opały

trudne położenie


SJP.pl


opchać

1. nakarmić zbyt obficie, przekarmić;
2. opchać się - zjeść zbyt wiele


SJP.pl


opcja

1. możliwość wyboru, prawo do skorzystania z jednej z wielu możliwości;
2. wybór jednej z możliwości, np. sposobu działania programu komputerowego;
3. stanowisko w jakiejś sprawie, przychylność względem jednego z poglądów, którejś z wielu koncepcji;
4. prawo swobodnego wyboru obywatelstwa w przypadku zmiany władzy nad jakimś terytorium;
5. w morskim prawie handlowym: prawo zmiany portu przeznaczenia, rodzaju lub ilości transportowanego ładunku;
6. zastrzeżone prawo wydawnictwa do publikowania jakiegoś dzieła;
7. pochodny instrument finansowy uprawniający do kupna lub sprzedaży instrumentu bazowego, np. towarów, dewiz, papierów wartościowych, po z góry ustalonej cenie;
8. oficjalne zezwolenie na robienie czegoś, zwykle na prowadzenie jakiegoś rodzaju działalności gospodarczej


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) jedna z możliwości do wyboru

 (1.2) finans. instrument pochodny w formie prawa do kupna lub sprzedaży określonej ilości danej waluty w ustalonym czasie i cenie;

Wiktionary

Opcja – pochodny instrument finansowy o niesymetrycznym profilu wypłaty, dający prawo zakupu lub sprzedaży instrumentu bazowego, po ustalonej cenie, zwanej ceną wykonania opcji, w ustalonym okresie, zwanym terminem wykonania opcji. Opcja może mieć charakter umowy zawartej na rynku nieregulowanym (ang. over the counter, OTC) lub przedmiotem obrotu na giełdzie.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ˈɔpt͡sʲja, AS: opcʹi ̯a

Wiktionary

Powiązane:

 czas. optować

 przym. opcjonalny, opcyjny

Wiktionary


opcjonalność

cecha logicznych związków pomiędzy encjami, informująca o możeniu lub muszeniu równoczesnego występowania jednej encji z inną


SJP.pl


opcjonalny

pozostawiony do wyboru, do czyjejś decyzji; fakultatywny, nieobowiązkowy, dowolny, możliwy


SJP.pl


opcyjny

opcja; opcjonalny


SJP.pl


opd

skrót od:
1. Oddział Pomocy Doraźnej;
2. Obywatelska Partia Demokratyczna - prawicowa partia polityczna w Czechach


SJP.pl


opec

skrót od: Organization of the Petroleum Exporting Countries - Organizacja Krajów Eksportujących Ropę Naftową


SJP.pl


opęczniały

rzadko: taki, który opęczniał, napęczniał; napęczniały


SJP.pl


opęcznieć

powiększyć się na skutek wypełnienia czymś; napęcznieć


SJP.pl


opędzić

1. odgonić owady, natrętów;
2. zaspokoić pilne potrzeby, wydatki


SJP.pl


opędzlować

potocznie:
1. zjeść dużo i łapczywie; wsunąć, wtranżolić, spałaszować, wpałaszować, wszamać;
2. sprzedać coś, pozbyć się czegoś, często w sposób nielegalny; opchnąć, opylić, spylić;
3. okraść coś lub kogoś;
4. w medycynie: pokryć coś płynem rozprowadzanym za pomocą pędzla; wypędzlować


SJP.pl


opędzlowywać

1. potocznie: jeść dużo i łapczywie; wsuwać, wtranżalać, pałaszować, wtrajać, szamać;
2. sprzedawać coś, pozbywać się czegoś, często w sposób nielegalny; opychać, opylać, spylać;
3. okradać coś lub kogoś;
4. w medycynie: pokrywać coś płynem rozprowadzanym za pomocą pędzla


SJP.pl


opeel

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) gwara. żołnierska: obrona przeciwlotnicza

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ɔˈpɛːl, AS: opel

Wiktionary


opeer

pospolicie: ostre upomnienie, reprymenda; opierdol, opiernicz, opieprz, ochrzan


SJP.pl


opękać

czasownik

 (1.1) poznań. obywać się bez czegoś

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. opękanie n.

Wiktionary


opękanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|opękać.

Wiktionary

Powiązane:

 czas. opękać ndk.

Wiktionary


opel

samochód marki Opel


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy

 (1.1) mot. samochód marki Opel

Wiktionary

Opel Automobile GmbH – niemiecki producent samochodów osobowych, sportowych i dostawczych z siedzibą w Rüsselsheim am Main działający od 1862 roku. Należy do międzynarodowego koncernu Stellantis.

Wikipedia

Przykłady

składnia.

kolokacje.

synonimy.

antonimy.

hiperonimy.

 (1.1) auto, pojazd, samochód

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

frazeologia.

etymologia.

uwagi.

tłumaczenia.

* słowacki: (1.1) opel m.

źródła.

== opel (język słowacki.) ==

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik, rodzaj męski nieżywotny

 (1.1) mot. opel

odmiana.

przykłady.

Wiktionary

Synonimy:

antonimy.

hiperonimy.

 (1.1) auto, pojazd, samochód

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

frazeologia.

etymologia.

uwagi.

tłumaczenia.

* słowacki: (1.1) opel m.

źródła.

== opel (język słowacki.) ==

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik, rodzaj męski nieżywotny

 (1.1) mot. opel

odmiana.

przykłady.

składnia.

kolokacje.

synonimy.

Wiktionary


opelotka

środowiskowo: pododdział obrony przeciwlotniczej


SJP.pl


open

[czytaj: ołpen]
1. o zawodach sportowych: otwarte dla zawodników z różnych krajów lub bez ściśle określonego limitu wagi;
2. o bilecie, np. lotniczym: bez określonej daty powrotu


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) pot. otwarty, bez ograniczonej ilości wstępu

 (1.2) pot. lotn. otwarty, bez narzuconego terminu

Wiktionary

Open – szósty album studyjny angielskiego gitarzysty sceny Canterbury Steve’a Hillage’a, wydany w 1979 roku nakładem wytwórni płytowej Virgin Records.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Kupiłam karnet open i mogę chodzić na siłownię siedem dni w tygodniu.

 (1.2) Jeszcze nie wiem, kiedy będę wracać z Londynu, więc kupiłam bilet open.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈɔwpɛ̃n, AS: ou̯pẽn

Wiktionary


openoffice

darmowy pakiet aplikacji biurowych rozpowszechniany na licencji OpenSource


SJP.pl

Apache OpenOffice, AOO (dawniej OpenOffice.org, OOo; powszechnie znany jako OpenOffice, OO) – pakiet oprogramowania biurowego Open Source. W 2011 r. Oracle przekazała kod źródłowy pakietu biurowego OpenOffice.org i wszystkie inne materiały dot. pakietu do dyspozycji Apache Software Foundation. Od tej pory rozwijany jest pod nazwą Apache OpenOffice.

Wikipedia


opera

1. sceniczny dramat muzyczny składający się z partii wokalnych, instrumentalnych, baletowych, rzadziej także mówionych;
2. pot.
a) przedstawienie operowe;
b) miejsce jego odgrywania;
c) artyści je wykonujący;
3. żart. śmieszne zdarzenie


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) utwór muzyczny, przedstawienie z fabułą, przeznaczone dla orkiestry i śpiewaków, będących jednocześnie aktorami;

 (1.2) budynek przeznaczony do wystawiania oper (1.1);

Wiktionary

Opera (wł. opera < łac. opera „dzieło”, „utwór”, „praca”, „wysiłek”) – sceniczne dzieło muzyczne wokalno-instrumentalne, w którym muzyka współdziała z akcją dramatyczną (libretto). Istotą tego gatunku muzycznego jest synteza sztuk, czyli połączenie słowa, muzyki, plastyki, ruchu, gestu oraz gry aktorskiej. Podobnie jak balet, wywodzi się z włoskich renesansowych maskarad karnawałowych, które przerodziły się w widowiska dramatyczne. Opera składa się z aktów, które podzielone są na sceny.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Moją ulubioną operą jest „Wesele Figara” Mozarta.

 (1.2) Stałym punktem życia towarzyskiego Wiednia jest coroczny bal w operze.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈɔpɛra, AS: opera

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. operetka ż., operalnia ż.

 przym. operowy, przyoperowy, wokółoperowy, operetkowy

 przysł. operowo

Wiktionary


opéra-ballet

gatunek francuskiego teatru lirycznego, popularny w baroku


SJP.pl


operacja

1. zabieg chirurgiczny polegający na przecięciu skóry i tkanek, dotarciu do chorego narządu w celu przywrócenia mu prawidłowych czynności lub jego usunięcia;
2. zbrojna akcja o specjalnym charakterze; ogół działań bojowych prowadzonych dla osiągnięcia określonego celu;
3. w matematyce: zespół działań wykonanych na pewnym wyrażeniu


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) med. zabieg chirurgiczny;

 (1.2) działania skierowane na wykonanie określonego zadania

 (1.3) wojsk. ogół działań bojowych prowadzonych dla osiągnięcia określonego celu;

 (1.4) wojsk. zbrojna akcja o charakterze specjalnym

Wiktionary

  • operacja (medycyna)
  • operacja wojskowa
  • operacja algebraiczna
  • operacja (logika)
  • operacja (nauka)
  • operacja ratunkowa
  • operacja specjalna
  • operacja (pożarnictwo)
  • operacja poszukiwawcza
  • operacja porządkowa
  • operacja połączona
  • operacja (technologia)
  • operacja (finanse)
  • operacje strukturalne

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) To była bardzo skomplikowana i poważna operacja wszczepienia panewki biodrowej.

 (1.1) Agnieszka zrobiła sobie drogą operację oczu.

 (1.3) Operacje militarne należą do działań wojennych, natomiast stabilizacyjne wspierają pokój.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌɔpɛˈrat͡sʲja, AS: operacʹi ̯a

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. operator m., operatorka ż., operowanie n., operat m., operacyjność ż.

 czas. operować ndk., zoperować dk.

 przym. operacyjny, przedoperacyjny

 przysł. operacyjnie

Wiktionary


operacjonalizacja

w metodzie naukowej: doprowadzanie wskaźników i zmiennych do postaci dającej się precyzyjnie wyrazić


SJP.pl


Operacjonalizacja problemu badawczego jest najobszerniejszym etapem przygotowania badań.

Obejmuje ona następujące kroki:

  • rozstrzygnięcia dotyczące pojęć i ich zdefiniowania
  • dobór i zdefiniowanie wskaźników i zmiennych
  • wskazanie zbiorowości, w której będą realizowane badania i dokonanie w niej zwiadu terenowego
  • decyzja co do wykorzystywanych metod i technik badawczych i wybór bazy źródłowej
  • decyzja co do zasady analizy uzyskanego materiału empirycznego

Wikipedia


operacjonalizować

opracowywać procedurę, technologię lub algorytm do rozwiązania jakiegoś problemu


SJP.pl


operacjonistyczny

operacjonalizm, operacjonizm


SJP.pl

Patrz:

operacjonalizm, operacjonizm

operacjonizm

kierunek w filozofii i metodologii nauk, według którego terminy i pojęcia naukowe mają sens jedynie wówczas, gdy można je zdefiniować przez podanie opisu testujących je operacji


SJP.pl

Operacjonizm – ruch w filozofii nauki, którego tezy zostały sformułowane i były bronione przez Bridgmana.

Definicje operacyjne były używane już przez Newtona w jego Principiach i zalecane przez Lorda Kelvina. Mimo to właściwy operacjonizm wyrósł, dopiero gdy tworzyła się teoria względności i mechanika kwantowa – na gruncie tego, co było traktowane jako praktyka i poglądy fizyków. Podobnie jak pozytywizm logiczny, operacjonizm kładł nacisk na ścisły związek z eksperymentem jako rzeczą konieczną do obiektywnych rozważań. Mimo to skupia się raczej na pojęciach niż na zdaniach. Szuka dla nich zabezpieczenia przed bezsensownością, definiowaniując je wyłącznie przez precyzyjnie zdefiniowane operacje eksperymentalne.

Wikipedia


operacyjka

zdrobnienie od: operacja


SJP.pl


operacyjnie

przysłówek

 (1.1) dzięki operacji, drogą operacyjną, z zastosowaniem operacji

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. operatorka ż., operacja ż., operowanie n., operator m., operacyjność ż.

 czas. operować ndk.

 przym. operacyjny

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) chirurgicznie

Wiktionary


operacyjność

1. możliwość funkcjonowania, sprawność działania;
2. możliwość poddania się operacji chirurgicznej


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) odprzym. cecha tego, co jest operacyjne

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. operacja ż., operator m.

 przym. operacyjny

 przysł. operacyjnie

 czas. operować

Wiktionary


operacyjny

związany z operacją


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) związany z zabiegiem chirurgicznym, używany przy operacjach

 (1.2) związany z wykonaniem określonych zadań

 (1.3) wojsk. związany z określonymi działaniami wojskowymi

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Panie doktorze, na stole operacyjnym leży pacjent w stanie ciężkim, proszę natychmiast przerwać obchód!

 (1.3) W związku z tym postawiono przed oddziałami operacyjnymi wywiadu wojskowego zadanie sformułowania koncepcji utrzymania bezpiecznej łączności między centralą a agenturą działającą w krajach zachodnich.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌɔpɛraˈt͡sɨjnɨ, AS: operacyi ̯ny

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. operacja ż., operowanie n., operator m., operatorka ż., operatywka ż., operacyjność ż.

 czas. operować, zoperować

 przysł. operacyjnie

Wiktionary


operacz

nazwisko


SJP.pl


operand

1. liczba, dane itp., na których dokonuje się operacji;
2. w informatyce: adres w instrukcji komputerowej, na którym ma zostać przeprowadzona operacja


SJP.pl

Operand – w matematyce argument operatora, tj. funkcji danej przestrzeni w siebie (tzw. endomorfizm). Przykładowo dla działania dodawania +, będącego operatorem w ustalonym ciele (np. liczb rzeczywistych) postaci

3+6=9

Wikipedia


operat

pisemny raport o stanie zagospodarowania lasu


SJP.pl

Operat – pisemne opracowanie danego zagadnienia technicznego.

Przykładowe operaty
  • ewidencyjny
  • geodezyjny
  • gleboznawczej klasyfikacji gruntów
  • gospodarki odpadami
  • hydrologiczny
  • kolaudacyjny
  • leśny
  • losowania
  • rybacki
  • szacunkowy (określający wartość nieruchomości)
  • środowiskowy
  • techniczny
  • wodnoprawny
  • zimowego utrzymania dróg
  • przeciwpożarowy

Wikipedia


operator

1. autor zdjęć do filmu;
2. specjalista obsługujący jakąś maszynę lub urządzenie;
3. chirurg przeprowadzający operację


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) film. autor zdjęć do filmu

 (1.2) człowiek obsługujący maszynę lub urządzenie

 (1.3) telekom. przedsiębiorstwo świadczące usługi telekomunikacyjne

 (1.4) med. chirurg przeprowadzający operację

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (2.1) mat. funkcja; najczęściej określenie funkcji przekształcającej funkcję w funkcję

 (2.2) biol. jeden z genów wchodzących w skład operonu, regulujący aktywność jego struktury;

Wiktionary

Operator może odnosić się do (w kolejności alfabetycznej):

  • operator filmowy
  • operator kamery
  • operator – osoba obsługująca maszynę
  • operator telekomunikacyjny
  • operator wirtualny
  • Operator – singel promujący album Backstreet Dreams zespołu Blue System

Wikipedia

Przykłady

 (1.2) Mój wujek jest operatorem żurawia budowlanego.

 (1.3) Nie jestem zadowolony z usług mojego operatora, bo przez ostatni miesiąc dwa razy podnieśli ceny.

 (2.1) Całka nieoznaczona jest operatorem, gdyż jej argumentem i wynikiem jest funkcja.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌɔpɛˈratɔr, AS: operator

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. operacja ż., operatornia ż., operant m., operatywka ż., operatywność ż.

:: fż. operatorka ż.

 czas. operować, zoperować

 przym. operatorski, operatorowy, operacyjny, operatywny

 przysł. operatywnie, operacyjnie

Wiktionary

Synonimy:

 (1.4) chirurg

Wiktionary


operatorka

1. autorka zdjęć do filmu;
2. specjalistka obsługująca jakąś maszynę lub urządzenie;
3. kobieta przeprowadzająca operację chirurgiczną


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) film. autorka zdjęć do filmu

 (1.2) kobieta obsługująca maszynę lub urządzenie

 (1.3) med. kobieta chirurg przeprowadzająca operację

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Łódzcy śledczy, którzy przejęli sprawę Blidy od prokuratorów z Gliwic, twierdzą, że film nie ma istotnej wartości dowodowej w ustalaniu przebiegu zdarzenia. Rzeczywiście niewiele widać, bo operatorka kamery stała za płotem posesji.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. operacja ż., operatornia ż., operant m., operatywka ż., operatywność ż.

:: fm. operator mos.

 czas. operować ndk., zoperować dk.

 przym. operatorski, operatorowy, operacyjny, operatywny

 przysł. operatywnie, operacyjnie

Wiktionary


operatornia

pomieszczenie, w którym znajdują się urządzenia do projekcji filmów


SJP.pl


operatorstwo

zajęcie operatora filmowego


SJP.pl


operatywka

krótka narada na temat bieżących spraw


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) pot. krótka odprawa dla pracowników

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Szef mówił na operatywce, że podniosą stawki.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. operator mrz., operatorka ż., operatywność ż.

 przym. operatywny, operacyjny

 przysł. operatywnie

Wiktionary


operatywniej

stopień wyższy od przysłówka: operatywnie


SJP.pl


operatywniejszy

stopień wyższy od przymiotnika: operatywny


SJP.pl


operatywność

działanie skuteczne, sprawne i energiczne


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) odprzym. cecha tego, co jest operatywne; cecha tych, którzy są operatywni

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. operatorka ż., operator m., operatywka ż.

 przym. operatywny

 przysł. operatywnie

Wiktionary


operatywny

taki, który działa skutecznie, sprawnie, energicznie i efektywnie; wydajny, produktywny


SJP.pl


operetka

1. muzyczny utwór sceniczny z komediową akcją i lekką muzyką;
2. instytucja wystawiająca takie przedstawienia;
3. zespół ludzi w niej zatrudnionych


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) muz. sceniczny utwór muzyczny podobny do opery, lecz o komediowym charakterze

 (1.2) miejsce wystawiania operetki (1.1)

Wiktionary

Operetka (wł. operetta) – sceniczny utwór muzyczny z dialogami mówionymi, zbliżony do opery, charakteryzujący się lekką, melodyjną muzyką i komediową akcją.

Operetka jako gatunek spokrewniona jest z wodewilem, singspielem oraz z operą komiczną.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Operetka czy balet są bardziej autoteliczne niż literatura społecznie zaangażowana.

Wiktionary

Powiązane:

 przym. operetkowy, operowy

 rzecz. opera ż.

Wiktionary


operetkowy

1. dotyczący operetki;
2. przypominający operetkę; niepoważny, komiczny lub groteskowy


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z operetką, dotyczący operetki

przymiotnik jakościowy

 (2.1) mający cechy operetki: groteskowość, komizm, brak powagi

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. operetka ż., opera ż.

 przym. operowy

Wiktionary


operka

potocznie: młoda kobieta, najczęściej cudzoziemka, zatrudniona do opieki nad dzieckiem i drobnych prac domowych; au-pair, au pair


SJP.pl


operlać

poetycko:
1. pokrywać perłami lub czymś podobnym do pereł;
2. operlać się - operlać samego siebie


SJP.pl


operoman

miłośnik sztuki operowej


SJP.pl


operomanka

miłośniczka sztuki operowej


SJP.pl


operon

jednostka regulacji aktywności genów, zespół genów strukturalnych biorących udział w regulacji powstających komórek prokariotycznych


SJP.pl

  • operon – pojęcie biologiczne
  • Operon – wydawnictwo

Wikipedia


operować

przeprowadzać, przeprowadzić zabieg chirurgiczny


SJP.pl

czasownik przechodni niedokonany (dk. zoperować)

 (1.1) med. przeprowadzać operację chirurgiczną

czasownik przechodni niedokonany (dk. brak)

 (2.1) posługiwać się czymś

czasownik nieprzechodni niedokonany (dk. brak)

 (3.1) działać w jakimś miejscu, na jakimś terenie

 (3.2) finans. dokonywać transakcji finansowych

 (3.3) wojsk. przeprowadzać akcję bojową

 (3.4) o słońcu: grzać, oświetlać jakieś miejsce

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Kloss zapytał o doktora Kowalskiego. Wacław wyjaśnił, że właśnie operuje, i natychmiast udzielił dodatkowych informacji.

 (2.1) Cichym, dobitnym głosem, operując faktami i statystyką, rzeczowo udzielił informacji.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌɔpɛˈrɔvat͡ɕ, AS: operovać

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. operacja ż., operacyjka ż., operatornia ż., operator m., operatorka ż., kooperacja ż., operacyjność ż., operowanie n.

 czas. kooperować ndk., zoperować dk.

 przym. operacyjny, bezoperacyjny, międzyoperacyjny, operatorowy, operatorski, pooperacyjny

 przysł. operacyjnie

Wiktionary


operowalny

możliwy do zoperowania


SJP.pl


operowanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|operować.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌɔpɛrɔˈvãɲɛ, AS: operovãńe

Wiktionary

Powiązane:

 czas. operować

 rzecz. operacja ż.

 przym. operacyjny

 przysł. operacyjnie

Wiktionary


operowy

przymiotnik od: opera


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z operą, dotyczący opery

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Informację tę znalazłam w przewodniku operowym sprzed kilku lat.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. opera ż., operetka ż.

 przym. operetkowy, przyoperowy

 przysł. operowo, operetkowo

Wiktionary


operzysta

dawniej: śpiewak operowy


SJP.pl


opętać

uzyskać nad kimś władzę, przejmując kontrolę nad jego umysłem, uczuciami, doprowadzając go do zachowań przypominających szaleństwo


SJP.pl

czasownik dokonany (ndk. opętywać)

 (1.1) uzależnić kogoś, coś od siebie

 (1.2) o uczuciach: ogarnąć kogoś

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ɔˈpɛ̃ntat͡ɕ, AS: opntać

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. pętla ż., opętana ż., opętany mos., opętanie n., opętywanie n.

 czas. opętywać ndk., pętać ndk.

 przym. opętany

Wiktionary


opętana

uzyskać nad kimś władzę, przejmując kontrolę nad jego umysłem, uczuciami, doprowadzając go do zachowań przypominających szaleństwo


SJP.pl

Opętana (ang. Possessed) – amerykański film z 1947 roku w reżyserii Curtisa Bernhardta.

Wikipedia


opętanie

1. stan obłąkania, psychozy, paranoi; obłęd;
2. dawniej: stan osoby owładniętej przez siły nieczyste, nawiedzonej przez diabła


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) uzależnienie kogoś od siebie w sensie negatywnym

 (1.2) ogarnięcie kogoś, zmieniając jego uczucia i wpływając na jego postępowanie

 (1.3) rel. stan bycia owładniętym przez demona;

Wiktionary

Opętanie – stan umysłu, w którym poszczególny człowiek (indywiduum) odczuwa, że znajduje się pod wpływem zewnętrznej, niefizycznej, najczęściej osobowej siły, lub zachowuje się w sposób sugerujący taki stan osobom trzecim. Według wielu religii oraz wierzeń ludowych opętanie może być formą zawładnięcia ciałem przez duchy lub demony.

Wikipedia

Przykłady

 (1.3) Kapłan zapytany między innymi o częstotliwość występowania opętań ekspiacyjnych, zwraca uwagę na zaskakująco dużą skalę tego zjawiska.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. pętla ż., opętana ż., opętany mos.

 czas. opętać dk., opętywać ndk.

 przym. opętany

Wiktionary


opętaniec

1. człowiek ogarnięty jakąś pasją; zapaleniec;
2. człowiek opętany przez diabła


SJP.pl


opętany

szalony, gwałtowny, nieopanowany, obłędny


SJP.pl

przymiotnik jakościowy

 (1.1) o człowieku: taki, który zachowuje się nieobliczalnie

 (1.2) o zjawiskach, uczuciach itp.: szalony, gwałtowny

 (2.2) rel. osoba, której ciałem zawładnął zły duch

forma czasownika.

 (3.1) imiesłów przymiotnikowy od: opętać

Wiktionary

Opętany (oryg. ukr. Юродивий, Jurodywyj) – niedokończony poemat Tarasa Szewczenki z 1857.

Wikipedia

Przykłady

 (2.2) Dla opętanych jedynym ratunkiem jest egzorcyzm.

 (3.1) Ludzie opętani przez hazard odczuwają tylko dwa rodzaje emocji – radość i złość.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌɔpɛ̃nˈtãnɨ, AS: opẽntãny

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. opętanie n., opętywanie n.

:: fż. opętana ż.

 czas. opętać dk., opętywać ndk.

Wiktionary


opętnik

oprawa otworu w pokładzie, przez który przechodzi maszt


SJP.pl

Wikipedia


opętywać

czasownik niedokonany (dk. opętać)

 (1.1) niedokonany od|opętać.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌɔpɛ̃nˈtɨvat͡ɕ, AS: opẽntyvać

Wiktionary

Powiązane:

 czas. opętać dk.

 rzecz. opętany m., opętanie n., opętywanie n.

:: fż. opętana

 przym. opętany

Wiktionary


opełzać

rzadko:
1. blaknąć, płowieć;
2. pełzając, otaczać, pokrywać


SJP.pl


opiąć

1. ściśle przylegać, być obcisłym, trochę za ciasnym;
2. otoczyć, okryć czymś ściśle przylegającym


SJP.pl

czasownik przechodni dokonany (ndk. opinać)

 (1.1) ściśle do czegoś przylgnąć

 (1.2) okryć czym przywierającym

czasownik zwrotny dokonany opiąć się (ndk. opinać się)

 (2.1) ciasno przylgnąć

przysłówek

 (3.1) stpol. znów

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Sukienka opięła mnie aż za mocno.

 (3.1) I opiąć powiedział Pan Bog: Nie jest dobrze być człowieku samemu, uczyńmy jemu wspomożenie podobne k niemu.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈɔpʲjɔ̇̃ɲt͡ɕ, AS: opʹi ̯o̊̃ńć

Wiktionary

Powiązane:

 czas. opiąć się, opinać

 przym. opięty

Wiktionary


opiankować

uszczelnić pianką montażową


SJP.pl


opiat

1. środek zawierający opium lub jego pochodne (morfinę, heroinę);
2. narkotyk robiony z opioidu - substancji występującej w maku


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) farm. psychoaktywny alkaloid opium (np. morfina i kodeina);

Wiktionary

Opiaty – substancje psychoaktywne pochodzące z opium. Najważniejsze z nich to morfina, kodeina, tebaina, narkotyna i papaweryna. Są to naturalne alkaloidy otrzymywane z soku mlecznego uzyskiwanego z niedojrzałych makówek. Z opiatów mogą być następnie otrzymywane chemicznie dalsze ich pochodne posiadające również aktywność farmakologiczną.

Termin ten często błędnie jest używany w odniesieniu do substancji leczniczych oddziałujących na receptory opioidowe, czyli opioidów.

Wikipedia


opiatowiec

osoba uzależniona od opiatu - narkotyku z opioidu


SJP.pl


opić

1. pijąc alkohol, uczcić jakieś wydarzenie; oblać;
2. opić się - wypić za dużo; upić się


SJP.pl


opiec

upiec coś, obsmażając dookoła


SJP.pl

przysłówek

 (1.1) stpol. znowu

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈɔpʲjɛ̇̃ɲt͡ɕ, AS: opʹi ̯ė̃ńć

Wiktionary


opieka

dawanie oparcia, wsparcia, zaspokajanie potrzeb


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) dbanie o kogoś lub coś;

 (1.2) praw. nadzór prawny nad osobą małoletnią

 (1.3) pot. opieka społeczna

forma czasownika.

 (2.1) 3. os. lp., ter., oznajm. od opiekać

Wiktionary

Opieka – dawanie oparcia, wsparcia, zaspokajanie potrzeb (właściwości ludzkich, będących potrzebą), których jednostka nie umie, nie może lub nie jest w stanie samodzielnie zaspokoić, żeby zachować równowagę biologiczną i psychiczną, przeżyć, zachować zdrowie, jakość życia, zapewnić prawidłowy rozwój (doprowadzić jednostkę do dojrzałości) i ciągłość gatunku.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Małe dzieci bardzo potrzebują opieki.

 (1.2) Po rozwodzie sąd przyznał Frankowi opiekę nad dziećmi.

 (1.3) Franek chodzi co miesiąc do opieki po zasiłek.

 (2.1) Franek opieka kiełbaski i bakłażany na grillu.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ɔˈpʲjɛka, AS: opʹi ̯eka

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. opiekun mos., opiekunka ż., opiekuńczość ż., nadopiekuńczość ż., opiekuństwo n., opiekowanie n., zaopiekowanie n., podopieczny m., podopieczna ż.

 czas. opiekować się ndk., zaopiekować się dk.

 przym. opiekuńczy, nadopiekuńczy

 przysł. opiekuńczo, nadopiekuńczo

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) ochrona, dbanie, dbałość

 (1.2) kuratela, piecza

Wiktionary


opiekać

czasownik przechodni niedokonany

 (1.1) powodować zarumienienie z wierzchu, poprzez pieczenie

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. piec mrz.

 czas. piec

Wiktionary


opiekacz

urządzenie do opiekania pieczywa i robienia grzanek; toster


SJP.pl

  • minipiekarnik
  • tostownica – urządzenie kuchenne do opiekania kanapek (sandwiczów)
  • toster – urządzenie kuchenne do wypiekania obustronnego chleba, do robienia tostów (grzanek)

Wikipedia


opiekun

osoba, która się kimś lub czymś opiekuje; kurator


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) osoba, która się kimś lub czymś opiekuje

 (1.2) praw. urz. osoba sprawująca z ramienia sądu opiekę nad dzieckiem

 (1.3) pracownik ogrodu zoologicznego zajmujący się zwierzętami

Wiktionary

Opiekun (opiekun prawny) – osoba powołana do ochrony interesów osobistych i majątkowych innej osoby, gdy ta takiej opieki potrzebuje (małoletni, osoba całkowicie ubezwłasnowolniona). Opiekun powinien zadbać o potrzeby życiowe osoby oddanej mu pod opiekę, powinien dbać także o jej majątek. Opiekun jest również przedstawicielem ustawowym swojego podopiecznego, czyli może dokonywać czynności prawnych w jego imieniu.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Niech żyje wiecznie pan nasz, Ramzes XIII, opiekun uciśnionych!

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ɔˈpʲjɛkũn, AS: opʹi ̯ekũn

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. opieka ż., opiekuńczość ż., podopieczny m., podopieczna ż.

:: fż. opiekunka ż.

 czas. opiekować się ndk.

 przym. opiekuńczy

Wiktionary

Synonimy:

 obrońca

Wiktionary


opiekuńczość

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) cecha tego, co opiekuńcze; cecha tych, którzy są opiekuńczy

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Opiekuńczość państwa okresu międzywojennego dotyczyła kontroli nierówności społecznych i empirycznego rozstrzygania napięć.

 (1.1) Mężczyzna – mówię o prawdziwych mężczyznach, a nie o zapitych bydlakach – nastawiony winien być, i to też jest atawizm, na ochronę kobiety, na opiekuńczość. Opiekuńczość kobiety wyraża się w dyktowaniu: ona wie lepiej, co dla jej chłopa jest dobre, co powinien jeść, jak się ubierać, nawet co czytać, modeluje go na swój sposób.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. opieka ż., opiekun m., opiekunka ż., opiekuństwo n., opiekowanie n., zaopiekowanie n., nadopiekuńczość ż., podopieczny m., podopieczna ż.

 czas. opiekować się ndk., zaopiekować się dk.

 przym. opiekuńczy, nadopiekuńczy

 przysł. opiekuńczo, nadopiekuńczo

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) troskliwość, dbałość

Wiktionary


opiekuńczy

przymiotnik

 (1.1) sprawujący opiekę

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. opieka ż., opiekun mos., opiekunka ż., opiekuńczość ż.

 czas. opiekować się

 przysł. opiekuńczo

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) dbały, troskliwy

Wiktionary


opiekunka

kobieta, która się kimś lub czymś opiekuje; kuratorka


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) kobieta lub dziewczyna, która czymś, kimś opiekuje się

Wiktionary

  • niania
  • Opiekunka – amerykański horror z 1990 roku
  • Opiekunka – amerykański thriller z 1995 roku
  • Opiekunka – amerykańska komedia z 1999 roku

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Ponad połowa polskich rodziców musi zostawiać swoje dziecko z opiekunką.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. opieka ż., opiekun mos., opiekuńczość ż.

 czas. opiekować się

 przym. opiekuńczy

Wiktionary


opiekły

upiec coś, obsmażając dookoła


SJP.pl


opiela

nazwisko


SJP.pl


opielać

czasownik

 (1.1) oczyszczać z chwastów

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ɔˈpʲjɛlat͡ɕ, AS: opʹi ̯elać

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. pielenie n., opielanie n., opielenie n.

 czas. pleć ndk., pielić ndk., opielić dk.

Wiktionary


opielacz

narzędzie ogrodnicze slużące do usuwania chwastów i spulchniania gleby


SJP.pl


opielanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|opielać.

Wiktionary

Powiązane:

 czas. pielić, opielać ndk.

Wiktionary


opielanka

wieś w Polsce


SJP.pl

Opielanka – wieś w Polsce położona w województwie kujawsko-pomorskim, w powiecie radziejowskim, w gminie Topólka. Opielanka należy do sołectwa Głuszynek.

W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa włocławskiego.

Wikipedia


opielić

oczyścić przeznaczoną pod uprawy ziemię z trawy, koniczyny i chwastów, przygotować tę ziemię do uprawy; opleć (rzadziej)


SJP.pl


opieniek

jadalny grzyb z klasy pieczarniaków, pasożyt tworzący kępy na pniakach i korzeniach drzew, głównie iglastych; opieńka, podpieniek, podpieńka


SJP.pl


opieńka

jadalny grzyb z klasy pieczarniaków, pasożyt tworzący kępy na pniakach i korzeniach drzew, głównie iglastych; opieniek, podpieniek, podpieńka


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) mikol. nazwa systematyczna|Armillaria|ref=tak., rodzaj grzybów z rodziny obrzękowcowatych;

Wiktionary

Armillaria (Fr.) Staude (opieńka) – rodzaj grzybów z rodziny obrzękowcowatych (Physalacriaceae).

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Opieńka jest największym organizmem na ziemi. Może pokrywać ogromne obszary i żyć nawet do 1500 lat.

Wiktionary


opieńkowy

opieniek, opieńka


SJP.pl

Patrz:

opieniek, opieńka

opieprz

pospolicie: ostre upomnienie, reprymenda; opierdol, opiernicz, opeer, ochrzan


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) posp. ostre zwymyślanie kogoś

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. opieprzanie n., opieprzenie n.

 czas. opieprzać ndk., opieprzyć dk.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) bura, ochrzan, połajanka, nagana, reprymenda, opieprzanie, opieprzenie

Wiktionary


opieprzać

1. wulgarnie: ganić, krytykować;
2. opieprzać się - lenić się, zaniedbywać obowiązki, nic nie robić


SJP.pl

czasownik

 (1.1) pot. przyprawiać pieprzem

 (1.2) pot. wulg. skrzyczeć, zwymyślać, besztać

czasownik zwrotny opieprzać się

 (2.1) pot. wulg. obijać się, lenić się

Wiktionary

Przykłady

 (1.2) Nie wiedzieli, w jaki sposób mnie traktować: czy z dystansem, czy po prostu mnie opieprzać, kiedy coś źle robię.

 (2.1) Jak perfekcyjnie opieprzać się w pracy

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. opieprzanie n., opieprzenie n., pieprz m., pieprzenie n., opieprz mrz.

 czas. opieprzyć dk., pieprzyć ndk.

 przym. pieprznięty

Wiktionary


opieprzyć

1. obsypać, przyprawić pieprzem; popieprzyć;
2. potocznie: skarcić, zganić kogoś; opierniczyć, ochrzanić, zbesztać, opierwiastkować


SJP.pl

czasownik przechodni dokonany (ndk. opieprzać)

 (1.1) wulg. zob. opieprzać.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. opieprzenie n., opieprzanie n., opieprz mrz.

 czas. pieprzyć, opieprzać ndk.

 przym. pieprznięty

Wiktionary


opierać

1. podpierać
2. uzasadniać coś czymś
3. prać ubranie
4. opierać się:
a) wspierać się na czymś
b) traktować coś za podstawę
c) uzyskiwać pomoc
d) stawiać opór
e) rzadko: docierać dokądś
f) być zbudowanym na podporach
g) prać sobie ubranie


SJP.pl

czasownik przechodni niedokonany (dk. oprać)

 (1.1) prać komuś ubrania, bieliznę

 (1.2) przystawiać coś do czegoś, przysuwać tak, aby dotykało czegoś, np. aby się nie przewróciło, podtrzymywać, wspierać

 (1.3) przen. brać coś za podstawę, uzasadniać coś czymś

czasownik zwrotny niedokonany opierać się (dk. oprzeć się)

 (2.1) spocząć całym ciężarem na jakiejś podporze lub oparciu

 (2.2) przen. mieć podstawę lub uzasadnienie w czymś

 (2.3) przeciwstawiać się, stawiać opór

czasownik zwrotny niedokonany opierać się (dk. oprać się)

 (3.1) prać sobie ubrania

Wiktionary

Przykłady

 (2.1) Ta budowla opiera się na solidnych fundamentach.

 (2.1) Opierał się o ścianę i patrzył w dół.

 (2.2) Moja strategia życiowa opiera się na założeniach filozoficznych.

 (2.3) Obrońcy ogromnej twierdzy znajdującej się na szczycie góry długo opierali się atakom wrogów.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ɔˈpʲjɛrat͡ɕ, AS: opʹi ̯erać

Wiktionary

Powiązane:

 (1.1) (3.1)

 rzecz. pranie n., opierunek m., pracz m., praczka ż.

 czas. oprać, uprać, wyprać, doprać, dopierać, sprać, spierać

 przym. pralniczy

 (1.2-3) (2.1-2)

 rzecz. opór m., oparcie

 czas. oprzeć, przeć, podeprzeć, podpierać

 przym. oporowy

Wiktionary


opieranie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|opierać.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌɔpʲjɛˈrãɲɛ, AS: opʹi ̯erãńe

Wiktionary

Powiązane:

 czas. opierać

 rzecz. opornik mrz., pranie n., oparcie n., opora ż.

Wiktionary


opierdal

wulgarnie: ostre upomnienie, reprymenda; opierdol, opiernicz, opierdziel, opeer, ochrzan


SJP.pl


opierdalać

opierdzielać; wulgarnie:
1. karcić, ganić kogoś; opieprzać, opierniczać, ochrzaniać;
2. jeść; wpieprzać, wtranżalać;
3. sprzedawać;
4. okradać, obrabowywać;
5. ścinać, skracać włosy


SJP.pl

czasownik przechodni niedokonany

 (1.1) wulg. besztać

 (1.2) wulg. czyścić, opróżniać

 (1.3) wulg. rzad. okradać

 (1.4) wulg. zjadać

 (1.5) wulg. strzyc

czasownik zwrotny niedokonany opierdalać się

 (2.1) wulg. leniuchować, wymigiwać się od pracy

 (2.2) wulg. ostrzyc się

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Mama przez pół godziny opierdalała mnie za bałagan w pokoju.

 (1.2) Karol zawsze opierdalał talerz ziemniaków w pięć minut, a dziś coś mu wyraźnie nie podchodziło.

 (1.3) Ktoś mi opierdolił piwnicę.

 (1.4) Opierdoliłem całą bułę z makiem.

 (1.5) Kaśka opierdoliła mnie na krótko.

 (2.1) Mam lenia i opierdalam się dziś od rana do wieczora.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌɔpʲjɛrˈdalat͡ɕ, AS: opʹi ̯erdalać

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. opierdalanie n., pierdoła m.

 czas. zapierdalać, pierdolić ndk.

 przym. pierdolony

Wiktionary

Synonimy:

 opieprzać

 (1.1) ochrzaniać

 (1.2) opędzlować

 (2.1) obijać się

Wiktionary


opierdalanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) wulg. besztanie, strofowanie

 (1.2) wulg. czyszczenie, opróżnianie

 (1.3) wulg. rzad. okradanie

 (1.4) wulg. zjadanie

 (1.5) wulg. strzyżenie

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌɔpʲjɛrdaˈlãɲɛ, AS: opʹi ̯erdalãńe

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. opierdolenie n., pierdoła mos./ż.

 czas. zapierdalać, pierdolić, opierdalać ndk., opierdolić dk.

Wiktionary


opierdol

wulgarnie: ostre upomnienie, reprymenda; opieprz, opiernicz, opeer, ochrzan


SJP.pl


opierdolenie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|opierdolić.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌɔpʲjɛrdɔˈlɛ̃ɲɛ, AS: opʹi ̯erdolńe

Wiktionary

Powiązane:

 czas. opierdolić

 rzecz. pierdoła ż./mos.

Wiktionary


opierdolić

opierdzielić; wulgarnie:
1. skarcić, zganić kogoś; opieprzyć, opierniczyć, ochrzanić;
2. zjeść; wpieprzyć, wtranżolić;
3. sprzedać;
4. okraść, obrabować;
5. ściąć, skrócić włosy


SJP.pl

czasownik przechodni dokonany (ndk. opierdalać)

 (1.1) dokonany od|opierdalać.

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Marek wstał z biurka i opierdolił sekretarkę, która dopiero teraz przyniosła kawę i kanapki.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌɔpʲjɛrˈdɔlʲit͡ɕ, AS: opʹi ̯erdolʹić

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. opierdolenie n., pierdoła ż./mos.

Wiktionary


opierdziel

opierdolić; nieco wulgarnie:
1. skarcić, zganić kogoś; opieprzyć, opierniczyć, ochrzanić;
2. zjeść; wpieprzyć, wtranżolić;
3. sprzedać;
4. okraść, obrabować;
5. ściąć, skrócić włosy


SJP.pl


opierdzielać

opierdalać; nieco wulgarnie:
1. karcić, ganić kogoś; opieprzać, opierniczać, ochrzaniać;
2. jeść; wpieprzać, wtranżalać;
3. sprzedawać;
4. okradać, obrabowywać;
5. ścinać, skracać włosy


SJP.pl


opierdzielanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|opierdzielać.

Wiktionary

Powiązane:

 czas. opierdzielać ndk.

Wiktionary


opierdzielić

opierdolić; nieco wulgarnie:
1. skarcić, zganić kogoś; opieprzyć, opierniczyć, ochrzanić;
2. zjeść; wpieprzyć, wtranżolić;
3. sprzedać;
4. okraść, obrabować;
5. ściąć, skrócić włosy


SJP.pl


opierniczyć

potocznie: skarcić, zganić, zwymyślać kogoś; ochrzanić, opieprzyć, zbesztać, opierwiastkować


SJP.pl


opierścienić

otoczyć tak jak pierścieniem


SJP.pl


opierunek

1. przestarzale: pranie czyjejś odzieży i bielizny; opieranie;
2. wikt i opierunek - ogół oferowanych środków materialnych niezbędnych do życia


SJP.pl


opierwiastkować

potocznie: skarcić, zganić, zwymyślać kogoś; ochrzanić, opierniczyć, opieprzyć, zbesztać


SJP.pl


opierzać

opierzać się - pokrywać się pierzem


SJP.pl


opierzchać

o skórze: stawać się szorstkim, twardym, chropowatym


SJP.pl


opierzchnąć

o skórze: stać się suchym, szorstkim, popękanym, wskutek choroby lub czynników atmosferycznych


SJP.pl


opierzchnięty

o skórze: suchy, szorstki, popękany, wskutek choroby lub czynników atmosferycznych; opierzchły


SJP.pl


opierzchły

o skórze: suchy, szorstki, popękany, wskutek choroby lub czynników atmosferycznych; opierzchnięty


SJP.pl


opierzenie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|opierzyć.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌɔpʲjɛˈʒɛ̃ɲɛ, AS: opʹi ̯ežńe

Wiktionary

Powiązane:

 czas. opierzyć, opierzać

 rzecz. opierzanie n., pierze n., upierzenie n., pióro n.

 ims. opierzony

 przym. pierzasty

Wiktionary


opierzony

1. o ptakach: pokryty, porosły piórami;
2. o człowieku: świeżo, ledwie opierzony - taki, który dopiero co osiągnął dojrzałość


SJP.pl


opierzyć

opierzyć się - pokryć się pierzem


SJP.pl

czasownik przechodni dokonany

 (1.1) bud. oszalować

 (1.2) łow. odstrzelić ptakowi część piór

 (1.3) daw. pokryć pierzem

 (1.4) żart. wzbogacić się, osiągnąć status majętnego

Wiktionary

Przykłady

 (1.2) Hrabia trochę opierzył głuszca, ale ptaszysko uciekło.

 (1.3) Kilka opierzonych perliczek biegało obok studni.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. opierzenie n., pierze n.

 przym. pierzasty

Wiktionary


opiesin

2 miejscowości w Polsce:

  • Opiesin – wieś w woj. łódzkim, w pow. łęczyckim, w gminie Daszyna
  • Opiesin – wieś w woj. łódzkim, w pow. zduńskowolskim, w gminie Zduńska Wola

Wikipedia


opieszale

przysłówek sposobu

 (1.1) ociągając się ze zrobieniem czegoś

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Szybko, szybko, zwłoka może okazać się fatalna. Jeślibym działał opieszale, a wskutek mojej powolności sytuacja uległaby niekorzystnej zmianie, to kto wie, czy sam na siebie nie wydałbym wyroku?

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. opieszałość ż.

 przym. opieszały

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) ślamazarnie, niespiesznie

Wiktionary


opieszalec

człowiek powolny, flegmatyczny


SJP.pl


opieszalej

stopień wyższy od przysłówka: opieszale


SJP.pl


opieszalszy

stopień wyższy od przymiotnika: opieszały


SJP.pl


opieszałość

powolne wykonywanie pewnych czynności


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) ociąganie się z wykonaniem pracy, z terminowym wypełnieniem obowiązków

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Opieszałość w wykonywaniu obowiązków to główna wada Pawła jako pracownika – nigdy nie wykona żadnego zadania na czas!

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌɔpʲjɛˈʃawɔɕt͡ɕ, AS: opʹi ̯ešau̯ość

Wiktionary

Powiązane:

 przym. opieszały

 przysł. opieszale

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) apatyczność, flegmatyczność, gnuśność, maruderstwo, niemrawość, nieruchliwość, nieterminowość, ociężałość, ospałość, powolność, rozlazłość, ślamazarność; pot. rozmamłanie

Wiktionary


opieszały

powolny w wykonywaniu pewnych czynności


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) powolny w wykonywaniu pewnych czynności

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌɔpʲjɛˈʃawɨ, AS: opʹi ̯ešau̯y

Wiktionary

Powiązane:

 przysł. opieszale

 rzecz. opieszałość

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) niemrawy, ociężały, powolny, ślamazarny, bezczynny, książk. gnuśny, leniwy, niemrawy, nieruchliwy, niespieszny, ociężały, ospały, powolny, ślamazarny, ślimaczy, żółwi, nieprędki, nierychliwy, nieskory, nieśpieszny, żart. zwłoczny

Wiktionary


opieszczać

poetycko: obejmując, pieścić


SJP.pl


opiętek

opiętek dwuplamy, opiętek malinowiec - gatunki chrząszczy z rodziny bogatkowatych


SJP.pl


opięty

ściśle przylegający do ciała, uwydatniający kształty, nieco za ciasny


SJP.pl


opiewać

1. wychwalać, sławić, wywyższać kogoś lub coś
2. wynosić, zawierać jakąś kwotę


SJP.pl

czasownik

 (1.1) wychwalać, zachwycać się (najczęściej w utworze literackim, muzycznym)

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ɔˈpʲjɛvat͡ɕ, AS: opʹi ̯evać

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. opiewanie n., opiewacz mos.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) sławić, rozsławiać, wychwalać, gloryfikować, wysławiać, chwalić

Wiktionary


opiewacz

osoba rozsławiająca, wychwalająca kogoś albo coś


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) rzad. także. żart. osoba opiewająca

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. opiewanie n.

 czas. opiewać ndk.

Wiktionary


opiewanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|opiewać.

Wiktionary

Powiązane:

 czas. opiewać ndk.

 rzecz. opiewacz mos.

Wiktionary


opijać

świętować spożywając alkohol


SJP.pl


opijanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) spożywanie alkoholu z jakiejś szczególnej okazji

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌɔpʲiˈjä̃ɲɛ, AS: opʹii ̯ä̃ńe

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. opicie n., opilstwo n., opijus m., opilec m., opilca m., picie n., pijus mos.

 czas. opijać ndk., opić dk.

 przym. opilczy

Wiktionary


opijus

człowiek nadużywający alkoholu; alkoholik, bibosz, moczygęba, moczymorda, ochlajtus, ochlaptus, ochlapus, opilca, opilec, opój, pijaczek, pijaczyna, pijaczysko, pijak, pijanica, pijus


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) pot. pogard. osoba nałogowo pijąca alkohol w nadmiernych ilościach

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Nie wiem jak w Lubinie, ale niestety, takie zachowania są typowe dla naszego Lublina. Opijusy, bez praw jazdy, z zakazami.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. opicie n., opijanie n.

 czas. opić dk., opijać ndk.

 przym. opity

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) pijak; pot. chlor, gazownik, ochlaptus, ochlapus; pot. pogard. obszczymur, ochlaj, pijaczyna, pijanica, pijus; żart. moczymorda; pot. żart. oliwa; przest. opilca; przest. żart. moczygęba; środ. kizior

Wiktionary


opilca

człowiek nadużywający alkoholu; alkoholik, bibosz, moczygęba, moczymorda, ochlajtus, ochlaptus, ochlapus, opijus, opilec, opój, pijaczek, pijaczyna, pijaczysko, pijak, pijanica, pijus


SJP.pl


opilczy

opilec, opilca


SJP.pl

Patrz:

opilec, opilca

opilec

przestarzałe: człowiek nadużywający alkoholu; alkoholik, bibosz, moczygęba, moczymorda, ochlajtus, ochlaptus, ochlapus, opijus, opilca, opój, pijaczek, pijaczyna, pijaczysko, pijak, pijanica, pijus


SJP.pl


opilśń

grzybnia otaczająca ściśle korzeń rośliny wyższej


SJP.pl

Opilśń (ang. hyphal sheath) – wytwarzana przez grzyby gęsta, wojłokowata warstwa grzybni pokrywająca powierzchnię podłoża. Opilśń na korzeniach roślin tworzą np. grzyby biorące udział w ektomykoryzie. Opilśń często tworzą także grzyby pasożytnicze na powierzchniach porażonych roślin, np. mączniakowce wywołujące chorobę zwaną mączniakiem prawdziwym, czy Rhizoctonia solani (Thanatephorus cucumeris) na podstawach łodyg u ziemniaków porażonych przez rizoktoniozę ziemniaka.

Wikipedia


opilstwo

1. nałogowe upijanie się;
2. pijatyka; libacja; pijaństwo


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) med. psych. nałogowe picie alkoholu, upijanie się

 (1.2) pijatyka, libacja alkoholowa

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. opijanie n.

Wiktionary


opin

Opin (niem. Open) – wieś w Polsce położona w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie lidzbarskim, w gminie Orneta.

W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa elbląskiego. Wieś znajduje się w historycznym regionie Warmia.

We wsi kościół z murach z XIV wieku i przebudowanych w XIX w. bezstylowych elewacjach, wystrój barokowo-neogotycki.

We wsi była stacja kolejowa Opin.

Wikipedia


opinać

1. opasać, okrywać czymś ściśle przylegającym;
2. opinać się - być opiętym


SJP.pl

czasownik przechodni niedokonany (dk. opiąć)

 (1.1) otaczać coś czymś przywierającym

 (1.2) przylegać ciasno

czasownik zwrotny niedokonany opinać się (dk. opiąć się)

 (2.1) ściśle przylegać

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. opięcie n., opinanie n., opinacz mrz.

 czas. opiąć dk.

 przysł. opiąć

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) obejmować, opasywać, otaczać, ściskać

 (1.2) obciskać, przylegać, przywierać

 (2.1) przylegać

Wiktionary


opinacz

potocznie: polski trzewik wojskowy ze skórzanym, szerokim pasem przyszytym do cholewki, używany w czasach PRL-u


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) górna część buta zapinanego na sprzączki, która opina nogę i usztywnia ją w kostce

 (1.2) pot. trzewik wzoru wojskowego, mający opinacz (1.1);

Wiktionary

Opinacze – potoczna nazwa polskich trzewików wojskowych, używanych w okresie PRL-u i w pierwszej połowie lat 90. Nazwa wywodzi się od przekręconej nazwy spinacz oznaczającej szeroki pas spinający dół nogawki nad cholewką trzewika i zachodzący na nią. W opinaczach jest on skórzany i przyszyty do cholewki. Trzewiki te były wzorowane na M-1943 Combat Service Boots używanych przez armię amerykańską podczas II Wojny Światowej i Wojny Koreańskiej.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ɔˈpʲĩnat͡ʃ, AS: opʹĩnač

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. opinanie n.

 czas. opinać ndk.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.2) kamasz

Wiktionary


opindalanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) eufem. posp. agresywne wyrażanie swojej opinii w stosunku do kogoś

 (1.2) eufem. posp. nierobienie niczego

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Ale też uważam, że takie zwracanie uwagi i opindalanie publiczne nie przyniesie żadnego efektu sic.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. opindolenie n., opindol mrz.

 czas. opindalać ndk., opindolić dk.

Wiktionary


opindol

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) eufem. posp. ostra nagana

forma czasownika.

 (2.1) 2. os. lp. rozk. od: opindolić

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Minąłem nawet skuterzystę, który dostawał opindol od szlifierkowca. Prawdopodobnie za swoją jakże "bezpieczną" jazdę.

 (2.1) Zgadzam się z Łukaszem te twoje destrukty nie wiele są wart, no bo co może w takim zgniłku cieszyć? Lepiej opindol je i kup cos sensownego. sic.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. opindalanie n., opindolenie n.

 czas. opindalać ndk., opindolić dk.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) posp. opindolenie

Wiktionary


opindolenie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) eufem. posp. agresywne wyrażenie swojej opinii w stosunku do kogoś

 (1.2) posp. sprzedanie czegoś, pozbycie się czegoś

 (1.3) posp. okradzenie

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Czyli: tak i tak opindolenie mu sie nalezalo. sic.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. opindalanie n., opindol mrz.

 czas. opindalać ndk., opindolić dk.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) posp. opindol

Wiktionary


opinia

1. czyjeś zdanie o kimś lub o czymś; sąd; osąd; zdanie; pogląd;
2. renoma, reputacja;
3. ocena kogoś lub czegoś wyrażona ustnie lub pisemnie


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) sąd, zdanie na jakiś temat

 (1.2) zdanie innych ludzi na temat danej osoby, renoma, reputacja

 (1.3) orzeczenie fachowca na jakiś temat

Wiktionary

  • Opinia – czasopismo wydawane w 1927–1930
  • Opinia – pismo wydawane w PRL
  • Opinia – pogląd
  • Opinia prawna
  • Opinia publiczna
  • Opinia specjalisty lub ekspertyza
  • Opinia Unii Europejskiej – akt prawny

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Jaka jest twoja opinia na temat tej najnowszej książki?

 (1.2) Obecny prezydent nie cieszy się dobrą opinią.

 (1.3) Wychowawca wystąpił o wydanie opinii psychologiczno-pedagogicznej o uczniu.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ɔˈpʲĩɲja, AS: opʹĩńi ̯a

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. opiniowanie n.

 czas. opiniować

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) mniemanie, ocena, osąd, pogląd, przekonanie, przeświadczenie, punkt widzenia, stanowisko, zdanie

 (1.2) cześć, sława, marka, renoma, reputacja, imię

 (1.3) ekspertyza, orzeczenie

Wiktionary


opiniodawca

osoba wydająca opinię, przedstawiająca swój osąd, swój pogląd na jakiś temat


SJP.pl


opiniodawczy

opiniodawca


SJP.pl

Patrz:

opiniodawca

opiniodawczyni

opiniodawca


SJP.pl

Patrz:

opiniodawca

opiniotwórca

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) ten, kto z racji swego autorytetu tworzy i upowszechnia opinie

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Inteligencja polska schyłku XVIII w. widziała się już po trosze w roli opiniotwórcy, doradcy klas posiadających, a społeczność traktowała jako ciało o podziale z pewnością nie dychotomicznym.

 (1.1) Bo inteligent polski zawsze pragnął emancypacji ludu. Ale wyobrażał ją sobie na własny sposób. Sądził, że nią pokieruje. Bądź jako decydent przesądzający o tym, co dopuszczalne, bądź jako opiniotwórca kształtujący publiczny gust i określający granice tego, co jeszcze jest kulturą, a co już nie.

 (1.1) Tacy właśnie, jak ona, są opiniotwórcami uchodzącymi za ekspertów od żywienia. To oni mają ostatnie słowo[,] i to oni kreują trendy żywieniowe[,] jako jedynie słuszne i uzasadnione naukowo.

 (1.1) Nie znaczy to oczywiście, że komentatorzy i opiniotwórcy mogą się czuć zwolnieni od krytyki tego rodzaju negatywnych zachowań. Wręcz przeciwnie, ich wysiłki muszą ulec zwielokrotnieniu, gdyż kulturalnego zachowania nauczyć można relatywnie szybko, natomiast kultura polityczna zmienia się bardzo, bardzo powoli.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. opiniotwórczyni ż.

 przym. opiniotwórczy

 przysł. opiniotwórczo

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) autorytet

Wiktionary


opiniotwórczość

opiniotwórczy


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) odprzym. cecha tego, co jest opiniotwórcze; cecha tych, którzy są opiniotwórczy

Wiktionary

Patrz:

opiniotwórczy

Powiązane:

 przym. opiniotwórczy

 przysł. opiniotwórczo

Wiktionary


opiniotwórczy

mający wpływ na kształtowanie się opinii


SJP.pl

przymiotnik jakościowy

 (1.1) książk. tworzący i upowszechniający opinie, mający wpływ na opinię publiczną

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Ważne jest, by dotrzeć do świadomości rosyjskich środowisk opiniotwórczych, które wypowiadają się na temat tej wojny w sposób pokrętny.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌɔpʲĩɲɔˈtfurt͡ʃɨ, AS: opʹĩńotfurčy

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. opiniotwórca m., opiniotwórczość ż.

 przysł. opiniotwórczo

Wiktionary


opiniotwórczyni

opiniotwórca


SJP.pl

Patrz:

opiniotwórca

opiniować

przedstawiać swoją opinię, swoją ocenę kogoś lub czegoś


SJP.pl


opinka

w górnictwie: okładziny założone dla zabezpieczenia wyrobiska przed obrywaniem się i odpadaniem kawałków skalnych


SJP.pl


opinogóra

1. Opinogóra Górna - wieś w Polsce;
2. Opinogóra Dolna - wieś w Polsce


SJP.pl

  • Opinogóra Górna (powiat ciechanowski)
  • Opinogóra Dolna (powiat ciechanowski)

Wikipedia


opinogórski

przymiotnik od: Opinogóra, Opinogóra Dolna, Opinogóra Górna


SJP.pl


opinogórzanin

1. mieszkaniec Opinogóry Dolnej (wsi w Polsce);
2. mieszkaniec Opinogóry Górnej (wsi w Polsce)


SJP.pl


opinogórzanka

1. mieszkanka Opinogóry Dolnej (wsi w Polsce);
2. mieszkanka Opinogóry Górnej (wsi w Polsce)


SJP.pl


opiofagia

nałogowe zażywanie opium; opiomania


SJP.pl


opioid

substancja występująca w maku lub wytwarzana w organizmie ludzkim, pobudzająca receptory w mózgu i w tkankach lub porażająca je; używana jako narkotyk oraz jako silny lek przeciwbólowy


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męski

 (1.1) farm. substancja działająca na receptory opioidowe;

Wiktionary

Opioidy – grupa substancji naturalnych lub syntetycznych wiążących się z receptorami opioidowymi. Przykładowe substancje opioidowe to kodeina, morfina i heroina. Dwie pierwsze są opiatami, trzecia to produkt modyfikacji chemicznej morfiny. Niektóre opioidy występują naturalnie w organizmie człowieka (np. endorfiny, dynorfiny i enkefaliny).

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ɔˈpʲjɔjit, AS: opʹi ̯oi ̯it

Wiktionary

Powiązane:

 przym. opioidowy

Wiktionary


opiomania

nałogowe zażywanie opium; opiofagia


SJP.pl


opioła

nazwisko


SJP.pl


opis

opisanie, scharakteryzowanie czegoś


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) określenie podstawowych cech czegoś

 (1.2) relacja z jakichś wydarzeń

Wiktionary

Opis – w epice obok opowiadania jeden z dwóch podstawowych elementów narracji, w liryce komponent monologu lirycznego.

Stanisław Sierotwiński w swoim Słowniku terminów literackich zdefiniował opis jako "jedną z form podwaczych w utworze literackim; strukturalne powiązanie motywów statycznych". Opis na zwykle konkretny temat, limit czasowy, i logiczne powiązanie motywów (opis prestrzenny, ogólny, skontrastowanie różnych punktów widzenia, itp.).

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Jego opis nie pozwalał stwierdzić, o kogo chodzi.

 (1.1) Tu masz opis stanowiska, potrzebujemy jak najszybciej znaleźć kandydatów.

 (1.2) Z opisu świadków wypadku wynikało, że wina leży po stronie kierowcy.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈɔpʲis, AS: opʹis

Wiktionary

Powiązane:

 czas. opisać dk., opisywać ndk.

 rzecz. pisanina ż., opisanie n., opisywanie n., opisowość ż., opisik mrz.

 przym. opisowy, opisywalny

 przysł. opisowo

Wiktionary


opisać

1. pisząc przedstawić szczegóły wyglądu lub funkcji czegoś;
2. scharakteryzować kogoś słowami


SJP.pl

czasownik przechodni dokonany (ndk. opisywać)

 (1.1) dokonany od|opisywać.

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Pogląd na świat jest z konieczności jakąś syntezą metafizyczną, gdyż obejmuje całość istnienia i stara się wytłumaczyć, albo tylko opisać, wszystkie zjawiska rzeczywistości zewnętrznej, wywierającej wpływ na życie człowieka.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ɔˈpʲisat͡ɕ, AS: opʹisać

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. opisywanie n., pismo n., opisywacz m., opis mrz., pisanie n., pisanina ż.

 czas. opisywać, pisać

 przym. opisowy, opisywalny, nieopisany

Wiktionary


opisanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|opisać.

 (1.2) książk. opis

Wiktionary

Przykłady

składnia.

kolokacje.

synonimy.

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

 rzecz. opisywanie n., opis mrz., pisanie n., pisanina ż.

 czas. opisywać

 przym. opisowy, opisywalny, nieopisany

frazeologia. nie do opisania

etymologia.

uwagi.

tłumaczenia.

* angielski: (1.1) describing

źródła.

== opisanie (slovio.) ==

ortografie. описание

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik

 (1.1) opis

odmiana.

 (1.1) lm. opisanies

przykłady.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌɔpʲiˈsãɲɛ, AS: opʹisãńe

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. opisywanie n., opis mrz., pisanie n., pisanina ż.

 czas. opisywać

 przym. opisowy, opisywalny, nieopisany

Wiktionary

Synonimy:

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

 rzecz. opisywanie n., opis mrz., pisanie n., pisanina ż.

 czas. opisywać

 przym. opisowy, opisywalny, nieopisany

frazeologia. nie do opisania

etymologia.

uwagi.

tłumaczenia.

* angielski: (1.1) describing

źródła.

== opisanie (slovio.) ==

ortografie. описание

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik

 (1.1) opis

odmiana.

 (1.1) lm. opisanies

przykłady.

składnia.

kolokacje.

synonimy.

Wiktionary


opisik

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) zdrobn. od opis

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. opis m.

Wiktionary


opisówka

w gwarze studenckiej: gramatyka opisowa języka polskiego


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) gwara. stud. gramatyka opisowa języka polskiego

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌɔpʲiˈsufka, AS: opʹisufka

Wiktionary

Powiązane:

 czas. opisywać

 rzecz. pisanina ż.

Wiktionary


opisowo

przysłówek

 (1.1) w sposób opisowy

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. opis mrz., opisowość ż.

 przym. opisowy

Wiktionary


opisowość

1. umiejętność opisywania, tworzenia czytelnych i plastycznych opisów;
2. cecha tekstu, zwłaszcza literackiego, opisującego coś w klarowny i plastyczny sposób


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) odprzym. cecha tego, co jest opisowe; cecha tych, którzy są opisowi

Wiktionary

Powiązane:

 przym. opisowy

 przysł. opisowo

 rzecz. opis mrz., pisanina ż.

Wiktionary


opisowy

związany z opisem, charakteryzujący kogoś lub coś; opisujący


SJP.pl

przymiotnik odrzeczownikowy

 (1.1) mający charakter opisu

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. opis mrz., opisanie n., opisowość ż., opisywanie n., pisanina ż.

 czas. opisać dk., opisywać ndk.

 przysł. opisowo

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) deskrypcyjny, deskryptywny, epicki, ilustracyjny, narracyjny, wykreślny

Wiktionary


opistodomos

Opistodomos – pomieszczenie w świątyni greckiej pełniące czasem funkcję skarbca. Znajdowało się na tyłach świątyni, z przodu otwarte z kolumnadą, po bokach zamknięte dwiema ścianami zakończonymi pilastrami. Tworzyło jedną całość ze świątynią.

Wikipedia


opistograf

papirus zapisany po obu stronach, zwinięty na zwoju


SJP.pl


opistosoma

tylna tagma (segment) w ciele szczękoczułkowców


SJP.pl

Opistosoma (łac. opisthosoma) − tylna tagma budująca ciało wielu szczękoczułkowców oraz końcowy region ciała rurkoczułkowców. U szczękoczułkowców określana bywa też jako odwłok, jednak nazwa ta uważana jest za niesłuszną.

Wymarłe Aglaspida miały opistosomę złożoną z 11 lub 12 segmentów i wyposażoną w odnóża kroczne. Czasem 2–3 końcowe segmenty były ze sobą zlane. U wymarłych wielkoraków na opistosomę składało się 12 segmentów. Pierwsze 7 tworzyło mezosomę, na której przekształcone odnóża tworzyły wieczko płciowe, narząd płciowy i 4 pary płytek skrzelowych. Pozostałe segmenty tworzyły pozbawioną odnóży, zakończoną telsonem metasomę.

Wikipedia


opistotonus

kurcz mięśni prostowników karku i grzbietu, występujący w różnych chorobach i w zatruciach strychniną


SJP.pl

Opistotonus (z gr. ópisthen 'z tyłu, na tyle' + tónos 'naprężenie') – jeden z objawów oponowych, polegający na sztywnieniu kręgosłupa i wygięciu go łukowato ku tyłowi z głową odgiętą do tyłu.

Jedną z przyczyn jest tężec wywoływany przez laseczkę tężca (Clostridium tetani), podczas której występuje nadmierny skurcz wszystkich mięśni. Najsilniejszymi mięśniami są mięśnie grzbietu, stąd pacjent wygięty jest łukowato do tyłu.

Nadmierny objaw może spowodować zmiażdżenie kręgów.

Wikipedia


opisywać

czasownik przechodni niedokonany (dk. opisać)

 (1.1) przekazywać informacje w sposób słowny, dawać opis

 (1.2) zaopatrywać coś w opis

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Książka opisuje życie we francuskiej prowincji.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌɔpʲiˈsɨvat͡ɕ, AS: opʹisyvać

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. pismo n., opis m., opisywanie n., opisanie n., opisówka ż., pisanie n., pisanina ż.

 czas. pisać ndk., opisać dk.

 przym. opisowy, opisywalny, nieopisany

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) opowiadać, przekazywać, przedstawiać, prezentować

Wiktionary


opisywacz

przestarzale: autor opisu, kronikarz


SJP.pl


opisywaczka

przestarzale: autorka opisu, kronikarka


SJP.pl


opisywalny

dający się opisać


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) dający się opisać

Wiktionary

Powiązane:

 czas. opis m., opisanie n., opisywanie n.

 czas. opisać dk., opisywać ndk.

 rzecz. opisanie n., opis mrz., opisywanie n., pisanina ż.

Wiktionary


opisywanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|opisywać.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌɔpʲisɨˈvãɲɛ, AS: opʹisyvãńe

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. pisanina ż., pisanie n., opis m., ndk., opisanie n. dk.

 czas. opisywać ndk., opisać dk.

 przym. opisowy, opisywalny

Wiktionary


opity

1. taki, który dużo wypił;
2. rzadko: pijany


SJP.pl


opium

substancja otrzymywana z wysuszonego soku niedojrzałych makówek maku lekarskiego, stosowana w medycynie


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) wysuszony sok mleczny z ponacinanych, niedojrzałych makówek;

Wiktionary

Opium – substancja otrzymywana przez wysuszenie soku mlecznego z niedojrzałych makówek maku lekarskiego (Papaver somniferum). Zawiera około 20 alkaloidów (według niektórych źródeł znacznie więcej), które można podzielić na dwa rodzaje:

  • pochodne fenantrenu (morfina, kodeina)
  • pochodne izochinoliny (papaweryna).

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Opium było dawniej używane jako środek przeciwbólowy, uspokajający, nasenny i odurzający.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈɔpʲjũm, AS: opʹi ̯ũm

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. opiumista m., opiumistka ż., opiumowanie n.

 czas. opiumować ndk.

 przym. opiumowy

Wiktionary

Synonimy:

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

 rzecz. opiumista m., opiumistka ż., opiumowanie n.

 czas. opiumować ndk.

 przym. opiumowy

frazeologia.

etymologia.

 etym|gr. ópion

uwagi.

 wikicytaty.

tłumaczenia.

* angielski: (1.1) opium

* arabski: (1.1) أفيون m.

* baskijski: (1.1) opio

* białoruski: (1.1) опіум m., опій m.

* duński: (1.1) opium w. / n.

* esperanto: (1.1) opio

* estoński: (1.1) oopium

* fiński: (1.1) oopiumi

* francuski: (1.1) opium m.

* gruziński: (1.1) ოპიუმი

* gudźarati: (1.1) અફીણ n. (aphīṇa)

* hindi: (1.1) अफीम

* hiszpański: (1.1) opio m.

* interlingua: (1.1) opium

* islandzki: (1.1) ópíum

* jidysz: (1.1) אָפּיום m. (opjum)

* kataloński: (1.1) opi m.

* litewski: (1.1) opijus

* malajski: (1.1) افيون

* niemiecki: (1.1) Opium n.

* nowogrecki: (1.1) όπιο n.

* ormiański: (1.1) ափիոն

* paszto: (1.1) اپيم

* pendżabski: (1.1) ਅਫ਼ੀਮ ż. (afīma), ਅਫੀਮ ż. (aphīma)

* rosyjski: (1.1) опиум m., опий m.

* rumuński: (1.1) opiu

* sanskryt: (1.1) आफीन n.

* słowacki: (1.1) ópium n.

* tatarski: (1.1) äfiün

* telugu: (1.1) అభిని

* turecki: (1.1) afyon

* ujgurski: (1.1) ئەپيۇن

* ukraiński: (1.1) опіум m.

* uzbecki: (1.1) afyun

* węgierski: (1.1) ópium, mákony

* wietnamski: (1.1) á phiện, thuốc phiện, nha phiến

* włoski: (1.1) oppio

źródła.

== opium (język angielski.) ==

wymowa.

 audio|LL-Q1860 (eng)-Vealhurl-opium.wav.

znaczenia.

rzeczownik

 (1.1) opium

odmiana.

przykłady.

składnia.

kolokacje.

synonimy.

Wiktionary


opiumista

osoba zażywająca opium


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) narkoman uzależniony od opium

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Stał się opiumistą podczas pobytu w Chinach.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌɔpʲjũˈmʲista, AS: opʹi ̯ũmʹista

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. opium n., opiumowanie n.

:: fż. opiumistka ż.

 czas. opiumować ndk.

 przym. opiumowy

Wiktionary


opiumistka

kobieta nałogowo paląca lub zażywająca opium


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) narkomanka uzależniona od opium

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. opium n., opiumowanie n.

:: fm. opiumista m.

 czas. opiumować ndk.

 przym. opiumowy

Wiktionary


opiumować

1. nasycać opium, środkiem o działaniu narkotycznym;
2. opiumować się - zażywać opium lub jego pochodne w charakterze narkotyku


SJP.pl


opiumowanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) nasycanie czegoś opium; mieszanie czegoś z opium

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌɔpʲjũmɔˈvãɲɛ, AS: opʹi ̯ũmovãńe

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. opiumistka ż., opium, opiumista

 przym. opiumowy

 czas. opiumować

Wiktionary


opiumowy

opium


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z opium, dotyczący opium; zawierający opium

Wiktionary

Patrz:

opium

Powiązane:

 rzecz. opium n., opiumowanie n., opiumistka ż., opiumista mos.

 czas. opiumować ndk.

Wiktionary


opiłek

mały kawałek metalu, który powstaje podczas piłowania


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) mały kawałek metalu powstający podczas piłowania za pomocą pilnika lub piły

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Magnes przyciąga opiłki żelaza.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ɔˈpʲiwɛk, AS: opʹiu̯ek

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. piła ż., pilnik m., pilniczek m.

 czas. opiłowywać dk., opiłować dk., piłować ndk.

Wiktionary


opiłować

czasownik przechodni dokonany (ndk. opiłowywać)

 (1.1) obciąć piłą lub wygładzić powierzchnię pilnikiem

 (1.2) przen. ukrócić, utemperować coś lub kogoś

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Źli ludzie opiłowali róg naszego nosorożca.

 (1.1) — Moje dziecko, proszę cię — masz pilnik i opiłuj sobie równo paznogcie.

 (1.2) — A! mistrzu! toć to gbury, potrzeba ich opiłować, ociosać, obrębać, przekuć, przerobić i umyć, bo do ludzi niepodobni, a co dopiero do żaków!

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. opiłek mrz., opiłowanie n., pilniczek mrz.

 czas. piłować ndk., opiłowywać ndk.

Wiktionary


opiłowanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|opiłować.

Wiktionary

Powiązane:

 czas. opiłowywać, opiłować dk.

Wiktionary


opiłowywać

czasownik

 (1.1) wyrównywać pilnikiem krawędzie czegoś

 (1.2) wyrównywać pilnikiem coś dookoła

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Niektórzy próbują domowym sposobem opiłowywać pilnikiem krawędzie takich ramek do powiększalnika, aby zwiększyć wymiar okienka.

 (1.1) Po czym obcinamy cążkami lub nożyczkami w linii prostej paznokcie i opiłowujemy wszelkie nierówności (w ten sposób zabezpiecza się paznokcie przed wrastaniem).

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌɔpʲiwɔˈvɨvat͡ɕ, AS: opʹiu̯ovyvać

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. piła ż., pilnik m., opiłowanie n., opiłowywanie n., opiłka ż., opiłek m.

 czas. opiłować, piłować

 przym. opiłkowy

Wiktionary


opiłowywanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|opiłowywać.

Wiktionary

Powiązane:

 czas. opiłowywać ndk.

Wiktionary


opiły

przestarzale: pijany, odurzony alkoholem; opity


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) gw-pl|Śląsk Cieszyński. osoba nietrzeźwa

Wiktionary


opl

[czytaj: o-pe-EL] obrona przeciwlotnicza; OPL


SJP.pl


oplakatowywać

pokrywać plakatami


SJP.pl


opląt

włókna ochronne niektórych poczwarek


SJP.pl

Opląt – pętla utworzona z nici przędnej podtrzymująca larwę podczas procesu przepoczwarczania. Opląt pozostaje później na poczwarce, ale u owadów ukrywających poczwarkę w kokonie staje się niewidoczny.

Wikipedia


oplatanka

butelka oplatana


SJP.pl


oplątwa

rodzaj roślin jednoliściennych z rodziny bromeliowatych


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) bot. nazwa systematyczna|Tillandsia|L.|ref=tak., rodzaj roślin jednoliściennych z rodziny bromeliowatych;

 (1.2) bot. roślina z rodzaju oplątwa (1.1)

Wiktionary

Oplątwa (Tillandsia L.) – rodzaj roślin jednoliściennych z rodziny bromeliowatych (Bromeliaceae). Występuje w tropikalnych obszarach Ameryki Północnej i Ameryki Południowej. Do rodzaju należy ok. 690 gatunków, ale w tradycyjnym, szerokim ujęciu jest to takson polifiletyczny.

Wikipedia

Powiązane:

 rzecz. plątanie n., oplątywanie n., oplątanie n.

 czas. plątać ndk., oplątywać ndk., oplątać dk.

Wiktionary


oplażać

dawniej: uderzać batem, rózgą; chłostać


SJP.pl


opleć

oczyścić ziemię uprawną z chwastów; opielić


SJP.pl


opleologia

żartobliwie: bełkot naukowy chcący uchodzić za naukę


SJP.pl


opleść

1. owinąć coś wokół kogoś lub czegoś; omotać czymś;
2. owinąć się wokół kogoś lub czegoś; otoczyć coś sobą


SJP.pl


oplewiać

regionalnie: opielać


SJP.pl


oplot

1. oplecenie czegoś; to, co się oplata wokół czegoś
2. ochronna warstwa izolacyjna przewodu elektrycznego


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) coś, co owija się wokół kogoś lub czegoś i do niego ściśle przylega

 (1.2) elektr. siatka spleciona z drutu bądź nici chroniąca przewód elektryczny przed uszkodzeniami mechanicznymi

Wiktionary

Oplot – gmina w Czechach, w powiecie Pilzno Południe, w kraju pilzneńskim. Według danych z dnia 1 stycznia 2013 liczyła 331 mieszkańców.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Sparaliżowani grozą, widzieli teraz dokładnie jego łup, czterech zbójców, wiszących w oplocie gałęzi.

 (1.2) Telekomunikacja Polska SA straciła tam 100 m przewodu telekomunikacyjnego w miedzianym oplocie. Wartość skradzionego kabla wynosi 600 zł.

Wiktionary


opluć

wypluć ślinę na kogoś; napluć


SJP.pl


opluskwiać

potocznie: oczerniać, szkalować kogoś


SJP.pl


opluskwić

potocznie: oczernić, oszkalować kogoś


SJP.pl


opluwać

1. wyrzucać na kogoś lub coś ślinę z ust;
2. w przenośni: szkalować, oczerniać, mieszać z błotem


SJP.pl


opluwaczka

opluwacz


SJP.pl

Patrz:

opluwacz

oplwać

1. opluć
2. przenośnie: zbezcześcić; obrzucić obelgami


SJP.pl


opocznianin

mieszkaniec Opoczna


SJP.pl


opocznianka

mieszkanka Opoczna


SJP.pl

Opocznianka (Pogorzelec, Młynek) – struga dorzecza Pilicy, lewy dopływ Wąglanki o długości 18,1 km.

Wikipedia


opocznik

chroniony ptak z rodziny muchołówek; białorzytka, białogon


SJP.pl


opoczno

miasto w Polsce


SJP.pl

Opoczno (ros. Опочно, jid. ‏אפאטשנא‎, hebr. ‏אופוצ'נו‎) – miasto w województwie łódzkim, w powiecie opoczyńskim, siedziba gminy miejsko-wiejskiej Opoczno. Położone nad rzekami Wąglanką i Drzewiczką, na krańcu Wyżyny Przedborskiej, historycznie w Małopolsce a dokładnie w Ziemi Radomskiej. Stare Opoczno i Nowe Opoczno były miastami królewskimi Korony Królestwa Polskiego. Miasto królewskie w powiecie opoczyńskim województwa sandomierskiego w drugiej połowie XVI wieku.

Wikipedia


opoczyński

przymiotnik od: Opoczno


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z Opocznem, dotyczący Opoczna

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Opoczno n., opocznianin m., opocznianka ż.

Wiktionary


opoczysty

przymiotnik

 (1.1) stpol. skalisty

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌɔpɔˈt͡ʃɨstɨ, AS: opočysty

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. opoka ż.

Wiktionary


opodal

w pobliżu, obok, niedaleko; nie opodal, nieopodal


SJP.pl

przyimek

 (1.1) …komunikujący o małej odległości przedmiotu lub zdarzenia od danego miejsca

przysłówek

 (2.1) …komunikujący, że coś znajduje się lub dzieje się w małej odległości

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Konie pasły się opodal lasu.

 (2.1) Mieszkam opodal.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) obok

 (2.1) blisko

Wiktionary


opodatkować

czasownik przechodni dokonany (ndk. opodatkowywać)

 (1.1) ekon. nałożyć podatek, obłożyć, obciążyć podatkiem

czasownik zwrotny dokonany opodatkować się (ndk. opodatkowywać się)

 (2.1) ekon. nałożyć na siebie dobrowolnie podatek, obciążyć się dobrowolnie podatkiem; zobowiązać się do wnoszenia stałych składek

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. opodatkowanie n., opodatkowywanie n., podatek mrz., podatki nmos., podatkobiorca mos., podatkowanie n., podatkowicz mos., podatniczka ż., podatnik mos.

 czas. opodatkowywać ndk., podatkować ndk.

 przym. podatkowy, podatniczy

Wiktionary


opodatkowanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) ekon. nałożenie podatku lub podatków

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. podatek m., podatnik m., podatniczka ż., opodatkowywanie n.

 czas. opodatkować dk., opodatkowywać ndk.

 przym. podatkowy, podatniczy

Wiktionary


opodatkowywać

czasownik przechodni niedokonany (dk. opodatkować)

 (1.1) niedokonany od|opodatkować.

czasownik zwrotny niedokonany opodatkowywać się (dk. opodatkować się)

 (2.1) niedokonany od|opodatkować się.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. opodatkowanie n., opodatkowywanie n., podatek mrz., podatki nmos., podatkobiorca mos., podatkowanie n., podatkowicz mos., podatniczka ż., podatnik mos.

 czas. opodatkować ndk., podatkować ndk.

 przym. podatkowy, podatniczy

Wiktionary


opodatkowywanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) nakładanie podatków

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. podatek m., podatnik m., podatniczka ż., opodatkowanie n.

 czas. opodatkować dk., opodatkowywać ndk.

 przym. podatkowy, podatniczy

Wiktionary


opodeldok

mazidło mydlano-kamforowe z amoniakiem i olejkami eterycznymi, lek przeciwgośćcowy wynaleziony przez Paracelsusa


SJP.pl


opoić

1. dawniej: upić kogoś; opić;
2. opoić się - środowiskowo: upić się; opić się, upoić się


SJP.pl


opój

1. wychodzące z użycia: człowiek nadużywający alkoholu; alkoholik, bibosz, moczygęba, moczymorda, ochlajtus, ochlaptus, ochlapus, opijus, opilca, opilec, pijaczek, pijaczyna, pijaczysko, pijak, pijanica, pijus;
2. w weterynarii: opuchlizna powstała w okolicy stawu skokowego lub pęcinowego u młodych lub starych koni


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) człowiek upijający się, opijający się alkoholem, nadużywający alkoholu

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) W dramacie o Henryku V oberżystka opowiada o ostatniej chorobie jednego z najsłynniejszych Szekspirowskich bohaterów, grubego Falstaffa, wielkiego opoja i łgarza, w duszy prostego jak dziecko […].

 (1.1) Brak perspektywy porównawczej sprawia, iż o pijaństwo zwykliśmy oskarżać samych tylko Polaków, gdy tymczasem w Europie XVI wieku za największych opojów uchodzili Niemcy, w następnym stuleciu zaczęli z nimi konkurować Rosjanie, w XVIII wieku zaś gorszono się dość powszechnie skłonnością Anglików do ginu i tak dalej.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. pijalnia ż., pijany mos.

 przym. pijany

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) pijak

Wiktionary


opojowice

Opojowice – wieś w Polsce położona w województwie łódzkim, w powiecie wieluńskim, w gminie Czarnożyły.

Wikipedia


opoka

1. w petrografii: twarda skała osadowa, składająca się głównie z węglanu wapnia i krzemionki, używana jako materiał budowlany oraz do produkcji materiałów ściernych i izolacyjnych;
2. potocznie o skale lub kamieniu;
3. przenośnie: solidna podstawa, fundament czegoś, podwalina


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) książk. przen. to, co daje komuś lub czemuś przetrwanie, wsparcie

 (1.2) książk. geogr. skaliste podłoże

 (1.3) geol. skała mieszana, zbudowana głównie z krzemionki i węglanu wapnia;

Wiktionary

Opoka – skała mieszana, zbudowana z organogenicznej krzemionki (opal, chalcedon, przeważnie pochodzącej z krzemionkowych gąbek) i węglanu wapnia. Może zawierać niewielkie ilości glaukonitu i substancji ilastych. W wyniku wietrzenia chemicznego może ulec odwapnieniu, powstaje wtedy tak zwana opoka lekka.

W Polsce opoki są pospolite w osadach górnej kredy pozakarpackiej, zaś opoki lekkie występują na Wyżynie Lubelskiej i w obrzeżeniu Gór Świętokrzyskich.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Pana rodzice byli drogowskazami i opoką dla swoich wychowanków

 (1.3) W Polsce opoki są pospolite w osadach górnej kredy pozakarpackiej, zaś opoki lekkie występują na Wyżynie Lubelskiej i w obrzeżeniu Gór Świętokrzyskich.

Wiktionary

Powiązane:

 przym. opokowy, opoczysty

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) ostoja, podpora, oparcie, filar, bastion

Wiktionary


opolanie

mieszkaniec Opola, Opola Lubelskiego


SJP.pl

  • Opolanie – plemię zachodniosłowiańskie
  • Opolanie – grupa etnograficzna na Śląsku Opolskim
  • opolanie – mieszkańcy miasta Opole

Wikipedia


opolanin

mieszkaniec Opola, Opola Lubelskiego


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) mieszkaniec Opolszczyzny

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌɔpɔˈlãɲĩn, AS: opolãńĩn

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Opolskie n., Opole n., opolanka ż., opolanin mos., Opolanka ż., Opolszczyzna ż.

 przym. opolski

Wiktionary


opolanka

mieszkanka Opola, Opola Lubelskiego


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) mieszkanka Opolszczyzny

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌɔpɔˈlãnka, AS: opolãnka

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Opolskie n., Opole, opolanin, opolanka, Opolanin, Opolszczyzna

 przym. opolski

Wiktionary


opolczyk

nazwisko


SJP.pl


opole

jednostka administracyjna w Polsce średniowiecznej obejmująca kilkanaście wsi


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki, nazwa własna

 (1.1) geogr. adm. miasto wojewódzkie na południowej Polsce;

 (1.2) geogr. toponim, nazwa kilku wsi w Polsce

 (1.3) geogr. zob. Opole Lubelskie.

 (1.4) geogr. wyżyna na zachodniej Ukrainie, część Wyżyny Podolskiej;

Wiktionary

Opole (niem. Oppeln, śl. Ôpole, dś. Uppeln, łac. Oppolia) – miasto na prawach powiatu w południowo-zachodniej Polsce, siedziba władz województwa opolskiego i powiatu opolskiego. Historyczna stolica Górnego Śląska. Dwudzieste siódme co do wielkości populacji miasto w Polsce (125 492 mieszkańców na 31 grudnia 2024 roku). Pod względem powierzchni szesnaste (149,03 km²) (za Jaworznem (152,42 km²) oraz przed Rybnikiem (148,27 km²)).

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Mam na imię Gienek i jestem księgowym z Opola.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ɔˈpɔlɛ, AS: opole

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. opolanin mos., opolanka ż., opolczyk mos., Opolanin mos., Opolanka ż., Opolszczyzna ż., Opolskie n.

 przym. opolski, podopolski

Wiktionary


opolnica

Opolnica (niem. Giersdorf) – wieś w Polsce położona w województwie dolnośląskim, w powiecie ząbkowickim, w gminie Bardo.

Wikipedia


opolny

dotyczący opola, tworzący opole, zarządzający opolem


SJP.pl


opolski

przymiotnik od: Opole, Opole Lubelskie, Opolskie (Opolszczyzna)


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) od Opole

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Po 1280 książę opolski Bolesław I sprowadził tu z Rud Wielkich zakon cystersów.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ɔˈpɔlsʲci, AS: opolsʹḱi

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Opole n., opole n., opolanin m., opolanka ż., Opolanin m., Opolanka ż., Opolszczyzna ż., Opolskie n.

Wiktionary


opolskie

przymiotnik od: Opole, Opole Lubelskie, Opolskie (Opolszczyzna)


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki, nazwa własna

 (1.1) geogr. region w południowej Polsce

Wiktionary

Województwo opolskie – jedno z 16 województw w Polsce leżące w południowej części kraju. Obejmując obszar o powierzchni 9412 km² jest obecnie najmniejszym województwem w Polsce. Według danych z 30 czerwca 2020 r. było też województwem z najmniejszą liczbą mieszkańców – 980 771 mieszkańców. Siedzibą władz województwa jest Opole.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Burze wystąpiły w Opolskiem i na Dolnym Śląsku.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. opolanin mos., Opolanin mos., opolanka ż., Opolanka ż., opolczyk mos., Opole n., Opolszczyzna ż.

 przym. opolski, podopolski

Wiktionary


opolskolubelski

przymiotnik od: Opole Lubelskie; opolski


SJP.pl


opolszczyzna

region w Polsce


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) geogr. okolice Opola;

Wiktionary

Śląsk Opolski, Opolskie, Opolszczyzna (śl. Ôpolski Ślōnsk, niem. Oppelner Schlesien, cz. Opolské Slezsko) – niejednoznaczne określenia regionu administracyjnego, którego głównym miastem jest historyczna stolica Górnego Śląska – Opole.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Na Opolszczyźnie mieszka liczna społeczność niemiecka.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌɔpɔlˈʃt͡ʃɨzna, AS: opolščyzna

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Opole n., Opolskie n., opolanin mos., opolanka ż., Opolanin mos., Opolanka ż.

 przym. opolski

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) Opolskie, Śląsk Opolski

Wiktionary


opona

1. zewnętrzna, gumowa część koła pojazdu;
2. dawniej: ozdobna zasłona, pokrowiec, powłoka;
3. opona mózgowo-rdzeniowa - błona z tkanki łącznej, otaczająca mózg i rdzeń kręgowy;
4. opona pajęcza - opona mózgowo-rdzeniowa otaczająca mózg; pajęczynówka


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) mot. zewnętrzna część koła nakładana na felgę lub obręcz;

 (1.2) anat. błona tkanki łącznej, otaczająca mózg i rdzeń kręgowy; zob. opony mózgowo-rdzeniowe.

 (1.3) przest. ozdobna tkanina na ścianę

 (1.4) pot. fałdy tkanki tłuszczowej na brzuchu

Wiktionary

W technice:

  • opona pneumatyczna – zewnętrzna część koła pojazdu
  • Opona – powłoka zewnętrzna zabezpieczająca ośrodek kabla przez wpływem czynników zewnętrznych

W sztuce:

  • opona – tkanina dekoracyjna, tapiseria inaczej gobelin

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Czy zmieniłaś opony na zimowe?

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ɔˈpɔ̃na, AS: opõna

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. oponiarstwo n., oponiarz m.

:: zdrobn. oponka ż.

 przym. oponowy, podoponowy, oponiarski

Wiktionary

Synonimy:

 (1.3) gobelin, tapiseria

Wiktionary


opończa

1. przykrycie skrzyni ładunkowej samochodu lub przyczepy, wykonane z materiału wodoszczelnego; plandeka;
2. płaszcz z kapturem noszony dawniej jako strój podróżny


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) obszerny płaszcz z kapturem

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ɔˈpɔ̃j̃n͇t͡ʃa, AS: opõĩ ̯ṇča

Wiktionary


oponent

przeciwnik


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) ten, kto się przeciwstawia komuś lub czemuś, ma odmienną opinię

Wiktionary

Antagonista (dosł. „oponent, przeciwnik, adwersarz”) – postać literacka, istotna dla fabuły utworu, która jest przeciwnikiem głównego bohatera, określanego mianem protagonisty.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ɔˈpɔ̃nɛ̃nt, AS: opõnẽnt

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. oponowanie n.

:: fż. oponentka ż.

 czas. oponować

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) przeciwnik, antagonista, opozycjonista

Wiktionary


oponentka

oponent


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) kobieta, która nie zgadzać się z czymś, oponuje

Wiktionary

Patrz:

oponent

Powiązane:

 rzecz. opozycja ż., oponowanie n.

:: fm. oponent ż.

 czas. oponować

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) antagonistka, opozycjonistka

Wiktionary


oponiak

niezłośliwy nowotwór mózgowo-rdzeniowej opony twardej


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy

 (1.1) med. niezłośliwy nowotwór opon mózgowo-rdzeniowych;

Wiktionary

Oponiak (łac. meningioma) – zazwyczaj łagodny (w 90% I° według WHO) nowotwór ośrodkowego układu nerwowego, zwykle łatwy do zoperowania, umiejscowiony w oponach mózgowo-rdzeniowych mózgowia lub rdzenia kręgowego. Oponiaki są najczęstszymi łagodnymi nowotworami mózgu.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Oponiaki są najczęstszymi łagodnymi nowotworami mózgu.

Wiktionary


oponiarz

osoba zajmująca się handlem oponami lub ich wulkanizacją; wulkanizator


SJP.pl


oponka

1. zdrobnienie od: opona (część ogumienia pojazdu);
2. środkowa część oprzędu jedwabnika;
3. glon należący do typu sinic, występujący w około 40 gatunkach, najczęściej na wilgotnych głazach, murach, płotach;
4. pączek w kształcie krążka z dziurką w środku; donut, donat


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) zdrobn. od: opona

 (1.2) kulin. okrągłe ciastko o złotawej barwie, z otworem w środku, wykonane z ciasta drożdżowego lub serowego, smażone na głębokim tłuszczu, często posypywane cukrem pudrem

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Och, muszę zmienić oponkę w moim autku.

 (1.2) Babcia usmażyła całą stertę oponek.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ɔˈpɔ̃nka, AS: opõnka

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. opona ż., oponiarstwo n., oponiarz m.

 przym. oponowy, podoponowy, oponiarski

Wiktionary

Synonimy:

 (1.2) pączek wiedeński, pączek serowy, gniazdko, donut

Wiktionary


oponować

1. manifestować sprzeciw;
2. mieć inne zdanie


SJP.pl

czasownik nieprzechodni niedokonany

 (1.1) przeciwstawiać się, mieć odmienne zdanie

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Ze swej strony i prawnicy z Ministerstwa Sprawiedliwości oponowali po cichu przeciw przemocy wszechwładnej policji politycznej.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌɔpɔ̃ˈnɔvat͡ɕ, AS: opõnovać

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. opozycja ż., opozycjonistka ż., oponowanie n., oponent m., oponentka ż.

Wiktionary


oponowanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|oponować.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌɔpɔ̃nɔˈvãɲɛ, AS: opõnovãńe

Wiktionary

Powiązane:

 czas. oponować

 rzecz. opozycja ż., opozycjonistka ż., oponent mos., oponentka ż.

Wiktionary


oponowy

opona


SJP.pl

Patrz:

opona

opopielać

dawniej: obsypywać, przykrywać popiołem


SJP.pl


opór

1. przeciwstawianie się czyjeś woli lub przemocy, nieuleganie jakiejś sile;
2. zjawisko polegające na przeciwstawianiu się przepływowi prądu elektrycznego; rezystancja
3. siła powstająca przy wprawianiu ciał w ruch lub wywołana ruchem tych ciał i skierowana przeciwnie do kierunku ruchu;
4. sposób hamowania polegający na zbliżeniu ku sobie dziobów nart i oddaleniu piętek; pług


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna

 (1.1) geogr. hydron. rzeka na Ukrainie, prawy dopływ Stryja;

Wiktionary

  • Opór – rzeka na Ukrainie w obwodzie lwowskim
  • Opór – amerykański film wojenny w reżyserii Edwarda Zwicka
  • opór (psychologia)
    • bierny opór
  • bierny opór w naukach politycznych
  • opór (elektryczność, Impedancja)
    • opór czynny (rezystancja)
    • opór bierny (reaktancja)
  • opory ruchu
  • opór cieplny

Wikipedia


opora

w budownictwie: belka podpierająca konstrukcje z innych belek


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) książk. osoba, na której można się wesprzeć w trudnej sytuacji

 (1.2) daw. rzecz, na której coś lub ktoś się opiera

 (1.3) daw. coś będące przeszkodą, trudnością stojącą na drodze do czegoś

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Jesteś władcą i oporą moją i wszystkich Fenicjan w tym kraju, ale… bądź miłosierny…

 (1.3) Wszystko szło temu Królowi z oporą.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. parcie n., opór mrz., oparcie n., opieranie n., opieranie się n.

 czas. opierać się ndk., oprzeć się dk.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) oparcie, opoka, ostoja

 (1.3) przeszkoda, zawada

Wiktionary


opornica

nieruchoma, zewnętrzna szyna zwrotnicy


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) elektr. dwójnik wprowadzający do obwodu rezystancję, której wartość można zmieniać bez rozłączania elementów układu;

Wiktionary

Opornica (cyr. Опорница) – wieś w Serbii, w okręgu szumadijskim, w mieście Kragujevac. W 2011 roku liczyła 603 mieszkańców.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Do elektrod […] przyłożyć napięcie 100 mV pobrane z zasilacza (2 V) oraz dzielnika napięcia zestawionego z dwóch opornic dekadowych.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. opornik mrz., opór mrz.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) reostat

Wiktionary


oporniej

stopień wyższy od przysłówka: opornie


SJP.pl


oporniejszy

stopień wyższy od przymiotnika: oporny; bardziej oporny


SJP.pl


opornik

urządzenie włączane do obwodu elektrycznego w celu zmniejszenia natężenia prądu


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) elektr. elektron. element elektroniczny zamieniający energię elektryczną w ciepło;

 (1.2) wojsk. element działa, którego zadaniem jest wyhamowanie zespołu odrzutowego poprzez przekształcenie jego energii kinetycznej w energię cieplną

Wiktionary

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ɔˈpɔrʲɲik, AS: oporʹńik

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. opór m., oporność ż., opornica ż., opieranie n.

:: zdrobn. oporniczek m.

 czas. opierać ndk.

 przym. oporowy, opornikowy, opornościowy, oporny

 przysł. opornie

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) rezystor

Wiktionary


opornikowy

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z opornikiem, dotyczący opornika

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. opornik m., opór mrz.

Wiktionary


oporność

1. niepoddawanie się działaniu czynników zewnętrznych;
2. skłonność do przeciwstawiania się czyimś poleceniom;
3. opór elektryczny


SJP.pl

  • oporność – opór elektryczny, impedancja
  • oporność na antybiotyki

Wikipedia


oporny

1. stawiający opór, niepoddający się działaniu czegoś
2. o drobnoustrojach i wirusach: niewrażliwy na leki


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) niepoddający się żadnym wpływom

 (1.2) taki, który stawia opór

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. opornik mrz., oporność ż., opór mrz.

 czas. opierać ndk., oprzeć dk.

 przym. oporowy

 przysł. opornie

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) krnąbrny, nieposłuszny, odporny, trudny, uparty, wytrzymały

 (1.2) kłopotliwy, odporny, zacinający się

Wiktionary


oporopowrotnik

urządzenie w działach strzelniczych powodujące powrót lufy po wystrzale do pozycji początkowej


SJP.pl

Wikipedia


oporów

1. przeciwstawianie się czyjeś woli lub przemocy, nieuleganie jakiejś sile;
2. zjawisko polegające na przeciwstawianiu się przepływowi prądu elektrycznego; rezystancja
3. siła powstająca przy wprawianiu ciał w ruch lub wywołana ruchem tych ciał i skierowana przeciwnie do kierunku ruchu;
4. sposób hamowania polegający na zbliżeniu ku sobie dziobów nart i oddaleniu piętek; pług


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna

 (1.1) geogr. osiedle we Wrocławiu;

 (1.2) geogr. wieś w województwie łódzkim, w powiecie kutnowskim;

 (1.3) geogr. gmina wiejska w województwie łódzkim, w powiecie kutnowskim;

 (1.4) daw. geogr. gromada w powiecie kutnowskim w województwie łódzkim;

 (1.5) geogr. część wsi Ujazd w województwie świętokrzyskim, w powiecie opatowskim, w gminie Iwaniska

Wiktionary

  • Oporów – osiedle we Wrocławiu
  • Oporów – wieś w województwie łódzkim, w powiecie kutnowskim, w gminie Oporów
  • Oporów – gmina wiejska w województwie łódzkim, w powiecie kutnowskim
  • Oporów – dawna gromada w powiecie kutnowskim w województwie łódzkim

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Tym tramwajem dojedzie pan do Oporowa.

 (1.2) W lesie pod Oporowem nazbieraliśmy grzybów.

 (1.5) Mamy trzy morgi w Oporowie, które dostaliśmy po babce.

Wiktionary

Powiązane:

 przym. oporowski

 rzecz. oporowianin mos., oporowianka ż., Oporówek mrz., Oporówko n.

Wiktionary


oporować

ustawiać narty pod kątem względem siebie i względem kierunku jazdy rozsuwając piętki w celu wykonania skrętu lub hamowania


SJP.pl


oporówek

2 miejscowości w Polsce:

  • Oporówek – wieś w woj. kujawsko-pomorskim, w pow. inowrocławskim, w gminie Inowrocław
  • Oporówek – wieś w woj. kujawsko-pomorskim, w pow. żnińskim, w gminie Łabiszyn

Zobacz też: Oporowo

Wikipedia


oporowianin

mieszkaniec Oporowa (wsi w Polsce)


SJP.pl


oporowianka

mieszkanka Oporowa (wsi w Polsce)


SJP.pl


oporówko

Oporówko – wieś w Polsce położona w województwie wielkopolskim, w powiecie leszczyńskim, w gminie Krzemieniewo.

Wieś szlachecka Oporowko położona była w 1580 roku w powiecie kościańskim województwa poznańskiego. W latach 1975−1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa leszczyńskiego.

Wikipedia


oporowo

Miejscowości w Polsce

Wg TERYT jest ich 3
  • Oporowo – wieś w woj. kujawsko-pomorskim, w pow. żnińskim, w gminie Łabiszyn
  • Oporowo – wieś w woj. wielkopolskim, w pow. leszczyńskim, w gminie Krzemieniewo
  • Oporowo – osada w woj. wielkopolskim, w pow. szamotulskim, w gminie Ostroróg

Wikipedia


oporowski

przymiotnik od: Oporowo


SJP.pl


oporowy

stawiający opór; mający opór; działający na zasadzie oporu


SJP.pl


oporski

nazwisko


SJP.pl


oportunista

człowiek bierny, ugodowy, przystosowujący się do okoliczności dla osiągnięcia własnych korzyści


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) książk. człowiek niekierujący się żadnymi stałymi zasadami, dostosowujący się do aktualnych okoliczności dla osiągnięcia własnych korzyści

Wiktionary

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ˌɔpɔrtũˈɲista, AS: oportũńista

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. oportunizm m.

:: fż. oportunistka ż.

 przym. oportunistyczny

 przysł. oportunistycznie

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) konformista, koniunkturalista, potakiewicz; pot. prostytutka

Wiktionary


oportunistka

kobieta bierna, ugodowa, przystosowująca się do okoliczności dla osiągnięcia własnych korzyści


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) fż. od: oportunista

Wiktionary

Przykłady

składnia.

kolokacje.

synonimy.

 (1.1) konformistka, koniunkturalistka

antonimy.

 (1.1) nonkonformistka

hiperonimy.

hiponimy.

 (1.1) karierowiczka

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

 rzecz. oportunizm m.

:: fm. oportunista m.

 przym. oportunistyczny

 przysł. oportunistycznie

frazeologia.

etymologia.

uwagi.

tłumaczenia.

 zobtłum rodz|oportunista.

* białoruski: (1.1) апартуністка ż.

* hiszpański: (1.1) oportunista ż.

* nowogrecki: (1.1) οπορτουνίστρια ż.

* rosyjski: (1.1) оппортунистка ż.

* słoweński: (1.1) oportunistka ż.

* ukraiński: (1.1) опортуністка ż.

* włoski: (1.1) opportunista ż.

źródła.

== oportunistka (język słoweński.) ==

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) oportunistka

odmiana.

przykłady.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌɔpɔrtũˈɲistka, AS: oportũńistka

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. oportunizm m.

:: fm. oportunista m.

 przym. oportunistyczny

 przysł. oportunistycznie

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) konformistka, koniunkturalistka

Wiktionary


oportunistyczniej

stopień wyższy od przysłówka: oportunistycznie


SJP.pl


oportunistyczność

dostosowywanie się do sytuacji w celu osiągnięcia jak największych korzyści; oportunizm


SJP.pl


oportunistyczny

cechujący się brakiem stałych zasad, przystosowujący się do danej sytuacji dla uzyskania osobistych korzyści


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) związany z oportunizmem, charakteryzujący się oportunizmem

 (1.2) med. związany z zakażeniem u osobników z obniżoną odpornością

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. oportunizm m., oportunista m., oportunistka ż.

 przysł. oportunistycznie

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) konformistyczny, koniunkturalny, kompromisowy, ugodowy

Wiktionary


oportunizm

dostosowywanie się do sytuacji w celu osiągnięcia jak największych korzyści; oportunistyczność


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) postawa moralna człowieka kierującego się w swym postępowaniu nie powszechnie przyjętymi zasadami, lecz tym, co w danej sytuacji jest dla niego korzystne;

 (1.2) polit. przest. uleganie naciskowi burżuazji, polityka uchylania się od walki klasowej

Wiktionary

Wikipedia

Przykłady

 (1.2) Po 1956 r. (PZPR) zeszła na pozycje oportunizmu i rewizjonizmu, przez co straciła poparcie proletariatu.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌɔpɔrˈtũɲism̥, AS: oportũńism̦

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. oportunista mos., oportunistka ż.

 przym. oportunistyczny

 przysł. oportunistycznie

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) konformizm, koniunkturalizm, koniunkturalność

Wiktionary


opory

przeszkody o podłożu psychicznym


SJP.pl


oporządzenie

ogół przedmiotów składających się na umundurowanie i uzbrojenie


SJP.pl


oporządzić

1. wykonać rutynowe czynności gospodarskie lub porządkowe; zadbać o kogoś lub o coś;
2. oczyścić zabite zwierzę; oprawić;
3. oporządzić się - doprowadzić się do porządku, zadbać o siebie; ogarnąć się


SJP.pl


oporzyn

Oporzyn (niem. Spiegel) – wieś w Polsce położona w województwie wielkopolskim, w powiecie wągrowieckim, w gminie Wągrowiec, w pobliżu jeziora Oporzyńskiego.

W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa pilskiego.

Wikipedia


opos

nieduży ssak drapieżny z rodziny dydelfów, torbacz żyjący w lasach Ameryki Północnej i Środkowej; opossum, dydelf, szczur workowaty


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy

 (1.1) zool. nazwa systematyczna|Philander|Brisson|ref=tak., rodzaj ssaka z podrodziny dydelfów;

 (1.2) zool. ssak z rodzaju opos (1.1)

Wiktionary

Opos (Philander) – rodzaj ssaków z podrodziny dydelfów (Didelphinae) w obrębie rodziny dydelfowatych (Didelphidae).

Wikipedia

Przykłady

 (1.2) Nasza suka upolowała oposa.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. oposy lm. nmos.

 przym. oposowy

Wiktionary


oposik

rodzaj ssaków z podrodziny dydelfów


SJP.pl

Oposik (Gracilinanus) – rodzaj ssaków z podrodziny dydelfów (Didelphinae) w obrębie rodziny dydelfowatych (Didelphidae).

Wikipedia


oposowy

opos, oposy


SJP.pl

Patrz:

opos, oposy

opossum

1. rasa królików charakteryzująca się piękną okrywą włosową o stalowopopielatym odcieniu;
2. nieduży ssak drapieżny z rodziny dydelfów, torbacz żyjący w lasach Ameryki Północnej i Środkowej; dydelf, opos, szczur workowaty


SJP.pl


oposy

1. futro ze skórek oposów
2. rodzina niewielkich (największe są wielkości kota) ssaków z rzędu torbaczy, zamieszkujących Amerykę Środkową i Południową, o długim, chwytnym ogonie, cenione dla futra; dydelfy; dydelfowate; szczury workowate


SJP.pl

Dydelfowate, szczury workowate (Didelphidae) – rodzina ssaków z rzędu dydelfokształtnych (Didelphimorphia). Obejmuje gatunki wszystkożernych, niewielkich ssaków podobnych do szczura. W zapisach kopalnych są znane z pokładów górnej kredy.

Wikipedia


opowiadać

czasownik przechodni niedokonany (dk. opowiedzieć)

 (1.1) mówić o jakiejś historii, przedstawiać słowami jakieś wydarzenie, relacjonować

czasownik zwrotny niedokonany opowiadać się (dk. opowiedzieć się)

 (2.1) być za czymś, popierać coś, być zwolennikiem jakiegoś poglądu, działania

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Mama opowiada dziecku bajkę.

 (1.1) Mamo, opowiedz mi, jak poznałaś tatę.

 (1.1) Przeorysza uwielbia opowiadać o życiu klasztoru.

 (2.1) Opowiadam się za internacjonalizmem i równością.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌɔpɔˈvʲjadat͡ɕ, AS: opovʹi ̯adać

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. opowiadanie n., opowieść ż., opowiedzenie n., opowiastka ż.

 czas. opowiedzieć dk., poopowiadać dk., powiadać ndk., powiedzieć dk.

 przym. opowieściowy, powieściowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) snuć opowieść (opowieści); gw-pl|Górny Śląsk|łosprawiać, berać.

 (2.1) popierać

Wiktionary


opowiadaczka

kobieta, która opowiada; narratorka; bajarka


SJP.pl


opowiadanie

1. to, co jest opowiadane; opowieść;
2. w literaturze: krótki utwór literacki pisany prozą, tematycznie ograniczony do jednego wątku fabularnego, różniący się od noweli brakiem wyraźnej konstrukcji, luźnym układem akcji, często wzbogaconej epizodami


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) liter. krótki utwór epicki;

 (1.2) coś, co zostało opowiedziane

Wiktionary

Opowiadanie – krótki utwór literacki o prostej akcji, niewielkich rozmiarach, najczęściej jednowątkowej fabule, pisany prozą (epika). Jeden z podstawowych gatunków literackich.

Należy rozróżnić, w kontekście literaturoznawczym, pojęcie opowiadania jako podstawowej formy wypowiedzi narracyjnej, opowiadanie jako pojęcie gatunku epickiego.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Z przyjemnością czytam opowiadania Polesława Prusa.

 (1.2) Z zapartym tchem słuchaliśmy opowiadań starego gajowego.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌɔpɔvʲjaˈdãɲɛ, AS: opovʹi ̯adãńe

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. opowiedzenie n., opowiastka ż., opowiadacz mos., opowiadaczka ż.

:: zdrobn. opowiadanko n.

 czas. opowiadać ndk., opowiedzieć dk., powiedzieć dk.

 przym. opowieściowy, opowiadawczy

Wiktionary


opowiadanko

zdrobnienie od: opowiadanie


SJP.pl


opowiastka

krótkie opowiadanie o treści moralistycznej; powiastka


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) zdrobn. od: opowieść

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌɔpɔˈvʲjastka, AS: opovʹi ̯astka

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. opowieść ż., opowiadanie n.

 przym. opowieściowy

 czas. powiedzieć, opowiadać ndk.

Wiktionary


opowiedzenie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|opowiedzieć.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌɔpɔvʲjɛˈd͡zɛ̃ɲɛ, AS: opovʹi ̯eʒńe

Wiktionary

Powiązane:

 czas. opowiedzieć, opowiadać, powiedzieć

 rzecz. opowiadanie, opowieść

Wiktionary


opowiedzieć

czasownik przechodni dokonany (ndk. opowiadać)

 (1.1) zob. opowiadać.

czasownik zwrotny dokonany opowiedzieć się (ndk. opowiadać się)

 (2.1) zob. opowiadać się.

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Poprosiłem dziadka, żeby mi opowiedział o wojnie.

 (2.1) Część Katalończyków opowiedziało się w referendum za niepodległością regionu.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌɔpɔˈvʲjɛ̇d͡ʑɛ̇t͡ɕ, AS: opovʹi ̯ėʒ́ėć

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. opowieść ż., opowiedzenie n., opowiadacz m., opowiadanie n., opowiadanko n.

 czas. opowiadać ndk., powiedzieć dk.

 przym. powieściowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) reg. śl. zwykłodać.

Wiktionary


opowieść

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) opowiadana historia

 (1.2) liter. utwór narracyjny o bogatej fabule i gawędziarskiej narracji, zwykle dłuższy od opowiadania i noweli, krótszy od powieści

 (1.3) przen. pejor. coś, co zostało powiedziane

Wiktionary

Opowieść – w literaturoznastwie, utwór dłuższy od opowiadania ale któtszy od powieści.

  • Opowieść – płyta Wojciecha Majewskiego, z roku 2009
  • Opowieść – amerykański dramat filmowy z 2018 roku w reżyserii Jennifer Fox
  • Opowieść – singiel Edyty Bartosiewicz

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Długo snuł swą opowieść, a my siedzieliśmy zasłuchani.

 (1.2) „Kamienna wioska” to nostalgiczna opowieść Xiaolu Guo, autorki chińskiego pochodzenia.

 (1.3) Jakoś nie wierzę w tę opowieść.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ɔˈpɔvʲjɛ̇ɕt͡ɕ, AS: opovʹi ̯ėść

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. opowiedzenie n., opowiadanie n., opowiadanko n., opowiadacz m., opowiadaczka ż.

:: zdrobn. opowiastka ż.

 czas. powiedzieć, opowiadać ndk., opowiedzieć dk.

 przym. opowieściowy, opowiadawczy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) bajanie, bajka, baśń, gawęda, historia, klechda, legenda, mit, podanie; gw-pl|Górny Śląsk|bera.

 (1.2) opowiadanie

 (1.3) bajka

Wiktionary


opowijać

dawniej: owijać w coś; spowijać


SJP.pl


opowoga

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) gw-pl|Śląsk Cieszyński. odwaga

Wiktionary


opóźniać

czasownik przechodni niedokonany (dk. opóźnić)

 (1.1) powodować zwolnienie tempa robienia lub osiągnięcia czego

czasownik zwrotny niedokonany opóźniać się (dk. opóźnić się)

 (2.1) wykonywać nie na czas

 (2.2) pojawiać się później, niż należy

 (2.3) wskazywać godzinę wcześniejszą niż rzeczywista

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Brak środków frustruje lekarzy i opóźnia leczenie, a czas oczekiwania na wizytę wynosi już nawet do sześciu lat.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. opóźnianie n., opóźnienie n., późniak mzw./mos.

 przym. opóźniony

 przysł. późno

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) spowalniać, zwalniać, reg. opaźniać

 (2.1) odwlekać, spóźniać się, zwlekać

 (2.2) spóźniać się

 (2.3) spóźniać się

Wiktionary


opóźniacz

Opóźniacz – część składowa zapalnika ze zwłoką, która powoduje, że wybuch pocisku, bomby, granatu jest opóźniony.

Opóźniacze dzielą się na:

  • pirotechniczne – wykonane w postaci słupka ze sprasowanego prochu czarnego, albo z mieszaniny pirotechnicznej. Zapalenie się spłonki zapalającej w zapalniku np. wskutek uderzenia o przeszkodę pocisku lub bomby wywołuje zapalenie opóźniacza pirotechnicznego, który zapewnia odpowiedni czas zwłoki, który jest wymagany na przejście ognia do innych elementów ogniowych oraz detonacyjnych zapalnika.
  • mechaniczne – wykonane w postaci różnych mechanizmów, między innymi mechanizmów zegarowych działających z chwilą, kiedy pocisk uderza o przeszkodę.
  • gazodynamiczne – wykonane w kształcie krążka posiadającego kalibrowane otwory, który jest umieszczony w zapalniku na drodze płomienia (gazów) od spłonki zapalającej do innych elementów ogniowych zapalnika, utrudniając przenikanie gazów i powodując zwłokę w działaniu zapalnika.

Wikipedia


opóźniający

opóźniać


SJP.pl

Patrz:

opóźniać

opóźnianie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odsuwanie zdarzenia w czasie

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. opóźnienie n., późniak mzw./mos.

 czas. opóźniać ndk., opóźnić dk.

Wiktionary


opóźnić

czasownik przechodni dokonany (ndk. opóźniać)

 (1.1) dokonany od|opóźniać.

czasownik zwrotny dokonany opóźnić się (ndk. opóźniać się)

 (2.1) dokonany od|opóźniać się.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. opóźnienie n., opóźnianie n., późniak mzw./mos.

 przysł. późno

 przym. opóźniony

Wiktionary


opóźnienie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odsunięcie zdarzenia w czasie

 (1.2) różnica w czasie między zależnymi od siebie zdarzeniami

 (1.3) stan umysłowy będący efektem zbyt wolnego rozwoju

Wiktionary

  • opóźnienie w informatyce
  • opóźnienie w prawie
  • retardacja

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Opóźnienie pociągu wzrosło do czterdziestu minut.

 (1.2) Transmisja ma stałe opóźnienie trzech sekund.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌɔpuʑˈɲɛ̇̃ɲɛ, AS: opuźńė̃ńe

Wiktionary

Powiązane:

 czas. opóźnić dk., opóźniać ndk.

 rzecz. opóźnianie n., późniak mzw./mos.

 przysł. późno

 przym. późny, opóźniony

 temsłow. późno-

Wiktionary


opóźniony

przymiotnik

 (1.1) będący nie na czas

 (1.2) taki, który nie zdążył z wykonaniem czegoś w wyznaczonym czasie

 (1.3) pot. nieprawidłowo rozwinięty umysłowo

forma czasownika.

 (2.1) imiesłów przymiotnikowy bierny od opóźnić

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. opóźnienie n.

 czas. opóźniać, opóźnić dk.

 przysł. późno

 temsłow. późno-

 przym. późny

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) spóźniony

 (1.3) niedorozwinięty, upośledzony umysłowo

Wiktionary


opozycja

1. przeciwstawienie się komuś lub czemuś;
2. ugrupowanie lub grupa ugrupowań będąca przeciwna polityce rządu;
3. przeciwieństwo dwóch pojęć, idei itp.;
4. położenie, w którym planeta obserwowana z Ziemi znajduje się po przeciwnej stronie sfery niebieskiej niż Słońce i zarazem najbliżej Ziemi;
5. w szermierce: zabezpieczenie ręki gardą;
6. w szachach: takie położenie królów, że dzieli ich odległość dokładnie jednego pola


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) przeciwstawienie, przeciwdziałanie

 (1.2) polit. partia, stronnictwo przeciwne rządowi lub większości parlamentarnej;

 (1.3) astr. przeciwstawne położenie ciał niebieskich względem obserwatora na Ziemi;

 (1.4) szach. przeciwstawne położenie króli na jednej linii lub przekątnej, kiedy oddziela je jedno pole

 (1.5) sport. zabezpieczenie ręki gardą w szermierce

 (1.6) jęz. zestawienie przeciwstawnych sobie elementów języka;

Wiktionary

  • opozycja – w polityce, rodzaj ugrupowania lub grupy ugrupowań
  • opozycja – w astronomii, pojęcie z zakresu mechaniki nieba
  • opozycja – w językoznawstwie, zestawienie przeciwstawnych sobie elementów języka
  • Opozycja – polski zespół muzyczny
  • Opozycja polityczna w PRL – opozycja antykomunistyczna w Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej

Wikipedia

Przykłady

 (1.2) Opozycja może liczyć na 50 miejsc w parlamencie.

 (1.3) Mars i Słońce są dzisiaj w opozycji.

 (1.4) W końcówkach z pojedynczym pionem uzyskanie opozycji jest jedynym środkiem obronnym.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌɔpɔˈzɨt͡sʲja, AS: opozycʹi ̯a

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. opozycyjność ż., opozycjonista m., opozycjonistka ż., oponent m., oponentka ż., oponowanie n., pozycja ż., pozycjonowanie n., supozycja ż.

:: zdrobn. opozycyjka ż.

 czas. oponować ndk., pozycjonować ndk.

 przym. opozycyjny, pozycyjny

 przysł. opozycyjnie, pozycyjnie

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) przeciwstawienie, przeciwdziałanie, antagonizm

Wiktionary


opozycjonista

działacz polityczny, w parlamencie lub poza nim, mający poglądy odmienne niż rząd i broniący ich wszelkimi środkami


SJP.pl


opozycjonistka

opozycjonista


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) polit. członkini opozycji

Wiktionary

Patrz:

opozycjonista

Powiązane:

 rzecz. opozycyjność ż., opozycja ż., oponowanie n.

 czas. oponować ndk.

:: fm. opozycjonista mos.

 przym. opozycyjny

Wiktionary


opozycjonizm

sprzeciwianie się polityce państwowej; opozycyjność


SJP.pl


opozycyjność

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) odprzym. cecha tego, co jest opozycyjne; cecha tych, którzy są opozycyjni

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. opozycja ż., opozycjonista m., opozycjonistka ż.

 przym. opozycyjny

 przysł. opozycyjnie

Wiktionary


opozycyjny

związany z opozycją


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) polit. dotyczący grupy opozycji względem władzy

 (1.2) sprzeciwiający się, oponujący

 (1.3) przeciwstawny

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. opozycjonistka ż., opozycja ż., opozycyjność ż.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.3) antagonistyczny

Wiktionary


opół

skrajna deska z kloca z jednej strony płaska, z drugiej półokrągła; okorek; oblader; okrajka


SJP.pl


opp

skrótowiec w funkcji rzeczownika rodzaju nijakiego

 (1.1) = praw. społ. organizacja pożytku publicznego;

 (1.2) = transp. odcinkowy pomiar prędkości;

 (1.3) = adm. oddział prewencji policji;

 (1.4) = żegl. sport. optymist,

Wiktionary


oppenheimer

  • Oppenheimer – nazwisko
  • Oppenheimer – amerykańsko-brytyjski film biograficzny z 2023 roku w reżyserii Christophera Nolana o Robercie Oppenheimerze
  • Oppenheimer – krater księżycowy
  • Oppenheimer – północnoirlandzki zespół muzyczny

Wikipedia


oppidum

ufortyfikowane osiedle zakładane w miejscach strategicznych od połowy II wieku p.n.e. do połowy I wieku p.n.e.


SJP.pl

Oppidum – miejsce obwarowane, osiedle obronne zakładane najczęściej w miejscu chronionym ukształtowaniem terenu.

Oppida istniały od połowy II w. p.n.e. do połowy I w. p.n.e. (na terenach Brytanii do połowy I w. n.e.). Terminu używa się do określenia celtyckich osad obronnych. Największe z odkrytych oppidów znajduje się w pobliżu miejscowości Grabenstetten w Wirtembergii, zajmuje ono powierzchnię 1400 ha i ma długość wałów równą 30 km. Każde oppidum było otoczone wałami ziemnymi lub drewniano-ziemnymi (murus gallicus), czasami wzmocnione kamieniem. Wokół wałów głębiono rów. Według opisu Gajusza Juliusza Cezara bramy i mury oppidum Avaricum były wzmocnione wieżami.

Wikipedia


opr.

skrót od: opracował; oprac.


SJP.pl


oprać

1. wyprać komuś wszystkie brudne ubrania;
2. oprać się - wyprać sobie wszystkie brudne ubrania


SJP.pl

czasownik przechodni dokonany (ndk. opierać)

 (1.1) dokonany od|opierać.

czasownik zwrotny dokonany oprać się (ndk. opierać się)

 (2.1) dokonany od|opierać się.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈɔprat͡ɕ, AS: oprać

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. opranie n., pranie n.

 czas. opierać

Wiktionary


oprac.

skrót od: opracował; opr.


SJP.pl

skrót

 (1.1) = opracowanie

 (1.2) = opracował, opracowali, opracowała, opracowały

Wiktionary


opracować

czasownik przechodni

 (1.1) dokonany od|opracowywać.

