sojusznik

osoba, organizacja lub państwo, które zobowiązały się do współpracy i wzajemnej pomocy zawierając odpowiednią umowę z inną osobą, organizacją lub państwem


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) państwo lub osoba, która zobowiązuje się do współpracy i udzielania pomocy

Wiktionary

Wymowa:

IPA: sɔˈjuʃʲɲik, AS: soi ̯ušʹńik

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. sojusz m.

:: fż. sojuszniczka ż.

 przym. sojuszniczy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) sprzymierzeniec, aliant

Wiktionary


sojuszowy

sojusz


SJP.pl

Patrz:

sojusz

sojuz

potocznie: Związek Radziecki; Sojuz


SJP.pl

  • Program Sojuz – rosyjski (do 1991 r. radziecki) program załogowych lotów kosmicznych
  • Sojuz – pojazd kosmiczny
  • Sojuz – rakieta nośna
  • Sojuz – radziecka stacja antarktyczna
  • Sojuz – organizacja ukraińskich studentów na Bukowinie

Wikipedia


sok

1. płyn wyciśnięty z rozdrobnionych owoców lub warzyw
2. płyn w organizmach roślinnych, wytwarzany w procesie pobierania dwutlenku węgla z atmosfery
3. wydzielina gruczołów trawiennych w organizmach ludzkich i zwierzęcych


SJP.pl

skrótowiec

 (1.1) = Straż Ochrony Kolei;

 (1.2) = daw. Służba Ochrony Kolei

Wiktionary

Sok – produkt otrzymany z dojrzałych, świeżych lub przechowywanych owoców lub warzyw, jednego lub większej liczby gatunków, posiadający barwę, smak i zapach charakterystyczny dla soku z owoców lub warzyw, z których pochodzą, zdolny do fermentacji, lecz niesfermentowany. Soki mogą być produkowane z zagęszczonych soków lub przecierów przez odtworzenie udziału wody usuniętej w procesie zagęszczania soku lub przecieru i odtworzenie aromatu oraz, gdy jest to wskazane, miazgi usuniętej z soku, lecz odzyskanej w procesie technologicznym.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Przestrzegania przepisów na obszarze kolejowym i w pociągach strzegą funkcjonariusze SOK.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ɛs‿ɔ‿ˈka, AS: es‿o‿ka

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. sokista mos., sokistka ż.

Wiktionary


sok-ista

pracownik Straży Ochrony Kolei (SOK); sokista


SJP.pl


sok-istka

pracownica Straży Ochrony Kolei (SOK); sokistka


SJP.pl


sokal

nazwisko


SJP.pl

Sokal (ukr.  Сокаль) – miasto na Ukrainie, w obwodzie lwowskim, w rejonie szeptyckim, do 2020 r. siedziba administracyjna rejonu sokalskiego. Sokal leży nad Bugiem, około 20 km na wschód od granicy polsko-ukraińskiej. W mieście rozwinął się przemysł materiałów budowlanych, precyzyjny oraz chemiczny.

Wikipedia


sokalski

nazwisko


SJP.pl

  • rejon sokalski – była jednostka administracyjna Ukrainy, w składzie obwodu lwowskiego
  • powiat sokalski – była jednostka administracyjna Polski w województwie lwowskim
  • kordon sokalski – umowny termin dla określenia granicy administracyjnej pomiędzy częścią województw II RP

Wikipedia


sokijczycy

plemię afrykańskie


SJP.pl


sokijczyk

członek plemienia afrykańskiego; Soko


SJP.pl


sokijka

członkini plemienia afrykańskiego


SJP.pl


sokijski

dotyczący Soków (Sokijczyków), charakterystyczny dla Soków


SJP.pl


sokista

pracownik Straży Ochrony Kolei (SOK); SOK-ista


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) kolej. członek SOK, straży kolejowej

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Sokiści złapali na torach odurzonego mężczyznę.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: sɔˈcista, AS: soḱista

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz.

:: fż. sokistka ż.

 skr. SOK

Wiktionary


sokistka

pracownica Straży Ochrony Kolei (SOK); SOK-istka


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) kolej. funkcjonariuszka SOK, straży kolejowej

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Do przedziału weszła sokistka i dwóch policjantów.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz.

:: fm. sokista mos.

 skr. SOK

Wiktionary


soko

członek plemienia afrykańskiego; Sokijczyk


SJP.pl

  • Soko – grupa wysp w Hongkongu
  • Soko – miasto biblijne w północnej Judzie
  • Soko – miasto biblijne na południu Judy
  • Soko – pseudonim francuskiej piosenkarki Stéphanie Sokolinski
  • SOKO – jugosłowiańska wytwórnia lotnicza
  • Soko – wieś w Bośni i Hercegowinie, w Federacji Bośni i Hercegowiny, w kantonie tuzlańskim, w mieście Gračanica
  • Sōkō – chińska kanonierka „Caojiang”, zdobyta przez Japończyków i przemianowana

Wikipedia


sokoke

rasa kotów z Afryki Wschodniej


SJP.pl


sokolątko

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) zdrobn. od: sokół

 (1.2) młody sokół

Wiktionary

Przykłady

 (1.2) Samica karmiła sokolątka szczurzym ścierwem.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. sokolę mzw., sokolnictwo n., sokolniczka ż., sokolnik m., sokolstwo n., sokół mos./mzw., Sokółka ż.

 przym. sokoli

Wiktionary

Synonimy:

 (1.2) sokolę

Wiktionary


sokolczyk

rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy

 (1.1) syst. ornit. nazwa systematyczna|Neohierax insignis|Walden|ref=tak., gatunek drapieżnych ptaków z rodziny sokołowatych;

 (1.2) ornit. ptak z gatunku sokolczyków (1.1)

Wiktionary

Sokolczyk, sokolik żółtooki (Neohierax insignis) – gatunek ptaka drapieżnego z rodziny sokołowatych (Falconidae). Zamieszkuje Azję Południowo-Wschodnią.

Systematyka i zasięg występowania

Jedyny przedstawiciel rodzaju Neohierax. Przez wielu autorów umieszczany jednak w Polihierax.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Naturalnymi siedliskami sokolczyka są m.in. sawanny.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. sokoły lm nm., sokół mos./mzw./mrz.

 przym. sokoli

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) sokolik żółtooki

 (1.2) sokolik żółtooki

Wiktionary


sokolę

pisklę sokoła


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) zdrobn. od: sokół

 (1.2) młody sokół

Wiktionary

Przykłady

 (1.2) Samiec przyniósł sokolętom szczurze ścierwo.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. sokolątko mzw., sokolnictwo n., sokolniczka ż., sokolnik m., sokolstwo n., sokół mos./mzw., Sokółka ż.

 przym. sokoli

Wiktionary

Synonimy:

 (1.2) sokolątko

Wiktionary


sokolec

Miejscowości i ich części w Polsce

Wg TERYT jest ich 5, w tym 2 podstawowe
  • Sokolec – część miasta Siedliszcze
  • Sokolec – wieś w woj. dolnośląskim, w pow. kłodzkim, w gminie Nowa Ruda
  • Sokolec – część wsi Sąspów w woj. małopolskim, w pow. krakowskim, w gminie Jerzmanowice-Przeginia
  • Sokolec – wieś w woj. wielkopolskim, w pow. chodzieskim, w gminie Szamocin
  • Sokolec – część wsi Stare Paprockie Holendry w woj. wielkopolskim, w pow. konińskim, w gminie Krzymów

Wikipedia


sokolewicz

nazwisko


SJP.pl


sokoli

1. przymiotnik od: sokół;
2. sokoli lot - szybki, niedościgły lot;
3. sokoli wzrok - bystry wzrok


SJP.pl

przymiotnik dzierżawczy

 (1.1) należący do sokoła

przymiotnik relacyjny

 (2.1) związany z sokołem, dotyczący sokoła

przymiotnik jakościowy

 (3.1) charakterystyczny dla sokoła, mający cechy sokoła

forma rzeczownika.

 (4.1) M., W. plural|sokół.

Wiktionary

Sokoli – wieś w Chorwacji, w żupanii primorsko-gorskiej, w mieście Čabar. W 2011 roku liczyła 10 mieszkańców.

Wikipedia

Przykłady

 (3.1) - To już dawno spostrzegłem gołym okiem - z cieniem zarozumiałości rzekł bosman, dumny ze swego sokolego wzroku, co niejednokrotnie z naciskiem podkreślał.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: sɔˈkɔlʲi, AS: sokolʹi

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. sokółeczka ż., sokoły nmos., sokołowe nmos., sokołowate nmos., sokolę n., sokolątko n., sokolczyk mzw., sokolnik mos., sokolniczka ż., sokół mzw., sokolnictwo n.

Wiktionary


sokolica

samica sokoła


SJP.pl

Miejscowości w Polsce

Wg TERYT jest ich 3
  • Sokolica – wieś w woj. dolnośląskim, w pow. kłodzkim, w gminie Nowa Ruda
  • Sokolica – wieś w woj. warmińsko-mazurskim, w pow. bartoszyckim, w gminie Bartoszyce
  • Sokolica – osada w woj. warmińsko-mazurskim, w pow. bartoszyckim, w gminie Bartoszyce

Wikipedia


sokolik

zdrobnienie od: sokół


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy

 (1.1) ornit. drapieżny ptak z plemięemienia Falconini w podrodzinie sokołów

 (1.2) zdrobn. od: sokół

 (1.3) mały sokół

 (1.4) przen. o chłopcu, szczególnie ukochanym

Wiktionary

Sokolik (niem. Forst Berg lub Forstberg, 622 i 642 m n.p.m.) – drugi co do wysokości szczyt w Sokolich Górach, w Rudawach Janowickich.

Położony jest w północno-zachodniej części Rudaw Janowickich, w Górach Sokolich, na północ od bliźniaczej Krzyżnej Góry, od której oddziela go Przełączka. Na szczycie i zboczach duże nagromadzenie skałek oraz pojedynczych bloków skalnych. Wiele z nich posiada własne nazwy. Najbardziej znane skałki "Sokoliki", znajdujące się w północno-wschodniej części szczytu, składają się z dwóch filarów skalnych, z których zachodni, wyższy (642 m n.p.m.) zwieńczony jest stalową platformą widokową, na którą prowadzą żelazne schody. Co do daty powstania schodów i platformy w literaturze funkcjonują dwie wersje. Według pierwszej z nich schody w tym miejscu zostały wykute w 1885 z inicjatywy Riesengebirgsverein, które w najbardziej stromych miejscach zamontowało dodatkowo drewniane drabiny. Inne źródła przypisują inicjatywę właścicielowi dóbr w Maciejowej Carlowi Emilowi Beckerowi, a jako czas realizacji podają rok 1884. Pomiędzy pośrednimi pomostami istniała kiedyś żeliwna tabliczka z napisem Piękny widok i rokiem budowy schodów. Na szczycie Becker nakazał ustawić maszt, na który wciągano flagę z jego imieniem i nazwiskiem.

Wikipedia

Powiązane:

 rzecz. sokółeczka ż., sokoły nmos., sokolnik mos., sokół mzw., sokolnictwo n., sokolniczka ż.

Wiktionary


sokoliniec

Sokoliniec (niem. Falkenwalde) – wieś sołecka w Polsce położona w województwie zachodniopomorskim, w powiecie choszczeńskim, w gminie Recz. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa gorzowskiego. W roku 2007 wieś liczyła 416 mieszkańców.

Wikipedia


sokoliński

nazwisko


SJP.pl


sokolnicki

Sokolniki


SJP.pl

Patrz:

Sokolniki

sokolnictwo

polowanie przy użyciu specjalnie układanych ptaków: sokołów, jastrzębi i orłów


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) łow. sztuka układania (tresury) ptaków drapieżnych oraz łowy odbywane przy ich pomocy

Wiktionary

Sokolnictwo (myślistwo ptasze) – jedna z gałęzi łowiectwa; sztuka układania (tresury) ptaków drapieżnych oraz łowy przy użyciu tych ptaków.

Wikipedia

Powiązane:

 rzecz. sokolę n., sokolątko n., sokolnik m., sokolniczka ż., sokół m., sokolik m., sokolniczy m., Sokółka ż., sokolstwo n., sokolnik mos., sokolnia mrz.

 przym. sokolniczy, sokoli, sokolski

Wiktionary


sokolniczka

sokolnik


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) kobieta zajmująca się hodowlą i układaniem ptaków drapieżnych do polowania oraz polowaniem z nimi

Wiktionary

  • Sokolniczka – kobieta-sokolnik
  • Sokolniczka – powieść fantastyczna Marion Zimmer Bradley
  • Sokolniczka – błędna nazwa wzniesienia Sokoliczka w gminie Kamień Pomorski

Wikipedia

Patrz:

sokolnik

Wymowa:

IPA: ˌsɔkɔlʲˈɲit͡ʃka, AS: sokolʹńička

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. sokolnik m., sokół m., sokolik m., sokolnictwo n., sokolniczy m., sokolstwo n., sokolątko n., sokolę n.

 przym. sokolniczy, sokoli

Wiktionary


sokolniczy

dotyczący sokolnictwa, właściwy sokolnikowi


SJP.pl


sokolnik

myśliwy polujący z sokołem; osoba układająca sokoły do polowania


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) osoba zajmująca się hodowlą i układaniem ptaków drapieżnych do polowania oraz polowaniem z nimi

Wiktionary

  • Sokolnik – myśliwy hodujący i układający sokoły i inne ptaki łowcze
  • Sokolnik – wieś w województwie mazowieckim, w powiecie mińskim, w gminie Mrozy
  • Sokolnik – wieś w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie elbląskim, w gminie Młynary
  • Sokolnik – gajówka w województwie mazowieckim, w powiecie mińskim, w gminie Cegłów
  • Sokolnik – szczyt w Karkonoszach
  • Sokolnik – pomnik w Nowym Jorku

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Sokolnicy polowali dawniej głównie na ptactwo i zające.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: sɔˈkɔlʲɲik, AS: sokolʹńik

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. sokół m., sokolik m., sokolnictwo n., sokolniczy m.

:: forma żeńska sokolniczka ż.

 przym. sokolniczy, sokoli

Wiktionary


sokolniki

myśliwy polujący z sokołem; osoba układająca sokoły do polowania


SJP.pl

Miejscowości i ich części w Polsce

  • Sokolniki – wieś w woj. dolnośląskim, w pow. dzierżoniowskim, w gminie Łagiewniki
  • Sokolniki – wieś w woj. dolnośląskim, w pow. średzkim, w gminie Udanin
  • Sokolniki – wieś w woj. dolnośląskim, w pow. wrocławskim, w gminie Kąty Wrocławskie
  • Sokolniki – wieś w woj. kujawsko-pomorskim, w pow. inowrocławskim, w gminie Kruszwica
  • Sokolniki – wieś w woj. łódzkim, w pow. wieruszowskim, w gminie Sokolniki
  • Sokolniki – wieś w woj. łódzkim, w pow. zgierskim, w gminie Ozorków
  • Sokolniki – wieś w woj. mazowieckim, w pow. garwolińskim, w gminie Żelechów
  • Sokolniki – wieś w woj. mazowieckim, w pow. płockim, w gminie Drobin
  • Sokolniki – osada w woj. opolskim, w pow. opolskim, w gminie Dąbrowa
  • Sokolniki – wieś w woj. podkarpackim, w pow. tarnobrzeskim, w gminie Gorzyce
  • Sokolniki – wieś w woj. śląskim, w pow. myszkowskim, w gminie Niegowa
  • Sokolniki – wieś w woj. wielkopolskim, w pow. gnieźnieńskim, w gminie Mieleszyn
  • Sokolniki – wieś w woj. wielkopolskim, w pow. wrzesińskim, w gminie Kołaczkowo
  • Sokolniki – wieś w woj. zachodniopomorskim, w pow. goleniowskim, w gminie Maszewo
  • Sokolniki – przysiółek wsi Skrzynka w woj. zachodniopomorskim, w pow. pyrzyckim, w gminie Lipiany

Wikipedia


sokolski

przymiotnik od: Sokoły


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z Sokółką, dotyczący Sokółki

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Sokółka ż., sokółczanin m., sokółczanka ż.

 przym. sokółecki

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) sokółecki

Wiktionary


sokólsko

przymiotnik od: Sokółka; sokółecki


SJP.pl

Sokólsko (niem. Falkenstein) – wieś w Polsce położona w województwie lubuskim, w powiecie strzelecko-drezdeneckim, w gminie Strzelce Krajeńskie.

W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa gorzowskiego.

Wikipedia


sokolstwo

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) sport. stowarzyszenie sokołów-gimnastyków;

 (1.2) zbiorowość tworzona przez członków stowarzyszenia Sokół

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. sokolę n., sokolątko n., sokół mos., sokolnik mos., sokolniczka ż., sokolnia ż., sokolnictwo n.

 przym. sokolski

Wiktionary


sokomat

automat do wyciskania i sprzedaży soku


SJP.pl


sokopijalnia

pijalnia soków


SJP.pl


sokora

drzewo z rodziny wierzbowatych (Populus nigra), gatunek topoli; topola czarna


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) nazwa systematyczna|Populus nigra|L.|ref=tak., topola czarna, sokorzyna, jasiokor, topola nadwiślańska;

Wiktionary

Topola czarna, sokora, sokorzyna, jasiokor, topola nadwiślańska (Populus nigra L.) – gatunek drzewa z rodziny wierzbowatych (Salicaceae). Występuje w Europie, Azji i północnej Afryce. W Polsce rośnie dziko, czasami jest sadzona, w tym w popularnej odmianie zwanej topolą włoską 'Italica'. W naturze zasiedla żyzne siedliska nadrzeczne. Wykorzystywana jest jako roślina ozdobna, lecznicza i źródło surowca drzewnego do wyrobu celulozy i sklejki.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Ostatnio posadzono w naszym parku kilka sokor.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: sɔˈkɔra, AS: sokora

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) topola czarna

Wiktionary


sokotra

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) geogr. jemeńska wyspa na Oceanie Indyjskim w pobliżu Półwyspu Somalijskiego;

 (1.2) geogr. adm. muhafaza Jemenu obejmująca Sokotrę (1.1) i przyległe wyspy

Wiktionary

  • Sokotra – wyspa na Morzu Arabskim, należąca do Jemenu
  • Sokotra – archipelag obejmujący m.in. powyższą wyspę

Wikipedia

Przykłady

składnia.

kolokacje.

synonimy.

antonimy.

hiperonimy.

 (1.1) wyspa

 (1.2) muhafaza

hiponimy.

holonimy.

 (1.2) Jemen

meronimy.

pokrewne.

 przym. sokotrzański

frazeologia.

etymologia.

 etym|arab|سقطرى. (suquṭrā)

uwagi.

tłumaczenia.

* angielski: (1.1) Socotra

* arabski: (1.1) سقطرى ż. (suquṭrā)

* białoruski: (1.1) Сакотра ż.

* esperanto: (1.1) Sokotro

* francuski: (1.1) Socotra ż.

* słowacki: (1.1) Sokotra ż.

źródła.

== Sokotra (język słowacki.) ==

thumb|Sokotra (1.1)

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) geogr. Sokotra

odmiana.

przykłady.

Wiktionary

Powiązane:

 przym. sokotrzański

Wiktionary


sokotrański

przymiotnik od: Sokotra (archipelag)


SJP.pl


sokotrzański

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z Sokotrą, dotyczący Sokotry

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Sokotra ż.

Wiktionary


sokowie

plemię afrykańskie


SJP.pl


sokowirówka

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) urządzenie służące do mechanicznego uzyskiwania soku z owoców lub warzyw

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌsɔkɔvʲiˈrufka, AS: sokovʹirufka

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. sokownik mrz.

Wiktionary


sokownik

urządzenie do produkcji soku z owoców lub warzyw


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) kulin. urządzenie do domowego uzyskiwania soku z owoców lub warzyw pod wpływem działania pary wodnej;

Wiktionary

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Sokownik parowy składa się z czterech części: zbiornika na wodę, pojemnika na owoce i warzywa, pojemnika, do którego przez gumowy wężyk z zaciskiem odprowadzany jest sok oraz z pokrywy. Cała konstrukcja wyglądem przypomina trzy ustawione jeden na drugim garnki.

 (1.1) Lubię używać sokownika, bo przygotowanych w nim soków nie trzeba pasteryzować.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. sok m., soczek mrz., sokowirówka ż., soczystość ż., sokownica ż.

 przym. soczysty, sokowy

 przysł. soczyście

Wiktionary


sokowy

przymiotnik od: sok


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z sokiem, dotyczący soku

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. sok m., soczek mrz., sokownik mrz.

 przym. soczysty

Wiktionary


sokół

1. ptak drapieżny z rodziny sokołowatych, używany dawniej w Polsce na polowaniach jako ptak łowczy;
2. przenośnie: osoba bardzo dzielna, odważna, doskonale radząca sobie w każdej sytuacji; kozak, zuch, śmiałek, chwat


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy

 (1.1) ornit. ptak drapieżny o silnej budowie ciała, wąskich i krótkich skrzydłach, mocnym hakowatym dziobie oraz ostrych szponach;

 (1.2) hist. wojsk. małokalibrowe działo z XVII-XVIII wieku

 (1.3) lotn. śmigłowiec typu „Sokół”;

 (1.4) mot. polski motocykl marki „Sokół”;

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (2.1) hist. członek Polskiego Towarzystwa Gimnastycznego „Sokół”

 (2.2) przen. dzielny, odważny człowiek

Wiktionary

Zoologia

  • sokół – ptak z rodziny sokołowatych

Miejscowości i ich części w Polsce

Wg TERYT jest ich 6, w tym 2 podstawowe
  • Sokół – część miasta Gorlice
  • Sokół – część wsi Zaolszynie w woj. lubelskim, pow. łukowskim, w gminie Trzebieszów
  • Sokół – wieś w woj. łódzkim, w pow. kutnowskim, w gminie Krzyżanów
  • Sokół – wieś w woj. mazowieckim, w pow. garwolińskim, w gminie Sobolew
  • Sokół – przysiółek wsi Grębów w woj. podkarpackim, pow. tarnobrzeskim, w gminie Grębów
  • Sokół – część wsi Maciejowice w woj. świętokrzyskim, pow. buskim, w gminie Gnojno

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Sokół jest ptakiem drapieżnym.

 (1.1) Blanka poluje z sokołem jak jej matka i babka.

 (1.3) Czechy zakupiły dziesięć sokołów ze Świdnika.

 (1.4) Silniki do sokołów produkowano w Ustroniu.

 (2.1) Po południu na salę przychodzą sokoli z Wadowic.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈsɔkuw, AS: sokuu̯

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. sokolik mzw., sokolę n., sokolątko n., sokolczyk mzw., sokolnictwo n., sokolnik mos., sokolniczka ż., sokolstwo n., sokołowate lm nm., sokołowe lm nm., sokoły lm nm., sokółeczka ż., Sokółka ż., Sokółki lm nm.

 przym. sokoli

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) daw. raróg

 (2.2) junak, mołojec, chwat, kozak

Wiktionary


sokółczanin

mieszkaniec Sokółki


SJP.pl


sokółczanka

mieszkanka Sokółki


SJP.pl


sokółecki

Sokółka; sokólski


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z Sokółką, dotyczący Sokółki

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Sokółka ż., sokółczanin m., sokółczanka ż.

 przym. sokólski

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) sokólski

Wiktionary


sokółeczka

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) syst. ornit. nazwa systematyczna|Spiziapteryx circumcincta|Kaup|ref=tak., gatunek drapieżnych ptaków z rodziny sokołowatych;

 (1.2) ornit. ptak z gatunku sokółeczek (1.1)

Wiktionary

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Siedliskiem sokółeczek są suche lasy subtropikalne.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. sokolik mzw., sokolczyk mzw., sokoły lm nm., sokół mos./mzw./mrz.

 przym. sokoli

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) sokolik plamisty

 (1.2) sokolik plamisty

Wiktionary


sokółka

miasto w województwie podlaskim


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) geogr. miasto we wschodniej Polsce;

Wiktionary

Sokółka – miasto w Polsce, w województwie podlaskim, siedziba powiatu sokólskiego i gminy miejsko-wiejskiej Sokółka.

Prawa miejskie nadane zostały Sokółce w roku 1609. Miasto królewskie ekonomii grodzieńskiej położone było w końcu XVIII wieku w powiecie grodzieńskim województwa trockiego I Rzeczypospolitej. W latach 1975–1998 miasto administracyjnie należało do województwa białostockiego.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Sokółka była wsią koronną, której mieszkańcy zobowiązani byli do hodowli sokołów.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. sokołowe nmos., sokołowate nmos., sokolę n., sokolątko n., sokółczanin m., sokółczanka ż., sokół mzw., sokolnictwo n.

 przym. sokólski, sokółecki

Wiktionary


sokołów

1. ptak drapieżny z rodziny sokołowatych, używany dawniej w Polsce na polowaniach jako ptak łowczy;
2. przenośnie: osoba bardzo dzielna, odważna, doskonale radząca sobie w każdej sytuacji; kozak, zuch, śmiałek, chwat


SJP.pl

Miejscowości i ich części w Polsce

  • Sokołów – część miasta Łódź
  • Sokołów – część miasta Rychwał
  • Sokołów – wieś w woj. lubuskim, w pow. nowosolskim, w gminie Kożuchów
  • Sokołów – wieś w woj. łódzkim, w pow. opoczyńskim, w gminie Paradyż
  • Sokołów – wieś w woj. łódzkim, w pow. sieradzkim, w gminie Goszczanów
  • Sokołów – wieś w woj. łódzkim, w pow. sieradzkim, w gminie Sieradz
  • Sokołów – wieś w woj. łódzkim, w pow. skierniewickim, w gminie Bolimów
  • Sokołów – wieś w woj. mazowieckim, w pow. gostynińskim, w gminie Gostynin
  • Sokołów – wieś w woj. mazowieckim, w pow. pruszkowskim, w gminie Michałowice
  • Sokołów – osada w woj. zachodniopomorskim, w pow. gryfickim, w gminie Gryfice

Wikipedia


sokołowate

o cechach sokołowatych (rodzina ptaków)


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj niemęskoosobowy, liczba mnoga

 (1.1) syst. ornit. nazwa systematyczna|Falconidae|Leach|ref=tak., rodzina ptaków z rzędu sokołowych;

Wiktionary

Sokołowate (Falconidae) – rodzina ptaków z rzędu sokołowych (Falconiformes).

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Samice sokołowatych są większe od samców.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. sokół mzw., sokołowe lm nm., sokoły lm nm., sokółeczka ż., Sokółka ż., Sokółki lm nm.

 przym. sokoli

Wiktionary


sokołowaty

o cechach sokołowatych (rodzina ptaków)


SJP.pl


sokołowe

rząd ptaków neognatycznych


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj niemęskoosobowy, liczba mnoga

 (1.1) syst. ornit. nazwa systematyczna|Falconiformes|Bonaparte|ref=tak., rząd ptaków z infragromady ptaków neognatycznych;

Wiktionary

Sokołowe (Falconiformes) – rząd ptaków z podgromady ptaków nowoczesnych Neornithes.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Pustułka australijska jest przedstawicielem sokołowych występującym na Tasmanii.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. sokół mzw., sokołowate lm nm., sokoły lm nm., sokółeczka ż., Sokółka ż., Sokółki lm nm.

 przym. sokoli

Wiktionary


sokołówek

Miejscowości w Polsce i ich części
  • Sokołówek – wieś w woj. łódzkim, w pow. kutnowskim, w gminie Żychlin
  • Sokołówek – wieś w woj. mazowieckim, w pow. wołomińskim, w gminie Dąbrówka
  • Sokołówek – wieś w woj. mazowieckim, w pow. ciechanowskim, w gminie Ciechanów
  • Sokołówek – zniesiona część wsi Sokołowo w województwie kujawsko-pomorskim, w powiecie włocławskim, w gminie Izbica Kujawska

Wikipedia


sokołowianin

mieszkaniec Sokołowa (Małopolskiego lub Podlaskiego)


SJP.pl


sokołowianka

mieszkanka Sokołowa Małopolskiego, Sokołowa Podlaskiego


SJP.pl


sokołówka

Miejscowości i ich części w Polsce

  • Sokołówka – część miasta Polanica-Zdrój
  • Sokołówka – wieś w woj. lubelskim, w pow. biłgorajskim, w gminie Frampol
  • Sokołówka – część wsi Skorczyce, w woj. lubelskim, w pow. kraśnickim, w gminie Urzędów
  • Sokołówka – kolonia w woj. łódzkim, w pow. tomaszowskim, w gminie Żelechlinek
  • Sokołówka – część wsi Wólka Bachańska, w woj. mazowieckim, w pow. kozienickim, w gminie Gniewoszów
  • Sokołówka – część wsi Sobienie Biskupie, w woj. mazowieckim, w pow. otwockim, w gminie Sobienie-Jeziory
  • Sokołówka – część wsi Jacentów, w woj. świętokrzyskim, w pow. koneckim, w gminie Radoszyce
  • Sokołówka – część wsi Krzyżówki, w woj. wielkopolskim, w pow. kaliskim, w gminie Koźminek
  • Sokołówka – osada leśna w województwie wielkopolskim, w powiecie krotoszyńskim, w gminie Krotoszyn

Wikipedia


sokołowo

1. nazwa kilkunastu wsi w Polsce;
2. miasto w Bośni i Hercegowinie;
3. wieś na Białorusi;
4. wieś na Ukrainie


SJP.pl

Miejscowość w Bośni i Hercegowinie

  • Sokołowo – miasto w Bośni i Hercegowinie

Miejscowości na Białorusi

  • Sokołowo – wieś w obwodzie brzeskim, w rejonie żabineckim, w sielsowiecie Chmielewo
  • Sokołowo – wieś w obwodzie witebskim, w rejonie głębockim
  • Sokołowo – dawny majątek i kolonia w obwodzie witebskim, w rejonie postawskim, w sielsowiecie Juńki.
  • Sokołowo – wieś w obwodzie witebskim, w rejonie miorskim, w sielsowiecie Mikołajewo.

Wikipedia


sokołowski

przymiotnik od: Sokołów Małopolski, Sokołów Podlaski


SJP.pl

Sokołowscy – nazwisko kilkunastu polskich rodów szlacheckich.

Wikipedia


sokołowsko

przymiotnik od: Sokołów Małopolski, Sokołów Podlaski


SJP.pl

Sokołowsko (niem. Görbersdorf) – wieś w Polsce położona w województwie dolnośląskim, w powiecie wałbrzyskim, w gminie Mieroszów, w Górach Suchych w Sudetach Środkowych. Według Narodowego Spisu Powszechnego (2011-03) liczyło 944 mieszkańców i jest największą wsią gminy Mieroszów.

W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa wałbrzyskiego.

Wikipedia


sokołowszczański

przymiotnik od: Sokołowsko


SJP.pl


sokołowy

1. sokół;
2. o cechach sokołowych (rząd ptaków)


SJP.pl


sokoły

1. ptak drapieżny z rodziny sokołowatych, używany dawniej w Polsce na polowaniach jako ptak łowczy;
2. przenośnie: osoba bardzo dzielna, odważna, doskonale radząca sobie w każdej sytuacji; kozak, zuch, śmiałek, chwat


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj niemęskoosobowy, liczba mnoga

 (1.1) syst. ornit. nazwa systematyczna|Falconinae|Leach|ref=tak., podrodzina ptaków z rodziny sokołowatych;

forma rzeczownika.

 (2.1) M., B. i W. lm. od: sokół

Wiktionary

Sokoły (Falconinae) – podrodzina ptaków z rodziny sokołowatych (Falconidae).

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Z reguły sokoły nie budują gniazd.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. sokolik mzw., sokolczyk mzw., sokół mos./mzw./mrz.

 przym. sokoli

Wiktionary


sokrat

imię męskie


SJP.pl


sokratejski

charakterystyczny dla Sokratesa; sokratyczny


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) związany z Sokratesem (filozofem), dotyczący Sokratesa, nawiązujący do Sokratesa

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Sokrates m., sokratyzm m.

 przym. Sokratesowy

Wiktionary


sokrates

1. Sokrates (469-399 p.n.e.), filozof grecki;
2. Sokrates Scholastyk (ok. 380-ok. 440), historyk bizantyjski


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy, nazwa własna

 (1.1) imię|polski|m.;

 (1.2) hist. filoz. starożytny, grecki filozof;

Wiktionary

Sokrates, stgr. Σωκράτης (ur. 469 p.n.e. w Atenach, zm. 399 p.n.e. tamże) – grecki filozof starożytny. Obok Platona i Arystotelesa uważany za największego filozofa starożytności, stąd wcześniejsza filozofia nazywana jest przedsokratejską.

Wikipedia

Przykłady

 (1.2) Sokrates, którego w celi przecież licznie odwiedzano, siedział na pewno w tej z korytarzem. Kiedy spoglądał przez kraty, miał przed sobą akropolskie wzgórze, a na nim Partenon.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: sɔˈkratɛs, AS: sokrates

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. sokratyzm m.

 przym. sokratejski, Sokratesowy

Wiktionary


sokratesowy

przymiotnik dzierżawczy - należący do Sokratesa lub z nim związany


SJP.pl


sokratyczny

charakterystyczny dla Sokratesa; sokratejski


SJP.pl


sokratyzm

doktryna filozoficzna; skrajny moralizm połączony z intelektualizmem


SJP.pl

Sokratyzm – nurt filozoficzny oparty na filozofii Sokratesa (469-399 p.n.e.). Sokratyzm zakładał skrajny moralizm połączony ze skrajnym intelektualizmem. Według sokratyzmu celem człowieka jest cnota, wiedza zaś generalnym środkiem.

Wikipedia


sokule

1. nazwa dwóch wsi w województwie lubelskim;
2. wieś w województwie mazowieckim


SJP.pl

3 miejscowości w Polsce:

  • Sokule – wieś w woj. lubelskim, w pow. bialskim, w gminie Drelów
    • stacja kolejowa w tej miejscowości
  • Sokule – wieś w woj. lubelskim, w pow. radzyńskim, w gminie Kąkolewnica Wschodnia
  • Sokule – wieś w woj. mazowieckim, w pow. żyrardowskim, w gminie Wiskitki

Wikipedia


sokulski

Sokule


SJP.pl

Patrz:

Sokule

sol

jednostka monetarna Peru (1 sol = 100 centavos)


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) spoż. chlorek sodu

 (1.2) chem. związek chemiczny, pochodny kwasowi, zawierający co najmniej jeden atom metalu w cząsteczce;

forma czasownika.

 (2.1) 2. os. lp. rozk. od solić

Wiktionary

  • Sol – w mitologii nordyckiej bogini Słońca
  • Sol – w mitologii rzymskiej bóg Słońca
  • sol – określenie doby marsjańskiej (24 godziny i 39 minut)
  • sol – jednostka monetarna Peru
  • Sol – ukraiński kanał telewizyjny
  • Sol – łacińska nazwa Słońca
  • Sol – chińska marka samochodów elektrycznych
  • sol – nazwa solmizacyjna dźwięku muzycznego G
  • Sol – stacja metra w Madrycie
  • Sol Angelika – jedna z bohaterek Sagi o Ludziach Lodu
  • Sol Invictus – rzymski bóg Słońca
  • Sol Invictus – zespół muzyczny
  • Sol Líneas Aéreas – argentyńskie linie lotnicze

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) W tej zupie jest za dużo soli!

 (1.2) Sole można uzyskać na przykład przez reakcję chemiczną zasady z kwasem.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: sul, AS: sul

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. soliwka ż., solnica ż., solniczka ż., solanka ż., solenie n., solnictwo n., zasolenie n., solarka ż., dosolenie n., posolenie n., przesolenie n., przysolenie n.

 czas. zasolić, solić ndk., dosolić dk., posolić dk., przesolić dk., przesalać ndk., przysolić dk.

 przym. solny, solankowy, słony, słonawy, solarski

 przysł. słono, słonawo

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) sól kuchenna, chlorek sodu

Wiktionary


sola

ryba atlantycka z rzędu płastug; podeszwica


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) icht. płaska ryba z oczami po prawej stronie;

Wiktionary

  • Sola – miasto w Norwegii
  • Sola – miasto w Vanuatu
  • Sola – stacja kolejowa na Ukrainie
  • Sola – singel Francesci Michielin
  • Sola – singel J Balvina
  • Sola – singel Becky G
  • Sola – singel Luisa Fonsiego
  • sola weksel – weksel własny, rodzaj papieru wartościowego
  • sola, sola zwyczajna (Solea solea) – gatunek ryby morskiej

Zobacz też:

  • Solà – strona ujednoznaczniająca

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ˈsɔla, AS: sola

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) podeszwica

Wiktionary


solak

nazwisko


SJP.pl

Solak – wieś w Armenii, w prowincji Kotajk. W 2011 roku liczyła 2240 mieszkańców.

Wikipedia


solana

bardzo ciepły wilgotny wiatr wiejący na hiszpańskim wybrzeżu


SJP.pl

Solana – jednostka osadnicza w Stanach Zjednoczonych, w stanie Floryda, w hrabstwie Charlotte.

Wikipedia


solandra

1. gatunek ryby z rodziny makrelowatych;
2. rodzaj roślin z rodziny psiankowatych


SJP.pl

  • solandra (Acanthocybium solandri) – gatunek ryby z rodziny makrelowatych
  • solandra (Solandra) – rodzaj roślin z rodziny psiankowatych (np. solandra wielka)

Wikipedia


solanina

silnie trujący glikozyd, występujący w pędach roślin psiankowatych


SJP.pl

Solanina – organiczny związek chemiczny, toksyczny glikoalkaloid zbudowany z trisacharydu solatriozy i glikozydu solanidyny. W znacznym stężeniu występuje w pędach roślin psiankowatych.

Spożyta, np. z kiełkującymi ziemniakami, może spowodować poważne zatrucia pokarmowe. Znajduje się ona w największym stężeniu w owocach ziemniaka (małe zielone kulki jesienią). Niewskazane jest jedzenie ziemniaków o zielonym miąższu. Zazielenienie takie powstaje, gdy bulwa ziemniaka w fazie wzrostu zostanie odsłonięta i wyeksponowana na promienie słoneczne i jest sygnałem, że ziemniak taki zawiera solaninę o podwyższonym stężeniu.

Wikipedia


solanka

1. wodny roztwór soli; źródło słonej wody
2. bułka posypana z wierzchu solą
3. roślina z rodziny komosowatych rosnąca w pobliżu słonych wód
4. woda o mineralizacji ogólnej powyżej 15 g/l


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) chem. woda naturalnych zbiorników o dużym stężeniu soli

 (1.2) chem. naturalny roztwór soli, z którego pozyskuje się sól kuchenną

 (1.3) chem. woda mineralna z dużą zawartością chlorku sodu;

 (1.4) spoż. roztwór soli używany do konserwacji żywności

 (1.5) bot. roślina z gatunku nazwa systematyczna|Salsola kali|L.|ref=tak., z rodziny szarłatowatych

 (1.6) przest. spoż. rodzaj bułki posypanej z wierzchu solą

 (1.7) kulin. tradycyjna zupa chłopska z terenów Ukrainy i Rosji;

Wiktionary

  • solanka – rodzaj roślin z rodziny komosowatych
  • solanka – rodzaj wody mineralnej
  • solanka – wodny roztwór soli, przeważnie kamiennej
  • solanka – zupa, tradycyjne rosyjskie danie

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Groźne dla środowiska mogą być wypływy solanek ze złóż cechsztyńskich, położonych stosunkowo płytko pod dnem.

 (1.1) W salinie produkują sól poprzez odparowanie wody z solanki morskiej.

 (1.4) Sam przygotowujesz solankę peklowniczą dla swojej rzeźni?

 (1.7) W jednej z katowickich restauracji podali nam prawdziwą ukraińską solankę.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. solnictwo n., soliwka ż., sól ż., solniczka ż., solarka ż., solenie n., zasolenie n., posolenie n., przesolenie n., przesalanie n., dosolenie n., dosalanie n.

 czas. solankować ndk., solić ndk., posolić dk., przesolić dk., przesalać ndk., dosolić dk., dosalać n.

 przym. solankowy, solny, słony, solarski

 przysł. słono

Wiktionary

Synonimy:

 (1.5) solanka kolczysta

Wiktionary


solankomierz

przyrząd do pomiaru stężenia soli w solance


SJP.pl


solankowiec

jajożyworodny skorupiak słonowodny, używany w akwarystyce jako pokarm; solowiec, słonaczek


SJP.pl

Wikipedia


solankowy

przymiotnik od: solanka


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z solanką

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. solanka ż., soliwka ż., sól ż., solniczka ż., solarka ż., solenie n., zasolenie n., posolenie n., przesolenie n., przesalanie n., dosolenie n., dosalanie n.

 czas. solankować ndk., solić ndk., posolić dk., przesolić dk., przesalać ndk., dosolić dk., dosalać n.

 przym. solny, słony, solarski

 przysł. słono

Wiktionary


solano

bardzo ciepły wilgotny wiatr wiejący na hiszpańskim wybrzeżu


SJP.pl

  • solano – nazwa ciepłego wiatru w Hiszpanii
  • Solano – miejscowość w Argentynie, w partido Almirante Brown
  • Solano – miejscowość i gmina w Kolumbii w departamencie Caquetá

Wikipedia


solar

potocznie:
1. urządzenie wykorzystujące energię słoneczną;
2. urządzenie do opalania się, emitujące promienie podobne do słonecznych; solara;
3. opalanie się w solarium; solara;
4. solarium; solara


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) techn. pot. kolektor słoneczny

Wiktionary

Solar, właściwie Karol Poziemski (ur. 29 października 1989 w Warszawie), znany również jako Słoneczny Solar i Bogaty Ziomek Tomba – polski raper, freestyle’owiec. Dwukrotny finalista Wielkiej Bitwy Warszawskiej (2008, 2009), inicjator akcji Hot16Challenge i Hot16Challenge2. Karol Poziemski znany jest przede wszystkim z występów w duecie z Mateuszem „Białasem” Karasiem. Prowadzi także solową działalność artystyczną.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Razem z sąsiadem założyliśmy sobie solary na dachu.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈsɔlar, AS: solar

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. solara ż.

 przym. solarny

Wiktionary

Synonimy:

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

 rzecz. solara ż.

 przym. solarny

frazeologia.

etymologia.

uwagi.

tłumaczenia.

źródła.

== solar (język angielski.) ==

wymowa.

 audioUS|En-us-solar.ogg.

 audio|LL-Q1860 (eng)-Back ache-solar.wav.

znaczenia.

przymiotnik

 (1.1) słoneczny

odmiana.

przykłady.

składnia.

kolokacje.

synonimy.

Wiktionary


solara

potocznie:
1. urządzenie wykorzystujące energię słoneczną;
2. urządzenie do opalania się, emitujące promienie podobne do słonecznych; solara;
3. opalanie się w solarium; solara;
4. solarium; solara


SJP.pl


solarczyk

nazwisko


SJP.pl


solarek

1. pojazd posypujący nawierzchnię solą;
2. potocznie o solarium


SJP.pl


solarianin

osoba niejedząca, pobierająca energię życiową (chi, prana) ze światła słońca


SJP.pl


solarianizm

przeświadczenie, że jedzenie nie jest potrzebne do życia, a potrzebna energia dostarczana jest dzięki światłu słońca


SJP.pl


solaris

autobus, autokar lub trolejbus marki Solaris


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy

 (1.1) mot. autobus, trolejbus lub tramwaj marki Solaris

Wiktionary

botanika
  • Solaris – odmiana winorośli

powieść

  • Solaris - powieść Stanisława Lema
filmy
  • Solaris – film z 1968 roku, w reżyserii Borisa Nirenburga
  • Solaris – film z 1972 roku, w reżyserii Andrieja Tarkowskiego
  • Solaris – film z 2002 roku, w reżyserii Stevena Soderbergha

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Wczesnym rankiem pętlę autobusową przy ul. Woronicza opuściło kilkanaście żółto-czerwonych solarisów.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: sɔˈlarʲis, AS: solarʹis

Wiktionary


solarium

1. miejsce przeznaczone do kąpieli słonecznych;
2. miejsce przeznaczone do opalania się promieniami ultrafioletowymi;
3. dawniej: najprostszy zegar słoneczny; gnomon


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) kosmet. stanowisko, kabina do opalania się światłem innym niż słoneczne

 (1.2) kosmet. gabinet kosmetyczny świadczący usługi z użyciem solarium (1.1)

 (1.3) książk. wydzielone, ustronne miejsce nasłonecznione, z możliwością opalania się nago

 (1.4) daw. wszelkie miejsce przydomowe przeznaczone do korzystania z kąpieli słonecznych: kryty ganek, altana, taras

 (1.5) daw. zegar słoneczny

 (1.7) daw. czynsz gruntowy

Wiktionary

Solarium (łac. solarius „słoneczny” od sol „Słońce”) – punkt usługowy udostępniający odpłatnie urządzenia do opalania się, za pomocą promieni UV. Solarium jest to urządzenie elektryczne, zbudowane z lamp UV (nisko bądź wysokociśnieniowych), które emitują dawkę promieniowania podobną do tej, jaką wytwarza słońce (głównie UV-A i UV-B oraz światło widzialne). Regulacja prawna takiej usługi zgodnie z prawem europejskim zawarta jest w dyrektywie LVD (Low Voltage Device). Po kilku seansach pozwala uzyskać opaleniznę, która jest reakcją ochronną skóry na promieniowanie. Zwykle czas opalania na solarium wynosi od kilku do kilkunastu minut i zależy od indywidualnych predyspozycji użytkownika (m.in. od fototypu skóry).

Wikipedia

Wymowa:

IPA: sɔˈlarʲjũm, AS: solarʹi ̯ũm

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. solarka

 przym. solarny

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) pot. solarka

Wiktionary


solarka

1. pojazd posypujący nawierzchnię solą;
2. potocznie o solarium


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) techn. maszyna rozprowadzająca w zimie sól na ulicach

 (1.2) daw. kobieta, która sprzedaje sól

 (1.3) pot. solarium

 (1.4) pot. slang. młoda dziewczyna o skórze nadmiernie opalonej na solarium

Wiktionary

Wymowa:

IPA: sɔˈlarka, AS: solarka

Wiktionary

Powiązane:

 (1.1-2)

:: rzecz. sól ż., solenie n.

 (1.3-4)

:: rzecz. solarium n.

:: przym. solarny

Wiktionary


solarnia

miejsce, w którym soli się mięso


SJP.pl

  • solarnia – pomieszczenie, w którym przemysłowo soli się produkty żywnościowe

3 miejscowości w Polsce:

  • Solarnia – wieś w woj. opolskim, w pow. kędzierzyńsko-kozielskim, w gminie Bierawa
  • Solarnia – wieś w woj. śląskim, w pow. lublinieckim, w gminie Pawonków
  • Solarnia – część wsi Ornontowice w pow. mikołowskim, w gminie Ornontowice

Wikipedia


solarny

1. słoneczny;
2. związany z kultem słońca w pierwotnych religiach Ameryki Południowej i starożytnego Wschodu


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany ze słońcem, dotyczący słońca (jako zjawiska lub obiektu astronomicznego)

 (1.2) dotyczący kultu słońca

Wiktionary

Wymowa:

IPA: sɔˈlarnɨ, AS: solarny

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. solar m., solarium n., solarka ż., solaryzacja ż.

 czas. solaryzować ndk.

 przym. solaryzacyjny

Wiktionary


solarowiczka

kobieta korzystająca z usług solarium


SJP.pl


solarpunk

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) liter. sf. rodzaj fantastyki naukowej, który przedstawia optymistyczną wizję przyszłości świata, który rozwija się w sposób zrównoważony w oparciu o energię słoneczną, z poszanowaniem przyrody, bez nierówności społecznych

Wiktionary

Solarpunk – ruch literacki i artystyczny, który działa na rzecz urzeczywistnienia zrównoważonej przyszłości, w trakcie której ludzka społeczność będzie żyła w harmonii z naturą. Słowo „solar” reprezentuje energię słoneczną jako odnawialne źródło energii i optymistyczną wizję przyszłości, natomiast „punk” nawiązuje do kontrkulturowego, postkapitalistycznego i dekolonialnego entuzjazmu dla tworzenia takiej przyszłości.

Wikipedia

Przykłady

składnia.

kolokacje.

synonimy.

antonimy.

hiperonimy.

 (1.1) podgatunek literacki

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

frazeologia.

etymologia.

 (1.1) etym|ang|solarpunk.

uwagi.

tłumaczenia.

* angielski: (1.1) solarpunk

* niemiecki: (1.1) Solarpunk m.

* nowogrecki: (1.1) σολαρπάνκ n.

* ukraiński: (1.1) соларпанк m.

źródła.

== solarpunk (język angielski.) ==

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik

 (1.1) liter. sf. solarpunk

odmiana.

przykłady.

Wiktionary

Synonimy:

antonimy.

hiperonimy.

 (1.1) podgatunek literacki

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

frazeologia.

etymologia.

 (1.1) etym|ang|solarpunk.

uwagi.

tłumaczenia.

* angielski: (1.1) solarpunk

* niemiecki: (1.1) Solarpunk m.

* nowogrecki: (1.1) σολαρπάνκ n.

* ukraiński: (1.1) соларпанк m.

źródła.

== solarpunk (język angielski.) ==

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik

 (1.1) liter. sf. solarpunk

odmiana.

przykłady.

składnia.

kolokacje.

synonimy.

Wiktionary



solarygraf

urządzenie zapisujące zmiany natężenia całkowitego promieniowania słonecznego


SJP.pl


solaryjny

solarium


SJP.pl

Patrz:

solarium

solarymetr

przyrząd do pomiaru natężenia promieniowania słonecznego


SJP.pl

Solarymetr – rodzaj przyrządu pomiarowego, który służy do pomiaru natężenia całkowitego promieniowania słonecznego. Ten przyrząd pomiarowy działa w oparciu o zjawiska termoelektryczne.

Odmiany solarymetru:

  • albedomierz,
  • pyranometr

Wikipedia


solaryzacja

1. zamienianie się silnie naświetlonego negatywu w pozytyw podczas robienia zdjęcia;
2. wystawianie na chwilę negatywu w czasie wywoływania na jasne światło w celu uzyskania ekspresyjnych obrazów


SJP.pl

Solaryzacją nazywamy zjawisko częściowego lub całkowitego odwrócenia obrazu negatywowego na pozytywowy, występujące w zakresie znacznie zwiększonego naświetlenia niektórych materiałów halogenosrebrowych.

Przyczyną solaryzacji są zarodki o bardzo dużej liczbie atomów srebra, które powstały wskutek bardzo intensywnego naświetlenia. Zarodki te uniemożliwiają wywołanie kryształów.

Wikipedia


solaryzować

w fotografii: poddawać negatyw fotograficzny krótkotrwałemu oświetleniu w trakcie wywoływania w celu uzyskania ekspresyjnych obrazów; stosować solaryzację


SJP.pl


solarz

1. robotnik trudniący się soleniem ryb, mięsa lub skór;
2. dawniej: kupiec handlujący solą; solnik, prasoł


SJP.pl

  • Ignacy Solarz, ps. Chrzestny (1891–1940) – polski pedagog, działacz ruchu ludowego i spółdzielczego, założyciel Związku Młodzieży Wiejskiej RP i uniwersytetów ludowych
  • Janusz Solarz (ur. 1955) – polski menedżer branży zdrowotnej, nauczyciel akademicki i urzędnik państwowy, z wykształcenia prawnik, w latach 1997–1999 podsekretarz stanu w Ministerstwie Zdrowia i Opieki Społecznej
  • Jerzy Solarz (1930–1984) – polski gimnastyk, olimpijczyk z Helsinek 1952
  • Marcin Wojciech Solarz (ur. 1974) – polski geograf, geopolityk, badacz stosunków międzynarodowych, profesor doktor habilitowany nauk ścisłych i przyrodniczych, nauczyciel akademicki, prodziekan ds. osobowych i współpracy z zagranicą Wydziału Geografii i Studiów Regionalnych Uniwersytetu Warszawskiego w kadencji 2016–2020
  • Lech Edward Solarz (1937–2017) – polski specjalista w dziedzinie mechaniki stosowanej, profesor zwyczajny Wojskowej Akademii Technicznej im. Jarosława Dąbrowskiego w Warszawie (WAT), pułkownik WP w stanie spoczynku
  • Piotr Solarz (ur. 1971) – polski politolog, wykładowca, doktor habilitowany nauk społecznych, profesor Akademii Ekonomiczno-Humanistyczna w Warszawie oraz Wyższej Szkoły Zarządzania Personelem w Warszawie
  • Richard Solarz (ur. 1953) – polski reżyser, operator filmowy
  • Stephen Joshua Solarz (1940–2010) – amerykański polityk, wieloletni członek Kongresu, związany z Partią Demokratyczną
  • Wojciech Solarz (ur. 1979) – polski aktor teatralny i filmowy, reżyser i scenarzysta
  • Wojciech Solarz (ur. 1934) – polski reżyser i scenarzysta
  • Władysław Solarz (1919–2006) – żołnierz ludowego Wojska Polskiego
  • Stanisław Solarz CSsR (1894–1974) – polski redemptorysta, dyrektor seminarium w Toruniu, po wojnie proboszcz parafii św. Krzyża w Braniewie. Propagator kultu Matki Bożej Nieustającej Pomocy, podczas wojny organizator tajnego nauczania, działacz społeczny na rzecz ubogich i opuszczonych, odznaczony Złotym Krzyżem Zasługi
  • Zofia Solarz, ps. Chrzestna (1902–1988) – pedagog, instruktor teatralny, organizatorka uniwersytetów ludowych, działaczka harcerstwa i ruchu ludowego. Żona Ignacego Solarza

Wikipedia


solastalgia

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) psych. smutek i niepokój odczuwany w związku z drastycznymi zmianami zachodzącymi w środowisku naturalnym

Wiktionary

Przykłady

składnia.

kolokacje.

synonimy.

antonimy.

hiperonimy.

 (1.1) smutek, niepokój

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

frazeologia.

etymologia.

 (1.1) etym|ang|solastalgia.

uwagi.

tłumaczenia.

* angielski: (1.1) solastalgia

* fiński: (1.1) solastalgia

* francuski: (1.1) solastalgie ż.

* hiszpański: (1.1) solastalgia ż.

* kataloński: (1.1) solastàlgia ż.

źródła.

== solastalgia (język angielski.) ==

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik

 (1.1) psych. solastalgia

odmiana.

przykłady.

Wiktionary

Synonimy:

antonimy.

hiperonimy.

 (1.1) smutek, niepokój

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

frazeologia.

etymologia.

 (1.1) etym|ang|solastalgia.

uwagi.

tłumaczenia.

* angielski: (1.1) solastalgia

* fiński: (1.1) solastalgia

* francuski: (1.1) solastalgie ż.

* hiszpański: (1.1) solastalgia ż.

* kataloński: (1.1) solastàlgia ż.

źródła.

== solastalgia (język angielski.) ==

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik

 (1.1) psych. solastalgia

odmiana.

przykłady.

składnia.

kolokacje.

synonimy.

Wiktionary


solberg

nazwisko


SJP.pl

Osoby

  • David (Richard) Solberg
  • Erna Solberg
  • Henning Solberg
  • Magnar Solberg
  • Petter Solberg
  • Thomas Solberg Eide
  • Heidi Solberg Tveitan
  • (Katrine) "Trine" Solberg-Hattestad

Wikipedia


solczanin

1. mieszkaniec Solca nad Wisłą;
2. mieszkaniec Solca Kujawskiego


SJP.pl


solczanka

1. mieszkanka Solca nad Wisłą;
2. mieszkanka Solca Kujawskiego


SJP.pl


sold

dawna moneta włoska, dwudziesta część lira


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) monet. hist. dawna drobna moneta włoska;

Wiktionary

Soldo (także soldino) – srebrna moneta włoska odpowiadająca szelągowi, wprowadzona jako półgrosz w Mediolanie przez cesarza Henryka VI Hohenstaufa pod koniec XII w. W 1332 r. została wprowadzona w Wenecji przez Francesca Dandola i emitowana do roku 1797, czyli do końca istnienia Republiki Weneckiej.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: sɔlt, AS: solt

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) soldo

Wiktionary


soldateska

1. grupa militarystów będąca przy władzy;
2. rządy militarystów;
3. pogardliwie: żołnierze postępujący niezgodnie z zasadami honoru żołnierskiego; żołdactwo, żołdacy, żołnierstwo


SJP.pl


soldo

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) monet. hist. dawna drobna moneta włoska;

Wiktionary

Soldo (także soldino) – srebrna moneta włoska odpowiadająca szelągowi, wprowadzona jako półgrosz w Mediolanie przez cesarza Henryka VI Hohenstaufa pod koniec XII w. W 1332 r. została wprowadzona w Wenecji przez Francesca Dandola i emitowana do roku 1797, czyli do końca istnienia Republiki Weneckiej.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ˈsɔldɔ, AS: soldo

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) sold

Wiktionary


soldy

dawna moneta włoska, dwudziesta część lira


SJP.pl


sole

1. związek chemiczny złożony z kationu metalu (ewentualnie amonowego) i anionu reszty kwasowej
2. zwyczajowa nazwa chlorku sodu, popularnej przyprawy do potraw


SJP.pl

Sole – związki chemiczne będące produktami reakcji kwasu z zasadą, w wyniku której labilne atomy wodoru kwasu (wszystkie lub ich część) zostają zastąpione innymi atomami lub grupami o ładunku dodatnim.

Sole składają się z ujemnego anionu (tak zwanej reszty kwasowej) i dodatniego kationu. Ich ogólny wzór to \mathrm {M} _{a}^{m+}\mathrm {A} _{m}^{a-}, gdzie:

  • \mathrm {M} – kation metalu lub inny (np. jony amonowe NH+4 lub kationy organiczne typu XR+4, gdzie X = {N, P, As,...}, R – dowolna grupa organiczna),
  • \mathrm {A} – anion reszty kwasowej,
  • m – wartościowość metalu,
  • a – wartościowość reszty kwasowej.

Wikipedia


soleae

domowe sandały noszone w starożytnym Rzymie


SJP.pl


solec

Miejscowości i ich części w Polsce

Wg TERYT jest ich 8, w tym 7 podstawowych
  • Solec – część kolonii Głusko Duże-Kolonia w woj. lubelskim, w pow. opolskim, w gminie Karczmiska
  • Solec – wieś w woj. łódzkim, w pow. opoczyńskim, w gminie Paradyż
  • Solec – wieś w woj. mazowieckim, w pow. gostynińskim, w gminie Gostynin
  • Solec – wieś w woj. mazowieckim, w pow. piaseczyńskim, w gminie Góra Kalwaria
  • Solec – wieś w woj. opolskim, w pow. prudnickim, w gminie Biała
  • Solec – wieś w woj. świętokrzyskim, w pow. staszowskim, w gminie Szydłów
  • Solec – wieś w woj. wielkopolskim, w pow. średzkim, w gminie Krzykosy
  • Solec – wieś w woj. wielkopolskim, w pow. wolsztyńskim, w gminie Przemęt

Wikipedia


solec-zdrój

Solec-Zdrój (do 1974 Solec) – wieś uzdrowiskowa w Polsce położona w województwie świętokrzyskim, w powiecie buskim, w gminie Solec-Zdrój. Leży na łagodnym wzniesieniu na skraju Wyżyny Małopolskiej i Kotliny Sandomierskiej nad rzeką Rzoską, 17 km na południowy wschód od Buska-Zdroju.

W latach 1975–1998 miejscowość położona była w województwie kieleckim.

Miejscowość jest siedzibą gminy Solec-Zdrój.

Wikipedia


solecki

przymiotnik od: Solec, Solec Kujawski, Solec nad Wisłą, Solec-Zdrój


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z Solcem, dotyczący Solca

Wiktionary

Osoby o tym nazwisku:

  • Andrzej Solecki – polski geolog
  • Bogusław Solecki – polski dziennikarz i komentator sportowy
  • Dominik Solecki – polski futsalista
  • Łukasz Solecki – rzymskokatolicki duchowny i wykładowca
  • Wiktor Solecki – polski inżynier włókiennik

Wikipedia

Powiązane:

 rzecz. Solec m.

Wiktionary


solecyzm

przestarzale: błąd składniowy


SJP.pl

Solecyzm (łac. soloecismus z gr. soloikismós) – błąd językowy, który polega na połączeniu poprawnych formalnie wyrazów w niepoprawną konstrukcję składniową (np. Używam długopis. Jan jest bardzo żonaty.).

Wikipedia


solecznicki

Soleczniki


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) dotyczący Solecznik na Wileńszczyźnie

Wiktionary

Patrz:

Soleczniki

Przykłady

 (1.1) Na ziemi solecznickiej Polacy stanowią 80 procent mieszkańców.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Solcza ż., Soleczniki nmos.

Wiktionary


soleczniki

1. miasto na Litwie;
2. Soleczniki Małe − wieś na Litwie


SJP.pl

Soleczniki (lit. Šalčininkai) – miasto na Litwie, 45 km na południe od Wilna, nad Solczą. Leży przy granicy z Białorusią. Ludność: 6,8 tys. mieszkańców (2023). Siedziba rejonu solecznickiego.

Znane jest już od XIII wieku. Prawa miejskie otrzymało w 1956 r. Soleczniki to jedno z większych skupisk Polaków na Litwie.

Wikipedia


solejka

drobno plisowana spódnica kloszowa


SJP.pl


solenie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|solić.

Wiktionary

Konserwacja żywności – różne sposoby przetwarzania i przechowywania żywności, których celem jest wydłużenie jej trwałości i zapewnienie bezpieczeństwa jej spożycia.

Głównym czynnikiem powodującym psucie się żywności są mikroorganizmy, zabiegi konserwacyjne mają więc na celu uniemożliwienie im wzrostu i rozwoju w konserwowanym materiale i taką zmianę właściwości chemicznych żywności lub takie jej opakowanie i zamknięcie, które ograniczyłoby ich przyszły rozwój, a tym samym podniosło bezpieczeństwo żywności.

Techniki konserwacji żywności
  • obróbka cieplna – powoduje zabicie mikroorganizmów, z wyjątkiem tych tworzących przetrwalniki, jednak po ochłodzeniu może nastąpić ponowna infekcja; przy okazji obróbki cieplnej może też następować suszenie oraz degradacja niektórych witamin.
  • suszenie – brak wody uniemożliwia drobnoustrojom rozwój w pożywieniu, jednak nie zabija ich. Mogą one przetrwać okres suszy i rozwinąć się po dostarczeniu wilgoci.
  • chłodzenie lub mrożenie – czynności życiowe bakterii są zahamowane w temperaturach bliskich zeru stopni Celsjusza; chłodzenie (od 10 do 0 °C) zabija tylko niewielką liczbę drobnoustrojów, te które przeżyją mogą rozwijać się w konserwowanej tym sposobem żywności po jej ogrzaniu; mrożenie (od 0 do −30 °C) powoduje śmierć większej liczby komórek drobnoustrojów, wskutek wzrostu kryształów lodu, a także zwolnienie przebiegu reakcji chemicznych (gł. utlenianie); znane są również drobnoustroje zimnolubne (np. Listeria monocytogenes), które żyją i rozmnażają się w niskich temperaturach
  • liofilizacja – usuwanie wody z zamrożonego produktu poprzez sublimację; proces ten przebiega pod ciśnieniem 40–130 Pa i w temperaturze od −35 do −25 °C; tak obrobiony produkt może być bardzo długo przechowywany w wysokiej temperaturze, pod warunkiem szczelnego opakowania
  • peklowanie w temperaturze 4–6 °C mięso zostaje poddane działaniu mieszaniny peklującej (NaCl i NaNO2), w efekcie czego przedłuża się czas przydatności do spożycia wyrobu, dodatkowo następuje poprawa smaku, a mięso zmienia barwę na różowoczerwoną w wyniku powstawania nitrozylomioglobiny
  • zakwaszanie, np. marynowanie w occie – w kwaśnym środowisku bakterie produkujące toksyny (np. Clostridium botulinum wytwarzająca jad kiełbasiany) nie mogą się rozwijać
  • zwiększanie ciśnienia osmotycznego konserwowanego materiału prowadzi do wypływania wody z komórek mikroorganizmów, ich plazmolizy i śmierci; jakkolwiek metoda ta jest skuteczna dla wielu gatunków drobnoustrojów, znane są mikroorganizmy sololubne (halofilne), które dobrze czują się w środowisku o wysokim ciśnieniu osmotycznym i mogą w nim żyć oraz rozmnażać się.
    • solenie – dodanie dużej ilości soli (18%); w celu konserwacji soli się głównie mięso oraz ryby.
    • cukrzenie – działa podobnie jak sól, z tym że ludzki organizm lepiej radzi sobie z dużymi ilościami cukru niż soli; najczęściej cukrzy się owoce i ich przetwory; metoda popularna na Dalekim Wschodzie; typowa potrawa – rafute

    Wikipedia

    Wymowa:

    IPA: sɔˈlɛ̃ɲɛ, AS: solńe

    Wiktionary

    Powiązane:

     czas. solić, przesalać

     rzecz. solanka ż., solniczka ż., sól ż.

     przym. solny, solarski, solankowy

    Wiktionary


solenizant

osoba świętująca swoje imieniny lub urodziny


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) książk. osoba, która obchodzi swoje imieniny lub urodziny

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Wszyscy złożyli życzenia solenizantowi i wypili jego zdrowie.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌsɔlɛ̃ˈɲizãnt, AS: solẽńizãnt

Wiktionary

Powiązane:

 forma żeńska solenizantka

 przym. solenny

 czas. solenizować

Wiktionary


solenizantka

solenizant


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) kobieta, która obchodzi swoje urodziny lub imieniny

Wiktionary

Patrz:

solenizant

Przykłady

 (1.1) Dzisiejszymi solenizantkami są Lucyna i Władysława.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌsɔlɛ̃ɲiˈzãntka, AS: solẽńizãntka

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz.

:: fm. solenizant m.

 czas. solenizować

Wiktionary


solenizować

czasownik niedokonany

 (1.1) daw. świętować, obchodzić uroczyście

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Po obiedzie zasiadał z ojcem na ganku i strzelali do jaskółek z guldynek, każdy celny strzał solenizując pucharem węgrzyna.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. solenizowanie n., solenizacja, solenizant, solenizantka, solenność

 przym. solenny

 przysł. solennie

Wiktionary


solenizowanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|solenizować.

Wiktionary

Powiązane:

 czas. solenizować ndk.

Wiktionary


solenniej

stopień wyższy od przysłówka: solennie


SJP.pl


solenniejszy

stopień wyższy od przymiotnika: solenny


SJP.pl


solenność

dokładność, staranność


SJP.pl


solenny

1. poważny, podniosły, uroczysty, np. solenne przyrzeczenie;
2. obowiązkowy i rzetelny;
3. żartobliwie: znaczny, wielki, np. solenne głupstwo


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) książk. traktowany poważnie, wypowiadany oficjalnie, uroczysty

 (1.2) książk. taki, na którym można polegać, rzetelny

 (1.3) daw. podniosły, patetyczny

 (1.4) daw. żart. wielki, znacznych rozmiarów

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Ta solenna przysięga miała, rzecz jasna, zostać nagrana i stać się częścią kolejnego programu Sibrela obnażającego kulisy księżycowej mistyfikacji.

 (1.2) Zachodziłem wczesnymi popołudniami i robiłem solenny przegląd kandydatek.

 (1.3) Często bywa w muzeum "laurowo i ciemno", dominuje smutek i solenna powaga.

 (1.4) O godzinie szóstej rano ludzie […] udali się do Bażantarni, gdzie zjedli solenny obiad, a później pół nocy spędzili na tańcach i zabawie […]

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. solenizant mos., solenność

 przysł. solennie

 czas. solenizować

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) uroczysty, oficjalny

 (1.2) pilny, sumienny, rzetelny, przykładny

 (1.3) podniosły, patetyczny

Wiktionary


solenoid

cewka utworzona przez przewód elektryczny zwinięty w linię śrubową


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) fiz. każda cewka indukcyjna bez rdzenia;

 (1.2) biol. jedna z części składowych chromosomów;

Wiktionary

Solenoid – cewka powietrzna (bez rdzenia magnetycznego) o jednej warstwie uzwojenia, służąca do wytwarzania jednorodnego pola magnetycznego.

Stosowany jest tam, gdzie wymagane są niewielkie indukcyjności lub wysokie napięcia.

Wikipedia

Przykłady

składnia.

kolokacje.

synonimy.

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

frazeologia.

etymologia.

uwagi.

tłumaczenia.

* angielski: (1.1) solenoid

* baskijski: (1.1) solenoide

* hiszpański: (1.1) solenoide m.

źródła.

== solenoid (język angielski.) ==

thumb|solenoid (1.1)

wymowa.

 audio|LL-Q1860 (eng)-Vealhurl-solenoid.wav.

znaczenia.

rzeczownik

 (1.1) fiz. solenoid

odmiana.

przykłady.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌsɔlɛ̃ˈnɔjit, AS: solẽnoi ̯it

Wiktionary


solenoidalny

solenoid


SJP.pl

Patrz:

solenoid

solfatara

miejsce na powierzchni ziemi, z którego wydobywają się gazy zawierające związki siarki


SJP.pl

Solfatara – rodzaj ekshalacji wulkanicznych umiarkowanie gorących (o temperaturze 100–300 °C). Składają się głównie z przegrzanej pary wodnej, dwutlenku węgla i siarkowodoru, z którego wytrąca się nieraz duża ilość siarki. Zazwyczaj towarzyszą wulkanom drzemiącym i wygasającym. Często traktowane jako odmiana fumaroli.

Solfatara to także otwór, z którego wydobywają się te ekshalacje.

Wikipedia


solfatary

ekshalacje wulkaniczne


SJP.pl

Solfatara – rodzaj ekshalacji wulkanicznych umiarkowanie gorących (o temperaturze 100–300 °C). Składają się głównie z przegrzanej pary wodnej, dwutlenku węgla i siarkowodoru, z którego wytrąca się nieraz duża ilość siarki. Zazwyczaj towarzyszą wulkanom drzemiącym i wygasającym. Często traktowane jako odmiana fumaroli.

Solfatara to także otwór, z którego wydobywają się te ekshalacje.

Wikipedia


solfedżio

nauka czytania nut głosem, głównie z zastosowaniem solmizacji; solfeggio; solfeż


SJP.pl


solfeggio

nauka czytania nut głosem, głównie z zastosowaniem solmizacji; solfeż; solfedżio


SJP.pl


solferino

miejscowość i gmina we Włoszech


SJP.pl

Solferino – miejscowość i gmina we Włoszech, w regionie Lombardia, w prowincji Mantua.

W 1859 rozegrała się tu wielka bitwa. Jej tragiczny bilans doprowadził do powstania Czerwonego Krzyża.


Według danych na rok 2004 gminę zamieszkiwało 2308 osób, 177,5 os./km².

Wikipedia


solfeż

nauka czytania nut głosem, głównie z zastosowaniem solmizacji; solfeggio; solfedżio


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) muz. nauka muzykalności przez głośne czytanie nut;

Wiktionary

Solfeż (wł. solfeggio) – nauka i metoda czytania nut głosem, przedmiot nauczania praktycznego w szkolnictwie muzycznym.

Nazwa pochodzi od ćwiczeń wokalnych opartych na solmizacji. W XVIII w. solfeżem nazywano również ćwiczenia instrumentalne doskonalące umiejętność czytania nut, później nazwa obejmowała wszystkie metody nauczania śpiewu z nut, w celu wyczulenia słuchu, wyrobienia pewności i czystości intonacji i trafiania dźwięków głosem oraz pogłębiania ogólnej muzykalności.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ˈsɔlfɛʃ, AS: solfeš

Wiktionary


solfeżowy

przymiotnik od: solfeż


SJP.pl


solfuga

drapieżny pajęczak, zamieszkujący obszary suche i ciepłe


SJP.pl

Wikipedia


solfugi

rząd pajęczaków obejmujący ponad 1000 gatunków drapieżnych zwierząt lądowych


SJP.pl

Wikipedia


solić

1. dodawać soli do potraw, posypywać solą w celu uzyskania pożądanego smaku;
2. nacierać, posypywać solą lub zalewać jej roztworem celem zakonserwowania produktów spożywczych


SJP.pl

czasownik

 (1.1) przyprawiać potrawy solą

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Tłuszcz się soliło, połykało i zastępował całodzienne wyżywienie.

 (1.1) Warzywa solimy, dodajemy 1/2 szklanki wody i gotujemy 15 do 20 minut.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈsɔlʲit͡ɕ, AS: solʹić

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. solnictwo n., soliwka ż., sól ż., solanka ż., solniczka ż., solarka ż., solenie n., zasolenie n., posolenie n., przesolenie n., przesalanie n., dosolenie n., dosalanie n.

 czas. zasolić, posolić dk., przesolić dk., przesalać ndk., dosolić dk., dosalać n.

 przym. solny, słony, solarski, solankowy

 przysł. słono

Wiktionary


solicytant

dawniej: petent; solicytator, solicytor


SJP.pl


solicytator

dawniej: petent; solicytor, solicytant


SJP.pl


solicytor

dawniej: petent; solicytator, solicytant


SJP.pl


solicytować

czasownik

 (1.1) stpol. domagać się

 (1.2) stpol. niepokoić

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌsɔlʲit͡sɨˈtɔvat͡ɕ, AS: solʹicytovać

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. solicytowanie n.

Wiktionary


solicytowanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|solicytować.

Wiktionary

Powiązane:

 czas. solicytować ndk.

Wiktionary


solid

1. złota moneta rzymska i bizantyjska;
2. średniowieczna moneta polska równa 12 denarom


SJP.pl

Solid (łac. solidus – mocny, trwały, niewzruszony) – złota moneta rzymska o masie 4,55 grama (1/72 funta), wprowadzona w latach 309–311 w zachodniej części cesarstwa rzymskiego przez Konstantyna I, która zastąpiła aureus.

Wikipedia


solidarnie

przysłówek

 (1.1) w sposób solidarny, bratersko

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) W rezultacie uzyskano w Bukareszcie obietnicę, że Rumunia będzie występować w porozumieniu i solidarnie z Polską, podobnie jak z Czechosłowacją i Jugosławią, dla obrony wspólnych interesów.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. solidarność ż., solidaruch m., solidaryca ż.

 czas. solidaryzować się

 przym. solidarny

Wiktionary


solidarniej

stopień wyższy od przysłówka: solidarnie


SJP.pl


solidarniejszy

stopień wyższy od przymiotnika: solidarny


SJP.pl


solidarność

wspólnota działania podyktowana wspólnymi interesami


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) polit. Niezależny Samorządny Związek Zawodowy „Solidarność”;

Wiktionary

  • solidarność – pojęcie z zakresu socjologii
  • Niezależny Samorządny Związek Zawodowy „Solidarność”
    • Niezależny Samorządny Związek Zawodowy Rolników Indywidualnych „Solidarność”
    • Akcja Wyborcza Solidarność
    • Ruch Społeczny AWS
    • Komitet Obywatelski „Solidarność”
    • Solidarność Walcząca
    • Grupy Oporu „Solidarni” RKW Mazowsze NSZZ „Solidarność”
    • Tygodnik Solidarność
    • Solidarność (statek)
    • Solidarność 80
    • Solidarność – gra komputerowa
    • Radio Solidarność – podziemna stacja radiowa

    Wikipedia

    Przykłady

     (1.1) Nie ma wolności bez Solidarności!

    Wiktionary

    Wymowa:

    IPA: ˌsɔlʲiˈdarnɔɕt͡ɕ, AS: solʹidarność

    Wiktionary

    Powiązane:

     rzecz. solidarność ż.

    Wiktionary


solidarnościowiec

członek Solidarności (związek zawodowy)


SJP.pl


solidarnościowy

przymiotnik od: Solidarność (ruch społeczno polityczny i związek zawodowy)


SJP.pl


solidarny

przymiotnik

 (1.1) wykazujący się solidarnością

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Wynik wyborów budzi nadzieje i oczekiwania na nową, bardziej solidarną politykę.

 (1.1) Bardzo pragnę społeczeństwa wolnego i solidarnego.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. solidarność ż., solidaruch mos., solidaryca ż.

 przysł. solidarnie

 czas. solidaryzować się

Wiktionary


solidaruch

lekceważąco o członku NSZZ Solidarność


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) pogard. polit. człowiek wywodzący się z Solidarności, solidarnościowiec

Wiktionary

Patrz:

solidaruch

Przykłady

 (1.1) Dzięki solidaruchom rozpieprzono to państwo tak, że nie produkuje niczego i żyje na pożyczkach. (z Internetu)

 (1.1) Powstały podział na solidaruchów i komuchów jest zbyt naturalnym i głębokim, by móc zasypać i zlikwidować na dzień dzisiejszy występujące podziały. (z Internetu)

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌsɔlʲiˈdarux, AS: solʹidaruχ

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. solidarnościowiec m., solidarność ż., solidaryca ż.

 czas. solidaryzować się

 przym. solidarny, solidarnościowy

 przysł. solidarnie

Wiktionary


solidarucha

lekceważąco o członku NSZZ Solidarność


SJP.pl

Patrz:

solidaruch

solidaryca

charakterystyczna czcionka występująca w logo NSZZ Solidarność


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) krój liter podobny do kształtu logo NSZZ "Solidarność";

Wiktionary

Solidaryca – charakterystyczne liternictwo występujące w logo NSZZ „Solidarność”, autorstwa Krystyny Janiszewskiej oraz Jerzego Janiszewskiego, studentów gdańskiej PWSSP. Kształt liter miał symbolizować tłum ludzi wspierających się nawzajem.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Największe dzienniki ogólnopolskie oraz gazety regionalne 4 czerwca ukazały się z tytułami napisanymi solidarycą.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌsɔlʲidaˈrɨt͡sa, AS: solʹidaryca

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. solidarność ż., solidarnościowiec m., solidaruch m.

 czas. solidaryzować się

 przym. solidarny, solidarnościowy

 przysł. solidarnie

Wiktionary


solidarysta

zwolennik solidaryzmu


SJP.pl


solidarystyczny

solidaryzm


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) związany z solidaryzmem

Wiktionary

Patrz:

solidaryzm

solidaryzm

kierunek społeczno-polityczny powstały w drugiej połowie XIX wieku, głoszący ideę wspólnoty interesów wszystkich ludzi niezależnie od ich pozycji społecznej


SJP.pl

Solidaryzm – kierunek społeczno-polityczny z przełomu XIX i XX w. głoszący naturalną solidarność, rozumianą jako wspólnotę interesów różnych grup i warstw społecznych w państwie, niezależną od ich statusu ekonomicznego lub zawodowego i związanych z nimi różnic interesów. Był nurtem opozycyjnym wobec liberalizmu, któremu zarzuca przedkładanie jednostki i jej dobra nad interesy społeczeństwa jako całości, ale także wobec wielu nurtów socjalistycznych, podkreślających konfliktowy charakter społeczeństwa czy traktujących je materialistycznie.

Wikipedia


solidnie

przysłówek

 (1.1) w sposób solidny

Wiktionary

Wymowa:

IPA: sɔˈlʲidʲɲɛ, AS: solʹidʹńe

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. solidność ż.

 przym. solidny

Wiktionary


solidniej

stopień wyższy od przysłówka: solidnie


SJP.pl


solidniejszy

stopień wyższy od przymiotnika: solidny


SJP.pl


solidność

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) odprzym. cecha tego, co jest solidne; cecha tych, którzy są solidni

Wiktionary

Powiązane:

 przym. solidny

 przysł. solidnie

Wiktionary


solidny

1. trwały, mocny, masywny;
2. taki, któremu można zaufać; uczciwy, rzetelny;
3. wnikliwy, dogłębny, gruntowny;
4. mający wielkie rozmiary; pokaźny, znaczący


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) o silnej budowie, strukturze

 (1.2) o osobie, pracowniku, instytucji: sumienny, dokładny, godny zaufania, dobrze wypełniający swoje obowiązki

Wiktionary

Wymowa:

IPA: sɔˈlʲidnɨ, AS: solʹidny

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. solidność ż.

 przysł. solidnie

Wiktionary

Synonimy:

 (1.2) rzetelny

Wiktionary


solidogen

związek chem. otrzymany w wyniku kondensacji formaldehydu z toluidyną, podnoszący trwałość barwienia tkanin


SJP.pl


solidoid

linia na wykresach układów równowagi przedstawiająca:
a) przy chłodzeniu stopu - temperatury końca przemiany w stanie stałym;
b) przy nagrzewaniu - temperatury początku tej przemiany


SJP.pl


soliflukcja

morfologiczny proces kształtujący stoki na obszarach polarnych i wysokogórskich w strefie ciepłej, polegający na wolnych ruchach masowych wierzchniej warstwy gruntu


SJP.pl

Soliflukcja (spływ powierzchniowy) – jeden z procesów morfologicznych modelujących stoki w obszarach o klimacie zimnym, w warunkach peryglacjalnych (obszary polarne, wysokie góry). Zjawisko to polega na powolnym (do kilku cm na rok) pełzaniu wierzchniej warstwy gruntu.

Wikipedia


soliflukcyjny

soliflukcja


SJP.pl

Patrz:

soliflukcja

soligorsk

miasto na Białorusi


SJP.pl

Soligorsk (biał. Салігорск, Salihorsk, ros. Солигорск) – miasto na Białorusi, w obwodzie mińskim, na południe od Słucka, nad Zbiornikiem Soligorskim na Słuczy (lewy dopływ Prypeci). Jest centrum administracyjnym rejonu soligorskiego. W 2019 liczba mieszkańców wynosiła 106 289.

Wikipedia


soligorski

Soligorsk (miasto na Białorusi)


SJP.pl


solilokwium

monolog sceniczny zawierający refleksje i rozmyślania postaci dramatu


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) teatr. monolog sceniczny, stosowany w dramacie; zob. też solilokwium w Wikipedii

Wiktionary

Solilokwium albo soliloquium (etym. łac. solus loqui, mówić samemu) – sceniczna rozmowa z samym sobą, monolog niewypowiedzianych rozmyślań i refleksji, których celem jest określenie własnej postawy. Stosowany najczęściej w dramacie.

Za wzór tej formy uznawane są Soliloquia św. Augustyna.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ˌsɔlʲiˈlɔkfʲjũm, AS: solʹilokfʹi ̯ũm

Wiktionary

Powiązane:

 przym. solilokwialny

 przysł. solilokwialnie

Wiktionary


soliman

nazwisko


SJP.pl


solina

wieś w województwie podkarpackim, ośrodek turystyczno-wypoczynkowy


SJP.pl

Solina – wieś w Polsce położona w województwie podkarpackim, w powiecie leskim, w gminie Solina. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa krośnieńskiego. Do 30 grudnia 1999 Solina była siedzibą gminy Solina (siedziba przeniesiona do Polańczyka). Według danych z 2011 roku miejscowość zamieszkiwało 426 osób.

Wikipedia


solingen

[czytaj: ZOlinien] miasto w Niemczech


SJP.pl

Solingen (lim. Solich) – miasto na prawach powiatu w zachodniej części Niemiec, w kraju związkowym Nadrenia Północna-Westfalia, w rejencji Düsseldorf, na południe od Zagłębia Ruhry. Leży na obrzeżu górzystego regionu Bergisches Land, w którym jest drugim co do wielkości miastem (za graniczącym z nim Wuppertalem).

Wikipedia


soliński

przymiotnik od: Solina


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z Soliną, dotyczący Soliny

Wiktionary

Osoby o tym nazwisku

  • Aleksander Soliński (1914–1989) – polski działacz harcerski, nauczyciel, wychowawcza młodzieży, uczestnik powstania warszawskiego
  • Jacek Soliński (ur. 1957) – polski grafik, malarz, publicysta plastyczny i wydawca
  • Krzysztof Soliński (1950–2006) – polski poeta
  • Leszek Soliński (1926–2005) – polski historyk sztuki i malarz
  • Sylwester Soliński (ur. 1986) – polski hokeista
  • Wojciech Soliński – polski filolog, dr hab. nauk humanistycznych, profesor nadzwyczajny Instytutu Filologii Polskiej Wydziału Filologicznego Uniwersytetu Wrocławskiego

Wikipedia

Powiązane:

 rzecz. Solina ż.

Wiktionary


solion

przyrząd elektrochemiczny wykorzystujący zjawiska elektryczne zachodzące w elektrolitach


SJP.pl


solionowy

przymiotnik od: solion


SJP.pl


solipsysta

wyznawca, zwolennik solipsyzmu


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) zwolennik solipsyzmu

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. solipsyzm m.

 przym. solipsystyczny

Wiktionary


solipsystka

solipsysta


SJP.pl

Patrz:

solipsysta

solipsystyczny

dotyczący solipsyzmu, związany z solipsyzmem


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) związany z solipsyzmem

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Ci ludzie są znani nie ze swych poglądów, dokonań, a choćby błędów i porażek, ale z tego, że są znani – z codziennych występów na temat dowolny, a najchętniej solipsystyczny (kiedy tematem są oni sami).

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. solipsyzm m., solipsysta m.

Wiktionary


solipsyzm

pogląd filozoficzny, skrajna postać idealizmu subiektywnego


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) filoz. pogląd filozoficzny, według którego istnieje tylko osoba przyznająca się do niego, zaś cała rzeczywistość jest wyłącznie częścią jej umysłu;

Wiktionary

Solipsyzm (od łac. solus – jedyny, ipse – sam) – pogląd subiektywno-idealistyczny głoszący, że istnieje tylko jednostkowy podmiot poznający, cała zaś rzeczywistość jest jedynie zbiorem jego subiektywnych wrażeń – wszystkie obiekty, ludzie, etc., których doświadcza jednostka, są tylko częściami jej umysłu.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Jeśli solipsysta nie wierzy w istnienie innych ludzi, po co głosi solipsyzm?

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. solipsysta m.

 przym. solipsystyczny

Wiktionary


soliród

roślina z rodziny komosowatych


SJP.pl

Soliród (Salicornia L.) – rodzaj roślin zaliczany w zależności od ujęcia systematycznego do rodziny komosowatych lub szarłatowatych. Wyróżnianych jest w jego obrębie ok. 50 gatunków. Występują one na wszystkich kontynentach (z wyjątkiem Antarktydy), głównie wzdłuż wybrzeży oraz na śródlądowych solniskach. W Polsce rośnie na pojedynczych stanowiskach jeden gatunek – soliród zielny S. europaea.

Wikipedia


solirodek

solirodek zielny - gatunek rośliny z rodziny szarłatowatych; soliród zielny


SJP.pl


solista

1. osoba śpiewająca samodzielnie, solo;
2. śpiewak; wokalista


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) muz. muzyk wykonujący utwór muzyczny lub śpiewający pojedynczo

 (1.2) muz. muzyk wykonujący wirtuozerskie partie utworu w towarzystwie orkiestry lub chóru

 (1.3) choreogr. najwyższej klasy tancerz wykonujący główne role w spektaklu baletowym

 (1.4) sport. w łyżwiarstwie i wrotkarstwie figurowym, zawodnik, który startuje w konkurencji jazdy indywidualnej

Wiktionary

  • solista – osoba grająca muzykę lub śpiewająca pojedynczo
  • solista – osoba tańcząca pojedynczo
  • solista – w łyżwiarstwie i wrotkarstwie figurowym, zawodnik, który startuje w konkurencji jazdy indywidualnej
  • Solista – film z 2009 roku w reżyserii Joego Wrighta

Wikipedia

Przykłady

składnia.

kolokacje.

synonimy.

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

 rzecz. solówka ż., solo n.

:: fż. solistka ż.

 przym. solowo

 przysł. solo

frazeologia.

etymologia.

 (1.1-4) etym|wł|solista. < etym|wł|solo. < etym|łac|solus. → sam

uwagi.

 

 (1.3) por|koryfej.

tłumaczenia.

* angielski: (1.1) soloist

* białoruski: (1.1) саліст

* czeski: (1.1) sólista m.

* esperanto: (1.1) solisto

* francuski: (1.1) soliste m.

* hiszpański: (1.1) solista m.

* kaszubski: (1.1) solysta m.

* macedoński: (1.1) солист m

* niemiecki: (1.1) Solist m., Solosänger m.; (1.3) Solotänzer m.

* portugalski: (1.1) solista m.

* rumuński: (1.1) solist m.

* słowacki: (1.1) sólista

* słoweński: (1.1) solist m.

* szwedzki: (1.1) solist w.

* ukraiński: (1.1) соліст m.

* włoski: (1.1) solista m.

źródła.

== solista (język baskijski.) ==

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik

 (1.1) muz. solista

odmiana.

przykłady.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: sɔˈlʲista, AS: solʹista

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. solówka ż., solo n.

:: fż. solistka ż.

 przym. solowo

 przysł. solo

Wiktionary

Synonimy:

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

 rzecz. solówka ż., solo n.

:: fż. solistka ż.

 przym. solowo

 przysł. solo

frazeologia.

etymologia.

 (1.1-4) etym|wł|solista. < etym|wł|solo. < etym|łac|solus. → sam

uwagi.

 

 (1.3) por|koryfej.

tłumaczenia.

* angielski: (1.1) soloist

* białoruski: (1.1) саліст

* czeski: (1.1) sólista m.

* esperanto: (1.1) solisto

* francuski: (1.1) soliste m.

* hiszpański: (1.1) solista m.

* kaszubski: (1.1) solysta m.

* macedoński: (1.1) солист m

* niemiecki: (1.1) Solist m., Solosänger m.; (1.3) Solotänzer m.

* portugalski: (1.1) solista m.

* rumuński: (1.1) solist m.

* słowacki: (1.1) sólista

* słoweński: (1.1) solist m.

* szwedzki: (1.1) solist w.

* ukraiński: (1.1) соліст m.

* włoski: (1.1) solista m.

źródła.

== solista (język baskijski.) ==

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik

 (1.1) muz. solista

odmiana.

przykłady.

składnia.

kolokacje.

synonimy.

 (1.1) bakarlari

Wiktionary


solistka

solista


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) muz. artystka, która występuje bądź sama, bądź z orkiestrą, ale w partiach solowych

Wiktionary

  • solista – osoba grająca muzykę lub śpiewająca pojedynczo
  • solista – osoba tańcząca pojedynczo
  • solista – w łyżwiarstwie i wrotkarstwie figurowym, zawodnik, który startuje w konkurencji jazdy indywidualnej
  • Solista – film z 2009 roku w reżyserii Joego Wrighta

Wikipedia

Patrz:

solista

Przykłady

składnia.

kolokacje.

synonimy.

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

 rzecz. solówka ż.

:: fm. solista m.

 przym. solowy

 przysł. solo, solowo

frazeologia.

etymologia.

 etymn|pol|solista|-ka.

uwagi.

tłumaczenia.

 (1.1) zobtłum rodz|solista.

* białoruski: (1.1) салістка ż.

* rosyjski: (1.1) солистка ż.

* słoweński: (1.1) solistka ż.

* ukraiński: (1.1) солістка ż.

źródła.

== solistka (język słoweński.) ==

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) solistka

odmiana.

przykłady.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: sɔˈlʲistka, AS: solʹistka

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. solówka ż.

:: fm. solista m.

 przym. solowy

 przysł. solo, solowo

Wiktionary

Synonimy:

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

 rzecz. solówka ż.

:: fm. solista m.

 przym. solowy

 przysł. solo, solowo

frazeologia.

etymologia.

 etymn|pol|solista|-ka.

uwagi.

tłumaczenia.

 (1.1) zobtłum rodz|solista.

* białoruski: (1.1) салістка ż.

* rosyjski: (1.1) солистка ż.

* słoweński: (1.1) solistka ż.

* ukraiński: (1.1) солістка ż.

źródła.

== solistka (język słoweński.) ==

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) solistka

odmiana.

przykłady.

składnia.

kolokacje.

synonimy.

Wiktionary


solistówka

wieś w Polsce


SJP.pl

Solistówka – wieś w Polsce położona w województwie podlaskim, w powiecie augustowskim, w gminie Bargłów Kościelny.

W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa suwalskiego.

Wikipedia


solistyczny

wykonywany przez jednego artystę; solowy


SJP.pl


soliter

1. tasiemiec mający na główce dwa wieńce haczyków, osiągający do 8 metrów długości, pasożytujący w jelicie cienkim człowieka; tasiemiec uzbrojony;
2. drzewo lub krzew rosnące pojedynczo, w oddaleniu od innych, różniące się od nich np. kształtem lub kolorem, szczególnie popularne w ogrodach barokowych;
3. przestarzałe: kamień szlachetny oprawiony pojedynczo lub w otoczeniu mniejszych kamieni tego samego gatunku


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męski

 (1.1) med. zool. tasiemiec, pasożyt w przewodzie pokarmowym człowieka i zwierząt;

 (1.2) jubil. duży kamień szlachetny (najczęściej brylant, diament) w oprawie, niekiedy otoczony drobnymi tego samego rodzaju

 (1.3) ogrod. bot. samotne drzewo (krzew) w otwartym terenie, pełniące funkcję dekoracyjną;

 (1.4) urb. archit. wolno stojący budynek, zwykle planowo wkomponowany w otoczenie;

 (1.5) samotnik, jednoosobowa gra logiczna, rodzaj łamigłówki

 (1.6) gastr. jednoosobowa zastawa w serwisie śniadaniowym

 (1.7) przest. karc. pasjans

 (1.8) daw. odludek

Wiktionary

  • tasiemiec uzbrojony
  • oprawny duży kamień szlachetny
  • samotne drzewo
  • budynek wolno stojący
  • rodzaj łamigłówki

Wikipedia

Przykłady

 (1.2) Nie uszło jej uwagi, że miał na palcu solitera ogromnego, który świecił jak gwiazda.

 (1.7) Wieczorami, przesiadując w bawialni, za jedyną swą rozrywkę miała kładzenie solitera.

 (1.8) Z nikim się nigdy bliżej nie zadając, w pełni zasłużył na miano solitera.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.3) samotnik, syngielton

Wiktionary


soliton

impuls optyczny wytwarzany przez modulator laserowy i transmitowany przez medium światłowodowe


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) fiz. samopodtrzymująca się fala, zachowująca kształt i poruszająca się ze stałą prędkością

Wiktionary

W matematyce i fizyce soliton to samopodtrzymująca się odosobniona fala wywołana przez efekty nieliniowe występujące w materiale, w którym fala ta się rozchodzi. Solitony towarzyszą wielu zjawiskom fizycznym; pojawiają się też jako rozwiązania nieliniowych cząstkowych równań różniczkowych.

Wikipedia

Przykłady

składnia.

kolokacje.

synonimy.

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

frazeologia.

etymologia.

uwagi.

tłumaczenia.

* angielski: (1.1) soliton

* baskijski: (1.1) solitoi

* hiszpański: (1.1) solitón m.

źródła.

== soliton (język angielski.) ==

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik

 (1.1) fiz. soliton

odmiana.

przykłady.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: sɔˈlʲitɔ̃n, AS: solʹitõn

Wiktionary

Synonimy:

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

frazeologia.

etymologia.

uwagi.

tłumaczenia.

* angielski: (1.1) soliton

* baskijski: (1.1) solitoi

* hiszpański: (1.1) solitón m.

źródła.

== soliton (język angielski.) ==

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik

 (1.1) fiz. soliton

odmiana.

przykłady.

składnia.

kolokacje.

synonimy.

Wiktionary


soliwka

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) gw-pl|Poznań. mała beczka zwężająca się ku górze i ku dołowi służąca do przewozu owoców

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. solanka, sól

 czas. solić, przesalać

 przym. solankowy

Wiktionary


soliwoda

nazwisko


SJP.pl


solka

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) geogr. miasto w Rumunii w okręgu suczawskim na Bukowinie;

Wiktionary

Solka (rum. Solca) – miasto w okręgu suczawskim na rumuńskiej Bukowinie. Według danych szacunkowych na rok 2011 liczy 2188 mieszkańców.

W mieście stoi cerkiew Świętych Piotra i Pawła. Na południowy wschód od miasta położona jest miejscowość Kaczyka, o 5 km na południe zaś Nowy Soloniec. Na północy leży Lichtenberg (graniczący z Glitem, rum. Clit) – miejsce osiedlenia się i śmierci Jakuba Szeli, 6 km na zachód leży Arbore.

Wikipedia


sollecitando

określenie wykonawcze: przynaglając, przyspieszając


SJP.pl


solluks

lampa lecznicza emitująca promienie podczerwone; soluks, solluks


SJP.pl


sollux

lampa lecznicza emitująca promienie podczerwone; soluks, solluks


SJP.pl


solmizacja

w muzyce: system sylabowego oznaczenia stopni gamy wprowadzony w IX wieku przez Guida z Arezzo; nazwy sylab: do, re, mi, fa, sol, la, si odpowiadają siedmiu dźwiękom szeregu literowego: c, d, e, f, g, a, h


SJP.pl

Nazwa solmizacyjna – nazwa dźwięku muzycznego alternatywna do literowej. Nazwy solmizacyjne stosuje się w śpiewie do ćwiczeń wokalnych.

Nazwy solmizacyjne dla kolejnych dźwięków oktawy:

Solmizacja jest to system głosek stosowanych w nauce śpiewu. Ułatwia odczytanie zapisu nutowego melodii. Solmizacja została wprowadzona przez Gwido z Arezzo w XI wieku, który wprowadził skalę sześciostopniową oznaczając poszczególne jej stopnie pierwszymi zgłoskami kolejnych wersów hymnu na cześć św. Jana:

Wikipedia


solmizacyjny

związany z solmizacją


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z solmizacją, dotyczący solmizacji

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. solmizacja ż., solmizowanie n.

 czas. solmizować ndk.

Wiktionary


solmizować

dawniej: czytać nuty, śpiewając


SJP.pl


solnica

dawniej: naczynie do przechowywania soli; solniczka


SJP.pl

Solnica – wieś w Polsce położona w województwie pomorskim, w powiecie nowodworskim, w gminie Nowy Dwór Gdański na obszarze Żuław Wiślanych przy drodze krajowej nr 7.

Wieś została założona ok. XVII-XVIII wieku przez osadników olęderskich na obszarze Wielkich Żuław Malborskich. Wieś komornictwa zewnętrznego Elbląga w XVII i XVIII wieku.

W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa elbląskiego.

Wikipedia


solnictwo

dział przemysłu zajmujący się badaniem występowania oraz eksploatacją i przeróbką soli; halurgia


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) nauk. górn. dział nauki obejmujący wydobycie i wykorzystanie soli kopalnianej

Wiktionary

Solnictwo (halurgia) – dział górnictwa związany z występowaniem, eksploatacją i przeróbką soli, głównie kamiennej.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Gdy okazało się, że to zajęcie przynosi zyski, solnictwo stało się ich głównym źródłem utrzymania. Od neolitu aż do nowożytności ten, kto miał dostęp do soli, był bogaty.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. solniczka ż., sól ż., solanka ż., słoność ż.

 czas. przesalać, solić ndk., dosolić dk.

 przym. solny

 przysł. słono

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) halurgia

Wiktionary


solniczka

naczynie do przechowywania soli


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) niewielki zamknięty pojemnik do przechowywania soli, z otworkami, przez które posypuje się solą potrawy;

 (1.2) niewielki pojemnik w formie miseczki lub pudełka, przeznaczony specjalnie do przechowywania soli

 (1.3) przest. anat. dołek stawowy, fovea articularis, w którym tkwi główka kości udowej

 (1.4) pot. środ. akwarium słonowodne

Wiktionary

Wikipedia

Przykłady

 (1.1-2) Na stole nakrytym do obiadu, obok zastawy postawiono kryształową solniczkę i serwetnik.

 (1.1-2) Kto poprzestaje na małym, solniczką / ojców świeci między stołu darami, / ma sen spokojny, dobrej myśli brudna / chciwość nie plamićami.

 (1.4) Kupiłem nowy baniak 500 l na solniczkę z taką obsadą ryb: zebrasoma flavescens, hepatus, pokolec białobrody, trzy błazny, dziesięć chromisów, salarias oraz jakieś małe babki.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: sɔlʲˈɲit͡ʃka, AS: solʹńička

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. sól ż., solanka ż., solenie n., solnictwo n., zasolenie n., salserka ż.

:: zgrub. solnica ż.

 czas. solić, dosolić, posolić, przesolić, przysolić, przesalać

 przym. solny, solankowy, słony, posolony, przesolony, słonawy, zasolony, solarski

 przysł. słono

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1-2) solnica, salserka

 (1.3) panewka

 (1.4) akwarium morskie

Wiktionary


solnik

mieszanka soli i innych składników, służąca jako dodatek do pasz dla bydła i zwierzyny leśnej; lizawka


SJP.pl

Solnik (259 m) – wzgórze w Krakowie, w Dzielnicy VIII Dębniki. Czasami nazywane jest Górką Kostrzewską. Ciągnie się od osiedla Kostrze w kierunku północno-wschodnim do Wisły. U jego południowo-wschodnich podnóży znajduje się osiedle Pychowice i ulica Tyniecka, u północno-zachodnich osiedle Bodzów. W podziale fizycznogeograficznym Polski znajduje się w mezoregionie Pomost Krakowski.

Wikipedia


solnisko

przesycony solą grunt


SJP.pl

Solnisko – obszar lądowy, zwykle bagienny lub wilgotny, charakteryzujący się znacznym zasoleniem wód zasilających lub stagnujących.

Wikipedia


solniskowy

przymiotnik od: solnisko


SJP.pl


solno

wieś w Polsce


SJP.pl

2 miejscowości w Polsce:

  • Solno – wieś w woj. warmińsko-mazurskim, w pow. bartoszyckim, w gminie Bartoszyce
  • Solno – osada w woj. zachodniopomorskim, w pow. białogardzkim, w gminie Tychowo

Wikipedia


solno-jodowy

zawierający sól i jod


SJP.pl


solnogród

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna

 (1.1) geogr. hist. Salzburg, miasto w Austrii;

Wiktionary

Salzburg (cz. Salcburk, hist. Solnohrad; pol. hist. Solnogród) – miasto statutarne w Austrii, stolica kraju związkowego Salzburg. Położone w pobliżu granicy z Niemcami w Alpach, nad rzeką Salzach, na wysokości 424 m n.p.m. 156 619 mieszkańców (1 stycznia 2023), czwarte pod względem liczby ludności miasto w Austrii.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Zanim zdecydował się na wybór kariery wojskowej przez dwa semestry studiował "geodezję i wyższą matematykę" w filii Uniwersytetu Wiedeńskiego w Solnogrodzie.

 (1.1) Biskupi niemieccy zniszczyli słowiańską liturgię, a na miejsce Metodego został arcybiskupem jego zacięty wróg, który Pannonię (=Panonię) i Morawy powtórnie poddał zwierzchnictwu kościelnemu Solnogrodu.

Wiktionary

Powiązane:

 przym. solnogrodzki

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) Salzburg

Wiktionary


solność

solny


SJP.pl

Patrz:

solny

solny

z soli, słony


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) związany z solą, dotyczący soli

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Żupą solną, tak jak kopalniami kruszców, zarządzał żupnik.

 (1.1) Stanisław Barabasz pochodził z rodziny związanej z bocheńskim przemysłem solnym, o wielkich tradycjach patriotycznych.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. solnictwo n., sól ż., solanka ż., solniczka ż., solarka ż., solenie n., zasolenie n., posolenie n.

 czas. dosolić, przesalać, solić ndk., posolić dk., zasolić dk.

 przym. słony, solankowy, słonawy

 przysł. słono, słonawo

Wiktionary


solo

1. utwór albo jego część, przeznaczone do wykonywania przez jednego artystę;
2. występ jednego artysty


SJP.pl

przysłówek

 (1.1) sam, sama

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (2.1) muz. utwór lub jego fragment wykonywany przez tylko jednego artystę

 (2.2) pot. bójka

forma rzeczownika.

 (3.1) W. lp. od: sola

Wiktionary

Solo (z wł. solo, 'sam'):

  1. określenie oznaczające, że dany utwór muzyczny lub fragment utworu grany jest lub śpiewany przez jednego wykonawcę. Utwór napisany w całości na jeden instrument nosi miano utworu solowego, a jego wykonawca to solista.
  2. (przeważnie w muzyce rozrywkowej) fragment utworu muzycznego grany lub śpiewany przez jednego wykonawcę, z ewentualnym pomocniczym akompaniamentem, często improwizowany.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Śpiewałem solo na koncercie.

 (2.2) Marek ma dzisiaj solo z Piotrkiem.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈsɔlɔ, AS: solo

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. solistka ż., solista mos.

 przym. solistyczny, solowy

Wiktionary


soloch

nazwisko


SJP.pl


solodajny

dostarczający soli; obfitujący w sól


SJP.pl


solomierz

przyrząd do pomiaru stężenia roztworów wodnych soli kuchennej; halimetr


SJP.pl


solomit

płyta izolacyjna wyrabiana ze słomy, mająca zastosowanie w budownictwie; słomit


SJP.pl


solon

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy, nazwa własna

 (1.1) hist. starożytny poeta, mąż stanu i prawodawca ateński żyjący na przełomie VII i VI w. p.n.e.;

 (1.2) imię|polski|m.

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna

 (2.1) geogr. toponim, nazwa kilku miejscowości i gmin w Stanach Zjednoczonych

Wiktionary

Solon (gr.kl. Σόλων Sólōn; ok. 635 – ok. 560 p.n.e.) – ateński mąż stanu, poeta i prawodawca, który przyczynił się w znaczący sposób do rozwoju ustroju demokratycznego.

Wikipedia

Przykłady

składnia.

kolokacje.

 (1.1) prawo / prawodawstwo / reformy / poezja Solona

 (1.2) kolokacje imię m.

 (2.1) Solon Springs

synonimy.

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

 rzecz. Soloi n., Soleiczyk m., solecyzm m., Solonka ż.

 czas. solecyzować

 przym. soloński

frazeologia.

etymologia.

 (1.1) etym|łac|Solon. < etym|gr|Σόλων.

uwagi.

 

 (1.1) wikicytaty.

tłumaczenia.

* angielski: (1.1) Solon

* arabski: (1.1) سولون

* bułgarski: (1.1) Солон

* czeski: (1.1) Solón m.

* estoński: (1.1) Solon

* francuski: (1.1) Solon m.

* gruziński: (1.1) სოლონი

* hebrajski: (1.1) סולון

* hiszpański: (1.1) Solón m.

* japoński: (1.1) ソロン

* koreański: (1.1) 솔론

* litewski: (1.1) Solonas m.

* łaciński: (1.1) Solon m.

* niemiecki: (1.1) Solon m.

* nowogrecki: (1.1) Σόλων (ο Αθηναίος) m., Σόλωνας m.; (1.2) Σόλων m.

* ormiański: (1.1) Սոլոն

* perski: (1.1) سولون

* portugalski: (1.1) Sólon m.

* rosyjski: (1.1) Солон m.

* rumuński: (1.1) Solon

* słowacki: (1.1) Solón m.

* starogrecki: (1.1) Σόλων m.; (1.2) Σόλων m.

* staroormiański: (1.1) Սողոն

* szwedzki: (1.1) Solon

* turecki: (1.1) Solon

* ukraiński: (1.1) Солон m.

* węgierski: (1.1) Szolón

* włoski: (1.1) Solone m.

źródła.

== Solon (język angielski.) ==

thumb|Solon (1.1)

wymowa.

 IPA|ˈsəʊlən.

znaczenia.

rzeczownik, nazwa własna

 (1.1) hist. Solon

odmiana.

przykłady.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈsɔlɔ̃n, AS: solõn

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Soloi n., Soleiczyk m., solecyzm m., Solonka ż.

 czas. solecyzować

 przym. soloński

Wiktionary

Synonimy:

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

 rzecz. Soloi n., Soleiczyk m., solecyzm m., Solonka ż.

 czas. solecyzować

 przym. soloński

frazeologia.

etymologia.

 (1.1) etym|łac|Solon. < etym|gr|Σόλων.

uwagi.

 

 (1.1) wikicytaty.

tłumaczenia.

* angielski: (1.1) Solon

* arabski: (1.1) سولون

* bułgarski: (1.1) Солон

* czeski: (1.1) Solón m.

* estoński: (1.1) Solon

* francuski: (1.1) Solon m.

* gruziński: (1.1) სოლონი

* hebrajski: (1.1) סולון

* hiszpański: (1.1) Solón m.

* japoński: (1.1) ソロン

* koreański: (1.1) 솔론

* litewski: (1.1) Solonas m.

* łaciński: (1.1) Solon m.

* niemiecki: (1.1) Solon m.

* nowogrecki: (1.1) Σόλων (ο Αθηναίος) m., Σόλωνας m.; (1.2) Σόλων m.

* ormiański: (1.1) Սոլոն

* perski: (1.1) سولون

* portugalski: (1.1) Sólon m.

* rosyjski: (1.1) Солон m.

* rumuński: (1.1) Solon

* słowacki: (1.1) Solón m.

* starogrecki: (1.1) Σόλων m.; (1.2) Σόλων m.

* staroormiański: (1.1) Սողոն

* szwedzki: (1.1) Solon

* turecki: (1.1) Solon

* ukraiński: (1.1) Солон m.

* węgierski: (1.1) Szolón

* włoski: (1.1) Solone m.

źródła.

== Solon (język angielski.) ==

thumb|Solon (1.1)

wymowa.

 IPA|ˈsəʊlən.

znaczenia.

rzeczownik, nazwa własna

 (1.1) hist. Solon

odmiana.

przykłady.

składnia.

kolokacje.

synonimy.

Wiktionary


solonka

półprzetwór (otrzymywany np. ze świeżych jarzyn lub grzybów) utrwalony za pomocą soli


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) etn. przedstawicielka ewenkijskiej grupy etnicznej zamieszkującej w Chinach na obszarze m.in. Mongolii Wewnętrznej

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz.

:: fm. Solon mos.

Wiktionary


solonośny

zawierający sól


SJP.pl


soloński

przymiotnik relacyjny

 (1.1) hist. związany z postacią ateńskiego polityka i prawodawcy Solona albo dotyczący rozwiązań ustrojowych jakie wprowadził

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Solon mos.

Wiktionary


solorz

nazwisko


SJP.pl


solothurn

[czytaj: ZOloturn] Solura;
1. miasto w Szwajcarii;
2. kanton w Szwajcarii


SJP.pl

Szwajcaria:

  • Solothurn – niemiecka nazwa kantonu Solura
  • Solothurn – niemiecka nazwa miasta Solura
    • Solothurn – stacja kolejowa w Solurze
  • Solothurn – niemiecka nazwa okręgu (Bezirk) Solura
  • Solothurn-Lebern – niemiecka nazwa jednostki administracyjnej (Amtei) w kantonie Solura

Wikipedia


solówa

zgrubienie od: solówka


SJP.pl


solowarstwo

dział przemysłu zajmujący się warzeniem soli; warzelnictwo


SJP.pl


solowate

rodzina ryb z rzędu flądrokształtnych


SJP.pl

Solowate (Soleidae) – rodzina ryb flądrokształtnych (Pleuronectiformes). Niektóre gatunki mają duże znaczenie gospodarcze.

Wikipedia


solowaty

o cechach solowatych (rodzina ryb)


SJP.pl


solóweczka

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) zdrobn. od: solówka

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Piosenkę kończy imponująca solóweczka na hammondzie.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. solista mos., solistka ż., solówka ż.

Wiktionary


solowiec

jajożyworodny skorupiak słonowodny, używany w akwarystyce jako pokarm; słonaczek, solankowiec


SJP.pl

Wikipedia


solówka

1. utwór wykonywany solo;
2. partia solowa, występ solowy;
3. samochód ciężarowy lub motocykl bez przyczepy;
4. młodzieżowo: bójka jeden na jednego; solo, randka;
5. dawniej: beczka do soli;
6. dawniej: sos powstały po zasoleniu mięsa, śledzi itp.


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) środ. muz. choreogr. występ solowy, utwór lub jego fragment wykonywany solo

 (1.2) środ. mot. motocykl bez kosza

 (1.3) środ. mot. samochód ciężarowy bez przyczepy lub naczepy; także. tramwaj jednowagonowy

 (1.4) daw. gw-pl|Kraków. beczka do rozwożenia owoców

 (1.5) młodz. bójka jeden na jednego

Wiktionary

Solo (z wł. solo, 'sam'):

  1. określenie oznaczające, że dany utwór muzyczny lub fragment utworu grany jest lub śpiewany przez jednego wykonawcę. Utwór napisany w całości na jeden instrument nosi miano utworu solowego, a jego wykonawca to solista.
  2. (przeważnie w muzyce rozrywkowej) fragment utworu muzycznego grany lub śpiewany przez jednego wykonawcę, z ewentualnym pomocniczym akompaniamentem, często improwizowany.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: sɔˈlufka, AS: solufka

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. solista mos., solistka ż.

:: zdrobn. solóweczka ż.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) pot. zdrobn. solóweczka

 (1.2) pot. zdrobn. solóweczka

 (1.3) pot. zdrobn. solóweczka; neutr. ciągnik, ciągnik siodłowy

 (1.5) solo

Wiktionary


solówkowy

solówka


SJP.pl

Patrz:

solówka

solowy

1. w muzyce, choreografii: wykonywany przez jednego artystę lub przeznaczony do takiego wykonania; solo (np. występ solowy);
2. w sporcie:
a) przeznaczony do wykonania dla zawodnika startującego w konkurencji indywidualnej, wykonywany przez takiego zawodnika (np. konkurencja solowa);
b) rozegrany przez jednego z zawodników danej drużyny, niezależnie od niej, indywidualnie (np. solowy popis)


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) wykonywany lub przeznaczony do wykonania przez jedną osobę

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. solo n., solistka ż.

 przym. solo

 przysł. solo

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) war. solo

Wiktionary


solski

przymiotnik od: Soła (rzeka)


SJP.pl

  • Adam Solski (1895-1940) – major piechoty Wojska Polskiego
  • Bogusław Solski – architekt i rzeźbiarz
  • Andrzej Solski (ur. 1969) – polski siatkarz
  • Leszek Solski (1935-2010) – polski działacz Rodzin Katyńskich
  • Ludwik Solski (1855-1954) – polski aktor
  • Stanisław Solski (1622-1701) – polski matematyk, architekt i jezuita
  • Wacław Solski (1897-1990) – polski pisarz
Zobacz też
  • Solska

Wikipedia


solstycja

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) daw. letnie lub zimowe przesilenie dnia z nocą

Wiktionary

Wymowa:

IPA: sɔlˈstɨt͡sʲja, AS: solstycʹi ̯a

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. solstycjum

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) solstycjum

Wiktionary


solstycjum

letnie lub zimowe przesilenie dnia z nocą


SJP.pl

Przesilenie, solstycjum (łac. solstitium – „przesilenie (letnie)”) w astronomii oznacza skrajny punkt odchylenia Słońca od równika. W ciągu roku na Ziemi pojawiają się dwa przesilenia:

  • przesilenie czerwcowe w okolicach 20–21 czerwca, gdy Słońce góruje w zenicie na szerokości zwrotnika Raka; na półkuli północnej występuje wtedy przesilenie letnie, a na półkuli południowej przesilenie zimowe
  • przesilenie grudniowe w okolicach 21–22 grudnia, gdy Słońce góruje w zenicie na szerokości zwrotnika Koziorożca; na półkuli północnej występuje wtedy przesilenie zimowe, a na półkuli południowej przesilenie letnie

Wikipedia


soltanto

określenie muzyczne: jedynie, tylko


SJP.pl


solti

  • Georg Solti – dyrygent węgierski
  • (6974) Solti – planetoida

Wikipedia


solubilizacja

zdolność rozpuszczania organicznych substancji nierozpuszczalnych w wodzie przez rozcieńczone wodne roztwory substancji powierzchniowo czynnych


SJP.pl

Solubilizacja jest to proces zwiększania rozpuszczalności substancji za pomocą tzw. pośredników rozpuszczania czyli solubilizatorów. Ze względu na rodzaj solubilizatorów i mechanizm ich działania można wyróżnić dwa typy solubilizacji: hydrotropową i micelarną.

