internacjonalistka


SJP.pl


internacki

związany z internatem; internatowy


SJP.pl


internalizacja

uwewnętrznianie (np. norm społecznych, wartości)


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) uznanie za własne norm, wartości i poglądów, które zostały narzucane z zewnątrz

Wiktionary

Internalizacja (ang. internalization, z łac. internus – wewnętrzny; pow. z inter – między) – mechanizm występujący w wielu dziedzinach nauki.

Wikipedia

Powiązane:

 rzecz. internalizowanie n.

 czas. internalizować ndk.

Wiktionary


internalizować

przyjmować za własne narzucane z zewnątrz postawy, poglądy, normy i wartości


SJP.pl

czasownik niedokonany

 (1.1) psych. przyjmować za swoje własne, narzucane z zewnątrz postawy, poglądy, normy lub wartości

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌĩntɛrnalʲiˈzɔvat͡ɕ, AS: ĩnternalʹizovać

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. internalizacja ż., internalizowanie n., zinternalizowanie n.

Wiktionary


internalizowanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|internalizować.

Wiktionary

Powiązane:

 czas. internalizować ndk.

 rzecz. zinternalizowanie n., internalizacja ż.

Wiktionary


internat

zakład oferujący młodzieży mieszkanie na czas nauki


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) eduk. zakład mieszczący mieszkania przeznaczone dla młodzieży uczącej się poza miejscem zamieszkania

Wiktionary

Internat (łac. internus – wewnętrzny) – prowadzony przez szkołę zakład opiekuńczy dla młodzieży uczącej się poza miejscem zamieszkania.

Po zajęciach szkolnych młodzież mieszkająca w internacie znajduje się pod opieką wychowawców.W budynkach internatów zamieszkuje liczba młodzieży szkolnej odpowiednia do liczby pokoi. Młodzież zamieszkuje najczęściej w pokojach 2- lub 3-osobowych. Nad młodzieżą sprawowana jest przez całą dobę opieka pedagogiczna. Chętni bardzo często mogą skorzystać z bezpłatnych korepetycji w różnych dziedzinach np. matematyka, fizyka, elektrotechnika. Stołówka internatu często zapewnia młodzieży pełne wyżywienie.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Większość studentów mieszka w internacie.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. internacik mrz.

Wiktionary


internatowiec

środowiskowo: uczeń lub student mieszkający w internacie


SJP.pl


internatowy

związany z internatem; internacki


SJP.pl


internauta

osoba korzystająca z Internetu, surfująca po Internecie


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) użytkownik Internetu

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Siedząc przy komputerze podłączonym do Internetu, stajesz się internautą.

 (1.1) Leicester świętuje, a internauci szaleją.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌĩntɛrˈnawta, AS: ĩnternau̯ta

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Internet m., internet m.

:: fż. internautka ż.

 przym. internetowy

Wiktionary

Synonimy:

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

 rzecz. Internet m., internet m.

:: fż. internautka ż.

 przym. internetowy

frazeologia.

etymologia. etymn|internet|-nauta.

uwagi.

tłumaczenia.

* angielski: (1.1) internaut

* baskijski: (1.1) internauta m.

* chiński standardowy: (1.1) 网友 (wǎngyǒu)

* francuski: (1.1) internaute m.

* hiszpański: (1.1) internauta m.

* portugalski: (1.1) internauta m.

* włoski: (1.1) internauta m.

źródła.

odmiana.

przykłady.

składnia.

kolokacje.

synonimy.

Wiktionary


internautka

kobieta korzystająca z Internetu, surfująca po Internecie


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) forma żeńska od: internauta

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌĩntɛrˈnawtka, AS: ĩnternau̯tka

Wiktionary

Powiązane:

 zob. internauta.

Wiktionary


internecik

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) zdrobn. od Internet

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Internet m.

Wiktionary


internet

ogólnoświatowy zbiór połączonych ze sobą sieci komputerowych, umożliwiający wymianę informacji miedzy użytkownikami z całego świata; Internet


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna

 (1.1) inform. międzynarodowa sieć komputerowa, międzysieć;

Wiktionary

Internet (skrótowiec od ang. inter-network, dosłownie „między-sieć”) – ogólnoświatowy system połączeń między komputerami, określany również jako sieć sieci. W definicji informatycznej Internet to przestrzeń adresów IP przydzielonych hostom i serwerom połączonym za pomocą urządzeń sieciowych, takich jak karty sieciowe, modemy i koncentratory, komunikujących się za pomocą protokołu internetowego z wykorzystaniem infrastruktury telekomunikacyjnej.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Sprawdzę w Internecie, o której mam pociąg.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ĩnˈtɛrnɛt, AS: ĩnternet

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. internet m., internauta m., internautka ż., Internecik mrz.

 czas. internetyzować, zinternetyzować

 przym. internetowy, internaucki

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) Sieć, sieć, pajęczyna; slang. net

Wiktionary


internetoholiczka

kobieta uzależniona od internetu; netoholiczka, siecioholiczka, cyberholiczka


SJP.pl


internetoholik

osoba uzależniona od internetu; netoholik, siecioholik, cyberholik


SJP.pl


internetoholizm

uzależnienie od internetu; netoholizm, siecioholizm, cyberholizm, dataholizm


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) uzależnienie od korzystania z Internetu

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌĩntɛrnɛtɔˈxɔlʲism̥, AS: ĩnternetoχolʹism̦

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. internetoholik m., internetoholiczka ż.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) netoholizm

Wiktionary


internetować

potocznie: korzystać z internetu


SJP.pl


internetowo

przysłówek

 (1.1) w sposób internetowy

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Ja na przykład byłem u mojej koleżanki i ona internetowo tam dziabała, nie?

Wiktionary

Powiązane:

 przym. internetowy

Wiktionary


internetowy

przymiotnik od: Internet, internet, np. aplikacje internetowe; webowy


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) dotyczący internetu; korzystający z internetu; umieszczony w internecie; wykorzystujący do działania internet

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Przeglądarka internetowa korzysta z protokołu internetowego.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌĩntɛrnɛˈtɔvɨ, AS: ĩnternetovy

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. internauta m., Internet, internet

 przysł. internetowo

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) sieciowy

Wiktionary


internety

ogólnoświatowy zbiór połączonych ze sobą sieci komputerowych, umożliwiający wymianę informacji miedzy użytkownikami z całego świata; Internet


SJP.pl


internetyzacja

wprowadzanie Internetu w gospodarce, technice i innych dziedzinach życia


SJP.pl


internista

lekarz o specjalności: choroby wewnętrzne


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) med. lekarz specjalista zajmujący się rozpoznawaniem, profilaktyką i leczeniem chorób wewnętrznych

Wiktionary

Interna (z łac. internus, wewnętrzny) – potoczna, zwyczajowa lub żargonowa nazwa działu medycyny, zajmującego się schorzeniami narządów wewnętrznych. Właściwa nazwa to choroby wewnętrzne. Inne nazwy to medycyna wewnętrzna (nazwa używana głównie w Polsce, krajach niemieckojęzycznych i skandynawskich) oraz medycyna ogólna (niem. Allgemeinmedizin, ang. general medicine, medicine) (nazwa używana częściej w krajach anglosaskich).

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Wśród lekarzy szpitalnych najwięcej jest internistów.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌĩntɛrʲˈɲista, AS: ĩnterʹńista

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. interna ż.

:: fż. internistka

 przym. internistyczny

 przysł. internistycznie

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) lekarz chorób wewnętrznych

Wiktionary


internistka

internista


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) med. lekarka specjalistka zajmująca się rozpoznawaniem, profilaktyką i leczeniem chorób wewnętrznych

Wiktionary

Patrz:

internista

Przykłady

składnia.

kolokacje.

 (1.1) pójść / zarejestrować się do internistki • wizyta u internistki • gabinet / porada internistki • anamneza / wywiad lekarski internistki

synonimy.

 (1.1) lekarka chorób wewnętrznych

antonimy.

hiperonimy.

 (1.1) lekarka

hiponimy.

 (1.1) angiolog, geriatra, nefrolog

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

 rzecz. interna ż.

:: fm. internista

 przym. internistyczny

 przysł. internistycznie

frazeologia.

etymologia.

uwagi.

tłumaczenia.

 (1.1) zobtłum rodz|internista.

* bułgarski: (1.1) интернистка ż.

* czeski: (1.1) internistka ż.

* słowacki: (1.1) internistka ż.

* słoweński: (1.1) internistka ż.

źródła.

== internistka (język czeski.) ==

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) med. internistka

odmiana.

przykłady.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌĩntɛrʲˈɲistka, AS: ĩnterʹńistka

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. interna ż.

:: fm. internista

 przym. internistyczny

 przysł. internistycznie

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) lekarka chorób wewnętrznych

Wiktionary


internistyczny

dotyczący chorób wewnętrznych; dotyczący oddziału chorób wewnętrznych w szpitalu


SJP.pl


internować

umieszczać przymusowo w miejscu odosobnienia


SJP.pl

czasownik przechodni niedokonany

 (1.1) osadzać w obozach rozbrojone wojska, biorące udział w wojnie, które przekroczyły granicę państwa neutralnego

 (1.2) pozbawiać wolności osoby uznane za niebezpieczne politycznie

Wiktionary

Przykłady

 (1.2) Legionistów internowano m.in. w Szczypiornie i Beniaminowie.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌĩntɛrˈnɔvat͡ɕ, AS: ĩnternovać

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. internowanie n., internowany m., internowana ż.

Wiktionary


internowana

umieszczać przymusowo w miejscu odosobnienia


SJP.pl

Patrz:

internowany

internowanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|internować.

Wiktionary

Internowanie (z łac. internus „wewnętrzny”) – przymusowe umieszczenie określonych osób w wyznaczonym miejscu pobytu, bez prawa jego opuszczania.

Dotyczy zazwyczaj osób biorących udział w wojnie – rozbrojonych oddziałów wojskowych, które przekroczyły granicę państwa neutralnego. Dotyczyć może też osób cywilnych (obywateli państw prowadzących wojnę). Warunki internowania regulują konwencje genewskie z 1949.

  • Internowanie własnych obywateli na przykładzie praw obowiązujących w Polsce w okresie międzywojennym.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ˌĩntɛrnɔˈvãɲɛ, AS: ĩnternovãńe

Wiktionary

Powiązane:

 czas. internować

 rzecz. internowany

Wiktionary


internowany

osoba przymusowo osadzona w wyznaczonym miejscu


SJP.pl

forma czasownika.

 (1.1) polit. praw. imiesłów przymiotnikowy bierny od czasownika: internować

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (2.1) polit. praw. osoba przetrzymywana w miejscu odosobnienia

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌĩntɛrnɔˈvãnɨ, AS: ĩnternovãny

Wiktionary

Powiązane:

 czas. internować ndk./dk.

 rzecz. internowanie n.

 (2.1) forma żeńska internowana

Wiktionary


internuncjusz

1. nieposiadający statusu ambasadora przedstawiciel dyplomatyczny Watykanu w mniejszym państwie lub w mieście niebędącym stolicą;
2. dawniej: przedstawiciel dyplomatyczny Austrii w Turcji


SJP.pl

  • internuncjusz – poseł (drugiego rzędu) w dyplomacji I Rzeczypospolitej
  • internuncjusz – poseł austriacki w Stambule do 1856 roku
  • internuncjusz apostolski

Wikipedia


interoceptor

Interoreceptory (wisceroreceptory) – receptory znajdujące się w ścianach narządów wewnętrznych i naczyń krwionośnych. Związane są z czuciem trzewnym.

Receptory te są pobudzane przez różnego rodzaju bodźce: zmiany ciśnienia krwi, bodźce mechaniczne, czynniki chemiczne krążące we krwi lub powstające w narządach w przebiegu metabolizmu, zmiany temperatury lub zmiany ciśnienia osmotycznego.Rozróżnia się 5 typów interoreceptorów: presoreceptory, mechanoreceptory, chemoreceptory, termoreceptory oraz osmoreceptory.

Wikipedia


interoperacyjność

zdolność systemu lub produktu do pełnej współpracy z innymi systemami lub produktami


SJP.pl

Interoperacyjność – cecha produktu lub systemu, którego interfejsy funkcjonują w pełnej zgodności tak, aby współpracować z innymi produktami lub systemami, które istnieją lub będą istnieć w przyszłości, bez ograniczenia dostępu lub możliwości implementacji.

Wikipedia


interoperacyjny

mogący współpracować z innymi produktami lub systemami


SJP.pl


interoreceptor

receptor reagujący na bodźce pochodzące z wnętrza organizmu


SJP.pl

Interoreceptory (wisceroreceptory) – receptory znajdujące się w ścianach narządów wewnętrznych i naczyń krwionośnych. Związane są z czuciem trzewnym.

Receptory te są pobudzane przez różnego rodzaju bodźce: zmiany ciśnienia krwi, bodźce mechaniczne, czynniki chemiczne krążące we krwi lub powstające w narządach w przebiegu metabolizmu, zmiany temperatury lub zmiany ciśnienia osmotycznego.Rozróżnia się 5 typów interoreceptorów: presoreceptory, mechanoreceptory, chemoreceptory, termoreceptory oraz osmoreceptory.

Wikipedia


interpelacja

1. oficjalne zapytanie, żądanie wyjaśnienia skierowane przez przedstawiciela parlamentu do rządu lub do ministra;
2. formalne zapytanie w sprawach urzędowych skierowane do władz


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) polit. pisemne zapytanie kierowane do członka rządu przez parlamentarzystę

Wiktionary

Wikipedia

Powiązane:

 rzecz. interpelator m., interpelant m.

 czas. interpelować ndk.

 przym. interpelacyjny

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) zapytanie poselskie

Wiktionary


interpelacyjny

związany z interpelacją


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) praw. związany z interpelacją, dotyczący interpelacji

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. interpelacja ż., interpelator mos., interpelant mos.

 czas. interpelować

Wiktionary


interpelant

osoba występująca z interpelacją; interpelator


SJP.pl


interpelantka

interpelant


SJP.pl

Patrz:

interpelant

interpelator

osoba występująca z interpelacją; interpelant


SJP.pl


interpelatorka

kobieta występująca z interpelacją


SJP.pl


interpelować

domagać się wyjaśnienia w jakiejś sprawie; wnosić interpelację


SJP.pl


interpersonalny

dotyczący stosunków między osobami


SJP.pl


interpido

określenie wykonawcze: śmiało


SJP.pl


interplanetarny

międzyplanetarny


SJP.pl


interpol

międzynarodowa organizacja policyjna działająca od 1923 r., zajmująca się współpracą policji różnych państw w walce z pewnymi rodzajami przestępstw


SJP.pl

Interpol (ang. International Criminal Police Organization) – międzynarodowa organizacja policji pomagająca organom ścigania w walce z wszelkimi formami przestępczości. Działa w 196 krajach (stan na styczeń 2025). Kieruje się czterema podstawowymi funkcjami, które zapewniają zaawansowaną technologicznie infrastrukturę wsparcia technicznego i operacyjnego w celu umożliwienia policji na całym świecie sprostania wyzwaniom przestępczości XXI wieku. Sekretariat generalny działający w Lyonie pracuje 24 godziny na dobę i 7 dni w tygodniu, zapewniając centralny punkt kontaktowy dla National Central Bureau (NCB) w każdym kraju członkowskim, w celu uzyskania pomocy lub informacji na temat dochodzeń transgranicznych.

Wikipedia


interpolacja

1. wstawienie do cudzego tekstu wyrazów, zwrotów, zdań, których pierwotnie nie zawierał;
2. tekst wstawiony w ten sposób;
3. obliczenie, oszacowanie wartości czegoś na podstawie znanych wartości sąsiednich (wyższej i niższej)


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) mat. przybliżanie funkcji za pomocą innej funkcji, zwykle wielomianu, tak aby były sobie równe w zadanych punktach;

Wiktionary

  • interpolacja (grafika komputerowa)
  • interpolacja (kartografia)
  • interpolacja (matematyka)
  • interpolacja (paleografia)
  • interpolacja (automatyka)
  • interpolacja (muzyka)

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Interpolacja jest metodą statystyczną, szczególnym przypadkiem aproksymacji.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌĩntɛrpɔˈlat͡sʲja, AS: ĩnterpolacʹi ̯a

Wiktionary

Powiązane:

 czas. interpolować ndk.

 przym. interpolacyjny

Wiktionary


interpolacyjny

związany z interpolacją


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) mat. związany z interpolacją, dotyczący interpolacji

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. interpolacja ż., interpolowanie n.

 czas. interpolować ndk.

Wiktionary


interpozycja

1. wstawienie czegoś pomiędzy;
2. dawniej: wstawiennictwo, poparcie, orędownictwo


SJP.pl


interpress

[czytaj: interpres] polska agencja prasowo-wydawnicza działająca w latach 1967-1991


SJP.pl

Polska Agencja Interpress – polska agencja prasowa działająca w latach 1967–1991, utworzona w wyniku połączenia Zachodniej Agencji Prasowej (zał. 1940), Redakcji Serwisu Zagranicznego Agencji Robotniczej (ARPRESS) oraz Wydawnictwa „Polonia”. Podlegała Robotniczej Spółdzielni Wydawniczej.

Wikipedia


interpretacja

1. objaśnienie, sposób wytłumaczenia czegoś; odczytanie znaczenia czegoś; wykładnia;
2. sposób odtworzenia roli, wykonania utworu muzycznego, teatralnego lub literackiego;
3. realizacja programu komputerowego przez interpreter


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) wykładnia, wyjaśnienie, tłumaczenie;

 (1.2) szt. twórcze odtworzenie utworu lub dzieła

Wiktionary

  • interpretacja (informatyka)
  • interpretacja (język)
  • interpretacja (matematyka)
  • Interpretacja utworu literackiego
  • interpretacja (prawo)
  • interpretacja (psychologia)
  • interpretacja (religia)
  • interpretacja (filozofia)

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Dosłowna interpretacja tego wiersza nie ma sensu, należy raczej rozszyfrować zawarte w nim metafory.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌĩntɛrprɛˈtat͡sʲja, AS: ĩnterpretacʹi ̯a

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. zinterpretowanie n., interpretowanie n., interpretator m., interpretatorka ż.

 czas. interpretować ndk., zinterpretować dk.

 przym. interpretacyjny

Wiktionary


interpretacyjny

związany z interpretacją


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) dotyczący interpretacji

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. interpretowanie n., interpretacja ż., zinterpretowanie n.

 czas. interpretować, zinterpretować

Wiktionary


interpretator

1. osoba wyjaśniająca sens, znaczenie czegoś;
2. wykonawca utworu muzycznego, literackiego, teatralnego


SJP.pl


interpretatorka

wykonawczyni utworu muzycznego lub aktorka odtwarzająca rolę; kobieta, która coś objaśnia, tłumaczy


SJP.pl


interpreter

program komputerowy tłumaczący instrukcje języka programowania na komendy odbierane przez procesor; interpretator


SJP.pl

  • interpreter – wzorzec projektowy
  • interpreter – program analizujący kod źródłowy i wykonujący go
  • Left-brain interpreter, interpretator lewopółkulowy – koncepcja dotycząca działania lewej półkuli mózgu (zob. płat skroniowy), prowadzącego do racjonalizowania i generalizowania nowych informacji o otoczeniu (odniesienie do wiedzy zgromadzonej wcześniej, „aby nasza narracja była logiczna”; zob. Matt Roser, Michael Gazzaniga. The Interpreter in Human Psychology. „Evolution of Nervous Systems”. 4, s. 503-508, December 2007. Academic Press. DOI: 10.1016/B0-12-370878-8/00030-6. (ang.). .

Wikipedia


interpretować

czasownik przechodni niedokonany (dk. zinterpretować)

 (1.1) rozumieć coś na swój sposób

 (1.2) robić interpretację, analizować znaczenie

Wiktionary

Przykłady

 (1.2) Interpretuję właśnie wiersz Różewicza.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌĩntɛrprɛˈtɔvat͡ɕ, AS: ĩnterpretovać

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. zinterpretowanie n., interpretowanie n., interpretacja ż., interpretator m., interpretatorka ż.

 czas. zinterpretować dk.

 przym. interpretacyjny

Wiktionary

Synonimy:

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

 rzecz. zinterpretowanie n., interpretowanie n., interpretacja ż., interpretator m., interpretatorka ż.

 czas. zinterpretować dk.

 przym. interpretacyjny

frazeologia.

etymologia.

uwagi.

tłumaczenia.

* angielski: (1.1) interpret

* białoruski: (1.1) інтэрпрэтаваць

* bułgarski: (1.2) интерпретирам

* duński: (1.1) fortolke, interpretere; (1.2) fortolke, interpretere

* górnołużycki: (1.1) interpretować

* niemiecki: (1.1) interpretieren

* norweski (bokmål): (1.2) fortolke

* norweski (nynorsk): (1.2) fortolke, fortolka

* rosyjski: (1.1) интерпретировать, воспринимать

* szwedzki: (1.1) tolka; (1.2) tolka, interpretera

* ukraiński: (1.1) інтерпретувати

źródła.

== interpretować (język górnołużycki.) ==

wymowa.

znaczenia.

czasownik

 (1.1) interpretować

odmiana.

przykłady.

składnia.

kolokacje.

synonimy.

Wiktionary


interpretowanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) dokonywanie interpretacji

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌĩntɛrprɛtɔˈvãɲɛ, AS: ĩnterpretovãńe

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. zinterpretowanie n., interpretacja ż., interpretator m., interpretatorka ż.

 czas. interpretować ndk., zinterpretować dk.

 przym. interpretacyjny

Wiktionary


interpsychologia

nauka badająca mechanizmy oddziaływania jednych ludzi na drugich; intropsychologia


SJP.pl


interpunkcja

znaki przestankowe w piśmie i zasady ich użycia


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) jęz. użycie znaków przestankowych w piśmie;

Wiktionary

Interpunkcja (łac. inter – pomiędzy, punctum – punkt), przestankowanie – graficzny odpowiednik intonacji, rytmu i tempa mowy, akcentu wyrazowego i zdaniowego. Stanowi ją zbiór znaków przestankowych (we współczesnej polszczyźnie jest ich 10) uzupełniających zapis literowy tekstu oraz norm ich stosowania. Nie odpowiadają one ani fonemom języka mówionego, ani leksemom. Znaki te pozwalają na odzwierciedlenie w tekście pisanym zależności składniowych między członami wypowiedzenia lub między wypowiedzeniami, na wyodrębnienie, podkreślenie – ze względów znaczeniowych lub emocjonalnych – pewnych wyrazów lub fragmentów tekstu, a także na ujednoznacznienie tekstu pisanego.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ˌĩntɛrˈpũŋkt͡sʲja, AS: ĩnterpũŋkcʹi ̯a

Wiktionary

Powiązane:

 przym. interpunkcyjny

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) przestankowanie

Wiktionary


interpunkcyjny

związany z interpunkcją


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) związany z interpunkcją, dotyczący interpunkcji

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Potrafi doskonale interpretować znaki interpunkcyjne - pytanie czy zdziwienie będzie miało zawsze odpowiednią intonację.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌĩntɛrpũŋkˈt͡sɨjnɨ, AS: ĩnterpũŋkcyi ̯ny

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. interpunkcja ż.

Wiktionary


interpłciowość

posiadanie przez daną osobę cech obu płci


SJP.pl

Osoby interpłciowe (łac. inter „między”, sexualis „płciowy”) – osoby urodzone z dowolną liczbą różnic w zakresie cech dotyczących płci, w skład których wchodzą chromosomy, gonady, hormony płciowe lub narządy rozrodcze, które według wysokiego komisarza Narodów Zjednoczonych do spraw praw człowieka „nie odpowiadają typowym definicjom ciał męskich i żeńskich”. Takie zróżnicowanie może obejmować niejednoznaczność narządów płciowych oraz kombinacje genotypu i fenotypu płciowego innego niż mężczyzna XY i kobieta XX.

Wikipedia


interpłciowy

mający zróżnicowane cechy płciowe, w skład których wchodzą chromosomy, gonady, hormony płciowe lub narządy rozrodcze


SJP.pl


interreg

Interreg – inicjatywa wspólnotowa, której głównym celem jest dążenie do tego, aby granice państwowe nie stanowiły przeszkody dla zrównoważonego rozwoju oraz integracji europejskiej, a możliwa współpraca wzmacniała spójność społeczno-gospodarczą. W latach 2000–2004 działała Interreg III, a od 2004 działa Interreg IV. Inicjatywa Wspólnotowa Interreg składa się z następujących komponentów:

  • Komponent A – służy wspieraniu i promocji zintegrowanego rozwoju regionalnego na obszarze sąsiadujących ze sobą regionów przygranicznych, włączając w to regiony na granicach zewnętrznych oraz przy niektórych granicach morskich.
  • Komponent B – ma na celu wspieranie współpracy międzynarodowej między władzami regionalnymi i krajowymi, w ramach dużych regionów paneuropejskich, mającej na celu zrównoważony i skoordynowany rozwój przestrzenny.
  • Komponent C – finansujący współpracę międzyregionalną w skali europejskiej obejmującą między innymi wymianę informacji doświadczeń dotyczących rozwoju regionalnego oraz polityki spójności.

Wikipedia


interregnum

czas między ustąpieniem jednego króla a objęciem władzy przez kolejnego; międzykrólewie, bezkrólewie


SJP.pl

Bezkrólewie (łac. interregnum dosł. „międzykrólewie”) – okres między śmiercią lub abdykacją danego króla, a wstąpieniem na tron (koronacją) jego następcy.

Obu (polskiego i łacińskiego) terminów używa się też czasem, mając na myśli konkretne okresy historyczne, np. sytuację w Polsce po śmierci Władysława III Warneńczyka, portugalski kryzys w latach 1383–1385 lub lata 1332–1340 w historii Danii.

Głową państwa podczas bezkrólewia jest Interrex (→ regent).

Wikipedia


interreks

interrex;
1. w starożytnym Rzymie: urzędnik sprawujący najwyższą władzę w państwie w czasie interregnum;
2. dawniej w Polsce: prymas zastępujący władcę w okresie bezkrólewia


SJP.pl

  • interrex – regent
    • interrex w Rzymie
    • interrex w Rzeczypospolitej
  • interrex – kamerling

Wikipedia


interrex

interreks;
1. w starożytnym Rzymie: urzędnik sprawujący najwyższą władzę w państwie w czasie interregnum;
2. dawniej w Polsce: prymas zastępujący władcę w okresie bezkrólewia


SJP.pl

  • interrex – regent
    • interrex w Rzymie
    • interrex w Rzeczypospolitej
  • interrex – kamerling

Wikipedia


interrogacja

przestarzałe: badanie śledcze, wypytywanie, dopytywanie się


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) przest. zadawanie komuś pytań, wypytywanie lub dopytywanie się

 (1.2) przest. zadawanie pytań podczas przesłuchania w śledztwie

 (1.3) figura retoryczna polegająca na zadaniu pytania zamiast podania twierdzenia

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Najogólniej ujmując można powiedzieć, że badanie, to interakcja trzech przedmiotów: badacza, ankietera i respondenta. Istotą owej interakcji jest komunikacja werbalna, a ściśle mówiąc interrogacja, a więc ukierunkowana komunikacja za pośrednictwem pytań i odpowiedzi.

 (1.2) po pierwszym pytaniu / policzki nabiegają krwią // krew rozprowadzają / narzędzia i interrogacja // żelazem trzciną / wolnym ogniem / określa się granice / jego ciała

 (1.3) Wśród zastosowanych przez autora środków stylistycznych, w wierszu znalazły się umiejętnie wstawione eksklamacje, interrogacje i pauzy.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌĩntɛrːɔˈɡat͡sʲja, AS: ĩnte•rogacʹi ̯a

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. interrogator m., interrogatorium n., interrogatoria lm., interrogatorie lm.

 czas. interrogować

 przym. interrogacyjny

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) indagacja, pytanie, wypytywanie

 (1.2) badanie śledcze, badanie sądowe, przesłuchanie

 (1.3) zapytanie, pytanie retoryczne

Wiktionary


interrogacyjny

związany z interrogacją


SJP.pl


interrogativum

jęz. zaimek pytający


SJP.pl


interrupcja

1. przerwa, nieciągłość;
2. przerwanie ciąży; aborcja


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) przerwa, nieciągłość

 (1.2) med. przerwanie ciąży

Wiktionary


intersekcja

w geologii:
1. obraz przecięcia się powierzchni jakiejś struktury geologicznej z powierzchnią teren;
2. metoda wyznaczania takiego obrazu


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) geol. obraz jaki powstaje w wyniku przecięcia powierzchni geologicznych z powierzchnią terenu;

Wiktionary

Geologia
  • Intersekcja

Wikipedia

Powiązane:

 przym. intersekcyjny

Wiktionary


intersekcyjny

inersekcja


SJP.pl

Patrz:

inersekcja

interseks

w biologii: zwierzę, u którego występują cechy obu płci


SJP.pl

Osoby interpłciowe (łac. inter „między”, sexualis „płciowy”) – osoby urodzone z dowolną liczbą różnic w zakresie cech dotyczących płci, w skład których wchodzą chromosomy, gonady, hormony płciowe lub narządy rozrodcze, które według wysokiego komisarza Narodów Zjednoczonych do spraw praw człowieka „nie odpowiadają typowym definicjom ciał męskich i żeńskich”. Takie zróżnicowanie może obejmować niejednoznaczność narządów płciowych oraz kombinacje genotypu i fenotypu płciowego innego niż mężczyzna XY i kobieta XX.

Wikipedia


interseksualista

osoba, u której występują jednocześnie cechy dwu płci wskutek zaburzeń rozwojowych


SJP.pl

Osoby interpłciowe (łac. inter „między”, sexualis „płciowy”) – osoby urodzone z dowolną liczbą różnic w zakresie cech dotyczących płci, w skład których wchodzą chromosomy, gonady, hormony płciowe lub narządy rozrodcze, które według wysokiego komisarza Narodów Zjednoczonych do spraw praw człowieka „nie odpowiadają typowym definicjom ciał męskich i żeńskich”. Takie zróżnicowanie może obejmować niejednoznaczność narządów płciowych oraz kombinacje genotypu i fenotypu płciowego innego niż mężczyzna XY i kobieta XX.

Wikipedia


interseksualizm

w biologii: występowanie u osobnika danej płci zewnętrznych cech płci przeciwnej lub cech pośrednich między cechami obu płci, powstałych na tle zaburzeń genetycznych lub hormonalnych (np. po kastracji); międzypłciowość


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) anat. posiadanie cielesnych cech obu płci

Wiktionary

Osoby interpłciowe (łac. inter „między”, sexualis „płciowy”) – osoby urodzone z dowolną liczbą różnic w zakresie cech dotyczących płci, w skład których wchodzą chromosomy, gonady, hormony płciowe lub narządy rozrodcze, które według wysokiego komisarza Narodów Zjednoczonych do spraw praw człowieka „nie odpowiadają typowym definicjom ciał męskich i żeńskich”. Takie zróżnicowanie może obejmować niejednoznaczność narządów płciowych oraz kombinacje genotypu i fenotypu płciowego innego niż mężczyzna XY i kobieta XX.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Interseksualizm u człowieka jest wrodzonym zaburzeniem różnicowania narządów płciowych.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌĩntɛrsɛksuˈwalʲism̥, AS: ĩnterseksualʹism̦

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. interseksualista m.

 przym. interseksualny

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) hermafrodytyzm, obojnactwo, obojnaczość, obojnaczność, dwupłciowość, obupłciowość, bigenderyzm

Wiktionary


interseksualny

związany z występowaniem u osobnika danej płci zewnętrznych cech płci przeciwnej lub cech pośrednich między cechami obu płci, powstałych na tle zaburzeń genetycznych lub hormonalnych


SJP.pl


intersemiotyczny

taki, który odnosi się do przekształcenia znaku sformułowanego w jednym systemie znakowym do postaci uzyskanej przy użyciu innego systemu znaków


SJP.pl


intersputnik

satelitarny system telekomunikacyjny krajów socjalistycznych


SJP.pl

Intersputnik (ros. Международная организация космической связи „Интерспутник”, pol. Międzynarodowa Organizacja Łączności Kosmicznej „Intersputnik”) – organizacja międzynarodowa utworzona 15 listopada 1971 roku z inicjatywy ZSRR jako agenda RWPG i odpowiednik ówczesnej organizacji Intelsat. Jeden z pierwszych operatorów satelitarnych. Zajmuje się realizacją światowej sieci łączności satelitarnej.

Wikipedia


interstadialny

występujący w okresach przejściowych, między określonymi stadiami


SJP.pl


interstadiał

Interstadiał (interglacistadiał) – jednostka podziału czwartorzędu drugiego rzędu w obrębie glacjału. Cechuje ją cieplejszy klimat, jednak nie tak ciepły jak klimat interglacjału. Oddziela ona zimne jednostki glacjału (rangi stadiału) i charakteryzuje się „cofaniem” lądolodów do ok. 100 km.

Wikipedia


interstelarny

międzygwiezdny, międzygwiazdowy


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) międzygwiezdny, międzygwiazdowy

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌĩntɛrstɛˈlarnɨ, AS: ĩnterstelarny

Wiktionary

Powiązane:

 przym. stelarny

Wiktionary


interstycjalny

będący wśród miąższu innej tkanki; śródmiąższowy


SJP.pl


intersubiektywizm

pogląd, zgodnie z którym poznanie ma charakter intersubiektywny


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) filoz. pogląd, według którego wiedza ma charakter intersubiektywny

Wiktionary


intersubiektywność

w psychologii: cecha wiedzy polegająca na tym, że jest ona dostępna więcej niż jednemu podmiotowi poznającemu i w tym sensie wykracza poza przeżycia i myśli danej jednostki; uniwersalność, wszechstronność


SJP.pl


intersubiektywny

dostępny więcej niż jednemu podmiotowi poznającemu, nieograniczony wyłącznie do doznań, przeżyć i myśli jednostkowego podmiotu poznającego; uniwersalny, wszechstronny


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) dostępny więcej niż jednemu podmiotowi poznającemu, nieograniczony wyłącznie do doznań, przeżyć i myśli jednostkowego podmiotu poznającego; uniwersalny, wszechstronny

Wiktionary


intertekst

cudzy tekst znajdujący się pomiędzy innymi tekstami


SJP.pl


intertekstualność

relacja pomiędzy poszczególnymi tekstami


SJP.pl

Intertekstualność – pojęcie wywodzące się od Julii Kristevej, badaczki prac Michaiła Bachtina. W rozumieniu węższym tekstualność oznacza dosłownie badanie tekstu, natomiast intertekstualność badanie relacji pomiędzy poszczególnymi tekstami. Z intertekstualnością związane są koncepcje dotyczące związków i zależności literackich.

Wikipedia


intertropikalny

występujący między zwrotnikiem Raka i zwrotnikiem Koziorożca; międzyzwrotnikowy


SJP.pl


intertyp

rodzaj maszyny drukarskiej


SJP.pl


intertypowy

dotyczący intertypu (rodzaju maszyny drukarskiej)


SJP.pl


interview

[czytaj: interWJU] interwiew;
1. spotkanie, rozmowa, zwłaszcza kwalifikacyjna;
2. wywiad prasowy, radiowy, telewizyjny


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) wywiad przeprowadzony przez dziennikarza

 (1.2) rozmowa kwalifikacyjna

Wiktionary

  • Interview – wyspa archipelagu Andamany leżącego we wschodniej części Oceanu Indyjskiego
  • The Interview – australijski thriller z 1998 roku
  • Interview – album brytyjskiego zespołu Gentle Giant
  • Interview – magazyn Andy’ego Warhola
  • Nevermind: It’s an Interview – płyta CD z wywiadami zespołu grungowego Nirvana.
  • Rozmowa z gwiazdą (ang. Interview) – amerykański film dramatyczny z 2007 roku

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Dziękuję, że zgodziła się pani na interview.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ĩnˈtɛrvʲju, AS: ĩntervʹi ̯u

Wiktionary


interwal

dawniej: interwał;
1. odległość w przestrzeni lub odstęp w czasie;
2. w muzyce: odległość między dwoma dźwiękami, różnica ich wysokości


SJP.pl


interwał

1. odległość w przestrzeni lub odstęp w czasie;
2. w muzyce: odległość między dwoma dźwiękami, różnica ich wysokości


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) muz. odległość między wysokościami dwóch dźwięków;

Wiktionary

Interwał (z łac. intervallum, dosłownie „miejsce pomiędzy szańcami”) – w teorii muzyki jest to odległość między dwoma dźwiękami.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Podział interwałów na konsonanse i dysonanse jest jak najbardziej arbitralny – kwarta czysta jeszcze w renesansie uważana była za dysonans, który trzeba jak najprędzej rozwiązać.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ĩnˈtɛrvaw, AS: ĩntervau̯

Wiktionary

Powiązane:

 przym. interwałowy

Wiktionary


interwałowy

interwał


SJP.pl

Patrz:

interwał

interwencja

1. wmieszanie się w czyjeś sprawy, oddziaływanie w celu osiągnięcia własnych celów;
2. czynności z tym związane;
3. skup lub sprzedaż papierów wartościowych w celu wpłynięcia na ich kurs;
4. mieszanie się państwa lub grupy państw w sprawy innego kraju, również w postaci interwencji zbrojnej


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) wejście pomiędzy, mieszanie się do czegoś, aby osiągnąć zamierzony cel

Wiktionary

  • Interwencja główna – instytucja procesu cywilnego
  • Interwencja kryzysowa – forma pomocy psychologicznej
  • Interwencja uboczna – instytucja polskiego postępowania cywilnego
  • Interwencja (program) – magazyn reporterów Polsatu
  • Praca interwencyjna
  • Interwencja humanitarna
  • Interwencja (stosunki międzynarodowe) – pojęcie z teorii stosunków międzynarodowych
  • Interwencja poselska – instrument kontroli politycznej

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Stany Zjednoczone dokonały interwencji w Iraku.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌĩntɛrˈvɛ̃nt͡sʲja, AS: ĩntervncʹi ̯a

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. interwent m., interwenient m., interwencjonizm m., interweniowanie n., zainterweniowanie n.

 czas. interweniować ndk., zainterweniować dk.

 przym. interwencyjny

 przysł. interwencyjnie

Wiktionary


interwencjonista

1. zwolennik oddziaływania państwa na gospodarkę metodami ekonomicznymi i administracyjnymi;
2. zwolennik ingerowania państwa lub grupy państw w wewnętrzne sprawy innego państwa


SJP.pl


interwencjonistka

interwencjonista


SJP.pl

Patrz:

interwencjonista

interwencjonistyczny

interwencjonizm


SJP.pl

Patrz:

interwencjonizm

interwencjonizm

1. oddziaływanie państwa na gospodarkę metodami ekonomicznymi i administracyjnymi;
2. ingerowanie państwa lub grupy państw w wewnętrzne sprawy innego państwa


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) polit. ekon. polityka interwencji w sprawy ekonomiczne własnego państwa

Wiktionary

Interwencjonizm albo regulacjonizm – stosunki gospodarczo-polityczne, polegające na bezpośrednich interwencjach państwa na rynku. Niekiedy interwencjonizm jest rozumiany jako teoria ekonomiczna zalecająca takowe podejście.

Zakres i wykorzystanie tych narzędzi zależy od potrzeb gospodarki, wynikających przede wszystkim ze stopnia jej rozwoju oraz aktualnego stanu koniunktury. Polityka interwencjonizmu państwowego stwarza zagrożenie inflacją, wynikające ze zwiększonych wydatków budżetu państwa (deficyt budżetowy). Źródłem jej finansowania jest najczęściej dług publiczny.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Rząd nagminnie stosuje interwencjonizm.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌĩntɛrvɛ̃nˈt͡sʲjɔ̇̃ɲism̥, AS: ĩntervẽncʹi ̯o̊̃ńism̦

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. interwencja ż., interwenient m., interwent m., interweniowanie n.

 czas. interweniować

 przym. interwencyjny

Wiktionary


interwencyjny

związany z interwencją


SJP.pl


interwenient

osoba lub strona interweniująca w danej sprawie; interwent


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) przest. osoba, która interweniuje

 (1.2) praw. osoba trzecia, która włącza się w postępowanie sądowe, posiadając interes prawny

Wiktionary

Interwenient – w polskim postępowaniu karno-skarbowym to podmiot, który zgłasza roszczenia do przedmiotów podlegających przepadkowi w wyniku postępowania. Uprawnienia interwenienta określa kodeks karny skarbowy (skrót: kks).

Interwenient nie może być ani podejrzanym, ani oskarżonym w sprawie o przestępstwo lub wykroczenie skarbowe. Jeśli w toku postępowania ustalono podmiot mogący zgłosić interwencję, jest on bez zwłoki powiadamiany, chyba że nie jest możliwe ustalenie jego danych kontaktowych (art. 127 § 2 kks). Interwenient ma w postępowaniach status strony (art. 120 kks) i może w nich ustanowić pełnomocnika – adwokata lub radcę prawnego (w postępowaniu wykroczeniowym – tylko jednego). Interwenienta może także reprezentować jego organ uprawniony do działania w jego imieniu.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ˌĩntɛrˈvɛ̃ɲɛ̃nt, AS: ĩntervńẽnt

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. interwencja ż., interwent m., interwencjonizm m., interweniowanie n.

:: fż. interwenientka ż.

 czas. interweniować ndk.

 przym. interwencyjny, interwencjonistyczny

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) interwent

Wiktionary


interwenientka

interwenient


SJP.pl

Patrz:

interwenient

interweniować

oficjalnie:
1. podjąć, podejmować przeciwdziałania, wtrącić się, wtrącać się do czegoś;
2. wstawić się, wstawiać się w czyjejś sprawie


SJP.pl

czasownik

 (1.1) mieszać się w sprawy kogoś innego lub innego kraju, w celu uzyskania określonego efektu

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Stany Zjednoczone interweniowały w sprawie Iraku.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌĩntɛrvɛ̃ˈɲɔvat͡ɕ, AS: ĩntervẽńovać

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. interwencja ż., interwenient m., interwencjonizm m., interweniowanie n.

Wiktionary


interweniowanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) podejmowanie interwencji

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌĩntɛrvɛ̃ɲɔˈvãɲɛ, AS: ĩntervẽńovãńe

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. interwencja ż., interwent m., interwencjonizm mrz., interwenient mos.

 czas. interweniować ndk., zainterweniować dk.

 przym. interwencyjny

 przysł. interwencyjnie

Wiktionary


interwent

osoba lub strona interweniująca w danej sprawie; interwenient


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) ktoś lub coś, co interweniuje, zwłaszcza przy użyciu siły

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. interweniowanie n., interwenient mos., interwencjonizm mrz., interwencja ż.

Wiktionary


interwentka

interwent


SJP.pl

Patrz:

interwent

interwiew

[czytaj: interWJU] interview;
1. spotkanie, rozmowa, zwłaszcza kwalifikacyjna;
2. wywiad prasowy, radiowy, telewizyjny


SJP.pl


interwizja

telewizja międzynarodowa


SJP.pl

  • popularna, skrótowa nazwa Międzynarodowej Organizacji Radia i Telewizji (OIRT), skupiającej telewizje krajów socjalistycznych
  • Konkurs Piosenki Interwizji organizowany przez tę organizację
  • Interwizja – Telewizja Internetowa

Wikipedia


interymalnie

interymalny


SJP.pl

Patrz:

interymalny

interymalny

dawniej: chwilowy, tymczasowy; interimalny


SJP.pl


intestacja

nieustanowienie uprawnionych do spadku, niepozostawienie testamentu


SJP.pl


intestat

osoba, która zmarła, nie sporządziwszy testamentu; intestator


SJP.pl


intestator

osoba, która zmarła, nie sporządziwszy testamentu; intestat


SJP.pl


intifada

1. powstanie palestyńskie na ziemiach arabskich okupowanych przez Izrael;
2. powstanie, bunt


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) polit. arabskie określenie buntu, rebelii, powstania;

Wiktionary

Intifada (hebr. ‏אינתיפאדה‎, arab. ‏انتفاضة‎ intifāḍastrząsanie) – arabskie określenie buntu, rebelii, powstania.

Robin Shulman na łamach gazety The Washington Post interpretuje słowo intifada jako „okres powszechnego oporu przeciwko uciskowi”.

Wikipedia

Przykłady

składnia.

kolokacje.

synonimy.

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

frazeologia.

etymologia.

 etym|arab|إنتفاضة. (intifāḍa) → bunt, rebelia

uwagi.

tłumaczenia.

* angielski: (1.1) intifada

* arabski: (1.1) انتفاضة ż.

* francuski: (1.1) intifada, intifadah

* hiszpański: (1.1) intifada ż.

* nowogrecki: (1.1) ιντιφάντα ż.

źródła.

== intifada (język angielski.) ==

wymowa.

 IPA3|ˌɪntɪˈfɑːdə.

 audio|LL-Q1860 (eng)-Vealhurl-intifada.wav.

znaczenia.

rzeczownik

 (1.1) intifada

odmiana.

przykłady.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌĩntʲiˈfada, AS: ĩntʹifada

Wiktionary


intoksykacja

stan chorobowy wywołany wniknięciem substancji trujących do organizmu; zatrucie


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) med. zatrucie

Wiktionary

  • intoksykacja (mikrobiologia)
  • intoksykacja (toksykologia)

Wikipedia


intoksykacyjny

intoksykacja


SJP.pl

Patrz:

intoksykacja

intolerancja

rzadko: brak szacunku, wyrozumiałości dla cudzych poglądów, upodobań, dla cudzego postępowania; nietolerancja, nietolerancyjność, niewyrozumiałość


SJP.pl


intonacja

1. sposób wypowiadania wyrazów; modulacja;
2. początek frazy w utworach kościelnych;
3. rozpoczynanie przez jedną osobę śpiewu zbiorowego


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) jęz. sposób akcentowania wyrazów i zdań;

 (1.2) muz. sposób wydobywania dźwięków, szczególnie w śpiewie, na instrumencie smyczkowym lub dętym;

 (1.3) muz. rozpoczęcie śpiewu zbiorowego przez jedną osobę; zaśpiew;

Wiktionary

  • intonacja (językoznawstwo)
  • intonacja (muzyka)

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ˌĩntɔ̃ˈnat͡sʲja, AS: ĩntõnacʹi ̯a

Wiktionary

Powiązane:

 czas. intonować

 rzecz. intonowanie n.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1-2) intonowanie

 (1.3) intonowanie, zaśpiew

Wiktionary


intonacyjny

związany z intonacją


SJP.pl


intonować

1. rozpoczynać zbiorowy śpiew, podawać ton do wspólnego śpiewu;
2. wymawiać słowa akcentując je, modulując głos, często w celu wyrażenia swoich odczuć


SJP.pl

czasownik przechodni niedokonany

 (1.1) jęz. mówić, odpowiednio akcentując i modulując głos

 (1.2) zaczynać śpiewać dając sygnał do zbiorowego śpiewu

Wiktionary

Przykłady

 (1.2) Cały czas Tadek trzymał mikrofon i komentował, uprzedzał wydarzenia, intonował modlitwy czy śpiewy.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌĩntɔ̃ˈnɔvat͡ɕ, AS: ĩntõnovać

Wiktionary

Powiązane:

 czas. zaintonować dk.

 rzecz. intonacja ż., intonowanie n.

Wiktionary


intonowanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|intonować.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌĩntɔ̃nɔˈvãɲɛ, AS: ĩntõnovãńe

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. intonacja ż.

 przym. intonacyjny

 czas. intonować

Wiktionary


intrada

krótki utwór instrumentalny rozpoczynający niektóre suity, opery lub balety


SJP.pl

Intrada – krótki utwór instrumentalny o charakterze fanfarowym. Jest utworem otwierającym uroczystości dawniej dworskie, obecnie przedstawienia, bale, turnieje. Najczęściej przeznaczony jest na instrumenty dęte blaszane i perkusję.

Wikipedia


intrakt

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) farm. preparat roślinny otrzymywany poprzez wytrawienie świeżego surowca roślinnego etanolem o stężeniu 80–95℃

Wiktionary

Alkoholatura, intrakt (łac. Alcoholaturae, Intracta) – preparat roślinny, otrzymywany poprzez wytrawienie surowego surowca roślinnego etanolem o stężeniu 80–95° (procent objętościowych). Intrakty są podobne do nalewek, różnią się od nich tym, że są sporządzane z surowców świeżych, a nie suszonych.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Ziołowe intrakty to doskonałe mikstury nie tylko dla zdrowia, także dla urody.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈĩntrakt, AS: ĩntrakt

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) alkoholatura

Wiktionary


intramarginalny

przymiotnik

 (1.1) ekon. odbywający się w ramach dopuszczalnych wahań kursów (o interwencjach walutowych)

 (1.2) geogr. dotyczący strefy między czołem lodowca a moreną czołową, pochodzący z tej strefy, związany z nią

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Jak dotychczas, większość interwencji walutowych w ESW były to interwencje intramarginalne przy użyciu głównie dolara amerykańskiego.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌĩntrãmarʲɟĩˈnalnɨ, AS: ĩntrãmarʹǵĩnalny

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) wewnątrzpasmowy

Wiktionary


intramolekularny

zawarty wewnątrz molekuły, odbywający się w jej obrębie; wewnątrzcząsteczkowy


SJP.pl


intranecik

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) zdrobn. od intranet

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. intranet m.

 przym. intranetowy

Wiktionary


intranet

wewnętrzna sieć komputerowa przedsiębiorstwa lub organizacji wykorzystująca technologię internetową


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) inform. wewnętrzna sieć komputerowa organizacji przeznaczona dla wąskiej grupy osób, np. pracowników;

Wiktionary

Intranet – niepubliczna sieć telekomunikacyjna, do której dostęp może być uzyskiwany z punktów dostępu usytuowanych w jednej strukturze organizacyjnej lub organizacji.

Po zamontowaniu serwera umożliwiającego korzystanie w obrębie sieci LAN z usług takich, jak strony WWW, poczta elektroniczna itp., czyli usług typowo internetowych, można mówić o intranecie. Do intranetu dostęp mają zazwyczaj tylko pracownicy danej organizacji.

Wikipedia

Przykłady

składnia.

kolokacje.

synonimy.

antonimy.

 (1.1) extranet, Internet

hiperonimy.

hiponimy.

 (1.1) sieć, sieć komputerowa

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

 rzecz. intranecik m.

 przym. intranetowy

frazeologia.

etymologia.

 etym|ang|intranet.

uwagi.

tłumaczenia.

* angielski: (1.1) intranet

* baskijski: (1.1) intranet

* czeski: (1.1) intranet m.

* duński: (1.1) intranet n.

* francuski: (1.1) intranet m.

* hiszpański: (1.1) intranet ż.

* niemiecki: (1.1) Intranet n.

* norweski (bokmål): (1.1) intranet n.

* norweski (nynorsk): (1.1) intranet n.

* nowogrecki: (1.1) ενδοδίκτυο n.

* rosyjski: (1.1) интранет m.

* ukraiński: (1.1) інтранет m.

źródła.

== intranet (język angielski.) ==

wymowa.

 audio|LL-Q1860 (eng)-Vealhurl-intranet.wav.

znaczenia.

rzeczownik

 (1.1) inform. intranet

odmiana.

przykłady.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. intranecik m.

 przym. intranetowy

Wiktionary

Synonimy:

antonimy.

 (1.1) extranet, Internet

hiperonimy.

hiponimy.

 (1.1) sieć, sieć komputerowa

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

 rzecz. intranecik m.

 przym. intranetowy

frazeologia.

etymologia.

 etym|ang|intranet.

uwagi.

tłumaczenia.

* angielski: (1.1) intranet

* baskijski: (1.1) intranet

* czeski: (1.1) intranet m.

* duński: (1.1) intranet n.

* francuski: (1.1) intranet m.

* hiszpański: (1.1) intranet ż.

* niemiecki: (1.1) Intranet n.

* norweski (bokmål): (1.1) intranet n.

* norweski (nynorsk): (1.1) intranet n.

* nowogrecki: (1.1) ενδοδίκτυο n.

* rosyjski: (1.1) интранет m.

* ukraiński: (1.1) інтранет m.

źródła.

== intranet (język angielski.) ==

wymowa.

 audio|LL-Q1860 (eng)-Vealhurl-intranet.wav.

znaczenia.

rzeczownik

 (1.1) inform. intranet

odmiana.

przykłady.

składnia.

kolokacje.

synonimy.

Wiktionary


intranetowy

intranet


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z intranetem, dotyczący intranetu

Wiktionary

Patrz:

intranet

Powiązane:

 rzecz. intranet m., intranecik m.

Wiktionary


intransitivum

jęz. czasownik niemający strony biernej; czasownik intranzytywny; czasownik nieprzechodni


SJP.pl


intranzytywny

jęz. czasownik intranzytywny - czasownik niemający strony biernej; czasownik nieprzechodni; intransitivum


SJP.pl


intrapersonalny

dotyczący wewnętrznych doświadczeń i procesów jednostki


SJP.pl


intrata

zysk, korzyść


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) przest. dochód, zysk

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Sposobem zaś ode mnie podanym intrata dzisiejsza będzie wiekami nieodmienną i zawsze równie dla Rzeczypospolitej użyteczną, a przecież przemysłu dziedzica nie tamującą.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ĩnˈtrata, AS: ĩntrata

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. intratność ż.

 przym. intratny

 przysł. intratnie

Wiktionary


intrateluryczny

otoczony lądem, lądami; śródlądowy


SJP.pl


intratniej

stopień wyższy od przysłówka: intratnie


SJP.pl


intratniejszy

stopień wyższy od przymiotnika: intratny


SJP.pl


intratność

zyskowność jakiegoś przedsięwzięcia


SJP.pl


intratny

przynoszący zysk; zyskowny, rentowny, opłacalny, dochodowy, popłatny


SJP.pl

przymiotnik jakościowy

 (1.1) przynoszący zysk

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ĩnˈtratnɨ, AS: ĩntratny

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. intrata ż.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) popłatny, lukratywny, zyskowny, dochodowy, rentowny

Wiktionary


intrawenalny

wprowadzany bezpośrednio do żyły; dożylny, śródżylny


SJP.pl


intrepido

określenie wykonawcze: śmiało


SJP.pl

„Intrepido” – nazwa noszona na przestrzeni dziejów przez okręty Regia Marina i Marina Militare:

  • „Intrepido” – bryg z lat 30. XIX wieku
  • „Intrepido” – niszczyciel typu Indomito z czasów I wojny światowej
  • „Intrepido” – pierwotnie japoński niszczyciel „Kawakaze” typu Urakaze z okresu I wojny światowej, sprzedany przed wodowaniem Włochom i nazwany początkowo „Intrepido”, a później „Audace”
  • „Intrepido” – torpedowiec typu Ciclone z okresu II wojny światowej
  • „Intrepido” (D571) – niszczyciel rakietowy typu Impavido z lat 60. XX wieku

Wikipedia


intro

wstęp, zwłaszcza do utworu muzycznego lub gry komputerowej


SJP.pl

  • Intro w muzyce – nazwa ścieżki dźwiękowej otwierającej album lub singla
  • Intro w grach komputerowych – nazwa wprowadzenia w świat gry, najczęściej w formie animacji
  • Intro – album zespołu Ich Troje (1996)
  • Intro – album Danny’ego Fernandesa (2008)
  • Intro – album zespołu Bravo Band (2008)
  • „Intro” – utwór zespołu IRA rozpoczynający ich siódmy studyjny album zatytułowany Ogień
  • „Intro” – utwór zespołu The xx
  • „Intro” – utwór zespołu DaBaby’ego

Wikipedia


introcepcja

w psychologii: przyjmowanie obcych norm, zasad, celów jako własnych


SJP.pl


introdukcja

część wprowadzająca, wstępna dzieła


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) wstęp, przedstawienie czegoś, początek

 (1.2) ekol. wprowadzenie gatunku do ekosystemu

Wiktionary

Introdukcja (łac. introductio – wprowadzenie, wstęp) – wprowadzenie nierodzimego gatunku lub niższego taksonu pochodzącego z innego geograficznie regionu, jako nowego elementu danej biocenozy. W rolnictwie jest to celowe wprowadzenie przez człowieka na teren uprawy chronionej organizmów pożytecznych.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ˌĩntrɔˈdukt͡sʲja, AS: ĩntrodukcʹi ̯a

Wiktionary


introdukcyjny

introdukcja


SJP.pl

Patrz:

introdukcja

introdukować

wprowadzać (wprowadzić) na dany teren nowy gatunek zwierząt lub roślin


SJP.pl


introgresja

wcielenie genów jednego gatunku do puli genowej innego gatunku


SJP.pl

Wikipedia


introit

Introit (łac. introitus) – chrześcijański śpiew liturgiczny, stanowiący m.in. część mszy obrządków zachodnich oraz luterańskiego nabożeństwa głównego. Gatunkowo jest to antyfona, poprzedzająca werset zaczerpnięty z jednego z psalmów.

Wikipedia


introjekcja

bezkrytyczne przejmowanie cudzych ocen i interpretacji oraz traktowanie ich jako własnych


SJP.pl

Introjekcja jest mechanizmem obronnym, który pojawia się w celu obrony ego przed uświadomieniem nieakceptowanych, wrogich impulsów.

Dziecko przyswaja sobie postawy rodziców w formie wielu utrwalonych wzorców myślowych, które są powielane. Utworzony obraz rodziców sprawia, iż jednostka stosuje ich nakazy wobec siebie.Mechanizm introjekcji polega na przyjmowaniu komunikatów, poglądów, atrybutów innych osób jako własnych. Proces ten przebiega bezrefleksyjnie.

Wikipedia


introligator

rzemieślnik lub pracownik przemysłu poligraficznego, zajmujący się oprawianiem książek


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) druk. rzem. osoba zajmująca się zawodowo oprawą książek i innych wydawnictw;

Wiktionary

Introligator ( z łac. intro „do środka” + ligare „związywać”) – rzemieślnik zajmujący się ręcznym introligatorstwem, tj. oprawianiem różnych wydawnictw oraz zdobieniem opraw (głównie zabytkowych), także pracownik drukarni (oprawa książek).

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Drukarnia zatrudni krajacza i introligatorów.

 (1.1) Książki są często brudne, mokre, oblepione pajęczynami, ale znajomy introligator, pan Wiesio, potrafi przywrócić im dawny blask (…)

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌĩntrɔlʲiˈɡatɔr, AS: ĩntrolʹigator

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. introligatornia ż., introligatorstwo n.

 przym. introligatorski

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) daw. oprawiacz

Wiktionary


introligatorka

1. kobieta introligator
2. introligatorstwo


SJP.pl


introligatornia

samodzielny zakład lub wydział drukarni zajmujący się głównie oprawianiem książek i broszur


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) druk. rzem. zakład rzemieślniczy, w którym oprawia się książki i inne wydawnictwa

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Dysponujemy własną drukarnią offsetową i cyfrową, naświetlarnią, introligatornią, pracownią sitodruku i tampondruku.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌĩntrɔlʲiɡaˈtɔrʲɲa, AS: ĩntrolʹigatorʹńa

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. introligator m., introligatorka ż., introligatorstwo n.

 przym. introligatorski

 przysł. introligatorsko

Wiktionary


introligatorski

odnoszący się do introligatora lub introligatorstwa


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z introligatorstwem lub introligatorem

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. introligatorstwo n., introligator mos., introligatorka ż., introligatornia ż.

 przysł. introligatorsko

Wiktionary


introligatorstwo

dział przemysłu poligraficznego lub rzemiosło zajmujące się oprawianiem książek


SJP.pl

Introligatorstwo ( z łac. intro „do środka” + ligare „związywać”) – rodzaj rzemiosła lub dział przemysłu poligraficznego zajmujący się wytwarzaniem opraw i oprawianiem druków (broszur, książek, czasopism), czyli wykończeniem materiałów drukowanych. Projekty (makiety) publikacji dostarczają wydawnictwa. Rzemieślnik trudniący się tym zajęciem to introligator.

W Polsce introligatorstwo rozwijało się od późnego średniowiecza przy klasztorach.

Wikipedia


intromisja

dawniej: oficjalne wprowadzenia na urząd lub w stan posiadania


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) daw. wejście w posiadanie nieruchomości na drodze sądowej;

 (1.2) daw. wprowadzenie na urząd zgodnie z przepisami prawnymi

Wiktionary

Intromisja (łac. intromissio). Legalne zawładnięcie – rozumiane jako wejście w posiadanie nieruchomości zgodnie z wyrokiem sądowym, ogłaszane niegdyś osobiście przez przysłanego w tym celu, na miejsce, woźnego sądowego. Ogłaszanie intromisji, zwanej też wwiązaniem, odbywało się w miejscu publicznym – np. na rynku, wobec zgromadzonych świadków.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Znalazłem dom, jakiego mi było trzeba, kupiłem go i urządziłem tak, że mogę się wprowadzić, kiedy zechcę. Zamierzam więc w najbliższym czasie odbyć tam intromisję i mam nadzieję, będę mógł jeszcze spędzić kilka lat w tem miłem ustroniu, ciesząc się za życia towarzystwem moich przyjaciół i pewny, iż po śmierci będę żył w ich wspomnieniach.

Wiktionary

Powiązane:

 czas. intromitować ndk.

Wiktionary


intron

odcinek pozbawiony informacji, występujący w tzw. genach podzielonych występujących u organizmów eukariotycznych


SJP.pl

Intron, sekwencja niekodująca – część sekwencji genu, która nie koduje sekwencji aminokwasów polipeptydu, a jedynie rozdziela kodujące eksony. Introny występują w większości eukariontów. Po przepisaniu sekwencji genu z DNA na RNA introny są wycinane przy udziale snRNA w procesie splicingu i powstaje dojrzały matrycowy RNA (mRNA), który jest wykorzystywany przez rybosomy jako matrycę do syntezy peptydów i białek.

Wikipedia


intronizacja

1. nadanie komuś tytułu panującego monarchy;
2. przyznanie komuś najwyższej pozycji w jakiejś grupie


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) wyniesienie na tron, objęcie władzy królewskiej lub wysokiego stanowiska kościelnego

Wiktionary

Wikipedia

Powiązane:

 rzecz. intronizowanie n., tron mrz.

Wiktionary


intronizacyjny

intronizacja


SJP.pl

Patrz:

intronizacja

intronizować

1. nadać, nadawać komuś tytuł panującego monarchy;
2. przyznać, przyznawać komuś najwyższą pozycję w jakiejś grupie


SJP.pl


intronizowanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) wprowadzanie na tron, obejmowanie władzy monarszej

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. intronizacja ż.

 czas. intronizować ndk.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) intronizacja

Wiktionary


intronowy

intron


SJP.pl

Patrz:

intron

intropatia

zdolność postawienia się w sytuacji innych i zrozumienia ich uczuć; empatia


SJP.pl


intropsychologia

nauka badająca mechanizmy oddziaływania jednych ludzi na drugich; interpsychologia


SJP.pl


introspekcja

w psychologii: badanie własnych przeżyć psychicznych; samoobserwacja


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) psych. analiza własnych procesów psychicznych

Wiktionary

  • Introspekcja filmowa
  • introspekcja w informatyce
  • introspekcja w psychologii

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ˌĩntrɔˈspɛkt͡sʲja, AS: ĩntrospekcʹi ̯a

Wiktionary

Powiązane:

 przym. introspekcyjny

Wiktionary


introspekcjonistka

introspekcjonista


SJP.pl

Patrz:

introspekcjonista

introspekcjonizm

Introspekcjonizm, psychologia introspekcyjna – technika zbierania danych, rozwijana przez XIX-wiecznych psychologów, m.in. Wundta, kładąca nacisk na bezpośrednie i subiektywne badanie świadomości – introspekcję.

Badania nad percepcją prowadzone były z punktu widzenia nauk przyrodniczych. Wynikało to z tendencji myśli XIX-wiecznej do przekształcania dziedzin filozofii zajmujących się człowiekiem w nauki empiryczne. Psychologia miała być podstawową dyscypliną humanistyczną tego przekształcenia. W introspekcjonizmie psychika była rozumiana jako świadomość indywidualna – przedmiot jej badań stanowiła psychika dowolnej jednostki ludzkiej – utożsamiana ze świadomością.

Wikipedia


introspekcyjny

związany z obserwacją i analizą własnych myśli, przeżyć i stanów psychicznych; introspektywny


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) psych. taki, który opiera się na introspekcji, dotyczy introspekcji

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌĩntrɔspɛkˈt͡sɨjnɨ, AS: ĩntrospekcyi ̯ny

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. introspekcja ż.

Wiktionary


introspektywny

związany z obserwacją i analizą własnych myśli, przeżyć i stanów psychicznych; introspekcyjny


SJP.pl


introwersja

skupianie się na własnych odczuciach, zamknięcie na świat, trudność utrzymania kontaktu z otoczeniem, przeciwieństwo ekstrawertyzmu; introwertyzm


SJP.pl

Introwersja i ekstrawersja (łac. introversus – zwrócony do środka, łac. extraversus – zwrócony na zewnątrz) – przeciwstawiane sobie cechy osobowości związane z kontaktami międzyludzkimi, różnie definiowane u różnych autorów. Pojęcia te zostały wprowadzone przez Carla Gustava Junga (na podstawie teorii temperamentów fizjologicznych Kretschmera) w pracy Psychologische Typen (Typy psychologiczne, 1921), a zmodyfikowane przez Eysencka w teorii temperamentu PEN oraz Costę i McCrae w modelu Wielkiej Piątki.

Wikipedia


introwersyjny

przymiotnik od: introwersja (np. postawa introwersyjna)


SJP.pl


introwertyczka

introwertyk


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) fż. od: introwertyk

Wiktionary

Patrz:

introwertyk

Wymowa:

IPA: ˌĩntrɔvɛrˈtɨt͡ʃka, AS: ĩntrovertyčka

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. introwertyzm m., introwertyczność ż.

:: fm. introwertyk m.

 przym. introwertyczny

Wiktionary


introwertyczność

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) cecha tego, co introwertyczne; cecha tych, którzy są introwertyczni

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. introwertyzm m., introwertyk m., introwertyczka ż.

 przym. introwertyczny

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) skrytość, zamkniętość; pot. borsukowatość

Wiktionary


introwertyczny

charakterystyczny dla introwertyka (np. introwertyczna postawa); introwertywny


SJP.pl


introwertyk

osoba zamknięta w sobie, niechętna do nawiązywania znajomości z innymi ludźmi, skupiająca się na własnych sprawach i uczuciach; samotnik


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) psych. człowiek skupiony na swoich uczuciach, myślach i sprawach, nakierowany na swoje własne wnętrze

Wiktionary

Introwersja i ekstrawersja (łac. introversus – zwrócony do środka, łac. extraversus – zwrócony na zewnątrz) – przeciwstawiane sobie cechy osobowości związane z kontaktami międzyludzkimi, różnie definiowane u różnych autorów. Pojęcia te zostały wprowadzone przez Carla Gustava Junga (na podstawie teorii temperamentów fizjologicznych Kretschmera) w pracy Psychologische Typen (Typy psychologiczne, 1921), a zmodyfikowane przez Eysencka w teorii temperamentu PEN oraz Costę i McCrae w modelu Wielkiej Piątki.

Wikipedia

Powiązane:

 rzecz. introwertyczka ż., introwertyczność ż., introwertyzm mrz.

:: fż. introwertyczka ż.

 przym. introwertyczny

 przysł. introwertycznie

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) rzad. wsobek

Wiktionary


introwertywny

charakterystyczny dla introwertyka (np. introwertywna postawa); introwertyczny


SJP.pl


introwertyzm

skupianie się na własnych odczuciach, zamknięcie na świat, trudność utrzymania kontaktu z otoczeniem, przeciwieństwo ekstrawertyzmu; introwersja


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) psych. zob. introwersja.

Wiktionary

Introwersja i ekstrawersja (łac. introversus – zwrócony do środka, łac. extraversus – zwrócony na zewnątrz) – przeciwstawiane sobie cechy osobowości związane z kontaktami międzyludzkimi, różnie definiowane u różnych autorów. Pojęcia te zostały wprowadzone przez Carla Gustava Junga (na podstawie teorii temperamentów fizjologicznych Kretschmera) w pracy Psychologische Typen (Typy psychologiczne, 1921), a zmodyfikowane przez Eysencka w teorii temperamentu PEN oraz Costę i McCrae w modelu Wielkiej Piątki.

Wikipedia

Powiązane:

 rzecz. introwersja ż., introwertyk m., introwertyczka ż., introwertyczność ż.

Wiktionary


intruz

człowiek nieproszony, natrętny; natręt


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) człowiek niemile widziany w danym miejscu

 (1.2) człowiek który dostał się gdzieś bezprawnie, łamiąc zakazy

Wiktionary

  • intruz – osoba, która bez zezwolenia wkracza fizycznie na teren, na który nie powinna mieć wstępu, albo przekracza inne, mniej jasno określone granice – fizycznie lub mentalnie – bez zgody drugiej osoby
  • intruz (w informatyce) – osoba nieupoważniona do korzystania z zasobów danej sieci bądź systemu komputerowego, która – wbrew właścicielowi – różnymi sposobami stara się uzyskać do nich dostęp; w celu ochrony przed intruzami stosuje się m.in. zapory sieciowe oraz systemy IDS
  • Intruz – film z 1929 roku, otrzymał jedną nominację do Oscara
  • Intruz – film z 1946 roku w reżyserii Orsona Wellesa
  • Intruz – film z 1949 roku w reżyserii Clarence'a Browna
  • Intruz − amerykański film fabularny z 1989 roku w reżyserii Scotta Spiegela
  • Intruz – film z 1999 roku w reżyserii Davida Baileya
  • Intruz – francuski film z 2004 roku

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Na dworze cesarskim pojawia się intruz: młody, utalentowany i już słynny kompozytor, u którego cesarz zamawia nową operę.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) natręt, nieproszony gość

 (1.2) nieproszony gość

Wiktionary


intruzja

wciśnięcie się masy skalnej w wyższe partie skorupy ziemskiej


SJP.pl

Intruzja (z łac. intrusus ‘wepchnięty’) – ciało skalne powstałe z zastygłej w głębi skorupy ziemskiej magmy, która wdarła się pomiędzy starsze utwory skalne. Magma unosi się w płytsze rejony skorupy ziemskiej w postaci diapiru, wciskając się pomiędzy skały otoczenia. Diapiry docierające w bezpośrednie sąsiedztwo powierzchni ziemi dają początek zjawiskom wulkanicznym, jednak większość takich ciał skalnych, na skutek powolnego schładzania, zastyga 5–30 kilometrów pod powierzchnią, tworząc ciała skalne określane jako plutony. Forma, wielkość i stosunek do skał otoczenia pozwala wyróżnić następujące typy intruzji:

  • intruzje zgodne – ściany intruzji są zgodne z płaszczyznami strukturalnymi, takimi jak warstwowanie lub uławicenie starszych skał, powierzchnie niezgodności czy też płaszczyzny tektoniczne. Zalicza się do nich:
sille, lakkolity (lakolit), lopolity, fakolity;
  • intruzje niezgodne – ściany intruzji przekraczają powierzchnie strukturalne. W tej kategorii wyróżnia się:
dajki, żyły kominowe (nek wulkaniczny), żyły pierścieniowe, apofizy, etmolity, harpolity, batolity.

Wikipedia


intruzka

intruz; natrętka


SJP.pl


intruzyjny

przymiotnik od: intruzja


SJP.pl


intruzywny

1. związany z wejściem wgłąb innych struktur;
2. skała intruzywna - skała powstała w wyniku krzepnięcia magmy we wcześniej istniejących strukturach skalnych;
3. intruzywny wzrost komórek - wrastanie komórek pomiędzy istniejące wcześniej, poprzez ich rozpuszczanie i rozpychanie


SJP.pl


intryga

1. podstępne działanie polegające na wzajemnym skłóceniu jakichś osób;
2. w literaturze: zawiązanie i przeprowadzenie akcji, której przedmiotem jest konflikt między postaciami utworu


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) chytre, podstępne działanie, zwykle przez wzajemne skłócenie jakichś osób, zmierzające do osiągnięcia jakiegoś celu

 (1.2) w utworach fabularnych, zwykle w dramacie: zbieg okoliczności lub umyślne działanie postaci, wywołujące konflikt i prowadzące do zmiany kierunku akcji

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Intryga Janka miała opłakane skutki.

