koń półkrwi arabskiej
SJP.pl
składający się z połowy arkusza, wydrukowany na połowie arkusza itp.
SJP.pl
zamożny szlachcic, starego rodu; prawie arystokrata
SJP.pl
przymiotnik od: Połąga (miasto na Litwie)
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) odczasownikowy od|połaskotać.
Wiktionary
czas. połaskotać dk.
przym. łaskotliwy
Wiktionary
połaszczyć się - ulec chęci na coś; złasić się, połakomić się
SJP.pl
rodzina roślin z rzędu goryczkowców; loganiowate
SJP.pl
o cechach połatowatych (rodzina roślin)
SJP.pl
urządzenie, którego działanie jest częściowo zautomatyzowane
SJP.pl
przysłówek
(1.1) w sposób półautomatyczny
Wiktionary
przym. półautomatyczny
Wiktionary
częściowo zautomatyzowany
SJP.pl
przymiotnik relacyjny
(1.1) częściowo samoczynny
Wiktionary
(1.1) Stosowane w późniejszych czasach rozwiązania były w praktyce skrzyniami półautomatycznymi.
Wiktionary
przysł. półautomatycznie
Wiktionary
wprowadzenie środków technicznych w celu ograniczenia udziału człowieka w niektórych czynnościach przy produkcji, transporcie itp.; robotyzacja, mechanizacja
SJP.pl
ten, kto się zajmuje poławianiem czegoś
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) ktoś, kto zajmuje się poławianiem czegoś
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(2.1) zob. poławiacz min.
Wiktionary
rzecz. łów mrz.
Wiktionary
kobieta zajmująca się poławianiem czegoś
SJP.pl
nazwisko
SJP.pl
wieś w Polsce
SJP.pl
Połażejewo (hist. Polczewo, Poleszeyewo, Poleseyewo, Polazejewo, niem. Pfohlsheim) – wieś w Polsce położona w województwie wielkopolskim, w powiecie średzkim, w gminie Środa Wielkopolska, przy trasie drogi wojewódzkiej nr 432. Wieś jest siedzibą sołectwa "Połażejewo".
Wikipedia
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) gw-pl|Śląsk Cieszyński. lud. zdrobn. od: połaźnik
Wiktionary
(1.1) (gwara.) Jo je mały połaźniczek, przyniós żech Wóm tu trojniczek. / Trojniczek se weście, sy mnie się nie śmiyjcie.
Wiktionary
rzecz. połaźnik mos., połaźniczka ż., połazy lm nm.
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) gw-pl|Śląsk Cieszyński. lud. ozdobiona bibułą gałązka drzewa iglastego zostawiana przez połaźników u gospodarzy podczas połazów
Wiktionary
rzecz. połaźnik mos., połaźniczek mos., połazy nmos.
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) gw-pl|Śląsk Cieszyński. lud. chłopak chodzący na połazy
Wiktionary
rzecz. połaźniczka ż., połazy lm nm.
:: zdrobn. połaźniczek mos.
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj niemęskoosobowy, liczba mnoga
(1.1) gw-pl|Śląsk Cieszyński. lud. drugi dzień świąt Bożego Narodzenia
(1.2) gw-pl|Śląsk Cieszyński. lud. zwyczaj chodzenia po domach i składania życzeń w dniu połazów (1.1);
(1.3) gw-pl|Śląsk Cieszyński. lud. upominki i monety wręczane winszującym chłopcom podczas połazów (1.2)
Wiktionary
Wikipedia
rzecz. połaźnik mos., połaźniczek mos., połaźniczka ż.
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj męski
(1.1) rzad. daw. (z poezji Bolesława Leśmiana) kobieta podstarzała
Wiktionary
(1.1) Słownik Warszawski zna tylko jeden przykład zgodny z leśmianowskim użyciem wyrazu: „Owo śliczne dziewczę i hoże staje się dużym półbabkiem i zwiędłym kwiatem".
(1.1) Sprzęg, usił, strwon, paskuda, postronić, dodajmy — półbabek, wszystko to słowa niespotykane w codziennej polszczyźnie. Ale jakiego pochodzenia? Nie próbujmy zgadywać. Bajdała i Dusiołek niechaj będą ostrzeżeniem.
Wiktionary
bułka o wielkości połowy bagietki
SJP.pl
Bagietka – popularna nazwa długiego i cienkiego pieczywa, zwanego też bułką paryską albo francuską. Standardowa bagietka ma 5–6 cm szerokości, 3–4 cm grubości i ok. 1 m długości.
Bagietka uznawana jest za jeden z symboli Francji, a zwłaszcza Paryża. W dużej mierze zawdzięcza to przepisom z 1920 roku, zakazującym pracy piekarni w godzinach nocnych od 22:00 do 4:00. Jedynym pieczywem, które można było zdążyć wyprodukować dla klientów były właśnie bagietki.
Wikipedia
Półbajt (ang. half-byte) a. tetrada (ang. tetrade) a. nibble (ang. nibble, nybble, nyble) – połowa bajtu. W polskiej literaturze nazwy angielskie są równie często używane jak polskie.
Wikipedia
łódź sportowa ze sterem poruszana za pomocą czterech długich wioseł
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) człowiek półdziki, nie całkiem ucywilizowany
Wiktionary
(1.1) (…) Grecy, przychodzący z ówczesnej niekwestionowanej stolicy kultury i sztuki – Konstantynopola – widzieli we Frankach półbarbarzyńców.
Wiktionary
przym. półbarbarzyński
Wiktionary
(1.1) półdzikus
Wiktionary
naczynie o pojemności połowy beczki (jednostki miary ciał sypkich i płynów)
SJP.pl
naczynie o pojemności połowy beczki (jednostki miary ciał sypkich i płynów)
SJP.pl
szybki krok, prawie bieg
SJP.pl
płótno półbielone - płótno poddane częściowemu, niecałkowitemu odbarwieniu, bieleniu
SJP.pl
w mitologii greckiej: potomek bogów z ich związków ze śmiertelnikami; heros
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) mit. syn boga i śmiertelniczki lub bogini i śmiertelnika
Wiktionary
Półbóg – postać obdarzona szczególnymi mocami, zrodzona ze związku bogów z istotami niższymi (w tym także z ludźmi – p. herosi) lub poprzez innego rodzaju ingerencję boską.
Wikipedia
IPA: ˈpuwbuk, AS: puu̯buk
Wiktionary
dawniej: wydzielona część lasu, na której znajdowało się 30 barci
SJP.pl
człowiek uwielbiany, prawie będący przedmiotem kultu
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) stpol. syn jednego z rodziców z innego związku
(1.2) hist. sługa Zakonu krzyżackiego, zatrudniony w administracji lub gospodarce krzyżackiej bądź świecki dobrodziej tego zakonu
(1.3) daw. gw-pl|Pomorze. kuzyn
Wiktionary
Półbrat (norw. Halvbroren) – norweska powieść psychologiczna autorstwa Larsa Saabye Christensena wydana w 2001. Pierwsze polskie wydanie ukazało się w 2004 w tłumaczeniu Iwony Zimnickiej.
Powieść traktuje o losach czterech pokoleń norweskiej rodziny, która zamieszkuje przedmieścia Oslo. Jest również historią skrywanych tajemnic i ułomności. Głównym bohaterem jest chłopiec imieniem Barnum, którego dzieciństwo nie jest szczęśliwe z uwagi na jego niski wzrost i związane z tym szykany rówieśników. Jego przyrodni brat pochodzi z gwałtu, pradziadek zginął eksplorując Grenlandię, a ojciec snuje smutne opowieści o swojej cyrkowej przeszłości. Jedna z postaci, Vivian urodziła się w wyniku wypadku samochodowego, na ulicy. Według Anny Dziewit powieść jest studiami wyższymi nad patologią więzi. Dzieciństwo nie jest tutaj krainą szczęścia, ale okresem poruszania się w rozdygotanym i niepewnym świecie.
Wikipedia
IPA: ˈpuwbrat, AS: puu̯brat
Wiktionary
(1.1) brat przyrodni
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj niemęskoosobowy, liczba mnoga
(1.1) buty z charakterystycznymi ażurowymi perforacjami i rozetowym zdobieniem na nosku
Wiktionary
(1.1) Półbrogsy mają ząbkowania wzdłuż tych krawędzi, które ozdobione są dziurkowaniem, wybity medalion na nakładanym nosku, ale bez skrzydełek.
Wiktionary
rzecz. brogsy nmos., ćwierćbrogsy nmos.
Wiktionary
jednostka wojskowa stanowiąca połowę brygady
SJP.pl
Półbrygada – oddział wojskowy będący odpowiednikiem dawnego pułku piechoty, wprowadzony we Francji uchwałą Konwentu z 1793 r. Stanowił połączenie jednego batalionu starej armii królewskiej z dwoma ochotniczymi batalionami nowych formacji rewolucyjnych. 24 września 1803 r. przywrócono półbrygadom nazwę pułków.
Wikipedia
wąski pas tkaniny wszywany w różne części ubioru; bryt, klin, godet
SJP.pl
zdrobnienie od: półbut
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) zdrobn. od półbut
Wiktionary
rzecz. półbut m.
Wiktionary
but bez cholewki, zwykle sznurowany z przodu
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) obuw. pełny but z cholewką tylko do kostki;
Wiktionary
(1.1) Yngve miał na sobie ładną niebieską kurtkę, dżinsy, półbuty i machał do mnie.
Wiktionary
IPA: ˈpuwbut, AS: puu̯but
Wiktionary
rzecz.
:: zdrobn. półbucik m.
Wiktionary
but bez cholewki, zwykle sznurowany z przodu
SJP.pl
Półbuty – rodzaj butów, w których nie występują cholewki (bądź sięgają maksymalnie do kostek). Mogą być sznurowane lub wsuwane. Najczęściej na polskim rynku występują:
Wikipedia
mający długość połowy cala, wynoszący pół cala
SJP.pl
mający długość połowy centymetra (pięciu milimetrów), wynoszący pół centymetra (pięć milimetrów); pięciomilimetrowy
SJP.pl
Połchówko (kaszb. Pôłchówkò, niem. Polchowken, dawniej Polchau, Polchowo) – osada kaszubska w Polsce położona w województwie pomorskim, w powiecie puckim, w gminie Krokowa na północnym obrzeżu kompleksu leśnego Puszczy Darżlubskiej i w obszarze źródłowym Czarnej Wody. Na południe od miejscowości znajdują się głazy narzutowe "Boża Stopka", "Biały Kamień" i "Diabelski Kamień".
Wikipedia
Wikipedia
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) cecha tego, co półchromatyczne
Wiktionary
przym. półchromatyczny
Wiktionary
nazwisko
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) cecha tego, co półciągłe
Wiktionary
Półciągłość – własność funkcji określonych w przestrzeniach metryczych o wartościach rzeczywistych, słabsza od ciągłości.
Wikipedia
przym. półciągły
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) cecha tego, co półcielesne
Wiktionary
przym. półcielesny
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) cecha tego, co półciemne
Wiktionary
przym. półciemny
Wiktionary
prawie ciemny; mroczny
SJP.pl
1. obszar, gdzie światło dociera tylko częściowo;
2. słaby, niepełny cień;
3. przyciemnione, niepełne światło na obrazie, uzyskane za pomocą odpowiednio dobranych farb
SJP.pl
Cień – obszar, do którego nie dociera światło bezpośrednio ze źródła światła na skutek obecności przeszkody ustawionej na drodze promieni świetlnych, nieprzepuszczającej światła.W zależności od źródła światła mówi się o cieniu słonecznym, księżycowym i innych. W zależności od obiektu przesłaniającego światło mówi się o cieniu np. Księżyca (podczas zaćmienia Słońca cień ten pada na Ziemię), cieniu budynku, człowieka itp.
Wikipedia
rzadko: trochę cierpki, złośliwy, zgryźliwy
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) niewielki samochód dostawczy
(1.2) mała ciężarówka
Wiktionary
(1.1) Mężczyzna wywoził pocięte już drewno półciężarówką, a policjantów próbował przekonać, że ma na to pozwolenie.
Wiktionary
(1.1) dostawczak, pikap, pick-up, furgonetka
Wiktionary
samochód półciężarowy - samochód mający cechy ciężarówki
SJP.pl
połowa jednej czwartej całości; połowa ćwiartki
SJP.pl
połowa jednej czwartej całości; połowa ćwiartki
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) rzad. połowa czwartej części, ósma część
Wiktionary
zasłona otaczająca część sceny, pozwalająca uzyskać efekt głębi scenicznej; horyzont sceniczny
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) cecha tego, co półcywilne; cecha tych, którzy są półcywilni
Wiktionary
przym. półcywilny
Wiktionary
rzadko: trochę, częściowo czarny
SJP.pl
Wikipedia
czuwać niezupełnie, w mniejszym stopniu
SJP.pl
czuwać niezupełnie, w mniejszym stopniu
SJP.pl
liczebnik ułamkowy
(1.1) przest. trzy i pół
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna
(1.1) geogr. pot. Połczyn-Zdrój
Wiktionary
Połczyn-Zdrój (niem. Bad Polzin) – miasto w północno-zachodniej Polsce, w województwie zachodniopomorskim, w powiecie świdwińskim, uzdrowisko lecznicze na Pomorzu Zachodnim, położone nad rzeką Wogrą. Siedziba gminy miejsko-wiejskiej Połczyn-Zdrój, dekanatu, nadleśnictwa. Ośrodek turystyczny na Pojezierzu Drawskim, gdzie leczy się schorzenia reumatyczne, neurologiczne i niepłodność, ośrodek wytwórni wód mineralnych.
Wikipedia
IPA: ˈpɔwt͡ʃɨ̃n, AS: pou̯čỹn
Wiktionary
przym. połczyński
Wiktionary
miasto w województwie zachodniopomorskim
SJP.pl
rzeczownik, nazwa własna
(1.1) geogr. polska miejscowość uzdrowiskowa na Pomorzu Zachodnim;
Wiktionary
Połczyn-Zdrój (niem. Bad Polzin) – miasto w północno-zachodniej Polsce, w województwie zachodniopomorskim, w powiecie świdwińskim, uzdrowisko lecznicze na Pomorzu Zachodnim, położone nad rzeką Wogrą. Siedziba gminy miejsko-wiejskiej Połczyn-Zdrój, dekanatu, nadleśnictwa. Ośrodek turystyczny na Pojezierzu Drawskim, gdzie leczy się schorzenia reumatyczne, neurologiczne i niepłodność, ośrodek wytwórni wód mineralnych.
Wikipedia
IPA: pɔwˈt͡ʃɨ̃n‿zdruj, AS: pou̯čỹn‿zdrui ̯
Wiktionary
przym. połczyński
rzecz. połczynianin m., połczynianka ż.
Wiktionary
(1.1) Połczyn
Wiktionary
mieszkaniec Połczyna-Zdroju
SJP.pl
mieszkanka Połczyna-Zdroju
SJP.pl
wieś w Polsce
SJP.pl
Wikipedia
przymiotnik od: Połczyn-Zdrój
SJP.pl
w mitologii i fantastyce: istota będąca w połowie człowiekiem
SJP.pl
bardzo tanio, za połowę ceny; wpółdarmo
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) cecha tego, co półdemokratyczne; cecha tych, którzy są półdemokratyczni
Wiktionary
przym. półdemokratyczny
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) przen. niespokojne, rozrabiające dziecko
Wiktionary
(1.1) To zapewne te półdiablęta z 2 „a” zatkały ci zamek w drzwiach.
Wiktionary
rzecz. diabeł mos./mzw., diablę n.
Wiktionary
(1.1) ananas, andrus, diabełek, gagatek, gałgan, hultaj, huncwot, łobuz, łobuziak, nicpoń, psotnik, urwipołeć, urwis, urwisz, ziółko; reg. śl. łabisz.
Wiktionary
pół dnia pracy zarobkowej; połowa dniówki
SJP.pl
trwający pół dnia
SJP.pl
film oparty na faktach, częściowo lub całkowicie inscenizowany; dokument fabularyzowany
SJP.pl
moneta o wartości pół dolara
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) moneta o nominale pół dolara
Wiktionary
IPA: ˌpuwdɔlaˈrufka, AS: puu̯dolarufka
Wiktionary
przym. półdolarowy
Wiktionary
(1.1) pięćdziesięciocentówka
Wiktionary
przymiotnik
(1.1) liczący pół dolara, mający wartość pół dolara
Wiktionary
IPA: ˌpuwdɔlaˈrɔvɨ, AS: puu̯dolarovy
Wiktionary
rzecz. półdolarówka
Wiktionary
(1.1) pięćdziesięciocentowy
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) cecha tego, co półdorosłe; cecha tych, którzy są półdorośli
Wiktionary
przym. półdorosły
Wiktionary
jedna z wąskich drabin tworzących bok wozu; wóz z takimi drabinami
SJP.pl
częściowo wyrażający drwinę; półkpiący
SJP.pl
lekko drzemać; wpółdrzemać
SJP.pl
rzadko: półdrzemka
SJP.pl
potocznie: pośladek
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) pot. pośladek
Wiktionary
system umożliwiający w danym momencie transmitowanie informacji tylko w jednym kierunku w kanale komunikacyjnym
SJP.pl
Dupleks, także transmisja dwukierunkowa (ang. duplex) – połączenie, w którym możliwe jest nadawanie i odbieranie informacji w obu kierunkach. Nadajnik i odbiornik mogą zamienić się funkcjami lub pełnią te funkcje jednocześnie.
Wikipedia
dawniej: jedenaście i pół
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) cecha tego, co półdziecięce, takie jak u dziecka
Wiktionary
rzecz. półdziecko n., półdziecinność ż.
przym. półdziecięcy, półdziecinny
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) cecha tego, co półdziecinne; cecha tych, którzy są półdziecinni
Wiktionary
przym. półdziecinny
rzecz. półdziecięcość ż.
Wiktionary
dawniej: dziewięć i pół
SJP.pl
żartobliwie, ironicznie: dziewczyna o wątpliwym dziewictwie
SJP.pl
żartobliwie, ironicznie: wątpliwe dziewictwo; panieństwo półdziewicy
SJP.pl
dawniej: osiem i pół
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) cecha tego, co półdzikie; cecha tych, którzy są półdzicy
Wiktionary
przym. półdziki
Wiktionary
rodzaj ryb akwariowych z rzędu belonokształtnych
SJP.pl
o kocie: mający włosy średniej długości
SJP.pl
1. duży kawał słoniny lub mięsa;
2. bok zwierzęcia
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) duży kawał słoniny lub mięsa
(1.2) łow. bok zwierzęcia
Wiktionary
(1.1) Połcie zaniesiono do obozowiska w sąsiedztwie.
Wiktionary
IPA: ˈpɔwɛt͡ɕ, AS: pou̯eć
Wiktionary
rzecz. połać ż.
Wiktionary
potocznie:
1. lekko pogładzić, zwykle przyjemnie; połaskotać, pogłaskać, pomuskać;
2. w przenośni: powiedzieć komuś coś miłego, pochwalić, sprawić komplement
SJP.pl
zdrobnienie od: półka
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) zdrobn. od: półka
(1.2) mała półka
Wiktionary
IPA: puˈwɛt͡ʃka, AS: puu̯ečka
Wiktionary
rzecz. półka ż., półkownik m.
przym. półkowy
Wiktionary
Połęczyno, dodatkowa nazwa w języku kaszubskim Pòłãczëno, (niem Pollenschin) – wieś w Polsce, położona w województwie pomorskim, w powiecie kartuskim, w gminie Somonino.
W latach 1975–1998 wieś administracyjnie należała do województwa gdańskiego.
Wikipedia
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) cecha tego, co półelastyczne
Wiktionary
przym. półelastyczny
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy lub męskozwierzęcy
(1.1) fant. potomek przedstawicieli rasy elfów i ludzi;
Wiktionary
Półelf – potomek elfa i człowieka, występujący w mitologii nordyckiej oraz literaturze i grach fantasy.
Wikipedia
(1.1) Ten czarniawy półelf to Civril, zbój i zawodowy morderca.
Wiktionary
IPA: puwɛlf, AS: puu̯elf
Wiktionary
rzecz. elf m.
:: fż. półelfka ż.
przym. półelfi
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) cecha tego, co półeliptyczne
Wiktionary
przym. półeliptyczny
Wiktionary
zawierający elementy epickie, częściowo epicki
SJP.pl
1. połowa etapu;
2. miejsce postoju
SJP.pl
osoba zatrudniona na pół etatu
SJP.pl
potocznie: osoba pracująca na pół etatu
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) cecha tego, co półetatowe; cecha tych, którzy są półetatowi
Wiktionary
przym. półetatowy
Wiktionary
nazwisko
SJP.pl
produkt otrzymywany na jakimś etapie produkcji, przeznaczony do dalszego przetwarzania wykorzystania przy składaniu całości; półprodukt, półwyrób
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) produkt któregoś etapu produkcji przeznaczony do dalszej obróbki
Wiktionary
Prefabrykat – półprodukt, typowy element budowlany służący do montażu na placu budowy, np. płyta stropowa.
Prefabrykatem jest każdy element budowlany lub konstrukcyjny, którego parametry użytkowania są zbliżone do pożądanych lub wymagają niewielkiej obróbki (np. mechanicznej).
Wikipedia
(1.1) W tej hali powstają kolejne półfabrykaty.
Wiktionary
rzecz. fabryka ż.
Wiktionary
(1.1) półprodukt
Wiktionary
potocznie: półfalowa antena odbiorcza
SJP.pl
dawne, lekkie działo o długiej lufie i kalibrze mniejszym od falkonu; falkonet
SJP.pl
płytka zmieniająca polaryzację światła; płytka półfalowa
SJP.pl
Wikipedia
płytka półfalowa - płytka zmieniająca polaryzację światła; półfalówka
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) cecha tego, co półfantastyczne
Wiktionary
przym. półfantastyczny
Wiktionary
mający cechy fantastyczne, nierealny
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) cecha tego, co półfeudalne
Wiktionary
przym. półfeudalny
Wiktionary
rzadko: trochę, częściowo filuterny; wpółfiluterny
SJP.pl
osoba uczestnicząca w półfinałach
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) uczestnik półfinału w zawodach sportowych lub konkursie
Wiktionary
(1.1) W 2000 roku klub został półfinalistą Ligi Mistrzów.
(1.1) Nie wszyscy półfinaliści wykonywali piosenki a capella.
Wiktionary
rzecz. półfinał mrz.
:: fż. półfinalistka ż.
przym. półfinałowy
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) etap rozgrywek po ćwierćfinale, w którym walczy się o udział w finale
Wiktionary
rzecz. półfinalista mos., półfinalistka ż.
przym. półfinałowy
Wiktionary
→ półfinał
SJP.pl
przymiotnik
(1.1) związany z półfinałem; odbywający się wramach półfinału
Wiktionary
(1.1) Azerki będą półfinałowymi rywalkami Polek.
Wiktionary
rzecz. półfinał mrz., półfinalista mos.
przym. finałowy
Wiktionary
Poligrafia. Drobny materiał justunkowy o grubości połowy stopnia pisma.
SJP.pl
Półfiret – justunek drobny stosowany w typografii (w zecerstwie i DTP).
W zecerstwie jego stopień jest równy stopniowi pisma, a szerokość połowie stopnia tego pisma.
W typografii cyfrowej półfiret ma numer unikodowy U+2002 EN SPACE.Jego szerokość jest równa 1⁄2 firetu.
Wikipedia
wielościan półforemny - wielościan, którego wszystkie ściany są wielokątami foremnymi, ale nie wszystkie mają tę samą liczbę boków
SJP.pl
przymiotnik
(1.1) kulin. zrobiony z ciasta półfrancuskiego
Wiktionary
1. mający wartość połowy funta;
2. ważący pół funta
SJP.pl
opowiedzieć trochę kłamstw; pokłamać
SJP.pl
dawniej: warga
SJP.pl
1. ledwie otwierając usta;
2. nie w pełni otwarcie
SJP.pl
staropolska potrawa z gęsi
SJP.pl
Półgęsek – potrawa popularna w kuchni staropolskiej. Znany jest również pod nazwą półgąsek lub pierśnik.
Wytwarzało się je z piersi gęsiej oczyszczonej z kości, ale z zachowaną skórą, następnie peklowanej i wędzonej. W niektórych regionach Rzeczypospolitej półgęsek robiono z całej połówki korpusu gęsi (bez nóg i szyi). Półgęski traktowano jako danie dość luksusowe, przeważnie jadano je w dworach szlacheckich. W XIX w. rozpowszechniły się na Pomorzu, gdzie powszechny stał się chów gęsi na podroby. Podroby eksportowano do Francji (na pasztet strasburski), a mięso wykorzystywano na lokalnym rynku. Bardzo znane były też półgęski litewskie.
Wikipedia
okazjonalnie: małe zaangażowanie, rzadki udział w jakichś wydarzeniach
SJP.pl
trochę, częściowo gęsty
SJP.pl
ptak, którego pisklęta po wykluciu są przez krótki czas pod opieką rodziców
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) miar. połowa godziny, trzydzieści minut
Wiktionary
zdrobnienie od: półgodzina
SJP.pl
trwający pół godziny
SJP.pl
przymiotnik relacyjny
(1.1) trwający pół godziny
Wiktionary
(1.1) trzydziestominutowy
Wiktionary
1. wkładany przez głowę sweter z przylegającym kołnierzem sięgającym do połowy szyi;
2. kołnierz sięgający do połowy szyi i przylegający do niej
SJP.pl
zdrobnienie od: półgolf
SJP.pl
biustonosz z przedłużonym stanem przypominający gorset
SJP.pl
Półgorset – współcześnie rodzaj bielizny damskiej przykrywającej i podtrzymującej piersi będący formą pośrednią pomiędzy typowym biustonoszem a gorsetem lub basque.Półgorset wyglądem zbliżony jest do biustonosza z przedłużonym stanem (linią obwodu) do pasa lub nieco mniej. Półgorset nie zakrywa podbrzusza i nie modeluje sylwetki tak jak typowy gorset (nie pozwala ukryć tzw. "brzuszka"). Półgorset często jest wyposażony w paski do pończoch, spełnia tym samym funkcję pasa do pończoch.
Wikipedia
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) cecha tego, co półgorzke
Wiktionary
przym. półgorzky
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) cecha tego, co półgotowe
Wiktionary
przym. półgotowy
Wiktionary
skąpo ubrany, prawie goły; półnagi
SJP.pl
Półgrosz – srebrna moneta bita w Polsce, na Litwie i na Śląsku od XIV do XVI w. (równa ½ grosza), wprowadzona przez Władysława Jagiełłę w wyniku cyklu reform z lat 1393–1398.
Początki półgrosza związane są z wenecką monetą mezzanino powstałą w pierwszej połowie XIV w. do handlu z Zachodem. Wymyślono ją tak, aby przez odpowiednią wielkość, nie mogła być zagrożona obrzynaniem.
Wikipedia
moneta o wartości połowy grosza, używana w Polsce od XVI wieku
SJP.pl
Półgrupa – grupoid, w którym działanie jest łączne, czyli zbiór A z określonym na nim działaniem dwuargumentowym \cdot , w którym dla wszelkich elementów a,b,c\in A zachodzi:
Wikipedia
słaby, niegłośny gwar
SJP.pl
stylizowana na gwarę odmiana języka ogólnego
SJP.pl
1. przyciszony głos;
2. dawniej: pół głosu przy głosowaniu
SJP.pl
1. przyciszony głos;
2. dawniej: pół głosu przy głosowaniu
SJP.pl
przysłówek
(1.1) o mówieniu niegłośno, przyciszonym głosem
Wiktionary
IPA: puwˈɡwɔsɛ̃m, AS: puu̯gu̯osẽm
Wiktionary
rzecz. półgłos m.
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) cecha tego, co półgłośne
Wiktionary
przym. półgłośny
Wiktionary
człowiek niespełna rozumu; głupiec
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) pot. depr. ktoś mało rozgarnięty
Wiktionary
(1.1) Ty półgłówku, mówiłem ci, żebyś niczego tu nie dotykał!
Wiktionary
(1.1) baran, bęcwał, głupiec, głupek, cymbał, debil, dureń, idiota, imbecyl, jełop, kretyn, młotek, tępak, tuman, osioł, palant, przychlast, przygłup, przygłupek
Wiktionary
potocznie: niezbyt mądry; przygłupi, głupawy, głupkowaty
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) pot. pejor. obraźliwa forma zwrócenia się do mężczyzny albo mówienia o kimś z dezaprobatą
Wiktionary
(1.1) Jakiś półgłupek zaparkował swój samochód pod samymi drzwiami.
Wiktionary
rzecz. głupek mos.
Wiktionary
historyczna broń palna
SJP.pl
Półhak – pomniejszona i lżejsza forma hakownicy używana jako broń ręczna w XV w. Europie. Później nazwą tą określano potocznie ogół broni krótkiej, przede wszystkim wczesne formy pistoletów.
Wikipedia
część bielizny damskiej, rodzaj spódniczki noszonej pod suknią
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) element kobiecej bielizny, mający formę spódniczki noszonej pod właściwą spódnicą
Wiktionary
a) będący wielkości połowy hektara;
b) posiadający pół hektara ziemi (np. rolnik półhektarowy)
SJP.pl
środowiskowo: sprzedaż lub kupno większych ilości towaru po cenach trochę niższych niż detaliczne
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) cecha tego, co półhurtowe
Wiktionary
przym. półhurtowy
Wiktionary
idiota, półinteligent
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) daw. numizm. złota moneta w Rosji carskiej wartości 5-7,5 rubla, pół imperiała
Wiktionary
Imperiał (ros. империал) – wielorublowa złota moneta rosyjska wprowadzona do obiegu w 1755 i emitowana do 1917 r. Nazwa będąca pochodną od łac. imperialis (cesarski).
Wprowadzony za panowania cesarzowej Elżbiety imperiał był monetą 10-rublową zawierającą 11,61 g złota o próbie 916 (za Pawła I i Aleksandra I wynosiła ona 987). W obiegu znajdował się także 5-rublowy półimperiał o wadze 5,85 g. Po reformie walutowej Kankrina (1838) wartość imperiała ustalono na 10 rubli 30 kopiejek.
Wikipedia
rzecz. imperiał mrz.
Wiktionary
lekceważąco: człowiek niedokształcony, nie mający istotnych cech inteligenta, ale uważający się za niego
SJP.pl
lekceważąco: kobieta niedokształcona, nie mająca istotnych cech inteligentki, ale uważająca się za nią
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) cecha tego, co półintensywne
Wiktionary
przym. półintensywny
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy
(1.1) kynol. psi mieszaniec w połowie z jamnikiem
Wiktionary
(1.1) Polaków było tu dużo na studjach, ale moja paczka składała się z 13 obiecujących młodzieńców, plus jeden małoobiecujący pies, półjamnik, imieniem Kajtuś.
Wiktionary
stan niepełnej świadomości, niezupełna przytomność
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) cecha tego, co półjawne; cecha tych, którzy są półjawni
Wiktionary
przym. półjawny
Wiktionary
1. deska do układania na niej książek, ubrań, zabawek itp.
2. wąskie wgłębienie wzdłuż skały
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) osobny mebel lub część szafy, kredensu, regału itp., w kształcie poziomej deski, służący do trzymania na nim przedmiotów
(1.2) stojący mebel złożony z półek (1.1)
(1.3) część skały podobna do półki (1.1)
(1.4) daw. gw-pl|Śląsk Cieszyński. ósemka (jednostka miary)
Wiktionary
Półka – pozioma płaszczyzna umieszczona w szafie, przymocowana do ściany lub pod stołem czy stolikiem przeznaczona do układania na niej różnego rodzaju przedmiotów takich jak książki, naczynia, czy ubrania.
Wikipedia
(1.1) Na półce stoją książki.
(1.3) Przez dwie doby alpiniści nie mogli zejść z półki.
Wiktionary
IPA: ˈpuwka, AS: puu̯ka
Wiktionary
rzecz. półkownik m.
:: zdrobn. półeczka ż.
przym. półkowy
Wiktionary
tapczan chowany w regale; półkotapczan
SJP.pl
kabina bez drzwi osłaniająca np. publiczne telefony; budka
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) telekom. zob. półkabina telefoniczna.
Wiktionary
(1.1) Zamiast stojących starych budek telefonicznych pod budynkiem poczty zainstalowano nowocześniejsze półkabiny.
Wiktionary
spędzić jakiś czas na łkaniu; popłakać, poszlochać
SJP.pl
w muzyce: zakończenie frazy muzycznej na innym akordzie niż tonice, np. dominancie
SJP.pl
Półkanton – dziś już nieoficjalne, ale stosowane określenie sześciu szwajcarskich kantonów, które mają tylko po jednym przedstawicielu w małej izbie parlamentu federalnego (Ständerat), podczas gdy inne kantony mają po dwóch, w dodatku przy podliczaniu głosów kantonów (Ständemehr) ich głos liczy się jak głos połowy „zwykłego” kantonu. W języku prawniczym określa się je jako kantony z połową siły głosu.
Wikipedia
rodzaj kapelusza z rondem sięgającym do połowy obwodu główki
SJP.pl
Kaponiera – przykryta budowla fortyfikacyjna o różnej konstrukcji, wykorzystywana do prowadzenia ostrzału skrzydłowego lub skośnego, służąca na ogół do obrony fosy, stosowana w fortyfikacji nowożytnej.
Zasadniczym przeznaczeniem kaponier jest obrona fosy, aczkolwiek wykorzystywano je także do ostrzału zapola (w austriackiej szkole fortyfikacyjnej) lub przedpola (w nowopruskiej). Typowa kaponiera jest niską, skazamatowaną budowlą, wtopioną w stok lub przeciwstok fosy. Jej wysokość nie przekracza wysokości wału, przy którym jest umieszczona. Wyposażona jest w stanowiska bojowe, przeznaczone do prowadzenia ognia w jednym lub dwóch kierunkach. Czasem kaponierą nazywa się ogólniej zakrytą budowlę fortyfikacyjną służącą do prowadzenia ognia flankującego.
Wikipedia
1. ważący pół kilograma;
2. przeznaczony na pół kilograma czegoś
SJP.pl
mający długość pół kilometra
SJP.pl
przymiotnik relacyjny
(1.1) taki, który ma wielkość połowy kilometra
Wiktionary
(1.1) Obok nowej, prawie półkilometrowej drogi powstaną: ścieżka rowerowa, chodniki, pasy zieleni, zjazdy, zatoki autobusowe, kanalizacja deszczowa oraz oświetlenie uliczne.
Wiktionary
IPA: ˌpuwʲcilɔ̃mɛˈtrɔvɨ, AS: puu̯ʹḱilõmetrovy
Wiktionary
potocznie: półkilogramowy
SJP.pl
trasa wyścigu kolarskiego o długości około połowy wyścigu klasycznego
SJP.pl
Kluza (przewłoka) – okrągły lub owalny otwór w burcie, nadburciu lub powierzchni pokładu jednostki pływającej, często o wzmocnionych brzegach, przez który przeprowadza się liny cumownicze albo linę bądź łańcuch kotwiczny. Na małych jednostkach kluza może mieć postać okucia w kształcie metalowego ucha.
Stosowane są także półkluzy czyli analogiczne do otworów uchwyty, jednak z wycięciem od góry, przez które można linę lub łańcuch wkładać, zamiast przewlekania.
Wikipedia
czasownik przechodni dokonany (ndk. połykać)
(1.1) dokonany od|połykać.
Wiktionary
rzecz. połknięcie n., połyk mrz., połykanie n.
czas. połykać ndk.
Wiktionary
przymiotnik
(1.1) częściowo koczowniczy, częściowo osiadły
Wiktionary
rodzaj paliwa uzyskiwanego w procesie wytlewania węgli lub torfów
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) bezdymne paliwo powstałe w procesie wytlewania węgli lub torfów w temperaturze 450-600°C
Wiktionary
IPA: ˈpuwkɔks, AS: puu̯koks
Wiktionary
przym. półkoksowy
Wiktionary
(1.1) koks niskotemperaturowy
Wiktionary
przymiotnik
(1.1) przym. od: półkoks
Wiktionary
(1.1) Około 60 proc. eksportu to węgiel energetyczny, reszta – koksowy i półkoksowy.
Wiktionary
IPA: ˌpuwkɔˈksɔvɨ, AS: puu̯koksovy
Wiktionary
rzecz. półkoks m.
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) geom. półokrąg, łuk stanowiący połowę obwodu koła;
(1.2) geom. połowa koła
Wiktionary
Wikipedia
(1.2) W rzucie poziomym ryzalit może mieć kształt prostokąta lub półkola.
Wiktionary
rzecz. półkolistość ż.
przym. półkolisty
przysł. półkolisto, półkoliście
Wiktionary
tworząc półkole, półkoliście, półokrągło
SJP.pl
przysłówek
(1.1) w kształcie półkola
Wiktionary
(1.1) Ciri szła ku niemu, otaczając go półkolem.
Wiktionary
przym. półkolisty
Wiktionary
(1.1) półkoliście, półkolisto; war. w półkole
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) cecha tego, co półkoliste, mające kształt półkola
Wiktionary
rzecz. półkole n.
przym. półkolisty
przysł. półkoliście
Wiktionary
mający kształt półkola; półokrągły
SJP.pl
przymiotnik
(1.1) geom. o kształcie lub przekroju półkola
Wiktionary
rzecz. półkole n., półkolistość ż.
przysł. półkolem, półkolisto, półkoliście
Wiktionary
(1.1) półokrągły
Wiktionary
układ częściowo koloidalny; semikoloid
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) forma zespołowego wypoczynku dla dzieci w miejscu ich zamieszkania, organizowana w czasie wakacji
(1.2) geogr. polit. kolonia jakiegoś państwa z częściowo zachowaną autonomicznością
Wiktionary
przym. półkolonialny, półkolonijny, kolonialny, kolonijny
Wiktionary
→ półkolonia; półkolonialny
SJP.pl
przymiotnik relacyjny
(1.1) związany z półkolonią (półkoloniami), dotyczący półkolonii
Wiktionary
rzecz. kolonistka ż., kolonista mos., kolonie nmos., półkolonia ż., półkolonie nmos.
przym. półkolonialny, kolonijny
Wiktionary
zdrobnienie od: półkolumna
SJP.pl
Półkolumna - element architektoniczny - kolumna uwięzła. Kolumna, która wystaje z lica muru połową grubości (w porządkach klasycznych dokładnie 2/3 grubości). Forma półkolumny (kapitel, trzon, baza) jest kształtowana zgodnie ze stylem epoki. W narożniku umieszczana bywa w różny sposób: jedna półkolumna na dwusiecznej narożnika, po jednym elemencie na każdej z dwóch ścian lub kształtowano filar. Półkolumny, w porównaniu z pilastrami są elementem bardziej wystającym ze ściany.
Wikipedia
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) cecha tego, co półkomfortowe
Wiktionary
przym. półkomfortowy
rzecz. komfort mrz.
Wiktionary
odznaczający się niepełnym komfortem, średnią wygodą, kilkoma udogodnieniami
SJP.pl
w mitologii greckiej: koń z torsem i głową człowieka; centaur
SJP.pl
statek do przewozu drobnicy i kontenerów; semikontenerowiec, półpojemnikowiec
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) mors. statek do przewozu towaru zarówno w kontenerach, jak i w postaci tradycyjnej (drobnicy)
Wiktionary
IPA: ˌpuwkɔ̃ntɛ̃nɛˈrɔvʲjɛt͡s, AS: puu̯kõntẽnerovʹi ̯ec
Wiktionary
(1.1) półpojemnikowiec, semikontenerowiec
Wiktionary
Półkopek – moneta o wartości pół kopy, czyli 30 groszy. Pierwszy raz wybita w srebrze za panowania Zygmunta II Augusta w 1564 r. Istnieją opinie, że była to pierwsza moneta systemu złotowego.
XXI-wieczni autorzy uważają, że uznanie półkopka za protoplastę polskiego złotego jest twierdzeniem błędnym, a co najmniej pochopnym. Wartość monety wynosiła rzeczywiście 30 groszy, ale litewskich, a nie polskich, co przy relacji: 4 grosze litewskie = 5 groszy polskich oznacza 37½ grosza polskiego, czyli 1 złoty polski i 7½ grosza polskiego.
Wikipedia
rząd wymarłych ssaków kopytnych o niedostatecznie wykształconych kopytach; podkopytne
SJP.pl
o cechach półkopytnych (rząd ssaków)
SJP.pl
środek kortu, połowa kortu
SJP.pl
dawna miara objętości materiałów sypkich (około 60 litrów) albo miara masy (około 50 kilogramów); cetnar, pół metra, pół kwintala
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) daw. roln. narzędzie do żęcia zbóż
Wiktionary
czas. kosić ndk.
Wiktionary
jedna z dwóch części kosza wiklinowego wyściełających ścianę szczytową, dno i boki wozu
SJP.pl
1. sztywny gors z kołnierzykiem, wkładany na koszulę;
2. krótka koszulka męska bez rękawów, noszona pod koszulą; półkoszulka
SJP.pl
1. sztywny gors z kołnierzem wkładany na koszulę;
2. podkoszulek
SJP.pl
tapczan chowany w regale; półka-tapczan
SJP.pl
Półkotapczan – mebel rozpowszechniony w Polsce głównie w latach 70 i 80 XX wieku. Przypominał budową modele meblościanek. Nie był podzielony na segmenty, jak meblościanka i był zazwyczaj od niej niższy. W dolnej części półkotapczanu znajdował tapczan, który chował się w specjalnej skrzyni. Na niej znajdowały się (w zależności od modelu) szafki, półki lub gabloty. W niektórych wersjach półkotapczan jest wyposażony w półkę, rozkładaną po złożeniu tapczana, spełniającą rolę biurka, np. do pisania.
Wikipedia
potocznie: film zatrzymany przez cenzurę, niedopuszczony do rozpowszechniania z powodów politycznych
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) pot. w czasach PRL-u: film wstrzymany przez polityczną cenzurę i odłożony na półkę;
Wiktionary
Półkownik – film, którego rozpowszechnianie w PRL-u zostało uniemożliwione przez cenzurę prewencyjną w Polsce Ludowej w okresie komunizmu. Nazwa jest satyrycznym neologizmem i pochodzi od sposobu przechowywania na półkach magazynowych rolek z taśmami filmowymi. Określenie to dotyczy zarówno filmów fabularnych jak i dokumentalnych.
Wikipedia
(1.1) Jednym z półkowników był film „Przesłuchanie”.
Wiktionary
IPA: puwˈkɔvʲɲik, AS: puu̯kovʹńik
Wiktionary
rzecz. półeczka ż., półka ż.
Wiktionary
→ półka
SJP.pl
przymiotnik relacyjny
(1.1) związany z półką, dotyczący półki
Wiktionary
rzecz. półeczka ż., półka ż.
Wiktionary
krótki kożuch z rękawami lub bez; półkożuch
SJP.pl
częściowo wyrażający kpinę; półdrwiący
SJP.pl
w matematyce: zbiór z operacją dwuargumentową, przemienną, łączną i idempotentną
SJP.pl
Kraty – struktury matematyczne, które można opisywać albo algebraicznie, albo w sensie częściowych porządków.
Wikipedia
bardzo mały krok, niewielkie posunięcie
SJP.pl
niepełny rozkrok
SJP.pl
przymiotnik
(1.1) zrobiony z ciasta półkruchego
Wiktionary
Półkrytek – dwukonny pojazd z budą nad tylnym nadwoziem. Popularny w Polsce w XVII i XVIII wieku.
Wikipedia
kryty do połowy, częściowo kryty
SJP.pl
Półkrzew, podkrzew (łac. suffrutex) – rośliny mające charakter przejściowy między krzewami a roślinami zielnymi. Tylko dolna część ich pędu jest zdrewniała, podczas gdy górna pozostaje zielna. Wraz z końcem okresu wegetacyjnego zamierają tylko części zielne. W klasyfikacji Raunkiæra półkrzewy zaliczane są do chamefitów. Ich wysokość zazwyczaj nie przekracza 1 m.
Przykładami półkrzewów są: szałwia lekarska, ruta zwyczajna, lawenda wąskolistna, psianka słodkogórz.
Wikipedia
słaby, przyciszony krzyk
SJP.pl
potocznie: haft półkrzyżykowy
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) Księżyc widziany tylko w części nie większej niż połowa tarczy
(1.2) przen. symbol w kształcie półksiężyca (1.1);
(1.3) jedna z pozycji (asan) w jodze z podparciem na jednej nodze i ręce
Wiktionary
Półksiężyc – symbol w kształcie sierpa Księżyca. Symbol islamu od XIX wieku. Stosowany również w kulturze europejskiej.
Wikipedia
(1.2) Na niebieskiej tarczy herbu znajdował się żółty półksiężyc i gwiazda.
Wiktionary
IPA: puwʲˈcɕɛ̃w̃ʒɨt͡s, AS: puu̯ʹḱśẽũ̯žyc
Wiktionary
rzecz. półksiężycowatość ż.
przym. półksiężycowy, półksiężycowaty
Wiktionary
(1.1) sierp księżyca
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) cecha tego, co półksiężycowate
Wiktionary
rzecz. półksiężyc m., półksiężycowość
przym. półksiężycowaty, półksiężycowy
Wiktionary
przypominający kształtem półksiężyc, podobny do półksiężyca
SJP.pl
przymiotnik
(1.1) mający kształt podobny do półksiężyca
Wiktionary
(1.1) Najczęściej spotykanym rodzajem błony dziewiczej są błony półksiężycowate o rozmaitej szerokości.
Wiktionary
rzecz. półksiężyc m., półksiężycowatość ż.
Wiktionary
beczka służąca głównie do przechowywania alkoholu
SJP.pl
mały kufel; połowa kufla
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) geom. połowa kuli;
(1.2) geogr. półkula (1.1) Ziemi;
(1.3) anat. jedna z dwóch części mózgu;
Wiktionary
Półkula – część kuli, która powstaje wskutek przecięcia na dwie części przez płaszczyznę przechodzącą przez środek tej kuli.
Wikipedia
(1.2) Polska leży na półkuli północnej.
(1.3) U osób praworęcznych dominuje lewa półkula.
Wiktionary
IPA: puwˈkula, AS: puu̯kula
Wiktionary
rzecz. półkulistość ż.
przym. półkulisty
Wiktionary
(1.1) hemisfera
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) cecha tego, co półkuliste
Wiktionary
rzecz. półkula ż.
przym. półkulisty
Wiktionary
mający kształt półkuli
SJP.pl
przymiotnik
(1.1) o kształcie zbliżonym do półkuli
Wiktionary
rzecz. półkula ż., półkulistość ż.
Wiktionary
uprawa roślin użytkowych w ich naturalnym środowisku przy zastosowaniu tylko najniezbędniejszych zabiegów uprawy gleby i ochrony roślin
SJP.pl
rozmiar czcionki o wielkości 24 punktów typograficznych (9,024 mm)
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) typogr. druk. w systemie miar typograficznych Didota stopień czcionki odpowiadający dwudziestu czterem punktom (9,0216 mm);
Wiktionary
Półkwadrat – justunek o szerokości 24 punktów typograficznych stosowany w zecerstwie, jak również nazwa stopnia pisma o wielkości 24 punktów typograficznych w systemie Didota.
1 półkwadrat = 2 cycera = 24 punkty typograficzne
1 półkwadrat ≈ 9,026 mm
Wikipedia
IPA: puwˈkfadrat, AS: puu̯kfadrat
Wiktionary
jednostka objętości stosowana w krajach anglosaskich; pinta, pint
SJP.pl
jednostka objętości stosowana w krajach anglosaskich; pinta, pint
SJP.pl
Pinta, półkwarta (ang. pint) – zróżnicowana jednostka objętości lub pojemności stosowana głównie w Wielkiej Brytanii (ang. imperial pint), Irlandii oraz Stanach Zjednoczonych. W USA stosowane są dwie różne jednostki o nazwie pinta - jedna do odmierzania płynów (ang. U.S. liquid pint), a druga do sypkich ciał stałych (ang. U.S. dry pint).
Wikipedia
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) cecha tego, co półkwaśne
Wiktionary
przym. półkwaśny
Wiktionary
stwierdzenie w części prawdziwe; półprawda
SJP.pl
potocznie: działania częściowo zgodne z prawem
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) cecha tego, co półlegalne
Wiktionary
przym. półlegalny
przysł. półlegalnie
Wiktionary
częściowo legalny
SJP.pl
leżeć z tułowiem ułożonym nieco wyżej niż pozostała część ciała, opartym na podwyższeniu, lub leżeć na boku, podpierając się na zgiętym łokciu
SJP.pl
leżeć z tułowiem ułożonym nieco wyżej niż pozostała część ciała, opartym na podwyższeniu, lub leżeć na boku, podpierając się na zgiętym łokciu
SJP.pl
czasownik nieprzechodni niedokonany
(1.1) leżeć z uniesioną częścią tułowia, podpierając się o jakiś przedmiot
Wiktionary
(1.1) Na otomance półleżała rozkapryszona birbantka, paląc cygaro.
Wiktionary
rzecz. półleżenie n.
czas. leżeć ndk.
Wiktionary
zgrubienie od: półlitrówka
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) zdrobn. od: półlitrówka
Wiktionary
rzecz. półlitrówka ż.
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) butelka o pojemności pół litra, zwłaszcza butelka wódki
Wiktionary
(1.1) Ze szwagrem obaliliśmy wczoraj dwie półlitrówki i jeszcze ćwiartkę.
Wiktionary
rzecz.
:: zdrobn. półlitróweczka ż.
przym. półlitrowy
Wiktionary
(1.1) butelka półlitrowa; reg. śl. halba.
Wiktionary
a) mający pojemność połowy litra;
b) zawierający pół litra czegoś
SJP.pl
przymiotnik
(1.1) zawierający pół litra
(1.2) mogący pomieścić pół litra
Wiktionary
rzecz. półlitrówka ż.
Wiktionary
pasmo częściowo skręconych włosów
SJP.pl
w tenisie: uderzenie z półlotu - uderzenie piłki tuż po jej odbiciu się od ziemi
SJP.pl
bieg na dystansie równym połowie maratonu
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) sport. bieg na dystansie 21 km i 97,5 metra;
Wiktionary
Półmaraton – bieg na dystansie 21 097,5 m; konkurencja lekkoatletyczna, zaliczana do biegów długich. Zawodnicy pokonują dystans równy połowie długości biegu maratońskiego.
Wikipedia
IPA: ˌpuwmaˈratɔ̃n, AS: puu̯maratõn
Wiktionary
biegacz startujący w półmaratonie
SJP.pl
półfabrykat, z którego po dalszej obróbce powstaje masa papiernicza
SJP.pl
Półmaska – indywidualne urządzenie stosowane do ochrony wyłącznie dróg oddechowych. Półmaski pochłaniają cząsteczki z powietrza lub filtrują powietrze od gazów bojowych, bakterii, wirusów itp. Przykładowo półmaski filtrujące cząstki w kopalniach, to np. ZF 0/24z, które pochłaniają cząstki z powietrza.
Wikipedia
połysk odpowiadający połyskowi skorupy jaja kurzego; prawie mat
SJP.pl
matowy z lekkim połyskiem, niezupełnie matowy
SJP.pl
prawie taki jak u mężczyzny
SJP.pl
pierwiastek posiadający niektóre własności metali i niemetali; do półmetali należą: bor, krzem, german, arsen, antymon, tellur i selen
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) fiz. półprzewodnik o zerowej przerwie energetycznej
(1.2) chem. pierwiastek posiadający cechy zarówno metali jak i niemetali;
Wiktionary
Półmetale (metaloidy) – pierwiastki chemiczne, które mają własności pośrednie między metalami i niemetalami. Zalicza się do nich antymon, arsen, bizmut, bor, german, krzem, selen, tellur i polon, oraz czasami także glin i astat, a w niektórych opracowaniach także węgiel, mający najwyższą temperaturę topnienia z dotychczas poznanych pierwiastków, oraz fosfor (tworzący odmianę czarną o właściwościach fizycznych przypominających metal).
Wikipedia
(1.1) Naukowcy twierdzą, że półmetal zwany grafenem zrewolucjonizuje świat.
(1.2) Według Międzynarodowej Unii Chemii Czystej i Stosowanej, nie wyróżnia się już półmetali.
Wiktionary
IPA: puwˈmɛtal, AS: puu̯metal
Wiktionary
przym. półmetalowy
Wiktionary
(1.2) metaloid
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) punkt wyznaczony w połowie trasy prowadzącej do mety
(1.2) moment, w którym upływa połowa czasu przeznaczonego na coś
Wiktionary
mający długość połowy metra, wynoszący pół metra
SJP.pl
przymiotnik
(1.1) mierzący pół metra
Wiktionary
(1.1) Jedną z twierdz odkryto w Patagonii, w Río Negro nad zatoką San Matías. Odkopano tam jej fundamenty, a także półmetrowe, symboliczne drzewo życia […]
Wiktionary
IPA: ˌpuwmɛˈtrɔvɨ, AS: puu̯metrovy
Wiktionary
1. w stanie pośrednim między twardym a miękkim;
2. o spółgłosce: wymawiana z dodatkową artykulacją spowodowaną sąsiedztwem samogłoski przedniej lub spółgłoski miękkiej
SJP.pl
mający pół miesiąca, trwający pół miesiąca itp.
SJP.pl
liczący pół miliarda czegoś
SJP.pl
mający długość połowy milimetra, wynoszący pół milimetra
SJP.pl
liczący pół miliona czegoś
SJP.pl
mający długość połowy mili, wynoszący pół mili
SJP.pl
przymiotnik relacyjny
(1.1) mający długość połowy mili
Wiktionary
(1.1) Znaczącą budowlą tego typu był również półmilowy wał wzdłuż wybrzeża służący zarówno celom obronnym, jak i jako nabrzeże portowe.
Wiktionary
trwający pół minuty
SJP.pl
przymiotnik relacyjny
(1.1) trwający pół minuty
Wiktionary
mały półmisek
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) rodzaj płaskiego dużego naczynia, służącego do podawania potraw, przystawek lub przekąsek na stół
(1.2) zawartość półmiska (1.1)
Wiktionary
Półmisek – płytkie naczynie kuchenne o kształcie najczęściej owalnym, przeznaczone do serwowania potraw. Jako półmisek nazywana bywa też potrawa podawana na tym naczyniu.
Wikipedia
(1.1) Na stole pojawił się półmisek z kluchami i dzban ze zsiadłym mlekiem.
(1.2) Ile czasu zajmuje ci przygotowanie półmiska tych kruchych ciastek?
Wiktionary
rzecz. miseczka ż., miska ż.
Wiktionary
niezupełnie mityczny
SJP.pl
mający długość pół morgi
SJP.pl
potocznie: osoba niespełna rozumu; debil
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) częściowa ciemność, gdy barwy przestają być dostrzegalne
Wiktionary
Wikipedia
(1.1) Jeszcze jedną ważną cechą Okrętu, myślał smętnie sierżant Colon, kiedy opadali w błękitny półmrok, było to, że nie dało się wybrać wody z zęzy.
Wiktionary
IPA: ˈpuwmrɔk, AS: puu̯mrok
Wiktionary
rzecz. półmrocze n.
przym. półmroczny
Wiktionary
(1.1) półzmrok; rzad. półmrocze
Wiktionary
mało wartościowa myśl, pomysł
SJP.pl
skrót
(1.1) = północny
Wiktionary
skąpo ubrany, prawie nagi; półgoły
SJP.pl
przymiotnik
(1.1) prawie nagi, w niekompletnym stroju
Wiktionary
(1.1) Przed gabinetem półnadzy rekruci czekają na swoją kolej do badania.
(1.1) Półnadzy turyści budzą niesmak w centrum Sopotu.
Wiktionary
IPA: puwˈnaɟi, AS: puu̯naǵi
Wiktionary
rzecz. półnegliż m., półnagość ż.
przysł. półnago
Wiktionary
(1.1) półgoły
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) cecha tego, co półnagie; cecha tych, którzy są półnadzy
Wiktionary
przym. półnagi
Wiktionary
ścienny aluminiowy element wykończeniowy zabezpieczający krawędzie ciętych płyt gipsowo-kartonowych
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) bardzo skąpy strój; prawie negliż
Wiktionary
(1.1) Piosenkarka wystąpiła w półnegliżu.
Wiktionary
IPA: puwˈnɛɡlʲiʃ, AS: puu̯neglʹiš
Wiktionary
przym. półnagi
rzecz. negliż m.
Wiktionary
(1.1) półnagość ż.
Wiktionary
mający wbrew pozorom charakter niewolniczy
SJP.pl
1. godzina dwunasta w nocy
2. jedna z czterech stron świata
3. kraje północne; Północ
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) pot. Stany Zjednoczone Ameryki podczas wojny secesyjnej
(1.2) pot. kraje znajdujące się na północ od mówiącego; również obszary o mroźnym klimacie
Wiktionary
Strony świata, kierunki świata, ściślej: główne kierunki geograficzne, kierunki główne – cztery główne kierunki wyznaczone na powierzchni kuli ziemskiej. Ich określanie związane jest z właściwościami ruchu obrotowego Ziemi. Odbywa się on wokół osi ziemskiej. Punkty przecięcia osi ziemskiej z powierzchnią Ziemi to bieguny geograficzne: północny i południowy. Połączone są półokręgami noszącymi nazwę południków, które wyznaczają kierunek północ–południe. Kierunek wzdłuż południka o zwrocie do północnego bieguna geograficznego to kierunek północny, zaś do południowego bieguna geograficznego – południowy. Natomiast punkty, gdzie pojawia się albo znika Słońce za horyzontem w dniu równonocy, wyznaczają kierunki: wschodni i zachodni.
Wikipedia
(1.1) Wojska Północy ostatecznie wygrały wojnę secesyjną.
(1.2) Nie chciałbym mieszkać na Północy, tam jest strasznie zimno.
Wiktionary
IPA: ˈpuwnɔt͡s, AS: puu̯noc
Wiktionary
(1.1) Unia
Wiktionary
w mitologii słowiańskiej: żeński demon zjawiający się o północy, złośliwy i psotliwy; mara, nocnica, nocula, płaczka
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) mitsłow. lud. na Kresach Wschodnich: demon negatywny, rodzaj rusałki pojawiającej się w nocy;
Wiktionary
Północnica, czasem także mara, nocnica – żeński demon u Słowian, rodzaj rusałki znany na dawnych kresach Polski. Jest to istota cechująca się złośliwością i psotliwością. Z nazwy można domniemywać, że działa w środku nocy.
Wikipedia
(1.1) Północnicami zostawały dusze kobiet, które zmarły tuż przed lub podczas ślubu, i zrozpaczone zawierały pakt z demonem uzyskując życie wieczne.
Wiktionary
rzecz. północ, nocnica
Wiktionary
(1.1) nocnica
Wiktionary
przymiotnik
(1.1) geogr. adm. położony, znajdujący się na północnym wschodzie
(1.2) meteorol. geogr. nadchodzący z północnego wschodu
Wiktionary
(1.1) Olsztyn leży w północno-wschodniej części Polski.
Wiktionary
IPA: ˌpuwnɔt͡snɔ‿ˈfsxɔdʲɲi, AS: puu̯nocno‿fsχodʹńi
Wiktionary
rzecz. północny wschód m.
Wiktionary
przymiotnik
(1.1) geogr. będący na północnym zachodzie
Wiktionary
(1.1) Najstarsza część cmentarza, z kwaterami położonymi po stronie północno-zachodniej, podzielona jest alejami wysadzanymi lipami drobnolistnymi.
Wiktionary
IPA: ˌpuwnɔt͡snɔ‿zaˈxɔdʲɲi, AS: puu̯nocno‿zaχodʹńi
Wiktionary
rzecz. północny zachód m.
Wiktionary
(1.1) skr. płn.-zach.
Wiktionary
związany z północną Afryką, pochodzący z północnej Afryki, charakterystyczny dla północnej Afryki itp.
SJP.pl
przymiotnik
(1.1) dotyczący Afryki Północnej, dziejący się w Afryce Północnej
Wiktionary
IPA: ˌpuwnɔt͡snɔafrɨˈkãj̃sʲci, AS: puu̯nocnoafrykãĩ ̯sʹḱi
Wiktionary
rzecz. Afryka Północna ż.
Wiktionary
związany z północną Albanią, pochodzący z północnej Albanii, charakterystyczny dla północnej Albanii itp.
SJP.pl
1. związany z Ameryką Północną (kontynentem), pochodzący z Ameryki Północnej, charakterystyczny dla Ameryki Północnej itp.;
2. rzadko: dotyczący północnych obszarów USA, pochodzący z północnych obszarów USA itp.
SJP.pl
przymiotnik relacyjny
(1.1) związany z Ameryką Północną, dotyczący Ameryki Północnej
Wiktionary
(1.1) Indianie północnoamerykańscy, wykopując topory wojenne, wdziewali na głowy specjalne wysoko zwieńczające się ozdoby, z dala lepiej widoczne niż makijaż na ciele.
Wiktionary
rzecz. Ameryka Północna ż.
Wiktionary
przymiotnik relacyjny
(1.1) związany z północną Anglią; położony lub odbywający się na północy Anglii
Wiktionary
przymiotnik relacyjny
(1.1) związany z północnym Atlantykiem lub obszarami wokół niego położonymi
Wiktionary
związany z północną Azją, pochodzący z północnej Azji, charakterystyczny dla północnej Azji itp.
SJP.pl
przymiotnik
(1.1) związany z północną częścią Bawarii; tam położony lub tam odbywający się
Wiktionary
przymiotnik relacyjny
(1.1) odnoszący się do północnego Bałtyku, związany z północnym Bałtykiem
Wiktionary
(1.1) Do takich miejsc należy Nadmorski Park Krajobrazowy, który ze względu na specyfikę geograficzną (tzw. wąskie gardło wędrówkowe oraz północnobałtycki korytarz migracyjny) jest jednym z ważniejszych miejsc wędrówek, odpoczynku i zimowania licznych gatunków ptaków.
(1.1) Północnobałtyckie torfowiska magazynują dwutlenek węgla.
Wiktionary
przym. bałtycki
Wiktionary
przymiotnik
(1.1) związany z Brabancją Północną
(1.2) związany z północą Brabancji
Wiktionary
przymiotnik relacyjny
(1.1) związany z Cyprem Północnym, dotyczący Cypru Północnego
Wiktionary
rzecz. Cypr Północny mrz.
Wiktionary
przymiotnik
(1.1) związany z północną częścią Czech; tam położony lub tam odbywający się
Wiktionary
mieszkaniec Europy Północnej
SJP.pl
mieszkanka Europy Północnej
SJP.pl
związany z północną Europą, pochodzący z północnej Europy, charakterystyczny dla północnej Europy itp.
SJP.pl
przymiotnik relacyjny
(1.1) odnoszący się do Europy Północnej, związany z Europą Północną
Wiktionary
rzecz. Europa Północna ż.
Wiktionary
(1.1) książk. nordycki
Wiktionary
dotyczący północnych obszarów Francji, pochodzący z północnych obszarów Francji itp.
SJP.pl
przymiotnik
(1.1) związany z północą Francji, taki jak na południu Francji; położony na południu Francji
Wiktionary
związany z północną Germanią, pochodzący z północnej Germanii, charakterystyczny dla północnej Germanii itp.
SJP.pl
przymiotnik od: Irlandia Północna
SJP.pl
przymiotnik relacyjny
(1.1) związany z Irlandią Północną, dotyczący Irlandii Północnej
(1.2) związany z północną częścią Irlandii
Wiktionary
rzecz. Irlandia Północna ż.
Wiktionary
przymiotnik relacyjny
(1.1) związany z Karoliną Północną, dotyczący Karoliny Północnej
Wiktionary
rzecz. Karolina Północna ż.
Wiktionary
przymiotnik
(1.1) związany z Kaukazem Północnym, dotyczący Kaukazu Północnego
Wiktionary
IPA: ˌpuwnɔt͡snɔkawˈkasʲci, AS: puu̯nocnokau̯kasʹḱi
Wiktionary
przymiotnik relacyjny
(1.1) związany z północnym Kazachstanem, dotyczący północnego Kazachstanu
Wiktionary
dotyczący kontynentu północnego, przechodzący przez kontynent północny, np. klimat północnokontynentalny
SJP.pl
przymiotnik od: Korea Północna; koreański
SJP.pl
przymiotnik relacyjny
(1.1) odnoszący się do Korei Północnej
Wiktionary
(1.1) Reżym północnokoreański przeprowadza doświadczenia z bronią chemiczną i biologiczną na istotach ludzkich.
Wiktionary
IPA: puwˈnɔt͡snɔˌkɔrɛˈãj̃sʲci, AS: puu̯nocnokoreãĩ ̯sʹḱi
Wiktionary
rzecz. Korea Północna ż.
Wiktionary
przymiotnik
(1.1) związany z lub charakterystyczny dla północnych Kurdów, wywodzący się z Północnego Kurdystanu
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(2.1) jęz. (etnolekt) kurmandżi
Wiktionary
(2.1) kurmandżi
Wiktionary
przymiotnik
(1.1) taki, który posługuje się językiem północnolapońskim
(1.2) taki, którego mieszkańcy posługują się językiem północnolapońskim
(1.3) spisany, stworzony w języku północnolapońskim
Wiktionary
IPA: puwˈnɔt͡snɔlaˈpɔ̃j̃skɔjɛ̃w̃ˈzɨt͡ʃnɨ, AS: puu̯nocnolapõĩ ̯skoi ̯ẽũ̯zyčny
Wiktionary
przymiotnik relacyjny
(1.1) geogr. polit. odnoszący się do Macedonii Północnej
Wiktionary
rzecz. Macedonia Północna ż.
Wiktionary
przymiotnik relacyjny
(1.1) związany z Marianami Północnymi, dotyczący Marianów Północnych
Wiktionary
rzecz. Mariany Północne n., Marianka ż.
Wiktionary
związany z północną Małopolską, pochodzący z północnej Małopolski, charakterystyczny dla północnej Małopolski itp.
SJP.pl
przymiotnik relacyjny
(1.1) związany z Morzem Północnym, dotyczący Morza Północnego
Wiktionary
(1.1) W 1910 r. stawki frachtowe w żegludze bałtyckiej i północnomorskiej były tak niskie, że statki przewoziły tam ładunki poniżej kosztów własnych.
(1.1) W roku 1975 Norwegia uzyskała spod północnomorskiego dna około 7 mln t ropy, a Wielka Brytania, która eksploatację swych bezsprzecznie bogatszych złóż rozpoczęła później – 1-2 mln t.
Wiktionary
rzecz. Morze Północne n.
Wiktionary
przymiotnik relacyjny
(1.1) geogr. związany z północną częścią Niemiec
Wiktionary
przymiotnik od: Osetia Północna (republika rosyjska na Kaukazie)
SJP.pl
przymiotnik relacyjny
(1.1) związany z Osetią Północną, dotyczący Osetii Północnej
Wiktionary
(1.1) Dziełko ukazało się jako dodatek do prestiżowego kwartalnika, wydawanego przez północnoosetyjski związek pisarzy.
Wiktionary
rzecz. Osetia Północna ż.
Wiktionary
związany z północną Polską, pochodzący z północnej Polski, charakterystyczny dla północnej Polski itp.
SJP.pl
przymiotnik relacyjny
(1.1) związany z północną Polską, dotyczący północnej Polski
Wiktionary
(1.1) Pod koniec zlodowacenia północnopolskiego (około 22 tys. lat temu) lądolód skandynawski zajmował tereny północnej Polski.
Wiktionary
związany z północną Rosją, pochodzący z północnej Rosji, charakterystyczny dla północnej Rosji itp.
SJP.pl
przymiotnik relacyjny
(1.1) związany z północną częścią Rosji lub pochodzący stamtąd
Wiktionary
przymiotnik relacyjny
(1.1) związany z Semitami z północy, dotyczący Semitów z północy
Wiktionary
przymiotnik relacyjny
(1.1) związany z północnym Śląskiem, dotyczący północnego Śląska
Wiktionary
przymiotnik
(1.1) znajdujący się / odbywający się w północnej części Sudetów, pochodzący z północnej części Sudetów
Wiktionary
IPA: ˌpuwnɔt͡snɔsuˈdɛt͡sʲci, AS: puu̯nocnosudecʹḱi
Wiktionary
związany z północną Syberią, pochodzący z północnej Syberii, charakterystyczny dla północnej Syberii itp.
SJP.pl
przymiotnik relacyjny
(1.1) związany z północną częścią Syberii lub pochodzący z niej
Wiktionary
przymiotnik
(1.1) związany z północną częścią Słowacji; tam położony lub tam odbywający się
Wiktionary
dotyczący Wielkopolski północnej, pochodzący z Wielkopolski północnej, charakterystyczny dla Wielkopolski północnej itp.
SJP.pl
przymiotnik relacyjny
(1.1) hist. związany z Wietnamem Północnym (ofic. Demokratyczna Republika Wietnamu)
(1.2) związany z północą Wietnamu
Wiktionary
rzecz. Wietnam Północny mrz.
Wiktionary
przymiotnik relacyjny
(1.1) związany z północnymi Włochami, dotyczący północnych Włoch
Wiktionary
przymiotnik
(1.1) geogr. dotyczący północy, jako strony świata, kierunku
(1.2) odbywający się o północy (o godzinie 24:00), dotyczący tej północy
Wiktionary
(1.1) Północny biegun magnetyczny Ziemi leży w pobliżu północnego bieguna geograficznego.
(1.2) Wróciłem do Warszawy północnym ekspresem z Krakowa.
Wiktionary
IPA: puwˈnɔt͡snɨ, AS: puu̯nocny
Wiktionary
rzecz. północ ż., noc ż., nocka ż., nocny mrz.
przym. nocny
Wiktionary
(1.1) nordowy
Wiktionary
w matematyce: podaddytywny i dodatnio jednorodny funkcjonał określony na przestrzeni liniowej
SJP.pl
Półnorma (lub seminorma) – podaddytywny i dodatnio jednorodny funkcjonał określony na przestrzeni liniowej, tj. funkcja p\colon X\to [0,\infty ), gdzie X jest przestrzenią liniową, spełniająca warunki
Wikipedia
rozkład półnormalny - rodzaj rozkładu prawdopodobieństwa
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) muz. nuta trwająca połowę całej nuty;
Wiktionary
Półnuta – nuta w notacji muzycznej o czasie trwania równym połowie całej nuty, dwóch ćwierćnut, czterech ósemek itd. Liczy się ją do dwóch.
Półnuta oznaczana jest jako owalna niewypełniona główka z laską, zasadniczo z prawej strony skierowaną w górę dla nut położonych poniżej trzeciej linii, a w dół z lewej strony dla nut położonych na trzeciej linii lub wyżej.
Wikipedia
(1.1) Cała nuta jest tak długa jak dwie półnuty.
(1.1) To może trochę dziwić, ale dzisiaj na świecie, i w Polsce także, muzykę do filmu pisują ludzie, którzy nie odróżniają krzyżyka od bemola czy ćwiartki od półnuty.
Wiktionary
1. obnażyć do połowy; wpółobnażyć;
2. półobnażyć się - obnażyć się do połowy; wpółobnażyć się
SJP.pl
1. obnażyć do połowy; wpółobnażyć;
2. półobnażyć się - obnażyć się do połowy; wpółobnażyć się
SJP.pl
1. obnażyć do połowy; wpółobnażyć;
2. półobnażyć się - obnażyć się do połowy; wpółobnażyć się
SJP.pl
pół obrotu, obrót o 180 stopni; ewolucja wykonywana m.in. przez ćwiczących sztuki walki, spopularyzowana przez Chucka Norrisa
SJP.pl
mający możliwość częściowego obracania się
SJP.pl
1. błyszczak półobrożny - gatunek małego ptaka z rodziny szpakowatych; błyszczak pyszny;
2. wikłacz półobrożny - gatunek ptaka z rodziny wikłaczowatych
SJP.pl
spędzić pewien czas na łobuzowaniu; pobroić, porozrabiać, popsocić
SJP.pl
mieszkaniec Połocka
SJP.pl
mieszkanka Połocka
SJP.pl
miasto na Białorusi
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna
(1.1) geogr. miasto w Białorusi;
Wiktionary
Połock (biał. Полацк, Połack; ros. Полоцк, Połock) – miasto w północnej części Białorusi, u ujścia Połoty do Dźwiny, ok. 81,0 tys. mieszkańców (2020). Centrum rejonu połockiego. Przemysł elektromaszynowy (w tym zbrojeniowy), chemiczny, odzieżowy, skórzano-obuwniczy, mineralny, drzewny, spożywczy, węzeł komunikacyjny, port lotniczy; muzea.
Wikipedia
przym. połocki
Wiktionary
przymiotnik od: Połock
SJP.pl
przymiotnik relacyjny
(1.1) związany z Połockiem, dotyczący Połocka
Wiktionary
Wikipedia
rzecz. Połock mrz., połocczanin mos., połocczanka ż.
Wiktionary
plemię słowiańskie należące do plemienia Krywiczów
SJP.pl
Połoczanie – plemię słowiańskie zaliczane do Słowian wschodnich. Głównym jego ośrodkiem był Połock. Wchodziło w skład Krywiczów.
Wikipedia
członek plemienia słowiańskiego należącego do plemienia Krywiczów
SJP.pl
połowa oddechu, oddech niepełny
SJP.pl
rzadko: częściowo odrętwieć
SJP.pl
rzadko: częściowo odrętwieć
SJP.pl
rzadko: częściowo odrętwieć
SJP.pl
w górnictwie: zestaw obudowy składający się z jednego stojaka i ze stropnicy opartej jednym końcem na stojaku a drugim umocowanej w gniazdku
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) cecha tego, co półoficjalne; cecha tych, którzy są półoficjalni
Wiktionary
przym. półoficjalny
Wiktionary
częściowo urzędowy, częściowo prywatny; półurzędowy, półprywatny
SJP.pl
1. okres po porodzie, podczas którego w organizmie kobiety następuje cofanie się zmian powstałych w związku z ciążą i porodem;
2. dawniej: poród
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) med. gin. okres po porodzie;
(1.2) daw. gin. poród
Wiktionary
Połóg (łac. puerperium) – okres po ciąży i porodzie, w którym anatomiczne, morfologiczne i czynnościowe zmiany ciążowe stopniowo ustępują, a ustrój wraca do stanu sprzed ciąży. Z reguły trwający sześć tygodni, które można podzielić na następujące okresy:
Wikipedia
(1.1) Połóg trwa do sześciu tygodni po porodzie.
Wiktionary
IPA: ˈpɔwuk, AS: pou̯uk
Wiktionary
rzecz. łoże n., położna ż., położnik m., położnica ż., położnictwo n.
przym. połogowy, położniczy
Wiktionary
rozpościerający się szeroko, rozległy
SJP.pl
przymiotnik
(1.1) lekko pochyły, o niewielkim spadku, niestromy
forma rzeczownika.
(2.1) M., B. i W. lm. połóg
Wiktionary
(1.1) Połogie zbocza góry porastał las bukowy.
Wiktionary
IPA: pɔˈwɔɟi, AS: pou̯oǵi
Wiktionary
(1.1) niestromy
Wiktionary
Półogniwo – struktura zawierająca przewodzącą elektrodę oraz otaczający ją przewodzący elektrolit, oddzielony przez naturalnie występującą podwójną warstwę Helmholtza. Reakcja chemiczna wewnątrz tej warstwy chwilowo pompuje ładunek elektryczny pomiędzy elektrodą a elektrolitem, w wyniku czego powstaje napięcie elektryczne pomiędzy nimi. Reakcja anody wiąże atom metalu w elektrodzie, który rozpuszcza się i jest transportowany jako jon dodatni pomiędzy podwójną warstwą, powodując, że elektrolit potrzebuje dodatniego ładunku elektrycznego, podczas gdy anoda ujemnego ładunku. Rosnące napięcie elektryczne tworzy silne pole wewnątrz podwójnej warstwy i potencjał rośnie do momentu, gdy pole zatrzyma reakcję pompowania ładunków. Ta samoograniczająca się operacja występuje niemal cały czas w izolowanym półogniwie. W praktycznych zastosowaniach dwa różne półogniwa są właściwie połączone ze sobą i tworzą ogniwo galwaniczne.
Wikipedia
1. w medycynie: związany z połogiem - okresem po porodzie, w którym w organizmie matki ustępują zmiany zachodzące podczas ciąży i porodu, np. gorączka połogowa; poporodowy, puerperalny;
2. dawniej: związany z połogiem - porodem
SJP.pl
przymiotnik
(1.1) dotyczący połogu
Wiktionary
rzecz. połóg m.
Wiktionary
Półokrąg – łuk okręgu wyznaczony przez kąt środkowy o mierze 180°. Końce półokręgu leżą więc na jednej średnicy. Promieniem półokręgu jest promień okręgu, którego częścią jest półokrąg.
Wikipedia
przymiotnik
(1.1) w kształcie półokręgu, mający łukowate wygięcie
Wiktionary
rzecz. półokrąg m.
Wiktionary
połowa cyklu zjawiska okresowego
SJP.pl
dawniej: mały okręt
SJP.pl
częściowo omdlały, osłabły, słaniający się; na wpół omdlały, wpółomdlały
SJP.pl
prawie stracić przytomność
SJP.pl
prawie stracić przytomność
SJP.pl
prawie tracić przytomność
SJP.pl
Połomin – wieś w Polsce położona w województwie podlaskim, w powiecie sokólskim, w gminie Suchowola.
Wieś królewska ekonomii grodzieńskiej położona była w końcu XVIII wieku w powiecie grodzieńskim województwa trockiego. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa białostockiego.
Wierni kościoła rzymskokatolickiego należą do parafii Przemienienia Pańskiego w Hołodolinie.
Wikipedia
nazwisko
SJP.pl
roślina z rodziny goździkowatych, rosnąca w miejscach piaszczystych
SJP.pl
Wikipedia
łąka leżąca powyżej górnej granicy lasów w Karpatach Wschodnich
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) geogr. ekol. łąka położona powyżej granicy lasów w Karpatach Wschodnich, w szczególności w Bieszczadach;
Wiktionary
Połonina – lokalna nazwa zbiorowisk muraw alpejskich i subalpejskich wykształconych ponad górną granicą lasu w Karpatach Wschodnich, w Polsce najczęściej wiązana z Bieszczadami.
Jest to piętro roślinności o charakterze naturalnym, którego zasięg poszerzony został znacznie przez działalność człowieka (szałaśnictwo, wycinanie zarośli, krzewów i drzew, wypalanie lasu, koszenie trawy, koszarowanie, wypas owiec i bydła).
Wikipedia
(1.1) Pasterze spędzają na połoninach długie miesiące.
Wiktionary
przym. połoninowy
Wiktionary
→ połonina; połoninny
SJP.pl
przymiotnik relacyjny
(1.1) geogr. biol. odnoszący się do połoniny, mający związek z połoniną
Wiktionary
rzecz. połonina ż.
Wiktionary
nazwisko
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy
(1.1) herald. połowa postaci orła występująca w heraldyce
Wiktionary
(1.1) Czarnego piastowskiego półorła przedstawia herb powiatu trzebnickiego.
Wiktionary
rzecz. orzeł mzw., orzełek mrz.
przym. orli
Wiktionary
1. element układu napędowego w pojazdach mechanicznych;
2. połowa osi niektórych krzywych geometrycznych
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) geom. połowa osi niektórych krzywych geometrycznych
(1.2) mech. wał, który przenosi napęd mechanizmu różnicowego samochodu na koło napędowe;
Wiktionary
Półoś napędowa – wał, element układu napędowego pojazdu, łączy skrzynię biegów lub most napędowy z piastą koła, umożliwia przeniesienie momentu napędowego z silnika na koło pojazdu.
Półosie napędowe służą do przenoszenia momentu obrotowego od przekładni głównej do kół napędowych samochodu. Półosie mogą być sztywne lub przegubowe w zależności od tego, czy doprowadzają moment do kół napędowych kierowanych czy niekierowanych oraz czy koła te są zawieszone zależnie czy niezależnie.
Wikipedia
IPA: ˈpuwɔɕ, AS: puu̯oś
Wiktionary
rzecz.
:: zdrobn. półośka ż.
przym. półosiowy
Wiktionary
nazwisko
SJP.pl
→ półoś
SJP.pl
przymiotnik
(1.1) przym. od półoś
Wiktionary
IPA: ˌpuwɔˈɕɔvɨ, AS: puu̯ośovy
Wiktionary
rzecz. półoś, zdrobn. półośka
Wiktionary
przedstawiciel rodzaju Hemionus z rodziny koniowatych; muł
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) pot. techn. wał, który przenosi napęd mechanizmu różnicowego samochodu na koło napędowe
Wiktionary
IPA: puˈwɔɕka, AS: puu̯ośka
Wiktionary
przym. półosiowy
rzecz. zdrobn. półoś
Wiktionary
nazwisko
SJP.pl
Połoski – wieś w Polsce, położona w województwie lubelskim, w powiecie bialskim, w gminie Piszczac.
Wieś ekonomii brzeskiej w drugiej połowie XVII wieku. Niegdyś istniała gmina Połoski.
Wieś jest sołectwem w gminie Piszczac. W roku 2021 wieś liczyła 359 mieszkańców.
Wikipedia
przestarzałe: siedem i pół; półósma
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) cecha tego, co półostre
Wiktionary
przym. półostry
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) cecha tego, co półotwarte; cecha tych, którzy są półotwarci
Wiktionary
przym. półotwarty
Wiktionary
przymiotnik
(1.1) taki, który jest otwarty częściowo, trochę
(1.2) taki, który jest zorganizowany w sposób dający częściową swobodę
Wiktionary
(1.1) Patrzył na półotwartą furtę klasztoru, z której wypadł srokaty konik z zakonnikiem w siodle.
Wiktionary
IPA: ˌpuwɔtˈfartɨ, AS: puu̯otfarty
Wiktionary
rzecz. półotwartość ż.
Wiktionary
łowienie ryb i innych zwierząt wodnych
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) czynność łowienia
(1.2) efekt łowienia
forma rzeczownika.
(2.1) D. lm. od: połowa
forma czasownika.
(3.1) 2. os. lp. rozk. od: połowić
Wiktionary
IPA: ˈpɔwuf, AS: pou̯uf
Wiktionary
rzecz. łów m., łowczy m., łowiec m., łowiectwo n., poławianie n., łowienie n., złowienie n.
czas. łowić ndk., złowić dk., wyłowić dk.
przym. łowny, łowczy, połowowy
Wiktionary
wynik podzielenia jedności przez dwa
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) daw. połowa
Wiktionary
Połowa (dodatkowa nazwa w j. niem. Puhlau) – wieś w Polsce położona w województwie opolskim, w powiecie kędzierzyńsko-kozielskim, w gminie Polska Cerekiew.
W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do ówczesnego województwa opolskiego.
Wikipedia
(1.1) Lambro otworzył mgliste snami oczy: / Półową czucia jeszcze we śnie tonął, / Półową myśli sen przenikał zdradny, / Rozkołysany pośród burzy wrażeń. sic.
Wiktionary
IPA: puˈwɔva, AS: puu̯ova
Wiktionary
kształt połowy owalu, z jednej strony owalny
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) cecha tego, co półowalne
Wiktionary
przym. półowalny
Wiktionary
mający kształt połowy owalu
SJP.pl
koczowniczy lud turecki; Kumanowie, Komanowie
SJP.pl
Połowcy (nazywani też Komanami lub Kumanami) – lud pochodzenia turkijskiego, należący do grupy kipczackiej, który swoje pierwotne siedziby w VIII wieku miał na stepach Kazachstanu i południowej Syberii w górnym biegu rzeki Irtysz. Byli spokrewnieni z Turkami seldżuckimi. Ich język, zwany także kumańskim należy do grupy języków kipczackich. Golili głowy pozostawiając dwa długie warkocze. Charakterystyczne w ich ubiorze były krótkie kaftany.
Wikipedia
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) zdrobn. od: połówka
Wiktionary
rzecz. połówka ż.
licz. pół
Wiktionary
dzielić na pół
SJP.pl
1. żartobliwie: żona;
2. dawniej: połowa
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) żart. żona
(1.2) daw. połowa
Wiktionary
Połowica (biał. Паловіца; ros. Половица) – wieś na Białorusi, w obwodzie witebskim, w rejonie głębockim, w sielsowiecie Zalesie.
Wikipedia
IPA: ˌpɔwɔˈvʲit͡sa, AS: pou̯ovʹica
Wiktionary
rzecz. połowa ż., połówka ż., połowinki nmos., połowiczność ż.
przym. połowiczny, połówkowy
przysł. połowicznie, wpół
licz. pół
Wiktionary
krocznik połowiczak - motyl z rodziny miernikowcowatych
SJP.pl
przysłówek
(1.1) częściowo, nie do końca
Wiktionary
(1.1) Choć powoli i połowicznie, zaczęto naprawiać dawne krzywdy: przyjęto ustawę o restytucji i rehabilitacji, dzięki której ukradziony majątek powraca do prawowitych właścicieli.
Wiktionary
rzecz. połowa ż., połowica ż.
przym. połowiczny
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) cecha tego, co połowiczne
Wiktionary
przym. połowiczny
rzecz. połowica ż.
Wiktionary
spełniający wyznaczone zadania tylko częściowo
SJP.pl
przymiotnik
(1.1) książk. spełniający swoje zadania tylko częściowo, nie całkiem skuteczny
Wiktionary
rzecz. połowa ż., połowica ż., połowiczność ż.
przysł. połowicznie
Wiktionary
dotyczący połowy ciała, np. bezwład połowiczy, porażenie połowicze
SJP.pl
członek koczowniczego ludu tureckiego; Kuman, Koman
SJP.pl
dotyczący Połowców, charakterystyczny dla Połowców
SJP.pl
przymiotnik relacyjny
(1.1) związany z Połowcami, dotyczący Połowców
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(2.1) jęz. język połowiecki;
Wiktionary
rzecz. Połowiec mos.
Wiktionary
(1.1) kipczacki, kumański
(2.1) kipczacki, kumański
Wiktionary
impreza organizowana w połowie nauki w szkole średniej lub wyższej; półmetek
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj niemęskoosobowy, liczba mnoga
(1.1) reg. połowa jakiegoś okresu, np. studiów
(1.2) reg. impreza zorganizowana z okazji połowinek (1.1)
Wiktionary
(1.1) W związku ze zbliżającymi się połowinkami w moim liceum rozpoczęłam poszukiwania cudownej sukienki. (z Internetu)
Wiktionary
rzecz. połowa ż., połówka ż., połowica ż.
licz. pół
przym. połówkowy
przysł. wpół
Wiktionary
(1.1) półmetek
(1.2) półmetek
Wiktionary
1. kłoda, kloc przepołowione wzdłuż
2. gwarowo: połowiczność
SJP.pl
1. jedna z dwu równych części czegoś; połowa
2. pot. półlitrowa butelka wódki
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) jedna z dwóch równych części czegoś
(1.2) pot. pół litra wódki
Wiktionary
IPA: pɔˈwufka, AS: pou̯ufka
Wiktionary
rzecz. poła ż., przepołowienie n., połowa ż., połowinki nmos., połowica ż., połóweczka ż.
przym. połówkowy
licz. pół
czas. przepołowić
Wiktionary
(1.1) połowa
Wiktionary
przymiotnik
(1.1) od: połówka
Wiktionary
(1.1) Ocena z egzaminu zasadniczego jest wystawiana na podstawie sumy punktów z dwóch egzaminów — połówkowego i końcowego. (z Internetu)
Wiktionary
IPA: ˌpɔwufˈkɔvɨ, AS: pou̯ufkovy
Wiktionary
rzecz. poła ż., połówka ż., połowa ż., połowinki ż., połowica ż.
licz. pół
Wiktionary
w okresie pańszczyźnianym: gospodarowanie na cudzym polu w zamian za połowę plonów z niego
SJP.pl
Połownictwo (ang. sharecropping, fr. métayage, hiszp. aparcería, ros. издoльщина) – forma dzierżawy ziemi i gospodarstw, w której właściciel ziemi otrzymuje tytułem czynszu część zbiorów (od 1/3 do 3/4) od dzierżawcy (połownika). Polska nazwa pochodzi od oddawania połowy zbioru.
Wikipedia
1. dawniej: rolnik uprawiający cudze pole, oddający w zamian połowę uzyskanego plonu;
2. w dawnej Polsce: kmieć posiadający o połowę mniej gruntów niż inni
SJP.pl
gatunek węża, często hodowany w terrariach
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męski
(1.1) zool. gad z największej rodziny węży;
Wiktionary
IPA: ˈpɔwɔs, AS: pou̯os
Wiktionary
rzecz. połozowate nmos.
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) miejsce znajdowania się czegoś
(1.2) warunki, w jakich znajduje się dana osoba lub obiekt
(1.3) odczasownikowy od|położyć.
Wiktionary
Położenie – wielkość fizyczna określająca umiejscowienie danego ciała w przestrzeni względem wybranego układu współrzędnych. Wielkość ta, w zależności od kontekstu, w jakim jest użyta, może występować jawnie jako wektorowa wielkość fizyczna określająca kierunek i odległości danego obiektu od wybranego punktu odniesienia, który umiejscawia się zwykle w początku układu współrzędnych. Wówczas wektor punktu odniesienia do tego ciała nosi nazwę wektora wodzącego.
Wikipedia
(1.1) Położenie regionu powoduje, że przez większość dni wiosennych pogoda jest słoneczna.
(1.2) Twoje położenie w obecnej sytuacji jest fatalne.
Wiktionary
IPA: ˌpɔwɔˈʒɛ̃ɲɛ, AS: pou̯ožẽńe
Wiktionary
czas. położyć
przym. pokładny
rzecz. pokładełko n., pokład mrz., pokładziny nmos., położnica ż., pokładne n.
ims. położony
Wiktionary
(1.1) lokalizacja, usytuowanie, pozycja, umiejscowienie, ulokowanie
(1.2) sytuacja
Wiktionary
pielęgniarka specjalizująca się w odbieraniu porodów; akuszerka
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) med. kobieta pomagająca przy porodach
Wiktionary
Wikipedia
(1.1) Położna poradziła nam, żebyśmy kupili materacyk gryczano-kokosowy.
Wiktionary
IPA: pɔˈwɔʒna, AS: pou̯ožna
Wiktionary
rzecz. połóg m., położnictwo n., położnik m., położnica ż., położniczka ż.
:: fm. położny m.
czas. położyć dk., pokładać ndk.
przym. położniczy
Wiktionary
(1.1) przest. akuszerka; gw-pl|Górny Śląsk|hebama, hyjbama.
Wiktionary
kobieta w połogu; także kobieta rodząca
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) gin. kobieta w okresie połogu
Wiktionary
rzecz. połóg m., położnik m., położna ż., położnictwo n., położenie n.
czas. położyć ndk.
przym. położniczy
Wiktionary
1. dział medycyny zajmujący się ciążą, porodem i połogiem;
2. oddział w szpitalu
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) med. gałąź medycyny zajmująca się przebiegiem ciąży, porodu i połogu
(1.2) med. oddział szpitalny przeznaczony dla położnic
Wiktionary
Położnictwo – dziedzina medycyny zajmująca się fizjologicznym okresem ciąży, porodu i połogu. Ściśle związana z ginekologią.W starożytności położnictwo opierało się wyłącznie na intuicji. Współczesne położnictwo oparte jest na podstawach naukowych, które budowano od XVI w. (Ambroise Paré i in.) W Polsce wchodzi w zakres specjalizacji lekarskiej położnictwo i ginekologia, której konsultantem krajowym od 1 sierpnia 2017 jest prof. dr hab. Krzysztof Czajkowski.
Wikipedia
rzecz. położna ż., położnica ż., położnik mos., połóg mrz.
przym. położniczy
czas. położyć
Wiktionary
(1.1) akuszeria, akuszerstwo
(1.2) oddział położniczy
Wiktionary
→ położnik
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) med. lekarzka specjalistka zajmująca się zdrowiem kobiety w okresie ciąży, porodu i połogu
Wiktionary
rzecz. położnik mos., położna ż.
Wiktionary
przymiotnik
(1.1) med. związany z położnictwem, dotyczący położnictwa
Wiktionary
rzecz. łóżko n., łoże n., połóg m., położnictwo n., położnik mos., położna ż., położnica ż.
czas. położyć
Wiktionary
(1.1) przest. akuszerski, akuszeryjny
Wiktionary
osoba specjalizująca się w odbieraniu porodów; akuszer, położny
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) med. lekarz specjalista zajmujący się zdrowiem kobiety w okresie ciąży, porodu i połogu
Wiktionary
Położnictwo – dziedzina medycyny zajmująca się fizjologicznym okresem ciąży, porodu i połogu. Ściśle związana z ginekologią.W starożytności położnictwo opierało się wyłącznie na intuicji. Współczesne położnictwo oparte jest na podstawach naukowych, które budowano od XVI w. (Ambroise Paré i in.) W Polsce wchodzi w zakres specjalizacji lekarskiej położnictwo i ginekologia, której konsultantem krajowym od 1 sierpnia 2017 jest prof. dr hab. Krzysztof Czajkowski.
Wikipedia
(1.1) Moja żona w czasie ciąży, a potem połogu, była pod opieką doświadczonego ginekologa i położnika.
Wiktionary
IPA: pɔˈwɔʒʲɲik, AS: pou̯ožʹńik
Wiktionary
rzecz. połóg m., położnictwo n., położnica ż., położna ż.
:: fż. położniczka ż.
przym. położniczy
Wiktionary
(1.1) akuszer
Wiktionary
mężczyzna specjalizujący się w odbieraniu porodów; położnik, akuszer
SJP.pl
imiesłów przymiotnikowy bierny w użyciu przymiotnikowym
(1.1) znajdujący się, usytuowany w danym miejscu
imiesłów przymiotnikowy bierny
(2.1) zob. położyć.
(2.2) znajdujący się, usytuowany w danym miejscu
Wiktionary
(1.1) Czy wiecie, gdzie znajduje się najniżej położony punkt w Polsce?
(1.1) Widziałam piękny zamek położony pośród zielonych wzgórz.
(2.2) Trzustka położona jest w jamie brzusznej za żołądkiem.
(2.2) Kutno położone jest w centralnej Polsce.
Wiktionary
IPA: ˌpɔwɔˈʒɔ̃nɨ, AS: pou̯ožõny
Wiktionary
rzecz. położenie n.
czas. położyć dk.
Wiktionary
(1.1) umiejscowiony, usytuowany, znajdujący się
Wiktionary
rodzina węży z rzędu łuskonośnych
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj niemęskoosobowy, liczba mnoga
(1.1) syst. herp. nazwa systematyczna|Colubridae|Oppel|ref=tak., rodzina węży z rzędu łuskonośnych;
Wiktionary
Połozowate (Colubridae) – rodzina węży z grupy Alethinophidia. Inne nazwy używane dla tej rodziny to wężowate lub węże właściwe.
Do rodziny połozowatych należy większość obecnie żyjących węży. W maju 2025 należało do niej 2156 z 4187 znanych gatunków węży, czyli około 51,5%.
Wikipedia
(1.1) Zaskrońcowate należą do połozowatych.
Wiktionary
rzecz. połoz mzw.
Wiktionary
(1.1) wężowate, węże właściwe
Wiktionary
o cechach połozowatych (rodzina węży)
SJP.pl
czasownik przechodni dokonany
(1.1) dokonany od|kłaść.
(1.2) dokonany od|pokładać.
(1.3) mat. daw. zdefiniować, podstawić, określić
Wiktionary
IPA: pɔˈwɔʒɨt͡ɕ, AS: pou̯ožyć
Wiktionary
rzecz. położenie n., pokładanie n., położna ż., łoże n., położnictwo n., pokład m., łóżko n., pokładziny nmos., położnica ż., pokładełko n., pokładne n.
czas. kłaść ndk., pokładać ndk., lec dk.
przym. położniczy, pokładowy, pokładny
ims. położony
Wiktionary
przesyłka paletowa o wymiarach połowy standardowej palety
SJP.pl
drewniany element ogrodzenia, o półkolistym przekroju
SJP.pl
zgrubienie od: półpanek
SJP.pl
lekki pancerz, mniejszy od normalnego, noszony przez rycerzy
SJP.pl
Półzbroja (także: półpancerz, zbroja pikinierska, landsknechtowska) – niepełna zbroja płytowa, używana przez piechotę i jazdę w XVI-XVII wieku. Szczególnie popularna na terenach Niemiec i Szwajcarii w formacjach pikinierów i landsknechtów.
Jej podstawowymi elementami był kirys i hełm typu otwartego (np. szturmak, pappenheimer, morion). Jako elementy dodatkowe stosowano naramienniki, obojczyk, oraz fartuch lub nabiodrki. W rzadszych przypadkach stosowano również rękawice. Z czasem rezygnowano z kolejnych elementów dodatkowych, pozostawiając jedynie hełm i kirys (lub sam napierśnik) z fartuchem.
Wikipedia
zdrobnienie od: półpancerz
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) cecha tego, co półpaństwowe
Wiktionary
przym. półpaństwowy
Wiktionary
rzadko: z połowiczną prędkością
SJP.pl
wirusowe zapalenie nerwu, które objawia się bolesnymi wykwitami występującymi na skórze
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) med. wirusowe zapalenie nerwu, które objawia się bolesnymi wykwitami występującymi na skórze;
Wiktionary
Wikipedia
IPA: puwˈpaɕɛt͡s, AS: puu̯paśec
Wiktionary
przym. popółpaścowy
Wiktionary
organizm roślinny pobierający od żywiciela wodę i sole mineralne, a jednocześnie wytwarzający substancje odżywcze w procesie fotosyntezy, np. jemioła
SJP.pl
Rośliny pasożytnicze, parazytofity – rośliny korzystające z wody i soli mineralnych oraz substancji organicznych wytworzonych przez inne organizmy, które stają się ich żywicielami. Stanowią nieliczną procentowo grupę gatunków, ogromna bowiem większość roślin to gatunki autotroficzne.
Wikipedia
będący półpasożytem (np. krzew półpasożytniczy), charakterystyczny dla półpasożyta (np. półpasożytniczy sposób odżywiania się)
SJP.pl
znak drukarski w postaci poziomej kreski krótszej od pauzy i dłuższej od dywizu, używany współcześnie głównie w funkcji myślnika
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) typogr. znak interpunkcyjny; pozioma kreska długości połowy firetu;
(1.2) muz. przerwa między dźwiękami długości półnuty;
Wiktionary
Wikipedia
rzecz. pauza
Wiktionary
(1.2) pauza półnutowa
Wiktionary
nastrosz półpawik - motyl z rodziny zawisakowatych
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) narząd kopulacyjny samców niektórych gadów
Wiktionary
moneta o nominale pół pensa
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) numizm. moneta o nominale pół pensa
Wiktionary
IPA: ˌpuwpɛ̃w̃ˈsufka, AS: puu̯pẽũ̯sufka
Wiktionary
przym. półpensowy
Wiktionary
przymiotnik
(1.1) liczący pół pensa, mający wartość pół pensa
Wiktionary
IPA: ˌpuwpɛ̃w̃ˈsɔvɨ, AS: puu̯pẽũ̯sovy
Wiktionary
rzecz. półpensówka
Wiktionary
odmiana papieru przypominająca z wyglądu pergamin, odporna na wilgoć oraz tłuszcze, używana jako materiał opakowaniowy
SJP.pl
niewielka półperuka
SJP.pl
peruka nakrywająca wyłącznie wierzch głowy nad czołem
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) cecha tego, co półpełne
Wiktionary
przym. półpełny
Wiktionary
przymiotnik jakościowy
(1.1) wypełniony do połowy
(1.2) mat. geom. mający 180 stopni
Wiktionary
rzecz. półpełność ż.
Wiktionary
struktura algebraiczna podobna do pierścienia, której elementy nie muszą mieć elementu przeciwnego do siebie
SJP.pl
Półpierścień – struktura algebraiczna podobna do pierścienia, która jednak nie musi być grupą względem dodawania. Oznacza to, że elementy półpierścienia nie muszą mieć elementu przeciwnego do siebie.
Wikipedia
liczba półpierwsza - liczba naturalna będąca iloczynem dwóch liczb pierwszych (niekoniecznie różnych)
SJP.pl
przestarzałe: cztery i pół
SJP.pl
liczebnik ułamkowy
(1.1) przest. cztery i pół
Wiktionary
1. pozioma płyta w miejscu zmiany kierunku schodów; podest
2. niska kondygnacja pomiędzy parterem a pierwszym piętrem; antresola; mezanin; mezzanino
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) archit. powierzchnia między piętrami w miejscu zmiany kierunku schodów
(1.2) archit. kondygnacja o niższym stropie, wydzielona między dwiema wyższymi
Wiktionary
Wikipedia
rzecz.
:: zdrobn. półpięterko n.
Wiktionary
(1.1) mezzanino
Wiktionary
parterowy z pokojami na poddaszu
SJP.pl
1. pozioma płyta w miejscu zmiany kierunku schodów; podest
2. niska kondygnacja pomiędzy parterem a pierwszym piętrem; antresola; mezanin; mezzanino
SJP.pl
pół plastra czegoś, np. wędliny, warzywa; półplasterek
SJP.pl
pół plastra czegoś, np. wędliny, warzywa; półplaster
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) cecha tego, co półplastyczne
Wiktionary
przym. półplastyczny
Wiktionary
plastyczny w pewnym stopniu, niezupełnie miękki
SJP.pl
[czytaj: półplejbek] występ wokalny z nagranym podkładem muzycznym
SJP.pl
otwarta przestrzeń w pobliżu miejsca jakiegoś wydarzenia, np. koncertu, przedstawienia
SJP.pl
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) cecha tego, co półpogańskie, częściowo pogańskie; cecha tych, którzy są półpogańscy, częściowo pogańscy
Wiktionary
przym. półpogański
Wiktionary
statek do przewozu drobnicy i kontenerów; semikontenerowiec, półkontenerowiec
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) mors. statek do przewozu towaru zarówno w kontenerach, jak i w postaci tradycyjnej (drobnicy)
Wiktionary
IPA: ˌpuwpɔjɛ̃mʲɲiˈkɔvʲjɛt͡s, AS: puu̯poi ̯ẽmʹńikovʹi ̯ec
Wiktionary
(1.1) semikontenerowiec, półkontenerowiec
Wiktionary
pokryty w połowie
SJP.pl
o cechach półpokrywych (rząd owadów)
SJP.pl
o cechach półpokrywych (rząd owadów)
SJP.pl
o cechach półpokrywych (rząd owadów)
SJP.pl
Półpokrywa, hemielitra (łac. hemielytra) – zmodyfikowane skrzydło przednie pluskwiaków różnoskrzydłych, wyróżniające je od innych pluskwiaków.
Półpokrywy nie służą do latania, lecz chronią tylną parę skrzydeł służącą temu celowi. Zesklerytozowana część pierwsza składa się z korium, międzykrywki, embolium i klinika. Błoniasta, końcowa część półpokryw to zakrywka.
Wikipedia
Wikipedia
masa ceramiczna w typie fajansu, służąca głównie do wyrobu trwałych naczyń kuchennych; porcelit
SJP.pl
materiał zakrawający o pornografię
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) cecha tego, co półpornograficzne
Wiktionary
przym. półpornograficzny
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) bot. roślina epifityczna przechodząca część cyklu rozwojowego na podporze, część jako roślina ukorzeniona w glebie
Wiktionary
rzecz. porośle n.
Wiktionary
(1.1) hemiepifit
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) przest. połowa Wielkiego Postu
(1.2) lud. środek Wielkiego Postu, środa w czwartym tygodniu postu
(1.3) lud. zwyczaj rozbijania garnków z popiołem o okiennice i drzwi cudzych domów lub przed napotkanymi ludźmi w półpoście (1.2)
(1.4) stpol. post niezupełny
Wiktionary
(1.1) Nie jadłem mięsa całe półpoście.
(1.2) Toż to jutro półpoście!
(1.3) Chłopcy ze wsi wyprawili nam niezłe półpoście. Był huk jak mało kiedy.
Wiktionary
IPA: puwˈpɔɕt͡ɕɛ, AS: puu̯pośće
Wiktionary
przym. półpostny
Wiktionary
(1.2) śródpoście, gwara. półpostna środa
(1.3) wybijanie półpościa
Wiktionary
wiszący element konstrukcyjny montowany bezpośrednio pod umywalką
SJP.pl
stwierdzenie zawierające obok treści prawdziwych również kłamliwe; półkłamstwo
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) cecha tego, co półprawdziwe
Wiktionary
przym. półprawdziwy
Wiktionary
stanowiący pół procenta czegoś
SJP.pl
produkt otrzymywany na jakimś etapie produkcji, przeznaczony do dalszego przetwarzania wykorzystania przy składaniu całości; półfabrykat, półwyrób
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) niepełny produkt; produkt do dalszej obróbki
Wiktionary
Półprodukt – wyrób, który przeszedł wstępne etapy procesu technologicznego i stanowi materiał wyjściowy do wytwarzania wyrobów gotowych (finalnych).
Przykładem półproduktu mogą być odlewy hutnicze do dalszej obróbki, płynne żeliwo czy ciasto chlebowe w czasie wyrabiania. Półproduktami są też wszelkie części składowe gotowego produktu, które same w sobie nie są użyteczne.
Wikipedia
(1.1) półfabrykat, półwyrób
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) cecha tego, co półprofesjonalne, prawie profesjonalne; cecha tych, którzy są półprofesjonalni, prawie profesjonalni
Wiktionary
przym. półprofesjonalny
przysł. półprofesjonalnie
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) twarz widziana w lekkim zwrocie w prawo lub w lewo
Wiktionary
(1.1) Na zdjęciach najlepiej wyglądam z półprofilu.