Wikipedia


solucja

1. środowiskowo: instrukcja przejścia gry komputerowej;
2. dawniej: rozwiązanie, rozwikłanie czegoś


SJP.pl

Solucja (z ang. solution – rozwiązanie) – tekst zawierający opis, jak ukończyć grę komputerową. Tekst solucji składa się najczęściej ze zdań rozkazujących opisujących kolejne czynności. W tekście są zawarte najczęściej sposoby rozwiązania zagadek w grze lub wymienione są odpowiednie czynności doprowadzające do posunięcia fabuły naprzód.

Wikipedia


soluks

lampa lecznicza emitująca promienie podczerwone; sollux, solluks


SJP.pl


soluna

model samochodu sedan produkowany w Tajlandii przez koncern Toyoty


SJP.pl


solura

Solothurn;
1. miasto w Szwajcarii;
2. kanton w Szwajcarii


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) geogr. miasto w północno-zachodniej Szwajcarii, w kantonie Solura (1.2), nad rzeką Aare;

 (1.2) geogr. adm. niemieckojęzyczny kanton w północno-zachodniej Szwajcarii;

Wiktionary

Szwajcaria:

  • Solura – kanton
  • Solura – okręg (Bezirk) w kantonie Solura
  • Solura – miasto w kantonie Solura, w okręgu Solura
  • Solura-Lebern – jednostka administracyjna (Amtei) w kantonie Solura

Zobacz też:

  • Solothurn

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Podobnie w Solurze czy Bazylei – język francuski stał się powszechnie znany (w Solurze rezydował ambasador francuski, zajmujący się m.in. werbunkiem żołnierzy, Bazylea zaś leżała blisko granicy i była silnie powiązana z Francją więzami gospodarczymi).

 (1.1) 15 października - W Solurze w Szwajcarii zmarł Tadeusz Kościuszko (ur. 1746).

Wiktionary

Powiązane:

 przym. solurski

Wiktionary


solurski

przymiotnik od: Solura (1. miasto w Szwajcarii;
2. kanton w Szwajcarii)


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z Solurą, dotyczący Solury

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Wspomnienia przekazały nam solurski wizerunek Kościuszki - jak z sentymentalnego albumu.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Solura ż.

Wiktionary


solut

1. w poligrafii: zwykły skład tekstowy w wierszach, druk o wierszach pełnych, bez przerw
2. w chemii: substancja rozpuszczona


SJP.pl


solvay

Stany Zjednoczone:

  • Solvay – wieś w hrabstwie Onondaga w stanie Nowy Jork oraz przedmieścia Syracuse

Inne:

  • (7537) Solvay – planetoida
  • Solvay SA – międzynarodowy koncern przemysłu chemicznego z siedzibą w Brukseli
    • Zakłady „Solvay” z zarządem w Warszawie
    • Krakowskie Zakłady Sodowe Solvay – fabryka sody w Krakowie (w Borku Fałęckim)
    • Zakłady Sodowe Solvay w Mątwach k. Inowrocławia
  • Osadniki Sodowe Solvay – tereny poprzemysłowe Krakowskich Zakładów Sodowych „Solvay”
  • Centrum Sztuki Współczesnej „Solvay” – w Krakowie
  • Klub Sportowy „Solvay” w Będzinie (w Grodźcu)
  • Park Solvay w Krakowie
  • Solvay Park – galeria handlowa w Krakowie (w Borku Fałęckim)

Wikipedia


solver

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) mat. inform. funkcja w kalkulatorach naukowych i programach komputerowych umożliwiająca rozwiązywanie równań;

Wiktionary

Solver – funkcja w kalkulatorach naukowych lub programach komputerowych umożliwiająca rozwiązywanie równań.

Wikipedia

Przykłady

składnia.

kolokacje.

synonimy.

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

frazeologia.

etymologia.

uwagi.

tłumaczenia.

* angielski: (1.1) solver

źródła.

== solver (język angielski.) ==

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik

 (1.1) inform. solver

 (1.2) ktoś lub coś co rozwiązuje (ang. solve)

odmiana.

przykłady.

Wiktionary


solwat

połączenie jonów lub cząsteczek substancji rozpuszczonej z cząsteczkami rozpuszczalnika, powstałe w wyniku solwatacji


SJP.pl


solwatacja

oddziaływanie jonów substancji rozpuszczonych z cząsteczkami rozpuszczalnika


SJP.pl

Solwatacja – proces otaczania cząsteczek rozpuszczanego związku chemicznego przez cząsteczki rozpuszczalnika.

Solwatacja występuje zwykle w rozpuszczalnikach silnie polarnych, zwłaszcza gdy rozpuszczany związek też ma silne własności polarne lub posiada wiązania jonowe. Rozpuszczalnik ma tendencję w takich przypadkach do tworzenia dość trwałej otoczki o grubości dochodzącej do 4 lub 5 cząsteczek wokół cząsteczki rozpuszczonego związku. Otoczka ta, zwana otoczką solwatacyjną, powstaje na skutek słabych oddziaływań elektrostatycznych. W niektórych reakcjach chemicznych otoczka solwatacyjna stanowi przeszkodę spowalniającą reakcję. Z drugiej strony zjawisko solwatacji prowadzi do dysocjacji elektrolitycznej w roztworach.

Wikipedia


solwatacyjny

związany z solwatacją


SJP.pl


solwatochromia

przesunięcie pasm absorpcji w widmie elektronowym pod wpływem rozpuszczalnika


SJP.pl


solwent

środowiskowo: rozpuszczalnik


SJP.pl


solwentnafta

produkt destylacji smoły węglowej, złożony głównie z ksylenów i wyższych homologów


SJP.pl


solwentowy

druk solwentowy - jedna z technik drukarskich


SJP.pl


solwoliza

reakcja podwójnej wymiany zachodząca pomiędzy substancją rozpuszczoną a rozpuszczalnikiem, który pełni funkcję drugiego reagenta; lioliza


SJP.pl

Solwoliza – reakcja chemiczna, w wyniku której dany związek chemiczny znajdujący się w roztworze reaguje z rozpuszczalnikiem (np. typu ROH), jonem lioniowym (odpowiednio ROH+2) lub jonem liatowym (odpowiednio RO
). Zazwyczaj termin ten odnosi się do reakcji, w których cząsteczka rozpuszczalnika działa jako czynnik nukleofilowy.

Wikipedia


solwować

czasownik dokonany

 (1.1) daw. rozwiązać, zawiesić, odroczyć

Wiktionary

Wymowa:

IPA: sɔlˈvɔvat͡ɕ, AS: solvovać

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. solwowanie n.

Wiktionary


solwowanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|solwować.

Wiktionary

Powiązane:

 czas. solwować ndk.

Wiktionary


solywka

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) poznań. - zob. soliwka.

Wiktionary


som

waluta Kirgistanu (1 som = 100 tyiyn)


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy

 (1.1) monet. waluta Kirgistanu;

forma rzeczownika.

 (2.1) D. lm. od: soma

Wiktionary

Som może dotyczyć:

  • som – waluta (jednostka monetarna) Kirgistanu
  • Som – wieś na Białorusi, w obwodzie homelskim, w rejonie lelczyckim
  • Som – miasto w północnych Indiach w środkowej części stanu Uttar Pradesh
  • Som – miejscowość na Węgrzech
  • „Som” – rosyjski niszczyciel z początku XX wieku

Patrz także: SOM.

Wikipedia

Przykłady

składnia.

kolokacje.

 (1.1) som kirgiski

synonimy.

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

 przym. somowy

frazeologia.

etymologia.

uwagi.

 

tłumaczenia.

* baskijski: (1.1) som

* ukraiński: (1.1) сом m.

źródła.

== som (język baskijski.) ==

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik

 (1.1) monet. som

odmiana.

przykłady.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: sɔ̃m, AS: sõm

Wiktionary

Powiązane:

 przym. somowy

Wiktionary

Synonimy:

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

 przym. somowy

frazeologia.

etymologia.

uwagi.

 

tłumaczenia.

* baskijski: (1.1) som

* ukraiński: (1.1) сом m.

źródła.

== som (język baskijski.) ==

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik

 (1.1) monet. som

odmiana.

przykłady.

składnia.

kolokacje.

synonimy.

Wiktionary


soma

1. ofiara bóstwom w hinduizmie;
2. ciało organizmów z wyjątkiem komórek rozrodczych;
3. halucynogenny sok wytłaczany z nieznanej rośliny w starożytnych Indiach, mający zapewniać siłę i nieśmiertelność


SJP.pl

Nazwa miejscowości

  • Soma – miasto w Gambii
  • Soma – miasto w Japonii
  • Soma – miasto w Turcji

W Indiach

  • soma – roślina z której wytwarzano napój rytualny w starożytnych Indiach
  • soma – rytualny napój wedyjski
  • Soma – wedyjski bóg
  • soma – według ajurwedy jedna z trzech sił oddziałujących z czakrami w ludzkim ciele

Wikipedia


somali

język Somalijczyków


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) jęz. język somalijski

Wiktionary

Somali (somalijski: Dawlada Deegaanka Soomaalida Itoobiya, arabski: الدولة الاثيوبية المنطقة الصومالية) – region administracyjny we wschodniej Etiopii, obejmujący terytorium zamieszkane przez Somalijczyków (tzw. Ogaden). Region graniczy z Dżibuti na północy, Kenią na południu, Somalią na wschodzie i południu oraz z regionem Oromia na zachodzie. Stolicą regionu jest Dżidżiga.

Wikipedia

Powiązane:

 rzecz. Somalia ż., Somalijczyk mos., Somalijka ż., somalijski mrz.

 przym. somalijski

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) (język) somalijski, somalijszczyzna

Wiktionary


somalia

Somalijska Republika Demokratyczna; państwo w Afryce


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) geogr. polit. państwo w Afryce ze stolicą w Mogadiszu;

Wiktionary

Somalia (som. Soomaaliya; arab. ‏الصومال‎, As-Sumal, Aş-Şūmāl), Federalna Republika Somalii (som. Jamhuuriyadda Federaalka Soomaaliya; arab. ‏جمهورية الصومال الفدرالية‎, trb. Jumhūrīyat aṣ-Ṣūmāl al-Fidirālīyah) – państwo w północno-wschodniej części Afryki położone na Półwyspie Somalijskim (zwanym „Rogiem Afryki”). Przylega do Oceanu Indyjskiego i Zatoki Adeńskiej. Na północnym zachodzie graniczy z Dżibuti, na zachodzie z Etiopią, zaś na południowym zachodzie z Kenią.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Wyposażyliśmy w krany z bieżącą wodą salę zabiegową w placówkaacówce dla przyszłych matek w Puntlandzie w Somalii.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: sɔ̃ˈmalʲja, AS: sõmalʹi ̯a

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. somalijski m., Somalijczyk m., Somalijka ż., Somali, somali

 przym. somalijski

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) Republika Somalijska, ofic. Federalna Republika Somalii

Wiktionary


somalijczyk

obywatel Somalii


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) obywatel Somalii

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌsɔ̃maˈlʲijt͡ʃɨk, AS: sõmalʹii ̯čyk

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Somalia ż., somalijski m.

:: fż. Somalijka ż.

 przym. somalijski

Wiktionary


somalijka

obywatelka Somalii


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) obywatelka Somalii

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌsɔ̃maˈlʲijka, AS: sõmalʹii ̯ka

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. somali n., somalijski m., Somalia ż.

:: fm. Somalijczyk m.

 przym. somalijski

Wiktionary


somalijski

związany z Somalią


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) odnoszący się do państwa Somalia

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (2.1) jęz. język urzędowy Somalii;

Wiktionary

Język somalijski – język z grupy języków kuszyckich rodziny afroazjatyckiej, jeden z języków urzędowych Somalii oraz Somalilandu. Używany jest też przez mniejszości narodowe we wschodniej Etiopii (oficjalny język w regionie Somali), Dżibuti oraz Kenii (hrabstwa Wajir, Garissa, Mandera). Oficjalnym organem regulującym jest Regional Somali Language Academy (RSLA).

Szacunkowo liczba posługujących się nim wynosi 14 mln osób.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ˌsɔ̃maˈlʲijsʲci, AS: sõmalʹii ̯sʹḱi

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. somali n., Somalia ż., Somalijczyk m., Somalijka ż.

Wiktionary


somaliland

islamska republika we wschodniej Afryce nad Zatoką Adeńską, nieuznawana przez społeczność międzynarodową


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męski, nazwa własna

 (1.1) geogr. polit. nieuznawana republika we wschodniej Afryce;

Wiktionary

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Somaliland jest de facto niepodległym państwem w Afryce Wschodniej.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌsɔ̃maˈlʲilãnt, AS: sõmalʹilãnt

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Somalilandczyk mos., Somalilandka ż.

 przym. somalilandzki

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) Republika Somalilandu

Wiktionary


somalilandzki

Somaliland


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z Somalilandem, dotyczący Somalilandu

Wiktionary

Patrz:

Somaliland

Powiązane:

 rzecz. Somaliland mrz., Somalilandczyk mos., Somalilandka ż.

Wiktionary


soman

bojowy środek trujący


SJP.pl

Soman (fluorometylofosfonian O-pinakolu, symbol NATO: GD) – fosforoorganiczny związek chemiczny, silnie toksyczny bojowy środek trujący, z grupy paralityczno-drgawkowych.

Soman jest bezbarwną cieczą o słabym zapachu kamfory, szybko parującą w temperaturze pokojowej. Soman nie rozpuszcza się w wodzie i jest silnie trujący. Do zatrucia somanem dochodzi w wyniku wdychania jego par oraz wnikania par i kropel przez skórę. Dawka śmiertelna dla człowieka wynosi kilka miligramów.

Wikipedia


somatoid

1. kryształ o zaokrąglonych ścianach i zakrzywionych krawędziach;
2. bryła przypominająca taki kryształ


SJP.pl


somatoidalny

taki, który ma kształt somatoidu, kryształu o zaokrąglonych ścianach i zakrzywionych krawędziach


SJP.pl


somatologia

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) biol. antrop. nauka o budowie ciała człowieka

Wiktionary

Przykłady

składnia.

kolokacje.

synonimy.

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

frazeologia.

etymologia.

 etym|gr|σῶμα. (sṓma) → ciało + etymn|pol|-logia.

uwagi.

tłumaczenia.

* angielski: (1.1) somatology

* białoruski: (1.1) саматалогія ż.

* hiszpański: (1.1) somatología ż.

* interlingua: (1.1) somatologia

* nowogrecki: (1.1) σωματολογία ż.

* rosyjski: (1.1) соматология ż.

* ukraiński: (1.1) соматологія ż.

źródła.

== somatologia (interlingua.) ==

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik

 (1.1) somatologia

odmiana.

przykłady.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌsɔ̃matɔˈlɔɟja, AS: sõmatoloǵi ̯a

Wiktionary

Powiązane:

frazeologia.

etymologia.

 etym|gr|σῶμα. (sṓma) → ciało + etymn|pol|-logia.

uwagi.

tłumaczenia.

* angielski: (1.1) somatology

* białoruski: (1.1) саматалогія ż.

* hiszpański: (1.1) somatología ż.

* interlingua: (1.1) somatologia

* nowogrecki: (1.1) σωματολογία ż.

* rosyjski: (1.1) соматология ż.

* ukraiński: (1.1) соматологія ż.

źródła.

== somatologia (interlingua.) ==

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik

 (1.1) somatologia

odmiana.

przykłady.

składnia.

kolokacje.

synonimy.

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

Wiktionary

Synonimy:

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

frazeologia.

etymologia.

 etym|gr|σῶμα. (sṓma) → ciało + etymn|pol|-logia.

uwagi.

tłumaczenia.

* angielski: (1.1) somatology

* białoruski: (1.1) саматалогія ż.

* hiszpański: (1.1) somatología ż.

* interlingua: (1.1) somatologia

* nowogrecki: (1.1) σωματολογία ż.

* rosyjski: (1.1) соматология ż.

* ukraiński: (1.1) соматологія ż.

źródła.

== somatologia (interlingua.) ==

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik

 (1.1) somatologia

odmiana.

przykłady.

składnia.

kolokacje.

synonimy.

Wiktionary


somatotopagnozja

choroba polegająca na zaburzeniu zdolności rozpoznawania części własnego ciała; autotopagnozja


SJP.pl


somatotropina

hormon wzrostowy wytwarzany w przednim płacie przysadki mózgowej; chondrotropina


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) biochem. fizj. hormon peptydowy produkowany przez przedni płat przysadki mózgowej, który odgrywa kluczową rolę w regulacji wzrostu, metabolizmu i regeneracji tkanek

Wiktionary

Hormon wzrostu, GH (od ang. growth hormone), somatotropina, hormon somatotropowy, STH (od ang. somatotropic hormone) – hormon polipeptydowy produkowany przez komórki kwasochłonne przedniego płata przysadki mózgowej. Wydzielanie hormonu wzrostu odbywa się pulsacyjnie, a częstotliwość i intensywność impulsów zależy od wieku i płci.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) U dzieci i młodzieży somatotropina stymuluje wzrost kości długich, prowadząc do zwiększenia wzrostu.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) hormon wzrostu, hormon somatotropowy

Wiktionary


somatyczny

dotyczący ciała, odnoszący się do cielesności, fizyczności; cielesny


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) dotyczący somy – ciała

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. soma ż., somatyka ż.

 przysł. somatycznie

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) fizyczny, cielesny

Wiktionary


somatyzacja

wyrażanie i sygnalizowanie za pomocą ciała problemów psychicznych, moralnych czy społecznych


SJP.pl

Somatyzacja – objaw lub zaburzenie z grupy nerwic. Charakteryzuje się obecnością dolegliwości sugerujących obecność choroby somatycznej (pozapsychiatrycznej) przy równoczesnym braku innych przesłanek chorobowych w badaniach laboratoryjnych, obrazowych i badaniu fizykalnym. W rzeczywistości są one wyrazem zaburzeń autonomicznego układu nerwowego, związanych z nieuświadomionym lękiem i napięciem.

Wikipedia


somatyzacyjny

związany z somatyzacją


SJP.pl


somatyzm

pogląd filozoficzny uznający istnienie jedynie ciała


SJP.pl


sombre

delikatne rozjaśnienie włosów dające efekt naturalnych refleksów


SJP.pl


sombrero

rodzaj kapelusza z szerokim rondem, przepasany wstążką lub sznurem; noszony w Hiszpanii i krajach Ameryki Łacińskiej


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki, nazwa własna

 (1.1) astr. galaktyka spiralna o numere M104 obserwowana w południowej części gwiazdozbioru Panny;

 (2.1) geogr. wyspa na Morzu Karaibskim, należąca do brytyjskiej kolonii Anguilli;

Wiktionary

Sombrero (hisz. sombrero kapelusz) to wysoki kapelusz słomiany lub filcowy z miękkim, szerokim rondem. Był używany w Hiszpanii w XV i XVI wieku. Stamtąd trafił do hiszpańskich kolonii w Ameryce Środkowej i Południowej. Stanowi narodowe nakrycie głowy Meksykanów i Chilijczyków.

Jedna z galaktyk z racji swojego kształtu została nazwana Galaktyką Sombrero.

Wikipedia

Synonimy:

 (1.1) M104, NGC 4594

Wiktionary


somianecki

przymiotnik od: Somianka


SJP.pl


somianka

wieś w Polsce


SJP.pl

Somianka – wieś w Polsce położona w województwie mazowieckim, w powiecie wyszkowskim, w gminie Somianka. Ma status sołectwa.

Wikipedia


sominy

wieś kaszubska


SJP.pl

Sominy (kaszub. Sominë, niem. Sommin) – wieś kaszubska w Polsce, położona w województwie pomorskim, w powiecie bytowskim, w gminie Studzienice, na Pojezierzu Bytowskim, na północnym brzegu jeziora Somińskiego na obrzeżach Zaborskiego Parku Krajobrazowego. Wieś jest siedzibą sołectwa Sominy, w którego skład wchodzą również Sominki (kasz. Sominczi 10 mieszkańców) i Koźlice.

Wikipedia


somit

część zarodka kręgowców; miomer; pęcherzyk mezodermalny


SJP.pl

Somity (z gr. σομα = ciało; także miomery, praczłony) – segmentalne jednostki przyosiowej mezodermy grzbietowej zarodków kręgowców, rozwijające się w procesie somitogenezy symetrycznie po obu stronach cewy nerwowej i struny grzbietowej. Somity przekształcają się w dermatomy, miotomy i sklerotomy.

Wikipedia


somma

1. rzeka we Francji;
2. departament we Francji


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) geogr. rzeka w Pikardii, w północnej Francji;

 (1.2) geogr. adm. francuski departament położony w regionie Hauts-de-France;

Wiktionary

Geografia

  • Somma – rzeka w Pikardii, w północnej Francji, uchodzi do kanału La Manche
  • Somma – departament we Francji
  • Somma Lombardo – gmina w Lombardii we Włoszech

Inne

  • Pascual Somma – urugwajski piłkarz
  • A.C. Somma w Sommacampagna

Wikipedia

Przykłady

składnia.

kolokacje.

 (1.1) bitwa nad Sommą

synonimy.

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

frazeologia.

etymologia.

uwagi.

tłumaczenia.

* czeski: (1.1) Somma

* francuski: (1.1) Somme ż.

* rosyjski: (1.1) Сомма

źródła.

== Somma (język plautdietsch.) ==

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik, rodzaj męski

 (1.1) lato

odmiana.

przykłady.

Wiktionary

Powiązane:

frazeologia.

etymologia.

uwagi.

tłumaczenia.

* czeski: (1.1) Somma

* francuski: (1.1) Somme ż.

* rosyjski: (1.1) Сомма

źródła.

== Somma (język plautdietsch.) ==

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik, rodzaj męski

 (1.1) lato

odmiana.

przykłady.

składnia.

kolokacje.

synonimy.

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

Wiktionary

Synonimy:

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

frazeologia.

etymologia.

uwagi.

tłumaczenia.

* czeski: (1.1) Somma

* francuski: (1.1) Somme ż.

* rosyjski: (1.1) Сомма

źródła.

== Somma (język plautdietsch.) ==

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik, rodzaj męski

 (1.1) lato

odmiana.

przykłady.

składnia.

kolokacje.

synonimy.

Wiktionary


sommelier

pracownik restauracji będący doradcą w zakresie win


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) specjalista w dziedzinie enologii i degustacji wina

 (1.2) doradca w zakresie win

 (1.3) wykwalifikowany kelner, który specjalizuje się w podawaniu wina

Wiktionary

Sommelier – wyspecjalizowany kelner zajmujący się doborem oraz serwowaniem win w restauracji. Zwykle do jego zadań należy także komunikacja z gośćmi restauracji, doradztwo w zakresie walorów sensorycznych wina czy dobór do danej potrawy. Może być odpowiedzialny za zamawianie tego trunku i układanie karty win.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: sɔ̃ˈmɛlʲjɛr, AS: sõmelʹi ̯er

Wiktionary


sommelierka

sommelier


SJP.pl

Patrz:

sommelier

sommelierski

sommelier


SJP.pl

Patrz:

sommelier

sommer

nazwisko


SJP.pl

Osoby o tym nazwisku:

  • Elżbieta Sommer – polska prezenterka pogody
  • Fedor Sommer – śląski pisarz, nauczyciel
  • Gerhard Sommer – niemiecki wojskowy
  • Hans Sommer – niemiecki kompozytor
  • Juergen Sommer – amerykański piłkarz
  • Josef Sommer – amerykański aktor filmowy i telewizyjny
  • Julius Sommer – polski matematyk, wykładowca akademicki
  • Michael Sommer – niemiecki działacz związkowy
  • Pascal Sommer – szwajcarski skoczek narciarski
  • Paul Sommer – katolicki duchowny
  • Piotr Sommer – polski poeta, eseista, tłumacz
  • Raymond Sommer – francuski kierowca wyścigowy
  • Renate Sommer – niemiecka polityk, inżynier rolnictwa
  • Robert Sommer – niemiecki lekarz
  • Tomasz Sommer – polski dziennikarz i wydawca
  • Yann Sommer – szwajcarski piłkarz
  • Vladimír Sommer – czeski kompozytor
  • Wilhelm Sommer – niemiecki lekarz

Wikipedia


sommerstein

[czytaj: zomersztajn] nazwisko


SJP.pl


sommesso

określenie wykonawcze: ulegle, miękko


SJP.pl


somnambuliczka

kobieta wykonująca we śnie różne czynności; lunatyczka


SJP.pl


somnambuliczny

przymiotnik

 (1.1) dotyczący somnambulizmu

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. somnambulizm m., somnambulik m., somnambuliczka ż.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) lunatyczny

Wiktionary


somnambulik

wykonujący we śnie różne czynności; lunatyk


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) med. osoba wykonująca czynności (np. chodzenie, mówienie) nieświadomie podczas snu; lunatyk

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌsɔ̃mnãmˈbulʲik, AS: sõmnãmbulʹik

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. somnambulizm m.

:: fż. somnambuliczka ż.

 przym. somnambuliczny

 przysł. somnambulicznie

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) lunatyk

Wiktionary


somnambulizm

wykonywanie we śnie różnych czynności; lunatyzm, sennowłóctwo


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) psych. chodzenie lub wykonywanie innych czynności w trakcie głębokiego snu, najczęściej nieświadome;

Wiktionary

Somnambulizm, sennowłóctwo (potocznie lunatyzm) – zaburzenie snu.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Somnambulizm zalicza się do zaburzeń snu, czyli parasomnii. Wciąż nie są znane jego przyczyny – mogą być to zmiany organiczne w mózgu, urazy i stresy, lekarstwa, a nawet alkohol.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. somnambulik mos., somnambuliczka ż.

 przym. somnambuliczny

 przysł. somnambulicznie

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) lunatyzm, noktambulizm, sennowłóctwo

Wiktionary


somnilokwia

dziedziczna dolegliwość związana z przejściem między snem a czuwaniem, polegająca na mówieniu przez sen


SJP.pl


somnolencja

zaburzenie przytomności najlżejszego stopnia, senność patologiczna


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) med. senność będąca pierwszym stadium zaburzeń świadomości m.in. w zatruciach oraz urazach mózgu;

Wiktionary

Somnolencja – patologiczna senność, postać łagodnych ilościowych zaburzeń świadomości.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ˌsɔ̃mnɔˈlɛ̃nt͡sʲja, AS: sõmnolncʹi ̯a

Wiktionary


somnologia

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) nauk. fizj. dziedzina nauki zajmująca się snem – jego fizjologią, zaburzeniami, przebiegiem;

Wiktionary

Wikipedia

Powiązane:

 rzecz. somnolog m., somnolożka ż.

 przym. somnologiczny

Wiktionary


somnologiczny

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z somnologią, dotyczący somnologii

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. somnologia ż.

Wiktionary


somoni

waluta Tadżykistanu


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) monet. waluta Tadżykistanu;

Wiktionary

Somoni (tadż. сомонӣ) – podstawowa jednostka monetarna w Tadżykistanie, dzieli się na 100 diramów. Nazwana na cześć tadżyckiego bohatera narodowego Ismaila I Samanidy.

30 października 2000 roku somoni zastąpiło dotychczasową jednostkę rozliczeniową, stosowaną w Tadżykistanie – rubla tadżyckiego, według przelicznika 1 somoni za 1000 rubli tadżyckich. Wymiana trwała do 1 kwietnia 2001 roku.

Wikipedia

Przykłady

składnia.

kolokacje.

synonimy.

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

 (1.1) diram

pokrewne.

frazeologia.

etymologia.

uwagi.

tłumaczenia.

* angielski: (1.1) somoni

* tadżycki: (1.1) сомонӣ

źródła.

== somoni (język angielski.) ==

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik

 (1.1) monet. somoni

odmiana.

przykłady.

Wiktionary

Synonimy:

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

 (1.1) diram

pokrewne.

frazeologia.

etymologia.

uwagi.

tłumaczenia.

* angielski: (1.1) somoni

* tadżycki: (1.1) сомонӣ

źródła.

== somoni (język angielski.) ==

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik

 (1.1) monet. somoni

odmiana.

przykłady.

składnia.

kolokacje.

synonimy.

Wiktionary


somonino

Somonino, dodatkowa nazwa w języku kaszubskim Somònino, (niem. Semlin) – wieś kaszubska w Polsce, położona w województwie pomorskim, w powiecie kartuskim, w gminie Somonino, nad Radunią i przy drodze wojewódzkiej nr 224. Siedziba gminy Somonino i placówki ochotniczej straży pożarnej.

Wikipedia


somoniński

przymiotnik od: Somonino


SJP.pl


somosierra

przełęcz w Hiszpanii; Samosierra


SJP.pl

Wikipedia


sompoleński

przymiotnik od: Sompolno


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) dotyczący Sompolna, związany z Sompolnem

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Sompolno n., sompolnianin m., sompolnianka ż.

Wiktionary


sompolinek

Sompolinek – wieś sołecka w Polsce, położona w województwie wielkopolskim, w powiecie konińskim, w gminie Sompolno.

W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa konińskiego. Według danych z roku 2009 Sompolinek, wraz z należącym do sołectwa Szczerkowem liczył 250 mieszkańców, w tym 130 kobiet i 120 mężczyzn. Mieszkańcy wsi wyznania katolickiego przynależą do parafii św. Marii Magdaleny w Sompolnie.

Wikipedia


sompolnianin

mieszkaniec Sompolna (miasta w Polsce)


SJP.pl


sompolnianka

mieszkanka Sompolna (miasta w Polsce)


SJP.pl


sompolno

miasto w Polsce


SJP.pl

Sompolno – miasto w woj. wielkopolskim, w powiecie konińskim, na lewym brzegu Noteci, siedziba gminy miejsko-wiejskiej Sompolno. W latach 1975–1998 miasto administracyjnie należało do woj. konińskiego. Było miastem królewskim.

Według danych z 31 grudnia 2010 miasto liczyło 3624 mieszkańców.

Wikipedia


somsiad

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) gw-pl|Górny Śląsk. młodz. sąsiad

Wiktionary


son

jednostka głośności odpowiadająca 40 decybelom przy częstotliwości dźwięku 1 kHz


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) fiz. jednostka głośności odpowiadająca 40 decybelom przy częstotliwości dźwięku 1 kHz

Wiktionary

Francja:

  • Son – miejscowość i gmina

Indie:

  • Son – rzeka

Niderlandy:

  • Son – miejscowość

Szwajcaria:

  • Son – niemiecka nazwa gminy Isone
  • Son Gagl – retoromańska nazwa kantonu St. Gallen

Inne:

  • son – jednostka miary głośności dźwięku
  • son – kubański styl muzyczny
  • sŏn – koreańska tradycja buddyjska

Wikipedia

Przykłady

składnia.

kolokacje.

synonimy.

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

frazeologia.

etymologia.

uwagi.

tłumaczenia.

źródła.

odmiana.

przykłady.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: sɔ̃n, AS: sõn

Wiktionary


sonant

fonem będący na pograniczu spółgłoski i samogłoski: r, l, ł, m, n, j; spółgłoska półotwarta


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) jęz. spółgłoska mogąca tworzyć sylabę,

Wiktionary

Sonant, inaczej spółgłoska sylabiczna – spółgłoska zgłoskotwórcza, tworząca sylabę. Sonantami są zwykle spółgłoski nosowe i płynne. Współcześnie nie występują w języku polskim, ale są dosyć częste w innych językach.

  • W języku angielskim istnieją sonanty /l/ (jungle /dʒʌŋgl̩/) i n (sudden /sʌdn̩/), a wyjątkowo spotyka się m (rhythm /ɹɪðm̩/).
  • W języku czeskim istnieją sonanty /l/ (jablko /jabl̩ko/, vlna /vl̩na/) i /r/ (krk /kr̩k/, Brno /br̩no/), a wyjątkowo spotyka się /m/ (osm /osm̩/).
  • W języku japońskim istnieje sonant n, wymawiany przed spółgłoskami wargowymi (tj. b, m, p) jak m (kamban 'szyld', san 'trzy').
  • W języku słowackim istnieją sonanty krótkie l (vlhký 'wilgotny'), r (štvrtok 'czwartek') i długie ĺ, (dĺžeň 'akcent ostry'), ŕ (sŕn 'saren' D lm)
  • W języku serbsko-chorwackim istnieje sonant r (prst), a w wyrazach obcych również l (bicikl), a także n, m, lj, nj, j, v.
  • W języku prasłowiańskim istniały prawdopodobnie sonanty twarde l, r i miękkie , .
  • W języku praindoeuropejskim istniały prawdopodobnie sonanty l, r, m, n.

Wikipedia

Przykłady

składnia.

kolokacje.

synonimy.

antonimy.

 (1.1) spółgłoska zgłoskotwórcza

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

 przym. sonantyczny

frazeologia.

etymologia.

uwagi.

tłumaczenia.

* niemiecki: (1.1) Sonant m.

źródła.

== sonant (język angielski.) ==

wymowa.

znaczenia.

przymiotnik

 (1.1) jęz. o głosce: dźwięczny

 (1.2) rzad. dźwiękowy

rzeczownik

 (2.1) jęz. sonant

odmiana.

przykłady.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈsɔ̃nãnt, AS: sõnãnt

Wiktionary

Powiązane:

 przym. sonantyczny

Wiktionary


sonante

określenie wykonawcze: dźwięcznie, brzmiąco


SJP.pl


sonantyczny

przymiotnik od: sonant


SJP.pl


sonar

urządzenie służące do wykrywania obiektów znajdujących się pod wodą


SJP.pl

Sonar (ang. Sound Navigation And Ranging – nawigacja dźwiękowa i pomiar odległości) – urządzenie używające długich, średnich lub krótkich fal dźwiękowych do nawigacji, komunikacji, detekcji, określania pozycji, śledzenia oraz klasyfikacji ruchomych i nieruchomych obiektów zanurzonych, znajdujących się na powierzchni cieczy bądź w powietrzu. Nazwa sonaru powstała pod wpływem nazwy radaru. W zależności od zasady działania, sonary mogą być aktywne bądź pasywne, mogą także łączyć obie te cechy. Najczęstszym środowiskiem zastosowania urządzeń sonarowych jest środowisko ciekłe, zwłaszcza wodne, jednakże ich odpowiednie formy mogą być wykorzystywane także w środowisku gazowym, w tym w powietrzu. W zależności od zastosowania i konstrukcji systemy echolokacyjne mogą używać bardzo szerokiego zakresu fal dźwiękowych – od infradźwięków po ultradźwięki. U niektórych zwierząt takich jak delfiny czy nietoperze umiejętność echolokacji wytworzyła się naturalnie w drodze ewolucyjnej.

Wikipedia


sonarowy

sonar


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) hydrol. związany z sonarem, dotyczący sonaru; wytworzony przez sonar

Wiktionary

Patrz:

sonar

Powiązane:

 rzecz. sonar mrz.

Wiktionary


sonarzysta

członek załogi statku obsługujący sonar


SJP.pl


sonata

1. cykliczny utwór składający się najczęściej z czterech odrębnych części, przeznaczony na instrument solo lub z towarzyszeniem fortepianu, również na zespół kameralny, orkiestrę albo instrument solo z towarzyszeniem orkiestry; cykl sonatowy;
2. samochód typu Hyundai Sonata


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) muz. utwór instrumentalny składający się z trzech lub czterech kontrastujących części;

Wiktionary

Sonata – instrumentalna forma cykliczna.

Pierwotnie mianem tym określano każdy utwór instrumentalny, w przeciwieństwie do wokalnego (kantaty). Sonata jako forma rozwinęła się na przełomie XVI i XVII w. z canzony z typowymi jej cechami – wieloodcinkowością i kontrastowością, z tą różnicą, że w sonacie zmniejszyła się liczba odcinków na rzecz ich rozmiarów. Z czasem wykształciło się kilka typów sonaty: barokowa, klasyczna, romantyczna i nowsza (XX-wieczna).

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Sonaty Haydna to mistrzostwo klasycyzmu.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: sɔ̃ˈnata, AS: sõnata

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. sonatina ż.

 przym. sonatowy

Wiktionary


sonatina

prosta w budowie sonata, najczęściej w pogodnej tonacji, tworzona w celach dydaktycznych


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) muz. krótka, prosta sonata;

Wiktionary

Sonatina – forma muzyczna, krótka, miniaturowa sonata, zwykle przeznaczona do celów dydaktycznych.

Posiada budowę dwu- lub trzyczęściową, z której pierwsza część utrzymana jest w formie sonatowej. Zazwyczaj A + B + C.

  • A - ekspozycja - ok. 16 taktów
  • B - przetworzenie - ok. 8 taktów
  • C - repryza - ok. 16 taktów

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Ta sonatina to arcydzieło klasycyzmu.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌsɔ̃naˈtʲĩna, AS: sõnatʹĩna

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. sonata

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) sonata

Wiktionary


sonatka

zdrobnienie od: sonata


SJP.pl


sonatowy

przymiotnik od: sonata


SJP.pl


sonda

1. urządzenie do badania jakiegoś środowiska przez zagłębianie się w nim;
2. badanie opinii publicznej


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) socjol. badanie opinii publicznej

 (1.2) astr. bezzałogowy statek kosmiczny wykorzystywany do eksplorowania miejsc w kosmosie, gdzie bezpośredni dostęp człowieka jest niemożliwy;

 (1.3) mar. rodzaj jednostki pływającej wykorzystywanej do eksplorowania miejsc głęboko pod poziomem morza, gdzie bezpośredni dostęp człowieka jest niemożliwy

 (1.4) med. przyrząd w postaci rurki wykorzystywany do badania przewodu pokarmowego lub układu oddechowego

 (1.5) przyrząd w postaci liny z ciężarkiem wykorzystywany do pomiaru głębokości akwenu

 (1.6) daw. pręt z trzonkiem wykorzystywany przez strażników do szukania kontrabandy

 (1.7) zob. echosonda.

 (1.8) środ. więz. przesłuchanie

Wiktionary

Sonda – najczęściej oznacza urządzenie lub procedurę służącą do badania wybranego środowiska

  • jako urządzenie:
    • sonda – przyrząd medyczny
    • sonda kosmiczna
    • sonda lambda – element układu sterującego silnikiem spalinowym
    • sonda – w biologii cząsteczka wiążąca się z określoną substancją, umożliwiająca jej wykrycie
    • sonda lawinowa – urządzenie umożliwiające poszukiwanie osób zasypanych lawinami
    • sonda gruntowa – urządzenie pomiarowe stosowane w geologii inżynierskiej do określania zmienności warunków gruntowych w podłożu
    • sonda ręczna (ołowianka) – lina z obciążnikiem do pomiaru głębokości
    • echosonda – urządzenie do pomiaru głębokości wody oraz odległości od unoszących się w niej ciał stałych

    Wikipedia

    Przykłady

     (1.1) Zgodnie z sondą Banku Rezerw Federalnych wynika, że 46 proc. Amerykanów nie ma 400 dol. gotówki na pokrycie nagłych wydatków.

     (1.2) Zdaniem specjalistów w ciągu najbliższych kilkudziesięciu lat silnik zastosowany w sondzie Deep Space 1 będzie ulepszany – zwiększy się jego siła ciągu, a co za tym idzie zdolność szybszego rozpędzania pojazdów kosmicznych.

     (1.3) Silny prąd przydenny utrudniał poważnie sterowanie sondą, którą wciąż znosiło na wielkie skupiska podwodnych głazów.

    Wiktionary

    Wymowa:

    IPA: ˈsɔ̃nda, AS: sõnda

    Wiktionary

    Powiązane:

     rzecz. sondaż m., sondażownia ż.

    :: zdrobn. sondka ż.

     przym. sondażowy

     czas. sondować ndk.

    Wiktionary

    Synonimy:

     (1.4) zgłębnik

     (1.5) ołowianka

    Wiktionary


sondaż

metoda badań stosowana w naukach społecznych, gdzie uczestnicy wypowiadają się na określony w badaniu temat


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) badanie opinii publicznej

 (1.2) badanie i pomiar wykonywane za pomocą sondy

Wiktionary

Sondaż – rodzaj statystycznych badań opinii publicznej, mających na celu estymację zmiennych ilościowych, oraz zbiór danych jakościowych, w próbie statystycznej z danej populacji. Jest stosowany do badania postaw i preferencji w wielu dziedzinach, m.in. w handlu, czy w politologii w okresie poprzedzającym wybory (sondaż wyborczy).

Wikipedia

Powiązane:

 przym. sondażowy

 rzecz. sonda ż.

 czas. sondować

Wiktionary


sondażownia

ośrodek przeprowadzający badania sondażowe; pracownia sondażowa


SJP.pl


sondażowy

przymiotnik od: sondaż


SJP.pl


sondażyk

zdrobnienie od: sondaż


SJP.pl


sondażysta

osoba przeprowadzająca sondaże


SJP.pl


sondej

nazwisko


SJP.pl


sondolina

lina służąca do opuszczania sondy na dno morskie


SJP.pl


sondować

1. badać lub mierzyć za pomocą sondy;
2. dyskretnie próbować zdobyć informacje na dany temat;
3. badać zawartość żołądka przy użyciu specjalnej sondy


SJP.pl

czasownik przechodni niedokonany (dk. wysondować)

 (1.1) zgłębiać informacje, przeprowadzać sondaż

 (1.2) techn. dokonywać pomiarów / określać głębokość przy pomocy sondy

 (1.3) med. wprowadzać sondę w celu diagnostycznym; diagnostycznie penetrować jamy ciała

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Radar jest skomplikowanym urządzeniem elektronicznym, w którym można wyróżnić oddzielne bloki funkcjonalne, realizujące poszczególne funkcje związane z wysłaniem sygnału sondującego oraz odbiorem i przetwarzaniem sygnału echa.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. sonda ż., sondaż mrz., sondowanie n.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) badać

Wiktionary


sondowanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|sondować.

Wiktionary

Powiązane:

 czas. sondować

Wiktionary


sondujący

1. badać lub mierzyć za pomocą sondy;
2. dyskretnie próbować zdobyć informacje na dany temat;
3. badać zawartość żołądka przy użyciu specjalnej sondy


SJP.pl

Patrz:

sondować

sonecik

zdrobnienie od: sonet


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) zdrobn. od sonet

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) To nie sonet, lecz tylko mały sonecik.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. sonet m.

Wiktionary


sonerila

roślina ozdobna z rodziny zaczerniowatych


SJP.pl

Sonerila (Sonerila Roxb.) – rodzaj roślin z rodziny zaczerniowatych. Rodzaj liczy ok. 150 gatunków, z czego trzy to endemity Chin. Przedstawiciele pochodzą ze wschodniej Azji. Gatunek typowy: Sonerila maculata Roxb.

Wikipedia


sonet

kunsztowna kompozycja stroficzna, złożona z czternastu wersów


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) liter. wiersz o pewnej charakterystycznej, kanonicznej budowie – ścisłej liczbie wersów, określonym układzie rymów i strof;

Wiktionary

Sonet – kunsztowna kompozycja poetyckiego utworu literackiego, złożona z 14 wersów zgrupowanych w dwóch czterowierszach (tetrastychach), rymowanych zwykle abba abba i dwóch trójwierszach (tercynach). Pierwsza zwrotka zwykle opisuje temat, druga odnosi go do podmiotu wiersza, a tercyny zawierają refleksję na jego temat.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Potem pokochał swą kuzynkę, pannę z zadartym noskiem i na jej cześć napisał sonet.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈsɔ̃nɛt, AS: sõnet

Wiktionary

Powiązane:

 przym. sonetowy

 rzecz. sonecik mrz.

Wiktionary


sonetowy

przymiotnik od: sonet


SJP.pl


sonetyczny

sonet


SJP.pl

Patrz:

sonet

song

1. komiczna piosenka kabaretowa;
2. pieśń śpiewana przez postać dramatu, komentująca wydarzenia;
3. temat zapożyczony przez jazz z muzyki rozrywkowej


SJP.pl

  • Song – gatunek piosenki estradowej
  • Song – dynastia panująca w Chinach w latach 960-1279
  • Song – państwo w starożytnych Chinach, w Okresie Wiosen i Jesieni
  • Song – pierwsza żona cesarza Chin Linga

Wikipedia


songowy

przymiotnik od: song


SJP.pl


songwriter

[czytaj: songrajter] autor piosenek, który komponuje muzykę i pisze teksty


SJP.pl


songwriterka

songwriter [czytaj: songrajterka]


SJP.pl


sonia

rosyjskie i polskie imię żeńskie


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) imię|polski|ż.;

Wiktionary

Zofia – imię żeńskie pochodzenia greckiego. Pochodzi od słowa σοφία (sophía) oznaczającego „mądrość”.

W niektórych krajach istnieje męski odpowiednik imienia Zofia: w Bułgarii Sofko, w Danii i Norwegii Sofus lub Sophus. Forma Sonia jest odpowiednikiem polskiego zdrobnienia „Zosia” i posiada – jako pełna forma imienia – negatywną opinię Rady Języka Polskiego.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Jako prezent urodzinowy nasza Sonia dostała zgodę na tatuaż.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈsɔ̃ɲja, AS: sõńi ̯a

Wiktionary

Synonimy:

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

frazeologia.

etymologia.

uwagi.

 (1.1) zoblistę|Indeks:Polski - Imiona.

tłumaczenia.

* duński: (1.1) Sonja w., Sonia w., Sanja w.

* francuski: (1.1) Sonia

* szwedzki: (1.1) Sonia

* węgierski: (1.1) Szonja

* włoski: (1.1) Sonia ż.

źródła.

== Sonia (język angielski.) ==

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik, nazwa własna

 (1.1) imię|angielski|ż. Sonia

odmiana.

przykłady.

składnia.

kolokacje.

synonimy.

Wiktionary


soniak

nazwisko


SJP.pl


soniczny

1. dźwiękowy, akustyczny;
2. szczoteczka soniczna - rodzaj elektrycznej szczoteczki do zębów opartej na technologii dźwiękowej


SJP.pl


sonik

nazwisko


SJP.pl

Sonik (Metatropis) – rodzaj pluskwiaków z podrzędu różnoskrzydłych i rodziny smukleńcowatych.

Pluskwiaki o delikatnie zbudowanym, silnie wydłużonym ciele z bardzo długimi, czteroczłonowymi czułkami i bardzo długimi odnóżami. Matową powierzchnię głowy pokrywają drobne bruzdki. Czoło jest wysklepione. Na grubo punktowanej powierzchni przedplecza występują podłużne żeberka łączące się z tyłu z małymi wypukłościami. Powierzchnia małych rozmiarów tarczki jest punktowana, a jej wierzchołek przechodzi w niewielki, zwrócony ku dołowi wyrostek. Półpokrywy mają przykrywki zesklerotyzowane w niewielkim stopniu i wskutek tego niemal przejrzyste oraz duże zakrywki. Na użyłkowanie przykrywki składają się trzy dobrze widoczne żyłki główne, zaś na użyłkowanie zakrywki pięć podłużnych żyłek. Gruczoły zapachowe zatułowia mają swe ujścia zakryte, niewidoczne od góry. Odwłok cechuje się brakiem punktowania na sternitach.

Wikipedia


sonina

wieś w Polsce


SJP.pl

Sonina – wieś w Polsce położona w województwie podkarpackim, w powiecie łańcuckim, w gminie Łańcut.

W miejscowości znajduje się rzymskokatolicka parafia św. Jana Chrzciciela należąca do dekanatu Łańcut I.

W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa rzeszowskiego.

Wikipedia


soninke

język urzędowy Mali


SJP.pl

Soninke (także: Sarakole, Seraculeh albo Serahuli) – lud w Afryce Zachodniej. Ich struktura społeczna i organizacja są typowe jak u plemion Mande. Byli założycielami średniowiecznego Imperium Ghany (750–1240).

Po kontakcie z muzułmańskimi kupcami z państwa Almorawidów przybyłymi z północy około roku 1066, szlachcice Soninke, sąsiedzi Takrur przyjęli islam, będąc jedną z najwcześniejszych subsaharyjskich grup etnicznych, które zastosowały się do nauki Mahometa. Imperium Ghany rozproszyło się w rezultacie diaspory i do dziś można znaleźć Soninke w Mali, Senegalu, Mauretanii, Gambii, Wybrzeżu Kości Słoniowej, Nigerii i Gwinei Bissau, od nich pochodzą sławni kupcy znani jako Wangara.

Wikipedia


sońka

zdrobnienie od: Sonia


SJP.pl

Sońka – powieść Ignacego Karpowicza opublikowana w 2014 roku. Jej akcja rozgrywa się na Podlasiu. Jej bohaterką jest niepiśmienna chłopka, Sonia, która w młodości miała romans z żołnierzem SS. Po latach spotyka ją modny reżyser teatralny z Warszawy i postanawia przerobić jej historię na spektakl.

Wikipedia


sono-

temat słowotwórczy

 (1.1) pierwszy człon wyrazów złożonych wskazujący na ich związek znaczeniowy z dźwiękiem

Wiktionary

Przykłady

składnia.

kolokacje.

 (1.1) sonochemia • sonografia • sonologia • sonoluminescencja • sonometr

synonimy.

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

frazeologia.

etymologia.

uwagi.

tłumaczenia.

* rosyjski: (1.1) соно-

* włoski: (1.1) sono-

źródła.

== sono- (język włoski.) ==

wymowa.

znaczenia.

temat słowotwórczy

 (1.1) sono-

odmiana.

przykłady.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈsɔ̃nɔ, AS: sõno

Wiktionary


sonochemia

Fonochemia, sonochemia – dział chemii fizycznej obejmujący całokształt zagadnień dotyczących zastosowania ultradźwięków (i ewentualnie krótszych fal głosowych) w chemii.Fonochemia opisuje reakcje chemiczne inicjowane, katalizowane lub modyfikowane ultradźwiękami i efekty mechaniczne działania tych fal na środowisko. Nauka ta obejmuje również niezwykle ważne dla badań struktury zagadnienie zależności niektórych właściwości ultradźwięków od fizykochemicznych własności środowiska.

Wikipedia


sonochemiczny

sonochemia


SJP.pl

Patrz:

sonochemia

sonoforeza

zastosowanie ultradźwięków w celu pobudzenia skóry do szybszego i efektywniejszego przyjmowania substancji odżywczych


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) kosmet. masaż ultradźwiękowy

Wiktionary


sonograf

urządzenie służące do rejestrowania sygnałów fonicznych


SJP.pl


sonogram

obraz utworzony przez odbite fale dźwiękowe w diagnostycznym badaniu ultrasonograficznym


SJP.pl


sonoluminescencja

Sonoluminescencja – emisja krótkich impulsów świetlnych w chwili zapadania się pod wpływem ciśnienia akustycznego bąbelków gazu zawieszonych w cieczy (kawitacja akustyczna).

Wikipedia


sonometr

urządzenie służące do pomiaru głośności dźwięku


SJP.pl


sonora

1. stan w Meksyku;
2. nazwa kilku miast w USA;
3. pustynia w USA


SJP.pl

  • Sonora – jeden ze stanów Meksyku, przy granicy ze Stanami Zjednoczonymi
  • Sonora – pustynia w Stanach Zjednoczonych i Meksyku
  • Sonora – rzeka w Meksyku
  • Sonora – rodzaj kaktusów
  • Sonora – rodzaj węży z podrodziny Colubrinae w rodzinie połozowatych (Colubridae)

Wikipedia


sonoramente

określenie wykonawcze: dźwięcznie, brzmiąco; również w znaczeniu: pełnym dźwiękiem, pełnym głosem; sonore


SJP.pl


sonore

określenie wykonawcze: dźwięcznie, brzmiąco; również w znaczeniu: pełnym dźwiękiem, pełnym głosem; sonoramente


SJP.pl


sonorny

spółgłoski sonorne - spółgłoski dźwięczne (m, m', n, n', ł, l, r) niemające odpowiedników bezdźwięcznych; spółgłoski półotwarte nosowe lub płynne


SJP.pl


sonorystyczny

sonorystyka


SJP.pl

Patrz:

sonorystyka

sonorystyka

technika kompozytorska XX w., podkreślająca gł. brzmieniowe walory utworu


SJP.pl


sonoryzacja

Udźwięcznienie (sonoryzacja) – upodobnienie fonetyczne polegające na tym, że spółgłoska bezdźwięczna zyskuje dźwięczność.

W języku polskim następuje to pod wpływem sąsiadującej spółgłoski dźwięcznej (ale nie półotwartej – nie mówimy pozła, tylko posła). Na przykład w słowie prośba pod wpływem sąsiadującej spółgłoski dźwięcznej b wymawia się spółgłoskę ź, chociaż w zapisie ortograficznym jest ś.

Wikipedia


sonoryzm

kierunek w muzyce współczesnej, typowy dla muzyki polskiej w latach sześćdziesiątych


SJP.pl

Sonoryzm (z łac. sonorus „dźwięczny” od sonus „dźwięk”) – kierunek w muzyce współczesnej, zaliczany do nurtów drugiej awangardy, typowy przede wszystkim dla muzyki polskiej w latach 60. XX wieku, często utożsamiany z pojęciem polskiej szkoły kompozytorskiej.

Wikipedia


sonoterapia

metoda lecznicza wykorzystująca ultradźwięki do miejscowego oddziaływania na głębsze warstwy skóry; fonoterapia


SJP.pl


sońsk

Sońsk – wieś sołecka w Polsce położona w województwie mazowieckim, w powiecie ciechanowskim, siedziba władz gminy Sońsk. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa ciechanowskiego.

Wieś oddalona jest 9,5 km od Ciechanowa, przepływa przez nią rzeka Sona.

W Sońsku urodziła się Urszula Rzeczkowska, polska akordeonistka, kompozytorka piosenek.

Wikipedia


soński

przymiotnik od: Sońsk


SJP.pl


sontag

Osoby:

  • Alan Sontag – amerykański brydżysta
  • Andrzej Sontag – polski lekkoatleta
  • Julia Sontag – niemiecka aktorka
  • Henriette Sontag – niemiecka śpiewaczka
  • Susan Sontag – amerykańska pisarka

Zobacz też:

  • Sonntag

Wikipedia


sony

jednostka głośności odpowiadająca 40 decybelom przy częstotliwości dźwięku 1 kHz


SJP.pl

Sony Corporation (jap. ソニー株式会社 Sonī Kabushiki-gaisha) – japoński producent elektroniki użytkowej i zarazem jeden z największych światowych producentów w tej branży, założony 7 maja 1946 roku przez Masaru Ibukę i Akio Moritę w Tokio jako Tokyo Communication Industry (jap. 東京通信工業 Tōkyō Tsūshin Kōgyō). Sony jest notowane na giełdach tokijskiej (TSE) i nowojorskiej (NYSE).

Wikipedia


sop

[czytaj: sop] skrót od:
1. Służba Ochrony Państwa;
2. Straż Ochrony Przyrody;
3. strefa ograniczonego postoju;
4. spółdzielnia oszczędnościowo-pożyczkowa;
5. Strana občianskeho porozumenia - Partia Porozumienia Obywatelskiego, słowacka partia polityczna


SJP.pl

Sop – wieś w Chorwacji, w żupanii zagrzebskiej, w gminie Rugvica. W 2011 roku liczyła 404 mieszkańców.

Wikipedia


sopata

nazwisko


SJP.pl


sopel

zamarznięty naciek wodny


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) podłużny kawałek lodu zwisający z brzegu dachu, z gałęzi itp.;

 (1.2) bot. spoż. handlowa nazwa rzodkwi japońskiej (nazwa systematyczna|Raphanus sativus|var=longipinnatus|ref=Raphanus sativus var. longipinnatus.), przypominającej sopel (1.1)

Wiktionary

Sopel – lód w formie nacieku zwisającego z krawędzi dachu, gałęzi lub innego podobnego miejsca. Powstaje najczęściej wówczas, kiedy temperatura powietrza wynosi nieco poniżej 0 °C, a promieniowanie słoneczne powoduje ogrzewanie się śniegu lub lodu leżącego na połaci dachu bądź na gałęziach drzewa i w rezultacie – jego topnienie. Woda z topniejącego śniegu lub lodu spływa powoli pod wpływem grawitacji i – dopłynąwszy do krawędzi dachu lub gałęzi – spada kroplami na ziemię. Ponieważ temperatura powietrza jest ujemna, spływające krople częściowo zamarzają, powodując narastanie sopla w dół.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Cała wieś była zasypana śniegiem, a z dachów zwisały ogromne sople lodu.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈsɔpɛl, AS: sopel

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. sopleniec m.

:: zdrobn. sopelek m.

 przym. soplowy, sopelkowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.2) rzodkiew japońska, daikon

Wiktionary


sopelek

zdrobnienie od: sopel


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) zdrobn. od: sopel

 (1.2) mały sopel

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Na mrozie świętemu mikołajowi robią się sopelki na brodzie.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: sɔˈpɛlɛk, AS: sopelek

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. sopel m., sopleniec m.

 przym. soplowy, sopelkowy

Wiktionary


sopelkowy

sopelek


SJP.pl

Patrz:

sopelek

sophia

Geografia

  • Sophia – miasto w Stanach Zjednoczonych, w stanie Wirginia Zachodnia, w hrabstwie Raleigh
  • Sophia – dawna nazwa Niulakity, najbardziej wysuniętej na południe wyspy w Tuvalu

Pozostałe

  • Sophia – humanoidalny robot
  • Sophia – japoński zespół muzyczny

Wikipedia


sophie

Sophie (zapis stylizowany SOPHIE), właśc. Sophie Xeon (ur. 17 września 1986 w Glasgow, zm. 30 stycznia 2021 w Atenach) – brytyjska muzyczka, producentka muzyczna, piosenkarka, autorka tekstów i DJ-ka. Znana z „hiperkinetycznego” podejścia do muzyki pop, Sophie ściśle współpracowała z artystami z wytwórni PC Music, w tym A.G. Cook i GFOTY, i produkowała dla takich artystów jak Charli XCX, Vince Staples, Kim Petras, Madonna, Let’s Eat Grandma i Namie Amuro.

Wikipedia


sophrosyne

[czytaj: sofrosyne] ogół walorów wewnętrznych, do których posiadania dążyli wykształceni Grecy starożytni, np. umiar, opanowanie, rozwaga, rozsądek; sofrozyne


SJP.pl

Sophrosyne (stgr. σωφροσύνη) – cnota moralna w etyce starożytnej, oznaczająca umiarkowanie, samokontrolę, samoograniczenie, samowiedzę, panowanie nad sobą, rozwagę. Często przeciwstawiano ją hybris, polegającej na nadmiernej dumie, arogancji, przekraczaniu właściwej miary.

W starożytnym Rzymie została przełożona na łacinę jako łac. temperantia i pod tą postacią stała się jedną z cnót kardynalnych w chrześcijaństwie.

Wikipedia


sopieszyno

wieś w Polsce


SJP.pl

Sopieszyno (dodatkowa nazwa w j. kaszub. Sopieszëno) – wieś w Polsce, położona w województwie pomorskim, w powiecie wejherowskim, w gminie Wejherowo. Leży na północno-wschodnim obrzeżu Trójmiejskiego Parku Krajobrazowego i Obszaru Chronionego Natura 2000 przy trasie drogi wojewódzkiej nr 224.

Wikipedia


sopiński

nazwisko


SJP.pl


sopka

samotnie położone wysokie wzniesienie


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) stpol. wzgórze, pagórek

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈsɔpka, AS: sopka

Wiktionary


soplaczek

strzępotek soplaczek - gatunek motyla z rodziny południc


SJP.pl


sopleniec

naciek krystaliczny w postaci sopla zwisającego ze stropu jaskini; stalaktyt


SJP.pl

Stalaktyt, sopleniec, nawis (gr. σταλακτίτης od σταλάσσω 'kapać') – grawitacyjny naciek jaskiniowy mający najczęściej kształt wydłużonego, odwróconego stożka (sopla), narastającego od stropu jaskini krasowej ku jej spągowi.

Powstawanie stalaktytów

Wikipedia


soplica

rodzaj z rodziny araukariowatych, obejmujący około 20 gatunków wiecznie zielonych, długowiecznych drzew iglastych, rosnących w lasach tropikalnych i subtropikalnych od Indochin po Fidżi; agatis


SJP.pl

  • soplica – jedna z nazw rodzaju drzew agatis z rodziny araukariowatych
  • Soplica – nazwisko polskie herbu Korzbok
  • Soplicowie – rodzina fikcyjnych postaci z poematu Pan Tadeusz: Tadeusz Soplica, Jacek Soplica i Sędzia Soplica
  • Seweryn Soplica – fikcyjny bohater zbioru gawęd Henryka Rzewuskiego pt. Pamiątki JPana Seweryna Soplicy, cześnika parnawskiego
  • Soplica – pseudonim m.in. Walerego Sławka i Kajetana Stefanowicza
  • Soplica – polska wódka

Wikipedia


soplicowo

Soplicowo (biał. Сапліцы, Saplicy, ros. Сапліцы, Saplicy) – dawna wieś. Tereny, na których leżała, znajdują się obecnie na Białorusi, w obwodzie grodzieńskim, w rejonie korelickim, w sielsowiecie Rajca.

Wikipedia


soplowaty

przypominający sopel, podobny do sopla


SJP.pl


soplówka

rodzaj grzybów z rodziny soplówkowatych


SJP.pl

Hericium Pers. (soplówka) – rodzaj grzybów z rodziny soplówkowatych (Hericiaceae).

Wikipedia


soplówkowate

o cechach soplówkowatych (rodzina grzybów)


SJP.pl

Soplówkowate (Hericiaceae Donk) – rodzina grzybów z rzędu gołąbkowców (Russulales).

Wikipedia


soplówkowaty

o cechach soplówkowatych (rodzina grzybów)


SJP.pl


soplowy

przymiotnik od: sopel


SJP.pl


sopocianin

mieszkaniec Sopotu


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) mieszkaniec Sopotu

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌsɔpɔˈt͡ɕä̃ɲĩn, AS: sopoćä̃ńĩn

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Sopot mrz.

:: fż. sopocianka ż.

 przym. sopocki

Wiktionary


sopocianka

mieszkanka Sopotu


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) mieszkanka Sopotu

 (1.2) kobieta pochodząca z Sopotu, urodzona w Sopocie

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Czy siatkarki z Atomu Trefl Sopot są sopociankami?

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌsɔpɔˈt͡ɕãnka, AS: sopoćãnka

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Sopot m.

:: fż. sopocianin ż.

 przym. sopocki

Wiktionary


sopocki

przymiotnik od: Sopot


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) dotyczący Sopotu, związany z Sopotem

Wiktionary

Wymowa:

IPA: sɔˈpɔt͡sʲci, AS: sopocʹḱi

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Sopot mrz., sopocianin mos., sopocianka ż.

Wiktionary


sopoćko

Sopoćko – polskie nazwisko, w Polsce nosi je mniej niż 200 osób.

Osoby noszące to nazwisko:

  • Aleksander Stanisław Sopoćko herbu Syrokomla (zm. w 1682 roku) – pisarz grodzki grodzieński w latach 1664-1681
  • Andrzej Sopoćko (ur. 2 stycznia 1948 w Łodzi) – profesor zwyczajny nauk ekonomicznych
  • Arkadij Josifowicz Sopoćko (ur. 19 kwietnia 1839 w Moskwie, zm. po maju 1916) – rosyjski prawnik, jeden z pierwszych przysięgłych plenipotentów i adwokatów we Włodzimierzu, Moskwie i Wołogdzie, potomek polskiego rodu szlacheckiego herbu Syrokomla, ojciec rosyjskiego pisarza–monarchisty, Michaiła.
  • Eryk Sopoćko (ur. 4 marca 1919 w Kijowie, zm. 8 października 1943 na północnym Atlantyku) – polski wojskowy, pisarz marynista.
  • Konstanty Maria Sopoćko (ur. 1903, zm. 1992) – artysta grafik.
  • Mateusz Sopoćko (ur. 26 czerwca 1999 w Gdańsku) – polski piłkarz
  • Michał Sopoćko (ur. 1 listopada 1888 na Wileńszczyźnie, zm. 15 lutego 1975 w Białymstoku) – polski duchowny, błogosławiony Kościoła katolickiego.
  • Michaił Arkadjewicz Sopoćko (ur. 1869, zm. 15 maja 1938 w Belgradzie) – rosyjski publicysta, doktor nauk medycznych, publicysta, tołstoista, biały emigrant.

Wikipedia


sopor

stan znacznego ograniczenia aktywności psychoruchowej; odrętwienie


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) med. chorobliwe odrętwienie, niekiedy poprzedzające śpiączkę;

Wiktionary

Sopor, stan półśpiączki ("przedśpiączka", "odrętwienie") – stan ilościowego zaburzenia świadomości.

Chory w soporze pozostaje w patologicznie głębokim śnie, reaguje jedynie na ból oraz bodźce słuchowe (potrafi niekiedy powiedzieć np. swoje nazwisko), jest niezdolny do wykonania czynności bardziej złożonych. Sopor pojawia się w przypadkach zatruć, urazów głowy, ciężkich chorób ogólnoustrojowych.

Wikipedia

Przykłady

składnia.

kolokacje.

synonimy.

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

frazeologia.

etymologia.

uwagi.

tłumaczenia.

źródła.

== sopor (język angielski.) ==

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik

 (1.1) med. sopor, śpiączka

odmiana.

przykłady.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈsɔpɔr, AS: sopor

Wiktionary

Synonimy:

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

frazeologia.

etymologia.

uwagi.

tłumaczenia.

źródła.

== sopor (język angielski.) ==

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik

 (1.1) med. sopor, śpiączka

odmiana.

przykłady.

składnia.

kolokacje.

synonimy.

Wiktionary


sopot

miasto w północnej Polsce nad Zatoką Gdańską, pomiędzy Gdańskiem i Gdynią


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna

 (1.1) geogr. adm. miasto powiatowe i nadmorski kurort w Polsce, w województwie pomorskim;

 (1.2) geogr. toponim, nazwa kilku miast i wsi w Albanii, Bułgarii, Serbii, Chorwacji, Macedonii i na Ukrainie;

 (1.3) geogr. rzeka w Polsce, dopływ Tanwi, na Roztoczu;

 (1.4) geogr. pasmo górskie w Albanii

 (1.5) przen. pot. festiwal odbywający się w Sopocie (1.1);

Wiktionary

Sopot (kaszub. Sopòt lub też Sopòtë, Copòtë, Copòt; niem. Zoppot) – miasto na prawach powiatu w północnej Polsce nad Zatoką Gdańską (Morze Bałtyckie), położone na Pobrzeżu Gdańskim, między Gdańskiem a Gdynią, z którymi tworzy Trójmiasto, w obrębie aglomeracji trójmiejskiej. Jest najmniejszym pod względem liczby ludności miastem na prawach powiatu w Polsce oraz najmniejszym pod tym samym względem miastem, którego organem władzy wykonawczej jest prezydent (a nie burmistrz).

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Niedaleko od Sopotu przebiegała granica między Polską a Wolnym Miastem Gdańsk.

 (1.5) W tym roku Sopot transmitowała inna stacja telewizyjna niż zwykle.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈsɔpɔt, AS: sopot

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. sopocianin mos., sopocianka ż.

 przym. sopocki

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) peryfr. letnia stolica Polski

Wiktionary


sopran

wysoki głos żeński (lub męski - występujący bardzo rzadko)


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) muz. najwyższy głos żeński lub chłopięcy;

 (1.2) pot. instrument z taką barwą dźwięku

rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy

 (2.1) pot. osoba z takim głosem

Wiktionary

Sopran (od wł. sopra z łac. supra „ponad”) – najwyższy głos żeński. Zwykle obejmuje skalę – w muzyce chóralnej – od c1 do a2. Od solistek wymaga się zazwyczaj c3, rzadziej cis3, d3 czy es3, a od niektórych rodzajów głosu nawet dźwięków e3 czy f3. Również o solistkach dysponującym tym typem głosu czasami mówi się po prostu sopran.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Ewa gra na pianinie i śpiewa pięknym sopranem.

 (2.1) Hrabia podziwiał przebojową arię soprana.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈsɔprãn, AS: soprãn

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. sopranistka ż., sopranista m.

:: zdrobn. sopranik m.

 przym. sopranowy

Wiktionary

Synonimy:

antonimy.

hiperonimy.

 (1.1) głos

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

 rzecz. sopranistka ż., sopranista m.

:: zdrobn. sopranik m.

 przym. sopranowy

frazeologia.

etymologia.

 (1.1) etym|wł|soprano.

uwagi. por|dyszkant|alt|tenor|baryton|bas.

tłumaczenia.

* angielski: (1.1) soprano; (2.1) soprano

* arabski: (1.1) سوبرانو

* białoruski: (1.1) сапрана n.; (1.2) сапрана n.; (2.1) сапрана n.

* duński: (1.1) sopran w.; (2.1) sopran w.

* esperanto: (1.1) soprano; (1.2) soprano; (2.1) soprano, sopranulo

* francuski: (1.1) soprano m.; (2.1) soprano m.

* hiszpański: (1.1) soprano m.; (1.2) soprano m.; (2.1) soprano m./ż.

* jidysz: (1.1) סאָפּראַן m. (sopran); (2.1) סאָפּראַן m. (sopran)

* niemiecki: (1.1) Sopran m.; (2.1) Sopranist, Sopransänger m.

* nowogrecki: (1.1) σοπράνο n.; (1.2) σοπράνο n.

* szwedzki: (1.1) sopran w.; (2.1) sopran w.

* ukraiński: (1.1) сопрано; (2.1) сопрано

* włoski: (1.1) soprano

źródła.

== sopran (esperanto (morfem).) ==

wymowa.

znaczenia.

morfem|eo.

 (1.1) sopran, dyszkant

odmiana.

przykłady.

składnia.

kolokacje.

synonimy.

Wiktionary


sopranik

rzeczownik, rodzaj męski

 (1.1) zdrobn. cichy i delikatny sopran

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. sopran mzw./mrz.

Wiktionary


sopranista

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) muz. chłopiec lub kastrat, który śpiewa sopranem

 (1.2) muz. muzyk, który gra na instrumencie wydającym dźwięki zbliżone do sopranu

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Trudno znaleźć sopranistę, bo tak wysokim głosem śpiewają głównie kobiety.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌsɔprãˈɲista, AS: soprãńista

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. sopran m.

:: fż. sopranistka

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) sopran

Wiktionary


sopranistka

sopranista


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) kobieta, która śpiewa sopranem

Wiktionary

Patrz:

sopranista

Przykłady

 (1.1) Głos tej sopranistki obejmuje cztery oktawy!

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌsɔprãˈɲistka, AS: soprãńistka

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. sopran, sopranista

 przym. sopranowy

Wiktionary


sopranowy

przymiotnik od: sopran


SJP.pl


sopron

Sopron (niem. Ödenburg, cz. Šoproň) – miasto i region na Węgrzech. Liczba ludności Sopronu w 2011 roku wyniosła ponad 60,7 tys.

Miasto położone jest blisko granicy z Austrią, na północ od Alp Węgierskich i południe od Jeziora Nezyderskiego. Połączone jest liniami kolejowymi z Wiedniem, Budapesztem i Bratysławą. Znane jest z dobrych win. Lokalnym specjałem są wina tramini i Soproni Kékfrankos.

Wikipedia


soproński

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z Sopronem, dotyczący Sopronu

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Sopron mrz.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) rzad. szoproński

Wiktionary


sor

szpitalny oddział ratunkowy, w którym udzielana jest pomoc osobom w stanie nagłego zagrożenia zdrowotnego


SJP.pl

skrótowiec w funkcji rzeczownika rodzaju męskorzeczowego

 (1.1) = med. szpitalny oddział ratunkowy;

 (1.2) = eduk. wojsk. Szkoła Oficerów Rezerwy;

 (1.3) = roln. spółdzielczy ośrodek rolny

 (1.4) = roln. stacja ochrony roślin

 (1.5) = rad. stacja obsługi radiotechnicznej

Wiktionary

Sor – miejscowość i gmina we Francji, w regionie Oksytania, w departamencie Ariège.

Według danych na rok 1990 gminę zamieszkiwało 28 osób, a gęstość zaludnienia wynosiła 26 osób/km² (wśród 3020 gmin regionu Midi-Pyrénées Sor plasuje się na 1035. miejscu pod względem liczby ludności, natomiast pod względem powierzchni na miejscu 1751.).

Wikipedia

Wymowa:

IPA: sɔr, AS: sor

Wiktionary


sorabista

specjalista w zakresie sorabistyki


SJP.pl


sorabistka

sorabista


SJP.pl

Patrz:

sorabista

sorabistyczny

sorabistyka


SJP.pl

Patrz:

sorabistyka

sorabistyka

nauka zajmująca się badaniem języka, literatury, kultury i historii Łużyczan (Serbów łużyckich)


SJP.pl

Sorabistyka – dyscyplina zajmująca się badaniem języka, literatury, kultury i dziejów Serbów Łużyckich. Stanowi część slawistyki.

Sorabistyka wykładana jest na Uniwersytecie Warszawskim, Lwowskim, Lipskim a najdłużej na Uniwersytecie Karola w Pradze. Za sprawą Adolfa Černego studia sorabistyczne rozpoczęto w 1901 r. na Wydziale Filozoficznym Uniwersytetu Karola. Jego prace kontynuował Josef Páta. W 1933 r. powołano do życia Katedrę Sorabistyki.

Wikipedia


sorabizm

wyraz, zwrot lub konstrukcja składniowa wzorowane na języku łużyckim albo z niego przejęte


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) jęz. wyraz, zwrot, forma gramatyczna zapożyczona do jakiegoś języka z języka dolnołużyckiego lub górnołużyckiego;

Wiktionary

Sorabizm (fr. Sorabes „Łużyczanie”) – element językowy (wyraz, zwrot lub konstrukcja zdaniowa) zapożyczona z języków łużyckich lub na nim wzorowana.

Ze względu na niewielką liczbę użytkowników obydwu języków łużyckich (górnołużyckiego i dolnołużyckiego) oraz ograniczony obszar bezpośrednich kontaktów łużycko-innojęzycznych, ogólna liczba sorabizmów jest względnie mała. Stosunkowo największy wpływ języki łużyckie wywarły na sąsiadujące dialekty języka niemieckiego, bądź to poprzez bezpośrednie kontakty łużycko-niemieckie, które umożliwiały przenikanie elementów leksykalnych z języków łużyckich do języka niemieckiego, bądź też (częściej) za sprawą interferencji językowej: ogromna większość Łużyczan jest dwujęzyczna i płynnie posługuje się zarówno własnym językiem łużyckim, jak też językiem niemieckim, stąd też widoczny jest proces przenikania pewnych zjawisk językowych, charakterystycznych dla jednego języka do języka drugiego.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: sɔˈrabʲism̥, AS: sorabʹism̦

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. sorabistyka ż., sorabista mos., sorabistka ż.

 przym. sorabistyczny

Wiktionary


soralium

(zwykle w liczbie mnogiej) organ rozmnażania się wegetatywnego u porostów, wytwarzający soredia


SJP.pl

Soralia (l. poj. soralium) – znajdujące się na plechach porostów miejsca powstawania i wydostawania się na zewnątrz urwistków zwanych też sorediami. Urwistki służą do rozmnażania bezpłciowego. Kształt soraliów, wielkość, miejsce ich powstawania i barwa mają znaczenie przy identyfikacji wielu gatunków porostów.

Wikipedia


sorani

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna

 (1.1) jęz. język z grupy irańskiej, tworzący wraz z kurmandżi oraz kilkoma innymi pokrewnymi językami i dialektami tzw. makrojęzyk kurdyjski;

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) środkowokurdyjski

Wiktionary


sorbaria

krzew z rodziny różowatych


SJP.pl

Wikipedia


sorbat

substancja pochłaniana w procesie sorpcji


SJP.pl

Sorpcja – pochłanianie jednej substancji (gazów, par cieczy, par substancji stałych i ciał rozpuszczonych w cieczach), zwanej sorbatem, przez inną substancję (ciało porowate), zwaną sorbentem.

Procesom sorpcyjnym często towarzyszą inne, jak powierzchniowe wytrącanie się trudno rozpuszczalnych soli (właściwości roztworu przy granicy faz są często inne niż w głębi roztworu, na przykład może być zmieniona przenikalność dielektryczna).

Wikipedia


sorbent

substancja pochłaniająca w procesie sorpcji


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) chem. substancja pochłaniająca w procesie sorpcji

Wiktionary

Sorpcja – pochłanianie jednej substancji (gazów, par cieczy, par substancji stałych i ciał rozpuszczonych w cieczach), zwanej sorbatem, przez inną substancję (ciało porowate), zwaną sorbentem.

Procesom sorpcyjnym często towarzyszą inne, jak powierzchniowe wytrącanie się trudno rozpuszczalnych soli (właściwości roztworu przy granicy faz są często inne niż w głębi roztworu, na przykład może być zmieniona przenikalność dielektryczna).

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ˈsɔrbɛ̃nt, AS: sorbẽnt

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. sorpcja ż., sorbowanie n., adsorbent m., absorbent m., sorbat m., adsorbat m., absorbat m., adsorber mrz., adsorpcja ż.

 czas. sorbować ndk., adsorbować ndk., absorbować ndk.

 przym. sorpcyjny, adsorpcyjny, absorpcyjny

Wiktionary


sorbet

rodzaj orzeźwiającego deseru, robionego z posłodzonej wody z zamrożonymi owocami (najczęściej sokiem lub purée), ewentualnie winem i likierem


SJP.pl

Sorbet – rodzaj orzeźwiającego mrożonego deseru, robionego z posłodzonej wody z przewagą zamrożonych owoców (najczęściej sokiem lub purée), ewentualnie winem lub likierem. Pochodzenie sorbetu przypisuje się napojowi z Azji (Iran) o nazwie szarbat, robionemu z posłodzonego soku owocowego i wody. Termin „sorbet” pochodzi od tureckiego şerbat lub şerbet, szarbat.

Wikipedia


sorbetowy

przymiotnik od: sorbet


SJP.pl


sorbinian

1. sól kwasu sorbinowego;
2. sorbinian potasu - środek konserwujący dodawany głównie do wypieków i napojów gazowanych


SJP.pl


sorbinowy

kwas sorbinowy - organiczny związek chemiczny z grupy nienasyconych kwasów karboksylowych; kwas sorbowy


SJP.pl


sorbit

mieszanina ferrytu i cementytu powstająca w stalach stopowych, charakteryzująca się wysoką wytrzymałością i plastycznością


SJP.pl

  • sorbit – składnik stali
  • sorbit – sorbitol, organiczny związek chemiczny

Wikipedia


sorbitol

biały, bezwonny, krystaliczny proszek o słodkim smaku, szeroko rozpowszechniony w świecie roślinnym, występujący m.in. w owocach jarzębiny i krasnorostach; sorbit (dawniej)


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) chem. spoż. biały, krystaliczny proszek naturalnie występujący w jarzębinach, używany jako słodzik;

Wiktionary

Sorbitol (sorbit), C6H8(OH)6 – organiczny związek chemiczny z grupy cukroli, alkohol heksahydroksylowy. Bezbarwna substancja krystaliczna o słodkim smaku, dobrze rozpuszczalna w wodzie. Otrzymywany jest poprzez redukcję glukozy.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Żując za dużo, narażasz swój żołądek na spore nieprzyjemności. Guma do żucia rozluźnia nerwy i mięśnie, pomaga również w walce z próchnicą. Jednak, według stomatologów, takie działanie ma tylko guma bez cukru - jej żucie między posiłkami wydatnie zmniejsza ryzyko próchnicy. Jedynym problemem jest zawarty w niej słodzik - sorbitol.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) war. sorbit, E420, C6H8(OH)6

Wiktionary


sorbitolowy

sorbitol


SJP.pl

Patrz:

sorbitol

sorbona

uniwersytet paryski zawdzięczający swą nazwę dawnemu mianu wydziału teologicznego tego uniwersytetu


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) geogr. zespół budynków w Dzielnicy Łacińskiej Paryża, dawniej siedziba Uniwersytetu Paryskiego;

 (1.2) pot. Uniwersytet Paryski;

Wiktionary

Sorbona (fr. La Sorbonne) − zespół budynków w Dzielnicy Łacińskiej ( V ) Paryża, powstały jako kolegium na dawnym Uniwersytecie Paryskim, obecnie mieszczący szereg instytucji badawczych i edukacyjnych.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Sorbona położona jest w Dzielnicy Łacińskiej.

Wiktionary

Powiązane:

 przym. sorboński

Wiktionary


sorboński

przymiotnik od: Sorbona


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z Sorboną, dotyczący Sorbony

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Sorbona ż.

Wiktionary


sorbować

pochłaniać, absorbować (związki chemiczne)


SJP.pl


sorbowy

kwas sorbowy - organiczny związek chemiczny z grupy nienasyconych kwasów karboksylowych; kwas sorbinowy


SJP.pl


sorboza

monosacharyd, substancja krystaliczna o słodkim smaku, rozpuszczalna w wodzie, używana do produkcji witaminy C


SJP.pl

Sorboza – cukier prosty, należącym do ketoz, ketoheksoza. Związek występuje w znacznych ilościach w owocach Sorbus aucuparia oraz w łupinach owoców Passiflora edulis. W owocach tych roślin pełni rolę materiału zapasowego. Sorbozę znaleziono także u niektórych porostów

Wikipedia


sordes

rodzaj pterozaura z rodziny ramforynchów


SJP.pl

Sordes (Sordes pilosus) – pterozaur z rodziny ramforynchów (Rhamphorhynchidae); jego nazwa znaczy "diabeł". Nazwę zawdzięcza swojemu wyglądowi.

Żył w okresie późnej jury (ok. 162–148 mln lat temu) na terenach Azji. Długość ciała ok. 60 cm, rozpiętość skrzydeł ok. 40–50 cm, ciężar ok. 200 g. Jego szczątki znaleziono w Kazachstanie (w okolicach miasta Szymkent).

Wikipedia


sordino

przyrząd do ściszania i zmiany barwy dźwięków w instrumentach muzycznych; tłumik, sordyna, surdyna


SJP.pl

Tłumik (wł. sordino, surdynka) – przyrząd w instrumencie muzycznym umożliwiający sztuczne ściszenie dźwięku i zmianę barwy na stłumioną, nosową.

Wikipedia


sordyl

nazwisko


SJP.pl


sordyna

przyrząd do ściszania i zmiany barwy dźwięków w instrumentach muzycznych; tłumik, sordino, surdyna


SJP.pl


sorea

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) miejscowość występująca w Piśmie Świętym Starego Testamentu;

Wiktionary

Sorea – (hbr: צרעה), co znaczy Szerszeń, miejscowość występująca w Piśmie Świętym Starego Testamentu, jako graniczna plemienia Judy (Joz 15:33) i Dana (Joz 19:41), zaliczana na podstawie Sdz 13:25 i 18:2 do dziedzictwa tego ostatniego. W Biblii występuje wraz z sąsiednim Esztaol. Powiązana z narodzeniem, działalnością i miejscem pochówku Samsona. To stamtąd Danici wyruszyli na poszukiwania innego miejsca niż to, które przydzielił im Pan (Sdz r. 18). Pozostawiona wówczas przez Danitów, przypada Judejczykom.

Wikipedia


soredium

(zwykle w liczbie mnogiej) pojedyncza komórka glonu opleciona strzępkami grzybów, rozsypywana przez porosty w procesie rozmnażania bezpłciowego; urwistek


SJP.pl

Urwistki, soredia – drobne wytwory plechy porostów, które składają się z komórek glonu oplecionych nielicznymi strzępkami grzyba. Służą do wegetatywnego rozmnażania się porostów i są podstawowym ich sposobem rozmnażania się. Mogą powstawać na powierzchni plechy lub w specjalnych soraliach. Urwistki powstające na powierzchni plechy tworzą na niej mączyste lub ziarenkowate naloty.

Wikipedia


sorek

ssak z rzędu owadożernych; ryjówka


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy

 (1.1) zool. nazwa systematyczna|Notiosorex|Coues|ref=tak., ssak z podrodziny ryjówek;

Wiktionary

Sorek (Notiosorex) – rodzaj ssaków z podrodziny ryjówek (Soricinae) w obrębie rodziny ryjówkowatych (Soricidae).

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Współcześnie maleńki żarłoczny sorek występuje tylko w Ameryce.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. sorki nmos.

Wiktionary


sorento

samochód typu Kia Sorento


SJP.pl

  • Sorento (Illinois)
  • Kia Sorento
Zobacz też
  • Sorrento

Wikipedia


sorgo

roślina trawiasta pochodząca z Afryki


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) bot. nazwa systematyczna|Sorghum|ref=tak., roślina trawiasta pochodząca z Afryki, licznie uprawiana w biednych krajach jako zboże;

Wiktionary

Wikipedia

Przykłady

składnia.

kolokacje.

synonimy.

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

 przym. sorgowy

frazeologia.

etymologia.

uwagi.

tłumaczenia.

* angielski: (1.1) sorghum

* gudźarati: (1.1) જુવાર (juvāra)

* węgierski: (1.1) cirok

* włoski: (1.1) sorgo m.

źródła.

== sorgo (język czeski.) ==

thumb|sorgo (1.1)

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik

 (1.1) bot. sorgo

odmiana.

przykłady.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈsɔrɡɔ, AS: sorgo

Wiktionary

Powiązane:

 przym. sorgowy

Wiktionary

Synonimy:

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

 przym. sorgowy

frazeologia.

etymologia.

uwagi.

tłumaczenia.

* angielski: (1.1) sorghum

* gudźarati: (1.1) જુવાર (juvāra)

* węgierski: (1.1) cirok

* włoski: (1.1) sorgo m.

źródła.

== sorgo (język czeski.) ==

thumb|sorgo (1.1)

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik

 (1.1) bot. sorgo

odmiana.

przykłady.

składnia.

kolokacje.

synonimy.

Wiktionary


sorgowy

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z sorgiem, dotyczący sorga; zrobiony z sorga; zawierający sorgo

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. sorgo n.

Wiktionary


soria

wysokogatunkowa wełna merynosów


SJP.pl

Soria – miasto w północno-środkowej Hiszpanii w regionie Kastylia i León na wysokości ok. 1100 m n.p.m. Jest stolicą prowincji o tej samej nazwie. Około 39 tys. mieszkańców. Soria jest najmniejszą stolicą prowincji w Hiszpanii, rozciąga się wzdłuż brzegów rzeki Duero. W mieście znajduje się wiele kościołów, wszystkie z brązowego kamienia i większości pochodzących z XII wieku.

Wikipedia


sorites

soryt;
1. w filozofii greckiej: dowód niemożności ustalenia, ile ziaren można odjąć od stosu, by pozostała reszta nadal była stosem ziaren;
2. w logice:
a) sylogizm o liczbie przesłanek większej niż dwie; łańcusznik;
b) łańcuch sylogizmów, w którym opuszcza się wnioski pośrednie i przechodzi do wniosku końcowego; łańcusznik


SJP.pl


sorka

w gwarze uczniowskiej: nauczycielka, profesorka


SJP.pl


sorki

w gwarze uczniowskiej: nauczycielka, profesorka


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy

 (1.1) zool. nazwa systematyczna|Notiosoricini|Reumer|ref=tak., plemię ssaków z podrodziny ryjówek;

wykrzyknik

 (2.1) pot. forma wyrażenia żalu, także. z konotacją sarkazmu

forma rzeczownika.

 (3.1) M., B. i W. lm. od: sorek

Wiktionary

Sorki (Notiosoricini) – plemię ssaków z podrodziny ryjówek (Soricinae) w obrębie rodziny ryjówkowatych (Soricidae).

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Wielkosorek zaliczany jest do sorków.

 (2.1) Sorki, że się spóźniłam.

Wiktionary

Powiązane:

 (1.1)

:: rzecz. sorek mzw.

 (2.1)

:: wykrz. sorry

Wiktionary

Synonimy:

 (2.1) war. sorry

Wiktionary


sorkonos

rodzaj ssaków z rodziny ryjkonosowatych


SJP.pl

Wikipedia


sorkwicianin

mieszkaniec Sorkwit (wsi w Polsce)


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) mieszkaniec Sorkwit

 (1.2) osoba pochodząca z Sorkwit, urodzona w Sorkwitach

Wiktionary

Przykłady

 (1.2) Chociaż nie jestem sorkwicianinem od urodzenia, to jednak bardzo dobrze znam problemy Sorkwit i dlatego kandyduję na wójta naszej gminy.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Sorkwity nmos.

:: fż. sorkwicianka ż.

 przym. sorkwicki

Wiktionary


sorkwicianka

mieszkanka Sorkwit (wsi w Polsce)


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) mieszkanka Sorkwit

 (1.2) kobieta pochodząca z Sorkwit, urodzona w Sorkwitach

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Sorkwity nmos.

:: fm. sorkwicianin m.

 przym. sorkwicki

Wiktionary


sorkwicki

Sorkwity


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z Sorkwitami, dotyczący Sorkwit

Wiktionary

Patrz:

Sorkwity

Powiązane:

 rzecz. Sorkwity nmos., sorkwicianin m., sorkwicianka ż.

Wiktionary


sorkwity

wieś w Polsce


SJP.pl

Sorkwity (niem. Sorquitten) – wieś mazurska w Polsce położona w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie mrągowskim, w gminie Sorkwity.

Wieś leży przy drodze ekspresowej S16 i linii kolejowej Olsztyn–Czerwonka–Mrągowo–Ełk.

W latach 1954–1972 wieś należała i była siedzibą władz gromady Sorkwity. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa olsztyńskiego.

Wikipedia


sornat

nazwisko


SJP.pl


soroban

japońskie liczydło


SJP.pl

Soroban (jap. 算盤 lub 十露盤 soroban) – japońska odmiana liczydła, odpowiednik europejskiego abakusa.

Składa się najczęściej z 23 lub 27 linii przeciętych poprzeczną belką. W jednej linii znajdują się 4 koraliki poniżej belki i 1 koralik powyżej niej. Obliczeń dokonuje się poprzez przesuwanie koralików do lub od belki poprzecznej. Każda pionowa linia przedstawia 1 cyfrę w liczbie. Każdy z koralików poniżej belki poprzecznej ma wartość równą 1, a powyżej niej wartość równą 5. Dziesięć kombinacji położeń koralików na jednej linii odpowiada dziesięciu cyfrom:

Wikipedia


sorocki

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z Sorokami, dotyczący Sorok

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Soroki nmos.

Wiktionary


soroczyński

nazwisko


SJP.pl


sorok

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) daw. czterdzieści (40) sztuk skór; wiązka tyluż

Wiktionary


soroka

nazwisko


SJP.pl

  • strona 82 tomu XI (tom z r. 1890) Soroka, Soroka
  • strona 83 tomu XI (tom z r. 1890) Soroka, Soroka

i inne, Soroka (rejon husiatyński)

Wikipedia


soroki

rzeczownik, rodzaj niemęskoosobowy, liczba mnoga, nazwa własna

 (1.1) geogr. miasto w północno-wschodniej części Mołdawii, przystań nad Dniestrem;

Wiktionary

Soroki (rum. Soroca) – miasto w północno-wschodniej części Mołdawii, przystań nad Dniestrem, 28 362 mieszkańców (2006); przemysł elektrotechniczny, spożywczy oraz odzieżowy. Stolica rejonu Soroca. Jedno z najstarszych miast Mołdawii. Miasto powszechnie uważane za stolicę mołdawskich Romów.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Kamień z Coşauţi jest szeroko znany i ceniony w Mołdawii – posłużył do wzniesienia fortecy w pobliskich Sorokach, cerkwi Trzech Hierarchów w Jassach czy kiszyniowskiego Łuku Triumfalnego.

Wiktionary

Powiązane:

 przym. sorocki

Wiktionary


sorokowiec

dawna moneta austriacka


SJP.pl


sororat

małżeństwo zawarte z siostrą zmarłej żony


SJP.pl

Sororat (z łac. soror – siostra) – zwyczaj nakazujący poślubienie przez mężczyznę siostry lub sióstr (zazwyczaj kolejno) swojej żony (lub narzeczonej), jeśli jest ona bezpłodna albo po jej śmierci. Praktykowane m.in. przez Buszmenów, Hotentotów, Hererów i Fonów. Sororatem nazywane czasami jest małżeństwo poligyniczne z dwiema lub więcej siostrami.

Wikipedia


soros

[czytaj: SZOrosz albo SOros] nazwisko


SJP.pl

  • Tivadar Soros
  • George Soros
  • (3652) Soros

Wikipedia


sorpcja

proces adsorpcji lub absorpcji, albo oba te procesy zachodzące jednocześnie


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) chem. ogólne pojęcie obejmujące procesy: adsorpcji i absorpcji

Wiktionary

Sorpcja – pochłanianie jednej substancji (gazów, par cieczy, par substancji stałych i ciał rozpuszczonych w cieczach), zwanej sorbatem, przez inną substancję (ciało porowate), zwaną sorbentem.

Procesom sorpcyjnym często towarzyszą inne, jak powierzchniowe wytrącanie się trudno rozpuszczalnych soli (właściwości roztworu przy granicy faz są często inne niż w głębi roztworu, na przykład może być zmieniona przenikalność dielektryczna).

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ˈsɔrpt͡sʲja, AS: sorpcʹi ̯a

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. adsorber mrz., adsorbent mrz., adsorbat mrz., sorbowanie n., sorbent mrz., adsorpcja, absorpcja, persorpcja, desorpcja, absorber, absorpcyjność, absorbat, absorbent m.

 czas. absorbować, adsorbować

 przym. sorpcyjny, adsorpcyjny

Wiktionary


sorpcyjny

związany z sorpcją


SJP.pl


sorrento

miasto we Włoszech


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki, nazwa własna

 (1.1) geogr. miejscowość i gmina we Włoszech, w regionie Kampania, w prowincji Neapol;

Wiktionary

Miejscowość w Australii:

  • Sorrento – miasto w stanie Wiktoria, w Hrabstwie Mornington Peninsula

Miejscowość we Włoszech:

  • Sorrento – miejscowość i gmina w regionie Kampania, w prowincji Neapol

Miejscowości w USA:

  • Sorrento – jednostka osadnicza w stanie Floryda, w hrabstwie Lake
  • Sorrento – miejscowość w stanie Luizjana, w parafii Ascension
  • Sorrento – miasto w stanie Maine, w hrabstwie Hancock

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Najczęściej zamawialiśmy sobie „Wróć do Sorrento". Włosi grali tę piosenkę pięknie i bardzo nastrojowo, powtarzali ją wielokrotnie, a mimo to nikomu się nie znudziła, tym bardziej że Sorrento leżało w pobliżu i rzeczywiście było malownicze oraz romantyczne.

Wiktionary

Powiązane:

 przym. sorrentyński

Wiktionary


sorrentyński

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z Sorrento, dotyczący Sorrento

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Brzeg sorrentyński od Mety aż do Capo di Monte szarzał urwistą, pogiętą i poszarpaną ścianą skalną, na której zielenił się pas ogrodów pomarańczowych i bielały grupy domów.

 (1.1) Przed nim leży przylądek Mizene, wybrzeże sorrentyńskie i cała parthenopejska (=partenopejska) zatoka — owe brzegi odległe, w których widoku daremnie przed wiekami szukał ukojenia Tyberiusz.

 (1.1) Wylądowaliśmy nad ranem i dość fantastycznym wehikułem udaliśmy się do «albergo» „Paradiso", położonego na samym cyplu sorrentyńskiego półwyspu.

 (1.1) Korespondencja i przyjaźń między Gorkim a Chodasjewiczem urywają się gwałtownie w lipcu-sierpniu 1925 roku z tak błahego powodu, że dziś można go śmiało uznać za zwykły pretekst ze strony sorrentyńskiego współredaktora Biesjedy.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Sorrento n.

Wiktionary


sorry

[czytaj: sory] potocznie: przepraszam; sorki, sorka


SJP.pl

wykrzyknik

 (1.1) pot. forma wyrażenia żalu, często z konotacją sarkazmu

Wiktionary

Sorry – drugi singel promujący album Madonny Confessions on a Dance Floor.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Sorry, ale tak nie będziemy się bawić!

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) war. sorki

Wiktionary


sort

potocznie: gatunek, rodzaj, jakość


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) pot. gatunek lub rodzaj, odmiana czegoś, jakość

Wiktionary

  • sort – polecenie w systemie Unix
  • Sort – miasto w Hiszpanii

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Kup truskawki na tort, ale takie najlepszego sortu.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: sɔrt, AS: sort

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. sortownia ż., sortowanie n., sortownik m., sortownica ż.

 czas. sortować ndk., posortować dk.

 przym. sortowalny, niesortowalny

Wiktionary


sorta

przestarzale: sort, gatunek, jakość


SJP.pl


sorter

urządzenie do dzielenia, segregowania, sortowania czegoś


SJP.pl

Sorter (kolator) – maszyna licząco-analityczna dzieląca pakiet kart dziurkowanych na grupy, na podstawie zapisanych na kartach danych (najczęściej na 12 grup, zgodnie z liczbą wierszy na standardowej karcie Holleritha).

Wikipedia


sortie

[czytaj: sorTI] futrzane okrycie kobiece wkładane na strój wieczorowy


SJP.pl


sortomierz

przyrząd używany do mierzenia długości włókien


SJP.pl


sortować

układać coś w określonym porządku; porządkować


SJP.pl

czasownik

 (1.1) dzielić na grupy według przyjętych kryteriów

 (1.2) układać w kolejności według pewnej rosnącej lub malejącej wartości

Wiktionary

Wymowa:

IPA: sɔrˈtɔvat͡ɕ, AS: sortovać

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. sortowanie n., sortownia ż., sortownik m., sortownica ż., sort m.

 czas. posortować, wysortować, przesortować

 przym. sortowniczy

Wiktionary


sortowanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|sortować.

Wiktionary

Sortowanie – jeden z podstawowych problemów informatyki, polegający na uporządkowaniu zbioru danych względem pewnych cech charakterystycznych każdego elementu tego zbioru. Szczególnym przypadkiem jest sortowanie względem wartości każdego elementu, np. sortowanie liczb, słów itp.

Wikipedia

Powiązane:

 czas. sortować

 rzecz. sortownia ż., sort mrz.

Wiktionary


sortownia

pomieszczenie, w którym sortuje się coś, np. surowce, wyroby


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) pomieszczenie w fabryce, zakładzie, kopalni itp., w którym sortuje się wyroby lub towary

Wiktionary

Sortownia – dział przedsiębiorstwa (kopalni, zakładu wytwórczego, zakładu utylizacji odpadów, poczty, firmy kurierskiej itp), w którym rozdzielone (sortowane) są wyroby, materiały, odpady, przesyłki itp według ustalonych kryteriów.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: sɔrˈtɔvʲɲa, AS: sortovʹńa

Wiktionary

Powiązane:

 czas. sortować

 rzecz. sortowanie n., sort m.

Wiktionary


sortownica

urządzenie do sortowania; sortownik


SJP.pl


sortowniczka

sortownik


SJP.pl

Patrz:

sortownik

sortownik

urządzenie do sortowania; sortownica


SJP.pl


sorty

potocznie: gatunek, rodzaj, jakość


SJP.pl


sortyment

klasa, kategoria, rodzaj


SJP.pl

  • sortyment – marketing
  • sortyment – analiza sitowa
  • sortyment – jednorodny zbiór przedmiotów, materiałów odpowiadających określonym wymaganiom (w odróżnieniu od asortymentu mogącego być zbiorem niejednorodnym), np. sortyment drewna

Wikipedia


sortymentowy

przymiotnik od: sortyment


SJP.pl


sortymentysta

księgarz sprzedający książki o różnorodnej tematyce, różnych autorów i wydawnictw


SJP.pl


sorus

(zwykle w liczbie mnogiej) skupienie zarodni na liściu paproci; kupka


SJP.pl

Kupka zarodni, sorus (łac. sorus, l.mn. sori) – zebrane w kupki zarodnie.

U paproci sori mogą wyrastać na dolnej stronie lub na brzegu blaszki liściowej. Często otoczone są zawijką. Morfologia kupek zarodni ma duże znaczenie przy oznaczaniu gatunków paproci.

Wikipedia


soryt

sorites;
1. w filozofii greckiej: dowód niemożności ustalenia, ile ziaren można odjąć od stosu, by pozostała reszta nadal była stosem ziaren;
2. w logice:
a) sylogizm o liczbie przesłanek większej niż dwie; łańcusznik;
b) łańcuch sylogizmów, w którym opuszcza się wnioski pośrednie i przechodzi do wniosku końcowego; łańcusznik


SJP.pl

  • soryt (zoologia) – forma rozwojowa gąbek morskich
  • soryt (logika) – łańcuch sylogizmów
  • soryt (filozofia) – nieprzezwyciężalna aporia

Wikipedia


soryusz

nazwisko


SJP.pl


sorzycha

sorzycha ziemna - jadalna roślina strączkowa, uprawiana w tropikach


SJP.pl


sos

zawiesisty płyn sporządzany jako dodatek do różnych potraw


SJP.pl

skrótowiec

 (1.1) międzynarodowy sygnał wzywania pomocy;

Wiktionary

Sos (fr. sauce) – gęsty płyn, tworzony na bazie różnych składników, nadających mu odmienne smaki (ostry, łagodny, kwaśny, słodki, umami), stosowany jako dodatek do: mięs, ryb, makaronów, wędlin, sałatek, deserów, kanapek itd. W konsystencji luźniejszy od kremu. Sosy dzielą się na: gorące, zimne i majonezowe. Istnieje też inny podział, wywodzący się z kuchni francuskiej, klasyfikujący sosy jako pochodne jednego z pięciu sosów bazowych.

Wikipedia

Przykłady

składnia.

kolokacje.

 (1.1) nadawać / nadać / wysyłać / wysłać / odbierać / odebrać SOS

synonimy.

 (1.1) pomocy!

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

frazeologia.

etymologia.

 (1.1) etym|ang|SOS.

uwagi.

 por|pan-pan.

tłumaczenia.

źródła.

== SOS (język angielski.) ==

thumb|SOS (1.1)

wymowa.

 IPA|es ɘʊ es.

 audio|LL-Q1860 (eng)-Vealhurl-SOS.wav.

znaczenia.

skrótowiec

 (1.1) SOS (międzynarodowy sygnał wzywania pomocy)

 (1.2) = żart. slower, older and smarter → wolniejszy, starszy i mądrzejszy

odmiana.

 (1.1-2) lp. SOS; lm. SOS's

przykłady.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ɛs‿ɔ‿ˈɛs, AS: es‿o‿es

Wiktionary

Powiązane:

frazeologia.

etymologia.

 (1.1) etym|ang|SOS.

uwagi.

 por|pan-pan.

tłumaczenia.

źródła.

== SOS (język angielski.) ==

thumb|SOS (1.1)

wymowa.

 IPA|es ɘʊ es.

 audio|LL-Q1860 (eng)-Vealhurl-SOS.wav.

znaczenia.

skrótowiec

 (1.1) SOS (międzynarodowy sygnał wzywania pomocy)

 (1.2) = żart. slower, older and smarter → wolniejszy, starszy i mądrzejszy

odmiana.

 (1.1-2) lp. SOS; lm. SOS's

przykłady.

składnia.

kolokacje.

synonimy.

 (1.1) help, mayday

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) pomocy!

Wiktionary


sosabowski

nazwisko


SJP.pl


soseneczka

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) mała sosna

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. sosna ż., sosenka ż., sosnowe n., sosnówka ż., sośnina ż., sosnóweczka ż., sosnowiak mzw., sosnowate nmos., Sosnowica ż., Sosnowiec mrz.

 przym. sosnowy

 przysł. sosnowo

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) sosenka

Wiktionary


sosenka

1. mała sosna;
2. wzór, np. na tkaninie, przypominający układ igieł sosny; jodełka


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) zdrobn. od: sosna

 (1.2) mała sosna

Wiktionary

  • Sosenka – wieś na Białorusi, w obwodzie mińskim, w rejonie stołpeckim, w sielsowiecie Rubieżewicze
  • Sosenka – dawna leśniczówka na Białorusi, w obwodzie mińskim, w rejonie wilejskim, w sielsowiecie Ilia
  • Sosenka – wieś na Białorusi, w obwodzie mińskim, w rejonie wilejskim, w sielsowiecie Krzywe Sioło

Wikipedia

Przykłady

 (1.2) Cały dzień sadziliśmy małe sosenki.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. sosnówka ż., soseneczka ż., sośnina ż., sosnowate nmos., sosna ż.

 przym. sosnowy

Wiktionary


sosenkowo

Sosenkowo – wieś sołecka w Polsce położona w województwie mazowieckim, w powiecie płońskim, w gminie Naruszewo.

W skład sołectwa Sosenkowo wschodzi także osada Sosenkowo-Osiedle.

W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa ciechanowskiego.

Wikipedia


sosieński

przymiotnik od: Sośno


SJP.pl


sosik

zdrobnienie od: sos


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) zdrobn. od: sos

 (1.2) pot. pieszcz. lub żart. sos

Wiktionary

Przykłady

 (1.2) Słoneczko, weźmiesz sobie jeszcze sosiku?

 (1.2) Na obiad przygotujemy udko z kurczaka, ziemniaki z sosikiem i suróweczkę.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. sos mrz., sosjerka ż.

Wiktionary


sosin

nazwisko


SJP.pl


sosiński

nazwisko


SJP.pl


sosjereczka

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) zdrobn. od: sosjerka

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. sosjerka ż.

Wiktionary


sosjerka

naczynie, w którym podaje się sos


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) gastr. naczynie z dzióbkiem lub dwoma, przeznaczone do podawania sosu;

Wiktionary

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Czy mógłbyś podać mi sosjerkę?

Wiktionary

Wymowa:

IPA: sɔˈsʲjɛrka, AS: sosʹi ̯erka

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. sos m.

:: zdrobn. sosjereczka ż.

Wiktionary


soski

nazwisko


SJP.pl


sosna

1. światłolubne drzewo lub krzew z rodziny sosnowatych (Pinus), obejmujące około 80 gatunków
2. drewno tego drzewa; sośnina


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) dendr. nazwa systematyczna|Pinus|L.|ref=tak., drzewo lub krzew iglasty z rodziny sosnowatych;

 (1.2) drewno sosnowe

Wiktionary

Sosna (Pinus L. 1753) – rodzaj roślin z rodziny sosnowatych (Pinaceae Lindl.) obejmujący niemal 115 gatunków drzew i krzewów. Występują przeważnie w strefie klimatu umiarkowanego półkuli północnej, choć niektóre gatunki rosną również w strefach cieplejszych (tu jednak zwykle w górach). W Ameryce Środkowej najdalej na południe sięgają do Gwatemali, Salwadoru i Nikaragui, zaś w Azji do Archipelagu Malajskiego. Jedyne naturalne stanowisko na półkuli południowej znajduje się na Sumatrze (P. merkusii).

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Ponad 43 hektary niemal 50-letnich brzóz, topoli, olch i sosen może pójść pod topór.

 (1.2) To są meble z sosny.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈsɔsna, AS: sosna

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. sośnina ż., sosnówka ż., sosnóweczka ż., sosnowiak m., sosnowate nmos., Sosnowiec m.

:: zdrobn. sosenka ż., soseneczka ż.

 przym. sosnowy

 przysł. sosnowo

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) bajraczek, bajrak, bożeszka, choinka, choja, chojak, chojar, chojka, chojna, chwoja, jagła, kwik, majak, majok, smrek, sośnia, soś

 (1.2) sośnina

Wiktionary


sośnia

Sośnia – wieś w Polsce, położona w województwie podlaskim, w powiecie grajewskim, w gminie Radziłów.

W latach 1975–1998 wieś administracyjnie należała do województwa łomżyńskiego.

W lipcu 1944 wieś została przez Niemców wysiedlona. Rozebrano cześć budynków i użyto do budowy okopów. W trakcie akcji hitlerowcy zamordowali rodzinę Tomasza Borowskiego (6 osób).

Wikipedia


sośniak

lasek sosnowy


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) pot. zagajnik sosnowy, młode sosny

Wiktionary

Miejscowości w Polsce

Wg TERYT jest ich 2
  • Sośniak – osada w woj. dolnośląskim, w pow. zgorzeleckim, w gminie Pieńsk
  • Sośniak – osada w woj. pomorskim, w pow. kartuskim, w gminie Przodkowo

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Za pagórkiem porośniętym sośniakiem zaczynały się grunty hrabiego.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. sosna ż.

 przym. sosnowy

Wiktionary


sośnianin

mieszkaniec Sośna (wsi w Polsce)


SJP.pl


sośnianka

mieszkanka Sośna (wsi w Polsce)


SJP.pl


sośniański

Sośnie (wieś w Polsce); sośnieński


SJP.pl


sośnica

drzewo iglaste z rodziny cyprysowatych (Sciadopitys verticillata), pochodzące z Japonii


SJP.pl

Miejscowości i ich części w Polsce

Wg TERYT jest ich 8, w tym 6 podstawowych
  • Sośnica – część miasta Gliwice
  • Sośnica – część miasta Woźniki
  • Sośnica – wieś w woj. dolnośląskim, w pow. wrocławskim, w gminie Kąty Wrocławskie
  • Sośnica – osada leśna w województwie pomorskim, w powiecie bytowskim, w gminie Tuchomie
  • Sośnica – wieś w woj. podkarpackim, w pow. jarosławskim, w gminie Radymno
  • Sośnica – osada w woj. warmińsko-mazurskim, w pow. braniewskim, w gminie Wilczęta
  • Sośnica – wieś w woj. wielkopolskim, w pow. pleszewskim, w gminie Dobrzyca
  • Sośnica – wieś w woj. zachodniopomorskim, w pow. drawskim, w gminie Wierzchowo

Wikipedia


sośnicki

nazwisko


SJP.pl

Patrz:

Sośnica

sośnicowice

miasto w Polsce


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj niemęskoosobowy, liczba mnoga, nazwa własna

 (1.1) geogr. miasto w południowej Polsce, w województwie śląskim, w powiecie gliwickim;

Wiktionary

Sośnicowice (dodatkowa nazwa w j. niem. Kieferstädtel, czes. hist. Borovice* ) – miasto w południowej Polsce, w województwie śląskim, w powiecie gliwickim, siedziba władz gminy miejsko-wiejskiej Sośnicowice.

Według danych z 31 grudnia 2023 r. miasto miało 1958 mieszkańców.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) W połowie XIX wieku w Sośnicowicach dominowała ludność polska.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. sośnicowiczanin m., sośnicowiczanka ż.

 przym. sośnicowicki, podsośnicowicki

Wiktionary


sośnicowicki

przymiotnik od: Sośnicowice


SJP.pl


sośnicowiczanin

mieszkaniec Sośnicowic (miasta w Polsce)


SJP.pl


sośnicowiczanka

mieszkanka Sośnicowic (miasta w Polsce)


SJP.pl


sośnieński

Sośnie (wieś w Polsce); sośniański


SJP.pl


sośnierz

nazwisko


SJP.pl

Osoby o tym nazwisku:

  • Andrzej Sośnierz (ur. 1951) – polski lekarz i polityk, w latach 2006–2007 prezes Narodowego Funduszu Zdrowia
  • Dobromir Sośnierz (ur. 1976) – polski informatyk i polityk, wiceprezes partii Wolnościowcy
  • Edward Sośnierz (1938 – 2015) – polski nauczyciel
  • Sławomir Sośnierz (ur. 1952) – polski aktor teatralny i filmowy

Wikipedia


sośnik

część sochy do spulchniania roli; sosznik


SJP.pl

Sośnik (dawniej niem. Kieferbusch'l) – niewielkie wzniesienie na wysokości 580–690 m n.p.m. znajdująca się w Masywie Śnieżnika w Sudetach, na terenie Śnieżnickiego Parku Krajobrazowego, którego granica biegnie u jego podnóża.

Wikipedia


sośnina

1. las sosnowy; choina
2. gałęzie sosny
3. drewno sosny; sosna


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) las lub zagajnik sosnowy

 (1.2) drewno z sosny

 (1.3) świeżo ścięte gałęzie sosny

Wiktionary

  • sośnina:

1. las, zagajnik sosnowy

2. drewno sosnowe

3. świeże gałęzie sosny

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) A w tych borach olsztyńskich • dobrze z psami wędrować. • A w tych jarach olsztyńskich • sośnina i dąbrowa.

 (1.2) Po co mam dawać na kościół do nowych drzwi deski dębowe, kiedy i sośnina wystarczy?

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. soseneczka ż., sosna ż., sosenka ż., sosnówka ż., sosnowiak m., Sośnina ż., Sosnowiec m.

 przym. sosnowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.2) sosna

Wiktionary


sośninka

wieś w Polsce


SJP.pl

Wikipedia


sosnka

wilczomlecz sosnka - gatunek rośliny z rodziny wilczomleczowatych


SJP.pl

Sosnka (niem. Kieferhäuser) – część wsi Mała Kamienica w Polsce, położona w województwie dolnośląskim, w powiecie karkonoskim, w gminie Stara Kamienica.

W latach 1975–1998 Sosnka administracyjnie należała do województwa jeleniogórskiego.

