dotyczący rudy; zawierający rudę
SJP.pl
Wikipedia
dawniej:
1. kopalnia rudy;
2. piec, w którym topi się rudę
SJP.pl
Wikipedia
mieszkaniec Rudnej
SJP.pl
mieszkanka Rudnej
SJP.pl
Rudnianka (biał. Руднянка) – rzeka na Białorusi, lewostronny dopływ Grzywdy.
Długość rzeki wynosi 19 km, powierzchnia dorzecza – 110 km². Źródło znajduje się 1,5 km na północny wschód od wsi Zawodny Las. Uchodzi do Grzywdy, przy wsi Lubiszczyce. Skanalizowana w górnym i środkowym biegu. Największy dopływ Szulakówka.
Wikipedia
rudobrązowa mrówka
SJP.pl
Wikipedia
przymiotnik od: Rudnik, Rudniki
SJP.pl
Rudnicki – polskie nazwisko:
Wikipedia
mieszkaniec Rudnika, Rudnik
SJP.pl
mieszkanka Rudnika, Rudnik
SJP.pl
dawniej: górnik
SJP.pl
Wikipedia
dawniej: górnik
SJP.pl
Wikipedia
Wikipedia
dotyczący rudy; zawierający rudę
SJP.pl
przymiotnik
(1.1) stpol. czerwony
Wiktionary
Rudnyj (kaz. i ros. Рудный) – miasto w północnej części Kazachstanu, w obwodzie kustanajskim, nad Tobołem. Około 129 tys. mieszkańców.
Wikipedia
IPA: ˈrudnɨ, AS: rudny
Wiktionary
w części rudy, w części czarny
SJP.pl
w części rudy, w części zielony
SJP.pl
blond o odcieniu rudym
SJP.pl
brązowawy o odcieniu rudym
SJP.pl
brązowy o odcieniu rudym
SJP.pl
mający rudą brodę; ryżobrody
SJP.pl
przymiotnik
(1.1) taki, który ma rudy zarost na brodzie
(1.2) taki, który ma rudy podbródek, brodę
Wiktionary
Wikipedia
(1.1) Naczelnik, tęgi, rudobrody Niemiec, nakazawszy im znakiem milczenie, począł następnie nasłuchiwać.
Wiktionary
IPA: ˌrudɔˈbrɔdɨ, AS: rudobrody
Wiktionary
(1.1) ryżobrody, miedzianobrody; hist. barbarossa
Wiktionary
brunatny o rudym odcieniu
SJP.pl
przymiotnik jakościowy
(1.1) brunatny z rudym odcieniem
Wiktionary
1. o zwierzęciu: mający rudą sierść na brzuchu;
2. drozd rudobrzuchy, błyszczak rudobrzuchy - gatunki ptaków;
3. dikdik rudobrzuchy, koczkodan rudobrzuchy - gatunki ssaków
SJP.pl
przymiotnik relacyjny
(1.1) taki, który ma rude podbrzusze
Wiktionary
czarny o rudym odcieniu
SJP.pl
gazelopka rudoczelna - gatunek antylopy
SJP.pl
czerwony o rudym odcieniu
SJP.pl
przymiotnik
(1.1) taki, który ma rudy dziób
Wiktionary
sokół rudogardły, stepówka rudogardła, błękitnik rudogardły - gatunki ptaków
SJP.pl
gatunek małego ptaka wędrownego z rodziny dzierzb; dzierzba rudogłowa
SJP.pl
Dzierzba rudogłowa, rudogłówka (Lanius senator) – gatunek małego ptaka wędrownego z rodziny dzierzb (Laniidae).
Wikipedia
1. dzierzba rudogłowa - gatunek małego ptaka wędrownego z rodziny dzierzb; rudogłówka;
2. skrzydliniak rudogłowy - gatunek motyla z rodziny skrzydliniakowatych
SJP.pl
przymiotnik
(1.1) taki, który posiada rudą głowę
Wiktionary
IPA: ˌrudɔɡˈwɔvɨ, AS: rudogu̯ovy
Wiktionary
imię męskie
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy, nazwa własna
(1.1) imię|polski|m.;
Wiktionary
Rudolf – imię męskie pochodzenia germańskiego. Utworzone ze słów „hrod” - sława, chwała i „wolf” - wilk. Imię to zapisywano w Polsce od XII wieku, m.in. w formach Rodulfus, Rudolfus, Rudolf i Rudulf. Często występowało w rodach panujących Austrii i Niemiec. Jego żeńskimi odpowiednikami są Rudolfa i Rudolfina.
Wikipedia
(1.1) Rudolf zgadza się, pasawczycy Leopolda przybywają do Pragi i jak każda najemna armia łupią i grabią.
Wiktionary
IPA: ˈrudɔlf, AS: rudolf
Wiktionary
rzecz.
:: fż. Rudolfina ż., Rudolfa ż.
przym. rudolfiński
Wiktionary
(1.1) reg. śl. Rudi, Rudek.
Wiktionary
imię męskie
SJP.pl
Rudolfa, Rudolfina – imiona pochodzenia germańskiego; żeńskie odpowiedniki imienia Rudolf, które wywodzi się od słów oznaczających "sława wilka".
Rudolfa imieniny obchodzi:
Wikipedia
imię żeńskie
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna
(1.1) imię|polski|ż.;
Wiktionary
Rudolfina, Rudolfa – imiona pochodzenia germańskiego; żeńskie odpowiedniki imienia Rudolf, które wywodzi się od słów oznaczających "sława wilka". Rudolfina utworzona jest przy użyciu sufiksu -ina, który służył do tworzenia imion zdrobniałych (por. Albertyna).
Wikipedia
składnia.
kolokacje.
synonimy.
antonimy.
hiperonimy.
hiponimy.
holonimy.
meronimy.
pokrewne.
rzecz.
:: fm. Rudolf m.
frazeologia.
etymologia.
uwagi.
(1.1) zobacz też: Indeks:Polski - Imiona
tłumaczenia.
* węgierski: (1.1) Rudolfina
źródła.
== Rudolfina (język węgierski.) ==
wymowa.
znaczenia.
rzeczownik, nazwa własna
(1.1) imię|węgierski|ż. Rudolfina
odmiana.
przykłady.
Wiktionary
IPA: ˌrudɔlˈfʲĩna, AS: rudolfʹĩna
Wiktionary
rzecz.
:: fm. Rudolf m.
Wiktionary
antonimy.
hiperonimy.
hiponimy.
holonimy.
meronimy.
pokrewne.
rzecz.
:: fm. Rudolf m.
frazeologia.
etymologia.
uwagi.
(1.1) zobacz też: Indeks:Polski - Imiona
tłumaczenia.
* węgierski: (1.1) Rudolfina
źródła.
== Rudolfina (język węgierski.) ==
wymowa.
znaczenia.
rzeczownik, nazwa własna
(1.1) imię|węgierski|ż. Rudolfina
odmiana.
przykłady.
składnia.
kolokacje.
synonimy.
Wiktionary
przymiotnik dzierżawczy - należący do Rudolfiny lub z nią związany
SJP.pl
Rudolf z małżonką; Rudolfowie
SJP.pl
Rudolf z małżonką; Rudolfostwo
SJP.pl
przymiotnik dzierżawczy - należący do Rudolfa lub z nim związany
SJP.pl
1. suseł rudolicy - gatunek gryzonia z rodziny wiewiórkowatych;
2. tragopan rudolicy - gatunek dużego ptaka z rodziny kurowatych
SJP.pl
[czytaj: RUdolf] obce imię męskie
SJP.pl
Miejscowości w USA:
Gminy w USA:
Wikipedia
nazwisko
SJP.pl
Rudomino (lit. Rudamina) – wieś na Litwie, w okręgu wileńskim, w rejonie wileńskim, siedziba gminy Rudomino.
Wikipedia
opuchlak rudonóg - gatunek chrząszcza z rodziny ryjkowcowatych
SJP.pl
1. mróżka rudonoga - gatunek błonkówki z rodziny żronkowatych;
2. pędźka rudonoga - gatunek muchówki z rodziny łowikowatych
SJP.pl
obfitujący w rudę; dostarczający rudy; zawierający rudę
SJP.pl
1. koczkodan rudoogonowy - gatunek małpy;
2. wiewiórka rudoogonowa - gatunek gryzonia
SJP.pl
przymiotnik
(1.1) taki, który ma rude pióra, pierze
Wiktionary
IPA: ˌrudɔˈpʲjurɨ, AS: rudopʹi ̯ury
Wiktionary
uzyskany z rudy
SJP.pl
pomarańczowy o rudym odcieniu
SJP.pl
płowy o rudym odcieniu
SJP.pl
statek wodny do przewozu ciekłego paliwa i rudy; roporudomasowiec
SJP.pl
mający rude rzęsy
SJP.pl
statek wodny do przewozu rudy i samochodów
SJP.pl
cecha oznaczająca, że coś ma kolor rdzy; rdzawość, brunatność
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) odprzym. cecha tego, co jest rude; cecha tych, którzy są rudzi
Wiktionary
rzecz. rudy mos., rudzielec m., rudzik m., ruda ż.
przym. rudy
przysł. rudo
Wiktionary
cecha oznaczająca, że coś ma kolor rdzy; rdzawość, brunatność
SJP.pl
frankolin rudoskrzydły, chwostka rudoskrzydła - gatunki ptaków
SJP.pl
przymiotnik
(1.1) taki, który ma rude skrzydła
Wiktionary
IPA: ˌrudɔˈskʃɨdwɨ, AS: rudoskšydu̯y
Wiktionary
rodzaj ptaków z rodziny papugowatych
SJP.pl
żałobnica rudosterna - gatunek ptaka z rodziny kakaduowatych
SJP.pl
szary o rudym odcieniu
SJP.pl
powrózka rudoszyjka - gatunek motyla z rodziny niedźwiedziówkowatych
SJP.pl
mający rude wąsy
SJP.pl
przymiotnik relacyjny
(1.1) taki, który ma rude wąsy
Wiktionary
statek wodny do przewozu węgla i rudy
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy lub męskorzeczowy
(1.1) żegl. statek handlowy przystosowany do przewozu rudy i węgla;
Wiktionary
Rudowęglowiec – rodzaj masowca – statek wodny przystosowany do przewozu zarówno węgla, jak i rudy.
Posiada duże luki ładunkowe i wzmocnione dno wewnętrzne. Przy pełnym ładunku względnie lekkiego węgla ładownie statku są całkowicie i równomiernie wypełnione. Ładunek ciężkiej i mało przestrzennej rudy układa się stożkowo, co obniża środek ciężkości statku. Statek staje się wówczas zbyt „sztywny” i po przechyle na fali ma tendencję do gwałtownego powrotu do pozycji pionowej. Wpływa to ujemnie na wytrzymałość konstrukcji statku. Dlatego dodatkowo stosowane są pod pokładem tzw. zbiorniki szczytowe – napełniane wodą przy przewożeniu rudy – dla korekty położenia środka ciężkości.
Wikipedia
(1.1) Po kilkumiesięcznych debatach i przetargach, jakie upłynęły od czasu wycofania z eksploatacji pierwszego statku polskiego przemysłu okrętowego, rudowęglowca „Sołdek”, zapadła wreszcie decyzja co do jego dalszych losów.
Wiktionary
nazwisko
SJP.pl
Osoby o tym nazwisku:
Wikipedia
statek do przewozu rudy
SJP.pl
nazwisko
SJP.pl
pochodzący od rudy (np. rudy żelaza)
SJP.pl
tykotek rudowłos - gatunek chrząszcza z rodziny kołatkowatych
SJP.pl
mający rude włosy; ryżowłosy, miedzianowłosy, ognistowłosy, czerwonowłosy
SJP.pl
Wikipedia
mający rude włosy; ryżowłosy, miedzianowłosy, ognistowłosy, czerwonowłosy
SJP.pl
przymiotnik
(1.1) mający rude włosy
Wiktionary
(1.1) Najbardziej narażone na promieniowanie są osoby rudowłose, piegowate, o jasnej karnacji i oczach.
Wiktionary
IPA: ˌrudɔvˈwɔsɨ, AS: rudovu̯osy
Wiktionary
rzecz. rudowłosa ż.
Wiktionary
(1.1) rudy; pot. ryżowłosy
Wiktionary
rudowiec ze zbiornikami przystosowanymi do przewozu ładunków ciekłych
SJP.pl
zielony o rudym odcieniu
SJP.pl
żółty o odcieniu rudym
SJP.pl
złoty o odcieniu rudym
SJP.pl
wieś w Polsce
SJP.pl
Rudołowice – wieś w Polsce, położona w województwie podkarpackim, w powiecie jarosławskim, w gminie Roźwienica.
Wieś należąca do miasta Jarosławia położona była na przełomie XVI i XVII wieku w powiecie przemyskim ziemi przemyskiej województwa ruskiego. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa przemyskiego.
Wikipedia
1. będący koloru rdzy; czerwonobrązowy, ryży, rdzawy;
2. mający rude włosy, np. ruda dziewczyna
SJP.pl
przymiotnik
(1.1) w kolorze rdzy
(1.2) o człowieku lub zwierzęciu: mający rude (1.1) włosy (sierść)
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(2.1) rudy (1.2) człowiek lub zwierzę
forma rzeczownika.
(3.1) D. lp. oraz M., B. i W. lm. od: ruda
Wiktionary
Wikipedia
IPA: ˈrudɨ, AS: rudy
Wiktionary
rzecz. rudzielec m., rudasek m., rudaska ż., rudzik mzw., ruda ż., rudość ż., Ruda ż.
przym. rudawy
przysł. rudo
Wiktionary
(1.1) płomienisty, rdzawy, rudawy, miedziany, ryży
(2.1) rudzielec, rudowłosy, rudowłosa, rudasek, rudaska
Wiktionary
nazwisko
SJP.pl
Osoby o tym nazwisku:
Wikipedia
1. podstawa, fundament, początek;
2. pozostałość, resztka czegoś zniszczonego;
3. w biologii: narząd szczątkowy
SJP.pl
Narząd szczątkowy, narząd rudymentalny, rudyment (łac. rudimentum) – w biologii określa się tak narządy o uproszczonej budowie w porównaniu do ich odpowiedników u innych organizmów, zwłaszcza przodków. Uwstecznienie budowy tych narządów nastąpiło wskutek zatracenia ich pierwotnej funkcji. Narządy szczątkowe zwykle nie spełniają żadnej biologicznej funkcji lub ich funkcja jest marginalna i zazwyczaj w toku ewolucji zanikają. Jeśli jednak narząd taki nie upośledza funkcjonowania organizmu, to nie jest eliminowany przez dobór naturalny. Narządy szczątkowe są pośrednimi dowodami ewolucji.
Wikipedia
proces ewolucyjnego uwsteczniania, zanikania narządu w organizmach danego szczepu
SJP.pl
1. elementarny, podstawowy;
2. zanikający, szczątkowy
SJP.pl
przymiotnik
(1.1) książk. początkowy, elementarny, podstawowy, pierwotny
(1.2) książk. szczątkowy, zanikający
Wiktionary
(1.1) Natomiast oczywiście sprawa jest tutaj natury rudymentarnej, dlatego że chodzi o prawo świadka do korzystania z pomocy pełnomocnika, co gwarantuje mu ustawa o sejmowej komisji śledczej.
(1.2) Uprzątanie liści i wywożenie skoszonej trawy zubaża ten rudymentarny ekosystem, przez co konieczne jest podawanie sztucznych nawozów, a nieraz także podlewanie.
Wiktionary
IPA: ˌrudɨ̃mɛ̃nˈtarnɨ, AS: rudỹmẽntarny
Wiktionary
rzecz. rudyment m., rudymentacja ż., rudymentarność ż.
przym. rudymentalny
przysł. rudymentarnie
Wiktionary
(1.1) początkowy, elementarny, podstawowy, pierwotny, daw. rudymentalny
(1.2) szczątkowy, zanikający, daw. rudymentalny
Wiktionary
przedstawiciel rzędu wymarłych małżów rafowych
SJP.pl
przedstawiciel rzędu wymarłych małżów rafowych
SJP.pl
Hippuritoida, rudysty – wymarły rząd małży zaliczanych do Heterodonta, żyjący w jurze i kredzie, obejmujący gatunki o niejednakowo wykształconych połówkach muszli, z dwoma mięśniami zwieraczy i zawiasami typu pachydontowego.
Najczęściej były to zwierzęta bentoniczne, od późnej jury do późnej kredy żyjące w płytkich morzach strefy równikowej i budujące duże struktury wapienne (np. biostromy) będące odpowiednikiem raf koralowych.
Wikipedia
Rudyszwałd (cz. Rudyšvald, niem. Ruderswald) – wieś w Polsce, położona w województwie śląskim, w powiecie raciborskim, w gminie Krzyżanowice, nad granicą z Czechami, w środkowej części Bramy Morawskiej. Przez wioskę przepływa potok Bełk, który uchodzi do płynącej nieopodal rzeki Odry.
Wikipedia
środowiskowo: wagon do przewozu rudy
SJP.pl
mieszkaniec Rudy Pabianickiej, Rudy Śląskiej
SJP.pl
mieszkanka Rudy Pabianickiej, Rudy Śląskiej
SJP.pl
Wikipedia
Wikipedia
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) geogr. wieś w Polsce w województwie opolskim, w powiecie prudnickim, w gminie Prudnik;
(1.2) geogr. wieś w Polsce w województwie śląskim w powiecie pszczyńskim, w gminie Suszec;
Wiktionary
Wikipedia
przym. rudziczecki
Wiktionary
stopień wyższy od przysłówka: rudo
SJP.pl
potocznie: osoba o rudych włosach
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) pot. ktoś o rudych włosach
rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy
(2.1) żart. lis
(2.2) środ. sport. w kolarstwie: kask marki Rudy Project
Wiktionary
IPA: ruˈd͡ʑɛlɛt͡s, AS: ruʒ́elec
Wiktionary
rzecz. rudy mos., rudość ż., ruda ż.
przym. rudy, rudawy
Wiktionary
rudowłosa kobieta
SJP.pl
Rudzienice (niem. Raudnitz) – wieś w Polsce, położona w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie iławskim, w gminie Iława.
Do 1954 roku oraz w latach 1973–1976 miejscowość była siedzibą gminy Rudzienice. W latach 1954–1973 wieś należała i była siedzibą władz gromady Rudzienice. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa olsztyńskiego.
Wikipedia
Rudzieniec – wieś w Polsce położona w województwie lubelskim, w powiecie parczewskim, w gminie Milanów.
Wierni Kościoła rzymskokatolickiego należą do parafii Parafia św. Jozafata w Gęsi.
W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa bialskopodlaskiego.
Wieś stanowi sołectwo w gminie Milanów. Według Narodowego Spisu Powszechnego z roku 2011 wieś liczyła 134 mieszkańców.
Wikipedia
Wikipedia
przymiotnik od: Rudna
SJP.pl
1. ptak z rodziny drozdów (Erithacus rubecula); raszka;
2. regionalna nazwa kiełbia (ryba z rodziny karpiowatych)
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy
(1.1) ornit. nazwa systematyczna|Erithacus rubecula|ref=tak., występujący licznie w Polsce niewielki ptak z rdzawym podgardlem;
Wiktionary
Wikipedia
IPA: ˈrud͡ʑik, AS: ruʒ́ik
Wiktionary
rzecz. rudy mos., rudość ż.
przym. rudy
Wiktionary
(1.1) raszka
Wiktionary
wieś w Polsce
SJP.pl
Rudziniec (niem. Rudzinitz, 1936–1945 Rudgershagen) – wieś sołecka w Polsce położona w województwie śląskim, w powiecie gliwickim, w gminie Rudziniec, siedziba gminy Rudziniec oraz nadleśnictwa Rudziniec. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa katowickiego. W miejscowości znajdują się 2 gniazda bociana białego. Populacja wsi liczy 1633 osoby. Historycznie leży na Górnym Śląsku.
Wikipedia
przymiotnik od: Rudziniec
SJP.pl
nazwisko
SJP.pl
Rudziński:
Wikipedia
zdrobnienie od: Rudolf (imię męskie)
SJP.pl
na Białorusi:
Wikipedia
przestarzale: rudy kolor
SJP.pl
przymiotnik od: Ruda Huta, Ruda Pabianicka, Ruda Śląska
SJP.pl
przymiotnik
(1.1) związany z: Ruda-Huta
(1.2) związany z: Ruda Pabianicka
(1.3) związany z: Ruda Śląska
Wiktionary
Osoby o tym nazwisku:
Wikipedia
rzecz. Ruda-Huta ż.
Wiktionary
o cechach rudłonogich (rząd ptaków)
SJP.pl
rząd ptaków, gniazdowników, doskonale pływających i nurkujących (należą tu między innymi: fregaty, pelikany, kormorany); wiosłonogie, pełnopłetwe, pelikanowe
SJP.pl
tył statku, okrętu, łodzi
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna
(1.1) astr. jeden z gwiazdozbiorów nieba południowego;
Wiktionary
Rufa – tylna część jednostki pływającej, zarówno w jej części nawodnej, jak i podwodnej. Istnieje wiele rodzajów form konstrukcyjnych ruf. Wraz z rozwojem żeglugi ulegały one modyfikacjom zarówno ze względu na wykorzystywany materiał, przeznaczenie statku, jak i panującą w danych czasach modę. Rufa może być zakończona pawężą zorientowaną prostopadle względem lustra wody lub pochyloną w kierunku rufy, czy dziobu jednostki. Rufa może wystawać nad powierzchnię wody, tworząc nawis rufowy.
Wikipedia
IPA: ˈrufa, AS: rufa
Wiktionary
(1.1) skr. Pup
Wiktionary
imię męskie
SJP.pl
Rufin – imię męskie pochodzenia łacińskiego, wywodzące się od imienia Rufus. Łacińska końcówka -inus oznacza przynależność, stąd znaczeniem imienia jest „przynależący do Rufusa”. W języku polskim nie wystąpiło w średniowieczu.
Imię mało popularne w Polsce, o malejącej popularności. W lipcu 2019 w rejestrze PESEL, wśród publicznie dostępnych danych, wykazano 391 mężczyzn o tym imieniu, w styczniu 2024 – 324 mężczyzn, a w 2025 roku – 317 osób.
Wikipedia
imię męskie
SJP.pl
Wikipedia
Rufin z żoną
SJP.pl
przymiotnik dzierżawczy - należący do Rufina lub z nim związany
SJP.pl
belka stanowiąca zakończenie rufy statku; stewa tylna
SJP.pl
środowiskowo: statek do połowu ryb w sieci spuszczane z jego tylnej części
SJP.pl
Nadbudówka – konstrukcja znajdująca się na pokładzie jednostki pływającej. Jej zadaniem jest zwiększenie pojemności pomieszczeń pod pokładem (poprzez zwiększenie ich wysokości ponad krawędź burt, choć ich nie dotyka pozostawiając wolne przejście z obu stron). Dodatkowo nadbudówki stanowią obudowę otworów komunikacyjnych takich jak zejściówki.
Wikipedia
przymiotnik od: rufa, np. armata rufowa
SJP.pl
przymiotnik relacyjny
(1.1) związany z rufą, dotyczący fufy
Wiktionary
rzecz. rufa ż.
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy, nazwa własna
(1.1) rzad. imię|polski|m.;
Wiktionary
Rufus – imię męskie pochodzenia łacińskiego. Wywodzi się od słowa oznaczającego „rudowłosy”. Istniało kilkunastu świętych o tym imieniu.
Rufus imieniny obchodzi: 14 czerwca, 27 sierpnia, 25 września, 7 listopada, 21 listopada, 28 listopada i 18 grudnia.
Wikipedia
(1.1) Pozdrówcie wybranego w Panu Rufusa i jego matkę, która jest i moją matką.
Wiktionary
IPA: ˈrufus, AS: rufus
Wiktionary
przym. Rufusowy
rzecz. Rufusek mos.
Wiktionary
antonimy.
hiperonimy.
hiponimy.
holonimy.
meronimy.
pokrewne.
przym. Rufusowy
rzecz. Rufusek mos.
frazeologia.
etymologia.
(1.1) etymn|łac|Rufus. < etym|łac|rufus. → rudy, rudowłosy
uwagi.
tłumaczenia.
* angielski: (1.1) Rufus
* hiszpański: (1.1) Rufo m.
* łaciński: (1.1) Rufus m.
* niemiecki: (1.1) Rufus m.
* portugalski: (1.1) Rufo m.
* rosyjski: (1.1) Руф m.
* staro-cerkiewno-słowiański: (1.1) Рꙋѳъ m.
* włoski: (1.1) Rufo m.
źródła.
== Rufus (język angielski.) ==
wymowa.
znaczenia.
rzeczownik, nazwa własna
(1.1) imię|angielski|m. Rufus
odmiana.
przykłady.
składnia.
kolokacje.
synonimy.
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy, nazwa własna
(1.1) imię|polski|m. zdrobn. od: Rufus
Wiktionary
(1.1) Rufusku, pomóż babci wnieść sprawunki.
Wiktionary
rzecz. Rufus mos.
przym. Rufusowy
Wiktionary
przymiotnik dzierżawczy
(1.1) przest. gwara. taki, który należy do Rufusa
Wiktionary
rzecz. Rufus mos., Rufusek mos.
Wiktionary
dawniej:
1. dochodzenie urzędowe, śledztwo sądowe; rugi;
2. zmarszczka, bruzda
SJP.pl
Osoby:
Zobacz też:
Wikipedia
tyle co: bura
SJP.pl
Wikipedia
potocznie: wyzywać, besztać
SJP.pl
czasownik przechodni niedokonany (dk. rugnąć lub zrugać)
(1.1) wyrażać niezadowolenie z czyjegoś niewłaściwego postępowania w ostry, kategoryczny sposób
Wiktionary
rzecz. ruganie n.
Wiktionary
(1.1) książk. besztać, ganić, łajać; pot. objeżdżać, obtańcowywać, obsztorcowywać, sztorcować; wulg. opieprzać, opierdalać
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) odczasownikowy od|rugać.
Wiktionary
rzecz. ruga ż., zruganie n.
czas. rugać ndk., zrugać dk., rugnąć dk.
Wiktionary
(1.1) besztanie, strofowanie, łajanie
Wiktionary
[czytaj: rugbista albo ragbista] mężczyzna uprawiający rugby; rugbysta
SJP.pl
[czytaj: rugby albo ragby] drużynowa gra sportowa z użyciem owalnej piłki
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) sport. sport drużynowy z użyciem owalnej piłki;
Wiktionary
Wikipedia
IPA: ˈruɡbɨ, AS: rugby
Wiktionary
rzecz. rugbista m., rugbistka ż.
przym. rugby'owy
Wiktionary
przymiotnik relacyjny
(1.1) związany z rugby, dotyczący rugby
Wiktionary
rzecz. rugby n.
Wiktionary
[czytaj: rugbista albo ragbista] mężczyzna uprawiający rugby; rugbista
SJP.pl
dawniej:
1. usuwanie chłopów z uprawianej przez nich ziemi;
2. dochodzenie urzędowe, śledztwo sądowe; rug
SJP.pl
Rugi chłopskie – działania polegające na całkowitym lub częściowym usuwaniu chłopów z uprawianej przez nich ziemi, w celu powiększenia obszaru folwarku pańszczyźnianego. Rugi odegrały też znacząca rolę w przekształceniu folwarku feudalnego w folwark kapitalistyczny.
Wikipedia
należąca do Niemiec wyspa na Morzu Bałtyckim
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna
(1.1) geogr. niemiecka wyspa na Morzu Bałtyckim;
Wiktionary
Wikipedia
(1.1) Amerykanie właśnie mijali Rugię na wysokości 20 000 m, wciąż przyspieszając.
Wiktionary
IPA: ˈruɟja, AS: ruǵi ̯a
Wiktionary
rzecz. Rugijczyk mos., Rugijka ż.
przym. rugijski
Wiktionary
przymiotnik od: Rugia (największa wyspa niemiecka)
SJP.pl
przymiotnik relacyjny
(1.1) związany z Rugią, dotyczący Rugii
Wiktionary
rzecz. Rugia ż., Rugijczyk mos., Rugijka ż.
Wiktionary
zwyzywać
SJP.pl
1. usuwać kogoś z zajmowanego miejsca, wydziedziczać z nieruchomości
2. wypierać, zastępować coś czymś innym
SJP.pl
czasownik przechodni niedokonany (dk. wyrugować)
(1.1) usuwać kogoś z zajmowanego miejsca, wydziedziczać z nieruchomości
(1.2) wypierać, zastępować coś czymś innym
(1.3) mat. zmniejszać liczbę zmiennych lub niewiadomych w układzie równań, stosując odpowiednie przekształcenia
Wiktionary
(1.1) Szlachcie folwarcznej nie zależało jeszcze w tym czasie na rugowaniu chłopów z gruntu.
Wiktionary
1. usuwać kogoś z zajmowanego miejsca, wydziedziczać z nieruchomości
2. wypierać, zastępować coś czymś innym
SJP.pl
w matematyce: rodzaj wyznacznika, typ funkcji
SJP.pl
Rugownik – typ funkcji, której argumentami są pary wielomianów lub – z innej perspektywy – ich współczynniki, co czyni rugownik funkcją wielu zmiennych; jest zdefiniowany wyznacznikiem opisanym niżej. Kluczową własnością rugownika jest to, że wynosi zero wtedy i tylko wtedy, gdy wielomiany te mają wspólny czynnik.
Wikipedia
związany z rugami
SJP.pl
Ruhpolding – miejscowość i gmina w południowo-wschodnich Niemczech, w kraju związkowym Bawaria, w rejencji Górna Bawaria, w regionie Südostoberbayern, w powiecie Traunstein. Leży w Alpach Chiemgawskich, około 12 km na południe od Traunsteinu, przy drodze B305. Liczy 6,3 tys. mieszkańców.
Wikipedia
[czytaj: RUra] rzeka w Niemczech
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna
(1.1) geogr. hydron. rzeka w Niemczech, prawy dopływ Renu;
Wiktionary
Ruhra (czyt. [ˈrura], niem. Ruhr) jest jedną z najważniejszych rzek Nadrenii Północnej-Westfalii. Jej długość to 219,3 km; jej źródło znajduje się 674 m n.p.m., jej ujście do Renu w Duisburgu - 17 m n.p.m.
Główne miasta to Duisburg, Mülheim an der Ruhr, Essen, Bochum, Hagen i Dortmund.
Wikipedia
1. stan zniszczenia, krachu;
2. (zwykle w lm - ruiny) gruzy, resztki zniszczonych budowli;
3. przenośnie:
a) zaniedbany, zniszczony budynek; rudera;
b) coś zniszczonego, ktoś wyniszczony
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) stan, w którym coś jest upadłe, zniszczone
(1.2) człowiek zdemoralizowany; człowiek wyniszczony psychicznie i/lub fizycznie
(1.3) krach finansowy lub majątkowy
(1.4) obiekt zniszczony
Wiktionary
Wikipedia
(1.1) Tylko patrzeć, jak nowy dyrektor doprowadzi ten zakład do ruiny.
Wiktionary
IPA: ruˈjĩna, AS: rui ̯ĩna
Wiktionary
rzecz. rujnowanie n., zrujnowanie n.
czas. rujnować ndk., zrujnować dk.
przym. zrujnowany
ims. zrujnowany
Wiktionary
(1.1) upadek, zguba
Wiktionary
potocznie: doprowadzenie do ruiny, doszczętne zniszczenie; rujnacja, upadek, destrukcja, demolka
SJP.pl
zdrobnienie od: ruina
SJP.pl
1. stan zniszczenia, krachu;
2. (zwykle w lm - ruiny) gruzy, resztki zniszczonych budowli;
3. przenośnie:
a) zaniedbany, zniszczony budynek; rudera;
b) coś zniszczonego, ktoś wyniszczony
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński, liczba mnoga
(1.1) ogół pozostałości po zniszczonych budowlach
Wiktionary
Ruiny lub ruina (z łac. ruere – przewracać się) – widoczne pozostałości zniszczonego, lecz niecałkowicie rozebranego obiektu budowlanego.
Ruiny powstają na skutek opuszczenia przez użytkowników budowli lub budynków, których dalsze użytkowanie nie jest możliwe lub opłacalne. Proces przekształcania obiektu w ruinę może być również zainicjowany przez zniszczenia wojenne czy klęski żywiołowe. Dalsze niszczenie następuje na przykład poprzez wpływ warunków atmosferycznych lub pozyskiwanie elementów budowlanych z opuszczonego obiektu (kamień, złom stalowy i tym podobne).
Wikipedia
(1.1) Ludzie opuścili to miasto, wszędzie tylko ruiny i ruiny.
Wiktionary
rzecz. rujnowanie n., zrujnowanie n.
czas. rujnować ndk., zrujnować dk.
przym. zrujnowany
ims. zrujnowany
Wiktionary
(1.1) gruzy, rumowisko
Wiktionary
Jacob Izaakszoon van Ruisdael lub Ruysdael (ur. ok. 1628 w Haarlemie, zm. 14 marca 1682 tamże) – holenderski malarz, pejzażysta i grafik.
Wikipedia
okres wzmożonego popędu płciowego u samic niektórych ssaków; cieczka
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) zool. okres wzmożonego popędu płciowego u samic niektórych ssaków
Wiktionary
Wikipedia
IPA: ˈruja, AS: rui ̯a
Wiktionary
rzecz.
:: zdrobn. rujka ż.
przym. rujowy
Wiktionary
bóstwo słowiańskie
SJP.pl
Rugiewit (łac. Rugiaeuit) lub Rujewit – bóg czczony przez Ranów wymieniony tylko w dwóch źródłach: Gesta Danorum oraz w Knýtlinga sadze. Jego świątynia, obok świątyni Porewita i Porenuta, znajdowała się w grodzie Charenzy, prawdopodobnie dzisiejszym Gardźcu. Posąg go przedstawiający posiadał siedem twarzy, siedem mieczy przy pasie oraz ósmy w ręku. Pod jego wargami znajdowało się gniazdo jaskółek. Związany przede wszystkim ze sferą wojenną, ale także seksualną.
Wikipedia
zdrobnienie od: ruja
SJP.pl
potocznie: doprowadzenie do ruiny, doszczętne zniszczenie; ruinacja, upadek, destrukcja, demolka
SJP.pl
w łowiectwie: stan podniecenia płciowego u samic ssaków
SJP.pl
niszczyć, psuć, doprowadzać do ruiny
SJP.pl
czasownik przechodni niedokonany (dk. zrujnować)
(1.1) burzyć, niszczyć, doprowadzać do ruiny
(1.2) doprowadzać do katastrofy finansowej
(1.3) niszczyć czyjeś zdrowie fizyczne lub psychiczne
czasownik zwrotny niedokonany rujnować się (dk. zrujnować się)
(2.1) burzyć, niszczyć, doprowadzać do ruiny siebie samego
(2.2) doprowadzać do katastrofy finansowej siebie samego
(2.3) niszczyć zdrowie fizyczne lub psychiczne siebie samego
Wiktionary
IPA: rujˈnɔvat͡ɕ, AS: rui ̯novać
Wiktionary
rzecz. ruiny ż., ruina ż., rujnowanie n.
ims. zrujnowany
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) odczasownikowy od|rujnować.
(1.2) obracanie czegoś w ruinę
(1.3) doprowadzanie do krachu, ruiny finansowej
Wiktionary
IPA: ˌrujnɔˈvãɲɛ, AS: rui ̯novãńe
Wiktionary
rzecz. ruiny ż., zrujnowanie n., ruina ż.
czas. rujnować ndk., zrujnować dk.
ims. zrujnowany
Wiktionary
(1.2) dewastowanie, niszczenie, pustoszenie, obracanie w gruzy, obracanie w gruzy, obracanie wniwecz
Wiktionary
rujna - o ciężarnej samicy grubej zwierzyny łownej
SJP.pl
hormon rujotwórczy - żeński hormon płciowy, wytwarzany głównie przez jajniki, także przez jądra i korę nadnerczy, w postaci syntetycznej stosowany w lecznictwie; estrogen
SJP.pl
1. okres godowy niektórych zwierząt;
2. miejsce, gdzie odbywają się gody u niektórych zwierząt
SJP.pl
przymiotnik od: ruja, np. objawy rujowe
SJP.pl
przymiotnik
(1.1) związany z rują, dotyczący rui
Wiktionary
IPA: ruˈjɔvɨ, AS: rui ̯ovy
Wiktionary
rzecz. ruja ż.
Wiktionary
przymiotnik od: Ruja (wieś)
SJP.pl
bylina należąca do rodziny kapustowatych, występująca w kilku gatunkach uprawianych m.in. do celów spożywczych
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) bot. nazwa systematyczna|Nasturtium|ref=tak., rodzaj byliny należący do rodziny kapustowatych;
(1.2) kulin. potrawa z liści rukwi wodnej
Wiktionary
Wikipedia
(1.1) Już Rzymianie jadali rukwie i bardzo im smakowały.
Wiktionary
bielinek rukiewnik - gatunek motyla z rodziny bielinkowatych
SJP.pl
Rukiewnik (Bunias L.) – rodzaj roślin należący do rodziny kapustowatych. Obejmuje trzy gatunki występujące w Europie, Azji południowo-zachodniej i wschodniej oraz w północnej Afryce. W Polsce rośnie jeden gatunek introdukowany i zadomowiony – rukiewnik wschodni (B. orientalis).
Wikipedia
jednoroczna, przyprawowa roślina zielna z rodziny kapustowatych (rodzaj sałaty), rosnąca dziko w Europie Południowej; rokietta siewna; ruccola
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) pot. bot. rokietta siewna, roślina warzywna i przyprawowa
(1.2) kulin. jarzyna z pikantnych liści rokietty siewnej
Wiktionary
Rokietta siewna (Eruca vesicaria (L.) Cav.) – gatunek rośliny jednorocznej należący do rodziny kapustowatych. Nazywany bywa też rukolą.
Wikipedia
(1.2) Do obiadu podałem dziś sałatkę z rukoli i sera pleśniowego.
Wiktionary
IPA: ruˈkɔla, AS: rukola
Wiktionary
rzecz. ruccola ż.
Wiktionary
(1.1) rokietta siewna
Wiktionary
Rukosin – wieś kociewska w Polsce położona w województwie pomorskim, w powiecie tczewskim, w gminie Tczew przy drodze wojewódzkiej nr .
W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa gdańskiego.
Wikipedia
1. dawniej:
a) wchodzić, wmaszerowywać;
b) wyruszać, umykać;
2. gwarowo: wojować, brać udział w wojnie
SJP.pl
roślina z rodziny krzyżowych, występuje na wybrzeżu morskim w miejscach piaszczystych
SJP.pl
Rukwiel, dziobak (Cakile Mill.) – rodzaj roślin jednorocznych, rzadko bylin, należący do rodziny kapustowatych. Obejmuje 7 gatunków występujących na półkuli północnej oraz w Australii. W Europie rosną dwa gatunki. Jedynym przedstawicielem rodzaju we florze Polski jest rukwiel nadmorska C. maritima. Rośliny te występują na siedliskach związanych z wybrzeżami morskimi. Lokalnie i w okresach głodu rośliny z tego rodzaju wykorzystywane były jako jadalne.
Wikipedia
roślina z rodziny krzyżowych
SJP.pl
Rukwiślad (Erucastrum (DC.) C.Presl) – rodzaj roślin należący do rodziny kapustowatych. Obejmuje od 19 do 27 gatunków. Występują one w Azji, Afryce i Europie. Rukwiślad francuski (E. gallicum) został zawleczony także do Ameryki Północnej. Gatunek ten należy także do polskiej flory jako zadomowiony antropofit, poza tym spotykany bywa rukwiślad rzepicholistny, r. rukwiolistny (E. nasturtiifolium) jako efemerofit.
Wikipedia
1. chwyt w zapasach;
2. element w muzyce wokalnej, szybki pasaż
SJP.pl
popularna gra hazardowa znajdująca się w większości kasyn; ruletka
SJP.pl
popularna gra hazardowa znajdująca się w większości kasyn; ruleta
SJP.pl
zobacz też:
Wikipedia
nazwisko
SJP.pl
wykrzyknik
(1.1) slang. składnik fraz wykrzyknikowych z rzeczownikiem, oznaczających czyjeś przekonanie o wyjątkowości czegoś, o byciu najlepszym w swojej kategorii
Wiktionary
(1.1) …pany!, …rządzi!
Wiktionary
gatunek śluzowca (rulik nadrzewny)
SJP.pl
zwój jakiegoś materiału
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) cylindryczny zwój z czegoś płaskiego
(1.2) walec z umieszczonych obok siebie monet czy innych okrągłych rzeczy
Wiktionary
rzecz.
:: zdrobn. rulonik mrz.
Wiktionary
zdrobnienie od: rulon
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) zdrobn. od: rulon
(1.2) mały lub cienki rulon
Wiktionary
IPA: ruˈlɔ̃ɲik, AS: rulõńik
Wiktionary
rzecz. rulon mrz.
Wiktionary
zwijać w rulon
SJP.pl
1. aromatyczny napój alkoholowy, otrzymywany z trzciny cukrowej;
2. dawniej:
a) rumowisko, gruz;
b) rumor, hałas, wrzawa, zgiełk;
c) wolne miejsce, przejście
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) spoż. napój alkoholowy o wysokiej zawartości alkoholu, wytwarzany z trzciny cukrowej;
Wiktionary
Rum – napój alkoholowy o wysokiej zawartości alkoholu (37,5–81%) wytwarzany ze sfermentowanego soku z trzciny cukrowej, koncentratu tego soku lub melasy trzcinowej.
Wikipedia
(1.1) Do ciasta dodaj dwie łyżeczki rumu.
Wiktionary
IPA: rũm, AS: rũm
Wiktionary
przym. rumowy
Wiktionary
{RUM] (Rejestr Usług Medycznych); rumowski
SJP.pl
skrót od: rumuński
SJP.pl
skrót
(1.1) = rumuński
Wiktionary
Język rumuński, sporadycznie dakorumuński (rum. română [roˈmɨ.nə]) – język z bałkańskiej gałęzi języków romańskich, którym posługuje się około 22,5 mln osób, zamieszkujących przede wszystkim Rumunię i Mołdawię, przyległe regiony Bułgarii, Serbii i Ukrainę, a także, w wyniku migracji w XXI wieku, Hiszpanię i Włochy. Mniejsze społeczności rumuńskojęzyczne znajdują się ponadto w innych krajach, zwłaszcza w Stanach Zjednoczonych, Kanadzie i Australii. Ma status języka urzędowego w Rumunii, Mołdawii, Wojwodinie (autonomicznej prowincji Serbii), a także w nieuznawanym Naddniestrzu oraz, na poziomie międzynarodowym, w Unii Europejskiej.
Wikipedia
dawniej:
1. zniszczenie, rujnacja;
2. postępowanie sądowe, sprawa sądowa;
3. przeprowadzka, przenosiny
SJP.pl
Rumacja (łac. rumatio) to usunięcie siłą opornego dłużnika z nieruchomości. Pojęcie to występowało w procesie egzekucyjnym w XVI i XVII-wiecznej Polsce. Była to przymusowa egzekucja. Gdy rumacja zawiodła ogłaszano banicję i następował zajazd organizowany przez starostę.
Wikipedia
przymiotnik relacyjny
(1.1) związany z rumakiem, dotyczący rumaka
Wiktionary
rzecz. rumak m.
Wiktionary
przestarzałe: rasowy koń
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy
(1.1) hipol. rasowy koń wierzchowy
(1.2) daw. hipol. koń bojowy pochodzący z europejskiej części Turcji
Wiktionary
(1.1) Minęło zaledwie parę dni, a oto do wioski zajeżdża wspaniały orszak zbrojnych rycerzy, na którego czele na pięknym rumaku jechał mąż o pięknym, ale poważnym obliczu.
Wiktionary
IPA: ˈrũmak, AS: rũmak
Wiktionary
przym. rumaczy
Wiktionary
(1.1) wierzchowiec
Wiktionary
potocznie: popisywać się odwagą; kozaczyć, kozakować
SJP.pl
nazwisko
SJP.pl
1. pomocnicza miara nawigacyjna równa 1/32 kąta pełnego, stosowana np. do określania kierunku prądu morskiego;
2. w geodezji: kąt pomiędzy linią południka a jakimś kierunkiem, liczony od 0 do 90 stopni; czwartak
SJP.pl
Rumb – pozaukładowa miara kąta uzyskana przez podział okręgu na 32 części. Niegdyś powszechnie używana w nawigacji morskiej, nieomal całkowicie wyparta przez system 360°. Jeden rumb = 11,25° (0,1963495 rad).
Wikipedia
1. szybki taniec kubański w rytmie synkopowanym;
2. utwór muzyczny w takim rytmie
SJP.pl
Rumba – latynoamerykański taniec towarzyski pochodzący z Kuby.
Wikipedia
nazwisko
SJP.pl
Rumburak – czechosłowacki film z 1984 roku, twórców seriali Arabela i Powrót Arabeli – Miloša Macourka i Václava Vorlíčka.
Fabuła opisuje dalsze losy tytułowego bohatera Rumburaka, czarodzieja drugiej kategorii w świecie ludzi, w którym został uwięziony za karę za swe liczne przewinienia.
Wikipedia
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy, nazwa własna
(1.1) imię rozbójnika, tytułowej postaci z czechosłowackiego filmu animowanego;
Wiktionary
Rumcajs (cz. Rumcajs) – postać literacka, tytułowy bohater cyklu powieści Václava Čtvrtka oraz czechosłowackiego serialu animowanego dla dzieci w reżyserii Ladislava Čapka pod tytułem Rozbójnik Rumcajs. Twórcą graficznego wizerunku rozbójnika jest malarz Radek Pilař. Cykl powieści liczy osiem tomów, a w Polsce wydano cztery z nich: pierwszy, piąty, szósty i siódmy. Serial liczy 39 odcinków.
Wikipedia
(1.1) Rumcajs spoglądał na jiczyński rynek.
Wiktionary
IPA: ˈrũmt͡sajs, AS: rũmcai ̯s
Wiktionary
przym. Rumcajsowy, rumcajsowy
Wiktionary
przymiotnik
(1.1) związany z Rumcajsem, taki jak u Rumcajsa
Wiktionary
(1.1) Czy to na pewno rumcajsowy Jiczyn? (z Internetu)
Wiktionary
IPA: ˌrũmt͡sajˈsɔvɨ, AS: rũmcai ̯sovy
Wiktionary
rzecz. Rumcajs
Wiktionary
dwuosobowa gra w karty, popularna w XIX wieku
SJP.pl
kraina historyczna na Bałkanach
SJP.pl
Rumelia (tur. Rumeli) – kraina historyczna na Bałkanach, której nazwa oznacza „ziemię Rzymian” (w znaczeniu: Bizantyńczyków). Została nadana przez Turków ziemiom stopniowo odbieranym Cesarstwu Bizantyńskiemu i używana w odniesieniu do europejskich posiadłości Imperium osmańskiego, stopniowo rosnących od XIV w. Zasięg Rumelii stopniowo kurczył się od XVIII w., wraz z uszczuplaniem granic imperium. Nazwa ta nie obejmowała Peloponezu, znanego ówcześnie jako Morea.
Wikipedia
przymiotnik od: Rumelia
SJP.pl
dawniej: rumel (dwuosobowa gra w karty)
SJP.pl
Osoby:
Miejscowości w USA:
Gminy w USA:
Wikipedia
1. przymiotnik od: Rumford (jednostka osadnicza w USA);
2. zupa rumfordzka - zupa rozdawana ubogim
SJP.pl
miasto w Polsce
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna
(1.1) geogr. miasto w Polsce;
Wiktionary
Rumia (kaszb. Rëmiô, niem. Rahmel) – miasto w województwie pomorskim, w powiecie wejherowskim nad Zagórską Strugą. Z miastami Wejherowem i Redą tworzy zespół trzech miast zwany Małym Trójmiastem Kaszubskim.
Wieś duchowna położona była w II połowie XVI wieku w powiecie puckim województwa pomorskiego. W latach 1945–1975 miasto administracyjnie należało do tak zwanego dużego województwa gdańskiego, a w latach 1975–1998 do tak zwanego małego województwa gdańskiego.
Wikipedia
(1.1) Poproszę dwa bilety do Rumi.
Wiktionary
IPA: ˈrũmʲja, AS: rũmʹi ̯a
Wiktionary
przym. rumski
Wiktionary
nazwisko
SJP.pl
roślina zielna z rodziny astrowatych; rumian żółty zwany jest barwierskim
SJP.pl
Rumian (Anthemis L.) – rodzaj roślin z rodziny astrowatych. Obejmuje ok. 160 gatunków (licząc po wyłączeniu 36 gatunków do rodzaju Cota). Występują one w całej Europie, zachodniej Azji, w północnej i wschodniej Afryce. Rosną one zwykle w miejscach suchych, trawiastych lub kamienistych, często na obszarach górskich.
Rośliny aromatyczne, niektóre gatunki są stosowane jako rośliny lecznicze. Niektóre też uprawiane są jako rośliny ozdobne.
Wikipedia
1. roślina z rodziny astrowatych o właściwościach leczniczych;
2. napar z suszonych koszyczków tej rośliny
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) bot. nazwa systematyczna|Matricaria|L.|ref=tak., roślina z rodziny astrowatych, o białych kwiatach z żółtymi główkami, używana w medycynie naturalnej i kosmetyce;
(1.2) napar z rumianku (1.1)
(1.3) środ. przestępcze herbata
Wiktionary
Rumianek (Matricaria L.) – rodzaj roślin z rodziny astrowatych. Obejmuje 5–6 gatunków. Rośliny te występują w całej strefie umiarkowanej półkuli północnej. W Polsce rodzaj reprezentowany jest przez dwa gatunki introdukowane i zadomowione.
Wikipedia
(1.1) Rumianek zawiera m.in. flawonoidy, śluzy, karotenoidy i sole mineralne.
(1.2) Stefan dzień rozpoczyna od gorącego rumianku.
Wiktionary
IPA: rũˈmʲjãnɛk, AS: rũmʹi ̯ãnek
Wiktionary
przym. rumiankowy
Wiktionary
(1.1) stpol. rumnek
Wiktionary
stopień wyższy od przysłówka: rumiano
SJP.pl
mieszkaniec Rumi
SJP.pl
mieszkanka Rumi
SJP.pl
Rumianka – wieś w Polsce położona w województwie mazowieckim, w powiecie grodziskim, w gminie Żabia Wola.
Wieś wchodzi w skład sołectwa Bukówka.
W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa skierniewickiego.
Wikipedia
przymiotnik jakościowy
(1.1) zrobiony z rumianku, zawierający rumianek
przymiotnik relacyjny
(2.1) związany z rumiankiem, odnoszący się do rumianku
Wiktionary
IPA: ˌrũmʲjãŋˈkɔvɨ, AS: rũmʹi ̯ãŋkovy
Wiktionary
rzecz. rumianek mrz.
Wiktionary
przestarzałe: mający rumiane lica
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) odprzym. cecha tego, co jest rumiane; cecha tych, którzy są rumiani
Wiktionary
przym. rumiany
przysł. rumiano
Wiktionary
1. zaczerwieniony na twarzy;
2. czerwony, zaróżowiony z jednej strony;
3. przysmażony, przypieczony na ogniu; złocistobrązowy
SJP.pl
przymiotnik
(1.1) mający czerwony lub różowy kolor
(1.2) o pieczywie wypieczony na brązowy kolor
Wiktionary
(1.1) Dziewczyna była rumiana i wyraźnie zmieszana.
(1.2) W tej piekarni mają najlepsze pieczywo: zawsze rumiane i chrupiące.
Wiktionary
IPA: rũˈmʲjãnɨ, AS: rũmʹi ̯ãny
Wiktionary
rzecz. rumianość ż., rumieniec
czas. rumienić się
przysł. rumiano
Wiktionary
(1.1) czerwony, różowy, kraśny
Wiktionary
zaczerwienienie części skóry wywołane przekrwieniem; erytema
SJP.pl
Rumień – termin medyczny oznaczający miejscowe zaczerwienienie skóry.
Zaczerwienienie jest wynikiem rozszerzenia powierzchownych naczyń krwionośnych. Może wystąpić z przyczyn emocjonalnych, alergii, przegrzania, ale często jest oznaką stanów chorobowych.
Wikipedia
1. różowe zabarwienie policzków;
2. zaróżowienie owocu
SJP.pl
lekki rumieniec
SJP.pl
czasownik przechodni niedokonany (dk. zarumienić)
(1.1) przypiekać lub przysmażać na złocistobrązowo
(1.2) czynić rumianym; powodować rumieńce; zabarwiać na czerwono
czasownik zwrotny niedokonany rumienić się (dk. zarumienić się)
(2.1) zmieniać kolor na złocistobrązowy pod wpływem pieczenia lub smażenia
(2.2) oblewać się rumieńcem; stawać się czerwonym na twarzy
(2.3) nabierać czerwonego odcienia
(2.4) odznaczać się czerwienią na jakimś tle
(2.5) odczuwać wstyd
Wiktionary
rzecz. rumieniec mrz., rumienienie n.; rumień mrz.
przym. rumieniowy
Wiktionary
(1.1) przypiekać, przysmażać
(1.2) zarumieniać
(2.1) przypiekać się, przysmażać się
(2.2) czerwienić się
(2.4) czerwienieć
(2.5) wstydzić się
Wiktionary
sadzanka rumienica - gatunek motyla z rodziny niedźwiedziówkowatych
SJP.pl
Rumienica – wieś w Polsce położona w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie iławskim, w gminie Lubawa.
Od średniowiecza do I rozbioru Polski (1772 r.) należała do dóbr stołowych biskupów chełmińskich.
W 1906 r. w miejscowej szkole elementarnej odbył się strajk dzieci przeciwko nauczaniu religii w języku niemieckim, który trwał tydzień. Z uczestników strajku znane są nazwiska następujących dzieci: Bieżuński, Staniszewski. Strajk był elementem znacznie większej akcji biernego oporu wobec pruskich władz szkolnych, która na przełomie 1906 i 1907 r. objęła ponad 460 (!) szkół w prowincji Prusy Zachodnie, czyli przedrozbiorowe Pomorze Gdańskie, Powiśle, ziemię chełmińską i ziemię lubawską oraz część Krajny. Inspiracją dla strajków pomorskich były wcześniejsze działania dzieci w prowincji wielkopolskiej, ze słynnym strajkiem we Wrześni (1901) na czele.
Wikipedia
1. różowe zabarwienie policzków;
2. zaróżowienie owocu
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) czasowe różowe zabarwienie policzków
(1.2) różowe zabarwienie owocu z jednej strony
Wiktionary
Rumieniec – niezależne od woli, napadowe zaczerwienienie skóry twarzy, zwłaszcza policzków (stąd określenia „spiec raka”, „stanąć w pąsach”, „spłonić się”). Dawniej rumieniec dziewczęta wywoływały także sztucznie (na przykład nacierając policzki sokiem z kłączy konwalii majowej).
Wikipedia
przym. rumiany
czas. zarumienić, rumienić
rzecz. rumieńczyk m.
Wiktionary
(1.1) pąs
Wiktionary
toczeń (liszaj) rumieniowaty - autoimmunologiczna choroba skóry
SJP.pl
bardzo rumiany
SJP.pl
rzadki stopień wyższy od przymiotnika: rumiany
SJP.pl
Wikipedia
1. zwykle w liczbie mnogiej: obsesyjne myśli związane z nieustannymi wątpliwościami co do jakości i faktu wykonanych czynności;
2. przewlekłe zaburzenie czynnościowe przewodu pokarmowego;
3. dawniej: przeżuwanie pokarmu
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) psych. nawracająca myśl o jakimś wydarzeniu, rozpamiętywanie przeszłości;
Wiktionary
Wikipedia
dawniej:
1. przeżuwać;
2. przetrawiać w myślach, zastanawiać się, rozważać
SJP.pl
nazwisko
SJP.pl
hałas spowodowany różnymi odgłosami; wrzawa, łoskot, łomot
SJP.pl
rumowisko skalne przykrywające górotwór
SJP.pl
Wikipedia
od rumosz; gleba rumoszowa składająca się z odłamków skalnych
SJP.pl
1. ruiny jakichś budowli
2. rozdrobniony materiał skalny przenoszony przez rzeki
3. okruchy, odłamki skalne powstałe przez rozkład skał wskutek wietrzenia mechanicznego
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) nagromadzenie odłamków i fragmentów muru po zawaleniu się budynku
(1.2) geol. nagromadzenie odłamków skalnych powstałych w wyniku oddziaływania zjawisk atmosferycznych na skały
(1.3) geol. odłamki skalne przenoszone nurtem rzeki
Wiktionary
Wikipedia
(1.1) Na skutek bombardowań alianckich dzielnica staromiejska zamieniła się w rumowisko.
(1.2) Wietrzenie skały przez zamarzającą w szczelinach wodę doprowadziło do powstania rumowiska.
(1.3) Płynąca tędy rzeka transportuje rumowisko z pobliskich skał.
Wiktionary
przym. rumowiskowy
Wiktionary
(1.1) gruzy, gruzowisko
Wiktionary
przymiotnik od: rumowisko
SJP.pl
przymiotnik od: RUM (Rejestr Usług Medycznych); RUM-owski
SJP.pl
przymiotnik od: rum, np. ciasteczka rumowe
SJP.pl
przymiotnik
(1.1) związany z rumem, dotyczący rumu
(1.2) zawierający rum lub tylko mający smak rumu
Wiktionary
rzecz. rum mrz.
Wiktionary
drewniany lub metalowy drążek służący do zmiany położenia steru
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) żegl. najprostsze urządzenie sterowe służące do poruszania sterem jednostki pływającej, w postaci dźwigni przymocowanej do płetwy sterowej
Wiktionary
Rumpel, drążek sterowy – najprostsze urządzenie sterowe służące do poruszania sterem jednostki pływającej, a mówiąc dokładniej, do wychylania płetwy sterowej. Stanowi je ramię nałożone bezpośrednio na głowicę trzonu steru, lub na górną część płetwy sterowej. Ramieniem tym operuje bezpośrednio sternik, trzymając je w ręku lub (przy stałych kursach) blokując w odpowiedniej pozycji liną, wkładając w odpowiednie wycięcie listwy z karbami lub unieruchamiając w inny sposób.
Wikipedia
osoba wróżąca i określająca czyjś charakter na podstawie kształtu pośladków
SJP.pl
wróżenie i określanie czyjegoś charakteru na podstawie kształtu pośladków
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) ezot. metoda wróżenia z pośladków
Wiktionary
(1.1) Jeden z brukowców zamieścił wywiad z pierwszym polskim specjalistą od rumpologii.
Wiktionary
rzecz. rumpolog m., rumpolożka ż.
przym. rumpologiczny
Wiktionary
przymiotnik relacyjny
(1.1) związany z rumpologią, dotyczący rumpologii
Wiktionary
rzecz. rumpologia ż., rumpolog m., rumpolożka ż.
Wiktionary
Donald Henry Rumsfeld (ur. 9 lipca 1932 w Evanston, zm. 29 czerwca 2021 w Taos) – amerykański polityk, działacz Partii Republikańskiej, sekretarz obrony USA w gabinecie prezydenta George’a W. Busha w latach 2001–2006. Poprzednio również pełnił tę funkcję przez rok i dwa miesiące w administracji Geralda Forda.
Wikipedia
przymiotnik od: Rumia
SJP.pl
przymiotnik relacyjny
(1.1) związany z Rumią, dotyczący Rumi
Wiktionary
rzecz. Rumia ż.
Wiktionary
potrawa z mięsa wołowego smażona lub duszona z cebulą albo przyrządzana na sposób angielski w stanie półsurowym
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy lub męskorzeczowy
(1.1) kulin. stek z mięsa wołowego;
Wiktionary
Rumsztyk – potrawa (element dania głównego) przygotowywana najczęściej z mięsa wołowego, odmiana steku.
Potrawa ma postać ciętego plastra wołowiny pozyskanej z górnej części zadu o masie od 100 do 150 gramów. W trakcie przygotowywania mięso jest plastrowane, a krawędź tłuszczu i ścięgna cięte. Następnie mięso jest smażone lub duszone, często z dużą ilością cebuli lub przyrządzane na sposób angielski na półsurowo.
Wikipedia
(1.1) Mięso na rumsztyki pochodzi z górnej części zadu wolego.
Wiktionary
potocznie: lokomotywa z napędem spalinowym; spalinowóz
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) człowiek narodowości rumuńskiej, obywatel Rumunii, mieszkaniec Rumunii
Wiktionary
Wikipedia
(1.1) Jako największa grupa imigrantów we Włoszech, Rumuni często są identyfikowani z ogółem wykroczeń popełnianych przez obcokrajowców.
Wiktionary
IPA: ˈrũmũn, AS: rũmũn
Wiktionary
rzecz. Rumunia ż., rumuński m.
:: fż. Rumunka ż.
przym. rumuński
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) zdrobn. od: Rumunka
Wiktionary
rzecz. Rumunka ż.
Wiktionary
obywatelka Rumunii
SJP.pl
państwo w Europie
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna
(1.1) geogr. polit. kraj europejski nad Morzem Czarnym, ze stolicą w Bukareszcie;
Wiktionary
Rumunia (rum. România, IPA: [ro.mɨ'ni.a]) – państwo unitarne w południowo-wschodniej części Europy. Graniczy z Węgrami i Serbią na zachodzie, Bułgarią na południu wzdłuż Dunaju oraz Ukrainą i Mołdawią na północy. Kraj ma także dostęp do Morza Czarnego. Stolicą i największym miastem Rumunii jest Bukareszt.
Wikipedia
(1.1) Rumunia jest już członkiem Unii Europejskiej.
Wiktionary
IPA: rũˈmũɲja, AS: rũmũńi ̯a
Wiktionary
rzecz. Rumun m., Rumunka ż., rumuński m.
przym. rumuński
Wiktionary
wyraz, zwrot lub konstrukcja składniowa przyjęte z języka rumuńskiego albo na nim wzorowane
SJP.pl
obywatelka Rumunii
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) kobieta lub dziewczyna narodowości rumuńskiej, obywatelka Rumunii
Wiktionary
(1.1) Handel żywym towarem to domena przestępczości zorganizowanej. Ofiarami stręczycieli padają w Niemczech głównie imigrantki – ostatnio coraz częściej Rumunki i Bułgarki.
Wiktionary
IPA: rũˈmũŋka, AS: rũmũŋka
Wiktionary
rzecz. rumuński m., Rumunia ż.
:: fm. Rumun m.
przym. rumuński
Wiktionary
antonimy.
hiperonimy.
hiponimy.
holonimy.
meronimy.
pokrewne.
rzecz. rumuński m., Rumunia ż.
:: fm. Rumun m.
przym. rumuński
frazeologia.
etymologia.
uwagi.
tłumaczenia.
(1.1) zobtłum rodz|Rumun.
* arabski: (1.1) رومانية ż.
* białoruski: (1.1) румынка ż.
* bułgarski: (1.1) румънка ż.
* czeski: (1.1) Rumunka ż.
* esperanto: (1.1) rumanino
* francuski: (1.1) Roumaine ż.
* hiszpański: (1.1) rumana ż.
* kataloński: (1.1) romanesa ż.
* litewski: (1.1) rumunė ż.
* łotewski: (1.1) rumāniete ż.
* niemiecki: (1.1) Rumänin ż.
* nowogrecki: (1.1) Ρουμάνα ż.
* rosyjski: (1.1) румы́нка ż.
* rumuński: (1.1) română ż.
* słowacki: (1.1) Rumunka ż.
* ukraiński: (1.1) румунка ż.
* włoski: (1.1) romena ż.
źródła.
== Rumunka (język czeski.) ==
wymowa.
znaczenia.
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) Rumunka
odmiana.
przykłady.
składnia.
kolokacje.
synonimy.
Wiktionary
związany z Rumunią
SJP.pl
przymiotnik
(1.1) pochodzący z Rumunii, dotyczący Rumunii lub Rumunów
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(2.1) jęz. urzędowy język Rumunii;
Wiktionary
Język rumuński, sporadycznie dakorumuński (rum. română [roˈmɨ.nə]) – język z bałkańskiej gałęzi języków romańskich, którym posługuje się około 22,5 mln osób, zamieszkujących przede wszystkim Rumunię i Mołdawię, przyległe regiony Bułgarii, Serbii i Ukrainę, a także, w wyniku migracji w XXI wieku, Hiszpanię i Włochy. Mniejsze społeczności rumuńskojęzyczne znajdują się ponadto w innych krajach, zwłaszcza w Stanach Zjednoczonych, Kanadzie i Australii. Ma status języka urzędowego w Rumunii, Mołdawii, Wojwodinie (autonomicznej prowincji Serbii), a także w nieuznawanym Naddniestrzu oraz, na poziomie międzynarodowym, w Unii Europejskiej.
Wikipedia
(1.1) Policja ujęła uchodźców rumuńskich.
(2.1) Jacek biegle mówi po rumuńsku.
Wiktionary
IPA: rũˈmũj̃sʲci, AS: rũmũĩ ̯sʹḱi
Wiktionary
rzecz. Rumunia ż., Rumun m., Rumunka ż.
Wiktionary
dotyczący Rumunii i Polski
SJP.pl
przymiotnik
(1.1) taki, który posługuje się językiem rumuńskim
(1.2) taki, którego mieszkańcy posługują się językiem rumuńskim
(1.3) spisany, stworzony w języku rumuńskim
Wiktionary
IPA: rũˈmũj̃skɔjɛ̃w̃ˈzɨt͡ʃnɨ, AS: rũmũĩ ̯skoi ̯ẽũ̯zyčny
Wiktionary
[czytaj: ran]
1. masowe wycofywanie pieniędzy i papierów wartościowych z banków;
2. masowe wykupywanie jakichś towarów;
3. masowe dążenie do osiągnięcia czegoś lub uczestniczenia w czymś
SJP.pl
Wikipedia
1. znak pisma runicznego;
2. w fantastyce i ezoteryce: magiczny symbol
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) hist. jęz. znak pisma runicznego;
(1.2) ezot. gry wideo magiczny symbol lub niewielki przedmiot z takim symbolem
Wiktionary
Runy (alfabet runiczny) – alfabet używany do zapisu przez ludy germańskie zwane przez nich fuþark. Niekiedy nazwę „runy” odnosi się także do systemów piśmienniczych stosowanych przez ludy tureckie, takich jak alfabet orchoński oraz rowasz Madziarów. Używany również w obrzędach magicznych.
Wikipedia
IPA: ˈrũna, AS: rũna
Wiktionary
rzecz. runy nmos.
przym. runiczny
Wiktionary
1. upaść, przewalić się, zawalić się;
2. przenośnie: ponieść klęskę;
3. nagle ruszyć na kogoś, na coś
SJP.pl
czasownik dokonany (ndk. brak)
(1.1) gwałtownie upaść w wyniku działania siły ciężkości
(1.2) gwałtownie zawalić się
(1.3) o planach: gdy nagle stają się niewykonalne
Wiktionary
(1.2) Kolejne miesiące zdawały się potwierdzać słuszność tezy Fukuyamy: w ślad za Polską poszły Węgry, 9 listopada 1989 roku runął Mur Berliński, przez Czechosłowację przetoczyła się aksamitna rewolucja.
Wiktionary
rzecz. runięcie n.
Wiktionary
1. w sporcie: określony czas części spotkania sportowego
2. potocznie: obiegnięcie, okrążenie czegoś
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) sport. część pojedynku sportowego
(1.2) ruch po trasie kończącej się w punkcie wyjścia, okrążenie
(1.3) jeden z powtarzalnych etapów np. gry lub negocjacji
Wiktionary
(1.1) Po rundzie jesiennej reszlanie zajmowali przedostatnie miejsce w tabeli.
(1.2) Klient o mało nie zemdlał z ekstazy i od razu zamówił jeszcze jedną rundę.
(1.3) Japońska odmiana mahjonga jest grą szybką. System punktacji jest uproszczony, więc przerwy między rundami są krótsze.
Wiktionary
IPA: ˈrũnda, AS: rũnda
Wiktionary
(1.2) okrążenie
Wiktionary
język z rodziny bantuidalnych, będący, obok francuskiego, językiem urzędowym w Burundi; kirundi
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) jęz. język z rodziny bantu, używany w Rwandzie, Burundi, Tanzanii i Ugandzie;
Wiktionary
Język rundi lub kirundi (urundi) – język z rodziny bantu, używany w Rwandzie, Burundi (jako język urzędowy), Tanzanii i Ugandzie, uznawany często za dialekt języka ruanda-rundi. W 1980 roku liczba mówiących wynosiła ok. 4,8 mln.
Wikipedia
(1.1) Rundi jest językiem urzędowym w Burundi.
Wiktionary
antonimy.
hiperonimy.
hiponimy.
holonimy.
meronimy.
pokrewne.
frazeologia.
etymologia.
uwagi.
(1.1) inna pisownia kirundi, urundi
tłumaczenia.
* angielski: (1.1) Kirundi, Rundi
* francuski: (1.1) kirundi m., roundi m., rundi m.
* słowacki: (1.1) rundčina ż.
* włoski: (1.1) kirundi m., rundi m., urundi m.
źródła.
== rundi (język francuski.) ==
wymowa.
znaczenia.
rzeczownik, rodzaj męski
(1.1) jęz. rundi
odmiana.
(1.1) nieodm.
przykłady.
składnia.
kolokacje.
synonimy.
Wiktionary
zdrobnienie od: runda
SJP.pl
runianka japońska - gatunek krzewinki z rodziny bukszpanowatych
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) bot. nazwa systematyczna|Pachysandra|Michx.|ref=tak., półkrzewiasta roślina uprawiana w celach ozdobnych, dobrze znosząca zacienienie;
Wiktionary
Runianka (Pachysandra Michx.) – rodzaj roślin z rodziny bukszpanowatych. Obejmuje trzy gatunki występujące naturalnie we wschodniej Azji i wschodniej części Ameryki Północnej. Gatunkiem typowym jest Pachysandra procumbens Michx.
Wikipedia
(1.1) Kwiaty żeńskie u runianki znajdują się tylko w dolnej części kwiatostanu.
Wiktionary
rzecz. runo n.
Wiktionary
przymiotnik
(1.1) daw. runiczny
Wiktionary
dotyczący najstarszego pisma północnoeuropejskiego z terenów Niemiec i Skandynawii
SJP.pl
przymiotnik
(1.1) jęz. dotyczący run, związany z runami
(1.2) zapisany runami
Wiktionary
rzecz. runy nmos., runa ż.
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) odczasownikowy od|runąć.
Wiktionary
czas. runąć
Wiktionary
wróżbita posługujący się runami
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna
(1.1) geogr. wieś w Rumunii, na Bukowinie, skupisko Polonii
Wiktionary
Runk (rum. Runcu; ukr. Рунк, Runk) – wieś w Rumunii, w okręgu Suczawa, w gminie Kaczyka. W 2011 roku liczyła 187 mieszkańców.
Wieś jest zamieszkiwana przez mniejszość polską, która stanowi blisko 23% jej ludności.
Wikipedia
przym. runcki
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) hist. wojsk. drzewcowa broń, o trójdzielnym żeleźcu, podobnym do trójzęba, z długim grotem pośrodku i dwoma kolcami bocznymi odgiętymi do góry
Wiktionary
Runka – broń drzewcowa spokrewniona z spisą friulską oraz korseką, o żeleźcu trójdzielnym, podobnym do trójzęba, z długim grotem pośrodku i dwoma kolcami bocznymi, odgiętymi księżycowato do góry. Runka wywodzi się z Włoch, w zachodniej Europie upowszechniła się w XVI i XVII wieku.
Wikipedia
IPA: ˈrũnka, AS: rũnka
Wiktionary
1. zdrobnienie od: runo;
2. delikatna przędza otrzymywana z bawełny po rozczesaniu jej na zgrzeblarkach
SJP.pl
[czytaj: ranmagedon] ekstremalny bieg z przeszkodami
SJP.pl
dotyczący tkanin pokrytych puszystą włókienną okrywą, np. runne koce, okrycia, narzuty na fotele
SJP.pl
1. strzyża owcza; włosy wełniste na skórze zwierzęcia; skóra razem z wełną;
2. powierzchnia włókienna niektórych tkanin;
3. najniższa warstwa roślin w lesie składająca się z roślin zielnych, porostów, mchów, grzybów; podszycie
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) masa luźno splątanych włókien, np. z wystrzyżonej sierści;
(1.2) zob. runo leśne.
Wiktionary
Runo – spójna masa luźno ze sobą powiązanych włókien lub innych włóknistych obiektów. Przykładem niech będzie runo owcze czyli zwarta masa owczej sierści otrzymana w procesie strzyżenia owcy (por. słynne Złote runo). Również biblijne Runo Gedeona (runo wełny) jest znanym przykładem runa. Runo to również obiekt kultu w Anatolii i prawdopodobnie na Kaukazie (w postaci całej skóry z sierścią).
Wikipedia
składnia.
kolokacje.
synonimy.
antonimy.
hiperonimy.
hiponimy.
(1.1) strzyża
holonimy.
meronimy.
pokrewne.
rzecz. runianka ż.
frazeologia.
złote runo
etymologia.
uwagi.
tłumaczenia.
* czeczeński: (1.1) тӏаргӏа
* rosyjski: (1.1) руно n.
* ukraiński: (1.1) руно n.
źródła.
== runo (język chorwacki.) ==
ortografie.
wymowa.
znaczenia.
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) runo owcze
odmiana.
przykłady.
Wiktionary
IPA: ˈrũnɔ, AS: rũno
Wiktionary
rzecz. runianka ż.
Wiktionary
antonimy.
hiperonimy.
hiponimy.
(1.1) strzyża
holonimy.
meronimy.
pokrewne.
rzecz. runianka ż.
frazeologia.
złote runo
etymologia.
uwagi.
tłumaczenia.
* czeczeński: (1.1) тӏаргӏа
* rosyjski: (1.1) руно n.
* ukraiński: (1.1) руно n.
źródła.
== runo (język chorwacki.) ==
ortografie.
wymowa.
znaczenia.
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) runo owcze
odmiana.
przykłady.
składnia.
kolokacje.
synonimy.
Wiktionary
dostarczający runa
SJP.pl
specjalista w zakresie runologii
SJP.pl
nauka zajmująca się badaniem i odczytywaniem pisma runicznego
SJP.pl
przypominający runy (litery alfabetu runicznego)
SJP.pl
wieś w Polsce
SJP.pl
Wikipedia
nazwisko
SJP.pl
Osoby o tym nazwisku:
Wikipedia
przymiotnik od: runo (powierzchnia włókienna niektórych tkanin), np. wyroby runowe
SJP.pl
[czytaj: ranłej] środowiskowo: pas startowy na lotnisku
SJP.pl
1. najstarsze pismo północnoeuropejskie, którym posługiwały się plemiona germańskie;
2. zabytki tego pisma
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj niemęskoosobowy, liczba mnoga
(1.1) hist. dawne pismo używane przez ludy germańskie;
(1.2) hist. zabytki pisane runami (1.1)
(1.3) etn. karelskie i fińskie ludowe pieśni epickie
forma rzeczownika.
(2.1) lm. od: run
Wiktionary
Runy (alfabet runiczny) – alfabet używany do zapisu przez ludy germańskie zwane przez nich fuþark. Niekiedy nazwę „runy” odnosi się także do systemów piśmienniczych stosowanych przez ludy tureckie, takich jak alfabet orchoński oraz rowasz Madziarów. Używany również w obrzędach magicznych.
Wikipedia
(1.1) Miecz miał nieskomplikowaną rękojeść, wybite wschodnimi runami znaki manufaktury, z Wysp Anvash chyba, bo z drugiej strony Lwa z Morza wytłoczono.
Wiktionary
rzecz. runa ż.
przym. runiczny
Wiktionary
[czytaj: rup] skrót od:
1. Rejonowy Urząd Poczty;
2. Rejonowy Urząd Pracy
SJP.pl
imię męskie
SJP.pl
Miejscowości w USA:
Wikipedia
1.
a) jednostka monetarna Indii;
b) jednostka monetarna Nepalu;
c) jednostka monetarna Pakistanu;
d) jednostka monetarna Mauritiusa;
e) jednostka monetarna Seszeli;
f) jednostka monetarna Sri Lanki;
g) jednostka monetarna Indonezji;
h) jednostka monetarna Malediwów;
2. roślina podwodna o łodydze płożącej się po dnie oraz pływających nitkowatych liściach i kwiatach, rosnąca w wodach słonych
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) monet. nazwa waluty kilku krajów azjatyckich: Indii, Indonezji, Nepalu i Pakistanu, posiadającej różną wartość w tych krajach;
(1.2) monet. waluta Malediwów;
(1.3) bot. nazwa systematyczna|Ruppia|L.|ref=tak., rodzaj podwodnych roślin słonych wód;
Wiktionary
Rupia (sanskr. rūpja = „srebro”) – nazwa jednostki monetarnej kilku państw azjatyckich (Indie, Sri Lanka, Nepal, Pakistan, Indonezja) oraz wyspiarskich krajów na Oceanie Indyjskim (Malediwy, Seszele, Mauritius). Dzieli się na 100 jednostek mniejszych o różnych nazwach w poszczególnych krajach (pajs, sen, laria lub cent).
Wikipedia
IPA: ˈrupʲja, AS: rupʹi ̯a
Wiktionary
(1.3)
rzecz. rupiowate nmos.
przym. rupiowaty, rupiowy
Wiktionary
(1.1) symbol. ₨
Wiktionary
przedmiot małowartościowy, często bezużyteczny
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy lub męskorzeczowy
(1.1) posp. stary, zepsuty lub zniszczony przedmiot
(1.2) posp. przedmiot bezużyteczny, niepotrzebny
(1.3) pot. pogard. stara, brzydka kobieta
Wiktionary
(1.1) To nie radio, to zupełny rupieć.
(1.2) Wyrzuć te wszystkie rupiecie!
Wiktionary
IPA: ˈrupʲjɛ̇t͡ɕ, AS: rupʹi ̯ėć
Wiktionary
rzecz. rupiecie nmos., rupieciarnia ż., rupieciarstwo n., rupieciarz m.
Wiktionary
(1.1) grat, gruchot, klekot, rzęch, trup
(1.2) klamot, śmieć, gw-pl|Poznań. klunkier
(1.3) raszpla, gw-pl|Poznań. chorlipa
Wiktionary
pomieszczenie zapełnione rupieciami; graciarnia
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) pomieszczenie, w którym składowane są rupiecie
(1.2) iron. pomieszczenie ze starym wyposażeniem
Wiktionary
(1.1) Ta twoja rupieciarnia mogłaby być przerobiona na biuro.
(1.2) Ale rupieciarnia z tej pracowni!
Wiktionary
IPA: ˌrupʲjɛ̇ˈt͡ɕarʲɲa, AS: rupʹi ̯ėćarʹńa
Wiktionary
rzecz. rupieć m.
Wiktionary
(1.1) graciarnia
Wiktionary
zamiłowanie do zbierania rupieci
SJP.pl
człowiek lubiący zbierać rzeczy bezwartościowe; graciarz
SJP.pl
przedmiot małowartościowy, często bezużyteczny
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj niemęskoosobowy, liczba mnoga
(1.1) zbiór starych, zniszczonych i nieprzydatnych rzeczy
Wiktionary
IPA: ruˈpʲjɛ̇t͡ɕɛ, AS: rupʹi ̯ėće
Wiktionary
rzecz. rupieć m.
Wiktionary
3 miejscowości w Polsce:
Wikipedia
nazwisko
SJP.pl
o cechach rupiowatych (rodzina roślin)
SJP.pl
Rupia (Ruppia L.) – jedyny rodzaj roślin z rodziny rupiowatych (Ruppiaceae). Obejmuje 8–11 gatunków. Występują one na całym świecie, przy czym jedynym przedstawicielem rodzaju we florze Polski jest rupia morska R. maritima. Są to rośliny wodne rosnące w wodach zasolonych.
Nazwa rodzajowa i rodziny utworzona została od nazwiska niemieckiego botanika – Heinricha Bernharda Ruppa (1688–1719).
Wikipedia
o cechach rupiowatych (rodzina roślin)
SJP.pl
nazwisko
SJP.pl
Osoby o tym nazwisku:
Wikipedia
roślina stepowa z rodziny astrowatych; cytwar
SJP.pl
imię męskie
SJP.pl
Robert, Rupert – imię męskie pochodzenia germańskiego, z imienia Hrodebert. Wywodzi się od słów hrod (sława) oraz beraht (jasny, bystry), co oznacza „ten, który jest sławny”, „ten, który żyje w chwale” oraz „ten, który oświeca noce”.
Wikipedia
w medycynie: przepuklina; hernia
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) med. przepuklina
(1.2) daw. pot. żart. emerytura
Wiktionary
IPA: rupˈtura, AS: ruptura
Wiktionary
rzecz. erupcja ż., korupcja ż.
Wiktionary
przymiotnik od: ruptura
SJP.pl
1. przewód o przekroju pierścieniowym używany zwykle do transportu cieczy i gazów;
2. przestarzale:
a) kość długa ze szpikiem;
b) lufa broni palnej;
3. pospolicie, obraźliwie: kobieta;
4. regionalnie: część pieca kuchennego wykorzystywana do pieczenia i przechowywania dań ciepłych; duchówka, piecyk, piekarnik
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) przewód do transportu płynów;
(1.2) słupek do tańca go-go lub akrobacji sportowych
(1.3) lwów. część pieca do przechowywania gorących potraw
(1.4) wulg. kobieta
(1.5) przest. lufa broni palnej
(1.6) kulin. przest. długa kość kulinarna ze szpikiem
(1.7) poznań. kulin. charakterystycznie wygięte kruche ciastko wypiekane i spożywane w okresie niektórych świąt religijnych
wykrzyknik
(2.1) okrzyk do ucieczki
Wiktionary
Rura – element konstrukcyjny o przekroju poprzecznym zwykle w kształcie pierścienia i znacznej długości. Rury są stosowane jako przewody do transportu cieczy i gazów lub jako elementy do budowy maszyn i innych urządzeń technicznych oraz konstrukcji budowlanych. Wykonane mogą być ze stali, żeliwa, metali kolorowych, betonu, żelbetu, tworzyw sztucznych (np. polietylenu, polichlorku winylu). Mogą stanowić także osłonę np. dla prowadzonych przewodów elektrycznych. Stosuje się rury do prowadzenia instalacji w osłonach termicznych tzw. rury termoizolowane.
Wikipedia
(1.1) Żeby woda popłynęła, musimy połączyć te dwie rury.
(1.2) Bardzo lubię oglądać taniec na rurze.
Wiktionary
IPA: ˈrura, AS: rura
Wiktionary
rzecz. ruraż m., rurarz m., rurarstwo n., rurowanie n., rurkowanie n., rurownica ż., rurki
:: zdrobn. rurka ż., rureczka ż.
czas. rurować, rurkować
przym. rurowy, rurkowy, rurarski
Wiktionary
(1.1) tuba
(1.3) duchówka, piecyk, piekarnik
Wiktionary
ekspresywnie: rurak - potocznie: pojazd mechaniczny, którego rama wykonana jest z rur; rurowiec, szajowóz
SJP.pl
potocznie: pojazd mechaniczny, którego rama wykonana jest z rur; rurowiec, szajowóz
SJP.pl
Ruralista − specjalista w zakresie planowania przestrzennego wsi i obszarów rolnych; zwany jest również architektem terenów wiejskich. Ruralista zajmuje się również projektowaniem dla celów turystycznych terenów wypoczynkowych znajdujących się poza miastem.
Wikipedia
wiejski, ludowy
SJP.pl
projektowanie i kształtowanie krajobrazu otwartego
SJP.pl
Ruralistyka (łac. ruralis - "wiejskość"), rzadziej rurystyka – nauka o planowaniu i budowie obszarów wiejskich, także o powstawaniu i rozwoju wiejskich form osadniczych. Zajmuje się obszarami położonymi poza miastami, a więc terenami otwartymi, terenami rolniczymi, wsiami, miasteczkami o charakterze rolniczym. W Polsce pojęcie „ruralistyka” jest często traktowane wąsko, obejmując zagadnienia związane jedynie z planowaniem wsi.
Wikipedia
przenoszenie elementów kultury, obyczajowości wiejskiej do miasta; rustyfikacja
SJP.pl
Ruralizacja proces społeczny będący przeciwieństwem urbanizacji, polegający na odpływie ludności miejskiej na wieś. Spowodowany jest większą atrakcyjnością terenów pozamiejskich w niektórych regionach. Proces ten oznacza także upodabnianie się terenów miejskich, w szczególności obszarów podmiejskich do obszarów wiejskich i przyjmowanie wiejskiego stylu życia.
Wikipedia
Wikipedia
warsztat, w którym dawniej wyrabiano broń palną; rusznikarnia
SJP.pl
związany z wyrobem lub montażem rur
SJP.pl
1. robotnik zajmujący się montażem rur; rurkarz;
2. dawniej: rzemieślnik zajmujący się wyrobem rur
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) osoba układająca rury
(1.2) osoba produkująca rury
(1.3) osoba zbierająca rury
Wiktionary
(1.1) Młody rurarz poszedł robić ruraż.
(1.2) Jestem rurarzem i mam mały warsztat rurarski na Pradze.
(1.3) Rurarz zabrał niepotrzebne rury miedziane z naszego podwórka.
Wiktionary
IPA: ˈruraʃ, AS: ruraš
Wiktionary
rzecz. rura ż., rurka ż., rurki nmos., rureczka ż., ruraż m., rurarstwo n.
przym. rurowy, rurarski
czas. rurować
wykrz. rura
Wiktionary
budynkowa instalacja z rur
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) czynność układania rur
(1.2) efekt układania rur
Wiktionary
(1.1) Młody rurarz poszedł robić ruraż.
(1.2) Wczoraj w budynku zrobiono ruraż, dziś podłączamy armaturę sanitarną.
Wiktionary
IPA: ˈruraʃ, AS: ruraš
Wiktionary
rzecz. rura ż., rurka ż., rureczka ż., rurarz m., rurarstwo n., rurki
przym. rurowy, rurarski
czas. rurować
wykrz. rura
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) stpol. osoba głupia
Wiktionary
IPA: ˈruraw, AS: rurau̯
Wiktionary
(1.1) starop|rurała.
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) stpol. zob. rurał.
forma rzeczownika.
(2.1) D. i B. lp. od: rurał
Wiktionary
IPA: ruˈrawa, AS: rurau̯a
Wiktionary
proces niekontrolowanego powiększania się miast; eksurbanizacja, peryurbanizacja
SJP.pl
zdrobnienie od: rurka
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) pot. zdrobn. od: rurka
Wiktionary
IPA: ruˈrɛt͡ʃka, AS: rurečka
Wiktionary
rzecz. rura ż., rurarz mos., ruraż mrz., rurka ż., rurki
przym. rurkowy
wykrz. rura
Wiktionary
przypominający kształtem małą rurkę
SJP.pl
1. zbudowany z małych rurek;
2. przypominający kształtem małą rurkę
SJP.pl
glon morski z rzędu Ceramiales; polisyfonia
SJP.pl
przedstawiciel rodziny pierścienic zamieszkujący denne strefy wód na całym świecie
SJP.pl
Rurecznik mułowy, rurecznik pospolity (Tubifex tubifex) – gatunek skąposzczeta z rodziny rureczników (Tubificidae).
Wikipedia
zrobiony z wysuszonych rureczników, np. pokarm rurecznikowy
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) daw. jeden z głosów wydawanych przez organy
Wiktionary
IPA: ˈrurflɛt, AS: rurflet
Wiktionary
1. mała rura - przewód o przekroju pierścieniowym;
2. przedmiot w kształcie wąskiej, cienkiej rury, np. rurka z bitą śmietaną
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) zdrobn. od: rura
(1.2) mała rura, przewód hydrauliczny
(1.3) przedmiot przypominający rurkę (1.2)
(1.4) biol. rodzaj hymenoforu u grzybów;
(1.5) kulin. zrolowane wafle lub inne ciasto nadziewane bitą śmietaną lub słodką masą;
Wiktionary
Wikipedia
(1.1) Pod moim domkiem zakopano jakąś wielką rurkę.
(1.2) Hydraulik wymienił nam dwie nieszczelne rurki od kaloryferów.
(1.3) Do makaronu z serem na słodko lepsze są rurki niż spagetti.
(1.4) Większość jadalnych grzybów ma rurki a nie blaszki.
(1.5) Po szkole często objadam się rurkami z kremem.
Wiktionary
IPA: ˈrurka, AS: rurka
Wiktionary
rzecz. rura ż., ruraż m., rurarz m., rurarstwo n., rurkowanie n., rurowanie n., rurki nmos.
:: zdrobn. rureczka ż.
czas. rurkować ndk., rurować ndk.
przym. rurowy, rurkowy, rureczkowy, rurarski
wykrz. rura
Wiktionary
(1.2) kapilara, cewnik
(1.4) hymenofor rurkowy
Wiktionary
związany z wąskimi, obcisłymi spodniami
SJP.pl
1. robotnik zajmujący się montażem rur; rurarz;
2. pogardliwie: zniewieściały mężczyzna
SJP.pl
1. mała rura - przewód o przekroju pierścieniowym;
2. przedmiot w kształcie wąskiej, cienkiej rury, np. rurka z bitą śmietaną
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj niemęskoosobowy, liczba mnoga
(1.1) pot. obcisłe spodnie z nieposzerzanymi nogawkami
forma rzeczownika.
(2.1) D. lp.; M., B. i W. lp. od: rurka
Wiktionary
Rurki, hymenofor rurkowy – u grzybów owocnikowych jest to rodzaj hymenoforu. Hymenofor rurkowy, czyli poroidalny, występuje u wielu grzybów kapeluszowych, a także u grzybów poliporoidalnych i niektórych kortycjoidalnych z owocnikiem rozpostartym, rozpostarto-odgiętym, rozproszonym i siedzącym (przyrośniętym bokiem do drewna). Rurki u grzybów kapeluszowych występują zawsze na dolnej stronie kapelusza, a u owocników rozpostartych na ich zewnętrznej powierzchni. Hymenium w postaci rurek występuje m.in. u gatunków z rzędu borowikowców i żagwiowców.
Wikipedia
(1.1) Uważam, że tylko szczupłe dziewczyny wyglądają dobrze w dżinsowych rurkach.
Wiktionary
IPA: ˈrurʲci, AS: rurʹḱi
Wiktionary
rzecz. rurka ż., rura ż., ruraż m., rurarz m., rurarstwo n., rurkowanie n., rurowanie n., rury
:: zdrobn. rureczka ż.
czas. rurkować ndk., rurować ndk.
przym. rurowy, rurkowy, rureczkowy, rurarski
wykrz. rura
Wiktionary
(1.1) rury, slimki
Wiktionary
przedstawiciel rodziny pierścienic
SJP.pl
rząd roślin okrytonasiennych; wielosiłowce
SJP.pl
podrodzina roślin w obrębie astrowatych; Asteroideae
SJP.pl
Wikipedia
przedstawiciel rzędu roślin okrytonasiennych; wielosiłowiec
SJP.pl
o cechach rurkokwiatowych (podrodzina roślin)
SJP.pl
rodzaj nietoperza z rodziny rudawkowatych
SJP.pl
Rurkonos (Nyctimene) – rodzaj ssaków z podrodziny Nyctimeninae w obrębie rodziny rudawkowatych (Pteropodidae).
Wikipedia
rząd wodnych i nadwodnych ptaków obejmujący 4 rodziny: albatrosy, burzyki, nawałniki i nurce
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj niemęskoosobowy, liczba mnoga
(1.1) syst. ornit. nazwa systematyczna|Procellariiformes|Fürbringer|ref=tak., rząd ptaków z infragromady ptaków neognatycznych;
forma przymiotnika.
(2.1) M., B. i W. n. lp.; M., B. i W. lm nm. od: rurkonosy
Wiktionary
Rurkonose (Procellariiformes) – rząd ptaków z infragromady ptaków neognatycznych (Neognathae). Prawdopodobnie wyodrębniły się na wczesnym etapie ewolucji.
Wikipedia
(1.1) Rząd rurkonosych obejmuje ptaki oceaniczne
Wiktionary
przym. rurkonosy
Wiktionary
o cechach rurkonosych (rząd ptaków)
SJP.pl
morski stułbiopław tworzący kolonie; cewiopław
SJP.pl
Wikipedia
jamochłony z rzędu zaliczanego do gromady stułbiopławów, występujące wyłącznie w morzach pełnosłonych strefy umiarkowanej i podzwrotnikowej
SJP.pl
Wikipedia
przestarzale:
1. układać włosy w karby za pomocą rurek;
2. układać w fałdy; fałdować
SJP.pl
cecha czegoś przypominającego rurkę
SJP.pl
1. przypominający kształtem rurkę;
2. złożony z części przypominających rurki
SJP.pl
potocznie: osoba nosząca rurki (wąskie, obcisłe spodnie)
SJP.pl
kwiat ogrodowy
SJP.pl
mający kształt rurki
SJP.pl
Wikipedia
w dawniej Polsce: osoba nadzorująca miejskie wodociągi
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) hist. techn. rodzaj wodociągu, przepompowni budowany w średniowieczu
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) techn. system połączonych rur wraz z niezbędnym osprzętem wykorzystywany do transportu substancji na duże odległości;
Wiktionary
Rurociąg – budowla liniowa służąca do przesyłania płynów i mieszanin.