Wiktionary
IPA: puwˈprɔfʲil, AS: puu̯profʹil
Wiktionary
przymiotnik od: półproletariat
SJP.pl
każda z dwóch części na jakie punkt na prostej dzieli tę prostą
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) geom. każda z części prostej przedzielonej punktem umieszczonej na niej, wraz z tym punktem;
Wiktionary
Półprosta – figura geometryczna składająca się z punktów prostej leżących po jednej stronie pewnego punktu tej prostej. Punkt ten jest nazywany początkiem półprostej. Bardzo często do tak określonej półprostej dołącza się początek półprostej – mówimy wówczas o półprostej domkniętej (z początkiem). W przeciwnym wypadku mówimy o półprostej otwartej (bez początku).
Wikipedia
iloczyn półprosty - pojęcie z algebry abstrakcyjnej, odnoszące się do konstrukcji grup złożonych z dwóch podgrup w określony sposób
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) cecha tego, co półprywatne, częściowo prywatne
Wiktionary
przym. półprywatny
przysł. półprywatnie
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) cecha tego, co półprzejrzyste; cecha tych, którzy są półprzejrzyści
Wiktionary
przym. półprzejrzysty
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) cecha tego, co półprzenikliwe; cecha tych, którzy są półprzenikliwi
Wiktionary
przym. półprzenikliwy
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) cecha tego, co półprzepuszczalne
Wiktionary
przym. półprzepuszczalny
rzecz. przepust mrz.
Wiktionary
Półprzestrzeń – każda z dwóch części trójwymiarowej przestrzeni euklidesowej, na które dzieli tę przestrzeń płaszczyzna, wraz z tą płaszczyzną (półprzestrzeń domknięta) lub bez niej (półprzestrzeń otwarta).
Wikipedia
otrzymany z jakiegoś surowca i przeznaczony do dalszego przerobu; półprzetworowy
SJP.pl
właściwość niektórych ciał polegająca na wzroście zdolności przewodnictwa prądu elektrycznego wraz ze wzrostem temperatury ciała
SJP.pl
niemetalowy przewodnik elektronowy, którego opór właściwy jest większy niż w metalu a mniejszy niż w dielektryku
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) fiz. ciało stałe będące przewodnikiem, o oporze większym niż w metalach, a mniejszym niż w dielektrykach;
Wiktionary
Wikipedia
(1.1) Cechą charakterystyczną półprzewodników jest przerwa energetyczna.
Wiktionary
IPA: ˌpuwpʃɛˈvɔdʲɲik, AS: puu̯pševodʹńik
Wiktionary
rzecz. półprzewodnictwo n.
przym. półprzewodnikowy
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) cecha tego, co półprzeźroczyste
Wiktionary
przym. półprzeźroczysty
rzecz. półprzezroczystość ż.
Wiktionary
przymiotnik
(1.1) niezupełnie przezroczysty, częściowo przezroczysty
Wiktionary
rzecz. półprzezroczystość ż.
Wiktionary
przykryty do połowy, częściowo przykryty
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) cecha tego, co półprzytomne, niezupełnie przytomne
(1.2) cecha tych, którzy są półprzytomni, niezupełnie przytomni
Wiktionary
przym. półprzytomny
przysł. półprzytomnie
Wiktionary
przymiotnik
(1.1) nie do końca przytomny
Wiktionary
(1.1) Po wielu godzinach szukania, o późnym zmroku znaleziono półprzytomną Lizię w najdalszym zakątku, wtuloną w gęste krzewy.
(1.1) Pierwszą opowieść zaczął, kiedy zafrasowany i półprzytomny Robert daremnie szukał po kieszeniach klucza od willi.
Wiktionary
rzecz. półprzytomność ż.
przysł. półprzytomnie
Wiktionary
przyłbica zasłaniająca dolną połowę twarzy
SJP.pl
mieszanka puchu i piór podskubowych miękkich
SJP.pl
w połowie pusty
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) obszar o bardzo skąpej roślinności przystosowanej do długotrwałej suszy, rozwiniętej nieco bujniej niż na pustyni;
Wiktionary
Półpustynia – teren o bardzo skąpej i mało zróżnicowanej roślinności, pokrywającej od 10 do 50% powierzchni, jednak bujniej rozwiniętej niż na pustyniach. Występują na niej gatunki przystosowane do warunków dotkliwej suszy, podobnie jak w obszarach pustynnych. Są to suchorosty i sukulenty.
Obszary półpustynne występują głównie w strefach brzeżnych pustyń. Półpustynie są bardzo podobne do pustyń.
Wikipedia
(1.1) Zlewnie pozbawione odpływu, w szczególności te największe, leżą z reguły w strefie klimatu suchego, tj. w obrębie pustyń, półpustyń, śródgórskich kotlin i stepów.
Wiktionary
IPA: ˌpuwpuˈstɨ̃ɲa, AS: puu̯pustỹńa
Wiktionary
przym. półpustynny
Wiktionary
prawie pytający
SJP.pl
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) cecha tego, co półpłaske
Wiktionary
przym. półpłasky
Wiktionary
przestarzałe: krótki płaszcz
SJP.pl
Półpłaszczyzna – każda z dwóch części płaszczyzny, na jakie dzieli ją leżąca na niej prosta, wraz z tą prostą. Prosta ta jest wspólnym brzegiem wspomnianych półpłaszczyzn.
Wikipedia
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) cecha tego, co półpłynne
Wiktionary
przym. półpłynny
przysł. półpłynnie
Wiktionary
przymiotnik
(1.1) mający konsystencję gęstego płynu
Wiktionary
IPA: puwˈpwɨ̃nːɨ, AS: puu̯pu̯ỹ•ny
Wiktionary
rzecz. półpłynność ż.
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) cecha tego, co półrealistyczne
Wiktionary
przym. półrealistyczny
Wiktionary
rękawica niezakrywająca palców
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) połowa roku
(1.2) eduk. półroczny okres nauki
(1.3) eduk. koniec półrocza (1.2)
(1.4) dzień odległy o pół roku od jakiejś daty
Wiktionary
(1.1) Już w pierwszym półroczu wybrałaś cały urlop?
(1.2) W pierwszym półroczu przerobiliśmy cały okres pozytywizmu.
(1.3) Tadek ma dochę na pierwsze półrocze.
(1.4) Właśnie mija półrocze od pańskiej operacji.
Wiktionary
rzecz. półroczność ż., półroczek m., półroczniak m.
przym. półroczny
przysł. półrocznie
Wiktionary
(1.2) semestr
Wiktionary
półroczna dziewczynka
SJP.pl
dziecko lub zwierzę półroczne
SJP.pl
czasopismo ukazujące się dwa razy w roku
SJP.pl
Półrocznik – czasopismo ukazujące się dwa razy w roku, zazwyczaj co sześć miesięcy.
Czasopisma tego typu to z reguły czasopisma naukowe, objęte systemem obiektywnych recenzji. Półroczniki mają często znacznie większą objętość w porównaniu z miesięcznikami.
Wikipedia
mający pół roku, trwający pół roku itp.; sześciomiesięczny
SJP.pl
przymiotnik
(1.1) trwający pół roku
(1.2) mający pół roku
Wiktionary
rzecz. półrocze n.
Wiktionary
(1.1-2) sześciomiesięczny
Wiktionary
pracujący w połowie na roli w połowie w innym zawodzie
SJP.pl
budowla o kształcie półokrągłym
SJP.pl
potocznie: częściowo rozwalony
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) cecha tego, co półrozwarte
Wiktionary
przym. półrozwarty
Wiktionary
rzadko: rozwiązać częściowo, połowicznie
SJP.pl
częściowe rozwiązanie jakiegoś problemu, zakładające duży kompromis pomiędzy stronami; półśrodek
SJP.pl
rura przecięta na pół, stosowana w konstrukcjach statkowych
SJP.pl
Wikipedia
w mitologii i fantastyce: istota będąca w połowie rybą
SJP.pl
regionalnie: pośladek; półdupek
SJP.pl
nie całkiem automatyczny; półautomatyczny
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) jęz. głoska mająca cechy samogłoski, lecz nie mająca zdolności sylabotwórczej
Wiktionary
Wikipedia
IPA: ˌpuwsãmɔɡˈwɔska, AS: puu̯sãmogu̯oska
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) cecha tego, co półsekundowe
Wiktionary
przym. półsekundowy
Wiktionary
trwający pół sekundy
SJP.pl
1. stan na pograniczu jawy i snu;
2. drzemka
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) fizj. przewlekły stan zmęczenia, spowodowany zbyt krótkim lub przerywanym snem
Wiktionary
(1.1) Od niedosypiania nabawiłem się półsenności.
Wiktionary
(1.1) semisomnia
Wiktionary
przymiotnik
(1.1) taki, który ma pół serca
(1.2) dotyczący tylko połowy serca
Wiktionary
pośredni między siedzeniem a leżeniem; wpółsiedzący
SJP.pl
Półsieraków – wieś w Polsce położona w województwie podkarpackim, w powiecie niżańskim, w gminie Harasiuki.
W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa tarnobrzeskiego.
Wieś jest sołectwem w gminie Harasiuki.
Wierni Kościoła rzymskokatolickiego należą do parafii Matki Bożej Królowej Polski w Hucisku.
Wikipedia
bycie półsierotą
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) bycie osieroconym przez jednego z rodziców
Wiktionary
(1.1) Również w sytuacji półsieroctwa można liczyć na pomoc państwa.
Wiktionary
rzecz. półsierota mos./ż., półsierotka mos./ż.
Wiktionary
dziewczyna, która straciła jednego z rodziców
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) chłopiec osierocony przez jednego z rodziców
rzeczownik, rodzaj żeński
(2.1) dziewczynka osierocona przez jednego z rodziców
Wiktionary
(1.1) A po olbrzymich obszarach Rosji tułają się niezliczone ilości dzieci, wyrzuconych z gniazd rodzinnych przez burzę rewolucji, głód i nędzę w domach rodzicielskich, sierot i półsierot, które już nawet zapomniały imion i nazwisk, oraz miejsc urodzenia swego.
(1.1) Dowiedział się, że jest to porządna panna, kształcona i bogata. Że jest półsierota, bo ojciec umarł kilka lat temu, że jest familiantka, bo ma jednego stryja takiego, co stawia domy, a drugiego »proboszcza« w najbogatszej parafii całego miasta.
Wiktionary
rzecz. półsieroctwo n., półsierotka mos./ż.
Wiktionary
półsiódma
SJP.pl
dawniej:
1. przyrodnia siostra;
2. młodsza zakonnica
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) daw. córka jednego z rodziców z innego związku
(1.2) daw. rel. młodsza zakonnica
Wiktionary
IPA: puwʲˈɕɔstra, AS: puu̯ʹśostra
Wiktionary
(1.1) siostra przyrodnia
Wiktionary
w sposób półgłośny, niezupełnie skryty; bez rozgłosu
SJP.pl
krzywonóg półskrzydlak - gatunek chrząszcza z rodziny poświętnikowatych, koślawka
SJP.pl
przymiotnik relacyjny
(1.1) taki, który ma połowę skrzydeł
Wiktionary
(1.1) Mroczne półskrzydłe stworzenia rozdziobywały truchła na pustkowiu.
Wiktionary
IPA: puwˈskʃɨdwɨ, AS: puu̯skšydu̯y
Wiktionary
rzecz. skrzydełko n., skrzydło n.
przym. skrzydlaty
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) kośc. ekon. opłata dla księdza własnej parafii za wzięcie ślubu w innej parafii
Wiktionary
spać czujnie, drzemać
SJP.pl
spalać tak, by powstały pośrednie produkty utlenienia
SJP.pl
spalać tak, by powstały pośrednie produkty utlenienia
SJP.pl
Półspalanie – proces spalania węgla lub związków organicznych w warunkach niedoboru tlenu, z wytworzeniem wody i tlenku węgla (II) lub węgla.
Przykładowa reakcja półspalania metanu:
lub
Wikipedia
ubranie dla niemowlaków przypominające śpiochy; półśpioszki
SJP.pl
spodenki niemowlęce przypominające śpiochy; półśpiochy
SJP.pl
sprzęgło wciśnięte do połowy
SJP.pl
półobrót wykonany w powietrzu w trakcie skoku
SJP.pl
rodzaj śrubunku
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) cecha tego, co półstałe; cecha tych, którzy są półstali
Wiktionary
przym. półstały
Wiktionary
zajmujący pół stronicy
SJP.pl
typ bezkręgowych, morskich zwierząt wtóroustych; prastrunowce, przedstrunowce, strunogębe, szparoskrzelne
SJP.pl
Półstrunowce (Hemichordata, z gr. hemi – pół + chorda – struna), przedstrunowce (Protochordata), strunogębe (Stomochordata), szparoskrzelne (Branchiotremata) – typ bezkręgowych, morskich zwierząt wtóroustych o cechach morfologicznych zbliżonych do strunowców (stąd nazwa typu), natomiast w rozwoju zarodkowym wykazujących cechy wspólne ze szkarłupniami. Występują wyłącznie w wodach morskich, głównie pełnosłonych, najczęściej w strefie dennej. Są wśród nich organizmy wolno żyjące i osiadłe, często kolonijne, tylko nieliczne pływają. Żywią się detrytusem i drobnymi organizmami morskimi.
Wikipedia
przedstawiciel typu bezkręgowych, morskich zwierząt wtóroustych; prastrunowiec, przedstrunowiec
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) cecha tego, co półsuche
Wiktionary
przym. półsuchy
Wiktionary
przymiotnik
(1.1) odznaczający się średnią suchością
Wiktionary
(1.1) Strzyże zamieszkują suche i półsuche zarośla.
Wiktionary
rzecz. półsuchość ż.
przym. suchy
Wiktionary
układ arytmetyczny dodający dwie liczby jednobitowe według określonego algorytmu
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) cecha tego, co półsurowe
Wiktionary
przym. półsurowy
Wiktionary
półsuteryna;
1. część budynku położona nieco poniżej poziomu gruntu, pod parterem;
2. lokal położony w tej części budynku
SJP.pl
półsuterena;
1. część budynku położona nieco poniżej poziomu gruntu, pod parterem;
2. lokal położony w tej części budynku
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) cecha tego, co półświadome; cecha tych, którzy są półświadomi
Wiktionary
przym. półświadomy
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) socjol. ludzie z marginesu społecznego
Wiktionary
(1.1) W czasach PRL-u wszędzie funkcjonowali równi i równiejsi i tak samo było w półświatku - opowiada Andrzej W. - Wpływowi przestępcy, milicjanci i esbecy, którzy udawali, że walczą z sobą, popołudniami spotykali się przy wódce i robili interesy.
Wiktionary
element instalacyjny stosowany przy podłączaniu umywalki do sieci kanalizacyjnej
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy
(1.1) biol. roślina lub zwierzę połowicznie przystosowane do życia w środowisku silnie przekształconym przez ludzi
Wiktionary
rzecz. synantrop mzw.
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) cecha tego, co półsyntetyczne
Wiktionary
przym. półsyntetyczny
Wiktionary
złożony ze składników naturalnych i syntetycznych
SJP.pl
produkt składający się ze składników syntetycznych i naturalnych
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) cecha tego, co półszczelne
Wiktionary
przym. półszczelny
Wiktionary
cicha mowa, prawie szept
SJP.pl
cicha mowa, prawie szept
SJP.pl
częściowo oszklony
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) cecha tego, co półszlachetne
Wiktionary
przym. półszlachetny
Wiktionary
rodzaj dawnej uprzęży używanej w transporcie lżejszym
SJP.pl
przestarzałe: pięć i pół; półszósta
SJP.pl
cienki, niezbyt wysoki obcas damskiego buta lub but na takim obcasie
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) cecha tego, co półsztywne
Wiktionary
przym. półsztywny
Wiktionary
przymiotnik
(1.1) kulin. o napojach alkoholowych: mający smak pośredni między słodkim a półwytrawnym, niezbyt słodki
Wiktionary
(1.1) Lubię półsłodkie wina.
Wiktionary
IPA: puwˈswɔtʲci, AS: puu̯su̯otʹḱi
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) cecha tego, co półsłodke
Wiktionary
przym. półsłodky
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) cecha tego, co półsłone
Wiktionary
przym. półsłony
Wiktionary
jedna z prostych postaci krystalograficznych; daszek bezosiowy
SJP.pl
1. szeroki, niewysoki obcas u damskich pantofli;
2. rodzaj dość ścisłego ściegu szydełkowego
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) rzem. dosyć szeroki, niewysoki obcas damskiego buta
(1.2) rzem. wąska, niska szafka, o wysokości mniej więcej pół słupka
(1.3) rzem. rodzaj ściegu szydełkowego
Wiktionary
(1.3) Tak jak na drutach dzianinę tworzą oczka prawe i oczka lewe, tak w szydełkowej dzianinie tworzą ją półsłupki, słupki podwójne, oczka łańcuszka itd. (z Internetu)
Wiktionary
IPA: puwˈswupɛk, AS: puu̯su̯upek
Wiktionary
przymiotnik od: półsłupek
SJP.pl
częściowo służbowy
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) coś, co nie jest całkowicie wyjaśnione; w połowie wiadome, a w połowie skrywane
Wiktionary
przym. półtajemny
przysł. półtajemnie
Wiktionary
rzadko: trochę tajemny; wpółtajemniczy
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) cecha tego, co półtajne
Wiktionary
przym. półtajny
Wiktionary
Półtalar – dawna moneta srebrna o masie około 12,5–14 gramów. Bita m.in. na obszarze Polski w latach 1567–1794. Początkowa jej wartość wynosiła 15 groszy (tzw. ćwierćkopek, wybity w mennicy wileńskiej za rządów króla Zygmunta Augusta). Wraz z obniżeniem wartości (próby srebra) drobnej monety srebrnej, cena półtalarów stopniowo wzrastała, by osiągnąć poziom 3 złotych w 1794 roku.
Wikipedia
miasto na Ukrainie
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna
(1.1) geogr. miasto w środkowo-wschodniej części Ukrainy, nad rzeką Worsklą, stolica obwodu i rejonu połtawskiego;
Wiktionary
Połtawa (ukr. Полтава) – miasto w środkowo-wschodniej części Ukrainy, nad Worsklą. Siedziba władz obwodu oraz rejonu połtawskiego. Jest ważnym ośrodkiem kulturalnym i dużym węzłem komunikacyjnym.
Wikipedia
rzecz. połtawianin m., połtawianka ż., Połtawszczyzna ż., Połtawka ż.
przym. połtawski, podpołtawski
Wiktionary
1. → Połtawa;
2. obwód połtawski - jeden z 24 obwodów Ukrainy
SJP.pl
przymiotnik relacyjny
(1.1) związany z Połtawą, dotyczący Połtawy
Wiktionary
rzecz. Połtawa ż., Połtawszczyzna ż.
Wiktionary
w muzyce: najmniejsza odległość między dźwiękami
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) książk. jeden z kolorów pośrednich między dwiema barwami podstawowymi
(1.2) muz. najmniejsza odległość między dwoma dźwiękami we współczesnym zachodnim systemie tonalnym;
Wiktionary
Półton – najmniejsza odległość między dwoma dźwiękami w systemie temperowanym. W praktyce – poza nielicznymi wyjątkami – jest najmniejszą odległością używaną w muzyce europejskiej. Rozmiarem odpowiada sekundzie małej lub prymie zwiększonej. Dwa półtony tworzą cały ton.
Wikipedia
(1.1) Oliwkowy jest półtonem między żółtym a zielonym.
(1.1) W malarstwie typowo secesyjnym posługiwano się najczęściej liniami falistymi, operując półtonami, a jeśli już pełnymi barwami, to raczej zgaszonymi.
(1.2) W stroju równomiernie temperowanym stosunek dwóch dźwięków w odległości półtonu jest równy \sqrt[12]{2}.
(1.2) Aby obniżyć dźwięk o półton, wystarczy dopisać do niego bemol, jeśli chcemy o tę samą wysokość podwyższyć dźwięk, używamy krzyżyka.
(1.2) Kwinta czysta składa się z siedmiu półtonów.
(1.2) Półton składa się ze stu centów.
Wiktionary
IPA: ˈpuwtɔ̃n, AS: puu̯tõn
Wiktionary
przym. półtonowy
Wiktionary
samochód ciężarowy o dopuszczalnej ładowności pół tony
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) cecha tego, co półtonowe
Wiktionary
przym. półtonowy
Wiktionary
1. przymiotnik od: półton (w znaczeniu: odcień - np. negatyw półtonowy; w znaczeniu: odległość między dźwiękami - np. pentatonika półtonowa);
2.
a) ważący pół tony;
b) mieszczący pół tony czegoś;
c) mogący unieść pół tony
SJP.pl
jeden i pół, jedna i pół lub jedno i pół
SJP.pl
liczebnik ułamkowy
(1.1) jeden/jedno i pół
Wiktionary
(1.1) Czy półtora jabłka i półtorej gruszki to razem trzy owoce?
Wiktionary
IPA: puwˈtɔra, AS: puu̯tora
Wiktionary
licz. pół, półtorej, półtory
rzecz. półtorak
Wiktionary
(1.1) daw. półdruga
Wiktionary
mierzący półtora cala
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) zdrobn. od półtorak
Wiktionary
rzecz. półtorak m.
Wiktionary
trwający półtorej godziny
SJP.pl
przymiotnik relacyjny
(1.1) trwający półtorej godziny
Wiktionary
(1.1) dziewięćdziesięciominutowy
Wiktionary
a) będący wielkości półtora hektara;
b) posiadający półtora hektara ziemi (np. rolnik półtorahektarowy)
SJP.pl
miód pitny fermentowany z brzeczki składającej się z jednej części miodu i połowy części wody
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) spoż. miód pitny powstały z fermentacji brzeczki, w której stosunek objętości miodu do wody wynosi 1:1/2
(1.2) hist. numizm. srebrna moneta o wartości półtora grosza bita w XVII-wiecznej Rzeczypospolitej Obojga Narodów;
(1.3) pot. miecz półtoraręczny
(1.4) gwara. dom półtorapiętrowy
Wiktionary
Osoby noszące nazwisko Półtorak:
Wikipedia
IPA: puwˈtɔrak, AS: puu̯torak
Wiktionary
rzecz.
:: zdrobn. półtoraczek m.
licz. półtora, półtorej
Wiktionary
1. ważący półtora kilograma;
2. przeznaczony na półtora kilograma czegoś
SJP.pl
mający długość półtora kilometra, wynoszący półtora kilometra
SJP.pl
potocznie: półtorakilogramowy
SJP.pl
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) cecha tego, co półtorakrotne
Wiktionary
przym. półtorakrotny
Wiktionary
powtarzający się półtora raza
SJP.pl
forma półtoraliniowa, funkcjonał półtoraliniowy - funkcja matematyczna o dwóch argumentach z zespolonej przestrzeni liniowej w ciało jej skalarów, która jest liniowa ze względu na jeden parametr i antyliniowa ze względu na drugi
SJP.pl
mający pojemność półtora litra; zawierający półtora litra czegoś
SJP.pl
gwarowe określenie jachtu dwumasztowego, posiadającego główny maszt w pobliżu środka wyporu jednostki oraz bardzo mały maszt wysokości ok. 1/3 głównego daleko na rufie
SJP.pl
mający długość półtora metra, wynoszący półtora metra
SJP.pl
mający półtora miesiąca, trwający półtora miesiąca itp.
SJP.pl
a) liczebnik porządkowy odpowiadający liczbie 1 500 000;
b) liczący półtora miliona czegoś
SJP.pl
trwający półtorej minuty
SJP.pl
samolot o dwóch płatach, z których płat dolny jest krótszy od płata górnego; stanowi odmianę dwupłatowca
SJP.pl
dziecko lub zwierzę półtoraroczne
SJP.pl
mający półtora roku, trwający półtora roku itp.
SJP.pl
przestarzale: sto pięćdziesiąt
SJP.pl
tlenek glinu i trójwartościowego żelaza o proporcjach między tlenem a żelazem 3:2
SJP.pl
a) ważący półtorej tony;
b) mieszczący półtorej tony czegoś;
c) mogący unieść półtorej tony
SJP.pl
mający półtora wieku, trwający półtora wieku; półtorawiekowy
SJP.pl
mający półtora wieku, trwający półtora wieku; półtorawieczny
SJP.pl
złożony z półtorej sylaby
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) obuw. trampek o niższej cholewce, poniżej kostki
Wiktionary
IPA: puwˈtrãmpɛk, AS: puu̯trãmpek
Wiktionary
znajdujący się w okolicach zwrotnika; podzwrotnikowy, subtropikalny
SJP.pl
trwać tylko przez pewien czas
SJP.pl
trwać tylko przez pewien czas
SJP.pl
trwać tylko przez pewien czas
SJP.pl
przestarzałe: dwa i pół
SJP.pl
liczebnik ułamkowy
(1.1) przest. dwa i pół
Wiktionary
(1.1) Dziecko przeżywszy półtrzecia roku zmarło.
(1.1) Ale wielmożny panie, na targu płacą pięć złotych pur żyta, a Josel nam nie daje jak półtrzecia.
Wiktionary
IPA: puwˈṭʃɛt͡ɕa, AS: puu̯ṭšeća
Wiktionary
(1.1) półtrzeciej, półtrzeci
Wiktionary
połowa ciała zwierzęcia po uboju
SJP.pl
sześć sztuk
SJP.pl
dawne narzędzie kamienne popularne wśród kultur paleolitu
SJP.pl
Półtylczak – narzędzie uformowane w wyniku obróbki specjalnie przygotowanego półsurowiaka. Obrobiony półsurowiak nazywa się półtylcem, i sposób obróbki półtylca stanowi jedną z podstaw taksonomii półtylczaków. Zgodnie z tym kluczem wyróżnia się:
Wikipedia
tylna, poprzeczna część dawnych narzędzi kamiennych
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) rzad. 500 lat; okres trwający pół tysiąclecia
Wiktionary
(1.1) W podjętej uchwale radni (…) podkreślają: "Nadanie jednej z kazimierskich ulic jego imienia będzie drobnym dowodem wdzięczności po półtysiącleciu za to, co zrobił dla Krakowa i jego architektury.
Wiktionary
przym. półtysiącletni
Wiktionary
liczący pół tysiąca czegoś
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) cecha tego, co półtłuste
Wiktionary
przym. półtłusty
Wiktionary
przymiotnik jakościowy
(1.1) kulin. mający niewielką ilość tłuszczu
Wiktionary
(1.1) Najlepszej jakości sernik po wiedeńsku otrzymasz z półtłustego, własnoręcznie zmielonego twarogu.
Wiktionary
rzecz. półtłustość ż.
Wiktionary
(1.1) chudy
Wiktionary
częściowo uczony, nie całkiem uczony
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męski
(1.1) kresy. obiad
Wiktionary
czas. półudnować
Wiktionary
nazwisko
SJP.pl
1. w mitologi słowiańskiej kobieta-demon zabijająca pracujących w południe kosiarzy; rżana baba;
2. barwny motyl dzienny
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) mitsłow. złośliwy i morderczy demon w postaci kobiecej polujący latem na tych, którzy w samo południe przebywali w polu;
Wiktionary
Południca (przypołudnica, żytnia, rżana baba, baba o żelaznych zębach) – według wierzeń słowiańskich złośliwy i morderczy demon polujący latem na tych, którzy niebacznie w samo południe przebywali w polu.
Wikipedia
rzecz. południe
przym. południowy
Wiktionary
rodzina z grupy motyli dziennych obejmująca ponad 5700 gatunków; rusałkowate, południcowate, perłowce
SJP.pl
Rusałkowate, rusałki, południcowate, południce, perłowce (Nymphalidae) – rodzina z grupy motyli dziennych (Rhopalocera). W 633 rodzajach zawiera 5 700 gatunków rozpowszechnionych na całym świecie (w Polsce 75), m.in. rusałki, przeplatki, dostojki, mieniaki. Mają zredukowaną przednią parę odnóży, zatraciły funkcje kroczne, samiec używa ich do czyszczenia czułek. Gąsienice owłosione lub kolczaste.
Wikipedia
rodzina z grupy motyli dziennych obejmująca ponad 5700 gatunków; rusałkowate, południce, perłowce
SJP.pl
Rusałkowate, rusałki, południcowate, południce, perłowce (Nymphalidae) – rodzina z grupy motyli dziennych (Rhopalocera). W 633 rodzajach zawiera 5 700 gatunków rozpowszechnionych na całym świecie (w Polsce 75), m.in. rusałki, przeplatki, dostojki, mieniaki. Mają zredukowaną przednią parę odnóży, zatraciły funkcje kroczne, samiec używa ich do czyszczenia czułek. Gąsienice owłosione lub kolczaste.
Wikipedia
o cechach południcowatych (rodzina motyli)
SJP.pl
1. środkowa pora dnia;
2. jedna z czterech stron świata;
3. południowa część kraju lub rejonu
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) geogr. południowo-wschodni obszar Stanów Zjednoczonych
(1.2) hist. geogr. Konfederacja Stanów Zjednoczonych Ameryki, państwo istniejące w latach 1860-1865
(1.3) geogr. kraje leżące na południu Europy (głównie Włochy, Hiszpania, Grecja i Portugalia)
Wiktionary
Strony świata, kierunki świata, ściślej: główne kierunki geograficzne, kierunki główne – cztery główne kierunki wyznaczone na powierzchni kuli ziemskiej. Ich określanie związane jest z właściwościami ruchu obrotowego Ziemi. Odbywa się on wokół osi ziemskiej. Punkty przecięcia osi ziemskiej z powierzchnią Ziemi to bieguny geograficzne: północny i południowy. Połączone są półokręgami noszącymi nazwę południków, które wyznaczają kierunek północ–południe. Kierunek wzdłuż południka o zwrocie do północnego bieguna geograficznego to kierunek północny, zaś do południowego bieguna geograficznego – południowy. Natomiast punkty, gdzie pojawia się albo znika Słońce za horyzontem w dniu równonocy, wyznaczają kierunki: wschodni i zachodni.
Wikipedia
(1.2) Wojska Południa ostatecznie przegrały wojnę secesyjną.
(1.3) Na Południu ludzie nie są tak bogaci, jak na Północy.
Wiktionary
IPA: pɔˈwudʲɲɛ, AS: pou̯udʹńe
Wiktionary
rzecz. południe n., Południowiec m.
przym. południowy
Wiktionary
(1.2) Konfederacja
(1.3) war. południe
Wiktionary
umowna linia na powierzchni Ziemi łącząca bieguny północny i południowy
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) geogr. umowna linia na powierzchni Ziemi łącząca bieguny;
Wiktionary
Południk – łuk na powierzchni bryły obrotowej, będący przecięciem powierzchni tej bryły płaszczyzną przechodzącą przez jej oś obrotu. Południki są rodziną linii parametrycznych u={\textrm {const}} na danej powierzchni bryły obrotowej i wraz z równoleżnikami, z którymi przecinają się pod kątem prostym v={\textrm {const}} tworzą na powierzchni bryły obrotowej tzw. siatkę krzywoliniową współrzędnych.
Wikipedia
(1.1) Tutaj znajduje się południk 0. (=zerowy).
Wiktionary
IPA: pɔˈwudʲɲik, AS: pou̯udʹńik
Wiktionary
rzecz. południe n.
przym. południkowy, południowy
przysł. południkowo
Wiktionary
(1.1) południk geograficzny, południk zerowy
Wiktionary
przysłówek
(1.1) geogr. wzdłuż południków
Wiktionary
(1.1) Archipelag rozciąga się niemal południkowo, tworząc łagodny łuk wygięty w stronę kontynentu.
Wiktionary
rzecz. południk mrz.
przym. południkowy
Wiktionary
przymiotnik relacyjny
(1.1) geogr. związany z południkami, dotyczący południków
Wiktionary
rzecz. południk mrz.
przysł. południkowo
Wiktionary
dawniej, dziś gwarowo:
1. odpoczywać w południe;
2. spożywać posiłek w południe; obiadować;
3. karmić zwierzęta w południe
SJP.pl
człowiek pochodzący z krajów południowych; mieszkaniec południa
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) pot. mężczyzna z Południa
Wiktionary
(1.1) (…) Południowiec, który łączy w sobie przebiegłość północną z nadloarską odwagą, jest człowiekiem doskonałym i może zostać królem Szwecji.
Wiktionary
IPA: ˌpɔwudʲˈɲɔvʲjɛt͡s, AS: pou̯udʹńovʹi ̯ec
Wiktionary
rzecz. Południe n., południe n., południowiec m.
przym. południowy
Wiktionary
owocanka południówka - owad z rodziny nasionnicowatych, szkodnik roślin uprawnych
SJP.pl
przymiotnik
(1.1) będący na południowym wschodzie
Wiktionary
(1.1) Rzeszów leży w południowo-wschodniej części Polski.
Wiktionary
IPA: ˌpɔwudʲɲɔvɔ‿ˈfsxɔdʲɲi, AS: pou̯udʹńovo‿fsχodʹńi
Wiktionary
rzecz. południowy wschód m.
Wiktionary
przymiotnik
(1.1) będący na południowym zachodzie
Wiktionary
(1.1) Andora jest państwem w południowo-zachodniej Europie.
Wiktionary
IPA: ˌpɔwudʲˈɲɔvɔ zaˈxɔdʲɲi, AS: pou̯udʹńovo zaχodʹńi
Wiktionary
rzecz. południowy zachód m.
Wiktionary
obywatel Republiki Południowej Afryki
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) obywatel Republiki Południowej Afryki
Wiktionary
IPA: ˌpɔwudʲˈɲɔvɔˌafrɨˈkãj̃n͇t͡ʃɨk, AS: pou̯udʹńovoafrykãĩ ̯ṇčyk
Wiktionary
rzecz. Południowa Afryka ż.
:: fż. Południowoafrykanka ż.
przym. południowoafrykański
Wiktionary
obywatelka Republiki Południowej Afryki (RPA)
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) obywatelka Republiki Południowej Afryki
Wiktionary
IPA: ˌpɔwudʲˈɲɔvɔˌafrɨˈkãŋka, AS: pou̯udʹńovoafrykãŋka
Wiktionary
rzecz. Południowa Afryka ż.
:: fm. Południowoafrykańczyk mos.
przym. południowoafrykański
Wiktionary
1. dotyczący południowej Afryki, pochodzący z południowej Afryki, charakterystyczny dla południowej Afryki itp.;
2. związany z Republiką Południowej Afryki (RPA)
SJP.pl
przymiotnik
(1.1) odnoszący się do Republiki Południowej Afryki
(1.2) związany z południową częścią Afryki
Wiktionary
IPA: ˌpɔwudʲˈɲɔvɔˌafrɨˈkãj̃sʲci, AS: pou̯udʹńovoafrykãĩ ̯sʹḱi
Wiktionary
rzecz. Południowoafrykańczyk mos., Południowoafrykanka ż., Południowa Afryka ż., Afryka Południowa ż.
Wiktionary
1. związany z Ameryką Południową (kontynentem), pochodzący z Ameryki Południowej, charakterystyczny dla Ameryki Południowej itp.;
2. rzadko: dotyczący południowych obszarów USA, pochodzący z południowych obszarów USA itp.
SJP.pl
przymiotnik
(1.1) dotyczący Ameryki Południowej
Wiktionary
(1.1) Koati, aguti, amazonka, wyjec, tukan i wiskacza to zwierzęta południowoamerykańskie.
(1.1) Nie zdziwiłbym się, gdyby w naszym biurze sprzedawano nawet kobiety do tureckich haremów albo niewolników południowoamerykańskim plantatorom. (B. Prus: Emancypantki)
Wiktionary
IPA: ˌpɔwudʲˈɲɔvɔˌãmɛrɨˈkãj̃sʲci, AS: pou̯udʹńovoãmerykãĩ ̯sʹḱi
Wiktionary
rzecz. Ameryka Południowa ż.
Wiktionary
przymiotnik
(1.1) związany z północną częścią Anglii; tam położony lub tam odbywający się
Wiktionary
związany z południową Australią, pochodzący z południowej Australii, charakterystyczny dla południowej Australii itp.
SJP.pl
przymiotnik relacyjny
(1.1) związany z południem Australii, położony na południu Australii
Wiktionary
związany z południową Azją, pochodzący z południowej Azji, charakterystyczny dla południowej Azji itp.
SJP.pl
przymiotnik
(1.1) związany z południową częścią Bawarii; tam położony lub tam odbywający się
Wiktionary
przymiotnik relacyjny
(1.1) odnoszący się do południa Bałtyku, związany z południem Bałtyku
Wiktionary
(1.1) Klimat obszaru Koszalina kształtują masy powietrza napływające znad Oceanu Atlantyckiego, których cechy ulegają modyfikacji za sprawą sąsiedztwa Morza Bałtyckiego i deniwelacji terenu na granicy Pobrzeża Południowobałtyckiego i Pojezierza Pomorskiego.
Wiktionary
przym. bałtycki
Wiktionary
związany z południowymi Chinami, pochodzący z południowych Chin, charakterystyczny dla południowych Chin itp.
SJP.pl
przymiotnik relacyjny
(1.1) związany z południem Chin
Wiktionary
przymiotnik
(1.1) związany z północną częścią Czech; tam położony lub tam odbywający się
Wiktionary
mieszkaniec Europy Południowej
SJP.pl
mieszkanka Europy Południowej
SJP.pl
związany z południową Europą, pochodzący z południowej Europy, charakterystyczny dla południowej Europy itp.
SJP.pl
przymiotnik relacyjny
(1.1) odnoszący się do Europy Południowej, związany z Europą Południową
Wiktionary
(1.1) Zespół wyrusza w swą południowoeuropejską trasę koncertową.
(1.1) Gatunek ten jest największym pająkiem południowoeuropejskim.
Wiktionary
przymiotnik
(1.1) związany z południem Francji, taki jak na południu Francji; położony na południu Francji
Wiktionary
(1.1) Inni nazywali ich albigensami, gdyż południowofrancuskie miasto Albi stało się centrum ich aktywności.
Wiktionary
dotyczący południowych obszarów Górnego Śląska, pochodzący z południowych obszarów Górnego Śląska, charakterystyczny dla południowych obszarów Górnego Śląska itp.
SJP.pl
przymiotnik
(1.1) dotyczący południowych Indii
Wiktionary
przymiotnik relacyjny
(1.1) związany z południową Jakucją
Wiktionary
związany z południowym Jemenem, pochodzący z południowego Jemenu, charakterystyczny dla południowego Jemenu itp.
SJP.pl
przymiotnik relacyjny
(1.1) hist. związany z Jemenem Południowym (ofic. Ludowo-Demokratyczna Republika Jemenu)
(1.2) związany z południem Jemenu
Wiktionary
rzecz. Jemen Południowy mrz.
Wiktionary
przymiotnik relacyjny
(1.1) związany z Karoliną Południową, dotyczący Karoliny Południowej
Wiktionary
rzecz. Karolina Południowa ż.
Wiktionary
przymiotnik relacyjny
(1.1) geogr. związany z Karpatami Południowymi, dotyczący Karpat Południowych
Wiktionary
(1.1) W Karpatach Wschodnich zbójnicy nazywani byli opryszkami, zaś na terenach południowokarpackich i bałkańskich Imperium Osmańskiego hajdukami.
Wiktionary
przymiotnik relacyjny
(1.1) związany z Kaukazem Południowym, dotyczący Kaukazu Południowego
Wiktionary
rzecz. Kaukaz Południowy mrz.
Wiktionary
(1.1) zakaukaski
Wiktionary
przymiotnik relacyjny
(1.1) związany z południowym Kazachstanem, dotyczący południowego Kazachstanu
Wiktionary
przymiotnik od: Korea Południowa; koreański
SJP.pl
przymiotnik relacyjny
(1.1) odnoszący się do Korei Południowej, państwa na Półwyspie Koreańskim
Wiktionary
(1.1) Południowokoreańska flaga nawiązuje do chińskiej filozofii.
Wiktionary
IPA: ˌpɔwudʲˈɲɔvɔˌkɔrɛˈãj̃sʲci, AS: pou̯udʹńovokoreãĩ ̯sʹḱi
Wiktionary
rzecz. Korea Południowa ż.
Wiktionary
przymiotnik relacyjny
(1.1) związany z Osetią Południową, dotyczący Osetii Południowej
Wiktionary
rzecz. Osetia Południowa ż.
Wiktionary
związany z południową Polską, pochodzący z południowej Polski, charakterystyczny dla południowej Polski itp.
SJP.pl
przymiotnik relacyjny
(1.1) związany z południową Polską, dotyczący południowej Polski
Wiktionary
(1.1) Największe ze zlodowaceń na terenie Polski – zlodowacenie południowopolskie – wystąpiło w plejstocenie.
Wiktionary
przymiotnik relacyjny
(1.1) związany z południową częścią Rosji lub pochodzący stamtąd
Wiktionary
przymiotnik relacyjny
(1.1) związany z Semitami z południa, dotyczący Semitów z południa
Wiktionary
przymiotnik relacyjny
(1.1) związany z południowym Śląskiem, dotyczący południowego Śląska
Wiktionary
przymiotnik relacyjny
(1.1) związany z Sudanem Południowym, dotyczący Sudanu Południowego
(1.2) związany z południową częścią Sudanu, dotyczący południowej części Sudanu
Wiktionary
(1.1) Południowosudański biskup apeluje o wsparcie powstającego kraju.
Wiktionary
IPA: ˌpɔwudʲɲɔvɔsuˈdãj̃sʲci, AS: pou̯udʹńovosudãĩ ̯sʹḱi
Wiktionary
rzecz. Sudan Południowy mrz.
Wiktionary
przymiotnik
(1.1) znajdujący się / odbywający się w południowej części Sudetów, pochodzący z południowej części Sudetów
Wiktionary
IPA: ˌpɔwudʲɲɔvɔsuˈdɛt͡sʲci, AS: pou̯udʹńovosudecʹḱi
Wiktionary
przymiotnik relacyjny
(1.1) związany z południową częścią Syberii
Wiktionary
przymiotnik relacyjny
(1.1) związany z Szetlandami Południowymi, dotyczący Szetlandów Południowych
Wiktionary
rzecz. Szetlandy Południowe n.
Wiktionary
przymiotnik
(1.1) związany z południową częścią Słowacji; tam położony lub tam odbywający się
Wiktionary
przymiotnik relacyjny
(1.1) odnoszący się do Słowian południowych (Słoweńców, Chorwatów, Serbów, Bośniaków, Czarnogórców, Macedończyków i Bułgarów), związany ze Słowianami południowymi
Wiktionary
IPA: ˌpɔwudʲɲɔvɔswɔˈvʲjä̃j̃sʲci, AS: pou̯udʹńovosu̯ovʹi ̯ä̃ĩ ̯sʹḱi
Wiktionary
przym. pansłowiański
Wiktionary
przymiotnik relacyjny
(1.1) związany z Uralem Południowym albo położony w południowej części Uralu
Wiktionary
rzecz. Ural Południowy mrz.
Wiktionary
związany z południowym Wietnamem, pochodzący z południowego Wietnamu, charakterystyczny dla południowego Wietnamu itp.
SJP.pl
przymiotnik relacyjny
(1.1) hist. związany z Wietnamem Południowym, dotyczący Wietnamu Południowego (ofic. Republika Wietnamu)
(1.2) związany z południem Wietnamu, położony na południu Wietnamu
Wiktionary
rzecz. Wietnam Południowy mrz.
Wiktionary
przymiotnik relacyjny
(1.1) związany z południowymi Włochami, dotyczący południowych Włoch
Wiktionary
przymiotnik
(1.1) odbywający się w południe, dotyczący południa (czas)
(1.2) geogr. mający miejsce na południu, dotyczący południa (kierunek)
(1.3) pot. tropikalny
Wiktionary
(1.1) Spóźniłam się na nasze południowe spotkanie!
(1.2) Wiatr wieje w kierunku południowym.
(1.3) Mama kupiła trochę owoców południowych: pomarańczy, grejpfrutów i bananów.
Wiktionary
IPA: ˌpɔwudʲˈɲɔvɨ, AS: pou̯udʹńovy
Wiktionary
(1) rzecz. południe n., południca ż., południk m.
(1.1) przym. popołudniowy, przedpołudniowy
(1.2) Południowiec
Wiktionary
o zwierzęciu: częściowo, w pewnym stopniu udomowiony
SJP.pl
1. złudzić po kolei, wiele razy;
2. połudzić się - łudzić się przez pewien czas
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna
(1.1) geogr. hydron. rzeka w Jamalsko-Nienieckim Okręgu Autonomicznym Rosji, prawy dopływ Obu
Wiktionary
ograbić, obrabować, splądrować wiele czegoś
SJP.pl
wieś w Polsce
SJP.pl
Połupin (niem. Rusdorf) – wieś w Polsce, położona w województwie lubuskim, w powiecie krośnieńskim, w gminie Dąbie. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa zielonogórskiego.
W miejscowości znajduje się węzeł drogowy dróg krajowych nr 29 i 32.
Wieś wzmiankowana była po raz pierwszy w 1305 r.
Na terenie wsi znajduje się Kościół parafialny pw. bł. Karoliny Kózka oraz grodzisko średniowieczne.
Wikipedia
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) cecha tego, co półurzędowe
Wiktionary
przym. półurzędowy
Wiktionary
spędzić pewien czas na łuskaniu
SJP.pl
słabo widoczny uśmiech
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) lekki, niewyraźny uśmiech
Wiktionary
IPA: puˈwuɕmʲjɛx, AS: puu̯uśmʹi ̯eχ
Wiktionary
rzecz. uśmiech m.
:: zdrobn. półuśmieszek m.
przym. pół-uśmiechnięty
Wiktionary
taki, który się w niewielkim stopniu uśmiecha
SJP.pl
zdrobnienie od: półuśmiech
SJP.pl
sprawić, że ktoś wpadnie w półsen
SJP.pl
sprawić, że ktoś wpadnie w półsen
SJP.pl
sprawić, że ktoś wpadnie w półsen
SJP.pl
biustonosz półusztywniany - stanik z dołem miseczki usztywnionym miękką pianką
SJP.pl
statyczne ćwiczenie gimnastyczne
SJP.pl
przypominający kształtem półwalec
SJP.pl
mający kształt półwalca
SJP.pl
bryła geometryczna stanowiąca połowę walca przeciętego wzdłuż osi symetrii
SJP.pl
potocznie: człowiek niezupełnie przy zdrowych zmysłach, nieobliczalny, na wpół obłąkany
SJP.pl
organizm żywy posiadający cechy charakterystyczne dla węża, lecz nieutożsamiający się z nim, np. Kekrops (pierwszy, mityczny władca Attyki, syn Gai), Meluzyna (legendarna nimfa wodna, założycielka rodu Lusignan), Echidna (potwór w mitologii greckiej)
SJP.pl
przedmiot mający kształt połowy wałka
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) bryła, przedmiot w kształcie połowy walca przeciętego wzdłuż osi symetrii
Wiktionary
IPA: puwˈvawɛk, AS: puu̯vau̯ek
Wiktionary
pierwsza lub druga połowa danego wersu
SJP.pl
przymiotnik
(1.1) w połowie zrobiony z wełny
Wiktionary
(1.1) Do uszycia długich sukni Laszek używano lekkich pstrych, półwełnianych lub kartonowych, z czasem nawet jedwabnych tkanin.
Wiktionary
rzecz. wełna ż.
przym. wełniany
Wiktionary
wiatr wiejący prostopadle do burty jachtu; halfwind
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) mar. nazwa wiatru pozornego wiejącego z boku
(1.2) żegl. nazwa kursu żaglowca przy takim wietrze;
Wiktionary
Półwiatr – nazwa jednego z wiatrów pozornych. Półwiatr wieje prosto z boku jednostki, czyli z kierunku prostopadłego do osi jednostki.
Półwiatr to jednocześnie nazwa kursu względem wiatru, którym porusza się w tym momencie jednostka.
Wiatr wiejący bardziej z przodu niż półwiatr to bajdewind, a wiatr wiejący bardziej z tyłu to baksztag.
Wikipedia
1. wiązać częściowo, niezupełnie;
2. w szachach: ustawiać figurę przemieszczającą się liniowo w taki sposób, by po odejściu bierki przeciwnika wiązała ona inną figurę
SJP.pl
w szachach: układ bierek, w którym czarny król znajduje się na linii białej figury dalekosiężnej oddzielony od niej dwoma czarnymi bierkami, odejście którejkolwiek z nich wiąże pozostałą; półzwiązanie
SJP.pl
podniośle: trwający pół wieku, mający pół wieku, pięćdziesięcioletni; półwiekowy
SJP.pl
tyle co: pół wieku
SJP.pl
podniośle: trwający pół wieku, mający pół wieku, pięćdziesięcioletni; półwieczny
SJP.pl
podwieszony w dwóch końcach zwój kwiatów lub liści, ujęty kokardami lub wstęgami; girlanda, feston
SJP.pl
Hemistych, także półwiersz (gr. hemi ‘pół’ i stíchos ‘wers’) – fragment wersu.
W metryce antycznej pojęcie definiujące fragment wersu wyznaczony przez cezurę, która przecina stopę wierszową.
W poezji nowożytnej określa się w ten sposób połowę wersu wyodrębnioną przez średniówkę. Wers podzielony średniówką składa się z dwóch hemistychów, najczęściej równej długości, zwanych także członem przedśredniówkowym i członem pośredniówkowym.
Wikipedia
Wikipedia
1. pies z matki wilczycy;
2. mityczne zwierzę będące w połowie wilkiem
SJP.pl
niepełna wolność
SJP.pl
w pewnej mierze zależny, nie zawsze mogący postępować zgodnie z własną wolą
SJP.pl
bida, biga, bieda, biedka, dwukółka;
1. dziewiętnastowieczny, wiejski pojazd dwukołowy;
2. dwukołowy pojazd jednoosiowy, niezbyt popularny w Polsce
SJP.pl
miejscowość lub teren słabo zurbanizowany, mający charakter wiejski; półwieś
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) urb. rzadko zabudowana miejscowość, niemalże wieś
Wiktionary
Półwsie (niem. Halbendorf) – wieś w Polsce położona w województwie dolnośląskim, w powiecie jaworskim, w gminie Bolków.
Wikipedia
rzecz. półwieś ż.
przym. półwiejski
Wiktionary
(1.1) półwieś
Wiktionary
produkt otrzymywany na jakimś etapie produkcji, przeznaczony do dalszego przetwarzania wykorzystania przy składaniu całości; półprodukt, półfabrykat
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) geogr. wysunięta część lądu otoczona z trzech stron wodami morza, jeziora lub rzeki;
Wiktionary
Półwysep – część lądowej powierzchni Ziemi wysunięta w stronę zbiornika wodnego (np. morza lub jeziora), otoczona z trzech stron wodą. Miejsce, w którym półwysep łączy się z główną częścią lądu nazywane jest jego nasadą, a miejsce najdalej wysunięte w wodę to przylądek. Wąski, ale niezbyt duży półwysep nazywany jest cyplem. Wyróżniamy m.in. półwyspy pierwszorzędne (połączone nasadą bezpośrednio z pniem lądowym) i półwyspy podrzędne (będące częścią innego półwyspu).
Wikipedia
(1.1) By dotrzeć do Gdańska, statek musi opłynąć półwysep.
Wiktionary
IPA: puwˈvɨsɛp, AS: puu̯vysep
Wiktionary
rzecz. wyspiarka ż.
przym. półwyspowy
skr. płw.
Wiktionary
(1.1) skr. płw.
Wiktionary
przymiotnik relacyjny
(1.1) odnoszący się do półwyspu, związany z półwyspem
Wiktionary
rzecz. półwysep mrz.
Wiktionary
przymiotnik
(1.1) kulin. o napojach alkoholowych: mający smak pośredni między wytrawnym a półsłodkim
Wiktionary
(1.1) Lubię półwytrawne wina, chociaż wolę półsłodkie.
Wiktionary
IPA: ˌpuwvɨˈtravnɨ, AS: puu̯vytravny
Wiktionary
rzecz. półwytrawność ż.
Wiktionary
mały samochód ciężarowy z ruchomym nadwoziem umożliwiającym szybki wyładunek towaru
SJP.pl
wyznać coś częściowo, niezupełnie
SJP.pl
wyznać coś częściowo, niezupełnie
SJP.pl
o szkole, wykształceniu: pośredni pomiędzy średnim i wyższym, niemający statusu wyższej uczelni
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) zdrobn. od: półwłócz
Wiktionary
(1.1) La ojca to ino ten mądry, co chocia z półwłóczek ma abo i ogonów krowich z mendel.
Wiktionary
rzecz. półwłócz mrz.
Wiktionary
połowa włóki
SJP.pl
1. środowiskowo: połknięcie czegoś przez więźnia w celu dostania się do szpitala;
2. dawniej: połykanie, połknięcie;
3. dawniej: gardło
SJP.pl
potocznie: łykać coś przez pewien czas
SJP.pl
czasownik przechodni niedokonany (dk. połknąć)
(1.1) przesuwać pokarm do żołądka w sposób fizjologiczny
Wiktionary
(1.1) Najczęstszą przyczyną czkawki u szczeniąt jest to, że łapczywie jedzą i połykają przy tym powietrze
Wiktionary
rzecz. połykanie n., połykacz m., połykaczka ż., połknięcie n., przełykanie n., przełknięcie n., połyk m., przełyk m.
czas. połknąć, przełykać ndk., przełknąć dk.
Wiktionary
sztukmistrz, który udaje, że połyka ogień lub ostre i nietypowe przedmioty, występujący w cyrku, dawniej na ulicy, jarmarku * forma dopełniacza l.mn. "połykaczów" przestarzała
SJP.pl
Połykacz (Eurypharynx pelecanoides) – gatunek głębinowej ryby z rzędu węgorzokształtnych (Saccopharyngiformes), jedyny przedstawiciel rodzaju Eurypharynx i rodziny połykaczowatych (Eurypharyngidae). Występuje we wszystkich oceanach. Charakteryzuje się bardzo dużą i pojemną jamą gębową. Na pokarm połykaczy składają się małe ryby, skorupiaki, głowonogi i plankton. Charakteryzuje się dymorfizmem płciowym, a jego larwy mają postać leptocefali.
Wikipedia
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) odczasownikowy od|połykać.
Wiktionary
Połykanie – odruch polegający na przechodzeniu pożywienia z jamy ustnej poprzez gardło i przełyk. Analogicznie, wyróżnia się trzy fazy procesu połykania: ustną, gardłową i przełykową. Jedynie faza ustna, którą poprzedza proces żucia, ma charakter dowolny.
Wikipedia
rzecz. połyk m.
czas. połykać ndk., połknąć dk.
przym. połykowy
Wiktionary
przymiotnik relacyjny
(1.1) związany z połykaniem, dotyczący połykania
Wiktionary
rzecz. połykanie n.
Wiktionary
wrażenie optyczne, które powstaje dzięki odbiciu i rozproszeniu światła na powierzchni ciał stałych i cieczy lub bezpośrednio nad ich powierzchnią
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) pot. błyszczenie się czegoś
(1.2) fiz. wrażenie optyczne, które powstaje dzięki odbiciu i rozproszeniu światła na powierzchni ciał stałych i cieczy lub bezpośrednio nad ich powierzchnią;
(1.3) miner. właściwość powierzchni minerału sklasyfikowana jednym z dziewięciu określeń podobieństwa;
Wiktionary
Połysk – wrażenie optyczne, które powstaje dzięki odbiciu i rozproszeniu światła na powierzchni ciał stałych i cieczy lub bezpośrednio nad ich powierzchnią. Zależy on od współczynnika załamania światła, absorpcji, przezroczystości i charakteru powierzchni. Również barwa i kształt powierzchni ma pewien wpływ na wizualne wrażenie połysku oraz to czy powierzchnia oświetlana jest silnym światłem ukierunkowanym czy też rozproszonym.
Wikipedia
IPA: ˈpɔwɨsk, AS: pou̯ysk
Wiktionary
czas. połyskiwać
przym. połyskliwy
Wiktionary
czasownik nieprzechodni niedokonany
(1.1) wyróżniać się połyskiem z otoczenia
Wiktionary
rzecz. połysk mrz., połyskiwanie n., połyskliwość ż.
przym. połyskliwy
przysł. połyskliwie
Wiktionary
(1.1) błyszczeć, mienić się, świecić
Wiktionary
stopień wyższy od przysłówka: połyskliwie
SJP.pl
stopień wyższy od przymiotnika: połyskliwy
SJP.pl
połyśnica marchwianka - gatunek muchówki z rodziny połyśnicowatych
SJP.pl
o cechach połyśnicowatych (rodzina muchówek)
SJP.pl
o cechach połyśnicowatych (rodzina muchówek)
SJP.pl
mający możliwość częściowego zanurzenia kadłuba
SJP.pl
rzadko: zapamiętać częściowo
SJP.pl
rzadko: zapamiętać częściowo
SJP.pl
krótka zapora zamykająca jedynie wjazd na przejazd kolejowy
SJP.pl
nie całkiem serio, w części żartobliwie, w części na poważnie
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) cecha tego, co półżartobliwe, niezupełnie żartobliwe; cecha tych, którzy są półżartobliwi, nie do końca żartobliwi
Wiktionary
rzecz. półżart m.
przym. półżartobliwy
przysł. półżartobliwie
Wiktionary
częściowo zawieszany na czymś
SJP.pl
Półzbliżenie lub plan bliski – jeden z rodzajów „bliskich” planów filmowych. Ukazuje popiersie postaci ludzkiej, jej mimikę, gestykulację, emocje. Tło jest prawie niewidoczne, zdecydowanie podrzędne wobec postaci. W tym planie można zmieścić najwyżej trzy osoby.
Wikipedia
Półzbroja (także: półpancerz, zbroja pikinierska, landsknechtowska) – niepełna zbroja płytowa, używana przez piechotę i jazdę w XVI-XVII wieku. Szczególnie popularna na terenach Niemiec i Szwajcarii w formacjach pikinierów i landsknechtów.
Jej podstawowymi elementami był kirys i hełm typu otwartego (np. szturmak, pappenheimer, morion). Jako elementy dodatkowe stosowano naramienniki, obojczyk, oraz fartuch lub nabiodrki. W rzadszych przypadkach stosowano również rękawice. Z czasem rezygnowano z kolejnych elementów dodatkowych, pozostawiając jedynie hełm i kirys (lub sam napierśnik) z fartuchem.
Wikipedia
chata zbudowana tak, że ściany jej częściowo znajdują się w ziemi
SJP.pl
Półziemianka – prymitywne schronienie częściowo zagłębione w ziemi, w odróżnieniu od ziemianki, ze ścianami wystającymi ponad grunt. Dach opiera się na niskich ścianach.
Wikipedia
przymiotnik
(1.1) zielony prawie przez całą zimę
Wiktionary
(1.1) Te gatunki i odmiany, które mają zimozielone, skórzaste liście, nazywane są zwyczajowo rododendronami lub różanecznikami, natomiast te o miękkich, lekko owłosionych i zrzucanych na zimę lub półzimotrwałych liściach nazywa się azaliami.
Wiktionary
rzecz. zimotrwałość ż.
przym. zimotrwały
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) cecha tego, co półzrozumiałe; cecha tych, którzy są półzrozumiali
Wiktionary
przym. półzrozumiały
Wiktionary
częściowo zwęglony
SJP.pl
1. związać częściowo, niezupełnie;
2. w szachach: ustawić figurę przemieszczającą się liniowo w taki sposób, by po odejściu bierki przeciwnika wiązała ona inną figurę
SJP.pl
w szachach: układ bierek, w którym czarny król znajduje się na linii białej figury dalekosiężnej oddzielony od niej dwoma czarnymi bierkami, odejście którejkolwiek z nich wiąże pozostałą; półwiązanie
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) cecha tego, co półzwierzęce; cecha tych, którzy są półzwierzęcy
Wiktionary
przym. półzwierzęcy
Wiktionary
przymiotnik relacyjny
(1.1) taki, który jest zwierzęcy tylko w połowie
Wiktionary
rzecz. półzwierzęcość ż.
przysł. półzwierzęco
Wiktionary
połączenie zwisu i stania na palcach
SJP.pl
1. bardzo zmęczony, strudzony;
2. bliski śmierci
SJP.pl
przymiotnik jakościowy
(1.1) przen. skrajnie wycieńczony
(1.2) bliski śmierci
Wiktionary
(1.1) wpółżywy
Wiktionary
rodzaj złącza stosowanego w rusztowaniach
SJP.pl
o nowotworach: miejscowo złośliwy, zdolny do naciekania otoczenia i jego niszczenia, jednak nie wykazujący skłonności do tworzenia ognisk przerzutowych
SJP.pl
moneta pięćdziesięciogroszowa
SJP.pl
dawniej: pół łanu (15 morgów); półłanek
SJP.pl
1. mały łan; zagonek, zagonik, grządka;
2. w dawnej Polsce: obszar gruntu obejmujacy 15 morgów; pół łanu; półłan;
3. dawniej: pośladek
SJP.pl
przymiotnik relacyjny
(1.1) miar. mierzący pół łokcia
Wiktionary
krótki łuk (odcinek kręgu)
SJP.pl
częściowo wyłysiały
SJP.pl
skrót od:
1. papież;
2. Pułk Piechoty;
3. w sporcie: Puchar Polski;
4. Poczta Polska
SJP.pl
skrótowiec, rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) = adm. Policja Państwowa;
(1.2) = adm. Poczta Polska;
(1.3) = polit. Porozumienie Polskie;
(1.4) = polit. Partia Piratów;
(1.5) = polit. Przymierze Prawicy;
(1.6) = eduk. Politechnika Poznańska;
(1.7) = chem. polipropylen;
(1.8) = finans. prawo poboru;
(1.9) = ekon. przedsiębiorstwo państwowe;
(1.10) = med. pierwsza pomoc;
(1.11) = sport. Puchar Polski;
(1.12) = hand. program partnerski;
(1.13) = adm. hist. Policja Polityczna;
(1.14) = eduk. podstawy przedsiębiorczości
(1.15) = eduk. o zakresie nauczania przedmiotów: poziom podstawowy
skrótowiec, przymiotnik
(2.1) = med. przeciwpelagryczny;
oznaczenie kodowe
(3.1) adm. wyróżnik dla powiatu pilskiego w tablicach rejestracyjnych pojazdów
Wiktionary
(1.1) Komendant główny PP podlega bezpośrednio MSWiA.
(1.2) Siedziba zarządu PP SA znajduje się w Warszawie.
(1.3) Koło poselskie PP istniało tylko w Sejmie IV kadencji.
(1.4) Obecnie ruch społeczny PP jest zalegalizowany w większości krajów UE.
(1.5) W 2002 roku PP Ujazdowskiego zjednoczyło się z PiS.
(1.6) Studiuję marketing na PP od zeszłego roku.
(1.7) Kompostownia miejska prowadzi recykling PP, PET i PCV.
(1.8) Otrzymałem 400 PP, które zmieniły się w 800 akcji kupionych po 2 zł.
(1.9) Do 1980 roku pracowałem w PP Polmozbyt w Łodzi.
(1.10) Niedawno ukończyłem kurs PP w PCK.
(1.11) Na szczeblu centralnym PP zagra w tym roku 8 drużyn.
(1.12) W naszym PP otrzymujesz super punkty, które zamieniasz na nagrody.
(2.1) Niedobór witaminy PP jest powodem zachorowań na pelagrę.
Wiktionary
IPA: pɛ‿ˈpɛ, AS: pe‿pe
Wiktionary
(1.4) P, PPP
Wiktionary
skrót od: państwo (w znaczeniu grupy osób; czytany jako cały, odmienny wyraz)
SJP.pl
skrót
(1.1) = państwo (pani i pan)
Wiktionary
składnia.
kolokacje.
synonimy.
antonimy.
hiperonimy.
hiponimy.
holonimy.
meronimy.
pokrewne.
frazeologia.
etymologia.
uwagi.
tłumaczenia.
* esperanto: (1.1) ges-roj
źródła.
== pp. (język angielski.) ==
wymowa.
znaczenia.
skrót
(1.1) = pages → strony
(1.2) = per procurationem
(1.3) = past participle
odmiana.
(1.1) lp. p.
przykłady.
Wiktionary
frazeologia.
etymologia.
uwagi.
tłumaczenia.
* esperanto: (1.1) ges-roj
źródła.
== pp. (język angielski.) ==
wymowa.
znaczenia.
skrót
(1.1) = pages → strony
(1.2) = per procurationem
(1.3) = past participle
odmiana.
(1.1) lp. p.
przykłady.
składnia.
kolokacje.
synonimy.
antonimy.
hiperonimy.
hiponimy.
holonimy.
meronimy.
pokrewne.
Wiktionary
antonimy.
hiperonimy.
hiponimy.
holonimy.
meronimy.
pokrewne.
frazeologia.
etymologia.
uwagi.
tłumaczenia.
* esperanto: (1.1) ges-roj
źródła.
== pp. (język angielski.) ==
wymowa.
znaczenia.
skrót
(1.1) = pages → strony
(1.2) = per procurationem
(1.3) = past participle
odmiana.
(1.1) lp. p.
przykłady.
składnia.
kolokacje.
synonimy.
Wiktionary
skrótowiec, rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) = Przegląd Piosenki Aktorskiej (we Wrocławiu);
Wiktionary
składnia.
kolokacje.
synonimy.
antonimy.
hiperonimy.
hiponimy.
holonimy.
meronimy.
pokrewne.
frazeologia.
etymologia.
uwagi.
tłumaczenia.
źródła.
== PPA (język angielski.) ==
wymowa.
znaczenia.
skrótowiec, rzeczownik
(1.1) = fiz. plasmon pole approximation → przybliżenie bieguna plazmowyazmowego
odmiana.
przykłady.
Wiktionary
antonimy.
hiperonimy.
hiponimy.
holonimy.
meronimy.
pokrewne.
frazeologia.
etymologia.
uwagi.
tłumaczenia.
źródła.
== PPA (język angielski.) ==
wymowa.
znaczenia.
skrótowiec, rzeczownik
(1.1) = fiz. plasmon pole approximation → przybliżenie bieguna plazmowyazmowego
odmiana.
przykłady.
składnia.
kolokacje.
synonimy.
Wiktionary
skrót od: przeciwpancerny (czytany jako całe, odmienne słowo); pepanc.
SJP.pl
skrót
(1.1) = przeciwpancerny
Wiktionary
IPA: ˈpɛpãnt͡s|ˌpʃɛt͡ɕifpãnˈt͡sɛrnɨ, AS: pepãnc|pšećifpãncerny
Wiktionary
skrót od: pixel per inch; miara określająca liczbę punktów obrazu rastrowego o długości jednego cala
SJP.pl
ppi (ang. pixels per inch) – liczba pikseli przypadająca na cal długości. Jednostka stosowana do określania rozdzielczości obrazów cyfrowych.
Przy określaniu rozdzielczości obrazów często zamiast jednostki ppi mylnie używa się określenia dpi (ang. dots per inch – punktów na cal), które odnosi się do rozdzielczości urządzeń drukujących lub naświetlających. Tymczasem są to dwie różne jednostki – zdjęcie o rozdzielczości 72 ppi można wydrukować na drukarce atramentowej w rozdzielczości 600 dpi – co w dużym uproszczeniu oznacza, że każdy piksel obrazu będzie na wydruku reprezentowany przez co najmniej 64 punkty, lecz w rzeczywistości oprogramowanie urządzenia drukującego dokona interpolacji pikseli.
Wikipedia
pracowniczy plan kapitałowy - system długotrwałego oszczędzania pieniędzy przez pracowników, którzy będą mogli je wypłacić po ukończeniu 60 lat
SJP.pl
skrótowiec, rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) = ekon. pracowniczy plan kapitałowy;
(1.2) = polit. Partia Pracujących Kurdystanu;
Wiktionary
Wikipedia
(1.1) PPK służą systematycznemu gromadzeniu oszczędności przez uczestników z przeznaczeniem na wypłatę po osiągnięciu przez nich 60 roku życia.
Wiktionary
skrót
(1.1) = praw. podpunkt
Wiktionary
(1.1) Za odnowienie dyplomu, o którym mowa w ust. 1, pobiera się opłatę w wysokości odpowiadającej wysokości opłaty określonej w części II pkt 1 ppkt 1.1 załącznika do ustawy z dnia 18 sierpnia 2011 r. o bezpieczeństwie morskim.
Wiktionary
skr. pkt
Wiktionary
skrót od:
1. Pakistańska Partia Ludowa, lewicowa partia polityczna działająca od roku 1967;
2. Państwowe Porty Lotnicze
SJP.pl
skrótowiec, rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) = polit. Polska Partia Ludowa
Wiktionary
składnia.
kolokacje.
synonimy.
antonimy.
hiperonimy.
hiponimy.
holonimy.
meronimy.
pokrewne.
frazeologia.
etymologia.
uwagi.
tłumaczenia.
źródła.
== PPL (język angielski.) ==
wymowa.
znaczenia.
skrótowiec, rzeczownik
(1.1) = adm. lotn. private pilot licence → licencja pilota prywatnego (turystycznego)
odmiana.
przykłady.
Wiktionary
Wikipedia
skrótowiec
(1.1) = Poznański Park Naukowo-Technologiczny
(1.2) = Pomorski Park Naukowo-Technologiczny
Wiktionary
IPA: ˌpɛ‿pɛ‿ɛ̃n‿ˈtɛ, AS: pe‿pe‿ẽn‿te
Wiktionary
skrót od: podporucznik; podpor.
SJP.pl
skrót
(1.1) = podporucznik
Wiktionary
(1.1) Oficer ordynansowy - ppor. rez. (= podporucznik rezerwy) Marian Nowicki (Wikipedia)
Wiktionary
IPA: ˌpɔtpɔˈrut͡ʃʲɲik, AS: potporučʹńik
Wiktionary
skrót od: przeciwpożarowy
SJP.pl
skrót
(1.1) = przeciwpożarowy
Wiktionary
(1.1) Behapowiec rozwiesił nowe instrukcje ochrony ppoż. (=przeciwpożarowej)
Wiktionary
IPA: ˈpɛpɔʃ|ˌpʃɛt͡ɕifpɔʒaˈrɔvɨ|ˌpʃɛt͡ɕifpɔʒaˈrɔva|ˌpʃɛt͡ɕifpɔʒaˈrɔvɛ, AS: pepoš|pšećifpožarovy|pšećifpožarova|pšećifpožarove
Wiktionary
skrót od: Polska Partia Pracy
SJP.pl
skrótowiec, rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) = polit. Polska Partia Pracy;
(1.2) = polit. Polska Partia Piratów;
(1.3) = partnerstwo publiczno-prywatne
(1.4) = poradnia psychologiczno-pedagogiczna
Wiktionary
Wikipedia
składnia.
kolokacje.
synonimy.
antonimy.
hiperonimy.
hiponimy.
holonimy.
meronimy.
pokrewne.
frazeologia.
etymologia.
uwagi.
tłumaczenia.
źródła.
== PPP (język angielski.) ==
wymowa.
znaczenia.
skrótowiec, rzeczownik
(1.1) = anat. pearly penile papule → grudka perlista prącia
(1.2) = purchasing power parity → parytet siły nabywczej
odmiana.
przykłady.
Wiktionary
IPA: pɛ‿pɛ‿ˈpɛ, AS: pe‿pe‿pe
Wiktionary
antonimy.
hiperonimy.
hiponimy.
holonimy.
meronimy.
pokrewne.
frazeologia.
etymologia.
uwagi.
tłumaczenia.
źródła.
== PPP (język angielski.) ==
wymowa.
znaczenia.
skrótowiec, rzeczownik
(1.1) = anat. pearly penile papule → grudka perlista prącia
(1.2) = purchasing power parity → parytet siły nabywczej
odmiana.
przykłady.
składnia.
kolokacje.
synonimy.
Wiktionary
skrót od: Polska Partia Przyjaciół Piwa
SJP.pl
skrótowiec
(1.1) = Polska Partia Przyjaciół Piwa
Wiktionary
IPA: ˌpɛ‿pɛ‿pɛ‿ˈpɛ, AS: pe‿pe‿pe‿pe
Wiktionary
[czytaj: pe-pe-ER] skrót od: Polska Partia Robotnicza - partia komunistyczna działająca od roku 1942, od roku 1948 tworząca z PPS-em Polską Zjednoczoną Partię Robotniczą
SJP.pl
skrótowiec
(1.1) = polit. Polska Partia Robotnicza;
Wiktionary
(1.1) Charakterystyczne, że w tym okresie 80% członków PPR w powiecie włodawskim stanowili Ukraińcy.
Wiktionary
IPA: pɛ‿pɛ‿ˈːr, AS: pe‿p•‿er
Wiktionary
członek PPR (Polskiej Partii Robotniczej); pepeerowiec, peperowiec (potocznie)
SJP.pl
[czytaj: pe-pe-ES] skrót od: Polska Partia Socjalistyczna (do 1944 PPS-WRN: Polska Partia Socjalistyczna-Wolność, Równość, Niepodległość)
SJP.pl
skrótowiec
(1.1) = Polska Partia Socjalistyczna
(1.2) = post post scriptum
Wiktionary
(1.1) Adam Szczypiorski pozostał piłsudczykiem również wtedy, gdy drogi PPS i Piłsudskiego się rozeszły. (z Wikipedii)
Wiktionary
IPA: pɛ‿pɛ‿ˈːs, AS: pe‿p•‿es
Wiktionary
członek PPS (Polskiej Partii Socjalistycznej); pepeesowiec, pepesowiec (potocznie)
SJP.pl
skrót od: Polska Poczta, Telegraf i Telefon - polskie przedsiębiorstwo państwowe utworzone w 1928 r.
SJP.pl
skrót od: Przedsiębiorstwo Państwowe Totalizator Sportowy
SJP.pl
skrót od: podpułkownik (czytany jako cały, odmienny wyraz); ppłk, ppł.
SJP.pl
skrót od: pay-per-view
SJP.pl
skrót od: Polskie Przedsiębiorstwo Wydawnictw Kartograficznych im. Eugeniusza Romera
SJP.pl
skrótowiec
(1.1) = Państwowe Przedsiębiorstwo Wydawnictw Kartograficznych;
Wiktionary
(1.1) PPWK wydaje dobrej jakości mapy.
Wiktionary
IPA: ˌpɛ‿pɛ‿vu‿ˈka, AS: pe‿pe‿vu‿ka
Wiktionary
skrót od: podatek od ponadnormatywnych wypłat wynagrodzeń; popiwek
SJP.pl
skrótowiec
(1.1) = ekon. podatek od ponadnormatywnych wypłat wynagrodzeń
Wiktionary
IPA: ˌpɛ‿pɛ‿vu‿ˈvu, AS: pe‿pe‿vu‿vu
Wiktionary
(1.1) popiwek
Wiktionary
skrót od: Polska Partia Zielonych - ugrupowanie polityczne (1988-1999)
SJP.pl
skrót
(1.1) = sport. przez płotki
Wiktionary
(1.1) Zeszłoroczna mistrzyni na 100 m ppł nie dała rywalkom szans.
Wiktionary
skrót od: podpułkownik (czytany jako cały, odmienny wyraz); ppłk, ppułk
SJP.pl
skrót od: podpułkownik (czytany jako cały, odmienny wyraz); ppułk, ppł.
SJP.pl
skrót
(1.1) wojsk. podpułkownik
Wiktionary
Podpułkownik (ppłk) – wysoki stopień oficerski. W Wojsku Polskim bezpośrednio poprzedzający pułkownika, a powyżej stopnia majora. Jest zaliczany w skład korpusu oficerów starszych, natomiast w okresie międzywojennym – w skład korpusu oficerów sztabowych.
Wikipedia
symbol prazeodymu, pierwiastka chemicznego
SJP.pl
skrótowiec, rzeczownik
(1.1) = Polskie Radio
(1.2) = Przewozy Regionalne
(1.3) = public relations
(1.4) = med. per rectum
(1.5) = poste restante, poste-restante
(1.6) = eduk. o zakresie nauczania przedmiotów: poziom rozszerzony
Wiktionary
PR:
Wikipedia
(1.1) PR nadaje od 1925 roku.
(1.2) Pociągi regionalne w Polsce obsługuje spółka PR.
(1.3) Moja kuzynka jest odpowiedzialna za PR w swojej firmie.
Wiktionary
(1.3)
:: rzecz. PR-owiec m.
:: przym. PR-owski, PR-owy
Wiktionary
(1.5) P.R.
Wiktionary
[czytaj: pi-arowiec] człowiek związany z public relations, pośredniczący w kontaktach, np. polityka - media, podejmujący działania mające na celu wpływanie na opinię odbiorców; piarowiec
SJP.pl
kobieta zawodowo dbająca o dobry wizerunek i akceptację danej osoby, firmy lub organizacji; pijarówka, pijarówa
SJP.pl
→ PR (public relations) [czytaj: pi-arowski]; piarowski, piarowy
SJP.pl
przymiotnik
(1.1) związany z public relations
Wiktionary
IPA: ˌpʲijaˈrɔfsʲci, AS: pʹii ̯arofsʹḱi
Wiktionary
skr. PR
Wiktionary
(1.1) pot. pijarowski
Wiktionary
temat słowotwórczy
(1.1) pierwszy człon wyrazów złożonych wskazujący na ich związek znaczeniowy z czymś bardzo odległym w czasie lub z pierwotną formą bądź pierwszym wystąpieniem czegoś
(1.2) pierwszy człon wyrazów złożonych nazywających kogoś żyjącego dawno, dalekiego przodka lub potomka
Wiktionary
IPA: pra, AS: pra
Wiktionary
teoretyczny zaczątek wszechświata mający skupiać w sobie całą materię i przestrzeń przed momentem Wielkiego Wybuchu (Big Bang)
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) stpol. prababcia
Wiktionary
składnia.
kolokacje.
synonimy.
(1.1) pradziad
antonimy.
hiperonimy.
hiponimy.
holonimy.
meronimy.
pokrewne.
frazeologia.
etymologia.
etymn|starop|pra-|baba.
uwagi.
współczesna.
tłumaczenia.
* wilamowski: (1.1) prȧbaba
źródła.
== prababa (slovio.) ==
ortografie. прабаба
wymowa.
znaczenia.
rzeczownik
(1.1) prababcia
odmiana.
(1.1) lm. prababas
przykłady.
Wiktionary
IPA: praˈbaba, AS: prababa
Wiktionary
(1.1) pradziad
Wiktionary
matka babki albo dziadka, ascendentka (antenatka, krewna po linii wstępnej) trzeciego stopnia, a często także: protoplastka; prababka
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) matka dziadka lub babci
Wiktionary
Osoby:
Wikipedia
(1.1) Moja prababcia piecze najlepszą babkę na świecie.
Wiktionary
IPA: praˈbapʲt͡ɕa, AS: prabapʹća
Wiktionary
rzecz. babcia, prababka
Wiktionary
(1.1) prababka
Wiktionary
matka babki albo dziadka, ascendentka (antenatka, krewna po linii wstępnej) trzeciego stopnia, a często także: protoplastka; prababcia
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) matka dziadka lub babki
Wiktionary
(1.1) Mało kto potrafi wymienić imiona i nazwiska swoich pradziadów i prababek.
Wiktionary
IPA: praˈbapka, AS: prabapka
Wiktionary
rzecz. babcia; zdrobn. prababcia
Wiktionary
(1.1) stpol. nadbaba, prababa
Wiktionary
drobny jednokomórkowiec, zaliczany z eubakteriami do prokariontów; archebakteria, archeobakteria, archean, archeon, archeowiec
SJP.pl
charakterystyczny dla przodków Bałtosłowian (odłamu ludów indoeuropejskich żyjących w północnej i środkowo-północnej Europie), związany z nimi
SJP.pl
tkanka przedrośla żeńskiego roślin nagonasiennych, najczęściej pełniąca w nasieniu funkcję tkanki odżywczej; bielmo pierwotne
SJP.pl
mieszkaniec miasta: Prabuty
SJP.pl
mieszkanka miejscowości: Prabuty
SJP.pl
przymiotnik od: Prabuty
SJP.pl
przymiotnik relacyjny
(1.1) związany z Prabutami, dotyczący Prabut
Wiktionary
rzecz. Prabuty nmos., prabucianin m., prabucianka ż.
Wiktionary
1. miasto w Polsce;
2. wieś w Polsce
SJP.pl
Prabuty (niem. Riesenburg) – miasto w północnej Polsce, we wschodniej części województwa pomorskiego w powiecie kwidzyńskim. Siedziba gminy miejsko-wiejskiej Prabuty. W latach 1975–1998 miasto administracyjnie należało do woj. elbląskiego.
Według danych z 30 czerwca 2024 Prabuty liczyły 12 192 mieszkańców.
Rozwinął się tu przemysł drzewny, materiałów budowlanych oraz elektromaszynowy. Prabuty są także stacją węzłową położoną przy trasie Warszawa – Gdynia.
Wikipedia
byt nie mający początku
SJP.pl
1. czyścić tkaniny za pomocą wody i/lub środków chemicznych;
2. potocznie: bić kogoś
SJP.pl
czasownik przechodni niedokonany (dk. uprać, wyprać)
(1.1) usuwać brud z ubrań, tkanin
czasownik przechodni niedokonany (dk. sprać)
(2.1) przen. pot. bić
(2.2) stpol. bić
czasownik zwrotny niedokonany prać się (dk. uprać się, wyprać się)
(3.1) być pranym (1.1)
czasownik zwrotny niedokonany prać się (dk. sprać się)
(4.1) przen. pot. bić się nawzajem
Wiktionary
(1.1) Będę prał tę koszulę.
(2.1) Tomek pierze Krzyśka.
(3.1) Twoja koszula już się pierze.
(4.1) Tomek pierze się z Krzyśkiem.
Wiktionary
IPA: prat͡ɕ, AS: prać
Wiktionary
rzecz. praczka ż., pracz m., pralka ż., pranie n., pralnia ż., spranie n., spieranie n., podpieranie n., upranie n., napranie n., pralnictwo n., przepierka ż., przepieranie n., przepranie n., dopieranie n., dopranie n., popranie n.
czas. wyprać dk., sprać dk., spierać ndk., podpierać ndk., uprać dk., naprać dk., przepierać ndk., przeprać dk., dopierać ndk., doprać dk., poprać dk.
przym. pralniczy, pralkowy, praczy, spieralny
Wiktionary
1. świadoma, celowa działalność człowieka służąca zaspokajaniu potrzeb lub polegająca na wytwarzaniu dóbr, wykonywaniu czynności za wynagrodzenie;
2. dzieło, wytwór takiej działalności;
3. posada, zatrudnienie, a także: miejsce, instytucja, w której się pracuje
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) wykonywanie jakiejś czynności, służącej uzyskaniu dóbr;
(1.2) miejsce pracy (1.1); funkcja pełniona w takim miejscu
(1.3) artykuł, tekst lub dzieło plastycznyastyczne
(1.4) fiz. energia potrzebna do przesunięcia ciała o danych parametrach z jednego punktu pola do drugiego;
(1.5) funkcjonowanie czegoś
Wiktionary
Wikipedia
(1.1) Niektórzy uważają, że praca rolnika wcale nie jest ciężka.
(1.2) Dziś znowu spóźnił się pan do pracy.
(1.2) Wszedłem do pracy o 8:51, tak wynika z czytnika kart.
(1.3) Na wystawie pokazano prace znanego fotografa.
(1.4) Praca potrzebna na przesunięcie tego ładunku w polu elektrycznym wynosi 10 dżuli.
(1.5) Praca silnika jest bez zarzutu.
Wiktionary
IPA: ˈprat͡sa, AS: praca
Wiktionary
rzecz. pracowitość ż., pracownik m., pracowniczka ż., pracownica ż., pracuś m., pracownia ż., pracowanie n., wypracowanie n., pracobiorca m., opracowanie n., przepracowanie n., spracowany m.
czas. pracować ndk., wypracować dk., zapracować dk., odpracować dk., przepracować dk., przepracowywać dk., napracować się dk., opracowywać ndk., rozpracowywać ndk., rozpracować dk.
przym. pracowity, wypracowany, odpracowany, pracowniczy, zapracowany, niedopracowany, przepracowany
przysł. pracowicie
ims. spracowany
Wiktionary
(1.1) robota, zajęcie, aktywność, czynność
(1.3) dzieło
Wiktionary
ogół czynności wykonywanych przez grupę ludzi dla realizacji jakiegoś zadania
SJP.pl
Prace – wieś sołecka w Polsce położona w województwie mazowieckim, w powiecie makowskim, w gminie Płoniawy-Bramura.
W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa ostrołęckiego.
Wierni Kościoła rzymskokatolickiego należą do parafii św. Stanisława w Płoniawach-Bramurze.
Wikipedia
1. narząd kopulacyjny mężczyzny; penis; członek męski;
2. narząd kopulacyjny samców wielu zwierząt
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) anat. męski narząd kopulacyjny
Wiktionary
Prącie (łac. penis, pot. członek) – narząd kopulacyjny u samców ssaków, a także wielu gadów oraz niektórych ptaków (kazuary, strusie, kaczki).
Wikipedia
(1.1) Czy złamane prącie można z powrotem przyszyć?
Wiktionary
IPA: ˈprɔ̃ɲt͡ɕɛ, AS: prõńće
Wiktionary
przym. prąciowy
Wiktionary
(1.1) penis, fallus, członek (męski), pot. ptaszek, siusiak, kuśka, wacek, mały; rub. pindol, ptak, konik; wulg. kutas, chuj, fiut, koń, pała, kapucyn
Wiktionary
przymiotnik
(1.1) dotyczący siostry dziadka lub babci
Wiktionary
przymiotnik
(1.1) dotyczący prącia, związany z prąciem
Wiktionary
rzecz. prącie n.
Wiktionary
nazwisko
SJP.pl
Wikipedia
pracownik, osoba otrzymująca pracę, zobowiązująca się do wykonywania pracy za ustalone wynagrodzenie określone w umowie o pracę
SJP.pl
pracownica, pracowniczka, zleceniobiorczyni
SJP.pl
ekonomiczna wielkość wyrażana w jednostkach pracy na jednostkę produkcji, określająca ilość pracy zużytej na wykonanie określonego zadania, a w języku codziennym także: pochłanianie znacznego nakładu pracy
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) relacja pomiędzy ilością pracy potrzebnej do produkcji lub wykonania jakiegoś zadania do osiągniętego efektu
Wiktionary
Pracochłonność – ilość pracy wykorzystanej do wytworzenia określonego dobra. Pracochłonność określa się w jednostkach czasu pracy na jednostkę produkcji. Wskaźnik pracochłonności informuje, ile czasu potrzeba do wykonania jednostki produkcji.
Wikipedia
IPA: ˌprat͡sɔxˈwɔ̃nːɔɕt͡ɕ, AS: pracoχu̯õ•ność
Wiktionary
przym. pracochłonny
Wiktionary
wykonany lub wykonywany przy znacznym nakładzie pracy, wymagający dużego nakładu pracy (np. pracochłonne zadania, pracochłonny projekt)
SJP.pl
przymiotnik
(1.1) wymagający relatywnie dużego nakładu pracy w stosunku do efektu
Wiktionary
(1.1) Wykonanie tego zalecenia będzie bardzo pracochłonne.
Wiktionary
IPA: ˌprat͡sɔˈxwɔ̃nːɨ, AS: pracoχu̯õ•ny
Wiktionary
rzecz. pracochłonność ż.
Wiktionary
osoba zatrudniająca kogoś na warunkach ustalonych w umowie o pracy, najczęściej sprawująca zwierzchnictwo nad instytucją lub miejscem pracy
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) osoba lub przedsiębiorstwo zatrudniające pracowników;
Wiktionary
Pracodawca – jedna ze stron na rynku pracy, która zgłasza popyt na pracę. Drugą stroną jest pracownik, który oferuje na rynku pracy swoje usługi pracy.
Wikipedia
(1.1) Pracodawcy zwlekają z podnoszeniem płac.
Wiktionary
IPA: ˌprat͡sɔˈdaft͡sa, AS: pracodafca
Wiktionary
rzecz.
:: fż. pracodawczyni ż.
Wiktionary
(1.1) zatrudniający, zatrudniciel; książk. chlebodawca
Wiktionary
kobieta zatrudniająca kogoś na warunkach ustalonych w umowie o pracy, najczęściej sprawująca zwierzchnictwo nad instytucją lub miejscem pracy
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) rzad. kobieta zatrudniająca osoby
Wiktionary
(1.1) Nawiasem mówiąc, zawiniła pracodawczyni, nie zgłaszając tego ZUS-owi.
Wiktionary
rzecz.
:: fm. pracodawca mos.
Wiktionary
(1.1) książk. chlebodawczyni
Wiktionary
środowiskowo: dzień pracy jednej osoby, dzień przepracowany
SJP.pl
dawniej: dniówka robocza
SJP.pl
godzina pracy jednej osoby
SJP.pl
kobieta odczuwająca nieustanną potrzebę wytężonej pracy
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) forma żeńska od: pracoholik
Wiktionary
(1.1) Aśka jest pracoholiczką, nawet podczas urlopu nie rozstaje się z papierami.
Wiktionary
IPA: ˌprat͡sɔxɔˈlʲit͡ʃka, AS: pracoχolʹička
Wiktionary
rzecz. pracoholik m., pracoholizm m.
Wiktionary
osoba odczuwająca nieustanną potrzebę wytężonej pracy
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) osoba cierpiąca na pracoholizm, uzależniona od wykonywanej pracy
Wiktionary
Pracoholizm (uzależnienie od pracy; ang. workaholism) – rodzaj uzależnienia psychicznego (ang. psychological dependence), objawiającego się obsesyjną i wewnętrzną potrzebą ciągłego wykonywania pracy kosztem innych czynności, również rodziny, snu i odpoczynku.
Wikipedia
IPA: ˌprat͡sɔˈxɔlʲik, AS: pracoχolʹik
Wiktionary
rzecz. pracoholizm m.
:: fż. pracoholiczka ż.
Wiktionary
żartobliwe, rzadziej ironiczne określenie na uzależnienie od pracy polegające na poświęcaniu jej nadmiernie dużo czasu
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) psych. socjol. uzależnienie od wykonywania pracy;
Wiktionary
Pracoholizm (uzależnienie od pracy; ang. workaholism) – rodzaj uzależnienia psychicznego (ang. psychological dependence), objawiającego się obsesyjną i wewnętrzną potrzebą ciągłego wykonywania pracy kosztem innych czynności, również rodziny, snu i odpoczynku.
Wikipedia
IPA: ˌprat͡sɔˈxɔlʲism̥, AS: pracoχolʹism̦
Wiktionary
rzecz. pracoholik m., pracoholiczka ż.
Wiktionary
wykonany lub wykonywany przy nieznacznym nakładzie pracy, wymagający niewielkiego nakładu pracy (np. pracooszczędne zadanie)
SJP.pl
1. działać celowo dla zaspokojenia potrzeb albo przez wytwór dóbr, albo przez wykonywanie czynności za wynagrodzeniem
2. być zatrudnionym
3. potocznie: zarabiać na czyjeś utrzymanie, na coś
SJP.pl
czasownik nieprzechodni niedokonany (dk. brak)
(1.1) wykonywać jakąś pracę; być zatrudnionym
(1.2) zmieniać rozmiar pod wpływem czynników zewnętrznych
Wiktionary
(1.1) Rolnik pracuje od rana do wieczora.
(1.2) Musisz zostawić szparę między deskami a ścianą by deski mogły pracować. Inaczej mogą się wybrzuszyć.
Wiktionary
IPA: praˈt͡sɔvat͡ɕ, AS: pracovać
Wiktionary
rzecz. pracowniczka ż., pracowanie n., praca ż., pracowitość ż., pracownia ż., pracownica ż., pracownik mos., spracowany mos., zapracowany mos., dopracowywanie n., dopracowanie n., nadpracowanie n., napracowanie n., opracowywanie n., opracowanie, popracowanie n., przepracowywanie n., przepracowanie n., rozpracowywanie n., rozpracowanie n., spracowanie n., wypracowywanie n., wypracowanie n., zapracowywanie n., zapracowanie n.
czas. dopracowywać ndk., dopracować dk., nadpracować dk., napracować się dk., opracowywać ndk., opracować dk., popracować dk., przepracowywać ndk., przepracować dk., rozpracowywać ndk., rozpracować dk., spracować dk., wypracowywać ndk., wypracować dk., zapracowywać ndk., zapracować dk.
przym. pracowity, pracowniczy, zapracowany
ims. spracowany, zapracowany
Wiktionary
(1.1) reg. śl. fachcić.
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) odczasownikowy od|pracować.
Wiktionary
IPA: ˌprat͡sɔˈvãɲɛ, AS: pracovãńe
Wiktionary
czas. pracować, zapracować, wypracować, przepracować
rzecz. pracownia ż., praca, pracownik, pracowniczka
przym. pracowniczy, zapracowany
Wiktionary
przysłówek
(1.1) zająć się czymś, przykładając się do tego
Wiktionary
(1.1) Kasia pracowicie zabrała się do przygotowania kolacji.
Wiktionary
IPA: ˌprat͡sɔˈvʲit͡ɕɛ, AS: pracovʹiće
Wiktionary
rzecz. praca ż., pracowitość ż., pracownik m.
przym. pracowity
Wiktionary
(1.1) pilnie, starannie, wytrwale
Wiktionary
stopień wyższy od przysłówka: pracowicie
SJP.pl
cecha osoby chętnie i dużo pracującej, zamiłowanie do pracy, wytrwałość podczas wykonywania prac
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) cecha tego, kto jest pracowity
Wiktionary
IPA: ˌprat͡sɔˈvʲitɔɕt͡ɕ, AS: pracovʹitość
Wiktionary
rzecz. praca ż.
czas. pracować ndk.
przym. pracowity, zapracowany
przysł. pracowicie
Wiktionary
(1.1) robotność, niestrudzoność, gorliwość, sumienność
Wiktionary
stopień wyższy od przymiotnika: pracowity
SJP.pl
1. chętnie i dużo pracujący, odznaczający się zamiłowaniem do pracy lub wytrwałością w pracy (np. pracowity student);
2. pełen pracy (np. pracowity dzień), a także: pracochłonny, wykonany lub wykonywany przy znacznym nakładzie pracy
SJP.pl
przymiotnik
(1.1) taki, który jest skłonny do długiej pracy; taki, który umie/lubi dużo pracować; charakteryzujący się pracowitością
Wiktionary
(1.1) Japończycy to bardzo pracowity naród.
Wiktionary
IPA: ˌprat͡sɔˈvʲitɨ, AS: pracovʹity
Wiktionary
rzecz. pracowitość ż., praca ż., pracownik m.
czas. pracować ndk., zapracować dk., napracować się dk.
przysł. pracowicie
przym. zapracowany
Wiktionary
odpowiednio urządzone pomieszczenie przystosowane do przeprowadzania badań i doświadczeń naukowych, a także: warsztat rzemieślniczy lub artystyczny
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) szt. pomieszczenie, w którym pracuje artysta: malarz, rzeźbiarz, pisarz itp.
(1.2) eduk. stud. odpowiednio urządzone pomieszczenie do prowadzenia badań i doświadczeń naukowych
(1.3) eduk. szkolna sala lekcyjna wyposażona w urządzenia potrzebne do nauki jakiegoś przedmiotu
(1.4) rzem. zakład rzemieślniczy, w którym wytwarza się i / lub sprzedaje własne wyroby
Wiktionary
„Pracownia” – czasopismo
Wikipedia
(1.1) W pracowni chemicznej odbywają się zajęcia.
Wiktionary
IPA: praˈt͡sɔvʲɲa, AS: pracovʹńa
Wiktionary
rzecz. praca ż., pracownik m., pracownica ż., pracowniczka ż., pracowanie n.
czas. pracować, wypracować, przepracować
przym. pracowniczy, pracowniany, zapracowany
Wiktionary
(1.1) atelier
(1.4) warsztat
Wiktionary
stanowiący część pracowni, przeznaczony do wykorzystania w pracowni, używany w pracowni (np. aparatura pracowniana) lub w jakiś inny sposób związany z tego typu pomieszczeniem
SJP.pl
kobieta zatrudniona w jakimś zakładzie pracy, pracująca za określoną pensję ustaloną w umowie o pracy; pracowniczka
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) kobieta zatrudniona, pracująca w zakładzie pracy
Wiktionary
(1.1) Łódzka policja poszukuje złodzieja paliwa, który uciekając ze stacji benzynowej potrącił jej pracownicę i przejechał jej po nodze.
Wiktionary
IPA: ˌprat͡sɔvʲˈɲit͡sa, AS: pracovʹńica
Wiktionary
rzecz. praca ż., pracownia ż., pracowniczka ż., spracowany m.
:: fm. pracownik m.
czas. wypracować, pracować ndk.
przym. pracowniczy, zapracowany
ims. spracowany
Wiktionary
(1.1) pracowniczka
Wiktionary
kobieta zatrudniona w jakimś zakładzie pracy, pracująca za określoną pensję ustaloną w umowie o pracy; pracownica
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) kobieta zatrudniona, pracująca w zakładzie pracy
Wiktionary
(1.1) Kierownik wręczył pracowniczce bukiecik konwalii.
(1.1) W tym roku żadna z pracowniczek nie dostała deputatu.
Wiktionary
rzecz. praca ż., pracownia ż., pracownica ż., spracowany m.
:: fm. pracownik m.
czas. pracować ndk.
przym. pracowniczy, zapracowany
ims. spracowany
Wiktionary
(1.1) pracownica
Wiktionary
SJP.pl
przymiotnik
(1.1) związany z pracownikami, dotyczący pracowników
Wiktionary
IPA: ˌprat͡sɔvʲˈɲit͡ʃɨ, AS: pracovʹńičy
Wiktionary
rzecz. pracownik m., pracownica ż., pracowniczka ż., praca ż., pracowanie n., pracownia ż., spracowany m.
czas. pracować ndk.
przym. spracowany, zapracowany
Wiktionary
osoba zatrudniona w jakimś miejscu pracy
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) osoba, która została zatrudniona za wynagrodzenie – przez instytucję, firmę lub inną osobę;
Wiktionary
Pracownik – jedna ze stron stosunku pracy (drugą jest pracodawca): osoba fizyczna wykonująca określonego rodzaju pracę na rzecz pracodawcy, pod jego kierownictwem, w wyznaczonym przez niego miejscu i czasie, za co przysługuje mu wynagrodzenie.
Wikipedia
(1.1) Jestem pracownikiem tego banku już pięć lat.
Wiktionary
IPA: praˈt͡sɔvʲɲik, AS: pracovʹńik
Wiktionary
rzecz. pracownia ż., praca ż., pracuś m., pracowanie n., wypracowanie n., przepracowanie n.
:: fż. pracownica ż., pracowniczka ż.
czas. pracować ndk., wypracować dk., przepracować dk.
przym. pracowity, pracowniczy, spracowany, zapracowany
przysł. pracowicie
ims. spracowany
Wiktionary
(1.1) pracobiorca, zatrudniony
Wiktionary
dawniej: dniówka jednego pracownika
SJP.pl
praca połączona z zabawą, najczęściej w znaczeniu nauki, zajęć dydaktycznych podczas których przeprowadzane są czynności dodatkowe symulujące zabawę
SJP.pl
osoba aktywna zawodowo, a także: osoba zatrudniona w jakimś zakładzie pracy, pracująca za określoną pensję ustaloną w umowie o pracy
SJP.pl
człowiek lubiący pracę
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) pot. żart. człowiek bardzo pilny w pracy
Wiktionary
IPA: ˈprat͡suɕ, AS: pracuś
Wiktionary
rzecz. praca ż., spracowany m., pracownik mos.
Wiktionary
(1.1) pejor. stachanowiec
Wiktionary
żartobliwie, rzadziej ironicznie o kobiecie lub dziewczynie pilnej, lubiącej pożyteczną pracę, gorliwej do pracy
SJP.pl
1. pracownik pralni
2. najpospolitszy gatunek szopa
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) człowiek piorący bieliznę
rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy
(2.1) skr. war. zool. zob. szop pracz.
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(3.1) przyrząd mechaniczny do prania
Wiktionary
Wikipedia
(1.1) W drugim końcu tej kuchni stoją balie, a przy nich — pracze. Mężczyźni bowiem piorą tu wszystką bieliznę i swoją[,] i kobiet, a do roboty tej wybierani są zwykle z pomiędzy aresztantów przybysze ze wsi.
Wiktionary
IPA: prat͡ʃ, AS: prač
Wiktionary
rzecz. pranie n., pralnia ż., pralka ż., praczka ż.
czas. prać
Wiktionary
czasy zamierzchłe, niepamiętne
SJP.pl
Rafał "Praczas" Kołaciński (ur. 28 czerwca 1978 roku) – polski kompozytor i producent muzyczny. Z wykształcenia antropolog kultury oraz specjalista PR. Współzałożyciel warszawskich zespołów Village Kollektiv (razem z muzykami Kapeli ze Wsi Warszawa, Swoją Droga, Stara Lipa), Masala (zespół muzyczny), solowego projektu Sulphur Phuture, Skadja (razem Krojcem / Lao Che), Pablopavo/Praczas.
Wikipedia
kobieta zawodowo pracująca w pralni, trudniąca się praniem, często także prasowaniem i sortowaniem odzieży
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) kobieta zawodowo piorąca
Wiktionary
Wikipedia
(1.1) Praczki zostały wyparte przez pralki i pralnie.
Wiktionary
IPA: ˈprat͡ʃka, AS: pračka
Wiktionary
rzecz. pralnia ż., pralka ż., pralnica ż., pralnik m., pralnictwo n., pranie n.
:: fm. pracz m.
czas. prać ndk., opierać ndk.
przym. pralniany, pralniczy
Wiktionary
nazwisko
SJP.pl
praludzki, odnoszący się do praczłowieka (np. praczłowiecza forma ewolucji), związany w jakiś sposób z praczłowiekiem
SJP.pl
przodek człowieka współczesnego żyjący w epoce prehistorycznej
SJP.pl
1. bieg wody; nurt;
2. strumień powietrza, gazu;
3. kierunek, tendencja w sztuce, filozofii itp.;
4. uporządkowany przepływ ładunków elektrycznych
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) fiz. ruch ładunków elektrycznych;
(1.2) pot. energia elektryczna
(1.3) strumień wody
(1.4) tendencja, kierunek
(1.5) pot. alkohol
Wiktionary
Wikipedia
(1.1) Gadałam z Tomkiem na chacie i nagle wyłączyli prąd.
(1.1) Kwasy mogą przewodzić prąd.
(1.4) Samochód jechał pod prąd.
Wiktionary
IPA: prɔ̃nt, AS: prõnt
Wiktionary
rzecz. prądnica ż.
przym. prądowy
Wiktionary
(1.2) napięcie; pot. światło; gw-pl|Górny Śląsk|sztrom, sztróm.
Wiktionary
nazwisko
SJP.pl
Prada Group S.p.A. – włoski dom mody założony w 1913 w Mediolanie przez Mario Pradę
Wikipedia
cecha czegoś, co istnieje od bardzo dawna, stanowi pozostałość, pamiątkę po przodkach
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) odprzym. cecha tego, co jest pradawne; cecha tych, którzy są pradawni
Wiktionary
przym. pradawny
przysł. pradawnie
Wiktionary
prastary, istniejący od bardzo dawna (np. pradawne zwyczaje, pradawna piosnka, pieśń), stanowiący pozostałość, pamiątkę po przodkach
SJP.pl
przymiotnik
(1.1) bardzo stary, dawny
Wiktionary
(1.1) Chodziło, jak wyjaśniła dziewczyna, o pradawny pogański obrzęd wywoływania duchów, potępiony przez głowę katolickiego kościoła i ścigany przez Święte Oficjum.
Wiktionary
rzecz. pradawność ż.
przysł. pradawno, pradawnie
Wiktionary
środowiskowo: osoba chora na zespół Pradera-Williego, charakteryzujący się niepohamowanym uczuciem głodu
SJP.pl
środowiskowo: osoba chora na zespół Pradera-Williego, charakteryzujący się niepohamowanym uczuciem głodu
SJP.pl
maszyna do przetwarzania energii mechanicznej w energię elektryczną
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) fiz. elektr. urządzenie do zamiany energii mechanicznej na elektryczną;
Wiktionary
Prądnica (dawniej dynamomaszyna) – maszyna elektryczna, przetwarzająca energię mechaniczną ruchu obrotowego w energię elektryczną. Jeden z rodzajów generatora elektrycznego.
Wytwarzanie energii elektrycznej odbywa się w prądnicach dzięki zjawisku indukcji elektromagnetycznej. W prądnicy prądu stałego stały strumień magnetyczny, wytwarzany przez magnesy lub elektromagnesy umieszczone w stojanie prądnicy, indukuje w uzwojeniu wprawianego w ruch wirnika prąd elektryczny.
Wikipedia
(1.1) Gdy zgasło światło, dziadek poszedł do stodoły i uruchomił prądnicę.
Wiktionary
IPA: prɔ̃ndʲˈɲit͡sa, AS: prõndʹńica
Wiktionary
rzecz. prąd m., prądzik m., prądownica ż., prądzenie n.
czas. prądzić ndk.
przym. prądnicowy, prądowy
Wiktionary
przymiotnik od: Prądnik (rzeka, wieś)
SJP.pl
przymiotnik
(1.1) związany z Prądnikiem
Wiktionary
rzecz. Prądnik mrz.