Wikipedia


sosnkowski

nazwisko


SJP.pl

  • Kazimierz Sosnkowski – polski generał
  • Jerzy Sosnkowski – polski architekt

Wikipedia


sośno

wieś w Polsce


SJP.pl

Sośno – wieś w Polsce położona w województwie kujawsko-pomorskim, w powiecie sępoleńskim, w gminie Sośno na trasie zawieszonej linii kolejowej nr 240 Więcbork – Pruszcz-Bagienica.

Wikipedia


sosnogrom

drzewo z rodziny cyprysowatych, jedno z największych drzew iglastych; sekwoja


SJP.pl


sosnowate

rodzina drzew i krzewów z rzędu sosnowców


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj niemęskoosobowy, liczba mnoga

 (1.1) dendr. nazwa systematyczna|Pinaceae|Lindl.|ref=tak., rodzina drzew i krzewów należąca do rzędu sosnowców;

Wiktionary

Sosnowate (Pinaceae Lindley 1836) – rodzina drzew i krzewów należąca do rzędu sosnowców (Pinales). Jest jedną z rodzin umieszczanych wśród roślin nagonasiennych. Sosnowate obejmują 224, 225 lub 231 gatunków skupionych w 11 rodzajach. Występują one przede wszystkim na obszarach chłodnych i umiarkowanych półkuli północnej. Zasięg nielicznych gatunków sięga do tropików – na kontynentach amerykańskich do Nikaragui, a w Starym Świecie do Sumatry i Filipin (jedynym gatunkiem przekraczającym równik jest sosna Merkusa Pinus merkusii z Sumatry). Są kluczowym składnikiem borealnych lasów iglastych (rodzaje świerk, jodła, modrzew i sosna), a dalej na południe lasów górskich.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Jodła koreańska należy do sosnowatych.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. sosnówka ż., soseneczka ż., sosna ż., sosenka ż.

Wiktionary


sosnowaty

o cechach sosnowatych (rodzina roślin)


SJP.pl


sosnowce

1. gatunek chrząszcza z rodziny ryjkowców, szkodnik sosen i świerków;
2. przedstawiciel rzędu roślin nagonasiennych; szpilkowiec


SJP.pl

Wikipedia


sosnowczanin

1. mieszkaniec Sosnowca; sosnowiczanin;
2. mieszkaniec Sosnówka (wsi w Polsce);
3. mieszkaniec Sosnówki (wielu wsi w Polsce)


SJP.pl


sosnowczanka

1. mieszkanka Sosnowca; sosnowiczanka;
2. mieszkanka Sosnówka (wsi w Polsce);
3. mieszkanka Sosnówki (wielu wsi w Polsce)


SJP.pl


sosnówecki

przymiotnik od: Sosnówka


SJP.pl


sosnóweczka

zwójka sosnóweczka - motyl, szkodnik lasów sosnowych


SJP.pl


sosnowica

W Polsce
  • Sosnowica – część wsi Zachełmie w woj. dolnośląskim, w pow. karkonoskim, w gminie Podgórzyn
  • Sosnowica – wieś w woj. lubelskim, w pow. parczewskim, w gminie Sosnowica
  • Sosnowica – kolonia w woj. mazowieckim, w pow. radomskim, w gminie Zakrzew
  • Sosnowica – wieś w woj. mazowieckim, w pow. zwoleńskim, w gminie Zwoleń
  • Sosnowica – wieś w woj. mazowieckim, w pow. żyrardowskim, w gminie Mszczonów

Wikipedia


sosnowicki

przymiotnik od: Sosnowica


SJP.pl


sosnowiczanin

mieszkaniec Sosnowca (miasta w Polsce); sosnowczanin


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) mieszkaniec Sosnowca

 (1.2) osoba pochodząca z Sosnowca, urodzona w Sosnowcu

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌsɔsnɔvʲiˈt͡ʃãɲĩn, AS: sosnovʹičãńĩn

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Sosnowiec m.

:: fż. sosnowiczanka ż.

 przym. sosnowiecki

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1-2) sosnowczanin

Wiktionary


sosnowiczanka

mieszkanka Sosnowca (miasta w Polsce); sosnowczanka


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) mieszkanka Sosnowca

 (1.2) kobieta pochodząca z Sosnowca, urodzona w Sosnowcu

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌsɔsnɔvʲiˈt͡ʃãnka, AS: sosnovʹičãnka

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Sosnowiec m., sosnowczanin m., sosnowczanka ż.

:: fm. sosnowiczanin m.

 przym. sosnowiecki

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1-2) sosnowczanka

Wiktionary


sosnowiec

1. gatunek chrząszcza z rodziny ryjkowców, szkodnik sosen i świerków;
2. przedstawiciel rzędu roślin nagonasiennych; szpilkowiec


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna

 (1.1) geogr. adm. miasto w Polsce, w województwie śląskim;

 (1.2) geogr. toponim, nazwa kilku miejscowości w Polsce

 (1.3) geogr. szczyt w Polsce, w Karkonoszach;

 (1.4) geogr. specjalny obszar chroniony siedlisk Doliny Środkowego Wieprza w Polsce, w gminie Milejów, między Lublinem a Chełmem

Wiktionary

Sosnowiec – miasto na prawach powiatu w Polsce, w województwie śląskim. Położone na Wyżynie Śląskiej, stanowiącej część Wyżyny Śląsko-Krakowskiej w regionie zwanym Zagłębięm Dąbrowskim stanowiącym część zachodniej Małopolski. Miasto ulokowane nad Czarną Przemszą i Białą Przemszą oraz ich dopływami Brynicą i Bobrkiem. Znajduje się w centralnej części Górnośląskiego Okręgu Przemysłowego. Drugie pod względem liczby ludności i ósme pod względem powierzchni miasto Górnośląsko-Zagłębiowskiej Metropolii. Jest największym pod względem ludności miastem Zagłębia Dąbrowskiego. Według danych GUS z dnia 30 czerwca 2024 r. miasto było zamieszkiwane przez 185 930 osób.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Sosnowiec jest miejscowością wartą wizyty.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: sɔsˈnɔvʲjɛt͡s, AS: sosnovʹi ̯ec

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. sosnówka ż., soseneczka ż., sosnowiczanin m., sosnowiczanka ż., sosna ż., sośnina ż.

 przym. sosnowiecki, podsosnowiecki, sosnowy

Wiktionary


sosnowiecki

przymiotnik od: Sosnowiec


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) dotyczący Sosnowca, związany z Sosnowcem

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌsɔsnɔˈvʲjɛt͡sʲci, AS: sosnovʹi ̯ecʹḱi

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Sosnowiec m., sosnowiczanin mos., sosnowiczanka ż., sosnowczanin m., sosnowczanka ż.

Wiktionary


sosnowiórka

rodzaj ssaka z podrodziny wiewiórek


SJP.pl

Sosnowiórka (Tamiasciurus) – rodzaj ssaków z podrodziny wiewiórek (Sciurinae) w obrębie rodziny wiewiórkowatych (Sciuridae).

Wikipedia


sosnówka

ptak z rodziny sikor, zamieszkujący głównie lasy


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) ornit. nazwa systematyczna|Parus ater|Linnaeus|ref=tak., ptak z rodziny sikor; zob. sikora sosnówka.

Wiktionary

  • sosnówka (Periparus ater) – ptak z rodziny sikor (Paridae)

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Nogi sosnówek są ołowianoszare.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: sɔsˈnufka, AS: sosnufka

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. sosna ż., sosenka ż., soseneczka ż., sosnowe n., sośnina ż., sosnóweczka ż., sosnowiak mzw., sosnowate nmos., Sosnowica ż., Sosnowiec mrz.

 przym. sosnowy

 przysł. sosnowo

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) sikora sosnówka

Wiktionary


sosnowo

przymiotnik od: sosna


SJP.pl

Miejscowości i ich części w Polsce

  • Sosnowo – osiedle Władysławowa
  • Sosnowo – wieś w woj. kujawsko-pomorskim, w pow. rypińskim, w gminie Rogowo
  • Sosnowo – osada leśna w woj. kujawsko-pomorskim, w pow. rypińskim, w gminie Rogowo
  • Sosnowo – wieś w woj. mazowieckim, w pow. ciechanowskim, w gminie Opinogóra Górna
  • Sosnowo – część wsi Lipowo w woj. podlaskim, w pow. augustowskim, w gminie Bargłów Kościelny
  • Sosnowo – wieś w woj. podlaskim, w pow. augustowskim, w gminie Sztabin
  • Sosnowo – wieś w woj. zachodniopomorskim, w pow. gryfińskim, w gminie Banie
  • Sosnowo – wieś w woj. zachodniopomorskim, w pow. łobeskim, w gminie Resko

Wikipedia


sosnowski

nazwisko


SJP.pl

Osoby o tym nazwisku:

  • Adam Sosnowski (ujednoznacznienie)
  • Albert Sosnowski (ur. 1979) – bokser
  • Andrzej Sosnowski (ur. 1959) – poeta, tłumacz
  • Antoni Sosnowski (ur. 1946) – polityk, inżynier
  • Bartosz Sosnowski (1983-2021) – muzyk
  • Bogusław Sosnowski (ur. 1939) – ekonomista
  • Dionizy Sosnowski – polski partyzant
  • Dmitrij Sosnowski (1886-1953) – botanik
  • Ignacy Sosnowski (1897-1937) – oficer, funkcjonariusz
  • Jan Sosnowski (ujednoznacznienie)
  • Janusz Sosnowski (ur. 1947) – scenograf
  • Jerzy Sosnowski (ujednoznacznienie)
  • Józef Sosnowski (ujednoznacznienie)
  • Kajetan Sosnowski (1913-1987) – malarz
  • Kazimierz Sosnowski (1875-1954) – profesor
  • Kirył Sosnowski (1910-1966) – działacz narodowy
  • Konstanty Leon Sosnowski (ur. 1722) – duchowny
  • Lech Sosnowski (1927-2006) – kupiec, prezes PSS „Społem” Łódź
  • Leonard Sosnowski (1911-1986) – fizyk
  • Leszek Sosnowski (ur. 1948) – scenograf, dziennikarz
  • Lucjan Sosnowski (1934-1999) – zapaśnik
  • Ludwik Sosnowski (1860-1943) – blacharz
  • Maciej Sosnowski (ujednoznacznienie)
  • Marcin Sosnowski (ur. 1952) – reżyser
  • Oskar Sosnowski (1880-1939) – architekt
  • Piotr Sosnowski (1731-1853) – malarz
  • Piotr Sosnowski (1899-1939) – prezbiter katolicki
  • Sławomir Sosnowski (ur. 1957) – polityk
  • Tomasz Oskar Sosnowski (1810-1886) – rzeźbiarz
  • Tytus Sosnowski (ur. 1946) – psycholog
  • Zbigniew Sosnowski (ujednoznacznienie)
  • Zdzisław Sosnowski (ujednoznacznienie)

Wikipedia


sosnowy

przymiotnik od: sosna


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) składający się z sosny

 (1.2) wykonany z drewna lub innej części sosny

 (1.3) będący częścią sosny

 (1.4) odnoszący się do sosny, mający związek z sosną

Wiktionary

Sosnowy – kolonia w Polsce położona w województwie podlaskim, w powiecie łomżyńskim, w gminie Zbójna.

W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa łomżyńskiego.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Odpoczywali na skraju sosnowego lasu, rozciągnięci na wznak.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: sɔsˈnɔvɨ, AS: sosnovy

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. soseneczka ż., sosna ż., sosenka ż., sosnówka ż., sośniak mrz., sośnina ż., Sosnowiec mrz.

Wiktionary


sosowy

sos


SJP.pl

Patrz:

sos

sospirando

określenie wykonawcze: wzdychając, żałośnie, płaczliwie


SJP.pl


sosrąb

w budownictwie drewnianym, zwłaszcza na Podhalu: gruba, zwykle zdobiona belka stropowa biegnąca wzdłuż całego pułapu dla podtrzymania go; sosręb, siestrzan, siostrzan, tragarz


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męski

 (1.1) etn. bud. w budownictwie drewnianym, zwłaszcza na Podhalu: gruba belka stropowa biegnąca wzdłuż całego pułapu i podtrzymująca go, często o walorach ozdobnych;

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈsɔsrɔ̃mp, AS: sosrõmp

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. sosrąbik

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) sosręb, przest. stragarz, przest. siostrzan, przest. siestrzan, daw. tram, daw. podciąg, daw. siestrzoń, daw. reg. siostrzeń, daw. reg. sostroń, daw. reg. sostruń, daw. reg. siostrzeniec, daw. reg. siestrzeniec, daw. reg. siostrzamb

Wiktionary


sosrąbik

rzeczownik, rodzaj męski

 (1.1) etn. bud. mała boczna belka stropowa oparta na sosrębie

Wiktionary

Wymowa:

IPA: sɔsˈrɔ̃mbʲik, AS: sosrõmbʹik

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. sosrąb

Wiktionary


sosręb

w budownictwie drewnianym, zwłaszcza na Podhalu: gruba, zwykle zdobiona belka stropowa biegnąca wzdłuż całego pułapu dla podtrzymania go; sosrąb, siestrzan, siostrzan, tragarz


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) etn. bud. zob. sosrąb.

Wiktionary

Sosręb, sosrąb, siestrzan, tragarz, stragarz, podciąg – główna belka w stropie drewnianym. Biegnie w kierunku poprzecznym pod belkami stropowymi. Zazwyczaj ma większy przekrój.

W przeszłości sosręb często pełnił funkcję ozdobną. Umieszczano na nim datę wzniesienia budynku, opatrywano go gmerkiem cieśli, lub nazwiskiem właściciela, bywał też pokryty ornamentem albo zdobiony sentencjami i życzeniami. Do dzisiaj występuje w drewnianym budownictwie regionalnym, zwłaszcza na terenie Karpat (m.in. Podhala) i ich pogórza.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ˈsɔsrɛ̃mp, AS: sosrẽmp

Wiktionary


sosrębik

rzeczownik, rodzaj męski

 (1.1) etn. bud. zob. sosrąbik.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: sɔsˈrɛ̃mbʲik, AS: sosrmbʹik

Wiktionary


sostej

miękki dojrzewający ser z mleka owczego, wyrabiany na Węgrzech


SJP.pl


sostenuto

określenie wykonawcze: powściągliwie, powtrzymując


SJP.pl

Sostenuto (wł. „spokojnie”, „powstrzymując (tempo)”) – określenie ekspresji i tempa wykonania utworu muzycznego sugerujące spowolnienie nastroju – niekoniecznie tempa.

Wikipedia


sosulski

nazwisko


SJP.pl


sośwa

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) geogr. hydron. rzeka w obwodzie swierdłowskim Rosji, prawy dopływ Tawdy

 (1.2) geogr. hydron. zob. Sośwa Północna.

Wiktionary


sosyska

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) poznań. - mała parówka

Wiktionary


soszka

1. narzędzie rolnicze; radełko;
2. gwarowo: mała gałąź rozwidlona na końcu


SJP.pl


sosznik

część sochy do spulchniania roli; sośnik


SJP.pl


soszyce

Miejscowości w Polsce

Wg TERYT jest ich 2
  • Soszyce – wieś w woj. łódzkim, w pow. rawskim, w gminie Rawa Mazowiecka
  • Soszyce – wieś w woj. pomorskim, w pow. bytowskim, w gminie Czarna Dąbrówka

Zobacz też

  • Soszyca

Wikipedia


soszyński

nazwisko


SJP.pl

  • Grzegorz Soszyński − polski bokser zawodowy wagi półciężkiej
  • Ignacy Zenon Soszyński − polski przedsiębiorca
  • Igor Soszyński − polski astronom, profesor nauk fizycznych
  • Jacek Soszyński − polski historyk mediewista i tłumacz
  • Jan Soszyński − polski wojskowy, powstaniec warszawski
  • Jarosław Soszyński − polski piłkarz, grający na pozycji napastnika
  • Jerzy Soszyński-Ostoja – polski malarz, pseud. Georges d'Ostoya
  • Krzysztof Soszyński − polski zawodnik mieszanych sztuk walki
  • Szczepan Soszyński − prezbiter katolicki

Wikipedia


sot

nazwisko


SJP.pl

Sot (cyr. Сот) – wieś w Serbii, w Wojwodinie, w okręgu sremskim, w gminie Šid. W 2011 roku liczyła 679 mieszkańców.

Wikipedia


sotada

dawniej: palindrom


SJP.pl


sotadicum

[czytaj: sotadikum] utwór wierszowany czytany na dwa sposoby: wprost lub każdy wers od prawej strony do lewej


SJP.pl

Raki (łac. versus cancrini lub sotadicum) – określenie wierszowanego utworu literackiego, który da się odczytać na dwa sposoby – od lewej do prawej i od prawej do lewej, a czasem również od początku do końca i od końca do początku. Odczytanie „od tyłu” ujawnia zazwyczaj sens przeciwny do tego, który jest zawarty w normalnie odczytywanym tekście.

Wikipedia


soter

imię męskie


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy, nazwa własna

 (1.1) imię|polski|m.;

 (1.2) hist. przydomek władców hellenistycznych

Wiktionary

Soter (gr. Σωτήρ) – greckie imię męskie. Oznacza „Zbawcę”, „Zbawiciela”. W łacinie odpowiadające imię to Salwator. W chrześcijaństwie odnoszono Σωτήρ do Jezusa.

Popularny przydomek władców hellenistycznych, np. Antioch I Soter czy Ptolemeusz I Soter. W Polsce wcześniej imię Soter nie występowało. W XXI wieku bardzo rzadkie. W styczniu 2025 w publicznie dostępnych danych rejestru PESEL wykazano dwóch mężczyzn o imieniu Soter nadanym jako imię pierwsze. Imię znalazło się w popularnym, małoformatowym informatorze o imionach, wydanym przez wydawnictwo „Sport i Turystyka” w 1983 i wznowionym w 1986 roku w nakładzie stu tysięcy egzemplarzy.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Spór załagodzono za pontyfikatu Sotera.

 (1.2) Antiochowi I Soterowi udało się ostatecznie rozprawić z rebeliantami.

Wiktionary


sotericum

[czy6taj: soterikum] gratulacyjny utwór skierowany do osoby, której udało się uniknąć jakiegoś nieszczęścia


SJP.pl


soteriolog

specjalista w dziedzinie soteriologii


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) nauk. teol. specjalista w dziedzinie soteriologii

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Posiadamy kilka książek tego włoskiego soteriologa.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. soteriologia ż.

 przym. soteriologiczny, soteryczny

Wiktionary


soteriologia

1. występująca w wielu religiach i mitologiach wiara w zbawczą ofiarę bóstwa dla odkupienia człowieka;
2. doktryna teologiczna o odkupieniu świata przez Chrystusa


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) rel. religijne przeświadczenie o zbawczej roli bóstwa

 (1.2) teol. nauka o zbawieniu;

Wiktionary

Soteriologia (z gr. σωτήρ soterzbawca, λόγος logossłowo) – wywodzi się z antycznej Grecji, tzw. soteria. Dział teologii chrześcijańskiej (w katolicyzmie dział teologii dogmatycznej), którego przedmiotem jest zbawienie oraz Jezus Chrystus jako Zbawca. W buddyzmie występuje w mahajanie tłumaczącej proces realizacji stanu Buddy dostępny „czującym istotom”, np. według doktryny jogaczara.

Wikipedia

Przykłady

 (1.2) Jako metodę naukową w soteriologii, stosuje się metody właściwe dla nauk teologicznych.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌsɔtɛrʲjɔˈlɔɟja, AS: soterʹi ̯oloǵi ̯a

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. soteriolog m.

 przym. soteriologiczny, soteryczny

Wiktionary

Synonimy:

antonimy.

hiperonimy.

 (1.2) nauka

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

 rzecz. soteriolog m.

 przym. soteriologiczny, soteryczny

frazeologia.

etymologia.

 (1.1) etym|łac|soteriologia. < etym|gr|σωτηριολογία. < etym|gr|σωτηρία|λόγος. < etym|gr|σωτήρ|λόγος. → zbawca + słowo, przemowa

uwagi.

tłumaczenia.

* angielski: (1.2) soteriology

* czeski: (1.2) soteriologie ż.

* francuski: (1.2) sotériologie ż.

* łaciński: (1.2) soteriologia ż.

* niemiecki: (1.2) Soteriologie ż.

* włoski: (1.2) soteriologia ż.

źródła.

== soteriologia (język łaciński.) ==

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) teol. soteriologia

odmiana.

przykłady.

składnia.

kolokacje.

synonimy.

Wiktionary


soteriologiczny

przymiotnik relacyjny

 (1.1) teol. związany z soteriologią, dotyczący soteriologii

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Ksiądz profesor pojechał na kongres soteriologiczny do Rzymu.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. soteriologia ż., soteriolog m.

 przym. soteryczny

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) rzad. soteryczny

Wiktionary


sotern

gatunek francuskiego białego wina


SJP.pl


soteryczny

przymiotnik relacyjny

 (1.1) rzad. teol. związany z soteriologią, dotyczący soteriologii

przymiotnik jakościowy

 (2.1) teol. chroniący przed potępieniem, zbawiający

Wiktionary

Przykłady

 (2.1) Jezus wybiera śmierć, ponieważ w Jego świadomości śmierć sama w sobie ma sens soteryczny, zbawczy. Polega on na tym, że śmierć jest pomostem przysposabiającym w sposób naturalny człowieka idącego po nim do nowego życia, że śmierć jest tamą kierującą spieniony nurt wody w określonym, z góry wybranym kierunku.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. soteriolog mos., soteriologia ż.

 przym. soteriologiczny

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) soteriologiczny

 (2.1) zbawczy

Wiktionary


sotho

[czytaj: soto]
1. grupa języków z rodziny bantu, używanych w Zimbabwe, Botswanie i Lesotho;
2. język urzędowy Lesotho i RPA


SJP.pl

Soto – językowa i kulturowa grupa ludów w Afryce Południowej, w której można wyróżnić trzy podgrupy: Pedi (Soto Północni), Tswana (Soto Zachodni) i Basuto (Soto Południowi). Mówią językiem soto z grupy językowej bantu. Ich populację szacuje się na ponad 11 milionów, z czego większość zamieszkuje RPA i Lesotho.

Wikipedia


sotnia

1. konny pododdział Kozaków liczący około 100 osób;
2. Czarna sotnia - antyrewolucyjna, monarchistyczna bojówka rosyjska


SJP.pl

Sotnia (ros. сотня – setka, secina) – pododdział wojska; nazwa pochodząca od liczebności (100 żołnierzy).

  1. Konny oddział kozaków.
  2. Konny oddział w Wielkim Księstwie Litewskim w XVI wieku.
  3. Administracyjno-wojskowa jednostka Hetmanatu.
  4. Odpowiednik szwadronu w wojskach carskiej Rosji.
  5. Podstawowa jednostka organizacyjna UPA w okresie walk partyzanckich (1942–1956), będąca odpowiednikiem kompanii.

Wikipedia


sotnik

dawniej: dowódca sotni w armii kozackiej


SJP.pl

Setnik to:

  • dowódca oddziału wojskowego, składającego się ze stu osób:
    • centurion dowodzący centurią w armii rzymskiej,
    • dowodzący sotnią w armii kozackiej,
    • dowodzący setką piechoty wybranieckiej w wojsku polskim (XVI-XVII w.),
    • dowódca stu konnych w armii Czyngis-Chana,
  • urzędnik na Hetmańszczyznie, dowódca sotni – jednostki administracyjno-wojskowej.

Wikipedia


sotnikówna

dawniej: córka sotnika


SJP.pl


sotniowy

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z sotnią, dotyczący sotni

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. sotnia ż.

Wiktionary


soto

1. grupa ludów afrykańskich mieszkających w górach Lesotho i w RPA;
2. miasto na wyspie Curaçao


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) jedna z dwóch głównych szkół japońskiego buddyzmu zen;

Wiktionary

Holandia:

  • Soto – miejscowość (plaats) w dystrykcie Bandabou, w kraju autonomicznym Curaçao

Osoby:

  • Gabriel Soto – meksykański aktor i model
  • Jeff Scott Soto – amerykański woklaista
  • Jorge Soto
  • Steve Soto – amerykański gitarzysta i wokalista
  • Talisa Soto – amerykańska aktorka
  • Victoria Leigh Soto – amerykańska nauczycielka

Wikipedia

Przykłady

składnia.

kolokacje.

synonimy.

 (1.1) inna pisownia: sōtō

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

frazeologia.

etymologia. etym|jap|曹洞宗., Soto-shū

uwagi.

tłumaczenia.

* angielski: (1.1) soto, sōtō

źródła.

== soto (język baskijski.) ==

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik

 (1.1) piwnica

odmiana.

przykłady.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈsɔtɔ, AS: soto

Wiktionary

Powiązane:

frazeologia.

etymologia. etym|jap|曹洞宗., Soto-shū

uwagi.

tłumaczenia.

* angielski: (1.1) soto, sōtō

źródła.

== soto (język baskijski.) ==

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik

 (1.1) piwnica

odmiana.

przykłady.

składnia.

kolokacje.

synonimy.

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) inna pisownia: sōtō

Wiktionary


sottie

rodzaj francuskiej farsy satyrycznej


SJP.pl


sotyjczyk

obywatel Lesoto; Lesotyjczyk


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) obywatel Lesotho

Wiktionary

Wymowa:

IPA: sɔˈtɨjt͡ʃɨk, AS: sotyi ̯čyk

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Lesotho n., Lesotyjczyk m., Lesotyjka ż.

:: fż. Sotyjka ż.

 przym. lesotyjski, sotyjski

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) Lesotyjczyk

Wiktionary


sotyjka

obywatelka Lesoto; Lesotyjka


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) obywatelka Lesotho

Wiktionary

Wymowa:

IPA: sɔˈtɨjka, AS: sotyi ̯ka

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Lesotho, Lesotyjczyk, Lesotyjka, Sotyjczyk

 przym. lesotyjski, sotyjski

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) Lesotyjka

Wiktionary


sotyjski

przymiotnik od: Lesoto; lesotyjski


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) odnoszący się do państwa Lesotho

Wiktionary

Wymowa:

IPA: sɔˈtɨjsʲci, AS: sotyi ̯sʹḱi

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Sotyjka, Sotyjczyk, Lesotyjka, Lesotyjczyk, Lesotho

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) lesotyjski

Wiktionary


sou

[czytaj: su] dawna drobna moneta francuska mająca wartość 1/20 franka; su


SJP.pl


soubise

[czytaj: suBIZ] sos cebulowy, najczęściej o kolorze białym lub brązowym


SJP.pl

Soubise – miejscowość i gmina we Francji, w regionie Nowa Akwitania, w departamencie Charente-Maritime.

Według danych na rok 1990 gminę zamieszkiwało 1220 osób, a gęstość zaludnienia wynosiła 112 osób/km² (wśród 1467 gmin regionu Poitou-Charentes Soubise plasuje się na 238. miejscu pod względem liczby ludności, natomiast pod względem powierzchni na miejscu 787.).

Wikipedia


souchong

czarna, mocno fermentowana kawa chińska


SJP.pl


soul

[czytaj: sołl] styl w muzyce rozrywkowej wywodzący się ze śpiewów religijnych czarnej ludności Ameryki


SJP.pl

rzeczownik

 (1.1) muz. jeden z gatunków muzycznych;

Wiktionary

Wikipedia

Powiązane:

 przym. soulowy

Wiktionary


soulas

[czytaj: sula] w literaturze: gatunek poezji prowansalskiej, wesoła, radosna pieśń liryczna, śpiewana przez trubadurów


SJP.pl


soulowy

przymiotnik od: soul


SJP.pl


sound

w muzyce jazzowej i rockowej: sposób kształtowania dźwięku, charakterystyczny dla danego solisty albo zespołu


SJP.pl

Sound – osada w Anglii, w hrabstwie ceremonialnym Cheshire, w dystrykcie (unitary authority) Cheshire East. Leży 29 km na południowy wschód od miasta Chester i 238 km na północny zachód od Londynu. Miejscowość liczy 233 mieszkańców i 88 domostw (2004).

Wikipedia


soundbar

[czytaj: sałndbar] kompaktowy zestaw do odtwarzania dźwięku; belka dźwiękowa


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) elektron. rodzaj głośnika o bardzo szerokiej i wąskiej obudowie;

Wiktionary

Soundbar – przystawka umieszczana najczęściej nad lub pod ekranem telewizora. Dokładniej jest to zintegrowany system audio, niewymagający od użytkownika żadnej wiedzy na temat planowania rozmieszczenia elementów nagłośnienia. Zajmuje on zdecydowanie mniej miejsca niż pełny zestaw kina domowego. Soundbary możemy podzielić na dwa rodzaje. Pierwszy z nich to soundbary proste, zaś drugie to soundbary zagięte dedykowane do telewizorów z wygiętym ekranem.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Jeśli mielibyśmy gdzieś umiejscowić soundbary, znalazłyby się one pomiędzy zwykłymi, wbudowanymi w telewizory głośnikami a zestawami kina domowego.

Wiktionary


soundtrack

[czytaj: sałndtrak] muzyka ze ścieżki dźwiękowej jakiegoś filmu


SJP.pl

Ścieżka dźwiękowa – zapis motywu lub całej ścieżki dźwiękowej utworu muzycznego, która pojawia się w filmie lub grze komputerowej, jak również wydania płytowe złożone z kolekcji takich utworów. Dotyczy ona głównie ilustracji muzycznych, ale również jest to zapis konkretnych utworów, które zostały przygotowane specjalnie na potrzeby filmu lub gry (ang. Original Soundtrack, OST).

Wikipedia


souplesse

[czytaj: SUples] chwyt zapaśniczy mający na celu przerzucenie przeciwnika za siebie; suples


SJP.pl


south

  • South – płyta Heather Nova
  • South – zespół rockowy z Wielkiej Brytanii

Gminy w USA:

  • South (ang. South Township) – gmina w stanie Iowa, w hrabstwie Madison
  • South (ang. South Township) – gmina w stanie Missouri, w hrabstwie Dade

Wikipedia


southampton

[czytaj: sałfhampten]
1. miasto portowe i dystrykt na południu Anglii;
2. kanadyjska wyspa na północnym skraju Zatoki Hudsona;
3. dzielnica Bermudów;
4. miasto w USA


SJP.pl

Southampton – miasto portowe i dystrykt (unitary authority) w południowej Anglii (Wielka Brytania), w hrabstwie ceremonialnym Hampshire, położone nad ujściem rzek Test i Itchen do estuarium Southampton Water (odnoga cieśniny Solent, kanał La Manche). W 2001 roku miasto liczyło 234 224 mieszkańców, a w 2021 – 246 620 mieszkańców.

Wikipedia


souvenir

[czytaj: suwenir]
1. podarunek, upominek pamiątkowy; suwenir;
2. wspomnienie, pamięć o kimś lub o czymś


SJP.pl

Souvenir – pierwszy singel angielskiego zespołu OMD, pochodzący z trzeciego albumu studyjnego Architecture & Morality. Singel wydano 4 sierpnia 1981 za pośrednictwem wytwórni DinDisc.

Wikipedia


souvlaki

[czytaj: suwLAki] popularna potrawa grecka w postaci szaszłyka wieprzowego, drobiowego lub baraniego; suvlaki, suflaki


SJP.pl

Suwlaki (ngr. σουβλάκι suwlaki, lm σουβλάκια suwlakia) – popularna mięsna potrawa grecka typu szaszłykowego, znana w licznych odmianach.

W wersji serwowanej w gastronomii suwlakia składają się z kawałków mięsa wieprzowego (kalamakia chirino) albo kurczaka (kalamakia kotopulo), niekiedy owiniętych plasterkami boczku (kotobeikon), nadzianych na rożenek („szpadkę”) i pieczonych na ruszcie. Podawane tak jak gyros: na talerzu lub w placku pita, z sosem tzatziki, warzywami itp.

Wikipedia


sowa

ptak z rzędu o tej samej nazwie, charakteryzujący się dużą głową, oczami osadzonymi frontalnie, otoczonymi promieniście ułożonymi piórami, silnie zakrzywionym dziobem i obfitym upierzeniem; w Polsce występujący w wielu gatunkach


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) ornit. drapieżny ptak z rzędu nazwa systematyczna|Strigiformes|ref=tak., o dużej głowie i oczach umieszczonych z przodu, polujący nocą;

 (1.2) reg. mikol. czubajka kania

 (1.3) pot. osoba chodząca bardzo późno spać

 (1.4) środ. uczn. osoba w okularach

Wiktionary

Botanika i zoologia
  • sowa – ptak
  • sowa – potoczne określenie grzyba czubajka kania
Geografia i astronomia
  • Sowa – mgławica planetarna
  • Sowa – turnia w Dolinie Kościeliskiej w Tatrach
  • Sowa – przysiółek wsi Sokolec w woj. dolnośląskim, w pow. kłodzkim, w gminie Nowa Ruda
  • Sowa – część wsi Kazimierzewo w woj. wielkopolskim, w pow. konińskim, w gminie Wierzbinek
  • Sowa – miasto w Botswanie, w Dystrykcie Central

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Na gałęzi dębu pohukują dwie sowy.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈsɔva, AS: sova

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Sowa ż., sowy nmos., Sowiniec mrz., sówkowate nmos., Sówka ż., osowienie n.

:: zdrobn. sówka ż.

 czas. osowieć dk.

 przym. sowi, sówkowy, sówkowaty

 przysł. sowio

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) gw-pl|Górny Śląsk|ojla.

 (1.3) nocny marek

Wiktionary


sowar

[czytaj: seuA:r] w Indiach - kawalerzysta albo policjant konny


SJP.pl


sowała

nazwisko


SJP.pl


sowchoz

państwowe gospodarstwo rolne w Związku Radzieckim


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) państwowe gospodarstwo rolne w ZSRR

Wiktionary

Sowchoz (ros. совхоз, ukr. радгосп) – państwowe gospodarstwo rolne, charakterystyczne dla gospodarki ZSRR, gdzie wszystkie środki produkcji i wytworzone produkty stanowiły własność państwa. Nazwa jest skrótowcem od sowietskoje choziajstwo (советское хозяйство), gospodarstwo radzieckie. W zależności od warunków technicznych, naturalnych i ekonomicznych poszczególne sowchozy specjalizowały się w określonej produkcji rolnej

Wikipedia


sowchoźnik

osoba pracująca w sowchozie - państwowym gospodarstwie rolnym w Związku Radzieckim


SJP.pl


sowchozowy

przymiotnik od: sowchoz


SJP.pl


sowczyce

Sowczyce (niem. Schoffschütz) – wieś w Polsce, położona w województwie opolskim, w powiecie oleskim, w gminie Olesno.

W latach 1975–1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa częstochowskiego.

Wikipedia


sóweczka

1. zdrobnienie od: sówka;
2. najmniejszy ptak drapieżny z rodziny puszczykowatych (rzędu sów), o szarobrązowym upierzeniu z jasnymi plamami, zamieszkujący lasy liściaste i mieszane


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) pot. zdrobn. od: sowa

 (1.2) ornit. nazwa systematyczna|Glaucidium passerinum|ref=tak., najmniejszy gatunek sowy występujący w Polsce;

Wiktionary

Sóweczka (zwyczajna) (Glaucidium passerinum) – gatunek niewielkiego ptaka z rodziny puszczykowatych (Strigidae), zamieszkujący Eurazję. Nie jest zagrożony.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: suˈvɛt͡ʃka, AS: suvečka

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. sówki nmos.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) sówka

Wiktionary


soweto

Soweto – zespół gmin miejskich w Południowej Afryce, w prowincji Gauteng, w południowo-zachodniej części Johannesburga. Około 1,7 mln mieszkańców. (2008). Obecnie pełni głównie funkcje mieszkaniowe dla ludności czarnej. Czwarte co do wielkości miasto kraju.

Wikipedia


sowi

związany z sową; charakterystyczny dla sowy


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z sową, dotyczący sowy

przymiotnik dzierżawczy

 (2.1) należący do sowy

przymiotnik jakościowy

 (3.1) charakterystyczny dla sowy, podobny do sowy

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈsɔvʲi, AS: sovʹi

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. sówki nmos., sownik mzw., sowa ż., sówka ż., osowienie n.

 czas. osowieć dk.

 przysł. sowio

Wiktionary


sowica

rodzaj ptaków z rodziny puszczykowatych


SJP.pl

Sowica – jezioro wytopiskowe na Pojezierzu Dzierzgońsko-Morąskim, położone w gminie Prabuty, w powiecie kwidzyńskim, w woj. pomorskim.

Wikipedia


sowiciej

stopień wyższy od przysłówka: sowicie


SJP.pl


sowieciarz

potocznie: zwolennik ideologii Związku Radzieckiego


SJP.pl


sowieck

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna

 (1.1) geogr. miasto położone w obwodzie królewieckim, u ujścia Tylży do Niemna;

Wiktionary

Sowieck, Tylża (ros. Советск, Sowietsk; niem. Tilsit; lit. Tilžė; ros. hist. Тылжа, Tilża; staropr. Tilzi) – miasto w Rosji, w obwodzie królewieckim, w miejskim okręgu Sowieck, położone u ujścia rzeki Tylży do Niemna, przy granicy z Litwą. W 2020 roku liczyło ok. 39 tys. mieszkańców.

Nazwa miejscowości pochodzi z języka pruskiego.

Wikipedia

Powiązane:

 przym. sowiecki

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) Tylża

Wiktionary


sowiecki

radziecki;
1. związany z organizacją władzy państwowej w Związku Radzieckim, np. ustrój sowiecki;
2. należący do Związku Radzieckiego, dotyczący tego państwa, np. przemysł sowiecki


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) radziecki, dotyczący Związku Radzieckiego (Związku Socjalistycznych Republik Radzieckich)

 (1.2) dotyczący miasta Sowieck

Wiktionary

Iczki (w latach 1944-2023: Sowiecki, ukr. Ічкі; ros. Ички) – osiedle typu miejskiego w Republice Autonomicznej Krymu na Ukrainie, siedziba władz rejonu sowieckiego.

Status osiedla typu miejskiego posiada od 1941 roku. W 1944 roku zmieniono nazwę na Sowiecki (ukr. Совєтський, Sowietśkyj; ros. Советский, Sowietskij), a w 2016 - ze skutkiem od 2023 - na Iczki.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Pozostali dwaj mieli nazywali się Wolfgang (na cześć pewnego kompozytora) i Hans (na cześć pewnego oficera Abwehry, który okazał się być polskim szpiegiem na usługach sowieckiego wywiadu).

Wiktionary

Wymowa:

IPA: sɔˈvʲjɛt͡sʲci, AS: sovʹi ̯ecʹḱi

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. sowietyzm m., Sowiet m., Sowietka ż., Sowiety nmos., sowietyzacja ż., Sowieta mos., Sowieck mrz.

 czas. sowietyzować ndk.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) radziecki; pogard. kacapski, bolszewicki

 (1.2) hist. tylżycki

Wiktionary


sowieckość

zespół cech typowych dla Związku Radzieckiego; radzieckość


SJP.pl


sowiet

rada delegatów robotniczych, chłopskich lub żołnierskich w okresie rewolucji październikowej w Rosji


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) pot. obywatel Związku Radzieckiego

Wiktionary

  • Rada (Sowiet) – organ w ZSRR
  • Sowiet – obywatel Związku Radzieckiego; najczęściej w znaczeniu "żołnierz"


Wikipedia

Wymowa:

IPA: ˈsɔvʲjɛt, AS: sovʹi ̯et

Wiktionary

Powiązane:

 przym. sowiecki

 rzecz. Sowietka ż., Sowiety nmos., sowietyzacja ż., Sowieta mos.

 czas. sowietyzować

Wiktionary


sowieta

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) mieszkaniec Związku Radzieckiego

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Trzej amerykańscy temponauci zostali wysłani o setki lat w przyszłość – prawie dwa razy dalej niż Sowieci w zeszłorocznej misji.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: sɔˈvʲjɛta, AS: sovʹi ̯eta

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Sowiet m., sowieckość ż., sowieta m., sowiet m.

:: fż. Sowietka ż.

 przym. sowiecki

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) Sowiet, obywatel radziecki

Wiktionary


sowietka

lekceważąco o Rosjance; Sowietka, ruska (Ruska), kacapka


SJP.pl


sowietolog

specjalista w zakresie sowietologii (kremlinologii); kremlinolog


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) eduk. polit. specjalista w dziedzinie sowietologii

Wiktionary

Sowietologia, kremlinologia – dział historii i politologii obejmujący całokształt wiedzy o ZSRR. W innych krajach stosuje się częściej termin kremlinologia (Kreml synonimem władzy), co podkreśla, że obiektem badań jest Rosja także po upadku ZSRR.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Naturalnie, w każdym kraju komunistycznym istnieją różne czynniki wpływające na rozwój wydarzeń, które sowietolog musi brać pod uwagę.

 (1.1) Polski sowietolog przebywał na Ukrainie, na Kaukazie i w Moskwie. W czasie pobytu „ciągle nie był pewny osobistego bezpieczeństwa" — pisała później H. Sukiennicka.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. sowietologia ż.

 przym. sowietologiczny

Wiktionary


sowietologia

dziedzina nauk politycznych zajmująca się zagadnieniami związanymi z ustrojem komunistycznym, w szczególności problemami polityczno-ustrojowymi Związku Radzieckiego; kremlinologia


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) eduk. wiedza o ZSRR;

Wiktionary

Sowietologia, kremlinologia – dział historii i politologii obejmujący całokształt wiedzy o ZSRR. W innych krajach stosuje się częściej termin kremlinologia (Kreml synonimem władzy), co podkreśla, że obiektem badań jest Rosja także po upadku ZSRR.

Wikipedia

Powiązane:

 rzecz. sowietolog mos.

 przym. sowietologiczny

Wiktionary


sowietologiczny

sowietologia


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) związany z sowietologią

Wiktionary

Patrz:

sowietologia

Powiązane:

 rzecz. sowietologia ż., sowietolog m.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) kremlinologiczny

Wiktionary


sowietożerca

zacięty, nieprzejednany wróg sowietów i ZSRR


SJP.pl


sowiety

organizacja polityczna w czasie rewolucji październikowej w Rosji, złożona z delegatów robotniczych, chłopskich i żołnierskich


SJP.pl

Rada (ros. cовет, wym. [sawiét], co znaczy „rada”) – nazwa dla różnych organów przedstawicielskich w Rosji (Imperium Rosyjskim, Republice Rosyjskiej i Rosji Radzieckiej), na ziemiach polskich (Rady Delegatów Robotniczych) i w Ukraińskiej Republice Ludowej, a później w ZSRR i niektórych innych państwach socjalistycznych. Pierwotnie termin ten odnosił się do lokalnych rad robotniczych, chłopskich i żołnierskich, na początku XX wieku, w okresie ostatnich lat dynastii Romanowów.

Wikipedia


sowietyzacja

1. narzucanie przez ZSRR państwom od niego zależnym własnych form ustrojowych i doktryn ideologicznych;
2. określenie przemian zachodzących w mentalności zbiorowej i jednostkowej w społeczeństwach krajów komunistycznych


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) hist. polit. narzucanie radzieckiego systemu politycznego przez Związek Radziecki krajom od niego zależnym

Wiktionary

Sowietyzacja (z ros. od: cовет (sowiet) – rada; Sowietskaja Rossija – Rosja Sowiecka, Sowietskij Sojuz – ZSRR, Związek Sowiecki) – narzucenie siłą militarną ustroju sowieckiego: Ukrainie (1919-20), Azerbejdżanowi (1920), Armenii (1920), Gruzji (1921), Mongolii (1924), następnie okupowanym i anektowanym wschodnim terenom Polski (1939), Litwie, Łotwie i Estonii (1940), wreszcie po II wojnie światowej krajom bloku wschodniego uzależnionym przez ZSRR.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ˌsɔvʲjɛtɨˈzat͡sʲja, AS: sovʹi ̯etyzacʹi ̯a

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. sowietyzm m., Sowiet m., Sowietka ż.

 przym. sowiecki

Wiktionary


sowietyzacyjny

związany z sowietyzacją


SJP.pl


sowietyzm

1. zespół cech i zachowań właściwych sowietom;
2. ideologia komunistyczna w wersji istniejącej w ZSRR;
3. przejęty wyraz lub fraza typowa dla języka rosyjskiego epoki ZSRR bądź na nim wzorowana


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męski

 (1.1) polit. określenie systemu politycznego i ekonomicznego stworzonego w Związku Sowieckim

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Patrzymy dzisiaj wszyscy na to, jak się rozkłada i chyli do upadku sowietyzm. System polityczny i ekonomiczny stworzony w Związku Sowieckim i narzucony, przeważnie siłą, wielu krajom świata.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. sowietyzacja ż.

 przym. sowiecki

Wiktionary


sowietyzować

poddawać wpływom sowieckim, rozszerzać wpływy sowieckie, nadawać czemuś cechy typowo sowieckie


SJP.pl


sowina

nazwa kilku wsi w Polsce


SJP.pl

Miejscowości w Polsce

Wg TERYT jest ich 3, w tym 2 podstawowe
  • Sowina – przysiółek wsi Ludwikowice Kłodzkie, w woj. dolnośląskim, w pow. kłodzkim, w gminie Nowa Ruda
  • Sowina – wieś w woj. podkarpackim, w pow. jasielskim, w gminie Kołaczyce
  • Sowina – wieś w woj. wielkopolskim, w pow. pleszewskim, w gminie Pleszew

Wikipedia


sowiniec

Miejscowości i ich części w Polsce

Wg TERYT jest ich 6, w tym 4 podstawowe
  • Sowiniec – osada leśna w woj. kujawsko-pomorskim, w pow. tucholskim, w gminie Cekcyn
  • Sowiniec – wieś w woj. lubelskim, w pow. tomaszowskim, w gminie Jarczów
  • Sowiniec – część wsi Góry w woj. łódzkim, w pow. poddębickim, w gminie Uniejów
  • Sowiniec – część wsi Korytno w woj. łódzkim, w pow. radomszczańskim, w gminie Masłowice
  • Sowiniec – wieś w woj. wielkopolskim, w pow. poznańskim, w gminie Mosina
  • Sowiniec – osada leśna w woj. zachodniopomorskim, w pow. choszczeńskim, w gminie Krzęcin

Wikipedia


sowinko

Sowinko (niem. Neu Zowen) – wieś w Polsce położona w województwie zachodniopomorskim, w powiecie koszalińskim, w gminie Polanów. Wieś jest siedzibą sołectwa "Sowinka" w którego skład wchodzi również miejscowość Kościerniczka.

Według danych z 1 stycznia 2011 roku wieś liczyła 129 mieszkańców.

W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa koszalińskiego. W latach 1973–76 w gminie Sianów.

Wikipedia


sowiński

nazwisko


SJP.pl

  • Sowiński – polskie nazwisko. Według danych z 27.01.2022 roku. Nazwisko to nosiło 13 401 Polskich obywateli.
  • Artur Sowiński – polski zawodnik mieszanych sztuk walki
  • Ignacy Loga-Sowiński (ur. 20 stycznia 1914 w Vankewitz, Niemcy, zm. 10 grudnia 1992) – działacz związkowy w okresie PRL.
  • Józef Longin Sowiński herbu Krakowczyk (ur. 15 marca 1777, zm. 6 września 1831) – polski generał, dowódca obrony reduty na Woli w Warszawie w 1831.
  • Leonard Sowiński (ur. 7 listopada 1831 w Berezówce, zm. 23 grudnia 1887 w Statkowicach na Wołyniu) – polski poeta, historyk literatury i tłumacz, działacz polityczny.
  • Leonard Sowiński (grafik) – polski grafik, projektant banknotów pracujący w PWPW w Warszawie.
  • Marek Sowiński (ur. 21 lutego 1985) – polski hokeista.
  • Tomasz Sowiński (ur. 28 stycznia 1965 w Grudziądzu) – polski polityk, były wojewoda pomorski.
  • Tomasz Sowiński (ur. 12 marca 1981 w Gorzowie Wielkopolskim) – polski fizyk teoretyk, popularyzator nauki.
  • Wojciech Sowiński (ur. 1805 we wsi Łukaszówka na Podolu, zm. 1880), kompozytor.
  • Zygmunt Sowiński (ur. 26 grudnia 1892 w Zawierciu, zm. 7 marca 1945) – działacz społeczny i gospodarczy, poseł na Sejm II Rzeczypospolitej

Wikipedia


sowio

przysłówek

 (1.1) na sposób sowi

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. sownik mzw., sowa ż., sówka ż.

 przym. sowi

Wiktionary


sowiogórski

przymiotnik

 (1.1) przym. od Góry Sowie

 (1.2) przym. od Sowia Góra

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌsɔvʲjɔˈɡursʲci, AS: sovʹi ̯ogursʹḱi

Wiktionary


sowiooki

poetycko: mający mądre, duże oczy, podobne do oczu sowy


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) taki, który ma oczy podobne do oczu sowy

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌsɔvʲjɔˈːci, AS: sovʹi ̯•oḱi

Wiktionary


sowitszy

stopień wyższy od przymiotnika: sowity


SJP.pl


sowity

książkowo: bardzo obfity, szczodry, bogaty; suty, znaczny


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) książk. bardzo znaczny, obfity, bogaty

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Tysiące górników zostało z pracy zwolnionych, za co zresztą otrzymali sowite rekompensaty.

 (1.1) Błysk chciwości w oczach Tyburcjusza zdradzał obietnicę sowitej nagrody.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: sɔˈvʲitɨ, AS: sovʹity

Wiktionary

Powiązane:

 przysł. sowicie

Wiktionary


sowizdrzalski

właściwy sowizdrzałowi, taki jak w literaturze, której bohaterem był sowizdrzał - uosobienie ludowej mądrości i humoru; humorystyczny, żartobliwy, błazeński


SJP.pl


sowizdrzalstwo

rzadko: ogół cech właściwych sowizdrzałowi - żartownisiowi uosabiającemu ludową mądrość i humor


SJP.pl


sowizdrzał

1. żartowniś występujący w literaturze ludowej od XVI wieku, popularnej w całej Europie;
2. osoba trzpiotowata, niepoważna; trzpiot, żartowniś, wesołek


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) przest. żartowniś charakteryzujący się prześmiewczą i niepokorną postawą wobec wysoko postawionych osób oraz wobec oficjalnych norm społeczno-kulturowych

Wiktionary

Dyl Sowizdrzał, Sowiźrzał (niem. Till Eulenspiegel, dolnoniem. Dyl Ulenspegel, niderl. Tijl Uilenspiegel, flam. Till Ulenspiegel) – postać złośliwego błazna-psotnika i figlarza, będącego uosobieniem mądrości ludowej oraz plebejskiego – często rubasznego – humoru, wywodząca się z folkloru północnych Niemiec.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: sɔˈvʲizḍʒaw, AS: sovʹizḍžau̯

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. sowizdrzalstwo n.

 przym. sowizdrzalski

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) dowcipniś, figlarz, filut, wesołek

Wiktionary


sówka

1. zdrobniale o sowie
2. gatunek motyla nocnego; nocnicówka
3. gołąb z grupy mewek


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) zdrobn. od: sowa

 (1.2) mała lub młoda sowa

 (1.3) ent. motyl z rodziny nazwa systematyczna|Noctuidae|ref=tak., sówkowatych

Wiktionary

Obiekty geograficzne

  • Sówka – część wsi Bujenka w woj. podlaskim, w pow. wysokomazowieckim, w gminie Ciechanowiec
  • Sówka – część wsi Wysoka Góra w woj. warmińsko-mazurskim, w powiecie kętrzyńskim, w gminie Srokowo
  • Sówka – osada w woj. zachodniopomorskim, w powiecie choszczeńskim, w gminie Drawno
  • Sówka – skała w rezerwacie przyrody Góra Zborów na Wyżynie Częstochowskiej

Wikipedia

Przykłady

 (1.3) U starszych larw sówek głowy stają się brązowe.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈsufka, AS: sufka

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. sówki nmos., sownik mzw., Sówka ż., sówkowate lm nm., sowa ż., osowiałość ż.

 przym. sówkowaty, sówkowy, sowi

 przysł. sowio

 czas. osowieć dk.

Wiktionary


sówki

1. zdrobniale o sowie
2. gatunek motyla nocnego; nocnicówka
3. gołąb z grupy mewek


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj niemęskoosobowy, liczba mnoga

 (1.1) syst. ent. nazwa systematyczna|Noctuidae|Latreille|ref=tak., rodzina motyli;

forma rzeczownika.

 (2.1) D. lp. także. M., B. i W. lm. od: sówka

Wiktionary

  • Sówkowate, Sówki (Noctuidae) – rodzina motyli z podrzędu Glossata i nadrodziny Noctuoidea
  • Sówki – przysiółek wsi Jastrzębice, w Polsce, w woj. łódzkim, w pow. bełchatowskim, w gminie Rusiec
  • Sówki – wieś w Polsce, w woj. warmińsko-mazurskim, w pow. braniewskim, w gminie Lelkowo
Zobacz też
  • sówka

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Głowa motyli z rodziny sówek wyposażona jest w duże oczy.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. sowa ż., sóweczka ż., sówka ż.

 rzecz. sowi

 przym. sowi

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) sówkowate

Wiktionary


sówkowate

rodzina motyli różnoskrzydłych; sówki, nocnicówki


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj niemęskoosobowy, liczba mnoga

 (1.1) syst. ent. nazwa systematyczna|Noctuidae|Latreille|ref=tak., rodzina motyli;

Wiktionary

Sówkowate, sówki (Noctuidae) – rodzina motyli z podrzędu Glossata i nadrodziny Noctuoidea. Obejmuje ponad 12 000 znanych gatunków, z których większość zasiedla strefę umiarkowaną półkuli północnej. Dorosłe są aktywne o zmierzchu i nocą. Mają krępy tułów, szeroki odwłok i dość wąskie skrzydła.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Głowa motyli z rodziny sówkowatych wyposażona jest w duże oczy.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. sownik mzw., sowa ż., sówka ż.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) sówki

Wiktionary


sówkowaty

o cechach sówkowatych (rodzina motyli)


SJP.pl


sówkówka

słońcówka sówkówka - gatunek muchówki z rodziny bujankowatych


SJP.pl


sownik

rodzaj nowogwinejskich ptaków z rodziny sowników


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy

 (1.1) ornit. owadożerny ptak z rodziny zmierzchników prowadzący nocny tryb życia

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Długość ciała sownika wynosi 18–30 cm.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. sowa ż., sowniki lm nm., sownikowe lm nm., sowy lm nm., sówka ż., sówkowate lm nm.

 przym. sowi, sówkowy, sówkowaty

 przysł. sowio

Wiktionary


sownikowe

rząd ptaków neognatycznych


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj niemęskoosobowy, liczba mnoga

 (1.1) syst. ornit. nazwa systematyczna|Aegotheliformes|ref=tak., rząd ptaków z infragromady ptaków neognatycznych;

Wiktionary

Sownikowe (Aegotheliformes) – monotypowy rząd ptaków z infragromady ptaków neognatycznych (Neognathae).

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Do rzędu sownikowych należy jedna rodzina.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. sownik mzw., sowniki lm nm.

Wiktionary


sownikowy

o cechach sownikowych (rząd ptaków)


SJP.pl


sowno

nazwa kilku wsi w Polsce


SJP.pl

3 miejscowości w Polsce:

  • Sowno – wieś w woj. zachodniopomorskim, pow. gryfickim, gm. Płoty
  • Sowno – wieś w woj. zachodniopomorskim, pow. koszalińskim, gm. Sianów
  • Sowno – wieś w woj. zachodniopomorskim, pow. stargardzkim, gm. Stargard

Wikipedia


sowula

nazwisko


SJP.pl


sowy

ptak z rzędu o tej samej nazwie, charakteryzujący się dużą głową, oczami osadzonymi frontalnie, otoczonymi promieniście ułożonymi piórami, silnie zakrzywionym dziobem i obfitym upierzeniem; w Polsce występujący w wielu gatunkach


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj niemęskoosobowy, liczba mnoga

 (1.1) syst. ornit. nazwa systematyczna|Strigiformes|ref=tak., rząd ptaków z infragromady ptaków neognatycznych;

Wiktionary

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Upierzenie sów ma zwykle maskujący wzór, w kolorystyce szarej lub brązowej.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. sownik mzw., sowa ż.

Wiktionary


soyka

nazwisko


SJP.pl

  • Soyka – Stanisław Sojka, muzyk
  • Piotr Soyka – okrętowiec i przedsiębiorca

Wikipedia


śoz

skrót od: Światowa Organizacja Zdrowia


SJP.pl

skrótowiec

 (1.1) = Światowa Organizacja Zdrowia

Wiktionary


sozański

nazwisko


SJP.pl


sozant

imię męskie


SJP.pl

Sozont – imię męskie pochodzenia greckiego, pochodzące od imiesłowu sozon – „ratujący, uzdrawiający”. „T” znajdujące się na końcu imienia zostało przeniesione do mianownika z przypadków zależnych (Sōzōntos).

Sozont imieniny obchodzi 7 września, w dzień wspomnienia św. Sozonta, męczennika z Pompeiopolis w Cylicji.

Sozont w innych językach:

  • rosyjski – Созонт, Созон, Созонтий.

Wikipedia


sozolog

specjalista w zakresie sozologii


SJP.pl


sozologia

nauka zajmująca się problemami ochrony przyrody i jej zasobów


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) nauk. nauka i dyscyplina studiów o ochronie środowiska przyrodniczego przed destrukcyjnym wpływem cywilizacji;

Wiktionary

Sozologia (gr. sódzo=ochraniam, sódzein=ochraniać + lógos=nauka) – nauka o czynnej ochronie środowiska naturalnego, nauka zajmująca się problemami ochrony środowiska, przyczynami i następstwami niekorzystnych zmian w strukturze i funkcjonowaniu układów przyrodniczych (ekologicznych), zmian wynikających z rozwoju cywilizacji oraz sposobami zapobiegania im i łagodzenia ich skutków. Sozologia to nauka zajmująca się problemami ochrony przyrody i jej zasobów, bada przyczyny i skutki przemian w naturalnych lub zmienionych przez człowieka układach przyrodniczych, zachodzących na skutek procesów antropogenicznych. Poszukuje skutecznych sposobów zapobiegania degradacji środowiska, w zakresie środowiska wodnego zajmuje się jego ochroną przed zanieczyszczeniem, eutrofizacją i degradacją wód. W ramach sozologii są opracowywane praktyczne metody działania zmierzające do zapobiegania lub łagodzenia skutków niekorzystnych zmian środowiska.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Coraz więcej do powiedzenia ma współcześnie sozologia.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌsɔzɔˈlɔɟja, AS: sozoloǵi ̯a

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. sozolog m., sozolożka ż.

 przym. sozologiczny

 przysł. sozologicznie

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) ochrona środowiska

Wiktionary


sozologiczny

związany z sozologią - nauką zajmującą się problemami ochrony przyrody i jej zasobów


SJP.pl


sozopol

miasto w Bułgarii


SJP.pl

Wikipedia


sozopolski

przymiotnik od: Sozopol (miasto w Bułgarii)


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z Sozopolem, dotyczący Sozopola (miasta w Bułgarii)

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Sozopol mrz.

Wiktionary


sozotechnika

środki i działania techniczne, które mają na celu ochronę przyrody przed niszczycielskim działaniem przemysłu


SJP.pl


soła

rzeka, prawy dopływ Wisły


SJP.pl

Soła – rzeka w południowej Polsce. Przepływa kolejno przez: Kotlinę Żywiecką, Beskid Mały, Pogórze Śląskie oraz Kotlinę Oświęcimską i jest pierwszym dużym prawobrzeżnym dopływem Wisły. Długość 88,9 km, powierzchnia dorzecza blisko 1,4 tys. km². Średni przepływ 18,8 m³ na sekundę, przepływ minimalny 1 m³/s, przepływ maksymalny zarejestrowany w 1958 roku w Tresnej 1382 m³/s. Potencjał powodziowy Soły jest bardzo poważny i zajmuje ona drugie miejsce po Dunajcu wśród karpackich dopływów Wisły.

Wikipedia


soława

rzeka w Niemczech; Sala


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) geogr. rzeka w Turyngii, w Niemczech, lewy dopływ Łaby;

Wiktionary

Soława (niem. Saale) – rzeka w Niemczech (Turyngia). Lewy dopływ Łaby (ujście powyżej Magdeburga).

Długość: 427 km

Powierzchnia dorzecza: 23,7 tys. km²

Źródła: góry Smreczany

Główne dopływy:

  • prawe
    • Biała Elstera
  • lewe
    • Ilm
    • Unstruta
    • Schwarza

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Na terenie Saksonii między rzekami Werrą a Soławą występują z kolei szkieletowe pochówki o stosunkowo skromnym, typowo słowiańskim wyposażeniu w kabłączki, paciorki szklane, noże oraz ceramikę słowiańską (…).

Wiktionary

Powiązane:

 przym. soławski, nadsoławski

Wiktionary


soławski

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z Soławą, dotyczący Soławy

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Soława ż.

 przym. nadsoławski

Wiktionary


sołdacki

przymiotnik od: sołdat


SJP.pl


sołdactwo

1. pogardliwie: żołnierze, zwłaszcza rosyjscy; sołdaci;
2. dawniej: sposób bycia właściwy żołdakom; żołdactwo, soldateska


SJP.pl


sołdat

pogardliwie: żołnierz, szczególnie rosyjski


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) pogard. żołnierz, zwłaszcza rosyjski

 (1.2) żołdak

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Bo ten sołdat, co przyjechał do Magdaleny, to miał wędzony boczek… Potem się oni zamknęli z tem boczkiem, z Magdaleną i z sołdatem, i też nie odnawiali mieszkania, bo zrobiło się cóś za ciemno

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈsɔwdat, AS: sou̯dat

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. sołdacisko n., sołdactwo n.

 przym. sołdacki

Wiktionary


sołdatka

pogardliwie: żołnierka, szczególnie rosyjska


SJP.pl


sołecki

sołtys; sołtysi, sołtysowy, sołtysowski


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z sołectwem, dotyczący sołectwa

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. sołectwo n., sołtys m., sołtyska ż., sołtysowa ż., sołtysówna ż., sołtysik m., Sołtysowice nmos., sołtysówka ż., Sołtysówka ż.

Wiktionary


sołectwo

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) adm. jednostka pomocnicza gminy obejmująca jedną lub kilka wsi;

Wiktionary

Sołectwo – jednostka pomocnicza gminy we współczesnej Polsce, charakterystyczna głównie dla obszarów wiejskich. Obszar, zakres działania sołectwa i jego organów określa rada gminy w statucie sołectwa.

Według stanu w dniu 31 grudnia 2023 roku było 40 812 sołectw.

Wikipedia

Powiązane:

 rzecz. sołtys m., sołtyska ż., sołtysowa ż., sołtysówna ż., sołtysostwo n., sołtysówka ż., sołtysowanie n., Sołtysiak m.

 czas. sołtysować ndk., sołtysić ndk.

 przym. sołtysowski, sołtysowy, sołtysi, sołecki

Wiktionary


sołeczno

Sołeczno – wieś w Polsce położona w województwie wielkopolskim, w powiecie wrzesińskim, w gminie Września.

W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa poznańskiego

W pobliżu miejscowości znajduje się Miejsce Obsługi Podróżnych (MOP Sołeczno) dla jadących Autostradą A2 w kierunku Poznania.

Wikipedia


sołedar

miasto na Ukrainie


SJP.pl

Sołedar (ukr. Соледар) – miasto na Ukrainie w obwodzie donieckim.

Stacja kolejowa. Miasto górnictwa soli kamiennej.

Wikipedia


sołek

nazwisko


SJP.pl

  • Marek Sołek
  • Ośrodek Kulturalny Sołek
  • Sołek – wieś w Polsce położona w woj. łódzkim, w opoczyńskim, w gminie Opoczno
  • Sołek – wzgórze w Częstochowie
  • sołek – staropolskie określenie spichlerza

Wikipedia


sołokija

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) geogr. rzeka wschodniej Polsce i na zachodzie Ukrainy, dopływ Bugu;

Wiktionary

Wikipedia


sołonczak

gleba terenów suchych, zawierająca w górnych warstwach dużo łatwo rozpuszczalnych soli, głównie soli kamiennej


SJP.pl

Sołonczaki Sołończaki (ros. Солончак, od Соль = sól) – słone gleby wytworzone pod wpływem kapilarnego podsiąkania nisko zalegających wód gruntowych zasobnych w rozpuszczone sole i ich wytrącania się wskutek wyparowania wody. Do sołonczaków zaliczane bywają też gleby pochodzenia morskiego. Sołonczaki występują na obszarach południowej Europy, centralnej Azji, Afryki i Australii. Ich użytkowanie rolnicze jest możliwe dopiero po odpowiedniej melioracji obniżającej zwierciadło wód gruntowych oraz usunięciu nadmiaru soli zasadowych.

Wikipedia


sołowiecki

Wyspy Sołowieckie


SJP.pl

Patrz:

Wyspy Sołowieckie

sołowiej

nazwisko


SJP.pl


sołowiow

nazwisko


SJP.pl

Sołowjow (Соловьёв) – rosyjskie nazwisko pochodzące od rzeczownika pospolitego sołowiej (słowik).

  • Anatolij Sołowjow (ur. 1948) – radziecki kosmonauta
  • Leonid Sołowjow (1906-1962) – radziecki pisarz i scenarzysta
  • Siergiej Sołowjow (1820-1879) – rosyjski historyk
  • Władimir Siergiejewicz Sołowjow (1853-1900) – rosyjski myśliciel, teolog, poeta i publicysta
  • Władimir Aleksandrowicz Sołowjow (ur. 1946) – radziecki kosmonauta
  • Władimir Rudolfowicz Sołowjow (ur. 1963) – rosyjski dziennikarz radiowy
  • Nikołaj Nikołajewicz Sołowjow (1931-2007) – radziecki zapaśnik.
  • Pawieł Aleksandrowicz Sołowjow (1917-1996) – radziecki konstruktor silników lotniczych

Wikipedia


sołowjow

Sołowjow (Соловьёв) – rosyjskie nazwisko pochodzące od rzeczownika pospolitego sołowiej (słowik).

  • Anatolij Sołowjow (ur. 1948) – radziecki kosmonauta
  • Leonid Sołowjow (1906-1962) – radziecki pisarz i scenarzysta
  • Siergiej Sołowjow (1820-1879) – rosyjski historyk
  • Władimir Siergiejewicz Sołowjow (1853-1900) – rosyjski myśliciel, teolog, poeta i publicysta
  • Władimir Aleksandrowicz Sołowjow (ur. 1946) – radziecki kosmonauta
  • Władimir Rudolfowicz Sołowjow (ur. 1963) – rosyjski dziennikarz radiowy
  • Nikołaj Nikołajewicz Sołowjow (1931-2007) – radziecki zapaśnik.
  • Pawieł Aleksandrowicz Sołowjow (1917-1996) – radziecki konstruktor silników lotniczych

Wikipedia


sołowow

nazwisko


SJP.pl


sołtyków

2 wsie w Polsce:

  • Sołtyków – wieś w woj. mazowieckim, w pow. radomskim, w gminie Skaryszew
  • Sołtyków – wieś w woj. świętokrzyskim, w pow. skarżyskim, w gminie Bliżyn

Wikipedia


sołtys

przewodniczący sołectwa; w Średniowieczu osoba dokonująca lokacji osad na prawie niemieckim


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) adm. organ wykonawczy w sołectwie, przedstawiciel lokalnej społeczności

 (1.2) hist. przedstawiciel feudała stojący na czele wsi lokowanej na prawie niemieckim

Wiktionary

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) W Ligocie wczoraj wybrano nowego sołtysa.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. sołtyska ż., sołtysowa ż., sołtysówna ż., sołtysostwo n., sołtysówka ż., sołtysowanie n., Sołtysiak m., sołectwo n.

 czas. sołtysować ndk., sołtysić ndk.

 przym. sołtysowski, sołtysi, sołtysowy, sołecki

Wiktionary


sołtysek

nazwisko


SJP.pl


sołtysi

sołtys; sołtysowski, sołtysowy


SJP.pl

  • Sołtysi – potok, dopływ Bielanki
  • Sołtysi – potok, dopływ Poniczanki
  • Sołtysi – potok, dopływ Siedliczki

Wikipedia


sołtysiak

nazwisko


SJP.pl


sołtysik

nazwisko


SJP.pl

Osoby o tym nazwisku:

  • Andrzej Sołtysik – polski dziennikarz radiowy i telewizyjny
  • Antoni Sołtysik – rzymskokatolicki duchowny i dziennikarz
  • Barbara Sołtysik – polska aktorka teatralna i filmowa
  • Bernard Sołtysik – polski kompozytor, aranżer i pedagog
  • Marek Sołtysik – polski pisarz, eseista, scenarzysta, krytyk sztuki, grafik i malarz
  • Leszek Sołtysik – polski żeglarz, kapitan jachtowy, nauczyciel żeglarstwa
  • Tomasz Sołtysik – polski nauczyciel i pedagog, filolog klasyczny i polityk
  • Władysław Sołtysik – polski nauczyciel i wojskowy
  • Zbigniew Sołtysik – polski piłkarz i trener

Wikipedia


sołtysiński

nazwisko


SJP.pl


sołtyska

nazwisko


SJP.pl

Wikipedia


sołtysostwo

urząd sprawowany przez sołtysa; sołtystwo


SJP.pl


sołtysowa

małżonka sołtysa


SJP.pl


sołtysować

sprawować urząd sołtysa


SJP.pl


sołtysówka

Sotysówka – potok, prawy dopływ Filipczańskiego Potoku.

Zlewnia potoku obejmuje dolinkę na zachodnich stokach Zgorzeliskowego Działu na Pogórzu Bukowińskim w miejscowości Małe Ciche w gminie Poronin. Dolinka ta opada na zachód spod zakola Drogi Oswalda Balzera, w miejscu, gdzie odgałęzia się od niej na południe droga na polanę Zgorzelisko.

Wikipedia


sołtysówna

dawniej: córka sołtysa


SJP.pl


sołtysowski

sołtys; sołtysi, sołtysowy


SJP.pl


sołtysowy

sołtys; sołtysi, sołtysowski


SJP.pl

przymiotnik dzierżawczy

 (1.1) taki, który należy do sołtysa

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Moja miedza zaczyna się tuż za sołtysową.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. sołtys m., sołtyska ż., sołtysowa ż., sołtysówna ż., sołtysostwo n., sołtysówka ż., sołtysowanie n., Sołtysiak m., sołectwo n.

 czas. sołtysować ndk., sołtysić ndk.

 przym. sołtysowski, sołtysi

Wiktionary


sołtystwo

przestarzałe: urząd sprawowany przez sołtysa; sołtysostwo


SJP.pl

Integralne części wsi w Polsce

Wg TERYT jest ich 34
  • Sołtystwo – część wsi Żarki w woj. małopolskim, w pow. chrzanowskim, w gminie Libiąż
  • Sołtystwo – część wsi Staszkówka w woj. małopolskim, w pow. gorlickim, w gminie Moszczenica
  • Sołtystwo – część wsi Pisarzowa w woj. małopolskim, w pow. limanowskim, w gminie Limanowa
  • Sołtystwo – część wsi Zamieście w woj. małopolskim, w pow. limanowskim, w gminie Tymbark
  • Sołtystwo – część wsi Trzetrzewina w woj. małopolskim, w pow. nowosądeckim, w gminie Chełmiec
  • Sołtystwo – część wsi Polany w woj. małopolskim, w pow. nowosądeckim, w gminie Krynica-Zdrój
  • Sołtystwo – część wsi Czaczów w woj. małopolskim, w pow. nowosądeckim, w gminie Łabowa
  • Sołtystwo – część wsi Stańkowa w woj. małopolskim, w pow. nowosądeckim, w gminie Łososina Dolna
  • Sołtystwo – część wsi Długołęka-Świerkla w woj. małopolskim, w pow. nowosądeckim, w gminie Podegrodzie
  • Sołtystwo – część wsi Odrowąż w woj. małopolskim, w pow. nowotarskim, w gminie Czarny Dunajec
  • Sołtystwo – część wsi Pieniążkowice w woj. małopolskim, w pow. nowotarskim, w gminie Czarny Dunajec
  • Sołtystwo – część wsi Ratułów w woj. małopolskim, w pow. nowotarskim, w gminie Czarny Dunajec
  • Sołtystwo – część wsi Stare Bystre w woj. małopolskim, w pow. nowotarskim, w gminie Czarny Dunajec
  • Sołtystwo – część wsi Orawka w woj. małopolskim, w pow. nowotarskim, w gminie Jabłonka
  • Sołtystwo – część wsi Jachówka w woj. małopolskim, w pow. suskim, w gminie Budzów
  • Sołtystwo – część wsi Zachełmna w woj. małopolskim, w pow. suskim, w gminie Budzów
  • Sołtystwo – część wsi Sidzina w woj. małopolskim, w pow. suskim, w gminie Bystra-Sidzina
  • Sołtystwo – część wsi Osielec w woj. małopolskim, w pow. suskim, w gminie Jordanów
  • Sołtystwo – część wsi Białka w woj. małopolskim, w pow. suskim, w gminie Maków Podhalański
  • Sołtystwo – część wsi Skawica w woj. małopolskim, w pow. suskim, w gminie Zawoja
  • Sołtystwo – część wsi Turza w woj. małopolskim, w pow. tarnowskim|, w gminie Rzepiennik Strzyżewski
  • Sołtystwo – część wsi Odporyszów w woj. małopolskim, w pow. tarnowskim, w gminie Żabno
  • Sołtystwo – część wsi Biały Dunajec w woj. małopolskim, w pow. tatrzańskim, w gminie Biały Dunajec
  • Sołtystwo – część wsi Czarna Góra w woj. małopolskim, w pow. tatrzańskim, w gminie Bukowina Tatrzańska
  • Sołtystwo – część wsi Leśnica w woj. małopolskim, w pow. tatrzańskim, w gminie Bukowina Tatrzańska
  • Sołtystwo – część wsi Stanisław Dolny w woj. małopolskim, w pow. wadowickim, w gminie Kalwaria Zebrzydowska
  • Sołtystwo – część wsi Skawinki w woj. małopolskim, w pow. wadowickim, w gminie Lanckorona
  • Sołtystwo – część wsi Chocznia w woj. małopolskim, w pow. wadowickim, w gminie Wadowice
  • Sołtystwo – część wsi Ponikiew w woj. małopolskim, w pow. wadowickim, w gminie Wadowice
  • Sołtystwo – część wsi Słotowa w woj. podkarpackim, w pow. dębickim, w gminie Pilzno
  • Sołtystwo – część wsi Szkodna w woj. podkarpackim, w pow. ropczycko-sędziszowskim, w gminie Sędziszów Małopolski
  • Sołtystwo – część wsi Czechów w woj. świętokrzyskim, w pow. pińczowskim, w gminie Kije
  • Sołtystwo – przysiółek wsi Wola Zagojska Górna w woj. świętokrzyskim, w pow. pińczowskim, w gminie Pińczów
  • Sołtystwo – część wsi Brzeście w woj. świętokrzyskim, w pow. skarżyskim, w gminie Bliżyn

Wikipedia


sołuń

dawniej: Saloniki (miasto w Grecji)


SJP.pl

Saloniki (gr. Θεσσαλονίκη, Tesaloniki [θɛsalɔˈnici]), hist. Tesalonika (gr. Θεσσαλονίκη, Thessaloníkē, łac. Egnatia, tur. Selanik, w kontekście cs. Солунь, Sołuń) – miasto w północnej Grecji, nad Zatoką Salonicką (Morze Egejskie). Drugie co do wielkości (po Atenach) miasto Grecji. Siedziba administracji zdecentralizowanej Macedonia-Tracja, regionu Macedonia Środkowa, jednostki regionalnej Saloniki i gminy Saloniki. W 2011 Saloniki liczyły 315 196 mieszkańców, a cały zespół miejski około 790 tys. mieszkańców.

Wikipedia


sołuński

Sołuń (dawniej: Saloniki)


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) hist. związany z Sołuniem, dotyczący Sołunia (współcz. Saloniki)

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Sołuń mrz.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) współcz. salonicki

Wiktionary


sołżenicyn

nazwisko


SJP.pl

Aleksandr Isajewicz Sołżenicyn (ros. Александр Исаевич Солженицын; ur. 11 grudnia 1918 w Kisłowodzku, zm. 3 sierpnia 2008 w Moskwie) – rosyjski pisarz, laureat Nagrody Nobla w dziedzinie literatury za rok 1970. Autor utworów moralistycznych o komunistycznym systemie zniewolenia i terroru, ukazujących gehennę życia w łagrach (m.in. trzytomowe dzieło Archipelag GUŁag) oraz historycznych o XX-wiecznych dziejach Rosji.

Wikipedia


sp

skrót od:
1. szkoła podstawowa;
2. Ordo Clericorum Regularium Pauperum Matris Dei Scholarum Piarum - zakon pijarów; SchP;
3. Służba Polsce - dawna organizacja paramilitarna


SJP.pl

skrótowiec, rzeczownik, rodzaj nijaki lub żeński

 (1.1) = hist. Powszechna Organizacja „Służba Polsce”

skrótowiec, rzeczownik, rodzaj żeński

 (2.1) = eduk. szkoła podstawowa

skrótowiec, rzeczownik, rodzaj żeński (rzad. nijaki)

 (3.1) = eduk. wojsk. szkoła podchorążych

skrótowiec, rzeczownik, rodzaj nijaki

 (4.1) = hist. polit. Stronnictwo Pracy

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Junacy SP – w większości młodzież z ubogich wsi, pozbawiona perspektyw życiowych – stanowili tanią siłę roboczą, wykorzystywaną przy budowie dróg, linii kolejowych czy kopaniu rowów melioracyjnych.

 (2.1) Sytuacja w SP nr 35 jest specyficzna. Są tam uczniowie z rodzin niebogatych, wielodzietnych, często dotkniętych bezrobociem. Pomiędzy nimi a dziećmi z „dziewiątki”, gdzie ma być gimnazjum, od dawna istnieją antagonizmy.

 (2.1) Już w roku szkolnym 1997/98 w SP w Górznie, w ramach przedmiotu technika, prowadzone były zajęcia komputerowe w celu wprowadzenia elementów informatyki. W tym roku szkolnym zamiast techniki w klasie VIII jest informatyka.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ɛs‿ˈpɛ, AS: es‿pe

Wiktionary


sp.

skrót od: spółka (odczytywany jako cały wyraz); ska; s-ka


SJP.pl

skrót

 (1.1) = o osobie: świętej pamięci (tzn. nieżyjący już)

Wiktionary

Gatunek – w biologii podstawowa jednostka taksonomiczna, jedna z kategorii systematycznych oraz jednostka różnorodności biologicznej.

Ustalenie wyczerpującej definicji gatunku okazało się trudne. Próby takie są nadal podejmowane, ponieważ jest to pojęcie kluczowe dla praktyki badawczej naukowców i działań ruchu na rzecz ochrony przyrody. Karol Linneusz (a za nim wielu innych) przyjmował, że gatunki są czymś stałym, jednak obecnie wiadomo, że procesy ewolucyjne powodują ich przemiany i stopniowe przechodzenie jednych gatunków w inne. Często gatunek definiuje się jako największą grupę organizmów, spośród której dwa osobniki są w stanie rozmnożyć się (zazwyczaj płciowo), wydając płodne potomstwo. Jest to definicja ogólnie trafna, jednak błędna w wielu szczególnych przypadkach. Przykładowo nie znajduje ona zastosowania dla mieszańców, w kompleksach gatunków złożonych z setek podobnych mikrogatunków oraz gatunków pierścieniowych. W ich przypadku zaciera się granica między blisko spokrewnionymi gatunkami. Jest również niemożliwa do zastosowania w sytuacji rozmnażania bezpłciowego, czy w przypadku organizmów kopalnych, których rozrodu zbadać nie można. W paleontologii używa się więc koncepcji chronogatunku. Inne sposoby definiowania gatunku mogą odbywać się z pomocą badań kariotypów, sekwencji DNA, morfologii, zachowania czy nisz ekologicznych.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Tak mawiał twój śp. dziadek.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈɕfʲjɛ̃ntɛj pãˈmʲjɛ̇̃ɲt͡ɕi, AS: śfʹi ̯ntei ̯ pãmʹi ̯ė̃ńći

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) niech odpoczywa w pokoju / niech spoczywa w pokoju

Wiktionary


sp.j.

skrót od: spółka jawna


SJP.pl

Spółka jawna (w skrócie sp.j.) – osobowa spółka prowadząca przedsiębiorstwo pod własną firmą i niebędąca inną spółką handlową. Nie posiada osobowości prawnej, ale ma zdolność prawną. Posiada swój majątek, który stanowią wkłady wniesione do spółki oraz mienie nabyte przez spółkę w czasie jej istnienia.

Wikipedia


sp.k.

skrót

 (1.1) = spółka komandytowa

Wiktionary

Spółka komandytowa (sp.k.) (od wł. società in accomandita) – spółka osobowa mająca na celu prowadzenie przedsiębiorstwa pod własną firmą, w której za zobowiązania spółki wobec wierzycieli odpowiada w sposób nieograniczony co najmniej jeden wspólnik (komplementariusz), a odpowiedzialność co najmniej jednego wspólnika jest ograniczona (komandytariusz).

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Jakie składniki powinna zawierać umowa sp.k.?

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) sp.kom.

Wiktionary


sp.p.

skrót

 (1.1) praw. = spółka partnerska

Wiktionary


spa

1. zabiegi pielęgnacyjne mające na celu odświeżenie i nawilżenie skóry
2. wanna z hydromasażem


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) kosmet. zabiegi pielęgnacyjne nawilżające i odżywiające skórę

 (1.2) kosmet. kosmetyki pielęgnujące skórę, używane podczas specjalnych zabiegów

 (1.3) książk. ośrodek z zabiegami pielęgnującymi skórę

 (1.4) centrum odnowy biologicznej

 (1.5) techn. wanna z hydromasażem

Wiktionary

Belgia:

  • Spa – miasto w Regionie Walońskim, w prowincji Liège, w okręgu Verviers
    • Spa – stacja kolejowa w Spa

Inne:

  • spa – działalność uzdrowiskowa lub kurort
  • „Spa” – belgijski trałowiec z lat 50. XX wieku
  • Spa-La Sauvenière – lotnisko w Belgii

Wikipedia

Przykłady

 (1.4) Mariolka zgubiła w spa bransoletkę z masy perłowej.

 (1.5) Siedziałam w spa całą godzinę.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: spa, AS: spa

Wiktionary


spać

1. być pogrążonym we śnie;
2. trwać w bezruchu, w ciszy


SJP.pl

czasownik nieprzechodni niedokonany (dk. brak)

 (1.1) fizj. być w stanie snu, charakteryzującym się spowolnionymi funkcjami organizmu i obniżonym poziomem świadomości

 (1.2) zatrzymać się na noc

 (1.3) eufem. nie żyć

 (1.4) eufem. mieć stosunek płciowy

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) On spał dzisiaj bardzo długo.

 (1.1) Wtedy to Pan sprawił, że mężczyzna pogrążył się w głębokim śnie, i gdy spał wyjął jedno z jego żeber, a miejsce to zapełnił ciałem.

 (1.2) Mamo, czy mogę dzisiaj spać u Żanety?

 (1.4) Ta dziewczyna to chyba spała już ze wszystkimi chłopcami w klasie.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: spat͡ɕ, AS: spać

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. śpiący mos., spanie n., spanko n., sypialnia ż., usypiacz m., śpioch m., śpioszki n.

 czas. zaspać dk., sypiać ndk., usypiać ndk., uśpić dk., pospać ndk., wyspać się dk., wysypiać się ndk., odespać dk., zasnąć dk., zasypiać ndk.

 przym. śpiący

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) pot. kimać, lulać, pot. chrapać

 (1.2) nocować

 (1.3) spoczywać

Wiktionary


spacelab

[czytaj: spejslab] załogowe laboratorium kosmiczne, umieszczane na wahadłowcu Columbia


SJP.pl

Spacelab było to laboratorium wielokrotnego użytku wysyłane w przestrzeń kosmiczną na pokładzie wahadłowca. Pozwalało naukowcom wykonywać eksperymenty związane z mikrograwitacją na orbicie okołoziemskiej. Składało się z kilku połączonych komponentów, między innymi modułu ciśnieniowego i palet zewnętrznych.

Wikipedia


spacer

przechadzka, chodzenie bez konkretnego celu lub dla przyjemności


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) niespieszne chodzenie bez konkretnego celu, dla przyjemności

Wiktionary

  • spacer – przechadzka, chodzenie bez konkretnego celu i dla przyjemności
  • Spacer – singel duetu Sheila and the Black Devotion z 1979
  • Spacer – minialbum polskiego rapera Tede oraz Szyny

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Wczoraj byłem z babcią na spacerze po okolicy.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈspat͡sɛr, AS: spacer

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. spacerówka ż., spacerniak m., spacerowicz m., spacerowiczka ż., spacerowanie n., pospacerowanie n.

:: zdrobn. spacerek m.

 czas. spacerować, pospacerować, przespacerować się

 przym. spacerowy

 przysł. spacerowo, spacerkiem

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) przechadzka

Wiktionary


spacerek

zdrobnienie od: spacer


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) zdrobn. od: spacer

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Jacusiu, pamiętaj, że po powrocie ze spacerku trzeba zawsze umyć rączki.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. spacer m., spacerniak m., spacerówka ż., spacerowanie n., pospacerowanie n., przespacerowanie n., spacerowicz m., spacerowiczka ż.

 czas. spacerować ndk., pospacerować dk., przespacerować się dk.

 przym. spacerowy

 przysł. spacerkiem, spacerowo

Wiktionary


spacerkiem

przysłówek

 (1.1) idąc powoli

forma rzeczownika.

 (2.1) N. lp. od: spacerek

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) My z babcią pójdziemy spacerkiem przez park.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. spacer mrz., spacerek mrz.

Wiktionary


spacerniaczek

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) zdrobn. od spacerniak

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. spacerniak m.

Wiktionary


spacerniak

dziedziniec więzienny, przeznaczony do spacerów więźniów; spacernik, spacerownik


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) środ. więz. wybieg dla więźniów przeznaczony do spacerów

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Myślał, że będzie miał tam chociaż spacerniak, a puszczali go tylko na balkon.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. spacer m., spacerek m., spacernik m., spacerowicz m., spacerowiczka ż., spacerówka ż., spacerowanie n.

:: rzecz. spacerniaczek m.

 czas. spacerować ndk.

 przym. spacerowy

 przysł. spacerowo

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) spacernik

Wiktionary


spacernik

dziedziniec w więzieniu, przeznaczony dla spacerów dla więźniów; spacerniak, spacerownik


SJP.pl


spacerować

czasownik nieprzechodni niedokonany (dk. pospacerować)

 (1.1) chodzić w celu rekreacji, niekoniecznie zmierzając do określonego miejsca

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Proboszcz często spaceruje z psem wzdłuż Wisły.

 (1.1) Kilku spacerujących uciekło pospiesznie z parku.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌspat͡sɛˈrɔvat͡ɕ, AS: spacerovać

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. spacer mrz., spacerek mrz., spacerniak mrz., spacerówka ż., spacerowicz mos., spacerowiczka ż.

 czas. pospacerować dk.

 przym. spacerowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) przechadzać się

Wiktionary


spacerowanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|spacerować.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. spacer mrz., spacerowiczka ż., spacerówka ż., spacerniak mrz., spacerowicz mos., spacerek mrz.

Wiktionary


spacerowicz

osoba lubiąca spacerować, spacerująca


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) osoba, która spaceruje

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Wzdłuż całego wału spacerowicze mogą podziwiać różnorodność krajobrazów.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌspat͡sɛˈrɔvʲit͡ʃ, AS: spacerovʹič

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. spacer m., spacerek m., spacerniak m., spacerówka ż., spacerowanie n., pospacerowanie n.

:: fż. spacerowiczka ż.

 czas. spacerować ndk., pospacerować dk.

 przym. spacerowy

Wiktionary


spacerowiczka

spacerowicz


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) kobieta, która przechadza się dla przyjemności

Wiktionary

Patrz:

spacerowicz

Wymowa:

IPA: ˌspat͡sɛrɔˈvʲit͡ʃka, AS: spacerovʹička

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. spacer m., spacerówka ż., spacerniak m., spacerowanie n., pospacerowanie n., zdrobn. spacerek m.

:: fm. spacerowicz m.

 czas. spacerować, pospacerować

 przym. spacerowy

 przysł. spacerowo

Wiktionary


spacerówka

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) wózek do spacerów z małym dzieckiem, które potrafi już siedzieć

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌspat͡sɛˈrufka, AS: spacerufka

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. spacer m., spacerniak m., spacerowicz m., spacerowiczka ż., spacerowanie n., spacerek mrz.

 czas. spacerować

 przym. spacerowy

 przysł. spacerowo

Wiktionary


spacerownik

1. dziedziniec więzienny przeznaczony do spacerów więźniów; spacernik, spacerniak;
2. przewodnik po mieście z opisami tras spacerowych


SJP.pl


spacerowy

przymiotnik od: spacer


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) przym. od spacer

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Ta popularna trasa spacerowa, niegdyś nazywana po prostu Drogą do Skoczni, jeszcze przed paroma laty w dni zawodów uczęszczana bardzo tłumnie, dziś rzadziej już gromadzi kibiców narciarstwa.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌspat͡sɛˈrɔvɨ, AS: spacerovy

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. spacerniak mrz., spacer mrz., spacerówka ż., spacerek, spacerowicz, spacerowiczka

 czas. spacerować

Wiktionary


spachacz

spachacz zielonawy - gatunek średniej wielkości pająka z rodziny spachaczowatych


SJP.pl


spachaczowate

o cechach spachaczowatych (rodzina pająków)


SJP.pl

Spachaczowate (Sparassidae) – rodzina dużych pająków z grupy Araneomorphae. Występują głównie w tropikach, jedynym przedstawicielem w Europie jest występujący także w Polsce spachacz zielonawy. Spachaczowate cechują się spłaszczonym ciałem i bardzo długimi odnóżami umożliwiającymi im osiąganie dużych prędkości i poruszanie się przodem, bokiem lub tyłem po powierzchniach zarówno poziomych, jak i pionowych. Nie budują sieci łownych. Potencjalne ofiary lokalizują przede wszystkim dotykiem, dlatego też ich odnóża są gęsto pokryte bardzo czułymi włoskami czuciowymi. Spachaczowate osiągają przeważnie duże rozmiary – największym znanym przedstawicielem jest Heteropoda maxima, dorastający do 46 mm długości i 25–30 cm rozpiętości odnóży. Ponad 40 mm długości osiągają również Beregama aurea oraz nienazwany gatunek z rodzaju Heteropoda. Mimo dużych rozmiarów nie są niebezpieczne dla człowieka, choć sprowokowane kąsają. Żywią się głównie owadami i innymi stawonogami, jednak przedstawiciele dużych gatunków są w stanie zabić niewielkie kręgowce. Często wnikają do zabudowań, gdzie jednak bywają tolerowane, gdyż wyłapują drobne zwierzęta. Spachaczowate prowadzą przeważnie nocny tryb życia. Wiele gatunków przebywa w szczelinach lub pod korą, niektóre żyją w jaskiniach.

Wikipedia


spachaczowaty

o cechach spachaczowatych (rodzina pająków)


SJP.pl


spąchnąć

spąchnąć się - dawniej: sprzymierzyć się, spiknąć się


SJP.pl


spaciać

żartobliwie: spać; spaćkać, lulać, kimać, śpiochać


SJP.pl


spacja

1. klawisz na klawiaturze komputera służący do wpisywania odstępów między wyrazami;
2. odstęp między wyrazami


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) poligr. odstęp między wydrukowanymi lub wyświetlonymi wyrazami

 (1.2) inform. klawisz służący do wstawiania spacji (1.1)

 (1.3) druk. justunek drobny służący do rozdzielania wyrazów lub spacjowania liter

 (1.4) poligr. dodatkowy odstęp między literami

Wiktionary

Spacja – odstęp pomiędzy dwoma wyrazami lub literami (spacjowanie) w tekście; w fontach znak o określonej szerokości, nieposiadający jednak reprezentacji graficznej.

W zecerstwie spacja należy do drobnego materiału justunkowego, jest to materiał zecerski bez oczka, nazywany również ślepym – nie tworzy on odbitki w druku. Spacje służyły do rozdzielania wyrazów lub do ich spacjowania. Spacje o szerokości mniejszej niż 2 punkty były rzadko używane, gdyż – sprężynując – nierównomiernie rozpychały wiersze składu.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ˈspat͡sʲja, AS: spacʹi ̯a

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. spacjowanie

 czas. spacjować

Wiktionary

Synonimy:

 (1.2) odstępnik

Wiktionary


spaćkać

potocznie:
1. źle coś pomalować;
2. spaćkać się -
a) stać się paćką; rozpaćkać się;
b) zepsuć się; schrzanić się, skopać się, zsyfić się


SJP.pl


spaćkiwać

potocznie: psuć coś przez niedbałe, liche malowanie


SJP.pl


spacyfikować

stłumić wystąpienia przeciwko władzy przy użyciu siły, dokonać pacyfikacji


SJP.pl

czasownik dokonany

 (1.1) dokonać pacyfikacji

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. spacyfikowanie n., pacyfka ż., pacyfizm mrz., pacyfistka ż., pacyfista mos., pacyfa ż., pacyfikacja ż., pacyfikowanie n.

 czas. pacyfikować ndk.

Wiktionary


spacyfikowanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|spacyfikować.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. pacyfka ż., pacyfa ż., pacyfikowanie n., pacyfista mos., pacyfistka ż., pacyfizm m.

 czas. spacyfikować dk.

Wiktionary


spacystor

tranzystor o specjalnej konstrukcji, w której elektrody emitera i modulatora znajdują się w obszarze złącza p-n kolektora, co powoduje znaczne przyśpieszenie przepływu nośników prądu z emitera do kolektora


SJP.pl


spaczenie

wypaczyć;
1. spowodować wykrzywienie, wygięcie czegoś; wykrzywić, zdeformować, odkształcić;
2. przenośnie: spowodować, że coś stało się nieprawidłowe, odbiega od normy; zdeprawować, zdemoralizować, znieprawić;
3. przenośnie: przedstawić coś niezgodnie z rzeczywistością


SJP.pl


spaczyć

wypaczyć;
1. spowodować wykrzywienie, wygięcie czegoś; wykrzywić, zdeformować, odkształcić;
2. przenośnie: spowodować, że coś stało się nieprawidłowe, odbiega od normy; zdeprawować, zdemoralizować, znieprawić;
3. przenośnie: przedstawić coś niezgodnie z rzeczywistością


SJP.pl


spaczyński

nazwisko


SJP.pl


spad

1. nachylenie jakieś płaszczyzny;
2. owoc, który spadł z drzewa; padałka


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) druk. poligr. obszar druku, który wychodzi poza krawędź ostatecznej publikacji;

 (1.2) ogrod. owoc, który spadł z drzewa

 (1.3) książk. płaszczyzna ułożona ukośnie w stosunku do poziomu

Wiktionary

  • Spad – pojęcie w hydrotechnice
  • Spad – wodospad
  • Spad drukarski
  • Société pour l’aviation et ses dérivés – francuska wytwórnia lotnicza

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Za reklamę na spad uznajemy taką, której przynajmniej jedna krawędź jest tożsama z krawędzią czasopisma. (z Internetu)

 (1.2) W sadach wykonujemy czynności pozbiorcze. Uprzątamy spady. (z Internetu)

 (1.3) Po wycięciu otworu w dachu trzeba było zamontować tzw. wieniec czyli wyrównanie spadu dachu do poziomu. (z Internetu)

Wiktionary

Wymowa:

IPA: spat, AS: spat

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. opad mrz.

 czas. spadać

 przym. spadzisty

Wiktionary

Synonimy:

 (1.3) nachylenie, pochyłość

Wiktionary


spadać

1. opuszczać się szybko z góry na dół; opadać; zlatywać;
2. stawać się czyimś udziałem;
3. tworzyć pochyłość;
4. potocznie: uciekać skądś; wychodzić


SJP.pl

czasownik nieprzechodni niedokonany (dk. spaść)

 (1.1) lecieć bezwładnie w dół

 (1.2) uderzać, trafiać

 (1.3) dotykać, obciążać, ogarniać kogoś

 (1.4) zmniejszać się

 (1.5) tworzyć pochyłość

 (1.6) pot. odchodzić, odczepiać się, zostawić kogoś w spokoju

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Jesienią liście spadają z drzew.

 (1.2) – Co się stało? – Zegar na nią spadł!

 (1.3) Od wczoraj spadają na mnie same nieszczęścia.

 (1.4) Od dłuższego czasu spada bezrobocie.

 (1.5) Droga do szczytu góry stopniowo spada w kierunku jeziora.

 (1.6) Spadaj! Wkurzasz mnie!

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈspadat͡ɕ, AS: spadać

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. spad m., spadek mrz., pad m., opad mrz., spadanie n., spadnięcie n., spadkowicz mos.

 przym. spadkowy, spadzisty

Wiktionary


spadanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|spadać.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: spaˈdãɲɛ, AS: spadãńe

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. spadek m.

 czas. spadać ndk.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) spadek

Wiktionary


spadek

1. przemieszczenie się z góry na dół, ruch ciała pod wpływem grawitacji;
2. zmniejszenie wartości;
3. nachylenie terenu;
4. sukcesja, dziedziczony majątek


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) praw. własność zostawiana przez kogoś po śmierci dla jakiejś osoby;

 (1.2) obniżenie poziomu ziemi (gruntu, drogi itp.)

 (1.3) obniżanie się poziomu, wartości itp.; upadek, regres

Wiktionary

Spadek (łac. hereditas) – ogół praw i obowiązków należących do spadkodawcy w chwili jego śmierci i przechodzących na jego następców prawnych (spadkobierców) w drodze dziedziczenia. Za elementy spadku są uznawane także stany faktyczne wpływające na sytuację prawną osoby, czyli np. posiadanie rzeczy, zwierząt, ekspektatywy nabycia praw.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) W spadku dostał mieszkanie po ciotce.

 (1.2) Do wypadku doszło na lekkim spadku drogi.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈspadɛk, AS: spadek

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. spadanie n., opad mrz., upadek mrz., spadkowicz mos.

 przym. spadkowy, spadzisty

 czas. spadać ndk.

Wiktionary


spadkobierca

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) praw. osoba fizyczna lub prawna, na którą przechodzi spadek po kimś

 (1.2) przen. osoba, która kontynuuje jakieś dzieło, sprawę lub tradycję

Wiktionary

Spadkobierca – podmiot, na który przechodzi ogół praw i obowiązków osoby zmarłej.

Spadkobierca testamentowy – powołana do spadku na podstawie testamentu osoba fizyczna osoba prawna lub jednostka organizacyjna nieposiadająca osobowości prawnej, albo też dziecko poczęte (nieurodzone jeszcze w chwili otwarcia spadku), pod warunkiem, że urodzi się żywe.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Spadkobierca nabywa spadek z chwilą śmierci spadkodawcy.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌspatkɔˈbʲjɛrt͡sa, AS: spatkobʹi ̯erca

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. spadkobranie n.

:: fż. spadkobierczyni ż.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) sukcesor, dziedzic

 (1.2) sukcesor

Wiktionary


spadkobierczyni

kobieta, która odziedziczyła spadek; sukcesorka


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) kobieta, na którą przechodzi spadek po kimś

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌspatkɔbʲjɛrˈt͡ʃɨ̃ɲi, AS: spatkobʹi ̯erčńi

Wiktionary

Powiązane:

 zob. spadkobierca.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) dziedziczka, sukcesorka

Wiktionary


spadkobiorca

dawniej: spadkobierca, sukcesor


SJP.pl


spadkobranie

Dziedziczenie – wejście spadkobiercy lub kilku spadkobierców (będące skutkiem zdarzenia prawnego – śmierci osoby fizycznej) w sytuację prawną spadkodawcy polegającą w szczególności na nabyciu praw i obowiązków majątkowych, których podmiotem był spadkodawca.

Krąg spadkobierców wyznacza wola spadkodawcy przy dziedziczeniu testamentowym lub przepis ustawy przy dziedziczeniu ustawowym.

Wikipedia


spadkodawca

osoba pozostawiająca spadek


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) praw. osoba pozostawiająca spadek

Wiktionary

Spadkodawca (łac. testator, de cuius) jest osobą fizyczną, której prawa i obowiązki majątkowe o charakterze cywilnoprawnym stają się z chwilą śmierci tej osoby spadkiem, a więc wyodrębnioną masą majątkową, poddaną przepisom prawa spadkowego, która przechodzi z tą chwilą na jedną lub kilka osób, zwanych spadkobiercami. Ustanie osób prawnych i innych jednostek organizacyjnych określają właściwe przepisy.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Z chwilą śmierci spadkodawcy następuje otwarcie spadku.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌspatkɔˈdaft͡sa, AS: spatkodafca

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz.

:: fż. spadkodawczyni ż.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) testator

Wiktionary


spadkodawczyni

kobieta pozostawiająca spadek


SJP.pl


spadkomierz

przyrząd do pomiaru kąta nachylenia powierzchni w terenie względem poziomu; pochyłomierz, eklimetr, klinometr, pochylnik


SJP.pl


spadkowicz

drużyna lub osoba, która spadła do niższej ligi po zakończeniu sezonu


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) sport. drużyna sportowa lub zawodnik, który na skutek złych wyników w sezonie został przeniesiony do niższej klasy rozgrywek lub któremu grozi takie przeniesienie

 (1.2) pot. finans. firma, która w danym momencie notuje spadek wartości swoich akcji

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Z drugim spadkowiczem, z Radzionkowa, myszkowianie grać będą, również na własnym boisku, w połowie września.

 (1.2) Wśród spadkowiczów znalazł się także Elektrim, który obniżył swój kurs o 1,9 proc.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. spadek m.

 czas. spadać

 przym. spadkowy

Wiktionary


spadkowiczka

zawodniczka, która spadła do niższej ligi po zakończeniu sezonu


SJP.pl


spadkownica

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) fiz. urządzenie używane do demonstracji ruchu jednostajnie przyspieszonego, zbudowane z bloczka, na którym zawieszone na nici są dwa obciążniki o znanych masach;

Wiktionary


spadkowy

przymiotnik od: spadek


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany ze spadkiem, dotyczący spadku

 (1.2) zmniejszający swoją liczebność, wartość

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. spadek mrz., spadkowicz mos.

 przysł. spadkowo

 czas. spadać

Wiktionary


spadnięcie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|spaść.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: spadʲˈɲɛ̇̃ɲt͡ɕɛ, AS: spadʹńė̃ńće

Wiktionary

Powiązane:

 czas. spaść, spadać

Wiktionary


spadochron

urządzenie rozwijające się w czaszę, zmniejszające prędkość ruchu ciała w powietrzu


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) urządzenie z mocnego materiału, które pod wpływem ciągu powietrza otwiera się w formie parasola i służy do hamowania prędkości opadania lub przemieszczania się ciał

 (1.2) środ. uczn. plecak z książkami

 (1.3) środ. więz. rozbój polegający na nakryciu głowy ofierze i pobiciu jej

Wiktionary

Spadochron – statek powietrzny, który wykorzystując opór powietrza do zmniejszenia prędkości opadania w atmosferze, pozwala na bezpieczne wylądowanie podwieszonego skoczka, sprzętu lub ładunku.

Spadochrony ze względu na przeznaczenie dzieli się na: ratownicze, desantowe, treningowe, wyczynowe, zapasowe, towarowe oraz specjalne (np. spadochrony hamujące).

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Znów śniło mu się, że czasza spadochronu się nie otworzyła.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: spaˈdɔxrɔ̃n, AS: spadoχrõn

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. spadochroniarstwo n., spadochroniarz m., spadochroniarka ż.

:: zdrobn. spadochronik m.

 przym. spadochronowy, spadochroniarski

Wiktionary


spadochroniarka

spadochroniarz


SJP.pl

Patrz:

spadochroniarz

spadochroniarnia

pomieszczenie przeznaczone do przechowywania sprzętu spadochroniarskiego


SJP.pl

Spadochroniarnia – pomieszczenie, w którym przechowuje się, konserwuje i przygotowuje do skoku sprzęt spadochronowy.

Zwykle składa się z kilku pomieszczeń:

  • układalni spadochronów (największe z pomieszczeń), wyposażonej między innymi w odpowiednio długie stoły, na których przegląda się spadochrony po wykonanym skoku oraz układa się je do następnego skoku,
  • magazynu (magazynów) do przechowywania w odpowiednich warunkach spadochronów oraz suszarni spadochronów, to jest pomieszczenia w kształcie wysokiej wieży, w której suszy się i wietrzy spadochrony.

Wikipedia


spadochroniarski

dotyczący spadochroniarza, spadochroniarstwa


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) dotyczący spadochroniarstwa, spadochroniarzy

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. spadochroniarstwo n., spadochron m., spadochroniarz m.

Wiktionary


spadochroniarstwo

Spadochroniarstwo – sport polegający na wykonywaniu skoków spadochronowych, w których ocenie podlega element składowy skoku, zależnie od dyscypliny, na przykład wykonywanie akrobacji w swobodnym spadaniu, wykonanie akrobacji na otwartej czaszy lub precyzja lądowania.

Wikipedia


spadochroniarz

1. skoczek spadochronowy, sportowo lub zawodowo uprawiający skoki ze spadochronem;
2. w gwarze uczniowskiej, przenośnie: uczeń powtarzający klasę; repetent, drugoroczny


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) lotn. skoczek spadochronowy, żołnierz lub sportowiec uprawiający skoki ze spadochronem

 (1.2) przen. środ. uczn. uczeń powtarzający klasę

 (1.3) przen. polit. polityk, który startuje w wyborach w innym, niż macierzysty, okręgu wyborczym

Wiktionary

  • spadochroniarz (skoczek spadochronowy) – każda osoba dokonująca skoku ze spadochronem (np. w celach ratunkowych)
  • spadochroniarz – żołnierz wojsk powietrznodesantowych
  • spadochroniarz – sportowiec uprawiający spadochroniarstwo

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Spadochroniarz opada ruchem prostoliniowym jednostajnym.

 (1.2) W naszej klasie jest czterech spadochroniarzy.

 (1.3) Polityczny spadochroniarz nie ma łatwego życia w nowym okręgu wyborczym.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌspadɔxˈrɔ̃ɲaʃ, AS: spadoχrõńaš

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. spadochron m., spadochroniarstwo n.

:: fż. spadochroniarka ż.

 przym. spadochroniarski, spadochronowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) skoczek spadochronowy

Wiktionary


spadochronik

1. zdrobnienie od: spadochron;
2. część spadochronu służąca do wyciągania całej czaszy z pokrowca


SJP.pl


spadochronowy

przymiotnik od: spadochron


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) dotyczący spadochronu, wykonywany za pomocą spadochronu, posługujący się spadochronem

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Gabrysia jest entuzjastką skoków spadochronowych.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌspadɔxrɔ̃ˈnɔvɨ, AS: spadoχrõnovy

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. spadochron m., spadochronik m., spadochroniarstwo n., spadochroniarz m., spadochroniarka ż.

Wiktionary


spadówa

młodzieżowo: wykrzyknik nakazujący komuś bezzwłoczne oddalenie się skądś; spadówka, wynocha, precz, won, paszoł won


SJP.pl

wykrzyknik

 (1.1) pot. posp. grub. gwałtowne wyrażenie nakazu oddalenia się lub zabrania jakiejś rzeczy; także wyrażenie niechęci lub sprzeciwu; bywa używane żartobliwie

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Spadówa! I więcej się tu nie pokazujcie, durnie!

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) precz, sio, pot. spadaj / spadajcie, won, wynocha, wypad

Wiktionary


spadówka

młodzieżowo: wykrzyknik nakazujący komuś bezzwłoczne oddalenie się skądś; spadówa, wynocha, precz, won, paszoł won


SJP.pl


spadowy

przymiotnik od: spad


SJP.pl


spadź

gęsta, słodka ciecz występująca na liściach i gałązkach niektórych drzew, stanowiąca składnik miodów spadziowych; rosa miodowa


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) gęsta, słodka ciecz składająca się z wydzieliny mszyc i czerwców oraz soków roślinnych, występująca na liściach i gałązkach niektórych drzew;

Wiktionary

Spadź – słodka ciecz występująca w postaci kropel na igłach i gałęziach świerka, modrzewia i jodły oraz na liściach niektórych drzew liściastych, m.in. dębu i lipy. Składa się z soków roślinnych, wypływających z komórek uszkodzonych przez mszyce, czerwce lub miodówki (i inne owady ssące żywiące się sokami roślinnymi) oraz z płynnych odchodów tych owadów.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Spadź zbierana jest przez pszczoły.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: spat͡ɕ, AS: spać

Wiktionary

Powiązane:

 przym. spadziowy, spadziodajny

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) rosa miodowa

Wiktionary


spadziodajne

zawierający spadź, dostarczający spadzi


SJP.pl


spadziodajny

zawierający spadź, dostarczający spadzi


SJP.pl


spadziowy

przymiotnik od: spadź


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) pszcz. kulin. pochodzący ze spadzi

 (1.2) pszcz. dotyczący spadzi, związany ze spadzią

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Miód spadziowy posiada przeważnie zabarwienie ciemnobrunatne, aromat słaby lekko korzenny lub żywiczny. Ma zastosowanie w leczeniu schorzeń górnych dróg oddechowych.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. spadź

 przym. spadziodajny

Wiktionary


spadzisty

przymiotnik jakościowy

 (1.1) nachylony pod dużym kątem do poziomej płaszczyzny

 (1.2) daw. chylący się, pochylony

 (1.3) daw. opadający, spadający, wiszący

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Wreszcie znaleźli się przed kuźnią. Drzemała w ciemności, czarna i zamknięta na głucho, pod szerokim okapem spadzistego dachu.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. spad mrz., spadek mrz., spadzistość ż.

 czas. spadać ndk., spaść dk.

 przysł. spadzisto, spadziście

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) stromy

Wiktionary


spadły

w odniesieniu do zwierzyny łownej: chudy


SJP.pl

forma czasownika.

 (1.1) imiesłów przymiotnikowy przeszły od: spaść

przymiotnik

 (2.1) łow. o zwierzynie łownej: chudy

Wiktionary


spąg

dolna powierzchnia wyrobiska w kopalni


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) geol. dolna powierzchnia ograniczająca warstwę skalną

Wiktionary

Spąg (ang. thill) – dolna powierzchnia warstwy skalnej (spąg warstwy), pokładu (spąg pokładu) lub wyrobiska (spąg wyrobiska). Na podstawie stropu lub spągu określa się bieg i upad warstwy oraz granice złoża.

Dno jaskiń i schronisk rzadko jest spągiem, często bowiem pokrywa go namulisko. Może ono być bardzo cienkie, ale może też mieć grubość wielu metrów.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: spɔ̃ŋk, AS: spõŋk

Wiktionary

Powiązane:

 przym. spągowy

Wiktionary


spąga

dawniej: szponga (poprzeczne spojenie desek); szpąga


SJP.pl

Spąga (słow. Priečna veža, niem. Majunketurm, węg. Majunke-torony, 2353 m n.p.m.) – turnia w słowackich Tatrach Wysokich w bocznej grani odchodzącej od Małego Lodowego Szczytu w południowo-wschodnim kierunku.

Wikipedia


spaghetteria

[czytaj: spageteria] punkt gastronomiczny, w którym sprzedaje się spaghetti oraz inne potrawy mączne


SJP.pl


spaghetti

[czytaj: spagetti] cienki, włoski makaron w kształcie nitek


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) spoż. włoski, długi, cienki makaron;

 (1.2) kulin. potrawa ze spaghetti (1.1)

Wiktionary

Spaghetti [spaˈɡet.ti] – rodzaj długiego, cienkiego makaronu, podstawa dań tradycyjnej kuchni włoskiej. W języku polskim słowo to bywa również używane w odniesieniu do potraw z tego makaronu.

Typowe danie składa się z porcji świeżo ugotowanego makaronu wymieszanego z odpowiednim sosem i opcjonalnie posypanego serem (we Włoszech najczęściej parmezanem lub pecorino).

Wikipedia

Przykłady

 (1.2) Zrób wreszcie coś innego na obiad, niż ciągle tylko to spaghetti.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: spaˈɡɛttʲi, AS: spagettʹi

Wiktionary


spągowy

przymiotnik od: spąg


SJP.pl


spah

żołnierz ciężkiej jazdy tureckiej; spahis


SJP.pl


spahis

żołnierz ciężkiej jazdy tureckiej; spah


SJP.pl

  • formacje wojskowe o nazwie Spahisi:
    • Spahisi (Turcja) – jazda turecka za czasów imperium osmańskiego
    • Spahisi (Francja) – francuskie oddziały w Afryce Północnej

Wikipedia


spajać

1. łączyć przedmioty przy użyciu odpowiednich substancji; sczepiać;
2. tworzyć całość z wielu elementów; łączyć;
3. czynić pijanym; upijać, spijać;
4. spajać się (rzadkie) - łączyć się, być spajanym; upijać się, spijać się


SJP.pl

czasownik

 (1.1) trwale łączyć ze sobą różne elementy

 (1.2) jednoczyć kogoś

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Czytelnik jest potężnym, choć bezimiennym czynnikiem rozwoju literatury, spaja elementy nowatorskie z tradycją, zaniedbany i niekulturalny opóźnia rozwój sztuki, ciekawy, chłonny i inteligentny sprzyja rozwojowi talentów.

 (1.2) Miłość więcej serc rozdziela, niż spaja.

 (1.2) Myśl dawnej Polski wiązała i spajała, bratała.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. spoiwo n., spojenie n., spajanie n., spoidło n., spojówka ż., spójnik mrz., spoistość ż., spójność ż.

 czas. spoić dk.

 przym. spójny

Wiktionary


spajak

długi strug ciesielski do obróbki długich elementów drewnianych


SJP.pl


spajalność

podatność materiału na spajanie


SJP.pl


spajalny

o materiale: dający się spajać


SJP.pl


spajanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|spajać.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. spoiwo n., niespajanie n., spojenie n., spójnik mrz., spoistość ż., spójność ż.

 czas. spajać ndk.