 (1.2) Intryga w tej książce jest znakomita i nieprzewidywalna.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ĩnˈtrɨɡa, AS: ĩntryga

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. intryganctwo n., intrygant m., intrygantka ż.

 przym. intrygancki

 czas. intrygować

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) podstęp, knowanie, matactwo, machinacja

Wiktionary


intrygancki

dotyczący intryganta, jego intryg


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z osobą lub cechami intryganta; dotyczący intryganta lub właściwy intrygantowi; polegający na intrygach

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. intrygant mos., intrygantka ż., intryganctwo n., intryga ż.

 czas. intrygować ndk., zaintrygować dk.

Wiktionary


intryganctwo

skłonność do podstępnych działań w celu skłócenia jakichś osób


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) snucie intryg

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. intryga ż., intrygant m., intrygantka ż.

 czas. intrygować ndk.

 przym. intrygancki

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) intrygowanie, krecia robota

Wiktionary


intrygant

osoba, która intryguje (knuje przeciw komuś lub czemuś)


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) człowiek czyniący intrygi, działający podstępnie przeciwko komuś

Wiktionary

Intrygant (ang. The Informant!) – amerykański komediodramat kryminalny z 2009 roku w reżyserii Stevena Soderbergha. Powstał na podstawie powieści non-fiction pod tym samym tytułem autorstwa Kurta Eichenwalda.

Wikipedia

Powiązane:

 rzecz. intryga ż., intryganctwo n., intrygantka ż.

:: zdrobn. intryżka ż.

 czas. intrygować ndk.

 przym. intrygancki

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) kret, podgryzacz

Wiktionary


intrygantka

kobieta, która intryguje (knuje przeciw komuś lub czemuś)


SJP.pl


intrygować

1. wprowadzać w stan zaciekawienia;
2. knuć przeciw komuś


SJP.pl

czasownik nieprzechodni niedokonany

 (1.1) robić intrygi, knuć spiski

 (1.2) wzbudzać zainteresowanie, zaciekawienie, dawać do myślenia

Wiktionary

Przykłady

 (1.2) Muszę przyznać, że intryguje mnie twój sposób ubierania się; nigdy nie widziałem niczego podobnego.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. intrygant mos., intryga ż., intryganctwo n.

 przym. intrygancki

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) waśnić, mącić

 (1.2) ciekawić

Wiktionary


intrygujący

wzbudzający chęć poznania; ciekawy, interesujący


SJP.pl


intryżka

zdrobnienie od: intryga


SJP.pl


intubacja

wprowadzenie rurki intubacyjnej do tchawicy w celu napowietrzenia płuc


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) med. umieszczenie plastikowyastikowej rurki, zwanej rurką intubacyjną, w tchawicy pacjenta;

Wiktionary

Intubacja – umieszczenie plastikowej rurki, zwanej rurką intubacyjną, w tchawicy pacjenta w celu zapewnienia drożności dróg oddechowych. Rurka wprowadzana jest najczęściej przez usta za pomocą laryngoskopu. Zabieg ten jest wykonywany przez anestezjologa lub, w przypadku zatrzymania krążenia, do którego doszło poza szpitalem, przez lekarza systemu, pielęgniarkę systemu lub ratownika medycznego.

Wikipedia


intubacyjny

związany z intubacją


SJP.pl


intubować

w medycynie: wprowadzić, wprowadzać przez usta lub nos do krtani rurkę umożliwiającą oddychanie


SJP.pl


intuicja

1. wyczucie przyszłości, zdolność przewidywania; przeczucie, instynkt, antycypacja;
2. niezbyt umotywowany, ale prawdopodobny sąd o czymś, słuszne przeczucie;
3. w psychologii: narzucające się przekonanie, którego nie można w pełni uzasadnić, niepoprzedzone świadomym rozumowaniem, a nawet jemu przeciwne;
4. w filozofii: poznanie bezpośrednie, irracjonalne, polegające na uchwyceniu prawdy dzięki wewnętrznemu przekonaniu, bez pomocy rozumowania lub doświadczenia


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) filoz. proces polegający na poznaniu prawdy za pomocą wewnętrznego przekonania

 (1.2) psych. proces myślowy polegający na szybkim dopasowaniu danej sytuacji do znanych już szablonów i zależności, objawiący się w postaci nagłego przebłysku myślowego;

 (1.3) pot. zdolność przeczuwania, przewidywania

Wiktionary

Intuicja (z łac. intuitio – wejrzenie) – sądy oraz przekonania pojawiające się bezpośrednio, niebędące świadomym operowaniem przesłankami, rozumowanie bez uświadamiania procesu dochodzenia do rozwiązania problemu. Objawia się w postaci nagłego przebłysku myślowego, w którym dostrzega się myśl, obraz, rozwiązanie problemu lub odpowiedź na nurtujące pytanie.

Wikipedia

Przykłady

 (1.2) Decyzje na wszystkich szczeblach władzy, od premiera po wójta w gminie, podejmowane są głównie na podstawie intuicji i wynikają z bieżącej gry interesów.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌĩntuˈjit͡sʲja, AS: ĩntui ̯icʹi ̯a

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. intuicjonizm m., intuicyjność ż.

 przym. intuicyjny, intuicjonistyczny

 przysł. intuicyjnie

Wiktionary


intuicjonista

zwolennik, przedstawiciel intuicjonizmu - doktryny zakładającej, że podstawową lub wyłączną rolę w poznaniu odgrywa intuicja


SJP.pl


intuicjonistka

zwolenniczka, przedstawicielka intuicjonizmu - doktryny zakładającej, że podstawową lub wyłączną rolę w poznaniu odgrywa intuicja


SJP.pl


intuicjonistyczny

intuicjonizm


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) filoz. związany z intuicjonizmem, dotyczący intuicjonizmu, intuicjonistów

Wiktionary

Patrz:

intuicjonizm

Powiązane:

 rzecz. intuicjonizm mrz., intuicjonista m., intuicjonistka ż., intuicja ż., intuicyjność ż.

 przym. intuicyjny

 przysł. intuicyjnie

Wiktionary


intuicjonizm

1. w filozofii: doktryna poznania zakładająca, że podstawową lub wyłączną rolę w poznaniu odgrywa intuicja; intuitywizm;
2. w logice: współczesny kierunek matematyczny głoszący, iż budowę wszelkich teorii matematycznych należy opierać jedynie na pierwotnej intuicji ciągu liczb naturalnych oraz na zasadzie indukcji matematycznej


SJP.pl

  • Intuicjonizm (matematyka)
  • Intuicjonizm (filozofia)

Wikipedia


intuicyjnie

przysłówek sposobu

 (1.1) za pomocą intuicji

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌĩntujiˈt͡sɨjɲɛ, AS: ĩntui ̯icyi ̯ńe

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. intuicja ż., intuicjonizm m., intuicyjność ż.

 przym. intuicyjny, intuicjonistyczny

Wiktionary


intuicyjność

kierowanie się intuicją - zdolnością przeczuwania, wyczuwania


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) odprzym. cecha tego, co jest intuicyjne

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. intuicja ż., intuicjonizm m., intuicjonistka ż.

 przym. intuicyjny, intuicjonistyczny

 przysł. intuicyjnie

Wiktionary


intuicyjny

zgodny z intuicją, wynikający z intuicji, oparty na intuicji - zdolności przeczuwania, wyczuwania; podświadomy, aprioryczny, intuitywny


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) związany z intuicją

 (1.2) wynikający z intuicji, osiągnięty za pomocą intuicji

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌĩntujiˈt͡sɨjnɨ, AS: ĩntui ̯icyi ̯ny

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. intuicja ż., intuicjonista m., intuicjonistka ż., intuicjonizm m., intuicyjność ż., intuitywizm m.

 przym. intuicjonistyczny, intuitywny

 przysł. intuicyjnie, intuitywnie

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1-2) książk. intuitywny

Wiktionary


intuitywizm

w filozofii: doktryna poznania zakładająca, że podstawową lub wyłączną rolę w poznaniu odgrywa intuicja; intuicjonizm


SJP.pl


intuitywnie

intuitywny


SJP.pl

Patrz:

intuitywny

intuitywny

rzadko: zgodny z intuicją, wynikający z intuicji, oparty na intuicji - zdolności przeczuwania, wyczuwania; podświadomy, aprioryczny, intuicyjny


SJP.pl


intususcepcja

w botanice: mechanizm wzrostu pierwotnej ściany komórkowej polegający na tym, że nowe łańcuchy celulozy wbudowywane są pomiędzy już istniejące; apozycja


SJP.pl


intymidacja

książkowo: zastraszenie, zatrwożenie, onieśmielenie


SJP.pl

Zastraszanie, grożenie – informowanie kogoś o zamiarze lub możliwości podjęcia lub zaniechania działań, na skutek czego zastraszana osoba znajdzie się w sytuacji przez nią niepożądanej. Zastraszanie z reguły jest społecznie potępiane, ale są wyjątki. Na przykład, kiedy po zmroku idziemy pustą ulicą pewnym krokiem i robiąc groźną minę, to jest mniej prawdopodobne, że staniemy się ofiarą rozboju.Zastraszanie często przybiera formę niejawną, poprzez:

  • techniki autoprezentacji np. robienie groźnych min, zaciskanie pięści
  • pozornie niewinne chwalenie się np. znajomościami z przełożonym w zakładzie pracy, władzą, policją, światem przestępczym
  • opowiadaniem, że się kogoś pobiło, zwłaszcza z błahego powodu, np. niewielką zniewagę
  • deklarowaniem posiadania broni, czy znajomością sztuk walki np. karate.

Wikipedia


intymistka

intymista


SJP.pl

Patrz:

intymista

intymistyczny

intymizm


SJP.pl

Patrz:

intymizm

intymizm

1. klimat obrazów postimpresjonistycznych, oddających intymny nastrój codziennych zajęć;
2. klimat dzieł malarzy holenderskich XVII wieku, ukazujących pogodne sceny z życia prywatnego;
3. kierunek w sztuce filmowej, przedstawiający głównie osobiste przeżycia bohaterów


SJP.pl


intymnie

przysłówek sposobu

 (1.1) w sposób intymny (bardzo osobisty)

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Ich związek rozwijał się intymnie i w pełnym zaufaniu.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. intymność ż.

 przym. intymny

Wiktionary


intymniej

stopień wyższy od przysłówka: intymnie


SJP.pl


intymniejszy

stopień wyższy od przymiotnika: intymny


SJP.pl


intymność

1. bliskość, zażyłość, poufałość;
2. miłosny, erotyczny charakter czegoś


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) cecha tego, co jest intymne, osobiste; osobisty charakter

 (1.2) miłosny lub erotyczny charakter

Wiktionary

  • intymność (bliskość) w teorii miłości Sternberga
  • teoria intymności – teoria z zakresu psychologii społecznej
  • intymność – inaczej zażyłość, poufałość, komitywa, bliskość, konfidencjalność
  • Intymność – dramat filmowy z 2001 roku w reżyserii Patrice'a Chéreau.

Wikipedia

Powiązane:

 przym. intymny

 przysł. intymnie

Wiktionary


intymny

1. bardzo osobisty, zastrzeżony do najwęższego kręgu bliskich;
2. dotyczący seksu lub narządów płciowych


SJP.pl

przymiotnik jakościowy

 (1.1) mocno osobisty

 (1.2) związany z erotyką

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Wnikanie w intymne, osobiste sprawy klienta dopuszczalne jest jedynie w takim zakresie, jaki wynika z celów pomocy psychologicznej.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ĩnˈtɨ̃mnɨ, AS: ĩntmny

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. intymność ż.

 przysł. intymnie

Wiktionary

Synonimy:

 (1.2) seksualny

Wiktionary


intyna

wewnętrzna warstwa błony okrywającej ziarno pyłku


SJP.pl

Intyna (endosporium) – wewnętrzna warstwa ściany komórkowej otaczającej zarodniki mszaków i paprotników, ziarno pyłku u roślin okrytozalążkowych i nagozalążkowych oraz zarodniki grzybów. W przeciwieństwie do zewnętrznej, pokrytej kutykulą warstwy egzyny, intyna roślin jest cienka i zbudowana z celulozy i pektyny Pojawiająca się podczas kiełkowania ziarna pyłku łagiewka pyłkowa jest komórką wegetatywną otoczoną intyną, wysuwająca się przez otworek (porus) w egzynie. Pory mogą być zamknięte skutynizowanymi wieczkami.

Wikipedia


intytulacja

1. opatrzenie tytułem, tytułowanie czegoś;
2. tytuł, nagłówek;
3. zwracanie się do kogoś tytułem przysługującym mu ze względu na stanowisko lub urodzenie


SJP.pl


inuicki

Inuita; innuicki, eskimoski


SJP.pl


inuita

przedstawiciel rdzennej ludności zamieszkującej obszary Grenlandii, Kanady, Alaski i Syberii; Innuita, Eskimos


SJP.pl


inuitka

Inuita


SJP.pl

Patrz:

Inuita

inuktitut

język z rodziny eskimo-aleuckiej, urzędowy język kanadyjskich stanów Nunavut i Terytoria Północno-Zachodnie


SJP.pl

Inuktitut (ᐃᓄᒃᑎᑐᑦ inuktitut, dosł. język ludzi albo „nasz język”), język eskimoski – język z rodziny eskimo-aleuckiej, używany głównie w Kanadzie. Z punktu widzenia typologii jest to język aglutynacyjny.

Jako język urzędowy funkcjonuje w Nunavut i Terytoriach Północno-Zachodnich, a także częściowo w Quebecu oraz Nowej Fundlandii i Labradorze. Na Grenlandii językiem urzędowym jest kalaallisut, który jest przez niektórych uważany za jeden z dialektów inuktitut.

Wikipedia


inula

bylina, rzadziej krzew, z rodziny astrowatych; oman


SJP.pl

Oman (Inula L.) – rodzaj roślin z rodziny astrowatych. Obejmuje 78 gatunków w wąskim ujęciu (z wyłączeniem rodzaju Pentanema) lub około 100 w szerokim ujęciu. Rośliny te występują w Europie i Azji oraz w środkowej Afryce. Rodzaj w szerokim ujęciu reprezentowany jest w Polsce przez 6 gatunków rodzimych i jeden introdukowany, w wąskim ujęciu należy tu tylko gatunek introdukowany – oman wielki Inula helenium.

Wikipedia


inulina

wielocukier zbudowany z fruktozy gromadzący się głównie w podziemnych częściach roślin z rodziny złożonych


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) biochem. polisacharyd, roślinna substancja, którą stosuje się m.in. w diagnostyce chorób nerek;

Wiktionary

Inulina (łac. inulinum) – polisacharyd zbudowany z około 30–35 cząsteczek monocukrów połączonych wiązaniami β-2,1-glikozydowymi w nierozgałęziony łańcuch. Łańcuch ten, zbudowany z reszt β-D-fruktofuranozy, zawiera jedną terminalnie umieszczoną cząsteczkę D-glukozy (na końcu redukującym) oraz drugą, w środku łańcucha, połączoną wiązaniem 1,3-glikozydowym. Masa cząsteczkowa inuliny to ok. 5000 Da. Należy do fruktanów, jest prebiotykiem.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Ponadto cykoria zawiera rodzaj błonnika, zwanego inuliną, który działa jak prebiotyk w układzie trawiennym, stymulując rozwój korzystnych dla jelit bakterii. Inulina pomaga również regulować poziom cukru we krwi (…).

Wiktionary

Synonimy:

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

frazeologia.

etymologia.

 etym|łac|inulinum.

uwagi.

 nie mylić z|insulina.

tłumaczenia.

* angielski: (1.1) inulin

* baskijski: (1.1) inulina

* białoruski: (1.1) інулін m.

* bośniacki: (1.1) inulin m.

* czeski: (1.1) inulin m.

* fiński: (1.1) inuliini

* francuski: (1.1) inuline ż.

* galicyjski: (1.1) inulina ż.

* hiszpański: (1.1) inulina ż.

* ido: (1.1) inulino

* indonezyjski: (1.1) inulin

* japoński: (1.1) イヌリン (inurin)

* kataloński: (1.1) inulina ż.

* litewski: (1.1) inulinas

* łotewski: (1.1) inulīns m.

* macedoński: (1.1) инулин m.

* niemiecki: (1.1) Inulin n.

* ormiański: (1.1) ինուլին (inulin)

* perski: (1.1) اینولین

* portugalski: (1.1) inulina ż.

* rosyjski: (1.1) инулин m.

* rumuński: (1.1) inulină ż.

* szwedzki: (1.1) inulin

* tajski: (1.1) อินูลิน

* uzbecki: (1.1) inulin

* węgierski: (1.1) inulin

* włoski: (1.1) inulina ż.

źródła.

== inulina (język hiszpański.) ==

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) biochem. inulina

odmiana.

przykłady.

składnia.

kolokacje.

synonimy.

Wiktionary


inulinowy

inulina


SJP.pl

Patrz:

inulina

inundacyja

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) daw. powódź

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌĩnũndaˈt͡sɨja, AS: ĩnũndacyi ̯a

Wiktionary


inunkcja

wcieranie lekarstwa (maści lub płynu)


SJP.pl


inv.

skrót od: invenit (z łaciny: wykonał, wynalazł, stworzył - słowo potwierdzające oryginalność jakiegoś dzieła)


SJP.pl


invar

stal o dużej zawartości niklu, stosowana do wyrobu przyrządów pomiarowych; inwar


SJP.pl


invenit

łac. wykonał, wynalazł, stworzył (słowo potwierdzające oryginalność jakiegoś dzieła, przeważnie umieszczane jako skrót "inv.")


SJP.pl


inwader

rzeczownik, rodzaj męski

 (1.1) rzad. ten, który dokonuje inwazji

 (1.2) rzad. podmiot prowadzący inwazję na obszarze wykraczającym poza jego rodzimy zasięg, naturalne środowisko czy miejsce, do którego jest przypisany

Wiktionary

Przykłady

 (1.2) (…) opisany niedawno w Macedonii inwader może okazać się jednym ze znanych już gatunków egzotycznych.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ĩnˈvadɛr, AS: ĩnvader

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. inwazja ż., inwazyjność ż.

 przym. inwazyjny

 przysł. inwazyjnie

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) najeźdźca, agresor, atakujący, obcy

Wiktionary


inwaginacja

wpuklenie się jednego odcinka jelita w drugi, najczęściej na tle nowotworowym; wgłobienie jelit


SJP.pl

Inwaginacja (wpuklenie, wklęśnięcie, embolia) – typ gastrulacji. Polega na wpukleniu do wnętrza blastuli komórek bieguna wegetatywnego. Komórki te zbliżają się następnie do otaczających je komórek bieguna animalnego, co prowadzi do utworzenia dwuwarstwowej gastruli.

Wikipedia


inwalida

człowiek, który utracił całkowicie lub częściowo zdolność do pracy; kaleka


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) osoba, która jest pozbawiona możliwości pracy (całkowicie lub połowicznie) ze względu na kalectwo, utratę zdrowia

Wiktionary

Niepełnosprawność (ang. disability) – stan, który znacząco utrudnia osobie wykonywanie określonych aktywności lub wchodzenie w interakcje z otaczającym ją światem. Niepełnosprawności mogą mieć charakter poznawczy, ogólnorozwojowy, intelektualny, psychiczny, fizyczny, sensoryczny lub mogą być wynikiem interakcji wielu czynników. Niepełnosprawność może występować od urodzenia lub być nabyta w ciągu całego życia danej osoby. Historycznie niepełnosprawność była rozpoznawana tylko na bazie wąskiego zestawu kryteriów — obecnie jednak niepełnosprawność jest rozpatrywana wieloaspektowo. Niepełnosprawność może być łatwo rozpoznawalna lub niewidoczna.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ˌĩnvaˈlʲida, AS: ĩnvalʹida

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. inwalidztwo n.

:: fż. inwalidka ż.

 przym. inwalidzki

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) kaleka, niepełnosprawny, reg. śl. kripel.

Wiktionary


inwalidacja

proces charakteryzujący się dostarczaniem osobie informacji sprzecznych z jej odczuciami, przeciwny do walidacji; unieważnienie


SJP.pl

Inwalidacja (unieważnienie)– proces przeciwny do walidacji charakteryzujący się dostarczaniem osobie informacji sprzecznych z jej odczuciami.

Przykład:

Małe dziecko udaje się do rodzica, ponieważ się przewróciło i coś je boli. Rodzic na to odpowiada, że nic mu nie jest.

Wikipedia


inwalidka

kobieta częściowo ograniczona w możliwościach wykonywania swoich prac lub całkowicie niezdolna do pracy


SJP.pl


inwalidzki

dotyczący inwalidy, inwalidki lub inwalidztwa


SJP.pl


inwalidztwo

stan całkowitego lub częściowego ograniczenia w wykonywaniu swoich prac, wywołany kalectwem lub chorobą


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) brak pełnej sprawności fizycznej lub intelektualnej u danej osoby spowodowany chorobą, urazem lub wadą wrodzoną

Wiktionary

Niepełnosprawność (ang. disability) – stan, który znacząco utrudnia osobie wykonywanie określonych aktywności lub wchodzenie w interakcje z otaczającym ją światem. Niepełnosprawności mogą mieć charakter poznawczy, ogólnorozwojowy, intelektualny, psychiczny, fizyczny, sensoryczny lub mogą być wynikiem interakcji wielu czynników. Niepełnosprawność może występować od urodzenia lub być nabyta w ciągu całego życia danej osoby. Historycznie niepełnosprawność była rozpoznawana tylko na bazie wąskiego zestawu kryteriów — obecnie jednak niepełnosprawność jest rozpatrywana wieloaspektowo. Niepełnosprawność może być łatwo rozpoznawalna lub niewidoczna.

Wikipedia

Powiązane:

 rzecz. inwalida m., inwalidka ż.

 przym. inwalidzki

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) kalectwo, ułomność

Wiktionary


inwar

stal o dużej zawartości niklu, stosowana do wyrobu przyrządów pomiarowych; invar


SJP.pl

Inwar – stop żelaza (54–64%) i niklu (36–46%) z niewielkim dodatkiem węgla i chromu. Z powodu bardzo małego współczynnika rozszerzalności cieplnej jest stosowany m.in. do wytwarzania precyzyjnych przymiarów (stosowane w geodezji: druty inwarowe i inwarowe łaty do niwelacji precyzyjnej), w mechanizmach precyzyjnych (zegarach, zaworach silnikowych). Jest podstawowym stopem stosowanym na warstwę bierną w termobimetalach.

Wikipedia


inwariant

1. w matematyce: wielkość niezmieniająca się przy dokonywaniu pewnych przekształceń; niezmiennik;
2. w językoznawstwie: element językowy traktowany w analizie lingwistycznej jako stały, niezmienny, w przeciwieństwie do wariantów, które są jego realizacjami w różnych kontekstach i są zmienne


SJP.pl


inwariantność

niezmienność cech, stanu, konfiguracji określonego elementu lub układu elementów; niezmienność, stałość


SJP.pl


inwariantny

niezmienny, stały;
1. w matematyce: niezmieniający się przy danym przekształceniu;
2. w językoznawstwie: mający cechy inwariantu - elementu językowego


SJP.pl


inwazja

1. zbrojne wtargnięcie, najazd
2. wielka liczba czegoś lub kogoś, duże nasilenie się jakiegoś zjawiska


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) polit. najazd lub wtargnięcie zbrojne na czyjeś terytorium;

 (1.2) biol. gwałtowne rozprzestrzenienie się nowego gatunku na terytorium zajmowane dotąd przez reprezentantów rodzimych populacji;

 (1.3) med. wet. stan albo proces zarażenia organizmu lub populacji przez pasożyty, drobnoustroje albo inne czynniki chorobotwórcze

 (1.4) przen. masowe i źle postrzegane pojawienie się czegoś

Wiktionary

  • inwazja – zbrojne wtargnięcie nieprzyjacielskich wojsk na terytorium innego państwa.
  • inwazja – jeden z podstawowych procesów ekologicznych
  • Inwazja – amerykański serial telewizyjny o tematyce science fiction z 2005
  • Inwazja – amerykański thriller science fiction z 2007

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Inwazja wojsk zakończyła się porażką.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ĩnˈvazʲja, AS: ĩnvazʹi ̯a

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. inwader m., inwazyjność ż.

 przym. inwazyjny

 przysł. inwazyjnie

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) agresja, interwencja, najazd, napaść

 (1.3) zakażenie, zarażenie, infekcja

 (1.4) zalew, najazd, natłok, nawał, napływ

Wiktionary


inwazor

dawniej: najeźdźca, agresor


SJP.pl


inwazyjnie

przysłówek

 (1.1) w sposób inwazyjny

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. inwader m., inwazja ż., inwazyjność ż.

 przym. inwazyjny

Wiktionary


inwazyjność

inwazyjny


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) cecha tego, co inwazyjne

Wiktionary

Patrz:

inwazyjny

Przykłady

 (1.1) Czy znaleźli jakiś sposób na inwazyjność rdestowca?

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. inwader m., inwazja ż.

 przym. inwazyjny

 przysł. inwazyjnie

Wiktionary


inwazyjny

przymiotnik od: inwazja


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) wojsk. dotyczący inwazji zbrojnej, związany z inwazją zbrojną

 (1.2) ekol. dotyczący zasiedlania przez gatunki obce określonemu środowisku

 (1.3) med. dotyczący badania lub zabiegu wiążącego się z ingerencją w organizm

Wiktionary

Przykłady

 (1.2) W 2018 opublikowana została lista 66 inwazyjnych gatunków zwierząt i roślin uznanych za stanowiące największe zagrożenie dla bioróżnorodności i ekosystemów w Europie

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. inwader m., inwazja ż., inwazyjność ż.

 przysł. inwazyjnie

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) najeźdźczy

Wiktionary


inwałd

Inwałd – wieś w Polsce, położona w województwie małopolskim, w powiecie wadowickim, w gminie Andrychów. Znajduje się tutaj jedno ze stanowisk Skałek Andrychowskich.

Wieś znajduje się na pograniczu Beskidu Andrychowskiego (wschodnia część Beskidu Małego) i Pogórza Śląskiego, u podnóża góry Ostry Wierch. Leży na wschód od miasta Andrychowa, przy drodze krajowej nr 52, w zlewni strumienia Stawki.

W miejscowości jest przystanek kolejowy Inwałd.

Wikipedia


inwałdzianin

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) mieszkaniec Inwałdu

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Inwałd m.

:: fż. inwałdzianka ż.

 przym. inwałdzki

Wiktionary


inwałdzianka

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) mieszkanka Inwałdu

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Inwałd m.

:: fm. inwałdzianin m.

 przym. inwałdzki

Wiktionary


inwałdzki

przymiotnik relacyjny

 (1.1) dotyczący Inwałdu

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Inwałd m., inwałdzianin m., inwałdzianka ż.

Wiktionary


inwektywa

zniewaga słowna; obelga


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) zniewaga, obelga

Wiktionary

Obelga, inwektywa − obraza słowna wyrażona mową lub pismem, przez przypisanie danej osobie cech negatywnych. Najczęściej wykorzystuje się wyrazy nacechowane emocjonalnie. Gramatycznie najczęściej rzeczownik lub przymiotnik. To samo określenie może być negatywne w opinii obrażającego, a w opinii obrażanego wprost przeciwnie, może być np. powodem do dumy. W przypadku określeń neutralnych, rozstrzygnięcie następuje na płaszczyźnie kontekstu użytego określenia.

Wikipedia

Powiązane:

 przym. inwektywny

Wiktionary


inwektywny

inwektywa


SJP.pl

Patrz:

inwektywa

inwencja

1. pomysłowość, innowatorstwo;
2. krótki instrumentalny utwór polifoniczny


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) cecha kogoś, kto jest pomysłowy i wynajduje rzeczy nowe, oryginalne

 (1.2) muz. krótki instrumentalny utwór polifoniczny oparty na imitacji, często zbliżony do uproszczonej fugi

Wiktionary

  • Inwencja (muzykologia) – krótki instrumentalny utwór polifoniczny
  • Inwencja (kult świętych) – odkrycia relikwii

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Jan ma inwencję twórczą.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ĩnˈvɛ̃nt͡sʲja, AS: ĩnvncʹi ̯a

Wiktionary

Powiązane:

 przym. inwencyjny

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) kreatywność, pomysłowość, zmyślność

Wiktionary


inwencyjny

związany z inwencją


SJP.pl


inwentarski

należący do inwentarza


SJP.pl


inwentaryzacja

1. urzędowy spis z natury inwentarza, wyposażenia itp.;
2. sporządzanie naukowo opracowanego rejestru zabytków, dzieł sztuki itd.


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) spisywanie inwentarza

Wiktionary

Inwentaryzacja – proces polegający na ustaleniu rzeczywistego stanu składników majątkowych jednostki gospodarczej na określony dzień, poprzez ich fizyczny spis (spis z natury) oraz porównanie z danymi wynikającymi z ewidencji księgowej. Inwentaryzacja obejmuje również identyfikację i analizę różnic pomiędzy stanem rzeczywistym a stanem księgowym.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Dzisiaj przeprowadzono inwentaryzację.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌĩnvɛ̃ntarɨˈzat͡sʲja, AS: ĩnvẽntaryzacʹi ̯a

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. inwentarz m., inwentura ż., inwentaryzator m., inwentaryzatorka ż., inwentaryzowanie n., zinwentaryzowanie n.

 przym. inwentaryzacyjny, inwentaryzatorski, inwentarzowy

 czas. inwentaryzować, zinwentaryzować

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) inwentura

Wiktionary


inwentaryzacyjny

związany z inwentaryzacją


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z inwentaryzacją, dotyczący inwentaryzacji

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. inwentarz mrz., inwentaryzacja ż., inwentura ż., inwentaryzator m., inwentaryzatorka ż., inwentaryzowanie n., zinwentaryzowanie n.

 przym. inwentaryzatorski, inwentarzowy

 czas. inwentaryzować ndk., zinwentaryzować dk.

Wiktionary


inwentaryzator

osoba sporządzająca spis inwentarza


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) osoba odpowiedzialna za inwentaryzowanie mienia oraz prowadzenie jego rejestrów – inwentarzy

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) W Warszawie odbył się kolejny zjazd inwentaryzatorów muzealnych.

 (1.1) W kwestii użyczenia na wystawę proszę kontaktować się z inwentaryzatorem zbiorów.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. zinwentaryzowanie n., inwentarz mrz., inwentaryzowanie n., inwentaryzacja ż.

 przym. inwentaryzacyjny

 czas. inwentaryzować, zinwentaryzować

Wiktionary


inwentaryzatorka

kobieta sporządzająca spis inwentarza


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) kobieta odpowiedzialna za inwentaryzowanie mienia oraz prowadzenie jego rejestrów – inwentarzy

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. inwentarz mrz., inwentaryzowanie n., inwentaryzacja ż.

 przym. inwentaryzacyjny

 czas. inwentaryzować

Wiktionary


inwentaryzatorski

przymiotnik

 (1.1) dotyczący inwentaryzacji

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. inwentaryzacja ż.

 przym. inwentaryzacyjny

Wiktionary


inwentaryzować

1. sporządzać z natury spis inwentarza;
2. opisywać i opracowywać naukowo zbiór jakichś dóbr, np.: zabytków, dzieł sztuki itd.


SJP.pl

czasownik przechodni niedokonany (dk. zinwentaryzować)

 (1.1) ujmować coś w inwentarz, spis rzeczowy i ilościowy

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Wielu Polaków inwentaryzuje towary w zagranicznych supermarketach za psie pieniądze.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. inwentarz m., inwentaryzacja ż., inwentaryzator m., inwentaryzatorka ż., inwentaryzowanie n., zinwentaryzowanie n.

 czas. zinwentaryzować dk.

 przym. inwentarzowy, inwentaryzacyjny

Wiktionary


inwentaryzowanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) księg. sporządzanie spisu mienia z natury

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌĩnvɛ̃ntarɨzɔˈvãɲɛ, AS: ĩnvẽntaryzovãńe

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. zinwentaryzowanie n., inwentarz m., inwentaryzacja ż., inwentaryzator m., inwentaryzatorka ż.

 czas. zinwentaryzować dk., inwentaryzować ndk.

 przym. inwentaryzacyjny

Wiktionary


inwentarz

1. stan posiadania, trwałe składniki majątku;
2. spis takiego stanu;
3. zespół, zbiór;
4. ogół zwierząt hodowlanych w gospodarstwie


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) trwałe składniki majątku danej osoby fizycznej lub prawnej

 (1.2) spis ilościowy i wartościowy inwentarza (1.1)

Wiktionary

  • księga inwentarzowa
  • Inwentarz – polski film dokumentalny z 1975 roku

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Gospodarstwo ma bardzo bogaty inwentarz.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ĩnˈvɛ̃ntaʃ, AS: ĩnvntaš

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. inwentaryzacja ż., inwentaryzator m., inwentaryzatorka ż., inwentaryzowanie n., zinwentaryzowanie n.

 czas. zinwentaryzować dk., inwentaryzować ndk.

 przym. inwentaryzacyjny, inwentarski, inwentarzowy

Wiktionary


inwentarzowy

inwentarz


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z inwentarzem, dotyczący inwentarza

Wiktionary

Patrz:

inwentarz

Powiązane:

 rzecz. inwentarz m., inwentaryzacja ż.

 czas. zinwentaryzować, inwentaryzować

 przym. inwentaryzacyjny

Wiktionary


inwentor

dawniej: wynalazca, twórca


SJP.pl


inwentura

urzędowy spis z natury majątku; inwentaryzacja


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) pot. inwentaryzacja

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. inwentaryzacja ż.

 przym. inwentaryzacyjny

Wiktionary


inwentyczny

inwentyka


SJP.pl

Patrz:

inwentyka

inwentyka

1. gałąź wiedzy zajmująca się procesami twórczymi, wynalazczymi;
2. metodyka poszukiwania nowatorskich, twórczych rozwiązań


SJP.pl

Inwentyka – gałąź wiedzy zajmująca się procesami twórczymi (łac. inventio – dar wynalazczy).

Wikipedia


inwersja

1. odwrócenie ustalonego porządku, przestawienie kolejności;
2. odstąpienie od naturalnego szyku wyrazów w zdaniu; przestawnia, przekładnia, hyperbaton, szyk przestawny, metateza;
3. chorobliwe wywrócenie wewnętrznej części organu na zewnątrz


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) odwrócenie naturalnej lub zwyczajnej kolejności w czymś

 (1.2) jęz. przestawnia, przestawka, szyk przestawny

 (1.3) mat. geometryczne przekształcenie płaszczyzny względem zdefiniowanego okręgu

 (1.4) anat. ruch stopy, podczas którego podeszwa kieruje się do środka wyimaginowanej osi ciała dzielącej ciało na lewą i prawą stronę

Wiktionary

Inwersja (łac. inversio, odwrócenie) – ogólnie, zmiana zwykłego układu na odwrotny, pewnych cech na im przeciwne.Termin stosowany w wielu znaczeniach, dotyczący odwrócenia proporcji, kolejności, tendencji, zmiany zwrotu, odwrócenia kształtu charakterystyki, przeciwieństwa dotychczasowych wartości itp.

Nauki ścisłe i przyrodnicze
  • w matematyce
    • inwersja (geometria) to rodzaj przekształcenia geometrycznego
    • inwersja (kombinatoryka)

    Wikipedia


inwersyjny

związany z inwersją, polegający na inwersji


SJP.pl


inwertaza

enzym należący do glikozydaz; występuje w drożdżach, drobnoustrojach i roślinach wyższych


SJP.pl

Inwertaza (β-fruktofuranozydaza, β-fruktozydaza, sacharaza, EC 3.2.1.26) – enzym z klasy hydrolaz i podklasy glikozydaz, który katalizuje hydrolizę wiązania fruktofuranozydowego (+)-sacharozy z wytworzeniem (+)-glukozy i (−)-fruktozy. Procesowi towarzyszy zmiana kierunku skręcania płaszczyzny polaryzacji światła spolaryzowanego z dodatniej na ujemną, tzw. "inwersja sacharozy", co jest źródłem nazwy enzymu.

Wikipedia


inwerter

urządzenie elektryczne zamieniające prąd stały, którym jest zasilane, na prąd przemienny o regulowanej częstotliwości wyjściowej


SJP.pl

  • przetwornica napięcia
  • bramka logiczna NOT
  • rozwiązanie technologiczne w klimatyzacji pomieszczeń

Wikipedia


inwerterowy

inwerter


SJP.pl

Patrz:

inwerter

inwertor

przyrząd przetwarzający prąd stały na zmienny


SJP.pl


inwertorowy

inwertor


SJP.pl

Patrz:

inwertor

inwertować

zamieniać na przeciwność; odwracać, nicować


SJP.pl


inwertyna

mieszanina glukozy i fruktozy powstała wskutek hydrolizy sacharozy; cukier inwertowany


SJP.pl


inwestochłonność

w ekonomii: stosunek wartości inwestycji do wartości produkcji


SJP.pl


inwestor

osoba lub przedsiębiorstwo inwestujące w coś


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) ekon. osoba lub firma/spółka dokonująca inwestycji

Wiktionary

Inwestor – osoba fizyczna, prawna lub jednostka organizacyjna nieposiadająca osobowości prawnej, która inwestuje wolne czasowo środki finansowe w przedsięwzięcia mogące przynieść zysk. Jest to podmiot gospodarczy, który w warunkach ryzyka dokonuje inwestycji kapitałowej poprzez stworzenie lub zakup elementów majątku, np. zakup zakładu przemysłowego – pośrednio w celu produkcji dóbr lub realizacji usług do przyszłej konsumpcji oraz bezpośrednio w celu odniesienia w przyszłości zysku z zainwestowanego kapitału. Proces ten umożliwia prowadzenie rozszerzonej reprodukcji społecznej, czyli osiąganie wzrostu gospodarczego.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Od kilku lat Dania należy do największych inwestorów zagranicznych w Polsce.

 (1.1) Dlaczego wielu inwestorów traci na giełdzie?

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ĩnˈvɛstɔr, AS: ĩnvestor

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. inwestycja ż., inwestowanie n.

 czas. inwestować ndk.

 przym. inwestorski, inwestycyjny

Wiktionary


inwestorka

inwestor


SJP.pl

Patrz:

inwestor

inwestorski

związany z inwestorem, inwestorami (np. grupa inwestorska)


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) związany z inwestorem, dotyczący inwestora; przeznaczony dla inwestorów

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. inwestor m., inwestorka ż., inwestycja ż., inwestowanie n., zainwestowanie n.

 czas. inwestować ndk., zainwestować dk.

 przym. inwestycyjny

Wiktionary


inwestorstwo

zajęcie inwestora


SJP.pl


inwestować

lokować środki finansowe (kapitał) w różnego rodzaju środki i aktywności gospodarcze w celu osiągnięcia korzyści


SJP.pl

czasownik przechodni niedokonany (dk. zainwestować)

 (1.1) dokonywać inwestycji

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Chciałem prawdy, ponieważ stałem u progu wielkiej inwestycji, przymusowego zainwestowania siebie i chciałem wiedzieć, w co inwestuję.

 (1.1) Nie zarobi pan nigdy, nie inwestując.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌĩnvɛˈstɔvat͡ɕ, AS: ĩnvestovać

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. inwestycja ż., inwestor m., inwestowanie n.

 czas. zainwestować dk.

 przym. inwestycyjny, inwestorski

Wiktionary


inwestowanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) przeznaczanie pieniędzy na coś w celu osiągnięcia zysku

Wiktionary

Inwestycja – w ujęciu ekonomicznym nakład gospodarczy poniesiony na utrzymanie, tworzenie lub zwiększanie kapitału (np. maszyn i urządzeń, budynków czy zapasów). Zgodnie z inną definicją inwestycja to wyrzeczenie się obecnych, pewnych korzyści na rzecz niepewnych korzyści w przyszłości.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ˌĩnvɛstɔˈvãɲɛ, AS: ĩnvestovãńe

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. zainwestowanie n., inwestycja ż., inwestor m., inwestorka ż.

 czas. inwestować ndk., zainwestować dk.

 przym. inwestorski, inwestycyjny

Wiktionary


inwestycja

nakład środków finansowych (lub kapitału) na tworzenie zasobów środków trwałych (lub powiększanie środków finansowych i kapitałowych)


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) ekon. nakład gospodarczy na tworzenie lub zwiększanie majątku trwałego;

 (1.2) ekon. wydatek przedsiębiorstwa na dobra, które mogą być użyte do produkcji innych dóbr i wykonywania usług

 (1.3) przen. wyrzeczenie się obecnych, pewnych korzyści na rzecz niepewnych osiągnięć w przyszłości

Wiktionary

Inwestycja – w ujęciu ekonomicznym nakład gospodarczy poniesiony na utrzymanie, tworzenie lub zwiększanie kapitału (np. maszyn i urządzeń, budynków czy zapasów). Zgodnie z inną definicją inwestycja to wyrzeczenie się obecnych, pewnych korzyści na rzecz niepewnych korzyści w przyszłości.

Wikipedia

Przykłady

 (1.2) Nasza inwestycja zwróciła się po roku.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌĩnvɛˈstɨt͡sʲja, AS: ĩnvestycʹi ̯a

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. inwestor mos., inwestorka ż., inwestowanie n., zainwestowanie n.

 czas. inwestować ndk., zainwestować dk.

 przym. inwestycyjny, inwestorski

Wiktionary


inwestycyjny

związany z inwestycją, inwestycjami (np. plan inwestycyjny, fundusz inwestycyjny)


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) dotyczący inwestycji

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. inwestycja ż., inwestowanie n., inwestor mos.

 czas. inwestować ndk.

 przym. inwestorski

Wiktionary


inwestygacja

dawniej: badanie, dochodzenie śledcze


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) daw. dochodzenie śledcze

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. inwestygator m.

 czas. inwestygować ndk.

 przym. inwestygatorski

 przysł. inwestygatorsko

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) śledztwo

Wiktionary


inwestytura

1. w średniowieczu: nadanie lenna wasalowi przez seniora lub stanowiska kościelnego przez monarchę;
2. w kościele protestanckim: uroczyste wprowadzenie na urząd nowego duchownego


SJP.pl

Inwestytura (łac. induere vestimentis – „przyobleczenie, ubranie”) – nadawanie wasalowi dóbr seniora, przy zachowaniu ceremoniału i zasad prawa lennego.

Wyróżnia się inwestyturę świecką, duchowną, terytorialną oraz szkolną.

Przed odbyciem inwestytury wasal składał przysięgę na wierność seniorowi, symbolem przyjęcia przysięgi było wręczenie wasalowi przez seniora przedmiotu symbolizującego przekazanie władzy podległej.

Wikipedia


inwidia

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) stpol. zazdrość

Wiktionary


inwigilacja

systematyczna, dyskretna obserwacja osoby lub grupy osób przez np.: policję; tajny nadzór


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) tajna obserwacja kogoś lub tajny nadzór nad kimś;

Wiktionary

Inwigilacja (od łac. invigilare – czuwać nad czymś) – ogólnie: określenie zespołu czynności stosowanych do śledzenia (monitorowania) zachowań ludzi.

Stosowana jest m.in. w państwach o ustroju politycznym totalitarnym, jako narzędzie do ingerowania w życie prywatne obywateli, a także dyskretny (tajny) nadzór nad osobą, grupą, organizacją, poprzez systematyczną obserwację agentów (tzw. „wtyczki”) np. policję, służby specjalne lub prywatnego detektywa. Naruszanie prawa do prywatności poprzez inwigilację jest według Human Rights Watch oraz Organizacji Narodów Zjednoczonych jednym z zagrożeń dla wolności słowa.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ˌĩnvʲiɟiˈlat͡sʲja, AS: ĩnvʹiǵilacʹi ̯a

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. inwigilator mos., inwigilatorka ż., inwigilowanie n.

 czas. inwigilować ndk.

 przym. inwigilacyjny

Wiktionary


inwigilacyjny

związany z inwigilacją


SJP.pl


inwigilator

obserwator; ktoś tajnie nadzorujący coś


SJP.pl


inwigilatorka

obserwatorka; kobieta tajnie nadzorująca coś


SJP.pl


inwigilować

prowadzić systematyczną, dyskretną obserwację, sprawować nad kimś tajny nadzór; śledzić


SJP.pl

czasownik niedokonany (dk. zinwigilować)

 (1.1) potajemnie obserwować kogoś lub sprawować tajny nadzór nad kimś

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Inwigilują właściciela małego sklepu ze słodyczami sądząc, że jest on powiązany z przemytem narkotyków i może ich zaprowadzić do francuskiego łącznika.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. inwigilacja ż.

Wiktionary


inwit

w brydżu: zachęta do gry premiowanej


SJP.pl


inwitacja

przestarzale: zaproszenie, wezwanie


SJP.pl


inwitować

przestarzale: zapraszać


SJP.pl


inwokacja

rozwinięta apostrofa będąca bezpośrednią prośbą do Boga lub bóstwa o poetyckie natchnienie


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) liter. apostrofa

 (1.2) zwrócenie się o pomoc do Boga, muz, bóstw, na wstępie

 (1.3) rel. liturgiczne wezwanie do modlitwy

Wiktionary

Inwokacja (łac. invocatio – wezwanie) – rozbudowana apostrofa otwierająca utwór literacki (zazwyczaj poemat epicki), w której zwykle autor zwraca się do muzy, bóstwa lub duchowego patrona z prośbą o natchnienie, pomoc w tworzeniu dzieła.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ˌĩnvɔˈkat͡sʲja, AS: ĩnvokacʹi ̯a

Wiktionary


inwokacyjny

inwokacja


SJP.pl

Patrz:

inwokacja

inwokować

wygłaszać inwokację


SJP.pl


inwolucja

1. wsteczne zmiany w budowie albo zanik tkanek lub narządu w czasie rozwoju osobnika;
2. powrót narządu do naturalnej wielkości po chorobie;
3. w matematyce: takie przekształcenie, które wykonane dwa razy daje w wyniku przekształcenie tożsamościowe


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) rozwój wsteczny, uwstecznianie się czegoś

 (1.2) med. fizjologiczne lub patologiczne zmniejszanie się, zanikanie organu;

 (1.3) mat. funkcja, która posiada funkcję odwrotną równą jej samej;

Wiktionary

Inwolucja (od łac. involution-, involutio, od involvere, „zawinąć, owinąć”, od in- i volvere, „zwinąć”; spokr. ze staroang. wealwian, „zwinąć” i gr. eilyein, „zwinąć, owinąć”) – wyraz oznaczający jeden z następujących terminów:

  • inwolucja – właściwość funkcji w matematyce,
  • inwolucja – zmniejszanie się organu,
  • inwolucja – wpuklenie blastodermy w rozwoju embrionalnym,
  • inwolucja – zaburzenie przebiegu warstw osadowych spowodowane zamarzaniem i odmarzaniem,
  • Inwolucja ekosystemu – jedna z faz przekształcania ekosystemu naturalnego.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Czas apokalipsy jest czasem instynktownej inwolucji: włażenia z powrotem we własną muszlę, wczołgiwania się w swoje wcześniejsze formy, tak żeby chronić się przed nawałem niszczących zdarzeń.

Wiktionary


inwolucyjny

związany z inwolucją


SJP.pl


iny

przymiotnik

 (1.1) stpol./gwara. inny

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Są też jeszcze ine cnoty, które tak w dworzaninie, jako i w dwornej paniej najdować sie mają, jako jest mądrość, wspaniałe serce, strzymawałość i niektóre drugie.

Wiktionary

Synonimy:

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

frazeologia.

etymologia.

uwagi.

tłumaczenia.

 (1.1) zobtłum|inny.

źródła.

== iny (język nauruański.) ==

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik

 (1.1) anat. penis

odmiana.

przykłady.

składnia.

kolokacje.

synonimy.

Wiktionary


inż.

skrót od: inżynier


SJP.pl

skrót

 (1.1) = inżynier

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) prof. zw. dr hab. inż. (= profesor zwyczajny doktor habilitowany inżynier) (Wikipedia)

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ĩn͇ˈʒɨ̃ɲɛr, AS: ĩṇžńer

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) inżynier

Wiktionary


inżektor

iniektor; urządzenie do wtłaczania płynu do obszaru o ciśnieniu wyższym od ciśnienia atmosferycznego


SJP.pl

  • inżektor – akcelerator wstrzykujący
  • inżektor – urządzenie w parowozie
  • inżektor – strumienica, urządzenie do przenoszenia cieczy, zawiesin, ciał sypkich i gazów

Wikipedia


inżynier

specjalista w danej dziedzinie technicznej (wyraz używany jako tytuł w odniesieniu do absolwentów wyższych szkół technicznych)


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) człowiek zajmujący się zawodowo inżynierią, mający wyższe wykształcenie techniczne;

 (1.2) daw. człowiek, który zna się na budownictwie wojennym

 (1.3) pot. eufem. pogard. migrant, uchodźca

Wiktionary

Inżynier – osoba, która ma umiejętności i wiedzę zdobytą w zakresie nauk inżynieryjnych i technicznych. Jest to także określenie tytułu zawodowego nadawanego przez uczelnie po ukończeniu studiów inżynierskich.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Tym zajmuje się inżynier Kowalski.

 (1.3) Do naszego powiatu przybyło już 1500 inżynierów.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ĩn͇ˈʒɨ̃ɲɛr, AS: ĩṇžńer

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. inżynieria ż.

:: fż. inżynierka ż.

 przym. inżynierski

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) skr. inż.

Wiktionary


inżynierek

zdrobnienie od: inżynier


SJP.pl


inżynieria

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) nauka wykorzystująca matematykę, technologię i praktyczne doświadczenie do projektowania, produkowania i kontrolowania obiektów bądź procesów służących człowiekowi

Wiktionary

Inżynieria – działalność polegająca na projektowaniu, konstrukcji, modyfikacji i utrzymaniu efektywnych kosztowo rozwiązań dla praktycznych problemów, z wykorzystaniem wiedzy naukowej oraz technicznej. Działalność ta wymaga rozwiązywania problemów różnej natury oraz skali. Bardziej ogólnie, inżynieria zajmuje się też rozwojem techniki i technologii.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Myślę, że inżynieria to przyszłość.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌĩn͇ʒɨ̃ˈɲɛrʲja, AS: ĩṇžỹńerʹi ̯a

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. inżynier m.

 przym. inżynieryjny, inżynierski

Wiktionary


inżynierka

potocznie:
1. kobieta inżynier;
2. tytuł inżyniera;
3. praca dyplomowa umożliwiająca uzyskanie tytułu inżyniera;
4. działalność inżyniera - osoby mającej wyższe wykształcenie techniczne


SJP.pl


inżynierostwo

inżynier z żoną


SJP.pl


inżynierowa

małżonka inżyniera


SJP.pl


inżynierowy

inżynier (dawniej); inżynierski


SJP.pl


inżynierski

związany z inżynierem lub inżynierią (np. prace inżynierskie, studia inżynierskie); inżynieryjny


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) dotyczący inżynierii i/lub inżynierów

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Musimy oblać twój dyplom inżynierski.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. inżynier m., inżynieria ż.

 przym. inżynieryjny

Wiktionary


inżynierskość

inżynierski


SJP.pl

Patrz:

inżynierski

inżynieryjno-techniczny

przymiotnik

 (1.1) związany z inżynierami i technikami, dotyczący inżynierów i techników

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌĩn͇ʒɨ̃ɲɛrɨjnɔ‿tɛxʲˈɲit͡ʃnɨ, AS: ĩṇžỹńeryi ̯no‿teχʹńičny

Wiktionary


inżynieryjny

związany z inżynierem lub inżynierią (np. prace inżynieryjne, studia inżynieryjne); inżynierski


SJP.pl


io

1. skrót od: Igrzyska Olimpijskie (czytany jako całe, odmienne wyrażenie);
2. skrót od: Input-Output (czytany jako całe, odmienne wyrażenie)


SJP.pl

skrótowiec

 (1.1) = igrzyska olimpijskie

Wiktionary

  • Io – księżyc Jowisza
  • Io – planetoida o numerze katalogowym 85
  • Io – w mitologii greckiej kapłanka Hery, kochanka Zeusa
  • Io – w mitologii polinezyjskiej jedno z bóstw
  • IO – film Jerzego Skolimowskiego
  • IO – kod przypisany Brytyjskiemu Terytorium Oceanu Indyjskiego według standardu ISO 3166-1 alfa-2
  • i.o. – (med.) infuzja doszpikowa

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Pierwsze nowożytne IO odbyły się w Atenach.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: iˈɡʒɨska ˌɔlʲĩmˈpʲijsʲcɛ, AS: igžyska olʹĩmpʹii ̯sʹḱe

Wiktionary


iochroma

roślina z rodziny psiankowatych


SJP.pl

Wikipedia


ionesco

Eugéne Ionesco, właściwie Eugen Ionescu (1909 - 1994), francuski dramaturg pochodzenia rumuńskiego


SJP.pl

Osoby o tym nazwisku:

  • Carmen Ionesco – rumuńska i kanadyjska lekkoatletka
  • Eugène Ionesco – awangardowy francuski dramaturg

Wikipedia


ionicum

[czytaj: jonikum] radosna, skoczna pieśń weselna, będąca częstym elementem większych utworów liryki starożytnej Grecji i Rzymu


SJP.pl


ios

Ios (gr. Ίος) – grecka wyspa na Morzu Egejskim w archipelagu Cyklad. Jest to wyspa górzysta, położona pomiędzy wyspami Naksos oraz Santoryn. Powierzchnia wyspy wynosi 109 km². Długość wyspy wynosi 18 km, a szerokość około 10 km. Zamieszkana jest przez 1838 osób (2001).

Leży w administracji zdecentralizowanej Wyspy Egejskie, w regionie Wyspy Egejskie Południowe, w jednostce regionalnej Thira, w gminie Ios.

Ludność wyspy zajmuje się uprawą oliwek i winorośli.

Wikipedia


iowa

stan w USA


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) geogr. adm. stan w Stanach Zjednoczonych;

 (1.2) geogr. rzeka w Ameryce Północnej, dopływ Missisipi;

Wiktionary

Iowa (wymowa:/ˈaɪ.əwə/) – stan w centralnej części Stanów Zjednoczonych. Jego granice wyznaczają rzeki Missisipi (na wschodzie), oraz Missouri i Big Sioux (na zachodzie).

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Po ucieczce z Europy osiadł w Kent w amerykańskim stanie Iowa.

Wiktionary


ip

1. [czytaj: aj-PI] skrót od: Internet Protocol - protokół komunikacyjny używany powszechnie w internecie i sieciach lokalnych;
2. [czytaj: aj-PI] skrót od: Ingress Protection - stopień ochrony urządzenia technicznego przed ingerencją czynników zewnętrznych;
3. skrót od: Inicjatywa Pracownicza - związek zawodowy w Polsce


SJP.pl

Ip (węg. Ipp) – wieś w Rumunii, w okręgu Sălaj, w gminie Ip. W 2011 roku liczyła 1626 mieszkańców.

Wikipedia


ipa

1. mocno gorzkie piwo z gatunku ale;
2. skrót od:
a) izopropanol (alkohol izopropylowy);
b) International Police Association – Międzynarodowe Stowarzyszenie Policji


SJP.pl

Ipa (t. Ippa, Ina; biał. Iпа, ros. Ипа) – rzeka w południowej Białorusi (obwód homelski), lewy dopływ Prypeci w zlewisku Morza Czarnego. Długość – 109 km, powierzchnia zlewni – 1010 km², średni przepływ u ujścia – 5,9 m³/s, spadek – 29,7 m, nachylenie – 0,3%.

Płynie z północy na południe pograniczem Polesia Prypeckiego i Homelskiego. Uchodzi do Prypeci tuż przed Mozyrzem. Na długości 95 km skanalizowana. Dolina szerokości 1,5–2 km.

Wikipedia


ipad

[czytaj: ajpad] tablet marki Apple; ipad


SJP.pl


ipeenowiec

pracownik IPN-u (Instytutu Pamięci Narodowej)


SJP.pl


ipeenowski

IPN; IPN-owski


SJP.pl


ipek

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) środ. w projektach typu wiki: użytkownik internetowy, którego identyfikatorem jest jedynie numer IP, niezalogowany

Wiktionary

Przykłady

składnia.

kolokacje.

synonimy.

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

frazeologia.

etymologia.

uwagi.

tłumaczenia.

źródła.

== ipek (język turecki.) ==

thumb|ipek (1.1)

wymowa.

 IPA3|i'pec.

 audio|LL-Q256 (tur)-ToprakM-ipek.wav.

znaczenia.

rzeczownik

 (1.1) jedwab

odmiana.

przykłady.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈipɛk, AS: ipek

Wiktionary


ipekakuana

krzew wiecznozielony o drobnych, białych kwiatach i fioletowych jagodach, uprawiany w Indiach i Brazylii; wymiotnica lekarska


SJP.pl


iperyt

oleista ciecz bardzo trująca i parząca; gaz musztardowy


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) chem. wojsk. pot. iperyt siarkowy, bojowy środek trujący

 (1.2) chem. wojsk. każdy związek organiczny mający budowę zbliżoną do iperytu (1.1) będący bojowym środkiem trującym i wykazujący podobne do niego działanie parzące i trujące lub też mieszanina takich związków;

Wiktionary

Iperyt siarkowy (iperyt, gaz musztardowy) – organiczny związek chemiczny z grupy tioeterów. Stosowany jako bojowy środek trujący (BST) z grupy iperytów. Nazwa iperyt pochodzi od miejscowości Ypres w Belgii, gdzie w czasie I wojny światowej 12 lipca 1917 został on użyty bojowo po raz pierwszy.

Po raz pierwszy opisał go w 1860 roku brytyjski fizyk Frederick Guthrie. Podczas pracy z substancją rozlał ją na swoją skórę i zauważył powstanie czerwonego, piekącego pęcherza.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Iperyt powoduje powstawanie pęcherzy i trudno gojących się ran.

 (1.2) Wśród iperytów wyróżniamy iperyty siarkowe i iperyty azotowe.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: iˈpɛrɨt, AS: iperyt

Wiktionary

Powiązane:

 przym. iperytowy

 rzecz. Ypres n.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) iperyt siarkowy, gaz musztardowy, sulfid bis(2-chloroetylu), tioeter bis(2-chloroetylowy), siarczek 2,2'-dichlorodietylowy

Wiktionary


iperytowy

iperyt


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) chem. związany z iperytem, dotyczący iperytu

Wiktionary

Patrz:

iperyt

Powiązane:

 rzecz. iperyt mrz., Ypres n.

Wiktionary


iphone

[czytaj: ajfon] smartfon firmy Apple


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy, nazwa własna

 (1.1) nazwa serii smartfonów produkowanych przez firmę Apple;

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Na Gwiazdkę dostałam najnowszego iPhone’a.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) pot. ajfon

Wiktionary


ipi

[czytaj: ipi] skrót od: Instytut Podstaw Informatyki


SJP.pl


ipin

miasto w Chinach; Yibin


SJP.pl

Yibin (chiń. upr. 宜宾; chiń. trad. 宜賓; pinyin Yíbīn) – miasto o statusie prefektury miejskiej w środkowych Chinach, w prowincji Syczuan, w Kotlinie Syczuańskiej, port nad Jangcy, przy ujściu rzeki Min Jiang.

Wikipedia


ipm

skrót od: Instytut Prawa Międzynarodowego


SJP.pl


ipn

skrót od: Instytut Pamięci Narodowej


SJP.pl

skrótowiec w funkcji rzeczownika rodzaju męskorzeczowego

 (1.1) = Instytut Pamięci Narodowej;

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) W tym tygodniu IPN prowadził prace poszukiwawcze na cmentarzu w katowickiej dzielnicy Ligota.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: i‿pɛ‿ˈɛ̃n, AS: i‿pe‿n

Wiktionary


ipn-owski

IPN; ipeenowski


SJP.pl


ipod

[czytaj: ajpod] przenośny odtwarzacz multimedialny firmy Apple; ipod


SJP.pl

iPod – wspólna nazwa rodziny przenośnych odtwarzaczy multimedialnych, produkowanych przez firmę Apple w latach 2001-2019.

Niektóre z nich mogą działać w roli dodatkowego dysku twardego dla komputera stacjonarnego lub laptopa, natomiast iPod w najnowszej wersji, iPod touch, stanowi wielofunkcyjny komputer osobisty typu palmtop z systemem operacyjnym iOS i bezprzewodowym dostępem do internetu.

Wikipedia


ipoh

Ipoh – miasto w Malezji (stolica stanu Perak), w zachodniej części Półwyspu Malajskiego, nad rzeką Kinta.

857 225 mieszkańców (2023) – głównie Chińczyków. Główny ośrodek regionu górniczego Kinta (wydobycie cyny). Nazwa miasta pochodzi od lokalnego drzewa zwanego pokok ipoh.

Wikipedia


ipomea

roślina z rodziny powojowatych, mająca różnobarwne kwiaty i wijące się łodygi, uprawiana jako roślina ozdobna lub użytkowa; wilec


SJP.pl


iporka

rodzaj lekkiego materiału izolującego, stosowanego do izolacji cieplnej, np. chłodni, samolotów; mipora


SJP.pl


iporyt

rodzaj materiału izolacyjnego; odmiana pianobetonu


SJP.pl


ipp

skrótowiec, rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) med. farm. inhibitor pompy protonowej

 (1.2) wojsk. indywidualny pakiet przeciwchemiczny

Wiktionary


ippon

głównie w dżudo i karate: zwycięstwo odniesione przed upływem czasu walki


SJP.pl

Ippon (jap. 一本) − termin używany w japońskich sportach i sztukach walki (budō); oznacza decyzję sędziowską o zakończeniu walki przed czasem i ogłoszeniu zwycięstwa jednego z zawodników w wyniku uzyskania pełnego punktu. Jest stosowany m.in. w judo, jujutsu, karate czy aikido.

Wikipedia


iprodion

nazwa zwyczajowa fungicydu z grupy pochodnych chinonu


SJP.pl


ipsacja

podrażnianie własnych narządów płciowych w celu zaspokojenia potrzeb seksualnych; onanizm, onania, masturbacja, samogwałt


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) med. zob. masturbacja.

Wiktionary

Masturbacja – pobudzanie własnych narządów płciowych w celu wywołania u siebie pobudzenia seksualnego. Może, lecz nie musi, prowadzić do osiągnięcia orgazmu. Termin obejmuje stymulację za pomocą dłoni, przedmiotów codziennego użytku, a także za pomocą akcesoriów, takich jak wibratory czy sztuczne pochwy. Masturbacja odbywa się bez udziału partnera lub przy jego wyłącznie biernym udziale. Istnieje pojęcie wzajemnej masturbacji, które dotyczy sytuacji z aktywnym udziałem partnera.

Wikipedia

Synonimy:

 (1.1) masturbacja, onanizm, onania, samogwałt

Wiktionary


ipsilateralny

[czytaj: ips-ilateralny] w medycynie: związany z tą samą stroną ciała; tożstronny


SJP.pl


ipsofon

przystawka do telefonu samoczynnie nagrywająca pozostawiane komunikaty


SJP.pl

Ipsofon – poprzednik automatycznej sekretarki telefonicznej. Rozwiązanie dziś już niestosowane, popularne do lat 70. XX wieku składało się z magnetofonu o jakości dźwięku dyktafonu oraz aparatu telefonicznego dostosowanego do współpracy z tym magnetofonem.

Wikipedia


ipsos

starożytna miejscowość we Frygii


SJP.pl

Ipsos (fr. Institut Public de Sondage d'Opinion Secteur) – międzynarodowe przedsiębiorstwo z branży badań rynku i konsultingu z siedzibą w Paryżu we Francji. Zostało założone w 1975 przez Didiera Truchot i jest notowane na paryskiej giełdzie od 1 lipca 1999 roku. Ipsos jest trzecim co do wielkości przedsiębiorstwem w branży badań rynku na świecie. W pierwszym kwartale 2020 roku było obecne na 90 rynkach i zatrudniało ponad 18 000 osób.

Wikipedia


ipswich

1. miasto w Anglii
2. miasto w Australii (do 1843 - Limestone)


SJP.pl

Ipswich /ˈɪpswɪtʃ/ – miasto we wschodniej Anglii, położone nad rzeką Orwell, stolica hrabstwa Suffolk, w dystrykcie Ipswich. W 2021 roku miasto liczyło 151 565 mieszkańców.

Wikipedia


ipsylon

nazwa litery Y w alfabecie greckim i łacińskim; igrek; ypsilon; ypsylon


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) jęz. nazwa dwudziestej litery alfabetu greckiego, υ;

Wiktionary

Ipsylon (ypsilon, stgr. ὖψιλόν, nw.gr. ύψιλον, pisana Υυ lub ϒ) – dwudziesta litera alfabetu greckiego. W greckim systemie liczbowym oznacza liczbę 400.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Słowo „αβγό” (jajo) teraz się pisze betą, a nie ipsylonem.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ipˈsɨlɔ̃n|ipˈsʲilɔ̃n, AS: ipsylõn|ipsʹilõn

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) ypsilon

Wiktionary


ipu

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) muz. wydrążone tykwy używane jako instrumenty perkusyjne

Wiktionary

Przykłady

składnia.

kolokacje.

synonimy.

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

frazeologia.

etymologia.

 etym|hawajski.

uwagi.

tłumaczenia.

źródła.

== ipu (język angielski.) ==

wymowa. IPA|ˈiːpuː., SAMPA|"i:pu:.

znaczenia.

rzeczownik policzalny

 (1.1) muz. ipu

odmiana.

 (1.1) lp. ipu; lm. ipus / ipu

przykłady.

Wiktionary


ipuć

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) geogr. hydron. rzeka w obwodzie mohylewskim Białorusi oraz smoleńskim i briańskim Rosji, dopływ Soży;

Wiktionary

Ipuć (biał. Іпуць, Ipuć; ros. Ипуть, Iput´) – rzeka na Białorusi (obwody mohylewski i homelski) i w Rosji (obwody smoleński i briański). Lewy dopływ Soży.

Długość 437 km, powierzchnia dorzecza 10 900 km². Brzegi w większości biegu niskie. Zasilanie wytopiskowe. Średni roczny debit koło wsi Nowyje Bobowiczi (Новые Бобовичи) (109 km od ujścia) 83,4 m³/s. Zamarza w końcu listopada, rozmarza pod koniec marca – na początku kwietnia.

Wikipedia


iq

(z angielskiego: intelligence quotient; czytaj: aj-kju albo i-ku) iloraz inteligencji


SJP.pl


ir

symbol irydu, pierwiastka chemicznego


SJP.pl

skrótowiec

 (1.1) = z ang. infrared → podczerwień

Wiktionary

  • Ir – iryd
  • Ir – iloczyn rozpuszczalności
  • IR – kategoria pociągów
  • IR – podczerwień
  • IR – produkty lecznicze posiadające pozwolenie na import równoległy
  • IR (ang. Internet Registry)
  • IR – kod przypisany Iranowi według standardu ISO 3166-1 alfa-2

Wikipedia

Wymowa:

IPA: i‿ˈɛr, AS: i‿er

Wiktionary


ir-sensor

[czytaj: ir sensor lub ajer sensor] urządzenie elektroniczne, stosowane we współczesnej technice, które odbiera promienie podczerwone i wysyłane za pomocą tych promieni sygnały; czujnik promieni podczerwonych


SJP.pl


ira

[czytaj: ira] skrót od: Irish Republican Army; Irlandzka Armia Republikańska - nielegalna armia militarna dążąca do oderwania Irlandii Północnej od Wielkiej Brytanii


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) imię|polski|ż., zgrubienie od Irena

Wiktionary

  • IRA (ang. Irish Republican Army, IRA) – Irlandzka Armia Republikańska (1921–1969)
  • CIRA (ang. Continuity Irish Republican Army) – radykalny, terrorystyczny odłam IRA
  • OIRA (ang. Official Irish Republican Army) – umiarkowany odłam IRA powstały w 1969 roku
  • RIRA (ang. Real Irish Republican Army) – radykalny, terrorystyczny odłam IRA
  • PIRA (ang. Provisional Irish Republican Army) – większościowy odłam IRA powstały w 1969 roku
  • Ustawa o reorganizacji Indian (ang. Indian Reorganization Act, IRA) w USA
  • Międzynarodowe Stowarzyszenie Czytelnicze (ang. International Reading Association, IRA)

Wikipedia


iracki

Irak; irakijski


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) odnoszący się do państwa Irak

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Czy druga intifada oraz druga wojna iracka — jak ich pierwowzory — „uruchomią nową dynamikę polityczną”, która doprowadzi do nowego Camp David około roku 2007?

Wiktionary

Wymowa:

IPA: iˈrat͡sʲci, AS: iracʹḱi

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Irak m., Irakijczyk m., Irakijka ż.

Wiktionary


iraimbilanja

[czytaj: irajmbilandza] zdawkowa moneta Madagaskaru


SJP.pl

Iraimbilanja (dosł. jęz. malg. waga jednego żelaza) – moneta zdawkowa używana na Madagaskarze jako równowartość 1/5 ariary i 1 nieużywanego już franka malgaskiego. Oprócz mauretańskiego khoumu to jedyny przypadek na świecie, gdy waluta nie dzieli się w monetach zdawkowych na części dziesiętne lub setne.

Wikipedia


irak

państwo w Azji ze stolicą w Bagdadzie; Republika Iraku


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna

 (1.1) geogr. polit. państwo w Azji ze stolicą w Bagdadzie;

Wiktionary

Irak, Republika Iraku (arab. ‏العراق‎, trl. Al-'Irāq, trb. Al-Irak; ‏جمهورية العراق‎, trb. Dżumhurijjat al-Irak, kurd. ‏كۆماری عێراق‎, trl. Komarî 'Êraq, trb. Komari Erak; asyr. ‏ܩܘܛܢܝܘܬܐ ܕܥܝܪܐܩ‎) – państwo arabskie na Bliskim Wschodzie, leżące nad Zatoką Perską.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) W Iraku jest bardzo niebezpiecznie z powodu trwającej tam od wielu lat wojny.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈirak, AS: irak

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Irakijczyk mos., Irakijka ż., irackość ż.

 przym. iracki

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) ofic. Republika Iraku

Wiktionary


irakijczyk

obywatel Iraku


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) obywatel Iraku

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Większość Irakijczyków to muzułmanie.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌiraˈcijt͡ʃɨk, AS: iraḱii ̯čyk

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Irak mrz., irakijskość ż.

:: fż. Irakijka ż.

 przym. iracki

Wiktionary


irakijka

obywatelka Iraku


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) obywatelka Iraku

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌiraˈcijka, AS: iraḱii ̯ka

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Irak mrz.

:: fm. Irakijczyk mos.

 przym. iracki

Wiktionary


irakijski

Irak; iracki


SJP.pl


iraklion

miasto w Grecji; Heraklion


SJP.pl

Heraklion, także Iraklion (gr. Ηράκλειο, Iraklio), d. Kandia – największe miasto i stolica administracyjna Krety oraz jednostki regionalnej Heraklion. Piąte co do wielkości miasto w Grecji, liczące 140 730 mieszkańców, według spisu z 2011 roku.

Wikipedia


iran

1. państwo w Azji ze stolicą w Teheranie; Islamska Republika Iranu;
2. pasmo górskie na wyspie Borneo


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna

 (1.1) geogr. polit. państwo w Azji;

 (1.2) geogr. hiszpańska miejscowość w Katalonii, w prowincji Lleida;

Wiktionary

Iran (pers. ‏ايران‎ trl. Irān, pełna nazwa Islamska Republika Iranu, pers. ‏جمهوری اسلامی ايران‎ Dżomhuri-je Eslāmi-je Irān), w Europie dawniej znany jako Persja – państwo na Bliskim Wschodzie, leżące między Morzem Kaspijskim na północy a Zatoką Perską i Zatoką Omańską na południu.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Uznanym w świecie towarem pochodzącym z Iranu są ręcznie tkane dywany perskie.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈirãn, AS: irãn

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. iranista mos., Irańczyk mos., Iranka ż., iranistyka ż., iranka ż., irańskość ż.

 przym. irański

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) ofic. urz. Islamska Republika Iranu, hist. Persja

Wiktionary


irań.

skrót od: irański


SJP.pl


irańczyk

obywatel Iranu


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) obywatel Iranu

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) 2% Irańczyków to Arabowie.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: iˈrãj̃n͇t͡ʃɨk, AS: irãĩ ̯ṇčyk

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Iran m., iranistyka ż., iranka ż.

:: fż. Iranka ż.

 przym. irański

Wiktionary


iranista

1. specjalista w dziedzinie iranistyki (znawca języków irańskich, kultury, literatury, historii Iranu)
2. uniwersytecki student iranistyki


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) badacz języków irańskich

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Zrozpaczona Oleńka wyprosiła sobie wreszcie przeniesienie na seminarium starego profesora iranisty, zaczęła pisać pod jego kierunkiem rozprawę doktorską i już by ją spokojnie zakończyła, gdyby na stronice gazet nie wypłynął nagle problem irańskiego Azerbejdżanu.