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Odkąd Freud pod koniec XIX wieku opracował metodę psychoterapeutyczną, którą nazwał psychoanalizą, bardzo wiele się wydarzyło w tej dziedzinie.

 (1.1) Opracowano szczegółowe mapy odległych obszarów zlodowaconych stosując najpierw fotogrametrię naziemną […], a następnie organizując misje lotnicze.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌɔpraˈt͡sɔvat͡ɕ, AS: opracovać

Wiktionary

Powiązane:

 czas. pracować

 rzecz. opracowanie n.

 przym. zapracowany

Wiktionary


opracowanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|opracować.

Wiktionary

  • opracowanie utworu
  • opracowanie lektury szkolnej
  • źródło wtórne

Wikipedia

Powiązane:

 czas. pracować, opracować dk.

 rzecz. praca ż.

 przym. zapracowany

Wiktionary


opracowanko

żartobliwie, ironicznie: niezbyt obszerne, niezwykle dokładne i zazwyczaj nudne pisemne opracowanie jakiegoś tematu, zagadnienia; wypracowanko, elaboracik


SJP.pl


opracowywać

czasownik przechodni niedokonany (dk. opracować)

 (1.1) zgłębiać zagadnienie, dokonywać szczegółowej analizy

 (1.2) przygotowywać do ostatecznego kształtu

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Drodzy studenci, opracujcie w domu problem równowagi biocenozy w Morzu Bałtyckim.

 (1.2) Mój zespół opracowuje modele zwierzęce, na których można by przeprowadzić wcześniej omawiane eksperymenty.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌɔprat͡sɔˈvɨvat͡ɕ, AS: opracovyvać

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. praca ż., opracowywanie n.

 czas. pracować

 przym. zapracowany

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) analizować

 (1.2) edytować, obrabiać, redagować

Wiktionary


opracowywanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|opracowywać.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌɔprat͡sɔvɨˈvãɲɛ, AS: opracovyvãńe

Wiktionary

Powiązane:

 czas. opracowywać, pracować

 przym. zapracowany

Wiktionary


opraem

skót od: Moniales Ordinis Praemonstratensis - zakon norbertanek


SJP.pl


oprah

[czytaj: opra] imię żeńskie


SJP.pl


opranie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|oprać.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ɔˈprãɲɛ, AS: oprãńe

Wiktionary

Powiązane:

 czas. oprać

Wiktionary


oprata

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) gw-pl|Śląsk Cieszyński. hipol. lejce

Wiktionary


oprawa

1. okładka książki;
2. zrobienie okładki książki, ramy do fotografii lub obrazu;
3. elementy artystyczne i efekty specjalne towarzyszące jakiemuś wydarzeniu;
4. to w czym osadzony jest jakiś przedmiot


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) okładka książki, zeszytu itp.

 (1.2) to, w czym dany przedmiot jest osadzony

 (1.3) elementy towarzyszące czemuś (np. wydarzeniu) i uatrakcyjniające je

 (1.4) to, co otacza oczy: brwi, rzęsy itd.

 (1.5) zrobienie oprawy (1.1)

 (1.6) łow. postępowanie z upolowaną zwierzyną

Wiktionary

  • Oprawa (poligrafia) – sposób wykończenia publikacji poligraficznej
  • Oprawa oświetleniowa – urządzenie elektryczne
  • Oprawa obrazu – rama obrazu
  • Oprawa wdowia – zabezpieczenie dla żony
  • Oprawa okularowa – część okularów
  • Oprawa liturgiczna – elementy liturgii
  • Oprawa meczu – widowisko tworzone na trybunach przez kibiców

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Ta książka podoba mi się szczególnie ze względu na jej piękną oprawę.

 (1.2) Wiadomo, że w Polsce do wyrobu opraw rękojeści, jej ozdób i okuć pochew dosyć często używano mosiądzu.

 (1.3) Niestety, popularności McClane′a nie dorównuje grafika. Mimo wykorzystania akceleratorów 3D, oprawa wizualna prezentuje się bardzo bladziutko.

 (1.4) Ładna brunetka o długich włosach i bardzo ciemnej oprawie oczu gromadziła wokół siebie wiele osób spośród dzieci przedstawicieli kręgów dawnej i obecnej władzy […]

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. oprawka ż., oprawiacz m., oprawca m., oprawczyni ż., oprawianie n., oprawienie n.

 czas. oprawiać ndk., oprawić dk.

 przym. oprawny

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) okładka

 (1.2) rama, obramowanie

Wiktionary


oprawca

bandyta, pozostający na czyichś usługach


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) osoba torturująca lub mordująca z czyjegoś polecenia

 (1.2) hist. urzędnik powołany do ścigania przestępców w XIV i XV wieku w Polsce;

Wiktionary

Oprawca (justycjariusz, maleficorum iudices) – w XIV i XV wieku w Polsce urzędnik powołany do ścigania, przeprowadzenia śledztwa i sądzenia zawodowych złodziei oraz rabujących na drogach bez względu na ich przynależność stanową.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ɔˈpraft͡sa, AS: oprafca

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. oprawa ż., oprawianie n.

:: fż. oprawczyni ż.

 czas. oprawiać ndk.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) kat, rakarz, rzeźnik

 (1.2) justycjariusz

Wiktionary


oprawczyni

oprawca


SJP.pl

Patrz:

oprawca

oprawiać

zaopatrywać w okładkę


SJP.pl

czasownik przechodni niedokonany (dk. oprawić)

 (1.1) zaopatrywać książkę, zeszyt w okładki

 (1.2) wkładać obraz w ramy

 (1.3) szykować zabite zwierzę na mięso

 (1.4) wyposażać narzędzie w trzonek lub rękojeść

Wiktionary

Przykłady

 (1.2) Niektóre domy aukcyjne podają nawet informacje o zachowanych nalepkach firmy ramiarskiej, w której obraz był oprawiany.

 (1.3) Kilku marynarzy zostało i poczęło oprawiać upolowaną zwierzynę.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. oprawa ż., oprawka ż., oprawiacz m., oprawca m., oprawczyni ż., oprawianie n., oprawienie n.

 czas. oprawić dk.

 przym. oprawny, oprawkowy, oprawczy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.3) sprawiać

Wiktionary


oprawianie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|oprawiać.

Wiktionary

Powiązane:

 czas. oprawiać, oprawić

 rzecz. oprawca mos., oprawa ż.

Wiktionary


oprawić

zaopatrzyć w okładkę


SJP.pl

czasownik przechodni

 (1.1) dokonany od|oprawiać.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. oprawa ż., oprawianie n., oprawienie n., oprawka ż.

 czas. oprawiać

Wiktionary


oprawienie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|oprawić.

Wiktionary

Powiązane:

 czas. oprawiać, oprawić

 rzecz. oprawa ż.

Wiktionary


oprawioczek

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) gw-pl|Śląsk Cieszyński. nóż do zdejmowania skóry ze zwierzęcia

Wiktionary


oprawka

to, w czym osadzony jest mały przedmiot; oprawa


SJP.pl


oprawki

to, w czym osadzony jest mały przedmiot; oprawa


SJP.pl


oprawny

1. ujęty w ramy, osadzony w ramach; oprawiony;
2. o książkach: mający twardą okładkę;
3. dobra oprawne - dobra dziedziczone przez małżonkę na mocy zapisu


SJP.pl


oprawy

1. okładka książki;
2. zrobienie okładki książki, ramy do fotografii lub obrazu;
3. elementy artystyczne i efekty specjalne towarzyszące jakiemuś wydarzeniu;
4. to w czym osadzony jest jakiś przedmiot


SJP.pl


opresja

1. trudna, czasami niebezpieczna sytuacja;
2. dawniej: prześladowanie, uciemiężenie


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) trudna sytuacja

Wiktionary

Opresja społeczna (łac. oppressio – ucisk) – wykluczanie, marginalizowanie, a nawet unicestwianie danych grup społecznych głównie w celu podkreślenia wyższości opresora, uprzywilejowania go i utrzymania go u władzy.

Opresja społeczna nie potrzebuje formalnie ustanowionego wsparcia instytucjonalnego do uzyskania pożądanego efektu – może odbywać się w sposób nieformalny, na gruncie indywidualnym. Stanowi ona metodę wzmocnienia grupowej tożsamości opresora poprzez zdefiniowanie go jako lepszego, bardziej wartościowego i stojącego na wyższym poziomie od wykluczonej grupy (zob. Inny).

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Wreszcie Buffalo Bill wybawił przyjaciela z opresji, ogłaszając wszem i wobec, że Nick... posiada 5 żon.

 (1.1) Lokalista znowu wyszedł obronną ręką z opresji.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. opresyjność ż.

 przym. opresyjny

 przysł. opresyjnie

 czas. oprymować ndk.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) uciemiężenie, ucisk

Wiktionary


opresyj

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) gw-pl|Zaolzie. kłopot

Wiktionary


opresyjność

opresyjny; opresywność


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) odprzym. cecha tego, co jest opresyjne

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. opresja ż.

 przym. opresyjny

 przysł. opresyjnie

Wiktionary


opresyjny

ograniczający czyjeś prawa, czyjąś wolność; opresywny


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) związany z opresją, stawiący kogoś w kłopotliwym położeniu, powodujący ucisk, uciemiężenie

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. opresja ż., opresyjność ż.

 przysł. opresyjnie

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) tyraniczny, ciemiężczy

Wiktionary


opresywność

opresywny


SJP.pl

Patrz:

opresywny

opricznina

system sprawowania władzy w państwie moskiewskim, polegający na wydzieleniu części terytorium kraju z odrębnym aparatem administracyjnym i wojskiem podległymi bezpośrednio carowi; oprycznina


SJP.pl

Wikipedia


oprocentować

wyznaczyć procent, według którego naliczane będą odsetki od jakiejś kwoty


SJP.pl

czasownik przechodni dokonany (ndk. oprocentowywać)

 (1.1) wyznaczyć procent od sumy

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌɔprɔt͡sɛ̃nˈtɔvat͡ɕ, AS: oprocẽntovać

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. procent m., oprocentowanie n., procentowość ż.

:: zdrobn. procencik m.

 czas. procentować ndk., oprocentowywać ndk., zaprocentować dk.

 przym. procentowy

 przysł. procentowo

 licz. procent

Wiktionary


oprocentowanie

1. stopa, według której naliczane są odsetki od kredytu lub depozytu;
2. kwota odsetek naliczona według tej stopy


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) bank. ekon. procentowa wysokość odsetek od pożyczki lub lokaty w stosunku rocznym

Wiktionary

Stopa procentowa – koszt kapitału albo inaczej cena, jaka przysługuje posiadaczowi kapitału z racji udostępnienia go innym na określony czas. Koszt ten wyrażony jest zazwyczaj jako procent od pożyczonej sumy i mierzony jest w ujęciu rocznym.

Mówiąc o stopach procentowych, można mieć na myśli wiele różnych cen. Przykładowo: stopy banku centralnego (w Polsce są to: stopa referencyjna, stopa lombardowa, stopa depozytowa oraz stopa redyskonta weksli – ich wysokość ustala Rada Polityki Pieniężnej), stopy rynkowe (tak określa się oprocentowanie kredytów i depozytów na rynku międzybankowym), czy też oprocentowanie kredytów i depozytów udzielanych albo przyjmowanych przez banki klientom albo od klientów spoza sektora bankowego. Najczęściej odnosi się do nominalnych stóp procentowych, czyli kosztu kapitału wyrażonego w bieżących jednostkach pieniężnych. Czasem posługuje się także pojęciem realnej stopy procentowej (czyli stopy nominalnej pomniejszonej o wartość inflacji) oraz efektywnej stopy procentowej (uwzględniającej częstotliwość naliczania odsetek oraz stopę podatku od zysków kapitałowych).

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Jeśli bank oferuje oprocentowanie 5% rocznie, oznacza to, że po roku od kwoty 1000 zł uzyskamy 50 zł odsetek.

Wiktionary

Powiązane:

 czas. oprocentować

 licz. procent

 rzecz. procent mrz.

Wiktionary


oprócz

1. przyimek wyłączający z zakresu odniesienia zdania element, którego nazwa użyta jest po tym przyimku;
2. przyimek włączający do zakresu odniesienia zdania element, którego nazwa użyta jest po tym przyimku


SJP.pl

przyimek

 (1.1) oznaczający, że coś nie znajduje się w jakimś zbiorze, poza, z wyłączeniem, nie licząc

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Ktoś z nas dwóch musiał zdradzić, bo tajne hasło oprócz ciebie znałem tylko ja.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈɔprut͡ʃ, AS: opruč

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) poza, prócz, z wyjątkiem, z wyłączeniem, wyjąwszy

Wiktionary


oprogramowanie

całość informacji w postaci zestawu instrukcji, zaimplementowanych interfejsów i zintegrowanych danych przeznaczonych dla komputera do realizacji wyznaczonych celów


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) inform. ogół programów komputerowych

 (1.2) odczasownikowy od|oprogramować.

Wiktionary

Oprogramowanie (ang. software) – ogół informacji w postaci zestawu instrukcji, zaimplementowanych interfejsów i zintegrowanych danych przeznaczonych dla komputera do realizacji wyznaczonych celów. Celem oprogramowania jest przetwarzanie danych w wyznaczonym przez twórcę zakresie. Określenie „oprogramowanie” może funkcjonować jako synonim terminów „program komputerowy” oraz „aplikacja”, przy czym stosuje się je zazwyczaj na oznaczenie większych programów oraz ich zbiorów.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Właśnie mój program antywirusowy wyświetlił komunikat, że na moim komputerze wykryto oprogramowanie szpiegowskie. Co mam robić?

 (1.1) W związku z kryzysem finansowym najwięksi producenci oprogramowania zapowiedzieli zwolnienia.

 (1.2) Oprogramowanie wszystkich historii użytkownika zajmie trochę czasu.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌɔprɔɡrãmɔˈvãɲɛ, AS: oprogrãmovãńe

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. programowanie n., programista mos.

 czas. programować

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) software

Wiktionary


oprosić

oprosić się: urodzić prosięta jako samica świni lub dzika, stać się maciorą, lochą


SJP.pl


oprószać

czasownik przechodni niedokonany (dk. oprószyć)

 (1.1) posypując, pokrywać cienką warstewką czegoś drobnego

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. oprószanie n., oprószenie n.

 czas. prószyć, zaprószyć, oprószyć dk.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) obsypywać, posypywać, przyprószać

Wiktionary


oprószanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|oprószać.

Wiktionary

Powiązane:

 czas. prószyć, zaprószyć, oprószyć, oprószać ndk.

Wiktionary


oprószyć

delikatnie posypać


SJP.pl

czasownik przechodni dokonany (ndk. oprószać)

 (1.1) dokonany od|oprószać.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. oprószanie n., oprószenie n.

 czas. prószyć, zaprószyć, oprószać ndk.

Wiktionary


oprotestować

zgłosić protest przeciwko jakiemuś zarządzeniu, jakiejś decyzji itp.; zakwestionować, przeciwstawić się, zaprotestować, sprzeciwić się


SJP.pl

czasownik

 (1.1) zgłosić sprzeciw wobec jakiejś decyzji

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. protest m., protestowanie n.

 czas. protestować ndk.

Wiktionary


oprotestowywać

zgłaszać protest przeciwko jakiemuś zarządzeniu, jakiejś decyzji itp.; kwestionować, przeciwstawiać się, protestować, sprzeciwiać się


SJP.pl


oprotka

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) gw-pl|Śląsk Cieszyński. sznur, powrozek

Wiktionary


oprowadzać

czasownik przechodni niedokonany (dk. oprowadzić)

 (1.1) prowadzić kogoś z miejsca na miejsce pokazując coś

Wiktionary


oprowadzaczka

oprowadzacz


SJP.pl

Patrz:

oprowadzacz

oprowadzanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|oprowadzać.

Wiktionary


oprowadzenie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|oprowadzić.

Wiktionary


oprowka

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) gw-pl|Śląsk Cieszyński. zootechn. dodatek do pokarmu dla bydła w postaci np. zmielonego ziarna

Wiktionary


opróżniać

czasownik przechodni niedokonany

 (1.1) usuwać zawartość czegoś, czynić coś pustym

czasownik zwrotny opróżniać się

 (2.1) stawać się pustym

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Nie umiem opróżniać tego nowego worka do odkurzacza.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ɔˈpruʒʲɲät͡ɕ, AS: opružʹńäć

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. opróżnienie n., próżnia ż., opróżnianie n.

 przym. próżniowy

 czas. opróżnić

Wiktionary


opróżnianie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|opróżniać.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌɔpruʒʲˈɲä̃ɲɛ, AS: opružʹńä̃ńe

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. próżnia ż., opróżnienie n., próżność ż., próżniaczość ż.

 czas. opróżniać ndk., opróżnić dk.

 przym. próżniowy, próżniaczy

 przysł. próżno

Wiktionary


opróżnić

czasownik przechodni dokonany (ndk. opróżniać)

 (1.1) dokonany od|opróżniać.

czasownik zwrotny dokonany opróżnić się (ndk. opróżniać się)

 (2.1) dokonany od|opróżniać się.

Wiktionary

Powiązane:

 czas. opróżniać ndk.

 rzecz. opróżnianie n., opróżnienie n., próżnia ż.

 przym. próżniowy

Wiktionary


oprych

zakapior, zbój, chuligan


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) gw-pl|Warszawa. pot. bandyta, drobny przestępca, chuligan, awanturnik, zbir

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. opryszek m.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) kobzacz

Wiktionary


oprychówka

potocznie: męska czapka z daszkiem


SJP.pl


opryczniczy

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z opryczniną, dotyczący opryczniny

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. oprycznina ż.

Wiktionary


oprycznik

zwolennik systemu sprawowania władzy (opryczniny) w Carstwie Rosyjskim przez Iwana IV Groźnego w latach 1565-1572


SJP.pl


oprycznina

system sprawowania władzy w państwie moskiewskim, polegający na wydzieleniu części terytorium kraju z odrębnym aparatem administracyjnym i wojskiem podległymi bezpośrednio carowi; opricznina


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) hist. carski aparat terroru w XVI w. za panowania Iwana IV Groźnego;

Wiktionary

Wikipedia

Powiązane:

 rzecz. oprycznik m., opricznina ż.

 przym. opryczniczy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) opricznina

Wiktionary


oprymować

przestarzałe: prześladować, ciemiężyć kogoś; gnębić, uciskać


SJP.pl

czasownik przechodni niedokonany

 (1.1) daw. gnębić, uciskać

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Podhorski z przyjaciółmi runęli w pomoc oprymowanemu, rozpoczęła się szarpanina, cała izba porwała się z miejsc.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. opresja ż.

Wiktionary


oprysk

pokrycie czegoś rozpylonym płynnym środkiem chemicznym


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) czynność lub proces opryskiwania

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈɔprɨsk, AS: oprysk

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. opryskiwanie n., opryskanie n., opryskliwość

 czas. opryskać, opryskiwać, pryskać

 przym. opryskliwy, opryskowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) opryskiwanie

Wiktionary


opryskiwać

pokrywać coś rozpylonym płynnym środkiem chemicznym


SJP.pl

czasownik niedokonany

 (1.1) moczyć coś drobnymi kropelkami cieczy

czasownik zwrotny niedokonany opryskiwać się

 (2.1) moczyć drobnymi kropelkami cieczy samego siebie

 (2.2) moczyć drobnymi kropelkami cieczy siebie wzajemnie

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌɔprɨˈsʲcivat͡ɕ, AS: oprysʹḱivać

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. oprysk m., opryskiwacz m., opryskiwarka ż., opryskiwanie n.

 czas. opryskać, pryskać

 przym. opryskowy, opryskliwy

 przysł. opryskliwie

Wiktionary


opryskiwacz

urządzenie do rozpylania substancji ciekłych, stosowane przy ochronie chemicznej oraz nawożeniu roślin uprawnych, drzew i krzewów


SJP.pl

Opryskiwacz – urządzenie do opryskiwania, stosowane przy ochronie chemicznej i nawożeniu roślin uprawnych oraz drzew i krzewów. W podstawowej wersji składa się ze zbiornika na ciecz roboczą, pompy oraz końcówki rozpylającej lub zestawu rozpylaczy umieszczonych na lancy opryskiwacza.

Wikipedia


opryskiwanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|opryskiwać.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. nieopryskiwanie n., oprysk mrz.

 czas. opryskiwać ndk.

Wiktionary


opryskliwie

przysłówek

 (1.1) nieuprzejmie, szorstko

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. opryskliwość ż.

 czas. opryskać dk., opryskiwać ndk.

 przym. opryskliwy

Wiktionary


opryskliwiej

stopień wyższy od przysłówka: opryskliwie


SJP.pl


opryskliwość

niemiłe nastawienie do rozmówcy, cecha charakteryzująca kogoś, kto odpowiada nieuprzejmie, nieżyczliwie


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) cecha osoby, która prowadzi rozmowy w sposób nieuprzejmy, burkliwy, używając półsłówek

 (1.2) cecha wypowiedzi nieuprzejmej i burkliwej

Wiktionary

Powiązane:

 przym. opryskliwy

 przysł. opryskliwie

 rzecz. oprysk mrz.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1-2) burkliwość, warkliwość, gburowatość, gruboskórność, szorstkość

Wiktionary


opryskliwszy

stopień wyższy od przymiotnika: opryskliwy


SJP.pl


opryskliwy

rozmawiający bez miłego nastawienia do rozmówcy, odpowiadający nieuprzejmie, nieżyczliwie


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) odpowiadający nieuprzejmie

 (1.2) brzmiący nieuprzejmie

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. opryskliwość ż., oprysk mrz.

 czas. opryskać dk., opryskiwać ndk.

 przysł. opryskliwie

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) arogancki, gburowaty, humorzasty, impertynencki, obcesowy, niegrzeczny, nieuprzejmy, odpychający, oschły, szorstki, warkliwy, zgryźliwy, zrzędny

Wiktionary


opryskowy

przymiotnik od: oprysk


SJP.pl


opryszczać

pokrywać pryszczami


SJP.pl


opryszczka

choroba zakaźna wywołana przez wirusy HSV1 i HSV2


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) med. (Herpes simplex) choroba zakaźna wywołana przez wirusy HSV1 i HSV2;

 (1.2) med. wysypka złożona z pęcherzyków z zawartością płynu surowiczego

Wiktionary

Opryszczka zwykła lub opryszczka pospolita, potocznie zimno lub febra (łac. Herpes simplex) – choroba zakaźna wywołana przez wirusy HSV1 i HSV2 (Herpes simplex virus).

Wikipedia

Powiązane:

 przym. opryszczkowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) opryszczka pospolita, opryszczka zwykła, pot. zimno, pot. febra

Wiktionary


opryszek

ktoś, kto grabi, rabuje; rabuś


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) zob. oprych.

 (1.2) gw-pl|Śląsk Cieszyński. urwis, wesołek

 (1.3) reg. zbójnik

Wiktionary

Przykłady

 (1.3) W Karpatach Wschodnich zbójnicy nazywani byli opryszkami, zaś na terenach południowokarpackich i bałkańskich Imperium Osmańskiego hajdukami.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. oprych mos.

Wiktionary


oprzątać

potocznie: wykonywać codzienne prace gospodarskie, szczególnie związane z hodowlą zwierząt domowych; obrządzać


SJP.pl


oprzątnąć

potocznie: wykonać codzienne prace gospodarskie, szczególnie związane z hodowlą zwierząt domowych; obrządzić


SJP.pl


oprzały

rzadko: taki, który się oprzał (odparzył się)


SJP.pl


oprzeć

1. wesprzeć, podeprzeć
2. uzasadnić coś czymś
3. oprzeć się:
a) wesprzeć się na czymś
b) potraktować coś za podstawę
c) uzyskać pomoc, wsparcie
d) stawić opór
e) rzadko: dotrzeć dokądś


SJP.pl

czasownik przechodni dokonany (ndk. opierać)

 (1.1) dokonany od|opierać.

czasownik zwrotny dokonany oprzeć się (ndk. opierać się)

 (2.1) dokonany od|opierać się.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈɔpʃɛt͡ɕ, AS: opšeć

Wiktionary

Powiązane:

 czas. opierać ndk.

 rzecz. oparcie n., opór mrz.

 przym. oporny

Wiktionary


oprzęd

osłona z cienkich niteczek, wytwarzana z wydzieliny gruczołów gębowych larw wielu owadów


SJP.pl

Oprzęd – luźna, włóknista struktura wykorzystywana w celu ochrony przed niekorzystnymi warunkami środowiska lub jako sieci łowne, utworzona z cienkich, jedwabistych nici przędnych powstających z wydzieliny gruczołów przędnych wielu stawonogów lub gruczołu bisiorowego małży.

Wikipedia


oprzędać

oplatać coś oprzędem; oprzędzać, oprzędywać


SJP.pl


oprzędnica

oprzędnica jesienna - gatunek motyla z rodziny niedźwiedziówkowatych


SJP.pl


oprzędywać

oplatać coś oprzędem; oprzędzać, oprzędać


SJP.pl


oprzędzać

oplatać coś oprzędem; oprzędywać, oprzędać


SJP.pl


oprzędzik

oprzędzik pręgowany - gatunek chrząszcza z rodziny ryjkowcowatych


SJP.pl


oprzewodowanie

Oprzewodowanie (ang. wiring system) – przewód (kabel) lub zespół przewodów (kabli) oraz przewodów szynowych wraz z elementami mocującymi, a także osłonami przewodów (kabli) i przewodów szynowych.

Wikipedia


oprzężów

  • Oprzężów – wieś w województwie łódzkim, w powiecie piotrkowskim, w gminie Wola Krzysztoporska
  • Oprzężów – kolonia w województwie łódzkim, w powiecie piotrkowskim, w gminie Wola Krzysztoporska

Wikipedia


oprzyrządowanie

zestaw przyrządów wspomagających lub służących do obsługi określonego urządzenia


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) techn. masz. akcesoria i środki techniczne stanowiące uzupełnienie wyposażenia maszyn i urządzeń, umożliwiające wykonanie specjalistycznych zadań i operacji

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Do maszyny dołączono bardzo bogate oprzyrządowanie fabryczne.

 (1.1) Przykładowe elementy oprzyrządowania frezarki narzędziowej to głowica dłutująca, podzielnica, tulejki, stół obrotowy i uchylny, podtrzymka do poziomów oraz wibroizolatory.

 (1.1) Maszyna posiada kompletne oprzyrządowanie: główkę podwójnie skrętną, główkę do dłutowania, dwa okulary, podzielnicę, konik do podzielnicy, gitarę, imadło, trzpienie i tulejki.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌɔpʃɨʒɔ̃ndɔˈvãɲɛ, AS: opšyžõndovãńe

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. przyrząd mrz.

 czas. przyrządzać ndk.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) akcesoria, instrumentarium, narzędzia, osprzęt, przybory, sprzęt, wyposażenie

Wiktionary


oprzyrządowywać

zaopatrywać w potrzebne przyrządy


SJP.pl


oprzysięgać

dawniej: zaprzysięgać (składać przysięgę)


SJP.pl


oprzytamniać

przywracać do przytomności


SJP.pl


oprzytomniały

1. odzyskać przytomność, wrócić do przytomności; ocknąć się;
2. odzyskać zdolność oceny sytuacji, logicznego myślenia; opamiętać się


SJP.pl


oprzytomnieć

1. odzyskać przytomność, wrócić do przytomności; ocknąć się;
2. odzyskać zdolność oceny sytuacji, logicznego myślenia; opamiętać się


SJP.pl


ops

1. skrót od: Open Profile Standard, w informatyce: standard ochrony danych osobowych użytkowników Internetu;
2. skrót od: Ośrodek Pomocy Społecznej


SJP.pl

Ops, Ops Consivia – staroitalska bogini włączona do religii Rzymian jako uosobienie obfitości, bóstwo urodzaju i dostatku, bogatych żniw i płodności ziemi, będące opiekunką rolnictwa.

Pierwotnie sabińska, potem wprowadzona do panteonu rzymskiego przez Tytusa Tacjusza, podobnie jak inne bóstwa plonów. Do jej sanktuarium w pałacu królewskim dostęp miały jedynie westalki z arcykapłanem.

Wikipedia


opsnąć

opsnąć się - zsunąć się, obsunąć się


SJP.pl


opsonina

substancja wchodząca w skład normalnej surowicy krwi, osłabiająca działanie zarazków i ułatwiająca tym samym niszczenie ich przez fagocyty


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) med. przeciwciało w krwi

Wiktionary

Opsoniny – substancje, które po przyłączeniu się do antygenu ułatwiają zajście fagocytozy. Taka usprawniona dzięki opsoninom fagocytoza nosi nazwę immunofagocytozy, zaś proces i stan opłaszczenia antygenu przez opsoniny nazywamy opsonizacją.

Najważniejszymi opsoninami są składniki dopełniacza (C3b, C4b, iC3b, C3dg i C3d) oraz przeciwciała klasy IgG. Niemniej jednak funkcję opsonin mogą pełnić także inne substancje, na przykład białko C-reaktywne, fibrynogen, fibronektyna.

Wikipedia


opsoniny

substancja wchodząca w skład normalnej surowicy krwi, osłabiająca działanie zarazków i ułatwiająca tym samym niszczenie ich przez fagocyty


SJP.pl

Opsoniny – substancje, które po przyłączeniu się do antygenu ułatwiają zajście fagocytozy. Taka usprawniona dzięki opsoninom fagocytoza nosi nazwę immunofagocytozy, zaś proces i stan opłaszczenia antygenu przez opsoniny nazywamy opsonizacją.

Najważniejszymi opsoninami są składniki dopełniacza (C3b, C4b, iC3b, C3dg i C3d) oraz przeciwciała klasy IgG. Niemniej jednak funkcję opsonin mogą pełnić także inne substancje, na przykład białko C-reaktywne, fibrynogen, fibronektyna.

Wikipedia


opsyna

glikoproteina będąca składnikiem światłoczułych barwników siatkówki oka; bierze udział w procesie barwnego widzenia dziennego; wrodzony brak opsyny powoduje daltonizm


SJP.pl

Wikipedia


opsyny

glikoproteina będąca składnikiem światłoczułych barwników siatkówki oka; bierze udział w procesie barwnego widzenia dziennego; wrodzony brak opsyny powoduje daltonizm


SJP.pl

Wikipedia


optant

osoba uprawniona do wyboru obywatelstwa


SJP.pl

Optant (łac. optans, optantis = wybierający) – osoba korzystająca z prawa do wyboru obywatelstwa.

Prawo wyboru przynależności państwowej udzielane jest traktatowo w przypadku aneksji, względnie cesji, pewnego terytorium. Optanci z reguły zachowują swe dobra ruchome i nieruchome, znajdujące się w państwie, z obywatelstwa którego zrezygnowali. Wyjeżdżając z kraju, mogą wywieźć dobra ruchome, które nie podlegają wówczas cłom ani innym opłatom.

Wikipedia


optat

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy, nazwa własna

 (1.1) imię|polski|m.

Wiktionary

Optat – imię męskie pochodzenia łacińskiego, od optatus – „upragniony, pożądany”. Imię takie nadawane było dziecku, które było długo oczekiwane przez rodziców. Istnieje trzech świętych o tym imieniu.

W Polsce było nadawane w przeszłości, od XX wieku imię nie jest używane. W 2024 nie występuje w publicznie dostępnych danych, dotyczących osób żyjących, rejestru PESEL.

Optat imieniny obchodzi 16 kwietnia, 4 czerwca, w dzień wspomnienia św. Optata z Mileve, i 31 sierpnia.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Jednym z biskupów w Numidii był święty Optat, autor „Traktatu przeciw donatystom”.

Wiktionary


optativus

w językoznawstwie: tryb czasownika wyrażający życzenie urzeczywistnienia treści słów osoby mówiącej; optatiwus; optatyw


SJP.pl

Optativus (tryb życzący) – tryb czasownika występujący w niektórych językach. Wyraża życzenie, nadzieję lub możliwość. Znany jest m.in. w klasycznej grece i sanskrycie, a z żywych języków w farerskim, tureckim, rumuńskim, łotewskim, litewskim, albańskim i innych. Optativus rekonstruowany jest też dla języka praindoeuropejskiego.

Wikipedia


optatiwus

w językoznawstwie: tryb czasownika wyrażający życzenie urzeczywistnienia treści słów osoby mówiącej; optativus; optatyw


SJP.pl


optatyw

w językoznawstwie: tryb czasownika wyrażający życzenie urzeczywistnienia treści słów osoby mówiącej; optativus; optatiwus


SJP.pl

Wypowiedź optatywna (optatyw) – wypowiedź, która wskazuje na to, jaki stan rzeczy byłby pożądany w przyszłości (zawiera w sobie życzenie) – np. „obym był bogaty”, „żeby w lipcu było ciepło”.


Wikipedia


optatywny

w językoznawstwie: wyrażający życzenie, np. zdanie optatywne, tryb optatywny


SJP.pl


opteron

Opteron to linia procesorów serwerowych produkcji AMD.

Od listopada 2009, superkomputer jaguar – Cray XT5 pracował na Opteronach, stając się najszybszą wtedy maszyną.

Wikipedia


optimetr

przyrząd czujnikowy do bardzo dokładnego pomiaru długości


SJP.pl

Optimetr – czujnik optyczno-mechaniczny, służący do dokładnych pomiarów długości metodą porównawczą z wykorzystaniem płytek wzorcowych. Pomysł budowy optimetru polega na wykorzystaniu wychylanego przez trzpień pomiarowy lustra do zmiany położenia obrazu podzielni na tle nieruchomego wskaźnika.

Wikipedia


optimum

1. ogół warunków najbardziej sprzyjających czemuś;
2. najkorzystniejszy etap, faza czegoś


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) najbardziej sprzyjające warunki, najkorzystniejsze stadium lub faza czegoś

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ɔpˈtʲĩmũm, AS: optʹĩmũm

Wiktionary

Powiązane:

 przym. optymalny

 przysł. optymalnie

 rzecz. optymalizowanie n., zoptymalizowanie n.

Wiktionary


optimus

urządzenie marki Optimus


SJP.pl

CD Projekt SA (do 25 lipca 2011 Optimus SA) – polska spółka akcyjna zajmująca się produkcją i dystrybucją gier komputerowych za pośrednictwem swoich jednostek zależnych. Podmiot dominujący grupy kapitałowej CD Projekt.

Spółka istniała pod swoją pierwotną nazwą w okresie 1988–2011. W latach 90. była jednym z największych producentów komputerów klasy PC w Polsce, następnie poszerzyła działalność na produkcję kas fiskalnych, dostarczanie zintegrowanych rozwiązań informatycznych dla urzędów i dużych przedsiębiorstw oraz stworzyła jeden z wiodących polskich portali internetowych Onet.pl.

Wikipedia


optochip

[czytaj: optoczip] mikroelement zamieniający sygnały elektryczne na fale świetlne; optoczip


SJP.pl


optoelektroniczny

optoelektronika


SJP.pl

Patrz:

optoelektronika

optoelektronika

dział techniki wykorzystujący optykę i elektronikę do przetwarzania informacji


SJP.pl

Optoelektronika – dziedzina techniki, która wykorzystuje specyficzne właściwości światła w celu pozyskiwania, gromadzenia, przesyłania, przetwarzania i prezentacji informacji. Optoelektronika zajmuje się także konstrukcją i zastosowaniem urządzeń i aparatów do emisji i detekcji światła. Zastosowania obejmują różne dziedziny techniki, a także medycyny.Światło cechuje bardzo wysoka częstotliwość (kilkaset THz), zaś długości fal z obszaru widzialnego (VIS) znajdują się w zakresie od 380 nm do 780 nm. Ta akurat cecha przyczynia się do szybkości transferu (szerokość pasma).

Wikipedia


optofon

przyrząd do akustycznego odczytywania pisma dla niewidomych


SJP.pl


optoizolator

Transoptor, także optoizolator – półprzewodnikowy przyrząd optoelektroniczny składający się z co najmniej jednego fotoemitera i co najmniej jednego fotodetektora umieszczonych we wspólnej obudowie.

Sprzężenie optyczne może być stałe (w przypadku obudowy zamkniętej izolującej optycznie od otoczenia) lub zmienne, modulowane z zewnątrz poprzez zmianę współczynnika transmisji lub odbicia światła (w przypadku obudowy optycznie otwartej).

Wikipedia


optometr

przyrząd do mierzenia siły wzroku


SJP.pl


optometria

dziedzina wiedzy zajmująca się procesem widzenia, m.in. jego ochroną i usprawnianiem


SJP.pl

Optometria (gr. optos – widziany i metreo – mierzenie) – dziedzina wiedzy stosowanej, zajmująca się procesem widzenia, a szczególnie ochroną, usprawnieniem, zachowaniem i rozwojem tego procesu.

Wikipedia


optometryczny

optometria


SJP.pl

Patrz:

optometria

optometrysta

specjalista w dziedzinie optometrii


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) med. mężczyzna, specjalista medyczny wykonujący pomiary parametrów układu wzrokowego

Wiktionary

Optometria (gr. optos – widziany i metreo – mierzenie) – dziedzina wiedzy stosowanej, zajmująca się procesem widzenia, a szczególnie ochroną, usprawnieniem, zachowaniem i rozwojem tego procesu.

Wikipedia

Powiązane:

 rzecz. optometria ż., optometr m.

:: fż. optometrystka ż.

 przym. optometryczny

 przysł. optometrycznie

Wiktionary


optometrystka

optometrysta


SJP.pl

Patrz:

optometrysta

opton

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) książk. czytnik e-booków

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Książki to były kryształki z utrwaloną treścią. Czytać można je było przy pomocy optonu. Był nawet podobny do książki, ale o jednej, jedynej stronicy między okładkami. Za dotknięciem pojawiały się na niej kolejne karty tekstu.

Wiktionary


optotyp

tablica do badania ostrości wzroku


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) med. tablica z ciągiem znaków różnej wielkości służąca do badania ostrości wzroku

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Okulista kazał mi spojrzeć na optotyp i przeczytać zapisane znaki.

Wiktionary


optować

wybrać, wybierać coś, głosować, zagłosować na coś, korzystać, skorzystać z prawa opcji


SJP.pl

czasownik nieprzechodni niedokonany

 (1.1) wybierać coś, opowiadać się za czymś, głosować na kogoś lub coś

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ɔpˈtɔvat͡ɕ, AS: optovać

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. optowanie n., opcja ż.

Wiktionary


optowanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|optować.

Wiktionary

Powiązane:

 czas. optować ndk.

Wiktionary


optron

półprzewodnikowy przyrząd optoelektroniczny przenoszący sygnały elektryczne za pośrednictwem promieniowania optycznego


SJP.pl


optyczka

optyk


SJP.pl

Patrz:

optyk

optyczny

dotyczący optyki, wzroku lub światła


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z optyką, dotyczący optyki – działu fizyki traktującego o świetle

 (1.2) związany ze wzrokiem, zjawiskami świetlnymi, wykorzystujący takie zjawiska

Wiktionary

Przykłady

 (1.2) Założony poziom złoża zawieszonego utrzymuje sonda optyczna, zmieniając płynnie stopień recyrkulacji.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ɔpˈtɨt͡ʃnɨ, AS: optyčny

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. optyka ż., optyk mos.

 przysł. optycznie

Wiktionary


optyk

1. lekarz będący specjalistą w dziedzinie optyki;
2. pot. osoba wyrabiająca, sprzedająca przyrządy optyczne, np. okulary


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) naukowiec fizyk, specjalista w dziedzinie optyki

 (1.2) rzemieślnik wykonujący soczewki i okulary

 (1.3) sprzedawca okularów

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈɔptɨk, AS: optyk

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. optyka ż.

 przym. optyczny

 przysł. optycznie

Wiktionary


optyka

dział fizyki zajmujący się badaniem natury światła, prawami opisującymi jego emisję, rozchodzenie się, oddziaływanie z materią oraz pochłanianie przez materię


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) nauk. fiz. dział fizyki będący nauką o świetle

 (1.2) sposób postrzegania czego

forma rzeczownika.

 (2.1) D. i B. lp. od: optyk

Wiktionary

Optyka – dział fizyki, zajmujący się badaniem natury światła, prawami opisującymi jego emisję, rozchodzenie się, oddziaływanie z materią oraz pochłanianie przez materię. Optyka wypracowała specyficzne metody pierwotnie przeznaczone do badania światła widzialnego, stosowane obecnie także do badania rozchodzenia się innych zakresów promieniowania elektromagnetycznego - podczerwieni i ultrafioletu - zwane światłem niewidzialnym.

Wikipedia

Powiązane:

 rzecz. krystalooptyka ż., optyk mos.

 przym. optyczny

 przysł. optycznie

Wiktionary

Synonimy:

 (1.2) perspektywa, punkt widzenia

Wiktionary


optymaci

członek konserwatywnego ugrupowania politycznego w starożytnym Rzymie, zwalczającego popularów


SJP.pl

Optymaci (łac. optimates, od optimus – „najlepszy”) – konserwatywne ugrupowanie polityczne w starożytnym Rzymie, powstałe w drugiej połowie II wieku p.n.e. Jego najwybitniejsi przedstawiciele to Sulla i Pompejusz Wielki oraz ród Scypionów.

Wikipedia


optymacki

związany z optymatem


SJP.pl


optymalista

osoba dążąca do uzyskania najlepszych możliwych wyników, do optymalnego wykorzystania posiadanych środków


SJP.pl


optymalistka

optymalista


SJP.pl

Patrz:

optymalista

optymalizacja

znalezienie optymalnego, najlepszego rozwiązania


SJP.pl

Optymalizacja – metoda wyznaczania najlepszego (optymalnego) rozwiązania (poszukiwanie ekstremum funkcji) z punktu widzenia określonego kryterium (wskaźnika) jakości (np. kosztu, drogi, wydajności).

Stosuje się optymalizacje jedno i wielokryterialne. Optymalizacja wielokryterialna występuje w wielu różnych dziedzinach: w projektowaniu produktu i procesu produkcji, finansów, projektowaniu samolotów, w przemyśle chemicznym, projektowaniu samochodów, wszędzie tam gdzie optymalne decyzje muszą być podjęte w obecności kompromisów pomiędzy dwoma lub więcej sprzecznymi celami. Przykładem wielokryterialnej optymalizacji jest maksymalizacja zysków i minimalizacji kosztów produktu, maksymalizacja wydajności przy ograniczaniu zużycia paliwa pojazdu, czy też obniżenie masy urządzenia przy jednoczesnej maksymalizacji wytrzymałości poszczególnych jego komponentów.

Wikipedia


optymalizacyjny

związany z optymalizacją


SJP.pl


optymalizm

dążenie do uzyskania najlepszych możliwych wyników, optymalnego wykorzystania posiadanych środków


SJP.pl


optymalizować

ulepszać; zwiększać efektywność


SJP.pl


optymalizowanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|optymalizować.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. zoptymalizowanie n., optimum n., optymalność ż.

 czas. optymalizować ndk., zoptymalizować dk.

 przym. optymalny

 przysł. optymalnie

Wiktionary


optymalnie

przysłówek

 (1.1) w sposób optymalny

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌɔptɨ̃ˈmalʲɲɛ, AS: optỹmalʹńe

Wiktionary

Powiązane:

 przym. optymalny

 rzecz. optymalizacja ż., optimum n., optymalność ż., optymalizowanie n., zoptymalizowanie n.

Wiktionary


optymalniej

stopień wyższy od przysłówka: optymalnie


SJP.pl


optymalniejszy

stopień wyższy od przymiotnika: optymalny; bardziej optymalny


SJP.pl


optymalność

stan najlepszy z możliwych do osiągnięcia w danych warunkach


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) odprzym. cecha tego, co jest optymalne

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. optymalizowanie n., optymalizacja ż., zoptymalizowanie n.

 czas. optymalizować ndk.

 przym. optymalny

 przysł. optymalnie

Wiktionary


optymalny

najlepszy z możliwych w jakichś warunkach


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) najlepszy

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) To jest w tej chwili optymalne wyjście z sytuacji.

 (1.1) Skład biało-czerwonych zdecydowanie odbiegał od optymalnego, natomiast rywale do Chicago przyjechali w najmocniejszym zestawieniu, z kadrą naszpikowaną medalistami ostatnich mistrzostw świata i igrzysk olimpijskich w Rio de Janeiro.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌɔptɨ̃ˈmalnɨ, AS: optỹmalny

Wiktionary

Powiązane:

 przysł. optymalnie

 rzecz. optimum n., optymalizacja ż., optymalność ż., optymalizowanie n., zoptymalizowanie n.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) najlepszy

Wiktionary


optymat

członek konserwatywnego ugrupowania politycznego w starożytnym Rzymie, zwalczającego popularów


SJP.pl

Optymaci (łac. optimates, od optimus – „najlepszy”) – konserwatywne ugrupowanie polityczne w starożytnym Rzymie, powstałe w drugiej połowie II wieku p.n.e. Jego najwybitniejsi przedstawiciele to Sulla i Pompejusz Wielki oraz ród Scypionów.

Wikipedia


optymista

człowiek przeniknięty skłonnością do dostrzegania dobrych stron życia


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) człowiek przeniknięty skłonnością do dostrzegania dobrych stron życia

Wiktionary

Optymizm (z łac. optimumnajlepiej) – pogląd filozoficzny, według którego istniejący świat jest najlepszy z możliwych i racjonalnie urządzony, a życie jest dobre, można więc osiągnąć w nim szczęście i doskonałość moralną. Podkreśla stosunek do życia, w którym świat postrzegamy przede wszystkim jako pozytywne miejsce, jako coś dobrego. Przeciwieństwem optymizmu jest pesymizm.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ˌɔptɨ̃ˈmʲista, AS: optỹmʹista

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. optymizm m.

:: fż. optymistka ż.

 przym. optymistyczny

 przysł. optymistycznie

Wiktionary


optymistka

optymista


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) kobieta przeniknięta skłonnością do dostrzegania dobrych stron życia

Wiktionary

Patrz:

optymista

Wymowa:

IPA: ˌɔptɨ̃ˈmʲistka, AS: optỹmʹistka

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. optymizm m.

:: fm. optymista m.

 przym. optymistyczny

 przysł. optymistycznie

Wiktionary


optymistycznie

przysłówek sposobu

 (1.1) w sposób optymistyczny; budząc optymizm

Wiktionary

Optymistycznie – album wspólny polskich raperów Buki i Rahima. Wydawnictwo ukazało się nakładem wytwórni MaxFloRec 30 października 2015 roku. Za produkcję nagrań odpowiedzialni są między innymi Vixen, Greg, Kris, DonDe, DiNO czy EljotSounds oraz DJ BRK. Wśród gości wystąpili AbradAb Kleszcz, Natalia Nykiel, Vixen, K2 oraz Masia & Fokus.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Spójrzmy na rozwój naszej Kasi optymistycznie - my takiej szansy nie mieliśmy.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. optymista mos., optymistka ż., optymizm mrz.

 przym. optymistyczny

Wiktionary


optymistyczniej

stopień wyższy od przysłówka: optymistycznie


SJP.pl


optymistyczniejszy

stopień wyższy od przymiotnika: optymistyczny; bardziej optymistyczny


SJP.pl


optymistyczność

rzadko: optymizm


SJP.pl


optymistyczny

optymizm


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) pełen optymizmu, właściwy optymiście; dostrzegający pozytywne strony czegoś, wierzący w powodzenie

Wiktionary

Patrz:

optymizm

Przykłady

 (1.1) Ludzie urodzeni pod znakiem Strzelca są optymistyczni i otwarci.

 (1.1) Jeśli uda mi się wykazać, że w ludzkim mózgu znajdują się optymistyczne i pesymistyczne komórki mózgowe, […] będzie to stanowiło dużą zmianę w naszym rozumieniu układu dopaminowego.

 (1.1) Zwykle po takich spotkaniach prezydent i uczestnicy konferencji składali optymistyczne oświadczenia, zapowiadając szybką poprawę koniunktury. Były to jednak słowa bez pokrycia.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌɔptɨ̃mʲiˈstɨt͡ʃnɨ, AS: optỹmʹistyčny

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. optymizm m., optymista m., optymistka ż.

 przysł. optymistycznie

Wiktionary


optymizacja

dawniej: optymalizacja; ustalenie najlepszego z możliwych rozwiązań przy założonych warunkach


SJP.pl

Optymalizacja – metoda wyznaczania najlepszego (optymalnego) rozwiązania (poszukiwanie ekstremum funkcji) z punktu widzenia określonego kryterium (wskaźnika) jakości (np. kosztu, drogi, wydajności).

Stosuje się optymalizacje jedno i wielokryterialne. Optymalizacja wielokryterialna występuje w wielu różnych dziedzinach: w projektowaniu produktu i procesu produkcji, finansów, projektowaniu samolotów, w przemyśle chemicznym, projektowaniu samochodów, wszędzie tam gdzie optymalne decyzje muszą być podjęte w obecności kompromisów pomiędzy dwoma lub więcej sprzecznymi celami. Przykładem wielokryterialnej optymalizacji jest maksymalizacja zysków i minimalizacji kosztów produktu, maksymalizacja wydajności przy ograniczaniu zużycia paliwa pojazdu, czy też obniżenie masy urządzenia przy jednoczesnej maksymalizacji wytrzymałości poszczególnych jego komponentów.

Wikipedia


optymizm

1. skłonność do dostrzegania jedynie dobrych stron wszystkich zjawisk, połączona z wiarą w pomyślny rozwój jakichś wydarzeń;
2. pogląd filozoficzny, według którego istniejący świat jest najlepszy ze wszystkich możliwych, pełny szczęścia, radości i doskonałości moralnej


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) wiara w pomyślność, dostrzeganie pozytywów

Wiktionary

Optymizm (z łac. optimumnajlepiej) – pogląd filozoficzny, według którego istniejący świat jest najlepszy z możliwych i racjonalnie urządzony, a życie jest dobre, można więc osiągnąć w nim szczęście i doskonałość moralną. Podkreśla stosunek do życia, w którym świat postrzegamy przede wszystkim jako pozytywne miejsce, jako coś dobrego. Przeciwieństwem optymizmu jest pesymizm.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Rozśmiesza mnie Twój przesadny optymizm.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ɔpˈtɨ̃mʲism̥, AS: optmʹism̦

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. optymista m., optymistka ż.

 przym. optymistyczny

 przysł. optymistycznie

Wiktionary


opublikować

podać do publicznej wiadomości, zwłaszcza w postaci drukowanego wydawnictwa; obwieścić


SJP.pl

czasownik dokonany

 (1.1) ogłosić publicznie jakiś tekst

 (1.2) wydać dzieło drukiem

Wiktionary

Przykłady

 (1.2) Pani Roosevelt napisała nawet artykuł o Polsce, opublikowany przez paręset dzienników.

Wiktionary

Powiązane:

 czas. publikować ndk.

 rzecz. publiczność ż., opublikowanie n., publikowanie n., publikacja ż., publikator mos.

 przym. publicystyczny

Wiktionary


opublikowanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) podanie czegoś do publicznej wiadomości drukiem albo przez Internet

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Opublikowanie tych intymnych listów byłoby niewłaściwe.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌɔpublʲikɔˈvãɲɛ, AS: opublʹikovãńe

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. publikowanie n., publikacja ż., publikator m.

 czas. publikować ndk., opublikować dk.

 przym. publikacyjny

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) wydanie, wydrukowanie

Wiktionary


opuchlak

rodzaj chrząszczy z rodziny ryjkowcowatych


SJP.pl

Opuchlak, nadrach (Otiorhynchus) – rodzaj chrząszczy z rodziny ryjkowcowatych i podrodziny Entiminae.

Wikipedia


opuchlina

nabrzmienie tkanki ciała; obrzęk; miejsce opuchnięte; opuchlizna


SJP.pl


opuchlinowy

opuchlina


SJP.pl

Patrz:

opuchlina

opuchlizna

nabrzmienie tkanki ciała; obrzęk; miejsce opuchnięte; opuchlina


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) pot. med. miejsce obrzmiałe

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. opuchnięcie n.

 czas. spuchnąć, opuchnąć dk.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) obrzęk, obrzmienie

Wiktionary


opuchnąć

nabrzmieć na skutek nagromadzenia się płynu surowiczego w tkankach ciała


SJP.pl


opuchnięcie

nabrzmieć na skutek nagromadzenia się płynu surowiczego w tkankach ciała


SJP.pl


opuchnięty

spuchnięty wskutek nagromadzenia się płynu w tkankach ciała; obrzękły, obrzmiały, opuchły


SJP.pl


opuchły

spuchnięty wskutek nagromadzenia się płynu w tkankach ciała; obrzękły, obrzmiały, opuchnięty


SJP.pl


opucować

1. bardzo dokładnie coś oczyścić;
2. potocznie: zjeść dużo czegoś


SJP.pl

czasownik przechodni dokonany

 (1.1) gw-pl|Śląsk Cieszyński. oczyścić

Wiktionary


opuczorz

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) gw-pl|Zaolzie. zbieracz węgla na hałdzie

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. opuka ż.

Wiktionary


opuka

forma czasownika.

 (1.1) 3. os. lp. przysz. od: opukać

rzeczownik, rodzaj żeński

 (2.1) gw-pl|Zaolzie. węgiel zbierany na hałdzie

 (2.2) gw-pl|Zaolzie. gorszej jakości węgiel kamienny

 (2.3) gw-pl|Zaolzie. górn. skała odpadowa wydobywana razem z węglem

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. opuczorz mos.

Wiktionary


opukać

wykonać czynność pukania po powierzchni czegoś w celu sprawdzenia lub ustalenia czegoś


SJP.pl


opukiwanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|opukiwać.

Wiktionary

Opukiwanie (łac. percussio) – jeden ze sposobów badania fizykalnego (przedmiotowego). Polega na przyłożeniu lewej ręki z rozpostartymi palcami w opukiwanym miejscu i stukaniu zgiętym palcem trzecim ręki prawej w trzeci palec lewej ręki.

Wikipedia


opuklina

przestrzeń powstała pomiędzy słojami drewna z powodu zniszczenia przez grzyby


SJP.pl


opukowy

polegający na opukiwaniu, mający związek z opukiwaniem (np. badanie opukowe)


SJP.pl


opuncja

roślina z rodziny kaktusowatych, pochodząca z Ameryki Środkowej, o zielonych, soczystych pędach, okazałych kwiatach i jadalnych u niektórych gatunków owocach; żygadło


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) bot. nazwa systematyczna|Opuntia|ref=tak., roślina z rodziny kaktusowatych o okazałych kwiatach i zielonych soczystych pędach i często jadalnych owocach;

 (1.2) owoc opuncji (1.1)

Wiktionary

Opuncja (Opuntia Mill.) – rodzaj roślin (sukulentów) z rodziny kaktusowatych (Cactaceae). Około 150 gatunków występuje w Ameryce Północnej i Południowej: od Kanady po południową Argentynę, niektóre zostały introdukowane na inne kontynenty. Opuntia stricta uznana została za jeden ze 100 najbardziej inwazyjnych gatunków na świecie

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ɔˈpũnt͡sʲja, AS: opũncʹi ̯a

Wiktionary


opuncjowy

opuncja


SJP.pl

Patrz:

opuncja

opunim

niebezpośrednie określenie autora dzieła poprzez wymienienie jego innych prac, bez podania jego imienia i nazwiska


SJP.pl

Opunim – rodzaj pseudonimu o charakterze omownym, w którym autor utworu nie podaje wprost swojego imienia i nazwiska, określając się jedynie jako twórca innego własnego dzieła, np. Promethidion... przez autora Pieśni społecznej czterech stron (Cyprian Kamil Norwid) albo Rozbiory dzieł obejmujących albo dzieje albo rzeczy polskie przez autora Dziejów polskich (Joachim Lelewel)

Wikipedia


opus

utwór (zbiór utworów) danego kompozytora, ponumerowany wg kolejności pierwszych wydań


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) muz. oznaczenie w kolejności chronologicznej dzieła danego kompozytora

Wiktionary

  • opus – chronologiczne oznaczenie dzieła jednego kompozytora
  • Opus – miasto w starożytnej Grecji
  • Opus – nazwa rodzajowa w sztuce antycznej
  • Opus – słowacka wytwórnia muzyczna
  • Opus – austriacka grupa muzyczna
  • Opus – format plików audio
  • Opus – emigracyjna tajna organizacja rosyjska
  • Opus – manga autorstwa Satoshiego Kona

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Pianista zagrał sonatę b-moll opus trzydzieste piąte Chopina. (nie: źle|opus trzydziesty piąty Chopina.)

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈɔpus, AS: opus

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) skr. op.

Wiktionary


opuścić

czasownik przechodni dokonany

 (1.1) dokonany od|opuszczać.

 (1.2) stpol. pustoszyć

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Kilka osób w pośpiechu opuściło cukiernię (…)

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ɔˈpuɕt͡ɕit͡ɕ, AS: opuśćić

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. opust m., opuszczanie n., opuszczenie n.

 czas. opuszczać ndk.

 przym. opuszczony

Wiktionary


opusculum

[czytaj: opuskulum] niewielkie dzieło, rozprawka, drobne studium


SJP.pl


opusiak

1. żartobliwie: członek organizacji Opus Dei;
2. środowiskowo: absolwent Uniwersytetu Świętego Krzyża w Rzymie prowadzonego przez Opus Dei


SJP.pl


opusowanie

1. podział zbioru utworów muzycznych na opusy;
2. system numerowania, porządkowania dzieł muzycznych jednego kompozytora


SJP.pl


opusowy

opus


SJP.pl

Patrz:

opus

opust

1. obniżka ceny czegoś; upust, rabat;
2. ruch kończyn lub tułowia ku dołowi w ćwiczeniach gimnastycznych


SJP.pl

Rabat (wł. rabatto – potrącić) – procentowe obniżenie przez sprzedającego ustalonej ceny określonego towaru lub usługi.

Udzielany jest najczęściej nabywcom płacącym gotówką, kupującym duże ilości towaru jednorazowo lub w określonym czasie.

Wikipedia


opustaszać

1. czynić pustym; opróżniać;
2. czynić bezludnym; wyludniać;
3. powodować ogromne zniszczenia; pustoszyć


SJP.pl


opustka

część tekstu opuszczona przez zecera w składzie


SJP.pl


opustoszały

wypustoszały;
1. o obszarze, terenie: opuszczony przez ludzi; pusty, bezludny, wyludniony;
2. pozbawiony jakiejś zawartości


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) o obszarze, regionie, budynku itd.: który został opuszczony przez ludzi i pozostaje niezamieszkały

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Władze Wysp Kanaryjskich poinformowały, że w związku z rosnącą na ulicach liczbą afrykańskich imigrantów podjęły decyzję o skierowaniu 200 nielegalnych przybyszów do hoteli i ośrodków turystycznych, które są opustoszałe wskutek epidemii koronawirusa.

Wiktionary

Powiązane:

 przym. pusty

Wiktionary


opustoszeć

wypustoszeć;
1. stać się opuszczonym przez ludzi lub zwierzęta;
2. stać się pozbawionym jakiejś zawartości


SJP.pl

czasownik przechodni dokonany (ndk. pustoszeć)

 (1.1) stać się pustym, bezludnym, nie zamieszkanym

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Ulice opustoszały po zmroku.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. opustoszenie n.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) opróżnić się, wyludnić się, wymrzeć

Wiktionary


opuszczać

czasownik

 (1.1) zniżać coś, spuścić coś, przesunąć coś w dół

 (1.2) zostawiać coś, odchodzić od czegoś / kogoś

 (1.3) pomijać

czasownik zwrotny opuszczać się

 (2.1) o osobie przen. zniżać swój poziom umiejętności

 (2.2) schodzić niżej

Wiktionary

Przykłady

 (1.2) Działdowianin podejrzany za przestępstwa narkotykowe i kradzieże z włamaniem nie może opuszczać kraju

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ɔˈpuʃt͡ʃat͡ɕ, AS: opuščać

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. opuszczoność ż., opuszczenie n., opuszczanie n.

 czas. opuścić dk.

 przym. opuszczony, opuszczały, pusty

 przysł. opuszczono

Wiktionary


opuszczanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|opuszczać.

Wiktionary

Powiązane:

 czas. opuszczać, opuścić

 przym. opuszczony

Wiktionary


opuszczenie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|opuścić.

Wiktionary

Opuszczenie, pominięcie, paralipsa (gr. παράλειψις paráleipsis), praeteritio – figura retoryczna polegająca na zwróceniu uwagi na obiekt poprzez pozorne pominięcie go.

Wikipedia

Powiązane:

 czas. opuszczać, opuścić

 przym. opuszczony

Wiktionary


opuszczony

przymiotnik

 (1.1) taki, którego opuszczono

 (1.2) zniszczony wskutek zaniedbania

forma czasownika.

 (2.1) ims. od czas. opuszczać (obniżać)

 (2.2) ims. od czas. opuszczać (pomijać)

Wiktionary

Powiązane:

 czas. opuszczać, opuścić

 rzecz. opuszczanie n., opuszczenie n.

 przym. pusty

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) osamotniony, bez opieki, porzucony, pozostawiony

 (1.2) bezpański, opustoszały, pozostawiony, pusty, zaniedbany, zapuszczony, zdewastowany, zniszczony

 (2.2) ominięty, pominięty

Wiktionary


opuszek

opuszek;
1. wypukła, końcowa część palca u ludzi i łap niektórych zwierząt;
2. okrągła wypukłość w niektórych narządach ciała


SJP.pl


opuszka

opuszek;
1. wypukła, końcowa część palca u ludzi i łap niektórych zwierząt;
2. okrągła wypukłość w niektórych narządach ciała


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) kuliste wydęcie na przebiegu jakiegoś długiego tworu

 (1.2) anat. końcowa, zaokrąglona część palca

 (1.3) anat. okrągłe wydęcie naczynia krwionośnego

 (1.4) anat. zgrubienie w obrębie narządu

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. opuszek m.

 przym. opuszkowy

Wiktionary


opuszkowy

przymiotnik od: opuszka


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z opuszką, dotyczący opuszki

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. opuszka ż.

Wiktionary


opusznica

opusznica piórówka - gatunek ćmy z rodziny garbatkowatych


SJP.pl


opuszyć

1. rzadko: pokryć puchem;
2. dawniej: obszyć, obramować futrem


SJP.pl


opws

skrótowiec

 (1.1) = Ogólne Polskie Warunki Spedycyjne

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌɔ‿pɛ‿vu‿ˈɛs, AS: o‿pe‿vu‿es

Wiktionary


opych

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) gw-pl|Warszawa. jedzenie

Wiktionary


opykać

potocznie: ograć kogoś


SJP.pl


opylać

1. pokrywać, obsypywać coś jakimś proszkiem, zwłaszcza hodowane rośliny odpowiednimi substancjami chemicznymi;
2. pospolicie: sprzedawać (coś); spylać, opędzlowywać


SJP.pl

czasownik przechodni niedokonany (dk. opylić)

 (1.1) ogrod. roln. pokrywać rośliny sproszkowanym preparatem owadobójczym, grzybobójczym itd.

 (1.2) pokrywać coś pyłem lub kurzem

 (1.3) slang. sprzedawać coś; zbywać coś

 (1.4) slang. zjadać coś

czasownik zwrotny niedokonany opylać się

 (2.1) slang. być wartym określonych kosztów; opłacać się

Wiktionary

Przykłady

 (1.4) Ej, co dzisiaj będziemy opylać na obiad?

 (2.1) (rozmowa w sklepie)Nad czym się tak pan zastanawia? – Myślę o tym, czy opyla mi się kupić ten prezent.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. opylanie n.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.3) opychać

Wiktionary


opylacz

urządzenie do opylania roślin preparatami chemicznymi w celu pobudzenia ich rozwoju lub zwalczania chwastów, szkodników itp.


SJP.pl

  • Opylacz (górnictwo) –
  • Opylacz (rolnictwo) –

Wikipedia


opylak

chrząszcz z rodziny ryjkowcowatych


SJP.pl


opylanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|opylać.

Wiktionary

Powiązane:

 czas. opylać ndk.

Wiktionary


opylarka

górnicze urządzenie przewoźne do opylania


SJP.pl


opylarz

w górnictwie: robotnik zajmujący się opylaniem i odpowiedzialny za stan zabezpieczeń przeciw pyłowi węglowemu


SJP.pl


opylić

1. pokryć, obsypać coś jakimś proszkiem, zwłaszcza hodowane rośliny odpowiednimi substancjami chemicznymi;
2. pospolicie: sprzedać (coś); spylić, opchnąć, opędzlować


SJP.pl


opypy

rzeczownik, rodzaj niemęskoosobowy, liczba mnoga, nazwa własna

 (1.1) geogr. wieś w Polsce znajdująca się w województwie mazowieckim, w gminie Grodzisk Mazowiecki;

Wiktionary

Opypy – wieś sołectwo w Polsce położona w województwie mazowieckim, w powiecie grodziskim, w gminie Grodzisk Mazowiecki.

Wikipedia

Synonimy:

 (1.1) daw. Opipy

Wiktionary


opypłaniec

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) poznań. pogard. niedbaluch, brudas

Wiktionary


opyrskać

czasownik przechodni dokonany

 (1.1) gw-pl|Śląsk Cieszyński. ochlapać

Wiktionary


opytać

potocznie: zadać komuś szereg pytań; wypytać


SJP.pl


opytywać

potocznie: zadawać komuś szereg pytań; wypytywać, spytywać


SJP.pl


opył

1. opylenie roślin środkami owadobójczymi;
2. dawniej, poetycko: pył dookoła czegoś, mgiełka


SJP.pl


opz

skrótowiec, rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) adm. opis przedmiotu zamówienia (do przetargu)

Wiktionary


opzz

Ogólnopolskie Porozumienie Związków Zawodowych


SJP.pl

skrótowiec

 (1.1) = polit. Ogólnopolskie Porozumienie Związków Zawodowych;

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) OPZZ zrzeszał w szczytowym okresie około 7 milionów członków, w tym 60-70 procent b. członków "Solidarności".

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌɔ‿pɛ‿zɛd‿ˈzɛt, AS: o‿pe‿zed‿zet

Wiktionary


opzz-owski

OPZZ


SJP.pl

Patrz:

OPZZ

opłacać

1. dokonywać zapłaty za coś;
2. osiągać jedno kosztem drugiego, ponosić konsekwencje czegoś;
3. opłacać się - przynosić korzyść, zysk


SJP.pl

czasownik przechodni niedokonany (dk. opłacić)

 (1.1) przez pewien czas (lub kilkakrotnie) płacić za coś

czasownik zwrotny niedokonany opłacać się (dk. opłacić się)

 (2.1) być wartym określonych kosztów

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Do końca tego roku muszę opłacać korepetytora dla mojego syna.

 (2.1) Ten interes zupełnie nam się nie opłaca.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ɔpˈwat͡sat͡ɕ, AS: opu̯acać

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. opłata ż., opłacanie n., opłacenie n., opłacalność ż.

 przym. opłacalny

Wiktionary

Synonimy:

 (2.1) kalkulować się, slang. opylać się

Wiktionary


opłacalniej

stopień wyższy od przysłówka: opłacalnie


SJP.pl


opłacalność

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) ekon. cecha, tego co przynosi zysk i jest opłacalne

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Wielkość stada świń przekłada się na opłacalność.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. opłata ż., opłacanie n., opłacenie n.

 czas. opłacać ndk., opłacić dk.

 przym. opłacalny, opłatny

 przysł. opłacalnie

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) dochodowość, intratność, lukratywność, popłatność, przychodowość, rentowność, zyskowność, kasowość, złotodajność

Wiktionary


opłacalny

przynoszący zysk; intratny, rentowny, zyskowny, dochodowy, popłatny


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) taki, który się opłaca i przynosi zysk albo oszczędność

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. opłacalność ż., opłata ż.

 czas. opłacać ndk., opłacić dk.

 przysł. opłacalnie

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) dochodowy, intratny, lukratywny, popłatny, rentowny, zyskowny

Wiktionary


opłacanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|opłacać.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌɔpwaˈt͡sãɲɛ, AS: opu̯acãńe

Wiktionary

Powiązane:

 czas. opłacać

 rzecz. opłacalność ż., opłacenie n.

Wiktionary


opłacić

1. dokonać zapłaty za coś;
2. osiągnąć jedno kosztem drugiego, ponieść konsekwencje czegoś;
3. opłacić się - przynieść korzyść, zysk


SJP.pl

czasownik przechodni dokonany (ndk. opłacać)

 (1.1) dokonany od|opłacać.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ɔˈpwat͡ɕit͡ɕ, AS: opu̯aćić

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. opłata ż., opłacalność ż., opłacenie n.

 przym. opłacalny

Wiktionary


opłakać

czasownik przechodni dokonany (ndk. opłakiwać)

 (1.1) dokonany od|opłakiwać.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ɔˈpwakat͡ɕ, AS: opu̯akać

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. opłakanie n., opłakiwanie n., płacz m., płaczek m., płaczka ż.

 przym. opłakany

 przysł. opłakanie

 czas. opłakiwać, płakać

Wiktionary


opłakanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|opłakać.

Wiktionary

Powiązane:

 czas. opłakiwać, opłakać dk.

 przym. opłakany

Wiktionary


opłakańszy

stopień wyższy od przymiotnika: opłakany


SJP.pl


opłakany

nędzny, godny politowania


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) żałosny, tragiczny, zasmucający

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌɔpwaˈkãnɨ, AS: opu̯akãny

Wiktionary

Powiązane:

 czas. płakać, opłakać, opłakiwać

 przysł. opłakanie

 rzecz. opłakanie n.

Wiktionary


opłakiwać

czasownik przechodni niedokonany (dk. opłakać)

 (1.1) płakać, doznawać bólu, wyrażać go po utracie kogoś lub czegoś

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Tak długo i boleśnie opłakiwał śmierć ukochanej i już nigdy się potem z nikim nie ożenił.

 (1.1) Chcę żyć tak, by nie opłakiwać na starość swojej minionej młodości, by czuć, że posmakowałem zawczasu życia.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌɔpwaˈcivat͡ɕ, AS: opu̯aḱivać

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. opłakanie n., opłakiwanie n., płacz m., płaczek m., płaczka ż.

 przym. opłakany

 przysł. opłakanie

 czas. opłakać, płakać

Wiktionary


opłakiwanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|opłakiwać.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌɔpwaciˈvãɲɛ, AS: opu̯aḱivãńe

Wiktionary

Powiązane:

 czas. opłakiwać, opłakać

Wiktionary


opłata

1. opłacenie czegoś;
2. kwota należna za usługi itp.


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) kwota płacona za usługę, świadczenie

Wiktionary

Opłata – kategoria finansowa oznaczająca każdą pobraną należność za świadczone usługi. Opłata jest jednostronnie określonym i odpłatnym świadczeniem pieniężnym (w przeciwieństwie do podatku, który jest nieodpłatny) o charakterze ogólnym, pobieranym od osób fizycznych i prawnych. W związku z ich odmiennością istnieje potrzeba odróżnienia opłat pobieranych w sektorze prywatnym (gdzie stanowią cenę za usługi, np. opłata bankowa, opłata pocztowa) od tych w sektorze publicznym – jako świadczeń nieekwiwalentnych.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Możesz pobierać opłatę za fizyczną czynność przekazania kopii i według własnej decyzji możesz za opłatą proponować ochronę gwarancyjną.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ɔˈpwata, AS: opu̯ata

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. dopłata ż., opłacenie n., opłacalność

 przym. opłacalny

 czas. opłacać ndk., opłacić dk.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) zapłata, taksa, płatność

Wiktionary


opłatczany

dawniej: opłatkowy


SJP.pl


opłatek

1. cienki płatek pszennego ciasta używany w liturgii chrześcijańskiej i przy wieczerzy wigilijnej; hostia;
2. uroczystość dzielenia się opłatkiem;
3. krążek z cienkiego ciasta zawierający lekarstwo


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) rodzaj cienkiego chleba, używanego jako hostia oraz podczas kolacji wigilijnej;

 (1.2) rytuał dzielenia się opłatkiem (1.1)

 (1.3) środ. przestępcze chleb

Wiktionary

Opłatek (z łac. oblatum „dar ofiarny”) – bardzo cienki biały płatek chlebowy, przaśny (czyli niekwaszony i niesolony), wypiekany z białej mąki i wody bez dodatku drożdży, którym dzielą się chrześcijanie, zgromadzeni przy stole wigilijnym, składając sobie życzenia.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) W naszej parafii dystrybucją opłatków zajmuje się organista.

 (1.2) W ostatnim dniu przed przerwą świąteczną szef zaprosił nas wszystkich na opłatek.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ɔˈpwatɛk, AS: opu̯atek

Wiktionary

Powiązane:

 przym. opłatkowy

Wiktionary


opłatkorz

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) gw-pl|Śląsk Cieszyński. rel. kościelny roznoszący opłatki przed Bożym Narodzeniem

Wiktionary


opłatkowy

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z opłatkiem, dotyczący opłatka

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. opłatek m., płatek m.

Wiktionary


opłatowy

opłata


SJP.pl

Patrz:

opłata

opławiec

osiedle w Bydgoszczy


SJP.pl

Opławiec − jednostka urbanistyczna (osiedle) miasta Bydgoszczy, położona w jego północno-zachodniej części nad Brdą.

Wikipedia


opłomka

rura w kotle parowym


SJP.pl


opłonka

opłonka stogowica - gatunek motyla z rodziny sówkowatych


SJP.pl


opłotek

opłotki;
1. wiejski płot z drewnianych żerdzi lub pędów wikliny; opłotki;
2. ograniczenie kulturowe, społeczne itp. utrudniające działanie w jakiejś sprawie


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) rzad. wąska droga lub przejście przebiegające między dwoma płotami

 (1.2) rzad. miejsce ogrodzone płotem

 (1.3) rzad. łow. ogrodzone miejsce do którego zwabia się zwierzynę, w szczególności wilki

Wiktionary

Przykłady

 (1.4) Gdy ojciec odszedł po psa o podwójnym wzroku, a znużona matka na progu przysiadła, ochrypła od wołania i przemarznięta od nocnego chłodu, przez opłotek przeskoczył obcy, ten sam, który wczoraj tak nagle na przedwieczerz wpadł do chaty.

Wiktionary

Powiązane:

 przym. opłotkowy

 rzecz. opłotkowość ż., opłotki nmos.

Wiktionary


opłotki

opłotki;
1. wiejski płot z drewnianych żerdzi lub pędów wikliny; opłotki;
2. ograniczenie kulturowe, społeczne itp. utrudniające działanie w jakiejś sprawie


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj niemęskoosobowy, liczba mnoga

 (1.1) drewniany płot z chrustu lub żerdzi

 (1.2) wąskie przejście między sąsiednimi płotami

 (1.3) miejsce ogrodzone płotem

 (1.4) przen. ograniczony zakres czegoś

 (1.5) daw. odchylane części wejściowe dużego namiotu

forma rzeczownika|rodzaj=męskorzeczowy.

 (2.1) M., B., i W. plural|opłotek.

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Poza nędznymi opłotkami niespodziewanie pyszniły się okazałe słoneczniki.

 (1.2) Dotarłszy do wsi, starając się zbytnio nie rzucać w oczy, nieznacznie przemykał się opłotkami.

 (1.3) Tylko usychające w ogrodach konopie wychylały zza opłotków swe rozczochrane głowy albo kura głośno zagdakała.

 (1.5) Zebrzydowski, zamknięty w namiocie, jak w więzieniu, podnosił opłotki, wyglądał i czekał z coraz większym rozdrażnieniem.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. opłotek mrz.

Wiktionary


opłucna

błona wyściełająca wewnętrzną ściankę klatki piersiowej i pokrywająca płuca; pleura


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) anat. błona surowicza okrywająca płuca i wyściełająca wnętrze klatki piersiowej;

Wiktionary

Opłucna (łac. pleura) – surowicza błona, w której zamknięte są płuca. Każde z płuc jest otoczone osobnym workiem opłucnej. Jest cienką i błyszczącą stale zwilżaną błoną, która ułatwia ruch płuc w czasie oddechu.

Składa się z dwóch blaszek:

  • ściennej (łac. pleura parietalis), która bezpośrednio styka się z powięzią wewnątrzpiersiową, śródpiersiem i przeponą
  • trzewnej (łac. pleura visceralis) pokrywającej płuco i ściśle do niego przylegającej, nazywanej także opłucną płucną (łac. pleura pulmonalis).

Wikipedia

Powiązane:

 rzecz. płuco n.

 przym. opłucnowy, płucny, opłucny

Wiktionary


opłucnowy

związany z opłucną (np. jama opłucnowa)


SJP.pl


opłucny

w medycynie: okalający płuca (np. błona opłucna)


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z opłucną, dotyczący opłucnej

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. opłucna ż.

Wiktionary


opłukać

1. płucząc, obmyć;
2. opłukać się -
a) opłukać samego siebie;
b) opłukać siebie nawzajem


SJP.pl


opłukanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) usunięcie zabrudzenia lub detergentu poprzez polanie wodą

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Ile zajmie wam opłukanie brudnych talerzy przed włożeniem ich do zmywarki?

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. opłukiwanie n.

 czas. opłukać dk., opłukiwać ndk.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) obmycie, przepłukanie, zmycie

Wiktionary


opłukiwać

czasownik przechodni niedokonany (dk. opłukać)

 (1.1) umywać przez polewanie cieczą

 (1.2) zalewać falami

czasownik zwrotny niedokonany opłukiwać się (dk. opłukać się)

 (2.1) obmywać cieczą z zabrudzenia lub detergentu

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Wskazał na sklep tandeciarza obok nas, gdzie woda opłukiwała rdzę żelaznych rupieci, tworząc brązowo-czerwone kałuże.

 (1.2) Miało im wkrótce zabraknąć podstawy, opłukiwanej cieplejszemi wodami, podobnie jak to się dzieje z lodowemi górami na morzu północnem lodowatem.

 (2.1) Po kąpieli w oceanie opłukiwali się pod natryskami zlokalizowanymi na plażaaży.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. opłukanie n., opłukiwanie n., płukanka ż.

 czas. opłukać dk., opłukać się dk., płukać ndk.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) obmywać, zmywać

 (2.1) obmywać się, zmywać się

Wiktionary


opłukiwanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) umywanie przez polewanie cieczą

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Misa ta służy do opłukiwania liści i łodyg z piachu.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. opłukanie n.

 czas. opłukać dk., opłukiwać ndk.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) obmywanie, zmywanie

Wiktionary


opłuknąć

dawniej: opłukać


SJP.pl


opłużać

zaopatrywać, wyposażać w pługi do odgarniania błota i śniegu


SJP.pl


opłużyć

zaopatrzyć w pługi do zgarniania śniegu


SJP.pl


opłynąć

czasownik przechodni dokonany (ndk. opływać)

 (1.1) okrążyć płynąc

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) James Cook opłynął Antarktykę i ostatecznie rozwiązał problem istnienia poszukiwanego kontynentu południowego, stwierdzając, że w szerokościach umiarkowanych takowy nie istnieje.

Wiktionary

Powiązane:

 czas. płynąć, opływać

 przym. opływowy

Wiktionary


opływ

ruch cieczy wokół zanurzonego w nim ciała stałego


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) fiz. ruch cieczy względem zanurzonego w niej ciała

 (1.2) lotn. ruch cząstek powietrza stykających się z płaszczyznami nośnymi lub sterowymi

Wiktionary

Powiązane:

 czas. opływać

 rzecz. opływanie

 przym. opływowy

Wiktionary


opływać

potocznie: pływając dotrzeć do wielu miejsc


SJP.pl

czasownik przechodni niedokonany (dk. opłynąć)

 (1.1) okrążać coś, płynąc

 (1.2) otoczyć coś, spowić kogoś lub coś

 (1.3) obfitować w coś

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Kuter opływał cypel z latarnią, gdy zagrzmiało.

 (1.2) We drzwiach stanęła pani Emilia, białym, długim, koronkami okrytym peniuarem opłynięta i w szczególny sposób ożywiona.

 (1.3) Więc król Bobo w sławie jaśniał, w skarby opływał, / Wszelkiego bożego dobra wesół używał.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. opływanie n., opływ mrz.

 czas. pływać, opłynąć dk.

 przym. opływowy

Wiktionary


opływowość

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) odprzym. cecha tego, co jest opływowe; cecha tych, którzy są opływowi

Wiktionary

Powiązane:

 przym. opływowy

 przysł. opływowo

Wiktionary


opływowy

łagodnie zaokrąglony, wydłużony


SJP.pl

przymiotnik jakościowy

 (1.1) mający lekko zaokrąglony kształt zmniejszający opór wody lub powietrza przy poruszaniu się

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Samochód posiada opływową, a równocześnie elegancką linię nadwozia oraz komfortowe, przestronne i przyjazne wnętrze.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. opływ m., opływacz m., opływowość ż.

 czas. pływać, opłynąć dk., opływać ndk.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) aerodynamiczny

Wiktionary


or

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna

 (1.1) geogr. hydron. rzeka w północno-zachodnim Kazachstanie i wschodniej Rosji przeduralskiej, lewy dopływ Uralu w zlewisku Morza Kaspijskiego;

Wiktionary

  • Or – rzeka w Kazachstanie i Rosji
  • OR – stosowane jako oznaczenie alternatywy
  • Uri Or – izraelski generał i polityk

Wikipedia

Powiązane:

 rzecz. Orsk m.

 przym. orski

Wiktionary


or-ot

pseudonim Artura Oppmana


SJP.pl

Artur Franciszek Michał Oppman, ps. Or-Ot (ur. 14 sierpnia 1867 w Warszawie, zm. 4 listopada 1931 tamże) – polski poeta okresu Młodej Polski, publicysta, varsavianista, w latach 1901–1905 redaktor tygodnika „Wędrowiec”, w latach 1918–1920 redaktor „Tygodnika Ilustrowanego”.

Wikipedia


orać

1. przygotowywać ziemię pod zasiew poprzez tworzenie w niej bruzd i jednoczesne odkładanie skib za pomocą stosownych narzędzi, maszyn;
2. potocznie: ciężko pracować, harować


SJP.pl

czasownik przechodni niedokonany

 (1.1) roln. przygotowywać ziemię pod zasiew poprzez przerzucenie górnej jej warstwy pługiem

 (1.2) pot. przen. ciężko pracować

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Chłop wyruszył orać pole.

 (1.1) Ja mu sam włożę jarzmo na wspaniałą szyję, / sam Efraima zaprzęgnę, / orać będzie Juda, / Jakub zaś będzie bronował.

 (1.2) Przestań tak orać, bo niedługo się wykończysz.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈɔrat͡ɕ, AS: orać

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. oraczka ż., orzba ż., samozaoranie n., oranie n., orka ż., oracz m., podorywka ż.

 czas. rozorać, zaorać, przeorać, rozorać, podorywać

 przym. orny

Wiktionary

Synonimy:

 (1.2) harować

Wiktionary


oracja

1. uroczysta mowa; długie przemówienie wygłaszane z powagą
2. w liturgii rzymskiej: uroczysta modlitwa


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) liter. kwieciste przemówienie;

 (1.2) liter. żart. perora moralizatorska, mówka

 (1.3) typ modlitwy wieńczącej część liturgii lub nabożeństwa;

Wiktionary

Oracja (łac. oratio od orare: mówić, rozprawiać) to:

  • zwykle długie i kwieciste przemówienie w bardzo uroczystym tonie;
  • żartobliwe określenie umoralniającej mowy;
  • uroczysta modlitwa w liturgii rzymskokatolickiej.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Tekst oracji, którą wygłosił prezes, wyszedł spod pióra jego asystentki.

 (1.2) Na apelu nie obyło się bez oracji dyrektorki.

 (1.3) Przewodniczący liturgii wybrał orację z uroczystości Zesłania Ducha Świętego.

 (1.3) Po oracji usiedliśmy w ławkach od strony ambony.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. orator m., orant m., orantka ż., oratorium n., oralizm mrz., oralność ż.

 przym. oratorski, oralny

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1-2) perora, alokucja

Wiktionary


oracle

jeden z najpopularniejszych systemów zarządzania relacyjnymi bazami danych


SJP.pl

  • Oracle – amerykańskie przedsiębiorstwo zajmujące się tworzeniem oprogramowania
  • Oracle – relacyjny system baz danych
  • Oracle – jednostka osadnicza w USA, w stanie Arizona
  • Oracle – postać z komiksów o Batmanie

Wikipedia


oracyjny

oracyjny


SJP.pl

Patrz:

oracyjny

oracz

człowiek orzący ziemię


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) ten, kto orze pole

Wiktionary

Oracz (bułg. Орач) – wieś w Bułgarii, w obwodzie Tyrgowiszte, w gminie Antonowo. Według danych szacunkowych Ujednoliconego Systemu Ewidencji Ludności oraz Usług Administracyjnych dla Ludności, 15 czerwca 2020 roku miejscowość liczyła 100 mieszkańców.

Wikipedia

Powiązane:

 rzecz. oranie n., orka ż., orzba ż.

:: fż. oraczka ż.

 czas. orać ndk., zaorać dk.

 przym. orny

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) gw-pl|Śląsk Cieszyński|orocz.

Wiktionary


oraczewice

Oraczewice (niem. Helmersruh) – wieś w Polsce położona w województwie zachodniopomorskim, w powiecie choszczeńskim, w gminie Choszczno. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa gorzowskiego. W roku 2007 wieś liczyła 78 mieszkańców. Wieś wchodzi w skład sołectwa Sulino.

Wikipedia


oraczewski

nazwisko


SJP.pl


oraczka

oracz


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) rzad. reg. czynność orania ziemi

 (1.2) żona oracza

Wiktionary

Patrz:

oracz

Powiązane:

 rzecz. orka ż., oracz m., oraczyna ż., oranie n.

 czas. orać ndk.

 przym. orny

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) orka, oranie

 (1.4) oraczyna

Wiktionary


oraczyna

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) gw-pl|Śląsk Cieszyński. zaorane pole

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. oraczka ż.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) oraczka

Wiktionary


oradea

[czytaj: oRADja] miasto w Rumunii


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) geogr. adm. miasto w północno-zachodniej części Rumunii;

Wiktionary

Oradea (węg. Nagyvárad) – miasto w Rumunii w okręgu Bihor, stolica krainy historycznej Kriszana. Miasto liczy, zgodnie ze spisem ludności z 2002 roku, 206 614 mieszkańców. Natomiast liczba mieszkańców całego zespołu miejskiego wynosi ok. 241 tys. Oradea należy do najlepiej rozwiniętych miast w Rumunii. Merem miasta jest Florin Birta.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Oradea to miasto w okręgu Bihor.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌɔraˈdɛa, AS: oradea

Wiktionary

Powiązane:

 przym. oradejski

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) hist. Wielki Waradyn

Wiktionary


oradejski

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z Oradeą, dotyczący Oradei

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Oradea ż.

Wiktionary


oral

potocznie: seks oralny


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) seks. pot. seksualny stosunek oralny

Wiktionary

  • Orał – miasto w Kazachstanie
  • potocznie – seks oralny
  • Tomáš Oral

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Mieliśmy wczoraj mały oral z Maćkiem.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈɔral, AS: oral

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. oralizm mrz., oratorium n., orator m.

 przym. oralny

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) stosunek oralny, seks oralny, miłość francuska

Wiktionary


oralista

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) pedag. zwolennik doktryny oralizmu, zakazującej głuchym używania języka migowego w imię lepszego opanowania przez nich mowy

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌɔraˈlʲista, AS: oralʹista

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. oralizm mrz.

:: fż. oralistka ż.

 przym. oralny

Wiktionary


oralizm

1. erotyczne pieszczoty ustami; seks oralny;
2. doktryna pedagogiczna, według której głusi powinni uczyć się mówić i czytać z ust, a język migowy przeszkadza w nauce


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) seks. dysfunkcja polegająca na uwarunkowaniu na osiąganie orgazmu jedynie przez pobudzanie genitaliów ustami

 (1.2) seks. pieszczoty ustami, seks oralny;

 (1.3) pedag. doktryna, zgodnie z którą osoba głucha powinna uczyć się mówić, czytać z ust, a posługiwanie się językiem migowym przeszkadza w tym

Wiktionary

Seks oralny, miłość francuska – zachowanie seksualne polegające na pieszczeniu ciała partnerki lub partnera, a w szczególności narządów płciowych oraz innych stref erogennych, z użyciem języka i ust. Seks oralny występuje we wszystkich orientacjach seksualnych. Rozróżniane jest fellatio (oralne pieszczenie męskich narządów płciowych) oraz cunnilingus (oralne pieszczenie żeńskich narządów płciowych).

Wikipedia

Przykłady

 (1.3) I oto jesteśmy u źródeł doktryny oralizmu, która skierowała nauczanie głuchych na ślepy tor.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ɔˈralʲism̥, AS: oralʹism̦

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. oralista m., oralistka ż., orator m., oratorka ż., oracja ż., oral m.

 przym. oralny, oratorski

 przysł. oralnie

Wiktionary

Synonimy:

 (1.2) seks oralny, oral, miłość francuska

Wiktionary


oralność

cecha tego, co ma związek z ustnym przekazywaniem informacji


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) cecha tego, co oralne

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. oracja ż., orator m., oratorium n.

 przym. oralny, oratorski, oratoryjny

 przysł. oralnie, oratorsko

Wiktionary


oralny

1. związany z ustnym przekazywaniem informacji;
2. sex oralny - zachowanie seksualne polegające na pieszczeniu ciała partnerki lub partnera, a w szczególności narządów płciowych oraz innych stref erogennych, z użyciem języka i ust


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) ustny, przekazywany za pomocą mowy

 (1.2) o zachowaniu seksualnym z użyciem języka i ust

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Dzieje były książką najpierw opowiedzianą, wówczas dominowała jeszcze kultura oralna, kiedy przekaz następuje za pomocą słowa mówionego.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ɔˈralnɨ, AS: oralny

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. oracja ż., oral m., oralność ż., oralizm mrz., oralista mos.

 przym. aboralny, oracyjny

 przysł. oralnie

Wiktionary


oramić

rzadko: obramować


SJP.pl


oran

miasto w Algierii


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna

 (1.1) geogr. miasto w Algierii;

Wiktionary

Oran (arab. وهران, Wahrān) – miasto w północno-zachodniej Algierii, nad Morzem Śródziemnym, ośrodek administracyjny wilajetu Oran. W 2008 roku liczyło ok. 610 tys. mieszkańców. Ważny port handlowy i pasażerski, ośrodek przemysłu rybnego, włókienniczego, chemicznego, cementowego i metalowego. Ośrodek kulturalno-naukowy z muzeami, bibliotekami, uniwersytetem i politechniką. Siedziba rzymskokatolickiej diecezji orańskiej. Miejsce akcji powieści Dżuma Alberta Camusa.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Poznali się w Oranie, ale obaj byli algierczykami.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈɔrãn, AS: orãn

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. orańczyk mos., oranka ż.

 przym. orański

Wiktionary


orańczyk

mieszkaniec Oranu (miasta w Algierii)


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) mieszkaniec Oranu

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Oran mrz.

:: fż. oranka ż.

 przym. orański

Wiktionary


orange

[czytaj: orendż]
1. jedno z wielu miast w USA;
2. jedna z wielu gmin w USA;
3. międzynarodowa marka telefonii komórkowej;
4. [czytaj: oRANŻ] miasto na południu Francji;
5. rzeka w Lesotho, RPA i Namibii; Oranje


SJP.pl

Australia:

  • Orange – miasto w stanie Nowa Południowa Walia

Francja:

  • Orange – miasto

Stany Zjednoczone:

  • Orange – miasto w stanie Kalifornia, w hrabstwie Orange
  • Orange – miasto w stanie Connecticut, w hrabstwie New Haven
  • Orange – miasto w stanie Massachusetts, w hrabstwie Franklin
  • Orange – jednostka osadnicza w stanie Massachusetts, w hrabstwie Franklin
  • Orange – miasto w stanie New Hampshire, w hrabstwie Grafton
  • Orange – jednostka osadnicza w stanie New Jersey, w hrabstwie Essex
  • Orange – miasto w stanie Nowy Jork, w hrabstwie Schuyler
  • Orange – wieś w stanie Ohio, w hrabstwie Cuyahoga
  • Orange – miasto w stanie Teksas, w hrabstwie Orange
  • Orange – miejscowość w stanie Vermont, w hrabstwie Orange
  • Orange – miejscowość w stanie Wirginia, w hrabstwie Orange
  • Orange – miejscowość w stanie Wisconsin, w hrabstwie Juneau
  • Orange (ang. Orange Town) – gmina w stanie Connecticut, w hrabstwie New Haven
  • Orange (ang. Orange Township) – gmina w stanie Illinois, w hrabstwie Clark
  • Orange (ang. Orange Township) – gmina w stanie Illinois, w hrabstwie Knox
  • Orange (ang. Orange Township) – gmina w stanie Indiana, w hrabstwie Fayette
  • Orange (ang. Orange Township) – gmina w stanie Indiana, w hrabstwie Noble
  • Orange (ang. Orange Township) – gmina w stanie Indiana, w hrabstwie Rush
  • Orange (ang. Orange Township) – gmina w stanie Iowa, w hrabstwie Black Hawk
  • Orange (ang. Orange Township) – gmina w stanie Iowa, w hrabstwie Clinton
  • Orange (ang. Orange Township) – gmina w stanie Iowa, w hrabstwie Guthrie
  • Orange (ang. Orange Township) – gmina w stanie Kansas, w hrabstwie Lincoln
  • Orange (ang. Orange Township) – gmina w stanie Kansas, w hrabstwie Pawnee
  • Orange (ang. Orange Town) – gmina w stanie Massachusetts, w hrabstwie Franklin
  • Orange (ang. Orange Township) – gmina w stanie Michigan, w hrabstwie Ionia
  • Orange (ang. Orange Township) – gmina w stanie Michigan, w hrabstwie Kalkaska
  • Orange (ang. Orange Township) – gmina w stanie Minnesota, w hrabstwie Douglas
  • Orange (ang. Orange Township) – gmina w stanie New Jersey, w hrabstwie Essex
  • Orange (ang. Orange Town) – gmina w stanie New Hampshire, w hrabstwie Grafton
  • Orange (ang. Orange Town) – gmina w stanie Nowy Jork, w hrabstwie Schuyler
  • Orange (ang. Orange Township) – gmina w stanie Dakota Północna, w hrabstwie Adams
  • Orange (ang. Orange Township) – gmina w stanie Ohio, w hrabstwie Ashland
  • Orange (ang. Orange Township) – gmina w stanie Ohio, w hrabstwie Carroll
  • Orange (ang. Orange Township) – gmina w stanie Ohio, w hrabstwie Delaware
  • Orange (ang. Orange Township) – gmina w stanie Ohio, w hrabstwie Hancock
  • Orange (ang. Orange Township) – gmina w stanie Ohio, w hrabstwie Meigs
  • Orange (ang. Orange Township) – gmina w stanie Ohio, w hrabstwie Shelby
  • Orange (ang. Orange Township) – gmina w stanie Pensylwania, w hrabstwie Columbia
  • Orange (ang. Orange Town) – gmina w stanie Vermont, w hrabstwie Orange
  • Orange (ang. Orange Town) – gmina w stanie Wisconsin, w hrabstwie Juneau
  • hrabstwo Orange (ang. Orange County) – w stanie Kalifornia
  • hrabstwo Orange (ang. Orange County) – w stanie Floryda
  • hrabstwo Orange (ang. Orange County) – w stanie Indiana
  • hrabstwo Orange (ang. Orange County) – w stanie Nowy Jork
  • hrabstwo Orange (ang. Orange County) – w stanie Karolina Północna
  • hrabstwo Orange (ang. Orange County) – w stanie Teksas
  • hrabstwo Orange (ang. Orange County) – w stanie Vermont
  • hrabstwo Orange (ang. Orange County) – w stanie Wirginia

Wikipedia


orangowate

podrodzina małp człekokształtnych


SJP.pl

Orangowate (Ponginae) – podrodzina ssaków naczelnych z rodziny człowiekowatych (Hominidae) do której zalicza się orangutany oraz wymarłe ankarapiteki, gigantopiteki i siwapiteki.

Wikipedia


orangowaty

o cechach orangowatych (podrodzina małp)


SJP.pl


orangutan

małpa człekokształtna prowadząca nadrzewny tryb życia, objęta ochroną z powodu ryzyka wyginięcia


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy

 (1.1) zool. rodzaj nadrzewnej małpy człekokształtnej;

 (1.2) pot. osoba nieobyta

Wiktionary

Orangutan (Pongo) – rodzaj dużych ssaków naczelnych z podrodziny orangowatych (Ponginae) w obrębie rodziny człowiekowatych (Hominidae). IUCN wszystkie orangutany klasyfikuje jako krytycznie zagrożone.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Mówiono, iż czarnucha przywieziono wprost z Afryki, gdzie się urodził w okolicy pełnej świętojańskiego chleba, wśród krokodylów i orangutanów, papug i pieprzojadów.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌɔrãŋˈɡutãn, AS: orãŋgutãn

Wiktionary


orangutani

przymiotnik

 (1.1) związany z orangutanem, dotyczący orangutana

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌɔrãŋɡuˈtãɲi, AS: orãŋgutãńi

Wiktionary


orania

1. przygotowywać ziemię pod zasiew poprzez tworzenie w niej bruzd i jednoczesne odkładanie skib za pomocą stosownych narzędzi, maszyn;
2. potocznie: ciężko pracować, harować


SJP.pl

Księstwo Oranii (pot. Orania; nazwa od miasta Orange) – lenno króla Francji, początkowo hrabstwo, a od 1171 księstwo. Rządzone było przez przedstawicieli różnych rodów, nazywanych od nazwy księstwa orańskimi. Przedstawiciele ostatniego z tych rodów (dynastia Orańska-Nassau) byli w XVI i XVII wieku m.in. namiestnikami różnych prowincji niderlandzkich. W 1702 wygasła starsza linia orańska owego rodu na Wilhelmie III. W 1712 król Ludwik XIV uznał Oranię za lenno francuskie i mianował jego władcą Ludwika Armanda II, księcia Conti. Księstwo w pokoju utrechckim utrzymało się przy Francji, a tytuł przypadł królowi Prus Fryderykowi Wilhelmowi I. Tytuł zatrzymali też przedstawiciele rodu orańskiego. Od 1702 roku, począwszy od Jana Wilhelma Friso zachowali tytularną godność księcia Oranii.

Wikipedia


oranie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|orać.

Wiktionary

  • orka (rolnictwo)
  • Oranje – rzeka
  • Wolne Państwo Orania – historyczne państwo burskie
  • Wolne Państwo Orania – prowincja RPA, obecnie pod nazwą Wolne Państwo
  • Oranie – wieś na Ukrainie w rejonie włodzimierskim

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ɔˈrãɲjɛ, AS: orãńi ̯e

Wiktionary

Powiązane:

 czas. orać

 rzecz. oraczka ż., samozaoranie n., orka ż., orzba ż., oracz mos.

 przym. orny

Wiktionary


oranienbaum

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna

 (1.1) geogr. hist. Łomonosow (nazwa oficjalna do 1948 r.);

Wiktionary

Niemcy:

  • Oranienbaum – dzielnica Oranienbaum-Wörlitz
  • Oranienbaum – pałac

Rosja:

  • Oranienbaum – zespół pałacowy
  • Oranienbaum – dawna nazwa miejscowości Łomonosow
  • Oranienbaum – stacja kolejowa w miejscowości Łomonosow

Wikipedia

Powiązane:

 przym. oranienbaumski

Wiktionary


oranienbaumski

przymiotnik relacyjny

 (1.1) hist. związany z Oranienbaumem, dotyczący Oranienbaumu (współcz. Łomonosow)

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Oranienbaum mrz.

Wiktionary


oranienburg

miasto w Niemczech


SJP.pl

Oranienburg – miasto w Niemczech w kraju związkowym Brandenburgia, siedziba powiatu Oberhavel. Leży ok. 35 km na północ od centrum Berlina, dziś część berlińskiej aglomeracji. Według danych z 31 grudnia 2008 r. miasto zamieszkiwało 41 577 osób.

Wikipedia


oranienburski

przymiotnik od: Oranienburg (miasto w Niemczech)


SJP.pl


oranje

rzeka w Lesotho, RPA i Namibii; Orange


SJP.pl

Oranje (Orange, ang. Orange River, afr. Oranjerivier) – rzeka w Afryce, płynąca przez terytorium Lesotho, Południowej Afryki i Namibii.

Źródła rzeki Oranje znajdują się w Górach Smoczych w Lesotho, we wschodniej części Afryki południowej, uchodzi natomiast do Oceanu Atlantyckiego na wybrzeżu zachodnim. Na rzece znajdują się progi i wodospady (np. Augrabiesval). Występują duże wahania stanów wód i częste są powodzie letnie. Rzeka wykorzystywana jest do nawadniania.

Wikipedia


oranjestad

stolica Aruby


SJP.pl

rzeczownik, nazwa własna

 (1.1) geogr. stolica Aruby;

 (1.2) geogr. stolica wyspy Sint Eustatius;

Wiktionary

Oranjestad – stolica i największe miasto kraju autonomicznego Aruba, należącego do Holandii, w Ameryce Południowej. 1 stycznia 2020 r. liczyło 28 658 mieszkańców, należy do dwóch regionów Oranjestad-Oost i Oranjestad-West. Leży na zachodnim brzegu wyspy,

Wikipedia

Przykłady

składnia.

kolokacje.

synonimy.

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

 rzecz. oranjestadczyk mos., oranjestadka ż.

 przym. oranjestadzki

frazeologia.

etymologia.

uwagi.

tłumaczenia.

* szwedzki: (1.1) Oranjestad n.

źródła.

== Oranjestad (język szwedzki.) ==

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik, rodzaj nijaki, nazwa własna

 (1.1) geogr. Oranjestad

odmiana.

 (1.1) nieodm.

przykłady.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ɔˈrãnʲjɛstat, AS: orãnʹi ̯estat

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. oranjestadczyk mos., oranjestadka ż.

 przym. oranjestadzki

Wiktionary


oranjestadczyk

mieszkaniec Oranjestadu (stolicy Aruby)


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) mieszkaniec Oranjestadu

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌɔrãnʲjɛˈstaṭt͡ʃɨk, AS: orãnʹi ̯estaṭčyk

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Oranjestad m.

:: fż. oranjestadka ż.

 przym. oranjestadzki

Wiktionary


oranjestadka

mieszkanka Oranjestadu (stolicy Aruby)


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) mieszkanka Oranjestadu

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌɔrãnʲjɛˈstatka, AS: orãnʹi ̯estatka

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Oranjestad, oranjestadczyk

 przym. oranjestadzki

Wiktionary


oranjestadzki

dotyczący Oranjestadu, stolicy Aruby


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z Oranjestadem, stolicą Aruby

 (1.2) związany z Oranjestadem, stolicą wyspy Sint Eustatius

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Oranjestad mrz., oranjestadczyk mos., oranjestadka ż.

Wiktionary


oranka

mieszkanka Oranu (miasta w Algierii)


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) mieszkanka Oranu

Wiktionary

  • Oranka (rzeka)
  • Oranka (jezioro)
  • Oranka (miejscowość)

Wikipedia

Powiązane:

 rzecz. Oran mrz.

:: fm. orańczyk mos.

 przym. orański

Wiktionary


orański

przymiotnik od: Oran


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) dotyczący Oranu, związany z Oranem (miastem w Algierii)

 (1.2) dotyczący Oranii, związany z Oranią

 (1.3) dotyczący Oran, związany z Oranami (miastem na Litwie)

Wiktionary

Siestrzeńcewicz (Siestrzeniec) – polski herb szlachecki, według K. Niesieckiego i J. Ostrowskiego odmiana herbu Strzała.

Wikipedia

Powiązane:

 rzecz. Oran mrz., orańczyk mos., oranka ż.

Wiktionary


orant

w sztuce: postać stojąca w pozie modlitewnej


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) szt. rel. kanoniczne przedstawienie modlącej się postaci męskiej ze wzniesionymi, rozłożonymi rękami;

Wiktionary

Orant, orantka (łac. orans, orantis od orare – modlić się) – w sztukach plastycznych przedstawienie postaci (zazwyczaj kobiecej) modlącej się, na stojąco, ustawionej frontalnie, ze wzniesionymi ku górze rękami i rozwartymi dłońmi, ubranej w długą szatę.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Na fresku widniał orant z wzniesionymi do góry rękami.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈɔrãnt, AS: orãnt

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. oracja ż.

:: fż. orantka ż.

Wiktionary


orantka

w sztuce: postać kobieca stojąca w pozie modlitewnej


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) szt. rel. kanoniczne przedstawienie modlącej się postaci żeńskiej ze wzniesionymi, rozłożonymi rękami

Wiktionary

Orant, orantka (łac. orans, orantis od orare – modlić się) – w sztukach plastycznych przedstawienie postaci (zazwyczaj kobiecej) modlącej się, na stojąco, ustawionej frontalnie, ze wzniesionymi ku górze rękami i rozwartymi dłońmi, ubranej w długą szatę.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Autor fresku przedstawił orantkę w białej szacie chrzcielnej.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. oracja ż.

:: fm. orant mos.

Wiktionary


oranż

1. barwa pomarańczowa; pomarańcz;
2. oranż metylowy - barwnik syntetyczny


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) kolor pomarańczowy

Wiktionary

Barwa pomarańczowa (pomarańcz, oranż) – kolor zaliczany do rodziny kolorów jaskrawych z palety barw podrzędnych. Powstaje po zmieszaniu dwóch podstawowych barw: czerwonej i żółtej. Nazwa koloru pomarańczowego wzięła się od nazwy owocu pomarańczy (franc. pomme orangepomme – owoc, a orange – z arab. narandj).

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Zachód słońca lśnił oranżem, słoneczna tarcza niknęła za horyzontem.

Wiktionary

Powiązane:

 przym. oranżowy

 rzecz. oranżeria ż., oranżada ż.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) pomarańcz

Wiktionary


oranżada

napój musujący


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) napój o smaku pomarańczowym, również jego surogat

 (1.2) butelka oranżady (1.1)

Wiktionary

Oranżada – chłodzący gazowany napój bezalkoholowy, tradycyjnie o intensywnie słodkim, pomarańczowym smaku.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Zimna oranżada jest dobra w upał.

 (1.2) Kupiłem po dwie oranżady dla każdego.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌɔrãw̃ˈʒada, AS: orãũ̯žada

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz.

:: zdrobn. oranżadka ż.

:: oranż m., oranżysta m., oranżowiec m., oranżówka ż., oranżeria ż.

 przym. oranżadowy, oranżowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) sok pomarańczowy, reg. śl. brauza.

Wiktionary


oranżeria

budynek ogrodowy z dużymi oknami, służący do hodowania roślin tropikalnych lub zabaw towarzyskich; pomarańczarnia


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) archit. ogrod. szklarnia służąca do hodowli egzotycznych roślin, np. pomarańcz, cytryn, pełniąca rolę wypoczynkową;

Wiktionary

Oranżeria (również pomarańczarnia) – budowla ogrodowa, parterowa, wolno stojąca lub połączona z tarasem, ogrzewana.

Oranżerie służyły do uprawy roślin egzotycznych (pomarańcze, cytryny, granaty itp.), a także do przechowywania roślin, które nie mogą w strefie umiarkowanej zimować w gruncie. Pełniły też funkcję ogrodów zimowych.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Za najpiękniejszą w Europie uchodzi oranżeria w Wersalu.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌɔrãw̃ˈʒɛrʲja, AS: orãũ̯žerʹi ̯a

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. oranż m., oranżada ż., oranżadka ż., oranżysta m., oranżystka ż., oranżowiec m., oranżówka ż.

 przym. oranżeryjny, oranżadowy, oranżowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) pomarańczarnia, cieplarnia, ogród zimowy

Wiktionary


oranżerium

dawna nazwa oranżerii


SJP.pl


oranżeryjny

związany z oranżerią; hodowany w oranżeriach; cieplarniany


SJP.pl


oranżowy

1. pomarańczowy lub żółtoczerwony;
2. związany z pomarańczą, np. konfitura oranżowa, drzewo oranżowe


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) koloru pomarańczowego

Wiktionary

Barwa pomarańczowa (pomarańcz, oranż) – kolor zaliczany do rodziny kolorów jaskrawych z palety barw podrzędnych. Powstaje po zmieszaniu dwóch podstawowych barw: czerwonej i żółtej. Nazwa koloru pomarańczowego wzięła się od nazwy owocu pomarańczy (franc. pomme orangepomme – owoc, a orange – z arab. narandj).

Wikipedia

Powiązane:

 rzecz. oranż m., oranżada ż., oranżeria ż.

Wiktionary


oranżyści

członek protestanckiego bractwa w Irlandii Północnej


SJP.pl

  • Oranżyści – zwolennicy dynastii orańskiej (patrz: Orania): np. Laurens Pieter van de Spiegel. Zwolennicy zwiększenia wpływów stadhoudera w Holandii (XVI-XIX w.)
  • Oranżyści – założone w roku 1795 stowarzyszenie protestantów w Irlandii

Wikipedia


oranżysta

członek protestanckiego bractwa w Irlandii Północnej


SJP.pl


orator

człowiek, który potrafi wygłaszać przemówienia, chętnie głosi oracje, zabiera głos publicznie; krasomówca, retor, mówca


SJP.pl

Orator, inaczej retor (z gr. rhetor, łac. orator) – mówca, który opanował sztukę retoryki, potrafi przemawiać publicznie i przekonywać słuchaczy do swoich racji.

W kulturze starożytnej Grecji i Rzymu nazwy rhetor, orator odnosiły się m.in. do mówcy na zgromadzeniu, polityka, nauczyciela wymowy. Od mówcy wymagano nie tylko doskonałej wymowy, lecz także intelektu, wiedzy filozoficznej i właściwej postawy moralnej. Upowszechniła się formuła Katona Starszego: Orator est vir bonus, dicendi peritus (Mówca to człowiek prawy, biegły w mówieniu). Liczne podręczniki retoryki proponowały wskazówki i ćwiczenia, dzięki którym mówca mógł doskonalić umiejętność przemawiania. Wysokie wymagania wiązały się z faktem, że kultura grecko-rzymska była kulturą żywego słowa, a wygłoszona mowa mogła zadecydować o sukcesie politycznym lub sądowym.

Wikipedia


oratorianie

członek stowarzyszenia religijnego skupiającego osoby duchowne i świeckie bez obowiązku składania ślubów zakonnych


SJP.pl

Filipini, inaczej oratorianie, łac. Congregatio Oratorii Sancti Philippi Neri (COr) – stowarzyszenie życia apostolskiego założone w 1551 przez św. Filipa Neri w Rzymie i zatwierdzone przez papieża Grzegorza XIII w 1575 r. bullą Copiosus in misericordia Deus.

Wikipedia


oratorianin

członek stowarzyszenia religijnego skupiającego osoby duchowne i świeckie bez obowiązku składania ślubów zakonnych


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) rel. zakonnik ze zgromadzenia założonego przez św. Filipa Nereusza

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) W niedzielę poszliśmy na mszę do oratorianów.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. oratorium n., orator m., oratorka ż.

 przym. oratoriański, oratoryjny

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) filipin

Wiktionary


oratorianka

oratorianin


SJP.pl

Patrz:

oratorianin

oratoriański

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z oratorianami, dotyczący oratorianów

przymiotnik dzierżawczy

 (2.1) należący do oratorianów, będący ich własnością

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Odbył studia nad charyzmatem oratoriańskim.

 (2.1) Kto założył pierwszy dom oratoriański w Polsce?

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. oratorianin m.

Wiktionary


oratorium

1. miejsce przeznaczone na modlitwę, najczęściej kaplica
2. forma wokalno-instrumentalna o tematyce biblijnej lub religijnej, śpiewana przez solistę, chór lub wykonywana przez orkiestrę


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) muz. wielka forma muzyczna wokalno-instrumentalna, pozbawiona akcji scenicznej, o tematyce głównie religijnej;

 (1.2) archit. rel. część klasztoru przeznaczona na modlitwę;

 (1.3) pedag. rel. miejsce spotkań wychowawczych z dziećmi i młodzieżą w placówkach salezjańskich;

Wiktionary

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Szczególnym gatunkiem oratorium jest pasja.

 (1.1) Bach napisał kilka oratoriów.

 (1.2) Nieszpory odmówimy jak zawsze w oratorium na drugim piętrze.

 (1.3) Władze zamknęły oratorium salezjańskie w Tarnowie.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌɔraˈtɔrʲjũm, AS: oratorʹi ̯ũm

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. oral mrz., oratorianin m., oratoria ż., oracja ż., oralność ż.

 przym. oratoryjny

Wiktionary


oratorka

kobieta mająca zdolność krasomówstwa; mówczyni


SJP.pl


oratorski

taki, który dotyczy oratora, ma zdolności krasomówcze; retoryczny, krasomówczy, elokwentny, wymowny


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) potrafiący wypowiedzieć się w sposób właściwy dla oratora, krasomówczo, także: świadczący o takiej umiejętności

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Całą tą sic. rozmowę uważał za popis oratorski, nie przyjmował poważnie.

 (1.1) Talent oratorski nie każdemu jest dany i dlatego, gdy charakter przyjęcia nie wymaga toastu, a okoliczności nie skłaniają kandydata na Demostenesa do wygłoszenia mowy, lepiej nie szukać laurów na tym polu.

 (1.1) Pamiętają też jego imponujący styl oratorski, ale już nie to, co właściwie mówił.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. oralność ż., oralizm mrz., oracja ż., orator mos., oratorka ż.

 przysł. oratorsko

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) krasomówczy

Wiktionary


oratorstwo

umiejętność sprawnego, jasnego wyrażania swoich myśli, sztuka pięknego mówienia; retoryka, krasomówstwo


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) umiejętność jasnego wyrażania myśli

Wiktionary

Orator, inaczej retor (z gr. rhetor, łac. orator) – mówca, który opanował sztukę retoryki, potrafi przemawiać publicznie i przekonywać słuchaczy do swoich racji.

W kulturze starożytnej Grecji i Rzymu nazwy rhetor, orator odnosiły się m.in. do mówcy na zgromadzeniu, polityka, nauczyciela wymowy. Od mówcy wymagano nie tylko doskonałej wymowy, lecz także intelektu, wiedzy filozoficznej i właściwej postawy moralnej. Upowszechniła się formuła Katona Starszego: Orator est vir bonus, dicendi peritus (Mówca to człowiek prawy, biegły w mówieniu). Liczne podręczniki retoryki proponowały wskazówki i ćwiczenia, dzięki którym mówca mógł doskonalić umiejętność przemawiania. Wysokie wymagania wiązały się z faktem, że kultura grecko-rzymska była kulturą żywego słowa, a wygłoszona mowa mogła zadecydować o sukcesie politycznym lub sądowym.

Wikipedia


oratoryjny

dotyczący oratorium (utworu muzycznego), np. koncert oratoryjny, muzyka oratoryjna


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z oratorium, dotyczący oratorium

 (1.2) posiadający cechy oratorium

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) W filharmonii odbył się koncert oratoryjny.

 (1.2) Koncerty oratoryjne jego autorstwa zasługują na uznanie.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. oratorium n., oratorianin m., oralność ż.

Wiktionary


orawa

kraina historyczno-geograficzna w Polsce i na Słowacji


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) geogr. rzeka w północnej Słowacji;

 (1.2) etn. hist. geogr. region etnograficzny w Słowacji i częściowo w Polsce, w dorzeczu Orawy (1.1);

Wiktionary

  • Orawa – rzeka na Słowacji
  • Orawa – kraina historyczno-etnograficzna na Słowacji i w Polsce
  • Orawa – wieś na Ukrainie
    • Orawa – dawna gmina
  • Orawa – utwór skomponowany przez Wojciecha Kilara
  • Orava – wieś w Estonii
  • Orawa – poemat symfoniczny na kameralną orkiestrę smyczkową Wojciecha Kilara
  • MS Orawa – masowiec Polskiej Żeglugi Morskiej

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ɔˈrava, AS: orava

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Orawianin m., Orawianka ż.

 przym. orawski

Wiktionary


orawianin

mieszkaniec Orawy (krainy)


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) mieszkaniec Orawy

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌɔraˈvʲjä̃ɲĩn, AS: oravʹi ̯ä̃ńĩn

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Orawa ż., Orawianka ż.

 przym. orawski

Wiktionary


orawianka

mieszkanka Orawy (krainy)


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) mieszkanka Orawy

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌɔraˈvʲjãŋka, AS: oravʹi ̯ãŋka

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Orawa ż., Orawianin m.

 przym. orawski

Wiktionary


orawiec

nazwisko


SJP.pl


orawka

1. wieś w Polsce;
2. osada w Polsce


SJP.pl

  • Orawka – wieś w woj. małopolskim, w pow. nowotarskim, w gminie Jabłonka
  • Orawka – osada w woj. zachodniopomorskim, w pow. szczecineckim, w gminie Szczecinek
  • Orawka – potok, dopływ Czarnej Orawy

Wikipedia


orawski

przymiotnik od: Orawa (kraina historyczna i rzeka na Słowacji)


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) dotyczący Orawy

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Orawa ż., Orawianin m., Orawianka ż.

Wiktionary


oraz

spójnik łączący współrzędne części zdania; i; a także


SJP.pl

spójnik

 (1.1) …łączący słowa i zdania równorzędne, wskazując je jako występujące równocześnie

przysłówek

 (2.1) śrpol. jednocześnie; zarazem, w tym samym czasie

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Wikipedia oraz Wikisłownik działają na oprogramowaniu Mediawiki.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈɔras, AS: oras

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. raz mrz.

 licz. raz

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) i; (a) także; też; również, tudzież

Wiktionary


orban

nazwisko


SJP.pl

Orban – miejscowość i gmina we Francji, w regionie Oksytania, w departamencie Tarn.

Według danych na rok 1990 gminę zamieszkiwało 246 osób, a gęstość zaludnienia wynosiła 28 osób/km² (wśród 3020 gmin regionu Midi-Pireneje Orban plasuje się na 817. miejscu pod względem liczby ludności, natomiast pod względem powierzchni na miejscu 1183.).

Wikipedia


orbanizacja

przejmowanie sposobu sprawowania rządów na wzór Viktora Orbána, węgierskiego premiera


SJP.pl


orbis

1. polskie przedsiębiorstwo branży hotelarskiej;
2. miejscowość i gmina w Niemczech


SJP.pl

Essendi (do 2025 Orbis) – przedsiębiorstwo z branży nieruchomości, inwestujące w infrastrukturę hotelową. Założone w Polsce w 1920, obecnie należy do francuskiej grupy Accor. Do 2019 prowadziło działalność hotelarską i turystyczną.

Wikipedia


orbisowski

przymiotnik od: Orbis (biuro podróży)


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z Orbisem, dotyczący Orbisu

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Celina wróciła z wycieczki orbisowskiej na Teneryfę.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Orbis mrz.

 przysł. orbisowsko

Wiktionary


orbita

1. tor, po którym porusza się, pod wpływem przyciągania, jedno ciało wokół innego (np. elektron wokół jądra atomowego, Mars wokół Słońca)
2. krąg czyichś wpływów, zainteresowań
3. w anatomii: oczodół


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) astr. tor ciała krążącego lub przelatującego obok innego ciała, zakrzywiony w wyniku ich wzajemnego przyciągania;

 (1.2) anat. oczodół

 (1.3) krąg, sfera, zasięg

Wiktionary

Orbita – tor ciała poruszającego się pod wpływem ciążenia, np. ciała niebieskiego lub sztucznego satelity. W Układzie Słonecznym Ziemia, inne planety, planetoidy, komety i mniejsze ciała poruszają się po swoich orbitach wokół Słońca. Z kolei księżyce krążą po orbitach wokół planet macierzystych.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) W przypadku dwóch ciał, orbita jest krzywą stożkową.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ɔrˈbʲita, AS: orbʹita

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. orbiter m., orbitowanie n.

 czas. orbitować ndk.

 przym. orbitalny

Wiktionary


orbital

funkcja falowa charakteryzująca stan energetyczny elektronu znajdującego się w atomie, cząsteczce lub ciele stałym obliczona jakąkolwiek metodą w przybliżeniu jednoelektronowym


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) fiz. chem. rozwiązanie równania Schrödingera opisujące zachowanie elektronu w atomie bądź cząsteczce

 (1.2) fiz. chem. pot. obszar pokazujący na najbardziej prawdopodobne położenie elektronu w atomie bądź cząsteczce

Wiktionary

Orbital – funkcja falowa będącą rozwiązaniem równania Schrödingera dla szczególnego przypadku układu jednego elektronu znajdującego się na jednej z powłok atomowych lub tworzących wiązanie chemiczne. Orbital jest funkcją falową jednego elektronu, a jej kwadrat modułu (zgodnie z postulatem Maxa Borna) określa gęstość prawdopodobieństwa napotkania elektronu w danym punkcie przestrzeni.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ɔrˈbʲital, AS: orbʹital

Wiktionary


orbitalny

1. przymiotnik od: orbita (w znaczeniu toru lotu), np. ruch orbitalny, lot orbitalny
2. orbitalna liczba kwantowa - wielkość określająca kształt orbitalu


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) astr. dotyczący orbity, powiązany z orbitą, znajdujący się na orbicie

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. orbita ż.

 czas. orbitować

Wiktionary


orbiter

statek kosmiczny lub jego część krążąca wokół ciała niebieskiego; sztuczny satelita


SJP.pl

Orbiter – część sondy kosmicznej, która pozostaje na orbicie wokółplanetarnej po oddzieleniu lądownika i służy jako satelita komunikacyjny, przekazujący sygnał z lądownika na Ziemię. Orbiter spełnia również rolę satelity zwiadowczego fotografującego powierzchnię planety, dokonuje także analizy widma i analizy termicznej.

Wikipedia


orbitoid

pierwotniak kopalny z górnych warstw pokładów kredowych


SJP.pl


orbitolina

kopalny pierwotniak ze średnich i najgłębszych warstw złóż kredowych


SJP.pl


orbitować

1. poruszać się w kosmosie po orbicie;
2. o kimś, kto nadużył alkoholu: zataczać się, poruszać się bardzo chwiejnym krokiem


SJP.pl

czasownik nieprzechodni niedokonany (dk. brak)

 (1.1) krążyć po orbicie

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Dwaj ostatni mieli 20 lipca dostąpić zaszczytu zejścia na powierzchnię Księżyca, Collins orbitował, oczekując na powrót kolegów.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌɔrbʲiˈtɔvat͡ɕ, AS: orbʹitovać

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. orbita ż., orbiter m., orbitowanie n.

 przym. orbitalny

Wiktionary


orbitowanie

1. znajdowanie się kosmonauty poza statkiem kosmicznym, w jego pobliżu
2. ruch ciała niebieskiego lub pojazdu kosmicznego po orbicie


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|orbitować.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌɔrbʲitɔˈvãɲɛ, AS: orbʹitovãńe

Wiktionary

Powiązane:

 czas. orbitować

 rzecz. orbita ż.

Wiktionary


orbitowski

nazwisko


SJP.pl


orbitrek

urządzenie do treningu aerobowego, wyposażone w funkcje roweru stacjonarnego, steppera i bieżni elektrycznej; trenażer eliptyczny


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy lub męskorzeczowy

 (1.1) sport. urządzenie do treningu, na którym nogi imitują chód, jazdę na nartach lub jazdę na rowerze, a ręce poruszają naprzemiennie uchwytami

Wiktionary

Orbitrek eliptyczny, trenażer eliptyczny, crosstrainer – stacjonarne urządzenie treningowe do ćwiczeń kardio.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Dzięki płynności i eliptycznemu przebiegowi ruchów trening na orbitreku nie jest szkodliwy dla stawów.

 (1.1) Ćwiczenia na orbitreku angażują dolne i górne partie ciała.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) trenażer eliptyczny, crosstrainer

Wiktionary


orbora

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) hist. praw. czynsz płacony z hut i kopalni do skarbu królewskiego

Wiktionary

Wikipedia


orceina

karminowy barwnik otrzymywany z niektórych porostów; orseina, orselia


SJP.pl


orchestra

w starożytnym teatrze greckim i rzymskim: okrągły (wcześniej w kształcie trapezu) placyk przeznaczony dla chóru


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) hist. teatr. centralna, najczęściej okrągła część starożytnego teatru;

Wiktionary

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ɔrˈxɛstra, AS: orχestra

Wiktionary


orchestrion

mechaniczny instrument muzyczny; orkiestrion


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) hist. muz. rodzaj mechanicznej szafy grającej;

Wiktionary

Wikipedia

Przykłady

składnia.

kolokacje.

synonimy.