Według Dyrektywy ciśnieniowej (2014/68/UE) rurociągi oznaczają części składowe instalacji rurowych przeznaczonych do transportu płynów, po połączeniu razem w zintegrowany układ ciśnieniowy. Rurociągi obejmują w szczególności rury lub układ rur, kształtki rurowe, złączki, kompensatory, przewody elastyczne lub inne stosowne części składowe przenoszące ciśnienie.
Wikipedia
(1.1) Przez nasz region ma biec jedna z nitek rurociągu.
Wiktionary
IPA: ruˈrɔt͡ɕɔ̃ŋk, AS: ruroćõŋk
Wiktionary
przym. rurociągowy
Wiktionary
montować rury
SJP.pl
czasownik
(1.1) techn. obudowywać rurami otwory wiertnicze
Wiktionary
IPA: ruˈrɔvat͡ɕ, AS: rurovać
Wiktionary
rzecz. rura ż., rurka ż., rurowanie n., ruraż m., rurarz m., rurarstwo n., rurki nmos.
przym. rurowy, rurarski
wykrz. rura
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) odczasownikowy od|rurować.
Wiktionary
IPA: ˌrurɔˈvãɲɛ, AS: rurovãńe
Wiktionary
rzecz. rura ż., rurka ż., rurki nmos.
przym. rurowy
czas. rurować ndk.
wykrz. rura
Wiktionary
przypominający rurę
SJP.pl
potocznie: pojazd mechaniczny, którego rama wykonana jest z rur; rurak, szajowóz
SJP.pl
zwierzę z gromady wieloszczetów; serpula
SJP.pl
dział fabryki zajmujący się produkcją rur
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) techn. wydział produkcyjny zakładu, gdzie wytwarza się rury
Wiktionary
(1.1) Bez własnej rurowni to będzie strata czasu.
Wiktionary
rzecz. rura ż., rurka ż.
przym. rurowy
Wiktionary
przymiotnik od: rura (zwykle w znaczeniu: przewód o przekroju pierścieniowym używany zwykle do transportu cieczy i gazów), np. połączenia rurowe
SJP.pl
przymiotnik relacyjny
(1.1) techn. dotyczący rury
Wiktionary
rzecz. rurownia ż., rurowanie n., rurki nmos., rurka ż., ruraż mrz., rurarz mos., rura ż.
wykrz. rura
czas. rurować ndk.
Wiktionary
Ruryk (staroruski: Рюрикъ trl: Riurikъ, ukr./ros. Рю́рик, staronord. Hrœrikr; ur. ok. 830, zm. 879) – według tradycji kronikarskiej przywódca oddziału Waregów, który osiadł na zaproszenie zbuntowanej ludności przyszłego księstwa Nowogrodzkiego i został ich władcą około 862 roku. Uważany za założyciela państwa ruskiego i protoplastę rodu Rurykowiczów, dynastii panującej w różnych państwach ruskich nieprzerwanie do śmierci cara Fiodora I.
Wikipedia
członek dynastii ruskiej wywodzącej się od legendarnego wodza normańskiego Ruryka
SJP.pl
dynastia ruska
SJP.pl
Wikipedia
1. wieś w województwie zachodniopomorskim, w powiecie goleniowskim;
2. prawy dopływ Odry;
3. prawy dopływ Gwdy
SJP.pl
Wikipedia
dawna gra w karty
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna
(1.1) hist. geogr. polit. historyczna nazwa ziem położonych na obszarze dzisiejszej Ukrainy i Białorusi, a także w zachodniej części Rosji europejskiej oraz wschodniej części Polski
(1.2) geogr. miasto na Litwie:
(1.3) geogr. toponim, nazwa kilku wsi i osad w Polsce
Wiktionary
Rus (ukr. Рус) – legendarny protoplasta Rusinów (późniejszych Ukraińców, Białorusinów i Rosjan), występujący w polskiej legendzie o trzech braciach. Brat Czecha i Lecha.
Według legendy podanej w Kronice wielkopolskiej był bratem Czecha i Lecha, a bracia mieli przybyć z Panonii. Rusa nie znają późniejsze, czeskie wersje legendy.
Wikipedia
(1.1) W średniowieczu mieszkańcy Mazowsza zasiedlali Mazury, Podlasie, Litwę i Ruś.
(1.1) W przeciwieństwie do krajów zachodniosłowiańskich, które znalazły się na peryferiach Kościoła łacińskiego, pośrednio tylko podlegając oddziaływaniu głównych ognisk kultury chrześcijańskiego Zachodu, Ruś korzystała bezpośrednio z kultury Bizancjum, głównej wówczas skarbnicy dorobku cywilizacyjnego świata śródziemnomorskiego.
Wiktionary
IPA: ruɕ, AS: ruś
Wiktionary
rzecz. ruski mos./mrz., rusiński mrz., ruskie nmos., Wszechruś ż., Rusin ż., Ruska ż., rusek m., ruska ż., Rusek mos.
przym. ruski, rusiński
Wiktionary
nazwisko
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy
(1.1) reg. rudy koń
Wiktionary
Osoby o tym nazwisku:
Wikipedia
przym. rusy
Wiktionary
przymiotnik relacyjny
(1.1) związany z rusałką, dotyczący rusałki
Wiktionary
rzecz. rusałka ż., Rusałka ż., rusałkowate nmos., rusałeczka ż.
przym. rusałczy, rusałkowaty
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj nijaki, nazwa własna
(1.1) tereny, na których leżała dawna kolonia, obecnie na Białorusi, w obwodzie witebskim, w rejonie głębockim, w sielsowiecie Hołubicze;
(1.2) wieś w Rosji, w sielsowiecie kostielcewskim rejonu kurczatowskiego w obwodzie kurskim;
(1.3) osiedle w rejonie zapadnodwińskim;
(1.4) stacja kolejowa w miejscowości Rusanowo (1.3), w rejonie zapadnodwińskim, w obwodzie twerskim, w Rosji;
Wiktionary
Wikipedia
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) zgrub. rusałka
Wiktionary
przymiotnik
(1.1) związany z rusałką, dotyczący rusałki
Wiktionary
IPA: ruˈsawt͡ʃɨ, AS: rusau̯čy
Wiktionary
rzecz. rusałka ż., rusałkowate nmos.
przym. rusałkowaty, rusalny
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) zdrobn. od: rusałka
Wiktionary
rzecz. rusałka ż., rusałkowate nmos.
przym. rusalny
Wiktionary
1. baśniowa nimfa wodna lub leśna, przebywająca w morzach, jeziorach, rzekach, wabiąca ludzi; wodnica;
2. motyl dzienny z rodziny południc
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) mitsłow. demoniczna istota o kobiecej postaci występująca w mitologii słowiańskiej;
(1.2) ent. nazwa niektórych gatunków motyli z rodziny rusałkowatych, nazwa systematyczna|Nymphalidae|ref=tak.
Wiktionary
Rusałka – w religii Słowian demoniczna istota zamieszkująca lasy, pola i zbiorniki wodne.
Wikipedia
IPA: ruˈsawka, AS: rusau̯ka
Wiktionary
rzecz. rusałkowate nmos.
:: zdrobn. rusałeczka ż.
przym. rusałczy, rusałkowaty, rusalny
Wiktionary
(1.1) boginka, panna wodna
Wiktionary
rodzina motyli o silnie rozwiniętych i pięknie ubarwionych skrzydłach; południce, południcowate, perłowce
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj niemęskoosobowy, liczba mnoga
(1.1) syst. ent. nazwa systematyczna|Nymphalidae|Rafinesque|ref=tak., rodzina motyli dziennych;
Wiktionary
Rusałkowate, rusałki, południcowate, południce, perłowce (Nymphalidae) – rodzina z grupy motyli dziennych (Rhopalocera). W 633 rodzajach zawiera 5 700 gatunków rozpowszechnionych na całym świecie (w Polsce 75), m.in. rusałki, przeplatki, dostojki, mieniaki. Mają zredukowaną przednią parę odnóży, zatraciły funkcje kroczne, samiec używa ich do czyszczenia czułek. Gąsienice owłosione lub kolczaste.
Wikipedia
(1.1) Przedstawiciele rusałkowatych mają zredukowaną przednią parę odnóży.
Wiktionary
rzecz. rusałka ż., rusałeczka ż.
przym. rusałczy, rusałkowaty, rusalny
Wiktionary
(1.1) południcowate, południce, perłowce
Wiktionary
o cechach rusałkowatych (rodzina motyli)
SJP.pl
dawniej, dziś regionalnie: mający jasne włosy (blond lub rude)
SJP.pl
Ruse (bułg. Русе; tur. Rusçuk; łac. Sexaginta Prista) – miasto w Bułgarii, nad Dunajem, piąte pod względem liczby mieszkańców w kraju. Stolica obwodu Ruse i gminy Ruse. Według danych szacunkowych Ujednoliconego Systemu Ewidencji Ludności oraz Usług Administracyjnych dla Ludności, 15 września 2023 roku miejscowość liczyła 141 474 mieszkańców.
Wikipedia
nazwisko
SJP.pl
1. lekceważąco o Rosjaninie; ruski (Ruski), Rusek;
2. w żargonie uczniowskim - lekcja języka rosyjskiego
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) pot. lekcew. Rosjanin
forma rzeczownika.
(2.1) D., B. lp. zob. Ruska.
Wiktionary
Miejscowości w Polsce:
Miejscowość w Czechach:
Osoby:
Wikipedia
(1.1) Był czas, że Ruski chciały Paryż zdobywać.
Wiktionary
rzecz. Ruś ż., rusek mos.
:: fż. ruska ż., Ruska ż.
przym. ruski
Wiktionary
(1.1) war. rusek; pogard. Ruski, kacap, Moskal; neutr. Rosjanin
Wiktionary
[czytaj: raszdi] nazwisko
SJP.pl
nazwa kilku wsi w Polsce
SJP.pl
Wikipedia
przymiotnik od: Rusiec
SJP.pl
przymiotnik relacyjny
(1.1) związany z Ruszczą, dotyczący Ruszczy
Wiktionary
rzecz. Ruszcza ż.
Wiktionary
mieszkaniec Rusi (jednego z wielu historycznych państw i regionów)
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) przedstawiciel narodu wschodniosłowiańskiego;
(1.2) hist. mieszkaniec Rusi
(1.3) etn. przedstawiciel wschodniosłowiańskiej grupy etnicznej
(1.4) stpol. wyznawca prawosławia lub grekokatolicyzmu
Wiktionary
W Polsce
Ukraina:
Osoby:
Inne:
Zobacz też:
Wikipedia
rzecz. Ruś, Rus, Rosja
:: fż. Rusinka
przym. rusiński, ruski, rosyjski
Wiktionary
(1.1-3) Rus
Wiktionary
nazwisko
SJP.pl
nazwisko
SJP.pl
mieszkanka Rusi (jednego z wielu historycznych państw i regionów)
SJP.pl
Rusinka – utwór macedońskiego piosenkarza Włatka Iliewskiego wydany w 2011. Autorami piosenki są Gilgor Koprov, Władimir Dojčinowski, Jovan Jovanov i Marek Marinkoviḱ-Slatkaristika. Oficjalny teledysk do piosenki ukazał się 17 marca 2011, a jego reżyserem został Boško Stoliḱ.
Wikipedia
nazwa wielu miejscowości i ich części w Polsce
SJP.pl
Wikipedia
Wikipedia
Wikipedia
przymiotnik od: Rusinowo, Rusinów
SJP.pl
→ Rusin
SJP.pl
przymiotnik
(1.1) związany z Rusinami
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(2.1) jęz. wschodniosłowiański język używany przez Rusinów;
Wiktionary
Wikipedia
rzecz. Rusin m., Rusinka ż., Ruś ż.
Wiktionary
lekceważąco o Rosjance; Ruska, Sowietka (sowietka), kacapka
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) lekcew. Rosjanka
forma rzeczownika.
(2.1) D. lp. zob. Rusek.
Wiktionary
IPA: ˈruska, AS: ruska
Wiktionary
rzecz. Ruś ż., ruska ż.
:: fm. rusek mos., Rusek mos.
przym. ruski
Wiktionary
(1.1) pogard. ruska, kacapka; neutr. Rosjanka
Wiktionary
1. dotyczący Rusi;
2. potocznie, lekceważąco:
a) rosyjski (związany z Rosją);
b) radziecki (związany ze Związkiem Radzieckim);
3. pierogi ruskie - rodzaj pierogów o nadzieniu serowo-cebulowo-ziemniaczanym
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) pot. lekcew. Rosjanin
forma rzeczownika.
(2.1) depr. plural|Rusek.
(2.2) D. lp.; M., B. i W. lm. od: Ruska
Wiktionary
Ruski – zlikwidowana wąskotorowa stacja kolejowa we wsi Borowica, w województwie lubelskim, w Polsce.
Wikipedia
(1.1) pot. Kiedyś Ruskie pod stolicę podeszły.
Wiktionary
rzecz. Ruś ż., rusek mos., Rusek mos.
:: fż. ruska ż., Ruska ż.
przym. ruski
Wiktionary
(1.1) war. ruski; pogard. rusek, kacap, Moskal; neutr. Rosjanin
Wiktionary
ruskie pierogi
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj niemęskoosobowy, liczba mnoga
(1.1) pot. kulin. pierogi ruskie
forma przymiotnika.
(2.1) plural|ruski.
forma rzeczownika.
(3.1) depr. plural|ruski.
Wiktionary
Ruskie (ukr. Руське) – nieistniejąca obecnie wieś w Bieszczadach na terenie gminy Lutowiska, położona na lewym brzegu Sanu, naprzeciwko Chmiela.
Lokowana przed 1580 rokiem na prawie wołoskim w dobrach Kmitów. W 1921 r. liczyła 30 domów i 184 mieszkańców – samych grekokatolików. We wsi była niewielka cerkiew zbudowana w 1848 roku i dwór. W połowie XIX wieku właścicielami posiadłości tabularnej w Ruskiem była Krystyna Niemczewska i współwłaściciele.
Wikipedia
(1.1) Przyjdź na obiad, będą ruskie.
(3.1) I co? Ruskie znowu zbombardowały Ukrainę!
Wiktionary
rzecz. Ruś m.
przym. ruski
Wiktionary
[czytaj: raskin] nazwisko
SJP.pl
Miejscowości w USA:
Wikipedia
ruski charakter
SJP.pl
nazwisko
SJP.pl
nazwisko
SJP.pl
gatunek rośliny z rodziny astrowatych
SJP.pl
Wikipedia
Wikipedia
zwolennik, sympatyk tego, co rosyjskie
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) książk. człowiek oddany sprawom związanym z Rosją, sympatyk Rosjan
Wiktionary
(1.1) Czy prezydent jest rusofobem, a premier rusofilem?
Wiktionary
IPA: ruˈsɔfʲil, AS: rusofʹil
Wiktionary
rzecz. rusofilstwo n.
przym. rusofilski
Wiktionary
sympatia do Rosjan i wszystkiego, co rosyjskie; rusofilstwo, rusofilizm, moskalofilizm, moskalofilstwo
SJP.pl
Rusofilia, rusofilstwo, rusofilizm – przychylny stosunek wobec Rosji, jej historii, języka, kultury, obyczajów czy do samych Rosjan. Antonimem rusofilii jest rusofobia.
Rusofilia w kontekście historycznym jest zjawiskiem związanym z narodami, które miały stały kontakt z Rosją, często sąsiadując z nią lub będąc pod jej okupacją. W częściach Europy Wschodniej rusofilia zaczęła pojawiać się od początku XX wieku w charakterze ruchu mniejszościowego (patrz moskalofilstwo).
Wikipedia
rusofilstwo, moskalofilizm, moskalofilstwo;
1. sympatia do Rosjan i wszystkiego, co rosyjskie;
2. przychylność dla dawnego ruchu społeczno-politycznego wśród ludności ukraińskiej na terenie Galicji, dążącego do sojuszu z carską Rosją
SJP.pl
przyjazny Rosji, wszystkiemu co rosyjskie
SJP.pl
przymiotnik relacyjny
(1.1) nacechowany rusofilstwem, sympatyzujący z Rosją, Rosjanami
Wiktionary
rzecz. rusofilstwo n., rusofil mos., rusofilka ż., rusofilia ż.
Wiktionary
rusofilizm, moskalofilizm, moskalofilstwo;
1. sympatia do Rosjan i wszystkiego, co rosyjskie;
2. przychylność dla dawnego ruchu społeczno-politycznego wśród ludności ukraińskiej na terenie Galicji, dążącego do sojuszu z carską Rosją
SJP.pl
osoba negatywnie nastawiona do wszystkiego, co rosyjskie
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) książk. człowiek nielubiący Rosjan i Rosji, ksenofobicznie traktujący sprawy rosyjskie
Wiktionary
(1.1) Czy prezydent jest rusofobem, a premier rusofilem?
Wiktionary
IPA: ruˈsɔfɔp, AS: rusofop
Wiktionary
rzecz. rusofobia ż.
:: fż. rusofobka ż.
przym. rusofobiczny
Wiktionary
wrogość lub niechęć do Rosjan i do wszystkiego, co rosyjskie
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) socjol. niechęć do Rosji, Rosjan i tego, co rosyjskie
Wiktionary
Rusofobia – postawa wyrażająca niechęć lub strach przed Rosją, Rosjanami lub rosyjską kulturą. Przeciwieństwem rusofobii jest rusofilia.
Historycznie rusofobia obejmowała zarówno inicjowane przez państwo jak i oddolne prześladowania i dyskryminację, a także propagandę zawierającą nastroje antyrosyjskie. W Europie rusofobia opierała się na różnych mniej lub bardziej uzasadnionych obawach przed rosyjskim podbojem Europy, takich jak te oparte na fałszerstwie Testamentu Piotra Wielkiego stworzonym we Francji w XIX wieku, a później powracających w Wielkiej Brytanii obaw przed rosyjskim atakiem na Indie w związku z Wielką Grą. Istniejące wcześniej nastroje antyrosyjskie w Niemczech są uważane za jeden z czynników wpływających na traktowanie ludności rosyjskiej pod okupacją niemiecką podczas II wojny światowej.
Wikipedia
składnia.
kolokacje.
synonimy.
antonimy.
(1.1) rusofilstwo
hiperonimy.
(1.1) ksenofobia
hiponimy.
holonimy.
meronimy.
pokrewne.
rzecz. rusofob m., rusofobka ż.
przym. rusofobiczny
przysł. rusofobicznie
frazeologia.
etymologia.
uwagi.
tłumaczenia.
* angielski: (1.1) Russophobia
* białoruski: (1.1) русафобія ż.
* bułgarski: (1.1) русофобство n.
* duński: (1.1) russofobi w.
* hiszpański: (1.1) rusofobia ż.
* niemiecki: (1.1) Russophobie ż.
* nowogrecki: (1.1) ρωσοφοβία ż.
* rosyjski: (1.1) русофобия ż.
* ukraiński: (1.1) русофобія ż.
źródła.
== rusofobia (język hiszpański.) ==
wymowa. IPA3|ru.so.ˈfo.βja.
znaczenia.
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) socjol. rusofobia
odmiana.
(1.1) lp. rusofobia; lm. rusofobias
przykłady.
Wiktionary
IPA: ˌrusɔˈfɔbʲja, AS: rusofobʹi ̯a
Wiktionary
rzecz. rusofob m., rusofobka ż.
przym. rusofobiczny
przysł. rusofobicznie
Wiktionary
antonimy.
(1.1) rusofilstwo
hiperonimy.
(1.1) ksenofobia
hiponimy.
holonimy.
meronimy.
pokrewne.
rzecz. rusofob m., rusofobka ż.
przym. rusofobiczny
przysł. rusofobicznie
frazeologia.
etymologia.
uwagi.
tłumaczenia.
* angielski: (1.1) Russophobia
* białoruski: (1.1) русафобія ż.
* bułgarski: (1.1) русофобство n.
* duński: (1.1) russofobi w.
* hiszpański: (1.1) rusofobia ż.
* niemiecki: (1.1) Russophobie ż.
* nowogrecki: (1.1) ρωσοφοβία ż.
* rosyjski: (1.1) русофобия ż.
* ukraiński: (1.1) русофобія ż.
źródła.
== rusofobia (język hiszpański.) ==
wymowa. IPA3|ru.so.ˈfo.βja.
znaczenia.
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) socjol. rusofobia
odmiana.
(1.1) lp. rusofobia; lm. rusofobias
przykłady.
składnia.
kolokacje.
synonimy.
Wiktionary
kobieta mająca wrogi stosunek do wszystkiego, co rosyjskie
SJP.pl
nazwisko
SJP.pl
Osoby noszące nazwisko Rusowicz:
Wikipedia
Rusowo – wieś w północno-zachodniej Polsce, położona w województwie zachodniopomorskim, w powiecie kołobrzeskim, w gminie Ustronie Morskie.
Według danych urzędu gminy z 2005 roku wieś miała 372 mieszkańców.
W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa koszalińskiego.
W miejscowości działało Państwowe Gospodarstwo Rolne Rusowo.
Wikipedia
skrót od: Rada Uczelniana Samorządu Studenckiego
SJP.pl
Russ – miejscowość i gmina we Francji, w regionie Grand Est, w departamencie Dolny Ren.
Według danych na rok 1990 gminę zamieszkiwały 1113 osoby, 96 os./km².
Wikipedia
Wikipedia
[czytaj: rasel] nazwisko, m.in. Bertrand Russell (1872-1970) - uczony angielski
SJP.pl
Osoby o nazwisku Russell:
Wikipedia
Russo, właśc. Ricardo Soares Florencio (ur. 15 stycznia 1976 w Recife) – brazylijski piłkarz, występujący na pozycji prawy obrońca. Obecnie występuje w EC Santo André.
Wikipedia
Russocice – wieś w Polsce położona w województwie wielkopolskim, w powiecie tureckim, w gminie Władysławów.
Do 1870 istniała gmina Russocice. W okresie II Rzeczypospolitej wieś była siedzibą gminy Władysławów. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa konińskiego.
Wikipedia
Wikipedia
rzeczownik, rodzaj nijaki, nazwa własna
(1.1) geogr. adm. miasto w południowo-wschodniej Gruzji, położone nad rzeką Kurą;
Wiktionary
Rustawi (gruz. რუსთავი) – miasto w południowo-wschodniej Gruzji, w regionie Dolna Kartlia, nad rzeką Kurą.
Miasto zostało założone w 1948 r. w pobliżu dużego zakładu metalurgicznego, na miejscu starego osiedla, zniszczonego przez Timura około 1400 r. Czwarte co do wielkości miasto kraju, liczy ponad 100 tys. mieszkańców.
Wikipedia
(1.1) Między innymi uczestnicy Sympozjum zwiedzili Rustawskie Zakłady Metalurgiczne i zbudowane obok nowe miasto Rustawi.
Wiktionary
przym. rustawski
Wiktionary
przymiotnik relacyjny
(1.1) związany z Rustawi, dotyczący Rustawi
Wiktionary
(1.1) Między innymi uczestnicy Sympozjum zwiedzili Rustawskie Zakłady Metalurgiczne i zbudowane obok nowe miasto Rustawi.
Wiktionary
rzecz. Rustawi n.
Wiktionary
przenoszenie elementów kultury, obyczajowości wiejskiej do miasta; ruralizacja
SJP.pl
dekoracyjne wykończenie ścian budynku okładziną z chropowato obciosanego kamienia; rustyk
SJP.pl
Rustyk (łac. Rusticus) – imię męskie pochodzenia łacińskiego, od rusticus - "rustykalny". Patronem tego imienia jest św. Rustyk, mnich (V wiek).
Rustyk imieniny obchodzi 25 kwietnia, 17 sierpnia, 10 października, 14 października i 26 października.
Żeński odpowiednik: Rustyka.
Zobacz też:
Wikipedia
dekoracyjne wykończenie ścian budynku okładziną z chropowato obciosanego kamienia; rustyk
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) dekoracyjne wykończenie ściany okładziną z chropowato ociosanego kamienia na wzór naturalnego łomu kamiennego;
Wiktionary
Rustyka – sposób dekoracyjnego obrobienia faktury powierzchni muru kamiennego lub kamiennej okładziny ściennej, tak aby miały surowy wygląd (zwany popularnie „na dziko”). Polegał na obłupaniu albo odbiciu krawędzi kamiennego bloku przy pomocy odbijaka. Obrobione w ten sposób lico było imitacją naturalnego łomu kamiennego.
Wikipedia
przym. rustykalny
przysł. rustykalnie
Wiktionary
zamiłowanie do życia wiejskiego
SJP.pl
przysłówek
(1.1) w sposób rustykalny, wiejsko
Wiktionary
(1.1) W domu znajdują się rustykalnie wykończone meble
Wiktionary
przym. rustykalny
rzecz. rustykalność ż., rustyka ż.
Wiktionary
zespół cech charakterystycznych dla wsi i wieśniaków; ludowość, chłopskość, wiejskość
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) książk. cecha tego, co rustykalne
Wiktionary
(1.1) Myślę nie tylko o Brodzińskim, lecz o pewnych cechach mentalności polskiej utrwalonych w kulturze bądź świadomie wówczas lansowanych, takich jak idyllizm, słowiańskość, rustykalność.
Wiktionary
przym. rustykalny
przysł. rustykalnie
Wiktionary
książkowo: mający związek ze wsią i jej mieszkańcami; wiejski, chłopski, wieśniaczy, ludowy
SJP.pl
przymiotnik jakościowy
(1.1) książk. o wiejskim charakterze (mówiąc o przedmiotach, budynkach itp.)
(1.2) hist. wiejski
Wiktionary
(1.1) Przedmieścia charakteryzują się zabudową w stylu rustykalnym.
Wiktionary
IPA: ˌrustɨˈkalnɨ, AS: rustykalny
Wiktionary
rzecz. rustykalność ż., rustyka ż.
przysł. rustykalnie
Wiktionary
Rustyk z małżonką; Rustykowie
SJP.pl
rzadko: okładać rustyką
SJP.pl
rzadko: okładać rustyką
SJP.pl
Rustyk z małżonką; Rustykostwo
SJP.pl
przymiotnik dzierżawczy - należący do Rustyka lub z nim związany
SJP.pl
dawniej, dziś regionalnie: mający jasne włosy (blond lub rude)
SJP.pl
przymiotnik
(1.1) daw. rudy
Wiktionary
Rusy (niem. Rossen, dawn. pol. Rosiny) – wieś w Polsce położona w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie braniewskim, w gminie Braniewo.
W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa elbląskiego.
Wikipedia
rzecz. rusak
Wiktionary
specjalista w dziedzinie rusycystyki (nauki o języku i literaturze rosyjskiej)
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) zaw. jęz. znawca języka, literatury i kultury rosyjskiej
Wiktionary
rzecz. rusycyzm mrz.
Wiktionary
SJP.pl
przymiotnik relacyjny
(1.1) związany z rusycystyką, dotyczący rusycystyki
Wiktionary
rzecz. rusycyzm mrz., rusycystyka ż.
Wiktionary
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) nauka związana z kulturą, językiem i literaturą Rosji
Wiktionary
Filologia rosyjska (rusycystyka) – dyscyplina zajmująca się badaniem języka, kultury i literatury rosyjskiej. Stanowi część slawistyki.
Wikipedia
przym. rusycystyczny
rzecz. rusycyzm mrz.
Wiktionary
wyraz, zwrot lub konstrukcja składniowa wzorowane na języku rosyjskim albo z niego przejęte
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) jęz. wyraz, zwrot, forma gramatyczna zapożyczona do jakiegoś języka z języka rosyjskiego;
Wiktionary
Rusycyzmy (rzadko: rusyzm) – zapożyczenia rosyjskie, wyrazy, ich znaczenia i formy, związki wyrazowe i konstrukcje językowe przejęte z języka rosyjskiego lub wzorowane na jego modelach.
Wikipedia
(1.1) Mówili dobrą polszczyzną, z minimalną domieszką rusycyzmów, jak zresztą mówi lud na całem Podlasiu i Chełmszczyźnie.
Wiktionary
IPA: ruˈsɨt͡sɨsm̥, AS: rusycysm̦
Wiktionary
rzecz. rusycystyka ż., rusycysta mos., rusycystka ż., rusyfikacja ż.
czas. rusyfikować ndk., zrusyfikować dk.
przym. rusycystyczny
Wiktionary
przyjmowanie lub narzucanie kultury rosyjskiej i języka rosyjskiego
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) jęz. kult. polit. narzucanie lub proces przyjmowania języka i kultury rosyjskiej;
Wiktionary
Rusyfikacja – proces dobrowolnego lub przymusowego przyswajania języka rosyjskiego i kultury rosyjskiej przez osoby lub zbiorowości funkcjonujące wcześniej w ramach innych kultur.
Wikipedia
(1.1) W styczniu 1900 ministrem ds. Finlandii został Wiaczesław Plehwe, jeden z autorów manifestu z 15 lutego 1899 i zwolennik rusyfikacji.
Wiktionary
IPA: ˌrusɨfʲiˈkat͡sʲja, AS: rusyfʹikacʹi ̯a
Wiktionary
rzecz. rusycyzm mrz., rusyfikatorstwo n., rusyfikator m., rusyfikatorka ż., rusyfikowanie n.
czas. rusyfikować ndk., zrusyfikować dk.
przym. rusyfikacyjny, rusyfikatorski
Wiktionary
(1.1) rusyfikowanie, zruszczanie
Wiktionary
dotyczący rusyfikacji
SJP.pl
osoba narzucająca kulturę rosyjską i język rosyjski
SJP.pl
kobieta zajmująca się rusyfikacją
SJP.pl
narzucać kulturę rosyjską, zaszczepiać język i cechy właściwe Rosjanom; ruszczyć
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) narzucanie albo przyjmowanie języka i kultury rosyjskiej
Wiktionary
rzecz. rusyfikacja ż., rusyfikatorstwo n., rusyfikator m., rusyfikatorka ż., zrusyfikowanie n.
czas. rusyfikować ndk., zrusyfikować dk.
przym. rusyfikacyjny, rusyfikatorski
Wiktionary
(1.1) rzad. ruszczenie
Wiktionary
wyraz pochodzący z języków używanych na wschodnich kresach dawnej Polski
SJP.pl
Rusycyzmy (rzadko: rusyzm) – zapożyczenia rosyjskie, wyrazy, ich znaczenia i formy, związki wyrazowe i konstrukcje językowe przejęte z języka rosyjskiego lub wzorowane na jego modelach.
Wikipedia
1. zaczynać czynność poruszania się w jakimś kierunku;
2. zmieniać miejsce położenia czegoś, wykonywać ruchy;
3. dotykać czegoś;
4. zaczynać funkcjonowanie
SJP.pl
czasownik niedokonany (dk. ruszyć)
(1.1) wprawiać w ruch lub utrzymywać w ruchu, powodować wykonanie ruchu
(1.2) rozpoczynać działanie
(1.3) pot. dotykać
(1.4) pot. powodować silne emocje
(1.5) pot. uszczuplać zasoby
czasownik zwrotny niedokonany ruszać się (dk. ruszyć się)
(2.1) wprawiać siebie w ruch lub w nim pozostawać, wykonywać ruch
(2.2) wykonywać jakieś działanie, rozpoczynać wykonywanie działania
(2.3) pot. uprawiać aktywność fizyczną
Wiktionary
(1.2) Na trasę rusza kolejny zawodnik! – Krzyknął do mikrofonu sprawozdawca sportowy.
(1.3) Nie ruszaj tego, bo zbabrzesz!
(1.4) To mnie rusza.
(2.2) Rusz się! Musimy już iść.
(2.3) On się prawie nie rusza, nic dziwnego, że grubnie.
Wiktionary
IPA: ˈruʃat͡ɕ, AS: rušać
Wiktionary
rzecz. ruch m., ruchomość ż., rozruch m., poruszenie n., wzruszenie n., ruchacz m., ruszanie n., ruszenie n.
czas. ruchać, ruszyć dk., poruszać ndk., poruszyć dk., wyruszać ndk., wyruszyć dk., rozruszać, wzruszać, obruszać
przym. ruchomy, ruchliwy, ruchowy, rozruchowy, poruszający, wzruszający
Wiktionary
(1.4) kręcić
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) odczasownikowy od|ruszać.
Wiktionary
IPA: ruˈʃãɲɛ, AS: rušãńe
Wiktionary
rzecz. ruch m., ruchomość ż., ruchliwość ż., ruszenie n., nieruchomość ż.
przym. ruchomy, ruchowy, ruchliwy
czas. ruszać ndk., ruszyć dk.
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) gw-pl|Górny Śląsk. zjeżdżalnia
Wiktionary
robotnik w podsadzkowni oczyszczający ruszt leja podsadzkowego z brył materiału i innych zanieczyszczeń
SJP.pl
zdrobnienie od: ruszt
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) zdrobn. od ruszt
Wiktionary
(1.1) To nie ruszt, lecz tylko mały ruszcik.
Wiktionary
rzecz. ruszt m.
Wiktionary
nazwisko
SJP.pl
poddawać się wpływom kultury i języka Rosjan, stawać się Rosjaninem, nabierać cech charakterystycznych dla Rosjan; rusyfikować się, ruszczyć się
SJP.pl
Osoby o tym nazwisku:
Wikipedia
wiecznie zielony krzew z rodziny szparagowatych; myszopłoch
SJP.pl
Wikipedia
nazwisko
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) jęz. język ruski (którykolwiek współczesny lub staroruski)
(1.2) kult. to, co ruskie
(1.3) pot. jęz. język rosyjski
Wiktionary
Ruszczyzna – wieś w Polsce położona w województwie lubelskim, w powiecie zamojskim, w gminie Komarów-Osada.
W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa zamojskiego.
Wieś jest sołectwem w gminie Komarów-Osada. Według Narodowego Spisu Powszechnego z roku 2011 wieś liczyła 158 mieszkańców.
Wierni Kościoła rzymskokatolickiego należą do parafii Trójcy Przenajświętszej w Komarowie-Osadzie.
Wikipedia
Ruszenice – wieś w Polsce położona w województwie łódzkim, w powiecie opoczyńskim, w gminie Żarnów.
W skład sołectwa Ruszenice wchodzi także wieś Ruszenice-Kolonia.
W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa piotrkowskiego. W 1784 roku miejscowość administracyjnie należała do powiatu opoczyńskiego w województwie sandomierskim i była własnością stolnika Radzianowskiego. Prawdopodobnie chodzi o N. Radziątkowskiego, stolnika smoleńskiego.
Wikipedia
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) odczasownikowy od|ruszyć.
Wiktionary
IPA: ruˈʃɛ̃ɲɛ, AS: rušẽńe
Wiktionary
rzecz. ruch m., ruchomość ż., ruchliwość ż., ruszanie n., nieruchomość ż.
czas. ruszać ndk., ruszyć dk.
przym. ruchomy, ruchliwy
Wiktionary
1. wieś w województwie kujawsko-pomorskim;
2. wieś w województwie łódzkim;
3. wieś w województwie mazowieckim
SJP.pl
Wikipedia
nazwisko
SJP.pl
Osoby o tym nazwisku:
Wikipedia
Wikipedia
nazwisko
SJP.pl
dawna ręczna broń palna o długiej lufie
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) wojsk. hist. ręczna broń palna o długiej lufie
Wiktionary
Rusznica (staropol. ruśnica z czes. ručnice) – jeden z pierwszych typów prymitywnej ręcznej broni palnej nieposiadającej zamka, znanej w Europie już od XIV w.
Wikipedia
rzecz. rusznikarz m.
przym. rusznicowy, rusznikarski
Wiktionary
ukraiński wyszywany ręcznik dekoracyjny
SJP.pl
Wikipedia
warsztat, w którym naprawia się broń
SJP.pl
przymiotnik od: rusznikarz
SJP.pl
przymiotnik relacyjny
(1.1) związany z rusznikarstwem, dotyczący rusznikarstwa
Wiktionary
rzecz. rusznikarstwo n., rusznikarz m., rusznica ż., rusznikarka ż.
Wiktionary
Rusznikarstwo – rzemiosło w którego zakres wchodzi produkcja i naprawa broni strzeleckiej. Osoba zawodowo zajmująca się rusznikarstwem nazywana jest rusznikarzem.
W Polsce rusznikarstwo jest zawodem pozaszkolnym, wykonywać może go więc osoba po ukończeniu praktyk czeladniczych i uzyskaniu uprawnień czeladnika lub mistrza.
Wikipedia
1. żołnierz naprawiający broń palną;
2. dawniej: rzemieślnik wyrabiający rusznice
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) rzem. osoba zajmująca się produkcją, naprawą i konserwacją ręcznej broni palnej
Wiktionary
Rusznikarstwo – rzemiosło w którego zakres wchodzi produkcja i naprawa broni strzeleckiej. Osoba zawodowo zajmująca się rusznikarstwem nazywana jest rusznikarzem.
W Polsce rusznikarstwo jest zawodem pozaszkolnym, wykonywać może go więc osoba po ukończeniu praktyk czeladniczych i uzyskaniu uprawnień czeladnika lub mistrza.
Wikipedia
rzecz. rusznikarstwo n., rusznica ż.
:: fż. rusznikarka ż.
przym. rusznikarski
Wiktionary
Miejscowości w Polsce:
Wikipedia
Wikipedia
1. część paleniska składająca się z metalowych prętów;
2. w budownictwie konstrukcja złożona z szeregu krzyżujących się belek stanowiąca podstawę fundamentów, stropów, dachów
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) część urządzenia do spalania (pieca lub kotła), a także grilla, pod którą umieszcza się paliwo
(1.2) bud. płaski układ konstrukcyjny, złożony z krzyżujących się belek
Wiktionary
Wikipedia
(1.1) Wyłóż kiełbasę na ruszt, bo drewno już się rozpalio.
(1.2) W tym budynku konstrukcję nośną stropu stanowi ruszt.
Wiktionary
IPA: ruʃt, AS: rušt
Wiktionary
przym. rusztowy
rzecz. rusztowanie n.
:: zdrobn. ruszcik mrz.
Wiktionary
(1.1) pot. grill
(1.2) kratownica
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) techn. prowizoryczna konstrukcja szkieletowa ułatwiająca prace na wysokości przy wznoszeniu i remontowaniu budowli;
(1.2) odczasownikowy od|rusztować.
Wiktionary
Wikipedia
(1.1) To miało być tymczasowe rusztowanie, a stoi już siedem miesięcy!
Wiktionary
IPA: ˌruʃtɔˈvãɲɛ, AS: ruštovãńe
Wiktionary
rzecz. ruszt m.
czas. rusztować ndk.
Wiktionary
zdrobnienie od: rusztowanie
SJP.pl
1. zacząć czynność poruszania się w jakimś kierunku;
2. zmienić miejsce położenia czegoś;
3. dotknąć czegoś;
4. zacząć funkcjonowanie
SJP.pl
czasownik przechodni dokonany (ndk. ruszać)
(1.1) dokonany od|ruszać.
Wiktionary
IPA: ˈruʃɨt͡ɕ, AS: rušyć
Wiktionary
rzecz. ruszanie n., ruszenie n., ruch mrz., nieruchomość ż.
czas. ruchać, poruszać ndk., ruszać ndk.
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy, nazwa własna
(1.1) imię|polski|m.;
forma rzeczownika.
(2.1) D. lm. zob. Rusłana.
Wiktionary
Rusłan (ros. Руслан (Rusłán); dawniej także ros. Еруслан (Jerusłán)) – rosyjskie imię męskie, zapożyczone z języków tureckich, gdzie występuje pod postaciami Arslan, Aryslan itp. Dosłownie znaczy „lew” (por. tatar. арыслан (aryslan), czuw. арӑслан (arăslan), kaz. арыстан (arystan), tur. arslan itd.).
Wikipedia
rzecz.
:: fż. Rusłana ż.
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna
(1.1) imię|polski|ż.;
forma rzeczownika.
(2.1) D. lp. zob. Rusłan.
Wiktionary
Rusłana Stepaniwna Łyżyczko (ukr. Руслана Степанівна Лижичко; ur. 24 maja 1973 we Lwowie) – ukraińska piosenkarka, kompozytorka, producentka muzyczna, polityk, z wykształcenia dyrygentka i pianistka. Ambasadorka dobrej woli UNICEF. Zwyciężczyni 49. Konkursu Piosenki Eurowizji (2004) z utworem „Wild Dances”.
Wikipedia
(1.1) Znana ukraińska piosenkarka i aktywistka Rusłana Łyżyczko przyjechała do Polski, by wczoraj wziąć udział w programie „Świat się kręci” i opowiedzieć, co tak naprawdę dzieje się w jej ojczyźnie.
Wiktionary
rzecz. Rusłan m.
Wiktionary
1. roślina ozdobna i lecznicza, dawniej używana na wianki ślubne;
2. dawniej: droga, kierunek, marszruta
SJP.pl
skrót
(1.1) = bibl. Księga Rut
rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna
(2.1) imię|polski|ż.;
Wiktionary
Rut, Ruta – postać biblijna z Księgi Rut.
Moabitka, która poślubiła jednego z dwóch synów Noemi (Machlona), gdy jej rodzina przeniosła się z Betlejem do Moabu uciekając przed głodem. Kiedy mąż i synowie Noemi umarli, Noemi zdecydowała się wrócić do Betlejem. Rut postanowiła nie opuścić swej teściowej i wrócić razem z nią. Jej siostra Orpa natomiast została w Moabie.
Wikipedia
(2.1) W dniu, kiedy wykupisz pole z rąk Noemi – dodał Booz – weźmiesz również i Rut Moabitkę, żonę zmarłego, aby utrwalić jego imię na jego dziedzictwie.
(2.1) Jej babka była Żydówką, miała na imię Rut.
Wiktionary
IPA: ˈcɕɛ̃ŋɡa ˈrut, AS: ḱśẽŋga rut
Wiktionary
(1.1) skr. Rt
(2.1) kolokacje imię ż|święta=tak|D=Rut|B=Rut. • Księga Rut
Wiktionary
1. roślina ozdobna i lecznicza, dawniej używana na wianki ślubne;
2. dawniej: droga, kierunek, marszruta
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) bot. nazwa systematyczna|Ruta|ref=tak., rodzaj roślin o żółtych kwiatach i charakterystycznych liściach, znalazła zastosowanie w medycynie, uprawiana także jako roślina ozdobna
Wiktionary
Wikipedia
(1.1) Własności lecznicze ruty znane były już w starożytności, używano jej wówczas jako środka rozkurczowego i moczopędnego. (z Wikipedii)
Wiktionary
IPA: ˈruta, AS: ruta
Wiktionary
rzecz. zdrobn. rutka
przym. ruciany, rutowy
Wiktionary
mieszkaniec Rutek
SJP.pl
mieszkanka Rutek
SJP.pl
przymiotnik od: Rutki
SJP.pl
pierwiastek chemiczny o symbolu Ru
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) chem. pierwiastek chemiczny o symbolu Ru i liczbie atomowej 44;
Wiktionary
Ruten (Ru, łac. ruthenium) – pierwiastek chemiczny z grupy metali przejściowych (żelazowców) w układzie okresowym. Pierwiastek ten nie ma własnych minerałów, występuje głównie w stanie wolnym razem z innymi platynowcami, najczęściej w rudach siarczkowych żelaza, chromu i niklu. Zawartość w skorupie ziemskiej wynosi 5·10−7% wag. Tworzy głównie związki kompleksowe, ale znane są też proste związki tego pierwiastka.
Wikipedia
(1.1) Jakie właściwości chemiczne ma ruten?
Wiktionary
IPA: ˈrutɛ̃n, AS: rutẽn
Wiktionary
rzecz. rutenizm mrz.
przym. rutenowy
Wiktionary
(1.1) symbol. Ru
Wiktionary
filologia ukraińska, rzadziej białoruska
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) uleganie lub poddawanie kogoś lub czegoś wpływom kultury ukraińskiej i języka ukraińskiego
(1.2) hist. proces przyswajania języka i kultury ruskiej;
Wiktionary
Rutenizacja – proces przyswajania lub narzucania kultury rusińskiej.
Wikipedia
IPA: ˌrutɛ̃ɲiˈzat͡sʲja, AS: rutẽńizacʹi ̯a
Wiktionary
rzecz. rutenizm m.
czas. rutenizować
przym. rutenizacyjny
Wiktionary
(1.1) ukrainizacja
Wiktionary
wyraz, zwrot lub konstrukcja składniowa przyjęte z któregoś z języków ruskich albo na nim wzorowane
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) jęz. wyraz, zwrot, forma gramatyczna zapożyczona do jakiegoś języka z języków ruskich, zwłaszcza z języka ukraińskiego;
Wiktionary
Rutenizm (łac. ruthenus „ruski”), zapożyczenie ruskie – wyraz, zwrot, konstrukcja składniowa zapożyczona z jednego z języków wschodniosłowiańskich (dawniej zwanych ruskimi) bądź na nim wzorowana. Terminu tego używa się głównie w odniesieniu do zapożyczeń z języka ukraińskiego, czyli ukrainizmów.
Wikipedia
(1.1) W dialektach kresowych jest dużo rusycyzmów lub rutenizmów.
Wiktionary
IPA: ruˈtɛ̃ɲism̥, AS: rutẽńism̦
Wiktionary
rzecz. rutenistyka ż., rutenista mos., rutenistka ż., rutenizacja ż., ruten mrz.
przym. rutenistyczny, ruteński
czas. rutenizować
Wiktionary
→ ruten
SJP.pl
przymiotnik
(1.1) dotyczący rutenu
Wiktionary
rzecz. ruten m.
Wiktionary
dawniej: ukraiński
SJP.pl
urządzenie lub program zapewniające łączność między różnymi sieciami komputerowymi; router
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) inform. zob. router.
Wiktionary
Wikipedia
składnia.
kolokacje.
synonimy.
antonimy.
hiperonimy.
hiponimy.
holonimy.
meronimy.
pokrewne.
frazeologia.
etymologia.
uwagi.
tłumaczenia.
(1.1) zobtłum|router.
źródła.
== ruter (język kaszubski.) ==
wymowa.
znaczenia.
rzeczownik, rodzaj męski
(1.1) router, ruter
odmiana.
przykłady.
Wiktionary
IPA: ˈrutɛr, AS: ruter
Wiktionary
antonimy.
hiperonimy.
hiponimy.
holonimy.
meronimy.
pokrewne.
frazeologia.
etymologia.
uwagi.
tłumaczenia.
(1.1) zobtłum|router.
źródła.
== ruter (język kaszubski.) ==
wymowa.
znaczenia.
rzeczownik, rodzaj męski
(1.1) router, ruter
odmiana.
przykłady.
składnia.
kolokacje.
synonimy.
Wiktionary
jednostka aktywności ciała promieniotwórczego; rezerford; rutherford
SJP.pl
roślina z rodziny jaskrowatych o liliowych kwiatach
SJP.pl
Wikipedia
1. różdżyca rutewkowata - gatunek paproci z rodziny orliczkowatych;
2. zdrojówka rutewkowata - gatunek rośliny z rodziny jaskrowatych
SJP.pl
przymiotnik
(1.1) bot. przypominający rutewkę, mający cechy rutewki
Wiktionary
rzecz. rutewka
Wiktionary
roślina z rodziny jaskrowatych, o dużych, białych kwiatach, występująca w strefie alpejskiej
SJP.pl
Rutewnik (Callianthemum C.A. Mey.) – rodzaj roślin z rodziny jaskrowatych. Obejmuje 15 gatunków. Trzy gatunki występują w górach Europy, a pozostałe w Azji środkowej i wschodniej (po Japonię). W Polsce rośnie dziko jeden gatunek – rutewnik jaskrowaty C. coriandrifolium.
Niektóre gatunki uprawiane są jako ozdobne, zwłaszcza rutewnik zawilcowaty C. anemonoides.
Wikipedia
[czytaj: rut] obce imię żeńskie
SJP.pl
Ruth – miasto w Stanach Zjednoczonych, w stanie Karolina Północna, w hrabstwie Rutherford.
Wikipedia
[czytaj: radzeford] promieniotwórczy pierwiastek chemiczny o liczbie atomowej 104, otrzymany sztucznie (symbol: Rf)
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) chem. pierwiastek chemiczny o symbolu Rt i liczbie atomowej 104;
(1.2) przest. fiz. metrol. pozaukładowa jednostka aktywności źródła promieniotwórczego
Wiktionary
Osoby
Wikipedia
(1.1) Jakie właściwości chemiczne ma rutherford?
Wiktionary
(1.1) symbol. Rf; wcześniejsze nazwy unnilquadium (Unq), kurczatow (Ku)
(1.2) rezerford, symbol. rd
Wiktionary
przymiotnik
(1.1) dotyczący ruthefordu
Wiktionary
rzecz. rutheford m.
Wiktionary
wyznaczanie trasy dla pakietu danych w sieciach teleinformatycznych; routing, routowanie, trasowanie
SJP.pl
Trasowanie – czynność polegająca na wyznaczaniu jakiejś drogi, linii, w terenie, na mapie lub w sieciach teleinformatycznych. Posiada m.in. następujące znaczenia:
Wikipedia
[czytaj: rutinoskorbin] handlowa nazwa złożonego preparatu, który zawiera rutozyd oraz witaminę C
SJP.pl
roślinny preparat leczniczy, stosowany głównie w nadciśnieniu, miażdżycy tętnic i katarze siennym
SJP.pl
aromatyczna roślina lecznicza; ruta
SJP.pl
Miejscowości w Polsce:
Wikipedia
aromatyczna roślina lecznicza; ruta
SJP.pl
Wikipedia
nazwisko
SJP.pl
Rutkiewicz, Rutkowicz:
Wikipedia
4 miejscowości w Polsce:
Wikipedia
nazwisko
SJP.pl
Osoby o nazwisku Rutkowski:
Wikipedia
przymiotnik
(1.1) bot. mający liście jak ruta
Wiktionary
o cechach rutowatych (rodzina roślin)
SJP.pl
Wikipedia
o cechach rutowatych (rodzina roślin)
SJP.pl
przedstawiciel rzędu roślin okrytonasiennych
SJP.pl
nazwisko
SJP.pl
Rutowicz – polskie nazwisko, w Polsce nosi je mniej niż 800 osób.
Wikipedia
przedstawiciel rzędu roślin okrytonasiennych
SJP.pl
nazwisko
SJP.pl
glikozyd zbudowany z glukozy, ramnozy i kwercetyny; rutyna, witamina P
SJP.pl
Rutyna, rutozyd (łac. rutosidum) – organiczny związek chemiczny z grupy glikozydów flawonoidowych. Naturalny związek pochodzenia roślinnego, pozyskiwany z kwiatów perełkowca japońskiego (Styphnolobium japonicum) i z ziela gryki (Fagopyrum esculentum). Po raz pierwszy rutyna została wyizolowana z ziela ruty zwyczajnej (stąd nazwa). Jest czasami błędnie nazywana witaminą P.
Wikipedia
przymiotnik relacyjny
(1.1) związany z Rutulami, dotyczący Rutulów
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(2.1) jęz. język rutulski;
Wiktionary
rzecz. Rutulowie lm m.
Wiktionary
roślina z rodziny motylkowatych
SJP.pl
Wikipedia
minerał, pospolita odmiana dwutlenku tytanu
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) miner. minerał, dwutlenek tytanu;
Wiktionary
Rutyl – minerał z gromady tlenków. Jest minerałem bardzo pospolitym, szeroko rozpowszechnionym składnikiem wielu skał.
Nazwa pochodzi od łac. rutilus = czerwony (gorejący), nawiązując do barwy niektórych odmian tego minerału.
Wikipedia
IPA: ˈrutɨl, AS: rutyl
Wiktionary
1. wprawa nabyta praktyką; doświadczenie, biegłość;
2. skłonność do działania według utartych wzorów; szablonowość, schematyczność;
3. glikozyd zbudowany z glukozy, ramnozy i kwercetyny; rutozyd, witamina P
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) biochem. flawonoid pochodzenia roślinnego;
(1.2) postępowanie według utartych szablonów
(1.3) monotonia, nuda, brak zmian
Wiktionary
Rutyna, rutozyd (łac. rutosidum) – organiczny związek chemiczny z grupy glikozydów flawonoidowych. Naturalny związek pochodzenia roślinnego, pozyskiwany z kwiatów perełkowca japońskiego (Styphnolobium japonicum) i z ziela gryki (Fagopyrum esculentum). Po raz pierwszy rutyna została wyizolowana z ziela ruty zwyczajnej (stąd nazwa). Jest czasami błędnie nazywana witaminą P.
Wikipedia
IPA: ruˈtɨ̃na, AS: rutỹna
Wiktionary
(1.2) rzecz. rutyniarstwo n., rutyniarz m.
(1.2) przym. rutynowy
Wiktionary
(1.1) rutozyd
Wiktionary
dotyczący rutyniarza, rutyny
SJP.pl
1. człowiek trzymający się form postępowania nabytych przez rutynę;
2. człowiek mający wprawę w czymś
SJP.pl
dawniej: nabyty przez wprawę, wynikający z rutyny, szablonowy, tradycyjny; rutynistyczny
SJP.pl
przestarzale: rutyniarz
SJP.pl
dawniej: nabyty przez wprawę, wynikający z rutyny, szablonowy, tradycyjny; rutyniczny
SJP.pl
dawniej: rutyniarstwo - kierowanie się rutyną
SJP.pl
doświadczony, biegły
SJP.pl
wykonywany często i niemal automatycznie
SJP.pl
Rutynoza, 6-O-α-L-ramnozylo-β-D-glukoza – organiczny związek chemiczny z grupy deoksycukrów, disacharyd zbudowany z reszt ramnozy i glukozy.
Wikipedia
masyw górski w środkowej Afryce
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj nijaki, nazwa własna
(1.1) geogr. pasmo górskie w Afryce Środkowej, na pograniczu Demokratycznej Republiki Konga i Ugandy;
Wiktionary
Ruwenzori (ang. Rwenzori) – pasmo górskie w środkowej Afryce na granicy Demokratycznej Republiki Konga i Ugandy. Stanowią, obok Kilimandżaro i góry Kenia, jeden z trzech obszarów w Afryce gdzie występują współcześnie lodowce. Spośród sześciu głównych masywów w Ruwenzori najwyższa jest Góra Stanleya, a dokładniej jeden z jej wierzchołków nazywany Szczytem Małgorzaty (Margherita, 5109 m n.p.m.).
Wikipedia
składnia.
kolokacje.
synonimy.
antonimy.
hiperonimy.
hiponimy.
holonimy.
(1.1) Afryka
meronimy.
pokrewne.
frazeologia.
etymologia.
uwagi.
tłumaczenia.
* angielski: (1.1) Rwenzori Mountains, Rwenzori, Ruwenzori Mountains, Ruwenzori Range
* czeski: (1.1) Ruwenzori
* duński: (1.1) Ruwenzori
* fiński: (1.1) Ruwenzori
* szwedzki: (1.1) Ruwenzori
* włoski: (1.1) Ruwenzori
źródła.
== Ruwenzori (język angielski.) ==
thumb|Ruwenzori (1.1)
wymowa.
znaczenia.
rzeczownik, nazwa własna
(1.1) geogr. Ruwenzori
odmiana.
przykłady.
Wiktionary
nazwisko
SJP.pl
przymiotnik relacyjny
(1.1) związany z Rużomberkiem, dotyczący Rużomberka
Wiktionary
(1.1) Ocenia się, że w rużomberskim powiecie wymordowano około 2 tys. patriotów słowackich. Tępienie powstańców w tym powiecie było sprawą prestiżową, gdyż Rużomberk był dawną siedzibą Hlinki i innych ludackich przywódców.
Wiktionary
rzecz. Rużomberk mrz.
Wiktionary
gatunek rośliny z rodziny bodziszkowatych; anginka, pelargonia pachnąca, anginowiec, geranium, gerania
SJP.pl
1. w gwarze poznańskiej: spokój, opanowanie;
2. w gwarze śląskiej: rura;
3. w gwarze uczniowskiej:
a) ocena niedostateczna; pała;
b) powolne ruchy, ślamazarność, flegmatyczność
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) gw-pl|Górny Śląsk. rura
(1.3) gw-pl|Górny Śląsk. rama rowerowa lub motorowa
Wiktionary
IPA: ˈruwa, AS: ruu̯a
Wiktionary
rewers (odwrotna strona); S.o.
SJP.pl
ból nerwu:
a) rwa kulszowa - ból nerwu kulszowego; ischias;
b) rwa ramienna - ból nerwów szyjnych, promieniujący do barku, ramienia i ręki
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) med. zob. rwa kulszowa.
Wiktionary
czas. rwać
Wiktionary
1. szarpiąc, dzielić na kawałki; rozrywać;
2. gwałtownie ciągnąć ku sobie; porywać; wyrywać;
3. obrywać z drzewa, z krzaka; zrywać;
4. powodować ostry ból kojarzący się z szarpaniem;
5. potocznie: pędzić, gnać
SJP.pl
czasownik przechodni niedokonany (dk. brak)
(1.1) wydobywać, wyrywać
(1.2) szarpiąc dzielić coś na części
(1.3) boleć w uciążliwy, długotrwały sposób
(1.4) posp. uwodzić, podrywać
czasownik zwrotny rwać się
(2.1) być chętnym
(2.2) dzielić się na części wskutek szarpania
Wiktionary
(1.1) Dentysta rwie ząb.
(1.2) Kobiety rwały bieliznę na bandaże i przynosiły ostatni kawałek chleba, a jak i tego zabrakło, to choć słowo pocieszenia. (E. Rydz-Śmigły, Wrzesień 1939 w relacjach i wspomnieniach)
(1.3) Rwie mnie w krzyżu już drugi dzień. To chyba korzonki.
(1.4) Na ostatniej dyskotece rwałem niezłą laskę.
(2.1) Chłopaki rwą się do roboty.
Wiktionary
IPA: rvat͡ɕ, AS: rvać
Wiktionary
rzecz. zryw mrz., zrywka ż., oberwaniec mos., rwanie n., urwanie n., rwa ż.
czas. przerywać, podrywać, wyrywać
przym. zrywkowy
Wiktionary
(1.4) podwalać się
Wiktionary
rzadko, potocznie: chciwość, pazerność, zachłanność
SJP.pl
1. szarpiąc, dzielić na kawałki; rozrywać;
2. gwałtownie ciągnąć ku sobie; porywać; wyrywać;
3. obrywać z drzewa, z krzaka; zrywać;
4. powodować ostry ból kojarzący się z szarpaniem;
5. potocznie: pędzić, gnać
SJP.pl
1. potocznie: człowiek wyciągający korzyści osobiste ze swojej posady, sytuacji itd.;
2. w rugby: jeden z zawodników młyna;
3. żartobliwie o dentyście;
4. dawniej: ten, kto coś rwie lub rwie się do czegoś
SJP.pl
Pozycje zawodników w rugby union – zespół w rugby union składa się z 15 zawodników, podzielonych na dwie formacje: ataku i młyna. Każdemu zawodnikowi przyporządkowany jest stosowny numer odpowiadający jego pozycji na boisku. Za formację młyna odpowiadają zawodnicy z numerami 1–8, a za atak 9–15. W zależności od rozgrywek dopuszczalnych jest do 8 zmian.
Wikipedia
język z rodziny bantuidalnych, będący językiem urzędowym w Ruandzie; ruanda
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna
(1.1) geogr. polit. państwo w środkowo-wschodniej Afryce ze stolicą w Kigali;
Wiktionary
Rwanda (Republika Rwandy, dawniej Ruanda) – państwo w środkowo-wschodniej Afryce o powierzchni 26,4 tys. km². Rwanda graniczy z: Burundi (290 km), Demokratyczną Republiką Konga (217 km), Tanzanią (217 km) i Ugandą (169 km). W 2024 roku w Rwandzie mieszkało 13,6 mln osób. Językami urzędowymi są: rwanda, angielski i francuski. Stolicą państwa jest Kigali. Od 2006 roku Rwanda podzielona jest na 5 prowincji (dawniej było ich 12). Walutą Rwandy jest frank rwandyjski.
Wikipedia
(1.1) Rząd Rwandy planowaćanuje demobilizację wielu żołnierzy.
Wiktionary
IPA: ˈrvãnda, AS: rvãnda
Wiktionary
rzecz. Rwandyjka ż., Rwandyjczyk m., rwanda m.
przym. rwandyjski
Wiktionary
(1.1) Republika Rwandy
Wiktionary
obywatel Rwandy (Ruandy); Ruandyjczyk
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) obywatel Rwandy
Wiktionary
IPA: rvãnˈdɨjt͡ʃɨk, AS: rvãndyi ̯čyk
Wiktionary
rzecz. Rwanda ż., Rwandyjka ż., rwanda ż.
przym. rwandyjski
Wiktionary
(1.1) Ruandyjczyk
Wiktionary
obywatelka Rwandy (Ruandy); Ruandyjka
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) obywatelka Rwandy
Wiktionary
IPA: rvãnˈdɨjka, AS: rvãndyi ̯ka
Wiktionary
rzecz. Rwanda ż., Rwandyjczyk m., rwanda ż.
przym. rwandyjski
Wiktionary
(1.1) Ruandyjka
Wiktionary
przymiotnik od: Rwanda (Ruanda); ruandyjski
SJP.pl
przymiotnik relacyjny
(1.1) odnoszący się do państwa Rwanda
Wiktionary
(1.1) Na rezultaty nie trzeba było długo czekać – na wschodni Zair spadła inwazja wojsk rwandyjskich i ugandyjskich.
(1.1) (…) jednym z pierwszych artystów, którzy podjęli temat rwandyjskich czystek etnicznych, był autor komiksów – pochodzący z belgijskiego Liège Jean-Philippe Stassen.
Wiktionary
IPA: rvãnˈdɨjsʲci, AS: rvãndyi ̯sʹḱi
Wiktionary
rzecz. Rwanda ż., Rwandyjka ż., Rwandyjczyk m., rwanda ż.
przym. antyrwandyjski, prorwandyjski
Wiktionary
(1.1) ruandyjski
Wiktionary
konkurencja należąca do dwuboju olimpijskiego w podnoszeniu ciężarów, polegająca na uniesieniu sztangi w jednym tempie
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) odczasownikowy od|rwać.
Wiktionary
Rwanie (ang. Pulling, 2006-2009) – brytyjski serial komediowy stworzony przez Sharon Horgan i Dennisa Kelly'ego. Wyprodukowany przez Silver River Productions.
Światowa premiera serialu miała miejsce 23 listopada 2006 roku na antenie BBC Three. Ostatni odcinek serialu został wyemitowany 17 maja 2009 roku. W Polsce premiera serialu odbyła się 29 lutego 2008 roku na kanale Comedy Central Polska.
Wikipedia
czas. wyrywać, rwać ndk.
rzecz. urwanie n., zrywka ż.
Wiktionary
1. produkt odpadowy otrzymywany podczas odziarniania bawełny
2. produkt odpadowy powstały podczas nitkowania jedwabiu
3. rodzaj ciasta
SJP.pl
[czytaj: er-wu-E] skrót od: Radio Wolna Europa
SJP.pl
skrótowiec, rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) = publ. hist. Radio Wolna Europa;
Wiktionary
(1.1) Po wyjeździe na Zachód zatrudnił się w RWE.
Wiktionary
hałas spowodowany krzykami osób robiących coś w pośpiechu
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) pot. hałas w połączeniu z bieganiną
Wiktionary
(1.1) Wtem ze świecą wchodzi mama… / Co za rwetes? Co za krzyki? A do łóżka!
(1.1) Przez całą noc panował wielki rwetes, gdyż wszystko ustawiano na swojem miejscu, a nadto wciąż nadjeżdżały łodzie z przyjaciółmi dziedzica.
Wiktionary
(1.1) harmider, rozgardiasz, wrzawa, zamęt, zamieszanie
Wiktionary
skrót od: Rada Wzajemnej Pomocy Gospodarczej - organizacja powołana w Moskwie w 1949 roku, której celem miała być współpraca gospodarcza państw zależnych od ZSRR
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński lub nijaki
(1.1) hist. polit. ekon. Rada Wzajemnej Pomocy Gospodarczej;
Wiktionary
[czytaj: er-wu-ES] skrót od: referencyjna wartość spożycia - orientacyjne ilości składników odżywczych, które powinny być spożywane w ciągu doby
SJP.pl
Osoby:
Miejscowości w USA:
Wikipedia
[czytaj: rajan-er] irlandzki przewoźnik oferujący tanie przewozy lotnicze
SJP.pl
Ryanair – irlandzkie tanie linie lotnicze (największe w Europie i jedne z największych na świecie) z siedzibą w Dublinie. Flota Ryanair liczy 324 samoloty typu Boeing 737-800 oraz Boeing 737 MAX 8-200.
Wikipedia
skrót od: rybołówstwo (czytany jako cały, odmienny wyraz)
SJP.pl
przedstawiciel gromady obejmującej około 20 tys. gatunków zmiennocieplnych kręgowców wodnych, przystosowanych do życia w wodzie (m.in. oddychanie skrzelami, kończyny w postaci płetw)
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) pot. osoba urodzona pod znakiem Ryb
Wiktionary
Ryby – tradycyjna nazwa zmiennocieplnych, pierwotnie wodnych kręgowców, oddychających skrzelami i poruszających się za pomocą płetw. Obejmuje bezżuchwowce krągłouste (Cyclostomata) oraz mające szczęki ryby właściwe (Pisces).
Ryby stanowią najliczniejszą i najbardziej zróżnicowaną grupę współcześnie żyjących kręgowców (ponad połowę). Różnią się od siebie pod względem budowy zewnętrznej i wewnętrznej, ubarwienia oraz przystosowania do warunków środowiska. Ponad 32 tysiące współcześnie żyjących gatunków opisano naukowo, a co roku naukowcy opisują 100–150 nowych gatunków morskich i nieco więcej słodkowodnych. Szacuje się, że nie odkryto jeszcze co najmniej 5000 gatunków, głównie ryb głębinowych ze strefy klimatu tropikalnego. W Polsce występuje około 120 gatunków.
Wikipedia
(1.1) Ona zachowuje się jak typowa Ryba.
(1.1) Mój tata jest zodiakalną Rybą, a mama – zodiakalnym Bliźniakiem.
(1.1) Moi rodzice są zodiakalnymi Rybami.
Wiktionary
IPA: ˈrɨba, AS: ryba
Wiktionary
rzecz. Ryby nmos., ryba ż., rybka ż., rybeczka ż., rybeńka ż., rybność ż., rybiość ż., rybnik mrz., rybak mos., rybactwo n., rybaczówka ż., rybackość ż., rybaczaność ż., rybaczość ż., rybaczenie n., rybakowanie n., rybaczka ż., rybakówka ż., rybaczki nmos., rybiarz mos., rybiarka ż., rybiarstwo n., rybiarzenie n., Rybka ż., rybik mzw., narybek mzw., narybienie n., narybność ż., narybkowość ż.
czas. rybaczyć ndk., rybakować ndk., rybiarzyć ndk., narybić dk., zarybiać ndk., zarybić dk.
przym. rybi, rybny, rybacki, rybaczy, rybaczany, narybny, narybkowy
przysł. rybacko, rybio
Wiktionary
związany z rybakiem, rybakami
SJP.pl
przymiotnik
(1.1) związany z rybactwem i rybakami, dotyczący rybactwa i rybaków
Wiktionary
Półwysep Rybacki (ros. Полуостров Рыбачий, norw. Fiskerhalvøya, fiń. Kalastajasaarento) – półwysep w Rosji, północno-zachodnia odnoga półwyspu Kolskiego.
Półwysep wysunięty jest w Morze Barentsa. Jego powierzchnię stanowi wyżynny płaskowyż, który na północy stromo opada ku oceanowi. Tworzą go łupki metamorficzne, kwarcyty i wapienie. Na półwyspie występuje roślinność tundrowa. Wysokości nie przekraczają 299 m.
Wikipedia
(1.1) — Jesteśmy całkowicie samowystarczalni - mówi z dumą Giao Che Nat. — Ludzie pracują w kooperatywach — mamy spółdzielnie: rybacką, piekarską, stolarską, restauracyjną.
(1.1) W tym roku pierwszy raz ściągnięto sieci rybackie, dzięki czemu motorówki i jachty mogą swobodnie pływać.
Wiktionary
IPA: rɨˈbat͡sʲci, AS: rybacʹḱi
Wiktionary
rzecz. rybarz mos., rybarczyk mos., rybaczek mos., rybsko n., Rybaki nmos., rybność ż., rybeńka ż., rybactwo n., rybak m., rybaczka ż., ryba ż., rybka ż., rybeczka ż., rybcia ż., Rybka ż., narybek mrz., rybaczki nmos., rybaczenie n., zarybianie n., zarybienie n., wyrybianie n., wyrybienie n., Ryba ż., Ryby nmos.
czas. rybaczyć ndk., zarybiać ndk., zarybić dk., wyrybiać ndk., wyrybić dk.
przym. rybny, rybi
Wiktionary
zawód, zajęcie rybaka
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) hodowla i łowienie stworzeń wodnych;
Wiktionary
Rybactwo (gospodarka rybacka) – zespół planowanych i skoordynowanych czynności mających na celu racjonalne gospodarowanie organizmami wodnymi w myśl zasad ekonomii i zgodnie z założeniami ochrony przyrody.Pojęcie to obejmuje:
1. rybołówstwo
Wikipedia
rzecz. rybarz mos., rybarczyk mos., rybaczki nmos., rybaczek mos., rybaczka ż., ryba ż., rybka ż., rybcia ż., rybunia ż., rybsko n., rybak m., rybaczówka ż., rybaczenie n., rybny m., narybek m., rybik m., Rybka ż., Ryby nmos., Ryba ż., rybeczka ż., rybeńka ż., rybność ż.
czas. rybaczyć ndk.
przym. rybny, rybacki
Wiktionary
(1.1) rybołówstwo
Wiktionary
1. kobieta zajmująca się połowem ryb;
2. żona rybaka
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) zdrobn. od rybak
forma rzeczownika.
(2.1) D. lm. od rybaczka
(2.2) D. od rybaczki
Wiktionary
rzecz. rybarz mos., rybarczyk mos., rybaczka ż., rybak m., ryba ż., rybactwo n., rybaczki nmos., rybaczenie n.
czas. rybaczyć ndk.
przym. rybi, rybacki
Wiktionary
1. kobieta zajmująca się połowem ryb;
2. żona rybaka
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) kobieta rybak
(1.2) żona rybaka
Wiktionary
rzecz. rybność ż., rybeńka ż., rybeczka ż., Ryby nmos., Ryba ż., rybak mos., rybarz mos., rybarczyk mos., rybaczek mos., rybactwo n., rybaczki
przym. rybacki
przysł. rybacko
Wiktionary
damskie spodnie sięgające do połowy łydek
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj niemęskoosobowy, liczba mnoga
(1.1) spodnie z nogawkami skróconymi pod kolanami
forma rzeczownika.
(2.1) D. lp. od rzecz. rybaczka
(2.2) M. lm. od rzecz. rybaczka
(2.3) W. lm. od rzecz. rybaczka
Wiktionary
Rybaczki (Cerylinae) – podrodzina ptaków z rodziny zimorodkowatych (Alcedinidae).
Wikipedia
(1.1) Ubrana w zieloną tunikę z długim rękawem i białe spodnie rybaczki, wyglądała jak zwykła turystka.
Wiktionary
rzecz. rybaczek mos., rybaczka ż., ryba ż., rybka ż., rybcia ż., rybunia ż., rybsko n., rybak m., rybaczówka ż., rybactwo n., rybaczenie n., rybny m., narybek m., rybik m., Rybka ż., Ryby nmos., Ryba ż., rybeczka ż., rybeńka ż., rybność ż.
czas. rybaczyć ndk.
przym. rybny, rybacki
Wiktionary
potocznie: łowić ryby, wędkować; rybakować
SJP.pl
osoba trudniąca się łowieniem ryb
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) ryb. człowiek trudniący się zawodowo łowieniem ryb;
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(2.1) gw-pl|okolice Krasnojarska. naleśnik z tartych ziemniaków
Wiktionary
Rybak – osoba trudniąca się rybołówstwem, utrzymująca się z połowu ryb i innych owoców morza (frutti di mare) – krewetek, małży itp. Słowem tym współcześnie określa się zarówno osoby wykonujące ten zawód w pojedynkę (na morzu – rzadko) lub w niewielkich, kilkuosobowych zespołach, pływających na kilkutonowych kutrach (rybactwo), jak również marynarzy wielkich jednostek oceanicznych (rybołówstwo przemysłowe). Na potrzeby rybactwa śródlądowego, na rzekach i jeziorach rybacy na ogół posługują się niewielkimi łodziami, kutry morskie są zazwyczaj większe i dysponują mocniejszymi silnikami.
Wikipedia
IPA: ˈrɨbak, AS: rybak
Wiktionary
rzecz. ryba ż., Ryba ż., rybka ż., Rybka ż., rybeczka ż., rybcia ż., rybsko n., rybactwo n., narybek m., rybaczenie n., rybaczki nmos., Ryby nmos., rybarz mos., rybitw m., rybarczyk mos., rybitwa ż.
:: zdrobn. rybaczek m.
:: fż. rybaczka ż.
czas. rybaczyć ndk.
przym. rybny, rybi, rybacki
Wiktionary
(1.1) daw. rybarz, stpol. rybitw, stpol. rybitwa
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj niemęskoosobowy, liczba mnoga, nazwa własna
(1.1) geogr. Primorsk (egzonim wariantowy);
Wiktionary
Wikipedia
przym. rybacki
rzecz. Rybak mos./ż.
Wiktionary
nazwisko
SJP.pl
Rybakow, ros. Рыбаков – popularne (118 na liście) nazwisko rosyjskie, w języku angielskim jako Rybakov.
Wikipedia
potocznie: łowić ryby, wędkować; rybaczyć
SJP.pl
o cechach rybakowatych (rodzina nietoperzy)
SJP.pl
Rybakowate, rybaki (Noctilionidae) – monotypowa rodzina ssaków z podrzędu mroczkokształtnych (Vespertilioniformes) w obrębie rzędu nietoperzy (Chiroptera).
Wikipedia
o cechach rybakowatych (rodzina nietoperzy)
SJP.pl
Wikipedia
Wikipedia
nazwisko
SJP.pl
nazwisko
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) daw. syn rybaka
Wiktionary
Wikipedia
rzecz. rybak mos., rybaczka ż., rybarz mos., rybaczek mos., rybactwo n.
przym. rybacki
przysł. rybacko
Wiktionary
nazwisko
SJP.pl
Wikipedia
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) daw. rybak
Wiktionary
rzecz. rybak mos., rybaczka ż., rybarczyk mos., rybaczek mos., rybactwo n.
przym. rybacki
przysł. rybacko
Wiktionary
Wikipedia
organiczny związek chemiczny z grupy analogów nukleozydów purynowych, stosowany jako środek przeciwwirusowy
SJP.pl
Rybawiryna – organiczny związek chemiczny z grupy analogów nukleozydów. Stosowana jest jako lek przeciwwirusowy w ciężkich zakażeniach wirusem RSV, wirusem HCV (w połączeniu z interferonami alfa-2) i w innych infekcjach wirusowych.
Wikipedia
dawny śpiewak pieśni religijnych, aktor
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) hist. średniowieczny śpiewak kościelny
(1.2) hist. średniowieczny wędrowny aktor lub muzyk
Wiktionary
Wikipedia
IPA: ˈrɨbawt, AS: rybau̯t
Wiktionary
rzecz. Rybałtów m.
:: zdrobn. rybałcik m.
przym. rybałtowski
Wiktionary
przymiotnik od: rybałt
SJP.pl
rybeńka, rybeczka;
1. pieszczotliwie o rybie;
2. pieszczotliwie o bliskiej osobie
SJP.pl
gmina wiejska w Polsce
SJP.pl
Rybczewice Drugie (także Rybczewice) – wieś w Polsce położona w województwie lubelskim, w powiecie świdnickim, w gminie Rybczewice. Leży przy drodze wojewódzkiej nr 837.
Miejscowość jest sołectwem, siedzibą gminy Rybczewice.
W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do ówczesnego województwa lubelskiego.
Wikipedia
przymiotnik od: Rybczewice
SJP.pl
nazwisko
SJP.pl
Wikipedia
wieś w Polsce
SJP.pl
Rybczyzna – wieś w Polsce położona w województwie podlaskim, w powiecie grajewskim, w gminie Rajgród.
Wieś królewska starostwa rajgrodzkiego w ziemi bielskiej województwa podlaskiego w 1795 roku. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa łomżyńskiego.
Z Rybczyzną była związana artystka ludowa Stefania Matysiewicz.
Wikipedia
rybcia, rybeńka;
1. pieszczotliwie o rybie;
2. pieszczotliwie o bliskiej osobie
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) zdrobn. od: rybka
Wiktionary
IPA: rɨˈbɛt͡ʃka, AS: rybečka
Wiktionary
rzecz. Ryba ż., Ryby nmos., ryba ż., rybka ż., rybeńka ż., rybność ż., rybiość ż., rybnik mrz., rybak mos., rybactwo n., rybaczówka ż., rybackość ż., rybaczaność ż., rybaczość ż., rybaczenie n., rybakowanie n., rybaczka ż., rybakówka ż., rybaczki nmos., rybiarz mos., rybiarka ż., rybiarstwo n., rybiarzenie n., Rybka ż., rybik mzw., narybek mzw., narybienie n., narybność ż., narybkowość ż.
czas. rybaczyć ndk., rybakować ndk., rybiarzyć ndk., narybić dk., zarybiać ndk., zarybić dk.
przym. rybi, rybny, rybacki, rybaczy, rybaczany, narybny, narybkowy
przysł. rybacko, rybio
Wiktionary
(1.1) rybeńka
Wiktionary
rybcia, rybeczka;
1. pieszczotliwie o rybie;
2. pieszczotliwie o bliskiej osobie
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) pot. zdrobn. od: ryba
Wiktionary
rzecz. Ryba ż., Ryby nmos., ryba ż., rybka ż., rybeczka ż., rybność ż., rybiość ż., rybnik mrz., rybak mos., rybactwo n., rybaczówka ż., rybackość ż., rybaczaność ż., rybaczość ż., rybaczenie n., rybakowanie n., rybaczka ż., rybakówka ż., rybaczki nmos., rybiarz mos., rybiarka ż., rybiarstwo n., rybiarzenie n., Rybka ż., rybik mzw., narybek mzw., narybienie n., narybność ż., narybkowość ż.
czas. rybaczyć ndk., rybakować ndk., rybiarzyć ndk., narybić dk., zarybiać ndk., zarybić dk.
przym. rybi, rybny, rybacki, rybaczy, rybaczany, narybny, narybkowy
przysł. rybacko, rybio
Wiktionary
(1.1) rybeczka
Wiktionary
1. związany z rybą, np. rybia ość; rybny;
2. przenośnie: pozbawiony zapału, żywiołowości; zimny, obojętny, nieczuły
SJP.pl
przymiotnik relacyjny
(1.1) związany z rybą, dotyczący ryby
przymiotnik dzierżawczy
(2.1) należący do ryby
przymiotnik jakościowy
(3.1) taki, jak u ryby
Wiktionary
Rybi, Rybi Potok – potok, prawy dopływ Kamienicy o długości ok. 1,5 km i spadku 100 m/km.
Wypływa z zachodnich stoków Magorzycy. Ma kilka źródłowych cieków wypływających na wysokości 800–850 m, jeden z nich wypływa spod Nowej Polany. Uchodzi do Kamienicy poniżej Rzek, części wsi Lubomierz w województwie małopolskim, w powiecie limanowskim, w gminie Mszana Dolna. Zbocza doliny Rybiego Potoku porasta jodłowy las regla dolnego. Jest to jedna z nielicznych pozostałości dawnej puszczy gorczańskiej.
Wikipedia
(3.1) W wydziale „étrangers” (dla cudzoziemców) merostwa zagaduję żandarma o rybich oczach.
Wiktionary
IPA: ˈrɨbʲi, AS: rybʹi
Wiktionary
rzecz. rybaczek mos., ryba ż., rybka ż., rybeńka ż., rybeczka ż., rybak m., rybność ż., narybek mrz., Ryba ż., Rybka ż., Ryby nmos.
przym. rybny, rybacki
Wiktionary
1. rybiarka duża - gatunek ptaka z rodziny puszczykowatych;
2. dawniej: rybaczka
SJP.pl
Rybiarka – skała na półwyspie Buchwałd w miejscowości Niedzica, w województwie małopolskim, w powiecie nowotarskim, w gminie Łapsze Niżne.
Skała zbudowana jest z wapieni. Znajduje się w północnym wybrzeżu półwyspu Buchwałd i opada niemal pionowymi ścianami o wysokości kilkudziesięciu metrów do sztucznego zbiornika wodnego, jakim jest Jezioro Czorsztyńskie, a jej wierzchołek wznosi się około 100 m nad taflą wody w tym zbiorniku. Dawniej skały były jeszcze wyższe, po powstaniu Jeziora Czorsztyńskiego ich dolna część uległa bowiem zalaniu wodą.
Wikipedia
1. potocznie:
a) osoba lubiąca jeść ryby;
b) sprzedawca ryb;
c) hodowca ryb;
2. dawniej: rybak
SJP.pl
Rybice – osada w Polsce położona w województwie zachodniopomorskim, w powiecie kamieńskim, w gminie Świerzno.
W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa szczecińskiego.
Wikipedia
nazwisko
SJP.pl
Osoby o nazwisku Rybicka / Rybicki:
Wikipedia
przymiotnik od: Rybienko
SJP.pl
wieś w Polsce
SJP.pl
Rybienko (kaszb. Rëbienkò lub też Rëbinkò, niem. Althammer) – wieś w Polsce położona w województwie pomorskim, w powiecie wejherowskim, w gminie Gniewino. Miejscowość jest częścią składową sołectwa Rybno.
W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa gdańskiego.
Wikipedia
przymiotnik od: Rybno
SJP.pl
przymiotnik relacyjny
(1.1) dotyczący Rybna, związany z Rybnem
Wiktionary
rzecz. Rybno n., rybnianin m., rybnianka ż.
Wiktionary
owad z rzędu szczeciogonków, szkodnik prowadzący wyłącznie nocny tryb życia (pospolity w domach)
SJP.pl
Wikipedia
Rybin – wieś w Polsce położona w województwie wielkopolskim, w powiecie ostrzeszowskim, w gminie Kobyla Góra.
W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa kaliskiego.
W okresie międzywojennym w miejscowości stacjonowała placówka Straży Granicznej I linii „Rybin”.
Zobacz też: Rybina, Rybiny
Wikipedia
miasto w Federacji Rosyjskiej
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna
(1.1) geogr. miasto w środkowej części Rosji, w obwodzie jarosławskim, port nad Wołgą;
Wiktionary
Rybińsk (ros. Рыбинск) – miasto w środkowej części Rosji, w obwodzie jarosławskim, port nad Wołgą, w pobliżu Zbiornika Rybińskiego. Około 184,6 tys. mieszkańców (2020). W latach 1984–1989 nosiło oficjalnie nazwę „Andropow”, na cześć sekretarza generalnego KPZR Jurija Andropowa. W pobliżu miasta znajduje się port lotniczy Starosielje.
Wikipedia
przym. rybiński
Wiktionary
przymiotnik od: Rybin, Rybina, Rybiny
SJP.pl
przymiotnik relacyjny
(1.1) związany z Rybińskiem, dotyczący Rybińska
Wiktionary
Wikipedia
rzecz. Rybińsk mrz.
Wiktionary
organiczny związek chemiczny, składnik witaminy B2 (ryboflawiny)
SJP.pl
Rybitol – organiczny związek chemiczny, pięciowęglowy alkohol wielowodorotlenowy (cukrol). Jest składnikiem witaminy B2 (ryboflawiny), FAD i FMN.
Wikipedia
ptak wodny z rodziny rybitw, żywiący się głównie małymi rybami
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męski
(1.1) stpol. rybak
forma rzeczownika.
(2.1) D. lm. od rybitwa
Wiktionary
rzecz. rybak mos./mrz., rybitwa
Wiktionary
ptak wodny z rodziny rybitw, żywiący się głównie małymi rybami
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) ornit. przypominający mewę ptak zamieszkujący brzegi zbiorników wodnych;
(1.2) daw. rybołówstwo
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(2.1) daw. rybak
Wiktionary
Wikipedia
(1.1) (…) gdzieniegdzie, nisko nad rzeką, skrzydlatymi punktami przelatywały rybitwy (…)
(2.1) Tęgi z was rybitwa! I jam próbował łowitwy, ale mi rybka srebrna uszła z sieci.
(2.1) (…) i rybitwowie, którzy zastawiali więcierze po zarosłych wybrzeżach Rosogi.
Wiktionary
IPA: rɨˈbʲitfa, AS: rybʹitfa
Wiktionary
rzecz. narybek mrz., rybak mos./mrz.
Wiktionary
(1.1) gw-pl|Śląsk Cieszyński|racka.
(1.2) rybactwo
(2.1) rybołowca, rybołówca, rybitw
Wiktionary
mała ryba
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna
(1.1) geogr. wieś w Polsce położona w województwie łódzkim, w gminie Galewice;
Wiktionary
Występowanie tekstu hasła z wyrażeniem "rybka" lub "Rybka" w tytule
Wikipedia
IPA: ˈrɨpka, AS: rypka
Wiktionary
rzecz. rybactwo n., rybność ż., rybka ż., ryba ż., rybak m., Ryba ż., Ryby nmos., rybeńka ż., rybeczka ż., rybcia ż., rybaczki nmos., rybsko n.
przym. rybi, rybny, rybacki
Wiktionary
mała ryba
SJP.pl
nazwisko
SJP.pl
Wikipedia
rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna
(1.1) geogr. adm. miasto w Mołdawii, w Naddniestrzu, nad Dniestrem;
(1.2) geogr. hydron. rzeka w obwodzie iwanofrankowskim Ukrainy, prawy dopływ Prutu;
Wiktionary
Wikipedia
przym. rybnicki
Wiktionary
przymiotnik od: Rybnik
SJP.pl
przymiotnik
(1.1) związany z Rybnikiem, dotyczący Rybnika
(1.2) związany z Rybnicą, dotyczący Rybnicy
Wiktionary
rzecz. Rybnica ż., Rybnik mrz.
Wiktionary
mieszkaniec Rybnika
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) mieszkaniec Rybnika
Wiktionary
rzecz. Rybnik mrz.
:: fż. rybniczanka ż.
Wiktionary
mieszkanka Rybnika
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) mieszkanka Rybnika
Wiktionary
rzecz. Rybnik mrz.
:: fm. rybniczanin m.
Wiktionary
miasto w Polsce
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna
(1.1) geogr. adm. miasto na prawach powiatu, położone w południowej Polsce;
Wiktionary
Rybnik – miasto na prawach powiatu w południowej Polsce, w województwie śląskim, na Górnym Śląsku na Płaskowyżu Rybnickim, nad rzekami Rudą i Nacyną. Jest siedzibą władz powiatu rybnickiego, a także największym miastem aglomeracji rybnicko-jastrzębskiej i Rybnickiego Okręgu Węglowego.
Wikipedia
(1.1) Od przyszłego tygodnia akcja protestacyjno-strajkowa ma objąć cały region, w tym Rybnik.
Wiktionary
rzecz. rybniczanin mos., rybniczanka ż., rybnik mrz.
przym. rybnicki, podrybnicki
Wiktionary
1. nazwa wielu miejscowości w Polsce;
2. część Gdańska;
3. osiedle w Wilkanowie;
4. jezioro w Polsce;
5. wieś na Ukrainie
SJP.pl
Wikipedia
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) rzad. zasobność zbiornika lub cieku w ryby
Wiktionary
(1.1) Dla wędkarza to istny raj, głównie ze względu na mnogość występujących tu gatunków, a także wielką rybność rzek i jezior, których są tu tysiące.
Wiktionary
rzecz. rybeczka ż., Ryba ż., Ryby nmos., ryba ż., rybka ż., rybeńka ż., rybiość ż., rybnik mrz., rybak mos., rybactwo n., rybaczówka ż., rybackość ż., rybaczaność ż., rybaczość ż., rybaczenie n., rybakowanie n., rybaczka ż., rybakówka ż., rybaczki nmos., rybiarz mos., rybiarka ż., rybiarstwo n., rybiarzenie n., Rybka ż., rybik mzw., narybek mzw., narybienie n., narybność ż., narybkowość ż.
czas. rybaczyć ndk., rybakować ndk., rybiarzyć ndk., narybić dk., zarybiać ndk., zarybić dk.
przym. rybi, rybny, rybacki, rybaczy, rybaczany, narybny, narybkowy
przysł. rybacko, rybio
Wiktionary
1. taki, który otrzymuje się z ryb lub z dodatkiem ryb, np. sałatka rybna; rybi;
2. związany z hodowlą, połowem i przetwórstwem ryb, np. sklep rybny;
3. książkowo: zasobny, obfitujący w ryby np. rzeki rybne
SJP.pl
przymiotnik
(1.1) związany z hodowlą ryb, połowem i handlem nimi
(1.2) kulin. spoż. otrzymywany z ryb, przyrządzany z ryb lub z ich dodatkiem
(1.3) książk. obfitujący w ryby, pełen ryb, rybodajny
Wiktionary
(1.1) Zniknęły z półek sklepowych wszystkie konserwy mięsne i rybne, konfitury i dżemy.
Wiktionary
IPA: ˈrɨbnɨ, AS: rybny
Wiktionary
rzecz. rybactwo n., rybność ż., rybeńka ż., narybek mrz., ryba ż., rybak ż., rybaczki nmos., Ryba ż., Ryby nmos., Rybka ż., rybka ż., rybeczka ż., rybsko n.
czas. zarybić dk., zarybiać ndk.
przym. rybi, rybacki
przysł. rybio
Wiktionary
w rybołówstwie: rurociąg do przesyłania na odległość cieczy wraz z rybami
SJP.pl
Rybocice (niem. Reipzig) – wieś sołecka w Polsce, położona w województwie lubuskim, w powiecie słubickim, w gminie Słubice.
Przez wieś przepływa rzeka Ilanka w swoim dolnym biegu. W pobliżu wsi znajduje się przystanek kolejowy na zlikwidowanej linii kolejowej nr 386. Rybocice położone są przy drodze lokalnej Słubice – Urad.
Wikipedia
obfitujący w ryby; dostarczający ryb
SJP.pl
należący do witamin grupy B żółty, rozpuszczalny w wodzie barwnik, wchodzący w skład wielu enzymów, niezbędny do prawidłowego wzrostu i rozwoju ludzi i zwierząt; witamina B2; laktoflawina
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) biochem. witamina z grupy B;
Wiktionary
Witamina B2 (E101, ryboflawina, łac. riboflavinum) – organiczny związek chemiczny, połączenie rybitolu i flawiny. W organizmie człowieka pełni funkcję witaminy, której niedobór może powodować zaburzenia w funkcjonowaniu układu nerwowego oraz stany zapalne błon śluzowych.
Wikipedia
(1.1) Ryboflawina występuje między innymi w drożdżach, jajach i mleku.
Wiktionary
IPA: ˌrɨbɔflaˈvʲĩna, AS: ryboflavʹĩna
Wiktionary
przym. ryboflawinowy
Wiktionary
(1.1) laktoflawina, witamina B2
Wiktionary
pogardliwie: osoba jadająca ryby; rybożerca
SJP.pl
morski gad kopalny z okresu mezozoicznego, charakteryzujący się długim, uzębionym pyskiem; ichtiozaur, ichtiozaurus
SJP.pl
morski gad kopalny z okresu mezozoicznego, charakteryzujący się długim, uzębionym pyskiem; ichtiozaur, ichtiozaurus
SJP.pl
Ichtiozaury (Ichthyosauria, od gr. ichtio – ryba + sauros – jaszczur) – rząd gadów morskich, które pojawiły się we wczesnym triasie, a największe zróżnicowanie osiągnęły od środkowego triasu do środkowej jury. We wczesnej kredzie zaczęły ustępować miejsca plezjozaurom, a od cenomanu także i mozazaurom, by ostatecznie wymrzeć na początku późnej kredy, pod koniec cenomanu, ok. 27 mln lat przed wielkim wymieraniem kredowym. Były jednymi z najpowszechniejszych wśród wyższych kręgowców morskich. W erze mezozoicznej wiele z nich zajmowało niszę ekologiczną, którą obecnie zajmują delfiny. Miały podobny do nich pociskowaty kształt, przednie kończyny przekształcone w płetwy i ogon zakończony dużą pionową płetwą napędową w kształcie półksiężyca, podobnie jak tuńczyki.
Wikipedia
tropikalna ryba morska z rzędu najeżkokształtnych; jeżoryb; jeżówka; najeżka; diodon
SJP.pl
enzym biorący udział w rozkładzie cząsteczek kwasu rybonukleinowego na mniejsze fragmenty
SJP.pl
Rybonukleazy, RN-azy – enzymy, z klasy hydrolaz (podklasa nukleazy), dzielące cząsteczki RNA na krótsze łańcuchy lub pojedyncze nukleotydy przez hydrolizę wiązań fosfodiestrowych. Należą do enzymów trawiennych pochodzenia trzustkowego.
Wikipedia
podstawowa jednostka budulcowa kwasu nukleinowego (RNA)
SJP.pl
Rybonukleotydy – podstawowa jednostka budulcowa (monomer) kwasu nukleinowego, który nosi nazwę – kwas rybonukleinowy, w skrócie RNA.
Rybonukleotyd jest zbudowany z zasady azotowej (adeniny, guaniny, cytozyny lub uracylu), cząsteczki pięciowęglowego cukru (rybozy) oraz nieorganicznej reszty kwasu fosforowego.