Wiktionary


spak

nazwisko


SJP.pl


spakietyzować

połączyć w pakiety


SJP.pl


spakować

włożyć jakieś przedmioty do walizki, teczki itp.; też: zrobić z czegoś paczkę


SJP.pl

czasownik przechodni dokonany (ndk. pakować)

 (1.1) zrobić z czegoś paczkę; ułożyć coś w czymś ułatwiającym przetransportowanie

czasownik przechodni dokonany (ndk. pakować się)

 (2.1) spakować swoje rzeczy

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Spakowałem swoje rzeczy do kartonów i zniosłem do samochodu.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. paker mos./mrz., pakowacz mos., spakowanie n., paka ż.

 przym. opakowaniowy, napakowany

 czas. pakować, rozpakowywać, wypakowywać

Wiktionary


spakowanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|spakować.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. pakowacz mos., paczka ż., pakowanie n., wpakowanie n., paka ż.

 przym. opakowaniowy

 czas. spakować

Wiktionary


spakowany

włożyć jakieś przedmioty do walizki, teczki itp.; też: zrobić z czegoś paczkę


SJP.pl


spalać

1. niszczyć, paląc;
2. mocno opalać;
3. niszczyć środkami chemicznymi;
4. zużywać jako paliwo;
5. utleniać substancje pokarmowe;
6. dawniej o broni: wypalać;
7. spalać się:
a) płonąć;
b) opalać się mocno;
c) utleniać się;
d) dekonspirować się


SJP.pl

czasownik przechodni niedokonany (dk. spalić)

 (1.1) niedokonany od|spalić.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈspalat͡ɕ, AS: spalać

Wiktionary

Powiązane:

 czas. wypalać, rozpalać, spalić, palić

 rzecz. spalinówka ż., spalinowiec mrz., spalina ż., spalanie n., palnik mrz., spaliny

Wiktionary


spalacja

w fizyce jądrowej: rozbicie jądra atomowego na fragmenty w wyniku bombardowania protonami o bardzo dużej energii; kruszenie jądra atomowego


SJP.pl

Spalacja lub kruszenie (kruszenie jądra atomowego; ang. spallation) to w fizyce jądrowej proces, w którym ciężkie jądro atomowe emituje kilka nukleonów w wyniku zderzenia (bombardowania) protonami o bardzo dużej energii (większej od setek keV). W wyniku tego procesu masa atomowa bombardowanego jądra zmniejsza się. Jest to proces jądrowy polegający na szybkim, prawie natychmiastowym (w odróżnieniu od procesów opóźnionych, takich jak rozszczepienie jądra) rozbiciu jądra na wielką liczbę swobodnych nukleonów lub bardzo lekkich fragmentów jądrowych (jak np. cząstki alfa).

Wikipedia


spalacz

spalacz tłuszczu - preparat na odchudzanie


SJP.pl


spalanie

1. gwałtowne utlenianie przebiegające z wydzieleniem światła i ciepła;
2. niszczenie czegoś ogniem


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|spalać.

Wiktionary

Spalanie – egzotermiczna reakcja chemiczna przebiegająca między materiałem palnym lub paliwem a utleniaczem, z wydzieleniem ciepła i światła. Paliwa i utleniacze mogą występować w trzech stanach skupienia: gazowym, ciekłym i stałym. Powszechnie dostępnym utleniaczem gazowym jest tlen zawarty w powietrzu. Utleniacze ciekłe i stałe są stosowane w silnikach rakietowych.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: spaˈlãɲɛ, AS: spalãńe

Wiktionary

Powiązane:

 czas. palić, spalać ndk., spalić dk.

 rzecz. spalina ż., spalenie n., palenie n., palnik mrz., spaliny

Wiktionary


spalarka

urządzenie do spalania czegoś, np. nieczystości, liści


SJP.pl


spalarnia

Spalarnia odpadów – zakład przemysłowy zajmujący się termicznym przekształcaniem w procesie spalania odpadów (komunalnych, przemysłowych lub niebezpiecznych, a także osadów ściekowych). Często pełni funkcję elektrowni lub elektrociepłowni produkując energię elektryczną lub cieplną.

Wikipedia


spalarność

środowiskowo: stopień spalania substancji


SJP.pl


spalatalizować

nadać miękkość głosce


SJP.pl


spalenie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|spalić.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: spaˈlɛ̃ɲɛ, AS: spalńe

Wiktionary

Powiązane:

 czas. spalić, palić

 rzecz. palenie n., spalanie n., palnik mrz., spaliny

Wiktionary


spaleniec

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) lud. istota półdemoniczna; pokutująca dusza sprawcy podpalenia

Wiktionary

  • Spaleniec – część wsi Hadle Kańczuckie, w woj. podkarpackim, w pow. przeworskim, w gminie Jawornik Polski
  • Spaleniec – grzbiet na Doliną ku Dziurze w Tatrach
  • Spaleniec – potok, dopływ Kamienicy
  • Spaleniec – potok, dopływ Łopuszanki

Wikipedia

Synonimy:

 (1.1) podżegnik, podpalacz, pożognik

Wiktionary


spalenisko

miejsce po ognisku lub pożarze; pogorzelisko, pożarzysko, popielisko, zgliszcze


SJP.pl


spaleniskowy

spalenisko


SJP.pl

Patrz:

spalenisko

spalić

1. zniszczyć, paląc;
2. mocno opalić;
3. zniszczyć środkami chemicznymi;
4. zużyć jako paliwo;
5. utlenić substancje pokarmowe;
6. w sporcie: znaleźć się na spalonym;
7. dawniej o broni: wypalić;
8. spalić się:
a) spłonąć;
b) opalić się mocno;
c) utlenić się;
d) zdekonspirować się


SJP.pl

czasownik przechodni dokonany (ndk. spalać)

 (1.1) poddać coś działaniu ognia, zniszczyć ogniem

 (1.2) kulin. zbyt mocno przypiec

 (1.3) zniszczyć coś żrącą substancją, zbyt intensywną eksploatacją (o urządzeniach elektrycznych)

 (1.4) mot. techn. zużyć jako paliwo

 (1.5) sport. (w niektórych grach zespołowych) podać piłkę do innego zawodnika swojej drużyny w chwili, gdy między nim a bramką przeciwnika nie ma żadnego zawodnika drużyny przeciwnej

 (1.6) zepsuć najczęściej dowcipną opowieść poprzez pomylenie treści, przedwczesne zdradzenie zakończenia, lub niewłaściwie ukazanie puenty

 (1.7) środ. zdekonspirować, zdradzić miejsce czyjegoś pobytu

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Przed wypowiedzeniem wojny ambasador spalił wszystkie ważne dokumenty.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈspalʲit͡ɕ, AS: spalʹić

Wiktionary

Powiązane:

 aspekt niedokonany spalać

 czas. palić, rozpalać, wypalić dk., wypalać ndk.

 rzecz. spalinówka ż., spalinowiec mrz., spalina ż., palenie n., spalanie n., palnik mrz., spalenie n., spalony, spalenizna, spalarnia, spaliny

 przym. spalony

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1-3) pot. zjarać

 (1.1) puścić z dymem

 (1.2) przypalić

Wiktionary


spalice

Spalice – wieś w Polsce położona w województwie dolnośląskim, w powiecie oleśnickim, w gminie Oleśnica.

Wikipedia


spalina

potocznie: silnik spalinowy


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) pot. silnik spalinowy

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. spalanie n., spaliny nmos., spalinowiec mrz., spalinówka ż.

 czas. spalać ndk., spalić dk.

 przym. spalinowy

Wiktionary


spaliniak

potocznie: pojazd napędzany silnikiem spalinowym


SJP.pl


spalinowiec

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) pot. mot. pojazd spalinowy

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Miasto zdecydowało, że do centrum będzie można wjechać klasycznym śmierdzącym spalinowcem, jednak trzeba będzie za to zapłacić.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. spalinówka ż., spalina ż., spaliny nmos.

 czas. spalać ndk., spalić dk.

 przym. spalinowy

Wiktionary


spalinówka

urządzenie o napędzie spalinowym


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) techn. urządzenie z napędem spalinowym

 (1.2) kolej. lokomotywa z silnikiem spalinowym

Wiktionary

Lokomotywa spalinowa (również spalinowóz) – lokomotywa w której zastosowano silnik spalinowy, zazwyczaj czterosuwowy (czasem dwusuwowy np. ST44) silnik wysokoprężny.

Ponieważ charakterystyka silnika spalinowego uniemożliwia jego bezpośrednie zastosowanie do napędu lokomotywy, stosuje się przekładnię:

  • mechaniczną
  • hydrauliczną
    • hydrostatyczną (rzadko, w lokomotywach małych mocy i prędkości)
    • hydrokinetyczną
  • elektryczną (tzw. lokomotywa spalinowo-elektryczna).

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Sąsiad spalinówką kosi trawnik.

 (1.2) Pociąg ciągnęły dwie spalinówki aż do Mrągowa.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. spalina ż., spaliny nmos., spalinowiec mrz.

 czas. spalać ndk., spalić dk.

 przym. spalinowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.2) war. lokomotywa spalinowa, spalinowóz

Wiktionary


spalinowóz

pojazd z napędem spalinowym


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) lokomotywa z napędem spalinowym;

Wiktionary

Lokomotywa spalinowa (również spalinowóz) – lokomotywa w której zastosowano silnik spalinowy, zazwyczaj czterosuwowy (czasem dwusuwowy np. ST44) silnik wysokoprężny.

Ponieważ charakterystyka silnika spalinowego uniemożliwia jego bezpośrednie zastosowanie do napędu lokomotywy, stosuje się przekładnię:

  • mechaniczną
  • hydrauliczną
    • hydrostatyczną (rzadko, w lokomotywach małych mocy i prędkości)
    • hydrokinetyczną
  • elektryczną (tzw. lokomotywa spalinowo-elektryczna).

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ˌspalʲĩˈnɔvus, AS: spalʹĩnovus

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) lokomotywa spalinowa

Wiktionary


spalinowy

spaliny, np. silnik spalinowy


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) działający w oparciu o spalanie paliwa

 (1.2) przym. od spaliny

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌspalʲĩˈnɔvɨ, AS: spalʹĩnovy

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. spalinówka ż., spalinowiec mrz., spalina ż., spaliny

 czas. palić

Wiktionary


spaliny

potocznie: silnik spalinowy


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj niemęskoosobowy, liczba mnoga

 (1.1) mieszanina gazów powstała w efekcie spalania paliwa;

forma rzeczownika|rodzaj=żeński.

 (2.1) plural|spalina.

Wiktionary

Spaliny, gazy spalinowe – mieszanina gazów powstających w procesie spalania paliwa (stałego, ciekłego lub gazowego), np. węgla kamiennego, węgla brunatnego, ropy naftowej, benzyny, gazu ziemnego, biopaliw.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Pojazdy te nie spełniały obowiązujących wówczas norm czystości spalin, jednak ich rejestracja była możliwa dzięki specjalnej decyzji ministra transportu, który zwolnił tę serię pojazdów z obowiązku uzyskania homologacji.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: spaˈlʲĩnɨ, AS: spalʹĩny

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. spalinowiec mrz., spalina ż., spalinówka ż., spalanie n., spalenie n.

 czas. spalić dk., spalać ndk., palić ndk.

 przym. spalinowy, palny

Wiktionary


spalony

1. taki, który został zniszczony ogniem; spieczony, wysuszony; uszkodzony;
2. w warunkach konspiracji: odkryty, rozpoznany, zdemaskowany przez władze;
3. potocznie o człowieku przegranym, który nie ma już żadnych szans, możliwości polepszenia swojej sytuacji;
4. pozycja spalona - pozycja powodująca unieważnienie zagrania zawodnika i przyznanie rzutu wolnego stronie przeciwnej


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) sport. sytuacja, podczas której zawodnik drużyny atakującej w momencie podania znajduje się bliżej bramki niż wszyscy zawodnicy drużyny przeciwnej

przymiotnik

 (2.1) zniszczony poprzez ogień

 (2.2) slang. odurzony marihuaną

Wiktionary

  • spalony (futbol amerykański)
  • spalony (hokej na lodzie)
  • spalony (piłka nożna)
  • spalony (skok w dal)
  • spalony (rugby league)
  • spalony (rugby union)
  • spalony (lacrosse)
  • Spalony (film)

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Sędzia nie uznał gola, gdyż strzelec w momencie podania był na spalonym.

Wiktionary

Powiązane:

 czas. spalić, palić

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) ofsajd

 (2.2) zjarany

Wiktionary


spalski

przymiotnik od: Spała, osada w województwie łódzkim


SJP.pl


spam

niepożądana informacja przesyłana za pośrednictwem poczty elektronicznej lub publikowana na grupach dyskusyjnych, forach itp.


SJP.pl

skrótowiec, rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy lub nijaki

 (1.1) = muz. Stowarzyszenie Polskich Artystów Muzyków

Wiktionary

Spam (ang. spam „mielonka”) – niechciane lub niepotrzebne wiadomości elektroniczne. Najbardziej rozpowszechniony jest spam za pośrednictwem poczty elektronicznej oraz w Usenecie. Część użytkowników doświadcza spamu w komunikatorach (np. ICQ czy Gadu-Gadu lub Messengerze), a także w SMS-ach. Zwykle (choć nie zawsze) jest wysyłany masowo.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Gabriel od trzydziestu lat jest członkiem SPAM-u.

Wiktionary


spambot

program komputerowy do automatycznego rozsyłania niechcianych wiadomości


SJP.pl

Spambot – określenie zautomatyzowanych programów komputerowych (botów) zaprojektowanych do rozsyłania spamu. Programy te mogą działać na różnych platformach i atakować m.in. fora dyskusyjne, komunikatory i skrzynki pocztowe. Zależnie od złożoności są w stanie rejestrować fikcyjne konta służące do rozsyłania spamu, czy też łamać zabezpieczenia, z którymi się zetkną (np. CAPTCHA).

Wikipedia


spamer

osoba wysyłająca niechciane wiadomości w internecie; spammer, spamowicz


SJP.pl

Spam (ang. spam „mielonka”) – niechciane lub niepotrzebne wiadomości elektroniczne. Najbardziej rozpowszechniony jest spam za pośrednictwem poczty elektronicznej oraz w Usenecie. Część użytkowników doświadcza spamu w komunikatorach (np. ICQ czy Gadu-Gadu lub Messengerze), a także w SMS-ach. Zwykle (choć nie zawsze) jest wysyłany masowo.

Wikipedia


spamerka

kobieta wysyłająca niechciane wiadomości w internecie; spamowiczka


SJP.pl


spamerski

1. zawierający spam;
2. zajmujący się rozsyłaniem spamu, pomocny przy rozsyłaniu spamu


SJP.pl


spamerstwo

rozsyłanie niepożądanych informacji do wielu użytkowników Internetu; spamming, spamowanie


SJP.pl


spamiętanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|spamiętać.

Wiktionary

Powiązane:

 czas. spamiętać dk.

 rzecz. pamięciówka ż.

Wiktionary


spamiętywać

zachowywać w pamięci; zapamiętywać


SJP.pl


spamiętywanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|spamiętywać.

Wiktionary

Powiązane:

 czas. spamiętywać ndk.

Wiktionary


spammer

[czytaj: spamer] osoba wysyłająca niechciane wiadomości w internecie; spamer, spamowicz


SJP.pl


spamming

[czytaj: spaming] rozsyłanie niepożądanych informacji do wielu użytkowników internetu; spamerstwo, spamowanie


SJP.pl


spamowanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|spamować.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. spam m., spamer m., spamerka ż., zaspamowanie n.

 czas. spamować ndk., zaspamować dk.

 przym. spamowy

Wiktionary


spamowicz

osoba wysyłająca niechciane wiadomości w internecie; spammer, spamer


SJP.pl


spamowiczka

kobieta wysyłająca niechciane wiadomości w internecie; spamerka


SJP.pl


spamowy

spam


SJP.pl

Patrz:

spam

spanakopita

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) kulin. placek szpinakowy – tradycyjny grecki, z ciasta filo, przekładany szpinakiem, czasem również serem feta

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Najlepszą spanakopitę jadłem w Salonikach.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌspãnakɔˈpʲita, AS: spãnakopʹita

Wiktionary


spandau

Spandau, Berlin-Spandau (dolnołuż. Spandawa) – dzielnica (Ortsteil) Berlina w okręgu administracyjnym Spandau, dawne miasto. Od 1 października 1920 w granicach miasta. Liczy ok. 36 tys. mieszkańców.

Wikipedia


spandendo

określenie wykonawcze: powiększając, rozwijając (dynamikę lub tempo)


SJP.pl


spandex

elastyczne włókno syntetyczne; elastan, lycra


SJP.pl

Spandex (lycra, elastan i in.) – elastyczne włókno syntetyczne (elastomer poliuretanowy), wynalezione w 1958 r. przez Josepha Shiversa w laboratoriach DuPont i przez długi czas produkowane i rozprowadzane przez tego producenta.

Lycra jest zastrzeżonym znakiem towarowym przedsiębiorstwa Invista (dawniej część DuPont).

Wikipedia


spangolit

minerał krystalizujący w układzie trygonalnym, którego nazwa pochodzi od nazwiska odkrywcy (Norman Spang)


SJP.pl


spaniały

przymiotnik

 (1.1) daw. wyróżniający się ponadprzeciętnymi cechami lub wyższej jakości, piękny, okazały

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Jest to widok spaniały od Miodziusia strony.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) wspaniały, cudowny, rewelacyjny, niezwykły

Wiktionary


spanie

miejsce, gdzie można spać; posłanie; legowisko


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|spać.

 (1.2) posłanie; miejsce, w którym można spać

Wiktionary

Przykłady

składnia.

kolokacje.

synonimy.

 (1.1) reg. pozn. nyny.

antonimy.

 (1.1) niespanie

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

 czas. spać ndk., zaspać dk.

 rzecz. śpiący mos., sypialnia ż.

 ims. śpiący

 przym. śpiący

frazeologia.

etymologia.

 etymn|pol|spać|-anie.

uwagi.

tłumaczenia.

 (1.2) zobtłum|posłanie.

* angielski: (1.1) sleep, sleeping; (1.2) bed, pot. kip

* arabski: (1.1) نوم

* chiński standardowy: (1.1) 睡 (shuì)

* esperanto: (1.1) dormado

* słowacki: (1.1) spanie n.

* włoski: (1.1) dormire m.

źródła.

== spanie (język słowacki.) ==

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) spanie

odmiana.

przykłady.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈspãɲɛ, AS: spãńe

Wiktionary

Powiązane:

 czas. spać ndk., zaspać dk.

 rzecz. śpiący mos., sypialnia ż.

 ims. śpiący

 przym. śpiący

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) reg. pozn. nyny.

Wiktionary


spaniel

rasa psów aportujących; cocker spaniel


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy

 (1.1) kynol. rasa psów myśliwskich lub pokojowych o falistej sierści i długich wiszących uszach

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Żyła długo opowiadał mi o swoim spanielu.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈspãɲɛl, AS: spãńel

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz.

:: fż. spanielka ż.

:: zdrobn. spanielek m.

Wiktionary


spanielek

zdrobnienie od: spaniel


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy

 (1.1) zdrobn. od: spaniel

Wiktionary

Spanielek – jednomasztowy, polski jacht pełnomorski (slup).

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Syn gospodarzy chciał sprzedać małego spanielka.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. spaniel mzw., spanielka ż.

Wiktionary


spanielka

samica psa myśliwskiego lub pokojowego o falistej sierści i zwisających uszach


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) kynol. suka rasy spaniel

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) U Honoraty w kojcu widziałam dwie spanielki.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. spanielek m.

:: fm. spaniel m.

Wiktionary


spanikować

wpaść w panikę, przestraszyć się


SJP.pl


spanikowany

wpaść w panikę, przestraszyć się


SJP.pl

przymiotnik jakościowy

 (1.1) ogarnięty nagłym, niepohamowanym strachem utrudniającym racjonalne działanie

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Spanikowana dziewczyna wybiegła z wrzaskiem na ulicę.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. panika ż.

 czas. panikować ndk., spanikować ndk.

Wiktionary


spaniolowie

ludność żydowska wypędzona z Hiszpanii i Portugalii w latach 1492-97; Sefardyjczycy


SJP.pl


spanker

żagiel sztormowy stawiany na bezanmaszcie, ustawiający dwumasztowy jacht dziobem do wiatru


SJP.pl

MR UR-100 (numer kodowy 15A15, NATO: SS-17, Spanker) – zaprojektowany i produkowany na Ukrainie, radziecki dwustopniowy międzykontynentalny pocisk balistyczny bazowania lądowego na paliwo ciekłe, przenoszący do 4 głowic MIRV, z ładunkami termojądrowymi o mocy 550 do 750 kT. Przeznaczony do wystrzeliwania z utwardzonych podziemnych silosów pocisk ICBM, startował metodą zimnego startu, i znajdował się w stanie operacyjnym w Strategicznych Wojskach Rakietowych w latach 1975–1983.

Wikipedia


spanking

aktywność seksualna polegająca na dawaniu klapsów


SJP.pl

Spanking – zachowanie polegające na zadawaniu uderzeń bądź klapsów, najczęściej w pośladki, mające na celu podniecenie seksualne obojga partnerów. Klapsy mogą być zadawane zarówno dłonią, jak i specjalnymi paletkami lub dowolnymi przedmiotami, takimi jak pasek czy szczotka do włosów. Spanking wiązany jest z grupą zachowań typu BDSM, może mieć również formę poniżenia seksualnego.

Wikipedia


spanko

potocznie:
1. krótki okres spania; drzemka;
2. miejsce przeznaczone do spania


SJP.pl


spaprać

zrobić coś źle, nieporządnie, niedbale


SJP.pl


spapranie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|spaprać.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. niespapranie n., paprok mos.

 czas. spaprać dk.

Wiktionary


spapugować

potocznie: powtórzyć coś po kimś bezmyślnie; zmałpować


SJP.pl


sparabolizować

nadać utworowi literackiemu cechy paraboli - opowieści moralno-dydaktycznej; zalegoryzować, zmetaforyzować


SJP.pl


sparafrazować

wyrazić lub opowiedzieć innymi słowami


SJP.pl


sparaliżować

czasownik przechodni dokonany (ndk. paraliżować)

 (1.1) med. wywołać paraliż

 (1.2) pozbawić możliwości działania

 (1.3) psych. odebrać zdolność jasnego działania umysłu

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. paraliż mrz., sparaliżowanie n., paralityk mos., paralizator mrz.

 czas. paraliżować ndk.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.3) obezwładnić, porazić

Wiktionary


sparametryzować

w modelach komputerowych: zastąpić wartości uproszczonymi parametrami


SJP.pl


sparcelować

dokonać podziału gruntu na mniejsze działki, parcele


SJP.pl


sparceta

roślina z rodziny bobowatych; esparceta


SJP.pl

Wikipedia


sparciały

o tkaninie, skórze, gumie: taki, który stracił elastyczność


SJP.pl


spardek

pokład środkowej nadbudowy statku


SJP.pl

Spardek (ang. quarterdeck) – powierzchnia pokładu statku znajdująca się na nadbudówce lub pomoście wystających ponad pokład główny jednostki.

Na XVIII wiecznych żaglowcach była to niższa część achterdeku, gdzie zwykle przebywali oficerowie i sternicy, lub – w jednostkach o konstrukcji bezkasztelowej – pokład górny rozciągający się od stewy dziobowej do rufowej. Później zaczęto nazywać tak pokład nadbudowy środkowej.

Wikipedia


sparganoza

choroba pasożytnicza człowieka, wywoływana przez larwy pewnego gatunku tasiemca


SJP.pl

Sparganoza – choroba zakaźna ssaków drapieżnych powodowana przez tasiemce z rodzaju Spirometra erinaceieuropaei i pokrewne.

Z jaj wydalanych z kałem przez żywicieli ostatecznych (koty, psy i inne ssaki drapieżne) wylęgają się larwy, zjadane przez skorupiaki z rodzaju Cyclops, które stają się pożywieniem dla dalszych żywicieli pośrednich (żaby, węże itp.), a te zjadane są przez żywicieli ostatecznych tasiemca. Człowiek jest tylko przypadkowym żywicielem pośrednim. Larwa żyje u żywicieli pośrednich m.in. pod skórą. W przypadku dostania się do organizmu żywiciela niespecyficznego (paratenicznego), larwy ponownie osiedlają się w tkankach zwierzęcia.

Wikipedia


sparing

rozgrywka sportowa o charakterze treningowym; sparring


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) sport. rozgrywka lub walka o charakterze treningowym;

Wiktionary

Sparing (ang. sparring) – walka treningowa lub kontrolna w celu sprawdzenia formy zawodnika. Można również użyć tego określenia do nazwania spotkania towarzyskiego dwóch drużyn, mającego charakter szkoleniowy.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Polska i Meksyk są w grupie 11 uczestników mundialu, które oba sparingi rozegrają z innymi zakwalifikowanymi już reprezentacjami.

Wiktionary

Powiązane:

 czas. sparingować ndk.

 przym. sparingowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) war. sparring

Wiktionary


sparingować

w sporcie: brać udział w sparingu; sparować


SJP.pl


sparingowy

przymiotnik od: sparing (sparring); sparringowy


SJP.pl


sparingpartner

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) sport. partner do sparingu

Wiktionary


sparingpartnerka

zawodniczka tocząca z inną zawodniczką walkę treningową; sparringpartnerka


SJP.pl


spark

samochód typu Chevrolet Spark


SJP.pl


sparmania

ozdobna roślina doniczkowa; jeżatka; lipka pokojowa


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) zob. lipka pokojowa.

Wiktionary

Lipka, sparmania, jeżatka (Sparrmannia) – rodzaj roślin z rodziny ślazowatych Malvaceae. Obejmuje trzy gatunki występujące w południowej Afryce (na południe od Sudanu i Erytrei, włącznie z Krajem Przylądkowym) i na Madagaskarze.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: sparˈmãɲja, AS: sparmãńi ̯a

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) lipka pokojowa, jeżatka

Wiktionary


śparóg

ozdobny koniec jednej ze skrajnych krokwi skrzyżowanych u góry dachu; szparóg


SJP.pl


śparogi

ozdoba szczytu dachu, zwykle w kształcie baranich rogów i zwierzęcych głów; szparogi, rogacze, rogowniki


SJP.pl

Śparogi lub śwarogi, szparogi – ozdobne zwieńczenie szczytu dachu. Może przyjmować kształt baranich rogów, głów zwierzęcych, ptasich dziobów, toporków, także roślin. Tego typu dekorację można spotkać najczęściej w budownictwie ludowym na Podlasiu i na Kurpiach.

Wikipedia


sparować

1. odeprzeć, odparować uderzenie przeciwnika;
2. połączyć, skojarzyć zwierzęta w pary w celach rozrodczych;
3. poddać coś działaniu pary


SJP.pl


sparowanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|sparować.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. para ż., wparowanie n.

Wiktionary


sparring

[czytaj: sparing] rozgrywka sportowa o charakterze treningowym; sparing


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) sport. rozgrywka lub walka o charakterze treningowym

Wiktionary

Sparing (ang. sparring) – walka treningowa lub kontrolna w celu sprawdzenia formy zawodnika. Można również użyć tego określenia do nazwania spotkania towarzyskiego dwóch drużyn, mającego charakter szkoleniowy.

Wikipedia

Powiązane:

 przym. sparringowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) war. sparing

Wiktionary


sparringowy

przymiotnik od: sparring (sparing); sparingowy


SJP.pl


sparringpartnerka

zawodniczka tocząca z inną zawodniczką walkę treningową; sparingpartnerka


SJP.pl


sparsować

w informatyce: zanalizować ciąg znaków w celu ustalenia jego struktury


SJP.pl

czasownik przechodni dokonany (ndk. brak)

 (1.1) inform. dokonać analizy składniowej ciągu znaków w celu ustalenia jej struktury

Wiktionary

Wymowa:

IPA: sparˈsɔvat͡ɕ, AS: sparsovać

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. parser mrz., parsowanie n., sparsowanie n.

 czas. parsować ndk.

Wiktionary


sparsowanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) inform. dokonanie analizy składniowej ciągu znaków w celu ustalenia jej struktury

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. parser mrz., parsowanie n.

 czas. parsować ndk., sparsować dk.

Wiktionary


sparta

1. miasto w Grecji;
2. starożytne państwo-miasto; Lacedemon


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) geogr. hist. starożytne miasto-państwo w południowej Grecji;

 (1.2) geogr. miasto w południowej Grecji, na Peloponezie

 (1.3) geogr. toponim, nazwa kilkunastu miejscowości i gmin w USA

 (1.4) mitgr. mitologiczna najada i królowa, córka Eurotasa i Klety;

Wiktionary

Sparta (gr. Σπάρτη, Spártī; stgr. Spártē; Λακεδαίμων; Lakedaímōn, Lacedemon) – miasto w południowej Grecji, na Peloponezie, w administracji zdecentralizowanej Peloponez, Grecja Zachodnia i Wyspy Jońskie, w regionie Peloponez, w jednostce regionalnej Lakonia. Siedziba gminy Sparta. W 2021 roku liczyło 32 786 mieszkańców. W mieście rozwinął się przemysł winiarski oraz olejarski.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Za twórcę Sparty, jako bytu politycznego, uważa się prawodawcę Likurga.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈsparta, AS: sparta

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Spartanin mos., Spartanka ż., spartanin mos., spartanka ż., spartiata mos.

 przym. spartański, spartiacki

 przysł. spartańsko

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) Lacedemon

Wiktionary


spartaczyć

czasownik przechodni dokonany (ndk. partaczyć)

 (1.1) zrobić coś byle jak, nieudolnie, źle

Wiktionary

Powiązane:

 czas. partaczyć ndk.

 rzecz. spartaczenie n., partaczenie n., partaczka ż., partacz mos., partanina ż., partactwo n.

 przym. partacki

 przysł. partacko

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) sfuszerować, sknocić, spartolić

Wiktionary


spartak

nazwisko


SJP.pl

  • Spartak – radziecki niszczyciel z okresu po I wojnie światowej (późniejszy estoński „Wambola”)
  • Spartak (stacja metra) – nieczynna stacja moskiewskiego metra
  • Škoda 440 Spartak – samochód osobowy
  • Let L-21 Spartak – czechosłowacki samolot

Wikipedia


spartakiada

zawody rozgrywane w różnych dyscyplinach sportowych


SJP.pl

Spartakiada (ros., od łac. imienia Spartacus, które nosił gladiator-powstaniec Spartakus) – forma masowych zawodów sportowych, której głównym celem było rozpowszechnianie sportu. Początkowo spartakiady odbywały się w Związku Radzieckim, a po II wojnie światowej organizowano je również w innych krajach bloku wschodniego. Utożsamiano je tam z robotniczymi zawodami sportowymi.

Wikipedia


spartakiadowy

przymiotnik od: spartakiada


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) sport. związany z spartakiadą, dotyczący spartakiady

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. spartakiada ż.

Wiktionary


spartakus

rzymski niewolnik; przywódca największego powstania niewolników w 73-71 p.n.e


SJP.pl

Spartakus (gr. Σπάρτακος Spártakos, łac. Spartacus; zm. 71 p.n.e.) – niewolnik, gladiator rzymski, z pochodzenia prawdopodobnie Trak. Przywódca największego i najgroźniejszego w historii Rzymu powstania niewolników, od jego imienia nazywanego powstaniem Spartakusa.

Wikipedia


spartalać

potocznie:
1. robić coś nieudolnie, psuć; knocić, fuszerować, partaczyć, partolić;
2. marnować, nie wykorzystywać czegoś należycie


SJP.pl


spartan

1. wczesnozimowa odmiana jabłoni;
2. owoc tej odmiany jabłoni


SJP.pl

Wikipedia


spartanin

1. mężczyzna żyjący według surowych reguł
2. obywatel Sparty (miasta)


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) mieszkaniec Sparty; osoba z tego miasta

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Sparta ż., Spartanin mos., Spartanka ż., spartiata mos.

:: fż. spartanka ż.

 przym. spartański, spartiacki

Wiktionary


spartanka

1. kobieta żyjąca według surowych reguł;
2. mieszkanka Sparty (miasta)


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) mieszkanka Sparty; kobieta z tego miasta

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Sparta ż., Spartanin mos., Spartanka ż., spartiata mos.

:: fm. spartanin mos.

 przym. spartański, spartiacki

Wiktionary


spartański

1. przymiotnik od:
a) Sparta (starożytne państwo-miasto; Lacedemon); lacedemoński;
b) Sparta (miasto w Grecji);
2. zahartowany, surowy, charakterystyczny dla spartanina - osoby prowadzącej surowy tryb życia


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) dotyczący Sparty, związany ze Spartą

 (1.2) charakteryzujący się surowością, wielką prostotą, skromnością

Wiktionary

Przykłady

 (1.2) Po przeprowadzce na wieś zacząłem prowadzić spartański tryb życia.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: sparˈtãj̃sʲci, AS: spartãĩ ̯sʹḱi

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Sparta ż., Spartanin m., spartanin m., spartiata m., Spartanka ż., spartanka ż.

 przysł. po spartańsku

Wiktionary

Synonimy:

 (1.2) ascetyczny, prosty, prymitywny, surowy

Wiktionary


spartańskość

spartański


SJP.pl

Patrz:

spartański

sparteina

Sparteina – organiczny związek chemiczny, alkaloid z grupy lupinanu, wyodrębniany z roślin należących do rodziny łubinu, złotokapu, żarnowca, janowca oraz Saratamnus.

Sparteina ma dwa centra chiralne i może występować w formie czterech diastereoizomerów (ponadto, ze względu na asymetrię wielopierścieniowego szkieletu cząsteczki, każdy diastereoizomer może występować w dwóch formach enancjomerycznych, co daje łącznie 8 diastereoizomerów). Najczęściej spotykana (−)-sparteina jest izomerem lewoskrętnym o konfiguracji cis-trans. Pozostałe izomery oznaczane są symbolami α (izomer trans-trans), β (cis-cis) i γ (trans-cis; słabo poznany). Izomer prawoskrętny, (+)-sparteina czyli pachykarpina, jest bardzo toksyczny.

Wikipedia


sparteria

wyroby plecione; plecionka


SJP.pl


sparteryjny

przymiotnik od: sparteria


SJP.pl


spartiata

w starożytnej Sparcie: pełnoprawny obywatel, użytkownik działki ziemi państwowej uprawianej na jego rzecz przez helotów; spartiata od urodzenia podlegał stałej kontroli państwa


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) hist. pełnoprawny obywatel spartański

Wiktionary

Spartiaci – pełnoprawni obywatele Sparty, najwyższa z trzech grup społecznych, na które dzielili się Spartanie. Spartiatą można było zostać po ukończeniu trzydziestego roku życia i od tego czasu wolno było brać udział w Zgromadzeniu Ludowym, jak również się ożenić. Niezawarcie związku małżeńskiego groziło utratą praw obywatelskich. Prawo zabraniało spartiatom pracy zarobkowej, a podstawą utrzymania była ziemia (podzielona na równe działki, zwane kleros) przyznawana każdemu obywatelowi wraz z przypisanymi do niej helotami (którzy ją uprawiali).

Wikipedia

Powiązane:

 rzecz. Sparta ż., spartanin mos., spartanka ż.

 przym. spartański

Wiktionary


spartolić

potocznie: zepsuć, zawalić jakąś sprawę lub pracę; spartaczyć


SJP.pl


spartycjonować

w informatyce: podzielić (dysk twardy) na partycje


SJP.pl


spartyna

rodzaj traw z rodziny wiechlinowatych


SJP.pl


sparysoma

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) icht. nazwa systematyczna|Sparisoma|Swainson|ref=tak., morska ryba okoniokształtna z rodziny skarusowatych;

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Biologia rozrodu sparysom jest słabo poznana.

Wiktionary


sparzać

dezynfekować lub zmieniać właściwości danej rzeczy, poddając działaniu bardzo gorącej wody albo pary


SJP.pl


sparzenie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|sparzyć.

Wiktionary

Powiązane:

 czas. sparzyć, parzyć

 przym. parzelniczy, parzydełkowy

Wiktionary


sparzyć

uszkodzić ciało, dotykając go czymś gorącym


SJP.pl

czasownik przechodni dokonany (ndk. parzyć)

 (1.1) uszkodzić ciało, dotykając je czymś gorącym

 (1.2) kulin. zalać lub opłukać coś wrzątkiem

czasownik zwrotny dokonany sparzyć się (ndk. parzyć się)

 (2.1) doznać poparzenia, podrażnić skórę i mieć objawy poparzenia lub takie, jak po dotknięciu gorącej rzeczy

czasownik zwrotny dokonany sparzyć się (ndk. brak)

 (3.1) przen. doznać zawodu, zawieść się na czymś lub na kimś

Wiktionary

Przykłady

 (1.2) Należy sparzyć pomidory i następnie pokroić je w kostkę.

 (1.2) Jajka przed użyciem należy sparzyć, opłukując wrzątkiem.

 (3.1) Nie tylko ty sparzyłeś się na swoim przyjacielu.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈspaʒɨt͡ɕ, AS: spažyć

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. sparzenie n.

 czas. parzyć

 przym. parzelniczy, parzydełkowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) oparzyć, poparzyć

 (3.1) rozczarować się

Wiktionary


śpas

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) gwara. wojsk. żart

Wiktionary

Przykłady

składnia.

kolokacje.

synonimy.

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

frazeologia.

etymologia.

 (1.1) etym|niem|Spass.

odmiana.

przykłady.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ɕpas, AS: śpas

Wiktionary


spasać

1. użytkować jako paszę; skarmiać;
2. tuczyć karmiąc obficie


SJP.pl

czasownik przechodni niedokonany (dk. spaść)

 (1.1) zużytkować jako paszę

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. spasanie n., spaślak mzw./mos.

Wiktionary


spasanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) ekol. bezpośrednie zjadanie organizmów żywych

 (1.2) roln. karmienie / tuczenie zwierząt

 (1.3) roln. część produkcji rolniczej zużyta w gospodarstwie rolnym jako pasza dla zwierząt w danym okresie

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. spaślak m., spasienie n., wypasacz mos.

 czas. spasać ndk., spaść dk.

 przym. spasiony, wypasiony

Wiktionary


spaść

1. zużytkować coś, np. siano, jako paszę; skarmić;
2. spaść się - pot. utyć, przybrać na wadze


SJP.pl

czasownik nieprzechodni dokonany (ndk. spadać)

 (1.1) dokonany od|spadać.

czasownik przechodni dokonany (ndk. spasać)

 (2.1) środ. roln. dokonany od|spasać.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: spaɕt͡ɕ, AS: spaść

Wiktionary

Powiązane:

 (1.1) rzecz. spad m., spadek m., spadanie n., spadnięcie n.

 (2.1) rzecz. spaślak m., spasanie n., spasienie n.

Wiktionary


spasienie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|spaść.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: spaˈɕɛ̇̃ɲɛ, AS: spaśė̃ńe

Wiktionary

Powiązane:

 czas. spaść

 rzecz. spasanie n.

Wiktionary


spasiony

spaśny;
1. o zwierzęciu: dobrze utuczony, wypasiony;
2. potocznie o człowieku: gruby, otyły, tłusty


SJP.pl


spaski

przymiotnik relacyjny

 (1.1) rusycyzm używany w pojęciach odnoszących się Zbawiciela (Chrystusa)

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Cerkiew zwana Spaską jest budowlą trójnawową, wzniesioną na planie zbliżonym do kwadratu, z trzema wielobocznie zamkniętymi apsydami.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Spas

Wiktionary


spaślaczek

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) zdrobn. od spaślak

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. spaślak m.

Wiktionary


spaślaczka

potocznie: kobieta otyła; tłuściocha, tłuścioszka, grubcia, grubaska


SJP.pl


spaślak

potocznie: osoba otyła; grubas, tłuścioch, grubcio


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) pot. człowiek otyły

rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy

 (2.1) pot. spasione zwierzę

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Patrz jak leziesz, spaślaku!

 (2.1) Myśliwi upolowali sporego spaślaka.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈspaɕlak, AS: spaślak

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. spasanie n.

:: zdrobn. spaślaczek m.

 czas. spasać ndk.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) zob. grubas.

Wiktionary


spaśne

spasiony;
1. o zwierzęciu: dobrze utuczony, wypasiony;
2. potocznie o człowieku: gruby, otyły, tłusty


SJP.pl


spaśny

spasiony;
1. o zwierzęciu: dobrze utuczony, wypasiony;
2. potocznie o człowieku: gruby, otyły, tłusty


SJP.pl

przymiotnik jakościowy

 (1.1) przest. pot. (także. pejor.) o człowieku: otyły

 (1.2) przest. o zwierzęciu hodowlanym: mający dużo tłuszczu podskórnego

Wiktionary

Przykłady

 (1.2) Kapela nadworna, pod przewodem wybladłego Włocha, brzmiała z chóru wielkiego salonu i co dzień wesoło pan Wojewoda, z dworem swoim, zjadał całego wołu tucznego, spaśnego wieprza, trzy korce żyta chlebem — drugie tyle pszenicy w kołaczach, kluskach i marcepanach, wypijał beczkę wina, baryłkę wódki (…)

Wiktionary

Powiązane:

 czas. pasać ndk.

 rzecz. wypas mrz., pasterka ż., wypasacz mos., pasanie n., spaśne n.

 przym. wypasiony

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) otyły, gruby

 (1.2) tuczny, wypasiony, tłusty

Wiktionary


spasować

1. dopasować do siebie części czegoś obrabiając je;
2. ominąć swoją kolejkę w grze, licytacji;
3. zrezygnować, poddać się


SJP.pl


spasowanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|spasować.

Wiktionary

Powiązane:

 czas. spasować dk.

 rzecz. pas n.

Wiktionary


spąsowiały

oblać się rumieńcem, zaczerwienić się


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) książk. silnie zarumieniony, zaczerwieniony

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Witz spojrzał znienacka na spąsowiałą twarz Władysława i urwał nagle opowiadanie.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌspɔ̃w̃sɔˈvʲjawɨ, AS: spõũ̯sovʹi ̯au̯y

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. pąs, pąsowienie, daw. pons, daw. ponsowienie, gwara. ponsówka

 przym. pąsowy, daw. ponsowy, daw. sponsowiały, daw. ponso, gwara. pąksowy, gwara. pęksowy

 przysł. pąsowo, daw. ponsowo

 czas. pąsowieć, spąsowieć, daw. ponsowieć, daw. sponsowieć

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) daw. sponsowiały

Wiktionary


spąsowieć

oblać się rumieńcem, zaczerwienić się


SJP.pl

czasownik nieprzechodni dokonany (ndk. pąsowieć)

 (1.1) książk. zarumienić się, zaczerwienić się

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Znowu spąsowiała, ale z jej oczu ani myślało znikać bezczelne wyzwanie.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: spɔ̃w̃ˈsɔvʲjɛ̇t͡ɕ, AS: spõũ̯sovʹi ̯ėć

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. spąsowienie n., pąs, pąsowienie, daw. pons, daw. ponsowienie, gwara. ponsówka

 przym. spąsowiały, pąsowy, daw. ponsowy, daw. sponsowiały, daw. ponso, gwara. pąksowy, gwara. pęksowy

 przysł. pąsowo, daw. ponsowo

 czas. pąsowieć, daw. ponsowieć, daw. sponsowieć

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) zarumienić się, zaczerwienić się, daw. sponsowieć

Wiktionary


spąsowienie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|spąsowieć.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌspɔ̃w̃sɔˈvʲjɛ̇̃ɲɛ, AS: spõũ̯sovʹi ̯ė̃ńe

Wiktionary

Powiązane:

 czas. spąsowieć

Wiktionary


spasowski

nazwisko


SJP.pl

  • Bronisław Spasowski (1843–1923), powstaniec styczniowy
  • Romuald Spasowski (1921–1995), dyplomata, ambasador
  • Władysław Spasowski (1877–1941), filozof marksistowski, pedagog, działacz komunistyczny

Wikipedia


spasowywać

potocznie: dokładnie dopasowywać do siebie


SJP.pl


spasteryzować

zniszczyć bakterie i inne drobnoustroje w produktach spożywczych i farmaceutycznych, podgrzewając taki produkt do określonej temperatury; zapasteryzować


SJP.pl


spasticol

preparat leczniczy złożony z papaweryny i alkaloidów atropinowych, stosowany w stanach skurczowych (np. kolka żółciowa, nerkowa; kurcze żołądka)


SJP.pl


spastwić

spastwić się - rzadko: okrutnie się z kimś obejść; napastwić się


SJP.pl


spastyczność

okresowe sztywnienie mięśni


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) odprzym. cecha tego, co jest spastyczne

Wiktionary

Spastyczność (ang. spasticity, z gr. spasticos „pociąganie, wciąganie”) – nieprawidłowe, nadmierne napięcie mięśni (hipertonia) przejawiające się oporem przy biernym rozciąganiu mięśni, wzrastającym stopniowo wraz ze wzrostem szybkości rozciągania i zmieniającym się przy zmianie kierunku ruchu lub narastającym gwałtownie po przekroczeniu pewnej szybkości lub stopnia rozciągnięcia.

Wikipedia

Powiązane:

 przym. spastyczny

 przysł. spastycznie

 rzecz. spastyka ż.

Wiktionary


spastyczny

wywołany przez kurcz, mający kurcze


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) med. kurczowy, wywołany przez spazm

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Dolegliwością, która pojawia się coraz częściej i której towarzyszą spastyczne, czyli napadowe bóle brzucha, jest tzw. zespół jelita nadwrażliwego.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. spastyczność ż., spastyka ż.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) skurczowy

Wiktionary


spastyka

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) med. utrzymujący się stan zwiększonego napięcia mięśni

Wiktionary

Spastyczność (ang. spasticity, z gr. spasticos „pociąganie, wciąganie”) – nieprawidłowe, nadmierne napięcie mięśni (hipertonia) przejawiające się oporem przy biernym rozciąganiu mięśni, wzrastającym stopniowo wraz ze wzrostem szybkości rozciągania i zmieniającym się przy zmianie kierunku ruchu lub narastającym gwałtownie po przekroczeniu pewnej szybkości lub stopnia rozciągnięcia.

Wikipedia

Powiązane:

 rzecz. spastyczność

 przym. spastyczny

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) spastyczność, stan spastyczny

Wiktionary


spaszt

prostopadła ściana skały


SJP.pl


spasły

utuczony, gruby


SJP.pl


spat

minerał używany do wyrobu przyrządów optycznych; szpat islandzki


SJP.pl


spatchować

[czytaj: spaczować] w informatyce: uaktualnić program komputerowy, stosując patch (łatkę, poprawkę)


SJP.pl


spatif

[czytaj: spatif] skrót od: Stowarzyszenie Polskich Artystów Teatru i Filmu


SJP.pl

skrótowiec, rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy (rzad. nijaki)

 (1.1) = teatr. film. Stowarzyszenie Polskich Artystów Teatru i Filmu

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈspatʲif, AS: spatʹif

Wiktionary


spätlese

Spätlese (dosłownie: "późny zbiór", liczba mnoga Spätlesen) jest to niemiecki wyróżnik (niem. Prädikat) win najwyższej jakości (Qualitätswein mit Prädikat, czyli Prädikatswein) obejmujący wina z całkowicie dojrzałych winogron, najlżejsze z win późnych zbiorów. Spätlese jest kategorią wyższą od Kabinett, ale niższą od Auslese w niemieckiej klasyfikacji Prädikatswein, natomiast w Austrii jest to najniższy poziom Prädikatswein, bo Kabinett jest klasyfikowany w inny sposób. Winogrona są zbierane co najmniej 7 dni po normalnych zbiorach, a więc są bardziej dojrzałe i mają wyższą zawartość cukru, co wpływa też na zawartość alkoholu. Jednak ze względu na pogodę, istnieje ryzyko, że takie uprawy zostaną zniszczone przez deszcz.

Wikipedia


spatrywać

potocznie: odpisywać od kogoś rozwiązane zadanie szkolne; ściągać, odpatrywać, odgapiać, zgapiać


SJP.pl


spatrzyć

1. patrząc, odnaleźć; wypatrzyć;
2. potocznie: odpisać od kogoś rozwiązane zadanie szkolne; ściągnąć, odpatrzyć, odgapić, zgapić


SJP.pl


spatynować

pokryć przedmiot patyną w celu postarzenia go


SJP.pl


spauperyzować

uczynić coś lub kogoś zbiedniałym, zubożałym


SJP.pl


spauperyzowanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|spauperyzować.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. pauperyzowanie n., pauperyzm m., pauper m.

 czas. spauperyzować (się) dk., pauperyzować (się) ndk.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) zubożenie

Wiktionary


spauzować

zrobić pauzę, przerwę; zapauzować


SJP.pl


spaw

1. miejsce zespawane; spoina;
2. jednorazowa czynność spawania; spawka


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) techn. miejsce wykonania połączenia przez spawanie

Wiktionary

Połączenie spawane, spoina – rodzaj złącza powstającego w procesie fizycznym łączenia materiałów poprzez ich miejscowe stopienie i zestalenie. Stosowane np. do łączenia metali (głównie stali) i tworzyw sztucznych. Przy spawaniu zwykle dodaje się spoiwo spawalnicze, tj. stapiający się wraz z materiałem rodzimym materiał dodatkowy, wypełniający spoinę.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: spaf, AS: spaf

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. spawanie n., zespawanie n., spawacz m., spawaczka ż., spawarka ż., spawalnictwo n., spawalność ż.

 czas. spawać ndk., zespawać dk.

 przym. spawalniczy

Wiktionary


spawać

łączyć przedmioty, zwłaszcza metalowe, przez stopienie przylegających do siebie powierzchni lub za pomocą dodatkowego spoiwa, krzepnącego po wystygnięciu


SJP.pl

czasownik przechodni niedokonany (dk. brak)

 (1.1) techn. łączyć coś techniką spawania

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈspavat͡ɕ, AS: spavać

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. spaw mrz., spawanie n., spawacz mos., spawarka ż., spawalność ż.

 czas. zespawać dk., odspawać dk.

 przym. spawalniczy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) gw-pl|Górny Śląsk|szwajsować.

Wiktionary


spawacz

osoba wyspecjalizowana w spawaniu


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) robotnik zajmujący się spawaniem

Wiktionary

Spawacz – robotnik zajmujący się spawaniem. Łączy części i elementy konstrukcyjne wykonane ze stali, żeliwa, metali nieżelaznych i ich stopów poprzez spawanie elektrodą topliwą w osłonie gazów chemicznie obojętnych (argon, hel) lub mieszanek gazowych (dwutlenek węgla lub jego mieszaniny z argonem) przez spawanie automatyczne lub spawanie gazowe ręczne oraz spawanie łukiem elektrycznym.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ˈspavat͡ʃ, AS: spavač

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. spaw m., spawarka ż., spawareczka ż., spawanie n., zespawanie n., pospawanie n., wspawanie n., odspawanie n., spawalność ż., spawalnictwo n.

:: fż. spawaczka ż.

 czas. spawać ndk., zespawać dk., pospawać dk., wspawać dk., odspawać dk.

 przym. spawalniczy, spawalny

Wiktionary


spawaczka

spawacz


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) kobieta zajmująca się spawaniem

Wiktionary

Patrz:

spawacz

Powiązane:

 rzecz. spaw mrz., spawacz mos., spawalność ż.

Wiktionary


spawadełko

urządzenie do spawania drobnych części


SJP.pl


spawalnictwo

dział technologii zajmujący się łączeniem metali przez zgrzewanie


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) dziedzina techniki związana z trwałym łączeniem metali

Wiktionary

Połączenie spawane, spoina – rodzaj złącza powstającego w procesie fizycznym łączenia materiałów poprzez ich miejscowe stopienie i zestalenie. Stosowane np. do łączenia metali (głównie stali) i tworzyw sztucznych. Przy spawaniu zwykle dodaje się spoiwo spawalnicze, tj. stapiający się wraz z materiałem rodzimym materiał dodatkowy, wypełniający spoinę.

Wikipedia

Powiązane:

 rzecz. spaw mrz., spawacz mos., spawalność ż.

 przym. spawalniczy

Wiktionary


spawalniczka

spawalnik; spawaczka


SJP.pl


spawalniczy

dotyczący spawalnictwa, spawania


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) techn. związany ze spawalnictwem

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. spawalnictwo n., spawanie n., spaw mrz., spawacz mos., spawalność ż.

 czas. spawać ndk.

Wiktionary


spawalnik

spawacz


SJP.pl


spawalność

przydatność materiału do tworzenia złącz metodą spawania


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) odprzym. cecha tego, co jest spawalne

Wiktionary

Spawalność – podatność materiału lub grupy materiałów do tworzenia złącz spawalniczych spełniających wymogi konstrukcyjne i technologiczne.

Termin ten definiuje się też jako zespół właściwości fizyko-chemicznych i metalurgicznych wpływających na podatność do tworzenia się złącz (napoin). Spawalność jest to zdolność materiału do uzyskania określonych własności mechanicznych po spawaniu (bez skłonności do kruchego pękania).

Wikipedia

Powiązane:

 rzecz. spaw m., spawarka ż., spawareczka ż., spawanie n., zespawanie n., pospawanie n., wspawanie n., odspawanie n., spawacz m., spawalnictwo n., spawaczka ż.

 czas. spawać ndk., zespawać dk., pospawać dk., wspawać dk., odspawać dk.

 przym. spawalniczy, spawalny

Wiktionary


spawalny

dający się spawać, nadający się do spawania


SJP.pl


spawanie

łączyć przedmioty, zwłaszcza metalowe, przez stopienie przylegających do siebie powierzchni lub za pomocą dodatkowego spoiwa, krzepnącego po wystygnięciu


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|spawać.

Wiktionary

Połączenie spawane, spoina – rodzaj złącza powstającego w procesie fizycznym łączenia materiałów poprzez ich miejscowe stopienie i zestalenie. Stosowane np. do łączenia metali (głównie stali) i tworzyw sztucznych. Przy spawaniu zwykle dodaje się spoiwo spawalnicze, tj. stapiający się wraz z materiałem rodzimym materiał dodatkowy, wypełniający spoinę.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: spaˈvãɲɛ, AS: spavãńe

Wiktionary

Powiązane:

 czas. spawać

 rzecz. spaw mrz., spawacz mos., spawalność ż.

 przym. spawalniczy

Wiktionary


spawarka

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) techn. urządzenie do spawania

Wiktionary

Spawarka – urządzenie służące do spawania ręcznego lub automatycznego.

Rodzaje spawarek:

  • spawarka do plastiku
  • spawarka elektrodowa
  • spawarka inwertorowa
  • spawarka mikroplazmowa
  • spawarka światłowodowa
  • spawarka transformatorowa

Wikipedia

Powiązane:

 rzecz. spaw mrz., spawacz mos., spawalność ż.

 czas. spawać

Wiktionary


spawęk

pajęczak charakteryzujący się wydłużonymi, cieniutkimi odnóżami; nogogłaszczkowiec


SJP.pl


spawęki

pajęczak charakteryzujący się wydłużonymi, cieniutkimi odnóżami; nogogłaszczkowiec


SJP.pl

Spawęki, nogogłaszczkowce (Pedipalpi) – wyróżniany przez część autorów takson pajęczaków o niepewnym monofiletyzmie. Należy tu około 500 opisanych gatunków zasiedlających głównie strefę tropikalną i subtropikalną.

Wikipedia


spawka

jednorazowa czynność spawania; spaw


SJP.pl


spawn

postać z komiksów Todda McFarlane'a


SJP.pl

  • Spawn – komiks
  • Spawn – serial animowany
  • Spawn – amerykański film z 1997 roku
  • Spawn (The Album) – ścieżka muzyczna filmu Spawn
  • Spawning – miejsce umieszczania przedmiotów lub graczy w grach komputerowych

Wikipedia


spazm

bezwiedne nadmierne skurcze mięśni poprzecznie prążkowanych lub gładkich; kurcz


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) med. nagłe, bezwiedne, bolesne, znaczne napięcie mięśnia lub grupy mięśni

Wiktionary

Kurcz, spazm – nagły, mimowolny skurcz mięśni poprzecznie prążkowanych lub gładkich, występujący pod wpływem działania różnych bodźców i często powodujący uczucie bólu. Kurcze dzielą się na toniczne (stałe napięcie mięśnia lub grupy mięśni) oraz kloniczne (drgawki). W kurczach tonicznych występuje przez pewien czas wzmożone napięcie mięśni; w kurczach klonicznych występuje szereg szybko następujących po sobie skurczów mięśniowych oddzielonych krótkimi okresami zwiotczenia.

Wikipedia

Powiązane:

 rzecz. spazmy nmos.

 czas. spazmować ndk.

 przym. spazmatyczny

 przysł. spazmatycznie

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) kurcz, skurcz

Wiktionary


spazmatyczka

spazmatyk


SJP.pl

Patrz:

spazmatyk

spazmatycznie

przysłówek

 (1.1) gwałtownie, w połączeniu z łkaniem

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. spazm mrz., spazmatyczność ż., spazmy lm. nmos.

 przym. spazmatyczny

Wiktionary


spazmatyczniej

stopień wyższy od przysłówka: spazmatycznie


SJP.pl


spazmatyczność

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) odprzym. cecha tego, co jest spazmatyczne; cecha tych, którzy są spazmatyczni

Wiktionary

Powiązane:

 przym. spazmatyczny

 przysł. spazmatycznie

Wiktionary


spazmatyczny

1. mający charakter ataku nerwowego;
2. o płaczu: głośny, połączony z łkaniem


SJP.pl


spazmatyk

przestarzale: osoba cierpiąca na spazmy, drgawki, konwulsje


SJP.pl


spazmofilia

napady drgawek, skurcze mięśni występujące wskutek wzmożonej pobudliwości nerwowo-mięśniowej; tężyczka; tetania


SJP.pl


spazmolitycznie

spazmolityczny


SJP.pl

Patrz:

spazmolityczny

spazmolityczny

spazmofilia


SJP.pl

Patrz:

spazmofilia

spazmolityk

lek działający zwiotczająco na mięśnie gładkie; lek spazmolityczny, lek rozkurczowy


SJP.pl


spazmować

gwałtownie płakać, łkając


SJP.pl


spazmowy

dawniej: spazmatyczny - kurczowy, drgawkowy, konwulsyjny


SJP.pl


spazmy

gwałtowny płacz


SJP.pl


spaźniać

spaźniać się - regionalnie: spóźniać się


SJP.pl


spaźnianie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|spaźniać.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. niespaźnianie n.

 czas. spaźniać ndk.

Wiktionary


spała

część pnia rosnącego drzewa, okorowana na czerwono


SJP.pl

Spała – osada letniskowa w województwie łódzkim, w powiecie tomaszowskim, w gminie Inowłódz.

Wikipedia


spałaszować

potocznie: zjeść dużo i łapczywie; wsunąć, wtranżolić, wszamać, wpałaszować, opędzlować


SJP.pl


spałek

kawałek drewna służący do rozpalania ogniska


SJP.pl


spałować

potocznie: zbić pałką; wypałować


SJP.pl


spałowanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) pot. pobicie kogoś pałką

Wiktionary

Spałowanie – obdzieranie zębami kory z drzew przez niektóre zwierzęta – parzystokopytne ssaki przeżuwające.

Powodem spałowania jest zapotrzebowanie zwierząt na składniki pokarmowe zawarte w korze drzew. W lasach europejskich najczęściej spałują: jeleń i łoś, rzadziej daniel i muflon. Spośród zwierząt niełownych spałuje żubr. Najczęściej spałowanymi rodzajami drzew są: sosna, dąb, jesion, świerk i jodła. Spały mogą występować na drzewach stojących lub ściętych.

Wikipedia

Powiązane:

 rzecz. pałowanie n., pałka ż., wypałowanie n.

 czas. spałować dk., wypałować dk., pałować ndk.

 przym. pałeczkowaty

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) wypałowanie

Wiktionary


spałowy

przymiotnik od: spała


SJP.pl


spd

[czytaj: es-pe-DE] skrót od:
1. Socjaldemokratyczna Partia Niemiec (niemieckie: Sozialdemokratische Partei Deutschlands) - najstarsza niemiecka partia polityczna (założona w 1875 roku);
2. Stronnictwo Polskich Demokratów (1943-1944)


SJP.pl


speakeasy

[czytaj: spikiz-i] koktajl bar dla wybranych klientów, cechujący się oryginalnością, kameralnością i wyjątkową atmosferą; bar speakeasy


SJP.pl


speaker

[czytaj: spiker] spiker;
1. osoba zapowiadająca poszczególne pozycje programu w radiu lub telewizji, odczytująca przygotowane teksty lub w inny podobny sposób pracująca głosem;
2. przewodniczący izby niższej parlamentu w krajach anglosaskich


SJP.pl

Spiker lub speaker:

  • spiker (speaker) – prezenter
  • spiker (speaker) – przewodniczący parlamentu:
    • Spiker Izby Gmin Wielkiej Brytanii
    • Spiker Izby Reprezentantów Stanów Zjednoczonych
    • określenie przewodniczącego parlamentu w j. rosyjskim (спикер), ukraińskim (спікер) i białoruskim (спікер, сьпікер)

    Wikipedia


speakerka

spikerka;
1. pracowniczka radia lub TV odczytująca teksty, zapowiadająca program; osoba wygłaszająca komentarz w filmie, podająca informację przez megafon itp.
2. pot. zajęcie spikera
3. środ. pomieszczenie, w którym pracuje spiker


SJP.pl


spears

nazwisko


SJP.pl


spec

potocznie: fachowiec, znawca; szpec, fachman, fachura


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) pot. fachowiec, specjalista

Wiktionary

Spec (ang. The Ref) – amerykańska komedia kryminalna z 1994 roku w reżyserii Teda Demme'a.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Nazywał się specem od komputerów, ale tego wirusa nie umiał usunąć.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: spɛt͡s, AS: spec

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) fachowiec, specjalista

Wiktionary


spec.

specj.; skrót od:
1. specjalista;
2. specjalizacja;
3. specjalność;
4. specjalistyczny; specjalist.;
5. specjalny


SJP.pl

skrót

 (1.1) = specjalista

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Jak poinformował mł. spec. Kamil Sułkowski ze Straży Miejskiej w Olsztynie, w 2021 roku strażnicy interweniowali w sprawie zanieczyszczonych ulic 24 razy [...]

Wiktionary


specgrupa

potocznie o grupie specjalistów w danej dziedzinie


SJP.pl


specj.

spec.; skrót od:
1. specjalista;
2. specjalizacja;
3. specjalność;
4. specjalistyczny; specjalist.;
5. specjalny


SJP.pl


specjacja

1. proces powstawania gatunków; proces gatunkotwórczy;
2. występowanie różnych fizycznych i chemicznych form pierwiastka w tym samym środowisku


SJP.pl

  • specjacja chemiczna – występowanie w badanym obiekcie tego samego pierwiastka chemicznego w różnych postaciach
  • specjacja biologiczna – proces powstawania nowych gatunków.
Typy specjacji biologicznej ze względu na efekt:
    • specjacja radiacyjna – zwiększenie liczby gatunków przez wyodrębnienie się nowego gatunku z gatunku już istniejącego
    • specjacja filetyczna – przekształcenie się jednego gatunku w inny.
    • introgresja – połączenie się dwóch gatunków w jeden w wyniku wielokrotnego krzyżowania mieszańców

    Wikipedia


specjacyjny

specjacja


SJP.pl

Patrz:

specjacja

specjalia

akta dotyczące szczegółowych spraw związanych z jakimś procesem lub osobą; generalia


SJP.pl


specjalik

zdrobnienie od: specjał


SJP.pl


specjalist.

skrót od: specjalistyczny; spec., specj.


SJP.pl


specjalista

osoba posiadająca szczególną wiedzę lub doświadczenie w danej dziedzinie


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) osoba, która się w czymś specjalizuje, ma gruntowną, dużą wiedzę w jakiejś dziedzinie

 (1.2) med. lekarz, który zajmuje się określonym działem medycyny; który ukończył dodatkowe studia podyplomowe

Wiktionary

  • Specjalista – człowiek odznaczający się gruntowną znajomością jakiejś dziedziny. Powszechnie znany także jako fachowiec, ekspert.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Mecenas Kowalski to znakomity specjalista od prawa karnego.

 (1.2) AWF ma za zadanie kształcić nauczycieli wychowania fizycznego, trenerów, specjalistów w zakresie rehabilitacji ruchowej, rekreacji i turystyki.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌspɛt͡sʲjaˈlʲista, AS: specʹi ̯alʹista

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. specjalizacja ż., specjalistyka ż.

:: fż. specjalistka ż.

 czas. wyspecjalizować, specjalizować się, specjalizować ndk.

 przym. specjalistyczny

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) ekspert, fachowiec, profesjonalista, zawodowiec, znawca; pot. fachura, fachman, macher, rzemiecha, spec, szpenio; przest. profesjonał

Wiktionary


specjalistka

kobieta posiadająca szczególną wiedzę lub doświadczenie w danej dziedzinie


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) kobieta, która specjalizuje się w czymś, ma gruntowną, dużą wiedzę w jakiejś dziedzinie

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌspɛt͡sʲjaˈlʲistka, AS: specʹi ̯alʹistka

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. specjalność ż., specjalizacja ż.

:: fż. specjalista mos.

 przym. specjalistyczny

 czas. specjalizować się, wyspecjalizować, specjalizować

Wiktionary


specjalistyczny

dotyczący specjalizacji lub specjalisty; specjalny


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) dotyczący specjalisty, fachowy

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Ta metoda wymaga specjalistycznego, bardzo drogiego sprzętu i dużego doświadczenia chirurga.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. specjalista m., specjalistka ż., specjalizacja ż., specjalność ż.

 czas. specjalizować się, specjalizować ndk., wyspecjalizować dk.

 przysł. specjalistycznie, specjalnie

 przym. specjalny

Wiktionary


specjalizacja

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) proces wyodrębniania się funkcji, kompetencji, zadań

 (1.2) zdobywanie biegłości w danej dziedzinie, dodatkowej wiedzy i umiejętności

 (1.3) eduk. wąska dziedzina wiedzy i umiejętności

Wiktionary

Przykłady

 (1.3) Specjalizacją naszego dermatologa jest wysypka połogowa.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. specjalista m., specjalistka ż., specjalność ż., specjał m.

 czas. specjalizować, wyspecjalizować, specjalizować się ndk., wyspecjalizować się

 przym. specjalistyczny, specjalizacyjny, specjalny

 przysł. specjalistycznie, specjalnie

Wiktionary


specjalizacyjny

przymiotnik od: specjalizacja


SJP.pl


specjalizować

czasownik przechodni niedokonany (dk. wyspecjalizować)

 (1.1) ukierunkowywać na wybrany obszar

czasownik zwrotny niedokonany specjalizować się (dk. wyspecjalizować się)

 (2.1) nabywać szczególnych umiejętności lub wiedzy w określonej dziedzinie

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. specjalizacja ż., specjalista m., specjalistka ż., specjalność ż.

 czas. wyspecjalizować dk.

 przym. specjalistyczny, specjalizacyjny

 przysł. specjalistycznie

Wiktionary


specjalnie

przysłówek

 (1.1) w sposób wyjątkowy, specjalny, nieprzeciętny

 (1.2) umyślnie, z określony zamiarem, celowo, trafnie

Wiktionary

Wymowa:

IPA: spɛˈt͡sʲjalʲɲɛ, AS: specʹi ̯alʹńe

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. specjalność ż., specjalizacja ż.

 przym. specjalny, specjalistyczny

 przysł. niespecjalnie

Wiktionary


specjalniejszy

stopień wyższy od przymiotnika: specjalny; bardziej specjalny


SJP.pl


specjalność

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) dziedzina, która jest przedmiotem czyjejś pracy zawodowej

 (1.2) czynność lub wyrób wykonywane z wyjątkową biegłością

 (1.3) odprzym. cecha tego, co jest specjalne; cecha tych, którzy są specjalni

Wiktionary

  • specjalność naukowa
  • specjalność zawodowa
  • specjalność w harcerstwie
    • harcerska specjalność wodna i żeglarska
  • specjalność kuchni
  • specjalność w drużynie sportowej, np. w piłce nożnej
  • Gwarantowana Tradycyjna Specjalność

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Odpowiedzialny za ochronę danych to nowa specjalność w informatyce

 (1.2) Dzisiaj spróbujemy specjalności szefa kuchni.

 (1.3) Specjalność i wyjątkowość żentycy została doceniona również obecnie. (Min. Rolnictwa: Lista Produktów Tradycyjnych - małopolskie)

Wiktionary

Wymowa:

IPA: spɛˈt͡sʲjalnɔɕt͡ɕ, AS: specʹi ̯alność

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. specjał m., specjalista m., specjalistka ż., specjalizacja ż., specjalizowanie n., wyspecjalizowanie n.

 czas. specjalizować się, specjalizować ndk., wyspecjalizować dk.

 przym. specjalny, specjalistyczny

 przysł. specjalnie

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) specjalizacja

Wiktionary


specjalnościowy

dotyczący specjalności


SJP.pl


specjalny

1. dotyczący, należący do jednego wybranego przedmiotu, typu, jednej osoby;
2. szczególny, odrębny;
3. pedagogika specjalna - nauka o wychowaniu i nauczaniu dzieci upośledzonych umysłowo lub fizycznie oraz sprawiających szczególne problemy wychowawcze


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) odnoszący się do wybranego przedmiotu, zagadnienia lub osoby

 (1.2) mający szczególne, wyjątkowe właściwości

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Do tego odkurzacza potrzebne są specjalne worki, standardowe nie pasują.

 (1.2) Alkohol wprowadza mnie zawsze w specjalny nastrój.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: spɛˈt͡sʲjalnɨ, AS: specʹi ̯alny

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. specjalizacja ż., specjalność ż., specjał m.

 przym. specjalistyczny

 przysł. specjalnie

Wiktionary

Synonimy:

 (1.2) szczególny, wyjątkowy

Wiktionary


specjals

środowiskowo: żołnierz sił specjalnych


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) wojsk. pot. żołnierz sił specjalnych

Wiktionary


specjał

książkowo: coś bardzo smacznego; pychota, pyszota, przysmak, smakołyk, rarytas, delikates


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) bardzo smaczna lub wyszukana potrawa

Wiktionary

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Mariola przygotowała dla nas liczne specjały à la kuchnia kresowa.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈspɛt͡sʲjaw, AS: specʹi ̯au̯

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. specjalność ż., specjalizacja n.

 przym. specjalny

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) delikates, pychota, pyszota, przysmak, rarytas, smakołyk, ambrozja, cymes, delicja, frykas, mecyja

Wiktionary


specjały

książkowo: coś bardzo smacznego; pychota, pyszota, przysmak, smakołyk, rarytas, delikates


SJP.pl


specka

potocznie: specjalistka; fachmanka, fachura


SJP.pl


speckomisja

komisja powołana specjalnie do zbadania jakiejś sprawy


SJP.pl


specnaz

potoczne określenie wojskowych sił specjalnych byłego ZSRR oraz Rosji


SJP.pl

Wojska / Siły Specjalnego Przeznaczenia (ros. Войска / Силы специа́льного назначе́ния, Wojska / Siły spiecyalnogo naznaczenija), potocznie Specnaz (ros. Спецназ, Spiecnaz) – ogólne i popularne określenie sił specjalnych Związku Radzieckiego oraz Rosji i innych państw WNP. Organizacyjną zwierzchność nad wojskami tego typu w Siłach Zbrojnych ZSRR pełnił VIII Zarząd Głównego Zarządu Wywiadowczego Szt. Gen. Sił Zbr. ZSRR.

Wikipedia


specnazowski

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z Specnazem, dotyczący Specnazu

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Specnaz mrz.. specnaz mrz.

Wiktionary


specoddział

środowiskowo: oddział do zadań specjalnych


SJP.pl


specoperacja

specjalna operacja


SJP.pl


specpluton

pluton wojska lub policji do zadań specjalnych


SJP.pl


specstrefa

specjalna strefa ekonomiczna o odmiennych zasadach opodatkowania, stworzona w celu ożywienia gospodarki w danym regionie


SJP.pl


specsłużba

jednostka policji lub wojska prowadząca działania wywiadowcze i kontrwywiadowcze


SJP.pl


specsłużby

jednostki policji i wojska prowadzące działania wywiadowcze i kontrwywiadowcze; służby specjalne


SJP.pl


spectrum

[czytaj: spektrum] spektrum
1. uporządkowany zbiór jakichś zjawisk, pojęć itp. rozpatrywany w całości;
2. zakres lub zasięg jakiegoś zjawiska;
3. widmo optyczne


SJP.pl

w literaturze
  • „Spectrum” – seria wydawnicza wydawnictwa Muza
w muzyce
  • Spectrum – album Billy'ego Cobhama, wyd. 1973
  • Spectrum – album Steve'a Howe'a, wyd. 2005
  • Spectrum – album Cedara Waltona, wyd. 1968
  • Spectrum – album grupy Ziyo, wyd. 1998
  • „Spectrum” – singel grupy Florence and the Machine, wyd. 2012

Wikipedia


specustawa

specjalna ustawa uchwalona w celu rozwiązania doraźnego problemu, zagadnienia


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) urz. ustawa doraźnie regulująca określoną kwestię ze względu na nieefektywność lub niewystarczalność ogólnego prawodawstwa w pewnej dziedzinie;

Wiktionary

Specustawa – potoczne określenie ustaw regulujących w sposób szczególny konkretną dziedzinę, zwykle ze względu na nieefektywność regulacji ogólnych lub procesów administracyjnych w danym obszarze. Akt normatywny, który na pewien czas wyłącza obowiązywanie (stosowanie) obowiązujących przepisów. Uchwalana w takim samym trybie jak inne ustawy, lecz ma pierwszeństwo przed innymi ustawami. Np. na czas Euro 2012 w celu zwiększenia bezpieczeństwa.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Przygotowano też i wdrożono specustawę o organizacji Euro 2012, która ułatwia inwestowanie i zarządzanie tym przedsięwzięciem.

Wiktionary


specyficznie

przysłówek

 (1.1) w sposób specyficzny

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Kuśtykał, specyficznie stawiając prawą stopę.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. specyfikacja ż., specyficzność ż., specyfika ż.

 przym. specyficzny

Wiktionary


specyficzniej

stopień wyższy od przysłówka: specyficznie


SJP.pl


specyficzniejszy

stopień wyższy od przymiotnika: specyficzny; bardziej specyficzny


SJP.pl


specyficzność

szczególny i niepowtarzalny charakter czegoś; swoistość, specyfika


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) zob. specyfika.

Wiktionary

Czułość i swoistość – miary opisujące zdolność testu w diagnostyce medycznej, modelu prognostycznego, klasyfikatora binarnego w uczeniu maszynowym itp. do wykrycia badanej cechy (czułość) lub wykrycia jej braku (swoistość). Pojęcia czułości i swoistości stosuje się w uczeniu maszynowym, diagnostyce medycznej, badaniach naukowych itp. W zależności od dziedziny czułość (ang. sensitivity) bywa nazywana pełnością (ang. recall), odsetkiem obserwacji prawdziwie pozytywnych (ang. true positive rate, TPR), prawdopodobieństwem wykrycia (ang. probability of detection, POD) lub współczynnikiem trafień (ang. hit rate), swoistość to inaczej odsetek obserwacji prawdziwie negatywnych (ang. true negative rate).

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Na czym polegała specyficzność tej postaci?

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. specyfika ż.

 przym. specyficzny

 przysł. specyficznie

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) odrębność, specyfika, swoistość, szczególność

Wiktionary


specyficzny

1. właściwy wyłącznie danej osobie, rzeczy lub zjawisku; charakterystyczny, swoisty;
2. o osobie, przedmiocie lub zjawisku: mający cechy niepowtarzalne


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) typowy jedynie dla jakiejś osoby, rzeczy, okresowi czasu albo miejscu (lub ich grupie)

 (1.2) wyróżniający się na tle innych

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Ta wymowa jest specyficzna dla języków z północy.

 (1.2) Na studiach zaczęła się stykać z ludźmi o specyficznych poglądach.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌspɛt͡sɨˈfʲit͡ʃnɨ, AS: specyfʹičny

Wiktionary

Powiązane:

 przysł. specyficznie

 rzecz. specyfikacja ż., specyfika, specyficzność

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) właściwy, charakterystyczny

 (1.2) nietypowy, dziwny

Wiktionary


specyfik

lek w stanie gotowym, sprzedawany w aptece


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) farm. substancja działająca leczniczo na organizm

 (1.2) pot. spreparowana substancja

 (1.3) przen. żart. sposób na coś

forma rzeczownika.

 (2.1) D. lm. od specyfika

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Leczyła się jakimś specyfikiem zrobionym z głogu.

 (1.2) Proszę mi zaproponować dobry polski specyfik na komary.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. specyfikacja ż.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) lek, lekarstwo

 (1.2) preparat, środek

 (1.3) remedium

Wiktionary


specyfika

szczególny i niepowtarzalny charakter czegoś; swoistość, specyficzność


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) zespół cech wyróżniających

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Do takich miejsc należy Nadmorski Park Krajobrazowy, który ze względu na specyfikę geograficzną (tzw. wąskie gardło wędrówkowe oraz północnobałtycki korytarz migracyjny) jest jednym z ważniejszych miejsc wędrówek, odpoczynku i zimowania licznych gatunków ptaków.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. specyfikacja ż., specyficzność ż.

 przym. specyficzny

 przysł. specyficznie

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) odrębność, specyficzność, swoistość, szczególność

Wiktionary


specyfikacja

1. dokument wystawiony przez dostawcę towarów, dołączony do przesyłki i określający jego wartość;
2. dokładny wykaz zakupionych towarów;
3. ujęcie wszelkich kosztów związanych z obrotem przedsiębiorstwa;
4. dawniej: wyliczenie, wyszczególnienie jakichś elementów całości;
5. w informatyce: szczegółowe określenie zadania do wykonania w formie oprogramowania


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) hand. szczegółowy spis informacji zawarty w dokumencie dołączanym do towaru

 (1.2) hand. dokładny wykaz zakupionych towarów

 (1.3) hand. wyszczególnienie kosztów produkcji i handlu dotyczących obrotu danego przedsiębiorstwa

 (1.4) przest. wymienienie elementów pewnej całości

 (1.5) przest. specjalizacja

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. specyfik mrz., specyfika ż.

 czas. specyfikować ndk.

 przym. specyficzny

 przysł. specyficznie

Wiktionary

Synonimy:

 (1.4) wyliczenie, wyszczególnienie

 (1.5) specjalność

Wiktionary


specyfikacyjny

specyfikacja


SJP.pl

Patrz:

specyfikacja

specyfikować

konkretyzować ogólną informację, zwykle w punktach; wyszczególniać


SJP.pl


spęczać

kując zmniejszać długość obrabianego przedmiotu, przy jednoczesnym zwiększaniu jego średnicy


SJP.pl


spęczak

tłocznik służący do spęczania


SJP.pl


spęczniać

rzadko: powodować pęcznienie czegoś; rozpęczniać


SJP.pl


spęczniały

rzadko: powodować pęcznienie czegoś; rozpęczniać


SJP.pl


spęczyć

kując zmniejszyć długość obrabianego przedmiotu, przy jednoczesnym zwiększaniu jego średnicy


SJP.pl


spęd

1. spędzenie dużej liczby zwierząt w jedno miejsce;
2. miejsce, w którym zwierzęta zostały spędzone;
3. żartobliwie: zgromadzenie wielu osób


SJP.pl


spedalanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|spedalać.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. niespedalanie n.

 czas. spedalać ndk.

Wiktionary


spedalić

wulgarnie:
1. uczynić gejowskim;
2. spedalić się - zachować się jak gej, stać się gejem


SJP.pl


spedalony

wulgarnie: taki, który stał się pedałem, właściwy pedałowi


SJP.pl


spędoszyn

Spędoszyn – wieś w Polsce położona w województwie łódzkim, w powiecie poddębickim, w gminie Wartkowice.

W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa sieradzkiego.

Zobacz też: Spędoszyn-Kolonia

Wikipedia


spędowisko

potocznie: zgromadzenie wielu osób w jednym miejscu; spęd


SJP.pl


spędowy

przymiotnik od: spęd


SJP.pl


spedycja

wszelkie czynności wykonywane podczas przesyłania i odbierania towarów


SJP.pl

Spedycja – działalność polegająca na organizowaniu przewozu towaru.

Do wyodrębnienia działalności spedycyjnej, w ramach działającego systemu transportowego przyczyniły się dwie przesłanki:

  • handlowa – sprowadzająca się do efektu rozdzielenia się praw własności towaru od podjęcia się wykonawstwa usługi jego dystrybucji;
  • czynnościowa – doprowadzająca do powstania funkcji przewoźnika, reprezentującego struktury podażowe rynku usług transportowych, oraz funkcji zamawiającego usługę przewozu, który reprezentuje struktury popytowe rynku usług spedycyjnych.

Wikipedia


spedycyjny

przymiotnik od: spedycja


SJP.pl


spedytor

1. przedsiębiorstwo zajmujące się przewozem i dostawą towarów;
2. pośrednik handlowy trudniący się zawodowo przewozem lub pośrednictwem w przewozie i w wysyłaniu towarów; dostarczyciel; przewoźnik


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) transp. osoba lub firma organizująca i nadzorująca transport towarów, pośrednicząca między nadawcą a przewoźnikiem;

Wiktionary

Spedycja – działalność polegająca na organizowaniu przewozu towaru.

Do wyodrębnienia działalności spedycyjnej, w ramach działającego systemu transportowego przyczyniły się dwie przesłanki:

  • handlowa – sprowadzająca się do efektu rozdzielenia się praw własności towaru od podjęcia się wykonawstwa usługi jego dystrybucji;
  • czynnościowa – doprowadzająca do powstania funkcji przewoźnika, reprezentującego struktury podażowe rynku usług transportowych, oraz funkcji zamawiającego usługę przewozu, który reprezentuje struktury popytowe rynku usług spedycyjnych.

Wikipedia

Powiązane:

 rzecz. spedycja ż.

:: fż. spedytorka ż.

 przym. spedycyjny

Wiktionary


spedytorka

pośredniczka handlowa trudniąca się zawodowo przewozem lub pośrednictwem w przewozie i w wysyłaniu towarów


SJP.pl


spędzać

czasownik niedokonany (dk. spędzić)

 (1.1) przebywać w jakimś miejscu dłuższy czas

 (1.2) być w towarzystwie kogoś

 (1.3) wykonywać jakąś czynność, poświęcać się czemuś

 (1.4) przepędzać/wyganiać człowieka lub zwierzę z jakiegoś miejsca

 (1.5) zaganiać/zbierać ludzi lub zwierzęta w jedno miejsce

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Tomek spędzał większość dnia w firmie.

 (1.1) W porównaniu z ubiegłym rokiem, internauci spędzają więcej czasu na czytaniu internetowych pamiętników.

 (1.1) Opalona skóra świadczyła o tym, że spędzała wiele czasu na świeżym powietrzu.

 (1.2) Magda i ja spędzaliśmy ze sobą każdy wieczór.

 (1.3) Mężczyźni spędzają dwukrotnie więcej czasu przeglądając strony motoryzacyjne. (z Internetu)

 (1.4) Musieliśmy zatrzymać się i spędzić bydło z drogi.

 (1.5) Spędziliśmy wszystkich mieszkańców do miejscowego Domu Kultury.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈspɛ̃nd͡zat͡ɕ, AS: spnʒać

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. spęd m., spędowisko n., spędzanie n., spędzenie n., pęd mrz.

 czas. napędzać, spędzić dk.

 przym. spędowy

Wiktionary


spędzanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|spędzać.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: spɛ̃nˈd͡zãɲɛ, AS: spẽnʒãńe

Wiktionary

Powiązane:

 czas. spędzać

 rzecz. pęd mrz.

Wiktionary


spędzenie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|spędzić.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: spɛ̃nˈd͡zɛ̃ɲɛ, AS: spẽnʒńe

Wiktionary

Powiązane:

 czas. spędzić, spędzać

 rzecz. pęd mrz.

Wiktionary


spędzić

czasownik przechodni dokonany (ndk. spędzać)

 (1.1) zob. spędzać.

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Dziś spędzę piękny dzień.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈspɛ̃ɲd͡ʑit͡ɕ, AS: spńʒ́ić

Wiktionary

Powiązane:

 czas. spędzać, napędzać ndk.

 rzecz. pęd mrz., spędzenie n.

Wiktionary


speech

potocznie: przemówienie; spicz


SJP.pl


speed

[czytaj: spid] slangowa nazwa amfetaminy; spid


SJP.pl

Geografia

  • Speed – miasto w stanie Kansas, w hrabstwie Phillips
  • Speed – miejscowość w stanie Karolina Północna, w hrabstwie Edgecombe

Inne

  • Speed – slangowa nazwa amfetaminy, metamfetaminy oraz innych substancji psychoaktywnych
  • Speed – japoński girlsband
  • Speed – południowokoreański boysband
  • Speed – stalowa wodna kolejka górska w parku rozrywki Energylandia
  • Speed: Niebezpieczna szybkość (ang. Speed) – amerykański film sensacyjny

Wikipedia


speedball

[czytaj: spidbol] narkotyk będący mieszanką kokainy i heroiny


SJP.pl

  • Speed-ball (speedball) – sport z wykorzystaniem piłeczki i rakiet
  • Speedball – odmiana gry paintball
  • Speed ball – odmiana bilardu, znana również pod nazwą speed pool
  • Speedball – mieszanka lub zestaw dwóch substancji narkotycznych
  • Speedball – seria gier komputerowych
  • Speedball – gra komputerowa wydana w 1988 roku

Wikipedia


speedcuber

[czytaj: spidkjuber] osoba układająca kostki przestrzenne (np. kostkę Rubika) na czas


SJP.pl


speedcuberka

[czytaj: spidkjuberka] kobieta układająca kostki przestrzenne (np. kostkę Rubika) na czas


SJP.pl


speedcubing

[czytaj: spidkjubing] układanie kostek przestrzennych (np. kostki Rubika) na czas


SJP.pl

Speedcubing (znane również jako speedsolving) – dyscyplina polegająca na jak najszybszym ułożeniu kostki Rubika i innych łamigłówek logicznych z jej rodziny.

Wikipedia


speedcubingowy

speedcubing [czytaj: spidkjubingowy]


SJP.pl


speedmetalowy

speed metal [czytaj: spid metalowy]


SJP.pl


speedrower

[czytaj: spidrower] rodzaj dyscypliny kolarskiej wzorowanej na sporcie żużlowym; żużel na rowerach


SJP.pl

Speedrower (ang. cycle speedway), w Polsce potocznie żużel na rowerach – sport kolarski wzorowany na sporcie żużlowym, w którym zawodnicy ścigają się ze startu wspólnego po owalnym torze z sypką nawierzchnią. Czynnie uprawiany jest w Wielkiej Brytanii, Polsce i Australii. Zawody speedrowerowe rozgrywano także w Stanach Zjednoczonych i Holandii, a pierwsze kroki w speedrowerze stawiano też w Szwecji oraz Japonii.

Wikipedia


speedrun

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) środ. grykomp. próba ukończenia gry lub jej części w jak najkrótszym czasie;

Wiktionary

Speedrun – rozgrywanie w całości albo we fragmentach (tzw. segmentach) danej gry komputerowej z zamiarem jak najszybszego jej ukończenia. Stosowany najczęściej w celach rozrywkowych lub rywalizacyjnych. Do tego terminu zwykle nie zalicza się gier pierwotnie zaprojektowanych do bicia rekordów (np. gry wyścigowe). Speedrun jest też prezentacją umiejętności danego gracza – w Internecie publikowane są ich wyniki.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Czeka nas 5 dni wypełnionych emocjonującymi speedrunami, a wszystko to w szlachetnym celu!

Wiktionary

Powiązane:

 czas. speedrunować ndk.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) przebieg

Wiktionary


speedway

[czytaj: spidłej] wyścigi motocyklowe na torze żużlowym; żużel


SJP.pl

  • Speedway – sport żużlowy
  • Speedway – miasto w USA, w stanie Indiana, w hrabstwie Marion
  • Speedway – album studyjny Elvisa Presleya

Wikipedia


speedwayowiec

[czytaj: spidłejowiec] zawodnik biorący udział w wyścigach motocyklowych na żużlu; żużlowiec


SJP.pl


speedwayowy

dotyczący speedwaya


SJP.pl


speer

nazwisko niemieckie


SJP.pl


spękać

popękać w wielu miejscach


SJP.pl

czasownik

 (1.1) pękać w wielu miejscach

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈspɛ̃ŋkat͡ɕ, AS: spŋkać

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. spękanie n., pękanie n., pęknięcie n.

 czas. pękać, pęknąć

 przym. spękany

Wiktionary


spękacieć

stać się pękatym


SJP.pl


spękanie

popękać w wielu miejscach


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|spękać.

 (1.2) miejsce, w którym coś spękało

Wiktionary

Spękanie – nieciągłość utworzona w ośrodku pierwotnie ciągłym i, w odróżnieniu od uskoku pozbawiona makroskopowo widocznego przemieszczenia wzdłuż niej.

Wikipedia

Powiązane:

 czas. spękać dk.

Wiktionary


spektakl

przedstawienie teatralne


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) przedstawienie teatralne, baletowe, operowe itp.

 (1.2) przen. popis, efektowne przedstawienie

Wiktionary

Spektakl lub widowisko teatralne (fr. spectacle, łac. spectaculum) – utwór dramatyczny lub inne dzieło sztuki teatralnej odegrane przez aktorów przed zgromadzoną w tym celu publicznością. Widowisko teatralne stanowi efekt połączenia różnych sztuk – literatury (w wypadku przedstawienia dramatu), sztuki aktorskiej, muzyki (zwłaszcza w przedstawieniach muzycznych, jak opera lub operetka), choreografii (zwłaszcza w przypadku widowisk baletowych). Koordynatorem i właściwym twórcą widowiska teatralnego jest przeważnie reżyser.

Wikipedia

Przykłady

składnia.

kolokacje.

 (1.1) pierwszy / drugi / kolejny spektakl

synonimy.

 (1.1) inscenizacja, widowisko

 (1.2) show

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

 (1.1) koncert, sztuka teatralna, performance

holonimy.

 (1.1) superspektakl

meronimy.

pokrewne.

 rzecz. spektakularność ż.

:: zdrobn. spektaklik m.

 przym. spektakularny, spektaklowy

 przysł. spektakularnie

frazeologia.

etymologia.

uwagi.

tłumaczenia.

* angielski: (1.1) spectacle; (1.2) show

* baskijski: (1.1) ikuskizun

* bułgarski: (1.1) спектакъл m.

* chiński standardowy: (1.1) 节目 (jiémù)

* esperanto: (1.1) spektaklo, spektaĵo, teatraĵo; (1.2) spektaklo

* francuski: (1.1) spectacle m.

* hiszpański: (1.1) espectáculo m.

* kataloński: (1.1) espectacle m.

* nowogrecki: (1.1) θέαμα n.; (1.2) θέαμα n.

* rosyjski: (1.1) спектакль m.; (1.2) зрелище n.

* turkmeński: (1.1) spektakl

* ukraiński: (1.1) спектакль m.

źródła.

== spektakl (język turkmeński.) ==

ortografie.

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik

 (1.1) spektakl

odmiana.

przykłady.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈspɛktakl̥, AS: spektakl̦

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. spektakularność ż.

:: zdrobn. spektaklik m.

 przym. spektakularny, spektaklowy

 przysł. spektakularnie

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) inscenizacja, widowisko

 (1.2) show

Wiktionary


spektaklowy

przymiotnik od: spektakl


SJP.pl


spektakularnie

przysłówek

 (1.1) w sposób spektakularny

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. spektakl mrz., spektakularność ż.

 przym. spektakularny

Wiktionary


spektakularny

widowiskowy, robiący wrażenie


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) sprawiający duże wrażenie lub zwracający na siebie uwagę

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Przełom wojny i pokoju przyniósł Polsce niezwykle dramatyczną i spektakularną lekcję historii.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌspɛktakuˈlarnɨ, AS: spektakularny

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. spektakularność ż., spektakl mrz.

 przysł. spektakularnie

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) widowiskowy, pokazowy, efektowny, fenomenalny, niezwykły, olśniewający, oszałamiający, niespodziewany, wyjątkowy

Wiktionary


spektator

dawniej: osoba przyglądająca się czemuś; widz


SJP.pl


spektatorka

spektator


SJP.pl

Patrz:

spektator

spektatorski

spektator


SJP.pl

Patrz:

spektator

spektr

tyle co: spektrum; zakres (np. usług)


SJP.pl

Spiektr (ros. Спектр, widmo) – piąty moduł stacji kosmicznej Mir. Przeznaczony był do obserwacji Ziemi; zawierał sprzęt do obserwacji powierzchni, atmosfery i środowiska ziemskiego. Cztery charakterystycznie ustawione panele słoneczne generowały połowę energii potrzebnej stacji na orbicie.

Wikipedia


spektralny

odnoszący się do widma, znajdujący się w widmie; widmowy


SJP.pl


spektrofotometr

przyrząd używany do pomiaru rozkładu natężeń w widmie promieniowania elektromagnetycznego


SJP.pl

Spektrofotometria – technika pomiarowa polegająca na ilościowym pomiarze transmisji lub odbicia światła przez próbkę. Od połowy XX wieku stanowi główne narzędzie spektroskopii absorpcyjnej i odbiciowej w bliskim nadfiolecie i świetle widzialnym, a dawniej również w podczerwieni, znajdując szerokie zastosowanie w chemii analitycznej, biologii, medycynie i badaniach materiałowych.

Wikipedia


spektrofotometria

Spektrofotometria – technika pomiarowa polegająca na ilościowym pomiarze transmisji lub odbicia światła przez próbkę. Od połowy XX wieku stanowi główne narzędzie spektroskopii absorpcyjnej i odbiciowej w bliskim nadfiolecie i świetle widzialnym, a dawniej również w podczerwieni, znajdując szerokie zastosowanie w chemii analitycznej, biologii, medycynie i badaniach materiałowych.

Wikipedia


spektrograf

urządzenie do otrzymywania i fotografowania widm optycznych


SJP.pl

Spektrograf – przyrząd do otrzymywania i trwałej rejestracji widma przykładowo promieniowania elektromagnetycznego. Jest odmianą spektrometru, który rejestruje analizowane widmo. Ze względu na to że wszystkie (poza szkolnymi) spektrometry rejestrują widma, podział na spektrometry, spektroskopy, spektrografy zanika i używa się określenia spektrometr.

Wikipedia


spektrogram

Spektrogram – wykres widma amplitudowego sygnału dla każdej chwili t, dla której sygnał jest określony.

Konstruuje się go dzieląc cały sygnał na części, dla których obliczone amplitudy składowych harmonicznych są wartościami spektrogramu. Argumentami są więc częstotliwość i czas.

Wikipedia


spektroheliograf

urządzenie uzywane do fotografowania Słońca w promieniowaniu o wybranej długości fali


SJP.pl

Spektroheliograf – astronomiczny instrument optyczny do rejestracji obrazu Słońca w wąskim przedziale widma elektromagnetycznego. Spektroheliograf jest zmodyfikowanym spektrohelioskopem, a zarejestrowane przez niego obrazy to spektroheliogramy.

Wikipedia


spektroheliogram

Spektroheliogram – zarejestrowany obraz wycinka tarczy słonecznej w wąskim przedziale widma elektromagnetycznego otrzymany przez spektroheliograf. Przykładami monochromatycznych obrazów Słońca są: spektroheliogram wapniowy lub spektroheliogram wodorowy.

Wikipedia


spektrohelioskop

Wikipedia


spektrometr

przyrząd używany do pomiaru współczynnika załamania światła w różnych materiałach optycznych oraz do pomiaru długości fali w widmie optycznym


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) fiz. przyrząd do pomiaru widma elektromagnetycznego, w szczególności optycznego;

Wiktionary

Spektroskop – przyrząd służący do przeprowadzania zdalnej analizy poprzez badanie widma odpowiadającego określonemu rodzajowi promieniowania (np. promieniowanie świetlne, rentgenowskie, akustyczne).

Spektroskop optyczny jest to przyrząd służący do otrzymywania i analizowania widm promieniowania świetlnego (od podczerwieni do nadfioletu). Składa się z poziomej tarczy z podziałką kątową, w środku której umieszczony jest pryzmat lub siatka dyfrakcyjna, lunety obracanej wokół tarczy oraz kolimatora, wyposażonego w źródło światła.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) J. Fraunhofer, kierując swój spektrometr w stronę Słońca (r. 1814), stwierdził, że na tle całego widma ciągłego rozszczepionego światła, od fioletu do czerwieni, występuje kilkaset ciemnych prążków.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) spektroskop

Wiktionary


spektrometria

dział spektroskopii zajmujący się badaniem pomiarów długości fali elektromagnetycznej w widmach optycznych


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) fiz. dział spektroskopii zajmujący się pomiarami długości fali promieniowania elektromagnetycznego w widmach optycznych oraz natężenia promieniowania o różnych długościach fali;

Wiktionary

Spektroskopia, spektrometria – nauka o powstawaniu i interpretacji widm, uzyskanych w wyniku oddziaływań wszelkich rodzajów promieniowania na materię rozumianą jako zbiorowisko atomów i cząsteczek. Spektroskopia jest też często rozumiana jako ogólna nazwa wszelkich technik analitycznych polegających na generowaniu i interpretacji widm (popularnych w analizie chemicznej, np. kolorymetria, spektrofotometria).

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ˌspɛktrɔ̃ˈmɛtrʲja, AS: spektrõmetrʹi ̯a

Wiktionary

Powiązane:

 przym. spektrometryczny

Wiktionary


spektroskop

przyrząd rozszczepiający promieniowanie i umożliwiający obserwację otrzymanego widma


SJP.pl

Spektroskop – przyrząd służący do przeprowadzania zdalnej analizy poprzez badanie widma odpowiadającego określonemu rodzajowi promieniowania (np. promieniowanie świetlne, rentgenowskie, akustyczne).

Spektroskop optyczny jest to przyrząd służący do otrzymywania i analizowania widm promieniowania świetlnego (od podczerwieni do nadfioletu). Składa się z poziomej tarczy z podziałką kątową, w środku której umieszczony jest pryzmat lub siatka dyfrakcyjna, lunety obracanej wokół tarczy oraz kolimatora, wyposażonego w źródło światła.

Wikipedia


spektroskopia

Spektroskopia, spektrometria – nauka o powstawaniu i interpretacji widm, uzyskanych w wyniku oddziaływań wszelkich rodzajów promieniowania na materię rozumianą jako zbiorowisko atomów i cząsteczek. Spektroskopia jest też często rozumiana jako ogólna nazwa wszelkich technik analitycznych polegających na generowaniu i interpretacji widm (popularnych w analizie chemicznej, np. kolorymetria, spektrofotometria).

Wikipedia


spektroskopowy

przymiotnik od: spektroskop


SJP.pl


spektrum

spectrum [czytaj: spektrum]
1. uporządkowany zbiór jakichś zjawisk, pojęć itp. rozpatrywany w całości;
2. zakres lub zasięg jakiegoś zjawiska;
3. widmo optyczne


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) fiz. rozkład wielkości fizycznej w funkcji energii lub częstotliwości, długości fali, itp.; ; ;

 (1.2) mat. zbiór wszystkich wartości własnych danej macierzy kwadratowej lub, ogólniej, operatora liniowego; ;

 (1.3) zbiór wielu zjawisk czy pojęć, które rozciągają się od jednej wartości skrajnej do drugiej

 (1.4) psych. jednostka (lub zbiór pojęć) pojmowana lub dostrzegana jako całość

Wiktionary

  • barwy proste (spektralne)
  • Spektrum – program popularnonaukowy, poświęcony nauce i technice.
  • Spektrum – czeska stacja telewizyjna dokumentalna.
  • gamut
  • przestrzeń barw
  • spektroskop
  • Spektrum – hala widowiskowa w Oslo.
  • Spektrum – wieżowiec w Warszawie, dawniej TP S.A. Tower (była siedziba TP).
  • widmo akustyczne
  • widmo optyczne
  • widmo (spektroskopia)
  • widmo (matematyka)

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Ostatnio zmierzone spektrum było bardzo zaszumione i nie użyliśmy go do analizy.

 (1.2) Znaleźć spektrum macierzy diagonalnej jest trywialnie – to elementy stojące na przekątnej.

 (1.3) Przed nami pojawiło się całe spektrum możliwości.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈspɛktrũm, AS: spektrũm

Wiktionary

Powiązane:

 przym. spektralny

 przysł. spektralnie

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1-2) widmo

Wiktionary


spekulacja

1. przeprowadzanie ryzykownych transakcji obliczonych na szybki, duży zysk; spekulanctwo;
2. teoretyczne dociekanie nieopierające się na doświadczeniu, niedające się sprawdzić


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) myślenie oderwane od rzeczywistości, niedające się sprawdzić

 (1.2) ekon. nieuczciwe przedsięwzięcie, wykupywanie i odsprzedaż z dużym zyskiem towarów, na które popyt przewyższa podaż

Wiktionary

Spekulacja – jeden z motywów transakcji kupna-sprzedaży. Celem spekulacji jest osiągnięcie określonego dochodu (zysku) poprzez wykorzystanie przewidywanych zmian cenowych. Przedmiotami transakcji tych są najczęściej instrumenty finansowe, dobra materialne lub nieruchomości.

Wikipedia

Powiązane:

 rzecz. spekulant m., spekulantka ż., spekulowanie n.

 czas. spekulować

 przym. spekulacyjny, spekulancki, spekulatywny

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) domysł, domniemanie, dedukcja, dociekanie, dywagacja, roztrząsanie

Wiktionary


spekulacje

1. przeprowadzanie ryzykownych transakcji obliczonych na szybki, duży zysk; spekulanctwo;
2. teoretyczne dociekanie nieopierające się na doświadczeniu, niedające się sprawdzić


SJP.pl

Spekulacje – wydana w roku 1985 antologia amerykańskich opowiadań science fiction, pod redakcją Isaaca Asimova i Alice Laurance, w przekładzie Bogdana Barana.

Antologia zawiera opowiadania napisane specjalnie na zamówienie redaktorów. Książkę wydało Wydawnictwo Literackie w ramach serii wydawniczej Fantastyka i Groza.

Wikipedia


spekulacyjny

przymiotnik od: spekulacja


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) ekon. związany z spekulacją, dotyczący spekulacji

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. spekulant mos., spekulantka ż., spekulacja ż., spekulanctwo n., spekulowanie n.

 czas. spekulować ndk.

 przym. spekulancki, spekulatywny

 przysł. spekulacyjnie

Wiktionary


spekulancki

dotyczący spekulanta


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z spekulantem, dotyczący spekulanta

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. spekulant mos., spekulantka ż., spekulacja ż., spekulanctwo n., spekulowanie n.

 czas. spekulować

 przym. spekulacyjny

 przysł. spekulacyjnie

Wiktionary


spekulanctwo

przeprowadzanie ryzykownych transakcji obliczonych na szybki, duży zysk; spekulacja


SJP.pl


spekulant

człowiek poszukujący okazji do szybkich, intratnych transakcji, trudniący się operacjami handlowymi (nie zawsze uczciwymi)


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) człowiek kupujący coś po niskiej cenie z zamiarem sprzedaży po wyższej;

Wiktionary

Spekulant – osoba zarabiająca na wahaniach cen. Skupuje ona dany produkt, licząc że jego cena wzrośnie w danym okresie, co z kolei daje możliwość jego odsprzedaży i zarobienia na różnicy cen.

Spekulacja wiąże się z dużym ryzykiem. Współcześnie jest kojarzona głównie z rynkami finansowymi.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) — Cóż to — zaperzył się — moich krewnych uważasz pani za spekulantów?

Wiktionary

Wymowa:

IPA: spɛˈkulãnt, AS: spekulãnt

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. spekulacja ż., spekulanctwo n., spekulowanie n.

:: fż. spekulantka ż.

 czas. spekulować

 przym. spekulancki, spekulacyjny

 przysł. spekulacyjnie

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) paskarz, kombinator

Wiktionary


spekulantka

spekulant


SJP.pl

Patrz:

spekulant

spekulatywność

spekulatywny


SJP.pl

Patrz:

spekulatywny

spekulatywny

1. nieliczący się z doświadczeniem i praktyką, oparty na myśleniu abstrakcyjnym i spekulacji;
2. oderwany od rzeczywistości, abstrakcyjny


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) dotyczący przypuszczeń, domysłów lub rozważań bez oparcia w pewnych faktach

 (1.2) ekon. związany z ryzykownym inwestowaniem w celu osiągnięcia szybkiego zysku

 (1.3) filoz. oparty na czysto intelektualnych rozważaniach, bez poparcia w praktyce; oderwany od rzeczywistości

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. spekulacja ż.

 przym. spekulacyjny

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1-2) war. spekulacyjny

 (1.1) domyślny

 (1.2) ryzykowny

 (1.3) abstrakcyjny

Wiktionary


spekulować

1. prowadzić działalność, polegającą na tanim skupie i drogiej sprzedaży towarów lub usług;
2. snuć przypuszczenia


SJP.pl

czasownik nieprzechodni niedokonany (dk. brak)

 (1.1) hand. bank. kupować coś i sprzedawać drożej w celu zarobkowym

 (1.2) książk. przen. rozgrywać coś, kombinować by uzyskać korzyści

 (1.3) książk. filoz. myśleć bez opierania się na doświadczeniu lub w oderwaniu od życia

 (1.4) przest. roztrząsać w myślach

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Banki spekulują obligacjami i papierami wartościowymi.

 (1.1) Wuj Henryk przed laty spekulował na kursie dolara, ale mówi, że się nie opłacało.

 (1.2) Byli i tacy mojżeszowi, którzy spekulowali na nieszczęściu swych ziomków.

 (1.3) Dziennikarze spekulują i teoretyzują nad wyborem następcy świętego Piotra.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. spekulowanie n., spekulacja ż., spekulanctwo n., spekulant mos., spekulantka ż.

 przym. spekulancki, spekulacyjny

 przysł. spekulatywnie

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) kombinować

 (1.4) zachodzić w głowę, snuć domysły

Wiktionary


spekulowanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) hand. wykupywanie towarów a następnie ich odprzedaż z nadmiernym zyskiem

 (1.2) myślenie w sposób spekulatywny

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. spekulacja ż., spekulant m., spekulantka ż., przespekulowanie n.

 czas. spekulować ndk., przespekulować dk.

 przym. spekulacyjny, spekulancki

 przysł. spekulacyjnie

Wiktionary


speleo-

temat słowotwórczy

 (1.1) pierwszy człon wyrazów złożonych wskazujący na ich związek znaczeniowy z jaskiniami

Wiktionary

Przykłady

składnia.

kolokacje.

 (1.1) speleofauna • speleoklub • speleologia • speleoterapia

synonimy.

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

frazeologia.

etymologia.

 etym|łac|spelaeum. < etym|gr|σπήλαιον. → jaskinia

uwagi.

tłumaczenia.

* włoski: (1.1) speleo-

źródła.

== speleo- (język włoski.) ==

wymowa.

znaczenia.

temat słowotwórczy

 (1.1) speleo-

odmiana.

przykłady.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: spɛˈlɛɔ, AS: speleo

Wiktionary


speleofauna

ogół zwierząt zamieszkujących jaskinie


SJP.pl

Wikipedia


speleoflora

ogół roślin występujących głównie w jaskiniach


SJP.pl


speleolog

specjalista zajmujący się budową i pochodzeniem jaskiń; jaskinioznawca


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) nauk. naukowiec zajmujący się speleologią

 (1.2) osoba eksplorująca jaskinie

Wiktionary

Speleologia (łac. spelaeum z stgr. σπήλαιον „jaskinia” i -λογία od λόγος „mowa, nauka”) – nauka o jaskiniach. Przedmiotami zainteresowania speleologii są m.in.: geneza i rozwój jaskiń, cechy środowiska przyrodniczego jaskiń (mikroklimat, stosunki wodne, przyroda ożywiona – flora i fauna itp.), problemy ochrony i in. Jaskinie są również obiektem zainteresowania innych nauk, m.in.: geologii, hydrogeologii, paleontologii, archeologii, turyzmu.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Wraz z innymi speleologami odkrył kilka jaskiń w Andach.

 (1.2) W jej sklepie, oprócz alpinistów, zaopatrują się też speleolodzy amatorzy i w ogóle ambitniejsi turyści górscy.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. speleologia ż.

 przym. speleologiczny

Wiktionary

Synonimy:

 (1.2) grotołaz

Wiktionary


speleologia

1. dział geologii zajmujący się budową i pochodzeniem jaskiń; jaskinioznawstwo;
2. odkrywanie i penetracja jaskiń


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) geol. nauka o jaskiniach;

Wiktionary

Speleologia (łac. spelaeum z stgr. σπήλαιον „jaskinia” i -λογία od λόγος „mowa, nauka”) – nauka o jaskiniach. Przedmiotami zainteresowania speleologii są m.in.: geneza i rozwój jaskiń, cechy środowiska przyrodniczego jaskiń (mikroklimat, stosunki wodne, przyroda ożywiona – flora i fauna itp.), problemy ochrony i in. Jaskinie są również obiektem zainteresowania innych nauk, m.in.: geologii, hydrogeologii, paleontologii, archeologii, turyzmu.

Wikipedia

Przykłady

składnia.

kolokacje.

synonimy.

 (1.1) jaskinioznawstwo

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

 (1.1) geologia

meronimy.

pokrewne.

 rzecz. speleolog mos.

 przym. speleologiczny

frazeologia.

etymologia.

 etymn|speleo-|-logia.

uwagi.

 Liczba mnoga w tabeli odmiany została podana za Słownikiem gramatycznym języka polskiego. Inne słowniki (np.: Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego, Uniwersalny słownik języka polskiego) odnotowują, że rzeczownik ten nie tworzy liczby mnogiej.

tłumaczenia.

* angielski: (1.1) speleology

* asturyjski: (1.1) espeleoloxía ż.

* baskijski: (1.1) espeleologia

* białoruski: (1.1) спелеалогія ż.

* bułgarski: (1.1) спелеология ż.

* czeski: (1.1) speleologie ż.

* duński: (1.1) speleologi w.

* francuski: (1.1) spéléologie ż.

* hiszpański: (1.1) espeleología ż.

* rosyjski: (1.1) спелеоло́гия ż.

* szwedzki: (1.1) speleologi w.

* ukraiński: (1.1) спелеоло́гія ż.

* węgierski: (1.1) szpeleológia, barlangtan

* włoski: (1.1) speleologia ż.

źródła.

== speleologia (język włoski.) ==

wymowa.

 IPA|spe.le.o.lo.'ʤi.a.

znaczenia.

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) speleologia

odmiana.

przykłady.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌspɛlɛɔˈlɔɟja, AS: speleoloǵi ̯a

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. speleolog mos.

 przym. speleologiczny

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) jaskinioznawstwo

Wiktionary


speleologiczny

przymiotnik od: speleologia


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) geol. związany z speleologią, dotyczący speleologii

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. speleologia ż., speleolog mos.

Wiktionary


speleolożka

speleolog


SJP.pl

Patrz:

speleolog

spellchecker

[czytaj: spelczeker] program komputerowy do wyszukiwania i poprawiania błędów zapisu; korektor


SJP.pl


speluna

miejsce schadzek ludzi z tak zwanego marginesu społecznego; melina


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) zgrub. od spelunka

 (1.2) matecznik marginesu społecznego

 (1.3) licha knajpa

Wiktionary

Przykłady

 (1.2) Wieczorami, po okradzeniu podróżnych, wracali do speluny w przydworcowej kamienicy.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. spelunka ż.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.2) melina

Wiktionary


spelunka

lokal, w którym się zwykle spotykają elementy przestępcze; obskurna knajpa, speluna, melina


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) przestępczy matecznik

 (1.2) licha knajpa

 (1.3) daw. jaskinia

 (1.4) daw. nora

Wiktionary

Przykłady

 (1.2) Grog kupił w jednej z nadbrzeżnych spelunek.

 (1.2) W spelunkach, tam, gdzie granda wódkę piła, i Stasiek pił, choć serce z bólu łka.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz.

:: zgrub. speluna ż.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.2) pot. posp. mordownia

Wiktionary


spelunkowy

przymiotnik od: spelunka


SJP.pl


spenalizować

uczynić karalnym, wpisać do systemu kar przewidzianych w kodeksie karnym


SJP.pl


spencer

1. krótka dwurzędowa kurtka;
2. dawniej: ubiór męski przypominający frak z obciętymi połami,
3. dawniej: damski kaftanik noszony na sukni


SJP.pl

Miejscowości w USA:

  • Spencer – miasto w stanie Idaho, w hrabstwie Clark
  • Spencer – miejscowość w stanie Indiana, w hrabstwie Owen
  • Spencer – miasto w stanie Iowa, w hrabstwie Clay
  • Spencer – miasto w stanie Massachusetts, w hrabstwie Worcester
  • Spencer – jednostka osadnicza w stanie Massachusetts, w hrabstwie Worcester
  • Spencer – wieś w stanie Nebraska, w hrabstwie Boyd
  • Spencer – wieś w stanie Nowy Jork, w hrabstwie Tioga
  • Spencer – miasto w stanie Nowy Jork, w hrabstwie Tioga
  • Spencer – miasto w stanie Karolina Północna, w hrabstwie Rowan
  • Spencer – wieś w stanie Ohio, w hrabstwie Medina
  • Spencer – miasto w stanie Oklahoma, w hrabstwie Oklahoma
  • Spencer – miasto w stanie Dakota Południowa, w hrabstwie McCook
  • Spencer – miejscowość w stanie Tennessee, w hrabstwie Van Buren
  • Spencer – miasto w stanie Wirginia Zachodnia, w hrabstwie Roane
  • Spencer – miasto w stanie Wisconsin, w hrabstwie Marathon
  • Spencer – wieś w stanie Wisconsin, w hrabstwie Marathon

Wikipedia


spencerek

zdrobnienie od: spencer


SJP.pl


spencerowski

[czytaj: spenserowski] przymiotnik dzierżawczy - należący do Spencera lub z nim związany


SJP.pl


spendować

dawniej: łożyć na coś pieniądze; wydatkować


SJP.pl


spengler

Spengler:

  • Oswald (Arnold Gottfried) Spengler
  • Nikolaus Michael Spengler, malarz niemiecki zatrudniony
  • Puchar Spenglera ((ang.) Spengler Cup)

Wikipedia


speniać

młodzieżowo: wystraszyć się, stchórzyć; wydygać, zestrachać się, zastrachać się, wystrachać się


SJP.pl


speranca

obce imię żeńskie


SJP.pl


sperczyński

nazwisko


SJP.pl


sperdendosi

określenie wykonawcze: zanikając, przyciszając


SJP.pl


sperka

dawniej: słonina; szperka, spyrka, szpyrka


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) spoż. wędzona słonina

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Do kawałka wiszącej sperki przylatywały sikory.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) szperka, szpyrka; reg. śl. szpyrka.