 (1.1) (…) Potwierdził wczoraj, że rozmawiał z premierem na ten temat i jest zwolennikiem kandydatury Ananicza, będącego specjalistą od spraw Bliskiego Wschodu (z wykształcenia jest turkologiem i iranistą).

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Iran m., iranistyka ż.

:: fż. iranistka ż.

 przym. irański

Wiktionary


iranistka

iranista


SJP.pl

Patrz:

iranista

iranistyczny

iranistyka


SJP.pl

Patrz:

iranistyka

iranistyka

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) nauk. nauka zajmująca się badaniem języków irańskich i irańskiego obszaru kulturowego (Afganistan, Iran oraz Tadżykistan);

Wiktionary

Iranistyka – jedna z dziedzin orientalistyki, zajmująca się badaniem języków irańskich i irańskiego obszaru kulturowego, do którego zalicza się współczesne państwa: Afganistan, Iran oraz Tadżykistan. Obok badań skupionych przede wszystkim na Iranie i jego języku – perskim, badacze opracowują kultury i języki pozostałych ludów irańskich, np. Beludżów, Kurdów, Osetyjczyków czy Tadżyków. Z tego powodu iranistyka dzieli się wewnętrznie na powiązane ze sobą poddyscypliny, np. afganologię, której przedmiot badań ogranicza się do Afganistanu, kurdologię – Kurdystanu, tadżykologię – Tadżykistanu.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ˌirãˈɲistɨka, AS: irãńistyka

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. iranista mos., Iran m., Irańczyk m., Iranka ż., iranka ż.

 przym. irański

Wiktionary


iranka

gatunek małego ptaka z rodziny muchołówkowatych


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) obywatelka Iranu

Wiktionary

Iranka (Irania gutturalis) – gatunek małego ptaka z rodziny muchołówkowatych (Muscicapidae), jedyny z rodzaju Irania. Zamieszkuje zachodnią i środkową Azję. Nie wyróżnia się podgatunków. Nie jest zagrożony wyginięciem.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Pierwsza kobieta, która otrzymała Medal Fieldsa była Iranką.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: iˈrãŋka, AS: irãŋka

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Iran mrz., iranistyka ż., iranka ż.

:: fm. Irańczyk mos.

 przym. irański

Wiktionary

Synonimy:

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

 rzecz. Iran mrz., iranistyka ż., iranka ż.

:: fm. Irańczyk mos.

 przym. irański

frazeologia.

etymologia.

uwagi.

tłumaczenia.

 (1.1) zobtłum rodz|Irańczyk.

* arabski: (1.1) إيرانية ż.

* bułgarski: (1.1) иранка ż.

* francuski: (1.1) Iranienne ż.

* hindi: (1.1) ईरानी ż.

* hiszpański: (1.1) iraní ż.

* kataloński: (1.1) iraniana ż.

* łotewski: (1.1) irāniete ż.

* niemiecki: (1.1) Iranerin ż.

* słowacki: (1.1) Iránka ż.

* słoweński: (1.1) Iranka ż.

* szwedzki: (1.1) iranska w.

* włoski: (1.1) iraniana ż.

źródła.

odmiana.

przykłady.

składnia.

kolokacje.

synonimy.

Wiktionary


iranolog

specjalista w zakresie iranologii (studiów nad językiem, kulturą i literaturą irańską); iranista


SJP.pl


irański

związany z Iranem


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) odnoszący się do państwa Iran

 (1.2) jęz. odnoszący się do podrodziny języków indoeuropejskich, którymi posługuje się około 75 mln osób zamieszkujących Bliski i Środkowy Wschód oraz Azję Środkową

Wiktionary

Przykłady

 (1.2) Najbardziej rozpowszechnione języki irańskie to perski i paszto.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: iˈrãj̃sʲci, AS: irãĩ ̯sʹḱi

Wiktionary

Powiązane:

 (1.1) zob. Iran.

Wiktionary


irańsko-polski

dotyczący Iranu i Polski


SJP.pl


irańskość

irański


SJP.pl

Patrz:

irański

iraser

laser pracujący w zakresie częstotliwości odpowiadających promieniowaniu podczerwonemu


SJP.pl


iratamente

określenie wykonawcze: gniewnie


SJP.pl


irawadi

1. najdłuższa rzeka w Birmie;
2. nizina w Birmie


SJP.pl

Irawadi (birm. ဧရာဝတီမြစ်, wym. [ʔèjàwədì mjɪʔ], ang. Irrawaddy) – rzeka na terenie Chin i Mjanmy (najdłuższa rzeka tego kraju) o dł. 2150 km i powierzchni dorzecza wynoszącej 430 tys. km².

Wikipedia


irbicki

Irbit (miasto w Rosji), np. jarmark irbicki


SJP.pl


irbid

miasto w północnej Jordanii


SJP.pl

Irbid (arab. مدينة إربد) – miasto w północnej Jordanii, w pobliżu granicy z Syrią, ośrodek administracyjny muhafazy Irbid, położone ok. 29 km na południowy wschód od Jeziora Galilejskiego. W 2020 roku liczyło 557 tys. mieszkańców. Trzecie co do wielkości miasto kraju. W mieście rozwinął się przemysł spożywczy.

Wikipedia


irbil

miasto w północnym Iraku; Arbil


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna

 (1.1) geogr. adm. miasto w północnym Iraku;

Wiktionary

Irbil, Arbil (akad. Arbail; arab. ‏اربيل‎; kurd. Hewlêr; asyr. ܐܪܒܝܠArab’ilu; tur. Erbil) – miasto w północnym Iraku, na zachodnim pogórzu Gór Kurdystańskich, ośrodek muhafazy Irbil i stolica Kurdyjskiego Okręgu Autonomicznego, zamieszkiwane przez prawie milion osób (głównie sunnickich Kurdów i chrześcijańskich Asyryjczyków).

Wikipedia

Powiązane:

 przym. irbilski

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) Arbil, staroż. Arbala

Wiktionary


irbilski

Irbil


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z Irbilem, dotyczący Irbilu

Wiktionary

Patrz:

Irbil

Powiązane:

 rzecz. Irbil mrz.

Wiktionary


irbis

duży drapieżnik z rodziny kotów, występuje w wysokich górach Azji; pantera śnieżna


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy

 (1.1) zool. nazwa systematyczna|Panthera uncia|Schreber|ref=tak., ssak z rodziny kotowatych, występujący w Azji Środkowej;

Wiktionary

Irbis śnieżny, irbis, pantera śnieżna, śnieżny leopard, uncja (Panthera uncia) – gatunek ssaka z podrodziny panter (Pantherinae) w obrębie rodziny kotowatych (Felidae), występujący na terenach Azji Środkowej.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Irbisy polują na koziorożce i markury.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) irbis śnieżny

Wiktionary


irbit

miasto w Rosji


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna

 (1.1) geogr. hydron. rzeka w azjatyckiej części Rosji, znajdująca się na terenie obwodu swierdłowskiego, uchodzi do Nicy w dorzeczu rzeki Tury;

Wiktionary

Irbit (ros. Ирбит) – miasto w azjatyckiej części Rosji, w obwodzie swierdłowskim, przy ujściu rzeki Iribt do Nicy (dorzecze Obu). 47 300 mieszkańców (2003).

Wikipedia


irc

[czytaj: irc albo i-er-ce] usługa internetowa pozwalająca na prowadzenie rozmów na czatach (skrót od: ang. Internet Relay Chat)


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki, męskorzeczowy lub męskozwierzęcy

 (1.1) inform. protokół internetowy umożliwiający rozmowę z innymi użytkownikami połączonymi z wybranym bezpośrednio lub grupowo na kanałach;

 (1.2) środ. inform. kanał na serwerze opartym na protokole IRC (1.1)

przymiotnik relacyjny

 (2.1) inform. dotyczący protokołu IRC (1.1)

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) IRC pozwala na prowadzenie rozmów prywatnych z innymi osobami podłączonymi do serwerów.

 (1.2) Na IRC-u Wikisłownika od rana do wieczora panowała cisza, dopiero po dziewiątej pojawił się na nim użytkownik potrzebujący pomocy.

 (2.1) Ze względu na problemy z zasięgiem internetowym Jacek utracił połączenie z siecią IRC.

Wiktionary


irc-ować

kontaktować się za pomocą IRC-a; ircować


SJP.pl


irc-owy

IRC; ircowy


SJP.pl


ircha

miękka skóra, rodzaj dwustronnego zamszu


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) rodzaj zamszu

Wiktionary

Wikipedia

Powiązane:

 przym. irchowy

Wiktionary


irchopodobny

mający niektóre właściwości irchy, przypominający irchę


SJP.pl


irchowy

związany z irchą


SJP.pl


ircia

zdrobnienie od: Irena (imię żeńskie)


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) zdrobn. od: Irena

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Po ciocię Ircię pojedzie pan Konstanty.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Irena ż.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) Irenka, Irka, Irena

Wiktionary


ircować

kontaktować się za pomocą IRC-a; IRC-ować


SJP.pl


ircownik

osoba korzystająca z IRC-a


SJP.pl


ircowy

dotyczący IRC-a, usługi sieciowej umożliwiającej jednoczesną, symultaniczną rozmowę z wieloma osobami na raz; IRC-owy


SJP.pl


irda

system bezprzewodowej transmisji danych z wykorzystaniem promieniowania podczerwonego; IRDA, IrDA


SJP.pl

Infrared Data Association (IrDA) – powstała w 1993 r. grupa, skupiająca około 50 producentów sprzętu komputerowego. Celem powstania było stworzenie i kontrolowanie międzynarodowych standardów transmisji danych w zakresie podczerwieni. Grupa ta opracowała firmowy system bezprzewodowej transmisji danych cyfrowych z wykorzystaniem promieniowania podczerwonego. Jego elementy przeznaczone są przede wszystkim do tworzenia sieci tymczasowych, w których znajdują się komputery przenośne (laptopy, palmtopy).

Wikipedia


ireczek

zdrobnienie od: Ireneusz (imię męskie)


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy, nazwa własna

 (1.1) zdrobn. Ireneusz

Wiktionary

  • Ireczek – wieś w Bułgarii
  • Ireczek – szczyt górski w Bułgarii

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Panu Ireczkowi leży na sercu sprawa przedszkoli.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Ireneusz mos., Irek mos., Iruś mos.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) Irek, Iruś

Wiktionary


ireczkowie

zdrobnienie od: Ireneusz (imię męskie)


SJP.pl


ireczkowy

przymiotnik dzierżawczy - należący do Ireczka lub z nim związany


SJP.pl


iredyński

nazwisko


SJP.pl


irek

zdrobnienie od: Ireneusz (imię męskie); Iruś


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy, nazwa własna

 (1.1) zdrobn. Ireneusz

forma rzeczownika.

 (2.1) D. lm. od: Irka

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Wróciliśmy z Irkiem autostopem.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Ireneusz mos., Iruś mos., Ireczek mos., Irena ż.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) Iruś, Ireczek

Wiktionary


irena

imię żeńskie


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) imię|polski|ż.;

Wiktionary

Imiona

  • Irena – imię żeńskie

Lokalizacje

  • Irena – wieś w woj. podkarpackim, w powiecie stalowowolskim, w gminie Zaklików
  • Irena – dawna osada miejska, obecnie starówka Dęblina
  • Irena – dzielnica Szydłowca
  • gmina Irena – dawna gmina wiejska istniejąca do 1954 roku
  • gromada Irena – dawna gromada (1954-60) w powiecie kraśnickim (woj. lubelskie)

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Dostaliśmy od pani Ireny kosz śliwek.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: iˈrɛ̃na, AS: irna

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Ireneusz m., Irek m.

:: zdrobn. Irenka ż., Ircia ż., Irka ż.

 przym. ireniczny

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) Irenka, Irka, Ircia

Wiktionary


irene

  • Irene – planetoida o numerze katalogowym 14
  • Irene – anglojęzyczna forma imienia Irena
  • Irene – miasto w Stanach Zjednoczonych, w stanie Dakota Południowa, w hrabstwie Clay

Wikipedia


ireneusz

imię męskie


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy, nazwa własna

 (1.1) imię|polski|m.;

Wiktionary

Ireneusz (gr. eirenaios – „spokojny, pokojowy”) – imię męskie pochodzenia greckiego. W Polsce pojawiło się w XIX wieku.

Żeński odpowiednik: Irena. Zdrobnienia: Ireczek, Irek, Iruś.

W styczniu 2025 r. w rejestrze PESEL, wśród publicznie dostępnych danych dotyczących osób żyjących, wykazano 58259 mężczyzn o imieniu Ireneusz nadanym jako imię pierwsze.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Według tradycji uformowanej w VI wieku święty Ireneusz z Lyonu miał ponieść śmierć męczeńską w czasie prześladowania chrześcijan za panowania Septymiusza Sewera.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌirɛ̃ˈnɛwuʃ, AS: irẽne

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Ireneuszowa ż., Ireneuszówna ż., Ireneuszostwo lm m.

:: fż. Irena ż.

:: zdrobn. Irek m., Iruś m., Ireczek m.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) zdrobn. Irek, Iruś, Ireczek

Wiktionary


ireneuszostwo

Ireneusz z małżonką; Ireneuszowie


SJP.pl


ireneuszowa

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) przest. żona Ireneusza

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Jeśli Ireneuszowa nie przyjdzie, sami zdecydujemy.

Wiktionary

Powiązane:

 zob. Ireneusz.

Wiktionary


ireneuszowie

imię męskie


SJP.pl


ireneuszowy

przymiotnik dzierżawczy - należący do Ireneusza lub z nim związany


SJP.pl


ireniczny

związany z irenizmem, kierunkiem w chrześcijaństwie dążącym do zniesienia różnic między wyznaniami


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z irenizmem, dotyczący irenizmu

przymiotnik jakościowy

 (2.1) promujący pokój, dążący do zaprzestania walki i zawarcia pokoju

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. irenizm n., irenista m., Irena ż., Irenka ż.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) irenistyczny

 (2.1) pokojowy, ugodowy, niekonfrontacyjny

Wiktionary


ireniny

przymiotnik dzierżawczy - należący do Ireny lub z nią związany


SJP.pl


irenista

zwolennik irenizmu, kierunku w chrześcijaństwie dążącego do zniesienia różnic między wyznaniami


SJP.pl


irenistka

irenista


SJP.pl

Patrz:

irenista

irenistyczny

irenizm


SJP.pl

Patrz:

irenizm

irenizm

kierunek w teologii chrześcijańskiej, dążący do zniesienia różnic między wyznaniami


SJP.pl

Irenizm (gr. εἰρήνη eirene, „pokój”) – w teologii chrześcijańskiej kierunek dążący do zniwelowania różnic między wyznaniami i przywrócenia jedności drogą wzajemnych ustępstw doktrynalnych; także postawa otwartości i życzliwości w rozwiązywaniu spornych zagadnień; przeciwny konserwatyzmowi społecznemu i wyznaniowemu. Zapoczątkował go Erazm z Rotterdamu. W Polsce głoszony w XVI w. przez Andrzeja Frycza Modrzewskiego i Jana Łaskiego. Obecnie rozróżnia się pojęcia irenizmu i ekumenizmu, które bywają mylone. Według Jana Pawła II ekumenizm nie może być ustępstwem z żadnej prawdy, lecz wspólnym jeszcze głębszym jej szukaniem.

Wikipedia


irenka

zdrobnienie od: Irena (imię żeńskie)


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) imię|polski|ż., zdrobnienie od Irena

Wiktionary

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Co kupimy pani Irence na urodziny?

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Irena ż.

 przym. ireniczny

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) Ircia, Irka, Irena

Wiktionary


irenologia

nauka zajmująca się badaniami nad pokojem


SJP.pl


irezyna

krzaczasta roślina doniczkowa o dekoracyjnych liściach, uprawiana jako jednoroczna; osiąga wysokość do 30 cm


SJP.pl

Iresyna (Iresine P. Browne 1756) – rodzaj roślin z rodziny szarłatowatych (Amaranthaceae Juss.). Znane są 34 gatunki. Rośliny te rosną w tropikach Ameryki Południowej i Środkowej. Są bardzo popularne w uprawach ogrodowych w ciepłym i wilgotnym klimacie, np. w Holandii czy wschodnich stanach USA.

Wikipedia


irga

1. roślina (krzew, rzadziej drzewko) z rodziny różowatych;
2. odmiana ziemniaka


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) bot. nazwa systematyczna|Cotoneaster|ref=tak., rodzaj roślin z rodziny różowatych;

Wiktionary

Irga (Cotoneaster Medik.) – rodzaj roślin z rodziny różowatych. W zależności od klasyfikacji wyróżnia się tu ok. 80–90 gatunków szeroko ujmowanych lub ok. 260 gatunków wąsko ujmowanych. W większości rosną one w Himalajach i zachodnich Chinach, ale zasięg rodzaju obejmuje niemal całą Eurazję (bez Japonii i części południowo-wschodniej) oraz północną Afrykę. W Polsce dziko rosną trzy gatunki rodzime: irga czarna C. niger, kutnerowata C. tomentosus i zwyczajna C. integerrimus. Irga rozkrzewiona C. divaricatus i irga błyszcząca C. lucidus zostały introdukowane i są już zadomowione w Polsce, a bardzo liczne inne gatunki są uprawiane.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Irgi bardzo często są sadzone w parkach i ogrodach ze względu na ozdobne liście.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈirɡa, AS: irga

Wiktionary


irgapiryna

lek, który nie powinien być zażywany przez chorych z nadwrażliwością na aspirynę, zawierający fenylobutazon i piramidon


SJP.pl


iriański

przymiotnik od: Irian Zachodni (dawna prowincja Indonezji)


SJP.pl


iridium

Wikipedia


irina

imię żeńskie


SJP.pl

Imiona

  • Irena – imię żeńskie

Lokalizacje

  • Irena – wieś w woj. podkarpackim, w powiecie stalowowolskim, w gminie Zaklików
  • Irena – dawna osada miejska, obecnie starówka Dęblina
  • Irena – dzielnica Szydłowca
  • gmina Irena – dawna gmina wiejska istniejąca do 1954 roku
  • gromada Irena – dawna gromada (1954-60) w powiecie kraśnickim (woj. lubelskie)

Wikipedia


iris

diafragma iris - rodzaj maski zaciemniającej część kadru filmowego; diafragma irysowa


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) mitgr. bogini i uosobienie tęczy, posłanka bogów do ludzi;

 (1.2) astr. planetoida o numerze katalogowym 7;

Wiktionary

Astronomia

  • Iris – planetoida o numerze katalogowym 7
  • IRIS – skrótowiec z ang. Interface Region Imaging Spectrograph (amerykański satelita do obserwacji Słońca)

Biologia

Anatomia

  • iris – łacińska nazwa tęczówki

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Iris jako bogini tęczy rozpina ów cudny łuk siedmiobarwny, co ziemię łączy z niebem.

 (1.1) W sztukach plastycznych Iris bywa przedstawiana jako uskrzydlona kobieta w szacie o barwach tęczy, z kaduceuszem w ręce.

 (1.1) Atrybutami skrzydlatej Iris były: kaduceusz oraz dzban do czerpania i rozlewania wody.

 (1.2) Iris porusza się w obszarze między orbitami Marsa i Jowisza, czyli w pasie głównym planetoid.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈirʲis, AS: irʹis

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Irydion mos., iryd mrz., iryzacja ż., iryzowanie n., irydowość ż., irys mrz./mzw., irysek mrz./mzw., irysowość ż.

 czas. iryzować ndk., iryzować się ndk.

 przym. irysowy, irydowy, Irydionowy

 zob. Iryda, Irys.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) war. rzad. Iryda, Irys

Wiktionary


irka

zdrobnienie od: Irena (imię żeńskie)


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) poufała forma imienia Irena

forma rzeczownika|rodzaj=męskoosobowy.

 (2.1) D. lp. od: Irek

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈirka, AS: irka

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Irena ż.

Wiktionary


irkowie

Irek z małżonką


SJP.pl


irkowy

przymiotnik dzierżawczy - należący do Irka lub z nim związany


SJP.pl


irkuck

miasto na Syberii w Rosji


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna

 (1.1) geogr. miasto w Rosji, na Syberii, położone nad rzeką Irkut;

Wiktionary

Irkuck (ros. Иркутск, Irkutsk) – miasto w Rosji, stolica obwodu irkuckiego.

Główny ośrodek gospodarczy, kulturalny (muzea) i naukowy (uniwersytet zał. 1918) Syberii Wschodniej z rozwiniętym przemysłem maszynowym (jedne z największych w Rosji zakłady lotnicze „Irkut”), aluminiowym, materiałów budowlanych, drzewnym, skórzanym i spożywczym. W mieście znajduje się elektrownia wodna o mocy 660 MW.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Kolej transsyberyjska prowadzi z Moskwy przez Irkuck do Władywostoku i liczy ponad dziewięć tysięcy kilometrów.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Irkut mrz., irkucczanin mos., irkucczanka ż.

 przym. irkucki

Wiktionary


irkucki

przymiotnik od miasta Irkuck


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z Irkuckiem (miastem w Rosji)

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Irkuck m., Irkut mrz.

Wiktionary


irkut

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna

 (1.1) geogr. hydron. rzeka w Rosji, lewy dopływ Angary;

Wiktionary

Irkut – rzeka w Rosji, lewy dopływ Angary.

Długość 488 km, powierzchnia dorzecza 15 tys. km². Swoje źródła ma w Sajanie Wschodnim. U ujścia Irkutu do Angary leży Irkuck.

Dopływy:

  • Barun-Chandagaj

Wikipedia

Powiązane:

 rzecz. Irkuck mrz.

 przym. irkucki

Wiktionary


irl

[czytaj: i-er-el lub aj-er-el] irl; środowiskowo:
1. mający miejsce w prawdziwym świecie;
2. w prawdziwym świecie


SJP.pl


irl.

skrót od: irlandzki


SJP.pl

Język irlandzki, język iryjski (Gaeilge, wym. [ˈɡeːlʲɟə]) – język z grupy goidelskiej języków celtyckich, język narodowy Irlandczyków. Język urzędowy Republiki Irlandii (obok angielskiego).

Wikipedia


irla

nazwisko


SJP.pl


irlandczyk

1. obywatel Irlandii;
2. obywatel Irlandii Północnej


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) osoba narodowości irlandzkiej, obywatel Irlandii; także. mieszkaniec Irlandii Północnej

Wiktionary

Irlandczycy (ang. Irish people, irl. Muintir na hÉireann, na hÉireannaigh, na Gaeil) – naród pochodzenia celtyckiego zamieszkujący Irlandię.

W przeszłości ich językiem ojczystym był język irlandzki, ale współcześnie jest to zazwyczaj język angielski (tylko dla niespełna 1% Irlandczyków językiem ojczystym jest język irlandzki). Dominującym wyznaniem wśród Irlandczyków jest katolicyzm, schrystianizowani w V wieku naszej ery. Zasadniczą rolę w etnogenezie odegrali Celtowie, którzy w IV-III wieku p.n.e. opanowali wyspę Irlandię. We wczesnym średniowieczu Irlandia określana była w łacińskich źródłach jako "Szkocja" lub Hibernia, a jej mieszkańcy byli nazywani Szkotami (Scotti). Dzisiejsza Szkocja nazywana była wtedy Kaledonią lub Albanią, a zamieszkiwali ją Piktowie. Szkoci z Irlandii stopniowo jednak zasiedlali obszar Kaledonii, dokonując tam także ekspansji politycznej i religijnej. W konsekwencji zaczęto ten region nazywać Scotia minor (Szkocja mniejsza), a w końcu po prostu Szkocja. Z tego też powodu, wczesnośredniowieczni Irlandczycy są nazywani przez współczesnych historyków w niektórych krajach (np. w Polsce czy w Niemczech) Iroszkotami. Wytworzyli oni odrębną formę chrześcijaństwa określaną jako kościół iroszkocki.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Jej ojciec był Irlandczykiem i bliskim przyjacielem króla Anglii – Edwarda I.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: irˈlãnṭt͡ʃɨk, AS: irlãnṭčyk

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Irlandia ż., irlandzki mrz.

:: fż. Irlandka ż.

 przym. irlandzki

Wiktionary


irlandia

1. wyspa na Oceanie Atlantyckim;
2. państwo w Europie ze stolicą w Dublinie


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) geogr. polit. państwo w Europie;

 (1.2) geogr. wyspa między Oceanem Atlantyckim i Morzem Irlandzkim;

Wiktionary

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Stolicą Irlandii jest Dublin.

 (1.2) Irlandia jest jedną z największych wysp w Europie.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: irˈlãndʲja, AS: irlãndʹi ̯a

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Irlandczyk mos., Irlandka ż., irlandzkość ż., irlandzki mrz.

 przym. irlandzki

Wiktionary

Synonimy:

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

 rzecz. Irlandczyk mos., Irlandka ż., irlandzkość ż., irlandzki mrz.

 przym. irlandzki

frazeologia.

etymologia.

uwagi. zobacz też: indeks państw świata

tłumaczenia.

* abchaski: (1.1) Ирландиа

* albański: (1.1) Irlanda

* angielski: (1.1) Ireland; (1.2) Ireland

* arabski: (1.1) ايرلندا

* baskijski: (1.1) Irlanda

* białoruski: (1.1) Ірландыя ż.

* białoruski (taraszkiewica): (1.1) Ірляндыя ż.

* bułgarski: (1.1) Ирландия ż.

* chorwacki: (1.1) Irska ż.

* czeski: (1.1) Irsko n.

* dolnołużycki: (1.1) Irska

* duński: (1.1) Irland n.; (1.2) Irland n.

* esperanto: (1.1) Irlando

* farerski: (1.1) Írland n.

* fidżyjski: (1.1) Aeladi

* fiński: (1.1) Irlanti

* francuski: (1.1) Irlande ż.

* górnołużycki: (1.1) Irska ż.

* grenlandzki: (1.1) Irlandi

* gruziński: (1.1) ირლანდია

* hawajski: (1.1) ʻIlelani

* hiszpański: (1.1) Irlanda ż.; (1.2) Irlanda ż.

* interlingua: (1.1) Irlanda

* irlandzki: (1.1) Éire ż.

* islandzki: (1.1) Írland

* japoński: (1.1) アイルランド (airurando)

* kataloński: (1.1) Irlanda ż.

* koreański: (1.1) 아일랜드 (aillaendŭ), 에이레 (eire)

* litewski: (1.1) Airija ż.

* łotewski: (1.1) Īrija ż.

* niderlandzki: (1.1) Ierland; (1.2) Ierland

* niemiecki: (1.1) Irland n.; (1.2) Irland n.

* nowogrecki: (1.1) Ιρλανδία (Irlandía) ż.

* ormiański: (1.1) Իռլանդիա

* oromo: (1.1) Eerlaandi

* polski język migowy: PJM-ukryj| (1.1-2) {{PJM|Irlandia. ,. PJM|Irlandia 2. ,. PJM|Irlandia 3. ,. PJM|Irlandia 4.}}

* rosyjski: (1.1) Ирландия ż.

* słowacki: (1.1) Írsko n.; (1.2) Írsko n.

* szwedzki: (1.1) Irland n.

* turecki: (1.1) İrlanda

* ukraiński: (1.1) Ірландія ż.

* węgierski: (1.1) Írország

* włoski: (1.1) Irlanda ż.

źródła.

== Irlandia (język aceh.) ==

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik, nazwa własna

 (1.1) geogr. Irlandia

odmiana.

przykłady.

składnia.

kolokacje.

synonimy.

Wiktionary


irlandka

1. obywatelka Irlandii;
2. obywatelka Irlandii Północnej


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) kobieta narodowości irlandzkiej, obywatelka Irlandii; także. mieszkanka Irlandii Północnej

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Na ostatnim etapie Irlandka prześcignęła Amerykankę.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: irˈlãntka, AS: irlãntka

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Irlandia ż., irlandzki mrz.

:: fm. Irlandczyk mos.

 przym. irlandzki

Wiktionary


irlandzki

przymiotnik od: Irlandia, Irlandia Północna


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) odnoszący się do Irlandii lub Irlandczyków

 (1.2) odnoszący się do wyspy Irlandia

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (2.1) jęz. język celtycki używany przez Irlandczyków;

Wiktionary

Język irlandzki, język iryjski (Gaeilge, wym. [ˈɡeːlʲɟə]) – język z grupy goidelskiej języków celtyckich, język narodowy Irlandczyków. Język urzędowy Republiki Irlandii (obok angielskiego).

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Piłeś kiedyś irlandzkie piwo?

 (2.1) Irlandzki jest językiem celtyckim.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: irˈlãnt͡sʲci, AS: irlãncʹḱi

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Irlandia ż., Irlandczyk m., Irlandka ż.

Wiktionary

Synonimy:

 (2.1) iryjski

Wiktionary


irlandzkojęzyczny

przymiotnik

 (1.1) taki, który posługuje się językiem irlandzkim

 (1.2) taki, którego mieszkańcy posługują się językiem irlandzkim

 (1.3) spisany, stworzony w języku irlandzkim

Wiktionary

Wymowa:

IPA: irˈlãnt͡skɔjɛ̃w̃ˈzɨt͡ʃnɨ, AS: irlãnckoi ̯ẽũ̯zyčny

Wiktionary


irlandzkość

irlandzki


SJP.pl

Patrz:

irlandzki

irma

imię żeńskie


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) imię|polski|ż.;

Wiktionary

  • Irma (imię)
  • MS "Irma" – statek wodny
  • Irma (Włochy) – miejscowość i gmina we Włoszech
  • Irmo (Tolkien) – Valar
  • Irma – piosenkarka z Kamerunu tworząca we Francji
  • Irma – huragan aktywny od 30.08.2017

Wikipedia

Przykłady

składnia.

kolokacje.

synonimy.

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

frazeologia.

etymologia.

uwagi.

 (1.1) zobacz też: Indeks:Polski - Imiona

tłumaczenia.

* łotewski: (1.1) Irma ż.

* słowacki: (1.1) Irma ż.

* włoski: (1.1) Irma ż.

źródła.

== Irma (język angielski.) ==

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik, nazwa własna

 (1.1) imię|angielski|ż. Irma

odmiana.

przykłady.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈirma, AS: irma

Wiktionary

Synonimy:

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

frazeologia.

etymologia.

uwagi.

 (1.1) zobacz też: Indeks:Polski - Imiona

tłumaczenia.

* łotewski: (1.1) Irma ż.

* słowacki: (1.1) Irma ż.

* włoski: (1.1) Irma ż.

źródła.

== Irma (język angielski.) ==

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik, nazwa własna

 (1.1) imię|angielski|ż. Irma

odmiana.

przykłady.

składnia.

kolokacje.

synonimy.

Wiktionary


irmina

imię żeńskie


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) imię|polski|ż.;

Wiktionary

Irmina – imię żeńskie pochodzenia germańskiego. Wywodzi się od zdrobnienia grupy imion rozpoczynających się na irm – od irmen, co oznacza „czczony, szanowany”.

W styczniu 2025 r. w rejestrze PESEL, wśród publicznie dostępnych danych dotyczących osób żyjących, wykazano 5003 kobiety o imieniu Irmina nadanym jako imię pierwsze. Dla porównania, najczęściej nadane jako imię pierwsze – Anna, nosi 1 068 330 osób.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Irmina wyprowadziła się do Nakła nad Notecią we wrześniu 1999 roku.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: irˈmʲĩna, AS: irmʹĩna

Wiktionary


irmininy

przymiotnik dzierżawczy - należący do Irminy lub z nią związany


SJP.pl


irminka

zdrobnienie od: Irmina (imię żeńskie)


SJP.pl


irokeski

przymiotnik od: Irokez


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z Irokezami, dotyczący Irokezów

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Irokez mos., Irokezka ż., irokez mrz.

Wiktionary


irokez

fryzura charakteryzująca się pasem dłuższych włosów, biegnących od górnej części czoła aż po kark, czasem krócej, popularna m.in. wśród punków


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) włosy ułożone w stojący grzebień, kojarzone z subkulturą punk

Wiktionary

  • Irokez – członek grupy Indiańskiej
  • Irokez – rodzaj fryzury

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Prawdziwe punki noszą irokezy usztywnione białkiem.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: iˈrɔkɛs, AS: irokes

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Irokez m.

 przym. irokeski

Wiktionary


irokezi

plemię indiańskie


SJP.pl

Irokezi (nazwa własna: Haudenosaunee) – liga plemion (Mohawków, Oneidów, Onondagów, Kajugów i Seneków, od września 1722 także Tuskarorów, a nieco później również 6 plemion kanadyjskich Wyandotów) Indian Ameryki Północnej zamieszkujących tereny na wschód od Wielkich Jezior i na południe od Rzeki św. Wawrzyńca, czyli północną część stanów Nowy Jork, Pensylwanii i Maine, niemal cały stan Vermont oraz południowe obszary kanadyjskich prowincji Quebec i Ontario.

Wikipedia


irokezka

Indianka Ameryki Północnej


SJP.pl


iron

bezbarwna ciecz o zapachu fiołków, występująca w korzeniach fiołków oraz kosaćców i wykorzystywana jako dodatek do olejków zapachowych


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) chem. wzór chemiczny|C14H22O., bezbarwny, oleisty, pachnący fiołkami związek organiczny z grupy ketonów, stosowany jako składnik perfum

Wiktionary

  • Iron – miejscowość i gmina we Francji, w regionie Pikardia, w departamencie Aisne

Gminy w USA:

  • Iron (ang. Iron Township) – gmina w stanie Missouri, w hrabstwie Iron
  • Iron (ang. Iron Township) – gmina w stanie Missouri, w hrabstwie St. Francois

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ˈirɔ̃n, AS: irõn

Wiktionary


iron.

skrót od: ironiczny, ironicznie (czytany jako cały, odmienny wyraz)


SJP.pl


ironia

1. ukryta złośliwość, pogarda lub kpina wyrażona przy pomocy pozornej aprobaty;
2. ironia losu - nagły, niekorzystny obrót wypadków


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) zawoalowana drwina, szyderstwo lub złośliwość ukryte pod pozorną aprobatą;

Wiktionary

Ironia (grec. εἰρωνεία eironeía, dosłownie „przestawienie, pozorowanie“) – sposób wypowiadania się, oparty na zamierzonej niezgodności, najczęściej przeciwieństwie, dwóch poziomów wypowiedzi: dosłownego i ukrytego, np. w zdaniu Jaka piękna pogoda wypowiedzianym w trakcie ulewy. W klasycznej retoryce ironia stanowi jeden z tropów, jest zaliczana także do podstawowych kategorii w estetyce.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) „Nie spodziewałem się po tobie aż takiej hojności” – powiedział z ironią w głosie.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: iˈrɔ̃ɲja, AS: irõńi ̯a

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. ironista mos., ironistka ż., ironizowanie n.

:: zdrobn. ironijka ż.

 czas. ironizować ndk.

 przym. ironiczny

 przysł. ironicznie

Wiktionary

Synonimy:

antonimy.

 (1.1) dosłowność

hiperonimy.

hiponimy.

 (1.1) autoironia

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

 rzecz. ironista mos., ironistka ż., ironizowanie n.

:: zdrobn. ironijka ż.

 czas. ironizować ndk.

 przym. ironiczny

 przysł. ironicznie

frazeologia.

 jak na ironię • ironia losu

etymologia.

 etym|łac|ironia. < etym|gr|εἰρωνεία. (eirōneía)

uwagi.

* wikicytaty.

* zoblistę|drwina|kpina|sarkazm|szyderstwo.

tłumaczenia.

* angielski: (1.1) irony

* arabski: (1.1) تهكم, سخرية

* baskijski: (1.1) ironia

* białoruski: (1.1) іронія ż.

* bułgarski: (1.1) ирония ż.

* duński: (1.1) ironi w.

* esperanto: (1.1) ironio

* estoński: (1.1) iroonia

* francuski: (1.1) ironie ż.

* hiszpański: (1.1) ironía ż.

* interlingua: (1.1) ironia

* kataloński: (1.1) ironia ż.

* kornijski: (1.1) gesedh ż.

* łaciński: (1.1) ironia ż.

* niemiecki: (1.1) Ironie ż.

* nowogrecki: (1.1) ειρωνεία ż.

* rosyjski: (1.1) ирония ż.

* słowacki: (1.1) irónia

* szwedzki: (1.1) ironi w.

* ukraiński: (1.1) іронія ż.

* wenedyk: (1.1) ironia ż.

* węgierski: (1.1) irónia

* włoski: (1.1) ironia ż.

źródła.

== ironia (język baskijski.) ==

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik

 (1.1) ironia

odmiana.

przykłady.

składnia.

kolokacje.

synonimy.

Wiktionary


ironicznie

przysłówek sposobu

 (1.1) używając ironii; pozornie szczerze/prawdziwie

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Rene odszedł z dużym ociąganiem, przekonując się raz jeszcze, jak ironicznie brzmi samo określenie „wolny związek" w stosunku do współżycia dwojga ludzi. Nie jest on chyba nigdy wolny — jak żaden ludzki związek, jeżeli ma być ludzki.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌirɔ̃ˈɲit͡ʃʲɲɛ, AS: irõńičʹńe

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. ironia ż., ironijka ż., ironista m., ironistka ż., ironizowanie n., ironiczność ż.

 czas. ironizować

 przym. ironiczny

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) szyderczo, drwiąco

Wiktionary


ironiczniej

stopień wyższy od przysłówka: ironicznie


SJP.pl


ironiczność

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) odprzym. cecha tego, co jest ironiczne; cecha tych, którzy są ironiczni

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. ironia ż.

 przym. ironiczny

 przysł. ironicznie

Wiktionary


ironiczny

żartobliwy z nutką złośliwości


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) zawierający ukryte szyderstwo, drwiący pod pozorem czegoś innego

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Rozciągnął szeroko wargi we właściwym sobie dziwnym grymasie, wyrażającym ironiczną aprobatę.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌirɔ̃ˈɲit͡ʃnɨ, AS: irõńičny

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. ironia ż., ironijka ż., ironizowanie n., ironista m., ironistka ż., ironiczność ż.

 czas. ironizować ndk.

 przysł. ironicznie

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) kąśliwy, sarkastyczny, zgryźliwy, złośliwy, kpiarski, kpiący, sardoniczny, szyderczy, uszczypliwy, zjadliwy; książk. kostyczny, prześmiewczy

Wiktionary


ironista

osoba drwiąca, ironizująca


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) ktoś, kto często zachowuje się ironicznie

Wiktionary

Przykłady

składnia.

kolokacje.

synonimy.

 (1.1) prześmiewca

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

 rzecz. ironia ż., ironijka ż., ironizowanie n.

:: fż. ironistka ż.

 czas. ironizować ndk.

 przym. ironiczny

 przysł. ironicznie

frazeologia.

etymologia.

uwagi.

tłumaczenia.

* hiszpański: (1.1) ironista m./ż.

źródła.

== ironista (język hiszpański.) ==

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik, rodzaj męski

 (1.1) ironista

rzeczownik, rodzaj żeński

 (2.1) ironistka

odmiana.

przykłady.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌirɔ̃ˈɲista, AS: irõńista

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. ironia ż., ironijka ż., ironizowanie n.

:: fż. ironistka ż.

 czas. ironizować ndk.

 przym. ironiczny

 przysł. ironicznie

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) prześmiewca

Wiktionary


ironistka

ironista


SJP.pl

Patrz:

ironista

ironizować

wypowiadać się z ironią, sarkazmem


SJP.pl

czasownik przechodni niedokonany

 (1.1) mówić o czymś w sposób ironiczny / z ironią

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌirɔ̃ɲiˈzɔvat͡ɕ, AS: irõńizovać

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. ironia ż., ironijka ż., ironista m., ironistka ż., ironizowanie n.

 przym. ironiczny

 przysł. ironicznie

Wiktionary


ironizowanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) wypowiadanie się o czymś z ironią, z przekąsem

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. ironia ż., ironijka ż., ironista m., ironistka ż.

 czas. ironizować

 przym. ironiczny

 przysł. ironicznie

Wiktionary


irpień

Irpiń;
1. miasto na Ukrainie;
2. rzeka na Ukrainie, prawy dopływ Dniepru


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna

 (1.1) geogr. adm. miasto w Ukrainie w obwodzie kijowskim, położone nad rzeką Irpienią (2.1) ;

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy lub żeński, nazwa własna

 (2.1) geogr. rzeka w Ukrainie, prawy dopływ Dniepru;

Wiktionary

Irpień (ukr. Ірпінь, Irpiń) – miasto na Ukrainie, w obwodzie kijowskim, w rejonie buczańskim; leży w aglomeracji kijowskiej; liczy 63 tys. mieszkańców (2024).

Irpień leży na lewym brzegu Irpienia i prawym brzegu Buczy, na północny zachód od Kijowa i na południe od Buczy, na północ od której znajduje się port lotniczy Kijów-Hostomel.

Wikipedia

Powiązane:

 przym. irpieński

Wiktionary

Synonimy:

 (2.1) hist. war. Irpeń

Wiktionary


irpiń

Irpień;
1. miasto na Ukrainie;
2. rzeka na Ukrainie, prawy dopływ Dniepru


SJP.pl

Irpień (ukr. Ірпінь, Irpiń) – miasto na Ukrainie, w obwodzie kijowskim, w rejonie buczańskim; leży w aglomeracji kijowskiej; liczy 63 tys. mieszkańców (2024).

Irpień leży na lewym brzegu Irpienia i prawym brzegu Buczy, na północny zachód od Kijowa i na południe od Buczy, na północ od której znajduje się port lotniczy Kijów-Hostomel.

Wikipedia


irq

skrót od: Interrupt Request, w informatyce: kanał przesyłania informacji między urządzeniami komputera a jego procesorem


SJP.pl


irracjonalista

osoba myśląca irracjonalnie, nie tłumacząca i nie postrzegająca w realny sposób


SJP.pl


irracjonalistka

irracjonalista


SJP.pl

Patrz:

irracjonalista

irracjonalistyczny

irracjonalizm


SJP.pl

Patrz:

irracjonalizm

irracjonalizm

1. kierowanie się czymś pozarozumowym, wiarą, intuicją, odruchem itp.;
2. w filozofii: założenie o niemożności rozumowego poznania rzeczywistości


SJP.pl

Irracjonalizm (łac. irrationalis – nierozumowy) – pogląd filozoficzny głoszący, że rzeczywistości nie da się poznać w racjonalny sposób, przypisujący najwyższą wartość pozarozumowym środkom poznawczym.

Irracjonalizm był postawą typową dla romantyzmu i modernizmu. Henri Bergson uważał, że człowiek ma do dyspozycji dwie władze poznawcze: intelekt i intuicję, stawiając wyżej intuicję.

Wikipedia


irracjonalnie

przysłówek sposobu

 (1.1) w sposób irracjonalny

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌirːat͡sʲjɔ̃ˈnalʲɲɛ, AS: i•racʹi ̯õnalʹńe

Wiktionary

Powiązane:

 przym. irracjonalny

 rzecz. irracjonalność

Wiktionary


irracjonalność

irracjonalny


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) cecha tego, co jest irracjonalne

Wiktionary

Wikipedia

Patrz:

irracjonalny

Powiązane:

 przym. irracjonalny

 przysł. irracjonalnie

Wiktionary


irracjonalny

nieracjonalny, nieuzasadniony


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) sprzeczny z rozumem, rozsądkiem

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Negowano również możliwość stosowania teorii w odniesieniu do sprawców przestępstw irracjonalnych, przypadkowych i kompulsywnych.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌirːat͡sʲjɔ̃ˈnalnɨ, AS: i•racʹi ̯õnalny

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. irracjonalizm m., irracjonalność ż.

 przysł. irracjonalnie

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) nieracjonalny, bezsensowny, niedorzeczny, niepojęty, niezrozumiały, nielogiczny, nierozsądny

Wiktionary


irradiacja

  • irradiacja (fizyka)
  • irradiacja (medycyna)
  • irradiacja (przetwórstwo żywności) − potoczne określenie radiacyjnego utrwalania żywności

Wikipedia


irraser

laser generujący podczerwień


SJP.pl


irrealis

w gramatyce: jeden z okresów warunkowych, mający zastosowanie w sytuacji, gdy mówiący chce zaznaczyć, że warunek przez niego wyrażony jest niezgodny z rzeczywistością, a tym samym i następnik się nie spełnia


SJP.pl


irrealizm

1. brak poczucia rzeczywistości; odrzeczywistnienie;
2. w filozofii: koncepcja, według której nierzeczywistość istnieje równie realnie jak rzeczywistość;
3. w literaturze: odnoszenie się do świata baśniowego, snów, magii


SJP.pl


irrealny

nierzeczywisty; nierealny


SJP.pl


irredenta

1. dążenie niepodległościowe;
2. ruch polityczny we Włoszech


SJP.pl

Irredenta, irredentyzm (wł. irredenta „niewyzwolona”) – ruch polityczny i społeczny, dążący do połączenia w jeden organizm państwowy ziem zamieszkiwanych przez podobne grupy etniczne. Przenośnie pojęcie to oznacza ruch niepodległościowy.

Wikipedia


irredentysta

członek, zwolennik irredenty


SJP.pl


irredentystka

irredentysta


SJP.pl

Patrz:

irredentysta

irredentystyczny

dążący do wyzwolenia narodowego; niepodległościowy


SJP.pl


irredentyzm

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) zob. irredenta.

Wiktionary

Irredenta, irredentyzm (wł. irredenta „niewyzwolona”) – ruch polityczny i społeczny, dążący do połączenia w jeden organizm państwowy ziem zamieszkiwanych przez podobne grupy etniczne. Przenośnie pojęcie to oznacza ruch niepodległościowy.

Wikipedia

Powiązane:

 rzecz. irredentysta m., irredentystka ż.

 przym. irredentystyczny

Wiktionary


irrelewantny

nieistotny, nieposiadający uzasadnienia


SJP.pl


irszany

pokryty irchą (miękką skórą, rodzajem dwustronnego zamszu), oprawiony irchą (np. gąbka irszana), zrobiony z irchy lub w jakiś inny sposób związany z taką skórą; irchowy


SJP.pl


irszawa

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) geogr. adm. miasto powiatowe w obwodzie zakarpackim Ukrainy, położone u południowych stoków Karpat, nad rzeczką Irszawką;

Wiktionary

Irszawa (ukr. Іршава, ros. i rus. Иршава, węg. Ilosva, czes. i słow. Iršava, jid. אָרשעווע /Orszewe/) - miasto powiatowe w obwodzie zakarpackim Ukrainy.

Leży na południowych stokach Karpat, nad rzeczką Irszawką, dopływem Borżawy.

Lokalny ośrodek przemysłowy.

Wikipedia

Powiązane:

 przym. irszawski

Wiktionary


irtyski

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z Irtyszem, dotyczący Irtysza

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Obskie i irtyskie zbiorniki oraz zasoby wodne omawianego obszaru zasilają nie tylko turbiny wielu nowych radzieckich elektrowni: tiumeńskiej, jermakowskiej, pietropawłowskiej, ekibastuskiej, buchtarmińskiej czy nowosybirskiej, lecz również zasilają i zaopatrują w wodę centra przemysłowe zachodniej Syberii oraz ważniejsze ośrodki gospodarcze Kazachstanu.

 (1.1) Tak samo u Ostiaków irtyskich: wiosną mężczyźni, tam gdzie zajmują się rybołówstwem, przebywają sami w zbudowanych po temu chatach, kobiety pozostają w stałych domostwach, mężowie odwiedzają je od czasu do czasu.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Irtysz mrz.

Wiktionary


irtysz

rzeka w Rosji


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna

 (1.1) geogr. rzeka w azjatyckiej części Rosji, północno-wschodnim Kazachstanie i zachodnich Chinach, lewy dopływ Obu;

Wiktionary

Irtysz (ros. Иртыш; kaz. Ертіс, Jertys; chiń. 额尔齐斯河 É’ěrqísī Hé) – rzeka w azjatyckiej części Rosji, w północno-wschodnim Kazachstanie i w zachodnich Chinach. Lewy dopływ Obu.

Długość – 4248 km, powierzchnia zlewni – 1643 tys. km², średni przepływ u ujścia – 2830 m³/s. Żeglowna na odcinku ponad 3600 km. Obfita w ryby. Wykorzystywana do nawadniania.

Wikipedia

Powiązane:

 przym. irtyski

Wiktionary


iruś

zdrobnienie od: Ireneusz (imię męskie); Irek


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy, nazwa własna

 (1.1) zdrobn. Ireneusz

forma rzeczownika.

 (2.1) D. lm. od: Irusia

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Chrzestna podarowała Irusiowi nowe puzzle.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Ireneusz mos., Ireczek mos., Irek mos.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) Irek, Ireczek

Wiktionary


irving

  • David Irving – brytyjski pisarz i publicysta, autor szeregu książek o tematyce historycznej, jeden z czołowych negacjonistów.
  • John Irving – amerykański pisarz i scenarzysta filmowy
  • Washington Irving – amerykański pisarz i historyk

Wikipedia


irwingia

okrytonasienna roślina tropikalna posiadająca jadalne owoce i tłuszcze stosowane przy produkcji czekolad i oleju roślinnego


SJP.pl


irwingianin

członek protestanckiej grupy wyznaniowej założonej w 1825 roku przez Edwarda Irvinga


SJP.pl


iryd

pierwiastek chemiczny o symbolu Ir


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) chem. pierwiastek chemiczny o symbolu Ir i liczbie atomowej 77

Wiktionary

Iryd (Ir, łac. iridium) – pierwiastek chemiczny, metal przejściowy. Nazwa pochodzi od łacińskiego słowa iris oznaczającego tęczę.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Jakie właściwości chemiczne ma iryd?

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈirɨt, AS: iryt

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Iryda ż., Irydion mos., Iris ż., irydowanie n.

 przym. irydowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) symbol. Ir

Wiktionary


iryda

1. w mitologii greckiej: posłanka bogów (głównie Zeusa i Hery) do ludzi, uosobienie tęczy; Iris;
2. marka samolotów


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) mitgr. zob. Iris.

 (1.2) imię|polski|ż.;

Wiktionary

  • Iryda – imię żeńskie
  • Iryda (Iris) – w mitologii greckiej bogini i uosobienie tęczy, boska posłanka

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Iryda jako bogini tęczy rozpina ów cudny łuk siedmiobarwny, co ziemię łączy z niebem.

 (1.2) Jedna z moich koleżanek biurowych ma na imię Iryda.

 (1.2) Irydy imieniny obchodzą 5 maja.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: iˈrɨda, AS: iryda

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. iryd mrz., irydowość ż., iryzacja ż. iryzowanie n., Iris ż., irys mrz./mzw., irysek mrz./mzw., irysowość ż.

:: zdrobn. Irydzia ż., Irydeczka ż., Irydusia ż.

 czas. iryzować ndk.

 przym. Irydzin, Irydowy, Irydeczkowy, Irydusin, Irydusiowy, irydowy, irysowy

 zob. Irydion.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) Iris, Irys, Taumantyda

 (1.2) zdrobn. Irydzia, Irydeczka, Irydusia

Wiktionary


irydektomia

okulistyczny zabieg operacyjny stosowany w leczeniu jaskry, polegający na wycięciu tęczówki oka przy jego podstawie


SJP.pl

Irydektomia – okulistyczny zabieg operacyjny polegający na udrożnieniu kąta przesączania poprzez przypodstawne wycięcie tęczówki oka, stosowany w leczeniu jaskry o zamkniętym kącie przesączania.

Wikipedia


irydiany

taki jak w "Irydionie"


SJP.pl


irydiologia

dział medycyny alternatywnej zajmujący się oceną stanu zdrowia człowieka za pomocą analizy tęczówki oka; irydologia, irydodiagnostyka


SJP.pl


irydion

imię męskie


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy, nazwa własna

 (1.1) rzad. imię|polski|m.;

Wiktionary

  • Irydion – imię męskie
  • Irydion – dramat Zygmunta Krasińskiego
  • Irydion – polska grupa muzyki tożsamościowej i rocka

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Mój dziadek ze strony matki ma na imię Irydion.

 (1.1) Irydionowie imieniny obchodzą 19 kwietnia.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: iˈrɨdʲjɔ̃n, AS: irydʹi ̯õn

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Irydionowa ż., Irydionówna ż., Irydionostwo lm m., Iryda ż., Irydzia ż., Irydeczka ż., Irydusia ż., iryd mrz., irydowość ż., iryzacja ż., iryzowanie n., Iris ż., irys mrz./mzw., irysek mrz./mzw., irysowość ż.

:: zdrobn. Irydionek mos.

 czas. iryzować ndk.

 przym. Irydionowy, Irydionkowy, Irydzin, Irydeczkin, Irydusin, irydowy, irysowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) zdrobn. Irydionek

Wiktionary


irydodiagnostyka

dział medycyny alternatywnej zajmujący się oceną stanu zdrowia człowieka za pomocą analizy tęczówki oka; irydiologia, irydologia


SJP.pl


irydolog

specjalista w zakresie irydologii


SJP.pl


irydologia

dział medycyny alternatywnej zajmujący się oceną stanu zdrowia człowieka za pomocą analizy tęczówki oka; irydiologia, irydodiagnostyka


SJP.pl

Wikipedia


irydologiczny

irydologia


SJP.pl

Patrz:

irydologia

irydotomia

irydotomia laserowa - okulistyczny zabieg operacyjny, polegający na przecięciu tęczówki, stosowany przy jaskrze z wąskim, zamykającym się kątem przesączania


SJP.pl


irydowanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) chem. reakcja chemiczna wprowadzenia atomu irydu do cząsteczki związku chemicznego

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. iryd mrz.

 czas. irydować ndk.

 przym. irydowy

Wiktionary


irydowy

iryd


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) przym. od iryd

Wiktionary

Patrz:

iryd

Wymowa:

IPA: ˌirɨˈdɔvɨ, AS: irydovy

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. iryd mrz., Iryda ż., Irydion mos., Iris ż., irydowanie n.

Wiktionary


irydyna

organiczny związek chemiczny o trujących właściwościach


SJP.pl

Irydyna – organiczny związek chemiczny z grupy izoflawonów należących do grupy flawonoidów. Jest 7-glikozydem irygeniny. Może być wyizolowana z kilku gatunków kosaćców, w tym z kosaćca bródkowego i kosaćca różnobarwnego (Iris versicolor). Związek ten jest toksyczny, stąd też te rośliny są trujące dla ludzi i zwierząt. Związku nie należy mylnie zaliczać do grupy irydoidów.

Wikipedia


irygacja

1. sztuczne nawadnianie pól
2. zabieg leczniczy lub higieniczny polegający na przepłukiwaniu jamy ciała (pochwy, odbytnicy) ciepłą wodą lub roztworem leku


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) med. zabieg przeprowadzany w celach leczniczych lub higienicznych polegający na przepłukiwaniu jamy ciała (np. pochwy, odbytnicy, nosa) roztworem leku lub ciepłą wodą;

 (1.2) roln. sztuczne nawadnianie pól;

Wiktionary

  • irygacja – sztuczne nawadnianie w rolnictwie
  • irygacja – przepłukiwanie jelit

Wikipedia

Powiązane:

 rzecz. irygator m., irygowanie n.

 czas. irygować ndk.

 przym. irygacyjny

Wiktionary

Synonimy:

 (1.2) nawadnianie

Wiktionary


irygacyjny

związany z irygacją


SJP.pl


irygator

przyrząd medyczny do przepłukiwania jam ciała


SJP.pl

Irygator – urządzenie do przepłukiwania jamy ustnej, jelit, pochwy lub innych jam ciała przy użyciu wody lub roztworu leku.

Wikipedia


irygować

1. sztucznie nawadniać uprawy rolne;
2. przepłukiwać jamę ciała w celach leczniczych lub higienicznych


SJP.pl


iryjczyk

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) etn. mieszkaniec Irlandii pochodzenia celtyckiego

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Następnie zaatakowała szykującego się do ostatecznej rozprawy z powalonym Iryjczykiem wroga.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Ir mos.

:: fż. Iryjka ż.

 przym. iryjski

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) Ir

Wiktionary


iryjka

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) etn. mieszkanka Irlandii pochodzenia celtyckiego

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Iryjka była wyprostowana jak trzcina, smukła i wytrzymała..

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Ir mos.

:: fm. Iryjczyk m.

 przym. iryjski

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) Irlandka

Wiktionary


iryjski

rzadko: związany z Irlandią; irlandzki


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z Iryjczykami, dotyczący Iryjczyków

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (2.1) jęz. język z grupy goidelskiej języków celtyckich;

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Stopniowo władzę Briana uznały niemal wszystkie plemięemiona iryjskie, a nawet szereg osiedli skandynawskich.

 (2.1) Celtowie z Irlandii używali iryjskiego.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Ir mos., Iryjczyk mos., Iryjka ż.

Wiktionary

Synonimy:

 (2.1) irlandzki

Wiktionary


irys

1. bylina o wąskich liściach i barwnych kwiatach kosaciec;
2. rodzaj cukierka;
3. odmiana ziemniaka


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) bot. pot. kosaciec, roślina kwiatowa;

 (1.2) bot. kwiat irysa (1.1)

 (1.3) spoż. mleczny cukierek o kwadratowym kształcie

 (1.4) poligr. druk tęczowy

Wiktionary

  • irys (kosaciec) – rodzaj roślin z rodziny kosaćcowatych
  • Irys (Iris, Iryda) – w mitologii greckiej bogini i uosobienie tęczy, posłanka bogów, pokojówka Hery
  • Irys – południowokoreański serial sensacyjny
  • Irys – obraz van Gogha
  • Mgławica Irys – mgławica refleksyjna w gwiazdozbiorze Cefeusza

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ˈirɨs, AS: irys

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz.

:: zdrobn. irysek m.

 przym. irysowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) kosaciec

Wiktionary


irysek

zdrobnienie od: irys


SJP.pl


irysowy

związany z irysem


SJP.pl


irytacja

stan rozdrażnienia


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) stan rozdrażnienia

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Dwuzłotówka wpadła do szczeliny między kostkami brukowymi i ku irytacji chłopczyka nie dała się wydłubać.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌirɨˈtat͡sʲja, AS: irytacʹi ̯a

Wiktionary

Powiązane:

 czas. irytować

 rzecz. irytowanie n.

 przym. irytujący

Wiktionary


irytować

denerwować, drażnić, gniewać


SJP.pl

czasownik przechodni niedokonany

 (1.1) drażnić, denerwować kogoś

czasownik zwrotny niedokonany irytować się

 (2.1) denerwować się, wpadać w irytację

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Najbardziej irytują mnie rozpieszczone, wrzeszczące dzieciaki w autobusie.

 (2.1) Adam irytuje się, gdy jego syn puszcza głośno techno w swoim pokoju.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌirɨˈtɔvat͡ɕ, AS: irytovać

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. irytacja ż., irytowanie n.

 ims. irytujący

 przysł. irytująco

 przym. irytujący

Wiktionary


irytowanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|irytować.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌirɨtɔˈvãɲɛ, AS: irytovãńe

Wiktionary

Powiązane:

 czas. irytować

 rzecz. irytacja ż.

 przym. irytujący

Wiktionary


irytujący

nieznośny, wprowadzający w gniew, drażniący


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) psych. taki, który irytuje; wywołujący rozdrażnienie

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Rozmowa z następczynią Agaty okazała się irytująca i nie dająca nadziei na właściwe zmiany.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. irytacja ż., irytowanie n., irytującość ż.

 czas. irytować ndk., poirytować dk.

 przysł. irytująco

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) drażniący, dokuczliwy, frustrujący, niemiły, uciążliwy

Wiktionary


iryzacja

mienienie się barwami tęczy cienkich warstw różnych substancji (np. oleju na wodzie) powstające w wyniku interferencji światła białego


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) zjawisko optyczne polegające na powstawaniu tęczowych barw;

Wiktionary

Iryzacja, tęczowanie, biol. ubarwienie strukturalne (gr. Iris „tęcza”) – zjawisko optyczne polegające na powstawaniu tęczowych barw w wyniku interferencji światła białego odbitego od przezroczystych lub półprzezroczystych ciał składających się z wielu warstw substancji o różnych własnościach optycznych. Występuje m.in. na powierzchni minerałów, macicy perłowej, plamach cieczy (np. benzyny), bańkach mydlanych, a czasem w atmosferze – na chmurach. Bywa też wywoływane sztucznie i wykorzystywane przy produkcji ozdobnych iryzowanych wyrobów szklanych i ceramicznych.

Wikipedia

Powiązane:

 rzecz. Iris ż., Iryda ż., Irydion mos.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) tęczowanie

Wiktionary


iryzować

mienić się barwami tęczy


SJP.pl


iryzowanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|iryzować.

Wiktionary

Iryzacja, tęczowanie, biol. ubarwienie strukturalne (gr. Iris „tęcza”) – zjawisko optyczne polegające na powstawaniu tęczowych barw w wyniku interferencji światła białego odbitego od przezroczystych lub półprzezroczystych ciał składających się z wielu warstw substancji o różnych własnościach optycznych. Występuje m.in. na powierzchni minerałów, macicy perłowej, plamach cieczy (np. benzyny), bańkach mydlanych, a czasem w atmosferze – na chmurach. Bywa też wywoływane sztucznie i wykorzystywane przy produkcji ozdobnych iryzowanych wyrobów szklanych i ceramicznych.

Wikipedia

Powiązane:

 rzecz. nieiryzowanie n., Iris ż., Iryda ż., Irydion mos.

 czas. iryzować ndk.

Wiktionary


iryzyna

fruktan występujący w irysach


SJP.pl


irządzanin

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) mieszkaniec Irządz

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Irządze nmos.

:: fż. irządzanka ż.

 przym. irządzki

Wiktionary


irządzanka

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) mieszkanka Irządz

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Irządze nmos.

:: fm. irządzanin m.

 przym. irządzki

Wiktionary


irządze

1. wieś w województwie dolnośląskim, w powiecie górowskim;
2. wieś w województwie śląskim, w powiecie zawierciańskim


SJP.pl

Miejscowości w Polsce

Wg TERYT jest ich 2
  • Irządze – wieś w woj. dolnośląskim, w pow. górowskim, w gminie Jemielno
  • Irządze – wieś w woj. śląskim, w pow. zawierciańskim, w gminie Irządze

Wikipedia


irządzki

Irządze


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) dotyczący Irządz

Wiktionary

Patrz:

Irządze

Powiązane:

 rzecz. Irządze nmos., irządzanin m., irządzanka ż.

Wiktionary


irzyk

nazwisko


SJP.pl


irzykowski

nazwisko


SJP.pl

Osoby o tym nazwisku:

  • Aleksander Irzykowski – polski urzędnik
  • Karol Irzykowski – polski krytyk literacki i filmowy, poeta, prozaik, dramaturg, teoretyk filmu, tłumacz, szachista

Wikipedia


is

Intelligence Service, brytyjska służba wywiadowcza


SJP.pl

czasownik nieprzechodni niedokonany

 (1.1) gw-pl|Śląsk Cieszyński. iść

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Jo sie bojem iś po ćmi przez las. → Boję się chodzić po ciemku przez las.

Wiktionary


isa

Industry Standard Architecture


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męski, nazwa własna

 (1.1) rel. hist. imię Jezusa Chrystusa w islamie

Wiktionary

  • Isa – arabskie imię Jezusa
  • Isa – władca turecki w latach 1402-1403
  • Isa – album muzyczny norweskiego zespołu Enslaved
  • MS „Isa” – polski statek
  • Isa – miasto w Japonii w prefekturze Kagoshima.
  • Isa – amerykański thriller sci-fi z 2014 roku

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) W islamie Jezus – po arabsku Isa – postrzegany jest jako prorok, a nie Syn Boży ani Bóg w jednej z trzech postaci. W Koranie wymienia się go z imienia aż 25 razy, sześciokrotnie zaś nadaje mu tytuł Mesjasz (albo Chrystus – w zależności, którym przekładem Koranu się posługujemy). Mówi się o nim także: Posłaniec i Prorok, a przede wszystkim Słowo i Duch Boży.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈisa, AS: isa

Wiktionary


isaac

[czytaj: izaak] obce imię męskie


SJP.pl

Isaac – imię męskie. W języku polskim zapisuje się je Izaak.Osoby:

  • Isaac Newton – angielski fizyk, matematyk, astronom;
  • Isaac Isaacs – australijski prawnik i polityk;

Inne:

  • Isaac – postać z cyklu mang i Anime Rycerze Zodiaku;
  • Międzynarodowe Stowarzyszenie Komunikacji Wspomagającej i Alternatywnej - ISAAC;

Zobacz też:

  • Izaak
  • Ophain-Bois-Seigneur-Isaac

Wikipedia


isaak

obce imię męskie


SJP.pl

Isaak właśc. Isaak Guderian (ur. 31 stycznia 1995 w Minden) – niemiecki piosenkarz. Reprezentant Niemiec w 68. Konkursie Piosenki Eurowizji (2024).

Wikipedia


isabel

  • Izabela – imię żeńskie

Miejscowości w USA:

  • Isabel – miasto w stanie Kansas, w hrabstwie Barber
  • Isabel – miejscowość w stanie Dakota Południowa, w hrabstwie Dewey

Gminy w USA:

  • Isabel (ang. Isabel Township) – gmina w stanie Illinois, w hrabstwie Fulton
  • Isabel (ang. Isabel Township) – gmina w stanie Dakota Północna, w hrabstwie Benson

Wikipedia


isabella

W USA
  • Isabella – jednostka osadnicza w stanie Oklahoma, w hrabstwie Major
  • Isabella (ang. Isabella Township) – gmina w stanie Michigan, w hrabstwie Isabella
  • hrabstwo Isabella (ang. Isabella County) – hrabstwo w stanie Michigan

Wikipedia


isabelle

Isabelle – miasto w Stanach Zjednoczonych, w stanie Wisconsin, w hrabstwie Pierce.

Wikipedia


isadora

Izydora – imię żeńskie pochodzenia greckiego. Oznacza „dar Izydy” i pochodzi od imienia Izydy, egipskiej bogini.

Patronką tego imienia jest św. Izydora z Egiptu.

Męska forma: Izydor.

Izydora imieniny obchodzi 4 kwietnia i 1 maja.

Wikipedia


isagoga

nauka wstępna, zwłaszcza do studiowania Biblii; isagogika


SJP.pl


isagogika

nauka wstępna, zwłaszcza do studiowania Biblii; isagoga


SJP.pl


isak

nazwisko


SJP.pl


isakiewicz

nazwisko


SJP.pl


isakowicz

nazwisko


SJP.pl

Isakowicz:

  • Izaak Mikołaj Isakowicz
  • Leon Isakowicz
  • Tadeusz Isakowicz-Zaleski

Wikipedia


isakowski

nazwisko


SJP.pl


isaura

Izaura – imię żeńskie pochodzenia łacińskiego. Wywodzi się od słowa oznaczającego osobę pochodzącą z Izaurii (region Azji Mniejszej). Popularne w państwach hiszpańsko- i portugalskojęzycznych. Do języka polskiego przedostało się za pośrednictwem popularnego w latach 80. XX w. brazylijskiego serialu telewizyjnego Niewolnica Isaura.

Wikipedia


isbn

(z angielskiego: International Standard Book Number) międzynarodowy znormalizowany numer książki


SJP.pl


iść

1. kroczyć, stąpać, chodzić
2. wstępować gdzieś, udawać się, kierować się
3. dziać się, odbywać się
4. funkcjonować, działać
5. powodzić się, wieść się


SJP.pl

czasownik nieprzechodni niedokonany (dk. pójść)

 (1.1) poruszać się, zmieniać swoje położenie za pomocą nóg, nie tracąc przy tym ani na chwilę kontaktu z podłożem

 (1.2) udawać się w jakimś kierunku lub celem wykonania jakiejś czynności, część drogi pokonując pieszo

 (1.3) przen. wydobywać się

 (1.4) o maszynach i urządzeniach funkcjonować

 (1.5) upływać, mijać

 (1.6) idzie, szło radzić sobie

 (1.7) o instalacji, przewodzie znajdować się, być położonym

 (1.8) być przeznaczonym do czegoś

 (1.9) następować w czasie

 (1.10) idzie, szło łódź. można, można było

Wiktionary

Przykłady

 (1.2) Już jesteś zdrowy i możesz iść do pracy.

 (1.3) Łzy idą jej z oczu.

 (1.4) Silnik idzie bardzo głośno.

 (1.5) Ale ten czas wolno idzie!

 (1.6) Jak ci idzie?

 (1.7) Tędy idzie rura z gazem, a tam ścieki.

 (1.10) U niego to szło zarobić.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: iɕt͡ɕ, AS: iść

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. iście n.

 czas. pójść dk.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.3) wydobywać się, wydostawać się

Wiktionary


isced

skrótowiec

 (1.1) = etymn|ang. International Standard Classification of Education → Międzynarodowa Standardowa Klasyfikacja Kształcenia

Wiktionary


ischemia

niedokrwienie całości lub części narządu wskutek skurczu naczyń krwionośnych


SJP.pl

Niedokrwienie (gr. ἰσχαιμία, ischaemia, isch – ograniczenie, haema – krew) – lokalne zaburzenie ukrwienia będące skutkiem ograniczenia lub całkowitego zatrzymania dopływu krwi do tkanki lub narządu. Następstwem tego stanu jest niedostateczna podaż tlenu i składników odżywczych. W efekcie dochodzi do niedotlenienia (hipoksji), niedożywienia, a ostatecznie do martwicy tkanek dotkniętych procesem niedokrwiennym.

Wikipedia


ischemiczny

ischemia


SJP.pl

Patrz:

ischemia

ischialgia

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) med. zob. rwa kulszowa.

Wiktionary

Rwa kulszowa, ischialgia (łac. ischias) – zespół objawów związanych z uciskiem na nerwy rdzeniowe L4, L5 lub S1 tworzące nerw kulszowy (największy nerw obwodowy człowieka) lub na przebiegu samego nerwu kulszowego.

Wikipedia

Przykłady

składnia.

kolokacje.

synonimy.

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

frazeologia.

etymologia.

 (1.1) etym|łac|ischias.

uwagi.

tłumaczenia.

 (1.1) zobtłum|rwa kulszowa.

źródła.

== ischialgia (język włoski.) ==

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) med. rwa kulszowa, ischias

odmiana.

 (1.1) lp. ischialgia; lm. ischialgie

przykłady.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: isˈxʲjalʲɟja, AS: isχʹi ̯alʹǵi ̯a

Wiktionary


ischias

ból nerwu kulszowego przebiegający od okolicy lędźwiowo-krzyżowej do pośladka oraz kończyny dolnej aż do palców stopy; rwa kulszowa


SJP.pl

Rwa kulszowa, ischialgia (łac. ischias) – zespół objawów związanych z uciskiem na nerwy rdzeniowe L4, L5 lub S1 tworzące nerw kulszowy (największy nerw obwodowy człowieka) lub na przebiegu samego nerwu kulszowego.

Wikipedia


ischiasowy

przymiotnik od: ischias


SJP.pl


ischuria

chorobowe zjawisko oddawania moczu drobnymi kroplami, pomimo olbrzymiego pęcherza wypełnionego zalegającym moczem; paradoksalne oddawanie moczu


SJP.pl


iścić

dawniej:
1. urzeczywistniać coś;
2. spłacać, uiszczać;
3. głosić, twierdzić;
4. iścić się - urzeczywistniać się, dziać się


SJP.pl


iście

doprawdy, naprawdę; niewątpliwie, istotnie


SJP.pl

przysłówek sposobu

 (1.1) książk. albo podn. na pewno, prawdziwie

rzeczownik

 (2.1) rzad. odczasownikowy od|iść.

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Kochanowski, przeciwnie, przemawia z głębi serca, ma często żar iście poetycki, ale ten żar nie może ożywić każdego utworu; często wybucha, ale i przygasa.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈiɕt͡ɕɛ, AS: iśće

Wiktionary

Powiązane:

 (1.1)

 czas. istnieć ndk.

 przym. istny

 zaim. istny

 partyk. isto

 (2.1)

 czas. iść ndk.