 (1.1) orkiestron

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

frazeologia.

etymologia.

uwagi.

tłumaczenia.

* angielski: (1.1) orchestrion

* czeski: (1.1) orchestrion m.

* hiszpański: (1.1) orquestrión

* kataloński: (1.1) orchestrion

* niemiecki: (1.1) Orchestrion n.

* rosyjski: (1.1) оркестрион

* szwedzki: (1.1) orchestrion

* ukraiński: (1.1) оркестріон

źródła.

== orchestrion (język angielski.) ==

thumb|orchestrion (1.1)

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik

 (1.1) orchestrion

odmiana.

przykłady.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ɔrˈxɛstrʲjɔ̃n, AS: orχestrʹi ̯õn

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) orkiestron

Wiktionary


orchidea

roślina z rodziny storczykowatych, hodowana jako ozdobna, o pięknych kwiatach; storczyk


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) bot. pot. egzotyczny storczyk;

Wiktionary

Orchidea – potoczna nazwa roślin z rodziny storczykowatych, w szczególności stosowana w odniesieniu do roślin o efektownych kwiatach, uprawianych w warunkach szklarniowych. Odnoszona jest do wielu gatunków i mieszańców np. z rodzaju katleja, falenopsis, cymbidium.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Niejeden kwiat polny, wiotki i wątły, subtelnością przewyższa wspaniałość cieplarnianych orchidei (…)

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌɔrxʲiˈdɛa, AS: orχʹidea

Wiktionary

Powiązane:

 przym. orchideowy

Wiktionary


orchidektomia

chirurgiczne usunięcie jądra lub jąder


SJP.pl

Wikipedia


orchideowy

orchidea


SJP.pl

Patrz:

orchidea

orchomenos

starożytnie miasto


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna

 (1.1) geogr. hist. greckie miasto w zachodniej Beocji;

 (1.2) geogr. hist. dawne greckie miasto, współcześnie wieś w Arkadii

Wiktionary

  • Orchomenos – starożytne miasto w Arkadii
  • Orchomenos – starożytne miasto w Beocji
  • Orchomenos – gmina w Grecji, w administracji zdecentralizowanej Tesalia-Grecja Środkowa
W mitologii
  • Orchomenos – syn Likaona, władcy Arkadii, założyciel arkadyjskiego Orchomenos

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Tu dziwię się, że Salustiusz mówi, jakoby wtedy po raz pierwszy Rzymianie zobaczyli wielbłądy – jakby myślał, że pierwej nie widzieli wielbłąda ani ci, co pod Scypionem pobili Antiocha, ani ci, co niedawno walczyli z Archelaosem koło Orchomenosu czy Cheronei.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌɔrxɔ̃ˈmɛ̃nɔs, AS: orχõmnos

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. orchomeńczyk m., orchomenka ż.

 przym. orchomejski

Wiktionary


orchoński

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z Orchonem, dotyczący Orchonu

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Orchon mrz.

Wiktionary


orchówek

W Polsce
  • Orchówek – w l. 1973–1992 dzielnica Włodawy, obecnie wieś w woj. lubelskim, w pow. włodawskim, w gminie Włodawa
  • Orchówek – wieś w woj. wielkopolskim, w pow. słupeckim, w gminie Orchowo
  • Orchówek – dawna gromada
Zobacz też
Orchowo

Wikipedia


orchowiec

Orchowiec – wieś w Polsce położona w województwie lubelskim, w powiecie krasnostawskim, w gminie Gorzków.

Za Królestwa Polskiego istniała gmina Orchowiec. W latach 1954–1961 wieś należała i była siedzibą władz gromady Orchowiec, po jej zniesieniu w gromadzie Gorzków. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa zamojskiego.

Wikipedia


orchowo

1. wieś w Polsce;
2. wieś na Białorusi


SJP.pl

Orchowo – wieś (dawniej miasto) w Polsce położona w województwie wielkopolskim, w powiecie słupeckim, w gminie Orchowo.

Orchowo uzyskało lokację miejską w 1506 roku, zdegradowane około 1620 roku. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa konińskiego.

Miejscowość jest siedzibą gminy Orchowo.

Wikipedia


orchowski

przymiotnik od: Orchowo, Orchów


SJP.pl


orcio

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy, nazwa własna

 (1.1) imię|polski|m. rzad. zdrobn. Jerzy

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Bogu dzięki, że już raz się odbędzie ten obrządek, że Orcio nasz zupełnie chrześcijaninem się stanie — bo, choć już chrzczony z wody, zdawało mi się zawsze, że mu niedostaje czegoś.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Jerzy mos.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) Jerzyk, Jureczek, Jurek, Juruś, Jurcyś

Wiktionary


orcyna

1. krystaliczna substancja rozpuszczalna w wodzie, alkoholu i eterze, otrzymywana z porostów, toluenu oraz aloesu; fenol diwodorotlenowy;
2. gwarowo: grunt orny


SJP.pl


orczy

przymiotnik dzierżawczy

 (1.1) rzad. środ. należący do orka, będący jego własnością

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. ork m.

 przym. orkowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) orkowy

Wiktionary


orczyca

w dwukonnym wozie: nieruchoma belka z hakami na orczyki; stelwaga, sztelwaga


SJP.pl

Orczyca (waga, sztelwaga) – poprzeczna belka w pojeździe zaprzęgowym, do której montuje się orczyki. Zawieszona luźno na haku u nasady dyszla zwana wagą lub przytwierdzona nieruchomo nazywana sztelwagą.

Wikipedia


orczyk

1. drążek zawieszony na dwóch linach, służący do ćwiczeń gimnastycznych
2. pozioma dźwignia dwuramienna służąca do wychylania steru kierunku płatowca
3. drążek drewniany przyczepiony do orczycy, narzędzia rolniczego lub wozu konnego


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) techn. drążek, zwykle stalowy, będący częścią maszyny

 (1.2) środ. sport. zob. wyciąg orczykowy.

 (1.3) sport. sprzęt do ćwiczeń gimnastycznych w postaci drążka zawieszonego na dwóch linach

 (1.4) lotn. urządzenie sterujące służące do wychylania steru kierunku statku powietrznego, mające kształt poziomej dźwigni dwuramiennej, uruchamiane nogami;

 (1.5) roln. drewniany drążek przy maszynie rolniczej albo wozie, przyczepiony do orczycy lub bezpośrednio do wozu, służący do zaczepienia uprzęży (pasów, postronków lub łańcuchów)

Wiktionary

  • orczyk – poziomy drążek służący do połączenia uprzęży zwierzęcia pociągowego z pojazdem lub maszyną rolniczą
  • orczyk w lotnictwie – nożna dźwignia napędzająca stery kierunkowe samolotu
  • orczyk w żeglarstwie – dźwignia napędzająca ster
  • orczyk – drążek trapezu – przyrządu sportowego lub cyrkowego
  • orczyktechn – dźwignia dwustronna, najczęściej symetryczna tzn. Lo = Ln
  • orczykkolokw. – wyciąg narciarski o zaczepach orczykowych.

Wikipedia

Przykłady

 (1.2) Stałem piętnaście minut w kolejce do orczyka.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈɔrt͡ʃɨk, AS: orčyk

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. orczyca ż.

 przym. orczykowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.5) gw-pl|Śląsk Cieszyński|bierco.

Wiktionary


orczykowski

nazwisko


SJP.pl


orda

horda;
1. obóz armii tatarskiej; dawniej o całym wojsku Tatarów;
2. siedziba władcy tureckiego lub mongolskiego;
3. feudalne państwo mongolskie lub tureckie


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) hist. wojsko tatarskie

 (1.2) hist. państwo mongolskie lub tureckie o ustroju feudalnym

Wiktionary

Orda – pierwotnie wśród ludów ałtajskich określenie namiotu lub bardziej ogólnie kwatery władcy, w językach europejskich rozciągnięte na całe państwo (np. Złota Orda), w Polsce stosowane również jako nazwa ogółu wojsk koczowniczych, zwłaszcza Tatarów.

Wikipedia

Przykłady

 (1.2) Występowanie w nich inhumacji i kremacji świadczy o etnicznej niejednolitości huńskiej ordy.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) horda

 (1.2) horda

Wiktionary


ordalia

dawniej: środek dowodowy w postępowaniu sądowym polegający na poddaniu oskarżonego próbie mającej wykazać winę lub niewinność; inaczej: sąd boży


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) hist. Sąd Boży;

Wiktionary

Ordalia (sąd boży) – środek dowodowy w średniowiecznym procesie, szczególnie karnym, ale czasami również cywilnym. „Dowody” takie stosowane były już w czasach starożytnych . Najstarszym zapewne przykładem jest Kodeks Ur-Nammu, który w artykule 10 mówi o „próbie rzeki” w razie oskarżenia o czary. Zabytek zachowany jest fragmentarycznie, brak danych na czym ta próba polegała. Późniejszy Kodeks Hammurabiego w artykule 2 precyzuje, że oskarżony o czary w Rzece się zanurzy, jeśli Rzeka dosięgnie go, oskarżyciel jego domostwo jego zabierze. W tej próbie winy „dowodziło” tonięcie, na odwrót niż w czasach późniejszych. W Europie źródłem sądów bożych były głównie wierzenia ludów przedchrześcijańskich, ale także Biblia. Jedynym sądem bożym, o którym wspomina Biblia, jest próba czystości. Żonę podejrzaną o cudzołóstwo należało przyprowadzić do kapłana, który po odpowiednich ceremoniach podawał jej do wypicia wodę zmieszaną z odrobiną pyłu znajdującego się na podłodze przybytku, posądzona bezzasadnie miała wyjść bez szkody (Księga Liczb 5, 11 – 31).

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ɔrˈdalʲja, AS: ordalʹi ̯a

Wiktionary


ordeka

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) gw-pl|Śląsk Cieszyński. strop sufitu betonowego na podkładzie z desek

Wiktionary


order

1. odznaka orderowa, forma uznania zasług danej osoby lub organizacji; medal, odznaczenie;
2. dawniej: organizacja honorowa, przyznająca odznaki orderowe


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) wysokiej rangi odznaczenie, wywodzące się z dawnych zakonów rycerskich (religijnych i świeckich);

Wiktionary

Order (z łac. dosł. „zakon”) – forma uznania zasług danej osoby lub organizacji. Tradycja orderowa opiera się na dziejach struktur rycerskich lub arystokratycznych, a więc obrzędowość z nią związana wskazuje na realną lub pozorowaną organizację orderu, na czele której stoi Kapituła pod przewodnictwem Wielkiego Mistrza (w Polsce jest nim w przypadku wszystkich orderów Prezydent RP). Potocznie używa się określenia order dla samej odznaki orderowej. Nauka, badająca ordery jako znaki zaszczytne, nazywa się falerystyką.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Przyznając ten order liczę, że będzie pan w dalszym ciągu budował pokój i porozumienie pomiędzy naszymi narodami.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈɔrdɛr, AS: order

Wiktionary

Powiązane:

 przym. orderowy

Wiktionary


orderomania

nadmierna chęć posiadania wielu orderów


SJP.pl


orderować

dawniej: odznaczać orderem, ozdabiać orderami; uorderzać


SJP.pl


orderowy

przymiotnik od: order


SJP.pl


ordnung

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) gw-pl|Górny Śląsk. porządek

Wiktionary


ordoliberalizm

Ordoliberalizm (od łac. ordo „porządek”) – nurt zbliżony do liberalizmu, wykształcony w Niemczech w latach 30. i 40. XX wieku. Głównymi teoretykami ordoliberalizmu byli Franz Böhm, Alexander Rüstow, Wilhelm Röpke, Walter Eucken. Związani z tym nurtem byli także: Ludwig Erhard i Alfred Müller-Armack.

Wikipedia


ordon

nazwisko


SJP.pl

Osoby:

  • Emil Ordon – polski prawnik, brat Konstantego Juliana
  • Konstanty Julian Ordon – polski oficer, brat Emila
  • Lech Ordon – polski aktor
  • Hanka Ordonówna - polska aktorka, piosenkarka, tancerka

Inne:

  • Ordon – rzeka w województwie śląskim

Wikipedia


ordonans

rozporządzenie władz, rozkaz służbowy


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) hist. praw. akt prawotwórczy we Francji, którego wydawanie przysługiwało wyłącznie królowi;

Wiktionary

Ordonans – akt normatywny znany przede wszystkim z dawnej Francji, wydawanie którego przysługiwało wyłącznie królowi. Ordonanse wydawane były od czasów rządów dynastii Kapetyngów do końca monarchii. Odróżniano je od edyktów, listów patentowych, postanowień wydanych na Radzie Królewskiej, przywilejów i innych aktów monarszych. Zawierały bowiem normy generalne i abstrakcyjne, oraz obowiązywały na obszarze całego Królestwa. Nie wymagały ponownego zatwierdzenia przez kolejnego monarchę. Wraz z prawem zwyczajowym kształtowały system prawny ówczesnej Francji. Co bardzo ważne: ordonans, aby mógł wejść w życie musiał zostać zarejestrowany przez sąd w Paryżu - parlament paryski. Parlamentowi przysługiwało w tej mierze prawo remonstracji, czyli odmowy zarejestrowania aktu królewskiego.

Wikipedia


ordonansowy

ordonans


SJP.pl

Patrz:

ordonans

ordonka

Hanka Ordonówna, właściwie Maria Anna Tyszkiewicz, (1902 - 1950), polska artystka estradowa


SJP.pl

Ordonka (Ordon) – struga w powiecie myszkowskim, prawy dopływ Warty o długości 6,83 km. Źródło znajduje się niedaleko Przybynowa, ujście w Masłońskim.

Wikipedia


ordoska

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) etn. przedstawicielka mongolskiej grupy etnicznej zamieszkującej Mongolię Wewnętrzną

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz.

:: fm. Ordos mos.

 przym. ordoski

Wiktionary


ordoski

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z Ordosami, dotyczący Ordosów

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Ordos mos., Ordoska ż.

Wiktionary


ordowicki

ordowik


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) geol. dotyczący ordowiku, występujący, powstały w ordowiku

Wiktionary

Patrz:

ordowik

Przykłady

 (1.1) Porządek ordowickiego świata załamał się 440 milionów lat temu.

 (1.1) Zdarzenie to, określane jako ordowickie wymieranie, uważane jest za drugą największą katastrofę w historii życia na Ziemi.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌɔrdɔˈvʲit͡sʲci, AS: ordovʹicʹḱi

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. ordowik m.

Wiktionary


ordowik

okres ery paleozoicznej (między kambrem a sylurem) trwający od około 500 do 435 milionów lat temu, w którym pojawiły się pierwsze kręgowce


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) geol. drugi okres geologiczny paleozoiku;

Wiktionary

Ordowik (ang. Ordovician)

  • w sensie geochronologicznym – drugi okres ery paleozoicznej. Trwał około 42 miliony lat (od 485,4 ± 1,9 do 443,4 ± 1,5 milionów lat temu). Ordowik dzieli się na trzy epoki: ordowik wczesny, ordowik środkowy i ordowik późny.
  • w sensie chronostratygraficznym – drugi system eratemu paleozoicznego, wyższy od kambru, niższy od syluru. Dzieli się na trzy oddziały: ordowik dolny, ordowik środkowy i ordowik górny. Międzynarodowy stratotyp granicy kambr/ordowik znajduje się na Green Point (zachodnie wybrzeże Nowej Fundlandii, Kanada). Dolną granicę ordowiku wyznacza pierwsze pojawienie się konodonta Iapetognathus fluctivagus.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Pod koniec ordowiku nastąpiło globalne zlodowacenie części Gondwany.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ɔrˈdɔvʲik, AS: ordovʹik

Wiktionary

Powiązane:

 przym. ordowicki

Wiktionary


ordunek

usystematyzowanie prawa górniczego


SJP.pl


ordynacja

1. całokształt przepisów i zarządzeń prawnych w jakiejś dziedzinie; ustawa, regulamin (np. ordynacja wyborcza);
2. w Kościele katolickim: święcenia uprawniające do wykonywania określonych czynności liturgicznych;
3. w dawnym prawie: majątek rodowy


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) praw. zbiór przepisów dotyczących określonej dziedziny

 (1.2) hist. wielka, niepodzielna posiadłość ziemska, przechodząca w całości na jednego spadkobiercę, najczęściej najstarszego syna;

 (1.3) hist. ustawa spadkowa, która reguluje sposób dziedziczenia ordynacji (1.2)

Wiktionary

Ordynacja rodowa, powiernictwo rodowe, fideikomis familijny (łac. fidei commissum „w wiarygodne ręce oddaje”) – majątek ziemski rządzący się swoimi własnymi prawami dotyczącymi dziedziczenia, posiadający swój własny statut (akt fundacyjny), zapobiegający rozdrobnieniu dóbr.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ˌɔrdɨ̃ˈnat͡sʲja, AS: ordỹnacʹi ̯a

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. ordynariusz mos.

 czas. ordynować ndk.

 przym. ordynacyjny

Wiktionary


ordynacki

związany z ordynacją (w znaczeniu majątku rodowego) lub ordynatem, np. dobra ordynackie, majątek ordynacki


SJP.pl


ordynacyjny

przymiotnik od: ordynacja (np. komisja ordynacyjna, msza ordynacyjna)


SJP.pl


ordynans

żołnierz pełniący służbę przy oficerze; foryś


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) wojsk. żołnierz posługujący oficerowi

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (2.1) przest. wojsk. rozkaz lub zarządzenie

 (2.2) daw. służba, dyżurowanie

Wiktionary

Ordynans – żołnierz, zazwyczaj szeregowy lub podoficer, pozostający w dyspozycji oficera, do wszelkiego rodzaju posług pomocniczych (na przykład utrzymanie w czystości munduru i butów, przenoszenie przedmiotów, sprzątanie kwatery i tym podobne).

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Zawiadom ordynansa pana porucznika.

 (2.1) Kapitan przywiózł nowe ordynanse ze sztabu.

 (2.2) A więc jesteś pan na ordynansach u Odrowążów?

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz.

:: fż. ordynantka ż.

 przym. ordynansowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) luzak, lozak, daw. foryś; gwara. wojskowa fajfus, lwów|fajfus.

Wiktionary


ordynansowy

przymiotnik od: ordynans (w znaczeniu osoby), np. oficer ordynansowy, służba ordynansowa


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z ordynansem, dotyczący ordynansa

 (1.2) związany z ordynansem (rozkazu, służby), dotyczący ordynansa

Wiktionary

Powiązane:

 przym. ordynans mos./mrz.

Wiktionary


ordynaria

wypłacana w naturze część zarobków robotników rolnych w folwarku albo oficjalistów dworskich


SJP.pl


ordynariat

urząd lub zakres władzy ordynariusza


SJP.pl


ordynariusz

1. w Kościele katolickim: zwierzchnik kościelny mający jurysdykcję kościelną na danym obszarze, np. diecezji
2. robotnik rolny pracujący w folwarku


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) praw. w Kościele katolickim wyższy przełożony mający władzę kościelną nad jakimś obszarem lub grupą wiernych;

 (1.2) pot. biskup diecezjalny

 (1.3) daw. robotnik rolny w folwarku otrzymujący ordynarię

Wiktionary

Ordynariusz – w Kościele rzymskokatolickim każdy wyższy przełożony – oprócz biskupa rzymskiego, także biskup diecezjalny oraz inni, którzy – choćby tylko czasowo – są przełożonymi Kościoła partykularnego lub wspólnoty do niego przyrównanej, jak również ci, którzy w nich posiadają ogólną wykonawczą władzę zwyczajną, mianowicie wikariusze generalni i wikariusz biskupi, a także – dla własnych członków – wyżsi przełożeni kleryckich instytutów zakonnych na prawie papieskim i kleryckich stowarzyszeń życia apostolskiego na prawie papieskim, którzy posiadają przynajmniej zwyczajną władzę wykonawczą. Jego odpowiednikiem w katolickich Kościołach wschodnich jest hierarcha.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Zgodnie z prawem kanonicznym ojciec prowincjał jest ordynariuszem dla podległych mu zakonników.

 (1.2) Naszego ordynariusza nie obchodzą problemy społeczne jego własnych diecezjan.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. ordynariat m., ordynaria ż., ordynacja ż.

:: fż. ordynariuszka ż.

 przym. ordynariuszowski

 czas. ordynować

Wiktionary


ordynariuszka

ordynariusz


SJP.pl

Patrz:

ordynariusz

ordynarnie

przysłówek

 (1.1) w sposób ordynarny

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. ordynus mos., ordynarność ż.

 przym. ordynarny

Wiktionary


ordynarniej

stopień wyższy od przysłówka: ordynarnie


SJP.pl


ordynarniejszy

stopień wyższy od przymiotnika: ordynarny


SJP.pl


ordynarność

bycie wulgarnym i prostackim, a także pospolitym, w złym guście


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) cecha tego, co ordynarne

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌɔrdɨ̃ˈnarnɔɕt͡ɕ, AS: ordỹnarność

Wiktionary

Powiązane:

 przym. ordynarny

 przysł. ordynarnie

 rzecz. ordynus mos.

Wiktionary


ordynarny

wulgarny, chamski


SJP.pl

przymiotnik jakościowy

 (1.1) wulgarny, prostacki, budzący zgorszenie

 (1.2) pospolity, marny, tandetny, w złym guście

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Wbrew mojej woli zmusiła mnie do obejrzenia ordynarnej i poniżającej sceny porno.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌɔrdɨ̃ˈnarnɨ, AS: ordỹnarny

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. ordynarność ż., ordynus m.

 przysł. ordynarnie

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) prostacki, grubiański, niesmaczny, chamski

 (1.2) pospolity

Wiktionary


ordynaryjnie

ordynaryjny


SJP.pl

Patrz:

ordynaryjny

ordynaryjniej

stopień wyższy od przysłówka: ordynaryjnie


SJP.pl


ordynaryjny

1. przymiotnik od: ordynaria;
2. przestarzałe: ordynarny
a) wulgarny, trywialny, prostacki;
b) zwyczajny, pospolity, tandetny;
3. dawniej: przypadający w przypisanym terminie; normalny; zwyczajny; aktualny


SJP.pl


ordynat

właściciel ordynacji (w znaczeniu otrzymywanego w spadku majątku rodowego)


SJP.pl

Ordynacja rodowa, powiernictwo rodowe, fideikomis familijny (łac. fidei commissum „w wiarygodne ręce oddaje”) – majątek ziemski rządzący się swoimi własnymi prawami dotyczącymi dziedziczenia, posiadający swój własny statut (akt fundacyjny), zapobiegający rozdrobnieniu dóbr.

Wikipedia


ordynatka

ordynat


SJP.pl

Patrz:

ordynat

ordynator

lekarz będący kierownikiem oddziału szpitalnego


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) med. lekarz, który kieruje oddziałem szpitala

rzeczownik, rodzaj żeński

 (2.1) med. lekarka, która kieruje oddziałem szpitala

Wiktionary

Ordynator – lekarz, lekarz dentysta lub psycholog z ukończoną specjalizacją kliniczną i/lub szkołą terapeutyczną kierujący pracą oddziału szpitalnego.

Zgodnie z rozporządzeniem Ministra Zdrowia z dnia 17 maja 2000 r. w sprawie wymagań, jakim powinny odpowiadać osoby na stanowiskach kierowniczych w zakładach opieki zdrowotnej określonego rodzaju, ordynatorem oddziału szpitala i jego zastępcą może być lekarz, lekarz dentysta posiadający prawo wykonywania zawodu w Rzeczypospolitej Polskiej i mający tytuł specjalisty w określonej dziedzinie medycyny lub specjalizację II stopnia w odpowiedniej dziedzinie medycyny oraz co najmniej ośmioletni staż pracy w zawodzie.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Są szpitale, w których ordynatorzy są zatrudnieni na podstawie umów cywilnoprawnych i oficjalnie są koordynatorami oddziałów.

 (1.1) W czasie obchodu trzeba było przy setce pacjentów opowiadać ordynatorowi o swoich problemach.

 (2.1) Oddziałem pediatrii kieruje młoda ordynator z niewielkim stażem.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌɔrdɨ̃ˈnatɔr, AS: ordỹnator

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz.

:: fż. ordynatorka ż.

 przym. ordynatorski

 rzecz. ordynatura

 czas. ordynować

Wiktionary

Synonimy:

 (2.1) pot. ordynatorka

Wiktionary


ordynatorka

ordynator


SJP.pl

Patrz:

ordynator

ordynatorski

przymiotnik

 (1.1) dotyczący ordynatora, związany z ordynatorem

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Zmiany na stanowiskach ordynatorskich dokonały się też w niedługim czasie na oddziałach chirurgii ogólnej i ortopedii.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌɔrdɨ̃naˈtɔrsʲci, AS: ordỹnatorsʹḱi

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. ordynator m., ordynatorka ż., ordynatura ż.

 przym. ordynować ndk.

 czas. ordynować

Wiktionary


ordynatowa

żona ordynata


SJP.pl


ordynatura

stanowisko ordynatora


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) stanowisko ordynatora

 (1.2) pełnienie funkcji ordynatora

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌɔrdɨ̃naˈtura, AS: ordỹnatura

Wiktionary

Powiązane:

 przym. ordynatorski

 rzecz. ordynator

Wiktionary


ordynek

szyk wojskowy


SJP.pl


ordyniec

członek ordy


SJP.pl


ordynka

rodzaj zakrzywionej szabli tatarskiej z XVII wieku; ormianka


SJP.pl

Wikipedia


ordynkiem

szyk wojskowy


SJP.pl


ordynować

1. przepisywać, aplikować komuś leki, kurację;
2. wykonywać obowiązki ordynatora;
3. udzielać porad lekarskich pacjentom, leczyć


SJP.pl

czasownik niedokonany (dk. zaordynować)

 (1.1) med. przepisywać leki, kurację itp.

 (1.2) dyktować sposób postępowania

 (1.3) pełnić obowiązki ordynatora

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. ordynator mos., ordynariusz mos., ordynacja ż.

 przym. ordynacyjny, ordynatorski

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) przepisywać, preskrybować

 (1.2) zarządzać, polecać, preskrybować

Wiktionary


ordyński

dotyczący ordy (np. wachmistrz ordyński)


SJP.pl


ordynus

cham, gbur, człowiek wulgarny, nieokrzesany


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) osoba zachowująca się ordynarnie

Wiktionary

Powiązane:

 przym. ordynarność ż.

 przym. ordynarny

 przysł. ordynarnie

 rzecz. ordynarność ż.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) prostak, chamisko, chamidło, cham, burak, ćwok, buc

Wiktionary


ordzin

Ordzin – wieś w Polsce, położona w województwie wielkopolskim, w powiecie szamotulskim, w gminie Obrzycko.

W latach 1975–1998 wieś administracyjnie należała do województwa poznańskiego.

Wikipedia


ordżonikidze

rzeczownik, rodzaj nijaki, nazwa własna

 (1.1) geogr. hist. Władykaukaz, nazwa oficjalna w latach 1931–1944 oraz 1954–1990;

Wiktionary


  • Ordżonikidze – osiedle typu miejskiego na Krymie
  • Pokrow (d. Ordżonikidze) – miasto na Ukrainie
  • Ordżonikidze – radziecki, następnie indonezyjski krążownik lekki projektu 68bis
Osoby noszące nazwisko Ordżonikidze
  • Iza Ordżonikidze (1938-2010) – gruzińska poetka
  • Sergo Ordżonikidze (1886-1937) – sowiecki działacz partyjny i państwowy
  • Siergiej Ordżonikidze (ur. 1946) – radziecki i rosyjski dyplomata

Wikipedia

Synonimy:

 (1.1) współcz. Władykaukaz, hist. Dzaudżikau (1944-1954)

Wiktionary


oreada

w mitologii greckiej: nimfa gór


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) mitgr. nimfa zamieszkująca góry i jaskinie, którymi opiekuje się i które ochrania;

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌɔrɛˈada, AS: oreada

Wiktionary


oreas

oreas wielki - gatunek afrykańskiej antylopy; antylopa Derbiego


SJP.pl

Oreas wielki, oreas, antylopa Derbiego (Tragelaphus derbianus) – gatunek ssaka z rodziny wołowatych (Bovidae). Waży do 900 kg, a długość jej ciała bez ogona sięga przeważnie 2,2–2,9 m. Wraz z elandem są uważane za największe wśród antylop.

Wikipedia


oreczka

rodzaj waleni z rodziny delfinowatych


SJP.pl

Oreczka (Orcaella) – rodzaj wodnych ssaków z podrodziny Globicephalinae w obrębie rodziny delfinowatych (Delphinidae).

Wikipedia


orędować

wstawiać się w czyjejś sprawie, udzielać poparcia


SJP.pl

czasownik nieprzechodni niedokonany

 (1.1) wstawiać się za kimś lub za czymś u kogoś; przyczyniać się

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Za pokojem szczególnie mocno orędował palatyn Władysława II, Piotr Włostowic (Wikipedia)

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌɔrɛ̃nˈdɔvat͡ɕ, AS: orẽndovać

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. orędowanie n., orędownictwo, orędownik, orędowniczka

Wiktionary


orędowanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|orędować.

Wiktionary

Powiązane:

 czas. orędować ndk.

Wiktionary


orędownica

dawniej: orędowniczka


SJP.pl


orędownictwo

wstawianie się za kimś lub za czymś


SJP.pl


orędowniczka

1. kobieta wstawiająca się za kimś lub za czymś, popierająca jakąś osobę lub ideę;
2. dawniej: kobieta, której powierzono wykonanie określonego zadania


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) forma żeńska od: orędownik

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌɔrɛ̃ndɔvʲˈɲit͡ʃka, AS: orẽndovʹńička

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. orędownik, orędownictwo

 czas. orędować

Wiktionary


orędownik

1. osoba wstawiająca się za kimś lub za czymś, popierająca jakąś osobę lub ideę;
2. dawniej: osoba, której powierzono wykonanie określonego zadania


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) osoba orędująca, popierająca bądź wstawiająca się za kimś lub czymś

 (1.2) daw. poseł, wysłannik

Wiktionary

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Na prawo od niego wyrzeźbiono Tomasza Jeffersona, trzeciego z kolei prezydenta USA, wielkiego orędownika ekspansji na zachód i autora Deklaracji Niepodległości.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. orędownictwo n.

:: fż. orędowniczka ż.

 czas. orędować ndk.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) obrońca, zwolennik, rzecznik

Wiktionary


orędzie

uroczysta odezwa głowy państwa do narodu


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) uroczyste przemówienie osobistości

 (1.2) daw. powiadomienie, przekazanie rozporządzenia

Wiktionary

Orędzie (inaczej apel, odezwa, posłanie) – uroczyste przemówienie ważnej osoby w państwie skierowane do ogółu. Zwykle dotyczy bieżącej sytuacji politycznej w kraju, może dotyczyć także kwestii społecznych oraz gospodarczych. Często orędzia pojawiają się przed i po wyborach, a także w trakcie uroczystych wizyt polityków.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) W orędziu znalazły się odniesienia do katastrofy smoleńskiej.

 (1.1) Burgrabia przysłał orędzie z napomnieniem.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) przesłanie

Wiktionary


oregano

1. wieloletnia roślina zielna z rodziny wargowych (jasnotowatych), o drobnych liściach i różowych lub białych kwiatach zebranych w podbaldachy, rosnąca w Europie i Azji, używana jako ziele lecznicze i przyprawa; origanum, lebiodka pospolita, dziki majeranek;
2. ziele lecznicze lub przyprawa z wysuszonych liści i łodyg tej rośliny


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) bot. lebiodka pospolita, gatunek rośliny wieloletniej należący do rodziny jasnotowatych, nazwa systematyczna|Origanum vulgare|L.|ref=tak.

 (1.2) kulin. liście lebiodki stosowane jako przyprawa

Wiktionary

Lebiodka pospolita (Origanum vulgare L.) – gatunek rośliny wieloletniej należący do rodziny jasnotowatych. Rośnie w Afryce Północnej, Europie i Azji. W Polsce występuje na całym terytorium i jest pospolity. Inna nazwa: dziki majeranek. Roślina jest silnie aromatyczna i wykorzystywana jako przyprawa pod nazwą oregano.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ˌɔrɛˈɡãnɔ, AS: oregãno

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) dziki majeranek; lud. ptasia mięta

Wiktionary


oregon

stan w USA


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna

 (1.1) geogr. adm. stan na zachodzie Stanów Zjednoczonych;

Wiktionary

Oregon (wymowa:/ˈɔrɪɡən/ OR-ə-gən) – stan w północno-zachodniej części Stanów Zjednoczonych, na wybrzeżu Pacyfiku. Jest jednym ze słabiej zaludnionych stanów w kraju, a około połowy obszaru porastają lasy. Na słabe zaludnienie wpływają także rozległe obszary górzyste. Znaczna część populacji koncentruje się w Willamette Valley.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Oregon graniczy od południa z Kalifornią.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ɔˈrɛɡɔ̃n, AS: oregõn

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Oregończyk mos., Oregonka ż.

 przym. oregoński

Wiktionary


oregończyk

mieszkaniec Oregonu (stanu w USA)


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) mieszkaniec Oregonu

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Ponieważ Oregończycy są przeciwni elektrowniom atomowym, Chip Carter zapewnił ich, że tata jest też przeciwny budowaniu elektrowni atomowych tam wszędzie, gdzie istnieją inne źródła energii (…).

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Oregon mrz.

:: fż. Oregonka ż.

 przym. oregoński

Wiktionary


oregonka

mieszkanka Oregonu (stanu w USA)


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) mieszkanka Oregonu

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Oregon mrz.

:: fm. Oregończyk mos.

 przym. oregoński

Wiktionary


oregoński

Oregon


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z Oregonem, dotyczący Oregonu

Wiktionary

Patrz:

Oregon

Przykłady

 (1.1) Przeciętna oregońska krowa daje 178 galonów mleka na rok, podczas gdy przeciętna krowa w całych Stanach Zjednoczonych daje tylko 108 galonów.

 (1.1) W 1996 roku Hemlock Society zgłosiło projekt modelowej ustawy stanowej legalizującej i regulującej – na wzór regulacji oregońskiej - wspomagane przez lekarza samobójstwo.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Oregon mrz., Oregończyk mos., Oregonka ż.

Wiktionary


oreid

stop miedzi (90%) i cynku (10%)


SJP.pl


oreksyna

neuropeptyd wytwarzany przez komórki nerwowe podwzgórza i pnia mózgu


SJP.pl

Hipokretyna, oreksyna – neuropeptyd wytwarzany przez grupę neuronów znajdujących się w podwzgórzu i pniu mózgu a jej receptory znajdują się w różnych regionach mózgu. Jej zadaniem jest regulacja, kiedy stan snu oraz czuwania jest stosowny dla organizmu w interakcji z systemem regulującym emocje (unikanie zagrożenia), nagrodę i równowagę energetyczną organizmu. Utrata neuronów produkujących ten neuroprzekaźnik prowadzi do zaburzeń koncentracji uwagi oraz narkolepsji.

Wikipedia


oreksynowy

oreksyna


SJP.pl

Patrz:

oreksyna

orelec

Orelec (w latach 1977–1981 Orle) – wieś w Polsce położona w województwie podkarpackim, w powiecie leskim, w gminie Olszanica.

Wikipedia


orenburczyk

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) mieszkaniec Orenburga; osoba z tego miasta

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Wreszcie, po dobrej półgodzinie, z kurzawy zaczęli wypadać pojedynczo, a później całymi gromadami orenburczycy, gnając ku swoim pozycjom. Na ich karkach jechali nasi ułani, kłując i rąbiąc uciekających.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Orenburg m.

:: fż. orenburka ż.

 przym. orenburski

Wiktionary


orenburg

miasto w Rosji


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna

 (1.1) geogr. miasto obwodowe w zachodniej Rosji, nad rzeką Ural, na granicy dwóch kontynentów: Europy i Azji;

Wiktionary

Orenburg (ros. Оренбург, w latach 1938–1957 Czkałow) – miasto obwodowe w zachodniej Rosji. Położone nad rzeką Ural, w jej środkowym biegu przy ujściu Sakmary, na granicy dwóch kontynentów: Europy oraz Azji.

Miasto zostało założone w 1743 jako twierdza. W latach 1938–1957 na cześć Walerego Czkałowa nosiło nazwę Czkałow.

Wikipedia

Przykłady

składnia.

kolokacje.

 (1.1) kolokacje miejscowość|D=Orenburga|Ms=Orenburgu.

synonimy.

 (1.1) hist. Czkałow (1938-1957)

antonimy.

hiperonimy.

 (1.1) miasto

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

 rzecz. orenburczyk mos.

 przym. orenburski

frazeologia.

etymologia.

 etym|ros|Оренбург. < etym|ros|Орь. + etym|niem|Burg. → Or (rzeka) + gród, zamek

 pierwotnie nazwę Orenburg nadano innej fortecy, powstałemu w 1735 Orskowi, leżącemu u zbiegu rzek Or i Ural; później, w 1743 roku, przeniesiono tę nazwę na obecne miasto Orenburg

uwagi.

tłumaczenia.

* angielski: (1.1) Orenburg

* baszkirski: (1.1) Ырымбур

* białoruski: (1.1) Арэнбург m.

* bułgarski: (1.1) Оренбург m.

* francuski: (1.1) Orenbourg m.

* hiszpański: (1.1) Oremburgo m.

* kazachski: (1.1) Орынбор

* litewski: (1.1) Orenburgas m.

* łaciński: (1.1) Orenburgum n.

* łotewski: (1.1) Orenburga m.

* macedoński: (1.1) Оренбург m.

* niemiecki: (1.1) Orenburg n.

* nowogrecki: (1.1) Ορενμπούργκ

* portugalski: (1.1) Oremburgo m.

* rosyjski: (1.1) Оренбург m.

* słowacki: (1.1) Orenburg m.

* szwedzki: (1.1) Orenburg

* ukraiński: (1.1) Оренбург m.

źródła.

== Orenburg (język słowacki.) ==

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik, rodzaj męski nieżywotny, nazwa własna

 (1.1) geogr. Orenburg

odmiana.

przykłady.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. orenburczyk mos.

 przym. orenburski

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) hist. Czkałow (1938-1957)

Wiktionary


orenburski

przymiotnik od: Orenburg (miasto w Rosji)


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z Orenburgiem, dotyczący Orenburga

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Dopiero trzecia szarża rosyjska, przeprowadzona przez pułk orenburskich ułanów, doprowadziła do gwałtownego starcia.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Orenburg m., orenburczyk mos.

Wiktionary


orencja

imię żeńskie


SJP.pl


orencjusz

imię męskie


SJP.pl

Orencjusz – imię męskie pochodzenia łacińskiego, oznaczające "modlący się". Istnieje trzech świętych patronów tego imienia.

Orencjusz imieniny obchodzi 1 maja.

Wikipedia


orenda

wg wierzeń Indian Irokezów: nadzwyczajna, niewidzialna potęga, która przepaja z różną intensywnością całą ożywioną i nieożywioną przyrodę w postaci energii duchowej, mogącej wywierać wpływ zgodnie z wolą jej posiadacza


SJP.pl


orenice

Orenice – wieś w Polsce położona w województwie łódzkim, w powiecie łęczyckim, w gminie Piątek.

W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa płockiego.

Wikipedia


oreo

pejoratywne określenie Murzyna, który wrósł w środowisko białych


SJP.pl

Oreo – ciastko typu markiza, złożone z dwóch okrągłych czekoladowych herbatników przełożonych słodkim kremem. Ciastka Oreo zostały po raz pierwszy wyprodukowane przez National Biscuit Company w 1912 roku w Nowym Jorku.

Oreo są najlepiej sprzedającymi się ciasteczkami w Stanach Zjednoczonych. Od 1912 do 2015 roku sprzedano ich 362 miliardy sztuk.

Wikipedia


oreofit

roślina wysokogórska


SJP.pl

Oreofit, orofit (gr. óros ‘góra’, phytón ‘roślina’) – roślina wysokogórska, mająca centrum swojego występowania w górach powyżej górnej granicy lasu. Rośliny te posiadają szereg przystosowań, umożliwiających im przetrwanie w trudnych warunkach wysokogórskich.

Wikipedia


oreopitek

małpa wąskonosa z okresu wczesnego pliocenu


SJP.pl


Oreopithecus bambolii, też Oreopitek – wymarły ssak naczelny, którego skamieniałości odkryto we Włoszech (Sardynia i Toskania) oraz w Afryce Wschodniej.

Wikipedia


oreściny

przymiotnik dzierżawczy - należący do Oresty lub z nią związany


SJP.pl


oressa

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) geogr. hydron. rzeka w obwodzie mińskim i homelskim Białorusi, prawy dopływ Ptyczy;

Wiktionary

Oressa (biał. Арэса, Раса, ros. Ореса, Оресса) – rzeka w obwodzie mińskim i homelskim Białorusi, prawy dopływ Ptycza w zlewisku Morza Czarnego. Długość – 128 km, powierzchnia zlewni – 3620 km², średni przepływ u ujścia – 16,7 m³/s, spadek – 32,7 m, nachylenie – 0,26‰.

Wikipedia


orest

imię męskie


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy, nazwa własna

 (1.1) imię|polski|m.;

Wiktionary

  • Orestes – imię
  • Orestes – postać w mitologii
  • Orestes – patriarcha Jerozolimy
  • Orestes – ojciec Romulusa Augustulusa, naczelnik wojsk
  • Orestes – dramat Eurypidesa
  • Orestes – miasto w USA, w stanie Indiana, w hrabstwie Madison

Wikipedia


oresta

imię żeńskie


SJP.pl


orestes

w mitologii greckiej: syn Agamemnona i Klitajmestry; Orest


SJP.pl

  • Orestes – imię
  • Orestes – postać w mitologii
  • Orestes – patriarcha Jerozolimy
  • Orestes – ojciec Romulusa Augustulusa, naczelnik wojsk
  • Orestes – dramat Eurypidesa
  • Orestes – miasto w USA, w stanie Indiana, w hrabstwie Madison

Wikipedia


orestowy

przymiotnik dzierżawczy - należący do Oresta lub z nim związany


SJP.pl


oręż

narzędzie walki; broń


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) narzędzie lub środek walki

Wiktionary

Oręż, oręże – to według słownika języka polskiego PWN

  • broń
  • uzbrojenie
  • siły zbrojne
  • środki wykorzystywane do pokonania kogoś lub czegoś
  • poroże samca jelenia (w języku łowieckim)
  • szable i fajki dzika (w języku łowieckim)

Wikipedia

Synonimy:

 (1.1) broń

Wiktionary


oręże

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) stpol. oręż

Wiktionary

Oręż, oręże – to według słownika języka polskiego PWN

  • broń
  • uzbrojenie
  • siły zbrojne
  • środki wykorzystywane do pokonania kogoś lub czegoś
  • poroże samca jelenia (w języku łowieckim)
  • szable i fajki dzika (w języku łowieckim)

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ɔˈrɛ̃w̃ʒɛ, AS: orũ̯že

Wiktionary


oręziak

nazwisko


SJP.pl


orężny

zbrojny, zaopatrzony w broń


SJP.pl


orężówka

miniarka ogrodówka - gatunek muchówki z rodziny miniarkowatych


SJP.pl


orfa

ryba, ozdobna odmiana jazia; jaź złoty


SJP.pl

Złota orfa, złoty jaź, orfa, jaź złoty (Leuciscus idus v. orpha) – barwna odmiana jazia (Leuciscus idus) o złocisto-czerwonym lub pomarańczowym ubarwieniu. Hodowana jest jako ryba ozdobna w oczkach wodnych i stawach parkowych. Osiąga długość około 40 cm. Odżywia się drobnymi zwierzętami wodnymi i owadami.

Wikipedia


orfeon

stowarzyszenie śpiewacze


SJP.pl


orfeusz

mit. gr. syn muzy Kaliope, mąż Eurydyki


SJP.pl

Orfeusz (gr. Ὀρφεύς Orpheús, łac. Orpheus) – w mitologii greckiej tracki śpiewak i poeta, twórca orfizmu.

Uchodził za syna boga Apollina albo trackiego boga Ojagrosa i muzy Kalliope. Wymienia się go niekiedy jako władcę jednego z ludów tej górzystej krainy. Uważany za największego śpiewaka, muzyka i poetę greckiego. Wtórował on swej pieśni grą na lirze lub kitarze, którą ulepszył, powiększając liczbę jej strun z siedmiu do dziewięciu.

Wikipedia


orficki

orficzny;
1. dotyczący orfizmu (kierunku w malarstwie);
2. związany z misteriami na cześć Orfeusza


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) mitgr. związany z Orfeuszem, dotyczący Orfeusza lub misteriów na jego cześć

 (1.2) rel. filoz. związany z orfizmem, dotyczący orfizmu (doktryny filozoficzno-religijnej)

 (1.3) szt. związany z orfizmem, dotyczący orfizmu (stylu w malarstwie)

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Orfeusz m., orfizm m., orfik m., orfeon m.

 przym. orficzny

Wiktionary


orficzny

orficki;
1. dotyczący orfizmu (kierunku w malarstwie);
2. związany z misteriami na cześć Orfeusza


SJP.pl


orfik

zwolennik (wyznawca) orfizmu


SJP.pl

Orfizm (Orficyzm) – nurt religijny w starożytnej Grecji powstały w VII wieku p.n.e. Jest on związany z kultem Dionizosa, cechuje się wiarą w wędrówkę dusz i ich wyższości nad ciałem.

Najszerszy rozwój orfizmu datuje się na VI w. p.n.e.

Wikipedia


orfika

instrument klawiszowy popularny w XIX wieku


SJP.pl


orfizm

nurt religijny w starożytnej Grecji, związany z kultem Dionizosa-Zagreusa


SJP.pl

Orfizm (Orficyzm) – nurt religijny w starożytnej Grecji powstały w VII wieku p.n.e. Jest on związany z kultem Dionizosa, cechuje się wiarą w wędrówkę dusz i ich wyższości nad ciałem.

Najszerszy rozwój orfizmu datuje się na VI w. p.n.e.

Wikipedia


org.

skrót od: organiczny, organizacja, organizacyjny


SJP.pl


organ

1. część organizmu człowieka o określonej budowie i funkcji; narząd;
2. część układu automatycznego sterowania i regulacji, spełniająca określoną funkcję;
3. dziennik lub czasopismo reprezentujące poglądy organizacji politycznej, naukowej itp.


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) część organizmu ludzkiego, zwierzęcego lub roślinnego

 (1.2) praw. instytucja powoływana w celu sprawowania władzy lub nadzoru czegoś;

 (1.3) zob. organy.

Wiktionary

  • organ – funkcjonalnie wyodrębniona część rośliny lub zwierzęcia
  • organ – podmiot wyodrębniony w celu wykonywania określonych zadań
    • organ państwowy
  • organ – gazeta lub inny publikator wydawany przez partię polityczną, organizację społeczną, grupę artystyczną lub instytucję naukową w celu propagowania celów i sposobów jej działania oraz opinii jej zarządu i członków
  • organ – przest. organy
  • Organ – miejscowość spisowa w stanie Nowy Meksyk, w hrabstwie Doña Ana
  • Organ – miejscowość i gmina we Francji

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Ludzie rzadko zgadzają się na bycie dawcami organów.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈɔrɡãn, AS: orgãn

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. organista m., organistka ż., organella nmos., organizm m., organy nmos.

:: zdrobn. organek m., organki nmos.

 przym. organowy, wewnątrzorganowy, organiczny

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) narząd

 (1.2) instytucja, urząd, agencja

Wiktionary


organdyna

cienka, sztywna, bawełniana tkanina; organtyna


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) włók. cienka, sztywna, prześwitująca tkanina bawełniana;

Wiktionary

Organdyna, organtyna (z fr. organdi za pośrednictwem niem. Organdin) – rodzaj rzadkiej, lekkiej i cienkiej, ale sztywnej tkaniny bawełnianej, niekiedy przewiewnej lub wręcz przezroczystej, określanej również jako odmiana połyskliwego batystu.

Wikipedia

Powiązane:

 przym. organdynowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) organtyna

Wiktionary


organdynowy

organdyna


SJP.pl

Patrz:

organdyna

organecznik

przedstawiciel rodziny ośmiopromiennych koralowców; organkowiec


SJP.pl


organek

przyrząd do formowania i przenoszenia na nim szpalt zecerskich


SJP.pl

Ørganek, zapisywane również jako Organek – polski zespół muzyczny wykonujący rock alternatywny. Został założony przez Tomasza Organka w 2013 roku. Skład formacji tworzą ponadto basista Adam Staszewski, perkusista Robert Markiewicz oraz klawiszowiec Tomasz Lewandowski.

Wikipedia


organella

organoid;
1. struktura cytoplazmatyczna komórek roślinnych i zwierzęcych;
2. element strukturalny ciała pierwotniaków, np. nibynóżka, rzęska, wić, wykonujący niezbędne dla życia komórki funkcje


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) mikrobiol. struktura występująca w cytoplazmie komórki, wyspecjalizowana do pełnienia określonej funkcji;

Wiktionary

Organellum – każda oddzielona od cytozolu błoną plazmatyczną struktura występująca w cytoplazmie komórki, wyspecjalizowana do pełnienia określonej funkcji. Komórka prokariotyczna nie zawiera organellów komórkowych, co odróżnia ją od komórki eukariotycznej. Genofory (nukleoidy) i rybosomy nie są organellami, gdyż nie są oddzielone od otoczenia błoną komórkową. Komórki eukariotyczne zawierają podstawowy zestaw organellów błonowych.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Do organelli zalicza się m.in. mitochondria, plastydy i retikulum endoplazmatyczne.

Wiktionary

Powiązane:

 przym. organellowy

 rzecz. organ mrz.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) organellum, organoid

Wiktionary


organellowy

przymiotnik relacyjny

 (1.1) odnoszący się do organelli, związany z organellą

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. organella ż.

Wiktionary


organellum

wewnątrzkomórkowa struktura oddzielona błoną komórkową od cytoplazmy; organella


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) zob. organella.

Wiktionary

Organellum – każda oddzielona od cytozolu błoną plazmatyczną struktura występująca w cytoplazmie komórki, wyspecjalizowana do pełnienia określonej funkcji. Komórka prokariotyczna nie zawiera organellów komórkowych, co odróżnia ją od komórki eukariotycznej. Genofory (nukleoidy) i rybosomy nie są organellami, gdyż nie są oddzielone od otoczenia błoną komórkową. Komórki eukariotyczne zawierają podstawowy zestaw organellów błonowych.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Niektóre organella komórek eukariotycznych (mitochondria oraz plastydy) pochodzą od endosymbiotycznych bakterii.

Wiktionary

Powiązane:

 przym. organiczny

 rzecz. organizm mrz., organy nmos.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) organella, organoid

Wiktionary


organiarz

robotnik wyspecjalizowany w budowaniu organów


SJP.pl


organicystyczny

organicyzm


SJP.pl

Patrz:

organicyzm

organicyzm

1. pogląd filozoficzny zakładający rozwój i funkcjonowanie całej natury oraz jej różnych dziedzin w strukturach rozwijających się na wzór żywego organizmu;
2. kierunek w socjologii XIX i początku XX wieku


SJP.pl

Organicyzm – pogląd filozoficzny i nurt w socjologii zakładający, że społeczeństwo funkcjonuje i rozwija się jak żywy organizm, a instytucje społeczne są ze sobą powiązane tak, jak części organizmu (od ich współpracy zależy sprawne funkcjonowanie społeczeństwa).

Wikipedia


organicznik

zwolennik pozytywizmu, pracy organicznej


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) społ. zwolennik pozytywistycznej idei pracy organicznej

Wiktionary


organicznikostwo

rzadko: postawa właściwa organicznikom, czyli zwolennikom hasła pracy organicznej


SJP.pl


organicznikowski

rzadko: związany z hasłami organiczników (zwolennikami hasła pracy organicznej)


SJP.pl


organiczność

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) cecha tego, co jest organiczne

Wiktionary

Zaburzenia psychoorganiczne – zaburzenia funkcji psychicznych, wywołane uszkodzeniem mózgu.

Wyrażenie „zaburzenia psychoorganiczne” jest terminem psychiatrycznym, znajdującym zastosowanie także w neurologii. Termin „zespół psychoorganiczny” (syndroma psychoorganicum) określa różne zaburzenia psychiczne, których przyczyną są zmiany organiczne.

Wikipedia

Powiązane:

 rzecz. organ m., organizm m.

 przym. organiczny

Wiktionary


organiczny

1. przynależny do organizmów żywych, związany ze światem roślinnym lub zwierzęcym;
2. w chemii: związek, w którego skład wchodzi węgiel;
3. ściśle, nierozerwalnie związany;
4. o negatywnych uczuciach: bardzo silny, nieuzasadniony i nieusuwalny


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) biol. chem. będący częścią świata zwierzęcego lub roślinnego, właściwy organizmom żywym lub z nich pochodzący

 (1.2) ściśle ze sobą lub z czymś związany

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Glukoza jest związkiem organicznym.

 (1.2) Organizm kobiety w ciąży tworzy z płodem organiczną całość.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌɔrɡãˈɲit͡ʃnɨ, AS: orgãńičny

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. organizm m., organ m., organy nmos., organellum n., organika ż., organki nmos., organiczność ż.

 przym. organowy

 przysł. organicznie

Wiktionary

Synonimy:

 (1.2) nierozerwalny

Wiktionary


organik

potocznie: specjalista w dziedzinie chemii organicznej


SJP.pl

Organik – trzeci album studyjny włoskiego producenta muzycznego Roberta Milesa.Album został wydany 11 czerwca 2001 roku. Składa się z dwunastu utworów.

Wikipedia


organiściak

nazwisko


SJP.pl


organiścina

przestarzałe określenie na żonę organisty kościelnego


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) żona organisty

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) W lipcu brałyśmy jajka od organiściny.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. organistka ż., organista mos., organistówka ż., organy lm. nmos., organ mrz.

 przym. organistowski, organowy

Wiktionary


organista

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) kośc. pracownik kościelny odpowiedzialny za prowadzenie śpiewu i zwykle przygrywający na organach

 (1.2) muz. muzyk grający na organach;

Wiktionary

Organista – muzyk grający na organach. Najczęściej organista jest zarazem akompaniatorem liturgicznym w kościele katolickim lub akompaniatorem pieśni w kościołach protestanckich. Dobry organista powinien mieć opanowaną sztukę improwizacji, kompozycji i czytania nut a vista. Bardzo często w codziennej pracy organisty te umiejętności okazują się niezbędne.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) W tę niedzielę Jasiek będzie kalikował organiście.

 (1.2) W filharmonii odbedzie się koncert wybitnego organisty pochodzącego z Paryża.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌɔrɡãˈɲista, AS: orgãńista

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. organ mrz., organistostwo n., organistowskość ż., organy lm nm., organki lm nm., organistówka ż., organiścina ż.

:: fż. organistka ż.

 czas. organistować ndk.

 przym. organistowski, organowy

 przysł. organistowsko, organowo

 ims. organistujący

Wiktionary


organistka

organista


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) muz. kobieta, która gra na organach

Wiktionary

Patrz:

organista

Przykłady

składnia.

kolokacje.

synonimy.

antonimy.

hiperonimy.

 (1.1) instrumentalistka

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

 rzecz. organ m., organy nmos., organistówka ż., organiścina ż.

:: fm. organista m.

 przym. organowy

 przysł. organowo

frazeologia.

etymologia.

uwagi.

tłumaczenia.

 zobtłum rodz|organista.

* białoruski: (1.1) арганістка ż.

* kataloński: (1.1) organista ż.

* niemiecki: (1.1) Orgelspielerin ż., Organistin ż.

* rosyjski: (1.1) органистка ż.

* słoweński: (1.1) organistka ż.

* ukraiński: (1.1) органістка ż.

* włoski: (1.1) organista ż.

źródła.

== organistka (język słoweński.) ==

thumb|organistka (1.1)

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) organistka

odmiana.

przykłady.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌɔrɡãˈɲistka, AS: orgãńistka

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. organ m., organy nmos., organistówka ż., organiścina ż.

:: fm. organista m.

 przym. organowy

 przysł. organowo

Wiktionary


organistówka

dom, w którym mieszka organista


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) dom lub mieszkanie kościelnego organisty

Wiktionary

Organistówka – budynek mieszkalny będący własnością parafii, zazwyczaj ulokowany w pobliżu kościoła, przeznaczony najczęściej na mieszkanie dla pracowników świeckich parafii, np. organisty lub rektoratu.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) W ogródku przed starą organistówką rosły malwy i piwonie.

Wiktionary

Powiązane:

 przym. organowy

 rzecz. organista mos., organistka ż., organiścina ż., organy lm. nmos.

Wiktionary


organistrum

lira korbowa, rodzaj katarynki


SJP.pl


organistyczny

1. odnoszący się do żywego organizmu; organiczny;
2. związany z organicyzmem, poglądem, według którego cała natura i jej poszczególne części działają na podobieństwo organizmu żywego


SJP.pl


organizacja

1. sposób zorganizowania czegoś;
2. grupa osób działająca razem dla osiągnięcia wspólnych celów


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) grupa społeczna funkcjonująca według określonych reguł, współpracująca ze sobą w celu osiągnięcia określonych celów

 (1.2) sposób przygotowywania czegoś, planowaćanowania

 (1.3) świadomy, przemyślany i celowy typ współpracy między ludźmi, a zwłaszcza system świadomie koordynowanej działalności dwóch lub więcej osób

Wiktionary

Organizacja (od gr. organon, łac. organum – wyspecjalizowana część pełniąca jakąś funkcję w całości) – wieloznaczne i interdyscyplinarne pojęcie z zakresu nauk społecznych.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Ulotka zawiera adresy organizacji ekologicznych.

 (1.2) Nasza firma zajmuje się profesjonalną organizacją przyjęć i bankietów.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌɔrɡãɲiˈzat͡sʲja, AS: orgãńizacʹi ̯a

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. organizator m., organizatorka ż., organizm mrz., organizer mrz., organizowanie n., zorganizowanie n.

 czas. organizować ndk., zorganizować dk.

 przym. organizacyjny

 przysł. organizacyjnie

Wiktionary


organizacyjny

przymiotnik

 (1.1) dotyczący organizacji

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Strukturalne podobieństwa składu osobowego, form organizacyjnych czy faz rozwojowych nie muszą bynajmniej przesądzać o zbieżnościach pod innymi względami.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. organizer mrz., organizatorka ż., organizator mos., organizacja ż., organizowanie n., zorganizowanie n.

 czas. organizować ndk., zorgnizować dk.

Wiktionary


organizator

osoba, która planuje, organizuje jakieś przedsięwzięcie


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) instytucja lub osoba, do której należy zorganizowanie czegoś (np. wydarzenia)

Wiktionary

  • Organizator (oprogramowanie)
  • Organizator (stopień instruktorski)

Wikipedia

Przykłady

składnia.

kolokacje.

 (1.1) organizator imprezy / meczu / koncertu

synonimy.

antonimy.

hiperonimy.

 (1.1) realizator

hiponimy.

 (1.1) koordynator, wodzirej, współorganizator

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

 rzecz. organizer mrz., organizacja ż., organizowanie n., zorganizowanie n.

:: fż. organizatorka ż.

 czas. organizować ndk., zorganizować dk.

 przym. organizacyjny, organizatorski

 przysł. organizacyjnie

frazeologia.

etymologia.

 etymn|pol|organizować|-ator.

uwagi.

tłumaczenia.

* angielski: (1.1) organizer, organiser

* baskijski: (1.1) antolatzaile

* białoruski: (1.1) арганізатар m.

* duński: (1.1) organisator w., arrangør w.

* francuski: (1.1) organisateur m.

* hiszpański: (1.1) organizador m.

* kazachski: (1.1) жұмылдырушы, ұйымдастырушы

* nowogrecki: (1.1) οργανωτής m.

* rosyjski: (1.1) организатор m.

* słoweński: (1.1) organizator m.

* szwedzki: (1.1) organisatör w.

* ukraiński: (1.1) організатор m.

źródła.

odmiana.

przykłady.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌɔrɡãɲiˈzatɔr, AS: orgãńizator

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. organizer mrz., organizacja ż., organizowanie n., zorganizowanie n.

:: fż. organizatorka ż.

 czas. organizować ndk., zorganizować dk.

 przym. organizacyjny, organizatorski

 przysł. organizacyjnie

Wiktionary

Synonimy:

antonimy.

hiperonimy.

 (1.1) realizator

hiponimy.

 (1.1) koordynator, wodzirej, współorganizator

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

 rzecz. organizer mrz., organizacja ż., organizowanie n., zorganizowanie n.

:: fż. organizatorka ż.

 czas. organizować ndk., zorganizować dk.

 przym. organizacyjny, organizatorski

 przysł. organizacyjnie

frazeologia.

etymologia.

 etymn|pol|organizować|-ator.

uwagi.

tłumaczenia.

* angielski: (1.1) organizer, organiser

* baskijski: (1.1) antolatzaile

* białoruski: (1.1) арганізатар m.

* duński: (1.1) organisator w., arrangør w.

* francuski: (1.1) organisateur m.

* hiszpański: (1.1) organizador m.

* kazachski: (1.1) жұмылдырушы, ұйымдастырушы

* nowogrecki: (1.1) οργανωτής m.

* rosyjski: (1.1) организатор m.

* słoweński: (1.1) organizator m.

* szwedzki: (1.1) organisatör w.

* ukraiński: (1.1) організатор m.

źródła.

odmiana.

przykłady.

składnia.

kolokacje.

synonimy.

Wiktionary


organizatorka

kobieta, która planuje, organizuje jakieś przedsięwzięcie


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) fż. od: organizator

Wiktionary

Przykłady

składnia.

kolokacje.

synonimy.

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

 rzecz. organizator m., organizacja ż., organizowanie n., zorganizowanie n., organizer mrz.

 czas. organizować ndk., zorganizować dk.

 przym. organizatorski, organizacyjny

 przysł. organizacyjnie

frazeologia.

etymologia.

uwagi.

tłumaczenia.

 zobtłum rodz|organizator.

* białoruski: (1.1) арганізатарка ż.

* hiszpański: (1.1) organizadora ż.

* nowogrecki: (1.1) οργανώτρια ż.

* rosyjski: (1.1) организаторка ż.

* słoweński: (1.1) organizatorka ż.

* ukraiński: (1.1) організаторка ż.

źródła.

== organizatorka (język słoweński.) ==

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) organizatorka

odmiana.

przykłady.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌɔrɡãɲizaˈtɔrka, AS: orgãńizatorka

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. organizator m., organizacja ż., organizowanie n., zorganizowanie n., organizer mrz.

 czas. organizować ndk., zorganizować dk.

 przym. organizatorski, organizacyjny

 przysł. organizacyjnie

Wiktionary

Synonimy:

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

 rzecz. organizator m., organizacja ż., organizowanie n., zorganizowanie n., organizer mrz.

 czas. organizować ndk., zorganizować dk.

 przym. organizatorski, organizacyjny

 przysł. organizacyjnie

frazeologia.

etymologia.

uwagi.

tłumaczenia.

 zobtłum rodz|organizator.

* białoruski: (1.1) арганізатарка ż.

* hiszpański: (1.1) organizadora ż.

* nowogrecki: (1.1) οργανώτρια ż.

* rosyjski: (1.1) организаторка ż.

* słoweński: (1.1) organizatorka ż.

* ukraiński: (1.1) організаторка ż.

źródła.

== organizatorka (język słoweński.) ==

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) organizatorka

odmiana.

przykłady.

składnia.

kolokacje.

synonimy.

Wiktionary


organizatory

osoba, która planuje, organizuje jakieś przedsięwzięcie


SJP.pl


organizer

1. kalendarz z notatnikiem; organizator;
2. notes elektroniczny; organizator;
3. twarda okładka z klamerkami do wpinania kartek; segregator;
4. rzecz z szufladkami lub przegródkami do przechowywania posegregowanych elementów; segregator


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) podręczny notes z kalendarzem i skorowidzem kontaktów, który pomaga w zarządzaniu własnym czasem

 (1.2) plastikowy pojemnik z przegródkami do uporządkowanego przechowywania drobiazgów

Wiktionary

Przykłady

składnia.

kolokacje.

synonimy.

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

 rzecz. organizm mrz., organizacja ż., organizator m., organizatorka ż., organizowanie n., zorganizowanie n.

 czas. organizować ndk., zorganizować dk.

 przym. organizacyjny, organizatorski

 przysł. organizacyjnie

frazeologia.

etymologia.

uwagi.

tłumaczenia.

źródła.

== organizer (język angielski.) ==

wymowa.

 audio|LL-Q1860 (eng)-Vininn126-organizer.wav.

znaczenia.

rzeczownik

 (1.1) organizator, organizatorka

odmiana.

przykłady.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌɔrɡãˈɲizɛr, AS: orgãńizer

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. organizm mrz., organizacja ż., organizator m., organizatorka ż., organizowanie n., zorganizowanie n.

 czas. organizować ndk., zorganizować dk.

 przym. organizacyjny, organizatorski

 przysł. organizacyjnie

Wiktionary

Synonimy:

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

 rzecz. organizm mrz., organizacja ż., organizator m., organizatorka ż., organizowanie n., zorganizowanie n.

 czas. organizować ndk., zorganizować dk.

 przym. organizacyjny, organizatorski

 przysł. organizacyjnie

frazeologia.

etymologia.

uwagi.

tłumaczenia.

źródła.

== organizer (język angielski.) ==

wymowa.

 audio|LL-Q1860 (eng)-Vininn126-organizer.wav.

znaczenia.

rzeczownik

 (1.1) organizator, organizatorka

odmiana.

przykłady.

składnia.

kolokacje.

synonimy.

Wiktionary


organizm

1. istota żywa;
2. ciało człowieka lub zwierzęcia rozumiane jako funkcjonalna całość;
3. zespół współpracujących elementów stanowiących jedną całość


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) biol. istota żywa charakteryzująca się procesami życiowymi;

 (1.2) med. cielesny ustrój człowieka

 (1.3) przen. pewna całość złożona ze współpracujących ze sobą elementów

Wiktionary

Organizm – istota żywa charakteryzująca się procesami życiowymi (przede wszystkim przemianą materii), której części składowe tworzą funkcjonalną całość (indywiduum) zdolną do samodzielnego życia. Badaniem różnorodności organizmów i ich klasyfikowaniem zajmuje się systematyka organizmów. Szczątki organizmów wymarłych w odpowiednich warunkach tworzą skamieniałości. Zespół cech organizmu, na które wpływają czynniki środowiskowe i genotyp, nazywa się fenotypem.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Energia słoneczna jest bardzo ważna dla organizmów żywych.

 (1.2) Na starość nasz organizm zaczyna niestety szwankować.

 (1.3) Służby oczyszczania to ważny element organizmu miasta.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ɔrˈɡãɲism̥, AS: orgãńism̦

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. organiczność ż., organ m., organizacja ż., organy m. lm., organellum n., organicyzm m., organizer m., organik m., organista m., organistka ż.

 czas. organizować, zorganizować

 przym. organistyczny, organiczny, organicystyczny, organistowski

 przysł. organicznie

Wiktionary

Synonimy:

 (1.2) ciało

Wiktionary


organizować

czasownik przechodni niedokonany (dk. zorganizować)

 (1.1) porządkować coś w określony sposób, nadawać strukturę

 (1.2) podejmować szereg działań, aby określone zdarzenie mogło mieć miejsce

czasownik zwrotny niedokonany organizować się (dk. zorganizować się)

 (2.1) tworzyć organizację lub zespół, jednoczyć ludzi wokół celu; zrzeszać się

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌɔrɡãɲiˈzɔvat͡ɕ, AS: orgãńizovać

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. organizm mrz., organizacja ż., organizator m., organizatorka ż., organizer mrz., organizowanie n., zorganizowanie n.

 czas. zorganizować dk.

 przym. organizacyjny, organizatorski

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) porządkować

 (1.2) urządzać, aranżować

Wiktionary


organizowanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|organizować.

Wiktionary

Organizowanie – jeden z procesów, czyli ciąg następujących po sobie celowo uzależnionych faz (etapów). Funkcja organizowania, jako jedna z czterech charakterystycznych funkcji procesu zarządzania (inne to: planowanie, motywowanie i kontrolowanie) obejmuje, m.in.:

  • ustalenie niezbędnego zakresu pracy, którego wykonanie jest warunkiem realizacji wytyczonych celów;
  • podział zadań całościowych na zadania i na czynności szczegółowe;
  • łączenie stanowisk organizacyjnych w grupy;
  • ustalenie mechanizmów koordynacji części składowych organizacji;
  • kontrola rozwiązań organizacyjnych i ich korygowanie w celu utrzymania lub zwiększenia poziomu jej sprawności.
  • w innym ujęciu jest to proces porządkowania, przydzielania, koordynowania działań i zasobów poszczególnym członkom organizacji.

Wikipedia

Powiązane:

 czas. organizować ndk.

 przym. organizacyjny

 rzecz. organizator mos., organizatorka ż., organizer mrz., organizacja ż.

Wiktionary


organka

rodzaj ptaków z rodziny łuszczakowatych


SJP.pl


organki

1. mały, ustny instrument muzyczny; harmonijka ustna, harmonika
2. broń palna wielolufowa, używana w XVI i XVII wieku; śmignica


SJP.pl

  • organki w znaczeniu instrumentu muzycznego
  • organki w znaczeniu broni
  • Organki – podrodzina ptaków z rodziny łuszczakowatych

Wikipedia


organkowiec

rodzaj koralowca ośmiopromiennego; Tubipora


SJP.pl


organmistrz

osoba wytwarzająca organy (instrument) lub zajmująca się nimi - konserwująca je, strojąca; organomistrz (rzadsze)


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) zaw. rzem. rzemieślnik budujący lub naprawiający organy

Wiktionary

Organmistrz (niem. Orgelbauer) − budowniczy, a także często projektant, konstruktor i konserwator organów.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ɔrˈɡãnmʲisṭʃ, AS: orgãnmʹisṭš

Wiktionary


organmistrzyni

organmistrz


SJP.pl

Patrz:

organmistrz

organogeneza

tworzenie się narządów w zarodkach ludzkich i zwierzęcych


SJP.pl

Organogeneza – proces tworzenia się i rozwoju narządów, zachodzący w wyniku różnicowania się poszczególnych komórek i tkanek.

U zwierząt proces ten może zachodzić zarówno w trakcie rozwoju zarodkowego, jak i larwalnego.

U roślin narządy (organy) powstają z merystematycznych zawiązków.

Wikipedia


organografia

dziedzina morfologii roślin zajmująca się budową, rozmieszczeniem, czynnościami i rozwojem organów roślin


SJP.pl

Organografia – dział botaniki łączący dwie dziedziny wiedzy: anatomię oraz morfologię roślin, zajmujący się badaniem budowy, ukształtowania, rozmieszczenia i rozwoju narządów (organów) roślinnych oraz ich funkcji.

Z morfologii roślin jako osobna nauka została wyodrębniona w 1930 roku przez K. Goebla.

Wikipedia


organograficzny

przymiotnik od: organografia


SJP.pl


organoid

organella;
1. struktura cytoplazmatyczna komórek roślinnych i zwierzęcych;
2. element strukturalny ciała pierwotniaków, np. nibynóżka, rzęska, wić, wykonujący niezbędne dla życia komórki funkcje


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) mikrobiol. struktura występująca w cytoplazmie komórki, wyspecjalizowana do pełnienia określonej funkcji

 (1.2) med. nowotwór na narządach wewnętrznych

Wiktionary

Organoid – struktura komórkowa lub tkankowa skonstruowana w warunkach in vitro z różnych typów komórek macierzystych przypominająca fizjologiczny narząd badanego w ten sposób zwierzęcia (lub człowieka). Niewielka wymiarowo struktura powstaje wskutek sterowanego, przestrzennego różnicowania i samoorganizowania się komórek. Wytwarzanie i badanie organoidów jest jednym z obszarów zainteresowania inżynierii tkankowej.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Pod mikroskopem obserwowaliśmy organoidy u pantofelka.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) organella, organellum

Wiktionary


organoleptyczny

zrozumiany, oceniony dzięki zmysłom


SJP.pl


organoleptyka

Organoleptyka – metoda badawcza polegająca na sprawdzeniu właściwości badanego obiektu za pomocą zmysłów.

Metoda organoleptyczna jest metodą bazująca na zmysłach:

  • wzrokowym;
  • węchowym;
  • smakowym;
  • słuchowym;
  • dotykowym.

Wikipedia


organolog

1. specjalista zajmujący się typami, pochodzeniem, budową i rozwojem narządów;
2. specjalista zajmujący się historią, budową i własnościami instrumentów muzycznych; instrumentolog, instrumentoznawca


SJP.pl


organologia

1. dział biologii zajmujący się typami, pochodzeniem, budową i rozwojem narządów;
2. dział muzykologii zajmujący się historią, budową i własnościami instrumentów muzycznych; instrumentologia, instrumentarstwo, instrumentoznawstwo


SJP.pl


organologiczny

1. dotyczący dziedziny nauki zajmującej się instrumentami muzycznymi; instrumentoznawczy, instrumentologiczny;
2. dotyczący działu biologii zajmującego się typami, pochodzeniem, budową i rozwojem narządów


SJP.pl


organomistrz

osoba wytwarzająca organy (instrument) lub zajmująca się nimi - konserwująca je, strojąca; organmistrz


SJP.pl

Organmistrz (niem. Orgelbauer) − budowniczy, a także często projektant, konstruktor i konserwator organów.

Wikipedia


organowy

przeznaczony na organy, przygotowany do wykonania na organach (np. fuga organowa, utwór organowy) lub stanowiący część tego instrumentu (np. manuał organowy, piszczałki organowe)


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z organami (instrumentem), dotyczący organów

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Chciał kontynuować studia w zakresie muzyki organowej, ale na pomoc rodziny nie mógł liczyć, bo ojca stracił w roku 1942 w obozie koncentracyjnym w Oświęcimiu.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. organ m., organy nmos., organista m., organistka ż., organiścina ż., organistówka ż., organki nmos.

 przym. organiczny

Wiktionary


organożel

żel, w którym fazą rozpraszającą jest ciecz organiczna


SJP.pl


organozol

układ koloidalny, w którym ośrodek rozpraszający stanowi rozpuszczalnik organiczny


SJP.pl


organtyna

cienka, sztywna, bawełniana tkanina; organdyna


SJP.pl

Organtyna – cienka, prześwitująca tkanina wykonana z poliestru lub mieszanki poliestru z poliamidami; o splocie włosowo-wątkowym; używana w branży dekoracyjnej, np. firanki lub odzieżowej, np. sukienki.

Jednym z nowszych rodzajów organtyny jest semiorgantyna, różniąca się głównie teksturą i rozstawem nitek.

Wikipedia


organum

1. jeden z najstarszych typów w muzyce średniowiecznej Europy, będący przykładem wykorzystania techniki wielogłosowej;
2. instrument muzyczny skonstruowany w III wielu p.n.e. przez Ktesibiosa z Aleksandrii; organy wodne, hydraulos


SJP.pl

Organum (gr. ὄργανον – organon "instrument") – gatunek średniowiecznej heterofonii, a następnie polifonii. Początkowo znaczenie terminu organum związane było z instrumentem – organami, później jednak tylko z muzyką harmonijnie zestrojoną w konsonansach. Od XII wieku organum oznaczało zwłaszcza utwory z długonutowym głosem tenorowym (zwykle jako cantus prius factus zaczerpniętym z chorału) i znajdującymi się nad nim bardziej ruchliwymi głosami.

Wikipedia


organy

duży instrument muzyczny, klawiszowy, dęty, wydający dźwięk z szeregu piszczałek


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj niemęskoosobowy, liczba mnoga

 (1.1) muz. instrument muzyczny stosowany głównie w kościołach, posiadający wiele piszczałek, klawiaturę i pedały;

 (1.2) pot. geol. forma skał bazaltowych przypominająca organy (1.1)

forma rzeczownika|rodzaj=męskorzeczowy.

 (2.1) M., B. i W. lm. od: organ

Wiktionary

Organy – klawiszowy, dęty instrument muzyczny z grupy aerofonów, umieszczany najczęściej w kościołach, salach koncertowych, synagogach reformowanych i aulach.

Dźwięk w organach wytwarzany jest w wielu podzielonych na grupy (tzw. głosy) piszczałkach, przez które przepływa sprężone powietrze wytwarzane w urządzeniach do tłoczenia powietrza: miechach lub dmuchawach elektrycznych. Muzyk grający na organach (organista) siedzi przy stole gry, którego głównymi elementami są jedna lub kilka klawiatur ręcznych (manuały), klawiatura nożna (pedał) oraz przyciski (włączniki rejestrowe). Stół gry, jeśli jest umieszczony poza głównym korpusem instrumentu, nazywany jest kontuarem; umiejscowiony jest zazwyczaj przed prospektem organowym – najbardziej widoczną, ozdobną, ale i funkcjonalną, frontową częścią obudowy instrumentu (szafy organowej).

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) W katedrze znajdują się zabytkowe organy.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. organista mos., organistka ż., organiścina ż., organistówka ż., organ mrz., organellum n., organizm mrz.

:: zdrobn. organki nmos.

 przym. organowy, organkowy, organiczny

 przysł. organowo, organicznie

Wiktionary


organza

rodzaj cienkiej, przejrzystej tkaniny


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) włók. cienka, przezroczysta, lekko sztywna tkanina z nitek jedwabnych lub bawełnianych, używana do produkcji sukni ślubnych i wieczorowych oraz firanek i zasłon;

Wiktionary

Organza – cienka, przejrzysta tkanina tradycyjnie wykonywana z przędzy jedwabnej. Obecnie tkana również z bawełny i włókien syntetycznych, takich jak poliester lub nylon.

Jej nazwa pochodzi od miasta Urgencz w Turkiestanie.

Najbardziej luksusowe tkaniny typu organza są wciąż tkane z jedwabiu. Jedwabna organza produkowana jest w zakładach położonych na terenach wzdłuż rzeki Jangcy w prowincji Zhejiang w Chinach, a jej bardziej szorstka odmiana w okolicy Bengaluru w Indiach. Luksusowe odmiany tej tkaniny są produkowane we Francji i we Włoszech.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) W oknie wisiał lambrekin z organzy.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ɔrˈɡãw̃za, AS: orgãũ̯za

Wiktionary

Synonimy:

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

frazeologia.

etymologia.

uwagi. por|organtyna|woal|szyfon|muślin|tiul|tafta.

tłumaczenia.

* angielski: (1.1) organza

* rosyjski: (1.1) органза́

źródła.

== organza (język angielski.) ==

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik

 (1.1) organza

odmiana.

przykłady.

składnia.

kolokacje.

synonimy.

Wiktionary


organzowy

organza


SJP.pl

Patrz:

organza

organzyna

przędza nitkowana otrzymywana z kilku nitek skręconej greży


SJP.pl


orgastyczny

orgazm; orgazmiczny


SJP.pl


orgatechniczny

orgatechnika


SJP.pl

Patrz:

orgatechnika

orgatechnika

ogół środków technicznych do automatyzacji zarządzania przedsiębiorstwem, zwłaszcza w zakresie przepływu informacji


SJP.pl


orgazm

moment najsilniejszego podniecenia płciowego i towarzyszącego mu równie silnego uczucia rozkoszy


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) seks. szczytowy moment podniecenia w stosunku płciowym, związany z odczuwaniem rozkoszy;

Wiktionary

Orgazm, (od starogreckiego ὀργασμός orgasmós „gwałtowne podniecenie”, od ὀργάω orgáō „pękać, świecić, gwałtownie pragnąć”), także: klimaks (od starogreckiego κλῖμαξ klîmax „wzrost”), szczytowanie – moment najsilniejszego podniecenia seksualnego i towarzyszącego mu silnego uczucia rozkoszy podczas seksu lub masturbacji.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Był niezmordowanym kochankiem i sposób, w jaki uprawiał miłość, zdawał się Donnie tak wytrwały, jego orgazmy tak częste, jego sperma tak obfita, że nigdy nie wątpiła, iż jest jej wierny.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈɔrɡasm̥, AS: orgasm̦

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. paraorgazm m., anorgazmia ż.

 przym. orgazmowy, orgazmiczny, preorgazmiczny

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) szczytowanie

Wiktionary


orgazmiczny

orgazm; orgastyczny, orgazmowy


SJP.pl


orgazmowy

orgazm; orgastyczny, orgazmiczny


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) dotyczący orgazmu

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. orgazm m.

Wiktionary


orgelbrand

  • Bolesław Orgelbrand (1884-1957), inżynier mechanik, profesor Politechniki Poznańskiej, wnuk Samuela, syn Hipolita
  • Hipolit Orgelbrand (1843-1920), wydawca, drukarz, księgarz, syn Samuela, brat Mieczysława, ojciec Bolesława
  • Jan Orgelbrand (ur. 1948), prawnik, dziennikarz i wydawca, działacz harcerski, praprawnuk Samuela, prawnuk Hipolita, wnuk Bolesława
  • Maurycy Orgelbrand (1826-1904), wydawca, księgarz, brat Samuela
  • Mieczysław Orgelbrand (1847-1903), wydawca, drukarz, księgarz, syn Samuela, brat Hipolita
  • Samuel Orgelbrand (1810-1868), wydawca, drukarz, księgarz, encyklopedysta, brat Maurycego, ojciec Hipolita i Mieczysława, dziad Bolesława

Wikipedia


orgetoryks

arystokrata helwecki dążący w 61 r. p.n.e. do władzy królewskiej; Orgetorix


SJP.pl

Wikipedia


orgia

rozwiązła zabawa; spotkanie towarzyskie o wysokim stopniu swobody seksualnej; hulanka; pijatyka


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) pot. zabawa niemoralna, nieprzyzwoita, często alkoholowa, hałaśliwa, uciążliwa dla otoczenia

 (1.2) hist. początkowo muzyczny, z czasem ekstatyczny obrzęd ku czci bóstw;

 (1.3) przen. przesadzona, rozbuchana różnorodność

Wiktionary

Orgia (gr. όργιον) – obrzędy ku czci starożytnych bogów, zwłaszcza Dionizosa (Bachusa), połączone z ekstatycznymi śpiewami i tańcami. Praktykowane m.in. w starożytnej Grecji, Egipcie i Rzymie, w kulturze masowej kojarzone także z wyuzdaniem seksualnym i libacją alkoholową.

Wikipedia

Przykłady

 (1.2) W weselącej się gromadzie tej czuć było zbliżanie się orgii (…)

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈɔrʲɟja, AS: orʹǵi ̯a

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. orgiastyczność ż.

:: zdrobn. orgietka ż.

 przym. orgiastyczny

 przysł. orgiastycznie

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) bachanalia / bachanalie

 (1.3) różnorodność, bogactwo

Wiktionary


orgiastyczny

orgia


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z orgią (grupową zabawą seksualną)

 (1.2) książk. związany z orgią (głośną, pijacką, narkotykową zabawą)

 (1.3) książk. związany z orgią (przesadzoną, rozbuchaną różnorodnością)

 (1.4) przen. związany z orgią (przesadzonym zachowaniem)

 (1.5) hist. związany z orgią (ekstatycznymi obrzędami ku czci bogów, w szczególności Dionizosa)

Wiktionary

Patrz:

orgia

Przykłady

 (1.1) Z mojego doświadczenia terapeutycznego wynika jednak, że seks ludyczny, seks orgiastyczny, to nie jest seks docelowy.

 (1.2) Będzie to zwykła, uporczywa praca i zabawa - nie jakaś szaleńcza, orgiastyczna, lecz zwyczajna, wpleciona w rytm zajęć…

 (1.3) Lecz nie ma na tych mapach rąbanisk zadyszanych gwarem owadów, malińców, w które lepiej nie wchodzić, tyle tam pierwotnej bujności, żmijowisk kwiatów podobnych do zwierząt, kwietników, gdzie przyroda daje w skrócie orgiastyczny obraz swych praw, okrucieństw i cudów.

 (1.4) Piekielny galop zaskoczył paryżan swoją żywiołowością, jak na tamte czasy był wręcz orgiastyczny.

 (1.5) Wprowadził w Rzymie kult orgiastyczny bożka syryjskiego Elagabala, którego był kapłanem.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌɔrʲɟjaˈstɨt͡ʃnɨ, AS: orʹǵi ̯astyčny

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. orgia ż., orgiastyczność ż.

:: zdrobn. orgietka ż.

 przysł. orgiastycznie

Wiktionary


orgiazm

psychoza objawiająca się stanami ekstatycznego podniecenia


SJP.pl


orgie

rozwiązła zabawa; spotkanie towarzyskie o wysokim stopniu swobody seksualnej; hulanka; pijatyka


SJP.pl


orgiejów

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna

 (1.1) geogr. miasto we wschodniej Mołdawii;

Wiktionary

Orgiejów (rum. Orhei, rum. cyrylica Орхэи) – miasto we wschodniej Mołdawii, stolica rejonu Orgiejów; liczy 24,1 tys. mieszk. (2005), sobór z XVII wieku, pozostałości zamku (XIV-XV w.).

Wikipedia

Powiązane:

 przym. orgiejowski

Wiktionary


orgiejowski

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z Orgiejowem, dotyczący Orgiejowa

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Orgiejów mrz.

Wiktionary


orgietka

spotkanie towarzyskie o wysokim stopniu swobody seksualnej


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) zdrobn. od orgia

 (1.2) przen. żart. pot. frywolna zabawa w małym gronie osób

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Wchodzi adiutant z zapytaniem czy na zamówioną orgietkę dla senatorów to tylko dziewczynki, czy chłopcy też.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ɔrʲˈɟɛtka, AS: orʹǵetka

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. orgia ż., orgiastyczność ż.

 przym. orgiastyczny

 przysł. orgiastycznie

Wiktionary


orgon

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) ezot. mistyczna energia stanowiąca uniwersalną siłę życiową wpływającą na organizmy i zjawiska kosmiczne;

Wiktionary

  • Orgon – miejscowość i gmina we Francji
  • orgon – pseudonaukowa i hipotetyczna forma "podstawowej energii kosmicznej", której odkrycie postulował Wilhelm Reich w latach trzydziestych XX wieku
  • Orgon – postać komedii Moliera pt. Świętoszek

Wikipedia

Powiązane:

 rzecz. orgonomia ż., orgonit m.

 przym. orgonowy, orgonistyczny

Wiktionary


orhan

Orchan, także Orhan lub Urchan (ur. 1281, zm. w 1362 – drugi władca Imperium Osmańskiego z dynastii Osmanów panujący w latach ok. 1324/1326 – 1362. Syn i następca Osmana I. Władzę po nim objął jego syn Murad I.

Wikipedia


oriana

imię żeńskie


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) imię|polski|ż.;

Wiktionary

  • Oriana – ukraiński tercet bandurystek (www)
  • Oriana – wenezuelski film z 1985 roku
  • Oriana – imię żeńskie
    • Oriana Fallaci – włoska pisarka i dziennikarka
    • Oriana Małachowska – polska judoczka
    • Oriana Rene Small – amerykańska aktorka filmowa

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Do pani Oriany przyszła paczka z Włoch.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Oriano m.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) Orianna

Wiktionary


oribi

rodzaj afrykańskich antylop


SJP.pl

Oribi smukłonogi (Ourebia ourebi) – smukła, bardzo szybko biegająca afrykańska antylopa z rodziny wołowatych, jedyny przedstawiciel rodzaju oribi (Ourebia) Laurillard, 1842.

Wikipedia


orienburg

miasto w Federacji Rosyjskiej; Orenburg


SJP.pl

Orenburg (ros. Оренбург, w latach 1938–1957 Czkałow) – miasto obwodowe w zachodniej Rosji. Położone nad rzeką Ural, w jej środkowym biegu przy ujściu Sakmary, na granicy dwóch kontynentów: Europy oraz Azji.

Miasto zostało założone w 1743 jako twierdza. W latach 1938–1957 na cześć Walerego Czkałowa nosiło nazwę Czkałow.

Wikipedia


orienburski

przymiotnik od: Orienburg (miasto w Rosji)


SJP.pl


orient

kraje wschodnie; Wschód, Orient


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) kult. kraje wschodnie, w odniesieniu do Azji i północno-wschodniej Afryki

Wiktionary

Orient (łac. wschód) – określenie oznaczające tereny leżące na wschód od Europy. Pierwotnie oznaczał wschodnią część cesarstwa rzymskiego. Współcześnie może odnosić się do samego Bliskiego Wschodu, bądź Bliskiego Wschodu, Maghrebu i całego świata muzułmańskiego po Indonezję; bądź do całej Azji, niejednokrotnie wraz z Afryką. Przedmiot badań orientalistyki.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Długoletnie kontakty, na dobre i na złe, z imperium osmańskim sprawiły, że przez długie stulecia na świat arabski patrzyliśmy jako na część tureckiego Orientu, podczas gdy dla wielu Arabów był to okres bez mała obcej okupacji.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈɔrʲjɛ̃nt, AS: orʹi ̯ẽnt

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. orientalistyka ż., orientalista m., orientalistka ż.

 przym. orientalny, orientalistyczny

 przysł. orientalnie

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) Wschód

Wiktionary


orientacja

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) umiejętność rozpoznawania określonych miejsc i kierunków w terenie

 (1.2) ustawienie, pozycja względem jakiegoś punktu odniesienia

 (1.3) rozeznanie w sytuacji, jakimś zagadnieniu oraz umiejętność ich oceny

 (1.4) określone poglądy polityczne lub preferencje seksualne

Wiktionary

  • orientacja kościołów – pojęcie architektoniczne,
  • orientacja mapy – relacja między kierunkami mapy i kompasu,
  • orientacja seksualna – ukierunkowanie seksualności osobnika w stosunku do jednostek, które uważa ona za atrakcyjne seksualnie,

Wikipedia

Powiązane:

 rzecz. orientowanie się n.

 czas. orientować się, orientować

 przym. orientacyjny

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) rozeznanie, orientowanie się

 (1.2) ustawienie, ukierunkowanie

 (1.3) orientowanie się, znajomość rzeczy, rozumienie

 (1.4) ukierunkowanie, tendencja, linia

Wiktionary


orientacyjny

1. dotyczący orientacji - rozpoznawania terenu (np. znaki orientacyjne);
2. określający coś w przybliżeniu


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) dotyczący orientacji

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. orientacja ż.

 czas. orientować

Wiktionary


orientalista

znawca języków i kultur ludów Północnej Afryki, Bliskiego i Dalekiego Wschodu


SJP.pl

Wikipedia


orientalistka

orientalista


SJP.pl

Patrz:

orientalista

orientalistyczny

związany z nauką o językach i kulturze ludów Orientu; wschodoznawstwo


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) dotyczący orientalistyki

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌɔrʲjɛ̃ntalʲiˈstɨt͡ʃnɨ, AS: orʹi ̯ẽntalʹistyčny

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. orientalistyka ż., Orient m., orientalista m., orientalistka ż.

 przym. orientalny

Wiktionary


orientalistyka

1. nauka o językach i kulturze ludów Północnej Afryki, Bliskiego i Dalekiego Wschodu;
2. wydział na uniwersytecie zajmujący się tą nauką


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) eduk. nauka o kulturach Orientu;

 (1.2) pot. wydział na uniwersytecie zajmujący się orientalistyką (1.1)

Wiktionary

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ˌɔrʲjɛ̃ntaˈlʲistɨka, AS: orʹi ̯ẽntalʹistyka

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Orient m., orientalista m., orientalistka ż., orientalizm m.

 przym. orientalny, orientalistyczny

 przysł. orientalnie

Wiktionary


orientalizacja

nadawanie cech orientalnych; uleganie wpływom orientalnym; orientalizowanie


SJP.pl


orientalizm

1. zapożyczenie przejęte z języków orientalnych;
2. cechy charakterystyczne dla kultury Wschodu


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) jęz. wyraz lub zwrot zapożyczony z języków orientalnych

Wiktionary

Orientalizm (z łac. orientalis – „wschodni”) – szczególnie utrwalona w kulturze Zachodu forma egzotyzmu polegająca na uzewnętrznieniu i akcentowaniu w tworach kultury fascynacji kulturami Wschodu, szczególnie hinduską, japońską, arabską, perską, chińską.

Wikipedia

Powiązane:

 rzecz. orientalistyka ż.

 przym. orientalny

Wiktionary


orientalny

wschodni


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) związany z Orientem, dotyczący Orientu

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Jakże oryginalnie wygląda on w tym stroju orientalnym, z długą brodą!.

 (1.1) Nagrania przepełnione są orientalnym klimatem.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌɔrʲjɛ̃nˈtalnɨ, AS: orʹi ̯ẽntalny

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Orient m., orientalistyka ż., orientalista m., orientalistka ż., orientalizm m.

 przym. orientalistyczny

 przysł. orientalnie, orientalistycznie

Wiktionary


orientarium

rozległy teren hodowlano-wystawienniczy z elementami kultury strefy orientalnej


SJP.pl


orienteering

bieg na orientację


SJP.pl

Bieg na orientację (BnO, ang. foot orienteering) – nieolimpijska dyscyplina sportowa, w której zawodnik, posługując się mapą i kompasem, ma za zadanie w jak najkrótszym czasie przebiec określoną trasę wyznaczoną w terenie (zazwyczaj jest to las) przez punkty kontrolne. Przebieg pomiędzy punktami kontrolnymi jest dowolny i właśnie wybór wariantu przebiegu stanowi istotę biegu na orientację.

Wikipedia


orientować

czasownik przechodni niedokonany (dk. zorientować)

 (1.1) pomagać w rozeznaniu w czymś

 (1.2) nadawać określone położenie, kierunek

czasownik zwrotny niedokonany orientować się (dk. zorientować się)

 (2.1) mieć rozeznanie w czymś

 (2.2) potrafić określić własne położenie

 (2.3) wybierać daną orientację

 (2.4) podporządkowywać swoje działania pewnym celom

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. orientacja ż.

 przym. orientacyjny

 przysł. orientacyjnie

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) informować, wyjaśniać, zapoznawać

 (1.2) ukierunkowywać, ustawiać

 (2.3) kierować się, skłaniać się

 (2.4) skupiać się, ukierunkowywać się

Wiktionary


oriflama

chorągiew, sztandar, znaki będące symbolem oddania sprawie; oriflamme


SJP.pl

Oriflamme (łac. aurea flamma – „złoty płomień”) – nazwa bojowego proporca królów Francji.

Pierwotnie był to kościelny proporzec opactwa Saint Denis. Ze względu na szczególną rolę św. Dionizego jako patrona Francji i znaczenie symboliczne samego opactwa od XII wieku przyjęty przez królów Francji jako bojowy proporzec. Pierwszy raz Oriflamme jako bojowego proporca użył Ludwik VI w 1121 roku w wojnie z cesarzem Henrykiem V. Niektórzy autorzy uważają jednak, że był to ten sam proporzec co gonfanon Karola Wielkiego, znany jako Montjoie.

Wikipedia


oriflame

[czytaj: oriflejm]
1. firma kosmetyczna;
2. marka kosmetyków


SJP.pl

Wikipedia


oriflamme

[czytaj: oriflam] chorągiew, sztandar, znaki będące symbolem oddania sprawie; oriflama


SJP.pl

Oriflamme (łac. aurea flamma – „złoty płomień”) – nazwa bojowego proporca królów Francji.

Pierwotnie był to kościelny proporzec opactwa Saint Denis. Ze względu na szczególną rolę św. Dionizego jako patrona Francji i znaczenie symboliczne samego opactwa od XII wieku przyjęty przez królów Francji jako bojowy proporzec. Pierwszy raz Oriflamme jako bojowego proporca użył Ludwik VI w 1121 roku w wojnie z cesarzem Henrykiem V. Niektórzy autorzy uważają jednak, że był to ten sam proporzec co gonfanon Karola Wielkiego, znany jako Montjoie.

Wikipedia


origami

japońska sztuka składania papieru w różnorodne kształty, bez używania kleju i cięcia papieru


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) szt. technika artystycznego składania papieru, pochodząca z Chin, rozwinięta w Japonii;

 (1.2) pot. artefakt wykonany w technice origami (1.1)

przymiotnik

 (2.1) taki, który jest zrobiony w technice origami (1.1)

Wiktionary

Origami (jap. 折り紙 ori-gami; (1) składany papier, (2) kolorowy papier używany do składania figur) – sztuka składania papieru, pochodząca z Chin, rozwinięta w Japonii i dlatego uważa się ją za tradycyjną sztukę japońską. W XX w. ostatecznie ustalono, że w procesie robienia klasycznego origami nie należy ciąć, kleić i dodatkowo ozdabiać.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ˌɔrʲiˈɡãmʲi, AS: orʹigãmʹi

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. origamista m.

Wiktionary


origamista

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) osoba zajmująca się origami

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Plener jest spotkaniem organizowanym przez origamistów dla origamistów, imprezą non-profit.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. origami n.

:: fż. origamistka ż.

 przym. origami

Wiktionary


origan

zapachowa kompozycja kwiatowa z przewagą goździka i kwiatu pomarańczy


SJP.pl


origanum

wieloletnia roślina zielna z rodziny wargowych (jasnotowatych), o drobnych liściach i różowych lub białych kwiatach zebranych w podbaldachy, rosnąca w Europie i Azji, używana jako ziele lecznicze i przyprawa; oregano, lebiodka pospolita, dziki majeranek


SJP.pl

Wikipedia


orija

język nowoindoaryjski używany we wschodnich Indiach; odri; utkali


SJP.pl

rzeczownik

 (1.1) jęz. język indoaryjski używany w indyjskim stanie Orisa;

Wiktionary

Język orija (ଓଡ଼ିଆ, trl. oṛiā; ang. Odia, uprzednio Oriya; hindi ओड़िया, trb. orija, trl. oṛiyā, uprzednio उड़िया, trb. urija, trl. uṛiyā) – język z podgrupy wschodniej grupy indoaryjskiej języków indoeuropejskich. Posługuje się nim ok. 32 mln osób zamieszkujących indyjski stan Orisa, gdzie jest językiem urzędowym. Ma własny system pisma, tzw. alfabet sylabiczny orija.

Wikipedia


oring

uszczelka w kształcie torusa


SJP.pl

O-ring, pierścień uszczelniający o przekroju kołowym – rodzaj uszczelki w kształcie torusa. O-ringi wulkanizowane są w dowolnych wymiarach, określonych odpowiednią normą. Wymiary średnicy sznura zawierają się w przedziale od około 0,35 do 12 mm, natomiast średnicy wewnętrznej wynoszą do 5000 mm.

Wikipedia


oringowy

oring


SJP.pl

Patrz:

oring

orinoko

rzeka w Wenezueli


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) geogr. hydron. rzeka w Ameryce Południowej w Wenezueli i Kolumbii;

Wiktionary

Orinoko (hiszp. Río Orinoco) – rzeka w Wenezueli, na krótkim odcinku wyznaczająca granicę tego kraju z Kolumbią.

Wypływa z gór południowej Wenezueli (pasmo Serranía de Parima w Parku Narodowym Parima-Tapirapecó) i zatacza wielkie półkole wokół Wyżyny Gujańskiej, uchodząc deltą do Atlantyku naprzeciw Trynidadu. Środkowa część wylewa w porze deszczowej tworząc jedne z największych bagien na świecie i zróżnicowanych ekoregionów na Ziemi – llanos. W porze deszczowej Orinoko przelewa się poprzez rzeki Casiquiare i Rio Negro do Amazonki.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Rzeki te płyną, jak Orinoko, przez gęste lasy, ale niema tu wcale komarów, ani krokodyli.

Wiktionary


orion

1. samochód typu Ford Orion;
2. modraszek orion - motyl z rodziny modraszkowatych, chroniony w Polsce; modraszek rozchodnikowiec


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy, nazwa własna

 (1.1) mitgr. olbrzym i myśliwy beocki; kochanek Eos, po śmierci przeniesiony na firmament jako gwiazdozbiór Oriona (2.1);

rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy, nazwa własna

 (2.1) astr. gwiazdozbiór równikowy;

Wiktionary

  • Orion – postać mitologiczna
  • Orion – konstelacja położona w obszarze równika niebieskiego
  • Orion – model Forda
  • Orion – amerykańska wytwórnia filmowa
  • Orion – statek kosmiczny
  • Orion – typ jachtów
  • Orion – giga coaster w parku rozrywki Kings Island w Stanach Zjednoczonych
  • Orion – brazylijski producent talerzy perkusyjnych
  • Orion – amerykański program budowy rakiet z nuklearnym silnikiem pulsacyjnym
  • Orion – utwór instrumentalny zespołu Metallica z albumu "Master of Puppets"
  • „orion” – singel Kenshiego Yonezu
  • Orion – imię męskie
  • Lockheed P-3 Orion – amerykański morski samolot rozpoznawczy i patrolowy
  • Orion Electric – japoński producent sprzętu RTV
  • Orion International – kanadyjski producent autobusów
  • Orion Business Tower – biurowiec w Łodzi
  • Orion – poemat romantycznego angielskiego poety Richarda Henry’ego (Hongista) Horne’a
  • Orion – rodzina rosyjskich dronów uderzeniowych
  • modraszek orion (Scolitantides orion) − gatunek motyla z rodziny modraszkowatych

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Skorpion bywa w legendach identyfikowany ze skorpionem, który na polecenie Artemidy uśmiercił Oriona.

 (2.1) Z całą pewnością ozdobą zimowego nieba jest Orion z powodu swej wielkości i pięknych jasnych gwiazd: wspomnianego już Pasa Oriona oraz czerwonawej Betelgezy i bardzo jasnego Rigela.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈɔrʲjɔ̃n, AS: orʹi ̯õn

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Orionidy nmos.

Wiktionary

Synonimy:

 (2.1) skr. Ori

Wiktionary


orione

„Orione” – nazwa noszona na przestrzeni dziejów przez kilka okrętów Regia Marina i Marina Militare:

  • „Orione” – torpedowiec typu Aldebaran z lat 80. XIX wieku, od 1886 roku nosił oznaczenie 35T
  • „Orione” – krążownik pomocniczy z okresu I wojny światowej
  • „Orione” – torpedowiec typu Orione z początku XX wieku i I wojny światowej
  • „Orione” – torpedowiec typu Orsa z okresu międzywojennego i II wojny światowej
  • „Orione” (P410) – okręt patrolowy typu Sirio z początku XXI wieku

Wikipedia


orionidy

rój meteorów związanych z kometą Halleya


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj niemęskoosobowy, liczba mnoga, nazwa własna

 (1.1) astr. rój meteorów związany z kometą Halleya, którego radiant znajduje się na pograniczu konstelacji Oriona i Bliźniąt, obserwowany rokrocznie około 21 października;

Wiktionary

Orionidy (008 ORI) – rój meteorów związany z kometą Halleya (tak jak Eta Akwarydy). Radiant znajduje się na pograniczu konstelacji Oriona i Bliźniąt. Rój jest widoczny pomiędzy 2 października a 7 listopada. Maksimum ma miejsce 21 października. W jego trakcie możemy obserwować ok. 20-30 meteorów na godzinę. Prędkość roju wynosi 66 km/s.

Wikipedia

Powiązane:

 rzecz. Orion mos./mzw., orionista m.

 przym. Orionowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) symbol. ORI

Wiktionary


orionista

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) rel. zakonnik ze zgromadzenia zakonnego Małe Dzieło Boskiej Opatrzności

Wiktionary

Orioniści, Małe Dzieło Boskiej Opatrzności, Parvum Opus Divinae Providentiae (Filii Divinae Providentiae, FDP) – katolickie zgromadzenie zakonne założone przez ks. Alojzego Orione w 1893 r. w Tortonie we Włoszech, z siedzibą władz generalnych w Rzymie.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ˌɔrʲjɔ̇̃ˈɲista, AS: orʹi ̯o̊̃ńista

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Orionidy nmos.

Wiktionary


orionistka

członkini katolickiego zakonu żeńskiego: Zgromadzenie Sióstr Małych Misjonarek Miłosierdzia


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) rel. zakonnica ze zgromadzenia zakonnego Siostry Małe Misjonarki Miłosierdzia

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌɔrʲjɔ̇̃ˈɲistka, AS: orʹi ̯o̊̃ńistka

Wiktionary


orisa

stan w Indiach


SJP.pl

Orisa (hindi ओड़िशा, trb.: Oriśa, trl.: Oṛiśā; orija ଓଡ଼ିଶା, trb.: Oriśa, trl.: Oṛiśā; ang. Odisha; do 2011 hindi उड़ीसा, trb.: Urisa, trl.: Uṛīsā; ang. Orissa) – jeden ze stanów Indii położony we wschodniej części kraju, nad Zatoką Bengalską. Głównymi miastami poza stolicą są: Katak i Puri.

Wikipedia


orisul

lek syntetyczny z grupy sulfonamidów, o przedłużonym i szerokim zakresie działania; stosowany głównie w stanach zapalnych płuc, oskrzeli, zatok przynosowych, ucha środkowego i migdałków


SJP.pl


orisza

nazwa zbiorcza bóstw w wierzeniach Jorubów


SJP.pl

Orisza (w języku joruba òrìṣà) – siły natury wyznawane w tradycji Joruby, bezpośrednia manifestacja najwyższego boga, nazywanego Olóòrun (Olódumàrè). Orisza miały powstać z ciała Obatali.

Wikipedia


orizaba

wulkan w Meksyku


SJP.pl

  • Pico de Orizaba – wulkan w Meksyku, najwyższy szczyt pasma Kordyliera Wulkaniczna
  • Orizaba – miasto w Meksyku

Wikipedia


ork

potworny olbrzym mityczny


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy lub męskozwierzęcy

 (1.1) liter. fant. rosły człekokształtny potwór z zieloną skórą;

rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy

 (2.1) przen. pogard. rosyjski żołnierz, okupant

Wiktionary

Orkowie (ang. Orcs) – rodzaj humanoidalnych ras występujących w wielu utworach fantastycznych (głównie fantasy). Pierwotnie wykreowani przez J.R.R. Tolkiena w jego autorskim legendarium, pojawili się następnie w szeregu innych fikcyjnych uniwersów. Zazwyczaj orkowie przedstawiani są jako rasa agresywnych i brutalnych antagonistów, jednak nie jest to regułą.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Za goblinami szli orkowie, a za orkami cała chmara innych obrzydliwych stworów.

 (2.1) W przerwach między bitwami pijane orki wychodziły z opancerzonych transporterów. Chodzili po domach z karabinami maszynowymi i straszyli bezbronnych cywilów!

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ɔrk, AS: ork

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Orkus m.

 przym. orczy, orkowy

Wiktionary


orka

1. oranie; przenośnie: harówka;
2. drapieżny ssak morski z rodziny delfinów; miecznik


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) zool. nazwa systematyczna|Orcinus orca|L.|ref=tak., drapieżny gatunek delfina, ubarwiony w czarno-białe plamaamy;

 (1.2) roln. czynność rozdrabniania i odwracania wierzchniej warstwy gleby;

 (1.3) pot. przen. ciężka bądź wyczerpująca praca

forma rzeczownika.

 (2.1) D. i B. lp. od: ork

Wiktionary

  • orka – zabieg uprawowy
  • Orka – rodzaj wodnych ssaków z rodziny delfinowatych
  • orka (Orcinus orca) – gatunek walenia z rodziny delfinowatych
  • EM-11 Orka – polski samolot dwusilnikowy
  • Orka – obraz Józefa Chełmońskiego

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Orki polują stadnie, żywiąc się rybami i mniejszymi ssakami morskimi.

 (1.2) Okopać by to trzeba, wody spuścić, pnie wywalić, kamienie wywieźć, chaszcze wyrąbać i dopiero się do orki zabrać!

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈɔrka, AS: orka

Wiktionary

Powiązane:

 (1.1)

 przym. orkowy

 (1.2)

 rzecz. oracz m., oranie n., podorywka ż., zaoranie n.

 czas. orać ndk., zaorać dk.

 przym. oraczy, orny

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) miecznik

 (1.2) oranie

 (1.3) harówka

Wiktionary


orkady

archipelag na Oceanie Atlantyckim


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj niemęskoosobowy, liczba mnoga, nazwa własna

 (1.1) geogr. archipelag na północ od wybrzeży Szkocji, na granicy Morza Północnego i otwartego Oceanu Atlantyckiego;

Wiktionary

Orkady (ang. Orkney Islands, wym. [ˌɔːknɪˈaɪləndz]; gael. Àrcaibh) – archipelag na północ od wybrzeży Szkocji, na granicy Morza Północnego i otwartego Oceanu Atlantyckiego. W jego skład wchodzi 67 wysp o łącznej powierzchni 990 km². Około 20 z nich jest zamieszkanych.

Wikipedia

Powiązane:

 rzecz. Orkadyjczyk mos., Orkadyjka ż.

 przym. orkadzki

Wiktionary


orkadyjczyk

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) mieszkaniec Orkadów; osoba z tego archipelagu

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Mieszkańcy hrabstwa Kumbria - gdzie dawniej znajdowało się celtyckie królestwo Gogledd Rheged - również tworzą odrębny klaster. Podobnie Orkadyjczycy, ale to ze względu na ich domieszkę norweską.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Orkady nmos.

:: fż. Orkadyjka ż.

 przym. orkadzki

Wiktionary


orkadyjka

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) mieszkanka Orkadów; kobieta z tych wysp

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Orkady nmos.

:: fm. Orkadyjczyk mos.

 przym. orkadzki

Wiktionary


orkadzki

Orkady (grupy wysp)


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z Orkadami, dotyczący Orkadów

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Wulgata i Mgły Avalonu podają inną wersję: Lot zginął w walce z Sasami, broniąc kraju przed najazdem. Wszyscy jego synowie byli ważnymi rycerzami Okrągłego Stołu. Wymieniam ich w genealogicznym drzewie dynastii orkadzkiej.

 (1.1) Vidar niejednokrotnie był świadkiem, jak syn konunga na czele garstki wojów wpędzał w zasadzki i rozbijał wielokrotnie liczniejsze kupy rabusiów bądź hirdy zbuntowanych jarlów, a raz nawet towarzyszył mu w zwycięskiej wyprawie na orkadzkich piratów.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Orkady nmos., Orkadyjczyk mos., Orkadyjka ż.

Wiktionary


orkan

gwałtowny, silny wicher, zwykle połączony z burzą; huragan, nawałnica


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) meteorol. silny wiatr połączony z burzą

 (1.2) geogr. cyklon tropikalny formujący się w pewnych rejonach Oceanu Indyjskiego

Wiktionary

  • orkan – odmiana huraganu

Osoby

  • Władysław Orkan – polski pisarz
  • Kazimierz Kardaś ps. Orkan – żołnierz Armii Krajowej

Statki

  • „Orkan” – szwedzki torpedowiec z końca XIX wieku
  • ORP "Orkan" (w służbie 1942–1943) – polski niszczyciel typu M, ex brytyjski HMS "Myrmidon", uczestnik II wojny światowej
  • ORP "Orkan" (w służbie od 1992) – polski okręt rakietowy projektu 660
  • Imię ORP "Orkan" miał nosić także planowany niszczyciel, którego budowę przerwano w 1939
  • „Orkan” – polski holownik, wodowany w 1920 roku, używany przez armatora Żegluga Wisła – Bałtyk"Orkan – polski holownik, wodowany w 1958 roku
  • „Orkan” – polski statek ratowniczy typu SAR-3000 w służbie od 2011 roku
  • „Orkan II” – polski dwumasztowy jacht żaglowy, pływał jako jacht Orkan II w latach 1957-1970.

Wikipedia

Przykłady

składnia.

kolokacje.

synonimy.

 (1.1) huragan, wichura, nawałnica, sztorm, szkwał

antonimy.

hiperonimy.

 (1.2) cyklon

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

frazeologia.

etymologia.

uwagi.

 zoblistę|cyklon|huragan|tornado|tajfun.

tłumaczenia.

* nowopruski: (1.1) urkāns m.

źródła.

== orkan (język chorwacki.) ==

ortografie.

wymowa.

 IPA|ǒrkaːn.

 dzielenie|or|kan.

znaczenia.

rzeczownik, rodzaj męski

 (1.1) huragan

odmiana.

przykłady.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈɔrkãn, AS: orkãn

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) huragan, wichura, nawałnica, sztorm, szkwał

Wiktionary


orkanowy

orkan


SJP.pl

Patrz:

orkan

orkiestra

wieloosobowy zespół instrumentalny, który pod kierownictwem dyrygenta wykonuje różnorodne utwory muzyczne


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) muz. wieloosobowy zespół instrumentalny, który pod kierownictwem dyrygenta wykonuje utwory muzyczne;

Wiktionary

Orkiestra – duży zespół instrumentalny, liczący zazwyczaj od kilkunastu do kilkudziesięciu, a nawet ponad stu instrumentalistów. W celu synchronizacji gry takiej liczby wykonawców w orkiestrze potrzebny jest dyrygent.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Gdy pociąg wtoczył się na taszkiencki dworzec, okazało się, że nikt nie miał zamiaru ich witać. Ani orkiestry, ani szwadronu, ani nic.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ɔrʲˈcɛstra, AS: orʹḱestra

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. orkiestrówka ż., orkiestron n., orkiestracja ż., orkiestrowanie n., orkiestrantka ż.

 przym. orkiestrowy, orkiestralny

Wiktionary


orkiestracja

opis partyturowy użycia poszczególnych instrumentów w utworze orkiestrowym


SJP.pl

Instrumentacja (też orkiestracja) – pojęcie używane w muzyce, zwłaszcza w kompozycji; ma wiele znaczeń:

  • dyscyplina naukowa, wyjaśniająca możliwości techniczne i wyrazowe poszczególnych instrumentów oraz zasady ich współdziałania.

Wikipedia


orkiestralny

orkiestra; orkiestrowy


SJP.pl


orkiestrant

muzyk grający w orkiestrze


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) muz. członek orkiestry

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz.

:: fż. orkiestrantka ż.

Wiktionary


orkiestrantka

orkiestrant


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) muz. kobieta grająca w orkiestrze

Wiktionary

Patrz:

orkiestrant

Powiązane:

 rzecz. orkiestra ż., orkiestrant m.

Wiktionary


orkiestrator

kompozytor tworzący utwory dla orkiestry


SJP.pl


orkiestratorka

orkiestrator


SJP.pl

Patrz:

orkiestrator

orkiestrion

mechaniczny instrument muzyczny; orchestrion


SJP.pl


orkiestron

wydzielone miejsce w teatrze, operze itp., przeznaczone dla orkiestry


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) teatr. wydzielone miejsce w teatrze, operze itp., przeznaczone dla orkiestry;

Wiktionary

Orkiestron, podscenie – w operze i teatrze, zwłaszcza muzycznym, miejsce przeznaczone dla orkiestry. Inne nazwy to fosa orkiestrowa, kanał dla orkiestry.

Orkiestrony bywają różnej wielkości, zazwyczaj jednak są wystarczająco duże, by pomieścić orkiestrę lub zespół instrumentalistów.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) (…) orkiestron nie pomieścił wszystkich muzyków i zająć musieli też obie boczne galerie.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ɔrʲˈcɛstrɔ̃n, AS: orʹḱestrõn

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. orkiestra ż.

 przym. orkiestrowy, orkiestralny

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) fosa orkiestrowa

Wiktionary


orkiestrowanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|orkiestrować.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. orkiestra ż.

 czas. orkiestrować ndk.

 przym. orkiestrowy

Wiktionary


orkiestrówka

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) środ. muz. nuty utworu wykonywanego przez orkiestrę

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. orkiestra

 przym. orkiestrowy

Wiktionary


orkiestrowy

orkiestra; orkiestralny


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) związany z orkiestrą, wchodzący w jej skład; przeznaczony na orkiestrę

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Prócz dzieł z fortepianem jako solistą Chopin nie napisał żadnego utworu orkiestrowego.

 (1.1) Kanał orkiestrowy Teatru Operowego w Bayreuth mieści się w większej części pod sceną przykryty nią jak dachem, dlatego widzowie praktycznie nie widzą orkiestry.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. orkiestrówka ż., orkiestra ż., orkiestron mrz., orkiestrowanie n.

 przym. orkiestralny

 czas. orkiestrować

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) orkiestralny

Wiktionary


orkisz

1. gatunek jęczmienia nagoziarnistego
2. gatunek pszenicy


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) astr. nieokresowa, jednopojawieniowa kometa o numerze C/1925 G1;

Wiktionary

Pszenica orkisz, orkisz, szpelc (Triticum aestivum subsp. spelta) – gatunek zboża z rodziny wiechlinowatych). Roślina popularna w średniowieczu, współcześnie rzadko uprawiana.

Wikipedia


orkiszowy

przymiotnik

 (1.1) dotyczący orkiszu (Triticum spelta L.)

 (1.2) wykonany z ziarna orkiszu

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. orkisz

Wiktionary


orkowo

Orkowo – wieś w Polsce położona w województwie wielkopolskim, w powiecie śremskim, w gminie Śrem. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa poznańskiego.

Wieś położona 11 km na północ od Śremu, przy drodze powiatowej nr 2464 z Świątnik do Zbrudzewa, nad rozlewiskami i starorzeczami Warty.

Wikipedia


orkowski

nazwisko


SJP.pl


orkowy

odnoszący się do orka (potwornego, mitycznego olbrzyma), np. orkowe spojrzenie


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z orkiem, dotyczący orka

 (1.2) związany z orką / oraniem, dotyczący orki / orania

 (1.3) związany z orką (delfinem), dotyczący orki (delfina)

przymiotnik dzierżawczy

 (2.1) należący do orka, będący jego własnością

 (2.2) należący do orki (delfina), będący jej własnością

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Zobaczyli łunę od strony orkowych stanic.

Wiktionary

Powiązane:

 (1.1) (2.1)

 rzecz. ork m.

 przym. orczy

 (1.2)

 rzecz. orka ż., oracz m., podorywka ż., oranie n., zaoranie n., wyoranie n., przeoranie n., podorywanie n., podoranie n.

 czas. orać ndk., zaorać dk., wyorać dk., przeorać dk., podorywać ndk., podorać dk.

 przym. oraczy, orny

 (1.3) (2.2)

 rzecz. orka ż., orkarium n.

Wiktionary

Synonimy:

 (2.1) orczy

Wiktionary


orkus

w mitologii rzymskiej: bóstwo śmierci


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy, nazwa własna

 (1.1) mitrzym. demon śmierci z mitologii Starożytnego Rzymu;

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna

 (2.1) astr. duża planetoida transneptunowa obiegająca Słońce w pasie Kuipera;

Wiktionary

Orkus – w mitologii rzymskiej demon śmierci. Utożsamiany z Tanatosem, Plutonem, Dis Paterem i w mniejszym stopniu, z Hadesem. Imię to dotyczy karzącego aspektu bóstwa, w szczególności karania śmiercią i dręczenia po śmierci grzeszników łamiących dane słowo, kłamców, zdrajców. Jego imieniem określano także świat podziemny.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Powiedzie mnie Orkus w noc, w świat ciemny wichrów, burz; • nie zaznam słońca już, nie zaznam twoich ust, twych ócz. sic.

Wiktionary

Powiązane:

 przym. Orkusowy

 rzecz. ork mzw./mos.

Wiktionary

Synonimy:

 (2.1) symbol. 🝿

Wiktionary


orla

charakterystyczny dla orła, pochodzący od orła


SJP.pl

Białoruś

  • Orla – wieś (dawniej miasteczko) w obwodzie grodzieńskim, w rejonie szczuczyńskim, w sielsowiecie Orla
  • Orla – wieś w obwodzie brzeskim, w rejonie kamienieckim, w sielsowiecie Wołczyn

Wikipedia


orlab

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) gw-pl|Górny Śląsk. urlop

Wiktionary


orland

[czytaj: orlend] nazwa kilku miejscowości i gmin w USA


SJP.pl

  • Ørland – gmina w Norwegii

Miejscowości w USA:

  • Orland – miasto w stanie Kalifornia, w hrabstwie Glenn
  • Orland – miejscowość w stanie Indiana, w hrabstwie Steuben
  • Orland – miejscowość w stanie Maine, w hrabstwie Hancock

Wikipedia


orlando

1. miasto w stanie Floryda, w hrabstwie Orange;
2. miejscowość w stanie Oklahoma, w hrabstwie Logan;
3. Orlando Bloom - brytyjski aktor filmowy;
4. piłkarz brazylijski, mistrz świata z 1958 roku;
5. melodramat z 1992 r. w reż. Sally Potter


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy, nazwa własna

 (1.1) imię|polski|m.

rzeczownik, rodzaj nijaki, nazwa własna

 (2.1) geogr. toponim, nazwa kilku miast w USA

Wiktionary

Orlando – miasto leżące w regionie usianym jeziorami, w południowej części Stanów Zjednoczonych, w stanie Floryda, siedziba hrabstwa Orange. Według spisu z 2020 roku liczy 307,6 tys. mieszkańców i jest czwartym co do wielkości miastem Florydy. Obszar metropolitalny Orlando–Kissimmee–Sanford obejmuje 2,7 mln mieszkańców.

Wikipedia

Powiązane:

 rzecz.

:: fż. Orlandyna ż.

 przym. Orlandowy

Wiktionary


orlański

przymiotnik od: Orla


SJP.pl


orlap

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) gw-pl|Śląsk Cieszyński. urlop

Wiktionary


orlątko

1. pisklę orła; orlę;
2. potocznie:
a) nowoczesne boisko ze sztuczną nawierzchnią, przeznaczone dla dzieci w wieku przedszkolnym;
b) osoba należąca do Orląt Lwowskich - młodych obrońców polskiego Lwowa z lat 1918-1920


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) pisklak orła

Wiktionary

  • Orlątko (L’Aiglon) – przydomek Napoleona II
  • Orlątko (L’Aiglon) – sztuka Edmonda Rostanda z 1900
  • Orlątko – rocznik szkolny Gimnazjum Żeńskiego Janiny Steinbokówny we Włocławku

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Młodych orlątek matka nie musiała namawiać do zjedzenia suma, którego przyniosła do gniazda.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. orlę n., orzeł mzw., orlik m.

 przym. orli, orłowski

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) orlę, orlik, orzełek

Wiktionary


orlę

pisklę orła


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) ornit. pisklak orła

 (1.2) przen. hist. młody obrońca polskiego Lwowa z lat 1918–1920;

Wiktionary

Orlę – polski film niemy z 1927 roku. Film nie zachował się do naszych czasów.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) W gnieździe siedziały trzy orlęta, wciąż głodne.

 (1.2) Do powstania legendy Orląt Lwowskich przyczyniła się także postawa harcerek i harcerzy, zarówno lwowskich, jak i z całego kraju, którzy masowo wzięli udział w obronie Lwowa i Galicji Wschodniej.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. orzeł mzw., orlik m., orlątko n.

 przym. orli, orłowski

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) orlątko, orlik, orzełek

Wiktionary


orlean

1. gatunek niewielkiego, okrytozalążkowego drzewa z rodziny arnotowatych, rosnącego w Ameryce Środkowej i na Hawajach; drzewko orleańskie, arnota właściwa;
2. pomarańczowy barwnik wydobywany z miąższu owoców tej rośliny;
3. lekka tkanina półwełniana


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna

 (1.1) geogr. miasto w środkowej Francji, nad Loarą;

 (1.2) geogr. zob. Nowy Orlean.

Wiktionary

Orlean (fr. Orléans, wymowa) – miasto i gmina w środkowej Francji, położone nad Loarą. Stolica Regionu Centralnego-Doliny Loary i departamentu Loiret. Ważny ośrodek przemysłowy i usługowy. Według danych na rok 2008 gminę zamieszkiwało 116 515 osób, a gęstość zaludnienia wynosiła 4239 osób/km².

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Wcześniej, bo już od 1940 r., w północnej strefie okupowanej działało siedem placówkaacówek gestapo: w Paryżu, Nancy, Dijonie, Orleanie, Rouen, Rennes, Bordeaux.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Orleania ż., orleańczyk mos., orleanka ż., Orleański m., Orleańska ż., orlean m., Orleańczyk mos., Orleanka ż.

 przym. orleański, nowoorleański

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) hist. staroż. Aurelian

Wiktionary


orleańczyk

mieszkaniec Orleanu (miasta)


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) mieszkaniec Orleanii

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Orlean mrz., Orleania ż., orleańczyk mos., orleanka ż.