Wiktionary


sperlać

pokrywać, obsypywać kroplami; zraszać


SJP.pl


sperlonga

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) geogr. miejscowość i gmina we Włoszech, w południowym Lacjum, w prowincji Latina;

Wiktionary

Sperlonga – miejscowość i gmina we Włoszech, w południowym Lacjum, w prowincji Latina. Miasto położone na wybrzeżu Morza Tyrreńskiego na trasie Terracina – Gaeta. Według danych na rok 2004 gminę zamieszkiwało 3091 osób, gęstość zaludnienia wynosi 171,7 os./km².

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Nocą 28 grudnia przeprawił się przez rzeczkę S. Anastasia kpt. Sznayder z dwiema kompaniami i rankiem ruszył na Sperlongę. Miasteczko to leżało nad morzem, na wysokim skalistym wzniesieniu i otoczone było bagnami, kanałami i zaroślami. Tylko niewielkie tereny koło miasta były uprawne. Toteż 1257 mieszkańców Sperlongi żyło głównie z rybołówstwa, polowania i kontrabandy. Nie trudnili się oni jednak rozbojem i uchodzili za ludzi spokojnych. Stojący tu garnizon neapolitański na wiadomość o zbliżaniu się Polaków cofnął się (…)

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ʃp'lɔŋgə

Wiktionary


sperma

płyn zawierający plemniki, wytwarzany przez narządy rozrodcze mężczyzn i samców zwierząt; nasienie


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) fizj. płyn, w którym plemniki wydostają się z ciała samca;

Wiktionary

Sperma, nasienie – płynna wydzielina, na którą składają się produkty jąder, pęcherzyków nasiennych, najądrzy, gruczołów opuszkowo-cewkowych oraz gruczołu krokowego. Jest wyrzucana przez cewkę moczową podczas ejakulacji (wytrysku). Ma barwę bliską kolorowi mleka. Normalny ejakulat ma odczyn słabo zasadowy (u człowieka pH 7,2), umożliwia to ruchliwość plemnikom, które w środowisku kwaśnym (takim jak występujące w pochwie) byłyby nieruchliwe. Dokładna wartość pH u samców różnych zwierząt jest podobna, jednak gatunkowo zmienna; przykładowo u psów jest to 6,6–6,8 pH, u knura 7,2–7,9 pH. Skład chemiczny spermy zależy w pewnym stopniu od odżywiania.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Przed bankiem spermy ustawiła się kolejka młodych mężczyzn chcących zarobić na oddaniu nasienia.

 (1.1) Sperma szczupłych mężczyzn jest nie tylko wyższej jakości, ale także jest jej więcej niż u otyłych. U panów z nadwagą wzrasta ryzyko uszkodzeń DNA plemników.

 (1.1) Panu się sperma rzuciła na mózg, to jasne.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈspɛrma, AS: sperma

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. spermatozoid mrz., aspermia ż.

 przym. spermowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) nasienie, ejakulat

Wiktionary


spermacet

płynny tłuszcz, wypełniający przestrzenie jamiste w przedniej części głowy kaszalota; olbrot


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) chem. zool. półpłynna substancja występująca w głowie kaszalota;

Wiktionary

Spermacet, olbrot (łac. cetaceum) – półpłynna substancja występująca w głowie kaszalota, w zbiorniku nad prawym przewodem nosowym. Składa się głównie z estrów palmityny i alkoholu cetylowego.

Swą półpłynną konsystencję spermacet zachowuje tylko wewnątrz żywego zwierzęcia (w temperaturze jego ciała), natomiast po zetknięciu z powietrzem zastyga. Z dużego kaszalota można uzyskać do dwóch ton tej substancji. Ze spermacetu produkowano świece, maści, kremy, leki, kredki, a nawet atrament. Olej spermacetowy (olej olbrotowy) był w XIX wieku i na początku XX wieku najlepszym smarem maszynowym. Z czasem został zastąpiony olejami roślinnymi i syntetycznymi. Obecnie stosowany jest w przemyśle farmaceutycznym.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Podobnie jak ambrę czy spermacet, wielorybnicy pozyskiwali tran z ciał wielorybów.

Wiktionary

Powiązane:

 przym. spermacetowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) olbrot

Wiktionary


spermacetowy

1. spermacet;
2. kaszalot spermacetowy - gatunek ssaka morskiego; potwal


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) sporządzony ze spermacetu

 (1.2) związany ze spermacetem, dotyczący spermacetu

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. spermacet mrz.

Wiktionary


spermacja

w zootechnice: wytwarzanie spermy przez samce zwierząt


SJP.pl

Spermacjum – nieuwiciona gameta męska. W odróżnieniu od typowych plemników, nie mając wici, spermacja nie są zdolne do aktywnego ruchu lub mogą w niewielkim zakresie wykonywać ruchy pełzakowate lub ślizgowe. U krasnorostów spermacja wytwarzane są w plemniach (zwykle na końcu nici). Po uwolnieniu do wody wydzielają poza komórkę polisacharydy, tworząc wypustki ułatwiające dryfowanie i przyleganie do włostka gamety żeńskiej (karpogonium).

Wikipedia


spermacjum

nieposiadający wici plemnik niektórych roślin, gameta męska bez możliwości czynnego ruchu


SJP.pl

Spermacjum – nieuwiciona gameta męska. W odróżnieniu od typowych plemników, nie mając wici, spermacja nie są zdolne do aktywnego ruchu lub mogą w niewielkim zakresie wykonywać ruchy pełzakowate lub ślizgowe. U krasnorostów spermacja wytwarzane są w plemniach (zwykle na końcu nici). Po uwolnieniu do wody wydzielają poza komórkę polisacharydy, tworząc wypustki ułatwiające dryfowanie i przyleganie do włostka gamety żeńskiej (karpogonium).

Wikipedia


spermatocyt

w biologii: niedojrzała komórka rozrodcza męska stanowiąca formę przejściową w procesie tworzenia plemników


SJP.pl


spermatocytogeneza

Spermatogeneza (spermogeneza) – proces powstawania i dojrzewania plemników – gamet męskich, który odbywa się w jądrach – gonadach męskich.

Dzięki niemu komórki macierzyste (spermatogonia) rozwijają się w dojrzałe plemniki. Proces ten rozpoczyna się w okresie pokwitania i ma trzy fazy: spermatogoniogenezę (podziały mitotyczne), spermatocytogenezę (podziały mejotyczne) oraz spermiogenezę (przeobrażenie spermatyd w plemniki). Zachodzi on w kanalikach nasiennych jądra.

Wikipedia


spermatofagia

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) odżywianie się nasionami innego gatunku

Wiktionary


spermatofor

pakiet plemników, który samiec przekazuje samicy podczas godów; wytwarzany m.in. przez skorpiony, ślimaki, niektóre ryby


SJP.pl

Spermatofor, plemniomieszek – wytwarzany przez samca u niektórych gatunków zwierząt pakiet plemników otoczonych osłonką, który przekazywany jest samicy podczas godów. Spermatofory wytwarzane są przez pierścienice (pijawki) mięczaki, stawonogi (owady, skorupiaki, pareczniki), płazy, niektóre ryby.

Wikipedia


spermatogeneza

w biologii: proces tworzenia się i dojrzewania plemników w męskim gruczole rozrodczym


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) fizj. proces tworzenia plemników w jądrach

Wiktionary

Spermatogeneza (spermogeneza) – proces powstawania i dojrzewania plemników – gamet męskich, który odbywa się w jądrach – gonadach męskich.

Dzięki niemu komórki macierzyste (spermatogonia) rozwijają się w dojrzałe plemniki. Proces ten rozpoczyna się w okresie pokwitania i ma trzy fazy: spermatogoniogenezę (podziały mitotyczne), spermatocytogenezę (podziały mejotyczne) oraz spermiogenezę (przeobrażenie spermatyd w plemniki). Zachodzi on w kanalikach nasiennych jądra.

Wikipedia

Powiązane:

 rzecz. spermatozoid mrz.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) spermogeneza

Wiktionary


spermatogonia

w biologii: pierwotna komórka rozrodcza męska u zwierząt i człowieka, z której powstają plemniki; spermatogonia


SJP.pl


spermatogonium

w biologii: pierwotna komórka rozrodcza męska u zwierząt i człowieka, z której powstają plemniki; spermatogonia


SJP.pl

Spermatogonium (l.mn. spermatogonia), męska komórka prapłciowa – diploidalna komórka macierzysta plemników, która powstaje w czasie embriogenezy z gonocytów (pierwotnych komórek płciowych) i wyściela kanaliki nasienne jąder. Podlega spermatogenezie podczas dojrzewania płciowego, w wyniku której z niektórych z nich powstaną, na drodze mitozy, spermatocyty.

Wikipedia


spermatozoa

plemniki


SJP.pl


spermatozoid

plemnik zwierząt, człowieka i niektórych roślin; spermatozoon


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) biol. med. plemnik, męska komórka rozrodcza – u ludzi, zwierząt i niektórych roślin

Wiktionary

Plemnik, spermatozoid – gameta męska, haploidalna komórka rozrodcza wytwarzana przez gonadę osobnika płci męskiej służąca do rozmnażania płciowego. Plemniki występują zarówno u zwierząt, jak i u roślin.

Plemniki po raz pierwszy zaobserwował w 1677 roku Antoni van Leeuwenhoek. U człowieka zwykle w jednej porcji nasienia wydzielanego podczas wytrysku jest od 100 do 500 milionów plemników.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Mitochondrialny DNA jest dziedziczone tylko po matce, ponieważ główka spermatozoidu nie zawiera mitochondriów.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌspɛrmatɔˈzɔjit, AS: spermatozoi ̯it

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. sperma ż., spermatogeneza ż.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) plemnik

Wiktionary


spermatozoon

plemnik zwierząt, człowieka i niektórych roślin; spermatozoid


SJP.pl


spermatyda

męska haploidalna komórka płciowa, z której powstaje plemnik; niedojrzały plemnik


SJP.pl


spermatyzacja

Spermatyzacja – jeden ze sposobów rozmnażania płciowego. Polega na połączeniu się haploidalnego zarodnika typu spermacjum ze strzępką haploidalnej grzybni. Może nastąpić tylko wtedy, gdy zarodnik i grzybnia należą do różnych typów płciowych oznaczanych jako (+) i (–). W wyniku kontaktu spermacjum z grzybnią następuje plazmogamia, kariogamia dopiero po dłuższej przerwie. Tego typu rozmnażanie występuje u podstawczaków z rzędu rdzowców (Pucciniales) oraz u wielu workowców.

Wikipedia


spermiarz

pejoratywnie: mężczyzna nieobyty w kontaktach z kobietami, zwykle uzależniony od pornografii i masturbacji


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) slang. obraź. mężczyzna ciągle myślący o seksie, który przez jednoczesny brak intymnych relacji z kobietami wykazuje poddańczą postawę wobec nich

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) (…) przegryw może być spermiarzem, ale nie zawsze nim jest. Są przegrywy z honorem, które nie spermią do l0ch sic. tak jak robią to spermiarze.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. spermiarstwo mrz.

 przym. spermiarski

 czas. spermić

 przysł. spermiarsko

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) kukold, białorycerz, pantoflarz

Wiktionary


spermidyna

organiczny związek chemiczny z grupy poliamin, chroniący DNA plemników przed kwasowym środowiskiem pochwy


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) biochem. organiczny związek chemiczny z grupy poliamin, ochrania DNA plemników przed kwasowym środowiskiem pochwy, reguluje laktację ssaków;

Wiktionary

Spermidyna – organiczny związek chemiczny należący do poliamin.

Biologiczną rolą spermidyny jest ochrona DNA plemników przed kwasowym środowiskiem pochwy, które mogłoby spowodować jego denaturację, gdyż same są zasadowe. Ponadto spermidyna wraz z putrescyną i sperminą, reguluje laktację ssaków.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Do tej pory wykazano, że podawanie spermidyny wydłuża życie myszy o trzydzieści procent.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌspɛrmʲiˈdɨ̃na, AS: spermʹidna

Wiktionary


spermina

organiczny związek chemiczny z grupy poliamin, powstający ze spermidyny


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) biochem. organiczny związek chemiczny z grupy poliamin, bierze udział w metabolizmie wszystkich komórek organizmów eukariotycznych, wchodzi w skład spermy;

Wiktionary

Spermina – organiczny związek chemiczny z grupy poliamin. Związek ten bierze udział w metabolizmie wszystkich komórek organizmów eukariotycznych.

Powstaje ze spermidyny. Można ją odnaleźć w szerokiej gamie tkanek i organizmów, jest także niezbędnym czynnikiem wzrostowym dla niektórych bakterii. Występuje w formie polikationowej we wszystkich wartościach pH.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Kryształy fosforanu sperminy zostały po raz pierwszy opisane przez Antona van Leeuvenhoeka w 1678 roku.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: spɛrˈmʲĩna, AS: spermʹĩna

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) gerontyna, muskulamina, neurydyna

Wiktionary


spermiogeneza

etap spermatogenezy, w którym spermatydy przekształcają się w dojrzałe plemniki


SJP.pl

Spermatogeneza (spermogeneza) – proces powstawania i dojrzewania plemników – gamet męskich, który odbywa się w jądrach – gonadach męskich.

Dzięki niemu komórki macierzyste (spermatogonia) rozwijają się w dojrzałe plemniki. Proces ten rozpoczyna się w okresie pokwitania i ma trzy fazy: spermatogoniogenezę (podziały mitotyczne), spermatocytogenezę (podziały mejotyczne) oraz spermiogenezę (przeobrażenie spermatyd w plemniki). Zachodzi on w kanalikach nasiennych jądra.

Wikipedia


spermiogram

badanie jakości i ilości nasienia


SJP.pl


spermowy

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z spermą, dotyczący spermy

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. sperma ż.

Wiktionary


spermutować

ustawić elementy danego zbioru skończonego w określony sposób


SJP.pl


spersonalizować

1. dostosować coś (np. urządzenia, usługi, oferty) do potrzeb indywidualnego użytkownika, np. spersonalizować informacje;
2. trwale nanieść dane osobowe na dokument, np. spersonalizować paszport;
3. nadać czemuś charakter osobisty, nastawiony na poszanowanie drugiej osoby, np. spersonalizować życie w rodzinie;
4. powiązać pewne fakty i problemy z daną osobą zamiast ująć je ogólnie, np. spersonalizować obietnicę


SJP.pl


spersonifikować

1. nadać cechy ludzkie zwierzętom, przedmiotom lub zjawiskom; upersonifikować;
2. uczynić umownym znakiem idei, rzeczy, osoby itp.; upersonifikować, uosobić;
3. zostać najlepszym lub typowym reprezentantem jakichś cech, poglądów lub wartości; upersonifikować, uosobić;
4. dostosować do potrzeb lub oczekiwań odbiorcy; spersonalizować


SJP.pl


speryfrazować

zastosować peryfrazę (omówienie, zabieg stylistyczny polegający na zastąpieniu konkretnej nazwy czegoś przez charakterystykę, opis lub metaforę)


SJP.pl


sperylit

minerał, arsenek platyny


SJP.pl


spessartyn

minerał z grupy granatów


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) miner. minerał z gromady krzemianów, zaliczany do grupy granatów;

Wiktionary

Spessartyn – minerał z gromady krzemianów, jest odmianą manganowo-glinową granatu. Należy do grupy minerałów rzadkich.

Nazwa pochodzi od miasta Spessart w Bawarii w Niemczech, gdzie minerał ten odkryto po raz pierwszy.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: spɛsˈːartɨ̃n, AS: spe•sartỹn

Wiktionary


spessartyt

magmowa skała żyłowa z grupy lamprofirów


SJP.pl


speszony

wprowadzić w zakłopotanie, pozbawić pewności siebie


SJP.pl


speszyć

wprowadzić w zakłopotanie, pozbawić pewności siebie


SJP.pl

czasownik przechodni dokonany (ndk. peszyć)

 (1.1) dokonany od|peszyć.

czasownik zwrotny dokonany speszyć się (ndk. peszyć się)

 (2.1) dokonany od|peszyć się.

Wiktionary


spętać

nałożyć pęta, związać (np. kończyny) by ograniczyć albo całkowicie wykluczyć możliwość poruszania się


SJP.pl


spetryfikowany

utrwalony w pewnej formie; zakonserwowany


SJP.pl


spełniać

1. wywiązywać się z obietnicy lub przyrzeczenia;
2. mieć wymagane cechy, własności, kompetencje itp.


SJP.pl

czasownik przechodni niedokonany (dk. spełnić)

 (1.1) robić to, czego wymagają obowiązki, obietnice, czyjeś polecenia

 (1.2) być zgodnym z wymaganiami

 (1.3) mat. po podstawieniu do formy zdaniowej (np. równania), dawać w wyniku prawdę

czasownik zwrotny niedokonany spełniać się (dk. spełnić się)

 (2.1) urzeczywistniać się

 (2.2) realizować się, czuć satysfakcję ze swojej pracy, roli, stanowiska

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Dobrze spełnia swoje obowiązki.

 (1.2) Ta część nie spełnia wymogów specyfikacji technicznej.

 (1.2) Twoja karta graficzna nie spełnia minimalnych wymagań „Wieśka”.

 (1.3) Równanie kwadratowe jest spełniane przez co najwyżej dwa pierwiastki.

 (2.1) Oby zawsze spełniały się wszystkie twoje życzenia.

 (2.2) Świetnie się spełnia w roli ojca.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈspɛwʲɲät͡ɕ, AS: speu̯ʹńäć

Wiktionary

Powiązane:

 dk. spełnić

 rzecz. spełnianie n., spełnienie n.

 przym. spełniony

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) czynić zadość, zadośćuczynić, ziszczać, urzeczywistniać, wykonywać, wywiązywać się z czegoś, wypełniać, realizować, ziszczać

Wiktionary


spełnialność

w matematyce: cecha elementów spełnialnych


SJP.pl

Problem spełnialności – zagadnienie rachunku zdań, określające czy dla danej formuły logicznej istnieje takie podstawienie (wartościowanie) zmiennych zdaniowych, żeby formuła była prawdziwa. Jest ono równoważne negacji odpowiedzi na pytanie czy „negacja tej formuły jest tautologią”.

Wikipedia


spełnialny

zdolny do bycia spełnionym


SJP.pl


spełnianie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|spełniać.

Wiktionary

Powiązane:

 czas. spełniać ndk.

Wiktionary


spełnić

1. wywiązać się z obietnicy lub przyrzeczenia;
2. nabyć wymagane cechy, własności, kompetencje itp.


SJP.pl

czasownik przechodni dokonany (ndk. spełniać)

 (1.1) dokonany od|spełniać.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈspɛwʲɲit͡ɕ, AS: speu̯ʹńić

Wiktionary

Powiązane:

 czas. pełnić, spełniać

 rzecz. spełnienie n.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) zrealizować

Wiktionary


spełnienie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|spełnić.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: spɛwʲˈɲɛ̇̃ɲɛ, AS: speu̯ʹńė̃ńe

Wiktionary

Powiązane:

 czas. spełnić dk., spełniać ndk.

Wiktionary


spełniony

taki, który się spełnił, urzeczywistnił


SJP.pl


spełznąć

1. pełznąc zejść z czegoś, zsunąć się;
2. dawniej: minąć, upłynąć bez pożądanych rezultatów


SJP.pl


spełznięty

taki, który spełznął (został odbarwiony przez słońce); spełźnięty, spełzły; spłowiały


SJP.pl


spełzły

taki, który spełzł (został odbarwiony przez słońce); spełźnięty, spełznięty; spłowiały


SJP.pl


spf

skrót od: sun protection factor - wskaźnik ochrony przeciwsłonecznej


SJP.pl


sphinx

  • Sphinx – sieć restauracji
  • Sphinx AT 2000 – szwajcarski pistolet samopowtarzalny
Astronomia
  • (896) Sphinx – planetoida z pasa głównego asteroid
  • Obserwatorium Sphinx – obserwatorium astronomiczne położone w Szwajcarii

Wikipedia


sphotoshopować

[czytaj: sfotoszopować] obrobić zdjęcie lub film w programie graficznym; sfotoszopować, wyfotoszopować, wyphotoshopować


SJP.pl


spi

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) = praw. sąd pierwszej instancji

Wiktionary

spi (z ang. samples per inch – próbek na cal) – jednostka rozdzielczości skanerów określająca częstość wykonywanych próbkowań obrazu, która jest wykonywana przez przetworniki urządzenia rejestrującego.

Do określenia rozdzielczości drukarek, ploterów, naświetlarek wykorzystuje się parametr dpi.

Wikipedia


spiąć

połączyć jakieś rzeczy, dwie części czegoś za pomocą klamerki, szpilki, itp.


SJP.pl

czasownik przechodni dokonany (ndk. spinać)

 (1.1) dokonany od|spinać.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: spʲjɔ̇̃ɲt͡ɕ, AS: spʹi ̯o̊̃ńć

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. spinka ż., spięcie n., spinacz mos./mrz.

 czas. spinać ndk.

Wiktionary


śpiący

zmęczony, pragnący snu; senny


SJP.pl

forma czasownika.

 (1.1) ims. przymiotnikowy czynny od: spać; taki, który już śpi

przymiotnik

 (2.1) taki, któremu chce się spać

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (3.1) gwara. taniec ludowy, odmiana lub fragment kujawiaka

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈɕpʲjɔ̃nt͡sɨ, AS: śpʹi ̯õncy

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. spanie n., śpiączka ż., śpioch m., śpiochy mos.

 czas. spać ndk., sypiać ndk., przysypiać ndk., przysnąć dk., pospać dk., przesypiać ndk., przespać dk., wyspać się dk., wysypiać się ndk., zasypiać ndk., zaspać dk.

 przym. wyspany, zaspany

 przysł. śpiąco

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) drzemiący

 (2.1) senny, ospały, zaspany

 (3.1) kolebany, ksebka

Wiktionary


śpiączka

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) med. głębokie zaburzenia świadomości z brakiem przytomności, niereagowaniem nawet na silne bodźce;

 (1.2) pot. nieodparta chęć zaśnięcia

Wiktionary

Śpiączka (z gr. κῶμα koma, co znaczy głęboki sen, łac. coma) – głębokie zaburzenie świadomości i przytomności, związane z rozpadem cyklu czuwania i wzbudzenia, objawiające się brakiem reakcji nawet na silne bodźce oraz uogólnionym bezruchem.

Wikipedia

Powiązane:

 przym. śpiączkowy, śpiący

 rzecz. śpiący mos.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) koma, nieprzytomność, nieświadomość

 (1.2) senność

Wiktionary


śpiączkowy

przymiotnik

 (1.1) med. dotyczący śpiączki, właściwy śpiączce

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. śpiączka ż.

Wiktionary


spianato

określenie wykonawcze: z prostotą, czysto, równo, spokojnie


SJP.pl

przysłówek

 (1.1) muz. równo, bez patosu

Wiktionary


spić

1. wypić górną warstwę jakiegoś płynu (np. spić śmietanę z mleka);
2. potocznie: doprowadzić kogoś do stanu zamroczenia alkoholowego; spoić


SJP.pl


spiccato

[czytaj: spikkato] technika gry na instrumentach strunowych, polegająca na wydobywaniu dźwięków przy pomocy lekkich odbić smyczka od struny; saltato


SJP.pl

Spiccato (wym. spikkato; wł. urywając) jest techniką artykulacji w grze na instrumentach smyczkowych i polega na specjalnie ostrym i krótkim pociąganiu smyczkiem przy każdej nucie ze zmianą kierunku smyczka; inaczej jest to ostre staccato. Jest to równocześnie jeden z rodzajów techniki smyczkowania. W zapisie nutowym sposób ten zaznaczony jest pionowymi klinami nad nutami.

Wikipedia


spichlerz

budynek przeznaczony do przechowywania zapasów żywnościowych; spichrz


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) roln. budynek służący za magazyn zbóż

Wiktionary

Spichlerz (spichrz, śpichlerz, elewator zbożowy) – jedno- lub kilkukondygnacyjna budowla przeznaczona do przechowywania materiałów sypkich, głównie ziaren zbóż – luzem lub w workach, charakteryzująca się zwartą bryłą, stromymi dachami, trójkątnymi szczytami i niewielkimi oknami.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ˈspʲixlɛʃ, AS: spʹiχleš

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. spichrz m.

:: zdrobn. spichlerzyk m.

 przym. spichlerzowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) spichrz, daw. swironek, gwara. świren, świernia

Wiktionary


spichlerzowy

przymiotnik od: spichlerz


SJP.pl


spichlerzyk

zdrobnienie od: spichlerz


SJP.pl


spichrz

budynek przeznaczony do przechowywania zapasów żywnościowych; spichlerz


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) archit. budynek, w którym przechowuje się ziarna zbóż;

Wiktionary

Spichlerz (spichrz, śpichlerz, elewator zbożowy) – jedno- lub kilkukondygnacyjna budowla przeznaczona do przechowywania materiałów sypkich, głównie ziaren zbóż – luzem lub w workach, charakteryzująca się zwartą bryłą, stromymi dachami, trójkątnymi szczytami i niewielkimi oknami.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: spʲixʃ, AS: spʹiχš

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. spichlerz m.

 przym. spichrzowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) war. spichlerz

Wiktionary


spichrzanka

omacnica spichrzanka - ćma z rodziny omacnicowatych, szkodnik domowy; mól spożywczy, mól kuchenny


SJP.pl


spichrzel

spichrzel surynamski - gatunek chrząszcza z rodziny spichrzelowatych


SJP.pl


spichrzelowate

o cechach spichrzelowatych (rodzina chrząszczy)


SJP.pl

Spichrzelowate (Silvanidae) – rodzina chrząszczy z podrzędu wielożernych.

Wikipedia


spichrzelowaty

o cechach spichrzelowatych (rodzina chrząszczy)


SJP.pl


spichrzeniowy

polegający na odkładaniu się substancji w żywym organizmie


SJP.pl


spichrzowy

przymiotnik od: spichrz


SJP.pl


spicz

potocznie: przemówienie; speech


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) pot. żart. krótkie przemówienie lub mowa

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Przyniesiono wino, i kapitan wypił naprzód za moje zdrowie stojąc, wyjąknąwszy rodzaj spiczu przed wychyleniem kieliszka.

 (1.1) W krótką przerwę wdarłem się ze spiczem o Kirku Douglasie, który nie dość, że aktor, to jeszcze znawca sztuki.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. spiker mos., spikerka ż.

 przym. spikerski

Wiktionary


spiczak

dawniej:
1. jednoroczny jeleń, którego pierwsze poroże nie ma odnóg; szpiczak;
2. narzędzie o spiczastym zakończeniu


SJP.pl

Spiczak (Brzeziński I, Spiczak-Brzeziński I, Spiczek, Zabawa odmienny) – kaszubski herb szlachecki, odmiana herbu Zabawa.

Wikipedia


śpiczasto

śpiczasty


SJP.pl

przysłówek

 (1.1) ostro, z ostrym, wąskim zakończeniem, w kształcie szpica

Wiktionary

Patrz:

śpiczasty

Wymowa:

IPA: spʲiˈt͡ʃastɔ, AS: spʹičasto

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. szpic m.

 przym. szpiczasty, spiczasty

 przysł. szpiczasto

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) szpiczasto

Wiktionary


spiczastogłowy

mający spiczastą głowę


SJP.pl


spiczastonosy

mający spiczasty nos


SJP.pl


spiczasty

zwężający się na końcu w szpic; szpiczasty; śpiczasty


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) mający ostre, wąskie zakończenie

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Przy fortepianie siedział wysoki pan o szlachetnej twarzy okolonej spiczastą, siwiejącą bródką.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: spʲiˈt͡ʃastɨ, AS: spʹičasty

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. szpic m., szpica ż., szpikulec m., szpilka ż.

 przysł. szpiczasto, spiczasto

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) szpiczasty, ostry

Wiktionary


spiczyn

Spiczyn – wieś w Polsce położona na Wysoczyźnie Lubartowskiej, w województwie lubelskim, w powiecie łęczyńskim, w gminie Spiczyn. Leży nad rzeką Bystrzycą (dopływ Wieprza), przy drodze wojewódzkiej nr 829.

Miejscowość jest sołectwem, siedzibą gminy Spiczyn. Według Narodowego Spisu Powszechnego z roku 2011 wieś liczyła 688 mieszkańców.

Wikipedia


spiczyński

przymiotnik od: Spiczyn


SJP.pl


spid

slangowa nazwa amfetaminy; speed


SJP.pl


spider

[czytaj: spajder]
1. środowiskowo:
a) kabriolet (samochód o nadwoziu ze składanym dachem);
b) otwarte nadwozie dwuosobowego samochodu sportowego; roadster, spyder;
2. samochód typu Alfa Romeo Spider;
3. samochód typu Renault Spider


SJP.pl

  • spider – rodzaj nadwozia
  • spider – przyrząd snookerowy
  • Spider – krater uderzeniowy w Australii
  • Fiat 124 Spider – samochód sportowy
  • Alfa Romeo Spider – samochód sportowy klasy kompaktowej produkowany przez włoską markę Alfa Romeo w latach 1966−2010

Wikipedia


spider-man

[czytaj: SPAJdermen] superbohater obdarzony wskutek ugryzienia przez radioaktywnego pająka takimi mocami jak wielka siła, zwinność, szybkość, umiejętność chodzenia po ścianach oraz pajęczy zmysł ostrzegający przed niebezpieczeństwem; posiada też na przegubach rąk urządzenia do wystrzeliwania substancji przypominającej pajęczą sieć


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy, nazwa własna

 (1.1) liter. film. fikcyjna postać komiksowa i filmowa;

Wiktionary

Spider-Man (z ang. „człowiek pająk”), pełne imię i nazwisko: Peter Benjamin Parker – fikcyjna postać (superbohater) znany z komiksów wydawanych przez Marvel Comics. Została stworzona przez scenarzystę Stana Lee, rysownika Steve’a Ditko, a także Jacka Kirby’ego. Postać ta po raz pierwszy pojawiła się w Amazing Fantasy (vol. 1) #15 z sierpnia 1962. Inspirowany był m.in. występującą w pulp magazine’ach postacią pogromcy zbrodni o pseudonimie Spider, bohatera z komiksów Archie Comics o pseudonimie Fly, postacią Silver Spidera z lat pięćdziesiątych, a także złoczyńcą znanym jako Spider-Man, która pojawiła się jednorazowo w komiksie Whiz Comics (vol. 1) #89 o przygodach Kapitana Marvela (wydawanych wówczas przez wydawnictwo Fawcett Comics).

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Dorywczo zarabia w redakcji jako dochodzący fotoreporter, który ma wyłączność na zdjęcia Spider-Mana, czyli samego siebie.

Wiktionary

Synonimy:

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

frazeologia.

etymologia.

 etym|ang|Spider-Man.

uwagi.

 (1.1) inna pisownia Spiderman

tłumaczenia.

* angielski: (1.1) Spider-Man

* węgierski: (1.1) Pókember

* włoski: (1.1) Uomo Ragno m.

źródła.

== Spider-Man (język angielski.) ==

thumb|Spider-Man (1.1)

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik, nazwa własna

 (1.1) liter. film. Spider-Man

odmiana.

przykłady.

składnia.

kolokacje.

synonimy.

Wiktionary


spiderman

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy, nazwa własna

 (1.1) liter. film. fikcyjna postać komiksowa i filmowa;

Wiktionary

Spider-Man (z ang. „człowiek pająk”), pełne imię i nazwisko: Peter Benjamin Parker – fikcyjna postać (superbohater) znany z komiksów wydawanych przez Marvel Comics. Została stworzona przez scenarzystę Stana Lee, rysownika Steve’a Ditko, a także Jacka Kirby’ego. Postać ta po raz pierwszy pojawiła się w Amazing Fantasy (vol. 1) #15 z sierpnia 1962. Inspirowany był m.in. występującą w pulp magazine’ach postacią pogromcy zbrodni o pseudonimie Spider, bohatera z komiksów Archie Comics o pseudonimie Fly, postacią Silver Spidera z lat pięćdziesiątych, a także złoczyńcą znanym jako Spider-Man, która pojawiła się jednorazowo w komiksie Whiz Comics (vol. 1) #89 o przygodach Kapitana Marvela (wydawanych wówczas przez wydawnictwo Fawcett Comics).

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) W kinach można zobaczyć kolejną część przygód Spidermana – Człowieka Pająka.

Wiktionary


spidować

potocznie: spidować się - brać narkotyki


SJP.pl


spiec

1. piekąc zbyt długo, wysuszyć lub zarumienić coś za bardzo;
2. zbyt mocno opalić na słońcu


SJP.pl


spiechowicz

nazwisko


SJP.pl


spięcie

połączyć jakieś rzeczy, dwie części czegoś za pomocą klamerki, szpilki, itp.


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|spiąć.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈspʲjɛ̇̃ɲt͡ɕɛ, AS: spʹi ̯ė̃ńće

Wiktionary

Powiązane:

 czas. spiąć, zapinać, spinać

 rzecz. spinka ż., spineczka ż., spina ż.

Wiktionary


spieczenie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|spiec.

Wiktionary

Powiązane:

 czas. spiec dk., spiekać ndk., piec ndk.

 rzecz. spiekanie n., piec m., pieczenie n.

 przym. piekarski

Wiktionary


spieczony

1. piekąc zbyt długo, wysuszyć lub zarumienić coś za bardzo;
2. zbyt mocno opalić na słońcu


SJP.pl


spiegando

określenie wykonawcze: rozwijając, coraz głośniej


SJP.pl


spiek

produkt spiekania


SJP.pl


spieka

potocznie: spiekota


SJP.pl


spiekać

1. zbyt mocno opalać się na słońcu;
2. zlepiać się pod wpływem wysokiej temperatury


SJP.pl


spiekalniczka

pracownica spiekalni


SJP.pl


spiekalniczy

związany z procesem spiekania


SJP.pl


spiekalnik

robotnik w spiekalni


SJP.pl


spiekalny

o kawałkach węgla, rudy itp.: dający się zlepić w większe bryły pod wpływem wysokiej temperatury


SJP.pl


spiekanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|spiekać.

Wiktionary

Wikipedia

Powiązane:

 rzecz. piec mrz., spieczenie n., spiekota ż.

 czas. piec

 przym. piekarski

Wiktionary


spiekany

1. zbyt mocno opalać się na słońcu;
2. zlepiać się pod wpływem wysokiej temperatury


SJP.pl


spiekota

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) meteorol. dotkliwy upał przy dużym nasłonecznieniu

Wiktionary

Spiekota – album zespołu De Mono z 2012 roku zawierający covery polskich przebojów z lat 60. i 70. utrzymane w stylu reggae. W nagraniach gościnnie udział wzięli Marika, Junior Stress, Dawid Portasz oraz Cheeba.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Mam już dość tej spiekoty!

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. spiekanie n., spiekłość ż.

 czas. spiec dk., spiekać ndk.

 przym. spiekany, spiekły

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) gorąc, gorąco, patelnia, skwar, ukrop, upał, war, żar; reg. hyca; reg. śl. hica.

Wiktionary


spiekowy

przymiotnik do: spiek


SJP.pl


spiekły

wysuszony i popękany od gorąca


SJP.pl


spielberg

[czytaj: spilberg] nazwisko


SJP.pl

Austria:

  • Spielberg – miasto w kraju związkowym Styria, w powiecie Murtal

Osoby:

  • Anne Spielberg (ur. 1949) – amerykańska scenarzystka, siostra Stevena
  • Arnold Spielberg (ur. 1917) – amerykański inżynier, ojciec Stevena
  • Christine Spielberg (ur. 1941) – niemiecka lekkoatletka
  • Larisa Spielberg (ur. 1980) – amerykańska łyżwiarka figurowa
  • Robin Spielberg (ur. 1962) – amerykańska pianistka
  • Sasha Spielberg (ur. 1990) – amerykańska aktorka, córka Stevena
  • Steven Spielberg (ur. 1946) – amerykański reżyser, scenarzysta i producent filmowy
  • Wilhelm Spielberg (1826–1890) – niemiecki polityk

Wikipedia


spielbergowski

[czytaj: spilbergowski] taki jak u Spielberga, charakterystyczny dla filmów Spielberga


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) film. związany z twórczością reżysera Stevena Spielberga

Wiktionary


spieniać

zapieniać;
1. czynić coś pieniącym się;
2. pokrywać po wierzchu pianą;
3. potocznie: złościć; wkurzać, wnerwiać, wpieniać;
4. spieniać się -
a) pokrywać się pianą;
b) potocznie: złościć się; pienić się, wpieniać się


SJP.pl


spieniacz

przyrząd do tworzenia piany z mleka


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) techn. kulin. urządzenie służące do robienia piany, np. z mleka lub kawy

 (1.2) chem. substancja, która dodana do płynu wytwarza pianę

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈspʲjɛ̇̃ɲat͡ʃ, AS: spʹi ̯ė̃ńač

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. spienianie n., piana ż., pianka, spienienie n., spieniarka ż.

 czas. spieniać ndk., spienić dk.

 przym. pianowy, pienisty, piankowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) spieniarka

 (1.2) środek pianotwórczy

Wiktionary


spienianie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|spieniać.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. niespienianie n., pianka ż., spieniacz mrz.

 czas. spieniać ndk.

Wiktionary


spienić

wytworzyć pianę z czegoś


SJP.pl


spieprzać

wulgarnie: uciekać, czmychać, zmykać


SJP.pl

czasownik

 (1.1) pot. uciekać

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Spieprzaj pan!

 (1.1) Ktoś nas zobaczył, spieprzamy stąd!

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈspʲjɛpʃat͡ɕ, AS: spʹi ̯epšać

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. spieprzanie n.

 czas. pieprzyć, spieprzyć dk.

 przym. pieprznięty

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) uciekać, pot. spływać, pot. spylać, pot. zmywać się, wulg. spierdalać

Wiktionary


spieprzanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|spieprzać.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: spʲjɛˈpʃãɲɛ, AS: spʹi ̯epšãńe

Wiktionary

Powiązane:

 czas. spieprzać

Wiktionary


spieprzenie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|spieprzyć.

Wiktionary

Powiązane:

 czas. spieprzyć

 rzecz. pieprz mrz.

Wiktionary


spieprzyć

1. potocznie: zepsuć coś lub zrobić coś byle jak;
2. potocznie: uciec skądś;
3. spieprzyć się - spaść z wysokości


SJP.pl

czasownik przechodni dokonany

 (1.1) pot. źle coś wykonać

czasownik nieprzechodni

 (2.1) dokonany od|spieprzać. (uciekać)

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Nie rozumiem, jak mogłeś to spieprzyć!

 (1.1) - Czemu nie ma muzyki? - Pewnie radio się spieprzyło.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈspʲjɛpʃɨt͡ɕ, AS: spʹi ̯epšyć

Wiktionary

Powiązane:

 czas. spieprzać, pieprzyć

 przym. pieprznięty

 rzecz. pieprz mrz., spieprzenie n.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) zepsuć, zawalić, pot. sknocić, wulg. spierdolić

Wiktionary


spierać

piorąc usuwać brud lub plamy z materiału, piorąc odbarwiać


SJP.pl

czasownik przechodni niedokonany (dk. sprać)

 (1.1) usuwać nieczystości, farbę, kolor z tkaniny poprzez pranie

 (1.2) bić dotkliwie

czasownik zwrotny niedokonany spierać się (dk. sprać się)

 (2.1) poddawać się usuwaniu brudu, plamaam, farby, koloru

czasownik zwrotny niedokonany spierać się (dk. brak)

 (3.1) prowadzić spór

Wiktionary

Powiązane:

 (1-2)

:: rzecz. spieranie n., spranie n.

:: przym. spieralny

 (3.1)

:: rzecz. spieranie się n., spór mrz.

:: przym. sporny

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) odpierać

 (1.2) bić, tłuc, walić

 (2.1) schodzić

 (3.1) dyskutować, kłócić się, kruszyć kopie, sprzeczać się, prowadzić / toczyć / wieść spór

Wiktionary


spieralny

dający się usunąć przez pranie


SJP.pl


spierdalać

wulgarnie: uciekać


SJP.pl

czasownik nieprzechodni niedokonany (dk. spierdolić)

 (1.1) wulg. pospiesznie oddalać się z jakiegoś miejsca

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Mam ci tylko do powiedzenia dwa słowa: spierdalaj, skurwysynie!

 (1.1) Jak im świsnąłem tą łopatą przed nosem, to spierdalali, aż się kurzyło.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: spʲjɛrˈdalat͡ɕ, AS: spʹi ̯erdalać

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. spierdalanie n., spierdolenie n.

 czas. spierdolić dk.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) posp. spieprzać, spierdzielać; neutr. uciekać

Wiktionary


spierdalanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|spierdalać.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌspʲjɛrdaˈlãɲɛ, AS: spʹi ̯erdalãńe

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. spierdolenie n.

 czas. zapierdalać, pierdolić, spierdalać ndk., spierdolić dk.

Wiktionary


spierdasić

potocznie: zrobić coś źle lub nieudolnie; spieprzyć, spierdzielić, spierdolić


SJP.pl


spierdaszać

potocznie: robić coś źle lub nieudolnie; spieprzać, spierdzielać


SJP.pl


spierdolenie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|spierdolić.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌspʲjɛrdɔˈlɛ̃ɲɛ, AS: spʹi ̯erdolńe

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. spierdalanie n.

 czas. zapierdalać, pierdolić, spierdalać ndk., spierdolić dk.

Wiktionary


spierdolić

zjebać; wulgaryzm o wielu znaczeniach, m.in.:
1. zniszczyć, zepsuć, spartaczyć;
2. uciec;
3. zrzucić (kogoś skądś);
4. spierdolić się:
a) spaść;
b) pierdnąć


SJP.pl

czasownik nieprzechodni

 (1.1) wulg. dokonany od|spierdalać.

czasownik przechodni

 (2.1) wulg. zepsuć

 (2.2) wulg. zrobić źle

 (2.3) wulg. zrzucić, zepchnąć; przewrócić

 (2.4) wulg. uciec

Wiktionary

Przykłady

 (2.1) Te kurwy spierdoliły mi kompa!

 (2.2) Ten pojebaniec znów totalnie spierdolił sprawę.

 (2.3) Widziałeś, jak ten koleś spierdolił staruchę z ławki?

 (2.4) Na szczęście udało się nam spierdolić przed policją.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: spʲjɛrˈdɔlʲit͡ɕ, AS: spʹi ̯erdolʹić

Wiktionary

Powiązane:

 czas. pierdolić, wpierdolić, wypierdolić, podpierdolić, zapierdolić, dopierdolić, spierdalać, zapierdalać

 rzecz. spierdalanie n., spierdolenie

Wiktionary

Synonimy:

 (2.1) zepsuć

Wiktionary


spierdolina

wulgarnie:
1. coś nieudanego; knot, niewypał;
2. osoba nieradząca sobie z czymś


SJP.pl


spierdzieć

potocznie: spierdzieć się - zanieczyścić powietrze gazami trawiennymi


SJP.pl


spierdzielanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) posp. odczasownikowy od|spierdzielać.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. niespierdzielanie n., spierdzielenie n.

 czas. spierdzielać ndk., spierdzielić dk.

Wiktionary


spierścieniać

dawniej: skręcać, zwijać


SJP.pl


spierścienić

dawniej: skręcić, zwinąć


SJP.pl


spierwiastkować

obliczyć pierwiastek danej liczby


SJP.pl


spierzchać

o skórze, wargach itp.: stawać się szorstkim


SJP.pl


spierzchnięty

o skórze: szorstki, chropowaty; spierzchły


SJP.pl


spierzchły

o skórze: szorstki, chropowaty; spierzchnięty


SJP.pl


spieścić

1. nadać głosowi pieszczotliwe brzmienie;
2. użyć słowa w formie zdrobniałej, pieszczotliwej;
3. dawniej: rozpieścić


SJP.pl


spieszczać

1. nadawać głosowi pieszczotliwe brzmienie;
2. używać słów w formie zdrobniałej, pieszczotliwej;
3. dawniej: rozpieszczać


SJP.pl


spieszczanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|spieszczać.

Wiktionary


spieszczenie

1. nadać głosowi pieszczotliwe brzmienie;
2. użyć słowa w formie zdrobniałej, pieszczotliwej;
3. dawniej: rozpieścić


SJP.pl

Spieszczenie – wyraz nadający pieszczotliwą formę wypowiedzi oraz określający stosunek osoby mówiącej do przedmiotu/osoby nazywanej. W funkcji spieszczeń bywają używane często zdrobnienia. Istnieją jednak także osobne formacje hipokrystyczne tworzone za pomocą specjalnych sufiksów przy znacznych zwykle modyfikacjach podstawy słowotwórczej.

Wikipedia


spieszenie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|śpieszyć.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ɕpʲjɛˈʃɛ̃ɲɛ, AS: śpʹi ̯ešńe

Wiktionary

Powiązane:

 czas. śpieszyć

Wiktionary


spiesznie

przysłówek

 (1.1) z pośpiechem

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Śpiesznie wsiedliśmy do taksówki.

Wiktionary

Powiązane:

 przysł. spiesznie, śpieszno, spieszno

 czas. śpieszyć

 rzecz. spieszność ż.

Wiktionary


spieszniej

stopień wyższy od przysłówków: spiesznie, spieszno


SJP.pl


spieszniejszy

stopień wyższy od przymiotnika: spieszny


SJP.pl


śpiesznik

śpiesznik rysień - gatunek pająka z rodziny śpiesznikowatych


SJP.pl


śpiesznikowate

o cechach śpiesznikowatych (rodzina pająków)


SJP.pl

Śpiesznikowate (Oxyopidae) – rodzina pająków z podrzędu Opisthothela. Śpieszniktowate to pająki drapieżne, które żyją na roślinach, kwiatach i krzewach. Co najmniej jeden gatunek wykazuje zachowania społeczne. W Polsce występuje jeden gatunek – śpiesznik rysień (Oxyopes ramosus).

Wikipedia


śpiesznikowaty

o cechach śpiesznikowatych (rodzina pająków)


SJP.pl


spieszno

przysłówek

 (1.1) z wielką chęcią, z pośpiechem

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) W pierwszą niedzielę po Wniebowzięciu Górnoślązaczkom spieszno do Piekar.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. spieszność ż.

 przym. spieszny

 przysł. spiesznie, śpiesznie

Wiktionary


spieszność

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) odprzym. cecha tego, co jest spieszne; cecha tych, którzy są spieszni

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. pośpiech m., spieszenie n., pospieszenie n., przyspieszenie n., przyspieszanie n., pospieszny mrz.

 czas. śpieszyć, spieszyć ndk., pospieszyć dk., przyspieszyć dk., przyspieszać ndk.

 przym. spieszny, pospieszny

 przysł. spiesznie, pospiesznie, śpiesznie, spieszno

Wiktionary


spieszny

szybki, prędki, pospieszny; śpieszny


SJP.pl


spieszyć

uczynić kogoś pieszym


SJP.pl

czasownik nieprzechodni niedokonany

 (1.1) książk. zdążać dokądś szybko

 (1.2) książk. zabierać się do czegoś tak szybko, jak to możliwe, ochoczo

czasownik zwrotny niedokonany śpieszyć się

 (2.1) robić coś szybko, chcieć z czymś zdążyć

Wiktionary

Przykłady

 (2.1) Śpieszyła się z przygotowaniem kolacji, żeby zdążyć przed jego przyjściem.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈɕpʲjɛʃɨt͡ɕ, AS: śpʹi ̯ešyć

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. pośpiech m., spieszność ż., spieszenie n., śpieszenie n., pospieszanie n., pośpieszanie n., pośpieszenie n., pospieszenie n., pospieszny mrz.

 czas. spieszyć ndk., pośpieszać ndk., pospieszać ndk., pośpieszyć dk., pospieszyć dk.

 przym. śpieszny, spieszny, pospieszny, pośpieszny

 przysł. śpiesznie, spiesznie

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) spieszyć

 (1.2) spieszyć

 (2.1) spieszyć się

Wiktionary


spieszyn

Spieszyn – wieś w Polsce położona w województwie podlaskim, w powiecie bielskim, w gminie Brańsk.

W 1921 roku wieś liczyła 38 domów i 227 mieszkańców, w tym 172 katolików i 51 prawosławnych oraz 4 wyznania mojżeszowego. wszyscy mieszkańcy zadeklarowali polską przynależność narodową.

Wikipedia


spietrać

przestraszyć się


SJP.pl


spietrasić

czasownik

 (1.1) gw-pl|Kresy. postąpić źle, przeskrobać coś

Wiktionary


spiętrzenie

1. ułożyć coś jedno na drugim, coraz wyżej;
2. spowodować podniesienie się poziomu płynu w jakimś zbiorniku


SJP.pl


spiętrzeniowy

dotyczący spiętrzenia


SJP.pl


spiętrzyć

1. ułożyć coś jedno na drugim, coraz wyżej;
2. spowodować podniesienie się poziomu płynu w jakimś zbiorniku


SJP.pl


spięty

połączyć jakieś rzeczy, dwie części czegoś za pomocą klamerki, szpilki, itp.


SJP.pl

Hubert Dobaczewski, ps. Spięty (ur. 1974) – polski kompozytor, wokalista, autor tekstów i gitarzysta znany z działalności w zespołach Lao Che i Koli. Prowadzi również solową działalność artystyczną. Z wykształcenia magister ekonomii.

Wikipedia


śpiew

1. efekt pracy strun głosowych podczas procesu śpiewania;
2. melodyjne dźwięki wydawane przez niektóre ptaki; śpiewy;
3. potocznie:
a) nauka śpiewu jako przedmiot w szkole;
b) lekcja tego języka


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) dźwięki zróżnicowane w natężeniu i wysokości, wydawane przez głos ludzki;

 (1.2) przyjemne dla ucha dźwięki wydawane przez niektóre ptaki

Wiktionary

Śpiew – czynność polegająca na artystycznym operowaniu głosem podczas wykonywania utworu muzycznego; rodzaj działalności artystycznej człowieka, najstarszy typ wykonawstwa muzycznego.

Dyscyplina naukowo-artystyczna zajmująca się nauczaniem śpiewu i szkoleniem głosu nosi nazwę – wokalistyka.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Od tygodnia chodzę na lekcje śpiewu i myślę, że to jest to.

 (1.1) Oczywiście były też wspólne śpiewy i tańce.

 (1.2) Każdego ranka budzi mnie śpiew ptaków.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ɕpʲjɛf, AS: śpʹi ̯ef

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. śpiewniczek mrz., śpiewactwo n., zaśpiewacz mos., śpiewak m., śpiewaczka ż., śpiewanie n., zaśpiewanie n., wyśpiewywanie n., wyśpiewanie n., podśpiewywanie n., śpiewka ż., śpiewnik m., przyśpiewka ż., śpiewność ż.

 czas. śpiewać ndk., zaśpiewać dk., wyśpiewywać ndk., wyśpiewać dk., podśpiewywać ndk.

 przym. śpiewny, śpiewaczy

 przysł. śpiewająco, śpiewnie

Wiktionary


śpiewać

używać strun głosowych celem wyprodukowania dźwięków nazywanych śpiewem


SJP.pl

czasownik przechodni niedokonany (dk. zaśpiewać)

 (1.1) muz. wykonywać melodię głosem

 (1.2) przen. pot. zdradzać podczas przesłuchania tajemnice

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Gdy Piotr zaczął śpiewać, część osób opuściło salę.

 (1.2) „Och, na pewno będzie śpiewał!” – powiedział kat rozgrzewając kleszcze.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈɕpʲjɛvat͡ɕ, AS: śpʹi ̯evać

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. śpiew m., zaśpiew m., śpiewanie n., śpiewak m., śpiewaczka ż., śpiewnik m., śpiewniczek m., przyśpiewka ż., śpiewka ż., śpiewność ż.

 czas. zaśpiewać dk., odśpiewać dk., podśpiewywać ndk., pośpiewywać ndk., wyśpiewać dk., dośpiewać dk./ndk.

 przym. śpiewny, śpiewaczy

 ims. śpiewająco, śpiewający

 przysł. śpiewnie

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) wokalizować

 (1.2) sypać

Wiktionary


śpiewacki

dotyczący śpiewaka


SJP.pl


śpiewactwo

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) działalność chórów i ich związków

 (1.2) ogół śpiewaków

Wiktionary

Powiązane:

 czas. śpiewać ndk., zaśpiewać dk.

 przym. śpiewaczy

 rzecz. śpiew mrz., śpiewaczka ż., śpiewak mos., śpiewnik mrz.

Wiktionary


śpiewaczek

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) zdrobn. od śpiewak

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. śpiewak m.

Wiktionary


śpiewaczka

śpiewak


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) fż. od: śpiewak

Wiktionary

Śpiew – czynność polegająca na artystycznym operowaniu głosem podczas wykonywania utworu muzycznego; rodzaj działalności artystycznej człowieka, najstarszy typ wykonawstwa muzycznego.

Dyscyplina naukowo-artystyczna zajmująca się nauczaniem śpiewu i szkoleniem głosu nosi nazwę – wokalistyka.

Wikipedia

Patrz:

śpiewak

Wymowa:

IPA: ɕpʲjɛˈvat͡ʃka, AS: śpʹi ̯evačka

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. śpiewnik mrz., śpiewka ż., śpiewanie n., śpiew m.

:: fm. śpiewak m.

 czas. zaśpiewać, piać, śpiewać ndk.

 przym. śpiewaczy

Wiktionary


śpiewaczy

przymiotnik od: śpiewak


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany ze śpiewactwem, dotyczący śpiewactwa

przymiotnik dzierżawczy

 (2.1) należący do śpiewaków

Wiktionary

Powiązane:

 czas. śpiewać ndk., zaśpiewać dk.

 rzecz. śpiewność ż., śpiewnik mrz., śpiew mrz., śpiewactwo n., śpiewaczka ż., śpiewak mos.

Wiktionary


śpiewające

jeden z rzędów ptaków grzebieniowych


SJP.pl

Śpiewające (Oscines) – podrząd ptaków z rzędu wróblowych (Passeriformes) obejmujący około 4900 gatunków. Mają specyficzną budowę podniebienia i krtani z wieloma mięśniami głosowymi (tzw. syrinks), umożliwiającą im wydawanie głosów godowych, tworzących zróżnicowany i wyszukany ptasi śpiew. Mają także szczególną budowę stóp. Uważa się, że ptaki śpiewające wyewoluowały około 50 mln lat temu na kontynencie Gondwany.

Wikipedia


śpiewający

o cechach śpiewających


SJP.pl


śpiewak

drozd śpiewak; ptak z rodziny drozdów


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) mężczyzna lub chłopiec, który śpiewa

rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy

 (2.1) ptak śpiewający

Wiktionary

  • śpiewak (wokalista lub wokalistka) – artysta wykonujący utwory muzyczne posługując się głosem, najczęściej z towarzyszeniem akompaniamentu muzycznego
  • Śpiewak – miesięcznik muzyczny
  • drozd śpiewak – gatunek ptaka z rodziny drozdowatych

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ˈɕpʲjɛvak, AS: śpʹi ̯evak

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. śpiewność ż., śpiewnik m., śpiewka ż., śpiewanie n., śpiew m., zaśpiewanie n., zaśpiew m., wyśpiewanie n., pianie n., śpiewanka ż.

:: fż. śpiewaczka ż.

 czas. śpiewać ndk., zaśpiewać dk., wyśpiewać dk., piać ndk.

 przym. śpiewaczy, śpiewny

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) wokalista

Wiktionary


śpiewanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) o ludziach: wykonywanie melodii głosem

 (1.2) o ptakach, wielorybach: wydawanie dźwięków przypominających melodię

 (1.3) pot. wydawanie tajemnic

 (1.4) pot. biegłe udzielanie odpowiedzi w czasie egzaminu ustnego

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ɕpʲjɛˈvãɲɛ, AS: śpʹi ̯evãńe

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. zaśpiewanie n., wyśpiewanie n., śpiew m., śpiewak m., śpiewaczka ż., śpiewka ż., śpiewnik mrz., śpiewność ż.

 czas. śpiewać ndk., zaśpiewać dk., wyśpiewać dk.

 przym. śpiewny

 przysł. śpiewnie, śpiewająco

Wiktionary

Synonimy:

 (1.3) sypanie, wkopywanie, wydawanie

Wiktionary


śpiewanka

prosta piosenka


SJP.pl


śpiewka

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) prosta piosenka

 (1.2) przen. rzecz ciągle powtarzana

 (1.3) białystok. próba chóru cerkiewnego

Wiktionary

Przykłady

 (1.2) Znam tę jej śpiewkę o tym, że nie ma pieniędzy. Ciekawe tylko skąd ma na takie ciuchy.

 (1.3) Halina na pierwszą śpiewkę przyszła z koleżanką, wtedy już chórzystką, obecną matuszką Barbarą.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈɕpʲjɛfka, AS: śpʹi ̯efka

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. śpiew m., śpiewak m., śpiewaczka ż., śpiewanie n.

 przym. śpiewny

 przysł. śpiewnie

 czas. śpiewać

Wiktionary


śpiewniczek

zdrobnienie od: śpiewnik


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) zdrobn. od: śpiewnik

 (1.2) mały śpiewnik

Wiktionary

Śpiewnik – publikacja w formie książki lub zeszytu, która zawiera nuty i teksty pieśni lub piosenek. Współcześnie śpiewniki są również dostępne jako publikacje elektroniczne, aplikacje mobilne oraz strony internetowe.

Ze względu na rodzaj zamieszczonych pieśni można wyróżnić różne typy śpiewników: m.in. szkolne, narodowe, kościelne oraz ludowe. Śpiewniki zawierające pieśni religijne lub śpiewy liturgiczne nazywane są kancjonałami.

Wikipedia

Przykłady

 (1.2) Kompakt, kaseta i śpiewniczek osiągnęły w licytacji jedenastokrotne przebicie ceny wywoławczej.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. śpiew mrz., śpiewnik mrz.

 czas. śpiewać

Wiktionary


śpiewniej

stopień wyższy od przysłówków: śpiewnie, śpiewno


SJP.pl


śpiewniejszy

stopień wyższy od przymiotnika: śpiewny


SJP.pl


śpiewnik

zbiór tekstów i nut piosenek


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) książka, książeczka lub zeszyt z tekstami, czasem też nutami, piosenek

Wiktionary

Śpiewnik – publikacja w formie książki lub zeszytu, która zawiera nuty i teksty pieśni lub piosenek. Współcześnie śpiewniki są również dostępne jako publikacje elektroniczne, aplikacje mobilne oraz strony internetowe.

Ze względu na rodzaj zamieszczonych pieśni można wyróżnić różne typy śpiewników: m.in. szkolne, narodowe, kościelne oraz ludowe. Śpiewniki zawierające pieśni religijne lub śpiewy liturgiczne nazywane są kancjonałami.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Zawsze w góry zabieram swój stary, harcerski śpiewnik.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈɕpʲjɛvʲɲik, AS: śpʹi ̯evʹńik

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. śpiew m., śpiewanie n., śpiewak m., śpiewaczka ż., przyśpiewka ż., zaśpiew m.

:: zdrobn. śpiewniczek m.

 czas. śpiewać, zaśpiewać, podśpiewywać, wyśpiewać, odśpiewać, przyśpiewywać, prześpiewać

 przym. śpiewny, śpiewaczy, śpiewnikowy

 przysł. śpiewnie, śpiewająco

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) daw. piosennik

Wiktionary


śpiewność

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) cecha tego, co śpiewne

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. śpiew m., śpiewanie n., zaśpiewanie n., podśpiewywanie n., śpiewak m., śpiewaczka ż., śpiewnik m., wyśpiewywanie n., wyśpiewanie n., zaśpiew m.

 czas. śpiewać ndk., zaśpiewać dk., podśpiewywać ndk., wyśpiewywać ndk., wyśpiewać dk.

 przym. śpiewny, śpiewaczy

 przysł. śpiewnie

Wiktionary


śpiewny

przypominający śpiew, np. śpiewny język, śpiewna wymowa


SJP.pl

przymiotnik jakościowy

 (1.1) podobny do śpiewu

 (1.2) chętny do śpiewu

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Uwielbiam hiszpańszczyznę za jej śpiewne brzmienie.

 (1.2) […] niech jej słowik śpiewny / Zazdrości głosu, a synogarlica / Wiernością zrówna…

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. śpiewak mzw./mos., śpiew m., śpiewność ż.

 czas. śpiewać ndk.

 przysł. śpiewnie

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) melodyjny

Wiktionary


śpiewogra

forma teatralna, łącząca elementy opery buffo i komedii, w której fragmenty wokalne występują obok mówionych; singspiel


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) muz. zwykle żartobliwy utwór sceniczny, w którym dominujący tekst mówiony przeplatany jest piosenkami

Wiktionary

Singspiel (niem. Singspiel, pol. komedio-opera lub śpiewogra) – utwór sceniczny oparty na tekście mówionym ze wstawkami muzycznymi, głównie pieśniami zwrotkowymi, prostymi ariami i nieskomplikowanymi partiami zespołowymi. Gatunek rozwinął się w Niemczech pod wpływem angielskiej opery balladowej i francuskiego wodewilu.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ɕpʲjɛˈvɔɡra, AS: śpʹi ̯evogra

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) singspiel, wodewil, melofarsa

Wiktionary


śpiewy

1. efekt pracy strun głosowych podczas procesu śpiewania;
2. melodyjne dźwięki wydawane przez niektóre ptaki; śpiewy;
3. potocznie:
a) nauka śpiewu jako przedmiot w szkole;
b) lekcja tego języka


SJP.pl


śpiewywać

potocznie: śpiewać wielokrotnie, co jakiś czas


SJP.pl


śpiglówka

wieś w Polsce


SJP.pl

Śpiglówka (niem.: Spiegelowken, 1938–1945 Spiegelswalde) – wieś w Polsce położona w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie kętrzyńskim, w gminie Reszel.

W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa olsztyńskiego.

Wikipedia


spigot

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) techn. dwustronna śruba, niekiedy o różnych gwintacyh i pełniąca rolę adaptera

Wiktionary


spijać

1. upijać wierzchnią część płynu;
2. upajać kogoś alkoholem


SJP.pl


spijanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|spijać.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. picie n., pijus mos.

Wiktionary


spik

komunikator internetowy


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męski

 (1.1) pot. wydzielina z nosa o charakterze kataru

 (1.2) przest. senność

 (1.3) rzad. biol. szpik

Wiktionary

Spik – porzucony komunikator internetowy Wirtualnej Polski, następca wpkontaktu.

Głównym sponsorem prac nad rozwojem programu była Telekomunikacja Polska S.A. Program Spik przestał być rozwijany 24 kwietnia 2009 r. Pomimo to w następnym roku nadal zaliczany był do najpopularniejszych komunikatorów w kraju, dlatego też programiści Wirtualnej Polski nadal utrzymywali funkcjonalność programu, udostępniając odpowiednie poprawki, a ostatnia wersja programu wydana została w dniu 31 lipca 2012 r. 24 maja 2013 r. użytkownicy programu, poprzez komunikat nadany przez operatora systemu oraz nadany na oficjalnej stronie, otrzymali informację o zaprzestaniu rozwoju oraz wsparcia Spika. Komunikator wraz z serwerem zostały wyłączone 24 czerwca 2013 r.. Rolę komunikatora Wirtualnej Polski przejęło od tego czasu Gadu-Gadu, z którym portal nawiązał współpracę.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ɕpʲik, AS: śpʹik

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) gil

 (1.3) war. szpik

Wiktionary


spike

Osoby o imieniu bądź nazwisku Spike

  • Spike Lee – reżyser
  • Spike Jonze – reżyser
  • Spike Robinson – muzyk jazzowy

Inne:

  • Spike – wydawca gier komputerowych
  • Spike – pies z serialu animowanego Spike i Tyke
  • Spike – pies z serialu animowanego Pełzaki
  • Spike – smok z serialu animowanego My Little Pony: Przyjaźń to magia
  • Spike – wampir z serialu Buffy: Postrach wampirów
  • Spike – papierosy
  • Spike – pocisk rakietowy Rafael Spike
  • Spike – album muzyczny zespołu Puffy AmiYumi

Wikipedia


spiker

speaker;
1. osoba zapowiadająca poszczególne pozycje programu w radiu lub telewizji, odczytująca przygotowane teksty lub w inny podobny sposób pracująca głosem;
2. przewodniczący izby niższej parlamentu w krajach anglosaskich


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) osoba zapowiadająca programy w radio lub telewizji lub czytająca przygotowane teksty

Wiktionary

Spiker lub speaker:

  • spiker (speaker) – prezenter
  • spiker (speaker) – przewodniczący parlamentu:
    • Spiker Izby Gmin Wielkiej Brytanii
    • Spiker Izby Reprezentantów Stanów Zjednoczonych
    • określenie przewodniczącego parlamentu w j. rosyjskim (спикер), ukraińskim (спікер) i białoruskim (спікер, сьпікер)

    Wikipedia

    Przykłady

    składnia.

    kolokacje.

    synonimy.

     (1.1) prezenter

    antonimy.

    hiperonimy.

    hiponimy.

    holonimy.

    meronimy.

    pokrewne.

     rzecz. spicz m.

    :: fż. spikerka ż.

     przym. spikerski

    frazeologia.

    etymologia.

     (1.1) etym|ang|speaker.

    uwagi.

    tłumaczenia.

    * angielski: (1.1) speaker

    * baskijski: (1.1) esatari

    * bułgarski: (1.1) спикер m.

    * czeski: (1.1) hlasatel m., speaker

    * duński: (1.1) oplæser w., speaker w.

    * esperanto: (1.1) parolisto

    * hiszpański: (1.1) locutor m.

    * kaszubski: (1.1) spiker m., zapòwiôdôcz m.

    * węgierski: (1.1) bemondó

    źródła.

    == spiker (język kaszubski.) ==

    wymowa.

    znaczenia.

    rzeczownik, rodzaj męski

     (1.1) spiker

    odmiana.

    przykłady.

    Wiktionary

    Wymowa:

    IPA: ˈspʲikɛr, AS: spʹiker

    Wiktionary

    Powiązane:

     rzecz. spicz m.

    :: fż. spikerka ż.

     przym. spikerski

    Wiktionary

    Synonimy:

     (1.1) prezenter

    Wiktionary


spikerka

speakerka;
1. pracowniczka radia lub TV odczytująca teksty, zapowiadająca program; osoba wygłaszająca komentarz w filmie, podająca informację przez megafon itp.
2. pot. zajęcie spikera
3. środ. pomieszczenie, w którym pracuje spiker


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) kobieta zapowiadająca programy w radio lub telewizji albo czytająca przygotowane teksty

Wiktionary

Przykłady

składnia.

kolokacje.

synonimy.

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

 rzecz. spicz m.

:: fm. spiker m.

 przym. spikerski

frazeologia.

etymologia.

uwagi.

tłumaczenia.

 (1.1) zobtłum rodz|spiker.

* francuski: (1.1) speakerine ż.

* hiszpański: (1.1) locutora ż., presentadora ż.

* nowogrecki: (1.1) παρουσιάστρια ż., εκφωνήτρια ż.

* słoweński: (1.1) spikerka ż.

źródła.

== spikerka (język słoweński.) ==

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) spikerka

odmiana.

przykłady.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: spʲiˈkɛrka, AS: spʹikerka

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. spicz m.

:: fm. spiker m.

 przym. spikerski

Wiktionary

Synonimy:

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

 rzecz. spicz m.

:: fm. spiker m.

 przym. spikerski

frazeologia.

etymologia.

uwagi.

tłumaczenia.

 (1.1) zobtłum rodz|spiker.

* francuski: (1.1) speakerine ż.

* hiszpański: (1.1) locutora ż., presentadora ż.

* nowogrecki: (1.1) παρουσιάστρια ż., εκφωνήτρια ż.

* słoweński: (1.1) spikerka ż.

źródła.

== spikerka (język słoweński.) ==

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) spikerka

odmiana.

przykłady.

składnia.

kolokacje.

synonimy.

Wiktionary


spikerować

wykonywać zawód spikera


SJP.pl


spikerski

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z spikerem, dotyczący spikera

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. spiker mos., spikerka ż., spicz mrz.

Wiktionary


spikerstwo

1. zajęcie spikera;
2. stanowisko spikera - przewodniczącego izby niższej parlamentu w krajach anglosaskich


SJP.pl


spiknąć

1. doprowadzić do spotkania kogoś z kimś;
2. spiknąć się - sprzymierzyć się z kimś przeciwko komuś; spąchnąć się


SJP.pl


spikować

skierować samolot pionowo w dół


SJP.pl


spikselizować

zniekształcić obraz cyfrowy lub obraz wideo, ukazując poszczególne piksele, zwykle w celu uniemożliwienia rozpoznania określonych szczegółów; spikselować, zapikselować, zapikselizować, wypikselować, wypikselizować


SJP.pl


spikselować

zniekształcić obraz cyfrowy lub obraz wideo, ukazując poszczególne piksele, zwykle w celu uniemożliwienia rozpoznania określonych szczegółów; spikselizować, zapikselować, zapikselizować, wypikselować, wypikselizować


SJP.pl


spilit

magmowa skała


SJP.pl

Spilit – wylewna (bazalt) lub żyłowa (diabaz) skała magmowa tworząca się podczas erupcji podmorskich. Skała jest produktem podmorskiego wulkanizmu, poddanym transformacji poprzez procesy pneumatolizy lub procesy hydrotermalne w środowisku wody morskiej. Występuje razem z keratofirem. W jej skład wchodzą przede wszystkim minerały wtórne, to jest albit (może być jedynym składnikiem), oraz znacznie rzadziej skaleń potasowy, chloryt, aktynolit, serpentyn, epidot i kalcyt; ziarna tego ostatniego nadają minerałowi zielonkawy odcień. Pochodzenie spilitu do dzisiaj pozostaje przedmiotem kontrowersji.

Wikipedia


spilśniać

1. wiązać włókna wełniane lub sierść w zwartą masę przez działanie wody i temperatury; folować, foluszować;
2. zgęścić włókna masy papierniczej na drgającym sicie papiernicy;
3. spilśniać się:
a) o włóknach i tkaninach wełnianych: stawać się zbitym; folować się;
b) o masie papierniczej: gęstnieć na sicie papiernicy


SJP.pl


spin

właściwy dla danej cząstki (np. elektronu, atomu) moment pędu, związany z jej obrotem wokół własnej osi


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) fiz. własny moment pędu cząstki;

forma rzeczownika.

 (2.1) D. plural|spina.

Wiktionary

  • spin (w fizyce) – własny moment pędu (moment) danej cząstki w układzie, w którym cząstka spoczywa,
  • spin (w public relations/socjotechnice) – pejoratywne określenie mocno zniekształconego portretu rzeczywistości.
  • spin (w jeździectwie) – element jazdy w stylu western
  • Spin – amerykański magazyn muzyczny, ISSN 0886-3032
  • Spin – powieść z gatunku fantastyki naukowej autorstwa Roberta Charlsa Wilsona

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Bozony mają spin całkowity.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: spʲĩn, AS: spʹĩn

Wiktionary

Powiązane:

 przym. spinowy

Wiktionary


spina

łączyć ze sobą (klamrą, spinaczem, mostem itp.)


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) slang. młodz. nagłe zdenerwowanie

forma czasownika.

 (2.1) 3. os. lp. ter. od: spinać

Wiktionary

Wikipedia

Przykłady

składnia.

kolokacje.

synonimy.

 (1.1) spinka

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

 rzecz. spinka ż., spinanie n., spięcie n.

 czas. spinać ndk., spiąć dk.

frazeologia.

etymologia.

uwagi.

tłumaczenia.

* angielski: (1.1) jitters

* włoski: (1.1) agitazione ż., nervosismo m.

źródła.

== spina (język farerski.) ==

wymowa.

 IPA|ˈspiːna.

znaczenia.

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) fizj. nasienie, sperma

odmiana.

przykłady.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈspʲĩna, AS: spʹĩna

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. spinka ż., spinanie n., spięcie n.

 czas. spinać ndk., spiąć dk.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) spinka

Wiktionary


spinać

łączyć ze sobą (klamrą, spinaczem, mostem itp.)


SJP.pl

czasownik przechodni niedokonany (dk. spiąć)

 (1.1) łączyć za pomocą spinacza, klamerki

 (1.2) związywać coś, zaciskać, obkręcając sznurem, rzemieniem

 (1.3) łączyć dwa miejsca ze sobą

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. spinanie n., spinacz mrz., spięcie n., spinka ż., spineczka ż., upinanie n., upięcie n., spina ż.

 czas. zapinać, spiąć ndk., upinać ndk., upiąć dk., piąć ndk.

Wiktionary


spinacz

pracownik kolei zajmujący się spinaniem wagonów


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) biur. wygięty kawałek drutu służący do złączania kartek papieru;

 (1.2) gw-pl|Łódź. wsuwana spinka do włosów

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (2.1) kolej. pracownik kolei zajmujący się spinaniem wagonów

Wiktionary

Spinacz, spinacz biurowy – kawałek odpowiednio wygiętego drutu, służący zwykle do utrzymywania razem pliku kartek papieru. Spinacze mogą być również plastikowe, jednak podatne są na złamania i nie mają takiej elastyczności, jak druciane.

Spinacze można rozróżniać pod względem wielkości (istnieją zarówno małe – ok. 2 cm oraz duże – nawet do 18 cm) oraz kolorów (istnieją również mieszane).

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Odczekałam na lotnisku swoje i dostałam prawdziwą wizę za jedyne 60 dolarów, przyczepioną do paszportu spinaczami biurowymi.

 (1.2) Aby fryzura trzymała się, fryzjerka musiała użyć aż czterdziestu spinaczy.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈspʲĩnat͡ʃ, AS: spʹĩnač

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. spineczka ż., spinka ż., spinanie n.

 czas. spinać ndk., spiąć dk., upiąć ndk., upinać ndk.

 przym. spięty

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) spinacz biurowy

 (1.2) neutr. wsuwka; gw-pl|Poznań|szpanga.

Wiktionary


spinaker

trójkątny żagiel na jachtach sportowych


SJP.pl

Spinaker (ang. spinnaker, czasami mylony z lataczem) – duży wypukły żagiel stosowany na statkach (głównie sportowych) o ożaglowaniu skośnym.

Nazwa pochodzi prawdopodobnie od nazwy jachtu "Sphinx", na którym zastosowano ten żagiel po raz pierwszy.

Wikipedia


spinakerbom

Spinakerbom (spi-bom) – ruchome drzewce służące do mocowania nawietrznego rogu halsowego spinakera. Podczas żeglugi bez spinakera demontowany i przechowywany na pokładzie. Spinakerbom jest utrzymywany w płaszczyźnie pionowej przez topenantę, która służy do jego unoszenia, oraz przez obciągacz spinakerbomu, który służy do jego opuszczania.

Wikipedia


spinanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|spinać.

Wiktionary

Powiązane:

 czas. spinać ndk.

 rzecz. spinka ż., spinacz mos./mrz.

Wiktionary


spineczka

zdrobnienie od: spinka


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) zdrobn. od: spinka

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. spinka ż., spinanie n., spięcie n., spinacz m.

 czas. spinać ndk., spiąć dk.

Wiktionary


spinel

minerał, podwójny, izomorficzny tlenek metali dwuwartościowych i trójwartościowych; również grupa tych minerałów o zbliżonym składzie chemicznym


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) geol. miner. minerał zawierający tlenki metali, występujący w wielu barwnych odmianach;

 (1.2) jubil. kamień szlachetny z oszlifowanego spinelu (1.1)

Wiktionary

Spinel (spinel właściwy) – minerał z gromady tlenków, zaliczany do grupy spineli. Należy do grupy minerałów rzadkich. Pod względem chemicznym jest to podwójny tlenek magnezu i glinu.

Nazwany w 1779 roku przez Jeana Demeste od łacińskiego spinella = „mały cierń”, nawiązując do jego ostrych ośmiościennych kryształów.

Wikipedia

Przykłady

 (1.2) Spinel może mieć wiele różnych barw, lecz najbardziej popularny jest spinel czerwony, przez wiele lat uznawany za rubin.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈspʲĩnɛl, AS: spʹĩnel

Wiktionary

Powiązane:

 przym. spinelowy

Wiktionary


spinelowy

przymiotnik od: spinel


SJP.pl


spingować

środowiskowo: ustalić adres IP danego urządzenia; zapingować


SJP.pl


spining

spinning; w rybactwie:
1. rodzaj wędki ze średniej długości wędziskiem i długą żyłką nawijaną na kołowrotek; spinner, spinningówka;
2. metoda połowu ryb za pomocą wędki ze sztuczną przynętą na końcu żyłki, polegająca na energicznym wyrzucaniu żyłki na dużą odległość i powolnym zwijaniu jej na kołowrotek


SJP.pl

Spinning – metoda sportowego i amatorskiego połowu ryb przy użyciu wędki, kołowrotka i sztucznej przynęty polegająca na naprzemiennym zarzucaniu jej i ściąganiu za pomocą wędziska i kołowrotka. Wędkarz może wykonywać także wabiące ruchy wędziskiem tak, aby ruch przynęty jak najbardziej przypominał ruch chorej, lub rannej ryby. Metoda spinningowa służy przede wszystkim do połowu ryb drapieżnych (sandaczy, szczupaków, okoni, sumów itd.). Niektórzy wędkarze wyspecjalizowali się też w łowieniu na spinning ryb, które zazwyczaj odżywiają się pokarmem roślinnym i bezkręgowcami (białorybu), np. wzdręg, kleni, jazi.

Wikipedia


spiningować

łowić ryby poprzez energiczne wyrzucanie żyłki na dużą odległość i powolne zwijanie jej na kołowrotek; spinningować


SJP.pl


spiningowy

związany ze spiningiem; spinningowy


SJP.pl


spinka

drobny przedmiot do spinania czegoś, np. bielizny, włosów


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) często zdobiony przedmiot do spinania czegoś, np. włosów, krawata, kołnierzyka lub mankietu

 (1.2) posp. slang. spinanie się, napięcie, nerwowość

Wiktionary

  • spinka – inaczej: oczep (w budownictwie)
  • spinka (Rickenella) – rodzaj grzybów
  • spinka – inaczej spinacz biurowy
  • codzienny użytek:
    • żabka (spinka zaciskowa ze sprężynką) – kilka znaczeń
    • spinki do mankietów – spinka do spinania mankietu rękawa koszuli
    • spinka do krawata lub muszki
    • spinka do włosów

Wikipedia

Przykłady

 (1.2) Panowie, po co ta spinka? Za dużo kasy zainwestowaliście, czy jak?

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈspʲĩnka, AS: spʹĩnka

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. spinacz mrz., spinanie n., spięcie n., spineczka ż., upinanie n., upięcie n., spina ż.

 czas. spinać ndk., spiąć ndk., upinać ndk., upiąć dk., piąć ndk.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.2) napięcie, nerwowość, stres

Wiktionary


spinkarz

w dawnej Polsce: rzemieślnik wyrabiający spinki, broszki, sprzączki z metalu


SJP.pl


spinner

w rybactwie: rodzaj wędki ze średniej długości wędziskiem i długą żyłką nawijaną na kołowrotek; spining, spinning, spinningówka


SJP.pl


spinning

[czytaj: spining]
1. rodzaj wędki ze średniej długości wędziskiem i długą żyłką nawijaną na kołowrotek; spining, spinner, spinningówka;
2. metoda połowu ryb za pomocą wędki ze sztuczną przynętą na końcu żyłki; spining;
3. grupowa jazda na rowerach stacjonarnych w rytm głośnej muzyki


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) ryb. metoda wędkowania polegająca na ustawicznym rzucaniu i wybieraniu sztucznej przynęty;

 (1.2) ryb. wędka do spinningu (1.1)

 (1.3) sport. trening na stacjonarnym rowerze

Wiktionary

Spinning – metoda sportowego i amatorskiego połowu ryb przy użyciu wędki, kołowrotka i sztucznej przynęty polegająca na naprzemiennym zarzucaniu jej i ściąganiu za pomocą wędziska i kołowrotka. Wędkarz może wykonywać także wabiące ruchy wędziskiem tak, aby ruch przynęty jak najbardziej przypominał ruch chorej, lub rannej ryby. Metoda spinningowa służy przede wszystkim do połowu ryb drapieżnych (sandaczy, szczupaków, okoni, sumów itd.). Niektórzy wędkarze wyspecjalizowali się też w łowieniu na spinning ryb, które zazwyczaj odżywiają się pokarmem roślinnym i bezkręgowcami (białorybu), np. wzdręg, kleni, jazi.

Wikipedia


spinningista

wędkarz łowiący ryby na spinning; spinningowiec


SJP.pl


spinningistka

spinningista


SJP.pl

Patrz:

spinningista

spinningować

[czytaj: spiningować] łowić ryby poprzez energiczne wyrzucanie żyłki na dużą odległość i powolne zwijanie jej na kołowrotek; spiningować


SJP.pl


spinningowiec

wędkarz łowiący ryby na spinning; spinningista


SJP.pl


spinningówka

w rybactwie: rodzaj wędki ze średniej długości wędziskiem i długą żyłką nawijaną na kołowrotek; spining, spinning, spinner


SJP.pl


spinningowy

przymiotnik od: spinning; spiningowy


SJP.pl


spinor

obiekt geometryczny w przestrzeni liniowej będący uogólnieniem tensora


SJP.pl

Spinor – obiekt geometryczny o specyficznych własnościach transformacyjnych. Spinory transformują się względem reprezentacji spinorowej (ułamkowej) grupy przekształceń.

Wikipedia


spinorowy

przymiotnik od: spinor


SJP.pl


spinowy

dotyczący momentu pędu


SJP.pl


spinoza

Baruch Spinoza, Benedictus Despinoza, Benedictus d’Espinoza (ur. 24 listopada 1632 w Amsterdamie, zm. 21 lutego 1677 w Hadze) – filozof niderlandzki pochodzenia portugalsko-żydowskiego, konkretniej sefardyjskiego; z zawodu rzemieślnik optyczny. Zajmował się metafizyką, filozofią umysłu, filozofią religii, etyką i filozofią polityki.

Wikipedia


spinozaur

rodzaj dużego dinozaura gadziomiednicznego z podrzędu teropodów


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy

 (1.1) zool. paleont. nazwa systematyczna|Spinosaurus|ref=tak., rodzaj dinozaura gadziomiedniczego z rodziny Spinosauridae;

 (1.2) zool. zwierzę z rodzaju spinozaur (1.1)

Wiktionary

Spinozaur (Spinosaurus – „kolczasty jaszczur”) – rodzaj teropoda z rodziny spinozaurów (Spinosauridae) żyjącego na obecnych terenach Afryki Północnej od albu do cenomanu, od około 107 do 94,5 mln lat temu. Pierwsze skamieniałości spinozaura zostały odkryte w Egipcie w 1910 roku i opisane przez niemieckiego paleontologa Ernsta Stromera. Okaz ten został zniszczony podczas II wojny światowej, jednak w 2004 roku znaleziono kolejną czaszkę dorosłego osobnika, a w 2015 roku opisano skamieniałości osobnika niedojrzałego, w tym wiele kości szkieletu pozaczaszkowego. Nie jest jasne, czy rodzaj Spinosaurus jest reprezentowany przez jeden czy dwa gatunki. Najlepiej poznanym gatunkiem jest S. aegyptiacus z Egiptu, a szczątki być może należące do przedstawicieli drugiego gatunku, S. maroccanus, odnaleziono w Maroku.

Wikipedia

Przykłady

 (1.2) Charakterystyczną cechą spinozaura są wysokie wyrostki kolczyste kręgosłupa.

Wiktionary


spinozauroid

przedstawiciel nadrodziny dinozaurów z podrzędu teropodów; megalozauroid


SJP.pl


spinozauroidy

nadrodzina dinozaurów z podrzędu teropodów; megalozauroidy


SJP.pl

Megalozauroidy (Megalosauroidea); synonim: spinozauroidy (Spinosauroidea) – nadrodzina dinozaurów z grupy teropodów.

Pierwotnie nadrodzina była nazywana Spinosauroidea (Stromer, 1915). Należą do niej duże teropody, zgrupowane w 2 rodziny: megalozaurów (Megalosauridae) i spinozaurów (Spinosauridae).

Wikipedia


spinozaury

rodzaj dużego dinozaura gadziomiednicznego z podrzędu teropodów


SJP.pl

Spinozaury (Spinosauridae) – rodzina dużych teropodów z grupy tetanurów (Tetanurae).

Budowa ich szczęk i zębów pozwala sądzić, że ich głównym pożywieniem były ryby, chociaż mogły polować też na inne dinozaury. Wartość izotopu tlenu δ18Op zawartego w zębach Spinosauridae odpowiada obecnej u współwystępujących z nimi żółwi i krokodylomorfów, jest jednak niższa niż u innych teropodów, co dowodzi, że spinozaurydy prowadziły ziemnowodny tryb życia, a nie jedynie polowały w wodzie. Wartości izotopu tlenu w zębach Spinosaurus z Maroka i Tunezji nie są tak wyraźne jak u innych przedstawicieli Spinosauridae, co sugeruje, że spinozaur prowadził bardziej oportunistyczny tryb życia i mógł występować zarówno w siedliskach lądowych, jak i wodnych.

Wikipedia


spinozjański

taki jak u Spinozy, charakterystyczny dla Spinozy; spinozowski


SJP.pl


spinozowski

taki jak u Spinozy, charakterystyczny dla Spinozy; spinozjański


SJP.pl


spintaryskop

przyrząd do obserwacji i liczenia cząstek alfa


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) hist. techn. przyrząd używany dawniej do obserwacji pojedynczych emisji cząstek alfa przez materiał radioaktywny, składający się z ekranu pokrytego fluorescencyjną substancją oraz soczewki powiększającej;

Wiktionary

Spintaryskop - przyrząd składający się z ekranu fluorescencyjnego i soczewek, służący do obserwacji i liczenia promieni alfa. Najprostsza postać licznika scyntylacyjnego.

Na ekranie pokrytym siarczkiem cynku obserwuje się pod mikroskopem i liczy błyski wywołane przez poszczególne cząstki alfa, które wysyłane są przez badany preparat alfa-promieniotwórczy.

Za pomocą spintaryskopu można badać tylko preparaty bardzo słabo aktywne.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Przeminiemy wszyscy, którzy dostrzegamy dziś scyntylacje, znikną nasi następcy i następcy naszych następców, przejdą stulecia, zanim wyczerpie się odrobina radu umieszczona na końcu igły spintaryskopu, zanim z łona swego przestanie wyrzucać helowe pociski.

Wiktionary


spintronika

dziedzina wykorzystująca własności spinu elektronów w elektronice


SJP.pl

Spintronika (elektronika spinowa, magnetronika) jest odmianą elektroniki. Podczas gdy w tradycyjnych układach scalonych nośnikiem informacji są zmiany w przepływie prądu, w spintronice brany jest pod uwagę również spin elektronu.

W konwencjonalnych układach elektronicznych elementem aktywnym (czynnym) jest na ogół ładunek elektronu, chociaż w niektórych przypadkach spin elektronu odgrywa pewną rolę jako źródło ferromagnetyzmu, to jednak rola ta jest drugorzędna. Spintronika stwarza nowe perspektywy pojawienia się możliwości konstrukcji elementów elektronicznych z zaplanowaną strukturą spinową (np. tzw. komputerów kwantowych).

Wikipedia


śpioch

człowiek lubiący długo spać


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) człowiek lubiący dużo, długo spać

rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy

 (2.1) pot. grudka wydzielin z oka, zbierająca się w jego rogu podczas snu

 (2.2) śpiochy zob. śpioszki.

Wiktionary

  • Śpioch – film
  • Śpioch – komiks

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Z niego jest prawdziwy śpioch.

 (2.1) Masz śpiocha w prawym oku.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ɕpʲjɔx, AS: śpʹi ̯oχ

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. śpiący mos., zdrobn. śpioszek

 czas. spać

 ims. śpiący

 przym. śpiący

Wiktionary

Synonimy:

 (2.1) ropa

Wiktionary


śpiochać

potocznie: spać; kimać, lulać, spaciać, spaćkać


SJP.pl


śpiochy

dziecięce ubranie do spania; śpioszki


SJP.pl


śpionek

nazwisko


SJP.pl


spionizować

w medycynie: spowodować przybranie pozycji pionowej


SJP.pl


spionować

uczynić pionowym, doprowadzić do pozycji pionowej; wypionować


SJP.pl


spiorunować

1. bardzo zaskoczyć;
2. gniewnie skrytykować


SJP.pl


śpioszek

zdrobnienie od: śpioch


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) zdrobn. śpioch

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. śpioch mzw./mos.

Wiktionary


śpioszka

zdrobnienie od: śpioch


SJP.pl


śpioszki

dziecięce ubranie do spania; śpiochy


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, liczba mnoga

 (1.1) jednoczęściowa pidżama dla małych dzieci

 (1.2) zachnięta wydzielina gromadząca się w kącikach oczu podczas snu

forma rzeczownika|rodzaj=męskozwierzęcy.

 (2.1) plural|śpioszek.

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Wśród śpioszków największym wzięciem cieszą się te rozpinane w kroku. Występują praktycznie we wszystkich odcieniach i kolorach.

 (1.1) W świecie niemowląt nie ma polityki, sporu, konfliktu interesów. Tu królują śpioszki, pieluszki oraz misie – nabyte, rzecz jasna, za becikowe.

Wiktionary

Powiązane:

 śpiochy war. lm.

 czas. spać

Wiktionary


spira

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) geogr. miasto na prawach powiatu w Niemczech, położone nad Renem w kraju związkowym Nadrenia-Palatynat;

Wiktionary

Spira (niem. Speyer) – miasto na prawach powiatu w Niemczech, położone nad Renem w kraju związkowym Nadrenia-Palatynat. Jedno z najstarszych miast Niemiec, na początku swojego istnienia nosiło nazwę Civitas Nemetum.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Katedra w Spirze jest kościołem grobowym dynastii salickiej i dlatego jest znana jako katedra cesarska.

Wiktionary

Powiązane:

 przym. spirski

Wiktionary


spiracić

potocznie: nielegalnie skopiować lub ściągnąć z internetu np. film, grę, utwór muzyczny


SJP.pl


spirala

1. krzywa okrążająca rozbieżnie (lub zbieżnie) jakiś punkt;
2. przedmiot w kształcie takiej krzywej;
3. figura w akrobacji lotniczej;
4. środek antykoncepcyjny dla kobiet


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) mat. krzywa płaska, która okrążając wielokrotnie punkt, jednocześnie oddala się od niego

 (1.2) coś podobnego do spirali (1.1)

 (1.3) hydraul. urządzenie do udrażniania kanalizacji w formie długiej, stalowej sprężyny z korbą

 (1.4) elektr. opornik zwinięty w helisę w którym zachodzi przemiana energii elektrycznej w ciepło

 (1.5) sytuacja ciągłego, niebezpiecznego wzrost np. przemocy, zbrojeń

 (1.6) lotn. figura wyższego pilotażu, która polega na ruchu samolotu po linii śrubowej ze stopniowym zmniejszaniem wysokości;

 (1.7) pot. domaciczna wkładka antykoncepcyjna

 (1.8) sport. element łyżwiarstwa figurowego, w którym zawodnik jedzie na jednej nodze, z drugą wysoko uniesioną;

Wiktionary

  • spirala (matematyka) – w matematyce grupa krzywych
    • spirala Archimedesa
    • spirala Cornu, Eulera, klotoida
    • spirala paraboliczna Fermata
    • spirala hiperboliczna
    • spirala logarytmiczna
  • Spirala – album grupy muzycznej Apteka
  • spirala – figura akrobacji lotniczej
  • spirala domaciczna – zob. wkładka domaciczna
  • Spirala Ulama – graficzna metoda przedstawiania liczb pierwszych
  • filmy:
    • Spirala (film 1978) – film Krzysztofa Zanussiego z 1978 roku
    • Spirala (film 1998) – (jap. らせん, ang. Rasen), sequel filmu The Ring: Krąg w reżyserii Jôji Iida, na podstawie powieści Kōjiego Suzuki
    • Spirala (film 2000) − japoński horror w reżyserii Higuchinsky
  • Spirala (serial telewizyjny) − francuski serial dramatyczny, emitowany od 2005 roku

Wikipedia

Przykłady

 (1.2) Skręć drut w spiralę.

 (1.5) Studentka nie potrafiła wydostać się ze spirali długów.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: spʲiˈrala, AS: spʹirala

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz.

:: zdrobn. spiralka ż.

 przym. spiralny

 przysł. spiralnie

Wiktionary

Synonimy:

 (1.3) żmijka

 (1.5) eskalacja

Wiktionary


spiralka

zdrobnienie od: spirala


SJP.pl


spiralnie

przysłówek

 (1.1) tworząc kształt spirali

 (1.2) odbywając się po spirali

 (1.3) charakteryzując się ciągłym wzrostem

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Wejście zdobiły spiralnie skręcone kolumienki.

 (1.2) Iskry z ogniska spiralnie wirowały ku gwiaździstemu niebu.

 (1.3) Koszty przygotowania zawodów spiralnie rosną od około 50 lat.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. spirala ż.

 przym. spiralny

Wiktionary


spiralny

przymiotnik

 (1.1) taki, który ma kształt spirali

 (1.2) pot. taki, który ma kształt korkociągu

Wiktionary

Wymowa:

IPA: spʲiˈralnɨ, AS: spʹiralny

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. spirala ż., spiralka ż., spirulina ż.

 przysł. spiralnie

Wiktionary


spiralowy

spirala; spiralny


SJP.pl


spiramycyna

antybiotyk o działaniu bakteriostatycznym i bakteriobójczym, stosowany w bakteryjnych i wirusowych zakażeniach dróg oddechowych


SJP.pl

Spiramycyna, rowamycyna – antybiotyk z grupy makrolidów stosowany m.in. w leczeniu toksoplazmozy i listeriozy, działający bakteriostatycznie lub bakteriobójczo. Wszystkie antybiotyki należące do tej grupy blokują syntezę białka. Spiramycyna może wykazywać oporność krzyżową z erytromycyną.Spiramycyna powinna być stosowana tylko w zakażeniach bakteryjnych o przebiegu uzasadniającym podanie tego preparatu.

Wikipedia


spiran

rodzaj związku organicznego o budowie dwupierścieniowej, którego pierścienie połączone są za pomocą tylko jednego atomu węgla


SJP.pl

Spirany – grupa związków organicznych, których cząsteczki zawierają dwa pierścienie o wspólnym atomie węgla i leżą w płaszczyznach do siebie prostopadłych. Podstawione pochodne spiranów mogą wykazywać chiralność. Przykładami mogą być: spiro[3.3]heptan, spiro[2.4]heptan, spirobihydantoina, spiropentan.

Wikipedia


spirant

spółgłoska szczelinowa, np. polskie: F, S, Z, Ż, H


SJP.pl

Spółgłoski szczelinowe (spółgłoski trące, frykatywne) powstają, gdy narządy mowy w czasie artykulacji tworzą dostatecznie wąską szczelinę, by powstał szum, tarcie. Brzmienie/barwę spółgłosek szczelinowych determinuje ponadto kształt i pozycja ust oraz języka.

Wikipedia


spirantyczny

spirant


SJP.pl

Patrz:

spirant

spirantyzacja

W językoznawstwie: przechodzenie spółgłosek zwartych w szczelinowe, np. [t] do [s]


SJP.pl

Spirantyzacja – proces fonetyczny zmieniający spółgłoski zwarte w szczelinowe.

Wikipedia


spiratować

potocznie: podrobić produkty objęte prawem autorskim


SJP.pl


spiratron

mikrofalowa lampa wzmacniająca, w której zachodzi oddziaływanie między falą elektromagnetyczną rozchodzącą się wzdłuż linii opóźniającej a wiązką elektronową o kształcie cylindra


SJP.pl


spirea

tawuła; krzew z rodziny różowatych


SJP.pl


spiritoso

określenie wykonawcze: z werwą, z ożywieniem


SJP.pl


spiritual

[czytaj: spiRIczuel] gatunek muzyczny bliski gospelowi, obejmujący pieśni religijne wywodzące się ze śpiewów Murzynów z południa USA


SJP.pl


spirituals

[czytaj: spiriczuelz] pieśni religijne Murzynów amerykańskich, będące inspiracją dla twórców jazzu; negro spirituals


SJP.pl

  • negro spirituals – pieśni tworzone przez czarnoskórych niewolników w USA
  • white spirituals – także White Gospel, rodzaj pieśni
  • Spirituals and Gospel Singers – polska grupa wokalna
  • Spirituals Singers Band – polska grupa wokalna
  • Christmas Spirituals – album Odetty Holmes
  • Songs, Stories & Spirituals – album Johna Patitucciego
  • Spirituals – album Davida Murraya z 1988 roku
  • Sings Spirituals – album B.B. Kinga z 1960 roku
  • Favorite Spirituals – album The Ames Brothers z 1952 roku

Wikipedia


spirochet

typ bakterii o podłużnych, silnie skręconych kształtach; krętek


SJP.pl


spirograf

1. przyrząd do kreślenia spiral i skomplikowanych krzywych matematycznych;
2. przyrząd do mierzenia objętości oddechowej płuc


SJP.pl

  • Spirograf urządzenie do kreślenia spiral
  • Spirograf przyrząd (zbiornik o zmiennej pojemności) do pomiarów objętości oddechowej płuc oraz do sporządzania odpowiedniego wykresu (spirogramu), istotnego dla diagnostyki schorzeń dróg oddechowych.

Wikipedia


spirografia

badanie objętości oddechowej płuc


SJP.pl


spirograficzny

spirografia


SJP.pl

Patrz:

spirografia

spirogram

graficzna prezentacja wyniku pomiaru objętości oddechowej płuc (spirografii)


SJP.pl

Spirogram - graficzna prezentacja wyniku pomiaru spirometrycznego (spirometria). Wyniki badania urządzeniem, zwanym spirografem (w uproszczeniu, potocznie mówi się o spirometrze), zapisywane są zazwyczaj na papierze, często w postaci odpowiedniego wykresu i wartości liczbowych odpowiadających najważniejszym parametrom oddechowym badanej osoby.

Wikipedia


spirol

potocznie: spirytus; spiryt


SJP.pl


spirometr

urządzenie używane do pomiaru objętości płuc


SJP.pl

Spirometr (dawniej także oddechomierz) – urządzenie pomiarowe służące do badania pojemności płuc. Rejestruje objętość i prędkość powietrza wdychanego i wydychanego.

Wikipedia


spirometria

badanie określające wydolność oddechową


SJP.pl

Spirometria – badanie czynnościowe układu oddechowego, podczas którego mierzy się objętości i pojemności płuc oraz przepływy powietrza znajdującego się w płucach i oskrzelach w różnych fazach cyklu oddechowego. Badanie wykonuje się przy pomocy urządzenia zwanego spirometrem. Spirometria jest wykonywana w celu rozpoznawania oraz kontroli przebiegu i efektów leczenia chorób układu oddechowego, między innymi astmy oskrzelowej i przewlekłej obturacyjnej choroby płuc (POChP).

Wikipedia


spironolakton

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) farm. lek odwadniający, oszczędzający potas, z grupy antagonistów aldosteronu;

Wiktionary

Spironolakton (łac. spironolactonum) – organiczny związek chemiczny, syntetyczny steroid, konkurencyjny antagonista aldosteronu w kanaliku dalszym nefronu. Należy do diuretyków oszczędzających potas. Blokery receptora aldosteronowego, takie jak spironolakton i eplerenon, pozwalają zmniejszyć stężenie aldosteronu we krwi i ograniczyć niekorzystne działania aldosteronu u chorych z nadciśnieniem i nadmiernie aktywowanym układem RAA.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Moja ciocia, która przebyła w tamtym roku zawał serca, przyjmuje spironolakton z powodu niewydolności serca.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌspʲirɔ̃nɔˈlaktɔ̃n, AS: spʹirõnolaktõn

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) nazwy handlowe: Spironol, Verospiron

Wiktionary


spirski

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany ze Spirą, dotyczący Spiry

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Spira ż.

Wiktionary


spirt

potocznie: spirytus; spiryt


SJP.pl


spirula

nieduży mięczak z mórz strefy zwrotnikowej i podzwrotnikowej


SJP.pl

Spirula (Spirula spirula) – szeroko rozprzestrzeniony gatunek dziesięciornicy, jedyny współcześnie żyjący przedstawiciel rzędu Spirulida i rodziny spirulowatych (Spirulidae).

Wikipedia


spirulina

1. rodzaj sinic z rzędu trzęsidłowców;
2. handlowa nazwa sinic z rzędu drgalnicowców, stosowanych jako suplement diety


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) farm. spoż. preparat z sinic z rodzaju Arthrospira w formie proszku lub tabletek stosowany jako suplement diety;

Wiktionary

  • Spirulina Turpin ex Gomont, 1893 – rodzaj sinic z rzędu trzęsidłowców,
  • Spirulina Pompeckj 1912 – podrząd dziesięciornic z rzędu Spirulida,
  • spirulina – suplement diety stosowany w dietetyce oraz jako dodatek paszowy w akwarystyce.

Wikipedia

Przykłady

składnia.

kolokacje.

synonimy.

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

 rzecz. spirala ż., spiralka ż.

 przym. spiralny, spirulinowy

frazeologia.

etymologia.

uwagi.

tłumaczenia.

* angielski: (1.1) spirulina

* białoruski: (1.1) спіруліна ż.

* duński: (1.1) spirulina w.

* esperanto: (1.1) spirulino

* francuski: (1.1) spiruline ż.

* hiszpański: (1.1) spirulina ż., espirulina ż.

* kataloński: (1.1) spirulina ż.

* niderlandzki: (1.1) spirulina ż.

* niemiecki: (1.1) Spirulina ż.

* nowogrecki: (1.1) σπιρουλίνα ż.

* rosyjski: (1.1) спирулина ż.

* turecki: (1.1) spirulina

* ukraiński: (1.1) спіруліна ż.

źródła.

== spirulina (język angielski.) ==

thumb|spirulina (1.1)

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik

 (1.1) farm. spoż. spirulina

odmiana.

przykłady.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌspʲiruˈlʲĩna, AS: spʹirulʹĩna

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. spirala ż., spiralka ż.

 przym. spiralny, spirulinowy

Wiktionary

Synonimy:

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

 rzecz. spirala ż., spiralka ż.

 przym. spiralny, spirulinowy

frazeologia.

etymologia.

uwagi.

tłumaczenia.

* angielski: (1.1) spirulina

* białoruski: (1.1) спіруліна ż.

* duński: (1.1) spirulina w.

* esperanto: (1.1) spirulino

* francuski: (1.1) spiruline ż.

* hiszpański: (1.1) spirulina ż., espirulina ż.

* kataloński: (1.1) spirulina ż.

* niderlandzki: (1.1) spirulina ż.

* niemiecki: (1.1) Spirulina ż.

* nowogrecki: (1.1) σπιρουλίνα ż.

* rosyjski: (1.1) спирулина ż.

* turecki: (1.1) spirulina

* ukraiński: (1.1) спіруліна ż.

źródła.

== spirulina (język angielski.) ==

thumb|spirulina (1.1)

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik

 (1.1) farm. spoż. spirulina

odmiana.

przykłady.

składnia.

kolokacje.

synonimy.

Wiktionary


spirulinowy

spirulina


SJP.pl

Patrz:

spirulina

spirydion

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy, nazwa własna

 (1.1) imię|polski|m.

Wiktionary

Spirydon, Spirydion – imię męskie pochodzenia greckiego, wywodzące się od słowa spyridos — "koszyczek". Patronem tego imienia jest św. Spirydon z Tremituntu, biskup (IV wiek).

Spirydon imieniny obchodzi 12 grudnia.

Znane osoby noszące imię Spirydon:

  • Spirydion Koiszewski, dowódca 25 Pułku Ułanów Wielkopolskich, dowódca sił NSZ w Powstaniu Warszawskim
  • Spiro T. Agnew, republikański polityk amerykański, 39. wiceprezydent Stanów Zjednoczonych w latach 1969–1973
  • Spiridon Marinatos, grecki archeolog
  • Spirydion Ostaszewski, polski hipolog, pisarz, pierwowzór Podbipięty z powieści Ogniem i mieczem
  • Spirydion Albański, polski piłkarz grający na pozycji bramkarza.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Podczas igrzysk Spirydionowi udało się zagrać w meczu z Norwegią.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) war. Spirydon

Wiktionary


spirylla

drobnoustrój mający kształt luźno skręconej spirali; spiryllum, śrubowiec


SJP.pl


spiryllum

drobnoustrój mający kształt luźno skręconej spirali; spirylla, śrubowiec


SJP.pl


spiryt

potocznie: spirytus; spirt


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) pot. spirytus

Wiktionary


spirytualia

napoje alkoholowe


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj niemęskoosobowy, liczba mnoga

 (1.1) spoż. napoje alkoholowe

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Napoje, w tym spirytualia, nabędziesz w sąsiedniej, czynnej całą dobę, budce.

 (1.1) Zresztą od pewnego czasu w tym chłodniejącym powietrzu snuł się delikatny zapaszek spirytualiów.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. spirytus m.

Wiktionary


spirytualista

zwolennik spirytualizmu - kierunku filozoficznego


SJP.pl

  • spirytualizm – kierunek filozoficzny
  • spirytualizm – ruch religijny

Wikipedia


spirytualistka

spirytualista


SJP.pl

Patrz:

spirytualista

spirytualistyczny

spirytualizm


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) związany ze spirytualizmem, dotyczący spirytualizmu

Wiktionary

Patrz:

spirytualizm

Wymowa:

IPA: ˌspʲirɨtuwalʲiˈstɨt͡ʃnɨ, AS: spʹirytualʹistyčny

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. spirytualizm m., spirytualista m., spirytualistka ż.

 przysł. spirytualistycznie

Wiktionary


spirytualium

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) spoż. napój alkoholowy

Wiktionary


spirytualizm

pogląd filozoficzny, metafizyczny; postulowanie istnienia jedynie substancji duchowych


SJP.pl

  • spirytualizm – kierunek filozoficzny
  • spirytualizm – ruch religijny

Wikipedia


spirytualny

1. duchowy, niematerialny;
2. dawniej: odnoszący się do alkoholu; spirytusowy


SJP.pl


spirytuał

członek odłamu zakonu franciszkanów


SJP.pl


spirytuałowie

członek odłamu zakonu franciszkanów


SJP.pl


spirytus

popularna nazwa wysokoprocentowego (głównie 95-procentowego) wodnego roztworu alkoholu etylowego


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) spoż. chem. wysokoprocentowy roztwór wodny alkoholu etylowego;

Wiktionary

Spirytus – stężony roztwór etanolu w wodzie. W zależności od składu wyróżnia się:

  • Etanol i jego roztwory:
    • spirytus surowy
    • spirytus rektyfikowany
    • spirytus bezwodny (alkohol absolutny)
    • spirytus skażony (denaturat)
  • Preparaty farmaceutyczne oparte na spirytusie:
    • spirytus salicylowy – roztwór kwasu salicylowego
    • spirytus mydlany – roztwór mydła potasowego
    • spirytus mrówczany – roztwór kwasu mrówkowego

Wikipedia

Wymowa:

IPA: spʲiˈrɨtus, AS: spʹirytus

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. spirytualia nmos.

:: zdrobn. spirytusik mrz.

 przym. spirytusowy

Wiktionary


spirytusik

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) zdrobn. od spirytus

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Pięćdziesiątka to nie spirytus, lecz tylko mały spirytusik.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. spirytus m.

Wiktionary


spirytusowo-wiśniowy

1. o smaku spirytusu i wiśni;
2. zrobiony na podstawie spirytusu i wiśni


SJP.pl


spirytusowy

przymiotnik od: spirytus


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z spirytusem, dotyczący spirytusu

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. spirytus mrz.

Wiktionary


spirytysta

zwolennik, wyznawca spirytyzmu


SJP.pl

Spirytyzm – doktryna stworzona w połowie XIX wieku przez francuskiego naukowca Hipolita Rivaila (pod pseudonimem Allan Kardec), głosząca istnienie w każdym człowieku „czynnika myślącego”, który po śmierci odłącza się od ciała fizycznego i wciela przez reinkarnację w kolejne istoty. Zmarli, a jeszcze nie reinkarnowani ludzie mogą się porozumiewać z żywymi bezpośrednio, albo za pośrednictwem specjalnie uzdolnionych w tym kierunku osób (medium).

Wikipedia


spirytystka

kobieta zajmująca się spirytyzmem


SJP.pl


spirytystyczny

spirytyzm


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z spirytyzmem, dotyczący spirytyzmu

Wiktionary

Patrz:

spirytyzm

Powiązane:

 rzecz. spirytyzm mrz., spirytysta mos., spirytystka ż.

Wiktionary


spirytyzm

1. kult duchów będący etapem w rozwoju religii;
2. pogląd uznający istnienie duchów i dusz zmarłych oraz możliwość obcowania z nimi, najczęściej przy pomocy mediów


SJP.pl

Spirytyzm – doktryna stworzona w połowie XIX wieku przez francuskiego naukowca Hipolita Rivaila (pod pseudonimem Allan Kardec), głosząca istnienie w każdym człowieku „czynnika myślącego”, który po śmierci odłącza się od ciała fizycznego i wciela przez reinkarnację w kolejne istoty. Zmarli, a jeszcze nie reinkarnowani ludzie mogą się porozumiewać z żywymi bezpośrednio, albo za pośrednictwem specjalnie uzdolnionych w tym kierunku osób (medium).

Wikipedia


spis

1. rejestr, lista, wykaz;
2. sporządzanie rejestru; spisywanie


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) lista, zawierająca wyliczenie czegoś, zbiór czegoś

 (1.2) sporządzanie wykazu, listy, rejestru; spisywanie

Wiktionary

Wymowa:

IPA: spʲis, AS: spʹis

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. spisywanie n., spisanie n., pisanina ż.

 czas. spisywać ndk., spisać dk.

 przym. spisowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) lista, wykaz, rejestr, zestawienie, katalog, ewidencja, indeks, katalog

Wiktionary


spisa

broń drzewcowa piechoty, używana przeciwko kawalerii


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) hist. wojsk. długa kłująca broń drzewcowa o małym grocie, używana przez pieszych i konnych Kozaków w XVI–XIX wieku, odmiana europejskiej piki;

Wiktionary

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Pułki płynęły za pułkami, konni Zaporożcy zbrojni w długie spisy, pieszy lud z samopałami i fale chłopstwa zbrojnego w kosy, cepy i widły.

 (1.1) Do miasta (…) wjeżdżali kozacy na koniach. Ogromni, ciency w pasie, w czapach o czerwonych denkach, ze spisami w kulbace.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈspʲisa, AS: spʹisa

Wiktionary


spisać

1. sporządzić listę
2. przepisać, ściągnąć od kogoś
3. ułożyć tekst pisany ze wspomnień, materiałów
4. spisać się - sprawdzić się, odznaczyć się, zachować się w sposób zasługujący na pochwałę (w użyciu ironicznym - na naganę)


SJP.pl

czasownik przechodni dokonany (ndk. spisywać)

 (1.1) dokonany od|spisywać.

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Dokument został spisany w średniowieczu, ok. 1250 roku.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈspʲisat͡ɕ, AS: spʹisać

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. spis m., spisanie n., spisywanie n., pisanie n., pisanina ż.

Wiktionary


spisak

nazwisko


SJP.pl


spisanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|spisać.

Wiktionary

Powiązane:

 czas. spisać dk.

 rzecz. spis m., spisywanie n., pisanie n., pisanina ż.

Wiktionary


spisek

tajne i nielegalne porozumienie między spiskowcami; sprzysiężenie; zmowa


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) tajne porozumienie pomiędzy grupą osób (spiskowców), mających wspólny cel

Wiktionary

  • spisek – tajne porozumienie grupy osób dla osiągnięcia jakiegoś celu
  • Spisek – powieść historyczna Władysława Lecha Terleckiego
  • Spisek – polski zespół wokalno-instrumentalny założony w 1976
  • Spisek – amerykański film sensacyjny z 1993 roku
  • Spisek – czesko-kanadyjski dramat s-f z 1996 roku
  • Spisek – amerykański film sensacyjny z 1997 roku
  • Spisek – amerykańska komedia kryminalna z 2002 roku
  • Spisek – amerykański dramat historyczny z 2010 roku
  • Spisek – belgijsko-francusko-niemiecki film sensacyjny z 2011 roku

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Wykryto spisek służący obaleniu władzy.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈspʲisɛk, AS: spʹisek

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. spiskowiec m., spiskowanie n., pisanina ż.

 czas. spiskować

 przym. spiskowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) knowanie, sprzysiężenie, zmowa; daw. komplot

Wiktionary


spisewnik

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) gw-pl|Górny Śląsk. notatnik, zeszyt

Wiktionary


spiski

przymiotnik od: Spisz


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany ze Spiszem, dotyczący Spisza, pochodzący ze Spisza

forma rzeczownika.

 (2.1) M. B. W. lm. od spisek

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Spisz m., Spiszak m., Spiszanka ż.

Wiktionary


spiskolog

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) osoba zajmująca się rozpatrywaniem wydarzeń pod względem ich rzekomej zależności od spisków wpływowych grup, zwłaszcza w ujęciu pseudohistorycznym lub pseudonaukowym

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) No cóż — dla spiskologa każde wydarzenie w dziejach jest przez kogoś zaplanowane i opłacone.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. spiskologia ż.

 przym. spiskologiczny

 przysł. spiskologicznie

Wiktionary


spiskologia

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) skłonność do rozpatrywania wydarzeń pod względem ich rzekomej zależności od spisków wpływowych grup, zwłaszcza w ujęciu pseudohistorycznym lub pseudonaukowym

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Obecnie w spiskologii panuje tendencja unifikacyjna — traktowanie wszystkich tych grup łącznie, jako jedno gigantyczne konsorcjum zła.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. spiskolog m.

 przym. spiskologiczny

 przysł. spiskologicznie

Wiktionary


spiskować

czasownik

 (1.1) knuć, planować spisek

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Ciągle ktoś spiskuje, a rząd sparaliżowany jest stałą groźbą przewrotu.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. spisek m., spiskowiec m., spiskowanie n., pisanina ż.

 przym. spiskowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) knować

Wiktionary


spiskowanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|spiskować.