Wikipedia
ryboradka dziewica - gatunek jętki
SJP.pl
kulista struktura występująca w obrębie komórki, odgrywająca kluczową rolę w procesie syntezy białek
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) mikrobiol. organellum zbudowane z kwasu rybonukleinowego i białek, służące do produkcji białek w procesie translacji;
Wiktionary
Rybosom – kompleks białek z kwasami nukleinowymi służący do produkcji białek w procesie translacji. Rybosomy zbudowane są z rRNA i białek. Katalityczna aktywność rybosomu związana jest właśnie z zawartym w nim rRNA, natomiast białka budują strukturę rybosomu i działają jako kofaktory zwiększające wydajność translacji.
Wikipedia
przym. rybosomalny, rybosomowy
Wiktionary
przymiotnik relacyjny
(1.1) związany z Rybotyczami, dotyczący Rybotycz
Wiktionary
rzecz. Rybotycze nmos.
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj niemęskoosobowy, nazwa własna
(1.1) geogr. wieś w Polsce, w województwie podkarpackim, w gminie Fredropol;
Wiktionary
Rybotycze – wieś (dawniej miasto) w Polsce, położona w województwie podkarpackim, w powiecie przemyskim, w gminie Fredropol.
Rybotycze uzyskały lokację miejską przed 1494 rokiem, zdegradowane w 1918 roku.
Do 1954 roku miejscowość była siedzibą gminy Rybotycze. W latach 1975–1998 miejscowość położona była w województwie przemyskim.
Administracyjnie wieś jest sołectwem razem z Kopysnem i Posadą Rybotycką.
Wikipedia
rzecz. rybotyczanin m., rybotyczanka ż.
przym. rybotycki
Wiktionary
środowiskowo: łowić ryby, wędkować
SJP.pl
Wikipedia
cukier prosty, składnik m.in. kwasów rybonukleinowych, nukleotydów, witaminy B12
SJP.pl
Wikipedia
rodzaj ptaka z rodziny jastrzębiowatych
SJP.pl
Żeneta rybożerna, rybożer (Genetta piscivora) – gatunek drapieżnego ssaka z podrodziny Genettinae w obrębie rodziny wiwerowatych (Viverridae).
Wikipedia
pogardliwie: osoba jadająca ryby; rybojad
SJP.pl
żywiący się rybami
SJP.pl
specjalista w dziedzinie nauki o rybach; ichtiolog
SJP.pl
związany z wiedzą o rybach, hodowli ryb; ichtiologiczny
SJP.pl
wiedza o rybach, o hodowli ryb; ichtiologia
SJP.pl
cząsteczka kwasu rybonukleinowego o właściwościach podobnych do enzymów białkowych
SJP.pl
Rybozymy – substancje zbudowane z kwasu rybonukleinowego (RNA) zdolne do katalizowania pewnych reakcji chemicznych. Spełniają zatem funkcje analogiczne do enzymów białkowych.
Rybozymy występują u wszystkich organizmów, przede wszystkim w mechanizmie syntezy białek oraz przemian kwasów nukleinowych. Transferaza peptydylowa – enzym wchodzący w skład rybosomów, który tworzy wiązania peptydowe, jest rybozymem (rRNA). Inną ważną funkcją rybozymów snRNA jest wycinanie intronów ze świeżo zsyntetyzowanego mRNA. Niektóre rybonukleazy także są rybozymami.
Wikipedia
duży, rybożerny orzeł żyjący nad zbiornikami wodnymi i na wybrzeżach morskich
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy
(1.1) ornit. nazwa systematyczna|Pandion haliaetus|ref=tak., ptak drapieżny rybożerny średniego rozmiaru;
Wiktionary
Rybołów (Pandion haliaetus) – gatunek dużego, przeważnie wędrownego ptaka drapieżnego z monotypowej rodziny rybołowów (Pandionidae).
Wikipedia
IPA: rɨˈbɔwuf, AS: rybou̯uf
Wiktionary
rzecz. rybołówstwo n., rybołowstwo n., rybołówca m., rybołowca m., rybołówka ż., rybołowka ż., rybołowek m.
przym. rybołówczy, rybołowny
Wiktionary
przymiotnik relacyjny
(1.1) związany z rybołówstwem, dotyczący rybołówstwa, połowu ryb
Wiktionary
(1.1) Niewielki polski przemysł rybołówczy, jaki istniał w okresie przedwojennym, uległ dewastacji na skutek działań wojennych.
Wiktionary
rzecz. rybołówstwo n., rybołów m.
Wiktionary
gałąź gospodarki obejmująca pozyskiwanie ryb oraz innych zwierząt z mórz, jezior i rzek w celach konsumpcyjnych i przetwórczych
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) gałąź gospodarki obejmująca łowienie i hodowlę ryb;
(1.2) daw. prawo do odławiania ryb w danym stawie lub rzece
Wiktionary
Wikipedia
(1.1) Słowianie od wieków trudnili się łowiectwem, rybołówstwem, bartnictwem, skotnictwem i rolnictwem.
Wiktionary
rzecz. rybołowstwo n., rybołówca m., rybołowca m., rybołów m., rybołówka ż., rybołowka ż., rybołowek m.
przym. rybołówczy, rybołowny
Wiktionary
(1.1) daw. rybołowstwo
Wiktionary
nazwisko
SJP.pl
Wikipedia
zgrubienie od: ryba
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) zgrub. od ryba
Wiktionary
rzecz. rybactwo n., rybaczki nmos., narybek mrz., Rybka ż., ryba ż., rybka ż., rybak m.
przym. rybacki, rybny
Wiktionary
węglowodan (monosacharyd) składający się z 5 atomów węgla (pentoza)
SJP.pl
Rybuloza – organiczny związek chemiczny, ketopentoza – cukier prosty zawierający pięć atomów węgla i ketonową grupę funkcyjną, o wzorze sumarycznym C5H10O5. Posiada dwa enancjomery – D-rybulozę (D-erytropentuloza) i L-rybulozę (L-erytropentuloza). D-Rybuloza jest diastereoizomerem D-ksylulozy.
Wikipedia
nazwisko
SJP.pl
przedstawiciel gromady obejmującej około 20 tys. gatunków zmiennocieplnych kręgowców wodnych, przystosowanych do życia w wodzie (m.in. oddychanie skrzelami, kończyny w postaci płetw)
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj niemęskoosobowy, liczba mnoga, nazwa własna
(1.1) astr. zodiakalny gwiazdozbiór nieba północnego, w Polsce widoczny jesienią;
(1.2) astr. astrol. dwunasty znak zodiaku, w którym Słońce znajduje się od 20 (21) lutego do 20 marca;
forma rzeczownika.
(2.1) pot. osoby urodzone pod znakiem Ryb (1.2); lm. od: Ryba
Wiktionary
Ryby – tradycyjna nazwa zmiennocieplnych, pierwotnie wodnych kręgowców, oddychających skrzelami i poruszających się za pomocą płetw. Obejmuje bezżuchwowce krągłouste (Cyclostomata) oraz mające szczęki ryby właściwe (Pisces).
Ryby stanowią najliczniejszą i najbardziej zróżnicowaną grupę współcześnie żyjących kręgowców (ponad połowę). Różnią się od siebie pod względem budowy zewnętrznej i wewnętrznej, ubarwienia oraz przystosowania do warunków środowiska. Ponad 32 tysiące współcześnie żyjących gatunków opisano naukowo, a co roku naukowcy opisują 100–150 nowych gatunków morskich i nieco więcej słodkowodnych. Szacuje się, że nie odkryto jeszcze co najmniej 5000 gatunków, głównie ryb głębinowych ze strefy klimatu tropikalnego. W Polsce występuje około 120 gatunków.
Wikipedia
(1.1) Gwiazdozbiór Ryb jest jednym z największych na niebie.
(1.1) Konstelacja Ryb góruje o północy w październiku, zawiera liczne galaktyki.
(1.2) Ryby to jeden ze znaków zodiaku, który występuje po Wodniku, a przed Baranem.
(1.2) Pod koniec lutego Słońce wchodzi w znak Ryb.
(1.2) Rybami, jednym z zimowych, wodnych i zmiennych znaków zodiaku, rządzą planetaanety Jowisz i Neptun.
(2.1) Oni zachowują się jak typowe Ryby.
(2.1) Moi rodzice są zodiakalnymi Rybami.
Wiktionary
IPA: ˈrɨbɨ, AS: ryby
Wiktionary
rzecz. Ryba ż., ryba ż., rybka ż., rybeczka ż., rybeńka ż., rybność ż., rybiość ż., rybnik mrz., rybak mos., rybactwo n., rybaczówka ż., rybackość ż., rybaczaność ż., rybaczość ż., rybaczenie n., rybakowanie n., rybaczka ż., rybakówka ż., rybaczki nmos., rybiarz mos., rybiarka ż., rybiarstwo n., rybiarzenie n., Rybka ż., rybik mzw., narybek mzw., narybienie n., narybność ż., narybkowość ż.
czas. rybaczyć ndk., rybakować ndk., rybiarzyć ndk., narybić dk., zarybiać ndk., zarybić dk.
przym. rybi, rybny, rybacki, rybaczy, rybaczany, narybny, narybkowy
przysł. rybacko, rybio
Wiktionary
(1.1) skr. Psc
(1.2) symbol. ♓
Wiktionary
1. robić doły w ziemi; kopać, rozkopywać, przekopywać, grzebać;
2. wyrzynać na płycie, kamieniu itp. ornamenty, rysunki, napisy; żłobić, rzeźbić;
3. potocznie:
a) uczyć się czegoś; kuć, zakuwać;
b) robić coś długo, mozolnie;
c) śmiać się; chichrać się, ryć się;
d) przeszukiwać, rewidować;
4. ryć się:
a) zagłębiać się, zagrzebywać się;
b) potocznie: śmiać się; chichrać się, ryć
SJP.pl
czasownik przechodni niedokonany
(1.1) kopać, robić doły w ziemi
(1.2) wyrzynać coś w płycie, kamieniu, drewnie, metalu
(1.3) środ. uczyć się
czasownik zwrotny niedokonany ryć się
(2.1) środ. uczyć się
(2.2) pot. wpychać się, przepychać się
Wiktionary
(1.1) Kret ryje korytarze w ziemi.
(2.1) Tomek ostatnio nawet z domu nie wychodzi tylko się ryje przed egzaminem z matmy.
(2.2) Tomek zawsze ryje się pierwszy do wyjścia.
Wiktionary
IPA: rɨt͡ɕ, AS: ryć
Wiktionary
rzecz. rycina ż., ryj m., ryjek m., ryjówka ż., rycie n., ryt mrz.
czas. poryć, zryć, wyryć
Wiktionary
(1.3) uczyć się, pot. wkuwać, pot. zakuwać
(2.1) uczyć się, pot. wkuwać, pot. zakuwać
Wiktionary
skrót od: rycina
SJP.pl
skrót
(1.1) = rycina
Wiktionary
IPA: rɨˈt͡ɕĩna, AS: ryćĩna
Wiktionary
nazwisko
SJP.pl
potocznie: kobieta waleczna, mająca cechy rycerza
SJP.pl
Wikipedia
1. dotyczący rycerza lub rycerstwa;
2. właściwy rycerzowi; mężny, bohaterski
SJP.pl
przymiotnik relacyjny
(1.1) związany z rycerzem i rycerstwem
przymiotnik jakościowy
(2.1) zachowujący się w sposób przypisywany średniowiecznemu rycerstwu
(2.2) świadczący o rycerstwie, rycerskości
Wiktionary
Rycerski, Rycerski Potok – potok, dopływ Rycerki. Powstaje z połączenia potoku Śrubita z potokiem Racza uznawanym za górny bieg Rycerskiego. Połączenie potoków Racza i Śrubita następuje na wysokości około 716 m w lesie, u wschodnich podnóży szczytu Obłaz. Od tego miejsca potok Rycerski spływa w kierunku północnym, przez jakiś czas jeszcze przez las, później przez zabudowane tereny miejscowości Rycerka Górna. Po przyjęciu swojego największego dopływu – lewobrzeżnego potoku Radecki zmienia kierunek na północno-wschodni i w sąsiedniej miejscowości Rycerka Górna uchodzi do potoku Rycerka jako jego największy dopływ (lewy). Następuje to na wysokości około 550 m, w miejscu o współrzędnych 49°28′40″N 19°03′39″E.
Wikipedia
(1.1) Wiele czasu i uwagi szlachta poświęcała polowaniom, które uważano za zdrową, prawdziwie męską rozrywkę, wspaniale ćwiczącą rycerskie umiejętności.
Wiktionary
IPA: rɨˈt͡sɛrsʲci, AS: rycersʹḱi
Wiktionary
rzecz. rycerz m., rycerstwo n., rycerskość ż.
przysł. rycersko
Wiktionary
→ rycerski
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) cecha tego, co/kto rycerskie/rycerski
Wiktionary
Wikipedia
IPA: rɨˈt͡sɛrskɔɕt͡ɕ, AS: rycerskość
Wiktionary
przym. rycerski
rzecz. rycerz m., rycerstwo n.
przysł. rycersko
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) hist. w średniowieczu: warstwa społeczna, która stanowiłą elitę społeczeństwa feudalnego i jego siłę zbrojną;
(1.2) hist. rycerze zgromadzeni pod czyjąś komendą, na polu walki itd.
Wiktionary
Rycerstwo – stan społeczny złożony z konnych wojowników istniejący w feudalnej Europie w okresie pełnego i późnego średniowiecza. W zamian za nadania ziemskie rycerstwo przyjmowało na siebie obowiązek służby pod rozkazami seniora, wytworzyło również swoisty styl życia, ceremoniał i etykę.
Wikipedia
(1.1) Pod naciskiem rycerstwa dostojnicy litewscy powrócili na sejm i ostatecznie osiągnięto porozumienie.
Wiktionary
rzecz. rycerz m., rycerskość ż.
przym. rycerski
przysł. rycersko
Wiktionary
dobrze uzbrojony i szlachetnie urodzony żołnierz walczący w czasach średniowiecza
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) hist. członek uprzywilejowanego stanu żołnierskiego; zwykle stawał do walki jako jeździec;
(1.2) przen. tytuł nadawany członkom niektórych stowarzyszeń lub zakonów
(1.3) przen. o mężczyźnie pełnym galanterii w stosunku do kobiet
Wiktionary
Rycerstwo – stan społeczny złożony z konnych wojowników istniejący w feudalnej Europie w okresie pełnego i późnego średniowiecza. W zamian za nadania ziemskie rycerstwo przyjmowało na siebie obowiązek służby pod rozkazami seniora, wytworzyło również swoisty styl życia, ceremoniał i etykę.
Wikipedia
(1.1) Uważa się, że najsłynniejszym polskim rycerzem był Zawisza Czarny.
Wiktionary
IPA: ˈrɨt͡sɛʃ, AS: ryceš
Wiktionary
rzecz. rycerskość ż., rycerstwo n., Rycerka ż., Rycerzowa ż.
:: zdrobn. rycerzyk m.
przym. rycerski
przysł. rycersko
Wiktionary
(1.1) stpol. raciądz
(1.2) kawaler
(1.3) dżentelmen, gentleman
Wiktionary
2 miejscowości w Polsce:
Wikipedia
zdrobnienie od: rycerz
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) zdrobn. od rycerz
rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy
(2.1) mikol. nazwa systematyczna|Tricholomopsis|Singer., rodzaj grzybów z rzędu pieczarkowców
(2.2) mikol. grzyb z rodzaju rycerzyków (2.1)
Wiktionary
Tricholomopsis Singer (rycerzyk) – rodzaj grzybów należący do rzędu pieczarkowców (Agaricales).
Wikipedia
IPA: rɨˈt͡sɛʒɨk, AS: rycežyk
Wiktionary
rzecz. rycerz mos.
Wiktionary
nazwisko
SJP.pl
nazwisko
SJP.pl
żona Mieszka II Lamberta, królowa polska
SJP.pl
Wikipedia
stopień wyższy od przysłówka: rychło
SJP.pl
stopień wyższy od przymiotnika: rychły
SJP.pl
nazwisko
SJP.pl
Osoby o tym nazwisku:
Wikipedia
nazwisko
SJP.pl
Wikipedia
przymiotnik od: Rychliki
SJP.pl
Osoby noszące nazwisko Rychlicki:
Wikipedia
bardzo wczesna odmiana owsa
SJP.pl
Miejscowości w Polsce:
Wikipedia
bardzo wczesna odmiana owsa
SJP.pl
Rychliki (niem. Reichenbach) – wieś w Polsce położona w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie elbląskim, w gminie Rychliki przy drodze wojewódzkiej nr 527.
Miejscowość jest siedzibą gminy Rychliki.
Wikipedia
nazwisko
SJP.pl
stopień wyższy od przysłówka: rychliwie
SJP.pl
→ rychliwy
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) odprzym. cecha tego, co jest rychliwe; cecha tych, którzy są rychliwi
Wiktionary
przym. rychliwy
przysł. rychliwie
Wiktionary
śpieszący się z jakimiś działaniami; prędki
SJP.pl
Wikipedia
2 miejscowości w Polsce:
Zobacz też: Rychnowo Żuławskie, Rychnów, Wielkie Rychnowo
Wikipedia
rychtyg, rychtyk;
1. gwarowo:
a) istotnie, rzeczywiście;
b) naprawdę;
2. dawniej:
a) niechybnie, na pewno, ani chybi;
b) dokładnie, porządnie, należycie
SJP.pl
miasto w Polsce
SJP.pl
Rychtal (niem. Reichthal) – miasto w Polsce położone w województwie wielkopolskim, w powiecie kępińskim; jest siedzibą gminy Rychtal.
Wikipedia
mieszkaniec Rychtala (miasta w Polsce)
SJP.pl
mieszkanka Rychtala (miasta w Polsce)
SJP.pl
przymiotnik od: Rychtal
SJP.pl
nazwisko
SJP.pl
Osoby o tym nazwisku:
Wikipedia
partykuła
(1.1) gw-pl|Górny Śląsk. właściwie
(1.2) gw-pl|Górny Śląsk. reg-pl|Poznań. rzeczywiście
(1.3) gw-pl|Śląsk Cieszyński. naprawdę
Wiktionary
(1.2) reg-pl|Poznań|richtig., reg-pl|Poznań|rychtych.
Wiktionary
potocznie: przygotowywać, szykować, przyrządzać
SJP.pl
czasownik przechodni niedokonany
(1.1) pot., gw-pl|Poznań. przygotowywać, przyrządzać
Wiktionary
(1.1) Nic mi nie rychtuj, bo nie jestem głodny.
(1.1) Jędras wew kuchni rychtowoł szczubla wew sosie sznytloszkowym. → Andrzej w kuchni szykował szczupaka w sosie koperkowym.
Wiktionary
IPA: rɨxˈtɔvat͡ɕ, AS: ryχtovać
Wiktionary
rzecz. rychtowanie n.
czas. narychtować, wyrychtować dk.
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) odczasownikowy od|rychtować.
Wiktionary
czas. rychtować ndk.
Wiktionary
przymiotnik
(1.1) gw-pl|Mazury. właściwy, prawdziwy
Wiktionary
czas. narychtować
Wiktionary
rychtyk, rycht;
1. gwarowo:
a) istotnie, rzeczywiście;
b) naprawdę;
2. dawniej:
a) niechybnie, na pewno, ani chybi;
b) dokładnie, porządnie, należycie
SJP.pl
rychtyg, rycht;
1. gwarowo:
a) istotnie, rzeczywiście;
b) naprawdę;
2. dawniej:
a) niechybnie, na pewno, ani chybi;
b) dokładnie, porządnie, należycie
SJP.pl
partykuła
(1.1) poznań. rzeczywiście
(1.2) poznań. akurat
Wiktionary
(1.1-2) reg. pozn. richtig.
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy, nazwa własna
(1.1) imię|polski|m. zdrobn. Ryszard
Wiktionary
(1.1) Karolina zrobiła zdjęcie Rychowi.
(1.1) Rychu, powiedz wreszcie, ile ty masz lat?
Wiktionary
rzecz. Ryszard mos., Rysiek mos., Rysiu mos., Ryś mos./mzw./mrz., Rysio mos., Ryszardostwo n., Ryszardowie nmos., Ryśkowie nmos.
przym. Ryszardowy, Ryśkowy, Rysiowy
Wiktionary
mieszkaniec Rychwała
SJP.pl
mieszkanka Rychwała
SJP.pl
→ Rychwał
SJP.pl
przymiotnik relacyjny
(1.1) związany z Rychwałem, dotyczący Rychwała
Wiktionary
rzecz. Rychwał mrz., rychwalanin m., rychwalanka ż.
Wiktionary
miasto w Polsce
SJP.pl
Rychwał – miasto w woj. wielkopolskim, w powiecie konińskim, siedziba gminy miejsko-wiejskiej Rychwał.
Do 1954 siedziba gminy Dąbroszyn. W latach 1975–1998 miasto administracyjnie należało do woj. konińskiego.
Według danych z 31 grudnia 2009 miasto liczyło 2370 mieszkańców.
Wikipedia
wieś w Polsce
SJP.pl
Wikipedia
przysłówek
(1.1) szybko, żwawo
(1.2) niedługo, wkrótce
Wiktionary
(1.2) Frank tanieje, bo polityka SNB rychło nie znormalnieje.
(1.2) Mam nadzieję, że rychło zakończymy proces kształtowania nowego systemu dowodzenia.
Wiktionary
przym. rychły
rzecz. rychłość ż.
Wiktionary
(1.1) szybko, prędko
Wiktionary
dawniej: przysłówek odprzymiotnikowy "rychło" połączony z partykułą pytającą "-li" (= czy), np. "Nie wiedział, rychłoli skończy pracę w ogródku."
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) odprzym. cecha tego, co jest rychłe; cecha tych, którzy są rychli
Wiktionary
przym. rychły
przysł. rychło
Wiktionary
Rychłowice – wieś w Polsce położona w województwie łódzkim, w powiecie wieluńskim, w gminie Wieluń.
Przez obrzeża wsi przebiega ruchliwa droga krajowa nr 43 łącząca Częstochowę z Wieluniem.
W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa sieradzkiego.
Wikipedia
nazwisko
SJP.pl
szybkie zagojenie się, zabliźnienie się rany
SJP.pl
mający wkrótce nastąpić
SJP.pl
przymiotnik
(1.1) nieodległy w czasie
(1.2) daw. prędki, porywczy, popędliwy
Wiktionary
przysł. rychło
rzecz. rychłość ż.
Wiktionary
nazwisko
SJP.pl
1. rysunek, reprodukcja fotografii;
2. odbitka graficzna
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) szt. druk. ilustracja w książce, dawniej wykonywana ręcznie technikami graficznymi
(1.2) szt. druk. każda odbitka graficzna z matrycy lub płyta wykonywana dowolną techniką np. stalorytu lub miedziorytu;
Wiktionary
Rycina – każda odbitka graficzna (z matrycy), np. drzeworyt, miedzioryt, litografia; określenie może być używane w odniesieniu do wszystkich technik (w tym komputerowych), a samo podłoże nie musi być nawet płaskie.
Potocznie: ilustracja, rysunek.
Wikipedia
IPA: rɨˈt͡ɕĩna, AS: ryćĩna
Wiktionary
rzecz. rycie n., rytownik m., ryt m.
czas. ryć ndk., zryć dk.
Wiktionary
(1.1) skr. ryc.
Wiktionary
zdrobnienie od: rycina
SJP.pl
przymiotnik od: Ryki
SJP.pl
przymiotnik relacyjny
(1.1) związany z Rykami, dotyczący Ryk
Wiktionary
rzecz. Ryki nmos.
Wiktionary
ptak wędrowny z rodziny bekasowatych; szlamik rycyk; szlamnik rycyk
SJP.pl
Rycyk, szlamik rycyk, szlamnik rycyk (Limosa limosa) – gatunek średniej wielkości ptaka z rodziny bekasowatych (Scolopacidae). Bliski zagrożenia wyginięciem.
Wikipedia
1. potocznie: olej rycynowy - olej z nasion rącznika używany jako środek przeczyszczający;
2. białko o silnych właściwościach toksycznych występujące w nasionach rącznika pospolitego
SJP.pl
Rycyna – białko o silnych właściwościach toksycznych pochodzące z rącznika pospolitego (Ricinus communis z rodziny Euphorbiaceae). Wszystkie części rośliny zawierają rycynę, ale największe jej stężenie (od 1 do 5%) występuje w nasionach. Jako substancja białkowa z grupy lektyn nie miesza się z olejami, co umożliwia produkcję nieszkodliwego dla ludzi oleju rycynowego (który nie zawiera rycyny).
Wikipedia
Rycynina – organiczny związek chemiczny z grupy alkaloidów. Trujący alkaloid pirydynowy będący pochodną pirydyny. Występuje w nasionach i w młodych roślinach rącznika.
Wikipedia
olej rycynowy - olej z nasion rącznika używany jako środek przeczyszczający; rycyna
SJP.pl
przymiotnik
(1.1) zrobiony z nasion rącznika, zawierający rycynę
Wiktionary
rzecz. rycyna ż.
Wiktionary
1. pospolite określenie olejku rycynowego (środek przeczyszczający);
2. roślina z rodziny wilczomleczowatych, pochodząca z krajów tropikalnych, której nasiona wykorzystywane są do produkcji oleju dla farmacji i przemysłu
SJP.pl
Wikipedia
mieszkaniec Ryk (miasta w Polsce)
SJP.pl
mieszkanka Ryk (miasta w Polsce)
SJP.pl
1. ustalona odgórnie suma podatku dochodowego i obrotowego;
2. całkowita suma przeznaczona na określone wydatki, bez podziału na poszczególne pozycje
SJP.pl
Ryczałt (śrwniem. ritschart) – należna kwota pieniężna w wysokości ustalonej z góry – bez rozliczania kosztów poszczególnych transakcji, np. zryczałtowana opłata pocztowa – kwota ustalona z góry należna za korzystanie z usług pocztowych, ryczałt podatkowy – uproszczona metoda naliczania podatku, bez ustalania podstawy wymiaru podatku.
Wikipedia
w ekonomii: płacąc ogólnie, bez rozbicia na poszczególne sumy
SJP.pl
potocznie: osoba rozliczająca się ryczałtowo
SJP.pl
1. dotyczący ryczałtu;
2. dokonywany hurtowo
SJP.pl
1. o zwierzętach: wydawać głośny, doniosły głos, ryk;
2. potocznie: głośno, przeraźliwie krzyczeć, śpiewać; drzeć się, wrzeszczeć;
3. grzmieć, huczeć, rozbrzmiewać;
4. potocznie: głośno śmiać się lub płakać
SJP.pl
czasownik nieprzechodni niedokonany (dk. ryknąć)
(1.1) o niektórych zwierzętach: wydawać przeciągły i donośny odgłos
(1.2) o ludziach: wydawać donośny głos płacząc, śpiewając lub śmiejąc się
Wiktionary
IPA: ˈrɨt͡ʃɛt͡ɕ, AS: ryčeć
Wiktionary
rzecz. ryczenie n., porykiwanie n., rykowisko n., ryczka ż., ryk mrz.
czas. ryknąć dk., zaryczeć dk., wyryczeć dk., porykiwać ndk.
przym. rykliwy
Wiktionary
w gwarze poznańskiej: stołeczek
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) odczasownikowy od|ryczeć.
(1.2) odgłos wydawany przez niektóre zwierzęta
Wiktionary
IPA: rɨˈt͡ʃɛ̃ɲɛ, AS: ryčẽńe
Wiktionary
czas. ryczeć ndk., ryknąć dk.
rzecz. ryk mrz., rykowisko n.
Wiktionary
(1.2) ryk
Wiktionary
w gwarze poznańskiej: stołeczek
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) gw-pl|Górny Śląsk. reg-pl|Poznań. stołek, taboret
Wiktionary
Wikipedia
(1.1) W antrejce na ryczce stoją bumsy w tytce.
Wiktionary
rzecz. ryk m.
czas. ryczeć
Wiktionary
nazwisko
SJP.pl
2 miejscowości w Polsce:
Wikipedia
→ Ryczywół
SJP.pl
przymiotnik relacyjny
(1.1) dotyczący Ryczywołu, związany z Ryczywołem
Wiktionary
rzecz. Ryczywół m., ryczywolanin m., ryczywolanka ż.
Wiktionary
1. nazwa kilku miejscowości w Polsce;
2. część miasta Bochnia
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) geogr. wieś i gmina w powiecie obornickim
Wiktionary
Wikipedia
(1.1) Ryczywół leży nad Flintą.
Wiktionary
rzecz. ryczywolanin m., ryczywolanka ż.
przym. ryczywolski
Wiktionary
rodzaj łopaty (do kopania ziemi itp.); szpadel
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) rodzaj łopaty
(1.2) gw-pl|Poznań. daszek czapki
Wiktionary
(1.1) [..] nie miał co robić, bo mu nie wypadało ani siekiery wziąć, ani grabi i rydla. (J. I. Kraszewski: Kwiat paproci)
Wiktionary
IPA: ˈrɨdɛl, AS: rydel
Wiktionary
rzecz. rydelek mrz., rydlówka ż., Rydel mos./ż.
Wiktionary
nazwisko
SJP.pl
Miejscowości w USA:
Gminy w USA:
Zespoły:
Inne:
Wikipedia
Rydlewo – wieś w Polsce położona w województwie kujawsko-pomorskim, w powiecie żnińskim, w gminie Żnin.
Wieś duchowna, własność sufraganii gnieźnieńskiej, pod koniec XVI wieku leżała w powiecie kcyńskim województwa kaliskiego. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa bydgoskiego. Według Narodowego Spisu Powszechnego (III 2011 r.) liczyła 236 mieszkańców. Jest siedemnastą co do wielkości miejscowością gminy Żnin.
Wikipedia
nazwisko
SJP.pl
trzonek, na którym osadzony jest rydel
SJP.pl
mieszkaniec Rydułtów
SJP.pl
mieszkanka Rydułtów
SJP.pl
przymiotnik od: Rydułtowy
SJP.pl
przymiotnik relacyjny
(1.1) związany z Rydułtowami, dotyczący Rydułtów
Wiktionary
rzecz. Rydułtowy nmos., rydułtowianin m., rydułtowianka ż.
Wiktionary
miasto w Polsce
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj niemęskoosobowy, liczba mnoga, nazwa własna
(1.1) geogr. miasto w Polsce, w województwie śląskim;
Wiktionary
Rydułtowy (niem. Rydultau) – miasto w południowej Polsce, w województwie śląskim, w powiecie wodzisławskim.
Według danych pochodzących z 31 grudnia 2023 r. miasto miało 20 168 mieszkańców.
Wikipedia
IPA: ˌrɨduwˈtɔvɨ, AS: ryduu̯tovy
Wiktionary
rzecz. rydułtowianin m., rydułtowianka ż.
przym. rydułtowski
Wiktionary
(1.1) slang. Rydy
Wiktionary
dwukołowy wóz bojowy zaprzężony w dwa lub cztery konie
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) dwukołowy wóz bojowy zaprzężony w dwa lub cztery konie
(1.2) daw. prosty wóz kryty
(1.3) daw. okazały, duży pojazd
Wiktionary
Wikipedia
IPA: ˈrɨdvãn, AS: rydvãn
Wiktionary
nazwisko
SJP.pl
Wikipedia
dawniej:
a) ozdobna torebka damska
b) woreczek na przybory do szycia, haftowania itp.
SJP.pl
grzyb z rodzaju mleczajów
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy lub męskorzeczowy
(1.1) pot. mikol. grzyb jadalny z gatunku nazwa systematyczna|Lactarius deliciosus|ref=tak., mleczaj rydz, z koncentrycznymi pasami na kapeluszu;
(1.2) daw. bot. roln. roślina oleista z gatunku nazwa systematyczna|Camelina sativa|(L.) Crantz|ref=tak., lnicznik siewny
Wiktionary
Osoby o nazwisku Rydz:
Wikipedia
(1.1) […] weź mój koszyk i sam zbieraj rydze, bo mnie to, przyznam się, nie bawi.
Wiktionary
IPA: rɨt͡s, AS: ryc
Wiktionary
rzecz. Rydzyk m.
:: zdrobn. rydzyk
przym. rydzowy
Wiktionary
(1.1) mleczaj rydz, rydz pański, rydzyk, rydzek, rycek, ryżyk, ryzok
(1.2) lnicznik siewny, lnianka, lennica, judra, rydzyk, ryżyk
Wiktionary
Edward Rydz-Śmigły (1886-1941) - polityk
SJP.pl
Wikipedia
nazwisko
SJP.pl
Osoby noszące nazwisko Rydzewski / Rydzewska:
Wikipedia
nazwisko
SJP.pl
miejsce, w którym rosną rydze
SJP.pl
mały rydz
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy
(1.1) mikol. pot. niewielki, młody rydz
Wiktionary
Tadeusz Rydzyk CSsR (ur. 3 maja 1945 w Olkuszu) – polski duchowny rzymskokatolicki, redemptorysta, doktor nauk teologicznych, nauczyciel akademicki.
Założyciel i dyrektor rozgłośni radiowej Radio Maryja oraz Telewizji Trwam, współzałożyciel i prezes zarządu Fundacji Lux Veritatis oraz założyciel i były rektor Wyższej Szkoły Kultury Społecznej i Medialnej w Toruniu, w której jest przewodniczącym Rady Naukowej i wykładowcą.
Wikipedia
(1.1) Na polance zauważyłam skupisko rydzyków.
Wiktionary
IPA: ˈrɨd͡zɨk, AS: ryʒyk
Wiktionary
rzecz. rydz m.
przym. rydzowy
Wiktionary
miasto w Polsce
SJP.pl
Rydzyna (niem. Reisen) – miasto w woj. wielkopolskim, w powiecie leszczyńskim, siedziba gminy miejsko-wiejskiej Rydzyna. Położone na Wysoczyźnie Leszczyńskiej, około 8 km od Leszna, przy drodze Poznań-Wrocław, nad Kopanicą. W latach 1975–1998 miasto administracyjnie należało do woj. leszczyńskiego.
Według danych z 31 marca 2011 miasto liczyło 2653 mieszkańców.
Rydzyna uzyskała lokację miejską przed 1407 rokiem.
Wikipedia
mieszkaniec Rydzyny
SJP.pl
mieszkanka Rydzyny
SJP.pl
przymiotnik od: Rydzyna
SJP.pl
przymiotnik relacyjny
(1.1) związany z Rydzyną, dotyczący Rydzyny
Wiktionary
rzecz. Rydzyna ż., rydzynianin m., rydzynianka ż.
Wiktionary
1. młodzieżowo: wpadka, gafa;
2. w gwarze poznańskiej: beksa (kobieta);
3. dawniej, dziś gwarowo: kobieta głupia, niezaradna; cymbałka, tumanka;
4. gwarowo: żelazna skuwka
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) farm. półsyntetyczny antybiotyk stosowany w leczeniu zakażeń m.in. prątkiem gruźlicy i prątkiem trądu;
Wiktionary
Ryfampicyna, rifampicyna (INN: rifampicin; skrót: RMP; ATC: J04 AB02) – półsyntetyczny antybiotyk ansamycynowy o działaniu bakteriobójczym, stosowany w leczeniu zakażeń wrażliwymi drobnoustrojami, w tym: prątkiem gruźlicy i prątkiem trądu.
Wikipedia
rzecz. rifampicyna ż.
Wiktionary
w geologii: często używana nazwa górnego proterozoiku
SJP.pl
Ryfej – jednostka stratygraficzna wydzielana w przeszłości jako system w obrębie górnego proteozoiku, pomiędzy wendem a środkowym proteozoikiem (675–1650 mln lat temu). Obecnie jednostka historyczna, nieużywana we współczesnej oficjalnej stratygrafii.
Wikipedia
zdrobnienie od: Rebeka (imię żeńskie)
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna
(1.1) poufała forma imienia Rebeka
Wiktionary
(1.1) Moją drugą babcię, matkę ojca, Ryfkę Rottenberg, pamiętam bardzo mało, miałam 6 lat, kiedy zmarła.
(1.1) Przejeżdżali grubi Niemcy w grubym tanku. • (Uciekaj, uciekaj Ryfka!) • „Mama pod gruzami, tata w Majdanku…”
Wiktionary
rzecz. Rebeka ż.
Wiktionary
rodzaj skrobaka używany przez grawerów i rzeźbiarzy
SJP.pl
obrabiać powierzchnię przedmiotów tak, aby nadać im szorstkość
SJP.pl
wąski, długi i głęboki rów tektoniczny
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) geol. rów tektoniczny o znacznej długości i głębokości;
Wiktionary
Wikipedia
(1.1) Aktualnie obserwuje się tworzenie nowego ryftu na terytorium Etiopii, na północy regionu Afar, w miejscu zbiegu płyt tektonicznych: afrykańskiej, arabskiej i somalijskiej.
Wiktionary
przym. ryftowy
Wiktionary
dotyczący ryftu
SJP.pl
przymiotnik relacyjny
(1.1) związany z ryftem, dotyczący ryftu
Wiktionary
(1.1) Oba brzegi doliny ryftowej oddalają się od siebie.
Wiktionary
rzecz. ryft mrz.
Wiktionary
górnicza maszyna do wykonywania wierceń
SJP.pl
1. przestarzale: szablon w grube linie lub kratkę podkładany pod czystą kartkę w celu równego pisania; liniuszek;
2. w tradycyjnej technice drukarskiej: materiał zecerski używany w celu rozdzielania łamów lub uzyskania większego odstępu między wierszami
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna
(1.1) geogr. stolica Łotwy;
Wiktionary
Wikipedia
(1.1) Byłam w Rydze zeszłego lata.
Wiktionary
IPA: ˈrɨɡa, AS: ryga
Wiktionary
rzecz. ryżanin m., ryżanka ż.
przym. ryski
Wiktionary
antonimy.
hiperonimy.
(1.1) miasto
hiponimy.
holonimy.
(1.1) Łotwa
meronimy.
pokrewne.
rzecz. ryżanin m., ryżanka ż.
przym. ryski
frazeologia.
pojechać do Rygi
etymologia.
uwagi.
tłumaczenia.
* angielski: (1.1) Riga
* arabski: (1.1) ريغا ż.
* białoruski: (1.1) Рыга ż.
* czeski: (1.1) Riga ż.
* esperanto: (1.1) Rigo
* fiński: (1.1) Riika
* francuski: (1.1) Riga
* koreański: (1.1) 리가 (Riga)
* litewski: (1.1) Ryga ż.
* nowogrecki: (1.1) Ρίγα ż.
* rosyjski: (1.1) Рига ż.
* słowacki: (1.1) Riga ż.
* szwedzki: (1.1) Riga
* ukraiński: (1.1) Рига ż.
* włoski: (1.1) Riga ż.
źródła.
== Ryga (język litewski.) ==
thumb|Ryga (1.1)
wymowa.
znaczenia.
rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna
(1.1) geogr. Ryga
odmiana.
przykłady.
składnia.
kolokacje.
synonimy.
Wiktionary
1. metalowa zasuwa wsuwana do specjalnego otworu w celu zamknięcia czegoś;
2. poprzeczne wzniesienie zamykające dolinę rzeczną, lodowcową;
3. element mechanizmu blokującego ruch innych części urządzeń;
4. pozioma belka używana w budownictwie
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) techn. rodzaj mechanizmu zamykającego, metalowy pręt lub sztabka wsuwane do odpowiedniego otworu lub skobla
(1.2) techn. przesuwny element blokujący ruch innych części mechanizmu lub maszyny
(1.3) bud. pręt konstrukcyjny poziomy albo pochyły, który łączy słupy drewnianego szkieletu budowlanego lub belka dzieląca szkielet ściany na mniejsze części czy też wydzielająca w niej otwory okienne albo drzwiowe
(1.4) geol. wał odgradzający kocioł polodowcowy od niższego piętra doliny lub odseparowujący jeziora
Wiktionary
Rygiel – w budownictwie, przeważnie poziomy element konstrukcyjny, belka rozpięta pomiędzy dwoma słupami. W budownictwie drewnianym określany również jako rozwora.
Współcześnie nazywa się tak przede wszystkim belki o konstrukcji żelbetowej lub stalowej, wykorzystywane w konstrukcji szkieletowej budynków.
Wikipedia
czas. ryglować ndk., zaryglować dk.
przym. ryglowy
Wiktionary
(1.1) zasuwa
Wiktionary
zdrobnienie od: rygiel
SJP.pl
nazwisko
SJP.pl
Wikipedia
nazwisko
SJP.pl
miasto w Polsce
SJP.pl
Ryglice – miasto w województwie małopolskim, w powiecie tarnowskim, siedziba gminy miejsko-wiejskiej Ryglice. Położone około 20 km na południowy wschód od Tarnowa, w pobliżu Tuchowa. Prawa miejskie posiadało w latach 1824–1934 i od 2001 r.
Według danych GUS z 1 stycznia 2024 r. miasto miało 2673 mieszkańców.
Wikipedia
przymiotnik od: Ryglice
SJP.pl
przymiotnik relacyjny
(1.1) związany z Ryglicami, dotyczący Ryglic
Wiktionary
rzecz. Ryglice nmos.
Wiktionary
mieszkaniec Ryglic (miasta w Polsce)
SJP.pl
mieszkanka Ryglic (miasta w Polsce)
SJP.pl
zamykać coś na rygiel (metalowa zasuwa)
SJP.pl
imię męskie
SJP.pl
Rygobert – imię męskie pochodzenia germańskiego, oznaczające "bogato błyszczący". Patronem tego imienia jest św. Rygobert, arcybiskup Reims (VIII wiek).
Rygobert imieniny obchodzi 4 stycznia.
Wikipedia
ustalony porządek zmuszający do zachowania ściśle określonych przepisów
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) ustalony porządek zmuszający do zachowania ściśle określonych przepisów
Wiktionary
(1.1) Nowy nauczyciel wprowadził duży rygor.
Wiktionary
IPA: ˈrɨɡɔr, AS: rygor
Wiktionary
rzecz. rygoryzm m., rygorystyczność ż., rygorysta m., rygorystka ż.
przym. rygorystyczny
przysł. rygorystycznie
Wiktionary
(1.1) dyscyplina, zdyscyplinowanie, karność, mores, subordynacja, reżim
Wiktionary
dawne określenie egzaminu, do którego przystępuje ubiegający się o stopień naukowy doktora; rigorosum
SJP.pl
Rigorosum, rygorozum (od łac. rigorosus – surowy) – dawna nazwa ustnego egzaminu doktorskiego.
W odróżnieniu od disputatio – dyskusji na temat samej pracy – rigorosum obejmuje tematy z innych dziedzin i wraz z dysertacją (częścią pisemną) wchodzi w skład wymagań dla uzyskania tytułu doktora.
Wikipedia
człowiek trzymający się ściśle przepisów; formalista
SJP.pl
przysłówek
(1.1) w sposób rygorystyczny
Wiktionary
rzecz. rygor m.
przym. rygorystyczny
Wiktionary
stopień wyższy od przysłówka: rygorystycznie
SJP.pl
trzymający się ściśle przepisów
SJP.pl
przymiotnik
(1.1) przestrzegający przepisów w sposób bezwzględny
(1.2) oczekujący ścisłego przestrzegania zasad
(1.3) oparty na rygorze
Wiktionary
rzecz. rygor mrz., rygorysta mos., rygorystka ż., rygorystyczność ż., rygoryzm mrz.
przysł. rygorystycznie
Wiktionary
(1.1) formalistyczny, pedantyczny, skrupulatny
(1.2) srogi, surowy, sztywny
(1.3) sztywny, ścisły
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) ścisłe przestrzeganie zasad
Wiktionary
Wikipedia
rzecz. rygor mrz.
przym. rygorystyczny
Wiktionary
nazwisko
SJP.pl
Osoby o tym nazwisku:
Wikipedia
jedna z czterech Wed, zbiór hymnów powstały prawdopodobnie w latach 1500-1200 p.n.e.; Rigweda
SJP.pl
Rygweda (sanskryt ऋग्वेद, trl. ṛgveda, ang. Rigveda) – jedna z sanhit (zbiorów) wchodząca w skład wed, najstarszy zabytek literacki indoaryjski, niejednolity treściowo i chronologicznie.
W roku 2007 wpisana na listę UNESCO Pamięć Świata.
Wikipedia
1. u zwierząt przedłużenie pyska
2. pospolicie: twarz
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy lub męskorzeczowy
(1.1) zool. wydłużona szczęka u zwierząt
(1.2) posp. twarz
forma czasownika.
(2.1) 2. os. lp. rozk. → zob. ryć.
Wiktionary
Ryj – potok, lewobrzeżny dopływ Wisłoki o długości 7,99 km i powierzchni zlewni 16,12 km².
Potok płynie w Beskidzie Niskim. Jego źródła znajdują się na wysokości 620 m n.p.m., na zachód od szczytu Kolanin. Początkowo płynie w kierunku północno-wschodnim, przez obszar porośnięty lasem, następnie skręca na wschód i przepływa przez wsie: Jaworze i Desznicę. Uchodzi do Wisłoki w Kątach poniżej mostu na Wisłoce (droga wojewódzka nr 992). Przewaga dopływów prawobrzeżnych nad lewobrzeżnymi.
Wikipedia
(1.1) (…) zwalił się na gruby zad i jeno chrząkającym ryjem wodził za nią, gdy mu żarcie przegarniała (…)
(1.2) Nie wkurzaj mnie, bo inaczej w ryj dostaniesz!
Wiktionary
IPA: rɨj, AS: ryi ̯
Wiktionary
rzecz. ryjówka ż., zdrobn. ryjek m.
przym. ryjowaty
czas. ryć
Wiktionary
(1.2) morda, facjata, pysk, sznupa
Wiktionary
1. rzadko: określenie zwierzęcia ryjącego;
2. pogardliwie: kujon
SJP.pl
mały ryj u zwierząt
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) pot. zdrobn. od: ryj
(1.2) pot. żart. buzia
(1.3) ent. narząd służący owadom do pobierania pokarmu
(1.4) zool. nazwa kilku wymarłych ssaków owadożernych z rzędu owadożerów
Wiktionary
Wikipedia
(1.1) W chlewiku mieszka świnka / i trąca ryjkiem drzwi. / Gdy niosą jej jedzenie / to ona: kwi, kwi, kwi!
Wiktionary
rzecz. ryj mrz., ryjec mzw., ryjówka ż.
czas. ryć ndk.
Wiktionary
(1.3) rostrum
Wiktionary
wieś w Polsce
SJP.pl
Ryjewo (niem. Rehhof, dawniej Zieglershuben) – wieś w północnej Polsce w województwie pomorskim, w powiecie kwidzyńskim, w gminie Ryjewo, której jest siedzibą. Położona na prawym brzegu Wisły, w północnej części Niziny Kwidzyńskiej, ok. 10 km na północ od Kwidzyna, na trasie linii kolejowej Malbork-Kwidzyn-Grudziądz (stacja Ryjewo) i przy skrzyżowaniu dróg wojewódzkich nr 525 i 607.
Wikipedia
przymiotnik od: Ryjewo
SJP.pl
przedstawiciel typu małych, drapieżnych bezkręgowców
SJP.pl
typ małych, drapieżnych bezkręgowców; szczotkoryjce, ryjokrętki
SJP.pl
Wikipedia
gatunek nietoperza
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy
(1.1) zool. nazwa systematyczna|Craseonycteris thonglongyai|J. Edwards Hill|ref=tak., gatunek nietoperza występujący w Tajlandii i Birmie
(1.2) zool. nazwa systematyczna|Macroscelides proboscideus|G. Shaw|ref=tak., gatunek małego ssaka z rodziny ryjkonosowatych występującego w południowej Afryce
Wiktionary
Ryjkonos (Macroscelides) – rodzaj ssaków z podrodziny Macroscelidinae w obrębie rodziny ryjkonosowatych (Macroscelididae).
Wikipedia
(1.1) Błona ogonowa ryjkonosów jest dobrze rozwinięta.
(1.2) Opieka rodzicielska u ryjkonosów ogranicza się tylko do wieczornego karmienia.
Wiktionary
rzecz. ryjkonosowate nmos., ryjkonosowe nmos.
Wiktionary
(1.1) świnionos
(1.2) ryjoskoczek
Wiktionary
o cechach ryjkonosowatych (rodzina ssaków)
SJP.pl
Ryjkonosowate, ryjkonosy, długouszki, ryjoskoczkowate, ryjoskoczki (Macroscelididae) – jedyna występująca współcześnie rodzina ssaków w obrębie rzędu ryjkonosowych (Macroscelidea).
Wikipedia
o cechach ryjkonosowatych (rodzina ssaków)
SJP.pl
o cechach ryjkonosowych (rząd ssaków)
SJP.pl
Ryjkonosowe (Macroscelidea) – rząd niewielkich, naziemnych ssaków łożyskowych z podgromady żyworodnych i grupy afroterów. Mimo bliższego pokrewieństwa ze słoniami niż z ryjówkowatymi wyglądem przypominają te drugie. Ich pozycję systematyczną odkryto dopiero w latach 90. XX wieku. Zwierzęta te pozostają słabo poznane. Zalicza się tu kilkanaście gatunków spotykanych na rozległych obszarach w Afryce. Żywią się głównie owadami, zwłaszcza mrówkami i termitami, uzupełniając dietę pokarmem roślinnym.
Wikipedia
o cechach ryjkonosowych (rząd ssaków)
SJP.pl
przypominający kształtem ryjek, podobny do ryjka
SJP.pl
nadrodzina kosmopolitycznych owadów roślinożernych z rzędu chrząszczy
SJP.pl
Ryjkowce (Curculionoidea) – nadrodzina owadów z rzędu chrząszczy, podrzędu wielożernych i serii (infrarzędu) Cucujiformia. Liczy ponad 62 tysiące opisanych gatunków. Chrząszcze te żerują na różnych gatunkach roślin, przechodząc rozwój wewnątrz tkanek roślinnych. Larwy pędrakowate. Charakterystyczny dla dorosłych jest przód głowy wyciągnięty w ryjek, który może być jednak bardzo krótki. Czułki zakończone są buławką. Znane od triasu lub jury.
Wikipedia
rodzina kosmopolitycznych owadów z rzędu chrząszczy, roślinożernych, o głowie wyciągniętej w ryjek; należą do niej między innymi: wołek zbożowiec, smolik, słonik, kwieciak; ryjkowce
SJP.pl
Ryjkowcowate, słoniki (Curculionidae) – rodzina chrząszczy z podrzędu wielożernych i nadrodziny ryjkowców. W zapisie kopalnym znane od aptu.
Wikipedia
o cechach ryjkowcowatych (rodzina chrząszczy)
SJP.pl
chrząszcz, przedstawiciel kosmopolitycznych owadów z rodziny ryjkowcowatych, o głowie wyciągniętej w ryjek
SJP.pl
rząd gadów o prymitywnej budowie; sfenodonty, rynchocefale
SJP.pl
Sfenodonty, gady ryjogłowe (Sphenodontia) – rząd gadów z nadrzędu lepidozaurów, o prymitywnej budowie, w większości wymarłych (rozkwit przeżyły w erze mezozoicznej). Są grupą siostrzaną łuskonośnych (jaszczurek, amfisben i węży).
Wikipedia
gady ryjogłowe - rząd gadów o prymitywnej budowie; sfenodonty, rynchocefale
SJP.pl
drapieżny ssak z rodziny łasicowatych, zamieszkujący łąki i tereny leśne Birmy, Nepalu i Indochin
SJP.pl
Helictidinae – monotypowa podrodzina drapieżnych ssaków z rodziny łasicowatych (Mustelidae).
Wikipedia
niewielki ssak afrykański z rzędu ryjkonosów, o wydłużonym nosie i krótkich kończynach
SJP.pl
Elephantulini – monotypowe plemię ssaków z podrodziny Macroscelidinae w obrębie rodziny ryjkonosowatych (Macroscelididae).
Wikipedia
ryjosz burakowiec - gatunek chrząszcza z rodziny ryjkowcowatych
SJP.pl
przypominający kształtem ryj, podobny do ryja
SJP.pl
ssak z rzędu owadożernych; sorek
SJP.pl
Ryjówek (Suncus) – rodzaj ssaków z podrodziny zębiełków (Crocidurinae) w obrębie rodziny ryjówkowatych (Soricidae).
Wikipedia
teren, na którym wypasane są świnie
SJP.pl
ssak z rzędu owadożernych; sorek
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) syst. zool. nazwa systematyczna|Sorex||ref=tak., rodzaj ssaków z rodziny ryjówkowatych;
(1.2) zool. ssak z rodzaju ryjówek (1.1)
Wiktionary
Ryjówka (Sorex) – rodzaj owadożernych ssaków z podrodziny ryjówek (Soricinae) w obrębie rodziny ryjówkowatych (Soricidae).
Wikipedia
(1.1) Małżowina uszna u ryjówki jest prawie całkiem ukryta w futrze.
Wiktionary
rzecz. ryj mrz., ryjek mrz.
czas. ryć
Wiktionary
ssak z rzędu owadożernych; sorek
SJP.pl
Ryjówki (Soricinae) – podrodzina ssaków z rodziny ryjówkowatych (Soricidae).
Wikipedia
rząd ssaków łożyskowych
SJP.pl
Ryjówkokształtne (Soricomorpha) – podrząd ssaków łożyskowych zaliczanych do owadożernych (Insectivora), a w kladystyce do Laurasiatheria.
Wikipedia
rodzina ssaków z rzędu owadożernych, o smukłym ciele, długiej ryjowato wyciągniętej głowie i aksamitnym gęstym włosie; żyją na całym świecie, z wyjątkiem Australii, Ameryki Południowej i Antarktydy
SJP.pl
Ryjówkowate, sorki (Soricidae) – rodzina ssaków z podrzędu Erinaceota w obrębie rzędu owadożerów (Eulipotyphla). Należy do niej przeszło 300 gatunków, w tym ryjówka malutka, która jest najmniejszym ssakiem Polski oraz ryjówek etruski uważany za najmniejszego znanego ssaka na świecie. Ryjówkowate zamieszkują Azję, Europę, Afrykę, Amerykę Północną i Południową.
Wikipedia
o cechach ryjówkowatych (rodzina ssaków)
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna
(1.1) gw-pl|Górny Śląsk. Teresa
Wiktionary
ryki;
1. głośny, przeciągły, donośny odgłos wydawany przez zwierzęta;
2. odgłos przypominający głos zwierząt;
3. potocznie: głośny, przeraźliwy krzyk, śpiew, śmiech, płacz wydawany przez ludzi w podnieceniu, bólu itp.
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) donośny i przeciągły głos niektórych zwierząt
(1.2) ostry, donośny, przeciągły głos; dźwięk przypominający ryk (1.1)
(1.3) pot. głośny, przeraźliwy krzyk, śpiew, śmiech lub płacz
Wiktionary
Ryk (Reck, Recke, Rück, Rek, Ryck, Rueck) – inflancki herb szlachecki, baronowski i hrabiowski.
Wikipedia
IPA: rɨk, AS: ryk
Wiktionary
rzecz. rykowisko n., ryczka ż., porykiwanie n., ryczenie n.
czas. ryczeć, zaryczeń, wyryczeć się, porykiwać
Wiktionary
nazwisko
SJP.pl
Erazm Edward Rykaczewski (ur. 1803, zm. 1873 w Lubostroniu) – polski historyk, tłumacz i leksykograf.
Ukończył studia na Uniwersytecie Wileńskim w 1825. Do 1831 roku mieszkał w Warszawie, następnie przebywał w Paryżu, w Szkocji i we Włoszech. Powrócił do Polski w 1872 na zaproszenie Leona Skórzewskiego. Pochowany na Cmentarzu Parafialnym w Łabiszynie.
Wikipedia
nazwisko
SJP.pl
ryk;
1. głośny, przeciągły, donośny odgłos wydawany przez zwierzęta;
2. odgłos przypominający głos zwierząt;
3. potocznie: głośny, przeraźliwy krzyk, śpiew, śmiech, płacz wydawany przez ludzi w podnieceniu, bólu itp.
SJP.pl
Ryki – miasto w Polsce położone w województwie lubelskim, siedziba powiatu ryckiego oraz gminy miejsko-wiejskiej Ryki.
Według danych GUS z 31 grudnia 2021 r. Ryki liczyły 9498 mieszkańców.
Wikipedia
nazwisko
SJP.pl
1. o niektórych zwierzętach, zwłaszcza krowie: wydać przeciągły, donośny głos;
2. wydać bardzo głośne, hałaśliwe dźwięki
SJP.pl
1. odbicie się lecącego przedmiotu, powodujące zmianę kierunku dalszego jego ruchu;
2. przedmiot, który odbił się od jakiejś przeszkody i zmienił kierunek ruchu;
3. potocznie: przykra i niespodziewana konsekwencja czegoś
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) fiz. odbicie się lecącego przedmiotu od jakiejś przeszkody, powodujące gwałtowną zmianę trajektorii lotu, lub ten odbijający się przedmiot;
(1.2) przen. niespodziewana przykra konsekwencja czegoś
Wiktionary
Rykoszet – zmiana trajektorii lecącego przedmiotu, będąca wynikiem jego zderzenia z przeszkodą. Także określenie samego odbitego (zrykoszetowanego) przedmiotu. Termin stosowany zwłaszcza wobec pocisków wystrzeliwanych z broni palnej.
Wikipedia
IPA: rɨˈkɔʃɛt, AS: rykošet
Wiktionary
(1.1) odbicie
Wiktionary
o wystrzelonym pocisku: odbijać się od twardej powierzchni i lecieć dalej w innym kierunku
SJP.pl
1. miejsce, gdzie zbierają się jelenie i łosie w okresie godowym;
2. zachowanie się jeleni i łosi w czasie rui
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) łow. czas godów u jeleni
(1.2) łow. miejsce walk jelenich w okresie godowym
Wiktionary
Rykowisko – okres godowy jeleni szlachetnych, w Polsce rozpoczyna się w drugiej połowie września i trwa około czterech tygodni.
Samce jeleni zaczynają wydawać głośne odgłosy, zaczynając tuż przed zachodem słońca, a kończąc o świcie. Przez całą noc potężny, basowy ryk byków rozlega się echem na wiele kilometrów po okolicy. Okres godowy jeleni wschodnich (sika) jest nazywany gwizdowiskiem.
Wikipedia
(1.1) W lasach gorąco, rykowisko wkracza w kulminacyjną fazę.
Wiktionary
rzecz. ryczenie n., ryk mrz.
czas. ryczeć ndk., ryknąć dk., zaryczeć dk.
przym. rykowiskowy
Wiktionary
nazwisko
SJP.pl
imię żeńskie pochodzenia germańskiego
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna
(1.1) hist. imię|polski|ż.
Wiktionary
Wikipedia
(1.1) Święta Ryksa była towarzyszką świętej męczennicy Urszuli.
Wiktionary
riksza;
1. lekki, dwukołowy pojazd o jednym lub dwu siedzeniach, popularny w krajach Dalekiego Wschodu
2. trzykołowy rower lub motorower
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) zob. riksza.
Wiktionary
Riksza, rzadziej ryksza (jap. 人力車 jinrikisha; ang. rickshaw) – pojazd kołowy napędzany siłą ludzkich mięśni, służący do transportu osób.
Wikipedia
IPA: ˈrɨkʃa, AS: rykša
Wiktionary
rzecz. rykszarz mos.
Wiktionary
człowiek kierujący rykszą (rikszą) lub ciągnący rykszę; rikszarz
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) zob. rikszarz.
Wiktionary
Rykszarz (wietn. Xích lô) – wietnamsko-francusko-hongkoński dramat filmowy z 1995 roku w reżyserii Tran Anh Hunga.
Obraz miał swoją premierę w konkursie głównym na 52. MFF w Wenecji, gdzie zdobył Złotego Lwa oraz Nagrodę FIPRESCI. W ojczystym Wietnamie został jednakże zakazany ze względu na oglądanie się na zachodnie tendencje oraz realistyczne ukazanie ulicznej biedy.
Wikipedia
IPA: ˈrɨkʃaʃ, AS: rykšaš
Wiktionary
rzecz. ryksza ż.
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) gw-pl|Górny Śląsk. techn. szpadel
Wiktionary
Osoby o tym nazwisku:
Wikipedia
(1.1) gw-pl|Górny Śląsk|sztecher.
Wiktionary
1. wyrostek rylcowaty - część kości łokciowej, promieniowej lub skroniowej;
2. przypominający kształtem rylec
SJP.pl
narzędzie o ostrym końcu, używanie do rycia
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna
(1.1) astr. jeden z gwiazdozbiorów nieba południowego;
Wiktionary
Wikipedia
IPA: ˈrɨlɛt͡s, AS: rylec
Wiktionary
(1.1) Gwiazdozbiór Rylca, skr. Cae
Wiktionary
przymiotnik od: Riła
SJP.pl
Wikipedia
1. zgodność brzmienia końcówek wyrazów, znajdujących się przeważnie na końcu wersów;
2. zwykle w lm., książk. wiersze rymowane, poezja
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) liter. para dwóch słów na końcu wersu utworu pisanego wierszem o identycznych lub podobnie brzmiących końcówkach
Wiktionary
Rym – powtórzenie jednakowych lub podobnych układów brzmieniowych w zakończeniach wyrazów, zajmujących ustaloną pozycję w obrębie wersu (w poezji) lub zdania.
Rymy pełnią funkcję wierszotwórczą (wskazują koniec wersu, wzmacniają rytm, łączą wersy w strofy), instrumentacyjną (wpływają na kształt brzmieniowy utworu) i semantyczną (znaczeniową; uwypuklają znaczenia słów rymujących się). W poezji współczesnej rymy mają mniejsze znaczenie niż w tradycyjnej; w wielu zaś jej przejawach zupełnie nie występują.
Wikipedia
(1.1) Co to za wiersz, skoro nie ma rymów?
Wiktionary
IPA: rɨ̃m, AS: rỹm
Wiktionary
rzecz. rymowanka ż.
czas. rymować
przym. rymiczny
ims. rymowany
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) gw-pl|Górny Śląsk. katar
(1.2) gw-pl|Górny Śląsk. grypa
Wiktionary
wieś w Polsce
SJP.pl
Rymań (niem. Roman) – wieś gminna w północno-zachodniej Polsce, położona w województwie zachodniopomorskim, w powiecie kołobrzeskim, w gminie Rymań, przy drodze wojewódzkiej nr 112. Miejscowość jest siedzibą gminy Rymań.
Pod koniec 2009 roku w Rymaniu było zarejestrowanych 77 podmiotów gospodarczych.
Wikipedia
miasto w Polsce
SJP.pl
Rymanów – miasto w województwie podkarpackim, w powiecie krośnieńskim, siedziba gminy miejsko-wiejskiej Rymanów.
Prywatne miasto szlacheckie lokowane w 1376. W XVI w. w województwie ruskim.
Według danych GUS z 1 stycznia 2024 r. miasto liczyło 3545 mieszkańców, będąc 36. najludniejszym miastem w województwie.
Wikipedia
mieszkaniec Rymanowa (miasta w Polsce)
SJP.pl
mieszkanka Rymanowa (miasta w Polsce)
SJP.pl
przymiotnik od: Rymanów, Rymanów-Zdrój
SJP.pl
przymiotnik relacyjny
(1.1) związany z Rymanowem, dotyczący Rymanowa
Wiktionary
rzecz. Rymanów mrz., rymanowianin m., rymanowianka ż.
Wiktionary
przymiotnik od: Rymań
SJP.pl
nazwisko
SJP.pl
nazwisko
SJP.pl
1. maszyna do szycia skóry;
2. technika wyrabiania przedmiotów ze skóry; rymarstwo;
3. dawniej: żona rymarza
SJP.pl
nazwisko
SJP.pl
warsztat zajmujący się wyrobem i naprawą przedmiotów ze skóry i materiałów skóropodobnych
SJP.pl
nazwisko
SJP.pl
dotyczący rymarza, rymarstwa
SJP.pl
technika wyrabiania przedmiotów ze skóry; rymarka
SJP.pl
Rymarstwo – dział rzemiosła zajmujący się wytwarzaniem uprzęży konnych, siodeł, akcesoriów jeździeckich i skórzanych pasów pędnych.
Tradycyjnie wyroby szyte były ręcznie ze skór, a następnie wykańczane metalowymi okuciami. Część pracowni zachowało ten sposób pracy, pozostałe wykorzystują szycie maszynowe. Rymarze posiadali własne cechy regulujące zwyczaje, zasady zdobywania zawodu i rozsądzające spory.
Wikipedia
1. rzemieślnik wyrabiający przedmioty ze skóry;
2. żartobliwie: osoba, która tworzy nieudolne wiersze; rymokleta, rymopis, wierszopis, wierszorób, rymorób
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) rzem. rzemieślnik zajmujący się wyrabianiem przedmiotów ze skóry
Wiktionary
Wikipedia
IPA: ˈrɨ̃maʃ, AS: rỹmaš
Wiktionary
rzecz. rymarstwo n.
przym. rymarski
Wiktionary
nazwisko
SJP.pl
weksel, na którym znajduje się co najmniej jeden indos
SJP.pl
Rymesa – weksel puszczony w obieg, tj. weksel, który posiada co najmniej jeden indos
Wikipedia
nazwisko
SJP.pl
Wikipedia
gwarowo: uderzyć się, przewrócić się, często także: położyć się na krótki czas, zdrzemnąć się
SJP.pl
przymiotnik relacyjny
(1.1) związany z Rymnikiem, dotyczący Rymnika
Wiktionary
rzecz. Rymnik mrz.
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna
(1.1) geogr. miasto we wschodniej Rumunii, u podnóża Karpat Wschodnich, nad rzeką Rymnik;
Wiktionary
Rymnik (rum. Râmnicu Sărat) – miasto we wschodniej Rumunii, w okręgu Buzău, u podnóża Karpat Wschodnich, nad rzeką Rymnik. Liczy około 38,8 tys. mieszkańców.
W 1789 roku nad rzeką o tej samej nazwie rozegrała się bitwa nad Rymnikiem.
W mieście rozwinął się przemysł elektromaszynowy, chemiczny, odzieżowy oraz spożywczy.
Wikipedia
przym. rymnicki
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) poetycki bajarz
Wiktionary
rym przybliżony, podobieństwo brzmienia zakończeń wyrazów zbliżone do rymu
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) liter. niepełna zgodność brzmień zakończeń wyrazów, przypominająca rym
Wiktionary
(1.1) Nie jest to jedyna cecha „reakcyjna”. Rymy tradycyjne przeważają nad wszelkiego rodzaju rymoidami; rym nieścisły użyty jest zawsze oględnie, […]
Wiktionary
pogardliwie: ktoś, kto tworzy mało wartościowe, liche wiersze; wierszokleta, wierszopis, rymopis, wierszorób, rymorób
SJP.pl
pogardliwie: ktoś, kto tworzy mało wartościowe, liche wiersze; wierszokleta, rymokleta, wierszopis, wierszorób, rymorób
SJP.pl
pogardliwie: ktoś, kto tworzy mało wartościowe, liche wiersze; wierszokleta, rymokleta, rymopis, wierszopis, wierszorób
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) tworzenie rymów, rymowanie
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) daw. poeta
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(2.1) daw. wiersz
Wiktionary
rzecz. rymotwórca m., rymotórczyni m., rymotwórstwo n.
przym. rymotwórczy
Wiktionary
rzadko: ten, kto układa wiersze; poeta, wersyfikator
SJP.pl
dotyczący tworzenia rymów; wierszotwórczy, poetycki
SJP.pl
tworzenie wierszy; wierszopisarstwo
SJP.pl
1. dobierać wyrazu do rymu;
2. pisać wiersze
SJP.pl
czasownik
(1.1) tworzyć rymy
czasownik zwrotny rymować się
(2.1) o słowach: tworzyć rym z innymi słowami
Wiktionary
(1.1) Rymuję po polsku, bo nie jestem z Waszyngtonu, Londynu, Rzymu czy znad Balatonu (Kaliber 44 „Międzymiastowa”).
(2.1) „Porządek” rymuje się ze słowem „obrządek”.
Wiktionary
IPA: rɨ̃ˈmɔvat͡ɕ, AS: rỹmovać
Wiktionary
rzecz. rym m., rymowanka ż., rymowanie n.
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) odczasownikowy od|rymować.
Wiktionary
czas. rymować ndk.
Wiktionary
krótki wierszyk o prostych rymach
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) pot. prosty, krótki wiersz rymowany
(1.2) pot. wyrażenie o rymujących się częściach, często o charakterze dźwiękonaśladowczym, np. hokus-pokus, trele-morele, szuru-buru
Wiktionary
Rymowanka – wierszowana forma literacka, zwykle o niewielkiej wartości artystycznej.
W rymowance mogą się znajdować następujące rodzaje braków formalnych:
Wikipedia
(1.1) Przypomniałem sobie wtedy jakąś głupiutką rymowankę z podstawówki i postanowiłem ją wyrecytować.
Wiktionary
rzecz. rym mrz.
czas. rymować ndk.
Wiktionary
publikacja zawierająca zestawienia wyrazów z podobnie brzmiącymi zakończeniami, pomocna w tworzeniu wierszy
SJP.pl
wykrzyknik naśladujący odgłos nagłego, niespodziewanego uderzenia, upadku, strzału itp.; rym
SJP.pl
upaść; bęcnąć
SJP.pl
czasownik nieprzechodni dokonany
(1.1) pot. przewrócić się
Wiktionary
(1.1) rymnąć
Wiktionary
nazwisko
SJP.pl
Osoby o tym nazwisku:
Wikipedia
nazwisko
SJP.pl
1. zgodność brzmienia końcówek wyrazów, znajdujących się przeważnie na końcu wersów;
2. zwykle w lm., książk. wiersze rymowane, poezja
SJP.pl
Rym – powtórzenie jednakowych lub podobnych układów brzmieniowych w zakończeniach wyrazów, zajmujących ustaloną pozycję w obrębie wersu (w poezji) lub zdania.
Rymy pełnią funkcję wierszotwórczą (wskazują koniec wersu, wzmacniają rytm, łączą wersy w strofy), instrumentacyjną (wpływają na kształt brzmieniowy utworu) i semantyczną (znaczeniową; uwypuklają znaczenia słów rymujących się). W poezji współczesnej rymy mają mniejsze znaczenie niż w tradycyjnej; w wielu zaś jej przejawach zupełnie nie występują.
Wikipedia
1. ryba chrzęstnoszkieletowa; raszpla, skwat, anioł morski;
2. dawniej: rynna
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna
(1.1) geogr. miasto w Polsce, w województwie warmińsko-mazurskim;
(1.2) geogr. toponim, nazwa kilku wsi w Polsce;
(1.3) geogr. pustynia pomiędzy Kazachstanem a Rosją;
Wiktionary
Ryn (niem. Rhein, prus. Rins) – miasto w północno-wschodniej Polsce, w woj. warmińsko-mazurskim, w powiecie giżyckim, siedziba gminy miejsko-wiejskiej Ryn.
Według danych GUS z 1 stycznia 2024 r. Ryn liczył 2678 mieszkańców.
Wikipedia
(1.1) W 1657 r. na Ryn najechali Tatarzy hetmana Gosiewskiego, którzy spalili zamek.
(1.2) Jadąc przez Ryn, widzieliśmy bociany.
(1.3) Mieszkańcami Ryna są przede wszystkim Kazachowie.
Wiktionary
IPA: rɨ̃n, AS: rỹn
Wiktionary
rzecz. ryński mrz., rynianin m., rynianka ż.
przym. ryński
Wiktionary
antonimy.
hiperonimy.
hiponimy.
holonimy.
meronimy.
pokrewne.
rzecz. ryński mrz., rynianin m., rynianka ż.
przym. ryński
frazeologia.
etymologia.
uwagi.
tłumaczenia.
* litewski: (1.1) Rynas
* niemiecki: (1.1) Rhein
* nowopruski: (1.1) Rins
* rosyjski: (1.1) Рын m.
źródła.
== Ryn (język afrykanerski.) ==
thumb|Ryn (1.1)
wymowa.
znaczenia.
rzeczownik
(1.1) geogr. Ren
odmiana.
przykłady.
składnia.
kolokacje.
synonimy.
Wiktionary
1. ryba chrzęstnoszkieletowa; raszpla, skwat, anioł morski;
2. dawniej: rynna
SJP.pl
Nazwą ryna określane są 3 gatunki ryb chrzęstnoszkieletowych:
Wikipedia
w górnictwie: powróz do ciągnięcia żelaznego łańcucha, zakończony hakiem; rynał
SJP.pl
Wikipedia
rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna
(1.1) gw-pl|Śląsk Cieszyński. Renatka
Wiktionary
przedstawiciel rzędu prymitywnych pierwotnych gadów wyglądem przypominających duże jaszczurki
SJP.pl
przedstawiciel rzędu prymitywnych pierwotnych gadów wyglądem przypominających duże jaszczurki
SJP.pl
Sfenodonty, gady ryjogłowe (Sphenodontia) – rząd gadów z nadrzędu lepidozaurów, o prymitywnej budowie, w większości wymarłych (rozkwit przeżyły w erze mezozoicznej). Są grupą siostrzaną łuskonośnych (jaszczurek, amfisben i węży).
Wikipedia
nazwisko
SJP.pl
Ryndak (forma żeńska Ryndak, Ryndakowa, liczba mnoga: Ryndakowie) – polski nazwisko. Nosi je około 1007 osób. Najwięcej osób o tym nazwisku mieszka na terenie Małopolski i Podkarpacia.
Na początku lat 90-XX wieku w Polsce nosiło je 829 osób
Wikipedia
zdrobnienie od: rynek
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) pot. niewielki rynek, plac w centrum miasta
(1.2) pot. targowisko
Wiktionary
(1.1) Oczom turystów ukazał się uroczy ryneczek.
(1.2) Kupiłaś tę bluzkę na ryneczku?
Wiktionary
IPA: rɨ̃ˈnɛt͡ʃɛk, AS: rỹneček
Wiktionary
rzecz. rynek m.
przym. rynkowy
Wiktionary
zdrobnienie od: rynka
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) pot. zdrobn. od: rynka
Wiktionary
IPA: rɨ̃ˈnɛt͡ʃka, AS: rỹnečka
Wiktionary
1. plac w centrum miasta, wokół którego znajdują się budynki, a w środku często ratusz;
2. dawniej: główny plac targowy w centrum miasta;
3. całokształt stosunków handlowych i gospodarczych;
4. rejon o określonym zapotrzebowaniu na coś
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) wydzielona część miasta, plac, gdzie kupcy sprzedają swoje towary ze straganów;
(1.2) centralne miejsce w mieście, gdzie dawniej był rynek (1.1)
(1.3) ekon. pojęcie obejmujące cały handel jakimiś surowcami lub produktami na jakimś obszarze;
(1.4) łódź. bazar, targowisko, miejsce targu niekoniecznie na rynku (1.1)
Wiktionary
Rynek oznacza najczęściej plac w centrum miasta, wokół którego znajdują się budynki, a w środku ratusz
Wikipedia
(1.1) Kupiliśmy na rynku świeżą kapustę i mięso.
(1.2) Przy naszym rynku znajduje się poczta, kościół, komisariat i urząd miasta.
(1.3) Na polskim rynku stali zanotowano znaczny wzrost cen.
Wiktionary
IPA: ˈrɨ̃nɛk, AS: rỹnek
Wiktionary
(1.1-2) zdrobn. ryneczek
(1) przym. rynkowy, przyrynkowy, wokółrynkowy
Wiktionary
(1.1) targowisko, targ, bazar
(1.2) centrum, plac
(1.3) handel
(1.4) ryneczek
Wiktionary
rodzaj medalionu wykonanego z cienkiej blachy
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) hist. wojsk. szeroki blaszany napierśnik z symbolem religijnym lub narodowym noszony przez wojskowych
Wiktionary
Ryngraf (z niem. Ringkragen (dosł. okrężny kołnierz), staropol. kaplerz) – naszyjnik z blaszanym wisiorem w kształcie tarczy amazonek lub tarczy herbowej, wywodzący się z obojczyka (elementu zbroi).
Ryngrafy często zdobione były rysunkami o tematyce religijnej lub heraldycznej, a w późniejszym okresie umieszczano na nich niekiedy godła państwowe. Ryngraf powstał poprzez ewolucję z obojczyka noszonego pod szyją, który od XVI w. był stopniowo zmniejszany i z czasem stosowany samodzielnie (bez reszty zbroi). W ostatecznej formie wykształcił się w XVII w. jako wojskowa dystynkcja (odznaka) bądź ozdoba o charakterze militarnym zatracając znaczenie ochronne.
Wikipedia
(1.1) Marszałek miał na piersi ryngraf z Najświętszą Panienką.
Wiktionary
prymitywna roślina lądowa pochodząca z dolnego dewonu, obecnie wymarła, bezlistna, niewielkich rozmiarów (do 0,5 m wysokości) o pędach rozgałęziających się głównie widlasto
SJP.pl
2 miejscowości w Polsce:
Wikipedia
nazwisko
SJP.pl
Wikipedia
mieszkaniec Ryna, Ryni
SJP.pl
mieszkanka Ryna, Ryni
SJP.pl
Rynica (niem. Roderbeck) – wieś w Polsce położona w województwie zachodniopomorskim, w powiecie gryfińskim, w gminie Widuchowa.
31 grudnia 2008 r. wieś miała 220 mieszkańców.
We wsi rośnie pomnikowy dąb, o obwodzie pnia 734 cm i wysokości 24,5 m (w 2015).
Wikipedia
1. mała rynna, podłużne płaskie naczynie, coś spełniającego funkcję rynny;
2. mała patelnia; rynka
SJP.pl
przypominający kształtem wąskie korytko, podobny do rynny
SJP.pl
nazwisko
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy
(1.1) gw-pl|Górny Śląsk. zool. nazwa systematyczna|Rangifer|C.H. Smith|ref=tak., renifer
Wiktionary
regionalne: rondelek z rączką lub dwoma uszkami
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) lwów. garnek
(1.2) reg-pl|Kresy. patelnia
Wiktionary
Rynka (tygielek) – niski, płaski rondelek, zwykle gliniany, z dwoma uchami lub rączką, czasem na trzech nóżkach, służący do duszenia i smażenia potraw mięsnych i innych.
Wikipedia
nazwisko
SJP.pl
związany z rynkiem
SJP.pl
zwolennik gospodarki opartej na zasadach wolnego rynku; wolnorynkowiec
SJP.pl
wieś w Polsce
SJP.pl
Rynkówka – wieś kociewska w Polsce położona w województwie pomorskim, w powiecie starogardzkim, w gminie Smętowo Graniczne.
W latach 1945–1975 miejscowość administracyjnie należała do tzw. dużego województwa gdańskiego, a w latach 1975–1998 do tzw. małego województwa gdańskiego.
Wikipedia
związany z rynkiem
SJP.pl
Rynkowo (niem. Rinkau) – osiedle położone w Północnym Pasie Rekreacyjnym Bydgoszczy. Większą część osiedla zajmują obszary leśne. Nieliczną zabudowę stanowią domy jednorodzinne oraz obiekty przemysłowe. Na granicy osiedla przebiega linia kolejowa ze zlikwidowaną dla ruchu pasażerskiego stacją Rynkowo i nadal używanym przystankiem osobowym Rynkowo Wiadukt.
Wikipedia
nazwisko
SJP.pl
związany z rynkiem
SJP.pl
przymiotnik
(1.1) ekon. dotyczący rynku, tj. kupna i sprzedaży
(1.2) umiejscowiony na rynku, placu miejskim
Wiktionary
rzecz. rynek mrz., rynkowe n.
:: zdrobn. ryneczek mrz.
Wiktionary
rurkowata konstrukcja do odprowadzania deszczu
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) bud. rura, do której spływają wody zgromadzone na dachu podczas deszczu:
(1.2) geol. długie i wąskie wgłębienie powstające na skutek ruchu lodowca, lądolodu bądź spływającej wody;
(1.3) nadmuchiwana zjeżdżalnia, służąca do ewakuacji ludzi z samolotu
Wiktionary
Rynna – półotwarta rura najczęściej kładziona wokół krawędzi dachu budynków, do której spływa woda opadowa z dachu podczas deszczu. Rynnę podtrzymuje wspornik rynny (inne nazwy: hak do rynny, pot. rynajza, rynhak).
Wikipedia
(1.1) Po deszczu, pozostałe na dachu wody opadowe spłynęły po rynnie.
Wiktionary
IPA: ˈrɨ̃nːa, AS: rỹ•na
Wiktionary
rzecz. rynniarz m., rynnica ż.
:: zdrobn. rynienka ż.
przym. rynnowy
Wiktionary
chrząszcz żerujący na topolach, osikach i wierzbach
SJP.pl
Rynnica – zwyczajowa nazwa kilku gatunków niewielkich, roślinożernych chrząszczy z rodziny stonkowatych zaliczanych dawniej do rodzaju Chrysomela Linnaeus, 1758 (syn. Melasoma Stephens, 1831). W wyniku zmian w klasyfikacji jeden z gatunków (Chrysomela aenea) został przeniesiony do rodzaju Plagiosterna.
Wikipedia
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) gw-pl|Śląsk Cieszyński. kocioł na trzech nogach
Wiktionary
→ rynna
SJP.pl
przymiotnik relacyjny
(1.1) związany z rynną, dotyczący rynny
(1.2) mający kształt rynny
Wiktionary
rzecz. rynna ż., rynienka ż., rynniarz m., rynnica ż.
Wiktionary
temat słowotwórczy
(1.1) pierwszy człon wyrazów złożonych mających związek znaczeniowy z nosem
Wiktionary
(1.1) ryno- + -logia = rynologia
(1.1) ryno- + plastyka = rynoplastyka
(1.1) ryno- + -skopia = rynoskopia
Wiktionary
Rynologia (z gr. rhinos, rynos) – dziedzina medycyny zajmująca się fizjologią, rozpoznawaniem, diagnozowaniem i leczeniem nosa i zatok przynosowych, zaś rynochirurgia zajmuje się leczeniem operacyjnym nosa i zatok przynosowych.
Lekarz zajmujący się rynologią to rynolog.
Wikipedia
lekarz zajmujący się chorobami nosa i zatok przynosowych
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) med. lekarz specjalista zajmujący się rozpoznawaniem, profilaktyką i leczeniem chorób nosa i zatok przynosowych
rzeczownik, rodzaj żeński
(2.1) med. lekarka specjalistka rynologii
Wiktionary
Rynologia (z gr. rhinos, rynos) – dziedzina medycyny zajmująca się fizjologią, rozpoznawaniem, diagnozowaniem i leczeniem nosa i zatok przynosowych, zaś rynochirurgia zajmuje się leczeniem operacyjnym nosa i zatok przynosowych.
Lekarz zajmujący się rynologią to rynolog.
Wikipedia
(1.1) Rynolog zrobi mi septoplastykę, bo mam skrzywioną przegrodę nosową.
Wiktionary
IPA: rɨ̃ˈnɔlɔk, AS: rỹnolok
Wiktionary
rzecz. rynologia ż.
przym. rynologiczny
przysł. rynologicznie
Wiktionary
dział medycyny dotyczący schorzeń nosa
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) med. nauk. diagnostyka i leczenie chorób nosa oraz zatok przynosowych;
Wiktionary
Rynologia (z gr. rhinos, rynos) – dziedzina medycyny zajmująca się fizjologią, rozpoznawaniem, diagnozowaniem i leczeniem nosa i zatok przynosowych, zaś rynochirurgia zajmuje się leczeniem operacyjnym nosa i zatok przynosowych.
Lekarz zajmujący się rynologią to rynolog.
Wikipedia
(1.1) Lekarza zajmującego się rynologią nazywamy rynologiem.
Wiktionary
rzecz. rynolog mos./ż.
przym. rynologiczny
przysł. rynologicznie
Wiktionary
Wikipedia
w medycynie: oglądanie jam nosa przez nozdrza za pomocą endoskopu lub od strony gardła za pomocą lusterka; rinoskopia
SJP.pl
Rynoskopia albo rinoskopia (łac. rhinoscopia) – metoda diagnostyczna, polegająca na badaniu jam nosowych wzrokiem, powszechnie stosowana przez laryngologów.
Wikipedia
Ryńsk – wieś w Polsce położona w województwie kujawsko-pomorskim, w powiecie wąbrzeskim, w gminie Ryńsk.
Do 1954 roku miejscowość była siedzibą gminy Ryńsk. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa toruńskiego. Według Narodowego Spisu Powszechnego (III 2011 r.) liczyła 746 mieszkańców. Jest drugą co do wielkości miejscowością gminy Ryńsk.
Wikipedia
przymiotnik od: Ryn, Rynia
SJP.pl
przymiotnik
(1.1) przym. od Ryn
(1.2) przym. od Rynia
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(2.1) gw-pl|Śląsk Cieszyński. numizm. reński
Wiktionary
IPA: ˈrɨ̃j̃sʲci, AS: rỹĩ ̯sʹḱi
Wiktionary
rzecz. Ryn mrz.
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) gw-pl|Śląsk Cieszyński. numizm. reński
Wiktionary
zdrobnienie od: rynsztok
SJP.pl
1. otwarty kanał, zwykle wzdłuż krawędzi jezdni, odprowadzający z ulicy wody ściekowe i opadowe; ściek uliczny;
2. przenośnie: margines społeczny
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) otwarty kanał, zwykle wzdłuż krawędzi jezdni, odprowadzający z ulicy wody opadowe i ściekowe
(1.2) przen. środowisko ludzi zdemoralizowanych
Wiktionary
Rynsztok – zagłębienie między jezdnią a chodnikiem. Służyło do odprowadzania wód opadowych, roztopowych i ścieków.
Wikipedia
przym. rynsztokowy
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) rzad. żart. kiepskiej jakości, śmierdzący papieros lub cygaro
Wiktionary
IPA: rɨ̃w̃ˈʃtɔkɔs, AS: rỹũ̯štokos
Wiktionary
1. → rynsztok;
2. przenośnie: wulgarny, ordynarny, niecenzuralny; brukowy, uliczny
SJP.pl
przymiotnik relacyjny
(1.1) związany z rynsztokiem, dotyczący rynsztoku
przymiotnik jakościowy
(2.1) mający negatywne cechy kojarzące się z rynsztokiem i ulicą
Wiktionary
rzecz. rynsztok mrz.
Wiktionary
(2.1) plugawy, ordynarny, wulgarny
Wiktionary
broń i sprzęt wojskowy żołnierza
SJP.pl
Rynsztunek (od niem. rüstung, także: rystunek, rysztunek) – ogół uzbrojenia i oporządzenia składającego się na wyposażenie indywidualne żołnierza. W wojsku polskim termin używany od XVI wieku (współcześnie już niestosowany).
Przykładowe elementy rynsztunku:
Wikipedia
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) gw-pl|Kresy. rynna
Wiktionary
[czytaj: rjokan] tradycyjny zajazd (hotel) japoński, oferujący nocleg i wyżywienie dla podróżujących
SJP.pl
Ryokan (jap. 旅館 ryokan) – tradycyjna japońska gospoda (zajazd, hotel) świadcząca usługi noclegu i wyżywienia dla podróżujących.
Znajdują się na terenie całego kraju, a w historycznych centrach turystycznych – jak Kioto czy Nara – występują licznie. Rozpiętość cenowa usługi noclegu w ryokanie waha się od kilkudziesięciu do kilkuset euro za jedną noc.
Wikipedia
magmowa skała wulkaniczna; liparyt, riolit
SJP.pl
Ryolit, liparyt, riolit (z gr. ρεω - płynę i λίθος - kamień) – kwaśna skała wylewna albo hipabysalna, o składzie podobnym do granitu (jest to wylewny odpowiednik granitu – powstał z magmy o tym samym składzie chemicznym, tylko odmienne były warunki powstawania, które zapisały się w jego wyglądzie, strukturze i wytrzymałości).
Wikipedia
1. potocznie: robić coś z wysiłkiem, nieudolnie;
2. "rypać" lub "rypać się" - wulgarnie: uprawiać seks;
3. pot. mówić bez ogródek;
4. pot. uderzać, walić;
5. rypać się:
a) posp. psuć się;
b) popełniać błędy
SJP.pl
czasownik przechodni niedokonany (dk. rypnąć)
(1.1) pot. uderzać, bić
(1.2) pot. gryźć
(1.3) pot. robić coś z wysiłkiem i nieudolnie
(1.4) rub. uprawiać seks
czasownik nieprzechodni niedokonany (dk. rypnąć)
(2.1) pot. boleć
(2.2) pot. mówić bez zahamowań
(2.3) pot. pędzić, gnać
(2.4) daw. gw-pl|Warszawa. uciekać
czasownik zwrotny niedokonany rypać się
(3.1) pot. bić się
(3.2) pot. psuć się
(3.3) rub. uprawiać seks ze sobą wzajemnie
Wiktionary
(1.1) Ale Waldek go równo rypie po pysku!
(1.2) Komary rypią. Przejdźmy do środka.
(2.1) Na kacu zawsze rypie mnie łeb.
(2.3) A teraz rypaj pan do swego pana Olszewskiego i zamelduj, że przyjechał pan Dyzma z poleceniem od ministra.
(2.4) Wiejąc przed strażnikami, Maciek rypał co sił krętymi uliczkami Starego Miasta.
Wiktionary
IPA: ˈrɨpat͡ɕ, AS: rypać
Wiktionary
rzecz. rypacz m., rypanie n., rypanko n., rypnięcie n., Rypienica ż.
czas. rypnąć dk., zrypać dk.
Wiktionary
(1.1) tłuc, walić
(1.4) rżnąć, ruchać, dymać
(2.1) boleć, wulg. napierdalać
(2.3) posp. walić, popylać, zasuwać
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) odczasownikowy od|rypać.
Wiktionary
IPA: rɨˈpãɲɛ, AS: rypãńe
Wiktionary
czas. rypać, rypnąć
Wiktionary
potocznie: ten, co uderza, kłuje
SJP.pl
miasto w województwie kujawsko-pomorskim
SJP.pl
Rypin – miasto w Polsce położone we wschodniej części województwa kujawsko-pomorskiego, siedziba władz powiatu i gminy.
Rypin był miastem królewskim Korony Królestwa Polskiego.
Położone na szlaku wiodącym z Kujaw na Warmię i z Pomorza na Mazowsze. Leży w północno-wschodniej części historycznej ziemi dobrzyńskiej nad rzeką Rypienicą – dopływem Drwęcy.
Wikipedia
mieszkaniec Rypina
SJP.pl
mieszkanka Rypina
SJP.pl
przymiotnik od: Rypin
SJP.pl
przymiotnik relacyjny
(1.1) związany z Rypinem, dotyczący Rypina
Wiktionary
rzecz. Rypin mrz., rypinianin m., rypinianka ż.
Wiktionary
1. potocznie: powiedzieć coś bez ogródek;
2. potocznie: uderzyć, walnąć;
3. rypnąć się - popsuć się; popełnić błąd; uderzyć się w coś
SJP.pl
czasownik przechodni dokonany (ndk. rypać)
(1.1) dokonany od|rypać.
Wiktionary
(1.1) Ten zaś zaczął się usprawiedliwiać z naiwną słodyczą: — Przepraszam was, że się trochę uniosłem. Boże, bądź miłościw mnie grzesznemu! — rypnął się w pierś pięścią, aż zadudniło. — Ale Ty widzisz, jaka ta młodzież dzisiaj rozpuszczona! Jak dziadowski bat. Ty widzisz i nie grzmisz!
Wiktionary
rzecz. rypanie n., rypnięcie n., rypanko n.
czas. rypać ndk.
Wiktionary
tkanina o gęstym splocie z wypukłymi podłużnymi lub poprzecznymi prążkami
SJP.pl
Splot rypsowy – splot pochodny splotu płóciennego. W splocie płóciennym długości przeplotów wątku i osnowy są sobie równe i wynoszą 1. Zapisuje się to w postaci wyróżnika splotu {\tfrac {1\quad }{\quad 1}}.
Wikipedia
kaktus nadrzewny lub naskalny, uprawiany jako roślina ozdobna; ripsalis
SJP.pl
splot rypsowy - splot płócienny powstający z dwóch lub więcej nitek osnowy lub wątku
SJP.pl
1. właściwość, charakterystyczna cecha,
2. opis, streszczenie, szkic,
3. zwykle w liczbie mnogiej: linie twarzy
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy, nazwa własna
(1.1) astr. jeden z gwiazdozbiorów nieba północnego;
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy, nazwa własna
(2.1) zdrobn. poufała forma męskiego imienia Ryszard
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna
(3.1) geogr. wieś w Polsce, w województwie łódzkim, w gminie Sokolniki;
(3.2) jeden z polskich herbów szlacheckich;
Wiktionary
Wrocławska Grupa Grafików "RYS" – grupa grafików powstała w 1969 z inicjatywy Zygmunta Waśniewskiego i Janusza Halickiego. Działała we Wrocławiu.
Patronem grupy „RYS” było Państwowe Ognisko Kultury Plastycznej we Wrocławiu i Stowarzyszenie Plastyków Amatorów, natomiast założył ją zespół złożony z absolwentów i wykładowców tegoż Ogniska. Początkowo jej skład tworzyli twórcy nieprofesjonalni. Z biegiem czasu jej skład powiększył się o artystów profesjonalnych. Jej celem było popularyzowanie ekslibrisu. Działalność Grupy polegała na wydawaniu tematycznych i bibliofilskich tek i albumów grafiki oraz organizowaniu wystaw ekslibrisu, jak również na indywidualnym udziale członków Grupy w możliwych i licznych lokalnych, ogólnopolskich, międzynarodowych i zagranicznych ekspozycjach ekslibrisu. Grupa Grafików "RYS" odegrała ogromne znaczenie w artystycznym życiu Wrocławia i Dolnego Śląska.
Wikipedia
(2.1) Ryś Kowalski jest naszym sąsiadem.