Wiktionary
Prądniczanka, K.S. Prądniczanka Kraków – wielosekcyjny klub sportowy z Krakowa.
Klub został założony w 1921 roku jako klub piłkarski. Jego obiekty położone są na osiedlu Prądnik Czerwony w Dzielnicy III Prądnik Czerwony. W zarządzie klubu zasiadają: Jerzy Starmach (prezes), Mariusz Ptak (wiceprezes ds. administracyjnych), Piotr Sędor (wiceprezes ds. sportowych), Grzegorz Wadowski (członek zarządu).
Wikipedia
zdrobnienie od: prądnica
SJP.pl
1. wieś w Polsce;
2. rzeka w Polsce
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna
(1.1) geogr. rzeka w województwie małopolskim z ujściem w Krakowie, lewy dopływ Wisły;
(1.2) geogr. wieś w gminie Myślibórz, w województwie zachodniopomorskim;
(1.3) zob. Prądnik Biały.
(1.4) zob. Prądnik Czerwony.
(1.5) zob. Prądnik Korzkiewski.
(1.6) dawna nazwa Prudnika
Wiktionary
Prądnik (w dolnym biegu na obszarze Krakowa pod nazwą Białucha) – rzeka w województwie małopolskim, na Wyżynie Krakowsko-Częstochowskiej, lewy dopływ Wisły. Inne nazwy rzeki: Prątnik, Promnik, a w biegu górnym Sałaszówka lub Sułoszówka.
Wikipedia
IPA: ˈprɔ̃ndʲɲik, AS: prõndʹńik
Wiktionary
rzecz. prądniczanin m., prądniczanka ż.
przym. prądnicki
Wiktionary
muzeum w Madrycie
SJP.pl
Wikipedia
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) techn. elektr. cecha tego, co prądochłonne
Wiktionary
przym. prądochłonny
Wiktionary
zużywający bardzo dużo energii elektrycznej; prądożerczy, prądożerny
SJP.pl
Wikipedia
przyrząd do pomiarów prądów morskich
SJP.pl
szeroka dolina powstała w okresie lodowcowym w wyniku erozyjnej działalności wód pochodzących z topniejącego lądolodu
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) geogr. rozległa dolina o szerokim i płaskim dnie, biegnąca mniej więcej równolegle do czoła lądolodu;
Wiktionary
Pradolina – element rzeźby terenu stanowiący szerokie obniżenie o płaskim dnie. Pradoliny powstawały w czasie cofania się lądolodu na jego przedpolu w wyniku działalności wód z topniejącego lodowca i wód rzecznych płynących z południa, które połączywszy się utworzyły ogromne rzeki, płynące w kierunku zachodnim, zgodnie z ogólnym nachyleniem kontynentu europejskiego.
Wikipedia
IPA: ˌpradɔˈlʲĩna, AS: pradolʹĩna
Wiktionary
rzecz. dolina ż.
Wiktionary
skłonność niektórych zwierząt wodnych do obierania sobie wód płynących za stałe siedlisko; reofilia
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) cecha tego, co prądolubne
Wiktionary
przym. prądolubny
Wiktionary
przymiotnik
(1.1) preferujący przebywanie wewnątrz prądu wodnego
Wiktionary
(1.1) Następne w kolejce są karpiowate ryby reofilne (prądolubne) takie jak kleń i świnka.
Wiktionary
rzecz. prądolubność ż.
Wiktionary
(1.1) reofilny
Wiktionary
1. przyrząd do mierzenia prędkości prądu wody w morzu lub rzece;
2. licznik zużycia prądu elektrycznego w danym lokalu;
3. potocznie: amperomierz
SJP.pl
pozwalający ograniczyć zużycie energii elektrycznej
SJP.pl
wytwarzający prąd
SJP.pl
przymiotnik
(1.1) elektr. wytwarzający prąd elektryczny
(1.2) hydrol. wytwarzający prąd wodny
(1.3) meteorol. wytwarzający prądy powietrzne
Wiktionary
wieś w Polsce
SJP.pl
Prądówka – wieś w Polsce położona w województwie wielkopolskim, w powiecie nowotomyskim, w gminie Miedzichowo.
Wieś powstała w okresie kolonizacji olęderskiej w XVIII wieku. Od zachodniej strony przepływa Obra, którą biegła przed II wojną światową granica polsko-niemiecka. W 1921 roku stacjonowała tu placówka 17 batalionu celnego.
Wikipedia
Prądownica – znajdujące się na końcu linii gaśniczej urządzenie do podawania wody, roztworu wodnego środka gaśniczego, piany lub proszku gaśniczego na ognisko pożaru.
Rozróżnia się, w zależności od stosowanego środka gaśniczego, prądownice:
Wikipedia
napędzany prądem (elektrycznym)
SJP.pl
przymiotnik relacyjny
(1.1) związany z prądem, dotyczący prądu
Wiktionary
rzecz. prąd m., prądnica ż.
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj męski
(1.1) pot. odbiorca znacznych ilości prądu elektrycznego
Wiktionary
potocznie: zużywający bardzo dużo energii elektrycznej; prądożerny, prądochłonny
SJP.pl
potocznie: zużywający bardzo dużo energii elektrycznej; prądożerczy, prądochłonny
SJP.pl
zużywanie dużych ilości prądu elektrycznego bez płacenia rachunków, często cudzym kosztem; podkradanie prądu elektrycznego
SJP.pl
rząd wymarłych, prymitywnych ssaków łożyskowych, żyjących w czasie od paleocenu do końca trzeciorzędu; pramięsożerne; kreodonty
SJP.pl
Kreodonty, pradrapieżne, pramięsożerne (†Creodonta) – rząd kopalnych ssaków drapieżnych różnej wielkości. Pierwsze kreodonty przypominały ssaki owadożerne. U późniejszych rozwinęły się łamacze, ale w odmiennej formie niż u ssaków drapieżnych (Carnivora).
Wikipedia
o cechach pradrapieżnych; pramięsożerny
SJP.pl
pradziadek;
1. ojciec dziadka lub babki;
2. daleki przodek zarówno w linii ojca, jak i matki; protoplasta; antenat
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) przest. pradziadek
(1.2) zwykle w lm. daleki przodek
Wiktionary
Pradziad (cz. Praděd, niem. Altvater, historyczna nazwa Keylichter Schneeberg) – najwyższy szczyt (góra) o wysokości 1491 m n.p.m. (podawane są też wysokości 1491,3 m n.p.m., 1492 m n.p.m. lub 1493 m n.p.m.) w paśmie górskim Wysokiego Jesionika (cz. Hrubý Jeseník), w północno-wschodnich Czechach, w obrębie gminy Malá Morávka. Jest najwyższym szczytem Jesioników (cz. Jeseníky), Śląska Czeskiego, Górnego Śląska i Moraw, piątym w całych Czechach, a zarazem najwyższym szczytem Sudetów Wschodnich. Rozległość góry (powierzchnia stoków) szacowana jest na około 8,3 km², a średnie nachylenie wszystkich stoków wynosi około 9°. Pradziad jest szczytem o największej tzw. minimalnej deniwelacji względnej (wybitności) Wysokiego Jesionika (983 m), w porównaniu do najbliższego, wyższego szczytu Śnieżki (Karkonosze), względem kluczowej przełęczy o nazwie Bohdašínské sedlo.
Wikipedia
IPA: ˈprad͡ʑat, AS: praʒ́at
Wiktionary
rzecz. pradziadek m., dziaders mzw./mos.
Wiktionary
(1.2) antenat, pradziadek; książk. praszczur, praprzodek
Wiktionary
pradziad;
1. ojciec dziadka lub babki;
2. daleki przodek zarówno w linii ojca, jak i matki; protoplasta; antenat
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) ojciec dziadka lub babci
Wiktionary
Inne:
Wikipedia
(1.1) Mój pradziadek właśnie skończył sto lat!
Wiktionary
IPA: praˈd͡ʑadɛk, AS: praʒ́adek
Wiktionary
rzecz. pradziad m., dziaders mzw./mos.
Wiktionary
(1.1) pradziad
Wiktionary
pradziad;
1. ojciec dziadka lub babki;
2. daleki przodek zarówno w linii ojca, jak i matki; protoplasta; antenat
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) prababcia i pradziadek
(1.2) rodzice dziadka lub babci
Wiktionary
Relacja rodzinna (także relacja lub stosunek genealogiczny; pot. nazwa lub rodzaj pokrewieństwa i powinowactwa, nazewnictwo, nazwy członków rodziny) – nazwa i rodzaj stosunku zachodzącego między dwiema osobami należącymi do tej samej rodziny, a wynikającego z faktu filiacji i koicji (w genealogii) lub – szerzej – z pokrewieństwa i powinowactwa (w pozostałych naukach). Na relację taką mają również wpływ stopień pokrewieństwa i powinowactwa (pierwszy, drugi, trzeci itd.), różnica pokoleń oraz linia pokrewieństwa i powinowactwa (prosta i boczna, wstępna i zstępna). Relacje rodzinne oblicza się od jednej osoby, którą w genealogii można nazywać probantem, do innego członka jej rodziny.
Wikipedia
(1.1) W niedzielę jadę na wieś do moich pradziadków.
Wiktionary
IPA: ˌprad͡ʑatˈkɔvʲjɛ, AS: praʒ́atkovʹi ̯e
Wiktionary
dziadek matki lub ojca; pradziadek, pradziad
SJP.pl
1. bardzo dawne czasy;
2. początki dziejów
SJP.pl
nazwisko
SJP.pl
w buddyzmie: transcendentalna mądrość albo najwyższe oświecenie
SJP.pl
w buddyzmie: transcendentalna mądrość, oświecenie lub przebudzenie do nirwany; pradżma
SJP.pl
Paramita (skt. pāramitā पारमिता; chiń. boluomi(duo) 婆羅蜜(多); kor. paramil(t'a) 바라밀(타); jap. harami(ta); wiet. ba-la-mật(-đa)) czyli „przekroczenie", „wyjście poza", „osiągnięcie drugiego brzegu": w buddyzmie praktyka bądź cnota pozwalająca na osiągnięcie oświecenia i przejście do nirwany.
Wikipedia
nazwisko
SJP.pl
Prądzyński (Prondzinski, Prondzynski, Aubracht-Prądzyński, Aubracht, Aubrecht, Księżyc odmienny) – kaszubski herb szlachecki, według Przemysława Pragerta odmiana herbu Księżyc.
Wikipedia
wstęp do aktu prawnego; preambula; preambuła
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) rzad. poet. wspomnienie dawno minionego
Wiktionary
(1.1) Chadzał do zamku, by wsłuchiwać się w praecha minionych wieków.
Wiktionary
rzecz. echo n.
przym. echowy
Wiktionary
istnienie kogoś lub czegoś przed obecnym istnieniem, we wcześniejszym wcieleniu lub postaci; preegzystencja
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) filoz. w materializmie pierwotny element, który daje zaczątek istnieniu
Wiktionary
rzecz. element mrz.
Wiktionary
w językoznawstwie: czas teraźniejszy
SJP.pl
Praesens (łac. czas teraźniejszy) – ugrupowanie zawodowe architektów i plastyków, działające w latach 1926–1930.
Wikipedia
forma pierwotna, dająca początek czemuś
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) filoz. pierwotna forma dająca zaczątek istnieniu
Wiktionary
rzecz. forma ż.
Wiktionary
1. stolica Czech;
2. dzielnica Warszawy
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna
(1.1) geogr. miasto, stolica Czech;
(1.2) adm. prawobrzeżna dzielnica Warszawy;
Wiktionary
Praga (cz. Praha, niem. Prag), miasto stołeczne Praga (cz. hlavní město Praha) – stolica i największe miasto Czech, położone w zachodniej części kraju, w środkowej części krainy Czechy, nad Wełtawą. Jest miastem wydzielonym na prawach kraju, będąc jednocześnie stolicą kraju środkowoczeskiego.
Wikipedia
(1.1) Będąc w Pradze koniecznie trzeba odwiedzić jedną z miejscowych piwiarni.
(1.2) Czy ten tramwaj jedzie na Pragę?
Wiktionary
IPA: ˈpraɡa, AS: praga
Wiktionary
rzecz. prażanin m., prażanka ż.
przym. praski, podpraski, prażański
Wiktionary
lotny produkt suchej destylacji paliw
SJP.pl
otwór prowadzący do prajelita (jamy gastruli), który u pragębowców w dalszych etapach rozwoju zarodkowego przekształca się w otwór gębowy, natomiast u wtórnogębowców funkcjonuje jako odbyt; prausta, prostoma, blastopor
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) zool. otwór gębowy tkankowca w stadium gastruli
Wiktionary
Pragęba, prausta, blastoporus, blastopor, prostoma – pierwotny otwór jelita embrionalnego, prowadzący z zewnątrz do prajelita u gastruli. To, czy pragęba przekształca się w otwór gębowy czy odbytowy, stanowi o różnicy między zwierzętami pierwoustymi i wtóroustymi.
Wikipedia
rzecz. gęba ż.
Wiktionary
zwierzę bezkręgowe, u którego pragęba powstająca w czasie rozwoju zarodkowego przekształca się w otwór gębowy, a otwór odbytowy powstaje najczęściej niezależnie od pragęby
SJP.pl
Wikipedia
zwierzę bezkręgowe, u którego pragęba powstająca w czasie rozwoju zarodkowego przekształca się w otwór gębowy, a otwór odbytowy powstaje najczęściej niezależnie od pragęby
SJP.pl
członek hipotetycznego ludu prehistorycznego będącego protoplastą Germanów
SJP.pl
dotyczący dawnych Germanów, np. język pragermański
SJP.pl
przymiotnik
(1.1) dotyczący Pragermanów, związany z Pragermanami
Wiktionary
(1.1) Język pragermański zachował wiele praindoeuropejskich własności gramatycznych.
Wiktionary
IPA: ˌpraɡɛrˈmãj̃sʲci, AS: pragermãĩ ̯sʹḱi
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) inform. pomocnicza dyrektywa lub komentarz przekazujący kompilatorowi dodatkowe zalecenia poza zwykłą składnią języka programowania
(1.2) psych. jedna z form miłości
Wiktionary
Pragma to jeden z sześciu podstawowych stylów miłości, wyróżnionych przez kanadyjskiego socjologa Johna Alana Lee w jego klasyfikacji typów miłości, znanej jako "kolory miłości" (ang. colour wheel theory of love). Termin ten odnosi się do miłości pragmatycznej, charakteryzującej się podejściem realistycznym i praktycznym w relacjach międzyludzkich.
Wikipedia
składnia.
kolokacje.
synonimy.
antonimy.
hiperonimy.
hiponimy.
holonimy.
meronimy.
pokrewne.
frazeologia.
etymologia.
uwagi.
tłumaczenia.
* angielski: (1.1) pragma; (1.2) pragma
źródła.
== pragma (język angielski.) ==
wymowa.
znaczenia.
rzeczownik
(1.1) inform. pragma
(1.2) psych. pragma
odmiana.
przykłady.
Wiktionary
IPA: ˈpraɡma, AS: pragma
Wiktionary
antonimy.
hiperonimy.
hiponimy.
holonimy.
meronimy.
pokrewne.
frazeologia.
etymologia.
uwagi.
tłumaczenia.
* angielski: (1.1) pragma; (1.2) pragma
źródła.
== pragma (język angielski.) ==
wymowa.
znaczenia.
rzeczownik
(1.1) inform. pragma
(1.2) psych. pragma
odmiana.
przykłady.
składnia.
kolokacje.
synonimy.
Wiktionary
specjalista w dziedzinie pragmalingwistyki
SJP.pl
dotyczący pragmalingwistyki, np. perspektywa pragmalingistyczna
SJP.pl
połączenie wiedzy o języku i cywilizacji, w której jest on używany
SJP.pl
1. kobieta wyróżniająca się myśleniem i działaniem w sposób praktyczny;
2. historyczka pokazujący fakty, wydarzenia historyczne w ich logicznej i przyczynowo-skutkowej zależności;
3. specjalistka zajmująca się pragmatyką
SJP.pl
przysłówek
(1.1) w sposób pragmatyczny
Wiktionary
(1.1) Natomiast reszta społeczeństwa podchodzi do rzeczywistości bardziej pragmatycznie.
Wiktionary
IPA: ˌpraɡmaˈtɨt͡ʃʲɲɛ, AS: pragmatyčʹńe
Wiktionary
rzecz. pragmatyzm m., pragmatyczność ż., pragmatysta mos., pragmatyk mos.
przym. pragmatyczny
Wiktionary
stopień wyższy od przysłówka: pragmatycznie
SJP.pl
pragmatyzm, utylitaryzm, praktyczność
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) cecha tego, co pragmatyczne
Wiktionary
IPA: ˌpraɡmaˈtɨt͡ʃnɔɕt͡ɕ, AS: pragmatyčność
Wiktionary
rzecz. pragmatyzm m., pragmatyk m., pragmatyczka ż.
przym. pragmatyczny
przysł. pragmatycznie
Wiktionary
1. oparty na faktach, autentyczny;
2. odnoszący się do nurtu pragmatycznego
SJP.pl
przymiotnik
(1.1) wynikający z pragmatyzmu, oparty na przekonaniu, że podejmowane czynności powinny być praktyczne, dawać korzyść
(1.2) oparty na przyczynowych związkach wydarzeń
(1.3) jęz. dotyczący pragmatyki językoznawczej
Wiktionary
rzecz. pragmatyczność ż., pragmatyk mos., pragmatyka ż., pragmatyzm mrz., pragmatysta mos.
przysł. pragmatycznie
Wiktionary
(1.1) praktyczny, racjonalny, realny, trzeźwy, użyteczny, użytkowy
(1.2) praktyczny, realny
Wiktionary
1. człowiek wyróżniający się myśleniem i działaniem w sposób praktyczny;
2. historyk pokazujący fakty, wydarzenia historyczne w ich logicznej i przyczynowo-skutkowej zależności;
3. człowiek zajmujący się pragmatyką
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) człowiek odznaczający się praktycznym sposobem myślenia i działania
(1.2) historyk przedstawiający fakty, wydarzenia historyczne w ich logicznej i przyczynowo-skutkowej zależności
(1.3) prawnik, specjalista w dziedzinie pragmatyki
Wiktionary
(1.1) Unijna komisarz ds. polityki regionalnej Danuta Huebner uważa, że na ostatnim szczycie Unii Europejskiej w Brukseli, ton dyskusji nadawali pragmatycy.
Wiktionary
IPA: praɡˈmatɨk, AS: pragmatyk
Wiktionary
rzecz. pragmatyczka ż., pragmatyka ż., pragmatyczność ż., pragmatyzm mrz., pragmatysta mos., pragmatystka ż.
przym. pragmatyczny, pragmatystyczny
przysł. pragmatycznie
Wiktionary
dział językoznawstwa, którego przedmiotem są społeczne i sytuacyjne warunki funkcjonowania języka
SJP.pl
Pragmatyka (gr. πραγματικός pragmatikós – „czynny", od πρᾶγμα prâgma – „czyn, zajęcie”) – jeden z trzech działów semiotyki (obok semantyki i syntaktyki).Według Charlesa W. Morrisa, autora wspomnianego podziału, pragmatyka traktować ma o relacji między znakiem a odbiorcą (interpretatorem).
Wikipedia
zwolennik pragmatyzmu
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) filoz. zwolennik pragmatyzmu, teoretyk pragmatyzmu
Wiktionary
IPA: ˌpraɡmaˈtɨsta, AS: pragmatysta
Wiktionary
rzecz. pragmatyzm m., pragmatyk m., pragmatyka ż.
:: fż. pragmatystka ż., pragmatyczka ż.
przym. pragmatyczny, pragmatystyczny
przysł. pragmatycznie
Wiktionary
zwolenniczka pragmatyzmu
SJP.pl
1. postawa życiowa polegająca na trzeźwej ocenie sytuacji i podejmowaniu wyłącznie działań, które zapewniają skuteczność; realizm;
2. kierunek filozoficzny uzależniający prawdziwość twierdzeń od ich praktycznych skutków
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) postawa polegająca na faktycznej ocenie możliwości i podejmowaniu takich działań, które gwarantują skuteczność
(1.2) filoz. kierunek filozoficzny przyjmujący użyteczność za kryterium prawdy
(1.3) hist. metoda przedstawiania dziejów poprzez opisywanie przyczyn i skutków wydarzeń historycznych bez badania praw rozwoju dziejowego
Wiktionary
Pragmatyzm – nurt filozoficzny ukształtowany na przełomie XIX i XX w. w Stanach Zjednoczonych.
Jego zasadniczymi elementami są: antyrealizm i antyfundacjonalizm, pragmatyczna teoria prawdy, podkreślanie roli praktyki i doświadczenia. Pragmatyzm kształtował się w opozycji zarówno do nurtów idealistycznych końca XIX w., jak i klasycznego empiryzmu, a później neopozytywizmu.
Wikipedia
rzecz. pragmatysta mos.
:: fż. pragmatystka ż.
przym. pragmatystyczny, pragmatyczny
przysł. pragmatycznie
Wiktionary
bardzo czegoś chcieć, życzyć sobie czegoś; pożądać
SJP.pl
czasownik nieprzechodni niedokonany (dk. zapragnąć)
(1.1) ofic. chcieć czegoś, mieć pragnienie, życzyć sobie
(1.2) książk. pożądać seksualnie
(1.3) przest. być spragnionym, chcieć pić
Wiktionary
(1.1) Po prostu pragnę przedstawić tę sprawę panu i panu zostawić głos rozstrzygający.
(1.2) Pragnę cię, Boh, i ty mnie pragniesz, kocham cię do szaleństwa, Boh.
(1.3) Jeżeli nieprzyjaciel twój cierpi głód – nakarm go. Jeżeli pragnie – napój go!
(1.3) Mówcie, komu czego braknie, kto z was pragnie, kto z was łaknie?
Wiktionary
IPA: ˈpraɡnɔ̃ɲt͡ɕ, AS: pragnõńć
Wiktionary
rzecz. pragnienie n.
czas. zapragnąć dk.
przym. spragniony, upragniony
Wiktionary
(1.1) pożądać, żądać, chcieć, łaknąć
(1.2) pożądać
(1.3) być spragnionym, chcieć pić
Wiktionary
rodzaj roślin z rodziny różowatych
SJP.pl
Wikipedia
1. uczucie suchości w jamie ustnej i przełyku doznawane wówczas, gdy się chce pić;
2. gorąca chęć, życzenie sobie czegoś
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) fizj. jedna z najbardziej podstawowych potrzeb biologicznych człowieka i zwierząt przejawiająca się w popędzie ku pobraniu odpowiedniej ilości wody do organizmu;
(1.2) przen. chęć realizacji, zrobienia czegoś; dążenie do czegoś; życzenie, ambicja
Wiktionary
Wikipedia
(1.1) Pielgrzymi zmarli z pragnienia na pustyni.
Wiktionary
IPA: praˈɟɲɛ̇̃ɲɛ, AS: praǵńė̃ńe
Wiktionary
czas. pragnąć ndk., zapragnąć dk.
przym. spragniony
Wiktionary
(1.1) reg. śl. żyżyń.
(1.2) głód, ochota, pokusa, pożądanie, żądza
Wiktionary
dotyczący pragnienia (pożądania), związany z pragnieniem (pożądaniem), np. charakter pragnieniowy
SJP.pl
mikroskopijny grzyb na bardzo niskim szczeblu rozwojowym
SJP.pl
dawna klasa prymitywnych grzybów jednokomórkowych
SJP.pl
nauka zajmująca się badaniem dziejów od momentu pojawienia się człowieka do pierwszych dokumentów pisanych; historia kultury materialnej; prehistoria
SJP.pl
Prehistoria, prahistoria (łac. præ – przedrostek oznaczający uprzedniość, „przed”, „wcześniej”) – najdłuższy okres dziejów ludzkości, od pojawienia się na Ziemi człowieka zręcznego, do powstania pisma. Badanie tego okresu możliwe jest jedynie metodami archeologicznymi. Na terenach Afryki zaczyna się około 2,5 mln lat temu razem z pojawieniem się Homo habilis, na terenie Europy około 1 mln lat temu, natomiast na innych terenach z momentem pojawienia się człowieka rozumnego. Dzieli się na sześć podstawowych epok – daty w nawiasach nakładają się na siebie, ze względu na to, że na różnych terenach epoki te zaczynały się i kończyły w różnym czasie:
Wikipedia
stolica Republiki Zielonego Przylądka; Praja
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna
(1.1) stolica Republiki Zielonego Przylądka;
Wiktionary
Praia (port. plaża, wym. [ˈpɾajɐ]) – stolica i największe miasto Republiki Zielonego Przylądka, port handlowy i rybacki na wyspie Santiago (Ocean Atlantycki); ośrodek administracyjny okręgu Praia; 151 436 mieszkańców (2015). Założone na końcu XV wieku, od połowy XVII wieku do 1975 roku ośrodek administracyjny kolonii portugalskiej.
Wikipedia
składnia.
kolokacje.
(1.1) kolokacje miejscowość|D=Prai|Ms=Prai.
synonimy.
antonimy.
hiperonimy.
hiponimy.
holonimy.
meronimy.
pokrewne.
rzecz. prajanin mos., prajanka ż.
przym. prajański
frazeologia.
etymologia.
uwagi.
tłumaczenia.
* angielski: (1.1) Praia
* arabski: (1.1) براي
* baskijski: (1.1) Praia
* białoruski: (1.1) Прая ż.
* bułgarski: (1.1) Прая ż.
* czeski: (1.1) Praia
* duński: (1.1) Praia
* gruziński: (1.1) პრაია
* hebrajski: (1.1) פראיה
* hiszpański: (1.1) Praia
* japoński: (1.1) プライア
* koreański: (1.1) 프라이아
* macedoński: (1.1) Праја ż.
* niderlandzki: (1.1) Praia
* niemiecki: (1.1) Praia
* portugalski: (1.1) Praia
* rosyjski: (1.1) Прая ż.
* rumuński: (1.1) Praia
* słowacki: (1.1) Praia ż.
* szwedzki: (1.1) Praia n.
* ukraiński: (1.1) Прая ż.
* włoski: (1.1) Praia ż.
źródła.
== Praia (język czeski.) ==
thumb|Praia (1.1)
wymowa.
znaczenia.
rzeczownik, nazwa własna
(1.1) geogr. Praia
odmiana.
przykłady.
Wiktionary
rzecz. prajanin mos., prajanka ż.
przym. prajański
Wiktionary
antonimy.
hiperonimy.
hiponimy.
holonimy.
meronimy.
pokrewne.
rzecz. prajanin mos., prajanka ż.
przym. prajański
frazeologia.
etymologia.
uwagi.
tłumaczenia.
* angielski: (1.1) Praia
* arabski: (1.1) براي
* baskijski: (1.1) Praia
* białoruski: (1.1) Прая ż.
* bułgarski: (1.1) Прая ż.
* czeski: (1.1) Praia
* duński: (1.1) Praia
* gruziński: (1.1) პრაია
* hebrajski: (1.1) פראיה
* hiszpański: (1.1) Praia
* japoński: (1.1) プライア
* koreański: (1.1) 프라이아
* macedoński: (1.1) Праја ż.
* niderlandzki: (1.1) Praia
* niemiecki: (1.1) Praia
* portugalski: (1.1) Praia
* rosyjski: (1.1) Прая ż.
* rumuński: (1.1) Praia
* słowacki: (1.1) Praia ż.
* szwedzki: (1.1) Praia n.
* ukraiński: (1.1) Прая ż.
* włoski: (1.1) Praia ż.
źródła.
== Praia (język czeski.) ==
thumb|Praia (1.1)
wymowa.
znaczenia.
rzeczownik, nazwa własna
(1.1) geogr. Praia
odmiana.
przykłady.
składnia.
kolokacje.
synonimy.
Wiktionary
przymiotnik relacyjny
(1.1) jęz. indoeuropejski pierwotny, odnoszący się do pierwotnego okresu wspólnoty indoeuropejskiej
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(2.1) jęz. odtwarzany język pierwotnego okresu wspólnoty indoeuropejskiej
Wiktionary
Język praindoeuropejski (skrót: pie) – prajęzyk, hipotetyczny ostatni wspólny przodek wszystkich języków indoeuropejskich. Nie został on zaświadczony bezpośrednio (nie są znane żadne źródła historyczne języka praindoeuropejskiego), lecz jego istnienie zostało wywnioskowane na podstawie wielu zbieżności i podobieństw w słownictwie, gramatyce i fonetyce różnych języków. Został on częściowo zrekonstruowany za pomocą metody porównawczej. Nie wszystkie badania zgadzają się co do istnienia takiego języka, część zaświadcza, że podobieństwa między językami grupy IE wynikają z wielu tysięcy lat sąsiedztwa dwóch lub więcej grup języków o różnym pochodzeniu.
Wikipedia
IPA: ˌprajĩndɔɛwrɔˈpɛjsʲci, AS: prai ̯ĩndoeu̯ropei ̯sʹḱi
Wiktionary
(1.1) skr. pie., praindoeur.
Wiktionary
charakterystyczny dla kultury ludów zamieszkujących środkowe Andy do czasu pojawienia się dominacji cywilizacji Inków
SJP.pl
[czytaj: prerJAL] dziewiąty miesiąc francuskiego kalendarza republikańskiego
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) nazwa dziewiątego miesiąca we francuskim kalendarzu rewolucyjnym;
Wiktionary
Prairial (z fr. prairie = 'łąka') – dziewiąty miesiąc we francuskim kalendarzu rewolucyjnym, trzeci i ostatni miesiąc wiosny. Trwał od 20 maja do 18 czerwca.
Po prairialu następował miesiąc messidor.
Wikipedia
stolica Republiki Zielonego Przylądka; Praia
SJP.pl
Wikipedia
organizm zbudowany z komórek niezawierających jądra komórkowego; protokariont, prokariont, przedjądrowiec, bezjądrowiec, organizm prokariotyczny
SJP.pl
mieszkaniec Prai
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) mieszkaniec Prai
Wiktionary
IPA: praˈjä̃ɲĩn, AS: prai ̯ä̃ńĩn
Wiktionary
rzecz. Praia ż.
:: fż. prajanka ż.
przym. prajański
Wiktionary
mieszkanka Prai
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) mieszkanka Prai
Wiktionary
IPA: praˈjãnka, AS: prai ̯ãnka
Wiktionary
rzecz. Praia ż.
:: fm. prajanin mos.
przym. prajański
Wiktionary
przymiotnik od: Praja (Praia; stolica Republiki Zielonego Przylądka)
SJP.pl
przymiotnik relacyjny
(1.1) odnoszący się do miasta Praia
Wiktionary
IPA: praˈjä̃j̃sʲci, AS: prai ̯ä̃ĩ ̯sʹḱi
Wiktionary
rzecz. Praia ż., prajanka ż., prajanin mos.
Wiktionary
w filozofii Plotyna: najwyższa postać bytu, czysta siła twórcza stojąca ponad platońskimi ideami
SJP.pl
wewnętrzna jama gastruli mająca postać worka, którego ściany tworzy endoderma; archenteron, gastrocel, jelito pierwotne, progaster
SJP.pl
Prajelito, archenteron – powstająca w czasie gastrulacji struktura stanowiąca zawiązek przyszłego układu pokarmowego. Składa się na nią pragęba i gastrocel wraz z otaczającą go entodermą. U dwuwarstwowców prajelito funkcjonuje przez całe życie jako układ pokarmowy. U trójwarstwowców wytwarza się z niego jelito środkowe, wątroba, trzustka i układ oddechowy.
W literaturze terminy prajelito, archenteron, gastrocel i jama gastruli są często synonimizowane.
Wikipedia
pierwotny język dający początek innym językom
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) jęz. język, z którego wywodzą się inne języki;
Wiktionary
Prajęzyk – wspólny przodek rodziny językowej lub innej jednostki pokrewieństwa języków, najczęściej nie zaświadczony bezpośrednio, ale częściowo zrekonstruowany za pomocą metody porównawczej.
Wikipedia
rzecz. prajęzykowość ż.
przym. prajęzykowy
Wiktionary
rodzaj ssaka z rodziny kolczatkowatych, występujący na Nowej Gwinei
SJP.pl
Prakolczatka (Zaglossus) – rodzaj ssaków z rodziny kolczatkowatych (Tachyglossidae).
Wikipedia
komórka w organizmie, z której tworzą się inne komórki; komórka macierzysta
SJP.pl
Paleokontynent – każdy z kontynentów i superkontynentów, który istniał od początku powstania Ziemi, oprócz siedmiu kontynentów współczesnych. Powstawanie bądź rozpad kontynentów i superkontynentów w historii Ziemi wynikało z ruchów, jakim podlegają płyty litosfery, zgodnie z teorią tektoniki płyt.
Wikipedia
wymarły rząd kopalnych ssaków; kondylartry, prakopytowce
SJP.pl
Prakopytne, kondylartry (Condylarthra) – nieformalna grupa dawniej uważana za rząd kopalnych ssaków. Występowały od górnej kredy na terenie Ameryki Północnej. W tym czasie był reprezentowany przez rodzaj Protungulatum. Następnie w okresie paleocenu i eocenu zajmowały tereny Ameryki Płn. i Europy. W tym okresie występuje rodzaj Phenacodus. Nieliczne gatunki przetrwały do okresu oligocenu, paleogenu w Azji i miocenu na terenie Ameryki Południowej.
Wikipedia
o cechach prakopytnych (rząd ssaków)
SJP.pl
wymarły rząd kopalnych ssaków; prakopytne, kondylartry
SJP.pl
przedstawiciel wymarłego rzędu ssaków kopalnych; kondylartr
SJP.pl
obszar w kresomózgowiu filogenetycznie młodszy od kory starej i starszy od kory młodej
SJP.pl
król z czasów prehistorycznych
SJP.pl
Prakryształ, paleokryształ – porfirokryształ, kryształ (minerał) tkwiący w drobnoziarnistym, afanitowym lub szklistym „cieście skalnym”, odmiana fenokryształu. Przypuszcza się, że wykrystalizował on powoli w głębi Ziemi, w stopie magmowym, po czym na skutek wydostania się magmy na powierzchnię ziemi lub w jej pobliże i gwałtownego oziębienia, pozostała część magmy (lawy) zastygła dużo szybciej tworząc skałę o strukturze porfirowej.
Wikipedia
język z grupy ludowych języków północnoindyjskich, przeciwstawianej sanskrytowi
SJP.pl
Prakryty (sanskryt प्राकृत prākṛta – naturalny, zwykły, potoczny) – grupa języków indoaryjskich, obejmująca potoczne i literackie języki Indii z okresu od V wieku p.n.e. do X wieku n.e. Znane są głównie z inskrypcji, tekstów literackich oraz pism religijnych buddystów i dżinistów. Najważniejsze odmiany literackie to: pali, ardhamagadhi, maharasztri, siauraseni, magadhi.
Wikipedia
jedna z podstawowych kategorii wedyjskich w indyjskich doktrynach filozoficznych i religijnych, oznaczająca naturę, źródło aktywności i rozwoju świata
SJP.pl
Prakryti (sanskryt: प्रकृति, trl. prakṛti, od pra „przed” i kr „tworzyć, produkować”, ang. Prakriti) – pramateriaprasubstancja stworzenia, początkowa, pierwotna substancja stworzenia. W hinduizmie występuje obok puruszy.
Wikipedia
imię żeńskie
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna
(1.1) imię|polski|ż.;
Wiktionary
Prakseda – imię żeńskie pochodzenia greckiego, powstało od wyrazu praksis (działanie). Prakseda imieniny obchodzi 21 lipca.
Wikipedia
(1.1) Obraz ukazuje klęczącą świętą Praksedę, żyjącą prawdopodobnie w II wieku n.e. w Rzymie, jednak na jej temat wiadomo niewiele.
Wiktionary
rzecz. Praksedów mrz.
:: zdrobn. Sedzia ż.
Wiktionary
specjalista w zakresie prakseologii
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) badacz prakseologii
Wiktionary
rzecz. praxis n., prakseologia ż.
Wiktionary
dziedzina badań naukowych dotyczących metod wszelkiego celowego działania ludzkiego
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) nauka dotycząca norm i reguł sprawnego i efektywnego działania;
Wiktionary
Prakseologia (z gr. práksis dpn. prákseōs 'działanie; czynność' i -logia 'nauka, rozprawa' od légein 'zbierać; liczyć; mówić') – teoria sprawnego działania. Jest dziedziną badań naukowych dotyczących wszelkiego celowego działania ludzkiego.
Wikipedia
IPA: ˌpraksɛɔˈlɔɟja, AS: prakseoloǵi ̯a
Wiktionary
rzecz. prakseolog m., praxis
przym. prakseologiczny
Wiktionary
wiążący się z działaniem celowym
SJP.pl
ruchomy bęben z umieszczonymi wewnątrz rysunkami na taśmie używany dawniej do mechanicznej projekcji obrazów; praksynoskop
SJP.pl
Praksinoskop (praksynoskop) – urządzenie w formie bębna obrotowego, w którym znajduje się taśma filmowa, co umożliwia widzenie ruchomego obrazu. Wynaleziony w 1877 roku przez francuskiego wynalazcę i pioniera techniki filmowej Émile'a Reynauda, był jednym z pierwszych przyrządów do pokazów kinematograficznych.
Wikipedia
działanie, działalność
SJP.pl
zdolność wykonywania celowych czynności ruchowych
SJP.pl
Praksja (z gr. práksis - czynność, działanie) — termin stosowany w psychologii i medycynie, określający zdolność wykonywania ruchów celowych.
W biologii praksja to zdolność kory mózgowej do sterowania wykonywaniem złożonych czynności zamierzonych — zdolność do planowania — np. ubieranie się.
Wikipedia
ruchomy bęben z umieszczonymi wewnątrz rysunkami na taśmie używany dawniej do mechanicznej projekcji obrazów; praksinoskop
SJP.pl
Praksinoskop (praksynoskop) – urządzenie w formie bębna obrotowego, w którym znajduje się taśma filmowa, co umożliwia widzenie ruchomego obrazu. Wynaleziony w 1877 roku przez francuskiego wynalazcę i pioniera techniki filmowej Émile'a Reynauda, był jednym z pierwszych przyrządów do pokazów kinematograficznych.
Wikipedia
rzeźbiarz grecki żyjący w IV w. p.n.e.
SJP.pl
Praksyteles z Aten – rzeźbiarz grecki. Artysta stylu późnoklasycznego, którego lata działalności są kwestią sporną i ich datowanie waha się od 380 do 330 lat p.n.e. Syn Kefisodotosa Starszego, a ojciec Kefisodotosa Młodszego i Timarchosa.
Wikipedia
przymiotnik dzierżawczy - należący do Praksytelesa lub z nim związany
SJP.pl
Praktica − marka aparatów fotograficznych produkowanych w drezdeńskiej fabryce Kamera Werke od 1949 roku jako następcy produkowanej od 1938 roku lustrzanki małoobrazkowej Praktiflex. Od tego czasu powstało kilkanaście modeli z gwintowym (M42x1) i bagnetowym (Praktica PB) mocowaniem obiektywów, których produkcja kontynuowana była po przejęciu fabryki kolejno przez Kamera und Kinowerke Dresden a następnie kombinat Pentacon.
Wikipedia
dawna sieć sklepów z artykułami budowlanymi
SJP.pl
Praktiker – dawna sieć sklepów z artykułami budowlanymi założona w 1978 roku. Do listopada 2005 sieć należała do koncernu Metro AG, który po wejściu na giełdę zachował 40,5% akcji. Powstało 435 marketów Praktiker, w tym 350 w Niemczech i 24 w Polsce. W innych krajach Europy (Grecja, Turcja, Luksemburg, Ukraina, Bułgaria, Rumunia, Węgry) było ich 62.
Wikipedia
zwolennik praktycyzmu
SJP.pl
przyjmowanie możliwości praktycznego wykorzystania jako kryterium oceny rzeczy i zjawisk, bez wnikania w ich istotę
SJP.pl
1. kobieta czynnie uprawiająca jakiś zawód;
2. kobieta, która nabyła wiedzę i umiejętności w jakiejś dziedzinie przez doświadczenie
SJP.pl
przysłówek sposobu
(1.1) w praktyce
(1.2) mając na względzie praktykę
(1.3) blisko stanu rzeczywistego
Wiktionary
(1.1) Archimedes zastosował praktycznie prawo nazwane jego imieniem.
(1.2) Teoretycznie powinno się udać, ale praktycznie zbyt dużo może się zepsuć.
(1.2) Podszedł do rzeczy bardzo praktycznie.
(1.3) Praktycznie nic o nim nie wiemy.
Wiktionary
rzecz. praxis n., praktyka ż., praktykant m., praktykantka ż., praktykowanie n., wypraktykowanie n., praktyczność ż., niepraktyczność ż.
czas. praktykować ndk., wypraktykować dk.
przym. praktyczny, niepraktyczny, praktykancki
Wiktionary
(1.1) w praktyce
(1.2) pragmatycznie
(1.3) w zasadzie, prawie
Wiktionary
stopień wyższy od przysłówka: praktycznie
SJP.pl
stopień wyższy od przymiotnika: praktyczny
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) cecha tych, którzy są praktyczni, życiowi i zaradni
(1.2) cecha tego, co praktyczne i użyteczne
Wiktionary
rzecz. praxis n., praktyka ż., praktyk m., praktycyzm m., praktycysta m., praktycystka ż., praktykant m., praktykantka ż., praktykowanie n.
czas. praktykować
przym. praktyczny, praktycystyczny
przysł. praktycznie
Wiktionary
(1.1) zaradność
(1.2) użyteczność
Wiktionary
1. związany z praktyką, przeznaczony do zastosowania w praktyce;
2. przydatny do czegoś;
3. dbający o sprawy życiowe
SJP.pl
przymiotnik
(1.1) związany z praktyką, przeznaczony do zastosowania w praktyce
(1.2) przydatny do czegoś
(1.3) dbający o sprawy życiowe
(1.4) o celu: możliwy do osiągnięcia
(1.5) prawdziwy, realny
Wiktionary
(1.4) Biorąc pod uwagę ogólną sytuację gospodarczą, nie jesteśmy w stanie uzyskać praktycznego wzrostu dochodów firmy.
Wiktionary
IPA: prakˈtɨt͡ʃnɨ, AS: praktyčny
Wiktionary
rzecz. praktyka ż., praxis n., praktyczność ż., praktykant m., praktykantka ż., praktykowanie n., wypraktykowanie n.
czas. praktykować ndk., wypraktykować dk.
przym. niepraktyczny, praktykancki
przysł. praktycznie, niepraktycznie
Wiktionary
(1.2) zdatny do użycia, pożyteczny, przydatny, specjalistycznie utylitarny, użyteczny, użytkowy, wygodny, stosowany
(1.3) konkretny, rzeczowy
(1.4) możliwy, realny
(1.5) prawdziwy, faktyczny, realny
Wiktionary
1. osoba czynnie uprawiająca jakiś zawód;
2. osoba, która nabyła wiedzę i umiejętności w jakiejś dziedzinie przez doświadczenie
SJP.pl
1. świadoma i celowa działalność ludzka;
2. okres szkolenia lub nabywania wprawy w jakimś zawodzie;
3. doświadczenie zdobyte dzięki działalności ludzkiej;
4. wykonywanie zawodu
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) świadoma i celowa działalność ludzka
(1.2) okres szkolenia lub nabywania wprawy w jakimś zawodzie
(1.3) doświadczenie zdobyte dzięki działalności ludzkiej
(1.4) wykonywanie zawodu
(1.5) stpol. wróżba
forma rzeczownika.
(2.1) D. i B. lp. od: praktyk
Wiktionary
Wikipedia
(1.1) Mój wujek i ciocia uważają, że pozyskiwanie wełny z owiec jest barbarzyńską praktyką; dlatego noszą wyłącznie ubrania z bawełny.
(1.3) Kilka lat temu regularnie chodziłem z imigranckim pastorem na Vesterbro w Kopenhadze do różnych meczetów, aby dowiedzieć się czegoś o islamie w praktyce.
Wiktionary
IPA: ˈpraktɨka, AS: praktyka
Wiktionary
rzecz. praktykujący mos., praktykowanie n., praktyczność ż., praktykant, praktykantka, praxis
przym. praktyczny
przysł. praktycznie
czas. praktykować
Wiktionary
(1.2) ćwiczenie
(1.3) biegłość, doświadczenie, rutyna, wprawa
Wiktionary
praktykabl;
1. część dekoracji stawiana przed horyzontem scenicznym; ferm;
2. przestarzale: składane zapasowe siedzenie bez oparcia, przymocowane do stałego fotela graniczącego z przejściem w salach widowiskowych, autobusach itp.; straponten, strapontena, dostawka
SJP.pl
Praktykabel – niewidoczny dla widza drewniany element konstrukcyjny, który służy do wspomagania dekoracji teatralnej, służy także za podest dla aktorów. Jest to konstrukcja łatwa do składania i przenoszenia. Praktykabel to także składane siedzenie dla widza bez oparcia, przymocowane do stałego rzędu foteli (straponten).
Wikipedia
praktykabel;
1. część dekoracji stawiana przed horyzontem scenicznym; ferm;
2. przestarzale: składane zapasowe siedzenie bez oparcia, przymocowane do stałego fotela graniczącego z przejściem w salach widowiskowych, autobusach itp.; straponten, strapontena, dostawka
SJP.pl
Praktykabel – niewidoczny dla widza drewniany element konstrukcyjny, który służy do wspomagania dekoracji teatralnej, służy także za podest dla aktorów. Jest to konstrukcja łatwa do składania i przenoszenia. Praktykabel to także składane siedzenie dla widza bez oparcia, przymocowane do stałego rzędu foteli (straponten).
Wikipedia
odnoszący się do praktykanta lub praktyki, właściwy praktykantom
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) ktoś, kto odbywa praktykę zawodową
Wiktionary
Praktykant (ang. The Intern) – amerykański film komediowy z 2015 roku w reżyserii Nancy Meyers. W filmie występują Robert De Niro, Anne Hathaway i Rene Russo, z drugoplanowymi rolami Andersa Holma, Andrew Rannellsa, Adama DeVine'a i Zacka Pearlmana.
Wikipedia
(1.1) Na początku praktykant mówił „do trzech razy sztuka”, potem „nie od razu Kraków zbudowano”, następnie „ćwiczenie czyni mistrza”. W końcu poddał się i zaczął pić.
Wiktionary
rzecz. praxis n., praktycyzm mrz., praktyczność ż., praktyk mos., praktyka ż., praktykowanie n.
:: fż. praktykantka ż.
czas. praktykować ndk.
przym. praktyczny, praktykancki
przysł. praktycznie
Wiktionary
(1.1) aplikant, czeladnik, pomocnik, stażysta, terminator
Wiktionary
1. świadoma i celowa działalność ludzka;
2. okres szkolenia lub nabywania wprawy w jakimś zawodzie;
3. doświadczenie zdobyte dzięki działalności ludzkiej;
4. wykonywanie zawodu
SJP.pl
czasownik
(1.1) zazwyczaj o lekarzu, adwokacie: wykonywać swój zawód
(1.2) stosować coś w praktyce
(1.3) wykonywać praktyki religijne
(1.4) odbywać praktyki w celu zyskania jakichś umiejętności
Wiktionary
rzecz. praxis n., praktyk m., praktyka ż., praktykowanie n., praktyczność ż., praktykujący mos., praktykująca ż., praktykant mos.
przym. praktyczny, praktykujący
przysł. praktycznie
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) odczasownikowy od|praktykować.
Wiktionary
rzecz. praktykujący mos., praxis n., praktyka ż., praktyczność ż., praktyk m., praktykant m., praktykantka ż.
czas. praktykować ndk.
przym. praktyczny, praktykancki
przysł. praktycznie
Wiktionary
1. przyjęty, będący w zwyczaju;
2. stosowany w praktyce, np. praktykowana forma rozliczeń podatkowych
SJP.pl
osoba wykonująca praktyki religijne
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) wierny, który uczestniczy w praktykach religijnych
forma czasownika.
(2.1) imiesłów przymiotnikowy czynny od praktykować
Wiktionary
(1.1) Jak odnotował CBOS, większość badanych zalicza się do grona wierzących i praktykujących.
Wiktionary
rzecz. praktykowanie n., praktyka ż., praktykant m.
:: fż. praktykująca ż.
czas. praktykować
Wiktionary
typ kultury prymitywnych, koczowniczych grup ludzkich
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) etn. typ kultury najprymitywniejszych gromad ludzkich
Wiktionary
Prakwice (niem. Prökelwitz) – osada w Polsce położona w województwie pomorskim, w powiecie sztumskim, w gminie Dzierzgoń. Wieś jest siedzibą sołectwa, w którego skład wchodzi również miejscowość Pachoły.
Do końca 1999 roku w gminie Stary Dzierzgoń.
Wikipedia
ląd powstały w czasach prehistorycznych
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) geol. ląd pierwotny na powierzchni Ziemi
Wiktionary
z sanskrytu: koniec świata
SJP.pl
pradawny las
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) ekol. leśn. las pierwotny
Wiktionary
(1.1) Kiedy narodził się las – pralas – nie dominował w nim człowiek.
Wiktionary
dotyczący najdawniejszych dziejów Ameryki Łacińskiej
SJP.pl
[czytaj: pralaja] w filozofii hinduskiej: proces rozpadu i zniszczenia Wszechświata, który ma miejsce pod koniec każdego wieku lub kalpy
SJP.pl
język pralechicki - język, z którego wyodrębniły się języki: polski, dolnołużycki, górnołużycki i połabski
SJP.pl
zdrobnienie od: pralka
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) pot. zdrobn. od: pralka
Wiktionary
IPA: praˈlɛt͡ʃka, AS: pralečka
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) chem. substancja owadobójcza z grupy pyretroidów
Wiktionary
Praletryna – substancja owadobójcza z grupy pyretroidów. Jest używana w gospodarstwach domowych jako środek przeciwko komarowatym, karaczanom i muchom domowym. Stanowi bardzo toksyczną substancję dla organizmów wodnych.
Wikipedia
czekoladka nadziewana masą pomadkową; pralinka
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) cuk. spoż. czekoladka z nadzieniem;
Wiktionary
Pralina, pralinka (fr. praline, l.mn. pralinés) – rodzaj czekoladki nadziewanej masą kremową lub zawierającej w środku orzechy.
Słowo „pralina” pochodzi od francuskiego praline, od nazwiska marszałka Césara de Choiseul du Plessis-Praslin (1598–1675). To jego kucharz miał przyrządzić po raz pierwszy ten rodzaj czekoladek.
Wikipedia
(1.1) Kup jej pudełko pralin i jakiś kosmetyk.
Wiktionary
rzecz. pralinka ż.
Wiktionary
(1.1) pralinka
Wiktionary
czekoladka nadziewana masą pomadkową; pralina
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) zdrobn. od: pralina
(1.2) cuk. spoż. czekoladka z nadzieniem
Wiktionary
Pralina, pralinka (fr. praline, l.mn. pralinés) – rodzaj czekoladki nadziewanej masą kremową lub zawierającej w środku orzechy.
Słowo „pralina” pochodzi od francuskiego praline, od nazwiska marszałka Césara de Choiseul du Plessis-Praslin (1598–1675). To jego kucharz miał przyrządzić po raz pierwszy ten rodzaj czekoladek.
Wikipedia
(1.1) Poproszę pudełko pralinek i dużą czekoladę z orzechami.
Wiktionary
rzecz. pralina ż.
Wiktionary
(1.1) pralina
Wiktionary
czekoladka nadziewana masą pomadkową; pralina
SJP.pl
Pralina, pralinka (fr. praline, l.mn. pralinés) – rodzaj czekoladki nadziewanej masą kremową lub zawierającej w środku orzechy.
Słowo „pralina” pochodzi od francuskiego praline, od nazwiska marszałka Césara de Choiseul du Plessis-Praslin (1598–1675). To jego kucharz miał przyrządzić po raz pierwszy ten rodzaj czekoladek.
Wikipedia
urządzenie napędzane silnikiem elektrycznym, służące do prania tkanin, wykorzystywane w gospodarstwie domowym
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) techn. mechaniczne urządzenie piorące tkaniny;
Wiktionary
Pralka – urządzenie mechaniczne służące do prania odzieży. Pierwszą pralkę zbudował Amerykanin James King w 1851 roku. Jej działanie opierało się na wykorzystaniu pary, a zasada działania tej pralki znacznie odbiegała od naśladowania ręcznych czynności.
Wikipedia
(1.1) W kieszeni spodni, które wrzuciłem do pralki, był mój paszport.
Wiktionary
IPA: ˈpralka, AS: pralka
Wiktionary
rzecz. pracz, pranie, pralnia, praczka, pralnica, pralnik, pralnictwo
czas. prać, podpierać
przym. pralkowy, pralniczy
Wiktionary
urządzenie łączące funkcje pralki i suszarki do ubrań; pralkosuszarka
SJP.pl
urządzenie łączące funkcje pralki i suszarki do ubrań; pralka-suszarka
SJP.pl
pralka i wirówka w jednej obudowie
SJP.pl
→ pralka
SJP.pl
przymiotnik relacyjny
(1.1) związany z pralką, dotyczący pralki
Wiktionary
rzecz. pranie n., pralka ż.
czas. prać
Wiktionary
1. pomieszczenie przeznaczone do prania;
2. zakład usługowy, w którym się czyści, pierze odzież, bieliznę itp.
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) miejsce, w którym pierze się odzież
Wiktionary
Wikipedia
(1.1) Pralnia nie bierze odpowiedzialności za zniszczone ubrania.
(1.1) Praczki zostały wyparte przez pralki i pralnie.
Wiktionary
IPA: ˈpralʲɲa, AS: pralʹńa
Wiktionary
rzecz. pracz m., praczka ż., pralka ż., pralnica ż., pralnik m., pralnictwo n., pranie n.
czas. prać ndk., wyprać dk.
przym. pralniczy, pralniany, pralny
Wiktionary
(1.1) gw-pl|Górny Śląsk|rompelkamera.
Wiktionary
maszyna do prania lub krochmalenia tkanin
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) pralka przemysłowa
Wiktionary
składnia.
kolokacje.
synonimy.
antonimy.
hiperonimy.
hiponimy.
holonimy.
meronimy.
pokrewne.
rzecz. pranie n., pralnia ż., praczka ż., pralka ż.
frazeologia.
etymologia.
uwagi.
tłumaczenia.
źródła.
== pralnica (język słoweński.) ==
wymowa.
znaczenia.
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) pralnia
odmiana.
przykłady.
Wiktionary
rzecz. pranie n., pralnia ż., praczka ż., pralka ż.
Wiktionary
antonimy.
hiperonimy.
hiponimy.
holonimy.
meronimy.
pokrewne.
rzecz. pranie n., pralnia ż., praczka ż., pralka ż.
frazeologia.
etymologia.
uwagi.
tłumaczenia.
źródła.
== pralnica (język słoweński.) ==
wymowa.
znaczenia.
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) pralnia
odmiana.
przykłady.
składnia.
kolokacje.
synonimy.
Wiktionary
ogół zagadnień związanych z praniem, organizowaniem pralni, technologiami czyszczenia
SJP.pl
dotyczący prania, pralnictwa
SJP.pl
drewniana łopatka służąca dawniej na wsi do prania bielizny i obijania lnu; kijanka
SJP.pl
automat do prania i prasowanie odzieży za opłatą
SJP.pl
służący do prania; taki, w którym się pierze
SJP.pl
żywioł, z którego według starożytnych filozofów greckich narodziła się przyroda i za pomocą którego później rozwijała oraz różnicowała się; prasubstancja, prapierwiastek
SJP.pl
1. kobieta, której potomstwem jest ludzkość, jakiś naród lub ród; prarodzicielka;
2. ktoś, kto dał początek czemuś
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) podn. pierwsza kobieta, która zapoczątkowała ludzkość, dany naród lub ród; kobieta, której są one potomstwem
(1.2) przen. początek, źródło, kolebka, miejsce powstania czegoś
Wiktionary
(1.1) Wenus, jako matka Eneasza, uchodziła za pramatkę całego rodu julijskiego.
(1.2) …a na piekielnej przełęczy, / nad dnem Styksowych otchłani, / siedzi pod złomem niebotycznej grani / pramatka Grzechu, jasnowłosa Ewa, / z gadziną zdrady u swych białych stóp.
Wiktionary
IPA: prãˈmatka, AS: prãmatka
Wiktionary
przodek małpy
SJP.pl
rząd wymarłych, prymitywnych ssaków łożyskowych, żyjących w czasie od paleocenu do końca trzeciorzędu; pradrapieżne; kreodonty
SJP.pl
o cechach pramięsożernych; pradrapieżny
SJP.pl
pierwotny mieszkaniec
SJP.pl
Pramonoteizm – kierunek w religioznawstwie uznający, iż pierwotną formą religii był monoteizm, który z czasem degenerował się do politeizmu, animizmu i praktyk magicznych. Głosicielem pramonoteizmu był m.in. Wilhelm Schmidt.
Wikipedia
mrok pierwotny, przed powstaniem Wszechświata
SJP.pl
w hinduizmie: życiodajna energia
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) filoz. w hinduizmie energia organizmu, której obecność oznacza jego życie;
forma czasownika.
(2.1) ż. ims. przymiotnikowy bierny od: prać
Wiktionary
Prana (dewanagari प्राण, sansk. trl. prāṇa) – w hinduizmie i teozofii powszechna siła życiowa (energia) utrzymująca przy życiu wszystkie istoty żywe. Immanentny Oddech.
Wikipedia
składnia.
kolokacje.
synonimy.
antonimy.
hiperonimy.
hiponimy.
holonimy.
meronimy.
pokrewne.
przym. praniczny
frazeologia.
etymologia.
etym|sanskryt|प्राण.
uwagi.
tłumaczenia.
* angielski: (1.1) prana
* hindi: (1.1) प्राण m.
* marathi: (1.1) प्राण m.
* sanskryt: (1.1) प्राण m.
źródła.
== prana (język angielski.) ==
wymowa.
znaczenia.
rzeczownik
(1.1) filoz. rel. prana
odmiana.
przykłady.
Wiktionary
przym. praniczny
Wiktionary
antonimy.
hiperonimy.
hiponimy.
holonimy.
meronimy.
pokrewne.
przym. praniczny
frazeologia.
etymologia.
etym|sanskryt|प्राण.
uwagi.
tłumaczenia.
* angielski: (1.1) prana
* hindi: (1.1) प्राण m.
* marathi: (1.1) प्राण m.
* sanskryt: (1.1) प्राण m.
źródła.
== prana (język angielski.) ==
wymowa.
znaczenia.
rzeczownik
(1.1) filoz. rel. prana
odmiana.
przykłady.
składnia.
kolokacje.
synonimy.
Wiktionary
przedstawiciel typu roślin należącego do grupy nasiennych
SJP.pl
Wikipedia
przedstawiciel typu roślin należącego do grupy nasiennych
SJP.pl
ćwiczenia oddechowe
SJP.pl
Pranajama – w praktykach jogi technika opanowania oddechu, mająca na celu jego maksymalne spowolnienie i zrytmizowanie.
Oddech podzielony jest na trzy fazy: puraka (głęboki wdech), rećaka (wydech) oraz kumbhaka (wstrzymanie oddechu po wdechu lub wydechu). Celem ćwiczeń oddechowych jest usunięcie przeszkód pojawiających się na drodze poznania. Spowalniając oddech, jogin może z pełną świadomością wniknąć w pewne stany świadomości, które podczas zwykłego czuwania są dla świadomości niedostępne, np. w stan marzeń sennych (skr.: svapna).
Wikipedia
nazwa dwóch wsi w Polsce
SJP.pl
Wikipedia
związany z Prandocinem, dotyczący Prandocina
SJP.pl
Prandotów – wieś w Polsce położona w województwie łódzkim, w powiecie skierniewickim, w gminie Nowy Kawęczyn.
Wikipedia
parzysty narząd wydalniczy czynny u dorosłych bezowodniowców oraz w okresie zarodkowym u gadów, ptaków i ssaków; śródnercze, ciało Wolffa, pranerka
SJP.pl
parzysty narząd wydalniczy czynny u dorosłych bezowodniowców oraz w okresie zarodkowym u gadów, ptaków i ssaków; śródnercze, ciało Wolffa, pranercze
SJP.pl
przymiotnik relacyjny
(1.1) związany z praną, dotyczący prany
Wiktionary
rzecz. prana ż.
Wiktionary
w hinduizmie: życiodajna energia
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj nijaki, nazwa własna
(1.1) geogr. jedna z osad w Polsce położona w województwie warmińsko-mazurskim i nazwa leśniczówki położonej w tej osadzie;
Wiktionary
Pranie (niem. Pranie, 1908–1945 Seehorst) – osada leśna w Polsce, w sołectwie Krzyże, położona w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie piskim, w gminie Ruciane-Nida na obszarze Puszczy Piskiej i nad Jeziorem Nidzkim. W Leśniczówce Pranie znajduje się Muzeum Konstantego Ildefonsa Gałczyńskiego.
W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa suwalskiego.
Wikipedia
(1.1) Tu, gdzie się gwiazdy zbiegły
w taką kapelę dużą,
domek z czerwonej cegły
rumieni się na wzgórzu
to leśniczówka Pranie
nasze jesienne mieszkanie. (W leśniczówce Konstanty Ildefons Gałczyński)
Wiktionary
IPA: ˈprãɲɛ, AS: prãńe
Wiktionary
środowiskowo: nieszkodliwy żart, psikus, nabranie kogoś
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy lub męskorzeczowy
(1.1) psikus, figiel, nabranie kogoś
Wiktionary
Psikus, figiel lub kawał – czynność wykonana w celu zrobienia komuś dowcipu lub dla zabawy i rozrywki, po to, aby zakpić z kogoś. Osoba robiąca innym tego rodzaju żarty nazywana jest kawalarzem.
W wielu kulturach zachodnich podczas prima aprilis, obyczaju obchodzonego corocznie 1 kwietnia, dokonywane są różnego rodzaju nieszkodliwe psikusy.
Wikipedia
(1.1) Andrzej Duda dał się nabrać na rosyjski prank!
Wiktionary
IPA: prãŋk, AS: prãŋk
Wiktionary
rzecz. prankster m., pranksterka ż.
przym. prankowy
czas. sprankować dk.
Wiktionary
zdrobnienie od: pranie
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) zdrobn. pranie
Wiktionary
rzecz. pranie n.
Wiktionary
potocznie: robić psikusy, żartować z kogoś, nabierać kogoś na coś
SJP.pl
żartowniś, zgrywus
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) osoba, która robi pranki
Wiktionary
IPA: ˈpraŋkstəɹ
Wiktionary
rzecz. prank m., pranker m.
:: fż. pranksterka ż.
przym. prankowy
Wiktionary
(1.1) pranker
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) med. terapia energią w hinduizmie
Wiktionary
składnia.
kolokacje.
synonimy.
antonimy.
hiperonimy.
hiponimy.
holonimy.
meronimy.
pokrewne.
frazeologia.
etymologia.
uwagi.
tłumaczenia.
* włoski: (1.1) pranoterapia
źródła.
== pranoterapia (język włoski.) ==
wymowa.
IPA|pra.no.te.ra.ˈpi.a.
znaczenia.
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) med. pranoterapia
odmiana.
(1.1) lp. pranoterapia; lm. pranoterapie
przykłady.
Wiktionary
IPA: ˌprãnɔtɛˈrapʲja, AS: prãnoterapʹi ̯a
Wiktionary
narząd ruchu większości przedstawicieli pierścienic prowadzących przydenny tryb życia w morzach lub oceanach; parapodium
SJP.pl
Parapodium, przynóże, pranóże – parzysty, boczny, umięśniony wyrostek występujący na każdym segmencie tułowiowym u wieloszczetów. Pełni funkcje lokomotoryczne, a u niektórych gatunków również zmysłowe lub oddechowe. Parapodia są zwykle dwugałęziste (wyróżnia się gałąź grzbietową oraz brzuszną) i dodatkowo zaopatrzone w pęczki chitynowych szczecinek (a niekiedy także w wąski czuciowe).
Wikipedia
najdawniejszy przodek; pradziad, prapradziad, prapraojciec
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) pierwszy mężczyzna, który zapoczątkował ludzkość, dany naród lub ród; mężczyzna, którego są one potomstwem
Wiktionary
IPA: praˈɔjt͡ɕɛt͡s, AS: praoi ̯ćec
Wiktionary
podniośle: przodkowie, pradziadowie
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) jęz. pierwotna siedziba ludów posługujących się językami danej rodziny językowej lub prajęzykiem
Wiktionary
Urheimat (z niem. ur- „pra-”, Heimat „ojczyzna”), praojczyzna – pierwotna siedziba ludów posługujących się językami danej rodziny językowej lub prajęzykiem.
W wielu przypadkach umiejscowienie praojczyzny wywołuje spory pomiędzy językoznawcami i ma charakter hipotetyczny – często nie zachowały się bowiem do współczesnych czasów żadne zapisy prajęzyka, jak w przypadku języka praindoeuropejskiego. Jeżeli język znany jest z czasów starożytnych (np. łacina), jej lokalizacja nie jest kwestionowana – w tym przypadku urheimatem języków romańskich są tereny imperium rzymskiego.
Wikipedia
(1.1) Część uczonych za ich praojczyznę uznaje tereny dzisiejszego Bahrajnu.
Wiktionary
rzecz. ojczyzna ż.
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) mitegip. pierwszy widoczny podczas tworzenia obszar ziemi
Wiktionary
(1.1) Według niektórych podań Ptah był prapagórkiem, który wyłonił się w trakcie tworzenia świata.
Wiktionary
rzecz. pagórek mrz., pagór mrz., pagóreczek mrz., pagórkowatość ż.
przym. pagórkowy, pagórkowaty
przysł. pagórkowato
Wiktionary
niewielki paprotnik kopalny; psylofit
SJP.pl
niewielki paprotnik kopalny; psylofit
SJP.pl
rząd pierwotnych paproci kopalnych ze środkowego dewonu; protopterydy
SJP.pl
przedstawiciel rzędu pierwotnych paproci kopalnych ze środkowego dewonu; protopteryd
SJP.pl
żywioł, z którego według starożytnych filozofów greckich narodziła się przyroda i za pomocą którego później rozwijała oraz różnicowała się; pramateria, prasubstancja
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) okres najbardziej zamierzchły
Wiktionary
(1.1) Posiadamy nikłą wiedzę o prapoczątkach osadnictwa na tych terenach.
Wiktionary
(1.1) początek
Wiktionary
w matematyce: relacja, która jest zwrotna i przechodnia
SJP.pl
Praporządek, kwaziporządek, quasi-porządek – relacja, która jest zwrotna i przechodnia. Praporządkiem określa się również relację przeciwzwrotną i przechodnią, tak zdefiniowana relacja jest ostrym porządkiem częściowym. Dalsza część artykułu omawia wersję zwrotną.
Wikipedia
forma czegoś istniejąca w bardzo dawnych czasach
SJP.pl
matka prababci lub pradziadka
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) ojciec pradziada
(1.2) ojciec prababci
Wiktionary
(1.1) Prapradziadem Bolesława Chrobrego był Siemowit.
Wiktionary
IPA: praˈprad͡ʑat, AS: prapraʒ́at
Wiktionary
rzecz. prapradziadek m., dziaders mzw./mos.
Wiktionary
(1.1) prapradziadek, starop|naddziad.
Wiktionary
ojciec pradziadka albo prababci
SJP.pl
ojciec pradziadka albo prababci
SJP.pl
najdawniejszy przodek; pradziad, prapradziad, praojciec
SJP.pl
matka praprababci lub prapradziadka; prapraprababka
SJP.pl
matka praprababci lub prapradziadka; prapraprababcia
SJP.pl
ojciec praprababci lub prapradziadka
SJP.pl
syn praprawnuka lub praprawnuczki
SJP.pl
podstawowa, pierwotna przyczyna czegoś; praprzyczyna
SJP.pl
dziecko prawnuka lub prawnuczki
SJP.pl
syn prawnuka lub prawnuczki; praprawnuk
SJP.pl
córka prawnuka lub prawnuczki
SJP.pl
syn prawnuka lub prawnuczki
SJP.pl
pierwsze na świecie lub w jakimś kraju publiczne wystawienie opery, sztuki teatralnej lub wyświetlenie filmu
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) film. teatr. pierwszy w ogóle w danym kraju pokaz określonego filmu, sztuki, przedstawienia itp.;
Wiktionary
Prapremiera − określenie odnoszące się do pierwszego pokazu filmowego, przedstawienia teatralnego bądź operowego lub wykonania innego utworu muzycznego po raz pierwszy w historii. Prapremiera danego dzieła jest tylko jedna.Prapremierą czasem określa się w teatrze także próbę generalną − czyli ostatnią próbę przed premierą danej inscenizacji. Jest ona z reguły (choć nie zawsze) otwarta dla wszystkich zainteresowanych − często nieodpłatnie, w przeciwieństwie do zwykłych przedstawień.
Wikipedia
IPA: ˌpraprɛ̃ˈmʲjɛra, AS: praprẽmʹi ̯era
Wiktionary
rzecz. premiera ż.
przym. prapremierowy
Wiktionary
bardzo dawny, pierwszy przodek; prarodzic, praszczur
SJP.pl
podstawowa, pierwotna przyczyna czegoś; prapraprzyczyna
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) książk. pierwsza, podstawowa przyczyna czegoś
Wiktionary
(1.1) Ludzie, którzy doświadczyli osobiście tego rodzaju przypadków, są absolutnie przekonani, że widzieli to coś w rzeczywistości. Natomiast uczeni twierdzą, że praprzyczyna tych przywidzeń ukryta jest w ludzkim mózgu.
(1.1) W filozofii zachodniej zadaniem metafizyki było poznanie praprzyczyny i pierwszej zasady wszechrzeczy.
Wiktionary
IPA: ˌprapʃɨˈt͡ʃɨ̃na, AS: prapšyčỹna
Wiktionary
rzecz. przyczyna ż.
Wiktionary
kopalne zwierzę z okresu jury, posiadające cechy gadzie i ptasie; archeopteryks, gadoptak
SJP.pl
Praptaki (Archaeornithes) – wymarła podgromada obejmująca prymitywne, podobne do gadów ptaki. Stanowią grad ewolucyjny utworzony na podstawie znanych, kopalnych form przejściowych, prymitywnych ptaków o cechach pośrednich pomiędzy dinozaurzymi przodkami ptaków, a ich współczesnymi przedstawicielami.
Wikipedia
gatunek słodkowodnej ryby dwudysznej; płazak, prapłetwiec południowoamerykański
SJP.pl
Prapłaziec, prapłetwiec południowoamerykański, płazak (Lepidosiren paradoxa) – gatunek słodkowodnej ryby z podgromady dwudysznych (przystosowana do oddychania tlenem atmosferycznym), jedyny przedstawiciel rodzaju Lepidosiren i rodziny płazakowatych (Lepidosirenidae), a także jedyna ryba dwudyszna Ameryki.
Wikipedia
rodzaj dwudysznej ryby słodkowodnych, żyjącej w Afryce
SJP.pl
Prapłetwiec brunatny, prapłetwiec, skrzelec (Protopterus annectens) – gatunek ryby mięśniopłetwej z rodziny prapłetwcowatych (Protopteridae). Hodowana w akwariach publicznych.
Wikipedia
rząd ślimaków płucodysznych, obejmujący około 60 gatunków
SJP.pl
Prapłucodyszne (Archaeopulmonata) – wyróżniany w niektórych klasyfikacjach rząd ślimaków płucodysznych (Pulmonata), obejmujący około 60 – najprymitywniejszych pod względem budowy – gatunków, zasiedlających wilgotne środowiska lądowe oraz morskie wody przybrzeżne. W ich rozwoju występuje larwa typu weliger. Muszla prapłucodysznych jest czasem tak mała, że zwierzę nie mieści się w środku. Oczy znajdują się u nasady czułków.
Wikipedia
pierwsze z referendów dotyczących tej samej sprawy, odbywających się w różnych państwach
SJP.pl
bardzo dawny przodek, zwykle biblijny Adam
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) dawny przodek
(1.2) daw. bibl. Adam, pierwszy ojciec rodu człowieczego
Wiktionary
(1.1) Prarodzicami naszego narodu ochrzczono Sarmatów.
(1.2) Anioł wygnał prarodziców z Edenu.
Wiktionary
(1.1) praojciec, pramatka
Wiktionary
bardzo dawny przodek, zwykle biblijny Adam
SJP.pl
1. kobieta, której potomstwem jest ludzkość, jakiś naród lub ród; pramatka;
2. ktoś, kto dał początek czemuś
SJP.pl
skrót od: prasa, prasowy
SJP.pl
1. urządzenie wywierające nacisk na jakiś materiał, przedmiot, stosowane np. do tłoczenia przedmiotów z różnych materiałów;
2. ogół dzienników i czasopism;
3. przenośnie: grupa ludzi piszących w czasopismach; dziennikarze
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) techn. urządzenie wywierające nacisk np. do spłaszczenia substancji, wykonania odbitki;
(1.2) publ. ogół czasopism
(1.3) publ. ekon. ogół przedsiębiorstw i osób związanych z redagowaniem i wydawaniem czasopism;
Wiktionary
Wikipedia
(1.1) Przed uruchomieniem prasy należy upewnić się, że w jej wnętrzu nie znajdują się zbędne przedmioty.
(1.2) W kiosku można kupić bilety, papierosy, prasę i drobne upominki.
(1.3) Polityk udzielił wywiadu prasie.
Wiktionary
IPA: ˈprasa, AS: prasa
Wiktionary
rzecz. zaprasowywanie n., zaprasowanie n., wyprasowywanie n., wprasowywanie n., wprasowanie n., uprasowanie n., sprasowywanie n., rozprasowywanie n., rozprasowanie n., przyprasowywanie n., przyprasowanie n., przeprasowywanie n., przeprasowanie n., prasówka ż., prasowalnica ż., prasowalnia ż., prasowanie n., sprasowanie n., wyprasowanie n., presa ż., prasowanko n., prasowarka ż., prasownia ż., prasownica ż., prasownictwo n., doprasowanie n., doprasowywanie n., naprasowanie n., odprasowanie n., odprasowywanie n., poprasowanie n., prasowalność ż.
czas. zaprasowywać, zaprasować, wprasowywać, wprasować, uprasować, sprasowywać, rozprasowywać, rozprasować, przyprasowywać, przeprasować, przyprasować, przeprasowywać, poprasować, odprasowywać, odprasować, naprasować, doprasowywać, doprasować, wyprasowywać, prasować ndk., sprasować dk., wyprasować dk.
przym. prasowy, prasowalny, prasowalniczy, prasowniczy
Wiktionary
(1.3) media
Wiktionary
w hinduizmie: pożywienie ofiarowane Bogu, który w zamian udziela błogosławieństwa i oczyszczenia, a także uświęca ów pokarm, który następnie spożywany jest przez wiernego; prasada, prasadam
SJP.pl
Wikipedia
w hinduizmie: pożywienie ofiarowane Bogu, który w zamian udziela błogosławieństwa i oczyszczenia, a także uświęca ów pokarm, który następnie spożywany jest przez wiernego; prasad, prasadam
SJP.pl
w hinduizmie: pożywienie ofiarowane Bogu, który w zamian udziela błogosławieństwa i oczyszczenia, a także uświęca ów pokarm, który następnie spożywany jest przez wiernego; prasada, prasad
SJP.pl
Prasadam (dewanagari प्रसाद, trl. prasāda lub prasād „łaska”) – pokarm bezmięsny, niezawierający jajek (a najlepiej także cebuli i czosnku) przed zjedzeniem ofiarowany bóstwu.
Wikipedia
1. prasa o małym nacisku;
2. dawna ozdobna komoda do przechowywania wyprasowanej bielizny
SJP.pl
Prasek – gmina w Czechach, w powiecie Hradec Králové, w kraju hradeckim. Według danych z dnia 1 stycznia 2014 liczyła 607 mieszkańców.
Wikipedia
język prasemicki - zespół elementów językowych uważanych za wspólne semickiej rodzinie języków, będący punktem wyjścia przemian charakterystycznych dla poszczególnych języków semickich; język protosemicki
SJP.pl
robotnik obsługujący prasę; tłoczarz
SJP.pl
odgłos uderzenia, pęknięcia
SJP.pl
1. prasa o małym nacisku;
2. dawna ozdobna komoda do przechowywania wyprasowanej bielizny
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) zdrobn. od prasa
(1.2) techn. niewielka prasa, przyrząd służący do gniecenia, wyciskania lub tłoczenia
forma przymiotnika.
(2.1) M. i W. lp. ż. od praski
Wiktionary
Wikipedia
IPA: ˈpraska, AS: praska
Wiktionary
(1.2) wyciskacz
Wiktionary
1. → Praga;
2. → Praszka; praszkowski
SJP.pl
przymiotnik relacyjny
(1.1) związany z Pragą, dotyczący Pragi (stolicy Czech)
(1.2) związany z Pragą, dotyczący Pragi (dzielnicy Warszawy)
forma rzeczownika|rodzaj=żeński.
(2.1) D. lp. i M., B., W. lm. od: praska
Wiktionary
IPA: ˈprasʲci, AS: prasʹḱi
Wiktionary
rzecz. Praga ż., prażanin mos., prażanka ż.
przym. podpraski
Wiktionary
pierwszy, najstarszy element czegoś
SJP.pl
1. trzasnąć;
2. rzucić czymś o ziemię
SJP.pl
nazwisko
SJP.pl
przymiotnik
(1.1) gwara. przaśny, surowy, świeży, niegotowany
Wiktionary
(1.1) Mocne pragnienie najlepiej ukoisz następującym napojem: garść jęczmienia pogotuj z kwartą wody, przecedź, dolej cztery łyżki octu i dwie łyżki praśnego miodu.
Wiktionary
przym. przaśny
Wiktionary
maszyna do cięcia złomu
SJP.pl
czasownik przechodni niedokonany (dk. brak)
(1.1) wygładzać tkaninę za pomocą rozgrzanego żelazka, prasowalnicy itp.
(1.2) tłoczyć, ściskać coś za pomocą prasy
Wiktionary
(1.1) Cały wieczór prasowałem koszule i spodnie.
(1.2) Na twoim miejscu prasowałbym tę blachę z użyciem większej prasy.
Wiktionary
IPA: praˈsɔvat͡ɕ, AS: prasovać
Wiktionary
rzecz. prasowanie n., prasownica ż., prasownictwo n., prasowacz mos./mrz., prasowaczka ż., prasowalność ż., prasa ż., prasówka ż., prasowarka ż., prasowalnia ż., prasownia ż., prasowalnica ż., prasowanko n.
czas. doprasować dk., naprasować dk., odprasować dk., poprasować dk., przeprasować dk., przyprasować dk., rozprasować dk., sprasować dk., uprasować dk., wprasować dk., wyprasować dk., zaprasować dk.
przym. prasowalniczy, prasowniczy, prasowalny
Wiktionary
pracownik zajmujący się zawodowo prasowaniem odzieży, np. w zakładzie krawieckim lub pralni
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) techn. pracownik zajmujący się prasowaniem odzieży (zwykle u krawca)
(1.2) techn. robotnik obsługujący prasę w różnych zakładach przemysłowych i warsztatach (np. w hutach, papierniach, fabrykach tkackich)
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(2.1) techn. maszyna do prasowania tkanin
Wiktionary
(1.1) Pracował jako doker, a także jako prasowacz odzieży kobiecej (…)
(1.2) (…) prasowaczowi nie wolno zejść ze stanowiska, gdy prasa jest pod ciśnieniem (…)
(2.1) Prasowacz parowy jest powszechnie znany w sklepach odzieżowych, gdzie jest niezbędny do utrzymania estetycznego wyglądu ekspozycji.
Wiktionary
rzecz. prasowanie n., prasownica ż., prasownictwo n., prasowalność ż., prasa ż., prasówka ż., prasowarka ż., prasowalnia ż., prasownia ż., prasowalnica ż., prasowanko n., doprasowanie n., doprasowywanie n., naprasowanie n., odprasowanie n., odprasowywanie n., poprasowanie n., przeprasowanie n., przeprasowywanie n., przyprasowanie n., przyprasowywanie n., rozprasowanie n., rozprasowywanie n., sprasowanie n., sprasowywanie n., uprasowanie n., wprasowanie n., wprasowywanie n., wyprasowanie n., wyprasowywanie n., zaprasowanie n., zaprasowywanie n.
:: (1.1-2) fż. prasowaczka ż.
czas. prasować ndk., doprasować dk., doprasowywać ndk., naprasować dk., odprasować dk., odprasowywać ndk., poprasować dk., przeprasować dk., przeprasowywać ndk., przyprasować dk., przyprasowywać ndk., rozprasować dk., rozprasowywać ndk., sprasować dk., sprasowywać ndk., uprasować dk., wprasować dk., wprasowywać ndk., wyprasować dk., wyprasowywać ndk., zaprasować dk., zaprasowywać ndk.
przym. prasowalniczy, prasowniczy, prasowalny
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) techn. kobieta zajmująca się zawodowo prasowaniem bielizny lub odzieży
(1.2) techn. maszyna do mechanicznego prasowania bielizny lub odzieży itp.
Wiktionary
rzecz. prasowanie n., prasownica ż., prasownictwo n., prasowalność ż., prasa ż., prasówka ż., prasowarka ż., prasowalnia ż., prasownia ż., prasowalnica ż., prasowanko n., doprasowanie n., doprasowywanie n., naprasowanie n., odprasowanie n., odprasowywanie n., poprasowanie n., przeprasowanie n., przeprasowywanie n., przyprasowanie n., przyprasowywanie n., rozprasowanie n., rozprasowywanie n., sprasowanie n., sprasowywanie n., uprasowanie n., wprasowanie n., wprasowywanie n., wyprasowanie n., wyprasowywanie n., zaprasowanie n., zaprasowywanie n.
:: (1.1) fm. prasowacz mos.
czas. prasować ndk., doprasować dk., doprasowywać ndk., naprasować dk., odprasować dk., odprasowywać ndk., poprasować dk., przeprasować dk., przeprasowywać ndk., przyprasować dk., przyprasowywać ndk., rozprasować dk., rozprasowywać ndk., sprasować dk., sprasowywać ndk., uprasować dk., wprasować dk., wprasowywać ndk., wyprasować dk., wyprasowywać ndk., zaprasować dk., zaprasowywać ndk.
przym. prasowalniczy, prasowniczy, prasowalny
Wiktionary
pomieszczenie, gdzie odbywa się prasowanie odzieży
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) techn. pomieszczenie, w którym prasuje się tkaniny, odzież
Wiktionary
rzecz. prasowanie n., prasownica ż., prasownictwo n., prasowacz mos., prasowaczka ż., prasowalność ż., prasa ż., prasówka ż., prasowarka ż., prasownia ż., prasowalnica ż., prasowanko n., doprasowanie n., doprasowywanie n., naprasowanie n., odprasowanie n., odprasowywanie n., poprasowanie n., przeprasowanie n., przeprasowywanie n., przyprasowanie n., przyprasowywanie n., rozprasowanie n., rozprasowywanie n., sprasowanie n., sprasowywanie n., uprasowanie n., wprasowanie n., wprasowywanie n., wyprasowanie n., wyprasowywanie n., zaprasowanie n., zaprasowywanie n.
czas. prasować ndk., doprasować dk., doprasowywać ndk., naprasować dk., odprasować dk., odprasowywać ndk., poprasować dk., przeprasować dk., przeprasowywać ndk., przyprasować dk., przyprasowywać ndk., rozprasować dk., rozprasowywać ndk., sprasować dk., sprasowywać ndk., uprasować dk., wprasować dk., wprasowywać ndk., wyprasować dk., wyprasowywać ndk., zaprasować dk., zaprasowywać ndk.
przym. prasowalniczy, prasowniczy, prasowalny
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) techn. urządzenie do prasowania tkanin
Wiktionary
Prasowalnica – urządzenie elektryczne służące do prasowania dużych sztuk tkanin, takich jak np. obrusy czy pościel.
Wikipedia
rzecz. sprasowywanie n., sprasowanie n., rozprasowywanie n., rozprasowanie n., przyprasowywanie n., przyprasowanie n., przeprasowywanie n., przeprasowanie n., poprasowanie n., odprasowywanie n., odprasowanie n., naprasowanie n., doprasowywanie n., doprasowanie n., zaprasowywanie n., zaprasowanie n., wyprasowywanie n., wyprasowanie n., wprasowywanie n., wprasowanie n., uprasowanie n., prasowanie n., prasownictwo n., prasowacz mos., prasowaczka ż., prasowalność ż., prasa ż., prasówka ż., prasownica ż., prasowarka ż., prasowalnia ż., prasownia ż., prasowanko n.
czas. sprasowywać, sprasować, rozprasowywać, rozprasować, przyprasowywać, przyprasować, przeprasowywać, przeprasować, poprasować, odprasowywać, odprasować, naprasować, doprasowywać, doprasować, zaprasowywać, zaprasować, wyprasowywać, wyprasować, wprasowywać, wprasować, uprasować, prasować ndk.
przym. prasowniczy, prasowalniczy, prasowalny
Wiktionary
(1.1) prasownica
Wiktionary
dotyczący prasowania, prasowalni
SJP.pl
przymiotnik relacyjny
(1.1) związany z prasowaniem, prasowalnią, prasowalnicą; dotyczący prasowania, prasowalni, prasowalnicy
Wiktionary
rzecz. prasowanie n., prasownica ż., prasownictwo n., prasowacz mos., prasowaczka ż., prasowalność ż., prasa ż., prasówka ż., prasowarka ż., prasowalnia ż., prasownia ż., prasowalnica ż., prasowanko n., doprasowanie n., doprasowywanie n., naprasowanie n., odprasowanie n., odprasowywanie n., poprasowanie n., przeprasowanie n., przeprasowywanie n., przyprasowanie n., przyprasowywanie n., rozprasowanie n., rozprasowywanie n., sprasowanie n., sprasowywanie n., uprasowanie n., wprasowanie n., wprasowywanie n., wyprasowanie n., wyprasowywanie n., zaprasowanie n., zaprasowywanie n.
czas. doprasować dk., doprasowywać ndk., naprasować dk., odprasować dk., odprasowywać ndk., poprasować dk., prasować ndk., przeprasować dk., przeprasowywać ndk., przyprasować dk., przyprasowywać ndk., rozprasować dk., rozprasowywać ndk., sprasować dk., sprasowywać ndk., uprasować dk., wprasować dk., wprasowywać ndk., wyprasować dk., wyprasowywać ndk., zaprasować dk., zaprasowywać ndk.
przym. prasowniczy, prasowalny
Wiktionary
cecha czegoś dającego się prasować
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) cecha tego, co prasowalne
Wiktionary
rzecz. prasowanie n., prasownica ż., prasownictwo n., prasowacz mos., prasowaczka ż., prasa ż., prasówka ż., prasowarka ż., prasowalnia ż., prasownia ż., prasowalnica ż., prasowanko n., doprasowanie n., doprasowywanie n., naprasowanie n., odprasowanie n., odprasowywanie n., poprasowanie n., przeprasowanie n., przeprasowywanie n., przyprasowanie n., przyprasowywanie n., rozprasowanie n., rozprasowywanie n., sprasowanie n., sprasowywanie n., uprasowanie n., wprasowanie n., wprasowywanie n., wyprasowanie n., wyprasowywanie n., zaprasowanie n., zaprasowywanie n.
czas. doprasować dk., doprasowywać ndk., naprasować dk., odprasować dk., odprasowywać ndk., poprasować dk., prasować ndk., przeprasować dk., przeprasowywać ndk., przyprasować dk., przyprasowywać ndk., rozprasować dk., rozprasowywać ndk., sprasować dk., sprasowywać ndk., uprasować dk., wprasować dk., wprasowywać ndk., wyprasować dk., wyprasowywać ndk., zaprasować dk., zaprasowywać ndk.
przym. prasowalniczy, prasowniczy, prasowalny
Wiktionary
dający się prasować
SJP.pl
przymiotnik jakościowy
(1.1) dający się prasować, poddawać naciskowi prasy
Wiktionary
rzecz. prasowanie n., prasownica ż., prasownictwo n., prasowacz mos., prasowaczka ż., prasowalność ż., prasa ż., prasowarka ż., prasowalnia ż., prasownia ż., prasowalnica ż., prasowanko n., doprasowanie n., doprasowywanie n., naprasowanie n., odprasowanie n., odprasowywanie n., poprasowanie n., przeprasowanie n., przeprasowywanie n., przyprasowanie n., przyprasowywanie n., rozprasowanie n., rozprasowywanie n., sprasowanie n., sprasowywanie n., uprasowanie n., wprasowanie n., wprasowywanie n., wyprasowanie n., wyprasowywanie n., zaprasowanie n., zaprasowywanie n., prasówka ż.
czas. prasować ndk., doprasować dk., doprasowywać ndk., naprasować dk., odprasować dk., odprasowywać ndk., poprasować dk., przeprasować dk., przeprasowywać ndk., przyprasować dk., przyprasowywać ndk., rozprasować dk., rozprasowywać ndk., sprasować dk., sprasowywać ndk., uprasować dk., wprasować dk., wprasowywać ndk., wyprasować dk., wyprasowywać ndk., zaprasować dk., zaprasowywać ndk.
przym. prasowalniczy, prasowniczy
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) wygładzanie ubrania za pomocą rozgrzanego żelazka, prasowalnicy itp.
(1.2) tłoczenie, ściskanie czegoś za pomocą prasy
Wiktionary
Prasowanie – rodzaj obróbki mechanicznej polegający na zmianie geometrii oraz struktury obrabianego przedmiotu w wyniku wywierania nacisku na element obrabiany. Od kucia odróżnia ją fakt, że w przypadku prasowania wywierany jest nacisk statyczny, w przypadku kucia mamy do czynienia z naciskiem dynamicznym.
Wikipedia
(1.1) Mam już dość codziennego prasowania twoich koszul – sam sobie prasuj!
Wiktionary
IPA: ˌprasɔˈvãɲɛ, AS: prasovãńe
Wiktionary
rzecz. prasownica ż., prasa ż., prasowarka ż., prasowalnia ż., prasowalnica ż., doprasowanie n., doprasowywanie n., naprasowanie n., odprasowanie n., odprasowywanie n., poprasowanie n., przeprasowanie n., przeprasowywanie n., przyprasowanie n., przyprasowywanie n., rozprasowanie n., rozprasowywanie n., sprasowanie n., sprasowywanie n., uprasowanie n., wprasowanie n., wprasowywanie n., wyprasowanie n., wyprasowywanie n., zaprasowanie n., zaprasowywanie n.
:: zdrobn. prasowanko n.
czas. prasować ndk., doprasować dk., doprasowywać ndk., naprasować dk., odprasować dk., odprasowywać ndk., poprasować dk., przeprasować dk., przeprasowywać ndk., przyprasować dk., przyprasowywać ndk., rozprasować dk., rozprasowywać ndk., sprasować dk., sprasowywać ndk., uprasować dk., wprasować dk., wprasowywać ndk., wyprasować dk., wyprasowywać ndk., zaprasować dk., zaprasowywać ndk.
przym. prasowalny, prasowalniczy, prasowniczy
Wiktionary
nadruk naklejany na czymś przez prasowanie; naprasowanka
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) zdrobn. od: prasowanie
Wiktionary
rzecz. prasowanie n., prasownica ż., prasownictwo n., prasowacz mos., prasowaczka ż., prasowalność ż., prasa ż., prasówka ż., prasowarka ż., prasowalnia ż., prasownia ż., prasowalnica ż., doprasowanie n., doprasowywanie n., naprasowanie n., odprasowanie n., odprasowywanie n., poprasowanie n., przeprasowanie n., przeprasowywanie n., przyprasowanie n., przyprasowywanie n., rozprasowanie n., rozprasowywanie n., sprasowanie n., sprasowywanie n., uprasowanie n., wprasowanie n., wprasowywanie n., wyprasowanie n., wyprasowywanie n., zaprasowanie n., zaprasowywanie n.
czas. prasować ndk., doprasować dk., doprasowywać ndk., naprasować dk., odprasować dk., odprasowywać ndk., poprasować dk., przeprasować dk., przeprasowywać ndk., przyprasować dk., przyprasowywać ndk., rozprasować dk., rozprasowywać ndk., sprasować dk., sprasowywać ndk., uprasować dk., wprasować dk., wprasowywać ndk., wyprasować dk., wyprasowywać ndk., zaprasować dk., zaprasowywać ndk.
przym. prasowalniczy, prasowniczy, prasowalny
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) techn. urządzenie do prasowania tkanin
Wiktionary
rzecz. prasowanie n., prasownica ż., prasownictwo n., prasowacz mos., prasowaczka ż., prasowalność ż., prasa ż., prasówka ż., prasowalnia ż., prasownia ż., prasowalnica ż., prasowanko n., doprasowanie n., doprasowywanie n., naprasowanie n., odprasowanie n., odprasowywanie n., poprasowanie n., przeprasowanie n., przeprasowywanie n., przyprasowanie n., przyprasowywanie n., rozprasowanie n., rozprasowywanie n., sprasowanie n., sprasowywanie n., uprasowanie n., wprasowanie n., wprasowywanie n., wyprasowanie n., wyprasowywanie n., zaprasowanie n., zaprasowywanie n.
czas. prasować ndk., doprasować dk., doprasowywać ndk., naprasować dk., odprasować dk., odprasowywać ndk., poprasować dk., przeprasować dk., przeprasowywać ndk., przyprasować dk., przyprasowywać ndk., rozprasować dk., rozprasowywać ndk., sprasować dk., sprasowywać ndk., uprasować dk., wprasować dk., wprasowywać ndk., wyprasować dk., wyprasowywać ndk., zaprasować dk., zaprasowywać ndk.
przym. prasowalniczy, prasowniczy, prasowalny
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) wewnętrzne zebranie pracowników jakiejś instytucji, członków stowarzyszenia, uczelni itp., poświęcone omówieniu aktualnych wiadomości z prasy
(1.2) techn. przedmiot, substancja sprasowana za pomocą prasy
(1.3) środ. teatr. przedstawienie dla przedstawicieli prasy
(1.4) gwara. uczn. bieżące aktualności, wiadomości prasowe, przygotowywane na lekcję wiedzy o społeczeństwie
Wiktionary
rzecz. prasowanie n., prasownica ż., prasownictwo n., prasowacz mos., prasowaczka ż., prasowalność ż., prasa ż., prasowarka ż., prasowalnia ż., prasownia ż., prasowalnica ż., prasowanko n., doprasowanie n., doprasowywanie n., naprasowanie n., odprasowanie n., odprasowywanie n., poprasowanie n., przeprasowanie n., przeprasowywanie n., przyprasowanie n., przyprasowywanie n., rozprasowanie n., rozprasowywanie n., sprasowanie n., sprasowywanie n., uprasowanie n., wprasowanie n., wprasowywanie n., wyprasowanie n., wyprasowywanie n., zaprasowanie n., zaprasowywanie n.
czas. prasować ndk., doprasować dk., doprasowywać ndk., naprasować dk., odprasować dk., odprasowywać ndk., poprasować dk., przeprasować dk., przeprasowywać ndk., przyprasować dk., przyprasowywać ndk., rozprasować dk., rozprasowywać ndk., sprasować dk., sprasowywać ndk., uprasować dk., wprasować dk., wprasowywać ndk., wyprasować dk., wyprasowywać ndk., zaprasować dk., zaprasowywać ndk.
przym. prasowalniczy, prasowniczy, prasowalny, prasowy
Wiktionary
pomieszczenie, w którym znajdują się prasy
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) techn. oddział zakładu metalurgicznego, gdzie odbywa się obróbka materiału za pomocą pras
Wiktionary
rzecz. prasowanie n., prasownica ż., prasownictwo n., prasowacz mos., prasowaczka ż., prasowalność ż., prasa ż., prasówka ż., prasowarka ż., prasowalnia ż., prasowalnica ż., prasowanko n., doprasowanie n., doprasowywanie n., naprasowanie n., odprasowanie n., odprasowywanie n., poprasowanie n., przeprasowanie n., przeprasowywanie n., przyprasowanie n., przyprasowywanie n., rozprasowanie n., rozprasowywanie n., sprasowanie n., sprasowywanie n., uprasowanie n., wprasowanie n., wprasowywanie n., wyprasowanie n., wyprasowywanie n., zaprasowanie n., zaprasowywanie n.
czas. prasować ndk., doprasować dk., doprasowywać ndk., naprasować dk., odprasować dk., odprasowywać ndk., poprasować dk., przeprasować dk., przeprasowywać ndk., przyprasować dk., przyprasowywać ndk., rozprasować dk., rozprasowywać ndk., sprasować dk., sprasowywać ndk., uprasować dk., wprasować dk., wprasowywać ndk., wyprasować dk., wyprasowywać ndk., zaprasować dk., zaprasowywać ndk.
przym. prasowalniczy, prasowniczy, prasowalny
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) techn. urządzenie do prasowania tkanin;
Wiktionary
Prasowalnica – urządzenie elektryczne służące do prasowania dużych sztuk tkanin, takich jak np. obrusy czy pościel.
Wikipedia
rzecz. prasowanie n., prasownictwo n., prasowacz mos., prasowaczka ż., prasowalność ż., prasa ż., prasówka ż., prasowarka ż., prasowalnia ż., prasownia ż., prasowalnica ż., prasowanko n., doprasowanie n., doprasowywanie n., naprasowanie n., odprasowanie n., odprasowywanie n., poprasowanie n., przeprasowanie n., przeprasowywanie n., przyprasowanie n., przyprasowywanie n., rozprasowanie n., rozprasowywanie n., sprasowanie n., sprasowywanie n., uprasowanie n., wprasowanie n., wprasowywanie n., wyprasowanie n., wyprasowywanie n., zaprasowanie n., zaprasowywanie n.
czas. prasować ndk., doprasować dk., doprasowywać ndk., naprasować dk., odprasować dk., odprasowywać ndk., poprasować dk., przeprasować dk., przeprasowywać ndk., przyprasować dk., przyprasowywać ndk., rozprasować dk., rozprasowywać ndk., sprasować dk., sprasowywać ndk., uprasować dk., wprasować dk., wprasowywać ndk., wyprasować dk., wyprasowywać ndk., zaprasować dk., zaprasowywać ndk.
przym. prasowniczy, prasowalniczy, prasowalny
Wiktionary
(1.1) prasowalnica
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) techn. dział obróbki plastycznyastycznej, w którym kształtowanie przedmiotów odbywa się na prasach
Wiktionary
rzecz. prasowanie n., prasownica ż., prasowacz mos., prasowaczka ż., prasowalność ż., prasa ż., prasówka ż., prasowarka ż., prasowalnia ż., prasownia ż., prasowalnica ż., prasowanko n., doprasowanie n., doprasowywanie n., naprasowanie n., odprasowanie n., odprasowywanie n., poprasowanie n., przeprasowanie n., przeprasowywanie n., przyprasowanie n., przyprasowywanie n., rozprasowanie n., rozprasowywanie n., sprasowanie n., sprasowywanie n., uprasowanie n., wprasowanie n., wprasowywanie n., wyprasowanie n., wyprasowywanie n., zaprasowanie n., zaprasowywanie n.
czas. prasować ndk., doprasować dk., doprasowywać ndk., naprasować dk., odprasować dk., odprasowywać ndk., poprasować dk., przeprasować dk., przeprasowywać ndk., przyprasować dk., przyprasowywać ndk., rozprasować dk., rozprasowywać ndk., sprasować dk., sprasowywać ndk., uprasować dk., wprasować dk., wprasowywać ndk., wyprasować dk., wyprasowywać ndk., zaprasować dk., zaprasowywać ndk.
przym. prasowalniczy, prasowniczy, prasowalny
Wiktionary
przymiotnik relacyjny
(1.1) odnoszący się do prasowania, służący do prasowania
(1.2) związany z prasownicą, dotyczący prasownicy
Wiktionary
rzecz. prasowanie n., prasownica ż., prasownictwo n., prasowacz mos., prasowaczka ż., prasowalność ż., prasa ż., prasówka ż., prasowarka ż., prasowalnia ż., prasownia ż., prasowalnica ż., prasowanko n., doprasowanie n., doprasowywanie n., naprasowanie n., odprasowanie n., odprasowywanie n., poprasowanie n., przeprasowanie n., przeprasowywanie n., przyprasowanie n., przyprasowywanie n., rozprasowanie n., rozprasowywanie n., sprasowanie n., sprasowywanie n., uprasowanie n., wprasowanie n., wprasowywanie n., wyprasowanie n., wyprasowywanie n., zaprasowanie n., zaprasowywanie n.
czas. doprasować dk., doprasowywać ndk., naprasować dk., odprasować dk., odprasowywać ndk., poprasować dk., prasować ndk., przeprasować dk., przeprasowywać ndk., przyprasować dk., przyprasowywać ndk., rozprasować dk., rozprasowywać ndk., sprasować dk., sprasowywać ndk., uprasować dk., wprasować dk., wprasowywać ndk., wyprasować dk., wyprasowywać ndk., zaprasować dk., zaprasowywać ndk.
przym. prasowalniczy, prasowalny
Wiktionary
urządzenie będące połączeniem prasy i wtryskarki
SJP.pl
→ prasa
SJP.pl
przymiotnik
(1.1) dotyczący prasy (gazet, czasopism), związany z prasą
(1.2) dotyczący prasy (maszyny do ściskania), związany z prasą
Wiktionary
(1.1) Jej mąż jest dziennikarzem - pracuje w agencji prasowej.
(1.1) Producent specyfiku ostrzegł w komunikacie prasowym, że w ampułkach tego leku mogą być kawałki szkła.
(1.1) Dziennikarze postanowili nie uczestniczyć w konferencji prasowej trenera drużyny piłki nożnej.
Wiktionary
IPA: praˈsɔvɨ, AS: prasovy
Wiktionary
rzecz. prasa ż., prasówka ż.
Wiktionary
specjalista w zakresie nauki o zawartości, redagowaniu i odbiorze prasy
SJP.pl
związany z nauką o zawartości, redagowaniu i odbiorze prasy
SJP.pl
specjalistka w zakresie nauki o zawartości, redagowaniu i odbiorze prasy
SJP.pl
nauka o zawartości, redagowaniu i odbiorze prasy
SJP.pl
Prasoznawstwo – nauka o szeroko pojętej prasie, środkach masowego przekazu. Nauka o tworzeniu, zawartości, przekazywaniu i odbiorze prasy (drukowanej, radia i telewizji); w szerszym znaczeniu jest to wiedza o periodycznym komunikowaniu masowym.
Wikipedia
dawniej: kupiec handlujący solą; solarz, solnik
SJP.pl
Prasoł, prasół – w dawnej Polsce kupiec zajmujący się sprzedażą soli, mięsa. Często prasołowie organizowali się w gildie, niekiedy o dużym znaczeniu gospodarczym. Jeden z najstarszych cechów prasalskich powstał w Opocznie, a 13 września 1456 roku został on zatwierdzony przez króla. W Krakowie już w XIV wieku istniał osobny targ soli (forum salis).
Wikipedia
przedstawiciel grupy ssaków obejmującej stekowce
SJP.pl
przedstawiciel grupy ssaków obejmującej stekowce
SJP.pl
Prassaki, ssaki jajorodne (Prototheria) – najbardziej pierwotna podgromada ssaków, obejmująca jeden współczesny rząd – stekowce (Monotremata). Większość gatunków należących do tej grupy wymarła. Jajorodne stekowce znane są ze skamieniałości kredowych oraz kenozoicznych; takson jest współcześnie reprezentowany przez dziobaka i kilka gatunków kolczatek.
Wikipedia
rzadko: wykrzyknik naśladujący jakiś odgłos, zwykle powstający przy szybkim ruchu kogoś lub czegoś (np. Prast! - świsnął bicz.) lub używany w funkcji czasownika, naśladujący taki ruch (np. A potem prast na patelnię.)
SJP.pl
to, co jest właściwe odległym czasom; archaiczność, pradawność, starodawność, archaika
SJP.pl
bardzo stary, sięgający niepamiętnych czasów; odwieczny
SJP.pl
przymiotnik jakościowy
(1.1) bardzo stary, starodawny, sięgający dawnych czasów
Wiktionary
typ bezkręgowych, morskich zwierząt wtóroustych; przedstrunowiec, półstrunowce, strunogębe, szparoskrzelne
SJP.pl
przedstawiciel typu bezkręgowych, morskich zwierząt wtóroustych; półstrunowiec, przedstrunowiec
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) daw. brat dziadka
Wiktionary
IPA: ˈprastrɨj, AS: prastryi ̯
Wiktionary
rzecz. prastryjostwo n., przestryj mos.
Wiktionary
(1.1) dziadek stryjeczny, dziad stryjeczny, daw. przestryj
Wiktionary
przymiotnik
(1.1) dotyczący brata dziadka
Wiktionary
żywioł, z którego według starożytnych filozofów greckich narodziła się przyroda i za pomocą którego później rozwijała oraz różnicowała się; pramateria, prapierwiastek
SJP.pl
najdawniejszy stan przyrody, środowiska naturalnego
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) przest. babka męża
Wiktionary
mieszkaniec Praszki (miasta w Polsce)
SJP.pl
mieszkanka Praszki (miasta w Polsce)
SJP.pl
bardzo dawny, pierwszy przodek; praprzodek, prarodzic
SJP.pl
miasto w województwie opolskim
SJP.pl
Praszka (niem. Prauskau) – miasto w Polsce, położone w województwie opolskim, w powiecie oleskim, w gminie Praszka, której jest siedzibą, nad rzeką Prosną. Historycznie Praszka należy do ziemi wieluńskiej. W dwudziestoleciu międzywojennym miasto należało do województwa łódzkiego. W 1945 ponownie należało do reaktywowanego województwa łódzkiego. W latach 1975–1998 miasto należało administracyjnie do województwa częstochowskiego.