Wiktionary


iściec

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) stpol. wierzyciel, ten, co ma roszczenie

 (1.2) stpol. dłużnik, ten, na którym ciąży główne zobowiązanie

 (1.3) stpol. winny, ten, który popełnił przestępstwo

 (1.4) daw. ten, który co komu pożycza, wierzyciel

 (1.5) daw. ten, który od kogo co pożyczył, jest komu co winien, dłużnik

 (1.6) daw. ten, który popełnił przestępstwo, winowajca, pozwany do sądu, oskarżony

 (1.7) daw. powód, strona wnosząca sprawę do sądu, oskarżyciel

 (1.8) daw. świadek, osoba składająca zeznania, stwierdzająca, poświadczająca co lub będąca świadkiem czego, obecna przy czym

 (1.9) daw. prawdziwy, rzeczywisty właściciel

 (1.10) daw. wykonawca, egzekutor czego

Wiktionary

Powiązane:

 czas. istnieć

Wiktionary

Synonimy:

 (1.4) daw. kredytor, daw. pożyczacz, daw. pożyczalnik, daw. pożycznik, daw. pożyczyciel, wierzyciel

 (1.5) daw. debitor, dłużnik, daw. pożycznik

 (1.6) daw. obwinion, daw. obżałowan, daw. pozwaniec, pozwany, winny

 (1.7) daw. aktor, powód

 (1.8) świadek

Wiktionary


iścina

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) stpol. suma pieniężna główna (tj. nieobejmująca dodatkowych świadczeń pieniężnych, jak odsetki, kary umowne itp.) należna z różnych tytułów

Wiktionary

Powiązane:

 czas. istnieć

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) stpol. iścizna

Wiktionary


iścizna

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) stpol. daw. suma pieniężna główna (tj. nieobejmująca dodatkowych świadczeń pieniężnych, jak odsetki, kary umowne itp.) należna z różnych tytułów

 (1.2) daw. suma pieniężna, zapłata

 (1.3) daw. własność stanowiąca majątek

Wiktionary

Przykłady

 (1.2) Na targu nieznajomym towaru odbywa; ceni na poły darmo, a wziąwszy iściznę, mknie precz, przelichmaniwszy swą powołowczyznę.

 (1.3) Nie o gwałt, ani o mord, ani o truciznę. Lecz o trzy kózki idzie, o moją iściznę.

Wiktionary

Powiązane:

 czas. istnieć

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) stpol. iścina

Wiktionary


isdn

skrót od: Integrated Services Digital Network; sieć telefoniczna oparta na technologiach cyfrowych


SJP.pl


iser

imię męskie


SJP.pl


iset

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna

 (1.1) geogr. hydrol. rzeka w Rosji. lewy dopływ Tobołu; przepływa przez terytorium obwodu swierdłowskiego, kurgańskiego i tiumeńskiego;

Wiktionary

  • Iset – bogini egipska
  • Iset – żona egipskiego faraona Totmesa II
  • Iset – średnia córka faraona Amenhotepa III i królowej Teje
  • Iset – żona faraona Ramzesa III i matka Ramzesa VI
  • Iset – rzeka w Rosji
  • Iset – jezioro w Rosji
  • Iset – osiedle typu miejskiego w Rosji

Wikipedia

Synonimy:

 (1.1) Iset', Isiet'

Wiktionary


isfahan

rodzaj kobierca


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna

 (1.1) geogr. miasto w Iranie, położone w oazie na Wyżynie Irańskiej, u stóp łańcucha górskiego Zagros;

 (1.2) geogr. adm. ostan w środkowym Iranie, którego stolicą jest Isfahan (1.1);

Wiktionary

Isfahan (pers. اصفهان, translit. Eşfahān, transkryp. Esfahan); historycznie także jako Ispahan, starop. Aspadāna, średniop. Spahān – trzecie co do wielkości miasto Iranu, położone ok. 340 km na południe od Teheranu. Stolica prowincji o tej samej nazwie. Populacja: ok. 2 mln.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Teherańczycy szczególnie dużo miejsca poświęcają w swoich opowieściach obywatelom Szirazu i Isfahanu. Tych pierwszych kochają tych drugich nienawidzą. Isfahańczycy mają opinię zbyt pewnych siebie, przekonanych o swojej wyższości, niezbyt uprzejmych, zakochanych w pieniądzach, wyjątkowo skąpych i konserwatywnych.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: isˈfaxãn, AS: isfaχãn

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. isfahańczyk mos., isfahanka ż., isfahan mrz.

 przym. isfahański

Wiktionary


isfahańczyk

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) mieszkaniec Isfahanu; osoba z tego miasta

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Teherańczycy szczególnie dużo miejsca poświęcają w swoich opowieściach obywatelom Szirazu i Isfahanu. Tych pierwszych kochają tych drugich nienawidzą. Isfahańczycy mają opinię zbyt pewnych siebie, przekonanych o swojej wyższości, niezbyt uprzejmych, zakochanych w pieniądzach, wyjątkowo skąpych i konserwatywnych.

 (1.1) W 1387 r. zbuntowali się isfahańczycy w Persji południowej. I tym razem barbarzyński wódz stłumił rebelię zaś każdemu ze swoich wojowników kazał wrócić z głową jednego Persa.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Isfahan mrz., isfahan mrz.

:: fż. isfahanka ż.

 przym. isfahański

Wiktionary


isfahanka

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) mieszkanka Isfahanu; kobieta z tego miasta

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Isfahan mrz., isfahan mrz.

:: fm. isfahańczyk mos.

 przym. isfahański

Wiktionary


isfahański

Isfahan


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z Isfahanem, dotyczący Isfahanu

Wiktionary

Patrz:

Isfahan

Powiązane:

 rzecz. Isfahan mrz., isfahańczyk mos., isfahanka ż., isfahan mrz.

Wiktionary


ishikawa

Ishikawa (jap. 石川町 Ishikawa-machi) – miasto w Japonii, na wyspie Honsiu, w prefekturze Fukushima. Według danych na rok 2020 miejscowość zamieszkiwało 14 644 mieszkańców, a gęstość zaludnienia wyniosła 126,6 os./km².

Wikipedia


ishinomaki

Ishinomaki (jap. 石巻市 Ishinomaki-shi) – miasto w Japonii (prefektura Miyagi), na wyspie Honsiu (Honshū), nad Oceanem Spokojnym.

Ma powierzchnię 554,55 km². W 2020 r. mieszkało w nim 140 151 osób, w 56 624 gospodarstwach domowych (w 2010 r. 160 826 osób, w 57 796 gospodarstwach domowych).

Wikipedia


isia

zdrobnienie od: Weronika, Monika, Dominika, Jadwiga, Agnieszka (imiona żeńskie)


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) infantylne zdrobnienie od imienia Weronika

 (1.2) infantylne zdrobnienie od imienia Jadwiga

 (1.3) infantylne zdrobnienie od imienia Agnieszka

 (1.4) infantylne zdrobnienie od imienia Dominika

 (1.5) infantylne zdrobnienie od imienia Monika

 (1.6) infantylne zdrobnienie od imienia Oliwia

Wiktionary

  • Isia – dziecięce lub poufałe zdrobnienie od imion Jadwiga, Dominika, Agnieszka i Weronika
    • Isia – Agnieszka Radwańska
    • Isia – postać literacka z dramatu Wesele, wzorowana na Jadwidze Tetmajer-Naimskiej
  • Isia (łac.) – rodzaj motyli z podrodziny niedźwiedziówkowatych
  • Isia (łac.) – rodzaj grzybów z rzędu Sordariales

Wikipedia

Powiązane:

 rzecz. Monisia ż.

Wiktionary


isis

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) = polit. Państwo Islamskie

Wiktionary

Ludzie

  • Isis – imię

Osoby o imieniu Isis

  • Isis Gee (wł. Tamara Diane Gołębiowska) – pseudonim amerykańskiej wokalistki
  • Isis Kischka – francuski malarz

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Ataki w Iranie pokazują, że ISIS może uderzyć w zupełnie przeciwnym kierunku.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) PI, IS, Daesh

Wiktionary


isk

grupa pszczół zwiadowczych


SJP.pl


iskać

wybierać coś, zwłaszcza robactwo, z włosów lub piór


SJP.pl

czasownik przechodni niedokonany

 (1.1) usuwać pasożyty żyjące we włosach ludzi lub sierści zwierząt poprzez wyszukiwanie i łapanie (wyskubywanie) ich palcami

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) W zoo widzieliśmy, jak szympansy iskają się nawzajem.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈiskat͡ɕ, AS: iskać

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. odiskanie n., iskanie n.

Wiktionary


iskander

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy, nazwa własna

 (1.1) spolszczona arabska wersja męskiego imienia Aleksander

rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy, nazwa własna

 (2.1) astr. planetoida nr 5615 z pasa głównego asteroid;

 (2.2) wojsk. typ rosyjskiego pocisku balistycznego krótkiego zasięgu;

Wiktionary

  • Iskander – imię męskie, arabska wersja imienia Aleksander
  • 9K720 Iskander – rosyjski pocisk balistyczny
  • (5615) Iskander – planetoida

Wikipedia

Przykłady

składnia.

kolokacje.

 (1.1) kolokacje imię m|święty=tak.

synonimy.

 (1.1) Iskandar

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

 rzecz. Iskandar m.

frazeologia.

etymologia.

 (1.1) etym|arab|إسكندر. < etym|gr|Ἀλέξανδρος. → Aleksander

 (2.1) od nazwiska Fazila Iskandera

uwagi.

tłumaczenia.

 (1.1) zobtłum|Aleksander.

źródła.

== Iskander (język indonezyjski.) ==

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik, nazwa własna

 (1.1) Aleksander, Iskander

odmiana.

przykłady.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Iskandar m.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) Iskandar

Wiktionary


iskanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|iskać.

Wiktionary

Przykłady

składnia.

kolokacje.

synonimy.

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

 czas. iskać

 rzecz. odiskanie n.

frazeologia.

etymologia.

uwagi.

tłumaczenia.

źródła.

== iskanie (slovio.) ==

ortografie. искание

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik

 (1.1) szukanie

odmiana.

 (1.1) lm. iskanies

przykłady.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: iˈskãɲɛ, AS: iskãńe

Wiktionary

Powiązane:

 czas. iskać

 rzecz. odiskanie n.

Wiktionary

Synonimy:

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

 czas. iskać

 rzecz. odiskanie n.

frazeologia.

etymologia.

uwagi.

tłumaczenia.

źródła.

== iskanie (slovio.) ==

ortografie. искание

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik

 (1.1) szukanie

odmiana.

 (1.1) lm. iskanies

przykłady.

składnia.

kolokacje.

synonimy.

Wiktionary


iskiereczka

zdrobnienie od: iskierka


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) pot. zdrobn. od: iskierka

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌisʲcɛˈrɛt͡ʃka, AS: isʹḱerečka

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. iskra ż., iskierka ż.

 czas. iskrzyć

Wiktionary


iskierka

zdrobnienie od: iskra


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) zdrobn. od: iskra

Wiktionary

PZL M26 Iskierka – samolot szkolno-treningowy opracowany w WSK-Mielec w 1981 roku.

W jego konstrukcji użyto wielu elementów z samolotu PZL M-20 Mewa (skrzydła, usterzenie, podwozie, elementy awioniki pokładowej).
Iskierka jest wolnonośnym dolnopłatem, wyposażonym w chowane podwozie. Układ pilotów - tandem (kabina ucznia z przodu). Konstrukcja jest metalowa z elementami kompozytowymi.

Wikipedia

Przykłady

składnia.

kolokacje.

synonimy.

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

 rzecz. iskra ż.

:: zdrobn. iskiereczka ż.

 czas. iskrzyć

 przym. iskrowy

frazeologia.

etymologia.

uwagi.

tłumaczenia.

 (1.1) zobtłum zdrobn|iskra.

* białoruski: (1.1) іскрачка ż., іскрынка ż.

* bułgarski: (1.1) искрица ż.

* niemiecki: (1.1) Fünkchen n.

* rosyjski: (1.1) искорка ż.

* słowacki: (1.1) iskierka ż., iskrička ż.

* ukraiński: (1.1) іскорка ż.

źródła.

== iskierka (język słowacki.) ==

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) iskierka

odmiana.

przykłady.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: iˈsʲcɛrka, AS: isʹḱerka

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. iskra ż.

:: zdrobn. iskiereczka ż.

 czas. iskrzyć

 przym. iskrowy

Wiktionary

Synonimy:

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

 rzecz. iskra ż.

:: zdrobn. iskiereczka ż.

 czas. iskrzyć

 przym. iskrowy

frazeologia.

etymologia.

uwagi.

tłumaczenia.

 (1.1) zobtłum zdrobn|iskra.

* białoruski: (1.1) іскрачка ż., іскрынка ż.

* bułgarski: (1.1) искрица ż.

* niemiecki: (1.1) Fünkchen n.

* rosyjski: (1.1) искорка ż.

* słowacki: (1.1) iskierka ż., iskrička ż.

* ukraiński: (1.1) іскорка ż.

źródła.

== iskierka (język słowacki.) ==

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) iskierka

odmiana.

przykłady.

składnia.

kolokacje.

synonimy.

Wiktionary


iskierkowy

przymiotnik od: iskierka


SJP.pl


iskiernik

przyrząd składający się z dwóch oddzielonych dielektrykiem diod, między którymi przeskakuje iskra


SJP.pl

Iskiernik – aparat elektryczny (lub część innego aparatu) zbudowany z dwóch elektrod przedzielonych izolatorem gazowym lub cieczowym. W takim układzie przy przekroczeniu pewnej wartości napięcia na zaciskach tzw. napięcia zapłonu rezystancja wewnętrzna iskiernika gwałtownie maleje i zaczyna przewodzić prąd.

Iskierniki są wykorzystywane w układach ochrony przepięciowej różnych urządzeń.

Wikipedia


iskra

rozżarzona cząstka płonącego ciała, która oderwała się od całości


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) rozżarzona cząstka płonącego ciała oddzielająca się od całości

 (1.2) przen. człowiek ruchliwy, szybki, zwinny

Wiktionary

  • rozżarzona, często także płonąca, niewielka część ciała oddzielająca się od całości
  • iskra elektryczna (wyładowanie iskrowe)

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Proch zapalał się od iskry z krzoski.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈiskra, AS: iskra

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. skra ż., iskrzenie n., zaiskrzenie n., iskrzyk m., iskrownik m., skrzenie n., iskiernik m.

:: zdrobn. iskierka ż., iskiereczka ż.

 czas. iskrzyć ndk., zaiskrzyć dk., skrzyć się ndk.

 przym. iskrowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) książk. skra

Wiktionary


iskrochron

urządzenie zabezpieczające przed wydobywaniem się iskier; odiskiernik; odiskrownik


SJP.pl


iskrówka

niewielki, przenośny radiotelegraf


SJP.pl


iskrownik

część instalacji zapłonowej silników tłokowych służąca do wytwarzania prądu elektrycznego


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) urządzenie do wytwarzania iskry zapłonowej

Wiktionary

Iskrownik – urządzenie do generowania iskier elektrycznych (np. do zapłonu w silnikach).

Iskrownik elektromagnetyczny składa się z jednej lub kilku cewek oraz przerywacza i kondensatora. Prąd płynący w cewce wytwarza pole magnetyczne. Przerwanie przepływu prądu powoduje zanik pola magnetycznego, który to wywołuje siłę elektromotoryczną indukcji, co daje impuls wysokiego napięcia.

Wikipedia

Powiązane:

 rzecz. iskra ż.

 czas. iskrzyć

Wiktionary


iskrownikowy

przymiotnik od: iskrownik


SJP.pl


iskrowy

związany z iskrą


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) dotyczący iskry, związany z iskrą

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. iskra ż., iskierka ż.

 czas. iskrzyć

Wiktionary


iskrzący

iskrzyć


SJP.pl

Patrz:

iskrzyć

iskrzasty

1. żarzący się, pełen iskier;
2. skrzący się, migocący


SJP.pl


iskrzyć

1. wydawać z siebie iskry, migotliwe blaski; błyszczeć, lśnić;
2. rzadko, poetycko: roziskrzać, rozświetlać;
3. iskrzyć się - lśnić migotliwym blaskiem


SJP.pl

czasownik nieprzechodni niedokonany (dk. brak)

 (1.1) wyrzucać z siebie iskry

 (1.2) świecić lub odbijać światło w sposób przypominający naprzemienne gaśnięcie i zapalanie się

 (1.3) o silnym uczuciu: być odczuwanym między ludźmi związanymi ze sobą jakąś sytuacją

 (1.4) książk. wyróżniać się w bardzo pozytywny sposób na tle podobnych rzeczy

czasownik zwrotny niedokonany iskrzyć się (dk. brak)

 (2.1) wytwarzać iskry prądu elektrycznego

 (2.2) odbijając światło sprawiać wrażenie naprzemiennego gaśnięcia i zapalania się

 (2.3) być pełnym czegoś, co wyróżnia dany tekst lub wypowiedź na tle innych

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. iskra ż., iskierka ż., iskiereczka ż., iskrownik m. iskrzenie n.

 czas. zaiskrzyć dk.

 przym. iskrowy, iskrownikowy

Wiktionary


iskrzycki

nazwisko


SJP.pl

  • Aleksander Iskrzycki (1842-1910), adwokat, polityk
  • Andrzej Iskrzycki (1951-), hokeista
  • Kazimierz Iskrzycki (1952-), hokeista
  • Maksymilian Iskrzycki (1837-1891), filolog klasyczny
  • Mateusz Iskrzycki (1986-), hokeista
  • Tadeusz Iskrzycki (1872-1913), adwokat

Wikipedia


iskrzyczyn

Iskrzyczyn (niem. Iskritschin lub Iskrzitschin) – wieś sołecka w gminie Dębowiec w powiecie cieszyńskim, w województwie śląskim. Wieś leży w historycznych granicach regionu Śląska Cieszyńskiego. Powierzchnia sołectwa wynosi 465 ha, liczba ludności 628 (2009), co daje gęstość zaludnienia równą 135,05 os./km². Większość terenu wioski zajmują grunty orne (338 ha).

Wikipedia


iskrzyk

gatunek chrząszcza z rodziny świetlików


SJP.pl


iskrzynianin

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) mieszkaniec Iskrzyni

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Iskrzynia ż.

:: fż. iskrzynianka ż.

 przym. iskrzyński

Wiktionary


iskrzynianka

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) mieszkanka Iskrzyni

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Iskrzynia ż.

:: fm. iskrzynianin m.

 przym. iskrzyński

Wiktionary


iskrzyński

przymiotnik relacyjny

 (1.1) dotyczący Iskrzyni

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Iskrzynia ż., iskrzynianin m., iskrzynianka ż.

Wiktionary


isl.

skrót od: islandzki


SJP.pl

Język islandzki (isl. íslenska) – język z grupy języków nordyckich, którym posługują się mieszkańcy Islandii. Posługuje się nim około 320 tys. osób, głównie Islandczyków w kraju i na emigracji. Zapisywany jest alfabetem łacińskim.

Wikipedia


islam

religia objawiona prorokowi Mahometowi, głosząca wiarę w jednego Boga (Allaha), rozpowszechniona głównie w krajach Bliskiego Wschodu, niektórych krajach azjatyckich oraz afrykańskich; muzułmanizm, mahometanizm


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) rel. religia monoteistyczna założona przez Mahometa;

Wiktionary

Islam (arab. ‏الإسلام‎, al-islāmpoddanie się woli Boga), mahometanizm – religia monoteistyczna, na początku XXI wieku druga na świecie pod względem liczby wyznawców po chrześcijaństwie. Zapoczątkował ją prorok Mahomet; według islamu to on przekazał ludziom świętą księgę – Koran, którą mu objawił Archanioł Gabriel (arab. Dżibril) w latach 610–632. Wyznawca tej religii to muzułmanin lub muzułmanka. Ich zdaniem Koran to ostateczne i niezmienne objawienie się Boga, przez muzułmanów nazywanego arabskim słowem Allah.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Według praw islamu, jeśli ojcem jest muzułmanin, dziecko też jest muzułmaninem.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈislãm, AS: islãm

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. islamizm m., islamista m., islamizacja ż., islamistyka ż., islamistka ż., islamiec mos.

 czas. islamizować ndk.

 przym. islamski, islamistyczny, przedislamski

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) muzułmaństwo, muzułmanizm, mahometanizm

Wiktionary


islamabad

stolica Pakistanu


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna

 (1.1) geogr. stolica Pakistanu;

Wiktionary

Islamabad (urdu: اسلام آباد) – stolica Pakistanu od 1966 roku, kiedy to została przeniesiona z Karaczi. Położona w północno-wschodniej części kraju na płaskowyżu Pothohar. Według spisu powszechnego z 2017 roku, Islamabad jest dziewiątym miastem Pakistanu pod względem liczby ludności.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ˌislãˈmabat, AS: islãmabat

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. islamabadczyk mos., islamabadka ż.

 przym. islamabadzki

Wiktionary


islamabadczyk

mieszkaniec Islamabadu


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) mieszkaniec Islamabadu

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌislãmaˈbaṭt͡ʃɨk, AS: islãmabaṭčyk

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Islamabad mrz.

:: fż. islamabadka ż.

 przym. islamabadzki

Wiktionary


islamabadka

mieszkanka Islamabadu


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) mieszkanka Islamabadu

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌislãmaˈbatka, AS: islãmabatka

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Islamabad mrz.

:: fm. islamabadczyk mos.

 przym. islamabadzki

Wiktionary


islamabadzki

przymiotnik od: Islamabad


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) odnoszący się do miasta Islamabad

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌislãmaˈbat͡sʲci, AS: islãmabacʹḱi

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Islamabad mrz., islamabadczyk mos., islamabadka ż.

Wiktionary


islamiec

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) daw. muzułmanin, wyznawca islamu

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. islam m.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) współcz. muzułmanin, mahometanin; przest. islamista

Wiktionary


islamista

1. badacz, znawca islamu; islamolog, islamoznawca;
2. zwolennik islamizmu, ideologii wywiedzionej z fundamentalizmu islamskiego;
3. wyznawca islamu; muzułmanin, mahometanin


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) polit. zwolennik islamizmu

 (1.2) nauk. badacz, znawca islamu

 (1.3) przest. wyznawca islamu

Wiktionary

Islamista ma dwa znaczenia:

  • (inaczej islamoznawca) to naukowiec, orientalista lub religioznawca, zajmujący się islamem, kulturą lub literaturą muzułmańską
  • zwolennik islamizmu, fundamentalizmu islamskiego (drugie, nowe znaczenie, najprawdopodobniej pojawiło się jako kalka z języka francuskiego).

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Islamiści postrzegają swe przywiązanie do islamu głównie jako formę politycznej przynależności, czego jako zazwyczaj pobożni muzułmanie nie powinni robić. Wielu islamistów robi wrażenie, że w ogóle nie są pobożni.

 (1.1) (…) decydenci na ogół traktowali islamistów jako ważne osobistości i potencjalnych sojuszników w walce z komunizmem lub spisywali ich na straty, jako tych, którzy swoje najlepsze lata mają już za sobą.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌislãˈmʲista, AS: islãmʹista

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. islamizacja ż., islam m., islamizm m., islamistyka ż., islamizowanie n.

:: fż. islamistka ż.

 czas. islamizować ndk.

 przym. islamistyczny, islamski, przedislamski

 przysł. islamistycznie, islamsko

Wiktionary

Synonimy:

 (1.2) islamoznawca

 (1.3) muzułmanin; przest. mahometanin; stpol. pogard. bisurmanin

Wiktionary


islamistka

1. badaczka, znawczyni islamu; islamolożka, islamoznawczyni;
2. zwolenniczka islamizmu, ideologii wywiedzionej z fundamentalizmu islamskiego;
3. wyznawczyni islamu; muzułmanka, mahometanka


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) fż. od: islamista

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌislãˈmʲistka, AS: islãmʹistka

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. islamizacja ż., islam m., islamizm m., islamistyka ż., islamizowanie n.

:: fm. islamista m.

 czas. islamizować ndk.

 przym. islamistyczny, islamski

 przysł. islamistycznie, islamsko

Wiktionary


islamistyczny

islamista, islamistyka


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) polit. dotyczący islamizmu lub islamisty, związany z islamizmem lub islamistą

 (1.2) rel. przest. dotyczący islamu, oparty na islamie

 (1.3) nauk. dotyczący islamistyki

Wiktionary

Patrz:

islamista, islamistyka

Wymowa:

IPA: ˌislãmʲiˈstɨt͡ʃnɨ, AS: islãmʹistyčny

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. islamistyka ż., islamista m., islamistka ż., islam m., islamizm m., islamizacja ż.

 przym. islamski

 czas. islamizować ndk.

 przysł. islamicznie

Wiktionary


islamistyka

islamoznawstwo;
1. nauka zajmująca się islamem; islamologia;
2. kierunek studiów, którego przedmiotem jest ta nauka


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) nauk. dziedzina nauki zajmująca się badaniami nad islamem;

Wiktionary

Islamistyka (inaczej islamoznawstwo) – jedna z dziedzin orientalistyki i jednocześnie religioznawstwa, zajmująca się naukowym badaniem: islamu i ugrupowań w ramach islamu, społeczeństw muzułmańskich, polityki, ale także literatury, filozofii i kultury muzułmańskiej. Jest ściśle powiązana z innymi dziedzinami orientalistyki, takimi jak: arabistyka, turkologia, afrykanistyka oraz iranistyka.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ˌislãˈmʲistɨka, AS: islãmʹistyka

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. islam m., islamizm m., islamista m., islamistka ż., islamizacja ż., islamizowanie n.

 czas. islamizować

 przym. islamistyczny, islamski

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) islamoznawstwo

Wiktionary


islamizacja

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) rel. socjol. proces narzucania islamu albo poddawania się wpływom islamu

Wiktionary

Islamizacja – zmiany rodzimych wierzeń etnicznych, osiadłego w określonym rejonie ludu, przez islam i kulturę arabską. Islamizacja towarzyszyła arabskiej ekspansji i podbojom. Proces ten obejmował Bliski Wschód, Kaukaz, Bałkany oraz północną, centralną i wschodnią Afrykę.

Według pewnych organizacji politycznych masowa migracja ludności z Afryki i Bliskiego Wschodu ma przyczyniać się do islamizacji Europy.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Islamizacja na Bałkanach jest skutkiem różnych czynników. Najważniejszymi są przemoc ze strony władz osmańskich, szantaż ekonomiczny, wybór koniunkturalny oraz propaganda religijna.

 (1.1) (…) islamizacja Arabów trwała ponad 300 lat.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌislãmʲiˈzat͡sʲja, AS: islãmʹizacʹi ̯a

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. islam m., islamistyka ż., islamista m., islamistka ż., islamizm m., islamizowanie n.

 czas. islamizować

 przym. islamski, islamistyczny, przedislamski

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) islamizowanie

Wiktionary


islamizm

1. ideologia polityczna wywiedziona z fundamentalizmu islamskiego;
2. rygorystyczne przestrzeganie zasad islamu


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) polit. rel. islam polityczny – doktryna polityczna oparta na islamie, łącząca religię z ideologią, w której Koran uznany jest za podstawę prawa i polityki państwa;

 (1.2) przest. rel. islam ogólnie

Wiktionary

Islamizm – ideologia polityczna wywiedziona z fundamentalizmu islamskiego. W islamizmie islam jest traktowany nie tylko jako religia, ale i jako całościowy system polityczny, który regulować powinien prawne, gospodarcze i społeczne aspekty funkcjonowania państwa w oparciu o literalną interpretację Koranu i hadisów. Celem islamizmu jest wprowadzenie państwa wyznaniowego, rządzonego zgodnie z zasadami prawa religijnego – szariatu.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Szukając wyjaśnień dla swych kłopotów, muzułmanie obmyślili trzy polityczne odpowiedzi na współczesne wyzwania: świeckość, reformizm i islamizm.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: isˈlãmʲism̥, AS: islãmʹism̦

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. islamista m., islamistka ż., islamizacja ż., islam m., islamistyka ż.

 przym. islamistyczny, islamski

Wiktionary


islamizować

1. poddawać wpływom islamu;
2. islamizować się - ulegać wpływom islamu


SJP.pl

czasownik przechodni niedokonany

 (1.1) wprowadzać islam, poddawać coś pod wpływy islamu

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) (…) słowo „monafeq” znaczy dosłownie „hipokryta; dwulicowiec; ktoś, kto z pozoru wspiera kogoś bądź jakieś stanowisko, podczas gdy w istocie jest mu wrogi” i w kulturze muzułmańskiej ma długą tradycję użycia – pierwotnie tak określani byli Arabowie, którzy za życia Mahometa koniunkturalnie przyjęli islam, ale po śmierci proroka powrócili do dawnych wierzeń i trzeba ich było – siłą – ponownie zislamizować.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌislãmʲiˈzɔvat͡ɕ, AS: islãmʹizovać

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. islam m., islamizacja ż., islamista mos., islamizowanie n., islamistka ż., islamistyka ż.

 przym. islamski, islamistyczny, przedislamski

Wiktionary


islamizowanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|islamizować.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌislãmʲizɔˈvãɲɛ, AS: islãmʹizovãńe

Wiktionary

Powiązane:

 czas. islamizować

 rzecz. islamista mos., islamistka ż., islamistyka ż., islamizacja ż.

 przym. przedislamski

Wiktionary


islamofaszysta

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) zwolennik islamofaszyzmu, radykalnej postaci islamu o wielu cechach wspólnych z faszyzmem

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Najsłynniejszy islamofaszysta z Wielkiej Brytanii Anjem Choudary, który dąży do radykalizacji muzułmanów brytyjskich, planowaćanuje założyć kolejną organizację po delegalizacji poprzedniej.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. islamofaszyzm m., islamofaszystka ż.

 przym. islamofaszystowski

Wiktionary


islamofaszystowski

przymiotnik

 (1.1) mający związek z islamofaszyzmem, radykalną postacią islamu o wielu cechach wspólnych z faszyzmem

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. islamofaszyzm m., islamofaszysta m., islamofaszystka ż.

Wiktionary


islamofaszyzm

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) polit. radykalna postać islamu o wielu cechach wspólnych z faszyzmem

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) W jej toku zostały obalone dwa reżimy podejrzane o wspieranie terroryzmu, budżet wojskowy USA zbliżył się już dziś do maksymalnych rozmiarów zimnowojennych, a „wojna z terroryzmem” przekształciła się w jej własnym pojęciu w „długą wojnę z islamofaszyzmem”.

 (1.1) My, ludzie Zachodu, możemy stać się zwiastunami podobnych zmian dla wszystkich muzułmanów na świecie, nie tylko potępiając islamofaszyzm, lecz również nie godząc się na odgrywanie roli islamskich fetyszystów, czyli tych, którzy podsycają muzułmański kompleks niższości, pozostawiając innym niełatwe zadanie przeprowadzenia reform.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌislãmɔˈfaʃɨsm̥, AS: islãmofašysm̦

Wiktionary

Powiązane:

 przym. islamofaszystowski

 rzecz. islamofaszysta

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) islamski faszyzm

Wiktionary


islamofil

osoba o przychylnym nastawieniu do islamu i muzułmanów


SJP.pl


islamofilia

przychylny stosunek do islamu i muzułmanów


SJP.pl


islamofilka

kobieta o przychylnym nastawieniu do islamu i muzułmanów


SJP.pl


islamofilski

islamofil


SJP.pl

Patrz:

islamofil

islamofob

osoba przejawiająca silną niechęć do islamu i muzułmanów


SJP.pl


islamofobia

silna niechęć do islamu i muzułmanów


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) uprzedzenie, niechęć, wrogość w stosunku do islamu i muzułmanów;

Wiktionary

Islamofobia – antyspołeczne uprzedzenie i dyskryminacja w stosunku do islamu i muzułmanów. Pojęcie odnosi się do wszelkich przejawów dyskryminacji i rozpowszechniania nienawiści.

Określenie "islamofobia" pochodzi od słów: nazwy islam i greckiego słowa phóbos (gr.φόβος) – strach. Termin ten używany był już w latach 20. XX wieku.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Opowiadam im o wybuchu islamofobii w Polsce, o tym, że stała się popularną strawą umysłową dla konserwatywnej i nawet liberalnej części inteligencji.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌislãmɔˈfɔbʲja, AS: islãmofobʹi ̯a

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. islamofob m., islamofobka ż.

 przym. islamofobiczny

Wiktionary


islamofobiczny

islamofobia


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) związany z islamofobią, właściwy islamofobowi

Wiktionary

Patrz:

islamofobia

Wymowa:

IPA: ˌislãmɔfɔˈbʲit͡ʃnɨ, AS: islãmofobʹičny

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. islamofobia ż., islamofob m.

Wiktionary


islamofobka

kobieta przejawiająca silną niechęć do islamu i muzułmanów


SJP.pl


islamolog

badacz, znawca islamu; islamista, islamoznawca


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) znawca islamu

Wiktionary


islamologia

nauka zajmująca się islamem; islamologia, islamoznawstwo


SJP.pl


islamologiczny

islamologia


SJP.pl

Patrz:

islamologia

islamolożka

badaczka, znawczyni islamu; islamistka, islamoznawczyni


SJP.pl


islamoznawca

badacz, znawca islamu; islamista, islamolog


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) specjalista w dziedzinie islamoznawstwa / islamistyki

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Wytrawny islamoznawca przeprowadził odczyt o prawach zwierząt w świecie islamskim.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌislãmɔˈznaft͡sa, AS: islãmoznafca

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. islamoznawstwo n.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) islamista

Wiktionary


islamoznawczy

dotyczący nauki zajmującej się islamem; islamologiczny, islamistyczny


SJP.pl


islamoznawczyni

badaczka, znawczyni islamu; islamistka, islamolożka


SJP.pl


islamoznawstwo

islamistyka;
1. nauka zajmująca się islamem; islamologia;
2. kierunek studiów, którego przedmiotem jest ta nauka


SJP.pl

Islamistyka (inaczej islamoznawstwo) – jedna z dziedzin orientalistyki i jednocześnie religioznawstwa, zajmująca się naukowym badaniem: islamu i ugrupowań w ramach islamu, społeczeństw muzułmańskich, polityki, ale także literatury, filozofii i kultury muzułmańskiej. Jest ściśle powiązana z innymi dziedzinami orientalistyki, takimi jak: arabistyka, turkologia, afrykanistyka oraz iranistyka.

Wikipedia


islamski

przymiotnik

 (1.1) związany z islamem, dotyczący islamu

 (1.2) związany z islamizmem

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Od 1981 r. kobiety w Tunezji mają zakaz noszenia islamskiego ubioru, włącznie z chustami, w szkołach i urzędach państwowych. (…) Policja zatrzymywała kobiety na ulicy i prosiła je o zdjęcie chusty; prezydent opisał chustę jako "sekciarski rodzaj ubioru, który nieproszony przyszedł do Tunezji".

Wiktionary

Wymowa:

IPA: isˈlãmsʲci, AS: islãmsʹḱi

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. islam m., islamista m., islamistyka ż., islamizacja m./ż.

 przym. antyislamski, antyislamistyczny, nieislamski, przedislamski

 czas. islamizować, islamizować się

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) mahometański, muzułmański, starop|bisurmański.

 (1.2) islamistyczny

Wiktionary


islamskość

islamski


SJP.pl

Patrz:

islamski

island.

skrót od: islandzki


SJP.pl


islandczyk

obywatel Islandii


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) człowiek narodowości islandzkiej, obywatel Islandii, mieszkaniec Islandii

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) W dziewiętnastym wieku Islandczycy podwoili swoje starania w walce o niepodległość.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: isˈlãnṭt͡ʃɨk, AS: islãnṭčyk

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Islandia ż., islandzki mrz.

:: fż. Islandka ż.

 przym. islandzki

Wiktionary


islandia

1. wyspa na Oceanie Atlantyckim;
2. państwo w Europie


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) geogr. duża wyspa na północy Atlantyku;

 (1.2) geogr. polit. państwo w Europie, ze stolicą w Reykjaviku, obejmujące Islandię (1.1) i otaczające ją mniejsze wyspy;

 (1.3) geogr. miasto w USA, w stanie Floryda;

Wiktionary

Islandia (isl. Ísland, wym. [ˈistlant]) – nordyckie państwo położone na północy Grzbietu Śródatlantyckiego, na wyspie Islandia i kilku mniejszych wyspach, m.in. archipelagu Vestmannaeyjar w północnej części Oceanu Atlantyckiego. Stolicą państwa i największym miastem jest Reykjavík, w którym mieszka około 36% z 388 790 mieszkańców kraju. Islandia jest kulturowo i politycznie powiązana z Europą. Językiem urzędowym kraju jest język islandzki.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Grzbiet Śródatlantycki jest podwodnym łańcuchem górskim ciągnącym się od Islandii po Antarktydę.

 (1.2) Islandia jest wyspiarskim krajem europejskim.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: isˈlãndʲja, AS: islãndʹi ̯a

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Islandczyk mos., Islandka ż., islandzki m.

 przym. islandzki, antyislandzki, proislandzki

Wiktionary

Synonimy:

 (1.2) nieofic. Republika Islandii

Wiktionary


islandka

obywatelka Islandii


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) kobieta lub dziewczyna narodowości islandzkiej, obywatelka Islandii

Wiktionary

Przykłady

składnia.

kolokacje.

synonimy.

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

 rzecz. Islandia ż., islandzki mrz.

:: fm. Islandczyk mos.

 przym. islandzki

frazeologia.

etymologia.

uwagi.

tłumaczenia.

 (1.1) zobtłum rodz|Islandczyk.

* arabski: (1.1) آيسلندية ż.

* białoruski: (1.1) ісландка ż.

* bułgarski: (1.1) исландка ż.

* esperanto: (1.1) islandanino

* francuski: (1.1) Islandaise ż.

* hiszpański: (1.1) islandesa ż.

* kataloński: (1.1) islandesa ż.

* litewski: (1.1) islandė ż.

* łotewski: (1.1) islandiete ż., īslandiete ż.

* niemiecki: (1.1) Isländerin ż.

* nowogrecki: (1.1) Ισλανδή ż.

* rosyjski: (1.1) исландка ż.

* słowacki: (1.1) Islanďanka ż.

* słoweński: (1.1) Islandka ż.

* szwedzki: (1.1) isländska w.

* ukraiński: (1.1) ісландка ż.

* włoski: (1.1) islandese ż.

źródła.

== Islandka (język słoweński.) ==

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) Islandka

odmiana.

przykłady.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: isˈlãntka, AS: islãntka

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Islandia ż., islandzki mrz.

:: fm. Islandczyk mos.

 przym. islandzki

Wiktionary

Synonimy:

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

 rzecz. Islandia ż., islandzki mrz.

:: fm. Islandczyk mos.

 przym. islandzki

frazeologia.

etymologia.

uwagi.

tłumaczenia.

 (1.1) zobtłum rodz|Islandczyk.

* arabski: (1.1) آيسلندية ż.

* białoruski: (1.1) ісландка ż.

* bułgarski: (1.1) исландка ż.

* esperanto: (1.1) islandanino

* francuski: (1.1) Islandaise ż.

* hiszpański: (1.1) islandesa ż.

* kataloński: (1.1) islandesa ż.

* litewski: (1.1) islandė ż.

* łotewski: (1.1) islandiete ż., īslandiete ż.

* niemiecki: (1.1) Isländerin ż.

* nowogrecki: (1.1) Ισλανδή ż.

* rosyjski: (1.1) исландка ż.

* słowacki: (1.1) Islanďanka ż.

* słoweński: (1.1) Islandka ż.

* szwedzki: (1.1) isländska w.

* ukraiński: (1.1) ісландка ż.

* włoski: (1.1) islandese ż.

źródła.

== Islandka (język słoweński.) ==

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) Islandka

odmiana.

przykłady.

składnia.

kolokacje.

synonimy.

Wiktionary


islandzki

związany z Islandią


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) odnoszący się do Islandii lub Islandczyków

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (2.1) jęz. język urzędowy Islandii;

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Islandzki prezydent wylądował wczoraj na lotnisku w Warszawie.

 (2.1) Na Islandii mówi się po islandzku.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: isˈlãnt͡sʲci, AS: islãncʹḱi

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Islandia ż., Islandczyk m., Islandka ż.

Wiktionary


islandzko-polski

dotyczący Islandii i Polski


SJP.pl


islandzkojęzyczny

przymiotnik

 (1.1) taki, który posługuje się językiem islandzkim

 (1.2) taki, którego mieszkańcy posługują się językiem islandzkim

 (1.3) spisany, stworzony w języku islandzkim

Wiktionary

Wymowa:

IPA: isˈlãnt͡skɔjɛ̃w̃ˈzɨt͡ʃnɨ, AS: islãnckoi ̯ẽũ̯zyčny

Wiktionary


islandzkość

islandzki


SJP.pl

Patrz:

islandzki

isma'ilici

Ismailizm, izmailizm także: siedmiowcy – ugrupowanie religijne i polityczne w islamie szyickim.

Wikipedia


isma'ilici

sekta muzułmańska utworzona na przełomie VIII i IX wieku, będąca skrajnym odłamem szyitów, uznająca linię siedmiu imamów i wierząca, że ostatni imam nie umarł, lecz pozostaje w ukryciu; ismailici, izmailici, siedmiowcy


SJP.pl


isma'ilita

członek sekty isma'ilitów - odłamu szyitów uznającego linię siedmiu imamów; ismailita, izmailita, siedmiowiec


SJP.pl


ismael

biblijny syn Abrahama; Izmael


SJP.pl


ismaelita

potomek biblijnego Ismaela; Izmaelita


SJP.pl


ismailia

miasto w Egipcie


SJP.pl

Wikipedia


ismailici

członek sekty isma'ilitów - odłamu szyitów uznającego linię siedmiu imamów; isma'ilita, izmailita, siedmiowiec


SJP.pl

Ismailizm, izmailizm także: siedmiowcy – ugrupowanie religijne i polityczne w islamie szyickim.

Wikipedia


ismailijski

przymiotnik od: Ismailia


SJP.pl


ismailita

członek sekty isma'ilitów - odłamu szyitów uznającego linię siedmiu imamów; isma'ilita, izmailita, siedmiowiec


SJP.pl


ismailitka

szyitka należąca do sekty ismailitów; izmailitka


SJP.pl


ismailizm

doktryna religijna utworzona na przełomie VIII i IX wieku, będąca skrajnym odłamem szyitów, uznająca linię siedmiu imamów i zakładająca, że ostatni imam nie umarł, lecz pozostaje w ukryciu; izmailizm


SJP.pl

Ismailizm, izmailizm także: siedmiowcy – ugrupowanie religijne i polityczne w islamie szyickim.

Wikipedia


ismelin

środek hipotensyjny, stosowany we wszystkich postaciach średnio ciężkiego i ciężkiego nadciśnienia tętniczego


SJP.pl


ismena

rodzaj roślin z rodziny amarylkowatych, obejmujący 11 gatunków


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) imię|polski|ż.;

Wiktionary

  • Ismena – imię żeńskie
  • Ismena – rodzaj roślin z rodziny amarylkowatych
  • Ismena (gr. i łac. Ismene) – w mitologii greckiej jedna z nimf, córka Asoposa
  • Ismena (gr. i łac. Ismene) – w mitologii greckiej królewna tebańska, córka Edypa

Wikipedia

Wymowa:

IPA: isˈmɛ̃na, AS: ismna

Wiktionary


ismeniny

przymiotnik dzierżawczy - należący do Ismeny lub z nią związany


SJP.pl


iso

skrót od: International Standardization Organization - Międzynarodowa Organizacja Normalizacyjna


SJP.pl

  • ISO – format zapisu danych dysków optycznych

Technologia:

  • ISO (ang. International Organization for Standardization) – Międzynarodowa Organizacja Normalizacyjna
  • ISO – czułość filmu/matrycy aparatu
  • Infrared Space Observatory – obserwatorium kosmiczne należące do Europejskiej Agencji Kosmicznej

Wikipedia


isok

skrótowiec

 (1.1) = Informatyczny System Osłony Kraju

Wiktionary


isokolon

figura stylistyczna polegająca na budowie członów zdania złożonych z równej liczby sylab oraz o takim samym rytmie; izokolon


SJP.pl


isokrates

Izokrates (stgr. Ἰσοκράτης Isokrates; 436-338 p.n.e.) – mówca grecki, nauczyciel wymowy, twórca teorii klasycznej prozy attyckiej. Zaliczany do kanonu dziesięciu mówców. Jego zasługą jest, że dokonał klasyfikacji prozy attyckiej, wprowadzając podział na: języki poetyckie i języki prozy.

Wikipedia


isolift

[czytaj: ajsolift] zabieg kosmetyczny usuwający zmarszczki prądem elektrycznym


SJP.pl


isoniazid

bardzo silny lek przeciwgruźliczy w postaci krystalicznego, białego proszku o gorzkim zapachu; rimifon, hydrazyd kwasu izonikotynowego


SJP.pl


isonzo

Socza (słoweń. Soča, wł. Isonzo) – rzeka przepływająca przez Włochy i Słowenię, wypływa z Alp Julijskich i uchodzi do Zatoki Weneckiej koło Monfalcone. Długość – około 136 km. Nad Soczą leżą Kobarid i Nova Gorica po stronie słoweńskiej oraz Gorycja i Monfalcone po stronie włoskiej.

Wikipedia


isp

ang. Internet Service Provider (dostawca internetu)


SJP.pl


ispahan

miasto w Iranie; Isfahan


SJP.pl


israel

Izrael (hebr. ‏יִשְרָאֵל‎ Jisra’el, arab. ‏إسرائيل‎ Isrā’īl), oficjalnie Państwo Izrael (hebr. ‏מְדִינַת יִשְרָאֵל‎ wymowa Medinat Jisra’el, arab. ‏دَوْلَةْ إِسْرَائِيل‎ Dawlat Isrā’īl) – państwo na Bliskim Wschodzie, położone w Azji Zachodniej na wschodnim brzegu Morza Śródziemnego. Graniczy na północy z Libanem, na północnym wschodzie z Syrią, na wschodzie z Jordanią i na południowym zachodzie z Egiptem. Przylegają do niego również Palestyna, czyli Zachodni Brzeg, oraz Strefa Gazy, kontrolowane przez tymczasową strukturę administracyjną: Palestyńskie Władze Narodowe zwane potocznie Autonomią Palestyńską. Zewnętrzne granice Palestyny są kontrolowane przez władze izraelskie. Izrael pomimo stosunkowo małej powierzchni jest dość zróżnicowany demograficznie. W populacji liczącej 7,66 miliona większość stanowią Żydzi (75%). Drugą co do wielkości grupę stanowią Arabowie (20%). Mniejszą grupą etniczną są Samarytanie. Pod względem wyznaniowym w Izraelu występuje duże zróżnicowanie – obok żydów mieszkają również muzułmanie (Arabowie), chrześcijanie i druzowie, jak również inne mniejsze grupy religijne.

Wikipedia


iss

Międzynarodowa Stacja Kosmiczna, MSK (ang. International Space Station, ISS; ros. Международная космическая станция, МКС; trb.: Mieżdunarodnaja kosmiczeskaja stancyja, MKS) – pierwsza stacja kosmiczna wybudowana z założenia przy współudziale wielu państw. Składa się z 16 głównych modułów (docelowo ma ich liczyć 17) i umożliwia jednoczesne przebywanie siedmiorga członków stałej załogi (trojga do roku 2009, do 2020 w praktyce sześciorga ze względu na ograniczenia transportowe). Pierwsze moduły stacji zostały wyniesione na orbitę okołoziemską i połączone ze sobą w 1998 roku. Pierwsza stała załoga zamieszkała na niej w roku 2000.

Wikipedia


issa

1. rzeka na Białorusi;
2. pseudonim Jane Siberry – kanadyjskiej wokalistki i kompozytorki


SJP.pl

  • Issa (Isabell Øversveen) – norweska wokalistka i kompozytorka
  • Issa (Jane Siberry) – kanadyjska wokalistka i kompozytorka
  • Issa – rzeka na Białorusi
  • Issa – przystanek kolejowy w lasach w rejonie słonimskim, w obwodzie grodzieńskim, na Białorusi

Wikipedia


issachar

Issachar (hebr. יִשָּׂשכָר) – bohater biblijny pojawiający się w Starym Testamencie w początkowych księgach historycznych.

Był synem Jakuba i Lei, od którego wywodzi się jedno z pokoleń Izraela. Według tradycji miał dożyć 122 lat.

Wikipedia


issn

skrót od: International Standard Serial Number - międzynarodowy znormalizowany numer wydawnictwa ciągłego


SJP.pl


issos

miasto starożytne w Cylicji


SJP.pl

Issos – starożytne miasto na wybrzeżu północnej Syrii, na pograniczu z Cylicją, nad zatoką İskenderun.

W pobliżu Issos, w listopadzie 333 r. p.n.e. armia Aleksandra Wielkiego odniosła druzgocące zwycięstwo nad wojskami króla perskiego Dariusza III Kodomanusa.

Wikipedia


issykkulski

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z Issyk-kulem, dotyczący Issyk-kulu

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Issyk-kul mrz.

Wiktionary


istambulski

Istambuł; stambulski


SJP.pl


istambuł

rzadszy wariant nazwy Stambuł (największe miasto w Turcji, w starożytności Bizancjum, 324-1453 Konstantynopol, 1453-1930 nazwy Konstantynopol i Stambuł używane zamiennie)


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna

 (1.1) geogr. największe miasto Turcji;

Wiktionary

Stambuł (tur. İstanbul, dawniej Konstantynopol, Carogród) – największe i najludniejsze miasto w Turcji oraz jej centrum kulturalne, handlowe i finansowe. Rozciąga się po obu stronach cieśniny morskiej Bosfor, od północnego wybrzeża Morza Marmara do południowego wybrzeża Morza Czarnego. Położenie miejscowości zarówno w europejskiej Tracji, jak i azjatyckiej Bitynii sprawia, że jest ona jedyną metropolią świata znajdującą się na dwóch kontynentach.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Azjatycka część Istambułu stanowi sypialnię miasta.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Stambuł m., stambułczyk mos., stambułka ż.

 przym. stambulski

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) Stambuł; hist. Konstantynopol, Bizancjum, Carogród, Nowy Rzym

Wiktionary


istebna

wieś w Polsce


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) geogr. miejscowość w Beskidzie Śląskim;

Wiktionary

Istebna – wieś w Polsce, położona w województwie śląskim, w powiecie cieszyńskim, siedziba gminy Istebna.

W latach 1954–1972 wieś należała i była siedzibą władz gromady Istebna. W latach 1975–1998 wieś położona była w województwie bielskim.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) W tym roku jedziemy na narty do Istebnej.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: iˈstɛbna, AS: istebna

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. istebnianin mos., istebnianka ż.

 przym. istebniański

Wiktionary


istebnianin

mieszkaniec Istebnej


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) mieszkaniec Istebnej

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Istebna ż.

:: fż. istebnianka ż.

 przym. istebniański

Wiktionary


istebnianka

mieszkanka Istebnej


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) mieszkanka Istebnej

Wiktionary

Istebnianka – potok na Słowacji, prawy dopływ rzeki Orawa. Cała jego zlewnia znajduje się w paśmie górskim Magura Orawska. Najwyżej położone źródła ma na południowych stokach wierzchołka Opálené znajdującego się w południowo-zachodnim grzbiecie Minčola. Spływa w południowym kierunku przez zalesione obszary Magury Orawskiej, następnie przez bezleśne i zabudowane tereny miejscowości Istebné, w której uchodzi do Orawy. Następuje to na wysokości około 460 m.

Wikipedia

Powiązane:

 rzecz. Istebna ż.

:: fm. istebnianin m.

 przym. istebniański

Wiktionary


istebniański

przymiotnik od: Istebna


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) dotyczący Istebnej

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Istebna ż., istebnianin m., istebnianka ż.

Wiktionary


istm

istmus; pasmo lądu oddzielające dwa morza, przesmyk


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) geol. geogr. wąski pas lądu pomiędzy dwoma morzami

Wiktionary

Przesmyk (międzymorze, istm) – wąski pas lądu łączący dwa większe obszary lądowe, oddzielający od siebie dwa morza, oceany lub inne akweny. Przesmyki stanowią najkorzystniejsze miejsca do budowy kanałów dla żeglugi morskiej, np. Kanał Panamski zbudowany został na Przesmyku Panamskim, a Kanał Sueski na Przesmyku Sueskim.

W innym znaczeniu: wąskie, ciasne przejście między skałami, budynkami itp.

Wikipedia

Przykłady

składnia.

kolokacje.

synonimy.

 (1.1) istmus, międzymorze, przesmyk

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

frazeologia.

etymologia.

uwagi.

tłumaczenia.

 (1.1) zobtłum|przesmyk.

* niemiecki: (1.1) Isthmus m.

źródła.

== istm (esperanto (morfem).) ==

wymowa.

znaczenia.

morfem|eo.

 (1.1) istm, międzymorze

odmiana.

przykłady.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) istmus, międzymorze, przesmyk

Wiktionary


istmijski

przymiotnik od przesmyku Istm


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) związany z Istmią, dotyczący Istmii

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Istmia ż.

Wiktionary


istmus

pasmo lądu oddzielające dwa morza; istm


SJP.pl

Przesmyk (międzymorze, istm) – wąski pas lądu łączący dwa większe obszary lądowe, oddzielający od siebie dwa morza, oceany lub inne akweny. Przesmyki stanowią najkorzystniejsze miejsca do budowy kanałów dla żeglugi morskiej, np. Kanał Panamski zbudowany został na Przesmyku Panamskim, a Kanał Sueski na Przesmyku Sueskim.

W innym znaczeniu: wąskie, ciasne przejście między skałami, budynkami itp.

Wikipedia


istnieć

mieć miejsce w rzeczywistości; być; trwać; żyć


SJP.pl

czasownik niedokonany

 (1.1) być, występować w rzeczywistości

 (1.2) mat. dawać się określić bez popadania w sprzeczność

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Ten pogląd istnieje od dawna.

 (1.1) Tylko Bóg wie, czy istnieje.

 (1.2) Istnieje nieskończenie wiele liczb pierwszych.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈistʲɲɛ̇t͡ɕ, AS: istʹńėć

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. istny mos., istnienie n., istność ż., istota ż., istotka ż., istotność ż., istość ż., iściec m., iścina ż., iścizna ż., przeistoczenie n., uiszczenie n., zaistnienie n., ziszczenie n., iście

 czas. przeistoczać ndk., przeistoczyć dk., uiszczać ndk., uiścić dk., wyistoczyć dk., wyiścić dk., zaistnieć dk., ziszczać ndk., ziścić dk.

 przym. istny, istotny, istotowy, isty, nieistotny, niesamoistny, przeistoczony, przeistotny, samoistny

 przysł. istotnie, iście, niesamoistnie, samoistnie

 partyk. istotnie

 zaim. istny

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) być, trwać, egzystować, bytować, prowadzić żywot

Wiktionary


istniejący

mieć miejsce w rzeczywistości; być; trwać; żyć


SJP.pl


istnienie

pojęcie metafizyczne oznaczające fakt bycia czegoś


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) bycie, trwanie, występowanie, egzystencja

 (1.2) wyodrębniona całość, istota, byt

Wiktionary

Istnienie (łac. existentia) – jedna z najbardziej fundamentalnych (obok pojęcia istoty – essentia) kategorii (pojęć) metafizycznych.

W filozofii klasycznej (arystotelesowsko-tomistycznej) fakt bycia, czegoś, co określa i specyfikuje istota. Każdy byt składa się z istoty – tego, czym ten byt jest, i istnienia – faktu bycia. Każdy byt jest więc istotą (essentia) istniejącą.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Istnienie kilku dialektów języka urozmaica ten język i dodaje mu waloru.

 (1.2) Kto ma na sumieniu tyle istnień?

Wiktionary

Wymowa:

IPA: iˈstʲɲɛ̇̃ɲɛ, AS: istʹńė̃ńe

Wiktionary

Powiązane:

 czas. istnieć, zaistnieć

 rzecz. zaistnienie n., istotność ż.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) egzystencja, życie, żywot

 (1.2) istota, jednostka, byt, organizm, obiekt, ciało

Wiktionary


istnieniowy

istnienie


SJP.pl

Patrz:

istnienie

istność

dawniej: istnienie, egzystencja; byt, jestestwo


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) stpol. osoba

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈistnɔɕt͡ɕ, AS: istność

Wiktionary

Powiązane:

 czas. istnieć

Wiktionary


istny

prawdziwy, rzeczywisty, istotny


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) podkreślenie, że następujący po przymiotniku „istny” rzeczownik jest kwintesencją swojego znaczenia

zaimek

 (2.1) poznań. ów

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (3.1) gw-pl|Poznań. żart. narzeczony

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Ojej, pomyślałam, teraz to się dopiero zacznie, bo przecież ta baba to istna wariatka i ja ją znam.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈistnɨ, AS: istny

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. istotność ż.

 przysł. iście

 czas. istnieć, zaistnieć

Wiktionary


isto

partykuła

 (1.1) gw-pl|Śląsk Cieszyński. pewnie, zapewne

Wiktionary

Powiązane:

 przym. isty

 przysł. iście

 rzecz. iście

Wiktionary


istoryja

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) stpol. historia, opowiadanie

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌistɔˈrɨja, AS: istoryi ̯a

Wiktionary


istość

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) daw. pewność, niewątpliwość

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Przeto niedziwna rzecz jest w tych którzy istość a pewność prawdy znają; że się to ci Ewangelikowie nie tylko jeden z drugim ale też i jeden sam z sobą w jednym tym Artykule nie zgadza.

Wiktionary

Powiązane:

 czas. istnieć

Wiktionary


istota

1. żywy organizm, osoba, stworzenie;
2. to, co jest w czymś zasadnicze, podstawowe; grunt;
3. osobowość, charakter


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) stworzenie, osoba, żyjący organizm, postać

 (1.2) charakter, rodzaj, postać czegoś lub kogoś

 (1.3) coś, co jest zasadnicze w jakiejś sprawie; podstawa, sedno danej sprawy

Wiktionary

Istota, esencja, eidos (gr. είδος, łac. essentia) – w filozofii istota ma być samym sednem rzeczy, ich prawdziwą naturą, wiedzą, która wydaje się osiągalna przy pogłębionym poznaniu świata. W uproszczeniu: istota bytu jest tym, co sprawia, że byt jest taki jaki jest, albo że w ogóle jest.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Pierwszą żywą istotą w kosmosie pochodzącą z Ziemi była muszka owocowa.

 (1.3) Na czym polega istota tego sporu?

 (1.3) Na tym polega istota sądownictwa w państwie prawa: wyroki mogą się nie podobać, ale władzy wykonawczej nie wolno ich uchylać.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: iˈstɔta, AS: istota

Wiktionary

Powiązane:

 czas. zaistnieć, istnieć ndk.

 przym. istotny

 przysł. istotnie

 partyk. istotnie

 rzecz. istotność ż.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) istnienie, stworzenie

 (1.3) esencja, jądro, kwintesencja, meritum, rdzeń, sedno

Wiktionary


istotka

zdrobnienie od: istota


SJP.pl


istotnie

1. podstawowy, zasadniczy, znaczący;
2. rzeczywisty, prawdziwy, istniejący


SJP.pl

przysłówek sposobu

 (1.1) w znaczącym i/lub znacznym stopniu

partykuła

 (2.1) …potwierdzająca rację tego, co ktoś wcześniej oznajmił

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Zachowanie chuliganów wpłynęło istotnie na przebieg i wynik meczu.

 (2.1) Istotnie, nie powinieneś iść na studniówkę w tak schodzonym garniturze, Bartku.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: iˈstɔtʲɲɛ, AS: istotʹńe

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. istota, istotność

 przym. istotny

 czas. istnieć, zaistnieć

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) znacząco, zasadniczo, decydująco, poważnie, w dużym/znacznym stopniu, znacznie

 (2.1) ano, doprawdy, faktycznie, jak najbardziej, naprawdę, naturalnie, nie inaczej, no, no przecież, no tak, no właśnie, oczywiście, owszem, prawda, racja, rzeczywiście, w rzeczy samej, w istocie, właśnie, zaiste, zgadza się, absolutnie tak, absolutnie, niezaprzeczalnie

Wiktionary


istotniej

stopień wyższy od przysłówka: istotnie


SJP.pl


istotniejszy

stopień wyższy od przymiotnika: istotny


SJP.pl


istotność

to, co stanowi istotę rzeczy; ważność


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) to, co stanowi istotę sprawy

Wiktionary

Poziom istotności (α) – przyjęte z góry dopuszczalne ryzyko popełnienia błędu I rodzaju (uznania prawdziwej hipotezy zerowej za fałszywą), pozwalające określić, powyżej jakich odchyleń zaobserwowanych w próbie test rozstrzygnie na korzyść hipotezy alternatywnej. Stosowany przy weryfikacji hipotez statystycznych i estymacji przedziałowej w podejściu częstościowym w statystyce.

Wikipedia

Powiązane:

 rzecz. istnienie n., istota ż., istotka ż., zaistnienie n., istny mos.

 czas. istnieć, zaistnieć

 przym. istny, istotny

 przysł. istotnie

 partyk. istotnie

 zaim. istny

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) esencja, istota, kwintesencja, meritum, waga, ważkość, ważność, znaczenie

Wiktionary


istotny

1. podstawowy, zasadniczy, znaczący;
2. rzeczywisty, prawdziwy, istniejący


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) taki, który jest istotą czegoś; jest charakterystyczny, specyficzny, ważny

 (1.2) taki, który jest prawdziwy, rzeczywisty

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Jest jednak znamienne, że najistotniejsze rzeczy po łacinie napisał poeta w pierwszym okresie, a później utrwalił swą sławę pisząc po polsku.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: iˈstɔtnɨ, AS: istotny

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. istota ż., istotność ż.

 czas. zaistnieć, istnieć ndk.

 przysł. istotnie

 partyk. istotnie

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) podstawowy, główny, zasadniczy, ważny, znaczący, fundamentalny

 (1.2) faktyczny

Wiktionary


istotowy

istota


SJP.pl

Patrz:

istota

istra

chorwacka odmiana wermutu


SJP.pl

Istra (ros. Истра) – miasto w Rosji, w obwodzie moskiewskim, 56 km na zachód od Moskwy. Prawa miejskie od 1781 r., w latach 1781–1930 nosiło nazwę Woskriesieńsk.
W 2020 liczyło 33 558 mieszkańców.

W miejscowości jest przystanek kolejowy Istra.

Wikipedia


istria

półwysep w południowej Europie


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) geogr. półwysep w północnej części Morza Adriatyckiego, podzielony między Chorwację, Słowenię i Włochy;

Wiktionary

Istria (słoweń. i chorw. Istra, wł. Istria) – półwysep w południowej Europie, w północnej części Morza Adriatyckiego. Zdecydowana jego większość należy do Chorwacji, tylko niewielka północna część do Słowenii, a najbardziej na północ wysunięte miasteczko Muggia do Włoch. Leży między zatokami Triesteńską, Kvarner i Rijecką. Za północno-wschodnią granicę półwyspu uznaje się zazwyczaj pasmo górskie Ćićarija i dolinę rzeki Rosandra (słoweń. Glinščica). Powierzchnia: ok. 3,5 tys. km². Ludność ok. 330 tys. (z tego ok. 235 tys. w Chorwacji, ok. 80 tys. w Słowenii, ok. 15 tys. we Włoszech).

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Wędrując po Istrii nie sposób ominąć Limskiego Kanału, cudu natury.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Istryjczyk mos., Istryjka ż., istriocki mrz.

 przym. istryjski

Wiktionary


istriocki

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) jęz. język istriocki;

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Istria ż.

 przym. istryjski

Wiktionary


istriockojęzyczny

przymiotnik

 (1.1) taki, który posługuje się językiem istriockim

 (1.2) taki, którego mieszkańcy posługują się językiem istriockim

 (1.3) spisany, stworzony w języku istriockim

Wiktionary

Wymowa:

IPA: istrʲˈjɔt͡skɔjɛ̃w̃ˈzɨt͡ʃnɨ, AS: istrʹi ̯ockoi ̯ẽũ̯zyčny

Wiktionary


istrorumuński

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z Istrorumunami, dotyczący Istrorumunów

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (2.1) jęz. język istrorumuński;

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Istrorumun mos., Istrorumunka ż.

Wiktionary


istryjczyk

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) mieszkaniec Istrii, osoba pochodząca stamtąd

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Ludności włoskiej zapowiedziano podniesienie subwencji państwowej dla miejscowego szkolnictwa, budowę nowych dróg kolejowych i osuszenie błot w okręgu Narenta. Za tę cenę pięciu Dalmatyńczyków, dwaj Istryjczycy i dwaj posłowie z Gorycji (…) wyraziło zgodę na głosowanie za nowelą wyborczą.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Istria ż.

:: fż. Istryjka ż.

 przym. istryjski

Wiktionary


istryjka

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) mieszkanka Istrii; kobieta pochodząca stamtąd

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Nie mniejszą uwagę zwracały na siebie liczne typy południowych Słowian. Slawonka z dzieckiem, Dalmatka, Hercogowiniec, Istryjka, Czarnogórka itd. są to obrazy, które wywierały na każdym widzu głębokie wrażenie, zarówno starannem wykończeniem najmniejszych szczegółów, jak i nader sympatyczną i żywą charakterystyką przedstawianych typów sic..

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Istria ż.

:: fm. Istryjczyk mos.

 przym. istryjski

Wiktionary


istryjski

Istria


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z Istrią, dotyczący Istrii

Wiktionary

Patrz:

Istria

Przykłady

 (1.1) W wyborach znaczne poparcie (około 20%) uzyskuje Istryjska Partia Narodowa domagająca się szerokiej autonomii dla półwyspu.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Istria ż., Istryjczyk mos., Istryjka ż., istriocki mrz.

Wiktionary


isty

przymiotnik

 (1.1) stpol. wspomniany, rzeczony, wiadomy

 (1.2) stpol. przekonany, nieposiadający wątpliwości

 (1.3) stpol. prawdziwy, niewątpliwy, niemylny, pewny

 (1.4) stpol. główny, podstawowy

 (1.5) daw. pewny, niewątpliwy; wiążący, obowiązujący; ściśle określony, zdecydowany, stwierdzony, niezawodny

 (1.6) daw. prawdziwy, rzeczywisty, oczywisty, naturalny, niesfałszowany

 (1.7) daw. podkreśla, potęguje cechy (zazwyczaj ujemne) zawarte w rzeczowniku; typowy, wierutny

 (1.8) daw. praw. główny, podstawowy; w połączeniu z rzeczownikiem typu: suma, pieniądze, dług itp. oznacza sumę pieniężną główną

 (1.9) daw. w połączeniu z zaimkiem wskazującym oznacza: wspomniany, rzeczony, wiadomy, właśnie ten

 (1.10) gw-pl|Warmia. ten sam

Wiktionary

Powiązane:

 czas. istnieć, zaistnieć

 partyk. isto

Wiktionary


isuzu

samochód marki Isuzu


SJP.pl

Isuzu Motors Ltd. (jap. いすゞ自動車株式会社 Isuzu Jidōsha Kabushiki-gaisha) – japońskie przedsiębiorstwo działające w przemyśle motoryzacyjnym z siedzibą w Tokio.

Wikipedia


iśwara

w hinduizmie: najwyższy bóg, pan wszechświata


SJP.pl

Iśwara (dewanagari ईश्वर trl. Īśvara, Iś oznacza „panowanie”) – w hinduizmie, Najwyższy Bóg osobowy, Pan bądź rządca wszechświata, jednak nie Stwórca. Zarządza formami zjawiskowymi i panuje nad duszami.

Wikipedia


isza

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) rel. piąta, ostatnia modlitwa muzułmańska w ciągu dnia, odmawiana nocą;

Wiktionary

Isza – modlitwa muzułmańska (salat), piąta w ciągu doby, odmawiana w nocy. Obejmuje cztery obowiązkowe rakaty (zwrotki). Jest odmawiana w identyczny sposób, co zuhr lub asr. Jak każda modlitwa salatu rozpoczyna się od oczyszczenia i intencji. Po tej modlitwie można odmówić modlitwę błagalną (witr), składającą się z dwóch rakatów.

Wikipedia


iszbaal

Iszbaal (zm. prawdopodobnie w 1008 p.n.e.) – postać biblijna, król Izraela. Syn i następca Saula.

Czasami występuje jako Iszboszet. Jest to często spotykana w tekstach hebrajskich zamiana końcówki imion zawierających nazwę kananejskiego (pogańskiego) boga Baala na słowo boszet (hańba).

Wikipedia


iszboszet

Iszbaal (zm. prawdopodobnie w 1008 p.n.e.) – postać biblijna, król Izraela. Syn i następca Saula.

Czasami występuje jako Iszboszet. Jest to często spotykana w tekstach hebrajskich zamiana końcówki imion zawierających nazwę kananejskiego (pogańskiego) boga Baala na słowo boszet (hańba).

Wikipedia


iszkariot

Judasz Iszkariot - jeden z apostołów; Judasz Iskariot


SJP.pl


iszkowski

nazwisko


SJP.pl


isztar

mitologia babilońsko-asyryjska: bogini miłości, płodności i wojny


SJP.pl

Isztar (sum. Inana, asyr. Issar) – w mitologii mezopotamskiej bogini wojny i miłości, z czasem główna i jedyna licząca się bogini panteonu mezopotamskiego; jej kult rozpowszechnił się szeroko na całym obszarze starożytnego Bliskiego Wschodu – w Syrii i Fenicji (Asztarte) oraz Anatolii (Szauszka); w Babilonii czczona głównie w Uruk w świątyni E-ana („Dom nieba”).

Wikipedia


iszutinowcy

członek organizacji rewolucyjnej działającej w latach 1863-66 w Moskwie i Petersburgu, założonej przez N. Iszutina i D. Karakozowa; karakozowiec


SJP.pl


iszutinowiec

członek organizacji rewolucyjnej działającej w latach 1863-66 w Moskwie i Petersburgu, założonej przez N. Iszutina i D. Karakozowa; karakozowiec


SJP.pl


iszym

rzeka w Azji


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna

 (1.1) geogr. rzeka w północnym Kazachstanie i w Rosji zauralskiej, lewy dopływ Irtysza;

 (1.2) geogr. miasto w środkowo-południowy części Rosji, w obwodzie tiumeńskim;

Wiktionary

  • Iszym – miasto w środkowo-południowej części Rosji, w obwodzie tiumeńskim.
  • Iszym – rzeka w azjatyckiej części Federacji Rosyjskiej oraz w Kazachstanie, dopływ Irtyszu.
  • Iszym - historyczna nazwa miasta Jesyl w Kazachstanie

Wikipedia

Powiązane:

 przym. iszymski

Wiktionary


iszymbaj

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna

 (1.1) geogr. adm. miasto w Baszkirii, w Rosji, ośrodek administracyjny rejonu iszymbajskiego;

Wiktionary

Iszymbaj (ros. Ишимба́й, baszk. Ишембай / İşembay) – miasto w Republice Baszkirii, w Rosji, ośrodek administracyjny rejonu iszymbajskiego. W 2020 roku miasto zamieszkiwały 64 386 osoby. Jeden z najstarszych ośrodków wydobycia ropy naftowej. W mieście rozwinął się przemysł rafineryjny, maszynowy, środków transportu oraz lekki.

Wikipedia

Powiązane:

 przym. iszymbajski

Wiktionary


iszymbajski

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z Iszymbajem, dotyczący Iszymbaju

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Iszymbaj mrz.

Wiktionary


iszymski

przymiotnik od: Iszym (rzeka w Rosji i w Kazachstanie lub miasto w Rosji)


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z Iszymem, dotyczący Iszymu (miasta lub rzeki)

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Iszym mrz.

Wiktionary


it

skrót od: Information Technology


SJP.pl


it.

skrót od: item (z łaciny: również, także, tak samo)


SJP.pl


ita

imię żeńskie


SJP.pl

  • oboczna forma imienia Ida
  • Ita (eta) – grecka litera η
  • Itá – paragwajskie miasto
  • Ita – stolica tytularna
  • ITA – Instytut Teologii Apostolstwa Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego
  • Ita Airways - linia lotnicza

Wikipedia


itacki

związany z Itaką


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z Itaką, dotyczący Itaki

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Itakanin mos., Itaka ż.

Wiktionary


itacyzm

wymawianie samogłoski oznaczonej literą grecką "eta" jak "i"


SJP.pl

Itacyzm (od gr. eta, „litera eta”) – proces fonetyczny polegający na zwężeniu długiego /E/ otwartego (oznaczanego w języku greckim literą eta) i ujednoliceniu się jej z samogłoską /I/. W nowogreckim „η”, „υ”, „ει”, „οι”, „ηι”, „υι" wymawiane są jako „i”. „Hoi polloi” wymawiane jest jako „i polli”.