:: fż. Orleanka ż.

 przym. orleański

Wiktionary


orleania

kraina historyczna we Francji; Orlean


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) geogr. hist. kraina historyczna w Regionie Centralnym we Francji, położona w dolinie Loary, jej głównym ośrodkiem jest Orlean;

Wiktionary

Orleania (Orlean lub z fr. Orléanais) – kraina historyczna w Regionie Centralnym we Francji, położona w dolinie Loary, w granicach departamentów Loiret, Loir-et-Cher i Eure-et-Loir. Jest częścią płaskowyżu Beauce. Głównym jej miastem i stolicą jest Orlean. Zabytkami są liczne zamki gotycko-renesansowe (m.in. zamek w Blois).

Wikipedia

Powiązane:

 rzecz. Orleańczyk mos., Orleanka ż., Orlean mrz.

 przym. orleański

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) Orlean

Wiktionary


orleanistka

orleanista


SJP.pl

Patrz:

orleanista

orleanka

mieszkanka Orleanu (miasta)


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) mieszkanka Orleanii

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Orleania ż., Orlean mrz., orleańczyk mos., orleanka ż.

:: fm. Orleańczyk mos.

 przym. orleański

Wiktionary


orleański

przymiotnik od: Orlean


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z Orleanem, dotyczący Orleanu

 (1.2) związany z Orleanią, dotyczący Orleanii

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Orlean m., Orleania ż., orleańczyk m., orleanka ż., Orleański m., Orleańska ż., orlean m., Orleańczyk m., Orleanka ż., orleanizm mrz., orleanista mos., orleanistka ż.

 przym. nowoorleański, orleanistyczny

Wiktionary


orlęcy

orlę


SJP.pl

Patrz:

orlę

orlen

Polski Koncern Naftowy Orlen SA - polska firma paliwowa, jeden z największych europejskich dystrybutorów produktów ropopochodnych


SJP.pl

Orlen Spółka Akcyjna (dawniej Polski Koncern Naftowy Orlen Spółka Akcyjna, PKN Orlen) – polski koncern wielobranżowy, operujący na rynkach biopaliw, gazownictwa (poszukiwania i wydobycie, logistyka i dystrybucja oraz sprzedaż hurtowa i detaliczna gazu ziemnego), energii elektrycznej i cieplnej, petrochemii, prasowym, produkcji nawozów sztucznych, poszukiwań, wydobycia i przerobu ropy naftowej oraz sprzedaży detalicznej. W grupie kapitałowej w 2022 roku zatrudnionych było około 65 tysięcy pracowników. W roku 2022 w zakresie przychodów koncern sytuował się na 155. pozycji na świecie. W 2022 roku nastąpiło znaczące zwiększenie skali działalności koncernu w wyniku przejęcia przez połączenie ze spółkami Grupa Lotos oraz Polskie Górnictwo Naftowe i Gazownictwo. Zrealizowane przejęcia wpisują się w strategiczną politykę koncernu, dążącego do budowy dużej, zdywersyfikowanej w zakresie źródeł przychodów organizacji, rozwijającej w szczególności niskoemisyjne i zeroemisyjne źródła energii elektrycznej, podobnie jak inne duże podmioty europejskie i globalne, operujące pierwotnie głównie na rynku oil&gas. Spółka deklaruje osiągnięcie neutralności emisyjnej do 2050 roku.

Wikipedia


orleniokształtne

rząd ryb chrzęstnoszkieletowych zaliczany do płaszczek


SJP.pl

Orleniokształtne (Myliobatiformes) – rząd płaszczek z gromady ryb chrzęstnoszkieletowych (Elasmobranchii), obejmujący między innymi manty, ogończe, orlenie i płaszczki słodkowodne.

Wikipedia


orleniowate

rodzina morskich ryb z rzędu orleniokształtnych


SJP.pl

Orleniowate (Myliobatidae) – rodzina morskich ryb chrzęstnoszkieletowych zaliczana do rzędu orleniokształtnych (Myliobatiformes).

Wikipedia


orlenowski

Orlen


SJP.pl

Patrz:

Orlen

orli

charakterystyczny dla orła, pochodzący od orła


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) związany z orłem, dotyczący orła

 (1.2) charakterystyczny dla orła, podobny do orła

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈɔrlʲi, AS: orlʹi

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. półorzeł mzw., orzeł m., orlica ż., orlę n., orlątko n., orzełek m., orlik m.

 przym. orłowski, orlicki

Wiktionary


orlica

1. samica orła;
2. wysoka paproć z rodziny paprotkowatych;
3. potocznie: odważna kobieta


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) ornit. samica orła

 (1.2) ornit. nazwa systematyczna|Ichthyaetus ichthyaetus|Pallas|ref=tak., duży ptak wodny z rodziny mewowatych;

 (1.3) bot. paproć z rodzaju nazwa systematyczna|Pteridium||ref=nie.;

 (1.4) przen. odważna kobieta

 (1.5) peryfr. kobieta kierująca samolotem

Wiktionary

  • orlica (Ichthyaetus ichthyaetus) – gatunek ptaka z rodziny mew
  • orlica (Pteridium) – rodzaj paproci
  • Orlica (1084 m) – najwyższy szczyt polskiej części Gór Orlickich
  • Orlica – rzeka we wschodnich Czechach
  • „Orlica” – schronisko turystyczne w Zieleńcu (Góry Orlickie)
  • „Orlica” – schronisko górskie w Szczawnicy (Pieniny)
  • Orlica (Pół Orła) – polski herb szlachecki
  • Orlica – wieś w Bułgarii
  • Orlica – szczyt górski we Wschodnich Rodopach, w Bułgarii
  • Orlica – szczyt górski w Starej Płaninie, w Bułgarii
  • „Orlica” („Орлица”) – rosyjski transportowiec lotniczy

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Siedząc w gnieździe, orlica zaczęła trzepotać skrzydłami.

 (1.2) Wierzch ciała i skrzydeł orlicy są popielate.

 (1.3) Kłącze orlicy i młode pastorałowate liście po przetworzeniu są jadalne.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. orzeł mzw., orlik m.

 przym. orli, orlicki, orłowski

Wiktionary

Synonimy:

 (1.2) mewa orlica

Wiktionary


orlicja

gatunek żółwia z rodziny batagurowatych; żółw malajski olbrzymi


SJP.pl

Orlicja, żółw malajski olbrzymi (Orlitia borneensis) – gatunek żółwia z rodziny batagurowatych (Geoemydidae), jedyny przedstawiciel rodzaju Orlitia Gray, 1873. Krytycznie zagrożony wyginięciem.

Wikipedia


orlicki

nazwisko


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z rzeką Orlicą, dotyczący rzeki Orlicy

 (1.2) związany z górą Orlicą, dotyczący góry Orlicy

 (1.3) związany z wsią Orlice, dotyczący wsi Orlice

Wiktionary

Osoby o tym nazwisku:

  • Eugeniusz Orlicki – polski basista
  • Edward Orlicki − polski księgarz
  • Marcin Orlicki − polski prawnik

Wikipedia

Powiązane:

 rzecz. Orlik mzw./mrz., Orlica ż., Poorlicze n., Orlice nmos., orlik m., orzeł m., orlica ż.

 przym. podorlicki, poorlicki, orli, orlikowy

Wiktionary


orlicz

nazwisko


SJP.pl

  • Gustaw Orlicz-Dreszer (1889-1936) – polski generał brygady
  • Helena Orlicz-Garlikowska (1876-1934) – polska artystka dramatyczna (w latach 1896—1900), powieściopisarka i tłumaczka
  • Kazimierz Orlicz (1899-1945) – polski inżynier
  • Jerzy Orlicz (1930-2004) - polski działacz kulturalny
  • Tomasz Orlicz (ur. 1950) – dziennikarz
  • Władysław Orlicz (1909-1990) – matematyk
  • Zofia Orliczowa (1898-1999) – nauczycielka

Wikipedia


orliczka

kosmopolityczna paproć z rodziny paprotkowatych, rosnąca na obszarach zwrotnikowych i śródziemnomorskich; uprawiana często jako pokojowa roślina doniczkowa; zgasiewka


SJP.pl

  • orliczka – rodzaj paproci
  • Orliczka – rzeka, dopływ Białej Lądeckiej

Wikipedia


orliczkowate

o cechach orliczkowatych (rodzina paproci)


SJP.pl

Wikipedia


orliczkowaty

o cechach orliczkowatych (rodzina paproci)


SJP.pl


orlik

1. młody orzeł; orlę;
2. kwiat z rodziny jaskrowatych;
3. ptak drapieżny z rodziny orłów;
4. w sporcie: rodzaj sekcji młodzieżowej


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy, nazwa własna

 (1.1) lotn. marka samolotu produkowanego przez Państwowe Zakłady Lotnicze;

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna

 (2.1) geogr. wieś w Polsce, w województwie pomorskim, w gminie Brusy;

 (2.2) geogr. osada leśna w Polsce, w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie ostródzkim, w gminie Łukta;

 (2.3) geogr. szczyt w Sudetach;

Wiktionary

Geografia
  • Orlik – wieś w woj. pomorskim, w pow. chojnickim, w gminie Brusy
  • Orlik – osada w woj. warmińsko-mazurskim, w pow. ostródzkim, w gminie Łukta
  • Orlik – szczyt w Sudetach Wschodnich w Górach Bialskich
  • Orlík – szczyt w Sudetach Wschodnich w Wysokim Jesioniku
  • Orlik – skała w Szczytnej
  • Orlik – wieś w Rosji, w Buriacji

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Aeroklub zakupi samoloty marki Orlik w listopadzie.

 (2.1) Gienia mieszka w Orliku na Kaszubach.

 (2.3) Zboczach Orlika porastają lasy świerkowe.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. orliczanin mos., orliczanka ż., orlik m.

 przym. orlicki

Wiktionary


orlikowiec

roślina z rodziny baldaszkowatych


SJP.pl


orlikowo

Orlikowo – wieś w Polsce, położona w województwie podlaskim, w powiecie łomżyńskim, w gminie Jedwabne

Orlikowo położone jest ok. 6 km na północny zachód od Jedwabnego.

Wierni kościoła rzymskokatolickiego należą do parafii św. Jakuba Apostoła w Jedwabnem.

Wikipedia


orlikowski

nazwisko


SJP.pl

Orlikowski (Raduń-Orlikowski, Nowina odmienny) – kaszubski herb szlachecki, według Przemysława Pragerta odmiana herbu Nowina.

Wikipedia


orlikowy

orlik


SJP.pl

Patrz:

orlik

orlinek

Miejscowości w Polsce

Wg TERYT jest ich 2
  • Orlinek – wieś w woj. kujawsko-pomorskim, w pow. nakielskim, w gminie Mrocza
  • Orlinek – wieś w woj. podlaskim, w pow. sejneńskim, w gminie Krasnopol

Inne

  • Orlinek – skocznia narciarska w Karpaczu.
  • Orlinek – góra w Karpaczu, znana z wyścigów kolarskich.

Wikipedia


orliniec

3 miejscowości w Polsce:

  • Orliniec – wieś w woj. pomorskim, w pow. nowodworskim, w gminie Nowy Dwór Gdański
  • Orliniec – osada w woj. warmińsko-mazurskim, w pow. gołdapskim, w gminie Dubeninki
  • Orliniec – wieś w woj. wielkopolskim, w pow. śremskim, w gminie Dolsk

Wikipedia


orliński

nazwisko


SJP.pl

  • Bolesław Orliński – pilot
  • Jakub Józef Orliński – polski śpiewak (kontratenor)
  • Marcin Orliński – poeta i krytyk literacki
  • Piotr Orliński – piłkarz
  • Wincenty Broniwój-Orliński – prawnik i polityk
  • Wojciech Orliński – dziennikarz i publicysta

Wikipedia


orlog

szwedzki, żaglowy okręt wojenny używany w wojnach polsko-szwedzkich w XVI i XVII wieku


SJP.pl


orlon

sztuczne włókno akrylowe do wyrobu dzianin i tkanin dekoracyjnych


SJP.pl

Poliakrylonitryl (PAN) – polimer otrzymywany w wyniku polimeryzacji akrylonitrylu.

Wikipedia


orlooki

mający doskonały wzrok; obdarzony przenikliwym spojrzeniem


SJP.pl


orlop

w żeglarstwie: zbiorowe pomieszczenie mieszkalne załogi na statku; kubryk, lawiza


SJP.pl


orlowski

nazwisko


SJP.pl


orly

port lotniczy Paryża


SJP.pl

Orly – miejscowość i gmina we Francji, w regionie Île-de-France, w departamencie Dolina Marny. Przez miejscowość przepływa Sekwana.

Według danych na rok 1990 gminę zamieszkiwało 21 646 osób, a gęstość zaludnienia wynosiła 3236 osób/km² (wśród 1287 gmin regionu Île-de-France Orly plasuje się na 131. miejscu pod względem liczby ludności, natomiast pod względem powierzchni na miejscu 569.).

Wikipedia


orm.

skrót od: ormiański


SJP.pl


orman

nazwisko


SJP.pl

Orman (maced. Орман) – wieś w południowo-zachodniej Macedonii Północnej, w gminie Ochryda.

Wikipedia


ormesson

nazwisko


SJP.pl

Ormesson – miejscowość i gmina we Francji, w regionie Île-de-France, w departamencie Sekwana i Marna.

Według danych na rok 1990 gminę zamieszkiwały 203 osoby, a gęstość zaludnienia wynosiła 53 osób/km² (wśród 1287 gmin regionu Île-de-France Ormesson plasuje się na 989. miejscu pod względem liczby ludności, natomiast pod względem powierzchni na miejscu 764.).

Wikipedia


ormianie

naród zamieszkujący na terenach Armenii


SJP.pl

Wikipedia


ormianin

obywatel Armenii; Armeńczyk


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy, nazwa własna

 (1.1) osoba narodowości ormiańskiej

Wiktionary

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Ormianie to jedna z dziewięciu mniejszości narodowych w Polsce.

 (1.1) Największe skupiska polskich Ormian znajdują się w Warszawie, Poznaniu i Krakowie. Ważnym centrum kulturalnym mniejszości ormiańskiej są też Gliwice.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ɔrˈmʲjä̃ɲĩn, AS: ormʹi ̯ä̃ńĩn

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Armenia ż.

:: fż. Ormianka ż.

 przym. ormiański

Wiktionary


ormianka

rodzaj zakrzywionej szabli tatarskiej z XVII wieku; ordynka


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) etn. kobieta narodowości ormiańskiej

Wiktionary

Wikipedia

Powiązane:

 rzecz. Armenia ż.

:: fm. Ormianin mos.

 przym. ormiański

Wiktionary


ormiański

Ormianie


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) związany z Ormianami

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (2.1) jęz. język urzędowy Armenii;

Wiktionary

Język ormiański, język armeński (orm. Հայերեն trb. hajeren) – język z rodziny języków indoeuropejskich z grupy satem, stanowiący w niej samodzielną gałąź (patrz: języki ormiańskie). Język narodu Ormian. Obecnie używany jest w Republice Armenii, gdzie jest językiem urzędowym, a także w Gruzji, Iranie, Syrii, Rosji, w Libanie i w 24 innych państwach przez 6 milionów ludzi. Był także, obok rosyjskiego, jednym z dwóch języków urzędowych nieistniejącej już Republiki Górskiego Karabachu – separatystycznego państwa, które przestało istnieć 1 stycznia 2024 r. w wyniku przegrania walk z Azerbejdżanem.

Wikipedia

Patrz:

Ormianie

Wymowa:

IPA: ɔrˈmʲjä̃j̃sʲci, AS: ormʹi ̯ä̃ĩ ̯sʹḱi

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Ormianin m., Ormianka ż.

Wiktionary

Synonimy:

 (2.1) język armeński, armeński

Wiktionary


ormiańsko-polski

dotyczący Armenii i Polski


SJP.pl


ormiańskojęzyczny

przymiotnik

 (1.1) taki, który posługuje się językiem ormiańskim

 (1.2) taki, którego mieszkańcy posługują się językiem ormiańskim

 (1.3) spisany, stworzony w języku ormiańskim

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ɔrˈmʲjä̃j̃skɔjɛ̃w̃ˈzɨt͡ʃnɨ, AS: ormʹi ̯ä̃ĩ ̯skoi ̯ẽũ̯zyčny

Wiktionary


ormiańskość

ormiański


SJP.pl

Patrz:

ormiański

ormo

skrót od: Ochotnicza Rezerwa Milicji Obywatelskiej - paramilitarna organizacja w PRL-u


SJP.pl

skrótowiec w funkcji rzeczownika rodzaju nijakiego

 (1.1) = hist. Ochotnicza Rezerwa Milicji Obywatelskiej;

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Politycy opozycji często porównują WOT do ORMO, czy ZOMO twierdząc, że będą one wykorzystywane do tłumienia antyrządowych protestów.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈɔrmɔ, AS: ormo

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. ORMO-wiec mos., ormowiec mos.

 przym. ORMO-wski, ormowski

Wiktionary


ormo-wiec

funkcjonariusz ORMO (Ochotniczej Rezerwy Milicji Obywatelskiej); ormowiec


SJP.pl


ormo-wski

przymiotnik od: ORMO (Ochotnicza Rezerwa Milicji Obywatelskiej); ormowski


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z ORMO, charakterystyczny dla funkcjonariuszy ORMO

Wiktionary

Powiązane:

 skr. ORMO

 rzecz. ORMO-wiec mos., ormowiec mos.

 przym. ormowski

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) ormowski

Wiktionary


ormowiec

funkcjonariusz ORMO (Ochotniczej Rezerwy Milicji Obywatelskiej); ORMO-wiec


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) hist. członek ORMO

Wiktionary

Ochotnicza Rezerwa Milicji Obywatelskiej (ORMO) – paramilitarna organizacja społeczna wspierająca Milicję Obywatelską, powołana uchwałą Rady Ministrów z 21 lutego 1946 i, wydanego na podstawie tej uchwały – zarządzenia ministra bezpieczeństwa publicznego z 22 lutego 1946, zaś rozwiązana ustawą uchwaloną przez Sejm 23 listopada 1989.

Wikipedia

Powiązane:

 przym. ormowski, ORMO-wski

 skr. ORMO

Wiktionary


ormowski

przymiotnik od: ORMO (Ochotnicza Rezerwa Milicji Obywatelskiej); ORMO-wski


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z ORMO, charakterystyczny dla funkcjonariuszy ORMO

Wiktionary

Powiązane:

 skr. ORMO

 rzecz. ORMO-wiec mos., ormowiec mos.

 przym. ORMO-wski

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) ORMO-wski

Wiktionary


ormuski

przymiotnik relacyjny

 (1.1) daw. lub rzad. związany z Ormuzem, dotyczący Ormuzu (miasta, cieśniny lub wyspy)

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) (…) Ijezd leżał na skrzyżowaniu dróg handlowych: jedna szła z północno-zachodniego Iranu przez Kerman do portu ormuskiego, druga od Chorasanu do Basry na północnym krańcu Zatoki Perskiej.

 (1.1) Powiedziawszy o cudzoziemszczyźnie w ogóle, przejdźmy do szczegółów, oznaczając cośmy od kogo przejmowali. Od Persów atłasy, czamary, pasy, perły ormuskie (…)

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Ormuz mrz.

Wiktionary


ormuz

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna

 (1.1) geogr. cieśnina Oceanu Indyjskiego pomiędzy Zatoką Perską od zachodu a Zatoką Omańską od wschodu, której północne wybrzeże należy do Iranu, a południowe do Zjednoczonych Emiratów Arabskich i Omanu

 (1.2) geogr. wyspa w Iranie, w ostanie Hormozgan, w cieśninie Ormuz (1.1)

 (1.3) geogr. adm. miasto w południowym Iranie, w ostanie Hormozgan, na wyspie Ormuz (1.2);

Wiktionary

  • Ormuz – cieśnina Oceanu Indyjskiego
  • Ormuz – wyspa w cieśninie Ormuz
  • Ormuz – miasto w Iranie na wyspie Ormuz

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) […] należy się spodziewać, że w odpowiedzi na naloty Iran zacznie niszczyć tankowce kursujące przez cieśninę Ormuz. Przepływa tędy około 15 statków dziennie, przewożąc 17 mln baryłek na dobę, co stanowi 40 proc. całej ropy przewożonej drogą morską i 20 proc. całości światowej konsumpcji tego surowca. Blokada cieśniny oznacza, że na rynek nie trafi większość ropy m.in. z Kuwejtu i Arabii Saudyjskiej.

 (1.2) Na wyspie Ormuz mieszka około trzech tysięcy osób.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈɔrmus, AS: ormus

Wiktionary

Powiązane:

 przym. ormuski

Wiktionary


ormuzd

w mazdaizmie i zaratusztrianizmie: bóg dobra, światła, mądrości i prawdy, walczący z Arymanem, bogiem zła; Ahura Mazda


SJP.pl

Wikipedia


ornacik

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) zdrobn. od ornat

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) To nie ornat, lecz tylko mały ornacik.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. ornat m.

 przym. ornatowy

Wiktionary


ornak

  • Ornak – grzbiet w polskich Tatrach Zachodnich
  • Ornak – szczyt w grzbiecie Ornaku
  • Hala Ornak – hala w polskich Tatrach Zachodnich
  • Ornak – miejscowość typu schronisko turystyczne w Polsce w województwie małopolskim, w powiecie tatrzańskim, w gminie Kościelisko.
  • schronisko PTTK na Hali Ornak
  • MS Ornak – masowiec Polskiej Żeglugi Morskiej

Wikipedia


ornamencik

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) zdrobn. od ornament

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) To nie ornament, lecz tylko mały ornamencik.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. ornament m.

Wiktionary


ornamencistka

ornamencista


SJP.pl

Patrz:

ornamencista

ornament

motyw zdobniczy


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) szt. motyw zdobniczy stosowany w architekturze, sztuce, rzemiośle artystycznym;

 (1.2) muz. dźwięk lub grupa dźwięków służących do urozmaicenia i ożywienia melodii

 (1.3) typogr. rodzaj czcionki dającej w druku odbitkę elementu zdobniczego;

Wiktionary

Ornament – ozdobnik

  • ornament (sztuka)
  • ornament (muzyka)
  • ornament (poligrafia)

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Ornament roślinny nie zjawia się tedy sam przez się z prostego wyboru lub natchnienia artysty, lecz jest wynikiem olbrzymiej społecznej przemiany.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ɔrˈnãmɛ̃nt, AS: ornãmẽnt

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. ornamentacja ż., ornamentyka ż., ornamentator m., ornamencik mrz.

 przym. ornamentowy, ornamentalny

Wiktionary


ornamentacja

1. motywy zdobnicze w danym dziele sztuki lub stylu;
2. sposób zdobienia za pomocą ornamentów;
3. środki stylistyczne ożywiające utwór literacki


SJP.pl


ornamentacyjny

ornamentacja


SJP.pl

Patrz:

ornamentacja

ornamentalny

1. ornament; ornamentowy;
2. odnoszący się do ornamentyki w muzyce


SJP.pl


ornamentowy

ornament; ornamentalny


SJP.pl


ornamentyka

motywy zdobnicze, stosowane w sztukach plastycznych; zdobnictwo


SJP.pl


ornat

w liturgii katolickiej: wierzchnia szata noszona przez księdza podczas mszy


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) kośc. wierzchnia szata liturgiczna prezbiterów;

 (1.2) daw. środ. polit. worek na materiały agitacyjne (bibułę)

 (1.3) daw. środ. polit. broń noszona pod wierzchnim ubraniem

Wiktionary

Ornat (łac. „ornare” – ozdabiać; „ornatus” – ubiór ozdobiony, wspaniały, strojny, ozdoba) – w liturgii rzymskokatolickiej, starokatolickiej, luterańskiej i anglikańskiej główna szata liturgiczna, zakładana przez duchownego do mszy świętej i czynności, które łączą się z nią bezpośrednio. W obrządku bizantyjskim odpowiednikiem ornatu jest felonion (fiełoń).

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Proboszcz wyszedł do ołtarza w fioletowym ornacie.

 (1.1) W okresie zwykłym kapłan nosi ornat koloru zielonego.

 (1.1) Odprawiał bez ornatu, w samej stule.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. ornacik mrz.

 przym. ornatowy

Wiktionary


ornatotol

rodzaj dinozaura z podrzędu cerapodów


SJP.pl

Ornatotol (Ornatotholus) – rodzaj dinozaura należący do grupy pachycefalozaurów. Prawdopodobnie reprezentuje młodocianą formę Stegoceras.

Wikipedia


ornatowice

Ornatowice – wieś w Polsce położona w województwie lubelskim, w powiecie zamojskim, w gminie Grabowiec.

W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa zamojskiego.

Wieś jest sołectwem w gminie Grabowiec. Według Narodowego Spisu Powszechnego z roku 2011 wieś liczyła 197 mieszkańców.

Wikipedia


ornatowski

nazwisko


SJP.pl


ornatowy

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z ornatwm, dotyczący ornatu

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. ornat mrz., ornacik mrz.

Wiktionary


ornecianin

mieszkaniec Ornety


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) mieszkaniec Ornety

 (1.2) osoba pochodząca z Ornety, urodzona w Ornecie

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Orneta ż.

:: fż. ornecianka ż.

 przym. ornecki

Wiktionary


ornecianka

mieszkanka Ornety


SJP.pl


ornecki

Orneta


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z Ornetą, dotyczący Ornety

Wiktionary

Patrz:

Orneta

Powiązane:

 rzecz. Orneta ż., ornecianin m., ornecianka ż.

Wiktionary


orneta

miasto w Polsce


SJP.pl

Orneta (niem. Wormditt, prus. Wurmedītin) – miasto w woj. warmińsko-mazurskim, w powiecie lidzbarskim, siedziba gminy miejsko-wiejskiej Orneta, położone na Równinie Orneckiej. W latach 1975–1998 miasto administracyjnie należało do województwa elbląskiego.

Według danych GUS z 1 stycznia 2024 r. Orneta liczyła 8007 mieszkańców.

Wikipedia


ornito-

temat słowotwórczy

 (1.1) pierwszy człon wyrazów złożonych wskazujący na ich związek znaczeniowy z ptakami

Wiktionary

Przykłady

składnia.

kolokacje.

 (1.1) ornitofauna • ornitofobia • ornitogamia • ornitologia

synonimy.

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

frazeologia.

etymologia.

 etym|gr|ὄρνις., ὄρνιθος → ptak

uwagi.

tłumaczenia.

* rosyjski: (1.1) орнито-

* włoski: (1.1) ornito-

źródła.

== ornito- (język włoski.) ==

wymowa.

 IPA|or.ˈni.to.

znaczenia.

temat słowotwórczy

 (1.1) ornito-

odmiana.

 (1.1) nieodm.

przykłady.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ɔrʲˈɲitɔ, AS: orʹńito

Wiktionary


ornitochoria

rozsiewanie diaspor (np. nasion, zarodników) za pośrednictwem ptaków


SJP.pl

Ornitochoria (ptakosiewność) – rozsiewanie diaspor przez ptaki. Ornitochoria jest jednym z rodzajów zoochorii, czyli zwierzęcosiewności. Rozprzestrzenianie przez ptaki ma najczęściej formę endozoochorii, możliwe jest także ektozoochoria (epizoochoria) i synzoochoria.

Wikipedia


ornitochoryczny

dotyczący ornitochorii


SJP.pl


ornitodesm

rodzaj dinozaura z podrzędu teropodów


SJP.pl

Ornitodesm (Ornithodesmus cluniculus) – niewielki teropod z rodziny ornitodesmów (Ornithodesmidae).

Żył w epoce wczesnej kredy (ok. 130 mln lat temu) na terenach współczesnej Europy. Jego szczątki znaleziono Wielkiej Brytanii.

Wikipedia


ornitodir

przedstawiciel kladu archozaurów obejmującego m.in. dinozaury


SJP.pl


ornitodiry

przedstawiciel kladu archozaurów obejmującego m.in. dinozaury


SJP.pl


ornitofauna

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) zob. awifauna.

Wiktionary

Awifauna (ornitofauna) – ogół gatunków ptaków zamieszkujących określony obszar geograficzny, rodzaj środowiska (biotop) lub żyjących w określonym okresie geologicznym. Opisem awifauny zajmuje się działornitologii nazywany awifaunistyką.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Lotnisko wywiera ogromny wpływ na okoliczną ornitofaunę.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) awifauna, ptactwo

Wiktionary


ornitofobia

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) lęk przed ptakami

Wiktionary


ornitogamia

Ornitogamia – jest jednym z zoogamicznych sposobów zapylania i oznacza zapylanie kwiatów przez ptaki. Dotyczy około 2000 gatunków należących do 50 rodzin, żyjących w tropikach i subtropikach, które odżywiają się produktami kwiatów, a głównie nektarem np. kolibry, nektarniki, szlarniki, drepanisy, lory, miodojady, czerwonki.

Wikipedia


ornitoid

rodzaj dinozaura z rodziny troodonów


SJP.pl

Zaurornitoid (Saurornithoides) – dinozaur z rodziny troodonów.

Wikipedia


ornitolog

specjalista w zakresie ornitologii


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) biol. specjalista w zakresie ornitologii

rzeczownik, rodzaj żeński

 (2.1) biol. specjalistka w dziedzinie ornitologii

Wiktionary

  • Ornitolog – człowiek zajmujący się ornitologią
  • Ornitolog – XIV wieczna bizantyńska opowieść o zwierzętach

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Wolontariusze pod czujnym okiem ornitologów podjęli akcję liczenia bocianów.

 (2.1) Beata chce zostać ornitologiem.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌɔrʲɲiˈtɔlɔk, AS: orʹńitolok

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. ornitologia ż.

:: fż. ornitolożka ż.

 przym. ornitologiczny

 przysł. ornitologicznie

Wiktionary

Synonimy:

 (2.1) pot. ornitolożka

Wiktionary


ornitologia

gałąź zoologii zajmująca się badaniem ptaków


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) zool. dział zoologii, nauka o ptakach;

Wiktionary

Wikipedia

Przykłady

składnia.

kolokacje.

synonimy.

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

 (1.1) zoologia

meronimy.

 (1.1) oologia

pokrewne.

 rzecz. ornitolog m., ornitolożka ż.

 przym. ornitologiczny

frazeologia.

etymologia.

 etymn|pol|ornito-|-logia.

uwagi.

 (1.1) Liczba mnoga w tabeli odmiany została podana za Słownikiem gramatycznym języka polskiego. Inne słowniki (np.: Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego, Uniwersalny słownik języka polskiego) odnotowują, że rzeczownik ten nie tworzy liczby mnogiej.

tłumaczenia.

* angielski: (1.1) ornithology

* arabski: (1.1) علم الطيور m.

* baskijski: (1.1) ornitologia

* białoruski: (1.1) арніталогія ż.

* białoruski (taraszkiewica): (1.1) арніталёгія ż.

* czeski: (1.1) ornitologie ż.

* duński: (1.1) ornitologi w.

* farerski: (1.1) fuglafrøði ż.

* francuski: (1.1) ornithologie ż.

* hiszpański: (1.1) ornitología ż.

* islandzki: (1.1) fuglafræði ż.

* kataloński: (1.1) ornitologia ż.

* niemiecki: (1.1) Ornithologie ż.

* nowogrecki: (1.1) ορνιθολογία ż.

* portugalski: (1.1) ornitologia ż.

* rosyjski: (1.1) орнитология ż.

* słowacki: (1.1) ornitológia ż.

* turecki: (1.1) kuş bilimi

* ukraiński: (1.1) орнітологія ż.

* węgierski: (1.1) ornitológia, madártan

* włoski: (1.1) ornitologia ż.

źródła.

== ornitologia (język baskijski.) ==

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik

 (1.1) zool. ornitologia

odmiana.

przykłady.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌɔrʲɲitɔˈlɔɟja, AS: orʹńitoloǵi ̯a

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. ornitolog m., ornitolożka ż.

 przym. ornitologiczny

Wiktionary

Synonimy:

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

 (1.1) zoologia

meronimy.

 (1.1) oologia

pokrewne.

 rzecz. ornitolog m., ornitolożka ż.

 przym. ornitologiczny

frazeologia.

etymologia.

 etymn|pol|ornito-|-logia.

uwagi.

 (1.1) Liczba mnoga w tabeli odmiany została podana za Słownikiem gramatycznym języka polskiego. Inne słowniki (np.: Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego, Uniwersalny słownik języka polskiego) odnotowują, że rzeczownik ten nie tworzy liczby mnogiej.

tłumaczenia.

* angielski: (1.1) ornithology

* arabski: (1.1) علم الطيور m.

* baskijski: (1.1) ornitologia

* białoruski: (1.1) арніталогія ż.

* białoruski (taraszkiewica): (1.1) арніталёгія ż.

* czeski: (1.1) ornitologie ż.

* duński: (1.1) ornitologi w.

* farerski: (1.1) fuglafrøði ż.

* francuski: (1.1) ornithologie ż.

* hiszpański: (1.1) ornitología ż.

* islandzki: (1.1) fuglafræði ż.

* kataloński: (1.1) ornitologia ż.

* niemiecki: (1.1) Ornithologie ż.

* nowogrecki: (1.1) ορνιθολογία ż.

* portugalski: (1.1) ornitologia ż.

* rosyjski: (1.1) орнитология ż.

* słowacki: (1.1) ornitológia ż.

* turecki: (1.1) kuş bilimi

* ukraiński: (1.1) орнітологія ż.

* węgierski: (1.1) ornitológia, madártan

* włoski: (1.1) ornitologia ż.

źródła.

== ornitologia (język baskijski.) ==

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik

 (1.1) zool. ornitologia

odmiana.

przykłady.

składnia.

kolokacje.

synonimy.

Wiktionary


ornitologiczny

dotyczący ornitologii lub ornitologów (np. atlas ornitologiczny, rezerwat ornitologiczny)


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) biol. związany z ornitologią, dotyczący ornitologii

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Bartek wrócił z kongresu ornitologicznego w Katowicach.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌɔrʲɲitɔlɔˈɟit͡ʃnɨ, AS: orʹńitoloǵičny

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. ornitologia ż., ornitolog m.

Wiktionary


ornitolożka

ornitolog


SJP.pl

Patrz:

ornitolog

ornitomancja

wróżenie z lotu ptaków


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) ezot. wróżenie z zachowań ptaków

Wiktionary

Ornitomancja (z gr. ornis „ptak” i manteja „wieszczenie, wyrocznia”) – wróżenie z lotu ptaków. Ornitomancja była najbardziej znana na terenie Fenicji oraz w antycznym Rzymie. W Rzymie nadano jej niemal religijną rangę. W religii Hurytów i Hetytów odgrywała bardzo ważną rolę.

Wikipedia


ornitomer

rodzaj roślinożernego dinozaura z grupy iguanodonów; mochlodon, oligozaur, onychozaur, rabdodon


SJP.pl


ornitomimus

dwunożny, podobny do strusia dinozaur z podrzędu teropodów, żyjący w późnej kredzie


SJP.pl


ornitopod

przedstawiciel grupy dinozaurów z rzędu ptasiomiednicznych


SJP.pl

Wikipedia


ornitopody

podrząd ptasiomiednicznych dinozaurów, żyjących w okresie kredowym i jurajskim; ptasionogie


SJP.pl

Wikipedia


ornitopter

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) lotn. statek powietrzny zdolny do latania poprzez trzepotanie skrzydłami;

Wiktionary

Skrzydłowiec (ornitopter) – aerodyna napędzana ruchem powierzchni nośnych pracujących tak, jak skrzydła u ptaków. Poza modelami, jedna z nielicznych praktycznych realizacji została dokonana przez profesora Jamesa DeLauriera z Uniwersytetu Toronto Institute for Aerospace Studies w 2006.

Pierwszy polski skrzydłowiec, Ornitopter Boratiniego, powstał w 1648.

Wikipedia


ornitoza

wirusowa choroba odzwierzęca objawiająca się zapaleniem płuc, przenoszona przez ptaki (głównie papugi); choroba papuzia; papuzica


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) med. odzwierzęca choroba zakaźna wywołana przez bakterie Chlamydia psittaci;

Wiktionary

Ornitoza, zwana także papuzicą – odzwierzęca choroba zakaźna, wywołana przez drobnoustrój Chlamydia psittaci.Człowiek zaraża się najczęściej od ptactwa domowego i gospodarskiego (papugi, kanarki, indyki, kaczki, gołębie) wskutek wdychania (droga kropelkowa) pyłu, cząsteczek zawierających drobiny wysuszonego kału. Opisywane są również zakażenia od chorego człowieka, które charakteryzują się cięższym przebiegiem.

Wikipedia

Powiązane:

 przym. ornitozowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) choroba papuzia, choroba ptasia

Wiktionary


ornitozowy

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z ornitozą, dotyczący ornitozy

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. ornitoza ż.

Wiktionary


ornitozuch

rodzaj drapieżnego gada naczelnego


SJP.pl

Ornitozuch (Ornithosuchus) – drapieżny wymarły archozaur z grupy Crurotarsi (obejmującej krokodyle i archozaury bliżej spokrewnione z nimi niż z ptakami). Żył w triasie około 220 mln lat temu na terenie dzisiejszej Szkocji. Długość ciała ok. 2,2 metrów.

Wikipedia


ornityna

aminokwas nie wchodzący w skład białek, produkt przemiany argininy oraz kwasu glutaminowego


SJP.pl

Ornityna – organiczny związek chemiczny z grupy α-aminokwasów, nienależący do 20 podstawowych α-aminokwasów budujących białka, lecz pełniący ważną rolę w cyklu ornitynowym (mocznikowym cyklu Krebsa). Należy do aminokwasów zasadowych (posiada dwie grupy aminowe).Występuje w organizmach żywych, bierze udział w metabolizmie, tworzy się z argininy pod wpływem arginazy.

Wikipedia


ornontowice

gmina wiejska w województwie śląskim, w powiecie mikołowskim


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj niemęskoosobowy, liczba mnoga, nazwa własna

 (1.1) geogr. wieś gminna w Polsce położona w województwie śląskim, w powiecie mikołowskim;

Wiktionary

Ornontowice (niem. Ornontowitz) – wieś w Polsce położona w województwie śląskim, w powiecie mikołowskim, w gminie Ornontowice.

Miejscowość wzmiankowana na początku XIV wieku (prawdopodobnie 1305) jako Renoltowitz, 30 lat później istniała tu parafia. W 1634 założono warzelnię soli wielickiej, a w 1680 szkołę. Pierwsza kopalnia węgla kamiennego w Ornontowicach powstała w 1798 pod nazwą Leopold. W lutym 1811 roku wybuchł tu bunt chłopski przeciwko utrzymywaniu pańszczyzny w wyniku którego splądrowano dwór. Wiek XIX, to dalsze uprzemysłowienie miejscowości. Powstaje wielki piec (1860) oraz filia gliwickiej Fabryki Drutów, Łańcuchów i Gwoździ Hegenscheidta (1884, w przysiółku Kolonia Graniczna). W 1888 doprowadzono linię kolejową na potrzeby miejscowego przemysłu, w miejscowości był przystanek kolejowy Ornontowice.

Wikipedia

Powiązane:

 przym. ornontowicki

Wiktionary


ornontowicki

Ornontowice


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z Ornontowicami, dotyczący Ornontowic

Wiktionary

Patrz:

Ornontowice

Powiązane:

 rzecz. Ornontowice nmos.

Wiktionary


ornowo

  • Ornowo – wieś w woj. warmińsko-mazurskim, w pow. ostródzkim, w gm. Ostróda
  • Ornowo – pol. nazwa wsi Marjino w obwodzie królewieckim Federacji Rosyjskiej, w rejonie gurjewskim

Wikipedia


ornowski

nazwisko


SJP.pl


orny

nadający się pod uprawę; uprawny


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) roln. przeznaczony i wykorzystywany pod orkę

Wiktionary

Francja:

  • Orny – gmina

Szwajcaria:

  • Orny – gmina w kantonie Vaud, w okręgu Morges

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ˈɔrnɨ, AS: orny

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. orka ż., oraczka ż., oracz m., oranie n., zaoranie n.

 czas. orać ndk., zaorać dk.

 przym. oraczy

Wiktionary


oro

południowosłowiański taniec ludowy o zmiennym tempie, w którym tancerze, trzymając się za ręce (w szeregu pojedynczym lub podwójnym, w tym drugim przypadku splatając ręce poza plecami) formują półokrąg otwarty; choro, kolo


SJP.pl

  • oro – południowosłowiański zespołowy taniec ludowy; inaczej kolo lub choro
  • oro- – przedrostek tworzący wyrazy mające związek z górami, ruchami górotwórczymi, rzeźbą terenu
  • Oro – prowincja Papui-Nowej Gwinei
  • Oro – książka Snerga
  • „Oro” – singiel Jeleny Tomašević z 2008 roku
  • Orø – wyspa w Danii
  • Oro – książka Marcela A. Marcela
  • Oro – wieś w Estonii
  • Oro – peruwiańska marka napoju bezalkoholowego

Wikipedia


oro-

temat słowotwórczy

 (1.1) pierwszy człon wyrazów złożonych wskazujący na ich związek znaczeniowy z górami

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) oro- + geneza = orogeneza

Wiktionary


orocki

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z Orokami, dotyczący Oroków

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (2.1) jęz. język orocki;

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Orok mos., Oroczka ż.

Wiktionary


orocz

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) gw-pl|Śląsk Cieszyński. oracz

Wiktionary


oroczański

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z Oroczanami, dotyczący Oroczanów

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (2.1) jęz. język oroczański;

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Oroczanin mos., Oroczanka ż.

Wiktionary


orodrom

rodzaj roślinożernego dinozaura z rodziny hipsylofodontów


SJP.pl

Wikipedia


orogen

górotwór


SJP.pl

Górotwór (orogen) – obszar sfałdowany i wypiętrzony w wyniku ruchów górotwórczych (orogenez). Oznacza zespół warstw skalnych poddanych razem ruchom górotwórczym.

Wikipedia


orogeneza

proces tworzenia się gór


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) geol. proces powstawanie gór z przyczyn tektonicznych;

 (1.2) geol. epoka, w której zachodziła orogeneza (1.1)

Wiktionary

Orogeneza (gr. ὄρος  – „góra” i γένεσις  – „tworzenie, początek”) – ruchy orogeniczne, górotwórczość, ruchy górotwórcze, fałdowanie.

1. Powstanie gór wskutek ruchów tektonicznych.

2. Intensywne, krótkotrwałe i nieodwracalne ruchy skorupy ziemskiej obejmujące dość ograniczone obszary. Zwykle orogenezie towarzyszy plutonizm. Jest to definicja klasyczna.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Karpaty powstały w wyniku orogenezy alpejskiej.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌɔrɔɡɛ̃ˈnɛza, AS: orogẽneza

Wiktionary

Powiązane:

 przym. orogeniczny

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) ruchy górotwórcze, ruchy orogeniczne, górotwórczość

 (1.2) fałdowanie

Wiktionary


orogeniczny

przymiotnik

 (1.1) geol. dotyczący orogenezy, górotwórczości

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. orogeneza ż.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) górotwórczy

Wiktionary


orognozja

nauka o górach; orologia


SJP.pl


orograf

urządzenie do pomiarów topograficznych


SJP.pl


orografia

mormografia, dział geografii zajmujący się opisywaniem form rzeźby powierzchni Ziemi


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) geogr. nauk. nauka o górach

Wiktionary

Orografia (gr. ὄρος „góra”, grafía „opis”) to:

  • dział geomorfologii zajmujący się charakterystyką form rzeźby powierzchni Ziemi,
  • dział geografii zajmujący się rozmieszczeniem, opisem i klasyfikacją gór.

W odniesieniu do rzek, strumieni, potoków, dolin, żlebów itp. używa się terminu orograficznie do określenia prawej lub lewej strony (patrząc w kierunku biegu rzeki, strumienia czy w kierunku spadku doliny, żlebu).

Wikipedia

Przykłady

składnia.

kolokacje.

synonimy.

antonimy.

hiperonimy.

 (1.1) nauka

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

frazeologia.

etymologia.

 etym|łac|orographia. < etym|gr|ὄρος|-γραφία.

uwagi.

tłumaczenia.

* angielski: (1.1) orography

* esperanto: (1.1) orografio

* niemiecki: (1.1) Orografie ż.

źródła.

== orografia (język baskijski.) ==

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik

 (1.1) geogr. nauk. orografia

odmiana.

przykłady.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌɔrɔˈɡrafʲja, AS: orografʹi ̯a

Wiktionary

Synonimy:

antonimy.

hiperonimy.

 (1.1) nauka

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

frazeologia.

etymologia.

 etym|łac|orographia. < etym|gr|ὄρος|-γραφία.

uwagi.

tłumaczenia.

* angielski: (1.1) orography

* esperanto: (1.1) orografio

* niemiecki: (1.1) Orografie ż.

źródła.

== orografia (język baskijski.) ==

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik

 (1.1) geogr. nauk. orografia

odmiana.

przykłady.

składnia.

kolokacje.

synonimy.

Wiktionary


orograficznie

orograficzny


SJP.pl

Patrz:

orograficzny

orograficzny

orografia


SJP.pl

Patrz:

orografia

orokański

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z Orokami, dotyczący Oroków

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (2.1) jęz. język orokański;

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Orokowie lm m .

Wiktionary


orologia

nauka o górach; orognozja


SJP.pl


oromo

język kuszycki używany głównie w Etiopii; język oromski


SJP.pl

Oromowie (Oromo) – grupa plemion kuszyckich, zamieszkujących głównie południową Etiopię i przyległe tereny północnej Kenii. Ich pierwotną siedzibą były tereny dzisiejszej Somalii, skąd wywędrowali w XV wieku. Podstawą gospodarki jest hodowla zwierząt, u wschodnich plemion także rolnictwo.

Oromowie posługują się językiem oromo należącym do języków kuszyckich. W 1983 roku ich liczebność wynosiła ok. 14,5 mln.

Wikipedia


oromski

język oromski - język kuszycki używany głównie w Etiopii; oromo


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z Oromami, dotyczący Oromów

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (2.1) jęz. język oromski;

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Oromowie lm m.

Wiktionary

Synonimy:

 (2.1) oromo

Wiktionary


oronim

w językoznawstwie: nazwa góry lub innych rzeczy związanych z górami


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) jęz. nazwa góry, łańcucha górskiego lub innego wzniesienia

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ɔˈrɔ̃ɲĩm, AS: orõńĩm

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. oronimia ż.

 przym. oronimiczny

Wiktionary


oronimia

dział toponomastyki zajmujący się nazwami gór


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) jęz. dział onomastyki obejmujący badanie nazw gór

Wiktionary

Oronimia (gr. óros „góra”) – dział toponimii obejmujący przede wszystkim nazwy gór. Subdyscyplina ta jest szczególnie rozwinięta w górzystych krajach Europy Zachodniej (starsza kultura piśmiennicza), np. we Francji, we Włoszech. Polska onomastyka nie ma tak rozwiniętej oronimii, należy wziąć pod uwagę fakt, że kraj jest mało górzysty (pasma górskie występują na południu kraju), a kultura piśmiennicza dosyć młoda. W polskiej części Karpat osady ludzkie pojawiły się w okresie historycznym, stąd też oronimy nazywające ich szczytów i pasm są późnego pochodzenia. Z kolei nazwy tatrzańskie są późne, sztuczne (nieludowe), a ich pochodzenie nie jest jasne. Podobnie rzecz się ma z oronimami Beskid, Karpat – nazwy sztuczne, nieludowe, wprowadzone i rozpowszechnione przez geografów. Natomiast naukowcy są zgodni co do faktu, że nazwa „Tatry” na pewno jest stara (jednocześnie ma niejasną etymologię).

Wikipedia

Przykłady

składnia.

kolokacje.

synonimy.

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

 rzecz. oronim mrz.

frazeologia.

etymologia.

uwagi.

tłumaczenia.

* hiszpański: (1.1) oronimia ż.

źródła.

== oronimia (język hiszpański.) ==

wymowa. IPA3|o.ɾo.ˈnĩ.mja.

znaczenia.

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) jęz. oronimia

odmiana.

 (1) blm.

przykłady.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: o.ɾo.ˈnĩ.mja

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. oronim mrz.

Wiktionary

Synonimy:

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

 rzecz. oronim mrz.

frazeologia.

etymologia.

uwagi.

tłumaczenia.

* hiszpański: (1.1) oronimia ż.

źródła.

== oronimia (język hiszpański.) ==

wymowa. IPA3|o.ɾo.ˈnĩ.mja.

znaczenia.

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) jęz. oronimia

odmiana.

 (1) blm.

przykłady.

składnia.

kolokacje.

synonimy.

Wiktionary


oroński

Orońsko


SJP.pl

Patrz:

Orońsko

orońsko

Orońsko


SJP.pl

Orońsko – wieś w Polsce położona na terenie Równiny Radomskiej (po jej południowej stronie) w województwie mazowieckim, w powiecie szydłowieckim, w gminie Orońsko. Ma status sołectwa. Leży w dolinie rzeki Oronki w jej dolnym biegu, przy drodze krajowej nr 7 – 15 km na południe od Radomia.

Wikipedia

Patrz:

Orońsko

orońszczanin

mieszkaniec Orońska (wsi w Polsce)


SJP.pl


orońszczanka

mieszkanka Orońska (wsi w Polsce)


SJP.pl


orontes

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna

 (1.1) geogr. rzeka w zachodniej Azji, przepływająca przez Liban, Syrię i Turcję;

Wiktionary

Orontes (arab. ‏العاصي‎, tur. Asi, stgr. Ὀρόντης, Oróntēs) – rzeka przepływająca przez Liban, Syrię i Turcję. Długość – 540 km (niektóre źródła podają 400 km). Najważniejsze dopływy – Kara Su i Odi Meidani. Nad Orontesem leżą między innymi Hims, Hama i Antiochia Syryjska, a u ujścia – portowe miasto Samandağ. Rzeka nie jest żeglowna ani spławna.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Dolina Orontesu od starożytności stanowi korytarz komunikacyjny między Azją Mniejszą a Egiptem.

Wiktionary


orosiały

pokryć się rosą


SJP.pl


orosić

potocznie: zmoczyć rosą, zrosić


SJP.pl


orosieć

pokryć się rosą


SJP.pl


orotan

sól kwasu orotowego


SJP.pl


orotowy

kwas orotowy - organiczny związek chemiczny, pochodna uracylu


SJP.pl


orowiecki

nazwisko


SJP.pl


oroz

przysłówek

 (1.1) gw-pl|Śląsk Cieszyński. natychmiast

Wiktionary


orp

skrót od: Okręt Rzeczypospolitej Polskiej; używane przed nazwą własną polskiego okrętu wojennego, np. ORP "Błyskawica"


SJP.pl

skrótowiec

 (1.1) = Okręt Rzeczypospolitej Polskiej;

Wiktionary

Belgia:

  • Orp-Jauche – gmina w Regionie Walońskim, w prowincji Brabancja Walońska, w okręgu Nivelles
  • Orp-le-Grand – dzielnica (section) gminy Orp-Jauche w Regionie Walońskim, w prowincji Brabancja Walońska, w okręgu Nivelles
    • Orp – dawna stacja kolejowa w Orp-le-Grand

Zobacz też:

  • ORP

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Do bazy wpłynął ORP "Jastrząb".

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ɔ‿ɛr‿ˈpɛ, AS: o‿er‿pe

Wiktionary


orpant

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) gw-pl|Śląsk Cieszyński. srebrny naszyjnik w wałaskim ludowym stroju kobiecym

Wiktionary


orpelów

Orpelów – wieś w Polsce położona w województwie łódzkim, w powiecie pabianickim, w gminie Dobroń.

W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa sieradzkiego. Liczba ludności wynosiła 855 osób w 2021 roku.

Wikipedia


orpington

Orpington – miasto Londynu, leżąca w gminie London Borough of Bromley. W 2011 miasto liczyło 15311 mieszkańców. Orpington jest wspomniana w Domesday Book (1086) jako Orpinton/Orpintun.

Wikipedia


orpingtony

angielska rasa kur i kaczek typu ogólnoużytkowego


SJP.pl


orsay

Orsay – miejscowość i gmina we Francji, w regionie Île-de-France, w departamencie Essonne.Według danych na rok 1990 gminę zamieszkiwały 14 863 osoby, a gęstość zaludnienia wynosiła 1860 osób/km² (wśród 1287 gmin regionu Île-de-France Orsay plasuje się na 191. miejscu pod względem liczby ludności, natomiast pod względem powierzchni na miejscu 489).

W Orsay znajduje się campus Université Paris-Saclay.

Wikipedia


orseina

karminowy barwnik otrzymywany z niektórych gatunków porostu orselki; orselia


SJP.pl


orselia

karminowy barwnik otrzymywany z niektórych gatunków porostu orselki; orseina


SJP.pl


orselka

porost rosnący u wybrzeży Morza Śródziemnego, Oceanu Atl. i Ind.


SJP.pl


orsk

1. miasto w Federacji Rosyjskiej;
2. wieś na Dolnym Śląsku


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna

 (1.1) geogr. miasto na wschodzie europejskiej części Rosji, w obwodzie orenburskim, w południowej części Uralu, nad rzeką Ural;

Wiktionary

Lokalizacje

Polska

  • Orsk – wieś w województwie dolnośląskim
    • Orsk – lądowisko w Orsku

Rosja

  • Orsk – miasto
    • Orsk – port lotniczy w Orsku

Inne

  • Orsk − rosyjski duży okręt desantowy projektu 1171/II

Wikipedia

Powiązane:

 rzecz. Or mrz.

 przym. orski

Wiktionary


orski

przymiotnik od miejscowości: Orsk


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z Orskiem, dotyczący Orska

Wiktionary

Orski, Orska – polskie nazwisko, w Polsce nosi je ok. 350 osób.

Osoby noszące to nazwisko:

  • Jadwiga Orska (ur. 8 marca 1923, zm. 28 stycznia 2004 w Warszawie) – polska geolog, petrograf, specjalista geologii złóż surowców chemicznych, a zwłaszcza soli, współodkrywca złoża soli polihalitowych w rejonie Zatoki Puckiej
  • Jerzy Orski (ur. 25 marca 1894 we Lwowie, zm. ?) – generał brygady Wojska Polskiego
  • Joanna Orska (ur. 1973) – krytyk i historyk literatury
  • Marek Orski (ur. 5 stycznia 1955 r. w Gdańsku, zm. 10 kwietnia 2011 r) – Prof. UG, dr hab., polski historyk, politolog, badacz systemu obozów koncentracyjnych
  • Maria Orska (ur. 16 marca 1896 w Mikołajowie, zm. 16 maja 1930 w Wiedniu) – aktorka
  • Mariusz Orski – polski reżyser; absolwent Akademii Teatralnej w Warszawie
  • Ryszard Orski (ur. 1935 w Zakopanem) – polsko-amerykański rzeźbiarz

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Wiele ulg w swojej krótkiej, bo zaledwie dwuletniej służbie na linii orenburskiej (w twierdzy orskiej) otrzymał wspominany już wielokrotnie Walerian Staniszewski.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Orsk mrz., Or mrz.

Wiktionary


orson

obce imię męskie


SJP.pl

Osoby

  • Orson Hodge – postać fikcyjna, bohater serialu Gotowe na wszystko
  • Orson Hyde – członek Kworum Dwunastu Apostołów
  • Orson Scott Card – współczesny autor science fiction i fantasy
  • George Orson Welles – amerykański reżyser, producent, scenarzysta i aktor filmowy

Wikipedia


orstew

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) gw-pl|Śląsk Cieszyński. żerdź ze szczeblami do suszenia siana

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. orstewka ż.

Wiktionary


orstewka

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) gw-pl|Śląsk Cieszyński. zob. orstew.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. orstew mrz.

Wiktionary


orsza

Orsza (biał. Орша (Orsza), lub Ворша (Vorsza)) – miasto w północno-wschodniej części Białorusi, nad Dnieprem, u ujścia Orszycy, w obwodzie witebskim, siedziba rejonu orszańskiego; około 114 tys. mieszkańców (2019).

Miasto należało do Wielkiego Księstwa Litewskiego oraz do I Rzeczypospolitej. Do I rozbioru było miastem królewskim i stolicą powiatu orszańskiego w województwie witebskim. Stanowiło ważną litewsko-polską twierdzę Bramy Smoleńskiej.

Wikipedia


orszaczek

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) zdrobn. od orszak

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. orszak m.

 przym. orszakowy

Wiktionary


orszada

napój chłodzący produkowany z cukru, wody lub mleka i utartych migdałów


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) kulin. napój chłodzący z utartych migdałów, cukru i wody lub mleka;

Wiktionary

Orszada, syrop orszadowy (z fr. orgeade od orge, jęczmień) – słodki napój chłodzący sporządzany zazwyczaj z migdałów, cukru i wody (różanej, pomarańczowej) lub mleka.

Wytwarzany był pierwotnie z mieszanki jęczmienia i migdałów. Ma wyraźny, migdałowy smak i jest składnikiem wielu koktajli, jednym z szerzej znanych jest Mai Tai.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Emma chciała wyjść; (…) z palpitującym sercem, łapiąc powietrze, opadła na fotel. Karol, przerażony, że mu zemdleje, pobiegł do bufetu po szklankę orszady.

Wiktionary

Powiązane:

 przym. orszadowy

Wiktionary


orszagh

[czytaj: ORsak lub ORszak] nazwisko


SJP.pl


orszak

1. grono ludzi towarzyszących komuś lub czemuś; asysta; świta;
2. dawniej: tłum, oddział


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) grupa ludzi uroczyście towarzyszących komuś

 (1.2) daw. gromada, tłum, oddział

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Orszak weselny już oczekiwał pana młodego, z orkiestrą złożoną z skrzypiec, flecika i tamburyna…

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈɔrʃak, AS: oršak

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz.

:: zdrobn. orszaczek m.

 przym. orszakowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) asysta, świta, poczet

Wiktionary


orszański

przymiotnik od: Orsza (miasto na Białorusi)


SJP.pl


orszał

gatunek owada z rodziny żukowatych z rzędu chrząszczy


SJP.pl


orszelina

rodzaj drzew i krzewów z rzędu wrzosowców


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) bot. nazwa systematyczna|Clethra|L.|ref=tak., rodzaj roślin z rodziny orszelinowatych o owłosionych liściach i kwiatach wyrastających w gronach;

Wiktionary

Orszelina (Clethra) – rodzaj krzewów i niskich drzew z rodziny orszelinowatych. Należy do niego 81 gatunków. Rośliny te występują we wschodniej i południowej części Ameryki Północnej, w Ameryce Środkowej, w północnej części Ameryki Południowej, we wschodniej i południowo-wschodniej Azji oraz na Maderze (jeden gatunek – orszelina drzewiasta C. arborea). Rosną w lasach, na skalistych zboczach i na terenach bagnistych. C. arborea występuje w lasach wawrzynolistnych. Kwiaty są zwykle wonne i zapylane są przez owady.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Na biało zakwitły chińskie krzewy heptakodium, japońskie orszeliny, a kilkumetrowej wysokości aralie chińskie mają już pąki, które rozwiną się w ciągu tygodnia.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. orszelinowate nmos.

 przym. orszelinowy

Wiktionary


orszewice

Orszewice – wieś w Polsce położona w województwie łódzkim, w powiecie łęczyckim, w gminie Góra Świętej Małgorzaty.

Ojrzyszewice (Orszewice) były wsią dóbr prestymonialnych kapituły kolegiaty łęczyckiej w powiecie łęczyckim województwa łęczyckiego w końcu XVI wieku. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa płockiego.

Wikipedia


orszowa

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) geogr. miasto w Rumunii nad Dunajem;

Wiktionary

Orszowa (także: Orszawa, dawniej Orschawa; rum. Orșova, węg. Orsova, serb. Rušava) – miasto w Rumunii nad Dunajem, w okręgu Mehedinți.

Miasto wspomniane było pod łacińską nazwą Ursoua w roku 1150. W okresie panowania rzymskiego położone było w historycznej krainie zwanej Dacją, a następnie Banatem. Po wyparciu przez wojska węgierskie tatarskich Połowców weszło w skład Królestwa Węgier. W okresie wojen z Turcją w Orszowie w roku 1444 przebywał król Polski i Węgier Władysław III Warneńczyk. Od 1552 do 1718 należała do Turcji. W roku 1687 Orszowa na krótko weszła w skład Monarchii Habsburskiej. Do roku 1918 była w składzie Austro-Węgier.

Wikipedia

Powiązane:

 rzecz. orszowianin mos., orszowianka ż.

 przym. orszowski

Wiktionary


orszowski

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z Orszową, dotyczący Orszowy

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Orszowa ż.

Wiktionary


orszoł

orszoł paskowany, orszoł prążkowany - gatunki chrząszczy z rodziny poświętnikowatych


SJP.pl

Orszoł (Trichius) – rodzaj chrząszczy z rodziny poświętnikowatych i podrodziny kruszczycowatych.

Wikipedia


orsztyn

nieprzepuszczalna warstwa gleb podmokłych; rudawiec


SJP.pl

Orsztyn - forma konkrecji występująca w silnie zbielicowanych glebach bielicowych, bielicach i glejobielicach. Jest to scementowana ciemnobrunatna forma poziomu iluwialnego, powstała przy szczególnie intensywnym i długotrwałym procesie bielicowania. Wytrącenia amorficznych form glinu, żelaza i próchnicy tworzą warstwę trudną do sforsowania dla wody i korzeni drzew.

Wikipedia


orszulak

nazwisko


SJP.pl


orszulik

nazwisko


SJP.pl


orszulski

nazwisko


SJP.pl


orszymowo

Orszymowo – wieś sołecka w Polsce położona w województwie mazowieckim, w powiecie płockim, w gminie Mała Wieś.

Wieś Orszumow należała do starostwa wyszogrodzkiego w 1617 roku.

W latach 1954–1958 wieś była siedzibą gromady Orszymowo, po jej zniesieniu w gromadzie Orszymowo. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa płockiego.

Wieś jest siedzibą parafii pw. św. Floriana.

Wikipedia


ort

drobna moneta srebrna bita w wielu krajach europejskich (również w Polsce)


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) hist. numizm. srebrny pieniądz europejski będący w obiegu w XVI-XVIII wieku;

 (1.2) górn. typ poziomego chodnika w górnictwie;

Wiktionary

Geografia

Austria

  • Ort im Innkreis – gmina w kraju związkowym Górna Austria, w powiecie Ried im Innkreis

Niemcy

  • Ort – dzielnica Freyung

Inne

  • ort – moneta
  • ort – wyrobisko

Zobacz też

  • Fette Ort
  • ORT
  • Orth

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Słowo ort w języku staroniemieckim na obszarach Nadrenii, północnych Niemiec i Skandynawii oznaczało czwartą część jakiejś całości, a w obiegu pieniężnym ćwierć talara.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ɔrt, AS: ort

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) ćwierćtalar

Wiktionary


ort.

skrót

 (1.1) = eduk. błąd ortograficzny, ortograf

Wiktionary


ortalion

1. rodzaj cienkiej, nieprzemakalnej tkaniny;
2. płaszcz z takiej tkaniny


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) rodzaj sportowej, nieprzemakalnej tkaniny z syntetycznego włókna;

 (1.2) pot. okrycie wierzchnie z ortalionu (1.1)

Wiktionary

Ortalion – tkanina z włókna poliamid-6 (znanego jako nylon-6) wykorzystywana do szycia odzieży wierzchniej: kurtek i płaszczy, a także używana do celów dekoracyjnych. Jest nieprzepuszczalna oraz chroni przed wiatrem i zimnem. Nazwa jest znakiem towarowym używanym na terenie Włoch przez niemiecką firmę Bemberg.

Materiał został wspomniany w piosence zespołu Perfect Chcemy być sobą, a także piosenkach Taco Hemingwaya "35" i “Ortalion”.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ɔrˈtalʲjɔ̃n, AS: ortalʹi ̯õn

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. ortalionowiec m., ortalionówka ż., ortalionik mrz.

 przym. ortalionowy

Wiktionary


ortalionik

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) zdrobn. od ortalion

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. ortalion m.

Wiktionary


ortalionowy

ortalion


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) uszyty z ortalionu

Wiktionary

Patrz:

ortalion

Przykłady

 (1.1) Zimą nosił ortalionową czapkę z daszkiem, latem chodził z gołą głową, zeschnięty od słońca i nieprzemakalny.

 (1.1) Ubrany był w ortalionową kurtkę koloru granatowego z napisem na plecyecach Adidas.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. ortalion m.

Wiktionary


ortęć

stop jakiegoś metalu z rtęcią; amalgamat, amalgam


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) met. zob. amalgamat.

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Do wypełnień w zębach przednich używane będą cementy krzemianowe […], w tylnych ortęć (amalgam) srebra.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ɔɾtɛɲt͡ɕ

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. ortęcianie n., ortęciowanie n., rtęciówka ż.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) zob. amalgamat.

Wiktionary


ortel

rzeczownik, rodzaj męski

 (1.1) stpol. wyrok, dekret, sentencja

Wiktionary

Miejscowości w Polsce:

  • Ortel Królewski Pierwszy
  • Ortel Książęcy Drugi
  • Ortel Książęcy Pierwszy

Wikipedia

Synonimy:

 (1.1) hortyl, ortyl

Wiktionary


orteza

aparat zastępujący lub kompensujący naturalną funkcję stawów


SJP.pl

Orteza (od ortopedyczna proteza) – aparat ortopedyczny stabilizujący stawy lub odcinek ciała, zwykle zastępujący opatrunek gipsowy. Jego głównym zadaniem jest unieruchomienie stawów kończyn, które uległy urazom np. skręcenia, zwichnięcia lub zerwania więzadeł. Niektóre ortezy mogą być stosowane w leczeniu złamań, zwłaszcza kości płaskich i krótkich. Ze względu na konstrukcję ortezy podzielić można na sztywne, półsztywne (półelastyczne) i miękkie (elastyczne). Ze względu na pełnioną funkcję ortezy dzieli się na: kompresyjne, stabilizujące, kompensacyjne i korekcyjne.

Wikipedia


ortikon

Ortikon – jeden z rodzajów lampy analizującej.

Wybieranie wiązką elektronów w tego typu lampie odbywa się ortogonalnie (prostopadle) do płytki światłoczułej. Strumień elektronów był wolniejszy niż w ikonoskopie i superikonoskopie, lampa nie generowała zatem sygnałów fałszywych (ciemnych plam w obrazie).

Wikipedia


ortocentrum

miejsce geometryczne, gdzie przecinają się wysokości trójkąta


SJP.pl

Wysokość trójkąta – najkrótszy odcinek łączący jeden z wierzchołków trójkąta z prostą zawierającą przeciwległy bok trójkąta, zwany podstawą. Słowem wysokość określa się również długość tego odcinka.

Wysokość jest zawsze prostopadła do prostej zawierającej podstawę. Punkt przecięcia wysokości z podstawą nazywa się spodkiem wysokości. Powstaje on w wyniku rzutu prostokątnego wierzchołka na podstawę.

Wikipedia


ortochromatyczny

wykazujący niską czułość na barwę czerwoną


SJP.pl


ortochromatyzacja

ortochromatyzacja kliszy - uczynienie kliszy fotograficznej ortochromatyczną


SJP.pl


ortodiagram

rysunek uwidaczniający organy wewnętrzne człowieka prześwietlonego promieniami Roentgena


SJP.pl


ortodoks

osoba ściśle przestrzegająca zasad wiary, ideologii; ortodoksa; prawowierny


SJP.pl


ortodoksa

osoba, która jest gorliwym wyznawcą jakiejś doktryny, idei, zwykle religijnej; ortodoks


SJP.pl


ortodoksalny

1. zakładający ścisłe przestrzeganie jakiegoś kodeksu zasad;
2. rygorystycznie przestrzegający jakiejś doktryny, zwłaszcza religijnej; ortodoksyjny


SJP.pl


ortodoksja

wierne przestrzeganie praw religii; prawowierność


SJP.pl

Wikipedia


ortodoksyjność

ścisłe przestrzeganie określonego kredo; prawowierność


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) odprzym. cecha tego, co jest ortodoksyjne; cecha tych, którzy są ortodoksyjni

Wiktionary

Wikipedia

Powiązane:

 rzecz. ortodoksja ż., ortodoks m., ortodoksa m.

 przym. ortodoksyjny

 przysł. ortodoksyjnie

Wiktionary


ortodoksyjny

1. zakładający ścisłe przestrzeganie jakiegoś kodeksu zasad;
2. rygorystycznie przestrzegający jakiejś doktryny, zwłaszcza religijnej


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) (o doktrynie, ideologii) ściśle wierny zasadom

 (1.2) rygorystycznie przestrzegający zasad jakiejś doktryny

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) W "ortodoksyjnej" wersji behawioryzmu najpierw występuje reakcja, następnie zaś bodziec.

 (1.2) – PZPN jest ostatnim ortodoksyjnym bastionem komuny w Polsce.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌɔrtɔdɔˈksɨjnɨ, AS: ortodoksyi ̯ny

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. ortodoksyjność ż., ortodoksja ż., ortodoks m., ortodoksa m.

 przym. ortodoksalny

 przysł. ortodoksalnie

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) prawowierny, ortodoksalny

Wiktionary


ortodoncja

dział stomatologii, nauka zajmująca się diagnozowaniem i leczeniem nieprawidłowości zębowo-zgryzowych (nabytych lub wrodzonych) oraz zapobieganiem im; ortopedia szczękowo-twarzowa


SJP.pl

Ortodoncja – dziedzina stomatologii, która zajmuje się leczeniem wad zgryzu, wad szczękowo-twarzowych oraz korygowaniem nieprawidłowości zębowych. Leczenie ortodontyczne przeprowadza się u pacjentów w każdym wieku z powodów profilaktycznych i estetycznych. W Polsce leczenie ortodontyczne jest częściowo refundowane do 12 roku (nie są refundowane aparaty stałe), po 13 roku życia wszystkie usługi ortodontyczne są odpłatne. Ortodonta to lekarz specjalista, który zajmuje się profilaktyką, diagnozowaniem i leczeniem wszystkich wad zębowych i zgryzowych.

Wikipedia


ortodonta

lekarz stomatolog specjalizujący się w dziedzinie ortodoncji


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) stomat. stomatolog, specjalista w zakresie ortodoncji (leczenia wad zgryzu)

Wiktionary

Ortodoncja – dziedzina stomatologii, która zajmuje się leczeniem wad zgryzu, wad szczękowo-twarzowych oraz korygowaniem nieprawidłowości zębowych. Leczenie ortodontyczne przeprowadza się u pacjentów w każdym wieku z powodów profilaktycznych i estetycznych. W Polsce leczenie ortodontyczne jest częściowo refundowane do 12 roku (nie są refundowane aparaty stałe), po 13 roku życia wszystkie usługi ortodontyczne są odpłatne. Ortodonta to lekarz specjalista, który zajmuje się profilaktyką, diagnozowaniem i leczeniem wszystkich wad zębowych i zgryzowych.

Wikipedia

Powiązane:

 rzecz. ortodoncja ż.

:: fż. ortodontka ż.

 przym. ortodontyczny

Wiktionary


ortodontka

dentystka specjalizująca się w zakresie ortodoncji


SJP.pl


ortodontyczny

ortodoncja


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) związany z ortodoncją

Wiktionary

Patrz:

ortodoncja

Powiązane:

 rzecz. ortodoncja ż., ortodonta m., ortodontka ż.

Wiktionary


ortodontyka

rzadko: ortodoncja (dział stomatologii)


SJP.pl


ortodroma

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) nawig. żegl. najkrótsza droga pomiędzy dwoma punktami na powierzchni kuli biegnąca po jej powierzchni; fragment koła wielkiego;

Wiktionary

Ortodroma (st.gr. ὀρθόs, orthos – prosty, prawidłowy; δρόμος, dromos – droga, przebieg) – najkrótsza droga pomiędzy dwoma punktami na powierzchni kuli biegnąca po jej powierzchni. Stanowi ona zawsze fragment koła wielkiego. Linię ortodromy otrzymuje się przez przecięcie kuli płaszczyzną przechodzącą przez punkty A,B na powierzchni tej kuli oraz przez środek kuli.

Wikipedia

Powiązane:

 przym. ortodromiczny

Wiktionary


ortoepia

dział językoznawstwa zajmujący się oceną poprawności tekstów


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) jęz. nauka o normach wymowy

 (1.2) poprawne wysłowienie, wysławianie się

Wiktionary

Ortoepia (gr. ὀρθός, orthos „poprawny”; ἔπος, épos „słowo, mowa”) – unormowany system wymowy konkretnego języka, w szczególności odmiany literackiej (standardowej). Mianem ortoepii określa się również dyscyplinę, której przedmiotem zainteresowań są normy wymowy; jest to dział blisko związany z fonetyką i fonologią.

Wikipedia

Przykłady

składnia.

kolokacje.

synonimy.

 (1.1) kultura języka

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

 przym. ortoepiczny

frazeologia.

etymologia.

 etym|gr|ὀρθοέπεια. < etym|gr|ὀρθός|ἔπος.

uwagi.

 

tłumaczenia.

* angielski: (1.1) orthoepy

* fiński: (1.1) ortoepia

* francuski: (1.1) orthoépie ż.

* niemiecki: (1.1) Orthoepie ż.

* włoski: (1.1) ortoepia ż.

źródła.

== ortoepia (język fiński.) ==

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik

 (1.1) jęz. ortoepia

odmiana.

przykłady.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌɔrtɔˈɛpʲja, AS: ortoepʹi ̯a

Wiktionary

Powiązane:

 przym. ortoepiczny

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) kultura języka

Wiktionary


ortoepiczny

ortoepia


SJP.pl

Patrz:

ortoepia

ortofaszysta

środowiskowo: internetowy purysta językowy; grammar nazi


SJP.pl


ortofonia

zasady poprawnej wymowy wyrazów danego języka, nauka poprawnego wymawiania


SJP.pl

Ortofonia (z gr. orthós ‘poprawny’ i phōné ‘dźwięk’) – proces uczenia oraz nauka o poprawnej wymowie i brzmieniu wyrazów oraz ich połączeń. Ustala ona zasady prawidłowej wymowy danego języka.

Wikipedia


ortofoniczny

ortofonia


SJP.pl

Patrz:

ortofonia

ortofosforan

sól lub ester kwasu fosforowego(V)


SJP.pl


ortofosforowy

kwas ortofosforowy - związek nieorganiczny, kwas tlenowy; kwas fosforowy


SJP.pl


ortofotomapa

mapa przedstawiona za pomocą zdjęć aerofotograficznych, np. Google Earth


SJP.pl

Ortofotomapa, mapa fotograficzna – mapa, której treść przedstawiona jest obrazem aerofotograficznym (zwykle zdjęcia lotnicze lub satelitarne powierzchni ziemskiej) przetworzonym metodą różniczkową oraz przedstawiona w nawiązaniu do układu współrzędnych przyjętego odwzorowania kartograficznego. Inaczej zespół przetworzonych zdjęć lotniczych, dopasowanych do jednolitej skali i wpasowanych na punkty osnowy geodezyjnej (fotogrametrycznej).

Wikipedia


ortofrenia

pedagogika lecznicza zajmująca się korygowaniem psychicznych odchyleń od normy


SJP.pl


ortogenetyczny

ortogeneza


SJP.pl

Patrz:

ortogeneza

ortogeneza

teoria rozwoju kierunkowego, według której ewolucja dokonuje się według określonej linii, bez istotnego wpływu doboru naturalnego i czynników środowiska; ortoewolucja


SJP.pl

Wikipedia


ortognatyzm

pionowy zarys profilu twarzoczaszki charakterystyczny głównie dla współczesnego białego człowieka


SJP.pl

Ortognatyzm – cecha budowy twarzoczaszki polegająca na tym, że kości twarzowe są nieco wysunięte ku przodowi w stosunku do powierzchni całej twarzy (tworzą pionowy zarys profilu). Cecha ta jest charakterystyczna dla białej odmiany człowieka.

Przeciwieństwem ortognatyzmu jest prognatyzm.

Wikipedia


ortognejs

Ortognejs – gnejs o składzie granitoidu, powstały z jego przeobrażenia.

Nazwa orthogneiss została wprowadzona w 1891 przez Karla Heinricha Ferdinanda Rosenbuscha.

Wikipedia


ortogonalność

cecha elementów ortogonalnych


SJP.pl

Wikipedia


ortogonalny

prostopadły, tworzący kąt prosty


SJP.pl


ortograf

językoznawca specjalizujący się w ortografii


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy

 (1.1) pot. uczn. błąd ortograficzny

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (2.1) specjalista w zakresie ortografii

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. ortografia ż.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) błąd ortograficzny, pot. środ. byk

Wiktionary


ortografia

1. zbiór zasad i przepisów obowiązujących w danym języku, dotyczących poprawnej pisowni;
2. sposób pisania wyrazów; grafia, pisownia


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) system pisma, reprezentacji języka w formie piśmiennej

 (1.2) zbiór umownych przepisów regulujących sposób posługiwania się systemem pisma, normalizowanych i przystosowywanych do danego języka

Wiktionary

Ortografia (z gr. ορθο-, ortho- „poprawny”, γραφος, grafos „piszący”), inaczej pisownia (dawniej prawopis) – zbiór przepisów regulujących sposób zapisu słów danego języka za pomocą liter alfabetu lub innych symboli.

Wikipedia

Przykłady

 (1.2) Moi rodzice poprosili moją nauczycielkę, aby zwracała większą uwagę na moje problemy z ortografią.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌɔrtɔˈɡrafʲja, AS: ortografʹi ̯a

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. ortograf m.

 przym. ortograficzny

 przysł. ortograficznie

Wiktionary

Synonimy:

 (1.2) pisownia, daw. prawopis

Wiktionary


ortograficznie

przysłówek

 (1.1) poprawnie pod względem ortograficznym

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) - Zrezygnować ze stosowania polskich znaków diakrytycznych - takie rozwiązanie posiada wiele zalet: niezależnie od systemu zawsze widać znaki, a poza tym wyrazy nie są podzielone dziwnymi znakami. Może słowa nie są poprawne ortograficznie, ale względnie czytelne.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌɔrtɔɡraˈfʲit͡ʃʲɲɛ, AS: ortografʹičʹńe

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. ortografia ż.

 przym. ortograficzny

Wiktionary


ortograficzny

związany z ortografią


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) dotyczący ortografii, odnoszący się do ortografii, zgodny z zasadami ortografii, traktujący o ortografii

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌɔrtɔɡraˈfʲit͡ʃnɨ, AS: ortografʹičny

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. ortografia ż.

 przysł. ortograficznie

Wiktionary


ortokineza

ruch postępowy organizmów żywych, będący reakcją na zewnętrzny bodziec


SJP.pl


ortoklaz

glinokrzemian potasu, minerał z grupy skaleni


SJP.pl

Ortoklaz – minerał z gromady krzemianów, jedna z trzech (oprócz mikroklinu i sanidynu) odmian polimorficznych skalenia potasowego.

Nazwa pochodzi od gr. orthos = prosty oraz klao = łamię (klan = łamać; klasis = łupliwy) – nazwa nawiązuje do prostego kąta między płaszczyznami łupliwości w tym minerale.

Wikipedia


ortokrezol

produkt otrzymywany ze smoły koksowniczej lub węgla kamiennego, używany do wyrobu środków farmaceutycznych i dezynfekcyjnych


SJP.pl


ortokrzemowy

kwas ortokrzemowy - nieorganiczny związek chemiczny powstały z połączenia krzemu, tlenu i wodoru; kwas krzemowy


SJP.pl


ortolan

ptak śpiewający, gatunek trznadla


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy

 (1.1) syst. ornit. nazwa systematyczna|Emberiza hortulana|Linnaeus|ref=tak., gatunek małego ptaka wędrownego z rodziny trznadli;

 (1.2) ornit. ptak z gatunku ortolan (1.1)

Wiktionary

Ortolan, trznadel ortolan (Emberiza hortulana) – gatunek małego ptaka wędrownego z rodziny trznadli (Emberizidae), zamieszkujący większość Europy oraz zachodnią i środkową Azję. Zimuje w Afryce Subsaharyjskiej. Jego liczebność spada, ale nie jest zagrożony wyginięciem.

Wikipedia

Przykłady

 (1.2) Starożytni Rzymianie łapali i jedli ortolany.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ɔrˈtɔlãn, AS: ortolãn

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) trznadel ortolan

Wiktionary


ortonormalność

cecha elementów ortonormalnych


SJP.pl

Ortonormalność – ortogonalność wraz z dodanym warunkiem unormowania, tzn. wymagania, aby elementy ortogonalne miały długość jednostkową (były wersorami). Jest to podstawowa własność wektorów bazy ortonormalnej danej przestrzeni unitarnej.

Wikipedia


ortonormalny

ortogonalny o długości jednostkowej


SJP.pl


ortopeda

1. lekarz specjalizujący się w ortopedii;
2. specjalista zajmujący się wykonaniem obuwia lub aparatu ortopedycznego


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) med. lekarz specjalista w dziedzinie ortopedii

Wiktionary

Ortopedia – jedna z podstawowych specjalności lekarskich. Skupia się na diagnostyce i leczeniu operacyjnym i zachowawczym schorzeń, wad wrodzonych i nabytych, zapaleń, zakażeń, nowotworów oraz uszkodzeń i zmian pourazowych narządu ruchu: szkieletu (z wyjątkiem kości czaszki), układu więzadłowo-stawowego oraz mięśni, nerwów i naczyń.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Ortopedzi bywają nazywani chirurgami „twardymi”, w odróżnieniu do pozostałych chirurgów, nazywanych „miękkimi”.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌɔrtɔˈpɛda, AS: ortopeda

Wiktionary

Powiązane:

 przym. ortopedyczny

 rzecz. ortopedia ż.

Wiktionary

Synonimy:

antonimy.

hiperonimy.

 (1.1) chirurg

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

 przym. ortopedyczny

 rzecz. ortopedia ż.

frazeologia.

etymologia.

uwagi.

tłumaczenia.

* angielski: (1.1) orthopedist, orthopaedist

* duński: (1.1) ortopæd w.

* esperanto: (1.1) ortopediisto

* francuski: (1.1) orthopédiste m. ż.

* hiszpański: (1.1) ortopeda

* kornijski: (1.1) orthopedydh m.

* łotewski: (1.1) ortopēds m.

* niemiecki: (1.1) Orthopäde m.

* portugalski: (1.1) ortopedista

* rosyjski: (1.1) ортопед m.

* szwedzki: (1.1) ortoped w.

* włoski: (1.1) ortopedico m.

źródła.

== ortopeda (język hiszpański.) ==

wymowa. IPA3|oɾ.to.ˈpe.ða.

znaczenia.

rzeczownik, rodzaj wspólny

 (1.1) ortopeda

odmiana.

 (1.1) lm. ortopedas

przykłady.

składnia.

kolokacje.

synonimy.

Wiktionary


ortopedia

1. dział medycyny, nauka zajmująca się rozpoznawaniem i leczeniem urazów i wad (wrodzonych lub nabytych) narządu ruchu;
2. oddział ortopedyczny w szpitalu


SJP.pl

Ortopedia – jedna z podstawowych specjalności lekarskich. Skupia się na diagnostyce i leczeniu operacyjnym i zachowawczym schorzeń, wad wrodzonych i nabytych, zapaleń, zakażeń, nowotworów oraz uszkodzeń i zmian pourazowych narządu ruchu: szkieletu (z wyjątkiem kości czaszki), układu więzadłowo-stawowego oraz mięśni, nerwów i naczyń.

Wikipedia


ortopedka

ortopeda; ortopedystka


SJP.pl


ortopedyczny

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z ortopedią lub ortopedami

 (1.2) związany z leczeniem urazów układu kostnego

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌɔrtɔpɛˈdɨt͡ʃnɨ, AS: ortopedyčny

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. ortopeda m., ortopedia ż.

Wiktionary


ortopedysta

dawniej: ortopeda


SJP.pl


ortopedystka

ortopedysta


SJP.pl

Patrz:

ortopedysta

ortopiroksen

piroksen o rombowej strukturze krystalicznej


SJP.pl

Ortopirokseny – podgrupa minerałów zwanych piroksenami o wzorze ogólnym XY(Si,Al)2O6, gdzie X oznacza wapń, magnez, sód lub żelazo2+ (rzadziej cynk, lit lub mangan), natomiast Y – jony zwykle mniejszych rozmiarów: chromu, glinu, żelaza3+, magnezu, manganu, skandu, tytanu czy wanadu. Cechą wyróżniającą ortopirokseny jest rombowa struktura krystaliczna.

Przykładowe minerały należące do ortopiroksenów to hipersten, enstatyt, bronzyt i ferrosilit.

Wikipedia


ortopsychiatria

dział medycyny zajmujący się leczeniem lekkich zaburzeń psychicznych oraz zapobieganiem chorobom psychicznym


SJP.pl


ortopsychiatryczny

ortopsychiatria


SJP.pl

Patrz:

ortopsychiatria

ortoptyczny

ortoptyka


SJP.pl

Patrz:

ortoptyka

ortoptyka

dział okulistyki zajmujący się diagnozą i leczeniem zaburzeń widzenia obuocznego oraz ruchomości gałki ocznej, w szczególności zezem oraz niedowidzeniem


SJP.pl


ortoptysta

specjalista zajmujący się diagnozą i rehabilitacją wybranych funkcji wzrokowych, głównie zaburzeń widzenia obuocznego


SJP.pl


ortoptystka

ortoptysta


SJP.pl

Patrz:

ortoptysta

ortoreksja

obsesja na punkcie zdrowej żywności


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) psych. obsesja na punkcie spożywania zdrowej żywności;

Wiktionary

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Co więcej, dla niektórych zdrowe odżywianie staje się prawdziwą obsesją, którą należy leczyć. Do takich osób należał Amerykanin, doktor Steven Bratman. W 1997 roku stworzył termin „ortoreksja" na określenie przypadłości, na którą cierpiał.

Wiktionary


ortorektyczka

kobieta z obsesją na punkcie zdrowej żywności


SJP.pl


ortorektyczny

związany z obsesją na punkcie zdrowej żywności


SJP.pl


ortorektyk

osoba z obsesją na punkcie zdrowej żywności


SJP.pl


ortoskop

przyrząd do badania ciał krystalicznych w spolaryzowanym świetle równoległym


SJP.pl


ortostat

Wikipedia


ortostatyczny

1. hipotensja ortostatyczna - szybki spadek ciśnienia tętniczego po przyjęciu pozycji stojącej; hipotonia ortostatyczna, niedociśnienie ortostatyczne;
2. białkomocz ortostatyczny - występowanie białka w moczu po przyjęciu pozycji stojącej


SJP.pl


ortotanazja

zaniechanie dalszego sztucznego podtrzymywania życia pacjenta; eutanazja bierna


SJP.pl

Ortotanazja (z gre. ὀρθός orthos – „słuszny” + θάνατος thanatos – „śmierć”) – zaniechanie dalszego sztucznego podtrzymywania życia pacjenta; zaniechanie dystanazji.

Pojęcie ortotanazji odnosi się do pewnych szczególnych sytuacji. Niekiedy pacjent znajduje się w tak ciężkim stanie zdrowia, że niezastosowanie leczenia doprowadzi niechybnie do jego śmierci. Jednakże wszystkie dostępne metody nie doprowadzą do żadnej poprawy stanu pacjenta, w szczególności zaś nie wyleczą go. Obecnie istnieją metody utrzymywania umierającego chorego przy życiu, których jedynym skutkiem jest przedłużanie jego życia. Jednakże zalicza się je do środków nadzwyczajnych. Wymienić tu można użycie respiratora. Postępowanie takie określa się mianem dystanazji. Zaprzestanie takiego postępowania nazywa się właśnie ortotanazją. Część autorów nie dostrzega różnicy pomiędzy ortotanazją a eutanazją, inni zaś utożsamiają ją z zaprzestaniem terapii uporczywej.

Wikipedia


ortotoniczny

w językoznawstwie, o wyrazie: posiadający swój samodzielny akcent, akcentowaną zgłoskę


SJP.pl


ortotropowy

przymiotnik

 (1.1) taki, którego dłuższa oś jest pionowa

 (1.2) inform. w metodach komputerowych rozwiązywania problemów kontinuum posiadający symetryczną macierz wektorów własnych

 (1.3) bot. o roślinach, których część naziemna jest prostopadła do podłoża

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌɔrtɔtrɔˈpɔvɨ, AS: ortotropovy

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. ortotropizm

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) pot. wyprostowany

Wiktionary


ortotyka

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) med. specjalność medyczna zajmująca się protezami dla osób ze schorzeniami i dysfunkcjami narządów ruchu

Wiktionary


ortowodór

Wodór (H, łac. hydrogenium) – pierwiastek chemiczny o liczbie atomowej 1, niemetal z bloku s układu okresowego. Wodór jest najczęściej występującym pierwiastkiem chemicznym we Wszechświecie i jednym z najczęściej spotykanych pierwiastków na Ziemi. Ma najmniejszą masę atomową, wynoszącą 1,00794 u. Najczęściej występującym izotopem wodoru jest prot (1
H
), którego atom ma najprostszą możliwą budowę – składa się z jednego protonu i jednego elektronu.

Wikipedia


ortwin

Ostap Ortwin - pseudonim polskiego dziennikarza i krytyka literackiego Oskara Katzenellenbogena


SJP.pl


ortyl

dawniej: pouczenie prawne udzielane przez sądy większych miast sądom miast mniejszych


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) stpol. wyrok

Wiktionary

Ortyl z niemieckiego Urteil czyli wyrok. Każde orzeczenie (wyrok, sentencja) sądu prawa niemieckiego.

Sprawę zakładano w sądzie właściwym pozwanemu (wyjątkiem było złapanie na gorącym uczynku, ten wyjątek w stosunku do szlachty zlikwidowano na początku XVI w. ). Poza przypadkami gdy sąd odbywał się między osobami podległymi jednemu panu (na wsi, wobec swoich poddanych sądy sprawował wyłącznie sołtys i jako wyższa instancja pan) sprawy trafiały do miejscowych sądów właściwych, zależnie od stanu skarżonego był to sąd ziemski (dla szlachty) lub sąd grodzki (dla wolnych kmieci i mieszczan). Od wyroków można było składać apelację do sądu wyższej instancji, najprzedniejszego miasta danej prowincji, na przykład dla całej Rusi był to sąd miejski we Lwowie. Jeśli strony były w dalszym ciągu niezadowolone, apelację składano do miasta z którego brano wzór lokacji a od czasów Kazimierza Wielkiego do sądu prawa wyższego magdeburskiego na zamku w Krakowie a dalej do majestatu królewskiego w którego imieniu działali komisarze 6 miast. Znaczenie historyczne mają orzeczenia sądów najwyższych np. Sądu Sześciu Miast które potwierdzane przez króla jako edykty obowiązywały w całej Polsce.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ˈɔrtɨl, AS: ortyl

Wiktionary


ortylia

rodzaj roślin z rodziny wrzosowatych; gruszynka, gruszyczka, ortylia


SJP.pl


ortyt

minerał z grupy epidotów (minerałów krzemianowych); źródło metali ziem rzadkich i pierwiastków promieniotwórczych np. uranu; allanit


SJP.pl

Allanit (ortyt) – minerał z grupy krzemianów, odmiana epidotu. Należy do grupy minerałów rzadkich.

Nazwa pochodzi od nazwiska szkockiego bankiera i mineraloga Thomasa Allana (1777–1833), który go odkrył.

Wikipedia


orunia

dzielnica Gdańska


SJP.pl

Orunia (kaszub. Òruniô, niem. Ohra, inne warianty nazewnicze: Oruń, Orania, Orana, Ore) – osiedle mieszkaniowo-przemysłowe w Gdańsku, część dzielnicy Orunia-Św. Wojciech-Lipce.

Wikipedia


oruński

przymiotnik od: Orunia


SJP.pl


orurkować

zamontować rurki


SJP.pl


orurkowanie

zamontować rurki


SJP.pl


orurować

obudować rurami


SJP.pl


orurowanie

obudować rurami


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) suma wszystkich rur w instalacji (np. chemicznej lub samochodowej)

 (1.2) jedna z dyscyplin inżynierii chemicznej

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Dobrze dobrane orurowanie jest ważnym elementem instalacji.

 (1.2) Ci ludzie zajmują się orurowaniem.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌɔrurɔˈvãɲɛ, AS: orurovãńe

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. rura ż.

:: zdrobn. rurka ż.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) owężowanie

Wiktionary


orvieto

miasto i gmina we Włoszech


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki, nazwa własna

 (1.1) geogr. miasto i gmina we Włoszech, w regionie Umbria, w prowincji Terni;

Wiktionary

Orvieto – miasto i gmina we Włoszech, w regionie Umbria, w prowincji Terni.

W roku 2004 gminę zamieszkiwały 20 692 osoby (73,6 os./km²).

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Na temat początków miasta toczą się żywe dyskusje naukowe. Dość powszechne do niedawna były poglądy, że Orvieto (po łacinie «urbs vetus», czyli Stare Miasto) zbudowane zostało na gruzach etruskiego miasta Wolsinia.

 (1.1) Jeśli lekarz podejmujący w Orvieto pracę był w stanie nauczyć innych zawodu, jego płaca wzrastała o 100%. Ogólnie po zarazie lekarze zarabiali w Orvieto 4 razy więcej aniżeli przed zarazą.

Wiktionary

Powiązane:

 przym. orwietański

Wiktionary


orwat

nazwisko


SJP.pl


orwell

George Orwell (właśc. Eric Arthur Blair) (1903-50), angielski powieściopisarz i publicysta


SJP.pl

  • George Orwell – angielski pisarz i publicysta

Wikipedia


orwellizm

[czytaj: orłelizm] manipulowanie faktami, zniekształcanie prawdy dla celów propagandowych


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) manipulowanie społeczeństwem w celu osiągnięcia nad nim kontroli

Wiktionary

Powiązane:

 przym. orwellowski, Orwellowski

Wiktionary


orwellowski

[czytaj: orłelowski] taki jak u Orwella, charakterystyczny dla dzieł Orwella


SJP.pl

przymiotnik dzierżawczy

 (1.1) należący do George'a Orwella

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. orwellizm m.

 przym. orwellowski

Wiktionary


orwietański

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z Orvieto, dotyczący Orvieto

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) W orwietańskim muzeum katedralnym zachowały się dwa pergaminy (zżółkłe, uszkodzone, jakby z wolna obracał je ogień), które roznamiętniają historyków sztuki zgłębiających niełatwy „Fasadenproblem”. Oba rysunki przedstawiają tę samą fasadę orwietańskiej katedry i stanowią kapitalny przykład ewolucji gustów.

 (1.1) Potem drugie na nią spojrzenie z belwederu, który otwiera Umbrię w dole, subtelną w kolorach, przyprószoną światłem słonecznym, odgrodzoną od świata spokojem i ciszą. Umbrię, która w tej dolinie odbija niby w jeziorze Koronę orwietańskiego wzgórza.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Orvieto n.

Wiktionary


orychtować

czasownik przechodni dokonany

 (1.1) gw-pl|Śląsk Cieszyński. doprowadzić do porządku

Wiktionary


oryg.

skrót od:
1. oryginał;
2. oryginalny


SJP.pl


orygenes

filozof i teolog wczesnochrześcijański, pisarz kościelny


SJP.pl

Wikipedia


oryginalnie

przysłówek

 (1.1) w sposób oryginalny

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. oryginalność ż., oryginał mos./mrz.

 przym. oryginalny

Wiktionary


oryginalniej

stopień wyższy od przysłówka: oryginalnie


SJP.pl


oryginalniejszy

stopień wyższy od przymiotnika: oryginalny; bardziej oryginalny


SJP.pl


oryginalność

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) cecha tego, co jest oryginalne

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. oryginał m.

 przym. oryginalny

 przysł. oryginalny, oryginalnie

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) pomysłowość

Wiktionary


oryginalny

jedyny w swoim rodzaju


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) taki, który nie jest naśladowaniem lub przeróbką czegoś innego

 (1.2) o człowieku: tworzący we własnym stylu, samodzielnie

 (1.3) niezwykły, ekscentryczny

 (1.4) niebędący kopią

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Mój kolega Robert posiada oryginalny, policyjny motocykl BMW sprzed wojny.

 (1.4) Moja koleżanka instaluje tylko oryginalne programy, mimo że sporo ją to kosztuje.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌɔrɨɟĩˈnalnɨ, AS: oryǵĩnalny

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. oryginał m., oryginalność ż.

 przysł. oryginalnie

Wiktionary


oryginał

pierwotna forma, niebędąca kopią


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) rzecz powstała jako pierwsza

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (2.1) pot. osoba o ekscentrycznym wyglądzie lub zachowaniu

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Musi mi pani dać oryginał swojego dowodu osobistego do skserowania.

 (2.1) Z Baśki to trochę oryginał z tym wchodzeniem z gitarą na dachy bloków i muzykowaniem stamtąd.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌɔrɨˈɟĩnaw, AS: oryǵĩnau̯

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. oryginalność

 przym. oryginalny

 przysł. oryginalnie

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) autentyk, pierwowzór, matka, prototyp, macierz, matryca

 (2.1) ekscentryk, gwiazda, dziwak, dziwoląg

Wiktionary


oryginałka

oryginał


SJP.pl

Patrz:

oryginał

oryglowywać

w górnictwie: wzmacniać tamę przy pomocy rygli lub zastrzałów


SJP.pl


oryks

antylopa z rodziny krętorogich


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy

 (1.1) zool. afrykańska antylopa o krępej budowie i długich rogach;

Wiktionary

Oryks (Oryx) – rodzaj ssaków z podrodziny antylop (Antilopinae) w obrębie rodziny wołowatych (Bovidae). Oryksy znane były już starożytnym Egipcjanom, którzy często przedstawiali ich wizerunki na reliefach.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Na ścianie wisiały rogi oryksa przywiezione przez lorda z wakacji w Afryce.

Wiktionary


oryl

flisak


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) zaw. człowiek zajmujący się spławianiem rzeką drewna, zboża i innych towarów; flisak

 (1.2) daw. pot. prostak, grubianin, cham

Wiktionary

Flisak (oryl, flis) – przedstawiciel grupy zawodowej zajmującej się w dawnej Polsce flisem, czyli rzecznym spławem (transportem) towarów.

Jednym z tradycyjnych zajęć w górach było flisactwo. Flis, czyli rzeczny spław, był częstą formą transportu w górzystych regionach Słowacji i odbywał się przy pomocy tratw. Przewożono, czyli spławiano różnego rodzaju towary, np. drewno, piasek czy żywność. Najczęściej do spławu wykorzystywano takie rzeki jak Orawa, Wag, Poprad czy Dunajec.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Po drodze Toruń, gościnny Toruń witał oryla – do dziś mam w oczach ten piękny widok w zachodu chwile….

 (1.1) Cisza w komnacie trwała. Za oknem królewskiej świetlicy płynął w tej chwili żagiel. Nawoływali się oryle.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈɔrɨl, AS: oryl

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) flis, włóczek

Wiktionary


orylion

wysunięta część dawnych budowli obronnych, chroniąca przed ogniem ukośnym; ucho


SJP.pl


oryncz

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) gw-pl|Śląsk Cieszyński. obręcz z korzenia drzewa

Wiktionary


oryngle

rzeczownik, rodzaj niemęskoosobowy, liczba mnoga

 (1.1) gw-pl|Śląsk Cieszyński. kolczyki

Wiktionary


oryniacki

dotyczący okresu młodszego paleolitu


SJP.pl


orynnowanie

system rynien do odprowadzania wody z dachu; system rynnowy


SJP.pl


orzacha

roślina jednoroczna z rodziny bobowatych; orzech ziemny


SJP.pl

Orzacha (Arachis L.) – rodzaj roślin należący do rodziny bobowatych. Obejmuje 82 gatunki występujące w tropikalnej części Ameryki Południowej. Ważną rośliną użytkową jest orzacha podziemna Arachis hypogaea, uprawiana dla jadalnych nasion zwanych „orzeszkami ziemnymi”. Gatunek ten jest szeroko rozprzestrzeniony na świecie. W Polsce zarejestrowany został jako przejściowo dziczejący efemerofit.

Wikipedia


orzast

rodzaj grzybów z rodziny obrostowatych, zaliczany do porostów


SJP.pl

Phaeophyscia Moberg (orzast) – rodzaj grzybów z rodziny obrostowatych (Physciaceae). Ze względu na współżycie z glonami zaliczany jest do porostów.

Wikipedia


orzba

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) stpol. orka

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈɔʒba, AS: ožba

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. orka, oranie, oracz

 czas. orać ndk.

Wiktionary


orzec

orzeknąć;
1. wyrazić rozstrzygającą opinię w jakiejś sprawie;
2. wydać wyrok, postanowienie, decyzję na podstawie obowiązujących przepisów prawnych


SJP.pl

czasownik przechodni

 (1.1) dokonany od|orzekać.

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) „Trybunał Konstytucyjny nie mógł orzec inaczej”.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. orzekanie n., orzeczenie n., orzecznik mos./mrz.

 czas. orzekać ndk.

Wiktionary


orzech

owoc o zdrewniałej łupinie


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy lub męskorzeczowy

 (1.1) suchy owoc o zdrewniałej łupinie;

 (1.2) roślina, której owoce to orzechy (1.1);

 (1.3) drewno drzewa z rodziny orzechowatych;

 (1.4) kolor złocistobrązowy

 (1.5) gatunek węgla;

 (1.6) pot. owoc orzecha (1.2) włoskiego;

 (1.7) element układu spustowego kuszy;

Wiktionary

Botanika i sztuka kulinarna

  • orzech Juglansbot. rodzaj roślin z rodziny orzechowatych
  • orzech – bot. typ owocu suchego, niepękającego
  • orzechy – kulin. jadalne nasiona i owoce, mające jadalne jądro zamknięte w twardej skorupie lub łupinie
  • kotewka orzech wodny Trapa natans – gatunek rośliny z rodziny krwawnicowatych

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Owocem leszczyny jest orzech zwany orzechem laskowym.

 (1.2) Na podwórzu pod wielkim orzechem stał stół z czterema krzesłami.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈɔʒɛx, AS: ožeχ

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. orzechowiec m., orzesznik m., orzesznica ż., orzeszyna ż., orzechówka ż., orzeszki nmos.

:: zdrobn. orzeszek m.

 przym. orzechowy, orzechowaty

 przysł. orzechowo

Wiktionary


orzechodajny

przymiotnik relacyjny

 (1.1) bot. taki, który daje orzechy

Wiktionary


orzechowate

o cechach orzechowatych (rodzina roślin)


SJP.pl

Orzechowate (Juglandaceae) – rodzina roślin z rzędu bukowców (Fagales). Zalicza się do niej 9 rodzajów z 51–62 gatunkami. Są to drzewa i krzewy rosnące w Ameryce Północnej i Południowej (wzdłuż Andów), w Azji Wschodniej między Himalajami, Japonią i Nową Gwineą. Jeden gatunek – orzech włoski Juglans regia sięga od Azji poprzez Kaukaz do południowo-wschodniej Europy. Są to rośliny wiatropylne, z drobnymi jednopłciowymi kwiatami, zwykle jednopienne. Występują w strefie umiarkowanej w lasach zrzucających liście na zimę, a w strefie międzyzwrotnikowej w lasach górskich. Często rosną w lasach nadrzecznych.

Wikipedia


orzechowaty

o cechach orzechowatych (rodzina roślin)


SJP.pl


orzechowce

1. ciasto orzechowe;
2. przedstawiciel rzędu roślin okrytonasiennych;
3. słonik orzechowiec - gatunek chrząszcza z rodziny ryjkowcowatych


SJP.pl

Orzechowce (Juglandales Dumort.) – monotypowy rząd roślin wyróżniany w niektórych systemach klasyfikacyjnych roślin okrytonasiennych, zawierający jedną tylko rodzinę – orzechowatych (Juglandaceae).

Wikipedia


orzechowiec

1. ciasto orzechowe;
2. przedstawiciel rzędu roślin okrytonasiennych;
3. słonik orzechowiec - gatunek chrząszcza z rodziny ryjkowcowatych


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) kulin. ciasto z orzechami

Wiktionary

Orzechowiec – wieś w Polsce, położona w województwie łódzkim, w powiecie wieluńskim, w gminie Mokrsko.

W latach 1975–1998 wieś administracyjnie należała do województwa sieradzkiego.

Wikipedia

Powiązane:

 rzecz. orzech mzw./mrz.

Wiktionary


orzechówka

ptak z rodziny krukowatych, o czekoladowo-brązowym ubarwieniu


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) spoż. nalewka na niedojrzałych owocach orzecha włoskiego;

 (1.2) ornit. nazwa systematyczna|Nucifraga caryocatactes|ref=tak., ptak o długim, mocnym dziobie, czekoladowobrązowym upierzeniu w białe plamkaamki i ogonie czarnym z zielonkawym lub niebieskawym połyskiem, żywiący się orzechami laskowymi, żołędziami, jarzębiną itp.;

Wiktionary

* orzechówka – ptak z rodziny krukowatych

    • orzechówka zwyczajna (Nucifraga caryocatactes)
    • orzechówka popielata (Nucifraga columbiana)
    • orzechówka południowa (Nucifraga multipunctata)

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ˌɔʒɛˈxufka, AS: ožeχufka

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. orzech m., orzeszek m., orzeszyna ż.

 przym. orzechowy

Wiktionary


orzechowo

1. dotyczący orzecha (rośliny);
2. zrobiony z nasion orzechów (owoców), mający smak nasion orzechów, zapach nasion orzechów;
3. mający kolor orzecha, złocistobrązowy


SJP.pl

Miejscowości i ich części w Polsce

  • Orzechowo – wieś w woj. kujawsko-pomorskim, w pow. wąbrzeskim, w gminie Wąbrzeźno
  • Orzechowo – wieś w woj. mazowieckim, w pow. grójeckim, w gminie Jasieniec
  • Orzechowo – część wsi Sumowo w woj. podlaskim, w pow. sejneńskim, w gminie Sejny
  • Orzechowo – osada w woj. pomorskim, w pow. chojnickim, w gminie Brusy
  • Orzechowo – osada w woj. pomorskim, w pow. słupskim, w gminie Ustka
  • Orzechowo – część wsi Warzno w woj. pomorskim, w pow. wejherowskim, w gminie Szemud
  • Orzechowo – wieś w woj. warmińsko-mazurskim, w pow. ełckim, w gminie Stare Juchy
  • Orzechowo – wieś w woj. warmińsko-mazurskim, w pow. olsztyńskim, w gminie Dobre Miasto
  • Orzechowo – wieś w woj. warmińsko-mazurskim, w pow. olsztyńskim, w gminie Olsztynek
  • Orzechowo – wieś w woj. wielkopolskim, w pow. wrzesińskim, w gminie Miłosław
  • Orzechowo – wieś w woj. zachodniopomorskim, w pow. goleniowskim, w gminie Nowogard

Wikipedia


orzechowski

nazwisko


SJP.pl

  • Andrzej Orzechowski (ujednoznacznienie)
  • Emil Orzechowski – profesor teatrologii, kulturoznawca
  • Jan Orzechowski (ujednoznacznienie)
  • Jerzy Orzechowski – pilot WP i RAF
  • Kazimierz Orzechowski (ujednoznacznienie)
  • Konstanty Orzechowski – kapitan piechoty Wojska Polskiego, kawaler Virtuti Militari, poległ 27 lipca 1920 pod Białowieżą, jako oficer 2 Pułku Piechoty Legionów
  • Krzysztof Orzechowski – aktor i reżyser teatralny
  • Maciej Orzechowski – polski polityk, lekarz, poseł na Sejm VI kadencji
  • Marian Orzechowski – polski polityk
  • Mirosław Orzechowski – polski polityk
  • Paweł Orzechowski (ujednoznacznienie)
  • Remigiusz Orzechowski – polski prawnik, radca prawny oraz sędzia Trybunału Konstytucyjnego
  • Sławomir Orzechowski (ur. 1958) – polski aktor
  • Stanisław Orzechowski (ujednoznacznienie)
  • Stefan Orzechowski (ujednoznacznienie)
  • Tadeusz Oksza-Orzechowski – działacz polityczny, lekarz, przedsiębiorca
  • Teodor Konstanty Orzechowski – działacz kalwiński i parlamentarny
  • Walenty Orzechowski – poseł, sędzia ziemski przemyski
  • Władysław Oksza-Orzechowski – pułkownik kawalerii Wojska Polskiego

Wikipedia


orzechowy

1. dotyczący orzecha (rośliny);
2. zrobiony z nasion orzechów (owoców), mający smak nasion orzechów, zapach nasion orzechów;
3. mający kolor orzecha, złocistobrązowy


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) dotyczący orzecha (roślin i owocu)

 (1.2) przyrządzony, zrobiony z orzechów, z dodatkiem orzechów

 (1.3) zrobiony z drewna drzewa orzechowego (1.1)

 (1.4) złocistobrązowy, taki jak kolor orzecha

 (1.5) smakujący lub pachnący orzechami

Wiktionary

Przykłady

 (1.2) Mama upiekła na urodziny Marty tort orzechowy.

 (1.4) Jego orzechowe tęczówki były tak duże, że ledwo mogłem dostrzec białkówki.

 (1.5) Zarówno białe, jak i brązowe podblaszki są ładnymi, małymi grzybami o łagodnym, orzechowym smaku.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌɔʒɛˈxɔvɨ, AS: ožeχovy

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. orzech m., orzeszek m., orzechówka ż., orzeszyna ż.

Wiktionary


orzecki

Orzk


SJP.pl

Patrz:

Orzk

orzeczenie

1. część zdania orzekająca o czynności lub stanie podmiotu;
2. postanowienie lub wyrok wydany przez sąd lub inny organ na podstawie obowiązującego prawa;
3. osąd, ocena czegoś lub decyzja


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) jęz. część zdania informująca o czynności lub stanie podmiotu

 (1.2) jakaś opinia, osąd, ekspertyza

 (1.3) praw. rozstrzygnięcie danej sprawy przez organ państwa działający w ramach swej kompetencji

Wiktionary

  • orzeczenie (gramatyka) – główna część zdania ukazująca zachowanie lub właściwości podmiotu; osobowa forma czasownika.
  • orzeczenie (medycyna) – opinia lekarska na temat stanu zdrowia przebadanej osoby, zwana orzeczeniem lekarskim.

Prawo:

  • orzeczenie dyscyplinarne – decyzja rozstrzygająca o winie obwinionego o dokonanie przewinienia dyscyplinarnego wydana przez organ dyscyplinarny.
  • orzeczenie sądu – władcze rozstrzygnięcie sądu dotyczące istoty sprawy sądowej lub innych kwestii związanych z jej rozpoznaniem.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Orzeczenie złożone składa się z łącznika i orzecznika.

 (1.2) Budynek był w tak złym stanie technicznym, że administrator wystąpił do eksperta o orzeczenie techniczne, aby zadecydować o remoncie albo nawet o rozbiórce.

 (1.3) Od orzeczeń wydanych w pierwszej instancji można się odwołać.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌɔʒɛˈt͡ʃɛ̃ɲɛ, AS: ožečńe

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. orzecznictwo n., orzecznik m., orzeczniczka ż., orzekanie n., rzeczenie n.

 czas. orzekać ndk., orzec dk., rzec dk.

 przym. orzeczeniowy, orzecznikowy, orzeczniczy, rzeczony

Wiktionary

Synonimy:

 (1.2) opinia, osąd, ekspertyza

Wiktionary


orzecznictwo

działalność sądów i innych organów wydających orzeczenia w różnych sprawach


SJP.pl

Orzecznictwo, judykatura (łac. iudex – sędzia, iudicare – osądzać) – ogół decyzji jednego bądź wielu sądów i innych organów państwa. Przy czym pod pojęciem orzeczenia rozumie się tu zarówno stan faktyczny i prawny rozstrzygniętej sprawy, jak i sentencję wyroku oraz samo jej uzasadnienie.

Wikipedia


orzeczniczka

orzecznik


SJP.pl

Patrz:

orzecznik

orzeczniczy

związany z wydanymi wyrokami lub postanowieniami sądowymi


SJP.pl


orzecznik

część orzeczenia imiennego


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) adm. med. lekarz, który orzeka o stanie zdrowia

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (2.1) jęz. nieczasownikowa część orzeczenia imiennego;

Wiktionary

Orzecznik – część orzeczenia imiennego stanowiąca dopełnienie zdaniowe łącznika i orzekająca o podmiocie.

Orzecznik najczęściej występuje jako:

  • rzeczownik (Kazik jest pracusiem)
  • przymiotnik (Kazik jest pracowity)
  • przysłówek (Na koncercie było głośno)
  • zaimek (Kazik nie jest z tobą).

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Kiedy jesteś na zwolnieniu lekarskim, musisz liczyć się z możliwością wezwania do orzecznika ZUS.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ɔˈʒɛt͡ʃʲɲik, AS: ožečʹńik

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. orzeczenie n.

:: fż. orzeczniczka ż.

 przym. orzecznikowy

 czas. orzekać ndk., orzec dk.

 przysł. orzecznikowo

Wiktionary


orzecznikowo

przysłówek

 (1.1) gram. na sposób orzecznikowy

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Zaimki te używane są orzecznikowo w krótkich odpowiedziach, zwłaszcza w mowie potocznej.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. orzecznik mrz.

 przym. orzecznikowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) predykatywnie

Wiktionary


orzecznikowy

przymiotnik relacyjny

 (1.1) gram. związany z orzecznikiem, dotyczący orzecznika

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. orzecznik mrz., orzeczenie n.

 przysł. orzecznikowo

Wiktionary


orzekać

wypowiadać, wyrażać sąd, opinię, zdanie o czymś


SJP.pl

czasownik przechodni niedokonany (dk. orzec, orzeknąć)

 (1.1) wyrażać opinię w jakiejś sprawie

 (1.2) praw. wydawać postanowienie lub wyrok

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. orzekanie n., orzeczenie n., orzecznik mos./mrz.

 przym. orzekający

 czas. orzec

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) głosić, stwierdzać

 (1.2) postanawiać, wyrokować, zasądzać

Wiktionary


orzekający

wypowiadać, wyrażać sąd, opinię, zdanie o czymś


SJP.pl


orzeknąć

orzec;
1. wyrazić rozstrzygającą opinię w jakiejś sprawie;
2. wydać wyrok, postanowienie, decyzję na podstawie obowiązujących przepisów prawnych


SJP.pl


orzelski

przymiotnik od: Orły


SJP.pl


orzęsek

typ pierwotniaka, żyjący w wodzie, w glebie lub pasożytujący w innych organizmach; wymoczek


SJP.pl

Orzęski (Ciliata), dawniej wymoczki – typ organizmów z królestwa Protista, tradycyjnie zaliczany do protistów zwierzęcych. W nowszych systemach włączane wraz z niektórymi innymi pierwotniakami i glonami do supergrupy Chromalveolata.

Wikipedia


orzęsić

rzadko: orzęsić się - pokryć się włoskami, rzęskami; urzęsić się


SJP.pl


orzęsica

orzęsica długoroga - gatunek chruścika (owada wodnego)


SJP.pl


orzęsiony

mający rzęski; orzęszony


SJP.pl


orzeski

związany z miastem Orzesze, dotyczący miasta Orzesze


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z Orzeszem, dotyczący Orzesza

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Orzesze n.

Wiktionary


orzęskowy

orzęsek


SJP.pl

Patrz:

orzęsek

orzeszanin

mieszkaniec Orzesza (miasta w województwie śląskim)


SJP.pl


orzeszanka

mieszkanka Orzesza (miasta w województwie śląskim)


SJP.pl


orzesze

miasto w Polsce


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki, nazwa własna

 (1.1) geogr. miasto w Polsce, na Górnym Śląsku;

Wiktionary

Orzesze (niem. Orzesche, śl. Uorzesze) – miasto w południowej Polsce, w województwie śląskim, w powiecie mikołowskim.

Według danych z 31 grudnia 2023 r. miasto miało 21 986 mieszkańców.

Według rankingu IQAir Orzesze jest 428. na świecie, co przekłada się na pierwsze miejsce w Polsce pod względem zanieczyszczeń.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Dzieciństwo spędziłam w Orzeszu.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ɔˈʒɛʃɛ, AS: ožeše

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. orzeszanin m., orzeszanka ż.

 przym. orzeski

Wiktionary


orzeszek

zdrobnienie od: orzech


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) zdrobn. orzech

 (1.2) spoż. mały orzech

 (1.3) pot. kask motocyklowy osłaniający jedynie górną część głowy

 (1.4) zob. orzeszki.

Wiktionary

Orzech (nux) – rodzaj suchych owoców zamkniętych (niepękających), jednonasiennych (rzadko dwunasiennych), odpadających od rośliny matecznej w całości. Często dla owoców o niewielkich rozmiarach używa się równoważnej nazwy orzeszek. Mają one twardą, zdrewniałą owocnię, niezrośniętą z nasieniem.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ɔˈʒɛʃɛk, AS: ožešek

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. orzech m., orzechówka ż., orzeszki nmos.

 przym. orzechowy, orzeszkowy

Wiktionary


orzeszki

rzeczownik, rodzaj niemęskoosobowy, liczba mnoga

 (1.1) przen. żart. eufem. męskie jądra

forma rzeczownika|rodzaj=męskorzeczowy.

 (2.1) M., B., i W. plural|orzeszek.

Wiktionary

Orzeszki (dawniej Zielonygrund, w latach 1933–1945 Schützengrund) – wieś w Polsce położona w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie szczycieńskim, w gminie Rozogi, znajdująca się między wsiami: Klon a Księży Lasek. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa ostrołęckiego.

Miejscowość powstała w 1739 r. w ramach osadnictwa szkatułowego jako mała osada na dwóch włókach. Szkołę zbudowano w 1912 r. W 1939 r. wieś liczyła 47 gospodarstw.

Wikipedia

Powiązane:

 rzecz. orzech mrz./mzw.

Wiktionary


orzeszkomat

automat do karmienia wiewiórek orzeszkami


SJP.pl


orzeszkowo

W Polsce
  • Orzeszkowo – wieś w woj. podlaskim, w pow. hajnowskim, w gminie Hajnówka
  • Orzeszkowo – wieś w woj. wielkopolskim, w pow. międzychodzkim, w gminie Kwilcz
  • Orzeszkowo – wieś w woj. wielkopolskim, w pow. średzkim, w gminie Dominowo
  • Orzeszkowo – przysiółek wsi Iglice w woj. zachodniopomorskim, w pow. łobeskim, w gminie Resko
  • Orzeszkowo – dawna gromada
  • Orzeszkowo – przystanek kolejowy

Wikipedia


orzesznica

1. gryzoń z rodziny pilchowatych;
2. gatunek drzewa z rodziny czaszniowatych; orzesznica wyniosła, orzesznica brazylijska, bertolecja


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) syst. zool. nazwa systematyczna|Muscardinus|Kaup|ref=tak., rodzaj niedużego ssaka z rodziny popielicowatych;

 (1.2) zool. gryzoń z rodzaju orzesznica (1.1)

 (1.3) syst. bot. nazwa systematyczna|Bertholletia excelsa||ref=tak., gatunek drzewa z rodziny czaszniowatych, występującego w Ameryce Południowej;

 (1.4) bot. roślina z gatunku orzesznica (1.3)

Wiktionary

  • orzesznica (Muscardinus) – rodzaj gryzoni z podrodziny koszatek (Leithiinae) w obrębie rodziny popielicowatych (Gliridae)
  • orzesznica leszczynowa (Muscardinus avellanarius) – gatunek gryzonia z podrodziny koszatek (Leithiinae) w obrębie rodziny popielicowatych (Gliridae)
  • orzesznica (Lygeum) – rodzaj traw
  • orzesznica (Bertholletia) – rodzaj drzew z rodziny czaszniowatych

Wikipedia

Przykłady

 (1.2) Spód ciała orzesznic jest kremowy.

 (1.4) Za ścięcie orzesznicy grożą w Brazylii surowe kary.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. orzech mrz.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.3) bertolecja, orzesznica brazylijska, orzesznica wyniosła

Wiktionary


orzesznik

wysokie drzewo o jadalnych nasionach i twardym drewnie; przeorzech; hikora


SJP.pl

Orzesznik zwany także przeorzechem, hikorą i karią (Carya Nutt.) – rodzaj roślin z rodziny orzechowatych (Juglandaceae). Obejmuje 18 gatunków, choć w niektórych ujęciach wykazywanych jest ich od 17 do 25.

Największe zróżnicowanie gatunkowe orzeszników jest w południowej części Stanów Zjednoczonych i w północnym Meksyku, cztery gatunki rosną także we wschodniej części Ameryki Północnej, kilka w Ameryce Środkowej, 6 gatunków rośnie w Azji Południowo-Wschodniej, z czego trzy są endemitami Chin. W Polsce uprawiane najczęściej są orzesznik gorzki C. cordiformis i pięciolistkowy C. ovata, rzadziej orzesznik siedmiolistkowy Carya laciniosa. Pierwsze dwa gatunki mają status już zadomowionych antropofitów.

Wikipedia


orzesznikowate

rodzina roślin z rzędu ślazowców; zatwarowate


SJP.pl


orzesznikowaty

o cechach orzesznikowatych (rodzina roślin)


SJP.pl


orzęszony

mający rzęski; orzęsiony


SJP.pl


orzeszówka

wieś w Polsce


SJP.pl

Orzeszówka – wieś w Polsce położona w województwie mazowieckim, w powiecie węgrowskim, w gminie Miedzna. Ma status sołectwa. Leży nad rzeką Miedzanką.

Do połowy XIX wieku Orzeszówka była dużym folwarkiem, którym zarządzał administrator mieszkający w tamtejszym dworze. Folwark wchodził w skład dóbr miedzeńskich. Orzeszówka stała się faktyczną wsią dopiero po utworzeniu tam osad na mocy ukazu carskiego. W 1864 roku, na mocy ukazu carskiego o uwłaszczeniu z Dóbr Orzeszówka wydzielono 1319 mórg 17 prętów ziemi dla 48 osad chłopskich. W Orzeszówce utworzono 14 osad chłopskich na 56 morgach i 180 prętach ziemi. W 1868 roku Józef Wyszomierski rozparcelował pozostałą część majątku pomiędzy kilkudziesięciu włościan.

Wikipedia


orzeszyna

1. krzew orzecha laskowego, leszczyna
2. lasek leszczynowy
3. wierzchnia, zielona łupina orzechów


SJP.pl


orzeźwiać

1. czynić kogoś rzeźwym, rześkim - pełnym chęci do życia, wypoczętym, świeżym; regenerować, odświeżać;
2. orzeźwiać się - czynić siebie rzeźwym, rześkim - pełnym chęci do życia, wypoczętym, świeżym; regenerować się, odświeżać się


SJP.pl

czasownik

 (1.1) czynić rzeźwym, odświeżać, ochładzać

czasownik zwrotny orzeźwiać się

 (2.1) sprawiać sobie uczucie rześkości

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ɔˈʒɛʑvʲjät͡ɕ, AS: ožeźvʹi ̯äć

Wiktionary

Powiązane:

 czas. orzeźwić dk.

 przym. orzeźwiający, rzeźwy

 przysł. orzeźwiająco

 rzecz. orzeźwianie n., orzeźwienie n.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) rzeźwy

Wiktionary


orzeźwiająco

przysłówek sposobu

 (1.1) w sposób orzeźwiający

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. orzeźwianie n.

 czas. orzeźwiać ndk., orzeźwić dk.

 przym. orzeźwiający

Wiktionary


orzeźwiający

dający orzeźwienie, ochłodę; ożywczy


SJP.pl


orzeźwianie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|orzeźwiać.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌɔʒɛʑˈvʲjä̃ɲɛ, AS: ožeźvʹi ̯ä̃ńe

Wiktionary

Powiązane:

 czas. orzeźwiać ndk., orzeźwić dk.

 przym. orzeźwiający

 rzecz. orzeźwienie

 przysł. orzeźwiająco

Wiktionary


orzeźwić

1. uczynić kogoś rzeźwym, rześkim - pełnym chęci do życia, wypoczętym, świeżym; zregenerować, odświeżyć;
2. orzeźwić się - uczynić siebie rzeźwym, rześkim - pełnym chęci do życia, wypoczętym, świeżym; zregenerować się, odświeżyć się


SJP.pl

czasownik przechodni dokonany (ndk. orzeźwiać)

 (1.1) dokonany od|orzeźwiać.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. orzeźwianie n., orzeźwienie n.

 czas. orzeźwiać ndk.

 przysł. orzeźwiająco

 przym. rzeźwy

Wiktionary


orzeźwienie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|orzeźwić.