Wikipedia
mieszkaniec Praszki (miasta w Polsce)
SJP.pl
mieszkanka Praszki (miasta w Polsce)
SJP.pl
→ Praszka; praski
SJP.pl
przymiotnik relacyjny
(1.1) związany z Praszką, dotyczący Praszki
Wiktionary
rzecz. Praszka ż.
Wiktionary
hipotetyczny lud prehistoryczny, przodkowie Słowian
SJP.pl
Prasłowianie – hipotetyczny lud prehistoryczny, będący bezpośrednim antenatem Słowian.
Wikipedia
przodek Słowian
SJP.pl
przodkini Słowian
SJP.pl
dotyczący Prasłowian
SJP.pl
przymiotnik relacyjny
(1.1) związany z Prasłowianami lub z prasłowiańszczyzną, dotyczący Prasłowian lub prasłowiańszczyzny
przymiotnik jakościowy
(2.1) mający cechy przypisywane Prasłowianom
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(3.1) martwy język, od którego wywodzą się wszystkie obecne języki słowiańskie;
Wiktionary
rzecz. Prasłowianin m., Prasłowianka ż., prasłowiańszczyzna ż., prasłowiańskość ż.
Wiktionary
(3.1) prasłowiańszczyzna
Wiktionary
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) cecha tego, co prasłowiańskie; cecha tych, którzy są prasłowiańscy
Wiktionary
(1.1) Uczeni coraz częściej kwestionują prasłowiańskość osady biskupińskiej.
Wiktionary
rzecz. Prasłowianin m., Prasłowianka ż., prasłowiańszczyzna ż., prasłowiański mrz.
przym. prasłowiański
przysł. prasłowiańsko
Wiktionary
Prajęzyk – wspólny przodek rodziny językowej lub innej jednostki pokrewieństwa języków, najczęściej nie zaświadczony bezpośrednio, ale częściowo zrekonstruowany za pomocą metody porównawczej.
Wikipedia
typ lądowych zwierząt bezkręgowych; pazurnice
SJP.pl
Pazurnice (Onychophora), pratchawce (Protracheata) – typ lądowych zwierząt bezkręgowych o robakowatym kształcie ciała, homonomicznej metamerii, jednej parze czułków i licznych odnóżach. Pazurnice posiadają cechy zarówno pierścienic (Annelida), jak i stawonogów (Arthropoda). Tworzą reliktową grupę o budowie nieznacznie zaledwie zmienionej od paleozoiku. Dotychczas opisano około 200 gatunków, z których większość występuje w tropikalnej strefie półkuli południowej, a część w strefach umiarkowanych Australii i Nowej Zelandii. Zasiedlają miejsca wilgotne i kamieniste w pobliżu cieków. Żywią się materią organiczną i drobnymi bezkręgowcami.
Wikipedia
bezkręgowiec zamieszkujący wilgotne lasy tropikalne, łączący w sobie niektóre cechy stawonogów i pierścienic; pazurnica
SJP.pl
bakteria w postaci pałeczkowatej komórki, najczęściej typu chorobotwórczego
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy lub męskorzeczowy
(1.1) biol. bakteria o pałeczkowatym kształcie, najczęściej typu chorobotwórczego;
Wiktionary
Prątki (Mycobacterium) – drobnoustroje należące do rodziny Mycobacteriaceae, rząd Actinomycetales, klasa Schizomycetes.
Są to bakterie o tlenowym metabolizmie o kształcie pałeczkowatym (proste lub tylko nieznacznie zakrzywione) o średnicy 0,2 - 0,4 μm i długości 2 - 10 μm. Charakterystyczną cechą prątków jest specyficzna budowa ściany komórkowej, która nawet w ponad 60% zbudowana jest z lipidów. Dzięki temu ściana ma charakter hydrofobowy co sprawia, że jest ona nieprzepuszczalna dla stosowanych w wielu metodach barwienia anilinowych barwników zasadowych. Specyficzna budowa prątków daje im dużą kwasooporność oraz oporność na czynniki takie jak wysuszenie, niskie i wysokie pH, wysoką i niską temperaturę. W zaschniętej plwocinie prątki mogą przeżyć do trzech miesięcy. Wykazano obecność w ścianie komórkowej takich substancji o właściwościach antygenowych jak: lipoarabinomannan, peptydy muramylowe (np. adiuwant: dipeptyd muramylowy), sulfatydy, czynnik wiązkowy (cord factor) i wiele innych. Za podstawową cechę umożliwiająca osiągnięcie gospodarza jako niszy życiowej uważa się umiejętność prątków do przeżywania wewnątrzkomórkowego. Mikobakterie są zdolne do przeżywania wewnątrz fagolizosomów - struktur pierwotnie zaangażowanych w zabijanie patogenów.
Wikipedia
rzecz. prątkowanie n.
czas. prątkować ndk.
przym. prątkowy
Wiktionary
tekst pierwotny, pierwszy zapis czegoś
SJP.pl
przymiotnik relacyjny
(1.1) związany z Prato, dotyczący Prato
Wiktionary
(1.1) Najwspanialsza prateńska scena, od której nie można oderwać oczu i w której realność trudno uwierzyć, rozgrywa się w przestronnej sali o kolorowej, marmurowej posadzce, trwa uczta u Heroda, na pierwszym planie po lewej tańczy Salome, anielsko piękna, lekka jak powietrze, z prawej siedzi jej surowa, fascynująca matka, Herodiada, której Salome podaje na tacy ściętą głowę Jana Chrzciciela.
(1.1) Niedawno senator Donini powrócił w senacie do tej sprawy i podał sumę, którą prateńska Akcja Katolicka zaproponowała Lorianie za przekabacenie męża.
(1.1) Tradycja prateńska podaje, iż ów «Sacro Cingolo» (Święty Pasek) przez niemal tysiąc lat był przechowywany i pilnie strzeżony przez jednego z kapłanów w Jerozolimie. Ok. 1141 r. w posiadanie opisywanej relikwii wszedł młody pielgrzym i kupiec prateński Michaele. Wniosła go jako małżeńskie wiano młoda dziewczyna z Jerozolimy - Maria, którą poślubił.
Wiktionary
rzecz. Prato n.
Wiktionary
park publiczny w Wiedniu
SJP.pl
Wiener Prater – park publiczny (600 ha) w Wiedniu, położony między Dunajem a Kanałem Dunajskim. Niegdyś były to tereny łowieckie Habsburgów, które cesarz Józef II udostępnił publiczności w 1766 r. Jego nazwa pochodzi od łacińskiego słowa pratum, co oznacza tyle co łąki. Jest to popularny ośrodek wypoczynkowo-sportowy.
Wikipedia
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) dziadek żony
Wiktionary
rzecz. prateściowa ż.
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) babka żony
Wiktionary
rzecz. prateść m.
Wiktionary
rejon w merystemach wierzchołkowych, w którym formuje się zarys przyszłego układu tkanek
SJP.pl
niszczący prątki
SJP.pl
Pratków – wieś w Polsce położona w województwie łódzkim, w powiecie zduńskowolskim, w gminie Zduńska Wola.
W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa sieradzkiego.
Wikipedia
o chorym na gruźlicę: rozsiewać prątki
SJP.pl
Pratkowice – wieś w Polsce położona w województwie łódzkim, w powiecie radomszczańskim, w gminie Wielgomłyny.
W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa piotrkowskiego.
Wikipedia
charakterystyczny dla niektórych roślin kwiatowych, rozszerzony płatkowato pręcik niewytwarzający pyłku kwiatowego
SJP.pl
Wikipedia
mech rosnący zwykle w lasach i jaskiniach, występujący w licznych gatunkach
SJP.pl
Wikipedia
rodzina mchów z rzędu prątnikowców
SJP.pl
Prątnikowate (Bryaceae Schwägr.) – rodzina mchów z rzędu prątnikowców (Bryales Limpr.). Rodzajem typowym jest prątnik Bryum Hedw.
Wikipedia
rząd mchów z klasy prątników
SJP.pl
Prątnikowce (Bryales Limpr.) – rząd mchów z klasy prątników.
Wikipedia
miasto i gmina we Włoszech
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj nijaki, nazwa własna
(1.1) geogr. miasto i gmina we Włoszech, w Toskanii, stolica prowincji Prato (1.2);
(1.2) geogr. adm. włoska prowincja położona w Toskanii;
Wiktionary
Prato (wym. [ˈprato]) – miasto i gmina we Włoszech, w regionie Toskania, w prowincji Prato.
Wikipedia
(1.1) Stać się stolicą prowincji, oto o czym marzyło Prato. Toteż kiedy młody biskup w odpowiedzi na powitanie burmistrza Roberta Giovannini oświadczył: „Dziś diecezja, jutro prowincja” — nie tylko biała mniejszość, ale i czerwona większość Prato rozentuzjazmowana była obrotem rzeczy.
Wiktionary
przym. prateński
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) agrot. technika zagospodarowywania i utrzymania łąk oraz pastwisk
Wiktionary
przym. pratotechniczny
Wiktionary
Miejscowości w USA:
Gminy w USA:
Wikipedia
Pratulin (Język staroruski, język poleski: Pratulin, Пратулин) – nadbużańska wieś (dawniej miasto) w Polsce, położona w województwie lubelskim, w powiecie bialskim, w gminie Rokitno. Leży w malowniczym falistym terenie w zakolu Bugu, przy granicy z Białorusią, naprzeciwko Czyżewicz.
Wikipedia
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) jęz. rekonstruowany język będący wspólnym przodkiem języków turkijskich
przymiotnik relacyjny
(2.1) jęz. dotyczący języka praturkijskiego (1.1)
Wiktionary
(1.1) praturecki
(2.1) praturecki
Wiktionary
otwór prowadzący do prajelita (jamy gastruli), który u pragębowców w dalszych etapach rozwoju zarodkowego przekształca się w otwór gębowy, natomiast u wtórnogębowców funkcjonuje jako odbyt; pragęba, prostoma, blastopor
SJP.pl
Pragęba, prausta, blastoporus, blastopor, prostoma – pierwotny otwór jelita embrionalnego, prowadzący z zewnątrz do prajelita u gastruli. To, czy pragęba przekształca się w otwór gębowy czy odbytowy, stanowi o różnicy między zwierzętami pierwoustymi i wtóroustymi.
Wikipedia
skrót od: prawo, prawniczy (czytany jako cały, odmienny wyraz)
SJP.pl
1. prawa strona;
2. w komendzie marszowej: prawa noga
SJP.pl
lekceważąco: skrajnie prawicowy
SJP.pl
przymiotnik
(1.1) dotyczący prawactwa
Wiktionary
rzecz. prawactwo n., prawak mzw./mos.
Wiktionary
lekceważąco:
1. skrajna prawica;
2. skrajnie prawicowe poglądy
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) polit. pogard. poglądy skrajnie prawicowe
(1.2) polit. pogard. ludzie, ugrupowania o poglądach skrajnie prawicowych
Wiktionary
Skrajna prawica, znana także pod innymi określeniami ekstremalna prawica lub prawicowy ekstremizm – termin używany na określenie osób i ugrupowań o poglądach prawicowych, charakteryzujących się radykalnym programem lub metodami działania, przede wszystkim o poglądach ultranacjonalistycznych, faszystowskich, autorytarnych, rasistowskich, antykomunistycznych, którzy w pierwszej kolejności stawiają swój naród na pierwszym miejscu i często kierują się przy tym populizmem.
Wikipedia
(1.1) Lewicy i jej obłudy nie cierpię znacznie bardziej, ale prawactwo z każdym dniem mierzi mnie coraz mocniej.
Wiktionary
IPA: praˈvat͡stfɔ, AS: pravactfo
Wiktionary
rzecz. prawniczek mos., prawak m., prawica ż., prawicowość ż., prawicowiec m., prawo n.
przym. prawacki, prawy, prawicowy
przysł. prawacko, prawo, prawicowo
przedr. prawo
Wiktionary
(1.1) skrajna prawica
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) zdrobn. od prawak (osoba)
rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy
(2.1) zdrobn. od prawak (grzyb)
Wiktionary
rzecz. prawak m.
Wiktionary
pogardliwie lub potocznie: kobieta o poglądach prawicowych
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) polit. pejor. pot. kobieta o (skrajnie) prawicowych poglądach
Wiktionary
rzecz.
:: fm. prawak
Wiktionary
prawus;
1. pogardliwie: prawicowiec (osoba o poglądach prawicowych);
2. potocznie: osoba praworęczna
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy
(1.1) daw. prawdziwek, borowik szlachetny
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(2.1) polit. pejor. osoba o (skrajnie) prawicowych poglądach
Wiktionary
(2.1) Czy to będzie lewak, prawak, czy centrysta, jeśli będzie dymił, rzucał kamieniami, atakował innych ludzi czy policjantów, to zostanie potraktowany bardzo surowo.
Wiktionary
IPA: ˈpravak, AS: pravak
Wiktionary
rzecz. prawactwo n., prawica ż., prawicowość ż., prawicowiec m., prawo n.
:: zdrobn. prawaczek m.
przym. prawacki, prawicowy, prawy
przysł. prawacko, prawicowo, prawo
przedr. prawo
Wiktionary
(1.1) grzyb prawdziwy, grzyb prawy, prawik, prawdzik, przawdziwik, prawdziwiec, grzyb sprawiedliwy
(2.1) ultraprawicowiec, skrajny prawicowiec, prawicowy ekstremista
Wiktionary
przedstawiciel podrzędu wymarłych waleni
SJP.pl
przedstawiciel podrzędu wymarłych waleni
SJP.pl
Wikipedia
organiczny związek chemiczny z grupy statyn, normalizujący stężenie lipidów we krwi
SJP.pl
Wikipedia
1. przedstawienie czegoś zgodne z realiami;
2. to, co faktycznie jest, istnieje, lub było;
3. zasada uważana powszechnie za niepodważalną
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) treść zgodna z rzeczywistością;
(1.2) mat. log. jedna z dwóch wartości logicznych, obok fałszu;
wykrzyknik
(2.1) …sygnalizujący, że mówiący zgadza się z tym, co ktoś powiedział
część spójnika…
(3.1) „co prawda…, ale / jednak / lecz…”, informującego, że treść jednego ze zdań jest niezgodna z tym, co można wywnioskować z treści drugiego
Wiktionary
Prawda – według klasycznej definicji właściwość sądów polegająca na ich zgodności z faktycznym stanem rzeczy, których dotyczą. W potocznym rozumieniu jest to stwierdzenie w formie zdania oznajmiającego, wyrażone o określonym fakcie, tak jak ma czy miało to miejsce w rzeczywistości.
Wikipedia
(1.1) Mówi, że widział go w tej restauracji, ale nie wiem, czy to prawda.
(1.2) Fałsz lub prawda to prawda.
(2.1) — Ona to zrobiła! — Prawda! Sam to widziałem!
(3.1) Można, co prawda, wątpić w prawdziwość twojej teorii, jednak dla pewnych skrajnych przypadków może być ona słuszna.
Wiktionary
IPA: ˈpravda, AS: pravda
Wiktionary
rzecz. prawdziwość ż., prawdziwek m., sprawdzanie n., sprawdzenie n., postprawda ż.
czas. sprawdzać ndk., sprawdzić dk.
przym. prawdziwy
przysł. prawdziwie
partyk. zaprawdę, naprawdę, wprawdzie
temsłow. prawdo-
Wiktionary
(2.1) fakt
Wiktionary
wykrzyknik "prawda" wzmocniony partykułą "-ż"
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna
(1.1) geogr. miasto w obwodzie królewieckim w Rosji, położone nad rzeką Łyną;
Wiktionary
Prawdinsk, Frydland (ros. Правдинск; niem. Friedland in Ostpreußen; lit. Romuva) – miasto w obwodzie królewieckim w Rosji na terenie Barcji (4 tys. mieszkańców w 2021).
Miejscowość położona nad rzeką Łyną, około 30 km na północny wschód od Bagrationowska i 25 km na południe od Gwardiejska, 10 km od granicy z Polską.
W mieście rozwinął się przemysł spożywczy.
Wikipedia
przym. prawdiński
Wiktionary
(1.1) Frydland
Wiktionary
przymiotnik relacyjny
(1.1) związany z Prawdinskiem, dotyczący Prawdinska
Wiktionary
Praudzinski (biał. Праўдзінскі; ros. Правдинский) – osiedle robotnicze położone w rejonie puchowickim nad rzeką Ptycz, 28 km na zachód od Mariny Horki i 53 km od Mińska. W 2017 – 2283 mieszkańców.
Wikipedia
rzecz. Prawdinsk mrz.
Wiktionary
stopień wyższy od przymiotnika: prawdomówny; bardziej prawdomówny
SJP.pl
szczerość
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) cecha tego, co prawdomówne; cecha tych, którzy są prawdomówni
Wiktionary
(1.1) Prawda i prawdomówność jest niewątpliwie bardzo cenna w medycynie, nie jest jednak wartością najwyższą i dobrem bezwzględnym, tak jak ma to miejsce w nauce, której naczelnym zadaniem jest poszukiwanie prawdy.
Wiktionary
rzecz. prawdomówca m., prawdomowca m.
przym. prawdomówny
przysł. prawdomównie
Wiktionary
1. mówiący prawdę, nieoszukujący
2. wyrażający prawdę o czymś; szczery (np. prawdomówne spojrzenie)
SJP.pl
przymiotnik
(1.1) taki, który mówi prawdę
Wiktionary
IPA: ˌpravdɔ̃ˈmuvnɨ, AS: pravdõmuvny
Wiktionary
rzecz. prawdomówność ż.
przysł. prawdomównie
Wiktionary
skrót w funkcji przysłówka
(1.1) = prawdopodobnie
Wiktionary
(1.1) przyp.
Wiktionary
szansa, że coś będzie miało miejsce; w matematyce: miara zdarzenia losowego
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) szansa, że coś się wydarzy
(1.2) mat. ogólne określenie pojęć matematycznych, służących do określenia prawdopodobieństwa (1.1);
Wiktionary
Prawdopodobieństwo – w znaczeniu potocznym szansa na wystąpienie jakiegoś zdarzenia, natomiast w matematycznej teorii prawdopodobieństwa rodzina miar służących do opisu częstości lub pewności tego zdarzenia.
W rozumieniu potocznym wyraz „prawdopodobieństwo” odnosi się do oczekiwania względem rezultatu zdarzenia, którego wynik nie jest znany (niezależnie od tego, czy jest ono w jakimś sensie zdeterminowane, miało miejsce w przeszłości, czy dopiero się wydarzy); w ogólności należy je rozumieć jako pewną miarę przewidywalności bądź pewności względem zjawiska (przy danej o nim wiedzy), co umożliwia ocenę potencjalnie związanego z nim ryzyka.
Wikipedia
(1.1) Prawdopodobieństwo, że Krzysztof przyjdzie na czas, jest raczej nikłe.
(1.2) Prawdopodobieństwo trafienia „szóstki” w lotku to 1/13983816.
Wiktionary
IPA: ˌpravdɔpɔdɔˈbʲjɛ̇̃j̃stfɔ, AS: pravdopodobʹi ̯ė̃ĩ ̯stfo
Wiktionary
przym. prawdopodobny
przysł. prawdopodobnie
Wiktionary
(1.1) szansa
Wiktionary
przysłówek
(1.1) przypuszczalnie, być może
(1.2) w sposób prawdopodobny
Wiktionary
(1.1) Prawdopodobnie to największy obiekt tego typu w tej części Europy.
(1.2) Ojciec wziął gazetę do kibla – prawdopodobnie będzie defekował, bo czytać nie umie.
Wiktionary
IPA: ˌpravdɔpɔˈdɔbʲɲɛ, AS: pravdopodobʹńe
Wiktionary
rzecz. prawdopodobieństwo n., nieprawdopodobieństwo n.
przym. prawdopodobny
przysł. najprawdopodobniej
Wiktionary
(1.1) przypuszczalnie; reg. śl. isto.
Wiktionary
stopień wyższy od przysłówka: prawdopodobnie
SJP.pl
stopień wyższy od przymiotnika: prawdopodobny
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) cecha tego, co prawdopodobne
Wiktionary
przym. prawdopodobny
Wiktionary
1. taki, który ma dużą szansę się wydarzyć, nastąpić; możliwy, przypuszczalny
2. taki, który wydaje się być prawdziwy
SJP.pl
przymiotnik
(1.1) przypuszczalnie prawdziwy; taki, o którym można sądzić, że jest prawdziwy
(1.2) taki, którego można się spodziewać
Wiktionary
(1.1) Ta wersja zdarzeń jest prawdopodobna.
Wiktionary
IPA: ˌpravdɔpɔˈdɔbnɨ, AS: pravdopodobny
Wiktionary
rzecz. prawdopodobieństwo n., prawdopodobność ż.
przysł. prawdopodobnie, najprawdopodobniej
Wiktionary
(1.1) domniemany, możliwy, przypuszczalny, wiarygodny
(1.2) możliwy, potencjalny, przypuszczalny
Wiktionary
pejoratywnie: przyznawanie częściowej racji każdej ze stron sporu
SJP.pl
nazwisko
SJP.pl
zdrobnienie od: prawdziwek (grzyb)
SJP.pl
potocznie o borowiku szlachetnym, smacznym grzybie jadalnym
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy
(1.1) biol. pot. nazwa systematyczna|Boletus edulis|Bull.|ref=tak., borowik szlachetny, ceniony grzyb jadalny
Wiktionary
Borowik szlachetny (Boletus edulis Bull.) – gatunek grzybów z rodziny borowikowatych (Boletaceae).
Wikipedia
(1.1) Prawdziwki mogą rosnąć w różnego rodzaju lasach, np. pod bukami, świerkami i jodłami.
Wiktionary
IPA: pravʲˈd͡ʑivɛk, AS: pravʹʒ́ivek
Wiktionary
rzecz. prawda ż., prawdziwość ż.
:: zdrobn. prawdziweczek m.
przym. prawdziwy
przysł. prawdziwie
partyk. stpol. prawdziwieć
wykrz. prawda
Wiktionary
(1.1) grzyb prawdziwy, grzyb prawy, prawak, prawik, prawdzik, przawdziwik, prawdziwiec, grzyb sprawiedliwy, grabak, grzyb borowik, borownik borowy, grzyb majowy, grzyb biały, grzyb właściwy, grzyb dębowy
Wiktionary
przysłówek
(1.1) w sposób prawdziwy
Wiktionary
IPA: pravʲˈd͡ʑivʲjɛ, AS: pravʹʒ́ivʹi ̯e
Wiktionary
rzecz. prawda ż., postprawda ż., prawdziwość ż., prawdziwek m.
przym. prawdziwy
wykrz. prawda
partyk. naprawdę
Wiktionary
(1.1) autentycznie, naprawdę, rzeczywiście
Wiktionary
stopień wyższy od przysłówka: prawdziwie
SJP.pl
zgodność z rzeczywistością
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) zgodność z prawdą, z rzeczywistością
Wiktionary
IPA: pravʲˈd͡ʑivɔɕt͡ɕ, AS: pravʹʒ́ivość
Wiktionary
rzecz. postprawda ż., prawdziwek mzw., prawda ż.
przym. prawdziwy
wykrz. prawda
przysł. prawdziwie
Wiktionary
(1.1) autentyczność
Wiktionary
stopień wyższy od przymiotnika: prawdziwy
SJP.pl
1. zgodny z rzeczywistością; realny, rzeczywisty
2. taki, jaki powinien być lub jaki zwykle bywa (np. prawdziwy uczony, prawdziwa niedojda)
SJP.pl
przymiotnik
(1.1) rzeczywisty
(1.2) zgodny z prawdą
(1.3) naturalny
(1.4) typowy dla naszych wyobrażeń
(1.5) stpol. prawdomówny
Wiktionary
(1.1) Rozwiązanie prawdziwego problemu zabiera dużo czasu.
(1.2) Twierdzenie, że Słońce krąży wokół Ziemi nie jest prawdziwe.
(1.3) Ufarbowała się na rudo, ale jej prawdziwy kolor włosów to blond.
(1.4) Prawdziwy mężczyzna jest zawsze dżentelmenem.
Wiktionary
IPA: pravʲˈd͡ʑivɨ, AS: pravʹʒ́ivy
Wiktionary
rzecz. prawda ż., postprawda ż., prawdziwość ż., prawdziwek m.
przysł. prawdziwie
wykrz. prawda
partyk. naprawdę
Wiktionary
(1.2) rzetelny, wiarygodny
Wiktionary
Prawęcice – wieś w Polsce położona w województwie łódzkim, w powiecie zgierskim, w gminie Aleksandrów Łódzki.
Wikipedia
mówić o czymś z zacięciem, przemawiać; dziś zwykle w użyciu:
a) prawić komplementy, grzeczności - mówić komuś przyjemne rzeczy
b) prawić morały, kazania - strofować
SJP.pl
czasownik niedokonany
(1.1) mówić o czymś nauczając
(1.2) gw-pl|Śląsk Cieszyński. mówić, powiedzieć
Wiktionary
(1.1) Mama ciągle prawi nam morały.
Wiktionary
IPA: ˈpravʲit͡ɕ, AS: pravʹić
Wiktionary
rzecz. rozprawa ż., prawienie n.
przym. prawy
Wiktionary
1. zbiorcze określenie ugrupowań o tendencjach konserwatywnych, uznających za wartości nadrzędne: szacunek dla tradycji, autorytetów, hierarchii społecznej, wspólnotę narodową, rodzinę oraz własność prywatną;
2. podniośle o prawej ręce
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) książk. prawa dłoń, prawa ręka
(1.2) polit. siła polityczna o programie, odwołującym się do tradycji, autorytetów, religii i istniejącej hierarchii społecznej
Wiktionary
Prawica – określenie pochodzące z okresu rewolucji francuskiej, kiedy mianem prawicy określano ugrupowania przedstawicieli duchowieństwa, szlachty i arystokracji, które w Zgromadzeniu Narodowym zasiadały po prawej stronie sali, w opozycji do lewicy, czyli zasiadających po lewej stronie polityków żądających przemian społeczno-politycznych. Do końca XIX wieku prawica była kojarzona z grupami zachowawczymi domagającymi się utrzymania feudalnych przywilejów. Współcześnie do prawicy zalicza się partie o charakterze konserwatywnym, nacjonalistycznym, chadeckim, a niekiedy także liberalnym (gospodarczo, nie społecznie).
Wikipedia
(1.1) Na powitanie uścisnęliśmy sobie prawice.
(1.1) Podczas jazdy na rolkach złamałem sobie prawicę.
(1.2) Posłowie z prawicy tradycyjnie zasiadają po prawej stronie sali obrad.
(1.2) W ciągu ostatniego tygodnia nastąpił gigantyczny atak ze strony zarówno mediów prawicowych, sympatyków prawicy, trolli z farmy, posłów prawicy, jak i europosłów z prawicy.
Wiktionary
IPA: praˈvʲit͡sa, AS: pravʹica
Wiktionary
rzecz. prawniczek mos., prawo n., prawość ż., prawicowość ż., prawicowiec m., prawiczek m., prawicówka ż., prawactwo n., prawak m.
przym. prawy, prawicowy, antyprawicowy
przysł. prawicowo, prawo
temsłow. prawicowo-, prawo-
przedr. prawo
Wiktionary
(1.2) prawa strona sceny politycznej, prawe skrzydło
Wiktionary
nazwisko
SJP.pl
potocznie o zwolenniku prawicy
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) polit. zwolennik prawicy, człowiek o poglądach prawicowych/konserwatywnych
Wiktionary
Prawica – określenie pochodzące z okresu rewolucji francuskiej, kiedy mianem prawicy określano ugrupowania przedstawicieli duchowieństwa, szlachty i arystokracji, które w Zgromadzeniu Narodowym zasiadały po prawej stronie sali, w opozycji do lewicy, czyli zasiadających po lewej stronie polityków żądających przemian społeczno-politycznych. Do końca XIX wieku prawica była kojarzona z grupami zachowawczymi domagającymi się utrzymania feudalnych przywilejów. Współcześnie do prawicy zalicza się partie o charakterze konserwatywnym, nacjonalistycznym, chadeckim, a niekiedy także liberalnym (gospodarczo, nie społecznie).
Wikipedia
(1.1) Trwa swoista licytacja, kto jest najbardziej ideowym prawicowcem, tym jedynym godnym niepodległościowej tradycji i solidarnościowego etosu.
Wiktionary
rzecz. prawica ż., prawicowość ż., prawak m., prawactwo n.
przym. prawicowy
Wiktionary
ludowy o charakterze prawicowym
SJP.pl
nacjonalistyczny o charakterze prawicowym
SJP.pl
narodowy o charakterze prawicowym
SJP.pl
pepesowski o charakterze prawicowym
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) cecha tego, co prawicowe; cecha tych, którzy są prawicowi
Wiktionary
Prawica – określenie pochodzące z okresu rewolucji francuskiej, kiedy mianem prawicy określano ugrupowania przedstawicieli duchowieństwa, szlachty i arystokracji, które w Zgromadzeniu Narodowym zasiadały po prawej stronie sali, w opozycji do lewicy, czyli zasiadających po lewej stronie polityków żądających przemian społeczno-politycznych. Do końca XIX wieku prawica była kojarzona z grupami zachowawczymi domagającymi się utrzymania feudalnych przywilejów. Współcześnie do prawicy zalicza się partie o charakterze konserwatywnym, nacjonalistycznym, chadeckim, a niekiedy także liberalnym (gospodarczo, nie społecznie).
Wikipedia
rzecz. prawica ż., prawicowiec m., prawactwo n., prawak mos./mzw.
przym. prawicowy, prawy
Wiktionary
socjaldemokratyczny o charakterze prawicowym
SJP.pl
dotyczący prawicy politycznej, związany z jej poglądami, reprezentujący jej poglądy (np. prawicowy polityk, przekonania prawicowe)
SJP.pl
przymiotnik
(1.1) polit. związany z prawicą, właściwy prawicy, wywodzący się z prawicy
Wiktionary
(1.1) W miejsce koncepcji federalistycznej zaczęła stopniowo dominować, wywodząca się z nacjonalistycznej myśli prawicowej, koncepcja inkorporacji.
Wiktionary
IPA: ˌpravʲiˈt͡sɔvɨ, AS: pravʹicovy
Wiktionary
rzecz. prawica ż., prawicowiec m., prawicowość ż., prawactwo n., prawak mos./mrz.
przysł. prawicowo
Wiktionary
1. potocznie: bycie prawiczkiem;
2. dawniej: dziewiczość, czystość
SJP.pl
1. mężczyzna, który nie miał nigdy stosunku płciowego;
2. naiwny, niewyrobiony młody mężczyzna
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) mężczyzna, który nie odbył jeszcze stosunku płciowego
Wiktionary
Dziewictwo, również prawictwo – termin określający stan osoby, która nigdy nie podejmowała stosunków seksualnych. Istnieją tradycje kulturowe i religijne, które przywiązują szczególną wartość i znaczenie temu stanowi, zwłaszcza wobec niezamężnych kobiet, kojarzonemu z pojęciami czystości osobistej, honoru i wartości. Utrata dziewictwa bywa nazywana defloracją.
Wikipedia
rzecz. prawica ż.
przym. prawy
Wiktionary
potocznie, żartobliwie o dziewicy
SJP.pl
1. żartobliwie zdrobnienie od: prawidło, zasada;
2. mały przyrząd do prostowania lub formowania
SJP.pl
przedstawiciel rzędu roślin z klasy widłaków jednakozarodnikowych
SJP.pl
1. (zwykle w liczbie mnogiej) reguła, norma
2. przyrząd służący do formowania czegoś, zachowania formy czegoś, zwłaszcza szablon o kształcie stopy ludzkiej wkładany do butów dla utrzymania ich fasonu
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) przest. zasada, przepis, norma zapewniająca prawidłowość czegoś
(1.2) rzem. przyrząd służący do utrzymywania pierwotnego kształtu przedmiotów, np. butów, kapeluszy itp.
Wiktionary
Kopyto szewskie – zwane również prawidłem jest narzędziem używanym w pracy szewców do formowania butów. Kopyto może być używane zarówno jako miara uniwersalna, jak i przygotowane dla konkretnej osoby. W nieco zmienionej formie prawidła mogą być również stosowane jako element codziennej pielęgnacji butów zapobiegającej ich zniekształceniom. Najlepsze prawidła wykonane są z drewna bukowego lub cedrowego.
Wikipedia
IPA: praˈvʲidwɔ, AS: pravʹidu̯o
Wiktionary
przym. prawidłowy, prawy
rzecz. prawidłowość ż.
przysł. prawidłowo
Wiktionary
(1.1) norma
(1.2) forma, szablon
Wiktionary
stopień wyższy od przysłówka: prawidłowo
SJP.pl
przysłówek
(1.1) w sposób prawidłowy
Wiktionary
(1.1) Fakty kojarzyłem prawidłowo, z obserwacji wyciągałem właściwe wnioski.
Wiktionary
IPA: ˌpravʲidˈwɔvɔ, AS: pravʹidu̯ovo
Wiktionary
przym. prawidłowy
rzecz. prawidło n., prawidłowość
Wiktionary
(1.1) właściwie, poprawnie, dobrze
Wiktionary
spełnianie określonych przepisów, norm
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) cecha tego, co prawidłowe; cecha tych, którzy są prawidłowi
(1.2) regularne występowanie jakichś zjawisk zgodnie z określoną regułą
Wiktionary
rzecz. prawidło n.
przym. prawidłowy
przysł. prawidłowo
Wiktionary
(1.2) prawo, reguła, zasada
Wiktionary
stopień wyższy od przymiotnika: prawidłowy; bardziej prawidłowy
SJP.pl
taki, jaki być powinien, poprawny, zgodny z obowiązującymi prawidłami
SJP.pl
przymiotnik
(1.1) dobrze uformowany, foremny
(1.2) zgodny z przyjętymi prawidłami lub założeniami
(1.3) bezbłędny, poprawny (zgodny z prawdą)
(1.4) słuszny, odpowiedni, właściwy (pasujący do danej sytuacji)
Wiktionary
IPA: ˌpravʲidˈwɔvɨ, AS: pravʹidu̯ovy
Wiktionary
rzecz. prawidłowość ż., prawidło n.
przysł. prawidłowo
Wiktionary
tyle co: nieomal; w przybliżeniu, blisko
SJP.pl
partykuła
(1.1) …informująca o niecałkowitym osiągnięciu danego stanu
(1.2) stpol. naprawdę, rzeczywiście
(1.3) mat. z wyjątkiem skończonej liczby przypadków
(1.4) mat. w teorii miary i probabilistyce: z wyjątkiem zbiorów o mierze zero
(1.5) mat. w topologii: z wyjątkiem zbiorów pierwszej kategorii
przysłówek
(2.1) gw-pl|Górny Śląsk. akurat, właśnie, w tej chwili, w sam raz
(2.2) stpol. prawdziwie
(2.3) stpol. zupełnie, całkowicie
rzeczownik, rodzaj nijaki
(3.1) gw-pl|Górny Śląsk. racja
forma rzeczownika|rodzaj=nijaki.
(4.1) Ms. lp. od: prawo
Wiktionary
(1.1) Nasza wykładowczyni prawie zawsze się spóźnia, wczoraj przyszła prawie pół godziny po czasie.
(1.3) Funkcja f(x) = |x| jest prawie wszędzie różniczkowalna.
(1.3) Funkcja f jest prawie wszędzie skończona.
(1.4) Prawie wszystkie liczby rzeczywiste są niewymierne.
Wiktionary
IPA: ˈpravʲjɛ, AS: pravʹi ̯e
Wiktionary
(1.1) niemal, nieomal, niemalże
Wiktionary
Prawiedniki – wieś w Polsce położona w województwie lubelskim, w powiecie lubelskim, w gminie Głusk. Leży nad rzeką Bystrzycą, przy drodze powiatowej z Lublina do Bychawy.
W 1974 roku wieś utraciła 119 ha na rzecz Lublina
Wieś stanowi sołectwo gminy Głusk. Według Narodowego Spisu Powszechnego Ludności i Mieszkań z roku 2011 wieś miała 1146 mieszkańców.
Wikipedia
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) odczasownikowy od|prawić.
Wiktionary
IPA: praˈvʲjɛ̇̃ɲɛ, AS: pravʹi ̯ė̃ńe
Wiktionary
czas. prawić
przym. prawy
Wiktionary
obszar o zrównanej powierzchni w wyniku denudacji przebiegającej w klimacie wilgotnym; peneplena
SJP.pl
Wikipedia
Prawików (niem. Praukau) – wieś w Polsce położona w województwie dolnośląskim, w powiecie wołowskim, w gminie Wołów.
Wikipedia
→ prawilny
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) odprzym. cecha tego, co jest prawilne; cecha tych, którzy są prawilni
Wiktionary
przym. prawilny
przysł. prawilnie
Wiktionary
środowiskowo:
1. właściwy, odpowiedni;
2. godny szacunku, dobrej reputacji;
3. uczciwy, godny zaufania;
4. zgodny z oczekiwaniami
SJP.pl
przymiotnik jakościowy
(1.1) slang. właściwy, odpowiedni, dobry
(1.2) slang. lub gwara. więz. godny szacunku, dobrej reputacji
Wiktionary
rzecz. prawilność ż.
przym. prawy
Wiktionary
dawne koryto Wisły
SJP.pl
1. potocznie: prawo jazdy;
2. zdrobnienie od: prawo
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) pot. prawo jazdy
(1.2) zdrobn. od: prawo
Wiktionary
(1.1) Waldkowi zabrali prawko, bo jechał po pijaku.
Wiktionary
IPA: ˈprafkɔ, AS: prafko
Wiktionary
rzecz. prawo n., prawniczek mos.
przysł. prawo
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) zdrobn. od prawnik
forma rzeczownika|rodzaj=żeński.
(2.1) D. lm. od prawniczka
Wiktionary
(1.1) (…) Gustaw to przecież stary druh, jeszcze z czasów, kiedy się młodym prawniczkiem biegało po jour fixach parafialnych od doktorowej do adwokatowej.
Wiktionary
rzecz. prawo n., prawnik m., prawniczka ż., prawa ż., prawica ż., prawactwo n., prawak m., prawność ż., prawko n., prawość ż., prawowitość ż.
przym. prawny, prawniczy, prawowity, prawy
przysł. prawnie, prawniczo, prawowicie, prawo
temsłow. prawo-
Wiktionary
1. specjalistka działająca zawodowo w obszarze prawa
2. potocznie: studentka prawa
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) kobieta prawnik
Wiktionary
Prawnik (w odniesieniu do kobiet dopuszczalna jest forma prawniczka) – osoba pełniąca funkcję lub zawód albo posiadająca wykształcenie prawnicze. Rozumienie tego pojęcia jest niejednolite i zależy od danej kultury (szczególnie kultury prawnej) i porządku prawnego. Dawniej to słowo utożsamiano z doradcą prawnym lub adwokatem.
Wikipedia
rzecz. prawo n.
:: fm. prawnik mos.
przym. prawniczy, prawny
przysł. prawnie, prawo
Wiktionary
dotyczący prawa lub prawnika; prawny (np. nauki prawnicze, terminologia prawnicza)
SJP.pl
przymiotnik
(1.1) dotyczący prawa lub prawników
Wiktionary
(1.1) Cennym dodatkiem są wzory najczęściej występujących w praktyce prawniczej umów i pism, komentarze specjalistów oraz bibliografia prawnicza.
Wiktionary
rzecz. prawniczek mos., prawo n., prawnik m., prawniczka ż., prawność ż.
czas. prawować się ndk.
przym. prawny, prawy
przysł. prawnie, prawo
przedr. prawo
Wiktionary
lekceważąco: marny, lichy prawnik
SJP.pl
przysłówek
(1.1) w myśl przepisów prawa, zgodnie z prawem
(1.2) sądownie, przed sądem, wobec prawa
Wiktionary
(1.1) Wszelkie przejawy niszczenia zamku, wypisywanie niestosownych treści będzie karane nie tylko prawnie - ale i przez rozwścieczone (w takich przypadkach) duchy.
Wiktionary
IPA: ˈpravʲɲɛ, AS: pravʹńe
Wiktionary
rzecz. prawniczek mos., prawo n., prawnik m., prawniczka ż.
przym. prawny, prawniczy, nieprawny
przysł. prawo
przedr. prawo
Wiktionary
(1.1) legalnie
Wiktionary
1. osoba działająca zawodowo w obszarze prawa
2. potocznie o studencie prawa
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) praw. osoba mająca wykształcenie prawnicze
(1.2) pot. praw. każdy prawnik (1.1) reprezentujący interesy swego klienta
rzeczownik, rodzaj żeński
(2.1) praw. kobieta posiadająca wykształcenie prawnicze
Wiktionary
Prawnik (w odniesieniu do kobiet dopuszczalna jest forma prawniczka) – osoba pełniąca funkcję lub zawód albo posiadająca wykształcenie prawnicze. Rozumienie tego pojęcia jest niejednolite i zależy od danej kultury (szczególnie kultury prawnej) i porządku prawnego. Dawniej to słowo utożsamiano z doradcą prawnym lub adwokatem.
Wikipedia
(1.2) Tekst tej umowy jest dla mnie niejasny. Muszę skonsultować się z moim prawnikiem.
(2.1) Zapytaj moją córkę — jest prawnikiem.
Wiktionary
IPA: ˈpravʲɲik, AS: pravʹńik
Wiktionary
rzecz. prawo n., prawność ż.
:: fż. prawniczka ż.
czas. prawować się ndk.
przym. prawniczy, prawny
przysł. prawo, prawnie
przedr. prawo
Wiktionary
(1.1) przest. jurysta
(2.1) prawniczka; przest. jurystka
Wiktionary
wieś w Polsce
SJP.pl
Prawno – wieś w Polsce położona w województwie lubelskim, w powiecie opolskim, w gminie Józefów nad Wisłą. Leży nad Wyżnicą (dopływem Wisły).
Prawno posiadało prawa miejskie, które uzyskało pod koniec XVI w. lub na początku XVII w. Miasto nie zdołało się rozwinąć, pomimo tego miejscowość utrzymała prawa miejskie do 12 października 1824.
Wikipedia
przymiotnik
(1.1) praw. dotyczący prawa finansowego, związany z prawem finansowym
Wiktionary
odnoszący się do prawa karnego; karnoprawny
SJP.pl
przymiotnik relacyjny
(1.1) praw. odnoszący się do prawa karnego, dotyczący prawa karnego, związany z prawem karnym
Wiktionary
(1.1) W ciągu najbliższych miesięcy IPN dokona oceny skutków prawnokarnych stanu wojennego – aktów prawnych z nim związanych.
Wiktionary
(1.1) karnoprawny
Wiktionary
przymiotnik
(1.1) praw. dotyczący zasad prawnych określonych w konstytucji
Wiktionary
IPA: ˌpravnɔkɔ̃w̃stɨtuˈt͡sɨjnɨ, AS: pravnokõũ̯stytucyi ̯ny
Wiktionary
(1.1) konstytucyjnoprawny
Wiktionary
przymiotnik
(1.1) praw. polit. dotyczący prawa międzynarodowego, związany z prawem międzynarodowym
Wiktionary
dotyczący prawa naturalnego (prawa natury)
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) cecha tego, co prawne
Wiktionary
rzecz. prawo n., prawnik ż./mos.
przym. prawny, prawniczy
przysł. prawo
przedr. prawo
Wiktionary
prawnuk lub prawnuczka
SJP.pl
syn wnuka albo wnuczki; prawnuk
SJP.pl
córka wnuka albo wnuczki
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) córka wnuka lub wnuczki
Wiktionary
(1.1) Właśnie urodziła się pani kolejna prawnuczka!
Wiktionary
IPA: praˈvnut͡ʃka, AS: pravnučka
Wiktionary
rzecz. wnuk mos., wnuczka ż.
:: fm. prawnuk mos.
Wiktionary
syn wnuka albo wnuczki; prawnuczek
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) syn wnuczki lub wnuka
Wiktionary
(1.1) Jestem pierwszym prawnukiem mojej prababci.
(1.1) Właśnie urodził się panu kolejny prawnuk.
Wiktionary
IPA: ˈpravnuk, AS: pravnuk
Wiktionary
rzecz. wnuk mos., wnuczka ż.
:: fż. prawnuczka
:: zdrobn. prawnuczek
Wiktionary
synowie i córki wnuka lub wnuczki; prawnukowie
SJP.pl
przestarzałe: synowie i córki wnuka lub wnuczki; prawnuki
SJP.pl
zdrobniale o prawnuczce
SJP.pl
zdrobniale o prawnuczce
SJP.pl
zdrobnienie od: prawnuk; prawnuś, prawnuczek
SJP.pl
1. stanowiący prawo, zgodny z prawem (np. normy prawne, moc prawna)
2. zajmujący się prawem, stosowany w prawie; prawniczy (np. nauki prawne)
SJP.pl
przymiotnik
(1.1) taki, który dotyczy prawa, wywodzi się z prawa, jest z nim zgodny
(1.2) taki, który zajmuje się prawem jako nauką; jest stosowany w tej dziedzinie
Wiktionary
IPA: ˈpravnɨ, AS: pravny
Wiktionary
rzecz. prawniczek mos., prawo n., prawnik m., prawniczka ż., prawność ż.
przym. prawniczy
przysł. prawo, prawnie
przedr. prawo
Wiktionary
(1.1) legalny
(1.2) prawniczy
Wiktionary
1. ogół przepisów regulujących stosunki międzyludzkie;
2. nakaz, przepis, punkt regulaminu;
3. nauka o prawodawstwie; wydział szkoły wyższej zajmujący się tą nauką;
4. uprawnienie, pozwolenie;
5. (zwykle w l.mn.) zasada dotycząca świata, natury itp.
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) praw. zbiór przepisów, zezwoleń, obowiązków, przywilejów oraz kar związanych z ich nieprzestrzeganiem;
(1.2) praw. przywilej, zezwolenie na coś;
(1.3) praw. przepis, norma prawna
(1.4) nauka o prawie (1.1)
(1.5) nauk. dobrze opisana i udowodniona teoria opisująca jakieś podstawowe zjawisko;
(1.6) w wyrażeniach przyimkowych: prawa strona
przysłówek
(2.1) przest. uczciwie, honorowo
Wiktionary
Prawo w ujęciu przedmiotowym – ogół praw i obowiązków adresatów prawa.
Prawo w ujęciu podmiotowym – wynika z prawa w ujęciu przedmiotowym i jest to prawo do czegoś, np. prawo do życia, prawo do zabezpieczenia społecznego, prawo do pracy. Wśród takich praw wyróżnia się prawa o charakterze społecznym, gospodarczym (ekonomicznym) i politycznym oraz dzieli na prawa podmiotowe I, II i III generacji. W prawie prywatnym przez prawo podmiotowe rozumie się często uprawnienie lub zespół uprawnień, a czasem też obowiązków powiązanych ze sobą funkcjonalnie, np. prawo własności, roszczenie o zapłatę.
Wikipedia
(1.1) Prawo podatkowe jest bardzo skomplikowane.
(1.2) Nie ma pan prawa zwracać się tak do mojej żony!
(1.4) Studiuję prawo.
(1.5) Przecież ty nie znasz podstawowych praw fizyki!
(1.6) Gdzie jest apteka? Za rogiem, w prawo.
(2.1) To jedno mam dobre, że nigdy nie kłamię. Zawsze staram się postępować prawo.
Wiktionary
IPA: ˈpravɔ, AS: pravo
Wiktionary
rzecz. prawa ż., prawnik m., prawniczka ż., prawica ż., prawactwo n., prawak m., prawność ż., prawko n., prawniczek m.
przym. prawny, prawniczy, prawowity, prawy
przysł. prawnie
przedr. prawo-
Wiktionary
(1.1) kodeks
(1.3) ustawa
Wiktionary
przedrostek
(1.1) …służący do tworzenia wyrazów związanych z prawem
(1.2) …służący do tworzenia wyrazów związanych z prawą stroną czegoś
Wiktionary
rzecz. prawniczek mos., prawica ż., prawość ż., prawo n.
przym. prawy
przysł. prawo
Wiktionary
teren położony na prawym brzegu rzeki
SJP.pl
Prawobrzeże – dzielnica obejmująca południowo-wschodnią część miasta Szczecina, która grupuje 11 jednostek pomocniczych miasta – osiedli. Według danych z 8 marca 2015 w dzielnicy zameldowanych na pobyt stały było 82 450 osób. Jako jedyna leży na prawym, wschodnim brzegu rzeki Regalicy.
W latach 1955–1976 istniała dzielnica Dąbie o takich samych granicach. Obecna dzielnica została ustanowiona w 1990 roku.
Wikipedia
przymiotnik
(1.1) geogr. położony, znajdujący się na prawym brzegu (nad prawym brzegiem) rzeki
Wiktionary
(1.1) Omulew jest prawobrzeżnym dopływem Narwi.
Wiktionary
IPA: ˌpravɔˈbʒɛʒnɨ, AS: pravobžežny
Wiktionary
Prawocice – wieś w Polsce położona w województwie dolnośląskim, w powiecie trzebnickim, w gminie Zawonia.
Wikipedia
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) praw. lub hist. osoba lub instytucja, która ustanawia prawa albo doprowadziła do ich spisania i kodyfikacji
Wiktionary
Termin prawodawca może być rozumiany dwojako:
Wikipedia
przym. prawodawczy
Wiktionary
(1.1) ustawodawca; przest. zakonodawca
Wiktionary
przymiotnik relacyjny
(1.1) praw. dotyczący prawodawstwa, związany z prawodawstwem
Wiktionary
(1.1) Komuna była próbą utworzenia państwa nowego typu, w którym połączona była władza prawodawcza i wykonawcza.
Wiktionary
rzecz. prawodawstwo n., prawodawca mos., prawodawczyni ż.
Wiktionary
(1.1) legislacyjny
Wiktionary
kobieta ustanawiająca prawa, przepisy, normy postępowania; ustawodawczyni
SJP.pl
Stanowienie prawa, prawodawstwo (inaczej: tworzenie prawa) – kreowanie nowego prawa (nowych norm prawnych).
Wikipedia
rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy
(1.1) mikol. gw-pl|Śląsk Cieszyński. prawdziwek
Wiktionary
odnoszący się do prawej komory serca
SJP.pl
przysłówek
(1.1) mając moc prawną, obowiązując
Wiktionary
(1.1) Sąd prawomocnie uniewinnił właścicielkę salonu gier.
Wiktionary
rzecz. prawomocność ż., uprawomocnienie n.
czas. uprawomocnić dk.
przym. prawomocny
Wiktionary
(1.1) ważnie, wiążąco
Wiktionary
stopień wyższy od przysłówka: prawomocnie
SJP.pl
stopień wyższy od przymiotnika: prawomocny
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) cecha tego, co prawomocne
Wiktionary
Prawomocność – stan prawny odnoszący się do rozstrzygnięć organów administracyjnych (takich jak: decyzja administracyjna czy postanowienie) oraz do orzeczeń sądowych (wyrok, postanowienie, nakaz zapłaty), mający miejsce wówczas, gdy orzeczenie sądowe lub rozstrzygnięcie organu administracji nie może być zmienione ani uchylone poprzez wniesienie środka odwoławczego lub zaskarżenia.
Wikipedia
przym. prawomocny
przysł. prawomocnie
Wiktionary
o wyroku sądowym: mający moc prawną
SJP.pl
przymiotnik relacyjny
(1.1) praw. posiadający moc prawną
Wiktionary
Prawomocny (ang. The Grinder) – amerykański serial telewizyjny (sitcom) stworzony przez Jarrada Paula oraz Andrew Mogela, który został wyprodukowany przez The Detective Agency oraz 20th Century Fox Television. Serial jest emitowany od 29 września 2015 roku przez FOX. 28 października stacja poinformowała o zamówieniu pełnego sezonu.
W Polsce serial jest emitowany od 29 stycznia 2016 roku przez Fox Comedy
13 maja 2016 roku, stacja FOX anulowała serial po pierwszym sezonie.
Wikipedia
rzecz. prawomocność ż.
przysł. prawomocnie
Wiktionary
(1.1) obowiązujący, ważny
Wiktionary
stopień wyższy od przysłówka: prawomyślnie
SJP.pl
stopień wyższy od przymiotnika: prawomyślny
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) cecha tego, co prawomyślne; cecha tych, którzy są prawomyślni
Wiktionary
przym. prawomyślny
przysł. prawomyślnie
Wiktionary
postępujący zgodnie z zasadami prawa
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) odprzym. cecha tego, co jest prawonożne; cecha tych, którzy są prawonożni
Wiktionary
przym. prawonożny
przysł. prawonożnie
Wiktionary
posługujący się przede wszystkim prawą nogą
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) odprzym. cecha tego, co jest prawooczne; cecha tych, którzy są prawooczni
Wiktionary
przym. prawooczny
przysł. prawoocznie
Wiktionary
przestarzałe: zbiór reguł ortograficznych obowiązujących w danym języku
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) daw. zbiór zasad ortograficznych
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(2.1) daw. osoba, która spisuje prawa
Wiktionary
(1.1) pisownia, ortografia
Wiktionary
prawą ręką; za pomocą prawej ręki
SJP.pl
kobieta posługująca się przede wszystkim prawą ręką
SJP.pl
przysłówek
(1.1) z wykorzystaniem prawej ręki
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) posługiwanie się głównie prawą ręką, jej większa sprawność;
Wiktionary
Praworęczność – typowa dla znacznej większości ludzi funkcjonalność prawej i lewej ręki.
Szacuje się, że około 75-90% ludności jest praworęczna. Osoby praworęczne wykonują większość czynności wymagających dużej precyzji ruchów za pomocą ręki prawej. Praworęczność wynika z silniejszego rozwoju lewej półkuli mózgowej u osób praworęcznych.
Osoby praworęczne posiadają również znacznie bardziej wykształconą całą prawą część ciała ("prawonożność", "prawouszność", "prawooczność").
Wikipedia
(1.1) Praworęczność wykazuje ponad 70% ludzkości.
Wiktionary
IPA: ˌpravɔˈrɛ̃n͇t͡ʃnɔɕt͡ɕ, AS: pravorẽṇčność
Wiktionary
przym. praworęczny
rzecz. praworęczny mos.
Wiktionary
osoba posługująca się przede wszystkim prawą ręką
SJP.pl
przymiotnik
(1.1) posługujący się głównie prawą ręką
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(2.1) osoba praworęczna (1.1)
Wiktionary
IPA: ˌpravɔˈrɛ̃n͇t͡ʃnɨ, AS: pravorẽṇčny
Wiktionary
rzecz. praworęczność, praworęki, prawa ręka, praworęczna, praworęka
przym. praworęki
Wiktionary
(1.1) praworęki
(2.1) praworęki
Wiktionary
posługujący się przede wszystkim prawą ręką; praworęczny
SJP.pl
przysłówek
(1.1) respektując prawo i sprawiedliwość
Wiktionary
(1.1) Padł na posterunku pierwszy Prezydent Rzeczy Pospolitej, obrany praworządnie na mocy jej praw Konstytucyjnych, po złożeniu przysięgi przed Bogiem, iż dla Polski pracować będzie.
Wiktionary
rzecz. praworządność
przym. praworządny
Wiktionary
zasada, według której wszelkie działania rządu muszą być prowadzone zgodnie z obowiązującymi prawami
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) cecha tego, co praworządne; cecha tych, którzy są praworządni;
Wiktionary
Wikipedia
(1.1) Pan bowiem zapewnia praworządność swojemu ludowi / i lituje się nad swymi sługami.
Wiktionary
przym. praworządny
przysł. praworządnie
Wiktionary
(1.1) legalizm
Wiktionary
kierujący się prawem w swoich decyzjach, postępowaniu
SJP.pl
przymiotnik jakościowy
(1.1) praw. postępujący lub rządzony zgodnie z prawem; także. świadczący o zgodności z zasadami prawa
Wiktionary
rzecz. praworządność ż.
przysł. praworządnie
Wiktionary
→ prawy
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) cecha tego, kto jest prawy
Wiktionary
Uczciwość, prawość – cecha ludzka, polegająca w relacjach społecznych na wywiązywaniu się z danego słowa oraz przestrzeganiu reguł społecznych (uznanych norm moralnych), nawet gdy inni tego nie widzą lub nie oczekują.
Słowo uczciwość określa zarówno konkretne postępowanie w danych okolicznościach, jak i trwałą cechę charakteru.
Wikipedia
IPA: ˈpravɔɕt͡ɕ, AS: pravość
Wiktionary
przym. prawy
rzecz. prawniczek mos., prawica ż.
przedr. prawo-
Wiktionary
(1.1) uczciwość, szlachetność, cnotliwość, zacność
Wiktionary
skręt w prawo
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) cecha tego, co prawoskrętne
Wiktionary
Prawoskrętność – to kierunek obrotu ciała lub zwrot krzywej zgodny z obrotem wskazówek zegara, przy czym patrzymy na wskazówki zegara "od góry".
Ścisłe określenie wymaga wyboru układu współrzędnych prawoskrętnego: jeżeli punkt kreśli krzywą na płaszczyźnie XY, to krzywa zakreślana przez ten punkt jest prawoskrętna, gdy obraca się zgodnie ze wskazówkami zegara, jeśli obserwuje się ją od strony osi Z układu współrzędnych prawoskrętnego.
Wikipedia
rzecz. prawoskręt m.
przym. prawoskrętny
przysł. prawoskrętnie
Wiktionary
przymiotnik
(1.1) obrócony / obracający się w prawą stronę
Wiktionary
(1.1) Wszystkie normalne śruby są z gwintem prawoskrętnym.
Wiktionary
IPA: ˌpravɔˈskrɛ̃ntnɨ, AS: pravoskrẽntny
Wiktionary
przym. prawoskrętnie
rzecz. prawoskrętność ż.
Wiktionary
zawodniczka grająca na prawym skrzydle w grach zespołowych
SJP.pl
taki, który gra na prawym skrzydle w grach drużynowych
SJP.pl
roślina zielna z rodziny ślazowatych, uprawiana w Eurazji jako roślina lecznicza lub ozdobna
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) bot. nazwa systematyczna|Althaea|L.|ref=tak., rodzaj roślin wieloletnich z rodziny ślazowatych;
(1.2) pot. roślina z rodzaju prawoślaz (1.1)
Wiktionary
Wikipedia
(1.2) gw-pl|Górny Śląsk|ajbis, chleboszek świyntojański, chlyb świyntojański.
Wiktionary
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) cecha tego, co prawostronne
Wiktionary
przym. prawostronny
przysł. prawostronnie
Wiktionary
1. znajdujący się albo odbywający się po prawej stronie;
2. zgodny z kierunkiem ruchu wskazówek zegara
SJP.pl
przymiotnik
(1.1) znajdujący się lub odbywający się po prawej stronie
Wiktionary
(1.1) San jest prawostronnym dopływem Wisły.
(1.1) W Polsce obowiązuje ruch prawostronny.
Wiktionary
IPA: ˌpravɔˈstrɔ̃nːɨ, AS: pravostrõ•ny
Wiktionary
rzecz. prawostronność ż.
przysł. prawostronnie
Wiktionary
skrót od: prawosławny
SJP.pl
ortodoksyjny odłam chrześcijaństwa obrządku wschodniego
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) rel. ortodoksyjne wyznanie chrześcijańskie, które powstało w wyniku podziału chrześcijaństwa w 1054 roku (schizmy wielkiej);
Wiktionary
Wikipedia
IPA: ˌpravɔˈswavʲjɛ, AS: pravosu̯avʹi ̯e
Wiktionary
rzecz. prawosławny m.
przym. prawosławny
Wiktionary
(1.1) ortodoksja, wyznanie prawosławne
Wiktionary
odnoszący się do prawosławia, należący do prawosławia
SJP.pl
odnoszący się do prawosławia, należący do prawosławia
SJP.pl
przymiotnik relacyjny
(1.1) rel. odnoszący się do prawosławia, należący do prawosławia
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(2.1) rel. wyznawca prawosławia
Wiktionary
Wikipedia
IPA: ˌpravɔˈswavnɨ, AS: pravosu̯avny
Wiktionary
rzecz. prawosławie n.
Wiktionary
(1.1) ortodoksyjny
Wiktionary
dawniej: prawodawca
SJP.pl
stanowiący źródło prawa
SJP.pl
przymiotnik relacyjny
(1.1) taki, który tworzy prawo
Wiktionary
tworzenie prawa
SJP.pl
prawować się -
1. prowadzić o coś proces sądowy;
2. potocznie: spierać się, kłócić się
SJP.pl
przysłówek sposobu
(1.1) w sposób prawowity
Wiktionary
(1.1) Komunistyczny rząd w Chinach uważa, że Tajwan jest oderwaną prowincją, która prawowicie jest częścią Chin.
Wiktionary
IPA: ˌpravɔˈvʲit͡ɕɛ, AS: pravovʹiće
Wiktionary
rzecz. prawniczek mos., prawowitość ż.
przym. prawowity
Wiktionary
ortodoksyjny;
1. zakładający ścisłe przestrzeganie swoich zasad;
2. rygorystycznie przestrzegający jakiejś doktryny
SJP.pl
stopień wyższy od przysłówka: prawowiernie
SJP.pl
ścisłe przestrzeganie określonego kredo; ortodoksyjność
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) cecha tego, co prawowierne; cecha tych, którzy są prawowierni
Wiktionary
przym. prawowierny
rzecz. prawowierny mrz.
Wiktionary
(1.1) ortodoksja
Wiktionary
ortodoksyjny;
1. zakładający ścisłe przestrzeganie swoich zasad;
2. rygorystycznie przestrzegający jakiejś doktryny
SJP.pl
przymiotnik jakościowy
(1.1) całkowicie wierny dogmatom danej religii lub doktryny
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(2.1) ktoś ściśle przestrzegający zasad danej wiary lub doktryny
Wiktionary
(1.1) Prawą wiarę zachowali ci, których czyste i pokorne zostały obyczaje, których nauka jedna i niezmienna, a których zna świat od wieków, pod nazwą chrześcijan katolików prawowiernych.
Wiktionary
rzecz. prawowierność ż.
Wiktionary
(1.1) ortodoksyjny
(2.1) ortodoks, ortodoksa
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) cecha tego, co jest prawowite
Wiktionary
IPA: ˌpravɔˈvʲitɔɕt͡ɕ, AS: pravovʹitość
Wiktionary
przysł. prawowicie
przym. prawowity
rzecz. prawniczek mos.
Wiktionary
(1.1) legalność
Wiktionary
stopień wyższy od przymiotnika: prawowity
SJP.pl
legalny, właściwy, mający prawo do czegoś
SJP.pl
przymiotnik
(1.1) legalny, uzasadniony prawnie, zgodny z prawem, właściwy
Wiktionary
IPA: ˌpravɔˈvʲitɨ, AS: pravovʹity
Wiktionary
rzecz. prawniczek mos., prawo n., prawowitość ż.
przysł. prawo, prawowicie
przedr. prawo
Wiktionary
(1.1) prawy, zgodny z przepisami, dozwolony prawem, mający tytuł prawny / legitymację prawną
Wiktionary
osoba o wykształceniu prawniczym
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) nauk. praw. specjalista zajmujący się nauką o prawie
Wiktionary
(1.1) Tobiasz przecież nie jest praktykującym prawnikiem, to prawoznawca, naukowiec.
Wiktionary
rzecz. prawoznawstwo n.
:: fż. prawoznawczyni ż.
przym. prawoznawczy
Wiktionary
związany z nauką lub znajomością prawa
SJP.pl
przymiotnik relacyjny
(1.1) związany z prawoznawstwem lub prawoznawcą
Wiktionary
(1.1) Lekcje będą rozszerzone o elementy medioznawcze i prawoznawcze.
Wiktionary
IPA: ˌpravɔˈznaft͡ʃɨ, AS: pravoznafčy
Wiktionary
rzecz. prawoznawstwo n., prawoznawca ż.
Wiktionary
kobieta o wykształceniu prawniczym
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) nauk. praw. kobieta zajmująca się nauką o prawie
Wiktionary
(1.1) Bogna to wybitna prawniczka i prawoznawczyni specjalizująca się w prawie konstytucyjnym.
Wiktionary
rzecz. prawoznawstwo n.
:: fm. prawoznawca m.
Wiktionary
nauka lub znajomość prawa; jurysprudencja
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) nauk. praw. ogół wiedzy o prawie
Wiktionary
Nauki prawne – zbiór nauk społecznych zawierających elementy nauk humanistycznych i nauk ścisłych, zajmujących się prawem.
Jako synonimy nauk prawnych używa się również terminów prawoznawstwo czy jurysprudencja, są to jednak terminy wieloznaczne. Prawoznawstwo oznaczać może również teorię prawa, natomiast jurysprudencja uznawana jest za jedną z ogólnych nauk prawnych, specyficzną szczególnie dla krajów common law.
Wikipedia
rzecz. prawoznawca mos., prawoznawczyni ż.
przym. prawoznawczy
przysł. prawoznawczo
Wiktionary
(1.1) prawo
Wiktionary
rzadki stopień wyższy od przymiotnika: prawy; bardziej prawy
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) przest. brat babci
Wiktionary
(1.1) przedwieć, dziad wujeczny
Wiktionary
przymiotnik
(1.1) dotyczący brata dziadka lub babci
Wiktionary
prawak;
1. pogardliwie: prawicowiec (osoba o poglądach prawicowych);
2. potocznie: osoba praworęczna
SJP.pl
1. znajdujący się po stronie przeciwnej w stosunku do strony znajdowania się serca bądź ręki bliższej sercu;
2. podniośle: szlachetny;
3. o stronie tkaniny, ubioru: zewnętrzny;
4. rzadko: prawicowy;
5. przestarzale: legalny
SJP.pl
przymiotnik
(1.1) znajdujący się po przeciwnej stronie ciała człowieka w stosunku do tej, gdzie jest serce
(1.2) o człowieku: uczciwy, szlachetny
(1.3) polit. prawicowy, konserwatywny
(1.4) kraw. (o stronie tkaniny, odzieży): przeznaczony do noszenia na danej stronie
(1.5) stpol. prawdziwy
Wiktionary
(1.1) Przy moim komputerze prawy głośnik nie działa.
(1.2) W średniowieczu rycerze byli prawymi ludźmi.
(1.2) Niech zostaną wymazani z księgi żyjących / i niech nie będą zapisani z prawymi!
Wiktionary
IPA: ˈpravɨ, AS: pravy
Wiktionary
rzecz. prawo n., prawość ż., prawica ż., prawicowość ż., prawactwo n., prawak mzw./mos., prawidło n., prawiczek mos., prawienie n.
czas. prawić ndk.
przym. prawilny, prawniczy
przysł. prawo, prawilnie
temsłow. prawo-
Wiktionary
(1.2) cnotliwy, przest. (za)cny, sprawiedliwy, porządny, uczciwy, przyzwoity, moralny
(1.4) zewnętrzny, wierzchni
Wiktionary
SJP.pl
przymiotnik relacyjny
(1.1) związany z prawyborami, dotyczący prawyborów
Wiktionary
rzecz. prawybory nmos.
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj niemęskoosobowy, liczba mnoga
(1.1) polit. wstępne wybory, które odbywają się na niewielkim obszarze kraju i są organizowane w ramach kampanii wyborczej jako rodzaj sondażu
Wiktionary
Prawybory – wybory wstępne, których wynik może być niewiążący lub wiążący w późniejszych właściwych wyborach. Służą do zbadania opinii publicznej lub wyłonienia kandydatów mogących startować w późniejszych wyborach właściwych. Ich znaczenie jest uzależnione od ordynacji wyborczej i w wielu systemach politycznych (np. w USA) jest to część procedury wyborczej.
Wikipedia
(1.1) W ostatnich wyborach prezydenckich prawybory w Partii Demokratycznej odbyły się w 39 stanach, zaś w Partii Republikańskiej w 38 stanach.
(1.1) Już w latach czterdziestych Sąd Najwyższy Stanów Zjednoczonych uznał prawybory za nierozłączną część procedury wyborczej. Wtedy też na stałe weszły one do kalendarza wyborczego w USA.
Wiktionary
przym. prawyborczy
Wiktionary
pierwotny wybuch, który zainicjował powstanie wszechświata
SJP.pl
Prapremiera − określenie odnoszące się do pierwszego pokazu filmowego, przedstawienia teatralnego bądź operowego lub wykonania innego utworu muzycznego po raz pierwszy w historii. Prapremiera danego dzieła jest tylko jedna.Prapremierą czasem określa się w teatrze także próbę generalną − czyli ostatnią próbę przed premierą danej inscenizacji. Jest ona z reguły (choć nie zawsze) otwarta dla wszystkich zainteresowanych − często nieodpłatnie, w przeciwieństwie do zwykłych przedstawień.
Wikipedia
pierwotny, podstawowy wzorzec; archetyp, prototyp, prawzór, pierwowzór
SJP.pl
z łaciny, w filozofii: realne działania i faktyczny stan rzeczy w przeciwieństwie do teorii; praktyka
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) filoz. rzeczywiste działanie i faktyczny stan rzeczy w opozycji do postulatów i teorii
(1.2) książk. praktyka; proces zastosowania teorii, praktykowania idei
Wiktionary
Wikipedia
IPA: ˈpraksʲis, AS: praksʹis
Wiktionary
rzecz. prakseologia ż., praksja ż., praktyka ż., praktycyzm mrz., praktyk m., praktyczność ż., praktykowanie n., wypraktykowanie n., praktykant m., praktykantka ż., prakseolog m., prakseolożka ż.
czas. praktykować ndk., wypraktykować dk.
przym. praktyczny, niepraktyczny, prakseologiczny, praktykancki
przysł. praktycznie, niepraktycznie
Wiktionary
(1.2) praktyka
Wiktionary
zielonkawa odmiana kwarcu, minerał używany w jubilerstwie i zdobnictwie; prazem (rzadziej)
SJP.pl
Francja:
Osoby:
Inne:
Zobacz też:
Wikipedia
potocznie o mieszkańcu Pragi (stolicy Czech)
SJP.pl
dział przemysłu zajmujący się prażeniem rud
SJP.pl
stosowany przy prażeniu, używany w prażalnictwie; prażalny
SJP.pl
stosowany przy prażeniu, używany w prażalnictwie; prażalniczy
SJP.pl
mieszkaniec Pragi
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) mieszkaniec Pragi
Wiktionary
IPA: praˈʒãɲĩn, AS: pražãńĩn
Wiktionary
rzecz. Praga ż.
:: fż. prażanka ż.
przym. praski
Wiktionary
mieszkanka Pragi
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) mieszkanka Pragi
Wiktionary
IPA: praˈʒãnka, AS: pražãnka
Wiktionary
rzecz. Praga ż.
:: fm. prażanin mos.
przym. praski
Wiktionary
przedstawiciel rzędu wymarłych morskich ryb chrzęstnoszkieletowych
SJP.pl
przedstawiciel rzędu wymarłych morskich ryb chrzęstnoszkieletowych
SJP.pl
Wikipedia
wąski podłużny fragment odróżniający się od tła barwą lub fakturą, często stanowiący element powtarzalnego wzoru
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) długi, wąski pasek, prosty lub wygięty; cienka pręga, linia wyróżniająca się na jakim tle
forma rzeczownika.
(2.1) lm. D. od prążka
Wiktionary
(1.1) J. Fraunhofer, kierując swój spektrometr w stronę Słońca (r. 1814), stwierdził, że na tle całego widma ciągłego rozszczepionego światła, od fioletu do czerwieni, występuje kilkaset ciemnych prążków.
(1.1) Do typowych organelli pinealocytów należą np. prążki synaptyczne.
(1.1) Spodnie męskie miały szerokie pasy, o przewadze czerwieni, w spódnicach dominowała czerwień, zapaski miały wąskie białe i czerwone prążki.
(2.1) Są prążki i nie ma prążek.
Wiktionary
(1.1) żyłka, kreska, linijka, bruzdka, smużka
Wiktionary
dawniej: majster prażalni
SJP.pl
zielonkawa odmiana kwarcu, minerał używany w jubilerstwie i zdobnictwie; praz (częściej)
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) odczasownikowy od|prażyć.
Wiktionary
Wikipedia
czas. prażyć
Wiktionary
pierwiastek chemiczny o symbolu Pr
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) chem. pierwiastek chemiczny o symbolu Pr i liczbie atomowej 59;
Wiktionary
Prazeodym (Pr, łac. praseodymium) – pierwiastek chemiczny z grupy lantanowców w układzie okresowym. Nazwa pochodzi od greckich słów πρασιoς (prasios) i διδυμoς (didymos) dających razem określenie „zielony bliźniak”.
Wikipedia
(1.1) Jakie właściwości chemiczne ma prazeodym?
Wiktionary
IPA: ˌprazɛˈɔdɨ̃m, AS: prazeodỹm
Wiktionary
przym. prazeodymowy
Wiktionary
(1.1) symbol. Pr
Wiktionary
SJP.pl
przymiotnik
(1.1) przym. od prazeodym
Wiktionary
IPA: ˌprazɛɔdɨ̃ˈmɔvɨ, AS: prazeodỹmovy
Wiktionary
rzecz. prazeodym mrz.
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) przest. mąż wnuczki
Wiktionary
ziemia u zarania dziejów
SJP.pl
niewielki glon porastający skały, często tworzący duże, zielone powierzchnie
SJP.pl
rodzaj rośliny z gromady zielenic
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) przest. prążek
forma rzeczownika.
(2.1) lp. D. od prążek
Wiktionary
(2.1) Jest prążek i nie ma prążka.
Wiktionary
wąski podłużny fragment odróżniający się od tła barwą lub fakturą, często stanowiący element powtarzalnego wzoru
SJP.pl
przymiotnik
(1.1) mający powierzchnię pokrytą prążkami, mający wzór w kształcie podłużnych, poprzecznych, skośnych, często kolorowych paseczków
Wiktionary
(1.1) "Mieszałam" moje bikini, np. kwiatowy top, a do tego prążkowany dół.
(1.1) Powierzchnia nasion może być gładka (…) niekiedy znów prążkowana i siatkowana.
(1.1) Widziałem małe, żółtawe pszczółki i większe, tak zwane włoskie, czarno-prążkowane, jak siadając na kwiatach, to powojów, to wreszcie na żółtych kwiatkach bluszczów, zamiatały nogami słodki pył i obładowane odlatywały do ulów.
(1.1) Krawcy są po prostu mordowani o udzielanie kredytów z długim terminem na paskowane i prążkowane garnitury.
Wiktionary
część kresomózgowia parzystego
SJP.pl
Prążkowie (łac. striatum) – część kresomózgowia, na którą składają się jądro ogoniaste (nucleus caudatus) i skorupa (putamen).
Wikipedia
karbica prążkówka - gatunek ćmy z rodziny garbatkowatych
SJP.pl
pszenne lub żytnie ziarno prażone albo pieczone
SJP.pl
Prażma (Diplodus annularis) – gatunek ryby z rodziny prażmowatych.
Wikipedia
pszenne lub żytnie ziarno prażone albo pieczone
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) daw. prażone ziarno
Wiktionary
Prażmo (cz. Pražmo, niem. Pražma) – wieś gminna w kraju morawsko-śląskim, w powiecie Frydek-Mistek w Czechach. Miejscowość leży na historycznym Śląsku Cieszyńskim, w Beskidzie Morawsko-Śląskim nad rzeką Morawką.
Wikipedia
1. wieś w województwie lubelskim, w powiecie ryckim;
2. wieś w województwie łódzkim, w powiecie sieradzkim;
3. wieś w województwie mazowieckim, w powiecie piaseczyńskim,
SJP.pl
Zobacz też: Nowy Prażmów
Wikipedia
o cechach prażmowatych (rodzina ryb)
SJP.pl
Prażmowate (Sparidae) – rodzina głównie morskich ryb okoniokształtnych. Sporadycznie występują w wodach słodkich i słonawych. Poławiane gospodarczo i w wędkarstwie. Do najbardziej znanych przedstawicieli należą: bops, dorada, kantar, kielec, morlesz, pagrus różowy, prażma i sargus.
Wikipedia
o cechach prażmowatych (rodzina ryb)
SJP.pl
urządzenie do podgrzewania nasion przed wytłoczeniem oleju
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) archeol. prostokątna duża brytfanna, wykonana z gliny
Wiktionary
regionalne, dawniej: odpust, święto, zwłaszcza religijne
SJP.pl
regionalnie: potrawa z prażonej mąki żytniej lub gryczanej, okraszona zwykle słoniną; lemieszka, prażucha
SJP.pl
1. potrawa z ziemniaków, wędliny, cebuli i kapusty, przygotowywana nad ogniskiem w dużym garze; duszonka, pieczonka;
2. cieniutkie, prażone plasterki ziemniaka; prażynka
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj niemęskoosobowy, liczba mnoga
(1.1) kulin. zapiekanka zwykle ziemniaczana, przygotowywana w żeliwnym kociołku na ognisku;
Wiktionary
Prażonki – potrawa pochodząca z regionu współczesnych gmin Zawiercie oraz Myszków. W mieszczącej się tam Porębie co roku organizowany jest „Światowy Festiwal Prażonek” Potrawa ta jest nieodłącznym elementem tradycyjnej kuchni lokalnej szczególnie częstej w okresie wiosenno-jesiennym, jednak niemal niespotykana w gastronomii z uwagi na czas wymagany do przygotowania jej na świeżo.
Wikipedia
IPA: praˈʒɔ̃nʲci, AS: pražõnʹḱi
Wiktionary
czas. prażyć
Wiktionary
(1.1) kociołek, pieczonki, duszonki
Wiktionary
przymiotnik
(1.1) poddany działaniu wysokiej temperatury
Wiktionary
czas. prażyć
Wiktionary
wymarły gatunek ssaka krętorogiego; żubr pierwotny; żubr stepowy
SJP.pl
Żubr pierwotny, żubr stepowy, prażubr (†Bison priscus) – wymarły gatunek dużego ssaka krętorogiego zamieszkujący w plejstocenie Europę i Azję Środkową, Beringię i Amerykę Północną.
Wikipedia
regionalnie:
1. potrawa z prażonej mąki żytniej lub gryczanej, okraszona zwykle słoniną; lemieszka ziemniaczana, prażoki;
2. kluska formowana z ziemniaków ugniecionych z uprażoną mąką; kluska prażona
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) reg. kulin. potrawa z wyprażonej mąki i wody, podawana w formie klusek;
(1.2) reg. kulin. potrawa z ziemniaków i wyprażonej mąki;
Wiktionary
Prażucha (staropol. lemieszka) – staropolska potrawa (kluski) obecnie charakterystyczna dla regionalnej kuchni wiejskiej Lubelszczyzny. Nazwa pochodzi od wyprażania mąki. Ciasto wyrabia się z mąki pszennej i gryczanej. Gotową prażuchę podaje się ze skwarkami.
Wikipedia
(1.1) Babcia przyrządziła dziś prażuchę.
Wiktionary
rzecz. prażynka
czas. prażyć
Wiktionary
(1.1) lemieszka, prażuchy, prażoki
(1.2) lemieszka, prażuchy, fusier
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj niemęskoosobowy, liczba mnoga
(1.1) zob. prażucha.
Wiktionary
Prażonki – potrawa pochodząca z regionu współczesnych gmin Zawiercie oraz Myszków. W mieszczącej się tam Porębie co roku organizowany jest „Światowy Festiwal Prażonek” Potrawa ta jest nieodłącznym elementem tradycyjnej kuchni lokalnej szczególnie częstej w okresie wiosenno-jesiennym, jednak niemal niespotykana w gastronomii z uwagi na czas wymagany do przygotowania jej na świeżo.
Wikipedia
IPA: praˈʒuxɨ, AS: pražuχy
Wiktionary
1. poddawać produkty żywnościowe działaniu wysokiej temperatury; przypiekać;
2. oddziaływać gorącem, palić, piec
SJP.pl
czasownik przechodni niedokonany
(1.1) kulin. poddawać żywność działaniu wysokiej temperatury bez użycia tłuszczu
(1.2) wojsk. ostrzeliwać ogniem ciągłym, strzelać seriami
(1.3) smagać, chłostać, bić
czasownik zwrotny niedokonany prażyć się
(2.1) kulin. być poddawanym działaniu wysokiej temperatury bez użycia tłuszczu
(2.2) książk. wystawiać się na działanie silnego gorąca
Wiktionary
IPA: ˈpraʒɨt͡ɕ, AS: pražyć
Wiktionary
rzecz. prażucha ż., prażynka ż., prażonka ż., prażenie n., prażonki nmos.
przym. prażony
czas. uprażyć dk.
Wiktionary
(1.1) piec, przypiekać
Wiktionary
cieniutkie, prażone plasterki ziemniaka; prażonka
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) kulin. cienki, lekko solony plasterek prażonego ziemniaka
Wiktionary
(1.1) Najlepsze są prażynki ziemniaczane bez dodatkowego smaku.
Wiktionary
IPA: praˈʒɨ̃nka, AS: pražỹnka
Wiktionary
czas. prażyć (się)
rzecz. prażucha, prażoki, prażalnia
przym. prażalniczy
Wiktionary
skrót
(1.1) = kośc. prałat
Wiktionary
(1.1) Ze sprawowanej funkcji nieoczekiwanie ustąpił sekretarz generalny episkopatu USA ks. prał. Jeffrey Burrill.
Wiktionary
odnoszący się do prałata, należący do prałata
SJP.pl
przymiotnik relacyjny
(1.1) kośc. dotyczący prałata
Wiktionary
rzecz. prałat mos.
Wiktionary
dawniej: prałatura
SJP.pl
wyższy dostojnik katolicki
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) rel. wyższy dostojnik w Kościele katolickim;
Wiktionary
Prałat (łac. praelatus – przełożony) – w Kościele katolickim prezbiter lub biskup mający zwyczajną władzę kościelną w prałaturze terytorialnej lub personalnej. Potocznie używa się jednak tego terminu w stosunku do kapłanów obdarzonych godnościami honorowymi przez Stolicę Apostolską lub biskupa diecezji, w której istnieje kapituła.
Wikipedia
IPA: ˈprawat, AS: prau̯at
Wiktionary
przym. prałacki
Wiktionary
urząd, godność prałata
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) kośc. jednostka administracyjna zarządzana przez prałata terytorialnego
Wiktionary
Prałat (łac. praelatus – przełożony) – w Kościele katolickim prezbiter lub biskup mający zwyczajną władzę kościelną w prałaturze terytorialnej lub personalnej. Potocznie używa się jednak tego terminu w stosunku do kapłanów obdarzonych godnościami honorowymi przez Stolicę Apostolską lub biskupa diecezji, w której istnieje kapituła.
Wikipedia
skrót od: Polska Rada Ekumeniczna
SJP.pl
zamówienie produktu przed jego oficjalną premierą; preorder
SJP.pl
[czytaj: pripejd] sprzedaż określonych towarów na zasadach przedpłaty; prepaid
SJP.pl
hipotetyczny człowiek żyjący przed biblijnym Adamem
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) poprzednik biblijnego Adama
Wiktionary
pasmo górskie w Alpach
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj niemęskoosobowy, liczba mnoga, nazwa własna
(1.1) geogr. wspólna nazwa części łańcucha górskiego Alp;
Wiktionary
Prealpy (fr. Préalpes, wł. Prealpi, niem. Voralpen) – wspólna nazwa części łańcucha górskiego Alp. Prealpy zachodnie leżą we Francji, w Szwajcarii i częściowo we Włoszech, na zachodnich i północnych krańcach Alp. Prealpy wschodnie leżą w Austrii, w Niemczech, we Włoszech i Słowenii.
Wikipedia
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) rzad. wstęp zawierający wyjaśnienie
Wiktionary
składnia.
kolokacje.
synonimy.
antonimy.
hiperonimy.
(1.1) wstęp
hiponimy.
holonimy.
meronimy.
pokrewne.
frazeologia.
etymologia. etym|łac|praeambulus. → idący przodem
uwagi.
tłumaczenia.
źródła.
odmiana.
przykłady.
Wiktionary
antonimy.
hiperonimy.
(1.1) wstęp
hiponimy.
holonimy.
meronimy.
pokrewne.
frazeologia.
etymologia. etym|łac|praeambulus. → idący przodem
uwagi.
tłumaczenia.
źródła.
odmiana.
przykłady.
składnia.
kolokacje.
synonimy.
Wiktionary
Wikipedia
wstęp do aktu prawnego; preambula; preambulum
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) praw. uroczysty wstęp do aktu prawnego;
Wiktionary
Preambuła (łac. praeambulum, od praeambulare „iść wcześniej”) – wstęp do aktu prawnego, zwykle o istotnym znaczeniu politycznym (umowy międzynarodowe, konstytucje, rzadziej ustawy i akty niższego rzędu), opisujący okoliczności wydania aktu oraz określający cele, jakim powinien on służyć.
Wikipedia
(1.1) Senator powiedział, że przyjęcie ustawy bez preambuły wynikało po prostu z błędu.
Wiktionary
(1.1) arenga
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) etap poprzedzający animizm
Wiktionary
Wikipedia
przedgórze Apeninów
SJP.pl
operacja bankowa polegająca na zablokowaniu środków klienta na poczet przyszłej płatności
SJP.pl
Preautoryzacja – operacja, polegająca na możliwości czasowego zablokowania – na poczet późniejszych płatności – środków na rachunku klienta, posiadającego kartę kredytową (tłoczoną), wydawaną w ramach organizacji kart płatniczych: Visa, MasterCard i Diners Club.
Wikipedia
w bankowości: czasowo blokować środki pieniężne klienta na poczet przyszłej płatności
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) poczt. wstępne zawiadomienie o nadejściu przesyłki
Wiktionary
rzecz. awizacja ż., awizowanie n., awizo n.
czas. preawizować ndk., awizować ndk.
przym. awizacyjny
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj niemęskoosobowy, liczba mnoga
(1.1) gwara. zob. poprawiny.
Wiktionary
dawniej: część dochodów kościoła katolickiego przekazywana duchownym za pełnienie funkcji kościelnych
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) przest. kośc. część dochodów, które duchowni otrzymują jako wynagrodzenie za pełnione obowiązki;
Wiktionary
Prebenda – uposażenie duchownych niepołączone zasadniczo ze sprawowaniem obowiązków duszpasterskich. Osobę czerpiącą dochody z prebendy zwano prebendarzem lub prebendariuszem.
Prebendy powstały w średniowieczu, w celu zapewnienia utrzymania duchownym nieposiadającym dochodów z działalności duszpasterskiej. Dotyczyło to przede wszystkim kanoników kapituł katedralnych sprawujących funkcje administracyjne w diecezji. Prebendy zastąpiły wcześniejszą wspólnotę dochodów członków kapituły. W Polsce już w XIII wieku każdy kanonik miał swoje odrębne uposażenie, czyli prebendę.
Wikipedia
IPA: prɛˈbɛ̃nda, AS: prebẽnda
Wiktionary
składnik pożywienia nieulegający trawieniu, pobudzający aktywność korzystnych dla organizmu człowieka bakterii występujących w jelicie grubym, np. pektyna, guma guarowa
SJP.pl
Prebiotyk – substancja obecna lub wprowadzana do pożywienia w celu pobudzania rozwoju prawidłowej flory jelit, poprawiająca w ten sposób zdrowie. Prebiotykiem może być naturalny składnik diety np. skrobia, błonnik pokarmowy lub dodatki do żywności (suplementy diety) o charakterze prozdrowotnym – healthy food for the colon.
Wikipedia
[czytaj: prebuk] wstępna wersja książki publikowana w celach marketingowych
SJP.pl
protokolarny porządek pierwszeństwa
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) przyjęty porządek pierwszeństwa (witania, zajmowania miejsc, przemawiania itp.) podczas oficjalnych wystąpień, regulowany zwyczajem lub protokołem dyplomatycznym;
(1.2) ustalony porządek noszenia odznaczeń w przypadku ich mnogości
Wiktionary
Precedencja – protokolarny porządek pierwszeństwa, występujący m.in. w dyplomacji, podczas wydarzeń oficjalnych, regulowanych protokołem lub zwyczajem, ale także w sytuacjach prywatnych. Słowo wywodzi się z języka łacińskiego: praecedentia – co dosłownie znaczy: „to, co poprzedza”. Oznacza „pierwsze miejsce, pierwszeństwo, prym”.
Wikipedia
przym. precedencyjny
rzecz. precedens mrz.
Wiktionary
1. wydarzenie poprzedzające i usprawiedliwiające inne podobne zdarzenie;
2. orzeczenie sądu służące za przykład lub uzasadnienie przy rozstrzyganiu spraw podobnych
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) praw. wcześniejsze zdarzenie, decyzja lub przykład, który służy jako wzór lub podstawa do rozstrzygania podobnych spraw w przyszłości
Wiktionary
Precedens (z łac. praecedens – poprzedzający) – wyrok sądowy mogący wpływać na treść orzeczeń wydawanych w sprawach późniejszych.
Wikipedia
(1.1) Sąd zastosował precedens z poprzedniej sprawy.
Wiktionary
rzecz. precedencja ż., precedensowość ż.
przym. bezprecedensowy, precedensowy
przysł. bezprecedensowo
Wiktionary
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) odprzym. cecha tego, co jest precedensowe
Wiktionary
rzecz. precedens m.
przym. precedensowy
przysł. precedensowie
Wiktionary
będący wzorcem, mający wpływ na traktowanie podobnych sytuacji w przyszłości
SJP.pl
1. obwarzanek w kształcie ósemki;
2. środowiskowo: internetowy tekst na określony temat z linkami odsyłającymi do pozycjonowanej strony internetowej
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy lub męskorzeczowy
(1.1) kulin. rodzaj obwarzanka o charakterystycznym kształcie zbliżonym do ósemki;
(1.2) środ. inform. artykuł tematyczny, pisany do tzw. katalogu „presell page”, którego zadaniem jest sztuczne podbijanie rankingu jakiejś strony internetowej w wynikach wyszukiwarek
Wiktionary
Precel – wyrób piekarniczy, o kształcie podobnym do cyfry 8, posypany makiem, sezamem bądź solą.
Często mylony z bajglem lub z obwarzankiem.
Wikipedia
(1.1) – Precle, świeże precle – wołał Żyd, przegięty cały do tyłu, aby łatwiej było dźwigać olbrzymi kosz wypełniony preclami i najeżony prętami, na których również nawleczone były rumiane, jakby świeżo lakierowane „bajgiełe”.
Wiktionary
rzecz.
:: zdrobn. precelek m.
przym. preclowy, precelkowy
Wiktionary
mały precel
SJP.pl
dawniej: nauczyciel, wychowawca
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) przest. nauczyciel, wychowawca
(1.2) hist. zwierzchnik stojący na czele okręgu w zakonie rycerskim;
Wiktionary
Preceptor (łac. praeceptor, od praecipere „uprzedzać; uczyć; radzić“) – dawniej: nauczyciel, wychowawca. W średniowiecznej łacinie praeceptor oznaczał dowódcę, od praecipere w znaczeniu 'rozkazywać; przykazywać'.
Wikipedia
(1.1) W latach 1550–1551 był preceptorem niemieckich studentów w Paryżu, skąd zbiegł w obawie o swoje życie.
Wiktionary
IPA: prɛˈt͡sɛptɔr, AS: preceptor
Wiktionary
przym. preceptorski
Wiktionary
(1.1) przest. bakałarz
Wiktionary
SJP.pl
przymiotnik relacyjny
(1.1) daw. związany z preceptorem, dotyczący preceptora
przymiotnik dzierżawczy
(2.1) daw. należący do preceptora
Wiktionary
rzecz. preceptor mos.
Wiktionary
jednostajny ruch osi ciała niebieskiego wywołany wspólnym oddziaływaniem innych ciał niebieskich
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) fiz. zjawisko jednostajnej zmiany kierunku osi obrotu wirującego ciała;
(1.2) astr. ruch osi obrotu Ziemi na skutek przyciągania przez Księżyc i Słońce
Wiktionary
Precesja lub ruch precesyjny – zjawisko zmiany kierunku osi obrotu obracającego się ciała. Oś obrotu sama obraca się wówczas wokół pewnego kierunku w przestrzeni zakreślając powierzchnię boczną stożka.
Wikipedia
IPA: prɛˈt͡sɛsʲja, AS: precesʹi ̯a
Wiktionary
przym. precesyjny
Wiktionary
przymiotnik od: precesja
SJP.pl
dotyczący czasów przed chrześcijaństwem; przedchrześcijański, pogański
SJP.pl
1. męski organ płciowy w kwiatostanie
2. receptor siatkówki oka
3. mały pręt
4. miara długości odpowiadająca 10 ławom (ok. 446,65 mm)
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) zdrobn. mały, cienki pręt
(1.2) anat. światłoczuła komórka siatkówki oka;
(1.3) bot. męski organ płciowy roślin znajdujący się w kwiatach;
Wiktionary
Wikipedia
IPA: ˈprɛ̃ɲt͡ɕik, AS: prẽńćik
Wiktionary
rzecz. pręt m.
przym. pręcikowy
Wiktionary
przypominający kształtem pręcik, podobny do pręcika
SJP.pl
Pręcikowie (gr. androeceum, andros oikia = męski dom) – ogół pręcików jednego kwiatu. Zwykle składa się z dwóch lub jednego okółka pręcików, ew. układ organów w pręcikowiu jest spiralny. Na zewnątrz pręcikowia znajduje się okwiat, a wewnątrz słupkowie.
Wikipedia
przymiotnik od: pręcik
SJP.pl
[czytaj: presjoziTE] z francuskiego: wykwintność; styl w sztuce i obyczajach francuskich w pierwszej połowie XVII wieku
SJP.pl
Préciosité, preciosite (fr. dosł. wykwintność) – tendencja w literaturze francuskiej 1. połowy XVII wieku, odmiana baroku, bliska zwłaszcza takim kierunkom jak konceptyzm i marinizm.
Wikipedia
określenie wykonawcze: burzliwie, gwałtownie
SJP.pl
1. duży, gruby pręt;
2. w hutnictwie: kęs o specjalnych wymiarach, niepodlegający dalszemu przewalcowaniu i przeznaczony do przeróbki przez tłoczenie
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) daw. rzecz cenna
Wiktionary
(1.1) Uprzedzam tylko, że nie posiadam żadnych precjozów ani skarbów ukrytych.
Wiktionary
rzecz. precjoza nmos.
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj niemęskoosobowy, liczba mnoga
(1.1) książk. rzeczy cenne
Wiktionary
(1.1) Muzeum zabezpieczyło precjoza w specjalnym sejfie.
Wiktionary
rzecz. precjoz mrz.
Wiktionary
(1.1) drogocenności, kosztowności
Wiktionary
drogocenny przedmiot
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) kulin. gw-pl|Śląsk Cieszyński. obwarzanek
Wiktionary
1. strącanie osadu;
2. swoista reakcja serologiczna polegająca na wytrącaniu się antygenu w surowicy krwi
SJP.pl
Wikipedia
substancja wydzielana z roztworu
SJP.pl
Wikipedia
przeciwciało mające zdolność łączenia się z antygenami i wytrącania jako nierozpuszczalne kompleksy; strącalnik
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) elektr. potencjometr, kondensator zmienny lub strojona cewka, służące do precyzyjnej regulacji, zazwyczaj częstotliwości fal radiowych w radioodbiornikach
(1.2) mech. gałka służąca do bardzo precyzyjnej regulacji posuwu stołu lub głowicy obrabiarki
Wiktionary
IPA: prɛˈt͡sɨzɛr, AS: precyzer
Wiktionary
rzecz. precyzyjność ż., precyzja ż., precyzacja ż., precyzowanie n., sprecyzowanie n.
czas. precyzować ndk., sprecyzować dk.
przysł. precyzyjnie
Wiktionary
1. dokładność i staranność w wykonywaniu czegoś;
2. jasny i ścisły sposób formułowania wypowiedzi
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) dokładność, staranność
(1.2) metrol. stopień zgodności między wynikami uzyskanymi w określonych warunkach z wielokrotnych pomiarów tej samej wielkości;
Wiktionary
(1.1) Chirurga musi cechować precyzja.
(1.2) Maszyna jest wyposażona w odczyty optyczne o bardzo dużej precyzji.
Wiktionary
IPA: prɛˈt͡sɨzʲja, AS: precyzʹi ̯a
Wiktionary
rzecz. precyzyjność ż., precyzacja ż., precyzowanie n., sprecyzowanie n., precyzer mrz.
czas. precyzować ndk., sprecyzować dk.
przym. precyzyjny
przysł. precyzyjnie
Wiktionary
(1.1) dokładność, staranność, ścisłość
Wiktionary
amerykański kierunek malarski powstały w czasie I wojny światowej, nawiązujący do futuryzmu i kubizmu; realizm kubistyczny
SJP.pl
Precyzjonizm – kierunek w dwudziestowiecznym malarstwie amerykańskim nawiązujący do kubizmu i futuryzmu, znany również jako realizm kubistyczny.
Kierunek powstał w czasie I wojny światowej w Stanach Zjednoczonych i rozwijał się w okresie międzywojennym. Do jego najważniejszych przedstawicieli zaliczani są Charles Demuth, Elsie Driggs, Georgia O’Keeffe i fotograf Charles Sheeler. Precyzjoniści uważali się za artystów amerykańskich i unikali wpływów europejskich, nigdy nie ogłosili manifestu artystycznego.
Wikipedia
1. określać coś dokładniej, dopowiadać szczegóły, uściślać
2. precyzować się - stawać się dokładniej określonym; uściślać się
SJP.pl
czasownik przechodni niedokonany (dk. sprecyzować)
(1.1) określać dokładnie, z precyzją
czasownik zwrotny niedokonany precyzować się (dk. sprecyzować się)
(2.1) stawać się dokładnie określonym
Wiktionary
rzecz. precyzja ż., sprecyzowanie n., precyzer mrz., precyzyjność ż.
przym. precyzyjny
przysł. precyzyjnie
Wiktionary
(1.1) konkretyzować, uściślać
Wiktionary
przysłówek sposobu
(1.1) w sposób precyzyjny, dokładny
Wiktionary
(1.1) Piotrek wystawia piłkę tak precyzyjnie, że każdy mógłby bez problemu strzelić bramkę.
(1.1) Te dwa światy – precyzyjnie skomponowanego utworu wokalnego i jazzowej improwizacji – których połączenie wydawało się pomysłem karkołomnym, teraz doskonale współgrają.
(1.1) Przycisk "Advanced" prowadzi do kolejnego okna, w którym precyzyjnie określimy jakość generowanego nagłówka.
Wiktionary
IPA: ˌprɛt͡sɨˈzɨjɲɛ, AS: precyzyi ̯ńe
Wiktionary
rzecz. precyzyjność ż., precyzja ż., precyzacja ż., precyzowanie n., sprecyzowanie n., precyzer mrz.
czas. precyzować ndk., sprecyzować dk.
przym. precyzyjny
Wiktionary
(1.1) dokładnie, starannie
Wiktionary
stopień wyższy od przysłówka: precyzyjnie
SJP.pl
stopień wyższy od przymiotnika: precyzyjny
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) cecha tego, co precyzyjne; cecha tych, którzy są precyzyjni
Wiktionary
rzecz. precyzja ż., precyzacja ż., precyzowanie n., sprecyzowanie n., precyzer mrz.
czas. precyzować ndk., sprecyzować dk.
przym. precyzyjny
przysł. precyzyjnie
Wiktionary
(1.1) dokładność
Wiktionary
odznaczający się precyzją, wykonany z precyzją
SJP.pl
przymiotnik
(1.1) charakteryzujący się precyzją, dokładnością; taki, który dba o szczegóły
(1.2) taki, który wyrabia narzędzia tego typu
Wiktionary
(1.1) Człowiek jest małpą, która potrafi zrobić najprecyzyjniejszą brzytwę, aby poderżnąć gardło drugiej małpie.
Wiktionary
IPA: ˌprɛt͡sɨˈzɨjnɨ, AS: precyzyi ̯ny
Wiktionary
rzecz. precyzyjność ż., precyzja ż., precyzacja ż., precyzowanie n., sprecyzowanie n.
czas. precyzować ndk., sprecyzować dk.
przysł. precyzyjnie
Wiktionary
(1.1) dokładny, szczegółowy, chirurgiczny
Wiktionary
przysłówek oznaczający chęć wypędzenia ("Precz z moich oczu!"), gwałtowną niechęć wobec czegoś, kogoś ("Precz z kaczuchą!") lub występujący wspólnie z czasownikami oznaczającymi oddalanie się, wyrzucanie kogoś, czegoś ("Poszedł precz.")
SJP.pl
przysłówek
(1.1) w połączeniu z czasownikiem nakazuje lub opisuje oddalenie się, wyrzucenie czegoś lub kogoś
wykrzyknik
(2.1) gwałtowne wyrażenie niechęci, sprzeciwu, tego że ma się czegoś dość
Wiktionary
(1.1) Stary pan jesteś, powiada jeden z drugim, idź precz!
(1.1) — Precz!!… — wrzasnął wskazując drzwi — precz!… słyszysz?
(2.1) Precz z zimą!
Wiktionary
IPA: prɛt͡ʃ, AS: preč
Wiktionary
(1.1) reg. pozn. prek., reg. śl. hajdy.
(2.1) paszoł won, a kysz, psik, won; reg. pozn. prek.
Wiktionary
Preczów – wieś (sołectwo) w Polsce położona w województwie śląskim, w powiecie będzińskim, w gminie Psary.
W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa katowickiego.
Wikipedia
Wikipedia
[czytaj: predaco] miejscowość i gmina we Włoszech
SJP.pl
Predazzo – miejscowość i gmina we Włoszech, w regionie Trydent-Górna Adyga, w prowincji Trydent położona w Dolinie Val di Fiemme.
Według danych na rok 2014 gminę zamieszkiwały 4536 osób, gęstość zaludnienia wynosiła 41,3 os./km².
Wikipedia
wstępnie definiować
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) szt. dolna część retabulum ołtarza;
Wiktionary
Wikipedia
(1.1) Na predelli przedstawiono sceny z życia św. Franciszka z Asyżu.
Wiktionary
1. los, przeznaczenie
2. w wielu religiach (głównie w kalwinizmie): pogląd, że to Bóg z góry wyznacza pośmiertny los człowieka
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) przeznaczenie, los, który jest przeznaczony z góry
(1.2) filoz. przekonanie, że los człowieka (jego potępienie lub zbawienie) jest przesądzony w momencie urodzenia
Wiktionary
Predestynacja (od łac. praedestinare, gr. προοριζειν, „przeznaczyć z góry”) – koncepcja religijna, według której losy człowieka (jego zbawienie lub potępienie) są z góry określone przez wolę Boga.
Wikipedia
IPA: ˌprɛdɛstɨ̃ˈnat͡sʲja, AS: predestỹnacʹi ̯a
Wiktionary
czas. predestynować ndk.
przym. predestynacyjny
Wiktionary
(1.1) fatum
Wiktionary
przeznaczać do czegoś, na coś, na kogoś, przesądzać o czymś
SJP.pl
1. odbywający się lub dokonujący czegoś w szybkim tempie;
2. dziejący się lub działający natychmiast, bez zwłoki; też: mający zaraz nastąpić;
3. potocznie: bezzwłocznie i żywo reagujący na coś, niepanujący nad emocjami
SJP.pl
przymiotnik
(1.1) szybki, odznaczający się dużą szybkością
(1.2) taki, który ma za chwilę nastąpić
(1.3) taki, który reaguje bardzo gwałtownie, szybko, bez zastanowienia
Wiktionary
IPA: ˈprɛ̃ntʲci, AS: prẽntʹḱi
Wiktionary
rzecz. prędkość ż.
przym. prędziutki
przysł. prędko, prędziutko
wykrz. prędko
Wiktionary
(1.1) szybki
(1.2) bezzwłoczny, błyskawiczny
(1.3) w gorącej wodzie kąpany
Wiktionary
przysłówek
(1.1) szybko, z dużą prędkością
wykrzyknik
(2.1) wyraża ponaglenie do zrobienia czegoś
Wiktionary
(1.1) Dziewczynka wbiegła prędko na jezdnię, nie było ratunku.
(2.1) Prędko, wskakujcie, odjeżdżamy!
Wiktionary
IPA: ˈprɛ̃ntkɔ, AS: prẽntko
Wiktionary
rzecz. prędkość ż.
przym. prędki, prędziutki
przysł. prędziutko
Wiktionary
(1.1) szybko, wartko; gwara. chybko, chutko
(2.1) reg. śl. chute, hute.
Wiktionary
szybko biegający
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) tempo zachodzenia jakiegoś zjawiska, w tym również szybkość poruszania, przemieszczania się jakiegoś obiektu
(1.2) fiz. wielkość wektorowa wyrażająca zmianę wektora położenia w jednostce czasu;
(1.3) fiz. wielkość skalarna wyrażająca przebytą drogę w jednostce czasu
Wiktionary
Prędkość – wielkość fizyczna opisująca szybkość zmiany położenia ciała względem układu odniesienia. Prędkość jest podstawową koncepcją kinematyki, gałęzi mechaniki klasycznej opisującej ruch ciał.