Wiktionary

Powiązane:

 czas. spiskować

 rzecz. spisek m., spiskowiec m., pisanina ż.

 przym. spiskowy

Wiktionary


spiskowiec

1. osoba zamieszana w spisek - tajne porozumienie w celu osiągnięcia jakiegoś celu;
2. członek tajnej organizacji działającej przeciwko istniejącej władzy; działacz konspiracyjny, konspirant, konspirator


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) uczestnik spisku

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Car nakaże wyrżnąć wszystkich wileńskich spiskowców.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. spisek m., spiskowanie n., pisanina ż.

 czas. spiskować ndk.

 przym. spiskowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) konspirator

Wiktionary


spiskowy

przymiotnik od: spisek


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) właściwy spiskowi

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Stąd funkcjonować tu mogły jedynie tajne organizacje spiskowe, najczęściej o krótkotrwałym żywocie, tropione przez policję.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. spisek m., spiskowiec m., spiskowanie n., pisanina ż.

 czas. spiskować

Wiktionary


spisowy

przymiotnik od: spis


SJP.pl


spisywać

1. sporządzać listę
2. przepisywać, ściągać od kogoś
3. układać tekst pisany ze wspomnień, materiałów
4. spisywać się - sprawdzać się, odznaczać się, zachowywać się w sposób zasługujący na pochwałę (w użyciu ironicznym - na naganę)


SJP.pl

czasownik przechodni niedokonany (dk. spisać)

 (1.1) sporządzać zapiski lub listę

 (1.2) odpisywać od innej osoby w czasie testu

 (1.3) odtwarzać w formie pisanej jakąś historię ze wspomnień i źródeł materialnych

 (1.4) wprowadzać kogoś do policyjnego rejestru

czasownik zwrotny spisywać się

 (2.1) zachowywać się w sposób godny pochwały

 (2.2) iron. zachowywać się w sposób godny nagany

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Zaczęto spisywać postulaty i jednocześnie podjęto decyzję pozostania na górze.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: spʲiˈsɨvat͡ɕ, AS: spʹisyvać

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. spis m., spisywanie n., pisanie n., pisanina ż.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) notować, rejestrować, robić notatki

 (1.2) przepisywać, ściągać

 (1.3) dokumentować, opisywać

Wiktionary


spisywanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|spisywać.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. niespisywanie n., spisanie n., spis m., spisywacz m., pisanie n., pisanina ż.

 czas. spisywać ndk., spisać dk.

Wiktionary


spisz

1. sporządzić listę
2. przepisać, ściągnąć od kogoś
3. ułożyć tekst pisany ze wspomnień, materiałów
4. spisać się - sprawdzić się, odznaczyć się, zachować się w sposób zasługujący na pochwałę (w użyciu ironicznym - na naganę)


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna

 (1.1) etn. geogr. region etnograficzny na południu Polski i w środkowej Słowacji;

Wiktionary

Spisz (łac. Scepusium, słow. Spiš, niem. Zips, węg. Szepes) – region historyczny, położony w Centralnych i Wewnętrznych Karpatach Zachodnich, w dorzeczu górnego Popradu, górnego Hornadu oraz w części dorzecza Dunajca (na wschód od Białki). Na północnym zachodzie Spisz sąsiaduje z Podhalem, na północy z ziemią sądecką, na wschodzie z Szaryszem, na południu z Abovem i Gemerem, na południowym zachodzie z Liptowem (zobacz: Regiony Słowacji).

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Najstarsze ślady człowieka na Spiszu pochodzą z paleolitu.

Wiktionary

Powiązane:

 przym. spiski

Wiktionary


spiszak

mieszkaniec Spiszu (krainy historycznej w Polsce i Słowacji)


SJP.pl


spiszanka

mieszkanka Spiszu (krainy historycznej w Polsce i Słowacji)


SJP.pl


spitalać

młodzieżowo: uciekać; zmykać, zwiewać, wiać, spieprzać


SJP.pl


spitalanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|spitalać.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. niespitalanie n.

 czas. spitalać ndk.

Wiktionary


spitfire

[czytaj: SPITfajer] samolot typu Spitfire


SJP.pl

  • Supermarine Spitfire – brytyjski myśliwiec z okresu II wojny światowej
  • HMCS „Spitfire” – australijski okręt wojenny
  • JSL Spitfire – współczesny brytyjski pistolet samopowtarzalny
  • HMS „Spitfire” – trzy brytyjskie okręty o nazwie Spitfire
  • USS „Spitfire” – cztery okręty amerykańskie o nazwie Spitfire
  • Triumph Spitfire – samochód brytyjski
  • Spitfire Aerodrome – lotnisko w Pedricktown w stanie New Jersey, w Stanach Zjednoczonych
  • „Spitfire” – singel zespołu Prodigy
  • Spitfire – album Portera Robinsona
  • The Spitfire Collection – album grupy Testament
  • Duron – jedno z jąder procesorów Duron
  • Spitfire Records – wytwórnia płytowa
  • Spitfire – rosyjski zespół muzyczny

Wikipedia


spitolić

w gwarze uczniowskiej:
1. zepsuć, uszkodzić, pogorszyć; spartaczyć, spartolić;
2. uciec, umknąć


SJP.pl


spitsbergen

[czytaj: Szpicbergen, Spicbergen albo Szpidzbergen] największa wyspa norweska w archipelagu Svalbard; Szpicberg


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna

 (1.1) geogr. wyspa na Oceanie Arktycznym, na północ od Norwegii;

 (1.2) geogr. przest. archipelag na Oceanie Arktycznym, na północ od Norwegii;

Wiktionary

Spitsbergen – największa wyspa Norwegii, położona w archipelagu Svalbard, na Morzu Arktycznym. Powierzchnia ok. 39 tys. km², górzysta (do 1717 m n.p.m.), w dużej mierze pokryta lodowcami. Odkryta w 1596 roku przez Willema Barentsa. Populacja wyspy szacowana jest na około 2,5 tys. mieszkańców. Występuje tam rozwinięte rybołówstwo, kiedyś wielorybnictwo. Największe miejscowości to Longyearbyen, Pyramiden oraz Barentsburg, z których dwie ostatnie to radzieckie jeszcze osady górnicze. Na wyspie znajduje się Polska Stacja Polarna Hornsund.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Wydawcy mapy oznaczyli Górę Kopernika na Spitsbergenie.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ʃpʲid͡zˈbɛrɡɛ̃n, AS: špʹiʒbergẽn

Wiktionary

Powiązane:

 przym. spitsbergeński, szpicbergeński

Wiktionary

Synonimy:

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

 przym. spitsbergeński, szpicbergeński

frazeologia.

etymologia.

uwagi.

tłumaczenia.

* bułgarski: (1.1) Шпицберген m.

* fiński: (1.1) Huippuvuoret

* koreański: (1.1) 스핏스베르겐 섬

* szwedzki: (1.1) Spetsbergen

* włoski: (1.1) Spitsbergen ż.

źródła.

== Spitsbergen (język angielski.) ==

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik, nazwa własna

 (1.1) geogr. Spitsbergen

odmiana.

przykłady.

składnia.

kolokacje.

synonimy.

Wiktionary


spitsbergeński

przymiotnik od: Spitsbergen (największa wyspa norweska); szpicberski, szpicbergeński


SJP.pl


spity

pijany


SJP.pl


śpiwór

worek do spania


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) turyst. worek do spania;

Wiktionary

Śpiwór („worek do spania”) – rodzaj kołdry turystycznej, która w połączeniu z karimatą oraz namiotem służy za przenośne i łatwe w przygotowaniu miejsce do spania. Wyglądem przypomina nieco zwiniętą w rękaw kołdrę, która po bokach zamykana jest najczęściej na zamek błyskawiczny.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Pokrowiec na śpiwór dziwnym trafem znalazł się obok psiej budy.

 (1.1) Tę noc spędzę w śpiworze.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈɕpʲivur, AS: śpʹivur

Wiktionary

Powiązane:

 zdrobn. śpiworek mrz.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) żart. pierdziworek

Wiktionary


śpiychać

czasownik niedokonany

 (1.1) gw-pl|Śląsk Cieszyński. spieszyć

Wiktionary


spiż

1. stop miedzi, cyny i cynku, często z dodatkiem np. ołowiu, używany do wyrobu części maszyn, odlewania dzwonów oraz w rzemiośle artystycznym;
2. przedmiot z takiego stopu, np. dzwon, armata


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) chem. stop miedzi z cyną, cynkiem i ołowiem;

 (1.2) wyrób ze spiżu (1.1)

Wiktionary

Wikipedia

Wymowa:

IPA: spʲiʃ, AS: spʹiš

Wiktionary

Powiązane:

 przym. spiżowy

Wiktionary


spiżarenka

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) niewielka spiżarka

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. spiżarnia ż., spiżarka ż.

Wiktionary


spiżarka

śpiżarnia, spiżarnia;
1. pomieszczenie domowe na produkty spożywcze;
2. przenośnie: zapasy żywności zgromadzone w domu


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) pomieszczenie przykuchenne do przechowywania żywności

 (1.2) szafka na żywność

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Tylko wezmę mleko ze spiżarki.

 (1.2) Drzwiczki od spiżarki zastałam otwarte.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. spiżarnia ż., spiżarenka ż.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) spiżarnia

Wiktionary


spiżarnia

śpiżarnia, spiżarka;
1. pomieszczenie domowe na produkty spożywcze;
2. przenośnie: zapasy żywności zgromadzone w domu


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) bud. pomieszczenie domowe na produkty żywnościowe

 (1.2) przen. zapasy domowe

Wiktionary

Spiżarnia – pomieszczenie, w którym przechowuje się żywność i potrawy do spożycia. Do przechowywania żywności służą półki lub regały, a do ochrony przed szkodnikami skrzynki, kosze, kamionki do owoców i warzyw. W spiżarniach przechowuje się np. smalec i masło, zakonserwowane przetwory, mięso i mleko, soki owocowe, jajka, chleb, wysuszone grzyby i inne produkty. Wcześniej w komorach wędzono produkty do codziennego spożytku, wieszano je prawie przy suficie pomieszczenia. Wędzono np. szynkę, kiełbasę, boczek lub dziczyznę. Nie bez powodu wieszano mięso tak wysoko, po pierwsze chciano, żeby kiełbasa i szynka zachowały się w dobrym stanie, po drugie utrudniało to dostęp szkodnikom takim, jak myszy i szczury.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Spiżarnia zapełniona jest jedzeniem po brzegi.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: spʲiˈʒarʲɲa, AS: spʹižarʹńa

Wiktionary

Powiązane:

 przym. spiżarniany

 rzecz. spiżarka ż., spiżarenka ż.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) piwnica, komórka, magazyn; gw-pl|Śląsk Cieszyński|szpajska.

Wiktionary


spiżarnianka

zadarlica spiżarnianka - mały motyl z rodziny omacnic, którego gąsienice żerują w magazynach spożywczych


SJP.pl


spiżarniany

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany ze spiżarnią, dotyczący spiżarni

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. spiżarnia ż.

Wiktionary


spiżarniowy

spiżarnia; spiżarniany


SJP.pl


spizela

rodzaj ptaków z rodziny pasówek


SJP.pl


spizgać

młodzieżowo: spizgać się - spić się, upić się; nachlać się, narąbać się, nawalić się, zapruć się


SJP.pl


spizgany

przymiotnik jakościowy

 (1.1) wulg. slang. odurzony narkotykami

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. pizganie n., spizganie n.

 czas. pizgać ndk., spizgać się dk.

Wiktionary


spiżówka

błyszczka spiżówka - gatunek motyla z rodziny sówkowatych


SJP.pl


spiżowy

przymiotnik od: spiż


SJP.pl

przymiotnik jakościowy

 (1.1) zrobiony ze spiżu, zawierający spiż

przymiotnik relacyjny

 (2.1) związany ze spiżem, odnoszący się do spiżu

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Miasto wystawiło mu spiżowy monument.

 (2.1) Spotkali się na rogu Sienkiewicza i Spiżowej.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. spiż mrz.

Wiktionary


spiłować

czasownik przechodni dokonany (ndk. spiłowywać)

 (1.1) przytępić ostre krawędzie za pomocą pilnika

 (1.2) ściąć lub obrobić za pomocą piły

 (1.3) poznań. wytrzymać

Wiktionary

Wymowa:

IPA: spʲiˈwɔvat͡ɕ, AS: spʹiu̯ovać

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. piła ż., piłka ż., spiłowanie n., spiłowywanie n.

 czas. piłować ndk., spiłowywać ndk.

Wiktionary


spiłowanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|spiłować.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌspʲiwɔˈvãɲɛ, AS: spʹiu̯ovãńe

Wiktionary

Powiązane:

 czas. spiłować

Wiktionary


spk

skrótowiec

 (1.1) = Stowarzyszenie Polskich Kombatantów;

 (1.2) = Stowarzyszenie Pomocy Królikom;

 (1.3) = Suwalski Park Krajobrazowy;

 (1.4) = Stowarzyszenie Prawa Konkurencji

Wiktionary

Przykłady

składnia.

kolokacje.

synonimy.

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

frazeologia.

etymologia.

uwagi.

tłumaczenia.

źródła.

== SPK (język czeski.) ==

wymowa.

znaczenia.

skrótowiec

 (1.1) = Státní plánovací komise

odmiana.

 (1.1) nieodm.

przykłady.

Wiktionary

Synonimy:

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

frazeologia.

etymologia.

uwagi.

tłumaczenia.

źródła.

== SPK (język czeski.) ==

wymowa.

znaczenia.

skrótowiec

 (1.1) = Státní plánovací komise

odmiana.

 (1.1) nieodm.

przykłady.

składnia.

kolokacje.

synonimy.

Wiktionary


splagiatować

przywłaszczyć sobie cudzy utwór lub jego część; splagiować


SJP.pl


splagiować

przestarzale: przywłaszczyć sobie cudzy utwór lub jego część; splagiatować


SJP.pl


splajn

w matematyce: funkcja sklejana


SJP.pl

Funkcja sklejana, splajn (ang. spline) – rzeczywista funkcja gładka, dla której istnieje rodzina podprzedziałów dziedziny o tej własności, że funkcja ta jest wielomianem na każdym z tych przedziałów

Wikipedia


splajtować

potocznie: stać się niewypłacalnym; zbankrutować


SJP.pl

czasownik nieprzechodni dokonany

 (1.1) pot. o firmie, przedsiębiorstwie, zakładzie: upaść, zbankrutować

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Pracowałem w kilku miejscach, w każdym kolejnym było bardziej żałośnie niż w poprzednim. Zarobki rzędu 700 zł., banda buraków, którzy na każdym kroku patrzyli jakby tu pokazać swoją wyższość nad innymi. Gdy się już do tego dziadostwa przyzwyczaiłem, firma splajtowała i to był koniec. (z Internetu)

Wiktionary

Wymowa:

IPA: splajˈtɔvat͡ɕ, AS: splai ̯tovać

Wiktionary

Powiązane:

 czas. plajtować ndk.

 rzecz. splajtowanie n., plajta

Wiktionary


splajtowanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|splajtować.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌsplajtɔˈvãɲɛ, AS: splai ̯tovãńe

Wiktionary

Powiązane:

 czas. splajtować

Wiktionary


splamić

1. zabrudzić
2. zhańbić


SJP.pl

czasownik przechodni dokonany (ndk. plamić)

 (1.1) dokonany odamić.

czasownik zwrotny dokonany splamić się (ndk. plamić się)

 (2.1) dokonany odamić się.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. plama ż.

Wiktionary


splanchnologia

nauka o narządach jamy brzusznej i klatki piersiowej


SJP.pl

Splanchnologia (gr. splanchnon – wnętrzności, logos – słowo, nauka) – nauka o trzewiach, dział anatomii zajmujący się opisem i budową organów wewnętrznych układu pokarmowego, oddechowego i moczowo-płciowego.

Wikipedia


splasować

w siatkówce: skierować piłkę w locie opadającym w kierunku zamierzonego miejsca


SJP.pl


splatać

czasownik

 (1.1) łączyć ze sobą nitki, włókna albo sznurki, przekładając według pewnego wzoru

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈsplatat͡ɕ, AS: splatać

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. splot m., splatanie n., splecenie n.

 czas. spleść, pleść, zaplatać, zapleść, wyplatać, wypleść, upleść

 przym. splotowy

Wiktionary


splątanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|splątać.

Wiktionary

Wikipedia

Powiązane:

 rzecz. niesplątanie n., plątanina ż.

 czas. splątać ndk.

Wiktionary


splatanka

plecionka


SJP.pl


splątek

stadium pokolenia płciowego mszaków, rozwijające się zwykle z zarodnika; protonema


SJP.pl

Splątek, protonema – twór charakterystyczny dla mszaków stanowiący młodocianą fazę rozwoju gametofitu. Wyrasta z haploidalnego (mającego pojedynczy zespół chromosomów) zarodnika, ewentualnie w wyniku apogamii z części gametofitu oddzielonej od rośliny macierzystej.

Wikipedia


splatynować

czasownik przechodni dokonany

 (1.1) środ. grykomp. zdobyć platynowyatynowe trofeum – nagrodę za wykonanie wszystkich zadań w grze

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Aby splatynować Ragnarok wymagane jest odczytanie inskrypcji wyrytych w kamieniu, odnalezienie zwojów oraz skradzionych skarbów.

Wiktionary


spleen

[czytaj: splin] uczucie przygnębienia, zniechęcenia, apatii; splin


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) stan poczucia beznadziejności i apatii

Wiktionary

Spleen, splin – stan przygnębienia i złości, ponury nastrój, apatia, chandra.

Nazwa pochodzi od angielskiego spleen dosłownie oznaczającego 'śledzionę', ponieważ schorzenia śledziony łączono z takimi uczuciami.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Wiadomość ta odrazu napełniła mię spleenem, trzeba było bowiem zrezygnować ze snu, a kto wie, może nawet i z drzemki.

 (1.1) Kazik chodził smutny, mówiąc, że spleen go zżera.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) przygnębienie

Wiktionary


spleja

regionalnie: pło - kożuch roślin torfowiskowych unoszący się na jeziorze, które ulega przekształcaniu w torfowisko lub trzęsawisko


SJP.pl

Pło (regionalnie także pod nazwą spleja) – kożuch roślin torfowiskowych występujący na wodzie w formie zarastającego brzegu lub rodzaj pływającej wyspy, powstałej w wyniku odrywania się mszarów torfowcowych porastających brzegi jeziora. Stanowi etap zarastania zbiornika wodnego, tworząc trzęsawisko. Zwykle ma charakter torfowiska przejściowego.

Wikipedia


splenalgia

w medycynie: ból śledziony


SJP.pl


splendor

1. świetność, wspaniałość, przepych;
2. zaszczyt, honor;
3. blask, jasność


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) oznaki świetności lub bogactwa

 (1.2) doznawany przez kogoś zaszczyt lub honor

Wiktionary

  • Splendor – powieść Vladimira Nabokova
  • Splendor – amerykański film z 1935 w reżyserii Elliotta Nugenta
  • Splendor – włoski film z 1989 w reżyserii Ettorego Scoli
  • Splendor – amerykański film z 1999 w reżyserii Gregga Arakiego
  • Splendor – nagradzana gra planszowa

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ˈsplɛ̃ndɔr, AS: splndor

Wiktionary

Powiązane:

 przym. splendorowy

Wiktionary


splenektomia

operacyjne usunięcie śledziony


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) med. zabieg całkowitego lub częściowego usunięcia śledziony;

Wiktionary

Splenektomia – częściowe lub całkowite usunięcie śledziony. Wskazaniami bezwzględnymi do jej wykonania może być uraz lub pęknięcie śledziony, torbiel, ropień, nowotwór, a względnymi między innymi choroby hematologiczne (jak białaczka czy czerwienica prawdziwa) czy niektóre choroby zakaźne.

Wikipedia


splenomegalia

powiększenie śledziony występujące m.in. w chorobach krwi, układu chłonnego i w zaburzeniach krążenia krwi


SJP.pl

Splenomegalia – powiększenie śledziony, zwykle w przebiegu różnych chorób układowych. Splenomegalia określa powiększenie masy narządu ponad 350 g. Często prowadzi do hipersplenizmu. Część przypadków powiększenia śledziony przebiega z równoczesnym powiększeniem wątroby (hepatomegalią); sytuację taką określa się jako hepatosplenomegalię.

Wikipedia


spleść

połączyć (nici, sznury, pasma włosów, witki) krzyżując wielokrotnie, zwykle tworząc podłużny kształt o regularnym wzorze


SJP.pl

czasownik przechodni dokonany (ndk. splatać)

 (1.1) połączyć elementy przekładając jeden przez drugi; wykonać coś, pleśćotąc

czasownik zwrotny dokonany spleść się (ndk. splatać się)

 (2.1) ulec złączeniu jeden z drugim poprzez wzajemne przełożenie swoich części

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. splecenie n., plecień mrz.

 czas. splatać

Wiktionary


splewka

rodzaj pasożytniczego skorupiaka


SJP.pl

Splewka (Argulus) - rodzaj skorupiaków będących pasożytami zewnętrznymi ryb słodkowodnych. Należą do podgromady tarczenic.

Splewki są spłaszczone grzbieto-brzusznie. Ich ciało pokryte jest dużym tarczowatym karapaksem. Tułów składa się z 4 segmentów. Odwłok zredukowany, niesegmentowany, dwupłatowy. Oczy złożone i proste (naupliusowe). Czułki zaopatrzone w silne pazury. Służą do wczepiania się w skórę żywiciela. Narządy gębowe kłujące - żuwaczki przekształcone w sztylety, szczęki I pary zmienione w przyssawki a szczęki II pary w pazury. Wargi wykształcone jako rurka służąca do wysysania pokarmu. Splewki wysysają krew i limfę ryb, wkłuwając się przez skórę. Odnóża tułowiowe dwugałęziste, pływne.

Wikipedia


splewki

rodzaj pasożytniczego skorupiaka


SJP.pl

Wikipedia


splicki

przymiotnik od: Split


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany ze Splitem, dotyczący Splitu, pochodzący ze Splitu

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Split mrz.

Wiktionary


splin

uczucie apatii, przygnębienia; spleen; chandra


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) książk. uczucie beznadziejności, przygnębienie, apatia

Wiktionary

Spleen, splin – stan przygnębienia i złości, ponury nastrój, apatia, chandra.

Nazwa pochodzi od angielskiego spleen dosłownie oznaczającego 'śledzionę', ponieważ schorzenia śledziony łączono z takimi uczuciami.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Wzniosę toast, by twój splin zniknął wcześniej niż mój zapas win. (W. Waglewski: [http://vimeo.com/groups/koncerty/videos/3554714 Dziób pingwina])

Wiktionary

Wymowa:

IPA: splʲĩn, AS: splʹĩn

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. splennik m.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) przygnębienie, chandra, dół

Wiktionary


splis

inaczej splot żeglarski


SJP.pl


splisować

1. ułożyć w plisy, fałdy np. na sukience;
2. złączyć dwie liny splotem (splisem)


SJP.pl


split

operacja wymiany akcji spółki, polegająca na zmniejszeniu ich wartości nominalnej i jednocześnie zwiększeniu ich liczby bez zmiany kapitału akcyjnego; podział akcji


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna

 (1.1) geogr. miasto portowe w Chorwacji;

Wiktionary

Split (wł. Spalato) – miasto w południowo-zachodniej części Chorwacji, stolica żupanii splicko-dalmatyńskiej, siedziba miasta Split. Jest położony w Dalmacji, nad Morzem Adriatyckim, na niewielkim półwyspie. W 2011 roku liczyło 167 121 mieszkańców.

Jest drugim co do wielkości miastem kraju pod względem liczby mieszkańców.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: splʲit, AS: splʹit

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. splicianin mos., splicianka ż.

 przym. splicki

Wiktionary


spliter

filtr elektroniczny do rozdzielania sygnałów; zwrotnica elektryczna, splitter


SJP.pl

Wikipedia


splitować

czasownik niedokonany

 (1.1) rozdzielać coś na fragmenty

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. splitowanie n.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) rozszczepiać, dzielić, fragmentować

Wiktionary


splitowanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|splitować.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. niesplitowanie n.

 czas. splitować ndk.

Wiktionary


splitter

[czytaj: spliter] filtr elektroniczny do rozdzielania sygnałów; zwrotnica elektryczna, spliter


SJP.pl

Wikipedia


splocik

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) zdrobn. od splot

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. splot m.

Wiktionary


splot

1. wynik splatania;
2. sposób przeplatania nici osnowy i wątku


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) anat. połączenie nerwów

 (1.2) zespół połączonych ze sobą elementów; to co zostało splecione

 (1.3) mat. rodzaj działania określonego dla dwóch funkcji, konwolucja;

Wiktionary

tkactwo
  • splot ogólnie
    • splot płócienny
    • splot atłasowy
    • splot rypsowy
    • splot panamowy
matematyka
  • splot w analizie matematycznej
  • splot w teorii grup
  • splot w teorii węzłów
pozostałe
  • splot w anatomii
  • splot w kolejnictwie
  • splot liny
  • splot immunoglobulinowy
  • SPLOT – związek stowarzyszeń
  • Splot – album muzyczny

Wikipedia

Wymowa:

IPA: splɔt, AS: splot

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. plecionka ż., plecenie n., splatanie n., zaplatanie n., splecenie n., pleciuga ż., plecień mrz., splocik mrz.

 czas. pleść dk., splatać ndk., zaplatać ndk., zapleść dk.

 przym. splotowy, plecionkowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.3) konwolucja, mnożenie splotowe

Wiktionary


splotka

1. gwarowo: tasiemka albo wstążka do wplatania w warkocz; uplotka
2. dawniej: warkocz, plecionka
3. lina jednozwita będąca częścią składową liny dwuzwitej


SJP.pl


splotowy

przymiotnik od: splot


SJP.pl


splugawiać

plugawić;
1. okrywać hańbą, znieważać, pozbawiać godności nieprzyzwoitymi, niemoralnymi i budzącymi wstręt działaniami;
2. bezcześcić, profanować;
3. zanieczyszczać coś, powodując, że wywołuje to obrzydzenie; czynić plugawym


SJP.pl


splunąć

czasownik nieprzechodni dokonany (ndk. spluwać)

 (1.1) wyrzucić z ust ślinę bądź coś, co się tam znajduje

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Poruszył wargami, jakby zamierzał splunąć na podłogę.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. spluwa ż., spluwaczka ż., splunięcie n., spluwanie n.

 czas. pluć, spluwać ndk.

Wiktionary


spluralizować

1. wprowadzić pluralizm w życiu społecznym;
2. spluralizować się - stać się pluralistycznym


SJP.pl


spluralizowany

wyrażający wiele postaw, poglądów, zróżnicowany pod jakimś względem


SJP.pl


spluwa

pot. pistolet, rewolwer


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) pot. broń krótka palna (np. pistolet, rewolwer)

Wiktionary

Powiązane:

 czas. pluć, splunąć

 rzecz. spluwaczka ż.

Wiktionary


spluwać

wyrzucać z ust ślinę lub flegmę


SJP.pl


spluwaczka

niewielkie naczynie, do którego można spluwać, najczęściej wypełnione odkażającym roztworem


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) naczynie przeznaczone do spluwania do niego;

Wiktionary

Spluwaczka (daw. kraszuarka, kaszelniczka) – naczynie, do którego można wypluć nadmiar śliny z ust.

Spluwaczki używano od drugiej połowy XVIII wieku do pierwszej wojny światowej w miejscach publicznych oraz w domach prywatnych. Stawiano je zwykle przy drzwiach, kanapach i fotelach.

Wikipedia

Powiązane:

 rzecz. spluwa ż., spluwanie n., splunięcie n.

 czas. spluwać ndk., splunąć dk.

Wiktionary


śpn

skrót od: Świętokrzyski Park Narodowy


SJP.pl


spobożniały

zacząć wierzyć w Boga i żyć zgodnie z zasadami wiary


SJP.pl


spobożnieć

zacząć wierzyć w Boga i żyć zgodnie z zasadami wiary


SJP.pl


spocenie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|spocić.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. niespocenie n., pot mrz.

 czas. spocić ndk.

 przym. napotny

Wiktionary


spochmurnienie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|spochmurnieć.

Wiktionary

Powiązane:

 przysł. pochmurno, chmurnie

Wiktionary


spocić

1. spowodować wydzielenie przez kogoś, coś (zwierzę) potu, pokrycie się potem, zwłaszcza przez zmuszenie do wysiłku; zgrzać;
2. spocić się - okryć się potem, zgrzać się


SJP.pl


spocik

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) zdrobn. od spot

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) To nie spot, lecz tylko mały spocik.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. spot m.

Wiktionary


spock

[czytaj: spok] nazwisko


SJP.pl

Spock – fikcyjna postać, bohater serialu Star Trek: The Original Series, Star Trek: Discovery (sezon 2) oraz dziewięciu filmów pełnometrażowych Star Trek: pierwszych sześciu, opartych na oryginalnej serii, jak również trzech filmów najnowszej serii, zapoczątkowanej przez Star Trek (XI).

Wikipedia


spocony

1. spowodować wydzielenie przez kogoś, coś (zwierzę) potu, pokrycie się potem, zwłaszcza przez zmuszenie do wysiłku; zgrzać;
2. spocić się - okryć się potem, zgrzać się


SJP.pl


spocząć

1. siąść lub położyć się, aby nabrać sił, odetchnąć, odpocząć
2. zostać gdzieś umieszczonym, położonym


SJP.pl

czasownik dokonany

 (1.1) książk. usiąść gdzieś aby odpocząć

 (1.2) książk. znaleźć się w jakimś określonym miejscu

 (1.3) zostać pochowanym w jakimś miejscu po śmierci

 (1.4) książk. o stanie, właściwości lub odpowiedzialności która zaczęła kogoś dotyczyć albo została mu powierzona

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Po powrocie do domu spoczął na krześle i jął rozmyślać.

 (1.2) Wtem jakaś dłoń spoczęła na moim ramieniu i podniósłszy głowę ujrzałem księcia Konstantyna.

 (1.3) Właśnie tam na tym cmentarzu chciał spocząć.

 (1.4) Cała odpowiedzialność za ten projekt spoczęła na nim.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. spoczynek

 wykrz. spocznij

 czas. spoczywać

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) usiąść

 (1.2) znaleźć się

 (1.3) zostać pogrzebanym, zostać pochowanym

Wiktionary


spoczęcie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|spocząć.

Wiktionary

Powiązane:

 czas. począć

Wiktionary


spoczko

potocznie: partykuła wyrażająca pozwolenie na coś lub aprobatę; nie ma sprawy, w porządku, okej, spoko, spox


SJP.pl

wykrzyknik

 (1.1) pot. spokojnie, zachowaj spokój, nie denerwuj się (derywat od „spoko”)

partykuła

 (2.1) pot. w porządku, dobrze, zgoda (derywat od „spoko”)

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) – Kochanie, jak było w pracy? – A, spoczko nuda, rozwaliłem dziś Boeinga, poza tym luzik.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. spokojny, pokój mrz., spokój m., spokojność ż., spokojnik m., spokojnica ż., uspokojenie n., uspokajanie n., uspokajacz m., uspokoiciel m., uspokoicielka ż., zaspokojenie n., zaspokajanie n., zaspokajacz m.

 czas. spokoić ndk., uspokoić dk., uspokajać ndk., zaspokoić dk., zaspokajać ndk.

 przym. spokojny, spokojniutki, spokojniuteńki, spokojniuchny, spokojniusieńki, uspokajający, uspokojony, zaspokajalny, spokojno

 przysł. spokojnie, spokojno, spokojniutko, spokojniuteńko, spokojniuchno, spokojniusieńko, uspokajająco

 wykrz. spokojnie, spox, spoko

 partyk. spoko

 ims. uspokojony, uspokajający

Wiktionary

Synonimy:

 (2.1) OK, kk

Wiktionary


spocznij

1. siąść lub położyć się, aby nabrać sił, odetchnąć, odpocząć
2. zostać gdzieś umieszczonym, położonym


SJP.pl

wykrzyknik

 (1.1) wojsk. komenda zwalniająca ze stania na baczność

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. spoczynek m.

 czas. spocząć dk., spoczywać dk.

Wiktionary


spocznik

płaszczyzna przedzielająca biegi schodowe w poziomie kondygnacji; podest


SJP.pl


spocznikowy

przymiotnik od: spocznik


SJP.pl


spoczynek

czas odpoczynku, wytchnienia


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) stan bezczynności celem nabrania sił po pracy

 (1.2) stan snu, którego celem jest regeneracja

 (1.3) okres emerytury

 (1.4) pot. stan po śmierci

 (1.5) biol. stan mniejszej aktywności ustroju lub jego części

 (1.6) fiz. stan, w którym ciało nie zmienia położenia

Wiktionary

  • Spoczynek – wieś w woj. kujawsko-pomorskim, w pow. aleksandrowskim, w gminie Koneck
  • spoczynek (zjawisko biologiczne)
  • spoczynek – brak ruchu

Wikipedia

Powiązane:

 czas. spoczywać, spocząć

 wykrz. spocznij

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) bezczynność, odpoczynek, relaks, wypoczynek, wytchnienie

 (1.2) sen, spanie

 (1.3) emerytura

Wiktionary


spoczynkowy

przymiotnik od: spoczynek


SJP.pl


spoczywać

czasownik niedokonany

 (1.1) być czyimś obowiązkiem

 (1.2) podn. być pochowanym, mieć miejsce swojego pochówku

 (1.3) fiz. o przedmiocie: leżeć nieruchomo

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Na niej spoczywa cała odpowiedzialność.

 (1.2) Tu spoczywa nasz pierwszy władca.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. spoczynek m.

 czas. począć, spocząć dk.

 wykrz. spocznij

Wiktionary


spoczywanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|spoczywać.

Wiktionary

Powiązane:

 czas. począć

Wiktionary


spod

przyimek łączący się z rzeczownikami (lub wyrazami o ich funkcji) w dopełniaczu; * forma "spode" możliwa tylko w tradycyjnych połączeniach: spode mnie, spode łba


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) dolna część czegoś, stanowiąca zwykle dno lub podstawę

 (1.2) dolna lub odwrotna strona czegoś

Wiktionary

Wymowa:

IPA: sput, AS: sput

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. spodek m., spodeczek m., spodzik m., spodnie nmos., spodenki nmos., spódnica ż., spódniczka ż., spodziectwo n.

 przym. spodni

 przysł. pod spodem, spodnio

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) dno, podstawa

Wiktionary


spodarka

Spodarka – dolna część instrumentu geodezyjnego, umożliwia stabilne zamocowanie instrumentu geodezyjnego do statywu geodezyjnego oraz poziomowanie i centrowanie instrumentu geodezyjnego.

Wyposażona jest w trzy gniazda, w których zamocowane są śruby ustawcze, służące do poziomowania instrumentu (w niektórych niwelatorach śruby te zastąpione są dwoma obracanymi pierścieniami klinowymi). W jej górnej części znajduje się tuleja z elementem walcowym teodolitu, który blokowany jest śrubą zaciskową. Do dolnej części spodarki przymocowana jest podstawka z jej płytką, zawierającą otwór gwintowany. Służy on do połączenia zespołu spodarki wraz z jej podstawką do głowicy statywu. Najczęściej spodarka połączona jest na stałe z alidadą instrumentu geodezyjnego.

Wikipedia


spode

przyimek

 (1.1) forma oboczna przyimka spod

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈspɔdɛ, AS: spode

Wiktionary


spodeczek

zdrobnienie od: spodek


SJP.pl


spodek

talerz niewielkiej średnicy, przeznaczony zazwyczaj jako podstawka pod filiżankę lub szklankę


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) mały talerzyk używany jako podstawka pod filiżankę lub szklankę

 (1.2) gw-pl|Poznań. długi materac z pierza, piernat

 (1.3) pot. latający talerz, UFO

Wiktionary

Spodek – talerz o niewielkiej średnicy, służący zazwyczaj jako podstawka pod filiżankę lub szklankę. Najczęściej jest dobierany w ramach tego samego kompletu zastawy stołowej, wówczas spodek wykonany jest z tego samego materiału, co naczynie, do którego jest przeznaczony: do szklanki – ze szkła, do porcelanowej filiżanki – z porcelany. Jeśli jest zdobiony (malowany, czasem nacinany), to najczęściej w ten sam sposób, co szklanka lub filiżanka.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Kotek łapczywie pił mleko ze spodka.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈspɔdɛk, AS: spodek

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. spód mrz.

:: zdrobn. spodeczek mrz.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) podstawka

 (1.3) latający spodek

Wiktionary


spodeń

forma ściągnięta

 (1.1) = spod niego

forma rzeczownika.

 (2.1) daw. D. lm. od: spodnie

Wiktionary

Przykłady

 (2.1) Sukno na frak, majtki (bo tu spodeń nie noszą) […].

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈspɔdɛ̃ɲ, AS: spodẽń

Wiktionary


spodenki

zdrobnienie od: spodnie; spodeńki


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj niemęskoosobowy, liczba mnoga

 (1.1) zdrobn. od: spodnie

 (1.2) zdrobn. małe spodnie, małego rozmiaru

 (1.3) krótkie spodnie – sięgające do kolan lub ud

Wiktionary

Wymowa:

IPA: spɔˈdɛ̃nʲci, AS: spodnʹḱi

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. spód mrz., spodnie lm nm.

 przym. spodni

Wiktionary

Synonimy:

 (1.3) szorty; gw-pl|Górny Śląsk|badki, batki, gaćki.

Wiktionary


spodenkiewicz

nazwisko


SJP.pl


spodium

węgiel kostny


SJP.pl


spodkowy

spodek


SJP.pl

Patrz:

spodek

spodni

znajdujący się na spodzie czegoś, pod spodem czegoś; dolny, niższy


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) będący na spodzie, będący pod spodem czegoś, będący pod czymś

forma rzeczownika.

 (2.1) D. lm. od: spodnie

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈspɔdʲɲi, AS: spodʹńi

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. spódniczka ż., spód mrz., spodnie lm nm., spodziectwo n., spodenki lm nm., spódnica ż.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) niższy

Wiktionary


spodniak

środowiskowo: spodnia deska skrzyni wozu; poddennica, dennica


SJP.pl


spodniarka

spodniarz


SJP.pl

Patrz:

spodniarz

spodniarz

krawiec szyjący spodnie


SJP.pl


spódnica

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) kraw. rodzaj ubrania osłaniającego biodra i nogi;

 (1.2) pot. pejor. kobieta będąca obiektem pożądania

Wiktionary

Spódnica – wierzchnia część odzieży okrywająca ciało od pasa w dół, w formie płata materiału bez nogawek. W kulturze zachodniej stanowiąca najczęściej element garderoby damskiej. Zróżnicowana w formie w zależności od epoki i panującej mody.

Współcześnie pod względem długości, wyróżnia się 4 podstawowe typy spódnic:

  • maxi – do kostek
  • midi – do połowy łydek
  • mini – do około połowy uda
  • mikro – zakrywająca pośladki (całkowicie lub tylko częściowo)

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Ta spódnica jest ciasna i niewygodna.

 (1.2) Wszyscy wiedzą, że Bartkowi tylko spódnice w głowie.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: spudʲˈɲit͡sa, AS: spudʹńica

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. spodnie lm nm., spód mrz.

:: zdrobn. spódniczka ż.

 przym. spodni

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) pot. kiecka; gw-pl|Górny Śląsk|rok., gw-pl|Poznań|spódnik.

 (1.2) pot. kiecka, spódniczka

Wiktionary


spódnicospodnie

spodnie wyglądające jak spódnica


SJP.pl


spódnicowy

spódnica


SJP.pl

Patrz:

spódnica

spódniczka

zdrobnienie od: spódnica


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) zdrobn. od: spódnica

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. spódnica ż., spód mrz., spodnie nmos.

 przym. spodni

Wiktionary


spódniczkowy

spódniczka


SJP.pl

Patrz:

spódniczka

spódniczyna

marna, zniszczona spódniczka


SJP.pl


spodnie

znajdujący się na spodzie czegoś, pod spodem czegoś; dolny, niższy


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj niemęskoosobowy, liczba mnoga

 (1.1) odzież. kraw. dolna część odzieży wierzchniej okrywająca nogi;

forma przymiotnika.

 (2.1) nmos. lm. od: spodni

Wiktionary

Spodnie – wierzchnia część ubrania osłaniająca ciało od pasa w dół. Noszone są zarówno jako element dwu- lub trzyczęściowego garnituru, jak i samodzielnie. Dawniej były wyłącznie elementem ubrań męskich aż do lat 20. XX w., kiedy emancypacja kobiet pociągnęła za sobą szereg przemian obyczajowych i rewolucję obyczajową. Współcześnie są elementem ubrań zarówno kobiecych, jak i męskich.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) W dzisiejszych czasach również kobiety noszą spodnie i nie budzi to wcale sensacji.

 (1.1) Od pięciu dni jestem słomianym wdowcem i chwilowo mieszkam sam, więc jak to się stało, że idąc spać położyłem wieczorem okulary koło łóżka, a rano znalazłem je w nogawce nienoszonych spodni piętro niżej?

 (2.1) Na spodnie warstwy bitumicznych pokryć dachowych stosuje się często papę.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈspɔdʲɲɛ, AS: spodʹńe

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. spód mrz., spódnica ż., spódniczka ż.

:: zdrobn. spodenki nmos. lm.

 przym. spodni

Wiktionary


spodnik

1. dolna część ciernego stojaka metalowego;
2. dawniej: szata spodnia noszona pod spódnicą lub suknią


SJP.pl


spodniobuty

spodnie połączone z butami, używane przez wędkarzy i myśliwych; wodery, wadery


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) połączenie kaloszy i wodoodpornych spodni

Wiktionary


spodniowy

spodnie


SJP.pl

Patrz:

spodnie

spodnium

strój damski, połączenie żakietu oraz długich spodni


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męski

 (1.1) strój kobiecy składający się z żakietu i spodni

Wiktionary

Spodnium – rodzaj damskiego stroju, pierwotnie składającego się z żakietu i długich spodni, obecnie często rozumiany jako elegancki kombinezon. W modzie damskiej spodnium pojawiło się w XX wieku jako dwuczęściowy garnitur, symbolizujący m.in. emancypację i równouprawnienie kobiet. Z biegiem lat termin „spodnium” uległ rozszerzeniu i obecnie odnosi się także do jednoczęściowych kombinezonów, które łączą spodnie z górą w formie bluzki.

Wikipedia


spodouste

podgromada ryb należąca do chrzęstnoszkieletowych


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj niemęskoosobowy, liczba mnoga

 (1.1) syst. icht. nazwa systematyczna|Elasmobranchii|Bonaparte|ref=tak., podgromada drapieżnych ryb chrzęstnoszkieletowych, głównie morskich;

Wiktionary

Spodouste, blaszkoskrzelne (Elasmobranchii, z gr. elasma – blaszka, branchia – skrzela) – podgromada drapieżnych ryb chrzęstnoszkieletowych (Chondrichthyes), obejmująca około 950 gatunków, w większości morskich.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) W tkankach spodoustych utrzymywane jest wysokie stężenie mocznika, który także jest wydalanym metabolitem białek.

Wiktionary


spodousty

o cechach spodoustych (rodzina ryb morskich)


SJP.pl


spodumen

minerał z grupy piroksenów, krzemian litu i glinu


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) miner. minerał z gromady krzemianów;

Wiktionary

Spodumen – minerał z gromady krzemianów, zaliczany do grupy piroksenów. Należy do minerałów rzadkich, rozpowszechnionych tylko w niektórych rejonach Ziemi.

Nazwa pochodzi od gr. spodos = popiół (spodios = szary), nawiązując do szarej, przypominającej popiół barwy tego minerału; gr. spodumentos = spopielony (spodoustha = obrócić się w popiół), nawiązuje z kolei do wyglądu produktu prażenia spodumenu w płomieniu dmuchawki.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: spɔˈdũmɛ̃n, AS: spodũmẽn

Wiktionary


spodziać

dawniej, dziś regionalnie: przewidzieć, przypuścić, spostrzec się


SJP.pl


spodziectwo

rodzaj wrodzonej wady prącia i cewki moczowej


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) med. wada wrodzona polegająca na lokalizacji ujścia cewki moczowej na brzusznej stronie prącia;

Wiktionary

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Spodziectwu często towarzyszy wnętrostwo i przepuklina pachwinowa skośna.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: spɔˈd͡ʑɛt͡stfɔ, AS: spoʒ́ectfo

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. spód mrz.

 przym. spodni

Wiktionary


spodzień

żartobliwie, ironicznie: spodnie


SJP.pl


spodziewanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|spodziewać.

Wiktionary

Powiązane:

 czas. spodziewać ndk.

Wiktionary


spodziewany

taki, którego ktoś się spodziewa, oczekiwany


SJP.pl


spodzik

zdrobnienie od: spód


SJP.pl


spoganieć

czasownik nieprzechodni dokonany (ndk. poganieć)

 (1.1) rzad. rel. wrócić do pogaństwa, stać się poganinem

 (1.2) rzad. rel. zatracić religijny charakter

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) W nim to widzieliśmy wzór i model urobienia wewnętrznego, jak i apostolstwa w spoganiałym ówczesnym świecie, tak nam żywo przypominającym czasy obecne i stosunki współczesne.

 (1.2) Stolica już prawie całkiem zdążyła spoganieć.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. poganin mos., poganka ż., pogaństwo n.

 czas. poganieć ndk.

 przym. pogański

 przysł. pogańsko

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) daw. spogańszczeć

 (1.2) daw. spogańszczeć

Wiktionary


spoganizować

czasownik przechodni dokonany (ndk. poganizować)

 (1.1) rzad. uczynić pogańskim

 (1.2) rel. pozbawić chrześcijańskiego charakter

czasownik zwrotny dokonany spoganizować się (ndk. poganizować się)

 (2.1) rzad. stać się pogańskim

 (2.2) rel. wyzbyć się chrześcijańskiego charakteru

Wiktionary

Przykłady

 (2.2) Ludność wyspy spoganizowała się dosyć szybko, nie mając łączności z Kościołem.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. poganizowanie n., spoganizowanie n.

 czas. poganizować ndk., poganizować się ndk.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.2) zdechrystianizować

 (2.2) zdechrystianizować się

Wiktionary


spoganizowanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) uczynienie pogańskim

 (1.2) rel. zatracenie chrześcijańskiego charakteru

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. poganizm mrz., poganizowanie n.

 czas. poganizować ndk., poganizować się ndk., spoganizować dk., spoganizować się dk.

 przym. pogański

 przysł. pogańsko

Wiktionary


spoglądać

czasownik nieprzechodni niedokonany (dk. spoglądnąć, spojrzeć)

 (1.1) zob. spojrzeć.

czasownik zwrotny niedokonany spoglądać się (dk. spojrzeć się)

 (2.1) zob. spojrzeć się.

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Król spoglądał na wojska z wysokiego pagórka.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: spɔɡˈlɔ̃ndat͡ɕ, AS: spoglõndać

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. spojrzenie n., spoglądanie n., spoglądnięcie n.

 czas. oglądać ndk., spoglądnąć dk.

Wiktionary


spoglądanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|spoglądać.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌspɔɡlɔ̃nˈdãɲɛ, AS: spoglõndãńe

Wiktionary

Powiązane:

 czas. spoglądać, spojrzeć

 rzecz. spojrzenie n., spoglądnięcie n.

Wiktionary


spoglądnięcie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) skierowanie wzroku

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Mateuszowe spoglądnięcia znad książki zostały zauważone przez Karolinę.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. spoglądanie n.

 czas. spoglądać ndk., spoglądnąć dk.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) spojrzenie

Wiktionary


spoić

1. złączyć przedmioty przy użyciu odpowiednich substancji; sczepić;
2. stworzyć całość z wielu elementów; połączyć;
3. uczynić pijanym; upić, spić;
4. spoić się (rzadkie) - złączyć się, zostać spojonym; upić się, spić się


SJP.pl

czasownik przechodni dokonany (ndk. spajać)

 (1.1) połączyć elementy w pewną całość

czasownik przechodni dokonany (ndk. spajać, poić)

 (2.1) pot. doprowadzić kogoś do upicia się

czasownik zwrotny dokonany spoić się (ndk. spajać się)

 (3.1) ulec połączeniu w jedno

czasownik zwrotny dokonany spoić się (ndk. spajać się, poić się)

 (4.1) pot. doprowadzić siebie do stanu upojenia alkoholowego

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. spójność ż., spójnik mrz., spoidło n., spoiwo n., spojenie n., spoistość ż.

 czas. spajać

 przym. spójny

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) połączyć, scalić

 (2.1) upić

 (3.1) połączyć się, scalić się

 (4.1) nachlać się, narąbać się, spić się, uchlać się, upić się

Wiktionary


spoidło

coś, co spaja, łączy; złącze, lepiszcze


SJP.pl


spoiler

spojler;
1. klapa na skrzydle samolotu, zmniejszająca siłę nośną i powiększająca opór czołowy;
2. osłona przy nadwoziu samochodu zmniejszająca opór powietrza;
3. niepożądana informacja dotycząca szczegółów fabuły filmu, utworu literackiego itp.


SJP.pl

  • spoiler – w lotnictwie: element mechanizacji skrzydła
  • spoiler – w motoryzacji: owiewki, odchylacze opływu, skrzydła nadwozia pojazdu drogowego, mające polepszyć jego własności aerodynamiczne
  • spoiler – niepożądana informacja o szczegółach zakończenia utworu literackiego, teatralnego lub filmowego

Wikipedia


spoilerować

zdradzać element fabuły książki, filmu, serialu itp.; spojlerować, spoilować, spojlować


SJP.pl

czasownik niedokonany (dk. zaspoilerować)

 (1.1) slang. zdradzać treść filmu lub książki

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Nie chcę spoilerować, ale w następnym odcinku oni znowu będą razem.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌspɔjlɛˈrɔvat͡ɕ, AS: spoi ̯lerovać

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. spoiler mrz.

 czas. zaspoilerować dk., spojlerować ndk., zaspojlerować dk., spoilować ndk., zaspoilować dk., spojlować ndk., zaspojlować dk.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) spojlerować, spoilować, spojlować

Wiktionary


spoilować

zdradzać element fabuły książki, filmu, serialu itp.; spojlerować, spoilerować, spojlować


SJP.pl


spoina

1. miejsce zetknięcia się w murach poszczególnych cegieł, kamieni itp. wraz z materiałem łączącym te elementy
2. miejsce zespawane; spaw


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) bud. wypełniona zaprawą szczelina między płytkami ceramicznymi, cegłami lub innymi materiałami budowlanymi

 (1.2) techn. miejsce połączenia dwóch zespawanych metalowych fragmentów konstrukcji

Wiktionary

  • Spoina – fuga (budownictwo)
  • Spoina – połączenia spawane

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Na koniec spoinę wyrównujemy czystą i gładką szpatułką mocząc ją w detergencie.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. spoiwo n., spójnik mrz.

 przym. spójny

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) fuga

 (1.2) spaw

Wiktionary


spoinować

nadawać elementom zewnętrznym, spoinom żądany kształt; fugować


SJP.pl


spoinowanie

nadawać elementom zewnętrznym, spoinom żądany kształt; fugować


SJP.pl

Spoinowanie (fugowanie) – stanowi proces wypełniania przestrzeni pomiędzy płytkami ceramicznymi, kamiennymi, bądź szklanymi.Do wypełniania tych szczelin służą masy do spoinowania.

Wikipedia


spoinowy

przymiotnik od: spoina


SJP.pl


spointować

[czytaj: spuentować] zakończyć wypowiedź lub utwór literackich pointą; spuentować


SJP.pl


spoistość

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) cecha tego, co spoiste; cecha harmonijnej całości

Wiktionary

Spoistość (symbol c) – jeden z parametrów wytrzymałości na ścinanie skał i gruntów (pokrewnym parametrem jest tarcie wewnętrzne szkieletu ziarnowego).

Rzeczywista spoistość jest tworzona przez siły elektrostatyczne w gruntach spoistych, czyli zawierających znaczną ilość minerałów ilastych (m.in. glinach, iłach). Siły te mogą być zmniejszone poprzez wietrzenie lub zmianę chemizmu. Cementacja przez związki (najczęściej tlenki, wodorotlenki, węglany, siarczany) żelaza, krzemu, wapnia, sodu itp. jest uważana za kolejny składnik spoistości rzeczywistej.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) (…) sięgnął do myśli francuskiego klasyka (…), który twierdził, że spoistość społeczna opiera się na naśladownictwie. Istnieją dwie podstawowe formy naśladownictwa: obyczaj i moda.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. spajanie n., spojenie n., spoiwo n.

 czas. spoić dk., spajać ndk.

 przym. spoisty

Wiktionary


spoisty

1. składający się z cząstek ściśle złączonych ze sobą;
2. tworzący jednolitą, harmonijną całość


SJP.pl


spoiwo

1. używany w spawalnictwie materiał przeznaczony do utworzenia spoiny;
2. materiał spajający składniki pewnej całości;
3. czynnik scalający jakąś grupę, społeczność;
4. składnik mas formierskich i rdzeniowych


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) materiał łączący składniki całości

 (1.2) podn. czynnik łączący daną grupę

Wiktionary

Spoiwo – substancja wiążąca, spajająca. Wyróżnia się m.in.:

  • spoiwo malarskie
  • spoiwo farby drukowej
  • spoiwo budowlane
    • spoiwo powietrzne (wapno), spoiwo hydrauliczne (cement portlandzki, wapno hydrauliczne)
    • spoiwo mineralne (spoiwo magnezjowe, spoiwo anhydrytowe)
  • spoiwo – zobacz: lepiszcze (technika)
  • spoiwo spawalnicze – zobacz też: połączenie spawane
  • spoiwo formierskie
  • naturalne spoiwo skalne

Wikipedia

Powiązane:

 rzecz. spoistość ż., spajanie n., spoina ż., spojenie n., spojówka ż.

 czas. spajać ndk., spoić dk.

 przym. spoisty

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) lepiszcze

Wiktionary


spój

1. złączyć przedmioty przy użyciu odpowiednich substancji; sczepić;
2. stworzyć całość z wielu elementów; połączyć;
3. uczynić pijanym; upić, spić;
4. spoić się (rzadkie) - złączyć się, zostać spojonym; upić się, spić się


SJP.pl


spojenie

1. złączyć przedmioty przy użyciu odpowiednich substancji; sczepić;
2. stworzyć całość z wielu elementów; połączyć;
3. uczynić pijanym; upić, spić;
4. spoić się (rzadkie) - złączyć się, zostać spojonym; upić się, spić się


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|spoić.

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) I właśnie cechą istotną dramatów poetyckich takich jak: „Samuel Zborowski", „Dziady", „Nie-Boska" wydaje się strukturalne spojenie elementów realnych z fantastycznymi — czy inaczej mówiąc: ziemskich z nadprzyrodzonymi […]

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. niespajanie n., spajanie n., spoiwo n., spójnik mrz., spoistość ż., spójność ż.

 czas. spajać ndk., spoić dk.

 przym. spójny

Wiktionary


spójka

forma osobowa czasownika "być" wiążąca podmiot z orzecznikiem w zdanie; łącznik, kopula


SJP.pl

  • spójka jako międzyrostek
  • spójka w łacinie i grece

Wikipedia


spojler

spoiler;
1. klapa na skrzydle samolotu, zmniejszająca siłę nośną i powiększająca opór czołowy;
2. osłona przy nadwoziu samochodu zmniejszająca opór powietrza;
3. niepożądana informacja dotycząca szczegółów fabuły filmu, utworu literackiego itp.


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) film. liter. uwaga ujawniająca komuś istotne fragmenty fabuły książki lub filmu, psująca w ten sposób przyjemność ich czytania lub oglądania;

 (1.2) mot. element nadwozia pojazdu, który polepsza własności aerodynamiczne;

Wiktionary

  • spoiler – w lotnictwie: element mechanizacji skrzydła
  • spoiler – w motoryzacji: owiewki, odchylacze opływu, skrzydła nadwozia pojazdu drogowego, mające polepszyć jego własności aerodynamiczne
  • spoiler – niepożądana informacja o szczegółach zakończenia utworu literackiego, teatralnego lub filmowego

Wikipedia

Przykłady

 (1.2) Dodanie spojlera wydłużyło samochód o 10 cm (=dziesięć centymetrów).

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. spojlerowanie n.

 czas. spojlerować ndk.

Wiktionary


spojlerować

zdradzać element fabuły książki, filmu, serialu itp.; spoilerować, spoilować, spojlować


SJP.pl


spojlować

zdradzać element fabuły książki, filmu, serialu itp.; spojlerować, spoilerować, spoilować


SJP.pl


spójnia

książkowo, podniośle: to, co łączy, jednoczy; łączność, związek, kontakt, więź


SJP.pl


spójnica

spójnica lucernowa - gatunek pszczoły z rodziny spójnicowatych


SJP.pl


spójnicowate

o cechach spójnicowatych (rodzina pszczół)


SJP.pl

Spójnicowate (Melittidae) – rodzina owadów z rzędu błonkoskrzydłych i nadrodziny pszczół obejmująca ponad 190 opisanych gatunków. Są to jednopokoleniowe pszczoły samotnice, zakładające gniazda w glebie. Wyróżniają się budową aparatu gębowego. Zasiedlają Holarktykę i krainę etiopską. W zapisie kopalnym znane od eocenu.

Wikipedia


spójnicowaty

o cechach spójnicowatych (rodzina pszczół)


SJP.pl


spójniej

stopień wyższy od przysłówka: spójnie


SJP.pl


spójniejszy

stopień wyższy od przymiotnika: spójny


SJP.pl


spójnik

w językoznawstwie: nieodmienna część mowy łącząca zdania lub ich części - w odróżnieniu od przyimków nierządzący się formami przypadków; wyróżniamy najczęściej spójniki:
a) łączne - pozostające względem siebie w związku łączności przestrzennej lub czasowej, np. i, oraz, lub, to jest, także, tudzież;
b) rozłączne - takie, których treści wykluczają się wzajemnie, np. lub, albo, bądź, czy;
c) przeciwstawne - takie, których treści przeciwstawiają się sobie, np. a, ale, przecież, czasami... czasami, lepiej... niż;
d) wynikowe - takie, w których treść jednego z nich wynika z treści drugiego, np. dlatego, przeto, więc, toteż, zatem;
e) podrzędne - łączące zdanie podrzędne z nadrzędnym;
f) współrzędne - łączące zdania współrzędne


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) gram. wyraz służący do łączenia wyrażeń wewnątrz zdania pojedynczego (np. w wyliczeniach) oraz zdań składowych w zdaniach złożonych;

Wiktionary

  • spójnik – część mowy
  • spójnik logiczny, konektyw – funktor zdaniotwórczy od x argumentów zdaniowych

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Spójniki można podzielić na proste, jak „i”, złożone, jak „podczas gdy”, oraz zestawieniowe, jak „jeżeli… to”.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈspujɲik, AS: spui ̯ńik

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. spójnia ż., spójność ż., spajak m., spajarka ż., spojówka ż., spajanie n., spojenie n., spoina ż.

 czas. spajać ndk., spoić dk.

 przym. spójnikowy, spójny, spojówkowy

 przysł. spójnie

Wiktionary


spójnikowy

przymiotnik od: spójnik; związany ze spójnikiem, mający spójnik, charakterystyczny, typowy dla tej nieodmiennej części mowy


SJP.pl


spójność

1. harmonijne połączenie czegoś w całość; koherentność, koherencja, spoistość, jednolitość;
2. w fizyce: wzajemne przyciąganie się cząsteczek danej substancji wskutek działania sił międzycząsteczkowych krótkiego zasięgu; kohezja


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) ścisłe przystawanie do siebie elementów czego

 (1.2) chem. przyciąganie się wzajemne atomów lub cząsteczek określonej substancji na skutek działania sił wewnętrznych

Wiktionary

Spójność to najogólniej pojęta, pewna jednocząca zgodność, która może występować w relacjach pomiędzy ciałami fizycznymi, ich własnościami (zachowaniami) lub też między pojęciami (obiektami abstrakcyjnymi), np. w rozumowaniu.

To czy coś jest spójne zależy od przyjętych kryteriów zgodności. W różnych zastosowaniach termin ten odwołuje się do różnych kontekstów.

  • w filozofii: spójność (koherencja)
  • w fizyce:
    • spójność wewnętrzna (kohezja) materiałów
    • spójność fal (koherencja fal), światło spójne

    Wikipedia

    Powiązane:

     rzecz. spajanie n., spojenie n., spójnik mrz.

     czas. spajać ndk., spoić dk.

     przym. spójny

     przysł. spójnie

    Wiktionary

    Synonimy:

     (1.1) jednolitość, jedność, koherencja, koherentność, kohezja, zborność, zgodność, zwartość

    Wiktionary


spójnościowy

spójność


SJP.pl

Patrz:

spójność

spójny

taki, który stanowi harmonijnie połączoną całość; spoisty, jednolity, koherentny


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) jednolity, tworzący jedną całość, zwarty

 (1.2) logiczny, konsekwentny, harmonicznie powiązany

 (1.3) mat. o zbiorze w przestrzeni metrycznej, figurze geometrycznej, grafie posiadający drogę od każdego punktu / wierzchołka grafu do każdego innego, przebiegającą w całości wewnątrz; pot. składający się z jednego kawałka

Wiktionary

Przykłady

 (1.2) Wiek XIX był dla niemieckiej mediewistyki czasem urodzaju. Przyniósł krytyczne edycje podstawowych źródeł oraz spójne interpretacje ukształtowane pod widocznym wpływem ewolucjonizmu.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈspujnɨ, AS: spui ̯ny

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. spójność ż., spojenie n., spojówka ż., spoina ż., spójnik mrz.

 czas. spajać, spoić, zespoić

 przysł. spójnie

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) koherentny, spoisty, zwarty, zwięzły

 (1.2) jednolity, koherentny, konsekwentny, logiczny

Wiktionary


spojówka

błona śluzowa pokrywająca wewnętrzną powierzchnię powiek i częściowo przednią część gałki ocznej; łącznica


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) anat. przednia część gałki ocznej; błona śluzowa pokrywająca wewnętrzną część powiek i przednią część białkówki;

Wiktionary

Spojówka (łac. tunica conjunctiva) – narząd dodatkowy oka.

Jest to błona śluzowa pokrywająca:

  • wewnętrzną część powiek – spojówka powiek (tunica conjunctiva palpebrarum), która przechodzi w skórę powiek
  • zewnętrzną przednią część twardówki (u człowieka biała część oka), oddzielona od niej luźną tkanką łączną – spojówka gałki ocznej (tunica conjunctiva bulbi), która przechodzi w nabłonek przedni rogówki w okolicy jej rąbka.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: spɔˈjufka, AS: spoi ̯ufka

Wiktionary

Powiązane:

 czas. spajać ndk.

 przym. spojówkowy, spójny

 rzecz. spójnik mrz., spoiwo n.

Wiktionary


spojówkowy

przymiotnik od: spojówka


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) anat. związany z spojówką, dotyczący spojówki

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. spójnik mrz., spojówka ż.

Wiktionary


spojrzeć

czasownik nieprzechodni dokonany (ndk. spoglądać)

 (1.1) książk. zwrócić wzrok na coś lub na kogoś, zerknąć, rzucić okiem

czasownik zwrotny dokonany spojrzeć się (ndk. spoglądać się)

 (2.1) pot. spojrzeć (1.1)

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Ależ on spojrzał na Justynę!

 (1.1) […] z góry, poprzez szczyty drzew, zaglądały błękitne i białe kawałki obłoków, jakby ciekawe spojrzeć w tę głąb cienistą, […] w której spomiędzy trawy wykwitał blady nieśmiertelnik żółty, podnosiły się dzwonki liliowe albo śród mchu pąsowiały lśniące grona żurawin.

 (1.1) Ktoś zapukał do drzwi, więc spojrzałem w wizjer i zobaczyłem policjanta.

 (1.1) Nam strzelać nie kazano. – Wstąpiłem na działo • I spójrzałem na pole; dwieście armat grzmiało.

 (1.1) Kiedy spojrzałem do karty, zorientowałem się, że trafiłem do restauracji wegetariańskiej.

 (1.1) Przy muzyce łatwiej było wywołać w sobie to morze rzeczy, spojrzeć w słodką otchłań spraw nieznanych.

 (1.1) Ledwie tych słów domówiła, kiedy jakiś szelest ją przestraszył; z lękiem spojrzała ku oknu i cofnęła się do drzwi nasłuchując.

 (1.1) Spójrz, ta blizna to pamiątka po operacji.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈspɔjʒɛt͡ɕ, AS: spoi ̯žeć

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. spojrzenie n., spoglądanie n.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) popatrzeć, wejrzeć, zajrzeć, zerknąć

Wiktionary


spojrzenie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) skierowanie oczu na coś, chwila patrzenia w jakimś kierunku, na coś lub kogoś

 (1.2) punkt widzenia, pogląd

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Lubię jej głębokie spojrzenie.

 (1.2) Jego spojrzenie na politykę wydaje się radykalne.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: spɔjˈʒɛ̃ɲɛ, AS: spoi ̯žńe

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. spoglądanie n.

 czas. spojrzeć dk., spoglądać ndk.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) pot. rzut okiem

 (1.2) pogląd, stanowisko, przekonanie, punkt widzenia

Wiktionary


spojrzonko

zdrobnienie od: spojrzenie


SJP.pl


spokemonizować

środowiskowo:
1. nadać cechy typowe dla pokemonów;
2. spokemonizować się - nabyć cechy typowe dla pokemonów


SJP.pl


spoko

potocznie:
1. partykuła wyrażająca pozwolenie na coś lub aprobatę; nie ma sprawy, w porządku, okej, spoczko, spox;
2. oceniany pozytywnie; fajny, dobry


SJP.pl

wykrzyknik

 (1.1) pot. spokojnie, zachowaj spokój, nie denerwuj się

partykuła

 (2.1) pot. przyzwolenie lub aprobata; tak (potwierdzenie), w porządku, dobrze, zgoda

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Drodzy Konsumenci, obiecujemy, że na życzenie społeczeństwa, zmienimy Europę w zieloną krainę z czystym powietrzem. A żywność? Spoko, gdzieś się kupi.

 (2.1) Jak ci minął dzień? Spoko!

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈspɔkɔ, AS: spoko

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. spokojny, pokój mrz., spokój m., spokojność ż., spokojnik m., spokojnica ż., uspokojenie n., uspokajanie n., uspokajacz m., uspokoiciel m., uspokoicielka ż., zaspokojenie n., zaspokajanie n., zaspokajacz m.

 czas. spokoić ndk., uspokoić dk., uspokajać ndk., zaspokoić dk., zaspokajać ndk.

 przym. spokojny, spokojniutki, spokojniuteńki, spokojniuchny, spokojniusieńki, uspokajający, uspokojony, zaspokajalny, spokojno

 przysł. spokojnie, spokojno, spokojniutko, spokojniuteńko, spokojniuchno, spokojniusieńko, uspokajająco

 wykrz. spokojnie, spox, spoczko

 partyk. spoczko

 ims. uspokojony, uspokajający

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) spokojna twoja rozczochrana

 (2.1) OK, kk

Wiktionary


spokoić

czasownik nieprzechodni niedokonany

 (1.1) daw. uspokajać, uśmierzać, uciszać

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. spokojny, spokój m., spokojność ż., spokojnik m., spokojnica ż., uspokojenie n., uspokajanie n., uspokajacz m., uspokoiciel m., uspokoicielka ż., zaspokojenie n., zaspokajanie n., zaspokajacz m.

 czas. uspokoić dk., uspokajać ndk., zaspokoić dk., zaspokajać ndk.

 przym. spokojny, spokojniutki, spokojniuteńki, spokojniuchny, spokojniusieńki, uspokajający, uspokojony, zaspokajalny, spokojno

 przysł. spokojnie, spokojno, spokojniutko, spokojniuteńko, spokojniuchno, spokojniusieńko, uspokajająco

 wykrz. spokojnie, spox, spoko, spoczko

 partyk. spoko, spoczko

 ims. uspokojony, uspokajający

Wiktionary


spokój

1. stan równowagi psychicznej; zimna krew, opanowanie;
2. cisza, brak hałasów;
3. stan, w którym nie ma wojny; pokój, zgoda;
4. wewnętrzny błogostan


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) równowaga psychiczna; brak gniewu, zdenerwowania

 (1.2) stan pozbawiony kłótni, zatargów, konfliktów, sprzeczek

 (1.3) cisza, brak hałasu, rumorów

Wiktionary

Spokój – polski telewizyjny film obyczajowy z 1976 roku w reżyserii Krzysztofa Kieślowskiego, nakręcony według własnego scenariusza. Bohaterem filmu jest robotnik (Jerzy Stuhr), który po wyjściu z więzienia próbuje ustabilizować swoje życie. Za ukazanie strajku robotniczego, wobec którego główny bohater zachowuje obojętność, film otrzymał zakaz rozpowszechniania do 1980 roku.

Wikipedia

Przykłady

 (1.2) W naszym domu panuje spokój i harmonia.

 (1.3) Spokój tego małego miasteczka jest zachwycający.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈspɔkuj, AS: spokui ̯

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. spokojny, pokój m., spokojność ż., spokojnik m., spokojnica ż., uspokojenie n., uspokajanie n., uspokajacz m., uspokoiciel m., uspokoicielka ż., zaspokojenie n., zaspokajanie n., zaspokajacz m.

 czas. spokoić ndk., uspokoić dk., uspokajać ndk., zaspokoić dk., zaspokajać ndk.

 przym. spokojny, spokojniutki, spokojniuteńki, spokojniuchny, spokojniusieńki, uspokajający, uspokojony, zaspokajalny, spokojno

 przysł. spokojnie, spokojno, spokojniutko, spokojniuteńko, spokojniuchno, spokojniusieńko, uspokajająco

 wykrz. spokojnie, spox, spoko, spoczko

 partyk. spoko, spoczko

 ims. uspokojony, uspokajający

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) harmonia, zimna krew, równowaga, opanowanie, równowaga, zrównoważenie

 (1.2) pokój

 (1.3) łagodność

Wiktionary


spokojnica

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) daw. kobieta spokojna, łagodna

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. spokojny, spokój m., spokojność ż., spokojnik m., uspokojenie n., uspokajanie n., uspokajacz m., uspokoiciel m., uspokoicielka ż., zaspokojenie n., zaspokajanie n., zaspokajacz m.

 czas. spokoić ndk., uspokoić dk., uspokajać ndk., zaspokoić dk., zaspokajać ndk.

 przym. spokojny, spokojniutki, spokojniuteńki, spokojniuchny, spokojniusieńki, uspokajający, uspokojony, zaspokajalny, spokojno

 przysł. spokojnie, spokojno, spokojniutko, spokojniuteńko, spokojniuchno, spokojniusieńko, uspokajająco

 wykrz. spokojnie, spox, spoko, spoczko

 partyk. spoko, spoczko

 ims. uspokojony, uspokajający

Wiktionary


spokojnie

przysłówek

 (1.1) ze spokojem, w opanowany sposób, bez nadmiernych emocji

 (1.2) bez wydarzeń, które mogłyby zakłócić spokój

 (1.3) monotonnie, jednostajnie

 (1.4) bez problemu, z łatwością, na pewno

wykrzyknik

 (2.1) nawoływanie do spokoju

Wiktionary

Spokojnie – trzeci album Kultu, wydany w 1988. Na płycie znalazły się przeboje radiowe „Do Ani” i „Arahja”. Na reedycji CD dodano utwór „Czarne słońca” – nagraną przez zespół piosenkę do filmu o tym samym tytule, do której powstał również teledysk z fragmentami filmu. Album jest uznawany za jedno z największych dokonań zespołu. Okładkę zaprojektował Jacek Pałucha. "Spokojnie" jest pierwszą polską płytą kompaktową z muzyką, wydaną w Polsce (Polton, CDPL-001).

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Spokojnie wyjął rewolwer, przyłożył sobie do skroni i nacisnął spust.

 (1.2) W naturze spokojnie było, cicho, niekiedy tylko listek zwiędły, oderwany od drzewa pierwszym podmuchem jesieni, unosił się w powietrzu sam jeden i smętnie opadał na ziemię.

 (1.2) Czas upływał nam spokojnie i leniwie.

 (1.3) Drzewa szumiały spokojnie.

 (1.4) Spokojnie zdążysz, masz jeszcze godzinę czasu.

 (2.1) Spokojnie! Nic się nie stało!

Wiktionary

Wymowa:

IPA: spɔˈkɔjɲɛ, AS: spokoi ̯ńe

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. pokój mrz., spokojny, spokój m., spokojność ż., spokojnik m., spokojnica ż., uspokojenie n., uspokajanie n., uspokajacz m., uspokoiciel m., uspokoicielka ż., zaspokojenie n., zaspokajanie n., zaspokajacz m.

 czas. spokoić ndk., uspokoić dk., uspokajać ndk., zaspokoić dk., zaspokajać ndk.

 przym. spokojny, spokojniutki, spokojniuteńki, spokojniusieńki, spokojniuchny, uspokajający, uspokojony, zaspokajalny, spokojno

 przysł. spokojno, spokojniutko, spokojniuteńko, spokojniuchno, spokojniusieńko, uspokajająco

 wykrz. spox, spoko, spoczko

 partyk. spoko, spoczko

 ims. uspokojony, uspokajający

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) bez pośpiechu, bez nerwów, na zimno, na spokojnie, ostrożnie, pomału, powoli, przezornie, roztropnie, rozważnie, z wolna, z namysłem, z zimną krwią

 (1.4) bez problemu, bezproblemowo, gładko, pomyślnie

Wiktionary


spokojniej

stopień wyższy od przysłówka: spokojnie


SJP.pl


spokojniejszy

stopień wyższy od przymiotnika: spokojny


SJP.pl


spokojnik

dawniej: osoba lubiąca spokój, żyjąca w spokoju


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) daw. człowiek żyjący w spokoju, lubiący spokój

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. spokojny, spokój m., spokojność ż., spokojnica ż., uspokojenie n., uspokajanie n., uspokajacz m., uspokoiciel m., uspokoicielka ż., zaspokojenie n., zaspokajanie n., zaspokajacz m.

 czas. spokoić ndk., uspokoić dk., uspokajać ndk., zaspokoić dk., zaspokajać ndk.

 przym. spokojny, spokojniutki, spokojniuteńki, spokojniuchny, spokojniusieńki, uspokajający, uspokojony, zaspokajalny, spokojno

 przysł. spokojnie, spokojno, spokojniutko, spokojniuteńko, spokojniuchno, spokojniusieńko, uspokajająco

 wykrz. spokojnie, spox, spoko, spoczko

 partyk. spoko, spoczko

 ims. uspokojony, uspokajający

Wiktionary


spokojniuchno

przysłówek

 (1.1) bardzo spokojnie

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. spokojny, spokój m., spokojność ż., spokojnik m., spokojnica ż., uspokojenie n., uspokajanie n., uspokajacz m., uspokoiciel m., uspokoicielka ż., zaspokojenie n., zaspokajanie n., zaspokajacz m.

 czas. spokoić ndk., uspokoić dk., uspokajać ndk., zaspokoić dk., zaspokajać ndk.

 przym. spokojny, spokojniutki, spokojniuteńki, spokojniusieńki, spokojniuchny, uspokajający, uspokojony, zaspokajalny, spokojno

 przysł. spokojnie, spokojno, spokojniutko, spokojniuteńko, spokojniusieńko, uspokajająco

 wykrz. spox, spoko, spoczko, spokojnie

 partyk. spoko, spoczko

 ims. uspokajający, uspokojony

Wiktionary


spokojniuchny

przymiotnik

 (1.1) bardzo spokojny

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. spokojny, spokój m., spokojność ż., spokojnik m., spokojnica ż., uspokojenie n., uspokajanie n., uspokajacz m., uspokoiciel m., uspokoicielka ż., zaspokojenie n., zaspokajanie n., zaspokajacz m.

 czas. spokoić ndk., uspokoić dk., uspokajać ndk., zaspokoić dk., zaspokajać ndk.

 przym. spokojny, spokojniutki, spokojniuteńki, spokojniusieńki, uspokajający, uspokojony, zaspokajalny, spokojno

 przysł. spokojnie, spokojno, spokojniutko, spokojniuteńko, spokojniuchno, spokojniusieńko, uspokajająco

 wykrz. spokojnie, spox, spoko, spoczko

 partyk. spoko, spoczko

 ims. uspokojony, uspokajający

Wiktionary


spokojniusieńki

przymiotnik

 (1.1) bardzo spokojny

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. spokojny, spokój m., spokojność ż., spokojnik m., spokojnica ż., uspokojenie n., uspokajanie n., uspokajacz m., uspokoiciel m., uspokoicielka ż., zaspokojenie n., zaspokajanie n., zaspokajacz m.

 czas. spokoić ndk., uspokoić dk., uspokajać ndk., zaspokoić dk., zaspokajać ndk.

 przym. spokojny, spokojniutki, spokojniuteńki, spokojniuchny, uspokajający, uspokojony, zaspokajalny, spokojno

 przysł. spokojnie, spokojno, spokojniutko, spokojniuteńko, spokojniuchno, spokojniusieńko, uspokajająco

 wykrz. spokojnie, spox, spoko, spoczko

 partyk. spoko, spoczko

 ims. uspokojony, uspokajający

Wiktionary


spokojniusieńko

przysłówek

 (1.1) bardzo spokojnie

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. spokojny, spokój m., spokojność ż., spokojnik m., spokojnica ż., uspokojenie n., uspokajanie n., uspokajacz m., uspokoiciel m., uspokoicielka ż., zaspokojenie n., zaspokajanie n., zaspokajacz m.

 czas. spokoić ndk., uspokoić dk., uspokajać ndk., zaspokoić dk., zaspokajać ndk.

 przym. spokojny, spokojniutki, spokojniuteńki, spokojniusieńki, spokojniuchny, uspokajający, uspokojony, zaspokajalny, spokojno

 przysł. spokojnie, spokojno, spokojniutko, spokojniuchno, spokojniuteńko, uspokajająco

 wykrz. spox, spoko, spoczko, spokojnie

 partyk. spoko, spoczko

 ims. uspokojony, uspokajający

Wiktionary


spokojniuteńki

zdrobnienie od: spokojny


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) bardzo spokojny

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Na pozór był spokojniuteńki, ale w nim wrzało. Zapukał raz — nic. Drugi — cicho, za trzecim panna Filipina — Kto tam?

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌspɔkɔjɲuˈtɛ̃ɲci, AS: spokoi ̯ńutńḱi

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. spokojny, spokój m., spokojność ż., spokojnik m., spokojnica ż., uspokojenie n., uspokajanie n., uspokajacz m., uspokoiciel m., uspokoicielka ż., zaspokojenie n., zaspokajanie n., zaspokajacz m.

 czas. spokoić ndk., uspokoić dk., uspokajać ndk., zaspokoić dk., zaspokajać ndk.

 przym. spokojny, spokojniutki, spokojniuchny, spokojniusieńki, uspokajający, uspokojony, zaspokajalny, spokojno

 przysł. spokojnie, spokojno, spokojniutko, spokojniuteńko, spokojniuchno, spokojniusieńko, uspokajająco

 wykrz. spokojnie, spox, spoko, spoczko

 partyk. spoko, spoczko

 ims. uspokojony, uspokajający

Wiktionary


spokojniuteńko

spokojniuteńki


SJP.pl

przysłówek

 (1.1) bardzo spokojnie

Wiktionary

Patrz:

spokojniuteńki

Powiązane:

 rzecz. spokojny, spokój m., spokojność ż., spokojnik m., spokojnica ż., uspokojenie n., uspokajanie n., uspokajacz m., uspokoiciel m., uspokoicielka ż., zaspokojenie n., zaspokajanie n., zaspokajacz m.

 czas. spokoić ndk., uspokoić dk., uspokajać ndk., zaspokoić dk., zaspokajać ndk.

 przym. spokojny, spokojniutki, spokojniuteńki, spokojniusieńki, spokojniuchny, uspokajający, uspokojony, zaspokajalny, spokojno

 przysł. spokojnie, spokojno, spokojniutko, spokojniuchno, spokojniusieńko, uspokajająco

 wykrz. spox, spoko, spoczko, spokojnie

 partyk. spoko, spoczko

 ims. uspokajający, uspokojony

Wiktionary


spokojniutki

zdrobnienie od: spokojny


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) zdrobn. od: spokojny

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Mam indyki, mam perliczki. Ale perliczki jak perliczki. Spokojniutkie, struchlałe, jakby zagubione między innym ptactwem.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌspɔkɔjˈɲutʲci, AS: spokoi ̯ńutʹḱi

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. spokojny, pokój mrz., spokój m., spokojność ż., spokojnik m., spokojnica ż., uspokojenie n., uspokajanie n., uspokajacz m., uspokoiciel m., uspokoicielka ż., zaspokojenie n., zaspokajanie n., zaspokajacz m.

 czas. spokoić ndk., uspokoić dk., uspokajać ndk., zaspokoić dk., zaspokajać ndk.

 przym. spokojny, spokojniuteńki, spokojniuchny, spokojniusieńki, uspokajający, uspokojony, zaspokajalny, spokojno

 przysł. spokojnie, spokojno, spokojniutko, spokojniuteńko, spokojniuchno, spokojniusieńko, uspokajająco

 wykrz. spokojnie, spox, spoko, spoczko

 partyk. spoko, spoczko

 ims. uspokojony, uspokajający

Wiktionary


spokojniutko

przysłówek sposobu

 (1.1) bardzo spokojnie

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. spokojny, pokój mrz., spokój m., spokojność ż., spokojnik m., spokojnica ż., uspokojenie n., uspokajanie n., uspokajacz m., uspokoiciel m., uspokoicielka ż., zaspokojenie n., zaspokajanie n., zaspokajacz m.

 czas. spokoić ndk., uspokoić dk., uspokajać ndk., zaspokoić dk., zaspokajać ndk.

 przym. spokojny, spokojniutki, spokojniuteńki, spokojniuchny, spokojniusieńki, uspokajający, uspokojony, zaspokajalny, spokojno

 przysł. spokojnie, spokojno, spokojniuteńko, spokojniuchno, spokojniusieńko, uspokajająco

 wykrz. spokojnie, spox, spoko, spoczko

 partyk. spoko, spoczko

 ims. uspokojony, uspokajający

Wiktionary


spokojno

przysłówek

 (1.1) daw. spokojnie

 (1.2) daw. praw. nie doznając przerwy lub innych przeszkód w posiadaniu nieruchomości

przymiotnik

 (2.1) gwara. kielecka spokojny

Wiktionary

Przykłady

 (2.1) Jak się kupowało krowę, to było ważne, żeby była spokojno, łaskómno, żeby za dójki się dała złapać, niełechcywo.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. spokojny, spokój m., spokojność ż., spokojnik m., spokojnica ż., uspokojenie n., uspokajanie n., uspokajacz m., uspokoiciel m., uspokoicielka ż., zaspokojenie n., zaspokajanie n., zaspokajacz m.

 czas. spokoić ndk., uspokoić dk., uspokajać ndk., zaspokoić dk., zaspokajać ndk.

 przym. spokojny, spokojniutki, spokojniuteńki, spokojniusieńki, spokojniuchny, uspokajający, uspokojony, zaspokajalny

 przysł. spokojnie, spokojniutko, spokojniuteńko, spokojniuchno, spokojniusieńko, uspokajająco

 wykrz. spox, spoko, spoczko, spokojnie

 partyk. spoko, spoczko

 ims. uspokojony, uspokajający

Wiktionary

Synonimy:

 gwara. kaszubska spœkojno

Wiktionary


spokojność

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) przest. daw. poczucie bezpieczeństwa, brak obaw, lęków

 (1.2) przest. opanowanie, równowaga wewnętrzna

 (1.3) przest. życie bez wojny, pokojowe warunki życia

 (1.4) przest. zacisze, ustronność, cisza, milczenie

Wiktionary

Spokojność – dawny zaścianek. Tereny, na których leżał, znajdują się obecnie na Białorusi, w obwodzie witebskim, w rejonie szarkowszczyńskim, w sielsowiecie Bildziugi.

Wikipedia

Powiązane:

 rzecz. spokojny, spokój m., spokojnik m., spokojnica ż., uspokojenie n., uspokajanie n., uspokajacz m., uspokoiciel m., uspokoicielka ż., zaspokojenie n., zaspokajanie n., zaspokajacz m.

 czas. spokoić ndk., uspokoić dk., uspokajać ndk., zaspokoić dk., zaspokajać ndk.

 przym. spokojny, spokojniutki, spokojniuteńki, spokojniuchny, spokojniusieńki, uspokajający, uspokojony, zaspokajalny, spokojno

 przysł. spokojnie, spokojno, spokojniutko, spokojniuteńko, spokojniuchno, spokojniusieńko, uspokajająco

 wykrz. spokojnie, spox, spoko, spoczko

 partyk. spoko, spoczko

 ims. uspokojony, uspokajający

Wiktionary


spokojny

przymiotnik

 (1.1) niedoznający i niepokazujący silnych uczuć

 (1.2) pełen ciszy, spokoju, nieburzliwy

 (1.3) o morzu, wodzie: niezmącony

 (1.4) umiarkowany, nierzucający się w oczy

 (1.5) upływający w zgodzie, bez kłopotów

 (1.6) przebiegający bez większych emocji

rzeczownik

 (2.1) pot. człowiek niedoznający i niepokazujący silnych uczuć

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Adam jest bardzo spokojny – nigdy się z nikim nie kłóci.

 (1.3) Kapitan powiedział, że morze jest dzisiaj wyjątkowo spokojne.

 (1.4) Lubię ubierać się w spokojnych kolorach. Nie przepadam za jaskrawościami.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: spɔˈkɔjnɨ, AS: spokoi ̯ny

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. pokój mrz., spokój m., spokojność ż., spokojnik m., spokojnica ż., uspokojenie n., uspokajanie n., uspokajacz m., uspokoiciel m., uspokoicielka ż., zaspokojenie n., zaspokajanie n., zaspokajacz m.

 czas. spokoić ndk., uspokoić dk., uspokajać ndk., zaspokoić dk., zaspokajać ndk.

 przym. spokojniutki, spokojniuteńki, spokojniuchny, spokojniusieńki, uspokajający, uspokojony, zaspokajalny, spokojno

 przysł. spokojnie, spokojno, spokojniutko, spokojniuteńko, spokojniuchno, spokojniusieńko, uspokajająco

 wykrz. spokojnie, spox, spoko, spoczko

 partyk. spoko, spoczko

 ims. uspokajający, uspokojony

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) opanowany, bezkonfliktowy, łagodny, pokojowy, stoicki, zrównoważony

 (1.2) opanowany, cichy, niegłośny

 (1.3) cichy, stonowany

 (1.4) stonowany, zrównoważony, jednostajny, matowy

 (1.5) niekłopotliwy

 (1.5) niekłopotliwy, opanowany

Wiktionary


spokorniały

zacząć przyjmować coś z pokorą; znaczeniowy odpowiednik idiomu "położyć uszy po sobie"


SJP.pl


spokornieć

zacząć przyjmować coś z pokorą; znaczeniowy odpowiednik idiomu "położyć uszy po sobie"


SJP.pl

czasownik nieprzechodni dokonany (ndk. pokornieć)

 (1.1) dokonany od|pokornieć.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. pokora ż.

 czas. pokornieć ndk.

 przym. pokorny

 przysł. pokornie

Wiktionary


spokrewnienie

stosunek zachodzący między członkami jednej rodziny; posiadanie wspólnego przodka; koligacja, agnacja, pokrewieństwo, powinowactwo, pobratymstwo


SJP.pl


spokrewniony

przymiotnik

 (1.1) mający wspólne pochodzenie

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Na balu nie zabraknie spokrewnionych z nami młodzieńców z wyższych sfer.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. pokrewieństwo n.

Wiktionary


spolegliwie

przysłówek

 (1.1) w sposób wzbudzający zaufanie

 (1.2) pot. z uległością, ze skłonnością do kompromisu

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Do tej pory leutnant postępował spolegliwie i nawet wytypowano go do awansu.

 (1.2) Kapelmistrz spolegliwie wykonywał polecenia dyrektora opery.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. spolegliwość ż.

 przym. spolegliwy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) przyzwoicie, wiarygodnie, rzetelnie

 (1.2) potulnie, ulegle, zgodnie

Wiktionary


spolegliwiej

stopień wyższy od przysłówka: spolegliwie


SJP.pl


spolegliwość

spolegliwy


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) cecha tego, co jest spolegliwe; cecha tego, kto jest spolegliwy i na kim można polegać;

 (1.2) pot. cecha kogoś, kto łatwo ustępuje i podporządkowuje się innym

Wiktionary

Spolegliwość – pewność, możliwość polegania na kimś. Ktoś spolegliwy jest osobą, na której można polegać, na kim można się oprzeć. To ktoś troskliwy, opiekuńczy, godny zaufania. Potocznie słowo to jest używane przede wszystkim w sensie uległości lub podporządkowywania się innym, i to drugie znaczenie również ma aprobatę normatywną (na poziomie normy użytkowej).

Wikipedia

Patrz:

spolegliwy

Wymowa:

IPA: ˌspɔlɛɡˈlʲivɔɕt͡ɕ, AS: spoleglʹivość

Wiktionary

Powiązane:

 czas. polegać ndk.

 przym. spolegliwy

 przysł. spolegliwie

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) niezawodność, przyzwoitość, rzetelność, słowność

 (1.2) kompromisowość, ustępliwość, uległość, ugodowość

Wiktionary


spolegliwszy

stopień wyższy od przymiotnika: spolegliwy


SJP.pl


spolegliwy

1. taki, na którym można polegać; pewny;
2. potocznie: taki, który łatwo ustępuje i podporządkowuje się innym


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) godny zaufania; taki, na którym można polegać

 (1.2) pot. skłonny do kompromisu, uległy

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Pan Tomasz zawsze był spolegliwym i miłym nauczycielem.

 (1.2) Kryśka jest zbyt spolegliwa wobec koleżanek z pracy, daje sobie wciskać ich robotę.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌspɔlɛɡˈlʲivɨ, AS: spoleglʹivy

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. spolegliwość ż.

 przysł. spolegliwie

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) pewny, zaufany, niezawodny, przyzwoity, rzetelny, słowny

 (1.2) zgodny, kompromisowy, uległy, ustępliwy, ugodowy

Wiktionary


spoletański

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z Spoleto, dotyczący Spoleto

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Przy tym dolina spoletańska – przynajmniej widziana z Asyżu jakby wyłysiała – przynajmniej zatraciła swój wiejski charakter.

 (1.1) Kiedy indziej pędzi Franciszek na koniu przez dolinę spoletańską, marząc o rycerskiej sławie. Lecz oto wyłania się zza zakrętu opuchła sylwetka trędowatego. Naturalny wstręt wstrząsnął młodym Franciszkiem.

 (1.1) Zaprzeczenie wiarogodności transumptów krzyżackich przez Włodkowica wprawiło w niemały kłopot pełnomocnika Zakonu w Rzymie. Poprosił on więc biskupa spoletańskiego, który w 1419 r. wraz z drugim delegatem papieskim wydał wyrok korzystny dla Zakonu, o zaświadczenie wobec kardynałów, że widział na własne oczy oryginały dokumentów przedstawionych w transumptach.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Spoleto n.

Wiktionary


spoleto

rzeczownik, rodzaj nijaki, nazwa własna

 (1.1) geogr. miejscowość i gmina we Włoszech, w regionie Umbria, w prowincji Perugia;

Wiktionary

Spoleto (łac. Spoletium) – miejscowość i gmina we Włoszech, w regionie Umbria, w prowincji Perugia.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Króluje na wzgórzu ponad nieobjętą okiem doliną Spoleta, owłosioną winem, cyprysem i oliwką. Olbrzymia ta dolina była za rzymskich czasów jeziorem którego brzegi sięgały od Spoleta do Perugii.

Wiktionary

Powiązane:

 przym. spoletański

Wiktionary


spolia

1. w starożytnym Rzymie: zdobycze wojenne, łupy
2. w średniowieczu - spadek po duchownym
3. dawniej: nazwa zdobyczy wojennych, zawieszanych w kościele


SJP.pl


spoliczkować

uderzyć w twarz


SJP.pl


spolitechnizować

stechnicyzować; rzadko:
1. poszerzyć w społeczeństwie znajomość zagadnień, osiągnięć i zastosowań współczesnej techniki;
2. uwzględnić w programach szkolnych przedmioty techniczne


SJP.pl


spolityzować

nadać czemuś charakter polityczny


SJP.pl


spolium

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) archit. starszy element architektoniczny, np. kolumna, kamienny detal, wykorzystany w nowym budynku;

 (1.2) bibliot. fragment starszej księgi wykorzystanej na nowo jako materiał

Wiktionary

Spolium (l.mn. spolia, z łac., łup, zdobycz) – ponowne wykorzystanie starszego elementu architektonicznego (kolumny, kamiennego detalu itp.) w nowym budynku. Bardzo powszechne było stosowanie antycznych kolumn we wczesnochrześcijańskich bazylikach. Przykłady spoliów:

  • kolumny w kaplicy pałacowej Karola Wielkiego w Akwizgranie pochodzące z Rawenny.
  • kolumny (użyte jako części służek) w gotyckiej katedrze w Magdeburgu, pochodzące z Włoch
  • kolumny z czerwonego porfiru użyte przy budowie Hagia Sofia, pochodzące z gimnazjonu portowego w Efezie oraz z miejscowości Baalbek

Wikipedia


spólnie

spólny


SJP.pl

Patrz:

spólny

spólnik

przestarzałe: wspólnik


SJP.pl

  • Spólnik – miejscowość w województwie wielkopolskim
  • Spólnik – potok, dopływ Jasienianki
  • Spólnik – przysiółek wsi w województwie wielkopolskim
  • Spólnik – uroczysko w gminie Ruda Malenicka w województwie świętokrzyskim

Wikipedia


spólność

dawniej: wspólność


SJP.pl


spólny

przestarzale: wspólny


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) gw-pl|Śląsk Cieszyński. wspólny

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Z tym chopem nie chcym mieć nic spólnego.

Wiktionary


spolonizować

czasownik przechodni dokonany (ndk. polonizować)

 (1.1) kult. narzucić polskość, przymusić kogoś do zostania Polakiem, zmienić coś na polskie

czasownik zwrotny dokonany spolonizować się (ndk. polonizować się)

 (2.1) stać się Polakiem, nabrać cech polskich

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) W ciągu wieków szlachta spolonizowała ludność wiejską swoich folwarków.

 (2.1) Członkowie rodziny spolonizowali się, mieszkając od dwóch wieków w Krakowie.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. repolonizacja ż., polonizowanie n., polonistka ż., spolonizowanie n., Polonia ż., polonica lm nm., polonika lm nm., polonizacja ż., polonizator mos.

 czas. polonizować ndk.

 przym. polonizacyjny, polonistyczny, polonijny, polonizatorski

 przysł. polonizatorsko

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) spolszczyć

 (2.1) spolszczyć się

Wiktionary


spolonizowanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) uczynienie polskim

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Plemiona te uległy spolonizowaniu w XI wieku.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. repolonizacja ż., Polonia ż., polonizacja ż., polonizowanie n., polonica nmos., polonistka ż.

 czas. polonizować ndk., spolonizować dk.

 przym. polonizacyjny

Wiktionary


spolszczać

1. nadawać czemuś cechy polskie;
2. narzucać komuś kulturę polską;
3. przekładać na język polski


SJP.pl


spolszczały

1. nadawać czemuś cechy polskie;
2. narzucać komuś kulturę polską;
3. przekładać na język polski


SJP.pl


spolszczenie

przekład na język polski


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|spolszczeć.

 (1.2) odczasownikowy od|spolszczyć.

 (1.3) to, co zostało spolszczone, przekład na język polski

Wiktionary

Wymowa:

IPA: spɔlʃˈt͡ʃɛ̃ɲɛ, AS: spolščńe

Wiktionary

Powiązane:

 czas. polszczyć, spolszczać ndk., spolszczeć dk., spolszczyć dk.

 rzecz. polszczenie n., Polaczek mos., polskość ż., Polak mos., Polska ż., polski mrz.

 przym. polski

Wiktionary


spolszczyć

1. nadać czemuś cechy polskie;
2. narzucić komuś kulturę polską;
3. przełożyć na język polski


SJP.pl

czasownik dokonany

 (1.1) nadać czemuś cechy polskie

 (1.2) narzucić komuś polską kulturę

 (1.3) przełożyć tekst na język polski

 (1.4) nadać wyrazowi polskie brzmienie

czasownik zwrotny dokonany spolszczyć się

 (2.1) nabrać polskich cech

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈspɔlʃt͡ʃɨt͡ɕ, AS: spolščyć

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. polszczenie n., spolszczenie n., Polaczek m., polskość ż., Polak mos., Polska ż., polski mrz.

 przym. polskawy, polski

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) spolonizować

 (1.2) spolonizować

 (2.1) spolonizować się

Wiktionary


spomiędzy

przyimek

 (1.1) …który informuje, że z miejsca położonego między jakimiś obiektami wysunęła się, wyjrzała lub wyszła rzecz lub osoba, o której mowa

 (1.2) …który informuje, że to, o czym mowa w zdaniu, dotyczy pewnej wyróżnionej części zbioru

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Wąż wodny gonił drobną rybkę, unosząc kłębki mułu spomiędzy kamieni.

Wiktionary


spomodz

czasownik

 (1.1) daw. wspomóc

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈspɔ̃mɔt͡s, AS: spõmoc

Wiktionary


spompować

potocznie:
1. napompować, powiększyć, np. mięśnie;
2. spompować się - oddać mocz w sposób niekontrolowany; posiusiać się, zmoczyć się, zsikać się


SJP.pl


spompowywać

potocznie: pompować, powiększać (np. mięśnie)


SJP.pl


spona

dawniej:
1. klamra, spinka, zapięcie;
2. ostry pazur drapieżnego ptaka; szpon


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) stpol. szpon

Wiktionary

  • Spona (film)
  • Spona – element koła garncarskiego – jeden z drążków łączących na stałe tarczę roboczą z tarczą pędną koła garncarskiego. Spony całkowicie zanikły w XIX wieku, a słowo wyszło z użycia.
  • Spona iglicowa – zamek do awaryjnego zablokowania zwrotnicy.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ˈspɔ̃na, AS: spõna

Wiktionary


sponad

przyimek określający miejsca znajdujące się nad czymś albo nad kimś; znad


SJP.pl


spondej

stopa wierszowa o dwóch sylabach długich


SJP.pl

Spondej (łac. spondeus, stgr. σπονδεῖος) – stopa metryczna złożona z dwóch sylab długich (w wierszach iloczasowych) lub akcentowanych (w wierszach akcentuacyjnych). Nazwa pochodzi od wyrazu stgr. σπονδή (oznaczającego libację), mającego ten właśnie układ sylab; ponadto śpiewane podczas libacji pieśni składały się właśnie ze spondejów, przez co miały powolny i uroczysty charakter.

Wikipedia


spondyliatra

specjalista od chorób kręgosłupa


SJP.pl


spondyloza

zmiany zwyrodnieniowe w kręgosłupie


SJP.pl


spongina

substancja organiczna tworząca razem z krzemionką szkielet gąbki zwyczajnej


SJP.pl

Spongina – białko budujące szkielet niektórych gąbek. Szkielety tych organizmów po oczyszczeniu były stosowane jako gąbki do kąpieli.

Wikipedia


sponginowy

przymiotnik od: spongina


SJP.pl


spongioblast

komórka, z której tworzą się komórki glejowe układu nerwowego w trakcie rozwoju płodowego


SJP.pl


spongiolit

osadowa skała pochodzenia organicznego


SJP.pl

Wikipedia


spongioza

1. szczególny rodzaj korozji żeliwa szarego występujący w urządzeniach chłodzonych wodą, najczęściej przy braku tlenu i przy dużych stężeniach wodoru;
2. gąbczastość istoty szarej, zmiana morfologiczna występująca w chorobach zwyrodnieniowych mózgu


SJP.pl


spongocel

Spongocel, jama paragastralna – wewnętrzna jama gąbek, zwana paragastralną dla odróżnienia od jamy prajelita tkankowców.

Spongocel łączy się ze środowiskiem zewnętrznym licznymi porami, którymi woda napływa do wewnątrz, oraz przez oskulum, którędy woda wypływa. W typie askon spongocel wysłany jest choanocytami. W typie sykon ograniczony jest do kanałów promienistych, a w typie leukon występuje tylko w komorach.

Wikipedia


spongostan

Opatrunek – struktura ochraniająca ranę lub skaleczenie przed środowiskiem zewnętrznym i zapobiegająca dalszemu zakażeniu. Opatrunek może nie tylko osłaniać ranę, ale również zawierać substancje lecznicze, które działają przeciwbakteryjnie lub przyspieszają gojenie.

Wikipedia


sponiewierać

1. potraktować kogoś lub coś pogardliwie, źle się z kimś lub czymś obejść; zgnębić, upokorzyć, znieważyć;
2. potocznie: spowodować zmęczenie; zmęczyć;
3. sponiewierać się -
a) naruszyć własną godność; poniżyć się;
b) potocznie: zmęczyć się


SJP.pl

czasownik przechodni dokonany

 (1.1) książk. bardzo kogoś upokorzyć, znieważyć

 (1.2) książk. sprawić, że ktoś lub coś jest w bardzo złym stanie, kondycji; zmaltretować, zniszczyć

czasownik zwrotny dokonany sponiewierać się

 (2.1) pot. upić się do nieprzytomności, doprowadzić się pijaństwem do złego stanu

Wiktionary

Przykłady

 (2.1) Ale Maniek się wczoraj sponiewierał, ciekawe, jak trafił do domu.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌspɔ̃ɲɛˈvʲjɛrat͡ɕ, AS: spõńevʹi ̯erać

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. sponiewieranie n., poniewierka ż.

 czas. poniewierać ndk.

Wiktionary


sponiewieranie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|sponiewierać.

Wiktionary

Powiązane:

 czas. sponiewierać dk.

Wiktionary


sponsor

1. osoba lub instytucja finansująca w całości lub w części jakieś przedsięwzięcie, często w zamian za reklamowanie własnej działalności;
2. osoba utrzymująca kochankę


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) osoba, która finansuje jakieś przedsięwzięcie, wydarzenie kulturalne itp.

 (1.2) pot. ktoś, kto funduje, stawia coś, najczęściej alkohol

 (1.3) pot. o mężczyźnie, który ma utrzymankę

Wiktionary

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Nasza mistrzyni igrzysk paraolimpijskich ma sponsora. Koreańska firma wesprze finansowo treningi 19-letniej reprezentantki Polski. (z Internetu)

 (1.1) Po wyjściu na jaw niewygodnych faktów sponsorzy zakręcili kurek z dotacjami.

 (1.2) – Ryśkowi urodził się syn. – No to mamy na dzisiejszy wieczór sponsora.

 (1.3) Kaśka ma jakiegoś bogatego sponsora, stąd te jej wszystkie nowe ciuchy.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈspɔ̃w̃sɔr, AS: spõũ̯sor

Wiktionary

Powiązane:

 czas. sponsorować ndk.

 rzecz. sponsoring m., sponsorówka ż.

:: fż. sponsorka ż.

 przym. sponsorski, sponsoringowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) mecenas

Wiktionary


sponsorat

finansowanie przez postronną osobę lub instytucję jakiegoś przedsięwzięcia, zwykle kulturalnego lub sportowego; sponsoring


SJP.pl


sponsoring

finansowanie przez postronną osobę lub instytucję jakiegoś przedsięwzięcia, zwykle kulturalnego lub sportowego; sponsorat


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męski

 (1.1) bycie sponsorem

 (1.2) finansowanie wydatków w zamian za usługi seksualne

Wiktionary

Wikipedia

Przykłady

 (1.2) Sponsor w sponsoringu różni się od alfonsa w sutenerstwie tylko monopolem na usługi.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. sponsor m., sponsorka ż., sponsorówka ż.

 czas. sponsorować

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) sponsorowanie, mecenat

Wiktionary


sponsoringowy

przymiotnik od: sponsoring


SJP.pl


sponsorka

kobieta wręczająca pieniądze na cel charytatywny lub kobieta płacąca utrzymankowi


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) kobieta, która finansuje jakieś przedsięwzięcie, wydarzenie kulturalne itp.

 (1.2) pot. kobieta, która funduje, stawia coś

 (1.3) slang. kobieta, na ogół starsza i zamożna, która wydaje pieniądze na znacznie młodszą osobę w celach romantycznych lub seksualnych

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Sponsorka postanowiła pozostać anonimowa.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: spɔ̃w̃ˈsɔrka, AS: spõũ̯sorka

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. sponsoring mrz., sponsorówka ż.

:: fm. sponsor mos.

 czas. sponsorować ndk.

 przym. sponsorski, sponsoringowy

Wiktionary


sponsorować

1. finansować coś z własnych środków, często w zamian za reklamowanie własnej działalności;
2. potocznie:
a) pomagać komuś finansowo;
b) mieć utrzymankę lub utrzymanka


SJP.pl

czasownik przechodni niedokonany

 (1.1) książk. finansować jakieś przedsięwzięcie

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Coraz więcej firm chce sponsorować sport.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌspɔ̃w̃sɔˈrɔvat͡ɕ, AS: spõũ̯sorovać

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. sponsor m., sponsorka ż., sponsoring m., sponsorowanie n., sponsorówka ż.

 przym. sponsorski, sponsoringowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) fundować, finansować

Wiktionary


sponsorowanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|sponsorować.

Wiktionary

Wikipedia

Powiązane:

 czas. sponsorować ndk.

 przym. sponsorski

Wiktionary


sponsorowany

1. finansować coś z własnych środków, często w zamian za reklamowanie własnej działalności;
2. potocznie:
a) pomagać komuś finansowo;
b) mieć utrzymankę lub utrzymanka


SJP.pl


sponsorówka

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) pot. posp. kobieta, która żyje ze sponsoringu, jest na utrzymaniu bogatego mężczyzny lub kilku mężczyzn w zamian za świadczone usługi seksualne, czasem też towarzyskie

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Sponsor stanu wolnego po to ma sponsorówkę, żeby mu nie zatruwała przyjemności jęczeniem o ślubach. (z Internetu)

 (1.1) Niektóre sponsorówki, żeby nie czuć się jak prostytutki, nie biorą pieniędzy, a tylko prezenty.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌspɔ̃w̃sɔˈrufka, AS: spõũ̯sorufka

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. sponsor, sponsorka, sponsoring

 czas. sponsorować

 przym. sponsoringowy, sponsorski

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) utrzymanka

Wiktionary


sponsorski

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z sponsorem, dotyczący sponsora, sponsorowania

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. sponsorówka ż., sponsor mos., sponsorowanie n., sponsorka ż.

 czas. sponsorować ndk., zasponsorować dk.

Wiktionary


sponsorstwo

zajęcie sponsora; sponsoring


SJP.pl


sponsowiały

przymiotnik

 (1.1) dawna pisownia słowa: spąsowiały

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌspɔ̃w̃sɔˈvʲjawɨ, AS: spõũ̯sovʹi ̯au̯y

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. pąs, pąsowienie, daw. pons, daw. ponsowienie, gwara. ponsówka

 przym. spąsowiały, pąsowy, daw. ponsowy, daw. ponso, gwara. pąksowy, gwara. pęksowy

 przysł. pąsowo, daw. ponsowo

 czas. pąsowieć, spąsowieć, daw. ponsowieć, daw. sponsowieć

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) spąsowiały

Wiktionary


sponsowieć

czasownik nieprzechodni

 (1.1) dawna pisownia słowa: spąsowieć

Wiktionary

Wymowa:

IPA: spɔ̃w̃ˈsɔvʲjɛ̇t͡ɕ, AS: spõũ̯sovʹi ̯ėć

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. sponsowienie n., pąs, pąsowienie, daw. pons, daw. ponsowienie, gwara. ponsówka

 przym. spąsowiały, pąsowy, daw. ponsowy, daw. sponsowiały, daw. ponso, gwara. pąksowy, gwara. pęksowy

 przysł. pąsowo, daw. ponsowo

 czas. pąsowieć, spąsowieć, daw. ponsowieć

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) spąsowieć

Wiktionary


sponsowienie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|sponsowieć.

Wiktionary

Powiązane:

 czas. sponsowieć

Wiktionary


spontan

młodzieżowo:
1. impulsywna, natychmiastowa, niezaplanowana decyzja lub działanie;
2. stan beztroski, w którym podejmuje się odruchowe, niezaplanowane decyzje i działania; luz


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) slang. coś bez przygotowania (np. spotkanie)

Wiktionary

Spontan – czwarty singel polskiego piosenkarza Michała Szczygła z jego debiutanckiego albumu studyjnego, zatytułowanego Tak jak chcę. Singel został wydany 28 sierpnia 2020.

Kompozycja znalazła się na 7. miejscu listy AirPlay – Top, najczęściej odtwarzanych utworów w polskich rozgłośniach radiowych. Nagranie otrzymało w Polsce status podwójnie platynowego singla, przekraczając liczbę 40 tysięcy sprzedanych kopii.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Ostatnia impreza to był czysty spontan.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈspɔ̃ntãn, AS: spõntãn

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. spontaniczność ż.

 przym. spontaniczny

 przysł. spontanicznie

Wiktionary

Synonimy:

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

 rzecz. spontaniczność ż.

 przym. spontaniczny

 przysł. spontanicznie

frazeologia.

 spoko, loko, luz i spontan → slang. nie ma sprawy

etymologia.

uwagi.

tłumaczenia.

źródła.

== spontan (język albański.) ==

wymowa.

 IPA3|spɔnˈtan.

znaczenia.

przymiotnik

 (1.1) spontaniczny

odmiana.

przykłady.

składnia.

kolokacje.

synonimy.

Wiktionary


spontanicznie

przysłówek

 (1.1) w sposób spontaniczny, bez głębszego przemyślenia, odruchowo, emocjonalnie

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Blisko 10 tysięcy osób udaremniło przemarsz neonazistów ulicami Berlina, blokując spontanicznie trasę demonstracji skrajnej prawicy.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌspɔ̃ntãˈɲit͡ʃʲɲɛ, AS: spõntãńičʹńe

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. spontaniczność ż., spontan mrz.

 przym. spontaniczny

Wiktionary


spontaniczniej

stopień wyższy od przysłówka: spontanicznie


SJP.pl


spontaniczniejszy

stopień wyższy od przymiotnika: spontaniczny; bardziej spontaniczny


SJP.pl


spontaniczność

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) żywiołowe, odruchowe zachowanie, nieprzemyślane, nieprzygotowane, wymyślone na poczekaniu

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌspɔ̃ntãˈɲit͡ʃnɔɕt͡ɕ, AS: spõntãńičność

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. spontan m.

 przym. spontaniczny

 przysł. spontanicznie

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) żywiołowość, odruchowość, autentyczność; młodz. spontan

Wiktionary


spontaniczny

żywiołowy, samorzutny, odruchowy


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) działający odruchowo, bez innych wpływów

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. spontaniczność ż., spontan mrz.

 przysł. spontanicznie

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) automatyczny, naturalny, nieprzymuszony, odruchowy, samoistny, samorzutny, żywiołowy

Wiktionary


spoofing

[czytaj: spufing] metoda ataku na cudze zasoby teleinformatyczne polegająca na przechwytywaniu i podmianie pakietów


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) telekom. inform. technika hakerska polegająca na podszywaniu się pod inny element systemu, innego użytkownika;

Wiktionary

Spoofing (ang. spoof – naciąganie, podszywanie) – grupa ataków na systemy teleinformatyczne polegająca na podszywaniu się pod inny element tego samego systemu. Efekt ten osiągany jest poprzez umieszczanie w sieci preparowanych pakietów danych lub niepoprawne używanie protokołów.

Wikipedia


spoofingowy

[czytaj: spufingowy] polegający na podszywaniu się pod inne urządzenie lub innego użytkownika sieci teleinformatycznej w celu uzyskania korzyści majątkowych


SJP.pl


spooling

[czytaj: spuling] w informatyce: przekładanie do bufora informacji o wykonywanych przez aplikację zadaniach; buforowanie


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) inform. zapis na dysku danych odebranych z urządzenia wejściowego i przechowywanie ich do czasu przyjęcia przez urządzenie wyjściowe;

Wiktionary

Spooling (rozwijany jako sequential peripheral operation on-line) – tryb realizowania operacji wejścia-wyjścia w odniesieniu do urządzeń o dostępie wyłącznym. Cała zawartość strumienia jest buforowana zanim zostanie przesłana w miejsce docelowe.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Technika spoolingu jest wykorzystywana nie tylko w przypadku drukarek. Wykorzystuje się ją również do innych operacji wejścia-wyjścia.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈspulʲĩŋk, AS: spulʹĩŋk

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. spooler m.

 przym. spoolingowy

Wiktionary


spooneryzm

[czytaj: spuneryzm] spuneryzm, metagram;
1. mimowolne przestawienie głoski lub głosek w wyrazie, dające często efekt komiczny;
2. przestawienie takie dokonane świadomie i w ten sposób, aby wynikłe z niego formy były istniejącymi wyrazami


SJP.pl

Spuneryzm (ang. spoonerism, od nazwiska Williama Archibalda Spoonera) – przejęzyczenie polegające na zamianie miejscami głosek w wyrazie lub początkowych głosek w grupie wyrazów. Wynikiem takiego przejęzyczenia mogą być sensowne zwroty, często zabawne lub nieprzyzwoite. Istotne jest podobieństwo w mowie, a nie w piśmie, stąd też przykłady takie, jak „stój, Halina”.

Wikipedia


spopielacieć

stać się popielatym


SJP.pl


spopielanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|spopielać.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. niespopielanie n., spopielenie n.

 czas. spopielać ndk.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) kremowanie

Wiktionary


spopielarnia

budynek przeznaczony do palenia ludzkich zwłok; krematorium


SJP.pl

Krematorium (łac. cremo „palę”), także: spopielarnia – urządzenie, w którym przeprowadza się pośmiertne spalenie (kremację) zwłok przed pochówkiem. Kremacja odbywa się w temperaturze 900–1100 °C. Spalanie trwa ponad godzinę. Prócz popiołów wydziela się woda i dwutlenek węgla.

Wikipedia


spopielenie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) forma pochówku, polegająca na spaleniu ciała do formy popiołu

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. popielisko n., popiołek mrz., popiół mrz., spopielanie n.