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Zasypiam na stojąco, potrzebuję czegoś na orzeźwienie.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌɔʒɛʑˈvʲjɛ̇̃ɲɛ, AS: ožeźvʹi ̯ė̃ńe

Wiktionary

Powiązane:

 czas. orzeźwić dk., orzeźwiać ndk.

 przym. orzeźwiający

 rzecz. orzeźwianie

Wiktionary


orzeł

1. ptak z rodziny sokołów, o masywnej budowie, długich skrzydłach i dużym zakrzywionym dziobie, występuje w wielu gatunkach w Europie, Azji, Ameryce i Afryce;
2. znak w kształcie tego ptaka, używany jako godło lub znak na sztandarach, mundurach, monetach itp.


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy, nazwa własna

 (1.1) astr. gwiazdozbiór nieba równikowego; zawiera jasną gwiazdę – Altaira; w Polsce widoczny latem i jesienią; góruje o północy w lipcu;

 (1.2) geogr. miasto w zachodniej części Rosji, nad Oką;

Wiktionary

orzeł – nazwa zwyczajowa kilkunastu gatunków ptaków drapieżnych z rodzaju Aquila, Hieraaetus i Harpagornis z rodziny jastrzębiowatych;

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Najjaśniejszą gwiazdą w gwiazdozbiorze Orła jest Altair.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈɔʒɛw, AS: ožeu̯

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. orzeł mzw., orzełek mzw.

 przym. orłowski

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) skr. Aql

Wiktionary


orzełek

1. rewers monety polskiej;
2. mały znak w kształcie orła, np. na nakryciach głowy polskich żołnierzy;
3. ptak drapieżny z rodziny orłów


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy

 (1.1) mały orzeł

 (1.2) orle pisklę

 (1.3) ornit. drapieżny ptak z rodzaju nazwa systematyczna|Hieraaetus|Kaup|ref=tak.

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (2.1) symbol orła na monecie, medalu lub guziku

Wiktionary

geografia Polski
  • miejscowości:
    • Orzełek – wieś w woj. kujawsko-pomorskim, w pow. sępoleńskim, w gminie Kamień Krajeński
    • Orzełek – wieś w woj. mazowieckim, w pow. węgrowskim, w gminie Sadowne
    • Orzełek – osada leśna w woj. mazowieckim, w pow. węgrowskim, w gminie Sadowne

    Wikipedia

    Przykłady

     (1.2) — Ach! — zawołał Władek. — Stare uczą młode orzełki sztuki latania!

     (2.1) Czasem orzełek był otoczony srebrnym laurem i miał na piersiach numer pułku.

    Wiktionary

    Powiązane:

     rzecz. orzeł mrz., Orzeł mzw., orlik m., półorzeł mzw.

     przym. orli, orłowski

    Wiktionary

    Synonimy:

     (1.2) orlątko, orlę, orlik

    Wiktionary


orzk

wieś w województwie łódzkim, w powiecie pabianickim


SJP.pl

Orzk – wieś w Polsce położona w województwie łódzkim, w powiecie pabianickim, w gminie Dłutów.

Między wsią Orzk a wsią Świerczyna znajduje się linia zachowanych okopów przeciwczołgowych z czasów II wojny światowej.

W Orzku istniała filia szkoły podstawowej w Dłutowie – zlikwidowana w wyniku reformy szkolnictwa.

Wikipedia


orznąć

orżnąć; potocznie:
1. ograć kogoś w grze hazardowej; obębnić;
2. oszukać (na jakąś kwotę)


SJP.pl

czasownik przechodni dokonany

 (1.1) pot. oszukać kogoś (najczęściej w transakcjach finansowych, przy załatwianiu interesów)

 (1.2) pot. pokonać kogoś w grze karcianej

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈɔrʒnɔ̃ɲt͡ɕ, AS: oržnõńć

Wiktionary

Powiązane:

 czas. orzynać ndk., dorżnąć dk., przerzynać ndk., przerżnąć dk.

 rzecz. orżnięcie n., dorżnięcie n., wyrzynarka ż.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) wrobić

 (1.2) ograć

Wiktionary


orżnięcie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|orżnąć.

Wiktionary

Powiązane:

 czas. orżnąć, dorżnąć, przerzynać, przerżnąć

 rzecz. dorżnięcie n., wyrzynarka ż.

Wiktionary


orznóć

czasownik przechodni dokonany

 (1.1) gw-pl|Śląsk Cieszyński. okłamać

Wiktionary


orzo

[czytaj: or-zo] rodzaj makaronu do zup, wielkością i kształtem przypominający ryż


SJP.pl

Wikipedia


orzoł

nazwisko


SJP.pl

Orzoł – wieś sołecka w Polsce położona w województwie mazowieckim, w powiecie ostrołęckim, w gminie Baranowo.

W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa ostrołęckiego.

Wierni kościoła rzymskokatolickiego należą do parafii Świętego Bartłomieja Apostoła w Baranowie.

Wikipedia


orzyc

rzeka w Polsce, dopływ Narwi


SJP.pl

Orzyc (Orzycz, Orzyca) – rzeka, prawy dopływ Narwi o długości 142,52 km i powierzchni dorzecza 2 077 km².

Wikipedia


orzygać

obrzygać;
1. wulgarnie: pobrudzić wymiocinami; zarzygać;
2. potocznie: pobrudzić czymś bryzgającym; opryskać


SJP.pl


orzyski

przymiotnik od: Orzysz


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z Orzyszem, pochodzący z Orzysza

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Orzysz mrz., orzyszanin mos., orzyszanka ż.

Wiktionary


orzysz

1. miasto w Polsce;
2. jezioro w Polsce


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna

 (1.1) geogr. miasto w województwie warmińsko-mazurskim;

Wiktionary

Orzysz (niem. Arys, prus. Aris) – miasto w Polsce, położone w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie piskim, nad rzeką Orzyszą, między jeziorami Sajno i Orzysz. Siedziba gminy miejsko-wiejskiej Orzysz. W latach 1975–1998 miasto należało administracyjnie do województwa suwalskiego. Orzysz leży na Mazurach, na obszarze historycznej Jaćwieży.

Według danych GUS z 1 stycznia 2024 r. Orzysz liczył 5279 mieszkańców.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Tej nocy śniło mi się, że wysłano mnie do jednostki karnej w Orzyszu.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. orzyszanin mos., orzyszanka ż.

 przym. orzyski

Wiktionary


orzyszanin

mieszkaniec Orzysza


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) mieszkaniec Orzysza

 (1.2) osoba pochodząca z Orzysza, urodzona w Orzyszu

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Tego wieczora dwóch amerykańskich żołnierzy chwiejnym krokiem wyszło z baru, skatowało do nieprzytomności orzyszanina i zabrało mu forda focusa.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Orzysz mrz.

:: fż. orzyszanka ż.

 przym. orzyski

Wiktionary


orzyszanka

mieszkanka Orzysza


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) mieszanka Orzysza

 (1.2) kobieta pochodząca z Orzysza, urodzona w Orzyszu

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) W półfinale orzyszanki zostały pokonane przez piłkarki z Korsz.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Orzysz mrz.

:: fm. orzyszanin mos.

 przym. orzyski

Wiktionary


orłan

rodzaj ptaków z rodziny jastrzębiowatych


SJP.pl

  • orłan – rodzaj ptaka z rodziny jastrzębiowatych
  • Orłan – seria rosyjskich skafandrów kosmicznych
  • Orłan – seria rosyjskich bezzałogowych statków powietrznych: Orłan-1, Orłan-3M, Orłan-10, Orłan-30

Wikipedia


orłoryb

drapieżna ryba z rodziny kulbinowatych; kulbin; scjena


SJP.pl

Kulbin, orłoryb (Argyrosomus regius) – gatunek morskiej ryby okoniokształtnej z rodziny kulbinowatych (Sciaenidae).

Wikipedia


orłoś

nazwisko


SJP.pl

  • Andrzej Orłoś (1934-2018) – polski jeździec, olimpijczyk
  • Henryk Orłoś (1896-1983) – polski leśnik i mykolog
  • Karol Orłoś (1894-1931) – polski pilot
  • Kazimierz Orłoś (ur. 1935) – polski pisarz
  • Maciej Orłoś (ur. 1960) – polski aktor, dziennikarz
  • Teresa Zofia Orłoś (1930-2009) – polska językoznawczyni

Wikipedia


orłosęp

duży ptak z podrodziny sępów zamieszkujący wysokie góry Afryki i Eurazji


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy

 (1.1) ornit. nazwa systematyczna|Gypaetus|Storr|ref=tak., rodzaj ptaka z rodziny jastrzębiowatych, którego opisują cechy pośrednie między orłem a sępem: mocny dziób, sposób lotu jak u orła, ale padlinożerność jak u sępa

 (1.2) ornit. nazwa systematyczna|Gypaetus barbatus|Linnaeus|ref=tak., gatunek dużego ptaka drapieżnego z rodziny jastrzębiowatych, żywiący się głównie kośćmi;

Wiktionary

Orłosęp, orłosęp brodaty (Gypaetus barbatus) – gatunek dużego ptaka padlinożernego z podrodziny orłosępów (Gypaetinae) w rodzinie jastrzębiowatych (Accipitridae), jedyny przedstawiciel rodzaju Gypaetus.

Wikipedia

Synonimy:

 (1.2) orłosęp brodaty

Wiktionary


orłowa

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) geogr. adm. miasto w Czechach, w kraju morawsko-śląskim, w powiecie Karwina na Śląsku Cieszyńskim;

Wiktionary

Orłowa (dawniej też Orłów, cz. Orlová, niem. Orlau) – miasto położone w kraju morawsko-śląskim, w powiecie Karwina w Czechach, na Śląsku Cieszyńskim, ok. 10 km od granicy z Polską. Orłowa leży pośrodku Zagłębia Ostrawsko-Karwińskiego, ok. 10 km na wschód od centrum Ostrawy i 8 km na zachód od centrum Karwiny.

Wikipedia

Powiązane:

 przym. orłowski

Wiktionary


orłowice

Orłowice – wieś łańcuchowa w południowo-zachodniej Polsce, położona w województwie dolnośląskim, w powiecie lwóweckim, w gminie Mirsk.

Wikipedia


orłowicz

nazwisko


SJP.pl


orłowiec

Orłowiec (niem. Schönau bei Bad Landeck) – wieś w Polsce położona w województwie dolnośląskim, w powiecie kłodzkim, w gminie Lądek-Zdrój.

Wikipedia


orłowo

dzielnica mieszkaniowa i rekreacyjna w Gdyni


SJP.pl

W Polsce
  • Orłowo – część miasta Gdynia
  • Orłowo – część miasta Starachowice
  • Orłowo – kolonia w woj. kujawsko-pomorskim, w pow. wąbrzeskim, w gminie Płużnica
  • Orłowo – wieś w woj. kujawsko-pomorskim, w pow. inowrocławskim, w gminie Inowrocław
  • Orłowo – wieś w woj. kujawsko-pomorskim, w pow. lipnowskim, w gminie Wielgie
  • Orłowo – wieś w woj. mazowieckim, w pow. makowskim, w gminie Rzewnie
  • Orłowo – wieś w woj. mazowieckim, w pow. sierpeckim, w gminie Zawidz
  • Orłowo – wieś w woj. podlaskim, w pow. suwalskim, w gminie Bakałarzewo
  • Orłowo – wieś w woj. pomorskim, w pow. nowodworskim, w gminie Nowy Dwór Gdański
  • Orłowo – wieś w woj. warmińsko-mazurskim, w pow. giżyckim, w gminie Wydminy
  • Orłowo – wieś w woj. warmińsko-mazurskim, w pow. nidzickim, w gminie Nidzica
  • Orłowo – część wsi Bagno w woj. warmińsko-mazurskim, w pow. nowomiejskim, w gminie Nowe Miasto Lubawskie
  • Orłowo – wieś w woj. warmińsko-mazurskim, w pow. piskim, w gminie Biała Piska
  • Orłowo – osada w woj. wielkopolskim, w pow. obornickim, w gminie Ryczywół

Wikipedia


orłowski

1. przymiotnik od: Orzeł (miasto w Federacji Rosyjskiej);
2. przymiotnik od: Orłowo (dzielnica Gdyni)


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z Orłem, dotyczący Orła, miasta w Rosji

 (1.2) związany z Orłem, dotyczący Orła, osady w Polsce

 (1.3) związany z Orłowem, dotyczący Orłowa

 (1.4) związany z Orłową, dotyczący Orłowej

Wiktionary

Osoby o nazwisku Orłowski
  • Cecylia Czesława Orłowska 1906–1937 – działaczka komunistyczna
  • Aleksander Orłowski – osoby o tym imieniu i nazwisku
  • Alina Orłowska – polska rusycystka
  • Andrzej Orłowski – polski architekt, ilustrator
  • Andrzej Jan Orłowski 1731–1789 – lekarz polski
  • Antoni Orłowski 1811–1861 – skrzypek; pianista; dyrygent; pedagog; kompozytor
  • Antoni Orłowski 1869–1921 – dziennikarz; humorysta; satyryk; wydawca
  • Bolesław Kamil Orłowski 1887–1921 – romanista; pedagog
  • Franciszek Orłowski 1835–1879 – prowizor; doktor medycyny
  • Hubert Orłowski (ur. 1937) – germanista
  • Jacek Orłowski (ur. 1965) – reżyser i pedagog
  • Jan Orłowski (2 poł. XVIII w.) – trynitarz; architekt
  • Jan Onufry Orłowski d. „po 1793” – łowczy koronny; poseł; targowiczanin
  • Józef Augustyn Orłowski 1716–1794 – pijar; tłumacz; pedagog; rektor
  • Józef Orłowski 1742–1807 – generał; komendant; powstaniec kościuszkowski
  • Józef Orłowski 1819–1880 – architekt; budowniczy
  • Józef Kazimierz Orłowski 1862–1943 – dziennikarz; literat; działacz polityczny
  • Wawrzyniec Józef Orłowski d. 1769 – konfederat barski
  • Kalikst Orłowski 1818–1881 – ziemianin; spiskowiec; filantrop
  • Ksawery Franciszek Orłowski 1862–1926 – dyplomata
  • Leon Orłowski 1891–1976 – dyplomata; poseł
  • Łukasz Orłowski (1715–1765) – malarz
  • Michał Orłowski 1710–1780 – jezuita
  • Paweł Orłowski (ur. 1976) – polski polityk
  • Stanisław Orłowski 1839–1895 – działacz gospodarczy
  • Stanisław Orłowski (1868–1923) – doktor medycyny
  • Stanisław Orłowski (1892–) – doktor medycyny, oficer
  • Stanisław Orłowski (1893–1944) – oficer dyplomowany
  • Stanisław Orłowski (1934–) – artysta fotograf
  • Stefan Orłowski 1887–1969 – ppłk dypl. Wojska Polskiego
  • Tadeusz Orłowski (1917–2008) – lekarz, wspinacz, profesor
  • Tadeusz Orłowski (1922–2016) – oficer Wojska Polskiego
  • Tadeusz Orłowski – scenograf
  • Teofil Feliks Orłowski d. „ok. 1944/5” – chemik; współtwórca przemysłu fotochemicznego
  • Tomasz Orłowski (ur. 1956) – ambasador RP we Francji
  • Witold Jan Orłowski (1918–1988) – polski okulista
  • Witold Orłowski (ur. 1965) – ekonomista
  • Wacław Orłowski (ur. 1965) – polski zapaśnik
  • Walerian Hildegard Orłowski 1893–1940 – major Wojska Polskiego
  • Witold Eugeniusz Orłowski 1874–1966 – profesor chorób wewnętrznych
  • Władysław Orłowski 1835–1889 – lekarz chirurg
  • Zenon Orłowski 1871–1948 – lekarz; profesor chorób wewnętrznych
  • Zygmunt Orłowski 1926–1984 – pułkownik

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Dziad miał kilka majątków: dwa powiaty w guberni orłowskiej należały do niego prawie w całości — to tak zwany powiat siewski i trubczewski.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Orzeł m., orzeł m., orlica ż., orlątko n., orlę n., orzełek m., orlik m., Orłowa ż., Orłowo n., Orłowiec m., Orłowice nmos., Orłów m.

 przym. orli

Wiktionary


orły

1. ptak z rodziny sokołów, o masywnej budowie, długich skrzydłach i dużym zakrzywionym dziobie, występuje w wielu gatunkach w Europie, Azji, Ameryce i Afryce;
2. znak w kształcie tego ptaka, używany jako godło lub znak na sztandarach, mundurach, monetach itp.


SJP.pl

  • orły – nazwa kilkunastu gatunków ptaków drapieżnych z rodzaju Aquila i Hieraaetus, z rodziny jastrzębiowatych
W Polsce
  • Orły – wieś w woj. łódzkim, w pow. sieradzkim, w gminie Brąszewice
  • Orły – wieś w woj. mazowieckim, w pow. warszawski zachodnim, w gminie Ożarów Mazowiecki
  • Orły – wieś w woj. podkarpackim, w pow. przemyskim, w gminie Orły
  • Orły – niestandaryzowana nazwa przysiółka wsi Niedźwiedź w Polsce położona w województwie mazowieckim, w powiecie ostrołęckim

Wikipedia


os

1. owad błonkoskrzydły o charakterystycznym czarnym ubarwieniu w żółte paski;
2. osoba uszczypliwa, zjadliwa, dokuczliwa


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) centralna linia danego układu

 (1.2) przen. główny punkt czegoś; rdzeń, istota czegoś

 (1.3) techn. element mechanizmu lub maszyny, służący utrzymaniu w określonym położeniu osadzonych na osi (1.1) wirujących elementów;

 (1.4) mat. prosta, na której wyróżniono zwrot i punkt O zwany zerowym oraz ustalono odcinek jednostkowy;

Wiktionary

Skrót Os może oznaczać:

  • Os – Osm (Pierwiastek chemiczny)

Ponadto słowo Os ma następujące znaczenia:

  • Os w Hedmark – gmina w Norwegii
  • Os w Hordaland – miasto i gmina w Norwegii
  • Os – rzeka w Andorze i Hiszpanii

Osoby o nazwisku Os:

  • Alexander Os – norweski biathlonista

Wikipedia

Przykłady

 (1.4) Początek układu współrzędnych to punkt przecięcia jego osi.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ɔɕ, AS: oś

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. ośka ż., osiowość ż.

 czas. osiować

 przym. osiowy

 przysł. osiowo

Wiktionary

Synonimy:

 (1.3) piasta

Wiktionary


os-owy

OS [czytaj: oesowy]; oesowy


SJP.pl


os.

skrót od: osoba; osiedle; osada (czytany jako cały, odmienny wyraz)


SJP.pl

skrót

 (1.1) = osiedle

 (1.2) = osoba

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Autobus ma końcowy przystanek na os. Słonecznym.

 (1.2) Gęstość zaludnienia prowincji Azuay w Ekwadorze to 81,4 os./km² (= osób na kilometr kwadratowy).

 (1.2) W tym zdaniu podmiot jest w 3 os. l. poj. (= trzeciej osobie liczby pojedynczej).

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ɔˈɕɛdlɛ|ɔˈsɔba, AS: ośedle|osoba

Wiktionary


osa

1. owad błonkoskrzydły o charakterystycznym czarnym ubarwieniu w żółte paski;
2. osoba uszczypliwa, zjadliwa, dokuczliwa


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) ent. nazwa systematyczna|Vespula|ref=tak., uskrzydlony owad o żółto-czarnym ubarwieniu, posiadający żądło;

 (1.2) osoba dokuczliwa, złośliwa, uszczypliwa

 (1.3) stpol. osika, osina

Wiktionary

Zoologia
  • osa – owad błonkoskrzydły, zwykle o czarnym ubarwieniu w żółte pasy; nazwa osa lub osy jest stosowana w odniesieniu do przedstawicieli:
    • nadrodziny Vespoidea
    • rodziny osowatych (Vespidae)
    • rodzaju Vespula
      • gatunek Osa pospolita (Vespula vulgaris)

      Wikipedia

      Przykłady

       (1.1) Osa użądliła ją w udo.

      Wiktionary

      Wymowa:

      IPA: ˈɔsa, AS: osa

      Wiktionary

      Powiązane:

       rzecz.

      :: zdrobn. oska ż.

       przym. osi

      Wiktionary


osaczać

otoczyć, okrążyć ze wszystkich stron, nie pozwolić wydostać się


SJP.pl


osączarka

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) techn. podstawka do samoczynnego osączania mokrych naczyń po ich umyciu

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. osączanie n., osączenie n.

 czas. osączać ndk., osączyć dk.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) ociekacz, suszarka do naczyń

Wiktionary


osacznik

osoba uczestnicząca w nagance na zwierzynę, osaczająca zwierza; osocznik, obławnik


SJP.pl


osaczyć

1. otoczyć, wpędzić w zasadzkę;
2. o psach na polowaniu: zatrzymać zwierzynę do przybycia myśliwego


SJP.pl


osad

1. substancja nierozpuszczalna, wydzielająca się z roztworu w postaci ciała stałego;
2. wszystko, co osadza się na dnie naczyń, zbiorników itp.;
3. utwór powstający na powierzchni Ziemi na skutek nagromadzenia materiału przez różne czynniki


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) opinia o czymś lub o kimś

Wiktionary

  • osad – ogólne określenie utworów luźnych zgromadzonych na powierzchni Ziemi, powstałych wskutek gromadzenia się materiału w procesie sedymentacji
  • osad (precypitat) – stała, dająca się łatwo oddzielić mechanicznie część ciekłej mieszaniny niejednorodnej, nietworząca trwałego układu koloidalnego
  • Osad – minialbum polskiego rapera Włodiego
  • Osad atmosferyczny

Podobne słowa:

  • Osady (ujednoznacznienie)

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Prezydent poddał się osądowi wyborców.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈɔsɔ̃nt, AS: osõnt

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. osądziciel m., osądzanie n., osądzenie n., sąd mrz., sędzia mos./ż.

 czas. osądzać ndk., osądzić dk.

 przym. sędziowski

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) ocena, sąd, wyrok, opinia

Wiktionary


osada

1. niemająca praw osiedla ani miasta, niewielka miejscowość skupiająca ludzi trudniących się jedną dziedziną gospodarki, ale nie rolnictwem; ludność takiej miejscowości;
2. sport: załoga, zwłaszcza łodzi wioślarskiej


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) niewielkie, odosobnione skupisko zabudowań mieszkalnych

 (1.2) ogół mieszkańców osady (1.1)

 (1.3) sport. załoga łodzi sportowej, sanek lub bobsleja

Wiktionary

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ɔˈsada, AS: osada

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. osadnik m., osadzanie n.

 czas. osadzić

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) kolonia

Wiktionary


osadawiać

dawniej: osiedlać


SJP.pl


osadczuk

nazwisko


SJP.pl


osadczy

taki, w którym lub na którym zbiera się osad, np. basen osadczy


SJP.pl


osadka

1. oś kwiatostanu, na której osadzone są kwiaty lub odgałęzienia boczne w kwiatostanach złożonych;
2. u liści złożonych: przedłużenie ogonka, na którym znajdują się listki;
3. u roślin kwiatowych: podstawa zalążka znajdująca się naprzeciw okienka; chalaza, chalazon


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) zdrobn. od osada

 (1.2) bot. dno kwiatowe

Wiktionary

Wikipedia


osadnictwo

1. osiedlanie się na mało zaludnionych terenach;
2. siedziby ludzkie i ich mieszkańcy


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) archeol. całokształt działalności grup ludzkich wywołujący zmiany w środowisku geograficznym;

 (1.2) zespół osiedli ludzkich

Wiktionary

Osadnictwo – całokształt działalności grup ludzkich wywołujący zmiany w środowisku geograficznym. Obejmuje ono proces zajmowania, podziału i użytkowania terenu wraz ze wszystkimi wytworami powstałymi w ramach tej działalności i służącymi jej. (według Z. Woźniaka)

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Zmiany te zachodziły w gospodarce, osadnictwie, kulturze materialnej, jak i przede wszystkim w obrządku pogrzebowym.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. osadnik mos./mrz.

 czas. osadnikować ndk.

 przym. osadniczy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) kolonizowanie, osadzanie, zasiedlanie

Wiktionary


osadniczek

kobieta, która osiedliła się lub którą osiedlono na terenach objętych osadnictwem; kolonistka


SJP.pl

Osadniczek goły (Discelium nudum Hedw.) – gatunek mchu należący do monotypowej rodziny osadniczkowatych (Disceliaceae). Ma zasięg wokółbiegunowy na półkuli północnej, schodzi na południe do strefy umiarkowanej, gdzie rośnie głównie na obszarach górskich. W Europie jest rzadki na obszarze od Hiszpanii po Skandynawię. W Polsce znany był z udokumentowanego na początku XIX wieku jednego stanowiska z Górnego Śląska (z Chorzowa), którego nigdy później nie odnaleziono. Gatunek odkryty został ponownie w 1996 w Katowicach-Brynowie w wyrobisku starej cegielni przy parku im. Tadeusza Kościuszki.

Wikipedia


osadniczka

kobieta, która osiedliła się lub którą osiedlono na terenach objętych osadnictwem; kolonistka


SJP.pl


osadniczkowate

rodzina mchów


SJP.pl

Osadniczek goły (Discelium nudum Hedw.) – gatunek mchu należący do monotypowej rodziny osadniczkowatych (Disceliaceae). Ma zasięg wokółbiegunowy na półkuli północnej, schodzi na południe do strefy umiarkowanej, gdzie rośnie głównie na obszarach górskich. W Europie jest rzadki na obszarze od Hiszpanii po Skandynawię. W Polsce znany był z udokumentowanego na początku XIX wieku jednego stanowiska z Górnego Śląska (z Chorzowa), którego nigdy później nie odnaleziono. Gatunek odkryty został ponownie w 1996 w Katowicach-Brynowie w wyrobisku starej cegielni przy parku im. Tadeusza Kościuszki.

Wikipedia


osadniczy

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z osadnictwem, dotyczący osadnictwa

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Zasadnicza ekspansja osadnicza przypada na schyłek panowania króla Kazimierza Wielkiego oraz królowej Jadwigi.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. osad mrz., osadnik mos./mrz.

 czas. osadzić dk., osadzać ndk.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) osiedleńczy

Wiktionary


osadnik

człowiek, który osiedlił się lub którego osiedlono na terenach objętych osadnictwem; kolonista


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) osiedlający się na mało zaludnionych terenach; także.: taki, którego osiedlono na terenach mało zaludnionych

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (2.1) zbiornik, w którym grawitacyjnie gromadzą się substancje stałe niesione przez płyn

Wiktionary

Osadnik – osoba pochodząca z innego regionu kraju, innego kraju lub kontynentu zakładająca (w grupie) osady (lub miasta) na terenach słabo rozwiniętych, słabo zaludnionych lub niezamieszkanych, albo też przejętych od innego państwa czy właściciela na drodze zbrojnej (wojna) lub pokojowej (traktat pokojowy, nabycie). Osadników nazywano także kolonistami lub pionierami.

Wikipedia

Przykłady

 (2.1) Ścieki przepływają przez osadnik w celu usunięcia piasku.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ɔˈsadʲɲik, AS: osadʹńik

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. osada ż., osadnictwo n., osadzanie n., osadzenie n., osad m.

:: fż. osadniczka ż.

 czas. osadzać ndk., osadzić dk.

 przym. osadniczy, osadowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) kolonista, pionier

 (2.1) odstojnik

Wiktionary


osadnikować

czasownik nieprzechodni niedokonany (dk. brak)

 (1.1) zajmować się osadnictwem

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. osadnikowanie n., osadnictwo n.

Wiktionary


osadnikowy

osadnik (sztuczny zbiornik wodny); odstojnikowy


SJP.pl


osadowy

1. powstały przez osadzenie się;
2. związany z osadami (utworami geologicznymi), np. skała osadowa


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z osadem lub powstały w wyniku osadzania

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. osad mrz., osadnik mos./mrz.

 czas. osadzić

Wiktionary


osady

pokłady powstałe na powierzchni ziemi w wyniku nagromadzenia się produktów wietrzenia skał litych, różnego rodzaju szczątków i okruchów dostarczanych przez organizmy żywe, materiałów naniesionych przez wodę, lodowce, wiatr; skały osadowe


SJP.pl

Osady – ogólne określenie utworów luźnych zgromadzonych na powierzchni Ziemi, powstałych wskutek gromadzenia się materiału w procesie sedymentacji. Geneza osadów jest zróżnicowana, może je tworzyć materiał, będący efektem m.in.:

  • wietrzenia skał,
  • procesów erozji degradujących powierzchnię Ziemi,
  • procesów wulkanicznych,
  • procesów chemicznych i biochemicznych,
  • pochodzenia organicznego,
  • pochodzenia kosmicznego.

Wikipedia


osadzać

czasownik przechodni niedokonany (dk. osądzić)

 (1.1) praw. zob. osądzić.

 (1.2) książk. zob. osądzić. (wydać opinię)

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Sędzia zawsze surowo osądzał gwałcicieli.

 (1.2) Nie osądzaj go, on naprawdę jest w trudnej sytuacji.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ɔˈsɔ̃nd͡zat͡ɕ, AS: osõnʒać

Wiktionary

Powiązane:

 aspekt dokonany osądzić

 rzecz. osądzanie n., osądzenie n., osąd m., sądownictwo n.

 czas. sądzić

Wiktionary


osądzająco

osadzać


SJP.pl

Patrz:

osadzać

osadzanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|osądzać.

Wiktionary

Powiązane:

 czas. sądzić, osądzić, osądzać ndk.

 rzecz. osąd mrz., sądownictwo n.

Wiktionary


osadzarka

Osadzarka – maszyna do wzbogacania urobku, w której wskutek np. pulsującego działania wody urobek rozdziela się na warstwy ziaren. Ziarna węgla układają się w warstwie najwyższej, w dolnej – ziarna skały płonnej.

Wikipedia


osadźca

dawniej: osoba, która sprowadzała osadników na jakiś teren, zasiedlała ludźmi ten teren; założyciel


SJP.pl


osądzenie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|osądzić.

Wiktionary

Powiązane:

 czas. osądzić, osądzać

 rzecz. osąd mrz., sąd mrz., sędzia ż./mos.

Wiktionary


osadzić

czasownik przechodni dokonany (ndk. osądzać)

 (1.1) praw. rozpatrzyć sprawę i wydać wyrok

 (1.2) książk. wydać opinię o czymś lub o kimś

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Sędzia osądził mężczyznę zgodnie z prawem

 (1.2) Nawet jej nie znasz, a już ją osądziłaś.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ɔˈsɔ̃ɲd͡ʑit͡ɕ, AS: osõńʒ́ić

Wiktionary

Powiązane:

 aspekt niedokonany osądzać

 rzecz. osądzenie n., osądzanie n., osąd m., sąd m., sędzia ż./mos.

Wiktionary


osadzona

umiejscowiony, znajdujący się gdzieś


SJP.pl


osadzony

umiejscowiony, znajdujący się gdzieś


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) książk. tkwiący w czymś, umiejscowiony gdzieś

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (2.1) praw. osoba odbywająca karę w więzieniu

forma czasownika.

 (3.1) imiesłów przymiotnikowy bierny od: osadzić

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Michał miał głęboko osadzone oczy.

 (1.1) Witają nas pierwsze promienie słońca, które powoli topią szron osadzony na szybie.

 (2.1) Kierownictwo zakładu karnego zleciło pracownikom przygotowanie specjalnego programu resocjalizacyjnego dla osadzonych.

 (3.1) Broszka składała się z rubinów osadzonych w złocie.

 (3.1) Indianie osadzeni w rezerwacie nienawidzili białych.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌɔsaˈd͡zɔ̃nɨ, AS: osaʒõny

Wiktionary

Powiązane:

 (2.1) forma żeńska osadzona

Wiktionary

Synonimy:

 (2.1) więzień

Wiktionary


osak

nazwisko


SJP.pl


osaka

miasto w Japonii, na wyspie Honsiu


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) geogr. miasto w Japonii leżące w południowo-zachodniej części wyspy Honsiu, w regionie Kinki;

Wiktionary

Osaka (jap. 大阪市 Ōsaka-shi) – trzecie co do wielkości miasto w Japonii. Leży w południowo-zachodniej części wyspy Honsiu, w regionie Kinki (Kansai), nad zatoką Osaka na styku Morza Wewnętrznego i Oceanu Spokojnego, u ujścia rzeki Yodo. Jest stolicą prefektury o tej samej nazwie i częścią obszaru metropolitalnego Keihanshin zamieszkiwanego przez około 18 mln osób.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Czy ten pociąg jedzie do Osaki?

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ɔˈsaka, AS: osaka

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. osakijczyk mos., osakijka ż.

 przym. osakijski

Wiktionary


osakijczyk

mieszkaniec Osaki (miasta w Japonii)


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) mieszkaniec Osaki; osoba z tego miasta

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Osaka ż.

:: fż. osakijka ż.

 przym. osakijski

Wiktionary


osakijka

mieszkanka Osaki (miasta w Japonii)


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) mieszkanka Osaki; kobieta z tego miasta

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Osaka ż.

:: fm. osakijczyk mos.

 przym. osakijski

Wiktionary


osakijski

przymiotnik od: Osaka (miasto w Japonii)


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z Osaką, dotyczący Osaki

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Dania kuchni osakijskiej są bardzo różnorodne: poczynając od wykwintniejszych jak hari-hari nabe z mięsa wieloryba lub tetchiri z ryby fugu, a kończąc na popularnych jak konamon.

 (1.1) Warto podkreślić, że najwięcej filii swoich banków w Stanach Zjednoczonych posiadały właśnie banki tokijskie, a w dalszej kolejności osakijskie, torontyjskie oraz paryskie.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Osaka ż., osakijczyk mos., osakijka ż.

Wiktionary


osama

imię męskie


SJP.pl

Osama – afgańsko-irlandzko-japoński film fabularny z 2003 roku w reżyserii Siddiqa Barmaka. Obraz zdobył Złoty Glob za najlepszy film nieanglojęzyczny.

Historia kobiety, żyjącej z podeszłą matką i nastoletnią córką. Gdy władzę w Afganistanie przejmują talibowie i wprowadzają ostre restrykcje wobec kobiet, panie tracą możliwość utrzymania się. Postanawiają przebrać dziewczynkę za chłopca.

Wikipedia


osamotniały

przymiotnik

 (1.1) opuszczony przez innych, żyjący w samotności

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Patrzyłam na Franciszka i serce mi pękało na widok przybitego, osamotniałego mężczyzny, któremu nasza ojczyzna tak wiele zawdzięcza.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. osamotnienie n.

 czas. osamotniać ndk., osamotnić dk.

 przym. osamotniony

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) war. osamotniony

Wiktionary


osamotnienie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) brak towarzystwa, uczucie samotności

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. samotność ż.

 przym. samotny, osamotniony, osamotniały

 przysł. samotnie

Wiktionary


osantowski

nazwisko


SJP.pl


osarek

osarek murarkowy - gatunek błonkówki z rodziny osarkowatych


SJP.pl


osarkowate

o cechach osarkowatych (rodzina błonkówek)


SJP.pl

Osarkowate (Leucospidae) – rodzina błonkówek z nadrodziny bleskotek.

Wikipedia


osarkowaty

o cechach osarkowatych (rodzina błonkówek)


SJP.pl


osasuna

Club Atlético Osasuna (bask. Osasuna futbol kluba) – hiszpański klub piłkarski z siedzibą w mieście Pampeluna w Nawarze. Słowo „Osasuna” pochodzi z języka baskijskiego i oznacza „zdrowie”. Klub jednak nie jest typową organizacją narodową baskijską, tak jak Athletic Bilbao.

Wikipedia


osaug

skrót od: Congregatio Sororum Sancti Augustini in Polonia - zakon augustianek


SJP.pl


osazon

produkt reakcji fenylohydrazyny z cukrami


SJP.pl


osb

skrót od: Ordo Sancti Benedicti - zakon benedyktynów


SJP.pl


osbm

skrót od: Ordo Basilianus Sancti Josafat - zakon bazylianów


SJP.pl


osborne

Miejscowości w USA:

  • Osborne – miasto w stanie Kansas, w hrabstwie Osborne
  • Osborne – miasto w stanie Pensylwania, w hrabstwie Allegheny

Gminy w USA:

  • Osborne (ang. Osborne Township) – gmina w stanie Kansas, w hrabstwie Sumner
  • Osborne (ang. Osborne Township) – gmina w stanie Minnesota, w hrabstwie Pipestone

Wikipedia


ość

część szkieletu kostnego ryby


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) icht. mała kość u ryb;

 (1.2) bot. ostry, sztywny wyrostek u plewkaewki ziaren kłosa

Wiktionary

Ości, kości międzymięśniowe, kostki mięsne – cienkie skostnienia ścięgien występujące w szeregach pomiędzy mięśniami szkieletowymi ryb kostnoszkieletowych. Przyjmują kształt pojedynczych szpilek lub rozdwajają się na kształt litery Y. Nie występują u innych kręgowców. Liczba szeregów ości jest zależna od gatunku ryby.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Zrobiłam dzisiaj dorsza i omal się nie udławiłam ością.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ɔɕt͡ɕ, AS: ość

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. ościstość ż., kość ż., oścień m.

:: zdrobn. ostka ż.

 przym. ościsty

Wiktionary

Synonimy:

 (1.2) ostka, wąs

Wiktionary


oscar

[czytaj: oskar] nagroda filmowa corocznie przyznawana w wielu kategoriach przez amerykańską Akademię Nauk i Sztuk Filmowych; Oscar


SJP.pl

Nagroda Akademii Filmowej (ang. Academy Award), znana powszechnie jako Oscar – amerykańska nagroda filmowa, przyznawana corocznie od 1929 roku przez Amerykańską Akademię Sztuki i Wiedzy Filmowej (AMPAS). Uznawana za najważniejsze i najbardziej prestiżowe wyróżnienie przemysłu filmowego.

Wikipedia


oscarowicz

oskarowicz


SJP.pl

Patrz:

oskarowicz

oscarowy

[czytaj: oskarowy] przymiotnik od: Oscar (nagroda filmowa przyznawana corocznie w wielu kategoriach przez amerykańską Akademię Nauk i Sztuk Filmowych), np. gala oscarowa; oskarowy


SJP.pl


oschle

przysłówek

 (1.1) chłodno, bez uczuć

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Dlaczego traktujesz go tak oschle?

Wiktionary

Powiązane:

 czas. oschnąć dk.

 przym. oschły

 rzecz. oschnięcie n., oschłość ż.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) ozięble

Wiktionary


oschlej

stopień wyższy od przysłówka: oschle


SJP.pl


oschlejszy

stopień wyższy od przymiotnika: oschły


SJP.pl


oschnąć

stać się suchym z wierzchu; obeschnąć


SJP.pl


oschłość

oschły


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) brak wrażliwości uczuciowej

Wiktionary

Patrz:

oschły

Wymowa:

IPA: ˈɔsxwɔɕt͡ɕ, AS: osχu̯ość

Wiktionary

Powiązane:

 przym. oschły

 przysł. oschle

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) beznamiętność, chłód, dystans, nieczułość, niewrażliwość, obojętność, oficjalność, oziębłość, suchość, sztywność

Wiktionary


oschły

niemający skłonności do wzruszeń; pozbawiony uczuć


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) nieskłonny do przeżywania i okazywania uczuć

 (1.2) świadczący o braku skłonności do przeżywania i okazywania uczuć

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. oschłość ż.

 przysł. oschle

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) nieczuły, surowy, zdystansowany

 (1.2) chłodny

Wiktionary


ościał

krzew z rodziny berberysowatych; mahonia


SJP.pl

Mahonia, ościał (Mahonia Nutt.) – rodzaj roślin z rodziny berberysowatych o problematycznej pozycji taksonomicznej. Przez wielu taksonomów bywa często łączony z rodzajem berberys Berberis, ale wciąż jest zwykle wyróżniany przez ogrodników, wciąż też pojawiają się w piśmiennictwie naukowym koncepcje zachowania tego rodzaju. Gdy jest wyodrębniany zalicza się do niego ok. 45 do 60 gatunków. Obejmuje krzewy i niskie drzewa występujące naturalnie w Azji Wschodniej i Południowo-Wschodniej, w Ameryce Północnej, Środkowej i Południowej. W Polsce uprawiana i dziczejąca jest mahonia pospolita Mahonia aquifolium (= Berberis aquifolium). Jako zdziczały i już zadomowiony podawany jest także mieszaniec Mahonia × decumbens.

Wikipedia


ościca

roślina z rodziny traw


SJP.pl


ościęgna

w anatomii: łącznotkankowa błona otaczająca ścięgno


SJP.pl


oścień

1. narzędzie - ostre widełki osadzone na drewnianym trzonku - służące do połowu ryb
2. skaza fizyczna lub emocjonalna


SJP.pl

Oścień (inna nazwa: ość) – rodzaj narzędzia w postaci ostrych stalowych widełek osadzonych na drewnianym trzonku, służącego do kłucia ryb przy połowie;dawniej ościeniem zwano także spiczasty kij (kostur) do popędzania bydła.

Wikipedia


ościenność

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) odprzym. cecha tego, co jest ościenne; cecha tych, którzy są ościenni

Wiktionary

Powiązane:

 przym. ościenny

 przysł. ościennie

Wiktionary


ościenny

sąsiadujący


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) położony po drugiej stronie granicy; taki, który sąsiaduje

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) W latach po zjednoczeniu Niemiec kanclerz wprowadził Realpolitik, która oznaczała liczne – często tajne – sojusze z państwami ościennymi.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ɔˈɕt͡ɕɛ̃nːɨ, AS: ość•ny

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. ościenność ż.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) sąsiedni

Wiktionary


oścież

dawniej: ościeże - wewnętrzna powierzchnia otworu okiennego lub drzwiowego; roścież; rozcież


SJP.pl

przysłówek sposobu

 (1.1) daw. zob. na oścież.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. ościeże nmos., ościeżnica ż.

 przysł. na oścież

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) roścież, rozcież

Wiktionary


ościeże

wewnętrzna powierzchnia otworu okiennego lub drzwiowego


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) bud. wewnętrzna powierzchnia otworu okiennego lub drzwiowego;

Wiktionary

Ościeże – powierzchnie poprzeczne do płaszczyzny muru przy otworze okiennym lub drzwiowym. Mogą być to powierzchnie boczne (pionowe), górna (pozioma, ukośna lub w kształcie łuku) zamykająca od góry otwór. Powierzchnia poprzeczna może być prowadzona prostopadle do lica ściany lub ukośnie (glif).

Wikipedia

Powiązane:

 rzecz. ościeżnica ż.

 przysł. oścież

Wiktionary


ościeżnica

rama przylegająca do ościeża drzwiowego lub okiennego; futryna


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) rama okna lub drzwi zamontowana w otworze ściany;

Wiktionary

Ościeżnica – nieruchoma rama osadzona w ościeży, czyli wewnętrznej krawędzi otworu ściany budynku – w otworze okiennym lub drzwiowym. Ościeżnica drzwiowa różni się od okiennej tym, że ma tylko trzy boki: dwa stojaki i nadproże. Czwarty bok tworzy tzw. ślepy próg. Do ościeżnicy montuje się na zawiasach skrzydła drzwiowe, okienne lub bramowe, rzadziej bezpośrednio przeszklenie.

Wikipedia

Powiązane:

 rzecz. ościeże nmos., oścież

 przysł. oścież, na oścież

Wiktionary


ościstość

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) cecha tego, co ościste

Wiktionary

Powiązane:

 przym. ościsty

 rzecz. ostka ż., ość ż.

Wiktionary


ościsty

1. mający wiele rybich ości;
2. o roślinach: pokryty kolcami, plewami; kłujący, kolący;
3. o pieczywie: zawierający ości, plewy itp.


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) icht. o rybie: mająca dużo ości

 (1.2) bot. o kłosie: mający dużo ości

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Flądra jest bardzo oścista, ale też bardzo smaczna.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ɔɕˈt͡ɕistɨ, AS: ośćisty

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. ość ż., ostka ż., oścień m., ościstość ż.

 przym. kościsty

Wiktionary


ościsłowo

W Polsce
  • Ościsłowo – wieś w woj. mazowieckim, w pow. ciechanowskim, w gminie Glinojeck
  • Ościsłowo (SIMC 0114784) – osada leśna w woj. mazowieckim, w pow. ciechanowskim, w gminie Glinojeck
  • Ościsłowo (SIMC 0114790) – osada leśna w woj. mazowieckim, w pow. ciechanowskim, w gminie Glinojeck
  • Ościsłowo – wieś w woj. wielkopolskim, w pow. konińskim, w gminie Wilczyn
  • Ościsłowo – dawna gromada

Wikipedia


oscl

skrót od: Ordo Sanctae Clarae - zakon klarysek


SJP.pl


oścowate

o cechach oścowatych (rodzina błonkówek)


SJP.pl

Oścowate (Aphelinidae) – rodzina błonkówek z nadrodziny bleskotek (Chalcidoidea).

Wikipedia


oścowaty

o cechach oścowatych (rodzina błonkówek)


SJP.pl


oscylacja

1. wahanie się przy wyborze między dwoma możliwościami
2. wahania zasięgu lodowca związane ze zmiennym położeniem jego czoła
3. jedna z teorii wyjaśniająca przyczyny fałdowań i tworzenia się gór
4. ruch wahadłowy drgający


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) wahanie, drganie, falowanie, kołysanie; ruch wahadłowy

Wiktionary

Drgania, oscylacje (z łac. oscillatio – kołysanie, wahanie), czasem wibracje – procesy, w trakcie których pewne wielkości fizyczne na przemian rosną i maleją w czasie. Czasem nakłada się dwa dodatkowe warunki na te zmiany:

  • są okresowe lub prawie okresowe;
  • przechodzą przez stan równowagi.

Układ drgający to inaczej oscylator.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ˌɔst͡sɨˈlat͡sʲja, AS: oscylacʹi ̯a

Wiktionary

Powiązane:

 czas. oscylować

 rzecz. oscylowanie, oscylator

 przym. oscylacyjny

Wiktionary


oscylacyjny

dotyczący oscylacji


SJP.pl


oscylator

w mechanice układ mechaniczny, wykonujący drgania wokół położenia równowagi


SJP.pl

Oscylator – urządzenie lub układ fizyczny wykonujący ruch drgający lub (w technice) generujący mechanicznie, elektrycznie, elektronicznie itp. oscylacje, czyli drgania. Często termin „oscylator” często utożsamia się z oscylatorem harmonicznym, to znaczy układem wykonującym drgania harmoniczne, zaś w wypadku kiedy chodzi o inne rodzaje drgań dodaje się wówczas przymiotnik – anharmoniczny.

Wikipedia


oscylatoria

nitkowaty glon z rzędu Hormogonales; drgalnica


SJP.pl


oscylograf

przyrząd do badania i rejestrowania wahadłowego, drgającego przebiegu różnych zjawisk, np. w medycynie - tętna krwi


SJP.pl


oscylografia

1. dział metrologii elektr. stosującej oscyloskopy i oscylografy do obserwacji i rejestracji różnych zjawisk, np. zmian napięcia elektrycznego
2. med. badanie polegające na zapisywaniu w formie wykresu fali tętna i amplitudy ciśnienia krwi


SJP.pl


oscylogram

zapis przebiegu zmian jakiejś wielkości fiz., np. ciśnienia, temperatury


SJP.pl


oscylometria

Oscylometria – jedna z niespecyficznych elektrochemicznych metod analitycznych, polega na pośrednim pomiarze admitancji lub impedancji naczynia pomiarowego w zależności od stężenia roztworu. Brak jest reakcji elektrodowych, a elektrody stanowią okładki kondensatora

Wikipedia


oscyloskop

przyrząd służący do obserwacji i badania przebiegów zależności pomiędzy dwiema wielkościami fizycznymi reprezentowanymi w postaci elektrycznej


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) techn. urządzenie do obrazowania przebiegu oscylacji;

Wiktionary

Oscyloskop – przyrząd elektroniczny służący do obserwowania, obrazowania napięcia w zależności od czasu i badania zależności pomiędzy dwiema wielkościami elektrycznymi, bądź innymi wielkościami fizycznymi reprezentowanymi w postaci elektrycznej.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Na obrazie z oscyloskopu naukowiec zauważył niepokojące piki.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌɔst͡sɨˈlɔskɔp, AS: oscyloskop

Wiktionary

Powiązane:

 przym. oscyloskopowy

Wiktionary


oscylować

1. skłaniać się raz w jedną, raz w drugą stronę, wahać się
2. wykonywać ruchy wahadłowe; drgać, kołysać się, falować


SJP.pl


oscypek

wędzony ser, wyrabiany przez górali z mleka owczego; oszczypek


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy lub męskorzeczowy

 (1.1) etn. kulin. wędzony ser z mleka owczego o wrzecionowatym kształcie, wyrabiany przez podhalańskich górali;

Wiktionary

Oscypek, oszczypek (słow. oštiepok) – twardy, wędzony ser, przygotowywany z mleka owczego, charakterystyczny dla polskich gór, szczególnie Podhala. Spopularyzowany w Polsce oraz w innych krajach Europy.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ɔsˈt͡sɨpɛk, AS: oscypek

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. oscypiorka ż.

Wiktionary


oscypkowy

oscypek


SJP.pl

Patrz:

oscypek

osd

skrót od: On Screen Display, w informatyce:
1. menu wyświetlane na ekranie, umożliwiające sterowanie wszystkimi funkcjami monitora;
2. menu aplikacji wyświetlane na pulpicie, umożliwiające sterowanie jej funkcjami


SJP.pl


osecik

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) zdrobn. od oset

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. oset m.

Wiktionary


osedż

członek plemienia indiańskiego


SJP.pl


osędzielina

regionalnie: biały osad powstający z marznących kropelek mgły; sadź


SJP.pl


osedżowie

plemię indiańskie


SJP.pl

Osedżowie (ang. Osage; osage Ni Okašką, 𐓁𐓣 𐓂𐓤𐓘𐓯𐓤𐓘͘) – plemię Indian północnoamerykańskich, używające języka z grupy siouańskich, zaliczane do grupy Siuksów Południowych.

Wikipedia


osedżyjka

członkini plemienia indiańskiego


SJP.pl


oseina

substancja organiczna występująca w kościach, nadająca im elastyczność; osseina


SJP.pl


osęk

długi drąg zakończony metalowym hakiem, używany do łowienia ryb lub jako sprzęt ratowniczy; bosak, osęka


SJP.pl


osęka

długi drąg zakończony metalowym hakiem, używany do łowienia ryb lub jako sprzęt ratowniczy; bosak, osęk


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) geogr. wieś w Polsce, w województwie mazowieckim, w gminie Strachówka;

Wiktionary

Osęka – wieś w Polsce położona w województwie mazowieckim, w powiecie wołomińskim, w gminie Strachówka. Ma status sołectwa. Przez miejscowość przepływa niewielka rzeka Osownica, dopływ Liwca.

W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa siedleckiego.

Wierni Kościoła rzymskokatolickiego należą do parafii Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny w Strachówce.

Wikipedia

Powiązane:

 rzecz. osęka ż.

 przym. osękowy

Wiktionary


osękowski

nazwisko


SJP.pl


oseltamiwir

organiczny związek chemiczny stosowany jako środek przeciwwirusowy


SJP.pl

Oseltamiwir – organiczny związek chemiczny, lek przeciwwirusowy będący selektywnym inhibitorem neuraminidazy – enzymu wirusa grypy. Jest stosowany w leczeniu i profilaktyce grypy A i B.

Lek podawany jest doustnie w postaci kapsułek lub zawiesiny uzyskiwanej przez rozpuszczenie proszku w wodzie.

Wikipedia


ósemeczka

zdrobnienie od: ósemka


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) zdrobn. od: ósemka

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. ósemka ż.

Wiktionary


ósemka

1. cyfra oznaczająca liczbę osiem;
2. przedmiot lub rysunek przypominający wyglądem cyfrę osiem; ewolucja w kształcie cyfry osiem, wykonywana przez lotników lub łyżwiarzy;
3. grupa ośmiu osób lub przedmiotów;
4. nuta określająca długość trwania dźwięku równą ósmej części całej nuty;
5. potocznie: budynek lub pojazd oznaczony cyfrą osiem


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) nazwa cyfry 8

 (1.2) kształt cyfry 8

 (1.3) bila, zawodnik, tramwaj, autobus, dom, mieszkanie oznaczony cyfrą 8

 (1.4) grupa ośmiu osób

 (1.5) muz. dźwięk o czasie trwania równym 1/8 całej nuty;

 (1.6) wspinaczka, żegl. rodzaj węzła;

 (1.7) wspinaczka asekuracyjny przyrząd;

 (1.8) trzeci ząb trzonowy u człowieka

 (1.9) sport. odmiana bilarda;

 (1.10) jedna ósma, 1/8

Wiktionary

  • ósemka – rodzaj gry w bilard
  • ósemka – karta do gry
  • ósemka – w notacji muzycznej wartość rytmiczna dźwięku równego połowie ćwierćnuty
  • ósemka (łac. octavo) – pot. w typografii arkusz papieru trzykrotnie złożony
  • ósemka – potoczne określenie zęba mądrości
  • ósemka – w wioślarstwie ośmiu wioślarzy plus sternik
  • ósemka – sposób wiązania np. sznurowadeł
  • ósemka – przyrząd asekuracyjno-zjazdowy używany podczas wspinaczki
  • Ósemka – jaskinia w Wąwozie Kraków w Tatrach Zachodnich
  • Ósemka – jezioro wytopiskowe, należące do grupy pięciu jezior Babskich, zlokalizowanych na pograniczu Pojezierza Gnieźnieńskiego i Równiny Wrzesińskiej

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) W dzisiejszym losowaniu znów padła ósemka.

 (1.2) Jakaś natrętna mucha kreśli mi ósemki nad głową.

 (1.3) Na uniwersytet dojechać można ósemką.

 (1.4) Wybieramy się w ósemkę na wyjazd do Pragi.

 (1.5) W drugim takcie zamiast ósemki wpisz dwie szesnastki.

 (1.6) Zawiązana na linie ósemka zapobiega wyśliźnięciu się jej z oczka.

 (1.8) Często ósemki nie wyrastają nam nawet do dwudziestki.

 (1.10) Pokrój gruszkę w ósemki, posyp serem pleśniowym, podawaj na rukoli z miodowym sosem winegret.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: uˈsɛ̃mka, AS: usmka

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. ósmak m., ósma ż.

:: zdrobn. ósemeczka ż.

 przym. ósemkowy, ósmy

 licz. osiem, ośmioro

 temsłow. ośmio-

Wiktionary

Synonimy:

 (1.5) ♫ ♪

 (1.8) ząb mądrości

Wiktionary


ósemki

1. cyfra oznaczająca liczbę osiem;
2. przedmiot lub rysunek przypominający wyglądem cyfrę osiem; ewolucja w kształcie cyfry osiem, wykonywana przez lotników lub łyżwiarzy;
3. grupa ośmiu osób lub przedmiotów;
4. nuta określająca długość trwania dźwięku równą ósmej części całej nuty;
5. potocznie: budynek lub pojazd oznaczony cyfrą osiem


SJP.pl


ósemkować

potocznie:
1. powodować wygięcie się obręczy koła rowerowego w ósemkę na skutek uderzenia;
2. ósemkować się - o kole rowerowym: wyginać się w ósemkę


SJP.pl


ósemkowy

przymiotnik od: ósemka


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) związany z liczbą osiem, dotyczący liczby osiem

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. ósemka ż.

Wiktionary


osep

dawny podatek feudalny płacony w zbożu; osyp


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) hist. w dawnej Polsce: danina składana przez chłopów w ziarnie

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈɔsɛp, AS: osep

Wiktionary

Powiązane:

 przym. osepny

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) sep

Wiktionary


oserdów

Oserdów – wieś w Polsce położona w województwie lubelskim, w powiecie tomaszowskim, w gminie Ulhówek.

W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa zamojskiego.

Wieś jest sołectwem w gminie Ulhówek. Według Narodowego Spisu Powszechnego z roku 2011 wieś liczyła 41 mieszkańców.

Wierni Kościoła rzymskokatolickiego należą do parafii Matki Bożej Królowej Polski w Machnówku.

Wikipedia


osesek

niemowlę lub małe zwierzę odżywiające się mlekiem matki


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy

 (1.1) pieszcz. małe dziecko karmione jeszcze mlekiem matki

 (1.2) pieszcz. młode zwierzęcia karmione mlekiem matki

Wiktionary

Powiązane:

 czas. ssać

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) niemowlak, niemowlaczek

 (1.2) młode

Wiktionary


oset

oset kędzierzawy - pospolity chwast polny


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) bot. nazwa systematyczna|Carduus|ref=tak., rodzaj roślin z rodziny astrowatych;

 (1.2) bot. roślina z rodzaju ostów (1.1)

 (1.3) bot. pot. ostrożeń polny, nazwa systematyczna|Cirsium arvesne.

Wiktionary

Oset (Carduus L.) – rodzaj roślin z rodziny astrowatych. Obejmuje 92 gatunki. Zasięg rodzaju obejmuje Europę, Azję i Afrykę, z czego 5 rośnie naturalnie w Polsce. Przedstawiciele rodzaju rozprzestrzenieni zostali także na innych kontynentach, także w Polsce rosną dwa gatunki obce zadomowione i cztery przejściowo dziczejące.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ˈɔsɛt, AS: oset

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. osetnik m., osecik m.

 przym. ostowaty

Wiktionary


osetia

historyczna kraina na północnym Kaukazie, obecnie podzielona między Gruzję i Rosję


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) geogr. kraina historyczna na północnym Kaukazie, na pograniczu gruzińsko-rosyjskim, zamieszkana przez Osetyjczyków;

Wiktionary

Osetia – kraina historyczna na północnym Kaukazie, zamieszkana przez Osetyjczyków. Obecnie tereny jej wchodzą w skład Rosji (autonomiczna republika Osetii Północnej) oraz Gruzji – Osetia Południowa, która od września 2008 jest uznawana za niepodległe państwo przez Rosję, Nikaraguę, Naddniestrze (nieuznawane przez nikogo), Autonomię Palestyńską i Abchazję (drugą autonomiczną część Gruzji).

Wikipedia

Powiązane:

 rzecz. osetyjski mrz., Osetyjczyk m., Osetyjka ż.

 przym. osetyjski

Wiktionary


osetnica

Osetnica – wieś w Polsce położona w województwie dolnośląskim, w powiecie legnickim, w gminie Chojnów.

Wikipedia


osetnik

duży, czerwono-czarny motyl dzienny, którego gąsienica żeruje głównie na oście i pokrzywie; rusałka osetnik


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy

 (1.1) ornit. nazwa systematyczna|Carduelis citrinella|ref=tak., gatunek ptaka z rodziny łuszczakowatych;

 (1.2) ornit. ptak z gatunku osetnik (1.1)

Wiktionary

Gatunek ptaka z rodziny łuszczaków:

  • osetnik (Carduelis citrinella syn. Serinus citrinella)
  • osetnik korsykański (Carduelis corsicana)

Gatunek motyla:

  • rusałka osetnik (Vanessa cardui)

Miejscowości w Polsce:

  • Osetnik – kolonia wsi Sasino w woj. pomorskim, w pow. wejherowskim, w gminie Choczewo
  • Osetnik – wieś w woj. warmińsko-mazurskim, w pow. lidzbarskim, w gminie Orneta

Wikipedia

Przykłady

 (1.2) Upierzenie samca osetnika jest gładkie, bez kreskowania.

 (1.2) Na alpejskich łąkach spotyka się liczne osetniki.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. oset m.

Wiktionary


osetyjczyk

1. mieszkaniec Osetii;
2. mieszkaniec Osetii Północnej


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) mieszkaniec Osetii

 (1.2) mieszkaniec Osetii Południowej

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Historiografia osetyjska podkreśla z kolei, że południowokaukaskie osadnictwo Osetyjczyków było związane z ich aktywnym uczestnictwem w ochronie Gruzji od wrogów zewnętrznych.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Osetia ż., osetyjski mrz.

:: fż. Osetyjka ż.

 przym. osetyjski

Wiktionary


osetyjka

1. mieszkanka Osetii;
2. mieszkanka Osetii Północnej


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) mieszkanka Osetii

 (1.2) mieszkanka Osetii Południowej

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Osetia ż., osetyjski mrz.

:: fm. Osetyjczyk mos.

 przym. osetyjski

Wiktionary


osetyjski

Osetia; osetyński


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) przym. od Osetia, Osetyjczyk

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (2.1) jęz. język osetyjski;

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Historiografia osetyjska podkreśla z kolei, że południowokaukaskie osadnictwo Osetyjczyków było związane z ich aktywnym uczestnictwem w ochronie Gruzji od wrogów zewnętrznych.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌɔsɛˈtɨjsʲci, AS: osetyi ̯sʹḱi

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Osetia ż., Osetyjczyk m., Osetyjka ż.

Wiktionary


osetyjskojęzyczny

przymiotnik

 (1.1) taki, który posługuje się językiem osetyjskim

 (1.2) taki, którego mieszkańcy posługują się językiem osetyjskim

 (1.3) spisany, stworzony w języku osetyjskim

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌɔsɛˈtɨjskɔjɛ̃w̃ˈzɨt͡ʃnɨ, AS: osetyi ̯skoi ̯ẽũ̯zyčny

Wiktionary


osetyniec

dawniej: Osetyjczyk


SJP.pl


osetyński

Osetia; osetyjski


SJP.pl


oseł

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) żart. poseł

Wiktionary


osełeczka

zdrobnienie od: osełka


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) pot. zdrobn. od: osełka

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌɔsɛˈwɛt͡ʃka, AS: oseu̯ečka

Wiktionary


osełedec

kosmyk włosów na czubku wygolonej głowy, noszony przez Kozaków zaporoskich; sełedec


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) daw. u Kozaków kosmyk na czubku ogolonej głowy;

rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy

 (2.1) icht. ryba z rodziny karpiowatych

Wiktionary

Osełedec albo czupryna (ukr. оселедець lub чуприна) – czub, wąski kosmyk włosów na czubku ogolonej głowy, spleciony w warkocz lub rozpuszczony, noszony przez Kozaków zaporoskich, szczególnie w XVII wieku.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ˌɔsɛˈwɛdɛt͡s, AS: oseu̯edec

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) sełedec

Wiktionary


osełka

1. kamień szlifierski do ostrzenia narzędzi metalowych; brus, toczak, toczydło, szlifierka;
2. owalna bryłka masła; gomółka


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) narzędzie służące do ręcznego ostrzenia narzędzi

 (1.2) etn. owalna bryłka masła

 (1.3) gw-pl|Śląsk Cieszyński. med. zewnętrzna oznaka przepukliny

Wiktionary

Osełka, brus, pilnik ścierny – narzędzie ścierne służące do szlifowania i obróbki wykańczającej.

Osełki mają kształt podłużnej bryły o przekroju prostokątnym lub innym dostosowanym do kształtu szlifowanej powierzchni (np. okrągłe, trójkątne, soczewkowate). Są wytwarzane z naturalnych kamieni ściernych (np. z piaskowca) lub z ziaren ściernych połączonych spoiwem ceramicznym. Ziarna ścierne mogą być naturalne (diament, korund, kwarc) lub syntetyczne (elektrokorund, węglik krzemu, węglik boru).Osełki diamentowe mają postać stalowej płytki z osadzoną na powierzchni warstwą ziaren diamentowych.

Wikipedia

Powiązane:

 przym. osełkowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) ostrzałka, marmurek

Wiktionary


osełkowy

osełka


SJP.pl

Patrz:

osełka

osf

skrótowiec, rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) = wojsk. ośrodek sprawności fizycznej

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ɔ‿ɛs‿ˈɛf, AS: o‿es‿ef

Wiktionary


osfald

imię męskie


SJP.pl


osgood

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) med. pot. choroba Osgooda-Schlattera;

Wiktionary

Miejscowości w USA:

  • Osgood – miejscowość w stanie Indiana, w hrabstwie Ripley
  • Osgood – wieś w stanie Missouri, w hrabstwie Sullivan
  • Osgood – wieś w stanie Ohio, w hrabstwie Darke

Osoby:

  • Wilfred Hudson Osgood – amerykański zoolog
  • Frances Sargent Osgood – amerykańska poetka
  • Samuel Stillman Osgood – amerykański malarz

Inne:

  • choroba Osgooda-Schlattera

Wikipedia


osh

skrót od: Okręgowa Składnica Harcerska


SJP.pl


osi

przymiotnik od: osa


SJP.pl

przymiotnik dzierżawczy

 (1.1) należący do osy

przymiotnik relacyjny

 (2.1) związany z osą, dotyczący osy

przymiotnik jakościowy

 (3.1) charakterystyczny dla osy, mający cechy osy

forma rzeczownika.

 (4.1) D. C. Ms. lp., D. lm. od: oś

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Krzywd dawno przebaczonych puste gniazda osie / w kłębki się bibulaste pozwijały w kątach.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. oska ż., osa ż.

Wiktionary


osiać

1. oczyścić, przesiewając przez sito; odsiać;
2. zasiać; obsiać


SJP.pl


osiadać

opadając, pokrywać coś warstwą


SJP.pl

czasownik nieprzechodni niedokonany (dk. osiąść)

 (1.1) obierać sobie miejsce zamieszkania, siedzibę

 (1.2) zbierać się na czym poprzez opadanie nań

 (1.3) iść w dół pod własnym ciężarem

 (1.4) zatrzymywać się na jakimś miejscu

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. osiadanie n., siad mrz.

 czas. siadać, osiąść dk.

 przym. osiadły

 wykrz. siad

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) osiedlać się, zamieszkiwać

 (1.2) osadzać się, pokrywać, przykrywać

 (1.3) zapadać się

 (1.4) lądować, spoczywać, stawać, zatrzymywać się

Wiktionary


osiadacz

nazwisko


SJP.pl


osiadłość

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) odprzym. cecha tego, co jest osiadłe; cecha tych, którzy są osiadli

Wiktionary

Powiązane:

 przym. osiadły

 przysł. osiadle

 czas. osiąść

Wiktionary


osiadły

1. zamieszkały na stałe;
2. o zwierzętach: niezmieniający miejsca pobytu; niewędrowny, nieprzelotny


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) mieszkający gdzieś na stałe

 (1.2) biol. mający stałe miejsce życia, nieprzemieszczający się gdzie indziej

forma czasownika.

 (2.1) imiesłów przeszły przymiotnikowy czynny od osiąść

Wiktionary

Powiązane:

 czas. osiadać, osiąść

 rzecz. osiadłość ż.

Wiktionary


osiąg

1. zwykle w liczbie mnogiej: największe możliwości techniczne urządzenia, maszyny lub pojazdu;
2. dawniej: wybitne osiągnięcie; wyczyn


SJP.pl


osiągać

czasownik przechodni

 (1.1) realizować pewien cel

 (1.2) docierać do określonego miejsca

 (1.3) uzyskiwać pewną minimalną lub maksymalną wartość jakiejś cechy

 (1.4) docierać lub doprowadzać coś do pewnego punktu

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Osiągasz łatwiej cele, o których pozytywnie myślisz.

 (1.2) Prawie osiągaliśmy Kraków, kiedy zepsuł się samochód.

 (1.3) Ten wóz osiąga dwieście km/h!

 (1.3) Ceny osiągają horrendalne wartości.

 (1.4) Długo osiągał tytuł profesora, ale mówi, że warto było.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ɔˈɕɔ̃ŋɡat͡ɕ, AS: ośõŋgać

Wiktionary

Powiązane:

 czas. osiągnąć dk.

 rzecz. osiąg m., osiągalność ż., osiągnięcie n., osiąganie n.

 przym. osiągalny

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) uzyskiwać, zdobywać, dochodzić do czegoś

 (1.2) dobiegać, dochodzić, docierać

Wiktionary


osiągalność

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) odprzym. cecha tego, co jest osiągalne

Wiktionary

Osiągalność – termin używany w teorii sterowania.

Stan x_{k}\in R^{n} liniowego, dyskretnego układu regulacji nazywamy osiągalnym w q krokach, jeżeli istnieje ciąg wymuszeń \{u_{0},u_{1},\dots ,u_{q-1}\}, który przeprowadza ten układ z zerowego stanu początkowego x_{0} do zadanego stanu końcowego x_{k}. Czyli dla x_{0}=0, x_{q}=x_{k}.

Wikipedia

Powiązane:

 rzecz. osiąg m., osiągnięcie n., osiąganie n.

 czas. osiągać ndk., osiągnąć dk.

 przym. osiągalny, nieosiągalny

 przysł. osiągalnie

Wiktionary


osiągalny

dający się zdobyć, uzyskać


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) możliwy do osiągnięcia

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Ambicja oznacza wysoki poziom aspiracji, zwłaszcza wobec celów trudno osiągalnych.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌɔɕɔ̃ŋˈɡalnɨ, AS: ośõŋgalny

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. osiągnięcie n., osiąganie n., osiągalność ż.

 czas. osiągać ndk., osiągnąć dk.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) dostępny

Wiktionary


osiąganie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|osiągać.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌɔɕɔ̃ŋˈɡãɲɛ, AS: ośõŋgãńe

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. osiąg m., osiągnięcie n., osiągalność ż.

 czas. osiągać ndk., osiągnąć dk.

 przym. osiągalny

Wiktionary


osiągnąć

1. uzyskać coś, zdobyć, otrzymać;
2. dojść, dobiec, dojechać itp. do zamierzonego celu


SJP.pl

czasownik przechodni dokonany (ndk. osiągać)

 (1.1) dokonany od|osiągać.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ɔˈɕɔ̃ŋɡnɔ̃ɲt͡ɕ, AS: ośõŋgnõńć

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. osiąg m., osiągalność ż., osiągnięcie n., osiąganie n.

 czas. osiągać ndk.

 przym. osiągalny

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) zdobyć, uzyskać

Wiktionary


osiągnięcie

1. uzyskać coś, zdobyć, otrzymać;
2. dojść, dobiec, dojechać itp. do zamierzonego celu


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|osiągnąć.

 (1.2) coś, co zostało osiągnięte

 (1.3) grykomp. wyróżnienie za wykonanie zadania w grze;

Wiktionary

Osiągnięcie (ang. credit) – wyodrębniony zestaw efektów uczenia się/kształcenia się – stanowiących składnik wymagań dla kwalifikacji, których uzyskanie zostało potwierdzone na podstawie przeprowadzonej walidacji.

Definicja odnosi się do projektu Polskiej Ramy Kwalifikacji, realizowanego przez Instytut Badań Edukacyjnych.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Osiągnięcie tak dobrego wyniku wymagało wiele wysiłku.

 (1.2) Do jego osiągnięć należy rekord świata w biegu na sto metrów.

 (1.3) Dostałem osiągnięcie za ukończenie gry.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌɔɕɔ̃ŋʲɟˈɲɛ̇̃ɲt͡ɕɛ, AS: ośõŋʹǵńė̃ńće

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. osiąg m., osiągalność ż., osiąganie n.

 czas. osiągać ndk., osiągnąć dk.

 przym. osiągalny

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) zdobycie

 (1.2) dokonanie, sukces, sztuka, wyczyn, zdobycz

 (1.3) trofeum, achievement

Wiktionary


osiak

nazwisko


SJP.pl


osiąkać

1. ociekać, obsychać;
2. osiadać na mieliźnie;
3. grzęznąć, więznąć


SJP.pl


osiąknąć

1. ociec, obeschnąć;
2. osiąść na mieliźnie;
3. ugrzęznąć, uwięznąć


SJP.pl


osiąkły

1. ociec, obeschnąć;
2. osiąść na mieliźnie;
3. ugrzęznąć, uwięznąć


SJP.pl


osiąść

opadając, pokryć coś warstwą


SJP.pl

czasownik dokonany (ndk. osiadać)

 (1.1) opadając, pokryć coś warstwą

 (1.2) zamieszkać gdzieś na stałe

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Drobinki kurzu osiadły na powierzchni monitora.

 (1.2) Potem jeździło z nami po całej Polsce, gdy szukali miejsca, w którym mogliby osiąść, zapuścić korzenie.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈɔɕɔ̃w̃ɕt͡ɕ, AS: ośõũ̯ść

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. siad mrz., osiadłość ż.

 czas. siadać ndk., osiadać ndk.

 przym. osiadły

 wykrz. siad

Wiktionary

Synonimy:

 (1.2) osiedlić się

Wiktionary


osiatkować

otoczyć siatką


SJP.pl


osiatkowywać

otaczać, grodzić siatką


SJP.pl


osiatyński

nazwisko


SJP.pl

Osoby o tym nazwisku:

  • Jerzy Osiatyński – polski polityk, ekonomista
  • Wiktor Osiatyński – polski pisarz i wykładowca, prawnik, działacz społeczny

Wikipedia


osicki

nazwisko


SJP.pl


osiczanka

barczatka osiczanka - gatunek motyla z rodziny barczatkowatych


SJP.pl


osiczyna

osina;
1. drzewo z rodziny wierzbowatych; osika, topola osika;
2. drewno z tego drzewa; osika;
3. miejsce porośnięte osikami


SJP.pl

Miejscowości i ich części w Polsce

  • Osiczyna – wieś w woj. lubelskim, w pow. zamojskim, w gminie Skierbieszów
  • Osiczyna – część wsi Udrycze-Wola w woj. lubelskim, w pow. zamojskim, w gminie Stary Zamość
  • Osiczyna – część wsi Połom Duży w woj. małopolskim, w pow. bocheńskim, w gminie Nowy Wiśnicz
  • Osiczyna – część wsi Zygodowice w woj. małopolskim, w pow. wadowickim, w gminie Tomice
  • Osiczyna – przysiółek wsi Wysoka Głogowska w woj. podkarpackim, w pow. rzeszowskim, w gminie Głogów Małopolski
  • Osiczyna – część wsi Oblęgór w woj. świętokrzyskim, w pow. kieleckim, w gminie Strawczyn

Wikipedia


osie

1. część maszyny, pojazdu itp., na której osadzone są inne części, obracające się dokoła niej lub wraz z nią
2. prosta będąca centralną linią jakiegoś układu


SJP.pl

Osie – wieś kociewska w Polsce położona w województwie kujawsko-pomorskim, w powiecie świeckim, w gminie Osie przy trasie linii kolejowej Laskowice Pomorskie-Szlachta-Czersk. Wieś jest siedzibą Wdeckiego Parku Krajobrazowego. Miejscowość jest siedzibą gminy Osie oraz przedsiębiorstwa przemysłu mięsnego Sokołów.

Wikipedia


osiec

błonkówka z nadrodziny bleskotek


SJP.pl


osiecczanin

mieszkaniec Osiecka (miasta w Polsce)


SJP.pl


osiecczanka

mieszkanka Osiecka (miasta w Polsce)


SJP.pl


osięciński

przymiotnik od: Osięciny


SJP.pl


osięciny

wieś w Polsce


SJP.pl

Osięciny – wieś (dawne miasto) w Polsce, położona w województwie kujawsko-pomorskim, na Kujawach, powiecie radziejowskim, w gminie Osięciny. Siedziba gminy Osięciny.

Dawniej wieś była siedzibą władz gminy Osięciny. W latach 1954–1972 wieś była siedzibą władz gromady Osięciny. W latach 1975–1998 wieś administracyjnie należała do województwa włocławskiego.

We wsi była stacja kolejowa kolei wąskotorowej Osięciny.

Wikipedia


osieck

miasto w Polsce


SJP.pl

Osieck – miasto w Polsce, położone w województwie mazowieckim, w powiecie otwockim, w miejsko-wiejskiej gminie Osieck. Siedziba gminy, Dekanatu Osieck oraz parafii św. Bartłomieja Apostoła.

Admnistracyjnie Osieck ma status sołectwa.

Osieck uzyskał lokację miejską w 1558 roku. Był miastem królewskim Korony Królestwa Polskiego, w drugiej połowie XVI wieku położonym w powiecie garwolińskim ziemi czerskiej województwa mazowieckiego. Został pozbawiony praw miejskich 13 października 1870 i włączony do gminy Osieck w powiecie garwolińskim. W latach 1867–1954 siedziba wiejskiej gminy Osieck, 1954–1972 gromady Osieck (od 1958 w powiecie otwockim), a od 1973 reaktywowanej gminy Osieck. W latach 1975–1998 należał administracyjnie do województwa siedleckiego. 1 stycznia 2024 odzyskał status miasta.

Wikipedia


osiecki

1. przymiotnik od: Osieck, Osiek, Osiek Jasielski, Osiek Mały
2. przymiotnik od: Osieczna; osieczeński


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z Osiekiem, dotyczący Osieka

 (1.2) związany z Osieckiem, dotyczący Osiecka

 (1.3) związany z Osiekami, dotyczący Osieków

Wiktionary

Osoby o tym nazwisku:

  • Andrzej Osiecki – polski projektant mody
  • Jan Wojciech Osiecki – polski inżynier mechanik
  • Julian Osiecki – polski polityk i samorządowiec
  • Maciej Osiecki – polski fotograf
  • Piotr Osiecki – polski rugbysta i samorządowiec
  • Stanisław Osiecki – polski polityk
  • Stefan Osiecki – polski architekt i wspinacz
  • Teofil Osiecki – polski uczestnik walk narodowowyzwoleńczych w XIX wieku
  • Tomasz Osiecki – polski muzyk
  • Wiktor Osiecki – polski pianista i kompozytor
  • Wiktor Osiecki – polski nauczyciel i działacz społeczny

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ɔˈɕɛt͡sʲci, AS: ośecʹḱi

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Osiek m., osieczanin m., osieczanka ż., Osiecko n., Osieki nmos., osieczenie n., zasieki nmos.

 czas. osieczyć ndk.

Wiktionary


osieczanin

mieszkaniec Osieka


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) mieszkaniec Osieka

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌɔɕɛˈt͡ʃãɲĩn, AS: ośečãńĩn

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Osiek m.

:: fż. osieczanka ż.

 przym. osiecki

Wiktionary


osieczanka

mieszkanka Osieka


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) mieszkanka Osieka

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌɔɕɛˈt͡ʃãnka, AS: ośečãnka

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Osiek m.

:: fm. osieczanin m.

 przym. osiecki

Wiktionary


osieczański

Osieczany


SJP.pl

Patrz:

Osieczany

osieczany

mieszkaniec Osieka


SJP.pl

Osieczany – wieś w Polsce położona w województwie małopolskim, w powiecie myślenickim, w gminie Myślenice.

Wikipedia


osieczek

nazwisko


SJP.pl

W Polsce
  • Osieczek – wieś w woj. kujawsko-pomorskim, w pow. inowrocławskim, w gminie Rojewo
  • Osieczek – wieś w woj. kujawsko-pomorskim, w pow. wąbrzeskim, w gminie Książki
  • Osieczek – osada w woj. lubuskim, w powiecie strzelecko-drezdeneckim, w gminie Dobiegniew
  • Osieczek – wieś w woj. mazowieckim, w pow. grójeckim, w gminie Pniewy
  • Osieczek – dawna gromada

Wikipedia


osieczeński

przymiotnik od: Osieczna; osiecki


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z Osieczną, dotyczący Osiecznej

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Osieczna ż.

Wiktionary


osieczna

1. miasto w Polsce;
2. wieś w Polsce


SJP.pl

Osieczna (niem. Storchnest) – miasto w woj. wielkopolskim, w powiecie leszczyńskim, przy drodze Leszno – Śrem, nad Jeziorem Łoniewskim. Siedziba gminy miejsko-wiejskiej Osieczna.

Wikipedia


osiecznianin

mieszkaniec Osiecznej


SJP.pl


osiecznianka

mieszkanka Osiecznej


SJP.pl


osiecznica

1. nazwa dwóch wsi w Polsce;
2. rzeka, dopływ Warty


SJP.pl

  • Osiecznica – rzeka, dopływ Warty
W Polsce
  • Osiecznica – wieś w woj. dolnośląskim, w pow. bolesławieckim, w gminie Osiecznica
  • Osiecznica – wieś w woj. lubuskim, w pow. krośnieńskim, w gminie Krosno Odrzańskie
  • Osiecznica – gromada w powiecie bolesławieckim
  • Osiecznica – gromada w powiecie krośnieńskim

Wikipedia


osiecznicki

przymiotnik od: Osiecznica


SJP.pl


osieczów

Osieczów (niem. Aschitzau) – wieś w Polsce położona w województwie dolnośląskim, w powiecie bolesławieckim, w gminie Osiecznica.

Wikipedia


osieczyce

Osieczyce (niem. Posersfelde, od 1945 Psieczyce, nazwa oboczna Piekiełko) – dawna osada położona 2,5 km na płd.-wsch. od Glisna w województwie lubuskim, w powiecie sulęcińskim, w gminie Lubniewice. Należy do sołectwa Glisno.

W latach 1975–1998 miejscowość położona była w województwie gorzowskim.

Wikipedia


osiedlać

czasownik przechodni niedokonany (dk. osiedlić)

 (1.1) niedokonany od|osiedlić.

czasownik zwrotny niedokonany osiedlać się (dk. osiedlić się)

 (2.1) niedokonany od|osiedlić się.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. osiedle n., osiedlanie n., osiedlenie n., osiedleniec mos., osiedliny nmos., dosiedlanie n., dosiedlenie n., poosiedlanie n., powysiedlanie n., pozasiedlanie n., przesiedlanie n., przesiedlenie n., przesiedleniec mos., rozsiedlanie n., rozsiedlenie n., wysiedlanie n., wysiedlenie n., wysiedleniec mos., wysiedlona ż., wysiedlony mos., zasiedlanie n., zasiedlenie n., zasiedleniec mos., zasiedliny nmos.

 czas. osiedlić dk., dosiedlać ndk., dosiedlić dk., poosiedlać dk., powysiedlać dk., pozasiedlać dk., przesiedlać ndk., przesiedlić dk., rozsiedlać ndk., rozsiedlić dk., wysiedlać ndk., wysiedlić dk., zasiedlać ndk., zasiedlić dk.

 przym. osiedleniowy, osiedleńczy, osiedlowy, przesiedleńczy, wysiedleńczy, zasiedleniowy

Wiktionary


osiedle

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) bud. archit. nieduże skupisko budynków miejskich lub wiejskich

Wiktionary

Znaczenia terminu "osiedle"

Termin osiedle ma kilka znaczeń:

  1. osiedle – zespół mieszkaniowy stanowiący integralną część miasta lub wsi.
    (Podstawa prawna: art. 2 pkt 9 ustawy z dnia 29 sierpnia 2003 r. o urzędowych nazwach miejscowości i obiektów fizjograficznych).
  2. osiedle – rodzaj miejscowości.
    (Podstawa prawna: art. 2 pkt 11 ustawy z dnia 29 sierpnia 2003 r. o urzędowych nazwach miejscowości i obiektów fizjograficznych).
  3. osiedle – jednostka pomocnicza gminy.
    (Podstawa prawna: ustawa z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym).
  4. osiedle – w ogólnym znaczeniu, w geografii osadnictwa: określenie każdej jednostki osadniczej, np. miasta, wsi, kolonii.
  5. osiedle mieszkaniowe – jednostka urbanistyczna charakteryzująca się ujednoliconą zabudową mieszkaniową, z uzupełnieniem w postaci infrastruktury usługowo-handlowej.
  6. osiedle (1954–1972) – w administracji, w kontekście polskim: dawna jednostka podziału administracyjnego Polski w latach 1954–1972, pośrednia między gromadą (jednostką wiejską) a miastem. W praktyce była to miejscowość o charakterze miejskim, ale niebędąca miastem. W 1973 r. część osiedli przekształcono w miasta (np. Szczyrk), inne zaliczono do wsi (np. Andrespol), jeszcze inne przyłączono do istniejących miast jako ich dzielnice (np. Turoszów przyłaczony do Bogatyni).
  7. osiedle typu miejskiego – w administracji, w kontekście międzynarodowym: typ jednostki osadniczej w dawnych krajach socjalistycznych; występuje nadal m.in. na Białorusi, na Ukrainie i w Rosji.
  8. osiedla żydowskie – umocnione kompleksy mieszkaniowe budowane przez Izrael na terenach przez niego okupowanych po wojnie sześciodniowej.

Osiedla na podstawie ustawy o urzędowych nazwach miejscowości i obiektów fizjograficznych

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Mieszkam na moim osiedlu od 10 lat.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ɔˈɕɛdlɛ, AS: ośedle

Wiktionary

Powiązane:

 przym. osiedlowy, wokółosiedlowy, przyosiedlowy

 czas. osiedlać się, osiedlać ndk., osiedlić dk.

 rzecz. osiedlanie n., osiedlenie n., wysiedlenie n.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) gw-pl|Górny Śląsk|zidlóng.

Wiktionary


osiedleńczy

dotyczący osiedlenia lub osiedleńców (np. plany osiedleńcze, transport osiedleńczy); osiedleniowy


SJP.pl


osiedleniec

osoba osiedlona na nowym terenie; osadnik


SJP.pl


osiedleniowy

dotyczący osiedlenia lub osiedleńców (np. plany osiedleniowe); osiedleńczy


SJP.pl


osiedlić

czasownik przechodni dokonany (ndk. osiedlać)

 (1.1) pozwolić komuś gdzieś zamieszkać

czasownik zwrotny dokonany osiedlić się (ndk. osiedlać się)

 (2.1) zamieszkać gdzieś

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. osiedle n., osiedlanie n., osiedlenie n., osiedleniec mos., osiedliny nmos., dosiedlanie n., dosiedlenie n., poosiedlanie n., powysiedlanie n., pozasiedlanie n., przesiedlanie n., przesiedlenie n., przesiedleniec mos., rozsiedlanie n., rozsiedlenie n., wysiedlanie n., wysiedlenie n., wysiedleniec mos., wysiedlona ż., wysiedlony mos., zasiedlanie n., zasiedlenie n., zasiedleniec mos., zasiedliny nmos.

 czas. osiedlać ndk., dosiedlać ndk., dosiedlić dk., poosiedlać dk., powysiedlać dk., pozasiedlać dk., przesiedlać ndk., przesiedlić dk., rozsiedlać ndk., rozsiedlić dk., wysiedlać ndk., wysiedlić dk., zasiedlać ndk., zasiedlić dk.

 przym. osiedleniowy, osiedleńczy, osiedlowy, przesiedleńczy, wysiedleńczy, zasiedleniowy

Wiktionary


osiedliny

przyjęcie z okazji wprowadzenia się do nowego mieszkania; inkrutowiny


SJP.pl


osiedlisko

przestarzale: osiedle


SJP.pl


osiedlowy

taki, który ma związek z osiedlem, np. sklep osiedlowy


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z osiedlem, dotyczący osiedla

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Wiesz, kto wystąpił w naszym osiedlowym domu kultury?

 (1.1) Czy powiadomił pan Szafranów o zebraniu rady osiedlowej?

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. osiedle n., osiedlenie n., osiedlanie n.

 czas. osiedlić dk., osiedlać ndk.

 przym. przyosiedlowy

Wiktionary


osięgnąć

dawniej: osiągnąć


SJP.pl


osiek

zdrobnienie od: oś (część urządzenia)


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) geogr. nazwa kilkudziesięciu miejscowości w Polsce

 (1.2) geogr. jezioro w zachodniej Polsce, na Pojezierzu Dobiegniewskim;

Wiktionary

  • Osiek – w języku staropolskim zasiekę czyli leśne umocnienie lub warownię w lesie utworzoną z nagromadzonych i zespojonych ze sobą ściętych czyli zsieczonych pni drzewnych, której zadaniem była ochrona leśnego osiedla lub wyznaczonej granicy. Termin stosowany w średniowieczu, notowany od XIII wieku. Słowo osiek oznaczało zarówno przesiekę, zasiekę jak również umocnienie obronne wznoszone ze ściętych drzew. Wywód taki podaje Słownik staropolski, Słownik geograficzny Królestwa Polskiego oraz słowniki Nazwy miejscowe Polski i "Nazwy miast Polski" pod red. Kazimierza Rymuta.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ˈɔɕɛk, AS: ośek

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. osieczanin, osieczanka

 przym. osiecki

Wiktionary


osiekać

przestarzale: obsiekać; obrąbać, obić, obciąć


SJP.pl


osiękla

1. rodzaj grzybów z rzędu pieczarkowców;
2. osiękla nierówna - gatunek grzybów podstawkowych z rodziny Niaceae


SJP.pl

Merismodes Earle (osiękla) – rodzaj grzybów z rodziny Niaceae.

Wikipedia


osiekowo

Osiekowo – wieś w Polsce położona w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie ostródzkim, w gminie Dąbrówno.

W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa olsztyńskiego.

We wsi znajduje się cmentarz wojenny, na którym spoczywa 302 żołnierzy niemieckich i 103 żołnierzy rosyjskich, poległych 26 sierpnia 1914 r. w walkach toczących się w pobliżu wsi.

Wikipedia


osielec

Osielec – wieś w Polsce, położona w województwie małopolskim, w powiecie suskim, w gminie Jordanów, nad rzeką Skawą.

W latach 1954–1972 wieś była siedzibą gromady Osielec. W latach 1975–1998 wieś administracyjnie należała do województwa nowosądeckiego.

Wikipedia


osielski

przymiotnik od: Osielsko


SJP.pl


osielsko

przymiotnik od: Osielsko


SJP.pl

Osielsko (niem. Osielsk) – wieś w Polsce, położona w województwie kujawsko-pomorskim, w powiecie bydgoskim, w gminie Osielsko (siedziba władz gminy), przylegająca od północy do miasta Bydgoszcz.

Wikipedia


osielstwo

przestarzale: głupota, tępota, upór i inne cechy tradycyjnie przypisywane osłu


SJP.pl


osiem

liczebnik oznaczający liczbę 8


SJP.pl

liczebnik główny

 (1.1) liczba 8

 (1.2) cyfra 8

Wiktionary

  • 8 – liczba naturalna
  • 8 – rok naszej ery
  • 8 – rok przed naszą erą

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) W teleturnieju udział brało ośmiu panów i osiem pań.

 (1.2) Osiemdziesiąt jest zapisywane jako osiem-zero.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈɔɕɛ̃m, AS: ośẽm

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. ósmy mrz., ósma ż., ósemka ż., ósmak m.

 przym. ósmy

 licz. ośmioro; daw. ośm

 temsłow. ośmio-

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) zapis arabski 8, zapis rzymski VIII

Wiktionary


osiemborów

Osiemborów – wieś sołecka w Polsce położona w województwie mazowieckim, w powiecie kozienickim, w gminie Magnuszew.

Wieś szlachecka Osiemborowo położona była w drugiej połowie XVI wieku w powiecie wareckim ziemi czerskiej województwa mazowieckiego. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa radomskiego.

Przez miejscowość przebiega droga wojewódzka nr 736.

Wierni kościoła rzymskokatolickiego należą do parafii św. Jana Chrzciciela w Magnuszewie.

Wikipedia


osiemdziesiąt

liczebnik oznaczający liczbę 80


SJP.pl

liczebnik główny

 (1.1) liczba 80

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Działa obrócone o sto osiemdziesiąt stopni wkopaliśmy głęboko ogonami w ziemię i biliśmy stromo ze środka lasu, wśród zamieci coraz celniej eksplodujących nieprzyjacielskich granatów.

 (1.1) Uczestniczyło osiemdziesięciu dziewięciu przedstawicieli z dwudziestu dwu krajów oraz dwudziestoczteroosobowa delegacja Stowarzyszenia "Wspólnota Polska" pod przewodnictwem prof. Stelmachowskiego.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌɔɕɛ̃mʲˈd͡ʑɛ̇ɕɔ̃nt, AS: ośẽmʹʒ́ėśõnt

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. osiemdziesiątka ż.

 przym. osiemdziesiąty

 licz. osiemdziesięcioro

Wiktionary


osiemdziesiątak

ktoś związany z obiektem (np. drużyną, oddziałem) oznaczonym liczbą 80


SJP.pl


osiemdziesiątka

1. grupa osiemdziesięciu osób lub przedmiotów;
2. potocznie o budynku, pokoju, pojeździe lub czymkolwiek, co oznaczone jest liczbą 80;
3. osiemdziesiąt lat


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) liczba 80

 (1.2) wiek 80 lat

Wiktionary

Przykłady

 (1.2) Moi rodzice są po osiemdziesiątce, ale wciąż są sprawni.

 (1.2) Nasz nauczyciel z podstawówki przekroczył osiemdziesiątkę.

Wiktionary

Powiązane:

 przym. osiemdziesiąty

 licz. osiemdziesiąt, osiemdziesięcioro

Wiktionary


osiemdziesiątkowy

przymiotnik

 (1.1) związany z liczbą osiemdziesiąt, dotyczący liczby osiemdziesiąt

Wiktionary


osiemdziesiąty

liczebnik porządkowy odpowiadający liczbie 80


SJP.pl

przymiotnik odliczebnikowy

 (1.1) od osiemdziesiąt

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) To nasza osiemdziesiąta rocznica ślubu – czy to nie wspaniałe?

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌɔɕɛ̃mʲd͡ʑɛ̇ˈɕɔ̃ntɨ, AS: ośẽmʹʒ́ėśõnty

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. osiemdziesiątka ż.

 licz. osiemdziesiąt, osiemdziesięcioro

Wiktionary


osiemdziesięcioczterolatek

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) mężczyzna mający osiemdziesiąt cztery lata

rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy

 (2.1) zwierzę, roślina lub rzecz mająca osiemdziesiąt cztery lata

forma rzeczownika.

 (3.1) D. lm. od osiemdziesięcioczterolatka

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌɔɕɛ̃mʲd͡ʑɛ̇ɕɛ̇̃ɲt͡ɕɔt͡ʃtɛrɔˈlatɛk, AS: ośẽmʹʒ́ėśė̃ńćočterolatek

Wiktionary

Powiązane:

 przym. osiemdziesięcioczteroletni

 rzecz. osiemdziesięcioczterolatka ż.

Wiktionary


osiemdziesięcioczterolatka

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) kobieta mająca osiemdziesiąt cztery lata

 (1.2) zwierzę, rzecz lub roślina mająca osiemdziesiąt cztery lata

forma rzeczownika.

 (2.1) D., B. lp. od osiemdziesięcioczterolatek

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌɔɕɛ̃mʲd͡ʑɛ̇ɕɛ̇̃ɲt͡ɕɔt͡ʃtɛrɔˈlatka, AS: ośẽmʹʒ́ėśė̃ńćočterolatka

Wiktionary

Powiązane:

 przym. osiemdziesięcioczteroletni

 rzecz. osiemdziesięcioczterolatek m.

Wiktionary


osiemdziesięcioczteroletni

przymiotnik

 (1.1) mający osiemdziesiąt cztery lata

 (1.2) trwający osiemdziesiąt cztery lata

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Sześćdziesięcioletnia Fisher, aktorka, scenarzystka i pisarka, zmarła na skutek zawału serca pod koniec 2016 roku, jakiego doznała podczas lotu z Londynu do Los Angeles. Zaledwie dzień później odeszła jej osiemdziesięcioczteroletnia matka.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌɔɕɛ̃mʲd͡ʑɛ̇ɕɛ̇̃ɲt͡ɕɔt͡ʃtɛrɔˈlɛtʲɲi, AS: ośẽmʹʒ́ėśė̃ńćočteroletʹńi

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. osiemdziesięcioczterolatek m., osiemdziesięcioczterolatka ż.

Wiktionary


osiemdziesięciodniowy

mający osiemdziesiąt dni, trwający osiemdziesiąt dni itp.


SJP.pl


osiemdziesięciodwulatek

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) mężczyzna mający osiemdziesiąt dwa lata

rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy

 (2.1) zwierzę, roślina lub rzecz mająca osiemdziesiąt dwa lata

forma rzeczownika.

 (3.1) D. lm. od osiemdziesięciodwulatka

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌɔɕɛ̃mʲd͡ʑɛ̇ɕɛ̇̃ɲt͡ɕɔdvuˈlatɛk, AS: ośẽmʹʒ́ėśė̃ńćodvulatek

Wiktionary

Powiązane:

 przym. osiemdziesięciodwuletni

 rzecz. osiemdziesięciodwulatka ż.

Wiktionary


osiemdziesięciodwulatka

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) kobieta mająca osiemdziesiąt dwa lata

 (1.2) zwierzę, rzecz lub roślina mająca osiemdziesiąt dwa lata

forma rzeczownika.

 (2.1) D., B. lp. od osiemdziesięciodwulatek

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌɔɕɛ̃mʲd͡ʑɛ̇ɕɛ̇̃ɲt͡ɕɔdvuˈlatka, AS: ośẽmʹʒ́ėśė̃ńćodvulatka

Wiktionary

Powiązane:

 przym. osiemdziesięciodwuletni

 rzecz. osiemdziesięciodwulatek m.

Wiktionary


osiemdziesięciodwuletni

mający osiemdziesiąt dwa lata, trwający osiemdziesiąt dwa lata itp.


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) mający osiemdziesiąt dwa lata

 (1.2) trwający osiemdziesiąt dwa lata

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) – Wie pani, on miał wizję Polski – mówi pan Wincenty, osiemdziesięciodwuletni elegancki pan w muszce.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌɔɕɛ̃mʲd͡ʑɛ̇ɕɛ̇̃ɲt͡ɕɔdvuˈlɛtʲɲi, AS: ośẽmʹʒ́ėśė̃ńćodvuletʹńi

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. osiemdziesięciodwulatek m., osiemdziesięciodwulatka ż.

Wiktionary


osiemdziesięciodziewięciolatek

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) mężczyzna mający osiemdziesiąt dziewięć lat

rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy

 (2.1) zwierzę, roślina lub rzecz mająca osiemdziesiąt dziewięć lat

forma rzeczownika.

 (3.1) D. lm. od osiemdziesięciodziewięciolatka

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌɔɕɛ̃mʲd͡ʑɛ̇ɕɛ̇̃ɲt͡ɕɔ̇d͡ʑɛvʲjɛ̇̃ɲt͡ɕɔˈlatɛk, AS: ośẽmʹʒ́ėśė̃ńćȯʒ́evʹi ̯ė̃ńćolatek

Wiktionary

Powiązane:

 przym. osiemdziesięciodziewięcioletni

 rzecz. osiemdziesięciodziewięciolatka ż.

Wiktionary


osiemdziesięciodziewięciolatka

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) kobieta mająca osiemdziesiąt dziewięć lat

 (1.2) zwierzę, rzecz lub roślina mająca osiemdziesiąt dziewięć lat

forma rzeczownika.

 (2.1) D., B. lp. od osiemdziesięciodziewięciolatek

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌɔɕɛ̃mʲd͡ʑɛ̇ɕɛ̇̃ɲt͡ɕɔ̇d͡ʑɛvʲjɛ̇̃ɲt͡ɕɔˈlatka, AS: ośẽmʹʒ́ėśė̃ńćȯʒ́evʹi ̯ė̃ńćolatka

Wiktionary

Powiązane:

 przym. osiemdziesięciodziewięcioletni

 rzecz. osiemdziesięciodziewięciolatek m.

Wiktionary


osiemdziesięciodziewięcioletni

mający osiemdziesiąt dziewięć lat, trwający osiemdziesiąt dziewięć lat itp.


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) mający osiemdziesiąt dziewięć lat

 (1.2) trwający osiemdziesiąt dziewięć lat

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌɔɕɛ̃mʲd͡ʑɛ̇ɕɛ̇̃ɲt͡ɕɔ̇d͡ʑɛvʲjɛ̇̃ɲt͡ɕɔˈlɛtʲɲi, AS: ośẽmʹʒ́ėśė̃ńćȯʒ́evʹi ̯ė̃ńćoletʹńi

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. osiemdziesięciodziewięciolatek m., osiemdziesięciodziewięciolatka ż.

Wiktionary


osiemdziesięciogodzinny

trwający osiemdziesiąt godzin


SJP.pl


osiemdziesięciojednolatek

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) mężczyzna mający osiemdziesiąt jeden lat

rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy

 (2.1) zwierzę, roślina lub rzecz mająca osiemdziesiąt jeden lat

forma rzeczownika.

 (3.1) D. lm. od osiemdziesięciojednolatka

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌɔɕɛ̃mʲd͡ʑɛ̇ɕɛ̇̃ɲt͡ɕɔ̇jɛdnɔˈlatɛk, AS: ośẽmʹʒ́ėśė̃ńćȯi ̯ednolatek

Wiktionary

Powiązane:

 przym. osiemdziesięciojednoletni

 rzecz. osiemdziesięciojednolatka ż.

Wiktionary


osiemdziesięciojednolatka

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) kobieta mająca osiemdziesiąt jeden lat

 (1.2) zwierzę, rzecz lub roślina mająca osiemdziesiąt jeden lat

forma rzeczownika.

 (2.1) D., B. lp. od osiemdziesięciojednolatek

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌɔɕɛ̃mʲd͡ʑɛ̇ɕɛ̇̃ɲt͡ɕɔ̇jɛdnɔˈlatka, AS: ośẽmʹʒ́ėśė̃ńćȯi ̯ednolatka

Wiktionary

Powiązane:

 przym. osiemdziesięciojednoletni

 rzecz. osiemdziesięciojednolatek m.

Wiktionary


osiemdziesięciojednoletni

mający osiemdziesiąt jeden lat, trwający osiemdziesiąt jeden lat itp.


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) mający osiemdziesiąt jeden lat

 (1.2) trwający osiemdziesiąt jeden lat

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Senior rodu - osiemdziesięciojednoletni Teodor przypomniał rodzinną historię.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌɔɕɛ̃mʲd͡ʑɛ̇ɕɛ̇̃ɲt͡ɕɔ̇jɛdnɔˈlɛtʲɲi, AS: ośẽmʹʒ́ėśė̃ńćȯi ̯ednoletʹńi

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. osiemdziesięciojednolatek m., osiemdziesięciojednolatka ż.

Wiktionary


osiemdziesięciokilkuletni

przymiotnik

 (1.1) mający lub trwający osiemdziesiąt kilka lat

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Jeden z wytypowanych, osiemdziesięciokilkuletni biegacz maratończyk, ogłosił, że dla uczczenia okazji przebiegnie dystans maratoński po Monte Cassino.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌɔɕɛ̃mʲd͡ʑɛ̇ɕɛ̇̃ɲt͡ɕɔ̇cilkuˈlɛtʲɲi, AS: ośẽmʹʒ́ėśė̃ńćȯḱilkuletʹńi

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) osiemdziesięcioparoletni

Wiktionary


osiemdziesięciokilogramowy

1. ważący 80 kilogramów;
2. przeznaczony na 80 kilogramów czegoś


SJP.pl


osiemdziesięciokrotny

powtarzający się osiemdziesiąt razy


SJP.pl


osiemdziesięciolatek

mężczyzna osiemdziesięcioletni


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) osoba w wieku 80-89 lat

rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy

 (2.1) zwierzę, roślina lub rzecz mająca 80-89 lat

forma rzeczownika.

 (3.1) D. lm. od osiemdziesięciolatka

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Na parkiecie bawiło się dwoje osiemdziesięciolatków, wuj Leon i babcia Halinka.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌɔɕɛ̃mʲd͡ʑɛ̇ɕɛ̇̃ɲt͡ɕɔˈlatɛk, AS: ośẽmʹʒ́ėśė̃ńćolatek

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. osiemdziesięciolecie n.

:: fż. osiemdziesięciolatka ż.

 przym. osiemdziesięcioletni

Wiktionary


osiemdziesięciolatka

kobieta albo samica zwierząt mająca osiemdziesiąt lat


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) kobieta mająca osiemdziesiąt lat

 (1.2) zwierzę, rzecz lub roślina mająca osiemdziesiąt lat

forma rzeczownika.

 (2.1) D., B. lp. od osiemdziesięciolatek

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌɔɕɛ̃mʲd͡ʑɛ̇ɕɛ̇̃ɲt͡ɕɔˈlatka, AS: ośẽmʹʒ́ėśė̃ńćolatka

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. osiemdziesięciolecie n.

:: fm. osiemdziesięciolatek m.

 przym. osiemdziesięcioletni

Wiktionary


osiemdziesięciolatki

osoby różnej płci mające od osiemdziesięciu do dziewięćdziesięciu lat


SJP.pl


osiemdziesięciolecie

1. okres osiemdziesięciu lat;
2. osiemdziesiąta rocznica czegoś


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) okres osiemdziesięciu lat

 (1.2) osiemdziesiąta rocznica

Wiktionary

Przykłady

 (1.2) Wczoraj obchodziliśmy jubileusz osiemdziesięciolecia urodzin babci.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌɔɕɛ̃mʲd͡ʑɛ̇ɕɛ̇̃ɲt͡ɕɔˈlɛt͡ɕɛ, AS: ośẽmʹʒ́ėśė̃ńćoleće

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. osiemdziesięciolatek m., osiemdziesięciolatka ż.

 przym. osiemdziesięcioletni

Wiktionary


osiemdziesięcioletni

mający osiemdziesiąt lat


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) mający osiemdziesiąt lat

 (1.2) trwający osiemdziesiąt lat

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Blisko osiemdziesięcioletni książę eks-podkomorzy w spokoju dożywa późnych dni.

 (1.2) Osiemdziesięcioletni okres panowania Wazów w Rzeczypospolitej jest niezwykle zróżnicowany.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌɔɕɛ̃mʲd͡ʑɛ̇ɕɛ̇̃ɲt͡ɕɔˈlɛtʲɲi, AS: ośẽmʹʒ́ėśė̃ńćoletʹńi

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. osiemdziesięciolatek m., osiemdziesięciolatka ż., osiemdziesięciolecie n., osiemdziesięcioletniość ż.

Wiktionary


osiemdziesięciominutowy

przymiotnik relacyjny

 (1.1) trwający osiemdziesiąt minut

Wiktionary


osiemdziesięcioośmiolatek

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) mężczyzna mający osiemdziesiąt osiem lat

rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy

 (2.1) zwierzę, roślina lub rzecz mająca osiemdziesiąt osiem lat

forma rzeczownika.

 (3.1) D. lm. od osiemdziesięcioośmiolatka

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌɔɕɛ̃mʲd͡ʑɛ̇ɕɛ̇̃ɲt͡ɕɔːɕmʲjɔˈlatɛk, AS: ośẽmʹʒ́ėśė̃ńć•ośmʹi ̯olatek

Wiktionary

Powiązane:

 przym. osiemdziesięcioośmioletni

 rzecz. osiemdziesięcioośmiolatka ż.

Wiktionary


osiemdziesięcioośmiolatka

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) kobieta mająca osiemdziesiąt osiem lat

 (1.2) zwierzę, rzecz lub roślina mająca osiemdziesiąt osiem lat

forma rzeczownika.

 (2.1) D., B. lp. od osiemdziesięcioośmiolatek

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌɔɕɛ̃mʲd͡ʑɛ̇ɕɛ̇̃ɲt͡ɕɔːɕmʲjɔˈlatka, AS: ośẽmʹʒ́ėśė̃ńć•ośmʹi ̯olatka

Wiktionary

Powiązane:

 przym. osiemdziesięcioośmioletni

 rzecz. osiemdziesięcioośmiolatek m.

Wiktionary


osiemdziesięcioośmioletni

przymiotnik

 (1.1) mający osiemdziesiąt osiem lat

 (1.2) trwający osiemdziesiąt osiem lat

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌɔɕɛ̃mʲd͡ʑɛ̇ɕɛ̇̃ɲt͡ɕɔːɕmʲjɔˈlɛtʲɲi, AS: ośẽmʹʒ́ėśė̃ńć•ośmʹi ̯oletʹńi

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. osiemdziesięcioośmiolatek m., osiemdziesięcioośmiolatka ż.

Wiktionary


osiemdziesięcioosobowy

1. składający się z osiemdziesięciu osób;
2. przeznaczony dla osiemdziesięciu osób


SJP.pl


osiemdziesięcioparoletni

przymiotnik

 (1.1) mający lub trwający osiemdziesiąt kilka lat

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌɔɕɛ̃mʲd͡ʑɛ̇ɕɛ̇̃ɲt͡ɕɔparɔˈlɛtʲɲi, AS: ośẽmʹʒ́ėśė̃ńćoparoletʹńi

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) osiemdziesięciokilkuletni

Wiktionary


osiemdziesięciopięciolatek

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) mężczyzna mający osiemdziesiąt pięć lat

rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy

 (2.1) zwierzę, roślina lub rzecz mająca osiemdziesiąt pięć lat

forma rzeczownika.

 (3.1) D. lm. od osiemdziesięciopięciolatka

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌɔɕɛ̃mʲd͡ʑɛ̇ɕɛ̇̃ɲt͡ɕɔpʲjɛ̇̃ɲt͡ɕɔˈlatɛk, AS: ośẽmʹʒ́ėśė̃ńćopʹi ̯ė̃ńćolatek

Wiktionary

Powiązane:

 przym. osiemdziesięciopięcioletni

 rzecz. osiemdziesięciopięciolatka ż.

Wiktionary


osiemdziesięciopięciolatka

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) kobieta mająca osiemdziesiąt pięć lat

 (1.2) zwierzę, rzecz lub roślina mająca osiemdziesiąt pięć lat

forma rzeczownika.

 (2.1) D., B. lp. od osiemdziesięciopięciolatek

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌɔɕɛ̃mʲd͡ʑɛ̇ɕɛ̇̃ɲt͡ɕɔpʲjɛ̇̃ɲt͡ɕɔˈlatka, AS: ośẽmʹʒ́ėśė̃ńćopʹi ̯ė̃ńćolatka

Wiktionary

Powiązane:

 przym. osiemdziesięciopięcioletni

 rzecz. osiemdziesięciopięciolatek m.

Wiktionary


osiemdziesięciopięciolecie

1. okres osiemdziesięciu pięciu lat;
2. osiemdziesiąta piąta rocznica czegoś


SJP.pl


osiemdziesięciopięcioletni

1. trwający osiemdziesiąt pięć lat; przypadający za osiemdziesiąt pięć lat;
2. będący w wieku osiemdziesięciu pięciu lat, mający osiemdziesiąt pięć lat


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) mający osiemdziesiąt pięć lat

 (1.2) trwający osiemdziesiąt pięć lat

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Razem z małżonką Anną, osiemdziesięciopięcioletni Aleksander Sosnkowski, odwiedzi jeszcze Poznań i Kraków.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌɔɕɛ̃mʲd͡ʑɛ̇ɕɛ̇̃ɲt͡ɕɔpʲjɛ̇̃ɲt͡ɕɔˈlɛtʲɲi, AS: ośẽmʹʒ́ėśė̃ńćopʹi ̯ė̃ńćoletʹńi

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. osiemdziesięciopięciolatek m., osiemdziesięciopięciolatka ż.

Wiktionary


osiemdziesięcioro

liczebnik zbiorowy odpowiadający liczbie 80, używany w odniesieniu do osób różnej płci, dzieci i młodych zwierząt oraz do przedmiotów o nazwie występującej tylko w liczbie mnogiej


SJP.pl

liczebnik zbiorowy

 (1.1) …odpowiadający liczbie 80

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) W tym roku stypendia otrzymało osiemdziesięcioro uczniów.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌɔɕɛ̃mʲd͡ʑɛ̇ɕɛ̇̃ɲˈt͡ɕɔrɔ, AS: ośẽmʹʒ́ėśė̃ńćoro

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. osiemdziesiątka ż.

 przym. osiemdziesiąty

 licz. osiemdziesiąt

Wiktionary


osiemdziesięciosiedmiolatek

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) mężczyzna mający osiemdziesiąt siedem lat

rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy

 (2.1) zwierzę, roślina lub rzecz mająca osiemdziesiąt siedem lat

forma rzeczownika.

 (3.1) D. lm. od osiemdziesięciosiedmiolatka

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌɔɕɛ̃mʲd͡ʑɛ̇ɕɛ̇̃ɲt͡ɕɔ̇ɕɛdmʲjɔˈlatɛk, AS: ośẽmʹʒ́ėśė̃ńćȯśedmʹi ̯olatek

Wiktionary

Powiązane:

 przym. osiemdziesięciosiedmioletni

 rzecz. osiemdziesięciosiedmiolatka ż.

Wiktionary


osiemdziesięciosiedmiolatka

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) kobieta mająca osiemdziesiąt siedem lat

 (1.2) zwierzę, rzecz lub roślina mająca osiemdziesiąt siedem lat

forma rzeczownika.

 (2.1) D., B. lp. od osiemdziesięciosiedmiolatek

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌɔɕɛ̃mʲd͡ʑɛ̇ɕɛ̇̃ɲt͡ɕɔ̇ɕɛdmʲjɔˈlatka, AS: ośẽmʹʒ́ėśė̃ńćȯśedmʹi ̯olatka

Wiktionary

Powiązane:

 przym. osiemdziesięciosiedmioletni

 rzecz. osiemdziesięciosiedmiolatek m.

Wiktionary


osiemdziesięciosiedmioletni

mający osiemdziesiąt siedem lat, trwający osiemdziesiąt siedem lat itp.


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) mający osiemdziesiąt siedem lat

 (1.2) trwający osiemdziesiąt siedem lat

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Sędziwa, bo już osiemdziesięciosiedmioletnia, hrabina Zofia kazała wnuczce Annie opisać sobie dokładnie strój i wygląd panny młodej oraz innych osób z weselnego orszaku.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌɔɕɛ̃mʲd͡ʑɛ̇ɕɛ̇̃ɲt͡ɕɔ̇ɕɛdmʲjɔˈlɛtʲɲi, AS: ośẽmʹʒ́ėśė̃ńćȯśedmʹi ̯oletʹńi

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. osiemdziesięciosiedmiolatek m., osiemdziesięciosiedmiolatka ż.

Wiktionary


osiemdziesięciosześciolatek

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) mężczyzna mający osiemdziesiąt sześć lat

rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy

 (2.1) zwierzę, roślina lub rzecz mająca osiemdziesiąt sześć lat

forma rzeczownika.

 (3.1) D. lm. od osiemdziesięciosześciolatka

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌɔɕɛ̃mʲd͡ʑɛ̇ɕɛ̇̃ɲt͡ɕɔʃɛɕt͡ɕɔˈlatɛk, AS: ośẽmʹʒ́ėśė̃ńćošeśćolatek

Wiktionary

Powiązane:

 przym. osiemdziesięciosześcioletni

 rzecz. osiemdziesięciosześciolatka ż.

Wiktionary


osiemdziesięciosześciolatka

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) kobieta mająca osiemdziesiąt sześć lat

 (1.2) zwierzę, rzecz lub roślina mająca osiemdziesiąt sześć lat

forma rzeczownika.

 (2.1) D., B. lp. od osiemdziesięciosześciolatek

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌɔɕɛ̃mʲd͡ʑɛ̇ɕɛ̇̃ɲt͡ɕɔʃɛɕt͡ɕɔˈlatka, AS: ośẽmʹʒ́ėśė̃ńćošeśćolatka

Wiktionary

Powiązane:

 przym. osiemdziesięciosześcioletni

 rzecz. osiemdziesięciosześciolatek m.

Wiktionary


osiemdziesięciosześcioletni

mający osiemdziesiąt sześć lat, trwający osiemdziesiąt sześć lat itp.


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) mający osiemdziesiąt sześć lat

 (1.2) trwający osiemdziesiąt sześć lat

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Zwolniono z piwnic AVH osiemdziesięciosześcioletnią chłopkę, bo nie odstawiła w terminie mleka.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌɔɕɛ̃mʲd͡ʑɛ̇ɕɛ̇̃ɲt͡ɕɔʃɛɕt͡ɕɔˈlɛtʲɲi, AS: ośẽmʹʒ́ėśė̃ńćošeśćoletʹńi

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. osiemdziesięciosześciolatek m., osiemdziesięciosześciolatka ż.

Wiktionary


osiemdziesięciotrzylatek

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) mężczyzna mający osiemdziesiąt trzy lata

rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy

 (2.1) zwierzę, roślina lub rzecz mająca osiemdziesiąt trzy lata

forma rzeczownika.

 (3.1) D. lm. od osiemdziesięciotrzylatka

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌɔɕɛ̃mʲd͡ʑɛ̇ɕɛ̇̃ɲt͡ɕɔṭʃɨˈlatɛk, AS: ośẽmʹʒ́ėśė̃ńćoṭšylatek

Wiktionary

Powiązane:

 przym. osiemdziesięciotrzyletni

 rzecz. osiemdziesięciotrzylatka ż.

Wiktionary


osiemdziesięciotrzylatka

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) kobieta mająca osiemdziesiąt trzy lata

 (1.2) zwierzę, rzecz lub roślina mająca osiemdziesiąt trzy lata

forma rzeczownika.

 (2.1) D., B. lp. od osiemdziesięciotrzylatek

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌɔɕɛ̃mʲd͡ʑɛ̇ɕɛ̇̃ɲt͡ɕɔṭʃɨˈlatka, AS: ośẽmʹʒ́ėśė̃ńćoṭšylatka

Wiktionary

Powiązane:

 przym. osiemdziesięciotrzyletni

 rzecz. osiemdziesięciotrzylatek m.

Wiktionary


osiemdziesięciotrzyletni

1. mający osiemdziesiąt trzy lata;
2. trwający osiemdziesiąt trzy lata


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) mający osiemdziesiąt trzy lata

 (1.2) trwający osiemdziesiąt trzy lata

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌɔɕɛ̃mʲd͡ʑɛ̇ɕɛ̇̃ɲt͡ɕɔṭʃɨˈlɛtʲɲi, AS: ośẽmʹʒ́ėśė̃ńćoṭšyletʹńi

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. osiemdziesięciotrzylatek m., osiemdziesięciotrzylatka ż.

Wiktionary


osiemkroć

przestarzale: osiem razy, ośmiokrotnie


SJP.pl

przysłówek

 (1.1) przest. osiem razy

liczebnik główny

 (2.1) przest. 800 000

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. ośmiokrotność ż.

 przym. ośmiokrotny

 przysł. ośmiokrotnie, ośmiokroć

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) ośmiokroć, ośmiokrotnie

Wiktionary


osiemnaście

liczebnik oznaczający liczbę 18


SJP.pl

liczebnik główny

 (1.1) 18

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Jutro kończę osiemnaście lat!

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌɔɕɛ̃mˈnaɕt͡ɕɛ, AS: ośẽmnaśće

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. osiemnastak mzw./mos., osiemnasta ż., osiemnastka ż.

 przym. osiemnasty

 licz. osiemnaścioro

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) gw-pl|Śląsk Cieszyński|osiymnost., gw-pl|Śląsk Cieszyński|osimnost.

Wiktionary


osiemnaścioro

liczebnik zbiorowy odpowiadający liczbie 18, używany w odniesieniu do osób różnej płci, dzieci i młodych zwierząt oraz do przedmiotów o nazwie występującej tylko w liczbie mnogiej


SJP.pl

liczebnik zbiorowy

 (1.1) …odpowiadający liczbie 18

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Osiemnaścioro uczniów z naszej klasy (siedmiu chłopców i jedenaście dziewczynek) zakwalifikowało się do finału konkursu.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌɔɕɛ̃mnaɕˈt͡ɕɔrɔ, AS: ośẽmnaśćoro

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. osiemnastka ż.

 przym. osiemnasty

 licz. osiemnaście

Wiktionary


osiemnasta

godzina osiemnasta


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) godzina 18, godzina szósta wieczorem

forma przymiotnika.

 (2.1) M. i W. ż. lp. od: osiemnasty

Wiktionary

Powiązane:

 licz. osiemnaście

 przym. osiemnasty

 rzecz. osiemnastak mzw./mos.

Wiktionary


osiemnastak

jeleń mający osiemnaście odnóg w porożu


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) ktoś z osiemnastego pułku lub drużyny

rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy

 (2.1) łow. jeleń z osiemnastoma odnogami poroża

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Którzy osiemnastacy nie stawili się na apelu?

 (2.1) Sułtan ustrzelił osiemnastaka w lasach Anatolii.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. osiemnasta ż., osiemnastka ż., osiemnasty mrz.

 licz. osiemnaście

 przym. osiemnasty, osiemnastokrotny

 przysł. osiemnastokrotnie

Wiktionary


osiemnastka

1. potocznie: liczba 18;
2. budynek, tramwaj, autobus itp. oznaczony numerem osiemnastym;
3. potocznie: dziewczyna w wieku 18 lat


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) nazwa liczby 18

 (1.2) pot. osiemnaste urodziny

 (1.3) pot. przyjęcie z okazji osiemnastki (1.2)

 (1.4) pot. osiemnastoletnia dziewczyna

 (1.5) pot. coś lub ktoś z numerem osiemnaście

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Na przystanku była naklejona osiemnastka, ale ktoś zdrapał kawałek i wydaje się, że to trzynastka.

 (1.2) Paweł zrobił prawo jazdy jeszcze przed osiemnastką.

 (1.3) Magda zaprosiła bardzo dużo znajomych na osiemnastkę, dlatego robi ją w knajpie, a nie w domu.

 (1.4) Wszyscy byli zgorszeni, kiedy wujek przyszedł na wesele z jakąś osiemnastką.

 (1.5) Jako pierwsza, metę przekroczyła osiemnastka.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌɔɕɛ̃mˈnastka, AS: ośẽmnastka

Wiktionary

Powiązane:

 przym. osiemnasty

 licz. osiemnaście, osiemnaścioro

 rzecz. osiemnastak mzw./mos.

Wiktionary


osiemnastkowy

przymiotnik

 (1.1) związany z liczbą osiemnaście, dotyczący liczby osiemnaście

Wiktionary


osiemnastoczęściowy

składający się z osiemnastu części


SJP.pl


osiemnastodniowy

mający osiemnaście dni, trwający osiemnaście dni itp.


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) trwający osiemnaście dni

 (1.2) będący w wieku osiemnastu dni

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌɔɕɛ̃mnastɔˈdʲɲɔvɨ, AS: ośẽmnastodʹńovy

Wiktionary


osiemnastogodzinny

trwający osiemnaście godzin


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) trwający osiemnaście godzin

 (1.2) będący w wieku osiemnastu godzin

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Jednak i tak osiemnastogodzinne pensum należy do najniższych na świecie.

 (1.1) Dziś o północy zakończyła się osiemnastogodzinna akcja "Pomiar", przeprowadzana przez Referat Ruchu Drogowego KPP w Olkuszu.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌɔɕɛ̃mnastɔɡɔˈd͡ʑĩnːɨ, AS: ośẽmnastogoʒ́ĩ•ny

Wiktionary


osiemnastoipółletni

będący w wieku osiemnastu lat i pół roku


SJP.pl


osiemnastokąt

figura płaska mająca 18 kątów


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) geom. figura geometryczna, która ma osiemnaście boków i osiemnaście kątów

Wiktionary

Osiemnastokąt – wielokąt, który ma 18 boków. Suma jego kątów wewnętrznych wynosi 2880°.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Osiemnastokąt to wielokąt, którego suma kątów wewnętrznych wynosi 2880°.

Wiktionary


osiemnastokrotnie

przysłówek

 (1.1) osiemnaście razy

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌɔɕɛ̃mnastɔˈkrɔtʲɲɛ, AS: ośẽmnastokrotʹńe

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. osiemnastak mzw./mos., osiemnastokrotność ż.

 przym. osiemnastokrotny

Wiktionary


osiemnastokrotność

osiemnastokrotny


SJP.pl

Patrz:

osiemnastokrotny

osiemnastokrotny

powtarzający się osiemnaście razy


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) odbywający się/powtarzający się osiemnaście razy

 (1.2) taki, który osiągnął/zdobył/robił coś osiemnaście razy

 (1.3) osiemnaście razy większy bądź mniejszy od czegoś

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌɔɕɛ̃mnastɔˈkrɔtnɨ, AS: ośẽmnastokrotny

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. osiemnastak mzw./mos., osiemnastokrotność ż.

 przysł. osiemnastokrotnie

Wiktionary


osiemnastolatek

chłopiec osiemnastoletni


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) mężczyzna mający osiemnaście lat

rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy

 (2.1) zwierzę, roślina lub rzecz mająca osiemnaście lat

forma rzeczownika.