Prędkość może określać:
Jednostką prędkości w układzie SI jest metr na sekundę (m/s).
Wikipedia
(1.1) W tym fachu liczy się prędkość podejmowania decyzji.
(1.2) Jeżeli na ciało nie działa żadna siła, to jego prędkość nie zmienia się.
(1.3) Jego średnia prędkość z całego wyścigu to 203 km/h.
(1.3) Przekroczenie dopuszczalnej prędkości może skończyć się mandatem.
Wiktionary
IPA: ˈprɛ̃ntkɔɕt͡ɕ, AS: prẽntkość
Wiktionary
przym. prędki, prędkościowy
przysł. prędko
wykrz. prędko
Wiktionary
(1.1) szybkość, tempo, pośpiech
(1.3) szybkość
Wiktionary
miernik prędkości, zazwyczaj liniowej; szybkościomierz (przestarzale)
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) mot. urządzenie służące do pomiaru prędkości
Wiktionary
Wikipedia
IPA: ˌprɛ̃ntkɔɕˈt͡ɕɔ̃mʲjɛʃ, AS: prẽntkośćõmʹi ̯eš
Wiktionary
(1.1) szybkościomierz
Wiktionary
syntetyczny glikokortykosteroid, analog kortyzolu
SJP.pl
Prednizon – organiczny związek chemiczny, syntetyczny glikokortykosteroid, analog kortyzolu.
Wikipedia
znaczna dominacja nad kimś lub czymś; górowanie, przewaga, pierwszeństwo
SJP.pl
stopień wyższy od przymiotnika: prędki
SJP.pl
1. w językoznawstwie:
a) związek składniowy między podmiotem a orzeczeniem;
b) orzekanie o przedmiocie;
2. w logice: formułowanie sądu orzekającego
SJP.pl
Predykacja – stosunek składniowy, który zachodzi we wszystkich zdaniach (lub ich ekwiwalentach) w związku składniowym między podmiotem a orzeczeniem.Istotą predykacji czyli orzekania jest przypisanie pewnemu fragmentowi rzeczywistości określonych pewnych własności wraz z wyrażaniem postawy modalnej nadawcy.
Wikipedia
kaznodzieja protestancki
SJP.pl
1. w semantyce: wyrażenie opisujące cechę przedmiotu lub relację między przedmiotami;
2. w semantyce: treść takiego wyrażenia;
3. w językoznawstwie: orzeczenie lub orzecznik;
4. w logice tradycyjnej: część zdania, w której stwierdza się coś o podmiocie;
5. w logice współczesnej: wyrażenie opisujące jakąś relację lub właściwość
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) log. wyrażenie, które opisuje jakąś właściwość lub relację
Wiktionary
Predykat – wieloznaczny termin mogący oznaczać:
W rachunku predykatów pierwszego rzędu (rachunku kwantyfikatorów) występują symbole P, Q, R itd. reprezentujące predykaty jednoargumentowe. W terminologii gramatycznej predykatom jako funktorom zdaniotwórczym swobodnie odpowiadają osobowe formy czasownika.
Wikipedia
(1.1) Żądałbym od takiego kryterium tego, by pozwoliło mi wyjaśnić, dlaczego stosując predykat: „jest neurastenikiem”, jestem w lepszej – pod pewnym względem sytuacji od kogoś, kto stosuje predykat: „posiada duszę nieśmiertelną”.
Wiktionary
w językoznawstwie: wyraz, który pełni funkcję czasownika, ale nie ma końcówek fleksyjnych i nie łączy się z podmiotem w mianowniku, np. trzeba, należy, warto, wiadomo, brak
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) jęz. nieodmienny wyraz pełniący funkcję czasownika
Wiktionary
(1.1) Dobrymi przykładami predykatywów są wyrazy: trzeba oraz wiadomo.
Wiktionary
przym. predykatywny
przysł. predykatywnie
Wiktionary
przysłówek
(1.1) gram. na sposób predykatywny
Wiktionary
rzecz. predykatyw mrz.
przym. predykatywny
Wiktionary
(1.1) orzecznikowo
Wiktionary
w językoznawstwie: będący orzeczeniem lub pełniący funkcję orzeczenia; orzeczeniowy
SJP.pl
przymiotnik relacyjny
(1.1) jęz. będący orzeczeniem lub pełniący funkcję orzeczenia
Wiktionary
rzecz. predykatyw mrz.
przysł. predykatywnie
Wiktionary
w matematyce: przewidywanie cech statystycznych zjawisk losowych
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) stat. ekon. proces przewidywania przyszłych realizacji lub cech statystycznych w zjawiskach losowych
(1.2) przewidywane zjawisko lub cecha
Wiktionary
Prognozowanie (późnołac. prognosis, od starogr. πρόγνωσις, nowogr. πρόγνωση prōgnosis, od πρoγιγνώσκειν progignōskein, „wiedzieć wcześniej”, od pro- „wcześniej, przed” i gignōskein, „dowiedzieć się”) lub predykcja (łac. prædictus, im. od prædicere, „przepowiadać”, od præ-, „przed, wcześniej, pra-” i dicere, „mówić”) – naukowy sposób wnioskowania służący przewidzeniu tego, w jaki sposób będą kształtowały się w przyszłości procesy lub zdarzenia. W trakcie procesu prognozowania formułuje się sąd na temat przyszłych stanów zjawisk i zdarzeń nazywany prognozą.
Wikipedia
rzecz. predykcjoner m.
przym. predykcyjny
przysł. predykcyjnie
Wiktionary
(1.1) prognozowanie n., przepowiadanie n.
(1.2) prognoza ż., przepowiednia ż.
Wiktionary
proroczy, przewidujący; predyktywny
SJP.pl
przymiotnik
(1.1) związany z predykcją, przewidywaniem; oparty na predykcji; służący do przewidywania
Wiktionary
rzecz. predykcja ż.
Wiktionary
1. w statystyce: zmienna modelu statystycznego, stosowana w prognozowaniu; zmienna niezależna, zmienna objaśniająca;
2. w medycynie: czynnik wskazujący na prawdopodobną odpowiedź na planowane leczenie; czynnik predykcyjny;
3. w sejsmologii: zjawisko będące zwiastunem trzęsienia ziemi
SJP.pl
Zmienna objaśniająca / egzogeniczna / zewnętrzna / predyktor/ regresor – zmienna w modelu statystycznym (czyli także np. w modelu ekonometrycznym), na podstawie której wyznacza się prognozę zmiennej objaśnianej (endogenicznej). Zmiennych objaśniających zwykle występuje wiele w jednym modelu.
Wikipedia
proroczy, przewidujący; predykcyjny
SJP.pl
książkowo: skłonność, upodobanie do czegoś; inklinacja, zamiłowanie, zainteresowanie
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) książk. skłonność do kogoś lub czegoś
Wiktionary
(1.1) Stwierdzić wypada, że miał wyjątkową predylekcję do młodych kobiet.
(1.1) Ania od dziecka zdradzała predylekcję do tańca.
Wiktionary
IPA: ˌprɛdɨˈlɛkt͡sʲja, AS: predylekcʹi ̯a
Wiktionary
(1.1) skłonność, słabość, inklinacja, pociąg, zamiłowanie, upodobanie
Wiktionary
usposabiać, przeznaczać kogoś do czegoś
SJP.pl
wrodzona skłonność lub zdolność do czegoś
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) wrodzona skłonność lub zdolność do czegoś
Wiktionary
IPA: ˌprɛdɨspɔˈzɨt͡sʲja, AS: predyspozycʹi ̯a
Wiktionary
przym. predyspozycyjny
Wiktionary
(1.1) dar, pot. dryg, pot. smykałka, talent, uzdolnienie, warunki, zacięcie, zadatek, zdolność, pot. żyłka
Wiktionary
SJP.pl
przymiotnik
(1.1) przym. od predyspozycja
Wiktionary
IPA: ˌprɛdɨspɔzɨˈt͡sɨjnɨ, AS: predyspozycyi ̯ny
Wiktionary
rzecz. predyspozycja
Wiktionary
1. stopień wyższy od przysłówka: prędko;
2. raczej, łatwiej
SJP.pl
pieszczotliwie: prędki; prędziutki
SJP.pl
zdrobnienie od: prędki
SJP.pl
przymiotnik
(1.1) zdrobn. od: prędki
Wiktionary
IPA: prɛ̃ɲˈd͡ʑutʲci, AS: prẽńʒ́utʹḱi
Wiktionary
przym. prędki
przysł. prędko, prędziutko
wykrz. prędko
Wiktionary
istnienie kogoś lub czegoś przed obecnym istnieniem, we wcześniejszym wcieleniu lub postaci; praegzystencja
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) filoz. teol. istnienie przed obecną egzystencją;
Wiktionary
Preegzystencja (przedistnienie) – wiara w istnienie duszy przed poczęciem człowieka.
Wikipedia
(1.1) Wierzą oni w reinkarnację i preegzystencję dusz.
Wiktionary
rzecz. preegzystencjalista mos., preegzystencjalizm mrz.
przym. preegzystencjalny, preegzystencjalistyczny
Wiktionary
(1.1) przest. przedistnienie
Wiktionary
płyn wydzielany przez gruczoły męskich narządów rozrodczych podczas pobudzenia seksualnego
SJP.pl
Preejakulat, płyn ejakulacyjny (niepopr. przedwytrysk; z łac. pre – przed + ejakulat) – wydzielina gruczołów opuszkowo-cewkowych oraz gruczołów cewkowych wydzielających śluz, wydobywająca się z penisa podczas pobudzenia seksualnego, pełniąca funkcję naturalnego lubrykantu. Ilość wydzielanego preejakulatu jest zmienna osobniczo; niektórzy mężczyźni w ogóle nie produkują preejakulatu, a inni nawet ponad 5 ml.
Wikipedia
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) med. zespół objawów chorobowych o nieznanej etiologii, występujący u kobiet ciężarnych po dwudziestym tygodniu ciąży lub podczas połogu, mogący doprowadzić do zgonu
Wiktionary
Wikipedia
(1.1) stan przedrzucawkowy
Wiktionary
nowo zsyntetyzowana cząsteczka białka enzymatycznego
SJP.pl
działalność poprzedzająca głoszenie Ewangelii
SJP.pl
przemysłowa produkcja elementów składowych budowli; wytwarzanie prefabrykatów
SJP.pl
dotyczący prefabrykacji
SJP.pl
element składowy budowli, który pochodzi z produkcji przemysłowej
SJP.pl
Prefabrykat – półprodukt, typowy element budowlany służący do montażu na placu budowy, np. płyta stropowa.
Prefabrykatem jest każdy element budowlany lub konstrukcyjny, którego parametry użytkowania są zbliżone do pożądanych lub wymagają niewielkiej obróbki (np. mechanicznej).
Wikipedia
wytwórnia prefabrykatów
SJP.pl
produkować elementy budowlane
SJP.pl
w Kościele katolickim: część mszy poprzedzająca liturgię Eucharystii
SJP.pl
Prefacja (łac. praefatio – przedmowa) – modlitwa dziękczynna, rozpoczynająca modlitwę eucharystyczną w rzymskiej tradycji liturgicznej, przede wszystkim w Kanonie rzymskim. Stąd przeszła do liturgii niektórych wyznań chrześcijańskich z nurtu reformacyjnego.
Wikipedia
1. naczelnik;
2. katecheta
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) hist. wysoki urzędnik (m.in. naczelnik prowincji, policji miejskiej) w starożytnym Rzymie;
(1.2) adm. urzędnik administracyjny w m.in. Francji, lub Księstwie Warszawskim;
(1.3) uczący religii w szkole
(1.4) przełożony w seminariach duchownych
(1.5) kardynał stojący na czele kongregacji
(1.6) eduk. w niektórych krajach uczeń odpowiedzialny za porządek w klasie i szkole;
Wiktionary
Wikipedia
(1.2) Józef Małachowski był prefektem departamentu radomskiego w Księstwie Warszawskim.
(1.5) Benedykt XVI był prefektem Kongregacji Nauki i Wiary.
Wiktionary
IPA: ˈprɛfɛkt, AS: prefekt
Wiktionary
rzecz. prefektura ż.
przym. prefektowski
Wiktionary
1. urząd prefekta; kancelaria prefekta;
2. obszar podlegający władzy prefekta;
3. jednostka administracyjna w niektórych krajach
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) urząd prefekta
(1.2) godność prefekta
(1.3) teren działania prefekta
Wiktionary
Wikipedia
(1.1) Marek otrzymał prefekturę.
(1.2) Jan piastuje prefekturę.
(1.3) Prefektura radomska obejmuje całe dawne województwo radomskie.
Wiktionary
IPA: ˌprɛfɛkˈtura, AS: prefektura
Wiktionary
rzecz. prefekt
przym. prefekturalny
Wiktionary
antonimy.
hiperonimy.
hiponimy.
holonimy.
meronimy.
pokrewne.
rzecz. prefekt
przym. prefekturalny
frazeologia.
etymologia. etymn|pol|prefekt.
uwagi.
tłumaczenia.
* bułgarski: (1.1) префектура ż.; (1.3) префектура ż.
* francuski: (1.1) préfecture ż.; (1.2) préfecture ż.; (1.3) préfecture ż.
* japoński: (1.3) 県
* niemiecki: (1.1) Präfektur ż.; (1.2) Präfektur ż.; (1.3) Präfektur ż.
* rosyjski: (1.1) префектура ż.; (1.3) префектура ż.
* ukraiński: (1.1) префектура ż.; (1.3) префектура ż.
źródła.
== prefektura (język baskijski.) ==
wymowa.
znaczenia.
rzeczownik
(1.1) adm. prefektura
odmiana.
przykłady.
składnia.
kolokacje.
synonimy.
Wiktionary
trzyosobowa lub czteroosobowa gra (w 32 karty)
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męski
(1.1) dawna gra karciana
Wiktionary
Preferans - gra karciana dla 3 osób polegająca na braniu lew podobna do brydża. W preferansie gracze licytują o prawo wyboru koloru atutowego i bycia rozgrywającym. Licytacja bardzo przypomina tę z brydża. Cechą niezwykłą preferansa jest to, że obrońcy nie muszą brać udziału w rozgrywce - mogą się wycofać.
Wikipedia
składnia.
kolokacje.
synonimy.
antonimy.
hiperonimy.
(1.1) gra karciana
hiponimy.
holonimy.
meronimy.
pokrewne.
rzecz. preferencja ż.
frazeologia.
etymologia.
etym|franc.
uwagi.
tłumaczenia.
* bułgarski: (1.1) преферанс m.
* słowacki: (1.1) preferans m.
źródła.
== preferans (język haitański.) ==
wymowa.
znaczenia.
rzeczownik
(1.1) preferencja
odmiana.
przykłady.
Wiktionary
IPA: prɛˈfɛrãw̃s, AS: preferãũ̯s
Wiktionary
rzecz. preferencja ż.
Wiktionary
antonimy.
hiperonimy.
(1.1) gra karciana
hiponimy.
holonimy.
meronimy.
pokrewne.
rzecz. preferencja ż.
frazeologia.
etymologia.
etym|franc.
uwagi.
tłumaczenia.
* bułgarski: (1.1) преферанс m.
* słowacki: (1.1) preferans m.
źródła.
== preferans (język haitański.) ==
wymowa.
znaczenia.
rzeczownik
(1.1) preferencja
odmiana.
przykłady.
składnia.
kolokacje.
synonimy.
Wiktionary
zdrobnienie od: preferans
SJP.pl
1. przedkładanie czegoś nad coś, uważanie za ważniejsze w danej hierarchii;
2. ułatwienia dla pewnych osób lub instytucji, które nie są dostępne innym; korzystniejsze warunki
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) uprzywilejowanie, przedkładanie czegoś, stawianie kogoś wyżej
(1.2) korzystniejsze warunki stworzone jakiejś osobie lub organizacji
Wiktionary
Preferencje (ang. preference) są podstawowym pojęciem w teorii ekonomii oraz w mikroekonomii, szczególnie w teorii wyboru konsumenta i w teorii gier. Preferencje konsumenta odzwierciedlają i formalizują gusty konsumenta i nie zależą w żaden sposób od cen dóbr lub budżetu konsumenta, lecz wyłącznie od zadowolenia, satysfakcji, szczęścia lub użyteczności jakie mu zapewniają. Preferencje pozwalają konsumentowi dokonywać wyborów w obliczu rozmaitych alternatyw.
Wikipedia
IPA: ˌprɛfɛˈrɛ̃nt͡sʲja, AS: preferẽncʹi ̯a
Wiktionary
rzecz. preferans mzw., preferansista mos., preferowanie n.
przym. preferencyjny, preferansowy
czas. preferować ndk.
Wiktionary
1. przedkładanie czegoś nad coś, uważanie za ważniejsze w danej hierarchii;
2. ułatwienia dla pewnych osób lub instytucji, które nie są dostępne innym; korzystniejsze warunki
SJP.pl
cecha tego, co związane jest ze stwarzaniem komuś lub czemuś korzystniejszych warunków
SJP.pl
korzystniejszy dla pewnych osób lub instytucji, na lepszych warunkach, niż oferowane innym
SJP.pl
dawać komuś lub czemuś pierwszeństwo, bardziej lubić; woleć
SJP.pl
czasownik
(1.1) dawać komuś/czemuś pierwszeństwo, preferencje
(1.2) popierać, wyróżniać
Wiktionary
IPA: ˌprɛfɛˈrɔvat͡ɕ, AS: preferovać
Wiktionary
rzecz. preferencja ż., preferowanie n.
przym. preferencyjny
Wiktionary
(1.1) woleć, bardziej lubić, skłaniać się ku czemuś, przedkładać
(1.2) faworyzować
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) odczasownikowy od|preferować.
Wiktionary
IPA: ˌprɛfɛrɔˈvãɲɛ, AS: preferovãńe
Wiktionary
czas. preferować ndk.
rzecz. preferencja ż.
Wiktionary
fakt, zjawisko, zdarzenie zapowiadające późniejsze wydarzenie
SJP.pl
dotyczący prefiguracji
SJP.pl
cząstka wyrazu znajdująca się przed jego rdzeniem lub jedna z kilku cząstek poprzedzających rdzeń wyrazu; przedrostek
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) jęz. afiks występujący przed rdzeniem, przedrostek;
(1.2) inform. napis, który jest początkiem innego napisu;
Wiktionary
Przedrostek, prefiks (od łac. praefixus „przymocowany na przedzie”) – w językoznawstwie jest to fragment wyrazu (tzw. morfem) dodawany do początku słowa podstawowego lub jego rdzenia (czyli do podstawy słowotwórczej), służący tworzeniu wyrazów pochodnych. Wyraz może nie posiadać żadnego prefiksu, może posiadać jeden lub więcej prefiksów.
Wikipedia
(1.1) Numer telefonu trzeba wybrać z prefiksem.
Wiktionary
IPA: ˈprɛfʲiks, AS: prefʹiks
Wiktionary
rzecz. afiksacja ż., fiksacja ż., fiksat m., fiksum n., fiks mrz.
przym. prefiksowy, prefiksalny
Wiktionary
(1.1) przedrostek
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) jęz. dodawanie prefiksów do tematów wyrazowych i tworzenie w ten sposób nowych wyrazów
Wiktionary
(1.1) Można przypuszczać, że mające postać rzeczowników nazwy czynności i w epokach dawniejszych, a więc już w epoce ogólnosłowiańskiej, podlegały prefiksacji na równi z tematami czasownikowymi.
Wiktionary
utworzony za pomocą prefiksu, zawierający prefiks; będący prefiksem, należący do prefiksu; przedrostkowy
SJP.pl
element morfologiczny mający funkcję prefiksu, ale niebędący formalnie prefiksem
SJP.pl
półfabrykat do produkcji butelek i puszek
SJP.pl
Preformacja (łac. prae- „przed”, „w przód”, „najpierw”, „bardzo” + formatio „kształt”, „zarys”, „utwór”), także preformizm – jedna z hipotez biologii rozwoju, mająca swe korzenie w XVII wieku. Zakłada ona, że miniaturowy, ale całkowicie ukształtowany organizm ludzki (łac. homunculus = „człowieczek”, „karzełek”) znajduje się w plemniku (według animalkulistów) lub w jaju (według owulistów). Komórki generatywne homunculusa miały również zawierać w pełni ukształtowaną istotę ludzką, tyle że jeszcze bardziej zminiaturyzowaną itd. Sama embriogeneza miała więc polegać tylko na powiększaniu się rozmiarów ciała, bowiem wszystkie organy były już ukształtowane. Teoria ta odnosiła się także do innych organizmów.
Wikipedia
1. znak w postaci podłużnego, wąskiego pasa, często będący wynikiem jakiegoś działania; linia, smuga;
2. mięso wołowe z ćwierci tylnej lub przedniej, od łopatki do kolan
SJP.pl
1. znak w postaci podłużnego, wąskiego pasa, często będący wynikiem jakiegoś działania; linia, smuga;
2. mięso wołowe z ćwierci tylnej lub przedniej, od łopatki do kolan
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) długi i wąski ślad na czymś
(1.2) kulin. mięso wołowe z ćwierci przedniej, od łopatki do kolana
Wiktionary
Pręga
Wikipedia
przym. pręgowany, pręgowaty, daw. pręgaty
czas. pręgować
Wiktionary
organiczny związek chemiczny, lek przeciwlękowy i przeciwpadaczkowy
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) farm. lek stosowany w leczeniu padaczki, bólu neuropatycznego i zaburzeń lękowych; pochodna kwasu gamma-aminomasłowego
Wiktionary
Pregabalina – organiczny związek chemiczny, pochodna kwasu γ-aminomasłowego. Jest lekiem przeciwpadaczkowym i przeciwlękowym stosowanym w leczeniu padaczki, bólu neuropatycznego, fibromialgii, zespołu niespokojnych nóg i zespołu lęku uogólnionego.
Wikipedia
(1.1) Przerwania terapii pregabaliną trzeba dokonywać stopniowo.
Wiktionary
(1.1) wzór sumaryczny: C8H17NO2; nazwy handlowe: Egzysta, Linefor, Lyrica, Naxalgan, Pragiola, Pregabalin, Pregamid, Tabagine
Wiktionary
w średniowieczu: słup, przy którym wystawiano na widok publiczny przestępców i wymierzano im karę
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) hist. w średniowiecznych miastach: słup stojący w miejscu publicznym, do którego przykuwano przestępców, wymierzając im karę np. chłosty;
(1.2) hist. kara w postaci publicznej chłosty pod tym słupem
Wiktionary
Pręgierz (niem. Pranger) – słup stojący przeważnie przed ratuszem dawnych miast, służący do wymierzania kar.
Do pręgierza wiązano oszustów dla pokazania ich ludowi, i winowajców, skazanych na hańbę publiczną, chłostę lub wyświecenie, czyli wygnanie z miasta (nazwa wzięła się stąd, że pachołkowie miejscy wyprowadzali skazanego za bramy ze światłem). W mniejszych miastach były pręgierze drewniane, w większych kamienne; czasem na szczycie zdobione postacią rycerza z podniesionym mieczem, np. pręgierz w Poznaniu. Bywały również zdobione maszkaronami (np. w Szydłowcu).
Wikipedia
IPA: ˈprɛ̃ŋʲɟɛʃ, AS: prẽŋʹǵeš
Wiktionary
(1.1) daw. piłat
Wiktionary
dotyczący preglacjału, charakterystyczny dla preglacjału, występujący w tym okresie (np. okres preglacjalny, osady preglacjalne); przedlodowcowy
SJP.pl
przymiotnik
(1.1) istniejący/dziejący się przed nastaniem epoki lodowcowej lub pochodzący z tego okresu
Wiktionary
IPA: ˌprɛɡlaˈt͡sʲjalnɨ, AS: preglacʹi ̯alny
Wiktionary
rzecz. preglacjał
Wiktionary
(1.1) przedlodowcowy
Wiktionary
w geologii: okres przed najstarszym zlodowaceniem w czwartorzędzie
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) okres, który nastąpił przed epoką lodowcową, okres przedlodowcowy
Wiktionary
IPA: prɛˈɡlat͡sʲjaw, AS: preglacʹi ̯au̯
Wiktionary
przym. preglacjalny
Wiktionary
hormon stosowany jako lek w zaburzeniach czynności gruczołów płciowych
SJP.pl
1. oryks pręgoboki - gatunek ssaka z podrodziny antylopowców; beisa;
2. delfinek pręgoboki - gatunek delfina
SJP.pl
przymiotnik relacyjny
(1.1) związany z Pregołą, dotyczący Pregoły
Wiktionary
rzecz. Pregoła ż.
Wiktionary
rodzaj gryzoni z podrodziny myszy
SJP.pl
Pręgomysz (Lemniscomys) – rodzaj ssaków z podrodziny myszy (Murinae) w obrębie rodziny myszowatych (Muridae).
Wikipedia
rzadko: mający pręgowane płetwy
SJP.pl
przymiotnik
(1.1) icht. posiadający pręgi na płetwach
Wiktionary
anoreksja dotykająca ciężarne kobiety; ciążoreksja
SJP.pl
Pregoreksja, anoreksja ciążowa – pojęcie z zakresu psychologii popularnej; wyróżniana przez niektórych odmiana anoreksji, występująca u kobiet w ciąży. Kobiety cierpiące na pregoreksję głodzą się, chcąc wyglądać atrakcyjnie podczas ciąży i jak najszybciej po porodzie. Pregoreksja nie jest uwzględniona w kryteriach ICD-10 (F50.0) ani DSM-IV (307.1); w przypadku spełnienia kryteriów anoreksji u ciężarnej rozpoznaje się anoreksję (jadłowstręt psychiczny) lub inne zaburzenia odżywiania.
Wikipedia
kobieta cierpiąca na odmianę anoreksji występującą w czasie ciąży; ciążorektyczka
SJP.pl
gołąbczak pręgosterny - gatunek ptaka z rodziny gołębiowatych
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy
(1.1) ornit. mały ptak z rodziny strzyżyków występujący w Ameryce
Wiktionary
(1.1) Dobiegł nas śpiew pręgostrzyżyka.
Wiktionary
rzecz. strzyż mzw., strzyżal mzw., strzyżoń mzw., strzyżyczek mzw., strzyżyki nmos.
Wiktionary
mangusta pręgoszyja - gatunek ssaka drapieżnego
SJP.pl
pazurogon pręgoudy - gatunek kangura
SJP.pl
czasownik przechodni niedokonany
(1.1) robić pręgi
Wiktionary
rzecz. pręga ż., pręg m., pręgowanie n., pręgatość ż., pręgowatość ż., pręgowaność ż.
przym. pręgowany, pręgowaty, pręgaty
Wiktionary
układ pręg, pasów; wzór w pręgi
SJP.pl
pokryty pręgami - znakami w postaci podłużnego, wąskiego pasa; pręgowaty
SJP.pl
przymiotnik
(1.1) mający pręgi
(2.1) imiesłów przymiotnikowy bierny od: pręgować
Wiktionary
(1.1) Jak się nazywają te pręgowane ryby w twoim akwarium?
Wiktionary
rzecz. pręga ż., pręg m., pręgowanie n.
czas. pręgować ndk.
przym. pręgowaty, pręgaty
Wiktionary
pokryty pręgami - znakami w postaci podłużnego, wąskiego pasa; pręgowany
SJP.pl
rodzaj gryzonia z rodziny wiewiórkowatych
SJP.pl
Pręgowiec (Tamias) – rodzaj ssaków z podrodziny afrowiórek (Xerinae) w obrębie rodziny wiewiórkowatych (Sciuridae).
Wikipedia
Wikipedia
nazwisko
SJP.pl
rzeka w Federacji Rosyjskiej
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna
(1.1) geogr. hydron. rzeka w Rosji, w obwodzie królewieckim, przepływająca przez Królewiec i uchodząca do Zalewu Wiślanego;
Wiktionary
Pregoła (ros. Преголя, Priegolja, niem. Pregel, lit. Prieglius, łac. Vatrulia) – rzeka w rosyjskim obwodzie królewieckim.
Pregoła powstaje z połączenia Węgorapy i Instruczy w okolicach Czerniachowska. Głównym jej dopływem jest Łyna. Uchodzi do Zalewu Wiślanego.
Wikipedia
przym. pregolski
Wiktionary
forma średniowiecznej dworskiej poezji hiszpańskiej
SJP.pl
nauka zajmująca się badaniem dziejów od momentu pojawienia się człowieka do pierwszych dokumentów pisanych; historia kultury materialnej; prahistoria
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) okres dziejów od pojawienia się człowieka do powstania pisma;
(1.2) bardzo dawne czasy
Wiktionary
Prehistoria, prahistoria (łac. præ – przedrostek oznaczający uprzedniość, „przed”, „wcześniej”) – najdłuższy okres dziejów ludzkości, od pojawienia się na Ziemi człowieka zręcznego, do powstania pisma. Badanie tego okresu możliwe jest jedynie metodami archeologicznymi. Na terenach Afryki zaczyna się około 2,5 mln lat temu razem z pojawieniem się Homo habilis, na terenie Europy około 1 mln lat temu, natomiast na innych terenach z momentem pojawienia się człowieka rozumnego. Dzieli się na sześć podstawowych epok – daty w nawiasach nakładają się na siebie, ze względu na to, że na różnych terenach epoki te zaczynały się i kończyły w różnym czasie:
Wikipedia
(1.2) Dla młodych ludzi okres PRL-u to prehistoria.
Wiktionary
IPA: ˌprɛxʲiˈstɔrʲja, AS: preχʹistorʹi ̯a
Wiktionary
rzecz. prehistoryk m., prehistoryczność ż.
przym. prehistoryczny
Wiktionary
(1.1) prahistoria, pradzieje, przeddzieje
(1.2) prahistoria
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) odprzym. cecha tego, co jest prehistoryczne; cecha tych, którzy są prehistoryczni
Wiktionary
rzecz. historia ż., historyczność ż., prehistoria ż.
przym. prehistoryczny, historyczny
przysł. prehistorycznie, historycznie
Wiktionary
przymiotnik relacyjny
(1.1) związany z prehistorią, dotyczący prehistorii
Wiktionary
rzecz. prehistoria ż., prehistoryk mos., prehistoryczność ż.
Wiktionary
(1.1) prahistoryczny, przedhistoryczny, pierwotny, pradziejowy, przedpotopowy
Wiktionary
badacz prehistorii
SJP.pl
minerał, zasadowy glinokrzemian wapnia i glinu o żółtawej lub zielonkawej barwie; prenit
SJP.pl
Prehnit – nazwa pochodzi od nazwiska holenderskiego pułkownika Hendrika von Prehna (1733–1785), który przywiózł go z Przylądka Dobrej Nadziei do Europy w 1773 r. (A.G. Werner, 1790 r.).
Pospolity minerał rodingitów powstający w ostatnim stadium rodingityzacji na skutek niskotemperaturowych procesów hydrotermalnych, należy do gromady glinokrzemianów wstęgowych.
Wikipedia
diagnostyka preimplantacyjna - genetyczna analiza komórek jajowych lub zarodków stosowana przy zapłodnieniu pozaustrojowym (in vitro)
SJP.pl
umieszczenie źródeł instalacji w pamięci stałej lokalnego komputera celem późniejszego uruchomienia instalatora
SJP.pl
umieszczać (umieścić) źródła instalacji w pamięci stałej lokalnego komputera celem późniejszego uruchomienia instalatora
SJP.pl
[czytaj: prejs] nazwisko
SJP.pl
[czytaj: PRAJzner] nazwisko
SJP.pl
Wikipedia
rodzaj dialektyzacji
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) jęz. proces fonetyczny polegający na rozwinięciu się przed samogłoską dźwięku j, np. Jadam zamiast Adam;
Wiktionary
Prejotacja – proces fonetyczny (rodzaj protezy) polegający na pojawieniu się /j/ przed samogłoską w nagłosie (na początku wyrazu). Zaszła np. w języku prasłowiańskim i gwarach polskich: anioł > janioł. Prejotacja e-, a- w nagłosie jest zjawiskiem zanikającym.
Wikipedia
przymiotnik
(1.1) praw. będący bazowym do orzekania w podobnej sprawie
Wiktionary
(1.1) Unijny Trybunał nie podzielił zarzutów sądu w Amsterdamie, który w pytaniach prejudycjalnych podważał niezawisłość wymiaru sprawiedliwości w Rzeczpospolitej.
Wiktionary
Prejłowo (niem. Preylowen, 1938–1945 Preiwils) – wieś w Polsce położona w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie olsztyńskim, w gminie Purda.
W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa olsztyńskiego.Wieś położona w historycznych granicach Warmii.
Wikipedia
przysłówek
(1.1) poznań. precz
wykrzyknik
(2.1) poznań. precz
Wiktionary
Osoby o tym nazwisku:
Herby rodowe:
Wikipedia
(2.1) Prek papudroku!
Wiktionary
okres w dziejach Ziemi obejmujący dwie najstarsze ery: archaiczną i proterozoiczną; kryptozoik, eon kryptozoiczny
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) geol. jeden z okresów w dziejach Ziemi;
(1.2) twory geologiczne z tego okresu
Wiktionary
Prekambr – nieformalna jednostka geochronologiczna w dziejach Ziemi, obejmująca przedział czasu od powstania Ziemi do początku okresu kambryjskiego, czyli interwał wiekowy od 4,6 mld lat do 542 mln lat temu. Prekambrowi odpowiadają wiekowo dwie formalne jednostki stratygraficzne, eony: archaik, proterozoik oraz starszy od archaiku hadeik uznawany kiedyś za eon, obecnie raczej za jednostkę nieformalną. Prekambr obejmuje blisko 85% dziejów Ziemi. Pomimo że jest jednostką nieformalną, to powszechnie jest stosowany w fachowej literaturze, występuje też w oficjalnej tabeli stratygraficznej, jako nieskategoryzowana jednostka powyżej eonów.
Wikipedia
(1.1) Prekambr obejmuje blisko 85% dziejów Ziemi.
Wiktionary
IPA: ˈprɛkãmpr̥, AS: prekãmpr̦
Wiktionary
przym. prekambryjski
Wiktionary
→ prekambr
SJP.pl
przymiotnik relacyjny
(1.1) geol. związany z prekambrem, dotyczący prekambru
Wiktionary
rzecz. prekambr mrz.
Wiktionary
kampania wyborcza odbywająca się przed oficjalnym startem kampanii wyborczej
SJP.pl
ludzie żyjący w ciągłej niepewności związanej ze swoją sytuacją finansową, pracujący na stażu, tymczasowo lub poniżej swoich kwalifikacji
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) ekon. socjol. określenie tzw. nowej klasy społecznej, powstałej w wyniku kryzysu ekonomicznego – ludzie bez perspektyw życiowych: seryjni stażyści, pracownicy tymczasowi, młodzi bezrobotni lub pracujący poniżej swojego wykształcenia;
Wiktionary
Prekariat (połączenie franc. précaire - niepewny, nietrwały oraz proletariat) – kategoria społeczna, charakterystyczna dla współczesnych rynków pracy, obejmująca osoby zatrudniane w ramach elastycznych form zatrudnienia.
Wikipedia
(1.1) W zasadzie można by zreformować związki zawodowe tak, aby reprezentowały interesy prekariatu, ale z różnych powodów należy uznać to za mało prawdopodobne.
Wiktionary
IPA: prɛˈkarʲjat, AS: prekarʹi ̯at
Wiktionary
rzecz. prekariusz m., prekariuszka ż., prekarność ż., prekarium n., prekaryzacja ż.
Wiktionary
1. w średniowieczu: umowa użyczenia ziemi bez przekazania pełnego prawa własności;
2. ziemia uzyskana w wyniku takiej umowy
SJP.pl
Prekarium, l.m. prekaria (łac. precarium od prex dpn. preces 'prośba') – rodzaj umowy, w wyniku której następowało przekazanie drugiej osobie ziemi, jakiejś rzeczy lub prawa w użytkowanie, z zastrzeżeniem zwrotu na każde wezwanie, ponieważ przekazanie takie następowało najczęściej na prośbę przyjmującego, stąd nazwa instytucji. Potocznie to także teren uzyskany na mocy tej umowy.
Wikipedia
człowiek żyjący w ciągłej niepewności związanej ze swoją sytuacją finansową, pracujący na stażu, tymczasowo lub poniżej swoich kwalifikacji
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) ktoś bez perspektyw życiowych, bez przyszłości; zaliczający się do prekariatu
Wiktionary
Prekariat (połączenie franc. précaire - niepewny, nietrwały oraz proletariat) – kategoria społeczna, charakterystyczna dla współczesnych rynków pracy, obejmująca osoby zatrudniane w ramach elastycznych form zatrudnienia.
Wikipedia
IPA: prɛˈkarʲjuʃ, AS: prekarʹi ̯uš
Wiktionary
czas. prekaryzować
rzecz. prekariat m., prekarność ż.
:: fż. prekariuszka ż.
Wiktionary
kobieta żyjąca w ciągłej niepewności związanej ze swoją sytuacją finansową, pracująca na stażu, tymczasowo lub poniżej swoich kwalifikacji
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) kobieta bez perspektyw życiowych, bez przyszłości; zaliczająca się do prekariatu
Wiktionary
IPA: ˌprɛkarʲˈjuʃka, AS: prekarʹi ̯uška
Wiktionary
rzecz. prekariat m., prekarność ż.
:: fm. prekariusz ż.
Wiktionary
charakterystyczny dla ludzi żyjących w ciągłej niepewności związanej ze swoją sytuacją finansową, pracujących na stażu, tymczasowo lub poniżej swoich kwalifikacji
SJP.pl
proces charakteryzujący się brakiem stabilizacji życiowej i wzrostem niepewności finansowej związanej z pracą tymczasową, na stażu lub poniżej kwalifikacji
SJP.pl
1. powodować brak stabilizacji życiowej i wzrost niepewności finansowej związanej z pracą tymczasową, na stażu lub poniżej kwalifikacji;
2. prekaryzować się - stawać się niestabilnym i dostępnym okresowo, powodując niepewność finansową
SJP.pl
wstępne oczyszczanie substancji przed poddaniem jej katalizie
SJP.pl
pogląd filozoficzny opierający się na wyjaśnieniu zjawisk przyrodniczych bez posługiwania się kategorią przyczynowości; indeterminizm
SJP.pl
termin ostateczny dla wykonania pewnych czynności prawnych; termin zawity, termin prekluzyjny
SJP.pl
Prekluzja (łac. praeclusio – zamknięcie) – określenie czasu przeznaczonego na dokonanie czynności prawnej, po upływie którego uprawnienie do dokonania czynności wygasa, a jej dokonanie jest pozbawione skutków prawnych. Prekluzja należy do kategorii terminów stanowczych.
Wikipedia
termin prekluzyjny - termin, po którego upływie nie można wykonać czynności prawnej; termin zawity
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj nijaki, nazwa własna
(1.1) geogr. hist. niewielki region historyczny w dzisiejszej Słowenii;
Wiktionary
Prekmurje (także Prekomurje, węg. Muravidék, niem. Murland, prek. Prekmürsko) – niewielki region historyczny w dzisiejszej Słowenii.
Wikipedia
przym. prekmurski
rzecz. prekmurski mrz., Mura ż.
Wiktionary
przymiotnik relacyjny
(1.1) związany z Prekmurjem, dotyczący Prekmurja
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(2.1) jęz. dialekt prekmurski języka słoweńskiego;
Wiktionary
rzecz. Prekmurje n., Mura ż.
Wiktionary
rzekoma zdolność postrzegania lub przewidywania zdarzeń przed ich faktycznym wystąpieniem
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) zjawisko paranormalne mające polegać na umiejętności przewidywania zdarzeń, które dopiero będą miały miejsce w przyszłości;
Wiktionary
Wikipedia
(1.1) On posiada zdolność prekognicji.
Wiktionary
IPA: ˌprɛkɔɟˈɲit͡sʲja, AS: prekoǵńicʹi ̯a
Wiktionary
odnoszący się do Ameryki z czasów przed jej odkryciem przez Krzysztofa Kolumba (1492 r.); przedkolumbijski
SJP.pl
przymiotnik relacyjny
(1.1) odnoszący się do czasów przed odkryciem Ameryki przez Krzysztofa Kolumba
Wiktionary
(1.1) Wspólną cechą architektury prekolumbijskiej było wznoszenie budowli o kształcie piramidy.
Wiktionary
IPA: ˌprɛkɔlũmˈbʲijsʲci, AS: prekolũmbʹii ̯sʹḱi
Wiktionary
rzecz. Kolumbowie mos., Kolumb mos.
przym. kolumbijski
Wiktionary
(1.1) war. przedkolumbijski
Wiktionary
wstępnie konfigurować (skonfigurować)
SJP.pl
w Kościele katolickim: zatwierdzenie i uroczyste ogłoszenie przez papieża nominacji biskupa
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) kośc. mianowanie lub zatwierdzenie wyboru biskupa przez papieża;
Wiktionary
Prekonizacja (łac. praeconizatio – „ogłoszenie”) – w Kościele katolickim uroczyste ogłoszenie przez papieża nominacji nowego biskupa. Od tego momentu aż do przyjęcia święceń biskupich - sakry - dana osoba duchowna pozostaje biskupem-nominatem.
Wikipedia
(1.1) Jeszcze długo po prekonizacji biskup-nominat mieszkał na naszym probostwie.
Wiktionary
rzecz. prekonizowanie n.
czas. prekonizować dk./ndk.
Wiktionary
(1.1) prekonizowanie
Wiktionary
przymiotnik od: prekonizacja
SJP.pl
dokonywać prekonizacji
SJP.pl
czasownik przechodni dwuaspektowy
(1.1) kośc. mianować biskupa lub kardynała
Wiktionary
(1.1) Papież Jan Paweł II prekonizował go biskupem pomocniczym archidiecezji katowickiej.
Wiktionary
rzecz. prekonizacja ż., prekonizowanie n.
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) kośc. mianowanie lub zatwierdzenie wyboru biskupa przez papieża
Wiktionary
rzecz. prekonizacja ż.
czas. prekonizować dk./ndk.
Wiktionary
(1.1) prekonizacja
Wiktionary
obrady kardynałów przed konklawe
SJP.pl
wstępne konsultacje
SJP.pl
w telekomunikacji: zmiana charakterystyki sygnału na wejściu (urządzenia, kabla), kompensująca jego oczekiwaną deformację na drodze transmisji
SJP.pl
rasa owiec
SJP.pl
rasa owiec
SJP.pl
okres w sztuce przed kubizmem
SJP.pl
człowiek wyprzedzający swoje czasy, zapoczątkowujący jakąś ideę, jakiś kierunek itp.
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) osoba, która w danej dziedzinie wyprzedza innych, zwiastuje jakiś nowy kierunek, okres itp.
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(2.1) chem. substancja towarzysząca pierwszemu stadium reakcji
Wiktionary
Wikipedia
(1.1) Prekursorzy nowych technologii.
Wiktionary
IPA: prɛˈkursɔr, AS: prekursor
Wiktionary
rzecz. prekursorstwo n.
:: fż. prekursorka ż.
przym. prekursorski
Wiktionary
(1.1) innowator, nowator, pionier
Wiktionary
kobieta wyprzedzająca swoje czasy, zapoczątkowująca jakąś ideę, kierunek itp.
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) forma żeńska od: prekursor
Wiktionary
IPA: ˌprɛkurˈsɔrka, AS: prekursorka
Wiktionary
rzecz. prekursor, prekursorstwo
przym. prekursorski
Wiktionary
wyprzedzający kogoś, coś w jakiejś dziedzinie, zapowiadający jakiś nowy kierunek, okres itp.; odkrywczy, nowatorski, poprzedzający
SJP.pl
przymiotnik
(1.1) wyprzedzający swoje czasy w danej dziedzinie
Wiktionary
rzecz. prekursor mos./mrz., prekursorka ż., prekursorstwo n.
przysł. prekursorsko
Wiktionary
(1.1) nowatorski, odkrywczy, pionierski, poprzedzający
Wiktionary
procedura mająca miejsce przed przetargiem, pozwalająca na wybranie najodpowiedniejszych kandydatów spośród chętnych do udziału w przetargu
SJP.pl
odnoszący się do prelegenta lub prelekcji, właściwy prelegentom
SJP.pl
osoba wygłaszająca prelekcję
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) osoba wygłaszająca wykład lub omawiająca prezentację
Wiktionary
Prelekcja – forma wykładu dla szerokiego grona odbiorców (z reguły nie związanych z daną dziedziną wiedzy) na określony temat, co do zasady o charakterze popularnonaukowym. Prelegent najczęściej przedstawia temat w sposób subiektywny lub częściowo subiektywny. Celem prelekcji jest przekonanie słuchaczy do jakiejś wizji, nakłonienie do zaakceptowania określonych poglądów, postaw, czy zachowań, a także zachęcenie do podjęcia jakiegoś działania, czy zainteresowania się jakąś tematyką.
Wikipedia
(1.1) Podczas wykładu prelegent omówił podstawowe założenia.
Wiktionary
IPA: prɛˈlɛɡɛ̃nt, AS: prelegẽnt
Wiktionary
rzecz. prelekcja ż.
:: forma żeńska prelegentka ż.
przym. prelegencki, prelekcyjny
Wiktionary
kobieta wygłaszająca prelekcję
SJP.pl
wykład dla szerokiego grona publiczności mający charakter popularyzacyjny, popularnonaukowy
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) okazjonalny wykład naukowy lub popularnonaukowy na jakiś temat;
Wiktionary
Prelekcja – forma wykładu dla szerokiego grona odbiorców (z reguły nie związanych z daną dziedziną wiedzy) na określony temat, co do zasady o charakterze popularnonaukowym. Prelegent najczęściej przedstawia temat w sposób subiektywny lub częściowo subiektywny. Celem prelekcji jest przekonanie słuchaczy do jakiejś wizji, nakłonienie do zaakceptowania określonych poglądów, postaw, czy zachowań, a także zachęcenie do podjęcia jakiegoś działania, czy zainteresowania się jakąś tematyką.
Wikipedia
(1.1) Będzie to cykl prelekcji na temat kocich zachowań, opieki nad kotami i ogólnie – samych kotów.
Wiktionary
IPA: prɛˈlɛkt͡sʲja, AS: prelekcʹi ̯a
Wiktionary
rzecz. prelegent m., prelegentka ż.
przym. prelekcyjny
Wiktionary
dotyczący prelekcji
SJP.pl
wstępne rozmowy pokojowe; układy tymczasowe
SJP.pl
Preliminaria – karta lub karty tytułowe bądź też substytut strony tytułowej także verso karty tytułowej (imprimatur, przywilej drukarski) oraz wszystkie karty ją poprzedzające, np. frontyspis, karta przedtytułowa, także okładka, ale tylko wtedy, gdy jest integralną częścią oryginalnej postaci wydania.
Wikipedia
1. wstęp, początek czegoś;
2. preliminarium pokojowe - wstępny traktat pokoju zawierany pomiędzy stronami prowadzącymi wojnę
SJP.pl
1. plan finansowy jednostki budżetowej;
2. projekt budżetu państwa;
3. zestawienie przewidywanych wydatków i dochodów;
4. dawniej: preliminaria
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) zarz. księg. zestawienie planowaćanowanych dochodów i wydatków
Wiktionary
IPA: ˌprɛlʲĩˈmʲĩnaʃ, AS: prelʹĩmʹĩnaš
Wiktionary
rzecz. preliminaria nmos.
czas. preliminować ndk., zapreliminować dk.
przym. preliminarzowy
Wiktionary
w psychologii: jeszcze nie poddany dyscyplinie logicznego myślenia, nie kierowany logiką; przedlogiczny
SJP.pl
[czytaj: preljud] samochód typu Honda Prelude
SJP.pl
przymiotnik od: preludium
SJP.pl
1. wstęp instrumentalny do jakiegoś większego utworu;
2. samodzielny, krótki utwór muzyczny;
3. przenośnie: wstęp do czegoś
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) muz. wstęp instrumentalny do jakiegoś większego utworu
(1.2) muz. samodzielny, krótki utwór instrumentalny
(1.3) wprowadzenie, wstęp, początek, zapowiedź czegoś
Wiktionary
Preludium, praeambulum – instrumentalna forma muzyczna, która jest wstępem do większego dzieła muzycznego.
Początkowo, w XV w. był to krótki utwór figuracyjny z fragmentami akordowymi improwizowany na organach lub lutni, ułatwiający śpiewakom i wykonawcom intonowanie (tzn. ustalający tonację przed rozpoczęciem śpiewu). Po 1650 r. weszło w skład sonaty kameralnej i suity jako ich pierwsza część. Pojawiało się także w połączeniu z fugą, np. dwa tomy preludiów i fug, uporządkowanych chromatycznie napisał Jan Sebastian Bach. Podobne cykle komponowano jednak wcześniej (np. Girolamo Frescobaldi), ale także później (np. Ferruccio Busoni). Powstawały też pojedyncze preludia z fugami (np. Johannes Brahms, César Franck, Max Reger, Arthur Honegger: Prelude, arioso et fughetta sur le nom de BACH).
Wikipedia
(1.3) Mały deszcz okazał się preludium do prawdziwej ulewy.
Wiktionary
IPA: prɛˈludʲjũm, AS: preludʹi ̯ũm
Wiktionary
[czytaj: premas-i] samochód typu Mazda Premacy
SJP.pl
medycyna: farmakologiczne przygotowanie pacjenta do operacji przez podanie mu środków uspokajających, przeciwlękowych
SJP.pl
Premedykacja – farmakologiczne przygotowanie chorego do operacji.
Celem premedykacji jest:
Wikipedia
1. zaplanowane działanie o charakterze negatywnym lub wręcz zaskakującym;
2. dokładne zaplanowanie i przygotowanie przestępstwa;
3. działanie z pełną świadomością
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) obmyślenie planu działania
(1.2) dokładne obmyślenie planu przestępstwa
Wiktionary
Zamiar bezpośredni – postać zamiaru w rozumieniu prawa karnego polegająca na tym, że sprawca chce popełnić czyn zabroniony (art. 9 § 1 k.k.).
Sprawca popełniający czyn zabroniony w zamiarze bezpośrednim ma świadomość i wolę realizacji jego ustawowych znamion.
Wikipedia
(1.1) Koleżanka z premedytacją namalowała mu świństwa w zeszycie od religii.
(1.2) 23-latka z Gdańska uduszona z premedytacją.
Wiktionary
IPA: ˌprɛ̃mɛdɨˈtat͡sʲja, AS: prẽmedytacʹi ̯a
Wiktionary
system publicznego transportu zbiorowego, stanowiący formę przejściową pomiędzy tramwajem a metrem
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) urb. system transportu publicznego stanowiący formę przejściową pomiędzy tramwajem a metrem;
Wiktionary
Premetro – system publicznego transportu zbiorowego najczęściej stanowiący formę przejściową pomiędzy tramwajem a metrem. Premetro kursuje po bezkolizyjnych trasach (lub bezkolizyjnych odcinkach tras), przystosowanych do późniejszego przekształcenia i włączenia w sieć metra. Budowle inżynierskie (tunele, wiadukty) są dopasowane również do skrajni metra.
Wikipedia
rzecz. metro n.
Wiktionary
1. dodatek do pensji przyznawany pracownikowi w zależności od wyników jego pracy;
2. nagroda pieniężna, gratyfikacja finansowa;
3. miejsce na trasie wyścigu kolarskiego, gdzie zawodnicy mogą zdobyć dodatkowe punkty; też: tak zdobyte punkty;
4. nagroda za coś, często mająca zachęcić do czegoś osobę nagradzaną
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) dodatkowe wynagrodzenie pracownika, będące nagrodą za jego pracę
(1.2) w niektórych grach: dodatkowe punkty lub inna nagroda za wykonanie zadania niebędącego celem gry
Wiktionary
Premia – miejscowość i gmina we Włoszech, w regionie Piemont, w prowincji Cusio Ossola.
Według danych na rok 2004 gminę zamieszkiwało 605 osób, 6,9 os./km².
Wikipedia
(1.1) W podziękowaniu za wyjątkową staranność podczas pracy oraz szczególne zaangażowanie otrzymuje pan premię w wysokości 1000 zł (= tysiąca złotych).
(1.2) Za wszystkie premie na odcinkach górskich kolarz został zwycięzcą klasyfikacji górskiej.
Wiktionary
rzecz. premiowanie n., premiant m.
czas. premiować
przym. premiowy
Wiktionary
(1.1) nagroda, napiwek
(1.2) nagroda, bonus
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) przest. ten, który jest premiowany
Wiktionary
rzecz. premia ż.
czas. premiować
przym. premiowy
Wiktionary
wystawienie danej sztuki, inscenizacji lub zaprezentowanie filmu po raz pierwszy w danym miejscu
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) polit. szef, kierownik rządu;
rzeczownik, rodzaj żeński
(2.1) polit. kobieta sprawująca urząd premiera (1.1)
forma rzeczownika.
(3.1) D. lm. od: premiera
Wiktionary
Premier (z fr. premier – pierwszy) – reprezentant i kierownik rządu, o różnym zakresie uprawnień w zależności od systemu prawnego danego państwa. Najczęściej organizuje i koordynuje prace rządu, zwołuje jego posiedzenia, ma prawo do wnioskowania powołań i odwołań pozostałych członków rządu oraz obsadza niektóre ważne stanowiska i urzędy.
Wikipedia
(1.1) Premier uroczyście otworzył nowy szpital.
(1.1) W połowie 2009 roku premier zarządził prezesowi ZUS-u wykonanie ogólnopolskiej akcji kontrolnej.
Wiktionary
IPA: ˈprɛ̃mʲjɛr, AS: prẽmʹi ̯er
Wiktionary
rzecz. premierówna ż., premierostwo
przym. premierowski
Wiktionary
(1.1) Prezes Rady Ministrów, szef rządu
Wiktionary
wystawienie danej sztuki, inscenizacji lub zaprezentowanie filmu po raz pierwszy w danym miejscu
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) film. teatr. pierwsze publiczne przedstawienie utworu, zwłaszcza scenicznego lub filmu; uroczystość związana z tym przedstawieniem
forma rzeczownika|rodzaj=męskoosobowy.
(2.1) D. i B. lp. od: premier
Wiktionary
Premiera (z fr. première – „pierwsza”, od wyrażenia première représentation – „pierwsze przedstawienie”) – pierwsze przedstawienie danego utworu lub towaru szerokiej publiczności.
Początkowo określenie odnosiło się wyłącznie do inscenizacji teatralnej bądź operowej – przy czym obejmuje ono oddzielnie każdą inscenizację (nawet tego samego utworu). Obecnie termin ten rozciągnięto na inne dziedziny – mówi się o premierze filmowej, wydawniczej bądź gry komputerowej.
Wikipedia
(1.1) Czy byłeś na premierze nowego filmu Quentina Tarantino?
Wiktionary
IPA: prɛ̃ˈmʲjɛra, AS: prẽmʹi ̯era
Wiktionary
rzecz. prapremiera ż.
przym. premierowy, prapremierowy
przysł. premierowo
Wiktionary
premier z żoną
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) urząd premiera
(1.2) czas sprawowania urzędu premiera
(1.3) premier i jego żona
Wiktionary
(1.1) Premierostwo brał na siebie trzykrotnie, ostatni raz w 1930 r.
Wiktionary
rzecz. premierówna ż., premier m.
przym. premierowski
Wiktionary
potocznie:
1. mieć swoją premierę;
2. pełnić urząd premiera
SJP.pl
syn premiera
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) córka premiera
Wiktionary
rzecz. premier mos., premierostwo n.
Wiktionary
przysłówek
(1.1) wystawiając pierwszy raz
Wiktionary
(1.1) Jego sztukę z 1945 roku wystawiono premierowo dopiero w latach dziewięćdziesiątych.
Wiktionary
rzecz. premiera ż.
przym. premierowy
Wiktionary
→ premiera
SJP.pl
przymiotnik relacyjny
(1.1) film. teatr. związany z premierą, dotyczący premiery
Wiktionary
(1.1) Kiedy odbędzie się premierowy pokaz tego nowego izraelskiego komediodramatu?
Wiktionary
rzecz. premiera ż.
przysł. premierowo
Wiktionary
lekceważąco lub potocznie: pani premier
SJP.pl
dodatek witaminowo-mineralny do mieszanek dla drobiu
SJP.pl
Osoby o tym nazwisku:
Wikipedia
1. potocznie: nagroda punktowa za zakupy, wymienialna na nagrodę rzeczową;
2. obligacja państwowa w Polsce międzywojennej;
3. dawniej: bilet pożyczki premiowej; pożyczka premiowa
SJP.pl
przymiotnik relacyjny
(1.1) związany z premią, dotyczący premii
Wiktionary
rzecz. premia ż., premiówka ż., premiant m., premiowanie n.
czas. premiować ndk.
Wiktionary
dawniej:
1. przesłanka;
2. urlop, zwolnienie
SJP.pl
dawniej: premia
SJP.pl
członek zgromadzenia zakonnego kanoników regularnych, założonego w 1121 roku we francuskiej miejscowości Prémontré; premonstratens, norbertanin
SJP.pl
rzadko: zakonnica norbertanka
SJP.pl
członek zgromadzenia zakonnego kanoników regularnych, założonego w 1121 roku we francuskiej miejscowości Prémontré; norbertanin, premonstrant
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) rel. katolicki zakonnik z zakonu założonego przez św. Norberta z Xanten
Wiktionary
Norbertanie (Premonstratensi) – zakon rzymskokatolicki założony w 1120 przez św. Norberta z Xanten w miejscowości Prémontré koło Laon we Francji. Oparty jest na regule św. Augustyna.
Zakon norbertanów w XIV wieku obejmował 655 opactw i probostw. Obecnie w świecie jest około 1450 zakonników w 51 domach. Zakon wydał 10 świętych i 4 błogosławionych. Wśród błogosławionych jest też polska norbertanka, Bronisława z Krakowa. Pierwsi premonstratensi przybyli do Polski w 1126 roku.
Wikipedia
(1.1) Umówiliśmy się przy kościele premonstratensów.
Wiktionary
(1.1) norbertanin
Wiktionary
członek zgromadzenia zakonnego kanoników regularnych, założonego w 1121 roku we francuskiej miejscowości Prémontré; norbertanin, premonstrant
SJP.pl
Norbertanie (Premonstratensi) – zakon rzymskokatolicki założony w 1120 przez św. Norberta z Xanten w miejscowości Prémontré koło Laon we Francji. Oparty jest na regule św. Augustyna.
Zakon norbertanów w XIV wieku obejmował 655 opactw i probostw. Obecnie w świecie jest około 1450 zakonników w 51 domach. Zakon wydał 10 świętych i 4 błogosławionych. Wśród błogosławionych jest też polska norbertanka, Bronisława z Krakowa. Pierwsi premonstratensi przybyli do Polski w 1126 roku.
Wikipedia
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) odprzym. cecha tego, co jest prenatalne; cecha tych, którzy są prenatalni
Wiktionary
przym. prenatalny
przysł. prenatalnie
Wiktionary
dotyczący okresu życia płodowego; przedurodzeniowy
SJP.pl
przymiotnik
(1.1) med. związany z życiem płodowym, dotyczący życia płodowego
Wiktionary
rzecz. prenatalność ż.
Wiktionary
(1.1) przedurodzeniowy
Wiktionary
minerał, zasadowy glinokrzemian wapnia i glinu o żółtawej lub zielonkawej barwie; prehnit
SJP.pl
Prehnit – nazwa pochodzi od nazwiska holenderskiego pułkownika Hendrika von Prehna (1733–1785), który przywiózł go z Przylądka Dobrej Nadziei do Europy w 1773 r. (A.G. Werner, 1790 r.).
Pospolity minerał rodingitów powstający w ostatnim stadium rodingityzacji na skutek niskotemperaturowych procesów hydrotermalnych, należy do gromady glinokrzemianów wstęgowych.
Wikipedia
rodzaj dinozaura z rodziny pachycefalozaurów
SJP.pl
Prenocefal (Prenocephale) – dinozaur z rodziny pachycefalozaurów (Pachycephalosauridae); jego nazwa oznacza stroma głowa.
Żył w epoce późnej kredy (ok. 83-65 mln lat temu) na terenach centralnej Azji. Długość ciała ok. 2-3 m, wysokość ok. 120 cm masa ok. 130 kg. Jego szczątki znaleziono w Mongolii.
Wikipedia
pseudonim składający się z prawdziwych imion używającej go osoby
SJP.pl
opłacenie z góry ustalonej liczby kolejnych numerów jakiegoś czasopisma lub kolejnych tomów książki z gwarancją ciągłości ich otrzymywania; kwota opłaty za taką usługę
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) przedpłata za czasopismo na określony czas, gwarantująca, że dana osoba będzie otrzymywać przez ten czas określoną liczbę numerów tego czasopisma; ten czas
(1.2) egzemplarz czasopisma otrzymany w ramach prenumeraty (1.1)
Wiktionary
Prenumerata – usługa polegająca na zapłaceniu z góry za określoną liczbę kolejnych numerów czasopisma lub tomów książki w zamian za zapewnienie ciągłości ich dostarczania. Prenumerata to także kwota, którą płaci się za tę usługę.
Wikipedia
(1.1) Chciałbym wykupić prenumeratę tego czasopisma.
(1.2) Czemu jeszcze nie dostałem mojej prenumeraty?!
Wiktionary
IPA: ˌprɛ̃nũmɛˈrata, AS: prẽnũmerata
Wiktionary
rzecz. prenumerator m., prenumeratorka ż., prenumerowanie n.
czas. prenumerować ndk.
Wiktionary
(1.1) subskrypcja
Wiktionary
osoba prenumerująca czasopisma lub książki ukazujące się w tomach
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) osoba, która wykupiła prenumeratę
Wiktionary
(1.1) Gdyby ciągle istniał „Świat Młodych”, byłbym jego prenumeratorem.
Wiktionary
IPA: ˌprɛ̃nũmɛˈratɔr, AS: prẽnũmerator
Wiktionary
rzecz. prenumerata ż., prenumerowanie n.
:: fż. prenumeratorka ż.
czas. prenumerować
Wiktionary
(1.1) abonent, subskrybent
Wiktionary
kobieta prenumerująca czasopisma lub książki ukazujące się w tomach
SJP.pl
przymiotnik od: prenumerator
SJP.pl
opłacać z góry otrzymywanie ustalonej liczby kolejnych numerów czasopisma lub kolejnych tomów książki z gwarancją ciągłości ich otrzymywania; subskrybować
SJP.pl
czasownik przechodni niedokonany (dk. zaprenumerować)
(1.1) otrzymywać jakąś publikację regularnie przez określony czas
Wiktionary
(1.1) W latach osiemdziesiątych Paweł prenumerował szereg czasopism erotycznych.
Wiktionary
rzecz. prenumerata ż., prenumerator mos., prenumeratorka ż., prenumerowanie n.
czas. zaprenumerować dk.
Wiktionary
syntetyczny preparat leczniczy, powodujący rozszerzanie się naczyń wieńcowych i ułatwiający dotlenienie mięśnia sercowego; stosowany głównie w dusznicy bolesnej i w niewydolności wieńcowej; corontin; segontin
SJP.pl
dawniej: zajęcie, zaprzątnięcie czymś umysłu
SJP.pl
poprzedni wnioskodawca
SJP.pl
zamówienie produktu przed jego oficjalną premierą; pre-order
SJP.pl
przymiotnik
(1.1) seks. taki, który występuje przed orgazmem
(1.2) seks. taki, który jeszcze nie miał orgazmu
Wiktionary
IPA: ˌprɛɔrɡazˈmʲit͡ʃnɨ, AS: preorgazmʹičny
Wiktionary
rzecz. orgazm mrz.
Wiktionary
wstępne rozeznanie się w czymś
SJP.pl
dotyczący preorientacji
SJP.pl
[czytaj: pripejd] sprzedaż określonych towarów na zasadach przedpłaty; pre-paid
SJP.pl
Sprzedaż przedpłacona (ang. prepaid) – model sprzedaży, w którym klient dokonuje opłaty z góry, przed otrzymaniem towaru lub skorzystaniem z usługi. Jest powszechnie stosowany w wielu branżach, takich jak telekomunikacja, energetyka czy media.
Wikipedia
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) zdrobn. od preparat
Wiktionary
(1.1) To nie preparat, lecz tylko mały preparacik.
Wiktionary
rzecz. preparat m.
Wiktionary
1. przygotowanie czegoś do użytku poprzez wykonanie określonych zabiegów technicznych;
2. opracowanie tekstu w celu uwypuklenia jakiejś jego treści ;
3. dawniej, zwykle w liczbie mnogiej: objaśnienia do tekstu w podręczniku;
4. sporządzenie preparatu anatomicznego lub zoologicznego;
5. technika kompozytorska związana ze zmianą brzmienia instrumentu poprzez ingerencję w jego konstrukcję i nietypowy sposób wydobycia dźwięku
SJP.pl
1. przygotowanie czegoś do użytku poprzez wykonanie określonych zabiegów technicznych;
2. opracowanie tekstu w celu uwypuklenia jakiejś jego treści ;
3. dawniej, zwykle w liczbie mnogiej: objaśnienia do tekstu w podręczniku;
4. sporządzenie preparatu anatomicznego lub zoologicznego;
5. technika kompozytorska związana ze zmianą brzmienia instrumentu poprzez ingerencję w jego konstrukcję i nietypowy sposób wydobycia dźwięku
SJP.pl
związany z preparacją
SJP.pl
Preparanda – była to szkoła uzupełniająca, przygotowawcza. Miała formę dwuletniego kursu dla młodzieży niemającej ukończonych 7 klas szkoły podstawowej, a przygotowującej się przy seminarium nauczycielskim do zawodu nauczyciela. Istniała w pierwszych latach po odzyskaniu niepodległości.
Wikipedia
1. substancja, np. lek lub kosmetyk, o konkretnym zastosowaniu;
2. w biologii: zakonserwowany organizm lub jego część przygotowane do demonstrowania, badania itp.
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) substancja lub mieszanina związków przygotowana do konkretnego zastosowania
(1.2) obiekt biologiczny zakonserwowany celem badań lub dydaktyki
Wiktionary
Wikipedia
(1.1) Poszukuję skutecznego preparatu na porost włosów.
(1.2) Na kolejnej lekcji anatomii przygotujemy preparaty kończyn, byśmy omówili poszczególne grupy mięśniowe.
Wiktionary
IPA: prɛˈparat, AS: preparat
Wiktionary
rzecz. preparowanie n., spreparowanie n.
:: zdrobn. preparacik mrz.
Wiktionary
(1.1) specyfik
Wiktionary
dawniej: uczniowski zeszycik do notowania słówek przy nauce języka obcego; notatnik
SJP.pl
1. osoba poddająca organizmy lub ich części specjalnej obróbce w celu przygotowania ich do badań lub demonstracji;
2. osoba przygotowująca coś, poddając składniki specjalnym zabiegom;
3. osoba tworząca fałszywe informacje i nadająca im określoną formę w celu osiągnięcia zamierzonego celu
SJP.pl
miejsce obróbki i konserwacji materiałów przywiezionych z terenu w celu przeznaczenia ich do demonstrowania i dalszych badań
SJP.pl
1. przygotowywać coś do użytku, łącząc odpowiednie składniki lub poddając je specjalnym zabiegom;
2. przeinaczać lub naginać informacje albo fakty;
3. sporządzać preparaty anatomiczne, zoologiczne itp.
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) odczasownikowy od|preparować.
Wiktionary
rzecz. spreparowanie n., preparat m., preparacja ż., preparator m., preparatka ż.
czas. preparować ndk., spreparować dk.
przym. preparacyjny
Wiktionary
człowiek samodzielny i zabezpieczony na każdą okazję, biorący odpowiedzialność za przetrwanie własne i swojej rodziny; preppers
SJP.pl
w chemii: monomer lub układ monomerów zdolny do dalszej polimeryzacji przez grupy reaktywne
SJP.pl
w starożytnej teorii literatury: to, co właściwe, stosowane w dziele literackim
SJP.pl
supremacja, prymat, przewaga, pierwszeństwo
SJP.pl
rodzajnik preponowany: typ rodzajnika, który nigdy nie występuje po rzeczowniku, ale zawsze jest umieszczany przed nim
SJP.pl
w językoznawstwie:
1. przyimek;
2. umieszczanie wyrazów pomocniczych, np. przyimków, rodzajników itp. przed wyrazami, do których się odnoszą
SJP.pl
1. przewodniczący kapituły katedralnej;
2. tytuł proboszcza kolegiaty;
3. tytuł zastępcy przełożonego w niektórych zakonach
SJP.pl
Prepozyt, primiceriusz (łac. praepositus – przełożony) – w Kościele rzymskokatolickim przewodniczący kapituły kanoników, czyli kapituły katedralnej lub kolegiackiej, oraz w Zgromadzeniu Księży Kanoników Regularnych Laterańskich – często w randze prałata lub infułata. Najczęściej prepozytem jest proboszcz parafii kolegiackiej (przykładem kolegiata w Wałbrzychu). Tytuł zastępcy przełożonego (np. opata, przeora) w niektórych zakonach.
Wikipedia
urząd prepozyta
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) kośc. godność prepozyta
(1.2) daw. godność przełożonego
Wiktionary
Prepozyt, primiceriusz (łac. praepositus – przełożony) – w Kościele rzymskokatolickim przewodniczący kapituły kanoników, czyli kapituły katedralnej lub kolegiackiej, oraz w Zgromadzeniu Księży Kanoników Regularnych Laterańskich – często w randze prałata lub infułata. Najczęściej prepozytem jest proboszcz parafii kolegiackiej (przykładem kolegiata w Wałbrzychu). Tytuł zastępcy przełożonego (np. opata, przeora) w niektórych zakonach.
Wikipedia
rzecz. prepozyt m.
Wiktionary
[czytaj: prepers] człowiek samodzielny i zabezpieczony na każdą okazję, biorący odpowiedzialność za przetrwanie własne i swojej rodziny; prepers
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) osoba, która przygotowuje się na wypadek wojny, klęsk żywiołowych, katastrof itp. – gromadzi zapasy żywności, leków, materiałów, szkoli się z technik surwiwalowych, niekiedy również szykuje broń i buduje prywatny schron
Wiktionary
(1.1) surwiwalista
Wiktionary
[czytaj: PREpres] środowiskowo: przygotowanie do druku materiałów tekstowych i ilustracyjnych
SJP.pl
druk wyprzedzający właściwe wydanie; przeddruk
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) nauk. wersja publikacji naukowej sprzed ukazania się w recenzowanym czasopiśmie naukowym;
Wiktionary
Preprint – wstępna wersja publikacji naukowej (zazwyczaj artykułu), która nie została jeszcze opublikowana w czasopiśmie naukowym.
Publikacja w tradycyjnym czasopiśmie naukowym często zajmuje miesiące, a nawet lata od chwili zgłoszenia artykułu, podczas gdy rozwój nauki następuje w ostatnim czasie znacznie szybciej. Umieszczenie w Internecie preprintów artykułów pozwala na udostępnienie wyników badań naukowych innym badaczom bez konieczności długiego oczekiwania na cykl wydawniczy czasopisma, a tym samym nie opóźnia rozwoju nauki, tak jak ma to miejsce w przypadku tradycyjnych wydawnictw.
Wikipedia
(1.1) Otwarty dla obcych był instytut w Dubnej, taki rodzaj wschodniego CERN-u, ale nie te najlepsze rosyjskie laboratoria. Gości przyjeżdżało mało, preprinty dochodziły wybiórczo.
(1.1) Wyniki badania populacyjnego zostały opublikowane na platformaatformie preprintów medRxiv.
Wiktionary
prace i przygotowania poprzedzające produkcję czegoś, np. filmu, gry komputerowej itd.
SJP.pl
Preprodukcja – etap produkcji filmu poprzedzający okres zdjęciowy. Czas ten poświęcony jest na zaczerpnięcie pomysłu do chwili akceptacji scenariusza.W okresie preprodukcji prowadzone są prace przygotowawcze polegające m.in. na:
Wikipedia
[czytaj: prikłel] utwór (zwykle film, książka lub gra komputerowa) nawiązujący do innego utworu, poprzedzający jego fabułę
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) liter. film. utwór ukazujący wydarzenia fabuły wcześniejszy w stosunku do reszty serii;
Wiktionary
Prequel (łac. pre – przed; ang. sequel – ciąg dalszy) – utwór literacki lub filmowy opowiadający wydarzenia wcześniejsze niż opisane w pierwowzorze. Prequele powstają zazwyczaj później niż oryginalne dzieła i często wyjaśniają wątki oraz zdarzenia, o których opowiadała główna część.
Termin „prequel” to neologizm złożony z przedrostka „pre-” (łac. „przed”) i „sequel”. Sequel to kontynuacja utworu przedstawiająca wydarzenia późniejsze niż w pierwowzorze.
Wikipedia
składnia.
kolokacje.
synonimy.
antonimy.
(1.1) sequel
hiperonimy.
(1.1) spin-off
hiponimy.
holonimy.
meronimy.
pokrewne.
frazeologia.
etymologia.
etym|ang|prequel.
uwagi.
tłumaczenia.
* angielski: (1.1) prequel
* francuski: (1.1) prequel m., préquel m., préquelle ż.
* niemiecki: (1.1) Prequel n.
źródła.
== prequel (język angielski.) ==
wymowa.
IPA|ˈpɹiːkwəl., X-SAMPA|"pri:kw@l.
audio|LL-Q1860 (eng)-Back ache-prequel.wav.
znaczenia.
rzeczownik
(1.1) liter. film. prequel
odmiana.
przykłady.
Wiktionary
IPA: ˈprʲikwɛl, AS: prʹiku̯el
Wiktionary
1. członek Bractwa Prerafaelitów, stowarzyszenia artystycznego założonego w Anglii w 1848 roku;
2. malarz tworzący dzieła według koncepcji prerafaelizmu, nurtu w angielskiej sztuce 2. połowy XIX w. nawiązującego do początków renesansu
SJP.pl
dziewiętnastowieczny kierunek w sztuce zapoczątkowany w Anglii, nawiązujący do sztuki wczesnego włoskiego odrodzenia (przed Rafaelem); prerafaelizm
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męski
(1.1) hist. szt. kierunek w sztuce angielskiej w połowie XIX wieku, który nawiązywał do sztuki wczesnego włoskiego odrodzenia
Wiktionary
rzecz. prerafaelizm m., prerafaelita m.
przym. prerafaelicki, prerafaelityczny
Wiktionary
(1.1) prerafaelizm
Wiktionary
dziewiętnastowieczny kierunek w sztuce zapoczątkowany w Anglii, nawiązujący do sztuki wczesnego włoskiego odrodzenia (przed Rafaelem); prerafaelityzm
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męski
(1.1) zob. prerafaelityzm.
Wiktionary
rzecz. prerafaelityzm m., prerafaelita m.
przym. prerafaelicki, prerafaelityczny
Wiktionary
Protestantyzm – jedna z głównych gałęzi chrześcijaństwa, obok katolicyzmu i prawosławia, na którą składają się wspólnoty religijne powstałe na skutek ruchów reformacyjnych wewnątrz Kościoła rzymskokatolickiego rozpoczętych wystąpieniem Marcina Lutra w XVI wieku oraz ruchów przebudzeniowych w łonie macierzystych wyznań protestanckich w kolejnych stuleciach.
Wikipedia
związany z prereformacją
SJP.pl
rozległa równina w Ameryce Północnej
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) geogr. równinne stepy w centralnej części Ameryki Północnej;
Wiktionary
Wikipedia
(1.1) Bizony zamieszkują prerie i lasy.
Wiktionary
przym. preriowy, preryjny
Wiktionary
rodzaj ptaków z podrodziny bażantów
SJP.pl
gatunek ptaka z rodziny bekasowatych
SJP.pl
Wikipedia
→ preria; preryjny
SJP.pl
przymiotnik relacyjny
(1.1) geogr. biol. związany z prerią, dotyczący prerii; rosnący lub bytujący na prerii
Wiktionary
(1.1) Charakterystycznym elementem stylu preriowego są minimalistyczne, a zarazem luksusowe wnętrza, w których można dostrzec inspiracje tradycyjną architekturą Japonii.
Wiktionary
rzecz. preria ż.
przym. preryjny
Wiktionary
przywilej, uprawnienie, pierwszeństwo związane z zajmowanym stanowiskiem lub wykonywaną funkcją
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) praw. szczególne uprawnienie wynikające z piastowanego stanowiska
Wiktionary
Prerogatywa (łac. praerogativa) – przywilej, uprawnienie wynikające z zajmowanego stanowiska.
W systemach parlamentarnych kompetencje głowy państwa wyłączone spod kontroli organu przedstawicielskiego, czyli w praktyce niewymagające kontrasygnaty rządowej.
Pojęcie ukształtowało się w Anglii dla określenia tych uprawnień króla, które mógł wykonywać bez uzgadniania z parlamentem.
Wikipedia
(1.1) przywilej
Wiktionary
przedromański;
1. poprzedzający cywilizację romańską;
2. poprzedzający styl romański
SJP.pl
Preromantyzm – zespół zjawisk w kulturze i literaturze rozwijający się od połowy XVIII w. i zapowiadający nadejście romantycznego przełomu w kulturze europejskiej.
Należały do nich:
Wikipedia
→ preria; preriowy
SJP.pl
przymiotnik relacyjny
(1.1) związany z prerią
Wiktionary
(1.1) Wąwozami tymi wędrowały szczepy preryjne.
Wiktionary
rzecz. preria ż.
przym. preriowy
Wiktionary
niezdolność dokładnego widzenia z bliskiej odległości, spowodowana upośledzeniem akomodacji oka, rozwijająca się w średnim wieku; starczowzroczność, prezbiopia, presbyopia
SJP.pl
Wikipedia
[czytaj: presbiopia] niezdolność dokładnego widzenia z bliskiej odległości, spowodowana upośledzeniem akomodacji oka, rozwijająca się w średnim wieku; starczowzroczność, prezbiopia, presbiopia
SJP.pl
Wikipedia
wybór poprzedzający głosowanie
SJP.pl
Preselekcja – usługa telekomunikacyjna dostępna w pełnym zakresie wyłącznie dla abonentów sieci telefonii stacjonarnej operatora o znaczącej pozycji rynkowej (Telekomunikacja Polska S.A.), umożliwiająca ustanowienie innego niż TP S.A. operatora telekomunikacyjnego, za pośrednictwem którego zestawiane będą krajowe i międzynarodowe połączenia do innych użytkowników końcowych. Połączenie są realizowane poprzez wybieranie z aparatu telefonicznego numeru abonenta, bez konieczności każdorazowego wskazywania numeru dostępu (NDS) wybranego operatora. Preselekcja nie ma wpływu na sposób zestawiania połączeń alarmowych, do służb o skróconej numeracji, a także do "sieci inteligentnej" (usługi o podwyższonej opłacie, a także infolinie 800/801), które zawsze są zestawiane przez operatora telekomunikacyjnego, któremu płacimy abonament telefoniczny. Abonenci TPS.A. mogą wybrać przez złożenie zlecenia preselekcji jednego dostawcę publicznie dostępnych usług telefonicznych w zakresie połączeń krajowych oraz jednego w zakresie połączeń międzynarodowych, co nie wyklucza możliwości wyboru tego samego dostawcy usług dla połączeń krajowych i międzynarodowych.
Wikipedia
związany z preselekcją
SJP.pl
odnoszący się do czasów przed Semitami
SJP.pl
białko znajdujące się w komórkach mózgowych osób chorych na chorobę Alzheimera
SJP.pl
pieczęć przystawiona w kancelarii sądu, zawierająca datę wpływu pisma, liczbę załączników, uiszczenie opłaty itp.; prezentata, datownik
SJP.pl
pracownik zecerni wykonujący próbne odbitki składu zecerskiego do korekty
SJP.pl
nacisk, przymus
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) nacisk, przymus wywierany na kogoś w celu zmuszenia go do czegoś
Wiktionary
IPA: ˈprɛsʲja, AS: presʹi ̯a
Wiktionary
rzecz. presa ż.
przym. presyjny
Wiktionary
(1.1) mus, nacisk, napór, przymus, siła, wpływ
Wiktionary
skan przygotowawczy, wstępny
SJP.pl
dawniej:
1. przepis prawny; nakaz, rozporządzenie;
2. porada, przepis na coś, recepta lekarska;
3. przedawnienie
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) wypisywanie, ordynowanie czegoś, także. recepta lekarska;
(1.3) daw. przepis prawny, nakaz urzędowy
(1.4) daw. przedawnienie
Wiktionary
W dawnym znaczeniu:
Wikipedia
IPA: prɛˈskrɨpt͡sʲja, AS: preskrypcʹi ̯a
Wiktionary
rzecz. preskryptywizm m., preskryptywista m.
czas. preskrybować ndk.
przym. preskryptywny, preskryptywistyczny, preskrypcyjny
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) jęz. osoba zajmująca się nakreślaniem norm lub zaleceń językowych;
Wiktionary
(1.1) Zalecenia preskryptywistów spotykają się często z krytyką profesjonalnych językoznawców.
Wiktionary
rzecz. preskryptywizm m., preskryptywność ż., preskrypcja ż.
czas. preskrybować ndk.
przym. preskryptywny, preskryptywistyczny, preskrypcyjny
Wiktionary
(1.1) normatywista
Wiktionary
nurt w językoznawstwie, w ramach którego formułuje się normy poprawnościowe, zasady i reguły poprawnego posługiwania się wypowiedziami językowymi; normatywizm, kultura języka
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) jęz. dążność do nakreślania norm lub zaleceń językowych z zamiarem wywarcia wpływu na użytkowników języka, aby trzymali się proponowanych środków;
(1.2) filoz. pogląd głoszący, że funkcją sądów etycznych jest funkcja preskryptywna, nakazująca określone postępowanie;
Wiktionary
Wikipedia
rzecz. preskryptywista m., preskryptywność ż., preskrypcja ż.
czas. preskrybować ndk.
przym. preskryptywny, preskryptywistyczny, preskrypcyjny
Wiktionary
(1.1) normatywizm
Wiktionary
w psycholingwistyce: określający, jak należy się zachować, aby zaspokoić wzbudzoną potrzebę; zalecający
SJP.pl
przymiotnik
(1.1) dyktujący prawidła, metody bądź sposoby postępowania
(1.2) jęz. formułujący zewnętrzne normy bądź zalecenia językowe
Wiktionary
rzecz. preskryptywista m., preskryptywizm m., preskryptywność ż., preskrypcja ż.
czas. preskrybować ndk.
przym. preskryptywistyczny, preskrypcyjny
Wiktionary
(1.1) dyrektywalny, normatywny
(1.2) normatywny
Wiktionary
[czytaj: preslej] nazwisko, m.in. Elvis Presley (1935-1977) - piosenkarz amerykański
SJP.pl
Osoby o tym nazwisku:
Wikipedia
[czytaj: preslejowski] taki jak u Presleya, właściwy Presleyowi, nawiązujący do muzyki Presleya, przypominający zachowanie, taniec Presleya itp.
SJP.pl
filozof żyjący w czasach przed narodzinami Sokratesa
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) hist. staroż. filoz. filozof zaliczany do nurtu greckiej filozofii przedsokratejskiej, działający przed Sokratesem
Wiktionary
(1.1) Wszyscy presokratycy mówili o ruchu. U Empedoklesa jego źródłem był odwieczny antagonizm między jakimiś mglistymi siłami miłości i nienawiści.
Wiktionary
rzecz. presokratyzm m.
przym. presokratejski, presokratyczny, przedsokratejski, przedsokratyczny
Wiktionary
receptor reagujący na zmiany ciśnienia w organizmie; baroreceptor
SJP.pl
Baroreceptory, presoreceptory – mechanoreceptory odpowiadające za stałą wielkość ciśnienia krwi.
Wikipedia
urządzenie regulujące ciśnienie w niektórych rodzajach chłodziarek; barostat
SJP.pl
Presostat – czujnik różnicy ciśnień wyposażony w przekaźnik. Do presostatu przyłączone są dwa przewody ciśnieniowe i do trzech przewodów elektrycznych. Stan przekaźnika jest zależny od wielkości różnicy ciśnień w przewodach ciśnieniowych.
Wikipedia
rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna
(1.1) geogr. jezioro u zbiegu granic Macedonii, Albanii i Grecji;
(1.2) geogr. hist. region historyczny współcześnie podzielony między Grecję, Albanię i Macedonię, położony nad jeziorami o tej samej nazwie
Wiktionary
Prespa (mac. Преспанско Езеро, gr. Λίμνες Πρέσπες, alb. Liqeni i Prespës) – jezioro u zbiegu granic Macedonii Północnej, Albanii i Grecji, w historycznym regionie Prespa. Terminem Prespa określa się dwa jeziora - Wielką i Małą Prespę.
Leży w tektonicznym obniżeniu na wysokości 967 m n.p.m.
Nad jeziorem żyją pelikany, kormorany i czaple.
Wikipedia
przym. prespański
Wiktionary
przymiotnik relacyjny
(1.1) związany z Prespą, dotyczący Prespy (jeziora lub otaczającego go obszaru)
Wiktionary
rzecz. Prespa ż.
Wiktionary
[czytaj: presbuk] środowiskowo: materiał promocyjny stworzony i rozprowadzany przez producentów filmowych
SJP.pl
[czytaj: press-ing] w niektórych grach zespołowych: agresywne krycie przeciwników na całym boisku
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) sport. w piłce nożnej: sposób prowadzenia mający na celu uniemożliwienie drużynie przeciwnej rozegrania jakiejkolwiek akcji poprzez agresywne krycie oraz grę z dala od własnego pola karnego;
Wiktionary
Pressing (ang. naciskanie) – sposób prowadzenia gry w piłce nożnej, który ma na celu jak najszybsze odebranie piłki drużynie przeciwnej, jak najdalej od własnej bramki.
Wyróżnia się trzy formy pressingu: niski, średni i wysoki. W przypadku pressingu niskiego zawodnicy próbują odebrać piłkę przeciwnikowi na własnej połowie, w przypadku pressingu średniego w okolicach linii środkowej, w przypadku pressingu wysokiego – już na połowie przeciwnika. Dobór formy pressingu powinien zależeć od przygotowania kondycyjnego zawodników (wysoki pressing jest najbardziej wymagający kondycyjnie) oraz od potencjału drużyny przeciwnej (z przeciwnikiem słabszym od siebie raczej stosuje się pressing wysoki, z mocniejszym – niski).
Wikipedia
(1.1) Najlepsze drużyny potrafią grać pressingiem na tyle skutecznie, że słabsi przeciwnicy nie potrafią skonstruować żadnej składnej akcji.
Wiktionary
w niektórych grach zespołowych: agresywnie kryć przeciwników na całym boisku
SJP.pl
Presspublica – spółka działająca od 1991 będąca w 100% własnością należącej do Grzegorza Hajdarowicza spółki Gremi Media.
Presspublica jest wydawcą dzienników „Rzeczpospolita”, „Życie Warszawy” (do 17 grudnia 2011), „Parkiet”, tygodników „Przekrój” (do 2013) i „Uważam Rze”, miesięczników „Sukces” i „Uważam Rze Historia” oraz „Bloomberg Businessweek Polska”, miesięcznika ekonomiczno-biznesowego (na licencji Bloomberg LP).
Wikipedia
dawniej: obowiązek wykonania jakiejś pracy zleconej przez zwierzchnika; obowiązek świadczeń
SJP.pl
dotyczący prestacji
SJP.pl
człowiek pokazujący sztuczki oparte głównie na zręczności i robiące wrażenie magicznych; sztukmistrz, magik, iluzjonista
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) człowiek pokazujący sztuczki sprawiające wrażenie magicznych, oparte głównie na zręczności i umiejętności odwracania uwagi
Wiktionary
Iluzjonista – główne określenie dla wszystkich osób zajmujących się sztuką iluzji.
Klasyczny strój iluzjonisty stanowi garnitur, cylinder, „magiczna” pałeczka i mniejsze rekwizyty, jednak współczesny wygląd iluzjonisty znacznie różni się od tego klasycznego i jest o wiele nowocześniejszy.
Wikipedia
składnia.
kolokacje.
synonimy.
(1.1) sztukmistrz, magik, iluzjonista
antonimy.
hiperonimy.
hiponimy.
holonimy.
meronimy.
pokrewne.
rzecz. prestidigitatorstwo n.
:: fż. prestidigitatorka ż.
przym. prestidigitatorski
przysł. prestidigitatorsko
frazeologia.
etymologia.
etym|wł|presto. → szybko + etym|łac|digitus. → palec
uwagi.
tłumaczenia.
* angielski: (1.1) prestidigitator
źródła.
== prestidigitator (język angielski.) ==
wymowa.
znaczenia.
rzeczownik policzalny
(1.1) prestidigitator
odmiana.
(1.1) lp. prestidigitator; lm. prestidigitators
przykłady.
Wiktionary
rzecz. prestidigitatorstwo n.
:: fż. prestidigitatorka ż.
przym. prestidigitatorski
przysł. prestidigitatorsko
Wiktionary
(1.1) sztukmistrz, magik, iluzjonista
Wiktionary
1. kobieta pokazująca sztuczki magiczne oparte na zręczności; iluzjonistka, kuglarka, magiczka;
2. działanie wykorzystujące różne sztuczki w celu ukrycia braku umiejętności lub wywołania zachwytu
SJP.pl
magiczny, kuglarski
SJP.pl
przymiotnik relacyjny
(1.1) związany z prestidigitatorstwem, dotyczący prestidigitatorstwa
Wiktionary
rzecz. prestidigitatorstwo n., prestidigitator mos.
Wiktionary
1. pokazywanie sztuk polegających na zręczności i robiących wrażenie magicznych; kuglarstwo, sztukmistrzostwo;
2. wyjątkowa sprawność w czymś;
3. przenośnie: stwarzanie złudzenia czegoś, udawanie czegoś nieistniejącego
SJP.pl
określenie wykonawcze: bardzo szybko
SJP.pl
Tempo (agogika) – jeden z elementów dzieła muzycznego, oznaczający, jak szybko utwór ma być wykonany.
Wikipedia
znaczenie, poważanie, jakim ktoś lub coś cieszy się w swoim otoczeniu
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) socjol. znaczenie, poważanie, jakim ktoś lub coś cieszy się w swoim otoczeniu;
Wiktionary
Prestiż (z fr. „urok, czary”, z łac. præstigiare – sztuczki magiczne, por. prestidigitator) – autorytet, poważanie, szacunek innych osób do danej osoby.
W socjologii prestiż jest subiektywnym kryterium stratyfikacji, opartym na wartościujących podstawach emocjonalnych i obiektywnych czynnikach stratyfikacji – wykształceniu, wykonywanym zawodzie, stylu życia, dochodach. Jest również jedną ze składowych statusu społecznego.
Wikipedia
IPA: ˈprɛstʲiʃ, AS: prestʹiš
Wiktionary
rzecz. prestiżowość ż.
przym. prestiżowy
przysł. prestiżowo
Wiktionary
(1.1) autorytet, doniosłość, estyma, istotność, mir, powaga, poważanie, ranga, szacunek, waga, ważność, wpływ, znaczenie; książk. splendor
Wiktionary
osoba, która ma prestiż; ktoś komu zależy na prestiżu wobec innych
SJP.pl
cecha czegoś, co ma duże znaczenie i poważanie w swoim środowisku
SJP.pl
będący dowodem prestiżu (znaczenie, poważanie), mający lub przynoszący prestiż
SJP.pl
przymiotnik jakościowy
(1.1) charakteryzujący się prestiżem
Wiktionary
(1.1) Skończyła prestiżowe warszawskie gimnazjum, do którego chodziła inteligencka młodzież o lewicowych skłonnościach, spotykała się z socjalistami.
Wiktionary
rzecz. prestiż m., prestiżowość ż.
przysł. prestiżowo
Wiktionary
utwór muzyczny lub jego część wykonana w bardzo szybkim tempie (presto)
SJP.pl
Wikipedia
Preston – miasto o statusie city w Wielkiej Brytanii (Anglia), w dystrykcie Preston, ośrodek administracyjny (stolica) hrabstwa Lancashire, port nad estuarium rzeki Ribble (Morze Irlandzkie). W 2021 roku liczyło 94 490 mieszkańców. Jest siedzibą Uniwersytetu Centralnego Lancashire i dwóch kolegiów. Na północny wschód od miasta znajduje się Forest of Bowland.
Wikipedia
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) kośc. okryty specjalną tkaniną sześcienny stół w cerkwi prawosławnej, na którym sprawowana jest liturgia
Wiktionary
1. uznanie istnienia niestwierdzonego faktu na podstawie innych ustalonych faktów, pozostających z nim w związku; domniemanie
2. dawniej: zarozumiałość
SJP.pl
przestarzałe: domniemywać, domyślać się, zakładać
SJP.pl
w logice: wniosek wynikający jednocześnie z jakiegoś zdania i jego negacji, np. presupozycją zarówno zdania "Moim ulubionym aktorem jest Johnny Depp." jak i zdania "Moim ulubionym aktorem nie jest Johnny Depp." jest: "Mam ulubionego aktora."
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) jęz. ukryte wstępne założenie, wymagane żeby dane zdanie miało w danym kontekście logiczny sens;
(1.2) psych. metoda sugerowania ukrytych treści za pomocą takich zdań
Wiktionary
Presupozycja – w logice sąd, który musi być prawdziwy, żeby jakiemuś zdaniu można było przypisać wartość logiczną (prawdę albo fałsz). Innymi słowy, presupozycja to wniosek wynikający zarówno ze zdania, jak i z jego negacji. Np. presupozycją zarówno zdania „Obecny król Francji jest łysy”, jak i zdania „Obecny król Francji nie jest łysy” jest: „Francja ma obecnie króla”.
Wikipedia
(1.1) Zdanie "Czy wolałby pan spotkać się ze mną w środę czy w czwartek?" zawiera presupozycję "Pan chciałby się ze mną spotkać".
(1.2) Presupozycja jest ważnym elementem technik manipulacji.
Wiktionary
IPA: ˌprɛsupɔˈzɨt͡sʲja, AS: presupozycʹi ̯a
Wiktionary
przym. presupozycyjny
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) spoż. gw-pl|Śląsk Cieszyński. salceson
Wiktionary
wywierający presję
SJP.pl
dawniej: Bratysława (stolica Słowacji); Pożoń
SJP.pl
Bratysława (słow. i cz. Bratislava, wym. [ˈbracislaʋa]; niem. Pressburg; węg. Pozsony; pol. dawniej Pożoń, także Preszburg) – stolica oraz największe miasto Słowacji pod względem liczby ludności (478 040 mieszkańców) i powierzchni (367,5 km²). Jest jedyną stolicą na świecie, która graniczy z dwoma państwami, tj. na południu z Węgrami, a na zachodzie z Austrią.
Wikipedia
miasto we wschodniej Słowacji
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna
(1.1) geogr. miasto na Słowacji;
Wiktionary
Wikipedia
(1.1) Osadnictwo w okolicy Preszowa datuje się od paleolitu – najstarsze znaleziska pochodzą sprzed 28 tysięcy lat.
Wiktionary
IPA: ˈprɛʃuf, AS: prešuf
Wiktionary
rzecz. preszowianin mos., preszowianka ż., Preszowszczyzna ż.
przym. preszowski
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) mieszkaniec Preszowa; osoba z tego miasta
Wiktionary
rzecz. Preszów mrz.
:: fż. preszowianka ż.
przym. preszowski
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) mieszkanka Preszowa; kobieta z tego miasta
Wiktionary
rzecz. Preszów mrz.
:: fm. preszowianin mos.
przym. preszowski
Wiktionary
→ Preszów (miasto na Słowacji)
SJP.pl
przymiotnik relacyjny
(1.1) związany z Preszowem, dotyczący Preszowa
Wiktionary
rzecz. Preszów mrz., preszowianin mos., preszowianka ż.
Wiktionary
rodzaj kartonu o bardzo gładkiej powierzchni, odznaczający się dużą wytrzymałością mechaniczną i elektryczną
SJP.pl
Preszpan – rodzaj wielowarstwowej, mocno prasowanej tektury, w której surowcem jest papier o grubości od 0,1 mm do 50 mm. Powierzchnia preszpanu jest gładka, trudnonasiąkalna. Posiada dużą wytrzymałość mechaniczną na ścieranie i zginanie.
Do produkcji preszpanu używa się szlachetnych surowców włóknistych w postaci półmasy bawełnianej, twardej masy celulozowej, makulatury. Najcieńsze preszpany produkowano na maszynach płaskositowych, najbardziej popularne – do grubości 5 mm wykonywano na tekturówkach lub na maszynach okrągłositowych. Duże grubości wykonywano poprzez sklejenie kilku arkuszy. Aby uzyskać efekt gładkości, materiał obrabiany był poprzez prasowanie i gładzenie w kalandrze frykcyjnym, następnie był polerowany kamieniami agatowymi.
Wikipedia
przymiotnik od: preszpan
SJP.pl
miasto w Bułgarii
SJP.pl
Weliki Presław (dawniej Presław, bułg. Велики Преслав) – miasto w północno-wschodniej Bułgarii w obwodzie szumeńskim. Liczy ok. 10 tys. mieszkańców.
Od 894 r. stolica Bułgarii, przeniesiona tutaj z pogańskiej Pliski, która stała się miejsciem antychrześcijańskiej rewolty księcia Włodzimierza Rasate (889–893). Na przełomie IX i X w. znaczący ośrodek administracyjny, gospodarczy i kulturalny pierwszego państwa bułgarskiego. Po sprowadzeniu przez cara Symeona I (893–927) uczniów Cyryla i Metodego powstała tutaj szkoła piśmiennicza, znana pod nazwą szkoły presławskiej.Powstały tu liczne budowle, wznoszone w stylu wzorowanym na najlepszych osiągnięciach bizantyjskich. Największym osiągnięciem jest tzw. Okrągła Cerkiew, zwana czasem Złotą - była to rotunda z dwunastoma marmurowymi kolumnami i półokrągłymi konchami symbolizującymi dwunastu apostołów. Od strony zachodniej zbudowany był natomiast trójdzielny narteks z dwiema wieżami. W mieście znajdowało się również wiele innych kościołów i klasztorów, z których najbardziej znany to Patlejna (pod wezwaniem św. Pantelejmona) słynący z warsztatów produkujących ceramikę malowaną.
Wikipedia
przymiotnik od: Presław (miasto w Bułgarii)
SJP.pl
dotyczący okresu poprzedzającego powstanie Słowian
SJP.pl
1. drążek, tyczka, witka;
2. wyrób hutniczy o znacznej długości i stałym przekroju poprzecznym;
3. staropolska miara długości i powierzchni
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) drążek, tyczka, witka
(1.2) wyrób hutniczy znacznie bardziej dłuższy niż gruby i szeroki
(1.3) szpikulec do rożna
(1.4) daw. miara długości i powierzchni
Wiktionary
Wikipedia
(1.1) Zanim założymy klatkę musimy wbić gdzieś te cztery pręty.
Wiktionary
IPA: prɛ̃nt, AS: prẽnt
Wiktionary
rzecz. prętnik; zdrobn. pręcik
przym. prętowy
Wiktionary
(1.1) drążek, tyczka, witka, kij, laska
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) ubrania dostępne w sklepach, pochodzące z produkcji seryjnej, a nie szyte na zamówienie;
Wiktionary
(1.1) W odróżnieniu od „wysokiego krawiectwa”, prêt-à-porter jest znacznie popularniejsze.
(1.1) Ważnym aspektem jest to, iż moda prêt-à-porter swą elegancją coraz bardziej przypomina haute couture, z ulic miejskich przenosząc się na salony.
Wiktionary
(1.1) konfekcja
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) zdrobn. od pretekst
Wiktionary
(1.1) To nie pretekst, lecz tylko mały pretekścik.
Wiktionary
rzecz. pretekst m.
Wiktionary
zmyślony powód podany dla ukrycia właściwej przyczyny
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) powód, który ukrywa rzeczywistą przyczynę
Wiktionary
składnia.
kolokacje.
(1.1) pod pretekstem
synonimy.
(1.1) pozór, wymówka
antonimy.
hiperonimy.
hiponimy.
holonimy.
meronimy.
pokrewne.
przym. pretekstowy
przysł. pretekstowo
rzecz. pretekścik mrz.
frazeologia.
etymologia.
(1.1) etym|franc|prétexte. z etym|łac|praetextus.
uwagi.
tłumaczenia.
* angielski: (1.1) pretext, excuse
* arabski: (1.1) حجة, ستار
* bułgarski: (1.1) предлог m.
* duński: (1.1) påskud n., foregivende n., foregivelse w.
* esperanto: (1.1) preteksto
* francuski: (1.1) prétexte m.
* hiszpański: (1.1) pretexto m., excusa ż.
* nowogrecki: (1.1) αφορμή ż., πρόφαση ż.
* rosyjski: (1.1) предлог m.
* szwedzki: (1.1) ursäkt w.
* węgierski: (1.1) pretextus, ürügy, kifogás
* włoski: (1.1) pretesto
źródła.
== pretekst (esperanto (morfem).) ==
wymowa.
znaczenia.
morfem|eo.
(1.1) pretekst, wymówka
odmiana.
przykłady.
Wiktionary
IPA: ˈprɛtɛkst, AS: pretekst
Wiktionary
przym. pretekstowy
przysł. pretekstowo
rzecz. pretekścik mrz.
Wiktionary
(1.1) pozór, wymówka
Wiktionary
odnoszący się do pretendenta, właściwy pretendentowi
SJP.pl
ten, kto pretenduje do czegoś; kandydat
SJP.pl
Pretendent (łac. praetendo) – osoba, która ubiega się o jakiś tytuł, stanowisko lub funkcję. W powszechnym użyciu osoba, która rości sobie prawa do tytułu monarszego (pretendent do tronu), w sytuacji, gdy o tron ubiega się kilka osób, gdy ród został odsunięty od władzy lub też monarchia została zniesiona. W przeciwieństwie do samozwańca swoje roszczenia wywodzi z obiektywnych przesłanek uprawniających do dziedziczenia tytułu (praw dynastycznych).
Wikipedia
rościć sobie prawo do czegoś, mieć pretensje do czegoś, starać się o coś; ubiegać się, konkurować
SJP.pl
potocznie: pretensja
SJP.pl
1. żal, uraza lub ansa do kogoś z jakiegoś powodu; też: słowa wyrażające to uczucie;
2. prawo, które sobie ktoś rości do czegoś; wymaganie, żądanie;
3. przesadnie wysokie mniemanie o sobie
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) żal, uraza lub ansa do kogoś z jakiegoś powodu; także. słowa wyrażające to uczucie
(1.2) roszczenie zgłaszane przez kogoś do czegoś
(1.3) przesadnie wysokie mniemanie o sobie
Wiktionary
(1.1) Ułatwiało to życie roznoszącym chleb kalifaktorom, bo tak przygotowane porcje nie rozlatywały się na drobne kawałki, a i nikt z więźniów nie mógł mieć pretensji, że dostał mniej skibek od innego.
Wiktionary
rzecz. pretensjonalność ż.
przym. pretensjonalny
przysł. pretensjonalnie
Wiktionary
(1.1) ansa, niechęć, uraza, żal
(1.2) roszczenie, wymaganie, żądanie
Wiktionary
1. żal, uraza lub ansa do kogoś z jakiegoś powodu; też: słowa wyrażające to uczucie;
2. prawo, które sobie ktoś rości do czegoś; wymaganie, żądanie;
3. przesadnie wysokie mniemanie o sobie
SJP.pl
pretensjonalność;
1. sztuczne zachowywanie się; krygowanie, zmanierowanie;
2. nienaturalność, zły gust, zbytnie wyszukanie; sztuczność, przesada, manieryczność
SJP.pl
przysłówek
(1.1) w sposób pretensjonalny
Wiktionary
rzecz. pretensja ż., pretensjonalność ż.
przym. pretensjonalny
Wiktionary
stopień wyższy od przysłówka: pretensjonalniej
SJP.pl
stopień wyższy od przymiotnika: pretensjonalny
SJP.pl
pretensjonalizm;
1. sztuczne zachowywanie się; krygowanie, zmanierowanie;
2. nienaturalność, zły gust, zbytnie wyszukanie; sztuczność, przesada, manieryczność
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) brak naturalności, sztuczność; krygowanie się, mizdrzenie się
Wiktionary
(1.1) Nie lubię pretensjonalności u znajomych.
Wiktionary
IPA: ˌprɛtɛ̃w̃sʲjɔ̃ˈnalnɔɕt͡ɕ, AS: pretẽũ̯sʹi ̯õnalność
Wiktionary
rzecz. pretensja ż.
przym. pretensjonalny
przysł. pretensjonalnie
Wiktionary
(1.1) nadęcie, nadętość, zadęcie, zmanierowanie
Wiktionary
1. zachowujący się sztucznie;
2. zbyt wyszukany, świadczący o złym guście
SJP.pl
przymiotnik
(1.1) książk. zachowujący się sztucznie, krygujący się
(1.2) książk. zbyt wyszukany, świadczący o złym guście
Wiktionary
(1.2) I przez to już narażamy się na śmieszność, bo udajemy, choćby nawet samych siebie, a każde udawanie jest z natury śmieszne, pretensjonalne.
(1.2) Uznał Sonatę za najsłabszą sztukę Jana Augusta, pretensjonalną, sztuczną, naiwną i źle napisaną.