Wikipedia


itajara

itajara goliat - gatunek ryby z rodziny strzępielowatych


SJP.pl


itaka

ojczyzna Odyseusza, kraina w starożytnej Grecji


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) geogr. hist. grecka wyspa na Morzu Jońskim, u zachodnich wybrzeży Peloponezu;

 (1.2) geogr. miejscowość w Kenii

Wiktionary

Itaka (gr. Ιθάκη, Ithákī) – grecka wyspa na Morzu Jońskim, w archipelagu Wysp Jońskich, na zachód od wybrzeży Peloponezu, w administracji zdecentralizowanej Peloponez, Grecja Zachodnia i Wyspy Jońskie, w regionie Wyspy Jońskie, w jednostce regionalnej Itaka, w gminie Itaka. W 2011 roku liczyła 3231 mieszkańców. Główną miejscowością i portem wyspy jest Itaka, zwana również Wati (1920 mieszkańców), położona w wąskiej, głębokiej zatoce.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Itaka była ojczyzną Odyseusza i Penelopy.

 (1.1) Jeżeli masz wędrować do Itaki, • życzyć sobie winieneś, by długa była wędrówka, • pełna przygód i doświadczeń.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: iˈtaka, AS: itaka

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Itakanin m., Itakanka ż.

 przym. itacki

Wiktionary

Synonimy:

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

 rzecz. Itakanin m., Itakanka ż.

 przym. itacki

frazeologia. wracać do Itaki

etymologia.

 (1.1) etym|gr|Ἰθάκα.

uwagi.

tłumaczenia.

* angielski: (1.1) Ithaca, Ithaka

* baskijski: (1.1) Itaka

* bretoński: (1.1) Itaka

* bułgarski: (1.1) Итака

* czeski: (1.1) Ithaka

* duński: (1.1) Ithaka

* esperanto: (1.1) Itako

* estoński: (1.1) Ithaka

* francuski: (1.1) Ithaque

* hebrajski: (1.1) איתקה

* hiszpański: (1.1) Ítaca

* japoński: (1.1) イタキ島

* koreański: (1.1) 이타키 섬

* litewski: (1.1) Itakė

* łaciński: (1.1) Ithaca

* łotewski: (1.1) Itaka

* macedoński: (1.1) Итака

* niderlandzki: (1.1) Ithaka

* niemiecki: (1.1) Ithaka

* norweski (bokmål): (1.1) Ithaka

* norweski (nynorsk): (1.1) Itháki

* nowogrecki: (1.1) Ιθάκη ż., Θιάκι n.

* portugalski: (1.1) Ítaca

* rosyjski: (1.1) Итака

* rumuński: (1.1) Itaca

* słowacki: (1.1) Ithaka ż.

* staroangielski: (1.1) Iþacige

* starogrecki: (1.1) Ἰθάκα, Ἰθάκη

* szwedzki: (1.1) Ithaka

* turecki: (1.1) İthaka

* ukraiński: (1.1) Ітака

* walijski: (1.1) Ithaca

* włoski: (1.1) Itaca ż.

źródła.

== Itaka (język bretoński.) ==

thumb|Itaka (1.1)

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik

 (1.1) geogr. Itaka

odmiana.

przykłady.

składnia.

kolokacje.

synonimy.

Wiktionary


itakanin

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) mieszkaniec wyspy Itaki

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Gdy Homer powiada, że Itakanie szli gromadnie na agorę (…) rozumiemy, że udawali się na plac publiczny na narady.

 (1.1) Z Same dwudziestu czterech; z Zakintu leśnego \\ Dwudziestu masz Achajów; dodajmy do tego \\ Dwunastu Itakanów, wszystko kwiat młodzieży

 (1.1) Kłamliwszy jeszcze niż Itakanin Odys, którego Atene (=Atena) nazywała wszelako najkłamliwszym z ludzi (…)

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Itaka ż.

:: fż. Itakanka ż.

 przym. itacki

Wiktionary


itakolumit

piaskowiec bez spoiwa utworzony z luźnych ziarn piasku kwarcowego


SJP.pl


italczyk

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) daw. mieszkaniec Italii – historycznej krainy na Półwyspie Apenińskim

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Ambasador wenecki wykupił Italczyków przetrzymywanych przez kalifa.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Italia ż., italianizm m., Italianiec m., italianiec m., italianistyka ż., italianista m., italianistka ż., italik m.

:: fż. Italka ż.

 przym. italski

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) Włoch

Wiktionary


italexit

potocznie: hipotetyczne wyjście Włoch z Unii Europejskiej


SJP.pl


italia

1. nazwa określająca południowe (później także północne) tereny Półwyspu Apenińskiego w okresie starożytnym;
2. Włochy (określenie używane jako ozdobnik stylistyczny lub dla uniknięcia powtórzeń)


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) książk. poet. geogr. Włochy

 (1.2) hist. geogr. kraina historyczna na obszarze Półwyspu Apenińskiego;

 (1.3) książk. apoteoza, personifikacja Włoch lub Włochów w patriotycznych utworach literackich, dziełach sztuki

Wiktionary

Włochy, Republika Włoska (wł. Italia, Repubblica Italiana) – państwo unitarne położone w Europie Południowej, głównie na Półwyspie Apenińskim, będące członkiem Unii Europejskiej oraz wielu organizacji, m.in.: ONZ, NATO, należące do grupy siedmiu najbardziej uprzemysłowionych i bogatych państw świata – G7.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Ostatni urlop spędziliśmy w słonecznej Italii.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: iˈtalʲja, AS: italʹi ̯a

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Italik mos., italianizm m., Italianiec m., italianiec m., italianistyka ż., italianista m., italianistka ż., Italczyk m., italik mrz., itlaika ż.

 przym. italski

Wiktionary

Synonimy:

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

 rzecz. Italik mos., italianizm m., Italianiec m., italianiec m., italianistyka ż., italianista m., italianistka ż., Italczyk m., italik mrz., itlaika ż.

 przym. italski

frazeologia.

etymologia.

 etym|łac|Italia.

uwagi.

 (1.1) por|Polonia|Germania.

tłumaczenia.

źródła.

== Italia (język albański.) ==

250px|thumb|Italia (1.1)

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik, nazwa własna

 (1.1) geogr. polit. Włochy

odmiana.

przykłady.

składnia.

kolokacje.

synonimy.

Wiktionary


italianiec

lekceważąco o Włochu


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) lekcew. o Włochu

Wiktionary

Italianiec (ros. Итальянец) – rosyjski dramat obyczajowy z 2005 roku w reżyserii Andrieja Krawczuka. Film został wyselekcjonowany jako rosyjski kandydat do nagrody Amerykańskiej Akademii Filmowej w kategorii najlepszego filmu nieanglojęzycznego, ale ostatecznie nie uzyskał nominacji.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Jakimś Italiańcom nie chciało się spać i całą noc słuchali głośno muzyki.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Italik mos., Italia ż., italianizm mrz., Italczyk mos.

Wiktionary


italianista

znawca języka, kultury i literatury włoskiej


SJP.pl


italianistka

italianista


SJP.pl

Patrz:

italianista

italianistyczny

italianistyka


SJP.pl

Patrz:

italianistyka

italianistyka

1. nauka o języku, kulturze i literaturze włoskiej;
2. wydział lub kierunek na uniwersytecie


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) nauka o kulturze, sztuce i języku ludów zamieszkujących Półwysep Apeniński

Wiktionary

Filologia włoska, in. italianistyka (wł. italianistica) – filologia języka włoskiego; nauka o włoskiej kulturze, języku i literaturze; kierunek studiów uniwersyteckich.

Italianistyka może być działem filologii, jako filologia włoska. W jej ramach może dzielić się na specjalizacje językoznawczą, literaturoznawczą i kulturoznawczą. W ramach tych specjalizacji metody badań italianistycznych są zbieżne z metodami językoznawstwa, kulturoznawstwa lub literaturoznawstwa, a przedmiotem badań jest język lub kultura włoska. Językoznawstwo italianistyczne bada współczesne cechy języka włoskiego i jego ewolucję historyczną. Zajmuje się również funkcjami tego języka, sposobem jego odbioru i nauki jako języka obcego. Literaturoznawstwo włoskie metodami typowymi dla literaturoznawstwa ogólnego bada literaturę i szerzej – kulturę włoską – zarówno współczesną, jak i historyczną. Kulturoznawstwo włoskie bada kulturę i realia włoskie.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Italianistyka to moja pasja.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌitalʲjä̃ˈɲistɨka, AS: italʹi ̯ä̃ńistyka

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Italik mos., italianista m., italianistka ż., italianizm mrz., Italia ż., Italczyk mos.

 czas. italizować ndk.

 przym. italski

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) filologia włoska

Wiktionary


italianizacja

poddawanie lub uleganie wpływom włoskim


SJP.pl


italianizm

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) jęz. wyraz, zwrot, forma gramatyczna zapożyczona do jakiegoś języka z języka włoskiego;

Wiktionary

Italianizm – słowo zapożyczone z języka włoskiego.

Włoska moda językowa zapanowała w Polsce w XV wieku i trwała do XVIII. Zjawisko to było związane z pojawiającymi się w Polsce ideami włoskiego odrodzenia i włoskimi rzemieślnikami, kupcami i artystami, którzy działali na terenie Polski (m.in. Bartolommeo Berrecci, Giovanni Maria Padovano). Polacy coraz chętniej wyjeżdżali do Włoch, by tam studiować na uniwersytecie lub po prostu zwiedzić kraj. Włochy były odwiedzane także jako jeden z etapów pielgrzymki do Ziemi Świętej.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ˌitaˈlʲjä̃ɲism̥, AS: italʹi ̯ä̃ńism̦

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Italia ż., Italianiec mos., italianiec mos., italianistyka ż., italianista mos., italianistka ż., italika ż./nmos., italizowanie n.

 przym. italski, italijski

 czas. italizować ndk.

Wiktionary


italianizować

poddawać wpływom włoskim, rozszerzać wpływy włoskie, nadawać czemuś cechy typowo włoskie; italizować


SJP.pl


italiański

Italia: italski, italijski


SJP.pl


italica

[czytaj: italika] dokumenty i rękopisy pisane w języku włoskim lub dotyczące Włoch; italika


SJP.pl

Italica – miasto założone przez rzymskiego wodza Scypiona Afrykańskiego jako osada dla weteranów drugiej wojny punickiej. Aktualnie stanowisko archeologiczne na terenie gminy Santiponce, w pobliżu Sewilli. W Italice urodził się cesarz rzymski Trajan i wychowywał się usynowiony przez Trajana cesarz Hadrian.

Wikipedia


italijski

Italia: italiański, italski


SJP.pl


italik

w poligrafii:
1. pochyłe pismo drukarskie; italika, kursywa;
2. czcionka takiego pisma; italika


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) staroż. członek indoeuropejskich plemięemion zamieszkujących w czasach starożytnych Półwysep Apeniński (do Italików nie zalicza się Greków, Galów i Etrusków);

 (1.2) staroż. mieszkaniec Italii (w przeciwieństwie do mieszkańców innych ziem albo do samego miasta Rzymu)

Wiktionary

Italik, italika – w polszczyźnie potocznej synonim kursywy, czyli każdej pochyłej odmiany pisma w postaci czcionki lub fontu. W terminologii profesjonalnej słowo to jest stosowane dość rzadko, bo tylko w swoim podstawowym znaczeniu dotyczącym historii typografii lub estetyki typograficznej.

Wikipedia

Powiązane:

 rzecz. Italia ż., italik mrz., italika ż., italianizm m., italianistyka ż., italianista m., italianistka ż., Italczyk mos., italik mrz., Italianiec mos., italianiec mos.

:: fż. Italka ż.

 czas. italizować ndk.

 przym. italski, italijski, italianistyczny

Wiktionary


italika

italik; w poligrafii:
1. pochyłe pismo drukarskie; kursywa;
2. czcionka takiego pisma


SJP.pl


italiki

w poligrafii:
1. pochyłe pismo drukarskie; italika, kursywa;
2. czcionka takiego pisma; italika


SJP.pl


italikowie

plemiona starożytne


SJP.pl

Italikowie (łac. Italici) – plemiona indoeuropejskie, zasiedlające od połowy II tysiąclecia p.n.e. Półwysep Apeniński. Italikowie tworzyli grupy zróżnicowane pod względem językowym i kulturowym: równinę u ujścia Tybru zajęli Latynowie (stąd obszar nazywał się Lacjum), doliny na górnym biegu Tybru opanowali Umbrowie, południową Etrurię Faliskowie, na wschód i płd. wschód od Lacjum osiadły tzw. plemiona sabelskie (m.in. lud Samnitów), na południu Półwyspu Apenińskiego – Oskowie, a na Sycylii Sykulowie.

Wikipedia


italizować

poddawać wpływom włoskim, rozszerzać wpływy włoskie, nadawać czemuś cechy typowo włoskie; italianizować


SJP.pl


italo-albański

Kościół italo-albański - biskupi kościół wschodni; Kościół katolicki obrządku bizantyjsko-włoskiego


SJP.pl


italofil

miłośnik wszystkiego co włoskie


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) zwolennik, miłośnik tego, co włoskie, związane z Włochami

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌitaˈlɔfʲil, AS: italofʹil

Wiktionary


italofilka

italofil


SJP.pl

Patrz:

italofil

italogrek

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) unita grecki osiadły we Włoszech po zdobyciu Konstantynopola przez Imperium Osmańskie;

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Stosunki italogreków uporządkowała bulla Benedykta XIV „Etsi pastoralis” z r. 1742.

Wiktionary

Powiązane:

 przym. italogrecki

Wiktionary


italok

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) gw-pl|Górny Śląsk, Zaolzie. Włoch

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Italoki to kiepskie wojoki.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) pot. makaroniarz, gw-pl|Śląsk Cieszyński|Talijan.

Wiktionary


italski

Italia: italiański, italijski


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) związany ze starożytną Italią, wywodzący się ze starożytnej Italii

 (1.2) przest. lub poet. włoski

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Nic nie zachowało się z italskiego malarstwa sztalugowego, chociaż z przygodnych i okolicznościowych informacji autorów starożytnych wiemy, że tego rodzaju dzieła sztuki tu istniały.

 (1.2) Christofori Fabio, mozaikarz italski, żył w drugiej połowie w. XVII i pierwszej w. XVIII.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: iˈtalsʲci, AS: italsʹḱi

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Italia ż., italika ż., italianizm m., italianistyka ż., italianista m., italianistka ż., Italik m., Italczyk mos.

 przym. italianistyczny

Wiktionary

Synonimy:

 (1.2) włoski

Wiktionary


itamar

Itamar – postać biblijna ze Starego Testamentu.

Najmłodszy syn Aarona. Itamar był kapłanem, który nadzorował wykonanie Przybytku. Przewodził dwóm grupom lewitów; był ojcem jednej z najważniejszych rodzin kapłańskich. Pojawia się w Księdze Wyjścia 6,23; 38,21 i w Księdze Liczb 3

Wikipedia


itanium

Itanium – procesor architektury IA-64 opracowany przez firmy Hewlett-Packard i Intel.Pierwsza wersja Itanium (nazwa kodowa: Merced), ukazała się w czerwcu 2001 roku. Procesor wykonany był w technologii 180 nm, taktowany zegarem 733 lub 800 MHz. Dostępne były dwie wersje: z 2 MB i z 4 MB pamięci podręcznej L3. Ceny wahały się w granicach od 1200 do 4000 USD.

Wikipedia


itd

skrótowiec, rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) = adm. Inspekcja Transportu Drogowego

Wiktionary

„itd” – pismo studenckie wydawane przez Zrzeszenie Studentów Polskich w latach 1961–1990, reaktywowane w 2005.

Wikipedia


itd.

skrót od: i tak dalej


SJP.pl

skrót

 (1.1) = i tak dalej

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Zwierzęta: koty, psy itd.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: i‿tɛ‿ˈdɛ, AS: i‿te‿de

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) etc.

Wiktionary


itede

potocznie: i tak dalej


SJP.pl


itelmen

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy, nazwa własna

 (1.1) przedstawiciel paleoazjatyckiego ludu, mieszkającego w Kraju Kamczackim

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Zimą Itelmeni mieszkali w ziemiankach.

Wiktionary

Powiązane:

 przym. itelmeński; forma żeńska: Itelmenka

 rzecz. itelmeński mrz., Itelmenka ż.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) przest. Kamczadal

Wiktionary


itelmenka

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) przedstawicielka Itelmenów, paleoazjatyckiego ludu, mieszkającego w Kraju Kamczackim

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Czy Pani jest Itelmenką?

Wiktionary

Powiązane:

 forma męska: Itelmen

 przym. itelmeński

 rzecz. itelmeński mrz.

Wiktionary


itelmeński

język itelmeński - język paleoazjatycki używany w środkowej części Kamczatki


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z Itelmenami, dotyczący Itelmenów

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (2.1) jęz. język itelmeński;

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Itelmen mos., Itelmenka ż.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) kamczadalski

Wiktionary


item

z łaciny: również, także, tak samo


SJP.pl


itepe

potocznie: i tym podobne


SJP.pl


iteracja

1. mat. wielokrotne stosowanie określonej operacji matematycznej, występujące m.in. w metodzie kolejnych przybliżeń;
2. muz. powtarzanie identycznego motywu melodii


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) mat. inform. metoda obliczania polegająca na wielokrotnym powtarzaniu tego samego algorytmu;

 (1.2) mat. inform. jednokrotne powtórzenie algorytmu (etap liczenia)

 (1.3) jedno z powtórzeń działania, algorytmu lub procesu, jeden z etapów powtarzalnego cyklu

 (1.4) wysyłanie sygnału telegraficznego w sposób ciągły

 (1.5) muz. powtarzanie tego samego motywu

Wiktionary

Iteracja (łac. iteratio – powtarzanie) – czynność powtarzania tej samej operacji w pętli z góry określoną liczbę razy lub aż do spełnienia określonego warunku.

Czynność iteracji przedstawia pętla, zapisana w poniższym pseudokodzie:

i=1dopóki i<10 wykonuj    i=i+1

W pierwszej iteracji otrzymuje się wartość i=1, w następnej i=2, potem i=3, itd., aż do i=9. Iteracją jest powtarzana tu czynność, czyli zwiększanie zmiennej i o jeden (inkrementacja).

Wikipedia

Przykłady

 (1.3) Z każdą kolejną iteracją produkt jest coraz bardziej zanieczyszczony. W iteracji piątej pojawiła się nawet kontaminacja biologiczna.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌitɛˈrat͡sʲja, AS: iteracʹi ̯a

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. iterator m.

 czas. iterować ndk.

 przym. iteracyjny, iterowalny

Wiktionary


iteracyjny

iteracja


SJP.pl

Patrz:

iteracja

iterativum

czasownik wielokrotny, określający czynność często powtarzaną (np. mawiać, pisywać); iteratiwum; czasownik iteratywny


SJP.pl


iteratiwum

czasownik wielokrotny, określający czynność często powtarzaną (np. mawiać, pisywać); iterativum; czasownik iteratywny


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) jęz. czasownik niedokonany oznaczający czynność lub stan, który powtarza się, np. „chadzać”, „bywać” lub „stwarzać”

Wiktionary

Powiązane:

 przym. iterarywny

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) czasownik iteratywny, czasownik wielokrotny, czasownik frekwentatywny, czasownik częstotliwy; war. iterativum

Wiktionary


iteratywność

częstotliwość


SJP.pl


iteratywny

czasownik iteratywny - czasownik wielokrotny, określający czynność często powtarzaną (np. mawiać, pisywać); iteratiwum; iterativum


SJP.pl


iterb

pierwiastek chemiczny o symbolu Yb


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) chem. pierwiastek chemiczny o symbolu Yb i liczbie atomowej 70;

Wiktionary

Iterb (Yb, łac. ytterbium) – pierwiastek chemiczny z grupy lantanowców w układzie okresowym.

Jest to jeden z czterech pierwiastków, których nazwy zostały utworzone od szwedzkiej miejscowości Ytterby, są to: erb, itr, iterb i terb. Został odkryty w 1907 r. niezależnie przez Georges'a Urbaina i Carla Auera von Welsbacha, którzy rozdzielili (różnymi metodami) iterbię, wyizolowaną w 1878 r. przez Jeana Charles'a Galissarda de Marignaca na iterb i lutet.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Jakie właściwości chemiczne ma iterb?

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈitɛrp, AS: iterp

Wiktionary

Powiązane:

 przym. iterbowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) symbol. Yb

Wiktionary


iterbit

jeden z minerałów zawierających itr


SJP.pl


iterbowy

iterb


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) dotyczący iterbu

Wiktionary

Patrz:

iterb

Powiązane:

 rzecz. iterb m.

Wiktionary


iterować

w matematyce: dokonywać iteracji


SJP.pl


iti

[czytaj: aj ti AJ] skrót od: International Trading and Investments Holdings SA. Luxembourg - holding medialno-rozrywkowy


SJP.pl


itihasa

dwa wielkie eposy indyjskie: "Mahabharata" i "Ramajana"


SJP.pl

Itihasy – eposy spisane na subkontynencie indyjskim. Itihasy tworzono zarówno w sanskrycie oraz w innych językach indyjskich. Dwa największe itihasy to: Mahabharata i Ramajana, uważane przez hinduistów za święte teksty.

Wikipedia


itinerarium

w starożytnym piśmiennictwie: przewodnik dla podróżnych lub opis podróży z praktycznymi wskazówkami i zaleceniami; itinerariusz


SJP.pl

Hodoeporikon (gr. hodoiporikón) lub iter, itinerarium (łac. podróż) – gatunek literacki wywodzący się ze starogreckich i starorzymskich poetyckich opisów podróży. W języku polskim nazywany jezda, poselstwo, legacja lub droga.

Wikipedia


itinerariusz

w starożytnym piśmiennictwie: przewodnik dla podróżnych lub opis podróży z praktycznymi wskazówkami i zaleceniami; itinerarium


SJP.pl


itinerer

uproszczona mapa zawierająca jedynie schematy skrzyżowań z zaznaczonym kierunkiem trasy


SJP.pl

Itinerer – rodzaj mapy, który zawiera jedynie schematy skrzyżowań z zaznaczonym kierunkiem, w którym należy się udać. Wykorzystywany jest w rajdach samochodowych, a także w turystycznych marszach na orientację.

Wikipedia


itopryd

związek chemiczny stosowany w leczeniu zaburzeń kinetyki przewodu pokarmowego


SJP.pl


itp.

skrót od: i tym podobne, i tym podobnie


SJP.pl

skrót

 (1.1) = i temu podobne, i tym podobne

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Przedawkowanie w antybiotykoterapii może prowadzić do zachwiania równowagi biologicznej i pojawienia się różnego rodzaju grzybic, drożdżyc itp.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: i‿tɛ‿ˈpɛ, AS: i‿te‿pe

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) itd.

Wiktionary


itr

pierwiastek chemiczny o symbolu Y


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) chem. pierwiastek chemiczny o symbolu Y i liczbie atomowej 39;

Wiktionary

Itr (Y, łac. yttrium) – pierwiastek chemiczny, z grupy metali przejściowych w układzie okresowym.

Do roku 2013 scharakteryzowane zostały 33 izotopy itru o liczbach masowych 76–108. Spośród nich trwały jest tylko 89Y, który stanowi 100% naturalnego składu tego pierwiastka. Występuje w skorupie ziemskiej w ilości 29 ppm, m.in. w postaci monacytu (ok. 3% itru) i bastnazytu (ok. 0,2%) (tworzy też minerał ksenotym, YPO
4
). Ze złóż tych pozyskiwany jest komercyjnie, przez przekształcenie we fluorek i redukcję wapniem.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Jakie właściwości chemiczne ma itr?

Wiktionary

Wymowa:

IPA: itr̥, AS: itr̦

Wiktionary

Powiązane:

 przym. itrowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) symbol. Y

Wiktionary


itrowy

itr


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) dotyczący itru

Wiktionary

Patrz:

itr

Powiązane:

 rzecz. itr m.

Wiktionary


itt

International Telephone and Telegraph Corporation


SJP.pl


ittaj

Ittaj – postać biblijna ze Starego Testamentu.

Gittyta, który był przywódcą grupy 600 żołnierzy filistyńskich. W nagrodę za lojalność król Dawid uczynił go dowódcą jednej trzeciej swojej armii. Występuje w 2 Księdze Samuela 15; 18

Źródło: Słownik Postaci Biblijnych. [dostęp 2015-12-26].

Wikipedia


itu

International Telecommunication Union, Międzynarodowy Związek Telekomunikacyjny


SJP.pl

  • Międzynarodowy Związek Telekomunikacyjny – International Telecommunication Union
  • Itu – miasto w Brazylii

Wikipedia


itunes

[czytaj: ajtjuns] program do odtwarzania plików audio i wideo


SJP.pl

iTunes – program odtwarzający pliki multimedialne, produkowany i dystrybuowany przez Apple Inc.

Wikipedia


ituri

  • Ituri – las równikowy w Demokratycznej Republice Konga
  • Ituri – rzeka w Demokratycznej Republice Konga, górny odcinek Aruwimi
  • Ituri – prowincja Demokratycznej Republiki Konga

Wikipedia


iturup

wyspa w Kurylach


SJP.pl

Iturup (ros. Итуру́п; jap. 択捉島, Etorofu-tō; ainu: エツ゚ヲロㇷ゚シㇼ, Etuworop-sir, etu-or-o-p) – największa wyspa w archipelagu Kuryli.

Wikipedia


itw

skrót od: in-the-wild, w informatyce: lista najgroźniejszych wirusów komputerowych


SJP.pl


ityfalliczny

1. bezpośrednio odwołujący się do sfery seksualnej;
2. jawnie nawiązujący do męskiego organu płciowego


SJP.pl


itzamna

w mitologii Majów: najwyższy bóg


SJP.pl

Itzamná (w języku Majów dosłownie „niebiańska rosa, dom spadających kropli”) – jeden z najważniejszych bogów Majów, syn boga-stworzyciela świata Hunab Ku i twórca cywilizacji, uważany za boga nieba i słońca, nazywany także Panem Dnia lub Panem Nocy i Niebios. Jego małżonką jest bogini Ixchel.

Wikipedia


iudicium

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) liter. daw. ostatni etap pracy filologa nad tekstem antycznym; omówienie warstwy estetycznej i artystycznej dzieła

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Współcześnie iudicium nie jest częścią krytyki tekstu, lecz krytyki literackiej.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: juˈdʲit͡sʲjũm, AS: i ̯udʹicʹi ̯ũm

Wiktionary


iunctim

łącznie, razem; wspólna część spraw


SJP.pl


iupac

[czytaj: jupak] skrót angielskiego: International Union of Pure and Applied Chemistry - Międzynarodowa Unia Chemii Czystej i Stosowanej, chemiczna organizacja założona w 1918 r. w Londynie, której celem jest koordynacja współpracy naukowej chemików całego świata


SJP.pl


iv

liczba rzymska oznaczająca "4"


SJP.pl


ivan

imię męskie


SJP.pl

  • Iter Vehemens ad Necem (IVAN) – gra komputerowa;
  • Transliteracja imienia męskiego, odpowiednika imienia Jan;
  • Iván – wieś i gmina na Węgrzech, w komitacie Győr-Moson-Sopron, w powiecie Sopron-Fertőd;
  • Ivan (Ivan José Macachyba Dias, ur. 1919) – brazylijski piłkarz
  • Ivan (Ivan Quaresma da Silva, ur. 1997) – brazylijski piłkarz
  • huragan Ivan – silny huragan, który w 2004 roku przeszedł przez zachodni Atlantyk

Wikipedia


ivanhoe

Wikipedia


iveco

[czytaj: iweko] marka samochodów i firma


SJP.pl

Iveco S.p.A. (skrót od: Industrial Vehicles Corporation) – włoskie przedsiębiorstwo z siedzibą w Turynie, kontrolowane przez koncern CNH Industrial, specjalizujące się w produkcji samochodów dostawczych, ciężarowych, wojskowych i silników. Za pośrednictwem należącej do spółki Iveco Bus jest również czołowym producentem autobusów i podwozi autobusowych.

Wikipedia


ivory

Ivory – gmina we Francji, w regionie Burgundia-Franche-Comté, w departamencie Jura.

Według danych na rok 1990 gminę zamieszkiwało 107 osób, a gęstość zaludnienia wynosiła 12 osób/km² (wśród 1786 gmin Franche-Comté Ivory plasuje się na 636. miejscu pod względem liczby ludności, natomiast pod względem powierzchni na miejscu 502.).

Wikipedia


iw

skrótowiec

 (1.1) = adm. Inspekcja Weterynaryjna;

Wiktionary


iwa

krzew lub niskie drzewo o srebrzystych baziach (Salix caprea), gatunek wierzby


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) bot. nazwa systematyczna|Salix caprea|L.|ref=tak., gatunek roślin z rodziny wierzbowatych;

Wiktionary

  • Iwa – zdrobnienie od imienia Iwona
  • iwa – rodzaj rośliny z rodziny astrowatych
  • Iwa – gatunek wierzby
  • Iwa – fikcyjna wioska ninja z mangi i anime Naruto

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ˈiva, AS: iva

Wiktionary


iwan

lekceważąco o Rosjaninie; Iwan


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy, nazwa własna

 (1.1) imię|polski|m.

 (1.2) lekcew. Rosjanin

Wiktionary

  • Iwan – imię męskie, rosyjska wersja Jana
  • iwan – element architektoniczny
  • Iwan – duchowny katolicki, franciszkanin, biskup
  • Iwan (? - 1352) – biskup przemyski
  • Iwan (?-754) – syryjsko-prawosławny Patriarcha Antiochii
  • „Iwan” (Alaksandr Iwanou) – białoruski piosenkarz
  • Artur Zirajewski ps. Iwan – polski płatny morderca

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Iwan ma ładny, czerwony samochód.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈivãn, AS: ivãn

Wiktionary

Powiązane:

 czas. zaiwaniać, zaiwanić

Wiktionary

Synonimy:

 (1.2) Iwaszka

Wiktionary


iwańczak

nazwisko


SJP.pl


iwańczuk

nazwisko


SJP.pl


iwańczyk

nazwisko


SJP.pl


iwanek

nazwisko


SJP.pl

  • Jan Iwanek, polski politolog
  • Witold Iwanek, polski historyk sztuki

Wikipedia


iwaniak

nazwisko


SJP.pl


iwanicki

nazwisko


SJP.pl

  • Eugeniusz Iwanicki (ur. 1933) – polski pisarz
  • Franciszek Iwanicki (1815-1916) – polski duchowny, powstaniec listopadowy i styczniowy
  • Józef Iwanicki (1744-1830) – profesor w szkołach przemyskich, popularyzator wiedzy, encyklopedysta
  • Józef Iwanicki (1902-1995) – duchowny rzymskokatolicki, profesor filozofii i logiki
  • Karol Iwanicki (1870–1941) – polski architekt
  • Kazimierz Iwanicki (1865-1952) – lekarz wojskowy, pułkownik WP
  • Leszek Iwanicki (ur. 1959) – polski piłkarz
  • Maciej Iwanicki – podstarości czernihowski, cześnik czernihowski
  • Paweł Iwanicki (ur. 1970) – polski aktor filmowy i dubbingowy
  • Stanisław Iwanicki (ur. 1951) – polski prawnik i polityk

Wikipedia


iwaniec

nazwisko


SJP.pl

Osoby o tym nazwisku:

  • Aleksander Iwaniec – polski aktor
  • Eugeniusz Iwaniec – polski historyk
  • Halina Iwaniec – polska koszykarka
  • Henryk Iwaniec – polski i amerykański matematyk
  • Kazimierz Iwaniec – polski polityk, związkowiec
  • Marek Iwaniec – polski żużlowiec
  • Władysław Iwaniec – polski inżynier

Wikipedia


iwanikówka

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) geogr. adm. wieś na Ukrainie, w rejonie bohorodczańskim obwodu iwanofrankiwskiego;

Wiktionary

Iwanikówka (ukr. Іваниківка) – wieś na Ukrainie, w obwodzie iwanofrankiwskim, w rejonie bohorodczańskim.

W II Rzeczypospolitej wieś w powiecie stanisławowskim województwa stanisławowskiego.

W 1944 nacjonaliści ukraińscy z OUN-UPA zamordowali tutaj 10 Polaków.

Wikipedia

Powiązane:

 przym. iwanikówecki

Wiktionary


iwaniska

Iwaniska


SJP.pl

Iwaniska – miasto w Polsce położone w województwie świętokrzyskim, w powiecie opatowskim, siedziba gminy miejsko-wiejskiej Iwaniska.

Iwaniska uzyskały lokację miejską w 1403 roku, zdegradowane w 1869 roku, w 2022 odzyskały prawa miejskie.

Wikipedia

Patrz:

Iwaniska

iwaniski

Iwaniska


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) dotyczący Iwanisk

Wiktionary

Patrz:

Iwaniska

Powiązane:

 rzecz. Iwaniska nmos., iwaniszczanin m., iwaniszczanka ż.

Wiktionary


iwaniszczanin

mieszkaniec Iwanisk (miasta w Polsce)


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) mieszkaniec Iwanisk

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Iwaniska nmos.

:: fż. iwaniszczanka ż.

 przym. iwaniski

Wiktionary


iwaniszczanka

mieszkanka Iwanisk (miasta w Polsce)


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) mieszkanka Iwanisk

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Iwaniska nmos.

:: fm. iwaniszczanin m.

 przym. iwaniski

Wiktionary


iwaniuk

nazwisko


SJP.pl

Osoby o tym nazwisku:

  • Dorota Bayer (z domu Iwaniuk) − polska szachistka
  • Ilja Iwaniuk − rosyjski lekkoatleta
  • Wacław Iwaniuk − polski poeta, tłumacz, krytyk literacki, eseista
  • Krzysztof Iwaniuk – polski samorządowiec, od 1992 roku wójt gminy Terespol

Wikipedia


iwanko

rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy

 (1.1) gwara. bocian, bocian biały

Wiktionary

Iwanko (XII/XIII w.) – uzurpator bułgarski w 1197 roku, car Bułgarii.

Wikipedia

Synonimy:

 (1.1) bocian, pot. bociek; gwara. bocion, bociun, bocan, boción, bociąg, bocon, bocoń, boczoń, boć, boćko, busiek, busion, buśko, klebocon, klobocon, ksiądz wojciech, mocian, pocian, staś, wojtek, wojtuś, wosio; białystok|klekotun.

Wiktionary


iwanków

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna

 (1.1) geogr. adm. osiedle typu miejskiego na Ukrainie, położone w obwodzie kijowskim nad rzeką Teterew, siedziba władz rejonu iwankowskiego;

 (1.2) geogr. adm. wieś na Ukrainie w rejonie borszczowskim obwodu tarnopolskiego;

Wiktionary

Iwanków (ukr. Іванків, Iwankiw) – osiedle typu miejskiego w obwodzie kijowskim, w rejonie wyszogrodzkim na Ukrainie, leży nad rzeką Teterew. Do 2020 roku siedziba władz rejonu iwankowskiego.

Miejscowość założona w 1589 roku.

Siedziba dawnej gminy Iwanków w powiecie radomyskim, a od roku 1919 w czarnobylskim na Ukrainie.

Obecnie liczy 10 400 mieszkańców.

Wikipedia

Powiązane:

 przym. iwankowski

Wiktionary


iwano-frankiwsk

miasto na Ukrainie (dawniej Iwano-Frankowsk, Stanisławów)


SJP.pl

fraza rzeczownikowa, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna

 (1.1) geogr. adm. miasto na zachodniej Ukrainie, na przedgórzu Karpat, stolica obwodu iwanofrankiwskiego;

Wiktionary

Iwano-Frankiwsk (ukr. Івано-Франківськ, Iwano-Frankiwśk), Stanisławów – miasto w zachodniej części Ukrainy, na przedgórzu Karpat, stolica obwodu iwanofrankiwskiego i siedziba rejonu iwanofrankiwskiego. 1 stycznia 2022 roku liczyło 238 196 mieszkańców, dla porównania spis powszechny w 2024 zanotował ich 227 827.

Wikipedia

Powiązane:

 przym. iwanofrankiwski

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) hist. a także jako egzonim wariantowy Stanisławów

Wiktionary


iwano-frankowsk

dawniej: Iwano-Frankiwsk (miasto na Ukrainie); Stanisławów


SJP.pl

Iwano-Frankiwsk (ukr. Івано-Франківськ, Iwano-Frankiwśk), Stanisławów – miasto w zachodniej części Ukrainy, na przedgórzu Karpat, stolica obwodu iwanofrankiwskiego i siedziba rejonu iwanofrankiwskiego. 1 stycznia 2022 roku liczyło 238 196 mieszkańców, dla porównania spis powszechny w 2024 zanotował ich 227 827.

Wikipedia


iwanofrankiwski

1. Iwano-Frankiwsk;
2. obwód iwanofrankiwski - jeden z 24 obwodów Ukrainy


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) dotyczący Iwano-Frankiwska (miasta na Ukrainie)

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Iwano-Frankiwsk mrz.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) stanisławowski, przest. iwanofrankowski

Wiktionary


iwanofrankowski

Iwano-Frankowsk (miasto na Ukrainie)


SJP.pl


iwanostwo

Iwan z małżonką; Iwanowie


SJP.pl


iwanow

nazwisko


SJP.pl

Iwanow – pierwsze lub drugie (po Smirnow) wśród najpopularniejszych nazwisk rosyjskich. Występuje również poza Rosją w państwach takich jak Ukraina lub Białoruś. Jest też jednym z częściej spotykanych nazwisk w Bułgarii. Pochodzi od wschodniej wersji imienia własnego Jan (Iwan).

Wikipedia


iwanowice

wieś w Polsce


SJP.pl

W Polsce
  • Iwanowice – wieś w woj. wielkopolskim, pow. kaliskim, gminie Szczytniki
  • Iwanowice – gmina wiejska
  • Iwanowice – dawna gmina wiejska, powiat częstochowski, gubernia piotrkowska
  • Iwanowice – dawna gmina wiejska, powiat kaliski, woj. poznańskie

Wikipedia


iwanowicki

przymiotnik od: Iwanowice


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) dotyczący Iwanowic

 (1.2) dotyczący Iwanowic Dużych

 (1.3) dotyczący Iwanowic Włościańskich

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Iwanowice nmos., iwanowiczanin m., iwanowiczanka ż.

Wiktionary


iwanowicz

nazwisko


SJP.pl


iwanowiczanin

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) mieszkaniec Iwanowic

 (1.2) mieszkaniec Iwanowic Dużych

 (1.3) mieszkaniec Iwanowic Włościańskich

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Iwanowice nmos.

:: fż. iwanowiczanka ż.

 przym. iwanowicki

Wiktionary


iwanowiczanka

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) mieszkanka Iwanowic

 (1.2) mieszkanka Iwanowic Dużych

 (1.3) mieszkanka Iwanowic Włościańskich

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Iwanowice nmos.

:: fm. iwanowiczanin m.

 przym. iwanowicki

Wiktionary


iwanowie

nazwisko


SJP.pl


iwanowo

1. miasto obwodowe w Rosji;
2. wieś w Rosji;
3. wieś i gmina w Bułgarii;
4. wieś na Białorusi


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki, nazwa własna

 (1.1) geogr. adm. miasto obwodowe w Rosji, położone na północny wschód od Moskwy;

Wiktionary

Iwanowo (ros. Иваново, do 1932 Iwanowo-Wozniesieńsk) – miasto obwodowe w Rosji, na północny wschód od Moskwy, nad rzeką Uwodz (dopływ Klaźmy).

Wikipedia

Powiązane:

 przym. iwanowski

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) hist. Iwanowo-Wozniesieńsk

Wiktionary


iwanowski

Iwanowo (miasto w Rosji)


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) związany z Iwanowem, dotyczący Iwanowa

Wiktionary

  • Iwanowski – herb szlachecki

osoby o nazwisku Iwanowski:

  • Chryzogon (Iwanowski) (1875–1938) – biskup
  • Dmitrij Iwanowski (1864–1920) – botanik
  • Eustachy Iwanowski (1813–1903) – historyk
  • Filip Iwanowski (ur. 1985) – piłkarz
  • Jerzy Iwanowski (1878-1965) – działacz społeczny
  • Jerzy Iwanowski (1907-2008) – hipolog i jeździec, major kawalerii
  • Kazimierz Iwanowski (1915–1979) – polityk i leśnik, poseł, wiceminister
  • Lech Iwanowski (1917–2009) – lekarz
  • Leon Iwanowski (1869–1934) – generał major
  • Mirko Iwanowski (ur. 1989) – piłkarz
  • Stefan Iwanowski (1890–1954) – pułkownik
  • Szymon (Iwanowski) (1888–1966) – biskup
  • Wacław Iwanowski (1880-1943) – działacz białoruski
  • Wincenty Iwanowski (1896–po 1960) – żołnierz, major, historyk wojskowości
  • Wiktor Iwanowski (1925–2014) – profesor

Wikipedia

Powiązane:

 rzecz. Iwanowo n.

Wiktionary


iwanowy

nazwisko


SJP.pl


iwański

nazwisko


SJP.pl

  • Henryk Iwański - bohater powstania w getcie warszawskim
  • Janusz "Yanina" Iwański - muzyk
  • Maciej Iwański (ujednoznacznienie)
  • Stanisław Iwański – lekkoatleta, piłkarz
  • Stanisław Iwański – aktor
  • Zbigniew Iwański

Wikipedia


iwasi

gatunek sardyny z Pacyfiku


SJP.pl


iwaszkiewicz

nazwisko


SJP.pl

  • Aleksander Iwaszkiewicz (1880–1926) – komandor porucznik Marynarki Wojennej
  • Anna Iwaszkiewicz (1897–1979) – żona pisarza Jarosława Iwaszkiewicza, pisarka i tłumaczka
  • Anna Iwaszkiewicz (1955–2008) – producent filmowy
  • Bolesław Iwaszkiewicz (1900–1983) – poseł na Sejm PRL, przewodniczący Rady Narodowej miasta Wrocławia (1957–1961)
  • Janusz Iwaszkiewicz (1879–1944) – historyk dziejów porozbiorowych, archiwista
  • Jarosław Iwaszkiewicz (1894–1980) – polski pisarz, współtwórca grupy poetyckiej Skamander
  • Jarosław Iwaszkiewicz (1906–1985) – lekarz, naukowiec, profesor, doktor habilitowany nauk medycznych
  • Jerzy Iwaszkiewicz (1819–1876) – duchowny katolicki
  • Jerzy Iwaszkiewicz (ur. 1935) – dziennikarz
  • Michał Iwaszkiewicz (ur. 1942) – rektor Wyższej Szkoły Umiejętności Społecznych w Poznaniu
  • Robert Iwaszkiewicz (ur. 1962) – poseł do Parlamentu Europejskiego, polityk i przedsiębiorca
  • Roman Iwaszkiewicz (ur. 1950) – polski dowódca wojskowy i dyplomata
  • Wacław Iwaszkiewicz-Rudoszański (1871–1922) – generał broni Wojska Polskiego
  • Wacław Iwaszkiewicz (1893–1963) – pułkownik pilot Wojska Polskiego
  • Wacław Iwaszkiewicz (1894–1940) – major piechoty Wojska Polskiego
  • Wacław Iwaszkiewicz (ur. 1901) – podporucznik rezerwy artylerii Wojska Polskiego
  • Wiktar Iwaszkiewicz (ur. 1959) – białoruski polityk opozycyjny

Wikipedia


iwaszkiewiczowski

taki jak u Iwaszkiewicza, charakterystyczny dla Iwaszkiewicza


SJP.pl

przymiotnik dzierżawczy

 (1.1) związany z Jarosławem Iwaszkiewiczem, dotyczący Jarosława Iwaszkiewicza

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Uznając konflikt różnych porządków wartości za motyw stricte Iwaszkiewiczowski, wybitna badaczka szczegółowo opisuje jeden tylko z licznych przypadków tego typu konfliktów, a mianowicie zderzenie „estetyzmu” z „tyrteizmem”.

Wiktionary

Powiązane:

 przym. iwaszkiewiczowski

Wiktionary


iwaszko

nazwisko


SJP.pl


iwczanin

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) mieszkaniec Iwca

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Iwiec m.

:: fż. iwczanka ż.

 przym. iwiecki

Wiktionary


iwczanka

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) mieszkanka Iwca

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Iwiec m.

:: fm. iwczanin m.

 przym. iwiecki

Wiktionary


iwdel

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna

 (1.1) geogr. adm. miasto w Rosji w obwodzie swierdłowskim, położone u podnóża Uralu Północnego;

Wiktionary

Iwdel (ros. Ивдель) – miasto w Rosji w bezpośrednim podporządkowaniu obwodu swierdłowskiego.

Wikipedia

Powiązane:

 przym. iwdelski

Wiktionary


iwdelski

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z Iwdelem, dotyczący Iwdelu

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Iwdel mrz.

Wiktionary


iweta

imię żeńskie


SJP.pl

Iweta, Iwetta – imię żeńskie pochodzące od imienia męskiego Iwo, którego żeńskim odpowiednikiem jest Iwona.

Iweta imieniny obchodzi 13 stycznia.

Znane osoby o imieniu Iweta:

  • Iweta Rajlich – polska mistrzyni w szachach
  • Iveta Benešová – czeska tenisistka
  • Iweta Mukuczjan – ormiańska piosenkarka

Wikipedia


iwetta

imię żeńskie


SJP.pl

Iweta, Iwetta – imię żeńskie pochodzące od imienia męskiego Iwo, którego żeńskim odpowiednikiem jest Iwona.

Iweta imieniny obchodzi 13 stycznia.

Znane osoby o imieniu Iweta:

  • Iweta Rajlich – polska mistrzyni w szachach
  • Iveta Benešová – czeska tenisistka
  • Iweta Mukuczjan – ormiańska piosenkarka

Wikipedia


iwicki

nazwisko


SJP.pl


iwiczeński

Iwiczna


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) dotyczący Iwicznej

Wiktionary

Patrz:

Iwiczna

Powiązane:

 rzecz. Iwiczna ż., iwicznianin m., iwicznianka ż.

Wiktionary


iwiczna

dzielnica Piaseczna


SJP.pl

Iwiczna – wieś w Polsce położona w województwie łódzkim, w powiecie kutnowskim, w gminie Krośniewice. Miejscowość wchodzi w skład sołectwa Szubina. Iwiczna jest gniazdem średniowiecznego rodu Iwickich herbu Kuszaba. Stąd pochodził kanonik ołomuniecki Jan Iwicki z Iwiczny, kontrreformator, zmarły 3 grudnia 1598 roku pisarz polityczny i profesor prawa na uniwersytecie w Ingolstadt.

Wikipedia


iwicznianin

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) mieszkaniec Iwicznej

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Iwiczna ż.

:: fż. iwicznianka ż.

 przym. iwiczeński

Wiktionary


iwicznianka

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) mieszkanka Iwicznej

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Iwiczna ż.

:: fm. iwicznianin m.

 przym. iwiczeński

Wiktionary


iwiec

Iwiec (niem. Iwitz) – wieś w Polsce położona w województwie kujawsko-pomorskim, w powiecie tucholskim, w gminie Cekcyn.

W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa bydgoskiego. Według Narodowego Spisu Powszechnego (III 2011 r.) liczyła 598 mieszkańców. Jest drugą co do wielkości miejscowością gminy Cekcyn.

Wikipedia


iwięcino

Iwięcino (niem.: Eventin) – wieś sołecka w Polsce położona w województwie zachodniopomorskim, w powiecie koszalińskim, w gminie Sianów. W pobliżu wsi przebiega linia kolejowa 202 Gdańsk-Stargard.

Według danych z 30 czerwca 2003 r. wieś miała 316 mieszkańców.

Wikipedia


iwiecki

przymiotnik relacyjny

 (1.1) dotyczący Iwca

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Iwiec m., iwczanin m., iwczanka ż.

Wiktionary


iwieński

przymiotnik od: Iwno


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) dotyczący Iwna

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Iwno n., iwnianin m., iwnianka ż.

Wiktionary


iwierzyce

wieś w Polsce


SJP.pl

Iwierzyce – wieś w Polsce, położona w województwie podkarpackim, w powiecie ropczycko-sędziszowskim, w gminie Iwierzyce. Siedziba gminy Iwierzyce.

W latach 1954–1972 wieś należała i była siedzibą władz gromady Iwierzyce. W latach 1975–1998 wieś administracyjnie należała do województwa rzeszowskiego.

Wikipedia


iwierzycki

przymiotnik od: Iwierzyce


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) dotyczący Iwierzyc

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Iwierzyce nmos., iwierzyczanin m., iwierzyczanka ż.

Wiktionary


iwierzyczanin

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) mieszkaniec Iwierzyc

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Iwierzyce nmos.

:: fż. iwierzyczanka ż.

 przym. iwierzycki

Wiktionary


iwierzyczanka

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) mieszkanka Iwierzyc

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Iwierzyce nmos.

:: fm. iwierzyczanin m.

 przym. iwierzycki

Wiktionary


iwina

gatunek wierzby; iwa


SJP.pl


iwinianin

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) mieszkaniec Iwin

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Iwiny nmos.

:: fż. iwinianka ż.

 przym. iwiński

Wiktionary


iwinianka

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) mieszkanka Iwin

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Iwiny nmos.

:: fm. iwinianin m.

 przym. iwiński

Wiktionary


iwiński

przymiotnik od: Iwin, Iwiny


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) dotyczący Iwin

Wiktionary

  • Adam Iwiński (1958–2010) – reżyser, aktor
  • Adam Tadeusz Iwiński (1916–1980) – polski oficer, spadochroniarz
  • Andrzej Iwiński (aktor) (1934–2013) – aktor
  • Andrzej Iwiński (żeglarz) (1946–2020) – żeglarz
  • Kazimierz Iwiński (1918–2012) – aktor
  • Paweł Iwiński (ur. 1949) – tyczkarz
  • Tadeusz Iwiński (ur. 1944) – polityk

Wikipedia

Powiązane:

 rzecz. Iwiny nmos., iwinianin m., iwinianka ż.

Wiktionary


iwiny

gatunek wierzby; iwa


SJP.pl

W Polsce
  • Iwiny – wieś w woj. dolnośląskim, w pow. bolesławieckim, w gminie Warta Bolesławiecka
  • Iwiny – wieś w woj. dolnośląskim, w pow. wrocławskim, w gminie Siechnice
  • Iwiny – wieś w woj. łódzkim, w pow. kutnowskim, w gminie Dąbrowice
  • Iwiny – przystanek kolejowy w miejscowości Iwiny, w województwie dolnośląskim
  • Iwiny – zamknięta stacja kolejowa w Iwinach, w powiecie bolesławieckim, w województwie dolnośląskim

Wikipedia


iwkowa

wieś w województwie małopolskim, w powiecie brzeskim


SJP.pl

Iwkowa – wieś w Polsce położona w województwie małopolskim, w powiecie brzeskim, w gminie Iwkowa.

Wieś królewska wielkorządów krakowskich, położona była w drugiej połowie XVI wieku w powiecie sądeckim województwa krakowskiego. Reforma administracyjna kraju w 1975 r. zlikwidowała powiaty, Iwkowa znalazła się w nowo powstałym województwie tarnowskim. Kolejna reforma administracyjna kraju przywróciła Iwkową do powiatu brzeskiego. Miejscowość jest siedzibą gminy Iwkowa i gromady Iwkowa.

Wikipedia


iwkowianin

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) mieszkaniec Iwkowej

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Iwkowa ż.

:: fż. iwkowianka ż.

 przym. iwkowski

Wiktionary


iwkowianka

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) mieszkanka Iwkowej

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Iwkowa ż.

:: fm. iwkowianin m.

 przym. iwkowski

Wiktionary


iwkowski

przymiotnik od: Iwkowa (wieś)


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) dotyczący Iwkowej

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Iwkowa ż., iwkowianin m., iwkowianka ż.

Wiktionary


iwlanin

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) mieszkaniec Iwli

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Iwla ż.

:: fż. iwlanka ż.

 przym. iwlański

Wiktionary


iwlanka

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) mieszkanka Iwli

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Iwla ż.

:: fm. iwlanin m.

 przym. iwlański

Wiktionary


iwlański

przymiotnik relacyjny

 (1.1) dotyczący Iwli

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Iwla ż., iwlanin m., iwlanka ż.

Wiktionary


iwnianin

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) mieszkaniec Iwna

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Iwno n.

:: fż. iwnianka ż.

 przym. iwieński

Wiktionary


iwnianka

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) mieszkanka Iwna

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Iwno n.

:: fm. iwnianin m.

 przym. iwieński

Wiktionary


iwno

W Polsce
  • Iwno – wieś w woj. dolnośląskim, w pow. wołowskim, w gminie Wińsko
  • Iwno – wieś w woj. kujawsko-pomorskim, w pow. nakielskim, w gminie Kcynia
  • Iwno – wieś w woj. wielkopolskim, w pow. poznańskim, w gminie Kostrzyn
  • Iwno – przysiółek w woj. zachodniopomorskim, w pow. goleniowskim, w gminie Goleniów
  • Iwno – gromada
  • Iwno− nieczynna stacja kolejowa w Iwnie, w województwie dolnośląskim, w powiecie wołowskim

Wikipedia


iwo

krzew lub niskie drzewo o srebrzystych baziach (Salix caprea), gatunek wierzby


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy, nazwa własna

 (1.1) imię|polski|m.;

forma rzeczownika.

 (2.1) W. lp. od: Iwa

Wiktionary

Iwo, Iwon – imię męskie pochodzenia germańskiego (ewentualnie celtyckiego). Wywodzi się najprawdopodobniej z języka staro-wysoko-niemieckiego iwa oznaczającego „drzewo cisowe”, „łuk z cisowego drewna” lub wierzba, ewentualnie bretońska (iroszkocka) forma imienia Jan będąca zapożyczeniem z języka greckiego od Ιωάννης. Forma Iwon powstała pod wpływem łacińskim. W Polsce imię Iwo zanotowano w 1206 roku. Wśród imion nadawanych nowo narodzonym dzieciom, Iwo w 2017 r. zajmował 97. miejsce w grupie imion męskich.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ˈivɔ, AS: ivo

Wiktionary


iwon

imię męskie


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy, nazwa własna

 (1.1) imię|polski|m.

forma rzeczownika.

 (2.1) D. lm. od: Iwona

Wiktionary

Iwo, Iwon – imię męskie pochodzenia germańskiego (ewentualnie celtyckiego). Wywodzi się najprawdopodobniej z języka staro-wysoko-niemieckiego iwa oznaczającego „drzewo cisowe”, „łuk z cisowego drewna” lub wierzba, ewentualnie bretońska (iroszkocka) forma imienia Jan będąca zapożyczeniem z języka greckiego od Ιωάννης. Forma Iwon powstała pod wpływem łacińskim. W Polsce imię Iwo zanotowano w 1206 roku. Wśród imion nadawanych nowo narodzonym dzieciom, Iwo w 2017 r. zajmował 97. miejsce w grupie imion męskich.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Nasz szef ma na drugie Iwon, niby po babce Iwonie.

Wiktionary


iwona

imię żeńskie


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) imię|polski|ż.;

forma rzeczownika.

 (2.1) D., B. lp. od: Iwon

Wiktionary

Iwona – imię żeńskie o pochodzeniu germańskim bądź celtyckim, odpowiednik męskiego imienia Iwo.

Iwona w Polsce należy do imion nowych, pojawiło się w XX wieku i uzyskało wtedy popularność: w latach 60. 70. i 80. nadano je około 180 000 kobiet. Jest dość popularne, zajmując w 2025 roku 26. pozycję wśród pierwszych imion żeńskich z 227919 nadaniami. Imieniem najbardziej popularnym pozostaje Anna z 1068330 nadaniami.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Ojcu nie spodobał się nowy chłopak Iwony, bo nie ustąpił jej miejsca w tramwaju.

 (1.1) Nie przejmuj się tak Iwoną, niech jedzie sama.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: iˈvɔ̃na, AS: ivõna

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz.

:: zdrobn. Iwonka ż.

Wiktionary


iwonicki

przymiotnik od: Iwonicz-Zdrój


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) dotyczący Iwonicza

 (1.2) dotyczący Iwonicza-Zdroju

Wiktionary

Przykłady

 (1.2) — Powietrze jest tam przesycone minerałami, mikroelementami oraz jodem, bromem i magnezem — wyjaśnia Małgorzata Sidor z iwonickiego Zakładu Przyrodniczo-Leczniczego.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌivɔ̃ˈɲit͡sʲci, AS: ivõńicʹḱi

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Iwonicz m., iwoniczanin m., iwoniczanka ż.

Wiktionary


iwonicz

wieś w Polsce położona w województwie podkarpackim, w powiecie krośnieńskim, w gminie Iwonicz-Zdrój


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna

 (1.1) geogr. pot. uzdrowisko Iwonicz-Zdrój

 (1.2) geogr. wieś w gminie Iwonicz-Zdrój

Wiktionary

Iwonicz – wieś w Polsce, położona w województwie podkarpackim, w powiecie krośnieńskim, w gminie Iwonicz-Zdrój, w pobliżu uzdrowiska Iwonicz-Zdrój.

W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa krośnieńskiego. Do 1954 istniała gmina Iwonicz. W latach 1954–1972 wieś należała i była siedzibą władz gromady Iwonicz.

W pobliżu, w Pustynach znajduje się lotnisko Iwonicz.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: iˈvɔ̃ɲit͡ʃ, AS: ivõńič

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. iwoniczanin mos., iwoniczanka ż.

 przym. iwonicki

Wiktionary


iwonicz-zdrój

miasto w Polsce


SJP.pl

fraza rzeczownikowa, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna

 (1.1) geogr. miasto w Polsce;

Wiktionary

Iwonicz-Zdrój – miasto w województwie podkarpackim, w powiecie krośnieńskim, siedziba gminy miejsko-wiejskiej Iwonicz-Zdrój.

Leży w historycznej ziemi sanockiej. Iwonicz-Zdrój to jedno z najstarszych polskich uzdrowisk, znane od 1578.

Według danych GUS z 1 stycznia 2024 r. miasto liczyło 1540 mieszkańców, będąc 48. najludniejszym miastem w województwie.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ˌivɔ̃ˈɲid͡ʒ‿zdruj, AS: ivõńiǯ‿zdrui ̯

Wiktionary


iwoniczanin

mieszkaniec Iwonicza-Zdroju (miasta w województwie podkarpackim)


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) mieszkaniec Iwonicza

 (1.2) mieszkaniec Iwonicza-Zdroju

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌivɔ̃ɲiˈt͡ʃãɲĩn, AS: ivõńičãńĩn

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Iwonicz m.

:: fż. iwoniczanka ż.

 przym. iwonicki

Wiktionary


iwoniczanka

mieszkanka Iwonicza-Zdroju (miasta w województwie podkarpackim)


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) mieszkanka Iwonicza

 (1.2) mieszkanka Iwonicza-Zdroju

Wiktionary

Iwoniczanka (Iwonka, Iwonicki Potok) – potok, prawobrzeżny dopływ Lubatówki o długości 12,89 km i powierzchni zlewni 27,5 km².

Potok płynie w Beskidzie Niskim i na terenie Dołów Jasielsko-Sanockich. Jego źródła znajdują się na wysokości ok. 560–570 m n.p.m. na północnych stokach Sroków Działu i na zachodnich stokach Przymiarek, w południowym pasie Wzgórz Rymanowskich. Spływa początkowo w kierunku północno-zachodnim, lecz już w osiedlu Turkówka (przysiółek Lubatowej) skręca ku północy i przecina północny pas wzgórz, między Glorietą na wschodzie a Przedziwną na zachodzie. Przepływa przez Iwonicz-Zdrój, po czym wydostaje się na płaskie tereny Dołów Jasielsko-Sanockich. Za Iwoniczem nieznacznie meandruje i zbacza nieco ku północnemu zachodowi, po czym na wysokości ok. 285 m n.p.m., w Miejscu Piastowym, wpada do Lubatówki.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ˌivɔ̃ɲiˈt͡ʃãnka, AS: ivõńičãnka

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Iwonicz m.

:: fm. iwoniczanin m.

 przym. iwonicki

Wiktionary


iwoniny

przymiotnik dzierżawczy - należący do Iwony lub z nią związany


SJP.pl


iwonka

zdrobnienie od: Iwona (imię żeńskie)


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) zdrobn. imienia Iwona

Wiktionary

  • zdrobniała forma imienia Iwona
  • powieść Juliusza Germana pod tytułem Iwonka
  • film polski z 1925 roku pt. Iwonka
  • nieukończony film polski z 1939 roku pt. Iwonka

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Moja koleżanka nie lubi, kiedy ktoś nazywa ją Iwoną. Woli, gdy mówi się na nią Iwonka.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Iwona

Wiktionary


iwonna

imię żeńskie


SJP.pl


iwonostwo

Iwon z małżonką; Iwonowie


SJP.pl


iwonowie

imię męskie


SJP.pl


iwonowy

przymiotnik dzierżawczy - należący do Iwona lub z nim związany


SJP.pl


iworyjczyk

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) obywatel Wybrzeża Kości Słoniowej

Wiktionary

Wybrzeże Kości Słoniowej (fr. Côte d’Ivoire), oficjalnie Republika Wybrzeża Kości Słoniowej (fr. République de Côte d’Ivoire) – państwo w Afryce Zachodniej położone na północnym wybrzeżu Zatoki Gwinejskiej, nad Oceanem Atlantyckim. Graniczy na północy z Mali i Burkiną Faso, na południowym zachodzie z Liberią, na północnym zachodzie z Gwineą, a na wschodzie z Ghaną. Na stosunkowo dużej powierzchni kraju, wynoszącej 322,5 tys. km², żyją przedstawiciele ponad 60 różnych grup etnicznych, należących do trzech afrykańskich rodzin językowych. Pod względem wyznaniowym w Wybrzeżu Kości Słoniowej występuje duże zróżnicowanie – największą grupą są muzułmanie, ale mieszkają tu również katolicy, protestanci oraz inne mniejsze lokalne grupy religijne, głównie animistyczne.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Mieszkańca Wybrzeża Kości Słoniowej oficjalnie określa się mianem Iworyjczyka.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌivɔˈrɨjt͡ʃɨk, AS: ivoryi ̯čyk

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz.

:: forma żeńska Iworyjka ż.

 przym. iworyjski

Wiktionary


iworyjka

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) obywatelka Wybrzeża Kości Słoniowej

Wiktionary

Wybrzeże Kości Słoniowej (fr. Côte d’Ivoire), oficjalnie Republika Wybrzeża Kości Słoniowej (fr. République de Côte d’Ivoire) – państwo w Afryce Zachodniej położone na północnym wybrzeżu Zatoki Gwinejskiej, nad Oceanem Atlantyckim. Graniczy na północy z Mali i Burkiną Faso, na południowym zachodzie z Liberią, na północnym zachodzie z Gwineą, a na wschodzie z Ghaną. Na stosunkowo dużej powierzchni kraju, wynoszącej 322,5 tys. km², żyją przedstawiciele ponad 60 różnych grup etnicznych, należących do trzech afrykańskich rodzin językowych. Pod względem wyznaniowym w Wybrzeżu Kości Słoniowej występuje duże zróżnicowanie – największą grupą są muzułmanie, ale mieszkają tu również katolicy, protestanci oraz inne mniejsze lokalne grupy religijne, głównie animistyczne.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ˌivɔˈrɨjka, AS: ivoryi ̯ka

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz.

:: forma męska Iworyjczyk m.

 przym. iworyjski

Wiktionary


iworyjski

dotyczący Wybrzeża Kości Słoniowej


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) odnoszący się do państwa Wybrzeże Kości Słoniowej, wywodzący się z Wybrzeża Kości Słoniowej

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) To jest jeden z najbardziej popularnych iworyjskich kurortów.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌivɔˈrɨjsʲci, AS: ivoryi ̯sʹḱi

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Iworyjczyk mos., Iworyjka ż.

Wiktionary


iwp

skrót od: Instytut Wzornictwa Przemysłowego


SJP.pl

skrótowiec, rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy lub nijaki

 (1.1) = Instytut Wzornictwa Przemysłowego;

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Ceramikę projektowaną w IWP można było podzielić na kilka kategorii, ze względu na jej funkcjonalność.

Wiktionary


iwulski

nazwisko


SJP.pl


ix

liczba rzymska oznaczająca "9"


SJP.pl


iz

1. imię żeńskie;
2. zdrobnienie od: Izabela, Izabella (imiona żeńskie)


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna

 (1.1) geogr. hydrol. rzeka w Rosji przepływająca przez Udmurcję i Tatarstan, prawy dopływ Kamy;

 (1.2) geogr. hydrol. rzeka w Rosji, w obwodzie kirowskim, dopływ Piżmy

Wiktionary

IZ jest skrótem dwuliterowym, który może oznaczać:

  • Księga Izajasza
  • Instytut Zachodni
  • Instytut Zootechniki

Wikipedia

Powiązane:

 rzecz. Iżewsk mrz.

 przym. iżewski

Wiktionary


iza

1. imię żeńskie;
2. zdrobnienie od: Izabela, Izabella (imiona żeńskie)


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) zdrobn. Izabela;

Wiktionary

  • Iza – zdrobnienie imienia Izabela
  • Iza – rzeka w północnej Rumunii
  • Iza – miasto w Kolumbii
  • Iza (Itza) – gmina w Hiszpanii, w prowincji Nawarra, w Nawarze
  • Iza – album Izabeli Trojanowskiej

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Iza wyjęła kanapkę i zaczęła ją wcinać, paprząc sobie palce w maśle.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈiza, AS: iza

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Izabela

Wiktionary


izaak

nazwisko


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy, nazwa własna

 (1.1) bibl. postać biblijna, jeden z izraelskich patriarchów;

 (1.2) rzad. imię|polski|m.;

Wiktionary

Izaak (hebr. יִצְחָק Jic’chak – „śmiech”) – patriarcha biblijny, syn Abrahama i Sary, ojciec Jakuba i Ezawa.

Dzieje Izaaka przedstawia Księga Rodzaju. Najbardziej pamiętnym zdarzeniem związanym z Izaakiem było złożenie go na żądanie Boga Jahwe w ofierze przez ojca na górze Moria. Dramatyczne opowiadanie ukazuje gotowość ojca do spełnienia ofiary i interwencję Boga, który poprzez anioła, cofnął nakaz, słowami: „Nie podnoś ręki na chłopca i nie czyń mu nic złego! Teraz poznałem, że boisz się Boga, bo nie odmówiłeś Mi nawet twego jedynego syna” (Rdz 22,12). Według tradycji na tym miejscu stanęła Świątynia Jerozolimska. Wydarzenie to zwane jest ofiarowaniem Izaaka, a w tradycji żydowskiej Akedą.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Wziąwszy Rebekę za żonę, Izaak miłował ją, bo była mu pociechą po matce.

 (1.2) Ciocia Misia kupiła Izaakowi nowy żakiet.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: iˈzaːk, AS: izak

Wiktionary

Powiązane:

 przym. Izaakowy

Wiktionary


izaakostwo

Izaak z małżonką; Izaakowie


SJP.pl


izaakowie

nazwisko


SJP.pl


izaakowy

przymiotnik dzierżawczy - należący do Izaaka lub z nim związany


SJP.pl

przymiotnik dzierżawczy

 (1.1) przest. gwara. taki, który należy do Izaaka

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Poginęły Izaakowe syny.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Izaak m.

Wiktionary


izabela

imię żeńskie


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) imię|polski|ż.;

Wiktionary

Izabela – spolszczenie imienia Isabel, tj. albo średniowiecznego oksytańskiego, następnie rozpowszechnionego w Hiszpanii i szerzej w Europie Zachodniej odpowiednika imienia Elżbieta, pochodzącego od hebrajskiego אלישבע (Wj 6,23) eliszewa („mój Bóg przysięgą”), albo pochodzi ono od imienia biblijnej królowej Jezabel, której imię oznacza w hebrajskim „wywyższona przez Baala”.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Założycielka koncepcjonistek była damą na dworze królowej Izabeli Portugalskiej.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌizaˈbɛla, AS: izabela

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz.

:: zdrobn. Izabelka ż., Iza ż., Izka ż., Izunia ż.

 przym. Izabelin, izabeliński, izabelowy, izabelowaty

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) war. Izabella; zdrobn. Izabelka, Iza, Izka, Izunia

Wiktionary


izabelin

stop miedzi z manganem i aluminium


SJP.pl

W Polsce
  • Izabelin – część wsi Nawra w woj. kujawsko-pomorskim, w pow. toruńskim, w gminie Chełmża
  • Izabelin – kolonia w woj. lubelskim, w pow. parczewskim, w gminie Sosnowica
  • Izabelin – część kolonii Nowa Żelazna w woj. łódzkim, w pow. łęczyckim, w gminie Daszyna
  • Izabelin – wieś w woj. łódzkim, w pow. zgierskim, w gminie Aleksandrów Łódzki
  • Izabelin – wieś w woj. mazowieckim, w pow. legionowskim, w gminie Nieporęt
  • Izabelin – część wsi Dębowe Pole w woj. mazowieckim, w pow. lipskim, w gminie Sienno
  • Izabelin – wieś w woj. mazowieckim, w pow. mińskim, w gminie Jakubów
  • Izabelin – wieś w woj. mazowieckim, w pow. płockim, w gminie Brudzeń Duży
  • Izabelin – osada leśna w woj. mazowieckim, w pow. warszawskim zachodnim, w gminie Izabelin
  • Izabelin – osada wsi Cieplice w woj. podkarpackim, w pow. przeworskim, w gminie Adamówka
  • Izabelin – kolonia w woj. podlaskim, w pow. białostockim, w gminie Juchnowiec Kościelny
  • Izabelin – wieś w woj. wielkopolskim, w pow. konińskim, w gminie Kleczew
  • Izabelin – wieś w woj. wielkopolskim, w pow. konińskim, w gminie Kramsk
  • Izabelin – wieś w woj. wielkopolskim, w pow. konińskim, w gminie Krzymów
  • Izabelin – wieś w woj. wielkopolskim, w pow. tureckim, w gminie Brudzew
  • Izabelin – dawna nazwa wsi Izabelin-Dziekanówek w Polsce, w województwie mazowieckim, w powiecie nowodworskim, w gminie Czosnów

Wikipedia


izabelinianin

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) mieszkaniec Izabelina

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Izabelin m.

:: fż. izabelinianka ż.

 przym. izabeliński

Wiktionary


izabelinianka

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) mieszkanka Izabelina

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Izabelin m.

:: fm. izabelinianin m.

 przym. izabeliński

Wiktionary


izabeliński

przymiotnik od: Izabelin (nazwa kilku wsi w Polsce)


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) dotyczący Izabelina

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Izabelin m., izabelinianin m., izabelinianka ż., Izabela ż.

Wiktionary


izabeliny

stop miedzi z manganem i aluminium


SJP.pl


izabella

imię żeńskie


SJP.pl

Izabela – spolszczenie imienia Isabel, tj. albo średniowiecznego oksytańskiego, następnie rozpowszechnionego w Hiszpanii i szerzej w Europie Zachodniej odpowiednika imienia Elżbieta, pochodzącego od hebrajskiego אלישבע (Wj 6,23) eliszewa („mój Bóg przysięgą”), albo pochodzi ono od imienia biblijnej królowej Jezabel, której imię oznacza w hebrajskim „wywyższona przez Baala”.

Wikipedia


izabelowaty

o maści konia: jasnobrązowy o żółtawym odcieniu; palomino


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) hipol. o koniu: w kolorze od złotokremowego po czekoladowy, z grzywą i ogonem jaśniejszym, zwykle białym

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Izabela ż.

 przym. izabelowy

Wiktionary


izabelowy

przestarzale: brunatnożółty


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) przest. mający kolor brunatnożółty

 (1.2) przest. o koniu maści brunatnożółtej

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. izabelowość ż., izabelowatość ż., Izabela ż.

 przym. izabelowaty

Wiktionary

Synonimy:

 (1.2) bułany

Wiktionary


izafet

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) jęz. gram. konstrukcja składniowa, występująca m.in. w językach semickich, irańskich i turkijskich, w której jeden rzeczownik określany jest przez inny rzeczownik bądź rzadziej – przez przymiotnik; jej odpowiednikiem w języku polskim jest zwykle rzeczownik z przydawką dopełniaczową lub rzeczownik z przydawką przymiotną

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) W języku arabskim pierwszy człon izafetu stoi w „status constructus”, a więc jest to rzeczownik pozbawiony jakiegokolwiek rodzajnika, określonego czy nieokreślonego.

 (1.1) Izafet w języku perskim składa się z rzeczowników lub rzeczowników i przymiotników, a jego wykładnikiem jest enklityka „-e” lub „-ye”.

 (1.1) W języku tureckim istnieją cztery rodzaje izafetu: trzy rodzime i jeden zapożyczony z języka perskiego.