 (3.1) D. lm. od osiemnastolatka

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌɔɕɛ̃mnastɔˈlatɛk, AS: ośẽmnastolatek

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. osiemnastolecie ż.

:: fż. osiemnastolatka ż.

 przym. osiemnastoletni

Wiktionary


osiemnastolatka

kobieta albo samica zwierząt mająca osiemnaście lat


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) kobieta mająca osiemnaście lat

 (1.2) zwierzę, rzecz lub roślina mająca osiemnaście lat

forma rzeczownika.

 (2.1) D., B. lp. od osiemnastolatek

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌɔɕɛ̃mnastɔˈlatka, AS: ośẽmnastolatka

Wiktionary

Powiązane:

 przym. osiemnastoletni

 rzecz. osiemnastolatek m.

Wiktionary


osiemnastolatki

kobieta albo samica zwierząt mająca osiemnaście lat


SJP.pl


osiemnastolecie

1. okres osiemnastu lat;
2. osiemnasta rocznica czegoś


SJP.pl


osiemnastoletni

1. trwający osiemnaście lat; przypadający za osiemnaście lat;
2. będący w wieku osiemnastu lat, mający osiemnaście lat


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) mający osiemnaście lat

 (1.2) trwający osiemnaście lat

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌɔɕɛ̃mnastɔˈlɛtʲɲi, AS: ośẽmnastoletʹńi

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. osiemnastolecie n., osiemnastolatek m., osiemnastolatka ż.

Wiktionary


osiemnastoliterowy

przymiotnik

 (1.1) taki, który składa się z osiemnastu liter

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Słowo „antropolingwistyka” jest osiemnastoliterowe.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌɔɕɛ̃mˈnastɔˌlʲitɛˈrɔvɨ, AS: ośẽmnastolʹiterovy

Wiktionary


osiemnastomiesięczny

mający osiemnaście miesięcy, trwający osiemnaście miesięcy itp.


SJP.pl


osiemnastominutowy

przymiotnik relacyjny

 (1.1) trwający osiemnaście minut

Wiktionary


osiemnastoosobowy

1. składający się z osiemnastu osób;
2. przeznaczony dla osiemnastu osób


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) przeznaczony dla osiemnastu osób, mogący pomieścić osiemnaście osób

 (1.2) złożony z osiemnastu osób, wykonywany przez osiemnaście osób

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌɔɕɛ̃mnastɔːsɔˈbɔvɨ, AS: ośẽmnast•osobovy

Wiktionary


osiemnastopiętrowy

przymiotnik relacyjny

 (1.1) złożony z parteru i osiemnastu kondygnacji położonych nad nim

Wiktionary


osiemnastościan

wielościan o 18 ścianach


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) geom. wielościan o osiemnastu ścianach

Wiktionary


osiemnastostopniowy

1. mający osiemnaście stopni (w jakiejś skali);
2. mający osiemnaście stopni, etapów


SJP.pl


osiemnastotomowy

przymiotnik

 (1.1) składający się z osiemnastu tomów, zawarty w osiemnastu tomach, wydany w osiemnastu tomach

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌɔɕɛ̃mnastɔtɔ̃ˈmɔvɨ, AS: ośẽmnastotõmovy

Wiktionary


osiemnastotygodniowy

przymiotnik

 (1.1) trwający osiemnaście tygodni

 (1.2) będący w wieku osiemnastu tygodni

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌɔɕɛ̃mnastɔtɨɡɔdʲˈɲɔvɨ, AS: ośẽmnastotygodʹńovy

Wiktionary


osiemnastowieczny

dotyczący osiemnastego wieku, pochodzący z osiemnastego wieku, żyjący w osiemnastym wieku, dziejący się w osiemnastym wieku itp.


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) taki, który wydarzył się lub żył w osiemnastym wieku; taki, który pochodzi z osiemnastego wieku

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Trzynastowieczne Bielsko i osiemnastowieczna Biała złączone zostały w 1951 w jeden organizm miejski.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌɔɕɛ̃mˈnastɔˈvʲjɛt͡ʃnɨ, AS: ośẽmnastovʹi ̯ečny

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. osiemnastowiecze n.

Wiktionary


osiemnasty

liczebnik porządkowy odpowiadający liczbie 18


SJP.pl

przymiotnik odliczebnikowy

 (1.1) od 18

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (2.1) dzień miesiąca po siedemnastym

rzeczownik, rodzaj żeński

 (3.1) osiemnasta: godzina osiemnasta

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌɔɕɛ̃mˈnastɨ, AS: ośẽmnasty

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. osiemnastak mzw./mos., osiemnasta ż., osiemnastka ż.

 licz. osiemnaścioro, osiemnaście

Wiktionary


osiemset

liczebnik oznaczający liczbę 800


SJP.pl

liczebnik główny

 (1.1) liczba 800

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈɔɕɛ̃msɛt, AS: ośẽmset

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. osiemsetka ż.

 przym. osiemsetny

Wiktionary


osiemsetka

1. liczba 800;
2. całość składająca się z ośmiuset części lub jednostek;
3. to, co jest oznaczone liczbą 800


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) nazwa liczby 800 (osiemset)

 (1.2) coś, co oznaczone jest liczbą 800

 (1.3) całość składająca się z ośmiuset części, elementów lub jednostek

Wiktionary

Przykłady

 (1.2) Nowa na rynku osiemsetka nie jest ani lepsza ani gorsza od poprzedniczek.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌɔɕɛ̃mˈsɛtka, AS: ośẽmsetka

Wiktionary

Powiązane:

 licz. osiemset

 przym. osiemsetny

Wiktionary


osiemsetkilowy

potocznie: osiemsetkilogramowy


SJP.pl


osiemsetlecie

1. okres ośmiuset lat;
2. osiemsetna rocznica czegoś


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) okres ośmiuset lat

 (1.2) osiemsetna rocznica

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌɔɕɛ̃msɛtˈlɛt͡ɕɛ, AS: ośẽmsetleće

Wiktionary

Powiązane:

 przym. osiemsetletni

Wiktionary


osiemsetletni

mający osiemset lat, trwający osiemset lat itp.


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) mający osiemset lat

 (1.2) trwający osiemset lat

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌɔɕɛ̃msɛtˈlɛtʲɲi, AS: ośẽmsetletʹńi

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. osiemsetlecie n.

Wiktionary


osiemsetny

liczebnik porządkowy odpowiadający liczbie 800


SJP.pl

przymiotnik odliczebnikowy

 (1.1) od osiemset

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Linię mety przekroczył osiemsetny zawodnik.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌɔɕɛ̃mˈsɛtnɨ, AS: ośẽmsetny

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. osiemsetka ż.

 licz. osiemset

Wiktionary


osieński

Ośno Lubuskie; ośnieński


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z Ośnem Lubuskim, dotyczący Ośna Lubuskiego

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Ośno Lubuskie n.

Wiktionary


osierdzie

dwuścienna, workowatego kształtu błona surowicza obejmująca serce kręgowców; worek osierdziowy


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) anat. worek surowiczy ochraniający serce;

Wiktionary

Osierdzie (worek osierdziowy, worek okołosercowy) (łac. saccus pericardiacus) – podwójna błona surowicza workowatego kształtu, obejmująca w postaci dwuściennego worka serce kręgowców i zdecydowanej większości mięczaków.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Z jakiego listka zarodkowego rozwija się osierdzie?

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ɔˈɕɛrʲd͡ʑɛ, AS: ośerʹʒ́e

Wiktionary

Powiązane:

 przym. osierdziowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) worek osierdziowy

Wiktionary


osierdziowy

przymiotnik

 (1.1) dotyczący osierdzia

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) W tej próbce mamy żółtawy płyn osierdziowy.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌɔɕɛrʲˈd͡ʑɔvɨ, AS: ośerʹʒ́ovy

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. osierdzie

Wiktionary


osierocać

czasownik niedokonany

 (1.1) umierając, czynić kogoś sierotą

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. osierocenie n., sierociniec mrz., sierota m./ż.

 czas. osierocić dk.

 przym. sierocy

Wiktionary


osierociały

taki, który stał się sierotą, stracił rodziców


SJP.pl


osierocieć

stać się sierotą, stracić rodziców


SJP.pl


osiewać

1. oczyszczać, przesiewając przez sito; odsiewać;
2. zasiewać; obsiewać


SJP.pl


osiewicz

nazwisko


SJP.pl


osiewnik

niewielki chrząszcz z rodziny sprężykowatych, larwy uważane są za szkodniki


SJP.pl


osijecki

przymiotnik od: Osijek (miasto w Chorwacji)


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z Osijekiem, dotyczący Osijeka

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Osijek mrz.

Wiktionary


osijek

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna

 (1.1) geogr. adm. miasto we wschodniej Chorwacji, w historycznej krainie Slawonii, nad rzeką Drawą;

Wiktionary

Osijek (węg. Eszék, niem. Esseg, Essegg) – miasto we wschodniej Chorwacji, stolica żupanii osijecko-barańskiej, siedziba miasta Osijek. Leży w historycznej krainie Slawonii, nad rzeką Drawą. W 2011 roku liczyło 84 104 mieszkańców.

Wikipedia

Powiązane:

 przym. osijecki

Wiktionary


osik

1. drzewo z rodziny wierzbowatych (Populus tremula), gatunek topoli; topola drżąca; osina; trzepocina;
2. drewno osikowe; osina


SJP.pl


osika

1. drzewo z rodziny wierzbowatych (Populus tremula), gatunek topoli; topola drżąca; osina; trzepocina;
2. drewno osikowe; osina


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) dendr. gatunek drzewa należący do rodziny wierzbowatych;

 (1.2) drewno osiki (1.1)

forma czasownika.

 (2.1) 3 os. lp. przysz. zob. osikać.

Wiktionary

Topola osika, osika, topola drżąca (Populus tremula L.) – gatunek drzewa należący do rodziny wierzbowatych (Salicaceae). Najpospolitszy gatunek topoli w Polsce. Nie należy go mylić z topolą osikową (Populus tremuloides Michx.).

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Za moim oknem rośnie pięć osik.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ɔˈɕika, AS: ośika

Wiktionary

Powiązane:

 przym. osikowy

Wiktionary


osikać

1. opryskać, polać coś; obsikać;
2. opryskać moczem, obsiusiać


SJP.pl


osikiwać

obsikiwać; potocznie:
1. opryskiwać moczem;
2. opryskiwać jakąś cieczą


SJP.pl


osikowy

wykonany z drewna osiki; osinowy


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) składający się z osiki

 (1.2) wykonany z drewna lub innej części osiki

 (1.3) będący częścią osiki

Wiktionary

Przykłady

 (1.2) Tutaj mieszkańcy zawsze mieli ciągotki do handlu i wytwarzania jarmarcznych wyrobów. Kiedyś były to ozdoby z wiórów osikowych, teraz produkują choinki.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌɔɕiˈkɔvɨ, AS: ośikovy

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. osika

 czas. osika

Wiktionary


osimnost

liczebnik główny

 (1.1) gw-pl|Śląsk Cieszyński. osiemnaście

Wiktionary


osina

1. drzewo z rodziny wierzbowatych; osika, topola osika;
2. drewno z tego drzewa; osika;
3. miejsce porośnięte osikami


SJP.pl

osina – drewno topoli drżącej

Wikipedia


osiniak

nazwisko


SJP.pl


osiniec

Miejscowości w Polsce w tym 2 części miast
  • Osiniec – osada leśna w województwie śląskim, w powiecie kłobuckim, w gminie Popów
  • Osiniec – wieś w woj. wielkopolskim, w pow. czarnkowsko-trzcianeckim, w gminie Trzcianka
  • Osiniec – wieś w woj. wielkopolskim, w pow. gnieźnieńskim, w gminie Gniezno
  • Osiniec – osiedle Gniezna
  • Osiniec – część Wrocławia

Wikipedia


osinniki

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy, liczba mnoga, nazwa własna

 (1.1) geogr. adm. miasto na Syberii w azjatyckiej części Federacji Rosyjskiej, w obwodzie kemerowskim;

Wiktionary

Osinniki (ros. Осинники) – miasto na Syberii w azjatyckiej części Federacji Rosyjskiej, w obwodzie kemerowskim. Ośrodek wydobycia węgla kamiennego wchodzący w skład Kuźnieckiego Zagłębia Węglowego. Ossinniki położone są wzdłuż linii kolejowej pomiędzy stacją Kandalep (Кандалеп) i Nowokuźnieck. W mieście znajdują się dwie linie tramwajowe.

Wikipedia


osinobus

samochód ciężarowy przystosowany do przewożenia pasażerów


SJP.pl

Osinobus – polski samochód do przewozu większej liczby osób na nieduże odległości, produkowany przez ZBM Osiny na bazie kolejnych modeli samochodu ciężarowego Star 28/29, z zabudowaną kabiną pasażerską w miejsce skrzyni ładunkowej.

Pierwszy autobus został zmontowany w jednym z wydziałów Kopalni Rud Żelaza „Osiny” na własne potrzeby – transportu. Ponieważ na rynku brakowało podobnych pojazdów, konstrukcja spotkała się z dużym zainteresowaniem. Produkcja „Osinobusów” szybko stała się jedną z ważniejszych w przedsiębiorstwie przekształconym w Zakład Budowy Maszyn „Osiny” w Poraju. Było to wynikiem sukcesywnego zamykania kopalń rudy żelaza. W ZBM „Osiny” oprócz „Osinobusów” produkowano także na podwoziach samochodów ciężarowych uproszczone samochody strażackie, jak również samochody taktyczne dla Milicji. Produkcja w dużej części odbywała się na Wydziale W-33 w Nowej Wsi.

Wikipedia


osinowiec

szkodnik drzew liściastych (motyl lub chrząszcz)


SJP.pl


osinówka

motyl nocny


SJP.pl

  • Osinówka − wieś na Litwie, w rejonie solecznickim
na Białorusi
  • Osinówka – chutor w obwodzie grodzieńskim, w rejonie ostrowieckim, w sielsowiecie Worniany
  • Osinówka – wieś w obwodzie grodzieńskim, w rejonie oszmiańskim, w sielsowiecie Nowosiółki.
  • Osinówka − dawniej kolonia, obecnie część Dorgiszek w obwodzie grodzieńskim, w rejonie oszmiańskim, w sielsowiecie Holszany.
  • Osinówka – dawny folwark w obwodzie grodzieńskim, w rejonie smorgońskim, w sielsowiecie Krewo.
  • Osinówka – dawny zaścianek w obwodzie grodzieńskim, w rejonie smorgońskim, w sielsowiecie Soły.
  • Osinówka – dawny zaścianek w obwodzie grodzieńskim, w rejonie oszmiańskim, w sielsowiecie Żuprany.
  • Osinówka – dawna leśniczówka w obwodzie mińskim, w rejonie miadzielskim, w sielsowiecie Miadzioł
  • Osinówka – dawny folwark w obwodzie mińskim, w rejonie miadzielskim, w sielsowiecie Krzywicze
  • Osinówka – dawny folwark w obwodzie mińskim, w rejonie wołożyńskim, w sielsowiecie Raków.
  • Osinówka – wieś w obwodzie mińskim, w rejonie wilejskim, w sielsowiecie Osipowicze
  • Osinówka – wieś w obwodzie mińskim, w rejonie wilejskim, w sielsowiecie Chocieńczyce
  • Osinówka – dawna kolonia w obwodzie mińskim, w rejonie wilejskim, w sielsowiecie Chocieńczyce
  • Osinówka – wieś w obwodzie witebskim, w rejonie dokszyckim, w sielsowiecie Porpliszcze
  • Osinówka – wieś w obwodzie witebskim, w rejonie szarkowszczyńskim, w sielsowiecie Łużki
  • Osinówka – dawny folwark w obwodzie witebskim, w rejonie miorskim, w sielsowiecie Przebrodzie
  • Osinówka – dawna kolonia. Tereny, na których leżała, znajdują się obecnie w obwodzie witebskim, w rejonie miorskim, w sielsowiecie Zaucie
  • Osinówka – chutor w obwodzie witebskim, w rejonie brasławskim, w sielsowiecie Mieżany
  • Osinówka – wieś w obwodzie witebskim, w rejonie głębockim, w sielsowiecie Psuja
  • Osinówka – dawna osada w obwodzie witebskim, w rejonie postawskim, w sielsowiecie Juńki
  • Osinówka − wieś na Białorusi, w obwodzie grodzieńskim, w rejonie smorgońskim, w sielsowiecie Korzenie

Wikipedia


osinowy

wykonany z drewna osikowego; osikowy


SJP.pl


osiński

przymiotnik od: Osiny


SJP.pl

  • Aleksander Osiński – generał
  • Antoni Osiński – rzeźbiarz
  • Balcer Osiński – powstaniec styczniowy
  • Bohdan Osiński – inżynier chemik
  • Dobromir Osiński – urzędnik pocztowy, samorządowiec
  • Jerzy Osiński – dziennikarz, redaktor, pilot balonowy
  • Jerzy Osiński – rolnik i polityk, poseł
  • Józef Herman Osiński – pedagog, autor i tłumacz
  • Ludwik Osiński – krytyk literacki
  • Marcin Osiński – kolarz
  • Marian Osiński – architekt
  • Michał Osiński – piłkarz
  • Michał Tadeusz Brzęk-Osiński – piłsudczyk
  • Samuel Osiński – podczaszy oszmiański
  • Stanisław Osiński – żołnierz WP
  • Wiesław Osiński – specjalista teorii wychowania fizycznego
  • Winand Osiński – maratończyk
  • Zbigniew Osiński – artysta plastyk
  • Zbigniew Osiński – teatrolog

Wikipedia


osiny

1. drzewo z rodziny wierzbowatych; osika, topola osika;
2. drewno z tego drzewa; osika;
3. miejsce porośnięte osikami


SJP.pl

W Polsce
Administracja
  • Osiny – gromada w powiecie kępińskim
  • Osiny – gromada w powiecie puławskim
Zobacz też
  • Nowe Osiny, Osiny Dolne, Osiny Górne, Osiny-Kolonia

Wikipedia


osiodłanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|osiodłać.

Wiktionary

Powiązane:

 czas. osiodłać dk.

 rzecz. siodlarz mos., Siodłowice nmos., siodło n.

Wiktionary


osiomierz

przyrząd okulistyczny do pomiaru osi oka; aksometr


SJP.pl


osiować

ustawiać na jednej osi; środkować; centrować


SJP.pl


osiowce

roślina lądowa, której ciało jest zróżnicowane na łodygę, liście i korzeń; kormofit, roślina osiowa


SJP.pl

Rośliny telomowe, rośliny wyższe, zarodkowe, rośliny osiowe, osiowce, organowce, rośliny lądowe (Telomophyta, Embryophyta, Cormophyta) – grupa roślin o różnej randze systematycznej w zależności od ujęcia. Do roślin telomowych należą rośliny z linii rozwojowej wyodrębnionej z zielenic w erze paleozoicznej. Na podstawie zegara molekularnego ich powstanie datowane jest na 515 milionów lat temu (kambr). Ze względu na wspólne pochodzenie rośliny telomowe tworzą wraz z zielenicami klad roślin zielonych.

Wikipedia


osiowe

dodatkowa opłata za postój nierozładowanego w określonym czasie wagonu


SJP.pl


osiowiec

roślina lądowa, której ciało jest zróżnicowane na łodygę, liście i korzeń; kormofit, roślina osiowa


SJP.pl


osiowość

symetria osiowa jakiegoś obiektu


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) odprzym. cecha tego, co jest osiowe

Wiktionary

Powiązane:

 przym. osiowy

 przysł. osiowo

 rzecz.ż., ośka ż.

Wiktionary


osiowy

ciągnący się wzdłuż osi, obracający się dookoła osi (np. symetria osiowa); symetryczny


SJP.pl


osioł

1. gatunek ssaka z rodziny koniowatych, używany jako zwierzę pociągowe i juczne;
2. potocznie: człowiek uparty i głupi, zły uczeń


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy

 (1.1) zool. nazwa systematyczna|Equus asinus|Linnaeus|ref=tak., zwierzę domowe z rodziny koniowatych;

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy lub męskozwierzęcy

 (2.1) pot. uparty człowiek

 (2.2) pot. głupi człowiek

Wiktionary

Osioł zwyczajny (Equus asinus) – udomowiony gatunek ssaka z rodziny koniowatych (Equidae). Charakteryzuje się dużą głową, długimi uszami, cienkim ogonem z kitą na końcu, małymi wymaganiami pokarmowymi i odpornością na brak wody.

W stanie dzikim występuje osioł nubijski (Equus africanus) z podgatunkami (osioł nubijski i osioł somalijski). W wielu regionach świata użytkowana przez człowieka jest jego udomowiona forma – osioł zwyczajny (Equus asinus). Wyselekcjonowano 78 ras, m.in.: osioł kataloński, osioł poitou, osioł asinara, osioł andaluzyjski, osioł krapass, osioł ponui, osioł prowansalski, American mammoth donkey.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Cóż za dziwak, w środku miasta trzyma na działce osła.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈɔɕɔw, AS: ośou̯

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. oślę n., oślak mzw., oślina ż.

:: zdrobn. osiołek mzw.

:: fż. oślica ż.

 przym. ośli

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) żart. eufem. koń Pana Jezusa; daw. osieł

 (2.1) uparciuch

 (2.2) głupek, dureń

Wiktionary


osiołek

1. pogardliwie o kimś naiwnym, nierozgarniętym;
2. pieszczotliwie o ośle;
3. potocznie o nieudaczniku


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy

 (1.1) zdrobn. od: osioł

 (1.2) młody osioł

 (1.3) zabawka w kształcie osła

Wiktionary

  • Osiołek – jezioro w pobliżu wsi Talki w województwie warmińsko-mazurskim
  • Osiołek (Das Eselein) – baśń braci Grimm

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Osiołkowi w żłoby dano / W jeden owies, w drugi siano.

 (1.3) Pluszowemu osiołkowi Krzysiu urwał ogonek.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ɔˈɕɔwɛk, AS: ośou̯ek

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. oślarz mos., oślę n., oślak mzw., oślątko n., osioł mzw., oślica ż., oślina mzw./ż.

 przym. ośli

Wiktionary

Synonimy:

 (1.2) oślątko

Wiktionary


osipiuk

nazwisko


SJP.pl


osipowicz

nazwisko


SJP.pl


osir

[czytaj: os-ir] skrót od: Ośrodek Sportu i Rekreacji


SJP.pl


osiwiały

stać się siwym


SJP.pl


osiwić

dawniej: uczynić siwym, pokryć siwizną; zsiwić


SJP.pl


osiwieć

stać się siwym


SJP.pl


osiwnóć

czasownik nieprzechodni dokonany

 (1.1) gw-pl|Śląsk Cieszyński. posiwieć

Wiktionary


osiymnost

liczebnik główny

 (1.1) gw-pl|Śląsk Cieszyński. osiemnaście

Wiktionary


osiłek

człowiek silny, dobrze zbudowany; siłacz


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) książk. człowiek dobrze zbudowany i silny

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Panie z biura potrzebują właśnie dwóch osiłków do przeniesienia kilku sporych pudeł do archiwum.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. siła ż., siłka ż., siłowanie n., silnik m., siłacz m., siłaczka ż., siłownia ż., siłownik m., silnia ż., silenie n., usiłowanie n.

 czas. siłować ndk., silić ndk., usiłować ndk.

 przym. silny, siłowy, silnikowy, siłaczy, usilny

 przysł. silnie, siłowo, usilnie

 licz. siła

Wiktionary


osiłkowaty

przypominający budową osiłka


SJP.pl


osjaków

miasto w Polsce


SJP.pl

Osjaków – miasto w Polsce, położone w województwie łódzkim, w powiecie wieluńskim, siedziba miejsko-wiejskiej gminy Osjaków. Leży nad Wartą, przy drodze krajowej nr 74 z Wielunia do Piotrkowa Trybunalskiego. Jest miejscem etapowym spływów kajakowych.

Wikipedia


osjakowianin

mieszkaniec Osjakowa (miasta w Polsce)


SJP.pl


osjakowianka

mieszkanka Osjakowa (miasta w Polsce)


SJP.pl


osjakowski

przymiotnik od: Osjaków


SJP.pl


osjan

legendarny wojownik i bard celtycki


SJP.pl

  • Osjan – bohater i rzekomy twórca Pieśni Osjana Jamesa Macphersona
  • Oisín (Osjan) – wojownik i bard w mitologii celtyckiej, pierwowzór Osjana
  • Osjan – polska grupa muzyczna
  • Oddział Osjan – oddział AK walczący w powstaniu warszawskim

Wikipedia


osjanizm

nurt literacki z przełomu XVIII i XIX wieku opierający się na naśladownictwie "Pieśni Osjana", dzieła Jamesa Macphersona


SJP.pl

Osjanizm – zespół tendencji literackich występujących na przełomie XVIII i XIX wieku zapoczątkowanych publikacją tzw. Pieśni Osjana, utworów szkockiego pisarza Jamesa Macphersona, który swoje teksty wzorował na dawnych przekazach celtyckich; ogłosił je drukiem jako angielskie tłumaczenie odnalezionych dzieł Osjana, legendarnego barda. Mimo raportu specjalnej komisji ogłoszonej przez Highland Society w Edynburgu w 1805 r., która podważyła autentyczność pieśni osjanicznych, większość ludzi należących do elity intelektualnej Europy uważała Pieśni Osjana za autentyczny zabytek dawnej poezji celtyckiej, a zarazem za dokument historyczny. W miarę upływu lat Osjan stał się przede wszystkim przodkiem literatury ludów germańskich, do którego szczególnie chętnie przyznawali się Niemcy i Skandynawowie. Mistyfikacja Macphersona zapoczątkowała prąd literacki w wielu krajach europejskich, przejawiający się nawiązywaniem do zainteresowań, atmosfery poetyckiej, konstrukcji bohaterów oraz zabiegów stylistyczno-kompozycyjnych cyklu Osjana.

Wikipedia


osk.

skrót od: oskarżony, oskarżona (czytany jako cały, odmienny wyraz)


SJP.pl


ośka

zdrobnienie od: oś (część urządzenia)


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) zdrobn. od:

 (1.2) mała oś

Wiktionary

  • Ośka (OŚKa) – Ośrodek Informacji Środowisk Kobiecych Ośka
  • Ośka (O$ka, właściwie Michał Ośka) – polski raper, producent muzyczny

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ˈɔɕka, AS: ośka

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz.ż., osiowość ż.

 czas. osiować, wyosiować

 przym. osiowy

 przysł. osiowo

Wiktionary


oskalpować

zdjąć skalp, czyli płat skóry na wierzchu głowy wraz z włosami (obyczaj wojenny niegdyś znany wśród północnoamerykańskich Indian)


SJP.pl

czasownik przechodni dokonany (ndk. skalpować)

 (1.1) zedrzeć skórę z głowy pokonanego przeciwnika

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) W Alvastra, w Szwecji, ślady nierównego cięcia na czaszce młodego, oskalpowanego mężczyzny świadczą, że skórę z włosami zdarto prawdopodobnie tuż przed lub zaraz po śmierci.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. skalp m.

 czas. skalpować ndk.

Wiktionary


oskar

imię męskie


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy, nazwa własna

 (1.1) imię|polski|m.;

Wiktionary

  • Oskar – imię męskie pochodzenia germańskiego, szerzej spopularyzowane przez szkockiego poetę Jamesa Macphersona
  • św. Oskar – „apostoł północy”, arcybiskup Hamburga-Bremen
  • Oskar – spektakl Teatru Telewizji z 2005 r. na podstawie książki Oskar i pani Róża
  • Oskar – film francuski
  • Oskar I ur. jako fr. Joseph François Oscar Bernadotte – król Szwecji i Norwegii w latach 1844–1859
  • Oskar II, Oskar Fryderyk – król Szwecji w latach 1872–1907 i Norwegii w latach 1872–1905
  • Oskar Bernadotte – do 1888 książę Szwecji i Norwegii, książę Gotlandii
  • Oskar – postać Disneya
  • Oskar – postać literacka
  • (750) Oskar - planetoida z pasa głównego asteroid
  • Nagroda Akademii Filmowej
  • Oskar – kot, maskotka okrętowa na niemieckim okręcie liniowym „Bismarck”

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Mój brat ma na imię Oskar.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈɔskar, AS: oskar

Wiktionary

Synonimy:

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

frazeologia.

etymologia.

uwagi.

 (1.1) zoblistę|Indeks:Polski - Imiona.

tłumaczenia.

* kataloński: (1.1) Òscar m.

* rosyjski: (1.1) Оскар m.

* szwedzki: (1.1) Oskar, Oscar

* węgierski: (1.1) Oszkár

* włoski: (1.1) Oscar m.

źródła.

== Oskar (język czeski.) ==

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik, rodzaj męski, nazwa własna

 (1.1) imię|czeski|m.

odmiana.

przykłady.

składnia.

kolokacje.

synonimy.

Wiktionary


oskard

rodzaj kilofa


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) górn. bud. ręczne narzędzie złożone z trzonka i osadzonych na nim dwóch ostrzy: jednym spłaszczonym, a drugim ostrym i spiczastym; rodzaj kilofa, używany głównie w kopalniach i budownictwie, dawniej także jako broń;

Wiktionary

Oskard – narzędzie składające się z obucha w kształcie pojedynczego ostrza (żeleźca), oraz styliska, na którego końcu ten obuch jest osadzony. Wykorzystywane najczęściej do robót ziemnych i odłupywania skał (np. w górnictwie albo budownictwie). To żeleźce, czyli głowica robocza oskarda, współcześnie zazwyczaj stalowe, waży kilka kilogramów, a stylisko ma długość około jednego metra. W oskardzie płaszczyzna ostrza nie jest równoległa do styliska (jak w siekierze), tylko prostopadła.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ˈɔskart, AS: oskart

Wiktionary


oskardnik

maszyna używana przy naprawach nawierzchni drogowych, zrywająca górną warstwę tłucznia


SJP.pl


oskarek

zdrobnienie od: Oskar (imię męskie)


SJP.pl


oskarkowy

przymiotnik dzierżawczy - należący do Oskarka lub z nim związany


SJP.pl


oskarostwo

Oskar z małżonką; Oskarowie


SJP.pl


oskarowicz

1. twórca filmu będący laureatem Oscara;
2. film będący laureatem Oscara


SJP.pl


oskarowiczka

oskarowicz


SJP.pl

Patrz:

oskarowicz

oskarowie

Oskar z małżonką; Oskarostwo


SJP.pl


oskarowy

przymiotnik od: Oscar (nagroda filmowa przyznawana corocznie w wielu kategoriach przez amerykańską Akademię Nauk i Sztuk Filmowych), np. oskarowe nominacje; oscarowy


SJP.pl


oskarpowywać

otaczać skarpą


SJP.pl


oskarżać

1. obwiniać kogoś o coś;
2. składać na kogoś skargę do sądu;
3. być oskarżycielem w procesie sądowym


SJP.pl

czasownik przechodni niedokonany (dk. oskarżyć)

 (1.1) obwiniać kogoś o coś

 (1.2) praw. wnosić oskarżenie (do sądu)

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ɔˈskarʒat͡ɕ, AS: oskaržać

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. oskarżona ż., oskarżyciel m., oskarżycielka ż., oskarżony m., oskarżenie n., oskarżanie n.

 czas. uskarżać się, zaskarżyć, oskarżyć dk.

Wiktionary


oskarżający

1. obwiniać kogoś o coś;
2. składać na kogoś skargę do sądu;
3. być oskarżycielem w procesie sądowym


SJP.pl

Patrz:

oskarżać

oskarżanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|oskarżać.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌɔskarˈʒãɲɛ, AS: oskaržãńe

Wiktionary

Powiązane:

 czas. oskarżać, oskarżyć

 rzecz. oskarżenie n., oskarżona ż.

Wiktionary


oskarżenie

wnieść przeciw komuś oskarżenie; osądzić; posądzić


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) zarzut dokonania czynu nagannego lub niezgodnego z prawem

 (1.2) praw. skarga wnoszona do sądu, akt oskarżenia

Wiktionary

Akt oskarżenia – pismo procesowe (skarga oskarżycielska) wnoszone do sądu w postępowaniu karnym przez uprawniony podmiot, w którym domaga się on od sądu wydania orzeczenia o winie i karze lub środkach karnych wobec osoby wskazanej w tym piśmie.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Oni wysuwali bezpodstawne oskarżenia o kradzieże pod jej adresem.

 (1.1) Powiecie: Po cóż nalegać? / Czyż powód oskarżeń znajdziemy?

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌɔskarˈʒɛ̃ɲɛ, AS: oskaržńe

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. oskarżony m., oskarżona ż., oskarżyciel m., oskarżycielka ż., oskarżanie n.

 czas. oskarżać ndk., oskarżyć dk.

 przym. oskarżycielski

 przysł. oskarżycielsko

Wiktionary


oskarżona

wnieść przeciw komuś oskarżenie; osądzić; posądzić


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) praw. kobieta, przeciw której rozpoczęto postępowanie karne

 (1.2) pot. kobieta, której zarzucono popełnienie czynu uznawanego za naganny

forma czasownika.

 (2.1) ims. przym. bierny od: oskarżyć

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Proszę wyprowadzić oskarżoną.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. oskarżającość ż., oskarżanie n., oskarżenie n., oskarżyciel mos., oskarżycielka ż., oskarżycielskość ż., oskarżycielstwo n.

:: fm. oskarżony mos.

 czas. oskarżać ndk., oskarżyć dk.

 przym. oskarżający, oskarżony, oskarżycielski

 przysł. oskarżycielsko

Wiktionary

Synonimy:

 (1.2) winna

Wiktionary


oskarżony

wnieść przeciw komuś oskarżenie; osądzić; posądzić


SJP.pl

forma czasownika.

 (1.1) imiesłów przymiotnikowy bierny od: oskarżyć

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (2.1) praw. osoba, przeciw której rozpoczęto postępowanie karne

 (2.2) pot. osoba, której zarzucono popełnienie czynu uznawanego za naganny

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Sąd w uzasadnieniu stwierdził, że oskarżony de facto przyznał się do winy.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌɔskarˈʒɔ̃nɨ, AS: oskaržõny

Wiktionary

Powiązane:

 czas. oskarżać, oskarżyć

 rzecz. oskarżenie n., oskarżyciel m., oskarżycielka ż.

:: fż. oskarżona ż.

 przym. oskarżycielski

Wiktionary


oskarżyć

wnieść przeciw komuś oskarżenie; osądzić; posądzić


SJP.pl

czasownik przechodni dokonany (ndk. oskarżać)

 (1.1) obwinić kogoś o coś

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Oskarżono go o gospodarczy sabotaż i w następnym roku zgładzono.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ɔˈskarʒɨt͡ɕ, AS: oskaržyć

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. oskarżona ż., oskarżyciel m., oskarżycielka ż., oskarżony m., oskarżanie n., oskarżenie n.

 czas. uskarżać się, zaskarżyć, oskarżać ndk.

 przym. oskarżycielski

Wiktionary


oskarżyciel

osoba, która oskarża kogoś, wnosi skargę na kogoś


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) człowiek, który oskarża

 (1.2) praw. w procesie karnym osoba wnosząca do sądu akt oskarżenia przeciw komuś

Wiktionary

Akt oskarżenia – pismo procesowe (skarga oskarżycielska) wnoszone do sądu w postępowaniu karnym przez uprawniony podmiot, w którym domaga się on od sądu wydania orzeczenia o winie i karze lub środkach karnych wobec osoby wskazanej w tym piśmie.

Wikipedia

Powiązane:

 rzecz. oskarżycielstwo n., oskarżenie n., oskarżony mos.

:: fż. oskarżycielka ż.

 przym. oskarżycielski

 przysł. oskarżycielsko

 czas. oskarżać, oskarżyć

Wiktionary


oskarżycielka

kobieta, która oskarża kogoś, wnosi skargę na kogoś


SJP.pl


oskarżycielsko

przysłówek sposobu

 (1.1) wyrażając oskarżenie, zarzut lub sugerując winę drugiej osoby

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Spojrzała na Jarka oskarżycielsko, jakby to była jego wina.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. oskarżona ż., oskarżenie n., oskarżyciel mos., oskarżycielka ż.

 przym. oskarżycielski

Wiktionary


oskałowanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) umocnienie brzegu morskiego polegające na obrzuceniu plażaaży i dna kamieniem lub blokami betonowymi

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Do wieczora ekipa budowlana wykonała oskałowanie jeszcze 20 metrów plażaaży.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌɔskawɔˈvãɲɛ, AS: oskau̯ovãńe

Wiktionary


oski

przymiotnik od: Osie (wieś w Bydgoskiem), Osz (miasto w Kirgistanie)


SJP.pl


oskijski

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z Oskami, dotyczący Osków

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (2.1) jęz. język oskijski;

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Osk mos.

Wiktionary


osklepek

1. jedna z łusek osłaniających ujście rurki kwiatowej
2. osklepek opłucnej - odcinek opłucnej ściennej ograniczający jamę opłucnową od góry
3. osklepek ślimaka - część składowa ucha wewnętrznego


SJP.pl


oskoma

1. apetyt na coś, chęć, chętka zjedzenia czegoś;
2. potocznie: cierpnięcie, drętwienie zębów


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) wielka ochota na coś

Wiktionary


oskomian

1. niskie, wiecznie zielone drzewo owocowe z rodziny szczawikowatych, uprawiane w strefie tropikalnej; aweroa, karambola;
2. owoc tego drzewa


SJP.pl

Oskomian, aweroa (Averrhoa L.) – rodzaj roślin z rodziny szczawikowatych (Oxalidaceae). Obejmuje dwa gatunki, czasem rozbijane na cztery lub pięć. Oba gatunki, zarówno oskomian pospolity, znany też pod nazwą karambola, jak i oskomian bilimbi, zwany bilimbi, zostały rozpowszechnione w strefie tropikalnej jako drzewa owocowe już w czasach przedkolonialnych. Z tego powodu niejasne jest ich pochodzenie. Jako ich ojczyznę wskazuje się południowo-wschodnią Azję, w szczególności Malezję, albo wschodnią Brazylię.

Wikipedia


oskomik

rodzaj ptaków z podrodziny dzięciołów


SJP.pl


oskomina

dawniej: apetyt na coś; chętka; oskoma


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) stpol. ślina

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌɔskɔ̃ˈmʲĩna, AS: oskõmʹĩna

Wiktionary


oskór

rodzaj roślin z rodziny flaszowcowatych


SJP.pl


oskórek

zewnętrzna warstwa ciała licznych bezkręgowców oraz niższych strunowców, zbudowana z chityny lub kutyny, pełniąca głównie rolę ochronną; kutykula; kutikula


SJP.pl

Oskórek, kutykula, kutikula (łac. cuticula) – wytwór nabłonka pokrywający ciało wielu bezkręgowców (m.in. nicieni, pierścienic, stawonogów) oraz osłonic. Niekiedy wyściela także ich ektodermalne narządy wewnętrzne. Chroni ciało przed urazami, utratą wody oraz drobnoustrojami. Jego budowa różni się pomiędzy poszczególnymi grupami zwierząt. U nicieni i pierścienic w jego skład wchodzą głównie elastyczne białka. U stawonogów natomiast jest on zbudowany w dużej części z chityny (połączonej z węglanem wapnia oraz fosforanem wapnia), stanowiąc sztywny zewnętrzny szkielet.

Wikipedia


oskórkowy

oskórek


SJP.pl

Patrz:

oskórek

oskórnia

rzadko: warstwa tkanek zbudowanych z komórek korkowych, pokrywająca pędy roślin drzewiastych


SJP.pl


oskorupiony

przymiotnik

 (1.1) posiadający skorupę

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Winniczki należą do ślimaków oskorupionych.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. skorupa ż.

 przym. nieoskorupiony

Wiktionary


oskowie

plemię italskie zamieszkujące część Lacjum, Samnium i Kampanii; Opikowie


SJP.pl

Oskowie, Opikowie – grupa ludów starożytnej Italii. Kulturowo ulegali wpływom greckim. Uzależnieni byli od Etrusków. Pod koniec IV w. p.n.e. zostali podbici przez Rzym.

Wikipedia


oskoł

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna

 (1.1) geogr. hydron. rzeka na południowym zachodzie europejskiej części Rosji i na Ukrainie, lewy dopływ Dońca;

Wiktionary

Oskoł (ros. Оскол Oskoł, ukr. Оскіл Oskił) – rzeka na południowym zachodzie europejskiej części Rosji i na Ukrainie, lewy dopływ Dońca o długości 472 km i powierzchni dorzecza 14 800 km².

Wikipedia


oskoła

sok wydzielający się wiosną z niektórych drzew po nacięciu kory


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) spoż. sok z brzozy;

Wiktionary

Oskoła – staropolska nazwa soku brzozowego (Succus Betulae) o słodkawym smaku. Był to napój chłodzący i leczniczy stosowany na całej Słowiańszczyźnie.

Otrzymuje się go przez głębokie (ale nie głębsze niż 4 cm) nacięcie pnia lub gałęzi brzozy wczesną wiosną. Z małego drzewa o średnicy pnia ok. 15 cm można pozyskać do 5 litrów soku dziennie, z większych okazów (średnica ok. 30 cm) nawet do 15 litrów. Należy go przechowywać w szklanych lub emaliowanych naczyniach.

Wikipedia

Powiązane:

 przym. oskołowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) bzowina

Wiktionary


oskroba

nazwisko


SJP.pl


oskrobek

rodzaj chrząszczy z rodziny ryjkowcowatych


SJP.pl

Oskrobek (Cionus) – rodzaj chrząszczy z rodziny ryjkowcowatych. W jej obrębie zalicza się go do podrodziny Curculioninae i plemienia Cionini. Obejmuje ponad 80 opisanych gatunków. Zamieszkują one krainy: palearktyczną, etiopską i orientalną. Są fitofagami. Larwy żerują ukryte w śluzowatej wydzielinie lub włoskach rośliny żywicielskiej. Poczwarki schowane są w kokonie utworzonym z wydzieliny.

Wikipedia


oskromia

roślina z rodziny nanerczowatych


SJP.pl


oskrzela

część układu oddechowego, położona pomiędzy tchawicą a oskrzelikami


SJP.pl

Wikipedia


oskrzele

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) anat. parzysty narząd rurowaty położony poniżej tchawicy, stanowiący część dolnych dróg oddechowych, rozgałęziający się dychotomicznie

Wiktionary

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Donald miał zajęte całe oskrzela, nie mógł przyjść do roboty.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. oskrzelik mrz.

 przym. oskrzelowy

Wiktionary


oskrzelik

część rozgałęzienia oskrzeli w formie cienkiej rurki zakończonej pęcherzykiem płucnym


SJP.pl

Oskrzeliki (łac. bronchioli) – część układu oddechowego położona między oskrzelami a pęcherzykami płucnymi. To cienkie przewody o średnicy mniejszej niż 0,85 mm.

Są rozgałęzieniami oskrzeli od 11. do 16. rzędu. Płuca człowieka zawierają ok. 30 tys. oskrzelików. Są najmniejszym elementem układu oddechowego, który pełni wyłącznie funkcje transportowe (tzn. nie zachodzi w nich wymiana gazowa).

Wikipedia


oskrzelowy

przymiotnik

 (1.1) anat. dotyczący oskrzeli

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. oskrzele n., oskrzelik m.

Wiktionary


oskrzynia

element konstrukcyjny mebli szkieletowych


SJP.pl

Oskrzynia – element konstrukcyjny mebli szkieletowych. Funkcją oskrzyń jest połączenie górnej części nóg np. stołu, krzesła lub taboretu w podzespół konstrukcyjny, umożliwiający następnie przymocowanie do niego blatu lub siedziska.

Oskrzynie najczęściej są wykonane z drewna litego, płyty wiórowej lub sklejki. Mogą być wykonane także np. z metalu czy plastiku, jeżeli mebel jest wykonany również z tego rodzaju materiału.

Wikipedia


oskulum

twór wyrzutowy u gąbek znajdujący się na górnym biegunie ciała


SJP.pl

Oskulum (łac. osculum), otwór wypustowy – otwór wyrzutowy u gąbek znajdujący się na górnym biegunie ciała. Nie odpowiada on jednak pragębie. Biegunem pragęby gąbki przyrastają do podłoża (ta w konsekwencji zarasta). Oskulum powstaje wtórnie na biegunie przeciwległym do pragęby. Jego funkcją jest wyprowadzanie z wnętrza gąbek wody napływającej ostiami lub porami.

Wikipedia


oskwarzać

dawniej: oparzać, opiekać


SJP.pl


oskładkować

nałożyć obowiązek płacenia składki


SJP.pl


oślada

1. dawniej: trop, ślad;
2. w łowiectwie: ślad kuny na śniegu


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) daw. ślad, trop

 (1.2) łow. ślad kuny na śniegu

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Pies ruszył po ośladzie a myśliwy za nim.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. ślad mrz.

Wiktionary


oślak

rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy

 (1.1) zootechn. młody osioł

Wiktionary

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Oślarzowi kazano wyprowadzić także młode oślaki.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. osioł mzw., osiołek mzw., oślarz mos., oślę mzw., oślica ż., oślina ż., oślątko n.

 przym. ośli

Wiktionary


oślarz

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) daw. zootechn. mężczyzna pasący osły

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Droga na pastwisko zajęła oślarzowi pół godziny.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. oślak mzw., osioł mzw., osiołek mzw., oślę mzw., oślica ż., oślina ż., oślątko n.

:: fż. oślarka ż.

 przym. ośli

Wiktionary


oślątko

pieszczotliwe zdrobnienie od: oślę


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) zdrobn. oślę, młode osła

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Oślarz delikatnie oczyścił oślątku kopytko.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. osiołek mzw., oślak mzw., osioł mzw., oślarz mos., oślica ż., oślę n.

 przym. ośli

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) oślę

Wiktionary


oślę

źrebię osła


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) zool. młode osła

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Za oślicą dreptało oślę.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. oślarz mos., oślak mzw., osioł mzw., osiołek mzw., oślica ż., oślina ż., oślątko n.

 przym. ośli

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) oślątko

Wiktionary


oślepiać

pozbawiać zdolności widzenia


SJP.pl

czasownik przechodni niedokonany (dk. oślepić)

 (1.1) pozbawiać wzroku

 (1.2) poprzez silne świecenie czy blask uniemożliwiać patrzenie

 (1.3) pozbawiać rozumu, uniemożliwiać panowanie nad sobą

Wiktionary

Przykłady

 (1.2) Nagle reflektor rozbłysł światłem o sile ponad siedemnastu tysięcy luksów, całkowicie oślepiając zgromadzonych.

Wiktionary

Powiązane:

 czas. oślepianie n., oślepić dk., oślepienie n., oślepnąć dk.

 przym. oślepiający

 przysł. oślepiająco

 rzecz. ślep mrz., ślepak mos./mrz./mzw.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.2) razić

 (1.3) zaślepiać

Wiktionary


oślepiający

pozbawiać zdolności widzenia


SJP.pl


oślepić

pozbawić zdolności widzenia


SJP.pl

czasownik przechodni dokonany (ndk. oślepiać)

 (1.1) dokonany od|oślepiać.

Wiktionary

Powiązane:

 czas. oślepiać

 rzecz. ślep mrz., ślepak mos./mrz./mzw.

Wiktionary


oślepnąć

stracić wzrok, zdolność widzenia; ociemnieć, zaniewidzieć


SJP.pl


oślepły

taki, który przestał widzieć; niewidomy


SJP.pl


ośli

związany z osłem, charakterystyczny dla osła


SJP.pl

przymiotnik dzierżawczy

 (1.1) należący do osła

przymiotnik relacyjny

 (2.1) dotyczący osła, określający osła, używany przy ośle

przymiotnik jakościowy

 (3.1) charakterystyczny dla osła, mający cechy osła

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈɔɕlʲi, AS: oślʹi

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. oślarz mos., oślak mzw., oślę n., osioł mos./mzw., osiołek mzw., oślica ż., oślina ż., oślątko n.

Wiktionary


oślica

1. samica osła;
2. potocznie: kobieta niezbyt inteligentna


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) zool. samica osła

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Dam rozkaz osiodłania oślicy, wsiądę na nią i pójdę wraz z królem.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ɔɕˈlʲit͡sa, AS: oślʹica

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. oślarz mos., oślak mzw., osioł mzw., osiołek mzw., oślę n., oślina ż., oślątko n.

 przym. ośli

Wiktionary


ośliczka

1. zdrobnienie od: oślica (samica osła);
2. słodkowodny skorupiak


SJP.pl

Ośliczka wodna, ośliczka pospolita (Asellus aquaticus) – skorupiak z rzędu równonogów (Isopoda). Ciało spłaszczone, zbudowane z prawie jednorodnych segmentów. Posiada siedem par odnóży i długie czułki. Samiec długości około 13 mm, samica 8 mm. Występuje w wodach stojących z obumarłą warstwą roślin na dnie. Żywi się szczątkami organicznymi. Rozwój, w zależności od temperatury wody, trwa od 18 do 30 dni. Jaja, a później młode samica nosi w jaśniejszej kieszeni na spodzie ciała.

Wikipedia


oślik

bezpłodny mieszaniec powstały ze skrzyżowania konia i oślicy; osłomuł


SJP.pl

Osłomuł lub oślik – mieszaniec międzygatunkowy ogiera konia domowego z klaczą osła. Całkowicie bezpłodny. Zewnętrznie podobny bardziej do matki. Sierść szarej maści, na brzuchu jasna, posiada typowo ośle uszy oraz cienki zakończony pęczkiem ogon. Jest niższy i słabszy od muła i dlatego jest dużo rzadziej hodowany. Czasami wykorzystywany w zastępstwie osła w onoterapii.

Wikipedia


oślina

mięso z osła


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) spoż. mięso osła

 (1.2) pobłażliwie o ośle

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Salami produkuje się z ośliny.

 (1.2) Aż nareszcie przyszła pora, że oślina pośród jadła z głodu padła.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ɔˈɕlʲĩna, AS: oślʹĩna

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. osiołek mzw., oślarz mos., oślę n., oślak mzw., osioł mzw., oślica ż.

 przym. ośli

Wiktionary

Synonimy:

 (1.2) osiołek

Wiktionary


ośliniać

ślinić, obśliniać;
1. brudzić lub zwilżać śliną;
2. ośliniać się -
a) brudzić się własną śliną;
b) brudzić się wzajemnie swoimi ślinami;
c) potocznie: zbyt otwarcie okazywać ochotę na coś


SJP.pl


oślinić

obślinić;
1. pobrudzić lub zwilżyć śliną;
2. oślinić się -
a) pobrudzić się własną śliną;
b) pobrudzić się wzajemnie swoimi ślinami;
c) potocznie: zbyt otwarcie okazać ochotę na coś


SJP.pl


ośliniony

obślinić;
1. pobrudzić lub zwilżyć śliną;
2. oślinić się -
a) pobrudzić się własną śliną;
b) pobrudzić się wzajemnie swoimi ślinami;
c) potocznie: zbyt otwarcie okazać ochotę na coś


SJP.pl


oślisko

zgrubienie od: osioł; pogardliwie o starym lub brzydkim ośle


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) zgrub. osioł

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Do płotu przywiązał swoje oślisko i pomaszerował do tawerny.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. osioł mzw.

 przym. ośli

Wiktionary


oślizgać

dawniej: spowodować pośliźnięcie się


SJP.pl


oślizgiwać

oślizgiwać się - zsuwać się po czymś śliskim; obślizgiwać się


SJP.pl


oślizgnięty

obślizgły, obślizły, oślizgły, oślizły, obślizgnięty (rzadko), obśliźnięty (rzadko), ośliznięty (rzadko); rzadko:
1. śliski na skutek wilgoci;
2. pokryty czymś śliskim i lepkim


SJP.pl


oślizgłość

1. mokra, lepka gładkość;
2. właściwość skóry ryb i niektórych płazów, np. węgorza, żaby


SJP.pl


oślizgły

obślizgły, obślizły, oślizły, obślizgnięty (rzadko), obśliźnięty (rzadko), oślizgnięty (rzadko), ośliznięty (rzadko);
1. śliski na skutek wilgoci;
2. pokryty czymś śliskim i lepkim


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) o śliskiej, gładkiej i wilgotnej powierzchni

 (1.2) przen. budzący obrzydzenie, odrazę

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Sromotnik smrodliwy rozprzestrzenia swoje zarodniki za pośrednictwem much, przyciąganych przez jego cuchnącą i oślizgłą zieloną warstwę zarodnikową.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.2) wstrętny, odrażający

Wiktionary


ośliznięty

obślizgły, obślizły, oślizgły, oślizły, obślizgnięty (rzadko), obśliźnięty (rzadko), oślizgnięty (rzadko); rzadko:
1. śliski na skutek wilgoci;
2. pokryty czymś śliskim i lepkim


SJP.pl


oślizłość

oślizły


SJP.pl

Patrz:

oślizły

oślizły

obślizgły, obślizły, oślizgły, obślizgnięty (rzadko), obśliźnięty (rzadko), oślizgnięty (rzadko), ośliznięty (rzadko);
1. śliski na skutek wilgoci;
2. pokryty czymś śliskim i lepkim


SJP.pl


oslo

stolica Norwegii


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki, nazwa własna

 (1.1) geogr. stolica Norwegii;

Wiktionary

Oslo (wym. norw. [ˈuʂˈlu], [ˈusˈlu], 1624–1877 Christiania, 1877–1924 Kristiania) – stolica i największe miasto Norwegii, gmina na prawach okręgu oraz siedziba władz sąsiedniego okręgu Viken. Oslo jest położone na południowym wschodzie kraju, w środkowej części regionu Østlandet, u ujścia rzek Lysaker, Aker, Alna i Gjersjø oraz kilku mniejszych cieków do zatoki Oslofjorden. Miasto Oslo liczy w swoich granicach administracyjnych 709 037 mieszkańców (2023), podczas gdy obszar zurbanizowany (tettsted) Oslo, obejmujący także tereny sąsiednich gmin, 942 084 mieszkańców (2014). Miasto zajmuje powierzchnię 454,12 km², a obszar zurbanizowany — 266,16 km²

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Większość uczniów marzy o tym, żeby studiować na Uniwersytecie w Oslo.

 (1.1) On pracuje na oddziale chirurgicznym szpitala w Oslo.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈɔslɔ, AS: oslo

Wiktionary

Powiązane:

 przym. oslowski

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) hist. Christiania, Kristiania

Wiktionary


oslowianin

mieszkaniec Oslo (stolicy Norwegii)


SJP.pl


oslowianka

mieszkanka Oslo (stolicy Norwegii)


SJP.pl


oslowski

Oslo (stolica Norwegii)


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z Oslo, dotyczący Oslo

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Oslo n., oslowianin mos., oslowianka ż.

Wiktionary


osm

pierwiastek chemiczny o symbolu Os i liczbie atomowej 76, metal należący do grupy żelazowców, wykorzystywany m.in. do produkcji stopów z irydem


SJP.pl

skrótowiec

 (1.1) = Okręgowa Spółdzielnia Mleczarska

Wiktionary

Osm (Os, łac. osmium) – pierwiastek chemiczny z grupy żelazowców (triada platynowców ciężkich). Nazwa pochodzi od greckiego słowa osme oznaczającego zapach.

Gęstość osmu wynosi ok. 22,5–22,6 g/cm³. Teoretycznie jest to największa gęstość spośród wszystkich znanych pierwiastków, jednak według niektórych pomiarów większą wartość stwierdzono dla irydu. W efekcie pierwszeństwo co do największej gęstości nie zostało ustalone (2007 r.).

Wikipedia


osm.

skrót od: osmański


SJP.pl


osm.-tur.

skrót od: osmańsko-turecki


SJP.pl


ósma

godzina ósma


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) godzina 8 rano lub wieczorem

forma przymiotnika.

 (2.1) M. i W. ż. lp. od: ósmy

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) — Nie idę dalej — oświadczyłem kategorycznie — teraz jest godzina piąta, a o ósmej muszę już być na pokładzie.

Wiktionary

Powiązane:

 licz. osiem

 przym. ósmy

 rzecz. ósmy mrz., ósemka ż.

Wiktionary


ósmaczek

zdrobnienie od: ósmak (uczeń klasy ósmej)


SJP.pl


osmaczka

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) daw. dawna polska miara objętości ciał sypkich, odpowiadająca jednej ósmej części korca

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Głód między nimi, i chleba i soli nie mają. Moskwa im osmaczkę soli po talarze przedawała.

Wiktionary


osmagać

wysmagać;
1. obić dotkliwie batem, biczem, rzemieniem itp.; zesmagać, posmagać, wychłostać, wysiec, wysiekać, zsiec;
2. o wietrze: owiać silnymi podmuchami


SJP.pl


osmaganek

osmaganek plamek - gatunek motyla z rodziny miernikowcowatych


SJP.pl


ósmak

potocznie: uczeń klasy ósmej


SJP.pl


osmalać

opalać coś z wierzchu lub okopcać dymem


SJP.pl

czasownik przechodni niedokonany (dk. osmalić)

 (1.1) paląc pokrywać się czarnym nalotem

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Płomyk lizał szczapki, strzelał przez krążki fajerek, osmalał brzuchaty czajnik.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. osmalanie n.

Wiktionary


osmalanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) opalanie lub poddawanie czegoś działaniu dymu

Wiktionary

Powiązane:

 czas. osmalać ndk., osmolić dk.

Wiktionary


osmalić

opalić coś z wierzchu lub okopcić dymem


SJP.pl


osmalony

opalić coś z wierzchu lub okopcić dymem


SJP.pl


osman

imię męskie


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy, nazwa własna

 (1.1) hist. imię władców państwa osmańskiego

Wiktionary

Osman – epos siedemnastowiecznego dubrownickiego poety Ivana Gundulicia.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Bizantyjczycy utracili na rzecz Osmana kontrolę nad Bitynią.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. osmański mrz., Osmanin mos., osmanista mos., osmanistyka ż., Osmanka ż.

 przym. osmanistyczny, osmański

Wiktionary


osmańczyk

nazwisko


SJP.pl


osmanista

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) badacz kultury Turków osmańskich

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. osmański mrz., Osman mos., Osmanin mos., osmanistyka ż., Osmanka ż.

 przym. osmanistyczny, osmański

Wiktionary


osmanowie

imię męskie


SJP.pl

Osmanowie (tur. Osmanlı Hanedanı) – turecka dynastia, panująca w imperium osmańskim w latach 1299–1922.

Dynastia Osmanów wywodziła się z rodu Söğüt, za pierwszego przedstawiciela Osmanów uznawany jest Osman I, syn Ertuğrula. Początkowo władcy osmańscy tytułowali się bejami, pierwszy tytułem sułtana zaczął posługiwać się syn Osmana, Orchan, ale oficjalnie wprowadzono go do tytulatury za rządów Murada I.

Wikipedia


osmański

dotyczący Imperium Osmańskiego


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) dotyczący Imperium Osmańskiego, związany z Imperium Osmańskim

 (1.2) dotyczący dynastii Osmanów, związany z dynastią Osmanów

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (2.1) jęz. wymarły, oficjalny język Imperium Osmańskiego, wywodzący się z grupy języków tureckich;

Wiktionary

Osoby o tym nazwisku:

  • Kazimierz Osmański – polski sportowiec, trener hokejowy
  • Władysław Osmański – katolicki kleryk

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ɔsˈmãj̃sʲci, AS: osmãĩ ̯sʹḱi

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Osman mos., osmanista mos., osmanistyka ż., Osmanin mos., Osmanka ż.

 przym. osmanistyczny

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) otomański

 (2.1) język osmańskoturecki

Wiktionary


osmarować

obsmarować;
1. zabrudzić coś z wierzchu, zwłaszcza czymś lepkim, płynnym; usmarować;
2. przenośnie: oczernić kogoś, popsuć komuś reputację; oplotkować, obmówić;
3. osmarować się:
a) zabrudzić się z wierzchu, zwłaszcza czymś lepkim, płynnym;
b) przenośnie: wzajemnie rzucić na siebie oskarżenia


SJP.pl


osmarowywać

obsmarowywać;
1. zabrudzać coś z wierzchu, zwłaszcza czymś lepkim, płynnym; usmarować;
2. przenośnie: oczerniać kogoś, psuć komuś reputację; oplotkowywać, obmawiać;
3. osmarowywać się:
a) zabrudzać się z wierzchu, zwłaszcza czymś lepkim, płynnym;
b) przenośnie: wzajemnie rzucać na siebie oskarżenia


SJP.pl


osmęta

gatunek pnącza z rodziny mydleńcowatych, z którego wytwarza się guaranę; paulinia guarana


SJP.pl

Paulinia guarana (Paullinia cupana), pot. guarana lub gwarana – gatunek pnącza z rodziny mydleńcowatych. Występuje w całym dorzeczu Amazonki i Pary (Brazylia). Bywa nazywany zwyczajowo guaraną od nazwy gorzko-kwaśnego napoju, sporządzanego z jej nasion. Nazwa napoju zaś pochodzi od plemienia Guarani.

Wikipedia


ośmiać

obśmiać, wyśmiać;
1. wydrwić, ośmieszyć kogoś lub coś;
2. ośmiać się - śmiejąc się, ubawić się


SJP.pl

czasownik dokonany

 (1.1) gw-pl|Śląsk Cieszyński. roześmiać

Wiktionary


ośmiał

roślina z rodziny astrowatych


SJP.pl

Ośmiał (Cerinthe) – rodzaj roślin należący do rodziny ogórecznikowatych (Boraginaceae). Obejmuje około 10 gatunków. Występują one w Europie (4 gatunki) i basenie Morza Śródziemnego po Kaukaz, Iran i Kazachstan na wschodzie. W Polsce występują w naturze dwa gatunki: ośmiał mniejszy C. minor i alpejski C. glabra. Pierwszy uznany jest za gatunek rodzimy, a drugi występuje tylko jako efemerofit (przejściowo dziczejący z upraw).

Wikipedia


ośmielający

ośmielać


SJP.pl

Patrz:

ośmielać

ośmielanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|ośmielać.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌɔɕmʲjɛˈlãɲɛ, AS: ośmʹi ̯elãńe

Wiktionary

Powiązane:

 czas. ośmielać ndk., ośmielić dk., onieśmielać ndk., onieśmielić dk.

 rzecz. ośmielenie n., onieśmielanie n., onieśmielenie n., śmiałek mos./mrz.

Wiktionary


ośmielić

czasownik przechodni dokonany (ndk. ośmielać)

 (1.1) dodać śmiałości

czasownik zwrotny dokonany ośmielić się (ndk. ośmielać się)

 (2.1) stać się śmielszym; nabrać otuchy

 (2.2) zdecydować się na zrobienie czegoś

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. ośmielenie n., ośmielanie n., śmiałek mos./mrz.

 czas. ośmielać ndk.

 przym. ośmielony

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) zachęcić

Wiktionary


ośmieszać

czasownik przechodni niedokonany (dk. ośmieszyć)

 (1.1) czynić przedmiotem śmiechu; wystawiać na pośmiewisko

czasownik zwrotny niedokonany ośmieszać się (dk. ośmieszyć się)

 (2.1) wystawiać siebie na pośmiewisko; stawać się przedmiotem śmiechu

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. ośmieszanie n., uśmiech mrz.

 przym. śmieszny

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) kompromitować, wykpiwać

 (2.1) blamować się, błaźnić się, kompromitować się, wygłupiać się

Wiktionary


ośmieszająco

ośmieszać


SJP.pl

Patrz:

ośmieszać

ośmieszanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) powodowanie, że ktoś lub coś staje się przedmiotem śmiechu i drwin

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌɔɕmʲjɛˈʃãɲɛ, AS: ośmʹi ̯ešãńe

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. ośmieszenie n., uśmiech mrz.

 czas. ośmieszać ndk., ośmieszyć dk.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) kompromitowanie

Wiktionary


ośmieszyć

czasownik przechodni dokonany (ndk. ośmieszać)

 (1.1) uczynić przedmiotem śmiechu; wystawić na pośmiewisko

czasownik zwrotny dokonany ośmieszyć się (ndk. ośmieszać się)

 (2.1) wystawić siebie na pośmiewisko; stać się przedmiotem śmiechu

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. ośmieszenie n., ośmieszanie n., uśmiech mrz.

 przym. śmieszny

Wiktionary


ośmiewać

wydrwiwać, ośmieszać kogoś lub coś; obśmiewać


SJP.pl


ośmina

dawna rosyjska miara pojemności; 32 garnce


SJP.pl


ośmioabonentowy

dotyczący ośmiu abonentów


SJP.pl


ośmioaktowy

o utworze scenicznym: mający osiem aktów


SJP.pl


ośmioarkuszowy

składający się z ośmiu arkuszy


SJP.pl


ośmioarowy

mający powierzchnię ośmiu arów


SJP.pl


ośmioatomowy

złożony z ośmiu atomów


SJP.pl


ośmiobarwny

składający się z ośmiu barw; ośmiokolorowy


SJP.pl


ośmiobiegowy

mający osiem biegów


SJP.pl


ośmiobiegunowy

mający osiem biegunów


SJP.pl


ośmiobitowy

w informatyce:
1. zawierający osiem bitów;
2. działający w oparciu o rozkazy, dane długości ośmiu bitów


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) inform. taki, który zawiera osiem bitów

 (1.2) inform. taki, który działa w oparciu o słowa (rozkazy, dane) długości ośmiu bitów

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌɔɕmʲjɔbʲiˈtɔvɨ, AS: ośmʹi ̯obʹitovy

Wiktionary


ośmioboczność

ośmioboczny


SJP.pl

Patrz:

ośmioboczny

ośmioboczny

dotyczący ośmioboku, mający osiem boków, ograniczony ośmioma płaszczyznami itp.


SJP.pl


ośmiobok

figura geometryczna płaska ograniczona ośmioma liniami prostymi; ośmiokąt


SJP.pl

Ośmiokąt, ośmiobok, oktagon – wielokąt o ośmiu bokach.

Wikipedia


ośmiobramkowy

charakteryzujący się strzeleniem ośmiu bramek


SJP.pl


ośmiocalowy

mający długość ośmiu cali


SJP.pl


ośmiocyfrowy

złożony z ośmiu cyfr


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) składający się z ośmiu cyfr, mający osiem cyfr

Wiktionary


ośmiocylindrowy

mający osiem cylindrów


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) techn. mający osiem cylindrów

Wiktionary


ośmioczęściowy

mający osiem części


SJP.pl


ośmioczłonowy

składający się z ośmiu członów


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) liczący osiem członów, składający się z ośmiu członów

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌɔɕmʲjɔt͡ʃwɔ̃ˈnɔvɨ, AS: ośmʹi ̯oču̯õnovy

Wiktionary


ośmiodaniowy

składający się z ośmiu dań


SJP.pl


ośmiodniowy

mający osiem dni, trwający osiem dni itp.


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) trwający osiem dni

 (1.2) będący w wieku ośmiu dni

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Młodzież pojedzie na ośmiodniowy obóz do Okuninki w województwie lubelskim.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌɔɕmʲjɔˈdʲɲɔvɨ, AS: ośmʹi ̯odʹńovy

Wiktionary


ośmiodolarowy

mający wartość ośmiu dolarów


SJP.pl


ośmiodrzwiowy

przymiotnik

 (1.1) mający ośmioro drzwi

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Na chodniku stał długi, srebrzysty ośmiodrzwiowy samochód z ciemnymi szybami.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌɔɕmʲjɔˈḍʒvʲjɔvɨ, AS: ośmʹi ̯oḍžvʹi ̯ovy

Wiktionary


ośmiodzielny

dzielący się na osiem części


SJP.pl


ośmioelementowy

składający się z ośmiu elementów


SJP.pl


ośmioetapowo

przysłówek

 (1.1) w ośmiu etapach, fazach

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌɔɕmʲjɔɛtaˈpɔvɔ, AS: ośmʹi ̯oetapovo

Wiktionary

Powiązane:

 przym. ośmioetapowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) ośmiofazowo, ośmiostopniowo

Wiktionary


ośmioetapowy

składający się z ośmiu etapów


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) składający się z ośmiu stopni, etapów

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) W Jordanowie dobiegł końca ośmioetapowy turniej brydża sportowego o Puchar Burmistrza Miasta.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌɔɕmʲjɔɛtaˈpɔvɨ, AS: ośmʹi ̯oetapovy

Wiktionary

Powiązane:

 przysł. ośmioetapowo

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) ośmiostopniowy, ośmiofazowy

Wiktionary


ośmiofazowo

przysłówek

 (1.1) w ośmiu fazach, etapach

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌɔɕmʲjɔfaˈzɔvɔ, AS: ośmʹi ̯ofazovo

Wiktionary

Powiązane:

 przym. ośmiofazowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) ośmioetapowo, ośmiostopniowo

Wiktionary


ośmiofazowy

1. składający się z ośmiu faz, etapów;
2. działający w układzie odpowiednich ośmiu prądów przemiennych


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) składający się z ośmiu stopni, faz, etapów

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌɔɕmʲjɔfaˈzɔvɨ, AS: ośmʹi ̯ofazovy

Wiktionary

Powiązane:

 przysł. ośmiofazowo

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) ośmiostopniowy, ośmioetapowy

Wiktionary


ośmiofrankowy

mający wartość ośmiu franków


SJP.pl


ośmiofunkcyjny

mający osiem funkcji


SJP.pl


ośmiofuntowy

mający wartość ośmiu funtów


SJP.pl


ośmiogodzinny

trwający osiem godzin


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) trwający osiem godzin

 (1.2) będący w wieku ośmiu godzin

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Przypomnę, że poprzedni strajk w Bełchatowie – ostrzegawczy, ośmiogodzinny – wiązał się z nierównościami płac w kopalniach i elektrowniach.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌɔɕmʲjɔɡɔˈd͡ʑĩnːɨ, AS: ośmʹi ̯ogoʒ́ĩ•ny

Wiktionary


ośmiogramowy

ważący osiem gramów


SJP.pl


ośmiogroszowy

mający wartość ośmiu groszy


SJP.pl


ośmiogwiazdkowy

oceniony na osiem gwiazdek


SJP.pl


ośmiogłosowy

złożony z ośmiu głosów, skomponowany na osiem głosów, wykonywany przez osiem głosów itp.


SJP.pl


ośmiogłowy

mający osiem głów


SJP.pl


ośmiohektarowy

mający powierzchnię ośmiu hektarów


SJP.pl


ośmioipółgodzinny

trwający osiem i pół godziny


SJP.pl


ośmioipółletni

mający osiem lat i pół roku


SJP.pl


ośmioipółmilionowy

liczący osiem i pół miliona czegoś


SJP.pl


ośmioizbowy

mający osiem izb


SJP.pl


ośmiojajeczny

mający w składzie osiem jajek


SJP.pl


ośmiojęzyczny

1. posługujący się ośmioma językami;
2. napisany w ośmiu językach;
3. o jakimś terenie: zamieszkany przez ludność posługującą się ośmioma językami


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) posługujący się ośmioma językami

 (1.2) napisany w ośmiu językach

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌɔɕmʲjɔ̇jɛ̃w̃ˈzɨt͡ʃnɨ, AS: ośmʹi ̯ȯi ̯ẽũ̯zyčny

Wiktionary


ośmiokącik

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) zdrobn. od ośmiokąt

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) To nie ośmiokąt, lecz tylko mały ośmiokącik.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. ośmiokąt m.

 przym. ośmiokątny

Wiktionary


ośmiokanałowy

mający osiem kanałów


SJP.pl


ośmiokaratowy

ważący osiem karatów


SJP.pl


ośmiokartkowy

mający osiem kartek


SJP.pl


ośmiokąt

wielokąt płaski o ośmiu bokach; ośmiobok, oktagon


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) mat. figura geometryczna mająca osiem kątów;

Wiktionary

Ośmiokąt, ośmiobok, oktagon – wielokąt o ośmiu bokach.

Wikipedia

Powiązane:

 rzecz. ośmiokącik m.

 przym. ośmiokątny

 przysł. ośmiokątnie

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) ośmiobok, oktagon

Wiktionary


ośmiokątność

ośmiokątny


SJP.pl

Patrz:

ośmiokątny

ośmiokątny

mający osiem kątów; oktagonalny


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) taki, który ma osiem kątów; mający kształt ośmiokąta

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Krzyżowcy zamienili ośmiokątny meczet Omara na kościół (…)

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. ośmiokąt m., ośmiokącik m., ośmiokątność ż.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) oktagonalny

Wiktionary


ośmiokierunkowy

prowadzony w ośmiu kierunkach


SJP.pl


ośmiokilogramowy

1. ważący 8 kilogramów;
2. przeznaczony na 8 kilogramów czegoś


SJP.pl


ośmiokilometrowy

mający długość ośmiu kilometrów, wynoszący osiem kilometrów


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) taki, który ma wielkość (długość) ośmiu kilometrów

Wiktionary


ośmiokilowy

potocznie: ośmiokilogramowy


SJP.pl


ośmioklasista

ktoś, kto ukończył osiem klas


SJP.pl


ośmioklasistka

ośmioklasista


SJP.pl

Patrz:

ośmioklasista

ośmioklasówka

potocznie: szkoła mająca osiem klas


SJP.pl


ośmioklasowy

obejmujący osiem klas, mający osiem klas


SJP.pl


ośmiokolorowy

składający się z ośmiu kolorów; ośmiobarwny


SJP.pl


ośmiokolumnowy

mający osiem kolumn


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) taki, który składa się z ośmiu kolumn

Wiktionary


ośmiokomórkowy

składający się z ośmiu komórek


SJP.pl


ośmiokomorowy

mający osiem komór


SJP.pl


ośmiokondygnacyjny

przymiotnik relacyjny

 (1.1) taki, który ma osiem kondygnacji

Wiktionary


ośmiokonny

1. o pojeździe: zaprzężony w osiem koni;
2. o silniku: mający moc ośmiu koni mechanicznych


SJP.pl


ośmiokołowy

mający osiem kół


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) taki, który ma osiem kół

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌɔɕmʲjɔkɔˈwɔvɨ, AS: ośmʹi ̯okou̯ovy

Wiktionary


ośmiokrotnie

przysłówek

 (1.1) osiem razy

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Raport stwierdzał, że między listopadem a końcem maja „szok systemu” powtarzał się ośmiokrotnie.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌɔɕmʲjɔˈkrɔtʲɲɛ, AS: ośmʹi ̯okrotʹńe

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. ośmiokrotność ż.

 przym. ośmiokrotny

 przysł. osiemkroć, ośmiokroć

 liczgł. osiemkroć

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) przest. ośmiokroć, osiemkroć

Wiktionary


ośmiokrotność

ośmiokrotny


SJP.pl

Patrz:

ośmiokrotny

ośmiokrotny

powtarzający się osiem razy


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) odbywający się/powtarzający się osiem razy

 (1.2) taki, który osiągnął/zdobył/robił coś osiem razy

 (1.3) osiem razy większy bądź mniejszy od czegoś

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌɔɕmʲjɔˈkrɔtnɨ, AS: ośmʹi ̯okrotny

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. ośmiokrotność ż.

 przysł. ośmiokrotnie, ośmiokroć, osiemkroć

 liczgł. osiemkroć

Wiktionary


ośmioksiąg

cykl ośmiu utworów literackich stworzonych przez jednego autora i odpowiednio powiązanych ze sobą tematycznie


SJP.pl


ośmiolatek

chłopiec ośmioletni


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) chłopiec mający osiem lat

rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy

 (2.1) zwierzę, roślina lub rzecz mająca osiem lat

forma rzeczownika.

 (3.1) D. lm. od ośmiolatka

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌɔɕmʲjɔˈlatɛk, AS: ośmʹi ̯olatek

Wiktionary

Powiązane:

 przym. ośmioletni

 rzecz. ośmiolatka ż.

Wiktionary


ośmiolatka

dziewczynka albo samica zwierząt mająca osiem lat


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) dziewczynka mająca osiem lat

 (1.2) zwierzę, rzecz lub roślina mająca osiem lat

 (1.3) eduk. ośmioletnia szkoła podstawowa

forma rzeczownika.

 (2.1) D., B. lp. od ośmiolatek

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌɔɕmʲjɔˈlatka, AS: ośmʹi ̯olatka

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. ośmiolatek m.

 przym. ośmioletni

Wiktionary

Synonimy:

 (1.3) ośmioklasówka

Wiktionary


ośmiolatki

dziewczynka albo samica zwierząt mająca osiem lat


SJP.pl


ośmiolecie

1. okres ośmiu lat;
2. ósma rocznica czegoś


SJP.pl


ośmioletni

1. trwający osiem lat; przypadający za osiem lat;
2. będący w wieku ośmiu lat, mający osiem lat


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) mający osiem lat

 (1.2) trwający osiem lat

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Ośmioletni Sylwek był dzieckiem adoptowanym, znalezionym w czasie wojny w lesie.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌɔɕmʲjɔˈlɛtʲɲi, AS: ośmʹi ̯oletʹńi

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. ośmiolecie n., ośmiolatek m., ośmiolatka ż.

Wiktionary


ośmioliniowy

mający osiem linii


SJP.pl


ośmiolistkowy

mający osiem listków


SJP.pl


ośmiolistny

mający osiem liści


SJP.pl


ośmioliterowy

złożony z ośmiu liter


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) taki, który składa się z ośmiu liter

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Moje imię jest ośmioliterowe.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌɔɕmʲjɔlʲitɛˈrɔvɨ, AS: ośmʹi ̯olʹiterovy

Wiktionary


ośmiolitrowy

mający objętość ośmiu litrów


SJP.pl


ośmiolufowy

mający osiem luf


SJP.pl


ośmiomandatowy

ośmiomandatowy okręg wyborczy - okręg, w którym do objęcia jest osiem mandatów poselskich


SJP.pl


ośmiomasztowy

mający osiem masztów


SJP.pl


ośmiomecz

spotkanie rozgrywane z udziałem ośmiu drużyn jednocześnie


SJP.pl


ośmiometrowy

mający długość ośmiu metrów, wynoszący osiem metrów


SJP.pl


ośmiomiejscowy

mający osiem miejsc


SJP.pl


ośmiomiesięczny

mający osiem miesięcy, trwający osiem miesięcy itp.


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) trwający osiem miesięcy

 (1.2) będący w wieku ośmiu miesięcy

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Wyjątek stanowiła Francja, która udzielała Polakom dziesięciu stypendiów ośmiomiesięcznych.

 (1.2) Ma na imię Tadeusz i wychowywany jest w polskiej tradycji. Drugi, ośmiomiesięczny, został z dziadkiem, nosi imię japońskie, kimonka i chowany jest z zachowaniem obyczaju japońskiego.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌɔɕmʲjɔ̃mʲjɛ̇ˈɕɛ̃n͇t͡ʃnɨ, AS: ośmʹi ̯õmʹi ̯ėśṇčny

Wiktionary


ośmiomiliardowy

liczący osiem miliardów czegoś


SJP.pl


ośmiomilionowy

liczący osiem milionów czegoś


SJP.pl


ośmiomilowy

mierzący osiem mil


SJP.pl


ośmiominutowy

trwający osiem minut


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) trwający osiem minut

Wiktionary


ośmiomorgowy

mający powierzchnię ośmiu mórg


SJP.pl


ośmionabojowy

o ręcznej broni palnej: mieszczący w magazynku maksymalnie osiem nabojów; ośmiostrzałowy


SJP.pl


ośmionitkowy

mający osiem nitek


SJP.pl


ośmionogi

mający osiem nóg


SJP.pl


ośmionożny

mający osiem nóg


SJP.pl


ośmioodcinkowy

składający się z ośmiu odcinków


SJP.pl


ośmiooddziałowy

mający osiem oddziałów


SJP.pl


ośmioodsłonowy

mający osiem odsłon


SJP.pl


ośmiooktawowy

mający rozpiętość ośmiu oktaw


SJP.pl


ośmioosiowy

mający osiem osi


SJP.pl


ośmioosobowy

1. składający się z ośmiu osób;
2. przeznaczony dla ośmiu osób


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) przeznaczony dla ośmiu osób, mogący pomieścić osiem osób

 (1.2) złożony z ośmiu osób, wykonywany przez osiem osób

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) W ośmioosobowym finale znalazło się dwóch szermierzy AZS Bydgoszcz.

 (1.2) Wczoraj w Gdyni gościła ośmioosobowa delegacja z Karlskrony.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌɔɕmʲjɔːsɔˈbɔvɨ, AS: ośmʹi ̯•osobovy

Wiktionary


ośmioostrzowy

mający osiem par ostrzy


SJP.pl


ośmiootworowy

mający osiem otworów


SJP.pl


ośmiopak

1. zgrzewka zawierająca osiem jednostek danego produktu, np. piwa, wody mineralnej;
2. potocznie: wyćwiczone mięśnie brzucha; sześciopak, ABS, six-pack, kaloryfer, kratka, dziesięciopak


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) hand. paczka zbiorcza po osiem sztuk towaru

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Kup ze dwa ośmiopaki taśmy izolacyjnej.

Wiktionary


ośmiopalnikowy

mający osiem palników


SJP.pl


ośmiopartyjny

składający się z ośmiu partii


SJP.pl


ośmiopasmowy

składający się z ośmiu pasm


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) taki, który ma osiem pasm

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. ośmiopasmówka ż.

Wiktionary


ośmiopiętrowy

mający osiem pięter


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) złożony z parteru i ośmiu wyższych kondygnacji

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Z trzech budynków, które są właśnie w trakcie realizacji, dwa będą czterokondygnacyjne, a jeden ośmiopiętrowy.

Wiktionary


ośmiopokojowy

złożony z ośmiu pokojów


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) z ośmioma pokojami

Wiktionary


ośmiopokładowy

mający osiem pokładów


SJP.pl


ośmiopolowy

mający osiem pól


SJP.pl


ośmiopoziomowy

mający osiem poziomów


SJP.pl


ośmiopołaciowy

mający osiem połaci dachowych


SJP.pl


ośmiopręcikowy

mający osiem pręcików


SJP.pl


ośmioprocentowy

stanowiący osiem procent czegoś


SJP.pl


ośmiopromienny

o czymś mającym kształt gwiazdy: mający osiem promieni; ośmioramienny


SJP.pl


ośmiopromilowy

mający osiem promili


SJP.pl


ośmioprzęsłowy

mający osiem przęseł


SJP.pl


ośmioprzewodowy

mający osiem przewodów elektrycznych


SJP.pl


ośmiopunktowy

1. składający się z ośmiu punktów;
2. mający wymiar ośmiu punktów (np. czcionka)


SJP.pl


ośmiopłaszczyznowy

przymiotnik

 (1.1) rozmieszczony na ośmiu płaszczyznach

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌɔɕmʲjɔpwaʃt͡ʃɨzˈnɔvɨ, AS: ośmʹi ̯opu̯aščyznovy

Wiktionary


ośmiopłatkowy

1. mający osiem płatków;
2. dębik ośmiopłatkowy - gatunek z rodziny różowatych, roślina o białych lub biało-żółtych kwiatach składających się z ośmiu płatków


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) bot. mający osiem płatków

Wiktionary


ośmiopłytowy

składający się z ośmiu płyt


SJP.pl


ośmioraczek

dziewczynka wśród ośmioraczków


SJP.pl


ośmioraczka

dziewczynka wśród ośmioraczków


SJP.pl


ośmioraczki

ośmioro dzieci z jednej ciąży


SJP.pl


ośmioraki

występujący w ośmiu rodzajach, gatunkach, odmianach itp.


SJP.pl

liczebnik wieloraki

 (1.1) dotyczący ośmiu typów, rodzajów

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌɔɕmʲjɔˈraci, AS: ośmʹi ̯oraḱi

Wiktionary

Powiązane:

 przysł. ośmiorako

Wiktionary


ośmiorako

przysłówek

 (1.1) przysł. od przymiotnika → ośmioraki

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌɔɕmʲjɔˈrakɔ, AS: ośmʹi ̯orako

Wiktionary

Powiązane:

 przym. ośmioraki

 licz. ośmioraki

Wiktionary


ośmioramienny

mający osiem ramion, odnóg itp.


SJP.pl


ośmiordzeniowy

mający osiem rdzeni, np. ośmiordzeniowy procesor


SJP.pl


ośmiornica

1. ośmioramienny morski głowonóg;
2. mięso z tego głowonoga;
3. zorganizowana grupa przestępcza


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) zool. drapieżny głowonóg o ośmiu ramionach;

 (1.2) kulin. danie z ośmiornicy (1.1)

 (1.3) przen. mafia lub podobna organizacja przestępcza

Wiktionary

Ośmiornice (Octopoda) – rząd głowonogów, ośmioramiennych mięczaków, do którego zaliczono około 300 gatunków. Są to zwierzęta dwubocznie symetryczne, mają dwoje oczu i dziób oraz otwór gębowy usytuowany w centralnym punkcie względem ramion. Ich gibkie ciało odznacza się ogromnymi możliwościami, jeśli chodzi o zakres ruchu. Do przemieszczania się odrzutem zwierzę wykorzystuje syfon, przez który wyrzuca wodę; głowa podczas pływania znajduje się na przodzie, wzniesiona. Syfon służy także wymianie gazowej. Ośmiornice mają złożony układ nerwowy, a większość gatunków odznacza się świetnym wzrokiem. Należą też do najinteligentniejszych bezkręgowców, prezentujących najbardziej złożone zachowania.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Bo straszna to przecie myśl dla ludzkiego rozumu i nieznośne czucie dla serca matki sierocej, iż jej syn wałęsa się na dnie morza, nie mogąc znaleźć spoczynku, miotany i targany, z miejsca na miejsce przez tajemnicze i straszliwe oceanu potwory, jakoby w duszy szatana wyśnione – przez diabły morskie i rekiny, przez głowonogi ośmiornice, przez gruboskorupe langusty, ohydne kraby, oślizgłe mięczaki, ukwiały i jeżowce.

 (1.2) Kiedy jest okazja do świętowania, jak zdanie egzaminu czy ukończenie eseju, schodzą, żeby zjeść musakę, okrę, taramosalatę, łatę jagnięcą czy ośmiornicę przy drewnianych, lakierowanych stołach, które wyglądają, jakby przyniesiono je tu prosto ze starego żaglowca.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌɔɕmʲjɔˈrʲɲit͡sa, AS: ośmʹi ̯orʹńica

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. ośmiornik m.

:: zdrobn. ośmiorniczka ż.

 przym. ośmiorniczy

 licz. ośmioro

Wiktionary


ośmiornice

1. ośmioramienny morski głowonóg;
2. mięso z tego głowonoga;
3. zorganizowana grupa przestępcza


SJP.pl

Ośmiornice (Octopoda) – rząd głowonogów, ośmioramiennych mięczaków, do którego zaliczono około 300 gatunków. Są to zwierzęta dwubocznie symetryczne, mają dwoje oczu i dziób oraz otwór gębowy usytuowany w centralnym punkcie względem ramion. Ich gibkie ciało odznacza się ogromnymi możliwościami, jeśli chodzi o zakres ruchu. Do przemieszczania się odrzutem zwierzę wykorzystuje syfon, przez który wyrzuca wodę; głowa podczas pływania znajduje się na przodzie, wzniesiona. Syfon służy także wymianie gazowej. Ośmiornice mają złożony układ nerwowy, a większość gatunków odznacza się świetnym wzrokiem. Należą też do najinteligentniejszych bezkręgowców, prezentujących najbardziej złożone zachowania.

Wikipedia


ośmiorniczka

1. mała ośmiornica;
2. potocznie: przyrząd do przepompowywania gazu z butli do cystern


SJP.pl

  • Ośmiorniczka – zbiór opowiadań Iana Felminga z 1966 roku
    • Ośmiorniczka – tytułowe opowiadanie ze zbioru Fleminga znane też pod tytułem Ośmiornica
  • Ośmiorniczka – film z 1983 roku

Wikipedia


ośmiorniczy

ośmiornica


SJP.pl

Patrz:

ośmiornica

ośmioro

liczebnik zbiorowy odpowiadający liczbie 8, używany w odniesieniu do osób różnej płci, dzieci i młodych zwierząt oraz do przedmiotów o nazwie występującej tylko w liczbie mnogiej


SJP.pl

liczebnik zbiorowy

 (1.1) …odpowiadający liczbie 8

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Ośmioro uczniów z naszej klasy (sześciu chłopców i dwie dziewczynki) zakwalifikowało się do finału konkursu.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ɔɕˈmʲjɔrɔ, AS: ośmʹi ̯oro

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. ósmy mrz., ósemka ż., ośmiornica ż.

 przym. ósmy

 licz. osiem

Wiktionary


ośmiorodzinny

składający się z ośmiu rodzin


SJP.pl


ośmiorundowy

trwający osiem rund


SJP.pl


ośmiosalowy

mający osiem sal


SJP.pl


ośmiościan

bryła geometryczna ograniczona ośmioma ścianami


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) geom. wielościan o ośmiu ścianach

Wiktionary

Ośmiościan foremny a. oktaedr (z gr.) – wielościan foremny o 8 ścianach w kształcie przystających trójkątów równobocznych. Ma 12 krawędzi, 6 wierzchołków i 3 przekątne.Ośmiościan foremny jest także antygraniastosłupem.Ośmiościan foremny ma cztery pary ścian do siebie równoległych.

Wikipedia


ośmiościenny

mający osiem ścian


SJP.pl


ośmiościeżkowy

mający osiem ścieżek, np. magnetofon ośmiościeżkowy


SJP.pl


ośmiosekcyjny

mający osiem sekcji


SJP.pl


ośmiosekundowy

trwający osiem sekund


SJP.pl


ośmiosesyjny

składający się z ośmiu sesji


SJP.pl


ośmiosezonowy

o serialu: mający osiem sezonów


SJP.pl


ośmiosilnikowy

mający osiem silników


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) taki, który jest wyposażony w osiem silników

Wiktionary


ośmioskibowy

związany z ośmioma skibami, np. pług ośmioskibowy


SJP.pl


ośmiostopniowo

przysłówek

 (1.1) w ośmiu etapach, fazach

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌɔɕmʲjɔstɔpʲˈɲɔvɔ, AS: ośmʹi ̯ostopʹńovo

Wiktionary

Powiązane:

 przym. ośmiostopniowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) ośmioetapowo, ośmiofazowo

Wiktionary


ośmiostopniowy

1. mający osiem stopni (w jakiejś skali);
2. mający osiem stopni, etapów


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) składający się z ośmiu stopni, schodków

 (1.2) składający się z ośmiu stopni, etapów

Wiktionary

Przykłady

 (1.2) Mogą być bardzo różne w zależności od modelu, niektóre wyposażone są w ośmiostopniowy czy siedmiostopniowy system filtracji.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌɔɕmʲjɔstɔpʲˈɲɔvɨ, AS: ośmʹi ̯ostopʹńovy

Wiktionary

Powiązane:

 przysł. ośmiostopniowo

Wiktionary

Synonimy:

 (1.2) ośmioetapowy, ośmiofazowy

Wiktionary


ośmiostopowiec

wiersz składający się z ośmiu stóp


SJP.pl


ośmiostopowy

składający się z ośmiu stóp


SJP.pl


ośmiostrefowy

związany z ośmioma strefami


SJP.pl


ośmiostrofowy

składający się z ośmiu strof; ośmiozwrotkowy


SJP.pl


ośmiostronicowy

składający się z ośmiu stronic


SJP.pl


ośmiostronny

mający osiem stron


SJP.pl


ośmiostrunny

mający osiem strun; ośmiostrunowy


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) mający osiem strun

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Muzyk grał na ośmiostrunnej lutni.

Wiktionary


ośmiostrunowy

mający osiem strun; ośmiostrunny


SJP.pl


ośmiostrzałowy

o ręcznej broni palnej: mieszczący w magazynku maksymalnie osiem nabojów; ośmionabojowy


SJP.pl


ośmioświecowy

mający osiem świec


SJP.pl


ośmiosylabowy

złożony z ośmiu sylab (zgłosek); ośmiozgłoskowy


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) liczący osiem sylab, składający się z ośmiu sylab

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌɔɕmʲjɔsɨlaˈbɔvɨ, AS: ośmʹi ̯osylabovy

Wiktionary


ośmiotaktowy

złożony z ośmiu taktów


SJP.pl


ośmiotomowy

składający się z ośmiu tomów, zawarty w ośmiu tomach


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) składający się z ośmiu tomów, zawarty w ośmiu tomach, wydany w ośmiu tomach

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌɔɕmʲjɔtɔ̃ˈmɔvɨ, AS: ośmʹi ̯otõmovy

Wiktionary


ośmiotonowy

ważący osiem ton


SJP.pl


ośmiotorowy

mający osiem torów


SJP.pl


ośmiotygodniowy

mający osiem tygodni, trwający osiem tygodni itp.


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) trwający osiem tygodni

 (1.2) będący w wieku ośmiu tygodni

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌɔɕmʲjɔtɨɡɔdʲˈɲɔvɨ, AS: ośmʹi ̯otygodʹńovy

Wiktionary


ośmiotysięcznik

górski szczyt o wysokości ponad ośmiu tysięcy metrów nad poziomem morza


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) góra o wysokości przekraczającej osiem tysięcy metrów n.p.m.;

rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy

 (2.1) wędk. ryba o wadze przekraczającej osiem kilogramów

Wiktionary

Ośmiotysięcznik – popularne wśród himalaistów, jak również miłośników gór i geografów, określenie szczytu, którego wierzchołek wznosi się na 8000 lub więcej metrów nad poziom morza. Ze względu na zastosowane kryterium minimalnej deniwelacji względnej wynoszące minimum 500 metrów przyjmuje się, że na Ziemi znajduje się czternaście głównych ośmiotysięczników – 10 w Himalajach i 4 w Karakorum. Wśród nich wyróżnia się pięć tak zwanych wysokich ośmiotysięczników, czyli Mount Everest, K2, Kanczendzonga, Lhotse i Makalu, mających ponad lub prawie 8500 metrów. Niezwykłe znaczenie 8000 metrów występuje tylko w układzie metrycznym miar. W anglosaskim układzie miar wysokości szczytów podaje się w stopach i wtedy pojawiają się dwudziesto- i dwudziestopięciotysięczniki.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Polski himalaista zdobył kolejny ośmiotysięcznik.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌɔɕmʲjɔtɨˈɕɛ̃n͇t͡ʃʲɲik, AS: ośmʹi ̯otyśṇčʹńik

Wiktionary

Powiązane:

 przym. ośmiotysięczny

Wiktionary


ośmiotysięczny

przymiotnik odliczebnikowy

 (1.1) liczący osiem tysięcy

 (1.2) będący ostatnim elementem zbioru wielkości ośmiu tysięcy

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Blisko ośmiotysięczny tłum górników stawił się przed katowickim urzędem.

 (1.2) Przewoźnik zafundowała ośmiotysięcznemu klientowi niezwykłą niespodziankę.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. ośmiotysięcznik m.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) wielotysięczny

 (1.2) enty

Wiktionary


ośmiotłokowy

mający osiem tłoków


SJP.pl


ośmiouncjowy

1. ważący 8 uncji;
2. przeznaczony na 8 uncji czegoś


SJP.pl


ośmiowarstwowy

składający się z ośmiu warstw


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) liczący osiem warstw, składający się z ośmiu warstw

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌɔɕmʲjɔvarˈstfɔvɨ, AS: ośmʹi ̯ovarstfovy

Wiktionary


ośmiowatowy

mający moc ośmiu watów


SJP.pl


ośmiowęglowy

mający osiem atomów węgla w cząsteczce


SJP.pl


ośmiowiekowy

mający osiem wieków, trwający osiem wieków


SJP.pl


ośmiowiersz

strofa ośmiowierszowa lub utwór ośmiowierszowy


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) liter. utwór literacki składający się z ośmiu wersów

 (1.2) liter. strofa o ośmiu wersach, w której sześć pierwszych rymują naprzemiennie i siódmy z ósmym

Wiktionary

Powiązane:

 przym. ośmiowierszowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) oktostych

 (1.2) oktawa

Wiktionary


ośmiowierszowy

składający się z ośmiu wierszy


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) mający osiem wierszy

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. ośmiowiersz mrz.

Wiktionary


ośmiowiosłówka

łódź o ośmiu wiosłach


SJP.pl


ośmiowodny

w chemii: zawierający 8 cząsteczek wody


SJP.pl


ośmiowyrazowy

składający się z ośmiu wyrazów


SJP.pl


ośmiozakresowy

obejmujący osiem zakresów


SJP.pl


ośmiozaworowy

mający osiem zaworów


SJP.pl


ośmiozdaniowy

składający się z ośmiu zdań


SJP.pl


ośmiozębny

mający osiem zębów


SJP.pl


ośmiozębowy

mający osiem zębów


SJP.pl


ośmiozgłoskowiec

rodzaj utworu poetyckiego, w którym każdy wers składa się z ośmiu zgłosek


SJP.pl

Ośmiozgłoskowiec – popularny w polskiej poezji krótki format wiersza sylabicznego: 8-zgłoskowy wers bez średniówki, z akcentem wyrazowym w klauzuli. Podzielony średniówką (4+4, 5+3, 3+5) łatwo staje się formatem wiersza sylabotonicznego. Często jest wiązany w strofy. Ośmiozgłoskowiec występuje w liryce i takich gatunkach, jak fraszka, bajka, ballada, rzadziej zaś w epice i w dramacie. Odgrywa istotną rolę w poezji ludowej i w wierszach dla dzieci.

Wikipedia


ośmiozgłoskowy

złożony z ośmiu zgłosek (sylab); ośmiosylabowy


SJP.pl


ośmiozwrotkowy

mający osiem zwrotek; ośmiostrofowy


SJP.pl


ośmiożyłowy

o kablu: mający osiem żył


SJP.pl


ośmiozłotowy

mający wartość ośmiu złotych


SJP.pl


ośmiołóżkowy

mający osiem łóżek


SJP.pl


osmo-

temat słowotwórczy

 (1.1) med. pierwszy człon wyrazów złożonych mających związek znaczeniowy z węchem

 (1.2) biol. pierwszy człon wyrazów złożonych mających związek znaczeniowy z ciśnieniem osmotycznym

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) osmo- + -logia = osmologia

 (1.2) osmo- + regulacja = osmoregulacja

Wiktionary


ósmoklasista

uczeń klasy ósmej


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) eduk. uczeń klasy ósmej

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Każdy przeciętny ósmoklasista powinien wiedzieć, co to znaczy „inwentaryzacja”.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌusmɔklaˈɕista, AS: usmoklaśista

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. ośmioklasista mos.

:: fż. ósmoklasistka ż.

 przym. ośmioklasowy

Wiktionary


ósmoklasistka

uczennica uczęszczająca do ósmej klasy; ośmioklasistka


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) eduk. uczennica klasy ósmej

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌusmɔklaˈɕistka, AS: usmoklaśistka

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz.

:: fm. ósmoklasista m.

 przym. ośmioklasowy

Wiktionary


osmolin

W Polsce
  • Osmolin – część miasta Zduńska Wola
  • Osmolin – część wsi Charłupia Mała w woj. łódzkim, w pow. sieradzkim, w gminie Sieradz
  • Osmolin – część wsi Dzierlin w woj. łódzkim, w pow. sieradzkim, w gminie Sieradz
  • Osmolin – część wsi Janów w woj. łódzkim, w pow. zgierskim, w gminie Zgierz
  • Osmolin – wieś w woj. mazowieckim, w pow. gostynińskim, w gminie Sanniki
  • Osmolin – gromada

Wikipedia


osmolog

specjalista w zakresie osmologii


SJP.pl


osmologia

Osmologia (gr.osmé - zapach, węch + lógos - nauka) jest to dział nauki zajmujący się badaniem właściwości i funkcjonowaniem zmysłu węchu oraz jego patologiami czy nieprawidłowym działaniem.

W kryminalistyce – dział techniki kryminalistycznej zajmujący się pobieraniem, przechowywaniem i badaniem śladów zapachowych ludzi z wykorzystaniem specjalnie wyszkolonych w tym zakresie psów, których zadaniem jest ustalenie zgodności zapachowej z materiałem dowodowym (pobranym na miejscu zdarzenia), a materiałem porównawczym pobranym od osób. Badania śladów zapachowych ludzi zmierzające do ustalenia tożsamości osoby (sprawcy czynu przestępnego) są młodą dyscypliną w polskiej kryminalistyce.

Wikipedia


osmologiczny

osmologia


SJP.pl

Patrz:

osmologia

osmolski

nazwisko


SJP.pl


osmometr

przyrząd do mierzenia ciśnienia osmotycznego roztworów


SJP.pl

Osmometr – (gr. osmós "ciśnienie" + metreín "mierzyć") fiz. przyrząd do pomiaru ciśnienia osmotycznego roztworów.

Wikipedia


osmoreceptor

Osmoreceptor (osmodetektor) – receptor wrażliwy na zmianę ciśnienia osmotycznego w organizmie, które znajdują się w podwzgórzu.

Wzrost ciśnienia osmotycznego w płynach ustrojowych (głównie we krwi) powoduje pobudzenie osmoreceptorów, w wyniku czego następuje wyzwolenie uczucia pragnienia oraz wzmożone wydzielanie hormonu wazopresyny, który przyczynia się do zwiększonego wchłaniania zwrotnego wody w kanalikach nerkowych, zapobiegając nadmiernemu jej wydalaniu z moczem.

Wikipedia


osmoregulacja

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) biol. regulacja ciśnienia osmotycznego płynów ustrojowych organizmu;

Wiktionary

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Ponadto u roztoczy udział w osmoregulacji biorą organy pachwinowe i papille genitalne.

Wiktionary

Powiązane:

 przym. osmoregulacyjny

Wiktionary


osmoregulacyjny

dotyczący osmoregulacji


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) biol. związany z osmoregulacją, dotyczący osmoregulacji

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Układ nerwowy, osmoregulacyjny i rozrodczy mają budowę podobną do odpowiednich układów pijawek.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. osmoregulacja ż.

Wiktionary


osmotyczny

oparty na procesie osmozy, wynikający z procesu osmozy


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) oparty na procesie osmozy; dotyczący osmozy

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Regulują gospodarkę wodną organizmu - sód zatrzymuje wodę, zaś potas zwiększa jej wydalanie - poza tym wpływają one na równowagę kwasowo-zasadową i utrzymują właściwe ciśnienie osmotyczne.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌɔsmɔˈtɨt͡ʃnɨ, AS: osmotyčny

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. osmoza ż.

Wiktionary


osmowiec

ogólna nazwa jednego z pierwiastków należącego do triady platynowców ciężkich: osmu, irydu lub platyny


SJP.pl


osmowy

przymiotnik od: osm (pierwiastek chemiczny)


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) dotyczący osmu

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. osm m.

Wiktionary


osmoza

przenikanie rozpuszczalnika przez półprzepuszczalną błonę z roztworu o mniejszym stężeniu do roztworu o stężeniu większym


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) biol. fiz. ruch cząsteczek rozpuszczalnika z obszaru o niższym stężeniu substancji rozpuszczonej do obszaru o wyższym stężeniu substancji rozpuszczonej przez częściowo przepuszczalną membranę;

 (1.2) kult. przenikanie wpływów kulturowych itp. z jednego obszaru na drugi

Wiktionary

Osmoza – dyfuzja rozpuszczalnika przez membranę półprzepuszczalną rozdzielającą dwa roztwory o różnym stężeniu.

Osmoza zachodzi spontanicznie w wyniku przenikania rozpuszczalnika (np. wody) przez membranę półprzepuszczalną z roztworu o niższym stężeniu substancji rozpuszczonej do roztworu o stężeniu wyższym, czyli prowadzi do wyrównania stężeń obu roztworów.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) U zwierząt zjawiska osmozy są elementem procesów homeostazy.

Wiktionary

Powiązane:

 przym. osmotyczny

 przysł. osmotycznie

 rzecz. osm mrz.

Wiktionary


osmół

choroba sosen wywołana przez grzyb; rdza kory sosny, rdza pęcherzykowata, obwar


SJP.pl

Rdza kory sosny (znana także pod nazwami: obwar, obar, osmół, rdza pęcherzykowata, suchoczób) – grzybowa choroba roślin z grupy rdzy wywołana przez Cronartium pini (dawniej opisywany jako Cronartium flaccidum). Występuje głównie na sośnie zwyczajnej, ale także innych sosnach dwuigielnych: sośnie czarnej, nadmorskiej, alepskiej, kosodrzewinie. Drugim domownikiem mogą być przedstawiciele dziesięciu rodzin okrytonasiennych. Atakuje gałęzie i strzałę. Występuje na całym niżu europejskim, ponadto w Wielkiej Brytanii i Skandynawii.

Wikipedia


osmołować

posmarować lub nasycić smołą; nasmołować, wysmołować, zasmołować


SJP.pl


osmołowszczyzna

wieś w Polsce


SJP.pl

Osmołowszczyzna – wieś w Polsce położona w województwie podlaskim, w powiecie sokólskim, w gminie Dąbrowa Białostocka. W latach 1919–1944 (de jure do 1950) dzielnica Dąbrowy Białostockiej.

Wierni kościoła rzymskokatolickiego należą do parafii św. Stanisława w Dąbrowie Białostockiej.

Wikipedia


osmucić

dawniej: zasmucić; osmutnić


SJP.pl


osmulski

nazwisko


SJP.pl


osmutnić

dawniej: zasmucić; osmucić


SJP.pl


osmużać

1. rzucać smugę światła; oświetlać coś smugą;
2. zdejmować skórę z zająca lub królika


SJP.pl


osmużyć

1. rzucić smugę światła; oświetlić coś smugą;
2. ściągnąć skórę z zająca lub królika


SJP.pl


ósmy

liczebnik porządkowy odpowiadający liczbie 8


SJP.pl

przymiotnik odliczebnikowy

 (1.1) od 8

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (2.1) dzień miesiąca po siódmym

rzeczownik, rodzaj żeński

 (3.1) ósma: godzina ósma

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Krzysztof był ósmy na liście.

 (2.1) Ósmego wyjeżdżam na wczasy.

 (3.1) Zegar wybił ósmą.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈusmɨ, AS: usmy

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. ósma ż., ósemka ż.

 licz. ośmioro, osiem

 temsłow. ośmio-

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) 8.

Wiktionary


osmyczkować

środowiskowo: dodać do jakiegoś utworu muzycznego instrumenty smyczkowe


SJP.pl


osmyk

1. w łowiectwie: ogon zająca; kosmyk, omyk;
2. błonkówka z rodziny grzebaczowatych


SJP.pl


osnabrück

Osnabrück (dolnoniem. Ossenbrügge) – miasto na prawach powiatu w Niemczech, w kraju związkowym Dolna Saksonia, położone w północno-zachodniej części kraju, nad rzeką Hase w regionie Osnabrücker Land, między północną częścią Lasu Teutoburskiego i gór Wiehengebirge, ok. 80 km na północ od Dortmundu, ok. 45 km od Münster i ok. 100 na zachód od Hanoweru. Miasto jest siedzibą powiatu Osnabrück, do którego jednak nie należy. W 2023 roku miasto liczyło ok. 166,6 tys. mieszkańców.

Wikipedia


ośnianin

mieszkaniec Ośna Lubuskiego (miasta w Polsce)


SJP.pl


ośnianka

mieszkanka Ośna Lubuskiego (miasta w Polsce)


SJP.pl


ośniedziały

rzadko: pokryć się śniedzią; pośniedzieć


SJP.pl


ośniedzieć

rzadko: pokryć się śniedzią; pośniedzieć


SJP.pl


ośnieński

Ośno Lubuskie; osieński


SJP.pl


ośnieża

krzew lub drzewo z rodziny styrakowatych; halezja


SJP.pl

Ośnieża (Halesia J. Ellis ex L.) – rodzaj drzew i krzewów z rodziny styrakowatych. Wyróżniano w jego obrębie (w zależności od ujęcia taksonomicznego) od dwóch do pięciu gatunków. Współcześnie liczba ta redukowana jest do dwóch gatunków występujących tylko we wschodniej części Ameryki Północnej (zaliczany dawniej do tego rodzaju gatunek chiński przeniesiony został do rodzaju Perkinsiodendron).

Wikipedia


ośnieżać

czasownik przechodni niedokonany (dk. ośnieżyć)

 (1.1) zob. ośnieżyć.

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Armatki ośnieżają stok od rana i może już jutro znów będziemy mogli zjeżdżać.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ɔɕˈɲɛʒat͡ɕ, AS: ośńežać

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. ośnieżanie n., ośnieżenie n.

 czas. ośnieżyć

Wiktionary


ośnieżanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) pokrywanie powierzchni śniegiem

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌɔɕɲɛˈʒãɲɛ, AS: ośńežãńe

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. ośnieżenie n.

 czas. ośnieżać ndk., ośnieżyć dk.

Wiktionary


ośnieżenie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) pokrycie powierzchni śniegiem

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌɔɕɲɛˈʒɛ̃ɲɛ, AS: ośńežńe

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. ośnieżanie n.

 czas. zaśnieżyć, ośnieżyć dk., ośnieżać ndk.

Wiktionary


ośnieżyć

czasownik przechodni dokonany (ndk. ośnieżać)

 (1.1) pokryć śniegiem

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Ośnieżyło nam ogród i nie możemy znaleźć zabawek córki.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ɔˈɕɲɛʒɨt͡ɕ, AS: ośńežyć

Wiktionary

Powiązane:

 czas. ośnieżać ndk., śnieżyć ndk., zaśnieżać ndk., zaśnieżyć dk., naśnieżać ndk., naśnieżyć dk., odśnieżać ndk., odśnieżyć dk.

 przym. ośnieżony, zaśnieżony

 rzecz. ośnieżenie n., ośnieżanie n.

Wiktionary


ośnik

nóż do drewna


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) ręczne narzędzie do strugania i korowania drewna,

Wiktionary

Ośnik – ręczne narzędzie do strugania i korowania drewna. Ma dwie rękojeści i stalowe ostrze. Ruch roboczy jest w kierunku do siebie.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) W muzeum znajduje się kolekcja starych ośników.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈɔɕɲik, AS: ośńik

Wiktionary


ośno

1. wieś w województwie dolnośląskim;
2. wieś w województwie kujawsko-pomorskim, w powiecie aleksandrowskim;
3. wieś w województwie kujawsko-pomorskim, w powiecie żnińskim;
4. wieś w województwie pomorskim


SJP.pl

W Polsce
  • Ośno – wieś w woj. dolnośląskim, w pow. strzelińskim, w gminie Wiązów
  • Ośno – wieś w woj. kujawsko-pomorskim, w pow. aleksandrowskim, w gminie Aleksandrów Kujawski
  • Ośno – wieś w woj. kujawsko-pomorskim, w pow. żnińskim, w gminie Janowiec Wielkopolski
  • Ośno – osada w woj. pomorskim, w pow. kwidzyńskim, w gminie Kwidzyn
  • Ośno – gromada w powiecie aleksandrowskim
  • Ośno – gromada w powiecie oławskim
  • Ośno - zlikwidowany przystanek wąskotorowy

Wikipedia


osnowa

1. układ nitek tworzących tkaninę, przeplatający się z poprzecznie biegnącym wątkiem;
2. przędza przeznaczona na układ nitek biegnących wzdłuż tkaniny;
3. sytuacja przedstawiona w utworach fabularnych, na której tle rozgrywa się akcja


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) włók. sposób ułożenia nici w tkaninie, w które wplata się nici wątku; także same nici tworzące ten układ;

 (1.2) w powieści, filmie lub innym utworze fabularnym – tło wydarzeń

 (1.3) przen. książk. baza, podstawa

 (1.4) geod. wybrany zestaw punktów w terenie, podstawa konstrukcji mapy;

 (1.5) praw. zasadnicza treść wniosku, dokładnie określone żądanie

 (1.6) środ. sport. strzelectwo konspekt zajęć strzeleckich

Wiktionary

Technika

  • osnowa – jeden z dwóch układów nitek tworzących tkaninę
  • osnowa opony – niegumowy składnik strukturalny opony pneumatycznej utrzymujący jej kształt
  • osnowa stopu – składnik strukturalny stopów niejednorodnych, np. łożyskowych
  • osnowa tłuszczowa – zdefiniowana mieszanina tłuszczów wykorzystywana do produkcji mydeł i margaryn

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Ręce pani Pauliny (…) z wielką zręcznością i wprawą przerzucały pomiędzy osnową klocki również nićmi owinięte.

 (1.3) Na wsi, lubo także strój i zabawa stanowiły główną osnowę mego życia, bywały jednak całe dnie ciszy, godziny rozmyślań.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ɔsˈnɔva, AS: osnova

Wiktionary

Powiązane:

 przym. osnowowy

Wiktionary


osnówka

tkanka okrywająca nasiona niektórych roślin; arylus


SJP.pl

  • osnówka – u niektórych gatunków roślin twór w różnym stopniu obrastający nasiona
  • Osnówka – wieś w woj. podlaskim, w pow. siemiatyckim, w gminie Perlejewo

Wikipedia


osnowny

osnowowy


SJP.pl


osnuć

1. otoczyć coś snując nić;
2. oprzeć dzieło literackie lub muzyczne na jakiejś podstawie;
3. dawniej: upleść


SJP.pl


osnuja

błonkówka z rodziny niesnujowatych, szkodnik sosny


SJP.pl


osnujka

zasnuja świerkowa; osnujka świerkowa - błonkówka z rodziny niesnujowatych, której larwy żyją w oprzędach na świerku i żywią się igłami; groźny szkodnik


SJP.pl


osnujowate

rodzina owadów z rzędu błonkówek; niesnujowate


SJP.pl

Niesnujowate, osnujowate (Pamphiliidae) – rodzina owadów z rzędu błonkówek, z podrzędu rośliniarek.

Wikipedia


osnujowaty

o cechach osnujowatych (rodzina owadów)


SJP.pl


osnutka

dawniej: wysypka


SJP.pl


osnuwik

rodzaj pająka z rodziny osnuwikowatych o ciemno ubarwionym spodzie


SJP.pl


osnuwikowate

rodzina pająków licząca ponad 4450 gatunków


SJP.pl

Osnuwikowate (Linyphiidae) – rodzina pająków z podrzędu Opisthothela. Liczy ponad 4450 gatunków podzielonych na ponad 580 rodzajów, co czyni ją drugą najliczniejszą rodziną po skakunowatych. Rodzina słabo poznana, ciągle odkrywane są nowe gatunki. Występują problemy z systematyką. W Polsce występuje ok. 300 gatunków, głównie z rodzajów: Centromerus, Porrhomma, czy Walckenaeria (zobacz: osnuwikowate Polski).

Wikipedia


osnuwikowaty

o cechach osnukikowatych (rodzina pająków)


SJP.pl


osoba

1. człowiek, postać;
2. postać literacka występująca zwłaszcza w utworze dramatycznym;
3. forma czasownika użytego jako orzeczenie


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) pojedynczy człowiek, ktoś

 (1.2) gram. pojęcie używane do określenia formy czasownika, w zależności od wykonawcy czynności

 (1.3) bohater dramatu

 (1.4) praw. podmiot czynności prawnych

 (1.5) rel. w chrześcijańskiej doktrynie Trójcy Świętej: Bóg Ojciec, Syn Boży i Duch Święty;

Wiktionary

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) (Ja) jestem osobą dość praktyczną.

 (1.2) Drugiej osobie liczby mnogiej odpowiada zaimek „wy”.

 (1.3) Rosenkranz to jedna z osób dramatu „Hamlet”.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ɔˈsɔba, AS: osoba

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. osobistość ż., osobnik mos., osobowość ż., osobowy m.

:: zdrobn. osóbka ż.

 przym. osobowy, osobisty, osobniczy, osobny

 przysł. osobowo, osobiście, osobniczo, osobnie, osobno

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) postać, człowiek, persona

 (1.5) rel. hypostaza

Wiktionary


osobatyw

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) jęz. socjol. wyrażenie słowne niewskazujące na płeć kogoś, o kim się mówi, składające się z wyrazu „osoba” oraz imiesłowu przymiotnikowego lub przymiotnika

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. osobowy mrz., osoba ż., osóbka ż., osobistość ż., osobowość ż., uosabianie n., uosobienie n.

 czas. uosabiać ndk., uosobić dk.

 przym. osobowy, osobisty

 przysł. osobowo, osobiście

Wiktionary


osobiście

przysłówek

 (1.1) we własnej osobie, samemu, bez pośrednictwa

 (1.2) w odniesieniu do siebie samego / konkretnej osoby

Wiktionary

Osobiście – pierwszy solowy album Onara, członka zespołu Płomień 81. Za produkcję odpowiadają Kociołek, Rx, Scoop, Camey i Szogun. Gościnnie pojawili się Lerek i Pezet.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Po odbiór dokumentów należy zgłosić się osobiście.

 (1.2) Nie traktuj tego tak osobiście!

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌɔsɔˈbʲiɕt͡ɕɛ, AS: osobʹiśće

Wiktionary

Powiązane:

 przym. osobisty

 rzecz. osobatyw mrz., osoba ż.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) samodzielnie

Wiktionary


osobistość

osoba wybitna, ważna, wpływowa


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) osoba wybitna, ważna i wpływowa

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Na całej ulicy Marszałkowskiej zamknięto ruch, bo będzie przejeżdżać jakaś osobistość z zagranicy.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌɔsɔˈbʲistɔɕt͡ɕ, AS: osobʹistość

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. osobatyw mrz., osoba ż., osobówka ż., osobowy m.

 przym. osobisty, osobowy

 przysł. osobowo

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) dostojnik, dygnitarz, notabl, prominent, VIP; pot. gruba ryba, figura, oficjel, rekin, szyszka, szycha, ważniak; przest. oficjał

Wiktionary


osobistszy

stopień wyższy od przymiotnika: osobisty; bardziej osobisty


SJP.pl


osobisty

1. dotyczący danej osoby;
2. wykonywany przez daną osobę bez niczyjego pośrednictwa


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) odnoszący się do pojedynczej osoby

 (1.2) stanowiący własność danej osoby

 (1.3) intymny, dostępny tylko dla najbliższych

 (1.4) dokonany przez daną osobę

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Dowód osobisty jest dokumentem identyfikującym pojedynczą osobę.

 (1.2) To mój osobisty laptop, nie firmowy.

 (1.3) Nie odpowiem na to pytanie, wysokość zarobków to moja osobista sprawa.

 (1.4) Jego osobiste dokonania stawiają go wśród największych umysłów epoki.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌɔsɔˈbʲistɨ, AS: osobʹisty

Wiktionary

Powiązane:

 przym. osobowy

 rzecz. osobatyw mrz., osoba ż., osobistość ż., osobowy m.

 przysł. osobiście

Wiktionary

Synonimy:

 (1.2-3) prywatny

 (1.3) intymny

 (1.2,4) własny, swój

Wiktionary


osóbka

zdrobnienie od: osoba


SJP.pl


osóbka-morawski

nazwisko, np. Edward Osóbka-Morawski (właściwie Edward Osóbka, 1909-1997), działacz polityczny


SJP.pl


osobliwie

przysłówek

 (1.1) w sposób osobliwy

 (1.2) daw. w sposób szczególny, w większym stopniu

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Człowiek ten był ubrany dosyć osobliwie i zaraz zwrócił na siebie uwagę zebranych.

 (1.2) Psalm ten osobliwie służy człowiekowi miłosiernemu a dobrotliwemu: a niesie proroctwo o męce Pana Chrystusa, i o jego zmartwychwstaniu.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. osobliwość ż.

 przym. osobliwy

Wiktionary


osobliwiej

stopień wyższy od przysłówka: osobliwie


SJP.pl


osobliwość

1. co, co stanowi o wyjątkowości czegoś; niezwykłość, niepospolitość, oryginalność;
2. rzecz niepowtarzalna, rzadka, niezwykła, zadziwiająca; fenomen, rarytas, unikat, rzadkość


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) osoba lub rzecz niezwykła, oryginalna

 (1.2) immanentny, niezwykły, oryginalny charakter kogoś lub czegoś

 (1.3) fiz. stan układu, w którym przynajmniej jeden z parametrów, który go określa, przyjmuje wartości nieskończone

 (1.4) mat. zob. punkt osobliwy.

 (1.5) mat. zob. macierz osobliwa.

 (1.6) techn. zob. technologiczna osobliwość.

Wiktionary

  • punkt osobliwy w matematyce
  • macierz osobliwa w matematyce
  • osobliwość w astronomii
  • osobliwość technologiczna w futurologii
  • konfiguracje osobliwe w robotyce
  • Osobliwość – film z 2022 roku w reżyserii Sebastiána Lelio

Wikipedia

Powiązane:

 przym. osobliwy

 przysł. osobliwie

Wiktionary


osobliwszy

stopień wyższy od przymiotnika: osobliwy


SJP.pl


osobliwy

odbiegający w jakiś sposób od powszechnie przyjętych norm; dziwaczny, szczególny, niezwykły, wyjątkowy


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) nietypowy, oryginalny, dziwaczny, inny niż reszta

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Obecnie prześcigają się w rezerwowaniu z wielomiesięcznym wyprzedzeniem osobliwych gości do swoich programów.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. osobliwość ż.

 przysł. osobliwie

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) wyjątkowy, dziwny, szczególny, niespotykany, kuriozalny, ekscentryczny, unikatowy, rzadki, nadzwyczajny, ekstrawagancki, egzotyczny

Wiktionary


osobniak

głaz większych rozmiarów


SJP.pl


osobnica

wieś w województwie podkarpackim, położona koło Jasła


SJP.pl

Osobnica – wieś w Polsce położona w województwie podkarpackim, w powiecie jasielskim, w gminie Jasło.

Miejscowość jest siedzibą parafii rzymskokatolickiej św. Stanisława Biskupa, należącej do dekanatu Dębowiec, diecezji rzeszowskiej.

W Osobnicy od 1953 istnieje kopalnia ropy naftowej.

Wikipedia


osobniczka

osobnik


SJP.pl

Patrz:

osobnik

osobniczy

1. odnoszący się do jednego człowieka lub jednego przedstawiciela gatunku; indywidualny, jednostkowy;
2. osobniczy rozwój - rozwój obejmujący wszystkie zmiany organizmu, jakie w nim zachodzą od powstania osobnika do jego naturalnej śmierci; ontogeneza


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) biol. właściwy osobnikowi, odnoszący się do osobnika jako okazowi danego gatunku

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Pomiędzy pacjentami istnieją indywidualne, osobnicze, wieku, stanu choroby itp. różnice w reakcji na podany lek.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. osobnik m., osoba ż.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) indywidualny

Wiktionary


osobnik

osoba, człowiek (zwykle z odcieniem ujemnym); indywiduum, typ


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy

 (1.1) biol. jednostkowy okaz gatunku;

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (2.1) osoba, człowiek

Wiktionary

Osobnik – jednostkowy organizm, jednostkowy okaz (przedstawiciel) gatunku, żyjący samodzielnie lub w grupie, np. w stadzie bądź kolonii, stanowiący podstawowy element populacji. Ogólnie przyjęto zasadę, że cechą charakterystyczną osobnika jest oddziaływanie na inne osobniki własnego gatunku, inne organizmy oraz środowisko.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ɔˈsɔbʲɲik, AS: osobʹńik

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. osoba ż., osobniczość ż.

 przym. osobny, osobniczy

Wiktionary


osobno

przysłówek

 (1.1) oddzielnie, nie razem

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Te punkty omówimy później osobno.

 (1.1) Wyspa Wielkanocna jest osobno położoną wyspą na południowo-wschodnim Pacyfiku.

 (1.1) Pasły się one czasem osobno, czasem pomieszane razem: gnu, pufu, ariele, antylopy, krowy, bubale, kozły skaczące i wielkie kudu.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. osoba ż., osobność ż.

 przym. osobny

Wiktionary


osobny

1. oddzielny;
2. mający specjalne przeznaczenie


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) oddzielony, oddalony od innych, mający specjalne przeznaczenie

 (1.2) daw. szczególny, wyjątkowy, osobliwy

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Każde z nas ma już teraz świat osobny, zupełnie inny.

 (1.1) Odnajmuje małą izdebkę z alkierzem, z osobnym wejściem od tyłu.

 (1.2) Wspominana powieściopisarka przejawia osobną predylekcję do opisów piękna przyrody.