Wiktionary
IPA: ˌprɛtɛ̃w̃sʲjɔ̃ˈnalnɨ, AS: pretẽũ̯sʹi ̯õnalny
Wiktionary
rzecz. pretensjonalność ż., pretensja ż.
przysł. pretensjonalnie
Wiktionary
(1.2) ę i ą, zmanierowany, manieryczny
Wiktionary
zdrobnienie od: pretensja
SJP.pl
test wstępny, diagnozujący, np. test skuteczności i bezpieczeństwa produktu przed jego sprzedażą, test oceny gotowości studentów do dalszych badań
SJP.pl
Pretest – w naukach społecznych, pomiar początkowy zmiennej zależnej przed wprowadzeniem manipulacji eksperymentalnej. Wykonuje się go w celu zaobserwowania wariancji zmiennej zależnej po manipulacji zmienną niezależną (w odstępie czasu). Używa się go do zbadania siły manipulacji eksperymentalnej (np. w schemacie klasycznym). Stosuje się go również w badaniu rzetelności danego testu badawczego (np. kwestionariusza) w eksperymencie bez grupy kontrolnej.
Wikipedia
rodzaj słodkowodnych ryb okoniokształtnych z rodziny guramiowatych
SJP.pl
Trichogaster – rodzaj słodkowodnych ryb okoniokształtnych z rodziny guramiowatych (Osphronemidae). Hodowane w akwariach. W języku polskim określane są zwyczajową nazwą prętniki.
Wikipedia
urzędnik sądowy w starożytnym Rzymie
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) staroż. jeden z ważniejszych urzędników w starożytnym Rzymie;
Wiktionary
Pretor (łac. praetor – l.mn. praetores) – wyższy urzędnik w antycznym Rzymie mający tzw. władzę mniejszą (imperium minus). W czasie nieobecności konsulów, pretor (później dwóch, a nawet trzech) przejmował najwyższą władzę w mieście, mogąc nawet zwoływać posiedzenia senatu. Zasadniczym jednak zadaniem pretorów było sądownictwo. Ważnym uprawnieniem pretora było wydawanie edyktów (edykty pretorskie), w których ustalał on sposoby postępowania w sprawach niedostatecznie jasno uregulowanych przez ustawy (leges) czy prawo zwyczajowe. Owe edykty odegrały ważną rolę w rozwoju prawodawstwa i były uwzględniane w późniejszych kodyfikacjach prawa rzymskiego.
Wikipedia
(1.1) Zaraz po Saturnaliach pretor wyjechał do Neapolu.
Wiktionary
IPA: ˈprɛtɔr, AS: pretor
Wiktionary
rzecz. pretorianin mos., pretura ż.
przym. pretorski
Wiktionary
antonimy.
hiperonimy.
(1.1) urzędnik
hiponimy.
holonimy.
meronimy.
pokrewne.
rzecz. pretorianin mos., pretura ż.
przym. pretorski
frazeologia.
etymologia.
etym|łac|praetor.
uwagi.
tłumaczenia.
* angielski: (1.1) praetor
* baskijski: (1.1) pretore
* białoruski: (1.1) прэтар m.
* czeski: (1.1) prétor m.
* esperanto: (1.1) pretoro
* francuski: (1.1) préteur m.
* galicyjski: (1.1) pretor m.
* hiszpański: (1.1) pretor m.
* łaciński: (1.1) praetor m.
* niemiecki: (1.1) Prätor m.
* nowogrecki: (1.1) πραίτορας m.
* rosyjski: (1.1) претор m.
* słowacki: (1.1) prétor m.
* włoski: (1.1) pretore m.
źródła.
== pretor (esperanto (morfem).) ==
wymowa.
znaczenia.
morfem|eo.
(1.1) pretor
odmiana.
przykłady.
składnia.
kolokacje.
synonimy.
Wiktionary
oddział pretorianów
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna
(1.1) geogr. stolica Republiki Południowej Afryki;
Wiktionary
Pretoria – miasto w Południowej Afryce i administracyjna stolica państwa. Pretoria to 8. najbogatsze miasto w Afryce i 4. najbogatsze miasto w kraju.
Wikipedia
IPA: prɛˈtɔrʲja, AS: pretorʹi ̯a
Wiktionary
rzecz. pretoryjczyk mos., pretoryjka ż.
przym. pretoryjski
Wiktionary
1. w starożytnym Rzymie: żołnierz straży przybocznej wodzów i cesarzy;
2. przenośnie: człowiek ślepo oddany jakiemuś przywódcy
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) hist. wojsk. członek gwardii pretoriańskiej - elitarnej formacji zbrojnej w starożytnym Rzymie i straży osobistej cesarzy;
Wiktionary
Pretorianie (łac. praetoriani, Praetoriae Cohortes) – kohorty pretoriańskie, przyboczna straż cesarzy starożytnego Rzymu. Nazwa oddziałów pochodzi od słowa praetorium, oznaczającego schronienie dowódcy w obozie.
Wikipedia
(1.1) Pretorianie zostali zawczasu wycofani ze swych posterunków przez Makrona.
Wiktionary
rzecz. pretor m., pretorium n., pretoria ż.
przym. pretoriański, pretorski
Wiktionary
potocznie: strażniczka, gwardzistka
SJP.pl
przymiotnik od: pretorianin
SJP.pl
straż przyboczna rzymskich cesarzy, utworzona przez Oktawiana Augusta, od czasów Tyberiusza stacjonująca w Rzymie, spełniająca głównie funkcje porządkowe; pretorianie
SJP.pl
1. namiot wodza w wojsku rzymskim;
2. dom albo trybunał pretora
SJP.pl
Pretorium (łac. praetorium) – siedziba wodza lub władcy w rzymskim obozie wojskowym (castra) – namiot lub dom w obozach stałych. Przed pretorium znajdował się plac - forum żołnierskie.
Wikipedia
1. → pretor;
2. w republice rzymskiej: edykt pretorski - zasady, którymi zamierzał kierować się pretor podczas swojej kadencji
SJP.pl
mieszkaniec Pretorii (stolicy RPA)
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) mieszkaniec Pretorii
Wiktionary
IPA: ˌprɛtɔˈrɨjt͡ʃɨk, AS: pretoryi ̯čyk
Wiktionary
rzecz. Pretoria ż.
:: fż. pretoryjka ż.
przym. pretoryjski
Wiktionary
mieszkanka Pretorii (stolicy RPA)
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) mieszkanka Pretorii
Wiktionary
IPA: ˌprɛtɔˈrɨjka, AS: pretoryi ̯ka
Wiktionary
rzecz. Pretoria ż.
:: fm. pretoryjczyk mos.
przym. pretoryjski
Wiktionary
przymiotnik od: Pretoria (stolica RPA)
SJP.pl
przymiotnik relacyjny
(1.1) odnoszący się do miasta Pretoria
Wiktionary
IPA: ˌprɛtɔˈrɨjsʲci, AS: pretoryi ̯sʹḱi
Wiktionary
rzecz. Pretoria ż., pretoryjczyk mos., pretoryjka ż.
Wiktionary
utwór powstały przez zrośnięcie się pręcików ze słupkiem; typowy dla storczyków; gynostemium
SJP.pl
Prętosłup, kolumienka, szyjkonitka (ang. gynandrium, łac. gynostemium) – u niektórych roślin nasiennych twór powstały w wyniku zrośnięcia w kwiecie męskich organów rozmnażania płciowego – pręcików ze słupkiem. Aparat ten jest charakterystyczny dla kwiatów z rodziny storczykowatych (Orchidaceae), poza tym także obecny w rodzinach kokornakowatych (Aristolochiaceae), toinowatych (Apocynaceae) i Stylidiaceae.
Wikipedia
rząd roślin grzybożywnych; prętosłupowe, Gynandrae
SJP.pl
o cechach prętosłupowych (rząd roślin)
SJP.pl
przedstawiciel rzędu roślin grzybożywnych
SJP.pl
o cechach prętosłupowych (rząd roślin)
SJP.pl
urząd pretora
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) urząd pretora w starożytnym Rzymie
Wiktionary
IPA: prɛˈtura, AS: pretura
Wiktionary
rzecz. pretor
przym. pretorski
Wiktionary
samochód typu Toyota Previa
SJP.pl
wstępna weryfikacja ważności kart gotówkowych
SJP.pl
zapobieganie czemuś, zwłaszcza przestępstwom
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) zapobieganie czynom i zjawiskom uważanym za niepożądane
(1.2) środ. oddział policji, którego zadaniem jest zapobieganie przestępczości
Wiktionary
Termin prewencja oznacza zapobieganie i używany jest jako w wielu dziedzinach:
Wikipedia
(1.1) Prewencja kryminalna polega między innymi na prowadzeniu pogadanek w szkołach.
(1.2) Przyślij mi tu paru rozgarniętych chłopaków z prewencji.
Wiktionary
IPA: prɛˈvɛ̃nt͡sʲja, AS: prevẽncʹi ̯a
Wiktionary
rzecz. prewencyjność ż., prewentorium n., prewenter m., prewentor m.
przym. prewencyjny, prewentoryjny, prewentywny
przysł. prewencyjnie, prewentywnie
Wiktionary
(1.1) zapobieganie, profilaktyka
Wiktionary
dotyczący prewencji
SJP.pl
przymiotnik
(1.1) służący zapobieganiu, prewencji
Wiktionary
(1.1) A już w roku 1810 wprowadzono cenzurę prewencyjną i odtąd zgodę na publikację trzeba było uzyskać przed drukiem dzieła.
Wiktionary
IPA: ˌprɛvɛ̃nˈt͡sɨjnɨ, AS: prevẽncyi ̯ny
Wiktionary
rzecz. prewencyjność ż., prewencja ż., prewentorium n., prewenter m., prewentor m.
przym. prewentoryjny, prewentywny
przysł. prewencyjnie, prewentywnie
Wiktionary
(1.1) zapobiegawczy, zaradczy, profilaktyczny; daw. prewentywny
Wiktionary
Głowica przeciwerupcyjna (prewenter) – urządzenie przeznaczone do zamknięcia wylotu otworu wiertniczego przy wierceniach obrotowych w celu przeciwdziałania erupcji płynu złożowego.
Wikipedia
sanatorium przeznaczone dla osób zagrożonych jakąś chorobą lub skłonnych do pewnych chorób
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) sanatorium zapobiegawcze dla osób, które są zagrożone przez chorobę
Wiktionary
Prewentorium (z łac. praeventor „idący naprzód, wyprzedzający”) – zamknięty zakład zapobiegawczo-leczniczy przeznaczony głównie dla dzieci i młodzieży, zagrożonych jakąś chorobą, najczęściej gruźlicą. Nazywany także sanatorium zapobiegawczym, w którym turnusy trwały trzy miesiące.
Wikipedia
(1.1) Wczoraj otworzono nowe prewentorium.
Wiktionary
IPA: ˌprɛvɛ̃nˈtɔrʲjũm, AS: prevẽntorʹi ̯ũm
Wiktionary
rzecz. prewencja ż., prewencyjność ż., prewenter m., prewentor m.
przym. prewentoryjny, prewencyjny, prewentywny
przysł. prewencyjnie, prewentywnie
Wiktionary
zapobieganie czemuś, zwłaszcza przestępstwom; prewencja
SJP.pl
cząstka słowotwórcza wyrazu, przedrostek, który występuje przed czasownikiem; przedrostek, prefiks
SJP.pl
ustęp, ubikacja, klozet
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) daw. pot. ustęp, ubikacja, klozet
Wiktionary
(1.1) Radca chwilowo przeprosił zebranych, najwidoczniej zmierzając pospiesznie do prewetu.
Wiktionary
(1.1) wygódka, wychodek, pot. iron. sławojka, pot. grub. kibel, sracz
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) środ. poglądowy plik z grafiką lub fotografią o niskiej rozdzielczości
Wiktionary
1. skrót od: prezes (czytany jako cały, odmienny wyraz);
2. skrót od: prezydent (czytany jako cały, odmienny wyraz)
SJP.pl
skrót
(1.1) = prezydent
(1.2) = prezes
Wiktionary
(1.1) Styl, w jakim prez. Duda pogratulował Bidenowi „udanej kampanii”, przyciągnął uwagę amerykańskich mediów.
(1.2) Prez. Kaczyński zaangażował się w sprawę podatku od wiatraków.
Wiktionary
niezdolność dokładnego widzenia z bliskiej odległości, spowodowana upośledzeniem akomodacji oka, rozwijająca się w średnim wieku; starczowzroczność, presbiopia, presbyopia
SJP.pl
Wikipedia
duchowny uprawniony do prowadzenia nabożeństw i sprawowania sakramentów; ksiądz
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) rel. duchowny drugiego stopnia święceń w chrześcijaństwie;
Wiktionary
Wikipedia
(1.1) Do biskupa dołączyli prezbiterzy i diakoni.
(1.1) Prezbiter ubrany był w albę, stułę i czerwony ornat.
(1.1) Kiedy prezbiterowi wolno udzielić bierzmowania?
Wiktionary
rzecz. neoprezbiter m., prezbiterium n., prezbiterat m., prezbiterianin m., prezbiterianka ż., prezbiterianizm m.
przym. prezbiterialny, prezbiteriański
Wiktionary
(1.1) kapłan, ksiądz, duszpasterz
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) kośc. sakrament święceń w chrześcijaństwie;
(1.2) kośc. wykonywanie urzędu kapłańskiego wynikającego z sakramentu prezbiteratu (1.1)
Wiktionary
Wikipedia
(1.1) Biskup udzielił święceń prezbiteratu.
(1.2) W pierwszym roku swojego prezbiteratu uczył dzieci religii.
(1.1-2) Możesz poczytać o prezbiteracie w „Katechizmie Kościoła Katolickiego”.
Wiktionary
rzecz. prezbiter m., prezbiterium n., neoprezbiter m., prezbiterianin m., prezbiterianka ż., prezbiterianizm m.
przym. prezbiterialny, prezbiteriański
Wiktionary
(1.1-2) kapłaństwo
Wiktionary
1. dotyczący prezbiterium, zawierający prezbiterium;
2. dotyczący prezbitera, związany z funkcją prezbitera
SJP.pl
członek odłamu wyznania protestanckiego nieuznającego episkopalnej organizacji Kościoła anglikańskiego
SJP.pl
odłam kalwinizmu, gdzie władzę sprawują wybierani przez wiernych starsi (prezbiterzy), nieuznający episkopalnej organizacji Kościoła anglikańskiego
SJP.pl
Prezbiterianizm (z gr. πρεσβύτερος, „starszy”) – krąg protestanckich Kościołów reformowanych charakteryzujących się ustrojem opartym na władzy prezbiterów, czyli starszych zborów (duchownych i świeckich).
Wikipedia
członkini odłamu wyznania protestanckiego nieuznającego episkopalnej organizacji Kościoła anglikańskiego
SJP.pl
dotyczący prezbiterianizmu, prezbiterianów
SJP.pl
przymiotnik relacyjny
(1.1) rel. związany z prezbiterianizmem, prezbiterianami
Wiktionary
rzecz. neoprezbiter mos., prezbiterianizm mrz., prezbiterianin mos., prezbiterianka ż., prezbiterat mrz., prezbiter mos., prezbiterium n.
przym. prezbiterialny
Wiktionary
w kościele rzymskokatolickim: święcenia kapłańskie
SJP.pl
część kościoła rzymskokatolickiego z ołtarzem głównym, przeznaczona zasadniczo dla duchowieństwa
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) archit. rel. przestrzeń kościoła przeznaczona dla duchowieństwa i służby liturgicznej;
(1.2) hist. rel. kolegialny organ zarządzający chrześcijańskim kościołem partykularnym;
Wiktionary
Prezbiterium, dawniej: chór kapłański – przestrzeń kościoła przeznaczona dla duchowieństwa oraz służby liturgicznej (m.in. ministrantów). Zwykle jest wydzielone od reszty świątyni podwyższeniem, balaskami lub łukiem tęczowym i wyodrębnia się wizualnie z bryły kościoła. Nazwa pochodzi od słowa prezbiter (ksiądz).
Wikipedia
IPA: ˌprɛzbʲiˈtɛrʲjũm, AS: prezbʹiterʹi ̯ũm
Wiktionary
rzecz. prezbiter m., neoprezbiter m., prezbiterianin m., prezbiterianka ż., prezbiterianizm m., prezbiterat mrz.
przym. prezbiterialny, prezbiteriański
Wiktionary
(1.1) chór kapłański
(1.2) kolegium prezbiterów
Wiktionary
prężec dwupaskowy - gatunek muchówki z rodziny bzygowatych
SJP.pl
zdrobnienie od: prezent
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) zdrobn. od prezent
Wiktionary
(1.1) Ania zawsze pamięta o moich urodzinach i ma dla mnie jakiś mały prezencik.
Wiktionary
rzecz. prezent m., prezenter mos.
Wiktionary
powierzchowność, zewnętrzna postawa
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) wygląd i sposób zachowania się jakiejś osoby, zazwyczaj atrakcyjny
Wiktionary
rzecz. prezenter m., prezent mrz.
czas. prezentować ndk.
Wiktionary
(1.1) aparycja, powierzchowność
Wiktionary
to, co się komuś darowuje, zwykle z jakiejś okazji
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) rzecz wręczona komuś z jakiejś okazji lub bez okazji, jako wyraz sympatii
Wiktionary
Dar, podarek, podarunek, upominek, prezent – coś wartościowego dane komuś w prezencie; ofiarowane. Określenie wykorzystywane w opisie kultury darów przez Marcela Maussa odnoszące się do faktu istnienia prezentów o charakterze dóbr i usług obowiązkowych i wzajemnych. Przekazywanie darów jest silnie związane z uznawanymi w danej zbiorowości wartościami i relacjami moralnymi. Jednym z motywów dzielenia się darami jest dążenie do poprawy statusu społecznego.
Wikipedia
(1.1) Ten prezent od babci był dla mnie wielką niespodzianką.
Wiktionary
IPA: ˈprɛzɛ̃nt, AS: prezẽnt
Wiktionary
rzecz. prezenter m., prezenterka ż., prezencja ż., prezentacja ż., prezentowanie n., sprezentowanie n., zaprezentowanie n., reprezentowanie n., reprezentacja ż., reprezentant m., reprezentantka ż.
:: zdrobn. prezencik m.
czas. prezentować ndk., sprezentować dk., zaprezentować dk., reprezentować ndk.
przym. prezentowy, prezentacyjny, reprezentacyjny, reprezentatywny
przysł. reprezentatywnie
Wiktionary
(1.1) podarunek, upominek, podarek, dar, suwenir
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) wystawienie czegoś na pewnym forum
(1.2) zestaw slajdów
(1.3) książk. zapoznanie kogoś z kimś
Wiktionary
Wikipedia
(1.1) Prezentacja strojów.
(1.2) Przygotował ładną prezentację, ale w sali nie było rzutnika.
(1.3) Przy prezentacji uścisnęli sobie dłonie.
Wiktionary
IPA: ˌprɛzɛ̃nˈtat͡sʲja, AS: prezẽntacʹi ̯a
Wiktionary
rzecz. prezent mrz., prezenter m., prezenterka ż., prezentowanie n., zaprezentowanie n.
czas. prezentować ndk., zaprezentować dk.
przym. prezentacyjny
Wiktionary
(1.1) pokaz, demonstracja, zaprezentowanie
Wiktionary
Wikipedia
posiadacz weksla wystawionego przez inna osobę; wierzyciel
SJP.pl
pieczęć przystawiona w kancelarii sądu, zawierająca datę wpływu pisma, liczbę załączników, uiszczenie opłaty itp.; presentata, datownik
SJP.pl
Prezenta, prezentata – adnotacja stawiana na korespondencji wpływającej do instytucji, świadcząca o przyjęciu pisma do dalszego rozpatrywania, zawiera zazwyczaj następujące informacje: nazwa instytucji, data wpływu, znak sprawy, liczba załączników oraz podpis pracownika przyjmującego korespondencję.
Wikipedia
stawianie się w pracy mimo złego stanu zdrowia; prezentyzm
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) osoba, która zapowiada audycje w radiu lub telewizji
(1.2) mężczyzna, który prezentuje strój stroje na pokazach mody
(1.3) osoba, która demonstruje towary na targach, wystawach
Wiktionary
Prezenter (ang. presenter), inaczej spiker (ang. speaker) – osoba zapowiadająca lub prowadząca programy nadawane przez stację radiową lub telewizyjną (np. informacyjne, tematyczne, estradowe).
Zasadniczą rolą prezentera jest przedstawianie wiadomości lub informacji o następnej pozycji programu, ale pełni także funkcję gospodarza programu lub stacji. Prezenter może przeprowadzać, między innymi, wywiady z gośćmi programu i rozmawiać z korespondentami w terenie. Nieraz sam stanowi atrakcję programu lub jest jego gwiazdą, w efekcie czego zaczyna prowadzić własny program albo rozwija samodzielną karierę dziennikarską.
Wikipedia
rzecz. prezencja ż., prezentowanie n., zaprezentowanie n., prezent m., prezencik m., reprezentowanie n., prezentacja ż., reprezentacja ż.
:: fż. prezenterka ż.
czas. prezentować ndk., zaprezentować dk., reprezentować ndk.
przym. prezenterski, reprezentatywny
Wiktionary
Prezenter (ang. presenter), inaczej spiker (ang. speaker) – osoba zapowiadająca lub prowadząca programy nadawane przez stację radiową lub telewizyjną (np. informacyjne, tematyczne, estradowe).
Zasadniczą rolą prezentera jest przedstawianie wiadomości lub informacji o następnej pozycji programu, ale pełni także funkcję gospodarza programu lub stacji. Prezenter może przeprowadzać, między innymi, wywiady z gośćmi programu i rozmawiać z korespondentami w terenie. Nieraz sam stanowi atrakcję programu lub jest jego gwiazdą, w efekcie czego zaczyna prowadzić własny program albo rozwija samodzielną karierę dziennikarską.
Wikipedia
członkini katolickiego zakonu żeńskiego: Zgromadzenie Panien Ofiarowania Najświętszej Maryi Panny
SJP.pl
członkini katolickiego zakonu żeńskiego: Zgromadzenie Panien Ofiarowania Najświętszej Maryi Panny
SJP.pl
Zgromadzenie Panien Ofiarowania Najświętszej Maryi Panny (łac. Congregatio Virginum a Praesentatione Beatae Mariae Virginis) – żeńskie zgromadzenie zakonne powstałe w 1627 roku w Krakowie. Jego założycielką była Zofia Czeska. Nazwa pochodzi od łacińskiego terminu praesentatio – ofiarowanie. Klasztory sióstr prezentek funkcjonują w Rohatynie i Trembowli w archidiecezji lwowskiej na Ukrainie oraz w Rzymie.
Wikipedia
czasownik
(1.1) pokazywać coś
Wiktionary
(1.1) Natalia chętnie prezentuje swoją kolekcję pocztówek.
(1.1) Wystawa będzie prezentowana w swarzędzkim Gimnazjum
Wiktionary
IPA: ˌprɛzɛ̃nˈtɔvat͡ɕ, AS: prezẽntovać
Wiktionary
rzecz. prezent mrz., prezencja ż., prezentowanie n., prezenter, prezenterka, prezentacja
czas. sprezentować dk.
Wiktionary
(1.1) pokazywać, omawiać
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) odczasownikowy od|prezentować.
Wiktionary
(1.1) Prawdziwym kijem w mrowisko okazał się zakaz prezentowania na boiskach symboli i gestów religijnych.
Wiktionary
IPA: ˌprɛzɛ̃ntɔˈvãɲɛ, AS: prezẽntovãńe
Wiktionary
czas. prezentować
rzecz. prezent mrz., prezentacja ż., prezenter mos.
Wiktionary
przymiotnik relacyjny
(1.1) związany z prezentem, dotyczący prezentu
Wiktionary
rzecz. prezent m.
Wiktionary
nadmierne przywiązywanie wagi do zwyczaju dawania prezentów
SJP.pl
zwolennik prezentyzmu
SJP.pl
dotyczący prezentyzmu
SJP.pl
1. stawianie się w pracy mimo złego stanu zdrowia; prezenteizm;
2. kierunek w teorii i metodologii historiografii uznający poznanie obiektywnej prawdy historycznej za niemożliwe
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) nauk. kierunek analizy historycznej, w którym ocena zdarzeń, faktów, poglądów z przeszłości jest dokonywana ze współczesnej perspektywy;
Wiktionary
Prezentyzm (analiza historyczna) (z łac. praesens „obecny” i gr. ismos „wiedza”) – kierunek analizy historycznej polegający na ocenie zdarzeń, faktów, poglądów i ocen z przeszłości ze współczesnej perspektywy.
Nurtem, z którego wyrósł prezentyzm, jest pragmatyzm. Główni zwolennicy to Karl Mannheim, Benedetto Croce oraz tzw. kolumbijska szkoła w historiografii amerykańskiej. Głównymi oponentami byli marksiści. Zajmowali oni generalnie pozycje krytyczne wobec pragmatyzmu.
Wikipedia
przetwór mięsny w hermetycznych opakowaniach szklanych lub metalowych niepoddawany obróbce cieplnej
SJP.pl
1. gumowa osłonka nakładana na członek przed stosunkiem płciowym w celu uniknięcia zapłodnienia oraz zarażenia chorobami przenoszonymi drogą płciową; kondom; kondon
2. dawniej: środek zapobiegawczy, ochronny (także w przenośni)
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) seks. farm. mechaniczny środek antykoncepcyjny stosowany głównie przez mężczyzn, wykonany z lateksu;
Wiktionary
Prezerwatywa (anglicyzm kondom) – mechaniczny środek antykoncepcyjny.
Prezerwatywa może być stosowana przez:
Wikipedia
(1.1) Prezerwatywa dość skutecznie chroni przed niepożądaną ciążą.
(1.1) Przez lata organizacje zabiegające o skuteczną prewencję miały potężnego przeciwnika w Kościele katolickim, który nie akceptował używania prezerwatyw.
Wiktionary
IPA: ˌprɛzɛrvaˈtɨva, AS: prezervatyva
Wiktionary
rzecz. prezerwant m.
Wiktionary
(1.1) kondom, pot. gumka, guma
Wiktionary
osoba kierująca instytucją, organizacją lub stowarzyszeniem; przewodniczący
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) osoba przewodząca jakiejś instytucji, organizacji lub jakiemuś stowarzyszeniu
Wiktionary
IPA: ˈprɛzɛs, AS: prezes
Wiktionary
rzecz. prezesura ż., prezesowanie n.
:: fż. prezeska ż.
czas. prezesować ndk.
przym. prezesowski
Wiktionary
(1.1) przewodniczący
Wiktionary
zdrobnienie od: prezes
SJP.pl
prezes z żoną
SJP.pl
przestarzale: żona prezesa
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) żona prezesa
Wiktionary
(1.1) Ledwie pani prezesowa przyjeżdża do Warszawy, pan prezes wyjeżdża za granicę albo do którejś filii.
Wiktionary
rzecz. prezes m., prezesostwo n./mos.
czas. prezesować ndk.
Wiktionary
dawniej: córka prezesa
SJP.pl
ekspresywnie: prezes
SJP.pl
1. stanowisko prezesa;
2. okres pełnienia funkcji przez prezesa
SJP.pl
potocznie:
1. prezes;
2. prezydent
SJP.pl
przysłówek
(1.1) z wielką żywotnością, z szybkim wzrostem
Wiktionary
(1.1) Wspólnota antiochijska rozwijała się prężnie w I i II wieku.
(1.1) Na te słowa podjęła się Lena prężnie i opuściwszy nogi przysiadła na łóżku.
Wiktionary
stawać się prężnym
SJP.pl
stopień wyższy od przysłówka: prężnie
SJP.pl
stopień wyższy od przymiotnika: prężny
SJP.pl
1. sprężystość, elastyczność, giętkość;
2. stan napięcia wewnętrznego w cieczach lub gazach
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) cecha tego, co prężne; cecha tych, którzy są prężni
Wiktionary
przym. prężny
Wiktionary
1. odznaczający się lekkością i dynamicznością;
2. rozwijający się energicznie
SJP.pl
1. napinać, naprężać (np. mięśnie);
2. prężyć się:
a) napinać mięśnie; wyprężać się;
b) być naprężanym, sztywnym
SJP.pl
Prężyce – wieś w Polsce położona w województwie dolnośląskim, w powiecie średzkim, w gminie Miękinia.
Wikipedia
1. przewodniczenie jakiejś instytucji, spotkaniu, zebraniu; przewodnictwo, prezydowanie;
2. dawniej: stanowisko prezydenta; prezydentura
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) przewodniczenie
(1.2) prezydentura
Wiktionary
Prezydencja Rady Unii Europejskiej – okres, w którym dane państwo członkowskie przewodniczy posiedzeniom Rady Unii Europejskiej. Reprezentuje także Radę na arenie międzynarodowej. System ten, zapoczątkowany jeszcze w ramach Europejskiej Wspólnoty Gospodarczej, kontynuowany był także po ogłoszeniu powstania Unii Europejskiej w 1993 i utrzymał się po uzyskaniu przez UE podmiotowości prawnej w 2009 roku.
Wikipedia
(1.1) Prezydencja szwedzka zaproponowała następujące, kompromisowe brzmienie przepisu dotyczącego ścigania z urzędu przestępstw dotyczących własności intelektualnej (…).
Wiktionary
rzecz. prezydent m., prezydentka ż., prezydentowa ż., prezydentówna ż., prezydentura ż., prezydium n., prezydenctwo n., prezydentostwo n., prezydowanie n., prezydenckość ż., prezydencyjność ż.
czas. prezydować
przym. prezydencki, prezydencjalny, prezydialny, prezydencyjny
przysł. prezydencko
Wiktionary
odnoszący się do prezydenta lub prezydentury, właściwy prezydentom
SJP.pl
przymiotnik
(1.1) dotyczący prezydenta lub prezydentury
Wiktionary
(1.1) W ostatnich wyborach prezydenckich prawybory w Partii Demokratycznej odbyły się w 39 stanach, zaś w Partii Republikańskiej w 38 stanach.
Wiktionary
rzecz. prezydent m., prezydentura ż., prezydentowa ż., prezydentka ż., prezydentowanie n., prezydencja ż., prezydentostwo n./mos.
Wiktionary
1. osoba stojąca na czele państwa będącego republiką;
2. najwyższy przedstawiciel władzy samorządowej w dużym mieście;
3. w niektórych państwach: przewodniczący jakiejś instytucji, organizacji itp.
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) polit. głowa państwa, najważniejsza osoba w kraju w niektórych ustrojach;
(1.2) adm. w Polsce najwyższy przedstawiciel samorządu w miastach liczących ponad 100 tysięcy mieszkańców;
(1.3) sport. prezes
Wiktionary
Prezydent (łac. praesidens, ’zasiadający na czele’) – najwyższy urząd w państwie będącym republiką, zazwyczaj jednoznaczny z pełnieniem funkcji jednoosobowej głowy państwa (choć występują od tej zasady wyjątki). W systemie prezydenckim prezydent jest również szefem rządu (np. w USA). Małżonkę prezydenta zwyczajowo określa się mianem pierwszej damy.
Wikipedia
(1.1) W Polsce w wypadku śmierci prezydenta, jego funkcję do czasu przeprowadzenia wyborów pełni marszałek sejmu.
(1.2) Prezydent miasta na prawach powiatu także wydaje pozwolenie na budowę.
Wiktionary
IPA: ˈprɛzɨdɛ̃nt, AS: prezydẽnt
Wiktionary
rzecz. prezydentura ż., prezydentostwo n., prezydentowa ż., prezydentówna ż., prezydencja ż., prezydium n.
:: fż. prezydentka ż.
przym. prezydencki, prezydialny
Wiktionary
antonimy.
(1.1) król, monarcha
hiperonimy.
(1.2) burmistrz
hiponimy.
(1.2) mer
holonimy.
meronimy.
pokrewne.
rzecz. prezydentura ż., prezydentostwo n., prezydentowa ż., prezydentówna ż., prezydencja ż., prezydium n.
:: fż. prezydentka ż.
przym. prezydencki, prezydialny
frazeologia.
etymologia.
etym2|łac|praesideo|praesidens. → zasiadający przed innymi, z przodu
uwagi.
(1.2) zoblistę|wójt|burmistrz.
(1.3) najczęściej jako niepoprawne tłumaczenie wyrazu president z innych języków
tłumaczenia.
* afrykanerski: (1.1) president
* amharski: (1.1) ፕሬዝዳንት
* angielski: (1.1) president; (1.2) mayor
* arabski: (1.1) رئيس
* aragoński: (1.1) president
* aramejski: (1.1) ܪܫܐ
* asturyjski: (1.1) presidente
* azerski: (1.1) prezident
* baskijski: (1.1) lehendakari, presidente; (1.2) alkate, auzapez
* białoruski: (1.1) прэзідэнт m.
* białoruski (taraszkiewica): (1.1) прэзыдэнт m.
* bośniacki: (1.1) predsjednik
* bułgarski: (1.1) президент
* chiński standardowy: (1.1) pupr. 总统 ptrad. 總統 (zǒngtǒng)
* chorwacki: (1.1) predsjednik
* czeski: (1.1) prezident m.
* dolnołużycki: (1.1) prezident m.
* duński: (1.1) præsident w.
* esperanto: (1.1) prezidento, także. prezidanto, respublikestro
* estoński: (1.1) president
* fiński: (1.1) presidentti
* francuski: (1.1) président m.
* górnołużycki: (1.1) prezident m.
* gruziński: (1.1) პრეზიდენტი
* hindi: (1.1) राष्ट्रपति
* hiszpański: (1.1) presidente m.
* islandzki: (1.1) forseti m.
* japoński: (1.1) furi|大統領|だいとうりょう. (daitōryō)
* jidysz: (1.1) פּרעזידענט m. (prezident)
* kaszubski: (1.1) prezydent m., przédnik m.; (1.2) przédnik miasta m.; (1.3) przédnik m., prowôdnik m., prezes m.
* kataloński: (1.1) president
* koreański: (1.1) 대통령
* litewski: (1.1) prezidentas m.
* luksemburski: (1.1) President m.; (1.2) President m.; (1.3) President m.
* łaciński: (1.1) praesidens, praeses
* łotewski: (1.1) prezidents
* niemiecki: (1.1) Präsident m. (1.2) Stadtpräsident m.
* norweski (bokmål): (1.1) president
* nowogrecki: (1.1) Πρόεδρος (próedros)
* perski: (1.1) رئیس جمهور
* polski język migowy: PJM-ukryj| (1.1) {{PJM|prezydent.}}
* portugalski: (1.1) presidente
* rosyjski: (1.1) президент m.; (1.2) мэр m.
* rumuński: (1.1) președinte m.
* serbski: (1.1) predsednik
* suahili: (1.1) rais
* szwedzki: (1.1) president w.
* tahitański: (1.1) peretiteni
* turecki: (1.1) başkan
* ukraiński: (1.1) президент m.
* węgierski: (1.1) államelnök
* wietnamski: (1.1) tổng thống
* wilamowski: (1.1) prezydent m.; (1.2) prezydent m.; (1.3) prezydent m.
* włoski: (1.1) presidente m.; (1.2) sindaco m.
* wolof: (1.1) njiitu-réew
źródła.
== prezydent (język kaszubski.) ==
wymowa.
znaczenia.
rzeczownik, rodzaj męski
(1.1) polit. prezydent
odmiana.
przykłady.
składnia.
kolokacje.
synonimy.
(1.1) przédnik
Wiktionary
1. kobieta stojąca na czele państwa będącego republiką;
2. dawniej: prezeska, przewodnicząca
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) rzad. kobieta prezydent
Wiktionary
rzecz. prezydentura ż., prezydentowa ż., prezydentówna ż., prezydentostwo n., prezydencja ż., prezydium n.
:: fm. prezydent m.
przym. prezydencki, prezydialny
przysł. prezydencko
Wiktionary
prezydent z żoną
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy, liczba mnoga
(1.1) przest. prezydent z żoną
rzeczownik, rodzaj nijaki
(2.1) przest. urząd, godność prezydenta
Wiktionary
(1.1) Według ukazującego się w Waszyngtonie periodyku prawniczego „Legal Times” prezydentostwo nie podjęli jeszcze ostatecznej decyzji o górnym limicie wysokości datków.
Wiktionary
rzecz. prezydent m., prezydentowa ż., prezydencja ż., prezydentka ż.
przym. prezydencki
Wiktionary
przestarzale: małżonka prezydenta
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) żona prezydenta
Wiktionary
(1.1) Prezydent z prezydentową pozują do zdjęć.
Wiktionary
IPA: ˌprɛzɨdɛ̃nˈtɔva, AS: prezydẽntova
Wiktionary
rzecz. prezydent m., prezydentówna ż., prezydentura ż., prezydium n., prezydencja ż., prezydentostwo n., prezydentka ż., prezydentowanie n.
przym. prezydencki, prezydialny
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) pełnienie urzędu prezydenta
Wiktionary
rzecz. prezydent m., prezydentowa ż.
czas. prezydentować ndk.
przym. prezydencki
Wiktionary
syn prezydenta
SJP.pl
dawniej: córka prezydenta
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) córka prezydenta
Wiktionary
rzecz. prezydent mos., prezydentka ż., prezydentowa ż., prezydencja ż.
przym. prezydencki
Wiktionary
1. stanowisko prezydenta;
2. okres pełnienia funkcji przez prezydenta
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) polit. urząd, tytuł lub funkcja prezydenta
(1.2) polit. okres, gdy ktoś jest prezydentem
(1.3) polit. sposób, w jaki ktoś sprawuje władzę jako prezydent
Wiktionary
Niniejsze pojęcie odnosi się do następujących terminów:
Wikipedia
(1.1) Aleksander Łukaszenka ma chyba jeszcze ochotę na prezydenturę.
(1.2) W czasie prezydentury George’a Busha Stany Zjednoczone toczyły wojnę z terroryzmem.
Wiktionary
IPA: ˌprɛzɨdɛ̃nˈtura, AS: prezydẽntura
Wiktionary
rzecz. prezydent mos., prezydentowa ż., prezydentka ż., prezydencja ż.
przym. prezydencki, prezydialny
Wiktionary
(1.2) kadencja
Wiktionary
1. dotyczący prezydium;
2. związany z przewodniczeniem
SJP.pl
1. organ kierowniczy jakiejś instytucji, składający się z wielu osób;
2. grupa osób przewodniczących zebraniu, posiedzeniu;
3. dawniej: ochrona, zwłaszcza wojskowa; załoga; garnizon
SJP.pl
Prezydium – organ kierowniczy organu kolegialnego. Jednym z jego zadań jest kierowanie obradami organu.
Współczesnymi prezydiami w polskim porządku konstytucyjnym są m.in. Prezydium Rady Ministrów i Prezydium Sejmu.
W Rzeczypospolitej Obojga Narodów prezydium było nazwą jednostki podziału terytorialnego w Inflantach, a także nazwą załogi wojskowej fortu, zamku lub grodu.
Wikipedia
przewodniczyć, być prezesem
SJP.pl
przewodniczyć, być prezesem
SJP.pl
wieś w Polsce
SJP.pl
Prężynka (niem. Klein Pramsen, cz. Prudinka) – wieś w Polsce położona w województwie opolskim, w powiecie prudnickim, w gminie Lubrza. Historycznie leży na Górnym Śląsku, na ziemi prudnickiej. Położona jest na terenie Wysoczyzny Bialskiej, będącej częścią Niziny Śląskiej.
Wikipedia
mit. gr. król Troi, mąż Hekuby; ojciec 40 dzieci (z Hekubą - 19 dzieci), m.in. Hektora, Parysa, Kasandry i Polikseny
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy, nazwa własna
(1.1) imię|polski|m.;
Wiktionary
Priam (gr. Πρίαμος Príamos, łac. Priamus) – w mitologii greckiej król Troi; jeden z bohaterów Iliady Homera.
Wnuk Ilosa, uchodził za syna Laomedona i nimfy Strymo, córki boga rzeki Skamander. Według Iliady miał 20 żon, a z nimi 50 synów oraz 12 córek. Był mężem Arisbe, córki Meropsa, a później Hekaby.
Wikipedia
składnia.
kolokacje.
(1.1) kolokacje imię m.
synonimy.
antonimy.
hiperonimy.
hiponimy.
holonimy.
meronimy.
pokrewne.
frazeologia.
etymologia.
uwagi.
tłumaczenia.
* arabski: (1.1) بريام m.
źródła.
== Priam (język angielski.) ==
wymowa.
IPA|ˈpraɪəm.
audio|LL-Q1860 (eng)-Sumxr-Priam.wav.
znaczenia.
rzeczownik, nazwa własna
(1.1) mitgr. Priam
odmiana.
przykłady.
Wiktionary
IPA: prʲjãm, AS: prʹi ̯ãm
Wiktionary
rodzaj krótkiego wiersza popularnego w Niemczech w XV i XVI wieku, zakończonego dowcipnym lub pomysłowym zwrotem myśli
SJP.pl
dotyczący Priama, króla Troi wg mitologii greckiej
SJP.pl
mit. gr. bóg płodności i urodzaju, opiekun sadów, winnic i pól; Priapos
SJP.pl
Priap (gr. Πρίαπος Príapos, łac. Priapus) – w mitologii grecko-rzymskiej bóg płodności, zapewniający urodzaj.
Był synem Dionizosa lub Hermesa i Afrodyty. Opiekował się ogrodami, ich roślinnością (zwłaszcza drzewami) oraz winnicami.
Wikipedia
drobne obsceniczne utwory poetyckie; priapeja; priapeia
SJP.pl
Priapea – w starożytności krótkie epigramaty, o mniej lub bardziej obscenicznej treści, poświęcone bogu Priapowi.
Jako gatunek literacki wywodzą się z krótkich, anonimowych wierszyków, zapisywanych na hermach Priapa lub ścianach poświęconych mu kapliczek. Pierwsze wiersze poświęcone Priapowi, niezachowane do naszych czasów, stworzył grecki poeta Eufronios z Chersonezu. O Priapie pisał również Leonidas z Tarentu.
Wikipedia
drobne obsceniczne utwory poetyckie; priapeja; priapea
SJP.pl
Priapea – w starożytności krótkie epigramaty, o mniej lub bardziej obscenicznej treści, poświęcone bogu Priapowi.
Jako gatunek literacki wywodzą się z krótkich, anonimowych wierszyków, zapisywanych na hermach Priapa lub ścianach poświęconych mu kapliczek. Pierwsze wiersze poświęcone Priapowi, niezachowane do naszych czasów, stworzył grecki poeta Eufronios z Chersonezu. O Priapie pisał również Leonidas z Tarentu.
Wikipedia
drobne obsceniczne utwory poetyckie; priapea; priapeia
SJP.pl
długotrwały, bolesny i nie związany z pobudzeniem płciowym wzwód prącia, występujący głównie w chorobach ośrodkowego układu nerwowego
SJP.pl
Priapizm, ciągotka (łac. priapismus, z gr. πριαπισμός = wzwód) – objaw chorobowy polegający na występowaniu długotrwałego, bolesnego wzwodu członka, który nie jest związany z podnieceniem lub pobudzeniem seksualnym. Nazwa priapizm wywodzi się od starożytnego boga Priapa, którego wizerunki przedstawiały mężczyznę z członkiem w stanie erekcji.
Wikipedia
mit. gr. bóg płodności i urodzaju, opiekun sadów, winnic i pól; Priap
SJP.pl
przedstawiciel typu drapieżnych, morskich zwierząt bezkręgowych; priapuloid, niezmogowiec
SJP.pl
typ drapieżnych, morskich zwierząt bezkręgowych; priapuloidy, niezmogowce, gruboryjkowe
SJP.pl
Wikipedia
przedstawiciel typu drapieżnych, morskich zwierząt bezkręgowych; priapulid, niezmogowiec
SJP.pl
typ drapieżnych, morskich zwierząt bezkręgowych; priapulidy, niezmogowce, gruboryjkowe
SJP.pl
pejoratywnie: określenie regionu Europy obejmującego kraje nadbałtyckie (Litwę, Łotwę i Estonię), używane w kontekście historycznych związków z Rosją lub Związkiem Radzieckim; Pribałtyka
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna
(1.1) pot. pejor. określenie krajów nadbałtyckich wywodzące się z języka rosyjskiego
Wiktionary
Kraje bałtyckie – trzy państwa położone nad Morzem Bałtyckim: Litwa, Łotwa i Estonia. Zajmują one powierzchnię 175,1 tys. km², zamieszkuje je ok. 6,2 mln mieszkańców (2014).
Wikipedia
(1.1) (…) w państwach nadbałtyckich (nazywanych z rosyjska Pribałtika) będących prawie że bezpośrednimi sąsiadami Warmii i Mazur obciążenia podatkowe przedsiębiorczości i koszty pracy są nieco niższe (…)
Wiktionary
rzecz. Pribałtyka ż.
Wiktionary
(1.1) war. Pribałtyka; kraje bałtyckie
Wiktionary
pejoratywnie: określenie regionu Europy obejmującego kraje nadbałtyckie (Litwę, Łotwę i Estonię), używane w kontekście historycznych związków z Rosją lub Związkiem Radzieckim; Pribałtika
SJP.pl
Kraje bałtyckie – trzy państwa położone nad Morzem Bałtyckim: Litwa, Łotwa i Estonia. Zajmują one powierzchnię 175,1 tys. km², zamieszkuje je ok. 6,2 mln mieszkańców (2014).
Wikipedia
[czytaj: prajd] samochód typu Kia Pride
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna
(1.1) społ. dzień dumy i widzialności osób LGBT+, święto godności, afirmacji samoakceptacji, dzień publicznego promowania równości społecznej ludzi nieheteronormatywnych, kultury różnorodności i kultury queer
Wiktionary
Wikipedia
(1.1) Z wieloma znajomymi spotykam się co roku na Pridzie w Warszawie.
Wiktionary
(1.1) Gay Pride, Dzień Dumy, LGBT Pride, LGBTQ Pride
Wiktionary
1. żartobliwie: przykaz (nakaz, rozkaz); prykaz;
2. w XVI–XVIII wieku: centralny urząd państwowy w Moskwie;
3. w XVI–XVII wieku: moskiewski oddział strzelców mniejszy od pułku
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) pot. rozkaz, nakaz
(1.2) hist. adm. w XVI–XVIII wieku: państwowy urząd centralny w Moskwie, podporządkowany carowi odpowiednik współczesnego ministerstwa
(1.3) hist. wojsk. w XVI–XVII wieku: moskiewski oddział strzelców mniejszy od pułku
Wiktionary
Prikazy (ros. Приказы) – dawne państwowe urzędy centralne w Rosji, funkcjonujące od XV do XVIII wieku, będące odpowiednikami współczesnych ministerstw. Na czele prikazów stali bojarzy. Każdy prikaz miał swoją kancelarię kierowaną przez diaka, któremu podlegało do 50 poddiaków zajmujących się biurokracją. Znaczny rozwój prikazów nastąpił w XVI i XVII wieku. W latach 1717-1720 Piotr I zastąpił je kolegiami.
Wikipedia
składnia.
kolokacje.
synonimy.
antonimy.
hiperonimy.
hiponimy.
holonimy.
meronimy.
pokrewne.
frazeologia.
etymologia.
etym|ros|приказ.
uwagi.
tłumaczenia.
źródła.
== prikaz (język krymskotatarski.) ==
ortografie.
wymowa.
znaczenia.
rzeczownik
(1.1) rzad. hist. pot. rozkaz
odmiana.
przykłady.
Wiktionary
IPA: ˈprʲikas, AS: prʹikas
Wiktionary
antonimy.
hiperonimy.
hiponimy.
holonimy.
meronimy.
pokrewne.
frazeologia.
etymologia.
etym|ros|приказ.
uwagi.
tłumaczenia.
źródła.
== prikaz (język krymskotatarski.) ==
ortografie.
wymowa.
znaczenia.
rzeczownik
(1.1) rzad. hist. pot. rozkaz
odmiana.
przykłady.
składnia.
kolokacje.
synonimy.
(1.1) emir, ferman, buyruq
Wiktionary
odległość (interwał) między dwoma dźwiękami, notowanymi na tej samej wysokości
SJP.pl
tyczący się prima aprilis
SJP.pl
przymiotnik
(1.1) książk. związany z prima aprilisem, zrobiony na prima aprilis
Wiktionary
(1.1) Niektórzy nie lubią, a inni nie rozumieją primaaprilisowych żartów.
Wiktionary
IPA: ˌprʲĩmaːprʲilʲiˈsɔvɨ, AS: prʹĩm•aprʹilʹisovy
Wiktionary
rzecz. prima aprilis
wykrz. prima aprilis
Wiktionary
tancerka zespołu baletowego wykonująca główne partie w balecie
SJP.pl
Primabalerina (wł. primaballerina – pierwsza balerina) – pierwsza tancerka zespołu baletowego, wykonująca główne partie w balecie. Tytuł nadawany kiedyś przez władców (carów, królów, dyktatorów, namiestników), także przez niektórych prezydentów lub ministrów kultury, a nawet przez dyrektorów poszczególnych teatrów operowych.
Wikipedia
przestarzałe: ciesząca się rozgłosem śpiewaczka opery albo operetki; prymadonna
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) muz. pierwsza, najlepsza śpiewaczka operowa
Wiktionary
Primadonna (z wł. prima donna = pierwsza dama) – główna śpiewaczka operowa w teatrze operowym. Zwykle sopran.
Według stereotypu primadonna jest nieprzewidywalna, kapryśna, egoistyczna, ma wysokie mniemanie o własnej wartości. Toteż w języku polskim słowo to ma raczej konotację negatywną, groteskową. Modelowym archetypem primadonny jest np. postać La Carlotty w musicalu Upiór w Operze.
Wikipedia
składnia.
kolokacje.
synonimy.
(1.1) diwa
antonimy.
hiperonimy.
hiponimy.
holonimy.
meronimy.
pokrewne.
frazeologia.
etymologia.
etym|wł|primadonna.
uwagi.
tłumaczenia.
* angielski: (1.1) prima donna
* bułgarski: (1.1) примадона ż.
* chorwacki: (1.1) primadona ż.
* czeski: (1.1) primadona ż.
* francuski: (1.1) prima donna ż., première chanteuse ż.
* hiszpański: (1.1) primera cantante ż.
* kaszubski: (1.1) primadonna ż., pierszô spiéwôrka ż.
* słowacki: (1.1) primadona ż.
* ukraiński: (1.1) примадонна ż.
* węgierski: (1.1) primadonna
* włoski: (1.1) primadonna ż., prima donna ż.
źródła.
== primadonna (język kaszubski.) ==
wymowa.
znaczenia.
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) muz. primadonna
odmiana.
przykłady.
Wiktionary
(1.1) diwa
Wiktionary
część dziennika chronologicznego w księgowości włoskiej
SJP.pl
Francesco Primaticcio, we Francji znany jako Le Primatice (ur. 1504, zm. 1570) – włoski malarz, rzeźbiarz, architekt i dekorator działający głównie we Francji. Reprezentant manieryzmu i tzw. pierwszej szkoły z Fontainebleau.
Był autorem malowideł ściennych poświęconych mitologii i tematom alegorycznym oraz powiązanych z nimi dekoracji stiukowych. Malował obrazy sztalugowe, wykonywał projekty rzeźb, wyrobów rzemiosła, tapiserii. Jego dzieła charakteryzowała manierystyczna wykwintność, wydłużony kanon postaci i brak dążenia do dramatycznej ekspresji.
Wikipedia
dział zoologii zajmujący się ssakami naczelnymi; prymatologia
SJP.pl
[czytaj: prajm] potocznie: najlepsze lata, okres świetności
SJP.pl
Prime – mołdawska stacja telewizyjna. Powstała 1 września 1999 na mołdawskich częstotliwościach rosyjskiej telewizji ORT.
Stacja emituje zarówno rodzime produkcje, jak i transmituje programy rosyjskiej stacji Pierwyj kanał. Niektóre transmitowane w ten ostatni sposób produkcje i filmy opatrzone są napisami w języku rumuńskim.
Wikipedia
model samochodu marki Nissan
SJP.pl
Primera – miasto w Stanach Zjednoczonych, w stanie Teksas, w hrabstwie Cameron.
Wikipedia
[czytaj: prajmtajm] pora, w której dana stacja telewizyjna ma zwykle najwyższą oglądalność; prime time
SJP.pl
Pasmo programowe – przedział czasowy w trakcie doby, określany przez nadawcę radiowego oraz telewizyjnego, będący integralnym elementem ramówki danej stacji. Poszczególne pasma programowe posiadają różną oglądalność/słuchalność. W konkretnych pasmach emitowane są programy (audycje) telewizyjne/radiowe o odmiennej treści, np. pasma edukacyjne, rozrywkowe, informacyjne.
Wikipedia
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) bot. enol. jeden ze szczepów winororośli o czerwonych owocach, pochodzący z Chorwacji, uprawiany m.in. w południowych Włoszech i USA;
(1.2) enol. czerwone wino produkowane ze szczepu primitivo (1.1)
Wiktionary
Primitivo, zinfandel, tribidrag, crljenak kaštelanski, kratošija – czerwony szczep winorośli właściwej, pochodzący z Chorwacji. Dopiero badania DNA pozwoliły ustalić, że wszystkie pięć nazw dotyczy tego samego szczepu. Nazwa zinfandel jest używana przede wszystkim w Stanach Zjednoczonych, natomiast chorwackie nazwy crljenak kaštelanski i tribidrag w ojczyźnie odmiany, choć np. Jancis Robinson próbuje spopularyzować najstarszą z nich, czyli tribidrag. Primitivo jest tradycyjnie uprawiane od XVIII wieku w Apulii („obcas” Włoch). W połowie XIX wieku trafiło do Stanów Zjednoczonych i stało się tam znane pod nazwą 'Zinfandel' i jej wariantami. Odmiana jest uprawiana na ponad 10% winnic kalifornijskich. Nazwa primitivo jest traktowana przez Instytut Hodowli Winorośli Geilweilerhof jako podstawowa.
Wikipedia
IPA: pɾi.mi.ˈti.βo
Wiktionary
(1.1) zinfandel
(1.2) zinfandel
Wiktionary
po pierwsze
SJP.pl
Edwin Carlos "Eddie" Colón (ur. 21 grudnia 1982) znany pod pseudonimem ringowym jako Primo – portorykański wrestler występujący po drafcie ze SmackDown! w rosterze RAW, tworzył Tag-team ze swoim bratem Carlito. Primo jest skocznym i dobrym technicznie zawodnikiem. Często występował w WWE Superstars.
Colón był mentorem AJ Lee w trzecim sezonie WWE NXT. Zdobył pasy Tag Team ze swoim kuzynem Epico.
Wikipedia
prawo pierwszeństwa dziedziczenia przez najstarszego syna lub najstarszego potomka w linii prostej
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) dziedziczenie przez najstarszego w rodzie;
Wiktionary
Primogenitura (od łac. primo genitus „pierworodny, najstarszy (z synów)”) – prawo pierwszeństwa w dziedziczeniu tronu, majątku, majoratu itp., przysługujące najstarszemu synowi lub najstarszemu potomkowi w linii prostej; pierworództwo. Stosowana była w feudalizmie w celu zachowania niepodzielności dóbr szlacheckich.
Wikipedia
IPA: ˌprʲĩmɔɡɛ̃ɲiˈtura, AS: prʹĩmogẽńitura
Wiktionary
(1.1) pierworództwo, pierworodztwo
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna
(1.1) geogr. adm. osiedle typu miejskiego w obwodzie królewieckim w Rosji;
Wiktionary
Primorsk (ros. Приморск, pol. Rybaki, d. też Fyszuzy, lit. Žuvininkai, niem. Fischhausen) – osiedle typu miejskiego (do 2005 miasto) w obwodzie królewieckim w Rosji (2118 mieszkańców w 2006).
Miejscowość położona nad najdalej na północ wysuniętą częścią Zalewu Wiślanego (Zatoka Rybacka), ok. 35 km na zachód od Królewca i 10 km na północ od Bałtijska.
Wikipedia
przym. primorski
Wiktionary
(1.1) Rybaki; hist. Fyszhuza
Wiktionary
Miejscowości w USA:
Wikipedia
roślina o barwnych kwiatach, kwitnąca zwykle wiosną; pierwiosnek, pierwiosnka, prymulka, prymula
SJP.pl
Wikipedia
1. w starożytnym Rzymie w okresie republiki: członek senatu umieszczony na pierwszym miejscu na liście senatorów
2. w okresie wczesnego cesarstwa rzymskiego: nieoficjalny tytuł noszony przez cesarzy
3. w średniowiecznej Polsce w okresie rozbicia dzielnicowego: książę mający władzę zwierzchnią nad dzielnicami
SJP.pl
Princeps (l.mn. principes) – łaciński termin oznaczający „ten, który zajmuje pierwsze miejsce, pierwszy”, używany w różnych okresach historycznych w odniesieniu do sprawujących władzę.
Od tytułu tego pochodzi angielskie słowo prince i niemieckie Prinz.
Wikipedia
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) książk. sukienka, zazwyczaj bez rękawów, lekko rozszerzana u dołu
Wiktionary
IPA: prʲĩnˈt͡sɛska, AS: prʹĩnceska
Wiktionary
marka produktów cukierniczych, m.in. wafli w czekoladzie
SJP.pl
Wikipedia
[czytaj: pręSES] dopasowana suknia kobieca, nieprzecinana w talii, noszona od połowy XIX wieku do lat 30. XX wieku
SJP.pl
[czytaj: prinsten] nazwa wielu miast w USA
SJP.pl
Princeton – miasto w stanie New Jersey, w Stanach Zjednoczonych, w zespole miejskim Trenton, w hrabstwie Mercer County.
Princeton jest ośrodkiem naukowym najbardziej znanym z Uniwersytetu Princeton (założonego w 1746 jako College of New Jersey w Elizabeth, w 1756 przeniesionego do Princeton) oraz kilku uczelni i instytutów badawczych (wśród nich Institute for Advanced Study).
Wikipedia
[czytaj: prinstoński] przymiotnik od: Princeton (uniwersytet lub jedna z wielu miejscowości w USA)
SJP.pl
przymiotnik relacyjny
(1.1) związany z Princeton, dotyczący Princeton (miasta w stanie New Jersey)
Wiktionary
(1.1) W princetońskiej szkole podyplomowej wydziały fizyki i matematyki miały wspólną świetlicę, gdzie codziennie o czwartej po południu piliśmy herbatę.
Wiktionary
rzecz. Princeton n.
Wiktionary
w organach: podstawowy głos manuałowy i pedałowy; pryncypał
SJP.pl
z łaciny: głównie, przede wszystkim
SJP.pl
rodzina ptaków z rodziny chwastówkowatych
SJP.pl
Prinia – rodzaj ptaków z podrodziny prinii (Priniinae) w obrębie rodziny chwastówkowatych (Cisticolidae).
Wikipedia
wydrukowane (formuła umieszczana zwykle na książkach)
SJP.pl
rodzaj dinozaura z rodziny nodozaurów
SJP.pl
Priodontognat (Priodontognathus) – ankylozaur z rodziny nodozaurów (Nodosauridae).
Wikipedia
patogenna cząstka białkowa, przenosząca się między organizmami, zdolna do powielania się
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) biochem. nieprawidłowo pofałdowane białko mające zdolność do samodzielnego rozprzestrzeniania się poprzez zmianę struktury innych białek, wywołujące u zwierząt i ludzi choroby neurodegeneracyjne;
Wiktionary
Priony (ang. prions, od proteinaceous infectious particles) – białkowe cząsteczki zakaźne, powstają z występujących powszechnie w wielu organizmach i całkowicie niegroźnych białek. Dopiero w sytuacji, gdy zmieniają one swoją naturalną konformację, stają się białkiem prionowym infekcyjnym.
Wikipedia
(1.1) Wiadomo bowiem, że w początkowej fazie infekcji to w tym właśnie narządzie priony produkują swoje kopie.
Wiktionary
IPA: prʲjɔ̃n, AS: prʹi ̯õn
Wiktionary
przym. prionowy
Wiktionary
roślina ozdobna z rodziny turniowatych
SJP.pl
sprawy, zdarzenia wcześniejsze
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) zdrobn. od priorytet
Wiktionary
rzecz. priorytet m.
Wiktionary
1. prawo do czegoś przed innymi; pierwszeństwo;
2. bardzo ważna sprawa, którą należy załatwić w pierwszej kolejności;
3. potocznie: przesyłka priorytetowa
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) pierwszeństwo przysługujące czemuś
(1.2) coś, co ma pierwszeństwo przed czymś innym; sprawa/kwestia bardzo ważna
Wiktionary
(1.1) [...] Rząd japoński przyznał priorytet rozwojowi technologii budowy mikrourządzeń. [...] (z [http://www.sprawozdania.info/nanotechnologie.php Internetu])
(1.2) Posłowie ustalali priorytety polskiej polityki zagranicznej.
Wiktionary
IPA: prʲjɔˈrɨtɛt, AS: prʹi ̯orytet
Wiktionary
przym. priorytetowy
przysł. priorytetowo
rzecz. priorytecik mrz.
Wiktionary
(1.1) pierwszeństwo, prymat
Wiktionary
przysłówek
(1.1) uznając pierwszeństwo
Wiktionary
rzecz. priorytet mrz.
przym. priorytetowy
Wiktionary
taki, któremu przyznano priorytet
SJP.pl
przymiotnik
(1.1) mający pierwszeństwo
Wiktionary
rzecz. priorytet mrz.
przysł. priorytetowo
Wiktionary
(1.1) kluczowy
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) gw-pl|Śląsk Cieszyński. przyrząd
Wiktionary
największe miasto i zarazem stolica Kosowa
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna
(1.1) geogr. stolica i największe miasto Kosowa, położone w północno-wschodniej części kraju;
Wiktionary
Prisztina (alb. Prishtinë, Prishtina, serb. Приштина, Priština) – stolica i największe miasto Kosowa, położone w północno-wschodniej części kraju, w Górach Dynarskich, w kotlinie Kosowe Pole. Od północnej i wschodniej części miasto otaczają wzgórza, sięgające 700 m n.p.m. Prisztina jest też stolicą regionu o tej samej nazwie.
Wikipedia
przym. prisztiński
Wiktionary
mieszkaniec Prisztiny
SJP.pl
mieszkanka Prisztiny
SJP.pl
SJP.pl
przymiotnik relacyjny
(1.1) związany z Prisztiną, dotyczący Prisztiny
Wiktionary
rzecz. Prisztina ż.
Wiktionary
[czytaj: pe-ER-i-te-FAŁ albo pe-ER-i-te-WU] skrót od: Polskie Radio i Telewizja
SJP.pl
[czytaj pri-us] samochód typu Toyota Prius
SJP.pl
środowiskowo:
1. prywatna komunikacja między dwoma internautami;
2. internetowa wiadomość prywatna
SJP.pl
nieetatowy wykładowca niemieckiej wyższej uczelni, otrzymujący wynagrodzenie bezpośrednio z czesnego uczniów
SJP.pl
Privatdozent (z niem. docent prywatny) – termin oznaczający w krajach niemieckojęzycznych specyficzną pozycję pracownika naukowego, który po uzyskaniu stopnia doktora uzyskał habilitację i wykłada na uczelni. Instytucja Privatdozentów pojawiła się w Prusach na początku XIX wieku.
Wikipedia
łac.
1. prywatnie;
2. poufnie
SJP.pl
[czytaj: pe-er-EL] skrót od: Polska Rzeczpospolita Ludowa; Peerel (potocznie)
SJP.pl
skrótowiec, rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) = hist. polit. Polska Rzeczpospolita Ludowa;
skrótowiec, rzeczownik, rodzaj nijaki
(2.1) = biol. prolaktyna;
Wiktionary
(1.1) PRL to niezbyt przyjemny okres historii Polski.
(1.1) Za PRL-u najbardziej denerwowały mnie kolejki do sklepów.
(2.1) U kobiet karmiących piersią PRL hamuje wydzielanie FSH i LH.
Wiktionary
IPA: pɛ‿ːr‿ˈɛl, AS: p•‿er‿el
Wiktionary
(1.1)
:: rzecz. peerel m., Peerel m., PRL-owiec m., peerelowiec mos.
:: przym. PRL-owski, peerelowski
Wiktionary
(1.1) pot. peerel, Peerel
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) pot. hist. obywatel PRL
Wiktionary
(1.1) Wszyscy PRL-owcy mieli takie same mieszkania, takie same meble, takie same puste lodówki.
Wiktionary
rzecz. Peerel mrz., peerel mrz., Peerelowiec mos., peerelowiec mos.
przym. PRL-owski, peerelowski
Wiktionary
→ PRL (Polska Rzeczpospolita Ludowa); peerelowski
SJP.pl
przymiotnik relacyjny
(1.1) dotyczący PRL-u
Wiktionary
(1.1) W PRL-owskich Katowicach wielu przybyszów spoza Śląska znajdowało zatrudnienie.
Wiktionary
rzecz. Peerel mrz., peerel mrz., PRL-owiec mos., Peerelowiec mos., peerelowiec mos.
przym. peerelowski
Wiktionary
skrót od: Powiatowa Rada Narodowa
SJP.pl
książkowo: za kimś, za czymś (np. Do niedawna w tej sprawie był anty, a teraz już jest pro.)
SJP.pl
przedrostek
(1.1) pierwszy człon wyrazów złożonych mający znaczenie: będący „za”, sprzyjający, popierający coś
Wiktionary
internetowy ruch społeczny promujący anoreksję; pro ana, Pro-Ana
SJP.pl
[czytaj: pro czojs] określenie organizacji lub ruchów społecznych popierających aborcję i inne prawa reprodukcyjne
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) ogół ruchów społecznych i organizacji, które opowiadają się za legalizacją aborcji;
Wiktionary
Pro-choice (ang. „za wyborem, na rzecz wyboru”), przez antyaborcjonistów zwany anti-life (ang. „przeciw życiu”) – ogół ruchów społecznych i organizacji opowiadających się za legalizacją aborcji.
Wikipedia
(1.1) Nie ma tam ani silnej opozycji wobec aborcji, ani silnego stronnictwa prawa do praktyki pro-choice.
(1.1) Aktywiści z organizacji pro-choice nie tylko rozpoczęli serię manifestacji przeciwko restrykcyjnym przepisom, ale także przekonali do swoich racji wielu ekspertów.
Wiktionary
rzecz. pro-choicer
Wiktionary
[czytaj: proczojser] członek organizacji lub ruchu opowiadającego się za legalizacją aborcji; prochoicer
SJP.pl
sprzyjający ochronie środowiska; proekologiczny
SJP.pl
[czytaj: pro lajf] określenie organizacji lub ruchów społecznych prowadzących działalność naukową, wychowawczą i edukacyjną w celu obrony życia człowieka od poczęcia do śmierci; pro life
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) społ. polit. ideologia i ruch społeczny (głównie religijny) głoszący pogląd istnienia życia ludzkiego od powstania zygoty oraz przeciwstawiający się aborcji i eutanazji;
przymiotnik
(2.1) opowiadający się za zakazem aborcji i eutanazji
Wiktionary
(2.1) Wraz z żoną Barbarą stworzył najbardziej przejrzysty i udokumentowany medycznie system edukacji pro-life.
Wiktionary
rzecz. pro-lifer m., prolifer m., proliferka ż., pro-liferka ż.
Wiktionary
(1.1) pejor. zygotarianizm
Wiktionary
[czytaj: prolajfer] osoba głosząca prawo do życia człowieka od poczęcia do naturalnej śmierci; prolifer, prolajfer
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) społ. pot. zwolennik zakazu aborcji, zwolennik ruchu pro-life
Wiktionary
(1.1) Kilku pro-liferów rozdawało ulotki przed urzędem miejskim.
Wiktionary
rzecz. prolifer m.
:: fż. proliferka ż., pro-liferka ż.
przym. pro-life
Wiktionary
(1.1) prolifer, pejor. zygotarianin
Wiktionary
[czytaj: prolajferka] członkini organizacji lub ruchu prowadzącego działalność naukową, wychowawczą i edukacyjną w celu obrony życia człowieka od poczęcia do śmierci; proliferka
SJP.pl
[czytaj: promija] środowiskowo: internetowy ruch społeczny promujący bulimię; pro mia, Pro-Mia, Pro Mia
SJP.pl
sprzyjający Prawu i Sprawiedliwości, popierający Prawo i Sprawiedliwość; propisowski
SJP.pl
[czytaj: propeowski] sprzyjający Platformie Obywatelskiej, popierający Platformę Obywatelską; propeowski
SJP.pl
zwolennik prawa do przerywania ciąży; aborcjonista, aborcjonalista
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) zwolennik dopuszczalności aborcji
Wiktionary
zwolenniczka prawa do przerywania ciąży; aborcjonistka
SJP.pl
przymiotnik
(1.1) związany z poparciem prawa do wykonywania aborcji
Wiktionary
(1.1) Również inne instytucje unijne angażują się stanowczo po stronie proaborcyjnej i uznają aborcję za podstawowe prawo człowieka.
Wiktionary
postawa charakteryzująca się przewidywaniem i działaniem z wyprzedzeniem, wychodzeniem z inicjatywą bez zewnętrznego przymusu, decydowaniem o kształcie własnego życia
SJP.pl
Proaktywność – postawa polegająca na przewidywaniu, działaniu z wyprzedzeniem i wywoływaniu zmian w środowisku, co ma na celu zminimalizowanie skutków nieprzewidzianych trudności. Przeciwieństwo reaktywności.
Według Augustyna Bańki proaktywność to świadomie rozpoczynane działania bez konkretnej intencji realizacji ostatecznego celu w danym momencie. Zdaniem E.W. Morrisona i C.C. Phelpsa jest to wysiłek mający na celu zanegowanie obecnego stanu i wprowadzenie funkcjonalnych zmian. Z kolei według Frese, Kringa, Soose i Zempela proaktywność jest zachowaniem polegającym na wychodzeniu z inicjatywą bez zewnętrznego przymusu.
Wikipedia
przewidujący i działający z wyprzedzeniem, wychodzący z inicjatywą bez zewnętrznego przymusu, decydujący o kształcie własnego życia
SJP.pl
będący po stronie aliantów, sprzyjający aliantom
SJP.pl
sprzyjający piciu alkoholu
SJP.pl
przymiotnik
(1.1) sprzyjający Stanom Zjednoczonym lub Amerykanom, popierający Stany Zjednoczone i wszystko, co amerykańskie
Wiktionary
(1.1) Niedługo prawdziwy patriotyzm będzie polegał na tym, że trzeba będzie być prorosyjskim, proamerykańskim lub proangielskim.
Wiktionary
IPA: ˌprɔãmɛrɨˈkãj̃sʲci, AS: proãmerykãĩ ̯sʹḱi
Wiktionary
rzecz. proamerykańskość ż.
Wiktionary
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) cecha tego, co proamerykańskie; cecha tych, którzy są proamerykańscy
Wiktionary
przym. proamerykański
Wiktionary
skondensowany garbnik naturalny
SJP.pl
sprzyjający, przychylny Austrii, popierający jej politykę
SJP.pl
przymiotnik jakościowy
(1.1) taki, który sprzyja, okazuje przyjaźń Azerbejdżanowi i Azerom
(1.2) taki, który jest przejawem sprzyjania Azerbejdżanowi i Azerom
Wiktionary
(1.1) Jednym z przywódców Unii Celnej jest proazerski prezydent Kazachstanu Nursułtan Nazarbajew.
(1.2) Amerykanie, Francuzi, Anglicy, Turcy w ramach KBWE zajmowali coraz bardziej proazerskie stanowisko.
Wiktionary
rzecz. Azerbejdżan m., Azer m., Azerka ż., Azerbejdżanin m., Azerbejdżanka ż., azerskość ż., proazerskość ż., proazerbejdżańskość ż., antyazerskość ż., antyazerbejdżańskość ż., azerski m.
przym. azerski, azerbejdżański, proazerbejżański, antyazerski, antyazerbejdżański
Wiktionary
(1.1-2) proazerbejżański
Wiktionary
skrót od: proboszcz (czytany jako cały, odmienny wyraz)
SJP.pl
skrót
(1.1) = kośc. proboszcz
Wiktionary
(1.1) Z głębokim żalem zawiadamiamy, że do Domu Ojca odszedł drogi nam wszystkim śp. ks. prob. Marian Derkaczewski.
Wiktionary
1. starania podjęte w celu dokonania czegoś
2. badanie jakości
3. zdarzenie będące sprawdzianem czegoś
4. wynik doświadczeń
5. zawartość kruszcu w monetach; aloi
6. przygotowania do czegoś, np. występu
7. ilość pobranej substancji; próbka
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) ćwiczenie czegoś, co będzie przedstawione przed publicznością, np. koncertu, spektaklu
(1.2) test, sprawdzenie poprawności działania czegoś lub kogoś
(1.3) usiłowanie dokonania czegoś
(1.4) stat. pewna ilość (ludzi lub przedmiotów) pobierana w celu zbadania określonych cech
(1.5) jubil. zawartość metalu szlachetnego w stopie, wyrażona w promilach
(1.6) pot. cecha probiercza
Wiktionary
Wikipedia
(1.1) Próba wypadła tak fatalnie, że przesunięto termin premiery.
(1.2) Mimo wielokrotnych prób nigdy nie udało się jej przebiec tego odcinka w czasie krótszym od piętnastu minut.
Wiktionary
IPA: ˈpruba, AS: pruba
Wiktionary
rzecz. probówka ż., probierca ż., próbnik m., próbówka ż., próbowanie n., wypróbowanie n., spróbowanie n.
:: zdrobn. próbka ż.
czas. próbować ndk., wypróbować dk., spróbować dk.
przym. próbny, probierczy, wypróbowany
przysł. próbnie
Wiktionary
(1.2) eksperyment
(1.3) podejście
Wiktionary
dotyczący probabilistyki
SJP.pl
przymiotnik
(1.1) rel. filoz. związany z probabilizmem
(1.2) mat. związany z probabilistyką
Wiktionary
IPA: ˌprɔbabʲilʲiˈstɨt͡ʃnɨ, AS: probabʹilʹistyčny
Wiktionary
rzecz. probabilizm m., probabilistyka ż.
przysł. probabilistycznie
Wiktionary
dział matematyki - rachunek prawdopodobieństwa; teoria prawdopodobieństwa
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) mat. dział matematyki, który bada prawidłowości występujące w zdarzeniach losowych
Wiktionary
Teoria prawdopodobieństwa, inaczej rachunek prawdopodobieństwa lub probabilistyka – dział matematyki zajmujący się zdarzeniami losowymi. Rachunek prawdopodobieństwa zajmuje się badaniem abstrakcyjnych pojęć matematycznych stworzonych do opisu zjawisk, które nie są deterministyczne: zmiennych losowych w przypadku pojedynczych zdarzeń oraz procesów stochastycznych w przypadku zdarzeń powtarzających się (w czasie). Jako matematyczny fundament statystyki, teoria prawdopodobieństwa odgrywa istotną rolę w sytuacjach, w których konieczna jest analiza dużych zbiorów danych. Jednym z największych osiągnięć fizyki dwudziestego wieku było odkrycie probabilistycznej natury zjawisk fizycznych w skali mikroskopowej, co opisuje mechanika kwantowa.
Wikipedia
przym. probabilistyczny
Wiktionary
doktryna zapoczątkowana przez sceptyków, według której człowiek powinien się kierować w teorii i w praktyce zasadami prawdopodobnymi
SJP.pl
Probabilizm (z łac. probabilis – prawdopodobny) – system etyczny stwierdzający, że w razie wątpliwości co do zastosowania zasad moralnych w danej sytuacji można iść za opinią prawdopodobną, choćby nawet opinia przeciwna była od niej bardziej prawdopodobna.
Wikipedia
w niektórych zakonach: okres próbny poprzedzający nowicjat; również sam nowicjat
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) praw. ogół instytucji i działań służących resocjalizacji i prewencji kryminalnej;
(1.2) rel. przygotowanie kandydatów do zakonu
(1.3) rel. okres próbny przed nowicjatem
Wiktionary
Wikipedia
rzecz. probant mos., probantka ż.
przym. probacyjny
Wiktionary
(1.2) nowicjat
Wiktionary
→ probacja
SJP.pl
przymiotnik relacyjny
(1.1) związany z probacją, dotyczący probacji
Wiktionary
rzecz. probacja ż., probant m., probantka ż.
Wiktionary
rodzaj roślinożernego dinozaura z nadrodziny hadrozauroidów
SJP.pl
Probaktrozaur (Probactrosaurus) – roślinożerny dinozaur z nadrodziny hadrozauroidów (Hadrosauroidea).
Żył we wczesnej kredzie (ok. 120-100 mln lat temu) na terenach wschodniej Azji. Długość ciała ok. 5-6 m, wysokość ok. 2,5 m, ciężar ok. 1 t. Jego szczątki znaleziono w Chinach (Mongolia Wewnętrzna).
Wikipedia
przymiotnik
(1.1) przychylny Bangladeszowi lub Banglijczykom, popierający Bangladesz lub Banglijczyków, działający na korzyść Bangladeszu
Wiktionary
przym. bangladeski
rzecz. Banglijczyk mos., Banglijka ż.
Wiktionary
przymiotnik
(1.1) przychylny Bangladeszowi lub Banglijczykom, popierający Bangladesz lub Banglijczyków, działający na korzyść Bangladeszu
Wiktionary
przym. bangladeski
rzecz. Banglijczyk mos., Banglijka ż.
Wiktionary
kandydat do zakonu w okresie probacji; nowicjusz
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) rel. kandydat do zakonu odbywający probację
(1.2) daw. człowiek mający w czymś doświadczenie, obeznanie
Wiktionary
Probant:
Wikipedia
rzecz. probacja ż.
:: fż. probantka
przym. probacyjny
Wiktionary
(1.1) nowicjusz
(1.2) praktyk, znawca, koneser
Wiktionary
kandydatka do zakonu w okresie nowicjatu; nowicjuszka
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) rel. kandydatka do zakonu
Wiktionary
rzecz. probacja ż.
:: fm. probant mos.
przym. probacyjny
Wiktionary
nabrzmiała końcówka strzępki grzybów wyższych
SJP.pl
Wikipedia
[czytaj: prołb] samochód typu Ford Probe
SJP.pl
zdrobnienie od: próba
SJP.pl
probierz, probierca;
1. osoba zajmująca się badaniem próbek i ustalaniem jakości towaru, wyrobu;
2. specjalista ustalający próbę wyrobów z metalu szlachetnego
SJP.pl
probierz, probier;
1. osoba zajmująca się badaniem próbek i ustalaniem jakości towaru, wyrobu;
2. specjalista ustalający próbę wyrobów z metalu szlachetnego
SJP.pl
dotyczący sprawdzania zawartości i jakości różnych substancji, surowców i wyrobów
SJP.pl
1. dział zakładu przemysłowego, w którym sprawdza się jakość wyrobów;
2. lokal przeznaczony na degustację win i potraw
SJP.pl
ustalanie zawartości metali szlachetnych w stopach; ustalanie jakości stopów
SJP.pl
Probiernictwo – badanie i cechowanie wyrobów z metali szlachetnych i ich stopów.
Wikipedia
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) sztuka mająca na celu dochodzenie wartości rud, metalów i innych produktów hutniczych
Wiktionary
(1.1) Na uniwersytecie wykładane są: fizyka, geologia oraz probierstwo.
Wiktionary
IPA: prɔˈbʲjɛrstfɔ, AS: probʹi ̯erstfo
Wiktionary
rzecz. probierca, probier, probiernictwo
Wiktionary
(1.1) próba (metalu)
Wiktionary
1. miernik służący za podstawę oceny czegoś; kryterium, sprawdzian;
2. przyrząd do sprawdzania składu ciał stałych i płynnych;
3. osoba zajmująca się badaniem próbek i ustalaniem jakości towaru, wyrobu; probierca;
4. specjalista ustalający próbę wyrobów z metalu szlachetnego; probierca
SJP.pl
Wikipedia
SJP.pl
przymiotnik
(1.1) mający cechy probiotyku
Wiktionary
rzecz. probiotyk mrz.
Wiktionary
kultura bakterii lub drożdży pozytywnie oddziałująca na organizm człowieka poprzez działalność w przewodzie pokarmowym
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) podawane doustnie wyselekcjonowane kultury bakteryjne lub drożdży, najczęściej pałeczki kwasu mlekowego, których zadaniem jest korzystne dla zdrowia działanie w przewodzie pokarmowym, poprzez immunomodulację oraz zachowywanie prawidłowej flory fizjologicznej;
Wiktionary
Probiotyki (gr. pro bios – dla życia), czynnościowa żywność – podawane doustnie wyselekcjonowane kultury bakteryjne lub drożdży, najczęściej bakterie kwasu mlekowego (Lactobacillus), których zadaniem jest korzystne dla zdrowia działanie w przewodzie pokarmowym, poprzez immunomodulację oraz zachowywanie prawidłowej flory fizjologicznej. W większości przypadków korzystne oddziaływania probiotyków dotyczą wyłącznie warunków in vitro. Zaproponowano, że jeżeli wpływ drobnoustrojów na leczenie choroby został zbadany naukowo i ma dowiedzioną skuteczność, należy używać nazwy czynnik bioleczniczy.
Wikipedia
(1.1) Kapusta kiszona jest znacznie tańsza niż suplementy diety, które można kupić w sklepach ze zdrową żywnością, i jest o wiele bogatsza w probiotyki, tj. bakterie kwasu mlekowego.
(1.1) Trzeba pamiętać o stosowaniu probiotyków […], które przywracają prawidłową florę jelitową.
Wiktionary
IPA: prɔˈbʲjɔtɨk, AS: probʹi ̯otyk
Wiktionary
przym. probiotyczny
Wiktionary
popierający biurokrację, sprzyjający przerostowi formalistyki w działaniu urzędów
SJP.pl
sprzyjający biznesowi
SJP.pl
1. cząstka w fazie eksperymentów;
2. produkt, który jest rozpowszechniany w celach komercyjnych
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) mała porcja czegoś przeznaczona do badań
(1.2) mała porcja materiału do prezentacji dla klienta
Wiktionary
Wikipedia
(1.1) Próbka polonu emanuje niebieską poświatą – jest to efekt wzbudzenia otaczającego ją powietrza.
(1.2) Żona żądała, by wąchał próbki dezodorantów w perfumerii.
Wiktionary
IPA: ˈprupka, AS: prupka
Wiktionary
rzecz. próbnik m., próbkowanie n., próba ż., probierz m., probówka ż., próbówka ż.
czas. próbować, wypróbować, popróbować, spróbować, próbkować
przym. probierczy
przysł. próbnie
Wiktionary
osoba zajmująca się pobieraniem próbek w procesie produkcji czegoś, w celu przekazania ich do badania laboratoryjnego
SJP.pl
pobierać próbki
SJP.pl
etap przekształcania sygnału z postaci analogowej na cyfrową
SJP.pl
Próbkowanie, dyskretyzacja, kwantowanie w czasie – proces tworzenia sygnału dyskretnego, reprezentującego sygnał ciągły za pomocą ciągu wartości nazywanych próbkami. Zwykle jest jednym z etapów przetwarzania sygnału analogowego na sygnał cyfrowy.
Wikipedia
1. poważne zagadnie, wymagające rozstrzygnięcia;
2. potocznie: trudność, kłopot
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) coś co jest trudne do rozwiązania lub zrozumienia
(1.2) interesujące zagadnienie
(1.3) szach. zadanie szachowe
Wiktionary
Wikipedia
(1.1) Moi rodzice poprosili moją nauczycielkę, aby zwracała większą uwagę na moje problemy z ortografią.
(1.2) Problem uzyskania złota z ołowiu nie dawał mu spokoju.
(1.3) Jego największą pasją było układanie i rozwiązywanie problemów szachowych.
Wiktionary
IPA: ˈprɔblɛ̃m, AS: problẽm
Wiktionary
rzecz. problemat m., problemacik m., problematyka ż., problematyczność ż., problemowość ż., problemista m., problemistka ż., prolematyzowanie n.
:: zdrobn. problemik m.
czas. problematyzować ndk.
przym. problemowy, problematyczny
przysł. problemowo, problematycznie
Wiktionary
(1.1) kłopot; pot. ambaras, bieda, gips, kanał, kram, pasztet, pierepałka, zgryz
(1.2) kwestia, punkt, pytanie, zagadnienie; pot. łamigłówka, twardy orzech do zgryzienia, zagwozdka
Wiktionary
zdrobnienie od: problem
SJP.pl
przestarzałe: poważna sprawa wymagająca przemyślenia; problem
SJP.pl
stopień wyższy od przysłówka: problematycznie
SJP.pl
stopień wyższy od przymiotnika: problematyczny
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) cecha tego, co problematyczne; cecha tych, którzy są problematyczni
Wiktionary
rzecz. problem m., problemik m., problemowość ż., problemista m., problemistka ż., problemat m., problemacik m., problematyka ż., problematyzacja ż., problematyzowanie n.
czas. problematyzować
przym. problematyczny, problemowy
przysł. problematycznie
Wiktionary
(1.1) niepewność, niemiarodajność
Wiktionary
budzący wątpliwości, stanowiący problem; niepewny, wątpliwy, niejednoznaczny
SJP.pl
przymiotnik
(1.1) budzący zastrzeżenia lub niepewny
Wiktionary
IPA: ˌprɔblɛ̃maˈtɨt͡ʃnɨ, AS: problẽmatyčny
Wiktionary
rzecz. problemista mos., problem m., problemik m., problemat m., problemacik m., problematyka ż., problematyzacja ż., problematyczność ż., problematyzowanie n.
czas. problematyzować
przym. problemowy
przysł. problematycznie
Wiktionary
(1.1) niepewny, niemiarodajny, niewiarygodny, wątpliwy
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) ogół problemów związanych z jakąś dziedziną
Wiktionary
(1.1) Problematyka kantowskiej filozofii prawa ściśle wiąże się z problematyką filozofii polityki, jak i historiozofią, ponieważ dotyczy związków między polityką i moralnością oraz dziejowego postępu ludzkości poprzez rozwój i doskonalenie prawa.
Wiktionary
przym. problematyczny
rzecz. problemista mos., problem mrz., problematyczność ż.
Wiktionary
ujmowanie zjawisk w kategoriach problemów
SJP.pl
zdrobnienie od: problem
SJP.pl
szachista komponujący zadania szachowe; kompozytor szachowy
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) szach. szachista, który układa zadania szachowe
Wiktionary
rzecz. problemistyka ż., problem m., problemik m., problematyka ż., problematyczność ż., problematyzacja ż.
:: fż. problemistka ż.
przym. problemowy, problematyczny
Wiktionary
(1.1) kompozytor szachowy
Wiktionary
dział sztuki szachowej zajmujący się komponowaniem niezwykle wyszukanych form zadań szachowych
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) cecha tego, co problemowe; cecha tych, którzy są problemowi
Wiktionary
przym. problemowy
rzecz. problem mrz., problematyczność ż.
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) gw-pl|Górny Śląsk. problem
Wiktionary
przysłówek
(1.1) w sposób próbny, próbując coś
Wiktionary
(1.1) Dziś w województwie śląskim próbnie zawyją syreny
Wiktionary
rzecz. próba ż., próbka ż.
czas. próbować ndk.
przym. próbny
Wiktionary
(1.1) na próbę
Wiktionary
1. urządzenie do pobierania próbek przeznaczonych dalej do badań; sonda;
2. w zootechnice: samiec wykorzystywany do wyszukiwania płodnych samic w stadzie zwierząt hodowlanych, zwłaszcza owiec; szukarek;
3. wskaźnik napięcia elektrycznego, zwykle w postaci niewielkiego przyrządu w kształcie długopisu;
4. próbnik kosmiczny - sonda kosmiczna
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) techn. przyrząd do pobierania próbek czegoś, np. kopaliny płynnej lub skały ze ściany otworu wiertniczego
(1.2) pot. zestaw próbek, np. kolorów, wzorów, faktur
Wiktionary
rzecz. próba ż., próbowanie n., próbka ż., probówka ż., próbówka ż.
czas. próbować ndk., wypróbować dk.
przym. próbny
Wiktionary
(1.2) wzornik
Wiktionary
przymiotnik od: próbować
SJP.pl
przymiotnik
(1.1) robiony na próbę
Wiktionary
(1.1) Bez większych przeszkód odbyła się seria próbna, ale w trakcie pierwszej serii zawodnikom znów zaczął przeszkadzać wiatr.
(1.1) Na szczęście była to tylko jazda próbna, a nie prawdziwa akcja ratownicza.
Wiktionary
IPA: ˈprubnɨ, AS: prubny
Wiktionary
czas. próbować
rzecz. próba ż., próbowanie n., próbnik mrz.
przysł. próbnie
Wiktionary
(1.1) kontrolny, testowy, eksperymentalny
Wiktionary
nazwisko
SJP.pl
1. jednostka administracyjna kościołów chrześcijańskich; parafia;
2. stanowisko, urząd proboszcza;
3. siedziba proboszcza
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) domena proboszcza
(1.2) urząd proboszcza
(1.3) dom lub siedziba proboszcza
Wiktionary
Wikipedia
rzecz. proboszcz m., proboszczówka ż.
czas. proboszczować ndk.
przym. proboszczowy, proboszczowski
Wiktionary
(1.1) parafia
(1.3) plebania
Wiktionary
ksiądz zarządzający parafią
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) kośc. ksiądz zarządzający parafią;
Wiktionary
Proboszcz (z niem. Propst, a to od łac. praepositus, przełożony; łac. odpowiednik to parochus, z gr. πάροικος paroikos, sąsiad), pleban (łac. plebanus od plebs lud) – duchowny, na ogół w stopniu prezbitera, zarządzający gminą kościelną (parafią).
Wikipedia
(1.1) Na żywieckim rynku Trzech Króli, reprezentujących poszczególne parafie żywieckie, przywita burmistrz miasta oraz proboszczowie żywieccy.
Wiktionary
IPA: ˈprɔbɔʃt͡ʃ, AS: probošč
Wiktionary
rzecz. probostwo n., probościna m., proboszczówka ż., Proboszczów m., Proboszczewice nmos., Proboszczowice nmos.
przym. proboszczowski, proboszczowy
Wiktionary
(1.1) przest. paroch, pleban; gw-pl|Górny Śląsk|farorz.
Wiktionary
Wikipedia
być proboszczem, zarządzać parafią
SJP.pl
Wikipedia
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) napój alkoholowy
Wiktionary
rzecz. probostwo n., proboszcz mos.
przym. proboszczowy
Wiktionary
przymiotnik
(1.1) przym. od proboszcz
Wiktionary
Proboszczowski (Rola odmienna V, Rolicz) – polski herb szlachecki, odmiana herbu Rola z nobilitacji.
Wikipedia
(1.1) W 1779 roku przedborska szkoła mieściła się za karczmą proboszczowską, na rogu kościoła.
Wiktionary
IPA: ˌprɔbɔʃˈt͡ʃɔfsʲci, AS: proboščofsʹḱi
Wiktionary
rzecz. probostwo n., proboszcz
przym. proboszczowy
Wiktionary
(1.1) proboszczowy
Wiktionary
przymiotnik dzierżawczy
(1.1) należący do proboszcza
Wiktionary
rzecz. proboszcz mos., probostwo n., probościna m., proboszczówka ż., Proboszczów m., Proboszczewice nmos., Proboszczowice nmos., Proboszczowski m., Proboszczowska ż., Proboszczewski m., Proboszczewska ż., Proboszcz m./ż.
przym. proboszczowski
Wiktionary
kontrolować, poddawać próbie
SJP.pl
czasownik przechodni niedokonany (dk. spróbować)
(1.1) starać się coś zrobić
(1.2) odbywać próbę sztuki, sceny, występu
(1.3) sprawdzać smak potrawy lub napoju
Wiktionary
(1.1) Ciągle próbuję trafić w środek tarczy, ale nigdy mi nie wychodzi
(1.2) Uwaga, próbujemy jeszcze raz, wszyscy na miejsca.
(1.3) Masz, próbuj, czy aby nie jest za słona.
Wiktionary
IPA: pruˈbɔvat͡ɕ, AS: prubovać
Wiktionary
rzecz. próbówka ż., próbnik m., probówka ż., próbóweczka ż., próbka ż., próbowanie n., próba ż., probierz m., spróbowanie n., wypróbowywanie n., wypróbowanie n., probierca m., popróbowanie n.
czas. spróbować dk., wypróbowywać ndk., wypróbować dk., popróbować dk.
przym. próbny, probierczy
przysł. próbnie, na próbę
Wiktionary
(1.1) usiłować
(1.3) kosztować, smakować, degustować
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) odczasownikowy od|próbować.
Wiktionary
IPA: ˌprubɔˈvãɲɛ, AS: prubovãńe
Wiktionary
czas. próbować
przym. próbny
rzecz. probówka ż., próbnik mrz., próbówka ż., próba ż.
Wiktionary
małe cylindryczne naczynie laboratoryjne, najczęściej szklane, służące do przeprowadzania prostych reakcji chemicznych; próbówka (regionalnie)
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) zob. probówka.
Wiktionary
Probówka (próbówka) – rodzaj drobnego sprzętu laboratoryjnego w kształcie walcowatego naczynia.
Tradycyjne probówki (A na rysunku) są zwykle wykonywane ze szkła i mają postać szklanej rurki z jednej strony zamkniętej okrągłym dnem, a z drugiej swobodnie otwartej.
Wikipedia
rzecz. probówka ż., probierz m., próba ż., próbka ż., próbowanie n., spróbowanie n., próbnik m.
czas. próbować ndk., spróbować dk.
przym. probówkowy, próbówkowy, probierczy
Wiktionary
(1.1) probówka; przest. epruwetka
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) pot. sala prób, zwykle muzycznych
Wiktionary
przymiotnik
(1.1) stpol. wypróbowany
Wiktionary
IPA: pruˈbɔvnɨ, AS: prubovny
Wiktionary
Probołowice – wieś w Polsce, położona w województwie świętokrzyskim, w powiecie pińczowskim, w gminie Złota.
Przez wieś przebiega szlak Małopolska Droga św. Jakuba.
W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa kieleckiego.
W 1861 r. mieszkańcy wsi odmówili dalszego wykonywania darmowej pracy na rzecz dworu zwanej pańszczyzną. Dalsze wykonywanie pańszczyzny wymuszono przy użyciu siły dwóch rot wojska rosyjskiego.
Wikipedia
przymiotnik
(1.1) polit. taki, który opowiada się za opuszczeniem Unii Europejskiej przez Wielką Brytanię
(1.2) polit. taki, który świadczy o lub jest wyrazem poparcia wobec opuszczenia Unii Europejskiej przez Wielką Brytanię
Wiktionary
(1.1) Probrexitowy poseł torysów Mark Francois ocenił, że zagłosuje przeciwko niemu co najmniej 84 konserwatystów.
Wiktionary
(1.1) probrexitowski
(1.2) probrexitowski
Wiktionary
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) cecha tego, co probrytyjskie; cecha tych, którzy są probrytyjscy
Wiktionary
przym. probrytyjski
Wiktionary
czasownik
(1.1) daw. pruć
Wiktionary
IPA: prut͡ɕ, AS: pruć
Wiktionary
skrót od: procent (czytany jako cały, odmienny wyraz)
SJP.pl
skrót
(1.1) = procent
Wiktionary
(1.1) 32 proc. ankietowanych powiedziało, że nie pójdzie w tym roku do wyborów.
Wiktionary
(1.1) %
Wiktionary
1. rodzaj zabawki służącej do strzelania, zbudowanej z odpowiednio rozgałęzionego patyka i gumy;
2. dawna broń składająca się z rzemienia lub sznura złożonego we dwoje, służąca do miotania kamieni w walce lub podczas polowań
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) broń, z której po zamachnięciu się można wystrzeliwać kamienie lub inne pociski;
(1.2) med. rodzaj opatrunku podtrzymującego chorą część ciała (np. żuchwę)
(1.3) gw-pl|Śląsk Cieszyński. dorobek
Wiktionary
Proca – historyczna broń miotająca, złożona ze sznura lub rzemienia, w którego środku długości umieszczone jest miseczkowate gniazdo na pocisk, wykonane ze skóry lub tkaniny.
Wykonywano ją też z rozdwojonego patyka i sznura. Miotano kamieniami lub pociskami z suszonej gliny albo odlewanymi z ołowiu. Dla wyrzucenia pocisku należy trzymać końce sznurka w jednej ręce, nadając coraz szybszy ruch wirowy. Przy odpowiednich obrotach należy wypuścić z ręki jeden koniec sznura, uwalniając w ten sposób pocisk. Celne miotanie z procy wymaga dużego doświadczenia i wyczucia. Obecnie spopularyzowaną procę jest broń działająca na innej zasadzie – proca neurobalistyczna.
Wikipedia
składnia.
kolokacje.
synonimy.
(1.1) gw-pl|Górny Śląsk|szlojder.
antonimy.
hiperonimy.
hiponimy.
holonimy.
meronimy.
pokrewne.
rzecz. procarz mos., procnik mos.
przym. procny, procowaty, procowy
frazeologia.
wystrzelić jak z procy
etymologia.
uwagi.
tłumaczenia.
(1.3) zobtłum|dorobek.
* angielski: (1.1) sling
* baskijski: (1.1) habaila
* białoruski: (1.1) прашча ż.
* cerkiewnosłowiański: (1.1) праща ż.
* chorwacki: (1.1) praćka ż.
* czeczeński: (1.1) ӏад
* dolnołużycki: (1.1) prokadło n.
* duński: (1.1) slangebøsse w.
* fiński: (1.1) ritsa
* francuski: (1.1) lance-pierre(s) m.
* hiszpański: (1.1) tirachinas m., honda ż.
* ido: (1.1) stonojetilo
* kaszubski: (1.1) pùszczówka ż.
* kazachski: (1.1) сақпан
* łaciński: (1.2) funda ż.
* niemiecki: (1.1) Schleuder ż.
* nowogrecki: (1.1) σφεντόνα ż.
* rosyjski: (1.1) праща́ ż., рога́тка ż.
* słowacki: (1.1) prak m.
* starogrecki: (1.1) σφενδόνη ż.
* szwedzki: (1.1) slunga w., slangbella w., slangbåge w.
* ukraiński: (1.1) праща ż., рогатка ż.
* włoski: (1.1) fionda ż., frombola ż.
źródła.
== proca (język dolnołużycki.) ==
wymowa.
znaczenia.
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) trud
odmiana.
przykłady.
Wiktionary
IPA: ˈprɔt͡sa, AS: proca
Wiktionary
rzecz. procarz mos., procnik mos.
przym. procny, procowaty, procowy
Wiktionary
(1.1) gw-pl|Górny Śląsk|szlojder.
Wiktionary
nazwisko
SJP.pl
1. dawny przymiotnik od: procarz;
2. sprzyjający carowi, polityce cara; będący zwolennikiem caratu
SJP.pl
przymiotnik
(1.1) hist. popierający cara, będący zwolennikiem cara
(1.2) rzad. hist. wojsk. związany z procarzem, dotyczący procarza
Wiktionary
(1.2)
:: rzecz. proca ż., procnik mos., procarz mos., procarstwo n.
:: przym. procowy, procowaty, procny
Wiktionary
dawniej: żołnierz uzbrojony w procę (dawną maszynę oblężniczą)
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) staroż. wojsk. żołnierz uzbrojony w procę
Wiktionary
(1.1) Konnica podzieliła się na dwie części, procarze i łucznicy szli przed wojskiem, a w pierwszym szeregu byli sami najbardziej waleczni.
Wiktionary
rzecz. procnik mos., proca ż.
przym. procowaty, procowy
Wiktionary
przestarzałe: pochodzenie rodowe lub stanowe; rodowód, genealogia
SJP.pl
działanie uznawane za niezgodne z zasadami moralnymi lub prawem
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) czyjeś działanie, często stanowiące źródło utrzymania, a uznawane za niezgodne z zasadami moralnymi lub prawem
Wiktionary
Wikipedia
(1.1) Znaczącym źródłem dochodu mafii jest proceder handlu narkotykami.
Wiktionary
IPA: prɔˈt͡sɛdɛr, AS: proceder
Wiktionary
rzecz. proces m., procedura ż., procesja ż.
:: zdrobn. procederek m.
czas. procedować, procesować, cedować
przym. procesowy, proceduralny
Wiktionary
przymiotnik od: proceder
SJP.pl
postępować, postąpić zgodnie z określoną procedurą
SJP.pl
czasownik przechodni i nieprzechodni niedokonany
(1.1) zajmować się czymś i działać przy tym zgodnie z procedurą
Wiktionary
(1.1) Sejm proceduje nad ustawą.
Wiktionary
rzecz. procedowanie n., proceder mrz., procedura ż.
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) odczasownikowy od|procedować.
Wiktionary
czas. procedować ndk.
Wiktionary
1. określone reguły postępowania w jakiejś sprawie;
2. w informatyce: fragment algorytmu
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) określone reguły postępowania w jakiejś sprawie
(1.2) inform. wydzielona część programu;
Wiktionary
Niektóre procedury:
Wikipedia
(1.1) W takich przypadkach stosujemy standardowe procedury.
(1.2) Za uruchomienie procedury POST odpowiada program z BIOS-u.
Wiktionary
IPA: ˌprɔt͡sɛˈdura, AS: procedura
Wiktionary
przym. proceduralny, procedurowy
przysł. proceduralnie
czas. procedować
rzecz. proceder m.
Wiktionary
(1.1) plan, tryb
(1.2) podprogram
Wiktionary
potocznie: serial, w którym jakiś problem jest przedstawiany, badany i rozwiązywany w ciągu jednego odcinka
SJP.pl
związany z procedurą, ustalonym trybem postępowania w jakiejś sprawie
SJP.pl
przymiotnik relacyjny
(1.1) związany z procedurą, dotyczący procedury
Wiktionary
rzecz. procedura ż.
Wiktionary
mała proca
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męski
(1.1) slang. inform. procesor
Wiktionary
IPA: ˈprɔt͡sɛk, AS: procek
Wiktionary
antyczna stopa muzyczna złożona z czterech krótkich sylab; tetrabrach, dypirrychej, dypirychej
SJP.pl
zdrobnienie od: procent
SJP.pl
1. setna część danej wielkości;
2. inaczej: oprocentowanie; zysk, jaki przynosi kapitał pożyczkowy
SJP.pl
liczebnik ułamkowy
(1.1) mat. setna część całości;
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(2.1) finans. oprocentowanie, odsetki, dochód od kapitału
(2.2) bliżej nieokreślony ułamek, część
(2.3) druk. symbol procenta (1.1)
Wiktionary
Procent – jeden ze sposobów zapisu bezwymiarowego stosunku dwóch wielkości, w którym dana liczba wyrażona jest jako ułamek o mianowniku 100 i odpowiada setnej części danej wielkości. Zwykle oznaczany jest symbolem „%”. Przykładowo 45% (czyt. „czterdzieści pięć procent”) pewnej wielkości oznacza {\tfrac {45}{100}} lub 0,45 tej wielkości.
Wikipedia
(1.1) Ile procent alkoholu jest w tym piwie?
(1.1) Dwadzieścia procent uczniów potrafi czytać ze zrozumieniem
(1.1) Organizacje pozarządowe apelują do premiera, aby nie obcinał im wpływów z 1 procenta
(2.1) Kapitalizacja odsetek, czyli magia procentu składanego (z Internetu)
(2.2) Obliczanie procentu danej liczby
(2.3) Kiedyś pisano procenty z kreską poziomą a nie ukośną.
Wiktionary
IPA: ˈprɔt͡sɛ̃nt, AS: procẽnt
Wiktionary
rzecz. oprocentowanie n., procentowość ż.
:: zdrobn. procencik m.
czas. procentować, oprocentować, oprocentowywać, zaprocentować
przym. procentowy
przysł. procentowo
Wiktionary
(1.1) %, proc.
(2.1-2) odsetek, odsetka
(2.3) %
Wiktionary
wynik lub parametr wyrażony w procentach
SJP.pl
pracownik w cukrownictwie, który oblicza procentową zawartość cukru w burakach; taksator
SJP.pl
specjalne pomieszczenie w cukrowni służące do ustalania stopnia zanieczyszczenia próbek buraków przez ważenie na wagach procentowych
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) cecha tego, co procentowe; cecha tych, którzy są procentowi
Wiktionary
przym. procentowy
licz. procent
rzecz. procent mrz.
czas. oprocentować
Wiktionary
dotyczący obliczania procentów, obliczany w setnych częściach, wyrażany w procentach
SJP.pl
przymiotnik
(1.1) mat. chem. podany w procentach
(1.2) pot. eufem. zawierający alkohol
Wiktionary
rzecz. procent m., procentowość ż.
czas. procentować ndk., zaprocentować dk., oprocentować dk.
przysł. procentowo
licz. procent
Wiktionary
(1.2) wyskokowy, alkoholowy
Wiktionary
rodzaj ceratopsa, który żył pod koniec kredy na terenach Ameryki Północnej
SJP.pl
stadium larwalne tasiemców powstające z onkosfery
SJP.pl
Procerkoid – jedna z form pierwszego stadium larwalnego w cyklu życiowym tasiemców Pseudophyllidea, między innymi bruzdogłowca szerokiego (Diphyllobothrium latum). Postać ta ma kształt robakowaty z tylnym końcem ciała u większości gatunków zaopatrzonym w trzy pary haków. Pasożytuje w skorupiaku, pierwszym żywicielu pośrednim tego tasiemca. Drugim żywicielem jest ryba lub inny kręgowiec, w którego organizmie procerkoid zamienia się w plerocerkoid.