Wiktionary
IPA: rɨɕ, AS: ryś
Wiktionary
(1.1) (3.1) (3.2)
rzecz. ryś m., rysica ż., rysię n., rysiątko n.
przym. rysi, Rysiowy
(2.1)
rzecz. Rysio m., Ryszard m., Rychu m., Rysiek m.
przym. Rysiowy
Wiktionary
(1.1) skr. Lyn
(2.1) Rysiek, Rysio, Rychu, Rysio
Wiktionary
skrót od: rysunek (czytany jako cały, odmienny wyraz)
SJP.pl
skrót
(1.1) = rysunek
Wiktionary
(1.1) Geometrię doklejonych taśm pokazano na rys. 2.
Wiktionary
czas. rysować
rzecz. rysunek mrz.
Wiktionary
1. draśnięcie, zadrapanie;
2. pęknięcie, szczelina;
3. jedna z właściwości minerału rozpoznawana po kolorze pyłu powstałego po sproszkowaniu tego minerału
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) podłużny ślad, wgłębienie po zadrapaniu powierzchni
(1.2) podłużne pęknięcie powierzchni
Wiktionary
Wikipedia
rzecz. rysowanie n., zarysowanie n., rysunek m., rysuneczek m., rysownik m., rysowniczka ż., rysik m.
:: zdrobn. ryska ż.
czas. rysować ndk., narysować dk., zarysować dk., wyrysować dk.
przym. rysunkowy
Wiktionary
koń przyuczony do bardzo szybkiego kłusa, używany głównie do wyścigów w zaprzęgu; kłusak
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) techn. narzędzie stolarskie do zarysowywania linii na drewnie
rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy
(2.1) jeźdz. kłusak
Wiktionary
(1.1) Proszę, podaj mi rysak, który leży na półce.
(2.1) Stadnina kupiła nowego rysaka od hodowcy w Holandii.
Wiktionary
(1.1)
rzecz. rysa ż.
Wiktionary
(2.1) kłusak
Wiktionary
związany z rysiem, zrobiony z futra rysia
SJP.pl
przymiotnik
(1.1) charakterystyczny dla rysia; dotyczący, odnoszący się do rysia
Wiktionary
IPA: ˈrɨɕi, AS: ryśi
Wiktionary
rzecz. ryś m., rysica ż., rysiątko n.
Wiktionary
drapieżny ssak z rodziny kotów żyjący w Europie i południowej Azji, spotykany w Polsce
SJP.pl
przysłówek
(1.1) daw. jeźdz. kłusem
(1.2) daw. chyżo
forma przymiotnika.
(2.1) ż. B. lp. rysi
(2.2) ż. N. lp. rysi
Wiktionary
(1.1) Pojechali rysią ku odległym wzgórzom.
(1.2) Gdy spostrzegł go, puścił się do niego rysią.
(2.1) Widzę rysią twarz.
(2.2) Idę z rysią twarzą.
Wiktionary
IPA: ˈrɨɕiɔ̃w̃, AS: ryśiõũ̯
Wiktionary
młode rysia; rysię
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) zdrobn. od: rysię (młody ryś)
Wiktionary
(1.1) Samica położyła się, a rysiątka zaraz skupiły się przy matce.
Wiktionary
rzecz. ryś mzw., rysica ż.
przym. rysi
Wiktionary
samica rysia
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) zool. samica rysia
Wiktionary
(1.1) Młode wdrapało się na rysicę i zaczęło skubać jej ucho.
Wiktionary
rzecz. rysię n., rysiątko n.
:: zdrobn. rysiczka ż.
:: fm. ryś m.
przym. rysi
przysł. rysio
Wiktionary
młode rysia; rysiątko
SJP.pl
zdrobnienie od: Ryszard (imię męskie); Ryś
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy, nazwa własna
(1.1) imię|polski|m. zdrobn. od: Ryszard
Wiktionary
(1.1) Pojadę z Ryśkiem do sklepu.
(1.1) Ryśkowi nie zależało na tej ofercie.
Wiktionary
rzecz. Ryszarda ż., Rychu mos., Rysia ż., Rysio mos., Rysiu mos., Ryszard mos., Ryszardostwo n., Ryszardowie mos., Ryśkowie mos.
przym. Rysiowy, Ryszardowy, Ryśkowy
Wiktionary
(1.1) Rysio
Wiktionary
śpiesznik rysień - pająk z rodziny śpiesznikowatych
SJP.pl
wkład do ołówka
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) pręcik stanowiący wkład do ołówka lub kredki
(1.2) inform. narzędzie kształtem zwykle przypominające długopis, służące do obsługiwania urządzeń wyposażonych w ekran dotykowy;
(1.3) techn. narzędzie traserskie w postaci cienkiego stalowego pręta, służące do wykreślania linii i punktów na powierzchni trasowanych przedmiotów
(1.4) hist. przyrząd z łupku o kształcie ołówka, używany dawniej do pisania na tabliczkach łupkowych
Wiktionary
Rysik (ang. stylus pen) – narzędzie graficzne, kształtem przypominające długopis. Zastępuje myszkę i umożliwia łatwą edycję plików graficznych w urządzeniach wyposażonych w ekran dotykowy. Dawniej używany w tabletach graficznych, a następnie w tabletach zintegrowanych z komputerem PC. Jednym z pierwszych był Lenovo X41 Tablet.
Wikipedia
(1.1) Nie narysowałem na lekcji przekroju żaby, bo złamał mi się rysik.
(1.2) Niektóre tablety obsługuje się palcem, a inne rysikiem.
Wiktionary
rzecz. rysownica ż., rysowanie n., rysunek m., rysa ż., rys m., rysownik m., rysowniczka ż.
czas. rysować ndk.
przym. rysunkowy, rysikowy
Wiktionary
(1.1) grafit, wkład ołówkowy
(1.4) rylec
Wiktionary
przymiotnik dzierżawczy - należący do Rysi lub z nią związany
SJP.pl
Wikipedia
związany z rysiem, zrobiony z futra rysia
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy, nazwa własna
(1.1) imię|polski|m. zdrobn. Ryszard
Wiktionary
(1.1) Rysio był Świętym Mikołajem na przedszkolnej zabawie mikołajkowej.
Wiktionary
rzecz. Ryszard m., Rysiek m., Rysiu m., Ryś m., Rychu m., Rysia ż., Ryszardostwo n., Ryszardowie nmos., Ryśkowie nmos.
przym. Ryszardowy, Ryśkowy, Rysiowy
Wiktionary
Rysiowice – osada w Polsce położona w województwie opolskim, w powiecie nyskim, w gminie Otmuchów.
W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do ówczesnego województwa opolskiego.
W 2012 r. miejscowość stała się sołectwem.
Wikipedia
Rysio z małżonką
SJP.pl
przymiotnik dzierżawczy - należący do Rysia lub z nim związany
SJP.pl
przymiotnik dzierżawczy
(1.1) przest. gwara. taki, który należy do Rysia
Wiktionary
(1.1) Rysiowy rowerek stoi na werandzie.
Wiktionary
rzecz. Rysio mos., Rysiu mos., Rychu mos., Rysiek mos., Ryszardostwo n., Ryszardowie nmos., Ryśkowie nmos.
Wiktionary
(1.1) Ryśkowy
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy, nazwa własna
(1.1) gwara. imię|polski|m. zdrobn. od: Ryszard
forma rzeczownika.
(2.1) W. lp. od: Rysio i Rysia
Wiktionary
(1.1) Rysiu był świętym mikołajem na przedszkolnym przyjęciu mikołajkowym.
(1.1) Jacku, nie wiesz, jakie ma wzięcie Rysiu u pań.
(2.1) Cześć Rysiu! Jak się masz?
Wiktionary
rzecz. Ryszard mos., Rysio mos., Rysiek mos., Rychu mos., Rysia ż., Ryszardostwo n., Ryszardowie mos. lm., Ryśkowie mos. lm.
przym. Rysiowy
Wiktionary
mała rysa
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) zdrobn. od: Ryszarda
forma rzeczownika.
(2.1) D., B. lp. od: Rysiek
Wiktionary
(1.1) Leszek Wawrów wspomniał, że jego ojciec Wicko w młodości bujnie kawalerował w Hadyńkowicach. Jego pierwsza miłość nazywała się Ryśka Kapustyńska.
Wiktionary
rzecz. Ryszarda ż.
Wiktionary
(1.1) Rysia
Wiktionary
przymiotnik od: Ryga
SJP.pl
przymiotnik relacyjny
(1.1) związany z miastem Ryga, dotyczący miasta Ryga
forma rzeczownika|rodzaj=żeński.
(2.1) D. lp. oraz M., B. i W. lm. od ryska
Wiktionary
IPA: ˈrɨsʲci, AS: rysʹḱi
Wiktionary
rzecz. Ryga ż., ryżanka ż., ryżanin m.
Wiktionary
zdrobnienie od: Ryszard (imię męskie); Ryś
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy, liczba mnoga
(1.1) pot. Rysiek z małżonką
forma rzeczownika.
(2.1) M., W. lm. od: Rysiek
Wiktionary
rzecz. Rychu mos., Rysia ż., Rysiek mos., Rysio mos., Rysiu mos., Ryszard mos., Ryszardostwo n., Ryszardowie mos.
przym. Rysiowy, Ryszardowy, Ryśkowy
Wiktionary
przymiotnik dzierżawczy - należący do Ryśka lub z nim związany
SJP.pl
przymiotnik dzierżawczy
(1.1) przest. gwara. taki, który należy do Ryśka
Wiktionary
(1.1) Ktoś widział Ryśkowe pieluchy?
Wiktionary
rzecz. Rysiek mos., Rychu mos., Rysio mos., Ryszardostwo n., Ryszardowie nmos., Ryśkowie nmos.
Wiktionary
opis wyglądu człowieka
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) opis szczegółów wyglądu człowieka (twarzy, znaków szczególnych itp.) używany zazwyczaj do ułatwiania odnajdywania osób poszukiwanych, zaginionych
Wiktionary
IPA: rɨˈsɔpʲis, AS: rysopʹis
Wiktionary
czasownik przechodni niedokonany (dk. narysować)
(1.1) tworzyć rysunek, szkic za pomocą ołówka, kredki, węgla, kredy lub innego twardego narzędzia
czasownik przechodni niedokonany (dk. brak)
(2.1) opisywać coś obrazowo, w plastyczny sposób
czasownik przechodni niedokonany (dk. porysować / zarysować)
(3.1) robić rysy na jakiejś twardej powierzchni
czasownik zwrotny niedokonany rysować się (dk. brak)
(4.1) o sposobie rysowania: przedstawiać, obrazować
(4.2) stawać się widocznym
(4.3) o zjawiskach abstrakcyjnych: uwidaczniać się
(4.4) ujawniać kierunek rozwoju wypadków
czasownik zwrotny niedokonany rysować się (dk. porysować się / zarysować się)
(5.1) o gładkich przedmiotach: pokrywać się rysami
Wiktionary
(1.1) Dzisiaj przedszkolaki rysują kredkami swoje zwierzątka.
(2.1) Ideolodzy socjalizmu rysowali przed nami wizję szczęśliwego społeczeństwa równych ludzi.
(3.1) Tylko stalą narzędziową możesz rysować szkło.
(4.1) Na rysunkach wykonawczych nity rysuje się bez uproszczeń.
(4.2) W świetle brzasku poczęły rysować się powoli kontury drzew.
(4.3) Tylko w chwili przebudzenia sen rysuje się nam wyraźnie.
(4.4) Myślę, że z tak dobrym wykształceniem rysuje się przed tobą świetlana przyszłość.
(4.4) Na Bliskim Wschodzie rysuje się nowy konflikt zbrojny.
(5.1) Wyświetlacz komórki noszonej w plecaku może rysować się o twarde przedmioty.
Wiktionary
IPA: rɨˈsɔvat͡ɕ, AS: rysovać
Wiktionary
rzecz. obrys mrz., obrysowanie n., porysowanie n., przerysowanie n., rys mrz., rysa ż., Rysy lm nm., rysik mrz., ryska ż., rysowanie n., rysowanka ż., rysownica ż., rysownictwo n., rysowniczka ż., rysownik mos., rysunek mrz., rysunki lm nm., zarys mrz., zarysowanie n.
czas. dorysować dk., narysować dk., obrysować dk., odrysować dk., porysować dk., przerysować dk., rozrysować dk., wrysować dk., wyrysować dk., zarysować dk., zrysować dk.
przym. dorysowany, narysowany, nienarysowany, nieobrysowany, nieporysowany, nieprzerysowany, nierozrysowany, nierysowalny, nierysowany, nierysujący, niezarysowany, obrysowany, obrysowujący, porysowany, przerysowany, przerysowujący, rozrysować, rysowany, rysowniczy, rysujący, rysunkowy, wrysowany, wyrysowany, wrysowujący, zarysowany, zarysowujący, zrysowany
skr. rys.
Wiktionary
(1.1) szkicować, kreślić; skr. rys.
(2.1) kreślić
(3.1) szorować, drapać
(4.2) uwidaczniać się
(5.1) zmatowić się, podrapać się
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) odczasownikowy od|rysować.
Wiktionary
IPA: ˌrɨsɔˈvãɲɛ, AS: rysovãńe
Wiktionary
czas. rysować ndk.
rzecz. rysownica ż., rysowniczka ż., rysownik mos., rysik mrz., rysa ż.
Wiktionary
pracownia kreślarska; kreślarnia
SJP.pl
gładka, prostokątna deska, na której rozpina się papier przed rysowaniem
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) techn. gładka deska w kształcie prostokąta, na której rozpina się kartkę papieru w celu łatwiejszego rysowania, kreślenia
Wiktionary
Deska kreślarska (inne nazwy to: blatka, pulman, kulman, rajzbret) – przyrząd kreślarski stosowany przy wykonywaniu rysunków technicznych, architektonicznych i animacji metodami tradycyjnymi. Używany także do wykonywania szkiców czy do czytania wielkoformatowych map czy rysunków.
Wikipedia
(1.1) Do późnej nocy siedział pochylony nad rysownicą i kreślił w ostrym, niebieskim świetle mocnej żarówki. Wykańczał projekt, który pojutrze musiał złożyć u profesora.
Wiktionary
rzecz. rysunek mrz., rysownictwo n., rysowanie n., rys mrz., rysik mrz., rysuneczek mrz., rysownik mos. rysowniczka ż.
czas. rysować ndk., narysować dk., zarysować dk., zarysowywać ndk., odrysować dk., odrysowywać ndk., przerysować dk., przerysowywać ndk.
przym. rysunkowy, rysowniczy
przysł. rysunkowo
Wiktionary
(1.1) deska kreślarska; daw. rajzbret
Wiktionary
sztuka rysowania
SJP.pl
artystka posługująca się techniką rysowania
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) kobieta, która wykonuje zawodowo rysunki – np. artystyczne, do komiksów lub filmów animowanych
Wiktionary
IPA: ˌrɨsɔvʲˈɲit͡ʃka, AS: rysovʹńička
Wiktionary
rzecz. rysunek m., rysownictwo n., rysowanie n., rysownica ż.
:: fm. rysownik m.
czas. rysować, narysować, zarysować, zarysowywać, odrysować, odrysowywać, przerysować, przerysowywać
przym. rysunkowy, rysowniczy
Wiktionary
artysta posługujący się techniką rysowania
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) ktoś, kto wykonuje zawodowo rysunki – np. artystyczne, do komiksów lub filmów animowanych
Wiktionary
Rysunek – kompozycja linii wykonana na płaszczyźnie, polegająca na nanoszeniu na powierzchnię walorów wizualnych przy użyciu odpowiednich narzędzi. Także dział sztuk plastycznych.
Wikipedia
IPA: rɨˈsɔvʲɲik, AS: rysovʹńik
Wiktionary
rzecz. rysunek m., rysownictwo n., rysowanie n., rysownica ż., rys m., rysik m., rysuneczek m.
:: fm. rysowniczka ż.
czas. rysować ndk., narysować dk., zarysować dk., zarysowywać ndk., odrysować dk., odrysowywać ndk., przerysować dk., przerysowywać ndk.
przym. rysunkowy, rysowniczy
przysł. rysunkowo
Wiktionary
zdrobnienie od: rysunek
SJP.pl
1. to, co jest narysowane; ilustracja, rycina;
2. zarys, kontur czegoś;
3. lekcja rysowania;
4. dziedzina sztuki
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) to, co zostało narysowane;
(1.2) książk. kontur, kształt czegoś
(1.3) szt. eduk. archit. dziedzina sztuk plastycznych przedstawiająca kształty i położenie w przestrzeni za pomocą linii kreślonej tuszem, kredką, ołówkiem itp.
(1.4) zob. rysunki.
Wiktionary
Rysunek – kompozycja linii wykonana na płaszczyźnie, polegająca na nanoszeniu na powierzchnię walorów wizualnych przy użyciu odpowiednich narzędzi. Także dział sztuk plastycznych.
Wikipedia
(1.1) Na biurku leżały rysunki Maćka ze szkicami pejzażu.
(1.3) Moja siostra za trzecim razem dostała się na wymarzony rysunek.
Wiktionary
IPA: rɨˈsũnɛk, AS: rysũnek
Wiktionary
rzecz. rys mrz., rysik mrz., rysownik mos., rysowniczka ż., rysunki lm nm.
:: zdrobn. rysuneczek mrz.
czas. rysować ndk., narysować dk., zarysować dk.
przym. rysunkowy
przysł. rysunkowo
skr. rys.
Wiktionary
(1.1) skr. rys.
Wiktionary
1. to, co jest narysowane; ilustracja, rycina;
2. zarys, kontur czegoś;
3. lekcja rysowania;
4. dziedzina sztuki
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj niemęskoosobowy, liczba mnoga
(1.1) przest. lekcja plastykaastyki w szkole
forma rzeczownika.
(2.1) M., B. i W. lm. od: rysunek
Wiktionary
(1.1) Synu, podobno dostałeś wczoraj dwóję z rysunków.
Wiktionary
IPA: rɨˈsũnʲci, AS: rysũnʹḱi
Wiktionary
czas. rysować
rzecz. rysunek mrz.
Wiktionary
przymiotnik
(1.1) dotyczący rysunku, opierający się na rysunku
Wiktionary
(1.1) Zachowuje się jak facet z amerykańskich dowcipów rysunkowych, uwalony na kanapie, przed telewizorem, z puszką piwa w ręku.
Wiktionary
IPA: ˌrɨsũŋˈkɔvɨ, AS: rysũŋkovy
Wiktionary
rzecz. rysownica ż., rysunek m., rysuneczek m., rysowniczka ż., rysownik mos., rysa ż., rysik mrz.
czas. rysować
przysł. rysunkowo
Wiktionary
1. draśnięcie, zadrapanie;
2. pęknięcie, szczelina;
3. jedna z właściwości minerału rozpoznawana po kolorze pyłu powstałego po sproszkowaniu tego minerału
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj niemęskoosobowy, liczba mnoga, nazwa własna
(1.1) geogr. najwyższy szczyt Polski;
Wiktionary
Wikipedia
(1.1) W tym roku postanowiliśmy wejść na Rysy.
(1.1) O, a na tym zdjęciu jest nasz synek z Rysami w tle.
Wiktionary
IPA: ˈrɨsɨ, AS: rysy
Wiktionary
rzecz. rysa ż.
czas. rysować ndk.
Wiktionary
nazwisko
SJP.pl
Wikipedia
imię męskie
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy, nazwa własna
(1.1) imię|polski|m.;
forma rzeczownika.
(2.1) D. lm. od: Ryszarda
Wiktionary
Ryszard – imię męskie pochodzenia germańskiego. Wywodzi się od słowa oznaczającego „ten, który jest potężny i bogaty”. W dokumentach po polsku występuje od początku XIII wieku.
Imię było popularne w latach 50. XX wieku. W XXI wieku traci na popularności. W 2000 roku, według danych PESEL, było 362054 mężczyzn o tym imieniu pierwszym. Wśród imion nadawanych nowo narodzonym dzieciom, Ryszard w 2017 r. zajmował 86. miejsce w grupie imion męskich. W 2017 r. w całej populacji Polaków Ryszard zajmował 27. miejsce (245 390 nadań). Natomiast w styczniu 2025 r., wśród publicznie dostępnych danych dotyczących osób żyjących, wykazano 195127 mężczyzn o imieniu Ryszard nadanym jako imię pierwsze.
Wikipedia
(1.1) Ryszard co roku był świętym mikołajem na szkolnej zabawie mikołajkowej.
(1.1) Ryszardzie, ależ z ciebie ranny ptaszek, ale czy śniadanko przygotowałeś?
Wiktionary
IPA: ˈrɨʃart, AS: ryšart
Wiktionary
rzecz. Ryszardowa ż., Ryszardówna ż., Ryszardostwo lm m., Ryśkowa ż., Rysia ż.
:: zdrobn. Rysio m., Ryś m., Rysiek m.
:: fż. Ryszarda ż.
przym. Ryszardowy
Wiktionary
imię żeńskie
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna
(1.1) imię|polski|ż.;
forma rzeczownika.
(2.1) D., B. lp. od: Ryszard
Wiktionary
Ryszarda – żeński odpowiednik imienia Ryszard pochodzenia germańskiego.
W styczniu 2024 r. w rejestrze PESEL, wśród publicznie dostępnych danych dotyczących osób żyjących, wykazano 4026 kobiet o imieniu Ryszarda nadanym jako imię pierwsze.
Ryszarda imieniny obchodzi 18 września, jako wspomnienie św. Ryszardy Szwabskiej.
Zdrobnienia: Rysia, Ryśka.
Wikipedia
(1.1) Ciotka Ryszarda często mawiała: cierp ciało, skoroś chciało.
Wiktionary
rzecz. Rysiek m., Rychu m.
:: zdrobn. Rysia ż., Ryśka ż.
:: fm. Ryszard m.
Wiktionary
(1.1) Rysia, Ryśka
Wiktionary
Ryszard z małżonką; Ryszardowie
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj nijaki, nazwa własna
(1.1) Ryszard z małżonką
Wiktionary
rzecz. Rychu mos., Rysia ż., Rysiek mos., Rysio mos., Rysiu mos., Ryszard mos., Ryszardowie mos., Ryśkowie mos.
przym. Rysiowy, Ryszardowy, Ryśkowy
Wiktionary
Ryszard z małżonką; Ryszardostwo
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy, liczba mnoga
(1.1) Ryszard z małżonką
Wiktionary
rzecz. Rychu mos., Rysia ż., Rysiek mos., Rysio mos., Rysiu mos., Ryszard mos., Ryszardostwo n., Ryśkowie mos.
przym. Rysiowy, Ryszardowy, Ryśkowy
Wiktionary
przymiotnik dzierżawczy - należący do Ryszarda lub z nim związany
SJP.pl
przymiotnik dzierżawczy
(1.1) przest. gwara. taki, który należy do Ryszarda
Wiktionary
(1.1) Ryszardowa impala ma założoną blokadę.
Wiktionary
rzecz. Ryszard mos., Rychu mos., Rysio mos., Rysiek mos., Ryszardostwo n., Ryszardowie nmos., Ryśkowie nmos.
Wiktionary
przymiotnik dzierżawczy - należący do Ryszardy lub z nią związany
SJP.pl
2 miejscowości w Polsce:
Wikipedia
nazwisko
SJP.pl
tytuł hinduistyczny w okresie wedyzmu; riszi
SJP.pl
Wikipedia
nazwisko
SJP.pl
Wikipedia
nazwisko
SJP.pl
Osoby o tym nazwisku:
Wikipedia
nazwisko
SJP.pl
Osoby o tym nazwisku:
Wikipedia
1. rysunek wgłębny wykonany za pomocą jakiegokolwiek rylca w twardym materiale
2. sposób wykonywania czynności liturgicznych
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) kult. antrop. ustalony obrządek
(1.2) rel. jeden z obrządków w rodzinie liturgicznej;
(1.3) hist. rodzaj system wtajemniczeń w wolnomularstwie
(1.4) szt. wycinanie lub rysowanie za pomocą ostrych narzędzi
(1.5) szt. rysunek wyryty w twardym materiale
(1.6) szt. rycina
Wiktionary
Wikipedia
(1.1) Indianie z Dakoty mieli swoje określone ryty i obrzędy.
(1.2) Mówi się o liturgicznych rytach toledańskim czy izydoriańskim.
(1.6) Artysta zaprezentował swoje najnowsze ryty przedstawiające architekturę Cieszyna.
Wiktionary
(1.1-3) rzecz. rytuał m., rytualizacja ż., rytualizm m., rytualność ż., rytualizowanie n., zrytualizowanie n.
(1.1-3) czas. rytualizować ndk., zrytualizować dk.
(1.1-3) przym. rytualny
(1.1-3) przysł. rytualnie
(1.4-5) rzecz. rycina ż., rytownik mos., rytownictwo n., rytowanie n.
(1.4-6) czas. ryć ndk., wyryć dk.
(1.4-6) przym. wyryty
Wiktionary
antonimy.
hiperonimy.
hiponimy.
holonimy.
meronimy.
pokrewne.
(1.1-3) rzecz. rytuał m., rytualizacja ż., rytualizm m., rytualność ż., rytualizowanie n., zrytualizowanie n.
(1.1-3) czas. rytualizować ndk., zrytualizować dk.
(1.1-3) przym. rytualny
(1.1-3) przysł. rytualnie
(1.4-5) rzecz. rycina ż., rytownik mos., rytownictwo n., rytowanie n.
(1.4-6) czas. ryć ndk., wyryć dk.
(1.4-6) przym. wyryty
frazeologia.
etymologia.
(1.1-3) od etym|łac|ritus.
(1.4-6) od czasownika ryć
uwagi.
tłumaczenia.
* angielski: (1.1) rite; (1.2) rite; (1.3) rite; (1.5) engraving; (1.6) engraving
* czeski: (1.1) ritus m.; (1.2) ritus m.
* jidysz: (1.1) נוסח m. (nusech); (1.2) נוסח m. (nusech)
* niemiecki: (1.1) Ritus m.; (1.2) Ritus m.
* włoski: (1.1) rito m.; (1.2) rito m.; (1.3) rito m.; (1.5) incisione ż.; (1.6) incisione ż.
źródła.
== ryt (język szwedzki.) ==
wymowa.
znaczenia.
forma czasownika|sv.
(1.1) tryb rozkazujący (imperativ) od ryta
odmiana.
przykłady.
składnia.
kolokacje.
synonimy.
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna
(1.1) imię|polski|ż.;
Wiktionary
Wikipedia
(1.1) Odwiedziliśmy sanktuarium świętej Ryty w lipcu zeszłego roku.
Wiktionary
chrząszcz z rodziny drwionkowatych
SJP.pl
Rytel (niem. Rittel) – wieś w Polsce, położona w województwie pomorskim, w powiecie chojnickim, w gminie Czersk.
Rytel to wieś borowiacka przy drodze krajowej nr 22, zamieszkana przez Borowiaków.Wieś liczyła (według Narodowego Spisu Powszechnego z 2011) 2425 mieszkańców. Posiada szkołę podstawową, gimnazjum, ośrodek zdrowia, restaurację, bar, kilkanaście sklepów spożywczo-przemysłowych. Mieszkańcy znajdują zatrudnienie w lokalnych, niewielkich zakładach produkcyjnych oraz utrzymują się z rolnictwa. Znaczna większość zatrudniona jest w zakładach pracy w Chojnicach i Czersku.
Wikipedia
1. → Rytel (wieś);
2. dekanat rytelski - jeden z trzydziestu dekanatów w rzymskokatolickiej diecezji pelplińskiej; dekanat Rytel
SJP.pl
przymiotnik od: Rytro (miejscowość wypoczynkowa nad Popradem)
SJP.pl
nazwisko
SJP.pl
Rytka (do 1945 niem. Riether Mühle) – dawna, nieistniejąca dziś osada w województwie zachodniopomorskim, w powiecie polickim w gminie Nowe Warpno, położona w lasach Puszczy Wkrzańskiej na południe od Jeziora Nowowarpieńskiego nad rzeką Myśliborką, włączona w granice Nowego Warpna. Osada usytuowana na granicy polsko-niemieckiej.
Wikipedia
nazwisko
SJP.pl
1. regularne powtarzanie się czegoś w jednakowych odstępach;
2. ustalona kolejność zdarzeń, zjawisk lub procesów;
3. w literaturze: zauważalna powtarzalność elementów składniowych;
4. w muzyce: czynnik regulujący czas trwania dźwięków
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) muz. jeden z elementów dzieła muzycznego, odpowiedzialny za organizację czasową utworu;
(1.2) określony porządek powtarzający się okresowo
Wiktionary
Wikipedia
(1.1) W mojej piosence brakuje rytmu, mógłbyś spojrzeć?
(1.2) Każdy mój dzień musi mieć określony rytm.
Wiktionary
IPA: rɨtm̥, AS: rytm̦
Wiktionary
rzecz. rytmiarz mos., rytmiczka ż., rytmiczność ż., rytmik mos., rytmika ż., rytmizacja ż., rytmodziejstwo n., rytmoid mrz., rytmoidyczność ż., rytmizowanie n.
czas. rytmizować
przym. antyarytmiczny, arytmiczny, rytmiczny, rytmoidyczny, rytmotwórczy
przysł. arytmicznie, rytmicznie
Wiktionary
kobieta zajmująca się rytmiką, kształceniem poczucia rytmu poprzez ćwiczenia ruchowe
SJP.pl
przysłówek
(1.1) w sposób rytmiczny, zgodnie z rytmem
Wiktionary
(1.1) Inspektor siedział, rytmicznie uderzając w blat palcami.
Wiktionary
rzecz. rytm mrz., rytmiczność ż.
przym. rytmiczny
Wiktionary
stopień wyższy od przysłówka: rytmicznie
SJP.pl
stopień wyższy od przymiotnika: rytmiczny
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) cecha tego, co rytmiczne
Wiktionary
rzecz. rytm m., rytmika ż., rytmik m., rytmiarz m., rytmizacja ż., rytmizowanie n.
czas. rytmizować ndk.
przym. rytmiczny
przysł. rytmicznie
Wiktionary
miarowy, powtarzający się, utrzymany w rytmie
SJP.pl
przymiotnik jakościowy
(1.1) powtarzający się jednostajnie, przebiegający równo, miarowo
(1.2) utrzymany w rytmie
Wiktionary
czas. rytmizować, zrytmizować
rzecz. rytm mrz., rytmiczność ż., rytmika ż., rytmizacja ż., rytmoid mrz.
przym. rytmoidyczny
przysł. rytmicznie
Wiktionary
osoba zajmująca się rytmiką, kształceniem poczucia rytmu poprzez ćwiczenia ruchowe
SJP.pl
1. ćwiczenia ruchowe w rytm czegoś, zwykle muzyki
2. regularne powtarzanie się czegoś; rytmiczność
3. ogół zjawisk powiązanych z rytmem w muzyce i literaturze
SJP.pl
Wikipedia
stosowanie rytmu w utworze literackim lub muzycznym
SJP.pl
1. stosować rytm w utworze literackim lub muzycznym
2. rytmizować się - stawać się coraz bardziej rytmicznym
SJP.pl
tworzący rytm wiersza
SJP.pl
potocznie o tanecznej, rytmicznej muzyce
SJP.pl
greckie naczynie gliniane lub metalowe w kształcie rogu, którego dolna część ozdobiona jest ornamentem w kształcie głowy zwierzęcej lub ludzkiej
SJP.pl
Wikipedia
dawniej: ritornel, ritornello;
1. siedemnastowieczny taniec francuski odznaczający się się szybkim tempem i trójdzielnym metrum;
2. muzyka do tego tańca;
3. we wczesnych operach XVII wieku: ustęp instrumentalny o charakterze interludium, poprzedzający arię lub następujący po niej;
4. włoska forma poetycka, składająca się z trzywersowych strof, w których rymuje się wers pierwszy z trzecim;
5. w piętnastowiecznym madrygale: ostatnie dwa wersy zwrotki;
6. instrumentalny refren w pieśni zwrotkowej zwanej arią, wykonywany po każdej zwrotce, popularny w Niemczech w XVII wieku
SJP.pl
1. wycinać rysunek na płycie graficznej, z której robi się odbitki; ryć;
2. grawerować
SJP.pl
dziedzina grafiki, technika robienia odbitek z wyrytego na metalu lub drewnie rysunku
SJP.pl
Grawerstwo lub rytownictwo – dział rzemiosła posługujący się techniką polegającą na żłobieniu twardym narzędziem (obecnie także maszynowo) wzorów w metalu, szkle, kamieniu.
Grawerowanie jest jedną z najstarszych technik zdobienia wyrobów artystycznych (metal, kości, kamień, szkło). Znane są naczynia z Babilonii z 2000 roku p.n.e..
Wikipedia
artysta posługujący się techniką rytownictwa
SJP.pl
Wikipedia
wieś w Polsce
SJP.pl
Rytro – wieś w Polsce, położona w województwie małopolskim, w powiecie nowosądeckim, w gminie Rytro.
Wieś królewska Rytter, położona była w drugiej połowie XVI wieku w powiecie sądeckim województwa krakowskiego, należała do tenuty barcickiej.
Wikipedia
nazwisko
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) rel. zwolennik kościelnego rytualizmu
(1.2) ktoś, kto zajmuje się przeprowadzaniem rytuałów
Wiktionary
rzecz. rytuał m., ryt m., rytualizm m.
:: fż. rytualistka ż.
przym. rytualny, rytualistyczny, rytowy
przysł. rytualnie
Wiktionary
SJP.pl
przymiotnik relacyjny
(1.1) związany z rytualizmem, dotyczący rytualizmu
Wiktionary
rzecz. rytualizm m., rytuał m., ryt m., rytualista m., rytualistka ż.
przym. rytualny, rytowy
przysł. rytualnie
Wiktionary
1. przekształcenie czegoś w sekwencję powtarzalnych, zwyczajowych, symbolicznych czynności; nadanie czemuś cech rytuału;
2. ewolucyjny proces prowadzący do powstawania dziedzicznych, charakterystycznych gatunkowo wzorców zachowań, zwłaszcza sygnałowych
SJP.pl
Rytuał (łac. ritualis od ritus 'obrządek; zwyczaj') – zespół specyficznych dla danej kultury symbolicznych sekwencji sformalizowanych czynów i wypowiedzi, wykonywanych w celu osiągnięcia pożądanego skutku, który jednakże może być znacznie oderwany od pozornie oczywistego celu funkcjonalnego.
Wikipedia
rzadko: ścisłe przestrzeganie rytuału
SJP.pl
Rytualizm – kurczowe trzymanie się pewnych tradycyjnych sposobów postępowania w obrębie grupy społecznej lub społeczeństwa, gorliwe przestrzeganie norm, przy zupełnym abstrahowaniu od celów, do realizacji których dąży dana grupa czy społeczeństwo. Ignorowanie wartości uznanych w społeczeństwie lub grupie społecznej. Rytualizm jest jedną z wyróżnionych przez Roberta K. Mertona dewiacji społecznych.
Wikipedia
przysłówek
(1.1) w sposób rytualny
Wiktionary
IPA: ˌrɨtuˈwalʲɲɛ, AS: rytuu̯alʹńe
Wiktionary
rzecz. rytualista mos., ryt mrz., rytuał
przym. rytualny, rytualistyczny
Wiktionary
→ rytuał; rytuałowy (przestarzałe)
SJP.pl
przymiotnik relacyjny
(1.1) związany z rytuałem, dotyczący rytuału
Wiktionary
(1.1) Minister podał też, że szacunkowa wartość sprzedaży mięsa z uboju rytualnego to 1,2-1,5 mld zł, czyli – jak mówił – to znacząca produkcja.
(1.1) Picie rakii ma na Bałkanach często znaczenie rytualne.
Wiktionary
IPA: ˌrɨtuˈwalnɨ, AS: rytuu̯alny
Wiktionary
rzecz. ryt mrz., rytuał mrz., rytualizm mrz., rytualista mos.
przym. birytualny, rytualistyczny
przysł. rytualnie
Wiktionary
(1.1) obrzędowy
Wiktionary
1. ustalony sposób postępowania, wykonywania czynności podczas obrzędów religijnych czy magicznych, uroczystości itp.
2. zespół czynności, które przez swoją powtarzalność tworzą zwyczaj
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) antrop. zespół specyficznych sekwencji sformalizowanych, symbolicznych czynów i wypowiedzi, charakterystyczny dla danej kultury;
(1.2) przen. pot. powtarzane regularnie czynności
Wiktionary
Rytuał (łac. ritualis od ritus 'obrządek; zwyczaj') – zespół specyficznych dla danej kultury symbolicznych sekwencji sformalizowanych czynów i wypowiedzi, wykonywanych w celu osiągnięcia pożądanego skutku, który jednakże może być znacznie oderwany od pozornie oczywistego celu funkcjonalnego.
Wikipedia
(1.1) Podczas rytuału kapłani złożyli w ofierze mnóstwo gadów, a konkretnie trzydzieści dwa.
Wiktionary
IPA: rɨˈtuwaw, AS: rytuu̯au̯
Wiktionary
rzecz. rytualista mos., rytualizacja ż., rytualizm m., ryt m., rytualność ż., rytualizowanie n., zrytualizowanie n.
czas. rytualizować ndk., zrytualizować dk.
przym. rytualny, birytualny, rytualistyczny
przysł. rytualnie
Wiktionary
(1.1) ceremoniał, obrządek, obrzęd
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) farm. lek immunologiczny (immunosupresyjny i przeciwnowotworowy) do terapii niektórych chłoniaków, białaczek i chorób autoimmunizacyjnych; przeciwciało monoklonalne będące chimerą ludzko-mysią
Wiktionary
Rytuksymab (INN: rituximab, ATC L01X C02) – lek przeciwnowotworowy i immunosupresyjny. Jest to ludzko-mysie chimeryczne przeciwciało monoklonalne anty-CD20, produkowane metodą inżynierii genetycznej w hodowli zawiesiny komórek jajnika chomika chińskiego. Rytuksymab jest stosowany w leczeniu chłoniaków nieziarniczych (NHL), przewlekłej białaczki limfocytowej (CLL) i reumatoidalnego zapalenia stawów.
Wikipedia
(1.1) Podczas pierwszego wlewu rytuksymabu u większości chorych widuje się objawy niepożądane, które zanikają przy kolejnych takich kroplówkach.
Wiktionary
(1.1) nazwa handlowa: MabThera
Wiktionary
mieszkaniec Rytwian (wsi w Polsce)
SJP.pl
mieszkanka Rytwian (wsi w Polsce)
SJP.pl
przymiotnik od: Rytwiany
SJP.pl
wieś w Polsce
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj niemęskoosobowy, liczba mnoga, nazwa własna
(1.1) geogr. wieś w Polsce w województwie świętokrzyskim;
(1.2) geogr. adm. gmina wiejska w Polsce z siedzibą w Rytwianach (1.1);
Wiktionary
Rytwiany – wieś w Polsce, położona w województwie świętokrzyskim, w powiecie staszowskim, w gminie Rytwiany.
W latach 1975–1998 miejscowość należała do województwa tarnobrzeskiego.
Położona nad rzeką Czarną Staszowską, 5 km na południowy wschód od Staszowa. Siedziba władz gminy Rytwiany.
Przez wieś przechodzi zielony szlak turystyczny z Chańczy do Pielaszowa.
Wikipedia
(1.1) W Rytwianach mieszkam od urodzenia, ale chcę stąd wyjechać.
Wiktionary
rzecz. rytwianin m., rytwianka ż.
Wiktionary
nazwisko
SJP.pl
1. przeciwnik w pojedynku,
2. mężczyzna walczący z kimś o względy kobiety
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) osoba, która konkuruje w czymś
(1.2) daw. mąż siostry
Wiktionary
(1.1) Opracujcie taktykę tak, by rywali od razu wpuścić w maliny.
(1.1) Skład biało-czerwonych zdecydowanie odbiegał od optymalnego, natomiast rywale do Chicago przyjechali w najmocniejszym zestawieniu, z kadrą naszpikowaną medalistami ostatnich mistrzostw świata i igrzysk olimpijskich w Rio de Janeiro.
Wiktionary
rzecz. rywalizacja ż., rywalizowanie n.
:: fż. rywalka ż.
czas. rywalizować ndk.
przym. rywalizacyjny
przysł. rywalizacyjnie
Wiktionary
(1.1) adwersarz, konkurent, oponent, przeciwnik, wróg, współzawodnik
(1.2) szwagier
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) ubieganie się o pierwszeństwo, o zdobycie czegoś; konkurowanie
(1.2) sport. zawody, zmagania sportowe, rozgrywka
Wiktionary
(1.1) Siła, rywalizacja i fizyczna odwaga normalnych, przyzwoitych mężczyzn jest odpowiedzialna za większość tego, co w świecie jest słuszne.
Wiktionary
IPA: ˌrɨvalʲiˈzat͡sʲja, AS: ryvalʹizacʹi ̯a
Wiktionary
rzecz. rywal m., rywalka ż., rywalizowanie n.
czas. rywalizować ndk.
przym. rywalizacyjny
Wiktionary
(1.1) rozgrywka
(1.2) konkurencja, rozgrywka
Wiktionary
dotyczący rywalizacji
SJP.pl
czasownik nieprzechodni niedokonany (dk. brak)
(1.1) ubiegać się o pierwszeństwo lub o zdobycie czegoś
(1.2) przen. o dwóch osobach lub rzeczach itp.: być na mniej więcej jednakowym poziomie, nie pozwalając na stwierdzenie, która z nich jest lepsza
Wiktionary
(1.1) O palmę pierwszeństwa rywalizowały piosenki w wykonaniu Krystyny Prońko, Krzysztofa Krawczyka, Bogusława Meca, Zbigniewa Wodeckiego i…
Wiktionary
rzecz. rywalizacja ż., rywalizowanie n., rywal m., rywalka ż.
przym. rywalizacyjny
Wiktionary
(1.1) konkurować, stawać w szranki
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) ubieganie się o pierwszeństwo lub o zdobycie czegoś
Wiktionary
czas. rywalizować
rzecz. rywalizacja ż., rywal m., rywalka ż.
Wiktionary
kobieta współzawodnicząca z kimś
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) forma żeńska od: rywal
Wiktionary
IPA: rɨˈvalka, AS: ryvalka
Wiktionary
zob. rywal.
Wiktionary
barwnik z grupy akrydynowych; środek bakteriobójczy, w roztworach wodnych stosowany do odkażania skóry i błon śluzowych
SJP.pl
Mleczan etakrydyny (Rivanol) – organiczny związek chemiczny należący do grupy barwników akrydynowych. Tworzy pomarańczowo-żółte kryształy o specyficznym zapachu.
Stosuje się go głównie do odkażania w stężeniu 0,1% (roztwór wodny).
Wikipedia
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) farm. doustny lek przeciwkrzepliwy, bezpośredni inhibitor czynnika Xa
Wiktionary
Rywaroksaban (łac. rivaroxabanum) – wielofunkcyjny organiczny związek chemiczny, lek przeciwzakrzepowy, bezpośredni i odwracalny inhibitor czynnika Xa, stosowany w zapobieganiu zakrzepom u pacjentów z grup wysokiego ryzyka.
Wikipedia
(1.1) A czy stosowanie rywaroksabanu przez starszych ludzi jest raczej bezpieczne?
Wiktionary
(1.1) nazwa handlowa: Xarelto
Wiktionary
2 miejscowości w Polsce:
Wikipedia
nazwisko
SJP.pl
imię żeńskie
SJP.pl
gatunek wina włoskiego
SJP.pl
1. roślina zbożowa rosnąca na ciepłych obszarach wszystkich części świata, uprawiana w wielu gatunkach dla ziarna a także rosnąca dziko,
2. ziarno tej rośliny lub potrawy przyrządzane z tych ziaren
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) bot. roślina zbożowa nazwa systematyczna|Oryza|L.|ref=tak., z rodziny traw występująca w klimacie wilgotnym;
(1.2) hand. spoż. nasiona ryżu (1.1)
(1.3) kulin. spoż. ugotowane nasiona ryżu (1.1)
Wiktionary
Ryż (Oryza L.) – rodzaj zbóż z rodziny wiechlinowatych obejmujący 25 gatunków. Występuje w strefie klimatów gorących i ciepłych na całym świecie. Ryż spożywczy, będący podstawą wyżywienia 1/3 ludności świata, jest produktem otrzymywanym z ziarna ryżu siewnego.
Wikipedia
(1.3) Bezmięsną paellę robi się z ryżu i mnóstwa zdrowych, kolorowych warzyw.
Wiktionary
IPA: rɨʃ, AS: ryš
Wiktionary
rzecz. ryżówka ż., ryżowiec m., Ryżówka ż., ryżowisko n.
przym. ryżowy
Wiktionary
1. jednostka ilości arkuszy papieru, równa zwykle 500 sztukom;
2. w leśnictwie: urządzenie służące do spuszczania drewna w terenie górskim, składające się z rynny ziemnej lub drewnianego koryta; ślizg;
3. dawniej: karność, rygor
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) poligr. miar. ilość papieru równa zwykle 500 arkuszom;
(1.2) leśn. techn. przenośnik (np. w postaci rynny wyżłobionej w ziemi) służący do transportowania drewna ze stoków górskich
(1.3) daw. jednorazowy spław flisacki
(1.4) zob. ryzy.
Wiktionary
Ryza (od niem. Ries) – tradycyjna jednostka liczby arkuszy papieru. Początkowo liczyła 480 arkuszy papieru piśmiennego. Obecnie równa jest 500 arkuszom papieru przeznaczonego do druku o gramaturze 80g. Opakowania papierów z większą gramaturą mają mniejszą liczbę arkuszy (np. 125 arkuszy dla gramatury 350g).
Wikipedia
(1.1) Do dolnego podajnika tej drukarki można załadować całą ryzę papieru na raz.
(1.3) Umowę o spław podpisywał z kupcem lub jego faktorem retman, on też dobierał zespół flisacki na tzw. ryzę lub rajzę, czyli jednorazowy spław.
Wiktionary
IPA: ˈrɨza, AS: ryza
Wiktionary
(1.3) rajza
Wiktionary
występ w powierzchni ściany budynku od fundamentu po dach, pełni funkcję ozdobną i poszerza wnętrze
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) archit. fragment budynku wysunięty z lica elewacji na całej jego wysokości, od fundamentu po dach
Wiktionary
Ryzalit – występ z lica w elewacji budynku od kilkudziesięciu centymetrów do kilkakrotności tej wielkości, jednak mniejszy niż wielkość bocznego skrzydła budowli. Zastosowanie jednego lub kilku ryzalitów dzieli fasadę na 3, 5 lub więcej części. Jego funkcją jest przełamanie monotonii, dlatego część cofnięta względem ryzalitu nie powinna mieć szerokości porównywalnej z ryzalitem. Prowadzony jest od fundamentów po dach i stanowiący organiczną część lica.
Wikipedia
(1.1) Fasadę ozdabiają dwa ryzality zwieńczone trójkątnymi szczytami.
Wiktionary
przym. ryzalitowy
Wiktionary
mieszkaniec Rygi
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) mieszkaniec Rygi
Wiktionary
IPA: rɨˈʒãɲĩn, AS: ryžãńĩn
Wiktionary
rzecz. Ryga ż.
:: fż. ryżanka ż.
przym. ryski
Wiktionary
1. mieszkanka Rygi (stolicy Łotwy);
2. potocznie: zupa jarzynowa z ryżem;
3. nieduża ryba z rodziny kaczorkowatych, hodowana jako rybka akwariowa; ryżówka, medaka
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) mieszkanka Rygi
(1.2) kulin. zupa z ryżu
Wiktionary
IPA: rɨˈʒãnka, AS: ryžãnka
Wiktionary
(1.1)
:: rzecz. Ryga ż., ryżanin mos.
:: przym. ryski
(1.2)
:: rzecz. ryż mrz.
:: przym. ryżowy
Wiktionary
wieś na Ukrainie
SJP.pl
Ryżanówka – miejscowość na Ukrainie, położona 150 km na południe od Kijowa i 18 km na zachód od Zwinogródka (stolicy obwodu). Miejsce usytuowania licznych kurhanów scytyjskich, z których najsłynniejszym jest tzw. Wielki Kurhan Ryżanowski, znajdujący się ok. 6 km na południe od miejscowości.
Wikipedia
zbliżony do ryżego, nie do końca ryży, prawie ryży
SJP.pl
rodzaj gryzoni z rodziny chomikowatych
SJP.pl
Ryżniak (Oryzomys) – rodzaj ssaków z podrodziny bawełniaków (Sigmodontinae) w obrębie rodziny chomikowatych (Cricetidae).
Wikipedia
mający ryżą brodę; rudobrody
SJP.pl
przymiotnik
(1.1) pot. taki, który ma ryży zarost na brodzie
Wiktionary
IPA: ˌrɨʒɔˈbrɔdɨ, AS: ryžobrody
Wiktionary
(1.1) rudobrody, miedzianobrody; hist. barbarossa
Wiktionary
jednowarstwowa skórka roślinna okrywająca tylko korzenie; epiblema
SJP.pl
Ryzoderma, epiblema, skórka korzenia – pierwotna tkanka okrywająca korzenie. Występuje w młodych partiach korzeni. Główną funkcją ryzodermy jest pobieranie wody i soli mineralnych z gleby, a także w niewielkim stopniu wymiana gazowa.
W celu właściwej realizacji funkcji cechuje się dużą powierzchnią styku ze środowiskiem (czyli z glebą) i łatwą przepuszczalnością. Tkanka ta jest tworzona przez jedną warstwę żywych komórek o kształcie prozenchymatycznym (wydłużonym), ściśle do siebie przylegających. Ściany komórkowe są pierwotne, nie pokrywa ich kutykula. Cytoplazma silnie zwakuolizowana, pozbawiona na ogół chloroplastów. Niektóre komórki (trichoblasty) uwypuklają się na zewnątrz tworząc włośniki, zwiększa to powierzchnie chłonną korzenia (pobieranie wody wraz z solami mineralnymi). Trichoblasty u krzyżowych wykształcają się jedynie z komórek ryzodermy, które kontaktują się z dwiema komórkami kory pierwotnej. Jeżeli komórka ryzodermy styka się z tylko jedną komórką kory pierwotnej nie przekształca się w komórkę włośnikową. W efekcie trichoblasty występują w równoległych, niekontaktujących się ze sobą szeregach. Włośniki nie występują na korzeniach roślin rosnących w wodzie. Ryzoderma odpowiada również za wydzielanie z korzenia do gleby niektórych substancji.
Wikipedia
wiecznie zielone drzewo liściaste z rodziny korzeniarowatych, z obszarów tropikalnych, wypuszczające z pnia i gałęzi liczne korzenie podporowe i powietrzne, wchodzące w skład namorzynów, cenione m.in. ze względu na twarde drewno używane jako budulec i do obróbki stolarskiej; korzeniara, korzeniara namorzyniec, srożypląt
SJP.pl
mający ryże włosy na głowie; rudogłowy
SJP.pl
cienki, nitkowaty wyrostek o budowie jedno- lub wielokomórkowej, wytwarzany przez dolną część łodyżki rośliny i przytwierdzający ją do podłoża; chwytnik, rizoid
SJP.pl
Chwytniki, ryzoidy, rizoidy – cienkie, nitkowate wyrostki o budowie jedno- lub wielokomórkowej, wytwarzane przez mszaki, wielokomórkowe glony, niektóre grzyby, przedrośla paprotników czy niektóre gąbki.
Służą do przytwierdzania organizmów do podłoża oraz pobierania z gleby wody i związków pokarmowych. Pełnią funkcje podobne do korzeni organowców, lecz nimi nie są – nie posiadają tkanek przewodzących – drewna i łyka.
Wikipedia
mający wygląd korzeni
SJP.pl
1. gatunek małego ptaka z rzędu wróblowych;
2. lekceważąco o Chińczyku; Chinol (chinol), żółtek, skośnooki
SJP.pl
Ryżojad (Dolichonyx oryzivorus) – gatunek małego, wędrownego ptaka z podrodziny ryżojadów (Dolichonychinae) (której jest jedynym przedstawicielem) w rodzinie kacykowatych (Icteridae). Gniazduje w Ameryce Północnej, zimuje w Ameryce Południowej. Nie jest zagrożony.
Wikipedia
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) bot. litofit wnikający w powierzchniową warstwę skały
Wiktionary
twór w postaci długiego, rozgałęzionego sznura, przytwierdzający niektóre rodzaje grzybów do podłoża; sznur przetrwalny
SJP.pl
sznurowaty twór grzyba wyrastający z plektenchymy
SJP.pl
rodzaj grzybów pleśniowych
SJP.pl
przykorzeniowa warstwa gleby, cechująca się bogatą florą grzybową i bakteryjną; rizosfera, sfera korzeniowa
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) biol. ekol. przestrzeń obejmująca glebę w zasięgu korzeni roślin wraz z zasiedlającymi ją organizmami;
Wiktionary
Wikipedia
(1.1) Czynnikiem wabiącym mogą być gradientowo występujące zmiany w ryzosferze, powstałe wskutek czynności życiowych korzeni.
Wiktionary
rzecz. mikoryzosfera ż.
przym. ryzosferyczny, mikoryzosferyczny
Wiktionary
(1.1) strefa korzeniowa
Wiktionary
rzeźbić; rytować
SJP.pl
elektryczne urządzenie do gotowania ryżu
SJP.pl
1. czarnuch ryżowiec - gatunek chrząszcza z rodziny czarnuchowatych;
2. ryżowiec siwy - gatunek egzotycznego ptaka spokrewnionego z astryldem
SJP.pl
Ryżowiec siwy (Lonchura oryzivora) – gatunek małego ptaka z rodziny astryldowatych (Estrildidae), zamieszkujący indonezyjskie wyspy Jawa i Bali. Introdukowany w wielu innych rejonach świata – na wielu innych wyspach Indonezji, na Półwyspie Indochińskim, Filipinach, w Chinach, Japonii, Indiach, Sri Lance, Kenii, Tanzanii (w tym na wyspach Zanzibar i Pemba), na Seszelach, Fidżi, Hawajach i innych wyspach, a także na Florydzie czy w Wenezueli. Jest to gatunek zagrożony. Nie wyróżnia się podgatunków.
Wikipedia
1. pole ryżowe;
2. pole po zebraniu rosnącego na nim ryżu
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) roln. pole ryżowe
(1.2) roln. rżysko po ryżu
Wiktionary
(1.1) Mamę zobaczyliśmy dopiero po kilku dniach, kiedy nas też posłali do pracy na ryżowisko.
Wiktionary
rzecz. ryż mrz., ryżówka ż., ryżowiec m., Ryżówka ż.
przym. ryżowy
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) icht. nazwa systematyczna|Oryzias latipes||ref=tak. mała ryba z rodziny kaczorkowatych zasiedlająca wody słodkie i słonawe Azji Południowo-Wschodniej;
(1.2) pot. spoż. wódka ryżowa
Wiktionary
Wikipedia
(1.1) W akwarystyce ryżówki są uważane za ryby łatwe w utrzymaniu.
(1.2) Wieczorem raczyliśmy się ryżówką przywieziona z Japonii.
Wiktionary
rzecz. ryż mrz., ryżowisko n.
przym. ryżowy
Wiktionary
(1.1) ryżanka japońska, ryżówka japońska, medaka
Wiktionary
1. → ryż (roślina lub jej ziarno);
2. potocznie: chiński
SJP.pl
przymiotnik relacyjny
(1.1) sporządzony z ryżu
(1.2) związany z ryżem, dotyczący ryżu
Wiktionary
IPA: rɨˈʒɔvɨ, AS: ryžovy
Wiktionary
rzecz. ryżowisko n., ryż m., ryżówka ż.
Wiktionary
mający rude włosy; rudowłosy, miedzianowłosy, ognistowłosy, czerwonowłosy
SJP.pl
przestarzałe: karność, subordynacja, rygor, porządek; dziś tylko w wyrażeniach: "trzymać kogoś w ryzach", "wziąć kogoś w ryzy" - zmuszać kogoś do posłuszeństwa
SJP.pl
przymiotnik
(1.1) pot. rudy
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(2.1) pot. mężczyzna mający ryże (1.1) włosy
Wiktionary
IPA: ˈrɨʒɨ, AS: ryžy
Wiktionary
rzecz. ryżość ż., ryża ż.
przym. ryżawy
Wiktionary
1. regionalna nazwa mleczaja rydza;
2. zdrobnienie od: ryż
SJP.pl
potocznie: wykrzyknik używany w momencie podejmowania ryzyka; licząc na szczęście, ryzykując
SJP.pl
wykrzyknik
(1.1) pot. wykrzyknik wyrażający emocje związane z podejmowaniem trudnej decyzji
Wiktionary
(1.1) Ryzyk-fizyk, idę do szefa. Albo dostanę podwyżkę, albo wylecę z hukiem.
Wiktionary
IPA: ˌrɨzɨk‿ˈfʲizɨk, AS: ryzyk‿fʹizyk
Wiktionary
(1.1) raz kozie śmierć
Wiktionary
1. charakterystyczny dla osoby lubiącej ryzykować, np. ryzykancki charakter, pomysł; śmiały, brawurowy, ryzykowny;
2. będący ryzykantem, mający szczególną skłonność do ryzykowania, np. ryzykancki kierowca, akrobata; lekkomyślny, nieostrożny, nierozsądny
SJP.pl
skłonność do podejmowania ryzykownych przedsięwzięć, upodobanie do ryzykowania; brawura, chojractwo, bohaterszczyzna
SJP.pl
osoba podejmująca ryzyko, porywająca się na ryzykowne przedsięwzięcia; zuch, chojrak, bohater
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) ktoś lubiący podejmować ryzyko
Wiktionary
Ryzykant – amerykański film z 2005 roku w reżyserii Keoni Waxman.
Wikipedia
IPA: rɨˈzɨkãnt, AS: ryzykãnt
Wiktionary
czas. ryzykować
rzecz. ryzyko n., ryzykanctwo n., ryzykantka ż., ryzykowność ż., zaryzykowanie n.
przym. ryzykowny
przysł. ryzykownie
Wiktionary
kobieta podejmująca ryzyko, porywająca się na ryzykowne przedsięwzięcia; bohaterka, chojraczka
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) kobieta lubiąca podejmować ryzyko
Wiktionary
IPA: ˌrɨzɨˈkãntka, AS: ryzykãntka
Wiktionary
rzecz. zaryzykowanie n., ryzykanctwo, ryzykant, ryzykowność, ryzyko
przym. ryzykowny
przysł. ryzykownie
czas. ryzykować
Wiktionary
1. niebezpieczeństwo, że coś zdarzy się w inny od oczekiwanego sposób; "dobrze skalkulowana niepewność"
2. działanie związane z niebezpieczeństwem; także podejmowanie takich działań; ryzykowanie
3. w prawie: możliwość pojawienia się szkody
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) możliwość, prawdopodobieństwo, że coś się nie uda
(1.2) możliwość wystąpienia niekorzystnych zdarzeń lub efektów
(1.3) praw. prawdopodobieństwo powstania szkody obciążające osobę poszkodowaną niezależnie od jej winy, jeśli umowa lub przepis prawny nie zobowiązały innej osoby do wyrównania szkody
Wiktionary
Ryzyko – prawdopodobieństwo wystąpienia konkretnego skutku w określonym czasie lub w określonej sytuacji.
Ryzyko jest pojęciem wieloznacznym, trudnym do zdefiniowania. W różnych dziedzinach nauk jest ono różnie interpretowane, dlatego zdaniem niektórych autorów stworzenie jednej uniwersalnej definicji jest niemożliwe.
Wikipedia
(1.2) Dieta roślinna jest pozytywnie skorelowana z niższym ryzykiem cukrzycy, nadciśnienia, chorób serca, udaru i śmierci z jakiejkolwiek przyczyny.
(1.2) Specjaliści od ochrony środowiska przestrzegają przed ryzykiem globalnego ocieplenia.
Wiktionary
IPA: ˈrɨzɨkɔ, AS: ryzyko
Wiktionary
rzecz. ryzykowność ż., ryzykanctwo n., ryzykant m., ryzykantka ż., ryzykowanie n., zaryzykowanie n.
czas. ryzykować ndk., zaryzykować dk.
przym. ryzykowny, ryzykancki
przysł. ryzykownie, ryzykancko
Wiktionary
1. podejmować ryzyko, działać, licząc się z możliwością niekorzystnego, szkodliwego zakończenia;
2. ryzykować coś - narażać coś na niebezpieczeństwo, liczyć się ze stratą czegoś
SJP.pl
czasownik nieprzechodni niedokonany (dk. zaryzykować)
(1.1) podejmować ryzyko; działać, licząc się z możliwością niekorzystnego zakończenia
(1.2) narażać coś cennego na utratę
Wiktionary
(1.1) Przechodząc pod drabiną ryzykuje się siedem lat nieszczęścia.
(1.2) Ryzykowała życie, by uratować brata.
Wiktionary
IPA: ˌrɨzɨˈkɔvat͡ɕ, AS: ryzykovać
Wiktionary
rzecz. ryzyko n., ryzykowność n., ryzykanctwo n., ryzykant m., ryzykantka ż., ryzykowanie n., zaryzykowanie n.
czas. zaryzykować dk.
przym. ryzykowny, ryzykancki
przysł. ryzykownie, ryzykancko
Wiktionary
(1.1) odważyć się
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) odczasownikowy od|ryzykować.
Wiktionary
IPA: ˌrɨzɨkɔˈvãɲɛ, AS: ryzykovãńe
Wiktionary
czas. ryzykować
przym. ryzykowny
rzecz. ryzyko n., zaryzykowanie n., ryzykowność ż.
przysł. ryzykownie
Wiktionary
przysłówek
(1.1) w sposób ryzykowny, niebezpiecznie
Wiktionary
(1.1) Zaburzenia osobowości bywają trudne w diagnozie dla profesjonalisty – ryzykownie podejmować się takiego zadania, jeśli nie jest się przeszkolonym w tej dziedzinie. Ludzkie zachowania i motywacje są złożone, a etykietki – zwykle uproszczone i nietrafne.
Wiktionary
rzecz. ryzyko n., ryzykowność ż., ryzykanctwo n., ryzykant m., ryzykantka ż., ryzykowanie n., zaryzykowanie n.
czas. ryzykować ndk., zaryzykować dk.
przym. ryzykowny, ryzykancki
przysł. ryzykancko
Wiktionary
stopień wyższy od przysłówka: ryzykownie
SJP.pl
stopień wyższy od przymiotnika: ryzykowny
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) odprzym. cecha tego, co jest ryzykowne; cecha tych, którzy są ryzykowni
Wiktionary
rzecz. ryzyko n., ryzykant m., ryzykantka ż., ryzykowanie n., zaryzykowanie n., ryzykanctwo n.
czas. ryzykować ndk., zaryzykować dk.
przym. ryzykowny, ryzykancki
przysł. ryzykownie
Wiktionary
wiążący się z ryzykiem, grożący niebezpieczeństwem lub popełnieniem błędu (np. ryzykowna gra, ryzykowny skok)
SJP.pl
przymiotnik
(1.1) wiążący się z ryzykiem, grożący niebezpieczeństwem lub popełnieniem błędu
Wiktionary
(1.1) Bywają interesy ryzykowne, ale dają szybki zysk i łatwe są do zwinięcia.
Wiktionary
IPA: ˌrɨzɨˈkɔvnɨ, AS: ryzykovny
Wiktionary
rzecz. ryzyko n., ryzykowność ż., ryzykanctwo n., ryzykant m., ryzykantka ż., ryzykowanie n., zaryzykowanie n.
czas. ryzykować ndk., zaryzykować dk.
przym. ryzykancki
przysł. ryzykownie, ryzykancko
Wiktionary
(1.1) hazardowy, pokerowy
Wiktionary
zdrobnienie od: ryło
SJP.pl
Ryłko – przedsiębiorstwo z Kalwarii Zebrzydowskiej produkujące obuwie.
Przedsiębiorstwo funkcjonuje od lat 50. XX wieku. Początkowo był to mały zakład rzemieślniczy, który wytwarzał buty metodą tradycyjną i był prowadzony jednoosobowo, przez właściciela. W latach 90. wybudowano fabrykę w Kalwarii Zebrzydowskiej, co umożliwiło produkcję na szerszą skalę.
Wikipedia
potocznie: twarz; ryj, gęba, morda, pysk
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) posp. obraź. twarz
(1.2) lwów. twarz
Wiktionary
(1.1) Żal patrzeć na to pospolite ryło.
(1.1) Jak panu dam w ryło, to pana rodzony Lenin nie pozna.
Wiktionary
(1.1) ryj, gęba, morda, facjata, pysk
Wiktionary
skrót od: List do Rzymian - jedna z ksiąg biblijnych, wchodząca w skład Nowego Testamentu
SJP.pl
skrót
(1.1) = bibl. List do Rzymian
Wiktionary
Wikipedia
IPA: ˈlʲizd ːɔ‿ˈʒɨ̃mʲjãn, AS: lʹiz• do‿žỹmʹi ̯ãn
Wiktionary
skrót od: rzeka
SJP.pl
skrót
(1.1) = rzeka
Wiktionary
skrót od: rzymskokatolicki; rzym.-kat.
SJP.pl
Rząbiec – wieś w Polsce położona w województwie świętokrzyskim, w powiecie włoszczowskim, w gminie Włoszczowa.
W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa kieleckiego.
8 września 1944 miała tam miejsce partyzancka bitwa pod Rząbcem między oddziałami Brygady Świętokrzyskiej a oddziałem Armii Ludowej i grupą partyzantów sowieckich.
Wikipedia
potocznie: stary, bezużyteczny przedmiot lub pojazd; rzęch, grat, gruchot, rupieć
SJP.pl
1. zbiór elementów ułożonych obok siebie poziomo; szereg;
2. jednostka w systematyce organizmów żywych;
3. ozdobna uprząż końska
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) polit. wykonawczy organ państwa zajmujący się jego finansami oraz prowadzący jego politykę wewnętrzną i zagraniczną;
(1.2) jęz. przypadek deklinacji, w którym znajduje się wyraz będący określeniem danego
(1.3) sprawowanie władzy
(1.4) grupa ludzi lub elementów umieszczona obok siebie jeden za drugim lub jeden obok drugiego
(1.5) biol. w systematyce: jednostka obejmująca rodziny;
(1.6) pot. rząd (1.4) foteli na widowni
(1.7) mat. fiz. pozycja względem przecinka dziesiętnego najstarszej cyfry w zapisie danej liczby
(1.8) jeźdz. kompletny osprzęt do jazdy konnej;
(1.9) roln. ogrod. rośliny uprawne posadzone i rosnące w jednej linii
Wiktionary
w polityce:
Wikipedia
(1.1) Według politologów rząd jest częścią władzy wykonawczej.
(1.2) Rządem czasownika „nienawidzić” jest dopełniacz.
(1.3) Wszyscy ze smutkiem wspominali rządy poprzedniego króla.
(1.4) Generał w zamyśleniu przeszedł obok rzędów wyprostowanych żołnierzy.
(1.5) Karpie należą do rodziny karpiowatych z rzędu karpiokształtnych.
(1.6) Mamy miejsca w siódmym rzędzie.
(1.7) To napięcie jest o kilka rzędów mniejsze od tamtego.
(1.8) Wymieniłem ostatnio kilka elementów mojego rzędu końskiego.
(1.9) Zwierzęta wyjadły mi cały rząd kapusty!
Wiktionary
IPA: ʒɔ̃nt, AS: žõnt
Wiktionary
rzecz. porządek mrz., urzędnik mos., zarządca mos., narząd mrz.
czas. urzędować, porządkować, zrzędzić
(1.1,3) czas. rządzić, zarządzać / zarządzić
:: przym. rządowy, wewnątrzrządowy, podrzędny
zdrobn. rządek
przym. rzędowy, podrzędny
przysł. rzędowo
Wiktionary
(1.1) gabinet
(1.2) rekcja
(1.3) władza
(1.4) szereg; reg. śl. raja.
Wiktionary
skrót od: rzadki, rzadko (czytany jako cały, odmienny wyraz)
SJP.pl
1. osoba zarządzająca czymś;
2. administrator nieruchomości, prywatnego majątku ziemskiego w przedwojennej Polsce
SJP.pl
1. przestarzałe: żona rządcy;
2. dawniej: kobieta rządząca, kierująca czymś
SJP.pl
zdrobnienie od: rząd; rządzik
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) zdrobn. od: rząd
(1.2) ogrod. niewielkie rzędy roślin uprawnych rosnące w jednej linii
(1.3) gw-pl|Kraków, Warszawa. sześć małych bułek tworzących całość
Wiktionary
IPA: ˈʒɔ̃ndɛk, AS: žõndek
Wiktionary
rzecz. rząd m., rzędna ż., grzęda ż., grządka ż.
przym. rządkowy, rzędowy
przysł. rzędowo
Wiktionary
zdrobnienie od: rząd; rządzik
SJP.pl
1. występujący w dużych odstępach czasu; nieczęsto spotykany; wyjątkowy; szczególny;
2. składający się z elementów znajdujących się daleko od siebie lub w dużych odstępach; rozproszony;
3. mający papkowatą lub płynną konsystencję; ciekły; płynny
SJP.pl
przymiotnik
(1.1) zachodzący rzadko
(1.2) półpłynny, mający półpłynną konsystencję
(1.3) o elementach rozmieszczonych we względnie dużych odstępach
Wiktionary
(1.1) Zaćmienie Słońca jest rzadkim zjawiskiem.
(1.2) Jeśli zupa jest zbyt rzadka, zawsze można ją zagęścić kaszą.
(1.3) Moja żona ma rzadkie włosy, ale i tak ją kocham.
Wiktionary
IPA: ˈʒatʲci, AS: žatʹḱi
Wiktionary
rzecz. rzadkość ż., rozrzedzenie, przerzedzenie
czas. rzednieć/rzednąć, przerzedzać się/przerzednąć się, rozrzedzać/rozrzedzić (się/się)
przysł. rzadko, z rzadka
przym. rzadziutki
Wiktionary
(1.1) unikalny, wyjątkowy, szczególny, nieczęsty, sporadyczny
(1.2) rozrzedzony
(1.3) rozproszony, pojedynczy
Wiktionary
1. występujący w dużych odstępach czasu; nieczęsto spotykany; wyjątkowy; szczególny;
2. składający się z elementów znajdujących się daleko od siebie lub w dużych odstępach; rozproszony;
3. mający papkowatą lub płynną konsystencję; ciekły; płynny
SJP.pl
zdrobnienie od: rząd; rządzik
SJP.pl
przysłówek
(1.1) prawie nigdy, z dużymi odstępami czasowymi między kolejnymi wydarzeniami
(1.2) o elementach w zbiorze: daleko od siebie
Wiktionary
(1.1) Ten brydżysta rzadko się myli.
(1.1) Galery były bardzo ciężką karą i skazani rzadko mogli dożyć jej końca.
(1.1) Rzadko wypożyczam książki z biblioteki.
(1.2) W tym lesie drzewa rosną bardzo rzadko.
Wiktionary
IPA: ˈʒatkɔ, AS: žatko
Wiktionary
rzecz. rzadkość ż., rzednięcie n., rozrzedzenie n., przerzedzenie n.
czas. rzednieć dk., rzednąć ndk., przerzedzać ndk., przerzednąć dk., rozrzedzać ndk., rozrzedzić dk.
przym. rzadki, rzadziutki
przysł. z rzadka, na rzadko
Wiktionary
(1.1) nieczęsto
(1.2) pojedynczo
Wiktionary
mający rzadkie pióra
SJP.pl
1. cecha prawie wszystkich dóbr potrzebnych człowiekowi, polegająca na ograniczonej ich ilości w danym czasie w stosunku do zapotrzebowania na nie
2. coś niezwykłego, nieczęsto spotykanego
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) coś, co jest rzadkie, nietypowe, zdarza się/występuje rzadko
Wiktionary
Rzadkość – pojęcie w ekonomii, oznaczające ograniczoną ilość zasobów w stosunku do potrzeb.
Rozbieżność pomiędzy nieograniczonymi potrzebami a ograniczonymi zasobami, służącymi ich zaspokajaniu powoduje, że nie wszystkie potrzeby będą mogły być zaspokojone jednocześnie. Potrzeby pozostają względem siebie w stosunku konkurencyjnym – zaspokojenie jednej oznacza konieczność rezygnacji z zaspokojenia określonej części pozostałych potrzeb. Tym samym rzadkość zmusza do racjonalnego gospodarowania dostępnymi zasobami celem zaspokojenia konkurencyjnych potrzeb.
Wikipedia
(1.1) Jelenie sika są w Polsce rzadkością, jednak nasi południowi sąsiedzi mają bardzo liczną populację i przepiękne gwizdowiska.
Wiktionary
IPA: ˈʒatkɔɕt͡ɕ, AS: žatkość
Wiktionary
przym. rzadki
przysł. rzadko, z rzadka, na rzadko
Wiktionary
spowolnienie skurczów serca poniżej 60 na minutę; bradykardia
SJP.pl
Bradykardia (łac. bradycardia) – stan, kiedy częstość akcji serca wynosi poniżej 60 razy na minutę (według Konturka). Leczenia wymaga tylko bradykardia objawowa, tzn. powodująca np. omdlenia, utraty przytomności itp. Bradykardia może prowadzić do asystolii.
Wikipedia
nazwisko
SJP.pl
mający rzadkie włosy
SJP.pl
przymiotnik relacyjny
(1.1) taki, który ma rzadkie, mizerne włosy lub takąż sierść
Wiktionary
(1.1) Przyszło duchowieństwo: maleńki, siwiutki jak gołąbek pop, w złotych okularach, w berecie, długi wysoki rzadkowłosy djakon o chorobliwie dziwacznej ciemnej i żółtej twarzy […] sic.
Wiktionary
stopień wyższy od przysłówka: rządnie
SJP.pl
stopień wyższy od przymiotnika: rządny
SJP.pl
1. dawniej: umiejący dobrze gospodarować, zarządzać czymś; gospodarny;
2. dawniej: porządny
SJP.pl
przymiotnik
(1.1) gw-pl|Górny Śląsk. brzydki
Wiktionary
(1.1) Jakiś ty je rzadny! → Jaki ty jesteś brzydki.
Wiktionary
system rządzenia, w którym cała władza należy do rządu
SJP.pl
→ rząd (organ zarządzający państwem)
SJP.pl
przymiotnik
(1.1) związany z rządem, wywodzący się z rządu
Wiktionary
(1.1) Niemcami wstrząsały coraz częstsze kryzysy rządowe, wzrastało bezrobocie, nasilały się trudności w funkcjonowaniu gospodarki.
Wiktionary
IPA: ʒɔ̃nˈdɔvɨ, AS: žõndovy
Wiktionary
rzecz. rząd m., rządca m., rządzenie n., podrząd mrz.
czas. rządzić ndk.
Wiktionary
stopień wyższy od przymiotnika: rzadki
SJP.pl
1. naczelny organ wykonawczy w państwie; rada ministrów;
2. sprawowanie władzy, zwierzchnictwo
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj niemęskoosobowy, liczba mnoga
(1.1) sprawowanie władzy, władanie
forma rzeczownika|rodzaj=męskorzeczowy.
(2.1) M., B. i W. lm. od: rząd
Wiktionary
(1.1) Mądry władca dobrze swój lud poprowadzi, / a rządy rozumnego będą dobrze uporządkowane.
Wiktionary
rzecz. rząd mrz.
czas. rządzić ndk.
Wiktionary
(1.1) rządzenie, władanie
Wiktionary
sprawować władzę, rozkazywać
SJP.pl
sprawować władzę, rozkazywać
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) odczasownikowy od|rządzić.
Wiktionary
Wikipedia
IPA: ʒɔ̃nˈd͡zɛ̃ɲɛ, AS: žõnʒẽńe
Wiktionary
czas. rządzić
przym. rządowy
Wiktionary
sprawować władzę, rozkazywać
SJP.pl
czasownik przechodni niedokonany
(1.1) sprawować władzę, panować
(1.2) kierować czymś, zarządzać
(1.3) jęz. wiązać z wyrazem określanym jedną z form wyrazu określającego
czasownik zwrotny niedokonany rządzić się
(2.1) postępować według swojej woli, upodobania
(2.2) być rządzonym, władanym, kierowanym przez kogoś
(2.3) kierować się w swoim postępowaniu
(2.4) pot. prowadzić interesy, zarządzać pieniędzmi lub mieniem
Wiktionary
(1.1) Arabią Saudyjską rządzi król.
(1.1) Chciałabym kiedyś rządzić jakimś krajem.
(1.2) Nasz szef rządzi firmą od pięciu lat
(1.3) Czasownik rządzi przypadkiem rzeczownika.
(2.1) Jan rządzi się tak, jakby był w swoim domu.
(2.2) Grecja rządziła się bez królów.
(2.3) Rządził się chęcią zysku.
(2.4) Rządził się oszczędnie.
Wiktionary
IPA: ˈʒɔ̃ɲd͡ʑit͡ɕ, AS: žõńʒ́ić
Wiktionary
rzecz. rządy nmos., rządzenie n., rząd, zarząd
czas. zarządzać, zarządzić, wyrządzić, przyrządzić, zrządzić
przym. rządowy
Wiktionary
(1.1) władać, panować
(1.2) szefować, zarządzać, administrować, dowodzić
(2.3) kierować się
Wiktionary
stopień wyższy od przysłówka: rzadko
SJP.pl
zdrobnienie od: rząd; rządek
SJP.pl
zdrobnienie od: rzadki; rzadziutki
SJP.pl
zdrobnienie od: rzadki; rzadziuchny
SJP.pl
przymiotnik
(1.1) zdrobn. od: rzadki
Wiktionary
(1.1) - Chudy jesteś jak szczapa, a i brodę masz krótką, rzadziutką…
Wiktionary
IPA: ʒaˈd͡ʑutʲci, AS: žaʒ́utʹḱi
Wiktionary
przym. rzadki
przysł. rzadko
Wiktionary
wada wewnętrzna odlewu
SJP.pl
sprawować władzę, rozkazywać
SJP.pl
sprawować władzę, rozkazywać
SJP.pl
Rżaniec – wieś sołecka w Polsce położona w województwie mazowieckim, w powiecie ostrołęckim, w gminie Olszewo-Borki.
W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa ostrołęckiego.
Wierni Kościoła rzymskokatolickiego należą do parafii Narodzenia Najświętszej Maryi Panny w Nowej Wsi.
Wikipedia
dawniej: słoma żytnia
SJP.pl
dawniej, dziś gwarowo: żytni (od: reż - dawniej żyto)
SJP.pl
przymiotnik
(1.1) daw. także gw-pl|Śląsk, Poznań, Pomorze. żytni
Wiktionary
rzecz. reż, rżysko
Wiktionary
1. dolna część szybu górniczego, położona poniżej ostatniego poziomu, miejsce, gdzie zbiera się woda spływająca z szybu; rząpie, rząpik, żąp, żomp;
2. dawniej: zbiornik wody, cysterna lub basen
SJP.pl
Rząp, rząpie, w górnictwie – najniższa część szybu usytuowana poniżej ostatniego poziomu wydobywczego w kopalni. Jest to nieeksploatowana część szybu, mająca za zadanie zbieranie ściekającej po ścianach wody. Zbierana woda jest następnie odsysana za pomocą pomp odwadniających.
Wikipedia
robotnik górniczy pracujący w płuczce kruszcowej, wybierający szlam z osadników
SJP.pl
motyl z rodziny brudnic
SJP.pl
dolna część szybu górniczego, położona poniżej ostatniego poziomu, miejsce, gdzie zbiera się woda spływająca z szybu; rząp, rząpik, żąp, żomp
SJP.pl
Rząp, rząpie, w górnictwie – najniższa część szybu usytuowana poniżej ostatniego poziomu wydobywczego w kopalni. Jest to nieeksploatowana część szybu, mająca za zadanie zbieranie ściekającej po ścianach wody. Zbierana woda jest następnie odsysana za pomocą pomp odwadniających.
Wikipedia
dolna część szybu górniczego, położona poniżej ostatniego poziomu, miejsce, gdzie zbiera się woda spływająca z szybu; rząp, rząpie, żąp, żomp
SJP.pl
nazwisko
SJP.pl
Wikipedia
Rząska – wieś w Polsce, położona w województwie małopolskim, w powiecie krakowskim, w gminie Zabierzów, przy linii kolejowej nr 133 Dąbrowa Górnicza Ząbkowice – Kraków Główny.
W latach 1975–1998 Rząska administracyjnie znajdowała się w województwie krakowskim.
W roku 2021 w miejscowości mieszkało 2668 osób, z czego 51,8% mieszkańców stanowiły kobiety, a 48,2% mężczyźni.
Wikipedia
wieś w Polsce
SJP.pl
Rząśnia – wieś w Polsce położona w województwie łódzkim, w powiecie pajęczańskim, w gminie Rząśnia.
W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa piotrkowskiego. Miejscowość jest siedzibą gminy Rząśnia.
Wikipedia
przymiotnik od: Rząśnik
SJP.pl
nazwa kilku wsi w Polsce
SJP.pl
Wikipedia
ślad na drzewie powstający po przejściu piły
SJP.pl
dawniej: piłeczka dla dzieci do tarcia drzewa; żażka
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) gw-pl|Górny Śląsk. drabina stanowiąca element rżebrzyniaka
Wiktionary
(1.1) Mam uszkodzone rżebrzyny w rżebrzyniaku.
Wiktionary
rzecz. rżebrzyniak mrz.
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) gw-pl|Górny Śląsk. wóz drabiniasty do zwózki żyta
Wiktionary
(1.1) Mam uszkodzone rżebrzyny w rżebrzyniaku.
Wiktionary
rzecz. rżebrzyna ż.
Wiktionary
podniośle: powiedzieć, przemówić
SJP.pl
czasownik
(1.1) o koniu: wydawać charakterystyczny głos
(1.2) przen. pot. śmiać się głośno, hałaśliwie
Wiktionary
(1.1) Konie pasące się na łące rżały radośnie.
(1.2) Widzowie widząc nieporadność prezentera, rżeli z uciechy.
Wiktionary
IPA: rʒɛt͡ɕ, AS: ržeć
Wiktionary
rzecz. rżenie n., zarżenie n.
czas. zarżeć dk.
Wiktionary
(1.2) rechotać
Wiktionary
potocznie: stary, bezużyteczny przedmiot lub pojazd; rząch, grat, gruchot, rupieć
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy
(1.1) pot. stary, wyeksploatowany pojazd mechaniczny lub urządzenie
Wiktionary
(1.1) Nie rozumiem Janka, dobrze zarabia, a takim rzęchem jeździ.
Wiktionary
czas. rzęzić
Wiktionary
(1.1) grat, rupieć, gruchot, klekot, trup
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) stpol. łańcuch
Wiktionary
IPA: ˈʒɛt͡ɕɔ̃nt͡s, AS: žećõnc
Wiktionary
Rzecin – wieś w Polsce położona w województwie wielkopolskim, w powiecie szamotulskim, w gminie Wronki.
W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa pilskiego.
Zabudowa wpasowana w łuk wydmowy, skoncentrowana przy szosie, peryferyjne przysiółki rozproszone (np. Plany). Wieś założona w 1697 (Rzecień). Był to typ wioski przejściowej do osad olęderskich. Jezioro Rzecińskie było natomiast wspominane już w 1279 jako dobro dominikańskie zakonników z Wronek (połowy ryb). 28 sierpnia 1939 miały tu miejsce wystąpienia antyniemieckie, za co w latach 1939 i 1940 aresztowano jedenastu Polaków rzecińskich (sześciu z nich zamordowano). Pomnikowe lipy drobnolistne o obwodach 260 i 390 cm (przy dawnej szkole).
Wikipedia
nazwisko
SJP.pl
przedmiot materialny
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) wytwór materialny, przedmiot
(1.2) sprawa, problem, zagadnienie
(1.3) temat, treść, wątek
(1.4) zadanie, obowiązek, czynność
(1.5) zakres, dziedzina, dział
(1.6) wydarzenie, fakt, okoliczność
(1.7) przedsięwzięcie, zamiar, plan, czyn
(1.8) filoz. desygnat
(1.9) daw. rozmowa, gadanie, mówienie
forma czasownika.
(2.1) 2. os. lp. rozk. od: rzec
Wiktionary
Rzecz, substancja pierwsza, byt jednostkowy (łac. res) – kategoria przedmiotów, od innych przedmiotów (np. zdarzeń czy relacji) różniących się tym, że:
Wikipedia
(1.1) Strych pełen jest starych rzeczy.
(1.2) Na zebraniu z pewnością omawiano rzeczy dużej wagi.
(1.3) Polityka to raczej nudna rzecz.
(1.4) Męska to rzecz – polowanie.
(1.5) Klasyfikowanie języków jest rzeczą językoznawstwa.
(1.6) Wczoraj stała się nieprawdopodobna rzecz!
(1.7) Dopuściłeś się w swym życiu haniebnych rzeczy.
(1.9) Młodzieniec spodobał się iey, a iemu takoś Medea, wstąpili z sobą w rzecz, a z rzeczy w przyiaźń. sic.
Wiktionary
IPA: ʒɛt͡ʃ, AS: žeč
Wiktionary
rzecz. rzeczownik m., rzeczowność ż., rzeczowość ż., rzeczywistość ż.
czas. rzec dk.
przym. rzeczowy, rzeczowny, rzeczownikowy
przysł. rzeczowo
Wiktionary
(1.1) przedmiot, obiekt
Wiktionary
skrót od: rzeczownik, rzeczownikowy
SJP.pl
skrót
(1.1) = eduk. błąd rzeczowy
Wiktionary
rzęsorek rzeczek - niewielki ssak owadożerny z rodziny ryjówkowatych zamieszkujący biotopy wilgotne
SJP.pl
wieś w Polsce
SJP.pl
Rzeczenica (kaszub. Réknicô, niem. Stegers) – wieś gminna w Polsce położona w województwie pomorskim, w powiecie człuchowskim, w gminie Rzeczenica przy skrzyżowaniu drogi krajowej nr 25 z drogą wojewódzką 202. Wieś jest siedzibą sołectwa Rzeczenica, w którego skład wchodzą również miejscowości Bagnica i Lestnica.
Wikipedia
przymiotnik od: Rzeczenica
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) odczasownikowy od|rzec.
Wiktionary
IPA: ʒɛˈt͡ʃɛ̃ɲɛ, AS: žečẽńe
Wiktionary
czas. rzec
rzecz. rzecznik mos., orzeczenie n., rzeczniczka ż.
Wiktionary
mała rzeka
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) zdrobn. mała rzeka
(1.2) wąska rzeka
Wiktionary
5 cieków w Polsce:
Wikipedia
(1.1) Nad rzeczką, opodal krzaczka mieszkała kaczka-dziwaczka (…)
Wiktionary
IPA: ˈʒɛt͡ʃka, AS: žečka
Wiktionary
rzecz. rzeka ż., rzeczułka ż., dorzecze n.
przym. rzeczny
Wiktionary
(1.1) rzeczułka
(1.2) potok
Wiktionary
Rzęczkowo – wieś w Polsce położona w województwie kujawsko-pomorskim, w powiecie toruńskim, w gminie Zławieś Wielka. Wieś leży na położona jest na skraju Pradoliny Toruńsko-Eberswaldzkiej. Według Narodowego Spisu Powszechnego (III 2011 r.) liczyła 701 mieszkańców. Jest dziewiątą co do wielkości miejscowością gminy Zławieś Wielka.
Wikipedia
nazwisko
SJP.pl
1. występowanie w czyimś imieniu;
2. występowanie w obronie lub w celu poparcia jakiejś sprawy
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) występowanie jako obrońca bądź rzecznik kogoś lub czegoś, popieranie jakiejś sprawy
(1.2) wypowiadanie się w imieniu jakiejś innej osoby
Wiktionary
rzecz. rzecznik mos., rzeczniczka ż.
Wiktionary
1. kobieta występująca w obronie kogoś lub czegoś;
2. kobieta występująca w imieniu kogoś innego
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) polit. urz. kobieta występująca, przemawiająca w czyimś imieniu, reprezentująca publicznie jakiegoś wysokiego rangą urzędnika lub instytucję
Wiktionary
(1.1) Burmistrz wezwał do siebie nową rzeczniczkę magistratu.
Wiktionary
czas. rzec dk./ndk., rzeknąć dk.
rzecz. rzeczenie n., rzecznictwo n.
:: fm. rzecznik m.
Wiktionary
1. osoba występująca w obronie kogoś lub czegoś;
2. osoba występująca w imieniu kogoś innego
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) książk. osoba występująca w obronie kogoś lub czegoś, popierająca jakąś sprawę
(1.2) polit. urz. osoba występująca, przemawiająca w czyimś imieniu, reprezentująca publicznie jakiegoś wysokiego rangą urzędnika lub instytucję;
(1.3) hist. w dawnej Polsce: obrońca sądowy, prawnik prowadzący sprawę w imieniu klienta
Wiktionary
Konstytucyjni rzecznicy w Polsce:
Wikipedia
(1.2) Rzecznik Praw Pacjenta, poza podjęciem działań własnych, może się też zwrócić do Rzecznika Praw Obywatelskich lub Rzecznika Praw Dziecka o podjęcie działań z zakresu ich kompetencji.
Wiktionary
czas. rzec dk./ndk., rzeknąć dk.
rzecz. rzeczenie n., rzecznictwo n.
:: fż. rzeczniczka ż.
Wiktionary
(1.1) obrońca
Wiktionary
pełnić funkcję rzecznika
SJP.pl
wieś w Polsce
SJP.pl
Rzeczniów – wieś sołecka w Polsce położona w województwie mazowieckim, w powiecie lipskim, w gminie Rzeczniów.
W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa radomskiego.
Miejscowość jest siedzibą gminy Rzeczniów oraz rzymskokatolickiej parafii św. Restytuta i Niepokalanego Poczęcia Najświętszej Maryi Panny.
Wikipedia
przymiotnik od: Rzeczniów
SJP.pl
dotyczący rzeki; żyjący w rzece; związany z rzeką
SJP.pl
przymiotnik relacyjny
(1.1) odnoszący się do rzeki, związany z rzeką
Wiktionary
(1.1) Doskonałym surowcem dla przemysłu ceramicznego są iły trzeciorzędowe, lodowcowe i rzeczne.
Wiktionary
IPA: ˈʒɛt͡ʃnɨ, AS: žečny
Wiktionary
rzecz. rzeka ż., rzeczka ż., rzeczułka ż.
Wiktionary
(wyżej, wcześniej) wspomniany, cytowany, przytoczony, wymieniony
SJP.pl
przymiotnik relacyjny
(1.1) ten, o którym wcześniej wspomniano
Wiktionary
czas. rzec dk., rzeknąć dk., narzekać ndk., ponarzekać dk., zarzekać ndk., złorzeczyć ndk.
rzecz. orzeczenie n.
Wiktionary
stopień wyższy od przysłówka: rzeczowo
SJP.pl
potocznie: wydatek rzeczowy
SJP.pl
1. część mowy obejmująca wyrazy oznaczające ludzi, zwierzęta, przedmioty, cechy, czynności i stany;
2. wyraz należący do tej części mowy
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) gram. część mowy umożliwiająca rozróżnianie przedmiotów, osób, zwierząt, pojęć itp. poprzez nadanie im nazw lub imion;
Wiktionary
Rzeczownik – samodzielna składniowo i semantycznie odmienna część mowy nazywająca rzeczy, obiekty, miejsca, osoby, czynności, organizmy, zjawiska i pojęcia abstrakcyjne. Rzeczownik w języku polskim pełni funkcję głównie podmiotu w zdaniu; może też pełnić funkcję dopełnienia, okolicznika, przydawki lub orzecznika. Może odmieniać się przez liczby i przypadki, występuje w rodzajach. Odmianę rzeczowników przez przypadki określa się mianem deklinacji. Istnieje także grupa rzeczowników całkowicie nieodmiennych (np. atelier, kiwi, bikini, taxi, kakadu, kamikaze itp.). Rzeczownik tworzy związki składniowe i semantyczne z rzeczownikami (zaimkami rzeczownymi), przymiotnikami (zaimkami przymiotnymi), liczebnikami (zaimkami liczebnymi) i czasownikami lub (rzadko) przysłówkami (zaimkami przysłówkowymi).
Wikipedia
(1.1) Zazwyczaj rzeczowniki stanowią podmioty zdań, ale mogą być również i dopełnieniami.
(1.1) Wyraz „rzeczownik” sam w sobie jest rzeczownikiem.
Wiktionary
IPA: ʒɛˈt͡ʃɔvʲɲik, AS: žečovʹńik
Wiktionary
rzecz. rzecz ż.
przym. rzeczownikowy, odrzeczownikowy, rzeczowy
przysł. rzeczownikowo, rzeczowo
Wiktionary
rzadko: rzeczownikować się - przekształcać się w rzeczownik; substantywizować się
SJP.pl
przysłówek
(1.1) w sposób właściwy rzeczownikowi
Wiktionary
(1.1) Rodzajnik może wystąpić przed liczebnikiem użytym rzeczownikowo.
Wiktionary
przym. rzeczownikowy
rzecz. rzeczownik mrz., rzeczownikowość ż.
Wiktionary
przymiotnik relacyjny
(1.1) gram. odnoszący się do rzeczownika, związany z rzeczownikiem
Wiktionary
(1.1) Aby utworzyć zdanie, trzeba je uzupełnić składnikiem typu rzeczownikowego, który określi, do kogo lub czego frazeologizm się odnosi.
Wiktionary
przysł. rzeczownikowo
rzecz. rzeczownik mrz., rzecz ż.