Wiktionary


spopod

przyimek o znaczeniu podobnym do przyimka "spod", uwydatnia rozległość przedmiotów


SJP.pl


spopowienie

nadanie czemuś popkulturowego charakteru


SJP.pl


spopularyzować

czasownik przechodni dokonany (ndk. popularyzować)

 (1.1) dokonany od|popularyzować.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌspɔpularɨˈzɔvat͡ɕ, AS: spopularyzovać

Wiktionary

Powiązane:

 przym. popularny, popularyzatorski, popularyzacyjny

 czas. popularyzować (się) ndk.

 rzecz. popularyzowanie ndk., spopularyzowanie dk., popularyzatorstwo, popularyzator, popularyzatorka, popularność, popularyzacja

 przysł. popularnie

Wiktionary


spopularyzowanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|spopularyzować.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌspɔpularɨzɔˈvãɲɛ, AS: spopularyzovãńe

Wiktionary

Powiązane:

 przym. popularny, popularyzatorski, popularyzacyjny

 czas. popularyzować (się) ndk., spopularyzować (się) dk.

 rzecz. popularyzowanie ndk., popularyzatorstwo, popularyzator, popularyzatorka, popularność, popularyzacja

 przysł. popularnie

Wiktionary


spór

brak zgody w pewnej sprawie; też: kłótnia, awantura


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) różnica zdań, stanowisk, interesów

Wiktionary

  • Spór w prawie międzynarodowym
  • Konflikt

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) W Polskim Czerwonym Krzyżu działa Sąd Organizacyjny, który […] rozstrzyga spory między członkami, pomiędzy organami, a także spory członków PCK z organami PCK […]

Wiktionary

Wymowa:

IPA: spur, AS: spur

Wiktionary

Powiązane:

 przym. sporny

 czas. spierać się

 przysł. bezspornie

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) sprzeczka, zatarg, kłótnia, polemika, dyskusja, przest. dysputa, dysputacja, swary, stpol. swarzenie

Wiktionary


spora

1. komórka służąca do bezpłciowego rozmnażania się roślin niższych
2. stadium cyklu rozwojowego sporowców


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) biol. zarodnik

 (1.2) biol. przetrwalnik

forma przymiotnika.

 (2.1) M. i W. lp. ż. od: spory

Wiktionary

  • spora – zarodnik
  • endospora – przetrwalnik

Wikipedia

Przykłady

składnia.

kolokacje.

synonimy.

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

 rzecz. sporysz m.

frazeologia.

etymologia.

 (1.1-2) etym|franc|spore. < etym|łac|spora. < etym|gr|σπορά. (sporá) → zasiew

uwagi.

 

tłumaczenia.

* hiszpański: (1.1) espora ż.

* nowogrecki: (1.1) σπόριο n.

źródła.

== spora (interlingua.) ==

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik

 (1.1) biol. zarodnik, spora

odmiana.

przykłady.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈspɔra, AS: spora

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. sporysz m.

Wiktionary

Synonimy:

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

 rzecz. sporysz m.

frazeologia.

etymologia.

 (1.1-2) etym|franc|spore. < etym|łac|spora. < etym|gr|σπορά. (sporá) → zasiew

uwagi.

 

tłumaczenia.

* hiszpański: (1.1) espora ż.

* nowogrecki: (1.1) σπόριο n.

źródła.

== spora (interlingua.) ==

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik

 (1.1) biol. zarodnik, spora

odmiana.

przykłady.

składnia.

kolokacje.

synonimy.

Wiktionary


sporady

archipelag na Morzu Egejskim


SJP.pl

Sporady – nazwa odnosząca się do dwóch archipelagów wysp greckich na Morzu Egejskim, znanych pod nazwą Sporady Południowe i Sporady Północne.

Wikipedia


sporadycznie

przysłówek

 (1.1) w sposób sporadyczny, bardzo rzadko

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Nasz szef chwali pracowników tylko sporadycznie.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌspɔraˈdɨt͡ʃʲɲɛ, AS: sporadyčʹńe

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. sporadyczność

 przym. sporadyczny

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) czasami, prawie nigdy, niekiedy, incydentalnie

Wiktionary


sporadyczniej

stopień wyższy od przysłówka: sporadycznie


SJP.pl


sporadyczny

występujący rzadko, nieregularnie


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) pojawiający się lub występujący rzadko, od czasu do czasu

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌspɔraˈdɨt͡ʃnɨ, AS: sporadyčny

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. sporadyczność

 przysł. sporadycznie

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) rzadki

Wiktionary


sporangialny

sporangium


SJP.pl

Patrz:

sporangium

sporangium

organ niektórych roślin i grzybów, w którym wytwarzane są zarodniki służące do rozmnażania bezpłciowego; zarodnia


SJP.pl

Wikipedia


sporawy

dosyć duży; spory


SJP.pl

przymiotnik jakościowy

 (1.1) dość spory; wystarczająco duży

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Zebrano sporawą ilość kruszcu.

Wiktionary

Powiązane:

 przym. spory

 przysł. sporo

 zaim. sporo

Wiktionary


sporcik

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) zdrobn. od sport

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. sport m.

Wiktionary


sporek

jednoroczna roślina z rodziny goździkowatych


SJP.pl

Sporek (Spergula L.) – rodzaj roślin jednorocznych z rodziny goździkowatych (Caryophyllaceae). Należy do niego 12 gatunków. Występują one w Europie, zachodniej i północnej Azji oraz w rejonie Himalajów, w północnej i równikowej Afryce, w południowej części Ameryki Południowej. Obszarem największego zróżnicowania jest rejon Morza Śródziemnego. Jako rośliny introdukowane sporki rosną na pozostałych obszarach obu kontynentów amerykańskich, w południowej Afryce, we wschodniej Azji. W Polsce rodzime są dwa gatunki – sporek pięciopręcikowy (S. pentandra) i wiosenny (S. morisonii) oraz jeden zadomowiony antropofit – sporek polny (S. arvensis).

Wikipedia


sporeń

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) stpol. przeciwnik

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈspɔrɛ̃ɲ, AS: sporẽń

Wiktionary


spornia

element podpierający dach


SJP.pl


sporniak

nazwisko


SJP.pl

3 miejscowości w Polsce:

  • Sporniak – wieś w woj. lubelskim, w pow. lubelskim, w gminie Konopnica
  • Sporniak – wieś w woj. lubelskim, w pow. lubelskim, w gminie Wojciechów
  • Sporniak – część miasta Poniatowa w województwie lubelskim, w powiecie opolskim

Wikipedia


sporniejszy

stopień wyższy od przymiotnika: sporny; bardziej sporny


SJP.pl


spornik

element nośny w formie belki, stosowany w konstrukcji balkonów, gzymsów itp.; wspornik


SJP.pl


sporny

będący przedmiotem sporu


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) będący przedmiotem sporu

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈspɔrnɨ, AS: sporny

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. spór m., spieranie n.

 czas. spierać się

 przysł. spornie, bezspornie

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) konfliktowy, dyskusyjny, kontrowersyjny

Wiktionary


sporo

zaimek liczebny nieokreślony

 (1.1) jako określenie rzeczownika: dość dużo, niemało

 (1.2) jako określenie czasownika: dość dużo, niemało

forma rzeczownika.

 (2.1) W. lp. od: spora

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Mamy sporo czasu.

 (1.2) Sporo zarobiłem.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈspɔrɔ, AS: sporo

Wiktionary

Powiązane:

 przym. spory, sporawy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) dużo, niemało, wiele, mnóstwo, pełno, bez liku, pod dostatkiem, ile dusza zapragnie, w bród, książk. multum

 (1.2) dużo, niemało, mnóstwo

Wiktionary


sporobójczy

niszczący spory (zarodniki)


SJP.pl


sporocysta

jedna z faz rozwojowych pasożytniczej przywry wnętrzniaka, wywołująca chorobę zwaną bilharcjozą lub schistosomatozą


SJP.pl

  • Sporocysta – stadium rozwojowe przywr wnętrzniaków
  • Sporocysta – część sporulowanej oocysty w cyklu rozwojowym apikompleksów

Wikipedia


sporofil

liść paprotników, na którym tworzą się organy rozmnażania, w których powstają haploidalne zarodniki; liść zarodnionośny, liść zarodniowy


SJP.pl

Sporofil (gr. spóros = nasienie + phýllon = liść), liść zarodnionośny – liść, na którym tworzą zarodnie z haploidalnymi zarodnikami u widłaków, skrzypów i niektórych paproci. Sporofile mogą występować pojedynczo lub zebrane w kłosy zarodnionośne.

Widłakowce
Sporofile różnią się kształtem od liści asymilacyjnych. Zwykle w górnej części są ząbkowane, łuskowate, bezbarwne, zaostrzone na szczycie, o nasadzie szerokiej i trójkątnej. Na sporofilach znajduje się zazwyczaj jedna zarodnia, osadzona w pobliżu nasady, na brzusznej (doosiowej) stronie sporofilu. Widliczkowce mają sporofile - zróżnicowane na mikrosporofile i makrosporofile - rozmieszczone bardzo gęsto, skrętolegle, na osi kłosa zarodnionośnego. Zwykle w dolnej części kłosa skupione są makrosporofile, a w górnej – mikrosporofile, u niektórych gatunków widliczek oba typy sporofili tworzą oddzielne kłosy. Również sporofile lepidofitów, zebrane w szyszki zarodniowe, zróżnicowane były na makrosporofile położone w dolnej części szyszki i mikrosporofile leżące wyżej. Ustawione były prostopadle do osi szyszki, zwykle spiralnie, rzadziej okółkowo, gęsto, nachodząc na siebie dachówkowato. Pojedyncze zarodnie zlokalizowane były w dolnej części sporofili. Każdy sporofil miał języczek oraz pojedynczą wiązkę przewodzącą.
U przedstawicieli rodzaju poryblin (z rzędu poryblinowców) wydłużone zarodnie osadzone są pojedynczo u nasady sporofilu, w zagłębieniu, osłonięte przez velum, czyli fałd z rozrośniętej tkanki liścia. U nasady sporofilu znajduje się języczek.
Psylotowe
Mają sporofile zebrane w luźny nieregularny kłos zarodnionośny (rodzaje Psilotum i Tmesipteris). U nasady sporofili występują pojedyncze zarodnie z jednakowymi zarodnikami. Gatunki z rodzajów nasięźrzał oraz podejźrzon posiadają jeden liść, którego górna, sporofilowa część posiada liczne zarodnie.
Skrzypowe
Sporofile (zwane tu też sporangioforami) mają postać tarczek na trzonkach, przytwierdzonych do osi kłosa zarodnionośnego okółkowo, nadlegle lub międzylegle. Pod tarczkami podczepionych jest 4 do 12 zarodni, w postaci woreczków z jednakowymi zarodnikami.
Paprocie
Sporofile mogą być różnie wykształcone – bywają wyspecjalizowane jako organy służące wyłącznie do rozmnażania (np. pióropusznik strusi, podrzeń żebrowiec), u większości gatunków jednak są niezróżnicowane i pełnią również funkcje asymilacyjne (np. nerecznica samcza).

Wikipedia


sporofit

u roślin z przemianą pokoleń pokolenie rozmnażające się przez zarodniki


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) bot. diploidalne stadium w przemianie pokoleń roślin i glonów;

Wiktionary

Sporofit – diploidalne stadium w przemianie pokoleń roślin i glonów. W stadium sporofitu zachodzi proces mejozy, w wyniku której powstają zarodniki.

U roślin naczyniowych sporofit jest znacznie większy niż gametofit, jest też stadium zdolnym do samodzielnego istnienia.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) U roślin naczyniowych sporofit jest znacznie większy niż gametofit, jest też stadium zdolnym do samodzielnego istnienia.

Wiktionary


sporogeneza

Zarodnikowanie (sporogeneza) – proces wytwarzania zarodników przez organizmy żywe. Występuje u protistów, roślin i grzybów. Wyróżnia się dwa rodzaje sporogenezy:

  • bezpłciowe wytwarzanie zarodników przez podział mitotyczny. Tak powstałe zarodniki to mitospory;
  • płciowe wytwarzanie zarodników przez mejozę. Tak powstałe zarodniki to mejospory.

Wikipedia


sporogon

Sporofit – diploidalne stadium w przemianie pokoleń roślin i glonów. W stadium sporofitu zachodzi proces mejozy, w wyniku której powstają zarodniki.

U roślin naczyniowych sporofit jest znacznie większy niż gametofit, jest też stadium zdolnym do samodzielnego istnienia.

Wikipedia


sporokarp

twór złożony z kilku zarodni otoczonych osłonką, występujący u paproci wodnych; sporokarpium, nibyowoc


SJP.pl

Sporokarp, sporokarpium – wyspecjalizowana struktura występująca u niektórych paproci, związana z wytwarzaniem i uwalnianiem zarodników. Sporokarpia są wytwarzane przez trzy rodziny wodnych paproci różnozarodnikowych z rzędu Salviniales. W przypadku rodziny Azollaceae i Salviniaceae sporokarp jest rodzajem zmodyfikowanej zarodni. Bardziej złożoną formę struktura ta przybiera u przedstawicieli Marsileaceae.

Wikipedia


sporokarpium

twór złożony z kilku zarodni otoczonych osłonką, występujący u paproci wodnych; sporokarp, nibyowoc


SJP.pl


sporomorfa

(zwykle w liczbie mnogiej) w botanice: zarodnik lub pyłek odłączony od rośliny


SJP.pl


sporotrychoza

grzybica podskórna lub głęboka wywołana przez grzyb Sporotrix schenckii


SJP.pl

Sporotrychoza – choroba wywołana przez grzyba Sporothrix schenckii. Najczęściej zajmuje skórę, choć może również zajmować stawy, kości, płuca i mózg. Sporotrychoza jest chorobą przewlekłą. Postępuje wolno, pierwsze objawy mogą wystąpić od 1 do 12 tygodni po zarażeniu. Chorobą tą można zarazić się przez ukłucie kolcem róży.

Wikipedia


sporowacieć

stać się porowatym


SJP.pl


sporowce

typ pasożytniczych pierwotniaków; zarodnikowce


SJP.pl

Apikompleksy (Apicomplexa, sporowce, Sporozoa) – organizmy wyłącznie pasożytnicze, wyróżniające się obecnością tzw. kompleksu apikalnego ułatwiającego im wnikanie do komórek żywiciela. Obecnie zaliczane są do supergrupy Chromalveolata, razem z żółto-brunatnymi glonami i grzybopodobnymi lęgniowcami oraz orzęskami.

Wikipedia


sporowiec

przedstawiciel typu pasożytniczych pierwotniaków; zarodnikowiec


SJP.pl


sporozoit

stadium rozwojowe pierwotniaków pasożytniczych z grupy sporowców właściwych


SJP.pl

Sporozoit (z gr. sporo- + zóon „zwierzę” + eídos „postać”) – zarodnik formujący się poprzez zapłodnienie. Może nim być każdy sierpokształtny jądrowy zarodek, uformowany przez podział protoplazmy zarodnika organizmu apikompleksowego. W malarii sporozoity są formami zarodźców, które są wyzwolone od oocytów komarów. Sporozoity gromadzą się w śliniankach komarów – zostają przeniesione do organizmu człowieka, kiedy te żywią się krwią.

Wikipedia


sport

zorganizowana aktywność fizyczna


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) sport. forma aktywności fizycznej i umysłowej, podejmowanej dla przyjemności lub współzawodnictwa;

rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy

 (2.1) papieros marki „Sport”, później „Popularne”

Wiktionary

Sport – wszelkie formy aktywności fizycznej, które przez uczestnictwo doraźne lub zorganizowane wpływają na wypracowanie lub poprawienie kondycji fizycznej i psychicznej, rozwój stosunków społecznych lub osiągnięcie wyników sportowych na wszelkich poziomach.

Wikipedia

Przykłady

 (2.1) Ojciec jeszcze dziś prosi w kiosku o sporty i kioskarka wie, o które papierosy mu chodzi.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: spɔrt, AS: sport

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. sportowiec m., sporcik mrz.

 przym. sportowy, wysportowany

 przysł. sportowo

Wiktionary

Synonimy:

 (2.1) sporciak, szport, popularny

Wiktionary


sport.

skrót od: sportowy, sportowo (czytany jako cały, odmienny wyraz)


SJP.pl


sportage

[czytaj: sportydż] samochód typu Kia Sportage


SJP.pl


sportka

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) gw-pl|Poznań. wózek spacerowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) spacerówka

Wiktionary


sportoholiczka

kobieta uzależniona od uprawiania sportu


SJP.pl


sportoholik

osoba uzależniona od uprawiania sportu


SJP.pl


sportoholizm

bardzo częste uprawianie sportu, traktowane jako objaw choroby


SJP.pl


sportowczyni

kobieta uprawiająca sport; sportsmenka, sportsmanka, sportswoman


SJP.pl


sportowiec

osoba uprawiająca jakiś sport; sportsmen


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) sport. osoba (kobieta lub mężczyzna), która zawodowo lub amatorsko uprawia jakiś sport

Wiktionary

Sportowiec – osoba uprawiająca pewną dziedzinę sportową. Sportowcem jest zarówno osoba uprawiająca sport zawodowo, jak i amatorsko, a jej trening opiera się zazwyczaj na odpowiednio przygotowanym planie treningowym. Sport ten może wymagać wysiłku fizycznego i zręczności (np. piłka nożna), ale również może ograniczać się do zaangażowania umysłu (szachy).

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) W zawodach wystartowało pięćdziesięciu sportowców z całej Europy.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: spɔrˈtɔvʲjɛt͡s, AS: sportovʹi ̯ec

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. sport m., sportsmenka ż., sportsmen m.

 przym. sportowy

 przysł. sportowo

Wiktionary


sportówka

potocznie:
1. kobieta uprawiająca sport; sportowczyni, sportsmenka, sportswoman;
2. samochód sportowy;
3. szkoła sportowa;
4. szkolna klasa sportowa;
5. ubranie sportowe;
6. rodzaj wózka dziecięcego;
7. sportowy zegarek na rękę; smartwatch;
8. sportowa gra wideo;
9. anime o sporcie


SJP.pl


sportowo

przysłówek

 (1.1) w stylu sportowym

 (1.2) sport. fair play

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. sport mrz., sportowiec mos.

 przym. sportowy

 przysł. na sportowo

Wiktionary


sportowy

dotyczący sportu lub sportowców


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) dotyczący sportu, związany ze sportem

przymiotnik jakościowy

 (2.1) przestrzegający fair play

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) W regionach ekoturystycznych są niezbędne wypożyczalnie oraz serwisy sprzętu turystycznego i sportowego (rowerów, nart biegowych i turystycznych, kajaków i innego sprzętu wodnego).

Wiktionary

Wymowa:

IPA: spɔrˈtɔvɨ, AS: sportovy

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. sportowiec mos., sport mrz.

 przysł. sportowo

Wiktionary


sportretować

czasownik przechodni

 (1.1) dokonany od|portretować.

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Byli zresztą kompletnie zalani. Mirek pracował w gabinecie. Z początku bawili mnie, myślałam, że mogłabym ich sportretować, ale trwało to krótko.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌspɔrtrɛˈtɔvat͡ɕ, AS: sportretovać

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. sportretowanie n., portrecista m., portret m., portretowanie n.

 czas. portretować

Wiktionary


sportretowanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|sportretować.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌspɔrtrɛtɔˈvãɲɛ, AS: sportretovãńe

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. portrecista, portret, portretowanie

 czas. sportretować

Wiktionary


sportsman

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) sport. mężczyzna uprawiający sport

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) W tej chwili sportsmani przybiegli a widzowie opuścili salony i pokoiki.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈspɔrtsmãn, AS: sportsmãn

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz.

:: fż. sportsmanka ż.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) sportowiec, zawodnik

Wiktionary


sportsmanka

[czytaj: sportsmenka] kobieta uprawiająca sport; sportowczyni, sportsmenka, sportswoman


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) sport. kobieta trenująca sport

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) W hotelu przy stadionie nocują sportsmanki z Polski i Włoch.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz.

:: fm. sportsman mos.

Wiktionary


sportsmen

osoba uprawiająca jakiś sport; sportowiec


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) sport. zawodnik sportowy, sportowiec

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Jak się tych dwoje sportsmenów spotka, już o niczem innem nie mówią i zawsze się kłócą, tak jak pani ze mną.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈspɔrtsmɛ̃n, AS: sportsmẽn

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz.

:: fż. sportsmenka ż.

 przym. sportsmeński

 przysł. sportsmeńsko

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) sportowiec, zawodnik

Wiktionary


sportsmenka

kobieta uprawiająca sport; sportowczyni, sportsmanka, sportswoman


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) sport. zawodniczka sportowa

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Najlepiej zarabiającą sportsmenką na świecie jest japońska tenisistka Naomi Osaka.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz.

:: fm. sportsmen mos.

 przym. sportsmeński

 przysł. sportsmeńsko

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) zawodniczka

Wiktionary


sportsmeński

sportsmen


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) sport. związany ze sportsmenem, dotyczący sportsmena

Wiktionary

Patrz:

sportsmen

Powiązane:

 rzecz. sportsmen mos., sportsmenka ż.

 przysł. sportsmeńsko

Wiktionary


sportsmeńsko

przysłówek

 (1.1) po sportsmeńsku, jak sportsmen lub sportsmenka

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. sportsmen mos., sportsmenka ż.

 przym. sportsmeński

Wiktionary


sportswashing

[czytaj: sportsłoszing] wykorzystanie sportu do poprawy wizerunku, np. przez kraje łamiące prawa człowieka


SJP.pl


sportswoman

[czytaj: sportsłomen] kobieta uprawiająca sport; sportsmenka, sportowczyni, sportsmanka


SJP.pl


sporty

zorganizowana aktywność fizyczna


SJP.pl


sporulacja

proces wytwarzania zarodników u grzybów; zarodnikowanie


SJP.pl

Wikipedia


spory

dosyć duży, pokaźny


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) całkiem duży, pokaźny; dość istotny

forma rzeczownika.

 (2.1) M., B. i W. lm. od: spór

 (2.2) D. lp.; M., B. i W. lm. od: spora

Wiktionary

  • spora – zarodnik
  • endospora – przetrwalnik

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) W małance uczestniczyła też spora grupa przemyślan narodowości polskiej.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈspɔrɨ, AS: spory

Wiktionary

Powiązane:

 przysł. sporo

 przym. sporawy

 zaim. sporo

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) znaczny

Wiktionary


sporysz

organ przetrwalnikowy buławinki czerwonej, grzyba z klasy workowców pasożytującego na życie i niektórych dziko rosnących trawach


SJP.pl

Sporysz – przetrwalnik pasożytniczego grzyba buławinki czerwonej (Claviceps purpurea) z rodziny Clavicipitaceae. Grzyb ten atakuje około 400 gatunków roślin z rodziny wiechlinowatych (Poaceae) wywołując chorobę zwaną sporyszem zbóż i traw.

Wikipedia


sporysznik

wyciąg ze sporyszu stosowany w lecznictwie; ergotyna


SJP.pl


sporyszowy

przymiotnik od: sporysz


SJP.pl


sporządca

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) daw. zob. sporządziciel.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: spɔˈʒɔ̃ntt͡sa, AS: spožõntca

Wiktionary


sporządzać

czasownik przechodni niedokonany (dk. sporządzić)

 (1.1) zob. sporządzić.

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Wstaję i ruszam w drogę zgodnie z adresem, który na szczęście zanotowałam, sporządzając dokładny szkic ze strzałkami.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: spɔˈʒɔ̃nd͡zat͡ɕ, AS: spožõnʒać

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. sporządzenie n., sporządzanie n.

 czas. sporządzić dk.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) przygotowywać

Wiktionary


sporządzanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|sporządzać.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌspɔʒɔ̃nˈd͡zãɲɛ, AS: spožõnʒãńe

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. sporządzenie n.

 czas. sporządzać ndk., sporządzić dk.

Wiktionary


sporządzenie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|sporządzić.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌspɔʒɔ̃nˈd͡zɛ̃ɲɛ, AS: spožõnʒńe

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. sporządzanie n.

 czas. sporządzać, sporządzić dk.

Wiktionary


sporządzić

czasownik przechodni dokonany (ndk. sporządzać)

 (1.1) książk. wykonać, przygotować coś

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Używając mąki razowej z pszenicy, gryki czy jagieł, możemy sporządzić makarony o różnych smakach.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: spɔˈʒɔ̃ɲd͡ʑit͡ɕ, AS: spožõńʒ́ić

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. sporządzenie n., sporządzanie n.

 czas. sporządzać ndk.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) przygotować

Wiktionary


sporządziciel

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) daw. ten, co sporządza

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌspɔʒɔ̃ɲˈd͡ʑit͡ɕɛl, AS: spožõńʒ́ićel

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) sporządca

Wiktionary


sporzej

stopień wyższy od dawnego przysłówka: sporo (ochoczo, szybko, bez ociągania)


SJP.pl


sposób

1. metoda postępowania lub osiągnięcia celu;
2. trik, zręczne posunięcie pozwalające osiągnąć coś mimo niesprzyjających okoliczności lub czyjegoś oporu


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) metoda, algorytm zrobienia czegoś, rozwiązania jakiegoś problemu

 (1.2) styl, rodzaj zachowania, wyglądu itp.

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Naukowiec wynalazł sposób na poprawę bezpieczeństwa w samolotach.

 (1.2) Nie podoba mi się jego sposób zwracania się do kobiet.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈspɔsup, AS: sposup

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. sposobność ż.

:: zdrobn. sposobik mrz.

 czas. sposobić ndk., przysposobić dk.

 przym. sposobny

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) metoda, rozwiązanie, środek

 (1.2) maniera, styl

Wiktionary


sposobem

1. metoda postępowania lub osiągnięcia celu;
2. trik, zręczne posunięcie pozwalające osiągnąć coś mimo niesprzyjających okoliczności lub czyjegoś oporu


SJP.pl


sposobić

1. urządzać, przygotowywać;
2. uczyć, przysposabiać kogoś do czegoś


SJP.pl

czasownik przechodni niedokonany (dk. brak)

 (1.1) przest. urządzać, przygotowywać coś

 (1.2) przest. uczyć, kształcić kogoś do czegoś

czasownik zwrotny niedokonany sposobić się (dk. brak)

 (2.1) przest. czynić samego siebie czymś lub jakimś

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Lokal obszerny na gospodę przy sklepie sposobi.

 (1.2) Sposobiłam ją do zdania egzaminu na dyplom nauczycielski.

 (2.1) Dobry chłopak, mógł los w świecie zrobić, bo miał zdatność i mógł się sposobić.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: spɔˈsɔbʲit͡ɕ, AS: sposobʹić

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. sposób m., sposobność ż., sposobienie n.

 czas. usposabiać ndk., usposobić dk., przysposabiać ndk., przysposobić dk.

 przym. sposobny

Wiktionary


sposobienie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|sposobić.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌspɔsɔˈbʲjɛ̇̃ɲɛ, AS: sposobʹi ̯ė̃ńe

Wiktionary

Powiązane:

 czas. sposobić, przysposabiać

Wiktionary


sposobik

zdrobnienie od: sposób


SJP.pl


sposobniej

stopień wyższy od przysłówka: sposobnie


SJP.pl


sposobniejszy

stopień wyższy od przymiotnika: sposobny


SJP.pl


sposobność

1. możliwość zrobienia czegoś, sprzyjająca okoliczność; okazja;
2. przestarzałe: talent do czegoś; umiejętność, skłonność


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) sprzyjające warunki ku czemuś

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Latem 1975 nadarzyła się ku temu znakomita sposobność.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. sposób mrz., sposobik m.

 czas. przysposabiać ndk., przysposobić dk., sposobić ndk.

 przym. sposobny, sposobowy

 przysł. sposobnie, sposobniej

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) możliwość, okazja

Wiktionary


sposobny

odpowiedni, stosowny, dostosowany


SJP.pl


sposobowy

przymiotnik od: sposób


SJP.pl


sposoczać

czasownik niedokonany

 (1.1) daw. ndk. od: sposoczyć

Wiktionary

Wymowa:

IPA: spɔˈsɔt͡ʃat͡ɕ, AS: sposočać

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. sposoczanie n.

Wiktionary


sposoczanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|sposoczać.

Wiktionary

Powiązane:

 czas. sposoczać ndk.

Wiktionary


spośród

przyimek komunikujący, że to, o czym mowa w zdaniu, dotyczy wyróżnionej części jakiegoś zbioru


SJP.pl

przyimek

 (1.1) przyimek komunikujący, że to, o czym mowa w zdaniu, dotyczy wyróżnionej części jakiegoś zbioru

 (1.2) przyimek informujący o ruchu z miejsca pomiędzy jakimiś obiektami

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Zwycięża tylko jeden spośród wszystkich biegaczy.

 (1.2) Żyrafa wysunęła głowę spośród drzew.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈspɔɕrut, AS: spośrut

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) z, spomiędzy

 (1.2) z, spomiędzy

Wiktionary


spośrodka

tyle co: z samego środka


SJP.pl


spostponować

zlekceważyć kogoś, potraktować z pogardą, z wyższością


SJP.pl


spostponowanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|spostponować.

Wiktionary

Powiązane:

 czas. spostponować dk.

Wiktionary


spostrzec

1. patrząc, uświadomić sobie coś;
2. zdać sobie z czegoś sprawę


SJP.pl

czasownik przechodni dokonany (ndk. spostrzegać)

 (1.1) dokonany od|spostrzegać. (zauważać)

 (1.2) dokonany od|spostrzegać. (uświadamiać sobie)

czasownik zwrotny dokonany spostrzec się (ndk. spostrzegać się)

 (2.1) dokonany od|spostrzegać się.

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Opalony i przystojny, już w "cywilnym" stroju, z długą kopertówką pod pachą, lekko, prawie tańcząc, zmierzał do windy. Spostrzegłszy Irka, zatrzymał się i cofnął dwa kroki.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈspɔsṭʃɛt͡s, AS: sposṭšec

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. spostrzeżenie n., spostrzeganie n.

 czas. postrzegać

Wiktionary


spostrzegać

czasownik przechodni niedokonany (dk. spostrzec)

 (1.1) patrząc, zwracać uwagę na coś lub kogoś

 (1.2) zdawać sobie sprawę

czasownik zwrotny niedokonany spostrzegać się (dk. spostrzec się)

 (2.1) zdawać sobie sprawę

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. spostrzeganie n., spostrzeżenie n.

 przym. spostrzegawczy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) dostrzegać, zauważać

 (1.2) orientować się, spostrzegać się, uświadamiać sobie

 (2.1) spostrzegać, orientować się, uświadamiać sobie

Wiktionary


spostrzegawczy

przymiotnik

 (1.1) szybko i łatwo zauważający szczegóły

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Najmniej spostrzegawczy mężczyzna zauważy kobietę wbitą na obcasy, pozostając ślepy na wady jej urody.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌspɔsṭʃɛˈɡaft͡ʃɨ, AS: sposṭšegafčy

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. spostrzegawczość ż.

 czas. spostrzegać

Wiktionary


spostrzeżenie

wynik rozumowania, obserwacja


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) obserwacja, uwaga na dany temat

 (1.2) zauważenie, zaobserwowanie, uświadomienie sobie przedmiotu

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌspɔsṭʃɛˈʒɛ̃ɲɛ, AS: sposṭšežńe

Wiktionary

Powiązane:

 przym. spostrzeżeniowy, postrzeżeniowy

 rzecz. postrzeganie n., spostrzeganie n., postrzeżenie n.

 czas. spostrzec, spostrzegać, postrzegać

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) uwaga, komentarz, obserwacja

Wiktionary


spostrzeżeniowy

spostrzeżenie


SJP.pl

Patrz:

spostrzeżenie

spot

krótka reklama nadawana w telewizji lub radiu


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) krótki film reklamowy lub reklama w radiu

Wiktionary

  • spot – w ekonomii, realizowana natychmiastowo umowa kupna-sprzedaży
  • spot – metoda pomiaru światła
  • spot – typ oświetlenia
  • Spot – właśc. Glen Lockett, amerykański producent muzyczny
  • spot reklamowy (ujednoznacznienie)

Wikipedia

Wymowa:

IPA: spɔt, AS: spot

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. spocik mrz.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) reklamówka

Wiktionary


spotęgować

1. uczynić coś mocniejszym, silniejszym; wzmocnić, wzmóc;
2. spotęgować się - nabrać siły, intensywności; wzmocnić się, wzmóc się


SJP.pl


spotęgowanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|spotęgować.

Wiktionary

Powiązane:

 czas. spotęgować dk.

Wiktionary


spoterski

związany z hobby polegającym na obserwowaniu i fotografowaniu obiektów związanych z komunikacją; spotterski


SJP.pl


spotify

[czytaj: spotifaj] serwis i aplikacja do muzyki


SJP.pl

Spotify – szwedzki serwis strumieniowy oferujący dostęp do muzyki oraz podcastów na licencji freemium.

Serwis oferuje cyfrowe objęte prawami autorskimi nagrania muzyczne i podcasty, w tym ponad 82 milionów utworów, pochodzących od wytwórni płytowych i firm medialnych. Jest to usługa freemium, która podstawowe funkcje oferuje bezpłatnie, lecz z reklamami i ograniczonymi opcjami personalizacji. Dodatkowe funkcje, takie jak słuchanie offline i słuchanie bez reklam, są oferowane za pośrednictwem płatnych subskrypcji. Użytkownicy mogą wyszukiwać muzykę na podstawie wykonawcy, albumu lub gatunku, a także tworzyć, edytować i udostępniać listy odtwarzania.

Wikipedia


spoting

spotting;
1. hobby polegające na obserwowaniu i fotografowaniu pojazdów komunikacyjnych, np. autobusów, pociągów;
2. koncentrowanie wzroku w jednym punkcie w czasie wykonywania obrotu w tańcu w celu utrzymania równowagi


SJP.pl


spotkać

1. natknąć się na kogoś lub coś, zobaczyć się z kimś;
2. poznać kogoś;
3. znaleźć coś gdzieś;
4. zdarzyć się, stać się czyimś udziałem


SJP.pl

czasownik przechodni dokonany (ndk. spotykać)

 (1.1) natknąć się na kogoś

 (1.2) poznać kogoś

czasownik zwrotny dokonany spotkać się (ndk. spotykać się)

 (2.1) pójść gdzieś, gdzie ktoś też będzie

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) W swoim życiu spotkałem tylko kilku prawdziwych przyjaciół.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈspɔtkat͡ɕ, AS: spotkać

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. spotkanie n.

Wiktionary


spotkanie

1. natknąć się na kogoś lub coś, zobaczyć się z kimś;
2. poznać kogoś;
3. znaleźć coś gdzieś;
4. zdarzyć się, stać się czyimś udziałem


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) umówione lub przypadkowe zobaczenie kogoś, zetknięcie się z kimś (z czymś)

 (1.2) rozgrywka sportowa

 (1.3) natknięcie się na kogoś, zobaczenie go

 (1.4) poznanie kogoś

Wiktionary

  • Spotkanie − osada w zachodniopomorskim.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Plener jest spotkaniem organizowanym przez origamistów dla origamistów, imprezą non-profit.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: spɔtˈkãɲɛ, AS: spotkãńe

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. spotykanie n., spotykanka ż.

 czas. spotkać dk., spotykać ndk.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.2) mecz

Wiktionary


spotkaniowy

spotkanie


SJP.pl

Patrz:

spotkanie

spotkanioza

potocznie: zbyt częste i uciążliwe organizowanie spotkań


SJP.pl


spotkanko

zdrobniale: spotkanie


SJP.pl


spotlight

[czytaj: spotlajt]
1. bardzo wąski strumień światła kierowany na kogoś lub na coś, często stosowany w teatrach;
2. reflektor rzucający taki strumień światła


SJP.pl

  • Spotlight – funkcja w oprogramowaniu Apple
  • Spotlight – amerykański dramat z 2015 roku
  • The Spotlight – amerykański tygodnik, wydawany w latach 1975–2001
  • Spotlight – przygotowana w 1955 r. przez Komitet Wolna Europa operacja demaskatorska z broszurą Józefa Światły „Za kulisami bezpieki i partii” kolportowaną przy pomocy balonów

Wikipedia


spotowy

spot


SJP.pl

Patrz:

spot

spotter

[czytaj: spoter] hobbysta zajmujący się obserwowaniem i fotografowaniem pojazdów komunikacyjnych, np. autobusów, pociągów


SJP.pl


spotterka

spotter [czytaj: spoterka]


SJP.pl


spotters

[czytaj: spoters] specjalnie wyszkolony funkcjonariusz będący mediatorem i łącznikiem pomiędzy klubami, kibicami, ochroną i policją, rozwiązujący stadionowe problemy


SJP.pl


spotterski

[czytaj: spoterski] związany z hobby polegającym na obserwowaniu i fotografowaniu obiektów związanych z komunikacją; spoterski


SJP.pl


spotting

[czytaj: spoting] spoting;
1. hobby polegające na obserwowaniu i fotografowaniu pojazdów komunikacyjnych, np. autobusów, pociągów;
2. koncentrowanie wzroku w jednym punkcie w czasie wykonywania obrotu w tańcu w celu utrzymania równowagi


SJP.pl

Spotting – hobby polegające na fotografowaniu lub obserwowaniu obiektów związanych z komunikacją. Osoba uprawiające to hobby nazywana jest spotterem (ang. spotter).

Ze względu na obiekt zainteresowania wyróżnia się:

  • car spotting – obserwowanie i fotografowanie samochodów,
  • planespotting – obserwowanie samolotów i lotnisk,
  • trainspotting – obserwowanie oraz zapisywanie czasów przyjazdów i numerów pociągów,
  • bus spotting – obserwowanie autobusów jednej korporacji,
  • tubespotting – obserwowanie kolejek metra wjeżdżających i opuszczających stacje,
  • spotting 112 – obserwowanie i fotografowanie pojazdów ratunkowych,
  • RNAV spotting – obserwowanie i fotografowanie samolotów na wysokości przelotowej,
  • shipspotting – fotografowanie jednostek pływających.

Wikipedia


spotwarzać

rzucać na kogoś fałszywe oskarżenia


SJP.pl


spotwarzanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|spotwarzać.

Wiktionary

Powiązane:

 czas. spotwarzać ndk.

Wiktionary


spotwarzenie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|spotwarzyć.

Wiktionary

Powiązane:

 czas. spotwarzyć

 rzecz. twarz ż.

 przym. twarzowy

Wiktionary


spotwarzyć

rzucić na kogoś potwarz; zniesławić, oczernić, obmówić


SJP.pl

czasownik

 (1.1) zniesławić, obrazić, oczernić kogoś

Wiktionary

Wymowa:

IPA: spɔtˈfaʒɨt͡ɕ, AS: spotfažyć

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. spotwarzenie n., twarz ż.

 przym. twarzowy

Wiktionary


spotwornianie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|spotworniać.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. niespotwornianie n.

 czas. spotworniać ndk.

Wiktionary


spotworzyć

1. uczynić przerażającym, potwornym;
2. żartobliwie: stworzyć


SJP.pl


spotykać

czasownik przechodni niedokonany (dk. spotkać)

 (1.1) napotykać kogoś, widywać

czasownik zwrotny niedokonany spotykać się (dk. spotkać się)

 (2.1) chodzić na spotkania z kimś

 (2.2) mieć na swojej drodze, mieć do czynienia z kimś lub czymś

 (2.3) być parą w nieformalnym związku

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Rzadko spotykam pana na uczelni.

 (2.1) Spotykamy się rzadko, gdyż oboje dużo pracujemy.

 (2.2) Z nikim nie chce się spotykać.

 (2.2) Rzadko spotykam się z równie dziwacznymi historiami.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: spɔˈtɨkat͡ɕ, AS: spotykać

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. spotykanka ż., spotykanie n., spotkanie n.

 przym. spotkaniowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) widywać

Wiktionary


spotykanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|spotykać.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌspɔtɨˈkãɲɛ, AS: spotykãńe

Wiktionary

Powiązane:

 czas. spotykać

 rzecz. spotkanie n.

Wiktionary


spotykanka

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) etn. reg. czółenko na niewielkim obcasie

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. spotkanie n.

 czas. spotykać

Wiktionary


spoufalać

przechodzić z kimś w bardzo bliskie stosunki


SJP.pl

czasownik przechodni niedokonany (dk. spoufalić)

 (1.1) niedokonany od|spoufalić.

czasownik zwrotny niedokonany spoufalać się (dk. spoufalić się)

 (2.1) niedokonany od|spoufalić się.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. spoufalanie n., spoufalenie n., poufalenie n., poufalec mos., poufałość ż.

 czas. spoufalić dk., poufalić ndk.

 przym. poufały, spoufalony

Wiktionary

Synonimy:

 (2.1) przyjaźnić się, kolegować się; pot. kumplować się, kumać się; przest. fraternizować się; podn. bratać się, poufalić się; być za pan brat, trzymać sztamę

Wiktionary


spoufalić

czasownik przechodni dokonany (ndk. spoufalać)

 (1.1) uczynić kogoś poufałym, ośmielić kogoś do poufałości względem siebie

czasownik zwrotny dokonany spoufalić się (ndk. spoufalać się)

 (2.1) stać się poufałym względem kogoś, wejść z kimś w komitywę

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. spoufalenie n., spoufalanie n., poufalenie n., poufalec mos., poufałość ż.

 czas. spoufalać ndk., poufalić ndk.

 przym. poufały, spoufalony

Wiktionary

Synonimy:

 (2.1) zaprzyjaźnić się, zakolegować się; pot. skumplować się, skumać się; podn. zbratać się

Wiktionary


spoufalony

przymiotnik jakościowy

 (1.1) taki, który wszedł z kimś w bardzo bliskie relacje, stosunki

forma czasownika.

 (2.1) ims. przymiotnikowy od: spoufalić

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. poufałość ż., poufalec mos., poufalenie n., spoufalenie n., spoufalanie n.

 czas. poufalić ndk., spoufalić dk., spoufalać ndk.

 przym. poufały

 przysł. poufale

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) bliski, bratni, konfidencjonalny, poufny, przyjacielski, serdeczny, swojski, ścisły, zaprzyjaźniony, zażyły, zżyty

Wiktionary


spowalniać

czasownik przechodni niedokonany (dk. spowolnić)

 (1.1) zmniejszać tempo; czynić wolniejszym

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. spowalniacz mrz., spowalnianie n., spowolnienie n.

 przym. spowalniający, spowalniany, spowolniony, wolny

 przysł. spowalniająco

 czas. spowolnić

 temsłow. wolno-

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) hamować, zwalniać

Wiktionary


spowalnianie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|spowalniać.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌspɔvalʲˈɲä̃ɲɛ, AS: spovalʹńä̃ńe

Wiktionary

Powiązane:

 czas. spowalniać ndk.

 temsłow. wolno-

 przym. wolny

 rzecz. powolniak mzw./mos.

Wiktionary


spoważniały

1. stać się nagle poważnym; spochmurnieć;
2. zmężnieć; dorosnąć emocjonalnie wyzbywając się niedojrzałych cech


SJP.pl


spoważnieć

1. stać się nagle poważnym; spochmurnieć;
2. zmężnieć; dorosnąć emocjonalnie wyzbywając się niedojrzałych cech


SJP.pl


spowiadać

1. powszechnie lub indywidualnie wyznawać grzechy;
2. o księdzu: słuchać spowiedzi;
3. zwierzać się komuś ze spraw osobistych


SJP.pl

czasownik przechodni niedokonany (dk. wyspowiadać)

 (1.1) rel. o duchownym: wysłuchiwać wyznania penitenta w sakramencie spowiedzi

 (1.2) pot. wypytywać szczegółowo

czasownik zwrotny niedokonany spowiadać się (dk. wyspowiadać się)

 (2.1) rel. wyznawać grzechy w spowiedzi

 (2.2) przen. opowiadać o osobistych sprawach wybranej osobie

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Naszemu proboszczowi nie chce się spowiadać przed mszami w tygodniu.

 (2.1) Mąż pani Haliny spowiada się zawsze w pierwszy piątek miesiąca.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. spowiadanie n., spowiedź ż., spowiednik mos.

 czas. wyspowiadać, powiadać ndk., powiedać ndk., powiedzieć dk.

 przym. spowiedniczy

Wiktionary


spowiadanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) rel. wysłuchiwanie spowiedzi

 (1.2) rel. wyznawanie grzechów w spowiedzi

 (1.3) przen. wyjawianie rzeczy wcześniej trzymanych w tajemnicy

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Zabroniono Ojcu Pio publicznego odprawiania mszy i spowiadania.

 (1.1) Ksiądz Klemens całkowicie poświęcił się spowiadaniu, godzinami nie wychodził z konfesjonału.

 (1.2) Jeszcze przed spowiadaniem należy zrobić rachunek sumienia.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. spowiadanie się n., spowiednik mos., spowiedź ż.

 czas. powiedzieć, spowiadać ndk., wyspowiadać dk.

 przym. spowiedniczy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) wyspowiadanie

 (1.2) spowiadanie się, spowiedź, wyspowiadanie, wyspowiadanie się

Wiktionary


spowić

dokładnie coś okryć; owinąć, otoczyć


SJP.pl


spowicie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|spowić.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: spɔˈvʲit͡ɕɛ, AS: spovʹiće

Wiktionary

Powiązane:

 czas. spowijać ndk., spowić dk.

 rzecz. spowijanie n.

Wiktionary


spowiednia

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) śrpol. konfesjonał

Wiktionary

Wymowa:

IPA: spɔˈvʲjɛdʲɲa, AS: spovʹi ̯edʹńa

Wiktionary


spowiednica

dawniej: konfesjonał; słuchalnica


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) rzad. rel. konfesjonał

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Nie ciśnij się do spowiednicy czyli konfesyonału, ale gdy czas przyjdzie na ciebie, przystąp skromnie, przeżegnaj się i mów (…).

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. spowiednik mos., spowiedź ż.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) konfesjonał; daw. konfesyonał, spowiadalnica

Wiktionary


spowiedniczka

dawniej: osoba zaufana, której ktoś się zwierza ze swoich spraw osobistych i tajemnic; powiernica


SJP.pl


spowiedniczy

spowiednik


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany ze spowiednikiem lub spowiedzią, dotyczący spowiednika lub spowiedzi

Wiktionary

Patrz:

spowiednik

Przykłady

 (1.1) O której rozpoczyna się dyżur spowiedniczy w kościele Mariackim?

 (1.1) Tematyka nagrania i jego spowiedniczy charakter zostały uznane za ambitne i dojrzałe.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. spowiadanie n., spowiedź ż., spowiednik mos.

 czas. spowiadać ndk.

Wiktionary


spowiednik

ksiądz wysłuchujący spowiedzi


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) rel. duchowny wysłuchujący spowiedzi;

 (1.2) osoba, której ktoś się zwierza

Wiktionary

Spowiednik – w Kościele katolickim kapłan (biskup lub prezbiter), który ma prawo spowiadania, a więc udzielania sakramentu pokuty. Musi więc posiadać ważnie przyjęte święcenia (nie wystarczą święcenia diakonatu), a nadto być upoważnionym do sprawowania tego sakramentu. W pewnych sytuacjach może być tego prawa pozbawiony przez kompetentną władzę kościelną, a wtedy nie może w sposób ważny spowiadać (z wyjątkiem niebezpieczeństwa śmierci).

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Zakonnica poprosiła o pomoc swojego spowiednika z zakonu redemtorystów.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: spɔˈvʲjɛdʲɲik, AS: spovʹi ̯edʹńik

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. spowiedź ż., spowiedniczka ż., spowiednica ż., spowiadanie n., wyspowiadanie n.

 czas. spowiadać ndk., wyspowiadać ndk.

 przym. spowiedniczy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.2) powiernik

Wiktionary


spowiedź

1. powszechne lub indywidualne wyznanie grzechów;
2. zwierzanie się komuś ze spraw osobistych


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) rel. wyznanie grzechów przed kapłanem w celu otrzymania ich odpuszczenia

 (1.2) przen. szczere wyznanie, ujawnienie komuś osobistych tajemnic

Wiktionary

  • Spowiedź: Sakrament pokuty i pojednania – jeden z sakramentów w katolicyzmie, prawosławiu i anglikanizmie
  • Spowiedź (rozprawa Adrienne von Speyr) – rozprawa Adrienne von Speyr z 1960
  • Spowiedź (rozprawa Lwa Tołstoja) – rozprawa Lwa Tołstoja z lat 1879-1880
  • Spowiedź (singel) – trzeci singel z płyty Antepenultimate Kasi Kowalskiej

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Katolicy mają obowiązek przystąpienia do spowiedzi przynajmniej raz do roku.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈspɔvʲjɛ̇t͡ɕ, AS: spovʹi ̯ėć

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. spowiednik mos., spowiedniczka ż., spowiednica ż., spowiadanie n.

 czas. powiedzieć, spowiadać ndk., wyspowiadać dk.

 przym. spowiedniczy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) reg. śl. spowiydź., reg. śl. suchanie.

Wiktionary


spowijać

otaczać ze wszystkich stron


SJP.pl


spowijanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|spowijać.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌspɔvʲiˈjä̃ɲɛ, AS: spovʹii ̯ä̃ńe

Wiktionary

Powiązane:

 czas. spowijać ndk., spowić dk.

 rzecz. spowicie n.

Wiktionary


spowinąć

spowić;
1. otoczyć ze wszystkich stron;
2. dokładnie owinąć


SJP.pl


spowinowacać

książkowo: łączyć w związki rodzinne (powinowactwo) poprzez małżeństwo; koligacić


SJP.pl


spowinowacić

książkowo: połączyć w związki rodzinne (powinowactwo) poprzez małżeństwo; skoligacić


SJP.pl


spowiydnica

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) gw-pl|Górny Śląsk. rel. konfesjonał

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. spowiydź ż.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) suchatelnica

Wiktionary


spowiydź

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) gw-pl|Górny Śląsk. rel. spowiedź

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. spowiydnica ż.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) suchanie

Wiktionary


spowodować

czasownik przechodni dokonany (ndk. powodować)

 (1.1) dokonany od|powodować.

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Niektóre leki psychotropowe mogą spowodować kłopoty z erekcją.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌspɔvɔˈdɔvat͡ɕ, AS: spovodovać

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. spowodowanie n., powód

 czas. powodować

Wiktionary


spowodowanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|spowodować.

Wiktionary

Powiązane:

 czas. spowodować dk.

 rzecz. powód mos./mrz.

Wiktionary


spowolnić

czasownik przechodni

 (1.1) dokonany od|spowalniać.

 (1.2) sprawić, że coś przebiegło w wolniejszym tempie

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. spowalnianie n., spowolnienie n., powolniak mzw./mos.

 czas. spowalniać ndk.

Wiktionary


spowolnienie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|spowolnić.

Wiktionary

medycyna
  • Spowolnienie psychoruchowe
  • Spowolnienie ruchowe
astrofizyka
  • Parametr spowolnienia

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ˌspɔvɔlʲˈɲɛ̇̃ɲɛ, AS: spovolʹńė̃ńe

Wiktionary

Powiązane:

 czas. spowolnić dk., spowalniać ndk.

 temsłow. wolno-

 przym. spowolniony, wolny

 rzecz. powolniak mzw./mos.

Wiktionary


spowolniony

przymiotnik

 (1.1) wolniejszy niż zazwyczaj lub niż przyjęte normy

forma czasownika.

 (2.1) imiesłów przymiotnikowy bierny od spowolnić

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Częstym powodem spowolnionego metabolizmu są złe nawyki żywieniowe.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. spowolnienie n.

 czas. spowalniać ndk., spowolnić dk.

Wiktionary


spowszechniały

stać się powszechnym; spowszednieć


SJP.pl


spowszechnieć

stać się powszechnym; spowszednieć


SJP.pl


spowszednianie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|spowszedniać.

Wiktionary

Powiązane:

 czas. spowszedniać ndk.

Wiktionary


spowszedniały

taki, który spowszedniał, stracił atrakcyjność i urok nowości; banalny, pospolity, oklepany


SJP.pl


spowszednieć

stać się powszednim, codziennym, stracić urok nowości; spospolicieć, znudzić się


SJP.pl


spox

potocznie: partykuła wyrażająca pozwolenie na coś lub aprobatę; nie ma sprawy, w porządku, okej, spoko, spoczko


SJP.pl

wykrzyknik

 (1.1) pot. spokojnie, zachowaj spokój, nie denerwuj się

 (1.2) pot. w porządku, spokojnie, nie przejmuj się

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. spokojny, pokój mrz., spokój m., spokojność ż., spokojnik m., spokojnica ż., uspokojenie n., uspokajanie n., uspokajacz m., uspokoiciel m., uspokoicielka ż., zaspokojenie n., zaspokajanie n., zaspokajacz m.

 czas. spokoić ndk., uspokoić dk., uspokajać ndk., zaspokoić dk., zaspokajać ndk.

 przym. spokojny, spokojniutki, spokojniuteńki, spokojniuchny, spokojniusieńki, uspokajający, uspokojony, zaspokajalny, spokojno

 przysł. spokojnie, spokojno, spokojniutko, spokojniuteńko, spokojniuchno, spokojniusieńko, uspokajająco

 wykrz. spokojnie, spoko, spoczko

 partyk. spoko, spoczko

 ims. uspokojony, uspokajający

Wiktionary


spoż.

skrót od: spożywczy (czytany jako cały, odmienny wyraz)


SJP.pl


spoza

zza; wskazuje miejsce, z którego coś się ukazuje


SJP.pl

przyimek

 (1.1) nie z…; nie należący do…

 (1.2) zza… (informuje że obiekt przestał być przesłaniany)

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) On jest spoza naszej szkoły.

 (1.2) Słońce wyłoniło się spoza chmur.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈspɔza, AS: spoza

Wiktionary


spozierać

patrzeć od czasu do czasu; spoglądać


SJP.pl

czasownik

 (1.1) książk. daw. spoglądać, patrzeć od czasu do czasu

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Podnosili co chwilę głowy i spozierali w stronę drzwi.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: spɔˈʑɛrat͡ɕ, AS: spoźerać

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. spozieranie n.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) popatrywać

Wiktionary


spozieranie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|spozierać.

Wiktionary

Powiązane:

 czas. spozierać ndk.

Wiktionary


spoziomować

uczynić poziomym, sprowadzić do poziomu, wyznaczyć poziom czegoś; wypoziomować


SJP.pl


spóźnialska

żartobliwe: kobieta, dziewczyna spóźniająca się często


SJP.pl


spóźnialski

żartobliwe: mężczyzna, chłopak spóźniający się często


SJP.pl


spóźnialstwo

częste spóźnianie się


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) pot. częste spóźnianie się; notoryczne robienie czegoś (zwłaszcza przybywanie) po ustalonym terminie

Wiktionary

Wymowa:

IPA: spuʑˈɲalstfɔ, AS: spuźńalstfo

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. spóźnienie się n. dk., spóźnianie się n. ndk., spóźnialski m., spóźnialska ż.

 czas. spóźnić się dk., spóźniać się ndk.

 przym. spóźniony

Wiktionary


spóźnianie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|spóźniać.

 (1.2) wskazywanie czasu opóźnionego w stosunku do rzeczywistego

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. niespóźnianie n., późniak mzw./mos.

 czas. spóźniać ndk.

Wiktionary


spóźnić

spóźnić się - przybyć za późno, przybyć w późniejszym terminie


SJP.pl


spóźnienie

spóźnić się - przybyć za późno, przybyć w późniejszym terminie


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) przybycie po ustalonym czasie

 (1.2) brak wykonania czegoś w porę

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Przepraszam za spóźnienie, byłem na treningu.

Wiktionary

Powiązane:

 czas. spóźniać się, spóźnić się

 rzecz. późniak mzw./mos., spóźnialska ż., spóźnialski mos.

 przym. spóźniony, późny

 przysł. późno

 temsłow. późno-

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) niepunktualność, opóźnienie

 (1.2) opieszałość, opóźnienie, spowolnienie, zaległość, zwłoka

Wiktionary


spóźniony

przymiotnik

 (1.1) mający opóźnienie, przybywający po wyznaczonym terminie

 (1.2) mający miejsce, przybywający, udzielany za późno

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. spóźnienie n., spóźnialstwo n., spóźnialski mos., spóźnialska ż.

 czas. spóźnić się dk., spóźniać się ndk.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) niepunktualny

 (1.2) poniewczasie, za późno

Wiktionary


spożyć

wprowadzić pokarm przez jamę ustną do żołądka; zjeść


SJP.pl

czasownik przechodni dokonany (ndk. spożywać)

 (1.1) książk. zob. spożywać.

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) On prawdopodobnie spożył za dużo alkoholu.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈspɔʒɨt͡ɕ, AS: spožyć

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. spożywanie n., spożycie n., spożywczak n., spożywca m., spożywczy mrz.

 czas. pożywiać, spożywać ndk.

 przym. spożywczy, pożywny

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) skonsumować

Wiktionary


spożycie

wprowadzić pokarm przez jamę ustną do żołądka; zjeść


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|spożyć.; zużycie czegoś, konsumpcja

Wiktionary

Konsumpcja – zużywanie posiadanych dóbr w celu bezpośredniego zaspokojenia ludzkich potrzeb. Wynika ona z użyteczności konsumowanego produktu lub usługi, które mogą mieć też dla konsumenta charakter subiektywny i komplementarny.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) W ubiegłym kwartale wzrosło spożycie energii elektrycznej.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: spɔˈʒɨt͡ɕɛ, AS: spožyće

Wiktionary

Powiązane:

 czas. spożywać, spożyć

 rzecz. spożywczy mrz., spożywanie, spożywczak

 przym. spożywczy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) konsumpcja

Wiktionary


spozycjonować

środowiskowo: poprawić pozycję strony internetowej w wynikach wyszukiwania; wypozycjonować


SJP.pl


spożyczać

dawniej: pożyczając, gromadzić


SJP.pl


spożytkować

zużyć coś, wykorzystać pożytecznie


SJP.pl


spożywać

czasownik przechodni niedokonany (dk. spożyć)

 (1.1) książk. jeść albo pić coś

Wiktionary

Wymowa:

IPA: spɔˈʒɨvat͡ɕ, AS: spožyvać

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. spożywczak m., spożywca m., spożywanie n., spożycie n., spożywczy mrz.

 czas. pożywiać, spożyć dk.

 przym. spożywczy, pożywny

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) konsumować

Wiktionary


spożywanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) jedzenie albo picie czegoś

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Spożywanie alkoholu w miejscach publicznych jest surowo zabronione.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌspɔʒɨˈvãɲɛ, AS: spožyvãńe

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. spożywczak m., spożywca m., spożycie n., pożywienie n., spożywczy mrz.

 czas. spożywać ndk., spożyć dk.

 przym. spożywczy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) konsumpcja, konsumowanie

Wiktionary


spożywca

1. osoba jedząca lub pijąca coś;
2. przestarzale: nabywca towarów, konsument


SJP.pl


spożywczak

potocznie: sklep spożywczy


SJP.pl


spożywczy

potocznie: sklep z artykułami spożywczymi; sklep spożywczy


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) przydatny do spożywania, jedzenia, konsumpcji w płynie, lub jako pokarm stały

 (1.2) związany z żywnością lub spożyciem

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (2.1) sklep z artykułami spożywczymi (1.1)

Wiktionary

Przykłady

 (2.1) Gdy zobaczyłem brud w osiedlowym spożywczym, zrezygnowałem z zakupów.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: spɔˈʒɨft͡ʃɨ, AS: spožyfčy

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. żywność ż., spożywanie n., spożycie n., spożywczak m., spożywca m.

 czas. spożywać ndk., spożyć dk.

Wiktionary

Synonimy:

 (2.1) pot. spożywczak

Wiktionary


spożywka

potocznie: artykuły spożywcze


SJP.pl


spół-

temat słowotwórczy

 (1.1) przest. zob. współ-.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) współcz. współ-

Wiktionary


społ.

skrót od: społeczny


SJP.pl


spóła

zgrubienie od: spółka


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) zgrub. od: spółka

 (1.2) kulin. tradycyjna wiejska potrawa z gotowanej na gęsto fasoli z pęczakiem

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈspuwa, AS: spuu̯a

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. spółka ż., spółkowanie n., pospółka ż.

 czas. spółkować

 przym. wspólny, spółkowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.2) spółka dziadowska, szupenia

Wiktionary


spółbliźni

dawniej: bliźni w stosunku do innego bliźniego; współbliźni


SJP.pl


spółcześnie

spółczesny


SJP.pl

Patrz:

spółczesny

spółczesny

dawniej: współczesny


SJP.pl


spółczynnik

dawniej: współczynnik


SJP.pl


spółdziałać

czasownik niedokonany

 (1.1) współuczestniczyć, współpracować

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. spółdzielnia ż., spółdzielca m., spółdzielczyni ż., spółdzielczość ż.

 przym. spółdzielczy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) współdziałać

Wiktionary


spółdzielca

członek spółdzielni


SJP.pl


spółdzielczość

1. zakładanie spółdzielni, działalność spółdzielni;
2. ruch społeczno-gospodarczy organizujący stowarzyszenia prowadzące własne przedsiębiorstwa


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) urz. zakładanie spółdzielni, działalność spółdzielni, zrzeszenie się na podstawie przepisów prawa spółdzielczego

 (1.2) hist. ruch społeczno-gospodarczy powstały w połowie XIX w., którego istotą było zrzeszanie się w celu wspólnego prowadzenia działalności gospodarczej;

Wiktionary

Spółdzielczość – forma ruchu społeczno-gospodarczego i metoda gospodarowania, obejmująca instytucje spółdzielcze oraz ich oddziaływanie na społeczeństwo.

Wikipedia

Powiązane:

 rzecz. spółdzielnia ż., spółdzielca m., spółdziałanie n.

 czas. spółdziałać ndk.

 przym. spółdzielczy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) przest. kooperacja

Wiktionary


spółdzielczy

spółdzielnia;
1. należący do spółdzielni, np. spółdzielczy blok;
2. oparty na prawach spółdzielni, np. spółdzielczy bank;
3. regulujący zasady działania spółdzielni, np. prawo spółdzielcze


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) odnoszący się do spółdzielczości, związany ze spółdzielczością

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Moi dziadkowie uczestniczyli w przedwojennym ruchu spółdzielczym.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. spółdzielnia ż., spółdzielca m., spółdzielczyni ż., spółdzielczość ż.

 czas. spółdziałać ndk.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) uspołeczniony, kooperatywny, wspólny, zbiorowy

Wiktionary


spółdzielczyni

kobieta będąca członkiem spółdzielni


SJP.pl


spółdzielnia

1. zrzeszenie prowadzące działalność gospodarczą w interesie swych członków zobowiązanych do wpłacenia udziałów; kooperatywa;
2. potocznie: lokal użytkowy, w którym prowadzi działalność takie zrzeszenie, np. sklep, stołówka, przychodnia


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) zarz. praw. podmiot prowadzący działalność gospodarczą w interesie swoich członków;

 (1.2) pot. siedziba spółdzielni (1.1) lub miejsce prowadzenia przez nią działalności

Wiktionary

Spółdzielnia – przedsiębiorca stanowiący autonomiczne zrzeszenie osób, które dobrowolnie łączą się w celu zaspokojenia wspólnych potrzeb i aspiracji gospodarczych, społecznych i kulturalnych poprzez wspólne przedsiębiorstwo. Spółdzielnie mogą obejmować:

  • przedsiębiorstwa będące własnością i zarządzane przez osoby korzystające z ich usług (spółdzielnia konsumencka);
  • organizacje zarządzane przez osoby, które w nich pracują (spółdzielnie pracownicze);
  • spółdzielnie wielopodmiotowe lub hybrydowe, które mają wspólne prawa własności pomiędzy różnymi grupami zainteresowanych stron. Na przykład spółdzielnie opiekuńcze, w których własność jest dzielona między opiekunów i odbiorców. Zainteresowane strony mogą również obejmować organizacje pozarządowe lub inwestorów;
  • spółdzielnie drugiego i trzeciego stopnia, których członkami są inne spółdzielnie;
  • platformy spółdzielcze korzystające ze strony internetowej będącej własnością i zarządzanej przez spółdzielnię, aplikacji mobilnej lub protokołu ułatwiającego sprzedaż towarów i usług.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Obecnie domy wielorodzinne są zarządzane przeważnie przez wspólnoty mieszkaniowe albo spółdzielnie mieszkaniowe.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: spuwʲˈd͡ʑɛlʲɲa, AS: spuu̯ʹʒ́elʹńa

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. spółdzielca m., spółdzielczyni ż., spółdzielczość ż.

 czas. spółdziałać ndk.

 przym. spółdzielczy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) przest. kooperatywa

Wiktionary


społeczeństwo

zbiorowość ludzka zamieszkująca określone terytorium, wyodrębniona pewnymi więziami (relacjami) społecznymi opartymi np. na wspólnej kulturze, religii, warunkach życia


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) socjol. zorganizowana grupa ludzi zamieszkująca jakieś terytorium powiązanych ze sobą kulturowo, historycznie, religijnie, zawodowo itp.;

Wiktionary

Społeczeństwo – podstawowe pojęcie socjologiczne, jednakże niejednoznacznie definiowane. Terminem tym tradycyjnie ujmuje się dużą zbiorowość społeczną, zamieszkującą dane terytorium, posiadające wspólną kulturę, wspólną tożsamość oraz sieć wzajemnych stosunków społecznych. Społeczeństwo ponadto posiada własne instytucje pozwalające mu na funkcjonowanie oraz formę organizacyjną w postaci państwa, narodu lub plemienia.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Media powinny poinformować społeczeństwo o bezpłatnych badaniach okulistycznych.

 (1.1) Otyłość jest poważnym problemem współczesnych społeczeństw.

 (1.1) (Giuseppe Garibaldi) 15 lutego 1863 roku, w trakcie powstania styczniowego zwrócił się do społeczeństw Europy z głośnym apelem: „Nie opuszczajcie Polski”. (z [http://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Giuseppe_Garibaldi&oldid=12741273#Ostatnie_lata Wikipedii])

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌspɔwɛˈt͡ʃɛ̃j̃stfɔ, AS: spou̯ečĩ ̯stfo

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. społeczność ż., społecznictwo n.

 przym. społeczny

 przysł. społem

Wiktionary


spółeczka

zdrobnienie od: spółka


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) zdrobn. od: spółka

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. spółka ż.

Wiktionary


społeczniak

osoba wtrącająca się w życie innych ludzi


SJP.pl


społecznica

kobieta działająca bezinteresownie dla dobra jakiejś społeczności; społeczniczka


SJP.pl


społecznictwo

działalność społeczna


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) książk. udzielanie się społecznie, działalność społeczna

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. społeczeństwo n., społeczniczka ż., społecznik mos., społeczność ż.

 przym. społecznikowski, społeczny

 przysł. społecznie, społem

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) praca społeczna

Wiktionary


społeczniczka

kobieta działająca bezinteresownie dla dobra jakiejś społeczności; społecznica


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) forma żeńska od: społecznik

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌspɔwɛt͡ʃʲˈɲit͡ʃka, AS: spou̯ečʹńička

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. społecznik, społecznica, społecznictwo, społecznikostwo

 przym. społecznikowski

 przysł. społem

Wiktionary


społecznie

przysłówek

 (1.1) pod względem społecznym

 (1.2) zgodnie z normami społecznymi

 (1.3) biorąc pod uwagę zapotrzebowanie społeczne

 (1.4) bez otrzymywania wynagrodzenia

 (1.5) w relacjach z innymi

 (1.6) daw. razem z innymi

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) System podatkowy imperium był społecznie niesprawiedliwy.

 (1.2) Takie zachowania przed wojną były społecznie piętnowane w Polsce.

 (1.3) Zmniejszenie kary uważam w tym wypadku za społecznie niebezpieczne.

 (1.4) Rodzice uczniów pomalowali korytarz społecznie.

 (1.5) Jej synalkowie byli społecznie nieprzystosowani, zaczynali łamać prawo.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. społecznictwo n., społecznik mos., społeczność ż., uspołecznienie n.

 czas. uspołeczniać ndk., uspołecznić dk.

 przym. społeczny, ogólnospołeczny

 przysł. społem

Wiktionary

Synonimy:

 (1.6) razem, społem

Wiktionary


społecznik

osoba działająca bezinteresownie dla dobra jakiejś społeczności


SJP.pl

Działacz społeczny, inaczej społecznik – osoba pracująca na rzecz wspólnoty obywatelskiej, aktywista; aktywny członek, organizator i uczestnik stowarzyszeń oraz ruchów społecznych, fundacji, organizacji społecznych i samorządowych. Może działać na rzecz ochrony środowiska (ekolog) lub występować w społecznym interesie lokalnych społeczności.

Wikipedia


społecznikowski

społecznik


SJP.pl

Patrz:

społecznik

społeczno-gospodarczy

przymiotnik

 (1.1) związany ze społeczeństwem i gospodarką

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) W okupowanej Polsce, a zwłaszcza w Warszawie nielegalny handel szmuglowanymi towarami przybrał niespotykane nigdzie indziej rozmiary i stanowił jeden z najważniejszych elementów życia społeczno-gospodarczego.

Wiktionary


społeczno-polityczny

przymiotnik

 (1.1) dotyczący społeczeństwa i polityki

Wiktionary


społecznoekonomiczny

dotyczący ekonomii społecznej


SJP.pl


społecznoobyczajowy

dotyczący obyczajów społecznych


SJP.pl


społecznopolityczny

dotyczący polityki społecznej


SJP.pl


społeczność

1. grupa ludzi połączona więziami rodzinnymi, zawodowymi, miejscem zamieszkania itp.;
2. dawniej: społeczeństwo


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) ludzie skupieni w środowisku zawodowym lub społecznym;

 (1.2) cecha tego, co społeczne

Wiktionary

Społeczność – połączona ze sobą za pomocą więzi społecznych zbiorowość ludzi należących do pewnego środowiska społecznego i powiązanych ze sobą np.:

  • wspólnym obszarem zamieszkania, np. społeczność lokalna
  • sposobem wzajemnej komunikacji, np. społeczność internetowa
  • wykonywanym zawodem, np. społeczność nauczycieli
  • wyznawanymi wartościami, np. społeczność religijna

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Księgowi stanowią bardzo specyficzną społeczność.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: spɔˈwɛt͡ʃnɔɕt͡ɕ, AS: spou̯ečność

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. społeczeństwo n., społecznictwo n.

 przym. społeczny, ogólnospołeczny

 przysł. społem, społecznie

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) ogół

Wiktionary


społecznościówka

środowiskowo: internetowy serwis społecznościowy


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) pot. medium społecznościowe

Wiktionary


społecznościowy

1. dotyczący danej społeczności, np. internetowej;
2. media społecznościowe - ogół środków przekazu umożliwiających komunikowanie się i dzielenie informacjami przez internet;
3. serwis społecznościowy - serwis internetowy służący do budowania sieci społecznych oraz stosunków społecznych


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) dotyczący społeczności

Wiktionary


społeczny

1. związany ze społeczeństwem, odnoszący się do społeczeństwa;
2. należący do ogółu społeczeństwa, utworzony, organizowany przez społeczeństwo


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) dotyczący społeczeństwa, realizowany przez społeczeństwo, związany ze społeczeństwem

 (1.2) taki, który jest własnością społeczeństwa; należy do ogółu ludzkiego

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Jego „prawa ręka”, Wołodymyr Horbulin, ukuł wtedy hasło, że w polityce zagranicznej Kuczma jest nacjonalistą, w wewnętrznej — liberałem, a w społecznej — socjaldemokratą.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: spɔˈwɛt͡ʃnɨ, AS: spou̯ečny

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. społeczeństwo n., społeczność ż., społecznik m., społecznikostwo n., społecznictwo n.

 czas. uspołeczniać ndk., uspołecznić dk.

 przym. społecznikowski, aspołeczny, ogólnospołeczny

 przysł. społecznie, społem

Wiktionary


społem

dawniej: wspólnie, razem


SJP.pl

przysłówek sposobu

 (1.1) przest. do spółki

Wiktionary

hasła związane ze spółdzielczością:

  • KZRSS „Społem” – Krajowy Związek Rewizyjny Spółdzielni Spożywców „Społem” zrzeszający powszechne spółdzielnie spożywców „Społem” (PSS „Społem”)
  • WSP„Społem” – Wytwórcza Spółdzielnia Pracy „Społem”
  • Bank Spółdzielczy "Społem"
  • Społem (czasopismo)

hasła związane ze sportem:

  • Społem Łódź – klub sportowy
  • Tęcza-Społem Kielce – klub sportowy
  • Warmia Anders Group Społem Olsztyn – klub sportowy

Wikipedia

Powiązane:

 rzecz. społeczeństwo n., społecznictwo n., społeczniczka ż., społecznik mos., społeczność ż., spółka ż., pospółka ż.

 przym. społecznikowski, społeczny, ogólnospołeczny

 przysł. społecznie

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) wespół, łącznie, razem, wspólnie

Wiktionary


społemowiec

członek Społem, spółdzielni spożywców


SJP.pl


społemowski

przymiotnik od: Społem


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) pochodzący ze Społem

Wiktionary


spółgłoska

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) jęz. głoska powstająca w wyniku całkowitego lub częściowego zablokowania przepływu powietrza przez aparat mowy;

Wiktionary

Spółgłoska – dźwięk języka mówionego powstający w wyniku całkowitego lub częściowego zablokowania przepływu powietrza przez aparat mowy (kanał głosowy). W czasie wymawiania spółgłosek powstaje szmer, gdy powietrze natrafia na przeszkodę (zwarcie, zbliżenie).

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Wyraz „wstręt” zawiera pięć spółgłosek i tylko jedną samogłoskę.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: spuwˈɡwɔska, AS: spuu̯gu̯oska

Wiktionary

Powiązane:

 przym. spółgłoskowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) konsonant

Wiktionary


spółgłoskowy

przymiotnik od: spółgłoska


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) jęz. związany ze spółgłoską, dotyczący spółgłoski

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. spółgłoska ż.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) konsonantyczny

Wiktionary


spółka

rodzaj działalności osób fizycznych lub prawnych oparty na umowie albo statucie


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) zarz. praw. rodzaj podmiotu prawnego z reguły powstały na mocy umowy wspólników;

 (1.2) pot. porozumienie, układ

 (1.3) gw-pl|Poznań. potrawa z ugotowanego grochu i pęczaku

Wiktionary

Spółka (łac. societas) – rodzaj działalności osób fizycznych lub prawnych oparty na umowie albo statucie, a mający zazwyczaj na celu prowadzenie działalności gospodarczej.

Spółka stanowi formę współdziałania (zrzeszenia) podmiotów prawa cywilnego w ramach wyodrębnionej normatywnie odrębnej instytucji prawnej.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Od dzisiaj jestem wspólnikiem spółki „Kowalski i synowie”.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈspuwka, AS: spuu̯ka

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. wspólnik m., wspólniczka ż., spółkowanie n.

:: zdrobn. spółeczka ż.

:: zgrub. spóła ż.

 czas. spółkować

 przym. spółkowy, wspólny

 przysł. społem

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) skr. s-ka, sp.

Wiktionary


spółkomania

potocznie: masowe przekształcanie przedsiębiorstw państwowych w spółki


SJP.pl


spółkować

mieć stosunek płciowy


SJP.pl

czasownik

 (1.1) mieć stosunek płciowy

 (1.2) daw. wspólnie działać, łączyć się z kimś

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) [...] wajdelotkę pomówiono o spółkowanie z nieznajomym rycerzem [...]

Wiktionary

Wymowa:

IPA: spuwˈkɔvat͡ɕ, AS: spuu̯kovać

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. spółkowanie n., spóła ż., spółka ż.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) współżyć, kopulować

Wiktionary


spółkowanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|spółkować.

 (1.2) biol. kopulacja, stosunek

Wiktionary

Kopulacja (łac. copulatio), akt płciowy, spółkowanie – stosunek płciowy, który u zwierząt polega na bezpośrednim kontakcie dwóch osobników (różnych płci lub obojnaczych) w celu zaplemnienia i zapłodnienia. W akcie tym wykorzystywane są najczęściej różnie wykształcone narządy kopulacyjne. Kopulację u większości zwierząt poprzedza określony rytuał godowy i wydzielanie specyficznych sygnałów zapachowych (np. feromony), dźwiękowych (np. ptasi śpiew) i wzrokowych (np. szata godowa).

Wikipedia

Powiązane:

 czas. spółkować ndk.

 rzecz. spóła ż., spółka ż.

Wiktionary


spółkowicz

potocznie: udziałowiec jakiejś spółki


SJP.pl


spółkowy

spółka


SJP.pl

Patrz:

spółka

spółuczestnik

dawniej: współuczestnik


SJP.pl


spp

[czytaj: es-pe-PE] skrót od:
1. Stowarzyszenie Pisarzy Polskich;
2. Stowarzyszenie Parlamentarzystów Polskich;
3. Stowarzyszenie Polaków Poszkodowanych;
4. słownik poprawnej polszczyzny;
5. strefa płatnego parkowania


SJP.pl


spr.

skrót od: sprawdzone (czytane jako cały, odmienny wyraz)


SJP.pl


sprać

1. piorąc usunąć brud, odbarwić;
2. zbić dotkliwie


SJP.pl

czasownik przechodni dokonany (ndk. spierać)

 (1.1) dokonany od|spierać.

czasownik zwrotny dokonany sprać się (ndk. spierać się)

 (2.1) dokonany od|spierać się.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. pranie n.

 czas. prać

Wiktionary


spracowany

forma czasownika.

 (1.1) taki, który nosi ślady ciężkiej pracy, zniszczony pracą

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (2.1) przest. człowiek spracowany (1.1)

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌsprat͡sɔˈvãnɨ, AS: spracovãny

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. praca ż., pracownik m., pracownica ż., pracowniczka ż., pracuś m.

 czas. pracować, spracować, wypracować, zapracować

 przym. pracowniczy, zapracowany

Wiktionary


spragniony

przymiotnik

 (1.1) fizj. potrzebujący wody

 (1.2) chcący czegoś

 (1.3) o ziemi, roślinach: wyschnięty

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) - Och, piwo - westchnął niziołek. - Alem jest spragniony, cholera.

 (1.2) Ci z nich, którzy poszukują zabawy i towarzystwa, pojadą do modnych kurortów, ośrodków rozrywki. Rzeczywiście spragnieni kontaktu z przyrodą wybiorą przygodę w miejscach przyrodniczo cennych, dzikich i pierwotnych.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: spraɟˈɲɔ̃nɨ, AS: spraǵńõny

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. pragnienie n.

 czas. pragnąć

Wiktionary


spraj

płyn znajdujący się pod ciśnieniem w specjalnym pojemniku; pojemnik z tymże płynem; spray; sprej


SJP.pl


sprajować

potocznie: pisać lub malować coś na murze farbą w spraju; sprayować, sprejować


SJP.pl


sprajowy

spraj; sprejowy, sprayowy


SJP.pl


sprankować

potocznie: zrobić psikusa, zażartować z kogoś, nabrać kogoś na coś


SJP.pl


sprasować

czasownik przechodni dokonany (ndk. sprasowywać)

 (1.1) ścisnąć, spłaszczyć coś w prasie, pod ciężarem

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. prasowanie n., prasownica ż., prasownictwo n., prasowacz mos., prasowaczka ż., prasowalność ż., prasa ż., prasówka ż., prasowarka ż., prasowalnia ż., prasownia ż., prasowalnica ż., prasowanko n., doprasowanie n., doprasowywanie n., naprasowanie n., odprasowanie n., odprasowywanie n., poprasowanie n., przeprasowanie n., przeprasowywanie n., przyprasowanie n., przyprasowywanie n., rozprasowanie n., rozprasowywanie n., sprasowanie n., sprasowywanie n., uprasowanie n., wprasowanie n., wprasowywanie n., wyprasowanie n., wyprasowywanie n., zaprasowanie n., zaprasowywanie n.

 czas. doprasować dk., doprasowywać ndk., naprasować dk., odprasować dk., odprasowywać ndk., poprasować dk., prasować ndk., przeprasować dk., przeprasowywać ndk., przyprasować dk., przyprasowywać ndk., rozprasować dk., rozprasowywać ndk., sprasowywać ndk., uprasować dk., wprasować dk., wprasowywać ndk., wyprasować dk., wyprasowywać ndk., zaprasować dk., zaprasowywać ndk.

 przym. prasowalniczy, prasowniczy, prasowalny

Wiktionary


sprasowanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) ściśnięcie, spłaszczenie czegoś w prasie, pod ciężarem

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. prasowanie n., prasownica ż., prasownictwo n., prasowacz mos., prasowaczka ż., prasowalność ż., prasa ż., prasówka ż., prasowarka ż., prasowalnia ż., prasownia ż., prasowalnica ż., prasowanko n., doprasowanie n., doprasowywanie n., naprasowanie n., odprasowanie n., odprasowywanie n., poprasowanie n., przeprasowanie n., przeprasowywanie n., przyprasowanie n., przyprasowywanie n., rozprasowanie n., rozprasowywanie n., sprasowywanie n., uprasowanie n., wprasowanie n., wprasowywanie n., wyprasowanie n., wyprasowywanie n., zaprasowanie n., zaprasowywanie n.

 czas. doprasować dk., doprasowywać ndk., naprasować dk., odprasować dk., odprasowywać ndk., poprasować dk., prasować ndk., przeprasować dk., przeprasowywać ndk., przyprasować dk., przyprasowywać ndk., rozprasować dk., rozprasowywać ndk., sprasować dk., sprasowywać ndk., uprasować dk., wprasować dk., wprasowywać ndk., wyprasować dk., wyprasowywać ndk., zaprasować dk., zaprasowywać ndk.

 przym. prasowalniczy, prasowniczy, prasowalny

Wiktionary


sprasowywać

czasownik przechodni niedokonany (dk. sprasować)

 (1.1) niedokonany od|sprasować.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. prasowanie n., prasownica ż., prasownictwo n., prasowacz mos., prasowaczka ż., prasowalność ż., prasa ż., prasówka ż., prasowarka ż., prasowalnia ż., prasownia ż., prasowalnica ż., prasowanko n., doprasowanie n., doprasowywanie n., naprasowanie n., odprasowanie n., odprasowywanie n., poprasowanie n., przeprasowanie n., przeprasowywanie n., przyprasowanie n., przyprasowywanie n., rozprasowanie n., rozprasowywanie n., sprasowanie n., sprasowywanie n., uprasowanie n., wprasowanie n., wprasowywanie n., wyprasowanie n., wyprasowywanie n., zaprasowanie n., zaprasowywanie n.

 czas. doprasować dk., doprasowywać ndk., naprasować dk., odprasować dk., odprasowywać ndk., poprasować dk., prasować ndk., przeprasować dk., przeprasowywać ndk., przyprasować dk., przyprasowywać ndk., rozprasować dk., rozprasowywać ndk., sprasować dk., uprasować dk., wprasować dk., wprasowywać ndk., wyprasować dk., wyprasowywać ndk., zaprasować dk., zaprasowywać ndk.

 przym. prasowalniczy, prasowniczy, prasowalny

Wiktionary


sprasowywanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) ściskanie, spłaszczanie czegoś w prasie, pod ciężarem

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. prasowanie n., prasownica ż., prasownictwo n., prasowacz mos., prasowaczka ż., prasowalność ż., prasa ż., prasówka ż., prasowarka ż., prasowalnia ż., prasownia ż., prasowalnica ż., prasowanko n., doprasowanie n., doprasowywanie n., naprasowanie n., odprasowanie n., odprasowywanie n., poprasowanie n., przeprasowanie n., przeprasowywanie n., przyprasowanie n., przyprasowywanie n., rozprasowanie n., rozprasowywanie n., sprasowanie n., uprasowanie n., wprasowanie n., wprasowywanie n., wyprasowanie n., wyprasowywanie n., zaprasowanie n., zaprasowywanie n.

 czas. doprasować dk., doprasowywać ndk., naprasować dk., odprasować dk., odprasowywać ndk., poprasować dk., prasować ndk., przeprasować dk., przeprasowywać ndk., przyprasować dk., przyprasowywać ndk., rozprasować dk., rozprasowywać ndk., sprasować dk., sprasowywać ndk., uprasować dk., wprasować dk., wprasowywać ndk., wyprasować dk., wyprasowywać ndk., zaprasować dk., zaprasowywać ndk.

 przym. prasowalniczy, prasowniczy, prasowalny

Wiktionary


spraszać

czasownik niedokonany

 (1.1) zapraszać naraz wiele osób

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Na mnie nie patrz! Ja ich tu nie spraszałem!

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. spraszanie n., dopraszanie n., doproszenie n.

 czas. sprosić dk.

 przym. spraszany

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) zapraszać, gromadzić

Wiktionary


sprautarianin

osoba żywiąca się głównie kiełkami


SJP.pl


sprautarianizm

odżywanie się głównie kiełkami


SJP.pl


sprawa

1. przedmiot czyjegoś zainteresowania;
2. rzecz do załatwienia;
3. wzniosły cel;
4. postępowanie w sądzie


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) to, co jest dla kogoś ważne

 (1.2) praw. postępowanie prokuratorskie, sądowe lub administracyjne

 (1.3) interes, rzecz do załatwienia

 (1.4) wielkie zadanie, wzniosły cel

Wiktionary

  • sprawa w postępowaniach regulowanych przez prawo:
    • sprawa administracyjna
    • sprawa cywilna
    • sprawa karna
  • sprawa jako przedmiot działalności organów wymiaru sprawiedliwości:
    • jako ogół czynności procesowych → postępowanie
    • jako pojedyncze posiedzenie sądu → rozprawa
    • jako przedmiot czyjegoś zainteresowania → rozprawa lub proces
    • jako doniosły w skutkach proces między określonymi stronami (sprawa AAA v. BBB) → precedens

    Wikipedia

    Przykłady

     (1.1) Na wstępie mojego listu proszę o dyskrecję, bo sprawa jest osobistej natury.

     (1.3) Mam do ciebie sprawę.

    Wiktionary

    Wymowa:

    IPA: ˈsprava, AS: sprava

    Wiktionary

    Powiązane:

     czas. sprawiać

    Wiktionary

    Synonimy:

     (1.1) kwestia, materia, problem, zagadnienie

     (1.2) casus, kazus

     (1.3) interes, biznes

    Wiktionary


sprawca

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) ten, który dokonuje czego

 (1.2) praw. podmiot powodujący niepożądane zdarzenia

 (1.3) stpol. opiekun

Wiktionary

  • sprawca – pojęcie określające osobę, która dokonała czynu sprzecznego z prawem
  • sprawca – podmiot, który swoim działaniem wpływa na otoczenie
  • sprawca – w Rzeczypospolitej szlacheckiej administrator czasowo wakującego starostwa lub województwa

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Sprawcą wszechświata jest Bóg.

 (1.2) Odnajdźcie sprawcę wczorajszego rozboju…

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈspraft͡sa, AS: sprafca

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. sprawstwo n., sprawianie n., sprawienie n.

:: fż. sprawczyni ż.

 czas. sprawiać ndk., sprawić dk.

 przym. sprawczy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) autor, pomysłodawca, stwórca, twórca, rzemieślnik, wynalazca

 (1.2) winowajca, winny, delikwent

Wiktionary


sprawczość

zdolność jednostki do oddziaływania na innych i realnego wpływu na bieg wydarzeń


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) psych. socjol. zdolność jednostki do skutecznego oddziaływania na otoczenie

Wiktionary

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Poczucie sprawczości to coś, co ciągnie ludzi do polityki.

Wiktionary

Powiązane:

 przym. sprawczy

Wiktionary


sprawczy

przymiotnik jakościowy

 (1.1) taki, który jest przyczyną czyjegoś działania lub powstawania czegoś

przymiotnik relacyjny

 (2.1) związany ze sprawcą, dotyczący sprawcy

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. sprawczość ż., sprawca m., sprawczyni ż., sprawianie n., sprawienie n., sprawstwo n.

 czas. sprawiać ndk., sprawić dk.

 przysł. sprawczo

Wiktionary


sprawczyni

kobieta, która czegoś dokonała, była przyczyną czegoś


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) ta, która czegoś dokonuje

 (1.2) praw. ta, która powoduje niepożądane zdarzenia

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. sprawca m., sprawstwo n., sprawianie n., sprawienie n.

 czas. sprawiać

 przym. sprawczy

Wiktionary


sprawdzać

czasownik przechodni niedokonany (dk. sprawdzić)

 (1.1) kontrolować, weryfikować; upewniać się, że coś jest prawidłowe

czasownik zwrotny niedokonany sprawdzać się (dk. sprawdzić się)

 (2.1) spełniać się, okazywać się prawdziwe

 (2.2) dobrze się sprawować, spełniać oczekiwania

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Halina zawsze piętnaście razy sprawdza, czy dobrze zamknęła drzwi.

 (2.1) Jej przepowiednia sprawdziła się.

 (2.2) Buty całkiem dobrze sprawdzają się w tych warunkach, trzeba się naprawdę postarać, żeby się poślizgnąć. (z Internetu)

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈspravd͡zat͡ɕ, AS: spravʒać

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. sprawdzian n., sprawdzenie n., sprawdzanie n., sprawdzalność ż., prawda ż.

 czas. sprawdzić

 przym. sprawdzalny, sprawdzający

 wykrz. prawda

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) testować

Wiktionary


sprawdzalny

1. dający się sprawdzić;
2. taki, który się sprawdza; sprawdzający się


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) taki, który da się sprawdzić, możliwy do weryfikacji

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) W estetyce Przybosia dwa są tereny sprawdzalne, odwoławcze: poezja i malarstwo.

 (1.1) Autor tekstu, Roman Adler, stawia odważne hipotezy, co ciekawe, sprawdzalne.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. sprawdzalność ż., sprawdzian m., sprawdzenie n.

 czas. sprawdzać ndk., sprawdzić dk.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) weryfikowalny

Wiktionary


sprawdzanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|sprawdzać.

Wiktionary

Sprawdzanie, również konfirmacja – jedna z najbardziej podstawowych odmian rozumowania obok wnioskowania, dowodzenia i wyjaśniania.

Sprawdzanie – definiując za Ajdukiewiczem pojęcie – jakiegoś zdania, np. zdania „a jest b” polega na rozwiązaniu zadania, które znajduje swe słowne sformułowanie w tzw. pytaniu rozstrzygnięcia „czy a jest b?”. Rozwiązaniem jest udzielenie jednej z dwóch właściwych odpowiedzi: „a jest b” albo „a nie jest b” na podstawie stwierdzenia prawdziwości lub fałszywości pewnych następstw wyprowadzonych ze zdania „a jest b”. W związku z powyższym procedura sprawdzania nie wyznacza jednoznacznie postaci konkluzji, wyprowadzenie, której zakończy proces sprawdzania.

W procesie sprawdzania wyróżnić można następujące fazy:
  • (a) postawienie pytania rozstrzygnięcia: „czy a jest b?”;
  • (b) wyprowadzenie ze zdania „a jest b” jakichś następstw;
  • (c) uznanie lub odrzucenie tych następstw.
Wnioskowanie (inferencja), prowadzące do uznania lub odrzucenia tych następstw i w sumie do uznania lub odrzucenia zdania sprawdzanego, przebiega jedną z dwóch dróg: (1) od odrzucenia następstw do odrzucenia racji – droga dedukcyjna; (2) od uznania następstw do uznania racji – droga dedukcyjna albo redukcyjna: (2.1.) dedukcyjna gdy następstwa są równoważne ze zdaniem sprawdzanym; (2.2.) redukcyjna gdy następstwa nie są równoważne ze zdaniem sprawdzanym.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: spravˈd͡zãɲɛ, AS: spravʒãńe

Wiktionary

Powiązane:

 czas. sprawdzać ndk.

 rzecz. prawda ż., sprawdzian mrz., sprawdzenie n.

 wykrz. prawda

Wiktionary


sprawdzenie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|sprawdzić.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. prawda ż., sprawdzian m., sprawdzalność ż., sprawdzanie n.

 czas. sprawdzać ndk., sprawdzić dk.

 przym. sprawdzalny

 wykrz. prawda

Wiktionary


sprawdzian

1. sposób sprawdzania czegoś; kryterium, miara, miernik
2. rodzaj klasówki szkolnej
3. narzędzie kontrolne do stwierdzania czy wymiar, kształt lub działanie sprawdzanego przedmiotu nie wykraczają poza granice przewidzianej tolerancji


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) eduk. zestaw zadań przeznaczonych do rozwiązania przez uczniów, studentów, kursantów itp. w celu zweryfikowania ich wiedzy i umiejętności w jakimś zakresie

 (1.2) kryterium, sposób sprawdzenia czegoś, test

Wiktionary

  • sprawdzian (egzamin)
  • sprawdzian (przyrząd)
  • sprawdzian testu (weryfikacja hipotez statystycznych) – inaczej: statystyka testowa

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Dostałem dziś w szkole pięć ze sprawdzianu z matmy.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈspravʲd͡ʑãn, AS: spravʹʒ́ãn

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. sprawdzalność ż., sprawdzanie n., sprawdzenie n.

 czas. sprawdzać ndk., sprawdzić dk.

 przym. sprawdzalny

Wiktionary


sprawdzianowy

przymiotnik od: sprawdzian


SJP.pl


sprawdzianoza

zbyt częste przeprowadzanie w szkole sprawdzianów; testoza


SJP.pl


sprawdzić

skontrolować, zbadać, czy coś jest zgodne z prawdą, czy coś zostało zrobione prawidłowo


SJP.pl

czasownik przechodni dokonany (ndk. sprawdzać)

 (1.1) dokonany od|sprawdzać.

 (1.2) skontrolować, zweryfikować

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Ostrożnie odwracając kartki, sprawdził, czy słownik duński zawiera słowo »miłość«.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈspravʲd͡ʑit͡ɕ, AS: spravʹʒ́ić

Wiktionary

Powiązane:

 czas. sprawdzać

 rzecz. prawda ż., sprawdzian mrz., sprawdzenie n.

 wykrz. prawda

 przym. sprawdzalny

Wiktionary


sprawdzony

skontrolować, zbadać, czy coś jest zgodne z prawdą, czy coś zostało zrobione prawidłowo


SJP.pl


sprawiać

czasownik niedokonany (dk. sprawić)

 (1.1) powodować, by coś się stało

 (1.2) przen. kupować

 (1.3) przest. przygotowywać

Wiktionary

Przykłady

 (1.2) Co miesiąc sprawia sobie nowe buty.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈspravʲjät͡ɕ, AS: spravʹi ̯äć

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. sprawa ż., sprawstwo n., sprawca m., sprawczyni ż., sprawianie n., sprawienie n., sprawunek m.

 czas. sprawić dk.

 przym. sprawczy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) powodować, robić

 (1.2) załatwiać

 (1.3) przygotowywać

Wiktionary


sprawianie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|sprawiać.

Wiktionary

Powiązane:

 czas. sprawiać ndk.

 rzecz. sprawca mos., sprawczyni ż.

 przym. sprawczy

Wiktionary


sprawić

stać się przyczyną czegoś


SJP.pl

czasownik przechodni dokonany (ndk. sprawiać)

 (1.1) dokonany od|sprawiać.

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Czy możesz sprawić, aby twój kolega poszedł do domu?

 (1.1) Boże, spraw, żeby tak było.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈspravʲit͡ɕ, AS: spravʹić

Wiktionary

Powiązane:

 czas. sprawiać ndk.

 rzecz. sprawienie n., sprawca mos.

 przym. sprawczy

Wiktionary


sprawiedliwie

przysłówek

 (1.1) w sposób sprawiedliwy

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌspravʲjɛˈdlʲivʲjɛ, AS: spravʹi ̯edlʹivʹi ̯e

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. sprawiedliwość ż.

 przym. sprawiedliwy

Wiktionary


sprawiedliwiej

stopień wyższy od przysłówka: sprawiedliwie


SJP.pl


sprawiedliwość

1. uczciwe postępowanie, obiektywne odnoszenie się do rzeczywistości, bezstronność w ocenianiu innych, zgodność z przyjętymi w danej społeczność zasadami etycznymi; uczciwość, prawość, obiektywizm;
2. w prawie: organa włądzy sądowniczej; sądownictwo, sąd


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) trwała i niewymuszona wola oddawania każdemu tego, co mu się należy;

 (1.2) pot. władza sądownicza

 (1.3) pot. działanie sprawiedliwe

 (1.4) cecha tego, co sprawiedliwe; cecha tych, którzy są sprawiedliwi

Wiktionary

Sprawiedliwość – "uczciwe, prawe postępowanie". Jedno z podstawowych pojęć etycznych i prawnych, oznaczające cechę przypisywaną jednostkom (osoba sprawiedliwa), działaniom (sprawiedliwe postępowanie) czy instytucjom społecznym (sprawiedliwe prawa, sprawiedliwy ustrój, sprawiedliwy wyrok), wiązaną najczęściej z odpowiednim rozdziałem dóbr lub bezstronnością.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) W swoim życiu zmarły kierował się zawsze sprawiedliwością.

 (1.2) Złego przestępcę wreszcie dosięgła sprawiedliwość.

 (1.3) Skoro ukradłeś, to musisz iść do więzienia – na tym polega sprawiedliwość.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌspravʲjɛˈdlʲivɔɕt͡ɕ, AS: spravʹi ̯edlʹivość

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. usprawiedliwienie n., usprawiedliwianie n.

 czas. usprawiedliwiać ndk., usprawiedliwić dk.

 przym. sprawiedliwy

 przysł. sprawiedliwie

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) pot. temida

 (1.2) sąd

Wiktionary


sprawiedliwszy

stopień wyższy od przymiotnika: sprawiedliwy


SJP.pl


sprawiedliwy

1. taki, który szanuje i przestrzega przyjęte w danej społeczności zasady etyczne oraz uznaje wynikające z tych zasad prawa przysługujące innym; prawy, uczciwy;
2. oparty na obiektywnym sądzie, wynikający z uznawanych w danej społeczności zasad etycznych; słuszny, uzasadniony


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) o człowieku: kierujący się zasadami sprawiedliwości

 (1.2) o wyroku, prawie itp.: zgodny ze sprawiedliwością

Wiktionary

Sprawiedliwy – polski dramat filmowy z 2015 roku w reżyserii Michała Szczerbica. Zdjęcia do filmu kręcono w następujących lokacjach: Radziejowice, Kampinos, okolice Spychowa, Krosno pod Ornetą.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ˌspravʲjɛˈdlʲivɨ, AS: spravʹi ̯edlʹivy

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. sprawiedliwość ż.

 przysł. sprawiedliwie

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) uczciwy, prawy, mądry, obiektywny, bezstronny

 (1.2) salomonowy, słuszny, zasłużony, uzasadniony, zasadny

Wiktionary


sprawiedlność

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) stpol. sprawiedliwość

Wiktionary

Wymowa:

IPA: spraˈvʲjɛdlnɔɕt͡ɕ, AS: spravʹi ̯edlność

Wiktionary


sprawienie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|sprawić.

Wiktionary

Powiązane:

 czas. sprawić, sprawiać

 rzecz. sprawca mos., sprawczyni ż.

 przym. sprawczy

Wiktionary


sprawion

przymiotnik

 (1.1) stpol. usprawiedliwiony

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈspravʲjɔ̃n, AS: spravʹi ̯õn

Wiktionary


sprawka

nazwisko


SJP.pl


sprawnie

przysłówek

 (1.1) w sposób sprawny

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Początkowo łączyła ona tylko Kraków z Wenecją, ale później, sprawnie kierowana przez dzierżawiącą ją rodzinę Montelupich, objęła najważniejsze miasta kraju.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈspravʲɲɛ, AS: spravʹńe

Wiktionary

Powiązane:

 przym. sprawny

 rzecz. sprawność

Wiktionary


sprawniej

stopień wyższy od przysłówka: sprawnie


SJP.pl


sprawniejszy

stopień wyższy od przymiotnika: sprawny


SJP.pl


sprawność

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) zdolność organizmu lub umysłu do zręcznego, szybkiego działania

 (1.2) szybka i solidne wykonywanie jakichś czynności, zręczne działanie

 (1.3) techn. zdolność do poprawnego działania (urządzenia)

 (1.4) fiz. wielkość fizyczna określająca w jakim stopniu urządzenie, organizm lub proces przekształca energię występującą w jednej postaci w energię w innej postaci;

 (1.5) w harcerstwie: umiejętność lub wiedza w jakimś zakresie

 (1.6) odznaka na mundurze harcerskim symbolizująca umiejętność lub wiedzę w jakimś zakresie

Wiktionary

Sprawność, sprawność energetyczna – skalarna bezwymiarowa wielkość fizyczna określająca w jakim stopniu w danym procesie przekształcana jest energia jednego rodzaju w energię innego rodzaju; jest to parametr określający efektywność wykorzystania paliwa. Sprawność to stosunek ilości energii wychodzącej z procesu do ilości energii wchodzącej do procesu.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ˈspravnɔɕt͡ɕ, AS: spravność

Wiktionary

Powiązane:

 przym. sprawny, sprawnościowy

 przysł. sprawnie, sprawnościowo

Wiktionary


sprawny

przymiotnik

 (1.1) o urządzeniu taki, który działa lub działa prawidłowo (zgodnie z przeznaczeniem)

 (1.2) o człowieku lub części ciała o pełnej zdolności ruchowej

 (1.3) o człowieku dobrze wykonujący jakieś czynności

 (1.4) o instytucji dobrze zorganizowany

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Mam sprawny telewizor.

 (1.2) Mam sprawne ręce, więc mogę ci pomóc.

 (1.2) Moi rodzice są po osiemdziesiątce, ale wciąż są sprawni.

 (1.3) To sprawny pracownik, wykonał już połowę planu.

 (1.4) Japonia posiada sprawny system pomocy socjalnej.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈspravnɨ, AS: spravny

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. sprawność ż.

 przysł. sprawnie

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) działający

 (1.3) kompetentny, wprawny

 (1.4) prężny

Wiktionary


sprawować

1. wypełniać obowiązki, pełnić funkcję
2. sprawować się - zachowywać się w określony sposób; działać


SJP.pl

czasownik przechodni niedokonany

 (1.1) wypełniać obowiązki, pełnić funkcję

czasownik zwrotny niedokonany sprawować się

 (2.1) zachowywać się w określony sposób

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Zgodnie z lansowaną od pewnego czasu koncepcją muzeum rozproszonego, dyrekcja zakopiańskiej placówkaacówki sprawuje opiekę nad dziesiątkami zabytkowych obiektów na terenie Podhala, a także i poza nim.

 (1.1) Przypuszczalnie więc zdobywcy Egiptu sprawowali wtedy również hegemonię nad ludami Palestyny.

 (1.1) Mężczyzna sprawował pieczę nad zwierzętami pociągowymi - wołem lub koniem, który zresztą stanowił wyznacznik zamożności gospodarza.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: spraˈvɔvat͡ɕ, AS: spravovać

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. sprawowanie n.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) pełnić, piastować, spełniać, wykonywać, wypełniać

 (2.1) zachowywać się

Wiktionary


sprawowanie

1. wypełniać obowiązki, pełnić funkcję
2. sprawować się - zachowywać się w określony sposób; działać


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|sprawować.

 (1.2) środ. podlegające ocenie zachowanie ucznia w szkole

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) W systemie jednopartyjnym tylko jedna partia jest uprawniona do sprawowania rzeczywistej władzy.

 (1.2) Mam obniżone sprawowanie, bo miałem dużo nieusprawiedliwionych nieobecności.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌspravɔˈvãɲɛ, AS: spravovãńe

Wiktionary

Powiązane:

 czas. sprawować (się) ndk.

Wiktionary


sprawozdać

środowiskowo: złożyć sprawozdanie, poinformować o przebiegu jakiegoś wydarzenia, o postępie w wykonywanym zadaniu; zrelacjonować


SJP.pl


sprawozdanie

ustna lub pisemna relacja z przebiegu jakiejś działalności, szczegółowe zdanie sprawy z czegoś, opis jakichś wydarzeń; relacja, raport


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) ustny bądź pisemny raport z jakiegoś wydarzenia lub działalności

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Tam oczywiście powstawały pisane tuszem na jedwabiu kwieciste sprawozdania, które relacjonowały o jeszcze jednym zwycięstwie nad barbarzyńcami.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌspravɔˈzdãɲɛ, AS: spravozdãńe

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. sprawozdawca m., sprawozdawczyni ż., sprawozdawczość ż., sprawozdanko n.

 przym. sprawozdawczy

 przysł. sprawozdawczo

Wiktionary


sprawozdanko

zdrobnienie od: sprawozdanie


SJP.pl


sprawozdawać

środowiskowo: składać sprawozdanie, informować o przebiegu jakiegoś wydarzenia, o postępie w wykonywanym zadaniu; relacjonować


SJP.pl


sprawozdawca

osoba relacjonująca przebieg wydarzeń, obrad, informujący o przebiegu jakichś wydarzeń, i postępach w wykonywanym zadaniu; autor sprawozdania


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) osoba, która zajmuje się raportowaniem z określonych działań lub wydarzeń

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌspravɔˈzdaft͡sa, AS: spravozdafca

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. sprawozdawczyni, sprawozdanie, sprawozdawczość, sprawozdanko

 przym. sprawozdawczy

 przysł. sprawozdawczo

Wiktionary


sprawozdawczo-wyborczy

dotyczący sprawozdania z działalności jakiejś instytucji w jakimś okresie, połączonego z wyborami do władz tej instytucji


SJP.pl


sprawozdawczość

1. sporządzanie informacji o przebiegu wydarzeń, o postępach w wykonywanym zadaniu; sporządzanie sprawozdań, sprawozdawstwo;
2. dział instytucji, który odpowiada za przygotowywanie sprawozdań z jej działalności; dział sprawozdawczy, dział sprawozdawczości


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) całokształt prac raportowania z określonych działań lub wydarzeń

Wiktionary

Sprawozdawczość finansowa pełni funkcje sprawozdawcze, jej celem jest przygotowanie informacji o stanie działalności gospodarczej jednostki gospodarczej za pomocą sprawozdań finansowych w postaci danych, do odbiorców zewnętrznych. Wszystkie dane ekonomiczne pochodzą z ksiąg rachunkowych jasno obrazując sytuację majątkową, finansową i dochodową jednostki. Stosuje się jednolitą zasadę według wartości nabycia tzw. kosztu historycznego. Informacje te powinny być przedstawione rzetelnie, prawidłowo i istotnie.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ˌspravɔˈzdaft͡ʃɔɕt͡ɕ, AS: spravozdafčość

Wiktionary

Powiązane:

 przym. sprawozdawczy

 rzecz. sprawozdawca, sprawozdawczyni, sprawozdanie

Wiktionary


sprawozdawczy

związany ze sprawozdaniem - ustną lub pisemną relacją z przebiegu wydarzeń


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) dotyczący sprawozdania lub sprawozdawcy, związany ze sporządzaniem lub składaniem sprawozdania, stanowiący sprawozdanie

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌspravɔˈzdaft͡ʃɨ, AS: spravozdafčy

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. sprawozdawca mos., sprawozdawczyni ż., sprawozdanie n., sprawozdawczość ż., sprawozdanko n.

 przysł. sprawozdawczo

Wiktionary


sprawozdawczyni

relacjonująca przebieg wydarzeń, obrad, informujący o przebiegu jakichś wydarzeń, i postępach w wykonywanym zadaniu; autorka sprawozdania


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) kobieta, która zajmuje się raportowaniem z określonych działań lub wydarzeń

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌspravɔzdafˈt͡ʃɨ̃ɲi, AS: spravozdafčńi

Wiktionary

Powiązane:

 przym. sprawozdawczy

 rzecz. sprawozdawca, sprawozdanie, sprawozdawczość

Wiktionary


sprawozdawstwo

rzadko: sporządzanie informacji o przebiegu wydarzeń, o postępach w wykonywanym zadaniu; sporządzanie sprawozdań, sprawozdawczość


SJP.pl


sprawstwo

w prawie:
1. osobiste dokonanie przestępstwa;
2. sprawstwo kierownicze - udział w przestępstwie polegający na jego zaplanowaniu i zleceniu komuś innemu


SJP.pl

Sprawstwo – jedna z form popełnienia przestępstwa (forma zjawiskowa). Polega na zrealizowaniu ustawowych znamion czynu zabronionego samemu, albo wspólnie i w porozumieniu z inną osobą (współsprawstwo), albo kierowaniu popełnieniem czynu zabronionego przez inną osobę (sprawstwo kierownicze), albo też na poleceniu innej osobie wykonania czynu zabronionego przy wykorzystaniu jej uzależnienia od siebie (sprawstwo polecające).

Wikipedia


sprawuneczek

zdrobnienie od: sprawunek


SJP.pl


sprawunek

1. rzecz nabyta lub nabywana;
2. nabywanie czegoś, kupowanie


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) zakup

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Wojtku, pomóż babci wnieść sprawunki.

Wiktionary

Powiązane:

 czas. sprawiać

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) zakup

Wiktionary


sprawunki

1. rzecz nabyta lub nabywana;
2. nabywanie czegoś, kupowanie


SJP.pl


spray

[czytaj: sprej] płyn znajdujący się pod ciśnieniem w specjalnym pojemniku; pojemnik z tymże płynem; sprej; spraj


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) płyn rozpylany strumieniem drobnych kropli, przechowywany w pojemniku pod ciśnieniem;

 (1.2) pojemnik z taką zawartością

Wiktionary

Spray (IPA: [sprej] lub [spræj]), także sprej lub spraj – płyn znajdujący się, wraz z gazem nośnym, w pojemniku pod dużym ciśnieniem i przeznaczony do rozpylania. Spray to również potoczna nazwa pojemnika z tym płynem. Spray podczas użycia wytwarza gazozol.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: sprɛj, AS: sprei ̯

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. sprejowanie n., wysprejowanie n.

 czas. sprejować ndk., wysprejować dk.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) sprej, spraj, aerozol

Wiktionary


sprayować

[czytaj: sprejować] potocznie: pisać lub malować coś na murze farbą w spreju; sprejować, sprajować


SJP.pl


sprayowy

spray [czytaj: sprejowy]; sprajowy, sprejowy


SJP.pl


spread

[czytaj: spred] różnica między ceną (kursem) kupna a ceną (kursem) sprzedaży aktywów, np. walut, papierów wartościowych


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męski

 (1.1) finans. różnica między oferowanym przez instytucję finansową (np. bank) kursem sprzedaży a kursem kupna;

Wiktionary

Spread – różnica pomiędzy kursem (ceną) sprzedaży a kursem (ceną) kupna aktywów (np. walut, papierów wartościowych, towarów).

Na terminowych rynkach finansowych i towarowych spread to różnica między kursem kasowym, a kursem terminowym. Przy konkurencyjnym rynku jest to koszt transakcji bez opóźnienia.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) W przypadku zaciągania kredytu walutowego należy zwrócić uwagę nie tylko na sam kurs waluty kredytu, ale również jej spread.

Wiktionary


spreadowy

spread [czytaj: spredowy]


SJP.pl


sprecyzować

uściślić, wyjaśnić wszystkie szczegóły


SJP.pl

czasownik przechodni dokonany (ndk. precyzować)

 (1.1) dokonany od|precyzować.

czasownik zwrotny dokonany sprecyzować się (ndk. precyzować się)

 (2.1) dokonany od|precyzować się.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. sprecyzowanie n., precyzer mrz., precyzja ż., precyzyjność ż.

 przysł. precyzyjnie

 przym. precyzyjny

Wiktionary


sprej

płyn znajdujący się pod ciśnieniem w specjalnym pojemniku; pojemnik z tymże płynem; spray; spraj


SJP.pl

Spray (IPA: [sprej] lub [spræj]), także sprej lub spraj – płyn znajdujący się, wraz z gazem nośnym, w pojemniku pod dużym ciśnieniem i przeznaczony do rozpylania. Spray to również potoczna nazwa pojemnika z tym płynem. Spray podczas użycia wytwarza gazozol.

Wikipedia


sprejować

potocznie: pisać lub malować coś na murze farbą w spreju; sprayować, sprajować


SJP.pl

czasownik

 (1.1) malować coś farbą w sprayu

Wiktionary

Wymowa:

IPA: sprɛˈjɔvat͡ɕ, AS: sprei ̯ovać

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. sprej m., spray m., sprejowanie n.

 czas. wysprejować

 przym. sprejowy

Wiktionary


sprejowanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|sprejować.

Wiktionary

Powiązane:

 czas. sprejować ndk.

 rzecz. spray mrz.

Wiktionary


sprejowy

sprej; sprayowy, sprajowy


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) dotyczący spreju

Wiktionary

Powiązane:

 czas. sprejować

Wiktionary


sprekaryzować

1. spowodować brak stabilizacji życiowej i wzrost niepewności finansowej związanej z pracą tymczasową, na stażu lub poniżej kwalifikacji;
2. sprekaryzować się - stać się niestabilnym i dostępnym okresowo, powodując niepewność finansową


SJP.pl


spreparowanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|spreparować.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. preparowanie n., preparat m., preparacja ż., preparatyka ż., preparatka ż., preparator m.

 czas. spreparować dk., preparować ndk.

 przym. preparacyjny

Wiktionary


sprewa

rzeka w Niemczech; Szprewa


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) geogr. rzeka we wschodnich Niemczech, lewy dopływ Haweli;

Wiktionary

Sprewa, hist. także Szprewa i Szprowa (niem. Spree, łuż. Sprjewja lub Sprowja, czes. Spréva) – rzeka we wschodnich Niemczech (kraje związkowe Saksonia, Brandenburgia i Berlin), lewy dopływ Haweli. Na krótkim odcinku płynie również przez Czechy, a konkretnie przez cypel Šluknovský.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Chociebuż leży około 125 km na południowy wschód od Berlina, nad Sprewą.

Wiktionary

Powiązane:

 przym. sprewski

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) hist. Szprewa, hist. Szprowa

Wiktionary


sprewski

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z Sprewą, dotyczący Sprewy

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Mordowali nas, niemczyli przez wieki, a że nie zniemczyli, jak tych bliższych Odrze i Wrocławiowi, pomogła pokora i te sprewskie błota.

 (1.1) Północ natomiast zalegają tereny lesiste i podmokłe, z unikatowym w skali europejskiej zespołem krajobrazowym, jakim jest Las Sprewski, tzw. Błota.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Sprewa ż.

Wiktionary


spręż

osiągnięty przyrost ciśnienia przy zmniejszaniu objętości danego gazu


SJP.pl

Spręż (stosunek sprężania) – wielkość charakteryzująca pracę sprężarki lub silnika wyrażająca się w stosunku ciśnienia tłocznego do ciśnienia ssawnego.

Wikipedia


sprężać

1. napinać, naciągać coś sztywno;
2. zmniejszać objętość gazu


SJP.pl

czasownik zwrotny niedokonany sprężać się (dk. sprężyć się)

 (1.1) robić coś szybciej

czasownik przechodni niedokonany (dk. sprężyć)

 (2.1) kompresować, zmniejszać objętość (o gazie), ściskać, zgniatać (przedmiot)

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Gdybym się bardzo sprężył, to zdążyłbym jeszcze dziś zrobić pranie.