Wikipedia
1. przebieg zmian;
2. rozprawa sądowa
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) uporządkowany ciąg zdarzeń zachodzących po sobie
(1.2) praw. postępowanie w sądzie
(1.3) inform. każdy egzemplarz wykonywanego programu;
Wiktionary
Wikipedia
(1.1) Proces rozkładu ciała rozpoczyna się w chwili śmierci.
(1.2) Polityk wytoczył proces przeciwko gazecie, w której ukazały się jego prywatne zdjęcia, i żąda wysokiego odszkodowania.
(1.3) Polecenie „top” wyświetla procesy uruchomione w systemie.
Wiktionary
IPA: ˈprɔt͡sɛs, AS: proces
Wiktionary
przym. procesowy, procesualny
czas. procesować (się)
rzecz. procesowicz m., proceder m., procesja ż.
Wiktionary
(1.2) daw. kauza
Wiktionary
zdrobnienie od: proces
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) zdrobn. od proces
Wiktionary
(1.1) To nie proces, lecz tylko mały procesik.
Wiktionary
rzecz. proces m.
czas. procesować
Wiktionary
1. uroczysty pochód religijny ze śpiewem i niesieniem przedmiotów kultu;
2. duża grupa udających się dokądś ludzi lub grupa jadących wolno samochodów
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) rel. grupa wiernych w pochodzie, często ze śpiewem eksponująca przedmioty kultu;
(1.2) pot. tłum lub kawalkada pojazdów wolno przemieszczająca się w jednym kierunku
Wiktionary
Procesja ma dwa znaczenia:
Wikipedia
(1.1) Procesja zatoczyła koło wokół rynku i skierowała się w stronę kościoła.
Wiktionary
IPA: prɔˈt͡sɛsʲja, AS: procesʹi ̯a
Wiktionary
przym. procesyjny
rzecz. proceder mrz.
Wiktionary
układ scalony interpretujący ciąg rozkazów maszynowych
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) inform. urządzenie cyfrowe potrafiące pobierać, interpretować i wykonywać ciąg rozkazów;
Wiktionary
Procesor (ang. central processing unit, CPU) – sekwencyjne urządzenie cyfrowe, które pobiera dane z pamięci operacyjnej lub strumienia danych, interpretuje je i wykonuje jako rozkazy, zwracając dane do pamięci lub wyjściowego strumienia danych. Termin ten w zawężonym znaczeniu jest używany w odniesieniu do jednostki centralnej (CPU) systemu, ale odnosi się również do innych elementów przetwarzających dane zwanych koprocesorami, takich jak jednostki do obliczeń na liczbach zmiennopozycyjnych, przetwarzania grafiki (GPU).
Wikipedia
(1.1) Procesor w moim komputerze ma bardzo głośny wiatraczek.
Wiktionary
IPA: prɔˈt͡sɛsɔr, AS: procesor
Wiktionary
przym. procesorowy
rzecz. koprocesor mrz.
Wiktionary
→ procesor
SJP.pl
przymiotnik
(1.1) związany z procesorem, dotyczący procesora
Wiktionary
rzecz. procesor mrz.
Wiktionary
czasownik niedokonany (dk. brak)
(1.1) daw. prowadzić proces sądowy przeciw komuś
czasownik zwrotny niedokonany procesować się (dk. brak)
(2.1) praw. prowadzić proces sądowy, dochodzić roszczeń w sądzie
(2.2) inform. przetwarzać się
Wiktionary
IPA: ˌprɔt͡sɛˈsɔvat͡ɕ, AS: procesovać
Wiktionary
rzecz. proces, procesik, procesisko, procesowanie, procesowicz, procesownik, proceder
przym. procesowy, procesualny
Wiktionary
(2.1) daw. prawować się
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) odczasownikowy od|procesować.
Wiktionary
czas. procesować ndk.
Wiktionary
przymiotnik
(1.1) dotyczący procesu
(1.2) praw. związany z procesem sądowym
Wiktionary
rzecz. proces mrz., proceder mrz.
czas. procesować
Wiktionary
nauka o zagadnieniach prawnych postępowania sądowego
SJP.pl
w prawie: odnoszący się do procesu sądowego; procesowy
SJP.pl
przymiotnik
(1.1) praw. taki, który dotyczy procesu sądowego, postępowania sądowego
Wiktionary
IPA: ˌprɔt͡sɛsuˈwalnɨ, AS: procesuu̯alny
Wiktionary
rzecz. proces
czas. procesować (się)
Wiktionary
(1.1) procesowy
Wiktionary
przymiotnik od: procesja
SJP.pl
przymiotnik relacyjny
(1.1) kośc. związany z procesją, dotyczący procesji
Wiktionary
rzecz. procesja ż.
Wiktionary
1. materiał wybuchowy, służący głównie jako ładunek miotający w broni palnej;
2. szczątki człowieka (przeważnie w liczbie mnogiej)
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) rozdrobniona, sypka substancja
(1.2) proch strzelniczy
(1.3) lwów. kurz
(1.4) zob. prochy.
Wiktionary
Proch — materiał wybuchowy, służący głównie jako ładunek miotający w broni palnej.
Najstarszym materiałem wybuchowym tego typu jest proch czarny (dymny), wynaleziony przez taoistycznego chemika w Chinach już w IX wieku naszej ery, a powszechnie używany w Europie w celach militarnych około wieku XIII. Miał on postać sypkiej mieszaniny koloru czarnego. Proch czarny używany był jako materiał wybuchowy miotający, a także materiał wybuchowy kruszący. Pod koniec XIX wieku pojawiły się różne rodzaje prochu bezdymnego, które wyparły proch czarny jako materiał miotający w broni palnej. Proch bezdymny ma w zależności od rodzaju postać ziaren lub kryształków, różnego kształtu i wielkości.
Wikipedia
(1.1) Z prochu powstałeś i w proch się obrócisz.
Wiktionary
IPA: prɔx, AS: proχ
Wiktionary
rzecz. prochowiec m., prochy
:: zdrobn. proszek m.
czas. proszkować ndk., sproszkować dk.
przym. prochowy, proszkowy
Wiktionary
(1.1) pył m., popiół m.
Wiktionary
sprzyjający Chinom i Chińczykom
SJP.pl
wieś w województwie łódzkim, w powiecie sieradzkim
SJP.pl
Próchna – wieś w Polsce położona w województwie łódzkim, w powiecie sieradzkim, w gminie Wróblew.
W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa sieradzkiego.
Wikipedia
motyl, szkodnik ziół i tytoniu
SJP.pl
spróchniałe drzewo
SJP.pl
Próchniak:
Wikipedia
1. choroba bakteryjna zębów polegająca na stopniowym odwapnieniu i rozkładzie ich twardych tkanek, powodująca powstawanie ubytków;
2. komponent gleby powstały z rozkładu obumarłych szczątków roślin i zwierząt; humus
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) stomat. choroba bakteryjna twardych tkanek zębów, powodująca powstawanie ubytków;
(1.2) geol. składnik gleby tworzący się w wyniku rozkładu obumarłych organizmów;
(1.3) med. przewlekłe zapalenie kości na tle gruźliczym
Wiktionary
Wikipedia
rzecz. próchno n.
czas. próchnieć ndk., spróchnieć dk.
przym. próchnicowy, próchniczy
Wiktionary
(1.1) próchnica zębów, dziura
(1.2) humus
Wiktionary
przymiotnik od: Próchnik (jedna z północnych dzielnic Elbląga)
SJP.pl
Osoby o tym nazwisku:
Wikipedia
tworzący próchnicę
SJP.pl
→ próchnica; próchniczy
SJP.pl
przymiotnik relacyjny
(1.1) związany z próchnicą, dotyczący próchnicy
Wiktionary
rzecz. próchnica ż.
przym. próchniczy
Wiktionary
1. rodzaj mchu z klasy prątników;
2. mklik (omacnica) próchniczek - gatunek motyla z rodziny omacnicowatych
SJP.pl
Próchniczek (Aulacomnium Schwägr.) – rodzaj mchu z rodziny próchniczkowatych (Aulacomniaceae Schimp.).
Wikipedia
1. rodzaj mchu z klasy prątników;
2. mklik (omacnica) próchniczek - gatunek motyla z rodziny omacnicowatych
SJP.pl
rodzina mchów z klasy prątników
SJP.pl
→ próchnica; próchnicowy
SJP.pl
przymiotnik
(1.1) związany z próchnicą
Wiktionary
rzecz. próchnica ż.
przym. próchnicowy
Wiktionary
(1.1) próchnicowy
Wiktionary
nazwisko
SJP.pl
1. borodziej próchnik - gatunek chrząszcza z rodziny kózkowatych, w Polsce pod ochroną; borodziej cieśla, cieśla próchnik;
2. dawniej: próchno
SJP.pl
Próchnik (niem. Dörbeck) – dzielnica Elbląga.
Wikipedia
rodzina grzybów z rzędu próchnilcowców
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj niemęskoosobowy, liczba mnoga
(1.1) mikol. syst. nazwa systematyczna|Xylariaceae|Tul.|ref=tak., rodzina roślin należąca do rzędu próchnilcowców;
Wiktionary
Próchnilcowate (Xylariaceae Tul. & C. Tul.) – rodzina grzybów z rzędu próchnilcowców (Xylariales).
Wikipedia
(1.1) Próchnilec należy do próchnilcowatych.
Wiktionary
rzecz. próchnilec m., próchnilcowce lm. nmos.
Wiktionary
o cechach próchnilcowatych (rodzina grzybów)
SJP.pl
rząd grzybów z typu workowców
SJP.pl
Próchnilcowce (Xylariales Nannf.) – rząd grzybów z klasy Sordariomycetes.
Wikipedia
przedstawiciel rzędu grzybów z typu workowców
SJP.pl
rodzaj grzybów z rodziny próchnilcowatych
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) mikol. grzyb z rodziny próchnilcowatych;
Wiktionary
Xylaria Hill ex Schrank (próchnilec) – rodzaj grzybów z rodziny próchnilcowatych (Xylariaceae).
Wikipedia
(1.1) Pnie drzew obrosły próchnilcami.
Wiktionary
rzecz. próchno n., próchnilcowate nmos.
czas. próchnieć ndk., spróchnieć dk.
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) drewno, które w wyniku rozkładu przez drobnoustroje stało się miękkie, suche i kruche
(1.2) pot. pogard. stary, zniedołężniały człowiek
Wiktionary
Wikipedia
(1.1) W szafach myszy gryzą królicze skórki, ubrania giną w przejrzystych pyskach moli, bezszelestnie łuszczy się wapno ze ścian, wirują w powietrzu strzępki próchna.
(1.2) Myślisz, że jak mam dwie dorosłe córki, to już ze mnie stare próchno, na którym nikt oka nie zawiesi?
Wiktionary
rzecz. próchnilec mrz., próchniak m., próchnica ż.
czas. próchnieć ndk., spróchnieć dk.
przym. spróchniały
Wiktionary
Próchnówko – wieś w Polsce położona w województwie zachodniopomorskim, w powiecie wałeckim, w gminie Tuczno.
W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa pilskiego.
Około 2 kilometry na wschód od wsi – nad jeziorem Bytyń Wielki znajduje się stanica harcerska, do której w ostatnich latach doprowadzono nową utwardzoną drogę ze wsi Próchnowo.
Wikipedia
[czytaj: proczojser] członek organizacji lub ruchu opowiadającego się za legalizacją aborcji; pro-choicer
SJP.pl
imię męskie
SJP.pl
Prochor – imię męskie pochodzenia greckiego, od Προχορος – z choreo "tańczę"; pro – "przed"; imię to oznacza "ten, co prowadzi taniec; pierwszy tancerz". Św. Prochor był jednym z 7 pierwszych diakonów. Polskimi formami tego imienia są: Prochor, Prochorus, Prochort, Profor, Prophiorus, Profortus.
Prochor imieniny obchodzi 9 kwietnia i 10 sierpnia.
Wikipedia
Prochor z żoną; Prochorowie
SJP.pl
imię męskie
SJP.pl
przymiotnik dzierżawczy - należący do Prochora lub z nim związany
SJP.pl
przymiotnik od: proch
SJP.pl
miasto w Polsce
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj niemęskoosobowy, liczba mnoga, nazwa własna
(1.1) geogr. miasto w Polsce, w województwie dolnośląskim;
Wiktionary
Prochowice (pol. hist. Parchwice, niem. Parchwitz) – miasto w woj. dolnośląskim, w powiecie legnickim, nad rzeką Kaczawą, siedziba gminy miejsko-wiejskiej Prochowice.
Według danych GUS z 1 stycznia 2023 r. miasto miało 3533 mieszkańców (673. miejsce w kraju).
Wikipedia
rzecz. prochowiczanin mos., prochowiczanka ż.
przym. prochowicki
Wiktionary
przymiotnik od: Prochowice
SJP.pl
przymiotnik relacyjny
(1.1) dotyczący Prochowic, związany z Prochowicami
Wiktionary
(1.1) W wyniku sprzedaży praw do marki, pasztet prochowicki produkowany jest teraz w zakładzie produkcyjnym w innym mieście.
Wiktionary
rzecz. Prochowice nmos., prochowiczanin mos., prochowiczanka ż.
Wiktionary
nazwisko
SJP.pl
mieszkaniec Prochowic (miasta w Polsce)
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) mieszkaniec Prochowic
Wiktionary
rzecz. Prochowice nmos.
:: fż. prochowiczanka ż.
przym. prochowicki
Wiktionary
mieszkanka Prochowic (miasta w Polsce)
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) mieszkanka Prochowic
Wiktionary
rzecz. Prochowice nmos.
:: fm. prochowiczanin mos.
przym. prochowicki
Wiktionary
rodzaj płaszcza
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) pot. letni męsko-damski płaszcz z cienkiej, gęstej bawełnianej tkaniny;
Wiktionary
Prochowiec – rodzaj letniego płaszcza męskiego i damskiego z lekkiego materiału.
Był kontynuacją i funkcjonalnym rozwinięciem wcześniejszego pudermantla jako pierwotnie osłaniający od kurzu płaszcz przeznaczony dla automobilistów. W okresie międzywojennym stanowił spopularyzowane letnie okrycie o kroju sportowym i modnie zróżnicowanych fasonach. Po wojnie rozpowszechniony w Polsce Ludowej jako szykowny ubiór wierzchni, często dwurzędowy i przepasany paskiem z klamrą.
Wikipedia
(1.1) Zrobiło się zimno, a on wciąż chodził w swoim wysłużonym prochowcu.
Wiktionary
IPA: prɔˈxɔvʲjɛt͡s, AS: proχovʹi ̯ec
Wiktionary
rzecz. proch m., prochy nmos.
Wiktionary
ściereczka do kurzu
SJP.pl
1. magazyn do przechowywania materiałów wybuchowych;
2. dawniej: wytwórnia ładunków wybuchowych
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) hist. wytwórnia prochu, ładunków wybuchowych i pocisków
(1.2) hist. magazyn przystosowany do przechowywania prochu, ładunków wybuchowych i pocisków
Wiktionary
Prochownia – młyn ze stępami do robienia prochu (tzw. młyn prochowy) lub magazyn prochu (skład).
Wikipedia
rzecz. proch m., prochownica ż.
przym. prochowy
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) hist. puszka lub róg do podręcznego przechowywania prochu
Wiktionary
Prochownica (dawniej: pulwersak) – podręczny pojemnik wykonany z wytrzymałego materiału (np. drewna, metalu, rogu, kości) służący do przenoszenia zapasu prochu koniecznego do ładowania odprzodowej broni strzeleckiej opartej na systemie rozdzielnego ładowania.
Wikipedia
rzecz. proch m., prochownia ż.
przym. prochowy
Wiktionary
nazwisko
SJP.pl
Prochownik – stopień wojskowy w Korpusie Artylerii Koronnej.
Obowiązki prochownika zawarte były w regulaminie z 1767 w artykule „Powinności każdego z Osobna Artyllerysty podług Stopnia y Urzędu tak względem umieiętności jako y Służby Pańskiey”.
Wikipedia
nazwisko
SJP.pl
przymiotnik od: proch
SJP.pl
anachronizm polegający na opatrzeniu jakiegoś wydarzenia datą wcześniejszą od prawdziwej
SJP.pl
Presupozycja – w logice sąd, który musi być prawdziwy, żeby jakiemuś zdaniu można było przypisać wartość logiczną (prawdę albo fałsz). Innymi słowy, presupozycja to wniosek wynikający zarówno ze zdania, jak i z jego negacji. Np. presupozycją zarówno zdania „Obecny król Francji jest łysy”, jak i zdania „Obecny król Francji nie jest łysy” jest: „Francja ma obecnie króla”.
Wikipedia
1. zwłoki ludzkie;
2. popiół po spaleniu zwłok;
3. potocznie: narkotyki
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj niemęskoosobowy, liczba mnoga
(1.1) stałe produkty rozkładu lub spopielenia zwłok
(1.2) pot. narkotyki
(1.3) pot. leki, zwłaszcza psychotropowe
forma rzeczownika.
(2.1) M., B. i W. lm. od: proch
Wiktionary
Wikipedia
(1.1) Pochowano naszego dziadka na prochach Marianny i Katarzyny.
(1.2) Ludzi po prochach od razu przywozili w pasach.
Wiktionary
IPA: ˈprɔxɨ, AS: proχy
Wiktionary
rzecz. proch mrz., prochowiec mrz.
czas. proszkować ndk., sproszkować dk.
przym. prochowy, proszkowy
Wiktionary
gwiazda
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy, nazwa własna
(1.1) mitgr. pies Oriona przeniesiony na firmament jako gwiazda Procjon (1.2)
(1.2) astr. najjaśniejsza gwiazda w gwiazdozbiorze Małego Psa;
Wiktionary
Procjon (Alfa Canis Minoris, α CMi) – najjaśniejsza gwiazda w gwiazdozbiorze Małego Psa, ósma co do jasności gwiazda nocnego nieba. Jest jedną z najbliższych gwiazd, znajduje się w odległości około 11,5 roku świetlnego od Słońca.
Wikipedia
(1.2) Procjon jest gwiazdą podwójną i siódmą pod względem jasności gwiazdą na nocnym niebie.
Wiktionary
(1.2) Procyon; α CMi
Wiktionary
mała proca
SJP.pl
w wojsku: przednia część lawety armatniej ze skrzynią na amunicję; przedwóz
SJP.pl
przysłówek
(1.1) gw-pl|Śląsk Cieszyński. mozolnie, z trudem
Wiktionary
przym. procny
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) daw. procarz
Wiktionary
rzecz. proca ż., procarz mos.
przym. procarski, procny, procowaty, procowy
Wiktionary
przymiotnik relacyjny
(1.1) daw. procowy, związany z procą
przymiotnik jakościowy
(2.1) gw-pl|Śląsk Cieszyński. trudny, uciążliwy
Wiktionary
(1.1)
rzecz. proca ż., procnik mos., procarz mos., procarstwo n.
przym. procarski, procowy, procowaty
(2.1)
przysł. procnie
Wiktionary
ustawiać armatę na przodku; zaprzodkowywać
SJP.pl
przymiotnik relacyjny
(1.1) daw. lub rzad. mający kształt procy
Wiktionary
rzecz. proca ż., procnik mos., procarz mos., procarstwo n.
przym. procarski, procowy, procny
Wiktionary
przymiotnik
(1.1) rzad. związany z procą, dotyczący procy; przypominający procę
Wiktionary
rzecz. proca ż., prok, procnik mos., procarz mos., procarstwo n.
przym. procarski, procny, procowaty
Wiktionary
(1.1) daw. procny
Wiktionary
[czytaj: prokura] zastępstwo prawne; prokura
SJP.pl
Proćwin – wieś sołecka w Polsce, położona w województwie świętokrzyskim, w powiecie koneckim, w gminie Końskie.
Prywatna wieś szlachecka Pracwin, położona była w drugiej połowie XVI wieku w powiecie opoczyńskim województwa sandomierskiego. Od XVII do pierwszej połowy XX wieku wieś wchodziała w skład klucza Modliszewickiego oraz dóbr Końskie Wielkie. W 1870 dobra koneckie kupił hrabia Jan Tarnowski. W latach 1975–1998 wieś administracyjnie należała do województwa kieleckiego.
Wikipedia
za wyjątkiem, oprócz (czegoś, kogoś)
SJP.pl
przyimek
(1.1) książk. zob. oprócz.
(1.2) gw-pl|Warmia. mimo
Wiktionary
(1.1) Niestety w sklepie nie mają nic do zaoferowania z owoców prócz jabłek.
Wiktionary
IPA: prut͡ʃ, AS: pruč
Wiktionary
(1.1) oprócz, poza, z wyjątkiem, z wyłączeniem, wyjąwszy
Wiktionary
przymiotnik jakościowy
(1.1) taki, który sprzyja, okazuje przyjaźń państwu czeskiemu i Czechom
(1.2) taki, który jest przejawem sprzyjania państwu czeskiemu i Czechom
Wiktionary
(1.1) W wyniku działań dyplomacji Przemysła Ottokara II i Beli IV Piastowie podzielili się na dwa obozy, proczeski i prowęgierski.
Wiktionary
rzecz. proczeskość ż., czeski mrz.
przym. czeski
Wiktionary
skrót od: produkcja
SJP.pl
skrót
(1.1) = produkcja
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) odprzym. cecha tego, co jest prodemokratyczne; cecha tych, którzy są prodemokratyczni
Wiktionary
przym. prodemokratyczny
przysł. prodemokratycznie
Wiktionary
SJP.pl
przymiotnik
(1.1) polit. sprzyjający demokracji, popierający demokrację
Wiktionary
rzecz. prodemokratyczność ż.
Wiktionary
popieranie demokratyzmu, sprzyjanie demokracji
SJP.pl
nazwisko
SJP.pl
[czytaj: prodidżi] brytyjski zespół muzyczny; The Prodigy
SJP.pl
Wikipedia
metalowe naczynie do pieczenia, ze szczelną pokrywą, ogrzewane prądem elektrycznym
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) elektryczne urządzenie do pieczenia w postaci metalowego naczynia z pokrywą z przezroczystym otworem;
Wiktionary
Prodiż (fr. prodige) – sprzęt kuchenny, składający się z metalowego naczynia oraz z pokrywy wyposażonej w wizjer, zasilany i ogrzewany prądem lub rzadziej gazem, służący do pieczenia ciasta i mięsa. W Polsce popularne były przed rozpowszechnieniem się piekarników elektrycznych.
Wikipedia
(1.1) Zepsuł mi się piekarnik, więc musiałam piec ciasto w prodiżu.
Wiktionary
IPA: ˈprɔdʲiʃ, AS: prodʹiš
Wiktionary
przym. prodiżowy
Wiktionary
1. objaw, symptom zapowiadający chorobę;
2. książkowo: słowo wstępne
SJP.pl
Wikipedia
odnoszący się do producenta lub produkcji, właściwy producentom
SJP.pl
1. wytwórca danego przedmiotu lub usługi;
2. organizm samożywny będący pierwszym ogniwem łańcucha pokarmowego
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) osoba lub firma zajmująca się produkcją, wytwarzaniem, wyrobem towarów skierowanych do sprzedaży
(1.2) biol. organizm wytwarzający związki pokarmowe z prostych substancji nieorganicznych
(1.3) film. przedsiębiorca filmowy będący głównym inwestorem produkcji filmowej
(1.4) teatr. muz. osoba odpowiedzialna za całokształt nagrania muzycznego bądź spektaklu
Wiktionary
Producent – podmiot produkujący towary w celu ich sprzedaży na rynku. Celem producenta jest zwykle maksymalizacja udziału jego produktów w rynku, a co za tym idzie maksymalizacja zysków.
Wikipedia
IPA: prɔˈdut͡sɛ̃nt, AS: producẽnt
Wiktionary
rzecz. produkcja ż., produkcyjniak m., produkt m.
:: fż. producentka ż.
czas. produkować, wyprodukować
przym. produkcyjny, producencki
Wiktionary
SJP.pl
Producent – podmiot produkujący towary w celu ich sprzedaży na rynku. Celem producenta jest zwykle maksymalizacja udziału jego produktów w rynku, a co za tym idzie maksymalizacja zysków.
Wikipedia
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) zdrobn. od produkt
Wiktionary
(1.1) To nie produkt, lecz tylko lichy produkcik.
Wiktionary
rzecz. produkt m.
Wiktionary
1. wytwarzanie dóbr i usług
2. to, co zostało wytworzone
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) uporządkowana działalność prowadząca do wytwarzania określonych rzeczy, produktów
(1.2) ogół tego, co zostało wyprodukowane
Wiktionary
Produkcja – działalność gospodarczo-techniczna, której celem jest wytwarzanie produktów.Produkcja to:
Produkcja stanowi jeden z podstawowych warunków funkcjonowania i rozwoju gospodarki.
Wikipedia
IPA: prɔˈdukt͡sʲja, AS: produkcʹi ̯a
Wiktionary
rzecz. produkt m., producent m., producentka ż., produkowanie n., produkcyjniak mrz., produktywność ż.
czas. produkować, wyprodukować
przym. produkcyjny, produktywny, producencki
przysł. produkcyjnie, produktywnie
Wiktionary
(1.1) wytwarzanie, produkowanie
Wiktionary
1. wytwarzanie dóbr i usług
2. to, co zostało wytworzone
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) zdrobn. od produkcyjniak
Wiktionary
rzecz. produkcyjniak m.
Wiktionary
charakterystyczny dla socrealizmu film lub powieść o niezbyt wysokiej wartości artystycznej, gloryfikujące przemysł, produkcję, pracę robotników itp.
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) publ. utwór literacki lub filmowy o niskiej wartości artystycznej gloryfikujący przemysł, produkcję itp., przedstawiając je w sposób szablonowy, charakterystyczny dla socrealizmu;
Wiktionary
Produkcyjniak – gatunek powieści (powieść produkcyjna) lub filmu, realizujący założenia poetyki realizmu socjalistycznego, poświęcony tematowi socjalistycznej przebudowy kraju. Wzory dla tego gatunku ukształtowały się w Związku Radzieckim i zostały zaszczepione na gruncie polskim wraz z proklamowaniem socrealizmu. Za pierwowzór powieści produkcyjnej uznaje się utwór literacki Fiodora Gładkowa pod tytułem Cement z 1925.
Wikipedia
(1.1) Produkcyjniaki na wzór i podobieństwo radzieckich powieści i filmów o socjalistycznej przebudowie kraju tworzyli wprawdzie także najwięksi (Iwaszkiewicz, Konwicki, Brandys), ale dobry obyczaj każe im dziś tego nie wypominać.
Wiktionary
rzecz. produkcja ż., producent m., producentka ż., produkowanie n., produkt m., produktywność ż.
:: zdrobn. produkcyjniaczek m.
przym. produkcyjny
czas. produkować ndk., wyprodukować dk.
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) cecha tego, co produkcyjne; cecha tych, którzy są produkcyjni
Wiktionary
przym. produkcyjny
Wiktionary
przymiotnik
(1.1) związany z produkcją, dotyczący produkcji
Wiktionary
(1.1) Splajtowaliśmy, bo nasz zakład nie był zbytnio produkcyjny.
Wiktionary
rzecz. produkcja ż., produkt m., produkowanie n., wyprodukowanie n., postprodukcja ż., producent m., produkcyjniak mrz., produkcyjność ż., produktywność ż.
czas. produkować ndk., wyprodukować dk.
przym. produktowy
przysł. produkcyjnie
Wiktionary
(1.1) wytwórczy
Wiktionary
1. wytwarzać towar, brać udział w produkcji czegoś;
2. wydzielać, formować, powodować powstawanie czegoś;
3. produkować się - występować w przedstawieniu, popisywać się
SJP.pl
czasownik przechodni niedokonany
(1.1) tworzyć, wytwarzać coś, często w masowych ilościach
Wiktionary
(1.1) W naszej firmie produkujemy jeden zlew co 5 minut!
Wiktionary
IPA: ˌprɔduˈkɔvat͡ɕ, AS: produkovać
Wiktionary
rzecz. produkt m., producent m., produkcja ż., produktywność ż., produkcyjniak mrz., produkowanie n., wyprodukowanie n.
czas. wyprodukować dk.
przym. produkcyjny
Wiktionary
(1.1) wytwarzać, wyrabiać; przest. fabrykować
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) wytwarzanie czegoś w sposób przemysłowy
(1.2) realizowanie filmu lub programu telewizyjnego
Wiktionary
IPA: ˌprɔdukɔˈvãɲɛ, AS: produkovãńe
Wiktionary
rzecz. wyprodukowanie n., produkcja ż., producent m., produkt m., produkcyjniak m., produktywność ż.
czas. produkować ndk., wyprodukować dk.
przym. produkcyjny, producencki, produktowy, produktywny
Wiktionary
1. wyrób powstający w procesie produkcji; rezultat określonej działalności ludzkiej;
2. substancja powstająca w wyniku reakcji chemicznych
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) rezultat procesu produkcji lub ogólniej działalności przedsiębiorstwa
(1.2) rezultat pracy twórczej
(1.3) chem. substancja powstała w wyniku reakcji chemicznej
(1.4) mat. uogólnienie iloczynu kartezjańskiego;
(1.5) w marketingu: wszystko, co można zaoferować na rynku;
(1.6) lekcew. o osobie uznanej za ukształtowaną w wyniku pewnego procesu
(1.7) daw. pierwszy głos powoda na rozprawie sądowej
Wiktionary
Wikipedia
(1.1) Kontrola jakości ma za zadanie minimalizowanie liczby wadliwych produktów.
(1.2) To niesamowite, że to wszystko okazało się produktem jej wyobraźni.
(1.3) Produktem reakcji kwasu i zasady jest sól.
(1.4) Produktem dwóch przestrzeni topologicznych jest topologia Tichonowa.
(1.5) Partie polityczne to w marketingu produkty dające się reklamować tak samo jak samochody.
(1.6) Jest produktem minionej epoki.
Wiktionary
IPA: ˈprɔdukt, AS: produkt
Wiktionary
rzecz. produkcik mrz., produktywność ż., produkowanie n., produkcyjniak mrz., produkcja ż., producent m., mat. koprodukt m.
czas. produkować ndk., wyprodukować dk., naprodukować
przym. produktowy, produkcyjny, produktywny
Wiktionary
(1.1) wyrób
(1.2) wytwór, produkcja
Wiktionary
rodzaj statku handlowego do przewożenia paliw wytwarzanych z ropy naftowej
SJP.pl
część cukrowni obejmująca działy od warników do segregatorów cukru włącznie
SJP.pl
1. zatrudniać w produkcji;
2. czynić wydajnym, efektywnym, użytecznym
SJP.pl
stopień wyższy od przysłówka: produktywnie
SJP.pl
stopień wyższy od przymiotnika: produktywny
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) cecha tego, co produktywne; cecha tych, którzy są produktywni
(1.2) ekon. wielkość efektu produkcyjnego uzyskanego z danych nakładów, wyrażona za pomocą wartości ułamka, w którym licznik zawiera wielkość produkcji, a mianownik – wielkość poniesionych na nią nakładów;
Wiktionary
Produktywność – stosunek ilości wytworzonej oraz sprzedanej produkcji w określonym czasie (ang. output) do ilości wykorzystywanych lub zużytych zasobów wejściowych (ang. inputs). Inaczej: wielkość produkcji uzyskanej z jednostki nakładu czynnika produkcji.
Wikipedia
(1.1) Długotrwała praca przy biurku i nieprawidłowa pozycja podczas pracy mogą prowadzić do napięć i bólu karku i ramion, co może wpływać zarówno na produktywność, jak i jakość życia.
Wiktionary
rzecz. produkcja ż., produktywizm m., produkt m., producent m., produkcyjniak m., produkowanie n.
czas. produkować ndk.
przym. produktywny, produktowy, produkcyjny, producencki
przysł. produktywnie
Wiktionary
(1.1) efektywność
Wiktionary
dający dobre wyniki, efekty w produkcji, przynoszący rezultaty, wydajny, efektywny
SJP.pl
przymiotnik jakościowy
(1.1) który daje dobre efekty lub wytwarza duże ilości czegoś
(1.2) o formancie językowym: stosowany od tworzenia nowych wyrazów
Wiktionary
rzecz. produktywność ż., produkcja ż., produkowanie n., produkt m.
przym. bezproduktywny
przysł. produktywnie
Wiktionary
zastępca dziekana, osoby kierującej wydziałem wyższej uczelni
SJP.pl
Prodziekan – zastępca dziekana, czyli kierownika wydziału szkoły wyższej. Z reguły zastępuje dziekana w konkretnych sprawach dotyczących wydziału stąd przy tytule prodziekana znajduje się określenie np.:
Wikipedia
przymiotnik relacyjny
(1.1) związany z prodziekanem, dotyczący prodziekana
Wiktionary
rzecz. prodziekan mos.
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) gw-pl|Śląsk Cieszyński. bielizna do prania
Wiktionary
mający za zadanie poprawę efektywności
SJP.pl
przymiotnik
(1.1) mający na celu poprawę efektywności
Wiktionary
(1.1) W ramach realizacji tej dyrektywy promowane są działania proefektywnościowe, w szczególności realizacja przedsięwzięć termomodernizacyjnych [...].
Wiktionary
IPA: ˌprɔɛfɛktɨvnɔɕˈt͡ɕɔvɨ, AS: proefektyvnośćovy
Wiktionary
ogół kierunków w filozofii, poprzedzających powstanie nurtów egzystencjalistycznych
SJP.pl
sprzyjający ochronie środowiska; pro-eko
SJP.pl
przymiotnik
(1.1) taki, który sprzyja ekologii, działa na jej korzyść
Wiktionary
zakładający jak najmniejszy nakład sił i środków, służący oszczędności i racjonalizacji
SJP.pl
nastawienie na produkcję eksportową, popieranie eksportu
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) cecha tego, co proeksportowe; cecha tych, którzy są proeksportowi
Wiktionary
przym. proeksportowy
Wiktionary
sprzyjający, przychylny emigracji, emigrantom
SJP.pl
enzym wytwarzany w organizmie w postaci nieaktywnej, wymagający do aktywacji usunięcia fragmentu łańcucha peptydowego; proferment, zymogen
SJP.pl
Proenzym, preenzym, enzymogen, zymogen – nieaktywny prekursor enzymu, wymagający do uaktywnienia jakiejś nieodwracalnej zmiany (na przykład proteolizy fragmentu cząsteczki przesłaniającej miejsce aktywne enzymu).Przykładami proenzymów są:
Wikipedia
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) przeciwnik szczepień ochronnych
Wiktionary
(1.1) antyszczepionkowiec
Wiktionary
pierwsza komórka w stadium rozwojowym erytrocytu
SJP.pl
Proerytroblast, hemoblast, pronormoblast, makroblast – komórka linii erytrocytarnej powstająca z komórki macierzystej erytrocytów (CFU-E) podczas erytropoezy. Charakteryzuje się owalnym jądrem z luźną chromatyną, która zawiera silnie zasadochłonną cytoplazmę.
U człowieka to stadium erytropoezy istnieje około 30 godzin.
Wikipedia
komórka macierzysta czerwonych krwinek
SJP.pl
Retikulocyt, retykulocyt, proerytrocyt (skrótowo Ret.) – niedojrzała postać krwinki czerwonej, która w szlaku erytropoezy bezpośrednio poprzedza dojrzałą krwinkę czerwoną, czyli erytrocyt. Jego powstawanie jest związane głównie z uzupełnianiem fizjologicznie niszczonych krwinek czerwonych oraz wyrównywaniem (kompensacją) skutków zdarzeń lub chorób w których dochodzi do utraty, czy niszczenia erytrocytów (np. krwotoków, zimnicy).
Wikipedia
zwolennik Unii Europejskiej
SJP.pl
popierający Unię Europejską
SJP.pl
skrót od: profesor (czytany jako cały, odmienny wyraz)
SJP.pl
skrót
(1.1) = profesor
Wiktionary
(1.1) Prof. Zbigniew Religa był ministrem zdrowia.
Wiktionary
IPA: prɔˈfɛsɔr, AS: profesor
Wiktionary
rzecz. profesor mos.
Wiktionary
antonimy.
hiperonimy.
hiponimy.
holonimy.
meronimy.
pokrewne.
rzecz. profesor mos.
frazeologia.
etymologia.
uwagi.
tłumaczenia.
* angielski: (1.1) Prof.
* esperanto: (1.1) Prof., prof.
* niemiecki: (1.1) Prof.
* ukraiński: (1.1) проф.
* włoski: (1.1) prof.
źródła.
== prof. (język włoski.) ==
wymowa.
znaczenia.
skrót
(1.1) = professore → profesor, prof.
odmiana.
przykłady.
składnia.
kolokacje.
synonimy.
Wiktionary
nieczynna postać bakteriofaga, powstająca w cyklu lizogenicznym przez włączanie DNA wirusa do materiału genetycznego zaatakowanej bakterii
SJP.pl
Profag – nieczynna postać bakteriofaga, powstająca w cyklu lizogenicznym przez włączanie DNA wirusa do materiału genetycznego zaatakowanej bakterii.
W tej postaci wirus może istnieć przez wiele pokoleń bakterii, lecz w pewnych warunkach może zostać wycięty z jej DNA i infekować inne komórki, wchodząc w cykl lityczny.
Wikipedia
1. człowiek nieznający się na danej rzeczy, niekompetentny w danej dziedzinie; laik; dyletant
2. w starożytnym Rzymie: osoba niedopuszczona do tajemnic związanych z kultem bóstwa;
3. człowiek, który się dopuścił profanacji (znieważenie powszechnie uznawanych wartości, przedmiotu lub miejsca kultu religijnego)
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) niedouczony w jakiejś dziedzinie
(1.2) osoba dopuszczająca się profanacji
(1.3) hist. niedopuszczony do arkanów wiedzy religijnej w starożytnym Rzymie
(1.4) daw. niekatolik
Wiktionary
Profan (łac. profanus „niedopuszczony do tajemnic religijnych; niewyświęcony”, „złowróżbny” od pro „przed” i fanum „sanktuarium, świątynia”) – ktoś niewtajemniczony, niebędący znawcą, laik, dyletant.
Określenia „profan” lub „światowy” używają wolnomularze na określenie wszystkich, którzy nie są członkami masonerii.
Wikipedia
IPA: ˈprɔfãn, AS: profãn
Wiktionary
rzecz. profanacja ż., profanatorka ż., profanator mos., profanowanie n., sprofanowanie n.
czas. profanować ndk., sprofanować dk.
Wiktionary
(1.1) laik; slang. pejor. janusz
(1.2) profanator, świętokradca
Wiktionary
1. znieważenie powszechnie uznawanych wartości lub rzeczy otoczonej czcią;
2. znieważenie przedmiotu lub miejsca kultu religijnego
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) znieważenie rzeczy lub miejsca otaczanych powszechnym szacunkiem; zbezczeszczenie czegoś
Wiktionary
Profanacja (łac. profanatio – „zbezczeszczenie, znieważenie”) – pojęcie odnoszące się do naruszania sfery sacrum, powodujące pozbawienie poświęconych rzeczy lub konsekrowanych miejsc wartości kultowej oraz potraktowania bez należytego szacunku rzeczy, wartości otoczonych powszechnie czcią.
Wikipedia
(1.1) Profanacja świętego drzewa rozeźliła kapłanów.
Wiktionary
IPA: ˌprɔfãˈnat͡sʲja, AS: profãnacʹi ̯a
Wiktionary
rzecz. profanator m., profanatorka ż., profan m., profanowanie n., sprofanowanie n.
czas. profanować ndk., sprofanować dk.
Wiktionary
(1.1) zbezczeszczenie, znieważenie
Wiktionary
osoba dopuszczająca się profanacji, zbezczeszczenia
SJP.pl
1. kobieta bez wystarczającej wiedzy w jakiejś dziedzinie;
2. kobieta, która dopuściła się profanacji
SJP.pl
1. bezcześcić przedmioty lub miejsca przeznaczone do celów kultowych;
2. znieważać powszechnie uznawane wartości
SJP.pl
czasownik przechodni niedokonany (dk. sprofanować)
(1.1) podn. popełniać profanację
Wiktionary
rzecz. profan mos., profanacja ż., profanator mos., profanowanie n., profanum n.
:: fż. profanka ż.
czas. sprofanować dk.
Wiktionary
(1.1) bezcześcić, hańbić, zbezczeszczać, znieważać
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) dokonywanie profanacji, znieważanie czegoś, co jest uznawane gdzieś za święte, godne szacunku
Wiktionary
rzecz. sprofanowanie n., profanacja ż., profan m., profanator m.
czas. profanować ndk., sprofanować dk.
przym. profanacyjny
Wiktionary
(1.1) bezczeszczenie, hańbienie, znieważanie
Wiktionary
to, co świeckie; sfera spraw świeckich
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) sfera świeckości w odróżnieniu od sfery sacrum
Wiktionary
Profanum (łac. pro „przed”, fanum „świątynia”) – to, co ludzkie, sfera świeckości, przeciwieństwo sacrum – sfery świętej. W sferze tej odbywają się wszystkie codzienne wydarzenia z życia człowieka. Profanum jest łacińskim słowem dla świeckości. Różnica między świętym a świeckim była uważana za centrum społecznej rzeczywistości w ludzkich religiach przez Emile’a Durkheima.
Wikipedia
(1.1) Człowiek instynktownie chroni to, co jest święte, przed przejawami profanum.
Wiktionary
przym. profaniczny
czas. profanować
Wiktionary
sprzyjający faszyzmowi, popierający faszyzm
SJP.pl
przymiotnik
(1.1) polit. sprzyjający faszyzmowi
Wiktionary
(1.1) profaszystowski reżim / ruch / rząd • profaszystowska partia • sympatie / środowiska / tendencje profaszystowskie • profaszystowskie organizacje / rządy / Włochy
Wiktionary
przym. faszystowski
rzecz. faszołek mzw., faszyzm mrz.
Wiktionary
pierwsza faza podziału jądra komórkowego
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) biol. pierwsze stadium mitozy, w którym dochodzi m.in. do kondensacji chromatyny i zaniku jąderka;
Wiktionary
Profaza jest to pierwsze stadium mitozy. Dochodzi w nim do kondensacji chromatyny, która po replikacji znajduje się formie w długich „nici”, do postaci chromosomów, które mogą zostać w sposób uporządkowany rozdzielone do komórek potomnych.
Wikipedia
przym. profazalny
Wiktionary
proroctwo, przepowiednia
SJP.pl
enzym wytwarzany w organizmie w postaci nieaktywnej, wymagający do aktywacji usunięcia fragmentu łańcucha peptydowego; proenzym, zymogen
SJP.pl
zakonnik po złożonych ślubach
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) rel. zakonnik, który złożył śluby
Wiktionary
Śluby zakonne (profesja zakonna) – w Kościele katolickim – zobowiązanie członka danej wspólnoty do przestrzegania rad ewangelicznych: czystości, ubóstwa i posłuszeństwa (wobec przełożonych zakonnych oraz papieża).
Kościół katolicki zalicza śluby zakonne uroczyste i proste oraz przyrzeczenia tercjarskie lub oblackie do sakramentaliów, ustanowionych przez Kościół, różniących się od sakramentów ustanowionych przez Jezusa Chrystusa.
Wikipedia
(1.1) Tylko bracia profesi mogą rozpoczynać modlitwę wspólnoty.
Wiktionary
IPA: ˈprɔfɛs, AS: profes
Wiktionary
rzecz. profesja ż., neoprofeska ż., neoprofes m.
:: fż. profeska ż.
Wiktionary
(1.1) osoba konsekrowana
Wiktionary
zawód
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) zawód;
(1.2) rel. uroczyste wyznanie wiary (w chrześcijaństwie)
(1.3) rel. zobowiązanie się członka danej wspólnoty zakonnej do przestrzegania zasad czystości, ubóstwa i posłuszeństwa;
Wiktionary
Wikipedia
IPA: prɔˈfɛsʲja, AS: profesʹi ̯a
Wiktionary
rzecz. profesjonalizm mrz., neoprofeska ż., neoprofes mos., profesjonalista m., profesjonalistka ż., profesjonał m., profesjonalizacja ż., profesjonalność ż., profes m., profeska ż.
przym. profesjonalny
przysł. profesjonalnie
Wiktionary
(1.1) fach, praca, pot. robota, przest. rzemiosło, specjalność, umiejętność, zajęcie, zawód
Wiktionary
język zawodowy
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) jęz. odmiana języka potocznego, którą posługują się przedstawiciele konkretnego zawodu
Wiktionary
Gwara zawodowa, gwara profesjonalna, żargon zawodowy, profesjolekt – mowa środowiskowa właściwa dla przedstawicieli określonego zawodu. Od formy powszechnej języka standardowego różni się przeważnie wyłącznie leksyką (profesjonalizmami) i frazeologią. Zasadniczo funkcjonuje wyłącznie w formie ustnej, sporadycznie wykorzystywana jest także jako materiał w utworach literackich. Gwarę profesjonalną tworzą jednostki leksykalne przyjęte do środowiskowych kontaktów nieformalnych; odróżnia się ją od terminologii oficjalnej stosowanej przez daną grupę zawodową.
Wikipedia
(1.1) gwara zawodowa, język zawodowy
Wiktionary
osoba posiadająca szeroką wiedzę i doświadczenie w danej dziedzinie; fachowiec; specjalista
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) osoba mająca bardzo duże umiejętności w danej dziedzinie
(1.2) człowiek zajmujący się czymś zawodowo
Wiktionary
składnia.
kolokacje.
synonimy.
(1.1) specjalista, zawodowiec
(1.2) fachowiec, specjalista
antonimy.
(1.1) laik
hiperonimy.
hiponimy.
holonimy.
meronimy.
pokrewne.
rzecz. profesjonalistka ż., profesjonalizm mrz., profesja ż., profesjonalizacja ż., profesjonalność ż.
przym. profesjonalny
przysł. profesjonalnie
frazeologia.
etymologia.
uwagi.
tłumaczenia.
* angielski: (1.1) professional
* esperanto: (1.1) proffesiisto, specialisto, spertulo; (1.2) profesiisto, profesiulo
* francuski: (1.1) professionnel m.
* hiszpański: (1.1) profesional m.
* kaszubski: (1.1) profesjonalista m.; (1.2) profesjonalista m.
* niemiecki: (1.1) Profi m.
* włoski: (1.2) professionista m.
źródła.
== profesjonalista (język kaszubski.) ==
wymowa.
znaczenia.
rzeczownik, rodzaj męski
(1.1) profesjonalista
odmiana.
przykłady.
Wiktionary
rzecz. profesjonalistka ż., profesjonalizm mrz., profesja ż., profesjonalizacja ż., profesjonalność ż.
przym. profesjonalny
przysł. profesjonalnie
Wiktionary
(1.1) specjalista, zawodowiec
(1.2) fachowiec, specjalista
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) tworzenie się nowych zawodów, profesji w ramach danej dziedziny
(1.2) przejście na profesjonalne, zawodowe wykonywanie czegoś
Wiktionary
Profesja – w socjologii i antropologii: zawód wymagający odpowiednich kwalifikacji nie tylko zawodowych (zazwyczaj poprzez konieczność odbycia studiów wyższych, a często również stażu zawodowego) i zdrowotnych, lecz także charakterologicznych oraz moralno-etycznych (określanych na poziomie np. nienagannej postawy moralnej i etycznej albo nieskazitelnego charakteru) opisanych często w postaci kodeksu etyczno-zawodowego. Przeważnie łączy się z reżimem prawnym zawodu regulowanego objętego systemem odpowiedzialności dyscyplinarnej (zawodowej), a niekiedy również z reglamentacją dostępu do wykonywania zawodu.
Wikipedia
IPA: ˌprɔfɛsʲjɔ̃nalʲiˈzat͡sʲja, AS: profesʹi ̯õnalʹizacʹi ̯a
Wiktionary
rzecz. profesja ż., profesjonalizm m., profesjonalista m., profesjonalistka ż., profesjonał m., profesjonalność ż.
przym. profesjonalny
czas. profesjonalizować się
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) wysoki poziom kompetencji w wykonywaniu zawodu
Wiktionary
Profesja – w socjologii i antropologii: zawód wymagający odpowiednich kwalifikacji nie tylko zawodowych (zazwyczaj poprzez konieczność odbycia studiów wyższych, a często również stażu zawodowego) i zdrowotnych, lecz także charakterologicznych oraz moralno-etycznych (określanych na poziomie np. nienagannej postawy moralnej i etycznej albo nieskazitelnego charakteru) opisanych często w postaci kodeksu etyczno-zawodowego. Przeważnie łączy się z reżimem prawnym zawodu regulowanego objętego systemem odpowiedzialności dyscyplinarnej (zawodowej), a niekiedy również z reglamentacją dostępu do wykonywania zawodu.
Wikipedia
(1.1) Firma działa z pełnym profesjonalizmem.
Wiktionary
rzecz. profesjonalność ż., profesjonalizacja ż., profesja ż., profesjonalista mos., profesjonalistka ż.
przym. profesjonalny
przysł. profesjonalnie
Wiktionary
(1.1) zawodowstwo
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) odczasownikowy od|profesjonalizować.
Wiktionary
czas. profesjonalizować ndk.
Wiktionary
przysłówek
(1.1) typowo dla profesjonalisty; w sposób zawodowy
Wiktionary
przym. profesjonalny
rzecz. profesjonalizm mrz., profesjonalność ż., profesjonalista mos., profesja ż.
Wiktionary
(1.1) fachowo, zawodowo
Wiktionary
stopień wyższy od przysłówka: profesjonalnie
SJP.pl
1. cecha kogoś zawodowo wykonującego jakąś pracę;
2. cecha czegoś wykonanego przez profesjonalistę
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) cecha tego, co profesjonalne; cecha tych, którzy są profesjonalni
Wiktionary
rzecz. profesja ż., profesjonalizm m., profesjonalista m., profesjonalistka ż., profesjonał m., profesjonalizacja ż.
przym. profesjonalny
przysł. profesjonalnie
Wiktionary
przymiotnik
(1.1) (o uprawiającym jakąś dziedzinę) będący specjalistą, wykonujący swój zawód fachowo (np. personel)
(1.2) (o uprawianej dziedzinie) uprawiany fachowo jako zawód (np. teatr)
Wiktionary
czas. profesjonalizować się
rzecz. profesja ż., profesjonalista m., profesjonalistka ż., profesjonalizacja ż., profesjonalizm m., profesjonalność ż.
przysł. profesjonalnie
Wiktionary
(1.1) fachowy, kompetentny
(1.2) zawodowy
Wiktionary
1. zakonnica, która złożyła śluby wieczyste;
2. potocznie: profesjonalizm
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) rel. zakonnica, która złożyła śluby zakonne
(1.2) pot. dobre wykonanie pracy
Wiktionary
(1.1) Po rekreacji wszystkie siostry profeski udały się do kaplicy na kompletę.
Wiktionary
rzecz. profes m., profesja ż., neoprofes m., neoprofeska ż.
Wiktionary
(1.1) osoba konsekrowana, zakonnica
Wiktionary
1. tytuł naukowy nadawany wykładowcy, samodzielnemu pracownikowi wyższej uczelni lub instytutu naukowego;
2. osoba nosząca tytuł profesora;
3. zwyczajowo: każdy nauczyciel szkoły średniej
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) eduk. tytuł naukowy nadawany samodzielnym pracownikom naukowym;
(1.2) eduk. nazwa stanowiska pracy na uczelniach wyższych i w instytucjach naukowych;
(1.3) eduk. osoba, której nadano tytuł profesora (1.1)
(1.4) pot. eduk. grzecz. nauczyciel szkoły średniej, zwłaszcza liceum ogólnokształcącego
(1.5) eduk. tytuł honorowy zasłużonych nauczycieli szkolnictwa podstawowego, gimnazjalnego oraz ponadgimnazjalnego;
rzeczownik, rodzaj żeński
(2.1) eduk. uczona z tytułem naukowym profesora (1.1)
(2.2) eduk. kobieta zajmująca stanowisko profesora (1.2)
(2.3) pot. eduk. grzecz. nauczycielka szkoły średniej, zwłaszcza liceum ogólnokształcącego
(2.4) nauczycielka z tytułem honorowym profesora (1.4) oświaty
Wiktionary
Profesor (łac. professor „nauczyciel, retor”; profiteri „zeznawać publicznie, wyznawać”) – nazwa mająca w Polsce następujące znaczenia:
Wikipedia
(1.1) We wtorek prezydent RP wręczył nominacje profesorskie 166 naukowcom, nadając im w ten sposób tytuły profesora.
(1.2) Uczelnia ogłosiła konkurs na stanowisko profesora nadzwyczajnego w dziedzinie nauk ekonomicznych w Katedrze Finansów.
(1.4) Panie profesorze, proszę nam dzisiaj nie robić klasówki!
(1.4) Nasz profesor od gegry to straszna żyła.
(1.5) Tytuł honorowy profesora oświaty jest od roku 2008 nadawany wybitnym nauczycielom dyplomowanym.
Wiktionary
IPA: prɔˈfɛsɔr, AS: profesor
Wiktionary
rzecz. profesura ż., profesorka ż., profesorowa ż., profesorstwo n.
przym. profesorski
przysł. profesorsko
skr. prof.
Wiktionary
(1.4) nauczyciel, pot. przest. psor
(2.3) profesorka, pot. przest. psorka
Wiktionary
zdrobnienie od: profesor
SJP.pl
1. zwyczajowo: nauczycielka szkoły średniej;
2. rzadko: kobieta będąca wykładowcą, samodzielnym pracownikiem wyższej uczelni lub instytutu naukowego
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) pot. nauczycielka szkoły średniej
Wiktionary
(1.1) Nie mieliśmy dziś matmy, bo profesorka jest na wycieczce z klasą.
Wiktionary
IPA: ˌprɔfɛˈsɔrka, AS: profesorka
Wiktionary
rzecz. psorka ż., profesor m., profesorowa ż., profesorstwo mos., profesura ż.
przym. profesorski
Wiktionary
(1.1) nauczycielka, pani profesor, środ. psorka
Wiktionary
profesor z żoną; profesorstwo
SJP.pl
małżonka profesora
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) żona profesora
Wiktionary
rzecz. profesor m., profesorstwo mos., profesorka ż.
czas. profesorować ndk.
przym. profesorski
Wiktionary
dawniej: córka profesora
SJP.pl
przymiotnik relacyjny
(1.1) związany z osobą lub tytułem profesora, dotyczący profesora
Wiktionary
składnia.
kolokacje.
synonimy.
antonimy.
hiperonimy.
hiponimy.
holonimy.
meronimy.
pokrewne.
rzecz. profesorowa ż., profesor mos., profesorek m., profesorka ż., profesorstwo n., profesura ż., profesorowanie n.
czas. profesorować ndk.
frazeologia.
etymologia.
etymn|profesor|-ski.
uwagi.
tłumaczenia.
* angielski: (1.1) professorial
* białoruski: (1.1) прафесарскі
* niemiecki: (1.1) professoral
* nowogrecki: (1.1) καθηγητικός
* rosyjski: (1.1) профессорский
* słowacki: (1.1) profesorský
* słoweński: (1.1) profesorski, książk. rzad. profesoralen
* ukraiński: (1.1) професорський
źródła.
== profesorski (język słoweński.) ==
wymowa.
znaczenia.
przymiotnik
(1.1) profesorski
odmiana.
przykłady.
Wiktionary
rzecz. profesorowa ż., profesor mos., profesorek m., profesorka ż., profesorstwo n., profesura ż., profesorowanie n.
czas. profesorować ndk.
Wiktionary
antonimy.
hiperonimy.
hiponimy.
holonimy.
meronimy.
pokrewne.
rzecz. profesorowa ż., profesor mos., profesorek m., profesorka ż., profesorstwo n., profesura ż., profesorowanie n.
czas. profesorować ndk.
frazeologia.
etymologia.
etymn|profesor|-ski.
uwagi.
tłumaczenia.
* angielski: (1.1) professorial
* białoruski: (1.1) прафесарскі
* niemiecki: (1.1) professoral
* nowogrecki: (1.1) καθηγητικός
* rosyjski: (1.1) профессорский
* słowacki: (1.1) profesorský
* słoweński: (1.1) profesorski, książk. rzad. profesoralen
* ukraiński: (1.1) професорський
źródła.
== profesorski (język słoweński.) ==
wymowa.
znaczenia.
przymiotnik
(1.1) profesorski
odmiana.
przykłady.
składnia.
kolokacje.
synonimy.
(1.1) profesoralen
Wiktionary
profesor z żoną; profesorostwo
SJP.pl
1. stanowisko lub tytuł profesora;
2. pełnienie funkcji przez profesora;
3. grono profesorów
SJP.pl
Tytuł profesora – nadawany w Polsce przez prezydenta Polski osobie, która uzyskała już stopień naukowy doktora habilitowanego i przez to jest samodzielnym pracownikiem nauki, ma osiągnięcia naukowe lub artystyczne znacznie przekraczające wymagania stawiane w przewodzie (postępowaniu) habilitacyjnym oraz posiada znaczące osiągnięcia dydaktyczne, w tym w kształceniu kadry naukowej. W wyjątkowych przypadkach, tytuł profesora może być nadany osobie posiadającej stopień doktora. Prezydent nadaje tytuł profesora na wniosek Rady Doskonałości Naukowej (do końca 2020 istniała Centralna Komisja do Spraw Stopni i Tytułów).
Wikipedia
prorok, wieszcz
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) książk. prorok, wieszcz
Wiktionary
(1.1) Wieszczący czas grozy profeci zawsze przemawiali z gwałtownością i pasją, czując się w prawie kwestionować obyczaje i moralność swego czasu.
Wiktionary
IPA: prɔˈfɛta, AS: profeta
Wiktionary
rzecz. profetyzm m., profetka ż.
przym. profetyczny
Wiktionary
antonimy.
hiperonimy.
hiponimy.
holonimy.
meronimy.
pokrewne.
rzecz. profetyzm m., profetka ż.
przym. profetyczny
frazeologia.
etymologia.
etym|franc|prophète.
uwagi.
tłumaczenia.
źródła.
== profeta (język baskijski.) ==
wymowa.
audio|LL-Q8752 (eus)-Xabier Cañas-profeta.wav.
znaczenia.
rzeczownik
(1.1) rel. prorok
odmiana.
przykłady.
składnia.
kolokacje.
synonimy.
Wiktionary
→ profeta
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) kobieta posiadająca zdolność przewidywania przyszłości
Wiktionary
rzecz. profeta m.
Wiktionary
proroczy, wieszczy, odnoszący się do profetów lub profetyzmu; profetyczny
SJP.pl
proroczy, wieszczy, odnoszący się do profetów lub profetyzmu; profetycki
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) ktoś, kto przewiduje przyszłość
(1.2) rel. chrześcijanin uznający za podstawę wiary księgi prorockie
Wiktionary
(1.1) Profetyk ten przepowiedział Katarzynie Medycejskiej, że wszyscy jej synowie będą królami.
Wiktionary
rzecz. profetyzm m., profetysta m.
przym. profetyczny
przysł. profetycznie
Wiktionary
(1.1) wieszcz, przepowiadacz
Wiktionary
1. przepowiadanie przyszłości; prorokowanie;
2. znane w wielu religiach zjawisko występowania proroków
SJP.pl
Profetyzm (gr. προφήτης, prophētēs „prorok, wieszcz”) – zjawisko spotykane w wielu religiach, polegające na występowaniu wśród członków danej grupy religijnej przekonania, że niektóre jednostki są powoływane przez bóstwo do głoszenia jego woli i przepowiadania przyszłości (prorokowania). Profetyzm wiąże się również np. z etosem poety-wieszcza i jego wizjonerstwem w literaturze polskiego romantyzmu.
Wikipedia
prorokować, wieszczyć
SJP.pl
1. wizerunek twarzy widzianej z boku;
2. kontur, zarys, sylwetka czegoś;
3. charakter, zakres czegoś
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) twarz widziana z boku; także: jej wizerunek;
(1.2) linia obwodząca zarys, kontur czegoś
(1.3) geol. przekrój pionowy ukazujący budowę geologiczną danego odcinka skorupy ziemskiej;
(1.4) książk. przen. charakter, zakres, kierunek czegoś
(1.5) inform. zbiór ustawień, które dostosowują wygląd ekranu i zachowanie komputera do osobistych preferencji
(1.6) szt. ozdobna listwa wystająca nad powierzchnię muru, mebla itp., służąca najczęściej do zaznaczenia podziału poziomego danej płaszczyzny
(1.7) techn. kontur, obrys przekroju przedmiotu
(1.8) techn. zob. kształtownik.
(1.9) inform. część serwisu społecznościowego lub forum dyskusyjnego w Internecie zawierająca informacje o użytkowniku
Wiktionary
Wikipedia
(1.4) Nie było już miejsc na profilu ogólnym, więc poszłam na matfiz.
Wiktionary
IPA: ˈprɔfʲil, AS: profʹil
Wiktionary
czas. profilować ndk., wyprofilować dk.
przym. profilowy
Wiktionary
przysłówek
(1.1) tak, by nie dopuścić do rozwinięcia się choroby
(1.2) tak, by nie zaistniała pewna niepożądana sytuacja
Wiktionary
(1.1) Wcześniej przyjmowano bezpłatnie zarówno pacjentki ze skierowaniami, jak i te, które chciały tylko przebadać się profilaktycznie.
(1.2) Podczas I wojny światowej wojska angielskie i carskie profilaktycznie zajęły zatem prawie całą Persję, a następnie Brytyjczycy z Chuzestanu zaatakowali turecką Basrę.
Wiktionary
rzecz. profilaktyczność ż., profilaktyka ż.
przym. profilaktyczny
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) odprzym. cecha tego, co jest profilaktyczne
Wiktionary
przym. profilaktyczny
przysł. profilaktycznie
Wiktionary
zapobiegający niepożądanym sytuacjom i zjawiskom, zwłaszcza chorobom; zapobiegawczy, prewencyjny
SJP.pl
przymiotnik
(1.1) med. dotyczący profilaktyki i zapobiegania chorobom
(1.2) książk. związany z zapobieganiem, przeciwdziałaniem czemuś niepożądanemu
Wiktionary
rzecz. profilaktyka ż., profilaktyczność ż.
przysł. profilaktycznie
Wiktionary
(1.1) zapobiegawczy
(1.2) zaradczy, prewencyjny, zapobiegawczy
Wiktionary
działania i środki zapobiegające niepożądanym sytuacjom i zjawiskom, zwłaszcza chorobom
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) środki i działania w celu zapobiegania niepożądanym zdarzeniom, szkodom; likwidacja przyczyn złych zjawisk
(1.2) med. środki i działania podejmowane w celu zapobiegania chorobom
Wiktionary
Wikipedia
IPA: ˌprɔfʲiˈlaktɨka, AS: profʹilaktyka
Wiktionary
przym. profilaktyczny
przysł. profilaktycznie
Wiktionary
(1.1) zapobieganie
Wiktionary
obrabiarka do profilowania elementów drewnianych; frezarka
SJP.pl
1. wizerunek twarzy widzianej z boku;
2. kontur, zarys, sylwetka czegoś;
3. charakter, zakres czegoś
SJP.pl
Wikipedia
kryminolog studiujący zachowania przestępców i tworzący ich profil osobowościowy
SJP.pl
Wikipedia
→ profiler
SJP.pl
Profilerka – polski serial kryminalny w reżyserii Moniki Jordan-Młodzianowskiej (sezon 1) oraz Tomasza Szafrańskiego (sezon 2) emitowany od 7 września 2024 roku na antenie stacji telewizyjnej TVP1.
Zdjęcia do serialu powstawały w Augustowie, Warszawie, Konstancinie-Jeziornie i Gołkowie.
Wikipedia
przyrząd umożliwiający zarejestrowanie zarysu chropowatości powierzchni za pomocą wykresu
SJP.pl
przyrząd umożliwiający szybkie mierzenie parametrów chropowatości; gładkościomierz
SJP.pl
wykres przedstawiający zarys chropowatości powierzchni, wykonywany za pomocą profilografu lub profilografometru
SJP.pl
przyrząd do mierzenia chropowatości powierzchni
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) techn. przyrząd do mierzenia chropowatości powierzchni
Wiktionary
Profilometr – przyrząd pomiarowy służący do pomiaru parametrów chropowatości i falistości powierzchni. Na podstawie topografii powierzchni obliczane są wymiary krytyczne takie jak krzywizna i płaskość.
Pod względem historycznym pojęcia "profilometr" używano do określenia urządzenia podobnego do fonografu, który mierzy topografię podczas przemieszczania się powierzchni badanej względem igły profilometru stykowego. Jednak pojęcie to zmienia się wraz z pojawieniem się wielu bezkontaktowych technik profilometrycznych.
Wikipedia
IPA: ˌprɔfʲiˈlɔ̃mɛtr̥, AS: profʹilõmetr̦
Wiktionary
urządzenie do badania kształtu otworu ciągadeł profilowanych dla drutów, prętów, rur
SJP.pl
Wikipedia
potocznie: zdjęcie umieszczone w profilu użytkownika na określonej stronie internetowej
SJP.pl
zysk lub korzyść z czegoś
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) finans. zysk
Wiktionary
(1.1) Interes Juliusza przyniósł całkiem niezłe profity.
Wiktionary
IPA: ˈprɔfʲit, AS: profʹit
Wiktionary
czas. profitować
Wiktionary
(1.1) zysk, zarobek, dochód, korzyść
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) przest. ktoś, kto odnosi duże korzyści
Wiktionary
osoba osiągająca korzyści z czegoś
SJP.pl
okrągła osłona nakładana na świecę w lichtarzu
SJP.pl
Profitka (od niem. Profitchen), także okapnik do świecy – okrągła, integralna część świecznika mieszcząca się pod świecą lub wklęsły krążek z otworem na świecę, służący zbieraniu skapującego ze świecy wosku, stearyny lub parafiny.
Wikipedia
zysk lub korzyść z czegoś
SJP.pl
dawniej:
1. szkoła początkowa;
2. najniższa klasa w szkole
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) daw. początkowa, wstępna klasa
Wiktionary
IPA: prɔˈfɔrma, AS: proforma
Wiktionary
1. komendant aresztu wojskowego
2. dowódca żandarmerii przy sztabie (w dawnym wojsku polskim)
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) stpol. kat
(1.2) policjant zajmujący się aresztem
Wiktionary
Profos – podoficer aresztu wojskowego. Przeważnie odpowiedzialny jedynie za sprawy gospodarcze i administracyjne. Bieżący nadzór pełni dowódca warty.
Instrukcja dla personelu więzień karnych i więzień śledczych z 1919 roku, definiuje profosów jako osoby czuwające w więzieniu nad należytym wykonaniem przepisów organizacji wewnętrznej przez kluczników i straż więzienną.
Wikipedia
IPA: ˈprɔfɔs, AS: profos
Wiktionary
sprzyjający Francji, Francuzom; filofrancuski
SJP.pl
przymiotnik
(1.1) sprzyjający Francji lub Francuzom, popierający Francję i wszystko, co francuskie
Wiktionary
IPA: ˌprɔfrãnˈt͡susʲci, AS: profrãncusʹḱi
Wiktionary
mający na celu zwiększenie frekwencji
SJP.pl
strefa głębinowa jezior, dno i warstwa wód przydennych poniżej zasięgu przenikania promieni świetlnych; strefa trofolityczna
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) ekol. hydrol. strefa przydenna zbiorników wodnych;
Wiktionary
Profundal (łac. profundus – 'głęboki') – dolna strefa głębokich jezior położona poniżej poziomu do którego dociera dość światła słonecznego aby podtrzymać fotosyntezę.
Obejmuje dno i kontaktującą z nim warstwę wody. W profundalu okresowo brakuje tlenu. Żyją tutaj konsumenci i reducenci uzależnieni od dostaw pokarmu z wyższych warstw.
Wikipedia
wielka obfitość, nadmiar czegoś
SJP.pl
poprzeczna dolna część futryny drzwiowej, wystająca nad poziom podłogi
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) listwa w podłodze na styku dwóch pomieszczeń, dolna część futryny
(1.2) wejście do domu
(1.3) początek
(1.4) wielkość graniczna
(1.5) przen. trudna do pokonania przeszkoda stojąca na drodze do celu
(1.6) geol. stopień skalny
(1.7) muz. element na gryfie niektórych instrumentów, do którego dociska się struny
(1.8) sport. w niektórych dyscyplinach miejsce wybicia się zawodników
(1.9) mot. nadwozie poniżej drzwi
(1.10) mot. element obręczy koła samochodu
(1.11) mot. poprzeczne wybrzuszenie na drodze skłaniające kierowcę do ograniczenia prędkości
(1.12) lotn. uskok w podwodnej części wodnosamolotu
(1.13) hydrol. geogr. stopień na rzece, mała kaskada;
(1.14) geogr. rodzaj mezoregionu fizycznogeograficznego
Wiktionary
Wikipedia
(1.1) W kuchni położymy terakotę, w przedpokoju panele, a próg zrobimy metalowy.
(1.2) Przez próg nie witam! przez próg nie witam! bo niezgoda jaka mogłaby z tego pomiędzy nami wyniknąć…
(1.3) Gdy zdałam maturę, wcale nie czułam, że stoję na progu dorosłego życia.
(1.4) Jeśli zadłużenie naszej firmy przekroczy próg półtora miliona złotych, możemy zacząć mówić o bankructwie.
(1.6) Ratownicy TOPR dotarli w nocy do turysty, który wczoraj wieczorem spadł z progu skalnego w Buczynkowej Dolince.
(1.7) Masz za słabo naciągnięte struny. Dosłownie leżą ci na progach!
(1.8) Nasz zawodnik dobrze wybił się z progu i mimo niesprzyjającego podmuchu wiatru zakwalifikował się do finału skoków narciarskich w Innsbrucku.
(1.13) Woda spadając z wysokich progów skalnych tworzy wodospady, z niskich szypoty i bystrza.
Wiktionary
IPA: pruk, AS: pruk
Wiktionary
rzecz. nadproże n., podproże n.
:: zdrobn. prożek m.
przym. progowy, podprogowy
Wiktionary
(1.7) bont
(1.10) redan
(1.11) śpiący policjant
Wiktionary
wewnętrzna jama gastruli mająca postać worka, którego ściany tworzy endoderma; archenteron, gastrocel, jelito pierwotne, prajelito
SJP.pl
przychylny gejom
SJP.pl
Wikipedia
nadmierne rozwinięcie żuchwy w stosunku do szczęki górnej
SJP.pl
Progenia – wrodzona wada kostna zgryzu, polegająca na doprzednim wzroście żuchwy w stosunku do szczęki.
Progenia może prowadzić do zaburzeń w prawidłowej pracy stawów skroniowo-żuchwowych, gryzienia pokarmów oraz wymowy. Nasilona wada wpływa też negatywnie na rysy twarzy, objawia się przede wszystkim wysunięciem brody oraz dolnej wargi. Nieleczona wada pogłębia się szczególnie w starszym wieku i powoduje dolegliwości zdrowotne.
Wikipedia
dawniej: potomstwo
SJP.pl
rzeczownik zbiorowy, rodzaj żeński
(1.1) przest. (dziś zwykle żart.) potomstwo, dzieci
Wiktionary
IPA: ˌprɔɡɛ̃ɲiˈtura, AS: progẽńitura
Wiktionary
choroba genetyczna charakteryzująca się przedwczesnym starczym wyglądem osób nią dotkniętych; syndrom Hutchinsona-Gilforda
SJP.pl
Progeria (zespół progerii Hutchinsona-Gilforda, łac. progeria, ze stgr. πρό + γῆρας – „przedwczesna starość”, ang. Hutchinson-Gilford progeria syndrome, HGPS) – rzadki genetycznie uwarunkowany zespół charakteryzujący się przyspieszonym procesem starzenia, którego objawy pojawiają się we wczesnym dzieciństwie.
Wikipedia
syntetyczny hormon sterydowy, odpowiednik progesteronu
SJP.pl
Progestageny – grupa hormonów sterydowych, do której należą naturalne i syntetyczne steroidy posiadające szkielet 21 atomów węgla (układ pregnanu).
Progestageny wywierają efekt przeciwproliferancyjny poprzez wywoływanie przemiany doczesnowej w tkankach endometrialnych i w konsekwencji – ich atrofię. Zmiany zachodzą zarówno w ektopowym, jak i w eutopowym endometrium. Progestageny mają również właściwości przeciwzapalne. Ponadto wykazano ich wpływ na hamowanie angiogenezy – procesu, który jest niezbędny w powstawaniu i utrzymywaniu ektopowych ognisk endometriozy.
Wikipedia
żeński hormon płciowy wytwarzany w ciałku żółtym jajnika oraz przez łożysko (w czasie ciąży) i korę nadnerczy, przygotowujący macicę do przyjęcia zarodka i utrzymania ciąży; luteina, syntolutan
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) biochem. żeński hormon płciowy o wzorze sumarycznym wzór chemiczny|C21H30O2., wytwarzany przez ciałko żółte w celu umożliwienia zagnieżdżenia zarodka w błonie śluzowej macicy, a podczas ciąży przez łożysko w celu jej utrzymania oraz przygotowania gruczołów sutkowych do laktacji;
Wiktionary
Progesteron (łac. progesteronum), dawniej luteina – żeński hormon płciowy, o budowie steroidowej, wytwarzany głównie przez komórki ciałka żółtego w fazie lutealnej i wczesnej ciąży, a podczas późniejszej ciąży przez łożysko. Jest jednym z najważniejszych hormonów wydzielanych przez jajniki.
Wikipedia
(1.1) W okresie przedmenopauzalnym występują niedobory progesteronu oraz względne stężenie estrogenów.
Wiktionary
(1.1) luteina
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) hist. eduk. gimnazjum obejmujące jedynie zakres nauczania dla kilku niższych klas, działające w XIX i XX w. w Rosji oraz w międzywojennej Polsce;
Wiktionary
Progimnazjum (z greki i łaciny) – w rosyjskim systemie szkolnictwa w XIX i na początku XX wieku oraz w polskim systemie w okresie międzywojennym – gimnazjum niecałkowite, obejmujące tylko kilka niższych klas.
Wikipedia
(1.1) Szkołę pierwotnie utworzono jako czteroklasowe progimnazjum, a dopiero następnie udało się uzyskać pozwolenie na otwarcie 2 klas dalszych i przekształcić ją w sześcioklasową szkołę realną.
Wiktionary
przym. progimnazjalny
rzecz. gimnazjum n.
Wiktionary
człon tasiemca
SJP.pl
Proglotyd – człon (segment) ciała tasiemca. Najmłodsze proglotydy znajdują się niedaleko szyjki, a starsze człony stanowi reszta strobili tasiemca. Te drugie, wypełnione zapłodnionymi jajami, odrywają się od reszty ciała pasożyta i razem z kałem opuszczają żywiciela.
Wikipedia
człon tasiemca
SJP.pl
nadmierne wysunięcie się przerośniętej szczęki górnej
SJP.pl
Prognatyzm (łac. prognathia) – nadmierne wysunięcie kości trzewioczaszki (żuchwy lub szczęk).
W języku angielskim określenie to stosuje się zarówno na wysunięcie szczęk (maxillar prognathism) jak i na wysunięcie żuchwy (mandibular prognathism). W języku polskim stosuje się odrębne nazwy – odpowiednio prognacja i progenia.
Wikipedia
przymiotnik
(1.1) antrop. med. anat. o nadmiernie wysuniętej do przodu szczęce (lub szczękach)
Wiktionary
(1.1) U Murzynów afrykańskich częsty jest prognatyczny profil twarzy.
Wiktionary
IPA: ˌprɔɡnaˈtɨt͡ʃnɨ, AS: prognatyčny
Wiktionary
rzecz. prognatyzm
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) antrop. med. anat. silne wysunięcie do przodu szczęki (lub szczęk), cecha gatunkowa lub nieprawidłowość anatomiczna
Wiktionary
Prognatyzm (łac. prognathia) – nadmierne wysunięcie kości trzewioczaszki (żuchwy lub szczęk).
W języku angielskim określenie to stosuje się zarówno na wysunięcie szczęk (maxillar prognathism) jak i na wysunięcie żuchwy (mandibular prognathism). W języku polskim stosuje się odrębne nazwy – odpowiednio prognacja i progenia.
Wikipedia
(1.1) Weronika uważała swój prognatyzm za bardzo wyraźny i szpecący.
Wiktionary
IPA: prɔˈɡnatɨsm̥, AS: prognatysm̦
Wiktionary
przym. prognatyczny
Wiktionary
osoba stawiająca, sporządzająca prognozę, przewidująca coś; prognostyk
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) osoba przewidująca przyszłość
Wiktionary
(1.1) Z tymi przewidywaniami nie zgadzają się progności z naszego instytutu.
Wiktionary
rzecz. prognostyk mos./mrz., prognoza ż., prognozer mos., prognozowanie n.
czas. prognozować ndk.
przym. prognostyczny, prognozowy
Wiktionary
(1.1) prognostyk, przepowiadacz
Wiktionary
1. przepowiednia formułowana w oparciu o pewne informacje;
2. informacja, która umożliwia sformułowanie przepowiedni
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) osoba prognozująca
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(2.1) symptom zapowiadający rzecz przyszłą
(2.2) wypowiedź stanowiąca zapowiedź rzeczy przyszłej
(2.3) jęz. przysłowie o tematyce meteorologicznej
Wiktionary
(1.1) Zdaniem prognostyków zima potrwa jeszcze dwa tygodnie.
(2.2) Stawiane przez polityka prognostyki nie znajdują poparcia w obserwowanych wydarzeniach.
Wiktionary
rzecz. prognozer mos., prognosta mos., prognostyka ż., prognostykarstwo n., prognostykarz mos.
czas. prognozować, prognostykować ndk.
przym. prognostykarski
Wiktionary
(1.1) prognosta, przepowiadacz
(2.1) przepowiednia, wróżba
(2.2) przepowiednia, wyrocznia
Wiktionary
osoba stawiająca, sporządzająca prognozę, przewidująca coś; prognosta, prognozer
SJP.pl
Futurologia (niem. Futurologie, od łac. futurus ‘przyszły’), in. prognostyka, studia nad przyszłością – dyscyplina wiedzy zajmująca się historycznie przewidywaniem i prognozowaniem przyszłości, m.in. w dziedzinie techniki, przyrostu naturalnego, gospodarki, geopolityki, kultury czy też środowiska przyrodniczego, a współcześnie analizą możliwych przyszłości i wyobrażeń na ich temat.
Wikipedia
przewidywanie czegoś oparte na określonych danych, obliczeniach
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) przewidywanie czegoś oparte na określonych danych lub obliczeniach
Wiktionary
Prognozowanie (późnołac. prognosis, od starogr. πρόγνωσις, nowogr. πρόγνωση prōgnosis, od πρoγιγνώσκειν progignōskein, „wiedzieć wcześniej”, od pro- „wcześniej, przed” i gignōskein, „dowiedzieć się”) lub predykcja (łac. prædictus, im. od prædicere, „przepowiadać”, od præ-, „przed, wcześniej, pra-” i dicere, „mówić”) – naukowy sposób wnioskowania służący przewidzeniu tego, w jaki sposób będą kształtowały się w przyszłości procesy lub zdarzenia. W trakcie procesu prognozowania formułuje się sąd na temat przyszłych stanów zjawisk i zdarzeń nazywany prognozą.
Wikipedia
IPA: prɔˈɡnɔza, AS: prognoza
Wiktionary
rzecz. prognosta m., prognozer m., prognozowanie n.
czas. prognozować ndk.
przym. prognozowy
Wiktionary
osoba stawiająca, sporządzająca prognozę, przewidująca coś; prognosta, prognostyk
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) osoba prognozująca
Wiktionary
rzecz. prognosta mos., prognostyk mos./mrz., prognoza ż., prognozowanie n.
czas. prognozować ndk.
przym. prognostyczny, prognozowy
Wiktionary
(1.1) prognostyk, przepowiadacz
Wiktionary
nauka, która formułuje prognozy dotyczące kierunku i tempa przemian społecznych oraz tendencji rozwojowych; futurologia, prognostyka
SJP.pl
czasownik przechodni niedokonany (dk. brak)
(1.1) przewidywać, czynić prognozy
Wiktionary
(1.1) Nasze przyszłe emerytury będą niskie – prognozują specjaliści.
Wiktionary
rzecz. prognosta mos., prognostyk mos./mrz., prognoza ż., prognozer mos., prognozowanie n.
przym. prognostyczny, prognozowy
Wiktionary
1. odnoszący się do progu w drzwiach pomieszczenia lub samochodu;
2. o czynniku, bodźcu, sygnale: posiadający najniższą wartość, przy której następuje reakcja
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) plan działań
(1.2) odrębna audycja nadawana przez telewizję lub radio
(1.3) pot. stacja telewizyjna
(1.4) pot. zestawienie programów (1.2) na pewien okres, zwykle w czasopiśmie
(1.5) pot. broszurka z informacjami o sztuce teatralnej lub operowej, rozprowadzana pośród widzów
(1.6) inform. zestaw komend zrozumiałych dla komputera służących wykonywaniu jakichś zadań
(1.7) eduk. zakres wiedzy objętej nauczaniem szkolnym lub akademickim; także. wykaz przedmiotów objętych takim nauczaniem
Wiktionary
Wikipedia
(1.1) Pani Bożenko, jaki jest program zajęć na dzisiaj?
(1.2) Bardzo mi się podobał ten program o słoniach.
(1.3) Na którym programie jest mecz?
(1.4) Zobacz w programie, o której zaczyna się transmisja.
(1.5) W programie napisano, że tę sztukę wystawiono pierwszy raz w 1824 (= tysiąc osiemset dwudziestym czwartym) roku.
(1.6) Jedyne programy na dysku Bogdana to gry.
Wiktionary
IPA: ˈprɔɡrãm, AS: progrãm
Wiktionary
rzecz. programista m., programistka ż., programowanie n., zaprogramowanie n., programowość ż.
:: zdrobn. programik m.
czas. programować ndk., zaprogramować dk.
przym. programowy, programistyczny, programowalny
przysł. programowo
Wiktionary
(1.1) plan, algorytm
(1.2) audycja
(1.3) kanał
(1.6) algorytm
Wiktionary
przestarzale: programista
SJP.pl
Programator – elektroniczne urządzenie przeznaczone do programowania układów elektronicznych takich jak np.: pamięci EPROM, EEPROM, flash, układy PLD oraz mikrokontrolery. Dane, które mają być zaprogramowane są dostarczane do programatora z innego urządzenia, np. z komputera osobistego, zwykle za pośrednictwem interfejsu USB. Przed popularyzacją USB programatory podłączano do komputerów za pomocą portu równoległego lub RS-232. Programator następnie przekształca te dane według odpowiedniego dla danego układu algorytmu programowania na odpowiednie wielkości elektryczne, np. napięcie elektryczne o ustalonej wartości i ściśle określonym czasie trwania.
Wikipedia
1. organizatorka programu wydarzenia, np. programatorka festiwalu;
2. rzadko: programistka
SJP.pl
kobieta układająca program, np. festiwalu
SJP.pl
zdrobnienie od: program
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) zdrobn. od program
Wiktionary
(1.1) To nie program, lecz tylko mały programik.
Wiktionary
rzecz. program m.
przym. programowalny, programowy
czas. programować
Wiktionary
osoba zajmująca się tworzeniem oprogramowania
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) inform. osoba, zajmująca się pisaniem programów komputerowych;
Wiktionary
Programista komputerowy, programista, deweloper, potocznie koder (ang. computer programmer, programmer, software developer, coder) – osoba pisząca programy komputerowe w języku programowania. Feminatyw dla słowa programista to programistka. Rynek programistów jest zdominowany przez mężczyzn, a kobiety według różnych badań stanowią 15–18%.
Wikipedia
(1.1) Nasz najlepszy programista spędza przy komputerze dwadzieścia dwie godziny na dobę.
Wiktionary
IPA: ˌprɔɡrãˈmʲista, AS: progrãmʹista
Wiktionary
rzecz. program ż., programowanie n., zaprogramowanie n., oprogramowanie m., programator m., podprogram m.
:: fż. programistka ż.
czas. programować ndk., zaprogramować dk., oprogramować dk.
przym. programistyczny, programowalny, programowy
przysł. programowo
Wiktionary
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) forma żeńska od: programista
Wiktionary
(1.1) Jestem programistką PHP oraz zajmuję się kontaktami z klientami. (z Internetu)
Wiktionary
IPA: ˌprɔɡrãˈmʲistka, AS: progrãmʹistka
Wiktionary
rzecz. program mrz., programowanie n.
:: fm. programista mos.
przym. programistyczny, programowalny, programowy
czas. programować ndk.
Wiktionary
osoba przejawiająca silną niechęć do wszelkich programów - wykładów założeń, celów itp.
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) publ. osoba niechętna tworzeniu wszelkich programów, głoszeniu celów
Wiktionary
rzecz. programofobia ż.
Wiktionary
niechęć do wszelkiego rodzaju programów
SJP.pl
kobieta przejawiająca silną niechęć do wszelkich programów - wykładów założeń, celów itp.
SJP.pl
nadmierna skłonność do tworzenia programów - założeń, postulatów i celów jakiejś działalności
SJP.pl
mający wpływ na tworzenie programu
SJP.pl
1. opracowywać algorytmy;
2. zapisywać algorytmy w jakimś języku programowania;
3. konfigurować (parametryzować) urządzenie sterowane cyfrowo
SJP.pl
czasownik przechodni niedokonany
(1.1) inform. tworzyć programy komputerowe
(1.2) techn. ustawiać parametry działania urządzenia
Wiktionary
(1.1) Niedawno nauczyłem się programować w Pythonie i właśnie rozgryzam funkcje lambda.
(1.2) Programowałem pralkę na temperaturę 60 °C z funkcją prania wstępnego, ale nie wiem jak ustawić podwójne płukanie.
Wiktionary
IPA: ˌprɔɡrãˈmɔvat͡ɕ, AS: progrãmovać
Wiktionary
rzecz. program mrz., programik mrz., programista mos., programistka ż., programowanie n., oprogramowanie n., przeprogramowanie n., zaprogramowanie n.
przym. programowy, programistyczny, programowalny
czas. oprogramować dk., przeprogramować dk., zaprogramować dk.
Wiktionary
(1.1) pot. kodować
Wiktionary
1. dający się programować, możliwy do zaplanowania, rozstrzygalny w skończonym, praktycznie zadowalającym czasie;
2. dający się określić dynamicznie, np. elektroniczny układ programowalny; parametryzowalny
SJP.pl
przymiotnik relacyjny
(1.1) taki, który można zaprogramować
Wiktionary
rzecz. programowanie n., zaprogramowanie n., program m., programik m., programista m., programistka ż.
czas. programować ndk., zaprogramować dk.
przym. programowy, programistyczny
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) odczasownikowy od|programować.
(1.2) inform. tworzenie programów komputerowych;
Wiktionary
Programowanie komputerów – proces tworzenia programu komputerowego, który ma realizować określone zadania zdefiniowane w języku programowania. Kod źródłowy jest napisany w języku programowania.
Między programistami trwają debaty, czy programowanie komputerów jest sztuką, rzemiosłem czy procesem inżynieryjnym. Bezpośrednią formą sztuki w tej dziedzinie jest demoscena oraz gry komputerowe.
Wikipedia
(1.2) Mój brat interesuje się programowaniem.
Wiktionary
IPA: ˌprɔɡrãmɔˈvãɲɛ, AS: progrãmovãńe
Wiktionary
rzecz. program mrz., programista mos., programistka ż., oprogramowanie n.
czas. programować ndk.
przym. programistyczny, programowalny, programowy
Wiktionary
(1.2) pot. kodowanie
Wiktionary
pracownik działu programowego radia, filmu itp.
SJP.pl
przymiotnik relacyjny
(1.1) związany z programem, dotyczący programu
(1.2) mający związek z programem pracy jakiejś jednostki, organizacji
(1.3) będący częścią programu np. imprezy, koncertu
(1.4) przewidziany, realizowany w programie nauczania
Wiktionary
rzecz. program m., programik m., programowanie n., zaprogramowanie n., przeprogramowanie n., programista m., programistka ż.
czas. programować ndk., zaprogramować dk., przeprogramować dk.
przym. programistyczny, programowalny
przysł. programowo, programistycznie
Wiktionary
postęp, rozwój, posuwanie się naprzód
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) książk. posuwanie się naprzód, rozwijanie się
Wiktionary
Metoda progresji (progres) – uzupełniająca ocena jednakowych końcowych wyników dwóch lub więcej zawodników w turnieju, w którym zachodzi konieczność ustalenia ich kolejności.
Punkty pomocnicze w tej metodzie są liczone następująco:po każdej rundzie zawodnik ma określoną liczbę punktów. Suma tych punktów ustala kolejność zawodników (od największej do najmniejszej).
Wikipedia
składnia.
kolokacje.
synonimy.
(1.1) postęp, rozwój
antonimy.
hiperonimy.
hiponimy.
holonimy.
meronimy.
pokrewne.
rzecz. progresja, progresista, progresywność
przym. progresywny
frazeologia.
etymologia. etym|franc|progrès. < etym|łac|progressus.
uwagi.
tłumaczenia.
(1.1) zobtłum|postęp.
źródła.
== progres (język chorwacki.) ==
ortografie.
wymowa.
IPA|prǒɡres.
dzielenie|pro|gres.
znaczenia.
rzeczownik, rodzaj męski
(1.1) postęp
odmiana.
przykłady.
Wiktionary
IPA: ˈprɔɡrɛs, AS: progres
Wiktionary
rzecz. progresja, progresista, progresywność
przym. progresywny
Wiktionary
(1.1) postęp, rozwój
Wiktionary
Progresizm – publicystyczne określenie współczesnej tendencji w katolicyzmie sprzyjającej uznawanym za postępowe postulatom pod adresem Kościoła, takim jak liberalizacja etyki seksualnej, zniesienie celibatu, demokratyzacja struktur kościelnych, uznanie równorzędności innych wyznań, rezygnacja z roszczeń do nieomylności, poparcie lewicowego programu społecznego. Termin nowy i bardzo mało znany. Od lat dziewięćdziesiątych spotykany wśród dziennikarzy katolickich. Określenie pojawiło się w Multimedialnej Nowej Encyklopedii Powszechnej PWN na przełomie grudnia 1999 i stycznia 2000 r.
Wikipedia
1. stopniowe wzrastanie; progresywność;
2. rozwój, postęp;
3. powtarzanie motywu, zwrotu melodycznego na stopniowo zmieniającej się wysokości; sekwencja;
4. progresja podatkowa - wzrośnięcie stopy podatkowej razem z sumą opodatkowywaną
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) osiągnięcie następnego stadium rozwoju
(1.2) ekon. wzrastanie jakiegoś współczynnika
(1.3) muz. powtarzanie motywu, zwrotu melodycznego ze stopniowym wzrostem wysokości tonów
Wiktionary
Wikipedia
rzecz. progres mrz., progresywność ż., progresizm mrz., progresista mos., progresistka ż., progresywizm mrz., progresywista mos., progresywistka ż.
przym. progresywny, progresywistyczny
przysł. progresywnie
Wiktionary
(1.1) progres, rozwój
(1.2) progres, postęp, wzrost
Wiktionary
postęp, rozwój, posuwanie się naprzód
SJP.pl
postępujący naprzód, rozwijający się w tempie wzrastającym; postępowy; progresywny
SJP.pl
wiara w postęp, przekonanie o dążeniu świata i ludzi do postępu
SJP.pl
Progresywizm – sposób postrzegania rzeczywistości jako zmiennej w sposób konsekwentny i nieodwracalny. Progresywizm ma związek z racjonalistyczną koncepcją rozwoju społeczeństwa, czyli przekonaniem, że postęp można osiągnąć w życiu społecznym za pomocą środków politycznych i edukacji.
Wikipedia
stopień wyższy od przysłówka: progresywnie
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) cecha tego, co progresywne; cecha tych, którzy są progresywni
Wiktionary
rzecz. progresja ż., progres m., progresizm m., progresista m., progresistka ż., progresywizm m., progresywista m., progresywistka ż.
przym. progresywny, progresywistyczny
przysł. progresywnie
Wiktionary
1. rozwijający się, cechujący się wzrostem, postępowy;
2. wieloogniskowy; multifokalny
SJP.pl
przymiotnik
(1.1) nastawiony na rozwój lub w trakcie rozwoju, wzrostu
(1.2) opt. umożliwiające płynną zmianę mocy korekcyjnej układu optycznego do patrzenia z bliska, na średnim dystansie i z daleka
Wiktionary
rzecz. progresywność ż., progres mrz., progresja ż.
przysł. progresywnie
Wiktionary
(1.1) postępowy, rozwijający się, wzrastający, wzrostowy; war. progresyjny
Wiktionary
potocznie: okulary lub soczewki progresywne; progresy
SJP.pl
1. częściowy lub całkowity zakaz produkcji napojów alkoholowych;
2. częściowy lub całkowity zakaz sprzedaży alkoholu
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) urz. zakaz prowadzenia działalności społecznie niepożądanej lub szkodliwej, szczególnie zakaz sprzedaży (a także produkcji) alkoholu w danym kraju lub na danym terytorium;
Wiktionary
Prohibicja (fr. prohibition, z łac. prohibitio 'zakaz') – częściowy lub pełny zakaz produkcji i dystrybucji napojów alkoholowych. Najczęściej rozumie się pod tym pojęciem okres w historii USA (lata 1920–1933). W szerszym znaczeniu może odnosić się także do podobnego zakazu dotyczącego narkotyków.
Wikipedia
(1.1) W Polsce prohibicja bywa ogłaszana w ograniczonym czasie (np. na czas wyborów lub referendów) lub na ograniczonym terytorium w związku ze szczególnymi wydarzeniami (np. wizyty papieża).
Wiktionary
rzecz. prohibicjonista m.
przym. prohibicyjny
Wiktionary
zwolennik prohibicji, urzędowego zakazu wytwarzania lub sprzedaży czegoś, zwłaszcza alkoholu
SJP.pl
związany z prohibicją
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) bibliot. książka niedostępna dla wszystkich czytelników ze względu na nieobyczajną lub niewygodną politycznie treść
Wiktionary
(1.1) Książka (…), którą Templariusze znaleźli gdzieś na Bliskim Wschodzie, przełożyli na łacinę i przywieźli do Europy, gdzie mogła się znaleźć w jakiejś bibliotece, jako prohibit.
Wiktionary
IPA: prɔˈxʲibʲit, AS: proχʹibʹit
Wiktionary
publikacje zastrzeżone w zbiorach bibliotecznych, nie udostępniane czytelnikom bez specjalnego zezwolenia
SJP.pl
przymiotnik
(1.1) sprzyjający hitleryzmowi
Wiktionary
(1.1) Miała ona wpływy także w polskiej części Górnego Śląska, gdzie powstawały prohitlerowskie organizacje i towarzystwa.
Wiktionary
przym. hitlerowski
Wiktionary
(1.1) filohitlerowski
Wiktionary
związek, z którego lub pod wpływem którego powstają hormony
SJP.pl
Prohormony – związki, z których lub pod wpływem których, powstają hormony. Pojęcie to spotykane jest w dwóch znaczeniach – ścisłym, używanym w biologii od połowy XX w., oraz popularnym – odnoszonym do wspomagania sportowego.
Wikipedia
sprzyjający, przychylny imigracji, imigrantom
SJP.pl
sprzyjający imperializmowi
SJP.pl
popierający import, sprzyjający rozszerzaniu i zwiększaniu zakresu importowanych towarów
SJP.pl
prekursor insuliny tworzony w trzustce
SJP.pl
Proinsulina – peptyd, nieaktywny prekursor insuliny.Proinsulina powstaje w trzustce, w komórkach β wysepek Langerhansa. Gen zlokalizowany na krótszym ramieniu chromosomu 11 (locus p15.5) koduje powstawanie prekursorowego peptydu preproinsuliny, liczącego u człowieka 110 aminokwasów. Preproinsulina zawiera fragment sygnałowy złożony z 24 aminokwasów, który w retikulum endoplazmatycznym pod wpływem odpowiedniej proteazy zostaje odcięty i w ten sposób powstaje proinsulina.
Wikipedia
sprzyjający inteligentom, pozytywnie nastawiony do środowiska inteligenckiego
SJP.pl
przymiotnik
(1.1) sprzyjający inwestycjom, stwarzający dla nich korzystne warunki
Wiktionary
(1.1) Po raz pierwszy od 10 lat pojawiły się pieniądze na politykę proinwestycyjną i poszukiwanie inwestorów.
Wiktionary
IPA: ˌprɔjĩnvɛstɨˈt͡sɨjnɨ, AS: proi ̯ĩnvestycyi ̯ny
Wiktionary
przychylny Iranowi lub Irakijczykom
SJP.pl
przychylny islamowi lub wyznawcom islamu
SJP.pl
przychylny Izraelowi lub Izraelczykom
SJP.pl
skrót od: projekt, projektant
SJP.pl
skrót
(1.1) = projekt
(1.2) = projektant
Wiktionary
zdrobnienie od: projekt
SJP.pl
1. rzutowanie na ekran powiększonego obrazu z komputera, taśmy filmowej, przezroczy itp.;
2. w psychologii: jeden z mechanizmów obronnych organizmu polegający na przypisywaniu innym własnych uczuć
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) film. pokaz filmu
(1.2) psych. narcystyczny mechanizm obronny polegający na przypisywaniu innym własnych poglądów, zachowań lub cech, najczęściej negatywnych; rzutowanie własnych cech i przypisywanie swoich motywacji drugiej osobie;
Wiktionary
Projekcja – wyraz oznaczający „rzut” bądź jego wynik, tj. „rzutowanie”, używany w niektórych kontekstach zamiast niego; może oznaczać jedno z następujących pojęć:
Wikipedia
(1.1) Przez seans rozumie się ciągłą projekcję filmu długometrażowego, filmu lub kasety wideo, w zamierzonym i z góry określonym czasie trwania.
(1.2) Towarzyszy temu projekcja własnych cech negatywnych na „obcego". Obraz „obcego" w gruncie rzeczy więcej mówi o tworzącym ten obraz aniżeli o samym „obcym".
Wiktionary
IPA: prɔˈjɛkt͡sʲja, AS: proi ̯ekcʹi ̯a
Wiktionary
rzecz. projektor m.
przym. projekcyjny
czas. zaprojektować
Wiktionary
związany z projekcją
SJP.pl
przymiotnik
(1.1) służący do projekcji
(1.2) psych. dotyczący projekcji
Wiktionary
(1.1) Na balkonie wybudowana zostanie kabina projekcyjna, zostanie zamontowany zwijany ekran.
Wiktionary
IPA: ˌprɔjɛkˈt͡sɨjnɨ, AS: proi ̯ekcyi ̯ny
Wiktionary
rzecz. projekcja ż., projektor mrz.
Wiktionary
1. zamierzony plan działania;
2. opracowany graficznie plan działania;
3. wstępna wersja czegoś
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) szkic, makieta, dokumentacja przedstawiający pomysł na wykonanie czegoś
(1.2) plan działania lub postępowania
(1.3) zarz. zorganizowany ciąg działań, ograniczony w czasie, zmierzający do osiągnięcia założonego celu
Wiktionary
Wikipedia
(1.1) Na jutro muszę zrobić projekt książki dla dzieci.
(1.2) Wczoraj posłowie sejmowej komisji przedstawili projekt ustawy.
(1.2) Pobliski dom kultury tworzy projekty działań edukacyjnych, sportowych i plastycznych dla młodzieży.
(1.3) Każdy projekt, współfinansowany ze środków unijnych, wymaga wkładu własnego.
Wiktionary
IPA: ˈprɔjɛkt, AS: proi ̯ekt
Wiktionary
rzecz. projektant mos., projektantka ż., projektowanie n.
:: zdrobn. projekcik mrz.
czas. projektować ndk., zaprojektować dk., przeprojektować dk.
przym. projektancki, projektowy
Wiktionary
(1.1) pomysł, szkic, rysunek, zarys
(1.2) plan, program
(1.3) przedsięwzięcie, program
Wiktionary
odnoszący się do projektanta lub projektowania, właściwy projektantom
SJP.pl
projektowanie, opracowywanie szkiców czegoś
SJP.pl
specjalista opracowujący projekty w zakresie architektury, budownictwa, mody itp.
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) osoba opracowująca projekt
Wiktionary
Wikipedia
rzecz. projekt mrz., projektantka ż., projektowanie n., zaprojektowanie n., przeprojektowanie n.
czas. projektować ndk., zaprojektować dk., przeprojektować dk.
Wiktionary
specjalistka opracowująca projekty w zakresie architektury, budownictwa, mody itp.
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) forma żeńska od: projektant
Wiktionary
IPA: ˌprɔjɛkˈtãntka, AS: proi ̯ektãntka
Wiktionary
rzecz. projekt m., projektowanie n.
:: fm. projektant m.
czas. projektować, zaprojektować
przym. projektancki
Wiktionary
ironicznie:
1. ogół osób pracujących w systemie projektowym;
2. projektowy system pracy
SJP.pl
osoba opracowująca projekt, przedstawiająca plany, występująca z projektem
SJP.pl
kobieta występująca z jakimś projektem; pomysłodawczyni
SJP.pl
nadmierna skłonność do tworzenia projektów
SJP.pl
aparat do rzutowania obrazów na ekran; rzutnik
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) techn. aparat do rzutowania obrazów na ekran;
(1.2) techn. przyrząd rzutujący cień mierzonego przedmiotu w określonym powiększeniu
(1.3) astr. aparat wyświetlający mapę nieba na sklepieniu planetarium;
Wiktionary
Projektor, rzutnik projekcyjny – urządzenie optyczne służące do wyświetlania na ekranie projekcyjnym obrazu nieruchomego lub ruchomego.
Projektor składa się ze źródła światła i układu optycznego, formującego wiązkę światła. Nowoczesne rzutniki projekcyjne jako nośnika obrazu używają równoległej wiązki światła.
Dzięki rozbieżności strumienia światła oraz umieszczaniu przedmiotu blisko źródła światła, uzyskuje się znaczne powiększenie obrazu na ekranie.
Wikipedia
(1.1) Seans został przełożony z powodu awarii projektora.
(1.3) Gwiazdy będą prezentowane za pomocą analogowego projektora, natomiast dzięki systemowi cyfrowych rzutników pracujących w rozdzielczości 8K będzie można wyświetlać dowolne ruchome obrazy na sferycznym ekranie.
Wiktionary
rzecz. projekcja ż.
:: zdrobn. projektorek mrz.
przym. projekcyjny, projektorowy
czas. zaprojektować
Wiktionary
(1.1) rzutnik
Wiktionary
zdrobnienie od: projektor
SJP.pl
Grafoskop, projektoskop (również rzutnik pisma) – urządzenie projekcyjne służące do wyświetlania na ekranie projekcyjnym obrazów lub tekstu.
Wikipedia
czasownik niedokonany (dk. zaprojektować)
(1.1) opracowywać projekt
(1.2) układać plany, zamyślać coś
Wiktionary
rzecz. projekt m., projekcik m., projektant m., projektantka ż., projektowanie n., zaprojektowanie n., przeprojektowanie n., przeprojektowywanie n.
czas. zaprojektować dk., przeprojektowywać ndk., przeprojektować dk.
przym. projektowy, projektancki
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) odczasownikowy od|projektować.
Wiktionary
IPA: ˌprɔjɛktɔˈvãɲɛ, AS: proi ̯ektovãńe
Wiktionary
czas. zaprojektować, projektować ndk.
rzecz. projekt m., projektant m., projektantka ż.
przym. projektowy, projektancki
Wiktionary
środowiskowo: nadmierne skupianie się na projektach finansowanych przez instytucje publiczne
SJP.pl
dawniej: projektant
SJP.pl
skrót od: prokurator
SJP.pl
skrót
(1.1) = prokurator
Wiktionary
(1.1) Rzecznik prasowy Prokuratury Okręgowej w Poznaniu prok. Łukasz Wawrzyniak powiedział PAP, że ciało zostało zabezpieczone do sekcji.
Wiktionary
związek organiczny, silny środek miejscowo znieczulający, stosowany głównie w chirurgii, stomatologii i ginekologii; polokaina; nowokaina
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) farm. syntetyczny związek organiczny, miejscowy anestetyk stosowany między innymi w stomatologii;
Wiktionary
Wikipedia
(1.1) Jednak specyfik, który sprzedawany jest klientom, zawiera jej o połowę mniej. Resztę stanowi glukoza, laktoza, a nawet kofeina i prokaina.
Wiktionary
(1.1) nowokaina
Wiktionary
lek przeciwarytmiczny stosowany w komorowych i nadkomorowych zaburzeniach rytmu serca
SJP.pl
Prokainamid – organiczny związek chemiczny, lek przeciwarytmiczny, należący do grupy Ia według klasyfikacji Vaughan Williamsa.
Wikipedia
prekursor kalcytoniny - hormonu tarczycy
SJP.pl
Prokalcytonina (PCT) – białko o masie 13 kDa, składające się z 116 aminokwasów.
PCT w warunkach fizjologicznych jest prekursorem kalcytoniny. Proces jej powstania odbywa się w komórkach C tarczycy, w wyniku proteolizy białka prekursorowego - preprokalcytoniny.