Wiktionary
przymiotnik relacyjny
(1.1) jęz. zastępujący rzeczownik lub wyrażony za pomocą rzeczownika albo zaimka w jego funkcji
Wiktionary
(1.1) Przykładami zaimków rzeczownych są: ja, ty, my, wy, oni, kto, co, nic, coś, ktoś.
Wiktionary
rzecz. rzecz ż.
przym. rzeczowy
Wiktionary
przysłówek
(1.1) w sposób rzeczowy
Wiktionary
IPA: ʒɛˈt͡ʃɔvɔ, AS: žečovo
Wiktionary
przym. rzeczowy
rzecz. rzecz ż., rzeczowość ż., rzeczownik m.
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) cecha tego, co jest rzeczowe
Wiktionary
rzecz. rzecz ż.
przym. rzeczowy
przysł. rzeczowo
Wiktionary
przymiotnik
(1.1) odnoszący się do rzeczy (a nie osób)
(1.2) dotyczący treści (a nie strony formalnej)
(1.3) wolny od emocji, uprzedzeń
Wiktionary
rzecz. rzecz mrz., rzeczowość ż., rzeczownik mrz.
przysł. rzeczowo
przym. rzeczowny
Wiktionary
(1.1) przedmiotowy
(1.2) istotny, konkretny, trafny, właściwy
(1.3) obiektywny
Wiktionary
osoba powołana do wydawania specjalistycznych orzeczeń lub opinii w sprawach spornych
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) osoba wydająca orzeczenia w sprawach dotyczących jego kompetencji, a niejasnych dla innych
Wiktionary
Rzeczoznawca – tytuł przyznawany na podstawie odpowiednich przepisów szczególnych osobom o wysokich kwalifikacjach i odpowiednio dużym, udokumentowanym doświadczeniu w określonej dziedzinie i specjalności zawodowej.
Wikipedia
rzecz. rzeczoznawstwo n.
przym. rzeczoznawczy
Wiktionary
(1.1) biegły, ekspert, opiniodawca
Wiktionary
związany z działalnością polegającą na wydawaniu specjalistycznych orzeczeń lub opinii w sprawach spornych
SJP.pl
specjalistka powoływana do wydawania opinii w sprawach spornych, wchodzących w zakres jej kwalifikacji; ekspertka; biegła
SJP.pl
działalność polegająca na wydawaniu specjalistycznych orzeczeń lub opinii w sprawach spornych
SJP.pl
Rzeczoznawca – tytuł przyznawany na podstawie odpowiednich przepisów szczególnych osobom o wysokich kwalifikacjach i odpowiednio dużym, udokumentowanym doświadczeniu w określonej dziedzinie i specjalności zawodowej.
Wikipedia
1. forma ustroju państwowego, którego podstawą jest powoływanie władz najwyższych na czas określony, w drodze wyborów;
2. państwo o takiej formie ustroju (określenie używane nieomal wyłącznie w odniesieniu do państwa polskiego)
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) książk. tradycyjna nazwa państwa polskiego;
Wiktionary
Rzeczpospolita – staropolskie określenie państwa co do zasady o republikańskim ustroju politycznym (łac. Res Publica - republika, rzeczpospolita)
Rzeczpospolita w określeniach dotyczących państwa polskiego:
Wikipedia
(1.1) Szacuje się, że w obecnych granicach Rzeczpospolitej istniało ponad tysiąc kirkutów, ocalała połowa w większości zdewastowana i pozbawiona nagrobków.
(1.1) Prezydent Rzeczypospolitej zgodnie z konstytucją podpisze ustawę budżetową w ciągu siedmiu dni.
Wiktionary
IPA: ˌʒɛt͡ʃpɔˈspɔlʲita, AS: žečpospolʹita
Wiktionary
rzecz. rzeczpospolitowanie n.
czas. rzeczpospolitować ndk.
przym. rzeczpospolitowy
Wiktionary
(1.1) Polska, Rzeczpospolita Polska, skr. RP
Wiktionary
mała rzeka
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) zdrobn. od rzeka
(1.2) wąska rzeka
Wiktionary
(1.2) Skręcił następnie ku rzeczułce i wszedł w nią.
Wiktionary
rzecz. rzeka ż., rzeczka ż., dorzecze n.
przym. rzeczny
Wiktionary
(1.1) rzeczka, ruczaj
Wiktionary
przedmiot materialny
SJP.pl
Rzeczy (fr. Les Choses. Une histoire des années soixante ) – debiutancka powieść francuskiego pisarza Georges'a Pereca z 1965 roku, za którą otrzymał w tym samym roku Nagrodę Renaudot.
Wikipedia
1. nazwa wielu miejscowości i ich części w Polsce;
2. nazwa kilku miejscowości i ich części na Białorusi;
3. nazwa kilku wsi na Ukrainie;
4. nazwa kilku rzek w Polsce
SJP.pl
Wikipedia
Wikipedia
przymiotnik od: Rzeczyca
SJP.pl
dawne koryto rzeki
SJP.pl
Wikipedia
1. obiektywnie istniejący, np. rzeczywisty świat, człowiek; realny, realistyczny, prawdziwy;
2. taki, który się naprawdę zdarzył, np. rzeczywista sytuacja; realny, realistyczny, prawdziwy;
3. wyróżniający się autentycznością, np. rzeczywista przyczyna, rzeczywisty talent; autentyczny, prawdziwy, niesfałszowany;
4. w odniesieniu do tytułów, stanowisk: aktywnie w czymś uczestniczący; czynny;
5. w matematyce: liczby rzeczywiste - liczby wymierne i niewymierne
SJP.pl
przysłówek
(1.1) zgodnie z rzeczywistością, naprawdę, faktycznie
partykuła
(2.1) w formie pytania: wyraża wątpliwość
(2.2) pokazuje zaskoczenie po uświadomieniu sobie, że wcześniejsze wątpliwości były niesłuszne
Wiktionary
(1.1) Czy rzeczywiście było tak, jak w tej historii?
(2.1) Rzeczywiście? Maciek jest byłym żonglerem?
(2.2) Rzeczywiście! Miałaś rację, Maciek potrafi żonglować siedmioma piłkami jednocześnie.
Wiktionary
IPA: ˌʒɛt͡ʃɨˈvʲiɕt͡ɕɛ, AS: žečyvʹiśće
Wiktionary
rzecz. rzeczywistość
przym. rzeczywisty
czas. urzeczywistniać
Wiktionary
(1.1) naprawdę, faktycznie, autentycznie, dosłownie
(2.1) naprawdę, czyżby
(2.2) faktycznie, istotnie, naprawdę, nie inaczej, ano, no, no tak, owszem, w rzeczy samej, w istocie
Wiktionary
przymiotnik
(1.1) mat. dotyczący liczb rzeczywistych, związany z liczbami rzeczywistymi
Wiktionary
IPA: ˌʒɛt͡ʃɨvʲistɔlʲid͡ʒˈbɔvɨ, AS: žečyvʹistolʹiǯbovy
Wiktionary
1. to, co rzeczywiście, obiektywnie istnieje, co jest prawdziwe; realność;
2. realia życia, warunki, w których ktoś żyje, coś się odbywa, np. rzeczywistość społeczna;
3. w informatyce: rzeczywistość wirtualna - sztuczna przestrzeń wyświetlana na ekranie komputera, pozwalająca użytkownikowi np. na znalezienie się w świecie gry komputerowej
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) prawda, prawdziwość; coś, co wydarzyło się (istnieje) naprawdę; obiektywnie
(1.2) realistyczność, świat realny
Wiktionary
Wikipedia
(1.1) W rzeczywistości jesteśmy tylko zwykłymi ludźmi, choć zawsze możemy pomarzyć, że będziemy milionerami.
(1.2) 1 mm na rysunku odpowiada 100 cm w rzeczywistości.
Wiktionary
IPA: ˌʒɛt͡ʃɨˈvʲistɔɕt͡ɕ, AS: žečyvʹistość
Wiktionary
rzecz. rzecz ż.
czas. urzeczywistniać
przym. rzeczywisty
przysł. rzeczywiście
partyk. rzeczywiście
Wiktionary
stopień wyższy od przymiotnika: rzeczywisty
SJP.pl
1. obiektywnie istniejący, np. rzeczywisty świat, człowiek; realny, realistyczny, prawdziwy;
2. taki, który się naprawdę zdarzył, np. rzeczywista sytuacja; realny, realistyczny, prawdziwy;
3. wyróżniający się autentycznością, np. rzeczywista przyczyna, rzeczywisty talent; autentyczny, prawdziwy, niesfałszowany;
4. w odniesieniu do tytułów, stanowisk: aktywnie w czymś uczestniczący; czynny;
5. w matematyce: liczby rzeczywiste - liczby wymierne i niewymierne
SJP.pl
przymiotnik
(1.1) mający miejsce naprawdę
(1.2) mat. będący liczbą rzeczywistą lub przyjmujący wartości będące liczbami rzeczywistymi
(1.3) mat. powiązany z liczbami rzeczywistymi
Wiktionary
(1.1) Rząd twierdzi, że stopa bezrobocia wynosi osiem procent, ale rzeczywiste wartości są znacznie wyższe.
(1.2) Wielomian rzeczywisty stopnia n może mieć od 0 do n pierwiastków.
Wiktionary
IPA: ˌʒɛt͡ʃɨˈvʲistɨ, AS: žečyvʹisty
Wiktionary
rzecz. rzeczywistość ż.
czas. urzeczywistniać ndk., urzeczywistnić dk.
przym. nierzeczywisty
przysł. rzeczywiście
partyk. rzeczywiście
Wiktionary
(1.1) prawdziwy, realny, faktyczny
Wiktionary
1. zbiór elementów ułożonych obok siebie poziomo; szereg;
2. jednostka w systematyce organizmów żywych;
3. ozdobna uprząż końska
SJP.pl
1. zbiór elementów ułożonych obok siebie poziomo; szereg;
2. jednostka w systematyce organizmów żywych;
3. ozdobna uprząż końska
SJP.pl
Rzędkowice – wieś łańcuchowa licząca ponad sto gospodarstw w województwie śląskim, w powiecie zawierciańskim, w gminie Włodowice.
Wikipedia
jedna z współrzędnych punktu; liczba rzeczywista określająca położenie punktu na osi rzędnych
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) mat. pionowa oś układu współrzędnych
(1.2) mat. liczba rzeczywista będąca drugą współrzędną w prostokątnym układzie współrzędnych, oznaczana jako y;
(1.3) geod. wielkość określająca wysokość od płaszczyzny odniesienia
Wiktionary
Rzędna (łac. ordinata) – druga współrzędna w kartezjańskim układzie współrzędnych (zwanym też prostokątnym układem współrzędnych). Oznaczana jest przeważnie symbolem y, a jej oś symbolem OY.
Wikipedia
(1.3) Gatunek zasiedla połoniny i zarośla kosodrzewiny na rzędnych od 1350 do 2260 m n.p.m.
Wiktionary
przym. rzędny
rzecz. podrząd mrz., rządek mrz.
Wiktionary
(1.2) współrzędna
Wiktionary
tracić gęstość, stawać się rzadkim
SJP.pl
nazwa kilku wsi w Polsce
SJP.pl
3 miejscowości w Polsce:
Wikipedia
Wikipedia
narzędzie rolnicze do wyznaczania rzędów do sadzenia
SJP.pl
1. zbiór elementów ułożonych obok siebie poziomo; szereg;
2. jednostka w systematyce organizmów żywych;
3. ozdobna uprząż końska
SJP.pl
krocznik rzędzik - gatunek motyla z rodziny miernikowcowatych
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) reg-pl|Małopolska. pręga
Wiktionary
przym. rzegaty
Wiktionary
wieś w województwie wielkopolskim, w powiecie gnieźnieńskim
SJP.pl
Rzegnowo – wieś w Polsce położona w województwie wielkopolskim, w powiecie gnieźnieńskim, w gminie Łubowo.
W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa poznańskiego.
Wikipedia
3 miejscowości w Polsce:
Wikipedia
gwarowo:
a) rechot
b) hałas spowodowany uderzaniem w przedmioty metalowe; łoskot
SJP.pl
1. gwarowo: rechotać;
2. grzechotać, wywoływać hałas, uderzając w metalowe przedmioty, dzwonki itp.
SJP.pl
Rzejowice – wieś w Polsce położona w województwie łódzkim, w powiecie radomszczańskim, w gminie Kodrąb. W Rzejowicach swoje źródło ma rzeka Luciąża.
Rzejowice były wsią arcybiskupstwa gnieźnieńskiego w powiecie radomszczańskim województwa sieradzkiego w końcu XVI wieku. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa piotrkowskiego.
Wikipedia
1. naturalny, większy ciek wodny powstały z połączenia potoków lub wypływający z jeziora, źródła lub mokradła, płynący stale lub okresowo, wpływający do morza, innej rzeki lub jeziora;
2. duża ilość obiektów poruszających się nieprzerwanym strumieniem
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna
(1.1) geogr. gmina w Czechach, w kraju morawsko-śląskim w powiecie Frydek-Mistek, w historycznych granicach Śląska Cieszyńskiego;
Wiktionary
Rzeka – naturalny, powierzchniowy ciek płynący w wyżłobionym przez erozję rzeczną korycie, okresowo zalewający dolinę rzeczną. W Polsce przyjmuje się, że rzekę stanowi ciek o powierzchni dorzecza powyżej 100 km².
Wikipedia
dawniej: powiadać, odzywać się
SJP.pl
dawniej: rzec
SJP.pl
modulant, przysłówek
(1.1) tak, że coś przypomina, ale jest niewiarygodne lub nieprawdziwe
Wiktionary
(1.1) Nowa ustawa ma rzekomo chronić prawa osób transpłciowych – ale wielu transpłciowych działaczy twierdzi, że robi dokładnie odwrotnie.
(1.1) (…) jako więzień w tiurmie krasnojarskiej, gdzie ku mojemu zdziwieniu dawano czasem zupę z mięsem rzekomo baranim, nieraz jadłem psinę.
Wiktionary
przym. rzekomy
rzecz. rzekomość ż.
Wiktionary
(1.1) jak mówią, jakoby, niby, podobno, ponoć, pozornie
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) odprzym. cecha tego, co jest rzekome; cecha tych, którzy są rzekomi
Wiktionary
przym. rzekomy
przysł. rzekomo
Wiktionary
nieistniejący w rzeczywistości; pozorny; fałszywy
SJP.pl
przymiotnik
(1.1) niebędący takim, za jakiego się go uważa
Wiktionary
(1.1) Owa rzekoma gwiazda nie popisała się na estradzie niczym.
Wiktionary
przysł. rzekomo
rzecz. rzekomość ż.
Wiktionary
gwarowo: rechot; rzegot
SJP.pl
gwarowo: rechotać
SJP.pl
gwarowo: rechotać
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) odczasownikowy od|rzekotać.
(1.2) odgłos godowy wydawany przez żaby
Wiktionary
IPA: ˌʒɛkɔˈtãɲɛ, AS: žekotãńe
Wiktionary
rzecz. rzekot m., rzekotka ż.
czas. rzekotać
przym. rzekotkowy
Wiktionary
(1.2) rzekot
Wiktionary
jaskrawozielona żabka drzewna, w Polsce pod ochroną
SJP.pl
Hyla – rodzaj płazów bezogonowych z podrodziny Hylinae w rodzinie rzekotkowatych (Hylidae).
Wikipedia
wieś w Polsce w województwie mazowieckim
SJP.pl
Rzekuń – wieś w Polsce położona w województwie mazowieckim, w powiecie ostrołęckim, w gminie Rzekuń.
Miejscowość jest siedzibą gminy Rzekuń.
Rzekuń położony jest w ziemi łomżyńskiej na Mazowszu.
Wikipedia
związany z Rzekuniem, dotyczący Rzekunia
SJP.pl
wykrzyknik
(1.1) powiedziałem, wydałem polecenie (i tak ma się stać); koniec dyskusji
Wiktionary
(1.1) Przestań mnie nagabywać o pieniądze – nie dam ci; rzekłem!
Wiktionary
IPA: ˈʒɛkwɛ̃m, AS: žeku̯ẽm
Wiktionary
(1.1) zob. rzec.
Wiktionary
(1.1) basta, kwita, książk. howgh
Wiktionary
skrót od: rzemiosło, rzemieślniczy
SJP.pl
pas, pasek skórzany
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) pasek z odpowiednio wyprawionej grubej skóry używany do wiązania, mocowania czegoś;
Wiktionary
Rzemień – odpowiednio wyprawiona i wysuszona skóra zwierzęca cięta w postaci pasów lub pasków o różnej szerokości.
Rzemienie wykazują znaczną wytrzymałość mechaniczną i dawniej były szeroko stosowane w wielu sprzętach i urządzeniach domowego użytku (sandały, przegub cepa, uprząż końska, element łączeniowy pasa w przekładni pasowej, itp.). Bardzo często rzemieni używano też do wiązania różnych rzeczy (także w roli troków).
Wikipedia
rzecz.
:: zdrobn. rzemyk m., rzemyczek m.
przym. rzemienny
Wiktionary
rodzaj drzewa lub krzewu rosnącego w Tasmanii; Eucryphia lucida
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) bot. nazwa systematyczna|Eucryphia lucida|ref=tak., rodzaj krzewów lub drzew z rodziny radziliszkowatych rosnących na Tasmanii
Wiktionary
(1.1) W miodzie uzyskiwanym z rzemienicy dopuszcza się nie więcej niż 10% sacharozy.
Wiktionary
IPA: ˌʒɛ̃mʲjɛ̇̃ˈɲit͡sa, AS: žẽmʹi ̯ė̃ńica
Wiktionary
(1.1) drzewo skórzane
Wiktionary
tasiemiec zaliczany do liguli, pasożytujący w jelicie ptaków wodnych; larwy rzemieńca pasożytują w jamie ciała ryb, głównie karpiowatych, wywołując chorobę ligulozę
SJP.pl
nazwisko
SJP.pl
zrobiony z grubej skóry
SJP.pl
przymiotnik
(1.1) wykonany z rzemienia, spleciony z rzemieni
Wiktionary
(1.1) Najczęściej karę cielesną wymierzano rózgą brzozową oraz dyscypliną wykonaną z pasków rzemiennych (…)
Wiktionary
rzecz. rzemień m., rzemyk m., rzemyczek mrz.
Wiktionary
Rzemienowice – wieś w Polsce położona w województwie świętokrzyskim, w powiecie kazimierskim, w gminie Opatowiec.
W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa kieleckiego. W 2014 Gmina Opatowiec wydała ilustrowaną monografię gminy i jej sołectw.
Wikipedia
1. rzadko: praca rzemieślnika, wytwórczość rzemieślnicza; rzemiosło;
2. dawniej: ogół rzemieślników
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) ogół rzemieślników
Wiktionary
Rzemiosło – zawodowe wykonywanie działalności gospodarczej przez osobę fizyczną, posiadającą udokumentowane kwalifikacje do wykonywania danej działalności gospodarczej we własnym imieniu i na swój rachunek, przy zatrudnieniu niewielkiej liczby pracowników, których praca ma na celu wspieranie działalności rzemieślnika.O tym, czy dana działalność jest rzemiosłem decydują jej właściwości, charakter, niewielka skala i rozmiar oraz brak cechy uciążliwości środowiskowej oraz społecznej typowej dla działalności przemysłowej lub też produkcyjnej w znacznym rozmiarze. Jako przykład rzemiosła można podać artystyczny wyrób cegieł prowadzony w niewielkim rozmiarze, a jako działalność przemysłową – produkcję materiałów budowlanych w specjalnie przeznaczonych do tego urządzeniach prowadzoną w znacznych rozmiarach w sposób zorganizowany i ciągły.
Wikipedia
rzecz. rzemiosło n., rzemieślnik mos., rzemieślniczka ż.
przym. rzemieślniczy
Wiktionary
kobieta produkująca lub naprawiająca różne przedmioty ręcznie lub z udziałem prostych narzędzi
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) kobieta uprawiająca rzemiosło
Wiktionary
(1.1) Liczne rzemieślniczki sprzedają u nas swoje wyroby.
Wiktionary
rzecz. rzemiosło n., rzemieślnictwo n.
:: fm. rzemieślnik mos.
przym. rzemieślniczy, rzemieślniczo
przysł. rzemieślniczo
Wiktionary
(1.1) rękodzielniczka
Wiktionary
przymiotnik
(1.1) w sposób rzemieślniczy
Wiktionary
rzecz. rzemieślnik mos., rzemieślniczka ż.
Wiktionary
dotyczący rzemiosła, rzemieślnika
SJP.pl
przymiotnik
(1.1) odnoczący się do rzemieślnika lub rzemiosła
(1.2) dotyczący umiejętności warsztatowych artysty lub strony technicznej dzieła
Wiktionary
(1.1) Można tu kupić wszystko: od chleba po najróżniejsze wyroby rzemieślnicze.
(1.2) Ciągłe obcowanie z elitą literacką pozwoliło mu perfekcyjnie przyswoić sobie umiejętności rzemieślnicze.
Wiktionary
IPA: ˌʒɛ̃mʲjɛ̇ɕl̥ʲˈɲit͡ʃɨ, AS: žẽmʹi ̯ėśl̦ʹńičy
Wiktionary
rzecz. rzemiosło, rzemieślnik, rzemieślniczka, rzemieślnictwo
Wiktionary
(1.1) rękodzielniczy
(1.2) warsztatowy, techniczny
Wiktionary
drobny wytwórca produkujący lub naprawiający różne przedmioty ręcznie lub z udziałem prostych narzędzi
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) osoba uprawiająca rzemiosło (zajmująca się drobną wytwórczością lub naprawą, posiadająca warsztat rzemieślniczy)
Wiktionary
Rzemieślnik – człowiek zajmujący się rzemiosłem.
Wikipedia
(1.1) Pan Jan to wykwalifikowany i ceniony rzemieślnik.
(1.1) Nowe miasto szybko przyciągnęło wielu rzemieślników.
Wiktionary
IPA: ʒɛ̃ˈmʲjɛ̇ɕl̥ʲɲik, AS: žẽmʹi ̯ėśl̦ʹńik
Wiktionary
rzecz. rzemiosło n., rzemieślnictwo n.
:: fż. rzemieślniczka ż.
przym. rzemieślniczy
przysł. rzemieślniczo
Wiktionary
(1.1) rękodzielnik
Wiktionary
nazwisko
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) drobna wytwórczość przemysłowa, polegająca na wytwarzaniu i naprawie przedmiotów codziennego użytku przy pomocy ręcznych narzędzi i prostych maszyn; także: umiejętność prowadzenia takiej działalności
(1.2) umiejętności warsztatowe artysty, obejmujące technikę tworzenia i znajomość formy dzieła
(1.3) pogard. twórczość o niskich walorach artystycznych
(1.4) pot. zawód, profesja, zajęcie
Wiktionary
Rzemiosło – zawodowe wykonywanie działalności gospodarczej przez osobę fizyczną, posiadającą udokumentowane kwalifikacje do wykonywania danej działalności gospodarczej we własnym imieniu i na swój rachunek, przy zatrudnieniu niewielkiej liczby pracowników, których praca ma na celu wspieranie działalności rzemieślnika.O tym, czy dana działalność jest rzemiosłem decydują jej właściwości, charakter, niewielka skala i rozmiar oraz brak cechy uciążliwości środowiskowej oraz społecznej typowej dla działalności przemysłowej lub też produkcyjnej w znacznym rozmiarze. Jako przykład rzemiosła można podać artystyczny wyrób cegieł prowadzony w niewielkim rozmiarze, a jako działalność przemysłową – produkcję materiałów budowlanych w specjalnie przeznaczonych do tego urządzeniach prowadzoną w znacznych rozmiarach w sposób zorganizowany i ciągły.
Wikipedia
(1.1) W ostatnich latach obserwuje się wzrost zainteresowania dawnymi rzemiosłami.
(1.2) Ta rzeźba jest świadectwem nie tylko niezwykłej wyobraźni artysty, lecz także doskonale opanowanego rzemiosła.
(1.3) Powiedz, komu zamierzasz wcisnąć to marne rzemiosło?
(1.4) Tego lata poznaliśmy trochę lekarskiego rzemiosła.
Wiktionary
IPA: ʒɛ̃ˈmʲjɔswɔ, AS: žẽmʹi ̯osu̯o
Wiktionary
rzecz. rzemieślnik, rzemieślniczka, rzemieślnictwo
przym. rzemieślniczy
Wiktionary
(1.1) rękodzielnictwo
(1.2) warsztat, technika
(1.4) robota
Wiktionary
rodzaj chrząszczy z rodziny kózek; groźne szkodniki drzew
SJP.pl
Rzemlik (Saperda) – rodzaj chrząszczy z rodziny kózkowatych i podrodziny zgrzypikowych.
Wikipedia
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) przest. rzępoła
Wiktionary
(1.1) (…) posiadał wprawdzie skrzypki, lecz grał jak najostatniejszy rzempoła.
Wiktionary
zdrobnienie od: rzemyk
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) zdrobn. od: rzemień
(1.2) drobny rzemień
Wiktionary
(1.2) Sakiewkę przywiązał rzemyczkiem do pasa.
Wiktionary
rzecz. rzemień mrz., rzemyk mrz.
przym. rzemienny, rzemykowy
Wiktionary
(1.2) rzemień, rzemyk
Wiktionary
skórzany, cienki paseczek, sznureczek
SJP.pl
Rzemień – odpowiednio wyprawiona i wysuszona skóra zwierzęca cięta w postaci pasów lub pasków o różnej szerokości.
Rzemienie wykazują znaczną wytrzymałość mechaniczną i dawniej były szeroko stosowane w wielu sprzętach i urządzeniach domowego użytku (sandały, przegub cepa, uprząż końska, element łączeniowy pasa w przekładni pasowej, itp.). Bardzo często rzemieni używano też do wiązania różnych rzeczy (także w roli troków).
Wikipedia
nazwisko
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) odgłos konia wydawany paszczą
(1.2) przen. śmiech przypominający rżenie (1.1)
Wiktionary
IPA: ˈrʒɛ̃ɲɛ, AS: ržẽńe
Wiktionary
czas. rżeć ndk., zarżeć dk.
rzecz. zarżenie n.
Wiktionary
rodzaj zapięcia
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy lub męskorzeczowy
(1.1) owoc łopianu, pokryty małymi haczykami, łatwo czepiający się ubrań i futer
(1.2) pot. zapięcie z tkaniny velcro
forma rzeczownika|rodzaj=żeński.
(2.1) D. lm. od: rzepa
Wiktionary
Wikipedia
IPA: ʒɛp, AS: žep
Wiktionary
rzecz.
:: zdrobn. rzepik m.
przym. rzepowy
Wiktionary
roślina warzywna z rodziny krzyżowych
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna
(1.1) pot. publ. dziennik „Rzeczpospolita”;
Wiktionary
Kapusta właściwa typowa, rzepa właściwa typowa, najczęściej jednak nazywana w skrócie rzepą (Brassica rapa subsp. rapa) – podgatunek kapusty właściwej, należący do rodziny kapustowatych (dawniej zwanej rodziną krzyżowych). Znany jest wyłącznie z uprawy, nie rośnie dziko.
Wikipedia
skr. Rzplita
Wiktionary
rzadko: grajek brzdąkający nieumiejętnie na jakimś instrumencie; rzępoła
SJP.pl
jednoroczna roślina zielna
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) bot. roln. roślina oleista o jasnożółtych kwiatach, uprawiana także na paszę zieloną;
Wiktionary
Rzepak (Brassica napus L. var. napus) – odmiana kapusty rzepak. Występuje tylko w uprawie. Dość często dziczeje z upraw, ale jest tylko efemerofitem. Status we florze Polski: efemerofit, kenofit. Prawdopodobnie jest mieszańcem kapusty warzywnej (Brassica oleracea) i kapusty właściwej (Brassica rapa). Jest uprawiany głównie w krajach Eurazji.
Wikipedia
IPA: ˈʒɛpak, AS: žepak
Wiktionary
rzecz. rzepa ż.
przym. rzepakowy
Wiktionary
przymiotnik
(1.1) roln. związany z rzepakiem
(1.2) kulin. otrzymany wytworzony z rzepaku
Wiktionary
(1.1) Miód wielokwiatowy różni się smakiem od rzepakowego, spadziowego, akacjowego czy faceliowego.
Wiktionary
IPA: ˌʒɛpaˈkɔvɨ, AS: žepakovy
Wiktionary
rzecz. rzepak mrz., rzepa ż.
Wiktionary
Wikipedia
nazwisko
SJP.pl
nazwisko
SJP.pl
Nazwisko polskie.
Wikipedia
wieś w Polsce
SJP.pl
Rzepedź – wieś w Polsce położona w województwie podkarpackim, w powiecie sanockim, w gminie Komańcza. Leży na pograniczu Beskidu Niskiego i Bieszczadów. Składa się z dwóch części: historycznej w dolinie potoku Rzepedka oraz późniejszej, przemysłowej u zbiegu rzek Osławy i Osławicy.
Wikipedia
środowiskowo: kobieta fotografująca się na tle pola rzepaku i publikująca tego typu zdjęcia w mediach społecznościowych
SJP.pl
roślina z rodziny krzyżowych, rzodkiew rosnąca dziko w miejscach podmokłych, na łąkach i na namulistych brzegach wód
SJP.pl
Rzepicha (Rzepka) – wzmiankowana w Kronice Galla Anonima żona Piasta, protoplasty dynastii Piastów, i matka Siemowita.
Postać Rzepichy pojawiała się w źródłach zawsze obok męża, a jej wątek nie był rozbudowywany. Samo imię ma formę zdrobniałą i pochodzi od rzepy z przyrostkiem pomniejszającym.
Jest centralną postacią powieści Franciszka Salezego Jezierskiego o tytule „Rzepicha, matka królów”.
Wikipedia
rzadka roślina, rosnąca w miejscach ruderalnych i cieplejszych regionach Polski
SJP.pl
Rzepień (Xanthium L.) – rodzaj roślin z rodziny astrowatych. Obejmuje w zależności od ujęcia systematycznego od dwóch do ponad 20 gatunków. Rośliny te są szeroko rozprzestrzenione rosnąc naturalnie na obu kontynentach amerykańskich, w południowej Eurazji i północnej Afryce, a poza tym introdukowane na pozostałych obszarach wszystkich kontynentów z wyjątkiem Antarktydy. W Polsce jako introdukowane i zadomowione rosną trzy gatunki: rzepień kolczasty X. spinosum, rzepień pospolity X. strumarium i rzepień włoski X. orientale.
Wikipedia
przymiotnik od: Rzepiennik Strzyżewski
SJP.pl
roślina oleista z rodziny różowatych
SJP.pl
Rzepik (Agrimonia L.) – rodzaj roślin należących do rodziny różowatych. Według różnych ujęć liczy około 10–21 gatunków występujących w strefie klimatu umiarkowanego na półkuli północnej oraz na obszarach górskich w strefie równikowej. Rośliny te rosną na łąkach i w murawach. Niektóre gatunki były w przeszłości wykorzystywane leczniczo oraz jako źródło żółtego barwnika.
Wikipedia
miasto w Polsce
SJP.pl
Rzepin (niem. Reppen) – miasto w woj. lubuskim, w powiecie słubickim, siedziba gminy miejsko-wiejskiej Rzepin.
Rzepin uzyskał lokację miejską przed 1329 rokiem.
Wikipedia
Wikipedia
mieszkaniec Rzepina
SJP.pl
mieszkanka Rzepina
SJP.pl
przymiotnik od: Rzepin
SJP.pl
przymiotnik relacyjny
(1.1) związany z Rzepinem, dotyczący Rzepina
Wiktionary
rzecz. Rzepin mrz.
Wiktionary
Wikipedia
1. mała, spłaszczona kość wchodząca w skład stawu kolanowego, chroniąca kolano przed urazami;
2. mała rzepa
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) zdrobn. od: rzepa
(1.2) anat. nieduża kość chroniąca staw kolanowy u wielu czworonogów, również u człowieka
(1.3) zool. część odnóża stawonoga między udem a golenią
Wiktionary
Rzepka (łac. patella) – element kończyny lub odnóża zwierząt.
Wikipedia
(1.1) Kupiłam trzy rzepki i kapustkę.
Wiktionary
rzecz. rzepa ż.
przym. rzepkowy
Wiktionary
nazwisko
SJP.pl
Wikipedia
→ rzepka
SJP.pl
przymiotnik relacyjny
(1.1) związany z rzepką, dotyczący rzepki
Wiktionary
rzecz. rzepka ż.
Wiktionary
Wikipedia
nazwisko
SJP.pl
roślina z rodziny krzyżowych o drobnych, lirowatych liściach i żółtych kwiatach, pospolita w całej Polsce; gorczyca; ognicha
SJP.pl
Rzepnica (kaszub. Rzepnica; niem. Sepnitz) – wieś kaszubska w Polsce na Pojezierzu Bytowskim położona w województwie pomorskim, w powiecie bytowskim, w gminie Bytów przy 228. Na terenie wsi znajduje się jezioro Rzepnica oraz wiele lasów. Wieś bezpośrednio przylega do Bytowa i stanowi już właściwie jego północno-wschodnie przedmieście.
Wikipedia
motyl z rodziny bielinkowatych, szkodnik niektórych upraw; bielinek rzepnik
SJP.pl
Wikipedia
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) pot. granie na instrumencie muzycznym w sposób nieumiejętny
Wiktionary
rzecz. rzępolista m., rzępoła m., rzępajło m.
czas. rzępolić ndk.
Wiktionary
potocznie: grać nieumiejętnie na jakimś instrumencie; pitolić, dyndolić, dryndolić, brząkać
SJP.pl
czasownik przechodni niedokonany (dk. brak)
(1.1) lekcew. grać nieumiejętnie na jakimś instrumencie, zwłaszcza strunowym
Wiktionary
(1.1) Przestałabyś już rzępolić na tym pianinie.
Wiktionary
IPA: ʒɛ̃mˈpɔlʲit͡ɕ, AS: žẽmpolʹić
Wiktionary
rzecz. rzępoła mos., rzępolista mos., rzępolenie n.
Wiktionary
(1.1) piłować, rąbać
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) ktoś, kto rzępoli
Wiktionary
rzecz. rzępolenie n., rzępoła m., rzępajło m.
czas. rzępolić ndk.
Wiktionary
(1.1) rzępajło, rzępoła
Wiktionary
(r. męski) grajek brzdąkający nieumiejętnie na jakimś instrumencie; rzępajło
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) pejor. kiepski muzyk
Wiktionary
(1.1) Niech kierownik zwolni tego rzępołę, bo uszy więdną.
Wiktionary
rzecz. rzępolenie n., rzępolista mos.
czas. rzępolić ndk.
przym. rzępolony
ims. rzępolony
Wiktionary
gatunek małego ptaka z rodziny łuszczakowatych; makolągwa żółtodzioba
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy
(1.1) ornit. nazwa systematyczna|Carduelis flavirostris|ref=tak., ptak z rodziny ziarnojadów;
Wiktionary
Rzepołuch, makolągwa żółtodzioba (Linaria flavirostris) – gatunek małego ptaka z rodziny łuszczakowatych (Fringillidae), zamieszkujący Wyspy Brytyjskie, Półwysep Skandynawski, Kaukaz oraz zachodnią i środkową Azję.
W Polsce nielicznie pojawia się na przelotach (IX–XII i III–IV) i zimuje; lokalnie może być średnio liczny.
Wikipedia
Rzerzęczyce – wieś w Polsce położona w województwie śląskim, w powiecie częstochowskim, w gminie Kłomnice.
W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa częstochowskiego. Miejscowość liczy ok. 1,8 tys. mieszkańców, co stawia ją na drugim miejscu w gminie pod względem liczby ludności.
Wikipedia
1. (zwykle w lm - rzęsy) krótki, sztywny włosek wyrastający na brzegu powieki, osłaniający oko przed ciałami obcymi;
2. pływająca roślina wodna
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) anat. kosmet. jeden z włosów rosnący na brzegu powieki;
(1.2) bot. nazwa systematyczna|Lemna|L.|ref=tak., rodzaj roślin unoszący się na powierzchni wody;
(1.3) bot. roślina z rodzaju rzęsa (1.2)
Wiktionary
Wikipedia
(1.1) Mój mąż ma dłuższe rzęsy ode mnie.
(1.2) Staw był porośnięty rzęsą.
Wiktionary
IPA: ˈʒɛ̃w̃sa, AS: žẽũ̯sa
Wiktionary
rzecz. rzęsistek m., rzęsistkowica ż.
:: zdrobn. rzęska ż.
Wiktionary
rodzaj roślin z rzędu wiechlinowców, występujący w około 90 gatunkach
SJP.pl
o cechach rześciowatych (rodzina roślin)
SJP.pl
Wikipedia
o cechach rześciowatych (rodzina roślin)
SJP.pl
przedstawiciel rzędu roślin okrytonasiennych
SJP.pl
przedstawiciel rzędu roślin okrytonasiennych
SJP.pl
rodzaj mszaków z rzędu meszkowców
SJP.pl
rodzina mszaków z rzędu meszkowców
SJP.pl
chrząszcz z rodziny stonkowatych
SJP.pl
kraśnik rzęsinowiec - motyl z rodziny kraśnikowatych
SJP.pl
nazwisko
SJP.pl
stopień wyższy od przysłówków: rzęsiście, rzęsisto
SJP.pl
Rzęsistek (Trichomonas) – rodzaj protistów zwierzęcych występujących w środowisku jako pasożyty lub nieszkodliwi współbiesiadnicy.
Wikipedia
choroba wywoływana przez rzęsistki, przenoszona drogą płciową
SJP.pl
Rzęsistkowica (trychomonadoza łac. trichomonadosis, ang. trichomoniasis) – choroba pasożytnicza dróg moczowo-płciowych człowieka i zwierząt wywoływana przez pierwotniaki z rodzaju Trichomonas (rzęsistki), przenoszona głównie drogą płciową.
Wikipedia
cecha czegoś gęsto skupionego, występującego w dużej ilości
SJP.pl
stopień wyższy od przymiotnika: rzęsisty
SJP.pl
występujący w dużej ilości, gęsto skupiony, bardzo intensywny
SJP.pl
przymiotnik
(1.1) występujący w dużej ilości lub w silnym natężeniu
Wiktionary
rzecz. rzęsistek m., rzęsistkownica ż.
Wiktionary
1. zdrobnienie od: rzęsa (w znaczeniu: krótki, sztywny włosek wyrastający na brzegu powieki);
2. nitkowata, króciutka wypustka plazmatyczna występująca na komórkach nabłonkowych zwierząt wielokomórkowych;
3. u jednokomórkowych roślin wodnych i pierwotniaków: jeden z wielu bardzo licznych nitkowatych tworów umożliwiających im poruszanie się
SJP.pl
Rzęski – (łac. cilium) organellum ruchu, cienkie wyrostki cytoplazmatyczne, osadzone na ciałkach podstawowych. Występują w niektórych komórkach eukariotycznych oraz bakteriach. Rzęski są mniejsze niż wicie i występują w większej ilości.
Wikipedia
1. pełen werwy, ochoty do życia i pracy; dziarski, żwawy, wypoczęty, energiczny;
2. będący wyrazem czyjejś ochoty do życia, dobrego samopoczucia, np. rześki wygląd;
3. przenośnie: dający orzeźwienie, ochłodę; orzeźwiający, chłodny, odświeżający, ożywczy
SJP.pl
przymiotnik
(1.1) pełen chęci do działania
(1.2) świadczący o wigorze, gotowości do działania
(1.3) pełen orzeźwienia, świeżości
Wiktionary
rzecz. rześkość ż.
przysł. rześko
Wiktionary
(1.1) dziarski, krzepki, ochoczy, rzeźwy, wypoczęty
(1.2) dynamiczny, rzeźwy, świeży, zdrowy, żwawy
(1.3) chłodnawy, chłodny, orzeźwiający, ożywczy
Wiktionary
przysłówek
(1.1) w sposób rześki
Wiktionary
rzecz. rześkość ż.
przym. rześki
Wiktionary
1. uczucie ochoty do życia i pracy; dziarskość, werwa, wigor, energiczność;
2. przenośnie: cecha tego, co orzeźwia, chłodzi; świeżość
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) cecha tego, co jest rześkie; cecha tego, kto jest rześki
Wiktionary
przym. rześki
przysł. rześko
Wiktionary
rodzina owadów z rzędu błonkoskrzydłych; Mymaridae
SJP.pl
1. rzadko: opatrzony rzęskami;
2. o cechach rzęskowatych (rodzina owadów)
SJP.pl
Rzęskowo – wieś w północno-zachodniej Polsce położona w województwie zachodniopomorskim, w powiecie gryfickim, w północno-zachodniej części gminy Gryfice.W miejscowości znajduje się świetlica wiejska. Dzieci z Rzęskowa są dowożone do Szkoły Podstawowej Nr 4 w Gryficach i Gimnazjum Nr 2 w Gryficach. Jest to miejsce licznych imprez masowych, najczęściej odbywają się one na tarasie.
Wikipedia
roślina wodna z rodziny rzęślowatych
SJP.pl
Rzęśl (Callitriche L.) – rodzaj roślin należących do rodziny babkowatych (w dawniejszych systemach zwykle zaliczany do drobnej rodziny rzęślowatych Callitrichaceae). Należy do niego ok. 60–75 gatunków występujących niemal na całej Ziemi, głównie na obszarach o klimacie umiarkowanym. W Europie rośnie 11 gatunków, z czego 6 w Polsce: rzęśl długoszyjkowa (C. cophocarpa), hakowata (C. hamulata), jesienna (C. hermaphroditica, syn. C. autumnalis), wielkoowockowa (C. stagnalis), wiosenna (C. palustris, syn. C. verna) i płaskoowockowa (C. platycarpa), a być może także C. brutia.
Wikipedia
rodzina kosmopolitycznych roślin wodnych z klasy dwuliściennych, o liściach naprzeciwległych i kwiatach pozbawionych okwiatu; należą do niej między innymi: rzęśl stawowa, rzęśl wiosenna
SJP.pl
Rzęśl (Callitriche L.) – rodzaj roślin należących do rodziny babkowatych (w dawniejszych systemach zwykle zaliczany do drobnej rodziny rzęślowatych Callitrichaceae). Należy do niego ok. 60–75 gatunków występujących niemal na całej Ziemi, głównie na obszarach o klimacie umiarkowanym. W Europie rośnie 11 gatunków, z czego 6 w Polsce: rzęśl długoszyjkowa (C. cophocarpa), hakowata (C. hamulata), jesienna (C. hermaphroditica, syn. C. autumnalis), wielkoowockowa (C. stagnalis), wiosenna (C. palustris, syn. C. verna) i płaskoowockowa (C. platycarpa), a być może także C. brutia.
Wikipedia
o cechach rzęślowatych (rodzina roślin)
SJP.pl
długowieczna bylina z rodziny motylkowatych; esparceta siewna
SJP.pl
Wikipedia
dawniej: rzęsisty
SJP.pl
wolno pływająca, owalna larwa morskich wieloszczetów oraz niektórych mięczaków, posiadająca dwa wieńce rzęsek, za pomocą których się porusza; trochofora
SJP.pl
Trochofora (trochophora), rzęsokrążek – pelagiczna, zwykle wolno żyjąca larwa wielu pierwoustych, m.in. sikwiaków, szczetnic, wieloszczetów, części mięczaków i segmentowców. Charakteryzuje się obecnością układu wieńców rzęsek. Osiąga rozmiary od kilkudziesięciu do kilkuset μm.
Wikipedia
ssak z rodziny ryjówek
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy
(1.1) syst. zool. nazwa systematyczna|Neomys|Kaup|ref=tak., rodzaj ssaków z rodziny ryjówkowatych;
(1.2) zool. ryjówka z rodzaju rzęsorków (1.1)
Wiktionary
Rzęsorek (Neomys) – rodzaj ssaków z podrodziny ryjówek (Soricinae) w obrębie rodziny ryjówkowatych (Soricidae).
Wikipedia
(1.1) Ogon służy rzęsorkowi przy pływaniu jako ster.
Wiktionary
rodzina drobnych roślin jednoliściennych, wodnych, z wolno pływającymi członami pędowymi; występują na całej kuli ziemskiej
SJP.pl
Rzęsowe (Lemnoideae) – podrodzina obejmująca drobne, pływające rośliny wodne z rodziny obrazkowatych (Araceae), powstałe na drodze redukcji wymiarów ciała oraz kwiatów w związku z przejściem na wodny tryb życia. Należą do niej najmniejsze spośród znanych nauce roślin kwiatowych.
Wikipedia
o cechach rzęsowatych (rodzina roślin)
SJP.pl
roślina z rodziny nastroszowatych; nastrosz; szczytnica
SJP.pl
duża liczba ludzi; tłum; ciżba
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) hist. określenie państwa niemieckiego w różnych okresach jego historii;
Wiktionary
Rzesza (niem. Reich) – historyczne określenie państwa niemieckiego, stosowane dla podkreślenia jedności autonomicznych niemieckich regionów lub państw regionalnych.
Można wyróżnić cztery okresy historyczne, w których państwowość niemiecka określana była w ten sposób:
Wikipedia
IPA: ˈʒɛʃa, AS: žeša
Wiktionary
rzecz. rzeszanin mos.
przym. rzeszański
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) mieszkaniec Rzeszy, Wielkiej Rzeszy lub Małej Rzeszy w rejonie wileńskim
(1.2) mieszkaniec rzeszy (na przykład Rzeszy Niemieckiej)
Wiktionary
rzecz. Rzesza ż., rzesza ż., rzeszanka ż.
przym. rzeszański, rzeszowy, rzeski, rzeszny
Wiktionary
przymiotnik relacyjny
(1.1) dotyczący Rzeszy, Wielkiej Rzeszy lub Małej Rzeszy w rejonie wileńskim
Wiktionary
rzecz. rzesza ż., Rzesza ż., rzeszanin m., rzeszanka ż.
przym. rzeszowy, rzeski, rzeszny
Wiktionary
duża liczba ludzi; tłum; ciżba
SJP.pl
Rzesznikowo (do 1945 r. niem. Reselkow) – wieś w Polsce położona w województwie zachodniopomorskim, w powiecie kołobrzeskim, w gminie Rymań przy drodze wojewódzkiej nr 112. Przez Resznikowo przepływa struga Rzecznica, do której wpada tutaj potok Węgorka. Na zachód od wsi płynie rzeka Mołstowa.
Wieś jest siedzibą sołectwa Rzesznikowo w którego skład wchodzą również miejscowości: Czartkowo, Jaglino, Kamień Rymański, Płonino, Rzesznikówko, Skrzydłowo.
Wikipedia
przymiotnik relacyjny
(1.1) daw. związany z rzeszą, dotyczący rzeszy (np.: Rzeszy Niemieckiej lub Monarchii Austro-Węgierskiej)
Wiktionary
rzecz. rzesza ż., rzeszanin m., rzeszanka ż.
przym. rzeski, rzeszowy, rzeszański
Wiktionary
przymiotnik relacyjny
(1.1) związany z Rzeszotarami, dotyczący Rzeszotarach
Wiktionary
rzecz. Rzeszotary nmos.
Wiktionary
nazwisko
SJP.pl
przymiotnik relacyjny
(1.1) związany z rzeszotarstwem, dotyczący rzeszotarstwa
Wiktionary
rzecz. rzeszotarstwo n., rzeszoto n., Rzeszotary nmos.
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj niemęskoosobowy, liczba mnoga, nazwa własna
(1.1) geogr. wieś w Polsce, w województwie dolnośląskim, w gminie Miłkowice;
(1.2) geogr. wieś w Polsce, w województwie małopolskim, w gminie Świątniki Górne;
Wiktionary
Wikipedia
rzecz. rzeszotarzanin m., rzeszotarzanka ż., rzeszoto n., rzeszotko n., rzeszotarz m., rzeszotnik m., Rzeszotków m., Rzeszotko n., rzeszotarstwo n.
przym. rzeszotarowy, rzeszotowy, rzeszotarski
Wiktionary
Rzeszotko – wieś sołecka w Polsce położona w województwie mazowieckim, w powiecie ciechanowskim, w gminie Ojrzeń.
W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa ciechanowskiego.
Wikipedia
dawniej: rzemieślnik wytwarzający rzeszota, sita
SJP.pl
1. sito;
2. przetak
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) sito o dużych otworach
Wiktionary
Rzeszoto – skała na Wyżynie Olkuskiej (część Wyżyny Krakowsko-Częstochowskiej), w miejscowości Sułoszowa w województwie małopolskim, w powiecie krakowskim, w gminie Sułoszowa. Skała znajduje się w lesie, w górnej części orograficznie prawego zbocza wąwozu Babie Doły i można do niej dojechać asfaltową drogą, którą prowadzi szlak rowerowy.
Wikipedia
(1.1) W garażu było stare, przerdzewiałe rzeszoto.
Wiktionary
IPA: ʒɛˈʃɔtɔ, AS: žešoto
Wiktionary
rzecz. rzeszotarzanin m., rzeszotarzanka ż., Rzeszotary nmos., rzeszotarz m., rzeszotnik m., Rzeszotków m., Rzeszotko n., rzeszotarstwo n.
:: zdrobn. rzeszotko n.
przym. rzeszotarski, rzeszotowy, rzeszotarski
Wiktionary
przymiotnik relacyjny
(1.1) związany z rzeszotem, dotyczący rzeszota
Wiktionary
rzecz. rzeszoto n., Rzeszotary nmos.
Wiktionary
miasto w Polsce
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna
(1.1) geogr. adm. miasto w województwie podkarpackim;
Wiktionary
Rzeszów – miasto na prawach powiatu w południowo-wschodniej Polsce, stolica województwa podkarpackiego i ośrodek aglomeracji rzeszowskiej. Według najnowszych danych GUS 31 grudnia 2024 r. Rzeszów zamieszkiwało 198 317 osób, co czyni go 14. miastem Polski pod względem liczby ludności.
Wikipedia
(1.1) Wśród miejscowości dawnej Rusi Czerwonej, którymi król Kazimierz Wielki przejawiał szczególne zainteresowanie, znajdował się Rzeszów.
(1.1) W Rzeszowie i okolicach stworzyli sieć firm słupów – zarejestrowanych na podstawionych ludzi – które brały materiały od producentów i hurtowników, deklarując późniejszą zapłatę.
Wiktionary
IPA: ˈʒɛʃuf, AS: žešuf
Wiktionary
rzecz. Rzeszowszczyzna ż., rzeszowianin m., rzeszowianka ż.
przym. rzeszowski, podrzeszowski, rzeszowy
Wiktionary
Wikipedia
potocznie: rzeszowianin (mieszkaniec Rzeszowa)
SJP.pl
mieszkaniec Rzeszowa; rzeszowiak (potocznie)
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) mieszkaniec Rzeszowa
(1.2) osoba pochodząca z Rzeszowa, urodzona w Rzeszowie
Wiktionary
IPA: ˌʒɛʃɔˈvʲjä̃ɲĩn, AS: žešovʹi ̯ä̃ńĩn
Wiktionary
rzecz. Rzeszów m., Rzeszowszczyzna ż., Rzeszowskie n., Rzeszowianin m., Rzeszowianka ż.
:: fż. rzeszowianka ż.
przym. rzeszowski
Wiktionary
mieszkanka Rzeszowa
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) mieszkanka Rzeszowa
(1.2) kobieta pochodząca z Rzeszowa, urodzona w Rzeszowie
Wiktionary
IPA: ˌʒɛʃɔˈvʲjãnka, AS: žešovʹi ̯ãnka
Wiktionary
rzecz. Rzeszów m., Rzeszowszczyzna ż., Rzeszowianin m., Rzeszowianka ż.
:: fm. rzeszowianin m.
przym. rzeszowski
Wiktionary
przymiotnik od: Rzeszów, Rzeszowskie (Rzeszowszczyzna)
SJP.pl
przymiotnik relacyjny
(1.1) dotyczący Rzeszowa, związany z Rzeszowem
Wiktionary
(1.1) W okresie pięcioletniej swej działalności Radio rzeszowskie dokonało nagrania około 25-ciu zespołów wokalnych i kapel ludowych.
Wiktionary
IPA: ʒɛˈʃɔfsʲci, AS: žešofsʹḱi
Wiktionary
rzecz. rzeszowianin m., rzeszowianka ż., Rzeszów m., Rzeszowszczyzna ż., Rzeszowskie n.
przym. rzeszowy
Wiktionary
przymiotnik od: Rzeszów, Rzeszowskie (Rzeszowszczyzna)
SJP.pl
region rzeszowski; Rzeszowskie
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna
(1.1) geogr. hist. region wokół Rzeszowa, obejmujący w przybliżeniu obszar dawnego województwa rzeszowskiego lub obecnego podkarpackiego
Wiktionary
Podkarpacie (Podkarpacie Zewnętrzne) – region fizycznogeograficzny położony na obszarach Austrii, Czech, Polski, Ukrainy i Rumunii.
Podkarpacie leży na zewnętrznym przedpolu łuku Karpat Zachodnich i Wschodnich. Stanowi pas obniżeń, oddzielający Karpaty od Wyżyny Małopolskiej i Wyżyn Ukraińsko-Mołdawskich. W części zachodniej region ma charakter ciągu wyraźnie wyodrębnionych kotlin o różnej szerokości, w części wschodniej stanowi stosunkowo wąski pas o charakterze lekko pochylonego przedgórza. Podkarpacie charakteryzuje się stosunkowo ciepłym klimatem, o wilgotności zmniejszającej się z zachodu ku wschodowi.
Wikipedia
(1.1) Rzeszowszczyzna jest położona w województwie podkarpackim.
Wiktionary
IPA: ˌʒɛʃɔfˈʃt͡ʃɨzna, AS: žešofščyzna
Wiktionary
rzecz. Rzeszów mrz., Rzeszowskie n., rzeszowiak mos., Rzeszowianin mos., rzeszowianin mos., Rzeszowianka ż., rzeszowianka ż.
przym. rzeszowski
Wiktionary
(1.1) Rzeszowskie, Podkarpackie
Wiktionary
przymiotnik relacyjny
(1.1) związany z rzeszą, dotyczący rzeszy (np.: Rzeszy Niemieckiej lub Monarchii Austro-Węgierskiej)
Wiktionary
(1.1) Centralne władze Rzeszy niemieckiej były dawniej: Urząd spraw zewnętrznych (Auswartiges Amt), Rzeszowy Urząd spraw wewnętrznych (Reichsamt des Innern), Rzeszowy Urząd Marynarki (Reichsmarineamt), Rzeszowy Urząd sprawiedliwości (Reichsjustizamt), Rzeszowy Urząd skarbowy (Reichsschatzamt) i jeszcze kilka innych urzędów sic..
Wiktionary
rzecz. rzesza ż., rzeszanin m., rzeszanka ż., Rzeszów m.
przym. rzeski, rzeszny, rzeszański, rzeszowski
Wiktionary
(1.1) rzeski
Wiktionary
nazwisko
SJP.pl
nazwisko
SJP.pl
Wikipedia
Rzeszyn – wieś w Polsce położona w województwie kujawsko-pomorskim, w powiecie mogileńskim, w gminie Jeziora Wielkie.
Wikipedia
Rzeszynek – wieś w Polsce położona w województwie kujawsko-pomorskim, w powiecie mogileńskim, w gminie Jeziora Wielkie.
Wikipedia
przysłówek
(1.1) w sposób rzetelny
Wiktionary
rzecz. rzetelność ż.
przym. rzetelny
Wiktionary
stopień wyższy od przysłówka: rzetelnie
SJP.pl
stopień wyższy od przymiotnika: rzetelny
SJP.pl
książkowo:
1. uczciwość, sumienność, solidność;
2. prawdziwość, autentyczność, wiarygodność
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) cecha dokładnego wypełniania obowiązków
Wiktionary
Wikipedia
przym. rzetelny
przysł. rzetelnie
Wiktionary
(1.1) dokładność, solidność, wiarygodność
Wiktionary
książkowo:
1. należycie wykonujący swoją pracę, solidnie wypełniający przyjęte na siebie obowiązki; sumienny, solidny, godny zaufania;
2. wykonany w sposób dokładny, należyty; porządny, właściwy, solidny;
3. zgodny z prawdą, nieudawany; prawdziwy, autentyczny
SJP.pl
przymiotnik
(1.1) należycie wykonujący swoje obowiązki
(1.2) odpowiadający wymaganiom
(1.3) zgodny z prawdą, wiarygodny
Wiktionary
(1.3) Skoncentrujmy się więc na elitach. Rzetelne badanie elit okazało się możliwe dopiero po upadku systemu komunistycznego.
Wiktionary
IPA: ʒɛˈtɛlnɨ, AS: žetelny
Wiktionary
rzecz. rzetelność ż.
przysł. rzetelnie
Wiktionary
(1.1) solidny
(1.2) należyty, właściwy, odpowiedni
(1.3) prawdziwy, autentyczny, wiarygodny
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna
(1.1) geogr. adm. miasto w środkowej Rosji, w obwodzie twerskim, nad Wołgą;
Wiktionary
Rżew (ros. Ржев) – miasto w zachodniej części Rosji, w obwodzie twerskim, nad Wołgą. Liczy około 57 tys. mieszkańców.
Miasto jest siedzibą eparchii rżewskiej.
W roku 1915 miejscowi Polacy zbudowali tu drewniany kościół katolicki nawiązujący do stylu zakopiańskiego.
Wikipedia
rzecz. Rżewka ż.
przym. rżewski
Wiktionary
bylina o dużych liściach z jadalnymi ogonkami; rabarbar
SJP.pl
Wikipedia
stopień wyższy od przysłówka: rzewliwie
SJP.pl
książkowo: cecha tego, co jest pełne bólu, żalu, smutku, tęsknoty; tkliwość, smętność, rzewność, ckliwość
SJP.pl
stopień wyższy od przymiotnika: rzewliwy
SJP.pl
książkowo: pełen bólu, żalu, smutku, tęsknoty; tkliwy, smętny, rzewny, tęskny
SJP.pl
drzewo lub krzew z rodziny rzewniowatych, o silnie zredukowanych liściach, rosnące przede wszystkim na terenach pustynnych i sawannowych; kazuaryna
SJP.pl
Rzewnia, kazuaryna (Casuarina L.) – rodzaj drzew lub krzewów z rodziny rzewniowatych Casuarinaceae. Obejmuje 14 gatunków. Rośliny te występują naturalnie w południowo-wschodniej Azji i Australii, ale zostały szeroko rozprzestrzenione w strefie międzyzwrotnikowej.
Wikipedia
dotyczący Rzewnia, związany z Rzewniem
SJP.pl
książkowo: pełen bólu, żalu, smutku, tęsknoty; tkliwy, smętny, rzewliwy, tęskny
SJP.pl
Rzewnie – wieś sołecka w Polsce położona w województwie mazowieckim, w powiecie makowskim, w gminie Rzewnie.
W latach 1945–1954 roku siedziba wiejskiej gminy Sielc. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa ostrołęckiego.
Wikipedia
stopień wyższy od przysłówka: rzewnie
SJP.pl
stopień wyższy od przymiotnika: rzewny
SJP.pl
o cechach rzewniowatych (rodzina roślin)
SJP.pl
Wikipedia
o cechach rzewniowatych (rodzina roślin)
SJP.pl
przedstawiciel rzędu roślin okrytonasiennych
SJP.pl
przedstawiciel rzędu roślin okrytonasiennych
SJP.pl
książkowo: cecha tego, co jest pełne bólu, żalu, smutku, tęsknoty; tkliwość, smętność, rzewliwość, ckliwość
SJP.pl
Rzewnowo – wieś w Polsce położona w województwie zachodniopomorskim, w powiecie kamieńskim, w gminie Kamień Pomorski, przy drodze wojewódzkiej nr 106 Rzewnowo - Stargard - Pyrzyce.
W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa szczecińskiego.
Wikipedia
książkowo: pełen bólu, żalu, smutku, tęsknoty; tkliwy, smętny, rzewliwy, tęskny
SJP.pl
przymiotnik
(1.1) żałosny, tęskny, pełen smutku
Wiktionary
Wikipedia
(1.1) Jej rzewny lament poruszył serce hrabiego.
Wiktionary
rzecz. rzewność ż.
przysł. rzewnie, rzewno
Wiktionary
przymiotnik relacyjny
(1.1) związany z Rżewem, dotyczący Rżewa
Wiktionary
rzecz. Rżew mrz.
Wiktionary
nazwisko
SJP.pl
Wikipedia
Rzewuszki – wieś sołecka w Polsce położona w województwie mazowieckim, w powiecie łosickim, w gminie Sarnaki.
W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa bialskopodlaskiego.
Wierni Kościoła rzymskokatolickiego należą do parafii św. Stanisława Biskupa i Męczennika w Sarnakach.
Wikipedia
1. rodzaj ostrza w niektórych przyrządach służących do cięcia
2. cięcie, przepiłowanie, przerznięcie
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) brutalne morderstwo (najczęściej dokonywane na dużej ilości istnień)
Wiktionary
IPA: ʒɛɕ, AS: žeś
Wiktionary
rzecz. rzeźnia ż., rzeźnik mos., rzezaniec mos., rzez mrz., rzezak mrz./mos., rzezacz mos., rzezanie n., obrzezek mrz., obrzezaniec mos., obrzezanie n., obrzezywanie n., porzezanie n., wyrzezanie n., zarzezanie n.
czas. rzezać ndk., obrzezać dk., obrzezywać ndk., porzezać dk., wyrzezać dk., zarzezać dk.
Wiktionary
(1.1) masakra, pogrom
Wiktionary
przestarzale: ciąć, rzeźbić, piłować, szlifować
SJP.pl
czasownik przechodni niedokonany (dk. brak)
(1.1) przest. (współcz. gw-pl|Śląsk Cieszyński, Górny Śląsk.) ciąć na części, rżnąć
(1.2) przest. rzeźbić, cięciem wydobywać kształt
(1.3) daw. bić, zabijać
(1.4) daw. dokonywać obrzezania
czasownik zwrotny niedokonany rzezać się (dk. brak)
(2.1) daw. zabijać się, mordować się nawzajem
Wiktionary
(1.2) Koło ogrodu wysoki płot z zielonych sztachet, a każda sztacheta u góry w uproszczony kształt serca rzezana. Ile sztachet, tyle serc zielonych. Ładne to było.
Wiktionary
rzecz. rzez mrz., rzeź ż., rzeźnia ż., rzeźnik mos., rzezaniec mos., rzezak mrz./mos., rzezacz mos., rzezactwo n., rzezanie n., obrzezek mrz., obrzezaniec mos., obrzezanie n., obrzezywanie n., porzezanie n., wyrzezanie n., zarzezanie n.
czas. obrzezać dk., obrzezywać ndk., porzezać dk., wyrzezać dk., zarzezać dk.
Wiktionary
(1.1) współcz. ciąć, krajać, kroić, odcinać, piłować, przerzynać; gw-pl|Górny Śląsk|rżnóńć.
(1.2) współcz. ryć, rżnąć, strugać, wycinać, żłobić
(1.3) współcz. eksterminować, mordować, ukatrupiać, utrupiać, uśmiercać, wybijać, zabijać; kłaść kogoś trupem, odbierać komuś życie, pozbawić kogoś życia; eufem. wyprawiać / wysyłać kogoś na tamten świat
(1.4) współcz. obrzezywać
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) rzad. czynność rzezania, zajmowanie się rzezaniem
Wiktionary
rzecz. rzez mrz., rzeź ż., rzeźnia ż., rzeźnik mos., rzezaniec mos., rzezak mrz./mos., rzezacz mos., rzezanie n., obrzezek mrz., obrzezaniec mos., obrzezanie n., obrzezywanie n., porzezanie n., wyrzezanie n., zarzezanie n.
czas. rzezać ndk., obrzezać dk., obrzezywać ndk., porzezać dk., wyrzezać dk., zarzezać dk.
Wiktionary
ciężko i głośno oddychać; charczeć
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) przest. rzeźbiarz, rytownik, snycerz
(1.2) daw. zabójca, morderca
Wiktionary
rzecz. rzez mrz., rzeź ż., rzeźnia ż., rzeźnik mos., rzezaniec mos., rzezak mrz./mos., rzezactwo n., rzezanie n., obrzezek mrz., obrzezaniec mos., obrzezanie n., obrzezywanie n., porzezanie n., wyrzezanie n., zarzezanie n.
czas. rzezać ndk., obrzezać dk., obrzezywać ndk., porzezać dk., wyrzezać dk., zarzezać dk.
Wiktionary
zakaźna choroba weneryczna, wywołana przez gonokoki; tryper, gonorea
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) med. zakaźna choroba weneryczna;
Wiktionary
Rzeżączka (gr. γονόρροια gonórrhoia, łac. gonorrhoea, co znaczy „nasieniotok”), także wiewiór, tryper – choroba zakaźna, przenoszona drogą płciową, której czynnikiem etiologicznym jest Gram-ujemna bakteria – dwoinka rzeżączki (Neisseria gonorrhoeae).
Wikipedia
IPA: ʒɛˈʒɔ̃n͇t͡ʃka, AS: žežõṇčka
Wiktionary
przym. rzeżączkowy
Wiktionary
(1.1) wiewiór, tryper, gonorea
Wiktionary
przymiotnik relacyjny
(1.1) med. związany z rzeżączką, dotyczący rzeżączki
Wiktionary
rzecz. rzeżączka ż.
Wiktionary
1. rodzaj ostrza w sieczkarni, pługu lub innych narzędziach;
2. zwierzę przeznaczone do uboju
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) rodzaj specjalnego ostrza w sieczkarni, pługu lub innych gospodarczych narzędziach mechanicznych
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(2.1) w zakładach przetwórstwa mięsnego: pracownik, który zarzyna drób
(2.2) rel. rzeźnik żydowski, dokonujący uboju zwierząt według przepisów rytualnych
(2.3) rel. człowiek dopełniający obrządku obrzezania u żydów
Wiktionary
Szechita (hebr. שחיטה) – w judaizmie ubój rytualny zwierząt lądowych i ptaków, którego dokonuje specjalnie w tym celu uczony rytualny rzezak – szojchet (jidysz; hebr. szohet).
Wikipedia
rzecz. rzez mrz., rzeź ż., rzeźnia ż., rzeźnik mos., rzezaniec mos., rzezacz mos., rzezanie n., rzezactwo n., obrzezek mrz., obrzezaniec mos., obrzezanie n., obrzezywanie n., porzezanie n., wyrzezanie n., zarzezanie n.
czas. rzezać ndk., obrzezać dk., obrzezywać ndk., porzezać dk., wyrzezać dk., zarzezać dk.
Wiktionary
(2.3) mohel
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) przest. cięcie na części
(1.2) przest. rzeźbienie
(1.3) daw. bicie, zabijanie
(1.4) daw. dokonywanie obrzezania
Wiktionary
rzecz. rzez mrz., rzeź ż., rzeźnia ż., rzeźnik mos., rzezaniec mos., rzezak mrz./mos., rzezacz mos., rzezactwo n., obrzezek mrz., obrzezaniec mos., obrzezanie n., obrzezywanie n., porzezanie n., wyrzezanie n., zarzezanie n.
czas. rzezać ndk., obrzezać dk., obrzezywać ndk., porzezać dk., wyrzezać dk., zarzezać dk.
Wiktionary
mężczyzna pozbawiony jąder; kastrat; eunuch
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) daw. eunuch
Wiktionary
Wikipedia
czas. rzezać ndk.
rzecz. rzeźnik mrz./mos.
Wiktionary
(1.1) kastrat, eunuch, trzebieniec
Wiktionary
wieś w Polsce
SJP.pl
Rzezawa – wieś gminna w Polsce położona w województwie małopolskim, w powiecie bocheńskim, w gminie Rzezawa, w zachodnim krańcu Kotliny Sandomierskiej, na północny wschód od Bochni. Miejscowość jest siedzibą gminy Rzezawa.
W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa tarnowskiego.
W roku 2021 we wsi mieszkały 2894 osoby, z czego 51,4% mieszkańców stanowiły kobiety, a 48,6% mężczyźni.
Wikipedia
przymiotnik od: Rzezawa
SJP.pl
1. ukształtowanie powierzchni
2. trójwymiarowa forma artystyczna
3. gałąź sztuk plastycznych obejmująca tworzenie trójwymiarowych form z różnych materiałów
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) szt. dziedzina sztuk plastycznych związana z tworzeniem trójwymiarowych form z różnych materiałów;
(1.2) szt. trójwymiarowy obiekt będący formą artystyczną
(1.3) geogr. geol. ukształtowanie terenu;
(1.4) ukształtowanie budynku
(1.5) pot. ukształtowanie powierzchni, ciała
(1.6) stpol. rzeź, rzezanie
Wiktionary
Rzeźbiarstwo – dziedzina sztuk plastycznych związana z tworzeniem trójwymiarowych form z różnych materiałów, co odróżnia ją od malarstwa i grafiki, zwykle dwuwymiarowych.
Efektem rzeźbiarstwa są rzeźby, przeznaczone zwykle do oglądania dookolnego. Cechami rzeźb jest zwykle faktura (zależna od materiału) oraz kolor (polichromia), a także skala (miniaturowa lub monumentalna).
Wikipedia
(1.1) Dziś na zajęciach z rzeźby wypalaliśmy nasze gliniane naczynia.
(1.2) Wenus z Milo to marmurowa rzeźba, która znajduje się w Muzeum Luwru.
(1.3) Wydma jest formą rzeźby powierzchni ziemi pochodzenia eolicznego.
(1.5) Trening na rzeźbę – to trening, którego celem jest nadanie mięśniom odpowiednich kształtów i proporcji.
Wiktionary
IPA: ˈʒɛʑba, AS: žeźba
Wiktionary
rzecz. rzeźbiarstwo n., rzeźbiarz m., rzeźbiarka ż., rzeźbienie n.
czas. rzeźbić ndk., wyrzeźbić dk.
przym. rzeźbiarski
Wiktionary
(1.1) rzeźbiarstwo
(1.3) morfologia
Wiktionary
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) szt. artystka, która wykonuje rzeźby
(1.2) pot. gwara. rzeźbiarstwo
Wiktionary
Rzeźbiarstwo – dziedzina sztuk plastycznych związana z tworzeniem trójwymiarowych form z różnych materiałów, co odróżnia ją od malarstwa i grafiki, zwykle dwuwymiarowych.
Efektem rzeźbiarstwa są rzeźby, przeznaczone zwykle do oglądania dookolnego. Cechami rzeźb jest zwykle faktura (zależna od materiału) oraz kolor (polichromia), a także skala (miniaturowa lub monumentalna).
Wikipedia
IPA: ʒɛʑˈbʲjarka, AS: žeźbʹi ̯arka
Wiktionary
rzecz. rzeźba ż., rzeźbiarstwo n., rzeźbienie n.
:: fm. rzeźbiarz m.
czas. rzeźbić ndk., wyrzeźbić dk.
przym. rzeźbiarski
przysł. rzeźbiarsko
Wiktionary
dotyczący rzeźbiarza, rzeźbiarstwa
SJP.pl
przymiotnik
(1.1) szt. związany z rzeźbiarzem, rzeźbiarstwem
Wiktionary
rzecz. rzeźba ż., rzeźbiarstwo n., rzeźbiarz mos., rzeźbiarka ż., rzeźbienie n.
czas. narzeźbić dk., porzeźbić ndk., rzeźbić ndk., wyrzeźbić dk.
przysł. rzeźbiarsko
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) szt. sztuka tworzenia rzeźb
Wiktionary
Rzeźbiarstwo – dziedzina sztuk plastycznych związana z tworzeniem trójwymiarowych form z różnych materiałów, co odróżnia ją od malarstwa i grafiki, zwykle dwuwymiarowych.
Efektem rzeźbiarstwa są rzeźby, przeznaczone zwykle do oglądania dookolnego. Cechami rzeźb jest zwykle faktura (zależna od materiału) oraz kolor (polichromia), a także skala (miniaturowa lub monumentalna).
Wikipedia
rzecz. rzeźba ż., rzeźbiarz m., rzeźbiarka ż., rzeźbienie n.
czas. rzeźbić ndk., wyrzeźbić dk.
przym. rzeźbiarski
przysł. rzeźbiarsko
Wiktionary
(1.1) rzeźba
Wiktionary
artysta tworzący rzeźby
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy, nazwa własna
(1.1) astr. jeden z gwiazdozbiorów nieba południowego;
Wiktionary
Wikipedia
IPA: ˈʒɛʑbʲjaʃ, AS: žeźbʹi ̯aš
Wiktionary
(1.1) skr. Scl
Wiktionary
czasownik przechodni niedokonany (dk. wyrzeźbić)
(1.1) szt. wycinać w czymś, nadając określony kształt
(1.2) przen. kształtować właściwą postać
(1.3) przen. pot. wykonywać coś nieprzemyślanie lub byle jak (pogardliwie o czynności)
Wiktionary
(1.1) Wyrzeźbiłem sobie fujarkę z drewna.
(1.2) Arkadiusz nic tylko spędza całe dnie na siłowni i rzeźbi swoje męskie ciało.
(1.3) Nie wiem, co teraz rzeźbisz z tymi papierami, ale obiecałeś mi pomóc z dziećmi.
Wiktionary
IPA: ˈʒɛʑbʲit͡ɕ, AS: žeźbʹić
Wiktionary
rzecz. rzeźbiarz m., rzeźbiarstwo n., rzeźba ż., rzeźbiarka ż., rzeźbienie n.
przym. rzeźbiarski
przysł. rzeźbiarsko
czas. wyrzeźbić
Wiktionary
(1.1) rytować, strugać
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) odczasownikowy od|rzeźbić.
(1.2) wyrzeźbiony w czymś kształt, wzór, forma
Wiktionary
IPA: ʒɛʑˈbʲjɛ̇̃ɲɛ, AS: žeźbʹi ̯ė̃ńe
Wiktionary
czas. rzeźbić, wyrzeźbić
rzecz. rzeźbiarstwo n., rzeźbiarka ż., rzeźbiarz m., rzeźba
przym. rzeźbiarski
Wiktionary
związany ze zmianami ukształtowania powierzchni Ziemi, wpływający na rzeźbę terenu
SJP.pl
tyle co: rzęzić
SJP.pl
wieś w województwie pomorskim, w powiecie tczewskim
SJP.pl
Rzeżęcin – wieś kociewska w Polsce położona w województwie pomorskim, w powiecie tczewskim, w gminie Morzeszczyn.
W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa gdańskiego.
We wsi budynek szkoły z początku XX wieku. W 2006 r. obchodzono 690-lecie lokacji wsi przez cystersów.
Wikipedia
szmery słyszalne przy osłuchiwaniu płuc
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) odczasownikowy od|rzęzić.
(1.2) odczasownikowy od|rzężeć.
(1.3) sport. gwara. nieskuteczne wspinanie się, wspinanie się z wielką trudnością
Wiktionary
Rzężenia – nieprawidłowe szmery oddechowe; są to niedźwięczne, krótkie szmery wysłuchiwane nad płucami, mające nieciągły charakter (są przerywane) i różną częstotliwość. Rzężenia o wyższej częstotliwości określa się jako rzężenia drobnobańkowe lub trzeszczenia, rzężenia o niższej częstotliwości określane są jako grubobańkowe.
Wikipedia
czas. rzęzić ndk., rzężeć ndk.
Wiktionary
wieś w województwie kujawsko-pomorskim, w powiecie włocławskim
SJP.pl
Rzeżewo-Morzyce – wieś w Polsce położona w województwie kujawsko-pomorskim, w powiecie włocławskim, w gminie Lubień Kujawski.
W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa włocławskiego. Według Narodowego Spisu Powszechnego (III 2011 r.) liczyła 167 mieszkańców. Jest trzynastą co do wielkości miejscowością gminy Lubień Kujawski.
Wikipedia
ciężko i głośno oddychać; charczeć
SJP.pl
czasownik nieprzechodni niedokonany (dk. zarzęzić)
(1.1) wydawać charakterystyczny dźwięk podczas oddychania wskutek choroby dróg oddechowych
Wiktionary
(1.1) A ten naprzeciwko z rakiem tchawicy prycha i rzęzi jak stara lokomobila.
Wiktionary
rzecz. rząch m., rzęch m., rzężenie n.
czas. rzężeć ndk., wyrzęzić dk., zarzęzić dk.
Wiktionary
(1.1) rzężeć
Wiktionary
chuligan; opryszek
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) książk. złodziej, rabuś, bandzior
Wiktionary
(1.1) Pamiętasz tego rzezimieszka, co nie zdążył jeszcze krwi ze sztyletu otrzeć, a już z cynicznym uśmiechem szedł w objęcia czternastolatek... I pamiętasz jego rozmowę ostatnią?...
(1.1) — Tak! stanę! — zawołałem. — Nie jestem rzezimieszkiem, ani też (przynajmniej dotąd) zabójcą.
Wiktionary
IPA: ˌʒɛʑĩˈmʲjɛʃɛk, AS: žeźĩmʹi ̯ešek
Wiktionary
1. pomieszczenie przeznaczone do uboju zwierząt;
2. masowy mord; pogrom; masakra
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) miejsce, gdzie zabija się zwierzęta dla celów spożywczych, sprawia tusze i dzieli mięso;
(1.2) pot. przen. akt masowego, okrutnego zabijania
(1.3) daw. jatki, w których sprzedaje się mięso
(1.4) daw. rynna, którą spuszcza się drewno z gór na nizinę
Wiktionary
Ubojnia (również rzeźnia) – zakład dokonujący uboju i patroszenia zwierząt, których mięso jest przeznaczone do spożycia przez ludzi.
Współcześnie największe rzeźnie w Polsce dokonują uboju do 12 tysięcy świń dziennie.
Wikipedia
(1.1) Dopóki będą istniały rzeźnie, będą istniały i pola bitew.
Wiktionary
IPA: ˈʒɛʑɲa, AS: žeźńa
Wiktionary
rzecz. rzeź ż., rzeźnik m., rzeźniczka ż., rzeźniczyna ż., rzeźnictwo n., rzezanie n., obrzezanie n., rzezalnia ż., rzeźnica ż., rzeźniczanka ż., rzeźność ż., obrzezaniec mos., obrzezek mrz., obrzezywanie n., porzezanie n., rzez mrz., rzezactwo n., rzezacz mos., rzezak mos./mrz.
czas. porzezać, obrzezywać, rzezać ndk., obrzezać dk.
przym. rzeźny, rzeźniczy, rzeźnicki, rzeźniany
Wiktionary
(1.1) ubojnia; daw. szlachtuz, kutlof, rzezalnia, rzeźnica
(1.2) rzeź, pogrom, masakra
(1.3) sklep mięsny; mięso-wędliny; daw. jatki
Wiktionary
dotyczący rzeźnictwa, rzeźników; rzeźniczy
SJP.pl
przymiotnik relacyjny
(1.1) związany z rzeźnictwem, dotyczący rzeźnictwa
przymiotnik dzierżawczy
(2.1) należący do rzeźnika
Wiktionary
(2.1) Taż proszę państwa, to jest regularne pyskobicie, jakiego nawet w naszym rzeźnickim fachu nie znają!
(2.1) Powiedzmy odrazu, że był to skład rzeźnicki jednego z największych i najbogatszych rzeźników miejscowych.
Wiktionary
rzecz. rzeźnia ż., obrzezanie n., rzeźniczka ż., rzeźnictwo n., rzeźnik mos.
przym. rzeźniczy
Wiktionary
(1.1) rzeźniczy
(2.1) rzeźniczy
Wiktionary
zawód rzeźnika
SJP.pl
Rzeźnictwo – dziedzina rzemiosła zajmująca się ubojem zwierząt rzeźnych i ich przetwarzaniem.
Wikipedia
nazwisko
SJP.pl
Rzeźniczak, i Rzeźniczek:
Wikipedia
1. kobieta zajmująca się ubojem zwierząt;
2. kobieta sprzedająca mięso i wędliny;
3. właścicielka sklepu mięsnego
SJP.pl
1. kobieta zajmująca się ubojem zwierząt;
2. kobieta sprzedająca mięso i wędliny;
3. właścicielka sklepu mięsnego
SJP.pl
dotyczący rzeźnictwa, rzeźników; rzeźnicki
SJP.pl
przymiotnik relacyjny
(1.1) związany z rzeźnikiem, dotyczący rzeźnika
(1.2) dotyczący rzeźnictwa, mający zastosowanie w rzeźnictwie
przymiotnik dzierżawczy
(2.1) należący do rzeźnika, będący jego własnością lub dziełem
Wiktionary
rzecz. obrzezanie n., rzeźnik mos., rzeźniczka ż., rzeźnia ż., rzeźnictwo n.
przym. rzeźnicki
Wiktionary
1. osoba zajmująca się ubojem zwierząt;
2. osoba sprzedająca mięso i wędliny;
3. właściciel sklepu mięsnego;
4. pogardliwie o słabym chirurgu
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) człowiek zajmujący się ubojem zwierząt i porcjowaniem mięsa
(1.2) pot. sprzedawca w sklepie mięsnym
(1.3) pot. przen. kat, oprawca
(1.4) pot. pogard. nieudolny chirurg
(1.5) środ. dialekt traderów forex para GBP/JPY
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(2.1) pot. sklep mięsny
Wiktionary
Rzeźnik (masarz) – zawód rzemieślniczy, osoba zajmująca się ubojem zwierząt rzeźnych, a następnie obróbką tusz poubojowych.
Niekiedy w skład kompetencji rzeźnika wchodzą również takie zadania jak:
Wikipedia
(1.1) Zakład mięsny zatrudnia 10 rzeźników na pełny etat.
(1.2) Za ladą stał młody rzeźnik, więc kolejka szybko się skurczyła.
(1.3) Rzeźnik z Rostowa został oskarżony o zamordowanie 53 osób.
(1.4) Ten nowy chirurg to rzeźnik, spartaczył babce operację.
(2.1) Wzięłam u rzeźnika trochę śląskiej i kość dla psa.
Wiktionary
IPA: ˈʒɛʑɲik, AS: žeźńik
Wiktionary
rzecz. rzeźnictwo n., rzeź ż., rzeźnia ż., rzezalnia ż., rzezak m., rzezacz m., rzez m., rzezaniec m., rzezanie n., obrzezanie n., obrzezaniec m., obrzezek mrz., obrzezywanie n., porzezanie n., rzezactwo n., wyrzezanie n., zarzezanie n., rzeźniczyna ż.
:: zdrobn. rzeźniczek m.
:: fż. rzeźniczka ż.
czas. zarzezać dk., wyrzezać dk., porzezać dk., obrzezywać ndk., rzezać ndk., obrzezać dk.
przym. rzeźniczy, rzeźnicki, rzeźny
Wiktionary
(1.3) oprawca, kat
(1.4) chirurg
Wiktionary
związany z rzezią, z ubojem zwierząt gospodarskich
SJP.pl
roślina zielna z rodziny krzyżowych
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) bot. niejadalna roślina zielna z rodziny kapustowatych (nazwa systematyczna|Cardamine|L.|ref=tak.);
(1.2) ogrod. kulin. spoż. nazwa pieprzycy siewnej (nazwa systematyczna|Lepidium sativum|L.|ref=tak.), rośliny zielnej z rodziny kapustowatych, stosowanej w kuchni;
Wiktionary
Rzeżucha (Cardamine L.) – rodzaj roślin z rodziny kapustowatych. Należy do niego ok. 260 gatunków szeroko rozprzestrzenionych na kuli ziemskiej, zwłaszcza na półkuli północnej. Do rodzimej flory polskiej należy 9 gatunków w wąskim ujęciu rodzaju i 12 po włączeniu tu rodzaju żywiec (Dentaria). Rośliny tu zaliczane występują na siedliskach wilgotnych, zarówno łąkowych jak i leśnych. Niektóre gatunki uprawiane są jako rośliny ozdobne.
Wikipedia
(1.1) Wszystkie rzeżuchy są gorzkie i nie nadają się do jedzenia.
(1.2) Nad stołem unosił się zapach świeżo ściętej rzeżuchy.
Wiktionary
IPA: ʒɛˈʒuxa, AS: žežuχa
Wiktionary
rzecz. rzeżuśnia ż.
:: zdrobn. rzeżuszka ż.
przym. rzeżuchowy
Wiktionary
(1.2) pieprzyca, pieprzyca siewna; stpol. czartowa broda, lud. pieprzyca psia
Wiktionary
→ rzeżucha
SJP.pl
przymiotnik
(1.1) zrobiony z rzeżuchy, dotyczący rzeżuchy
Wiktionary
IPA: ˌʒɛʒuˈxɔvɨ, AS: žežuχovy
Wiktionary
rzecz. rzeżucha ż.
Wiktionary
włoska zupa, której podstawowym składnikiem jest rzeżucha
SJP.pl
Rzeżuszanka – oryginalna włoska zupa podawana zimą lub wiosną, której głównym składnikiem jest rzeżucha; spożywana na ciepło lub zimno.
Wikipedia
zdrobnienie od: rzeżucha
SJP.pl
Rzeżuszka (Hutchinsia) – rodzaj roślin z rodziny kapustowatych wyróżniany w wielu ujęciach systematycznych w XIX i XX wieku. W 1982 wykazano błąd w diagnozie taksonomicznej rodzaju, który spowodował uznanie nazwy naukowej rodzaju za synonim Noccaea, przy czym większość gatunków tu zaliczanych trafiła do rodzaju Hornungia. Mimo to dawne ujęcie systematyczne pozostaje czasem w użyciu i m.in. przedstawiciel flory Polski – rzeżuszka alpejska wymieniona została w publikacji z 2020 roku pod nazwą Hutchinsia alpina.
Wikipedia
rodzaj roślin z rodziny kapustowatych; gęsiówka
SJP.pl
Rzeżusznik, gęsiówka (Cardaminopsis (C.A.Mey.) Hayek) – rodzaj roślin z rodziny kapustowatych wyróżniany w niektórych tradycyjnych ujęciach. Współcześnie należące tu gatunki włączane są do rodzaju rzodkiewnik Arabidopsis, choć wciąż w niektórych publikacjach rodzaj bywa wyodrębniany.
Wikipedia
stopień wyższy od przysłówka: rzeźwo
SJP.pl
stopień wyższy od przymiotnika: rzeźwy
SJP.pl
1. orzeźwiający, świeży;
2. pełen werwy, żwawy, dziarski, rześki
SJP.pl
przymiotnik jakościowy
(1.1) książk. przyjemnie chłodny
(1.2) książk. pełen energii, gotowy do działania
Wiktionary
(1.1) Powietrze było rzeźwe, lecz dzień zapowiadał się gorący.
(1.2) Nazajutrz podniósł się wyspany, rzeźwy i wesoły.
Wiktionary
rzecz. rzeźwość ż.
czas. orzeźwiać ndk., orzeźwić dk., rzeźwić ndk.
przym. rzeźwo
przysł. rzeźwiąco
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna
(1.1) geogr. miasto we wschodniej części Łotwy, w środkowej Łatgalii;
(1.2) geogr. rzeka we wschodniej Łotwie
Wiktionary
Rzeżyca (łot. Rēzekne, niem. Rositten, ros. dawn. Режица, Reżica; jid. רעזשיצע, Reżice) – miejscowość (miasto wydzielone) we wschodniej części Łotwy. Liczy 37 200 mieszkańców, głównie Łotyszy (45%) i Rosjan (44,3%). Rzeżycę zamieszkuje również niewielka społeczność polska – około 1000 osób (2,7% ludności). Jest węzłem komunikacyjnym oraz centrum gospodarczym i kulturalnym środkowej części Łatgalii.
Wikipedia
przym. rzeżycki
Wiktionary
przymiotnik relacyjny
(1.1) związany z Rzeżycą, dotyczący Rzeżycy
Wiktionary
(1.1) Dwa nasze powiaty, rzeżycki i lucyński, w niczym nie były dawniej podobne do tego zniszczonego, zrujnowanego i zdeptanego kraju, jakim stały się później nasze Inflanty.
Wiktionary
rzecz. Rzeżyca ż.
Wiktionary
1. miasto w Polsce;
2. wieś w Polsce
SJP.pl
Rzgów – miasto w Polsce, położone w województwie łódzkim, w powiecie łódzkim wschodnim, w gminie Rzgów, nad rzeką Ner, będące częścią aglomeracji łódzkiej.
W końcu XVI wieku Rzgów był miastem duchownym należącym do kapituły katedralnej krakowskiej, zlokalizowanym w powiecie piotrkowskim województwa sieradzkiego. Południowa część dzisiejszego Rzgowa, wraz z historycznym centrum (położonym na lewym brzegu Neru) znajdowała się w XVI wieku w powiecie piotrkowskim województwa sieradzkiego; natomiast północny, prawobrzeżny obszar miasta, leżał w powiecie brzezińskim województwa łęczyckiego. Rzgów zatem leży na pograniczu dwóch regionów historycznych, gdzie jego część na lewym brzegu Neru znajduje się w ziemi sieradzkiej, a prawobrzeżna w ziemi łęczyckiej. Miasto uzyskało lokację miejską w 1467 roku, jednakże nie została ona zrealizowana; ponowna lokacja miała miejsce w 1502 roku, a degradacja statusu miejskiego nastąpiła w 1870 roku, aby ostatecznie przywrócić prawa miejskie w 2006 roku.
Wikipedia
mieszkaniec Rzgowa (miasta lub wsi w Polsce)
SJP.pl
mieszkanka Rzgowa (miasta lub wsi w Polsce)
SJP.pl
przymiotnik od: Rzgów, wieś gminna w województwie łódzkim
SJP.pl
przymiotnik relacyjny
(1.1) związany z Rzgowem, dotyczący Rzgowa
Wiktionary
rzecz. Rzgów mrz., rzgowianin m., rzgowianka ż.
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) gw-pl|Górny Śląsk. dupa, tyłek
Wiktionary
(1.1) Jedno frela, kiero bedinowała u naszygo Prezidynta, śleciała ze słodow, szczaskała sie cołko rzić. (z Internetu)
Wiktionary
przym. do rzici
przysł. do rzici
Wiktionary
(1.1) zadek, dupa, tyłek
Wiktionary
[czytaj: żnąć] rżnąć (częściej);
1. ciąć, krajać;
2. rzeźbić, szlifować;
3. potocznie:
a) zabijać czymś ostrym;
b) wrzynać się;
c) robić coś (np. grać na instrumencie) z zapałem;
d) boleć;
e) mówić ostro;
f) odpisywać, zrzynać;
4. wulgarnie:
a) mieć stosunek seksualny;
b) oddawać kał;
5. rżnąć się - potocznie:
a) bić się nawzajem;
b) mieć stosunek seksualny
SJP.pl
czasownik przechodni niedokonany (dk. brak)
(1.1) ciąć na części
(1.2) wyrzynać ozdoby
(1.3) pot. zabijać ostrym narzędziem
(1.4) pot. wpijać się boleśnie
(1.5) pot. robić coś z zapałem
(1.6) pot. udawać lub naśladować kogoś
(1.7) pot. mówić coś wprost, nie zważając na okoliczności
(1.8) pot. rzucić czymś z rozmachem
(1.9) pot. uderzyć silnie
(1.10) wulg. o mężczyźnie: uprawiać seks w roli aktywnej
(1.11) posp. oddawać kał
(1.12) pot. grać
(1.13) pot. odpisywać zadanie, ściągać odpowiedzi
(1.14) pot. oszukiwać
czasownik zwrotny niedokonany rżnąć się (dk. brak)
(2.1) wulg. uprawiać seks
Wiktionary
(1.1) Stolarz rżnie deskę.
(1.4) Te buty strasznie rżną mnie w pięty.
(1.6) Nie rżnij głupa, tylko mów, jak jest.
(1.7) — Nie wiem, jak Ci to powiedzieć… — Rżnij prosto z mostu.
(1.10) Sąsiad rżnie sąsiadkę.
(1.11) Pański pies znowu rżnie w moim ogrodzie!
(1.12) Małgosia tak rżnie na skrzypcach, że w całym bloku słychać.
(1.12) Wczoraj rżnąłem w gry na komputerze przez cały dzień.
(1.13) Nauczycielka przyłapała mnie, jak rżnąłem odpowiedzi na sprawdzianie.
(2.1) Sąsiad rżnie się z sąsiadką.
Wiktionary
IPA: rʒnɔ̃ɲt͡ɕ, AS: ržnõńć
Wiktionary
rzecz. rżnięcie n., zerżnięcie n., zrzynanie n., porżnięcie n., oderżnięcie n., odrzynanie n., przerżnięcie n., przerzynanie n., wyrżnięcie n., wyrzynanie n., wyrzynarka ż., dorżnięcie n., rzezanie n., obrzezanie n., rzezacz m.
czas. dorżnąć, zerżnąć dk., zrzynać ndk., porżnąć dk., oderżnąć dk., odrzynać ndk., przerżnąć dk., przerzynać ndk., wyrżnąć dk., wyrzynać ndk.
przym. niedorżnięty, wyrzynarkowy
Wiktionary
(1.3) rzezać
(1.7) walić, mówić prosto z mostu, walić prosto z mostu
(1.10) pieprzyć, pierdolić, jebać
(1.11) srać
(1.13) ściągać, odpisywać
(2.1) pieprzyć się, pierdolić się, jebać się
Wiktionary
roślina z rodziny traw, występująca na łąkach i polanach leśnych; kupkówka
SJP.pl
rznąć (rzadziej);
1. potocznie, rzadko: rzucić z całych sił, grzmotnąć;
2. pospolicie: uderzyć silnie; rąbnąć, trzasnąć, wyrżnąć, zdzielić
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) odczasownikowy od|rżnąć.