Wiktionary

Powiązane:

 przym. izafetowy

Wiktionary

Synonimy:

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

 przym. izafetowy

frazeologia.

etymologia. etym|tur|izafet. < etym|arab|إضافة. (iḍāfa(t)), por. etymn|pers|اضافه. (ezâfe)

uwagi.

tłumaczenia.

* arabski: (1.1) إضافة (iḍāfa)

* hebrajski: (1.1) סמיכות ż. (smichut)

* perski: (1.1) اضافه (ezâfe)

* turecki: (1.1) tamlama, izafet

źródła.

== izafet (język angielski.) ==

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik

 (1.1) jęz. izafet

odmiana.

przykłady.

składnia.

kolokacje.

synonimy.

Wiktionary


izajasz

imię męskie


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy, nazwa własna

 (1.1) rzad. imię|polski|m., jedno z imion biblijnych;

 (1.2) bibl. postać biblijna, jeden z proroków starotestamentowych; metonimicznie również jego dzieło;

Wiktionary

Izajasz (hebr. ‏יְשַׁעְיָהוּ‎, Jeszajahu, Yesha'yahu oznaczającego „Jahwe jest zbawieniem”, ur. ok. 765, zm. do 701 p.n.e.) – jeden z największych proroków Starego Testamentu. Jego proroctwa przedstawia Księga Izajasza.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Zeszłoroczne wakacje spędziliśmy z ciocią Esterą i wujkiem Izajaszem w Izraelu.

 (1.2) U Izajasza znajdziemy mowę proroczą o Arielu.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: iˈzajaʃ, AS: izai ̯aš

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz.

:: zdrobn. Izajaszek mos., Izaj mos., Izajek mos.

 przym. Izajaszowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) zdrobn. Izajaszek, Izaj, Izajek

Wiktionary


izajaszostwo

Izajasz z małżonką; Izajaszowie


SJP.pl


izajaszowie

imię męskie


SJP.pl


izajaszowy

przymiotnik dzierżawczy - należący do Izajasza lub z nim związany


SJP.pl

przymiotnik dzierżawczy

 (1.1) przest. gwara. należący do Izajasza

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) W Izajaszowym przemówieniu istotnych było kilka wątków.

 (1.1) Sąsiadował z Izajaszową zagrodą z jednej strony i z Jakubowym polem z drugiej.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Izajasz mos., Izajaszek mos., Izaj mos., Izajek mos., Izajaszowa ż.

Wiktionary


izak

nazwisko


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy, nazwa własna

 (1.1) imię|polski|m.

Wiktionary

Piotr Skowyrski, ps. „izak” (ur. 2 grudnia 1987 w Warszawie) – polski komentator e-sportowy, youtuber oraz streamer. W przeszłości zawodnik drużyny Team VEGA i iNET koxXx w grach Counter-Strike: Source i Counter-Strike: Global Offensive. Właściciel Izako Boars oraz portalu informacyjnego IzakTV.

Wikipedia

Przykłady

składnia.

kolokacje.

 (1.1) kolokacje imię m|D=Izaka|święty=tak.

synonimy.

 (1.1) Izaak

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

frazeologia.

etymologia.

 etym|hebr.

uwagi.

tłumaczenia.

* angielski: (1.1) Izaak

* górnołużycki: (1.1) Izak m.

* grenlandzki: (1.1) Iisaaq

źródła.

== Izak (język górnołużycki.) ==

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik, rodzaj męski, nazwa własna

 (1.1) imię|górnołużycki|m. Izaak, Izak

odmiana.

przykłady.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) Izaak

Wiktionary


izali

staropolski zwrot, znaczy tyle co: czy


SJP.pl

partykuła

 (1.1) daw. słowo rozpoczynające zdania pytające, na które pytający spodziewa się odpowiedzi „tak” lub „nie”; czy

Wiktionary


izaliby

połączenie dawnej partykuły "izali" z cząstką "-by"


SJP.pl


izaliż

staropolski zwrot, znaczy tyle co: czyż


SJP.pl


izalobara

linia łącząca na mapie punkty o jednakowej zmianie ciśnienia


SJP.pl

Izalobara (gr.) – linia na mapie synoptycznej łącząca punkty o jednakowej zmianie ciśnienia atmosferycznego w czasie tendencji barycznej. Zwykle trwa przez trzy godziny.

Wikipedia


izan

w islamie: nawoływanie przez muezzina do modlitwy


SJP.pl


izanomala

linia na mapie łącząca punkty o jednakowych anomaliach klimatycznych


SJP.pl


izara

rzeka w Austrii i Niemczech


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) geogr. rzeka w Austrii i Niemczech, prawy dopływ Dunaju, przepływa przez Monachium;

Wiktionary

Izara (niem. Isar) – rzeka w Austrii i Niemczech (Bawaria), prawy dopływ Dunaju o długości 295 km.

Źródła Izary znajdują się w Scharnitz w Austrii, na południe od Mittenwald, na wysokości 1160 m n.p.m. W początkowym biegu rzeka płynie wzdłuż granicy austriacko-niemieckiej, by następnie odbić na północ. Większe miasta położone nad Izarą to: Bad Tölz, Wolfratshausen, Monachium, Freising, Moosburg an der Isar, Landshut, Dingolfing, Landau an der Isar. Uchodzi do Dunaju 5 kilometrów na południe od Deggendorfu.

Wikipedia

Powiązane:

 przym. izarski, nadizarski

Wiktionary


izarski

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z Izarą, dotyczący Izary

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Nie tak dawno, bo na początku lat siedemdziesiątych, Bramę Izarską objęto akcją renowacji, upiększania miasta, w związku z przygotowaniami do letnich igrzysk olimpijskich 1972 roku.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Izara ż.

 przym. nadizarski

Wiktionary


izarytma

linia łącząca na mapie miejsca o takim samym natężeniu w rozmieszczeniu jakiegoś zjawiska


SJP.pl

Izolinia, izarytma (w kartografii), izograma (w meteorologii) – krzywa na mapie łącząca punkty o jednakowych wartościach liczbowych danej cechy. Termin ten i pokrewne terminy pochodzą od stgr. ίσος ísos, „równy” i słowa „linia”, bądź odpowiednich innych słów.

Wikipedia


izasław

imię męskie


SJP.pl

Izasław – imię męskie pochodzenia słowiańskiego, nienotowane w źródłach staropolskich. Składa się z członów Iza- (od изяти, czyli „wziąć”) i -sław („sława”).

Izasław imieniny obchodzi 6 lipca

W polskiej literaturze historycznej używa się form Izjasław i Izasław

  • Izjasław I (1024–1078), książę turowski i nowogrodzki, wielki książę kijowski
  • Izjasław II Pantelejmon (1096–1154)
  • Izjasław III, książę kijowski
  • Iziasław Włodzimierzowicz (zm. 1001), książę połocki

Wikipedia


izasławostwo

Izasław z małżonką; Izasławowie


SJP.pl


izasławowie

imię męskie


SJP.pl


izasławowy

przymiotnik dzierżawczy - należący do Izasława lub z nim związany


SJP.pl


izatyna

krystaliczna substancja organiczna używana w chemii oraz w medycynie


SJP.pl


izaura

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) imię|polski|ż.;

Wiktionary

Izaura – imię żeńskie pochodzenia łacińskiego. Wywodzi się od słowa oznaczającego osobę pochodzącą z Izaurii (region Azji Mniejszej). Popularne w państwach hiszpańsko- i portugalskojęzycznych. Do języka polskiego przedostało się za pośrednictwem popularnego w latach 80. XX w. brazylijskiego serialu telewizyjnego Niewolnica Isaura.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Matka chciała jej dać na imię Izaura, ale ojciec postawił na swoim i ostatecznie dali jej na imię Marysia.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: iˈzawra, AS: izau̯ra

Wiktionary


izauria

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) hist. geogr. starożytna kraina w południowej Azji Mniejszej;

Wiktionary

Izauria (gr. Ἰσαυρία) – starożytna kraina w południowej Azji Mniejszej. Obecnie jej większość leży w granicy tureckiej gminy Bozkır w prowincji Konya.

Z Izaurii miał pochodzić cesarz Leon III, ale w rzeczywistości urodził się on w Syrii.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Prawdopodobnie z Izaurii pochodził imperator Leon III Izauryjczyk.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Izauryjczyk mos., izauryjski mrz.

 przym. izauryjski

Wiktionary


izauryjczyk

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) staroż. mieszkaniec Izaurii

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Cesarz Leon Izauryjczyk miał czworo dzieci.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Izauria ż., izauryjski mrz.

 przym. izauryjski

Wiktionary


izauryjski

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z Izaurią, dotyczący Izaurii

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (2.1) jęz. język izauryjski, wymarły język z podrodziny anatolijskiej języków indoeuropejskich

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Izauryjczyk mos., Izauria ż.

Wiktionary


izażem

partykuła

 (1.1) stpol. czyż

Wiktionary

Wymowa:

IPA: iˈzaʒɛ̃m, AS: izažẽm

Wiktionary


izba

1. pomieszczenie mieszkalne
2. wyższy urząd administracji lub jednostka samorządu
3. każdy z dwu organów, na które dzieli się parlament w niektórych państwach


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) urz. pomieszczenie mieszkalne, pokój

 (1.2) urz. jeden z organów parlamentu w niektórych państwach

 (1.3) urz. wyższy urząd administracji państwowej

 (1.4) urz. organ zajmujący się sprawami jakiegoś zrzeszenia zawodowego, mający na celu jego obronę

 (1.5) pot. pomieszczenie w wiejskim domu

 (1.6) miar. daw. 40 sztuk

Wiktionary

Izba (w języku staropolskim: istba) – pierwotnie nazwa komórki, łaźni; niegdyś oznaczała całą chatę składającej się z jednej izby. Z czasem zaczęto określać mianem izby każde pomieszczenie mieszkalne w wiejskim domu; współcześnie – pomieszczenie, które w lokalu mieszkalnym spełnia zdefiniowane na potrzeby GUS warunki.

Wikipedia

Przykłady

 (1.2) Francuski parlament składa się z dwóch izb.

 (1.3) W chwili obecnej, ze względu na zastrzeżenia Ministra Skarbu Państwa, trwa kontrola procesu prywatyzacji ww. spółek, prowadzona przez Najwyższą Izbę Kontroli oraz Departament Kontroli MSP.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈizba, AS: izba

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz.

:: zdrobn. izbina ż., izdebka ż.

 przym. izbowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) pokój

Wiktionary


izbeczka

zdrobnienie od: izba; izdebka, izbina


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) pot. zdrobn. od: izba

Wiktionary

Wymowa:

IPA: izˈbɛt͡ʃka, AS: izbečka

Wiktionary


izbica

1. konstrukcja chroniąca podporę mostu lub zaporę przed lodem; lodołam;
2. najwyższa część wieży kościelnej w architekturze drewnianej;
3. w dawnych grodach: drewniana skrzynia wypełniona ziemią, wchodząca w skład wału obronnego;
4. dawniej: duża izba


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) archit. w architekturze drewnianej najwyższa, nadwieszona część wieży kościelnej z pomieszczeniem na dzwony

 (1.2) bud. konstrukcja zabezpieczająca filary mostu przed zniszczeniami przez krę

 (1.3) hist. rodzaj wałów obronnych zbudowanych z drewnianych skrzyń wypełnionych ziemią

Wiktionary

  • izbica – konstrukcja zabezpieczająca podporę mostu lub zaporę przed niszczącym działaniem kry
  • izbica – element architektury
W Polsce
  • Izbica – miasto w woj. lubelskim, w pow. krasnostawskim, w gminie Izbica
  • Izbica – wieś w woj. mazowieckim, w pow. legionowskim, w gminie Serock
  • Izbica – wieś w woj. pomorskim, w pow. słupskim, w gminie Główczyce
  • Izbica – część wsi Wereszcze Małe w woj. lubelskim, w pow. chełmskim, w gminie Rejowiec
  • Izbica – część wsi Sady w woj. lubelskim, w pow. zamojskim, w gminie Skierbieszów
  • Izbica – gmina
  • Izbica – dawna gromada
  • Izbica – kolejowy przystanek osobowy w mieście Izbica, w województwie lubelskim
  • Izbica – szczyt w Karkonoszach

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) W XVII wieku do kościoła dobudowano wieżę z izbicą.

 (1.3) Gród w Biskupinie otoczony był izbicą.

Wiktionary


izbicczanin

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) mieszkaniec Izbicka

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Izbicko n.

:: fż. izbicczanka ż.

 przym. izbicki

Wiktionary


izbicczanka

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) mieszkanka Izbicka

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Izbicko n.

:: fm. izbicczanin m.

 przym. izbicki

Wiktionary


izbicki

przymiotnik od: Izbica Kujawska, Izbicko, Izbica


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) dotyczący Izbicy

 (1.2) dotyczący Izbicy Kujawskiej

 (1.3) dotyczący Izbicka

Wiktionary

Izbicki – nazwisko polskie

Wikipedia

Powiązane:

 (1.1-2) rzecz. Izbica ż., izbiczanin m., izbiczanka ż.

 (1.3) rzecz. Izbicko n., izbicczanin m., izbicczanka ż.

Wiktionary


izbicko

przymiotnik od: Izbica Kujawska, Izbicko, Izbica


SJP.pl


Izbicko (dodatkowa nazwa w j. niem. Stubendorf) – wieś w Polsce, położona w województwie opolskim, w powiecie strzeleckim, w gminie Izbicko.

Miejscowość jest siedzibą gminy Izbicko.

Wikipedia


izbicowy

izbica


SJP.pl

Patrz:

izbica

izbiczanin

1. mieszkaniec Izbicy;
2. mieszkaniec Izbicy Kujawskiej


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) mieszkaniec Izbicy

 (1.2) mieszkaniec Izbicy Kujawskiej

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Izbica ż.

:: fż. izbiczanka ż.

 przym. izbicki

Wiktionary


izbiczanka

1. mieszkanka Izbicy;
2. mieszkanka Izbicy Kujawskiej


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) mieszkanka Izbicy

 (1.2) mieszkanka Izbicy Kujawskiej

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Izbica ż.

:: fm. izbiczanin m.

 przym. izbicki

Wiktionary


izbina

zdrobnienie od: izba; izdebka, izbeczka


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) zdrobn. od: izba

 (1.2) mała, licha izba

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Gaździna uprzątnęła obie izbiny i obejście.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. izba ż., izdebeczka ż., izdebina ż., izdebka ż., Izdebski mos., Izdebska ż., Izdebnik mrz., Izdebno n., izdebność ż.

 przym. izbowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.2) izdebeczka, izdebina, izdebka, pokoik

Wiktionary


izbowy

przymiotnik od: izba


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) związany z izbą, dotyczący izby

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. izba ż., izbina ż., izdebeczka ż., izdebina ż., izdebka ż., Izdebski mos., Izdebska ż., Izdebnik mrz., Izdebno n., izdebność ż.

Wiktionary


iżby

spójnik; łączy ze zdaniem nadrzędnym zdanie podrzędne


SJP.pl


izdba

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) stpol. izba

Wiktionary


izdebczanin

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) mieszkaniec Izdebek

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Izdebki nmos.

:: fż. izdebczanka ż.

 przym. izdebecki

Wiktionary


izdebczanka

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) mieszkanka Izdebek

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Izdebki nmos.

:: fm. izdebczanin m.

 przym. izdebecki

Wiktionary


izdebecki

przymiotnik relacyjny

 (1.1) dotyczący Izdebek

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Izdebki nmos., izdebczanin m., izdebczanka ż.

Wiktionary


izdebeczka

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) zdrobn. od: izdebka

 (1.2) rzad. mała, licha izba

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Kopciuszek zajmował maleńką izdebeczkę pod schodami.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. izba ż., izdebina ż., izbina ż., izdebka ż., Izdebnik mrz., Izdebno n., izdebność ż.

 przym. izbowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.2) izdebina, izbina, izdebka, pokoik

Wiktionary


izdebieński

przymiotnik relacyjny

 (1.1) dotyczący Izdebna

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Izdebno n., izdebnianin m., izdebnianka ż.

Wiktionary


izdebina

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) zdrobn. od: izba

 (1.2) rzad. mała, licha izba

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Kazali mi spać w niewielkiej izdebinie pod schodami.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. izba ż., izdebeczka ż., izbina ż., izdebka ż., Izdebski mos., Izdebska ż., Izdebnik mrz., Izdebno n., izdebność ż.

 przym. izbowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.2) izdebeczka, izbina, izdebka, pokoik

Wiktionary


izdebka

zdrobnienie od: izba; izbina, izbeczka


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) niewielka izba

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Ty zaś, gdy chcesz się modlić, wejdź do swej izdebki, zamknij drzwi i módl się do Ojca twego, który jest w ukryciu.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. izba ż., izbina ż., izdebeczka ż., izdebina ż., Izdebnik mrz., Izdebno n., izdebność ż.

 przym. izbowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) izbina, izdebeczka, izdebina

Wiktionary


izdebnianin

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) mieszkaniec Izdebna

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Izdebno n.

:: fż. izdebnianka ż.

 przym. izdebieński

Wiktionary


izdebnianka

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) mieszkanka Izdebna

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Izdebno n.

:: fm. izdebnianin m.

 przym. izdebieński

Wiktionary


izdebnicki

przymiotnik relacyjny

 (1.1) dotyczący Izdebnika

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Izdebnik m., izdebniczanin m., izdebniczanka ż.

Wiktionary


izdebniczanin

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) mieszkaniec Izdebnika

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Izdebnik m.

:: fż. izdebniczanka ż.

 przym. izdebnicki

Wiktionary


izdebniczanka

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) mieszkanka Izdebnika

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Izdebnik m.

:: fm. izdebniczanin m.

 przym. izdebnicki

Wiktionary


izdebnik

nazwa kilku wsi w Polsce


SJP.pl

W Polsce
  • Izdebnik – wieś w woj. małopolskim, w pow. wadowickim, w gminie Lanckorona
  • Izdebnik – wieś w woj. mazowieckim, w pow. garwolińskim, w gminie Garwolin
  • Izdebnik – przysiółek wsi Trzęsówka w woj. podkarpackim, w pow. kolbuszowskim, w gminie Cmolas
  • Izdebnik – gromada

Wikipedia


izdebno

W Polsce
  • Izdebno – wieś w woj. kujawsko-pomorskim, w pow. żnińskim, w gminie Rogowo
  • Izdebno – wieś w woj. lubelskim, w pow. świdnickim, w gminie Rybczewice
  • Izdebno – wieś w woj. mazowieckim, w pow. garwolińskim, w gminie Łaskarzew
  • Izdebno – wieś w woj. wielkopolskim, w pow. międzychodzkim, w gminie Sieraków
  • Izdebno – wieś w woj. wielkopolskim, w pow. słupeckim, w gminie Ostrowite
  • Izdebno – osada w woj. zachodniopomorskim, w pow. kołobrzeskim, w gminie Siemyśl

Wikipedia


izdebność

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) przest. cecha tego, co posiada izby

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. izba ż., izbina ż., izdebeczka ż., izdebina ż., izdebka ż., Izdebski mos., Izdebska ż., Izdebnik mrz., Izdebno n.

 przym. izbowy, izdebny

Wiktionary


izdebski

nazwisko


SJP.pl

Osoby noszące nazwisko Izdebski:

  • Andrzej Izdebski (1925–2008) – żołnierz Armii Krajowej i Narodowych Sił Zbrojnych
  • Bogdan Izdebski (ur. 1957) – polski aktor dziecięcy
  • Hubert Izdebski (ur. 1947) – polski prawnik, profesor nauk prawnych
  • Jerzy Izdebski (1942–2020) – polski muzyk i wokalista, prezenter radiowy, działacz samorządowy i polityk
  • Marek Izdebski (ur. 1958) – polski duchowny ewangelicko-reformowany, superintendent generalny Kościoła Ewangelicko-Reformowanego
  • Sławomir Izdebski (ur. 1971) – polski polityk, rolnik, działacz związkowy, senator V kadencji
  • Stefan Izdebski (ur. 1949) – polski rzemieślnik, działacz opozycji w okresie PRL
  • Teofil Izdebski (1804–1854) – powstaniec listopadowy, działacz emigracyjny
  • Waldemar Mieczysław Izdebski – doktor habilitowany nauk ekonomicznych, nauczyciel akademicki
  • Waldemar Krzysztof Izdebski – doktor habilitowany nauk technicznych, geodeta, Główny Geodeta Kraju
  • Władimir Izdebski (1882–1965) – rosyjski rzeźbiarz, malarz
  • Zbigniew Izdebski (ur. 1956) – polski pedagog i seksuolog, profesor nauk humanistycznych

Wikipedia


izdraelski

przymiotnik

 (1.1) stpol. izraelski

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌizdraˈɛlsʲci, AS: izdraelsʹḱi

Wiktionary


iże

dawniej: że (w funkcji spójnika)


SJP.pl

spójnik

 (1.1) przest. iż, że

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Krzyk obydwu rybaków stał się obłąkany i głupi, gdy widzieli, iże giną.

 (1.1) Otoczyli wodza Frycza kołem żelaznym i na miecze obnażone przysięgli, iże z placu tego boju nie ujdą.

Wiktionary


izebel

Izebel, Jezabel (łac. z gr. Iezabel; hebr. Izebel, 'niewyniesiona, nieskalana, czysta') – postać biblijna ze Starego Testamentu, żona Achaba, matka Atalii, zm. w 843 p.n.e.

Była córką Etbaala I, króla Sydonu. Poślubiła Achaba, króla Izraela. Czciła bogów pogody i płodności: Baala i Aszerę. Za jej namową Achab i zmuszeni przez niego podwładni przyjęli jej religię.

Wikipedia


izentalpa

linia na wykresie termodynamicznym przedstawiająca proces izentalpowy


SJP.pl


izentalpowy

proces izentalpowy - proces termodynamiczny, podczas którego entalpia układu nie ulega zmianie


SJP.pl


izentropa

wykres procesu izentropowego


SJP.pl

Wikipedia


izentropowy

przymiotnik od: izentropa


SJP.pl


izera

rzeka w Czechach


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) geogr. hydron. rzeka w Czechach, a w górnym odcinku także w Polsce, prawy dopływ Łaby;

 (1.2) geogr. szczyt po czeskiej stronie Gór Izerskich;

Wiktionary

Izera (cz. Jizera, niem. Iser) – rzeka w Czechach i na granicy w Polsce; prawy dopływ Łaby; długość 164 km.

Źródlisko w Górach Izerskich tworzone z wielu drobnych strumyków wypływających z południowego zbocza Smreku na wysokości 980 m n.p.m. W górnym biegu na Hali Izerskiej płynie na południowy wschód meandrującym korytem przez długi ciąg torfowisk wysokich objętych ścisłym rezerwatem przyrody Torfowiska Doliny Izery w Polsce oraz Rašeliniště Izery Czechach. W górnym biegu, na odcinku od źródła do osady Mýtiny, wyznacza granicę polsko-czeską na długości 15 km.

Wikipedia

Powiązane:

 rzecz. Poizerze n.

 przym. izerski, podizerski, poizerski

Wiktionary


izerski

przymiotnik od:
1. Izera (rzeka w Czechach);
2. Izery (góry w Czechach i Polsce; Góry Izerskie)


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z rzeką Izerą, dotyczący rzeki Izery

 (1.2) związany z Izerami (Górami Izerskimi), dotyczący Izerów

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Izera ż., Izery nmos., Poizerze n.

 przym. podizerski, poizerski

Wiktionary


izery

rzeczownik, rodzaj niemęskoosobowy, liczba mnoga, nazwa własna

 (1.1) geogr. pot. Góry Izerskie

Wiktionary

Wikipedia

Powiązane:

 przym. izerski

Wiktionary


iżewsk

stolica Udmurcji


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna

 (1.1) geogr. miasto w europejskiej części Federacji Rosyjskiej, stolica Udmurcji, położona nad rzeką Iż, dopływem Kamy;

Wiktionary

Wikipedia

Powiązane:

 rzecz.mrz.

 przym. iżewski

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) hist. Ustinow (1985-1987)

Wiktionary


iżewski

przymiotnik od: Iżewsk


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z Iżewskiem, dotyczący Iżewska

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Iżewsk mrz., Iż mrz.

Wiktionary


izgrzyca

gęstokępkowa bylina z rodziny traw, pospolita na łąkach niżowych i niższych terenach górskich


SJP.pl

Izgrzyca (Danthonia DC.) – rodzaj roślin należący do rodziny wiechlinowatych. Obejmuje około 20 gatunków występujących w Eurazji oraz na obu kontynentach amerykańskich. W Polsce rośnie tylko izgrzyca przyziemna (Danthonia decumbens).

Wikipedia


izia

zdrobnienie od: Izabela, Izabella (imiona żeńskie); Izka


SJP.pl


izka

zdrobnienie od: Izabela, Izabella (imiona żeńskie); Izia


SJP.pl


izm

potocznie, ironicznie o terminie zakończonym na "-izm"


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) książk. żart. o terminie oznaczającym doktrynę, kierunek filozoficzny, artystyczny itp.

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Dostał jakąś książkę o historii sztuki i studiuje te różne izmy.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ism̥, AS: ism̦

Wiktionary


iżma

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) geogr. hydron. rzeka płynąca w Rosji przez terytorium Republiki Komi, lewy dopływ Peczory;

Wiktionary

Iżma (ros. Ижма) – rzeka płynąca w Rosji przez terytorium Republiki Komi. Jej źródła znajdują się na Wyżynie Lem’junskiej na zachód od Troicko-Pieczorska. Jej długość wynosi 531 km, przepływa przez Uchtę. Wpada do Peczory na wysokości wsi Ust'-Iżma (Усть-Ижма).

Nazwa tej rzeki, podobnie jak rzeki Tojmy, pochodzi od nieznanego ludu, zamieszkującego jej okolice zanim zostały one zasiedlone przez ludy ugrofińskie.

Wikipedia


izmael

biblijny syn Abrahama; Ismael


SJP.pl

Izmael, Ismael (hebr.: יִשְׁמָעֵאל, arab.: إسماعيل), Isma'il – najstarszy syn patriarchy Abrahama i niewolnicy jego żony Sary – Egipcjanki Hagar.

Występuje w Księdze Rodzaju Starego Testamentu. W Koranie jest przedstawiony jako pierwszy z proroków islamu i praojciec wszystkich Arabów.

Wikipedia


izmaelita

przenośnie: odszczepieniec


SJP.pl


izmailici

sekta muzułmańska utworzona na przełomie VIII i IX wieku, będąca skrajnym odłamem szyitów, uznająca linię siedmiu imamów i wierząca, że ostatni imam nie umarł, lecz pozostaje w ukryciu; ismailici, isma'ilici, siedmiowcy


SJP.pl


izmailita

członek sekty isma'ilitów - odłamu szyitów uznającego linię siedmiu imamów; ismailita, isma'ilita, siedmiowiec


SJP.pl


izmailitka

szyitka należąca do sekty ismailitów; ismailitka


SJP.pl


izmailizm

doktryna religijna utworzona na przełomie VIII i IX wieku, będąca skrajnym odłamem szyitów, uznająca linię siedmiu imamów i zakładająca, że ostatni imam nie umarł, lecz pozostaje w ukryciu; ismailizm


SJP.pl


izmaił

Izmaił (ukr. Ізмаїл, Izmajił) – miasto w południowej części Ukrainy, w obwodzie odeskim na brzegu Kilii.

Wikipedia


izmir

miasto w zachodniej Turcji (dawniej Smyrna)


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna

 (1.1) geogr. adm. miasto portowe w zachodniej Turcji nad Zatoką Izmirską;

Wiktionary

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Zespół izmirski, można by określić, jako przykład jednoośrodkowego zespołu miast, którego niewątpliwe centrum stanowi Izmir, drugi po Stambule port handlowy i ośrodek przemysłowy kraju.

Wiktionary

Powiązane:

 przym. izmirski

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) hist. Smyrna

Wiktionary


izmirski

przymiotnik od: Izmir (miasto w Turcji)


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z Izmirem, dotyczący Izmiru

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Zespół izmirski, można by określić, jako przykład jednoośrodkowego zespołu miast, którego niewątpliwe centrum stanowi Izmir, drugi po Stambule port handlowy i ośrodek przemysłowy kraju.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Izmir mrz.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) hist. smyrneński

Wiktionary


izo-

temat słowotwórczy

 (1.1) pierwszy człon wyrazów złożonych oznaczający jednakowość, równość, np. „izobara”

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈizɔ, AS: izo

Wiktionary


izoalkohol

rozgałęziona forma alkoholu


SJP.pl


izoamplituda

Izoamplituda – izolinia na mapie łącząca punkty o jednakowej amplitudzie danego elementu meteorologicznego, np. na mapach synoptycznych o jednakowych amplitudach temperatury powietrza.

Wikipedia


izobar

jądro pierwiastków które mają taką samą liczbę masową, lecz inną liczbę atomową


SJP.pl

Izobary – jądra atomowe o równej liczbie masowej A, różniące się liczbą atomową Z. W praktyce oznacza to, że izobarami są atomy różnych pierwiastków, mające jednak tę samą liczbę nukleonów.

Jak dotąd nie znaleziono dwóch trwałych izobarów o liczbach atomowych różniących się o 1 (sąsiadujące w układzie okresowym pierwiastków).

Wikipedia


izobara

linia łącząca na mapie klimatycznej punkty o tym samym ciśnieniu atmosferycznym


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) meteorol. krzywa łącząca miejsca o jednakowym ciśnieniu atmosferycznym;

Wiktionary

  • izobara – linia stałego ciśnienia na wykresie termodynamicznym
  • izobara – izolinia łącząca punkty na mapie synoptycznej o takiej samej wartości ciśnienia atmosferycznego
  • izobary – atomy różnych pierwiastków, mające tę samą liczbę nukleonów

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Izobara łączy te punkty terenu, które o tej samej godzinie mają to samo ciśnienie atmosferyczne.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌizɔˈbara, AS: izobara

Wiktionary

Powiązane:

 przym. izobaryczny

 rzecz. izobar

Wiktionary


izobaryczny

przymiotnik

 (1.1) fiz. meteorol. zachodzący ze stałym ciśnieniem; związany ze stałą wartością ciśnienia

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. izobara ż.

Wiktionary


izobata

linia łącząca na mapie punkty o tej samej głębokości


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) geogr. krzywa na mapie łącząca punkty o jednakowej głębokości;

Wiktionary

Izobata – izolinia łącząca punkty o jednakowej głębokości (mierzonej od powierzchni) zbiorników wodnych. Może odnosić się również do geologicznych powierzchni strukturalnych takich jak strop czy spąg. W hydrologii izobata oznacza często głębokość do dna zbiornika wód powierzchniowych.

Wikipedia


izobaza

linia łącząca na mapie punkty powierzchni Ziemi zmieniające swoją wysokość nad poziomem morza o jednakową wartość w tym samym czasie


SJP.pl

Izobaza – linia na mapie, łącząca punkty powierzchni Ziemi, zmieniające wysokość nad poziomem morza o jednakową wartość w tym samym czasie, wskutek stałych ruchów lądotwórczych i górotwórczych. W literaturze naukowej spotykana także pod nazwą izanabaza.

Wikipedia


izobronta

linia na mapie łącząca miejsca, w których w tym samym czasie słychać pierwszy grzmot nadciągającej burzy


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) meteorol. krzywa łącząca punkty, w których jednocześnie słychać grzmot burzy

Wiktionary

Izobronta (izo- + gr. bronte = grzmot) – izolinia na mapie łącząca miejsca, w których w tym samym czasie słychać pierwszy grzmot nadciągającej burzy.

Wikipedia


izobutan

rozgałęziona forma butanu


SJP.pl

Wikipedia


izobuten

rozgałęziona forma butenu


SJP.pl

Izobutylen, izobuten (CH3)2C=CH2 – organiczny związek chemiczny z grupy węglowodorów nienasyconych z szeregu homologicznego alkenów rozgałęzionych. Posiada jedno wiązanie podwójne o długości 1,2907 Å. Jest jednym z czterech izomerów butenu. Jest ważnym surowcem w syntezach wielkotonażowych.

Wikipedia


izobutylen

Izobutylen, izobuten (CH3)2C=CH2 – organiczny związek chemiczny z grupy węglowodorów nienasyconych z szeregu homologicznego alkenów rozgałęzionych. Posiada jedno wiązanie podwójne o długości 1,2907 Å. Jest jednym z czterech izomerów butenu. Jest ważnym surowcem w syntezach wielkotonażowych.

Wikipedia


izocefalia

w plastyce: sposób kompozycji, w której głowy przedstawianych postaci znajdują się na tej samej wysokości; izokefalizm, izokefalia


SJP.pl


izocefaliczny

izocefalia; izokefaliczny


SJP.pl


izochimena

linia na mapie łącząca punkty o jednakowej średniej temperaturze w porze zimowej


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) meteorol. krzywa łącząca punkty o tej samej średniej temperaturze w zimie

Wiktionary

Izochimena (gr. isos = „równy” + gr. cheimon = „zima”) – izolinia na mapie łącząca punkty, w których średnia zimowa temperatura osiągnęła taką samą wartość. Miarą stosowaną są jednostki temperatury (w zależności od układu jednostek i miar).

Izochimeny wraz z izoterami stosowane są głównie na mapach meteorologicznych.

Wikipedia


izochinolina

Izochinolina – organiczny związek chemiczny z grupy związków heterocyklicznych zawierających azot. Izochinolina zbudowana jest ze skondensowanego pierścienia benzenowego i pirydynowego. Strukturalny izomer chinoliny.

Wikipedia


izochora

linia przedstawiająca na wykresie proces termodynamiczny, podczas którego układ nie zmienia objętości


SJP.pl

Przemiana izochoryczna (z gr. ἴσος — „równy” i χώρος — „miejsce, przestrzeń”) – proces termodynamiczny zachodzący przy stałej objętości (V = const). Oprócz objętości wszystkie pozostałe parametry termodynamiczne mogą się zmieniać.

Podczas przemiany izochorycznej nie jest wykonywana praca, układ może wymieniać energię z otoczeniem tylko w wyniku cieplnego przepływu energii. Z pierwszej zasady termodynamiki wynika, że całe ciepło doprowadzone lub odprowadzone z gazu w procesie izochorycznym jest zużywane na powiększenie lub pomniejszenie jego energii wewnętrznej: \delta Q={\text{d}}U.

Wikipedia


izochroma

w metodzie elastooptycznej:
a) miejsce geometryczne punktów, w których różnice naprężeń głównych modelu elementu konstrukcyjnego mają stałe wartości
b) miejsce geometryczne punktów o równych wartościach maksymalnych naprężeń stycznych


SJP.pl

Izochroma – w elastooptyce - prążek interferencyjny przebiegający przez punkty ciała, w których wartość naprężeń stycznych jest jednakowa.

Wikipedia


izochromatyczny

odnoszący się do zjawisk optycznych, w których barwa światła nie ulega zmianie


SJP.pl


izochron

linia na mapie łącząca punkty, w których jakieś zjawisko występuje jednocześnie


SJP.pl


izochrona

linia na mapie łącząca punkty, w których jakieś zjawisko występuje jednocześnie


SJP.pl

Izochrona – linia na mapie łącząca punkty, w których występuje to samo zjawisko w tym samym czasie. Innymi słowy izochrony wyznaczają obszary o jednakowej osiągalności czasowej.

Miarą stosowaną są same jednostki czasu, jak minuty, godziny, dni. Niższy gradient izochroniczny wskazuje na większą szybkość ruchu danego zjawiska, wyższy odwrotnie.

Wikipedia


izochronizm

właściwość układów drgających polegająca na zachowywaniu stałego okresu drgań niezależnie od zmian amplitudy


SJP.pl

Izochronizm (gr. ἴσος "równy", χρόνος "czas") – właściwość układu drgającego polegająca na niezależności okresu drgań od amplitudy. Izochroniczność jest własnością liniowych układów drgań.

Rzeczywiste układy drgające wykonują z dobrym przybliżeniem drgania harmoniczne i pozostają izochroniczne wówczas, gdy amplituda drgań jest stosunkowo mała. Dla drgań mechanicznych oznacza to np.

  • wychylenie wahadła o kąt dostatecznie mały, aby można było przyjąć, że \sin \alpha =\alpha
  • maksymalne rozciągnięcie sprężyny podczas drgań tylko w zakresie stosowalności prawa Hooke’a.

Wikipedia


izocyjanian

Izocyjaniany – związki chemiczne zawierające ugrupowanie −N=C=O, w którym atomem wiążącym jest atom azotu. Mogą to być sole typu M−N=C=O (gdzie M to atom metalu) lub związki organiczne typu R−N=C=O (gdzie R to dowolna grupa organiczna, a ugrupowanie −N=C=O określa się jako grupę izocyjanianową).

Izocyjaniany są izomerami cyjanianów, zawierających ugrupowanie −O−C≡N oraz piorunianów, zawierających ugrupowanie −C≡N−O.

Wikipedia


izodrom

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) rakieta lub pocisk rakietowy lecący tym samym kursem, co inny obiekt

Wiktionary

Wymowa:

IPA: iˈzɔdrɔ̃m, AS: izodrõm

Wiktionary


izodynama

linia łącząca na mapie punkty o jednakowym natężeniu pola magnetycznego Ziemi


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) geogr. krzywa łącząca punkty o tym samym natężeniu pola magnetycznego

Wiktionary

Izodynama (izo- + gr. dýnamis = „siła”) – izolinia biegnąca na mapie wzdłuż miejsc, w których składowa pozioma lub pionowa natężenia pola magnetycznego Ziemi jest jednakowa, np. izogona, izoklina.

Wikipedia


izodynamiczny

izodynamia


SJP.pl

Patrz:

izodynamia

izoelektronowy

w fizyce, o atomach, jonach, cząsteczkach: posiadające taką samą liczbę i konfigurację elektronów walencyjnych


SJP.pl


izoenzym

każdy z enzymów katalizujących tę samą reakcję, lecz różniących się pod względem budowy lub właściwości; izozym


SJP.pl

Izoenzymy (izozymy) – homologiczne enzymy w obrębie danego organizmu, które katalizują tę samą reakcję chemiczną, ale różnią się sekwencją aminokwasową. Zazwyczaj wykazują odrębne właściwości kinetyczne, takie jak wartości Km i Vmax oraz inne właściwości regulacyjne. Izoenzymy ulegają ekspresji w różnych tkankach lub organellach w różnych stadiach rozwojowych. Są kodowane przez geny zajmujące różne loci, które zwykle powstają w wyniku duplikacji genu i dywergencji. Izoenzymy można często odróżnić od siebie na podstawie właściwości biochemicznych, takich jak ruchliwość elektroforetyczna.

Wikipedia


izofena

linia na mapie łącząca punkty, w których zachodzi to samo zjawisko biologiczne


SJP.pl


izoflawon

fitohormon występujący w roślinach strączkowych


SJP.pl


izoflawonowy

izoflawon


SJP.pl

Patrz:

izoflawon

izofona

linia na mapie oznaczająca granice występowania jakiegoś zjawiska fonetycznego


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) akust. krzywa łącząca punkty o jednakowym poziomie głośności dźwięku;

 (1.2) jęz. krzywa wyznaczająca granicę wystąpienia zjawiska fonetycznego;

Wiktionary

Izofona, krzywa izofoniczna – krzywa jednakowego poziomu głośności dźwięku. Izofony są przedstawiane w układzie logarytmicznej zależności poziomu natężenia dźwięku lub poziomu ciśnienia akustycznego od częstotliwości. Dana krzywa izofoniczna ma tę samą wartość, na przestrzeni różnych częstotliwości, liczoną w fonach, ale różną liczoną w decybelach. Wynika to z różnego odbioru częstotliwości przez ludzkie ucho.

Wikipedia


izofoniczna

krzywa izofoniczna - krzywa łącząca na wykresie punkty o jednakowym poziomie głośności, częstotliwości i natężenia dźwięku


SJP.pl


izofota

linia łącząca na oświetlonej powierzchni punkty o jednakowym natężeniu oświetlenia, wyrażonym w fotach


SJP.pl


izoftalowy

kwas izoftalowy - kwas aromatyczny, izomer kwasu ftalowego


SJP.pl


izogameta

jedna z gamet o takim samym kształcie i wymiarze, lecz zróżnicowanych płciowo


SJP.pl


izogamia

rozmnażanie się za pośrednictwem izogamet czyli dwóch gamet zróżnicowanych płciowo ale identycznych pod względem ruchliwości i rozmiaru


SJP.pl

Izogamia – typ rozmnażania płciowego, gdzie dwie gamety są identyczne pod względem kształtu i ruchliwości, ale różniące się biochemią, fizjologią i genetycznie. Gamety oznacza się tu jako „+” i „–”. Występuje u pierwotniaków (ameby), jednokomórkowych glonów, grzybów i zielenic.

Wikipedia


izogamma

typ rozmnażania płciowego, gdzie dwie komórki rozrodcze są identyczne pod względem kształtu i ruchliwości


SJP.pl


izoglosa

linia na mapie oznaczająca zasięg terytorialny jakiejś cechy językowej


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) jęz. linia na mapie wyznaczająca zasięg danej cechy językowej

Wiktionary

Izoglosa (z greckiego) – ogólna nazwa linii na mapach w atlasach językowych.

Izoglosa określa terytorialny zasięg występowania jakiejś cechy językowej, np. mazurzenia w języku polskim. Wśród nich można wyróżnić: izofony, izomorfy i izoleksy.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ˌizɔˈɡlɔsa, AS: izoglosa

Wiktionary

Powiązane:

 przym. izoglosowy

Wiktionary


izoglosowy

związany z izoglosą, linią na mapie oznaczającą zasięg terytorialny jakiejś cechy językowej, np. mapa izoglosowa


SJP.pl


izoglukoza

syrop glukozowo-fruktozowy, zamiennik cukru wykorzystywany w produkcji napojów i rozmaitych artykułów spożywczych


SJP.pl

Syropy glukozowo-fruktozowe (SGF), syropy wysokofruktozowe – oczyszczone i zagęszczone wodne roztwory cukrów prostych (glukozy i fruktozy) w różnych proporcjach, uzyskiwane w wyniku hydrolizy enzymatycznej lub kwasowej skrobi.

Syropy glukozowo-fruktozowe (fruktozowo-glukozowe) w handlu występują pod różnymi nazwami: izoglukoza (nazwa od procesu otrzymywania – izomeryzacji, zawartości fruktozy pomiędzy 10 a 50%), syrop wysokofruktozowy (HFS), wysokofruktozowy syrop kukurydziany (HFCS), syrop inulinowy. Także syrop z agawy (92–56% fruktozy i 20–8% glukozy).

Wikipedia


izogona

linia na mapie łącząca punkty o jednakowym kierunku wiatru w określonym czasie


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) geogr. krzywa łącząca punkty o tej samej deklinacji magnetycznej

Wiktionary

Izogona (izo- + gr. gõnía = „kąt”) – izolinia biegnąca na mapie (geograficznej lub magnetycznej) wzdłuż miejsc o takiej samej wartości deklinacji magnetycznej. Szczególną odmianą izogony jest agona – linia łącząca punkty o zerowej deklinacji magnetycznej.

Wikipedia


izohalina

linia na mapie łącząca punkty na morzu o tym samym zasoleniu wody


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) geogr. krzywa na mapie łącząca punkty o jednakowym zasoleniu;

Wiktionary

Izohalina (izo- + gr. háls = „sól”) – izolinia na mapie łącząca punkty o takim samym stopniu zasolenia. Stosowana do graficznego przedstawienia poziomów zasolenia jezior, mórz, oceanów.


Wikipedia


izohela

linia na mapie, która łączy punkty o jednakowej wartości usłonecznienia w tym samym czasie


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) metrol. linia łącząca na mapie punkty o takich samych wartościach usłonecznienia

 (1.2) fot. linia łącząca punkty o tej samej gęstości optycznej w obrazie nieprzetworzonym

Wiktionary

Usłonecznienie – sumaryczny czas (w godzinach) w danym okresie (w ciągu doby, miesiąca lub roku), podczas którego na określone miejsce na powierzchni Ziemi padają bezpośrednio promienie Słońca. Do pomiaru usłonecznienia służy urządzenie zwane heliografem.

Wikipedia


izohelia

fotograficzna technika tonorozdzielcza, w której obraz złożony jest z plam bieli, szarości i czerni, bez przejść między tonami


SJP.pl

Izohelia – pozytywowa technika tonorozdzielcza opracowana przez Witolda Romera w 1931, polegająca na przetworzeniu obrazu polegającym na utworzeniu w nim w efekcie końcowym kilku dowolnie wybranych odcieni wyraźnie oddzielonych od siebie jasnością, odpowiadającym punktom o tej samej gęstości optycznej w obrazie nieprzetworzonym, nazwanymi izohelami.

Wikipedia


izohieta

linia na mapie klimatycznej łącząca punkty o jednakowej ilości opadów atmosferycznych w danym czasie bądź o jednakowych średnich opadach wieloletnich


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) metrol. linia łącząca na mapie punkty o takich samych wartościach sum opadów;

Wiktionary

Izohieta – izolinia łącząca punkty na mapie klimatycznej o takich samych wartościach sum opadów atmosferycznych w danym okresie.

Wysokości opadów znane są dla określonych punktów – w miejscach lokalizacji stacji opadowych. Jeżeli na mapie, na której wyznaczone są miejsca położenia stacji opadowych zostaną wpisane wartości wysokości opadu i połączy się odpowiednio punkty jednakowych opadów, uzyskamy „warstwice” analogiczne do warstwic wysokości terenu dla [[Mapa topograficzna|map topograficznych]].

Wikipedia


izohipsa

1. linia na mapie łącząca punkty o jednakowej wysokości względem przyjętego poziomu odniesienia; poziomica, warstwica;
2. linia na mapie pogody łącząca punkty leżące na jednakowej wysokości danej powierzchni izobarycznej


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) krzywa na mapie łącząca punkty o jednakowej wysokości nad poziom morza lub względem innego przyjętego poziomu odniesienia;

Wiktionary

Warstwica (nazwa używana w geodezji) lub poziomica (nazwa używana w kartografii), izohipsa – izolinia krzywa na mapie łącząca punkty o takiej samej wysokości względem przyjętego poziomu odniesienia, najczęściej nad poziomem morza.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Za pomocą izohips można przedstawić na mapie ukształtowanie terenu.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌizɔˈxʲipsa, AS: izoχʹipsa

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) poziomica, warstwica

Wiktionary


izohumida

Izohumida (izo + gr. humidus = „wilgotny”) – izolinia na mapie klimatycznej lub diagramie łącząca punkty o takiej samej wilgotności względnej powietrza w tym samym czasie. Wyraz ten pochodzi z języka greckiego.

Wikipedia


izohydra

linia łącząca na mapie punkty o jednakowym poziomie wód


SJP.pl


izohydria

stały, względnie równy poziom stężenia jonów wodorowych w organizmie


SJP.pl


izojonia

utrzymywanie poszczególnych jonów w organizmie na stałym poziomie


SJP.pl


izokandela

krzywa na powierzchni umyślonej kuli, w której środku znajduje się źródło światła, łącząca punkty odpowiadające kierunkom, w których światłość jest taka sama; także rzut tej płaszczyzny na krzywą


SJP.pl


izokefalia

w plastyce: sposób kompozycji, w której głowy przedstawianych postaci znajdują się na tej samej wysokości; izokefalizm, izocefalia


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) szt. rodzaj kanonicznej kompozycji plastycznyastycznej, w której głowy postaci znajdują się w jednej linii, na tej samej wysokości;

Wiktionary

Izokefalizm, izokefalia (gr. isos – równy, kefale – głowa), sposób kompozycji układów wielofigurowych stosowany w rzeźbiarstwie i malarstwie polegający na tym, że głowy przedstawianych postaci znajdują się na tej samej wysokości.

Wikipedia

Synonimy:

 (1.1) izokefalizm

Wiktionary


izokefaliczny

izokefalia, izokefalizm; izocefaliczny


SJP.pl


izokefalizm

w plastyce: sposób kompozycji, w której głowy przedstawianych postaci znajdują się na tej samej wysokości; izokefalia, izocefalia


SJP.pl

Izokefalizm, izokefalia (gr. isos – równy, kefale – głowa), sposób kompozycji układów wielofigurowych stosowany w rzeźbiarstwie i malarstwie polegający na tym, że głowy przedstawianych postaci znajdują się na tej samej wysokości.

Wikipedia


izoklina

linia na mapie łącząca punkty o jednakowym nachyleniu magnetycznym


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) geogr. krzywa łącząca punkty o tej samej inklinacji magnetycznej

Wiktionary

Izoklina – izolinia biegnąca na mapie (geograficznej lub magnetycznej) wzdłuż miejsc o takiej samej wartości inklinacji magnetycznej.

Wikipedia


izokolon

figura stylistyczna polegająca na budowie członów zdania złożonych z równej liczby sylab oraz o takim samym rytmie; isokolon


SJP.pl


izokosma

linia łącząca te same punkty promieniowania kosmicznego


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) geogr. krzywa łącząca punkty o tym samym natężeniu promieniowania kosmicznego

Wiktionary

Izokosma (izo + gr. kósmos = „świat”) – izolinia na mapie łącząca punkty o tym samym natężeniu promieniowania kosmicznego, czyli promieniowania złożonego, zarówno korpuskularnego, jak i elektromagnetycznego, docierającego do Ziemi z otaczającej ją przestrzeni kosmicznej.

Wikipedia


izokoszta

krzywa jednakowego kosztu dwóch czynników wytwórczych (nakładów pracy i kapitału), jakie mogą być zaangażowane do produkcji


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) ekon. linia obrazująca wszystkie kombinacje dwóch czynników wytwórczych, których koszt całkowity jest taki sam;

Wiktionary

Izokoszta (krzywa jednakowego kosztu) − w mikroekonomii prosta obrazująca różne kombinacje czynników produkcji, których koszt całkowity jest taki sam.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Wykorzystując izokoszty i izokwanty można wyznaczyć punkty styku obu krzywych, będący optimami producenta.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌizɔˈkɔʃta, AS: izokošta

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) krzywa jednakowego kosztu

Wiktionary


izokrates

(436-338 p.n.e.) mówca grecki, uczeń Sokratesa, nauczyciel młodzieży, twórca teorii klasycznej prozy attyckiej


SJP.pl

Izokrates (stgr. Ἰσοκράτης Isokrates; 436-338 p.n.e.) – mówca grecki, nauczyciel wymowy, twórca teorii klasycznej prozy attyckiej. Zaliczany do kanonu dziesięciu mówców. Jego zasługą jest, że dokonał klasyfikacji prozy attyckiej, wprowadzając podział na: języki poetyckie i języki prozy.

Wikipedia


izokryma

linia na mapie łącząca punkty o jednakowej najniższej temperaturze powietrza w zimie


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) meteorol. krzywa łącząca punkty o tej samej najniższej temperaturze w zimie

Wiktionary

Izokryma (izo- + gr. krymós = „zimno, mróz”) – linia na mapie, łącząca punkty o jednakowej średniej temperaturze powietrza zimy astronomicznej.

Wikipedia


izokwanta

w teorii produkcji: krzywa wyznaczająca wszelkie możliwe kombinacje czynników produkcji, które dają tę samą ilość produktu


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) ekon. linia przedstawiająca wszystkie kombinacje dwóch czynników wytwórczych pozwalające osiągnąć dany rozmiar produkcji;

Wiktionary

Izokwanta (krzywa jednakowego produktu) to krzywa przedstawiająca wszystkie kombinacje dwóch czynników wytwórczych pozwalające osiągnąć dany rozmiar produkcji.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Długości wektorów, których końce wyznaczają izokwanty, są proporcjonalne do ilości produktu, czyli do rozmiaru produkcji.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌizɔˈkfãnta, AS: izokfãnta

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) krzywa jednakowego produktu

Wiktionary


izolacja

1. bycie w odosobnieniu, bycie poza oddziałwaniem otoczenia; alienacja, odosobnienie, odseparowanie;
2. w psychologii: mechanizm obronny polegający na unikaniu wszelkiej aktywności mogącej wywołać nieprzyjemne odczucia; alienowanie się, izolowanie się;
3. w biologii: ograniczenie lub uniemożliwienie krzyżowania się gatunków roślin lub zwierząt przez wytworzenie się bariery chroniącej;
4. oddzielenie danego ciała fizycznego od otoczenia warstwą specjalnie przystosowanego materiału;
5. warstwa specjalnego materiału, utrudniająca wzajemne oddziaływanie dwóch układów, ciał, środowisk itp.; izolator


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) oddzielenie od otoczenia lub uniemożliwienie kontaktu z otoczeniem

 (1.2) fiz. warstwa materiału o niskiej przewodności cieplnej chroniąca, ograniczająca dopływ lub odpływ ciepła;

 (1.3) niska przewodność cieplna (cecha izolacji (1.2))

 (1.4) elektr. warstwa materiału o niskiej przewodności elektrycznej;

Wiktionary

Izolacja – sposób zabezpieczenia dwóch sąsiadujących układów, elementów itp. w celu utrudnienia wzajemnego oddziaływania.

Rozróżniane są następujące izolacje:

  • elektryczne – zapobiegające przepływowi ładunków elektrycznych
  • wodochronne (hydroizolacje) – chroniące przed działaniem wody, wilgoci i pary wodnej
  • termiczne (termoizolacje) – chroniące przed niekorzystną wymianą ciepła z otoczeniem
  • chroniące przed wiatrem (wiatroizolacje) – chroniące przed ucieczką ciepła spowodowaną przewiewem, dopływem wilgoci atmosferycznej do wnętrza osłanianej przegrody, wywiewaniem cząstek ociepliny oraz osiadaniem w niej kurzu
  • akustyczne – obniżają natężenie dźwięków określonej częstotliwości oraz tłumią dźwięki niepożądane
  • przeciwdrganiowe – ograniczają wpływ drgań na elementy budynku, maszyn itp.
  • chemoodporne – zabezpieczają element przed agresją środowiska. Są to powłoki antykorozyjne metali i niemetali. Rozróżniane są środowiska agresywne:
    • gazowe – gazy agresywne, podwyższona wilgotność środowiska
    • ciekłe – działalność roztworów kwasów, zasad, soli, substancji organicznych, wody destylowanej itp.
    • stałe – materiały chemiczne sypkie, pyły, grunty agresywne itp.

    Wikipedia

    Przykłady

     (1.3) Styropian ma dobrą izolację.

     (1.4) Izolację przewodu wykonano z polwinitu.

    Wiktionary

    Powiązane:

     rzecz. izolator mrz., izolacjonista mos., izolacjonizm mrz., izolatka ż., wyizolowanie n., odizolowanie n.

     czas. izolować ndk., odizolować dk., izolować ndk., zaizolować dk.

     przym. izolacyjny

    Wiktionary

    Synonimy:

     (1.1) odosobnienie, separacja

     (1.2) termoizolator

    Wiktionary


izolacjonista

zwolennik izolacjonizmu - strategii w polityce międzynarodowej


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) polit. zwolennik izolacjonizmu w polityce zagranicznej

 (1.2) zwolennik izolowania się od innych

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌizɔlat͡sʲjɔ̇̃ˈɲista, AS: izolacʹi ̯o̊̃ńista

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. izolacjonizm m., izolacja ż., izolowanie n., izolatka ż.

:: fż. izolacjonistka ż.

 czas. izolować ndk.

 przym. izolacjonistyczny

Wiktionary

Synonimy:

 (1.2) separatysta

Wiktionary


izolacjonistka

zwolenniczka izolacjonizmu - strategii w polityce międzynarodowej


SJP.pl


izolacjonistyczny

1. taki, który dotyczy izolacjonizmu - strategii w polityce międzynarodowej, np. doktryna izolacjonistyczna; separatystyczny;
2. rzadko: taki, który dąży do izolacjonizmu, czyli skłonności do bycia w odosobnieniu, poza oddziaływaniem otoczenia; izolacyjny


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) polit. związany z izolacjonizmem, dotyczący izolacjonizmu

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. izolatka ż., izolacjonizm mrz., izolacjonista mos., izolacjonistka ż.

Wiktionary


izolacjonizm

1. skłonność do pozostawania poza oddziaływaniem otoczenia; izolacja, alienacja;
2. w polityce zagranicznej: strategia polegająca na odrzuceniu lub okazaniu braku zainteresowania przez dany kraj przymierzami międzynarodowymi oraz sprawami innych krajów, przy jednoczesnym skupieniu się na obronie interesów i praw narodowych; separatyzm


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) polit. polityka danego państwa polegająca na ograniczeniu angażowania się w sprawy zagraniczne i skupieniu się na problemach wewnętrznych kraju;

 (1.2) tendencja do izolowania się

Wiktionary

Izolacjonizm (ang. isolationism z fr. isolation ‘izolacja’ od wł. isolato 'oddzielony od wszystkiego, jak wyspa od lądu’ od isola ‘wyspa’ z łac. insula ‘wyspa’), kierunek polityki zagranicznej sprowadzający się do obrony interesów i bezpieczeństwa własnego państwa.

Wikipedia

Przykłady

 (1.2) Obie grupy: żydowska wcześniej, romska do czasów współczesnych, zajmowały najniższe miejsce w hierarchii społecznej, dzieliły wyraźną odrębność językową od społeczności większościowych, charakterystyczny ubiór, wykonywane zawody oraz izolacjonizm: zarówno wewnętrzny jak i narzucony przez społeczeństwo większościowe.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌizɔlaˈt͡sʲjɔ̇̃ɲism̥, AS: izolacʹi ̯o̊̃ńism̦

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. izolacja ż., izolacjonista m., izolatka ż.

 czas. izolować

 przym. izolacjonistyczny

Wiktionary


izolacyjność

cecha tego, co ma właściwości izolacyjne, czyli takie, które służą do oddzielenia dwóch układów, ciał, środowisk itp., np. izolacyjność cieplna


SJP.pl


izolacyjny

1. taki, który dąży do izolacji, czyli bycia w odosobnieniu, poza oddziaływaniem otoczenia; izolacjonistyczny (rzadko);
2. taki, który służy do oddzielenia dwóch układów, ciał, środowisk itp.;
3. taki, który dotyczy izolacji - mechanizmu obronnego człowieka;
4. w biologii: taki, który ogranicza lub uniemożliwia krzyżowanie się gatunków roślin albo zwierząt


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) mający zdolność izolacji

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. izolatka ż., izolacja ż.

 czas. izolować ndk.

Wiktionary


izolarz

pracownik wykonujący izolację; izoler


SJP.pl


izolat

1. kultura patogenu rośliny przechowywana w celach doświadczalnych;
2. związek zapachowy wyodrębniony z balsamu, żywicy lub olejku eterycznego;
3. język niewykazujący pokrewieństwa z innym istniejącym językiem; język izolowany;
4. izolat białka - produkt wysokobiałkowy o bardzo wysokiej zawartości protein


SJP.pl


izolatka

1. w szpitalach, internatach, żłobkach itp.: oddzielny pokój, w którym umieszcza się osoby chore lub podejrzane o chorobę zakaźną; separatka;
2. w zakładzie karnym: cela jednoosobowa; pojedynka, separatka, karcer;
3. przenośnie: rodzaj dodatkowej kary polegającej na umieszczeniu osadzonego w zakładzie karnym w jednoosobowej celi; karcer


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) wydzielona jednoosobowa sala dla chorych, zwykle zakaźnie

 (1.2) jednoosobowa cela w więzieniu

Wiktionary

Izolatka:

  • izolatorium, w opiece zdrowotnej – pomieszczenie przeznaczone dla osoby chorej zakaźnie lub podejrzanej o chorobę zakaźną
  • izolatka (więzienie) – w więziennictwie – jednoosobowa cela

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Na oddziale znajdują się dwie nowocześnie wyposażone izolatki.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌizɔˈlatka, AS: izolatka

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. izolacja ż., izolacyjność ż., izolator m., izolarz m., izoler m., izolatorium n., izolacjonizm m., izolacjonista m., izolacjonistka ż.

 przym. izolacyjny, izolacjonistyczny

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1-2) separatka

Wiktionary


izolator

1. warstwa specjalnego materiału, utrudniająca wzajemne oddziaływanie dwóch układów, ciał, środowisk itp.; izolacja;
2. przedmiot z porcelany, szkła lub tworzywa sztucznego, który służy do łączenia i jednocześnie izolowania części będących względem siebie pod napięciem


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) materiał izolujący

 (1.2) elektr. przedmiot z materiału nie przewodzącego prądu elektrycznego, łączący a zarazem izolujący części urządzenia będące względem siebie pod napięciem

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (2.1) pracownik wykonujący lub montujący izolację

Wiktionary

  • Izolator – film w reżyserii Christopher Doyle’a z roku 2008
  • Izolator elektryczny (w fizyce i technice) – dielektryk, materiał, który nie przewodzi prądu elektrycznego
    • Izolator elektryczny (w technice) – element konstrukcyjny, który nie przewodzi prądu elektrycznego
    • izolatory energetyczne
  • Izolator ciepła
  • Izolator akustyczny
  • Izolator Boguchwała klub piłkarski

Zobacz też: izolacja

Wikipedia

Powiązane:

 rzecz. izolacja ż., izolatka ż., wyizolowanie n.

 czas. izolować

Wiktionary


izolatorium

w medycynie: szpital sanatoryjny przeznaczony dla osób chorych na chorobę zakaźną


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) budynek lub pomieszczenie przeznaczone do prowadzenia izolacji chorych na choroby zakaźne;

Wiktionary

Izolatorium – zamknięty zakład leczniczy, czasem też sanatorium, z przeznaczeniem tylko dla chorych na jedną z chorób zakaźnych.

Izolatoria powstają najczęściej podczas epidemii lub pandemii, często wtedy, kiedy brakuje miejsc w szpitalach na oddziałach zakaźnych. Przykładem może być epidemia ospy we Wrocławiu lub pandemia COVID-19.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) W Sanatorium Uzdrowiskowym MSWiA „Orion” w Ciechocinku działa pierwsze w województwie kujawsko-pomorskim izolatorium dla osób zakażonych koronawirusem.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. izolatka ż.

Wiktionary


izolatorowy

izolator


SJP.pl

Patrz:

izolator

izolband

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) gw-pl|Górny Śląsk. techn. taśma izolacyjna

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) gw-pl|Górny Śląsk|band-zola.

Wiktionary


izolda

imię żeńskie


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) mitcelt. szt. liter. teatr. film. imię bohaterki niespełnionej miłości ;

 (1.2) imię|polski|ż.

Wiktionary

Izolda – imię żeńskie pochodzenia celtyckiego lub germańskiego. Wywodzi się najprawdopodobniej z walijskiego Essylt oznaczającego „piękna”. Według legendy nosiła to imię irlandzka księżniczka, kochanka Tristana, zaręczona królowi Kornwalii Markowi. Możliwe jednak, że imię pochodzi z staro-wysoko-niemieckiego isan „żelazo” i waltan „rządzić, panować”.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: iˈzɔlda, AS: izolda

Wiktionary


izoldziny

przymiotnik dzierżawczy - należący do Izoldy lub z nią związany


SJP.pl


izoleksa

dialektologia: linia na mapie wyznaczająca terytorialny zasięg występowania jakiegoś wyrazu, najczęściej gwarowego


SJP.pl

Izoleksa (z greckiego izo – równy i leksis – wyraz) – linia wytyczona na mapie zgodnie z granicą zasięgu terytorialnego występowania danego (którego dotyczy dana izoleksa) wyrazu jako elementu słownikowego. Izoleksa przebiega np. między obszarami z dominującymi formami na polu i na dworze.

Wikipedia


izoler

pracownik wykonujący izolację; izolarz


SJP.pl


izoleucyna

aminokwas egzogenny, izomer leucyny; występuje w większości białek


SJP.pl

Izoleucyna (łac. Isoleucinum; skróty: Ile, I) – organiczny związek chemiczny, izomer leucyny, aminokwas alifatyczny występujący w praktycznie każdym białku, obojętny elektrycznie. Należy do aminokwasów egzogennych, czyli nie może być syntetyzowany w organizmie człowieka i musi być dostarczany z pożywieniem. Duże jego ilości znajdują się w kazeinie, hemoglobinie, białkach osocza krwi.

Wikipedia


izolinia

linia na mapie łącząca punkty o takich samych wartościach danego zjawiska


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) linia na mapie łącząca punkty o jednakowych wartościach danej cechy;

Wiktionary

Izolinia, izarytma (w kartografii), izograma (w meteorologii) – krzywa na mapie łącząca punkty o jednakowych wartościach liczbowych danej cechy. Termin ten i pokrewne terminy pochodzą od stgr. ίσος ísos, „równy” i słowa „linia”, bądź odpowiednich innych słów.

Wikipedia


izolować

1. nie dopuszczać, nie dopuścić do zetknięcia z kimś lub z czym;
2. wyodrębniać, wyodrębnić jakąś substancję, np. gen, wirus z jakiegoś preparatu;
3. oddzielać, oddzielić coś od otoczenia materiałem nieprzewodzącym (np. prądu, ciepła) lub nieprzepuszczającym (np. dźwięku);
4. o ludziach: izolować się - unikać, zaprzestać kontaktu z kimś lub czymś; separować się, odseparować się


SJP.pl

czasownik przechodni niedokonany (dk. wyizolować)

 (1.1) wydzielać z całości

czasownik przechodni niedokonany (dk. zaizolować)

 (2.1) pokrywać izolacją

czasownik przechodni niedokonany (dk. odizolować)

 (3.1) oddzielać od otoczenia, nie dopuszczać do zetknięcia

 (3.2) być używanym jako izolacja

czasownik zwrotny niedokonany izolować się (dk. wyizolować się)

 (4.1) oddzielać się od czegoś

czasownik zwrotny niedokonany izolować się (dk. odizolować się)

 (5.1) odsuwać się od innych, pozostawać w odosobnieniu, trzymać się na uboczu

Wiktionary

Powiązane:

 czas. odizolować, wyizolować, zaizolować

 rzecz. izolacja ż., izolacjonizm m., izolacjonista m., izolat m., izolator m., odizolowanie n.

 przym. izolowany, izolacyjny

Wiktionary

Synonimy:

 (3.1) oddzielać, separować

Wiktionary


izolowanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|izolować.

Wiktionary

Izolowanie – mechanizm obronny polegający na oderwaniu emocji od obiektów lub sytuacji wywołujących te emocje. Ta teoria psychoanalityczna została po raz pierwszy zaproponowana przez Zygmunta Freuda. Choć jest związana z wyparciem, wyróżnia się na kilka sposobów. Charakteryzuje się jako proces psychiczny polegający na stworzeniu luki między nieprzyjemną lub zagrażającą myślą a innymi myślami i uczuciami. Poprzez minimalizowanie powiązań z innymi myślami, zagrażająca treść jest rzadziej przypominana i ma mniejszy wpływ na samoocenę lub poczucie tożsamości.

Wikipedia

Powiązane:

 rzecz. izolacjonista mos., wyizolowanie n., odizolowanie n.

Wiktionary


izolowany

1. nie dopuszczać, nie dopuścić do zetknięcia z kimś lub z czym;
2. wyodrębniać, wyodrębnić jakąś substancję, np. gen, wirus z jakiegoś preparatu;
3. oddzielać, oddzielić coś od otoczenia materiałem nieprzewodzącym (np. prądu, ciepła) lub nieprzepuszczającym (np. dźwięku);
4. o ludziach: izolować się - unikać, zaprzestać kontaktu z kimś lub czymś; separować się, odseparować się


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) wydzielony, odosobniony, oddzielony od ogółu

 (1.2) pokryty izolacją

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌizɔlɔˈvãnɨ, AS: izolovãny

Wiktionary

Powiązane:

 czas. izolować

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) odosobniony

Wiktionary


izoluksa

linia łącząca na oświetlonej powierzchni punkty o jednakowym natężeniu oświetlenia, wyrażonym w luksach


SJP.pl


izomalt

małokaloryczny środek słodzący


SJP.pl

Izomalt (E953) – niskokaloryczny i niepowodujący próchnicy masowy środek słodzący o niskiej higroskopijności, łatwo krystalizujący. Daje dobrą klarowność, zapobiega lepieniu się cukierków oraz umożliwia długi okres przechowywania.

Jest to syntetyczna substancja słodząca. Ponadto pełni funkcję przeciwzbrylającą i wypełniającą. Izomalt dodawany jest do bezalkoholowych napojów bez dodatku cukru, dietetycznych produktów mlecznych, soków owocowych o obniżonej kaloryczności, deserów, wyrobów cukierniczych, gumy do żucia, piwa bezalkoholowego, dżemów, marmolad, galaretek, wafli, pieczywa, śniadaniowych przetworów zbożowych, musztardy, sosów i likierów.

Wikipedia


izomer

każdy ze związków organicznych mających identyczny wzór cząsteczkowy, lecz różny układ atomów w cząsteczce


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) chem. jeden z dwóch lub większej liczby związków chemicznych o tym samym składzie atomowym, różniących się połączeniami lub ułożeniem atomów;

Wiktionary

Izomery (gr. isos – równy, meros – część) – związki chemiczne o identycznych sumarycznych wzorach cząsteczkowych, różniące się między sobą sposobami lub kolejnością wiązań atomowych albo ich innym rozmieszczeniem w przestrzeni.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Przyczyny zróżnicowania zapachu obu izomerów karwonu są w ostatnich latach przedmiotem ożywionej polemiki.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. izomeraza ż., izomeria ż.

 przym. izomeryczny

Wiktionary


izomeraza

katalizator reakcji przekształceń wewnątrzkomórkowych


SJP.pl

Izomerazy (EC 5) – klasa enzymów katalizujących izomeryzację. Katalizują odwracalne reakcje przekształceń strukturalnych w obrębie cząsteczki.

Do klasy należą: racemazy, epimerazy, oksydazy wewnątrzcząsteczkowe, mutazy, izomerazy trans – cis.

Wikipedia


izomeria

zjawisko występowania związków o różnym rozmieszczeniu atomów w cząsteczkach przy identycznym składzie chemicznym i masie cząsteczkowej


SJP.pl

Izomeria – zjawisko istnienia różnic w budowie cząsteczek o takim samym składzie atomowym.

W zależności od różnic, jakie występują pomiędzy izomerami, wyróżnia się następujące rodzaje izomerii:

  • izomeria konfiguracyjna - występowanie dwóch lub więcej cząsteczek o tej samej liczbie i rodzaju atomów, między którymi występują dokładnie te same wiązania chemiczne, różniących się mimo to układem atomów w przestrzeni. Izomeria ta dzieli się dalej na:
    • izomeria geometryczna wynika z faktu różnego układu atomów i podstawników przy wiązaniach wielokrotnych lub w układach cyklicznych.
    • izomeria optyczna - ich istnienie jest związane z cechą związków chemicznych zwaną chiralnością. Izomery optyczne dzieli się z kolei na:
      • enancjomery - które są swoimi własnymi odbiciami lustrzanymi i zawsze występują parami
      • diastereoizomery - których natura powstawania wynika również z istnienia centrów chiralności, ale które nie są swoim odbiciami lustrzanymi

      Wikipedia


izomeryzacja

Izomeryzacja – reakcja chemiczna polegająca na przekształcaniu się jednego izomeru w drugi, na przykład izomeryzacja kwasu (−)mlekowego w kwas (+)mlekowy w wyniku inwersji Waldena. Izomeryzacja może stanowić zarówno samodzielną reakcję chemiczną, jak i być ubocznym, często niepożądanym, efektem innej reakcji chemicznej.

Wikipedia


izometr

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) urządzenie do kontroli stanu izolacji przewodów elektrycznych

Wiktionary


izometria

przekształcenie nie zmieniające odległości pomiędzy punktami


SJP.pl

Izometria (gr. isos – równy, métron – miara), także przekształcenie izometryczne – funkcja zachowująca odległości między punktami przestrzeni metrycznej. Jest to więc izomorfizm izometryczny. W geometrii figury, między którymi istnieje izometria (są izometryczne), nazywane są przystającymi.

Wikipedia


izometryczny

1. w matematyce: nie zmieniający odległości między punktami, np. przekształcenie izometryczne, rzut izometryczny;
2. ćwiczenia izometryczne - ćwiczenia polegające na napinaniu mięśni bez wykonywania ruchów


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) mat. taki, który nie zmienia odległości między punktami

 (1.2) o ćwiczeniu, gimnastyce: taki, który polega na napinaniu mięśni bez wykonywania ruchów

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. izometria ż.

Wiktionary


izomorfa

językoznawstwo: linia na mapie wyznaczająca terytorialny zasięg występowania jakiejś cechy językowej z zakresu fleksji lub słowotwórstwa


SJP.pl

Izomorfa – w językoznawstwie wytyczona na mapie linia oddzielająca od siebie tereny, na których różne morfemy (końcówki, sufiksy lub prefiksy) są używane w tej samej funkcji.