Wikipedia
opowiadający się za kapitalizmem
SJP.pl
u organizmów prokariotycznych część komórki stanowiąca odpowiednik jądra komórkowego u jądrowców; nukleoid
SJP.pl
organizm zbudowany z komórek niezawierających jądra komórkowego; protokariont, bezjądrowiec, przedjądrowiec, prajądrowiec, organizm prokariotyczny
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy
(1.1) biol. mikroorganizm, najczęściej jednokomórkowy, którego komórka nie zawiera jądra komórkowego oraz organelli komórkowych
(1.2) biol. syst. organizm należący do królestwa prokariontów
Wiktionary
Prokarionty, prokarioty, organizmy prokariotyczne (Prokaryota, Procaryota) – mikroorganizmy, w większości jednokomórkowe, których komórka nie zawiera jądra komórkowego oraz organelli komórkowych charakterystycznych dla eukariontów. Nazwa pochodzi od greckich słów pros („przed”) i karyon („orzech”, „jądro”). Pozostałe synonimy to: akariobionty, akariota, organizmy akariotyczne, anukleobionty, bezjądrowce, bezjądrowe, prokariota, protokarionty, przedjądrowce.
Wikipedia
rzecz. prokarionty lm. nmos.
przym. prokariotyczny
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj niemęskoosobowy, liczba mnoga
(1.1) syst. biol. nazwa systematyczna|Prokaryota|Chatton|ref=tak., domena obejmująca mikroorganizmy, w większości jednokomórkowe, których komórka nie zawiera jądra komórkowego oraz organelli komórkowych;
Wiktionary
Prokarionty, prokarioty, organizmy prokariotyczne (Prokaryota, Procaryota) – mikroorganizmy, w większości jednokomórkowe, których komórka nie zawiera jądra komórkowego oraz organelli komórkowych charakterystycznych dla eukariontów. Nazwa pochodzi od greckich słów pros („przed”) i karyon („orzech”, „jądro”). Pozostałe synonimy to: akariobionty, akariota, organizmy akariotyczne, anukleobionty, bezjądrowce, bezjądrowe, prokariota, protokarionty, przedjądrowce.
Wikipedia
(1.1) Do eukariontów zalicza się wszystkie organizmy komórkowe, z wyjątkiem bakterii i archeowców, a więc prokariontów.
Wiktionary
rzecz. prokariont mzw.
przym. prokariotyczny
Wiktionary
organizmy żywe zbudowane z komórek nieposiadających jądra komórkowego; bezjądrowce; prokarionty; organizmy prokariotyczne
SJP.pl
Prokarionty, prokarioty, organizmy prokariotyczne (Prokaryota, Procaryota) – mikroorganizmy, w większości jednokomórkowe, których komórka nie zawiera jądra komórkowego oraz organelli komórkowych charakterystycznych dla eukariontów. Nazwa pochodzi od greckich słów pros („przed”) i karyon („orzech”, „jądro”). Pozostałe synonimy to: akariobionty, akariota, organizmy akariotyczne, anukleobionty, bezjądrowce, bezjądrowe, prokariota, protokarionty, przedjądrowce.
Wikipedia
przymiotnik
(1.1) biol. nie posiadający w komórce wyodrębnionego jądra
(1.2) biol. należący do prokariontów
Wiktionary
rzecz. prokariont mzw., prokarionty lm. nmos.
Wiktionary
kościół pełniący funkcje katedry, lecz nie będący nią
SJP.pl
Prokatedra, kościół prokatedralny – kościół tymczasowo pełniący funkcję katedry.
Prokatedra jest ustanawiana, gdy właściwy kościół katedralny nie może pełnić swoich funkcji lub jest w budowie. Prokatedrą ustanawia się również świątynię, którą w przyszłości może zostać katedrą lub konkatedrą (na przykład prokatedra ustanowiona jako siedziba administratora apostolskiego).
Wikipedia
zawołanie rycerskie stanowiące znak rozpoznawczy szlachty jednego rodu, używane w czasie bitwy
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) daw. środ. polit. proklamacja
Wiktionary
rzecz. proklamacja
czas. proklamować
Wiktionary
ogłoszenie czegoś, obwieszczenie, deklaracja
SJP.pl
rzadko: nadmierne ogłaszanie proklamacji
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) psych. mania na punkcie proklamowania
Wiktionary
związany z proklamacją
SJP.pl
1. podać, podawać coś do publicznej wiadomości;
2. wybrać, wybierać kogoś na dane stanowisko;
3. proklamować się - ogłaszać, ogłosić się kimś publicznie
SJP.pl
czasownik przekonany dokonany lub niedokonany
(1.1) książk. uroczyście podawać do publicznej wiadomości
Wiktionary
(1.1) Odpowiedzią był strajk powszechny proklamowany na 23 czerwca.
Wiktionary
IPA: ˌprɔklãˈmɔvat͡ɕ, AS: proklãmovać
Wiktionary
rzecz. proklama ż., proklamacja ż., proklamowanie n.
Wiktionary
(1.1) obwieszczać, oznajmiać, podawać do wiadomości, ogłaszać
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) odczasownikowy od|proklamować.
Wiktionary
czas. proklamować ndk.
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) cecha tego, co proklityczne
Wiktionary
przym. proklityczny
Wiktionary
wyraz nie akcentowany, najczęściej jednosylabowy, łączący się w całość akcentową z wyrazem następującym po nim
SJP.pl
Proklityka – wyraz nieposiadający własnego akcentu, lecz tworzący całość akcentową z następującym po nim wyrazem akcentowanym.
Przykłady proklityk w języku polskim:
Wikipedia
podporządkowanie akcentuacyjne wyrazu następującemu po nim wyrazowi
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) jęz. połączenie prozodyczne wyrazu niemającego akcentu z wyrazem następującym
Wiktionary
rzecz. proklityka
przym. proklityczny
Wiktionary
przymiotnik
(1.1) stpol. wszystek
Wiktionary
IPA: ˈprɔknɨ, AS: prokny
Wiktionary
przymiotnik
(1.1) popierający koalicję
Wiktionary
sprzyjający, przychylny kobietom
SJP.pl
dzielnica Krakowa
SJP.pl
Prokocim – obszar Krakowa wchodzący w skład Dzielnicy XII Bieżanów-Prokocim. Do 1948 r. miejscowość była siedzibą gminy Prokocim.
Obecnie nazwą Prokocim (Stary Prokocim) określa się przede wszystkim tereny i zabudowania istniejącej do 1941 r. wsi, a także osiedle głównie domów jednorodzinnych, budowane od 1974 r. W szerszym znaczeniu Prokocim to także, położone na wschód, osiedle bloków mieszkalnych Nowy Prokocim.
Wikipedia
przymiotnik od: Prokocim
SJP.pl
przymiotnik relacyjny
(1.1) związany z Prokocimiem, dotyczący Prokocimia
Wiktionary
rzecz. Prokocim m.
Wiktionary
Siergiej Siergiejewicz Prokofjew (ros. Серге́й Сергеевич Проко́фьев, w formie spolszczonej Sergiusz Prokofiew, Siergiej Prokofiew; ur. 11 kwietnia?/23 kwietnia 1891 w Soncowce k. Kurachowa, w Imperium Rosyjskim, zm. 5 marca 1953 w Moskwie, ZSRR) – rosyjski (radziecki) kompozytor, pianista-wirtuoz oraz dyrygent, jeden z najważniejszych twórców awangardy pierwszej połowy XX w. Współtworzył różne nurty modernizmu, w tym futuryzm, ekspresjonizm, prymitywizm i neoklasycyzm (uważany za inicjatora ostatniego z tych kierunków w I Symfonii D-dur „Klasycznej”, op. 25, 1917), zachowując przy tym oryginalność i idiomatyczność stylu.
Wikipedia
Nazwa Prokom odnosi się przede wszystkim do grupy spółek, w większości których założycielem i właścicielem jest Ryszard Krauze:
Wikipedia
opowiadający się za komunizmem
SJP.pl
w starożytnym Rzymie tytuł nadawany konsulowi po zakończeniu rocznej kadencji, warunkujący sprawowanie zarządu prowincji rzymskiej
SJP.pl
Wikipedia
urząd prokonsula, zarządcy prowincji w starożytnym Rzymie
SJP.pl
przymiotnik jakościowy
(1.1) sprzyjający wzrostowi konsumpcji
Wiktionary
1. imię męskie;
2. nazwisko
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy, nazwa własna
(1.1) imię|polski|m.;
Wiktionary
Prokop – imię męskie pochodzenia greckiego, od προκοπή – prokope, „postęp, rozwój”, w starożytnym Rzymie gens, z którego wywodzili się m.in. Prokopiusz – uzurpator cesarskiego tronu oraz cesarz zachodniorzymski Prokopiusz Antemiusz. Używane też w kościołach chrześcijańskich: wśród patronów święty Prokop (IV wiek) oraz czeski święty Prokop z Sazawy (X/XI wiek).
Wikipedia
(1.1) Chodzę z Prokopem od dwóch lat.
Wiktionary
IPA: ˈprɔkɔp, AS: prokop
Wiktionary
rzecz. Prokopowa ż., Prokopówna ż.
przym. Prokopowy, prokopski
Wiktionary
antonimy.
hiperonimy.
hiponimy.
holonimy.
meronimy.
pokrewne.
rzecz. Prokopowa ż., Prokopówna ż.
przym. Prokopowy, prokopski
frazeologia.
etymologia.
etym|gr.
uwagi.
(1.1) zobacz też: Indeks:Polski - Imiona
tłumaczenia.
* białoruski: (1.1) Пракоп m., Пракофій m.
* chorwacki: (1.1) Prokopije m.
* czeski: (1.1) Prokop m.
* francuski: (1.1) Procope m.
* łaciński: (1.1) Procopius m.
* rosyjski: (1.1) Прокопий m., Прокоп m.
* słowacki: (1.1) Prokop m.
* ukraiński: (1.1) Прокіп m., Прокофій m., Прокопій m.
* włoski: (1.1) Procopio m.
źródła.
== Prokop (język czeski.) ==
wymowa.
znaczenia.
rzeczownik, rodzaj męski żywotny, nazwa własna
(1.1) imię|czeski|m. Prokop
odmiana.
przykłady.
składnia.
kolokacje.
synonimy.
Wiktionary
nazwisko
SJP.pl
nazwisko
SJP.pl
nazwisko
SJP.pl
nazwisko
SJP.pl
Prokopiusz, Procopius (ur. 325, zm. 27 maja 366) – przywódca buntu w Konstantynopolu za czasów Walentyniana I, obrany przez tłum (a raczej przekupionych prowokatorów) cesarzem rzymskim. Panował jako uzurpator od 28 września 365 do 27 maja 366 roku.
Wikipedia
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna
(1.1) geogr. adm. miasto w azjatyckiej części Rosji, w obwodzie kemerowskim, nad Abą;
Wiktionary
Prokopjewsk (ros. Прокопьевск) – miasto w Rosji, w obwodzie kemerowskim, nad Abą (dopływ Tomu), w Kuźnieckim Zagłębiu Węglowym. Powstało w 1918 roku z połączenia wsi Monastyrskoje i Prokopjewskoje. Liczy 190 tys. mieszkańców (2020). Ośrodek wydobycia węgla koksującego, przemysłu maszynowego, środków transportu, chemicznego i porcelanowego.
Wikipedia
przym. prokopjewski
Wiktionary
przymiotnik relacyjny
(1.1) związany z Prokopjewskiem, dotyczący Prokopjewska
Wiktionary
rzecz. Prokopjewsk mrz.
Wiktionary
Prokop z żoną; Prokopowie
SJP.pl
nazwisko
SJP.pl
Znane postacie noszące nazwisko Prokopowicz:
Wikipedia
1. imię męskie;
2. nazwisko
SJP.pl
przymiotnik dzierżawczy - należący do Prokopa lub z nim związany
SJP.pl
sprzyjający korupcji, umożliwiający korupcję
SJP.pl
sprzyjający Kościołowi, popierający Kościół
SJP.pl
Prokowo (kaszub. Prokòwò) – wieś kaszubska w Polsce, położona w województwie pomorskim, w powiecie kartuskim, w gminie Kartuzy, na obrzeżach Kaszubskiego Parku Krajobrazowego. Prokowo jest siedzibą sołectwa, w którego skład wchodzą także Prokowskie Chrósty, Mokre Łąki i Sitna Góra. W pobliżu Prokowa przebiegała (dziś już zawieszona) linia kolejowa Kartuzy – Lębork. Odcinek tej linii (Prokowo – Sierakowice) jest wykorzystywany jako trasa kolei drezynowej.
Wikipedia
odwlekanie, odkładanie na potem; zwlekanie
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) psych. chorobliwa tendencja do nieustannego odkładania pewnych czynności na później;
Wiktionary
Wikipedia
rzecz. prokrastynator m., prokrastynatorka ż.
przym. prokrastynacyjny
Wiktionary
związany z odwlekaniem, odkładaniem na potem
SJP.pl
osoba ciągle odwlekająca swoje obowiązki, odkładająca coś na później
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) psych. osoba mająca skłonność do nieustannego odkładania pewnych czynności na później ze względu na prokrastynację
Wiktionary
Wikipedia
(1.1) Adam jest typowym prokrastynatorem; zawsze odkłada swoje obowiązki na ostatnią chwilę.
Wiktionary
rzecz. prokrastynacja ż.
:: fż. prokrastynatorka ż.
przym. prokrastynacyjny
Wiktionary
kobieta ciągle odwlekająca, odkładająca coś na później
SJP.pl
odwlekać, odkładać na potem
SJP.pl
1. wydawanie, wydanie na świat potomstwa; spłodzenie, zrodzenie;
2. dawniej: to, co jest zrodzone; pokolenie, generacja
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) biol. płodzenie i rodzenie potomstwa
Wiktionary
Rozmnażanie, reprodukcja, prokreacja – właściwy wszystkim organizmom proces życiowy polegający na wytwarzaniu potomstwa przez organizmy rodzicielskie.
Jako synonim rozmnażania podaje się czasem rozród jednak pojęcia te bywają rozróżniane.
Wikipedia
(1.1) Bronił praw kobiet do decydowania o prokreacji i własnej seksualności.
(1.1) W sferze stosunków społecznych islam propaguje model konserwatywnego układu społecznego ze ściśle określanymi rolami obydwu płci i reguluje drobiazgowo relacje w sferze prokreacji.
Wiktionary
przym. prokreacyjny, prokreatywny
Wiktionary
→ prokreacja; prokreatywny
SJP.pl
przymiotnik
(1.1) fizj. związany z prokreacją
Wiktionary
rzecz. prokreacja ż.
Wiktionary
przychylny władzy rosyjskiej
SJP.pl
przymiotnik jakościowy
(1.1) polit. sprzyjający rządowi rosyjskiemu
Wiktionary
(1.1) Zwycięska prokremlowska Jedność ograniczyła się np. do mglistych postulatów wzrostu ekonomicznego i pełniejszego wykorzystania potencjału przemysłu zbrojeniowego, obniżenia podatków, złagodzenia skutków bezrobocia oraz zwiększenia roli państwa w gospodarce.
Wiktionary
przym. kremlowski
Wiktionary
postać z mitologii greckiej
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy, nazwa własna
(1.1) mitgr. postać z mitologii greckiej, syn Posejdona, rozbójnik czyhający na ofiary przy drodze z Megary do Aten, osławiony używaniem Prokrustowego łoża;
Wiktionary
Prokrustes (Prokrust) (stgr. Προκρούστης) – znana pod tym przydomkiem, negatywna postać z mitologii greckiej o imieniu Damastes (stgr. Δαμάστής) lub Polypemon (stgr. Πολυπήμων).
Wikipedia
rzecz. prokrustyka ż., Prokrustes m.
przym. Prokrustowy, prokrustowy
Wiktionary
(1.1) Prokrustes, Damastes, Polypemon
Wiktionary
w mitologii greckiej: przydomek rozbójnika Damastesa, który napadał na podróżnych i torturował ich, dopasowując do wymiarów specjalnego łoża: obcinając im nogi albo rozciągając ich
SJP.pl
Prokrustes (Prokrust) (stgr. Προκρούστης) – znana pod tym przydomkiem, negatywna postać z mitologii greckiej o imieniu Damastes (stgr. Δαμάστής) lub Polypemon (stgr. Πολυπήμων).
Wikipedia
prokrustowe łoże - sytuacja, w której coś jest gwałtem naginane, dostosowywane do sztywnego schematu (nawiązanie do tortur, jakie stosował Prokrust, dopasowując napadniętych podróżnych do rozmiarów swojego łoża przez rozciąganie ich ciała lub przycinanie nóg)
SJP.pl
przymiotnik dzierżawczy
(1.1) należący do Prokrusta, będący jego własnością
Wiktionary
rzecz. Prokrust m., Prokrustus m., prokrustyka ż.
przym. prokrustowy
Wiktionary
nazwisko
SJP.pl
Wikipedia
dotyczący proksemiki
SJP.pl
nauka o wartości komunikacyjnej zachowań niewerbalnych w różnych kulturach
SJP.pl
Proksemika – nauka zajmująca się badaniem wzajemnego wpływu relacji przestrzennych między osobami oraz między osobami a otoczeniem materialnym na relacje psychologiczne, sposób komunikacji, itp. Zajmuje się też wpływem odwrotnym, a także badaniem różnic pomiędzy tymi relacjami w różnych kulturach (wpływ sposobu budowania miast, mieszkań, osiedli, parków, oświetlenia ulic itp. na zachowania).Uznawana jest za naukę leżącą na pograniczu psychologii i antropologii.
Wikipedia
Proksenos, proksen (gr. dla gości, gospodarz) – w starożytnej Grecji obywatel polis pełniący funkcję opiekuna dla przybyszów z innego polis, którego był proksenosem. Funkcja zbliżona do zadań dzisiejszego konsula. Fakt, że proksenos nie był urzędnikiem (wysłannikiem) państwa, którego obywatelom pomagał, upodabnia go do konsula honorowego. Spełniał również niektóre funkcje przedstawiciela dyplomatycznego.
Wikipedia
obywatel starożytnej Grecji, który dbał o interesy przybyszów z innych polis
SJP.pl
Proksenos, proksen (gr. dla gości, gospodarz) – w starożytnej Grecji obywatel polis pełniący funkcję opiekuna dla przybyszów z innego polis, którego był proksenosem. Funkcja zbliżona do zadań dzisiejszego konsula. Fakt, że proksenos nie był urzędnikiem (wysłannikiem) państwa, którego obywatelom pomagał, upodabnia go do konsula honorowego. Spełniał również niektóre funkcje przedstawiciela dyplomatycznego.
Wikipedia
1. położony bliżej pewnego punktu odniesienia;
2. w anatomii: skierowany ku przyczepowi kończyny lub innej struktury
SJP.pl
uciążliwy ból odbytnicy
SJP.pl
specjalista w zakresie proktologii
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) med. lekarz specjalista zajmujący się profilaktyką, rozpoznawaniem i leczeniem chorób jelita grubego i odbytnicy
rzeczownik, rodzaj żeński
(2.1) med. lekarka specjalistka proktologii
Wiktionary
Proktologia – dziedzina medycyny zajmująca się chorobami jelita grubego i odbytnicy.
Są to choroby zapalne i nowotworowe. Objawy tych chorób są często bardzo uciążliwe i długotrwałe, mają charakter nawracający. Ropne wycieki z odbytnicy, zmiany ropne sączące w okolicy odbytu, ropnie płytkie i głębokie, bóle odbytnicy, a także nietrzymanie stolca i gazów związane z wiekiem, po urazach oraz po porodach, a także krwawienia.
Wikipedia
(1.1) Musisz iść do proktologa zrobić USG przezodbytnicze.
Wiktionary
IPA: prɔˈktɔlɔk, AS: proktolok
Wiktionary
rzecz. proktologia ż.
przym. proktologiczny
przysł. proktologicznie
Wiktionary
dziedzina medycyny, specjalizacja zajmująca się leczeniem schorzeń odbytu i odbytnicy
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) med. dział medycyny zajmujący się chorobami odbytu i odbytnicy;
Wiktionary
Proktologia – dziedzina medycyny zajmująca się chorobami jelita grubego i odbytnicy.
Są to choroby zapalne i nowotworowe. Objawy tych chorób są często bardzo uciążliwe i długotrwałe, mają charakter nawracający. Ropne wycieki z odbytnicy, zmiany ropne sączące w okolicy odbytu, ropnie płytkie i głębokie, bóle odbytnicy, a także nietrzymanie stolca i gazów związane z wiekiem, po urazach oraz po porodach, a także krwawienia.
Wikipedia
składnia.
kolokacje.
synonimy.
antonimy.
hiperonimy.
hiponimy.
holonimy.
meronimy.
pokrewne.
rzecz. proktolog mos.
przym. proktologiczny
frazeologia.
etymologia.
etym|gr|πρωκτός. (prōktós) → odbyt + etymn|-logia.
uwagi.
tłumaczenia.
* angielski: (1.1) proctology
* baskijski: (1.1) proktologia
* białoruski: (1.1) практалогія ż.
* hiszpański: (1.1) proctología ż.
* nowogrecki: (1.1) πρωκτολογία ż.
* rosyjski: (1.1) проктология ż.
* ukraiński: (1.1) проктологія ż.
* węgierski: (1.1) proktológia
* włoski: (1.1) proctologia ż.
źródła.
== proktologia (język baskijski.) ==
wymowa.
znaczenia.
rzeczownik
(1.1) med. proktologia
odmiana.
przykłady.
Wiktionary
IPA: ˌprɔktɔˈlɔɟja, AS: proktoloǵi ̯a
Wiktionary
rzecz. proktolog mos.
przym. proktologiczny
Wiktionary
antonimy.
hiperonimy.
hiponimy.
holonimy.
meronimy.
pokrewne.
rzecz. proktolog mos.
przym. proktologiczny
frazeologia.
etymologia.
etym|gr|πρωκτός. (prōktós) → odbyt + etymn|-logia.
uwagi.
tłumaczenia.
* angielski: (1.1) proctology
* baskijski: (1.1) proktologia
* białoruski: (1.1) практалогія ż.
* hiszpański: (1.1) proctología ż.
* nowogrecki: (1.1) πρωκτολογία ż.
* rosyjski: (1.1) проктология ż.
* ukraiński: (1.1) проктологія ż.
* węgierski: (1.1) proktológia
* włoski: (1.1) proctologia ż.
źródła.
== proktologia (język baskijski.) ==
wymowa.
znaczenia.
rzeczownik
(1.1) med. proktologia
odmiana.
przykłady.
składnia.
kolokacje.
synonimy.
Wiktionary
w medycynie: nacięcie odbytnicy w celu jej zwężenia
SJP.pl
imię męskie
SJP.pl
Prokul – imię męskie pochodzenia łacińskiego, należące do niedużej grupy najstarszych imion rzymskich (imion właściwych, praenomen, por. Marek, Tyberiusz, Tytus), i oznaczające "urodzony, kiedy ojciec był daleko" (por. procul — "daleko"). Prokul już w epoce klasycznej zaczął występować także w funkcji przydomka (cognomen). Istniało kilku świętych patronów tego imienia.
Wikipedia
rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna
(1.1) imię|polski|ż.
Wiktionary
Prokula lub Prokla, również Klaudia Prokula, Claudia Procula (I wiek) – postać biblijna, żona rzymskiego prefekta Judei, Poncjusza Piłata, święta prawosławna.
Wikipedia
(1.1) Mężem Prokuli miał być Poncjusz.
Wiktionary
szczególne pełnomocnictwo handlowe lub bankowe, udzielane przez spółkę osobie fizycznej posiadającej pełną zdolność do czynności prawnych
SJP.pl
Prokura (wł. procura, z łac. procurare) – specjalny rodzaj pełnomocnictwa dla osoby fizycznej posiadającej pełną zdolność do czynności prawnych (prokurenta), którego udzielić może każdy przedsiębiorca, który podlega wpisowi do rejestru przedsiębiorców w Krajowym Rejestrze Sądowym albo Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej.
Wikipedia
nazwisko
SJP.pl
urzędnik prokuratury, którego zadaniem jest ściganie przestępstw; oskarżyciel publiczny
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) praw. funkcjonariusz czuwający nad ściganiem przestępstw i oskarżający przed sądem;
rzeczownik, rodzaj żeński
(2.1) praw. kobieta prokurator (1.1)
Wiktionary
Prokurator – organ władzy państwowej, którego zadaniem jest wykrywanie i ściganie przestępstw oraz wnoszenie i popieranie aktu oskarżenia przed sądem. Prokurator jest funkcjonariuszem publicznym prokuratury, uprawnionym do samodzielnego wykonywania czynności.
Wikipedia
(1.1) Prokurator rozpoczął czynności wyjaśniające.
(1.1) audio|Pl-nie jestem prokuratorem który ma obowiązek ścigać fałszerzy.ogg. Nie jestem prokuratorem, który ma obowiązek ścigać fałszerzy.
(1.1) […] nagminne ukrywanie przed prokuratorem i sądem protokołów i innych dowodów przemawiających na korzyść aresztowanego […]
Wiktionary
IPA: ˌprɔkuˈratɔr, AS: prokurator
Wiktionary
rzecz. prokuratura ż.
:: fż. prokuratorka ż.
czas. prokurować ndk.
przym. prokuratorski
Wiktionary
(1.1) oskarżyciel publiczny
(2.1) pot. prokuratorka
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) urz. urząd powołany do zapewniania ochrony prawnej interesów majątkowych danego państwa oraz niektórych jego instytucji publicznych
Wiktionary
(1.1) Gdyby więc prokuratoria miała zapewnioną niezależność, samodzielność i została oddzielona od polityki, mogłaby zdziałać wiele dobrego.
Wiktionary
urzędniczka prokuratury, której zadaniem jest ściganie przestępstw; oskarżycielka publiczna
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) pot. forma żeńska od: prokurator
Wiktionary
rzecz. prokuratura ż.
:: fm. prokurator m.
przym. prokuratorski
Wiktionary
prokurator z żoną
SJP.pl
SJP.pl
przymiotnik relacyjny
(1.1) dotyczący prokuratora lub prokuratury, związany z prokuratorem lub prokuraturą
Wiktionary
rzecz. prokurator mos., prokuratorka ż., prokuratura ż.
Wiktionary
w państwie krzyżackim: okręg podległy prokuratorowi (zarządcy mienia zakonnego)
SJP.pl
lekceważąco: marny, lichy prokurator
SJP.pl
1. organ państwowy strzegący praworządności;
2. urząd prokuratora;
3. grono prokuratorów
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) praw. organ ścigający przestępstwa i stojący na straży praworządności;
Wiktionary
Prokuratura – urząd państwowy powołany do stania na straży praworządności. Zazwyczaj swój cel prokuratura realizuje poprzez zaskarżanie do sądów decyzji niezgodnych z prawem, ściganie przestępstw, pomoc prawną społeczeństwu oraz branie udziału w procesie legislacyjnym jako czynnik opiniodawczy.
Wikipedia
(1.1) Warszawska prokuratura cały czas szuka sprawcy.
Wiktionary
rzecz. prokurator m., prokuratorka ż.
przym. prokuratorski
Wiktionary
pełnomocnik firmy, banku upoważniony do działania w jego imieniu, na zasadzie prokury
SJP.pl
Prokura (wł. procura, z łac. procurare) – specjalny rodzaj pełnomocnictwa dla osoby fizycznej posiadającej pełną zdolność do czynności prawnych (prokurenta), którego udzielić może każdy przedsiębiorca, który podlega wpisowi do rejestru przedsiębiorców w Krajowym Rejestrze Sądowym albo Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej.
Wikipedia
przygotowywać coś, sporządzać coś, zwłaszcza jakiś dokument
SJP.pl
czasownik przechodni niedokonany (dk. sprokurować)
(1.1) sporządzać coś (dokumenty, akta) w sposób nieuczciwy, dostosowując je do oczekiwanych rezultatów
(1.2) daw. przygotowywać, sporządzać coś
Wiktionary
(1.1) Widziałem jak prokurujesz te niby cuda.
Wiktionary
IPA: ˌprɔkuˈrɔvat͡ɕ, AS: prokurovać
Wiktionary
rzecz. prokurowanie n., sprokurowanie n., prokurator mos./ż.
czas. sprokurować dk.
Wiktionary
(1.1) preparować, fabrykować
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) odczasownikowy od|prokurować.
Wiktionary
czas. sprokurować, prokurować ndk.
Wiktionary
dawniej: pełnomocnik osoby lub firmy, działający w jej imieniu; prokurent
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) osoba niewykształcona, proletariusz, robotnik fizyczny
Wiktionary
Prole – grupa społeczna w książce George’a Orwella Rok 1984.
Prole to najniższa warstwa społeczna. Stanowili 85% społeczeństwa Oceanii. Prole nie mieli dostępu do wielu towarów dostępnych dla członków Partii, ale mieli za to względną wolność osobistą i nie byli kontrolowani za pomocą teleekranów.
Wikipedia
(1.1) Polscy prole stanowią większość siły roboczej na angielskich budowach.
Wiktionary
IPA: prɔl, AS: prol
Wiktionary
osoba głosząca prawo do życia człowieka od poczęcia do naturalnej śmierci; prolifer, pro-lifer
SJP.pl
hormon białkowy produkowany przez gruczołową część przysadki mózgowej, m.in. aktywujący wydzielanie progesteronu przez ciałko żółte oraz przygotowujący gruczoły mlekowe do laktacji; laktotropina, luteotropina, hormon luteotropowy
SJP.pl
Prolaktyna (PRL) – hormon peptydowy zbudowany ze 199 aminokwasów (u człowieka), o masie cząsteczkowej 23,4 kDa. Ma zbliżone efekty metaboliczne, budowę chemiczną i centrum aktywne do somatotropiny. Prolaktyna wiąże cynk, co prawdopodobnie zwiększa trwałość cząsteczki.
Wikipedia
ciało prolamellarne - skupienie pęcherzyków wewnątrz leukoplastów
SJP.pl
białko proste o dużej zawartości proliny, stanowiące obok gluteiny główny składnik nasion zbóż
SJP.pl
hormon wytwarzany w przysadce mózgowej, oddziałujący na komórki płciowe jąder i jajniów
SJP.pl
w medycynie: wypadanie narządów wewnętrznych przez otwory ciała, np. prolapsus ani - wypadanie odbytu, prolapsus vaginae - wypadanie pochwy
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj niemęskoosobowy, liczba mnoga
(1.1) książk. uwagi wstępne do jakiegoś zagadnienia
(1.2) książk. przedmowa mająca ułatwić czytelnikowi lekturę jakiegoś tekstu
Wiktionary
IPA: ˌprɔlɛɡɔ̃ˈmɛ̃na, AS: prolegõmẽna
Wiktionary
(1.1) wprowadzenie, introdukcja, wstęp
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) książk. rzad. komentarz, uwaga wstępna
Wiktionary
(1.1) Przyjdzie do tych okoliczności jeszcze powrócić w niejednym miejscu, zaś tu poprzestaniemy na nich jako na prolegomenum dalszych rozważań.
Wiktionary
(1.1) wprowadzenie, propedeutyka
Wiktionary
substancja nieaktywna biologicznie, która wskutek przemian metabolicznych przekształca się w lek; prekursor leku
SJP.pl
Prolek – prekursor leku, substancja nieaktywna lub słabo aktywna biologicznie, która po przemianach metabolicznych in vivo przekształca się w produkty o działaniu farmakologicznym.
Przykładami wykorzystania proleków w terapii są:
Wikipedia
rodzaj ssaków naczelnych z rodziny lemurowatych
SJP.pl
Prolemur szerokonosy (Prolemur simus) – gatunek ssaka naczelnego z rodziny lemurowatych (Lemuridae). Występuje endemicznie we wschodniej części Madagaskaru. Jest krytycznie zagrożony wyginięciem.
Wikipedia
[czytaj: proleps-is] w literaturze: niezgodna z porządkiem logicznym lub czasowym kolejność pojawiania się elementów w wypowiedzi; antycypacja
SJP.pl
Prolepsis (gr. πρόληψις prólēpsis, łac. anteoccupatio, pol. uprzedzenie) – figura retoryczna, w starożytnej retoryce, próba uniknięcia potencjalnych sprzeciwów poprzez odpowiadanie na pytania, które mogliby zadać słuchacze.Mówiąc inaczej, przy stosowaniu prolepsis nadawca stawia się po stronie słuchacza i próbuje się domyślić jakie wątpliwości mogą powstać.
Wikipedia
lekceważące określenie proletariatu
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) zdrobn. od proletariat
Wiktionary
rzecz. proletariat m.
Wiktionary
przymiotnik od: proletariat
SJP.pl
przymiotnik
(1.1) przym. od proletariat
Wiktionary
(1.1) Lenin był przywódcą i ideologiem rewolucji proletariackiej w Rosji.
Wiktionary
IPA: ˌprɔlɛtarʲˈjat͡sʲci, AS: proletarʹi ̯acʹḱi
Wiktionary
rzecz. proletariat m., proletariusz m., proletariuszka ż., proletaryzacja ż., proletariackość ż.
przysł. proletariacko
czas. proletaryzować
Wiktionary
(1.1) przest. robociarski, robotniczy
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) cecha tego, co proletariackie; cecha tych, którzy są proletariaccy
Wiktionary
rzecz. proletariat mrz., proletariusz mos., proletariuszka ż.
przym. proletariacki
Wiktionary
1. klasa społeczna złożona z robotników bez własnych środków produkcji; klasa robotnicza;
2. przenośnie: najuboższa warstwa społeczeństwa
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) hist. w starożytnym Rzymie warstwa najuboższych, niemających ziemi obywateli, wolna w zasadzie od podatków i służby wojskowej, u schyłku republiki w znacznym stopniu utrzymywana przez państwo;
(1.2) socjol. w marksizmie klasa społeczna pozbawiona środków produkcji, złożona z robotników najemnych, posiadająca świadomość klasową, tocząca walkę z burżuazją
(1.3) socjol. najuboższa warstwa społeczna
Wiktionary
Proletariat (z łac. proletarius „należący do najuboższej klasy, niepłacący podatków, dający państwu tylko potomstwo” od proles „latorośl, potomstwo”) – jedna z wyróżnianych w socjologii klas społecznych.
Wikipedia
IPA: ˌprɔlɛˈtarʲjat, AS: proletarʹi ̯at
Wiktionary
rzecz. proletariusz m., proletariuszka ż., proletaryzacja ż., proletariackość ż., proletariacik mrz.
przym. proletariacki
przysł. proletariacko
czas. proletaryzować
Wiktionary
członek Proletariatu - pierwszej polskiej socjalno-rewolucyjnej partii (1882-1886)
SJP.pl
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) hist. pierwotnie członek grupy społecznej w Republice Rzymskiej, utożsamiany z ostatnią na zgromadzeniu ludowym, najbiedniejszą klasą majątkową obywateli;
(1.2) polit. członek proletariatu, klasy społecznej składającej się z robotników najemnych, zwłaszcza tych zatrudnionych w przemyśle; najuboższej warstwy społeczeństwa;
Wiktionary
Proletariusze (z łac. proles: potomstwo, winna latorośl), w starożytnym Rzymie warstwa najuboższych niemających ziemi obywateli, wolna w zasadzie od podatków i służby wojskowej, u schyłku republiki w znacznym stopniu utrzymywana przez państwo. Szczególnie dużą rolę proletariusze odgrywali podczas walk wyborczych. Od państwa otrzymywali jedzenie i prawo do bezpłatnych igrzysk (panem et circenses - chleba i igrzysk).
Wikipedia
(1.1) Wobec tego zdecydował się konsul Mariusz wprowadzić zasadę zaciągu ochotniczego. Dotąd armia rzymska składała się ze średnio zamożnych chłopów, obecnie zaś jej skład socjalny uległ zupełnej zmianie. Większość stanowili proletariusze miejscy zaciągający się na lat szesnaście.
(1.2) Rosnąc w siły, w znaczenie społeczne, musi burżuazja zatrudniać coraz większą ilość proletariuszy, musi odrywać chłopa od ziemi, rzemieślnika od warsztatu i zamieniać ich w proletariuszy.
(1.2) W Krakowie bowiem arcybiskupi bywali zwykle wybierani spośród arystokratów. Było więc zaskoczeniem, gdy po nich wszystkich zostałem mianowany ja, „proletariusz”.
Wiktionary
IPA: ˌprɔ.lɛ.ˈtar.ʲjuʃ, AS: pro.le.tar.ʹi ̯uš
Wiktionary
rzecz. proletariat m., proletaryzacja ż., proletariackość ż.
:: fż. proletariuszka ż.
przym. proletariacki
przysł. proletariacko
czas. proletaryzować
Wiktionary
(1.2) robotnik, przedstawiciel klasy robotniczej
Wiktionary
Proletkult (akronim od ros. пролетарская культура – pol. kultura proletariacka) – organizacja kulturalna działająca w latach 1917–1932 w Rosji Radzieckiej a następnie w Związku Radzieckim, stawiająca sobie za cel wypracowanie nowej, klasowej kultury proletariatu.
Wikipedia
[czytaj: prolajfer] [czytaj: prolajfer] osoba głosząca prawo do życia człowieka od poczęcia do naturalnej śmierci; pro-lifer, prolajfer
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) zwolennik zakazu aborcji
Wiktionary
(1.1) Trzech proliferów rozdawało ulotki przed szpitalem.
Wiktionary
rzecz.
:: fż. proliferka ż.
przym. pro-life
Wiktionary
(1.1) antyaborcjonista
Wiktionary
1. rozmnażanie na drodze pączkowania;
2. silne rozrastanie się czegoś;
3. rozprzestrzenianie się broni atomowej
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) rozrost, szerzenie się
(1.2) biol. mnożenie się komórek;
Wiktionary
Proliferacja (z fr. prolifération od proliférer „mnożyć się” z łac. proles dpn. prolis „potomek, potomstwo” i ferre „nieść”) – silne rozrastanie się czegoś, gwałtowny rozwój, rozmnażanie się, bujny rozrost, rozprzestrzenianie się, odradzanie się, możliwość odnawiania się.
Wikipedia
IPA: ˌprɔlʲifɛˈrat͡sʲja, AS: prolʹiferacʹi ̯a
Wiktionary
[czytaj: prolajferka] członkini organizacji lub ruchu prowadzącego działalność naukową, wychowawczą i edukacyjną w celu obrony życia człowieka od poczęcia do śmierci; pro-liferka
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) zwolenniczka zakazu aborcji
Wiktionary
(1.1) Cieszymy się, że sławna proliferka tak szybko odpisała na nasze życzenia.
Wiktionary
rzecz.
:: fm. prolifer m.
przym. pro-life
Wiktionary
(1.1) działaczka antyaborcyjna
Wiktionary
1. o komórkach organizmów żywych: namnażać się;
2. o tkankach: rozrastać się
SJP.pl
komórka powstająca z limfoblastu, przekształcająca się w limfocyt
SJP.pl
aminokwas endogenny
SJP.pl
Prolina (nazwa skrótowa Pro lub P) – organiczny związek chemiczny z grupy α-aminokwasów, zawierającym w swej strukturze pięcioczłonowy pierścień pirolidynowy. Enancjomer L proliny jest aminokwasem naturalnym, endogennym i glukogennym. Ze względu na obecność dodatkowego wiązania węgiel–azot jest czasem nazywana (chociaż niepoprawnie) iminokwasem (z punktu widzenia chemii nie jest iminą, lecz aminą drugorzędową). Punkt izoelektryczny, pI = 6,30.
Wikipedia
1. część wstępna utworu literackiego, poprzedzająca utwór;
2. pierwszy etap wyścigu kolarskiego lub etap poprzedzający wyścig, będący jazdą na czas
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) liter. teatr. początkowy człon utworu wprowadzający informacje o okolicznościach poprzedzających właściwą akcję;
Wiktionary
Wikipedia
składnia.
kolokacje.
synonimy.
antonimy.
hiperonimy.
hiponimy.
holonimy.
meronimy.
pokrewne.
frazeologia.
etymologia.
uwagi.
por|epilog.
tłumaczenia.
* angielski: (1.1) prologue, amer. prolog
* baskijski: (1.1) hitzaurre, aitzinsolas
* chorwacki: (1.1) prolog m.
* czeski: (1.1) prolog m.
* esperanto: (1.1) prologo
* francuski: (1.1) prologue m.
* gruziński: (1.1) პროლოგი (prologi)
* hiszpański: (1.1) prólogo m.
* interlingua: (1.1) prologo
* kataloński: (1.1) pròleg m.
* koreański: (1.1) 서론 (seo.ron), 머리말 (meo.ri.mal)
* niderlandzki: (1.1) proloog m.
* niemiecki: (1.1) Prolog m.
* sanskryt: (1.1) आमुख n. (āmukha)
* ujgurski: (1.1) باشلىنىش (башлиниш, bashlinish)
* węgierski: (1.1) prológus
źródła.
== prolog (język angielski.) ==
wymowa.
znaczenia.
rzeczownik
(1.1) liter. amer. prolog
odmiana.
przykłady.
Wiktionary
IPA: ˈprɔlɔk, AS: prolok
Wiktionary
antonimy.
hiperonimy.
hiponimy.
holonimy.
meronimy.
pokrewne.
frazeologia.
etymologia.
uwagi.
por|epilog.
tłumaczenia.
* angielski: (1.1) prologue, amer. prolog
* baskijski: (1.1) hitzaurre, aitzinsolas
* chorwacki: (1.1) prolog m.
* czeski: (1.1) prolog m.
* esperanto: (1.1) prologo
* francuski: (1.1) prologue m.
* gruziński: (1.1) პროლოგი (prologi)
* hiszpański: (1.1) prólogo m.
* interlingua: (1.1) prologo
* kataloński: (1.1) pròleg m.
* koreański: (1.1) 서론 (seo.ron), 머리말 (meo.ri.mal)
* niderlandzki: (1.1) proloog m.
* niemiecki: (1.1) Prolog m.
* sanskryt: (1.1) आमुख n. (āmukha)
* ujgurski: (1.1) باشلىنىش (башлиниш, bashlinish)
* węgierski: (1.1) prológus
źródła.
== prolog (język angielski.) ==
wymowa.
znaczenia.
rzeczownik
(1.1) liter. amer. prolog
odmiana.
przykłady.
składnia.
kolokacje.
synonimy.
(1.1) prologue
Wiktionary
popierający londyński rząd RP na uchodźstwie w latach po II Wojnie Światowej
SJP.pl
dawniej: prolongata
SJP.pl
1. odroczenie terminu;
2. przedłużenie okresu ważności czegoś
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) przedłużenie terminu
Wiktionary
Prolongata (z łaciny) – przedłużenie terminu ważności układu, umowy, płatności weksla, odroczenie terminu realizacji jakiegoś zobowiązania.
Jeżeli tak postanowiono w umowie, prolongata może nastąpić automatycznie, z upływem pierwotnie ustalonego terminu, po zaistnieniu lub niezaistnieniu wskazanych okoliczności. Przykładowo: umowa terminowa może zostać przedłużona na czas nieokreślony, jeżeli żadna ze stron nie wystąpi o zakończenie obowiązywania umowy.
Wikipedia
rzecz. prolongowanie n.
czas. prolongować dk./ndk.
Wiktionary
przedłużać (przedłużyć), przesuwać (przesunąć) termin ważności, płatności, wykonania czegoś
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) przedłużanie terminu wykonania jakiegoś zobowiązania
(1.2) przedłużanie ważności, obowiązywania czegoś na kolejny okres
Wiktionary
rzecz. prolongata ż., prolongacja ż.
czas. prolongować ndk.
przym. prolongacyjny
Wiktionary
(1.1) odraczanie
(1.2) przedłużanie, wydłużanie
Wiktionary
przychylny ludziom
SJP.pl
sprzyjający, przychylny lustracji
SJP.pl
statek wodny przeznaczony do przewozu między dwoma odcinkami drogi lądowej, rozdzielonymi rzeką, kanałem, akwenem morskim itp.
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) statek przewożący pasażerów, samochody i towary i kursujący wahadłowo;
Wiktionary
Prom – statek wodny służący do przewozu osób i towarów.
Wikipedia
(1.1) Na wyspę dowiózł nas prom.
(1.1) Poznałam Kazika na promie płynącym do Szwecji.
Wiktionary
IPA: prɔ̃m, AS: prõm
Wiktionary
rzecz. promowy mos.
przym. promowy
Wiktionary
skrót
(1.1) = metrol. mat. promil
Wiktionary
(1.1) Kierujący miał ponad 1 prom. alkoholu w organizmie.
Wiktionary
(1.1) symbol. ‰
Wiktionary
komórka stanowiąca stadium przejściowe między megakarioblastem a megakariocytem
SJP.pl
przymiotnik
(1.1) sprzyjający państwu meksykańskiemu lub Meksykanom, popierający Meksyk i wszystko, co meksykańskie
Wiktionary
rzecz. Meksykanin mos., Meksyk mrz.
przym. meksykański
przysł. promeksykańsko
Wiktionary
przysłówek
(1.1) z pozytywnym stosunkiem do Meksyku i Meksykanów
Wiktionary
(1.1) Nie brakuje promeksykańsko nastawionych Amerykanów.
Wiktionary
przym. promeksykański
Wiktionary
1. szeroka, ładna ulica przeznaczona do spacerów;
2. figura w tańcu
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) ulica, aleja spacerowa
(1.2) przest. spacer
Wiktionary
Wikipedia
(1.1) W pobliskim parku znaleźć można urocze promenady.
(1.2) Wychodzimy na ulicę i siadamy na tarasie. Tu się odbywa cała promenada dziewczątek brazylijskich.
Wiktionary
IPA: ˌprɔ̃mɛ̃ˈnada, AS: prõmẽnada
Wiktionary
przym. promenadowy
Wiktionary
antonimy.
hiperonimy.
hiponimy.
holonimy.
meronimy.
pokrewne.
przym. promenadowy
frazeologia.
etymologia. etym|franc|promenade. = "miejsce do spacerowania" (nie tylko specjalnie wytyczone)
uwagi.
tłumaczenia.
* duński: (1.1) promenade w.; (1.2) promenade w.
* francuski: (1.1) promenade ż.
* hiszpański: (1.1) paseo m.; (1.2) paseo m.
* japoński: (1.1) 遊歩道
* norweski (bokmål): (1.1) promenade m.; (1.2) promenade m.
* norweski (nynorsk): (1.1) promenade m.; (1.2) promenade m.
* szwedzki: (1.1) promenad w.; (1.2) promenad w.
* włoski: (1.1) passeggiata ż., spianata ż.
źródła.
== promenada (interlingua.) ==
wymowa.
znaczenia.
rzeczownik
(1.1) spacer, przechadzka
(1.2) promenada
odmiana.
przykłady.
składnia.
kolokacje.
synonimy.
Wiktionary
związany z promenadą
SJP.pl
przymiotnik relacyjny
(1.1) związany z promenadą, dotyczący promenady
Wiktionary
rzecz. promenada ż., promenadówka ż.
Wiktionary
przyrzeczenie spełnienia świadczenia
SJP.pl
Promesa – przyrzeczenie, obietnica dokonania określonej czynności lub spełnienia określonego świadczenia, a także zobowiązanie organu państwowego do wydania decyzji po dopełnieniu przez zainteresowanego odpowiednich formalności. Jest to jednocześnie nazwa dokumentu zawierającego takie przyrzeczenie.
Możliwość udzielenia promesy regulowała m.in. ustawa o swobodzie działalności gospodarczej, która w art. 60 ust. 1 stanowiła, że:
Wikipedia
pierwiastek chemiczny o symbolu Pm
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) chem. pierwiastek chemiczny o symbolu Pm i liczbie atomowej 61;
Wiktionary
Promet (Pm, łac. promethium) – pierwiastek chemiczny z grupy lantanowców w układzie okresowym. Został wytworzony sztucznie, nie ma żadnych stabilnych izotopów – wszystkie są radioaktywne. Jego śladowe ilości mogą powstawać w przyrodzie w wyniku naturalnych procesów rozpadu jądrowego. Nazwa pochodzi od postaci z mitologii greckiej – Prometeusza.
Wikipedia
(1.1) Jakie właściwości chemiczne ma promet?
Wiktionary
IPA: ˈprɔ̃mɛt, AS: prõmet
Wiktionary
przym. prometowy
rzecz. Prometeusz mos.
Wiktionary
(1.1) symbol. Pm
Wiktionary
Prometazyna – organiczny związek chemiczny, pochodna fenotiazyny o silnym działaniu uspokajającym i przeciwwymiotnym.
Należy do najstarszej grupy leków przeciwhistaminowych (nieselektywny silny antagonista receptora H1 będący jednym z pierwszych leków I generacji). Wykazuje również właściwości antagonistyczne wobec receptora H2, a także działa umiarkowanie cholinolitycznie (receptory M1, M2, M3, M4, M5), odznacza się działaniem dopaminolitycznym (receptor D2), adrenolitycznym (receptor α1) i antyserotoninowym (receptor 5-HT2A). Jest też inhibitorem kalmoduliny.
Wikipedia
poświęcający się dla dobra ogółu, buntujący się przeciwko bogom, losowi, siłom zła; tytaniczny, heroiczny, prometejski, prometeistyczny
SJP.pl
poświęcający się dla dobra ogółu, buntujący się przeciwko bogom, losowi, siłom zła; tytaniczny, heroiczny, prometeiczny, prometejski
SJP.pl
poświęcenie się dla dobra ogółu połączone z długotrwałym cierpieniem; charakterystyczna cecha bohatera romantycznego
SJP.pl
Prometeizm – postawa etyczna, dla której ideałem moralnym jest dobrowolne podporządkowanie działań jednostki dobru ludzkości. Nawiązuje do mitycznej postaci Prometeusza. Oznacza bunt przeciwko boskim wyrokom oraz cierpienie własne w imię szczęścia ogółu.
Wikipedia
poświęcający się dla dobra ogółu, buntujący się przeciwko bogom, losowi, siłom zła; tytaniczny, heroiczny, prometeiczny, prometeistyczny
SJP.pl
przenośnie: symbol poświęcenia dla szczęścia ludzkości
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy, nazwa własna
(1.1) mitgr. tytan, opiekun ludzi, dla których to wykradł bogom olimpijskim ogień;
rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy, nazwa własna
(2.1) astr. księżyc Saturna;
Wiktionary
Wikipedia
(1.1) Gdy Prometeusz, jak nam wieść niesie daleka, • Wziąwszy kawałek gliny ulepił z niej człeka, • Tak był doskonałością pupki tej przejęty • Iż chciał ją widzieć pierwszą pomiędzy zwierzęty (…) sic.
Wiktionary
rzecz. promet m., prometeizm m.
przym. Prometeuszowy, prometeuszowy, prometejski
Wiktionary
przymiotnik dzierżawczy - należący do Prometeusza lub z nim związany
SJP.pl
przymiotnik
(1.1) dotyczący prometu
Wiktionary
rzecz. promet m.
Wiktionary
komórka powstająca z mieloblastu, przekształcająca się w mielocyt
SJP.pl
Wikipedia
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) wiązka światła wychodząca ze źródła światła;
(1.2) geom. odcinek łączący środek koła, okręgu, sfery lub kuli z dowolnym punktem położonym na jej brzegu, długość tego odcinka;
(1.3) fiz. strumień cząstek emitowanych przez ciała
Wiktionary
Wikipedia
(1.1) Piaszczystą dróżką w promieniach słonka poszły na spacer małe stworzonka – tłusty pędraczek, czarny robaczek, czerwona mrówka, żółty cytrynek, biały bielinek i boża krówka, zielona żabka i żabki babka, włochata liszka, mała biedronka, pasiasta stonka i polna myszka.
Wiktionary
IPA: ˈprɔ̃mʲjɛ̇̃ɲ, AS: prõmʹi ̯ė̃ń
Wiktionary
rzecz. promieniowanie n., promiennik m., promienica ż., wypromieniowanie n., wypromieniowywanie n.
:: zdrobn. promyczek m., promyk m.
czas. promienieć, promieniować ndk., wypromieniować dk., wypromieniowywać ndk.
przym. promieniowy, promienisty, promienny, popromienny
przysł. promieniowo, promieniście, promiennie
Wiktionary
(1.1) snop, wiązka
Wiktionary
Astraeus Morgan (promieniak) – rodzaj grzybów z rodziny Diplocystidiaceae.
Wikipedia
1. choroba zakaźna ludzi i zwierząt, wywołana przez promieniowca Actinomyces bovis; aktynomikoza;
2. planktonowy pierwotniak morski o promienistej budowie krzemionkowego szkieleciku;
3. roślina o jajowatych liściach i białych kwiatach
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) med. przewlekła choroba zakaźna ludzi i zwierząt;
Wiktionary
Promienica, aktynomikoza (łac. Actinomycosis) – przewlekła choroba zakaźna ludzi i zwierząt (głównie bydła). U zwierząt jest wywołana przez promieniowce Actinomyces bovis, u człowieka drobnoustrojem chorobotwórczym jest gatunek Actinomyces israeli.
Wikipedia
rzecz. promień mrz.
Wiktionary
(1.1) aktynomikoza
Wiktionary
1. choroba zakaźna ludzi i zwierząt, wywołana przez promieniowca Actinomyces bovis; aktynomikoza;
2. planktonowy pierwotniak morski o promienistej budowie krzemionkowego szkieleciku;
3. roślina o jajowatych liściach i białych kwiatach
SJP.pl
Promienice, radiolarie (łac. Radiolaria) – gromada promienionóżek (Actinopoda) żyjących wyłącznie w planktonie mórz o pełnym zasoleniu, zasiedlając wszystkie warstwy wód do głębokości 5000 m. Nieliczne gatunki są nagie, pozostałe zaś posiadają szkielet, często o skomplikowanym wzorze i zaopatrzony w wyrostki lub kolce, zbudowany z krzemionkowych igiełek (luźnych, prostych lub rozgałęzionych) albo koronkowych płytek o różnym kształcie (tworzących pokłady radiolarytów), które łączą się w środku ciała. Organizmy te posiadają charakterystyczną, porowatą błonę (torebka centralna) oddzielającą ektoplazmę od endoplazmy (w której zlokalizowane są wodniczki odpowiadające za regulację zanurzenia). Do poruszania się wykorzystują retikulopodia. Są drapieżnikami. Mają wielkość około 0,2 mm. Wykazują właściwości fluorescencyjne.
Wikipedia
gatunek ryby akwariowej z rzędu aterynokształtnych
SJP.pl
Promieniczka (Marosatherina ladigesi) – endemiczny gatunek ryby aterynokształtnej z rodziny Telmatherinidae. Jedyny przedstawiciel rodzaju Marosatherina.
Wikipedia
postawą, wyglądem, wyrazem twarzy uzewnętrzniać uczucia zadowolenia, radości
SJP.pl
czasownik nieprzechodni niedokonany (dk. brak)
(1.1) wyrażać jakiś pozytywny stan swoim wyglądem, postawą
(1.2) świecić się, błyszczeć, odbijać światło
Wiktionary
(1.1) Zaś poczciwe, niewinne oczy Szwejka dalej promieniały tkliwością i dobrocią, połączoną z wyrazem absolutnej równowagi ducha, jakby mówił, że wszystko jest w porządku i nic się nie stało, a jeśli się nawet stało, to i tak jest w porządku, że w ogóle coś się dzieje.
Wiktionary
IPA: prɔ̃ˈmʲjɛ̇̃ɲɛ̇t͡ɕ, AS: prõmʹi ̯ė̃ńėć
Wiktionary
rzecz. promień m., promienienie n., opromienianie n., opromienienie n., rozpromienianie n., rozpromienienie n.
czas. opromieniać ndk., opromienić dk., rozpromieniać ndk., ropromienić dk.
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) odczasownikowy od|promienieć.
Wiktionary
IPA: ˌprɔ̃mʲjɛ̇̃ˈɲɛ̇̃ɲɛ, AS: prõmʹi ̯ė̃ńė̃ńe
Wiktionary
czas. promienieć
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) cecha tego, co promienioczułe; cecha tych, którzy są promienioczuli
Wiktionary
przym. promienioczuły
Wiktionary
metoda leczenia chorób za pomocą naświetlań odpowiednimi promieniami
SJP.pl
przyrząd do pomiaru promieni małych łuków i krzywizn
SJP.pl
Wzorce łuków kołowych (promieniomierze) – przyrządy pomiarowe w postaci wzorników, które służą do pomiaru promieni zaokrągleń wypukłych i wklęsłych. Sprawdzanie zaokrągleń odbywa się poprzez przymierzanie kolejnych wzorników, aż do takiego, który będzie dokładnie przylegał do danego zaokrąglenia. Wówczas z wzornika odczytywany jest opisany promień zaokrąglenia
Wikipedia
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) cecha tego, co promieniooporne; cecha tych, którzy są promieniooporni
Wiktionary
przym. promieniooporny
Wiktionary
o cechach promieniopłetwych (gromada ryb)
SJP.pl
Promieniopłetwe, kostnopromieniste, kostnopromienne (Actinopterygii, z gr. aktina – promień i pterygio – płetwa) – gromada ryb kostnoszkieletowych (Osteichthyes) o płetwach wspartych na promieniach kostnych, obejmująca większość (około 30 tys.) współcześnie żyjących gatunków ryb. Wykazują znaczne zróżnicowanie morfologiczne. Zasiedlają wszystkie typy wód słodkich, słonawych i słonych. Od mięśniopłetwych odróżnia je budowa płetw i sposób poruszania.
Wikipedia
o cechach promieniopłetwych (gromada ryb)
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) chem. fiz. samorzutna przemiana jąder atomowych niektórych pierwiastków, której towarzyszy emisja promieniowania jądrowego
Wiktionary
Radioaktywność, promieniotwórczość – zdolność niektórych izotopów do emisji promieniowania jonizującego wynikająca z samoistnych przemian jąder atomowych nietrwałych izotopów, zwanych promieniotwórczymi, w jądra innych izotopów, zazwyczaj innego pierwiastka. Przemianom towarzyszy promieniowanie jonizujące będące emisją wysokoenergetycznych cząstek elementarnych, jąder atomowych i promieniowania elektromagnetycznego.
Wikipedia
przym. promieniotwórczy
przysł. promieniotwórczo
Wiktionary
(1.1) radioaktywność
Wiktionary
związany z promieniotwórczością; radioaktywny
SJP.pl
przymiotnik relacyjny
(1.1) chem. fiz. związany z promieniotwórczością, mający cechy promieniotwórczości
Wiktionary
rzecz. promieniotwórczość ż.
przysł. promieniotwórczo
Wiktionary
(1.1) radioaktywny
Wiktionary
czasownik przechodni niedokonany (dk. wypromieniować)
(1.1) fiz. wytwarzać i wysyłać strumień cząstek lub fal; emitować energię
czasownik nieprzechodni niedokonany (dk. brak)
(2.1) wywierać wpływ na środowisko
(2.2) okazywać w sposób wyraźnie zauważalny dobre emocje
(2.3) med. rozchodzić się z chorego miejsca do przyległej okolicy
Wiktionary
rzecz. promieniowanie n., promień mrz.
przym. promienisty, popromienny
przysł. promiennie
Wiktionary
(1.1) emitować, wypromieniowywać
(2.1) oddziaływać, wpływać
(2.2) uzewnętrzniać
(2.3) rozchodzić się, rozprzestrzeniać się
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) fiz. strumień cząstek lub fal wysyłanych przez ciało;
(1.2) odczasownikowy od|promieniować.
Wiktionary
Promieniowanie, radiacja – rodzaj strumienia cząstek lub niektórych innych fal, a także proces ich wysyłania (emisji). Promieniowaniem mogą być dowolne cząstki elementarne, ich układy jak jądra atomowe, a także fale czasoprzestrzeni zwane promieniowaniem grawitacyjnym.
Wikipedia
(1.1) Zasada działania pirometru opiera się na pomiarze natężenia promieniowania cieplnego emitowanego przez badane ciało.
Wiktionary
IPA: ˌprɔ̃mʲjɛ̇̃ɲɔˈvãɲɛ, AS: prõmʹi ̯ė̃ńovãńe
Wiktionary
czas. napromieniować, promieniować ndk.
rzecz. promień mrz.
przym. popromienny
przysł. promiennie
Wiktionary
(1.1) radiacja, emanacja
Wiktionary
przedstawiciel jednej z grup bakterii
SJP.pl
Promieniowce (typ Actinobacteria, według dawnej systematyki rząd Actinomycetales) – organizmy prokariotyczne, tworzące rząd Gram-dodatnich bakterii. Do grupy tej należą również patogeny, wywołujące choroby ludzi, zwierząt i roślin. Niektóre gatunki tworzą symbiozę z roślinami wyższymi (np. z olchami) i wiążą azot atmosferyczny.
Wikipedia
przedstawiciel jednej z grup bakterii
SJP.pl
1. rozchodzący się we wszystkich kierunkach;
2. pełen blasku, światła;
3. dotyczący promieni elektromagnetycznych
SJP.pl
Promieniści, inaczej Towarzystwo Przyjaciół Pożytecznej Zabawy lub Związek Promienistych – związek studentów Uniwersytetu Wileńskiego założony 6 maja?/18 maja 1820 w Wilnie przez studenta Wydziału Matematyczno-Fizycznego, Tomasza Zana. Nazwa „promieniści” wywodzi się od idei promienistości autorstwa Tomasza Zana. W myśl teorii Zana „każdy człowiek promieniuje się stosownie do ścisłości i ładności swego połączenia duszy z ciałem i tworzy wokoło siebie atmosferę obszerniejszą lub ściślejszą, mniej lub więcej ujmującą lub wstrętną[…]”. Lider promienistych twierdził, że istnieją pewne niewidzialne siły, które roztaczają wokół człowieka atmosferę pozytywną, gdy jest on dobry i piękny, ponieważ żyje według zasad moralnych lub negatywną, gdy je odrzuca. Zan stworzył też ideę miłości promienistej, która miała rozwijać się tylko w sferze duchowej i wzbogacać wnętrza młodych ludzi.
Wikipedia
stopień wyższy od przysłówków: promieniście, promienisto
SJP.pl
zgrubienie od: promień
SJP.pl
gromada ryb kostnoszkieletowych; promieniopłetwe, kostnopromieniste, kostnopromienne
SJP.pl
o cechach promienistopłetwych (gromada ryb)
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) cecha tego, co promieniste; cecha tych, którzy są promienisti
Wiktionary
przym. promienisty
Wiktionary
1. rozchodzący się we wszystkich kierunkach;
2. pełen blasku, światła;
3. dotyczący promieni elektromagnetycznych
SJP.pl
przymiotnik
(1.1) promieniujący, rozświetlony, pełen promieni, światła
(1.2) przen. o twarzy, uśmiechu: wesoły, pełen uroku
(1.3) rozchodzący się we wszystkich kierunkach
(1.4) związany z promieniami elektromagnetycznymi
Wiktionary
IPA: ˌprɔ̃mʲjɛ̇̃ˈɲistɨ, AS: prõmʹi ̯ė̃ńisty
Wiktionary
rzecz. promienistość, promień
czas. promieniować
przysł. promieniście, promienisto
przym. popromienny
Wiktionary
Promienko – wieś w Polsce położona w województwie wielkopolskim, w powiecie poznańskim, w gminie Pobiedziska.
W sąsiedztwie wsi znajduje się Rezerwat przyrody Jezioro Dębiniec i Park Krajobrazowy Promno.
W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa poznańskiego. W 2011 Promienko liczyło 163 mieszkańców.
Wikipedia
przysłówek
(1.1) w sposób promienny
Wiktionary
rzecz. promień m., promieniowanie n.
czas. promieniować ndk.
przym. promienny, popromienny
Wiktionary
stopień wyższy od przysłówka: promiennie
SJP.pl
stopień wyższy od przymiotnika: promienny
SJP.pl
1. grzejnik promieniujący ciepło w określonym kierunku;
2. urządzenie będące źródłem sztucznego promieniowania podczerwonego lub nadfioletowego
SJP.pl
Promiennik – techniczne źródło promieniowania wysyłające promieniowanie podczerwone (promiennik podczerwieni) lub promieniowanie nadfioletowe (promiennik nadfioletu). Wytwarzaniu pożądanego promieniowania może towarzyszyć emisja światła widzialnego.
Wikipedia
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) cecha tego, co promienne; cecha tych, którzy są promienni
Wiktionary
przym. promienny
Wiktionary
przymiotnik jakościowy
(1.1) pełen światła
(1.2) wyrażający radość i szczęście
przymiotnik relacyjny
(2.1) dotyczący emisji energii, promieniowania
Wiktionary
rzecz. promienność ż., promień mrz.
przym. popromienny
przysł. promiennie, popromiennie
Wiktionary
(1.1) jasny, lśniący
(1.2) rozpromieniony, wesoły
Wiktionary
przymiotnik od: Promna
SJP.pl
sprzyjający mieszczanom i temu co mieszczańskie
SJP.pl
zdrobnienie od: prom
SJP.pl
1. jedna tysięczna część pewnej całości albo dotychczasowej wartości; promille;
2. jednostka zawartości alkoholu we krwi osoby nietrzeźwej
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) mat. jedna tysięczna część jakiejś wielkości;
(1.2) druk. symbol promila (1.1)
Wiktionary
Promil (łac. pro mille – na tysiąc) – jedna tysięczna pewnej wartości liczbowej, zwanej podstawą. Oznaczany symbolem ‰. 10 promili to 1 procent.
Nazwy tej używa się w stosunkowo nielicznych przypadkach (w porównaniu do znacznie bardziej popularnego procenta). Głównie stosuje się ją do określenia spadków dna cieku w hydrotechnice, zasolenia wód (np. mórz) oraz zawartości alkoholu we krwi (w tym znaczeniu: 1 promil oznacza 100 mg alkoholu w 1 dl (decylitrze) krwi).
Wikipedia
(1.1) Prym w wykroczeniach drogowych wiódł kierowca forda mondeo, który najpierw wyprzedził nieoznakowaną skodę, wcisnął gaz do dechy, a po zatrzymaniu jego okazało się, że w wydychanym powietrzu ma 0,6 promila alkoholu.
Wiktionary
[czytaj: promile] jedna tysięczna część pewnej całości albo dotychczasowej wartości; promil
SJP.pl
1. wybitne zdolności, wyróżnianie się;
2. ważne, wpływowe stanowisko;
3. ogół prominentów, wybitnych, wpływowych osób
SJP.pl
odnoszący się do prominenta, właściwy prominentom
SJP.pl
1. bycie prominentem - osobą zajmującą ważne stanowisko w jakimś środowisku;
2. grupa prominentów
SJP.pl
osoba zajmująca ważne stanowisko w jakimś środowisku
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) ktoś bardzo ważny, najczęściej ze świata polityki lub showbiznesu
Wiktionary
Domena władzy (ang. Eminent Domain) – kanadyjsko-francusko-izraelski dramat filmowy z 1990 roku w reżyserii Johna Irvina. W Polsce film znany jest też pod alternatywnymi tytułami W matni i Prominent. Zdjęcia kręcono w Gdańsku i Warszawie.
Wikipedia
(1.1) Ten pokój jest tylko dla prominentów.
Wiktionary
IPA: prɔ̃ˈmʲĩnɛ̃nt, AS: prõmʹĩnẽnt
Wiktionary
rzecz. prominentka ż.
przym. prominentny, prominencki
Wiktionary
(1.1) dostojnik, dygnitarz, notabl, osobistość, VIP; pot. gruba ryba, figura, oficjel, rekin, szyszka, szycha, ważniak; przest. oficjał
Wiktionary
odnoszący się do prominenta, prominencji
SJP.pl
nazwisko
SJP.pl
[czytaj: proMIskue] z łaciny: bez rozróżnienia, bez różnicy; wymiennie
SJP.pl
1. u niektórych społeczności pierwotnych: niełączenie się w stałe pary, brak reguł współżycia seksualnego i małżeńskiego; promiskuizm;
2. przypadkowe, pozbawione więzi emocjonalnej kontakty seksualne z często zmienianymi partnerami
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) seks. dążenie do kontaktów seksualnych bez więzi uczuciowych;
(1.2) zool. strategia rozrodcza polegająca na braku wybiórczości w kontaktach seksualnych
(1.3) socjol. przest. brak reguł współżycia seksualnego, mający według dawnych hipotez charakteryzować najwcześniejsze stadium rozwoju rodziny
Wiktionary
Promiskuityzm lub promiskuizm (łac. promisc(u)us – wspólny) – kontakty seksualne pozbawione więzi uczuciowych, podejmowane z przypadkowymi, często zmienianymi partnerami. Termin ten oznacza również układ społeczny, w którym panuje przyzwolenie na takie praktyki.
Wikipedia
(1.1-3) promiskuizm
Wiktionary
u niektórych społeczności pierwotnych: niełączenie się w stałe pary, brak reguł współżycia seksualnego i małżeńskiego; promiskuityzm
SJP.pl
Promiskuityzm lub promiskuizm (łac. promisc(u)us – wspólny) – kontakty seksualne pozbawione więzi uczuciowych, podejmowane z przypadkowymi, często zmienianymi partnerami. Termin ten oznacza również układ społeczny, w którym panuje przyzwolenie na takie praktyki.
Wikipedia
potocznie: promocja (sprzedaż promocyjna)
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) pot. zdrobn. od promocja
Wiktionary
rzecz. promocja ż., promocyjka ż., promowanie n., wypromowanie n., promotor m., promotorka ż.
czas. promować ndk., wypromować dk.
przym. promocyjny, promotorski
przysł. promocyjnie
Wiktionary
(1.1) promocyjka
Wiktionary
Wikipedia
mieszkaniec Promnej
SJP.pl
mieszkanka Promnej
SJP.pl
Wikipedia
wieś w Polsce
SJP.pl
Wikipedia
Wikipedia
potocznie: promocja (sprzedaż czegoś po promocyjnej cenie)
SJP.pl
Promo lub wydanie promocyjne (ang. promotional recording) – wydawnictwo muzyczne lub filmowe o charakterze promocyjnym, między innymi singel lub album promocyjny. Nagrania tego typu są często rozpowszechniane w specjalnych opakowaniach w celu obniżenia kosztów lub zredukowaną właściwą oprawą graficzną wydawnictwa.
Wikipedia
1. działania zmierzające do zwiększenia popularności jakiegoś produktu lub przedsięwzięcia; promowanie, upowszechnianie;
2. podniesienie statusu; awans;
3. nadanie komuś jakiejś godności lub ważnej funkcji;
4. sprzedaż czegoś po promocyjnej cenie; sprzedaż promocyjna;
5. prawo ucznia do przejścia do następnej klasy;
6. zamiana pionka na figurę w szachach lub na damę w warcabach
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) ocena kwalifikująca ucznia do przejścia do następnej klasy
(1.2) przyznanie, nadanie tytułu naukowego lub stopnia oficerskiego, ceremonia takiej nominacji
(1.3) lansowanie, upowszechnianie czegoś
(1.4) szach. zmiana piona na figurę, gdy dotrze do krańca szachownicy
Wiktionary
Wikipedia
(1.1) Uczeń uzyskał promocję do trzeciej klasy.
(1.2) Wczoraj odbyła się promocja na stopnie oficerskie w policji.
Wiktionary
IPA: prɔ̃ˈmɔt͡sʲja, AS: prõmocʹi ̯a
Wiktionary
rzecz. promka ż., promotor m., promotorka ż., promowanie n.
czas. promować
przym. promocyjny, promowany
Wiktionary
(1.1-2) awans
(1.3) promowanie, reklama
Wiktionary
związany z promocją
SJP.pl
przymiotnik
(1.1) dotyczący promocji
Wiktionary
rzecz. promka ż., promocja ż., promowanie n.
czas. promować ndk.
Wiktionary
utwór promujący album muzyczny, będący zbitką fragmentów innych utworów z tego albumu; promomix
SJP.pl
utwór promujący album muzyczny, będący zbitką fragmentów innych utworów z tego albumu; promomiks
SJP.pl
opowiadający się za monarchią
SJP.pl
komórka, z której powstaje monocyt
SJP.pl
Promonocyt – prekursor monocytów; w rozwoju białych krwinek znajduje się pomiędzy monoblastem a monocytem. Promonocyty mają delikatnie zawinięte, pofałdowane lub rowkowane jądro z drobno rozproszoną chromatyną oraz drobnoziarnistą cytoplazmę; jąderko jest małe, niewyraźne lub nie ma go wcale.
Wikipedia
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) kostnica, zwłaszcza klasztorna
Wiktionary
IPA: prɔ̃ˈmɔrta, AS: prõmorta
Wiktionary
środowiskowo: materiał promocyjny
SJP.pl
1. pracownik naukowy wyższej uczelni nadzorujący pracę doktoranta albo magistranta;
2. opiekun jakiegoś przedsięwzięcia;
3. pracownik promujący dany towar lub markę
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) pracownik naukowy kierujący pracą dyplomową
Wiktionary
Wikipedia
rzecz. promka ż., promocja ż.
przym. promotorski
Wiktionary
kobieta będąca pracownikiem naukowym na wyższej uczelni, pod której kierunkiem doktorant pisze pracę doktorską lub magistrant magisterską
SJP.pl
→ promotor
SJP.pl
przymiotnik relacyjny
(1.1) związany z promotorem / promotorką, dotyczący promotora / promotorki
Wiktionary
rzecz. promotor m., promka ż.
Wiktionary
1. czynić coś powszechnym, popularnym; upowszechniać, rozpowszechniać, popularyzować, propagować;
2. zwiększać atrakcyjność czegoś przez reklamę lub obniżenie ceny; reklamować, lansować
SJP.pl
czasownik
(1.1) działać w celu podniesienia popularności czegoś
(1.2) dawać uczniowi prawo do przejścia do następnej klasy
Wiktionary
IPA: prɔ̃ˈmɔvat͡ɕ, AS: prõmovać
Wiktionary
rzecz. promka ż., wypromowanie n., promocja ż., promowanie, promo n.
czas. wypromować
przym. promocyjny, promowany
przysł. promocyjnie
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) odczasownikowy od|promować.
Wiktionary
czas. promować ndk.
rzecz. promka ż., promocja ż., wypromowanie n.
przym. promocyjny, promowany
Wiktionary
statek przystosowany do załadunku towarów za pomocą odpowiednich pojazdów kołowych, nie przy użyciu dźwignic; rorowiec; pojazdowiec; (statek) ro-ro
SJP.pl
→ prom
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) osoba obsługująca prom
przymiotnik
(2.1) związany z promem, dotyczący promu
Wiktionary
IPA: prɔ̃ˈmɔvɨ, AS: prõmovy
Wiktionary
rzecz. prom m.
Wiktionary
tekstowe polecenie inicjujące odpowiedź sztucznej inteligencji
SJP.pl
Wikipedia
urządzenie stosowane w telewizji, zwykle w kształcie obracającego się bębna albo rolek z nawiniętym papierem, na którym dużymi literami jest napisany tekst dla osoby mówiącej, stojącej przed kamerą; teleprompter
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) telew. urządzenie służące do wyświetlania tekstu czytanego przez prezentera telewizyjnego czy inną osobę przemawiającą publicznie lub stojącą przed kamerą;
Wiktionary
Prompter (także teleprompter, autocue) – urządzenie służące do wyświetlania wcześniej zapisanego tekstu, który jest czytany przez osobę stojącą przed kamerą.
Ekran promptera jest montowany w pozycji poziomej przed obiektywem kamery, a wytwarzany przez niego obraz jest odbijany przez lustra weneckie umieszczone na osi optycznej kamery. Osoba czytająca tekst z promptera może patrzeć wprost w obiektyw, co daje złudzenie naturalnego mówienia z pamięci.
Wikipedia
IPA: ˈprɔ̃mptɛr, AS: prõmpter
Wiktionary
(1.1) teleprompter
Wiktionary
oficjalne, urzędowe ogłoszenie aktu normatywnego; terminem tym określa się też podpisanie ustawy przez głowę państwa
SJP.pl
Promulgacja (łac. promulgatio) – pot. ogłoszenie każdego aktu normatywnego. Sensu stricto jest to jedynie ogłoszenie ustawy zarządzone przez głowę państwa, czym w ramach swoich kompetencji potwierdza, że ustawę uchwalono zgodnie z przepisami konstytucji oraz poleca wszystkim adresatom jej stosowanie.
Wikipedia
związany z promulgacją
SJP.pl
czasownik dwuaspektowy
(1.1) praw. ogłaszać akt normatywny w dzienniku urzędowym, dokonać promulgacji
(1.2) daw. ogłaszać, obwieszczać
Wiktionary
(1.1-2) Mam wiadomości z kozackiego obozu, iż gdy tylko wybór królewicza Kazimierza będzie promulgowany, Chmielnicki od oblężenia ustąpi i cofnie się aż na Ruś…
(1.2) My jedni będziemy wiedzieli, czyja zasługa i w swoim czasie nie omieszkamy jej promulgować!
Wiktionary
rzecz. promulgacja ż., promulgowanie n.
przym. promulgacyjny
Wiktionary
(1.1) dokonać promulgacji
(1.2) ogłaszać, zawiadamiać, obwieszczać, publikować, obwoływać
Wiktionary
przychylny muzułmanom
SJP.pl
zdrobnienie od: promyk
SJP.pl
1. mały promień światła;
2. pojedynczy włosek tworzący chorągiewkę piór u ptaków
SJP.pl
Wikipedia
morał bajki umieszczony na początku utworu
SJP.pl
Promythion (z gr. pro - na przedzie; mythos - opowieść) – morał w bajce, umieszczony na początku utworu. Jego przeciwieństwo stanowi epimythion.
Nie jest to zabieg popularny. Stosowany był już w starożytności. Według Niemcewicza promythion odbiera czytelnikowi przyjemność z lektury i obraża jego inteligencję.
Wikipedia
skrótowiec, rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) = hist. polit. Patriotyczny Ruch Odrodzenia Narodowego;
Wiktionary
Patriotyczny Ruch Odrodzenia Narodowego (PRON) – organizacja polityczna (początkowo pod nazwą Obywatelskie Komitety Ocalenia Narodowego) utworzona w PRL w 1982 roku w okresie stanu wojennego (1981–1983).
Wikipedia
(1.1) W stanie wojennym opowiedziała się po stronie PRON-u, co przypłaciła ostracyzmem środowiska i na kilka lat niemalże zniknęła z ekranu.
Wiktionary
obrót stopy z zewnątrz (od strony małego palca) do wewnątrz (do strony dużego palca) podczas wykonywania kroku; nawracanie
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) anat. ruch polegający na obrocie dystalnej części kończyny do wewnątrz w stosunku do jej długiej osi;
Wiktionary
Pronacja (łac. pronatio) inaczej nawracanie, rotacja wewnętrzna − obrót dystalnej części kończyny do wewnątrz w stosunku do jej długiej osi, tj. od równoległego do skrętoległego położenia kości promieniowej i łokciowej względem siebie.
Wikipedia
(1.1) nawracanie
Wiktionary
portyk poprzedzający naos w starożytnej świątyni greckiej
SJP.pl
Pronaos (gr. Πρόναος, łac. anticum) – przedsionek przedniej części antycznej świątyni greckiej, zawierający się pomiędzy wysuniętymi bocznymi ścianami, najczęściej zakończonymi antami; poprzedzał naos.Pronaos pojawia się już w najstarszych świątyniach, tzw. templum in antis.
Wikipedia
osoba podzielająca ideologię naseryzmu
SJP.pl
SJP.pl
przymiotnik jakościowy
(1.1) socjol. polit. propagujący rozrodczość
Wiktionary
(1.1) Wprowadzenie 500+ ma mieć efekt pronatalistyczny.
Wiktionary
rzecz. pronatalizm mrz., antynatalizm mrz.
przysł. pronatalistycznie
Wiktionary
system poglądów oraz działań społecznych propagujący rozrodczość
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) filoz. stanowisko przypisujące pozytywną wartość ludzkiej prokreacji;
Wiktionary
Pronatalizm – system poglądów propagujący rozrodczość. Główne założenia pronatalizmu to celowość podnoszenia:
Konieczność dążenia do spełnienia tych założeń uzasadnia się korzystnymi skutkami gospodarczymi i społecznymi.
Wikipedia
rzecz. antynatalizm mrz.
przym. pronatalistyczny
Wiktionary
sprzyjający narodzinom, umożliwiający narodziny
SJP.pl
popierający NATO, sprzyjający NATO
SJP.pl
popierający nazizm
SJP.pl
przymiotnik
(1.1) polit. sprzyjający nazizmowi
Wiktionary
(1.1) Towarzystwo miało być przykryciem dla propagandowej działalności pronazistowskiej.
Wiktionary
przym. nazistowski
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna
(1.1) geogr. hydron. rzeka w obwodzie mohylewskim Białorusi, prawy dopływ Soży;
(1.2) geogr. hydron. rzeka w obwodach riazańskim i tulskim Rosji, prawy dopływ Oki w dorzeczu Wołgi
Wiktionary
Pronia (biał. Проня) – rzeka w obwodzie mohylewskim Białorusi, prawy dopływ Soży.
Długość 172 km, obszar zlewni 4910 km², przepływ wody przy ujściu 30 m³/s.
Wikipedia
popierający Niemcy, Niemców i to, co niemieckie
SJP.pl
przymiotnik
(1.1) sprzyjający państwu niemieckiemu lub Niemcom, popierający Niemcy i wszystko, co niemieckie
Wiktionary
IPA: ˌprɔ̃ɲɛ̃ˈmʲjɛt͡sʲci, AS: prõńẽmʹi ̯ecʹḱi
Wiktionary
nazwisko
SJP.pl
w językoznawstwie: zaimek
SJP.pl
zastąpienie nazwy jakiegoś desygnatu odpowiednim zaimkiem
SJP.pl
szybko - rzadko stosowane określenie tempa
SJP.pl
[czytaj: pronunsjamjento] deklaracja, manifest, odezwa do narodu, zwłaszcza ogłoszenie wybuchu rewolucji, powstania przeciwko rządowi; bunt wojskowy, pucz
SJP.pl
Pronunciamiento – hiszpańska i południowoamerykańska odmiana zamachu stanu, obecna także w praktyce niektórych przewrotów politycznych w Afryce. W jego wyniku rządy przejmowane są bezpośrednio przez wojsko, a rolę przywódcy odgrywa przewodzący armią.
Wikipedia
dawniej: sposób wymawiania; wymowa, akcent
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) daw. sposób wymawiania, wymowa
Wiktionary
przychylny obywatelom
SJP.pl
[czytaj: pruf] używana w krajach anglosaskich miara zawartości alkoholu
SJP.pl
Wikipedia
[czytaj: prufer] urządzenie do wykonywania próbnych wydruków publikacji przygotowywanej do druku
SJP.pl
[czytaj: prufing] proces wykonywania próbnych wydruków publikacji przygotowywanej do druku
SJP.pl
sprzyjający utlenianiu się pierwiastków i związków
SJP.pl
skrót od: Państwowa Rada Ochrony Przyrody
SJP.pl
1. rozmnażanie się;
2. ogół zjawisk związanych ze swobodnym rozchodzeniem się fal w jakimś ośrodku;
3. dawniej: rozpowszechnianie
SJP.pl
Wikipedia
związany z propagacją
SJP.pl
1. rozpowszechnianie czegoś przez przedstawianie tego w korzystnym świetle;
2. sterowanie poglądami ludzi w celu pozyskania zwolenników, wpajanie pożądanych przekonań; manipulowanie;
3. zespół osób, który manipuluje w ten sposób ludźmi
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) działanie mające na celu szerzenie, wyjaśnianie i rozpowszechnianie pewnych poglądów, idei, haseł w celu pozyskania zwolenników;
(1.2) pot. instytucja zajmująca się propagandą (1.1)
Wiktionary
Propaganda (od łac. prōpāgāre – rozszerzać, rozciągać, krzewić) – celowe działanie zmierzające do ukształtowania określonych poglądów i zachowań zbiorowości ludzkiej lub jednostki.
Propaganda często jest kojarzona z materiałami przygotowywanymi przez władze danego kraju w celu krzewienia pozytywnych postaw obywateli zgodnych z racją stanu jak np. zachęcanie do wstępowania do wojska celem obrony kraju w czasie wojny. Grupy aktywistów, przedsiębiorstwa czy media również mogą produkować propagandę.
Wikipedia
(1.1) Bogdan był odporny na wszelkie rodzaje komunistycznej propagandy.
(1.2) Podczas wojny w naszej jednostce działał oficer propagandy.
Wiktionary
IPA: ˌprɔpaˈɡãnda, AS: propagãnda
Wiktionary
rzecz. propagandysta m., propagandystka ż., propagandzista m., propagandzistka ż., propagandowość ż., propagandówka ż.
przym. propagandowy, propagandystyczny
przysł. propagandowo
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) gazeta promująca propagandę
Wiktionary
rzecz. propagandowość ż., propaganda ż.
przym. propagandowy
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) cecha tego, co propagandowe
Wiktionary
rzecz. propaganda ż., propagandysta m., propagandystka ż., propagandzista m., propagandzistka ż., propagandówka ż.
przym. propagandowy, propagandystyczny
przym. propagandowo
Wiktionary
(1.1) agitacyjność
Wiktionary
dotyczący propagandy
SJP.pl
przymiotnik
(1.1) związany z propagandą, będący propagandą, mający cechy propagandy
Wiktionary
(1.1) Zakon, prowadząc wzmożoną działalność propagandową, uzyskał chętny posłuch w otoczeniu papieża.
Wiktionary
IPA: ˌprɔpaɡãnˈdɔvɨ, AS: propagãndovy
Wiktionary
rzecz. propaganda ż., propagandowość ż., propagandysta m., propagandystka ż., propagandzista m., propagandzistka ż., propagandówka ż.
przym. propagandystyczny
przym. propagandowo
Wiktionary
osoba zajmująca się propagandą; propagandzista
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męski
(1.1) osoba zajmująca się szerzeniem propagandy
Wiktionary
rzecz. propaganda ż.
:: fż. propagandystka ż.
przym. propagandowy
Wiktionary
(1.1) propagandzista
Wiktionary
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) kobieta zajmująca się szerzeniem propagandy
Wiktionary
rzecz. propaganda ż.
:: fm. propagandysta m.
przym. propagandowy
Wiktionary
osoba zajmująca się propagandą; propagandysta
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) osoba zajmująca się szerzeniem propagandy
Wiktionary
(1.1) Jeszcze w 1986 r. kanclerz Kohl porównał swego późniejszego przyjaciela Gorbaczowa z hitlerowskim propagandzistą Josephem Goebbelsem.
Wiktionary
rzecz. propaganda ż., propagandysta m.
:: fż. propagandzistka ż.
przym. propagandowy
Wiktionary
(1.1) propagandysta
Wiktionary
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) kobieta zajmująca się szerzeniem propagandy
Wiktionary
rzecz. propaganda ż.
:: fm. propagandzista m.
przym. propagandowy
Wiktionary
osoba upowszechniająca jakieś poglądy, idee lub wiedzę
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) osoba propagująca
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(2.1) chem. aparat do rozmnażania drożdży
(2.2) fiz. sposób opisu zachowania cząstki elementarnej w kwantowej teorii pola;
Wiktionary
Propagator – sposób opisu zachowania cząstki elementarnej w kwantowej teorii pola. Jest to funkcja Greena skojarzona z odpowiednim równaniem falowym właściwym dla danego spinu (na przykład równania Schroedingera albo równania Kleina-Gordona).
Wikipedia
(1.1) Zaprosiliśmy wybitnego propagatora języka i kultury Basków.
Wiktionary
rzecz. propagatorskość ż., propagowanie n., rozpropagowanie n.
:: fż. propagatorka ż.
czas. propagować ndk., rozpropagować dk.
przym. propagatorski
przysł. propagatorsko
Wiktionary
kobieta upowszechniająca jakieś poglądy, idee lub wiedzę
SJP.pl
rozpowszechniać jakieś idee, myśli, przekonania
SJP.pl
czasownik przechodni niedokonany (dk. rozpropagować)
(1.1) czynić powszechnym
(1.2) prowadzić propagandę
Wiktionary
czas. rozpropagować
rzecz. propagacja ż., propagator m., propagatorka ż., propagowanie n.
przym. propagatorski
Wiktionary
(1.1) głosić, krzewić, popularyzować, proklamować, promować, rozpowszechniać, szerzyć, upowszechniać
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) odczasownikowy od|propagować.
Wiktionary
IPA: ˌprɔpaɡɔˈvãɲɛ, AS: propagovãńe
Wiktionary
czas. propagować
rzecz. propagator mos./mrz.
Wiktionary
przychylny Palestynie lub Palestyńczykom
SJP.pl
trzeci w kolei związek chemiczny w szeregu homologicznym alkanów, gaz używany np. w zapalniczkach
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) chem. związek organiczny z grupy alkanów, bezwonny i bezbarwny gaz, jego mieszanina z butanem znana jest jako LPG;
Wiktionary
Propan, C
3H
8 – organiczny związek chemiczny z grupy alkanów, bezbarwny i bezwonny gaz. Ma większą gęstość od powietrza.
Propan jest nierozpuszczalny w wodzie, rozpuszcza się w etanolu i eterze dietylowym. Występuje w niewielkich ilościach w gazie ziemnym oraz w większych ilościach w ropie naftowej. Z ropy naftowej wydziela się go w czasie destylacji w formie mieszaniny z butanem, którą stosuje się jako paliwo, znane jako LPG służące do napełniania butli do kuchenek oraz napędzania pojazdów. Spalenie 1 kg gazu powoduje powstanie ok. 1,6 kg wody i 3 kg dwutlenku węgla.
Wikipedia
(1.1) Spalanie propanu powoduje powstawanie wody i dwutlenku węgla.
Wiktionary
IPA: ˈprɔpãn, AS: propãn
Wiktionary
przym. propanowy
Wiktionary
mieszanina propanu i butanu, używana jako gaz; LPG
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) chem. mieszanina propanu i butanu, używana jako gaz, a przechowywana i transportowana w pojemnikach pod ciśnieniem w postaci ciekłej; wykorzystywana w urządzeniach grzewczych, kuchennych i jako paliwo napędowe
Wiktionary
(1.1) Sprzedam butlę gazową propan-butan o pojemności 11 kg.
Wiktionary
(1.1) gaz płynny, gazol, LPG
Wiktionary
alkohol propylowy (C3H7OH)
SJP.pl
Propanol, alkohol propylowy, C3H7OH – organiczny związek chemiczny z grupy alkoholi z trzema atomami węgla w cząsteczce. Ma jeden izomer podstawnikowy: izopropanol.
Wikipedia
najprostszy keton alifatyczny; aceton
SJP.pl
Aceton, propan-2-on – organiczny związek chemiczny z grupy ketonów, najprostszy keton alifatyczny. Ma ostry, charakterystyczny zapach. Miesza się w każdych proporcjach z wodą, etanolem, eterami i innymi ketonami o niskiej masie cząsteczkowej.
Wikipedia
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) zob. gliceryna.
Wiktionary
Gliceryna, glicerol, propano-1,2,3-triol (łac. glycerolum) – organiczny związek chemiczny z grupy cukroli; najprostszy trwały alkohol trójwodorotlenowy (triol).
Wikipedia
IPA: ˌprɔpãˈnɔtrʲjɔl, AS: propãnotrʹi ̯ol
Wiktionary
przychylny państwu
SJP.pl
przymiotnik
(1.1) świadczący o trosce o dobro państwa
Wiktionary
sprzyjający, przychylny papieżowi
SJP.pl
wyraz mający akcent na trzeciej sylabie od końca; proparoksytonon
SJP.pl
Proparoksyton, proparoksytonon (gr. proparoksýtonon) – wyraz lub zestrój akcentowy akcentowany proparoksytonicznie, czyli taki, którego akcent pada na trzecią sylabę od końca. W języku polskim są w ten sposób akcentowane niektóre wyrazy pochodzenia obcego (opera, matematyka, heroika) oraz zestroje złożone z paroksytonu i enklityki (goniłem go).
Wikipedia
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) cecha tego, co proparoksytoniczne
Wiktionary
przym. proparoksytoniczny
Wiktionary
dotyczący proparoksytonu
SJP.pl
przymiotnik relacyjny
(1.1) fonet. charakteryzujący się akcentowaniem wyrazów na trzeciej sylabie od końca, mający akcent na trzeciej sylabie od końca
Wiktionary
rzecz. proparoksyton mrz., proparoksytonon mrz., proparoksytoniczność ż., proparoksytoneza ż.
przysł. proparoksytonicznie
Wiktionary
wyraz mający akcent na trzeciej sylabie od końca; proparoksyton
SJP.pl
popierający partię, sprzyjający działalności i rozwojowi partii
SJP.pl
wstępny, wprowadzający do jakiejś dziedziny wiedzy
SJP.pl
przymiotnik
(1.1) wstępny; przygotowujący do czegoś
Wiktionary
(1.1) Esperanto ma propedeutyczny walor w nauce języków obcych.
Wiktionary
IPA: ˌprɔpɛdɛwˈtɨt͡ʃnɨ, AS: propedeu̯tyčny
Wiktionary
rzecz. propedeutyka ż., propedeutyk m.
przysł. propedeutycznie
Wiktionary
osoba wprowadzająca do jakiejś dziedziny wiedzy
SJP.pl
wprowadzanie do jakiejś dziedziny wiedzy; wstęp; wprowadzenie
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) wstęp do czegoś, wprowadzenie, przygotowanie
Wiktionary
Propedeutyka (gr. προπαίδευσις, propaídeusis, pl. „edukacja wstępna”) – utwór filozoficzny, teologiczny lub naukowy stanowiący wstęp i wprowadzenie w określoną dziedzinę wiedzy.
W chrześcijaństwie mianem propedeutyki określane są traktaty lub katechezy wprowadzające odbiorcę w kerygmat, czyli wykład podstawowych prawd wiary. Współczesnym przykładem takiego dzieła jest Wprowadzenie w chrześcijaństwo Josepha Ratzingera.
Wikipedia
(1.1) Pamiętam, jak w szkole z różnych mało lubianych przedmiotów (np. propedeutyka wiedzy o społeczeństwie) kombinowałem, jak dostać dobry stopień. (z Internetu)
Wiktionary
IPA: ˌprɔpɛˈdɛwtɨka, AS: propedeu̯tyka
Wiktionary
rzecz. propedeutyk m.
przym. propedeutyczny
przysł. propedeutycznie
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) pot. techn. śmigło
Wiktionary
składnia.
kolokacje.
synonimy.
antonimy.
hiperonimy.
hiponimy.
holonimy.
meronimy.
pokrewne.
rzecz.
:: zdrobn. propelerek m.
frazeologia.
etymologia.
uwagi.
tłumaczenia.
(1.1) zobtłum|śmigło.
* indonezyjski: (1.1) propeler
* kaszubski: (1.1) propeler m.
źródła.
== propeler (język indonezyjski.) ==
thumb|propeler (1.1)
wymowa.
znaczenia.
rzeczownik
(1.1) techn. śmigło, propeler
odmiana.
przykłady.
Wiktionary
rzecz.
:: zdrobn. propelerek m.
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) zdrobn. od propeler
Wiktionary
rzecz. propeler m.
Wiktionary
śruba wprawiająca w ruch motorówkę, śmigło wprawiające w ruch samolot
SJP.pl
alken mający 3 atomy węgla w cząsteczce; propylen
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) chem. organiczny związek chemiczny z szeregu homologicznego alkenów, bezbarwny gaz;
Wiktionary
Propen (propylen), CH3CH=CH2 – organiczny związek chemiczny z grupy węglowodorów nienasyconych, drugi po etenie w szeregu homologicznym alkenów. Otrzymywany z gazów krakingowych i w procesie pirolizy olefinowej.
Stosowany do produkcji polipropylenu i wielu materiałów z polipropylenu, kumenu (a z niego: acetonu i fenolu w metodzie kumenowej), propanolu, aldehydu masłowego (synteza okso), alkilowania benzyny, akrylonitrylu, epichlorohydryny.
Wikipedia
(1.1) Propen otrzymywany jest z gazów krakingowych i w procesie pirolizy olefinowej.
Wiktionary
IPA: ˈprɔpɛ̃n, AS: propẽn
Wiktionary
(1.1) propylen
Wiktionary
Akroleina – organiczny związek chemiczny z grupy aldehydów. Najprostszy możliwy aldehyd nienasycony; jak wszystkie tego rodzaju aldehydy, jest stosunkowo nietrwały. Niewielkie ilości kwasu lub zasady powodują jej gwałtowną polimeryzację do poliakroleiny.
Wikipedia
sprzyjający Platformie Obywatelskiej, popierający Platformę Obywatelską; pro-PO-wski
SJP.pl
nieaktywna forma pepsyny; pepsynogen
SJP.pl
poeta rzymski żyjący w latach ok. 50 - ok. 15 p.n.e.
SJP.pl
Propercjusz, Sextus Propertius (ur. ok. 50 p.n.e., zm. pomiędzy 15 – 2 p.n.e.) – poeta starożytnego Rzymu.
Wiadomości o jego prywatnym życiu są skąpe. Wcześnie stracił ojca, ale otrzymał gruntowne wykształcenie od matki. Dotknęła go częściowa konfiskata rodzinnego majątku, dokonana dla zaspokojenia potrzeb żołnierzy zwycięskiego w wojnie domowej Oktawiana Augusta. Pisał elegie miłosne, najbardziej znane poświęcone kobiecie imieniem Cynthia. Również treny (poświęcone m.in. Marcellusowi, siostrzeńcowi Oktawiana Augusta). Na zamówienie Mecenasa stworzył również kilka utworów opisujących genezę niektórych zwyczajów, budowli czy pomników w Rzymie.
Wikipedia
Properdyna, czynnik P – glikoproteina należąca do grupy globulin. Ma masę cząsteczkową 184 kDa, jest złożona z 441 reszt aminokwasowych tworzących 4 podjednostki o masie 46 kDa każda. Stężenie properdyny w surowicy wynosi 25 mg/l.
Properdyna odgrywa rolę w nieswoistej odpowiedzi immunologicznej. W alternatywnej drodze aktywacji dopełniacza jako czynnik P pełni rolę stabilizującą konwertazę C3 i C5. Stąd droga ta bywała dawniej nazywana properdynową.
Wikipedia
monumentalna brama, portyk w starożytnej Grecji; propyleje
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj niemęskoosobowy, liczba mnoga
(1.1) archit. staroż. budynek hali wejściowej na planie prostokąta z kolumnami, zwykle do monumentalnych świątyń;
Wiktionary
(1.1) W dole ciągnęły się pyszne ogrody i wille Maksyma, pałace i propileje, przypominające kolumnady Persepolisu.
Wiktionary
(1.1) war. propyleje
Wiktionary
1. w dawnej Polsce: wyłączne prawo szlachty do produkcji i sprzedaży trunków w obrębie własnych dóbr;
2. dawniej: szynk, karczma
SJP.pl
Propinacja (łac. propinatio) – wyłączne prawo właściciela dóbr ziemskich do produkcji i sprzedaży piwa, gorzałki i miodu w obrębie jego dóbr oraz przywilej do sprowadzania tych wyrobów z innych miast i czerpania z tego tytułu dochodów. Sprzedaż pańskiego alkoholu odbywała się w karczmie pańskiej, w której obowiązywał zakaz sprzedaży obcego alkoholu.
Wikipedia
związany z propinacją
SJP.pl
posiadacz propinacji, dzierżawca monopolowego wyszynku napojów alkoholowych w dawnej Polsce
SJP.pl
kwas propionowy - monokarboksylowy kwas organiczny o trzech atomach węgla w cząsteczce, konserwant oznaczany symbolem E280
SJP.pl
sprzyjający Prawu i Sprawiedliwości, popierający Prawo i Sprawiedliwość; pro-PiS-owski
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) hist. polit. zwolennik Józefa Piłsudskiego
Wiktionary
(1.1) Pisarza uważano za propiłsudczyka, zwolennika twardej polityki marszałka.
Wiktionary
rzecz. piłsudczyk mos.
przym. propiłsudczykowski
przysł. propiłsudczykowsko
Wiktionary
przymiotnik
(1.1) hist. polit. sprzyjający lub popierający obóz związany z osobą Józefa Piłsudskiego
Wiktionary
(1.1) Z uwagi na tradycje, a także osobę dowódcy, pułk uchodził za propiłsudczykowski.
Wiktionary
rzecz. propiłsudczyk mos.
przysł. propiłsudczykowsko
Wiktionary
przysłówek
(1.1) hist. polit. z pozytywnym stosunkiem do polityki i osoby Józefa Piłsudskiego
Wiktionary
(1.1) Pisarzowi sprzyjali propiłsudczykowsko nastawieni krytycy i wydawcy.
Wiktionary
rzecz. propiłsudczyk mos.
przym. propiłsudczykowski
Wiktionary
plastyd stanowiący formę wyjściową do powstawania pozostałych, dojrzałych plastydów
SJP.pl
Plastyd – organellum otoczone dwiema błonami plastydowymi, występujące u roślin oraz protistów roślinopodobnych. W komórkach embrionalnych występują proplastydy, z których rozwijają się pozostałe rodzaje plastydów. Wnętrze plastydów wypełnione jest gęstym roztworem, stromą, zawierającym białka, DNA, związki rozpuszczalne oraz ziarna skrobi, plastoglobule oraz fitoferrytynę.
Wikipedia
sprzyjający, przychylny pokojowi
SJP.pl
kit pszczeli
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) zool. kit pszczeli, balsamiczna substancja wyrabiana przez pszczoły
Wiktionary
Kit pszczeli, propolis (z gr. προ „przed“ i πόλις „miasto“) – mieszanina wydzielin pszczół lub os oraz substancji żywicznych obecnych w pąkach i młodych pędach drzew takich jak: topola (topola osika), brzoza, świerk, kasztanowiec i innych drzew oraz roślin zielonych.
Wikipedia
składnia.
kolokacje.
synonimy.
antonimy.
hiperonimy.
hiponimy.
holonimy.
meronimy.
pokrewne.
przym. propolisowy
frazeologia.
etymologia.
uwagi.
tłumaczenia.
* angielski: (1.1) propolis
* bułgarski: (1.1) прополис m.
* duński: (1.1) propolis w. n.
* estoński: (1.1) proopolis
* francuski: (1.1) propolis ż.
* kataloński: (1.1) pròpolis m.
* niemiecki: (1.1) Propolis ż.
* portugalski: (1.1) própolis m. ż.
* słoweński: (1.1) propolis m.
źródła.
== propolis (język angielski.) ==
wymowa. IPA|ˈprɒpəlɪs.
znaczenia.
rzeczownik
(1.1) zool. propolis
odmiana.
przykłady.
Wiktionary
przym. propolisowy
Wiktionary
antonimy.
hiperonimy.
hiponimy.
holonimy.
meronimy.
pokrewne.
przym. propolisowy
frazeologia.
etymologia.
uwagi.
tłumaczenia.
* angielski: (1.1) propolis
* bułgarski: (1.1) прополис m.
* duński: (1.1) propolis w. n.
* estoński: (1.1) proopolis
* francuski: (1.1) propolis ż.
* kataloński: (1.1) pròpolis m.
* niemiecki: (1.1) Propolis ż.
* portugalski: (1.1) própolis m. ż.
* słoweński: (1.1) propolis m.
źródła.
== propolis (język angielski.) ==
wymowa. IPA|ˈprɒpəlɪs.
znaczenia.
rzeczownik
(1.1) zool. propolis
odmiana.
przykłady.
składnia.
kolokacje.
synonimy.
Wiktionary
przymiotnik od: propolis
SJP.pl
przymiotnik
(1.1) sprzyjający państwu polskiemu lub Polakom, popierający Polskę i wszystko, co polskie
Wiktionary
(1.1) Przełom w postawach Niemców wobec Polaków nazywał Kudlicki „wielką odwilżą propolską" lub „propolską falą". Fenomen ów wyjaśniał wyzwoleniem się „emocji propolskich" wśród dużych odłamów społeczeństwa (…)
Wiktionary
rzecz. Polak mos., propolskość ż.
przysł. propolsko
Wiktionary
przysłówek
(1.1) z pozytywnym stosunkiem do Polski i Polaków
Wiktionary
(1.1) Nie brakuje propolsko nastawionych Amerykanów.
Wiktionary
przym. propolski
Wiktionary
czasownik przechodni niedokonany (dk. zaproponować)
(1.1) zgłaszać, wysuwać, zachwalać propozycję (ofertę, pomysł, projekt)
Wiktionary
(1.1) Małe warszawskie knajpki proponowały gorącą kiełbasę podgrzewaną w kociołkach i bimber podawany w „musztardówce”.
Wiktionary
IPA: ˌprɔpɔ̃ˈnɔvat͡ɕ, AS: propõnovać
Wiktionary
czas. dk. zaproponować
rzecz. propozycja ż., proponowanie n., zaproponowanie n.
Wiktionary
(1.1) sugerować, oferować
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) składanie propozycji
Wiktionary
rzecz. zaproponowanie n., propozycja ż.
czas. proponować ndk., zaproponować dk.
Wiktionary
stosunek do siebie dwu lub więcej wielkości
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) wzajemny stosunek danych wielkości; stosunek części danej całości wobec siebie nawzajem
(1.2) harmonia; właściwy, proporcjonalny stosunek między częściami układu
(1.3) mat. równość dwóch stosunków;
Wiktionary
Wikipedia
IPA: prɔˈpɔrt͡sʲja, AS: proporcʹi ̯a
Wiktionary
rzecz. proporcjonalność ż.
przym. proporcjonalny
przysł. proporcjonalnie
Wiktionary
stosunek do siebie dwu lub więcej wielkości
SJP.pl
Wikipedia
przysłówek
(1.1) w sposób proporcjonalny
Wiktionary
rzecz. proporcjonalność ż., proporcja ż.
przym. proporcjonalny
Wiktionary
stopień wyższy od przysłówka: proporcjonalnie
SJP.pl