Wiktionary
czas. rżnąć, dorżnąć, przerzynać, przerżnąć
rzecz. dorżnięcie n., wyrzynarka ż.
Wiktionary
rznąć (rzadziej);
1. potocznie, rzadko: rzucić z całych sił, grzmotnąć;
2. pospolicie: uderzyć silnie; rąbnąć, trzasnąć, wyrżnąć, zdzielić
SJP.pl
czasownik przechodni niedokonany
(1.1) gw-pl|Górny Śląsk. rżnąć, ciąć
Wiktionary
(1.1) gw-pl|Górny Śląsk|rzezać.
Wiktionary
jednoroczna, dwuletnia lub wieloletnia roślina zielna z rodziny krzyżowych, powszechnie uprawiana dla jadalnych zgrubień korzeniowych mających dużą wartość odżywczą i właściwości lecznicze
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) bot. nazwa systematyczna|Raphanus|L.|ref=tak., rodzaj roślin z rodziny kapustowatych;
(1.2) bot. roślina z rodzaju rzodkiew (1.1)
(1.3) spoż. kulin. jarzyna z korzeni spichrzowych uprawnych gatunków rzodkwi (1.2)
Wiktionary
Wikipedia
rzecz.
:: zdrobn. rzodkiewka ż.
przym. rzodkwiany, rzodkiewkowy
Wiktionary
zdrobnienie od: rzodkiewka
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) pot. zdrobn. od: rzodkiewka
Wiktionary
IPA: ˌʒɔtʲcɛˈvɛt͡ʃka, AS: žotʹḱevečka
Wiktionary
rzecz. rzodkiewka ż.
przym. rzodkiewkowy
Wiktionary
odmiana rzodkwi, jednoroczna roślina warzywna uprawiana dla jadalnej bulwy o białej, różowej, czerwonej lub fioletowej skórce
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) bot. ogrod. roślina o jadalnych, cenionych smakowo bulwach;
(1.2) spoż. kulin. bulwa rzodkiewki (1.1)
Wiktionary
Rzodkiewka (Raphanus sativus var. sativus) – odmiana rzodkwi zwyczajnej. Jest uprawiana w wielu regionach świata. W Polsce występuje głównie jako roślina uprawna, lecz przejściowo dziczeje (ergazjofigofit). W uprawie występuje wiele kultywarów. Również rzodkiew czarna i rzodkiew japońska to kultywary rzodkiewki.
Wikipedia
(1.1-2) W inspektach są już nawet rzodkiewki. […] Z głębokiego półmiska kurzą się flaki, obok stoi wyborne masło, rzodkiewka, bułeczki, sery, piwo i wino.
Wiktionary
IPA: ʒɔtʲˈcɛfka, AS: žotʹḱefka
Wiktionary
rzecz. rzodkiew ż., zdrobn. rzodkieweczka ż.
przym. rzodkiewkowy
Wiktionary
(1.2) gw-pl|Śląsk|radiska., gw-pl|Poznań|redyska., gw-pl|Białystok|redźka.
Wiktionary
roślina z rodziny krzyżowych, o drobnych białych kwiatkach
SJP.pl
Rzodkiewnik (Arabidopsis Heynh.) – rodzaj roślin należący do rodziny kapustowatych. Obejmuje 10–11 gatunków. Rośliny te występują w Europie i Azji, i tylko Arabidopsis arenicola rośnie endemicznie w Ameryce Północnej. W Polsce rosną dwa gatunki tradycyjnie tu włączane: rzodkiewnik pospolity (A. thaliana) i rzodkiewnik szwedzki (A. suecica) oraz cztery gatunki, dawniej wyodrębniane w rodzaju rzeżusznik i dlatego w większości noszące zwyczajowe nazwy: rzeżusznik piaskowy (A. arenosa), rzeżusznik skalny (A. lyrata subsp. petraea), rzeżusznik tatrzański (A. neglecta) i rzodkiewnik Hallera (A. halleri).
Wikipedia
nazwisko
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) zdrobn. od: rzotkiewka
Wiktionary
rzecz. rzotkiewka ż.
Wiktionary
przymiotnik relacyjny
(1.1) odnoszący się do Rzów, związany z Rzami
Wiktionary
(1.1) Nazbierałyśmy jagód w rzowskim lesie.
Wiktionary
rzecz. rzianin mos., rzianka ż., Rzy nmos.
Wiktionary
Rzeczpospolita
SJP.pl
skrót, rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) = książk. Rzeczpospolita
Wiktionary
(1.1) Rozwój badań w ciągu półtora wieku ukazał nam obraz Rzplitej XVIII w. dużo bardziej złożony, zróżnicowany, bardziej konkretny i dynamiczny, niż go sobie wyobrażali dawniejsi historycy.
Wiktionary
rzecz. rzeczpospolita ż., Rzepa ż.
Wiktionary
skrótowiec, rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) med. reumatoidalne zapalenie stawów
Wiktionary
Reumatoidalne zapalenie stawów, RZS, dawniej: artretyzm, gościec przewlekły postępujący, gościec przewlekle postępujący (łac. polyarthritis reumatoidea) – choroba reumatyczna o charakterze zapalnym i przewlekłym oraz podłożu autoimmunologicznym.
Wikipedia
1. wprawiać rzecz w lot wypuszczając ją z ręki z nadaniem pewnej prędkości;
2. przewracać, zwalać, uderzać; gwałtownie poruszać, potrząsać;
3. potocznie: pozostawiać kogoś, opuszczać; odchodzić, rezygnować z czegoś;
4. rzucać się - poruszać się chaotycznie, bezwiednie lub ze zdenerwowania czy złości
SJP.pl
czasownik przechodni niedokonany (dk. rzucić)
(1.1) wywoływać chwilowy lot przedmiotu
(1.2) przewracać kogoś
(1.3) wysyłać, kierować dokądś
(1.4) pot. zrezygnować ze związku z kimś
(1.5) powiedzieć coś szybko, zdawkowo
(1.6) pozbyć się nałogu
(1.7) zrezygnować z czegoś
czasownik zwrotny niedokonany rzucać się (dk. rzucić się)
(2.1) pot. przen. denerwować się (wykonując gesty osoby zdenerwowanej), ciskać się
(2.2) zrobić coś ze sobą, skierować się gwałtownie w jakimś kierunku
(2.3) łapczywie coś brać
Wiktionary
(1.1) Nie rzucaj we mnie zabawkami.
(1.2) Policjant dopadł złodzieja i rzucił go na ziemię.
(1.3) Lampa z ulicy rzucała nieco światła do sypialni.
(1.4) Magda rzuciła mnie dla innego.
(1.5) „Wyłącz to!” — rzucił, nie odwracając głowy.
(1.6) Za miesiąc od dzisiaj rzucam palenie.
(1.7) Chcę rzucić studia.
(2.1) Nie rzucaj się tak! Zaraz ci to naprawię.
(2.1) Kiedy zobaczył, że nie ma go na liście przyjętych na ten wydział, zaczął rzucać się jak wściekły pies.
(2.2) Zachowuje się, jakby mogła rzucić się dla niego w ogień.
(2.2) Rzucili się sobie w ramiona.
Wiktionary
IPA: ˈʒut͡sat͡ɕ, AS: žucać
Wiktionary
rzecz. rzucawka ż., rzucenie n., rzucanie n., rzut m., rzutnik m., rzutka ż., wyrzut m., podrzutek mos., odrzutowiec mrz.
czas. rzucić, podrzucić dk., podrzucać, wyrzucać ndk., zrzucać ndk., rozrzucać ndk., wyrzucić dk.
Wiktionary
(1.1) ciskać, miotać, ciepać
(1.4) dać kosza, porzucić, zerwać
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) odczasownikowy od|rzucać.
Wiktionary
IPA: ʒuˈt͡sãɲɛ, AS: žucãńe
Wiktionary
rzecz. rzucawka ż., rzut m., rzutnik m., rzutka ż., rzucenie n., odrzutowiec mrz.
czas. rzucać ndk., rzucić dk.
Wiktionary
najcięższa postać zatrucia ciążowego, występująca zwykle pod koniec ciąży lub podczas porodu, charakteryzuje się m.in. napadami drgawek, utratą przytomności; eklampsja; rzucawka ciążowa
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) med. wet. napad drgawek
Wiktionary
Nadciśnienie tętnicze w ciąży – występuje w następujących sytuacjach:
Wikipedia
rzecz. rzut m., rzucanie n.
czas. rzucać ndk.
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) odczasownikowy od|rzucić.
Wiktionary
(1.1) O rzuceniu palenia już nawet nie wspominam.
Wiktionary
IPA: ʒuˈt͡sɛ̃ɲɛ, AS: žucẽńe
Wiktionary
czas. wrucić się, rzucić dk., rzucać ndk.
rzecz. odrzutowiec mrz., rzut, rzutnik, rzutka, rzucanie
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj nijaki, nazwa własna
(1.1) geogr. miejscowość w Polsce (powiat pucki, 18°28'E, 54°41'N);
Wiktionary
Rzucewo (kaszb. Rzucewò, niem. Rutzau) – wieś kaszubska w Polsce położona w województwie pomorskim, w powiecie puckim, w gminie Puck. Położona nad Zatoką Pucką między Redą a Puckiem. Stara osada rybacka i rycerska.
Po 1466 roku wzmiankowana kolejno jako dobra Wejherów, Sobieskich i Przebendowskich pod nazwą Ruczewo.
Wikipedia
(1.1) Nigdy nie byłem w Rzucewie.
Wiktionary
IPA: ʒuˈt͡sɛvɔ, AS: žucevo
Wiktionary
przym. rzucewski
Wiktionary
wieś w województwie śląskim
SJP.pl
Wikipedia
1. wprawić rzecz w lot wypuszczając ją z ręki z nadaniem pewnej prędkości;
2. przewrócić, zwalić, uderzyć; gwałtownie poruszyć, potrząsnąć;
3. potocznie: pozostawić kogoś, opuścić; odejść, zrezygnować z czegoś;
4. rzucić się - gwałtownym ruchem skoczyć w dół; gwałtownie zbliżyć się do czegoś lub kogoś; zabrać się za coś z zapałem, bez reszty
SJP.pl
czasownik przechodni dokonany (ndk. rzucać)
(1.1) dokonany od|rzucać.
Wiktionary
IPA: ˈʒut͡ɕit͡ɕ, AS: žućić
Wiktionary
rzecz. rzucanie n., rzucenie n., rzut m., zrzut mrz., rzutnik mrz., podrzutek mos., odrzutowiec mrz.
czas. wyrzucać, wyrzucić, podrzucać, wrucić się, rzucać
Wiktionary
drobny wzór na jakimś tle
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) zdrobn. od rzut
(1.2) wzór, deseń na tkaninie, tapecie
Wiktionary
rzecz. rzut m.
Wiktionary
Rzuców – wieś w Polsce położona w województwie mazowieckim, w powiecie przysuskim, w gminie Borkowice. Leży nad rzeką Jabłonicą, pośród lasów i wzgórz Garbu Gielniowskiego. Przez miejscowość przebiega droga wojewódzka nr 727. Wieś ma status sołectwa.
Wikipedia
1. wprawienie w ruch jakiegoś ciała, przedmiotu; rzucenie;
2. widok obiektu z perspektywy mającej co najmniej jeden wymiar mniej, np. rzut kuli na płaszczyznę;
3. klasa dyscyplin sportowych, np. rzut oszczepem
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) wprawienie w ruch i spowodowanie chwilowego lotu jakiegoś przedmiotu przez wyrzucenie go z pewną siłą
(1.2) szybki, energiczny ruch ręki, nogi, głowy lub gwałtowny skok całego ciała
(1.3) geom. odwzorowanie figury na płaszczyźnie lub innej powierzchni
(1.4) sport. powalenie przeciwnika na ziemię – w sportach walki;
Wiktionary
Wikipedia
(1.1) Rzut monetą zadecydował, kto rozpocznie mecz.
Wiktionary
IPA: ʒut, AS: žut
Wiktionary
rzecz. rzucawka ż., rzucanie n., rzucenie n., narzut m., narzuta ż., odrzut m., podrzut m., wyrzut m., zarzut m., zrzut m., narzutniak m., rzutnik m., rzutka ż., wyrzutnia ż., rzutowanie n., podrzutek mos., odrzutowiec mrz., rzucik mrz.
czas. wrucić się, podrzucać, rzucać ndk., rzucić dk., rzutować ndk., wyrzucać
przym. rzutowy, rzutny
Wiktionary
krążek wyrzucany w powietrze, służący za lotny cel w strzelaniu sportowym
SJP.pl
stosunkowo cienka lina z włókien naturalnych lub syntetycznych z ciężarkiem na końcu, służąca do przerzucania liny holowniczej lub cumy na inny statek lub nabrzeże
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) żegl. linka z ciężarkiem na końcu, służąca do przerzucania ze statku na inny statek lub na brzeg w celu podania przywiązanej do jej drugiego końca cumę;
(1.2) pot. strzałka, lotka
Wiktionary
Wikipedia
IPA: ˈʒutka, AS: žutka
Wiktionary
czas. rzucać
rzecz. rzucanie n., rzucenie n., rzut m., odrzutowiec mrz.
Wiktionary
(1.2) dart, lotka, strzałka
Wiktionary
1. energiczny, przedsiębiorczy i pomysłowy w działaniu;
2. dawniej: prędki, żwawy, zwinny
SJP.pl
przymiotnik
(1.1) energiczny, pomysłowy, przedsiębiorczy
rzeczownik, rodzaj niemęskoosobowy, liczba mnoga
(2.1) pot. dart
forma rzeczownika.
(3.1) D. lp., M., B., W. lm. od: rzutka
Wiktionary
Wikipedia
(1.1) Oto umysł jej jest wprawdzie niepospolity, ale także zbyt prostolinijny na tutejsze stosunki, a zwłaszcza za mało rzutki.
Wiktionary
IPA: ˈʒutʲci, AS: žutʹḱi
Wiktionary
(1.1) rzecz. rzutkość ż.
(2.1) czas. wyrzucać
Wiktionary
(1.1) energiczny
(2.1) dart
Wiktionary
zaradność, obrotność, pomysłowość
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) cecha tego, kto jest rzutki – energiczny, przedsiębiorczy i pomysłowy
Wiktionary
przym. rzutki
przysł. rzutko
Wiktionary
zawodnik uprawiający strzelanie do rzutków
SJP.pl
1. miejsce (sportowe lub wojskowe) przygotowane do wykonywania rzutów (np. dyskiem, granatem);
2. w matematyce: płaszczyzna stała, na której odwzorowuje się, poprzez rzut, figury geometryczne
SJP.pl
Wikipedia
aparat projekcyjny do wyświetlania pojedynczych obrazów nieruchomych; diaskop
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) techn. urządzenie służące do wyświetlania slajdów, np. filmów lub prezentacji
Wiktionary
Rzutnik przeźroczy, diaskop lub krótko rzutnik – urządzenie projekcyjne służące do wyświetlania przeźroczy (diapozytywów) na ścianie lub odpowiednim ekranie projekcyjnym. Rzutnik umożliwia prezentację w powiększeniu przezroczy oświetlonych światłem przechodzącym. Wykorzystując rzutnik, tworzono całe diaporamy.
Wikipedia
składnia.
kolokacje.
synonimy.
(1.1) projektor, diaskop
antonimy.
hiperonimy.
hiponimy.
holonimy.
meronimy.
pokrewne.
rzecz. rzucanie n., rzucenie n., rzut m., rzutnia ż., odrzutowiec mrz.
czas. rzucać ndk., rzucić dk.
frazeologia.
etymologia.
etymn|pol|rzut|-nik.
uwagi.
tłumaczenia.
* angielski: (1.1) projector
* baskijski: (1.1) proiektagailu, proiektore
* francuski: (1.1) projecteur m.
* hiszpański: (1.1) proyector m.
* kaszubski: (1.1) rzutnik m.
* nowogrecki: (1.1) προβολέας m.
* rosyjski: (1.1) проектор m.
* rumuński: (1.1) proiector n.
źródła.
== rzutnik (język kaszubski.) ==
wymowa.
znaczenia.
rzeczownik, rodzaj męski
(1.1) techn. rzutnik
odmiana.
przykłady.
Wiktionary
IPA: ˈʒutʲɲik, AS: žutʹńik
Wiktionary
rzecz. rzucanie n., rzucenie n., rzut m., rzutnia ż., odrzutowiec mrz.
czas. rzucać ndk., rzucić dk.
Wiktionary
(1.1) projektor, diaskop
Wiktionary
odnoszący się sportów polegających na rzucaniu czymś na odległość
SJP.pl
czasownik
(1.1) stpol. ryczeć
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj niemęskoosobowy, liczba mnoga, nazwa własna
(1.1) geogr. wieś w Polsce, w województwie mazowieckim, w powiecie płońskim, w gminie Sochocin;
(1.2) geogr. osada leśna w Polsce, w województwie mazowieckim, w powiecie płońskim, w gminie Sochocin;
Wiktionary
Wikipedia
(1.1) Wakacje spędzamy w naszych Rzach.
(1.2) Jej rodzina pochodzi z Rzów.
Wiktionary
przym. rzowski
rzecz. rzianin mos., rzianka ż.
Wiktionary
dawniej, obecnie regionalnie: dupa
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) przest. współcz. reg. pośladki
(1.2) gw-pl|Górny Śląsk. tyłek
Wiktionary
(1.1) Może jakby Jarek dostał porządnego kopa w rzyć, toby szedł trochę szybciej.
Wiktionary
IPA: ʒɨt͡ɕ, AS: žyć
Wiktionary
rzecz.
:: zdrobn. rzytka ż.
Wiktionary
(1.1) tyłek, pupa, pośladki, zad, zadek; wulg. dupa
Wiktionary
potocznie: coś obrzydliwego, budzącego wstręt, odrazę
SJP.pl
potocznie:
1. zwracać zawartość żołądka; wymiotować;
2. gwałtownie wyrzucać coś z siebie; bluzgać, buchać czymś;
3. mieć czegoś dosyć, mieć wstręt do czegoś
SJP.pl
czasownik nieprzechodni niedokonany (dk. rzygnąć)
(1.1) grub. wymiotować
(1.2) posp. grub. przen. mieć czegoś dość
(1.3) pot. przen. gwałtownie wyrzucać strumień czegoś z siebie
Wiktionary
(1.1) Nawalony nastolatek na imprezie rzygał pod prysznicem.
(1.2) Niech już Aśka wraca z tego urlopu, rzygam już wypełnianiem tych papierów.
(1.3) Wulkan rzygał lawą.
Wiktionary
IPA: ˈʒɨɡat͡ɕ, AS: žygać
Wiktionary
rzecz. rzygi nmos., rzygowiny nmos., rzyganie n., rzygnięcie n., rzygacz m.
czas. porzygiwać, rzygnąć dk., wyrzygiwać ndk., wyrzygać dk., obrzygać dk., narzygać dk., zarzygać dk., urzygać dk., zrzygać się dk.
Wiktionary
(1.1) przen. pot. haftować, wymiotować, eufem. czyścić
(1.2) mieć dość, mieć po dziurki w nosie, mieć powyżej uszu
(1.3) chlustać, bluzgać, lać się strumieniami
Wiktionary
1. ozdobne zakończenie rynny, najczęściej w kształcie paszczy zwierzęcej lub smoczej; gargulec, rzygulec, garłacz, plwacz;
2. potocznie: osoba wymiotująca
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) archit. dekoracyjne zakończenie rynny lub odprowadzenia wody z dachu w postaci figurki lub głowy zwierzęcia, człowieka, potwora itp.;
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(2.1) posp. grub. ktoś, kto rzyga
Wiktionary
Rzygacz, inaczej gargulec (łac. gargulio „gardło”), także: garłacz, pluwacz, plwacz – dekoracyjne, ozdobne, wystające poza lico muru, zakończenie rynny dachowej, z którego woda deszczowa ma swobodny odpływ wodospadowy.
Wikipedia
(1.1) Na dachu katedry umieszczono rzygacze przedstawiające tajemnicze zwierzęta.
(2.1) Pod płotem jakiś rzygacz zostawił wczorajszą kolację.
Wiktionary
IPA: ˈʒɨɡat͡ʃ, AS: žygač
Wiktionary
rzecz. rzyganie n., rzyganko n., rzygi nmos., rzygowiny nmos., rzygowina ż.
:: forma żeńska rzygaczka ż.
czas. porzygiwać, wyrzygiwać, rzygać dk., rzygnąć ndk., wyrzygać dk., obrzygać dk., orzygać dk., narzygać dk., zarzygać dk., urzygać dk., zrzygać się dk.
Wiktionary
(1.1) gargulec, garłacz, pluwacz, plwacz
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) odczasownikowy od|rzygać.
Wiktionary
czas. rzygać
rzecz. rzygacz mos./mrz.
Wiktionary
torsje; pospolicie:
1. zwrócona przez usta zawartość żołądka; wymiociny, rzygowiny;
2. zwracanie przez usta zawartości żołądka
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj niemęskoosobowy, liczba mnoga
(1.1) grub. wymiociny
Wiktionary
(1.1) Na chodniku leżą czyjeś rzygi.
Wiktionary
IPA: ˈʒɨɟi, AS: žyǵi
Wiktionary
rzecz. rzyganie n., rzyganko n., rzygacz m., rzygaczka ż., rzygowiny nmos., rzygowina ż.
czas. porzygiwać, wyrzygiwać, obrzygać, rzygać ndk., rzygnąć dk., zarzygać dk., orzygać dk., wyrzygać dk., zrzygać się dk.
Wiktionary
(1.1) wymiociny, rzygowiny, rzygowina, paw
Wiktionary
potocznie:
1. zwrócić zawartość żołądka; zwymiotować;
2. gwałtownie wyrzucić coś z siebie; bluznąć, buchnąć czymś
SJP.pl
czasownik nieprzechodni dokonany (ndk. rzygać)
(1.1) dokonany od|rzygać.
Wiktionary
IPA: ˈʒɨɡnɔ̃ɲt͡ɕ, AS: žygnõńć
Wiktionary
rzecz. rzygacz mos./mrz., rzygi
czas. rzygać
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) odczasownikowy od|rzygnąć.
Wiktionary
IPA: ʒɨɟˈɲɛ̇̃ɲt͡ɕɛ, AS: žyǵńė̃ńće
Wiktionary
czas. rzygnąć, rzygać, wyrzygać, obrzygać, wyrzygiwać, porzygiwać
rzecz. rzygowiny nmos.
Wiktionary
pospolicie: zwrócona zawartość żołądka; wymiociny, rzygi
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj niemęskoosobowy, liczba mnoga
(1.1) posp. wymiociny
Wiktionary
IPA: ˌʒɨɡɔˈvʲĩnɨ, AS: žygovʹĩny
Wiktionary
rzecz. rzygi nmos., rzyganie n., rzygnięcie n., rzygacz m.
czas. porzygiwać, wyrzygiwać, rzygać ndk., wyrzygać dk., obrzygać dk., narzygać dk., zarzygać dk., urzygać dk., zrzygać się dk.
Wiktionary
ozdobne zakończenie rynny, najczęściej w kształcie paszczy zwierzęcej lub smoczej; gargulec, rzygacz, garłacz, plwacz
SJP.pl
1. o koniu: wydawać charakterystyczny głos;
2. potocznie: śmiać się gromko; rechotać
SJP.pl
czasownik nieprzechodni
(1.1) gw-pl|Górny Śląsk. modlić się
(1.2) gw-pl|Górny Śląsk. odmawiać (modlitwę)
Wiktionary
(1.1) Hyjdla zaś polazła rzykać do kościoła.
(1.2) Jak staro rzyko zdrowaśki to jej nie przeszkodzej.
Wiktionary
rzecz. rzykanie n.
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) gw-pl|Górny Śląsk. odczasownikowy od|rzykać.
Wiktionary
czas. rzykać ndk.
Wiktionary
stolica Włoch
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna
(1.1) geogr. miasto, stolica Włoch;
(1.2) hist. starożytna cywilizacja rzymska;
(1.3) hist. Cesarstwo Rzymskie;
(1.4) przen. papież; najwyższe władze Kościoła katolickiego
(1.5) geogr. nazwa kilku polskich wsi i osad;
Wiktionary
Rzym (wł. Roma, łac. Roma) – stolica i największe miasto Włoch, położone w środkowej części kraju nad rzeką Tyber i Morzem Śródziemnym, zarazem stolica regionu administracyjno-historycznego Lacjum (Lazio).
Wikipedia
(1.1) Pojedziemy na wycieczkę do Rzymu.
(1.2) Jedną z rozrywek w Rzymie były walki gladiatorów.
(1.3) Stopniowo Rzym podbijał tereny na północ od Italii.
(1.4) Protestanci zerwali wszelkie związki z Rzymem.
(1.5) Jechaliśmy kolejką przez Rzym i Wenecję w drodze do Biskupina.
Wiktionary
IPA: ʒɨ̃m, AS: žỹm
Wiktionary
rzecz. rzymianin m., rzymianka ż., Rzymianin m., Rzymianka ż.
przym. rzymski, podrzymski
Wiktionary
(1.1) książk. peryfr. Wieczne Miasto, Miasto Siedmiu Wzgórz
(1.3) Cesarstwo Rzymskie
(1.4) papież
Wiktionary
skrót od: rzymski
SJP.pl
skrót od: rzymskokatolicki; rz.-kat.
SJP.pl
mieszkaniec Rzymu
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) staroż. obywatel starożytnego państwa rzymskiego
Wiktionary
(1.1) Cierpienia niewolników nie zostawiły żadnego śladu w historii, podczas gdy Rzymianie stworzyli historię wielkich połaci świata.
Wiktionary
IPA: ʒɨ̃ˈmʲjä̃ɲĩn, AS: žỹmʹi ̯ä̃ńĩn
Wiktionary
rzecz. Rzym m.
:: fż. Rzymianka ż.
przym. rzymski
Wiktionary
mieszkanka Rzymu
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) hist. w starożytności: obywatelka państwa rzymskiego
Wiktionary
(1.1) Rzymianki używały wyciągu z pokrzyku jako kosmetyku rozszerzającego źrenice i nadającego im blask.
Wiktionary
IPA: ʒɨ̃ˈmʲjãnka, AS: žỹmʹi ̯ãnka
Wiktionary
rzecz. Rzym m.
:: fm. Rzymianin m.
przym. rzymski
Wiktionary
nazwisko
SJP.pl
Osoby o tym nazwisku:
Wikipedia
1. przymiotnik od: Rzym (stolica Włoch lub państwo starożytne);
2. cyfry rzymskie - cyfry wprowadzone przez starożytnych Rzymian, dziś używane do oznaczania dat; I = 1, V = 5, X = 10, L = 50, C = 100, D = 500, M = 1000
SJP.pl
przymiotnik relacyjny
(1.1) odnoszący się do miasta Rzymu, wywodzący się z Rzymu, charakterystyczny dla Rzymu
(1.2) odnoszący się do państwa Rzymu, wywodzący się z Rzymu, charakterystyczny dla Rzymu
Wiktionary
(1.2) Historia tej miejscowości sięga daleko w przeszłość, aż do czasów rzymskich.
Wiktionary
IPA: ˈʒɨ̃msʲci, AS: žỹmsʹḱi
Wiktionary
(1.1-2) rzecz. Rzym
(1.1) rzecz. rzymianin, rzymianka
(1.2) rzecz. Rzymianin, Rzymianka
Wiktionary
1. przymiotnik od: Rzym (stolica Włoch lub państwo starożytne);
2. cyfry rzymskie - cyfry wprowadzone przez starożytnych Rzymian, dziś używane do oznaczania dat; I = 1, V = 5, X = 10, L = 50, C = 100, D = 500, M = 1000
SJP.pl
Rzymsko – wieś w Polsce położona w województwie wielkopolskim, w powiecie tureckim, w gminie Dobra.
W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa konińskiego.
Wikipedia
skrót od: rzymskokatolicki
SJP.pl
odnoszący się do obrządku rzymskiego kościoła katolickiego
SJP.pl
przymiotnik relacyjny
(1.1) związany z katolicyzmem i katolikami obrządku łacińskiego, dotyczący katolicyzmu i katolików obrządku łacińskiego
przymiotnik jakościowy
(2.1) charakterystyczny dla katolicyzmu i katolików obrządku łacińskiego
Wiktionary
(1.1) Ta kaplica należy do miejscowej wspólnoty rzymskokatolickiej.
Wiktionary
(1.1) łaciński
Wiktionary
ściernisko; pole po skoszeniu rosnącego na nim zboża
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) roln. pole po skoszeniu rosnącego na nim zboża
Wiktionary
IPA: ˈrʒɨskɔ, AS: ržysko
Wiktionary
rzecz. reż m.
przym. rżany
Wiktionary
(1.1) ściernisko
Wiktionary
Wikipedia
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) zdrobn. od rzyć
(1.2) przest. pieszczotliwie o pośladkach
Wiktionary
rzecz. rzyć ż.
Wiktionary
(1.2) pupa, pupcia, dupka, dupeczka, dupina, dupcia, dupunia, dupeńka
Wiktionary
Rzywno – kolonia w Polsce położona w województwie kujawsko-pomorskim, w powiecie żnińskim, w gminie Łabiszyn. Miejscowość wchodzi w skład sołectwa Nowe Dąbie.
W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa bydgoskiego.
Wikipedia
Rømø – wyspa w Danii, na Morzu Północnym (Morze Wattowe), w archipelagu Wysp Północnofryzyjskich. Jej powierzchnia wynosi 128,86 km². W 2017 roku liczyła 584 mieszkańców; gęstość zaludnienia wynosiła 4,53 os./km².
Wikipedia
1. litera w alfabecie polskim;
2. spółgłoska środkowojęzykowa (palatalna), bezdźwięczna, miękka, szczelinowa, ustna
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) jęz. majuskuła dwudziestej piątej litery alfabetu;
Wiktionary
Ś (eś) – dwudziesta piąta litera alfabetu polskiego służąca do zapisu spółgłoski szczelinowej. Jest także w użyciu w języku dolnołużyckim i w języku wilamowskim, jest obecna w łacince białoruskiej oraz zalecana w odmianie czarnogórskiej języka serbsko-chorwackiego.
Wikipedia
IPA: ɛɕ, AS: eś
Wiktionary
przedrostek
(1.1) tworzący czasowniki dokonane
Wiktionary
(1.1) cisnąć → ścisnąć • ciągnąć → ściągnąć • ciąć → ściąć
Wiktionary
skrót od: spółka (czytany jako cały wyraz); sp., ska
SJP.pl
skrót w funkcji rzeczownika rodzaju żeńskiego
(1.1) praw. ekon. = spółka
Wiktionary
(1.1) sp.
Wiktionary
przymiotnik relacyjny
(1.1) taki, który ma kształt litery S
Wiktionary
(1.1) esowaty
Wiktionary
skrót od:
1. środa; śr.;
2. święty
SJP.pl
skrót
(1.1) = strona
(1.2) = siostra zakonna
(1.3) = sala
Wiktionary
(1.1) Wyjaśnienie trudniejszych wyrazów znajduje się na s. 420.
(1.2) Autorką słów jest służebniczka z Panewnik s. Magdalena Rząsa.
(1.3) Już 29 maja 2014 r. w siedzibie Wyższej Szkoły Technologii Informatycznych przy ul. Pawiej 55 w Warszawie, w s. 305, odbędzie się konferencja pt. "Bądź kreatywny - zaprojektuj swój innowacyjny biznes".
Wiktionary
IPA: ˈstrɔ̃na|ˈstrɔ̃nɨ, AS: strõna|strõny
Wiktionary
(1.1) rzecz. str., strona ż.
(1.2) rzecz. siostra ż.
Wiktionary
(1.1) str.
Wiktionary
[czytaj: es-A] rzadki skrót od: spółka akcyjna; SA
SJP.pl
skrótowiec
(1.1) = Spółka Akcyjna
Wiktionary
(1.1) Ta stacja należy do ZE Kraków S.A.
Wiktionary
IPA: ɛs‿ˈa, AS: es‿a
Wiktionary
(1.1) SA
Wiktionary
[czytaj: es-CE] skrót od: spółka cywilna (czytany także jako całe wyrażenie); SC
SJP.pl
skrót od: science fiction; SF
SJP.pl
skrótowiec
(1.1) = film. liter. science fiction
Wiktionary
Fantastyka naukowa (ang. science fiction, w skrócie sci-fi, s.f. lub SF) – gatunek literacki, filmowy oraz gier komputerowych o fabule osnutej na przewidywanych osiągnięciach nauki i techniki oraz ukazującej ich wpływ na życie jednostki lub społeczeństwa. W świecie przedstawionym utworów nie występują elementy cudowności, a także przestrzega się zasad prawdopodobieństwa. Razem z fantasy i horrorem, fantastyka naukowa zaliczana jest do fantastyki.
Wikipedia
(1.1) skr. SF
Wiktionary
skrót
(1.1) praw. = spółka komandytowo-akcyjna
Wiktionary
rewers (odwrotna strona); Rv.
SJP.pl
międzynarodowy sygnał oznaczający wzywanie pomocy; SOS
SJP.pl
skrót od: Senatus Populusque Romanus (senat i lud rzymski), łacińskiej formuły stanowiącej w starożytności oficjalną nazwę Imperium Rzymskiego, spełniający dawniej funkcję godła państwowego, obecnie umieszczany na obiektach użyteczności publicznej w Rzymie
SJP.pl
skrót od: status quo (z łaciny: stan prawny lub polityczny istniejący w danej chwili)
SJP.pl
skrót od: Stary Testament (czytany jako całe, odmienne wyrażenie); ST
SJP.pl
skrót od: sit tibi terra levis (z łaciny: niech ci ziemia lekką będzie; zwyczajowa formuła zapisywana na nagrobkach rzymskich, teraz także zwrot kończący mowy pogrzebowe)
SJP.pl
skrót od: sub voce - pod wyrazem, pod hasłem (słownika, encyklopedii itp.)
SJP.pl
Sub verbo lub sub voce (dosł. „pod słowem” lub „pod wyrażeniem”, l.mn. odpowiednio sub verbis i sub vocibus) – wyrażenia łacińskie stosowane w bibliografii naukowej i cytowaniu piśmiennictwa dla oznaczenia konkretnego miejsca w tekście za pomocą odniesienia do wcześniej występujących słów. Najczęściej stosuje się je w formie skróconej s.v. lub s/v, czasem spotykany jest także skrót dla liczby mnogiej: s.vv., a w literaturze anglojęzycznej także angielski odpowiednik u.w. (ang. under the word, dosł. po słowie).
Wikipedia
[czytaj: es-A]
1. skrót od: spółka akcyjna; S.A.;
2. skrót od: Die Sturmabteilung der Nationalsozialistischen Deutschen Arbeiterpartei - Oddział Szturmowy NSDAP
SJP.pl
skrótowiec, rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) = ekon. praw. spółka akcyjna;
(1.2) = biol. fiz. swoista absorpcja;
(1.3) = praw. sąd apelacyjny;
(1.4) = adm. eduk. szkoła aspirantów
Wiktionary
Wikipedia
(1.1) Bank Pekao SA
(1.1) Siedziba zarządu PP SA znajduje się w Warszawie.
Wiktionary
IPA: ɛs‿ˈa, AS: es‿a
Wiktionary
(1.1) S.A.
Wiktionary
skrót od: South African Airways - Linie Lotnicze Południowej Afryki
SJP.pl
Wikipedia
samochód marki SAAB
SJP.pl
Wikipedia
[czytaj: sab-skańja] szwedzkie przedsiębiorstwo
SJP.pl
Saab Automobile AB (Svenska Automobile Aktie Bolaget; SAAB) – były szwedzki producent samochodów osobowych, powstały w 1947 roku jako spółka przedsiębiorstwa lotniczego SAAB.
Wikipedia
Wikipedia
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) rdzenny mieszkaniec Laponii
Wiktionary
przym. saamski
Wiktionary
(1.1) Lapończyk, Lopar, Łopar
Wiktionary
grupa etniczna zamieszkująca obszar Laponii; Lapończycy, Saamowie
SJP.pl
Lapończycy, Saamowie (Łoparowie, Loparowie; lap. Saami) – lud zamieszkujący głównie Laponię – krainę historyczno-geograficzną w Europie Północnej obejmującą północne krańce Norwegii, Finlandii, Rosji (Płw. Kolski) oraz Szwecji. Historycznie nazywani Lapończykami, które to miano jest obecnie uważane przez niektóre społeczności saamskie za obraźliwe. Saamowie są potomkami pierwotnych mieszkańców Skandynawii.
Wikipedia
grupa etniczna zamieszkująca obszar Laponii; Lapończycy, Saami
SJP.pl
Lapończycy, Saamowie (Łoparowie, Loparowie; lap. Saami) – lud zamieszkujący głównie Laponię – krainę historyczno-geograficzną w Europie Północnej obejmującą północne krańce Norwegii, Finlandii, Rosji (Płw. Kolski) oraz Szwecji. Historycznie nazywani Lapończykami, które to miano jest obecnie uważane przez niektóre społeczności saamskie za obraźliwe. Saamowie są potomkami pierwotnych mieszkańców Skandynawii.
Wikipedia
→ Saamowie (grupa etniczna)
SJP.pl
przymiotnik relacyjny
(1.1) związany z Saamami, dotyczący Saamów
Wiktionary
rzecz. Saam mos.
Wiktionary
rzeka w Szwajcarii
SJP.pl
Sarine (fr. La Sarine, niem. die Saane) – rzeka w Szwajcarii, główny tok wodny krainy Gruyères i całego kantonu Fryburg. Długość 126 km, powierzchnia dorzecza 1269 km².
Źródła Sarine znajdują się po północnej stronie grzbietu wododziałowego Alp Berneńskich (będącego tu częścią głównego wododziału europejskiego), w pobliżu (1,7 km na zachód) przełęczy Sanetsch (dawniej fr. Col du Sénin, 2252 m n.p.m.).
Wikipedia
1. → Saane (rzeka w Szwajcarii);
2. koza saaneńska - mleczna rasa kozy domowej o krótkiej, białej sierści
SJP.pl
[czytaj: zara albo sara]
1. rzeka we Francji i w Niemczech;
2. kraj związkowy w Niemczech
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna
(1.1) geogr. adm. kraj związkowy w zachodniej części Niemiec;
(1.2) geogr. hydrol. rzeka we Francji i Niemczech, prawy dopływ Mozeli, jej źródło znajduje się w Alzacji;
Wiktionary
Saara (niem. Saarland; fr. Sarre) – kraj związkowy w zachodniej części Niemiec, którego stolicą jest miasto Saarbrücken.
Leży na obszarze Średniogórza Niemieckiego, obejmuje południowy skraj gór Hunsrück i zachodnią część pogórza Nordpfälzer Bergland.
Większość ludności i przemysłu skupia się w Zagłębiu Saary, znajdującym się w południowej części kraju związkowego. Tutaj znajdują się takie miasta, jak Saarbrücken, Völklingen i Homburg.
Wikipedia
(1.1) Pierwsze wybory parlamentarne w Saarze odbyły się 5 października 1947 r.; na podstawie tej elekcji został utworzony pierwszy obieralny rząd saarski z J. Hoffmannem jako premierem (...).
Wiktionary
IPA: ˈsara, AS: sara
Wiktionary
przym. saarski
Wiktionary
antonimy.
hiperonimy.
hiponimy.
holonimy.
meronimy.
pokrewne.
przym. saarski
frazeologia.
etymologia.
(1.1) od (1.2)
(1.2) etym|niem|Saar. < etym|łac|Saravus. → nazwa poświadczona w IV w. n.e.
uwagi.
tłumaczenia.
* czeski: (1.1) Sársko n.
* duński: (1.1) Saarland
* esperanto: (1.1) Sarlando; (1.2) Saro
* francuski: (1.1) Sarre; (1.2) Sarre
* hiszpański: (1.1) Sarre; (1.2) Sarre
* japoński: (1.1) ザールラント州; (1.2) ザール川
* kataloński: (1.1) Saarland
* łaciński: (1.1) Saravia; (1.2) Saravus m., Sarra ż.
* macedoński: (1.1) Сар m.
* mongolski: (1.1) Заарланд
* niderlandzki: (1.1) Saarland
* niemiecki: (1.1) Saarland
* nowogrecki: (1.1) Σάαρ n.
* portugalski: (1.1) Saarland m., Sarre m.
* rosyjski: (1.1) Саар m.; (1.2) Саар m.
* słowacki: (1.1) Sársko n.
* słoweński: (1.1) Posarje n.
źródła.
== Saara (język estoński.) ==
wymowa.
znaczenia.
rzeczownik, nazwa własna
(1.1) imię|estoński|ż. Sara
odmiana.
przykłady.
składnia.
kolokacje.
synonimy.
Wiktionary
[czytaj: zarbrüken albo zarbriken] miasto w Niemczech
SJP.pl
Saarbrücken (fr. Sarrebruck; luks. Saarbrécken) – miasto w Niemczech nad Saarą, stolica kraju związkowego (niem. Bundesland) Saara, siedziba związku regionalnego Saarbrücken. Polityczne i kulturalne centrum regionu, główny ośrodek gospodarczy Zagłębia Saary, wydobycie węgla kamiennego. Rozwinięty przemysł maszynowy, metalowy, elektrotechniczny, włókienniczy, spożywczy, poligraficzny, precyzyjny, hutniczy oraz chemiczny.
Wikipedia
przymiotnik relacyjny
(1.1) związany z Saarą, dotyczący Saary (kraju związkowego, krainy i rzeki)
Wiktionary
(1.1) Pierwsze wybory parlamentarne w Saarze odbyły się 5 października 1947 r.; na podstawie tej elekcji został utworzony pierwszy obieralny rząd saarski z J. Hoffmannem jako premierem (...).
(1.1) Ponadto Rzesza jest poważnym odbiorcą szeregu wytworów przemysłu saarskiego oraz występuje jako dostawca artykułów technicznych, których przemysł saarski nie wytwarza.
Wiktionary
rzecz. Saara ż.
Wiktionary
1. imię żeńskie;
2. zdrobnienie od: Sabina
SJP.pl
Holandia:
Osoby:
Inne:
Wikipedia
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) zdrobn. od sabat
Wiktionary
rzecz. sabat m.
Wiktionary
imię męskie
SJP.pl
kichawiec, sabadyla;
1. cebulkowa roślina z rodziny liliowatych;
2. wyciąg octowy lub etanolowy z nasion tej rośliny
SJP.pl
kichawiec, sabadyl;
1. cebulkowa roślina z rodziny liliowatych;
2. wyciąg octowy lub etanolowy z nasion tej rośliny
SJP.pl
Wikipedia
nazwisko
SJP.pl
Sabak (Sabacc) – najpopularniejsza z hazardowych gier karcianych w fikcyjnym świecie Gwiezdnych wojen. Sabakiem nazywany jest też wygrywający układ kart w tej grze. Gra jest często porównywana do pokera albo blackjacka. Doczekała się kilku licencjonowanych wydań w świecie rzeczywistym. Nie istnieje jeden zbiór zasad do gry uznawany za kanoniczny i w samym uniwersum GW gra ma wiele wariantów.
Wikipedia
palma sabalowa, bocznia, drzewo z rodziny arekowatych
SJP.pl
Sabal – rodzaj roślin z rodziny arekowatych (palm). Obejmuje 16 gatunków, które występują w południowo-wschodniej części USA, w Ameryce Środkowej oraz w Wenezueli i Kolumbii na północy Ameryki Południowej. Suche liście często pozostają poniżej korony, tworząc rodzaj „spódniczki”. Kwiaty męskie i żeńskie występują na tej samej roślinie.
Wikipedia
przymiotnik od: sabal
SJP.pl
1. w średniowiecznych wierzeniach: zlot czarownic w odludnym miejscu (zwykle na szczycie łysej góry) w celu odnowienia przyrzeczenia wierności szatanowi;
2. w judaizmie: świąteczny dzień tygodnia; szabat; szabas;
3. przenośnie: negatywnie o zebraniu wielu ludzi
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) lud. tajemny zlot czarownic
(1.2) rel. zob. szabat.
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(2.1) hist. węgierski żołnierz zaciężny w XVII wieku
Wiktionary
Wikipedia
(1.1) Ponoć na Łysej Górze odbywały się sabaty wiedźm.
(1.2) Jahwe odwraca wzrok od waszych sabatów, nie podobają mu się wasze święta nowiu.
(2.1) Marszałek przyprowadził ze sobą pięć tysięcy sabatów i stu konnych.
Wiktionary
IPA: ˈsabat, AS: sabat
Wiktionary
rzecz. sabatysta mos., sabatystka ż., sabatarianin mos., sabatarianka ż., sabataista mos., sabatnik mrz., sabataizm m., sabatianizm m., sabatianista mos., Sabat m./ż.
przym. sabatowy, sabatystyczny, sabatariański, sabataistyczny, sabatianistyczny
Wiktionary
wyznawca sabataizmu (sabatianizmu); sabatianista
SJP.pl
XVII-wieczny ruch mesjanistyczny w judaizmie rozpowszechniony wśród Żydów Bliskiego Wschodu i Europy, uznający Sabataja Cwi za Mesjasza; sabatianizm
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) rel. hist. religijny ruch mesjanistyczny w judaizmie, założony w połowie XVII wieku przez Szabetaja Cewi;
Wiktionary
Sabataizm, sabbatanizm – ruch mesjanistyczny w judaizmie, założony w XVII wieku przez Szabetaja Cewiego. Wywodził się z idei mesjanistyczno-kabalistycznych. Sabataizm rozpowszechnił się głównie wśród Żydów sefardyjskich. Ruch był potępiany przez rabinów judaizmu ortodoksyjnego.
Wikipedia
(1.1) W odróżnieniu od zwolenników kabały praktycznej sabataizm głosił radość życia oraz złączenie się z Bogiem przez ekstazę.
Wiktionary
rzecz. sabat mos./mrz., sabataista m., sabataistka ż.
przym. sabataistyczny
Wiktionary
(1.1) szabataizm, sabbatanizm
Wiktionary
chrześcijańskie ugrupowania religijne święcące sobotę zamiast niedzieli (nawiązujące w ten sposób do tradycji żydowskiej), np. adwentyści; sabatyści
SJP.pl
Sabatarianie, sabatajanie, sabatyści – ugrupowania chrześcijańskie, których praktyki religijne nawiązywały do tradycji żydowskiej (głównie w liturgii), a dzień święty obchodziły w sobotę. Grupy sabatarian istniały, dla przykładu, w Finlandii w XV wieku, na Morawach w XVI wieku, w Rosji (subbotniki) i na Węgrzech (sabatarianizm szeklerski). Od XVII wieku sabatarianizm wyznawał odłam baptystów dnia siódmego w Anglii i Ameryce, który wpłynął na niektóre grupy adwentystów.
Wikipedia
członek ugrupowania religijnego święcącego sobotę zamiast niedzieli; sabatysta
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) przekonanie, że dniem świętowanym ku czci Boga powinna być sobota
Wiktionary
Sabatarianie, sabatajanie, sabatyści – ugrupowania chrześcijańskie, których praktyki religijne nawiązywały do tradycji żydowskiej (głównie w liturgii), a dzień święty obchodziły w sobotę. Grupy sabatarian istniały, dla przykładu, w Finlandii w XV wieku, na Morawach w XVI wieku, w Rosji (subbotniki) i na Węgrzech (sabatarianizm szeklerski). Od XVII wieku sabatarianizm wyznawał odłam baptystów dnia siódmego w Anglii i Ameryce, który wpłynął na niektóre grupy adwentystów.
Wikipedia
(1.1) Baptyści skłaniali się ku sabatarianizmowi.
Wiktionary
IPA: ˌsabatarʲˈjä̃ɲism̥, AS: sabatarʹi ̯ä̃ńism̦
Wiktionary
członkini ugrupowania religijnego święcącego sobotę zamiast niedzieli; sabatystka
SJP.pl
wyznawca sabatianizmu (sabataizmu); sabataista
SJP.pl
XVII-wieczny ruch mesjanistyczny w judaizmie rozpowszechniony wśród Żydów Bliskiego Wschodu i Europy, uznający Sabataja Cwi za Mesjasza; sabataizm
SJP.pl
Wikipedia
dawniej:
1. lichtarz, żyrandol wieloramienny, w którym zapala się świece w sabat;
2. rodzaj pieca do pieczenia mięsa lub ciasta
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) przest. lichtarz wieloramienny
(1.2) przest. piec do pieczenia chleba, mięsa
Wiktionary
IPA: saˈbatʲɲik, AS: sabatʹńik
Wiktionary
rzecz. sabat m.
przym. sabatowy, szabatowy, szabaśny
Wiktionary
(1.1-2) szabaśnik, sabatnica, szabaśnica, reg. szabatnik, reg. sabaśnik
Wiktionary
przymiotnik od: sabat (np. sabatowy odpoczynek, sabatowy wieczór)
SJP.pl
chrześcijańskie ugrupowania religijne święcące sobotę zamiast niedzieli (nawiązujące w ten sposób do tradycji żydowskiej), np. adwentyści; sabatarianie
SJP.pl
Sabatarianie, sabatajanie, sabatyści – ugrupowania chrześcijańskie, których praktyki religijne nawiązywały do tradycji żydowskiej (głównie w liturgii), a dzień święty obchodziły w sobotę. Grupy sabatarian istniały, dla przykładu, w Finlandii w XV wieku, na Morawach w XVI wieku, w Rosji (subbotniki) i na Węgrzech (sabatarianizm szeklerski). Od XVII wieku sabatarianizm wyznawał odłam baptystów dnia siódmego w Anglii i Ameryce, który wpłynął na niektóre grupy adwentystów.
Wikipedia
członek ugrupowania religijnego święcącego sobotę zamiast niedzieli; sabatarianin
SJP.pl
członkini ugrupowania religijnego święcącego sobotę zamiast niedzieli; sabatarianka
SJP.pl
mieszkaniec Sabaudii
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) mieszkaniec Sabaudii
Wiktionary
rzecz. Sabaudia ż.
:: fż. Sabaudka ż.
przym. sabaudzki
Wiktionary
kraina historyczna we Francji
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna
(1.1) hist. kraina historyczna w południowo-wschodniej Francji;
(1.2) geogr. adm. francuski departament położony w regionie Owernia-Rodan-Alpy;
Wiktionary
Sabaudia (fr. Savoie) – kraina historyczna w południowo-wschodniej Francji, we francuskich Alpach, przy granicy ze Szwajcarią i Włochami. Część regionu administracyjnego Owernia-Rodan-Alpy (departamenty Sabaudia i Górna Sabaudia).
Wikipedia
(1.1) Od XI do XV wieku Piemont był podzielony na pięć jednostek terytorialnych: Turyn, Ivreę, Monferrato, Saluzzo i Sabaudię.
Wiktionary
rzecz. Sabaudczyk mos., Sabaudka ż.
przym. sabaudzki
Wiktionary
mieszkanka Sabaudii
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) mieszkanka Sabaudii
Wiktionary
rzecz. Sabaudia ż.
:: fm. Sabaudczyk mos.
przym. sabaudzki
Wiktionary
przymiotnik od: Sabaudia
SJP.pl
przymiotnik relacyjny
(1.1) związany z Sabaudią lub Sabaudczykami, dotyczący Sabaudii
Wiktionary
rzecz. Sabaudia ż., Sabaudka ż., Sabaudczyk mos.
Wiktionary
[czytaj: sabaJĄ] zabaglione, zabaione, zabajone;
1. krem z jaj, cukru i wina lub soku owocowego, podawany na ciepło;
2. lody waniliowe z alkoholem
SJP.pl
Sabała, Sabalik (właśc. Jan Krzeptowski) (1809-1894), polski muzykant i gawędziarz góralski, znakomity myśliwy
SJP.pl
Wikipedia
góralski ozdobny stanik kobiecy
SJP.pl
dotyczący Sabały
SJP.pl
[czytaj: sabatikal] płatny urlop długoterminowy, udzielany pracownikom o długim stażu pracy
SJP.pl
wyznawca sabeizmu
SJP.pl
kult gwiazd rozpowszechniony w religiach wschodnich, głównie wśród plemion zamieszkujących królestwo Saby
SJP.pl
Sabeizm (arab. صابئين, gr. σεβεοι/σεβομενοι) – termin, stosowany na określenie kultu gwiazd u przedislamskich Arabów i ludów z obszarów starożytnego Bliskiego Wschodu. Nazwa została wzięta od plemion sabejskich (Sabejczycy lub ludy Saba), które zamieszkiwały południowo-wschodnią Arabię.
Wikipedia
wyznawca sabeizmu
SJP.pl
związany z Sabą - starożytnym królestwem, np. plemiona sabejskie
SJP.pl
Sabelianizm – jedna z doktryn monarchianistycznych w chrześcijaństwie w II–IV wieku, określana także jako późny modalizm, zaprzeczająca istnieniu hipostaz Trójcy Świętej. Nazwa pochodzi od jej założyciela Sabeliusza. Sabelianie uważali, że istnieje jeden Bóg Ojciec, a Syn i Duch Święty są sposobami jego samowyrażania się. Herezja Sabeliusza rozpowszechniła się na terenach północnej Afryki, Azji Mniejszej, Mezopotamii. Sabelianizm został potępiony przez Dionizego, patriarchę Aleksandrii oraz papieża Kaliksta I. Zbliżone do sabelianizmu poglądy mieli w okresie nowożytności socynianie i Emanuel Swedenborg.
Wikipedia
belgijskie linie lotnicze; Sabena
SJP.pl
Sabena– nieistniejąca belgijska linia lotnicza z siedzibą w Brukseli.
Wikipedia
studnia publiczna w architekturze islamu, najczęściej umieszczana w pawilonie i otoczona ozdobną kratą
SJP.pl
Sabil lub sebil (arab. سبيل transkrybowane sabīl, tur. sebil) – studnia publiczna w tradycyjnej architekturze islamskiej przyjmująca postać pawilonu lub budynku, w którym woda jest swobodnie wydawana członkom społeczeństwa przez pracownika za okratowanym oknem. Termin ten jest czasami używany również w odniesieniu do prostych bezzałogowych fontann z kranem do wody pitnej.
Wikipedia
jednostka pochłaniania akustycznego
SJP.pl
Sabin – imię męskie pochodzenia łacińskiego. Wywodzi się od słowa sabinus oznaczającego pochodzący z Sabinów, plemienia zamieszkującego środkową Italię. Wśród patronów św. Sabin ze Spoleto, biskup i męczennik (†303).
Żeński odpowiednik: Sabina.
Sabin imieniny obchodzi: 17 stycznia, 9 lutego, 13 marca, 11 lipca, 20 sierpnia, 7 grudnia (dawniej 30 grudnia) i 11 grudnia.
Wikipedia
jednostka pochłaniania akustycznego
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna
(1.1) imię|polski|ż.;
Wiktionary
Wikipedia
(1.1) Podczas dorocznego balu w święto Purim podszedł do sprzedającej bilety Sabiny obcy mężczyzna i spytał, czy może zaprosić ją do tańca.
Wiktionary
IPA: saˈbʲĩna, AS: sabʹĩna
Wiktionary
rzecz.
:: fm. Sabin m.
Wiktionary
antonimy.
hiperonimy.
hiponimy.
holonimy.
meronimy.
pokrewne.
rzecz.
:: fm. Sabin m.
frazeologia.
etymologia.
uwagi.
(1.1) zobacz też: Indeks:Polski - Imiona
tłumaczenia.
* arabski: (1.1) سبینا
* duński: (1.1) Sabine, Sabina
* łaciński: (1.1) Sabina
* łotewski: (1.1) Sabīne ż.
* rosyjski: (1.1) Сабина ż.
* słowacki: (1.1) Sabína ż.
* węgierski: (1.1) Szabina
* wilamowski: (1.1) Sabin
* włoski: (1.1) Sabina ż.
źródła.
== Sabina (język angielski.) ==
wymowa.
znaczenia.
rzeczownik, nazwa własna
(1.1) imię|angielski|ż. Sabina
odmiana.
przykłady.
składnia.
kolokacje.
synonimy.
Wiktionary
przymiotnik dzierżawczy - należący do Saby lub z nią związany
SJP.pl
Rzeki w USA:
Parafie w USA:
Hrabstwa w USA:
Wikipedia
związek z grupy terpenów, składnik olejku eterycznego dębu lub świerka
SJP.pl
nazwisko
SJP.pl
przymiotnik dzierżawczy - należący do Sabiny lub z nią związany
SJP.pl
zdrobnienie od: Sabina (imię żeńskie)
SJP.pl
Sabinka – przystanek kolejowy w Starym Opolu, w województwie mazowieckim, w Polsce.
Wikipedia
plemiona starożytne
SJP.pl
Sabinowie (l.poj. Sabin, r. ż. Sabinka, Sabinki; łac. Sabini) – lud Italików z grupy osko-umbryjskiej zamieszkujący w starożytności środkową Italię.
Od etnonimu Sabinów pochodzi imię Sabin (Sabinus), a pośrednio nazwa Sabinian.
Wikipedia
1. → Sabinowie;
2. jałowiec sabiński - gatunek krzewu iglastego z rodziny cyprysowatych; jałowiec sawina
SJP.pl
jednostka pochłaniania akustycznego
SJP.pl
oparta na francuszczyźnie odmiana języka wykorzystywana głównie w Afryce Północnej
SJP.pl
Lingua franca (wł. „język Franków”) – w wąskim ujęciu: język mieszany typu pidżynowego (zwany też sabir, od hiszpańskiego saber – „wiedzieć”), używany w basenie Morza Śródziemnego, o zredukowanej gramatyce, powstały na bazie słownej głównie z języków: francuskiego, włoskiego, greckiego, hiszpańskiego i arabskiego. Używany w portach śródziemnomorskich jeszcze w XX wieku, głównie w kontaktach handlowych i dyplomatycznych, obecnie jest już językiem martwym.
Wikipedia
przymiotnik od: Sabnie
SJP.pl
wieś w Polsce
SJP.pl
Sabnie – wieś w Polsce położona w województwie mazowieckim, w powiecie sokołowskim, w gminie Sabnie. Ma status sołectwa i jest siedzibą gminy Sabnie. Leży nad Cetynią dopływem Bugu.
Wieś była własnością biskupa płockiego, w 1795 roku wchodziła w skład ziemi drohickiej województwa podlaskiego. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa siedleckiego.W Sabniach znajduje się Zespół Szkół Podstawowych im. Heleny Mniszek. Pisarka żyła i tworzyła swoje książki w Sabniach. Tutaj też zmarła 18 marca 1943 r.
Wikipedia
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) zdrobn. od sabot
Wiktionary
(1.1) To nie sabot, lecz tylko mały sabocik.
Wiktionary
rzecz. sabot m.
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj męski
(1.1) typogr. druk. w systemie miar typograficznych Didota stopień czcionki odpowiadający sześćdziesięciu punktom (22,554 mm)
Wiktionary
Sabon – klasycyzujący krój szeryfowy stworzony przez niemieckiego typografa i projektanta Jana Tschicholda (1902–1974) w latach 1964–1967. Został on wypuszczony na rynek wspólnymi siłami odlewni Monotype, Linotype i Stempel w roku 1967. Projekt tej antykwy został oparty na krojach tworzonych przez Claude’a Garamonda – wykorzystano zwłaszcza wersję używaną przez frankfurckiego drukarza Konrada Bernera. Berner ożenił się z wdową po swoim współpracowniku, Jacques Sabon (stąd nazwa kroju), który po śmierci Garamonda wykupił część czcionek z jego kolekcji. Kursywy zaprojektowano na podstawie krojów Roberta Granjona, typografa tej samej epoki. Sabon jest często opisywany jako odrodzenie Garamonda.
Wikipedia
składnia.
kolokacje.
synonimy.
antonimy.
hiperonimy.
hiponimy.
holonimy.
meronimy.
pokrewne.
frazeologia.
etymologia.
uwagi.
tłumaczenia.
źródła.
== sabon (język prowansalski.) ==
wymowa.
audio|LL-Q14185 (oci)-Davidgrosclaude-sabon.wav.
znaczenia.
rzeczownik, rodzaj męski
(1.1) mydło
odmiana.
przykłady.
Wiktionary
IPA: ˈsabɔ̃n, AS: sabõn
Wiktionary
wieś w województwie pomorskim, w powiecie słupskim
SJP.pl
Sąborze (kaszb. Sąbòrzé, niem. Ludwigslust) – wieś w Polsce położona w województwie pomorskim, w powiecie słupskim, w gminie Damnica przy drodze krajowej nr 6 E28 w odległości 10 kilometrów od Słupska. Wieś jest siedzibą sołectwa Sąborze w którego skład wchodzi również miejscowość Paprzyce.
W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa słupskiego.
Wikipedia
obuwie wystrugane z drewna lub zrobione na podeszwie drewnianej; chodak; drewniak
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) obuw. drewniane chodaki, tradycyjnie wykonywane we Francji
(1.2) wojsk. techn. część pocisku podkalibrowego, która dopasowuje jego średnicę do lufy, z której jest wystrzeliwany;
Wiktionary
Wikipedia
IPA: ˈsabɔt, AS: sabot
Wiktionary
rzecz. sabocik mrz.
Wiktionary
(1.1) drewniak
Wiktionary
1. walka z wrogiem lub protest poprzez uchylanie się od pracy, wadliwe jej wykonywanie, psucie urządzeń
2. ukryte działanie mające na celu przeszkodzenie w urzeczywistnieniu czegoś
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) umyślne niewypełnienie albo wypełnianie wadliwie swoich obowiązków w zamiarze wywołania dezorganizacji, strat i szkód; niewypełnienie danego zadania;
(1.2) skryte działanie, które ma na celu przeszkodzić realizacji czegokolwiek
Wiktionary
Sabotaż (z fr. sabotage) – umyślne niewypełnienie albo wypełnianie wadliwie swoich obowiązków w zamiarze wywołania dezorganizacji, strat i szkód. Sabotaż ma na celu uniemożliwienie lub utrudnienie prawidłowego funkcjonowania zakładów albo urządzeń lub instytucji o poważnym znaczeniu dla działania państwa.
Wikipedia
(1.1) Oskarżono go o gospodarczy sabotaż i w następnym roku zgładzono.
Wiktionary
IPA: saˈbɔtaʃ, AS: sabotaš
Wiktionary
rzecz. sabotowanie n., zasabotowanie n., sabotażysta m., sabotażystka ż., sabotażówka ż.
:: zdrobn. sabotażyk m.
czas. sabotować ndk., zasabotować dk.
przym. sabotażowy
przysł. sabotażowo
Wiktionary
(1) dywersja
Wiktionary
cecha czegoś związanego z sabotażem
SJP.pl
przymiotnik od: sabotaż (np. działania sabotażowe, czujnik sabotażowy)
SJP.pl
przymiotnik
(1.1) dotyczący sabotażu
Wiktionary
rzecz. sabotaż m., sabotowanie n.
czas. sabotować
Wiktionary
człowiek dokonujący sabotażu
SJP.pl
kobieta dokonująca sabotażu
SJP.pl
rodzaj roślin z rodziny storczykowatych
SJP.pl
Wikipedia
uprawiać sabotaż dla utrudnienia realizacji czegoś
SJP.pl
czasownik niedokonany
(1.1) stosować sabotaż
Wiktionary
(1.1) Pracownicy sabotują nowy projekt.
Wiktionary
IPA: ˌsabɔˈtɔvat͡ɕ, AS: sabotovać
Wiktionary
rzecz. sabotowanie n., sabotaż m., sabotażysta m., sabotażystka ż.
przym. sabotażowy
Wiktionary
antonimy.
hiperonimy.
hiponimy.
holonimy.
meronimy.
pokrewne.
rzecz. sabotowanie n., sabotaż m., sabotażysta m., sabotażystka ż.
przym. sabotażowy
frazeologia.
etymologia. etym|franc|saboter.
uwagi.
tłumaczenia.
* angielski: (1.1) sabotage
* baskijski: (1.1) sabotatu
* białoruski: (1.1) сабатаваць
* bułgarski: (1.1) саботирам
* czeski: (1.1) sabotovat
* duński: (1.1) sabotere
* esperanto: (1.1) saboti
* francuski: (1.1) saboter
* górnołużycki: (1.1) sabotować
* hiszpański: (1.1) sabotear
* interlingua: (1.1) sabotar
* jidysz: (1.1) סאַבאָטירן (sabotirn)
* niemiecki: (1.1) sabotieren
* norweski (bokmål): (1.1) sabotere
* rosyjski: (1.1) саботировать
* szwedzki: (1.1) sabotera
* ukraiński: (1.1) саботувати
źródła.
== sabotować (język górnołużycki.) ==
wymowa.
znaczenia.
czasownik
(1.1) sabotować
odmiana.
przykłady.
składnia.
kolokacje.
synonimy.
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) stosowanie sabotażu
Wiktionary
IPA: ˌsabɔtɔˈvãɲɛ, AS: sabotovãńe
Wiktionary
rzecz. sabotaż m., sabotażysta m., sabotażystka m.
czas. sabotować ndk.
przym. sabotażowy
Wiktionary
obuwie wystrugane z drewna lub zrobione na podeszwie drewnianej; chodak; drewniak
SJP.pl
jadalny owoc kaktusów z rodzaju opuncja
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) etn. środ. Żyd, rdzenny mieszkaniec Izraela
Wiktionary
Wikipedia
składnia.
kolokacje.
synonimy.
antonimy.
(1.1) jeke
hiperonimy.
hiponimy.
holonimy.
meronimy.
pokrewne.
frazeologia.
etymologia.
(1.1) etym|hebr|צבר. → owoc opuncji
uwagi.
tłumaczenia.
* angielski: (1.1) Sabra
* fiński: (1.1) sabra
* hebrajski: (1.1) צבר m./ż., סברה m./ż.
* jidysz: (1.1) סאַברע m./ż.
źródła.
== sabra (interlingua.) ==
thumb|sabra (1.1)
wymowa.
znaczenia.
rzeczownik
(1.1) szabla
odmiana.
przykłady.
Wiktionary
IPA: ˈsabra, AS: sabra
Wiktionary
antonimy.
(1.1) jeke
hiperonimy.
hiponimy.
holonimy.
meronimy.
pokrewne.
frazeologia.
etymologia.
(1.1) etym|hebr|צבר. → owoc opuncji
uwagi.
tłumaczenia.
* angielski: (1.1) Sabra
* fiński: (1.1) sabra
* hebrajski: (1.1) צבר m./ż., סברה m./ż.
* jidysz: (1.1) סאַברע m./ż.
źródła.
== sabra (interlingua.) ==
thumb|sabra (1.1)
wymowa.
znaczenia.
rzeczownik
(1.1) szabla
odmiana.
przykłady.
składnia.
kolokacje.
synonimy.
Wiktionary
imię żeńskie
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna
(1.1) imię|polski|ż.;
Wiktionary
Wikipedia
IPA: saˈbrʲĩna, AS: sabrʹĩna
Wiktionary
Gminy w USA:
Hrabstwa w USA:
również:
Wikipedia
nazwisko
SJP.pl
Sacco – miejscowość i gmina we Włoszech, w regionie Kampania, w prowincji Salerno.
Według danych na rok 2004 gminę zamieszkiwało 701 osób (30,5 os./km²).
Wikipedia
nazwisko
SJP.pl
Wikipedia
nazwisko
SJP.pl
Jakucja (Republika Sacha, dawniej także: Republika Jakucka; ros. Республика Саха, Якутия, jakuc. Саха Өрөспүүбүлүкэтэ) – republika wchodząca w skład Federacji Rosyjskiej (od roku 2000), położona w Dalekowschodnim Okręgu Federalnym, geograficznie stanowi wschodnią część Syberii.
Wikipedia
wyspa na Oceanie Spokojnym należąca do Rosji, oddzielona od kontynentu azjatyckiego Cieśniną Tatarską
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna
(1.1) geogr. wyspa na Oceanie Spokojnym u wybrzeży Rosji;
Wiktionary
Sachalin (ros. Сахалин; jap. 樺太, Karafuto) – wyspa na Oceanie Spokojnym u wybrzeży Rosji. Administracyjnie wchodzi w skład obwodu sachalińskiego. Od kontynentu oddziela ją Cieśnina Tatarska (szerokość w najwęższym miejscu 7,3 km), a od japońskiej wyspy Hokkaido dzieli ją Cieśnina La Pérouse’a. Jest to największa wyspa Rosji.
Wikipedia
(1.1) Bezpośrednią przyczyną braku pełnej normalizacji stosunków jest spór terytorialny o południową część Wysp Kurylskich (cztery wyspy, w tym dwie niezamieszkane) oraz kwestia wytyczenia granic obszarów morskich wokół Sachalinu.
Wiktionary
IPA: saˈxalʲĩn, AS: saχalʹĩn
Wiktionary
przym. sachaliński
Wiktionary
przymiotnik od: Sachalin, wyspa na Oceanie Spokojnym
SJP.pl
przymiotnik
(1.1) dotyczący Sachalinu, związany z Sachalinem, pochodzący z Sachalinu
Wiktionary
(1.1) Geograficzne warunki Oceanu Spokojnego wyznaczały trzy podstawowe kierunki operacyjne: kamczacki, sachaliński i nadmorski.
Wiktionary
IPA: ˌsaxaˈlʲĩj̃sʲci, AS: saχalʹĩĩ ̯sʹḱi
Wiktionary
rzecz. Sachalin m.
Wiktionary
enzym powodujący rozkład sacharozy (dwucukru) na cukry proste - glikozę i fruktozę, występujący m.in. w jelicie cienkim i drożdżach; inwertaza
SJP.pl
Inwertaza (β-fruktofuranozydaza, β-fruktozydaza, sacharaza, EC 3.2.1.26) – enzym z klasy hydrolaz i podklasy glikozydaz, który katalizuje hydrolizę wiązania fruktofuranozydowego (+)-sacharozy z wytworzeniem (+)-glukozy i (−)-fruktozy. Procesowi towarzyszy zmiana kierunku skręcania płaszczyzny polaryzacji światła spolaryzowanego z dodatniej na ujemną, tzw. "inwersja sacharozy", co jest źródłem nazwy enzymu.
Wikipedia
nazwisko
SJP.pl
nazwisko
SJP.pl
Andriej Dmitrijewicz Sacharow (ros. Андрей Дмитриевич Сахаров, ur. 21 maja 1921 w Moskwie, zm. 14 grudnia 1989 tamże) – rosyjski fizyk jądrowy, ojciec radzieckiej bomby wodorowej, twórca m.in. teorii indukowanej grawitacji, działacz polityczny, laureat Pokojowej Nagrody Nobla. Członek Akademii Nauk Związku Radzieckiego, deputowany na I Kongres Deputowanych Ludowych Związku Radzieckiego.
Wikipedia
dwucukier (disacharyd) otrzymywany z buraków cukrowych i trzciny cukrowej, stosowany głównie jako tzw. cukier do herbaty; cukier trzcinowy, cukier buraczany
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) biochem. cukier złożony wytwarzany przez rośliny
Wiktionary
Sacharoza (sanskr. शर्करा śarkarā, dosł. „ziarno piasku”, skąd stgr. σάκχαρον sákcharon „cukier”), C
12H
22O
11 – organiczny związek chemiczny, węglowodan z grupy disacharydów zbudowany z reszt D-fruktozy i D-glukozy. Ma słodki smak. W języku potocznym jest utożsamiana z cukrem. Główny składnik cukru spożywczego. Jest formą transportową cukrów w organizmach roślin.
Wikipedia
przym. sacharozowy
Wiktionary
przymiotnik relacyjny
(1.1) związany z sacharozą; zawierający sacharozę
Wiktionary
rzecz. sacharoza ż.
Wiktionary
(zwykle w liczbie mnogiej) związek organiczny zbudowany z atomów węgla, wodoru i tlenu, szeroko rozpowszechniony w przyrodzie, stanowiący materiał budulcowy i zapasowy, źródło energii organizmów żywych; cukier; węglowodan
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) biochem. zob. węglowodan.
Wiktionary
Węglowodany, sacharydy – w ścisłym znaczeniu są to organiczne związki chemiczne składające się z atomów węgla oraz wodoru i tlenu, w takiej proporcji, że na każdy atom węgla przypadają dwa atomy wodoru i jeden tlenu, o ogólnym wzorze sumarycznym: Cn(H2O)n. W szerszym znaczeniu zalicza się do nich ich pochodne otrzymywane w wyniku redukcji lub utleniania ich grup hydroksylowych lub karbonylowych, a także wymianę jednej lub więcej grup hydroksylowych na atom wodoru lub inne grupy organiczne.
Wikipedia
przymiotnik od: sacharyd, np. jednostki, grupy sacharydowe
SJP.pl
(zwykle w liczbie mnogiej) związek organiczny zbudowany z atomów węgla, wodoru i tlenu, szeroko rozpowszechniony w przyrodzie, stanowiący materiał budulcowy i zapasowy, źródło energii organizmów żywych; cukier; węglowodan
SJP.pl
Węglowodany, sacharydy – w ścisłym znaczeniu są to organiczne związki chemiczne składające się z atomów węgla oraz wodoru i tlenu, w takiej proporcji, że na każdy atom węgla przypadają dwa atomy wodoru i jeden tlenu, o ogólnym wzorze sumarycznym: Cn(H2O)n. W szerszym znaczeniu zalicza się do nich ich pochodne otrzymywane w wyniku redukcji lub utleniania ich grup hydroksylowych lub karbonylowych, a także wymianę jednej lub więcej grup hydroksylowych na atom wodoru lub inne grupy organiczne.
Wikipedia
miernik stężenia cukru w cieczach; cukromierz
SJP.pl
Sacharymetr – przyrząd pomiarowy umożliwiający wyznaczenie zawartości cukru (sacharozy) w roztworze wodnym. Jest to odpowiednio wyskalowany polarymetr. Działanie przyrządu oparte jest na pomiarze skręcalności roztworu sacharozy – substancji aktywnej optycznie. Kąt skręcenia płaszczyzny polaryzacji światła jest proporcjonalny do stężenia cukru, zgodnie ze wzorem:
Wikipedia
syntetyczny związek organiczny, biały krystaliczny proszek około 550 razy słodszy od cukru, używany w lecznictwie jako środek słodzący dla chorych na cukrzycę
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) biochem. organiczny związek chemiczny stosowany jako sztuczny środek słodzący;
Wiktionary
Sacharyna (E954), C7H5NO3S – organiczny związek chemiczny, imid kwasu o-sulfobenzoesowego stosowany jako sztuczny środek słodzący. Została odkryta w 1879 roku przez Ira Remsena i Constantina Fahlberga z Johns Hopkins University w USA.
Wikipedia
(1.1) W wielu wypadkach doskonale oczyszczona sacharyna, nie mająca posmaku dawnej sacharyny, może smakowo zastąpić cukier.
Wiktionary
wódz indiański
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) wódz indiański
Wiktionary
Sachem – nowela autorstwa Henryka Sienkiewicza, opublikowana na łamach dziennika „Słowo” w 1883 (po powrocie pisarza z podróży po Stanach Zjednoczonych). W 1889 wydana została w Pismach Henryka Sienkiewicza (tom XIX).
Wikipedia
(1.1) Podał ramię staremu Sachemowi i zaprowadził go pod sassafrasy, na brzeg Mississipi.
Wiktionary
IPA: ˈsaxɛ̃m|ˈsɛjt͡ʃɛ̃m|ˈsat͡ʃɛ̃m, AS: saχẽm|sei ̯čẽm|sačẽm
Wiktionary
w mitologii egipskiej: bogini, personifikacja niszczącej siły słońca, waleczności królewskiej i boskiej mocy chroniącej faraona; przedstawiana jako postać kobieca z głową lwicy
SJP.pl
Sechmet (Sachmet, Sachmis, Sekmet) – w mitologii egipskiej bogini wojny, zemsty i chorób, a także bogini opiekuńcza Dolnego Egiptu.
W dosłownym tłumaczeniu jej imię znaczy "Mocarna". Początkowo prawdopodobnie była to lokalna (z miejscowości Rehes) bogini nomu leontopolitańskiego (Dolny Egipt). W Memfis była małżonką Ptaha i matką Nefertuma. Czczona też, wraz z Hathor i Mut, w Karnaku.
Wikipedia
Sachs – nazwisko występujące często w krajach niemieckojęzycznych, oznaczające człowieka pochodzącego z Saksonii.
Wikipedia
[czytaj: zaksenhałzen]
1. osiedle w pobliżu Oranienburga (Niemcy);
2. hitlerowski obóz koncentracyjny, założony VIII 1936 w osiedlu Sachsenhausen
SJP.pl
Niemcy:
Inne:
Zobacz też:
Wikipedia
Sacin – wieś sołecka w Polsce położona w województwie mazowieckim, w powiecie grójeckim, w gminie Nowe Miasto nad Pilicą.
Wieś szlachecka położona była w drugiej połowie XVI wieku w powiecie bielskim ziemi rawskiej województwa rawskiego.
W latach 1954-1956 wieś należała i była siedzibą władz gromady Sacin, po przeniesieniu siedziby gromady i zmianie jej nazwy w gromadzie Rosocha. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa radomskiego.
Wikipedia
sakra (częściej);
1. w religioznawstwie: uroczystość święceń duchownych, zwłaszcza biskupich;
2. w historii: namaszczenie monarchy w czasie koronacji
SJP.pl
[czytaj: sakramentarium] we wczesnym średniowieczu: księga liturgiczna z najważniejszymi tekstami czytanymi przez kapłana w czasie celebracji mszy; sakramentarz
SJP.pl
[czytaj: sakramento]
1. rzeka w USA;
2. pasmo górskie w USA;
3. miasto w USA
SJP.pl
Sacramento – stolica amerykańskiego stanu Kalifornia, siedziba hrabstwa Sacramento. Liczy 470 956 mieszkańców (2012), co czyni je szóstym pod względem wielkości miastem w Kalifornii. Sacramento jest gospodarczym i kulturalnym centrum obszaru metropolitalnego o tej samej nazwie, zamieszkiwanego przez 2 527 123 osób (2009) – czwartego ze względu na wielkość w stanie Kalifornia (ustępując Greater Los Angeles Area, San Francisco Bay Area i San Diego) i dwudziestego drugiego w całych Stanach Zjednoczonych. W 2002 roku magazyn Time uznał Sacramento za najbardziej zintegrowane etnicznie i rasowo miasto amerykańskie.
Wikipedia
[czytaj: sakrum] sfera spraw świętych; to, co odnosi się do rzeczy świętych
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) sfera tego, co święte
Wiktionary
Sacrum (łac.) – sfera świętości, wokół której koncentrują się wierzenia, obrzędy i praktyki religijne. Właściwość (stała bądź ulotna), która przysługuje niektórym przedmiotom (narzędzia kultu religijnego – naczynia, święte księgi, szaty), istotom (król, kapłan), przestrzeniom (świątynia, wzniesienie), okresom (niedziela, czas postu, Wielkanoc itp.). Siedzibą sacrum może stać się wszystko, nawet zwykłe przedmioty; miejsca czy osoby mogą otrzymać tę właściwość lub ją utracić. Przeciwieństwem sacrum jest profanum – przestrzeń przeznaczona dla niewtajemniczonych (profanów).
Wikipedia
(1.1) Góra stanowiła sferę sacrum, do której nikt nie odważył się wstępować.
Wiktionary
IPA: ˈsakrũm, AS: sakrũm
Wiktionary
rzecz. sakralizacja ż.
przym. sakralny
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna
(1.1) geogr. toponim, pierwotna nazwa Starego Sącza
Wiktionary
Sącz to:
Wikipedia
(1.1) W średniowieczu Stary Sącz nazywany był tylko Sączem.
(1.1) Jadąc do klasztoru w Sączu, zahaczyli o leśniczówkę.
Wiktionary
rzecz. Sądecczyzna ż., Sądecczanin m., Sądecczanka ż.
przym. sądecki
Wiktionary
1. krążek bibuły lub naczynie oddzielające ciecz od osadu;
2. rurka stosowana przy odprowadzaniu wydzielin z ran lub jam ciała; dren;
3. rurka służąca do odprowadzania nadmiaru wód gruntowych; dren
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) zdrobn. od sak
(1.2) białystok. bluzka
(1.3) hist. ochrona na męskie genitalia
Wiktionary
rzecz. sak m.
Wiktionary
rurka, zwykle gumowa lub metalowa, z bocznymi otworami albo taśma gazowa, gumowa, wprowadzana do rany lub jamy ciała w celu odprowadzenia zalegającej tam wydzieliny (ropy, wysięku, krwi)
SJP.pl
odprowadzać drenami nadmiar wydzielin z organizmu; drenować
SJP.pl
Sączkowo – wieś w Polsce położona w województwie wielkopolskim, w powiecie wolsztyńskim, w gminie Przemęt.
Wikipedia
przymiotnik od: sączek
SJP.pl
Sączów – wieś w Polsce położona w województwie śląskim, w powiecie będzińskim, w gminie Bobrowniki.
W latach 1950–1954 miejscowość była siedzibą gminy Sączów. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa katowickiego.
Wikipedia
nazwisko
SJP.pl
1. popijać, pić powoli;
2. wydzielać powoli jakąś ciecz;
3. cedzić, filtrować
SJP.pl
czasownik przechodni niedokonany (dk. wysączyć)
(1.1) pić powoli, małymi porcjami
(1.2) wydzielać wolno ciecz
(1.3) wydobywać z siebie
czasownik przechodni niedokonany (dk. nasączyć, wsączyć)
(2.1) nalewać powoli; wlewać małymi porcjami
czasownik przechodni niedokonany (dk. odsączyć, przesączyć)
(3.1) oddzielać osad z zawiesiny; przepuszczać ciecz przez filtr
czasownik zwrotny niedokonany sączyć się (dk. wysączyć się)
(4.1) ciec powoli, kroplami, małymi porcjami
(4.2) wydobywać się powoli
Wiktionary
(1.1) Wampir powoli sączył krew ze srebrnej czaszy.
(4.1) Woda zebrana w załamach na wierzchu skały, przedostając się z wolna i kropla po kropli przez jakąś szparę w sklepieniu jaskini, zaczęła wreszcie sączyć mu się na głowę.
Wiktionary
rzecz. sączenie n.
Wiktionary
(1.1) cedzić, wysączać
(1.2) wydzielać, wysączać
(1.3) wydzielać
(2.1) nasączać, wsączać
(3.1) cedzić, filtrować, odsączać, przesączać
(4.1) wyciekać
(4.2) wypływać
Wiktionary
dawniej, żartobliwie: człowiek nadużywający alkoholu; wydmikufel, suszykufel
SJP.pl
Saczyn – wieś w Polsce położona w województwie wielkopolskim, w powiecie kaliskim, w gminie Godziesze Wielkie.
Wikipedia
rodzina roślin z rzędu wrzosowców
SJP.pl
Sączyńcowate (Sapotaceae Juss.) – rodzina roślin należąca do rzędu wrzosowców (Ericales). Należą do niej w zależności od ujęcia systematycznego 53–63 rodzaje z ok. 1100 gatunkami. Rośliny te występują na obszarach o klimacie tropikalnym i subtropikalnym. Na najwyższych szerokościach – w Maroku – rośnie argania żelazna. Przedstawiciele rodziny sięgają także stref umiarkowanych na obu półkulach na obu kontynentach amerykańskich. W Europie rośliny te nie występują naturalnie. Zasiedlają na ogół wilgotne lasy strefy międzyzwrotnikowej, rzadziej formacje typowe dla klimatu suchego. Do cech charakterystycznych należy występowanie związków kauczukowych w białym, rzadko żółtym lub niebieskim soku mlecznym oraz zalążnia górna podzielona na komory. Działki kielicha często występują w dwóch okółkach, podobnie pręciki. Zwykle okazałe i mięsiste owoce rozprzestrzeniane są przez duże zwierzęta.
Wikipedia
o cechach sączyńcowatych (rodzina roślin)
SJP.pl
tropikalne drzewo z rodziny sączyńcowatych, o jadalnych owocach i cennym, wytrzymałym drewnie cenionym w przemyśle meblarskim; sapodilla, pigwica
SJP.pl
1. organ wymiaru sprawiedliwości;
2. zespół ludzi sądzących; sędziowie;
3. budynek, gdzie odbywają się rozprawy sądowe;
4. rozprawa sądowa; proces;
5. opinia w jakiejś sprawie; ocena, pogląd
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) praw. instytucja, która zajmuje się rozstrzyganiem sporów albo orzekaniem o winie lub niewinności zgodnie z obowiązującym prawem
(1.2) praw. skład sędziowski (także jednoosobowy)
(1.3) pot. miejsce, budynek, w którym skład sędziowski rozpatruje pozwy lub akty oskarżenia
(1.4) opinia w jakiejś sprawie lub o osobie
(1.5) log. znaczenie zdania, które stwierdza określony stan rzeczy lub samo to zdanie;
(1.6) rozprawa sądowa, proces, sądzenie
Wiktionary
Sąd – we współczesnych demokratycznych systemach prawnych niezawisły organ państwowy, powołany do stosowania prawa w zakresie rozstrzygania sporów między podmiotami pozostającymi w sporze, a także decydowania o przysługujących uprawnieniach oraz dokonywania innych czynności określonych w ustawach lub umowach międzynarodowych. Wyposażony jest w atrybut niezawisłości (nie podlega innym organom władzy) i funkcjonuje w szczególnej, procesowej formie.
Wikipedia
(1.1) …wszystko w demokratycznym państwie zależy od niezawisłości sędziowskiej. Sąd zawisły to nie jest sąd. Dodał: może użyję zbyt wielkich słów, ale niezawisłości sędziowskiej musimy strzec jak źrenicy oka.
(1.3) Sąd w Grójcu mieści się przy ulicy Budowlanej.
(1.4) Twój sąd o Marku jest niesprawiedliwy.
(1.4) Jeżeli Werfel tak mówił, to się mylił. Nie radzę opierać się na jego sądach, choć uważam go za bardzo przydatnego człowieka […]
Wiktionary
IPA: sɔ̃nt, AS: sõnt
Wiktionary
rzecz. sędzia m./ż., sędzina ż., osąd m., sądówka ż., rozsądek m., sądzenie n., osądzenie n., zasądzenie n., rozsądzenie n., rozsądzanie n.
czas. sądzić ndk., osądzić dk., zasądzić dk., rozsądzać ndk., rozsądzić dk.
przym. sądowy, sądny, rozsądny
przysł. sądowo, sądownie, rozsądnie
Wiktionary
(1.1) trybunał
(1.4) opinia, pogląd, przekonanie, stwierdzenie
(1.6) rozprawa, proces, sądzenie
Wiktionary
Sadalmelik (arab.; Alfa Aquarii, α Aqr) – gwiazda w gwiazdozbiorze Wodnika, odległa o około 523 lata świetlne od Słońca.
Wikipedia
Geografia:
Osoba:
Wikipedia
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) film. komedia poruszająca poważne tematy, np. problemy psychiczne, życiowe porażki, nałogi itp.
Wiktionary
(1.1) Oglądając sadcom na ogół nie śmiejemy się z niczego miłego ani niewinnego. Śmiejemy się z mechanizmów społecznej opresji, z mroków ludzkiej psychiki i z dominujących kodów kulturowych, wobec których bohaterowie sadcomów stoją niemal zawsze w kompletnej kontrze.
Wiktionary
antonimy.
hiperonimy.
hiponimy.
holonimy.
meronimy.
pokrewne.
frazeologia.
etymologia.
etym|ang|sadcom.
uwagi.
tłumaczenia.
* angielski: (1.1) sadcom
źródła.
== sadcom (język angielski.) ==
wymowa.
znaczenia.
rzeczownik
(1.1) film. sadcom
odmiana.
(1.1) lp. sadcom; lm. sadcoms
przykłady.
składnia.
kolokacje.
synonimy.
Wiktionary
imię męskie
SJP.pl
Saddam (arab. صدام, Ṣaddām) – imię męskie pochodzenia arabskiego. Wywodzi się z rdzenia Ṣ-D-M, oznaczającego "przeciwstawiać się".
Imię "Szaddam" pojawia się także w serii książek science-fiction Diuna, napisanej przed dojściem Saddama Husajna do władzy w Iraku. Imię Szaddam nosi Cesarz, rządzący galaktyką.
Znane osoby o tym imieniu:
Wikipedia
nazwisko, m.in. Donatien de Sade - pisarz francuski (1740-1814)
SJP.pl
Sade, Sade Adu (wym. [ʃɑːˈdeɪ]), właśc. Helen Folasade Adu (ur. 16 stycznia 1959 w Ibadanie) – brytyjska piosenkarka, kompozytorka, autorka tekstów i producentka muzyczna nigeryjskiego pochodzenia. Liderka i wokalistka grupy muzycznej Sade.
Wikipedia
kraina historyczna w południowej Małopolsce
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna
(1.1) geogr. kraina historyczna w południowej Małopolsce;
Wiktionary
Sądecczyzna (ziemia sądecka) – kraina historyczna w południowej Małopolsce obejmująca Kotlinę Sądecką, część Pogórza Karpackiego i Beskid Sądecki.
Jan Flis w pracy „Sądeczyzna i jej granice” (Rocznik Sądecki. 1939) do Sądecczyzny zaliczył obszar powiatu nowosądeckiego, wschodnią część limanowskiego oraz skrawki powiatów gorlickiego i brzeskiego. Obecnie jej nazwę używa się najczęściej w odniesieniu do powiatu nowosądeckiego.
Wikipedia
(1.1) Spisz odpadł od Sądecczyzny i od państwa polskiego.
Wiktionary
rzecz. Sącz mrz., Sądeckie n.
przym. sądecki
Wiktionary
(1.1) Sądeckie
Wiktionary
przymiotnik od: Sącz (Nowy Sącz, Stary Sącz), Sądecczyzna
SJP.pl
przymiotnik
(1.1) związany z Sączem, dotyczący Sącza
Wiktionary
(1.1) W sądeckim hospicjum powstanie drugi oddział dla osób przewlekle chorych.
Wiktionary
rzecz. Sącz m., Sądecczyzna ż.
Wiktionary
mieszkaniec Nowego lub Starego Sącza
SJP.pl
mieszkanka Nowego lub Starego Sącza
SJP.pl
nazwisko
SJP.pl
Osoby o tym nazwisku:
Wikipedia
regionalnie: naczynie na ciecz
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) gw-pl|Poznań. drewniane naczynie
Wiktionary
zdrobnienie od: sadło
SJP.pl
wędrowny asceta hinduski
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) rel. hinduski wędrowny asceta;
Wiktionary
Sadhu (dewanagari साधु, trl. sādhu) – hinduski wędrowny asceta, żyjący ściśle według zasad religii, często ze splecionymi włosami, zwanymi dżata. Dąży on swoim życiem do osiągnięcia wyzwolenia.
Wikipedia
(1.1) Na marmurowych schodkach biegnących ku wodzie stoi pomarańczowy sadhu sypiąc na wodę okruszyny chlebowego placekacka.
Wiktionary
zdrobnienie od: sad (ogród owocowy)
SJP.pl
Wikipedia
1. nazwa dwóch wsi w Polsce;
2. wieś na Ukrainie
SJP.pl
Wikipedia
przymiotnik od: Sadkowice
SJP.pl
wieś w Polsce
SJP.pl
Sadkówka – wieś w Polsce położona w województwie świętokrzyskim, w powiecie pińczowskim, w gminie Michałów.
W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa kieleckiego.
Wikipedia
nazwisko
SJP.pl
nazwisko
SJP.pl
nazwisko
SJP.pl
przymiotnik od: Sadlinki
SJP.pl
wieś w Polsce
SJP.pl
Sadlinki – wieś w Polsce położona w województwie pomorskim, w powiecie kwidzyńskim, w gminie Sadlinki przy drodze wojewódzkiej nr 532 i na trasie linii kolejowej 207 Malbork – Grudziądz.Miejscowość jest siedzibą gminy Sadlinki.
W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa elbląskiego.
Wikipedia
mający dużo sadła; tłusty, opasły
SJP.pl
Wikipedia
narzędzie do robienia otworów w spulchnionej glebie w odpowiednich odstępach, używane przy sadzeniu roślin
SJP.pl
1. sądny dzień - według chrześcijańskich wierzeń religijnych: dzień, w którym ma nastąpić Sąd Ostateczny; także w przenośni - rozgardiasz, awantura, zamieszanie;
2. w związku frazeologicznym "do sądnego dnia" - bardzo długo, w nieskończoność
SJP.pl
przymiotnik
(1.1) daw. dotyczący sądu, sądzenia
(1.2) daw. skrót|indyw.|indywidualny|indywidualny. taki, który powinien zostać osądzony
Wiktionary
rzecz. sąd mrz., sądownictwo n.
przym. sądowy
Wiktionary
(1.1) sądowy
Wiktionary
imię męskie
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy, nazwa własna
(1.1) imię|polski|m.;
Wiktionary
Sadok – imię męskie pochodzenia hebrajskiego, oznaczające "słuszny", "sprawiedliwy", "prawidłowy". Patronem tego imienia jest bł. Sadok, polski mnich z Sandomierza, zamordowany wraz z 48 towarzyszami w czasie najazdu Tatarów w 1259 lub 1260 roku.
Sadok imieniny obchodzi 2 czerwca.
Wikipedia
(1.1) Nazywam się Sadok i jestem zdunem ze Skoczowa.