 (1.2) Dostrzegam u Ciebie talent osobny do czytania mej poezji.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ɔˈsɔbnɨ, AS: osobny

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. osoba ż., osobnik m., osobność ż.

 przysł. osobno

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) oddzielny, odrębny

Wiktionary


osobodoba

miara odpowiadająca wielkości zasobów zużywanych lub wytwarzanych przez jednego człowieka w ciągu doby


SJP.pl


osobodzień

środowiskowo: jednostka obliczeniowa równa jednemu dniowi przebytemu gdzieś przez jedną osobę


SJP.pl

Osobodzień – jednostkowa miara służąca do sprawozdawania świadczeń medycznych przez placówkę medyczną celem rozliczenia jej z płatnikiem, np. NFZ. Osobodzień odnosi się do pobytu pacjenta na oddziale stacjonarnym lub dziennym.

Wikipedia


osobogodzina

Roboczogodzina (osobogodzina) – jednostka miary robocizny. Najbardziej poprawnie oznacza się ją skrótem rg., choć dopuszczalne są również inne formy. Wyraża ona normę ilościową wykonania przez jednego robotnika w czasie jednej godziny określonego zakresu robót. Normę tę określa się w odniesieniu do wybranej jednostki obmiarowej danej roboty.

Wikipedia


osobokilometr

jednostka obliczeniowa do obliczenia kosztów przewozu osób, równa jednemu kilometrowi przejechanemu przez jedną osobę


SJP.pl


osobówka

potocznie: samochód lub pociąg osobowy


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) gwara. szoferska: samochód osobowy

 (1.2) gwara. kolejowa: pociąg osobowy

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌɔsɔˈbufka, AS: osobufka

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. osobistość ż.

Wiktionary


osobowość

1. tylko w liczbie pojedynczej
a) zespół cech psychicznych właściwych danemu człowiekowi;
b) osobowość prawna - zdolność nabywania praw i zaciągania zobowiązań, nadana przez ustawę jakimś organizacjom;
2. człowiek o wyrazistych cechach wyróżniających go spośród innych ludzi


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) psych. zespół najbardziej trwałych cech psychicznych lub dyspozycji psychicznych człowieka, odróżniających go od innych ludzi;

Wiktionary

Osobowość – wewnętrzny system regulacji pozwalający na adaptację i wewnętrzną integrację myśli, uczuć i zachowania w określonym środowisku w wymiarze czasowym (poczucie stabilności). Jest to zespół względnie trwałych cech lub dyspozycji psychicznych jednostki, różniących ją od innych jednostek.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Minione wydarzenia wyciskają piętno na osobowościach ludzi i narodów, zostają oni naznaczeni stygmatem czasu.

 (1.1) Antropolodzy przetestowali cechy osobowości i zużycie papieru toaletowego u 1000 osób.

 (1.1) Nadużywanie alkoholu ma destrukcyjny wpływ na osobowość człowieka.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌɔsɔˈbɔvɔɕt͡ɕ, AS: osobovość

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. osobowy mrz., osobatyw mrz., osoba ż.

 przym. osobowościowy, osobowy

 przysł. osobowo

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) indywidualność, jaźń, jestestwo

Wiktionary


osobowościowy

przymiotnik

 (1.1) psych. związany z osobowością

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. osobowość ż.

Wiktionary


osobowy

1. związany z osobą lub osobami;
2. przystosowany do przewożenia ludzi;
3. w językoznawstwie: związany z osobą - kategorią gramatyczną, np. zaimek osobowy


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) dotyczący osoby

 (1.2) służący do transportu ludzi

 (1.3) gram. związany z kategorią gramatyczną osoby

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (2.1) rodzaj pociągu pasażerskiego

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Na podstawie analizy i opisu stanowiska pracy buduje się profil osobowy pracownika i wymogi stawiane mu przez organizację (z Internetu)

 (1.1) Stan osobowy i etatowy w naszych warsztatach pracy pozostawia wiele do życzenia.

 (1.2) Na parkingu naliczyłem sto samochodów osobowych.

 (2.1) Znowu spóźnisz się na osobowy!

 (2.1) Lubię podróżować po Polsce osobowymi.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌɔsɔˈbɔvɨ, AS: osobovy

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. osobowość ż., osobatyw mrz., osoba ż., osobistość ż.

 przym. osobisty

 przysł. osobowo

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) personalny

 (1.2) pasażerski

 (2.1) osobówka

Wiktionary


osobłoga

rzeka w Polsce, dopływ Odry


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) geogr. rzeka w Czechach i Polsce, lewy dopływ Odry;

 (1.2) geogr. wieś gminna w Czechach w województwie morawsko-śląskim, w powiecie Bruntal;

Wiktionary

Osobłoga (też Osa, dawniej Ossobłoka, cz. Osoblaha, niem. Hotzenplotz, przez Austriaków nazywana Ossą) – rzeka w północno-wschodnich Czechach i południowo-zachodniej Polsce, lewobrzeżny dopływ Odry, długości 65,5 km i powierzchni zlewni 993 km² (z tego 745 km² w Polsce).

Przepływa przez kraj morawsko-śląski (powiat Bruntál) i województwo opolskie (powiaty: prudnicki, krapkowicki).

Wikipedia

Powiązane:

 przym. osobłoski, osobłożański

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) przest. Osa ż.

 (1.2) przest. Osobłaga ż.

Wiktionary


osobłoski

przymiotnik

 (1.1) odnoszący się do rzeki Osobłoga

 (1.2) odnoszący się do wsi Osobłoga

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Osobłoga ż.

 (1.1) przym. nadosobłoski

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) osobłożański

 (1.2) osobłożański

Wiktionary


osoczać

gwarowo: osaczać


SJP.pl


osocze

płynna substancja krwi, w której znajdują się krwinki


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) biol. zasadniczy płynny składnik krwi, w którym zawieszone są krwinki

Wiktionary

Osocze krwi (plazma) – zasadniczy płynny składnik krwi, w którym są zawieszone elementy morfotyczne (komórkowe). Stanowi ok. 55% objętości krwi. Osocze uzyskuje się z krwi pobranej po odwirowaniu elementów morfotycznych lub za pomocą zabiegu plazmaferezy Gdy dojdzie do krzepnięcia osocza, wydziela się skrzep, a pozostały płyn to surowica.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Zespół Hioba objawia się nawracającymi zakażeniami gronkowcowymi, wypryskami skórnymi, ciężkimi zapaleniami płuc i podwyższonym poziomem IgE w osoczu.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) plazma

Wiktionary


osocznik

osoba uczestnicząca w nagance na zwierzynę, osaczająca zwierza; osacznik, obławnik


SJP.pl

Osocznik – zarządca królewski od XVI do XVIII w. Obławnik biorący udział w osaczaniu zwierza.

Wikipedia


osoczowy

osocze


SJP.pl

Patrz:

osocze

osoczynowate

rodzina roślin dwuliściennych z rzędu rutowców


SJP.pl

Wikipedia


osoczynowaty

o cechach osoczynowatych (rodzina roślin)


SJP.pl


osóg

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) gw-pl|Śląsk Cieszyński. pożytek

Wiktionary


osoka

roślina wodna z rodziny żabiściekowatych


SJP.pl

  • osoka aloesowata – gatunek byliny wodnej z rodziny żabiściekowatych
  • Osoka – struga, dopływ Gwdy

Wikipedia


osolić

dodać soli do potrawy, posypać solą w celu uzyskania pożądanego smaku


SJP.pl

czasownik dokonany

 (1.1) dodać soli do potrawy, najczęściej posypując

Wiktionary


osolin

Osolin (niem. Esdorf) – wieś w Polsce położona w województwie dolnośląskim, w powiecie trzebnickim, w gminie Oborniki Śląskie.

Wikipedia


osoryja

polski herb szlachecki; Ossoria


SJP.pl


osów

Miejscowości i ich części

w Polsce wg TERYT jest ich 2, w tym 1 podstawowa
  • Osów – część miasta Szczecin
  • Osów – wieś w woj. lubuskim, w pow. strzelecko-drezdeneckim, gminie Drezdenko

Wikipedia


osowa

1. nazwa kilku wsi w Polsce;
2. dzielnica Gdańska


SJP.pl

Miejscowości i ich części w Polsce

Wg TERYT jest ich 10, w tym 7 podstawowych
  • Osowa – część miasta Gdańsk
  • Osowa – część miasta Gdynia
  • Osowa – wieś w woj. lubelskim, w pow. lubelskim, w gminie Bychawa
  • Osowa – wieś w woj. lubelskim, w pow. włodawskim, w gminie Hańsk
  • Osowa – osada leśna w woj. lubelskim, w pow. włodawskim, w gminie Hańsk
  • Osowa – wieś w woj. łódzkim, w pow. wieruszowskim, w gminie Galewice
  • Osowa – część wsi Zbydniów w woj. małopolskim, w pow. bocheńskim, w gminie Łapanów
  • Osowa – wieś w woj. mazowieckim, w pow. żuromińskim, w gminie Kuczbork-Osada
  • Osowa – wieś w woj. podlaskim, w pow. suwalskim, w gminie Suwałki
  • Osowa – wieś w woj. świętokrzyskim, w pow. jędrzejowskim, w gminie Sobków

Wikipedia


osowate

1. podobny do osy;
2. potocznie: złośliwy, uszczypliwy


SJP.pl

Osowate (Vespidae) – rodzina owadów błonkoskrzydłych (Hymenoptera) z grupy żądłówek, z nadrodziny os (Vespoidea), czasami również określana nazwą osy.

Wikipedia


osowaty

1. podobny do osy;
2. potocznie: złośliwy, uszczypliwy


SJP.pl


osowiałość

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) odprzym. cecha tego, co jest osowiałe; cecha tych, którzy są osowiali

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. sowa ż., sówka ż., osowienie n.

 czas. osowieć dk.

 przym. osowiały

 przysł. osowiale

Wiktionary


osowiały

pozbawiony energii; smutny


SJP.pl

przymiotnik jakościowy

 (1.1) przygnębiony czymś

 (1.2) będący wyrazem czyjegoś przygnębienia

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. osowiałość ż.

 przysł. osowiale

 czas. osowieć

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) przygnębiony

Wiktionary


osowiec

przeziernik osowiec - motyl z rodziny przeziernikowatych


SJP.pl

czasownik dokonany

 (1.1) popaść w melancholię

Wiktionary

W Polsce
  • Osowiec – przysiółek wsi Ligota Rybińska w woj. dolnośląskim, w pow. oleśnickim, w gminie Międzybórz
  • Osowiec – przysiółek wsi Toruń w woj. lubelskim, w pow. chełmskim, w gminie Rejowiec Fabryczny
  • Osowiec – osada w woj. lubuskim, w powiecie strzelecko-drezdeneckim, w gminie Dobiegniew
  • Osowiec – wieś w woj. łódzkim, w pow. poddębickim, w gminie Pęczniew
  • Osowiec – część wsi Brudzew w woj. łódzkim, w pow. sieradzkim, w gminie Błaszki
  • Osowiec – część wsi Bliźniew w woj. łódzkim, w pow. sieradzkim, w gminie Wróblew
  • Osowiec – wieś w woj. mazowieckim, w pow. grodziskim, w gminie Żabia Wola
  • Osowiec – kolonia wsi Tończa w woj. mazowieckim, w pow. węgrowskim, w gminie Liw
  • Osowiec – wieś w woj. opolskim, w pow. opolskim, w gminie Turawa
  • Osowiec – wieś w woj. podlaskim, w pow. łomżyńskim, w gminie Zbójna
  • Osowiec – osada leśna w woj. podlaskim, w pow. łomżyńskim, w gminie Zbójna
  • Osowiec – wieś w woj. podlaskim, w pow. monieckim, w gminie Goniądz
  • Osowiec – wieś w woj. podlaskim, w pow. zambrowskim, w gminie Zambrów
  • Osowiec – osada w woj. pomorskim, w pow. lęborskim, w gminie Cewice
  • Osowiec – osada w województwie śląskim, w powiecie pszczyńskim, w gminie Pszczyna
  • Osowiec – wieś w woj. warmińsko-mazurskim, w pow. iławskim, w gminie Lubawa
  • Osowiec – wieś w woj. wielkopolskim, w pow. złotowskim, w gminie Zakrzewo

Wikipedia

Powiązane:

 rzecz. osowiałość ż., sowa ż., sówka ż.

 przym. osowiały, sowi

Wiktionary


osowiecki

nazwisko


SJP.pl


osowiński

nazwisko


SJP.pl


osówka

wieś w Polsce


SJP.pl

W Polsce
  • Osówka – wieś w woj. kujawsko-pomorskim, w pow. toruńskim, w gminie Czernikowo
  • Osówka – wieś w woj. lubelskim, w pow. lubelskim, w gminie Niemce
  • Osówka – część wsi Wola Władysławowska w woj. mazowieckim, w pow. garwolińskim, w gminie Garwolin
  • Osówka – wieś w woj. mazowieckim, w pow. lipskim, w gminie Sienno
  • Osówka – część wsi Nowe Miasto w woj. mazowieckim, w pow. płońskim, w gminie Nowe Miasto
  • Osówka – wieś w woj. mazowieckim, w pow. sierpeckim, w gminie Sierpc
  • Osówka – wieś w woj. mazowieckim, w pow. żuromińskim, w gminie Lubowidz
  • Osówka – wieś w woj. podlaskim, w pow. bielskim, w gminie Wyszki
  • Osówka – wieś w woj. podlaskim, w pow. hajnowskim, w gminie Czyże
  • Osówka – osada w woj. pomorskim, w pow. bytowskim, w gminie Trzebielino
  • Osówka – wieś w woj. świętokrzyskim, w pow. staszowskim, w gminie Szydłów
  • Osówka – wieś w woj. wielkopolskim, w pow. złotowskim, w gminie Tarnówka

Wikipedia


osowo

W Polsce
  • Osowo – część miasta Chojna
  • Osowo – przysiółek wsi Kłączno w woj. pomorskim, w pow. bytowskim, w gminie Studzienice
  • Osowo – wieś w woj. pomorskim, w pow. kościerskim, w gminie Karsin
  • Osowo – wieś w woj. pomorskim, w pow. słupskim, w gminie Kępice
  • Osowo – wieś w woj. warmińsko-mazurskim, w pow. gołdapskim, w gminie Gołdap
  • Osowo – wieś w woj. wielkopolskim, w pow. gostyńskim, w gminie Gostyń
  • Osowo – wieś w woj. wielkopolskim, w pow. wrzesińskim, w gminie Września
  • Osowo – wieś w woj. wielkopolskim, w pow. złotowskim, w gminie Lipka
  • Osowo – wieś w woj. zachodniopomorskim, w pow. goleniowskim, w gminie Nowogard
  • Osowo – wieś w woj. zachodniopomorskim, w pow. świdwińskim, w gminie Świdwin
  • Osowo – potoczna nazwa osiedla mieszkaniowego Osów w Szczecinie (część dzielnicy Zachód)
  • Osowo – dawna gromada
  • Osowo – dawna gmina
  • Osowo – jezioro w województwie lubuskim, w powiecie strzelecko-drezdeneckim, w gminie Dobiegniew.

Wikipedia


osowski

nazwisko


SJP.pl

Osowski (forma żeńska: Osowska) – polskie nazwisko.

Osoby o tym nazwisku:

  • Karol Osowski – polski urzędnik państwowy
  • Michał Osowski – polski pilot samolotowy

Wikipedia


osp

1. wirusowa choroba zakaźna;
2. regionalnie: karma z otrębów zbożowych


SJP.pl

skrótowiec, rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) = ochotnicza straż pożarna;

 (1.2) = ekon. techn. operator systemu przesyłowego

 (1.3) = eduk. wojsk. Oficerska Szkoła Piechoty

Wiktionary

Osp – wieś w Słowenii, w gminie miejskiej Koper. 1 stycznia 2018 liczyła 181 mieszkańców.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Gdyby nie druhowie z miejscowej OSP, zabytkowy kościół w Ptaszkowej strawiłby pożar wzniecony przez podpalaczy.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ɔ‿ɛs‿ˈpɛ, AS: o‿es‿pe

Wiktionary


ospa

1. wirusowa choroba zakaźna;
2. regionalnie: karma z otrębów zbożowych


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) med. wet. wspólna nazwa kilku różnych wirusowych chorób zakaźnych objawiających się wysypką

 (1.2) roln. reg. karma z otrębów zbożowych

 (1.3) geol. zob. ospa krasowa.

Wiktionary

  • ospa krowia
  • ospa małpia
  • ospa owiec i kóz
  • ospa ptaków (ospobłonica)
  • ospa prawdziwa
  • ospa wietrzna
  • OSPA – Ogólnopolskie Spotkania z Piosenką Kabaretową

Wikipedia

Powiązane:

 rzecz. ospówka ż.

 przym. ospowy, ospowaty

Wiktionary


ospa-party

spotkanie dzieci zdrowych z dziećmi chorymi na ospę, zorganizowane w celu ich zarażenia i uodpornienia na tę chorobę; ospa party


SJP.pl


ospalec

1. osoba senna;
2. leń; próżniak


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) człowiek ospały

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ɔsˈpalɛt͡s, AS: ospalec

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. ospałość ż.

 przym. ospały

 przysł. ospale

Wiktionary


ospalej

stopień wyższy od przysłówka: ospale


SJP.pl


ospalstwo

rzadko: brak ochoty do działania, nieróbstwo, opieszałość; lenistwo, ospałość, ociężałość, leniwość


SJP.pl


ospalszy

stopień wyższy od przymiotnika: ospały


SJP.pl


ospaluch

ospalec;
1. osoba senna;
2. leń, próżniak


SJP.pl


ospałość

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) chęć zaśnięcia, potrzeba snu

 (1.2) przen. właściwość tego, co ospałe; cecha tych, którzy są ospali

Wiktionary

Somnolencja – patologiczna senność, postać łagodnych ilościowych zaburzeń świadomości.

Wikipedia

Powiązane:

 rzecz. ospalstwo n., ospalec m., ospaluch m.

 przym. ospały

 przysł. ospale

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) senność; przest. senliwość

 (1.2) gnuśność, niemrawość, ociężałość, opieszałość, powolność; pot. maruderstwo, rozmamłanie, rozmemłanie, ślamazarność

Wiktionary


ospały

senny, śpiący, zbudzony po śnie


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) taki, który ma potrzebę snu

 (1.2) powolny, pozbawiony energii, ociężały

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. ospałość ż., ospalec m.

 przysł. ospale

Wiktionary

Synonimy:

 (1.2) apatyczny

Wiktionary


ospianka

łagodna forma ospy prawdziwej, powstała na skutek zakażenia osoby szczepionej


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) med. ospa o łagdonym przebiegu

Wiktionary


ospica

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) med. przest. zob. ospianka.

Wiktionary


ospielica

roślina doniczkowa pochodząca z Japonii; aukuba


SJP.pl


ośpiewać

obśpiewać;
1. zaśpiewać piosenkę wychwalającą kogoś;
2. zaśpiewać dookoła kogoś lub czegoś;
3. ośpiewać się - nasycić się śpiewaniem


SJP.pl


ośpiewany

obśpiewać;
1. zaśpiewać piosenkę wychwalającą kogoś;
2. zaśpiewać dookoła kogoś lub czegoś;
3. ośpiewać się - nasycić się śpiewaniem


SJP.pl


ośpiewywać

1. śpiewać piosenkę wychwalającą kogoś;
2. śpiewać dookoła kogoś lub czegoś;
3. ośpiewywać się - nasycać się śpiewaniem


SJP.pl


ospobłonica

choroba zakaźna ptaków; ospodyfteria


SJP.pl


ospodyfteria

choroba zakaźna ptaków; ospobłonica


SJP.pl


ospowaty

1. pokryty bliznami po przebytej chorobie;
2. dawniej: zarażony ospą


SJP.pl


ospowy

1. przymiotnik od: ospa;
2. przymiotnik od: osep


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) med. związany z ospą, dotyczący ospy

 (1.2) hist. związany z ospem (daniną)

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (2.1) daw. chory na ospę

Wiktionary

Powiązane:

 (1.1, 2.1)

:: rzecz. ospa ż., ospówka ż.

:: przym. ospowaty

 (1.2)

 rzecz. osep mrz.

Wiktionary


osppe

skrót od: Ordo Sancti Pauli Primi Eremitae - zakon paulinów


SJP.pl


osprzęt

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) techn. pomocnicze elementy urządzeń, maszyn i instalacji, bez których te nie mogą działać poprawnie lub nie wykorzystują w pełni swojego potencjału;

 (1.2) żegl. zob. takielunek.

Wiktionary

Osprzęt, armatura – pomocnicze elementy instalacji, maszyn i urządzeń niezbędne do ich prawidłowego działania albo zwiększające lub zmieniające ich funkcjonalność, np. osprzęt elektryczny, hydrauliczny, gazowy, rowerowy, budowlany.

W znaczeniach szczególnych:

  • osprzęt żaglowca – elementy żaglowca przenoszące siłę wiatru na kadłub: omasztowanie, olinowanie, ożaglowanie,
  • osprzęt pokładowy,
  • osprzęt kablowy,
  • osprzęt kotła,
  • osprzęt maszyny – wymienne elementy pozwalające zmienić funkcjonalność maszyny, np.:
    • osprzęt koparki: łyżka, chwytak, kafar itp.,
    • osprzęt spycharki,

    Wikipedia

    Przykłady

     (1.1) Choć najmniej wykształcony spośród chińskich milionerów, wykazał się niezwykłą smykałką do interesów, gdy z ulicznego sprzedawcy kukurydzy przeobraził się w producenta opakowań plastikowych, a w 1986 r. przerzucił się na części i osprzęt do motocykli.

    Wiktionary

    Powiązane:

     rzecz. sprzęt mrz.

     przym. sprzętowy

    Wiktionary

    Synonimy:

     (1.1) armatura

    Wiktionary


osps

[czytaj: o-es-pe-ES] skrót od: Oficjalny Słownik Polskiego Scrabblisty


SJP.pl


osrać

(wulgarne) obsrać; obesrać;
1. oddając kał, zabrudzić coś;
2. obgadać kogoś;
3. zignorować coś lub kogoś


SJP.pl

czasownik dokonany (ndk. osrywać)

 (1.1) wulg. zabrudzić coś lub kogoś kałem

 (1.2) wulg. zignorować coś lub kogoś

 (1.3) wulg. przen. obgadać kogoś

czasownik zwrotny dokonany osrać się (ndk. osrywać się)

 (2.1) wulg. zabrudzić się własnym kałem

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Osrałem kibel.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. osranie n., obsranie n., obesranie n., obsrywanie n.

 czas. srać, obsrać dk., obesrać dk., obsrywać ndk.

 przym. szaraczkowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) wulg. obsrać, obesrać; pot. zafajdać

Wiktionary


osram

(wulgarne) obsrać; obesrać;
1. oddając kał, zabrudzić coś;
2. obgadać kogoś;
3. zignorować coś lub kogoś


SJP.pl

Osram Licht AG (Osram) – niemieckie przedsiębiorstwo produkujące sprzęt oraz akcesoria oświetleniowe. Siedziba przedsiębiorstwa znajduje się w Monachium, w Bawarii.

Wikipedia


osranie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) wulg. zanieczyszczenie czegoś własnym kałem

 (1.2) wulg. przen. obmówienie kogoś

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. obsranie n., obesranie n., obsrywanie n.

 czas. srać, osrać dk., obsrać dk., obesrać dk., obsrywać ndk.

 przym. szaraczkowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) wulg. obsranie, obesranie; pot. zafajdanie

Wiktionary


ośrodek

1. środek, centralny punkt czegoś, np. ośrodek nerwowy, ośrodek trzęsienia ziemi; centrum;
2. charakterystyczne miejsce, środowisko, w którym dzieje się coś znaczącego, wokół którego coś się skupia, np. ośrodek przemysłowy, gospodarczy; centrum;
3. instytucja zajmująca się kompleksową działalnością w określonej dziedzinie i na określonym terenie, np. ośrodek hodowlany, rolny


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) środkowy, centralny punkt czegoś

 (1.2) środowisko, okręg, centrum, w którym lub wokół którego coś się skupia

 (1.3) instytucja obejmująca zasięgiem działania całokształt spraw związanych z jakąś dziedziną życia na pewnym terenie

Wiktionary

Ośrodek oznacza w naukach ścisłych środowisko o określonych właściwościach fizycznych, które mogą wpływać na przebieg procesów przebiegających w nim. Ośrodkiem jest każda substancja fizyczna. Szczególnym rodzajem ośrodka jest próżnia. Ośrodek może być jednorodny lub niejednorodny. Ze względu na podobieństwo niektórych cech ośrodków można je klasyfikować, np. na ośrodki sprężyste, ciągłe, izotropowy, nieliniowy.

Wikipedia

Przykłady

 (1.2) Turyn jest ważnym europejskim ośrodkiem produkcji czekolady.

 (1.3) Dzięki albańskim jeżom, które zjadły żmije, można było wybudować ośrodek wypoczynkowy w Złotych Piaskach.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ɔˈɕrɔdɛk, AS: ośrodek

Wiktionary

Powiązane:

 przym. ośrodkowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) środek, centrum

 (1.2) środek, centrum

 (1.3) centrum

Wiktionary


ośródka

wewnętrzna część, środek


SJP.pl

Ośródka – typ skamieniałości, będący formą naturalnego odlewu pustych przestrzeni po wytrawionych elementach twardych skamieniałości właściwych lub po częściach miękkich organizmów. Warunkiem powstawania ośródek jest wcześniejsza lityfikacja skały otaczającej skamieniałość. Puste przestrzenie wypełnione mogą być drobnoziarnistym osadem lub, wykrystalizowanymi w tych przestrzeniach, minerałami (np. kalcytem).

Wikipedia


ośrodkowość

ośrodkowy


SJP.pl

Przestrzeń topologiczna ośrodkowa – przestrzeń topologiczna (X,\tau ) zawierająca taki podzbiór, który jest przeliczalny i gęsty. Podzbiór ten nazywany jest ośrodkiem.

Ten sam zbiór X może tworzyć przestrzeń ośrodkową lub nie – zależy to od doboru topologii \tau . Np. zbiór liczb rzeczywistych

  • tworzy przestrzenią ośrodkową z topologią generowaną przez metrykę euklidesową – ośrodkiem jest zbiór liczb wymiernych,
  • nie tworzy przestrzeni ośrodkowej z topologią dyskretną (każdy punkt w tej topologii jest zbiorem otwartym).

Wikipedia

Patrz:

ośrodkowy

ośrodkowy

1. taki, który ma cechy ośrodka, np. kompozycja o charakterze ośrodkowym;
2. taki, który skupia się wokół ośrodka, np. ośrodkowy (centralny) układ nerwowy - zasadnicze części układu nerwowego człowieka i wyższych zwierząt: mózg, móżdżek, rdzeń przedłużony i rdzeń kręgowy


SJP.pl


osroena

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) hist. geogr. starożytne królestwo ze stolicą w Edessie, założone przez nabatejskie lub arabskie plemięemiona w północnej Syrii, istniejące między II w. p.n.e. a III w. n.e.;

Wiktionary

Wikipedia

Powiązane:

 rzecz. Osroeńczyk m., Osroenka ż., Osroene n.

 przym. osroeński

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) Osroene

Wiktionary


osroeńczyk

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) hist. obywatel starożytnego królestwa Osroene

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Sulla nazywał zatem Komageńczyka Epifanesem, a Osroeńczyka Filoromajosem.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Osroene n., Osroena ż.

:: fż. Osroenka ż.

 przym. osroeński

Wiktionary


osroene

rzeczownik, rodzaj nijaki, nazwa własna

 (1.1) hist. geogr. starożytne królestwo ze stolicą w Edessie, założone przez nabatejskie lub arabskie plemięemiona w północnej Syrii, istniejące między II w. p.n.e. a III w. n.e.;

Wiktionary

Wikipedia

Przykłady

składnia.

kolokacje.

synonimy.

 (1.1) Osroena

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

 rzecz. Osroeńczyk m., Osroenka ż., Osroena ż.

 przym. osroeński

frazeologia.

etymologia.

 etym|gr|Ὀσροηνή.

uwagi.

tłumaczenia.

* angielski: (1.1) Osroene

* francuski: (1.1) Osroène ż.

* nowogrecki: (1.1) Οσροηνή ż.

* starogrecki: (1.1) Ὀσροηνή ż.

źródła.

== Osroene (język angielski.) ==

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik, nazwa własna

 (1.1) hist. geogr. Osroene

odmiana.

przykłady.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Osroeńczyk m., Osroenka ż., Osroena ż.

 przym. osroeński

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) Osroena

Wiktionary


osroenka

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) hist. obywatelka starożytnego królestwa Osroene

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Osroene n., Osroena ż.

:: fm. Osroeńczyk m.

 przym. osroeński

Wiktionary


osroeński

przymiotnik relacyjny

 (1.1) hist. związany z Osroene, dotyczący Osroene

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Osroena ż., Osroene n., Osroeńczyk m., Osroenka ż.

Wiktionary


osrywać

obsrywać, obesrywać; wulgarnie:
1. oddając kał, brudzić coś;
2. przenośnie: obgadywać kogoś


SJP.pl


ossarium

popielnica, krypta, urna zawierająca prochy zmarłego; kostnica, ossuarium


SJP.pl


osseina

substancja organiczna występująca w kościach, nadająca im elastyczność; oseina


SJP.pl

Osseina, osseomukoid (ang. osteoid) – organiczna substancja międzykomórkowa tkanki kostnej, zapewniająca kości elastyczność i wytrzymałość. Jest wydzielana przez osteoblasty. Zawiera włókna kolagenu (I typu), białka niekolagenowe (osteonektyna, osteokalcyna), proteoglikany i mukopolisacharydy.

Jest przesycona solami mineralnymi (głównie wapnia, fosforu i magnezu). W procesie mineralizacji przekształca się w blaszki kostne.

Wikipedia


ossendowski

nazwisko


SJP.pl

Ferdynand Antoni Ossendowski, ps. „Feranto”, „Mark Czertwan” (ur. 15 maja?/27 maja 1878 w Lucynie, zm. 3 stycznia 1945 w Grodzisku Mazowieckim) – polski pisarz, dziennikarz, podróżnik, antykomunista, nauczyciel akademicki, działacz społeczny, polityczny i naukowy.

Wikipedia


osseointegracja

strukturalny zrost endoprotezy z tkanką kostną; osteointegracja


SJP.pl

Osseointegracja (osteointegracja) – bezpośrednie strukturalne i czynnościowe połączenie pomiędzy uporządkowaną, żywą kością i powierzchnią obciążonego wszczepu. Zjawisko to zostało opisane po raz pierwszy w roku 1977, a sam termin „osseointegracja” zdefiniowano w roku 1981.

Wikipedia


ossi

były mieszkaniec komunistycznych Niemiec Wschodnich


SJP.pl

  • Ossi – miasto i gmina we Włoszech
  • Ossi Reichert – niemiecka narciarka
  • Ossi – określenie mieszkańców NRD

Wikipedia


ossia

[czytaj: oss-ija] określenie wykonawcze: dowolnie, według upodobania


SJP.pl


ossietzky

Carl von Ossietzky (ur. 3 października 1889 w Hamburgu, zm. 4 maja 1938 w Berlinie) – niemiecki dziennikarz, pisarz i pacyfista.

Wikipedia


ossikon

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) anat. zool. cylindryczna lub stożkowa, pokryta skórą struktura kostna na głowach żyraf, samców okapi i niektórych ich wymarłych krewnych

Wiktionary

Powiązane:

 przym. ossikonowy

Wiktionary


ossikonowy

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z ossikonem, dotyczący ossikonu

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. ossikon m.

Wiktionary


ossobolin

preparat zawierający wodny i olejowy wyciąg z kości młodych zwierząt oraz związki wapnia, stosowany w niedorozwojach układu kostnego, niedoborach masy ciała i profilaktycznie w zaburzeniach kostnienia u dzieci oraz po złamaniach kości i operacjach ortopedycznych


SJP.pl


ossobuco

potrawa mediolańska: kolanko cielęce w sosie z wina lub z pomidorami


SJP.pl

Wikipedia


ossolin

W Polsce:

  • Ossolin – wieś w woj. mazowieckim, w pow. węgrowskim, w gminie Liw
  • Ossolin – wieś w woj. podlaskim, w pow. siemiatyckim, w gminie Siemiatycze
  • Ossolin – wieś w woj. świętokrzyskim, w pow. sandomierskim, w gminie Klimontów
  • Ossolin – dawna gromada

Wikipedia


ossolineum

instytut polskiej nauki i kultury ufundowany w 1817 roku przez Józefa Ossolińskiego we Lwowie, obecnie mający siedzibę we Wrocławiu; Zakład Narodowy im. Ossolińskich


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki, nazwa własna

 (1.1) kult. polski instytut naukowy i kulturalny we Wrocławiu;

Wiktionary

Zakład Narodowy im. Ossolińskich (ZNiO), Ossolineum – polski instytut naukowy i kulturalny we Wrocławiu.

Jest jednym z najważniejszych i najstarszych ośrodków kultury polskiej, o czym decydują przede wszystkim bogate zbiory biblioteczne, obejmujące ważne dla kultury polskiej starodruki (m.in. De revolutionibus... Mikołaja Kopernika z 1543 r. czy Pieśni Jana Kochanowskiego z 1586 r.) i rękopisy, w tym m.in. rękopis poematu Pan Tadeusz (1834) Adama Mickiewicza. W 2023 roku do Ossolineum trafiło dzieło barokowego artysty Alessandro Turchiego Madonna z dzieciątkiem. Obraz zaginął w czasie wojny, po latach odnalazł się w Japonii, skąd trafił do Wrocławia.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) W gmachu obecnego Ossolineum mieściło się gimnazjum katolickie.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) ZNiO

Wiktionary


ossoliński

nazwisko


SJP.pl


ossów

Ossów – wieś sołecka w Polsce, położona w województwie mazowieckim, w powiecie wołomińskim, w gminie Wołomin. Ma status sołectwa.

Wieś znajduje się na Równinie Wołomińskiej, 22 km od centrum Warszawy. Przepływa przez nią rzeka Długa wraz z dopływem Czarną Strugą. Ciągnie się wzdłuż drogi powiatowej 01134 (Turów – Majdan – Mostówka – granica gminy Wołomin), która w Ossowie nosi nazwę Stanisława Matarewicza.

Wikipedia


ossowice

Ossowice – wieś w Polsce położona w województwie łódzkim, w powiecie rawskim, w gminie Cielądz.

Wieś szlachecka położona była w drugiej połowie XVI wieku w powiecie bielskim ziemi rawskiej województwa rawskiego. W latach 1954–1959 wieś była siedzibą Ossowice, po jej zniesieniu Rawa Mazowiecka. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa skierniewickiego.

Wikipedia


ossówno

Ossówno – wieś w Polsce położona w województwie mazowieckim, w powiecie węgrowskim, w gminie Wierzbno. Ma status sołectwa.

Do 1954 r. wieś była siedzibą gminy Ossówno, następnie do 1959 – gromady Ossówno, po jej zniesieniu w gromadzie Wierzbno, następnie gminy Wierzbno. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa siedleckiego.

Wikipedia


ossowski

nazwisko


SJP.pl

Ossowski (Leliwa odmienny, Księżyc odmienny) – kaszubski herb szlachecki, według Przemysława Pragerta odmiana herbu Leliwa lub Księżyc.

Wikipedia


ossr

skrót od: Ordo Sanctissimi Redemptoris - zakon redemptorystek


SJP.pl


osss

skrót od: Ordo Sanctissimi Salvatoris - zakon brygidek


SJP.pl


osst

skrót od: Ordo Sanctissimae Trinitas - zakon trynitarzy


SJP.pl


ossuarium

popielnica, krypta, urna zawierająca prochy zmarłego; kostnica, ossarium


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) naczynie służące do przechowywania szczątków zmarłego;

 (1.2) budowla lub pomieszczenie ze szczątkami zmarłych, często w obrębie cmentarza

Wiktionary

Ossuarium (łac. ossuarius, także ossarium) – naczynie lub inny pojemnik służący do przechowywania kości, albo prochów zmarłego, którego poddano kremacji.

Nazwa ta obejmuje również pomieszczenia lub wolno stojące budowle wznoszone w obrębie cmentarzy. W przypadku, gdy w miejscu starego zakładano nowy cmentarz, umieszczano w nich ekshumowane szczątki zmarłych.

Ossuaria tworzono też w miejscach wielkich bitew, po epidemiach lub klęskach głodu.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Ossuarium, w którym pochowano Jakuba, jest dość proste i pozbawione ozdób.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌɔsːuˈwarʲjũm, AS: o•suarʹi ̯ũm

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) urna

 (1.2) karner, mauzoleum

Wiktionary


ossyfikacja

proces powstawania i mineralizacji kości polegający na przekształcaniu się tkanki chrzęstnej w tkankę kostną; kostnienie, osyfikacja


SJP.pl


ostać

przestarzałe: zostać, pozostać, przetrwać; ostać się


SJP.pl


ostachowicz

nazwisko


SJP.pl


ostajnica

rodzaj jaszczurek z rodziny scynkowatych


SJP.pl


ostalgia

tęsknota za czasami NRD


SJP.pl

Ostalgie (z niem. Ostalgia od słów Ost (wschód) oraz Nostalgie (nostalgia)) – termin określający zjawisko tęsknoty za czasami Niemieckiej Republiki Demokratycznej (NRD). Użycie tego określenia po raz pierwszy przypisuje się drezdeńskiemu kabareciście i aktorowi Uwe Steimle.

Wikipedia


ostan

jednostka administracyjna w Iranie


SJP.pl

Wikipedia


ostańcowy

ostaniec


SJP.pl

Patrz:

ostaniec

ostaniec

samotne wzniesienie pozostałe po nierównomiernym niszczeniu powierzchni


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) geol. odosobnione wzniesienie będące pozostałością dawnej powierzchni zniszczonej w wyniku wietrzenia, erozji i denudacji;

Wiktionary

Ostaniec – wzniesienie powstałe w wyniku procesów wietrzenia i erozji (a także denudacji terenów przyległych, co powoduje odsłonięcie i pozostawienie ostańca). Ostańce występują jako wyizolowane formy terenu, często o stromych, skalistych stokach, będące pozostałością większego masywu skalnego. Niekiedy ostańcami są całe wzniesienia, jak np. Szczeliniec Wielki w Górach Stołowych i Maczuga Herkulesa.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ɔˈstãɲɛt͡s, AS: ostãńec

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. ostanie n., zostanie n., zostawanie n.

 czas. ostać się dk., zostać dk., zostawać ndk.

 przym. ostańcowy

Wiktionary


ostankino

  • Ostankino a właściwie "Ostankinskij" – rejon w Północno-wschodnim okręgu administracyjnym Moskwy
  • Wieża telewizyjna Ostankino
  • Pierwyj Kanał Ostankino – nazwa głównego kanału telewizji publicznej w Rosji w okresie 1991-1995, noszącego obecnie nazwę "Pierwyj kanał"
  • Pałac Ostankino w Moskwie
  • Ostankino – planowana stacja metra moskiewskiego linii Liublińskiej
  • Ostankino – przystanek kolejowy w Moskwie.

Wikipedia


ostapczuk

nazwisko


SJP.pl

  • Bartłomiej Ostapczuk
  • Dmytro Ostapczuk
  • Jacko Ostapczuk

Wikipedia


ostapiuk

nazwisko


SJP.pl


ostapowicz

nazwisko


SJP.pl

Osoby o tym nazwisku:

  • Artur Ostapowicz (1887–1940) – kapitan piechoty Wojska Polskiego
  • Barbara Ostapowicz (ur. 1950) – polska scenograf filmowa i dekorator wnętrz
  • Gustaw Ostapowicz (1863–1941) – generał major Armii Imperium Rosyjskiego, generał dywizji Wojska Polskiego
  • Jakub Ostapowicz, ps. „Kuba O.”, „₪” – producent muzyczny, członek Hewry i JWP
  • Władysław Ostapowicz (1928–2013) – major Wojska Polskiego
  • Włodzimierz Ostapowicz (1907–1979) – działacz komunistyczny

Wikipedia


ostasz

nazwisko


SJP.pl

Ostaš (niem. Wostasch, Ostasch, pol. Ostasz) – szczyt (700 m n.p.m.) w czeskiej części Gór Stołowych. Wzniesienie położone jest około 3,0 km na północny zachód od centrum Police nad Metují, w granicach Obszaru Chronionego Krajobrazu Broumovsko.

Wikipedia


ostaszewo

wieś w Polsce, położona niedaleko Torunia


SJP.pl

W Polsce
  • Ostaszewo – wieś w woj. kujawsko-pomorskim, w pow. toruńskim, w gminie Łysomice
  • Ostaszewo – wieś w woj. mazowieckim, w pow. ciechanowskim, w gminie Sońsk
  • Ostaszewo – wieś w woj. pomorskim, w pow. nowodworskim, w gminie Ostaszewo
  • Ostaszewo – wieś w woj. warmińsko-mazurskim, w pow. nowomiejskim, w gminie Grodziczno

Wikipedia


ostaszewski

przymiotnik od: Ostaszewo


SJP.pl

Osoby o tym nazwisku:

  • Bronisław Ostaszewski – polski adwokat i wojskowy
  • Jacek Ostaszewski – polski muzyk, kompozytor, reżyser teatralny
  • Krzysztof Ostaszewski – polski matematyk
  • Paweł Ostaszewski – polski psycholog
  • Piotr Ostaszewski – profesor nauk humanistycznych, ambasador RP w Korei Południowej
  • Piotr Ostaszewski (pilot) – uczestnik Bitwy o Anglię
  • Piotr Witold Ostaszewski – profesor nauk weterynaryjnych
  • Teofil Wojciech Ostaszewski – polski ziemianin, pisarz, działacz społeczny i gospodarczy

Wikipedia


ostaszków

miasto w Rosji


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna

 (1.1) geogr. miasto w Rosji, w obwodzie twerskim;

Wiktionary

Ostaszków (ros. Осташков, Ostaszkow) – miasto w Rosji założone w 1587 roku, w obwodzie twerskim, ok. 190 km na zachód od Tweru, położone nad jeziorem Seliger (ros. Селигер) przy linii kolejowej Wielkie Łuki–Bołogoje.

Wikipedia

Powiązane:

 przym. ostaszkowski

Wiktionary


ostaszkowski

przymiotnik od: Ostaszków


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z Ostaszkowem, dotyczący Ostaszkowa

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Ostaszków mrz.

Wiktionary


ostatecznie

przysłówek

 (1.1) całkowicie, zupełnie, w sposób ostateczny lub do końca

 (1.2) wreszcie, w końcu

 (1.3) w ostatecznym razie

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Geniusz przestał się pojawiać, jakby pojął, że wyrok zapadł ostatecznie.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌɔstaˈtɛt͡ʃʲɲɛ, AS: ostatečʹńe

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. ostateczność ż., ostatni m., ostatek mrz.

 przym. ostateczny, ostatni, przedostatni

 przysł. ostatnio

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) definitywnie

 (1.2) w końcu

 (1.3) w ostateczności

Wiktionary


ostateczność

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) sytuacja ostateczna

 (1.2) cecha tego, co ostateczne

 (1.3) daw. koniec, kres

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. ostatek mrz., ostatni mos.

 przym. ostateczny, ostatni

 przysł. ostatecznie

Wiktionary


ostateczny

przymiotnik

 (1.1) książk. kończący jakiś cykl, ciąg, szereg, serię; ostatni i definitywny

 (1.2) książk. o największym natężeniu, w najwyższym stopniu (często w sensie negatywnym); skrajny, krańcowy

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Według konstytucji orzeczenia TK są ostateczne, żaden urzędnik nie ma prawa ich odrzucać, zawieszać czy kwestionować.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌɔstaˈtɛt͡ʃnɨ, AS: ostatečny

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. ostatni mos., ostatek mrz., ostateczność ż.

 przym. ostatni, przedostatni

 przysł. ostatecznie, ostatnio

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) ostatni, definitywny, nieodwołalny, nieodwracalny, peremptoryczny

 (1.2) skrajny

Wiktionary


ostatek

1. pozostałość, reszta, koniec;
2. dawniej: granica, kraniec


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) to, co pozostało

 (1.2) zob. ostatki.

 (1.3) karc. ostatnia lewa w rozdaniu

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ɔˈstatɛk, AS: ostatek

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. ostatni mos., ostatki nmos., ostateczność ż.

 przym. ostatni, ostatkowy, przedostatni, ostateczny

 przysł. ostatnio, ostatecznie

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) pozostałość, reszta, resztka

 (1.3) ultimo

Wiktionary


ostatki

1. ostatnie dni karnawału (okresu od święta Trzech Króli do Środy Popielcowej); zapusty, mięsopusty, mięsopust, kusaki, kuse dni;
2. zabawy związane z obchodzeniem tego karnawału;
3. wtorek przed Środą Popielcową;
4. końcowa część jakiegoś wydarzenia, okresu


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj niemęskoosobowy, liczba mnoga

 (1.1) ostatnie dni karnawału

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (2.1) M. B. W. lm. zob. ostatek.

Wiktionary

Ostatki, zapusty (lud. mięsopust, śląs. kozelek, odpowiednik prawosławnej maslenicy) – ostatnie dni karnawału zaczynające się w tłusty czwartek, a kończące się zawsze we wtorek, zwany w Polsce „śledzikiem” (w Wielkopolsce jest to tzw. „podkoziołek”). Następny dzień – Środa Popielcowa – oznacza początek wielkiego postu i oczekiwania na Wielkanoc. Obydwa święta są świętami ruchomymi. W ostatki urządza się ostatnie huczne zabawy, bale przed nadchodzącym okresem wstrzemięźliwości.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ɔˈstatʲci, AS: ostatʹḱi

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. ostatek m., ostatni mos.

 przym. ostatni, ostatkowy, przedostatni

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) mięsopust, zapusty, zimne zapusty, bachusy, kusaki, kuse dni

Wiktionary


ostatni

1. będący na samym końcu;
2. taki, po którym nie będzie następnego;
3. najniższy pod względem wartości; najgorszy;
4. najmniej prawdopodobny lub odpowiedni;
5. najbliższy dniu dzisiejszemu spośród minionych


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) znajdujący się na końcu listy, kolejności

 (1.2) taki, który pozostał, gdy innych już nie ma

 (1.3) najgorszy według zalet, wartości

 (1.4) mający miejsce niedawno, jako pierwszy z przeszłych

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (2.1) ktoś ostatni (1.1-2)

 (2.2) człowiek najbardziej niemoralny

Wiktionary

Ostatni – poemat Zygmunta Krasińskiego napisany w 1847.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Dotarłem do mety jako ostatni.

 (1.1) Skład biało-czerwonych zdecydowanie odbiegał od optymalnego, natomiast rywale do Chicago przyjechali w najmocniejszym zestawieniu, z kadrą naszpikowaną medalistami ostatnich mistrzostw świata i igrzysk olimpijskich w Rio de Janeiro.

 (1.4) Ostatnia z tych podróży trwała ponad rok i dzięki temu miałem niejedną sposobność, by z bliska przyjrzeć się politycznej rzeczywistości Zachodu.

 (1.4) Kościejny szedł drogą i nie czuł zmęczenia, chociaż ostatniej nocy nie zaznał snu ani odpoczynku.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ɔˈstatʲɲi, AS: ostatʹńi

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. ostatek mrz., ostatki lm nm., ostateczność ż., ostatnia ż.

 przym. najostatniejszy, ostateczny, przedostatni

 przysł. ostatnio, ostatecznie

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) końcowy; gw-pl|Górny Śląsk|pośledni.

Wiktionary


ostatnia

1. kobieta, która jest ostatnim (jedynym) fachowcem, specjalistką w jakiejś dziedzinie;
2. kobieta stojąca najniżej pod względem wartości moralnych


SJP.pl

  • Ostatnia – album polskiego wokalisty Marka Dyjaka
  • Ostatnia – ostaniec skalny w Dolinie Kobylańskiej na Wyżynie Olkuskiej
  • Ostatnia – ostaniec skalny w grupie Skał Rzędkowickich na Wyżynie Częstochowskiej
  • Ostatnia – ostaniec skalny w grupie Słonecznych Skał w Dolinie Szklarki na Wyżynie Olkuskiej
  • Ostatnia – skała w rezerwacie przyrody Pazurek w pobliżu kolonii Pazurek w województwie małopolskim, w powiecie olkuskim, w gminie Olkusz

Wikipedia


ostatnio

przysłówek czasu

 (1.1) w niedalekiej przeszłości

 (1.2) ostatnim razem

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Bardzo modnym kierunkiem jest ostatnio prezentowanie trików „od stolika do stolika”.

 (1.2) Sprowadź mi dwadzieścia funtów drutu miedzianego, takiego, jaki był ostatnio.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ɔˈstatʲɲɔ, AS: ostatʹńo

Wiktionary

Powiązane:

 przym. ostatni, przedostatni, ostateczny, najostatniejszy

 rzecz. ostatni mos., ostatek

 przysł. przedostatnio, ostatecznie

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) w nieodległych czasach, niedawno, w ostatnim czasie, ostatnimi czasy

 (1.2) poprzednio, ostatnim razem

Wiktionary


ostawać

przestarzałe: zostawać, pozostawać; ostawać się


SJP.pl


ostawiać

dawniej, dziś poetycko: odchodzić od kogoś, od czegoś, opuszczać, porzucać kogoś lub coś; zostawiać, pozostawiać


SJP.pl


ostawić

dawniej, dziś poetycko: odejść od kogoś, od czegoś, opuścić, porzucić kogoś lub coś; zostawić, pozostawić


SJP.pl


ostawość

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) cecha tego, co ostawe; cecha tych, którzy są ostawi

Wiktionary

Powiązane:

 przym. ostawy

Wiktionary


ostałów

2 miejscowości w Polsce:

  • Ostałów – wieś w woj. łódzkim, w pow. kutnowskim, w gminie Krośniewice
  • Ostałów – wieś w woj. mazowieckim, w pow. szydłowieckim, w gminie Chlewiska

Wikipedia


ostałówek

Ostałówek – wieś w Polsce położona w województwie mazowieckim, w powiecie szydłowieckim, w gminie Chlewiska. Ma status sołectwa.

Pierwsze wzmianki o wsi pochodzą z 1440 roku, gdy wspominana była pod nazwą Ostalow Minor (Ostałów Mniejszy.) Dziedzicem był wtedy Mikołaj Dzik. W 1609 roku z fundacji dziedzica Jana Rudzkiego we wsi Ostałówek powstał kościół pw. Najświętszej Maryi Panny i św. Jana Chrzciciela Przy nim bp Piotr Tylicki w początku XVII w. erygował parafię, która funkcjonowała z przerwami do połowy XVIII w. Zniszczony kościół został rozebrany pod koniec XIX w.Według spisu z 1827 roku było tu 17 domów z 122 mieszkańcami.

Wikipedia


ostałowski

nazwisko


SJP.pl

Ryszard Ostałowski (ur. 11 maja 1934 w Warszawie, zm. 2 listopada 1998 w Drewnicy) – polski aktor filmowy i teatralny. Ojciec aktorki Dominiki Ostałowskiej.

W 1956 ukończył studia na PWST w Warszawie. Był aktorem wielu teatrów, głównie warszawskich. W kolejnych latach występował w:

  • 1956-1959 - Teatr Dramatyczny w Warszawie
  • 1959-1962 - Teatr Narodowy w Warszawie
  • 1962-1965 - Teatr Polski w Poznaniu
  • 1965-1966 - Teatr Ludowy w Warszawie
  • 1966-1988 - Teatr Współczesny w Warszawie

Wikipedia


ostały

1. taki, który się ostał (pozostał, ocalał, przetrwał);
2. przestarzale: taki, który się ostał (ustał się, sklarował się); sklarowany


SJP.pl


ostemplowanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) opatrzenie czegoś odciskiem pieczęci

 (1.2) górn. bud. zabezpieczenie tunelu, pomieszczenia itp. przed zawaleniem przy pomocy podpór (stempli)

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. stempel m., stempelek m., stemplownica ż., stemplownik m., stemplowanie n., podstemplowanie n.

 czas. ostemplować dk., stemplować ndk., podstemplować

 przym. stemplowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) opieczętowanie

Wiktionary


ostemplowywać

1. odciskać na czymś stempel;
2. naznaczać coś stemplem;
3. zabezpieczać odpowiednimi podporami przed zawaleniem


SJP.pl


ostenda

miasto w Belgii


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) geogr. miasto w północno-zachodniej Belgii, na wybrzeżu Morza Północnego, w prowincji Flandria Zachodnia;

Wiktionary

Ostenda (niderl. Oostende, fr. Ostende, niem. Ostende) – miasto uzdrowiskowe w północno-zachodniej Belgii, w Regionie Flamandzkim, w prowincji Flandria Zachodnia, siedziba administracyjna okręgu Ostenda. Leży na Wybrzeżu Belgijskim, nad Morzem Północnym.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Na przełomie XIX i XX wieku Sienkiewicz podróżuje między Odessą a Ostendą, telegrafuje do Warszawy, do którego banku mają przysłać mu pieniądze […]

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. ostendczyk mos., ostendka ż.

 przym. ostendzki

Wiktionary


ostendczyk

mieszkaniec Ostendy


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) mieszkaniec Ostendy

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Ostendczyk wskoczył bez namysłu w wodę, ale rychło już dał znak, aby go wyciągnięto.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Ostenda ż.

:: fż. ostendka ż.

 przym. ostendzki

Wiktionary


ostendka

mieszkanka Ostendy


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) mieszkanka Ostendy

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Ostenda ż.

:: fm. ostendczyk mos.

 przym. ostendzki

Wiktionary


ostendzki

przymiotnik od: Ostenda (miasto w Belgii)


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z Ostendą, dotyczący Ostendy, pochodzący z Ostendy

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Mający wiele wariantów geograficznych kierunek zachodni - w tym ostendzki (rzadziej nawiedzany) czy paryski (częściej) - odegra również ważną rolę w życiu i twórczości znakomitego pisarza.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Ostenda ż., ostendczyk mos., ostendka ż.

Wiktionary


ostensja

prezentacja, ukazanie


SJP.pl


ostensorium

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) rel. naczynie liturgiczne do wystawiania konsekrowanej hostii

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Ostensorium upodobniło się do trójdzielnego retabulum ołtarzowego w oprawie architektonicznej.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) monstrancja

Wiktionary


ostensywny

dający się bezpośrednio wykazać lub dowieść


SJP.pl


ostentacja

książkowo: prowokacyjny, demonstracyjny sposób zachowania się, mający na celu zwrócenie czyjejś uwagi, zamanifestowanie swojej obecności; ostentacyjność, manifestacyjność, demonstracyjność


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) książk. demonstracyjny, manifestacyjny sposób zachowania się, mający na celu zwrócenie czyjejś uwagi, na pokaz

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Stronnictwo radziwiłłowskie z porywczością swą, butą, ostentacją potęgi i popularności, uchodziło w kraju za daleko mniej zręczne i w polityce nie mogące się mierzyć ze stronnictwem Familii.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌɔstɛ̃nˈtat͡sʲja, AS: ostẽntacʹi ̯a

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. ostentacyjność ż.

 przym. ostentacyjny

 przysł. ostentacyjnie

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) ostentacyjność, manifestacyjność

Wiktionary


ostentacyjnie

przysłówek

 (1.1) książk. przysł. od przymiotnika → ostentacyjny

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Generał był Polakiem i ostentacyjnie zawsze mówił po polsku, nawet w urzędach. Znać było w jego wymowie pewne zacięcie i akcent rosyjski, ale ów akcent pasował jakoś do jego wyniosłej figury, do grubej kurty szczególnego kroju, okrągłej czapki z czerwonym lampasem i niebywałej wielkości daszkiem, do sukiennych kamaszów i siwych podkręconych wąsów.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌɔstɛ̃ntaˈt͡sɨjɲɛ, AS: ostẽntacyi ̯ńe

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. ostentacja ż., ostentacyjność ż.

 przym. ostentacyjny

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) demonstracyjnie, manifestacyjnie, na pokaz

Wiktionary


ostentacyjniej

stopień wyższy od przysłówka: ostentacyjnie


SJP.pl


ostentacyjność

książkowo: prowokacyjny, demonstracyjny sposób zachowania się, mający na celu zwrócenie czyjejś uwagi, zamanifestowanie swojej obecności; ostentacyjność, manifestacyjność, demonstracyjność


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) odprzym. cecha tego, co jest ostentacyjne

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. ostentacja ż.

 przym. ostentacyjny

 przysł. ostentacyjnie

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) demonstracyjność, manifestacyjność

Wiktionary


ostentacyjny

książkowo: zachowujący się tak, aby zwracać na siebie uwagę, rzucać się w oczy, manifestować swoją obecność; demonstracyjny, manifestacyjny


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) książk. robiony na pokaz, w sposób mający zwrócić czyjąś uwagę

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) …książę widział matkę swoją wesoło rozmawiającą z ministrem i przekonywał się, że w ostentacyjny sposób nie patrzą w jego stronę, jakby mu chcieli okazać lekceważenie.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌɔstɛ̃ntaˈt͡sɨjnɨ, AS: ostẽntacyi ̯ny

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. ostentacja ż., ostentacyjność ż.

 przysł. ostentacyjnie

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) demonstracyjny, manifestacyjny, na pokaz, paradny, wystawny

Wiktionary


osteo-

przedrostek

 (1.1) pierwszy człon wyrazów złożonych wskazujący na ich związek znaczeniowy z kością, kośćcem, tkanką kostną

Wiktionary

Przykłady

składnia.

kolokacje.

 (1.1) osteoblast • osteodystrofia • osteogeneza • osteokondukcja • osteologia • osteomalacja • osteopatologia • osteoporoza • osteoskleroza • osteosynteza • osteotomia

synonimy.

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

frazeologia.

etymologia.

 etym|gr|ὀστέον. → kość

uwagi.

tłumaczenia.

* angielski: (1.1) osteo-

* czeski: (1.1) osteo-

* hiszpański: (1.1) osteo-

* rosyjski: (1.1) остео-

* słowacki: (1.1) osteo-

* włoski: (1.1) osteo-

źródła.

== osteo- (język hiszpański.) ==

wymowa. IPA3|oș.te.o.

znaczenia.

przedrostek

 (1.1) osteo-

odmiana.

przykłady.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ɔˈstɛɔ, AS: osteo

Wiktionary

Synonimy:

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

frazeologia.

etymologia.

 etym|gr|ὀστέον. → kość

uwagi.

tłumaczenia.

* angielski: (1.1) osteo-

* czeski: (1.1) osteo-

* hiszpański: (1.1) osteo-

* rosyjski: (1.1) остео-

* słowacki: (1.1) osteo-

* włoski: (1.1) osteo-

źródła.

== osteo- (język hiszpański.) ==

wymowa. IPA3|oș.te.o.

znaczenia.

przedrostek

 (1.1) osteo-

odmiana.

przykłady.

składnia.

kolokacje.

synonimy.

Wiktionary


osteoblast

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) biol. komórka wytwarzająca osseinę i kontrolująca jej mineralizację;

Wiktionary

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Udowodniono, że zestaw białek macierzy jądrowej zmienia się w sposób specyficzny podczas dojrzewania osteoblastów w osteocyty, dostarczając znaczników dla poszczególnych stadiów tego procesu różnicowania […]

Wiktionary

Powiązane:

 przym. osteoblastyczny

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) komórka kościotwórcza

Wiktionary


osteocyt

podstawowa komórka budulcowa tkanki kostnej znajdująca się w jamce kostnej, powstająca z osteoblastu


SJP.pl

Osteocyty (osteocytus) – dojrzałe komórki kostne powstające z osteoblastów w wyniku ich mineralizacji. Są całkowicie otoczone zmineralizowaną częścią kości – znajdują się w tzw. jamkach kostnych, a ich wypustki cytoplazmatyczne, dzięki którym kontaktują się z innymi osteocytami i zachowują funkcje życiowe, są położone w kanalikach kostnych.

Wikipedia


osteodystrofia

Osteodystrofia (z greckiego osteo – kości, dys – źle, trophe – pożywienie) – medyczne określenie kilku jednostek chorobowych układu kostnego, dla których wspólną cechą jest zwyrodnienie włóknisto-torbielowate kości i ich odwapnienie.

Wikipedia


osteogeneza

proces powstawania tkanki kostnej oraz rozwój kości


SJP.pl

Osteogeneza, osyfikacja, kostnienie – powstawanie kości w rozwoju osobniczym. Może zachodzić na dwa sposoby: kostnienia na podłożu błoniastym lub kostnienia na podłożu chrzęstnym.

Kostnienie na podłożu błoniastym rozpoczyna się w punktach kostnienia, czyli obszarach, w których komórki osteoprogenitorowe (pochodzące z komórek mezenchymy) powstają i proliferują (dzielą się) oraz tworzone są warstwy osteoblastów wokół sieci rozwijających się włosowatych naczyń krwionośnych. Osteoblasty wydzielają osteoid, który ulega uwapnieniu, tworząc obszary kości splotowatej (zwanej pierwotną czy grubowłóknistą), z której powstaje kość dojrzała. W ten sposób powstaje większość kości płaskich.

Wikipedia


osteografia

opis kości szkieletu


SJP.pl


osteoid

substancja organiczna wystepująca w kościach, nadająca im elastyczność; oseina, osseina


SJP.pl

Osseina, osseomukoid (ang. osteoid) – organiczna substancja międzykomórkowa tkanki kostnej, zapewniająca kości elastyczność i wytrzymałość. Jest wydzielana przez osteoblasty. Zawiera włókna kolagenu (I typu), białka niekolagenowe (osteonektyna, osteokalcyna), proteoglikany i mukopolisacharydy.

Jest przesycona solami mineralnymi (głównie wapnia, fosforu i magnezu). W procesie mineralizacji przekształca się w blaszki kostne.

Wikipedia


osteointegracja

strukturalny zrost endoprotezy z tkanką kostną; osseointegracja


SJP.pl

Osseointegracja (osteointegracja) – bezpośrednie strukturalne i czynnościowe połączenie pomiędzy uporządkowaną, żywą kością i powierzchnią obciążonego wszczepu. Zjawisko to zostało opisane po raz pierwszy w roku 1977, a sam termin „osseointegracja” zdefiniowano w roku 1981.

Wikipedia


osteoklast

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) biol. wielojądrzasta komórka zdolna do resorpcji tkanki kostnej;

Wiktionary

Osteoklasty, komórki kościogubne – wielojądrzaste komórki zwierzęce mające zdolność rozpuszczania i resorpcji tkanki kostnej. Mają istotne znaczenie w warunkach prawidłowego kształtowania się kości, procesów zrostu po złamaniach oraz w chorobach kości (np. osteoporozie). Są rodzajem makrofagów – powstają przez fuzję makrofagów jednojądrowych pobudzaną przez witaminę D. W nadmiernej ilości prowadzą do osteoporozy.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) W kościach kalcytonina hamuje aktywność osteoklastów oraz osteolizę osteocytową, natomiast pobudza biosyntezę macierzy kostnej przez osteoblasty.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. osteoklastogeneza ż.

 przym. osteoklastyczny

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) komórka kościogubna

Wiktionary


osteoklastogeneza

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) biol. proces powstawania osteoklastów w szpiku

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Estrogeny i SERM hamują osteoklastogenezę oraz aktywność resorpcyjną osteoklastów pośrednio (poprzez osteoblasty) lub bezpośrednio.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. osteoklast m.

 przym. osteoklastyczny

Wiktionary


osteoklastyczny

osteoklast


SJP.pl

Patrz:

osteoklast

osteolit

ziemista odmiana fosforytu, wypełniająca szczeliny bazaltu lub dolerytu


SJP.pl


osteolityczny

osteoliza


SJP.pl

Patrz:

osteoliza

osteoliza

rozpuszczanie i resorpcja kości, spowodowane najczęściej procesem nowotworowym


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) med. patologiczna resorpcja tkanki kostnej przez osteoklasty

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Osteolizę powodują przerzuty nowotworowe do kości, które obok narządów miąższowych, takich jak płuca i wątroba, są najczęstszym miejscem ich występowania.

Wiktionary

Powiązane:

 przym. osteolityczny

Wiktionary


osteolog

specjalista w zakresie osteologii


SJP.pl


osteologia

dział anatomii człowieka i zwierząt zajmujący się układem kostnym


SJP.pl

Osteologia (gr. ostéon – kość) – nauka o układzie kostnym, nauka o kościach, dział anatomii.

Termin był użyty przez A. Schopenhauera jako przenośnia określająca podstawową konstrukcję, szkielet każdej dyskusji w kontekście erystyki.

Wikipedia


osteologiczny

związany z osteologią, odnoszący się do osteologii


SJP.pl


osteoma

niezłośliwy nowotwór w postaci guza wywodzący się z tkanki kostnej, umiejscowiony zwykle w kościach lub częściach miękkich do nich przylegających; kostniak


SJP.pl


osteomalacja

schorzenie kości wywołane niedoborem witaminy D i zaburzeniami w gospodarce wapniowej, stanowiące u osób dorosłych odpowiednik krzywicy dziecięcej; rozmiękanie kości


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) med. zwykle związana z niedoborem witaminy D choroba metaboliczna kości, której istotą jest brak wapnia w kośćcu, co powoduje zmniejszenie właściwości mechanicznych kośćca i odkształcanie kości;

Wiktionary

Osteomalacja – choroba metaboliczna kości, polegająca na niedostatecznej mineralizacji i zmniejszeniu gęstości kości wskutek niedoboru witaminy D lub jej metabolitów.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) U dziadka nie rozpoznano osteoporozy a osteomalację.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌɔstɛɔ̃maˈlat͡sʲja, AS: osteõmalacʹi ̯a

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) rozmiękanie kości, odpowiednik u dzieci: krzywica

Wiktionary


osteometria

dział antropometrii zajmujący się pomiarem kości szkieletu ludzkiego, z wyłączeniem czaszki; oteoskopia


SJP.pl


osteomyelitis

w medycynie: zapalenie szpiku kostnego


SJP.pl

Zapalenie kości i szpiku (łac. osteomyelitis) – zróżnicowana grupa chorób spowodowanych rozwojem reakcji zapalnej w zakresie tkanki kostnej. Samo zapalenie oznacza zaburzenie równowagi fizykochemicznej komórek i tkanek o charakterze swoistym lub nieswoistym. W przypadku osteomyelitis dotyczy ono kości oraz szpiku kostnego. Znane jest od starożytności i pozostaje jedną z najtrudniejszych do wyleczenia chorób zakaźnych. Charakterystycznymi elementami obrazu jest postępująca degradacja kości i przebiegający podokostnowo proces wtórnego kostnienia. Drobnoustroje mogą dotrzeć do kości przez ciągłość z przyległych tkanek, wniknąć drogą krwionośną, albo zostać przeniesione w konsekwencji urazu lub zabiegu chirurgicznego.

Wikipedia


osteon

w anatomii: podstawowy element budowy tkanki kostnej w kształcie nieregularnego cylindra, którego ścianę tworzą koncentrycznie ułożone wokół naczynia krwionośnego blaszki kostne


SJP.pl

Osteon (łac. osteonum), system Haversa – podstawowa jednostka strukturalna i funkcjonalna tkanki kostnej zbitej.

Jest to układ 4–20 (zwykle 6 lub mniej) blaszek kostnych (tzw. blaszki systemowe), podobnych do rurek, które leżą jedna w drugiej. Wewnątrz osteonu znajduje się kanał zwany kanałem Haversa.

Osteony występują u ssaków i dinozaurów, różnią się jednak szczegółami budowy i nie są ze sobą homologiczne.

Wikipedia


osteopata

osoba cierpiąca na osteopatię


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) terapeuta narządów ruchu

Wiktionary

Przykłady

składnia.

kolokacje.

synonimy.

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

 przym. osteopatyczny

frazeologia.

etymologia.

uwagi.

tłumaczenia.

* angielski: (1.1) osteopath

źródła.

== osteopata (język baskijski.) ==

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik

 (1.1) osteopata

odmiana.

przykłady.

Wiktionary

Powiązane:

 przym. osteopatyczny

Wiktionary

Synonimy:

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

 przym. osteopatyczny

frazeologia.

etymologia.

uwagi.

tłumaczenia.

* angielski: (1.1) osteopath

źródła.

== osteopata (język baskijski.) ==

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik

 (1.1) osteopata

odmiana.

przykłady.

składnia.

kolokacje.

synonimy.

Wiktionary


osteopatia

1. ogólne określenie chorób kości i układu kostnego;
2. sposób diagnozowania i leczenia za pomocą technik manualnych (zamiast leków i zabiegów chirurgicznych), stosowany w zwalczaniu zaburzeń funkcjonalnych organizmu, a w szczególności zespołów bólowych układu mięśniowo-szkieletowego


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) metoda medycyny alternatywnej zajmująca się leczeniem zespołów bólowych układu mięśniowo-szkieletowego

 (1.2) ogół chorób kości i układu kostnego

Wiktionary

  • osteopatia – określenie ogółu chorób kości
  • osteopatia – rodzaj terapii z dziedziny medycyny niekonwencjonalnej

Wikipedia

Przykłady

składnia.

kolokacje.

synonimy.

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

 przym. osteopatyczny

frazeologia.

etymologia.

uwagi.

tłumaczenia.

* angielski: (1.1) osteopathy

* asturyjski: (1.1) osteopatía ż.

* baskijski: (1.1) osteopatia

* duński: (1.1) osteopati w.

* esperanto: (1.1) osteopatio

* francuski: (1.1) ostéopathie ż.; (1.2) ostéopathie ż.

* hindi: (1.1) अस्थिचिकित्सा (asthicikitsā)

* hiszpański: (1.1) osteopatía ż.; (1.2) osteopatía ż.

* japoński: (1.1) オステオパシー (osuteopashī)

* kataloński: (1.1) osteopatia ż.

* koreański: (1.1) 정골의학 (chŏnggorŭihak)

* macedoński: (1.1) остеопатија ż.

* nowogrecki: (1.1) οστεοπάθεια ż.

* portugalski: (1.1) osteopatia ż.

* słowacki: (1.1) osteopatia ż.

* słoweński: (1.1) osteopatija ż.; (1.2) osteopatija ż.

* włoski: (1.1) osteopatia ż.

źródła.

odmiana.

przykłady.

Wiktionary

Powiązane:

 przym. osteopatyczny

Wiktionary

Synonimy:

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

 przym. osteopatyczny

frazeologia.

etymologia.

uwagi.

tłumaczenia.

* angielski: (1.1) osteopathy

* asturyjski: (1.1) osteopatía ż.

* baskijski: (1.1) osteopatia

* duński: (1.1) osteopati w.

* esperanto: (1.1) osteopatio

* francuski: (1.1) ostéopathie ż.; (1.2) ostéopathie ż.

* hindi: (1.1) अस्थिचिकित्सा (asthicikitsā)

* hiszpański: (1.1) osteopatía ż.; (1.2) osteopatía ż.

* japoński: (1.1) オステオパシー (osuteopashī)

* kataloński: (1.1) osteopatia ż.

* koreański: (1.1) 정골의학 (chŏnggorŭihak)

* macedoński: (1.1) остеопатија ż.

* nowogrecki: (1.1) οστεοπάθεια ż.

* portugalski: (1.1) osteopatia ż.

* słowacki: (1.1) osteopatia ż.

* słoweński: (1.1) osteopatija ż.; (1.2) osteopatija ż.

* włoski: (1.1) osteopatia ż.

źródła.

odmiana.

przykłady.

składnia.

kolokacje.

synonimy.

Wiktionary


osteopatka

osteopata


SJP.pl

Patrz:

osteopata

osteopatologia

nauka zajmująca się schorzeniami kości


SJP.pl

Osteopatologia – dział patologii zajmujący się zmianami chorobowymi układu kostnego i kości.

Wikipedia


osteopatyczny

osteopatia


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) związany z osteopatią, dotyczący osteopatii

Wiktionary

Patrz:

osteopatia

Powiązane:

 rzecz. osteopatia ż., osteopata m.

Wiktionary


osteopenia

ubytek masy kostnej postępujący z wiekiem


SJP.pl

Osteopenia – stan, w którym gęstość mineralna kości jest niższa niż normalnie,

Zwykle uznawana jest za początek osteoporozy, która jednak nie u każdej osoby z osteopenią się rozwinie. Stan ten rozpoznaje się, gdy T-Score wynosi od -1.0 do -2.5.

Osteopenia charakteryzuje się zmniejszaniem masy tkanek kostnych przy zachowaniu zdolności do właściwej mineralizacji, czyli odkładania się w kościach fosforanów wapnia.

Wikipedia


osteoporotyczny

osteoporoza


SJP.pl

Patrz:

osteoporoza

osteoporoza

przewlekła choroba kośćca polegająca na postępującym ubytku masy kostnej oraz uszkodzeniu architektury kości, ich odwapnieniu wskutek zaburzeń hormonalnych i po urazach; zrzeszotnienie kości


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) med. stan chorobowy charakteryzujący się postępującym ubytkiem masy kostnej, osłabieniem struktury kości i większą podatnością na ich złamania;

Wiktionary

Osteoporoza (łac. osteoporosis, dawna nazwa zrzeszotnienie kości) – stan chorobowy charakteryzujący się postępującym ubytkiem masy kostnej, osłabieniem struktury przestrzennej kości oraz zwiększoną podatnością na złamania. Osteoporoza występuje najczęściej u kobiet po menopauzie (osteoporoza pomenopauzalna). Osteoporoza jest uogólnioną chorobą metaboliczną kości, charakteryzującą się niską masą kostną, upośledzoną mikroarchitekturą tkanki kostnej, a w konsekwencji zwiększoną jej łamliwością i podatnością na złamania.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Konsumpcja mleka, palenie papierosów i picie alkoholu należą do grupy czynników przyczyniających się do powstawania osteoporozy.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌɔstɛɔpɔˈrɔza, AS: osteoporoza

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) daw. zrzeszotnienie kości

Wiktionary


osteoskleroza

marmurowa choroba kości


SJP.pl

Osteoskleroza – patologiczne zwiększenie gęstości kości, charakteryzujące się nadmiernym odkładaniem tkanki kostnej. W przeciwieństwie do osteoporozy, gdzie dochodzi do zmniejszenia masy kostnej, osteoskleroza prowadzi do twardszych i gęstszych kości, które mogą być bardziej kruche i podatne na złamania.

Wikipedia


osteoskopia

1. sposób oceny pracy aparatu rentgenowskiego na podstawie zdjęć wzorcowego preparatu z kości;
2. dział antropometrii zajmujący się pomiarem kości szkieletu ludzkiego, z wyłączeniem czaszki; oteometria


SJP.pl


osteosynteza

zabieg operacyjny polegający na połączeniu i unieruchomieniu złamanych kości za pomocą elementów metalowych lub przeszczepów kostnych; zespolenie kości


SJP.pl

Osteosynteza – redukcja i zespolenie złamania kości przy użyciu elementów implantacyjnych, zwykle wykonanych z metalu biologicznie obojętnego. Jest to procedura chirurgiczna, którą można wykonać przez skórę lub w otwarty sposób. Głównym celem osteosyntezy jest połączenie ze sobą końców kości i ustabilizowanie miejsca złamania.

Wikipedia


osteotom

przyrząd chirurgiczny służący do przecinania kości


SJP.pl

Osteotom lub dłuto kostne – narzędzie chirurgiczne w kształcie dłuta z obustronnie ściętym ostrzem, służące do przecinania kości.

Wikipedia


osteotomia

zabieg chirurgiczny lub ortopedyczny polegający na przecięciu kości w celu korekcji osi kończyny lub nadania jej prawidłowego ustawienia


SJP.pl

Osteotomia – w ortopedii i chirurgii urazowej działanie polegające na przecięciu kości. Może ono mieć na celu poprawę kształtu kości, jej skrócenie lub wydłużenie (np. w aparacie Ilizarowa lub orthofix), poprawę mechaniki znajdującego się w pobliżu stawu lub korekcję osi kończyny.

Wikipedia


ostęp

1. trudno dostępne miejsce w puszczy; matecznik;
2. jednostka podziału w lasach, ograniczona liniami ostępowymi


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) leśn. podstawowa jednostka systematyzacji lasu, wykorzystywana przy zrębie

 (1.2) książk. trudno dostępne miejsce w lesie

Wiktionary

Ostęp – podstawowa jednostka systematyzacji lasu, w którym prowadzi się prace zrębowe. W ostępach stosuje się jeden kierunek cięć. Jest to powiązany ze sobą szereg drzewostanów. Poszczególne ostępy rozdzielają linie ostępowe. Przebieg linii ostępowych uzależniony jest od typu podziału powierzchniowego oraz dominujących w regionie wiatrów.

Ostęp oznacza też trudno dostępne miejsce w puszczy, gdzie dzikie zwierzęta mają swoje legowiska.

 

Wikipedia

Przykłady

 (1.2) Do ataku niedźwiedzia doszło w głębi lasu, w ostępach leśnych, z dala od głównych szlaków.

Wiktionary


ostępowy

1. przymiotnik od: ostęp;
2. linia ostępowa - prosta droga w lesie powstała przez wycięcie drzew; przesieka, tryba, dukt


SJP.pl


ostępy

1. trudno dostępne miejsce w puszczy; matecznik;
2. jednostka podziału w lasach, ograniczona liniami ostępowymi


SJP.pl

Ostępy (do 1945 niem. Karlsfelde) – nieistniejąca już śródleśna osada w Polsce położona w województwie zachodniopomorskim, w powiecie gryfińskim, w gminie Mieszkowice.

W 1904 osadę zamieszkiwało 4 mieszkańców.

W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa szczecińskiego.

Wikipedia


oster

Geografia

Ukraina

  • Oster – miasto
  • Oster – rzeka, dopływ Desny

Niemcy

  • Oster – rzeka, dopływ Blies

Osoby

  • Emily Oster – amerykańska ekonomistka
  • Grigorij Oster – rosyjski pisarz i scenarzysta
  • Hans Oster – niemiecki generał
  • Harry Oster – amerykański folklorysta
  • John Oster – walijski piłkarz
  • Nicolaus Oster – francuski ksiądz
  • Stefan Oster – niemiecki biskup

Wikipedia


osteria

przestarzale: austeria (zajazd, szynk, gospoda)


SJP.pl

Karczma (również austeria, oberża, zajazd, gospoda, gościniec) – budynek służący jako miejsce spotkań i wyszynku oraz czasami jako dom zajezdny przeznaczony dla podróżnych.

Wikipedia


osterwa

Osterwa (słow. Ostrva, niem. Osterwa, Osterva, węg. Oszterva) – szczyt o wysokości 1980 m lub 1984 m n.p.m., położony w Tatrach Wysokich, po stronie słowackiej, w grzbiecie rozdzielającym Dolinę Mięguszowiecką i Dolinę Wielkiej Huczawy.

Wikipedia


osterwina

nazwisko


SJP.pl


ostew

słup z żerdkami, na których układa się i suszy siano; ostrew, ostrewka, ostwica, suszak


SJP.pl

Ostew – tyczka z odgałęzieniami służąca do suszenia siana, głównie w rejonach górskich.

W różnych rejonach Polski różnie nazywana, np. na Śląsku Cieszyńskim łorstwia, w Małopolsce i na Roztoczu kozioł.

Dzięki ostwi siano zgrabione w kopkę nie jest porywane przez wiatr. Ostew zrobiona jest zwykle z młodego świerka, który jest okorowany i ma odpowiednio przycięte gałęzie.

Wikipedia


ostfalia

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) geogr. hist. kraina historyczna w Niemczech, wschodnia część wczesnośredniowiecznego księstwa Saksonii, położona między Leine a Soławą i Łabą

Wiktionary

Powiązane:

 przym. ostfalski

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) Astwalia

Wiktionary


ostfalski

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z Ostfalią, dotyczący Ostfalii

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Ostfalia ż.

Wiktionary


ostia

parzysty otwór serca stawonogów, przez który przedostaje się hemolimfa


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) geogr. hist. starożytne i wczesnośredniowieczne miasto położone u ujścia Tybru, najważniejszy port morski Rzymu; opuszczone w IX w.;

Wiktionary

  • Ostia (Lido di Ostia), frakcja (frazione) w Rzymie, w gminie X Rzymu (Municipio Roma X)
  • Lido di Ostia Ponente (Ostia Nord), część gminy Municipio Roma X w Rzymie, część Lido di Ostia
  • Lido di Ostia Levante (Ostia Sud), część gminy Municipio Roma X w Rzymie, część Lido di Ostia
  • Ostia Antica, strefa (Zone di Roma) w Rzymie, część gminy Municipio Roma X
  • Ostia, starożytne miasto, obecnie stanowisko archeologiczne w Rzymie

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Wiadomo było w Rzymie, że cezar chce odwiedzić po drodze Ostię, a raczej największy statek na świecie, który świeżo przywiózł był zboże z Aleksandrii (…)

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. ostyjczyk mos., ostyjka ż.

 przym. ostyjski

Wiktionary


ostiacki

przymiotnik od: Ostia


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) przest. związany z Ostiakami, dotyczący Ostiaków (Chantów)

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (2.1) przest. jęz. język ostiacki;

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Ostiak mos., Ostiaczka ż.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) chantyjski

 (2.1) chantyjski

Wiktionary


ostiacy

dawniej: Chantowie - lud zamieszkujący zachodnią Syberię


SJP.pl

Chantowie (dawniej: Ostiacy, w staroruskich kronikach: Jugrowie, nazwy własne Chanti, Chande, Kantek) – lud ugrofiński zamieszkujący zachodnią Syberię, na wschód od rzeki Ob. Posługują się językiem chantyjskim, należącym do języków ugryjskich, oraz – coraz częściej – językiem rosyjskim.

Wikipedia


ostiaczka

dawniej: Chantyjka - członkini ludu zamieszkującego zachodnią Syberię


SJP.pl


ostiak

dawniej: Chanta - członek ludu zamieszkującego zachodnią Syberię


SJP.pl


ostialny

ostium


SJP.pl

Patrz:

ostium

ostiariusz

Ostiariusz – chrześcijanin, któremu poprzez ustanowienie powierzono sprawowanie pieczy nad świątynią oraz dzwonienie na nabożeństwa.

W Starym Testamencie zostali opisani wyznaczeni stróże, którzy otwierali o świcie bramy świątyni, pilnowali do niej wchodzących. W pierwotnym Kościele wprowadzono taką posługę w miejscach gromadzenia się wyznawców Chrystusa. Czuwali oni, by na zgromadzenie nie przychodzili nieochrzczeni, w razie niebezpieczeństwa ostrzegali, a po homilii pilnowali, by pomieszczenie, w którym sprawowana była liturgia opuścili katechumeni oraz pokutnicy. Pełnili też funkcje posłów biskupich. Nałożono na nich również obowiązek dzwonienia na nabożeństwa.

Wikipedia


ostiepok

rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy lub męskorzeczowy

 (1.1) etn. kulin. słowacki odpowiednik oscypka

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ɔˈstʲjɛpɔk, AS: ostʹi ̯epok

Wiktionary


ostinato

wyrazisty motyw powtarzający się w utworze wielokrotnie


SJP.pl

Wikipedia


ostitis

w medycynie: zapalenie tkanki kostnej


SJP.pl


ostium

parzysty otwór serca stawonogów, przez który przedostaje się hemolimfa


SJP.pl

Ostium – drzwi do pomieszczeń mieszkalnych w domu rzymskim.

Najczęściej dwuskrzydłowe, wąskie i wysokie, otwierane do wewnątrz pomieszczenia; od zewnątrz wyposażano je w kołatkę. W górnej części ram drzwiowych często umieszczano przeziernik w postaci ozdobnej kraty z brązu. Skrzydła drzwiowe zdobione były profilowaniem, czworoboczne płyciny dekorowano brązowymi aplikami.

Wikipedia


ostka

pszenica o ościstym kłosie, występująca w kilku odmianach


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) zdrobn. od: ość

 (1.2) mała ość rybia

 (1.3) bot. ostry, sztywny wyrostek u plewkaewki ziaren kłosa

 (1.4) bot. gatunek pszenicy o ościstych kłosach

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈɔstka, AS: ostka

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. ość ż., oścień m., ościstość ż.

 przym. ościsty

Wiktionary

Synonimy:

 (1.3) ość, wąs

Wiktionary


ostnica

roślina z rodziny wiechlinowatych, czyli traw, występująca w 200 gatunkach rosnących na stepach i sawannach strefy umiarkowanej i podzwrotnikowej


SJP.pl

Ostnica (Stipa L.) – rodzaj roślin z rodziny wiechlinowatych (Poaceae). W tradycyjnym ujęciu był to szeroko ujmowany rodzaj, obejmujący około 300 gatunków szeroko rozprzestrzenionych na obu półkulach. Współcześnie ujęcie rodzaju jest węższe – zaliczanych jest tu ok. 150 gatunków występujące w Europie, Azji i północnej Afryce. Do flory Polski należy pięć gatunków: ostnica włosowata Stipa capillata, ostnica powabna Stipa pulcherrima, ostnica piórkowata Stipa pennata, ostnica piaskowa Stipa borysthenica i ostnica murawowa Stipa eriocaulis (wg bazy taksonomicznej POWO Stipa pennata). Wszystkie są w Polsce rzadkie i objęte na stanowiskach naturalnych ochroną gatunkową.

Wikipedia


ostnicowe

1. ostnica;
2. o cechach ostnicowych (podrodzina i plemię roślin)


SJP.pl

Ostnicowe – podrodzina (Stipoideae Burmeist.) i plemię (Stipeae Dumort.) roślin należących do rodziny wiechlinowatych. Oba taksony noszą tę samą nazwę polską. Typem nomenklatorycznym jest ostnica (Stipa L.).

Wikipedia


ostnicowy

1. ostnica;
2. o cechach ostnicowych (podrodzina i plemię roślin)


SJP.pl


ostoja

1. coś na czym można się oprzeć; oparcie; podpora;
2. obszar wyróżniający się pod względem przyrodniczym, na którym występują rzadkie, ginące, zagrożone gatunki roślin lub zwierząt czy zanikające typy ekosystemów;
3. rama pojazdu szynowego (np. lokomotywy, wagonu);
4. bezpieczne miejsce; schronienie


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) ten lub to, co nie zawodzi, stanowi podporę, oparcie dla kogoś lub czegoś

 (1.2) coś, co zapewnia trwanie temu, co jest w jakiś sposób zagrożone

 (1.3) osoba lub rzecz, która zapewnia komuś poczucie bezpieczeństwa

 (1.4) obszar, w którym przebywa zwierzyna, znajdująca w nim dogodne warunki do przetrwania

Wiktionary

  • ostoja (refugium) – pojęcie z zakresu ekologii i biogeografii
  • ostoja – pojęcie z zakresu kolejnictwa – rama pojazdu szynowego
  • Ostoja – polski herb szlachecki
  • Ostoja – polski ród szlachecki
  • Ostoja – szczyt w Sudetach Środkowych, w Górach Suchych
  • Ostoja – pseudonim Tadeusza Klimowskiego
  • Ostoja – pseudonim Wacława Rejmaka
  • Ostoja – pseudonim Józefy Sawickiej

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ɔˈstɔja, AS: ostoi ̯a

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) fundament, podpora

Wiktionary


ostojnica

Ostojnica – główna podłużna część ostoi. Mianem ostojnic nazywamy dwie główne podłużne belki (profile stalowe lub drewniane, lub ich zespół) przenoszące większość obciążeń pionowych i podłużnych działających na ostoję.

W wagonach 2 i 3 osiowych starszej budowy do ostojnic przymocowane są widły maźnicze lub inne elementy prowadzące zestawy kołowe.

Wikipedia


ostojski

nazwisko


SJP.pl


ostokrzew

dawniej: rodzaj z rodziny motylkowatych, czyli bobowatych, obejmujący siedem gatunków silnie ciernistych krzewów o zielonych, bruzdowatych gałązkach, które występują głównie w Europie; kolcolist


SJP.pl


ostolski

nazwisko


SJP.pl

Osoby o tym nazwisku:

  • Adam Ostolski – polski socjolog, publicysta i tłumacz
  • Robert Ostolski – polski aktor

Wikipedia


ostowaty

przypominający oset, podobny do ostu


SJP.pl


ostowiec

szarek ostowiec - gatunek chrząszcza z rodziny ryjkowcowatych


SJP.pl


ostowy

oset


SJP.pl

Patrz:

oset

ostpolitik

polityka rządu RFN, prowadzona głównie w latach siedemdziesiątych, mająca na celu doprowadzenie do normalizacji stosunków politycznych i handlowych z krajami socjalistycznymi środkowej i wschodniej Europy


SJP.pl

Ostpolitik (z niem. polityka wschodnia) – określenie używane m.in. w stosunku do polityki socjaldemokratycznego kanclerza RFN Willy’ego Brandta (1969–1974) wobec komunistycznych państw Europy Środkowej i Wschodniej.

W 1969 r. kanclerzem RFN został Willy Brandt, który wcześniej sprawował funkcję ministra spraw zagranicznych Republiki Federalnej. W ramach Ostpolitik Brandt zerwał z dotychczasową polityką zagraniczną CDU. W 1970 r. doprowadził do normalizacji w relacjach z ZSRR. W sierpniu 1970 w Moskwie podpisano układ ZSRR-RFN. W grudniu tego samego roku Brandt przyleciał do Warszawy w ramach pierwszej oficjalnej wizyty kanclerza Niemiec Zachodnich od zakończenia II wojny światowej. Celem wizyty było podpisanie układu między Polską Rzecząpospolitą Ludową a Republiką Federalną Niemiec o podstawach normalizacji ich wzajemnych stosunków. W trakcie wizyty Brandt wykonał słynny gest uklęknięcia pod pomnikiem Bohaterów Getta.

Wikipedia


ostracyzm

1. bojkot towarzyski;
2. w starożytnej Grecji: skazanie obywatela na długoletnie wygnanie przez sąd skorupkowy


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) wykluczenie, bojkot kogoś z danej grupy lub z danego środowiska

 (1.2) hist. w starożytnych Atenach rodzaj tajnego głosowania, podczas którego wolni obywatele typowali osoby podejrzane o dążenie do tyranii i zasługujące na wygnanie z miasta na 10 lat;

Wiktionary

Ostracyzm (od gr. ὄστρακον ostrakon – skorupa) – praktyka polityczna w starożytnej Grecji, rodzaj tajnego głosowania, podczas którego wolni obywatele typowali osoby podejrzane o dążenie do tyranii i zasługujące na wygnanie z miasta na 10 lat. Wygnana osoba nie traciła praw obywatelskich ani posiadanego majątku.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ɔˈstrat͡sɨsm̥, AS: ostracysm̦

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. ostrak mrz., ostrakon mrz.

 czas. ostracyzować

Wiktionary

Synonimy:

 (1.2) sąd skorupkowy • wykluczenie • bojkot

Wiktionary


ostracyzować

czasownik przechodni niedokonany (dk. brak)

 (1.1) wykluczać z pewnego środowiska osobę, która naraziła się jego członkom

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Przemówień jego w izbie parów słuchano, dziwiąc się cynicznej odwadze, z jaką ostracyzowany magnat żądał reformy dziedzicznego ciała prawodawczego [...]

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌɔstrat͡sɨˈzɔvat͡ɕ, AS: ostracyzovać

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. ostracyzm m., ostracyzowanie n.

Wiktionary


ostracyzowanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|ostracyzować.

Wiktionary

Powiązane:

 czas. ostracyzować ndk.

Wiktionary


ostradać

czasownik

 (1.1) stpol. stracić

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ɔˈstradat͡ɕ, AS: ostradać

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. ostradanie n.

Wiktionary


ostradanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|ostradać.

Wiktionary

Powiązane:

 czas. ostradać ndk.

Wiktionary


ostrak

skorupka gliniana służąca w starożytności do krótkich notatek; ostrakon


SJP.pl


ostrakon

skorupka gliniana służąca w starożytności do krótkich notatek; ostrak


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) archeol. hist. skorupa ceramiczna lub odłamek kamienny, służące w starożytności jako materiał piśmienniczy, w szczególności jako swoista karta do głosowania podczas sądów skorupkowych

Wiktionary

Ostrakon (z gr.; l.poj. ὄστρακον, trl. ostrakon – skorupa; l.mn. ὄστρακα, trl. ostraka) – skorupa naczynia ceramicznego lub odłamek kamienny, służące jako materiał piśmienniczy, głównie w starożytnym Egipcie i Grecji.

Wikipedia

Powiązane:

 rzecz. ostracyzm m., ostrak m.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) ostrak

Wiktionary


ostrawa

trochę ostry, nieco ostry


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) geogr. miasto w Republice Czeskiej;

 (1.2) geogr. wieś w Polsce, w województwie dolnośląskim, w gminie Wąsosz;

Wiktionary

Ostrawa (cz. Ostrava, niem. Ostrau) – miasto w Czechach przy północnym krańcu Bramy Morawskiej, na granicy Śląska Cieszyńskiego, Śląska Opawskiego i Moraw, u ujścia do Odry dwóch rzek: Opawy i Ostrawicy.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Ostrawa jest podzielona między Śląsk a Morawy.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ɔˈstrava, AS: ostrava

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. ostrawianin m., ostrawianka ż., Ostrawszczyzna ż., Ostrawica ż.

 przym. ostrawski

Wiktionary


ostrawianin

mieszkaniec Ostrawy


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) mieszkaniec Ostrawy

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Ostrawa ż.

:: fż. ostrawianka ż.

 przym. ostrawski

Wiktionary


ostrawianka

mieszkanka Ostrawy


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) mieszkanka Ostrawy

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Ostrawa ż.

:: fm. ostrawianin

 przym. ostrawski

Wiktionary


ostrawica

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) geogr. rzeka we wschodnich Czechach, prawy dopływ górnej Odry;

 (1.2) geogr. wieś w Czechach, w kraju morawsko-śląskim, w powiecie Frydek-Mistek

Wiktionary

Ostrawica (cz. Ostravice, niem. Ostrawitz(a)) – rzeka we wschodnich Czechach w kraju morawsko-śląskim, prawy dopływ górnej Odry.

Wypływa z gór Beskidu Morawsko-Śląskiego jako Bílá Ostravice (Biała Ostrawica) i Černá Ostravice (Czarna Ostrawica). Oba potoki (Biała uznawana za główny) łączą się we wsi Stare Hamry i płyną dalej już jako Ostrawica m.in. przez Frydek-Mistek i Ostrawę, gdzie uchodzi do Odry.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Głównymi rzekami Śląska Cieszyńskiego są: Olza, Wisła, Ostrawica, Odra i Biała.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Ostrawa ż.

 przym. ostrawicki

Wiktionary


ostrawski

Ostrawa


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) odnoszący się do miasta Ostrawa

Wiktionary

Patrz:

Ostrawa

Powiązane:

 rzecz. Ostrawa ż., ostrawianin mos., ostrawianka ż., Ostrawszczyzna ż.

 przym. ostrawicki

Wiktionary


ostrawy

trochę ostry, nieco ostry


SJP.pl


ostrek

oś, na której obraca się igła magnetyczna busoli


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) techn. oś, na której obraca się ostrze magnetyczne busoli

Wiktionary


ostrew

1. słup z żerdkami, na których układa się i suszy siano; ostew, ostwica, ostrewka, suszak;
2. rodzaj drabiny w postaci słupa, do którego z obydwu jego stron przymocowane są krótkie żerdzie służące jako szczeble


SJP.pl

Ostrew (gwar.), ostrzew, zdrobniale ostrewka – pień drzewa z ociosanymi gałęziami po bokach, służący jako drabina, bariera, lub stojak na siano.

By wykonać ostrzew używano świerka lub jodły o gęstych gałęziach, przycinając je by uzyskać długie sęki. Tak przygotowana ostrzew mogła służyć jako drabina, np. podczas ataku na mury. W fortyfikacji, ostrwie o ostro zaciosanych gałęziach używano do budowy kobyleń.

Wikipedia


ostrewka

słup z żerdkami, na których układa się i suszy siano; ostew, ostrew, ostwica, suszak


SJP.pl

  • Ostrewka – boczny grzbiet w Tatrach Zachodnich
  • Ostrewka – stojak do suszenia siana z pnia drzewa z częściowo ociosanymi gałęziami

Wikipedia


ostrężnica

regionalnie: ostrężyna; ożyna;
1. krzew z rodziny różowatych, wyróżniający się soczystymi, smacznymi, czarnymi owocami, kształtem przypominającymi nieco maliny; jeżyna fałdowana;
2. owoc tej rośliny; jeżyna


SJP.pl

Ostrężnica – wieś w Polsce, położona w województwie małopolskim, w powiecie krakowskim, w gminie Krzeszowice.

W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa krakowskiego.

We wsi mieści się szkoła podstawowa i boisko LKS Jutrzenka.

Wikipedia


ostrężyna

ostrężnica;
1. krzew z rodziny różowatych, wyróżniający się soczystymi, smacznymi, czarnymi owocami, kształtem przypominającymi nieco maliny; jeżyna fałdowana;
2. owoc tej rośliny; jeżyna


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) reg. zob. jeżyna.

Wiktionary

Jeżyna, ożyna a. ostrężyna (Rubus L.) – rodzaj roślin z rodziny różowatych. Część przedstawicieli określana jest zwyczajowo w języku polskim malinami (gatunki o różnej przynależności w obrębie podrodzajów, które łączy czerwona barwa owoców i odpadanie ich od dna kwiatowego po dojrzeniu).

Wikipedia

Powiązane:

 przym. ostrężynowy

Wiktionary


ostrężyniec

zieleńczyk ostrężyniec - motyl z rodziny modraszkowatych


SJP.pl


ostria

drzewo z rodziny leszczynowatych lub brzozowatych (w zależności od ujęcia systematycznego), obejmujący 7 gatunków drzew, których liście są bardzo podobne do liści grabu, natomiast owocostany do szyszek chmielu; drzewo chmielowe, chmielograb


SJP.pl

Chmielograb, ostria (Ostrya Scop.) – rodzaj drzew i krzewów klasyfikowany do rodziny brzozowatych (dawniej często do wyodrębnianej rodziny leszczynowatych). Obejmuje 8–9 gatunków. Rośliny te występują w strefie umiarkowanej na półkuli północnej – jeden gatunek, chmielograb europejski (O. carpinifolia), rośnie w południowej Europie, dwa lub trzy rosną w Ameryce Północnej na południu sięgając po Meksyk, pozostałe gatunki rosną w Azji Wschodniej, głównie w Chinach, tylko chmielograb japoński (O. japonica) poza tym krajem sięga do Korei i Japonii. Gatunki te rosną w lasach, zwykle w miejscach suchych i skalistych.

Wikipedia


ostro

przysłówek

 (1.1) w sposób charakterystyczny dla ostrych przedmiotów

 (1.2) groźnie, twardo, bezpardonowo, nieprzychylnie

 (1.3) bez rozmycia, wyraźnie

 (1.4) za pomocą ostrych przypraw

 (1.5) ciężko, z trudnościami

 (1.6) dotkliwie, przenikliwie, dokuczliwie

 (1.7) pot. bardzo mocno

 (1.8) pot. intensywnie, z dużą ilością wrażeń

Wiktionary

Niemcy

  • Ostro – dzielnica gminy Panschwitz-Kuckau, w powiecie Budziszyn, w kraju związkowym Saksonia

Słowacja

  • Ostrô – szczyt w Tatrach Niżnych

Wikipedia

Przykłady

 (1.6) Ostro wieje wiatr.

 (1.7) Ten reflektor ostro daje po oczach.

 (1.8) Jak było na rajdzie? O, stary, było ostro!

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈɔstrɔ, AS: ostro

Wiktionary

Powiązane:

 przym. ostry, ostrzowy

 rzecz. ostrzyciel mos., ostrość, ostrzenie, obostrzenie, naostrzenie, wyostrzenie, ostrak

 czas. ostrzyć, naostrzyć, wyostrzyć

Wiktionary

Synonimy:

 (1.5) ciężko

Wiktionary


ostro-kwaśny

ostry i kwaśny


SJP.pl


ostrobok

ryba morska z pasem ostrych łusek wzdłuż boku


SJP.pl


ostrobokowate

rodzina ryb okoniokształtnych


SJP.pl

Ostrobokowate (Carangidae) – rodzina głównie morskich ryb okoniokształtnych. Poławiane gospodarczo.

Wikipedia


ostrobokowaty

o cechach ostrobokowatych (rodzina ryb)


SJP.pl


ostrobotnia

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) geogr. hist. region historyczny w środkowej Finlandii

 (1.2) geogr. adm. region w Finlandii, położony w prowincji Finlandia Zachodnia;

Wiktionary

  • Ostrobotnia – region historyczny w Finlandii
  • Ostrobotnia – współczesny region administracyjny w Finlandii

Wikipedia


ostrobramski

przymiotnik od: Ostra Brama


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z Ostrą Bramą, dotyczący Ostrej Bramy

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Wizerunek Matki Boskiej Ostrobramskiej wisiał u babci Augusty nad łóżkiem.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Ostra Brama ż.

Wiktionary


ostroczepek

ostroczepek łuskowaty - gatunek mszaków z rodziny ostroczepkowatych


SJP.pl


ostroczepkowate

rodzina wątrobowców


SJP.pl


ostroczuby

turak ostroczuby - gatunek ptaka z rodziny turakowatych


SJP.pl


ostróda

miasto w Polsce


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) geogr. miasto w Polsce, w województwie warmińsko-mazurskim;

Wiktionary

Ostróda (niem. Osterode in Ostpreußen, prus. Austrāti) – miasto w Polsce położone w województwie warmińsko-mazurskim, siedziba powiatu ostródzkiego oraz gminy wiejskiej Ostróda. W latach 1975–1998 miasto administracyjnie należało do województwa olsztyńskiego.

Według danych GUS z 1 stycznia 2024 r. miasto miało 31 336 mieszkańców.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Przez Ostródę przepływa rzeka Drwęca.

 (1.1) W herbie Ostródy widnieje święty Jerzy zabijający włócznią smoka.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. ostródzianin mos., ostródzianka ż.

 przym. ostródzki

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) daw. Ostród

Wiktionary


ostrodamski

przymiotnik

 (1.1) stpol. amsterdamski, z Amsterdamu

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌɔstrɔˈdãmsʲci, AS: ostrodãmsʹḱi

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) ostrodomski

Wiktionary


ostrodomski

przymiotnik

 (1.1) stpol. amsterdamski, z Amsterdamu

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌɔstrɔˈdɔ̃msʲci, AS: ostrodõmsʹḱi

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) ostrodamski

Wiktionary


ostródzianin

mieszkaniec Ostródy


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) mieszkaniec Ostródy

 (1.2) osoba pochodząca z Ostródy, urodzona w Ostródzie

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Morążanie pokonali ostródzian 3:2.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Ostróda ż.

:: fż. ostródzianka ż.

 przym. ostródzki

Wiktionary


ostródzianka

mieszkanka Ostródy


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) mieszkanka Ostródy

 (1.2) kobieta pochodząca z Ostródy, urodzona w Ostródzie

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Ostródziankom nie udało się pokonać morążanek.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Ostróda ż.

:: fm. ostródzianin mos.

 przym. ostródzki

Wiktionary


ostrodziób

ptak z rodziny ostrodziobów, zamieszkujący lasy deszczowe Ameryki Południowej


SJP.pl

Ostrodziób (Oxyruncus cristatus) – gatunek małego ptaka z rodziny ostrodziobów (Oxyruncidae), której jest jedynym przedstawicielem. Występuje plamowo w Ameryce Centralnej i Południowej – od Kostaryki do południowo-wschodniej Brazylii i skrajnie północno-wschodniej Argentyny.

Wikipedia


ostrodzioby

ptak z rodziny ostrodziobów, zamieszkujący lasy deszczowe Ameryki Południowej


SJP.pl

Ostrodziób (Oxyruncus cristatus) – gatunek małego ptaka z rodziny ostrodziobów (Oxyruncidae), której jest jedynym przedstawicielem. Występuje plamowo w Ameryce Centralnej i Południowej – od Kostaryki do południowo-wschodniej Brazylii i skrajnie północno-wschodniej Argentyny.

Wikipedia


ostródzki

przymiotnik od: Ostróda


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z Ostródą, dotyczący Ostródy

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. ostródzianka ż., ostródzianin mos., Ostróda ż.

Wiktionary


ostróg

dawna czworokątna, drewniana budowla obronna, z narożnymi basztami, otoczona palisadą, wałem ziemnym i rowem, typowa dla krajów słowiańskich


SJP.pl

  • ostróg – mała budowla obronna
    • ostróg bramny „Bielany”
    • ostróg bramny „Wola Justowska”
  • Ostróg – dzielnica Raciborza
  • Ostróg – miasto na Ukrainie
  • Ostróg – góra w Sudetach Środkowych
  • Ostróg – szczyt w Sudetach Wschodnich
  • „Ostróg” – batalion Korpusu Ochrony Pogranicza
  • Ostróg – stacja kolejowa w miejscowości Ożenin, w rejonie rówieńskim, w obwodzie rówieńskim, na Ukrainie

Wikipedia


ostroga

1. metalowy kabłąk z kolcem lub zębatym kółkiem, przypinany do butów, ułatwiający jeźdźcom prowadzenie konia;
2. bodziec, zachęta do działania;
3. wyrostek kostny pokryty warstwą rogową, znajdujący się na tylnej stronie kości śródstopia niektórych ptaków;
4. budowla morska


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) jeźdz. ostro zakończony metalowy kabłąk przypinany do butów, wspomagający działanie łydki;

 (1.2) środ. sport. strzelectwo część broni opierana o bark

 (1.3) anat. ornit. ostry wyrostek z tyłu odnóży kuraków

 (1.4) bot. ostro zakończony, podługowaty twór występujący w budowie morfologicznej niektórych kwiatów;

Wiktionary

  • ostroga – akcesorium jeździeckie
  • ostroga – część kwiatu niektórych roślin
  • ostroga – długa chrząstka biegnąca między ogonem a piętą stanowiąca zakończenie błony lotnej nietoperzy
  • ostroga – formacja skalna, fragment ściany wcinający się niżej od reszty tej ściany
  • ostroga – zmodyfikowane szczeciny na odnóżach błonkówek
  • ostroga – zrogowaciały wyrostek kostny kości śródstopia (tylna część) niektórych ptaków
  • Ostroga – skała wspinaczkowa na Wyżynie Częstochowskiej
  • Ostroga – szczyt w Karkonoszach

Wikipedia

Powiązane:

 rzecz. ostrogarz mos.

 przym. ostrogowy

Wiktionary


ostrogarz

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) rzem. rzemieślnik wykonujący ostrogi

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. ostroga ż.

Wiktionary


ostrogi

1. metalowy kabłąk z kolcem lub zębatym kółkiem, przypinany do butów, ułatwiający jeźdźcom prowadzenie konia;
2. bodziec, zachęta do działania;
3. wyrostek kostny pokryty warstwą rogową, znajdujący się na tylnej stronie kości śródstopia niektórych ptaków;
4. budowla morska


SJP.pl

Ostrogi – w jeździectwie metalowe kabłąki zakończone tzw. szenklami (ramionami o różnych zakończeniach i różnej długości) przypinane do butów, wspomagające w określonych przypadkach działanie naturalnych pomocy jeździeckich, zwłaszcza łydek. Ostrogi mocowane są do butów za pomocą pasków. Należą do tzw. dodatkowych (sztucznych) pomocy jeździeckich o silnym działaniu.

Wikipedia


ostrogoci

lud germański


SJP.pl

Wikipedia


ostrogocja

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) hist. geogr. rzad. Östergötland (używane zwykle w kontekście tytulatury monarszej)

Wiktionary


ostrogocki

dotyczący Ostrogotów (ludu germańskiego), charakterystyczny dla Ostrogotów


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) hist. etn. związany z Ostrogotami, dotyczący Ostrogotów

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Ostrogot mos.

Wiktionary


ostrogon

1. ryba z rodziny guramiowatych;
2. żyjący do dziś, starożytny skorupiak z gromady staroraków


SJP.pl

  • Ostrogon – przedstawiciel rzędu (łac. Xiphosura) z gromady staroraków; inaczej: mieczogon.
  • Ostrogon (łac. Pseudosphromenus) – rodzaj ryb z rodziny guramiowatych; inaczej: wielkopłetw, pseudowielkopłetw lub pseudogurami.

Wikipedia


ostrogonek

rodzaj ptaków z rodziny garncarzowatych


SJP.pl


ostrogony

1. ryba z rodziny guramiowatych;
2. żyjący do dziś, starożytny skorupiak z gromady staroraków


SJP.pl

Ostrogony (Xiphosura) – gromada morskich, wszystkożernych stawonogów z grupy szczękoczułkowców właściwych (Euchelicerata). Dawniej uznawane były razem z wymarłymi wielkorakami i skorpionami jako rząd wliczany do gromady staroraków (Merostomata). Współcześnie żyją 4 gatunki skupione w rodzinie skrzypłoczy (Limulidae). Prosoma o podkowiastym, kanciastym kształcie, z zestawem oczu prostych i złożonych. Opistosoma jest zakończona długim i ostrym kolcem, który działa jak ster. Odnóża znajdują się pod pancerzem, pomiędzy którym jest otwór gębowy. Rozmiarami dochodzą do 60, maks. 85 cm długości. W okresie rozrodczym gromadzą się przy brzegach wód i strefie pływów na lądzie.

Wikipedia


ostrogot

członek ludu germańskiego będącego wschodnim odłamem Gotów


SJP.pl

Wikipedia


ostrogowiec

śródziemnomorska bylina o czerwonych kwiatach, należąca do rodziny kozłkowatych; biedrzynek


SJP.pl

Wikipedia


ostrogowy

ostroga


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z ostrogą, dotyczący ostrogi

Wiktionary

Patrz:

ostroga

Powiązane:

 rzecz. ostroga ż.

Wiktionary


ostrogski

przymiotnik od: Ostróg (miasto na Ukrainie)


SJP.pl

Ostrogski I (Baklay, Ostrogski I Książę) – polski herb książęcy, uważany za odmianę herbu Leliwa i herbu Ogończyk.

Wikipedia


ostrogłów

1. gatunek rekina z grupy koleniokształtnych, o silnie wydłużonym, wąskim pysku; koleń kolcobrody;
2. ostrogłów polny - popularny, niewielki pluskwiak z rodziny skoczkowatych


SJP.pl


ostroja

roślina z rodziny ostrojowatych, pospolita w Ameryce Południowej, w Polsce hodowana jako roślina doniczkowa


SJP.pl


ostrojebiec

mężczyzna lubiący uprawiać seks i robiący to w sposób agresywny


SJP.pl


ostrojęzyczny

dawniej: złośliwy, zjadliwy


SJP.pl


ostrojowate

rodzina roślin z rzędu jasnotowców


SJP.pl

Wikipedia


ostrojowaty

o cechach ostrojowatych (rodzina roślin)


SJP.pl


ostrokanciasty

mający ostre kanty, krawędzie; ostrokrawędzisty


SJP.pl


ostrokąt

1. trójkąt, którego wszystkie kąty są ostre;
2. przestarzałe: kąt ostry


SJP.pl


ostrokątny

mający kąty ostre


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) mający kąt ostry

Wiktionary


ostrokończasty

dawniej: ostro, spiczasto zakończony; ostrokończysty


SJP.pl


ostrokół

płot, ogrodzenie


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) hist. wojsk. element dawnych fortyfikacji w formie ogrodzenia z zaostrzonych pali

Wiktionary

Ostrokół – polowa budowla obronna, wznoszona na przedpolu, służąca jako przeszkoda lub stanowisko obronne. Tworzono ją, wbijając w ziemię dwa rzędy zaostrzonych pali, tak by krzyżowały się u góry, tworząc „X”. Utworzona podwójna linia zaostrzonych kołów tworzyła przeszkodę. Dolne części pali można było opleść wikliną, tworząc ciągłą ochronę – wówczas ostrokół mógł służyć jako stanowisko.

Niekiedy określenia „ostrokół” używa się jako synonimu częstokołu (palisady).

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ɔˈstrɔkuw, AS: ostrokuu̯

Wiktionary

Powiązane:

 przym. ostrokołowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) palisada, częstokół

Wiktionary


ostrokołowiec

potocznie: osoba jeżdżąca na rowerze z jednobiegowym napędem pozbawionym wolnobiegu


SJP.pl


ostrokołowy

związany z rowerem o jednobiegowym napędzie pozbawionym wolnobiegu


SJP.pl


ostrokrawędzisty

mający ostre kanty, krawędzie; ostrokanciasty


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) mający ostre krawędzie, boki

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Skała wykształcona jest w postaci nieregularnych, ostrokrawędzistych lub w różnym stopniu ogładzonych okruchów.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌɔstrɔkravɛ̃ɲˈd͡ʑistɨ, AS: ostrokravẽńʒ́isty

Wiktionary


ostrokrywka

ostrokrywka nieparka - gatunek chrząszcza z rodziny kózkowatych


SJP.pl


ostrokrzew

krzew lub drzewko o wiecznie zielonych, skórzastych, błyszczących liściach


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) dendr. nazwa systematyczna|Ilex|L.|ref=tak., rodzaj roślin z rodziny ostrokrzewowatych; krzew lub drzewo zimozielone o pojedynczych, skórzastych, ciemnozielonych, całobrzegich lub kolczasto ząbkowanych liściach i kulistych owocach;

Wiktionary

Ostrokrzew (Ilex L.) – rodzaj roślin z rodziny ostrokrzewowatych (Aquifoliaceae Bartl.). Liczy ponad 600 gatunków. Występują głównie w subtropikalnych strefach obydwu półkul na wszystkich kontynentach, przy czym centra zróżnicowania mają w Ameryce Południowej i Azji Południowo-Wschodniej. W Chinach występuje ponad 200 gatunków (w tym 170 endemitów), w Europie trzy gatunki (żaden z nich naturalnie nie rośnie w Polsce), 15 gatunków jest w Ameryce Północnej, a dwa w Australii. W naturze rośliny te zasiedlają najczęściej podmokłe lasy, często mokradła. Ich kwiaty zapylane są przez owady. Liczne gatunki zostały rozpowszechnione jako uprawne. W strefie klimatu umiarkowanego uprawianych jest ponad 50 gatunków i liczne ich kultywary.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ɔˈstrɔkʃɛf, AS: ostrokšef

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. ostrokrzewowiec m., ostrokrzewowate nmos.

 przym. ostrokrzewowy, ostrokrzewowaty

Wiktionary


ostrokrzewowate

rodzina roślin okrytonasiennych z rzędu ostrokrzewowców


SJP.pl

Wikipedia


ostrokrzewowaty

o cechach ostrokrzewowatych (rodzina roślin)


SJP.pl


ostrokrzewowce

ogończyk ostrokrzewowiec - motyl z rodziny modraszkowatych


SJP.pl

Ostrokrzewowce (Aquifoliales Senft) – rząd roślin z kladu astrowych (ang. asterids) czy też szeroko ujmowanego nadrzędu astropodobnych Asteranae. Należy tu 5 rodzin, 21 rodzajów z 536 gatunkami. Większość rodzajów występuje w strefie równikowej, jedynie jeden rodzaj – ostrokrzew ma przedstawicieli w strefie klimatu umiarkowanego.

Wikipedia


ostrokrzewowiec

ogończyk ostrokrzewowiec - motyl z rodziny modraszkowatych


SJP.pl


ostrolistny

przymiotnik

 (1.1) taki, który ma liście ostro zakończone

Wiktionary


ostrolot

1. przedstawiciel rodziny ptaków z rzędu wróblowych;
2. ostrolot muszlowiak - gatunek ćmy z rodziny miernikowcowatych


SJP.pl

  • ostrolot (Artamus) – rodzaj ptaka z rodziny ostrolotów
  • ostrolot – człon rodzajowy zwyczajowych nazw gatunkowych niektórych motyli z rodziny miernikowcowatych:
    • ostrolot muszlowiak (Campaea margaritata)
    • ostrolot kreskowiak, ostrolot świerczyniak (Hylaea fasciaria)

Wikipedia


ostroloty

1. przedstawiciel rodziny ptaków z rzędu wróblowych;
2. ostrolot muszlowiak - gatunek ćmy z rodziny miernikowcowatych


SJP.pl

Ostroloty (Artamidae) – rodzina ptaków z podrzędu śpiewających w obrębie rzędu wróblowych (Passeriformes).

Wikipedia


ostromęczyn

Ostromęczyn – wieś sołecka w Polsce położona w województwie mazowieckim, w powiecie łosickim, w gminie Platerów.

Wierni Kościoła rzymskokatolickiego należą do parafii św. Wojciecha w Górkach.

W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa bialskopodlaskiego.

W Ostromęczynie urodził się Bronisław Sawicki (1860-1931) – polski chirurg.

Wikipedia


ostromice

Ostromice (do 1945 niem. Wustermitz) – wieś w północno-zachodniej Polsce, w województwie zachodniopomorskim, w powiecie kamieńskim, w gminie Wolin. Wieś ma formę ulicówki. W centrum wsi (działka nr 45) rośnie topola czarna o obwodzie 550 cm, która została uznana za pomnik przyrody. W miejscowości znajduje się zabytek: ruina wiatraka holenderskiego, wybudowanego w XIX wieku. Po wiatraku została tylko ceglana skorupa, brak dachu i jakiegokolwiek wyposażenia.

Wikipedia


ostromlecz

roślina zielna lub drzewiasta z rodziny wilczomleczowatych, zawierająca w pędach sok mleczny, uprawiana w celach ozdobnych; euforbia, wilczomlecz


SJP.pl


ostromleczowate

rodzina roślin z rzędu malpigiowców; wilczomleczowate


SJP.pl


ostromleczowaty

o cechach ostromleczowatych (rodzina roślin)


SJP.pl


ostronóg

ostronóg nektarowy - ssak przypominający mysz, odżywiający się nektarem i pyłkiem kwiatowym


SJP.pl

Ostronóg nektarowy (Tarsipes rostratus) – gatunek ssaka, jedynego przedstawiciela rodziny ostronogowatych (Tarsipedidae) i rodzaju ostronóg (Tarsipes). Jeden z nielicznych ssaków odżywiający się nektarem i pyłkiem kwiatowym.

Wikipedia


ostronogowate

o cechach ostronogowatych (rodzina torbaczy)


SJP.pl

Ostronóg nektarowy (Tarsipes rostratus) – gatunek ssaka, jedynego przedstawiciela rodziny ostronogowatych (Tarsipedidae) i rodzaju ostronóg (Tarsipes). Jeden z nielicznych ssaków odżywiający się nektarem i pyłkiem kwiatowym.

Wikipedia


ostronogowaty

o cechach ostronogowatych (rodzina torbaczy)


SJP.pl


ostronos

ssak z rodziny szopów; zdeb


SJP.pl

Ostronos może oznaczać:

  • rybę z rodziny lamnowatych:
    • ostronos atlantycki (Isurus oxyrinchus), rekin ostronosy
    • ostronos długopłetwy (Isurus paucus)
  • rybę z rodziny rozdymkowatych
    • ostronos czarnoplamy (Canthigaster solandri), inaczej rozdymka ostronosa
    • ostronos walentynek (Canthigaster valentini), inaczej rozdymka walentynka
    • ostronos hawajski (Canthigaster jactator)
    • ostronos koroniasty (Canthigaster coronata)

    Wikipedia


ostroogonowy

przymiotnik

 (1.1) taki, który ma szpiczasty ogon

Wiktionary


ostropest

ostropest plamisty - roślina zielna z rodziny złożonych; pochodzi z obszaru śródziemnomorskiego, uprawiana na jarzynę lub jako roślina ozdobna; pstrok


SJP.pl

Wikipedia


ostropyski

buszowiec ostropyski - gatunek ryby z rodziny łaźcowatych


SJP.pl


ostropłetwcowate

rodzina morskich ryb okoniokształtnych; ostropłetwowate


SJP.pl

Ostropłetwcowate, ostropłetwowate (Pholidae) – rodzina morskich ryb okoniokształtnych.

Wikipedia


ostropłetwiec

Ostropłetwiec (Pholis gunnellus) – gatunek morskiej ryby z rodziny ostropłetwcowatych (Pholidae).

Wikipedia


ostropłetwowate

rodzina morskich ryb okoniokształtnych; ostropłetwcowate


SJP.pl

Ostropłetwcowate, ostropłetwowate (Pholidae) – rodzina morskich ryb okoniokształtnych.

Wikipedia


ostropłetwowaty

o cechach ostropłetwowatych (rodzina ryb)


SJP.pl


ostroróg

miasto w Polsce


SJP.pl

Ostroróg (niem. Scharfenort) – miasto w woj. wielkopolskim, w powiecie szamotulskim, położone nad Jeziorem Wielkim, siedziba gminy miejsko-wiejskiej Ostroróg. W latach 1975–1998 miasto administracyjnie należało do woj. poznańskiego.

Wikipedia


ostroroski

przymiotnik od: Ostroróg


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z Ostrorogiem, dotyczący Ostroroga

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Ostroróg mrz.

Wiktionary


ostrorożanin

mieszkaniec Ostroroga (miasta w Polsce)


SJP.pl


ostrorożanka

mieszkanka Ostroroga (miasta w Polsce)


SJP.pl


ostrość

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) przejaw bycia ostrym (jak nóż)

 (1.2) fot. wyrazistość szczegółów obrazu

 (1.3) wyrazistość widzenia, słuchu, węchu

 (1.4) surowość sądów

 (1.5) wyrazistość rysów twarzy

Wiktionary

  • Ostrość w logice
  • Ostrość w fotografii
  • Ostrość widzenia

Wikipedia

Powiązane:

 rzecz. ostrze n., ostrzenie n., ostrzyciel m., ostrzałka ż.

 czas. ostrzyć ndk., naostrzać ndk., zaostrzać ndk., zaostrzyć dk., naostrzyć dk.

 przym. ostry, ostrawy, ostrzowy

 przysł. ostro

Wiktionary


ostrosterny

1. preriokur ostrosterny - gatunek dużego ptaka z rodziny kurowatych; głuszec ostrosterny;
2. biegus ostrosterny - gatunek wędrownego ptaka z rodziny bekasowatych;
3. wydrzyk ostrosterny - gatunek wędrownego ptaka z rodziny wydrzyków; wydrzyk pasożytny


SJP.pl


ostrostożkowaty

mający kształt ostrego stożka; ostrostożkowy


SJP.pl


ostrostożkowy

mający kształt ostrego stożka; ostrostożkowaty


SJP.pl


ostrosz

ryba z rodziny żmijkowatych; smocznik kolczak


SJP.pl

  • Ostrosz – szczyt w Karkonoszach, w obrębie Pogórza Karkonoskiego
  • Ostrosz – szczyt (360 m n.p.m.) we Wzgórzach Dębowych koło Niemczy
  • ostrosz, ostrosz drakon – ryba z rodziny ostroszowatych
  • ostrosz (Piezodorus) – rodzaj pluskwiaków z rodziny tarczówkowatych
    • Ostrosz, ostrosz rączycowaty (Piezodorus lituratus) – gatunek pluskwiaka z rodziny tarczówkowatych

Wikipedia


ostroszowate

rodzina morskich ryb okoniokształtnych


SJP.pl

Ostroszowate (Trachinidae) – rodzina morskich ryb okoniokształtnych (Perciformes).

Wikipedia


ostroszowaty

o cechach ostroszowatych (rodzina ryb)


SJP.pl


ostroszowice

rzeczownik, rodzaj niemęskoosobowy, liczba mnoga, nazwa własna

 (1.1) geogr. wieś w Polsce;

Wiktionary

Ostroszowice (niem. Weigelsdorf) – wieś w Polsce, położona w województwie dolnośląskim, na Przedgórzu Sudeckim, w powiecie dzierżoniowskim, w gminie Dzierżoniów.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) W maju 1945 roku Ostroszowice zostały zajęte przez wojska radzieckie.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. ostroszowiczanin m., ostroszowiczanka ż.

 przym. ostroszowicki

Wiktionary


ostroszowiczanin

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) mieszkaniec Ostroszowic

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) W 2011 roku w Ostroszowicach mieszkało 1845 ostroszowiczan.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Ostroszowice lm nm.