Przykładowo, izomorfa będzie oddzielać na mapie tereny, na których czasownik iść w trybie rozkazującym liczby mnogiej przyjmuje końcówki odpowiednio: -my i -wa (chodźmy, chodźwa).

Wikipedia


izomorficzny

1. w chemii, mineralogii: równopostaciowy;
2. w matematyce: strukturalnie identyczny, równoważny


SJP.pl


izomorfizm

mat. właściwość zbiorów polegająca na tym, iż wyniki odpowiednich działań na przyporządkowanych sobie elementach tych zbiorów są również sobie przyporządkowane


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) mat. odwzorowanie pomiędzy dwiema przestrzeniami matematycznymi, zachowujące wszystkie relacje i funkcje

Wiktionary

Izomorfizm (gr. isos – równy, morphe – kształt) – funkcja wzajemnie jednoznaczna (bijekcja) z jednego obiektu matematycznego w drugi, która zachowuje funkcje, relacje i wyróżnione elementy.

W przypadku obiektów algebry uniwersalnej (takich jak grupy, pierścienie, moduły itp.) izomorfizmem nazywamy wzajemnie jednoznaczne odwzorowanie f takie, że f i jego odwrotność f^{-1} są homomorfizmami.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Między tymi obiektami zachodzi izomorfizm – nie da się ich odróżnić na podstawie ich własności.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌizɔ̃ˈmɔrfʲism̥, AS: izõmorfʹism̦

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. morfizm m., homomorfizm m., homeomorfizm m., epimorfizm m.

Wiktionary


izonefa

krzywa na mapie klimatycznej łącząca punkty odpowiadające miejscom, w których w określonym czasie wielkość zachmurzenia była jednakowa


SJP.pl

Izonefa - linia na mapie klimatycznej łącząca punkty o jednakowym przeciętnym stopniu zachmurzenia w określonym czasie.

Wikipedia


izoniazyd

powszechny lek przeciwgruźliczy


SJP.pl

Izoniazyd (łac. isoniazidum), INH – organiczny związek chemiczny, powszechnie używany lek przeciwgruźliczy, zaliczany do tzw. leków pierwszego rzutu, który jest stosowany w leczeniu gruźlicy oraz niektórych innych mykobakterioz.

Wikipedia


izonomia

w starożytnej Grecji: ustrój polityczny zapewniający obywatelom równość wobec prawa, a także prawo do równego udziału we władzy


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) praw. równość ludzi wobec prawa;

Wiktionary

Izonomia (gr. ἰσονομία) – termin wywodzący się z prawa starożytnej Grecji oznaczający ustrój polityczny zapewniający obywatelom równość wobec prawa, a także prawo do równego udziału we władzy. Obecnie termin ten mylony jest z równouprawnieniem. Równość wobec prawa oznaczała, iż ogólnie sformułowane prawo dotyczy wszystkich obywateli.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ˌizɔ̃ˈnɔ̃mʲja, AS: izõnõmʹi ̯a

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) równouprawnienie

Wiktionary


izooktan

związek organiczny w postaci bezbarwnej cieczy nierozpuszczalnej w wodzie i trudno rozpuszczalnej w alkoholu i eterze, stosowany w mieszaninie z heptanem jako paliwo wzorcowe do wyznaczania liczby oktanowej


SJP.pl

Izooktan (2,2,4-trimetylopentan) – organiczny związek chemiczny, węglowodór należący do alkanów. Jest to rozgałęziony izomer oktanu.

Wikipedia


izoopaka

miejsce geometryczne punktów o równym współczynniku pochłaniania (warstwy fotograficznej)


SJP.pl


izoosmotyczny

identyczny jak stężenie osmotyczne płynów fizjologicznych


SJP.pl


izopatia

Wikipedia


izopatyczny

izopatia


SJP.pl

Patrz:

izopatia

izoperymetr

jedna z figur płaskich o jednakowym obwodzie


SJP.pl


izopleta

w kartografii: linia jednakowych wartości liczbowych wskazująca natężenie w rozmieszczeniu jakiegoś zjawiska; izarytma


SJP.pl

Wikipedia


izopod

stawonóg występujący głównie w wodach morskich; równonóg


SJP.pl


izopola

linia na mapie lub wykresie łącząca punkty o tej samej zawartości pyłku danego gatunku rośliny w określonym czasie


SJP.pl


izopren

związek organiczny, węglowodór nienasycony; substancja wyjściowa do otrzymywania syntetycznego kauczuku


SJP.pl

Izopren – organiczny związek chemiczny z grupy dienów. Stosowany w przemyśle do otrzymywania jednego gatunku kauczuku syntetycznego (kopolimeru izoprenu i izobutanu).Występuje w dwóch stereochemicznych odmianach – 1,4 cis oraz 1,4 trans, oraz w formie dwóch adduktów (1,2 oraz 3,4). Wynika to z rodzaju syntezy (wolnorodnikowa lub koordynacyjna). Izopren bardzo łatwo ulega fotodegradacji.

Wikipedia


izoprenoid

węglowodór nienasycony, naturalny związek organiczny pochodzenia roślinnego, najczęściej bezbarwny olej o charakterystycznym zapachu; terpen


SJP.pl

Terpeny (izoprenoidy) – organiczne związki chemiczne o wzorze ogólnym (C5H8)n, których główny szkielet powstał w wyniku połączenia pięciowęglowych jednostek izoprenowych, dlatego liczba atomów węgla w cząsteczce terpenów jest podzielna przez pięć. Izoprenoidy zaliczane są w większości do lipidów.

Wikipedia


izoprenowy

przymiotnik od: izopren


SJP.pl


izoproces

proces termodynamiczny przebiegający przy stałej wartości jakiegokolwiek parametru stanu


SJP.pl


izopropanol

alkohol drugorzędowy stosowany jako rozpuszczalnik


SJP.pl

Izopropanol (propan-2-ol, alkohol izopropylowy) – organiczny związek chemiczny z grupy alkoholi alifatycznych. Jest najprostszym alkoholem drugorzędowym. Ma jeden izomer podstawnikowy, propan-1-ol.

Wikipedia


izopropylobenzen

związek organiczny, węglowodór aromatyczny; kumen


SJP.pl


iżora

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) geogr. rzeka w europejskiej części Rosji, lewy dopływ Newy;

Wiktionary

Iżora (ros. Ижора, fiń. Inkereenjoki) – rzeka w europejskiej części Rosji, lewy dopływ Newy. Długość rzeki wynosi 76 km, a powierzchnia zlewni 1000 km².

Źródła rzeki znajdują się w pobliżu miejscowości Skworicy, na północny zachód od Gatczyny. Płynie przez rejon gatczyński i tosnieński obwodu leningradzkiego, a następnie w granicach Petersburga przez rejony kołpiński i puszkiński. Uchodzi do Newy w miejscowości Ust´-Iżora. Inne miejscowości leżące nad Iżorą to Kołpino oraz Kommunar.

Wikipedia

Powiązane:

 rzecz. iżorski mrz., Iżorowie lm m.

 przym. iżorski

Wiktionary


izorachia

stałe stężenie jonów wodorowych


SJP.pl


iżorski

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z Iżorami lub Iżorą, dotyczący Iżorów lub Iżory

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (2.1) jęz. język iżorski;

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Iżorowie lm m., Iżora ż.

Wiktionary

Synonimy:

 (2.1) ingryjski

Wiktionary


izorytmia

Izorytmia (z gr. równy rytm) – technika kompozytorska, która pojawiła się we Francji w XIV wieku. Opisana jest w traktacie Ars nova Filipa de Vitry (ok. 1320). Polega na zastosowaniu tzw. ordo – periodycznego powtarzania schematu rytmicznego (czyli tzw. talea) i melodycznego (color) lub tylko jednego z nich. Rytmikę izorytmiczną stanowiło 6 modi – schematów rytmicznych opartych na greckich stopach metrycznych.

Wikipedia


izosejsta

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) geol. krzywa łącząca punkty o tym samym natężeniu trzęsienia ziemi

Wiktionary

Izosejsta (gr. ísos = równy + seistós = wstrząśnięty) – krzywa na mapie łącząca punkty na powierzchni ziemi, w których wystąpiło takie samo natężenie trzęsienia ziemi.

Gdyby skorupa ziemska była jednorodna, to izosejsty układałyby się koncentrycznie wokół epicentrum trzęsienia ziemi. Niejednorodność skał skorupy oraz układ uskoków wywołuje zaburzenia w rozkładzie izosejst.

Wikipedia


izosigma

krzywa łącząca punkty odpowiadające jednakowym sumarycznym stężeniom soli w roztworach na wykresach wieloskładnikowych, ilustrujących stany równowag fazowych w roztworach w określonej temperaturze


SJP.pl


izospin

w przybliżeniu zachowana wielkość fizyczna związana z oddziaływaniem elektrosilnym; spin izotopowy


SJP.pl

Izospin – liczba kwantowa, charakteryzująca cząstki kwantowe, transformująca się względem reprezentacji grupy SU(2). Identyczną grupę transformacji ma zwykły spin, stąd wzięła się nazwa tej wielkości. Izospin jest wektorem w pewnej abstrakcyjnej przestrzeni. Tak samo jak w przypadku zwykłego spinu, nie jest możliwe jednoczesne zmierzenie więcej niż jednej składowej izospinu, podaje się więc tylko jego trzecią składową. Izospin zwykle oznacza się literą I, a jego trzecią składową – I_{3}.

Wikipedia


izospinowy

izospin


SJP.pl

Patrz:

izospin

izostatyczny

izostazja


SJP.pl

Patrz:

izostazja

izostazja

równowaga zachodząca pomiędzy poszczególnymi wycinkami skorupy ziemskiej


SJP.pl

Izostazja (z gr. ἴσος (ísos) - 'równy' i στάσις (stásis) - 'zastój') – stan równowagi pomiędzy różnymi wycinkami skorupy ziemskiej. Bloki stosunkowo sztywnej i lekkiej litosfery „pływają” po plastycznej astenosferze. Na głębokości określanej jako poziom wyrównania izostatycznego ciśnienie hydrostatyczne (petrostatyczne) jest jednakowe, czyli siła z jaką Ziemia przyciąga daną część skorupy jest zrównoważona siłą wyporu Archimedesa. Jest to siła hydrostatyczna. Zaburzenie równowagi w skorupie ziemskiej powoduje izostatyczne ruchy dźwigania bądź zapadania części skorupy ziemskiej, prowadzące do zrównoważenia sił czyli izostazji. Do zaburzenia izostazji może dojść w wyniku lokalnego obciążenia litosfery lub lokalnego odciążenia. Do obciążenia dochodzi w wyniku tworzenia lądolodu, zwiększenia ilości wody w morzach lub jeziorach, sedymentacji oraz ruchów górotwórczych, erozja lodu lub lądu prowadzi zaś do odciążenia bloku litosfery. W przypadku obszaru, pod którym istnieje intensywna konwekcja, na obszar działają też siły hydrodynamiczne, które mogą naruszać izostazję.

Wikipedia


izostenia

pogląd filozoficzny mówiący o równosilności argumentów za i przeciw jakiemuś twierdzeniu


SJP.pl

Izostenia (gr. ισοσθενεια) – koncepcja równosilności sądów, tj. - równowagi argumentów. Pogląd obecny m.in. w filozofii starożytnych sofistów oraz sceptyckiej, wedle którego każdemu twierdzeniu można przeciwstawić inne twierdzenie z nim równosilne. O określonym przedmiocie dyskusji można sformułować dwa wykluczające się sądy i oba będą posiadały taką samą wagę.

Wikipedia


izostera

linia na mapie morskiej łącząca punkty o jednakowej objętości masy wodnej, przemieszczanej przez prądy morskie


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) geogr. krzywa łącząca punkty o tej samej objętości wody przenoszonej przez prądy morskie

Wiktionary

  • izostera adsorpcji
  • izostery – grupa związków chemicznych
  • izostera (fizyka)
  • izostera (meteorologia)

Wikipedia


izostrukturalność

izostrukturalny


SJP.pl

Izostrukturalność (izotypia) – występowanie substancji o różnym składzie chemicznym w strukturze krystalicznej tego samego typu; jest to izomorfizm w szerokim tego słowa znaczeniu.

Jest to też określenie podobieństwa struktur należących do tej samej grupy przestrzennej i wykazujących takie samo geometryczne rozmieszczenie elementów:

  • równoległościany elementarne tych kryształów wykazują taką samą symetrię i zbliżone stosunki jednostek osiowych
  • struktura chemiczna tych substancji wykazuje duże podobieństwo, ma tę samą liczbę atomów
  • występują w nich podobne stosunki promieni jonów, ich położenie w przestrzeni jest analogiczne.

Wikipedia

Patrz:

izostrukturalny

izosylabizm

Izosylabizm – rodzaj sylabizmu polegający na występowaniu jednakowej liczby sylab we wszystkich wersach, np. we fraszce Marii Jasnorzewskiej-Pawlikowskiej Mól:

Mól ogląda mód żurnale
I podziwia suknie, szale,
Pomrukując: zobaczymy,
Co będziemy jeść tej zimy.

Wikipedia


izosyntagma

linia na mapie wyznaczająca zasięg terytorialny jakiegoś składniowego zjawiska językowego


SJP.pl


izotacha

linia na przekroju poprzecznym koryta otwartego, np. rzeki, łącząca punkty o jednakowej prędkości przepływu wody


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) meteorol. krzywa łącząca punkty o tej samej prędkości wiatru

Wiktionary

Izotacha (izo- + gr. tachos = „prędkość”) – izolinia łącząca punkty o takiej samej wartości prędkości w danej chwili. Linia ta może łączyć punkty o takiej samej wartości prędkości wiatru, ruchów wody (hydroizotacha).

Wikipedia


izotaktyczny

o polimerze: mający wszystkie podstawniki po tej samej stronie łańcucha


SJP.pl


izotera

linia na mapie klimatycznej łącząca punkty o jednakowej średniej temperaturze powietrza w lecie


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) meteorol. krzywa łącząca punkty o tej samej średniej temperaturze w lecie

Wiktionary

Izotera (izo- + gr. théros = „lato”) – linia na mapie łącząca punkty o jednakowej średniej temperaturze powietrza lata astronomicznego.

Wikipedia


izoterma

linia na mapie łącząca punkty o jednakowej temperaturze w określonym czasie


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) meteorol. linia łącząca na mapie punkty o tej samej temperaturze;

 (1.2) fiz. zależność właściwości układu fizycznego otrzymana przy stałej temperaturze;

Wiktionary

  • izoterma – definicja izotermy

Szczególne rodzaje izoterm:

    • izoterma Langmuira
    • izoterma BET
    • izoterma Freundlicha
  • izoterma reakcji
  • izoterma adsorpcji
  • izoterma sorpcji
  • izoterma w meteorologii

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ˌizɔˈtɛrma, AS: izoterma

Wiktionary

Powiązane:

 przym. izoterminczy

Wiktionary


izotermia

brak zmienności temperatury powietrza wraz ze zmianą wysokości


SJP.pl

Izotermia – niezmienność temperatury powietrza wraz z wysokością (pionowy gradient temperatury powietrza = 0). Często bywa stanem przejściowym do inwersji temperatury.

Wikipedia


izotermiczny

utrzymujący stałą temperaturę


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) utrzymujący stałą temperaturę

Wiktionary

Przykłady

składnia.

kolokacje.

synonimy.

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

frazeologia.

etymologia.

uwagi.

tłumaczenia.

* hiszpański: (1.1) isotérmico, isotermo

* kaszubski: (1.1) izotermiczny

* słowacki: (1.1) izotermický

źródła.

== izotermiczny (język kaszubski.) ==

wymowa.

znaczenia.

przymiotnik

 (1.1) izotermiczny

odmiana.

przykłady.

Wiktionary

Synonimy:

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

frazeologia.

etymologia.

uwagi.

tłumaczenia.

* hiszpański: (1.1) isotérmico, isotermo

* kaszubski: (1.1) izotermiczny

* słowacki: (1.1) izotermický

źródła.

== izotermiczny (język kaszubski.) ==

wymowa.

znaczenia.

przymiotnik

 (1.1) izotermiczny

odmiana.

przykłady.

składnia.

kolokacje.

synonimy.

Wiktionary


izotiocyjanian

sole kwasu izotiocyjanowego wykorzystywane przy sekwencjonowaniu białek


SJP.pl


izoton

pierwiastek, którego atomy mają jądra o tej samej liczbie neutronów, lecz o innej ogólnej liczbie nukleonów


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) fiz. chem. każdy z pierwiastków chemicznych mający taką samą liczbę neutronów w jądrze, lecz różne liczby protonów;

Wiktionary

Izotony – nuklidy pierwiastków mające tę samą liczbę neutronów (n0) w jądrze atomowym, na przykład:

  • ²H i ³He,
  • 13C i 14N.

Nazwa izoton została utworzona analogicznie do nazwy izotop przez zamianę litery p na n, co symbolizuje zmianę stałej liczby protonów na stałą liczbę neutronów.

Wikipedia


izotonia

identyczność stężenia elektrolitów w roztworach


SJP.pl

Roztwór izotoniczny (izoosmotyczny) – roztwór, który w kontakcie z innym roztworem przez błonę półprzepuszczalną pozostaje z nim w osmotycznej równowadze dynamicznej.

Aby roztwór wykazywał tę cechę, musi mieć identyczne sumaryczne stężenie molowe wszystkich indywiduów chemicznych niezdolnych do przechodzenia przez błonę półprzepuszczalną, przez którą kontaktuje się z innym roztworem.

Wikipedia


izotoniczność

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) odprzym. cecha tego, co jest izotoniczne

Wiktionary

Powiązane:

 przym. izotoniczny

 przysł. izotonicznie

Wiktionary


izotoniczny

1. uzupełniający niedobór płynów i składników mineralnych w organizmie powstały podczas wysiłku fizycznego, np. napój izotoniczny;
2. powodujący zmianę długości mięśnia bez zmiany jego napięcia, np. skurcz izotoniczny;
3. mający identyczne ciśnienie z ciśnieniem porównywanym, np. roztwór izotoniczny; izoosmotyczny;
4. mający taką samą liczbę akcentów, np. wiersz izotoniczny; toniczny


SJP.pl


izotonik

napój o niskiej zawartości cukru, wyrównujący poziom wody i elektrolitów w organizmie; napój izotoniczny


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) napój wyrównujący poziom wody i elektrolitów usuwanych z organizmu podczas pocenia oraz uzupełniający witaminy i sole mineralne, które organizm spala podczas wysiłku fizycznego

Wiktionary

Napoje izotoniczne (izotoniki) – napoje mające na celu wyrównanie poziomu wody i elektrolitów wydalanych z organizmu w procesie wydzielania potu, a także uzupełnienie witamin i soli mineralnych oraz w niewielkim stopniu węglowodanów spalanych podczas wysiłku fizycznego.

Wikipedia

Powiązane:

 przym. izotoniczny

Wiktionary


izotop

atom tego samego pierwiastka różniący się ilością neutronów w jądrze


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) chem. fiz. każda z odmian tego samego pierwiastka chemicznego, która ma jednakową liczbę protonów w atomach, lecz różne liczby neutronów;

Wiktionary

Izotopy – odmienne postacie atomów pierwiastka chemicznego, różniące się liczbą neutronów w jądrze (z definicji atomy tego samego pierwiastka mają tę samą liczbę protonów w jądrze). Izotopy tego samego pierwiastka różnią się liczbą masową (łączną liczbą neutronów i protonów w jądrze), ale mają tę samą liczbę atomową (liczbę protonów w jądrze).

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Jak można mylić izotopy z izotonami, czy ty do szkoły nie chodziłaś?

Wiktionary

Wymowa:

IPA: iˈzɔtɔp, AS: izotop

Wiktionary

Powiązane:

 przym. izotopowy

Wiktionary


izotopia

zjawisko występowania izotopów


SJP.pl


izotopowy

przymiotnik od: izotop


SJP.pl


izotransplantacja

przeszczepianie narządów lub tkanek między osobnikami jednakowymi genetycznie, np. bliźniętami jednojajowymi


SJP.pl

Izotransplantacja (gr. ἴσος isos, "równy") – przeszczepianie narządów lub tkanek osobie identycznej genetycznie, np. bliźnięciu monozygotycznemu, czy pomiędzy szczepami wsobnymi u zwierząt.

Wikipedia


izotron

urządzenie służące do rozdzielania izotopów


SJP.pl

Izotron (ang. isotron) – urządzenie do rozdzielania izotopów. Zasada jego działania polega na przyspieszaniu jonów atomowych danego pierwiastka do poziomu określonej energii przez zastosowanie silnego pola elektrycznego. W wyniku tego zabiegu jony o różnych masach rozpędzają się do różnych prędkości, co umożliwia ich rozdzielenie.

Izotron został skonstruowany w 1941 roku przez Roberta R. Wilsona i był używany do wzbogacania uranu.

Wikipedia


izotropia

cecha ośrodka polegająca na wykazywaniu przez niego tych samych właściwości fizycznych (rozszerzalność, twardość, łupliwość itp.) we wszystkich kierunkach


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) mech. cecha materiałów posiadających jednakowe właściwości fizyczne we wszystkich kierunkach w ciele;

Wiktionary

Izotropowość, izotropia (gr. isos 'równy, jednakowy'; trópos 'zwrot, obrót') – niezależność od kierunku, przeciwieństwo anizotropii.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Zagadnienie plastycznośćastyczności rozpatruje się jedynie makroskopowo, zakładając jednorodność i izotropię betonu.

Wiktionary

Powiązane:

 przym. izotropowy

 rzecz. izotropowość ż.

Wiktionary


izotropowy

mający takie same własności we wszystkich kierunkach, o własnościach fizycznych niezależnych od kierunku; równokierunkowy


SJP.pl


izotyp

okaz pochodzący z tego samego zbioru, co okaz, który posłużył przy opisie botanicznym rośliny


SJP.pl

Izotyp (gr. ἴσος „równy” τύπος „wzór, znak, odcisk”) – termin z dziedziny nomenklatury botanicznej: dublet holotypu, pochodzący z tego samego zbioru i często rozsyłany do innych zielników (nie może być ilustracją). W nomenklaturze zoologicznej pojęcia izotypu nie używa się.

Wikipedia


izotypia

tworzenie przez różne substancje struktury krystalicznej tego samego typu


SJP.pl

Izostrukturalność (izotypia) – występowanie substancji o różnym składzie chemicznym w strukturze krystalicznej tego samego typu; jest to izomorfizm w szerokim tego słowa znaczeniu.

Jest to też określenie podobieństwa struktur należących do tej samej grupy przestrzennej i wykazujących takie samo geometryczne rozmieszczenie elementów:

  • równoległościany elementarne tych kryształów wykazują taką samą symetrię i zbliżone stosunki jednostek osiowych
  • struktura chemiczna tych substancji wykazuje duże podobieństwo, ma tę samą liczbę atomów
  • występują w nich podobne stosunki promieni jonów, ich położenie w przestrzeni jest analogiczne.

Wikipedia


izowolemia

równowaga płynów ustrojowych, właściwa objętość krwi krążącej w naczyniach


SJP.pl


izozym

każdy z enzymów katalizujących tę samą reakcję, lecz różniących się pod względem budowy lub właściwości; izoenzym


SJP.pl


izrael

1. państwo w Azji ze stolicą w Jerozolimie; Państwo Izrael;
2. imię nadane Jakubowi po jego walce z aniołem


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna

 (1.1) geogr. polit. państwo w Azji, na wschodnim brzegu Morza Śródziemnego, zamieszkałe w większości przez Żydów;

rzeczownik zbiorowy, rodzaj męskozwierzęcy, nazwa własna

 (2.1) podn. rel. wyznawcy judaizmu

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy, nazwa własna

 (3.1) imię|polski|m.;

Wiktionary

Izrael (hebr. ‏יִשְרָאֵל‎ Jisra’el, arab. ‏إسرائيل‎ Isrā’īl), oficjalnie Państwo Izrael (hebr. ‏מְדִינַת יִשְרָאֵל‎ wymowa Medinat Jisra’el, arab. ‏دَوْلَةْ إِسْرَائِيل‎ Dawlat Isrā’īl) – państwo na Bliskim Wschodzie, położone w Azji Zachodniej na wschodnim brzegu Morza Śródziemnego. Graniczy na północy z Libanem, na północnym wschodzie z Syrią, na wschodzie z Jordanią i na południowym zachodzie z Egiptem. Przylegają do niego również Palestyna, czyli Zachodni Brzeg, oraz Strefa Gazy, kontrolowane przez tymczasową strukturę administracyjną: Palestyńskie Władze Narodowe zwane potocznie Autonomią Palestyńską. Zewnętrzne granice Palestyny są kontrolowane przez władze izraelskie. Izrael pomimo stosunkowo małej powierzchni jest dość zróżnicowany demograficznie. W populacji liczącej 7,66 miliona większość stanowią Żydzi (75%). Drugą co do wielkości grupę stanowią Arabowie (20%). Mniejszą grupą etniczną są Samarytanie. Pod względem wyznaniowym w Izraelu występuje duże zróżnicowanie – obok żydów mieszkają również muzułmanie (Arabowie), chrześcijanie i druzowie, jak również inne mniejsze grupy religijne.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Izrael leży nad Morzem Śródziemnym i Morzem Czerwonym.

 (3.1) Imię twe jest Jakub, ale odtąd nie będą cię zwać Jakubem, lecz będziesz miał imię Izrael.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: izˈraɛl, AS: izrael

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. izraelitka ż., izraelita mos., Izraelczyk mos., Izraelka ż., Izraelita mos., Izraelitka ż., izraelskość ż.

 przym. izraelski, izraelicki, Izraelowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) ofic. Państwo Izrael

Wiktionary


izrael.

skrót od: izraelski


SJP.pl


izraelczyk

mieszkaniec Izraela


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) obywatel lub mieszkaniec współczesnego państwa Izrael

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) We wschodniej części Jerozolimy mieszka około 200 tys. Izraelczyków w kilkunastu nowych osiedlach oraz 270 tys. Palestyńczyków.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌizraˈɛlt͡ʃɨk, AS: izraelčyk

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Izraelita mos., Izrael mrz.

:: fż. Izraelka ż.

 przym. izraelski, izraelicki, Izraelowy

Wiktionary


izraelici

wyznawca judaizmu; żyd


SJP.pl

Hebrajczycy (‏עברים‎), Izraelici – starożytny lud opisany w Biblii; jeden z ludów semickich, definiowany pochodzeniem od Jakuba, inaczej Izraela. Był też nazywany Ludem Bożym. Składał się z 12 plemion i posługiwał językiem hebrajskim. Początkowo Izraelici byli koczownikami, ale w II tysiącleciu p.n.e. osiedlili się w Kanaan, gdzie król Saul zjednoczył ich w jedno państwo – Królestwo Izraela.

Wikipedia


izraelicki

1. związany z izraelitą, dotyczący izraelity
2. związany z Izraelitami, dotyczący Izraelitów


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) przest. żydowski

Wiktionary

Powiązane:

 przym. izraelski, Izraelowy

 rzecz. Izrael mos./mrz., Izraelczyk mos., izraelita m., izraelitka ż., Izraelka ż., Izraelita mos., Izraelitka ż.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) judaistyczny

Wiktionary


izraelita

wyznawca judaizmu; żyd


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) staroż. przedstawiciel narodu żydowskiego w epoce Starego Testamentu;

 (1.2) Żyd

 (1.3) obywatel państwa Izrael

Wiktionary

Izraelita – polskojęzyczny tygodnik żydowski, wydawany w Warszawie w latach 1866–1915 (według niektórych źródeł 1866–1912).

Był to tygodnik o tematyce społeczno-politycznej, religijnej, oświatowej i kulturalnej, według wydawców misją pisma było szerzenie oświaty, postulowanie reformy tradycji oraz równouprawnienie i integracja Żydów z narodem polskim. Było to najdłużej wydawane czasopismo żydowskie w Polsce. Czytelnikami czasopisma byli w większości zasymilowani Żydzi.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Jezus ujrzał, jak Natanael zbliżał się do Niego, i powiedział o nim: „Patrz, to prawdziwy Izraelita, w którym nie ma podstępu”.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌizraɛˈlʲita, AS: izraelʹita

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Izrael mrz., Izraelczyk mos., Izraelka ż.

:: fż. Izraelitka ż.

 przym. izraelski, izraelicki, Izraelowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) Żyd, Hebrajczyk

 (1.2) Żyd

 (1.3) Izraelczyk

Wiktionary


izraelitka

wyznawczyni judaizmu; żydówka


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) staroż. przedstawicielka narodu żydowskiego w epoce Starego Testamentu;

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Izrael mrz., Izraelczyk mos., Izraelka ż.

:: fm. Izraelita m.

 przym. izraelski, izraelicki, Izraelowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) Żydówka, Hebrajka

Wiktionary


izraelka

mieszkanka Izraela


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) obywatelka Izraela

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) (…) chciałem opowiedzieć historię dwóch młodych ludzi, Palestyńczyka i Izraelki, którzy mieszkają na Zachodnim Brzegu Jordanu, ona jest żołnierką, a on żyje w obozie dla uchodźców (…).

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌizraˈɛlka, AS: izraelka

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Izraelita mos., Izrael mrz.

:: fm. Izraelczyk mos.

 przym. izraelski, izraelicki, Izraelowy

Wiktionary


izraelowy

przymiotnik dzierżawczy

 (1.1) przest. gwara. taki, który należy do Izraela

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Jahwe pobłogosławił potomstwo Izraelowe.

Wiktionary

Powiązane:

 przym. izraelski, izraelicki

 rzecz. Izrael mos./mrz., Izraelczyk mos., izraelita m., izraelitka ż., Izraelka ż., Izraelita mos., Izraelitka ż.

Wiktionary


izraelski

związany z Izraelem


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) odnoszący się do państwa Izrael

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Izraelska tenisistka wygrała dziś z Niemką polskiego pochodzenia.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌizraˈɛlsʲci, AS: izraelsʹḱi

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. izraelskość ż., izraelitka ż., izraelita mos., Izrael m., Izraelczyk m., Izraelka ż., Izraelita m., Izraelitka ż.

 przym. izraelicki, Izraelowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) stpol. izdraelski

Wiktionary


izraelsko-polski

dotyczący Izraela i Polski


SJP.pl


izraelskość

izraelski


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) rzad. cecha tego, co izraelskie; izraelski charakter czegoś

Wiktionary

Patrz:

izraelski

Powiązane:

 rzecz. Izrael mos./mrz., izraelitka ż., izraelita mos., Izraelczyk mos., Izraelka ż., Izraelita mos., Izraelitka ż.

 przym. izraelski, izraelicki, Izraelowy

Wiktionary


izumo

1. miasto w Japonii;
2. japoński śmigłowcowiec


SJP.pl

  • Izumo – miasto w Japonii
  • Izumo-taisha – chram shintō
  • Prowincja Izumo – historyczna prowincja Japonii
  • „Izumo” – japoński krążownik pancerny typu Izumo
  • „Izumo” – japoński współczesny niszczyciel śmigłowcowy

Wikipedia


izwiestia

dziennik rosyjski; Izwiestija


SJP.pl

Izwiestija (ros. Известия) – rosyjski dziennik. Powstał po rewolucji lutowej w 1917 jako organ Piotrogrodzkiej Rady Delegatów Robotniczych i Żołnierskich, następnie Wszechrosyjskiego Centralnego Komitetu Wykonawczego i Rady Najwyższej ZSRR (do rozpadu ZSRR w 1991). Od marca 1918 wydawany w Moskwie. Po prywatyzacji w 1992 roku zachował charakter gazety ogólnonarodowej, chociaż czytają go głównie studenci i ludzie z wyższym wykształceniem.

Wikipedia


izwiestija

dziennik rosyjski; Izwiestia


SJP.pl

Izwiestija (ros. Известия) – rosyjski dziennik. Powstał po rewolucji lutowej w 1917 jako organ Piotrogrodzkiej Rady Delegatów Robotniczych i Żołnierskich, następnie Wszechrosyjskiego Centralnego Komitetu Wykonawczego i Rady Najwyższej ZSRR (do rozpadu ZSRR w 1991). Od marca 1918 wydawany w Moskwie. Po prywatyzacji w 1992 roku zachował charakter gazety ogólnonarodowej, chociaż czytają go głównie studenci i ludzie z wyższym wykształceniem.

Wikipedia


iżycki

nazwisko


SJP.pl


izyda

w starożytnym Egipcie: siostra i żona Ozyrysa, znana ze swych magicznych umiejętności


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) imię|polski|ż.;

 (1.2) mitegip. staroegipska bogini płodności;

Wiktionary

Izyda (egip. Ȝs.t Aset, stgr. Ἶσις Isis) – w mitologii egipskiej bogini płodności, opiekunka rodzin i domowego ogniska, patronka małżeństwa i macierzyństwa. Najbardziej znana bogini egipska o charakterze antropomorficznym.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Na urodziny Izyda dostała kolię.

 (1.2) Kapłanka Izydy zeszła na brzeg Nilu.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: iˈzɨda, AS: izyda

Wiktionary

Synonimy:

 (1.2) Izys

Wiktionary


izydium

(zwykle w liczbie mnogiej) sadzonka używane zwykle do uzupełnień młodych pokoleń drzew i starszych upraw; wyrostek


SJP.pl


izydor

imię męskie


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy, nazwa własna

 (1.1) imię|polski|m.;

Wiktionary

Izydor – imię męskie pochodzenia greckiego, utworzone przez Greków osiadłych w starożytnym Egipcie po podboju Egiptu przez Aleksandra Wielkiego. Grecy ci włączyli do swego panteonu boginię Izydę jako jedno z głównych bóstw.

Izydor został utworzony przez połączenie imienia bogini Izydy oraz gr. dōron – „dar” i oznacza „dar Izydy”. Mogło stanowić przekład grecki imienia egipskiego lub też zostać utworzone przez Greków bezpośrednio na gruncie języka greckiego.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Kupiłam Izydorowi kalendarz na 2016 rok.

 (1.1) Święty Izydor z Sewilli jest patronem internetu i internautów.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: iˈzɨdɔr, AS: izydor

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Izydora ż.

 przym. izydoriański

Wiktionary


izydora

imię żeńskie


SJP.pl

Izydora – imię żeńskie pochodzenia greckiego. Oznacza „dar Izydy” i pochodzi od imienia Izydy, egipskiej bogini.

Patronką tego imienia jest św. Izydora z Egiptu.

Męska forma: Izydor.

Izydora imieniny obchodzi 4 kwietnia i 1 maja.

Wikipedia


izydorczyk

nazwisko


SJP.pl

  • Bolesław Izydorczyk – generał dywizji SZ RP, dyplomata
  • Jacek Izydorczyk – adwokat, wykładowca, ambasador w Japonii (2017–2019)
  • Jan Izydorczyk – polityk komunistyczny, ambasador PRL w NRD (1950–1954) i Rumunii (1955–1956)

Wikipedia


izydorek

zdrobnienie od: Izydor (imię męskie)


SJP.pl


izydoriański

przymiotnik relacyjny

 (1.1) dotyczący życia i twórczości Izydora z Sewilli, charakterystyczny, typowy dla Izydora z Sewilli lub jego twórczości, taki jak u Izydora z Sewilli

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Ryt izydoriański nazywany też bywa rytem wizygockim.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Izydor m.

Wiktionary


izydorostwo

Izydor z małżonką; Izydorowie


SJP.pl


izydorowie

imię męskie


SJP.pl


izydorowy

przymiotnik dzierżawczy - należący do Izydora lub z nim związany


SJP.pl


izydorzyny

przymiotnik dzierżawczy - należący do Izydory lub z nią związany


SJP.pl


iżykowski

nazwisko


SJP.pl


izys

Izyda (egip. Ȝs.t Aset, stgr. Ἶσις Isis) – w mitologii egipskiej bogini płodności, opiekunka rodzin i domowego ogniska, patronka małżeństwa i macierzyństwa. Najbardziej znana bogini egipska o charakterze antropomorficznym.

Wikipedia


drobnoziarnista, bardzo często spotykana w przyrodzie, skała osadowa składająca się głównie z minerałów ilastych, z domieszką łyszczyków, pyłu kwarcowego, wodorotlenków żelaza i innych


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) geol. drobnoziarnista skała osadowa zbudowana głównie z minerałów ilastych;

rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy

 (2.1) lotn. samolot marki Iljuszyn

Wiktionary

  • Ił – rodzaj skały osadowej
  • Ił – Iljuszyn, rosyjska (dawniej radziecka) wytwórnia lotnicza

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Iły wykorzystuje się w przemyśle ceramicznym jako surowiec do produkcji cegieł.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: iw, AS: iu̯

Wiktionary

Powiązane:

 (1.1)

 rzecz. iłowanie n., iłowiec m.

 czas. iłować ndk.

 przym. ilasty, iłowaty, iłowy

Wiktionary


iława

1. miasto w Polsce;
2. wieś w Polsce


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) geogr. miasto w Polsce, w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie iławskim;

 (1.2) geogr. wieś w Polsce, w województwie opolskim, w powiecie nyskim, w gminie Nysa;

 (1.3) geogr. dawna wieś w Polsce, od 1925 roku dzielnica Szprotawy;

Wiktionary

Iława (niem. Deutsch Eylau, prus. Īlawa) – miasto w województwie warmińsko-mazurskim, siedziba powiatu iławskiego. W latach 1975–1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa olsztyńskiego.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Leżąca na Drodze św. Jakuba Iława gościła przyszłego papieża.

 (1.2) Wyjeżdżając z Iławy, złapaliśmy kapcia.

 (1.3) To właśnie w Iławie cesarz Otton III miał spotkać się z królem Bolesławem Chrobrym.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: iˈwava, AS: iu̯ava

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. iławianin mos., iławianka ż.

 przym. iławski

Wiktionary


iławcze

rzeczownik, rodzaj nijaki, nazwa własna

 (1.1) geogr. adm. wieś na Ukrainie w rejonie trembowelskim obwodu tarnopolskiego;

Wiktionary

Iławcze (ukr. Ілавче, Iławcze) – wieś na Ukrainie w rejonie tarnopolskim obwodu tarnopolskiego, założona w 1785 r. W II Rzeczypospolitej miejscowość była siedzibą gminy wiejskiej Iławcze w powiecie trembowelskim województwa tarnopolskiego. Wieś liczy 1575 mieszkańców.

W nocy z 1 na 2 kwietnia oraz 12 września 1944 nacjonaliści ukraińscy z OUN-UPA zamordowali tutaj 39 Polaków, 1 Ukraińca i 2 Rosjanki.

Do 2020 w rejonie trembowelskim.

Wikipedia

Powiązane:

 przym. iławecki, iławczański

Wiktionary


iławecki

przymiotnik od: Iławka (rzeka)


SJP.pl


iławianin

mieszkaniec Iławy


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) mieszkaniec Iławy

 (1.2) osoba pochodząca z Iławy, urodzona w Iławie

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌiwaˈvʲjä̃ɲĩn, AS: iu̯avʹi ̯ä̃ńĩn

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Iława ż.

:: fż. iławianka ż.

 przym. iławski

Wiktionary


iławianka

mieszkanka Iławy


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) mieszkanka Iławy

 (1.2) kobieta pochodząca z Iławy, urodzona w Iławie

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌiwaˈvʲjãnka, AS: iu̯avʹi ̯ãnka

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Iława ż.

:: fm. iławianin m.

 przym. iławski

Wiktionary


iławka

1. miasto w Rosji; Bagrationowsk;
2. rzeka w Polsce;
3. struga, dopływ Bobru


SJP.pl

  • Iławka – rzeka, dopływ Drwęcy
  • Iławka – struga, dopływ Bobru
  • Iławka (ros. Багратионовск [Bagrationowsk]) – miasto w obwodzie królewieckim, w Federacji Rosyjskiej

Wikipedia


iławski

przymiotnik od: Iława


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z Iławą, dotyczący Iławy

Wiktionary

Wymowa:

IPA: iˈwafsʲci, AS: iu̯afsʹḱi

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Iława ż., iławianin m., iławianka ż.

Wiktionary


iłów

drobnoziarnista, bardzo często spotykana w przyrodzie, skała osadowa składająca się głównie z minerałów ilastych, z domieszką łyszczyków, pyłu kwarcowego, wodorotlenków żelaza i innych


SJP.pl

Iłów – wieś (dawne miasto) w Polsce, położona w województwie mazowieckim, w powiecie sochaczewskim, w gminie Iłów. Ma status sołectwa. Leży przy drodze wojewódzkiej nr 575.

Wikipedia


iłowa

1. związany z iłem - skałą; ilasty;
2. związany z iłem - samolotem


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) geogr. miasto w Polsce, w Zielonogórskiem;

 (1.2) geogr. wieś w Polsce, w Chełmskiem;

Wiktionary

Iłowa (pol. hist. Ilwa, niem. Halbau, górnołuż. Jiłwa) – miasto w województwie lubuskim, w powiecie żagańskim, siedziba gminy miejsko-wiejskiej Iłowa.

Położone na Nizinie Śląsko-Łużyckiej po części w Kotlinie Żagańskiej (317.743) i na Równinie Gozdnickiej (317.741), na wysokości 122–125 m n.p.m., wśród Borów Dolnośląskich, nad Czerną Małą, Czerną Wielką i Czernicą. Iłowa leży na pograniczu historycznych Górnych Łużyc i Dolnego Śląska.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: iˈwɔva, AS: iu̯ova

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Iłowo n., Iłów m., iłowianin m., iłowianka ż.

 przym. iłowski

Wiktionary


iłować

uszczelniać za pomocą iłu


SJP.pl


iłowaty

podobny właściwościami lub składem do iłu


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) geol. zawierający ił

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) W warstwie żwirów rzecznych można było obserwować przewarstwienie piasków iłowatych.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌiwɔˈvatɨ, AS: iu̯ovaty

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. ił, iłołupek, iłowanie, iłowiec

 przym. ilasty, iłowy

 czas. iłować

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) ilasty

Wiktionary


iłowcowy

iłowiec


SJP.pl

Patrz:

iłowiec

iłówczanin

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) mieszkaniec Iłówca

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Iłówiec m.

:: fż. iłówczanka ż.

 przym. iłówiecki

Wiktionary


iłówczanka

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) mieszkanka Iłówca

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Iłówiec m.

:: fm. iłówczanin m.

 przym. iłówiecki

Wiktionary


iłowianin

1. mieszkaniec Iłowy (miasta w województwie lubuskim);
2. mieszkaniec Iłowa (wsi w województwie mazowieckim)


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) mieszkaniec Iłowej (w Zielonogórskiem)

 (1.2) mieszkaniec Iłowy (w Chełmskiem)

 (1.3) mieszkaniec Iłowa (miejscowości Iłowo)

 (1.4) mieszkaniec Iłowa-Osady

 (1.5) mieszkaniec Iłowa (miejscowości Iłów)

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Iłowa ż., Iłowo n., Iłów m.

:: fż. iłowianka ż.

 przym. iłowski

Wiktionary


iłowianka

1. mieszkanka Iłowy (miasta w województwie lubuskim);
2. mieszkanka Iłowa (wsi w województwie mazowieckim)


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) mieszkanka Iłowej (w Zielonogórskiem)

 (1.2) mieszkanka Iłowy (w Chełmskiem)

 (1.3) mieszkanka Iłowa (miejscowości Iłowo)

 (1.4) mieszkanka Iłowa-Osady

 (1.5) mieszkanka Iłowa (miejscowości Iłów)

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Iłowa ż., Iłowo n., Iłów m.

:: fm. iłowianin m.

 przym. iłowski

Wiktionary


iłowiec

rodzaj skały osadowej


SJP.pl

  • iłowiec – rodzaj skały osadowej
W Polsce
  • Iłowiec – wieś w województwie lubelskim, w powiecie zamojskim, w gminie Skierbieszów
  • Iłowiec – część wsi Rudki w woj. zachodniopomorskim, w pow. wałeckim, w gminie Wałcz
  • Iłowiec – gromada
  • Iłowiec – szczyt w Beskidzie Małym
  • Iłowiec – przystanek kolejowy

Wikipedia


iłowiecki

nazwisko


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) dotyczący Iłówca

Wiktionary

Osoby o tym nazwisku:

  • Konstanty Iłowiecki – katolicki duchowny
  • Maciej Iłowiecki – polski dziennikarz i publicysta
  • Świętosław Iłowiecki – polski urzędnik i sędzia

Wikipedia

Powiązane:

 rzecz. Iłówiec m., iłówczanin m., iłówczanka ż.

Wiktionary


iłowla

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) geogr. hydron. rzeka w europejskiej części Rosji, lewy dopływ Donu

Wiktionary

Iłowla (ros. Иловля) – osiedle typu miejskiego w Rosji, w obwodzie wołgogradzkim, ośrodek administracyjny rejonu iłowlińskiego. W 2010 liczyło 11 255 mieszkańców.

Wikipedia


iłownica

W Polsce
  • Iłownica – wieś w woj. pomorskim, w pow. kościerskim, w gminie Liniewo
  • Iłownica – wieś w woj. śląskim, w pow. bielskim, w gminie Jasienica
  • Iłownica – gromada
  • Iłownica – rzeka w woj. śląskim, w pow. bielskim

Wikipedia


iłowo

nazwa kilku wsi w Polsce


SJP.pl

W Polsce
  • Iłowo – wieś w woj. kujawsko-pomorskim, w pow. radziejowskim, w gminie Topólka
  • Iłowo – wieś w woj. kujawsko-pomorskim, w pow. sępoleńskim, w gminie Sępólno Krajeńskie
  • Iłowo – osada w woj. kujawsko-pomorskim, w pow. sępoleńskim, w gminie Sępólno Krajeńskie
  • Iłowo – kolonia wsi Nawrocko w woj. zachodniopomorskim, w pow. myśliborskim, w gminie Myślibórz

Wikipedia


iłowo-osada

Iłowo-Osada (daw. Iłowo, niem. Illowo) – wieś w Polsce położona na Wzniesieniach Mławskich, w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie działdowskim, w gminie Iłowo-Osada przy drodze wojewódzkiej nr 544 między Mławą a Działdowem. Miejscowość leży przy linii kolejowej nr 9 Warszawa – Gdańsk.

Wikipedia


iłowski

1. Iłowa;
2. Iłowo;
3. Iłowo-Osada;
4. Iłowo-Wieś;
5. Iłów


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) dotyczący Iłowej (w Zielonogórskiem)

 (1.2) dotyczący Iłowy (w Chełmskiem)

 (1.3) dotyczący Iłowa (miejscowości Iłowo)

 (1.4) dotyczący Iłowa-Osady

 (1.5) dotyczący Iłowa (miejscowości Iłów)

Wiktionary

Patrz:

Iłowa;
2. Iłowo;
3. Iłowo-Osada;
4. Iłowo-Wieś;
5. Iłów

Powiązane:

 rzecz. Iłowa ż., Iłowo n., Iłów m., iłowianin m., iłowianka ż.

Wiktionary


iłowy

1. związany z iłem - skałą; ilasty;
2. związany z iłem - samolotem


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) złożony, zbudowany z iłu

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Porowatość gruntów spoistych wzrasta ze wzrostem zawartości frakcji iłowej.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: iˈwɔvɨ, AS: iu̯ovy

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. ił, iłołupek, iłowanie, iłowiec

 przym. ilasty, iłowaty

 czas. iłować

Wiktionary


iłołupek

rodzaj skały osadowej, podobnej do iłu, twardszej od niego, składającej się głównie z minerałów ilastych, hydromik, drobnych ziarn kwarcu, często chlorytów


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) geol. zwięzła osadowa skała ilasta wykazująca łupkowatość;

Wiktionary

Łupek ilasty (dawniej Iłołupek) – skała osadowa bardzo drobnoziarnista, o wyraźnej kierunkowości, często laminowana lub warstwowana. Składa się z bardzo drobnych ziaren kwarcu i minerałów ilastych, głównie kaolinitu. Powstaje w wyniku kompakcji i diagenezy iłowców (iłu). Barwa: szara, niebieskoszara, zielonkawoszara, białoszara, żółtawa, żółtobrązowa, czerwona do czarnej, w zależności od różnych domieszek. Charakteryzuje się oddzielnością międzywarstwową lub złupkowaniem.

Wikipedia

Powiązane:

 przym. iłołupkowy, ilasty, iłowaty, iłowy

Wiktionary


iłukszta

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) geogr. miasto w południowo-wschodniej części Łotwy, w Semigalii, nad rzeką Iłuksztą;

Wiktionary

Iłukszta (łot. Ilūkste, niem. Illuxt, lit. Alūksta, ros. Илуксте, spotykana także nazwa Illuxt lub w zapisie alfabetem rosyjskim: Иллукст; w archaicznej XIX-w. polskiej pisowni Iłłukszta) – miasto w południowo-wschodniej części Łotwy, w Selonii, w novadsie Górna Dźwina, w nad rzeką Iłuksztą, ok. 4 km od Dźwiny. W latach 2009–2021 siedziba novadsu Iłukszta.

Wikipedia

Powiązane:

 przym. iłuksztański

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) hist. Iłłukszta

Wiktionary


iłycki

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z Iłyczem, dotyczący Iłycza

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Iłycz mrz.

Wiktionary


iłycz

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna

 (1.1) geogr. hydron. rzeka w północnej Rosji w Republice Komi, prawy dopływ Peczory

Wiktionary

Powiązane:

 przym. iłycki

Wiktionary


iłża

miasto w województwie mazowieckim, powiat radomski


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) geogr. miasto w Polsce;

Wiktionary

Iłża – miasto w Polsce leżące na południowym krańcu województwa mazowieckiego, w powiecie radomskim, siedziba gminy miejsko-wiejskiej Iłża. Położone na północnym krańcu Wyżyny Kieleckiej, historycznie w Małopolsce, w ziemi radomskiej.

Na terenie miasta i gminy Iłża znajduje się podstrefa Specjalnej Strefy Ekonomicznej Starachowice, obejmująca obszar 9,2 ha.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ˈiwʒa, AS: iu̯ža

Wiktionary

Powiązane:

 przym. iłżecki

Wiktionary


iłżanin

mieszkaniec Iłży


SJP.pl


iłżanka

mieszkanka Iłży


SJP.pl

Iłżanka – lewobrzeżny dopływ Wisły. Ma długość 77,2 km i powierzchnię zlewni 1114 km².

Rzeka płynie w województwie mazowieckim, przepływa przez, między innymi, Mirów Stary, Iłżę, Kazanów i Ciepielów, a swój początek (źródło) ma w miejscowości Gąsawy Rządowe, w pobliżu cmentarza w tejże miejscowości. W okolicach Iłży rzeka rozlewa się, tworząc układ czterech przepływowych jezior, m.in. Zalew Iłżecki. Do Wisły wpada w okolicach Chotczy Dolnej.

Wikipedia


iłżecki

przymiotnik od: Iłża


SJP.pl


iłłukszta

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) hist. geogr. Iłukszta

Wiktionary

Iłukszta (łot. Ilūkste, niem. Illuxt, lit. Alūksta, ros. Илуксте, spotykana także nazwa Illuxt lub w zapisie alfabetem rosyjskim: Иллукст; w archaicznej XIX-w. polskiej pisowni Iłłukszta) – miasto w południowo-wschodniej części Łotwy, w Selonii, w novadsie Górna Dźwina, w nad rzeką Iłuksztą, ok. 4 km od Dźwiny. W latach 2009–2021 siedziba novadsu Iłukszta.

Wikipedia


j

1. spółgłoska;
2. trzynasta litera alfabetu


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) jęz. majuskuła trzynastej litery polskiego alfabetu;

skrót

 (2.1) = bibl. Ewangelia według świętego Jana

 (2.2) = bibl. List świętego Jana

 (2.3) = hist. chem. jod

Wiktionary

J (minuskuła: j) (jot, jota) – dziesiąta litera alfabetu łacińskiego, trzynasta litera alfabetu polskiego. Pierwotnie była jedynie wariantem graficznym litery I. W pisowni polskiej J służy głównie do zapisu półsamogłoski przedniej /j/ (niesylabicznego i). W alfabecie łacińskim J występuje od XII w., w polskim występuje od XVII w..

Wikipedia

Przykłady

 (2.1) J 3:16

 (2.1) J 20,22

 (2.2) 1 J 1:3

Wiktionary

Wymowa:

IPA: jɔt, AS: i ̯ot

Wiktionary

Powiązane:

frazeologia.

etymologia.

uwagi.

 (1.1) alfabet polski.

 (2.1-2) różnice między (2.1) a (2.2) określa cyfra przed literą „J”: dla listów jest to 1, 2 lub 3, a dla Ewangelii cyfry nie ma; BibliaPL.

tłumaczenia.

* amerykański język migowy: (1.1) 30px

* angielski: (2.1) John, Jn, Jo

* esperanto: (2.1) Joh; (2.2) Joh

* hiszpański: (2.1) Jn

* nowogrecki: (2.1) Ιωάν.

* polski język migowy: PJM-ukryj| (1.1) {{PJM|J.}}

* włoski: (2.1) Gv

źródła.

== J (język afrykanerski.) ==

ortografie.

 odpowiednik arabski: ي

wymowa.

 IPA|j.

znaczenia.

litera

 (1.1) J, majuskuła dziesiątej litery alfabetu afrykanerskiego

odmiana.

przykłady.

składnia.

kolokacje.

synonimy.

 (1.1) minuskuła: j; nazwa litery: jee

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

Wiktionary

Synonimy:

 (2.3) I

Wiktionary


j'accuse

J’accuse…! (dosłownie: Oskarżam…!) – list otwarty Émile’a Zoli do prezydenta Republiki Francuskiej opublikowany 13 stycznia 1898 w paryskim czasopiśmie „L’Aurore”.

Obszerny list, napisany w obronie niesprawiedliwie oskarżonego o szpiegostwo, osądzonego i skazanego francuskiego oficera pochodzenia żydowskiego, Alfreda Dreyfusa, podejmował też ogólniejsze tematy: antysemityzmu, potrzeby cywilnej kontroli nad armią, panujących na przełomie XIX i XX wieku stosunków społecznych we Francji i inne.

Wikipedia


j.

skrót od:
1. język; jęz.;
2. jezioro; jez.


SJP.pl

skrót

 (1.1) = jezioro

Wiktionary

J., właściwie Jay Noel Yuenger (ur. 26 grudnia 1966 w Chicago) – amerykański gitarzysta. Współpracował między innymi z industrialmetalową grupą White Zombie, z którą był nominowany do nagrody Grammy.

Wikipedia

Przykłady

składnia.

kolokacje.

synonimy.

 (1.1) jez.

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

 zob. jezioro.

frazeologia.

etymologia.

uwagi.

tłumaczenia.

źródła.

== j. (esperanto.) ==

morfologia.

wymowa.

znaczenia.

skrót

 (1.1) = jaro → rok, r.

odmiana.

przykłady.

Wiktionary

Powiązane:

 zob. jezioro.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) jez.

Wiktionary


j.a.

skrót

 (1.1) = astr. jednostka astronomiczna;

 (1.2) = jednostka archiwalna;

Wiktionary

  • jednostka astronomiczna
  • jednostka archiwalna

Wikipedia

Synonimy:

 (1.1) AU

Wiktionary


j.m.

skrót od: jednostka miary; jm


SJP.pl

Jednostka międzynarodowa, j.m., IU (od ang. international unit) – jednostka aktywności substancji biologicznie czynnych (witamin, hormonów, leków, szczepionek, preparatów krwiopochodnych) ustalana przez WHO. Jednostka jest używana do porównywania poziomu tych samych substancji czynnych w danym leku. Jednostka ta nie może być użyta do porównania aktywności różnych substancji, czyli 1 IU witaminy A nie jest w żaden sposób porównywalne z 1 IU witaminy C.

Wikipedia


ja

zaimek osobowy


SJP.pl

zaimek osobowy

 (1.1) pierwsza osoba liczby pojedynczej

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (2.1) jaźń, jestestwo

 (2.2) psych. świadomość własnej osobowości, myślenia, poznawania

partykuła

 (3.1) gw-pl|Górny Śląsk, Śląsk Cieszyński, Warmia, Zaolzie, Bydgoszcz. tak (odpowiedź twierdząca)

Wiktionary

  • W psychologii to świadomość własnej osobowości, myślenia, poznawania.
  • ja idealne
  • W czynnikowej teorii osobowości Raymonda Cattella to jeden z sentymentów, odzwierciedlony w mniejszym lub większym stopniu przez postawy.
  • W psychoanalizie – w wąskim rozumieniu – ego, w szerokim rozumieniu – cały aparat psychiczny człowieka:
    • superego – „ja idealne” i „ja powinnościowe”
    • ego – „ja realne”
    • id

    Wikipedia

    Przykłady

     (1.1) Moja droga, ja cię kocham.

     (2.1) „Straciłam własne ja!” – krzyczała piosenkarka ze sceny.

    Wiktionary

    Wymowa:

    IPA: ja, AS: i ̯a

    Wiktionary

    Synonimy:

     (2.1) ego, moja osoba

    Wiktionary


jabalpur

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna

 (1.1) geogr. miasto w środkowych Indiach, na wyżynie Dekan;

Wiktionary

Jabalpur (hindi जबलपुर, Dźabalpur; hist. Jubbulpore) – miasto w środkowych Indiach, w stanie Madhya Pradesh, na wyżynie Dekan, w dolinie rzeki Narbada. W 2011 roku liczyło ok. 1,1 mln mieszkańców.

Duży węzeł kolejowy i drogowy a także ośrodek przemysłowy z fabryką broni, zakładami przemysłu spożywczego, bawełnianego, szklarskiego, cementowego. W mieście działa uniwersytet (od 1983 im. Rani Durgavati) i wyższa szkoła rolnicza. Na obrzeżach znajduje się lotnisko.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) W 1864 roku Jabalpur otrzymał prawa miejskie.

 (1.1) Na obrzeżach Jabalpuru znajduje się lotnisko.

Wiktionary


jabco

żartobliwie: jabłko


SJP.pl


jabcok

potocznie: wino wyrabiane z jabłek; jabłecznik


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy lub męskorzeczowy

 (1.1) pot. wino jabłkowe

 (1.2) pot. komputer firmy Apple Inc.

Wiktionary

Jabol (także: alpaga, bełt, jabcok, mamrot, pryta, siara, wino marki wino, wino patykiem pisane, żur i in.) – potoczne określenie taniego wina owocowego niskiej jakości, najczęściej jabłkowego lub wiśniowego.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Stasiek kupił jabcoka.

 (1.2) Widziałem jabcoki w sklepie komputerowym.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈjapt͡sɔk, AS: i ̯apcok

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. jabłko n., jabłecznik m., jabłoń ż., jabol m.

 przym. jabłkowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) jabol, alpaga, bełt, wino marki wino

Wiktionary


jabczok

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) gw-pl|Śląsk Cieszyński. cuk. jabłecznik

 (1.2) gw-pl|Śląsk Cieszyński. pot. spoż. jabcok

Wiktionary


jabko

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) gw-pl|Górny Śląsk. spoż. jabłko

Wiktionary

Przykłady

składnia.

kolokacje.

synonimy.

 (1.1) gw-pl|Górny Śląsk|płónka.

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

frazeologia.

etymologia.

uwagi.

tłumaczenia.

 (1.1) zobtłum|jabłko.

źródła.

== jabko (język kaszubski.) ==

thumb|jabko (1.1)

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) bot. spoż. jabłko

odmiana.

przykłady.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) gw-pl|Górny Śląsk|płónka.

Wiktionary


jablonec

1. Jablonec nad Nysą - miasto w Czechach;
2. Jablonec nad Jizerou - miasto w Czechach


SJP.pl


jablonecki

przymiotnik od: Jablonec


SJP.pl


jabol

potocznie: tanie, kiepskie wino; alpaga, mózgotrzep, bełt, pryta, siara, wińsko


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy

 (1.1) pot. tanie, bardzo niskiej jakości wino owocowe, zwykle wytwarzane z jabłek;

Wiktionary

Jabol (także: alpaga, bełt, jabcok, mamrot, pryta, siara, wino marki wino, wino patykiem pisane, żur i in.) – potoczne określenie taniego wina owocowego niskiej jakości, najczęściej jabłkowego lub wiśniowego.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Złożyliśmy się na jabola i obaliliśmy go w parku.

 (1.1) Jabol, bo tak powszechnie nazywano wino produkowane ze sfermentowanych jabłek i spirytusu z ziemniaków, był ulubionym napojem całych rzesz pijaków. Jego niewątpliwą i najważniejszą zaletę stanowiła niska cena, bo o walorach smakowych lepiej było nie mówić. Litrowa butelka kosztowała nieco mniej niż dwa piwa poznańskie.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈjabɔl, AS: i ̯abol

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. jabłecznik m., jabłko n., jabcok mrz./mzw.

 przym. jabolowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) alpaga, bełt, siara, jabłcok, pryta, maliniak

Wiktionary


jabolowy

jabol


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) związany z jabolem, dotyczący jabola

Wiktionary

Patrz:

jabol

Przykłady

 (1.1) To wino ma jakiś jabolowy posmak.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. jabol mrz.

Wiktionary


jabłcok

rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy

 (1.1) zob. jabol.

Wiktionary

Jabol (także: alpaga, bełt, jabcok, mamrot, pryta, siara, wino marki wino, wino patykiem pisane, żur i in.) – potoczne określenie taniego wina owocowego niskiej jakości, najczęściej jabłkowego lub wiśniowego.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Złożyliśmy się na jabłcoka i obaliliśmy go w parku.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈjap.w̥t͡sɔk, AS: i ̯a.pu̯̦cok

Wiktionary

Powiązane:

 przym. jabłeczny

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) zob. jabol.

Wiktionary


jabłczan

zjonizowana forma kwasu jabłkowego


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) chem. sól lub ester kwasu jabłkowego

Wiktionary

Kwas jabłkowy (kwas hydroksybursztynowy, łac. Acidum malicum, E296) – organiczny związek chemiczny, α-hydroksykwas dikarboksylowy występujący m.in. w jabłkach i rabarbarze. Jest produktem ubocznym metabolizmu węglowodanów. Jego forma zjonizowana (jabłczan) występuje jako produkt pośredni w cyklu kwasu cytrynowego (cyklu Krebsa).

Wikipedia

Powiązane:

 przym. jabłczanowy

Wiktionary


jabłczanka

zupa z jabłek


SJP.pl


jabłczanowy

jabłczan


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) chem. związany z jabłczanami

Wiktionary

Patrz:

jabłczan

Przykłady

 (1.1) Ponadto enzym jabłczanowy wykazuje wysoką aktywność podczas kilku minut niedotlenienia.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. jabłczan m.

Wiktionary


jabłczany

przymiotnik od: jabłko; jabłeczny, jabłkowy


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z jabłkami

forma rzeczownika.

 (2.1) M., B. i W. lm. od jabłczan

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Pachniało kurzem, woskiem i kwaśną, jabłczaną wonią zakonserwowanego drewna.

Wiktionary

Powiązane:

 przym. jabłkowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) jabłeczny, jabłkowy

Wiktionary


jabłecki

nazwisko


SJP.pl


jabłecznik

1. ciasto z jabłkami;
2. napój niskoalkoholowy o słodko-kwaśnym smaku, przefermentowany sok z dojrzałych jabłek; cydr


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) cuk. kulin. ciasto z jabłkami

 (1.2) enol. słabe wino z jabłek

Wiktionary

  • jabłecznik – słodki wypiek, placek z jabłkami
  • jabłecznik – napój alkoholowy z soku jabłkowego
  • „Jabłecznik” – rezerwat przyrody w województwie łódzkim

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Moja babcia upiekła dzisiaj pyszny jabłecznik.

 (1.2) Dla ochłody piliśmy jabłecznik, którym częstował wujek Staszek.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: jabˈwɛt͡ʃʲɲik, AS: i ̯abu̯ečʹńik

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. jabłko n., jabłoń ż., jabol mrz., jabcok mrz.

 przym. jabłeczny, jabłkowy, jabłoniowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) szarlotka, gw-pl|Śląsk Cieszyński|jabczok.

 (1.2) cydr, gw-pl|Śląsk Cieszyński|jabczok.

Wiktionary


jabłeczny

przymiotnik od: jabłko; jabłczany, jabłkowy


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) dotyczący jabłek (owoców)

 (1.2) przyrządzony z jabłek, z dodatkiem jabłek

Wiktionary

Przykłady

 (1.2) Przywoziłem dawniej pulpę jabłeczną, ale zrezygnowałem - mówi Florian Zawieja.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. jabłko n., jabłuszko n., jabłoń ż., jabłonka ż., jabłecznik m., jabol m., jabłcok

 przym. jabłkowy, jabłoniowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) jabłkowy, jabłczany

Wiktionary


jabłka

owoc jabłoni


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj niemęskoosobowy, liczba mnoga

 (1.1) ciemniejsze, owalne plamaamy występujące najczęściej w siwej, a rzadziej w bułanej i gniadej maści konia

forma rzeczownika.

 (2.1) D. lp.; M., B. i W. lm. od: jabłko

Wiktionary

Jabłko – jadalny, kulisty owoc drzew z rodzaju jabłoń Malus. Jabłka odmian uprawnych o mieszańcowym pochodzeniu, uznawanych za gatunek jabłoń domowa Malus domestica, są istotnym komercyjnie owocem o soczystym i chrupkim miąższu. Są spożywane na surowo, a także po obróbce kulinarnej.

Wikipedia

Przykłady

 (2.1) Zobaczyłem kolegę, który kradnie jabłka.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈjapw̥ka, AS: i ̯apu̯̦ka

Wiktionary


jabłko

owoc jabłoni


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) spoż. owoc jabłoni

 (1.2) przedmiot w kształcie jabłka (1.1) lub je przypominający

 (1.3) złota kula z krzyżem, symbol władzy królewskiej;

 (1.4) pot. rzepka w kolanie

 (1.5) pot. anat. wystająca grdyka u mężczyzn, jabłko Adama

 (1.6) zob. jabłka. – plamaamy w maści konia

 (1.7) spoż. owoc granatowca

 (1.8) daw. spoż. ziemniak

Wiktionary

Jabłko – jadalny, kulisty owoc drzew z rodzaju jabłoń Malus. Jabłka odmian uprawnych o mieszańcowym pochodzeniu, uznawanych za gatunek jabłoń domowa Malus domestica, są istotnym komercyjnie owocem o soczystym i chrupkim miąższu. Są spożywane na surowo, a także po obróbce kulinarnej.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Nieprawdą jest, że jedno jabłko wieczorem zastąpi umycie zębów.

 (1.3) Króla pochowano w koronie i z jabłkiem w dłoni.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈjap.w̥kɔ|ˈjap.kɔ, AS: i ̯a.pu̯̦ko|i ̯a.pko

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. jabłoń ż., jabłonka ż., jabłecznik m., jabłczanka ż., jabol m., jabcok m., jabłkowity mzw.

:: zdrobn. jabłuszko n.

 przym. jabłkowy, jabłeczny, jabłoniowy, jabłkowaty, jabłkowity

 przysł. jabłkowo

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) gw-pl|Górny Śląsk|jabko, płónka., stpol. jabło

 (1.5) jabłko Adama

 (1.8) bałaban, bulba, gajda, gajdak, grul, harcak, knul, pątak, perka, ziemiak, jabłko ziemne

Wiktionary


jabłkomat

automat do sprzedaży jabłek lub innych owoców i przetworów owocowych


SJP.pl


jabłkowaty

kulisty, podobny kształtem do jabłka


SJP.pl

przymiotnik jakościowy

 (1.1) przypominający kształtem jabłko

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. jabłko n.

Wiktionary


jabłkowe

przymiotnik od: jabłko


SJP.pl

Różowate (Rosaceae Juss.) – rodzina roślin należąca do rzędu różowców. Jest szeroko rozprzestrzeniona na kuli ziemskiej. Należy do niej 90 rodzajów liczących ponad 2,5 tys. gatunków, spośród których dziko w Polsce występuje ok. 150. Rodzina o dużym znaczeniu gospodarczym. Należy do niej wiele uprawnych drzew i krzewów owocowych oraz roślin ozdobnych i leczniczych.

Wikipedia


jabłkóweczka

motyl z rodziny zwójkowatych, groźny szkodnik jabłoni, jego gąsienice powodują robaczywienie owoców


SJP.pl


jabłkowiec

kwieciak jabłkowiec - pospolity chrząszcz z rodziny ryjkowcowatych, którego larwy żywia się pręcikami i słupkami kwiatów


SJP.pl


jabłkowity

o koniu: mający maść siwą z ciemniejszymi, owalnymi plamami, głównie na zadzie


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) o koniu: mający siwą maść z ciemniejszymi okrągłymi plamami

rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy

 (2.1) pot. jabłkowity (1.1) koń

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Do najczęstszych umaszczeń perszeronów zalicza się siwe, jabłkowite i kare.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. jabłko n.

 przym. jabłkowy

Wiktionary


jabłkówka

1. ciasto przełożone marmoladą z jabłek
2. motyl z rodziny zwójek, szkodnik drzew owocowych


SJP.pl


jabłkowo

przysłówek

 (1.1) tak jak jabłka

Wiktionary

Jabłkowo – wieś w Polsce położona w województwie wielkopolskim, w powiecie wągrowieckim, w gminie Skoki.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Kisiel pachniał jabłkowo i już nie mogliśmy się doczekać, żeby wystygł.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. jabłko mrz.

 przym. jabłkowy

Wiktionary


jabłkowy

przymiotnik od: jabłko


SJP.pl

przymiotnik jakościowy

 (1.1) zrobiony z jabłek, zawierający jabłka

przymiotnik relacyjny

 (2.1) związany z jabłkami, odnoszący się do jabłek

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Podobnie jak świeżutka bułka z jabłkowym nadzieniem, którą zakupiłem w cukierni u bardzo uprzejmej ekspedientki.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: japˈkɔvɨ|japw̥ˈkɔvɨ, AS: i ̯apkovy|i ̯apu̯̦kovy

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. jabłkowity mzw., jabłko n., jabłuszko n., jabłoń ż., jabłonka ż., jabłecznik m., jabol m., jabcok

 przym. jabłoniowy, jabłeczny, jabłczany, jabłkowity

 przysł. jabłkowo

Wiktionary


jabłoń

drzewo owocowe z rodziny różowatych, którego owocami są jabłka


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) bot. ogrod. nazwa systematyczna|Malus|Mill.|ref=tak., drzewo, na którym rosną jabłka;

Wiktionary

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Ta jabłoń rodzi pyszne owoce.

 (1.1) Nasze jabłonie zaatakowała pleśń.

 (1.1) Dziewczyna wplotła kwiat jabłoni w swoje długie czarne włosy.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈjabwɔ̃ɲ, AS: i ̯abu̯õń

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. jabłko n., jabłecznik m.