Wiktionary
forma rządów, w której władza sądownicza nie podlega kontroli władzy ustawodawczej, wykonawczej i obywateli
SJP.pl
potocznie:
1. sadomasochizm;
2. sadomasochistyczny, np. akcesoria sadomaso
SJP.pl
mężczyzna zaspokajający się seksualnie poprzez występowanie podczas zbliżenia sadyzmu i masochizmu
SJP.pl
kobieta zaspokajająca się seksualnie poprzez występowanie podczas zbliżenia sadyzmu i masochizmu
SJP.pl
cecha czegoś związanego z sadomasochizmem
SJP.pl
SJP.pl
przymiotnik
(1.1) związany z sadomasochizmem i sadomasochistami
Wiktionary
rzecz. sadomasochizm m., sadomasochista m., sadomasochistka ż.
przysł. sadomasochistycznie
Wiktionary
doznawanie rozkoszy płciowej przy zadawaniu albo odczuwaniu bólu; algolagnia
SJP.pl
Sadomasochizm – aktywność seksualna związana ze zniewoleniem, zadawaniem i doznawaniem bólu albo upokorzenia. W ramach sadomasochizmu wyróżnić można sadyzm i masochizm. Sadomasochizm jest fizycznym aspektem szerszego katalogu praktyk seksualnych jakim jest BDSM.
Wikipedia
dawne imię męskie
SJP.pl
nazwisko
SJP.pl
imię męskie
SJP.pl
przymiotnik od: sad
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna
(1.1) geogr. wieś w Czechach, w kraju hradeckim;
(1.2) geogr. wieś na Ukrainie;
Wiktionary
Wikipedia
przym. sadowski
Wiktionary
przymiotnik od: Sadowne
SJP.pl
1. wskazywać komuś miejsce do siedzenia lub umieszczać na siedzeniu;
2. sadowić się - siadać wygodnie
SJP.pl
Wikipedia
nazwa wielu miejscowości i ich części w Polsce
SJP.pl
Wikipedia
skoczek sadowiec - gatunek pluskwiaka z rodziny skoczkowatych; bezrąbek sadowiec
SJP.pl
Sadowiec – wieś w Polsce położona w województwie kujawsko-pomorskim, w powiecie mogileńskim, w gminie Mogilno.
W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa bydgoskiego.
We wsi urodził się prof. Marian Gapiński – nestor polskiego pieczarkarstwa.
Wikipedia
1. dawniej: siedziba, siedlisko;
2. w łowiectwie: tokowisko głuszców
SJP.pl
potocznie:
1. wezwanie do sądu;
2. zakład medycyny sądowej
SJP.pl
nazwa kilku miejscowości w Polsce
SJP.pl
Sadowne – wieś we wschodniej Polsce, w północno-wschodniej części województwa mazowieckiego, w powiecie węgrowskim. Ma status sołectw. Jest siedzibą gminy Sadowne. Leży przy drodze krajowej nr 50.
Wikipedia
1. władza sądownicza w kraju;
2. ogół organów wymiaru sprawiedliwości w kraju
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) praw. ogół instytucji wymiaru sprawiedliwości
(1.2) praw. władza sądowa sprawowana przez instytucje wymiaru sprawiedliwości
Wiktionary
Sądownictwo – oznacza z jednej strony władzę i funkcję wymiaru sprawiedliwości i obowiązującego orzecznictwa, z drugiej – ustrój sądów pewnej kategorii, bądź całego państwa lub społeczności międzynarodowej.
Sądownictwo jest jedną z trzech istotnych funkcji władzy państwowej (władza prawodawcza, wykonawcza i sądowa).
Wikipedia
rzecz. sąd m., sądownik m., sędzia m./ż.
czas. sądzić ndk., sędziować ndk.
przym. sądowniczy, sądowy, sądny
przysł. sądownie
Wiktionary
dotyczący sądownictwa, sądzenia
SJP.pl
przymiotnik relacyjny
(1.1) dotyczący sądownictwa
Wiktionary
rzecz. sądownictwo n., sądzenie n., sąd m., sędzia m.
przym. sędziowski
Wiktionary
pracownik sądownictwa
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) osoba, która uprawia sad
(1.2) specjalista w dziedzinie zakładania i pielęgnowania sadów
(1.3) daw. dzierżawca sadu, przedsiębiorca kupujący owoce na drzewach w sadzie
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(2.1) pot. roln. ciągnik o zmniejszonym rozstawie kół, przystosowany do wykorzystania w sadownictwie
(2.2) ogrod. niewielki ogródek (lub jego część) przeznaczona pod uprawę drzew i krzewów owocowych
Wiktionary
(1.1) Sadownik zebrał owoce.
Wiktionary
rzecz. sadowy mos., sad m., sadek m., sadzik m., sadowniczka ż., sadownictwo n., sadzenie n., posadzenie n., sadzeniak m.
czas. sadzić ndk., posadzić dk., zasadzać ndk., zasadzić dk., nasadzać ndk., nasadzić dk.
przym. sadowy, sadowniczy
Wiktionary
przestarzałe: sądowy
SJP.pl
taki, który może wymierzać sprawiedliwość i prowadzić śledztwo
SJP.pl
przymiotnik
(1.1) przym. od sąd administracyjny
Wiktionary
(1.1) Co do zasady postępowanie sądowoadministracyjne nie odbędzie się, jeśli dana sprawa nie była jeszcze rozpoznawana przez organ administracji publicznej.
Wiktionary
IPA: ˌsɔ̃ndɔvɔadmʲĩɲistraˈt͡sɨjnɨ, AS: sõndovoadmʹĩńistracyi ̯ny
Wiktionary
(1.1) administracyjnosądowy
Wiktionary
przymiotnik od: Sadowa, Sadowie
SJP.pl
Sadowski (forma żeńska: Sadowska; liczba mnoga: Sadowscy) – polskie nazwisko szlacheckie. Nazwisko pochodzi (inaczej dla rodów posługujących się innymi herbami) od nazw wsi Sadowice, Sady, Sadowie. Na początku lat 90. XX wieku w Polsce nosiły je 34 924 osoby.Różne rody Sadowskich posługują się różnymi herbami: Nałęcz, Lubicz, Drogomir (istnieją też inne herby, jednak na przestrzeni wieków zostały zapomniane).
Wikipedia
dotyczący sądu
SJP.pl
przymiotnik
(1.1) związany z sądem (instytucją)
(1.2) związany z sądem (budynkiem)
Wiktionary
(1.1) Jutro sędzina Maria wyda swój pierwszy wyrok sądowy.
(1.2) Parking sądowy znów jest całkowicie zajęty.
Wiktionary
IPA: sɔ̃nˈdɔvɨ, AS: sõndovy
Wiktionary
rzecz. sąd mrz., sędzia mos. / ż., sądownictwo n., sądzenie n.
czas. sądzić ndk., osądzić dk.
przym. sądny
przysł. sądownie
Wiktionary
Sądrożyce – wieś w Polsce, położona w województwie dolnośląskim, w powiecie oleśnickim, w gminie Twardogóra.
W latach 1975–1998 wieś administracyjnie należała do województwa wrocławskiego.
Wikipedia
arystokrata w stronnictwie polityczno-religijnym w starożytnej Judei, przeciwnik faryzeuszy
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) hist. rel. członek stronnictwa zawiązanego wokół arystokracji kapłańskiej i rodowej starożytnego Izraela istniejącego między II w. p.n.e. a I w. n.e. przeciwstawiającego się faryzeuszom, uznającego Torę pisaną za jedyne źródło objawienia i odrzucającego tradycję ustną;
Wiktionary
(1.1) Jeżeli nawet niektórzy Żydzi skłaniali się do wiary w życie po śmierci, saduceusze przeciwnie, uczyli, że Biblii obcy jest taki pogląd […].
Wiktionary
przym. saducejski
Wiktionary
nazwisko
SJP.pl
Osoby o tym nazwisku:
Wikipedia
nazwisko
SJP.pl
ogród owocowy; obszar gdzie zasadzono drzewa lub krzewy owocowe
SJP.pl
Wikipedia
siedziba, siedlisko, miejsce zamieszkania, osiedle
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) daw. miejsce zamieszkane, siedziba
(1.2) książk. prymitywny budynek znajdujący się na odludziu, odosobnione domostwo
Wiktionary
Wikipedia
(1.2) Sadyba Dutkowskiego była to na pozór zwykła chata kmieca słomą poszyta, wapnem obielona, o małych oknach, pęcherzami zaciągniętych, sieni długiej a wąskiej, dzielącej ją na dwie części.
Wiktionary
IPA: saˈdɨba, AS: sadyba
Wiktionary
(1.1) domostwo, siedlisko, osada
(1.2) zagroda, hist. chutor
Wiktionary
1. osoba czerpiąca przyjemność z zadawania cierpienia lub przyglądania się temu;
2. osoba wiążąca osiągnięcie satysfakcji seksualnej z zadawaniem partnerowi bólu
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) psych. człowiek lubujący się w zadawaniu innym cierpień lub oglądaniu czyjegoś cierpienia
(1.2) seks. człowiek odczuwający satysfakcję seksualną znęcając się nad partnerką lub partnerem
Wiktionary
Sadysta (ang. Captivity) – filmowy thriller z 2007 roku, koprodukcja amerykańsko-rosyjska, reżyserem którego jest Roland Joffé.
Wikipedia
(1.1) W obozie zasłynął jako sadysta, który dopuścił się wielu zbrodni na umieszczonych tam dzieciach.
Wiktionary
rzecz. sadomasochizm mrz., sadyzm mrz., sadystyczność ż.
:: fż. sadystka ż.
przym. sadystyczny
przysł. sadystycznie
Wiktionary
(1.1) dręczyciel, okrutnik, zwyrodnialec
Wiktionary
1. kobieta czerpiąca przyjemność z zadawania cierpienia lub przyglądania się temu;
2. kobieta wiążąca osiągnięcie satysfakcji seksualnej z zadawaniem partnerowi bólu
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) kobieta lubująca się w zadawaniu innym cierpień lub oglądaniu czyjegoś cierpienia
Wiktionary
rzecz. sadysta m., sadyzm mrz., sadystyczność ż.
przym. sadystyczny
przysł. sadystycznie
Wiktionary
przysłówek
(1.1) w sposób sadystyczny
Wiktionary
IPA: ˌsadɨˈstɨt͡ʃʲɲɛ, AS: sadystyčʹńe
Wiktionary
przym. sadystyczny
rzecz. sadyzm m., sadystyczność ż., sadysta m., sadystka ż.
Wiktionary
(1.1) brutalnie, bezlitośnie, bestialsko, krwawo, okrutnie, niehumanitarnie, nielitościwie, niemiłosiernie
Wiktionary
stopień wyższy od przysłówka: sadystycznie
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) cecha tego, co sadystyczne; cecha tych, którzy są sadystyczni
Wiktionary
rzecz. sadyzm m., sadysta m., sadystka ż.
przym. sadystyczny
przym. sadystycznie
przysł. sadystycznie
Wiktionary
(1.1) brutalność, krwawość, okrutność, nieludzkość, nielitościwość, niemiłosierność, zezwierzęcenie, zdziczenie, zwyrodniałość
Wiktionary
→ sadyzm
SJP.pl
przymiotnik
(1.1) cechujący się sadyzmem, okrucieństwem
(1.2) seks. przejawiający skłonność do sadyzmu w sferze erotyki
Wiktionary
(1.1) Gdy rozpoznano w nim olimpijczyka, trafił w ręce sadystycznego oprawcy.
Wiktionary
rzecz. sadyzm m., sadysta m., sadystka ż., sadystyczność ż.
przysł. sadystycznie
Wiktionary
(1.1) okrutny, brutalny, bezlitosny, nieludzki, niemiłosierny
Wiktionary
1. czerpanie przyjemności z zadawania cierpienia lub przyglądania się temu;
2. dewiacja seksualna polegająca na wiązaniu satysfakcji seksualnej z zadawaniem partnerowi bólu
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) med. zaburzenie seksualne polegające na doznawaniu podniecenia i zadowolenia seksualnego poprzez zadawanie bólu i upokorzenie partnera;
(1.2) psych. skłonność do znęcania się nad innymi
Wiktionary
Sadyzm – rodzaj zaburzenia seksualnego (parafilii), w którym jednostka odczuwa podniecenie seksualne w wyniku zadawania partnerowi fizycznego i psychicznego bólu oraz upokarzania go. Jego przeciwieństwem jest masochizm, dlatego związki sadomasochistyczne mogą stanowić źródło satysfakcji dla obu stron.
Wikipedia
rzecz. sadomasochizm mrz., sadysta mos., sadystka ż., sadystyczność ż.
przym. sadystyczny
przysł. sadystycznie
Wiktionary
(1.2) bestialstwo, brutalność, okrucieństwo, zdziczenie, zwyrodnienie
Wiktionary
1. skrzynia z otworami do przetrzymywania żywych ryb;
2. miejsce w łodzi rybackiej na złowione, żywe ryby
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) ryb. skrzynia z otworami służąca do przechowywania żywych ryb w miejscu przepływu wody
(1.2) ryb. pojemnik z siatki używany do chowu łososi w przybrzeżnych wodach morskich
(1.3) ryb. w łodzi rybackiej: wydzielony obszar, pomieszczenie zawierające wodę służące do przechowywania złowionych ryb
Wiktionary
Sadz - urządzenie do hodowli ryb ograniczone od dołu oraz po bokach za pomocą luźno ułożonych desek, siatki lub rozciągniętej sieci, pozwalające na naturalny przepływ wody. Pozwala na krótkotrwałe przechowywanie żywych ryb.
Głównym zastosowaniem sadzów jest marikultura.
Wikipedia
IPA: sat͡s, AS: sac
Wiktionary
przym. sadzowy
Wiktionary
miałki proszek złożony z drobnych kryształków grafitu, powstały w wyniku niecałkowitego spalania lub termicznego rozkładu związków węgla
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) stały, pylisty produkt niepełnego spalania zawierający głównie bezpostaciowy węgiel;
forma czasownika.
(2.1) 3. os. lp. od: sadzać
Wiktionary
Sadza (pot. kopeć) – produkt powstający w trakcie niepełnego spalania paliw i innych materiałów zawierających w swoim składzie chemicznym znaczne ilości węgla. Głównym, choć nie jedynym, składnikiem sadzy jest amorficzna postać węgla. Oprócz tego sadza zawiera zwykle drobne struktury grafitopodobne, niewielkie ilości fulerenów i struktur fulerenopodobnych oraz resztki spalanych substancji organicznych, np: tłuszcze i popiół.
Wikipedia
(1.1) – Mikołaj jest święty i ma jakąś magię. Potrafi jeździć saniami, które ciągną renifery. Do mnie wszedł przez komin i był brudny od sadzy.
(1.1) Mokrzy, rozczochrani i usmoleni na całym ciele sadzami z komina, w migotliwym świetle płonących wokół ogarków musieliśmy istotnie wyglądać jak diabły, stroiliśmy przy tym miny w naszym pojęciu okropne.
Wiktionary
IPA: ˈsad͡za, AS: saʒa
Wiktionary
rzecz. sadzielnik mos.
przym. sadzowy
Wiktionary
1. pomagać usiąść; wskazywać miejsce do siedzenia;
2. zamykać kogoś w więzieniu
SJP.pl
czasownik przechodni niedokonany (dk. posadzić)
(1.1) umieszczać na miejscach siedzących
(1.2) pot. krym. umieszczać w więzieniu
Wiktionary
rzecz. Sadzawka ż., sadzanie n., sadzawka ż.
czas. przesadzać, przesiadać się, sadzić
Wiktionary
(1.1) sadowić, usadzać
(1.2) aresztować, osadzać
Wiktionary
kołek używany do robienia otworów w glebie przy sadzeniu roślin
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) odczasownikowy od|sadzać.
Wiktionary
rzecz. niesadzanie n.
czas. sadzać ndk.
Wiktionary
sadzanka rumienica, sadzanka cesarska - gatunki motyla z rodziny niedźwiedziówkowatych
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) roln. leśn. maszyna służąca do sadzenia roślin;
Wiktionary
Sadzarka – maszyna do mechanicznego sadzenia roślin bulwiastych (np. ziemniaków), cebulowych (np. tulipanów), rozsady (np. kapusty, selera, tytoniu, ryżu) oraz młodych drzewek.
Sadzarka jest wyposażona w redlice służące do wykonywania bruzd oraz w elementy zasypujące wysadzany materiał.
Wikipedia
IPA: saˈd͡zarka, AS: saʒarka
Wiktionary
czas. sadzić ndk., wsadzić dk., zasadzić dk.
rzecz. sadzenie, sadzonka
Wiktionary
mała sadzawka
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) pot. zdrobn. od: sadzawka
Wiktionary
IPA: ˌsad͡zaˈvɛt͡ʃka, AS: saʒavečka
Wiktionary
basen z wodą stanowiący ozdobną cześć budowli lub parku, w starożytności także do gromadzenia wody pitnej
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna
(1.1) geogr. toponim, nazwa polskich miejscowości;
Wiktionary
Sadzawka – wypełnione wodą niewielkie zagłębienie wykopane w gruncie, utworzone w rezultacie konkretnego zapotrzebowania społecznego lub gospodarczego na retencję wód stojących.
Materiał ziemny zgromadzony podczas budowy sadzawki stanowi zazwyczaj zagospodarowywany materiał odpadowy, bowiem nie jest surowcem wykorzystywanym gospodarczo, tak jak to ma miejsce w przypadku kopalin wydobywanych z wyrobisk powierzchniowych zajmowanych później przez zbiorniki poeksploatacyjne.
Wikipedia
(1.1) Pani Honorata mieszkała w Sadzawce do wojny.
Wiktionary
rzecz. sadzawka ż., sadzenie n., sadzonka ż., sad m.
czas. sadzać ndk., sadzić ndk.
Wiktionary
1. wielotomowy utwór epicki opisujący dzieje jakiejś rodziny, przynoszący obraz jakiejś epoki,
2. pochodząca ze wczesnego średniowiecza staroskandynawska opowieść prozą o norweskich i islandzkich władcach, rodach
SJP.pl
Sadz - urządzenie do hodowli ryb ograniczone od dołu oraz po bokach za pomocą luźno ułożonych desek, siatki lub rozciągniętej sieci, pozwalające na naturalny przepływ wody. Pozwala na krótkotrwałe przechowywanie żywych ryb.
Głównym zastosowaniem sadzów jest marikultura.
Wikipedia
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) zdrobn. od sadzeniak
Wiktionary
rzecz. sadzeniak m.
Wiktionary
ziemniak przeznaczony do sadzenia
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy
(1.1) roln. bulwa ziemniaka przeznaczona do sadzenia
Wiktionary
IPA: saˈd͡zɛ̃ɲak, AS: saʒẽńak
Wiktionary
rzecz. sadownik mos./mrz., sadzenie n., sadzonka ż., sad m., sadzeniaczek mrz.
przym. sadzeniakowy
czas. sadzić
Wiktionary
przymiotnik od: sadzeniak
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) odczasownikowy od|sądzić.
Wiktionary
Sadzenie – czynność agrotechniczna w sadownictwie, ogrodnictwie, leśnictwie, polegająca na umieszczaniu sadzonek drzew, krzewów lub roślin w ziemi na obszarze przeznaczonym pod sad, plantację, park, zalesienie lub odnowienie lasu. Sadzonki przeznaczone do sadzenia są wcześniej wyjęte z gleby w szkółce lub z samosiewu.
Wikipedia
rzecz. sąd mrz., sędzia ż./mos.
Wiktionary
związany z sadzeniem, nadający się do sadzenia
SJP.pl
w starożytnym Egipcie: epicki utwór prozaiczny zbliżony do noweli
SJP.pl
1. pełnić funkcję sędziego, rozpatrywać sprawę sądową;
2. oceniać, osądzać;
3. uważać, być zdania, mniemać;
4. przestarzale: przyznawać coś komuś (dziś tylko w wyrażeniu "coś jest komuś sądzone" - coś jest czyimś przeznaczeniem)
SJP.pl
czasownik przechodni niedokonany (dk. brak)
(1.1) oceniać, jak należy zakwalifikować określony stan rzeczy z punktu widzenia prawa
czasownik nieprzechodni niedokonany (dk. brak)
(2.1) mieć o czymś jakieś zdanie
czasownik zwrotny niedokonany sądzić się (dk. brak)
(3.1) prowadzić z kimś spór sądowy
Wiktionary
(1.1) Dostałem wezwanie do sądu. Będą sądzić mojego sąsiada za rzekome paserstwo.
(2.1) Co sądzisz o naszej nowej nauczycielce matematyki?
(3.1) Joanna długo sądziła się z byłym mężem o alimenty.
Wiktionary
IPA: ˈsɔ̃ɲd͡ʑit͡ɕ, AS: sõńʒ́ić
Wiktionary
rzecz. sąd mrz., sędzia mos./ż., sędzina ż., sędziostwo n., odsądzenie n., odsądzanie n., osądzenie n., osądzanie n., posądzenie n., posądzanie n., przesądzenie n., przesądzanie n., przysądzenie n., przysądzanie n., rozsądzenie n., rozsądzanie n., wysądzenie n., zasądzenie n., zasądzanie n., sędziowanie n.
czas. odsądzić dk., odsądzać ndk., osądzić dk., osądzać ndk., posądzić dk., posądzać ndk., przesądzić dk., przesądzać ndk., przysądzić dk., przysądzać ndk., rozsądzić dk., rozsądzać ndk., wysądzić dk., zasądzić dk., zasądzać ndk., sędziować ndk.
przym. sądowy, sędziowski
Wiktionary
(2.1) myśleć, uważać
Wiktionary
bylina z rodziny złożonych, rosnąca w zaroślach nad brzegami wód
SJP.pl
Sadziec (Eupatorium L.) – rodzaj roślin należący do rodziny astrowatych. Jest bardzo trudny do klasyfikacji taksonomicznej i w różnych ujęciach bardzo zmienna jest liczba podawanych w jego obrębie gatunków – od około 40–45 do 126 i więcej – nawet bardzo szerokich ujęć obejmujących ok. 1200 gatunków. Zasięg rodzaju obejmuje wschodnią część Ameryki Północnej, Europę i wschodnią Azję. W Polsce dziko rośnie tylko sadziec konopiasty E. cannabinum (zarazem gatunek typowy rodzaju). Rośliny te występują na różnych siedliskach od wilgotnych i cienistych po suche i słoneczne.
Wikipedia
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) stpol. kominiarz
Wiktionary
IPA: saˈd͡ʑɛlʲɲik, AS: saʒ́elʹńik
Wiktionary
rzecz. sadza ż.
Wiktionary
nazwisko
SJP.pl
nazwisko
SJP.pl
nazwisko
SJP.pl
1. umieszczać w ziemi sadzonki, bulwy itp.;
2. potocznie o człowieku: poruszać się szybko, pędzić;
3. potocznie: powtarzać coś często w wypowiedzi;
4. rzadko: sadzać;
5. sadzić się - popisywać się czymś
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) niewielka sadzonka
Wiktionary
(1.1) Potem, kiedy sadzoneczka urośnie, zmężnieje, to będzie próbowała zawładnąć niepodzielnie naszym ogrodem.
Wiktionary
rzecz. sadzonka ż.
czas. posadzić dk., sadzić ndk., zasadzić dk.
Wiktionary
1. młoda roślina wyhodowana z nasienia, do czasu jej przesadzenia; flanc, rozsada, flanca
2. pęd lub część pędu, korzenia albo liścia odcięte od rośliny macierzystej i przygotowane do sadzenia
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) bot. fragment rośliny, z którego może wyrosnąć cała roślina
(1.2) ogrod. wyhodowana w szklarni lub inspekcie młoda roślina przeznaczona do wysadzenia do gruntu
(1.3) leśn. jednoroczne lub paroletnie drzewko przeznaczone do sadzenia lasu
Wiktionary
Sadzonka, odnóżka – fragment rośliny (część pędu, korzenia, liść lub jego część), zdolny do rozrostu w nową, w pełni funkcjonalną roślinę. Stosowanie sadzonek jest jednym ze sposobów rozmnażania wegetatywnego. Sadzonkowanie jest stosowane głównie w sadownictwie i innych działach ogrodnictwa. Czasem mianem sadzonek określa się także wyjęte z gleby i przygotowane do przesadzenia w inne miejsce siewki roślin.
Wikipedia
(1.2) Wanda kupiła trzynaście sadzonek pomidorów malinowych.
Wiktionary
IPA: saˈd͡zɔ̃nka, AS: saʒõnka
Wiktionary
rzecz. sadzarka ż., sadzeniak mzw., sadzenie n., sadzawka ż., Sadzawka ż.
:: zdrobn. sadzoneczka ż.
czas. sadzić ndk., zasadzić dk., posadzić dk.
przym. sadzonkowy
Wiktionary
(1.1) odnóżka, rozsada, szczep; gw-pl|Górny Śląsk|ablyger, ablyjger.
(1.2) flanca, flanc, rozsada
Wiktionary
przymiotnik od: sadzonka (np. materiał sadzonkowy)
SJP.pl
przymiotnik relacyjny
(1.1) związany z sadzonką, dotyczący sadzonki
Wiktionary
rzecz. sadzenie n., sadzonka ż.
Wiktionary
1. umieszczać w ziemi sadzonki, bulwy itp.;
2. potocznie o człowieku: poruszać się szybko, pędzić;
3. potocznie: powtarzać coś często w wypowiedzi;
4. rzadko: sadzać;
5. sadzić się - popisywać się czymś
SJP.pl
forma czasownika.
(1.1) ims. przymiotnikowy bierny od: sadzić
przymiotnik
(2.1) kulin. o jajku: rozbity na patelnię i usmażony bez mieszania
Wiktionary
IPA: saˈd͡zɔ̃nɨ, AS: saʒõny
Wiktionary
narzędzie ręczne używane do sadzenia odciętych pędów drzew, zwykle topolowych lub wierzbowych
SJP.pl
siatka do przetrzymywania ryb
SJP.pl
tkanka tłuszczowa odkładająca się wokół narządów wewnętrznych
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) zwierzęca tkanka tłuszczowa
(1.2) przen. pot. tkanka tłuszczowa człowieka
(1.3) daw. słonina
Wiktionary
Sadło – tłuszcz trzewiowy świni, gromadzący się w otokach w okolicach przynerkowych. Sadło ma szerokie zastosowanie w kuchni. Wytopiony z sadła tłuszcz nazywany jest smalcem.
Wikipedia
składnia.
kolokacje.
synonimy.
antonimy.
hiperonimy.
hiponimy.
holonimy.
meronimy.
pokrewne.
rzecz.
:: zdrobn. sadełko n.
przym. sadłowaty
frazeologia.
obrosnąć w sadło / obrastać w sadło • nie dla psa kiełbasa, nie dla kota sadło • nie przybędzie sadła z cudzej sławy jadła • wie kot czyje sadło zjadł • zalać sadła za skórę / zalać gorącego sadła za skórę
etymologia.
uwagi.
tłumaczenia.
(1.3) zobtłum|słonina.
* białoruski: (1.1) сала n.
* kaszubski: (1.1) sadło n.
* łaciński: (1.1) arvina ż.; (1.3) arvina ż.
* szwedzki: (1.1) späck n.
* ukraiński: (1.1) сало n.
* wilamowski: (1.1) śmar n., šmār n., śmaor n.
źródła.
== sadło (język kaszubski.) ==
wymowa.
znaczenia.
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) sadło
odmiana.
przykłady.
Wiktionary
IPA: ˈsadwɔ, AS: sadu̯o
Wiktionary
rzecz.
:: zdrobn. sadełko n.
przym. sadłowaty
Wiktionary
antonimy.
hiperonimy.
hiponimy.
holonimy.
meronimy.
pokrewne.
rzecz.
:: zdrobn. sadełko n.
przym. sadłowaty
frazeologia.
obrosnąć w sadło / obrastać w sadło • nie dla psa kiełbasa, nie dla kota sadło • nie przybędzie sadła z cudzej sławy jadła • wie kot czyje sadło zjadł • zalać sadła za skórę / zalać gorącego sadła za skórę
etymologia.
uwagi.
tłumaczenia.
(1.3) zobtłum|słonina.
* białoruski: (1.1) сала n.
* kaszubski: (1.1) sadło n.
* łaciński: (1.1) arvina ż.; (1.3) arvina ż.
* szwedzki: (1.1) späck n.
* ukraiński: (1.1) сало n.
* wilamowski: (1.1) śmar n., šmār n., śmaor n.
źródła.
== sadło (język kaszubski.) ==
wymowa.
znaczenia.
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) sadło
odmiana.
przykłady.
składnia.
kolokacje.
synonimy.
(1.1) tłëst
Wiktionary
2 miejscowości w Polsce:
Wikipedia
Wikipedia
nazwisko
SJP.pl
rzeczownik, nazwa własna
(1.1) geogr. miasto portowe we wschodniej Tunezji
Wiktionary
Safakis (arab. صفاقس, Şafāqiş, fr. Sfax) – miasto portowe na wschodnim wybrzeżu Tunezji, ośrodek administracyjny gubernatorstwa Safakis, nad zatoką Mała Syrta, 270 km na południowy wschód od Tunisu. W 2014 roku mieszkały w nim około 273 tysiące osób (2013). Drugie co do wielkości miasto kraju.
Wikipedia
IPA: saˈfacis, AS: safaḱis
Wiktionary
brak energii; gnuśność
SJP.pl
(r. męski) niezaradny i mało energiczny mężczyzna
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) człowiek niezdarny, ślamazarny
Wiktionary
(1.1) Przestań przyprowadzać tu tego safandułę i nie chcę, byś się z nim bawiła.
Wiktionary
(1.1) niedojda, ciamajda, ciapa, fajtłapa, niezdara, fujara, oferma, niedołęga, gamoń; reg. śl. borok, ciućmok.
Wiktionary
mający cechy safanduły; niezdarny, ociężały, niedołężny
SJP.pl
imię męskie
SJP.pl
Safar (arab. صفر) jest drugim miesiącem kalendarza muzułmańskiego i tak jak wszystkie miesiące tego kalendarza jest ruchomy i przypada na różne pory roku. Podobno jego nazwa wywodzi się od żółtaczki, na którą to miano zapadać w porze roku przypadającej na miesiąc Safar przed reformą kalendarzową Mahometa, choć jest to tylko jedna z kilku hipotez. W tym miesiącu obchodzono kiedyś święto powrotu pielgrzymów z Mekki.
Wikipedia
1. karawany wyprawy myśliwskiej (lub innej) wraz z ludźmi, zwierzętami, wozami i sprzętem w Afryce Wschodniej;
2. styl ubierania się naśladujący stroje Europejczyków na wyprawach safari;
3. o ubraniu: mający taki fason, np. kostium safari;
4. samochód typu Tata Safari
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) afrykańska wyprawa, której celem jest polowanie na zwierzęta;
(1.2) strój noszony w Afryce podczas safari (1.1)
(1.3) przen. długa ciężka podróż lub wyprawa wojenna
Wiktionary
Safari – wyprawa myśliwska, ewentualnie dłuższa podróż karawanowa w Afryce Wschodniej. Obecnie, wraz z rozwojem globalnej turystyki, coraz częściej terminem tym określa się formę zorganizowanego wypoczynku i rekreacji poprzez podziwianie i fotografowanie naturalnej przyrody, a zwłaszcza świata zwierząt w ich naturalnym środowisku.
Wikipedia
(1.1) Podczas safari podziwialiśmy stado słoni.
Wiktionary
IPA: saˈfarʲi, AS: safarʹi
Wiktionary
[czytaj: sejf] rzadko: skrytka w skarbcu bankowym; sejf, safes
SJP.pl
Safe – album zespołu Collage wydany w 1996 roku nakładem wytwórni Ars Mundi. W 2003 Metal Mind Records wydał rozszerzoną wersję remasterowaną.
Wikipedia
[czytaj: sejfs] rzadko: skrytka w skarbcu bankowym; sejf, safe
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) miner. rzadki minerał z gromady arsenków, arsenek kobaltu;
Wiktionary
Saffloryt – minerał z gromady arsenków. Należy do grupy minerałów rzadkich.
Nazwa pochodzi od niem. Safflor (ang. Safflower = krokosz barwierski), nawiązuje do zastosowania tego minerału do wyrobu barwnika.
Wikipedia
przym. safflorytowy
Wiktionary
skóra kozia wyprawiona garbnikami roślinnymi
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) cienka, wyprawiona, kolorowo barwiona skóra kozia;
Wiktionary
Safian – cienka i miękka, wyprawiona garbnikami roślinnymi i barwiona skóra koźla lub barania, używana do oprawiania książek, w produkcji obuwia lub obić mebli itp. Etymologię wyrazu można wywodzić od ros.: safiàn, tur.: sachtijan, perskiego: sächtijān, w którym sächt oznacza mocny.
Wikipedia
(1.1) Rozłożyliśmy się na skórach jelenich; rozesłano przed nami zamiast obrusa bawolą skórę, wyprawioną jak najdoskonalszy safian.
(1.1) Jedna tylko, panna Wanda, nie mogła usnąć. Była to śliczna dziewczyna o zielonych oczach. Wiedziała o swojej urodzie i obnosiła ją jak paw, ptak nadobny i nadobnie głupi. Uporczywie przynosiła Basi swój pamiętnik w safian oprawny i równie natarczywie prosiła o „protekcję”.
(1.1) Panowie Potoccy chcieli swego czasu, żebym z nim za granicę dla jego edukacyi jechał, żeby to pięknych manier przy mnie nabrał. Ale ja powiedziałem: „Nie pojadę właśnie dla jego niedbałości, bo on u żadnego buta dwóch uszu niema i w moichby się po dworach prezentował, a safian drogi”.
(1.1) Teraz nieznajoma przypomniała się bardziej w porę. Niebawem Balzac otrzymał nową przesyłkę ze stepów: książkę oprawną w zielony safian, „Naśladowanie Chrystusa”. Przyszło w chwili, gdy Balzac męczył się nad swoją powieścią „Lekarz wiejski”, wielokrotnie i mozolnie przerabianą, natchnioną duchem ewangelicznym.
Wiktionary
IPA: ˈsafʲjãn, AS: safʹi ̯ãn
Wiktionary
przym. safianowy
Wiktionary
wykonany, zrobiony z safianu
SJP.pl
1. związany z Safoną;
2. strofa saficka - strofa występująca w poezji klasycznej i poezji polskiej XVI wieku, składająca się z trzech wierszy jedenastozgłoskowych i jednego pieciozgłoskowego
SJP.pl
przymiotnik relacyjny
(1.1) związany z Safoną, dotyczący Safony
(1.2) książk. związany z safizmem, miłością lesbijską, dotyczący miłości lesbijskiej
Wiktionary
rzecz. Safona ż., Safo ż., safizm m.
przym. Saficki
Wiktionary
(1.2) lesbijski, lesbiański
Wiktionary
saficki
SJP.pl
nazwisko
SJP.pl
popęd płciowy kobiety do innej kobiety; safonizm, lesbizm, lesbijstwo, lesbianizm, miłość lesbijska
SJP.pl
Homoseksualność, homoseksualizm (z greki ὁμόιος homoios „taki sam, równy” oraz z łac. sexualis „płciowy”) – pociąg romantyczny, seksualny lub zachowanie seksualne pomiędzy osobami tej samej płci. Obok heteroseksualności i biseksualności jest jedną z trzech głównych orientacji psychoseksualnych w ramach kontinuum seksualnego.
Wikipedia
nazwisko
SJP.pl
roślina rosnąca na terenach półpustynnych w Azji i Indiach; krokosz barwierski
SJP.pl
gatunek ptaka z rodziny kolibrowatych; safo długosterny, safo kometa
SJP.pl
Safo, safo długosterny, safo kometa (Sappho sparganurus) – gatunek ptaka z rodziny kolibrowatych (Trochilidae), zamieszkujący środkowo-zachodnią część Ameryki Południowej.
Wikipedia
(VII/VI w. p.n.e.), poetka grecka z Mityleny na wyspie Lesbos; Safo
SJP.pl
Safona, Safo, Sapfo (gr. Σαπφώ, łac. Sappho) – grecka poetka, żyjąca na przełomie VII i VI wieku p.n.e., przedstawicielka poezji lirycznej (liryka eolska).
Wikipedia
popęd płciowy kobiety do innej kobiety; safizm, lesbizm, lesbijstwo, lesbianizm, miłość lesbijska
SJP.pl
lesbijka, homoseksualistka; trybada
SJP.pl
Lesbijka (rzadziej safonka lub trybada) – kobieta o orientacji homoseksualnej, czyli taka, która odczuwa romantyczny i seksualny pociąg do innych kobiet, i w oparciu o ten pociąg może budować własną tożsamość oraz zawierać trwałe związki z innymi kobietami, a także odczuwać przynależność do społeczności osób odczuwających ten pociąg.
Wikipedia
[czytaj: safran] samochód typu Renault Safrane
SJP.pl
zasadowy i kwasowy barwnik należący do barwników azynowych, dający jaskrawe wybarwienia bawełny i wełny
SJP.pl
Safranina – organiczny związek chemiczny, barwnik stosowany do barwienia tkanin, skóry, papieru i preparatów mikroskopowych.
Wikipedia
organiczny związek chemiczny w postaci bezbarwnej lub lekko żółtej, oleistej cieczy, ekstrahowany z kory korzenia i owoców sasafrasa
SJP.pl
Wikipedia
wieś w Polsce
SJP.pl
Safronka (niem. Saffronken) – wieś w Polsce położona w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie nidzickim, w gminie Janowiec Kościelny. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa olsztyńskiego. Wieś znajduje się na terenie parafii rzymskokatolickiej w Napierkach.
Wikipedia
4 metry sześcienne drewna
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) stos drewna o objętości 4 m³;
(1.2) pot. każdy stos drewna
Wiktionary
Sąg – rodzaj jednostki miary objętości drewna, która jest stosowana w leśnictwie oraz drzewnictwie. Każdy sąg zawiera stos drewna o objętości 4 m³(p) (metry przestrzenne) z jednego sortymentu.
Wikipedia
(1.1) Ojciec przywiózł z lasu trzy sągi drewna.
Wiktionary
IPA: sɔ̃ŋk, AS: sõŋk
Wiktionary
czas. sięgać, sięgnąć
Wiktionary
(1.1) daw. gwara. sąga
Wiktionary
1. wielotomowy utwór epicki opisujący dzieje jakiejś rodziny, przynoszący obraz jakiejś epoki,
2. pochodząca ze wczesnego średniowiecza staroskandynawska opowieść prozą o norweskich i islandzkich władcach, rodach
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) tradycyjna opowieść islandzka, skandynawska
(1.2) utwór epicki opisujący historię jakiejś rodziny
Wiktionary
Wikipedia
(1.1) Naukowcy odkryli rękopis islandzkiej sagi z XIII wieku.
(1.2) Ta powieść to barwna saga pewnej warszawskiej rodziny.
Wiktionary
IPA: ˈsaɡa, AS: saga
Wiktionary
przym. sagowy
Wiktionary
antonimy.
hiperonimy.
hiponimy.
holonimy.
meronimy.
pokrewne.
przym. sagowy
frazeologia.
etymologia.
(1.1) etym|isl|saga.
uwagi.
tłumaczenia.
* angielski: (1.1) saga
* arabski: (1) أسطورة
* baskijski: (1.1) saga; (1.2) saga
* bułgarski: (1.1) сага ż.
* islandzki: (1.1) saga
* słowacki: (1.1) sága ż.; (1.2) sága ż.
* szwedzki: (1.1) saga
źródła.
== saga (język angielski.) ==
wymowa.
IPA|ˈsɑːɡə.
audio|LL-Q1860 (eng)-Vealhurl-saga.wav.
znaczenia.
rzeczownik
(1.1) liter. saga
odmiana.
przykłady.
składnia.
kolokacje.
synonimy.
Wiktionary
rodzaj sztyletu u ludów wschodnich i południowych
SJP.pl
miasto w Japonii
SJP.pl
Sagamihara (jap. 相模原市 Sagamihara-shi) – miasto w Japonii, w prefekturze Kanagawa, na wyspie Honsiu. Ma powierzchnię 328,91 km². W 2020 r. mieszkały w nim 725 302 osoby, w 332 069 gospodarstwach domowych (w 2010 r. 717 561 osób, w 302 652 gospodarstwach domowych). Sagamihara jest jednym z miast oznaczonych rozporządzeniem rządowym.
Wikipedia
duży garnek lub jego zawartość
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) przest. duże naczynie z miedzi bądź żelaza, w którym gotuje się wodę lub większe ilości jedzenia
(1.2) zawartość sagana (1.1)
(1.3) przen. pot. łeb, głowa
(1.4) gw-pl|Kraków. czajnik
Wiktionary
Wikipedia
(1.1) Szczepan stał znowu przy patelni, rondlach i saganach.
(1.2) We trzech zjedli sagan zupy.
(1.3) Idź stąd już, bo walnę cię w ten głupi sagan!
Wiktionary
IPA: ˈsaɡãn, AS: sagãn
Wiktionary
rzecz.
:: zdrobn. saganek m.
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) kulin. mała patelnia z dwoma uszkami używana w kuchni greckiej
(1.2) kulin. greckie danie przygotowywane na patelni saganaki (1.1), najczęściej smażony, panierowany ser, czasem z krewetkami lub małżami, niekiedy flambirowany
Wiktionary
(1.1) Z wakacji na Krecie przywiozłam sobie komplet czterech saganaki.
(1.2) Na przekąskę do ouzo zamówiliśmy saganaki i sałatkę z fetą.
Wiktionary
IPA: ˌsaɡãˈnaci, AS: sagãnaḱi
Wiktionary
mały garnek, kociołek
SJP.pl
nazwisko
SJP.pl
Wikipedia
rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna
(1.1) geogr. Mount Everest
Wiktionary
Mount Everest, Czomolungma (tyb. ཇོ་མོ་གླང་མ, ZWPY Qomolangma, Wylie Jo mo glang ma; nep. सगरमाथा, Sagarmāthā; chiń. upr. 珠穆朗玛峰; pinyin Zhūmùlǎngmǎ Fēng) – najwyższy szczyt Ziemi (8849 m n.p.m.[patrz niżej], podaje się też wysokość 8844 (pomiary chińskie) lub 8850 (pomiary amerykańskie)), ośmiotysięcznik położony w Himalajach Wysokich (Centralnych), na granicy Nepalu i Chińskiej Republiki Ludowej (Tybetu). Po chińskiej stronie objęty ochroną jako rezerwat biosfery pod nazwą Rezerwat Biosfery Czomolungmy.
Wikipedia
(1.1) Czytałem świetną książkę o wyprawie na Sagarmatha.
Wiktionary
(1.1) Czomolungma, Mount Everest, Qomolangma, Szczyt XV
Wiktionary
1. gatunek tkaniny, płótno farbowane na niebiesko z białymi punktami
2. tkanina lniana domowej roboty
SJP.pl
produkt marki Sagem
SJP.pl
SAGEM (Société d’Applications Générales de l’Electricité et de la Mécanique – pol. Towarzystwo Ogólnych Zastosowań Elektryczności i Mechaniki) – francuskie przedsiębiorstwo, zajmujące się produkcją telefonów komórkowych, projektorów, kamer cyfrowych i innych urządzeń elektronicznych. Część przedsiębiorstwa zajmuje się produkcją elektronicznych urządzeń dla wojska. Obecnie firma Sagem znajduje się w grupie Safran.
Wikipedia
odmiana rutylu wykształcona w postaci igiełkowych mikroskopowych wrostków w innych minerałach, np. w biotycie
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) moda na noszenie nisko opuszczonych spodni
Wiktionary
Sagging – sposób noszenia spodni, które zwisają tak, że górna część spodni znajduje się znacznie poniżej talii, czasami odsłaniając większą część majtek. Osoba nosząca obwisłe spodnie jest czasami nazywana „saggerem”, a w niektórych krajach praktyka ta jest znana jako „low-riding”.
Wikipedia
szew sagitalny (szew strzałkowy) - spojenie kości ciemieniowych czaszki
SJP.pl
przymiotnik
(1.1) anat. strzałkowy (biegnący w kierunku tył-przód)
Wiktionary
mączka z rdzenia niektórych palm
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) mączka otrzymywana z m.in. sagowców, także jej zamienniki z mąki np. kartoflanej;
Wiktionary
Sago – rodzaj mączki (skrobi) wyrabianej z wnętrza palmy sagowej Metroxylon sagu i niektórych sagowców. Stanowi podstawę wyżywienia ludności Nowej Gwinei i Moluków. W niektórych innych krajach tropikalnych jest ważnym, lecz nie podstawowym produktem żywnościowym.
Wikipedia
nazwisko
SJP.pl
rząd roślin z gromady nagonasiennych
SJP.pl
Wikipedia
rodzina roślin z rzędu sagowców
SJP.pl
Sagowiec, cycas (Cycadaceae Pers.) – rodzaj roślin z monotypowej rodziny sagowcowych Cycadaceae. W obrębie rodzaju wyróżnianych jest ok. 100–110 gatunków, wliczając w to czasem wyodrębniany rodzaj Epicycas. Nazwa rodzajowa Cycas pochodzi od greckiego słowa Koikas oznaczającego „rodzaj palmy”, ze względu na fizyczne podobieństwo sagowców do palm, mimo braku bliskiego pokrewieństwa.
Wikipedia
o cechach sagowcowatych (rodzina roślin)
SJP.pl
klasa roślin z gromady nagonasiennych
SJP.pl
Wikipedia
1. rodzaj roślin z rodziny sagowcowatych;
2. przedstawiciel rzędu roślin z gromady nagonasiennych
SJP.pl
Sagowiec, cycas (Cycadaceae Pers.) – rodzaj roślin z monotypowej rodziny sagowcowych Cycadaceae. W obrębie rodzaju wyróżnianych jest ok. 100–110 gatunków, wliczając w to czasem wyodrębniany rodzaj Epicycas. Nazwa rodzajowa Cycas pochodzi od greckiego słowa Koikas oznaczającego „rodzaj palmy”, ze względu na fizyczne podobieństwo sagowców do palm, mimo braku bliskiego pokrewieństwa.
Wikipedia
drzewo z rodziny palm, z którego otrzymuje się gruboziarnistą kaszę
SJP.pl
Sagownica (Metroxylon Rottb.) – rodzaj roślin z rodziny arekowatych, czyli palm (Arecaceae). Obejmuje 7–8 gatunków. Palmy te pochodzą ze wschodnich Moluków i Nowej Gwinei oraz wysp Oceanii w zachodniej części Pacyfiku (Archipelag Bismarcka, Wyspy Salomona, Karoliny, Fidżi, Samoa, Vanuatu, Wallis i Futuna). Sagownica sagowa M. sagu rozprzestrzeniona została jako uprawiana i dziczejąca w Azji Południowo-Wschodniej. Są to rośliny monokarpiczne – zamierające po wydaniu owoców (które dojrzewają przez trzy lata), przy czym u części gatunków zamierają tylko poszczególne pnie, a rośliny kontynuują wzrost z odrostów. W naturze występują w lasach, często bagiennych i pływowych, w tych ostatnich rosnąc w formie gęstych, bezkłodzinowych zarośli.
Wikipedia
przymiotnik od: sąg
SJP.pl
gatunek sukulenta z rodziny kaktusowatych; karnegia olbrzymia
SJP.pl
Karnegia olbrzymia, saguaro (Carnegiea gigantea (Engelm.) Britton & Rose) – gatunek sukulenta z rodziny kaktusowatych, jedyny przedstawiciel monotypowego rodzaju Carnegiea. Występuje w USA (Arizona, Kalifornia) i Meksyku (Sonora). W sąsiedztwie miasta Tucson w Arizonie znajduje się Park Narodowy Saguaro. Kaktus saguaro jest symbolem stanu Arizona.
Wikipedia
najczęściej wełniana peleryna noszona w starożytnym Rzymie przez żołnierzy i imperatorów (purpurowa, haftowana złotem)
SJP.pl
Sagum (łac. săgŭm) – rzymskie okrycie wierzchnie, rodzaj krótkiego, ciepłego płaszcza lub narzutki.
Przez Rzymian uważany za ubiór celtycki lub germański, wykonany był z jednolitego kawałka grubej materii wełnianej. Otwarty z przodu, zarzucany na plecy i spinany na ramieniu zapinką, chronił przed niepogodą. Początkowo używany jako poślednie okrycie typowe dla niewolników i pasterzy, później stał się częścią składową żołnierskiego ubioru, służącą zwłaszcza podczas pełnienia warty i w marszu. Wskutek tego w wyrażeniach przysłowiowych oraz zwrotach potocznych używano go w znaczeniu symbolu wojny, przeciwstawnie do togi jako symbolu pokoju. W odróżnieniu od paludamentum noszony był przez wojskowych niższej rangi.
Wikipedia
miasto w Hiszpanii
SJP.pl
Sagunto (hiszp. wym. [saˈɣunto]), Sagunt (walenc. wym. [saˈɣunt]) – miasto we wschodniej Hiszpanii, we wspólnocie autonomicznej Walencja, przy ujściu rzeki Paláncia do Morza Śródziemnego. Przedmieścia Walencji. Około 67 tys. mieszkańców.
Wikipedia
glista płaska z gatunku wirków
SJP.pl
Saha – wieś w Estonii, w prowincji Harju, w gminie Jõelähtme.
Wikipedia
żołnierz uzbrojony w sahajdak; łucznik; sajdacznik
SJP.pl
hetman sahajdaczny - hetman w armii kozackiej, odpowiednik polskiego hetmana polnego
SJP.pl
Petro (Piotr) Konaszewicz, znany jako Konaszewicz-Sahajdaczny, ukr. Петро Конашевич-Сагайдачний (Petro Konaszewycz-Sahajdacznyj) herbu Pobóg (ur. 1570 w Kulczycach, zm. 20 kwietnia 1622 w Kijowie) – hetman kozaków rejestrowych.
Jeden z najwybitniejszych wodzów kozackich w XVII wieku. Jego wojska wsławiły się w bitwie pod Chocimiem w 1621. Konaszewicz wielokrotnie występował w obronie Rzeczypospolitej przed wojskami moskiewskimi i tureckimi.
Wikipedia
dawniej: futerał z łukiem i kołczan ze strzałami; sajdak
SJP.pl
Sajdak, sahajdak – wyposażenie łucznika służące do przenoszenia łuku i strzał.
Na sajdak składa się:
Wikipedia
pustynna i półpustynna kraina w Afryce, największa na Ziemi
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna
(1.1) geogr. pustynia w północnej Afryce;
Wiktionary
Sahara (z arab. صحراء ṣaḥrāʼ – „pustynia”) – strefa pustynna położona w północnej Afryce. Jest ona największą gorącą pustynią na Ziemi (ma powierzchnię ok. 9 200 000 km²), rozciągająca się na 5700 km od Oceanu Atlantyckiego na zachodzie po Morze Czerwone na wschodzie; od północy ograniczona jest górami Atlas i wybrzeżem Morza Śródziemnego. Znajduje się na terytoriach 11 państw: Maroka, Algierii, Tunezji, Libii, Egiptu, Sahary Zachodniej, Mauretanii, Mali, Nigru, Czadu i Sudanu.
Wikipedia
(1.1) Sahara znajduje się w północnej Afryce.
(1.1) Średniowieczny handel niewolnikami poprzez pustynię Saharę miał bardziej muzułmański charakter, chociaż i tutaj uczestniczyli w nim nie tylko wyznawcy islamu.
Wiktionary
IPA: saˈxara, AS: saχara
Wiktionary
rzecz. Saharyjczyk mos., Saharyjka ż.
przym. saharyjski
Wiktionary
mieszkaniec Sahary
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) mieszkaniec pustyni Sahara
(1.2) mieszkaniec państwa / terytorium Sahara Zachodnia
Wiktionary
(1.1) Na prom wsiadło z nami kilkudziesięciu Saharyjczyków.
Wiktionary
rzecz. Sahara ż.
:: fż. Saharyjka ż.
przym. saharyjski
Wiktionary
mieszkanka Sahary
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) mieszkanka Sahary
Wiktionary
rzecz. Sahara ż.
:: fm. Saharyjczyk mos.
przym. saharyjski
Wiktionary
przymiotnik od:
a) Sahara (pustynia w Afryce);
b) Sahara Zachodnia (kraj w Afryce);
c) Sahara Hiszpańska (dawna kolonia hiszpańska)
SJP.pl
przymiotnik relacyjny
(1.1) odnoszący się do Sahary, związany z Saharą
Wiktionary
(1.1) W saharyjskiej oazie Ghat, władze włoskie nakazują mu zawrócić i udać się do Aleksandrii.
Wiktionary
IPA: ˌsaxaˈrɨjsʲci, AS: saχaryi ̯sʹḱi
Wiktionary
rzecz. Sahara ż., Saharyjka ż., Saharyjczyk mos.
przym. subsaharyjski
Wiktionary
1. region geograficzny w Afryce;
2. region administracyjny w Burkina Faso;
3. region nadmorski w Tunezji
SJP.pl
Sahel, Sahel Tropikalny (arab. ساحل sāḥil, dosł. „wybrzeże, brzeg morski”) – region geograficzny w Afryce.
Sahel obejmuje obszar wzdłuż południowych obrzeży Sahary; rozciąga się od Senegalu po Erytreę, przez Mauretanię, Mali, Niger, Czad oraz Sudan. Teren ten cechuje się klimatem półsuchym, z porą wilgotną trwającą tylko w trakcie pory deszczowej, czyli ok. 2-3 miesięcy. W Sahelu występuje niedobór wody pitnej. Roczna suma opadów wynosi od 100 do 200 mm na północy, do ok. 300 mm na południu. Pora sucha trwa maksymalnie 10 miesięcy, roślinność głównie półpustynna i stepowa, na południu przechodząca w sawannę. Występuje koczownicze pasterstwo, głównie bydła; jedną z grup są Fulanie. Zbiera się tam gumę arabską. Obszar nawiedzany suszami, w 1968 roku nastąpiła szczególnie intensywna susza, która pociągnęła za sobą liczne straty w ludziach i gospodarce regionu.
Wikipedia
1. w kolonialnych Indiach: pan;
2. w Indiach: osoba szlachetna, wysoko postawiona w hierarchii społecznej
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) tytuł grzecznościowy w Indiach, odpowiednik polskiego „pan”, dawniej również tytuł grzecznościowy wobec Europejczyka w czasach kolonialnych;
Wiktionary
Sahib (z arab. „pan, władca”) – forma honoryfikacyjnaużywana w językach indyjskich.
W czasach kolonialnych w Indiach mianem sahibowie określano Europejczyków. W hindi słowo funkcjonuje jako tytuł grzecznościowy stawiany po nazwisku, imieniu lub tytule zawodowym.
Wikipedia
(1.1) Oto do pokoju naszego wciska się chuda postać umundurowanego Hindusa (…) i recytuje słodkim głosem: — Mój sahib pyta sahiba, czy sahib życzy herbaty od mego sahiba?
Wiktionary
IPA: ˈsaxʲip, AS: saχʹip
Wiktionary
[czytaj: san] dziedziniec w meczetach, otoczony zwykle kolumnadą lub przybierający formę dziedzińca wewnętrznego krytego kopułą
SJP.pl
Sahn – dziedziniec meczetu, który otoczony jest kolumnowymi galeriami, a pośrodku znajduje się studnia, która służy do rytualnej ablucji.
Wikipedia
seid, tytuł potomków Mahometa
SJP.pl
[czytaj: seńJĄ] o mięsie: krwisty, półsurowy
SJP.pl
Saillant – miejscowość i gmina we Francji, w regionie Owernia-Rodan-Alpy, w departamencie Puy-de-Dôme.
Według danych na rok 1990 gminę zamieszkiwało 268 osób, a gęstość zaludnienia wynosiła 15 osób/km² (wśród 1310 gmin Owernii Saillant plasuje się na 586. miejscu pod względem liczby ludności, natomiast pod względem powierzchni na miejscu 524.).
Wikipedia
rzadko: małpa szerokonosa z rodziny kapucynek; sajmiri
SJP.pl
Sajmiri (Saimiri) – rodzaj ssaków naczelnych z podrodziny sajmiri (Saimiriinae) w obrębie rodziny płaksowatych (Cebidae).
Wikipedia
hiszpańska opera komiczna z XVIII wieku
SJP.pl
Wikipedia
minerał, odmiana pirytu
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) geogr. adm. terytorium zależne Francji leżące w Małych Antylach zajmujące wyspę o tej samej nazwie i kilka mniejszych wysepek;
(1.2) geogr. wyspa leżąca w Małych Antylach
Wiktionary
Saint-Barthélemy (Wspólnota Saint-Barthélemy) – terytorium zależne Francji leżące w Małych Antylach zajmujące wyspę o tej samej nazwie oraz kilka mniejszych wysepek. Terytorium zostało utworzone 22 lutego 2007 roku, a do tego czasu było jedną z jednostek administracyjnych wchodzących w skład Gwadelupy. Jako część Gwadelupy, będącej regionem zamorskim Francji, Saint-Barthélemy wchodziło w skład Unii Europejskiej. Administracyjnie Saint-Barthélemy stanowi jedną gminę (commune de Saint-Barthélemy), która w czasach przynależności do Gwadelupy wchodziła w skład okręgu Saint-Martin i Saint-Barthélemy (Arrondissement de Saint-Martin-Saint-Barthélemy).
Wikipedia
[czytaj: sę klU] miasto we Francji
SJP.pl
Saint-Cloud – miejscowość i gmina we Francji, w regionie Île-de-France, w departamencie Hauts-de-Seine. Przez miejscowość przepływa Sekwana. Mieści się na zachodnich przedmieściach Paryża, niecałe 10 kilometrów od centrum.
Według danych na rok 2012 gminę zamieszkiwało 29 436 osób, a gęstość zaludnienia wynosiła 3 894 osób/km². Wśród 1287 gmin regionu Île-de-France Saint-Cloud plasuje się na 516. miejscu pod względem powierzchni.
Wikipedia
[czytaj: sę deni]
1. miasto we Francji należące do zespołu miejskiego Paryża, leżące nad Sekwaną, ze słynną bazyliką i stadionem "Stade de France";
2. stolica Reunionu, departamentu zamorskiego Francji
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj nijaki, nazwa własna
(1.1) geogr. stolica i największe miasto francuskiej wyspy Reunion;
(1.2) geogr. miasto we Francji, w departamencie Sekwana-Saint-Denis; położone w północnej części aglomeracji paryskiej;
Wiktionary
Wikipedia
[czytaj: sęt-egzüpeRI albo sent-egz-ipeRI] nazwisko, m.in. Antoine Saint-Exupéry (1900-1944) - pisarz francuski
SJP.pl
Saint-Exupéry – miejscowość i gmina we Francji, w regionie Nowa Akwitania, w departamencie Żyronda.
Wikipedia
miasto we Francji
SJP.pl
[czytaj: sę goBĘ] francuskie przedsiębiorstwo
SJP.pl
Saint-Gobain – miejscowość i gmina we Francji, w regionie Hauts-de-France, w departamencie Aisne.
Według danych na styczeń 2014 roku gminę zamieszkiwały 2373 osoby, a gęstość zaludnienia wynosiła 79,7 osób/km².
Wikipedia
miasto w Senegalu
SJP.pl
Wikipedia
[czytaj: sę maLO] miasto we Francji
SJP.pl
Saint-Malo (bret. Sant-Maloù) – otoczona murem miejscowość portowa i gmina we Francji, w regionie Bretania, w departamencie Ille-et-Vilaine, położona na wschodnim brzegu rzeki Rance, nad jej ujściem do kanału La Manche.
Wikipedia
Saint-Nazaire (wymowa sɛ̃-nazɛɾə; bret. Sant-Nazer) – miasto i gmina w północno-zachodniej Francji, w regionie Kraj Loary, w departamencie Loara Atlantycka, położone nad ujściem Loary do Zatoki Biskajskiej.
Wikipedia
[czytaj: sę pje:r] stolica Saint-Pierre i Miquelon
SJP.pl
rzeczownik, nazwa własna
(1.1) geogr. stolica francuskiego terytorium zależnego Saint-Pierre i Miquelon;
Wiktionary
Belgia:
Francja:
Wikipedia
[czytaj: sę-s-iMĄ albo sen-s-iMON] nazwisko, m.in. Claude Saint-Simon (1675-1755) - francuski pamiętnikarz
SJP.pl
Wikipedia
[czytaj: sę troPE] miasto we Francji
SJP.pl
Saint-Tropez (wym. [sɛ̃ tʁɔpe]) – miejscowość i gmina we Francji, w regionie Prowansja-Alpy-Lazurowe Wybrzeże, w departamencie Var.
Według danych na rok 2006 gminę zamieszkiwało 5690 osób, a gęstość zaludnienia wynosiła 515 osób/km² (wśród 963 gmin regionu Prowansja-Alpy-Lazurowe Wybrzeże Saint-Tropez plasuje się na 121. miejscu pod względem liczby ludności, natomiast pod względem powierzchni na miejscu 664).
Wikipedia
[czytaj: sęt bö:w] nazwisko, m.in. Charles Augustin Sainte-Beuve (1804-1869) - francuski krytyk literacki i poeta
SJP.pl
[czytaj: sęt szaPEL] gotycka kaplica zamkowa na wyspie Cité w Paryżu
SJP.pl
Sainte-Chapelle (pol. Święta Kaplica) – dwukondygnacyjna kaplica zamkowa położona w centrum dawnej siedziby królewskiej na wyspie Cité w Paryżu.
Ufundowana przez króla Francji Ludwika IX jako miejsce przechowywania cennych relikwii: Chrystusa, z koroną cierniową na czele, oraz świętych patronów Francji. Należy do cennych przykładów architektury gotyckiej ściśle zintegrowanej z gotyckim wystrojem z dziełami malarstwa ściennego i witrażowego oraz rzeźbami zawierającymi bogate treści ideowe podkreślające Chrystusa jako Najwyższego Króla, a co za tym idzie potęgę władzy monarszej we Francji. Swoim wyglądem nawiązuje do relikwiarzy skrzynkowych, powszechnych już w złotnictwie doby romanizmu. Jest przykładem sztuki dworskiej o wysokim znaczeniu dla rozwoju architektury sakralnej, stanowi wzór dla licznych gotyckich kaplic zamkowych w Europie Łacińskiej.
Wikipedia
bylina z rodziny gesneriowatych; sępolia, fiołek afrykański
SJP.pl
Sępolia (Saintpaulia H.Wendl.) – rodzaj bylin z rodziny ostrojowatych. Należy do niego 20 gatunków pochodzących z Afryki.
Wikipedia
Saintsimonizm – doktryna filozoficzno-społeczna powstała w pierwszej połowie XIX wieku, doktryna postuluje ustalenie nowej struktury społecznej, w której zniesione byłoby prawo dziedziczenia i obowiązywałaby zasada "każdemu według zdolności". Saintsimonizm stanowi jeden z nurtów socjalizmu utopijnego. Twórcą doktryny jest Henri de Saint-Simon, francuski historyk, filozof, wolnomularz, industrialista, socjalista utopijny oraz jeden z prekursorów socjologii, jego idee propagowane były w pismach takich jak l'Industrie, La politique, i L'Organisateur.
Wikipedia
[czytaj: sajnc] nazwisko
SJP.pl
[czytaj: sajpan] wyspa wulkaniczna na Oceanie Spokojnym
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męski, nazwa własna
(1.1) geogr. wyspa w archipelagu Marianów Północnych, w zachodniej części Oceanu Spokojnego;
(1.2) adm. okręg administracyjny Marianów Północnych obejmujący wyspy: Saipan (1.1), Maigo Fahang, Mañagaha i Aguijan;
Wiktionary
Saipan – największa wyspa Marianów Północnych (terytorium zależne USA) położona w zachodniej części Oceanu Spokojnego, około 200 km na północ od Guam. Znajduje się tu stolica terytorium – Capitol Hill. Wyspa stanowi, wraz z wyspą Aguijan jeden z okręgów administracyjnych Marianów Północnych – Saipan.
Wikipedia
(1.1) Na Saipanie leży Capitol Hill, stolica Marianów Północnych.
Wiktionary
antonimy.
hiperonimy.
hiponimy.
holonimy.
meronimy.
pokrewne.
frazeologia.
etymologia.
uwagi.
tłumaczenia.
* angielski: (1.1) Saipan; (1.2) Saipan
* arabski: (1.1) سايبان (1.2) ;سايبان
* bułgarski: (1.1) Сайпан; (1.2) Сайпан
* czeski: (1.1) Saipan; (1.2) Saipan
* esperanto: (1.1) Saipano; (1.2) Saipano
* francuski: (1.1) Saipan; (1.2) Saipan
* hebrajski: (1.1) סאיפאן (1.2) ;סאיפאן
* hiszpański: (1.1) Saipán; (1.2) Saipán
* japoński: (1.1) サイパン島; (1.2) サイパン島
* litewski: (1.1) Saipanas; (1.2) Saipanas
* niderlandzki: (1.1) Saipan; (1.2) Saipan
* niemiecki: (1.1) Saipan; (1.2) Saipan
* rosyjski: (1.1) Сайпан; (1.2) Сайпан
* szwedzki: (1.1) Saipan; (1.2) Saipan
* włoski: (1.1) Saipan; (1.2) Saipan
źródła.
== Saipan (język szwedzki.) ==
thumb|Saipan (1.1)
wymowa.
znaczenia.
rzeczownik, nazwa własna
(1.1) geogr. Saipan
odmiana.
(1.1) nieodm.
przykłady.
składnia.
kolokacje.
synonimy.
Wiktionary
nazwisko
SJP.pl
dawniej:
1. męski obcisły kaftan z przedłużonym stanem w kształcie krótkiej spódnicy, noszony w Europie do XVII wieku przez rycerzy i dworzan;
2. płaszcz, strój odświętny
SJP.pl
Sajan (wł. saione od saio – płaszcz żołnierski, habit) – rodzaj kaftana, ubiór męski rozpowszechniony w epoce renesansu.
Powstały we Włoszech we wczesnym okresie renesansu, podstawowy wierzchni ubiór męski, nakładany na cienką koszulę (zwykle z niewielkimi kryzami wokół szyi i dłoni). Był rodzajem długiego kaftana bądź sukni z szerokim kwadratowym wycięciem (dekoltem) u góry, z reguły do pasa obcisłej, z doszytą, krótką, fałdzistą spódniczką (baskiną) z klinów, sięgającą do połowy uda. Jego szerokie bufiaste rękawy obciśnięte były wąskimi taśmami w połowie ramienia i w dolnej części przedramienia. Ubiór ten zdobiono szerokimi naszywanymi pasami z wzorzystej tkaniny lub haftu.
Wikipedia
przymiotnik od: Sajany
SJP.pl
przymiotnik relacyjny
(1.1) związany z Sajanami, dotyczący Sajanów
Wiktionary
rzecz. Sajany nmos.
Wiktionary
dawniej:
1. męski obcisły kaftan z przedłużonym stanem w kształcie krótkiej spódnicy, noszony w Europie do XVII wieku przez rycerzy i dworzan;
2. płaszcz, strój odświętny
SJP.pl
Sajany – system górski w Azji położony w większej części na terytorium Rosji oraz w małej części na terytorium Mongolii. Rozciąga się od Ałtaju na zachodzie do jeziora Bajkał na wschodzie.
Sajany są górami fałdowymi powstałymi w orogenezie kaledońskiej, a kilkakrotnie odmładzanymi w hercyńskiej i alpejskiej. Zbudowane z prekambryjskich skał zmetamorfizowanych (gnejsy, łupki krystaliczne, kwarcyty) i dolnopaleozoicznych skał osadowych (łupki, piaskowce, margle) z częstymi intruzjami granitów.
Wikipedia
rodzaj dinozaura z rodziny ankylozaurów
SJP.pl
Sajchania (Saichania) – rodzaj dinozaura z rodziny ankylozaurów (Ankylosauridae) żyjącego w późnej kredzie na terenie dzisiejszej Azji.
Wikipedia
Wikipedia
miasto w Libanie; Sydon
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna
(1.1) geogr. miasto w Libanie, Sydon
Wiktionary
Biologia:
Geografia:
Wikipedia
(1.1) Karawana zmierzała do Sajdy nad Morzem Śródziemnym.
Wiktionary
(1.1) Sydon
Wiktionary
żołnierz uzbrojony w sahajdak; łucznik; sahajdacznik
SJP.pl
przmiotnik od: sajdak
SJP.pl
dawniej: futerał z łukiem i kołczan ze strzałami; sahajdak
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) kołczan na strzały,
Wiktionary
osoby o nazwisku Sajdak
Wikipedia
(1.1) To wówczas znalazły się w Polsce wspaniałe końskie rzędy, kobierce, dywany, różnego rodzaju uzbrojenie ochronne, łuki z sajdakami, broń palna i sieczna - w tym również tureckie i perskie szable.
Wiktionary
(1.1) tuł, sahajdak, kołczan
Wiktionary
indywidualizm: rzemieślnik zajmujący się wyrobem sai (włoskiej, cienkiej, lekkiej materyjki, modnej w dobie renesansu)
SJP.pl
nazwisko
SJP.pl
slangowo:
1. bezład, chaos;
2. awantura, bijatyka; rozróba
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna
(1.1) geogr. miasto w południowym Wietnamie (od roku 1976 nazywane Ho Chi Minh);
(1.2) geogr. rzeka w Wietnamie;
Wiktionary
Wikipedia
(1.1) Był naocznym świadkiem pośpiesznej ewakuacji Amerykanów z Sajgonu pod koniec wojny wietnamskiej.
(1.2) Rzeka Sajgon uchodzi do Morza Południowochińskiego.
Wiktionary
rzecz. sajgon m., sajgończyk mos., sajgonka ż.
przym. sajgoński
Wiktionary
mieszkaniec Sajgonu (nazwa wietnamskiego miasta Ho Chi Minh do roku 1976)
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) mieszkaniec Sajgonu
Wiktionary
(1.1) Podczas wycieczki będzie można skosztować ulubionych potraw sajgończyków i poobserwować ich życie codzienne.
Wiktionary
rzecz. Sajgon m., sajgon m.
:: fż. sajgonka ż.
przym. sajgoński
Wiktionary
1. potrawa kuchni wietnamskiej, nieduży naleśnik z ciasta ryżowego nadziewany mięsem i warzywami;
2. mieszkanka Sajgonu (nazwa wietnamskiego miasta Ho Chi Minh do roku 1976)
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) mieszkanka Sajgonu
(1.2) kulin. ryżowy naleśnik nadziewany warzywami i innymi składnikami;
Wiktionary
Sajgonki, krokiety wiosenne, naleśniki wiosenne (chiń. 春卷; pinyin chūn juǎn; wiet. chả giò, wersja smażona (na północy Wietnamu: nem), wersja niesmażona: gỏi cuốn) – popularne danie kuchni chińskiej oraz kuchni krajów Azji Południowo-Wschodniej.
Wikipedia
(1.2) Jedną sajgonką nikt się jeszcze nie najadł.
Wiktionary
IPA: sajˈɡɔ̃nka, AS: sai ̯gõnka
Wiktionary
rzecz. Sajgon mrz., sajgon mrz., sajgończyk mos.
przym. sajgoński
Wiktionary
przymiotnik od: Sajgon
SJP.pl
przymiotnik relacyjny
(1.1) związany z Sajgonem, dotyczący Sajgonu
Wiktionary
rzecz. Sajgon mrz., sajgończyk mos., sajgonka ż.
Wiktionary
ryba z rodziny dorszowatych; dorszyk polarny
SJP.pl
Sajka, dorszyk polarny, sajda (Boreogadus saida) – gatunek morskiej ryby dorszokształtnej z rodziny dorszowatych, jedyny przedstawiciel rodzaju Boreogadus. Poławiany gospodarczo. Lokalnie wykorzystywany jest jako karma dla psów zaprzęgowych.
Wikipedia
nazwisko
SJP.pl
środowiskowo: przedstawiciel subkultury młodzieżowej aktywnej w Polsce w latach 1981-85, noszący długą grzywkę zaczesaną na bok i bardzo eleganckie ubranie; popers, poppers
SJP.pl
nazwisko
SJP.pl
małpa szerokonosa z rodziny kapucynek; saimiri
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) zool. mała małpa występująca w Ameryce Środkowej i Ameryce Południowej;
Wiktionary
Sajmiri (Saimiriinae) – podrodzina ssaków naczelnych z rodziny płaksowatych (Cebidae).
Wikipedia
(1.1) Kolor futra na grzbiecie sajmiri przypomina brudną oliwkę.
Wiktionary
nazwa dwóch jezior w Polsce
SJP.pl
2 jeziora w Polsce:
Wikipedia
z japońskiego: do widzenia, żegnaj; sayonara
SJP.pl
wieś w Polsce
SJP.pl
Sajówka – wieś w Polsce, położona w województwie lubelskim, w powiecie bialskim, w gminie Sławatycze.
W latach 1975–1998 wieś administracyjnie należała do województwa bialskopodlaskiego.
Wieś jest sołectwem w gminie Sławatycze. Według Narodowego Spisu Powszechnego z roku 2011 wieś liczyła 107 mieszkańców.
Wierni Kościoła rzymskokatolickiego należą do parafii Matki Bożej Różańcowej w Sławatyczach. Wyznawcy prawosławia należą do parafii św. Anny w Międzylesiu.
Wikipedia
mała ryba morska z rzędu okoniokształtnych
SJP.pl
Sajra (Cololabis saira) – gatunek drapieżnej, morskiej ryby z rodziny makreloszowatych (Scomberesocidae).
Wikipedia
litewski ruch społeczno-polityczny
SJP.pl
Sąjūdis, właśc. Lietuvos Persitvarkymo Sąjūdis (pol. „Litewski Ruch na rzecz Przebudowy”) – litewska organizacja polityczna, założona na zjeździe 3 czerwca 1988 roku w siedzibie Litewskiej Akademii Nauk jako ugrupowanie popierające pieriestrojkę („przebudowę”), reformę społeczno-ekonomiczną zainicjowaną w Związku Radzieckim przez jego przywódcę, Michaiła Gorbaczowa. Na czele organizacji stał Vytautas Landsbergis. Skupiając litewską inteligencję, Sąjūdis od początku wysuwał postulaty odrodzenia narodowego, a następnie suwerenności Litwy (wówczas jednej z republik radzieckich). Zjazd założycielski Sąjūdisu odbył się w dniach 22–23 października 1988 roku. Podczas jego trwania uchwalono program i statut oraz wybrano władze. Ruch w swoim programie domagał się: suwerenności politycznej, gospodarczej i kulturalnej Litwy, zagwarantowania praw człowieka i obywatela, przeprowadzenia trójpodziału władz w państwie, pluralizmu partyjnego, stworzenia narodowego systemu oświaty, ochrony środowiska naturalnego, zniesienia monopolu państwa w dziedzinie kultury, zwrócenia Kościołowi katolickiemu jego majątku oraz rozszerzenia własności indywidualnej na środki produkcji.
Wikipedia
1. sieć na ryby w kształcie worka;
2. sidło, potrzask na ptaki;
3. przenośnie: pułapka, potrzask;
4. przestarzale: torba podróżna
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) ryb. sieć na ryby w formie worka rozpiętego na kabłąkach;
(1.2) sidło na ptaki
(1.5) daw. rodzaj lekkiego płaszcza męskiego
(1.6) daw. długi kaptur noszony przez bractwa religijne
(1.7) daw. wyprawiona skóra cielęca
Wiktionary
Sak (od ang., niem. sack – worek), (po staropolsku żoch) – sieć na ryby w kształcie worka, rozpiętego na obręczach. Wykorzystuje się głównie w rybołówstwie jeziorowym. Saki często używane są przez kłusowników.
Wikipedia
IPA: sak, AS: sak
Wiktionary
rzecz. sakwa ż., sakiewka ż., sakpalto n.
:: zdrobn. saczek m.
przym. sakowy
Wiktionary
(1.1) reg. śl. czyżyniec.
(1.3) wór, worek, miech, torba
(1.5) sakpalto
Wiktionary
miasto w Japonii
SJP.pl
Wikipedia
rodzaj wódki wyrabianej z ryżu, kojarzony z Japonią
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński lub nijaki
(1.1) spoż. japoński ryżowy napój alkoholowy, podawany tradycyjnie na gorąco;
Wiktionary
Sake (jap. 日本酒 nihon-shu; dosł. "japoński trunek") – tradycyjny japoński napój alkoholowy przygotowywany z ryżu. Powstaje poprzez fermentację ryżu skażonego wcześniej grzybem Aspergillus oryzae. Zawartość alkoholu mieści się w granicach 13–17%. W języku japońskim, słowo sake (酒) odnosić się może do różnych napójów alkoholowych: tych rdzennych, ale także do piwa, whisky, czy wina.
Wikipedia
(1.1) (Mistrz Sugino) wieczorami lubił usiąść w gronie uczniów i przy sake śpiewał ballady samurajskie.
Wiktionary
IPA: ˈsakɛ, AS: sake
Wiktionary
drobna małpa szerokonosa
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj niemęskoosobowy, liczba mnoga
(1.1) daw. rodzaj gry towarzyskiej
forma rzeczownika.
(2.1) M., B. i W. lm. od: sak
Wiktionary
Wikipedia
(1.1) Nawet i ci, którzy bez pieniędzy, tylko dla rozrywki chcieli się zabawić, porzucili dawniejsze saki, szachy i warcaby jako żmudne i melancholiczne, a wzięli się do kart.
Wiktionary
antonimy.
hiperonimy.
hiponimy.
holonimy.
meronimy.
pokrewne.
frazeologia.
etymologia.
uwagi.
tłumaczenia.
źródła.
odmiana.
przykłady.
składnia.
kolokacje.
synonimy.
(1.1) ebaki
Wiktionary
zdrobnienie od: sakiewka
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) zdrobn. od: sakiewka
Wiktionary
rzecz. sakiewka ż.
Wiktionary
nazwisko
SJP.pl
woreczek na pieniądze; sakwa, kiesa, trzos, trzosik
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) podłużny woreczek na pieniądze;
Wiktionary
Wikipedia
rzecz. sak mrz., sakwa ż., sakieweczka ż.
Wiktionary
(1.1) kabza, kaleta, kaletka, kiesa, kieska, mieszek, sakwa, trzos
Wiktionary
przymiotnik relacyjny
(1.1) związany z Sakami, dotyczący Saków
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(2.1) jęz. język sakijski
Wiktionary
rzecz. Sakowie lm m.
Wiktionary
Sakkara (سقارة, wymowa egipska [sɑʔˈʔɑːɾɑ]) – miejscowość w Egipcie położona na południe od Kairu i na zachód od Memfis. Nazwa pochodzi od Sokara (Sokarisa), bóstwa opiekującego się nekropolią.
Wikipedia
chata górali kaukaskich o płaskim dachu zbudowana z kamienia, drewna lub gliny
SJP.pl
Sakla – wieś w Estonii, w prowincji Sarema, w gminie Valjala.
Wikipedia
1. odmiana konia arabskiego o zwartej, mocnej budowie;
2. koń tej odmiany
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) geol. drugi wiek cisuralu (wczesnego permu), trwający 294,6 – 284,4 milionów lat temu;
Wiktionary
Sakmar (ang. Sakmarian)
Wikipedia
IPA: ˈsakmar, AS: sakmar
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna
(1.1) geogr. hydron. rzeka w zachodniej Rosji, na terenie Baszkortostanu i obwodu orenburskiego, prawostronny dopływ Uralu;
Wiktionary
Sakmara (ros. Сакмара) – rzeka w zachodniej Rosji, na terenie Baszkortostanu i obwodu orenburskiego, prawostronny dopływ Uralu.
Rzeka ma swoje źródło na wschodnich zboczach pasma górskiego Urałtau (część Uralu Południowego). Jej długość wynosi 798 km, a powierzchnia dorzecza – 30 200 km². Rzeka zamarza w okresie od listopada do kwietnia, a od kwietnia do czerwca wylewa. W dolnym biegu jest żeglowna. Jej głównymi dopływami są Ziłair, Bolszoj Ik i Sałmysz.
Wikipedia
polski język automatycznego programowania obliczeń numerycznych, stosowany w maszynach matematycznych
SJP.pl
Sako – siedzisko w postaci worka wypełnionego kulkami z polistyrenu. Jego cechą charakterystyczną jest to, że dopasowuje się do kształtu ciała.
Mebel został stworzony w 1968 roku przez trzech włoskich projektantów: Piero Gattiego, Cesare'a Paoliniego i Franco Teodoro. Zainspirowali się oni workami na liście i nazwali swój projekt Sacco (wł. worek). Następnie zaprezentowali go firmie Zanotta, która w kolejnym roku wprowadziła go na rynek. Sako według oryginalnego projektu znajduje się na ekspozycjach m.in. w Museum of Modern Art w Nowym Jorku i Centrum Pompidou w Paryżu jako ikona modernistycznego designu.
Wikipedia
o cechach sakowatych (rodzina ssaków)
SJP.pl
Sakowate (Pitheciidae) – rodzina nadrzewnych ssaków naczelnych Nowego Świata z infrarzędu małpokształtnych (Simiiformes) obejmująca gatunki określane nazwami titi, saki i uakari, wcześniej zaliczane do rodziny płaksowatych (Cebidae).
Wikipedia
o cechach sakowatych (rodzina ssaków)
SJP.pl
nazwisko
SJP.pl
Sakowicz:
Wikipedia
Sakówko – osada w Polsce położona w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie elbląskim, w gminie Pasłęk. Wieś jest siedzibą sołectwa Sakówko, w skład którego wchodzi również miejscowość Pólko.
W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa elbląskiego.
Wikipedia
nazwisko
SJP.pl
Osoby o tym nazwisku:
Wikipedia
przymiotnik od: sak (sieć na ryby w kształcie worka), np. sieć sakowa
SJP.pl
dawny męski płaszcz wiosenny lub letni
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) daw. gw-pl|Warszawa. luźny, skrócony płaszcz męski z dwurzędowym zapięciem, noszony głównie wiosną albo latem
Wiktionary
(1.1) Ubrany był w szerokie, wykwintne, lekkie sakpalto, w jasne letnie spodnie, i w ogóle wszystko, co miał na sobie, było eleganckie, wygodne i prosto z igły.
(1.1) Obserwował z daleka, gdy mecenas wyszedł z kawiarni, dobrze widoczny w swym eleganckim beżowym sakpalcie.
Wiktionary
rzecz. sak mrz.
Wiktionary
(1.1) sak
Wiktionary
sacra (rzadziej);
1. w religioznawstwie: uroczystość święceń duchownych, zwłaszcza biskupich;
2. w historii: namaszczenie monarchy w czasie koronacji
SJP.pl
Sakra (łac. sacra r.ż. od sacer „święty”) – święcenia duchowne w kościołach chrześcijańskich. Termin ten najczęściej dotyczy święceń biskupich. Niegdyś sakrę nadawano nowo wybranym królom, w formie namaszczenia na stanowisko.
Wikipedia
1. uświęcanie, nadawanie czemuś cech religijnych;
2. wada kręgosłupa polegająca na zrośnięciu piątego kręgu lędźwiowego z kością krzyżową
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) rel. nadanie religijnego charakteru osobom, przedmiotom lub zjawiskom sfery świeckiej; określenie stosowane w religioznawstwie zwłaszcza wobec instytucji społecznych
(1.2) med. wada wrodzona kręgosłupa, która polega na częściowym lub całkowitym zespoleniu piątego kręgu lędźwiowego z kością krzyżową
Wiktionary
Wikipedia
IPA: ˌsakralʲiˈzat͡sʲja, AS: sakralʹizacʹi ̯a
Wiktionary
rzecz. zakonsekrowanie n., sacrum n., sakrament m., sakralizowanie n., sakralność ż., sakra ż., sakramentka ż.
czas. sakralizować ndk.
przym. sakralny, sakramentalny, sakramencki
przysł. sakralnie, sakramentalnie
Wiktionary
(1.1) uświęcenie
Wiktionary
nadawać religijny charakter zjawiskom pozareligijnym; uświęcać, czynić religijnym
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) odczasownikowy od|sakralizować.
Wiktionary
rzecz. sakralność ż., niesakralizowanie n., sakralizacja ż.
czas. sakralizować ndk.
przym. sakralny
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) odprzym. cecha tego, co jest sakralne
Wiktionary
rzecz. sakralizacja ż., sakralizowanie n.
przym. sakralny
przysł. sakralnie
Wiktionary
dotyczący kultu religijnego, poświęcony kultowi religijnemu, np. budowla, sztuka, literatura sakralna
SJP.pl
przymiotnik relacyjny
(1.1) związany z kultem religijnym
Wiktionary
IPA: saˈkralnɨ, AS: sakralny
Wiktionary
rzecz. sakralność ż., sakralizowanie n., sakralizacja ż., sakrament, sacrum
przym. sakramentalny
Wiktionary
(1.1) kościelny, religijny
Wiktionary
potocznie, w wyzwiskach: mający diabelski charakter; niegodziwy, przeklęty, diabelny
SJP.pl
w chrześcijaństwie: obrzęd liturgiczny czyniący człowieka uczestnikiem życia Bożego, znak niewidzialnej łaski Bożej
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) rel. w chrześcijaństwie obrzęd religijny uważany za znak lub sposób przekazania łaski Bożej;
Wiktionary
Sakrament (łac. sacramentum, st.gr. μυστήριον [mystērion]) – w chrześcijaństwie obrzęd religijny rozumiany jako widzialny znak lub sposób przekazania łaski Bożej, ustanowiony, zgodnie z wiarą, przez Chrystusa. W tradycji wschodniej chrześcijaństwa sakramenty nazywa się „tajemnicami”.
Wikipedia
(1.1) Przełożeni powinni zostawić swoim podwładnym należną wolność w zakresie korzystania z sakramentu pokuty i kierownictwa duchowego, z zachowaniem wszakże dyscypliny instytutu.
(1.1) Sypania głów popiołem w Środę Popielcową nie zalicza się do sakramentów Kościoła katolickiego.
Wiktionary
IPA: saˈkrãmɛ̃nt, AS: sakrãmẽnt
Wiktionary
przym. sakramentalny, sakralny
przysł. sakramentalnie
rzecz. sakramentarz mrz., sakramentka ż., sakralizacja ż., sakramentalia nmos.
Wiktionary
ustanowiony przez Kościół znak święty, oznaczający i sprawiający duchowe skutki, np. popiół, palma
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj niemęskoosobowy, liczba mnoga
(1.1) kośc. przedmioty lub czynności ofiarowywające wiernym skutki duchowe i cielesne na wzór sakramentów;
Wiktionary
Sakramentalia (łac. sacramentalia, l. poj. sacramentale, ew. sacramentalium) – w katolicyzmie i prawosławiu przedmioty lub czynności, które z pewnym podobieństwem do sakramentów oznaczają skutki duchowe, cielesne, uzdrawiające; przedmioty lub czynności o charakterze religijnym zbliżone w swym znaczeniu do sakramentów, którymi Kościół posługuje się do osiągnięcia określonych skutków natury duchowej i innej.
Wikipedia
(1.1) Protestantyzm odrzuca istnienie sakramentaliów.
Wiktionary
rzecz. sakrament mrz., sakra ż.
przym. sakramentalny
przysł. sakramentalnie
Wiktionary
w Kościele katolickim: obrzęd liturgiczny (błogosławieństwo, poświęcenie itp.) albo służący temu obrzędowi przedmiot
SJP.pl
Sakramentalia (łac. sacramentalia, l. poj. sacramentale, ew. sacramentalium) – w katolicyzmie i prawosławiu przedmioty lub czynności, które z pewnym podobieństwem do sakramentów oznaczają skutki duchowe, cielesne, uzdrawiające; przedmioty lub czynności o charakterze religijnym zbliżone w swym znaczeniu do sakramentów, którymi Kościół posługuje się do osiągnięcia określonych skutków natury duchowej i innej.
Wikipedia
przysłówek sposobu
(1.1) rel. na mocy sakramentu
(1.2) w sposób wymagany przez zwyczaj lub tradycję
Wiktionary
(1.1) Kościół, który jak matka nosił sakramentalnie w swoim łonie chrześcijanina podczas jego ziemskiej pielgrzymki, towarzyszy mu na końcu jego drogi, by oddać go w ręce Ojca.
(1.2) Rozmowę zakończyliśmy sakramentalnie, podając sobie dłonie.
Wiktionary
IPA: saˈkrãmɛ̃ntalʲɲɛ, AS: sakramẽntalʹńe
Wiktionary
rzecz. sakrament mrz., sakralizacja ż., sakramentalia nmos.
przym. sakramentalny
Wiktionary
1. w teologii: taki, który ma moc sakramentu, został uzyskany poprzez sakrament, np. związek sakramentalny;
2. potocznie: zgodny ze zwyczajem, uświęcony tradycją, np. sakramentalne pytanie; tradycyjny, zwyczajowy, utarty
SJP.pl
przymiotnik relacyjny
(1.1) rel. związany z sakramentem, dotyczący sakramentu
Wiktionary
(1.1) Jak wrócić do sakramentalnego małżonka?
Wiktionary
IPA: saˈkrãmɛ̃ntalnɨ, AS: sakramẽntalny
Wiktionary
rzecz. sakrament m., sakralizacja ż., sakramentalia nmos.
przysł. sakramentalnie
przym. sakralny
Wiktionary
we wczesnym średniowieczu: księga liturgiczna z najważniejszymi tekstami czytanymi przez kapłana w czasie celebracji mszy; sacramentarium
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) rel. dawna księga liturgiczna w użyciu przed powstaniem mszału;
Wiktionary
Sakramentarz – księga liturgiczna używana przed powstaniem mszału. Zawierała modlitwy i ceremonie liturgiczne Mszy oraz szafowania sakramentów.
Sakramentarz sprawował jednocześnie rolę pontyfikału, Rytuału Rzymskiego i mszału, chociaż nie zawierał modlitw na wejście, graduałów, epistoły, Ewangelii, offertorium, ani modlitw na komunię. Zawierał za to części:
Wikipedia
(1.1) Pierwsza redakcja sakramentarza, tzw. sakramentarz gelazjański, pochodzi od papieża Gelazjusza I, który zmarł w 496.
Wiktionary
rzecz. sakrament mrz.
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) rel. mniszka benedyktynka z założonego w 1653 przez Catherine de Bar katolickiego zgromadzenia klauzurowego;
Wiktionary
(1.1) Po wstąpieniu do miejscowego klasztoru sióstr sakramentek przyjęła imię Ifigenia od św. Mateusza.
Wiktionary
rzecz. sakrament mrz., sakralizacja ż.
Wiktionary
Mniszki Benedyktynki od Nieustającej Adoracji Najświętszego Sakramentu (Benedyktynki Sakramentki, Sakramentki) (łac. Moniales Ordinis S. Benedicti Adorationis Perpetuae Sanctissimi Sacramenti) – żeńskie katolickie klauzurowe zgromadzenie zakonne założone w 1653 przez Mechtyldę od Najświętszego Sakramentu (Katarzynę de Bar) w Paryżu.
Wikipedia
w teologii: dział dogmatyki, którego przedmiotem badań są sakramenty
SJP.pl
Sakramentologia – dział teologii chrześcijańskiej, prowadzący systematyczną refleksję nad sakramentalnym wymiarem życia Kościoła chrześcijańskiego. Wykorzystuje podejście zarówno teologii dogmatycznej, jak i liturgicznej.
Wikipedia
działalność gospodarcza związana z kultem religijnym, zwłaszcza handel dewocjonaliami
SJP.pl
Sakrobiznes – wszelka aktywność, w której działalność religijna (sakralna) splata się ze sferą zwyczajowo uznawaną za świecką, zwróconą ku celom pragmatycznym i/lub nie związanym ze sprawami wiary i religii. Może to być więc wykorzystywanie działalności religijnej lub nawiązywanie do religii w celu uzyskiwania skutków pozareligijnych jak i działanie w sferze pozareligijnej nakierowane na uzyskanie skutków związanych z daną religią. Zaliczają się tu zarówno działania proreligijne, antyreligijne jak i neutralne światopoglądowo.
Wikipedia
kicz o charakterze religijnym, np. otwieracz do piwa z wizerunkiem Jezusa
SJP.pl
osoba zwiedzająca miejsca kultu religijnego
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) neol. turysta uczestniczący w sakroturystyce
Wiktionary
IPA: ˌsakrɔtuˈrɨsta, AS: sakroturysta
Wiktionary
rzecz. sakroturystyka ż.
:: fż. sakroturystka ż.
Wiktionary
(1.1) pielgrzym, pątnik
Wiktionary
zwiedzanie miejsc kultu religijnego
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) neol. rel. turyst. turystyka uwarunkowana religijnością, np. do sanktuariów, do Watykanu, do miejsc związanych z żywotem świętych itp.
Wiktionary
(1.1) Nie widać tam przepychu i całego tego blichtru związanego z wieloma miejscami kultu religijnego, który można określić mianem sakroturystyki czy też – bardziej dobitnie – sakrobiznesem. ([http://www.podroze.pl/wyprawa/relacja/grabarka-swieta-gora-prawoslawia,916/?p=1 Internet])
Wiktionary
IPA: ˌsakrɔturɨˈstɨka, AS: sakroturystyka
Wiktionary
rzecz. sakroturysta m., sakroturystka ż.
Wiktionary
(1.1) pielgrzymstwo, pątnictwo
Wiktionary
dawniej:
1. poświęcać (poświęcić), składać (złożyć) ofiarę; ofiarować;
2. wyrzekać (wyrzec) się czegoś, rezygnować (zrezygnować) z czegoś
SJP.pl
potocznie: saksofon - dęty instrument stroikowy
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) muz. pot. saksofon
Wiktionary
Saks – starogermański jednosieczny nóż bojowy używany od okresu wędrówek ludów do epoki wikingów (najdłużej w Skandynawii do końca XI w.). Noszono go też jako element stroju codziennego.
Nazwa Sasi prawdopodobnie pochodzi właśnie od tej broni, zaś naczelne bóstwo tego plemienia Saksnot (dopatruje się w nim odpowiednika nordyckiego Tyra) był z nią często przedstawiany, np. na kamieniu grobowym z Niederdollendorf (VIII w.)