 (2.1) Ten model silnika spręża mieszankę paliwową dwukrotnie bardziej niż tamten.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈsprɛ̃w̃ʒat͡ɕ, AS: sprũ̯žać

Wiktionary

Powiązane:

 czas. prężyć, sprężyć

 rzecz. sprężanie n., sprężyna

 przym. sprężony, sprężysty

Wiktionary


sprężak

rodzaj nadkwiatowego nasiennika pękającego


SJP.pl


sprężanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|sprężać.

Wiktionary

Sprężanie – proces, w którym wzrasta ciśnienie układu (np. gazu w naczyniu lub w kanałach przepływowych sprężarki przepływowej). Sprężanie można przeprowadzać w różnych warunkach, ale w teorii maszyn cieplnych szczególne znaczenie odgrywają niektóre przemiany charakterystyczne (przedstawione poniżej). Procesem odwrotnym do sprężania jest rozprężanie.

Wikipedia

Powiązane:

 czas. sprężyć, sprężać ndk.

 przym. sprężysty

Wiktionary


sprężarka

maszyna do zwiększania ciśnienia i gęstości gazów, jednocześnie zmniejszająca objętość tych gazów


SJP.pl

Sprężarka – maszyna energetyczna, której zadaniem jest podwyższenie ciśnienia gazu lub wymuszenie jego przepływu (nadanie energii kinetycznej).

W sprężarce ciśnienie ssawne – p_{s} jest nieznacznie niższe od ciśnienia atmosferycznego (na tyle tylko by zachować zdolność ssania), zaś ciśnienie tłoczne p_{t} znacznie wyższe od atmosferycznego, jak na to wskazuje parametr \pi .

Wikipedia


sprezentować

1. potocznie: zrobić komuś prezent;
2. wojskowe: sprezentować broń - oddać honory wojskowe, stojąc na baczność, trzymając broń w regulaminowej pozycji


SJP.pl


sprężniały

stać się prężnym


SJP.pl


sprężnieć

stać się prężnym


SJP.pl


sprężyć

1. napiąć, naciągnąć;
2. zmniejszyć objętość gazu


SJP.pl

czasownik przechodni dokonany

 (1.1) dokonany od|sprężać.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. sprężanie n.

 czas. sprężać ndk.

 przym. sprężysty

Wiktionary


sprężyca

elastyczna, higroskopijna komórka nitkowana, ułatwiająca rozsiewanie przez wiatr zarodników wątrobowców; elater, elatera


SJP.pl


sprężyk

chrząszcz, przewrócony na grzbiet potrafi wysoko podskoczyć


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy

 (1.1) ent. chrząszcz z nadrodziny sprężykowatych, nazwa systematyczna|Elateroidea|ref=tak.

Wiktionary

Powiązane:

 przym. sprężysty

Wiktionary


sprężyki

chrząszcz, przewrócony na grzbiet potrafi wysoko podskoczyć


SJP.pl

Wikipedia


sprężykowate

rodzina chrząszczy z podrzędu wielożernych; sprężyki


SJP.pl

Sprężykowate, sprężyki (Elateridae) – rodzina chrząszczy z podrzędu wielożernych i infrarzędu sprężykokształtnych. Kosmopolityczna. Liczy około 10 tysięcy opisanych gatunków. Larwy są drapieżne, saprofagiczne, rzadziej roślinożerne. Imagines mają wydłużone ciała i zazwyczaj potrafią podskakiwać po przewróceniu na grzbiet, dzięki mechanizmowi sprężynującemu. W rodzinie spotykana jest neotenia i zdolność do bioluminescencji.

Wikipedia


sprężykowaty

o cechach sprężykowatych (rodzina chrząszczy)


SJP.pl


sprężyna

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) techn. zwinięty w spiralę, zwykle metalowy przedmiot, który może ulegać rozprężaniu;

 (1.2) przen. inicjator, powód jakiegoś procesu

Wiktionary

Sprężyna – element sprężysty używany w budowie maszyn, głównie jako łącznik w połączeniach sprężystych.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) [..] drzemał wśród połamanych sprężyn starej kanapy, jak zwykle o tej porze.

 (1.2) Jak jednak wspomniałem na początku tej opowieści, nie wydawało mi się wówczas, abym mógł bezpiecznie ujawnić wszystkie sprężyny wypadków.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: sprɛ̃w̃ˈʒɨ̃na, AS: sprẽũ̯žna

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. sprężystość ż., sprężynowiec m.

:: zdrobn. sprężynka ż.

 czas. sprężynować, sprężać

 przym. sprężynowy, sprężony, sprężysty

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) reg. śl. fedra.

 (1.2) stymulator

Wiktionary


sprężynka

mała sprężyna


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) mała sprężyna

Wiktionary

Wymowa:

IPA: sprɛ̃w̃ˈʒɨ̃nka, AS: sprẽũ̯žnka

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. sprężyna ż., sprężynowiec m.

 przym. sprężynowy, sprężysty

 czas. sprężynować ndk.

Wiktionary


sprężynkowaty

przypominający małą sprężynę, podobny do małej sprężyny


SJP.pl


sprężynować

1. wykonywać na przemian ruchy rozprężania i sprężania
2. spulchniać glebę sprzętem sprężynowym


SJP.pl


sprężynowiec

rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy lub męskorzeczowy

 (1.1) pot. zob. nóż sprężynowy.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. sprężynka ż., sprężyna ż.

 przym. sprężysty

Wiktionary


sprężyściej

stopień wyższy od przysłówka: sprężyście


SJP.pl


sprężystość

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) cecha tego, co sprężyste

Wiktionary

Sprężystość – właściwość fizyczna ciał makroskopowych odzyskiwania pierwotnego kształtu (postaci) i objętości po usunięciu sił zewnętrznych wywołujących odkształcenie.

Sprężystość objętościową wykazują wszystkie ciała (stałe, ciecze i gazy), sprężystość kształtu tylko ciała stałe.

Istotną cechą sprężystości ciała jest zachowanie energii tego procesu.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: sprɛ̃w̃ˈʒɨstɔɕt͡ɕ, AS: sprẽũ̯žystość

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. sprężyna ż.

 przym. sprężysty

 przysł. sprężyście

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) elastyczność, prężność, jędrność

Wiktionary


sprężystszy

stopień wyższy od przymiotnika: sprężysty


SJP.pl


sprężysty

przymiotnik

 (1.1) fiz. zdolny do powrotu do wyjściowego kształtu po ustaniu działania siły odkształcającej

 (1.2) charakteryzujący się lekkością w ruchu

 (1.3) taki, który działa sprawnie i szybko

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. sprężystość ż., sprężyna ż., sprężynka ż., sprężynowiec m., sprężarka ż., sprężyk m., sprężanie n., sprężenie n.

 czas. sprężać ndk., sprężyć dk.

 przym. sprężynowy

 przysł. sprężyście

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) elastyczny, giętki

 (1.2) energiczny, zwinny

 (1.3) dynamiczny, sprawny

Wiktionary


spring

lina do cumowania statku, mocowana do nabrzeża na wysokości śródokręcia, działająca odwrotnie do cumy; szpring


SJP.pl

Miejscowości w Stanach Zjednoczonych

  • Spring – jednostka osadnicza w stanie Teksas, w hrabstwie Harris

Gminy w Stanach Zjednoczonych

  • Spring (ang. Spring Township) – gmina w stanie Arkansas, w hrabstwie Jefferson
  • Spring (ang. Spring Township) – gmina w stanie Arkansas, w hrabstwie Lincoln
  • Spring (ang. Spring Township) – gmina w stanie Arkansas, w hrabstwie Searcy
  • Spring (ang. Spring Township) – gmina w stanie Illinois, w hrabstwie Boone
  • Spring (ang. Spring Township) – gmina w stanie Iowa, w hrabstwie Cherokee
  • Spring (ang. Spring Township) – gmina w stanie Kansas, w hrabstwie Butler
  • Spring (ang. Spring Township) – gmina w stanie Pensylwania, w hrabstwie Berks
  • Spring (ang. Spring Township) – gmina w stanie Pensylwania, w hrabstwie Centre
  • Spring (ang. Spring Township) – gmina w stanie Pensylwania, w hrabstwie Crawford
  • Spring (ang. Spring Township) – gmina w stanie Pensylwania, w hrabstwie Perry
  • Spring (ang. Spring Township) – gmina w stanie Pensylwania, w hrabstwie Snyder
  • Spring (ang. Spring Township) – gmina w stanie Dakota Południowa, w hrabstwie Spink

Wikipedia


springbok

gatunek małej antylopy; szpringbok, skocznik antylopi


SJP.pl

  • Skocznik antylopi (ang. springbok)
  • Springbok – miasto w Południowej Afryce
  • Springbok – amerykański koń wyścigowy
  • Springboks – przydomek reprezentacja Południowej Afryki w rugby union

Wikipedia


springer

potocznie: pies rasy springer spaniel angielski


SJP.pl

Osoby

  • Axel Springer – niemiecki dziennikarz i wydawca
  • Filip Springer – polski dziennikarz
  • Jerry Springer – demokratyczny burmistrz miasta Cincinnati w stanie Ohio w Stanach Zjednoczonych
  • Cornelis Springer – holenderski malarz miejskiej architektury, grawer i litograf

Wikipedia


springfield

nazwisko, np. Dusty Springfield (właściwie: Mary Isabel Catherine Bernadette O'Brien, 1939-1999), brytyjska piosenkarka popowa


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki, nazwa własna

 (1.1) geogr. miasto w Stanach Zjednoczonych, stolica stanu Illinois;

 (1.2) geogr. toponim, nazwa kilkudziesięciu miast i miejscowości w Stanach Zjednoczonych i innych państwach;

Wiktionary

Miejsca i lokalizacje

Miejscowości w Stanach Zjednoczonych

  • Springfield – miejscowość w stanie Kolorado, w hrabstwie Baca
  • Springfield – miasto w stanie Floryda, w hrabstwie Bay
  • Springfield – miasto w stanie Georgia, w hrabstwie Effingham
  • Springfield – miasto w stanie Illinois, w hrabstwie Sangamon
  • Springfield – miasto w stanie Kentucky, w hrabstwie Washington
  • Springfield – miejscowość w stanie Luizjana, w parafii Livingston
  • Springfield – miasto w stanie Maine, w hrabstwie Penobscot
  • Springfield – miasto w stanie Massachusetts, w hrabstwie Hampden
  • Springfield – miasto w stanie Michigan, w hrabstwie Calhoun
  • Springfield – miasto w stanie Minnesota, w hrabstwie Brown
  • Springfield – miasto w stanie Missouri, w hrabstwie Greene
  • Springfield – miasto w stanie Nebraska, w hrabstwie Sarpy
  • Springfield – jednostka osadnicza w stanie New Jersey, w hrabstwie Union
  • Springfield – miasto w stanie New Hampshire, w hrabstwie Sullivan
  • Springfield – miasto w stanie Nowy Jork, w hrabstwie Otsego
  • Springfield – miasto w stanie Ohio, w hrabstwie Clark
  • Springfield – miasto w stanie Oregon, w hrabstwie Lane
  • Springfield – jednostka osadnicza w stanie Pensylwania, w hrabstwie Delaware
  • Springfield – miejscowość w stanie Karolina Południowa, w hrabstwie Orangeburg
  • Springfield – miasto w stanie Dakota Południowa, w hrabstwie Bon Homme
  • Springfield – miasto w stanie Tennessee, w hrabstwie Robertson
  • Springfield – miasto w stanie Vermont, w hrabstwie Windsor
  • Springfield – jednostka osadnicza w stanie Vermont, w hrabstwie Windsor
  • Springfield – jednostka osadnicza w stanie Wirginia, w hrabstwie Fairfax
  • Springfield – jednostka osadnicza w stanie Zachodnia Wirginia, w hrabstwie Hampshire
  • Springfield – jednostka osadnicza w stanie Wisconsin, w hrabstwie Walworth
  • Springfield – miasto w stanie Wisconsin, w hrabstwie Dane
  • Springfield – miasto w stanie Wisconsin, w hrabstwie Jackson
  • Springfield – miasto w stanie Wisconsin, w hrabstwie Marquette
  • Springfield – miasto w stanie Wisconsin, w hrabstwie St. Croix

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Bolek mieszkał w Springfield ostatnich dwadzieścia lat.

Wiktionary

Synonimy:

antonimy.

hiperonimy.

 (1.1) miasto

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

frazeologia.

etymologia.

 etym|ang|Springfield.

uwagi.

tłumaczenia.

* angielski: (1.1) Springfield; (1.2) Springfield

źródła.

== Springfield (język angielski.) ==

wymowa.

 audioAU|En-au-Springfield.ogg.

znaczenia.

rzeczownik, nazwa własna

 (1.1) geogr. Springfield

odmiana.

przykłady.

składnia.

kolokacje.

synonimy.

Wiktionary


sprint

bardzo szybki bieg na krótkim dystansie


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) pot. szybki bieg

 (1.2) sport. bieg na krótkich dystansach (grupa dyscyplin sportowych);

 (1.3) daw. uczn. ucieczka z lekcji

 (1.4) zarz. inform. odcinek czasu (zwykle dwutygodniowy) na początku którego wybiera się zadania a na końcu demonstruje ich wykonanie

Wiktionary

Sprint – bieg na krótkich dystansach: 60 metrów (hala), 100 metrów, 200 metrów, 400 metrów, sztafety 4 × 100 metrów i 4 × 400 metrów. Zawodnicy startują na sygnał (strzał) startera z bloków startowych. Każdy zawodnik biegnie po swoim torze. Przed zawodami odbywa się losowanie torów albo też numer toru przydzielonego zawodnikowi wynika z miejsca, które zajął on w biegu eliminacyjnym. O kolejności na mecie decyduje pierś zawodnika.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: sprʲĩnt, AS: sprʹĩnt

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. sprinter m., sprinterka ż.

 przym. sprinterski

 przysł. sprintem

Wiktionary


sprintem

bardzo szybki bieg na krótkim dystansie


SJP.pl


sprinter

zawodnik biegający na krótkich dystansach; krótkodystansowiec, krótkobiegacz


SJP.pl


sprinterka

zawodniczka specjalizująca się w biegach krótkodystansowych


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) forma żeńska od: sprinter

Wiktionary

Wymowa:

IPA: sprʲĩnˈtɛrka, AS: sprʹĩnterka

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. sprint m.

:: fm. sprinter m.

 przym. sprinterski

Wiktionary


sprinterski

przymiotnik relacyjny

 (1.1) sport. związany z sprinterem, dotyczący sprintera lub sprintu

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. sprint mrz., sprinter mos., sprinterka ż.

Wiktionary


sprite

[czytaj: sprajt] marka napojów


SJP.pl

Sprite (z ang. dosł. „duszek, chochlik”) – dwuwymiarowy obrazek rastrowy używany w systemach grafiki dwuwymiarowej i 2,5-wymiarowej, który po przesunięciu i ewentualnym przeskalowaniu jest przenoszony na ekran wyświetlacza. Sprite’y pozwalają na łatwe uzyskiwanie na ekranie nieskomplikowanych obiektów animowanych. Wiele układów graficznych 2D jest wyposażonych w zdolność do automatycznego generowania i animacji sprite’ów.

Wikipedia


sprobować

czasownik przechodni dokonany (ndk. próbować)

 (1.1) sprawdzić smak potrawy

 (1.2) podjąć próbę

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Spróbowałem zupy w nowej restauracji.

 (1.2) Spróbowałem wejść na tę górę.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: spruˈbɔvat͡ɕ, AS: sprubovać

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. spróbowanie n., próba ż., próbka ż., probówka ż., próbówka ż.

 czas. próbować ndk., wypróbować dk.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) reg. śl. skusić.

Wiktionary


spróbowanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|spróbować.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌsprubɔˈvãɲɛ, AS: sprubovãńe

Wiktionary

Powiązane:

 czas. spróbować, próbować

 rzecz. probówka ż., próbówka ż., próba ż.

Wiktionary


spróchnialec

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) pot. przen. ktoś bez zapału, bez sił do życia

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Stawał się spróchnialcem, któremu nawet na ławkę przed domem jest za daleko.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. spróchniałość ż.

 przym. spróchniały

Wiktionary


spróchniały

taki, który spróchniał (o drzewie, drewnie: rozkłada się, rozsypuje się w próchno; o zębach: zniszczony przez próchnicę)


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) dendr. rozkładający się w próchno

 (1.2) stomat. zniszczały od próchnicy

forma czasownika.

 (2.1) imiesłów przeszły przymiotnikowy czynny od spróchnieć

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. próchno n., spróchnialec mos., spróchniałość ż., spróchnienie n.

 czas. spróchnieć dk.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) zmurszały

 (1.2) zepsuty

Wiktionary


sproduktywizować

1. zatrudnić w produkcji;
2. uczynić wydajnym, efektywnym, użytecznym


SJP.pl


sprofanować

znieważyć coś, zwłaszcza obiekt kultu, czci


SJP.pl

czasownik przechodni dokonany (ndk. profanować)

 (1.1) dopuścić się profanacji

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. profanowanie n., sprofanowanie n., profan mos., profanacja ż.

 czas. profanować

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) zhańbić, zbezcześcić, znieważyć

Wiktionary


sprofanowanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) dokonanie profanacji, znieważanie czegoś, co jest uznawane gdzieś za święte, godne szacunku

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. profanowanie n., profanacja ż., profan m., profanator m.

 czas. sprofanować dk., profanować ndk.

 przym. profanacyjny

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) zbezczeszczenie, zhańbienie, znieważenie

Wiktionary


sprofesjonalizowanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|sprofesjonalizować.

Wiktionary

Powiązane:

 czas. sprofesjonalizować dk.

Wiktionary


sprokurować

wystarać się, stworzyć, wytrzasnąć


SJP.pl

czasownik przechodni dokonany (ndk. prokurować)

 (1.1) sporządzić coś (dokumenty, akta) w sposób nieuczciwy, dostosowując je do oczekiwanych rezultatów

 (1.2) daw. przygotować, sporządzić coś

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Sprokurowaliśmy pismo brzmiące: „Biorąc pod uwagę okoliczności powołania mnie na obecne ćwiczenia wojskowe proszę o przekazanie przysługującego mi z tego tytułu żołdu na cele PKPS (Polski Komitet Pomocy Społecznej)”.

 (1.2) Otóż znalazł się KTOŚ, kto usłyszał (zupełnie przypadkowo, zapewniam panią) moje wyrzekania wobec pani Cholmondeley na fatalne moje warunki, na to jakich wysiłków muszę użyć, aby sprokurować sobie ten czy ów z niezbędnych dodatków toaletowych [...]

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. prokurowanie n., sprokurowanie n.

 czas. prokurować ndk.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) spreparować, sfabrykować

Wiktionary


sprokurowanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|sprokurować.

Wiktionary

Powiązane:

 czas. prokurować, sprokurować dk.

Wiktionary


spropsować

potocznie: pochwalić, wyrazić uznanie


SJP.pl


sprośnawy

trochę sprośny


SJP.pl


sprośniczka

potocznie: kobieta sprośna, bezwstydna; bezwstydnica


SJP.pl


sprośnie

przysłówek

 (1.1) w sposób sprośny

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. sprośnica ż., sprośnik mos., sprośność ż.

 przym. sprośny

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) zbereźnie

Wiktionary


sprośniej

stopień wyższy od przysłówka: sprośnie


SJP.pl


sprośniejszy

stopień wyższy od przymiotnika: sprośny


SJP.pl


sprośnik

potocznie: człowiek sprośny, bezwstydny; bezwstydnik


SJP.pl


sprośność

1. nieprzyzwoity, bezwstydny sposób zachowania, postępowania; nieprzyzwoitość, bezwstydność, zbereźność;
2. nieprzyzwoity czyn lub nieprzyzwoita rzecz; zberezeństwo, obrzydlistwo


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) cecha tego, co sprośne; cecha tych, którzy są sprośni

 (1.2) nieprzyzwoity, sprośny uczynek, postępek, zachowanie

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. sprośnik m.

 przym. sprośny

 przysł. sprośnie

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) nieprzyzwoitość, nieobyczajność, bezwstydność, nieskromność; daw. wszeteczność

Wiktionary


sprośny

pozbawiony wstydu, nieprzyzwoity, rozpustny; zbereźny, bezwstydny, lubieżny


SJP.pl

przymiotnik jakościowy

 (1.1) cechujący się brakiem przyzwoitości, wstydu; śmiały w dziedzinie seksu

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Myśli trudno było jednak zebrać, albowiem zamykający kawalkadę Rymbaba i Kuno Wittram nieustannie ryczeli pieśni pijackie i sprośne.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈsprɔɕnɨ, AS: sprośny

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. sprośność ż., sprośnik m.

 przysł. sprośnie

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) gruby, obsceniczny; pot. pieprzny, słony, świński, tłusty; przest. zbereźny; daw. wszeteczny

Wiktionary


sprostać

1. dorównać komuś lub czemuś
2. dać sobie radę z kimś lub czymś


SJP.pl

czasownik nieprzechodni dokonany (brak ndk.)

 (1.1) dać sobie radę

 (1.2) dorównać komuś lub czemuś

Wiktionary

Powiązane:

 czas. sprostanie n.

Wiktionary


sprostowanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) tekst korygujący jakąś nieprawdziwą lub częściowo błędną informację

Wiktionary

  • oficjalne sprostowanie wiadomości → patrz dementi
  • sprostowanie błędów w orzeczeniu sądu (decyzji administracyjnej, postanowieniu) → patrz rektyfikacja
  • sprostowanie błędów w dzienniku urzędowym
  • sprostowanie aktu stanu cywilnego
  • sprostowanie prasowe
  • sprostowanie jako figura retoryczna → patrz correctio

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Sprostowanie nieprawdziwej informacji, polegającej na podaniu zawyżonej 48-krotnie kwoty środków przysługujących posłom na remont i dodatkowe wyposażenie biur poselskich (…)

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. prostowanie n., wyprostowanie n., prostota ż.

 czas. prostować ndk., wyprostować dk., sprostować dk.

 przym. prosty

 przysł. prosto

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) dementi

Wiktionary


sprostytuowanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|sprostytuować.

Wiktionary

Powiązane:

 czas. sprostytuować dk.

 rzecz. prostytucja ż., prostytutka ż.

Wiktionary


sprószać

posypywać, obsypywać czymś drobnym, miałkim


SJP.pl


sproszkować

czasownik przechodni dokonany (ndk. sproszkowywać)

 (1.1) zetrzeć coś na proszek; zmielić, rozetrzeć, rozdrobnić do osiągnięcia proszku

czasownik zwrotny dokonany sproszkować się (ndk. sproszkowywać się)

 (2.1) zostać zmienionym w proszek, stać się proszkiem

Wiktionary

Wymowa:

IPA: sprɔˈʃkɔvat͡ɕ, AS: sproškovać

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. proszek m., sproszkowanie n., sproszkowywanie n., proch m., prochy nmos.

Wiktionary


sproszkowanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|sproszkować.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌsprɔʃkɔˈvãɲɛ, AS: sproškovãńe

Wiktionary

Powiązane:

 czas. sproszkować

Wiktionary


sproszkowywać

czasownik przechodni niedokonany (dk. sproszkować)

 (1.1) niedokonany od|sproszkować.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌsprɔʃkɔˈvɨvat͡ɕ, AS: sproškovyvać

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. sproszkowywanie n.

Wiktionary


sproszkowywanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|sproszkowywać.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌsprɔʃkɔvɨˈvãɲɛ, AS: sproškovyvãńe

Wiktionary

Powiązane:

 czas. sproszkowywać, sproszkować

Wiktionary


śprot

rzeczownik, rodzaj męski

 (1.1) gwara. więz. kara śmierci

Wiktionary


sprowadzać

1. służyć komuś pomocą przy schodzeniu z góry na dół
2. kierować kogoś lub coś w inne miejsce, zawracać z obranej drogi
3. pozyskiwać coś, powodować znalezienie się cz. w danym miejscu
4. sprawiać, pociągać coś za sobą
5. odnosić się do cz.


SJP.pl

czasownik przechodni niedokonany (dk. sprowadzić)

 (1.1) przyczyniać się do przybycia kogo lub czego

 (1.2) wywoływać określone następstwa

 (1.3) powodować zmianę położenia

 (1.4) pomagać zejść z góry na dół

 (1.5) powodować ograniczenie wypowiedzi

czasownik zwrotny niedokonany sprowadzać się (dk. sprowadzić się)

 (2.1) przybywać gdzieś z zamiarem osiedlenia się

 (2.2) przestawać różnić się od czegoś, ograniczać się do czego

Wiktionary

Przykłady

 (1.2) Niewiele myśląc, zabiera pieniądze - co sprowadza mu na głowę prawdziwe kłopoty, z szalonym płatnym mordercą (…) na czele.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. sprowadzanie n., sprowadzenie n.

 czas. przeprowadzać, sprowadzić, wprowadzać

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) importować, przynosić, przyprowadzać, przywozić, transportować

 (1.2) powodować, przynosić, wywoływać

 (1.3) kierować

 (1.5) ograniczać, wekslować

 (2.1) osiedlać się

 (2.2) ograniczać się, polegać

Wiktionary


sprowadzalny

rzadko: dający się sprowadzić, zredukować do czegoś


SJP.pl


sprowadzanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|sprowadzać.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌsprɔvaˈd͡zãɲɛ, AS: sprovaʒãńe

Wiktionary

Powiązane:

 czas. sprowadzać, sprowadzić

 rzecz. sprowadzenie n.

Wiktionary


sprowadzenie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|sprowadzić.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌsprɔvaˈd͡zɛ̃ɲɛ, AS: sprovaʒńe

Wiktionary

Powiązane:

 czas. sprowadzić, sprowadzać

 rzecz. sprowadzanie n.

Wiktionary


sprowadzić

czasownik przechodni dokonany (ndk. sprowadzać)

 (1.1) dokonany od|sprowadzać.

czasownik zwrotny dokonany sprowadzić się (ndk. sprowadzać się)

 (2.1) dokonany od|sprowadzać się.

Wiktionary

Powiązane:

 czas. sprowadzać ndk.

 rzecz. sprowadzanie n., sprowadzenie n.

Wiktionary


sprowincjonalnieć

rzadko: stać się prowincjonalnym zamknąć się w obrębie prowincji


SJP.pl


sprowokować

spowodować czyjąś niezamierzoną reakcję


SJP.pl

czasownik

 (1.1) dokonany od|prowokować.

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Chcesz mnie sprowokować swoim zachowaniem? Pamiętaj, że kto sieje wiatr, ten zbiera burzę!

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌsprɔvɔˈkɔvat͡ɕ, AS: sprovokovać

Wiktionary

Powiązane:

 czas. prowokować ndk.

 rzecz. prowok mos., prowokacja ż., prowokacyjność ż., prowokatorstwo n., prowokator m., prowokatorka ż., prowokowanie n., sprowokowanie n.

 przym. prowokacyjny, prowokatorski

 przysł. prowokacyjnie, prowokatorsko

Wiktionary


sprowokowanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) dokonanie prowokacji

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. prowok mos., prowokacja ż., prowokacyjność ż., prowokatorstwo n., prowokator m., prowokatorka ż., prowokowanie n.

 czas. prowokować ndk., sprowokować dk.

 przym. prowokacyjny, prowokatorski

 przysł. prowokacyjnie, prowokatorsko

Wiktionary


spruć

1. rozciąć nici szwów czegoś zszytego;
2. zmienić dzianinę z powrotem w nić


SJP.pl


sprue

choroba tropikalna objawiająca się zaburzeniami wchłaniania substancji odżywczych z pokarmów


SJP.pl

Sprue tropikalna (psyloza) – schorzenie przewodu pokarmowego prowadzące do zaburzeń wchłaniania substancji odżywczych, zwłaszcza witaminy B12 i kwasu foliowego. Zwana jest także biegunką koczińską (od miasta Koczin) lub cejlońskim zapaleniem jamy ustnej. Choroba została po raz pierwszy opisana w 1759 roku przez Williama Hillary'ego na Barbadosie.

Wikipedia


spruwać

1. rozcinać nici szwów;
2. zmieniać dzianinę z powrotem w nić


SJP.pl


spryciara

potocznie: kobieta chytra, przebiegła, radząca sobie w każdej sytuacji, często kosztem innych; cwaniaczka, spryciarka, cwaniara, cwaniarka


SJP.pl


spryciarka

potocznie: kobieta chytra, przebiegła, radząca sobie w każdej sytuacji, często kosztem innych; spryciara, cwaniaczka, cwaniara, cwaniarka


SJP.pl


spryciarski

spryciarz


SJP.pl

Patrz:

spryciarz

spryciarstwo

potocznie: umiejętność radzenia sobie, często czyimś kosztem; cwaniactwo, cwaniarstwo, spryt


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) przebiegłość w robieniu czegoś

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Kiedyś zapłacisz za swoje spryciarstwo.

Wiktionary

Powiązane:

 przym. spryciarski

 przysł. sprytnie

 rzecz. spryciara ż., spryciarka ż., spryciarz mos., spryt mrz.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) spryt

Wiktionary


spryciarz

potocznie: człowiek chytry, przebiegły, radzący sobie w każdej sytuacji, często kosztem innych; cwaniak, spryciula


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) pot. człowiek sprytny

Wiktionary

Spryciarz (ang. Frauds) – australijska komedia kryminalna z 1993 roku w reżyserii Stephana Elliotta.

Wikipedia

Powiązane:

 rzecz. spryt m., spryciara ż., spryciula ż., spryciarstwo n.

 przym. sprytny

 przysł. sprytnie

Wiktionary


sprycik

zdrobnienie od: spryt


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) zdrobn. od spryt

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. spryt m.

Wiktionary


spryciula

potocznie: człowiek chytry, przebiegły, radzący sobie w każdej sytuacji, często kosztem innych; cwaniak, spryciarz


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) pot. osoba sprytna

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Ale z niego spryciula! – jak chce, to sam potrafi rozwiązać problem!

 (1.1) Patrz no, jaka z niej spryciula! – jak chce, to sama, bez żadnej pomocy potrafi rozwiązać problem!

Wiktionary

Wymowa:

IPA: sprɨˈt͡ɕula, AS: spryćula

Wiktionary

Powiązane:

 przym. sprytny

 rzecz. spryciarz m., spryciara ż.

Wiktionary


sprymitywniały

taki, który sprymitywniał


SJP.pl


sprymitywnieć

1. stać się prymitywnym, prostackim;
2. stać się mniej subtelnym i finezyjnym; pospolicieć


SJP.pl


spryskanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|spryskać.

Wiktionary

Powiązane:

 czas. spryskać dk.

Wiktionary


spryskiwacz

przyrząd montowany przy różnych urządzeniach, służący do spryskiwania


SJP.pl


spryskiwanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|spryskiwać.

Wiktionary

Powiązane:

 czas. spryskiwać ndk.

Wiktionary


spryt

zdolność szybkiego, praktycznego radzenia sobie w trudnych sytuacjach


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) umiejętność radzenia sobie w różnych sytuacjach

 (1.2) zdolność wychodzenia z korzyścią z każdej sytuacji zwykle w sposób nieuczciwy

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. spryciara ż., spryciarz mos., sprytność ż., sprycik mrz., spryciarstwo n.

 przym. sprytniutki, sprytny

 przysł. sprytnie

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) bystrość, dryg, inteligencja, obrotność, pomysłowość, przemyślność, smykałka, sprytność, talent, wymyślność, zręczność, zwinność

 (1.2) chytrość, cwaniactwo, frantostwo, przebiegłość, sprytność

Wiktionary


sprytnie

przysłówek

 (1.1) w sposób sprytny, przebiegle

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. spryt m., spryciarz m., spryciara ż., spryciarstwo n.

 przym. sprytny

Wiktionary


sprytniej

stopień wyższy od przysłówka: sprytnie


SJP.pl


sprytniejszy

stopień wyższy od przymiotnika: sprytny


SJP.pl


sprytniutki

zdrobnienie od: sprytny


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) zdrobn. od: sprytny

Wiktionary

Wymowa:

IPA: sprɨtʲˈɲutʲci, AS: sprytʹńutʹḱi

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. spryt mrz.

Wiktionary


sprytny

1. potrafiący sobie radzić w każdej sytuacji, osiągać korzyści;
2. świadczący o czyimś sprycie;
3. potocznie: pomysłowo wykonany, np. sprytna zabawka


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) pomysłowy, wykazujący praktyczną inteligencję, umiejący sobie radzić

 (1.2) będący oznaką sprytu

 (1.3) pomysłowo wykonany

Wiktionary

Przykłady

 (1.2) Jedni uważali, że premier mieszka za biednie. Inni w tej zwykłości dopatrywali się sprytnego kamuflażu, aby jeszcze raz naród oszukać!

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈsprɨtnɨ, AS: sprytny

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. spryt m., spryciarz m., spryciara, spryciula ż.

 przysł. sprytnie

Wiktionary


sprząc

sprzęgnąć;
1. złączyć coś z czymś w pewną całość, zetknąć coś z czymś; zespolić;
2. w jeździectwie: złączyć w jednym zaprzęgu parę, czwórkę lub więcej koni, wołów;
3. przenośnie: skorelować ze sobą jakieś działania, czynności


SJP.pl

czasownik przechodni dokonany (ndk. sprzęgać)

 (1.1) dokonany od|sprzęgać.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: spʃɔ̃nt͡s, AS: spšõnc

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. sprzączka ż., sprzęgło n.

 czas. sprzęgać ndk.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) sprzęgnąć

Wiktionary


sprzączka

zapięcie u pasa, ubrania, butów itp.; klamerka


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) element umieszczany na końcu paska, służący do spinania, zapinania;

Wiktionary

Sprzączka – element pasa (części odzieży) lub mniejszego paska (np. paska do zegarka naręcznego) służący do spinania obu końców pasa ze sobą (lub rzadziej – jednego pasa z innym pasem).

W najprostszej formie są to dwa oczka z drutu (najczęściej w kształcie litery "D") przyszyte do jednego końca pasa; drugi koniec pasa przewlekany jest przez te oczka tak, że rozciągnięcie spiętego pasa powoduje zaciśnięcie się pasa na oczkach i przypadkowe rozwiązanie się tak wykonanego zapięcia staje się niemożliwe.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ˈspʃɔ̃n͇t͡ʃka, AS: spšõṇčka

Wiktionary

Powiązane:

 czas. sprząc

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) klamerka

Wiktionary


sprzągle

gromada osłonic występujących w strefie tropikalnej i subtropikalnej, przechodzących w swym rozwoju skomplikowaną przemianę pokoleń osobników płciowych i bezpłciowych; salpy


SJP.pl

Sprzągle (Thaliacea) – gromada pelagicznych zwierząt morskich zaliczanych do osłonic. W gromadzie opisano około 70 gatunków. Żyją w morzach strefy międzyzwrotnikowej. Osiągają długość od 2 do 20 cm. Unoszą się w toni wodnej pojedynczo lub tworzą kolonie osiągające do 3 m długości.

Wikipedia


sprząść

przerobić włókno na nici


SJP.pl


sprzątać

1. zbierać brud; czynić porządki;
2. także pot. usuwać, zabijać, kraść


SJP.pl

czasownik przechodni niedokonany (dk. sprzątnąć)

 (1.1) doprowadzać coś do porządku, usuwać bałagan

 (1.2) zbierać plony z pola

 (1.3) pot. przen. zabierać, porywać, kraść

 (1.4) pot. przen. jeść szybko, łapczywie

 (1.5) pot. przen. zabijać, mordować

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Dzisiaj ty sprzątasz łazienkę!

 (1.2) Zwykle w jeden dzień sprzątamy cały owies.

 (1.3) Ktoś regularnie sprząta rowery sprzed domów na osiedlu.

 (1.4) Po pracy Janek jest taki głodny, że sprząta w mig całą michę kartofli.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈspʃɔ̃ntat͡ɕ, AS: spšõntać

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. sprzątanie n., sprzątnięcie n., sprzątacz m., sprzątaczka ż.

 czas. uprzątać ndk., uprzątnąć dk.

Wiktionary


sprzątacz

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) zaw. mężczyzna, który zajmuje się sprzątaniem

Wiktionary

Sprzątacz (r. ż. sprzątaczka) – osoba zajmująca się zawodowo sprzątaniem, czyli utrzymaniem czystości i porządku w wybranych miejscach (przykładowo w biurach, hotelach, placówkach handlowych, obiektach przemysłowych, domach prywatnych itp.).

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ˈspʃɔ̃ntat͡ʃ, AS: spšõntač

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. sprzątanie n.

:: fż. sprzątaczka ż.

 czas. sprzątać, uprzątać

Wiktionary


sprzątaczka

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) kobieta zawodowo zajmująca się sprzątaniem, zwłaszcza pomieszczeń

Wiktionary

Sprzątacz (r. ż. sprzątaczka) – osoba zajmująca się zawodowo sprzątaniem, czyli utrzymaniem czystości i porządku w wybranych miejscach (przykładowo w biurach, hotelach, placówkach handlowych, obiektach przemysłowych, domach prywatnych itp.).

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Sprzątaczka energicznie chlusnęła wodą na zabłoconą posadzkę.

 (1.1) Sprzątaczki były królowymi - bezpardonowo wchodziły o szóstej rano i wyganiały na korytarz.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: spʃɔ̃nˈtat͡ʃka, AS: spšõntačka

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. sprzątanie n., sprzątnięcie n.

:: fm. sprzątacz m.

 czas. sprzątać ndk., sprzątnąć dk., uprzątać ndk., uprzątnąć dk.

Wiktionary


sprzątaczy

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z sprzątaniem, dotyczący sprzątania

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. sprzątanie n.

Wiktionary


sprzątanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) przywracanie porządku i czystości

 (1.2) usuwanie czegoś, co nie powinno tam być (np. naczyń ze stołu)

 (1.3) zbieranie plonów z pola

Wiktionary

Wymowa:

IPA: spʃɔ̃nˈtãɲɛ, AS: spšõntãńe

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. sprzątaczka ż., sprzątacz m., sprzątnięcie n., uprzątanie n., uprzątnięcie n.

 czas. sprzątać ndk., sprzątnąć dk., uprzątać ndk., uprzątnąć dk.

 przym. sprzątaczy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) porządkowanie

 (1.2) uprzątanie

 (1.3) sprzęt, zwózka, zbiór

Wiktionary


sprzążka

Sprzążka lub klamra (łac. fibula, ang. clamp connection) – u grzybów jest to jednostronne, niewielkie zgrubienie strzępki występujące na poprzecznej przegrodzie między jej dwoma sąsiednimi członami. Ma postać kabłąkowatego łącznika. Tworzy się po mitozie, w wyniku której w komórce strzępki z dikarionu powstają 4 jądra (a dokładniej dwie pary jąder różnoimiennych). Następnie powstaje septa i sprzążka, przez którą jedno z jąder przechodzi do podzielonej septą sprzążki. W wyniku tego powstają dwie pary dikarionów.

Wikipedia


sprzały

dawniej: zeprzały


SJP.pl


sprzeć

dawniej: zeprzeć


SJP.pl


sprzęcice

Sprzęcice (dodatkowa nazwa w j. niem. Sprentschütz) – wieś w Polsce położona w województwie opolskim, w powiecie strzeleckim, w gminie Izbicko.

W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do ówczesnego województwa opolskiego.

Wikipedia


sprzęcicho

żartobliwie: sprzęt; sprzęcior


SJP.pl


sprzęcik

zdrobnienie od: sprzęt


SJP.pl


sprzęcior

1. ekspresywnie: sprzęt;
2. żartobliwie: penis; sprzęt, wacek, ptaszek, flet


SJP.pl


sprzeciw

w prawie procesowym: szczególny środek odwoławczy, przysługujący od wyroku nakazowego lub zaocznego


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) aktywne wyrażenie braku zgody na coś

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Budowa bałtyckiego gazociągu wywołała sprzeciw nie tylko ekologów.

 (1.1) Znany polityk został oskarżony o podżeganie swoich zwolenników do sprzeciwu wobec zwycięstwa swojego rywala.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈspʃɛt͡ɕif, AS: spšećif

Wiktionary

Powiązane:

 czas. sprzeciwiać się, sprzeciwić się, sprzeciwiać się

 przyim. przeciw

 przym. przeciwny

Wiktionary


sprzeciwnik

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) stpol. przeciwnik

Wiktionary

Wymowa:

IPA: spʃɛˈt͡ɕivʲɲik, AS: spšećivʹńik

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. przeciwnik

 czas. sprzeciwiać się

 przym. przeciwny

 przysł. przeciwnie

 partyk. przeciwnie

Wiktionary


sprzeciwowy

sprzeciw


SJP.pl

Patrz:

sprzeciw

sprzeczanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|sprzeczać.

Wiktionary

Powiązane:

 czas. sprzeczać się, sprzeczać ndk.

Wiktionary


sprzeczka

ostra, energiczna wymiana zdań między osobami niezgadzającymi się ze sobą; kłótnia; zwada; spór; konflikt


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) ostra, energiczna wymiana zdań między osobami niezgadzającymi się ze sobą

Wiktionary

Powiązane:

 czas. sprzeczać się ndk., posprzeczać się dk.

 przym. sprzeczny

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) kłótnia, zwada, awantura, niesnaski, niezgoda, pot. pyskówka, pot. scena, scysja, przest. swary, utarczki, zatarg, zwada, eufem. ostra wymiana zdań, scysja; stpol. swarzenie

Wiktionary


sprzecznie

przysłówek

 (1.1) w sposób sprzeczny, niezgodny

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Czy warto trudzić się, aby poznać zawiłe często sprzecznie brzmiące myśli żyjącego przed wiekami filozofa?

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈspʃɛt͡ʃʲɲɛ, AS: spšečʹńe

Wiktionary

Powiązane:

 przym. sprzeczny

 rzecz. sprzeczność ż.

 czas. sprzeczać się

Wiktionary


sprzeczniejszy

stopień wyższy od przymiotnika: sprzeczny


SJP.pl


sprzeczność

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) stosunek zachodzący między zjawiskami, poglądami, interesami niezgodnymi ze sobą

Wiktionary

  • kontradyktoryczność – relacja między zdaniami p i q zachodząca, gdy p gdy nie jest tak, że q
  • sprzeczność w kwadracie logicznym – jedna z relacji między zdaniami w kwadracie logicznym
  • absurd, zdanie sprzeczne – zdanie o postaci p∧~p
  • absurd nazwowy, wyrażenie sprzeczne wewnętrznie – nazwa, do której konotacji należą wykluczające się własności, np. "trzyletni starzec"
  • absurd zdaniowy – zdanie pociągające za sobą fałsz logiczny o schemacie Px∧~Px, w szczególności każde zdanie mające jako człon absurd nazwowy

Wikipedia

Powiązane:

 przym. sprzeczny

 przysł. sprzecznie

 czas. sprzeczać się

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) antynomia, antynomiczność, antytetyczność, inkongruencja, kontradyktoryczność, kontradyktoryjność, niekompatybilność, niezgodność, przeciwstawność

Wiktionary


sprzeczny

niezgodny z czymś, przeciwstawny czemuś, różny, odmienny


SJP.pl

przymiotnik jakościowy

 (1.1) niezgodny z czymś, przeciwstawny czemuś, różny, odmienny

 (1.2) mat. o układach równań: niemający rozwiązań;

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈspʃɛt͡ʃnɨ, AS: spšečny

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. sprzeczność ż., sprzeczka ż.

 przysł. bezsprzecznie, sprzecznie

 czas. sprzeczać się

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) antagonistyczny, antynomiczny, antytetyczny, kontradyktoryczny, kontradyktoryjny, niekompatybilny, nieprzystawalny, niezgodny, odwrotny, opozycyjny, przeciwny, przeciwstawny, rozbieżny

Wiktionary


sprzed

przyimek łączący się w dopełniaczu z rzeczownikiem bądź wyrazami o jego funkcji, oznaczający tyle co: z miejsca znajdującego się przed czymś (np. sprzed szkoły), z okresu przed czasem określanym przez rzeczownik (np. sprzed wojny); * forma sprzede możliwa tylko w tradycyjnych połączeniach, typu "sprzede mnie", "sprzede drzwi"


SJP.pl

przyimek

 (1.1) służy do wyrażania, że dana osoba lub obiekt przestał być przed danym miejscem

 (1.2) służy do usytuowania w czasie pochodzenia czegoś wcześniejszego niż określone zdarzenie lub momentu zajścia zdarzenia wcześniejszego niż określone zdarzenie

 (1.3) służy do usytuowania w czasie pochodzenia czegoś starszego niż określony czas lub momentu zajścia zdarzenia wcześniej niż określony czas temu

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Ostatnia taksówka właśnie odjechała sprzed hotelu.

 (1.2) Ten samochód pochodzi sprzed wojny.

 (1.3) Mówisz o zdarzeniach sprzed ponad dziesięciu lat.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: spʃɛt, AS: spšet

Wiktionary


sprzedać

czasownik przechodni dokonany (ndk. sprzedawać)

 (1.1) zob. sprzedawać.

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Sprzedawałem te fałszywki dwa miesiące, ale w końcu wszystkie sprzedałem.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈspʃɛdat͡ɕ, AS: spšedać

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. sprzedawanie n., sprzedaż ż., sprzedawca m., sprzedawczyni ż., sprzedawczyk m., sprzedanie n., sprzedajność ż., wyprzedaż ż.

 czas. sprzedawać

 przym. sprzedajny, sprzedażny, sprzedażowy

Wiktionary


sprzedajność

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) odprzym. cecha tego, co jest sprzedajne; cecha tych, którzy są sprzedajni

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. sprzedaż ż., sprzedawanie n., sprzedanie n.

 czas. sprzedawać ndk., sprzedać dk.

 przym. sprzedajny

 przysł. sprzedajnie

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) przekupność

Wiktionary


sprzedajny

przymiotnik

 (1.1) taki, który zrobi wiele i w sposób niegodziwy za korzyści materialne

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. wyprzedaż ż., sprzedaż ż., sprzedajność ż.

 czas. sprzedawać, sprzedać

 przym. sprzedażowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) przekupny

Wiktionary


sprzedanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|sprzedać.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: spʃɛˈdãɲɛ, AS: spšedãńe

Wiktionary

Powiązane:

 czas. sprzedać dk., sprzedawać ndk.

 rzecz. sprzedajność ż., sprzedawanie n., sprzedaż ż., sprzedawca m., sprzedawczyni ż., wyprzedaż ż.

 przym. sprzedażowy

Wiktionary


sprzedawać

czasownik przechodni niedokonany (dk. sprzedać)

 (1.1) dawać coś (materialnego lub nie) i w zamian dostawać pieniądze

czasownik zwrotny niedokonany sprzedawać się (dk. sprzedać się)

 (2.1) przen. komercjalizować się

 (2.2) mieć zbyt

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) W księgarni sprzedaje się książki.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: spʃɛˈdavat͡ɕ, AS: spšedavać

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. sprzedawanie n., sprzedaż ż., wyprzedaż ż., sprzedawca m., sprzedawczyni ż., sprzedawczyk m., sprzedanie n., sprzedajność n., przedsprzedaż ż.

 czas. przedawać ndk., przedać dk., sprzedać dk., odsprzedawać ndk., odsprzedać dk., wyprzedawać ndk., wyprzedać dk.

 przym. przedajny, sprzedajny, sprzedażny, sprzedażowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) urz. zbywać; pot. opychać, opylać

Wiktionary


sprzedawacz

dawniej, dziś potocznie: sprzedawca


SJP.pl


sprzedawaczka

1. kobieta trudniąca się drobnym handlem; przekupka;
2. dawniej: sprzedawczyni


SJP.pl


sprzedawalność

1. wskaźnik sprzedaży czegoś;
2. praktyka sprzedawania czegoś


SJP.pl


sprzedawalny

dający się sprzedać


SJP.pl


sprzedawanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|sprzedawać.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌspʃɛdaˈvãɲɛ, AS: spšedavãńe

Wiktionary

Powiązane:

 czas. sprzedawać ndk., sprzedać dk.

 rzecz. sprzedajność ż., sprzedanie n., sprzedaż ż., sprzedawca m., sprzedawczyni ż., wyprzedaż ż.

 przym. sprzedażowy

Wiktionary


sprzedawca

ten, kto sprzedaje coś; ekspedient


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) hand. człowiek sprzedający towary (w sklepie, na targowisku)

Wiktionary

Sprzedawca – osoba (fizyczna albo prawna) dokonująca sprzedaży dóbr materialnych lub usług, oferując je nabywcy.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Poprosiłam sprzedawcę, aby doradził mi, który telewizor powinnam kupić.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: spʃɛˈdaft͡sa, AS: spšedafca

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. sprzedaż ż., sprzedanie n., sprzedawanie n.

:: zdrobn. sprzedawczyk m.

:: fż. sprzedawczyni ż.

 czas. sprzedawać ndk., sprzedać dk.

 przym. sprzedażowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) ekspedient; przest. subiekt

Wiktionary


sprzedawczyk

pogardliwie: osoba zdradzająca swój kraj, swoje przekonania itp. dla korzyści materialnych


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) pejor. osoba zdradzająca swoje przekonania, ojczyznę

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Lecz chociaż serca starszych zostały wzmocnione, jednakże zgubny posiew owego sprzedawczyka wydał zatrute owoce.

Wiktionary

Powiązane:

 czas. sprzedać dk., sprzedać się dk., sprzedawać ndk., sprzedawać się ndk.

 rzecz. sprzedaż ż., sprzedawczyni ż., sprzedawca mos., wyprzedaż ż.

 przym. sprzedażowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) zaprzedaniec

Wiktionary


sprzedawczyni

kobieta zajmująca się sprzedawaniem towarów


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) hand. kobieta sprzedająca towary (w sklepie, na targowisku)

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) W sklepie stoi dzisiaj za ladą jakaś bardzo nieuprzejma sprzedawczyni. Nie mówi w ogóle „dzień dobry” ani „do widzenia”.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌspʃɛdafˈt͡ʃɨ̃ɲi, AS: spšedafčńi

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. wyprzedaż ż., sprzedaż ż., sprzedanie n., sprzedawanie n., sprzedawczyk m.

:: fm. sprzedawca m.

 czas. sprzedawać ndk., sprzedać dk.

 przym. sprzedażowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) ekspedientka

Wiktionary


sprzedaż

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) ekon. zbycie towaru lub usługi w zamian za pieniądze lub inny towar

Wiktionary

Sprzedaż – czynności organizacyjne, techniczne, prawne i finansowe związane z odpłatnym dostarczeniem dóbr lub usług.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Sylwester za pasem, już teraz jak grzyby po deszczu wyrastają sklepy i stragany z petardami, w pogoni za zyskiem handlowcy zapominają o obowiązującym zakazie sprzedaży artykułów pirotechnicznych nieletnim […]

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈspʃɛdaʃ, AS: spšedaš

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. sprzedawca m., sprzedawczyni ż., sprzedawczyk m., sprzedanie n., sprzedawanie n., sprzedajność ż., wyprzedaż ż.

 czas. sprzedawać, sprzedać

 przym. sprzedażny, sprzedajny, sprzedażowy

Wiktionary


sprzedażność

dawniej: możliwość lub łatwość sprzedaży czegoś


SJP.pl


sprzedażny

dotyczący sprzedaży, dokonujący sprzedaży, przeznaczony do sprzedania itp.; sprzedażowy


SJP.pl


sprzedażowiec

pracownik działu sprzedaży


SJP.pl


sprzedażowy

sprzedaż; sprzedażny


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany ze sprzedażą, dotyczący sprzedaży

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) W przypadku gorących leadów sprzedażowych konieczna jest natychmiastowa reakcja działu sprzedaży, by zdążyć zawrzeć umowę z klientem, zanim jego entuzjazm opadnie.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. sprzedaż ż., sprzedawca w., sprzedawczyni ż., sprzedawczyk m., sprzedawanie n., sprzedanie n., wyprzedaż ż., wyprzedawanie n., wyprzedanie n., odsprzedawanie n., odsprzedanie n., posprzedawanie n.

 czas. sprzedawać ndk., sprzedać dk., wyprzedawać ndk., wyprzedać dk., odsprzedawać ndk., odsprzedać dk., posprzedawać dk.

 przym. sprzedajny, sprzedawczy, posprzedażowy, przedsprzedażowy

 przysł. sprzedajnie

Wiktionary


sprzędywać

sprzędać;
1. przerabiać włókno na nici;
2. rzadko: złączać przez przędzenie


SJP.pl


sprzęg

układ urządzeń lub program umożliwiający współpracę i wymianę informacji między poszczególnymi elementami określonego systemu komputerowego; interfejs, złącze


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) techn. kolej. urządzenie złączające pojazdy szynowe;

Wiktionary

Sprzęg – najogólniej: urządzenie łączące, pośredniczące, dopasowujące czy też spinające. Zwykle nazwą tą określa się urządzenie łączące pojazdy szynowe. Sprzęg łączący pojazdy drogowe najczęściej określa się mianem „dyszla”, natomiast nie powiodło się zastąpienie „sprzęgiem” angielskiego słowa „interface” („interfejs”) , oznaczającego rodzaj połączenia elektrycznego.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: spʃɛ̃ŋk, AS: spšẽŋk

Wiktionary

Powiązane:

 czas. sprzęgać

 rzecz. sprzęgło n.

Wiktionary


sprzęgać

czasownik

 (1.1) łączyć coś z czymś, stykać coś z czymś; zespalać

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈspʃɛ̃ŋɡat͡ɕ, AS: spšŋgać

Wiktionary

Powiązane:

 czas. sprzęgnąć dk., sprząc dk.

 przym. sprzężony

 rzecz. sprzęganie n., sprzęgnięcie n., sprzężenie n., sprzęg m., sprzęgło n.

Wiktionary


sprzęganie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|sprzęgać.

Wiktionary

Powiązane:

 czas. sprzęgać

 rzecz. sprzęgło n.

Wiktionary


sprzęgnąć

sprząc;
1. złączyć coś z czymś w pewną całość, zetknąć coś z czymś; zespolić;
2. w jeździectwie: złączyć w jednym zaprzęgu parę, czwórkę lub więcej koni, wołów;
3. przenośnie: skorelować ze sobą jakieś działania, czynności


SJP.pl

czasownik przechodni dokonany (ndk. sprzęgać)

 (1.1) dokonany od|sprzęgać.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈspʃɛ̃ŋɡnɔ̃ɲt͡ɕ, AS: spšŋgnõńć

Wiktionary

Powiązane:

 czas. sprzęgać

 rzecz. sprzęgło n.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) sprząc

Wiktionary


sprzęgnik

Sprzęgnik (ang. connector coupler) - dwuczęściowy łącznik bezmechanizmowy, wyposażony najczęściej w zestyki łączeniowe gniazdowe, którego przynajmniej jedna część jest zazwyczaj połączona z ruchomym przewodem.

Wikipedia


sprzęgło

urządzenie do łączenia dwóch elementów w celu przenoszenia ruchu z jednego na drugi


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) mech. mechanizm pozwalający na przenoszenie ruchu z jednej osi na drugą;

 (1.2) pot. mot. pedał sprzęgła, dźwignia sprzęgła

Wiktionary

Sprzęgło – mechanizm stosowany w budowie maszyn do łączenia oraz rozłączania wałów w celu przekazywania momentu obrotowego. Inaczej jest to zespół części służących do połączenia dwóch niezależnie obrotowo osadzonych wałów, czynnego – napędowego i biernego – napędzanego, w celu przeniesienia momentu obrotowego.

Wikipedia

Przykłady

 (1.2) Dziewczyna zapomniała zwolnić hamulec ręczny i kiedy puściła sprzęgło, silnik zgasł.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈspʃɛ̃ŋɡwɔ, AS: spšŋgu̯o

Wiktionary

Powiązane:

 czas. sprzęgać ndk., sprzęgnąć dk., sprząc dk.

 przym. sprzęgłowy, sprzężony

 rzecz. sprzęganie n., sprzęgnięcie n., sprzężenie n., sprzęg m.

Wiktionary


sprzej

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) pot. sprzęt

Wiktionary


sprzeklinać

potocznie: zwymyślać kogoś przekleństwami; skląć


SJP.pl


sprzeniewierca

dawniej: osoba, która dopuściła się zdrady, zawiodła czyjeś zaufanie; renegat, zdrajca, przeniewierca


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) przest. osoba, która sprzeniewierza się komuś lub czemuś; zdrajca

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Nawet nasi sojusznicy okazali się być sprzeniewiercami.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. sprzeniewierzenie n., sprzeniewierzanie n., sprzeniewierstwo n.

 czas. sprzeniewierzać ndk., sprzeniewierzyć dk.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) defraudant

Wiktionary


sprzeniewierzać

1. przywłaszczać powierzone sobie cudze mienie; dokonywać malwersacji;
2. sprzeniewierzać się - dopuszczać się zdrady, wiarołomstwa


SJP.pl


sprzeniewierzenie

1. przywłaszczyć powierzone sobie cudze mienie;
2. sprzeniewierzyć się - dopuścić się zdrady


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|sprzeniewierzyć.

Wiktionary

Wikipedia

Powiązane:

 rzecz. sprzeniewierca mos.

 czas. sprzeniewierzać ndk., sprzeniewierzyć dk.

Wiktionary


sprzeniewierzyć

1. przywłaszczyć powierzone sobie cudze mienie;
2. sprzeniewierzyć się - dopuścić się zdrady


SJP.pl

czasownik dokonany

 (1.1) przywłaszczyć powierzone sobie cudze mienie

czasownik zwrotny dokonany sprzeniewierzyć się

 (2.1) dopuścić się zdrady

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Przedstawiciel handlowy sprzeniewierzył pieniądze firmy.

 (2.1) Sprzeniewierzył się linii partyjnej.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌspʃɛ̃ɲɛˈvʲjɛʒɨt͡ɕ, AS: spšńevʹi ̯ežyć

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. sprzeniewierzenie n., sprzeniewierzanie n., sprzeniewierca mos.

 czas. sprzeniewierzać

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) przywłaszczyć, zdefraudować

Wiktionary


sprzęt

1. przedmiot użytkowy (np. komputer, robot kuchenny, szafa),
2. w odniesieniu do grupy przedmiotów wykorzystywanych do określonego celu (np. sprzęt sanitarny),
3. skoszenie i zwiezienie zboża (tj. sprzęt zboża)


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) zestaw przedmiotów używanych do wykonywania jakiejś czynności

 (1.2) przedmiot, zazwyczaj urządzenie, używany w określonym celu

 (1.3) roln. koszenie zboża, traw, kopanie warzyw, zbieranie owoców itp. i zwożenie ich z pola, sadu, ogrodu

Wiktionary

  • Sprzęt – ogół przedmiotów używanych w jakiejś dziedzinie życia:
    • sprzęt indywidualnej ochrony układu oddechowego
    • sprzęt mechaniczny
    • sprzęt AGD
    • sprzęt RTV
    • sprzęt ratowniczy i pomocniczy
    • sprzęt pożarniczy:
      • sprzęt burzący
      • podręczny sprzęt gaśniczy
      • sprzęt łączności i alarmowania
      • sprzęt do podawania piany

      Wikipedia

      Przykłady

       (1.1) Spakowałem cały mój sprzęt do nurkowania i pojechałem na Hawaje nurkować.

       (1.1) Sprzęt do golenia był wydawany na 5 minut, pod kontrolą, żeby nikt się nie podciął.

       (1.2) W domu mamy dużo zużytego sprzętu elektronicznego.

      Wiktionary

      Wymowa:

      IPA: spʃɛ̃nt, AS: spšẽnt

      Wiktionary

      Powiązane:

       rzecz. osprzęt m.

      :: zdrobn. sprzęcik m.

       przym. sprzętowy

       przysł. sprzętowo

      Wiktionary

      Synonimy:

       (1.3) zbiór

      Wiktionary


sprzętowy

sprzęt


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) związany z jakimś sprzętem, dotyczący tego sprzętu

 (1.2) inform. realizowany przy pomocy sprzętu (w opozycji do oprogramowania)

Wiktionary

Patrz:

sprzęt

Przykłady

 (1.2) Instalator poprawnie rozpoznał wszystkie składniki sprzętowe komputera, automatycznie dokonując instalacji sterowników.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: spʃɛ̃nˈtɔvɨ, AS: spšẽntovy

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. sprzęt m., sprzęcik m., osprzęt m.

 przysł. sprzętowo

Wiktionary

Synonimy:

 (1.2) hardwarowy

Wiktionary


sprzęty

1. przedmiot użytkowy (np. komputer, robot kuchenny, szafa),
2. w odniesieniu do grupy przedmiotów wykorzystywanych do określonego celu (np. sprzęt sanitarny),
3. skoszenie i zwiezienie zboża (tj. sprzęt zboża)


SJP.pl


sprzężaj

konie, bydło zaprzęgane do wozu lub pługa; zaprzęg


SJP.pl

Sprzężaj (od „sprzęgać”, „zaprzęgać”) – ogół zwierząt pociągowych wykorzystywanych w rolnictwie jako siła pociągowa zarówno w

  • transporcie
  • pracach na roli (np. orka, bronowanie)
  • do napędu stacjonarnych maszyn rolniczych poprzez kierat

Wikipedia


sprzężajny

przymiotnik

 (1.1) dotyczący sprzężaju, wykonywany za pomocą sprzężaju

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. sprzężaj m.

Wiktionary


sprzężenie

sprzęgnąć;
1. złączyć coś z czymś w pewną całość, zetknąć coś z czymś; zespolić;
2. w jeździectwie: złączyć w jednym zaprzęgu parę, czwórkę lub więcej koni, wołów;
3. przenośnie: skorelować ze sobą jakieś działania, czynności


SJP.pl

  • sprzężenie – figura retoryczna,
  • sprzężenie – w optyce,
  • sprzężenie – w akustyce,
  • sprzężenie zwrotne – oddziaływanie sygnałów wyjściowych na sygnały wejściowe,
    • biologiczne – dostarczanie człowiekowi informacji zwrotnej o zmianach jego stanu fizjologicznego.
  • zmienne sprzężone – w fizyce,
  • zmienne sprzężone – w termodynamice.
  • sprzężenie – w elektrotechnice.

Wikipedia


sprzężniaki

gromada grzybów właściwych; sprzężniowe


SJP.pl

Sprzężniaki, sprzężniowe, sprzężniowce (Zygomycota Moreau) – typ grzybów należący do królestwa grzybów (Fungi).

Wikipedia


sprzężnica

przedstawiciel klasy zielenic, żyjący głównie w wodach słodkich i słonawych


SJP.pl


sprzężnice

przedstawiciel klasy zielenic, żyjący głównie w wodach słodkich i słonawych


SJP.pl

Sprzężnice (Zygnematophyceae, Zygnemophyceae, Zygnemaphyceae, a także Conjugatae, Conjugatophyceae, Gamophyta) – klasa glonów z gromady ramienic (Charophyta). Jej pozycja systematyczna przez różnych autorów bywa jednak ujmowana inaczej, w szczególności bywa włączana do zielenic. Spośród innych roślin wyróżniają się procesem płciowym – koniugacją.

Wikipedia


sprzężniowce

typ grzybów wyższych


SJP.pl

Sprzężniaki, sprzężniowe, sprzężniowce (Zygomycota Moreau) – typ grzybów należący do królestwa grzybów (Fungi).

Wikipedia


sprzężniowe

gromada grzybów właściwych; sprzężniaki


SJP.pl


sprzężniowiec

przedstawiciel jednego z typów grzybów wyższych


SJP.pl


sprzężoność

klasa sprzężoności - pojęcie z teorii grup w algebrze abstrakcyjnej


SJP.pl


sprzężony

złączony z czymś w sposób trwały, stanowiący z czymś nierozerwalną całość


SJP.pl


sprzyjać

czasownik nieprzechodni niedokonany

 (1.1) być nastawionym serdecznie, przychylnie, życzliwie, przyjaźnie wobec kogoś lub czegoś

 (1.2) dawać dobre warunki ku czemuś

Wiktionary

Przykłady

 (1.2) Dzisiejsza pogoda sprzyja długim spacerom.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈspʃɨjät͡ɕ, AS: spšyi ̯äć

Wiktionary

Powiązane:

 ims. sprzyjający

 rzecz. sprzyjanie n., sprzymierzeniec

 czas. przać

 przym. sprzyjający

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) wspierać, popierać

 (1.2) służyć, dopisywać

Wiktionary


sprzyjający

taki, który jest korzystny, odpowiedni; taki, który tworzy dobre warunki do czegoś


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) tworzący odpowiednie warunki

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. sprzyjanie n.

 czas. sprzyjać ndk.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) dobry, korzystny, przychylny, przyjazny

Wiktionary


sprzyjanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|sprzyjać.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: spʃɨˈjä̃ɲɛ, AS: spšyi ̯ä̃ńe

Wiktionary

Powiązane:

 czas. sprzyjać

 przym. sprzyjający

Wiktionary


sprzykrzać

sprzykrzać się - stawać się przykrym dla kogoś; przykrzyć się


SJP.pl


sprzykrzony

taki, który się sprzykrzył


SJP.pl


sprzymierzać

1. łączyć przymierzem;
2. sprzymierzać się - zawierać sojusz, umawiać się na wzajemne wspieranie swoich działań


SJP.pl


sprzymierzeńczy

sprzymierzeniec; sojuszniczy, aliancki


SJP.pl


sprzymierzeniec

aliant, sojusznik;
1. ten, który z kimś zawarł przymierze, zobowiązał się do współpracy i pomocy;
2. ten, który pomaga komuś, popiera czyjeś działanie, współpracuje z kimś;
3. w przenośni: coś, co pomaga komuś lub czemuś


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) osoba, która sprzyja komuś, wspiera kogoś; jest w przymierzu z kimś

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) I wiesz, co im odpowiedziałem: wolę jawnego wroga aniżeli sprzymierzeńca, który, gdy przyjdzie okazja, wbije nóż w plecy.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌspʃɨ̃mʲjɛˈʒɛ̃ɲɛt͡s, AS: spšmʹi ̯ežńec

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. przymierze n.

 czas. sprzymierzać się, sprzymierzyć się, sprzyjać

 przym. sprzymierzeńczy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) aliant, sojusznik, przyjaciel

Wiktionary


sprzymierzony

1. połączyć przymierzem;
2. sprzymierzyć się - zawrzeć sojusz, umówić się na wzajemne wspieranie swoich działań


SJP.pl


sprzymierzyć

1. połączyć przymierzem;
2. sprzymierzyć się - zawrzeć sojusz, umówić się na wzajemne wspieranie swoich działań


SJP.pl


sprzysiąc

zjednoczyć się pod przysięgą przeciw komuś


SJP.pl


sprzysięgnięty

taki, który się sprzysięgnął (sprzysiągł); sprzysięgły


SJP.pl


sprzysięgły

zjednoczyć się pod przysięgą przeciw komuś


SJP.pl


sprzysiężenie

1. tajna organizacja;
2. członkowie tajnej organizacji


SJP.pl

Wikipedia


sprzysiężony

zjednoczyć się pod przysięgą przeciw komuś


SJP.pl


spseudonimizować

przetworzyć dane osobowe w taki sposób, by nie można ich było przypisać konkretnej osobie bez użycia dodatkowych informacji, które są przechowywane i zabezpieczone w innym miejscu


SJP.pl


spsiały

zepsieć; potocznie:
1. zmarnieć, ulec pogorszeniu, zniszczeniu; zejść na psy;
2. stracić majątek, zbiednieć


SJP.pl


spsieć

zepsieć; potocznie:
1. zmarnieć, ulec pogorszeniu, zniszczeniu; zejść na psy;
2. stracić majątek, zbiednieć


SJP.pl

czasownik

 (1.1) pot. stracić majątek, znaczenie lub pozycję

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Czy aby jako naród nie spsieliśmy, czy naprawdę tylko dzieci, młodzież i anarchiści zdolni są do protestu?

 (1.1) Nikt nie chce dostrzec, że spsiały nasze ambicje, aspiracje, a element głupoty z każdą chwilą wypycha z łamów i z ekranu rozsądne myślenie.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. spsienie n.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) zdziadzieć, zbiednieć, podupaść

Wiktionary


spsienie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|spsieć.

Wiktionary

Powiązane:

 czas. spsieć

Wiktionary


spsikać

potocznie: spryskać


SJP.pl


spsikiwać

potocznie: spryskiwać


SJP.pl


spsocić

spłatać figla


SJP.pl


spuchlizna

rzadko: spuchnięte miejsce; opuchlizna, opuchlina, obrzęk


SJP.pl


spuchnąć

1. obrzmieć, stać się nabrzmiałym, a w przenośni także: stać się przepełnionym, mieć coś w nadmiarze;
2. stracić kondycję, siły w wyniku nadmiernej aktywności fizycznej, najczęściej w końcowej fazie zawodów


SJP.pl

czasownik przechodni dokonany (ndk. puchnąć)

 (1.1) o części ciała lub obiekcie: obrzęknąć, nabrzmieć

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. puchnięcie n., spuchnięcie n., opuchnięcie n., opuchlizna ż., opuchlina ż., spuchlizna ż.

 czas. opuchnąć dk., puchnąć ndk.

Wiktionary


spuchnięty

taki, który spuchnął; spuchły


SJP.pl


spuchły

taki, który spuchł; spuchnięty


SJP.pl


spudłów

Spudłów (niem. Spudlow) – wieś w Polsce położona w województwie lubuskim, w powiecie słubickim, w gminie Górzyca.

W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa gorzowskiego.

W miejscowości działało państwowe gospodarstwo rolne – Gospodarstwo w Spudłowie, należące do Zakładu Rolnego w Żabicach, wchodzącego w skład Lubuskiego Kombinatu Rolnego w Rzepinie.

Wikipedia


spudłować

czasownik nieprzechodni dokonany (ndk. pudłować)

 (1.1) pot. sport. strzeliwszy, rzuciwszy lub uderzywszy czymś, nie trafić do celu; chybić

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Gdy chłopak grał w koszykówkę, rzucił piłką do kosza, ale spudłował.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. pudłowanie n., pudło n., spudłowanie

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) chybić

Wiktionary


spudłowanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|spudłować.

Wiktionary

Powiązane:

 czas. spudłować dk.

 rzecz. pudłowanie n.

Wiktionary


spuentować

zakończyć wypowiedź lub utwór literackich pointą; spointować


SJP.pl


spulchniacz

maszyna do rozdrabniania lub maszyna do doprawiania roli po orce


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) ogrod. roln. kultywator do spulchniania gruntu

 (1.2) techn. urządzenie do spulchniania podłoża

 (1.3) roln. element kosiarki powodujący spulchnienie pokosu

 (1.4) techn. mieszadło wyposażone w noże używane w piwowarstwie

 (1.5) cuk. substancja powodująca spulchnienie

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Agregat ścierniskowy jest też często stosowany jako spulchniacz zaskorupionych gleb, kruszarka brył, niszczarka chwastów oraz mieszalnik nawozów z glebą.

 (1.3) Kosiarki mogą być dodatkowo wyposażone w spulchniacze pokosu lub w zgniatacz pokosu.

 (1.5) Według tradycyjnej receptury fafernuchy przygotowywane są bez spulchniaczy i mogą być długo przechowywane jak pierniki.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. spulchnianie n., spulchniarka ż., spulchnienie n.

 czas. spulchniać ndk., spulchnić dk., spulchnieć dk.

 przym. spulchniały

Wiktionary


spulchniający

taki, który czyni ciasto pulchnym, wyrośniętym


SJP.pl


spulchnianie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|spulchniać.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: spulxʲˈɲä̃ɲɛ, AS: spulχʹńä̃ńe

Wiktionary

Powiązane:

 czas. spulchniać ndk., spulchnić dk.

 rzecz. spulchniacz mrz.

Wiktionary


spulchniarka

maszyna służąca do spulchniania masy formierskiej


SJP.pl


spulchniały

taki, który spulchniał


SJP.pl


spumante

1. włoskie wino musujące, przypominające szampana;
2. o winie: nasycone gazem; musujący, gazowany


SJP.pl


spuneryzm

spooneryzm, metagram;
1. mimowolne przestawienie głoski lub głosek w wyrazie, dające często efekt komiczny;
2. przestawienie takie dokonane świadomie i w ten sposób, aby wynikłe z niego formy były istniejącymi wyrazami


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) jęz. przejęzycznie polegające na zamianie pierwszych głosek w wyrazie lub pomiędzy wyrazami (np. "mój ruch" - "rój much");

 (1.2) celowo tworzone spuneryzmy (1.1), np. w celach humorystycznych czy w ramach gry półsłówek

Wiktionary

Spuneryzm (ang. spoonerism, od nazwiska Williama Archibalda Spoonera) – przejęzyczenie polegające na zamianie miejscami głosek w wyrazie lub początkowych głosek w grupie wyrazów. Wynikiem takiego przejęzyczenia mogą być sensowne zwroty, często zabawne lub nieprzyzwoite. Istotne jest podobieństwo w mowie, a nie w piśmie, stąd też przykłady takie, jak „stój, Halina”.

Wikipedia


spurpurowiały

taki, który spurpurowiał (stał się purpurowy)


SJP.pl


spurt

w sporcie: nagłe, gwałtowne zwiększenie szybkości; zryw


SJP.pl


spurytaniały

przejąć poglądy charakterystyczne dla purytanina


SJP.pl


spurytanieć

przejąć poglądy charakterystyczne dla purytanina


SJP.pl


spuścić

czasownik przechodni dokonany (ndk. spuszczać)

 (1.1) zob. spuszczać.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. spuszczanie n., spuszczenie n., spust mrz., puścizna ż., spuścizna ż.

 czas. puszczać, spuszczać ndk.

Wiktionary


spuścik

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) zdrobn. od spust

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) To nie spust, lecz tylko mały spuścik.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. spust m.

Wiktionary


spuścizna

spadek


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) to, co zostaje w spadku po kimś

 (1.2) utwory, dzieła autora, który już nie żyje

Wiktionary

Wymowa:

IPA: spuɕˈt͡ɕizna, AS: spuśćizna

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. puszczanie n., puszczenie n., spust m., puszczalstwo n., puścizna ż., dopuszczenie n., dopuszczanie n.

 czas. puszczać ndk., dopuszczać ndk., upuszczać ndk., spuszczać ndk., spuścić dk., wypuszczać ndk., wypuścić dk.

 przym. puszczalski, spustowy

 przysł. spustowo

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) daw. puścizna

Wiktionary


spusobny

przymiotnik

 (1.1) gw-pl|Śląsk Cieszyński. grzeczny

 (1.2) gw-pl|Śląsk Cieszyński. zgodliwy

 (1.3) gw-pl|Śląsk Cieszyński. zdolny

Wiktionary


spust

1. przycisk w broni służący do wywołania wystrzału
2. wylot ze zbiornika


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) techn. wojsk. łow. metalowa dźwignia uruchamiająca wystrzał z broni palnej;

 (1.2) techn. fot. przycisk aparatu fotograficznego wyzwalający migawkę;

 (1.3) techn. urządzenie lub mechanizm, który umożliwia opróżnienie zbiornika, np. z cieczą lub materiałami sypkimi

 (1.4) hutn. proces wylewania ciekłego produktu z pieca hutniczego

 (1.5) zasuwka w zamku u drzwi przesuwana przez przekręcenie klucza

Wiktionary

Spust – element mechanizmu spustowego broni palnej, służący do zwalniania tego mechanizmu przez strzelca w celu oddania strzału. Najczęściej ma formę języka, rzadziej szyny spustowej lub przycisku.

Broń posiada najczęściej jeden spust, rzadziej dwa, do ognia pojedynczego i seriami, lub odpalające naboje w różnych lufach broni dwulufowej np. dubeltówce.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: spust, AS: spust

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. spuszczanie n., spuszczenie n., spuścizna ż., puścizna ż., spuścik mrz.

 czas. spuścić, spuszczać, puścić, puszczać

 przym. spustowy

 przysł. spustowo

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) cyngiel

Wiktionary


spustnik

strug do wyrównywania i wygładzania długich powierzchni drewnianych


SJP.pl


spustoszały

przestarzale: taki, który spustoszał (stał się pustym, opuszczonym; uległ zniszczeniu dewastacji)


SJP.pl


spustoszyć

czasownik przechodni dokonany (ndk. pustoszyć)

 (1.1) dokonać spustoszenia; obrócić w pustkowie

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. pustynnienie n., spustoszenie n., pustynia ż.

 czas. pustoszyć

 przym. pusty

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) zdewastować, zniszczyć

Wiktionary


spustowy

przymiotnik

 (1.1) od: spust

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Mechanizm spustowy – otwiera on przesłonę (zwaną też migawką), która normalnie jest zamknięta, dzięki czemu światło nie dociera do kliszy lub matrycy.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. spust m., puścizna ż., spuścizna ż.

 czas. puszczać

Wiktionary


spustynnieć

czasownik nieprzechodni dokonany (ndk. pustynnieć)

 (1.1) geogr. stać się pustynią

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. pustynnica ż., pustynia ż., pustynnienie n., spustynnienie n.

 czas. pustynnieć

 przym. pustynny

 przysł. pustynnie

Wiktionary


spuszać

rzadko: czynić puszystym; nastraszać


SJP.pl


spuszczać

czasownik przechodni niedokonany

 (1.1) transportować na dół, zmieniać położenie na niższe, obniżać

 (1.2) o cieczy lub gazie: wypuszczać

 (1.3) o wodzie w toalecie: spłukiwać nią sedes

 (1.4) o cenie: obniżać

 (1.5) o głowie: pochylać

 (1.6) żegl. mar. wodować

 (1.7) kynol. uwalniać ze smyczy

czasownik zwrotny niedokonany spuszczać się

 (2.1) zmieniać swoje położenie na niższe, obniżać się

 (2.2) wulg. mieć ejakulację (o mężczyźnie)

 (2.3) przest. polegać na kimś/czymś, zdawać się na kogoś; zawierzać komuś, pokładać w kimś zaufanie

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Murarz spuszcza na dół puste wiadro.

 (1.2) Jasio spuścił wodę z wanny.

 (1.3) Jasio spuścił wodę w łazience.

 (1.4) Sprzedawca spuścił cenę o połowę.

 (2.1) Ratownik spuścił się na dół po linie.

 (2.2) Jacek spuścił się w łazience.

 (2.3) Ach któż więcej ode mnie spuszcza się na ciebie, kochany panie Jenialkiewicz.

 (2.3) Czy przez zapomnienie, czy też, że spuścił się na służącego, pieniądze zostawił w dorożce.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈspuʃt͡ʃat͡ɕ, AS: spuščać

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. spust mrz., puścizna ż., spuścizna ż.

 czas. puszczać, spuścić

Wiktionary


spuszczalny

dający się spuścić, opróżnić


SJP.pl


spuszczanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|spuszczać.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: spuʃˈt͡ʃãɲɛ, AS: spuščãńe

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. spust mrz.

 czas. spuścić, puszczać

Wiktionary


spuszczenie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|spuścić.

Wiktionary

Powiązane:

 czas. spuścić, puszczać

 rzecz. spust mrz.

Wiktionary


spuszyć

rzadko: nastroszyć, najeżyć; napuszyć


SJP.pl


sputnik

sztuczny satelita Ziemi


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) pot. astronaut. sztuczny ziemski satelita;

 (1.2) środ. więz. przesyłka spuszczana przez okno celi na sznurze

Wiktionary

Sputnik (ros. Спутник – „towarzysz podróży”) – seria pierwszych radzieckich sztucznych satelitów Ziemi. To rosyjskie określenie przyjęło się obecnie w wielu językach jako synonim sztucznego satelity Ziemi.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Dokładnie pół wieku temu na ziemską orbitę dotarł pierwszy sputnik.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈsputʲɲik, AS: sputʹńik

Wiktionary

Powiązane:

 przym. sputnikowy

Wiktionary


spych

urwisty, osypujący się brzeg


SJP.pl


spychać

czasownik

 (1.1) pchaniem powodować zmianę położenia czegoś

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. spychacz mrz., spycharka ż., spychologia ż.

 czas. pchać

Wiktionary


spychacz

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) bud. masz. pojazd budowlany poruszający się na gąsienicach służący do wyrównywania terenu przez pchanie ziemi

Wiktionary

  • spychacz – potoczna nazwa spycharki
  • spychacz – pomocnicze urządzenie (dźwignik) stoczniowe do popchnięcia wodowanego statku, jeśli nie rusza, pomimo otwarcia zwalniaczy

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Z okna było widać pracujące na budowie spychacze i koparki.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈspɨxat͡ʃ, AS: spyχač

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. spycharka ż., spych m., spychak m., spychanie n., zepchnięcie n.

 czas. pchać, spychać ndk., zepchnąć dk.

 przym. spycharkowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) spycharka, spychak, buldożer; pot. spych

Wiktionary


spychaj

nazwisko


SJP.pl


spychalski

nazwisko


SJP.pl

Osoby o tym nazwisku:

  • Andrzej Spychalski (ur. 1948) – polski polityk, senator
  • Błażej Spychalski (ur. 1985) – polski polityk, prawnik, samorządowiec
  • Dariusz Spychalski (ur. 1973) – polski pisarz
  • Jan Spychalski (1893–1946) – polski malarz, biograf i publicysta
  • Jan Spychalski (piłkarz) (ur. 1963) – polski piłkarz
  • Józef Spychalski (1898–1944) – polski oficer, żołnierz Armii Krajowej
  • Józef Spychalski (poseł) (1916–1996) – polityk w PRL
  • Marian Spychalski (1906–1980) – Marszałek Polski, polityk w PRL
  • Romuald Spychalski (1928–2018) – polski śpiewak operowy
  • Władysław Witold Spychalski (1910–1980) – polityk w PRL
  • Ewa Spychalska (ur. 1949) – polska polityk, działaczka związkowa, posłanka na Sejm I i II kadencji, w latach 1991–1996 przewodniczący OPZZ
  • Izabella Nawe-Spychalska (1943–2018) – polska śpiewaczka operowa

Wikipedia


spycharka

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) bud. masz. pojazd budowlany poruszający się na gąsienicach służący do wyrównywania terenu przez pchanie ziemi

Wiktionary

Spycharka (pot. buldożer) – ciągnik gąsienicowy, zaliczany do grupy maszyn do robót ziemnych. Maszyna ta przeznaczona jest do wykonywania prac ziemnych w budownictwie ogólnym lub przemysłowym, górnictwie odkrywkowym i skalnym, energetyce (hałdowanie węgla kamiennego w elektrociepłowniach), leśnictwie, w sektorze komunalnym (składowiska odpadów), portach oraz kolejowych terminalach przeładunkowych.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Mój kolega pracuje na spycharce.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: spɨˈxarka, AS: spyχarka

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. spych m., spychacz m., spychak m., spychanie n., zepchnięcie n.

 czas. spychać ndk., zepchnąć dk.

 przym. spycharkowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) spychacz, spychak, buldożer, pot. spych

Wiktionary


spychała

nazwisko


SJP.pl


spychologia

potocznie: praktyka zwalania pracy na innych, uciekanie od odpowiedzialności i obowiązków


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) pot. zwalanie pracy na innych

Wiktionary

Powiązane:

 czas. spychać

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) spychotechnika

Wiktionary


spychotechnika

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) pot. żart. zrzucanie na kogoś swojej pracy

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌspɨxɔˈtɛxʲɲika, AS: spyχoteχʹńika

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) spychologia

Wiktionary


spychowo

Spychowo (niem. Puppen, 1945–1960 Pupy) – wieś w północnej Polsce, położona w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie szczycieńskim, w gminie Świętajno, na Mazurach, 13 km na wschód od Świętajna i ok. 29 km od Szczytna.

Spychowo jest dużą wsią, są tu m.in.: ośrodek zdrowia, poczta, szkoła, apteka, a także budynek nadleśnictwa Spychowo. W pobliżu znajdują się też inne wsie: Bystrz, Koczek, Kierwik i Połom.

Wikipedia


spycigniew

imię męskie


SJP.pl

Spycigniew – staropolskie imię męskie, złożone z członu Spyci- ("nadaremnie"), oraz członu -gniew ("gniew"). Może oznaczać "ten, którego gniew jest daremny".

Spycigniew imieniny obchodzi 31 stycznia.

Znane osoby noszące to imię:

  • Spitygniew I, książę czeski od 891(?) roku z dynastii Przemyślidów.
  • Spitygniew II, książę Czech od 1055 z dynastii Przemyślidów.
  • Spycigniew z Dąbrowy Zielonej (zm. przed 1257), wojewoda łęczycki

Wikipedia


spycimir

dawne imię męskie


SJP.pl

Spycimir, Spyćmier, Spyćmir, Spyćmierz – staropolskie imię męskie, złożone z członu Spyci- („nadaremnie”), oraz członu -mir („pokój, spokój, dobro”), zdrobniale – Spytko. Pisownia z końcowym -rz prawdopodobnie jest zapisem imienia zdrobniałego, uformowanego przy użyciu przyrostka -jь, pod wpływem którego wygłosowe -r przeszło w -rz.

Wikipedia


spycisław

imię męskie


SJP.pl

Spycisław – słowiańskie imię męskie, złożone z członu spyci- („nadaremnie”) oraz członu -sław („sława”). Imię popularne i znane w okresie staropolskim. Nieodnotowane w źródłach historycznych.

Imieniny: 11 listopada.

Wikipedia


spyder

[czytaj spajder] środowiskowo: otwarte nadwozie dwuosobowego samochodu sportowego; roadster, spider


SJP.pl

  • Spider (nadwozie)
  • Spyder (oprogramowanie)


Wikipedia


spylać

1. potocznie: sprzedawać; opylać, opychać, opędzlowywać;
2. dawniej:
a) okrywać pyłem, kurzem; kurzyć;
b) mieść, strzepywać kurz; okurzać;
c) obracać w pył, skruszać na pył; ścierać;
d) zbijać z tropu, peszyć, detonować


SJP.pl

czasownik

 (1.1) pot. uciekać

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Gdy zaczęła się bijatyka w barze, spylaliśmy aż się kurzyło.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈspɨlat͡ɕ, AS: spylać

Wiktionary

Powiązane:

 czas. popylać, dk. spylić

 rzecz. spylanie n.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) spływać, zmywać się, wulg. spieprzać, wulg. spierdalać

Wiktionary


spylanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|spylać.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: spɨˈlãɲɛ, AS: spylãńe

Wiktionary

Powiązane:

 czas. spylać

Wiktionary


spylenie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|spylić.

Wiktionary

Powiązane:

 czas. spylić

Wiktionary


spylić

1. potocznie: sprzedać; opylić, opchnąć, opędzlować;
2. dawniej:
a) okryć pyłem, kurzem; zakurzyć;
b) zmieść, strzepać kurz; okurzyć;
c) obrócić w pył, skruszyć na pył; zetrzeć;
d) zbić z tropu, zmieszać, zdetonować


SJP.pl

czasownik

 (1.1) dokonany od|spylać.

czasownik przechodni

 (2.1) pot. sprzedać

 (2.2) pot. zbyć kogoś, pozbyć się

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Spyliliśmy, jak tylko zobaczyliśmy policję.

 (2.1) Spyliłem mój stary samochód, mogę rozejrzeć się za czymś nowym.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈspɨlʲit͡ɕ, AS: spylʹić

Wiktionary

Powiązane:

 czas. ndk. spylać

 rzecz. spylenie n.

Wiktionary

Synonimy:

sprzedać, pot. opylić, pot. opchnąć

Wiktionary


spylogger

[czytaj: spajloger] program komputerowy umożliwiający zdalne śledzenie aktywności użytkownika z systemem Windows


SJP.pl


spyra

nazwisko


SJP.pl

Osoby noszące nazwisko Spyra:

  • Andy Spyra – niemiecki fotograf
  • Jan Spyra
  • Janusz Spyra
  • Jarosław Spyra
  • Piotr Spyra
  • Stanisław Spyra
  • Thomas Spyra – niemiecki malarz, właściciel galerii
  • Wolfram Spyra – kompozytor niemiecki

Wikipedia


spyrczany

przymiotnik

 (1.1) gw-pl|Śląsk Cieszyński. roztargniony

 (1.2) gw-pl|Śląsk Cieszyński. zmieszany

Wiktionary


spyrka

dawniej: słonina; szperka; sperka; szpyrka


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) góry. kawałek surowej lub smażonej słoniny

Wiktionary


spyshop

[czytaj: spaj szop] sklep ze sprzętem detektywistycznym; spy shop


SJP.pl


spyskać

czasownik dokonany

 (1.1) daw. przeryć ryjami (o dzikach lub świniach)

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) przeryć

Wiktionary


spyszniały

taki, który spyszniał (rzadko: stał się pysznym, zhardział)


SJP.pl


spytać

zadać pytanie


SJP.pl

czasownik przechodni dokonany (ndk. pytać)

 (1.1) zadać pytanie

czasownik zwrotny spytać się (ndk. pytać się)

 (2.1) zadać pytanie

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Przed chwilą ktoś spytał mnie o drogę.

 (2.1) Przed zażyciem każdego leku, warto spytać się lekarza lub farmaceuty.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈspɨtat͡ɕ, AS: spytać

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. pytanie n., spytanie n., pytajnik m., spytki n.

 czas. pytać, wypytać, odpytać, odpytywać, zapytać

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) postawić pytanie, zadać pytanie, zapytać

Wiktionary


spytani

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) gw-pl|Śląsk Cieszyński. zapytanie

Wiktionary


spytanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|spytać.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: spɨˈtãɲɛ, AS: spytãńe

Wiktionary

Powiązane:

 czas. spytać

Wiktionary


spytki

przestarzałe: przepytywanie, dopytywanie kogoś w celu poznania prawdy; indagacja * współcześnie tylko w związku frazeologicznym: wziąć (brać) kogoś na spytki


SJP.pl


spytków

przestarzałe: przepytywanie, dopytywanie kogoś w celu poznania prawdy; indagacja * współcześnie tylko w związku frazeologicznym: wziąć (brać) kogoś na spytki


SJP.pl

Spytków – (do 1945 Wanscha) wieś w Polsce położona w województwie dolnośląskim, w powiecie zgorzeleckim, w gminie Zgorzelec. Od XVIII w. wieś należała do majątku rodziny Ernsta Ludewiga von Kiesenwetter - Elektora Saksońskiej Tajnej Rady Wojennej i seniora prowincji księstwa Görlitz. Majątek rycerski szlachty śląskiej z dworem, domem zarządcy i czworakami należał do klucza Ręczyn-Spytków-Niedów.

Wikipedia


spytkowice

wieś w Polsce


SJP.pl

Miejscowości w Polsce

Wg TERYT jest ich 2
  • Spytkowice – wieś w woj. małopolskim, w pow. nowotarskim, w gminie Spytkowice
  • Spytkowice – wieś w woj. małopolskim, w pow. wadowickim, w gminie Spytkowice

Wikipedia


spytkowicki

Spytkowice


SJP.pl

Patrz:

Spytkowice

spytkowiczanin

mieszkaniec Spytkowic (wsi w Polsce)


SJP.pl


spytkowiczanka

mieszkanka Spytkowic (wsi w Polsce)


SJP.pl


spytkowski

nazwisko


SJP.pl


spytywać

potocznie: zadawać komuś szereg pytań; wypytywać, opytywać


SJP.pl


spyware

[czytaj: spajłer] program komputerowy, rodzaj malware'u, którego celem jest szpiegowanie działań użytkownika; oprogramowanie szpiegujące


SJP.pl

Oprogramowanie szpiegujące (ang. spyware) – szkodliwe oprogramowanie, którego celem jest gromadzenie informacji o użytkowniku, a także ich przesyłanie bez jego wiedzy innym osobom. Programy te mogą również wyświetlać reklamy lub rozsyłać niechcianą pocztę elektroniczną.

Wikipedia


spyża

dawniej: jadło, żywność, prowiant (zwłaszcza dla wojska)


SJP.pl


spz

skrótowiec w funkcji rzeczownika rodzaju męskorzeczowego

 (1.1) elektr. = Samoczynne Ponowne Załączenie

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Układ SPZ nie został zainstalowany na tej linii.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ɛs‿pɛ‿ˈzɛt, AS: es‿pe‿zet

Wiktionary


spłacać

czasownik przechodni niedokonany (dk. spłacić)

 (1.1) płacić stopniowo komu, wywiązując się w ten sposób z jakiegoś zobowiązania

czasownik zwrotny niedokonany spłacać się (dk. spłacić się)

 (2.1) być spłacanym (1.1)

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. dopłata ż., spłacanie n., spłacenie n., spłata ż.

 czas. spłacić dk.

 przym. spłacalny

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) regulować, zwracać

Wiktionary


spłacalny

dający się spłacić


SJP.pl


spłacanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|spłacać.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. niespłacanie n., spłacenie n., spłata n., spłacalność ż.

 czas. spłacać ndk., spłacić dk.

 przym. spłacalny

Wiktionary


spłacheć

fragment jakiegoś obszaru


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) daw. fragment jakiegoś obszaru, jakiejś płaszczyzny lub powierzchni

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. spłachetek mrz., płachta ż.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) płat

Wiktionary


spłachetek

mały kawałek; pólko


SJP.pl


spłacić

oddać komuś daną kwotę pieniędzy jako np. ratę, dług


SJP.pl

czasownik przechodni dokonany (ndk. spłacać)

 (1.1) dokonany od|spłacać.

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Ale doszła do jej uszu plotka, że przed odjazdem Kazimierz sprzedał pierścionek, żeby spłacić karciane długi.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈspwat͡ɕit͡ɕ, AS: spu̯aćić

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. dopłata ż., spłacanie n., spłata ż.

 czas. spłacać

Wiktionary


spładzać

1. potocznie: tworzyć coś mającego niską wartość; płodzić, wypładzać;
2. rzadko: płodzić - powodować powstanie istoty żywej przez zapłodnienie


SJP.pl


spłakać

potocznie: spłakać się - mocno popłakać, wylać wiele łez; upłakać się


SJP.pl


spłakany

zmęczony długim płaczem; taki, który się spłakał


SJP.pl


spłakiwać

spłakiwać się - mocno płakać, męczyć się płaczem


SJP.pl


spłaszcz

część lampy w pobliżu trzonka, utworzona z masy szklanej i ukształtowana przez ściśnięcie między dwiema metalowymi szczękami rozgrzanych końców rurki talerzykowej, rurki pompowej i pręcika


SJP.pl


spłaszczenie

Spłaszczenie – wielkość używana w astronomii, opisująca odstępstwo od kulistego kształtu planety lub gwiazdy. Wyraża je stosunek różnicy długości promienia równikowego i biegunowego do promienia równikowego

s={\frac {r_{r}-r_{b}}{r_{r}}}

Wikipedia


spłaszczony

forma czasownika.

 (1.1) ims. przym. bierny od spłaszczyć

przymiotnik

 (2.1) uczyniony płaskim, pozbawiony wybrzuszeń

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. spłaszczanie n., spłaszczenie n., płaszczka ż.

 czas. spłaszczać ndk., spłaszczyć dk.

 przym. płaski

Wiktionary


spłaszczyć

czasownik przechodni dokonany (ndk. spłaszczać)

 (1.1) uczynić coś płaskim

 (1.2) odnieść się do czegoś (zagadnienia, sprawy) w sposób zbytnio uproszczony

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. płaz mzw./mrz., płaszczka ż., spłaszczenie

 czas. płaszczyć, spłaszczać ndk.

 przym. płaski

Wiktionary


spłata

1. suma, którą się płaci, zwykle ratami;
2. spłacanie, spłacenie


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) ekon. bank. spłacanie, spłacenie

 (1.2) ekon. bank. suma, którą należy płacić, zwykle w ratach

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. spłacanie n., spłacenie n., dopłata ż.

 czas. spłacić dk., spłacać ndk.

Wiktionary


spłatać

czasownik przechodni dokonany

 (1.1) zrobić (o figlach)

 (1.2) stpol. porąbać

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Liczyć zatem trzeba opierając się na pomiarze czynników mierzalnych, pamiętając jednak o tym, że siły niemierzalne mogą spłatać - niekiedy nawet dużego - figla.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈspwatat͡ɕ, AS: spu̯atać

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. spłatanie n.

Wiktionary


spłatanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|spłatać.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. niespłatanie n.

 czas. spłatać ndk.

Wiktionary


spław

przewóz drogą wodną przy wykorzystaniu prądu wody; spławianie


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) przewóz drogą wodną z prądem rzeki

 (1.2) to, co jest spławiane

forma czasownika.

 (2.1) 2. os. lp. rozk. od: spławić

Wiktionary

Spław – przewóz towarów drogą wodną z prądem rzeki.

W Rzeczypospolitej w XVI w. ze spławu żyło ok. 100 tysięcy osób.

Wikipedia

Powiązane:

 rzecz. spławianie n., spławienie n., spławik m., spławne n.

 przym. spławny, pławny

 czas. spływać, spławiać ndk., spławić dk.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) spławianie

Wiktionary


spława

przenośnik hydrauliczny do transportu materiału w kierunku poziomym za pomocą strumienia wody płynącej przez kanał, rynnę lub rurę; spławiak


SJP.pl


spławek

1. zwykle w liczbie mnogiej: odpadki poprodukcyjne unoszące się na powierzchni wody;
2. dawniej: pływak przymocowany do krawędzi sieci rybackiej w celu utrzymania jej na powierzchni wody i oznaczenia miejsca; pławik


SJP.pl


spławiać

1. przewozić drogą wodną przy wykorzystaniu prądu wody;
2. potocznie: pozbywać się kogoś


SJP.pl


spławiak

przenośnik hydrauliczny do transportu materiału w kierunku poziomym za pomocą strumienia wody płynącej przez kanał, rynnę lub rurę; spława


SJP.pl


spławiakowy

przymiotnik od: spławiak


SJP.pl


spławić

1. przewieźć drogą wodną przy wykorzystaniu prądu wody;
2. potocznie: pozbyć się kogoś


SJP.pl

czasownik przechodni dokonany (ndk. spławiać)

 (1.1) dokonany od|spławiać.

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) - Macieju, musicie spławić to drewno Dunajcem przed wakacjami.

 (1.1) - Przyczepił się do mnie - powiedział szeptem do najbliżej siedzących. - Przez kwadrans z nim bajdurzyłem w bufecie i nie mogłem go spławić - tłumaczył z rozpaczą w głosie.

 (1.1) Usiadły na trybunach i przywitały go tupotem. – Jesteśmy tu i będziemy, niech rządzący wiedzą, że nas nie spławią – mówiły chórem.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈspwavʲit͡ɕ, AS: spu̯avʹić

Wiktionary

Powiązane:

 przysł. wpław

 rzecz. spław mrz., spławne n., spławik mrz.

 przym. spławny

 czas. spływać

Wiktionary


spławik

korek, kawałek drewna itp. przymocowany do żyłki, utrzymujący przynętę na odpowiedniej głębokości, sygnalizujący ruch haczyka, gdy ryba chwyta przynętę; pławik


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) wędk. mały pływak wędkarski przyczepiony na żyłce, służący do regulacji głębokości umieszczenia przynęty oraz sygnalizacji brania;

 (1.2) rzad. zdrobn. od spław

Wiktionary

Spławik – kawałek materiału (najczęściej drewna bądź tworzywa sztucznego) pływającego na powierzchni wody, służący do sygnalizowania pochwycenia przynęty przez rybę (czyli potocznie mówiąc – do sygnalizacji brań). Jest używany w wędkarstwie spławikowym.

Wikipedia

Przykłady

 (1.2) To nie spław, lecz tylko mały spławik.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. spław m., spławne n., spławianie n.

 czas. spławiać ndk., spławić dk.

 przym. pławny, spławny

Wiktionary


spławikówka

potocznie: wędka używana w wędkarstwie spławikowym; wędka spławikowa


SJP.pl


spławikowy

przymiotnik od: spławik


SJP.pl


spławiński

nazwisko


SJP.pl


spławisko

1. dawniej: miejsce spławu wody;
2. wysepka lub pływająca kępa na wodzie


SJP.pl


spławne

dawniej: opłata za spławianie towarów


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) daw. opłata za spławianie towarów

forma przymiotnika.

 (2.1) M. B. W. n. lp., M. B. W. nmos. lm. od: spławny

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. spław mrz., spławianie n., spławienie n., spławik m.

 przym. spławny

 czas. spławiać ndk., spławić dk.

Wiktionary


spławność

spławny


SJP.pl

Patrz:

spławny

spławny

1. nadający się do żeglugi; żeglowny;
2. dawniej:
a) spływający;
b) spławiany


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) żegl. nadający się do żeglugi

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. spław mrz., spławianie n., spławienie n., spławik m., spławne n.

 czas. spływać, płynąć, spławiać ndk., spławić dk.

 przysł. wpław

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) żeglowny

Wiktionary


spławowy

przymiotnik od: spław


SJP.pl


spławski

nazwisko


SJP.pl

  • Andrzej Spławski, biskup
  • Franciszek Ksawery Spławski, prawnik
  • Jan Spławski, urzędnik ziemski
  • Maciej Spławski, nauczyciel, samorządowiec
  • Spławski, herb szlachecki, odmiana herbu Poraj

Wikipedia


spłodzenie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|spłodzić.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. płodność ż., ubezpłodnienie n.

 przym. płodowy

 czas. spłodzić

Wiktionary


spłodzić

1. spowodować powstanie istoty żywej przez zapłodnienie;
2. potocznie: wydać na świat potomstwo; urodzić;
3. w przenośni: stworzyć coś, spowodować powstanie czegoś


SJP.pl

czasownik przechodni

 (1.1) dokonany od|płodzić.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. spłodzenie n., ubezpłodnienie n., płodność ż.

 przym. płodowy

Wiktionary


spłonąć

spalić się


SJP.pl

czasownik nieprzechodni dokonany (ndk. płonąć)

 (1.1) ulec zniszczeniu przez ogień

 (1.2) dostać wyraźnych rumieńców

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. spłonięcie n., płomień mrz., płomyczek mrz.

 czas. płonąć

Wiktionary


spłonić

1. dawniej:
a) oblać rumieńcem;
b) uczynić płonnym; wyjałowić;
2. spłonić się - oblać się rumieńcem; zaczerwienić się, zarumienić się


SJP.pl


spłoniony

1. dawniej:
a) oblać rumieńcem;
b) uczynić płonnym; wyjałowić;
2. spłonić się - oblać się rumieńcem; zaczerwienić się, zarumienić się


SJP.pl


spłonka

mały ładunek materiału wybuchowego, umieszczony w specjalnych osłonkach metalowych


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) wojsk. techn. mały ładunek wybuchowy inicjujący wybuch właściwego materiału wybuchowego;

Wiktionary

Spłonka – mały ładunek wybuchowy inicjujący wybuch właściwego materiału wybuchowego. Spłonka może mieć wiele zastosowań, ale najczęściej wykorzystywana jest jako element naboju.

Wikipedia

Powiązane:

 przym. spłonkowy

Wiktionary


spłonkownica

blaszana puszka używana w górnictwie do przechowywania i przenoszenia spłonek w spłonniku


SJP.pl


spłonkowy

przymiotnik od: spłonka


SJP.pl


spłonnik

w górnictwie: drewniane pudełko z przegródkami do umieszczania w nich spłonek


SJP.pl


spłoszyć

czasownik przechodni dokonany (ndk. płoszyć)

 (1.1) spowodować ucieczkę

 (1.2) onieśmielić

 (1.3) zakłócić coś

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Głośna zabawa dzieci spłoszyła boćka.

 (1.2) „Znów dzwonił X” – wyszeptała spłoszona Anna, odkładając słuchawkę.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. płoszenie n., spłoszenie n.

 czas. płoszyć ndk., przepłaszać ndk., przepłoszyć dk., wypłoszyć dk.

 przym. płochliwy

Wiktionary


spłuczka

pojemnik na wodę umieszczony nad muszlą klozetową, służący do jej spłukiwania; płuczka


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) techn. rezerwuar z wodą do spłukiwania muszli klozetowej wraz z syfonem

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Bandyta ukrywał broń w spłuczce w hotelowej toalecie.

Wiktionary

Powiązane:

 czas. spłukiwać ndk., spłukać dk.

Wiktionary


spłukać

1. usunąć coś (np. brud) z czegoś za pomocą cieczy; obmyć; zmyć;
2. spłukać się - potocznie: przegrać wszystko, stracić dużo pieniędzy


SJP.pl


spłukanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|spłukać.

Wiktionary

Powiązane:

 czas. spłukać dk.

Wiktionary


spłukany

1. usunąć coś (np. brud) z czegoś za pomocą cieczy; obmyć; zmyć;
2. spłukać się - potocznie: przegrać wszystko, stracić dużo pieniędzy


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) pot. bez pieniędzy, w stanie bankructwa

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Po stracie firmy Zenek był kompletnie spłukany.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) pot. goły; zrujnowany, zbankrutowany

Wiktionary


spłukiwalny

dający się spłukiwać


SJP.pl


spłukiwanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|spłukiwać.

Wiktionary

Spłukiwanie, ablacja (łac. ablatio = odejście) – proces rzeźbotwórczy polegający na wymywaniu zwietrzeliny i gleby oraz ich przemieszczeniu w dół stoku przez wodę deszczową (ablacja deszczowa) lub roztopową (ablacja roztopowa). Spłukiwanie jest rodzajem erozji, choć według niektórych źródeł określanie go jako erozji wodnej gleby jest niezupełnie prawidłowe.

Wikipedia

Powiązane:

 czas. spłukiwać ndk.

Wiktionary


spłycanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|spłycać.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. spłycenie n., płycizna ż., płytkość ż.

 czas. spłycać ndk., spłycić dk.

 przym. płytki, płyciutki

 przysł. płytko, płyciutko

Wiktionary


spłyciały

stać się płytkim, płytszym


SJP.pl


spłycieć

stać się płytkim, płytszym


SJP.pl


spłynąć

o cieczy, lodowcu, lawie itp.: płynąc, znaleźć się na dole, zsunąć się po pochyłej powierzchni


SJP.pl

czasownik nieprzechodni dokonany

 (1.1) dokonany od|spływać.

 (1.2) być dostarczonym (do)

Wiktionary

Przykłady

 (1.2) Proszę, aby wszystkie uwagi do mnie kierowane, spłynęły na mój adres pocztowy.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈspwɨ̃nɔ̃ɲt͡ɕ, AS: spu̯nõńć

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. spływ m., pływalnia ż.

Wiktionary


spłynięcie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|spłynąć.

Wiktionary


spływ

1. ściekanie wody
2. miejsce, gdzie łączą się dwie rzeki
3. wycieczka określonym szlakiem wodnym


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) ruch wody z góry na dół

 (1.2) ujście rzeki do innej rzeki

 (1.3) stopniowe docieranie rzeczy do celu

 (1.4) zorganizowana podróż łodziami lub kajakami;

Wiktionary

  • spływ – forma rekreacji polegająca na płynięciu kajakami po rzece
  • spływ – grawitacyjne przemieszczanie się mas ziemnych, materiałów skalnych lub zwietrzelinowych.
    • spływ błotny
    • spływ grawitacyjny podwójny
    • spływ kohezyjny
    • spływ kolizyjny
    • spływ mułowy
    • spływ piaszczysty
    • spływ popiołowy
    • spływ rumoszu
    • spływ upłynnionego materiału

    Wikipedia

    Wymowa:

    IPA: spwɨf, AS: spu̯yf

    Wiktionary

    Powiązane:

     rzecz. spływak m., spływanie n., spływnik m.

     czas. pływać, spływać ndk., spłynąć dk.

     przym. spływny, spływowy

    Wiktionary

    Synonimy:

     (1.2) ujście, zbieg

    Wiktionary


spływać

1. o cieczy, lodowcu, lawie itp.: płynąć w dół, zsuwać się po pochyłej powierzchni
2. zwieszać się, opadać


SJP.pl

czasownik nieprzechodni niedokonany (dk. spłynąć)

 (1.1) płynąć w dół (o cieczy)

 (1.2) płynąć z prądem, w dół rzeki, potoku

 (1.3) być pokrytym płynem

 (1.4) przen. pot. grub. odchodzić, odczepiać się, zostawiać w spokoju

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Rzeki spływają do morza.

 (1.2) Flisacy i turyści spływają Dunajcem.

 (1.3) Po treningu cały spływał potem.

 (1.4) Spływaj stąd gówniarzu, bo wezwę policję.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. spływ m., pływalnia ż., płyn m., spław m.

 czas. płynąć ndk., pływać ndk., spławiać ndk., spławić dk.

 przym. spławny

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) ściekać

 (1.2) dryfować

 (1.3) ociekać, zalewać się

 (1.4) spadać, ulatniać się; wulg. spierdalać

Wiktionary


spływaj

wykrzyknik

 (1.1) pot. wynoś się! nie przeszkadzaj!

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) precz, spływaj stąd, spieprzaj

Wiktionary


spływak

część pióra wiecznego


SJP.pl


spływanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|spływać.

Wiktionary

Spływy błotne – niebezpieczne zjawiska polegające na szybkim przemieszczaniu się warstw upłynnionego gruntu pod wpływem siły ciężkości w dół stoku. Występują najczęściej w górach skąpo okrytych roślinnością.

Często spływy błotne są wynikiem ulewnych deszczów, szybkiego topnienia dużych mas śniegu lub po erupcji wulkanów. Wtedy grube warstwy luźnych skał (gliny, iły, piaski) są silnie przesiąknięte wodą i przemieszczają się szybko w postaci potoków błota i kamieni. Rozpędzone masy błota przemieszczają się z wielką siłą, porywając np. samochody czy wielkie głazy z prędkością dochodzącą nawet do 150 km/h.

Wikipedia

Powiązane:

 rzecz. spływ mrz.

Wiktionary


spływny

rzadko: płynący, spływający


SJP.pl


spływowy

przymiotnik od: spływ


SJP.pl


sql

skrót od: Structured Query Language - strukturalny język zapytań do baz danych


SJP.pl


squash

[czytaj: skłosz] gra sportowa, w której zawodnicy odbijają piłeczkę od ścian za pomocą rakiet


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy

 (1.1) sport. rodzaj gry polegającej na odbijaniu piłki o ścianę tak, by utrudnić ponowne odbicie piłki przez przeciwnika;

Wiktionary

Squash (wym. sku̟osz, skłosz) – dyscyplina sportowa polegająca na odbijaniu rakietą piłki o ścianę w sposób, który w maksymalnym stopniu utrudni ponowne odbicie piłki przez przeciwnika.

Od Igrzysk Olimpijskich 2028 squash będzie dyscypliną olimpijską. Będzie wówczas jedną z dwóch, obok futbolu flagowego dyscyplin, które zadebiutują w programie tej imprezy .

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Grę w squasha toczy się do zdobycia jedenastu punktów.

Wiktionary

Powiązane:

 przym. squashowy

Wiktionary


squashowy

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z squashem, dotyczący squasha

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. squash m.

Wiktionary


squashysta

[czytaj: skłoszysta] osoba grająca w squasha


SJP.pl


squat

[czytaj: skłot] opuszczony budynek, nielegalnie zagospodarowany lub zamieszkany przez nieformalną grupę; squot, skłot


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) opuszczony budynek lub pomieszczenie, zamieszkane przez dzikich lokatorów;

Wiktionary

Squat (spolszczane skłot) – potocznie, opuszczona nieruchomość, zajęta przeważnie bez zgody właściciela.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Squaty, czyli opuszczone pustostany zagospodarowane przez swoistą grupę społeczną zwaną squattersami, są spotykane praktycznie w każdym większym mieście Europy.

 (1.1) Squat tym się różni od akademika, że tu rządzą ludzie, a w akademiku zawsze jest jakaś administracja.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. squatter m., squatterka ż., squatters m., squatting m., skłot m., skłotowanie n., zaskłotowanie n.

 czas. skłotować

 przym. skłotowy, squatowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) skłot

Wiktionary


squatter

[czytaj: skłoter] skwater, squatters;
1.
a) w USA i Australii: osadnik nieposiadający tytułu prawnego;
b) w Australii: hodowca owiec dzierżawiący ziemię od państwa;
2. osoba zamieszkująca nielegalnie opuszczone budynki: domy, fabryki itp.


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) osoba mieszkająca na squacie

 (1.2) hist. w USA: osadnik na nowej ziemi nieposiadający do niej tytułu prawnego, oczekujący na taki tytuł

 (1.3) hodowca owiec w Australii, dzierżawiący (często dożywotnio lub dziedzicznie) pastwiska od państwa

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Właściciele budynków mają swoje prawa i legalne sposoby, aby usunąć squatterów z budynku, jednakże nie mogą używać przemocy ani groźby. (z Internetu)

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. squatters m., squatting m., skłot m., squat m., skłotowanie n.

:: fż. squatterka ż.

 czas. skłotować

 przym. skłotowy, squatowy

Wiktionary


squatterka

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) forma żeńska od: squatter

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Niestety, oblatana w tych klimatach Iwona, przyjaciółka squatterka od kilku lat pomieszkująca w ten sposób w Londynie, szybko pozbawiła mnie złudzeń: w żadnym z trójmiejskich pustostanów squat nie funkcjonuje. (z Internetu)

 (1.1) Tu ludzie żyją, chodzą stąd do pracy, szkoły, studiują po dwa kierunki – twierdzi squatterka Alina. (z Internetu)

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. squatter m., squatters m., squatting m., skłot m., squat m., skłotowanie n., zaskłotowanie n.

 czas. skłotować

 przym. skłotowy, squatowy

Wiktionary


squatters

[czytaj: skłoters] skwater, squatter;
1.
a) w USA i Australii: osadnik nieposiadający tytułu prawnego;
b) w Australii: hodowca owiec dzierżawiący ziemię od państwa;
2. osoba zamieszkująca nielegalnie opuszczone budynki: domy, fabryki itp.


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) zob. squatter.

Wiktionary

Squat (spolszczane skłot) – potocznie, opuszczona nieruchomość, zajęta przeważnie bez zgody właściciela.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Dla jednych to zwykli chuligani i cwaniacy. Dla innych prawdziwie wolni ludzie. Ale dziś squattersem zostaje się często z przymusu. (z Internetu)

 (1.1) Squattersi zbierają podpisy pod petycją z prośbą o odroczenie terminu wyburzenia. (z Internetu)

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. squatter m., squatterka ż., squatting m., skłot m., squat m., skłotowanie n., zaskłotowanie n.

 czas. skłotować

 przym. skłotowy, squatowy

Wiktionary


squaw

[czytaj: skło] Indianka z Ameryki Północnej


SJP.pl


squot

[czytaj: skłot] rzadko: opuszczony budynek, nielegalnie zagospodarowany lub zamieszkany przez nieformalną grupę; squat, skłot


SJP.pl