:: zdrobn. jabłonka ż.

 przym. jabłkowy, jabłoniowy, jabłeczny

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) jabłonka; lud. płonka

Wiktionary


jabłonczanin

mieszkaniec wsi: Jabłonka


SJP.pl


jabłonczanka

mieszkanka wsi: Jabłonka


SJP.pl


jabłonecki

przymiotnik od: Jabłonka


SJP.pl


jabłoneczka

zdrobnienie od: jabłonka


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) pot. zdrobn. od: jabłonka

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌjabwɔ̃ˈnɛt͡ʃka, AS: i ̯abu̯õnečka

Wiktionary


jabłoneński

przymiotnik od: Jabłonna, Jabłonna Lacka; jabłoński


SJP.pl


jabłoniak

pryszczarek jabłoniak - gatunek muchówki, której larwy żerują na jabłoniach


SJP.pl


jabłonianin

mieszkaniec wsi: Jabłonna


SJP.pl


jabłonianka

mieszkanka wsi: Jabłonna


SJP.pl


jabłonica

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) geogr. adm. wieś na Ukrainie, w obwodzie iwanofrankiwskim, podlegająca radzie miejskiej Jaremcza;

Wiktionary

W Polsce
  • Jabłonica – wieś w woj. mazowieckim, w pow. przysuskim, w gminie Wieniawa
  • Jabłonica – wieś w woj. podkarpackim, w pow. jasielskim, w gminie Skołyszyn
  • Jabłonica – wieś w woj. świętokrzyskim, w pow. staszowskim, w gminie Szydłów

Wikipedia

Powiązane:

 przym. jabłonicki

Wiktionary


jabłoniowy

przymiotnik od: jabłoń (np. sad jabłoniowy)


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) składający się z jabłoni

 (1.2) wykonany z drewna lub innej części jabłoni

 (1.3) będący częścią jabłoni

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌjabwɔ̃ˈɲɔvɨ, AS: i ̯abu̯õńovy

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. jabłoń, jabłko, jabłonka, jabłecznik, jabłuszko, jabol

 przym. jabłkowy, jabłeczny

Wiktionary


jabłonka

zdrobnienie od: jabłoń


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) zdrobn. od: jabłoń

Wiktionary

W Polsce

  • Jabłonka – wieś w woj. kujawsko-pomorskim, w pow. tucholskim, w gminie Śliwice
  • Jabłonka – osada w woj. lubuskim, w pow. międzyrzeckim, w gminie Trzciel
  • Jabłonka – wieś w woj. łódzkim, w pow. poddębickim, w gminie Poddębice
  • Jabłonka – wieś w woj. małopolskim, w pow. nowotarskim, w gminie Jabłonka
  • Jabłonka – część wsi Jabłonna w woj. mazowieckim, w pow. białobrzeskim, w gminie Wyśmierzyce
  • Jabłonka – wieś w woj. opolskim, w pow. głubczyckim, w gminie Branice
  • Jabłonka – wieś w woj. podkarpackim, w pow. brzozowskim, w gminie Dydnia
  • Jabłonka – kolonia wsi Krojanty w woj. pomorskim, w pow. chojnickim, w gminie Chojnice
  • Jabłonka – część wsi Kotarszyn w woj. Świętokrzyskim, w pow. Ostrowieckim, w gminie Waśniów
  • Jabłonka – wieś w woj. warmińsko-mazurskim, w pow. nidzickim, w gminie Nidzica
  • Jabłonka – osada w woj. warmińsko-mazurskim, w pow. ostródzkim, w gminie Ostróda
  • Jabłonka – wieś w woj. warmińsko-mazurskim, w pow. szczycieńskim, w gminie Dźwierzuty
  • Jabłonka – wieś w woj. wielkopolskim, w pow. konińskim, w gminie Kleczew

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Zające obgryzły młode jabłonki.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. jabłoń ż., jabłko n.

 przym. jabłeczny, jabłkowy, jabłoniowy

Wiktionary


jabłonków

miasto w Czechach


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna

 (1.1) geogr. miasto we wschodnich Czechach na Zaolziu;

Wiktionary

Jabłonków (cz. Jablunkov, niem. Jablunkau) – miasto w Czechach, w kraju morawsko-śląskim, w powiecie Frydek-Mistek. Leży w regionie Śląska Cieszyńskiego, na tzw. Zaolziu, kilka kilometrów od granicy z Polską i jest najbardziej wysuniętym na wschód miastem w Czechach.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Dojechaliśmy na rowerach aż do Jabłonkowa po czeskiej stronie.

 (1.1) W Jabłonkowie mieszka wielu Polaków.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. jabłonkowianin m., jabłonkowianka ż.

 przym. jabłonkowski

Wiktionary


jabłonkowanie

w językoznawstwie: spłynięcie się w mowie spółgłosek dziąsłowych z palatalnymi w pośredni szereg, np. śzćzekaćz – szczekać; siakanie


SJP.pl

Jabłonkowanie (sziakanie, siakanie) – zjawisko polegające na pomieszaniu lub spłynięciu się spółgłosek dziąsłowych (szumiących: [ʂ, tʂ, ʐ, dʐ] tj. sz, cz, ż, dż) z palatalnymi (ciszące: [ɕ, tɕ, ʑ, dʑ] tj. ś, ć, ź, dź) w pośredni szereg – [ʃʲ, tʃʲ, ʒʲ, dʒʲ] tj. śz, ćz, źż, dźż, np. śzćzekaćzszczekać i ściekać, śzare śzano, ćzarne ćziele. Występuje w dialekcie śląskim w gwarze jabłonkowskiej (w pobliżu Jabłonkowa – stąd nazwa), w okręgu opawskim i w gwarach czadeckich oraz w dialekcie mazowieckim w gwarach malborsko-lubawskich, ostródzkich i warmińskich

Wikipedia


jabłonkowianin

mieszkaniec Jabłonkowa


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) mieszkaniec Jabłonkowa

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Marszałka witał na rynku tłum jabłonkowian.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Jabłonków m.

:: fż. jabłonkowianka ż.

 przym. jabłonkowski

Wiktionary


jabłonkowianka

mieszkanka Jabłonkowa


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) mieszkanka Jabłonkowa

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Ondrasz zakochał się w takiej jednej jabłonkowiance o ciemnych oczach.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Jabłonków m.

:: fm. jabłonkowianin m.

 przym. jabłonkowski

Wiktionary


jabłonkowski

Jabłonków


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) odnoszący się do Jabłonkowa, związany z Jabłonkowem

Wiktionary

Patrz:

Jabłonków

Przykłady

 (1.1) Czego jeszcze brakuje na jabłonkowskim rynku?

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Jabłonków m., jabłonkowianin mos., jabłonkowianka ż.

Wiktionary


jabłonkowy

przymiotnik od: jabłonka (np. jabłonkowa szkółka)


SJP.pl


jabłonna

wieś w Polsce


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) geogr. nazwa szeregu wsi w Polsce;

 (1.2) geogr. nazwa szeregu gmin w Polsce;

 (1.3) geogr. wzniesienie w Górach Świętokrzyskich;

Wiktionary

W Polsce
  • Jabłonna – część miasta Otwock
  • Jabłonna – wieś w woj. łódzkim, w pow. łęczyckim, w gminie Daszyna
  • Jabłonna – wieś w woj. łódzkim, w pow. radomszczańskim, w gminie Przedbórz
  • Jabłonna – wieś w woj. mazowieckim, w pow. białobrzeskim, w gminie Wyśmierzyce
  • Jabłonna – wieś w woj. mazowieckim, w pow. legionowskim, w gminie Jabłonna
  • Jabłonna – osada w woj. mazowieckim, w pow. przysuskim, w gminie Rusinów
  • Jabłonna – wieś w woj. mazowieckim, w pow. radomskim, w gminie Przytyk
  • Jabłonna – wieś w woj. mazowieckim, w pow. węgrowskim, w gminie Grębków
  • Jabłonna – część wsi Glinik w woj. podkarpackim, w pow. ropczycko-sędziszowskim, w gminie Wielopole Skrzyńskie
  • Jabłonna – osada w woj. pomorskim, w pow. słupskim, w gminie Kępice
  • Jabłonna – wieś w woj. świętokrzyskim, w pow. starachowickim, w gminie Brody
  • Jabłonna – wieś w woj. wielkopolskim, w pow. grodziskim, w gminie Rakoniewice
  • Jabłonna – wieś w woj. wielkopolskim, w pow. leszczyńskim, w gminie Rydzyna
  • Jabłonna – wieś w woj. wielkopolskim, w pow. tureckim, w gminie Władysławów

Wikipedia

Powiązane:

 przym. jabłoneński, jabłoński, jabłonowski

 rzecz. jabłonianin mos., jabłonianka ż.

Wiktionary


jabłonów

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna

 (1.1) geogr. adm. osiedle typu miejskiego w rejonie kosowskim obwodu iwanofrankiwskiego Ukrainy, na Pokuciu;

 (1.2) geogr. adm. wieś na Ukrainie w rejonie husiatyńskim obwodu tarnopolskiego;

Wiktionary

W Polsce
  • Jabłonów – wieś w woj. dolnośląskim, w pow. polkowickim, w gminie Chocianów
  • Jabłonów – wieś w woj. lubuskim, w pow. żagańskim, w gminie Brzeźnica
  • Jabłonów – wieś w woj. łódzkim, w pow. brzezińskim, w gminie Brzeziny
  • Jabłonów – wieś w woj. mazowieckim, w pow. zwoleńskim, w gminie Policzna

Wikipedia

Powiązane:

 przym. jabłonowski

Wiktionary


jabłonowianin

mieszkaniec Jabłonowa Pomorskiego (miasta w Polsce)


SJP.pl


jabłonowianka

mieszkanka Jabłonowa Pomorskiego (miasta w Polsce)


SJP.pl


jabłonowiec

ogłodek jabłonowiec - kornik z rodziny ryjkowcowatych, występujący w Europie i północnej Azji


SJP.pl

Jabłonowiec – wieś sołecka w Polsce położona w województwie mazowieckim, w powiecie garwolińskim, w gminie Trojanów.

W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa siedleckiego.

Wierni Kościoła rzymskokatolickiego należą do parafii św. Antoniego w Życzynie.

Wikipedia


jabłonowo

nazwa wielu miejscowości i ich części w Polsce


SJP.pl

W Polsce
  • Jabłonowo – wieś w woj. lubelskim, w pow. lubelskim, w gminie Wysokie
  • Jabłonowo – wieś w woj. mazowieckim, w pow. piaseczyńskim, w gminie Lesznowola
  • Jabłonowo – kolonia w woj. mazowieckim, w pow. przasnyskim, w gminie Czernice Borowe
  • Jabłonowo – część wsi Jegliniec w woj. podlaskim, w pow. sejneńskim, w gminie Krasnopol
  • Jabłonowo – wieś w woj. warmińsko-mazurskim, w pow. działdowskim, w gminie Płośnica
  • Jabłonowo – wieś w woj. warmińsko-mazurskim, w pow. oleckim, w gminie Kowale Oleckie
  • Jabłonowo – osada w woj. warmińsko-mazurskim, w pow. ostródzkim, w gminie Dąbrówno
  • Jabłonowo – wieś w woj. wielkopolskim, w pow. międzychodzkim, w gminie Sieraków
  • Jabłonowo – wieś w woj. wielkopolskim, w pow. pilskim, w gminie Ujście
  • Jabłonowo – wieś w woj. zachodniopomorskim, w pow. gryfickim, w gminie Gryfice
  • Jabłonowo – wieś w woj. zachodniopomorskim, w pow. wałeckim, w gminie Mirosławiec

Wikipedia


jabłonowski

przymiotnik od: Jabłonowo, Jabłonowo Pomorskie


SJP.pl

Jabłonowski – polskie nazwisko.

Wikipedia


jabłoński

1. przymiotnik od: Jabłonna, Jabłonna Lacka; jabłoneński;
2. przymiotnik od: Jabłoń


SJP.pl

Jabłoński (forma żeńska: Jabłońska, w liczbie mnogiej: Jabłońscy) – polskie nazwisko, które nosi ponad 50 tysięcy osób. Pierwsza wzm. w 1400 r. od nazw miejscowych Jabłonna, Jabłonie (kilka wsi).

Wikipedia


jabłówko

2 miejscowości w Polsce:

  • Jabłówko – wieś w woj. kujawsko-pomorskim, w pow. żnińskim, w gminie Łabiszyn
  • Jabłówko – wieś w woj. pomorskim, w pow. starogardzkim, w gminie Bobowo

Wikipedia


jabłowo

  • Jabłowo – wieś kociewska w województwie pomorskim, w powiecie starogardzkim, w gminie Starogard Gdański
  • Jabłowo – osada leśna kociewska w województwie pomorskim, w powiecie starogardzkim, w gminie Starogard Gdański
  • Jabłowo – gromada
  • Jabłowo – jezioro na Kociewiu, położone w gminie Starogard Gdański (powiat starogardzki, województwo pomorskie)
  • Jabłowo – bocznica szlakowa i przystanek kolejowy w Jabłowie, w województwie pomorskim, w Polsce

Wikipedia


jabłuszko

zdrobnienie od: jabłko


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) zdrobn. od jabłko

 (1.2) pot. żart. sprzęt komputerowy marki Apple

 (1.3) niewielki plastikowy przyrząd do zjeżdżania po śniegu kształtem przypominający jabłko lub łopatkę

 (1.4) uczn. ocena bardzo dobra

Wiktionary

Jabłuszko, ros. Яблочко – rosyjska piosenka folkowa oraz taniec w stylu czastuszka, często wykonywany jako taniec marynarski.

Wikipedia

Przykłady

 (1.3) Na oślej łączce było kilku początkujących narciarzy i dzieci zjeżdżające na jabłuszkach.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: jabˈwuʃkɔ, AS: i ̯abu̯uško

Wiktionary

Powiązane:

 zob. jabłko.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.3) dupolot, ślizgacz

Wiktionary


jać

samogłoska długa występująca m.in. w języku prasłowiańskim, wymawiana podobnie jak [æ] w języku angielskim


SJP.pl

czasownik nieprzechodni dokonany (ndk. brak)

 (1.1) przest. lub książk. zacząć

 (1.2) przest. wziąć, chwycić

czasownik zwrotny dokonany jąć się (ndk. brak)

 (2.1) przest. zacząć coś robić

Wiktionary

Jać (Ѣ, ѣ) (scs. ѣть, ros., ukr. ять, bułg. ят lub е двойно, serb. јат, chorw. jat, ang. yat) – nazwa 32. litery starej cyrylicy oraz głoski oznaczanej tą literą. W transliteracji slawistycznej oznaczana jest literą ě (zapożyczoną z alfabetu czeskiego).

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Jął po niebie harce zwodzić.

 (1.2) Niemiec, Moskal nie osiędzie, / gdy jąwszy pałasza, / hasłem wszystkich zgoda będzie / i ojczyzna nasza.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: jɔ̇̃ɲt͡ɕ, AS: i ̯o̊̃ńć

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. jeniec mos., jęcie n.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) zacząć

Wiktionary


jacak

nazwisko


SJP.pl


jacaranda

roślina z rodziny bobowatych; palisandrowe drzewo, cabiuna, dalbergia


SJP.pl

Wikipedia


jacek

imię męskie


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy, nazwa własna

 (1.1) imię|polski|m.;

Wiktionary

Jacek, Jacenty – imię męskie greckiego pochodzenia (gr. Ὑάκινθος Hyakinthos, hiacynt), od zlatynizowanej formy imienia Hiacynt (łac. Hyacinthus).

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Mam na imię Jacek i wykonuję w Grecji okna na statki.

 (1.1) Na koniec, jakby ślepym chciał uderzyć ciosem, / Zasłonił oczy ręką i rzekł mocnym głosem: / „Jam jest Jacek Soplica…”

 (1.1) Czy mamą Jacka jest pani Nagórska?

 (1.1) Jackowi nic nie wychodziło tak jak powinno.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈjat͡sɛk, AS: i ̯acek

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Jackowa ż., Jackówna ż., Jackostwo lm m., Jacusiowa ż., Jacusiówna ż., Jacentowa ż., Jackowski m., Jackowska ż., Hiacynt m., Hiacynta ż., Hiacyntowa ż., Hiacyntówna ż., hiacynt m., hiacyncik m., hiacyntowiec m., Jacki nmos.

:: war. Jacenty m.

:: zdrobn. Jacuś m.

 przym. Jackowy, Jacusiowy, Hiacyntowy, Jacentowy, hiacyntowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) war. Jacenty; zdrobn. Jacuś

Wiktionary


jacentostwo

Jacenty z małżonką; Jacentowie


SJP.pl


jacentów

Jacenty z małżonką; Jacentostwo


SJP.pl

W Polsce
  • Jacentów – wieś w woj. świętokrzyskim, w pow. koneckim, w gminie Radoszyce
  • Jacentów – przysiółek wsi Sadowie w woj. świętokrzyskim, w pow. opatowskim, w gminie Sadowie
  • Jacentów – gromada

Wikipedia


jacentowie

Jacenty z małżonką; Jacentostwo


SJP.pl


jacentowy

przymiotnik dzierżawczy - należący do Jacentego lub z nim związany


SJP.pl


jacenty

imię męskie


SJP.pl

Jacek, Jacenty – imię męskie greckiego pochodzenia (gr. Ὑάκινθος Hyakinthos, hiacynt), od zlatynizowanej formy imienia Hiacynt (łac. Hyacinthus).

Wikipedia


jacewicz

nazwisko


SJP.pl


jach

nazwisko


SJP.pl

  • Franciszek Jach (1894-1944) – polski lotnik wojskowy
  • Jarosław Jach (ur. 1994) – polski piłkarz
  • Michał Jach (ur. 1951) – polski polityk

Wikipedia


jacha

wykrzyknik

 (1.1) slang. zob. jasne.

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) -Przyjdziesz dziś na urodziny do Janka? / -No jacha!

Wiktionary


jachać

czasownik

 (1.1) stpol. jechać

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈjaxat͡ɕ, AS: i ̯aχać

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. jachanie n.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) jać

Wiktionary


jachanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|jachać.

Wiktionary

Powiązane:

 czas. jachać ndk.

Wiktionary


jachcice

bydgoskie osiedle położone na północno-wschodnim krańcu miasta, nad lewym brzegiem Brdy


SJP.pl

Jachcice (niem: Jachschirz – 1879, Jadgschütz – 1860) – bydgoska jednostka urbanistyczna (osiedle) położona w północno-zachodniej części miasta, nad lewym brzegiem Brdy. Północna granica Jachcic stanowi granicę miasta Bydgoszczy.

Wikipedia


jachcik

zdrobnienie od: jacht


SJP.pl


jachiewicz

nazwisko


SJP.pl


jachimczak

nazwisko


SJP.pl


jachimczyk

nazwisko


SJP.pl


jachimowicz

nazwisko


SJP.pl

Jachimowicz (ukr.) Яхимо́вич, (lit.) Jakimavičius:

  • Marian Jachimowicz (1906-1999) – polski poeta, tłumacz i malarz.
  • Hryhorij Jachymowycz, pol. Grzegorz Jachimowicz
  • Rafał Jachimowicz, lit.  Rapolas Jakimavičius
  • Władysław Kazimierz Jachimowicz
  • Wojciech Jachimowicz

Wikipedia


jachimowski

nazwisko


SJP.pl

Jachimowski – polskie nazwisko.

Osoby noszące nazwisko Jachimowski:

  • Henryk Jachimowski (1938–2014) – polski poeta, prozaik, autor sztuk scenicznych.
  • Jakub Jachimowski CM (1724–1789) – biblista.
  • Kazimierz Jachimowski – polski właściciel ziemski.
  • Tadeusz Julian Jachimowski ps. „Biskupowicz”, „Budwicz” (1892–1944) – ksiądz, dziekan Wojska Polskiego, doktor filozofii, magister teologii, tajny szambelan Jego Świątobliwości, kanonik honorowy kielecki.
  • Władysław Julian Jachimowski (1826–1908) – polski duchowny, dziekan tymczasowy w Buczaczu.

Wikipedia


jachowicz

nazwisko


SJP.pl


jachowski

nazwisko


SJP.pl

Jachowski:

  • Maciej Jachowski
  • (11743) Jachowski

Wikipedia


jachranka

Jachranka – wieś sołecka w Polsce położona w województwie mazowieckim, w powiecie legionowskim, w gminie Serock.

Wikipedia


jacht

1. lekki statek żaglowy;
2. potocznie: luksusowa łódź


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) sport. turyst. żegl. lekki statek o napędzie żaglowym lub motorowym służący do rekreacji, turystyki, uprawiania sportu;

Wiktionary

Jacht – jednostka pływająca o napędzie żaglowym lub motorowym, w zależności od konstrukcji i wyposażenia przeznaczona najczęściej do celów rekreacyjnych lub turystycznych. Jachty budowane i wykorzystywane są także do uprawiania sportu, do celów szkoleniowych, reprezentacyjnych lub wychowania morskiego.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Jacht wpłynął do zatoki.

 (1.1) Tutaj, w sezonie letnim, zawsze stoi na kotwicy parę prywatnych jachtów i łodzi rybaków, łowiących w przybrzeżnych wodach.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: jaxt, AS: i ̯aχt

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. jachting m.

:: zdrobn. jachcik m.

 przym. jachtowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) żaglówka

Wiktionary


jachting

pływanie na łodziach i statkach żaglowych oraz deskach z żaglem; żeglarstwo, yachting


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) yachting, żeglarstwo

Wiktionary

Jachting (ang. yachting) – żeglowanie za pośrednictwem jachtu. Szerzej jest to sztuka sterowania łodzią i wykorzystywania siły wiatru za pomocą żagli dla celów sportowych lub rekreacyjno-turystycznych.

Potocznie określa się tą nazwą żeglowanie od portu do portu, w porze dziennej przy ładnej pogodzie.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ˈjaxtʲĩŋk, AS: i ̯aχtʹĩŋk

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. jacht mrz.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) yachting, żeglarstwo

Wiktionary


jachtingowy

przymiotnik od: jachting


SJP.pl


jachtklub

klub gromadzący fascynatów żeglarstwa; yacht-club, yacht club


SJP.pl


jachtklubowy

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z jachtklubem, dotyczący jachtklubu

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. jachtklub mrz.

Wiktionary


jachtostop

forma podróżowania polegająca na korzystaniu z jachtów w zamian za darmową pomoc na pokładzie


SJP.pl


jachtostopowicz

osoba podróżująca jachtami w zamian za darmową pomoc na pokładzie


SJP.pl


jachtostopowiczka

kobieta podróżująca jachtem w zamian za wykonywanie drobnych prac na pokładzie


SJP.pl


jachtowy

przymiotnik od: jacht (np. sport jachtowy)


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) dotyczący jachtu

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. jacht m.

Wiktionary


jachym

nazwisko


SJP.pl


jachymiak

nazwisko


SJP.pl


jachymów

nazwisko


SJP.pl

Jáchymov (niem. Sankt Joachimsthal) – miasto w północno-zachodnich Czechach, w kraju karlowarskim, w Rudawach, u podnóży Klínovca. Zamieszkane przez ok. 4 tys. (1990) osób. Niemiecka nazwa Joachimsthal oznacza dosłownie Dolina Joachima.

Wikipedia


jacica

potocznie: owad podobny do ważki, żyjący do kilku dni w pobliżu wód słodkich; jętka, efemeryda


SJP.pl

Jętki (łac. Ephemeroptera z gr. ephēmeros ‘jednodniowy’ i pterón ‘pióro; skrzydło’); pot. jacica – rząd owadów uskrzydlonych, długość ciała 3–40 mm, na ogół związanych ze środowiskiem wodnym. Okres życia larw może trwać nawet do kilku lat, postacie dorosłe żyją bardzo krótko, czasem jeden dzień (stąd: jętka jednodniówka). Niekiedy obserwowane są masowe wyloty jętek.

Wikipedia


jack

[czytaj: dżek] wtyczka w formie bolca; wtyk koncentryczny


SJP.pl

  • jack (wtyczka)
  • lazy jack
  • black jack – gra karciana
  • JACK – profesjonalny serwer dźwięku dla systemów Linux i MacOS X
  • Jack – film, amerykańska tragikomedia z 1996 roku

Wikipedia


jackfruit

[czytaj: dżakfrut] owoc chlebowca różnolistnego (drzewa bochenkowego); dżakfrut


SJP.pl


jackiewicz

nazwisko


SJP.pl

Jackiewicz – rodzina szlachecka, zamieszkująca Wielkie Księstwo Litewskie i tereny dzisiejszej Litwy i Białorusi.

Według herbarza polskiego, na Litwie mieszkały cztery rodziny o nazwisku Jackiewicz. Część rodu uległa rusyfikacji i zamieszkała w carskiej Rosji, m.in. w Petersburgu. W herbarzach rosyjskich wymieniani jako 'Яцкевичи'.

Wikipedia


jackowiak

nazwisko


SJP.pl


jackowicz

nazwisko


SJP.pl


jackowie

popularna wśród Polaków nazwa dzielnicy w Chicago w USA (angielska nazwa: Avondale)


SJP.pl


jackowo

popularna wśród Polaków nazwa dzielnicy w Chicago w USA (angielska nazwa: Avondale)


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) geogr. pot. nieoficjalna nazwa dzielnicy Chicago Avondale, w której chętnie osiedlali się imigranci z Polski;

 (1.2) geogr. wieś w województwie kujawsko-pomorskim, w powiacie toruńskim, w gminie Czernikowo;

 (1.3) geogr. osada w województwie pomorskim, w powiecie wejherowskim, w gminie Choczewo;

Wiktionary

Miejscowości w Polsce

Według TERYT jest ich 2
  • Jackowo – wieś w woj. kujawsko-pomorskim, w pow. toruńskim, w gminie Czernikowo
  • Jackowo – osada w woj. pomorskim, w pow. wejherowskim, w gminie Choczewo

Wikipedia

Wymowa:

IPA: jat͡sˈkɔvɔ, AS: i ̯ackovo

Wiktionary


jackowski

nazwisko


SJP.pl

Osoby o tym nazwisku:

  • Adam Fedorowicz-Jackowski (zm. 1945) – polski urzędnik
  • Adam Jackowski (1945–2018) – polski specjalista dynamiki ciała stałego i materiałoznawstwa
  • Aleksander Jackowski (1920–2017) – polski antropolog kultury, etnograf, krytyk sztuki
  • Antoni Jackowski (ur. 1935) – polski geograf
  • Bogusław L. Jackowski (ur. 1950) – polski informatyk, wydawca, muzyk niezawodowy
  • Czesław Jackowski (1931–2006) – polski dyplomata, pułkownik Służby Bezpieczeństwa
  • Grzegorz, właśc. Gawriłł Julianowicz Jackowski (1866–1932) – rosyjski biskup prawosławny
  • Henryk Jackowski – ujednoznacznienie
  • Jakub Jackowski (XV w.) – kanonik, prałat
  • Jan Maria Jackowski (ur. 1958) – polski polityk, pisarz, dziennikarz, historyk, doktor nauk humanistycznych, poseł na Sejm
  • Janusz Jackowski (ur. 1930) – polski trener lekkoatletyczny, wykładowca AWF w Poznaniu
  • Józef Jackowski (1863–1914) – polski inżynier górnictwa, geolog
  • Karol Jackowski (ur. 1946) – polski chemik
  • Kazimierz Jackowski – ujednoznacznienie
  • Krzysztof Jackowski (ur. 1963) – polski „jasnowidz”
  • Krzysztof Jackowski (1936–2021) – polski malarz
  • Maksymilian Jackowski (1815–1905) – polski działacz społeczny i gospodarczy
  • Marek Jackowski (1946–2013) – polski muzyk rockowy i kompozytor
  • Michał Jackowski (ur. 1978) – polski artysta rzeźbiarz
  • Mikołaj Fedorowicz-Jackowski (1837–1909) – polski przemysłowiec
  • Romuald Jackowski (1913–1978) – polski artysta, żołnierz
  • Stanisław Jackowski (1887–1951) – polski rzeźbiarz
  • Stefan Jackowski (ur. 1951) – polski matematyk
  • Tadeusz Jackowski – ujednoznacznienie
  • Teodor, właśc. Konstantin Michajłowicz Jackowski (1866–1937) – rosyjski biskup prawosławny
  • Wacław Jackowski (1920–2013) – polski żołnierz, wykładowca
  • Wojciech Jackowski (XVIII w.) – ławnik ziemski michałowski

Wikipedia


jackowy

przymiotnik dzierżawczy - należący do Jacka lub z nim związany


SJP.pl

przymiotnik dzierżawczy

 (1.1) przest. gwara. taki, który należy do Jacka

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Na Jackowym polu bujnie rosną chwasty.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: jat͡sˈkɔvɨ, AS: i ̯ackovy

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Jacek mos., Jacenty mos., Jacuś mos., Hiacynt mos., Hiacynta ż., hiacynt mrz., jacynt m.

 przym. przest. gwara. Jacusiowy; hiacyntowy, jacyntowy

Wiktionary


jackpot

[czytaj: dżekpot] główna wygrana pieniężna, np. w maszynach wrzutowych


SJP.pl

Jackpot – jednostka osadnicza w hrabstwie Elko w stanie Nevada tuż przy granicy z Idaho. Leży przy drodze krajowej U.S. Route 93. Miasto swą popularność zawdzięcza kasynom, które odwiedzane są przez mieszkańców pobliskich stanów, w których hazard był lub jest zabroniony.

Wikipedia


jackpotting

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) kradzież pieniędzy z bankomatu przy wykorzystaniu złośliwego oprogramowania lub poprzez fizyczne podpięcie się do złącza serwisowego i zmuszenie modułu wypłaty gotówki do wypłacenia pieniędzy

Wiktionary


jackson

[czytaj: DŻEKson] nazwisko


SJP.pl

  • Jackson – producent gitar elektrycznych

Miejsca:

  • Jackson – miasto w Stanach Zjednoczonych, w stanie Alabama
  • Jackson – miasto w Stanach Zjednoczonych, w stanie Georgia
  • Jackson – miasto w Stanach Zjednoczonych, w stanie Karolina Południowa
  • Jackson – miasto w Stanach Zjednoczonych, w stanie Karolina Północna
  • Jackson – miasto w Stanach Zjednoczonych, w stanie Kentucky
  • Jackson – miasto w Stanach Zjednoczonych, w stanie Luizjana
  • Jackson – miasto w Stanach Zjednoczonych, w stanie Maine
  • Jackson – miasto w Stanach Zjednoczonych, w stanie Michigan
  • Jackson – miasto w Stanach Zjednoczonych, stolica stanu Missouri
  • Jackson – miasto w Stanach Zjednoczonych, w stanie Missisipi
  • Jackson – miasto w Stanach Zjednoczonych, w stanie Minnesota
  • Jackson – miasto w Stanach Zjednoczonych, w stanie New Hampshire
  • Jackson – wieś w Stanach Zjednoczonych, w stanie Nebraska
  • Jackson – miasto w Stanach Zjednoczonych, w stanie Nowy Jork
  • Jackson – miasto w Stanach Zjednoczonych, w stanie Ohio
  • Jackson – miasto w Stanach Zjednoczonych, w stanie Tennessee
  • Jackson – miasto w Stanach Zjednoczonych, w stanie Wyoming
  • Jackson – miasto w Stanach Zjednoczonych, w stanie Wisconsin, w hrabstwie Adams
  • Jackson – miasto w Stanach Zjednoczonych, w stanie Wisconsin, w hrabstwie Burnett
  • Jackson – miasto w Stanach Zjednoczonych, w stanie Wisconsin, w hrabstwie Washington
  • Jackson – miasto w stanie Kalifornia, w hrabstwie Amador
  • Jackson – wieś w Stanach Zjednoczonych, w stanie Wisconsin, w hrabstwie Washington
  • Jackson – hrabstwa w Stanach Zjednoczonych
  • Jackson – szczyt na Antarktydzie

Wikipedia


jacksoński

Jackson [czytaj: dżeksoński]


SJP.pl


jacksonville

miasto w Stanach Zjednoczonych


SJP.pl

Jacksonville – miasto portowe w amerykańskim stanie Floryda, siedziba hrabstwa Duval, nad Oceanem Atlantyckim. Według spisu w 2020 roku liczyło 950 tys. mieszkańców, co czyniło je 12. co do wielkości miastem USA. Obszar metropolitalny Jacksonville z ponad 1,7 mln mieszkańców jest 4. co do wielkości obszarem metropolitalnym Florydy.

Wikipedia


jacob

Stany Zjednoczone:

  • Jacob City – miasto

Osoby:

  • Irène Jacob – francuska aktorka
  • Max Jacob – francuski poeta

Zobacz też:

  • Sint Jacob
  • St. Jacob

Wikipedia


jacobs

[czytaj: jakops] produkt marki Jacobs


SJP.pl

Jacobs – miasto w Stanach Zjednoczonych, w stanie Wisconsin, w hrabstwie Ashland.

Wikipedia


jacobsen

nazwisko


SJP.pl

  • Anders Jacobsen, norweski skoczek narciarski, zwycięzca Turnieju Czterech Skoczni
  • Arne Jacobsen, duński architekt i projektant
  • Astrid Jacobsen, norweska biegaczka narciarska, 3-krotna medalistka mistrzostw świata.
  • Christian Jacobsen, piłkarz z Wysp Owczych
  • Jens Peter Jacobsen, duński pisarz, poeta i biolog
  • Lars Jacobsen, duński piłkarz
  • Robert Jacobsen, duński rzeźbiarz
  • Rógvi Jacobsen, piłkarz z Wysp Owczych

Wikipedia


jacobson

[czytaj: jakobson] nazwisko


SJP.pl


jacqueline

[czytaj: dżaklyn] imię żeńskie


SJP.pl

Jakubina – imię żeńskie pochodzenia biblijnego, odpowiednik męskiego imienia Jakub, które wywodzi się od hebrajskiego Jaaqob – „niech Bóg strzeże” (inne tłumaczenie: „ten, którego Bóg ochrania”). Istnieje również etymologia, tłumacząca iż pochodzi ono od rdzenia יכב oznaczającego piętę (według tradycji patriarcha Jakub urodził się trzymając za piętę swojego brata Ezawa). Istnieje również imię Żaklina, które stanowi fonetyczny zapis francuskiego odpowiednika Jakubiny (Jacqueline).

Wikipedia


jacquemart

[czytaj: żakeMAR] jaquemart;
1. mechanizm zegarowy w postaci figury ludzkiej wybijającej godziny;
2. zabawka dziecięca w postaci dwóch figurek ludzkich uderzających na zmianę, najczęściej młotkiem, w znajdujące się między nimi kowadło


SJP.pl


jacquerie

francuska nazwa żakierii, powstania chłopskiego we Francji w roku 1358


SJP.pl


jacques

[czytaj: żak] francuskie imię męskie


SJP.pl

Antarktyda:

  • Jacques Peaks

Inne:

  • Jacques – francuskie imię męskie
  • Jacques’ Wein-Depot – niemieckie przedsiębiorstwo

Zobacz też:

  • Chocolaterie Jacques
  • Saint-Jacques

Wikipedia


jacuś

zdrobnienie od: Jacek (imię męskie)


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy, nazwa własna

 (1.1) zdrobniała forma męskiego imienia Jacek

 (1.2) zdrobniała forma męskiego imienia Jacenty

Wiktionary

Jacuś, właśc. Jacek Pala (ur. 3 lipca 2002) – polski raper, piosenkarz i producent muzyczny.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Mój młodszy brat Jacuś poszedł w tym roku do szkoły.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈjat͡suɕ, AS: i ̯acuś

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Jacek m., Jacenty m., Hiacynt m., Hiacynta ż., hiacynt m., jacynt m.

 przym. Jackowy, Jacusiowy, hiacyntowy

Wiktionary


jacusiowie

Jacuś z małżonką


SJP.pl


jacusiowy

przymiotnik dzierżawczy - należący do Jacusia lub z nim związany


SJP.pl


jacuzzi

[czytaj: dżakuz-i] jakuzzi;
1. duża wanna z systemem napowietrzania wody i masaży wodnych
2. kąpiel w takiej wannie


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) techn. med. wanna lub mały basen kąpielowy z urządzeniem tworzącym wiry lub bąbelki;

 (1.2) relaksująca kąpiel w jacuzzi (1.1)

Wiktionary

Jacuzzi – potoczne określenie wanien z hydromasażem, czyli formą masażu wodnego. Dzisiejsze wanny jacuzzi obejmują swym znaczeniem modele wanien od najprostszych, wyposażonych w dysze ze strumieniami wody, aż po wysoce zaawansowane (z elektronicznym sterowaniem). Wanny z hydromasażem są jednym z podstawowych urządzeń w spa, często wchodzą w skład kompleksów basenowych oraz aquaparków.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Potrzebuję relaksu, chyba wejdę na kwadrans do jacuzzi.

 (1.2) Mam ochotę na godzinne jacuzzi.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: d͡ʒaˈkuzʲi, AS: ǯakuzʹi

Wiktionary


jaćwieski

przymiotnik od: Jaćwież (ziemie Jaćwingów (Jadźwingów); Jadźwingowie)


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) hist. związany z Jaćwieżą albo Jaćwingami, dotyczący Jaćwieży albo Jaćwingów

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (2.1) jęz. język jaćwieski;

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Jaćwing mos., Jadźwing mos., Jaćwież ż., jaćwieskość ż.

 przym. jaćwiński

 przysł. jaćwiesko

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) jaćwiński

 (2.1) jaćwiński

Wiktionary


jaćwież

nazwa ziem należących do ok. XIII wieku do Jaćwingów, znajdujących się głównie na obecnej Suwalszczyźnie; Sudowia


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) geogr. hist. kraina Jaćwingów położona w okresie średniowiecza między rzekami takimi jak: Biebrza, Niemen, Szeszupa oraz obszarami pomiędzy jeziorami Mamry i Śniardwy a rzeką Łęg;

Wiktionary

Jaćwież, także Sudawia (Sudowia) – ziemie zajmowane do ok. XIII wieku przez bałtyjskie plemię Jaćwingów.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) W Jaćwieży zajmowano się łowiectwem, hodowlą tarpanów, owiec i świń oraz uprawą ziemi.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈjät͡ɕfʲjɛʃ, AS: i ̯äćfʹi ̯eš

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Jaćwing mos., Jadźwing mos., jaćwieski mrz.

 przym. jaćwieski

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) Sudawia, Sudowia

Wiktionary


jaćwing

członek wymarłego ludu bałtyckiego, zamieszkującego Jaćwież; Jaćwięg; Jadźwing


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) etn. hist. członek plemięemienia bałtyckiego zamieszkującego w średniowieczu tereny północno-wschodniej Polski;

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Komtur odrąbał Jaćwingowi rękę.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. jaćwieski mrz., Jadźwing mos., Jaćwież ż., jaćwieskość ż.

 przym. jaćwieski, jaćwiński

 przysł. jaćwiesko

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) Jadźwing

Wiktionary


jaćwingowie

wymarły dziś lud zamieszkujący niegdyś ziemie prusko-litewskie; Jadźwingowie


SJP.pl

Jaćwingowie lub Jaćwięgowie – lud zachodniobałtycki, blisko spokrewniony z Prusami i Litwinami, zamieszkujący do późnego średniowiecza obszar pomiędzy środkowym Niemnem, Narwią a Wielkimi Jeziorami Mazurskimi. Mówili zrozumiałym dla Litwinów i Prusów słabo poznanym językiem jaćwieskim.

Wikipedia


jacykiewicz

nazwisko


SJP.pl


jacynkt

rzeczownik

 (1.1) stpol. hiacynt

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈjat͡sɨ̃ŋkt, AS: i ̯acỹŋkt

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. hiacynt

 przym. hiacyntowy

Wiktionary


jaczejka

dawniej w ZSRR: podstawowa komórka partii komunistycznej


SJP.pl


jaczemir

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy, nazwa własna

 (1.1) imię|polski|m.;

Wiktionary

Jaczemir – staropolskie imię męskie, złożone z członów: Jacze- („znakomitszy, mocniejszy”) i -mir („pokój, spokój, dobro”). Mogło ono oznaczać: „ten, kto przynosi lepszy pokój”.

Jaczemir imieniny obchodzi 2 czerwca.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Powiedzcie Jaczemirowi, żeby przyszedł o ósmej.

 (1.1) Żona Jaczemira handluje rajstopami.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Jaczemirowa ż., Jaczemirówna ż., Jaczemirostwo lm m.

:: fż. Jaczemira ż.

:: zdrobn. Jaczemireczek m., Jaczemirek m., Jaczemiruś m., Jaczemiś m.

Wiktionary


jaczemira

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) imię|polski|ż.

forma rzeczownika.

 (2.1) D. i B. lp. od: Jaczemir

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Powiedzcie Jaczemirze, żeby przyszła o ósmej.

 (1.1) Jaczemira handluje rajstopami.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz.

:: fm. Jaczemir m.

:: zdrobn. Jaczemirka ż., Jaczemisia ż.

Wiktionary


jaczewoj

imię męskie


SJP.pl

Jaczewoj – staropolskie imię męskie, złożone z członów Jacze- („znakomitszy, mocniejszy”) i -woj („wojownik”). Ma ono charakter życzący i oznacza „ten, który będzie wojownikiem świetniejszym niż inni”.

Jaczewoj imieniny obchodzi 17 sierpnia.

Wikipedia


jaczewski

nazwisko polskie, m.in. Tadeusz Franciszek Jaczewski (1899-1974) - zoolog, podróżnik


SJP.pl

  • Jaczewski – polskie nazwisko; na początku lat 90. XX wieku ogółem w Polsce mieszkało około 1200 osób o tym nazwisku.
  • Andrzej Jaczewski (ur. 1929-2020) – polski pediatra, seksuolog i pedagog, specjalista medycyny szkolnej
  • Arthur Louis Arthurovič de Jaczewski – botanik rosyjski
  • Franciszek Jaczewski herbu Leliwa (1832–1918) – polski duchowny katolicki, rektor Wyższego Seminarium Duchownego w Lublinie, biskup lubelski, administrator diecezji podlaskiej
  • Kazimierz Jaczewski (1862–1934) – lekarz, działacz społeczny i kulturalny, bibliotekarz
  • Leonard Jaczewski (1858–1916) – polski geolog, podróżnik i badacz Syberii
  • Tadeusz Jaczewski (1899–1974) – polski profesor zoologii
  • Zbigniew Jaczewski (1928-2006) – polski profesor fizjologii jelenia szlachetnego i żubra europejskiego

Wikipedia


jaczów

Jaczów (niem. Friedenshagen, do 1937 r. Jätschau) – wieś w Polsce, położona w województwie dolnośląskim, w powiecie głogowskim, w gminie Jerzmanowa.

Wikipedia


jaczy

jak (ssak)


SJP.pl


jaczyński

nazwisko


SJP.pl


jad

1. trująca wydzielina niektórych zwierząt, roślin czy bakterii;
2. przenośnie: złośliwość, uszczypliwość


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) chem. toksykol. zool. substancja pochodzenia zwierzęcego, roślinnego lub bakteryjnego mająca właściwości toksyczne dla innego organizmu;

 (1.2) książk. przen. niechęć, złośliwość

Wiktionary

Jad – silnie toksyczna wydzielina niektórych zwierząt, wytwarzana przez nie w celu odstraszania, paraliżowania lub uśmiercania innych zwierząt. Jadami bywają też nazywane toksyny wytwarzane przez drobnoustroje (na przykład jad trupi) i rośliny.

Do zwierząt produkujących jad należą niektóre węże, osy, pszczoły, pająki i skorpiony. Produkowany jest zazwyczaj przez specjalne gruczoły i wprowadzany do ciała przeciwnika lub ofiary za pomocą zębów i kolców jadowych lub żądeł.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Jad tego węża jest wyjątkowo silny.

 (1.2) Źle się czuję w pracy, odkąd pracuje z nami Jadzia. Dość mam tego jej jadu.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: jat, AS: i ̯at

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. jadowitość ż., jadownik mos.

 przym. jadowity, jadowy

 przysł. jadowicie

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) toksyna

Wiktionary


jadać

jeść co jakiś czas, o podobnej porze, w tym samym miejscu


SJP.pl

czasownik przechodni niedokonany

 (1.1) jeść coś regularnie albo wiele razy np. w tym samym miejscu, to samo lub o tej samej porze

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Dawniej w Wielkim Poście jadano żur ze śledziem.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈjadat͡ɕ, AS: i ̯adać

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. jadanie n., jadalny mrz., jadalność ż., jadalnia ż., jadło n., jadaczka ż., jedzenie n., zjadanie n., zjedzenie n., podjadanie n., podjedzenie n., wyjadanie n., wyjedzenie n., podjadek m., jedzonko n.

 czas. zajadać, jeść, objadać ndk., objeść dk., podjadać ndk., podjeść dk., wyjadać ndk., wyjeść dk., zjadać ndk., zjeść dk.

 przym. jadalny, jedzeniowy

Wiktionary


jadaczka

potocznie: usta; dziób, gęba, japa, morda, ryj, pysk


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) pot. gęba

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. jadalnia ż., jadalność ż.

 czas. jadać, jeść

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) pot. posp. pysk, morda, ryj; neutr. usta

Wiktionary


jadalnia

1. pokój przeznaczony do spożywania posiłków; pokój stołowy;
2. komplet mebli składających się na wyposażenie pokoju stołowego


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) pomieszczenie przeznaczone do spożywania w nim posiłków

 (1.2) komplet mebli znajdujących się w jadalni (1.1)

Wiktionary

Jadalnia, in. pokój stołowy – pomieszczenie służące do spożywania posiłków. Obecnie jest zazwyczaj zlokalizowana w pobliżu kuchni w celu ułatwienia serwowania posiłków, jednakże od średniowiecza znajdowała się nieraz w znacznej odległości, nawet na różnych piętrach. Umeblowanie historycznych jadalni składało się z dużego stołu jadalnianego, krzeseł oraz niekiedy kredensu lub dresuaru.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Najważniejszym meblem w jadalni jest stół.

 (1.2) Ile kosztowała was ta dębowa jadalnia?

Wiktionary

Wymowa:

IPA: jaˈdalʲɲa, AS: i ̯adalʹńa

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. jadalny mrz., jadło n., jadaczka ż., jadanie n., jedzenie n., jedzonko n., zjedzenie n., wyjedzenie n., podjedzenie n., jadalność ż.

 czas. jeść, jadać, podjadać, zjadać, najeść się, wyjadać, zajadać

 przym. jadalniany, jadalniowy, jadalny, najedzony

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) jadalny

Wiktionary


jadalniany

przymiotnik od: jadalnia; jadalniowy


SJP.pl


jadalniowy

przymiotnik od: jadalnia; jadalniany


SJP.pl


jadalność

jadalny


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) odprzym. cecha tego, co jest jadalne

Wiktionary

Patrz:

jadalny

Powiązane:

 rzecz. niedojedzenie n., niedojadanie n., jedzenie n., jadło n., zjedzenie n., jadalnia ż., jadaczka ż., jedzonko n., podjadanie n., podjedzenie n., jadalny mrz.

 czas. jeść ndk., jadać ndk., zjeść n., podjadać ndk., podjeść dk.

 przym. jadalny, jedzeniowy

 przysł. jadalnie

Wiktionary


jadalny

nadający się do jedzenia


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) nadający się do jedzenia; taki, którym nie można się otruć

 (1.2) pot. całkiem smaczny

 (1.3) przeznaczony do posiłków

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (2.1) pokój, w którym się spożywa posiłki

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Borowiki przeważnie są jadalne, choć niektóre tylko raz.

 (1.3) Wstawszy bardzo rano, poszliśmy do sali jadalnej, gdzie ojciec Stefan, brat Oskar i inni misjonarze zgromadzili się, by zjeść z nami ostatnie śniadanie.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: jaˈdalnɨ, AS: i ̯adalny

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. jadło n., jadalnia ż., jedzenie n., jeść n., jadanie n., jadalność ż., niejadalność ż.

 czas. jadać ndk., jeść ndk., zjeść dk.

 przym. jadalniany, jadalniowy, jedzeniowy

Wiktionary

Synonimy:

 (2.1) jadalnia

Wiktionary


jadamczyk

nazwisko


SJP.pl


jadanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|jadać.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: jaˈdãɲɛ, AS: i ̯adãńe

Wiktionary

Powiązane:

 czas. jadać

 rzecz. jadalnia ż., jadło n., jadalny mrz.

 przym. jadalny

Wiktionary


jadczak

nazwisko


SJP.pl

Osoby o tym nazwisku:

  • Barbara Czwórnóg-Jadczak (1947–2015) – polska literaturoznawczyni
  • Dorota Jadczak – polska inżynier, profesor nauk rolniczych
  • Robert Jadczak (ur 1970) – polski piłkarz
  • Ryszard Jadczak (1951–1998) – polski filozof
  • Szymon Jadczak (ur. 1980) – polski dziennikarz

Wikipedia


jadczyk

nazwisko


SJP.pl


jadeit

minerał z grupy piroksenów, krzemian sodu i glinu; żadeit


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) geol. miner. minerał w różnych odcieniach zieleni, rzadziej biały, połyskliwy, używany w jubilerstwie;

Wiktionary

Jadeit – minerał z gromady krzemianów łańcuchowych, zaliczany do grupy piroksenów. Minerał należy do grupy minerałów rzadkich.

Wraz z egirynem i omfacytem tworzy szereg jadeitu.

Nazwa pochodzi od wykonanych z jadeitu amuletów noszonych przez hiszpańskich konkwistadorów w celu ochrony przed dolegliwościami ze strony nerek. Nazywali je piedra de ijada (kamień lędźwiowy) albo piedra de los riñones (kamień nerkowy).

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Beata ma przepiękny naszyjnik z jadeitów.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: jaˈdɛjit, AS: i ̯adei ̯it

Wiktionary

Powiązane:

 przym. jadeitowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) astrydyt, chloromelanit, żadeit

Wiktionary


jadeitowy

przymiotnik od: jadeit


SJP.pl


jąderko

1. zdrobnienie od: jądro;
2. twór wewnątrz jądra komórkowego, w którym zachodzi intensywna synteza RNA; nukleolus


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) zdrobn. od: jądro

 (1.2) małe jądro

 (1.3) biol. element jądra komórkowego, który odpowiada za syntezę RNA;

Wiktionary

Jąderko – ultraelement jądra komórkowego odpowiedzialny za syntezę RNA, głównie rRNA. Jakościowo stanowi zagęszczenie chromatyny. W trakcie podziału komórkowego jąderko zanika. Można to uzasadnić zablokowaniem transkrypcji genów kodujących rRNA, ponieważ wtedy chromosomy ulegają kondensacji. Ponownie odtwarzane jest (za pomocą organizatorów jąderkotwórczych NOR) po zakończeniu segregacji chromosomów w telofazie.

Wikipedia

Powiązane:

 rzecz. jądro n., jądrowiec m.

 przym. jądrowy, jąderkowy

 przysł. jądrowo

Wiktionary


jąderkowy

przymiotnik od: jąderko


SJP.pl


jadnak

nazwisko


SJP.pl


jadów

1. trująca wydzielina niektórych zwierząt, roślin czy bakterii;
2. przenośnie: złośliwość, uszczypliwość


SJP.pl

Jadów (jid. יאַדאָוו, ros. Ядув) – miasto w Polsce położone w województwie mazowieckim, w powiecie wołomińskim, siedziba gminy Jadów.

Przez miejscowość przepływa Osownica, niewielka rzeka dorzecza Bugu, dopływ Liwca. Przez miasto przebiega droga wojewódzka nr 636.

Wikipedia


jadowianin

mieszkaniec Jadowa (miasta w Polsce)


SJP.pl


jadowianka

mieszkanka Jadowa (miasta w Polsce)


SJP.pl


jadowicie

przysłówek

 (1.1) trująco

 (1.2) zjadliwie, napastliwie

Wiktionary

Przykłady

 (1.2) Odpowiedziała mu jadowicie, bo nie cierpiała go serdecznie.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. jad mrz., jadowitość ż., jadownik mos.

 przym. jadowity, jadowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.2) zjadliwie, zgryźliwie, pogardliwie, uszczypliwie

Wiktionary


jadowiciej

stopień wyższy od przysłówka: jadowicie


SJP.pl


jadowitość

jadowity


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) odprzym. cecha tego, co jest jadowite; cecha tych, którzy są jadowici

Wiktionary

Patrz:

jadowity

Powiązane:

 rzecz. jad mrz., jadownik mos.

 przym. jadowity, jadowy

 przysł. jadowicie

Wiktionary


jadowitszy

stopień wyższy od przymiotnika: jadowity


SJP.pl


jadowity

1. zawierający w sobie jad, truciznę;
2. w przenośni: złośliwy, dokuczliwy, wrogi


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) zawierający jad

 (1.2) przen. złośliwy, wrogi

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Wąż ten należy do niezwykle jadowitych.

 (1.2) Nieraz doświadczaliśmy jej jadowitego języka.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. jad mrz., jadowitość ż., jadownik mos.

 przym. jadowy

 przysł. jadowicie

Wiktionary


jadownik

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) daw. zaklinacz węży, truciciel, czarownik

Wiktionary

Wymowa:

IPA: jaˈdɔvʲɲik, AS: i ̯adovʹńik

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. jad mrz., jadowitość ż.

 przym. jadowy, jadowity

 przysł. jadowicie

Wiktionary


jadowniki

rzeczownik, rodzaj niemęskoosobowy, liczba mnoga, nazwa własna

 (1.1) geogr. wieś w województwie świętokrzyskim;

Wiktionary

W Polsce
  • Jadowniki – wieś w woj. małopolskim, w pow. brzeskim, w gminie Brzesko
  • Jadowniki – wieś w woj. świętokrzyskim, w pow. starachowickim, w gminie Pawłów
  • Jadowniki – gromada w powiecie brzeskim
  • Jadowniki – gromada w powiecie żnińskim
  • Jadowniki – przystanek kolejowy w Jadownikach Rycerskich, w województwie kujawsko-pomorskim

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ˌjadɔvʲˈɲici, AS: i ̯adovʹńiḱi

Wiktionary


jadowski

przymiotnik od: Jadów


SJP.pl


jadowy

jad, np. kolec jadowy, zęby jadowe


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z jadem, dotyczący jadu; wydzielający jad; spowodowany jadem

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Pająki paraliżują ofiary jadem z gruczołów jadowych.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. jad mrz., jadownik mos., jadowitość ż.

 przym. jadowity

 przysł. jadowicie

Wiktionary


jadro

środkowa część sieci do chwytania zwierzyny; matnia


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) centralna część, środek czegoś (również w przenośni)

 (1.2) anat. zool. med. męski narząd rozrodczy zwierząt i ludzi wytwarzający nasienie;

 (1.3) fiz. centralna część atomu;

 (1.4) biol. jedno z organelli, zawierające materiał genetyczny;

 (1.5) geol. wewnętrzna część planetaanet i innych ciał niebieskich;

 (1.6) inform. główna część systemu operacyjnego;

 (1.7) mat. dla dowolnej struktury algebraicznej homomorficzny przeciwobraz elementu neutralnego;

 (1.8) mat. funkcja dwóch zmiennych, która występuje pod znakiem całki we wzorze określającym operator;

 (1.9) anat. zool. med. dająca wydzielić się część ośrodkowego układu nerwowego, będąca skupiskiem ciał komórek nerwowych o podobnej budowie;

 (1.10) daw. bot. ziarno znajdujące się w łupinie lub pestce owocu

Wiktionary

Jadro – rzeka w Dalmacji w Chorwacji. Przepływa przez miasto Solin. Długość rzeki Jadro wynosi tylko 4,3 km. Mimo tego, że jest tak krótką rzeką, jest bardzo obfitym źródłem wody dla miast znajdujących się w pobliżu: Splitu, Trogiru, Kašteli. Mieszkańcy Solinu nazywają potocznie rzekę Jadro „Solinska rika”. Powierzchnię dorzecza szacuje się na 300 km².

Wikipedia

Przykłady

 (1.2) Jajniki i jądra to ludzkie gonady.

 (1.3) Gdyby atom był tak wielki jak jedna katedra, jądro byłoby małe jak mucha.

 (1.5) Jądro Ziemi jest zwartą kulą rozpalonego żelaza i niklu.

 (1.6) Wirusy jądra zarażają najpierw w komputerze pewne programy, które system operacyjny ładuje podczas startu.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈjɔ̃ndrɔ, AS: i ̯õndro

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. jąderko n., najądrze n., jądrówka ż., jądrowce nmos., jądrowe nmos., jądrowiec m., mikrojądro n.

 przym. jądrowy, jąderkowy, mędzyjądrowy

 przysł. jądrowo

Wiktionary

Synonimy:

 (1.2) pot. jajo, kula

Wiktionary


jądrowce

fizyk albo chemik jądrowy


SJP.pl

Eukarionty, eukariota, eukarioty, organizmy eukariotyczne (Eukaryota, Eukarya), określane też jako jądrowce, jądrowe, organizmy jądrowe, karioty, kariota (Karyobionta) – organizmy zbudowane z komórek posiadających jądro komórkowe z chromosomami, co jest jednym z elementów odróżniających je od prokariontów. Jądro komórkowe odgraniczone jest od cytoplazmy podwójną błoną białkowo-lipidową. Nazwa naukowa pochodzi od greckich słów εὖ (eu, „dobrze”) i κάρυον (karyon, „orzech”, „jądro”).

Wikipedia


jądrowe

przymiotnik od: jądro (w znaczeniach:
1. ziarno, np. wytłoki jądrowe;
2. składnik komórki roślinnej, np. otoczka jądrowa;
3. część atomu, np. fizyka jądrowa)


SJP.pl

Eukarionty, eukariota, eukarioty, organizmy eukariotyczne (Eukaryota, Eukarya), określane też jako jądrowce, jądrowe, organizmy jądrowe, karioty, kariota (Karyobionta) – organizmy zbudowane z komórek posiadających jądro komórkowe z chromosomami, co jest jednym z elementów odróżniających je od prokariontów. Jądro komórkowe odgraniczone jest od cytoplazmy podwójną błoną białkowo-lipidową. Nazwa naukowa pochodzi od greckich słów εὖ (eu, „dobrze”) i κάρυον (karyon, „orzech”, „jądro”).

Wikipedia


jądrowiec

fizyk albo chemik jądrowy


SJP.pl


jądrówka

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) pot. bomba jądrowa

 (1.2) pot. elektrownia jądrowa

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. jądro n.

Wiktionary


jądrowód

więzadło płciowo‐pachwinowe


SJP.pl

Jądrowód (łac. gubernaculum testis, gubernaculum) – struktura anatomiczna występująca w życiu wewnątrzmacicznym, szczątkowa u ludzi dorosłych. Jest to pasmo łącznotkankowe, zawierające mięśniówkę gładką i włókna sprężyste łączące odcinek dolny jądra z okolicą pachwinową.

Wikipedia


jądrowy

przymiotnik od: jądro (w znaczeniach:
1. ziarno, np. wytłoki jądrowe;
2. składnik komórki roślinnej, np. otoczka jądrowa;
3. część atomu, np. fizyka jądrowa)


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) biol. dotyczący jądra komórkowego

 (1.2) fiz. dotyczący jądra atomowego

Wiktionary

Przykłady

 (1.2) Fizyka jądrowa, a wraz z nią inne dyscypliny z psychoanalizą włącznie, wniosły do nauki nowy ideał prawdy.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: jɔ̃nˈdrɔvɨ, AS: i ̯õndrovy

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. jąderko n., jądro

 przysł. jądrowo

Wiktionary

Synonimy:

 (1.2) nuklearny

Wiktionary


jądrzak

mikroskopijny grzyb z klasy workowców; otoczniak


SJP.pl

Jądrzak (łac. androblastoma) – guz jajnika wydzielający zarówno męskie jak i żeńskie hormony płciowe, mogący powodować wirylizację u kobiet i przedwczesne dojrzewanie płciowe u dzieci.

Zbudowany jest z różnej ilości oraz różnych stadiów dojrzałości komórek przypominających komórki Sertolego oraz Leydiga. Guzy te w 75% mają zdolność syntetyzowania hormonów, to znaczy estrogenów, progestagenu, androgenów, a nawet kortyzolu. Dzięki tej zdolności dają objawy defeminizacji oraz maskulinizacji, nadmiernego dojrzewania płciowego u dziewczynek lub mogą przebiegać z zespołem Cushinga.

Wikipedia


jądrzasty

mający właściwości jądra; zawierający jądro


SJP.pl


jądrzyn

rodzaj roślin okrytonasiennych z rodziny złotośliwowatych


SJP.pl


jadwiga

imię żeńskie


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) imię|polski|ż.;

 (1.2) astr. jeden z kraterów na powierzchni Wenus;

Wiktionary

Jadwiga – imię żeńskie pochodzenia germańskiego, germ. Hadwig lub Hedwig, złożone z elementów Hadu- i -wig, które oba oznaczają „walka”. W Polsce imię to zostało zanotowane po raz pierwszy w 1208 roku, w formach Hedwiga i Edwiga; innymi pojawiającymi się formami rodzimymi były Hadwiga, Adwiga, Jedwiga i – najpóźniej (1379) – Jadwiga. Uważa się, że imię to pojawiło się w Polsce wraz z małżeństwem Henryka I Brodatego ze św. Jadwigą Śląską.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Mam na imię Jadwiga i studiuję pielęgniarstwo na Uniwersytecie Jagiellońskim w Krakowie.

 (1.1) 16 października przypadają imieniny Jadwigi.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: jadˈvʲiɡa, AS: i ̯advʹiga

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. jadwiżanka ż., Jadwiżanka ż., Jadwigów mrz., Jadwigowo n., Jadwisin mrz., Jadwichnia ż., Jadwiżyn mrz.

:: zdrobn. Jadzia ż., Jadźka ż., Jadwinia ż., Jadwisia ż.

 przym. jadwiżański, jadwiżankowy

:: przest. gwara. Jadwiżyn, Jadwigowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) reg. śl. Hyjdla, Hajdla.; zdrobn. Jadzia, Jadźka, Jadwinia, Jadwisia

Wiktionary


jadwigów

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) geogr. toponim, nazwa kilku wsi w Polsce;

Wiktionary

7 miejscowości w Polsce:

  • Jadwigów – wieś w woj. łódzkim, w pow. tomaszowskim, w gminie Tomaszów Mazowiecki
  • Jadwigów – wieś w woj. mazowieckim, w pow. białobrzeskim, w gminie Promna
  • Jadwigów – wieś w woj. mazowieckim, w pow. grójeckim, w gminie Błędów
  • Jadwigów – wieś w woj. mazowieckim, w pow. płockim, w gminie Gąbin
  • Jadwigów – przysiółek wsi Mieczysławów, w woj. świętokrzyskim, w pow. opatowskim, w gminie Tarłów
  • Jadwigów – wieś w woj. świętokrzyskim, w pow. włoszczowskim, w gminie Moskorzew
  • Jadwigów – wieś w woj. wielkopolskim, w pow. średzkim, w gminie Nowe Miasto nad Wartą

Wikipedia

Wymowa:

IPA: jadˈvʲiɡuf, AS: i ̯advʹiguf

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Jadwiga ż., jadwiżanka ż., Jadwiżanka ż., Jadwigowo n., Jadwisin m., Jadwichnia ż., Jadwiżyn m., Jadzia ż., Jadwinia ż., Jadwisia ż., Jadźka ż., jadwigowianin m., jadwigowianka ż.

 przym. Jadwigowy, jadwiżański, jadwiżankowy

Wiktionary


jadwigowy

przymiotnik dzierżawczy

 (1.1) taki, który należy do Jadwigi

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Obok Jadwigowej chaty rośnie stara grusza.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌjadvʲiˈɡɔvɨ, AS: i ̯advʹigovy

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Jadwiga ż., jadwiżanka ż., Jadwiżanka ż., Jadwigów m., Jadwigowo n., Jadwisin m., Jadwichnia ż., Jadwiżyn m., Jadzia ż., Jadwisia ż., Jadwinia ż., Jadźka ż.

 przym. jadwiżański, jadwiżankowy

Wiktionary


jadwinia

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) zdrobn. od: Jadwiga

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) W tym roku Jadwinia skończyła dwadzieścia wiosen.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: jadˈvʲĩɲa, AS: i ̯advʹĩńa

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. jadwiżanka ż., Jadwigów m., Jadwigowo n., Jadwisin m., Jadwichnia ż., Jadwiga ż., Jadwisia ż., Jadzia ż., Jadźka ż., Jadwiżyn m.

 przym. Jadwigowy, jadwiżański, jadwiżankowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) Jadwisia ż., Jadzia ż.

Wiktionary


jadwisia

zdrobnienie od: Jadwiga (imię żeńskie); Jadwiśka


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) zdrobn. od: Jadwiga

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Sądzę, że Jadwisi ten kapelusik z piórkiem zupełnie nie pasuje.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: jadˈvʲiɕa, AS: i ̯advʹiśa

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. jadwiżanka ż., Jadwigów m., Jadwigowo n., Jadwisin m., Jadwichnia ż., Jadwiga ż., Jadzia ż., Jadwinia ż., Jadźka ż., Jadwiżyn m.

 przym. Jadwigowy, jadwiżański, jadwiżankowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) Jadzia ż., Jadwinia ż.

Wiktionary


jadwisin

przymiotnik dzierżawczy - należący do Jadwisi lub z nią związany


SJP.pl

W Polsce
  • Jadwisin – część miasta Błonie
  • Jadwisin – wieś w woj. dolnośląskim, w pow. złotoryjskim, w gminie Zagrodno
  • Jadwisin – wieś w woj. lubelskim, w pow. łukowskim, w gminie Łuków
  • Jadwisin – kolonia w woj. lubelskim, w pow. świdnickim, w gminie Piaski
  • Jadwisin – wieś w woj. łódzkim, w pow. poddębickim, w gminie Wartkowice
  • Jadwisin – wieś w woj. mazowieckim, w pow. legionowskim, w gminie Serock
  • Jadwisin – wieś w woj. mazowieckim, w pow. sokołowskim, w gminie Sabnie
  • Jadwisin – wieś w woj. mazowieckim, w pow. wołomińskim, w gminie Strachówka
  • Jadwisin – część wsi Balice w woj. świętokrzyskim, w pow. buskim, w gminie Gnojno
  • Jadwisin – kolonia wsi Podlesie w woj. świętokrzyskim, w pow. buskim, w gminie Tuczępy
  • Jadwisin – część wsi Cieszkowy w woj. świętokrzyskim, w pow. kazimierskim, w gminie Czarnocin

Wikipedia


jadwisiny

przymiotnik dzierżawczy - należący do Jadwisi lub z nią związany


SJP.pl


jadwiśka

zdrobnienie od: Jadwiga (imię żeńskie); Jadwisia


SJP.pl


jadwiżanka

członkini katolickiego zakonu żeńskiego: Zgromadzenie Sióstr św. Jadwigi od Niepokalanej Bogarodzicy Dziewicy Maryi


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) geogr. potok w Lądku-Zdroju, dopływ Białej Lądeckiej

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌjadvʲiˈʒãnka, AS: i ̯advʹižãnka

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. jadwiżanka ż., Jadwiga ż., Jadwiżyn m., Jadwigów mrz.

 przym. jadwiżański, Jadwigowy, jadwiżankowy

Wiktionary


jadwiżanki

członkini katolickiego zakonu żeńskiego: Zgromadzenie Sióstr św. Jadwigi od Niepokalanej Bogarodzicy Dziewicy Maryi


SJP.pl

Jadwiżanki, Zgromadzenie Sióstr Świętej Jadwigi (Congregatio Sororum Sancte Hedvigs) – zgromadzenie zakonne założone przez księdza Roberta Spiske w 1859 r.

Wikipedia


jadwiżankowy

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z jadwiżanką, dotyczący jadwiżanki

 (1.2) związany z Jadwiżanką, dotyczący Jadwiżanki

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌjadvʲiʒãŋˈkɔvɨ, AS: i ̯advʹižãŋkovy

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Jadwiga ż., jadwiżanka ż., Jadwiżanka ż., Jadwigów m., Jadwigowo n., Jadwisin m., Jadwichnia ż., Jadwiżyn m., Jadzia ż., Jadwisia ż., Jadwinia ż., Jadźka ż.

 przym. jadwiżański, Jadwigowy

Wiktionary


jadwiżański

przymiotnik

 (1.1) związany z zakonem jadwiżanek, dotyczący zakonu jadwiżanek

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌjadvʲiˈʒãj̃sʲci, AS: i ̯advʹižãĩ ̯sʹḱi

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Jadwiga ż., jadwiżanka ż., Jadwiżanka ż., Jadwigów m., Jadwigowo n., Jadwisin m., Jadwichnia ż., Jadwiżyn m., Jadzia ż., Jadwisia ż., Jadwinia ż., Jadźka ż.

 przym. Jadwigowy, jadwiżankowy

Wiktionary


jadwiżyny

przymiotnik dzierżawczy - należący do Jadwigi lub z nią związany


SJP.pl


jadzia

zdrobnienie od: Jadwiga (imię żeńskie)


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) zdrobn. imię|polski|ż. Jadwiga

Wiktionary

Jadzia – polska komedia romantyczna (komedia pomyłek) z 1936 roku w reżyserii Mieczysława Krawicza, zrealizowana na podstawie scenariusza Karola Jarossego i Emanuela Szlechtera.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) […] a panienki wyglądają wprost wspaniale: i Pola, i Marysia, i Stella, i Wanda, i Stasia, i druga Marysia, i Dzidka, i Zosia, i wszędobylska Jadzia […]

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈjäd͡ʑa, AS: i ̯äʒ́a

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. jadwiżanka ż., Jadwigów m., Jadwigowo n., Jadwisin m., Jadwichnia ż., Jadwiga ż., Jadwisia ż., Jadwinia ż., Jadźka ż., Jadwiżyn m.

 przym. Jadwigowy, jadwiżański, jadwiżankowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) Jadwisia, Jadwinia

Wiktionary


jadzić

w gwarze krakowskiej: jadzić się - ropieć; jątrzyć się


SJP.pl


jadzica

zatrucie organizmu przez krążące we krwi jady (przeważnie bakteryjne); toksemia


SJP.pl

Toksemia, zatrucie krwi, jadzica – stan chorobowy spowodowany obecnością we krwi toksyn lub innych szkodliwych substancji. Toksyny są zazwyczaj pochodzenia bakteryjnego, np. przy zatruciu jadem kiełbasianym, wągliku, zakażeniu Bacillus cereus i in., jednak mogą mieć też pochodzenie zwierzęce, roślinne lub wewnętrzne.

Wikipedia


jadziny

przymiotnik dzierżawczy - należący do Jadzi lub z nią związany


SJP.pl


jadźka

zdrobnienie od: Jadwiga (imię żeńskie)


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) zdrobn. od: Jadwiga

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Marta to znana plotkarka, to ona rozpeplała wszystkim o problemach małżeńskich Jadźki.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈjät͡ɕka, AS: i ̯äćka

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Jadwiga ż., jadwiżanka ż., Jadwigów mrz., Jadwigowo n., Jadwisin mrz., Jadwichnia ż., Jadwiżyn mrz., Jadzia ż., Jadwisia ż., Jadwinia ż.

 przym. Jadwiżyn, Jadwigowy, jadwiżański, jadwiżankowy

Wiktionary


jadźńa

w hinduizmie: kult oparty na rytuałach nakazanych przez Wedy; jadżnia


SJP.pl

Jadźńa (dewanagari यज्ञ, trl. yajńa, ang. Yajna) – dosłownie "ofiara"; rytuał ofiarny w tradycji wedyjskiej hinduizmu. Wedle nauk hinduistycznych, Jaźń czy Dusza (Purusza, Atman) ma naturę ofiarnika i ofiary, stąd pogląd, że ktoś kto urzeczywistnia duszę, Jaźń jest zawsze skłonnym i do wypełniania ofiarnych rytuałów czy ceremonii i do wewnętrznej ofiary z własnego życia dla wyższych duchowych czy religijnych celów. Dodatkowo uważa się, że owa dusza, Jaźń ma naturę ogniową, stąd towarzystwo rzeczywistego ognia w czasie rytów, nabożeństw ofiarnych. Wszelkie ofiary w hinduizmie składane są bóstwom, bogom i boginiom, czyli dewom, brahmanowi, przodkom, ubogim i bezdomnym oraz zwierzętom.

Wikipedia


jadżnia

w hinduizmie: kult oparty na rytuałach nakazanych przez Wedy; jadźńa


SJP.pl


jadźurweda

jedna z Wed, składająca się przede wszystkim z opisów formuł ofiarnych, mantr recytowanych przez kapłanów w czasie ofiary; Jadżurweda


SJP.pl

Jadźurweda (dewanagari यजुर्वेद) – jedna z czterech sanhit (zbiorów) wchodzących w skład Wed; składa się z formuł liturgicznych (jadźus) różnej długości, które wypowiadał cicho w czasie ofiary wedyjskiej adhwarju (kapłan, wykonujący wszelkie czynności manualne w ramach ofiary wedyjskiej).

Wikipedia


jadźwing

członek wymarłego ludu bałtyckiego, zamieszkującego Jaćwież; Jaćwięg; Jaćwing


SJP.pl


jadźwingowie

wymarły dziś lud zamieszkujący niegdyś ziemie prusko-litewskie; Jaćwingowie


SJP.pl


jadło

przestarzałe: pokarm, żywność, pożywienie, jedzenie; strawa


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) książk. pokarm

forma czasownika.

 (2.1) 3. os. n. lp. przesz. od: jeść

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Znam jedną restaurację ze swojskim jadłem tuż obok dworca w Katowicach.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈjadwɔ, AS: i ̯adu̯o

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. jadalny mrz., jedzenie n., jadalnia ż., jadanie n., jeść n., jadalność ż.

 czas. jadać ndk., jeść ndk.

 przym. jadalny

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) jedzenie

Wiktionary


jadłobus

samochód, w którym przyrządza i sprzedaje się gorące przekąski; food truck, jadłowóz


SJP.pl


jadłodajnia

lokal, w którym można spożyć posiłek


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) gastr. miejsce, w którym daje się posiłki, często tanie lub darmowe

Wiktionary

Jadłodajnia – lokal gastronomiczny (stacjonarny lub ruchomy), w którym można zjeść posiłek, najczęściej taniej i szybciej niż w restauracji, przy czym wybór potraw jest bardziej ograniczony.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ˌjadwɔˈdajɲa, AS: i ̯adu̯odai ̯ńa

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) garkuchnia; daw. traktiernia

Wiktionary