:: fż. ostroszowiczanka ż.

 przym. ostroszowicki

Wiktionary


ostrosłup

bryła geometryczna, której podstawą jest wielokąt, a ścianami bocznymi są trójkąty o wspólnym wierzchołku


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) geom. bryła o wielokącie w podstawie i trójkątnych ścianach bocznych zbiegających się w jednym punkcie;

Wiktionary

Ostrosłup – wielościan, w którym tylko jeden wierzchołek leży poza wspólną płaszczyzną; jest nazywana płaszczyzną podstawy, a nienależący do niej wierzchołek – wierzchołkiem ostrosłupa. Równoważnie: jedna ze ścian to dowolny wielokąt, a pozostałe to trójkąty ze wspólnym wierzchołkiem. Trójkąty te są znane jako ściany boczne, a pozostała ściana jako podstawa, przy czym ona też może być trójkątem, czyniąc ten podział umownym.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Ostrosłup o trójkątnej podstawie ma cztery ściany i nazywany jest czworościanem.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ɔˈstrɔswup, AS: ostrosu̯up

Wiktionary

Powiązane:

 przym. ostrosłupowy

Wiktionary


ostrosłupowy

ostrosłup


SJP.pl

Patrz:

ostrosłup

ostrouchy

mający krótkie, stojące uszy


SJP.pl


ostrouszny

nocek ostrouszny - gatunek nietoperza; nocek wschodni, nocek ostrouchy


SJP.pl


ostrów

porośnięta wyspa rzeczna


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna

 (1.1) geogr. miasto Ostrów Wielkopolski;

 (1.2) geogr. nazwa kilkudziesięciu miast, ich części i miejscowości w Polsce;

 (1.3) geogr. nazwa kilku wsi na Ukrainie;

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (2.1) geogr. miasto Ostrów Mazowiecka;

 (2.2) geogr. nazwa kilkudziesięciu miast i miejscowości w Polsce;

Wiktionary

  • ostrów – rodzaj wyspy rzecznej otoczonej ramionami cieku


Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Kupujemy mieszkanie w Ostrowie.

 (2.1) Kupujemy mieszkanie w Ostrowi.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Ostrowiec mrz., ostrowieckość ż., ostrowie n., ostrowczanka ż., ostrowczanin mos., ostrów ż., ostrowianin mos., ostrowianka ż.

 przym. ostrowski

Wiktionary


ostrowczanin

mieszkaniec Ostrowca Świętokrzyskiego


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) mieszkaniec Ostrowca

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) W niedzielę ostrowczanie pójdą do urn.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. ostrowie n., Ostrowie n., Ostrowiec mrz., Ostrowiecka ż., Ostrowiecki mos., ostrowieckość ż., ostrów ż., Ostrów ż.

:: fż. ostrowczanka ż.

 przym. ostrowiecki

 przysł. ostrowiecko

Wiktionary


ostrowczanka

mieszkanka Ostrowca Świętokrzyskiego


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) mieszkanka Ostrowca

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Wiele ostrowczanek korzysta z programu bezpłatnych badań.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. ostrowie n., Ostrowie n., Ostrowiec mrz., Ostrowiecka ż., Ostrowiecki mos., ostrowieckość ż., ostrów ż., Ostrów ż.

:: fm. ostrowczanin mos.

 przym. ostrowiecki

 przysł. ostrowiecko

Wiktionary


ostrówecki

przymiotnik od: Ostrówek


SJP.pl


ostrówek

1. gwarowo: zarośla nad brzegiem rzeki;
2. dawniej: niewielki ostrów, wysepka, kępa


SJP.pl

Miejscowości i ich integralne części

W Polsce

Na Białorusi

  • Ostrówek – dawna kolonia w obwodzie grodzieńskim, w rejonie grodzieńskim
  • Ostrówek 1 – wieś w rejonie grodzieńskim
  • Ostrówek 2 – wieś włączona w 2008 w granice Grodna

Wikipedia


ostrowianin

mieszkaniec Ostrowa (Mazowieckiego, Lubelskiego i in.), Ostrowi Mazowieckiej


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) mieszkaniec Ostrowa lub Ostrowi

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) W niedzielę ostrowianie pójdą do urn.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. ostrów ż., Ostrów mrz./ż.

:: fż. ostrowianka ż.

 przym. ostrowski

Wiktionary


ostrowianka

mieszkanka Ostrowa (Wielkopolskiego, Lubelskiego i in.), Ostrowi Mazowieckiej


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) mieszkanka Ostrowa lub Ostrowi

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. ostrów ż., Ostrów mrz./ż.

:: fm. ostrowianin mos.

 przym. ostrowski

Wiktionary


ostrowice

wieś w Polsce


SJP.pl

Ostrowice (niem. Wusterwitz) – wieś sołecka w Polsce położona w województwie zachodniopomorskim, w powiecie drawskim, w gminie Drawsko Pomorskie. W latach 1945–1954 i 1973–2018 siedziba zlikwidowanej w 2019 roku gminy Ostrowice. W 2007 wieś liczyła 487 mieszkańców., a 31 grudnia 2017 – 489.

Wikipedia


ostrowicki

przymiotnik od: Ostrowice, Ostrowite


SJP.pl


ostrowidz

1. człowiek mający dobry wzrok;
2. dawniej: ryś


SJP.pl


ostrowie

1. wyspa
2. krata u okien w dawnych budowlach obronnych
3. kępa porosła roślinnością


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki, nazwa własna

 (1.1) geogr. wieś w Polsce, w województwie podlaskim, w powiecie augustowskim, w gminie Sztabin;

 (1.2) geogr. wieś w Polsce, w województwie podlaskim, w powiecie sokólskim, w gminie Dąbrowa Białostocka;

 (1.3) geogr. część wsi Olchowiec, w województwie lubelskim, w powiecie chełmskim, w gminie Wierzbica

 (1.4) geogr. część wsi Kondrajec, w województwie mazowieckim, w powiecie płońskim, w gminie Sochocin

 (1.5) geogr. wieś na Ukrainie, w obwodzie wołyńskim, w rejonie szackim

Wiktionary

W Polsce
  • Ostrowie – część wsi Olchowiec, w województwie lubelskim, w powiecie chełmskim, w gminie Wierzbica
  • Ostrowie – część wsi Kondrajec, w województwie mazowieckim, w powiecie płońskim, w gminie Sochocin
  • Ostrowie – wieś w województwie podlaskim, w powiecie augustowskim, w gminie Sztabin
  • Ostrowie – wieś w województwie podlaskim, w pow. sokólskim, w gminie Dąbrowa Białostocka

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Mirka pochodzi z Ostrowia na Podlasiu.

 (1.4) Zenon urodził się w Ostrowiu na Mazowszu.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Ostrowiec mrz., ostrowieckość ż., ostrowie n., ostrowczanka ż., ostrowczanin mos., ostrowianin mos., ostrowianka ż.

 przym. ostrowski

Wiktionary


ostrowiec

1. miasto na Białorusi;
2. nazwa kilku wsi w Polsce;
3. nazwa kilku jezior w Polsce


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna

 (1.1) geogr. miasto Ostrowiec Świętokrzyski w województwie świętokrzyskim;

 (1.2) geogr. toponim, nazwa kilkudziesięciu miejscowości w Polsce;

 (1.3) geogr. miasto na Białorusi;

 (1.4) geogr. nazwa kilku jezior w Polsce

Wiktionary

W Polsce
  • Ostrowiec – wieś w woj. lubuskim, w pow. strzelecko-drezdeneckim, w gminie Dobiegniew
  • Ostrowiec – osada w woj. lubuskim, w pow. strzelecko-drezdeneckim, w gminie Dobiegniew
  • Ostrowiec – wieś w woj. łódzkim, w pow. łowickim, w gminie Kocierzew Południowy
  • Ostrowiec – wieś w woj. mazowieckim, w pow. grójeckim, w gminie Chynów
  • Ostrowiec – wieś w woj. mazowieckim, w pow. sokołowskim, w gminie Repki
  • Ostrowiec – wieś w woj. zachodniopomorskim, w pow. myśliborskim, w gminie Dębno
  • Ostrowiec – wieś w woj. zachodniopomorskim, w pow. sławieńskim, w gminie Malechowo
  • Ostrowiec – wieś w woj. zachodniopomorskim, w pow. wałeckim, w gminie Wałcz
  • Ostrowiec – część miasta Lubaczów, do 1934 samodzielna wieś

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) W 1613 Ostrowcowi nadano prawa miejskie.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. ostrowczanin mos., ostrowczanka ż., ostrowie n., Ostrowie n., Ostrowiecka ż., Ostrowiecki mos., ostrowieckość ż., Ostrowo n., ostrów ż., Ostrów ż.

 przym. ostrowiecki

 przysł. ostrowiecko

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) Ostrowiec Świętokrzyski

Wiktionary


ostrowiecki

przymiotnik od: Ostrowiec Świętokrzyski


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z Ostrowcem Świętokrzyskim, dotyczący Ostrowca Świętokrzyskiego

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. ostrowieckość ż., ostrowie n., Ostrowiec mrz., ostrowczanin mos., ostrowczanka ż.

Wiktionary


ostrowieckość

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) cecha tego, co ostrowieckie, typowe dla Ostrowca lub jego mieszkańców

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. ostrowczanin mos., ostrowczanka ż., ostrowie n., Ostrowie n., Ostrowiec mrz., Ostrowiecka ż., Ostrowiecki mos., Ostrowo n., ostrów ż., Ostrów ż.

 przym. ostrowiecki

 przysł. ostrowiecko

Wiktionary


ostrowieczno

Ostrowieczno – wieś w Polsce położona w województwie wielkopolskim, w powiecie śremskim, w gminie Dolsk.

Wieś położona 2,4 km na wschód od Dolska przy drodze powiatowej nr 4082 z Dolska do Mchów przez Ługi u stóp najwyższego pasma Pagórków Dolskich. We wsi znajduje się skrzyżowanie z drogą powiatową nr 4085 z Nowieczka do Księginek.

Wikipedia


ostrowin

Ostrowin (niem. Osterwein) – miejscowość w Polsce położona w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie ostródzkim, w gminie Ostróda. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa olsztyńskiego.

Miejscowość znajduje się w pobliżu dwóch jezior: Ostrowińskiego i Widłowskiego (tzw. Głogowo). Przepływa tutaj również rzeka Drwęca. Znajduje się tutaj ośrodek wypoczynkowy. W pobliżu wsi znajduje się góra Golberg. Dzieci ostrowińskie chodzące do szkoły w Szyldaku w ramach akcji „sprzątanie świata”, corocznie porządkują właśnie tę górę.

Wikipedia


ostrowite

1. wieś w Polsce;
2. jezioro w Parku Narodowym Bory Tucholskie


SJP.pl

Miejscowości w Polsce

  • Ostrowite – wieś w woj. kujawsko-pomorskim, w pow. golubsko-dobrzyńskim, w gminie Golub-Dobrzyń
  • Ostrowite – wieś w woj. kujawsko-pomorskim, w pow. lipnowskim, w gminie Lipno
  • Ostrowite – kolonia wieś Ostrowite w woj. kujawsko-pomorskim, w pow. lipnowskim, w gminie Lipno
  • Ostrowite – wieś w woj. kujawsko-pomorskim, w pow. rypińskim, w gminie Brzuze
  • Ostrowite – wieś w woj. kujawsko-pomorskim, w pow. świeckim, w gminie Lniano
  • Ostrowite – osada w woj. lubuskim, w powiecie strzelecko-drezdeneckim, w gminie Dobiegniew
  • Ostrowite – wieś w woj. pomorskim, w pow. bytowskim, w gminie Lipnica
  • Ostrowite – wieś w woj. pomorskim, w pow. chojnickim, w gminie Chojnice
  • Ostrowite – wieś w woj. pomorskim, w pow. chojnickim, w gminie Czersk
  • Ostrowite – wieś w woj. pomorskim, w pow. gdańskim, w gminie Pszczółki
  • Ostrowite – wieś w woj. pomorskim, w pow. gdańskim, w gminie Suchy Dąb
  • Ostrowite – wieś w woj. pomorskim, w pow. kartuskim, w gminie Sulęczyno
  • Ostrowite – wieś w woj. pomorskim, w pow. tczewskim, w gminie Gniew
  • Ostrowite – wieś w woj. warmińsko-mazurskim, w pow. nowomiejskim, w gminie Biskupiec
  • Ostrowite – wieś w woj. warmińsko-mazurskim, w pow. ostródzkim, w gminie Dąbrówno
  • Ostrowite – wieś w woj. wielkopolskim, w pow. gnieźnieńskim, w gminie Trzemeszno
  • Ostrowite – wieś w woj. wielkopolskim, w pow. słupeckim, w gminie Ostrowite

Wikipedia


ostrowo

W Polsce
  • Ostrowo – część miasta Janikowo
  • Ostrowo – wieś w woj. kujawsko-pomorskim, w pow. inowrocławskim, w gminie Gniewkowo
  • Ostrowo – wieś w woj. kujawsko-pomorskim, w pow. inowrocławskim, w gminie Kruszwica
  • Ostrowo – wieś w woj. kujawsko-pomorskim, w pow. mogileńskim, w gminie Strzelno
  • Ostrowo – osada leśna w woj. kujawsko-pomorskim, w pow. mogileńskim, w gminie Strzelno
  • Ostrowo – wieś w woj. kujawsko-pomorskim, w pow. nakielskim, w gminie Mrocza
  • Ostrowo – wieś w woj. kujawsko-pomorskim, w pow. tucholskim, w gminie Cekcyn
  • Ostrowo – wieś w woj. kujawsko-pomorskim, w pow. wąbrzeskim, w gminie Płużnica
  • Ostrowo – wieś w woj. pomorskim, w pow. bytowskim, w gminie Miastko
  • Ostrowo – wieś w woj. pomorskim, w pow. kartuskim, w gminie Stężyca
  • Ostrowo – wieś w woj. pomorskim, w pow. puckim, w gminie Władysławowo
  • Ostrowo – osada w woj.warmińsko-mazurskim, w pow. gołdapskim, w gminie Dubeninki
  • Ostrowo – wieś w woj. wielkopolskim, w pow. gostyńskim, w gminie Gostyń
  • Ostrowo – wieś w woj. wielkopolskim, w pow. konińskim, w gminie Wierzbinek
  • Ostrowo – wieś w woj. wielkopolskim, w pow. słupeckim, w gminie Powidz
  • Ostrowo – wieś w woj. wielkopolskim, w pow. śremskim, w gminie Śrem
  • Ostrowo – część wsi Morakowo w woj. wielkopolskim, w pow. wągrowieckim, w gminie Gołańcz

Wikipedia


ostrowski

przymiotnik od: Ostrów, Ostrów Mazowiecka, Ostrów Tumski, Ostrów Wielkopolski


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) odnoszący się do Ostrowa lub Ostrowi, związany z Ostrowem lub Ostrowią

Wiktionary

  • Ostrowski – polskie nazwisko. Według danych z lat 90. XX wieku w Polsce nosiło je 38 942 osób.

Osoby o nazwisku Ostrowski:

  • Adam Ostrowski (ujednoznacznienie)
  • Aleksander Ostrowski (ujednoznacznienie)
  • Andrzej Ostrowski (ujednoznacznienie)
  • Antoni Ostrowski (ujednoznacznienie)
  • Artur Ostrowski (ur. 1968) – polski polityk, poseł na Sejm V i VI kadencji
  • Bolesław Ostrowski (ujednoznacznienie)
  • Cezary Ostrowski (ur. 1962) – polski plastyk, muzyk i dziennikarz
  • Daniel Ostrowski (1762–1831) – biskup, sufragan gnieździeński i warszawski w pierwszej połowie XIX wieku
  • Edward Feliks Ostrowski (1816–1859) – lekarz weterynarii i podróżnik polski
  • Felicjan Ostrowski – podstoli trembowelski, skarbnik sanocki, podstarości trembowelski, pisarz grodzki halicki
  • Henryk Ostrowski (ujednoznacznienie)
  • Hilary Ostrowski (1788–1870) – sekretarz skarbu państwa Królestwa Polskiego
  • Jan Ostrowski (ujednoznacznienie)
  • Jerzy Ostrowski (ujednoznacznienie)
  • Józef Ostrowski (ujednoznacznienie)
  • Józefat Bolesław Ostrowski (1803/1805–1871) – polski pisarz polityczny i publicysta emigracyjny
  • Juliusz Karol Ostrowski (1854–1917) – działacz katolicki, kolekcjoner malarstwa polskiego, heraldyk
  • Kazimierz Ostrowski (ujednoznacznienie)
  • Krystyn Piotr Ostrowski (1811–1882) – pisarz polski i francuski
  • Krzysztof Ostrowski (ujednoznacznienie)
  • Leszek Ostrowski (ur. 1961) – polski szachista
  • Marek Ostrowski (ujednoznacznienie)
  • Maciej Ostrowski (ujednoznacznienie)
  • Nikołaj Ostrowski (1904–1936) – pisarz sowiecki
  • Radosław Ostrowski (1887–1976) – białoruski publicysta i działacz narodowo-społeczny
  • Rafał Ostrowski, ps. „Foster”, „Gicik A’Mane” – polski raper, członek Hewry i JWP
  • Ryszard Ostrowski (ujednoznacznienie)
  • Stanisław Ostrowski (ujednoznacznienie)
  • Tadeusz Ostrowski (1881–1941) – chirurg, profesor Uniwersytetu Jana Kazimierza we Lwowie
  • Teodor Ostrowski (1750–1802) – historyk i prawnik polski, pijar, profesor Collegium Nobilium pijarów w Warszawie
  • Tomasz Ostrowski (ujednoznacznienie)
  • Wiktor Ostrowski (1905–1992) – polski podróżnik, alpinista, autor książek reportażowych
  • Witold Tadeusz Ostrowski (1875–1942) – polski działacz społeczny i organizator przemysłu
  • Władysław Ostrowski (ujednoznacznienie)
  • Zdzisław Ostrowski (1933–2019) – generał brygady WP
  • Zygmunt Ostrowski (1911–1988) – działacz PZPR, minister w okresie PRL.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Słońce radośnie odbijało swój blask w oknach ostrowskich kamieniczek.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. ostrów ż., Ostrów mrz./ż., ostrowianin mos., ostrowianka ż.

Wiktionary


ostrowsko

przymiotnik od: Ostrów, Ostrów Mazowiecka, Ostrów Tumski, Ostrów Wielkopolski


SJP.pl

W Polsce
  • Ostrowsko − wieś w woj. łódzkim, w pow. poddębickim, w gminie Uniejów
  • Ostrowsko − wieś w woj. małopolskim, w pow. nowotarskim, w gminie Nowy Targ
  • Ostrowsko – dawna gromada

Wikipedia


ostrowłosy

o psie: mający ostrą, sztywną, kłującą sierść


SJP.pl


ostrożanka

wieś w Polsce


SJP.pl

Ostrożanka – wieś w Polsce położona w województwie świętokrzyskim, w powiecie starachowickim, w gminie Mirzec.

W latach 1954–1968 wieś była siedzibą gromady Ostrożanka, po jej zniesieniu w gromadzie Jasieniec Iłżecki. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa kieleckiego.

Wikipedia


ostrozębny

1. kornik ostrozębny - gatunek chrząszcza z rodziny kornikowatych;
2. korniczek ostrozębny - gatunek chrząszcza z rodziny kornikowatych;
3. widliczka ostrozębna - gatunek roślin z rodziny widliczkowatych


SJP.pl


ostróżeczka

rodzaj roślin z rodziny jaskrowatych


SJP.pl

Ostróżeczka (Consolida Gray) – rodzaj roślin należących do rodziny jaskrowatych wyróżniany w niektórych ujęciach systematycznych. Ponieważ po zastosowaniu metod molekularnych okazał się być zagnieżdżony w obrębie rodzaju ostróżka (Delphinium) – w nowszych ujęciach został włączony do tego rodzaju jako podrodzaj (Delphinium subg. Consolida). Wyróżniano w obrębie tego rodzaju 52 gatunki. Najwięcej przedstawicieli rodzaju występuje w Azji południowo-zachodniej i środkowej, kilkanaście gatunków rośnie w Europie. Poza tym liczni przedstawiciele rodzaju zostali introdukowani na inne kontynenty. W Polsce rośnie jako zadomowiony antropofit ostróżeczka polna (C. regalis), uprawiana jest ostróżeczka wschodnia (C. orientalis) i ostróżeczka ogrodowa (C. ajacis), pierwszy z tych gatunków przejściowo dziczeje.

Wikipedia


ostrożeń

roślina z rodziny złożonych, w Polsce pospolicie występuje ostrożeń polny, nazywany ostem


SJP.pl

  • Ostrożeń – rodzaj roślin z rodziny astrowatych

Miejscowości w Polsce:

  • Ostrożeń Pierwszy – wieś w Polsce położona w województwie mazowieckim, w powiecie garwolińskim, w gminie Sobolew.
  • Ostrożeń Drugi – wieś w Polsce położona w województwie mazowieckim, w powiecie garwolińskim, w gminie Sobolew
  • Ostrożeń Trzeci – kolonia w Polsce położona w województwie mazowieckim, w powiecie garwolińskim, w gminie Żelechów

Wikipedia


ostrożeniowy

ostrożeń


SJP.pl

Patrz:

ostrożeń

ostróżka

1. roślina z rodziny jaskrowatych o niebieskich lub fioletowych kwiatach; delfinium;
2. zdrobnienie od: ostroga


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) bot. nazwa systematyczna|Delphinium|ref=tak., liczący około 250 gatunków rodzaj roślin z rodziny jaskrowatych;

 (1.2) bot. roślina z rodzaju ostróżek (1.1)

Wiktionary

Ostróżka (Delphinium L.) – rodzaj roślin należących do rodziny jaskrowatych. Obejmuje około 500 gatunków (w szerokim ujęciu, obejmującym czasem wyodrębniany rodzaj ostróżeczka Consolida). Zasięg rodzaju obejmuje strefę umiarkowaną i subtropikalną półkuli północnej oraz obszary górskie w strefie równikowej w Afryce. W Europie ma 25 przedstawicieli. W Polsce z rodzaju w wąskim ujęciu występują trzy gatunki: ostróżka tatrzańska (D. oxysepalum), ostróżka wyniosła (D. elatum, której podgatunek D. elatum subsp. nacladense podnoszony bywa do rangi osobnego gatunku – ostróżki wschodniokarpackiej D. nacladense) oraz ostróżka Kotuli (D. ×kotulae). W szerszym ujęciu rodzaju należy tu także zadomowiony antropofit – ostróżeczka polna (ostróżka polna – D. consolida) i przejściowo dziczejąca ostróżeczka wschodnia (ostróżka wschodnia – D. orientalis).

Wikipedia

Przykłady

 (1.2) Pod płotem posadzimy ostróżki i dziewannę.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ɔˈstruʃka, AS: ostruška

Wiktionary


ostrożniactwo

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) pot. nadmiernie ostrożne postępowanie

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. ostrożniak m., ostrożność ż.

 przym. ostrożny

 przysł. ostrożnie

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) asekuranctwo

Wiktionary


ostrożniak

osoba przesadnie ostrożna, uciekająca przed odpowiedzialnością


SJP.pl


ostrożnica

Ostrożnica (dodatkowa nazwa w j. niem. Ostrosnitz, 1938-1945 Schneidenburg) – wieś w Polsce, położona w województwie opolskim, w powiecie kędzierzyńsko-kozielskim, w gminie Pawłowiczki.

W latach 1975–1998 wieś położona była w ówczesnym województwie opolskim.

W roku 2011 liczba mieszkańców we wsi Ostrożnica wynosiła 1104.

Wikipedia


ostrożnie

przysłówek

 (1.1) w sposób ostrożny, uważny

forma rzeczownika.

 (2.1) M., B. i W. lm. od: ostrożeń

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Złodziej ostrożnie wyjął obraz z ram.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ɔˈstrɔʒʲɲɛ, AS: ostrožʹńe

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. ostrożniactwo n., ostrożność ż., nieostrożność ż.

 przym. ostrożny, ostrożniutki, nieostrożny

 przysł. z ostrożna, nieostrożnie

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) rozważnie, uważnie, przezornie

Wiktionary


ostrożniej

stopień wyższy od przysłówka: ostrożnie


SJP.pl


ostrożniejszy

stopień wyższy od przymiotnika: ostrożny


SJP.pl


ostrożniś

człowiek przesadnie ostrożny


SJP.pl


ostrożniutki

zdrobnienie od: ostrożny


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) zdrobn. od: ostrożny

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Bywał tak nietaktowny, że milczał opozycyjnie, a tym ośmielał innych, często starszych od siebie, zasłużonych i nagradzanych, doświadczonych, a więc i ostrożniutkich.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌɔstrɔˈʒʲɲutʲci, AS: ostrožʹńutʹḱi

Wiktionary

Powiązane:

 przysł. ostrożnie

Wiktionary


ostrożność

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) zdolność do działania z rozwagą

Wiktionary

Powiązane:

 przym. ostrożny

 przysł. ostrożnie

 rzecz. ostrożniactwo n.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) asekuracja, dbałość, przezorność, roztropność, rozwaga, troska, uwaga

Wiktionary


ostrożnościowy

oparty na ostrożności, zapewniający bezpieczeństwo


SJP.pl


ostrożny

przymiotnik

 (1.1) postępujący, zachowujący się i podejmujący decyzje z rozwagą, mający się na baczności

 (1.2) zrobiony, powzięty z rozwagą, uważnie, oględnie; będący wyrazem czyjejś rozwagi

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Moja mama była bardzo ostrożna. Zawsze do smarowania kromek chleba masłem dawała mi tępy nóż.

 (1.2) Premier przedstawił ostrożny plan załatania dziury budżetowej.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ɔˈstrɔʒnɨ, AS: ostrožny

Wiktionary

Powiązane:

 przym. ostrożniuchny

 rzecz. ostrożność, stpol. ostróża, stpol. ostrożnik

 czas. przest. ostrożnieć

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) rozważny, baczny, uważny, przezorny, oględny

Wiktionary


ostrołęcki

przymiotnik od: Ostrołęka


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) od Ostrołęka

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌɔstrɔˈwɛ̃nt͡sʲci, AS: ostrou̯ncʹḱi

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Ostrołęka, ostrołęczanin, ostrołęczanka

Wiktionary


ostrołęckie

przymiotnik od: Ostrołęka


SJP.pl


ostrołęczanin

mieszkaniec Ostrołęki


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) mieszkaniec Ostrołęki

 (1.2) osoba pochodząca z Ostrołęki, urodzona w Ostrołęce

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Majowa inscenizacja jednego z epizodów Powstania Listopadowego, przez ostrołęczan nazywana po prostu bitwą, to jedna z największych atrakcji naszego miasta.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌɔstrɔwɛ̃n͇ˈt͡ʃãɲĩn, AS: ostrou̯ẽṇčãńĩn

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Ostrołęka ż.

:: fż. ostrołęczanka ż.

 przym. ostrołęcki

Wiktionary


ostrołęczanka

mieszkanka Ostrołęki


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) mieszkanka Ostrołęki

 (1.2) kobieta pochodząca z Ostrołęki, urodzona w Ostrołęce

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) W najbliższy wtorek wszystkie ostrołęczanki zapraszamy na bezpłatne badania cytologiczne.

 (1.2) Chociaż nie jestem rodowitą ostrołęczanką, to bardzo dobrze znam problemy naszego miasta i dlatego zamierzam kandydować na zaszczytny urząd prezydenta Ostrołęki.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌɔstrɔwɛ̃n͇ˈt͡ʃãnka, AS: ostrou̯ẽṇčãnka

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Ostrołęka ż.

:: fm. ostrołęczanin m.

 przym. ostrołęcki

Wiktionary


ostrołęka

miasto w województwie mazowieckim


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) geogr. miasto w województwie mazowieckim, nad Narwią;

Wiktionary

Ostrołęka – miasto na prawach powiatu w województwie mazowieckim. Leży nad rzeką Narew. Siedziba powiatu ostrołęckiego. W latach 1975–1998 stolica województwa ostrołęckiego. Ośrodek usług oraz przemysłu energetycznego, budowlanego, celulozowo-papierniczego i spożywczego. Ośrodek folkloru kurpiowskiego.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Chociaż nie jestem rodowitą ostrołęczanką, to bardzo dobrze znam problemy naszego miasta i dlatego zamierzam kandydować na zaszczytny urząd prezydenta Ostrołęki.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. ostrołęczanin, ostrołęczanka

 przym. ostrołęcki

Wiktionary


ostrołódka

rodzaj roślin z rodziny bobowatych


SJP.pl

Ostrołódka (Oxytropis DC.) – rodzaj roślin z rodziny bobowatych (motylkowatych). Liczba gatunków określana jest zwykle na ponad 300, ale według bazy taksonomicznej Plants of the World online do rodzaju należy ponad 600 gatunków. Różnice te odzwierciedlają trudności taksonomiczne, jakie wynikają z podobieństwa wielu gatunków i tworzenia mieszańców o cechach pośrednich. Zasięg rodzaju obejmuje niemal całą strefę umiarkowaną i okołobiegunową półkuli północnej. W Polsce rosną cztery gatunki z tego rodzaju.

Wikipedia


ostrołuk

łuk gotycki


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) archit. łuk, którego szczyt powstał z przecięcia się dwóch fragmentów okręgu;

Wiktionary

Ostrołuk – łuk, którego szczyt powstał z przecięcia się dwóch fragmentów okręgu. Występuje w późnym romanizmie i gotyku, a także w architekturze islamu. Zastosowanie ostrołuku w architekturze gotyckiej pozwoliło między innymi na uniezależnienie szerokości naw bocznych od szerokości nawy głównej w kościołach bazylikowych.

Wikipedia

Powiązane:

 przym. ostrołukowy

Wiktionary


ostruda

roślina z rodziny wiechlinowatych; zyzania, ryż wodny, zizania, owies wodny


SJP.pl


ostrugać

1. usunąć ostrym narzędziem z powierzchni czegoś zewnętrzną powłokę, korę itp.;
2. wygładzić czymś ostrym, oskrobać z czegoś


SJP.pl


ostrużyna

1. to, co odpadło przy struganiu czegoś, obróbce metalu itp. w postaci wiórów, opiłków; ostrużyny;
2. skórka skrojona z warzywa lub owocu; obierka, obierek, obierzyna


SJP.pl


ostrużyny

to, co odpadło przy struganiu czegoś, obróbce metalu itp. w postaci wiórów, opiłków; ostrużyna


SJP.pl


ostry

1. o przedmiotach: taki, który ma wyostrzoną, tnącą krawędź;
2. o potrawach: mający mocny, piekący smak;
3. o obrazie: wyraźny, wyrazisty;
4. pełen brutalności


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) taki, który ma kłujące lub tnące zakończenie

 (1.2) kulin. o potrawie: mający intensywny smak, silnie odczuwany, gryzący, palący

 (1.3) o zapachu: intensywny, zwykle nieprzyjemny

 (1.4) o amunicji: stosowany do zabijania

 (1.5) mat. o kącie; o czymś, co ma kształt kąta: mniejszy niż 90°

 (1.6) o zmysłach: silny, o dużych możliwościach odbioru

 (1.7) o obrazie: z dobrze widocznymi zarysami przedmiotów, wyraźny

 (1.8) o nieprzyjemnych warunkach pogodowych: silny, intensywny

 (1.9) surowy, groźny

 (1.10) nieuprzejmy, krytyczny

 (1.11) med. związany z nagłymi i silnymi objawami chorobowymi

Wiktionary

  • O.S.T.R. (Ostry) – Adam Ostrowski – raper
  • Ostry – Marcin Ostrowski – raper
  • Ostry – szczyt w Beskidzie Śląskim (w Paśmie Błatniej)
  • Ostry – szczyt w Beskidzie Śląskim (w Paśmie Stożka i Czantorii)
  • Ostry – szczyt w Beskidzie Śląsko-Morawskim
  • Ostry – szczyt w Beskidzie Żywieckim

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Skaleczyłem się ostrym nożem.

 (1.2) Zakrztusiłem się ostrym sosem czosnkowym.

 (1.3) Gdy weszliśmy do piwnicy, uderzył nas ostry smród kociego moczu.

 (1.4) Policja omyłkowo strzelała do tłumu ostrymi nabojami zamiast gazowymi i trzy osoby zginęły.

 (1.5) Górska droga jest pełna ostrych zakrętów.

 (1.6) Psy mają bardzo ostry węch i słuch, zaś słaby wzrok.

 (1.7) Ten aparat robi ładne, ostre zdjęcia.

 (1.8) W twarz wiał mu zimny, ostry wiatr.

 (1.9) Mimo że jako nauczyciel był bardzo ostry i wymagający, uczniowie darzyli go ogromnym szacunkiem.

 (1.10) Ta uwaga o moim mieszkaniu była trochę za ostra.

 (1.11) Mój syn przechodzi ostrą białaczkę szpikową.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈɔstrɨ, AS: ostry

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. ostrość ż., ostrzyciel m., ostrze n., ostrzenie n., zaostrzenie n., ostrzałka ż., ostrzeń m.

 czas. ostrzyć ndk., naostrzyć dk.

 przym. ostrzowy

 przysł. ostro

Wiktionary

Synonimy:

 (1.2) pikantny

 (1.6) przenikliwy

 (1.7) wyrazisty

Wiktionary


ostryga

jeden z około 100 gatunków małży; hodowane i jadane od czasów starożytnych


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) zool. kulin. osiadły małż morski żyjący w ławicach na przybrzeżnych skałach płytkich mórz, o dużym znaczeniu w przemyśle spożywczym;

Wiktionary

Ostrygowate, ostrygi (Ostreidae) – rodzina osiadłych małży nitkoskrzelnych z rzędu Ostreoida, licząca około 100 gatunków, m.in. ostryga jadalna (Ostrea edulis), ostryżyca amerykańska (Crassostrea virginica) i ostryżyca japońska (Crassostrea gigas). Są uznawane za najcenniejsze mięczaki jadalne, poławiane i hodowane.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Kolacja, rozumie się, jak zwykle: ostrygi, homary, ryby, zwierzyna, ale na zakończenie, dla amatorów, wie pani co?… Kasza!…

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ɔˈstrɨɡa, AS: ostryga

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. ostrygowate nmos.

 przym. ostrygowy, ostrygowaty

Wiktionary


ostrygi

jeden z około 100 gatunków małży; hodowane i jadane od czasów starożytnych


SJP.pl

Ostrygowate, ostrygi (Ostreidae) – rodzina osiadłych małży nitkoskrzelnych z rzędu Ostreoida, licząca około 100 gatunków, m.in. ostryga jadalna (Ostrea edulis), ostryżyca amerykańska (Crassostrea virginica) i ostryżyca japońska (Crassostrea gigas). Są uznawane za najcenniejsze mięczaki jadalne, poławiane i hodowane.

Wikipedia


ostrygojad

nadmorski ptak z siewkowatych, żywiący się mięczakami i skorupiakami wydobywanymi z mułu podczas odpływu


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy

 (1.1) ornit. czarno-biały ptak nadmorski o czerwonych nogach i dziobie;

Wiktionary

Ostrygojad (zwyczajny) (Haematopus ostralegus) – gatunek średniej wielkości ptaka brodzącego z rodziny ostrygojadów (Haematopodidae). Bliski zagrożenia wyginięciem.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ˌɔstrɨˈɡɔjat, AS: ostrygoi ̯at

Wiktionary


ostrygowate

rodzina osiadłych małży nitkoskrzelnych, licząca około 100 gatunków


SJP.pl

Ostrygowate, ostrygi (Ostreidae) – rodzina osiadłych małży nitkoskrzelnych z rzędu Ostreoida, licząca około 100 gatunków, m.in. ostryga jadalna (Ostrea edulis), ostryżyca amerykańska (Crassostrea virginica) i ostryżyca japońska (Crassostrea gigas). Są uznawane za najcenniejsze mięczaki jadalne, poławiane i hodowane.

Wikipedia


ostrygowaty

1. o cechach ostrygowatych (rodzina małży);
2. boczniak ostrygowaty - gatunek grzybów z rodziny boczniakowatych


SJP.pl


ostrygowy

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z ostrygami, dotyczący ostryg

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Kiedyś były tu podobno największe znane ludzkości pola ostrygowe, ciągnące się wzdłuż południowego cypla Manhattanu.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. ostryga ż., ostrygowate nmos.

 przym. ostrygowaty

Wiktionary


ostryż

roślina z rodziny imbirowatych, o barwnych kwiatach i mięsistych kłączach; kurkuma, szafraniec, żółcień


SJP.pl

Wikipedia


ostrzalnia

w technice: oddział fabryki, w którym ostrzy się stępione narzędzia; ostrzarnia


SJP.pl


ostrzarka

w technice: szlifierka mechaniczna do ostrzenia narzędzi


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) urządzenie mechaniczne służące do ostrzenia części roboczych narzędzi skrawających

Wiktionary

Ostrzarka - urządzenie mechaniczne służące do ostrzenia części roboczych (ostrzy) narzędzi skrawających. Ostrzarki mechaniczne składają się najczęściej ze szlifierki i uchwytu do mocowania ostrzonych narzędzi.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Ostrzarki mechaniczne składają się najczęściej ze szlifierki i uchwytu do mocowania.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ɔˈsṭʃarka, AS: osṭšarka

Wiktionary

Powiązane:

 (1.1) ndk. ostrzyć, dk. naostrzyć, zaostrzyć odczas. ostrzenie

Wiktionary


ostrzarnia

w technice: oddział fabryki, w którym ostrzy się stępione narzędzia; ostrzalnia


SJP.pl


ostrzarz

robotnik wykwalifikowany w ostrzeniu narzędzi


SJP.pl


ostrzał

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) wojsk. strzelanie do kogoś, prowadzenie ognia skierowanego na jakiś cel; ostrzeliwanie

 (1.2) książk. przen. ostre, zmasowane wystąpienie przeciwko osobie lub zjawisku

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈɔsṭʃaw, AS: osṭšau̯

Wiktionary

Powiązane:

 czas. strzelać, ostrzeliwać ndk., ostrzelać dk.

 rzecz. ostrzeliwanie n., ostrzelanie n., strzał m.

 przym. strzelecki

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) obstrzał

Wiktionary


ostrzałka

1. przyrząd do ręcznego ostrzenia noży, nożyczek itp.; osełka;
2. potocznie: narzędzie do ostrzenia ołówków i kredek; temperówka, strugawka, strugaczka, podstrugiwaczka, zastrugaczka, ostrzynka, strugarka


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) pot. proste narzędzie służące do ostrzenia

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Albo kupimy ostrzałkę, albo będziemy musieli stale kupować nowe noże.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. ostrze n., ostrzenie n., ostrzyciel mos., ostrzytko n., ostrość ż.

 czas. ostrzyć ndk.

 przym. ostry, ostrzowy

Wiktionary


ostrze

ostra, tnąca krawędź


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) część robocza narzędzia do krajania, ostre zakończenie lub krawędź przedmiotu

 (1.2) przen. krytyczna i uszczypliwa część wypowiedzi

Wiktionary

Ostrze — ostra, tnąca krawędź lub ostry koniec narzędzia albo broni przeznaczoną do przebijania, siekania, krojenia lub skrobania powierzchni lub materiałów; Definiowana najczęściej jako płaska część z bardzo cienką krawędzią używaną do cięcia — w języku polskim bardziej kojarzona z tą ostrą krawędzią. W przypadku narzędzi główna część robocza — część tnąca; Ostrza są zwykle wykonane z materiałów, które są twardsze niż te, na których mają być używane.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Ostrze tej siekiery już się stępiło.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈɔsṭʃɛ, AS: osṭše

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. ostrzałka ż., ostrzenie n., ostrość ż., ostrzyciel m., ostrzytko n.

 czas. ostrzyć ndk., naostrzyć dk.

 przym. ostry, ostrzowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) brzeszczot, klinga, głownia

Wiktionary


ostrzec

poinformować o czymś niebezpiecznym lub niepożądanym, zwrócić uwagę na niebezpieczeństwo


SJP.pl

czasownik przechodni

 (1.1) dokonany od|ostrzegać.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. ostrzeganie n., ostrzeżenie n.

 czas. ostrzegać ndk.

 przym. ostrzegawczy

Wiktionary


ostrzegać

czasownik

 (1.1) informować o potencjalnym niebezpieczeństwie

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Ostrzegam cię, uważaj na siebie!

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ɔˈsṭʃɛɡat͡ɕ, AS: osṭšegać

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. ostrzeganie n., ostrzeżenie

 przym. ostrzegawczy

 czas. ostrzec dk., przestrzegać ndk.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) przestrzegać, upominać

Wiktionary


ostrzegacz

w technice: ręczne lub samoczynne urządzenie nadawcze, wykorzystywane w układach sygnalizacji alarmowej, przesyłające sygnały do urządzeń odbiorczych


SJP.pl


ostrzeganie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|ostrzegać.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌɔsṭʃɛˈɡãɲɛ, AS: osṭšegãńe

Wiktionary

Powiązane:

 czas. ostrzegać, ostrzec

 rzecz. ostrzeżenie n.

Wiktionary


ostrzegawczo

przysłówek

 (1.1) w sposób ostrzegawczy

Wiktionary

Powiązane:

 przym. ostrzegawczy

 rzecz. ostrzeżenie n.

Wiktionary


ostrzegawczość

cecha tego, co zwraca uwagę na niebezpieczeństwo lub informuje o negatywnych skutkach czegoś


SJP.pl


ostrzegawczy

przymiotnik

 (1.1) będący ostrzeżeniem, ostrzegający przed czymś, sygnalizujący zagrożenie, niebezpieczeństwo

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Policjant widząc, że bandyta nie reagował na wezwanie do zatrzymania się, oddał strzał ostrzegawczy w powietrze.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌɔsṭʃɛˈɡaft͡ʃɨ, AS: osṭšegafčy

Wiktionary

Powiązane:

 czas. ostrzegać ndk., ostrzec dk.

 przysł. ostrzegawczo

 rzecz. ostrzeżenie n.

Wiktionary


ostrzej

stopień wyższy od przysłówka: ostro


SJP.pl


ostrzejszy

stopień wyższy od przymiotnika: ostry


SJP.pl


ostrzelać

1. obrzucić pociskami z broni palnej; obstrzelać;
2. przez częste strzelanie wypróbować broń;
3. ostrzelać się:
a) nabrać wprawy w strzelaniu;
b) strzelić do siebie wzajemnie


SJP.pl


ostrzelanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) oddanie serii strzałów do jakiegoś celu

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌɔsṭʃɛˈlãɲɛ, AS: osṭšelãńe

Wiktionary

Powiązane:

 czas. ostrzelać dk., ostrzeliwać ndk.

 rzecz. ostrzeliwanie n., ostrzał m., strzelec mos., strzelanina ż.

 przym. strzelecki

Wiktionary


ostrzeliwać

1. obrzucać pociskami z broni palnej; obstrzeliwać;
2. przez częste strzelanie wypróbowywać broń;
3. ostrzeliwać się:
a) nabierać wprawy w strzelaniu;
b) strzelać do siebie wzajemnie


SJP.pl


ostrzeliwanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) strzelanie do jakiegoś celu w sposób wielokrotny

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌɔsṭʃɛlʲiˈvãɲɛ, AS: osṭšelʹivãńe

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. ostrzelanie n., ostrzał m., strzelec mos., strzelanina ż.

 czas. ostrzeliwać ndk., ostrzelać dk.

 przym. strzelecki

Wiktionary


ostrzeń

roślina zielna z rodziny szorstkolistnych, rosnąca na niżu, przy drogach i w lasach


SJP.pl

Ostrzeń (Cynoglossum L.) – rodzaj roślin z rodziny ogórecznikowatych. Obejmuje ok. 75–83 gatunków. Są to rośliny jednoroczne, dwuletnie lub byliny występujące głównie na rozległych obszarach Azji, 11 gatunków rośnie w Europie, nieliczne gatunki rosną w górach wschodniej Afryki i na południowym krańcu tego kontynentu. W Polsce jako gatunek rodzimy występuje jeden gatunek – ostrzeń pospolity C. officinale. Poza tym obecny bywa jako przejściowo dziczejący ostrzeń drobnozadziorkowy C. microglochin.

Wikipedia


ostrzenie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|ostrzyć.

Wiktionary

Ostrzenie – termin w żeglarstwie określający zmianę kursu na ostrzejszy, tzn. na taki, w którym kąt pomiędzy diametralną jachtu a kierunkiem, z którego wieje wiatr, jest mniejszy. Ostrzenie zazwyczaj odbywa się poprzez wychylenie płetwy sterowej w odpowiednim kierunku.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ɔˈsṭʃɛ̃ɲɛ, AS: osṭšńe

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. ostrość ż., ostrze n., ostrzyciel m., ostrzytko n., ostrzałka ż.

 czas. ostrzyć

 przym. ostrzowy, ostry

 przysł. ostro

Wiktionary


ostrzeszek

dawniej: okap dachu domu


SJP.pl


ostrzeszów

miasto w Polsce


SJP.pl

Ostrzeszów (niem. Schildberg) – miasto w województwie wielkopolskim, w Kaliskiem, na ziemi wieluńskiej, na Wzgórzach Ostrzeszowskich, siedziba powiatu ostrzeszowskiego i gminy Ostrzeszów.

Ostrzeszów uzyskał lokację miejską przed 1283 rokiem. W końcu XVI wieku miasto królewskie w starostwie ostrzeszowskim w powiecie ostrzeszowskim województwa sieradzkiego.

Według danych z 31 grudnia 2023 miasto liczyło 14 095 mieszkańców.

Wikipedia


ostrzeszowianin

mieszkaniec miasta: Ostrzeszów


SJP.pl


ostrzeszowianka

mieszkanka Ostrzeszowa


SJP.pl


ostrzeszowski

przymiotnik od: Ostrzeszów


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z Ostrzeszowem, dotyczący Ostrzeszowem

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Wśród 18 nowych zakażonych koronawirusem w Wielkopolsce siedem osób pochodzi z powiatu kępińskiego, który jest głównym ogniskiem epidemii w regionie, trzy z powiatu kaliskiego, po jednym z pilskiego, śremskiego, jarocińskiego, ostrzeszowskiego i tureckiego.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Ostrzeszów mrz., ostrzeszowianin m., ostrzeszowianka ż.

Wiktionary


ostrzeszyn

bylina z rodziny marantowatych; kalatea


SJP.pl

Kalatea lub ostrzeszyn (Calathea) – rodzaj roślin z rodziny marantowatych, blisko spokrewniony z marantą. Należy do niego 59 gatunków pochodzących z południowego Meksyku, Ameryki Południowej, Środkowej oraz Karaibów. Na podstawie wyników badań filogenetycznych, w 2012 roku większość gatunków zaliczanych wcześniej do tego rodzaju przeniesiono do rodzaju Goeppertia.

Wikipedia


ostrzew

roślina z rodziny turzycowatych


SJP.pl

  • Ostrzew – roślina z rodziny ciborowatych
  • Ostrzew – pień drzewa z ociosanymi gałęziami, używany jako drabina, stojak na siano, przeszkoda lub mobilium herbowe
  • Ostrzew – wzniesienie w południowo-zachodniej Polsce, w Sudetach Środkowych, w Górach Sowich.

Wikipedia


ostrzeżenie

poinformować o czymś niebezpiecznym lub niepożądanym, zwrócić uwagę na niebezpieczeństwo


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) akt ostrzegania; przestroga przed czymś

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) To jest moje ostatnie ostrzeżenie, następnym razem wylatujesz z pracy!

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌɔsṭʃɛˈʒɛ̃ɲɛ, AS: osṭšežńe

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. ostrzeganie n.

 czas. ostrzegać, ostrzec

 przym. ostrzegawczy

 przysł. ostrzegawczo

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) napomnienie, przestroga, uwaga, upomnienie

Wiktionary


ostrzowy

ostrze


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) związany z ostrzem, dotyczący ostrza

Wiktionary

Patrz:

ostrze

Wymowa:

IPA: ɔˈsṭʃɔvɨ, AS: osṭšovy

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. ostrość ż., ostrze n., ostrzałka ż., ostrzenie n., ostrzyciel mos.

 czas. ostrzyć, naostrzyć, wyostrzyć

 przym. ostry

 przysł. ostro

Wiktionary


ostrzyc

trawa pastewna dorastająca do wysokości 3 metrów; mozga trzcinowata


SJP.pl

czasownik przechodni

 (1.1) czynić ostrym (krawędź czegoś)

 (1.2) czynić ostrym (wierzchołek czegoś)

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Przed egzekucją kat dobrze ostrzy topór.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈɔsṭʃɨt͡ɕ, AS: osṭšyć

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. ostrość ż., ostrze n., ostrzenie n., ostrzałka ż., ostrzyciel m., ostrzytko n.

 czas. wyostrzać / wyostrzyć, zaostrzać / zaostrzyć

 przym. ostry, ostrzowy

 przysł. ostro

Wiktionary

Synonimy:

 (1.2) temperować, strugać

Wiktionary


ostrzyca

trawa pastewna dorastająca do wysokości 3 metrów; mozga trzcinowata


SJP.pl

W Polsce
  • Ostrzyca – wieś w woj. lubelskim, w pow. krasnostawskim, w gminie Izbica
  • Ostrzyca – wieś w woj. zachodniopomorskim, w pow. goleniowskim, w gminie Nowogard
  • Ostrzyca (501 m n.p.m.) – szczyt Pogórza Kaczawskiego, położony w woj. dolnośląskim, w powiecie złotoryjskim
  • Ostrzyca (223,2 m n.p.m.) – wzniesienie Wzgórz Dalkowskich, położone w woj. dolnośląskim, w powiecie polkowickim, w gminie Polkowice

Wikipedia


ostrzyciel

1. dawniej: osoba zajmująca się ostrzeniem narzędzi do cięcia;
2. w filmoznawstwie: osoba odpowiedzialna za utrzymanie ostrości obrazu w czasie kręcenia scen do filmu


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) film. pracownik planu filmowego odpowiedzialny za ustawianie ostrości obiektywu kamery;

 (1.2) rzem. rzemieślnik ostrzący noże, nożyczki itp.

Wiktionary

Ostrzyciel (pierwszy asystent kamery, focus puller) – członek pionu operatorskiego odpowiedzialny za utrzymanie ostrości obrazu, współpracujący ściśle z operatorem filmowym. Jego obecność jest niezbędna przy dynamicznych ujęciach, kiedy rusza się kamera lub przemieszczają się aktorzy, a ostrość musi pozostać na konkretnej osobie lub przedmiocie.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Dobry ostrzyciel potrafi bezbłędnie prowadzić ostrość, utrzymując ją na poruszającym się aktorze.

 (1.2) Na naszą ulicę zawędrował dziś ostrzyciel ze swoim warsztatem.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ɔˈsṭʃɨt͡ɕɛl, AS: osṭšyćel

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. ostrość ż., ostrzenie n., wyostrzanie n., wyostrzenie n., ostrzałka ż., ostrze n., naostrzenie n., podostrzenie n.

:: fż. ostrzycielka ż.

 czas. ostrzyć ndk., wyostrzać ndk., wyostrzyć dk., naostrzyć dk., podostrzyć dk.

 przym. ostry, ostrzowy

 przysł. ostro

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) pierwszy asystent kamery, asystent operatora obrazu

 (1.2) ostrzarz

Wiktionary


ostrzyhom

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna

 (1.1) geogr. miasto w północnych Węgrzech, nad Dunajem;

Wiktionary

Ostrzyhom (węg. Esztergom, czyt.: Estergom, niem. Gran, słow. Ostrihom, tur. Estergon, łac. Strigonium) – miasto na Węgrzech, w komitacie Komárom-Esztergom. Leży nad Dunajem. W 2011 roku liczyło 30,86 tys. mieszkańców.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Zapisu źródłowego wymieniającego Ostrzyhom i Jagier jako granice Polski, nie należy oczywiście rozumieć dosłownie w ten sposób, że granica biegła przez te grody. Ostrzyhom leżał po południowej stronie Dunaju, a granica dochodziła »ad litus Danubii«. I przez Jagier nie biegła granica, a tylko krańcem obszaru, w którego ramach leżał Jagier jako główny ośrodek.

Wiktionary

Powiązane:

 przym. ostrzyhomski

Wiktionary


ostrzyhomski

przymiotnik relacyjny

 (1.1) odnoszący się do Ostrzyhomia, związany z Ostrzyhomiem

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Papież spotka się z Węgrami na placu przed ostrzyhomską katedrą.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Ostrzyhom m.

Wiktionary


ostrzykiwać

1. nastrzykiwać miejsce na ciele jakimś preparatem, np. botoksem;
2. ostrzykiwać się - wstrzykiwać sobie jakiś preparat, zwykle w celach estetycznych; botoksować się


SJP.pl


ostrzyknąć

1. nastrzyknąć miejsce na ciele jakimś preparatem, np. botoksem;
2. ostrzyknąć się - wstrzyknąć sobie jakiś preparat, zwykle w celach estetycznych


SJP.pl


ostrzyna

zbędny naddatek materiału powstający przy odlewie


SJP.pl


ostrzynka

potocznie: narzędzie do ostrzenia ołówków i kredek; temperówka, ostrzałka, strugaczka, podstrugiwaczka, zastrugaczka, strugawka, strugarka


SJP.pl

Temperówka – niewielki przyrząd służący do temperowania (ostrzenia) przyrządów kreślarskich, np. ołówków, kredek. Temperówki ręczne najczęściej mają niewielkie ostrze umieszczone w uchwycie ze stożkowym otworem. Włożenie ołówka do tego otworu i obracanie go w nim powoduje skrawanie cienkiego wióra z drewnianej oprawy ołówka z jednoczesnym kształtowaniem – ostrzeniem – jego grafitowego rdzenia. Istnieją także temperówki, w których ołówek obracany jest przy pomocy specjalnej przekładni napędzanej ręczną korbką lub niewielkim silniczkiem elektrycznym.

Wikipedia


ostrzytko

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) poznań. temperówka

Wiktionary

Powiązane:

 czas. ostrzyć

 rzecz. ostrzenie, ostrze, ostrzałka

Wiktionary


ostuda

przebarwienie skóry koloru brązowego


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) med. przebarwienie skóry twarzy (zwykle brązowe), występujące pod wpływem intensywnego opalania, u kobiet w czasie ciąży lub u osób chorych na wątrobę;

 (1.2) gw-pl|Górny Śląsk. wstyd, zgorszenie, hańba

Wiktionary

Ostuda, melanodermia (łac. chloasma, melasma) - występowanie ostro odgraniczonych, przebarwionych (zwykle brązowych), symetrycznych plam na policzkach, czole, rzadziej na karku lub górnej wardze, bez poprzedzającego i towarzyszącego stanu zapalnego, związane z następującymi stanami:

  • ciąża (łac. chloasma gravidarum)
  • menopauza
  • zaburzenia miesiączkowania
  • stany zapalne przydatków
  • doustne leki antykoncepcyjne
  • przewlekła choroba wątroby
  • stan wyniszczenia (łac. chloasma cachecticorum)
  • stosowanie fenytoiny, hydantoiny, chlorpromazyny (łac. chloasma medicamentosum)
  • niektóre kosmetyki, np. olejek bergamotowy (łac. chloasma cosmeticum)

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Ostudy występują głównie u kobiet.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ɔˈstuda, AS: ostuda

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) melanodermia

Wiktionary


ostudzać

ochładzać;
1. powodować obniżenie temperatury; schładzać, oziębiać;
2. przenośnie: wpływać hamująco na czyjeś działanie, zachowanie; tłumić, przytłumiać, wyciszać


SJP.pl


ostudzająco

studząco;
1. w sposób obniżający temperaturę czegoś; chłodząco, ochładzająco, schładzająco, oziębiająco;
2. w sposób zmniejszający intensywność czyjegoś zaangażowania uczuciowego w coś;
3. w sposób wpływający na zmniejszenie tempa rozwoju czegoś


SJP.pl


ostudzić

ochłodzić;
1. spowodować obniżenie temperatury; schłodzić, oziębić;
2. przenośnie: wpłynąć hamująco na czyjeś działanie, zachowanie; stłumić, przytłumić, wyciszyć


SJP.pl


ostukiwanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|ostukiwać.

Wiktionary

Powiązane:

 czas. ostukiwać ndk., ostukać dk.

Wiktionary


ostwa

roślina z rodziny wiechlinowatych


SJP.pl


ostwica

słup z żerdkami, na których układa się i suszy siano; ostew, ostrew, ostrewka, suszak


SJP.pl


ostygać

1. stawać się zimniejszym; ochładzać się, ostudzać się;
2. przenośnie: zmniejszać natężenie uczuć, emocji; ochładzać;
3. przenośnie o stanach emocjonalnych, uczuciach: tracić na intensywności; ochładzać


SJP.pl


ostygalnia

pomieszczenie w rzeźni, w którym mięso ostyga przez pewien czas po uboju


SJP.pl


ostygnąć

1. stać się zimniejszym; ochłodzić się, ostudzić się;
2. przenośnie: zmniejszyć natężenie uczuć, emocji; ochłodnąć;
3. przenośnie o stanach emocjonalnych, uczuciach: stracić na intensywności; ochłodnąć


SJP.pl

czasownik dokonany (ndk. ostygać)

 (1.1) stać się zimniejszym lub całkowicie zimnym

 (1.3) zmniejszyć natężenie emocji lub uczuć

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Przed ponownym użyciem należy pozwolić ostygnąć urządzeniu przez 30 minut.

 (1.2) Pierwotny entuzjazm Kazia ostygł i gitara poszła w kąt.

 (1.3) Halinka ostygnęła w zapale do nauczenia się greki.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. ostygnięcie n.

 czas. ostygać ndk., stygnąć ndk.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) ochłodnąć, ochłodnieć, ostudzić się

 (1.3) ochłodnąć, ochłodnieć, wystudzić się, wystygnąć

Wiktionary


ostygnięty

taki, który ostygnął; ostygły


SJP.pl


ostygły

1. taki, który ochłódł, stracił ciepło;
2. przenośnie: taki, który stracił intensywność


SJP.pl


ostyjski

Ostia (starożytne miasto)


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) związany z Ostią, dotyczący Ostii

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Ostia ż., ostyjczyk m., ostyjka ż.

Wiktionary


ostylować

potocznie: nadać tekstowi styl graficzny


SJP.pl


osu

skrót od łacińskiego: Ordinis Sanctae Ursulae, Zakon Świętej Urszuli; urszulanki


SJP.pl


osuch

brzegowa równina piaszczysta lub mulista, odsłaniająca się spod wody w czasie niskiego jej stanu, a zalewana przy stanie wysokim


SJP.pl

W Polsce
  • Osuch – wieś w województwie wielkopolskim, w powiecie czarnkowsko-trzcianeckim, w gminie Czarnków
  • Osuch – osada w województwie zachodniopomorskim, w powiecie gryfińskim, w gminie Gryfino
  • Osuch – potok, dopływ Widawy
  • Osuch – zlikwidowany przystanek osobowy w Osuchu, w gminie Czarnków, w powiecie czarnkowsko-trzcianeckim, w województwie wielkopolskim

Wikipedia


osucha

brzegowa równina piaszczysta lub mulista, odsłaniająca się spod wody w czasie niskiego jej stanu, a zalewana przy stanie wysokim


SJP.pl

Osucha (niem. Watten, hol. wadden, duń. vade) — brzegowa równina piaszczysta lub mulista, odsłaniająca się spod wody w czasie niskiego jej stanu, a zalewana przy stanie wysokim.

Wikipedia


osuchowski

nazwisko


SJP.pl


osunąć

1. rzadko: spowodować osunięcie się czegoś; obsunąć;
2. osunąć się:
a) oderwawszy się od czegoś, odpaść, zsunąć się; przesunąć się w dół, ślizgając się; osypać się;
b) zmienić pozycję ze stojącej na leżącą lub klęczącą; opaść, obsunąć się


SJP.pl


osunięcie

1. rzadko: spowodować osunięcie się czegoś; obsunąć;
2. osunąć się:
a) oderwawszy się od czegoś, odpaść, zsunąć się; przesunąć się w dół, ślizgając się; osypać się;
b) zmienić pozycję ze stojącej na leżącą lub klęczącą; opaść, obsunąć się


SJP.pl


osunięty

1. rzadko: spowodować osunięcie się czegoś; obsunąć;
2. osunąć się:
a) oderwawszy się od czegoś, odpaść, zsunąć się; przesunąć się w dół, ślizgając się; osypać się;
b) zmienić pozycję ze stojącej na leżącą lub klęczącą; opaść, obsunąć się


SJP.pl


osuszać

czasownik przechodni niedokonany (dk. osuszyć)

 (1.1) powodować, że coś staje się suche; usuwać ciecz

 (1.2) pozbawiać wilgoci

czasownik zwrotny niedokonany osuszać się (dk. osuszyć się)

 (2.1) być osuszanym

 (2.2) osuszać siebie; pozbawiać siebie wilgoci

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. suszak mrz., osuszanie n., suszarka ż.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) obcierać, wycierać, wysuszać

 (1.2) odwadniać, suszyć

 (2.2) schnąć

Wiktionary


osuszacz

urządzenie do usuwania wilgoci


SJP.pl

  • osuszacz (substancja)
  • osuszacz (naczynie laboratoryjne)
  • osuszacz powietrza
  • osuszacz sprężonego powietrza

Wikipedia


osuszanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|osuszać.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. nieosuszanie n.

 czas. osuszyć, osuszać ndk.

Wiktionary


osuszka

ubytek masy surowca na skutek parowania bądź sublimacji wody


SJP.pl


osuszyć

czasownik przechodni

 (1.1) dokonany od|osuszać.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. suszak mrz., osuszanie n., osuszenie n., suszenie n., suszarka ż.

 czas. wysuszyć, suszyć ndk.

Wiktionary


osutka

mnogie wykwity na skórze w postaci plamek, grudek lub pęcherzyków, występujące w przebiegu wielu chorób zakaźnych, zatruć lekowych i jako reakcja uczuleniowa; wysypka


SJP.pl

Osutki polekowe – zmiany skórne będące niepożądanym skutkiem ubocznym stosowania niektórych leków. Mogą wystąpić niezależnie od tego, na co i w jaki sposób (zewnętrznie czy wewnętrznie) użyty był lek.

Zmiany polekowe nie mają zazwyczaj cech charakterystycznych dla poszczególnych specyfików. Często różne leki dają takie same objawy. Niektóre ze zmian nasuwają od razu podejrzenie związku z lekami:

  • rumień trwały – barbiturany, fenacetyna, salicylany, środki antykoncepcyjne, fenylobutazon, sulfonamidy, metronidazol
  • rumień wielopostaciowy – sulfonamidy, penicylina i pochodne, barbiturany, fenotiazyna, furosemid
  • toksyczna nekroliza naskórka
  • rumień guzowaty – sulfonamidy, penicylina, tetracyklina
  • zmiany krwotoczne – tiazydy, sole złota, sulfonamidy, allopurynol, niesteroidowe leki przeciwzapalne, penicylina i pochodne.

Wikipedia


osuw

1. obsuwisko
2. osuwanie się czegoś, zsuwanie w dół


SJP.pl


osuwać

1. powodować przesunięcie się czegoś z wyższego miejsca na niższe; zsuwać;
2. osuwać się:
a) tracić punkt oparcia i przesuwać się ku dołowi;
b) oderwawszy się od czegoś, odpadać, zsuwać się;
c) powoli siadać, upadać lub kłaść się, zwykle ze zmęczenia lub w wyniku utraty przytomności


SJP.pl


osuwisko

ziemia i materiał skalny, nagromadzone na stoku i u jego podnóża na skutek zsuwania się mas skalnych; zsuw; usuwisko


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) geol. forma rzeźby terenu powstała w wyniku przemieszczenia materiału skalnego w dół stoku wzdłuż powierzchni poślizgu, efekt osuwania;

Wiktionary

Osuwisko – nagłe przemieszczenie się mas ziemnych, powierzchniowej zwietrzeliny i mas skalnych podłoża spowodowane siłami przyrody lub działalnością człowieka (podkopanie stoku lub jego znaczne obciążenie). Jest to rodzaj ruchów masowych, polegający na przesuwaniu się materiału skalnego lub zwietrzelinowego wzdłuż powierzchni poślizgu (na której nastąpiło ścięcie), połączone z obrotem. Ruch taki zachodzi pod wpływem siły ciężkości. Osuwiska są szczególnie częste w obszarach o sprzyjającej im budowie geologicznej, gdzie warstwy skał przepuszczalnych i nieprzepuszczalnych występują naprzemiennie. Miejsca występowania osuwisk to naturalne stoki i zbocza dolin i zbiorników wodnych, obszary źródłowe rzek (gdzie erozja wsteczna zwiększa spadek terenu), skarpy wykopów i nasypów oraz wyrobisk.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Po intensywnych opadach atmosferycznych w maju 2010 r. na obszarze Małopolski powstało lub uaktywniło się ponad tysiąc osuwisk.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌɔsuˈvʲiskɔ, AS: osuvʹisko

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. osunięcie n., osuwanie n., suwanie n., sunięcie n., suwak m., suw m.

 czas. osuwać ndk., osunąć dk., sunąć ndk., suwać ndk.

 przym. osuwiskowy, suwowy

Wiktionary


osuwiskowy

powstały w wyniku osuwania się skał, ziemi itp.


SJP.pl


oswajać

1. przyzwyczajać, zaznajamiać z czymś;
2. przyzwyczajać dzikie zwierzę do przebywania wśród ludzi; obłaskawiać


SJP.pl


oswajalny

o zwierzęciu: dający się oswoić


SJP.pl


oswajanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|oswajać.

Wiktionary

Powiązane:

 czas. oswoić dk., oswajać ndk.

 rzecz. oswojenie n., swoje n.

Wiktionary


oswald

1. imię męskie;
2. nazwisko, np. Lee Harvey Oswald (1939-1963), amerykański zamachowiec, domniemany zabójca prezydenta Johna F. Kennedy'ego


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy, nazwa własna

 (1.1) imię|polski|m.;

Wiktionary

  • Oswald (imię) – imię męskie
  • Oswald (nazwisko) – nazwisko
  • Oswald (ang. Oswald the Octopus, 2001-2003) – amerykańsko brytyjski serial animowany

Zobacz też:

  • Sankt Oswald
  • St. Oswald
  • Królik Oswald

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ˈɔsfalt, AS: osfalt

Wiktionary


oswalda

1. imię męskie;
2. nazwisko, np. Lee Harvey Oswald (1939-1963), amerykański zamachowiec, domniemany zabójca prezydenta Johna F. Kennedy'ego


SJP.pl

Oswalda – żeński odpowiednik imienia Oswald.

Oswalda imieniny obchodzi: 5 sierpnia i 22 sierpnia.

Wikipedia


oświadczać

1. wypowiadać, oznajmiać coś, zwłaszcza uroczyście lub oficjalnie;
2. oświadczać się - proponować komuś małżeństwo, prosić o rękę


SJP.pl

czasownik przechodni niedokonany (dk. oświadczyć)

 (1.1) komunikować w podniosły lub formalny sposób

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Oświadczam, że nie byłem w posiadaniu żadnych niejawnych informacji, gdy kupowałem te akcje.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ɔɕˈfʲjaṭt͡ʃat͡ɕ, AS: ośfʹi ̯aṭčać

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. oświadczenie, oświadczanie, oświadczyny

Wiktionary


oświadczanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|oświadczać.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌɔɕfʲjaṭˈt͡ʃãɲɛ, AS: ośfʹi ̯aṭčãńe

Wiktionary

Powiązane:

 czas. oświadczać

 rzecz. oświadczenie n.

Wiktionary


oświadczenie

1. wypowiedzieć, oznajmić coś, zwłaszcza uroczyście lub oficjalnie;
2. oświadczyć się - zaproponować komuś małżeństwo, poprosić o rękę


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) oficjalna wypowiedź przedstawiająca czyjś punkt widzenia, stan wiedzy o czymś lub wolę oświadczającego

 (1.2) pismo zawierające oświadczenie (1.1)

Wiktionary

  • oświadczenie woli
  • oświadczenie majątkowe
  • oświadczenie lustracyjne
  • oświadczenia poselskie
  • oświadczenia procesowe
  • oświadczenie (wypowiedź)

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Na konferencji prasowej premier wygłosił oświadczenie w sprawie zmian w systemie emerytalnym.

 (1.2) Do oferty pracy należy obowiązkowo dołączyć oświadczenia o stanie zdrowia kandydata, niekaralności i zgodzie na przetwarzanie danych osobowych.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌɔɕfʲjaṭˈt͡ʃɛ̃ɲɛ, AS: ośfʹi ̯aṭčńe

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. oświadczanie n., oświadczyny nmos.

 czas. oświadczyć dk., oświadczać ndk.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) deklaracja, enuncjacja, komunikat, wypowiedź, wyznanie, zeznanie

 (1.2) deklaracja, zeznanie

Wiktionary


oświadczyć

1. wypowiedzieć, oznajmić coś, zwłaszcza uroczyście lub oficjalnie;
2. oświadczyć się - zaproponować komuś małżeństwo, poprosić o rękę


SJP.pl

czasownik przechodni dokonany (ndk. oświadczać)

 (1.1) dokonany od|oświadczać.

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) - Mam dzisiaj urodziny - oświadczyła. - Rano zjadłam w łóżku urodzinowy tort i zdmuchnęłam świeczki.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ɔˈɕfʲjaṭt͡ʃɨt͡ɕ, AS: ośfʹi ̯aṭčyć

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. oświadczenie n., oświadczyny nmos.

 czas. świadczyć

Wiktionary


oświadczyny

rzeczownik, rodzaj niemęskoosobowy, liczba mnoga

 (1.1) tradycyjne, oficjalne wyrażenie chęci zawarcia małżeństwa, które zazwyczaj obejmuje zaproszenie do ślubu jednej osoby przez drugą

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. oświadczenie n.

 czas. oświadczyć, świadczyć, oświadczać

 przym. oświadczynowy

Wiktionary


oświata

1. kształcenie społeczeństwa, upowszechnianie wiedzy i kultury;
2. ogół instytucji i ludzi zajmujących się kształceniem i upowszechnianiem wiedzy i kultury


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) proces kształcenia, upowszechnienia wiedzy i kultury w społeczeństwie

 (1.2) ogół instytucji i ludzi zajmujących się upowszechnianiem wiedzy i kultury

Wiktionary

Oświata – działalność edukacyjna polegająca na upowszechnianiu wykształcenia ogólnego i zawodowego oraz realizowaniu zadań wychowawczych w celu zapewnienia jednostkom wszechstronnego rozwoju i pomyślnej egzystencji, a społeczeństwu więzi kulturalnych łączących jego przeszłość historyczną z teraźniejszością i budową pomyślnej przyszłości.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ɔˈɕfʲjata, AS: ośfʹi ̯ata

Wiktionary

Powiązane:

 przym. oświatowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) edukacja

 (1.2) szkolnictwo

Wiktionary


oświatowiec

osoba działająca w oświacie


SJP.pl


oświatowy

przymiotnik

 (1.1) dotyczący oświaty

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. oświata ż., oświatowiec m., oświatówka ż., oświatowość ż.

Wiktionary


oświec.

skrót od: oświecenie


SJP.pl

skrót w funkcji rzeczownika

 (1.1) = kult. oświecenie

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. oświecenie n.

 przym. oświeceniowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) war. oświec.

Wiktionary


oświecać

czasownik przechodni niedokonany (dk. oświecić)

 (1.1) podn. uświadamiać coś komuś

 (1.2) podn. szerzyć oświatę; zwiększać poziom wiedzy i kultury

 (1.3) przest. rzucać światło

czasownik zwrotny niedokonany oświecać się (dk. oświecić się)

 (2.1) podn. poszerzać swoją wiedzę i kulturę

 (2.2) przest. być otaczanym światłem

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. oświecanie n., oświecenie n., oświetlacz mos./mrz.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) informować, uświadamiać

 (1.2) nauczać, uczyć

 (1.3) oświetlać, iluminować

 (2.1) kształcić się

Wiktionary


oświecający

przymiotnik

 (1.1) wysyłający światło

Wiktionary


oświecanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|oświecać.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Oświecenie n., nieoświecanie n., oświecenie n., oświeciciel m., oświecicielka ż., oświeceniowiec m.

 czas. oświecać ndk., oświecić dk.

 przym. oświeceniowy, oświecony, oświecicielski

 przysł. oświeceniowo

Wiktionary


oświecenie

1. prąd umysłowy panujący w Europie w XVIII w., głoszący kult rozumu i wiedzy;
2. w niektórych religiach: stan umysłu, w którym doznaje on poznania pochodzącego od siły wyższej; iluminacja


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki, nazwa własna

 (1.1) kult. okres w kulturze europejskiej od końca XVII w., związany z dominacją idei oświeceniowych;

 (1.2) rel. w religiach Wschodu: stan osiągnięty przez wytrwałą medytację;

Wiktionary

Epoki

  • Oświecenie w kulturze Zachodu, w Europie w latach 1688–1789.
    • Oświecenie w Polsce – w latach ok. 1740–1822.
    • Oświecenie katolickie – połączenie idei oświeceniowych i tradycji katolickiej w XVIII wieku.
    • Haskala – oświecenie żydowskie; ruch intelektualny europejskich Żydów w późnych latach XVIII wieku.

    Wikipedia

    Przykłady

     (1.1) Jak kształtowały się te relacje w epoce Oświecenia i Rewolucji Francuskiej?

    Wiktionary

    Powiązane:

     rzecz. oświecanie n., oświeciciel mos., oświecicielka ż., oświeceniowiec mos., oświeceniowość ż., oświecony mos.

     czas. oświecać ndk., oświecać się ndk., oświecić dk.

     przym. oświeceniowy, oświecony, świetlny

     przysł. oświeceniowo

     skr. oświec.

    Wiktionary

    Synonimy:

     (1.1) war. oświecenie; skr. oświec.

     (1.2) war. oświecenie

    Wiktionary


oświeceniowiec

pisarz lub uczony żyjący i działający w okresie Oświecenia


SJP.pl


oświeceniowo

przysłówek

 (1.1) rzad. w sposób charakterystyczny dla oświecenia

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Oświecenie n., oświecanie n., oświecenie n., oświeciciel mos., oświecicielka ż., oświeceniowiec mos., oświeceniowość ż.

 czas. oświecać ndk., oświecać się ndk., oświecić dk.

 przym. oświeceniowy, oświecony, oświecicielski

Wiktionary


oświeceniowość

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) odprzym. cecha tego, co jest oświeceniowe; cecha tych, którzy są oświeceniowi

Wiktionary

Powiązane:

 przym. oświeceniowy

 przysł. oświeceniowo

 rzecz. oświecenie n., Oświecenie n.

Wiktionary


oświeceniowy

1. odnoszący się do Oświecenia, okresu w kulturze europejskiej między Barokiem a Romantyzmem;
2. nawiązujący do oświecenia, prądu umysłowego osiemnastowiecznej Europy, głoszącego kult rozumu i wiedzy


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) filoz. kult. dotyczący oświecenia, występujący w epoce oświecenia

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Berkeley był drugim z „wielkiej trójki” oświeceniowych empiryków brytyjskich.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Oświecenie n., oświecanie n., oświecenie n., oświeciciel mos., oświecicielka ż., oświeceniowiec mos., oświeceniowość ż.

 czas. oświecać ndk., oświecać się ndk., oświecić dk.

 przym. oświecony, oświecicielski, świetlny

 przysł. oświeceniowo

 skr. oświec., Oświec.

Wiktionary


oświeceńszy

rzadki stopień wyższy od przymiotnika: oświecony; bardziej oświecony


SJP.pl


oświecić

czasownik przechodni dokonany (ndk. oświecać)

 (1.1) zob. oświecać.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. oświecanie n., oświecenie n., światło n., Oświecenie n.

 przym. świetlany, światły, oświeceniowy

 przysł. oświeceniowo

Wiktionary


oświęcim

miasto w Polsce, w województwie małopolskim


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna

 (1.1) geogr. miasto w Polsce w województwie małopolskim;

 (1.2) pot. nazwa hitlerowskiego obozu zagłady Auschwitz-Birkenau zlokalizowanego w mieście Oświęcim (1.1)

Wiktionary

Oświęcim (niem. Auschwitz, jid. ‏אָשפּיצין‎ Oszpicin, romski (vlax) Auszwica) – miasto w województwie małopolskim, siedziba władz powiatu oświęcimskiego i dwóch gmin – miejskiej (miasto Oświęcim) oraz gminy wiejskiej Oświęcim (okoliczne sołectwa bez samego miasta).

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) W tym celu sprzedał niezwłocznie tereny węglowe między Krakowem i Oświęcimiem oraz wszystkie nowo otwarte i w ruch puszczone kopalnie (…)

 (1.2) Zapomnieć, że mkną nocami pociągi wiozące lud z kraju do Oświęcimia, polską siłę, którą daje się dobrowolnie Niemcom!

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ɔɕˈfʲjɛ̇̃ɲt͡ɕĩm, AS: ośfʹi ̯ė̃ńćĩm

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. oświęcimianin mos., oświęcimianka ż., oświęcimiak mos., oświęcimiaczka ż.

 przym. oświęcimski

Wiktionary

Synonimy:

 (1.2) Auschwitz

Wiktionary


oświęcim-brzezinka

obóz koncentracyjny i zagłady w Oświęcimiu


SJP.pl

Konzentrationslager Auschwitz, w szczególności KL Auschwitz I (Stammlager), KL Birkenau (Auschwitz II) i KL Monowitz (Auschwitz III) – zespół niemieckich nazistowskich obozów koncentracyjnych i obozu zagłady, działający w latach 1940–1945 w Oświęcimiu (niem. Auschwitz) i pobliskich miejscowościach; symbol Zagłady Żydów, nazywany też „fabryką śmierci”. Jako jedyny niemiecki obóz koncentracyjny został wpisany na listę światowego dziedzictwa UNESCO (1979) pod nazwą Auschwitz-Birkenau. Niemiecki nazistowski obóz koncentracyjny i zagłady (1940–1945). W części obozu utworzono Państwowe Muzeum Auschwitz-Birkenau w Oświęcimiu (1947), pomnik i instytucję kultury dokumentującą zbrodnie niemieckie w okupowanej Polsce.

Wikipedia


oświęcimiaczka

więźniarka Oświęcimia


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) hist. więźniarka niemieckiego obozu zagłady w Auschwitz

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Uczelnia zaprosiła prawdziwą oświęcimiaczkę, panią w bardzo już podeszłym wieku.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Oświęcim mrz., oświęcimianin mos., oświęcimianka ż.

:: fm. oświęcimiak mos.

 przym. oświęcimski

Wiktionary


oświęcimiak

więzień Oświęcimia


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) hist. więzień niemieckiego obozu zagłady w Auschwitz

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Szkoła zaprosiła na akademię prawdziwego oświęcimiaka, pana w bardzo już podeszłym wieku.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Oświęcim mrz., oświęcimianin mos., oświęcimianka ż.

:: fż. oświęcimiaczka ż.

 przym. oświęcimski

Wiktionary


oświęcimianin

mieszkaniec Oświęcimia


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) mieszkaniec Oświęcimia

 (1.2) osoba pochodząca z Oświęcimia, urodzona w Oświęcimiu

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌɔɕfʲjɛ̇̃ɲt͡ɕĩˈmʲjä̃ɲĩn, AS: ośfʹi ̯ė̃ńćĩmʹi ̯ä̃ńĩn

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Oświęcim m., oświęcimiak m.

:: fż. oświęcimianka ż.

 przym. oświęcimski

Wiktionary


oświęcimianka

mieszkanka Oświęcimia


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) mieszkanka Oświęcimia

 (1.2) kobieta pochodząca z Oświęcimia, urodzona w Oświęcimiu

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌɔɕfʲjɛ̇̃ɲt͡ɕĩˈmʲjãnka, AS: ośfʹi ̯ė̃ńćĩmʹi ̯ãnka

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Oświęcim m., oświęcimiak m., oświęcimiaczka ż.

:: fm. oświęcimianin m.

 przym. oświęcimski

Wiktionary


oświęcimski

przymiotnik od: Oświęcim


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z Oświęcimiem, dotyczący Oświęcimia

 (1.2) związany z obozem zagłady w Oświęcimiu, dotyczący obozu zagłady w Oświęcimiu

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Książnica oświęcimska wzbogaciła się o kilkanaście nowych pozycji z dziedziny fantastyki.

 (1.1) Kosztowna konserwacja oświęcimskiego witraża jest możliwa dzięki realizacji specjalnego projektu Niemiecko-Polskiej Fundacji Ochrony Kultury i Zabytków".

 (1.2) Kilku oświęcimskich oprawców schwytano na terenie Niemiec.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌɔɕfʲjɛ̇̃ɲˈt͡ɕĩmsʲci, AS: ośfʹi ̯ė̃ńćĩmsʹḱi

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Oświęcim mrz., oświęcimianin mos., oświęcimianka ż., oświęcimiak mos., oświęcimiaczka ż.

Wiktionary


oświecony

wykształcony, światły


SJP.pl


oświetlać

czasownik przechodni niedokonany

 (1.1) rzucać, kierować na coś światło

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Wszedł do opuszczonego domu i oświetlił ciemny korytarz latarką.

 (1.1) Okolicę dworca oświetlała wieczorem tylko jedna latarnia, wszystkie pozostałe były zepsute.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ɔɕˈfʲjɛtlat͡ɕ, AS: ośfʹi ̯etlać

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. świetlik mrz./mzw., światło n., światełko n., oświetlanie n., oświetlenie n., oświetlacz m.

 przym. oświetlony, oświetleniowy

Wiktionary


oświetlacz

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) osoba zajmująca się oświetleniem na planie filmowym

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (2.1) urządzenie do oświetlania

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ɔɕˈfʲjɛtlat͡ʃ, AS: ośfʹi ̯etlač

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. oświetlenie n., oświetlanie n., światło n., oświetleniowiec m.

 czas. oświetlać ndk., oświetlić dk., świecić ndk., oświecać ndk.

 przym. oświetleniowy, świetlany, światły

Wiktionary


oświetlanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|oświetlać.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌɔɕfʲjɛˈtlãɲɛ, AS: ośfʹi ̯etlãńe

Wiktionary

Powiązane:

 czas. oświetlać

 rzecz. światło n., oświetlacz mrz./mos.

Wiktionary


oświetlenie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|oświetlać.

 (1.2) system lamp zapewniający światło

Wiktionary

  • oświetlenie (grafika komputerowa)
  • oświetlenie naturalne – światłem słonecznym (bezpośrednim, rozporoszonym), od naturalnych pożarów, erupcji wulkanów, bioluminescencja itp.
  • oświetlenie sztuczne – światłem wytworzonym z ingerencją ludzi
  • oświetlenie samochodu
  • oświetlenie uliczne

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ˌɔɕfʲjɛˈtlɛ̃ɲɛ, AS: ośfʹi ̯etlńe

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. światło n., oświetlacz mrz./mos.

 czas. oświetlać, oświetlić

 przym. oświetleniowy

Wiktionary


oświetleniowiec

1. specjalista w dziedzinie funkcjonowania urządzeń oświetleniowych;
2. pracownik teatru zajmujący się oświetleniem sceny


SJP.pl


oświetlić

czasownik przechodni dokonany (ndk. oświetlać)

 (1.1) dokonany od|oświetlać.

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Musieliśmy oświetlić sobie drogę pochodniami, aby zejść do jaskini.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ɔɕˈfʲjɛtlʲit͡ɕ, AS: ośfʹi ̯etlʹić

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. świetlik mrz./mzw., oświetlacz m., światełko n., światło n., oświetlenie n.

Wiktionary


oświn

jezioro w Polsce


SJP.pl

Oświn (Jezioro Siedmiu Wysp) – jezioro położone w północno-wschodniej części Niziny Sępopolskiej, na północny zachód od Węgorzewa w woj. warmińsko-mazurskim, w powiecie węgorzewskim, w gminie Węgorzewo.

Wikipedia


oświnka

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) geogr. hydron. rzeka w północnej Polsce i w obwodzie królewieckim Rosji, dopływ Łyny;

Wiktionary


oswobodzić

czasownik przechodni dokonany (ndk. oswabadzać, oswobadzać)

 (1.1) przywrócić swobodę

czasownik zwrotny dokonany oswobodzić się (ndk. oswabadzać się, oswobadzać się)

 (2.1) odzyskać swobodę

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. oswobodzenie n., oswobodziciel mos., oswobodzicielka ż.

 czas. oswabadzać / oswobadzać ndk.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) uwalniać, wyzwalać

Wiktionary


oswobodziciel

osoba, która oswobodziła, wyzwoliła kogoś lub coś; wybawca


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) książk. albo podn. ten, kto oswobodził kogoś lub coś

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. oswobodzenie n.

:: fż. oswobodzicielka ż.

 przym. oswobodzicielski

 czas. oswobodzić dk.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) wybawca, wybawiciel, wyzwoliciel, zbawca

Wiktionary


oswobodzicielka

kobieta, która oswobodziła, wyzwoliła kogoś lub coś


SJP.pl


oswoić

1. przyzwyczaić do czegoś, zaznajomić;
2. obłaskawić, udomowić dzikie zwierzę


SJP.pl

czasownik przechodni dokonany (ndk. oswajać)

 (1.1) dokonany od|oswajać.

czasownik zwrotny dokonany oswoić się (ndk. oswajać się)

 (2.1) dokonany od|oswajać się.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. oswajanie n., swoje n., oswojenie n.

 przym. oswojony

Wiktionary


oswojony

1. przyzwyczaić do czegoś, zaznajomić;
2. obłaskawić, udomowić dzikie zwierzę


SJP.pl

forma czasownika.

 (1.1) imiesłów przymiotnikowy bierny od: oswoić

przymiotnik

 (2.1) przyzwyczaiony do kogoś lub do czegoś albo zapoznany z czymś

 (2.2) o dzikim zwierzęciu: takie, które straciło dzikość

Wiktionary

Oswojony – trzeci solowy album Krzysztofa Myszkowskiego, założyciela i lidera zespołu Stare Dobre Małżeństwo, wydany w 2012 r. Autorem tekstów zaprezentowanych na płycie jest Jan Rybowicz, natomiast muzykę do nich skomponował Krzysztof Myszkowski.

Wikipedia

Przykłady

 (2.2) Z plagaagą mrówek poradziłem sobie, kupując oswojonego mrównika.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌɔsfɔˈjɔ̃nɨ, AS: osfoi ̯õny

Wiktionary

Powiązane:

 czas. oswoić dk.

Wiktionary

Synonimy:

 (2.1) obeznany, obyty

 (2.2) udomowiony, poskromiony

Wiktionary


osy

1. owad błonkoskrzydły o charakterystycznym czarnym ubarwieniu w żółte paski;
2. osoba uszczypliwa, zjadliwa, dokuczliwa


SJP.pl

Osy (Vespoidea) – nadrodzina owadów błonkoskrzydłych należących do podrzędu trzonkówek.

Badaniem os zajmuje się sfekologia, dział entomologii oraz socjobiologia.

Wikipedia


osychać

stawać się suchym z wierzchu; obsychać


SJP.pl


osyfiać

obsyfiać; potocznie:
1. mocno coś zabrudzać, zanieczyszczać; zasyfiać, zaświniać, zapaprywać;
2. powodować wystąpienie pryszczy, krost; wysyfiać


SJP.pl


osyfiały

zasyfiony, zasyfiały, osyfiony, obsyfiony, obsyfiały; potocznie:
1. bardzo brudny, zanieczyszczony;
2. pokryty pryszczami


SJP.pl


osyfić

obsyfić; potocznie:
1. mocno coś zabrudzić, zanieczyścić; oświnić, zasyfić, uświnić;
2. spowodować wystąpienie pryszczy, krost; wysyfić


SJP.pl


osyfikacja

proces powstawania i mineralizacji kości polegający na przekształcaniu się tkanki chrzęstnej w tkankę kostną; kostnienie, ossyfikacja


SJP.pl


osyfiony

zasyfiony, zasyfiały, osyfiały, obsyfiony, obsyfiały; potocznie:
1. bardzo brudny, zanieczyszczony;
2. pokryty pryszczami


SJP.pl


osykać

dawniej: sycząc, opryskać


SJP.pl


osykiwać

rzadko: sykając, opryskiwać


SJP.pl


osyp

1. w pszczelarstwie: martwe pszczoły osypujące się zimą do dennicy ula;
2. dawny podatek feudalny płacony w zbożu; osep;
3. dawniej: osypisko


SJP.pl

Osyp – część wsi Berezyszcze w Polsce położona w województwie podlaskim, w powiecie hajnowskim, w gminie Czeremcha.

W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa białostockiego.

Wikipedia


osypanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|osypać.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. osypywanie n.

 czas. osypać dk., osypywać ndk.

Wiktionary


osypany

pokryty czymś występującym w dużej ilości


SJP.pl


osypisko

rumowisko powstałe poprzez osypanie się wietrzejących skał i ziemi; obsypisko


SJP.pl

Osypisko (usypisko) – nagromadzenie sypkiego (luźnego) materiału skalnego u podstawy zbocza lub stoku. Powstaje w wyniku przemieszczania się (osypywania się) materiału z wyżej położonych partii skalnych w niższe, pod wpływem siły ciężkości i innych zjawisk. Tworzą się wówczas charakterystyczne stożki usypowe, podobne do górskich piargów. Powstawanie osypiska jest procesem bardzo długotrwałym.

Wikipedia


osypiskowy

powstały w wyniku osypywania się skał, ziemi itp.


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z osypiskiem, dotyczący osypiska

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. osypisko n.

Wiktionary


osypka

1. zmielone w całości ziarna pszenicy lub innych zbóż;
2. karma dla zwierząt domowych


SJP.pl


osypywanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|osypywać.

Wiktionary

Osypywanie – w geologii dynamicznej, powtarzające się częstokroć zjawisko odpadania drobnych, pojedynczych ziaren zwietrzeliny ze stromych stoków.

Wikipedia

Powiązane:

 czas. osypywać ndk.

 rzecz. osypanie n.

Wiktionary


osz

drugie pod względem ludności miasto w Kirgistanie


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna

 (1.1) geogr. adm. miasto w obwodzie oszyńskiem Kirgistanu.

Wiktionary

Wikipedia

Powiązane:

 przym. oszyński, oski

Wiktionary


oszacować

określić w przybliżeniu wartość, wielkość lub ilość czegoś


SJP.pl

czasownik przechodni dokonany

 (1.1) podać wartość lub wielkość w przybliżeniu

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Badacze oszacowali, że zdolność do rozpoznawania wysokości tonów zależy od czynników genetycznych aż w 71-80 proc.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. szacowanie n., oszacowanie n.

 czas. przeszacować, szacować ndk.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) ocenić, wycenić

Wiktionary


oszacowanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|oszacować.

 (1.2) wynik szacowania

Wiktionary

Estymator – statystyka służąca do szacowania wartości parametru {\widehat {\theta }} rozkładu cechy w populacji, tj. pewnego rozkładu prawdopodobieństwa pod założeniem, że rozkład ten (opisujący, na przykład pewne doświadczenie) należy do rodziny rozkładów \{\mathbb {P} _{\theta }\colon \theta \in \Theta \} dla pewnego zbioru \Theta .

Wikipedia

Powiązane:

 czas. oszacować, przeszacować

Wiktionary


oszacowywać

oceniać coś w przybliżeniu (ilość, wielkość itp.); szacować


SJP.pl


oszajca

nazwisko


SJP.pl


oszaleć

czasownik nieprzechodni dokonany (ndk. szaleć)

 (1.1) ulec pomieszaniu zmysłów, wpaść w szał

 (1.2) stracić rozsądek pod wpływem silnych uczuć

 (1.3) zaangażować się nadmiernie, zacząć poświęcać komuś lub czemuś zbyt wiele uwagi lub czasu

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. oszalenie n., szalony mos., szał mrz.

 przym. oszalały, szalony

 czas. szaleć

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) zbzikować, ześwirować, zwariować

Wiktionary


oszalować

obić coś deskami w celu wzmocnienia lub ochrony


SJP.pl


oszalowanie

obić coś deskami w celu wzmocnienia lub ochrony


SJP.pl


oszalowywać

obijać ściany deskami w celu ich wzmocnienia; szalować


SJP.pl


oszarpać

potocznie:
1. szarpiąc, oberwać lub postrzępić coś dookoła; obszarpać, otargać, obtargać;
2. oszarpać się - zmęczyć się czymś; uszarpać się, umęczyć się


SJP.pl


oszarpywać

dawniej: obszarpywać; szarpiąc, obrywać coś dookoła


SJP.pl


oszast

deska boczna z pnia drewna, z jednej strony płaska, z drugiej zaokrąglona


SJP.pl

Osoby:

  • Helena Oszast (1926–2014) – polska koszykarka
  • Janina Oszast (1908–1986) – polska biolożka, działaczka niepodległościowa
  • Tadeusz Oszast (1912–1982) – polski dziennikarz sportowy
  • Zbigniew Oszast (1903–1967) – polski profesor dermatologii

Inne:

  • Oszast – rezerwat przyrody

Wikipedia


oszałamiać

oszołamiać;
1. wywierać na kimś bardzo silne wrażenie, zwłaszcza pozytywne; oczarowywać;
2. pozbawiać kogoś świadomości na pewien czas; odurzać;
3. oszałamiać się - oszołamiać samego siebie


SJP.pl

czasownik przechodni niedokonany (dk. oszołomić)

 (1.1) wywoływać stan częściowej utraty przytomności; wprowadzać w stan zamroczenia

 (1.2) wywierać silne wrażenie

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. oszałamianie n.

 przym. oszałamiający

 przysł. oszołamiająco

Wiktionary

Synonimy:

 (1) war. oszołamiać

 (1.1) odurzać, otumaniać, zatruwać

 (1.2) szokować, zdumiewać

Wiktionary


oszałamiający

taki, który powoduje czasową utratę świadomości; odurzający


SJP.pl


oszałomić

czasownik przechodni dokonany (ndk. oszałamiać)

 (1.1) rzad. war. oszołomić, dokonany od|oszałamiać.

Wiktionary


oszczać

potocznie: osikać


SJP.pl

czasownik dokonany

 (1.1) wulg. oddając mocz, zmoczyć kogoś lub coś

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Wiem, co się u was o Sovro mawia: że bez łapówki to tyci i pies ciżmy nie oszcza.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈɔʃt͡ʃat͡ɕ, AS: oščać

Wiktionary

Powiązane:

 czas. szczać

 rzecz. szczaw mrz., oszczanie n., szczochy nmos., szczyl mzw.

Wiktionary


oszczak

nazwisko


SJP.pl


oszczanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|oszczać.

Wiktionary

Powiązane:

 czas. szczać, oszczać dk.

 rzecz. szczaw mrz., szczyl mzw.

Wiktionary


oszczędnie

przysłówek

 (1.1) w sposób oszczędny

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ɔʃˈt͡ʃɛ̃ndʲɲɛ, AS: oščndʹńe

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. oszczędność ż., oszczędności nmos., oszczędzanie n., oszczędzenie n., zaoszczędzenie n.

 czas. oszczędzać ndk., oszczędzić dk., przyoszczędzić dk., zaoszczędzić dk.

 przym. oszczędnościowy

 przym. oszczędny

Wiktionary


oszczędniej

stopień wyższy od przysłówka: oszczędnie


SJP.pl


oszczędniejszy

stopień wyższy od przymiotnika: oszczędny


SJP.pl


oszczędność

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) cecha osoby, która ogranicza swoje wydatki

 (1.2) rozporządzanie zasobami w taki sposób, aby możliwie najmniej ich zużyć

 (1.3) cecha czegoś, co mało ozdobne

Wiktionary

Oszczędzanie – proces, który prowadzi do powstawania oszczędności.

Wyróżnić można następujące motywy oszczędzania:

  • przezornościowy (sfinansowanie nieprzewidzianych, nagłych, ale koniecznych wydatków w przyszłości lub zabezpieczenie poziomu dochodów na emeryturze),
  • konsumpcyjny (zakup droższych dóbr trwałego użytku w przyszłości),
  • transakcyjny, płynnościowy – (utrzymanie płynności regulowania zobowiązań),
  • spekulacyjny (związany ze zwiększaniem wartości zgromadzonych oszczędności).

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ɔʃˈt͡ʃɛ̃ndnɔɕt͡ɕ, AS: oščndność

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. oszczędności nmos., oszczędzanie n., oszczędzenie n., zaoszczędzenie n.

 czas. zaoszczędzić dk., oszczędzić dk., oszczędzać ndk.

 przym. oszczędny, oszczędnościowy

 przysł. oszczędnie

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) gospodarność, skrzętność, zapobiegliwość

 (1.2) ekonomiczność

 (1.3) prostota, skromność

Wiktionary


oszczędności

zaoszczędzone pieniądze


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj niemęskoosobowy, liczba mnoga

 (1.1) to, co zostało zaoszczędzone, nie zostało zużyte

 (1.2) ekon. zaoszczędzone pieniądze

forma rzeczownika.

 (2.1) D., C., Ms. i W. lp.; M., D., B. i W. lm. od: oszczędność

Wiktionary

Oszczędności – zasoby pieniężne, które nie zostały w danym okresie przeznaczone na zakup dóbr i usług konsumpcyjnych (zaspokajających bieżące potrzeby nabywców). Inaczej ujmując jest to wartość dochodu pomniejszona o wartość konsumpcji.

Wielkość oszczędności różni się znacząco w zależności od wieku i narodowości konsumentów. Rośnie wraz ze wzrostem dochodów.

Wikipedia

Przykłady

 (1.2) Złodziej ukradł świnkę-skarbonkę. Włamał się przez okno i uciekł z oszczędnościami.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌɔʃt͡ʃɛ̃ndˈnɔɕt͡ɕi, AS: oščẽndnośći

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. oszczędność ż., oszczędzanie n., oszczędzenie n., zaoszczędzenie n.

 czas. oszczędzać ndk., zaoszczędzić dk., przyoszczędzić dk., oszczędzić dk.

 przym. oszczędny, oszczędnościowy

 przysł. oszczędnie

Wiktionary


oszczędnościowy

przymiotnik

 (1.1) związany z oszczędzaniem, służący do oszczędzania

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. oszczędność ż., oszczędzanie n., oszczędności nmos.

 czas. oszczędzać ndk., zaoszczędzać ndk., oszczędzić dk., zaoszczędzić dk.

 przym. oszczędny

 przysł. oszczędnie

Wiktionary


oszczędny

przymiotnik jakościowy

 (1.1) nietrwoniący pieniędzy, majątku

 (1.2) taki, przy którym zużywa się niewiele jakichś zasobów lub środków

 (1.3) nienadużywający czegoś

 (1.4) skromny, wykorzystywany w niewielkim stopniu

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Tato zarabiał skromnie, ale matka była oszczędna, więc wystarczało.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. oszczędność ż., oszczędności nmos., oszczędzanie n., oszczędzenie n., zaoszczędzenie n.

 czas. zaoszczędzić dk., przyoszczędzić dk., oszczędzić dk., oszczędzać ndk.

 przym. oszczędnościowy

 przysł. oszczędnie

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) skrzętny, nierozrzutny; gw-pl|Górny Śląsk|szporobliwy., gw-pl|Śląsk Cieszyński|szanobliwy.

 (1.2) ekonomiczny, oszczędnościowy, efektywny, wydajny, produktywny; gw-pl|Śląsk Cieszyński|szanobliwy.

 (1.3) powściągliwy, umiarkowany

 (1.4) prosty, skromny, ascetyczny, niebogaty, nieokazały, niewymyślny, niewyszukany

Wiktionary


oszczędzać

czasownik przechodni niedokonany (dk. oszczędzić)

 (1.1) zużywać w niewielkiej ilości

 (1.2) zachować część czegoś na później

 (1.3) sprawiać, by ktoś czegoś nie doznał

 (1.4) nie zabijać, darowywać życie

czasownik zwrotny niedokonany oszczędzać się

 (2.1) nie narażać się na zmęczenie, niebezpieczeństwo

 (2.2) nie ranić siebie samego, traktować siebie taktownie

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) W tym miesiącu musimy oszczędzać węgiel.

 (1.2) Oszczędzaj siły na większego przeciwnika!

 (1.3) Zabieg pod narkozą oszczędza pacjentom bólu.

 (1.3) Kończ waść, wstydu oszczędź!

 (1.4) Żołnierze, pacyfikując okolicę, oszczędzali tylko kobiety i dzieci.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ɔʃˈt͡ʃɛ̃nd͡zat͡ɕ, AS: oščnʒać

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. oszczędności nmos., oszczędność ż., oszczędzenie n., zaoszczędzenie n., zaoszczędzanie n., przyoszczędzenie n., oszczędnościówka ż., oszczędzanie n.

 czas. oszczędzić dk., zaoszczędzać ndk., zaoszczędzić dk., przyoszczędzić dk.

 przym. oszczędny, oszczędnościowy

 przysł. oszczędnie

Wiktionary

Synonimy:

 (1.2) odkładać, składać, zaciskać pasa; gw-pl|Górny Śląsk|szporować.

Wiktionary


oszczędzanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|oszczędzać.

Wiktionary

Oszczędzanie – proces, który prowadzi do powstawania oszczędności.

Wyróżnić można następujące motywy oszczędzania:

  • przezornościowy (sfinansowanie nieprzewidzianych, nagłych, ale koniecznych wydatków w przyszłości lub zabezpieczenie poziomu dochodów na emeryturze),
  • konsumpcyjny (zakup droższych dóbr trwałego użytku w przyszłości),
  • transakcyjny, płynnościowy – (utrzymanie płynności regulowania zobowiązań),
  • spekulacyjny (związany ze zwiększaniem wartości zgromadzonych oszczędności).

Wikipedia

Powiązane:

 rzecz. zaoszczędzenie n., oszczędzenie n., oszczędność ż., oszczędności nmos.

 czas. oszczędzać ndk., oszczędzić dk., przyoszczędzić dk., zaoszczędzić dk.

 przym. oszczędny, oszczędnościowy

 przysł. oszczędnie

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) odkładanie, składanie

Wiktionary


oszczędzić

czasownik przechodni dokonany (ndk. oszczędzać)

 (1.1) dokonany od|oszczędzać.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ɔˈʃt͡ʃɛ̃ɲd͡ʑit͡ɕ, AS: oščńʒ́ić

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. oszczędność ż., oszczędności nmos., oszczędzanie n., oszczędzenie n., zaoszczędzenie n.

 czas. zaoszczędzić dk., przyoszczędzić dk., oszczędzać ndk.

 przym. oszczędny, oszczędnościowy

 przysł. oszczędnie

Wiktionary


oszczek

łowieckie: szczekanie psa na widok wytropionej zwierzyny


SJP.pl


oszczep

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) łow. wojsk. daw. broń wojenna lub myśliwska, o długim drzewcu i twardym, metalowym a wcześniej kamiennym, grocie;

 (1.2) sport. długi, zaostrzony pręt używany w lekkoatletyce do rzucania;

 (1.3) sport. pot. rzut oszczepem;

Wiktionary

  • oszczep (broń)
  • oszczep (konkurencja sportowa)
  • oszczep (przyrząd sportowy)
  • Oszczep – chutor na Białorusi, w obwodzie grodzieńskim, w rejonie świsłockim

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Książę strzelił do niego z kuszy, a następnie wypadł ku niemu z oszczepem.

 (1.2) Dzisiejsze oszczepy produkuje się z tworzyw sztucznych.

 (1.3) Czy wiesz, że on zdobył cztery złote medale w oszczepie?

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈɔʃt͡ʃɛp, AS: oščep

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. oszczepisko n., oszczepnik m., oszczepniczka ż.

 przym. oszczepowaty, oszczepowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) dzida, włócznia, pika

Wiktionary


oszczepnictwo

dziedzina sportu


SJP.pl


oszczepniczka

zawodniczka uprawiająca rzut oszczepem


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) sport. sportsmenka uprawiająca rzut oszczepem

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌɔʃt͡ʃɛpʲˈɲit͡ʃka, AS: oščepʹńička

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. oszczep m., oszczepisko n.

:: fm. oszczepnik m.

 przym. oszczepowaty, oszczepowy

Wiktionary


oszczepniczy

oszczepnik


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z oszczepnictwem, dotyczący oszczepnictwa

Wiktionary

Patrz:

oszczepnik

Powiązane:

 rzecz. oszczepnictwo n., oszczepnik mos.

Wiktionary


oszczepnik

1. sportowiec uprawiający rzut oszczepem;
2. dawniej: żołnierz lub myśliwy uzbrojony w oszczep


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) hist. żołnierz, rycerz, myśliwy uzbrojony w oszczep

 (1.2) sport. sportowiec uprawiający rzut oszczepem

Wiktionary

Przykłady

 (1.2) W zawodach wystąpi nasz młody, ale bardzo utalentowany oszczepnik.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ɔʃˈt͡ʃɛpʲɲik, AS: oščepʹńik

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. oszczep m., oszczepnictwo n.

:: fż. oszczepniczka ż.

 przym. oszczepowy, oszczepniczy, oszczepowaty

Wiktionary


oszczepowaty

przypominający kształtem oszczep, podobny do oszczepu


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) przypominający oszczep, w kształcie oszczepu

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. oszczep, oszczepniczka, oszczepnik

 przysł. oszczepowato

Wiktionary


oszczerca

osoba posługująca się wobec kogoś oszczerstwami; potwarca


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) ktoś, kto rzuca oszczerstwo

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. oszczerstwo n., oszczerczyni ż.

 przym. oszczerczy

 przysł. oszczerczo

Wiktionary


oszczerczo

przysłówek

 (1.1) w sposób oszczerczy

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. oszczerca mos., oszczerczyni ż., oszczerstwo n.

 przym. oszczerczy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) potwarczo

Wiktionary


oszczerczy

taki, który jest oszczerstwem (pomówieniem, zniesławieniem); obraźliwy, szkalujący, obelżywy, bluźnierczy


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) będący oszczerstwem lub zawierający oszczerstwa

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Krążyła dookoła oszczercza bujda, według której napędziły go tam niezmienne spojrzenia zmarłych.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. oszczerstwo n., oszczerca mos., oszczerczyni ż.

 przysł. oszczerczo

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) paszkwilowy, szkalujący

Wiktionary


oszczerczyni

oszczerca; insynuatorka, potwarczyni


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) rzad. kobieta rzucająca oszczerstwa

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Ludzie już się tej oszczerczyni śmieją w twarz.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. oszczerczość ż., oszczerstwo mrz.

:: fm. oszczerca mos.

 przym. oszczerczy

 przysł. oszczerczo

Wiktionary


oszczerstwo

niezgodne z prawdą, złośliwe, oczerniające przypisanie komuś czegoś złego w celu skompromitowania tej osoby; pomówienie, potwarz, zniesławienie, insynuacja


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) kłamliwa wypowiedź, która ma na celu poniżenie lub ośmieszenie kogoś

Wiktionary

Zniesławienie – według definicji słownikowej czyn polegający na przekazywaniu fałszywych (nieprawdziwych) stwierdzeń na temat osoby, które szkodzą reputacji tej osoby. Pojęcie często utożsamiane z pomówieniem, obmówieniem, oszczerstwem. Pomówienie i zniesławienie są traktowane jako synonimy w doktrynie prawnej i orzecznictwie. Pojęcia to w większości języków świata łączy ogólne znaczenie prawne: upublicznienie lub rozgłoszenie informacji, które podważają reputację jednostki czy grupy, zwłaszcza jeśli są nieprawdziwe lub wprowadzające w błąd. Termin ten definiowany przez prawo jurysdykcji wielu państw jako czyn zabroniony. We współczesnych jurysdykcjach prawa zwyczajowego, aby stanowić zniesławienie, roszczenie musi być zasadniczo fałszywe i musi być skierowane do kogoś innego niż osoba zniesławiona.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ɔʃˈt͡ʃɛrstfɔ, AS: oščerstfo

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. oszczerca m., oszczerczyni ż.

 przym. oszczerczy

 przysł. oszczerczo

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) obmowa, potwarz, kalumnia

Wiktionary


oszczypać

obszczypać;
1. szczypnąć wiele razy, w wielu miejscach;
2. skubiąc, oberwać trochę czegoś w różnych miejscach;
3. wywołać uczucie kłującego bólu w różnych miejscach


SJP.pl


oszczypek

wędzony ser, wyrabiany przez górali z mleka owczego; oscypek


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy lub męskorzeczowy

 (1.1) inna pisownia wyrazu oscypek

Wiktionary

Oscypek, oszczypek (słow. oštiepok) – twardy, wędzony ser, przygotowywany z mleka owczego, charakterystyczny dla polskich gór, szczególnie Podhala. Spopularyzowany w Polsce oraz w innych krajach Europy.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ɔˈʃt͡ʃɨpɛk, AS: oščypek

Wiktionary


oszczypka

regionalna nazwa oszczypka


SJP.pl


oszczypywać

obszczypywać;
1. szczypać wiele razy, w wielu miejscach;
2. skubiąc, obrywać trochę czegoś w różnych miejscach;
3. wywoływać uczucie kłującego bólu w różnych miejscach


SJP.pl


oszczywać

potocznie: opryskiwać kogoś lub coś moczem


SJP.pl


oszelmić

dawniej: obciąć komuś ucho w ramach kary; oszelmować, obszelmować


SJP.pl


oszelmować

obszelmować; dawniej:
1. zwymyślać kogoś; zbesztać;
2. obciąć komuś ucho w ramach kary; oszelmić;
3. obedrzeć, postrzępić, obszarpać


SJP.pl


oszewka

obszycie brzegu ubrania; lamówka, obszywka


SJP.pl


oszkalować

1. przedstawić kogoś w złym świetle, rzucić oszczerstwa; obmówić, oczernić;
2. oszkalować się:
a) oszkalować samego siebie;
b) oszkalować jeden drugiego


SJP.pl


oszkalowanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|oszkalować.

Wiktionary

Powiązane:

 czas. oszkalować dk.

Wiktionary


oszkapiać

potocznie: świadomie wprowadzać w błąd; nabierać


SJP.pl


oszkapić

potocznie: świadomie wprowadzić w błąd; nabrać


SJP.pl


oszklić

wstawić szkło w ramy okienne, drzwiowe itp.


SJP.pl

czasownik

 (1.1) zamontować szybę

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. szkiełko n., szkiełkowicz mos., szklenie n.

Wiktionary


oszkowice

Oszkowice – wieś w Polsce położona w województwie łódzkim, w powiecie łowickim, w gminie Bielawy.

W latach 1954–1961 wieś była siedzibą gromady Oszkowice, w latach 1970-1972 powtórnie – Oszkowice. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa skierniewickiego.

Przez miejscowość przebiega droga wojewódzka nr 703.

Wikipedia


oszkrabina

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) gw-pl|Górny Śląsk. obierka

Wiktionary


oszlifowywać

nadawać czemuś gładkość przez szlifowanie; szlifować


SJP.pl


oszloch

oszloch morski - bylina z rodziny szparagowatych, uprawiana głównie w południowej Europie dla dużych, ważących do 3 kg cebul, stosowanych w lecznictwie i jako trutka na gryzonie; cebula morska, urginia morska, ckliwica


SJP.pl


oszmiana

miasto na Białorusi


SJP.pl

Oszmiana (biał. Ашмяны, Aszmiany, lit. Ašmena, ros. Ошмяны, Oszmiany, hebr. אשמיאני) – miasto na Białorusi, w obwodzie grodzieńskim, siedziba rejonu oszmiańskiego, do 1945 w Polsce, w województwie wileńskim, siedziba powiatu oszmiańskiego; położone na Garbie Oszmiańskim, nad Oszmianką, w pobliżu granicy z Litwą, na Wileńszczyźnie; 14,8 tys. mieszkańców (2010).

Wikipedia


oszmiański

Oszmiana


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) dotyczący Oszmiany, związany z Oszmianą

Wiktionary

Patrz:

Oszmiana

Powiązane:

 rzecz. Oszmiana ż., Oszmianka ż., Oszmiańszczyzna ż.

Wiktionary


oszołamiać

oszałamiać;
1. wywierać na kimś bardzo silne wrażenie, zwłaszcza pozytywne; oczarowywać;
2. pozbawiać kogoś świadomości na pewien czas; odurzać;
3. oszołamiać się - oszołamiać samego siebie


SJP.pl


oszołamiający

oszałamiać;
1. wywierać na kimś bardzo silne wrażenie, zwłaszcza pozytywne; oczarowywać;
2. pozbawiać kogoś świadomości na pewien czas; odurzać;
3. oszołamiać się - oszołamiać samego siebie


SJP.pl


oszołom

1. wariat, osoba niezrównoważona psychicznie;
2. osoba ślepo wierząca w jakąś ideę; fanatyk;
3. żartobliwie: supermarket sieci Auchan; Oszołom


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) pot. człowiek wierzący bezgranicznie w jakąś ideologię, ślepo jej podporządkowany

 (1.2) pot. osoba zachowująca się nienormalnie

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (2.1) pot. sklep Auchan

forma czasownika.

 (3.1) 2. os. lp. rozk. od: oszołomić

Wiktionary

Przykłady

 (1.2) Ta nauczycielka to straszliwy oszołom; drwi sobie z uczniów i do tego co lekcję robi trudne kartkówki.

 (2.1) Jak będziesz w oszołomie, to nie zapomnij kupić kilo ziemniaków.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ɔˈʃɔwɔ̃m, AS: ošou̯õm

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. oszołomstwo n., oszołomienie n.

:: fż. oszołomka ż.

 czas. oszołomić dk., oszołamiać ndk., oszałomonić dk.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) fanatyk, mameluk, maniak, radykalista, radykał

 (1.2) pot. bzik, narwaniec, opętaniec, paranoik, pomyleniec, postrzeleniec, szajbus, świr, świrus, wariat, zajob

Wiktionary


oszołomić

1. wywrzeć na kimś bardzo silne wrażenie, zwłaszcza pozytywne; oczarować;
2. pozbawić kogoś świadomości na pewien czas; odurzyć;
3. oszołomić się - oszołomić samego siebie


SJP.pl

czasownik przechodni

 (1.1) dokonany od|oszałamiać. / oszołamiać (otumanić)

 (1.2) dokonany od|oszałamiać. / oszołamiać (zszokować)

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. oszołom mos./mrz., oszołomienie n., oszołomstwo n.

 czas. oszołamiać ndk.

 przym. oszołomowaty, oszołomski

Wiktionary


oszołomienie

1. wywrzeć na kimś bardzo silne wrażenie, zwłaszcza pozytywne; oczarować;
2. pozbawić kogoś świadomości na pewien czas; odurzyć;
3. oszołomić się - oszołomić samego siebie


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) stan ograniczonej świadomości

 (1.2) przen. stan wywołany silnym przeżyciem

Wiktionary

Oszołomienie – polski dramat biograficzny z 1988 roku w reżyserii Jerzego Sztwiertni.

Treścią fabuły jest historia życia aktora Władysława, oparta na biografii Kazimierza Junoszy-Stępowskiego.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Podniósł pięści i obiema równocześnie rąbnął w głowę młodego. Nie powaliło go to od razu, ale sekunda oszołomienia zgubiła go.

 (1.1) W sennym oszołomieniu [narkozą] Anna widziała nad sobą dwa olbrzymie, zielone owady z trupimi czaszkami […].

 (1.1) Alkohol dawał mu tyle oszołomienia i zapomnienia, więc pił… pił.

 (1.1) Powstanie tej nazwy [gazu rozweselającego] tłumaczy się przyjemnym stanem oszołomienia, odczuwanym przy wdychaniu gazu.

 (1.1) Nocne czuwanie, sen pełny trwogi — wprawiły redaktora w stan szczególnego oszołomienia.

 (1.2) Wytrącony z równowagi tym wybuchem, spoglądał w oszołomieniu na wstrząsane płaczem plecy żony.

 (1.2) Przeżył, jak w ubiegłych latach, radosne i hałaśliwe oszołomienie pierwszego dnia nowego roku.

 (1.2) Tymczasem ochłonąłem z pierwszego oszołomienia i poczułem przypływ odwagi.

 (1.2) Miłość pochłaniała go zupełnie, całymi tygodniami znajduje się to w stanie ekstazy, to w stanie boleśnego oszołomienia lub nerwowego odrętwienia.

 (1.2) Resztki śniegu przypominają rozczochrane peruki, porzucone w oszołomieniu przez zimę.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. oszołom mos./mrz.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) odurzenie, ogłuszenie

Wiktionary


oszołomiony

1. wywrzeć na kimś bardzo silne wrażenie, zwłaszcza pozytywne; oczarować;
2. pozbawić kogoś świadomości na pewien czas; odurzyć;
3. oszołomić się - oszołomić samego siebie


SJP.pl


oszołomka

oszołom


SJP.pl

Patrz:

oszołom

oszołomowaty

potocznie: przypominający oszołoma, taki jak oszołom; oszołomski


SJP.pl


oszołomski

potocznie: właściwy oszołomowi, złożony z oszołomów; oszołomowaty


SJP.pl


oszołomstwo

potocznie:
1. ogół oszołomów, bezkrytycznych i fanatycznych wyznawców jakiejś idei lub osób zachowujących się nienormalnie;
2. zachowania lub poglądy właściwe oszołomom


SJP.pl


oszpecać

1. czynić brzydkim, odrażającym, szpetnym, np. poprzez okaleczanie twarzy;
2. oszpecać się - psuć swój wygląd np. brzydką fryzurą, strojem


SJP.pl


oszpecenie

1. uczynić brzydkim, odrażającym, szpetnym, np. poprzez okaleczenie twarzy;
2. oszpecić się - zepsuć swój wygląd np. brzydką fryzurą, strojem


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) uczynienie szpetnym

Wiktionary


oszpecić

1. uczynić brzydkim, odrażającym, szpetnym, np. poprzez okaleczenie twarzy;
2. oszpecić się - zepsuć swój wygląd np. brzydką fryzurą, strojem


SJP.pl


oszplina

rodzaj palmy występujący w Azji Południowo-Wschodniej; salak, salaka


SJP.pl

Salaka, oszplina (Salacca Reinw.) – rodzaj roślin z rodziny arekowatych, czyli palm (Arecaceae). Obejmuje ok. 20, 21 lub 23 gatunki. Rośliny te występują w Azji Południowo-Wschodniej, od północno-wschodniej części Indii, poprzez Mjanmę, Tajlandię, Malezję po Sumatrę, Jawę, Borneo i Filipiny. Jeden gatunek (Salacca griffithii) na północy sięga do chińskiej prowincji Junnan.

Wikipedia


oszraniać

1. pokrywać szronem; szronić;
2. pokrywać siwizną;
3. oszraniać się - pokrywać się szronem; szronić się, szronieć


SJP.pl


oszroniały

pokryty kryształkami lodu; szronisty


SJP.pl


oszronić

1. pokryć szronem;
2. pokryć siwizną;
3. oszronić się - pokryć się szronem


SJP.pl


oszronieć

1. pokryć się szronem; oszronić się;
2. pokryć się siwizną


SJP.pl


oszroniony

przymiotnik

 (1.1) pokryty szronem

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Dziś z rana zastałem nasz ogródek cały oszroniony.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. szron mrz., oszronienie n., szronik mrz.

 czas. dk. oszronić, ndk. oszronieć, dk. szronić, ndk. szronieć

 przym. szronisty, oszroniały

Wiktionary


osztorcowywać

1. karcić kogoś ostro, używając obelżywych słów; obsztorcowywać;
2. dawniej: zrównywać, wygładzać boki belki lub deski


SJP.pl


oszubski

nazwisko


SJP.pl


oszukać

czasownik przechodni dokonany (ndk. oszukiwać)

 (1.1) dokonany od|oszukiwać.

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Zamościanin został oszukany przez fałszywego wnuczka.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ɔˈʃukat͡ɕ, AS: ošukać

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. oszustwo n., oszukaństwo n., oszust m., oszustka ż., oszukanie n.

 czas. oszukiwać ndk.

 przym. oszukańczy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) pot. wpuścić w maliny, wpuścić w kanał, zrobić w konia, wyprowadzić w pole, nabić w butelkę, zrobić w balona, zrobić w bambuko, zrobić w jajo; posp. wykręcić wała, wystawić do wiatru; wulg. zrobić w chuja, wychujać; eufem. zrobić w człona

Wiktionary


oszukańczo

przysłówek

 (1.1) w sposób opierający się na nieuczciwości

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Nie wiem, czy wagę ma tak oszukańczo ustawioną, czy odważniki sfałszowane; podejrzewam, że jedno i drugie.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. oszustwo n., oszust mos., oszukańczość ż.

 przym. oszukańczy

 czas. oszukiwać

Wiktionary


oszukańczość

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) cecha tego, co oszukańcze

Wiktionary

Powiązane:

 przym. oszukańczy

 przysł. oszukańczo

Wiktionary


oszukańczy

polegający na oszustwie (np. oszukańcza gra, oszukańcze praktyki)


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) opierający się na oszustwie, nieuczciwości

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌɔʃuˈkãj̃n͇t͡ʃɨ, AS: ošukãĩ ̯ṇčy

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. oszustwo n., oszustka ż., oszust m., oszukiwanie n., oszukańczość ż., oszukanie n.

 czas. oszukiwać ndk., oszukać dk.

 przysł. oszukańczo

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) bałamutny, blagierski, kłamliwy, zwodniczy

Wiktionary


oszukanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|oszukać.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. oszukiwanie n., oszustwo n., oszukaństwo n., oszust m., oszustka ż.

 czas. oszukać dk., oszukiwać ndk.

 przym. oszukańczy

Wiktionary


oszukaniec

człowiek, który oszukuje; oszust


SJP.pl


oszukaństwo

potocznie:
1. oszustwo lub oszukiwanie;
2. coś fałszywego


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) pot. wprowadzenie kogoś w błąd dla uzyskania korzyści

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. oszustwo n., oszukanie n., oszust mos., oszustka ż.

 czas. oszukać, oszukiwać

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) kłamstwo, krętactwo, oszukiwanie, oszustwo, szachrajstwo

Wiktionary


oszukany

dawniej: oszukańczy


SJP.pl


oszukiwać

czasownik przechodni niedokonany

 (1.1) doprowadzać kogoś do niekorzystnego rozporządzenia jego mieniem przez podanie nieprawdy lub ukrycie nieznanych mu faktów

 (1.2) mówić komuś nieprawdę, kłamać

czasownik nieprzechodni niedokonany

 (2.1) celowo i potajemnie nie przestrzegać reguł podczas gry celem uzyskania lepszego wyniku; oszukiwać (1.1) partnerów gry

czasownik zwrotny niedokonany oszukiwać się

 (3.1) nie przyjmować do wiadomości prawdy, łudzić się, że jest inaczej

 (3.2) oszukiwać (1.1) jeden drugiego

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Naciągacz oszukiwał turystów i zamiast kości dinozaura sprzedawał im szkielet krowy.

 (1.2) Mąż od lat oszukiwał żonę twierdząc, że nie podoba mu się sąsiadka.

 (2.1) Znany szuler oszukiwał w karty, ale wreszcie udało się go złapać na gorącym uczynku.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌɔʃuˈcivat͡ɕ, AS: ošuḱivać

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. oszustwo n., oszukaństwo n., oszust m., oszustka ż., oszukiwanie n., oszukanie n.

 czas. oszukać dk.

 przym. oszukańczy

 przysł. oszukańczo

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) zwodzić, mamić, bajerować, kantować, naciągać, wprowadzać w błąd; wulg. reg. śl. ciulać.

 (1.2) kłamać, nabierać, robić w balona

 (2.1) kantować, orzynać; wulg. reg. śl. ciulać.

Wiktionary


oszukiwanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|oszukiwać.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌɔʃuciˈvãɲɛ, AS: ošuḱivãńe

Wiktionary

Powiązane:

 czas. oszukiwać

 rzecz. oszustwo n., oszust m., oszustka ż., oszukanie n.

 przym. oszukańczy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) mamienie

Wiktionary


oszust

człowiek świadomie wprowadzający kogoś w błąd; kłamca, łgarz, blagier


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) ten, kto oszukuje

Wiktionary

  • oszust – gra w kości
  • Oszust (także Oszus) – szczyt w Beskidzie Żywiecko-Orawskim na granicy polsko-słowackiej

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Sprytny oszust sprzedał amerykańskiemu turyście Kolumnę Zygmunta.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈɔʃust, AS: ošust

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. oszustwo n., oszukaństwo n., oszukaniec m., oszukiwanie n., oszukanie n.

:: fż. oszustka ż., oszukanica ż.

 czas. oszukiwać ndk., oszukać dk.

 przym. oszukańczy

 przysł. oszukańczo

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) blagier, kuglarz, matacz, szalbierz, szarlatan; pot. cygan, kanciarz, krętacz, macher, nabieracz, naciągacz, oszukaniec, szachraj; przest. farmazon, furfant, okpisz, przechera, wydrwigrosz

Wiktionary