Wikipedia
IPA: saks, AS: saks
Wiktionary
rzecz. saksofon mrz., saksofonista mos., saksofonistka ż.
przym. saksofonowy
Wiktionary
(1.1) saksofon
Wiktionary
pustynny krzew lub małe drzewo z rodziny komosowatych, rosnące na pustynnych obszarach Azji Środkowej, często na glebach zasolonych, drewno ciężkie, kruche, używane m.in. jako opał
SJP.pl
Saksauł (Haloxylon) – rodzaj obejmujący kilka gatunków roślin z rodziny szarłatowatych (dawniej włączany do wyodrębnianej osobno rodziny komosowatych). Przedstawiciele ci występują na obszarze od północnej Afryki po środkową Azję. Gatunkiem typowym jest H. ammodendron (C. A. Meyer) E. Fenzl.
Wikipedia
dęty muzyczny instrument blaszany
SJP.pl
Sakshorn – rodzina instrumentów muzycznych dętych blaszanych, opracowana w 1845 przez belgijskiego budowniczego instrumentów Adolphe Saxa. Charakteryzują się zwiniętą piszczałką, która rozszerza się stożkowo niemal na całej długości. Rura instrumentów klasycznych, zaprojektowanych przez Saxa, przebiega od ustnika poziomo ku przodowi, następnie opada w jednym lub kilku zwojach i przechodzi w odcinek pionowy, przebiegający blisko ciała muzyka. Kończy się wycelowaną w górę czarą głosową. Piszczałka, w zależności od wielkości i przeznaczenia może mieć kształt trąbkowy, eliptyczny, owalny, tubowy, okrągły lub helikonowy. Sakshorny mają podobny do trąbkowego ustnik, z płytkim półkulistym kielichem, i praworęczny mechanizm złożony z trzech lub czterech wentylów obrotowych (rzadziej tłoczkowych). Nazywane są często terminami określającymi odpowiadające im skale głosu ludzkiego: sopran, alt, tenor itd.
Wikipedia
instrument dęty należący do grupy instrumentów drewnianych
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) muz. dęty instrument drewniany, wykonany z metalu;
(1.2) pot. muzyk grający na saksofonie (1.1), saksofonista
Wiktionary
Saksofon (wł. sassofono, skrót: sass.; ang. saxophone, sax.) – instrument dęty drewniany z grupy aerofonów stroikowych. Mimo metalowego korpusu, zaliczany jest do drewnianych, ponieważ posiada drewniany stroik, tak jak klarnet. Dźwięk wydobywa się przez czarę. Występuje w dziewięciu odmianach, różniących się wielkością i zakresem dźwięków. Od najmniejszych saksofonów – soprillo, po największe – subkontrabasowe, najczęściej budowane w strojach B i Es (mniej typowe: C i F).
Wikipedia
(1.1) Mój przyjaciel gra na saksofonie w warszawskim klubie.
Wiktionary
IPA: saˈksɔfɔ̃n, AS: saksofõn
Wiktionary
rzecz. saksofonista mos., saksofonistka ż., saks mrz., saksofonik mrz.
przym. saksofonowy
Wiktionary
(1.1) pot. saks
(1.2) saksofonista
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) zdrobn. od saksofon
Wiktionary
rzecz. saksofon m.
Wiktionary
muzyk grający na saksofonie
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) muzyk, który gra na saksofonie
Wiktionary
Saksofon (wł. sassofono, skrót: sass.; ang. saxophone, sax.) – instrument dęty drewniany z grupy aerofonów stroikowych. Mimo metalowego korpusu, zaliczany jest do drewnianych, ponieważ posiada drewniany stroik, tak jak klarnet. Dźwięk wydobywa się przez czarę. Występuje w dziewięciu odmianach, różniących się wielkością i zakresem dźwięków. Od najmniejszych saksofonów – soprillo, po największe – subkontrabasowe, najczęściej budowane w strojach B i Es (mniej typowe: C i F).
Wikipedia
(1.1) Urzekła ją gra jazzowego saksofonisty.
Wiktionary
IPA: ˌsaksɔfɔ̃ˈɲista, AS: saksofõńista
Wiktionary
rzecz. saksofon m.
:: fż. saksofonistka ż.
przym. saksofonowy
Wiktionary
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) kobieta, która gra na saksofonie
Wiktionary
IPA: ˌsaksɔfɔ̃ˈɲistka, AS: saksofõńistka
Wiktionary
rzecz. saksofon m.
:: fm. saksofonista m.
przym. saksofonowy
Wiktionary
w muzyce:
1. sztuka gry na saksofonie;
2. ogół dzieł przeznaczonych na saksofon
SJP.pl
przymiotnik od: saksofon
SJP.pl
przymiotnik
(1.1) przym. od saksofon
Wiktionary
(1.1) Muzykę skomponowaną między innymi do filmów "Torowisko" i "Edi" wykonywać będą soliści z towarzyszeniem zespołu smyczkowego i kwartetu saksofonowego.
Wiktionary
IPA: ˌsaksɔfɔ̃ˈnɔvɨ, AS: saksofõnovy
Wiktionary
rzecz. saksofon m., saksofonista m., saksofonistka ż., saks mrz.
Wiktionary
nazwisko
SJP.pl
1. mieszkaniec Saksonii
2. mieszkaniec Saksonii-Anhalt
3. mieszkaniec Dolnej Saksonii
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy, nazwa własna
(1.1) mieszkaniec Saksonii
Wiktionary
(1.1) W ramach niemieckiej świadomości narodowej mieszkańcy NRD byli zorientowani na swój region ojczysty; tzn. identyfikowali się jako Saksończycy, Brandenburczycy, Pomorzanie, Turyńczycy, Ślązacy itd.
Wiktionary
rzecz. Saksonia ż., Sas m.
:: fż. Saksonka ż.
przym. saksoński, saski, Saski
Wiktionary
część Niemiec granicząca z Polską i Czechami
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna
(1.1) geogr. adm. kraina historyczna i kraj związkowy w Niemczech;
Wiktionary
Saksonia (niem. Sachsen; górnołuż. Sakska), Wolny Kraj Saksonia (niem. Freistaat Sachsen; górnołuż. Swobodny stat Sakska) – jeden z 16 krajów związkowych Niemiec. Stolicą jest Drezno (niem. Dresden), natomiast największym miastem jest Lipsk (Leipzig).
Wikipedia
(1.1) Lipsk jest największym miastem Saksonii.
Wiktionary
IPA: saˈksɔ̃ɲja, AS: saksõńi ̯a
Wiktionary
rzecz. Sas m., Saksończyk m., Saksonka ż.
przym. saski, saksoński, Saski
Wiktionary
(1.1) ofic. Wolny Kraj Saksonia; stpol. Saś
Wiktionary
kraj związkowy w Niemczech
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna
(1.1) geogr. adm. kraj związkowy w Niemczech, ze stolicą w Magdeburgu;
Wiktionary
Saksonia-Anhalt (niem. Sachsen-Anhalt, dolnoniem. Sassen-Anhalt) – jeden z 16 krajów związkowych Niemiec. Stolicą oraz największym miastem jest Magdeburg.
Obszar Saksonii-Anhalt do 1989 r. wchodził w skład Niemieckiej Republiki Demokratycznej. Została odtworzona jako kraj związkowy w 1990 roku po zjednoczeniu Niemiec.
Wikipedia
1. mieszkanka Saksonii
2. mieszkanka Saksonii-Anhalt
3. mieszkanka Dolnej Saksonii
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) mieszkanka Saksonii
Wiktionary
rzecz. Saksonia ż.
:: fm. Saksończyk mos., Sas mos.
przym. saksoński, saski, Saski
Wiktionary
1. przymiotnik od: Saksonia
2. przymiotnik od: Saksonia-Anhalt
3. przymiotnik od: Dolna Saksonia; dolnosaksoński
SJP.pl
przymiotnik relacyjny
(1.1) dotyczący Saksonii, związany z Saksonią
Wiktionary
(1.1) Galeria Narodowa przed czterema laty kupiła na aukcji inne wspaniałe płótno Bellotta pokazane na wystawie, "Fortecę Koenigstein" - pejzaż twierdzy pod Dreznem, będącej dumą saksońskich elektorów.
Wiktionary
IPA: saˈksɔ̃j̃sʲci, AS: saksõĩ ̯sʹḱi
Wiktionary
rzecz. Saksonia ż., Saksończyk m., Saksonka ż., saksy nmos., Sas m.
przym. saski, Saski
Wiktionary
(1.1) saski
Wiktionary
1. dawniej: okresowa praca zarobkowa za granicą, głównie w Niemczech (początkowo w Saksonii);
2. potocznie: wyjazd za granicę połączony z podjęciem okresowej pracy, zwykle nielegalnie
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj niemęskoosobowy, liczba mnoga
(1.1) hist. emigracja sezonowa Polaków do Niemiec na okres robót polowych
(1.2) pot. żart. praca zarobkowa za granicą, często nielegalna
Wiktionary
(1.1) Moi dziadkowie poznali się na saksach.
(1.2) Jak nie znajdę roboty, to pojadę na saksy.
Wiktionary
IPA: ˈsaksɨ, AS: saksy
Wiktionary
przym. saksoński
Wiktionary
w śiwaizmie: żeński aspekt i małżonka indyjskiego boga Śiwy; siakti
SJP.pl
Śakti (dewanagari शक्टि, ang. Shakti) – małżonka Śiwy; rodzaj siły, energii, pierwiastek żeński.
Wikipedia
jeden z głównych kultów w hinduizmie; siaktyzm
SJP.pl
Wikipedia
skorupiak z podgromady wąsonogów
SJP.pl
rzadko o pakowaniu się przed podróżą: szybko i byle jak; łapu-capu, łap-cap
SJP.pl
odmiana wiśni japońskiej
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) dendr. drzewo jednej z kilku odmian japońskiej wiśni ozdobnej z kwiatów;
Wiktionary
Sakura (jap. 桜) – drzewo wiśni, kwiat wiśni; japońska nazwa ozdobnych drzew wiśniowych i ich kwiatów.
Wikipedia
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) ent. proksymalne, kieszeniowate wydłużenie winkulum
Wiktionary
Sakus (łac. saccus ,l. mn. sacci) – element narządów genitalnych u motyli powstały przez środkowo-brzuszną, wewnętrzną inwaginację dziewiątego sternum odwłoka, czyli winkulum (vinculum), przybierający różną formę w zależności od płci.
Wikipedia
przestarzałe:
1. worek podróżny do przewieszania przez ramię lub po obu stronach siodła;
2. woreczek na pieniądze; sakiewka, kiesa, trzos, trzosik
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) dawny worek podróżny, często z otworem w środku do przewieszania przez ramię lub po obu stronach siodła
(1.2) torba podróżna przewieszana po obu stronach bagażnika roweru
(1.3) duża sakiewka
Wiktionary
(1.1) Dawno temu ścieżką przyszedł mężczyzna, przeszedłszy 30 mil z sakwą na plecyecach.
Wiktionary
IPA: ˈsakfa, AS: sakfa
Wiktionary
rzecz. sakiewka, sak
Wiktionary
przestarzale: torba podróżna, walizka
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) przest. torba podróżna, walizka
Wiktionary
IPA: saˈkfɔjaʃ, AS: sakfoi ̯aš
Wiktionary
jeden z czterech (sał, ber, jon, rosz) pierwotnych elementów leksykalnych w doktrynie Nikołaja Marra; sał
SJP.pl
Sal – jedna z wysp archipelagu Wysp Zielonego Przylądka, zaliczana do grupy Wysp Zawietrznych. Stanowi też jeden z 22 okręgów administracyjnych (port. concelho) Republiki Zielonego Przylądka.
Powierzchnia wyspy wynosi 216 km². Ma ona 30 km długości, 12 km szerokości i w większości krajobraz pustynny.
Wikipedia
1. duże pomieszczenie będące miejscem zebrań, wystaw itp.;
2. publiczność zgromadzona w sali (pomieszczeniu); słuchacze, widzowie
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) przestronne pomieszczenie pełniące pewną określoną funkcję użytkową;
(1.2) przen. ludzie zebrani w sali (1.1)
Wiktionary
Chile:
Litwa:
Łotwa:
Maroko:
Wikipedia
(1.1) W której sali odbędzie się spotkanie zarządu?
(1.1) Czy są na sali jakieś pytania?
(1.2) Cała sala z entuzjazmem biła brawo.
Wiktionary
IPA: ˈsala, AS: sala
Wiktionary
rzecz. salowa ż., salowy m., salon m., salonik m., salonowiec m., salonka ż.
:: zdrobn. salka ż.
przym. salowy
Wiktionary
(1.1) aula
Wiktionary
wykrzyknik
(1.1) inna pisownia, zob. salam.
Wiktionary
(1.1) Około jedenastej, głos trąby oznajmił rozpoczęcie widowiska. Sułtan i Szeherezada zajęli miejsce na dywanie, a reszta zebranych stłoczyła się w jaskini Aladyna (…) Po zakończeniu pierwszej bajki, przeszli jej aktorzy, w uroczystym pochodzie do sali głównej i podniósłszy nad głową ramiona, oddali sułtanowi głęboki salaam. Potem zostawali jako widzowie w sali, która się napełniała zwolna.
Wiktionary
IPA: saˈlaãm, AS: salaãm
Wiktionary
(1.1) salam, salem, salam alejkum, salem alejkum, salaam alejkum
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) jedna z asan, pozycja w której ciężar ciała opiera się na brzuchu, miednica leży na podłożu, a ręce, głowa, klatka piersiowa oraz wyprostowane nogi są uniesione do góry
Wiktionary
(1.1) pozycja świerszcza, świerszcz
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) poznań. - młoda, wysoka dziewczyna
Wiktionary
nazwisko
SJP.pl
nazwisko, m.in. Armand Salacrou - dramatopisarz francuski (1899-1989)
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) hist. rodzaj okrągłego średniowiecznego hełmu;
Wiktionary
Salada (fr. salade, wł. celata i barbuta) – szersze określenie kilku zróżnicowanych konstrukcyjnie średniowiecznych hełmów, wywodzących się od łebki. Popularne w XV wiecznej Europie zachodniej, lecz używane również w Polsce. Zasadniczo wyróżnia się 2 typy tego hełmu: włoski i niemiecki, ale regionalne odmiany powstawały również we Francji i Anglii.
Wikipedia
(1.1) Krzyżowiec zdjął z głowy swą saladę.
Wiktionary
IPA: saˈlada, AS: salada
Wiktionary
1. wieś w USA;
2. nazwa dwóch rzek w Argentynie
SJP.pl
Miejscowości w USA:
Gminy w USA:
Wikipedia
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy, nazwa własna
(1.1) hist. władca ajjubidzki,
(1.2) imię|polski|m.
Wiktionary
Saladyn, fr. Saladin, od arab. صلاح الدين (pełne imię: al-Malik an-Nasir Salah ad-Dunja wa-ad-Din Abu al-Muzaffar Jusuf ibn Ajjub ibn Szazi al-Kurdi, ur. 1138 w Tikricie, zm. 4 marca 1193 w Damaszku) – sułtan, założyciel dynastii Ajjubidów, panujący w latach 1174–1193.
Wikipedia
(1.1) Pod koniec lutego zaczął jednak wracać do zdrowia – niektórzy historycy wiążą tę ciężką chorobę z wewnętrzną przemianą Saladyna, który odtąd miał poświęcić się wojnie przeciwko krzyżowcom, podczas gdy wcześniej walczył głównie z muzułmanami.
Wiktionary
zwolennik ruchu religijno-politycznego w islamie sunnickim
SJP.pl
ruch religijno-polityczny w islamie sunnickim
SJP.pl
Salafizm (arab. سلفية salafijja, od salaf, przodkowie) – ruch reformatorski i religijno-polityczny w łonie islamu sunnickiego postulujący odrodzenie islamu przez powrót do jego pierwotnych źródeł, czyli religii przodków.
Wikipedia
1. rodzaj palmy występujący w Azji Południowo-Wschodniej; salaka, oszplina;
2. owoc tej palmy
SJP.pl
Wikipedia
1. rodzaj palmy występujący w Azji Południowo-Wschodniej; salaka, oszplina;
2. owoc tej palmy
SJP.pl
Salaka, oszplina (Salacca Reinw.) – rodzaj roślin z rodziny arekowatych, czyli palm (Arecaceae). Obejmuje ok. 20, 21 lub 23 gatunki. Rośliny te występują w Azji Południowo-Wschodniej, od północno-wschodniej części Indii, poprzez Mjanmę, Tajlandię, Malezję po Sumatrę, Jawę, Borneo i Filipiny. Jeden gatunek (Salacca griffithii) na północy sięga do chińskiej prowincji Junnan.
Wikipedia
powitanie, pozdrowienie u muzułmanów; salem
SJP.pl
wykrzyknik
(1.1) pokój! (pozdrowienie u muzułmanów)
Wiktionary
składnia.
kolokacje.
(1.1) salam alejkum
synonimy.
(1.1) salaam, salem, salam alejkum, salem alejkum, salaam alejkum
antonimy.
hiperonimy.
hiponimy.
holonimy.
meronimy.
pokrewne.
frazeologia.
etymologia.
(1.1) etym|arab|سلام. → pokój
uwagi.
tłumaczenia.
* angielski: (1.1) salam, salaam
* arabski: (1.1) سلام
źródła.
== salam (język angielski.) ==
wymowa.
znaczenia.
wykrzyknik
(1.1) salam!
odmiana.
(1.1) nieodm.
przykłady.
Wiktionary
IPA: ˈsalãm, AS: salãm
Wiktionary
(1.1) salaam, salem, salam alejkum, salem alejkum, salaam alejkum
Wiktionary
przymiotnik relacyjny
(1.1) związany z Salamanką, dotyczący Salamanki, pochodzący z Salamanki
Wiktionary
(1.1) Był to prawdziwy numer gazety salamanckiej z tego dnia, wydrukowanej w jej drukarni, tyle tylko, iż z jednym wymienionym artykułem, wmontowanym precyzyjnie w odpowiednią, pasującą ku temu kolumnę.
(1.1) Do wybitnych profesorów ze Szkoły Salamanckiej należy również Bartłomiej Medina. Jego komentarz do Sumy św. Tomasza uchodzi za klasyczny i jednocześnie jest wyrazem doktryny wykładanej w Salamance.
(1.1) Dokonał przepastnego przeskoku z wrzawy i zgiełku salamanckich auli do tego zagubionego wśród pól pustkowia.
Wiktionary
rzecz. Salamanka ż.
Wiktionary
płaz ogoniasty z rodziny salamandrowatych obejmujący 39 gatunków, zamieszkuje głównie Karpaty i Sudety
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) herp. rodzaj płazów ogoniastych;
Wiktionary
Salamandra – rodzaj płazów ogoniastych z podrodziny Salamandrinae w rodzinie salamandrowatych (Salamandridae).
Wikipedia
(1.1) Boki salamandry zdobi dwanaście bruzd międzyżebrowych.
Wiktionary
IPA: ˌsalãˈmãndra, AS: salãmãndra
Wiktionary
rzecz. salamandrowate nmos.
Wiktionary
rodzina płazów ogoniastych
SJP.pl
Salamandrowate (Salamandridae) – rodzina płazów z rzędu płazów ogoniastych (Caudata), dość szeroko rozprzestrzeniona na kuli ziemskiej. Brak jej przedstawicieli w Ameryce Południowej i Środkowej oraz Australii.
Wikipedia
o cechach salamandrowatych (rodzina płazów)
SJP.pl
płaz ogoniasty z rodziny salamandrowatych obejmujący 39 gatunków, zamieszkuje głównie Karpaty i Sudety
SJP.pl
Salamandrowate (Salamandridae) – rodzina płazów z rzędu płazów ogoniastych (Caudata), dość szeroko rozprzestrzeniona na kuli ziemskiej. Brak jej przedstawicieli w Ameryce Południowej i Środkowej oraz Australii.
Wikipedia
miasto i prowincja w Hiszpanii
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna
(1.1) geogr. miasto w zachodniej Hiszpanii, nad rzeką Tormes, stolica prowincji Salamanka (1.2);
(1.2) geogr. adm. prowincja w Hiszpanii, w zachodniej części regionu Kastylia i León;
Wiktionary
Salamanka (hiszp. Salamanca) – miasto w zachodniej Hiszpanii, nad rzeką Tormes, liczy około 142 tys. mieszkańców (2022). Stolica prowincji Salamanka w regionie Kastylia i León. Ośrodek handlowy, przemysłowy oraz naukowy i turystyczny.
Wikipedia
(1.1) Do wybitnych profesorów ze Szkoły Salamanckiej należy również Bartłomiej Medina. Jego komentarz do Sumy św. Tomasza uchodzi za klasyczny i jednocześnie jest wyrazem doktryny wykładanej w Salamance.
(1.2) Mam na imię Alwar i pochodzę z Salamanki.
Wiktionary
przym. salamancki
Wiktionary
1. sucha, wędzona kiełbasa;
2. żółty ser z mleka krowiego
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) kulin. oryginalnie włoska, sucha, wędzona kiełbasa, początkowo wytwarzana z mięsa oślego, później także wieprzowego i wołowego;
(1.2) kulin. produkowany z mleka krowiego polski ser półtwardy, w formie kiełbasek
forma rzeczownika.
(2.1) N. lm. od: sala
Wiktionary
Wikipedia
(1.1) Lubię pizzę z salami i pepperoni.
Wiktionary
IPA: saˈlãmʲi, AS: salãmʹi
Wiktionary
rzecz. salina ż.
Wiktionary
wyspa na Morzu Egejskim; bitwa morska odbywająca się w cieśninie pomiędzy Salaminą a Pireusem w 480 r. p.n.e. zadecydowała o zwycięstwie Greków w II wojnie perskiej
SJP.pl
Wikipedia
→ Salamina
SJP.pl
przymiotnik relacyjny
(1.1) związany z Salaminą, dotyczący Salaminy
Wiktionary
rzecz. Salamina ż.
Wiktionary
1. sala audiencyjna pałacu muzułmańskiego;
2. reprezentacyjna część męska domu muzułmańskiego
SJP.pl
nazwisko
SJP.pl
ptak z rodziny jerzyków
SJP.pl
grupa społeczna, obejmująca osoby żyjące z wynagrodzeń za pracę, zazwyczaj pracowników umysłowych, urzędników
SJP.pl
obowiązkowa modlitwa muzułmańska odmawiana pięć razy dziennie; namaz
SJP.pl
Salat (arab. الصلاة al-ṣalāa, pers. نماز namâz, tur. namaz) – muzułmańska modlitwa rytualna, stanowiąca jeden z pięciu obowiązków każdego muzułmanina (tzw. filarów wiary).
Odmawia się ją pięciokrotnie w ciągu doby, tj. przed wschodem słońca (Fadżr), w południe (Zuhr), po południu (Asr), po zachodzie słońca (Maghrib) i w pierwszej połowie nocy (Isza). Celem salat jest uzyskanie błogosławieństwa Allaha.
Wikipedia
1. miska stołowa używana do podawania sałatek, jarzyn lub owoców;
2. zawartość takiej miski
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) naczynie służące do podawania jedzenia (najczęściej sałat, owoców)
Wiktionary
(1.1) Przyniosę ci trochę rodzynek w salaterce.
Wiktionary
IPA: ˌsalaˈtɛrka, AS: salaterka
Wiktionary
(1.1) gw-pl|Górny Śląsk|asjetka, terinka.
Wiktionary
nazwisko
SJP.pl
nazwisko
SJP.pl
Wikipedia
nacjonalistyczna, autorytarna doktryna polityczna dyktatora Antónia de Oliveiry Salazara
SJP.pl
związek chemiczny używany w leczeniu astmy
SJP.pl
Salbutamol – organiczny związek chemiczny, wybiórczy agonista receptorów β2 w mięśniach gładkich oskrzeli. Powoduje rozkurcz oskrzeli w przypadku odwracalnego ich zwężenia i poprawę wentylacji płuc. Wpływ salbutamolu na receptory β1 w sercu jest niewielki.
Wikipedia
roślina z rodziny złożonych, jednoroczna lub dwuletnia, o jadalnych korzeniach, uprawiana w całej Europie; salsefia; kozibród lekarski
SJP.pl
woda salcerska - rodzaj wody mineralnej, leczniczej i stołowej
SJP.pl
wędlina wyrabiana z głowizny, podrobów i okrawków mięsa
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) spoż. rodzaj auszpiku lub gotowanej wędliny produkowanej z głowizny, podrobów i nóżek zawiniętych w żołądek lub pęcherz;
(1.2) daw. warszawa. pogardliwie o stójkowym, policjancie lub żandarmie
Wiktionary
Salceson – (wł.) rodzaj wyrobów podrobowych robionych z głowizny wieprzowej, wołowej lub cielęcej z dodatkiem tłuszczu, podrobów, krwi, okrawków mięsa, skórek i przypraw.
Mięso na salceson poddaje się peklowaniu, obgotowuje i odpowiednio przyprawia. Tak przygotowaną masą wypełnia się żołądki wieprzowe lub pęcherze wołowe, gotuje i prasuje.
Wikipedia
(1.1) Wczoraj na kolację do chleba był salceson i ogórki kiszone.
(1.1) Zasnął niebawem, kołysany wspomnieniem, jak to u sąsiada pękł duży szwabski salceson i rozgotował się cały.
(1.2) Tu już blisko do miasta, ład i porządek, ot, i „salceson” stoi na środku ulicy.
(1.2) Salceson czy bury ucieka do dziury, bo radę majchrem przecie wszystkim dam.
Wiktionary
IPA: salˈt͡sɛsɔ̃n, AS: salcesõn
Wiktionary
rzecz. salcefix m.
:: zdrobn. salcesonik m.
przym. salcesonowy
Wiktionary
(1.1) daw. abucht, warszawa|salcefix., reg. śl. prezwoszt, preswuszt., białystok|cwaniak., reg. kaszub. blutka, krwawô (czarny salceson)
Wiktionary
rodzaj skoku w łyżwiarstwie figurowym
SJP.pl
Skoki łyżwiarskie – jeden z elementów łyżwiarstwa figurowego w konkurencjach jazdy indywidualnej kobiet i mężczyzn oraz parach sportowych. Różnice między poszczególnymi rodzajami skoków są identyfikowane na podstawie krawędzi startowej, kierunku ruchu i liczby prawidłowo wykonanych obrotów tj. od jednego do czterech obrotów wokół własnej osi (zwykle przez lewe ramię). Ich nazwy zazwyczaj pochodzą od nazwisk osób, które je wymyśliły.
Wikipedia
w księgowości - różnica między prawą stroną konta (credit) i lewą (debet) lub odwrotnie; pozostająca do wyrównania różnica między sumami dochodu i rozchodu, aktywami i pasywami
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) księg. suma wszystkich przychodów (strona „Ma”) pomniejszona o sumę wszystkich wydatków i strat (strona „Winien”) w danym okresie;
Wiktionary
Wikipedia
(1.1) Dlaczego od kilku miesięcy saldo mojego rachunku jest ujemne?
Wiktionary
IPA: ˈsaldɔ, AS: saldo
Wiktionary
czas. saldować
Wiktionary
(1.1) bilans
Wiktionary
obliczać saldo
SJP.pl
miasto w Rosji, stolica Jamalsko-Nienieckiego Okręgu Autonomicznego
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna
(1.1) geogr. adm. miasto w azjatyckiej części Rosji, położone nad Obem;
Wiktionary
Salechard, ros. Салехард (do 1933 r. Obdorsk) – miasto w Rosji, nad Obem, ośrodek administracyjny Jamalsko-Nienieckiego Okręgu Autonomicznego. 49.2 tys. mieszkańców.
W mieście rozwinął się przemysł rybny oraz drzewny.
Wikipedia
(1.1) Stolicą Jamalsko-Nienieckiego Okręgu Autonomicznego jest miasto Salechard.
Wiktionary
przym. salechardzki
Wiktionary
(1.1) hist. Obdorsk (do 1933)
Wiktionary
przymiotnik od: Salechard (miasto w Rosji, stolica Jamalsko-Nienieckiego Okręgu Autonomicznego)
SJP.pl
przymiotnik relacyjny
(1.1) związany z Salechardem (miastem w Rosji)
Wiktionary
rzecz. Salechard m.
Wiktionary
powitanie, pozdrowienie u muzułmanów; salam
SJP.pl
wykrzyknik
(1.1) inna pisownia, zob. salam.
Wiktionary
Wszystkie poniższe nazwy miejscowości nawiązują do biblijnej nazwy Jerozolimy:
Wikipedia
IPA: ˈsalɛ̃m, AS: salẽm
Wiktionary
(1.1) salam, salaam, salam alejkum, salem alejkum, salaam alejkum
Wiktionary
mączka z korzeni storczyków
SJP.pl
Salep (tur. sahlep, arab. سحلب saḥlab, azer. səhləb) – napój przyrządzany ze sproszkowanych bulw storczyka męskiego, znany w kuchni tureckiej i w kuchni bałkańskiej. Nazwa pochodzi od arabskiego określenia ḥasyu al-tha`lab, oznaczającego lisie jądra (od charakterystycznego kształtu bulw storczyka).
Wikipedia
koń salerneński - włoska rasa konia domowego
SJP.pl
przymiotnik relacyjny
(1.1) związany z Salerno, dotyczący Salerno
Wiktionary
(1.1) Rękopisy salerneńskie były rozchwytywane w całej Europie i wielokrotnie przepisywane. Odegrały one przełomową rolę w rozwoju kultury medycznej w Europie, nie w pełni jeszcze docenioną.
Wiktionary
rzecz. Salerno n.
przym. salernitański
Wiktionary
(1.1) salernitański
Wiktionary
przymiotnik relacyjny
(1.1) związany z Salernem, dotyczący Salerna
Wiktionary
(1.1) Następnego lata mój salernitański przyjaciel świętował dziesięciolecie swego prywatnego muzeum.
Wiktionary
rzecz. Salerno n.
przym. salerneński
Wiktionary
(1.1) salerneński
Wiktionary
miasto we Włoszech
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj nijaki, nazwa własna
(1.1) geogr. nadmorskie miasto i gmina we Włoszech, w Kampanii;
(1.2) geogr. adm. włoska prowincja położona w Kampanii;
(1.3) geogr. zatoka Morza Tyrreńskiego, położona w południowych Włoszech, na południe od Półwyspu Sorrentyńskiego;
Wiktionary
Salerno (wym. [saˈlɛrno], pol. uproszczona: salerno) – miasto i gmina we Włoszech, w regionie Kampania, w prowincji Salerno, nad zatoką Morza Tyrreńskiego.
Wikipedia
(1.1) Istotną rolę w kształtowaniu statusu zawodu lekarza odegrała szkoła w Salerno, uważana za kolebkę tradycji uniwersyteckich, gdzie wprowadzono stopień magistra i doktora, a nadanie tytułów zostało poprzedzone odpowiednimi dysputami i tradycyjnym rytuałem promocyjnym.
Wiktionary
przym. salerneński, salernitański
Wiktionary
francuska rasa bydła
SJP.pl
Salers – miejscowość i gmina we Francji, w regionie Owernia-Rodan-Alpy, w departamencie Cantal.
Według danych na rok 1990 gminę zamieszkiwało 439 osób, a gęstość zaludnienia wynosiła 91 osób/km² (wśród 1310 gmin Owernii Salers plasuje się na 437. miejscu pod względem liczby ludności, natomiast pod względem powierzchni na miejscu 989.).
Wikipedia
potoczna nazwa soli azotanowych amonu, sodu, potasu i wapnia używanych w rolnictwie jako nawóz
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) roln. nawóz zawierający azot
(1.2) spoż. substancja chemiczna, składnik zaprawy peklowej
(1.3) chem. azotan mający znaczenie techniczne
Wiktionary
Saletry (z łac. sal petri – sól skalna) – nazwa szeregu azotanów o znaczeniu gospodarczym. Stosowane m.in. jako azotowe nawozy mineralne (tzw. nawozy saletrzane), środki konserwujące, składniki do produkcji materiałów wybuchowych i wyrobów pirotechnicznych. Saletry są silnymi utleniaczami. Niektóre saletry (chilijska, indyjska, norweska) występują naturalnie jako minerały.
Wikipedia
(1.1) Na jednym kamieniu kładli ciasno związany nitką kłębuszek ze szmatki zawierający kalichlorek, czyli specjalną mieszankę siarki, węgla drzewnego i saletry nawozowej. Uderzony drugim kamieniem, kłębuszek ów wybuchał (…)
(1.2) Pekluję mięsiwa w solance z saletrą i przyprawami.
(1.3) W górnictwie używa się mieszaniny saletry z trotylem.
Wiktionary
rzecz. saletralnia ż., saletrol mrz., saletrzak mrz., saletrzarnia ż.
czas. saletrować ndk.
przym. saletrowy, saletrzany
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) zakład produkujący saletrę
(1.2) geol. ziemia zawierająca saletrę
Wiktionary
(1.1) Zamówiliśmy w saletralni kolejną dostawę saletry.
Wiktionary
rzecz. saletra ż., saletrol mrz., saletrzak mrz., saletrzarnia ż.
czas. saletrować ndk.
przym. saletrowy, saletrzany
Wiktionary
ANFO (Ammonium Nitrate Fuel Oil) lub saletrol – materiał wybuchowy, rodzaj amonitu, otrzymywany przez nasączanie porowatego azotanu amonu (NH4NO3) paliwami płynnymi (benzyna, olej napędowy, nafta, aceton itp.). Paliwa jest w takiej mieszaninie kilka procent (np. 94% NH4NO3 do 6% paliwa).
Wikipedia
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) daw. chem. azot
Wiktionary
(1.1) [...] we flaszkę włożywszy mieszaninę z żywego śrebra i ołowiu, i zatkawszy ją dobrze przez niejaki czas i potrząsawszy dość długo, kwasoród wszystek wsiąknie w ową mieszaninę, a saletroród zostanie we flaszce.
Wiktionary
rzecz. saletrorodek m.
Wiktionary
(1.1) współcz. azot; symbol. N; daw. dusień
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) daw. chem. azotek
Wiktionary
(1.1) Skoro zaś dostateczna się jego utworzy warsta; w ów czas cały lejek przenosi się do czystej wody, do której wypuszcza się sam saletrorodek, zatrzymując wewnątrz niego resztę płynu [...]
Wiktionary
rzecz. saletroród m.
Wiktionary
czasownik przechodni niedokonany
(1.1) kulin. konserwować w roztworze saletry
(1.2) roln. nawozić roztworem saletrowym
Wiktionary
(1.1) Jutro będę saletrować nóżki wieprzowe.
Wiktionary
rzecz. saletra ż., saletralnia ż., saletrol mrz., saletrzak mrz., saletrzarnia ż.
przym. saletrowy, saletrzany
Wiktionary
przymiotnik od: saletra
SJP.pl
mineralny nawóz azotowy
SJP.pl
Saletrzak – nazwa handlowa nawozu mineralnego składającego się pierwotnie z azotanu amonu (NH
4NO
3) i mielonego wapienia (główny składnik: CaCO
3). Później zamiast części wapienia zaczęto stosować dodatkowo dolomit (zawierający MgCO
3).
Wikipedia
wytwórnia saletry
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) zakład produkujący saletrę
Wiktionary
(1.1) Dziadek założył saletrzarnię, do której przyjeżdżali po saletrę nawet z Raciborza.
Wiktionary
rzecz. saletra ż., saletrol mrz., saletrzak mrz., saletralnia ż.
czas. saletrować ndk.
przym. saletrowy, saletrzany
Wiktionary
zakonnik zgromadzenia Misjonarzy Najświętszej Marii Panny z La Salette, założonego we Francji w 1852 roku
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) rel. zakonnik z zakonu założonego przez bpa Philiberta de Bruillarda;
Wiktionary
(1.1) Zaparkowałam obok saletynów.
Wiktionary
rzecz.
:: fż. saletynka ż.
przym. saletyński
Wiktionary
zakonnik zgromadzenia Misjonarzy Najświętszej Marii Panny z La Salette, założonego we Francji w 1852 roku
SJP.pl
Saletyni, Zgromadzenie Księży Misjonarzy Saletynów – zgromadzenie zakonne założone 1 maja 1852 przez biskupa Philiberta de Bruillard, a zatwierdzone 14 maja 1890 roku przez papieża Leona XIII.
Wikipedia
członkini zakonu: Zgromadzenie Sióstr Matki Bożej z La Salette (SNDS)
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) rel. zakonnica z żeńskiej gałęzi zakonu założonego przez bpa Philiberta de Bruillarda
Wiktionary
(1.1) Musicie skręcić za klasztorem Saletynek.
Wiktionary
rzecz.
:: fm. saletyn mos.
przym. saletyński
Wiktionary
przymiotnik relacyjny
(1.1) związany z saletynami, dotyczący saletynów
Wiktionary
(1.1) Wspólnota saletyńska liczy trzech kapłanów.
Wiktionary
rzecz. saletyn mos., saletynka ż.
Wiktionary
katolickie zgromadzenie zakonne, założone w 1859 roku w Turynie przez św. Jana Bosco; Towarzystwo Świętego Franciszka Salezego
SJP.pl
Towarzystwo Salezjańskie (Towarzystwo św. Franciszka Salezego; nazwa łacińska: Societas Sancti Francisci Salesii; skrót zakonny SDB) – zostało założone w 1859 przez ks. Jana Bosko (1815–1888), znanego też jako Don Bosco, w celu kontynuowania jego pracy z młodzieżą i dziećmi.
Wikipedia
członek katolickiego zgromadzenia zakonnego, założonego w 1859 roku w Turynie przez św. Jana Bosco
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) rel. zakonnik ze zgromadzenia założonego przez św. Jana Bosko;
Wiktionary
Towarzystwo Salezjańskie (Towarzystwo św. Franciszka Salezego; nazwa łacińska: Societas Sancti Francisci Salesii; skrót zakonny SDB) – zostało założone w 1859 przez ks. Jana Bosko (1815–1888), znanego też jako Don Bosco, w celu kontynuowania jego pracy z młodzieżą i dziećmi.
Wikipedia
(1.1) Założyciel salezjanów nosił czarną sutannę.
Wiktionary
rzecz. Salezy m.
:: fż. salezjanka ż.
przym. salezjański, saletski
Wiktionary
członkini katolickiego zakonu żeńskiego: Zgromadzenie Córek Maryi Wspomożycielki Wiernych
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) zakonnica ze zgromadzenia salezjańskiego;
Wiktionary
(1.1) Masz może numer telefonu salezjanek w Rzymie?
Wiktionary
rzecz. Salezy m.
:: fm. salezjanin m.
przym. salezjański, saletski
Wiktionary
członkini katolickiego zakonu żeńskiego: Zgromadzenie Córek Maryi Wspomożycielki Wiernych
SJP.pl
Zgromadzenie Córek Maryi Wspomożycielki (siostry salezjanki; nazwa łacińska: Congregatio Filiarum Mariae Auxiliatricis; skrót zakonny: FMA/CMW) – żeńskie zgromadzenie zakonne założone we Włoszech 5 sierpnia 1872 roku przez św. Jana Bosko i św. Marię Dominikę Mazzarello. Zgromadzenie liczy ok. 15.000 sióstr działających w 89 krajach świata. W Polsce Zgromadzenie jest podzielone na dwie inspektorie: Warszawską z siedzibą w Łomiankach k. Warszawy i Wrocławską z siedzibą we Wrocławiu.
Wikipedia
odnoszący się do salezjanina
SJP.pl
przymiotnik
(1.1) rel. dotyczący zgromadzenia zakonnego salezjan
Wiktionary
rzecz. salezjanin m., salezjanka ż.
Wiktionary
1. imię męskie;
2. nazwisko
SJP.pl
dynastia salicka - dynastia panująca w Niemczech w latach 1024-1125; dynastia frankońska
SJP.pl
przymiotnik relacyjny
(1.1) hist. dotyczący jednego z odłamu Franków z V w. n.e.
(1.2) hist. praw. dotyczący prawa ustanowionego przez Franków Salickich, w szczególności prawa dziedziczenia
(1.3) hist. dotyczący niemieckiej dynastii panującej w XI wieku
Wiktionary
Osoby o nazwisku Salicki:
Władcy (dynastia salicka):
Wikipedia
przym. semisalicki
Wiktionary
potoczne określenie spirytusu salicylowego
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) chem. grupa funkcyjna lub rodnik 2-hydroksybenzylowy pochodzący od kwasu salicylowego
(1.2) pot. salicylan sodu
Wiktionary
składnia.
kolokacje.
synonimy.
antonimy.
hiperonimy.
hiponimy.
holonimy.
meronimy.
pokrewne.
przym. salicylowy
rzecz. salicyna ż., salicylan m.
frazeologia.
etymologia.
uwagi.
tłumaczenia.
* angielski: (1.1) salicyl
* interlingua: (1.1) salicyl
* włoski: (1.1) salicile m.
źródła.
== salicyl (interlingua.) ==
wymowa.
znaczenia.
rzeczownik
(1.1) chem. salicyl
odmiana.
przykłady.
Wiktionary
IPA: saˈlʲit͡sɨl, AS: salʹicyl
Wiktionary
przym. salicylowy
rzecz. salicyna ż., salicylan m.
Wiktionary
antonimy.
hiperonimy.
hiponimy.
holonimy.
meronimy.
pokrewne.
przym. salicylowy
rzecz. salicyna ż., salicylan m.
frazeologia.
etymologia.
uwagi.
tłumaczenia.
* angielski: (1.1) salicyl
* interlingua: (1.1) salicyl
* włoski: (1.1) salicile m.
źródła.
== salicyl (interlingua.) ==
wymowa.
znaczenia.
rzeczownik
(1.1) chem. salicyl
odmiana.
przykłady.
składnia.
kolokacje.
synonimy.
Wiktionary
Salicylamid (łac. salicylamidum) – organiczny związek chemiczny, amid kwasu salicylowego. W roztworach wodnych ma odczyn lekko kwasowy (pH ok. 5). Wykazuje działanie przeciwgorączkowe (antypiretyk), przeciwbólowe (analgetyk) i przeciwzapalne. Hamuje aktywność cyklooksygenazy i uwalnianie prostaglandyn z komórek.
Wikipedia
pochodna kwasu salicylowego
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) chem. sól lub ester kwasu salicylowego;
Wiktionary
(1.1) Naukowcy z Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego pracują nad wyhodowaniem nowej odmiany wierzby o wysokiej zawartości salicylanów w korze.
(1.1) Za składniki czynne liści uznawane są salicylany, głównie salicylan metylu stanowiący ponad 95% olejku eterycznego oraz gaulteryna – jego glikozydowy prekursor obecny w świeżym surowcu.
Wiktionary
rzecz. salicyl m., salicyna ż.
przym. salicylowy
Wiktionary
pochodna kwasu salicylowego
SJP.pl
Salicylany – grupa organicznych związków chemicznych – soli i estrów kwasu salicylowego – o wzorze ogólnym C
6H
4(OH)COOR. Niektóre salicylany stosowane są w lecznictwie (np. salicylan fenylu, salicylan sodu) lub jako substancje zapachowe (np. salicylan benzylu, salicylan izobutylu).
Wikipedia
przymiotnik od: salicyl
SJP.pl
przymiotnik
(1.1) farm. związany z kwasem salicylowym; zawierający ten kwas
(1.2) chem. pochodzący od salicyny, otrzymywany z salicyny; zawierający salicyl
Wiktionary
rzecz. salicyna ż., salicyl m., salicylan m.
Wiktionary
glikozyd fenolowy złożony z glukozy i alkoholu salicylowego, o gorzkim smaku, występujący w liściach, kwiatach i korze wierzby (Salix) oraz innych drzew i krzewów, chroniący rośliny przed fitofagami (zwierzętami roślinożernymi), stosowany w leczeniu dolegliwości żołądkowych oraz jako środek przeciwbólowy i przeciwreumatyczny
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) chem. związek organiczny występujący w korze wierzby, mający właściwości przeciwzapalne i przeciwgorączkowe;
Wiktionary
Salicyna – organiczny związek chemiczny z grupy glikozydów fenolowych, będący połączeniem saligeniny z glukozą.
Wikipedia
(1.1) Organizm ludzki metabolizuje salicynę do kwasu salicylowego.
Wiktionary
przym. salicylowy
rzecz. salicyl m., salicylan m.
Wiktionary
Antonio Salieri (ur. 18 sierpnia 1750 w Legnago, zm. 7 maja 1825 w Wiedniu) – włosko-austriacki kompozytor, kapelmistrz i pedagog urodzony w Republice Weneckiej, który swe dorosłe życie spędził w Wiedniu jako poddany dynastii Habsburgów.
Salieri przyczynił się do rozwoju XVIII-wiecznej opery, kształtując teatr muzyczny, a jego muzyka wywarła wpływ na twórczość ówczesnych kompozytorów. Jest autorem 39 oper oraz licznych symfonii, kantat, mszy (m.in. Requiem) i oratoriów.
Wikipedia
[czytaj: saliNIAK] marka koniaku
SJP.pl
Wikipedia
rosyjskie imię męskie
SJP.pl
1. zakład wytwarzający sól z solanki;
2. dawniej: kopalnia soli
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) zakład przemysłowy produkujący sól poprzez odparowanie wody z solanki pochodzącej z mórz lub słonych jezior ewentualnie podziemnych złóż lub źródeł mineralnych;
(1.2) górn. kopalnia soli
Wiktionary
Stany Zjednoczone:
Wikipedia
(1.1) W salinie produkują sól poprzez odparowanie wody z solanki morskiej.
Wiktionary
IPA: saˈlʲĩna, AS: salʹĩna
Wiktionary
rzecz. salami n., salariat m., salsa ż.
Wiktionary
przymiotnik od: salina (fabryka soli)
SJP.pl
1. poprzeczka wzmacniająca, przymocowana do masztu;
2. złączenie masztu ze stengą lub stengi z bramstengą
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) żegl. pozioma rozpórka umocowana do masztu na pewnej wysokości, przeciwdziałająca wyginaniu się masztu pod wpływem naprężeń;
Wiktionary
Saling – termin żeglarski oznaczający:
1a. Połączenie kolumny masztu ze stengą (przedłużeniem kolumny) w przypadku masztu wieloczłonowego.
1b. Platforma znajdująca się w miejscu połączenia kolumny masztu ze stengą. Na platformie tej mogą przebywać marynarze obsługujący drzewca, żagle i olinowanie ruchome danego piętra żagli, oraz znajdujące się w jego otoczeniu elementy olinowania stałego jednostki. Z obrzeża tej platformy biegną w górę wyższe wanty, a od spodu może być ona stabilizowana podwantkami.
Wikipedia
[czytaj: SElindżer] nazwisko
SJP.pl
Salinger:
Wikipedia
koniak marki Salignac; salignac
SJP.pl
Saliniak (Andalgalomys) – rodzaj ssaków z podrodziny bawełniaków (Sigmodontinae) w obrębie rodziny chomikowatych (Cricetidae).
Wikipedia
w starożytnym Rzymie: bractwo dwunastu kapłanów Marsa
SJP.pl
Saliowie (łac. Salii, od salio – tańczę) – członkowie jednego z najstarszych kolegium kapłanów w Rzymie antycznym, kapłani Marsa.
Początkowo istniało jedno kolegium, zorganizowane przez Numę Pompiliusza na Palatynie – tak zwani Salii Palatini, które później rozpadło się na dwa. Drugą grupę miał zorganizować Tullus Hostiliusz na Kwirynale w pobliżu Porta Collina; zwano ich Salii Collini lub Agonales.
Wikipedia
salicylan antypiryny (syntetycznego środka przeciwbólowego, przeciwgorączkowego i przeciwzapalnego)
SJP.pl
odmiana gruszy
SJP.pl
przymiotnik relacyjny
(1.1) związany z Salisbury, dotyczący Salisbury
Wiktionary
(1.1) Tego lata Monty szkolił swoich ludzi na Równinie Salisburskiej, a Betty wyjechała z Davidem, wówczas już dziewięcioletnim, do nadmorskiego hotelu.
Wiktionary
rzecz. Salisbury n.
Wiktionary
odmiana gruszy
SJP.pl
Salisbury (wym. [ˈsɔːlzbᵊri]) – miasto i civil parish w Wielkiej Brytanii, w południowej Anglii, w hrabstwie ceremonialnym Wiltshire i unitary authority Wiltshire, położone nad rzeką Avon, nad ujściem do niej rzek Nadder i Bourne. W 2011 roku civil parish liczyła 40 302 mieszkańców.
Wikipedia
nadmierne wydzielanie śliny; ślinotok
SJP.pl
drzewo lub krzew z rodziny wierzbowatych, występujące w wielu gatunkach; wierzba
SJP.pl
Wierzba (Salix L.) – rodzaj drzew, krzewów lub płożących krzewinek z rodziny wierzbowatych (Salicaceae Mirb.). Obejmuje około 450–470 gatunków, tworzących bardzo liczne mieszańce. Rodzaj jest szeroko rozprzestrzeniony na świecie, aczkolwiek najbardziej zróżnicowany w strefie umiarkowanej i okołobiegunowej na półkuli północnej.
Wikipedia
zdrobnienie od: sala; mały pokój
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna
(1.1) imię|ż., zdrobn. od Salomea
Wiktionary
Wikipedia
(1.1) Salcia
Wiktionary
nawóz azotowy z domieszką m.in. magnezu
SJP.pl
w mitologii greckiej: najada jeziora w Karii
SJP.pl
Salmakis (gr. Σαλμακίς Salmakís, łac. Salmacis) – w mitologii greckiej najada jeziora w Karii.
Pokochała syna Hermesa i Afrodyty – Hermafrodytę. Ten wpadł w jej objęcia podczas kąpieli, jednak nieczuły na jej wdzięki odrzucał zaloty pięknej nimfy. Salmakis była jednak uparta, więc uprosiła bogów, aby połączyli ją z ukochanym w jednym ciele. I tak bogowie uczynili z obojga jedno ciało o cechach obu płci.
Wikipedia
imię
SJP.pl
Salman (również jako Salmaan lub Selman, arab. سلمان) popularne wśród muzułmanów imię męskie pochodzenia arabskiego oznaczające błogosławiony, także pokój.
Wybrane osoby noszące to imię:
Wikipedia
Salmanasar – biblijny odpowiednik akadyjskiego imienia Salmānu-ašarēd, noszonego przez pięciu królów Asyrii. Zapis biblijny, zamiast oryginalnego, stosowany jest tradycyjnie w polskich i zagranicznych opracowaniach naukowych.
Władcy asyryjscy o imieniu Salmanasar (Salmānu-ašarēd):
Wikipedia
rozmiar butelki wina lub szampana odpowiadający 9 litrom
SJP.pl
nazwa zwyczajowa chlorku amonu
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) chem. pot. chlorek amonu, sól kwasu solnego i amoniaku
(1.2) miner. salmiak rodzimy, minerał będący rzadką postacią naturalnego chlorku amonu;
(1.3) kulin. cukierki z lukrecji z dodatkiem chlorku amonu
(1.4) silny, stężony środek do czyszczenia z zawartością chlorku amonu
(1.5) techn. kostka chlorku amonu do czyszczenia grotu lutownicy
Wiktionary
Chlorek amonu, pot. salmiak (z łac. sal ammoniac), NH
4Cl – nieorganiczny związek chemiczny z grupy chlorków, sól kwasu solnego i amoniaku. Występuje naturalnie jako rzadki minerał salmiak rodzimy.
Wikipedia
IPA: ˈsalmʲjak, AS: salmʹi ̯ak
Wiktionary
przym. salmiakowy
Wiktionary
(1.1) chlorek amonu, NH4Cl, E510
(1.2) salmiak rodzima
(1.4) słona lukrecja
(1.5) kamień lutowniczy
Wiktionary
białko zasadowe z grupy protamin, wyodrębnione z plemników łososia
SJP.pl
urzęsiona bakteria pałeczkowata występująca w przewodzie pokarmowym zwierząt i ludzi, jej gatunki chorobotwórcze wywołują dur brzuszny oraz zatrucia pokarmowe zwane salmonellozami
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) mikrobiol. med. wet. bakteria wywołująca choroby układu pokarmowego;
Wiktionary
Salmonella – rodzaj bakterii z rodziny Enterobacteriaceae, grupujący Gram-ujemne względnie beztlenowe (fermentujące glukozę) pałeczki. Bakterie te są średniej wielkości, zwykle zaopatrzone w rzęski. Należą do bakterii względnie wewnątrzkomórkowych – rezydują w komórkach zarażonego organizmu.
Wikipedia
składnia.
kolokacje.
synonimy.
antonimy.
hiperonimy.
hiponimy.
holonimy.
meronimy.
pokrewne.
rzecz. salmonelloza ż.
frazeologia.
etymologia.
(1.1) od nazwiska amerykańskiego bakteriologa i patologa Daniela Elmera Salmona
uwagi.
tłumaczenia.
* angielski: (1.1) salmonella
* bułgarski: (1.1) салмонела ż.
* niemiecki: (1.1) Salmonelle ż.
źródła.
== salmonella (język angielski.) ==
thumb|salmonella (1.1)
wymowa.
audio|LL-Q1860 (eng)-Vealhurl-salmonella.wav.
znaczenia.
rzeczownik
(1.1) mikrobiol. med. wet. salmonella
odmiana.
przykłady.
Wiktionary
IPA: ˌsalmɔ̃ˈnɛlːa, AS: salmõne•la
Wiktionary
rzecz. salmonelloza ż.
Wiktionary
choroba zakaźna wywołana przez salmonelle; salmoneloza
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) med. ostre zatrucie pokarmowe wywołane przez salmonellę
Wiktionary
Salmonelloza, salmoneloza (łac. salmonellosis) – jest to grupa chorób zakaźnych spowodowanych przez Gram-ujemne pałeczki Salmonella inne niż serotypy Salmonella typhi i Salmonella paratyphi odpowiedzialne z kolei za dur brzuszny. Salmonellozę wywołują głównie serotypy Salmonella enterica – Salmonella enteritidis i Salmonella typhimurium. Głównym źródłem infekcji jest żywność skażona odchodami zakażonych zwierząt, przede wszystkim są to jaja i mięso drobiowe.
Wikipedia
(1.1) Antybiotykoterapia może wydłużyć nosicielstwo salmonellozy oraz powodować wzrost ryzyka poważnych, zagrażających życiu chorego powikłań wywołanych działaniem toksyny Shiga patogennych szczepów E. coli.
(1.1) Salmonellozy u ludzi są chorobą odzwierzęcą, a głównym rezerwuarem zakażeń jest drób, jaja, w mniejszym stopniu bydło rzeźne.
Wiktionary
rzecz. salmonella ż.
Wiktionary
przymiotnik od: salmonelloza
SJP.pl
choroba zakaźna wywołana przez salmonelle; salmonelloza
SJP.pl
Salmonelloza, salmoneloza (łac. salmonellosis) – jest to grupa chorób zakaźnych spowodowanych przez Gram-ujemne pałeczki Salmonella inne niż serotypy Salmonella typhi i Salmonella paratyphi odpowiedzialne z kolei za dur brzuszny. Salmonellozę wywołują głównie serotypy Salmonella enterica – Salmonella enteritidis i Salmonella typhimurium. Głównym źródłem infekcji jest żywność skażona odchodami zakażonych zwierząt, przede wszystkim są to jaja i mięso drobiowe.
Wikipedia
nazwisko
SJP.pl
związek organiczny, salicylan fenylu; używany do odkażania przewodu pokarmowego i dróg moczowych
SJP.pl
Salicylan fenylu (salol, łac. Phenylis salicylas FP VI, syn. Salolum, Phenylum salicylicum, Phenylium salicylicum, ang. Phenyl salicylate) – organiczny związek chemiczny z grupy estrów. Jest to ester fenylowy kwasu salicylowego. Salol nie jest ujęty w Farmakopei Europejskiej. Wymagania jakościowe określają Farmakopee narodowe danego kraju lub inne dokumenty normatywne. W Polsce na stan obecny (2021) wymagania jakościowe dla surowca farmaceutycznego określa monografia szczegółowa salicylanu fenylu ujęta w Farmakopei Polskiej VI (2002).
Wikipedia
1. matka apostołów Jakuba i Jana;
2. Aleksandra Salome (139-67 p.n.e.) - władczyni Izraela
SJP.pl
Wikipedia
imię żeńskie
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna
(1.1) imię|polski|ż.;
Wiktionary
Salomea – imię żeńskie pochodzenia semickiego. Wywodzi się, podobnie jak imię męskie Salomon, od hebrajskiego słowa šalom oznaczającego „pokój”, „pomyślność”. Judejska księżniczka Salome tańcem skłoniła Heroda do wydania wyroku na Jana Chrzciciela. W Polsce imię to zanotowano już w XII wieku. Nosiły je m.in. księżniczki piastowskie.
Wikipedia
(1.1) Siostra mojej babki miała na imię Salomea.
Wiktionary
IPA: ˌsalɔ̃ˈmɛa, AS: salõmea
Wiktionary
przymiotnik dzierżawczy - należący do Salomei lub z nią związany
SJP.pl
Salomin – wieś w Polsce położona w województwie lubelskim, w powiecie kraśnickim, w gminie Gościeradów.
Wieś nie posiada własnego źródła wody, mówi się, że jest najbardziej suchym miejscem w Polsce. Wodę czerpano w przeszłości z 3 studni o głębokości około 30 do 60 m. Obecnie działający wodociąg, podaje wodę z Kolonii Gościeradów odległej o ok. 3 km.
Wikipedia
król żydowski (?-ok. 925 p.n.e.); postać biblijna znana ze swej mądrości i sprawiedliwości
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy, nazwa własna
(1.1) imię|polski|m.;
(1.2) bibl. prorok biblijny i król Izraela słynący z mądrości;
Wiktionary
Osoby noszące nazwisko Salomon:
Wikipedia
(1.1) Mam na imię Salomon i jestem kupcem bławatnym z Kazimierza.
(1.2) Z rozkazu Salomona chciano przeciąć dziecko na pół.
Wiktionary
IPA: saˈlɔ̃mɔ̃n, AS: salõmõn
Wiktionary
rzecz. Salomończyk m., Salomonka ż., Sulejman m.
przym. salomonowy, Salomonowy, salomoński
Wiktionary
antonimy.
hiperonimy.
hiponimy.
holonimy.
meronimy.
pokrewne.
rzecz. Salomończyk m., Salomonka ż., Sulejman m.
przym. salomonowy, Salomonowy, salomoński
frazeologia.
Wyspy Salomona • z pustego i Salomon nie naleje / z próżnego i Salomon nie naleje
etymologia.
etym|łac|Salomon. < etym|gr|Σαλομών. (Salo̱mṓn), etym|gr|Σαλωμών. (Salo̱mó̱n) < etym|hebr|שלמה. (shlomo) < etym|hebr|שלום. (šalōm) → pokój
uwagi.
(1.1) zobacz też: Indeks:Polski - Imiona
tłumaczenia.
* angielski: (1.1) Solomon; (1.2) Solomon
* arabski: (1.1) سليمان m. (sulaymān)
* białoruski: (1.1) Саламон m.; (1.2) Саламон m.
* chiński standardowy: (1.1) 所罗门 (suǒluómén); (1.2) 所罗门 (suǒluómén)
* czeski: (1.1) Šalamoun m.
* esperanto: (1.1) Salomono; (1.2) Salomono
* francuski: (1.1) Salomon m.; (1.2) Salomon m.
* grenlandzki: (1.1) Saalu
* hebrajski: (1.1) שלמה m. (shlomo); (1.2) שלמה m. (shlomo)
* hiszpański: (1.1) Salomón m.; (1.2) Salomón m.
* interlingua: (1.1) Salomon
* łaciński: (1.1) Salomon m.; (1.2) Salomon m.
* nowogrecki: (1.1) Σολομών m., Σολομώντας m., Σολομός m.; (1.2) Σολομών m.
* perski: (1.1) سلیمان (soleymân); (1.2) سلیمان (soleymân)
* portugalski: (1.1) Salomão m., Solomão m., Salomaõ m.; (1.2) Salomão m.
* rosyjski: (1.1) Соломон m.; (1.2) Соломон m.
* słowacki: (1.1) Šalamún m.; (1.2) Šalamún m.
* starogrecki: (1.1) Σαλομών m. (Salo̱mṓn), Σαλωμών m. (Salo̱mṓn), Σολομών m. (Solomṓn)
* szwedzki: (1.1) Salomon
* tajski: (1.2) โซโลมอน (so.lo.mon)
* turecki: (1.1) Süleyman; (1.2) Süleyman
* ukraiński: (1.1) Соломон m. (Solomon)
* węgierski: (1.2) Salamon
* włoski: (1.1) Salomone m.; (1.2) Salomone m.
źródła.
== Salomon (język angielski.) ==
wymowa.
znaczenia.
rzeczownik, nazwa własna
(1.1) imię|angielski|m. Salomon
odmiana.
przykłady.
składnia.
kolokacje.
synonimy.
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) obywatel Wysp Salomona
Wiktionary
IPA: ˌsalɔ̃ˈmɔ̃j̃n͇t͡ʃɨk, AS: salõmõĩ ̯ṇčyk
Wiktionary
rzecz. Salomon mos.
:: fż. Salomonka ż.
przym. salomoński
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) obywatelka Wysp Salomona
Wiktionary
Salomonka – wieś sołecka w Polsce położona w województwie mazowieckim, w powiecie płońskim, w gminie Nowe Miasto.
W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa ciechanowskiego.
Wikipedia
IPA: ˌsalɔ̃ˈmɔ̃ŋka, AS: salõmõŋka
Wiktionary
rzecz. Salomon mos.
:: fm. Salomończyk mos.
przym. salomoński
Wiktionary
Salomon z żoną; Salomonowie
SJP.pl
Salomon z żoną; Salomonostwo
SJP.pl
wyróżniający się mądrością i sprawiedliwością (zwykle w wyrażeniach: salomonowy wyrok, salomonowy sąd)
SJP.pl
przymiotnik dzierżawczy
(1.1) przest. gwara. taki, który należy do Salomona, będący jego własnością
Wiktionary
(1.1) Żydzi każdego roku pielgrzymowali do Salomonowej świątyni w Jeruzalem.
Wiktionary
rzecz. Salomon mos.
przym. salomonowy
Wiktionary
przymiotnik
(1.1) odnoszący się do Wysp Salomona, wyspiarskiego państwa na Oceanie Spokojnym
Wiktionary
IPA: ˌsalɔ̃ˈmɔ̃j̃sʲci, AS: salõmõĩ ̯sʹḱi
Wiktionary
rzecz. Salomon mos., Salomończyk mos., Salomonka ż.
przym. salomonowy
Wiktionary
1. zwykle największy, odpowiednio urządzony pokój, służący do przyjmowania gości; rzadziej: komplet mebli do takiego pokoju;
2. duży, elegancki lokal usługowy lub sklep (w tym znaczeniu wyraz nadużywany);
3. przestarzale: elitarne zebranie towarzyskie
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) główny, dzienny pokój w mieszkaniu
(1.2) reprezentacyjny pokój w domu, rezydencji służący do przyjmowania gości
(1.3) komplet mebli do wyposażenia salonu (1.2)
(1.4) spotkanie towarzyskie w elitarnym gronie
(1.5) wystawa sztuki współczesnej
(1.6) elegancki, ekskluzywny sklep albo zakład usługowy
(1.7) salon gier
Wiktionary
Wikipedia
(1.1) Zapraszam do salonu.
(1.7) Po szkole chłopcy biegali pograć na automatach do salonu na ul. 27 Stycznia.
Wiktionary
IPA: ˈsalɔ̃n, AS: salõn
Wiktionary
rzecz. sala ż., salonowiec mos./mrz., salonka ż., salowy m., salowa ż.
:: zdrobn. salonik mrz.
przym. salonowy, salowy
przysł. salonowo
Wiktionary
(1.1) duży pokój, pokój gościnny, pokój dzienny
(1.7) salon gier
Wiktionary
przymiotnik od: Saloniki, miasto w północnej Grecji
SJP.pl
przymiotnik relacyjny
(1.1) związany z Salonikami, dotyczący Salonik
Wiktionary
rzecz. Saloniki nmos., saloniczanin mos., saloniczanka ż.; przest. tesaloniczanin mos., tesaloniczanka ż., Tesaloniki mos.
Wiktionary
(1.1) hist. sołuński, tesalonicki
Wiktionary
mieszkaniec Salonik
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) mieszkaniec Salonik; osoba z tego miasta
Wiktionary
(1.1) Kalojan był bułgarskim carem, który w 1207 r. oblegał z wojskiem Saloniki. Ponoć w nocy przed podjęciem decydującego szturmu zmarł on w tajemniczych okolicznościach. Saloniczanie przypisali to zdarzenie interwencji ich świętego patrona.
(1.1) Saloniczanie nazywali go świętym, który kocha ich miasto (Philopolis) i który je ocala (Sosipolis), a jeżeli przysięgli na „Naszego Pan Dymitra", to takiej przysięgi nigdy nie łamali.
Wiktionary
rzecz. Saloniki nmos.
:: fż. saloniczanka ż.
przym. salonicki
Wiktionary
mieszkanka Salonik
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) mieszkanka Salonik; kobieta z tego miasta
Wiktionary
rzecz. Saloniki nmos.
:: fm. saloniczanin mos.
przym. salonicki
Wiktionary
mały salon
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) zdrobn. od: salon
(1.2) mały salon
Wiktionary
rzecz. salon m., salonka ż., saloniczek m., salonowiec m., sala ż., salka ż.
przym. salonowy
przysł. salonowo
Wiktionary
mały salon
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj niemęskoosobowy, liczba mnoga, nazwa własna
(1.1) geogr. miasto w północnej Grecji;
Wiktionary
Saloniki (gr. Θεσσαλονίκη, Tesaloniki [θɛsalɔˈnici]), hist. Tesalonika (gr. Θεσσαλονίκη, Thessaloníkē, łac. Egnatia, tur. Selanik, w kontekście cs. Солунь, Sołuń) – miasto w północnej Grecji, nad Zatoką Salonicką (Morze Egejskie). Drugie co do wielkości (po Atenach) miasto Grecji. Siedziba administracji zdecentralizowanej Macedonia-Tracja, regionu Macedonia Środkowa, jednostki regionalnej Saloniki i gminy Saloniki. W 2011 Saloniki liczyły 315 196 mieszkańców, a cały zespół miejski około 790 tys. mieszkańców.
Wikipedia
(1.1) Najlepszą spanakopitę jadłem w Salonikach.
(1.1) Kalojan był bułgarskim carem, który w 1207 r. oblegał z wojskiem Saloniki. Ponoć w nocy przed podjęciem decydującego szturmu zmarł on w tajemniczych okolicznościach. Saloniczanie przypisali to zdarzenie interwencji ich świętego patrona.
Wiktionary
IPA: ˌsalɔ̃ˈɲici, AS: salõńiḱi
Wiktionary
rzecz. saloniczanin mos., saloniczanka ż.
hist. tesaloniczanin mos., tesaloniczanka ż., Tesaloniki mos.
przym. salonicki
Wiktionary
(1.1) przest. Tesaloniki; daw. Sołuń (hist. w kontekstach chrystianizacji Słowian i języka staro-cerkiewno-słowiańskiego)
Wiktionary
ekskluzywny wagon kolejowy
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) kolej. ekskluzywny wagon kolejowy z salonem;
Wiktionary
Salonka, wagon salonowy – specjalnie umeblowany, komfortowy wagon kolejowy przeznaczony do użytku wysokich urzędników lub władców, niekiedy innych osób. Wagony salonowe są własnością przewoźnika, udostępnianą na zamówienie, albo należą do osoby z nich korzystającej (np. władcy państwa). W Polsce normalnotorowymi salonkami dysponują PKP Intercity.
Wikipedia
(1.1) Rozsiadł się wygodnie w salonce i zamówił obiad.
Wiktionary
IPA: saˈlɔ̃nka, AS: salõnka
Wiktionary
rzecz. sala ż., salon m., salonowiec mrz./mos.
przym. salonowy, salonkowy
Wiktionary
(1.1) wagon salonowy
Wiktionary
pomieszczenie pełniące funkcję salonu i kuchni; kuchniosalon
SJP.pl
książkowo: bywalec salonów, człowiek o wykwintnych manierach, wyrobiony towarzysko; światowiec
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) książk. bywalec salonów, człowiek wyrobiony towarzysko
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(2.1) pot. żart. zabawa polegająca na odgadywaniu przez jednego z jej uczestników, który z graczy jest autorem anonimowego klapsa w pośladek
Wiktionary
Bywalec salonów, salonowiec lub wielkoświatowiec – osoba, zwykle z bogatej lub arystokratycznej rodziny, która odgrywa istotną rolę w wielkim świecie i ma wpływ na wyższe sfery towarzyskie bądź artystyczne. Taka osoba zwykle spędza znaczną ilość czasu biorąc udział w różnego rodzaju wytwornych spotkaniach towarzyskich, a także jest regularnie obecna w prasie.
Wikipedia
(1.1) Odebrałem rzeczywiście światowe wychowanie, pozostały mi z niego odruchy, nie myślę jednak, bym był salonowcem.
(2.1) Za przepierzeniem żołnierze z eskorty grali w „salonowca” i na wystawione zady spadały raz za razem mlaszczące i rzetelne klapsy.
(2.1) Salonowiec to taka elegancka zabawa / Klaps, klaps, z lewa, z prawa / Argumenty spadają na część ciała intymną / A wokół bliźni, a wokół bliźni / Każdy szczerzy się z miną niewinną.
Wiktionary
IPA: ˌsalɔ̃ˈnɔvʲjɛt͡s, AS: salõnovʹi ̯ec
Wiktionary
rzecz. sala ż., salon m., salonik m., salonka ż., salka ż.
przym. salonowy
przysł. salonowo
Wiktionary
(1.1) światowiec, lew salonowy
(2.1) dupniak
Wiktionary
1. przymiotnik od: salon;
2. wytworny, elegancki
SJP.pl
przymiotnik
(1.1) charakterystyczny dla salonów – zebrań towarzyskich w salonach
Wiktionary
(1.1) Salonowy savoir vivre wymagał, by pani domu dbała o to, „iżby kobiety nieobdarzone urodą znalazły danserów”, aczkolwiek z drugiej strony należało robić to z rozwagą, nie „nasyłać im tychże całymi masami”.
Wiktionary
rzecz. salonowiec m., salon m., salonka ż., salonik m.
Wiktionary
(1.1) wykwintny, wytworny
Wiktionary
[czytaj: salun] bar na Dzikim Zachodzie
SJP.pl
Saloon (fr. salon, z łac. sala) – termin używany dla określenia pomieszczenia, gdzie sprzedawany jest w USA alkohol z przeznaczeniem do spożycia na miejscu. W większości saloonów uprawiano hazard, np. grano w pokera lub faraona.
Saloon stanowi stereotypowy element filmów o Dzikim Zachodzie.
Wikipedia
dawna, obszerna peleryna damska z rękawami
SJP.pl
Salopa – długie, wierzchnie okrycie damskie w formie peleryny, zwykle watowane lub na futrze, z kapturem, szczególnie modne w XVIII i XIX wieku.
Wikipedia
mała salopa
SJP.pl
Salopa – długie, wierzchnie okrycie damskie w formie peleryny, zwykle watowane lub na futrze, z kapturem, szczególnie modne w XVIII i XIX wieku.
Wikipedia
kobieta utrzymująca czystość i porządek w placówkach zdrowia, obsługująca w nich chorych
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) med. kobieta zatrudniona przez szpital w celu utrzymywania pomieszczeń w czystości
Wiktionary
Salowy (rodzaj żeński salowa) – pracownik ochrony zdrowia, zajmujący się utrzymaniem czystości w placówkach ochrony zdrowia, w szczególności w salach szpitalnych (stąd nazwa). Podlegając służbowo (w szpitalach) pielęgniarzowi oddziałowemu, pełni także funkcje pomocnicze przy obsłudze chorych i opiece nad nimi.
Wikipedia
(1.1) Podziękowałem salowej za opiekę i troskę.
(1.1) Kilka salowych zatrudnimy na cały etat.
Wiktionary
rzecz. sala ż., salka ż.
:: fm. salowy m.
przym. salowy
Wiktionary
przymiotnik od: sala
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) med. pracownik zatrudniona przez szpital w celu utrzymywania pomieszczeń w czystości
przymiotnik relacyjny
(2.1) związany z salą, dotyczący sali
przymiotnik
(3.1) archit. o kościele: jednonawowy
Wiktionary
Salowy (rodzaj żeński salowa) – pracownik ochrony zdrowia, zajmujący się utrzymaniem czystości w placówkach ochrony zdrowia, w szczególności w salach szpitalnych (stąd nazwa). Podlegając służbowo (w szpitalach) pielęgniarzowi oddziałowemu, pełni także funkcje pomocnicze przy obsłudze chorych i opiece nad nimi.
Wikipedia
(1.1) Pięciu salowych pomagało przy przenoszeniu jej na łóżko po operacji.
(2.1) Poprosiłem o wydanie kompletów salowych.
(3.1) Rycina przedstawiała wnętrze średniowiecznego kościoła typu salowego.
Wiktionary
rzecz. sala ż., salka ż.
:: fż. salowa ż.
Wiktionary
przedstawiciel gromady z rodziny osłonic
SJP.pl
Salpa (Sarpa salpa) – gatunek ryby zaliczanej do rodziny prażmowatych, jedyny przedstawiciel rodzaju Sarpa Bonaparte, 1831.
Wikipedia
zabieg polegający na usunięciu jednego lub dwóch jajowodów; podwiązanie jajowodów
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) med. zabieg chirurgiczny polegający na usunięciu jednego lub dwóch jajowodów
Wiktionary
metoda badania jajowodów polegająca na uwidocznieniu ich na obrazie rentgenowskim poprzez wprowadzenie do ich światła środka kontrastującego
SJP.pl
starogrecki instrument dęty
SJP.pl
Wikipedia
gromada osłonic występujących w strefie tropikalnej i subtropikalnej, przechodzących w swym rozwoju skomplikowaną przemianę pokoleń osobników płciowych i bezpłciowych; sprzągle
SJP.pl
Salpida (salpy) — rząd osłonic z gromady sprzągli. Żyją w oceanicznym pelagialu. Salpy występują w formach osobniczych i kolonijnych. Do rzędu zalicza się obecnie 44 gatunki zwierząt.
Wikipedia
wulkan błotny
SJP.pl
1. styl w muzyce tanecznej łączący elementy mamba, jazzu i rocka;
2. sos meksykański z pomidorów, papryki i cebuli z dodatkiem chili
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) kulin. spoż. zimny, często pikantny, sos ze zmiksowanych lub posiekanych warzyw albo owoców; specjalność kuchni meksykańskiej;
(1.2) muz. rodzaj muzyki o pochodzeniu karaibskim, w metrum 4/4, z rozbudowaną sekcją rytmiczną, bogatą sekcją dętą, rytmem wystukiwanym na klawesach oraz melodią wygrywaną zwykle na pianinie w zapętlonych frazach;
(1.3) choreogr. latynoamerykański taniec towarzyski o pochodzeniu karaibskim, tańczony do melodii salsy (1.2);
(1.4) geol. rodzaj wulkanu błotnego charakteryzujący się tym, że wydobywające się błoto wulkaniczne nie jest gorące; związany jest z występowaniem skał bitumicznych
Wiktionary
Wikipedia
IPA: ˈsalsa, AS: salsa
Wiktionary
rzecz. salina ż.
Wiktionary
roślina z rodziny złożonych, jednoroczna lub dwuletnia, o jadalnych korzeniach, uprawiana w całej Europie; salcefia; kozibród lekarski
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) bot. kulin. nazwa systematyczna|Tragopogon porrifolius|ref=tak., jednoroczna lub dwuletnia roślina warzywna z rodziny astrowatych, o żółtawobiałych korzeniach, uprawiana w całej Europie;
(1.2) jadalny korzeń salsefii (1.1)
Wiktionary
Kozibród porolistny, salsefia, (Tragopogon porrifolius L.) – gatunek dwuletniej rośliny z rodziny astrowatych (Asteraceae). W stanie dzikim występuje na obszarze krajów śródziemnomorskich: w Europie Południowej, Turcji, Algierii, Maroku, Libii i Tunezji.
Korzeń salsefii jest jadalny, przy czym z racji podobieństwa bywa mylony z korzeniem pasternaka i skorzonery.
Wikipedia
(1.1) Korzeń salsefii ma kolor podobny do korzenia pietruszki lub pasternaku.
Wiktionary
IPA: salˈsɛfʲja, AS: salsefʹi ̯a
Wiktionary
(1.1) kozibród porolistny, kozibród lekarski
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna
(1.1) geogr. adm. miasto rejonowe w europejskiej części Rosji;
Wiktionary
Salsk (ros. Сальск) – miasto w Rosji, centrum administracyjne rejonu salskiego (obwód rostowski), na Stepie Salskim.
Miasto leży nad rzeką Jegorłyk w dorzeczu Donu, w odległości 180 km od Rostowa nad Donem.
W mieście rozwinął się przemysł maszynowy, metalowy oraz spożywczy.
Wikipedia
przym. salski
Wiktionary
przymiotnik relacyjny
(1.1) związany z rzeką Sał, dotyczący rzeki Sał
(1.2) związany z mistem Salsk, dotyczący miasta Salsk
Wiktionary
rzecz. Sał mrz., Salsk mrz.
Wiktionary
obrót ciała w powietrzu przez głowę
SJP.pl
Wikipedia
obrót ciała w powietrzu przez głowę
SJP.pl
Wikipedia
w geologii: przerywane, powtarzające się unoszenie okruchów skalnych wskutek znacznej turbulencji przepływu
SJP.pl
Saltacja – rodzaj transportu okruchów skalnych, które wykonują niewysokie skoki nad powierzchnią osadu po torach balistycznych. Opadając, uderzają leżące okruchy wybijając je w powietrze, co w rezultacie umożliwia przemieszczanie się całej masy osadu. Saltacja jest typowa dla transportu pod wpływem wiatru, zachodzi również w korytach rzecznych i na stożkach usypiskowych.
Wikipedia
Saltacjonizm – koncepcja w biologii ewolucyjnej zakładająca, że zmiany mutacyjne genów prowadzą do skokowych zmian fenotypowych, wykształcania się nowych planów budowy nawet z pokolenia na pokolenie.
Z braku mechanizmów genetycznych ją wspierających wyparty obecnie przez alternatywne stanowiska gradualizmu i punktualizmu.
Saltacjonizmem była teoria makromutacyjna tzw. "obiecujących potworków" (ang. Hopeful Monsters) Richarda Goldschmidta, opublikowana w roku 1940.
Wikipedia
taniec włoski w takcie trójmiarowym
SJP.pl
Saltarello – średniowieczny, włoski taniec ludowy, w metrum 3/8 lub 6/8. Początkowo łączony z tańcem estampie. Najstarszy dokument, który wspomina saltarello, to manuskrypt Add. 29987, pochodzący z Włoch, datowany na około 1390 rok. Obecnie znajduje się w Narodowej Bibliotece (British Library) w Londynie. Wymienionych jest w nim 15 tańców (8 estampie, 4 saltarella, 1 trotta i 2 laments).
Wikipedia
w grze na instrumentach smyczkowych: wydobycie szeregu dźwięków o równych wartościach rytmicznych przez pociągnięcie w jednym kierunku smyczkiem odbijającym się od strun
SJP.pl
Sautillé (czyt. sotie), saltato – sposób smyczkowania w grze na instrumencie smyczkowym, który polega na muskającym, lekko odskakującym pociągnięciu smyczka.
Wikipedia
rodzaj dinozaura z infrarzędu zauropodów; mikrocel, mikrocelus, mikrozaurops
SJP.pl
Wikipedia
[czytaj: saltimbokka] włoska potrawa w postaci smażonych kotlecików z szynką parmeńską i liśćmi szałwii
SJP.pl
Saltimbocca (od wł. salta in bocca – dosł. „skacze do ust”) – eskalopki cielęce, popularna potrawa kuchni włoskiej.
Przyrządzane z lekko rozbitego płata cielęciny (carne di vitello) oraz plasterka surowej szynki (prosciutto crudo), obłożonych liściem szałwii, zwiniętych w rulon i obsmażanych na maśle, a następnie duszonych z dodatkiem białego wytrawnego wina. Danie to uważane jest za typowe dla kuchni rzymskiej (alla romana).
Wikipedia
obrót ciała w powietrzu przez głowę
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) skok polegający na obrócenie się do przodu lub do tyłu w powietrzu;
Wiktionary
Wikipedia
(1.1) Wskoczył na trampolinę, wybił się do góry, wykonał salto i upadł.
Wiktionary
IPA: ˈsaltɔ, AS: salto
Wiktionary
antonimy.
hiperonimy.
(1.1) skok
hiponimy.
holonimy.
meronimy.
pokrewne.
frazeologia.
salto mortale
etymologia. etym|włoski|salto. < etym2|łac|salio|saltus.
uwagi.
tłumaczenia.
* angielski: (1.1) somersault
* bułgarski: (1.1) салто n.
* francuski: (1.1) salto m.
* hiszpański: (1.1) salto m., voltereta ż.
* interlingua: (1.1) salto
* portugalski: (1.1) salto m.
* rumuński: (1.1) tumbă în aer ż.
* włoski: (1.1) salto m.
źródła.
== salto (język baskijski.) ==
wymowa.
znaczenia.
rzeczownik
(1.1) skok
odmiana.
przykłady.
składnia.
kolokacje.
synonimy.
(1.1) jauzi
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna
(1.1) geogr. hydron. rzeka w Chinach, Tajlandii i Mjanmie;
Wiktionary
Saluin (chiń. upr. 怒江; pinyin Nù Jiāng; tyb. རྒྱལ་མོ་རྔུལ་ཆུ།, Wylie rGyl mo rNGul chu, ZWPY Nag qu; birm. သံလွင်မြစ်; ang. Salween) – rzeka w Chinach i Mjanmie.
Wikipedia
rasa psa typu chartowatego; chart perski
SJP.pl
Chart perski (oryginalna nazwa saluki) – rasa psa zaliczana do grupy chartów i do psów pierwotnych, wyhodowana prawdopodobnie w starożytności w krajach arabskich, użytkowana początkowo do polowań na gazele, obecnie jako pies-towarzysz. Typ chartowaty.
Wikipedia
tytuł bajki Stanisława Jachowicza
SJP.pl
imię męskie
SJP.pl
Gaius Sallustius Crispus (ur. 86 p.n.e., zm. 34 p.n.e.) – rzymski historyk i polityk. Urodzony w Amiternum (obecnie: San Vittorino) w kraju Sabinów (północny wschód od Rzymu), autor De coniuratione Catilinae (Spisek Katyliny), Bellum Iugurthinum (Wojna z Jugurtą), oraz Historiae (Dzieje). Dwa pierwsze dzieła dotrwały do naszych czasów w całości, ostatnie, najbardziej dojrzałe i najobszerniejsze, zachowało się fragmentarycznie.
Wikipedia
Salustiusz z żoną; Salustiuszowie
SJP.pl
Salustiusz z żoną; Salustiuszostwo
SJP.pl
przymiotnik dzierżawczy - należący do Salustiusza lub z nim związany
SJP.pl
1. uroczysta salwa oddana dla uczczenia jakiejś osoby lub jakiegoś wydarzenia;
2. oddanie honorów wojskowych;
3. pozdrowienie, uroczyste powitanie
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) salwy armatnie ku czci jakiejś osoby lub jakiegoś wydarzenia
(1.2) oddanie honorów wojskowych
Wiktionary
Wikipedia
składnia.
kolokacje.
synonimy.
antonimy.
hiperonimy.
hiponimy.
holonimy.
meronimy.
pokrewne.
frazeologia.
etymologia.
etym|łac|salus., salutis → pozdrowienie
uwagi.
tłumaczenia.
* bułgarski: (1.1) салют m.
źródła.
== salut (esperanto (morfem).) ==
wymowa.
znaczenia.
morfem|eo.
(1.1) zdrowie, pozdrawiać, pozdrowienie
odmiana.
przykłady.
Wiktionary
IPA: ˈsalut, AS: salut
Wiktionary
antonimy.
hiperonimy.
hiponimy.
holonimy.
meronimy.
pokrewne.
frazeologia.
etymologia.
etym|łac|salus., salutis → pozdrowienie
uwagi.
tłumaczenia.
* bułgarski: (1.1) салют m.
źródła.
== salut (esperanto (morfem).) ==
wymowa.
znaczenia.
morfem|eo.
(1.1) zdrowie, pozdrawiać, pozdrowienie
odmiana.
przykłady.
składnia.
kolokacje.
synonimy.
Wiktionary
pozdrawiać po wojskowemu, oddawać honory wojskowe
SJP.pl
czasownik niedokonany
(1.1) wojsk. harc. pozdrawiać, okazywać szacunek poprzez uniesienie ręki
(1.2) daw. strzelać z dział na powitanie
Wiktionary
IPA: ˌsaluˈtɔvat͡ɕ, AS: salutovać
Wiktionary
rzecz. salutowanie n., zasalutowanie n., salwa ż.
czas. zasalutować dk.
Wiktionary
(1.1) oddać honory
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) odczasownikowy od|salutować.
Wiktionary
Salutowanie – oddawanie honorów, gest, polegający na uniesieniu prawej ręki, często z dotknięciem palcami czapki lub głowy, albo uniesieniu ręki w inny sposób (salut rzymski, pozdrowienie skautowe), używany w wojsku (a także w służbach i organizacjach paramilitarnych) do pozdrowienia i oddania honorów.
Wikipedia
czas. salutować
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj nijaki, nazwa własna
(1.1) geogr. miasto włoskie położone w Piemoncie;
(1.2) hist. państewko włoskie istniejące w wiekach od XII do XVI z głównym ośrodkiem w mieście Saluzzo (1.1);
Wiktionary
Saluzzo – miejscowość i gmina we Włoszech, w regionie Piemont, w prowincji Cuneo.
Według danych na rok 2004 gminę zamieszkiwały 15 644 osoby, 208,6 os./km².
Urodzili się tutaj m.in. Silvio Pellico, Magda Olivero, Federico Lombardi.
Wikipedia
(1.1) Tymczasem zgłosił się jako świadek oskarżenia jej stryj, proboszcz z Saluzzo. Jego długie wywody, w tonie umoralniającego kazania, utkane były jednak wyłącznie z pogłosek.
Wiktionary
obce imię męskie
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męski, nazwa własna
(1.1) geogr. miasto w Brazylii;
Wiktionary
Salvador – miasto we wschodniej Brazylii, nad Oceanem Atlantyckim. Historyczna nazwa to São Salvador da Bahia de Todos os Santos (Święty Zbawiciel z Zatoki Wszystkich Świętych) albo po prostu Bahia. Do 1763 roku stolica Brazylii (wtedy kolonii portugalskiej), obecnie popularny cel turystyczny z wieloma barokowymi budowlami. Aglomeracja liczy 4 miliony mieszkańców.
Wikipedia
(1.1) Mestre Bimba, mistrz brazylijskiej sztuki walki Capoeira, urodził się w Salvador.
Wiktionary
z łaciny: witaj, bądź pozdrowiony; ave
SJP.pl
Salve – miejscowość i gmina we Włoszech, w regionie Apulia, w prowincji Lecce.
Według danych na rok 2004 gminę zamieszkiwało 4556 osób, 142,4 os./km².
Wikipedia
Szałwia (Salvia L.) – rodzaj roślin z rodziny jasnotowatych. Obejmuje ok. 900, 950 lub nawet 1010 gatunków i jest to najliczniejszy w gatunki rodzaj rodziny jasnotowatych. Szałwie występują w stanie dzikim na całej kuli ziemskiej, z wyjątkiem obszarów o klimacie polarnym. Najbardziej zróżnicowane są na obu kontynentach amerykańskich, gdzie rośnie 591 gatunków, z czego ok. 250 w samym Meksyku. Drugi ośrodek z dużym zróżnicowaniem to Azja – od Chin, gdzie rosną 84 gatunki, po Azję południowo-zachodnią, gdzie w samej Turcji rośnie 86 gatunków z czego połowa to endemity tego kraju. W Afryce rośnie 59 gatunków, w Australii 1, w Europie – 36 (z czego w Polsce cztery rodzime – szałwia lepka S. glutinosa, łąkowa S. pratensis, okręgowa S. verticillata i omszona S. nemorosa). Po rewizji taksonomicznej do szałwii zaliczone zostały rodzaje dawniej tradycyjnie wyodrębniane m.in. rozmaryn Rosmarinus i perowskia Perovskia.
Wikipedia
jednoczesny wystrzał na komendę kilku i więcej armat lub strzelb
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) wojsk. wystrzelenie na komendę z wielu karabinów, armat lub dział
(1.2) przen. wybuch śmiechu wielu osób, braw itp.
Wiktionary
Salwa – jednoczesny wystrzał z wielu sztuk broni palnej. Strzelanie salwami pozwalało zrekompensować niską szybkostrzelność broni, poprzez wypuszczenie wielu pocisków naraz, zwiększające prawdopodobieństwo rażenia celu. Było zwłaszcza elementem taktyki piechoty używającej broni odprzodowej (np. kontrmarsz). Strzelanie salwami, przede wszystkim salwami burtowymi, było także częste w czasie starć okrętów na morzu od wieku XVII aż do połowy wieku XX, kiedy to artyleria w tego typu starciach straciła na znaczeniu na rzecz broni rakietowej. W przypadku okrętów strzelanie salwami pozwalało ponadto obserwować miejsce upadku pocisków, w celu korekt celowania.
Wikipedia
(1.1) Oddano salwy honorowe przy Grobie Nieznanego Żołnierza w Warszawie.
(1.2) Skecz wywołał salwę śmiechu na widowni.
Wiktionary
IPA: ˈsalva, AS: salva
Wiktionary
czas. salutować, salwować się ndk.
przym. salwowy
Wiktionary
państwo w Ameryce Środkowej ze stolicą w San Salwadorze; Republika Salwadoru
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna
(1.1) geogr. polit. państwo w Ameryce Środkowej;
Wiktionary
Salwador, Republika Salwadoru (hiszp. El Salvador; República de El Salvador) – państwo w Ameryce Północnej, leżące nad Oceanem Spokojnym. Jego stolicą jest San Salvador. Graniczy z Gwatemalą (203 km) i Hondurasem (342 km).
Wikipedia
(1.1) Salwador leży nad Pacyfikiem.
Wiktionary
IPA: salˈvadɔr, AS: salvador
Wiktionary
rzecz. Salwadorczyk m., Salwadorka ż., sansalwadorczyk m.
przym. salwadorski
Wiktionary
(1.1) ofic. Republika Salwadoru
Wiktionary
mieszkaniec Salvadoru (miasta w Brazylii)
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) obywatel Salwadoru
Wiktionary
IPA: ˌsalvaˈdɔrt͡ʃɨk, AS: salvadorčyk
Wiktionary
rzecz. Salwador m., San Salvador, sansalwadorczyk m., sansalwadorka ż.
:: fż. Salwadorka ż.
przym. salwadorski, sansalwadorski
Wiktionary
mieszkanka Salvadoru, miasta w Brazylii
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) obywatelka Salwadoru
Wiktionary
IPA: ˌsalvaˈdɔrka, AS: salvadorka
Wiktionary
rzecz. Salwador m., sansalwadorczyk m., sansalwadorka ż.
:: fm. Salwadorczyk m.
przym. salwadorski, sansalwadorski
Wiktionary
przymiotnik od: Salvador (miasto w Brazylii), Salwador (państwo w Ameryce Południowej)
SJP.pl
przymiotnik
(1.1) odnoszący się do państwa Salwador
Wiktionary
(1.1) Operator francuski chciał mieć szeroki plan i żeby z jednej strony planu nacierał oddział honduraski na salwadorski, albo na odwrót.
Wiktionary
IPA: ˌsalvaˈdɔrsʲci, AS: salvadorsʹḱi
Wiktionary
rzecz. Salwador m., Salwadorczyk m., Salwadorka ż.
Wiktionary
nazwisko
SJP.pl
związek arsenoorganiczny, klasyczny lek przeciwkiłowy, niezastąpiony do czasu wprowadzenia w lecznictwie antybiotyków
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) hist. farm. organiczna pochodna arsenu; pierwszy syntetyczny środek chemioterapeutyczny stosowany w leczeniu kiły i innych chorób wywołanych przez krętki
Wiktionary
Wikipedia
(1.1) W latach 40. XX wieku salwarsan został wyparty przez penicylinę.
Wiktionary
(1.1) arsfenamina
Wiktionary
dzielnica Krakowa
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy, nazwa własna
(1.1) rzad. imię|polski|m.;
(1.2) przest. inne określenie Zbawiciela, zapożyczone z łaciny
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna
(2.1) geogr. toponim, nazwa osiedli w Krakowie i Trzebini;
(2.2) geogr. toponim, lokalna nazwa Placu Zbawiciela w Warszawie;
Wiktionary
Wikipedia
(1.1) Pojechaliśmy z Salwatorem na wystawę gołębi.
(2.1) Czy tym tramwajem dojedziemy na Salwator?
(2.2) Moja sąsiadka chodzi na spacery z psem po Salwatorze.
Wiktionary
rzecz. salwatorianin m., salwatorianka ż.
przym. salwatorski
Wiktionary
Stowarzyszenie Boskiego Zbawiciela - zgromadzenie zakonne założone w XIX wieku, zajmujące się przede wszystkim działalnością misyjną i rekolekcyjną
SJP.pl
Salwatorianie – członkowie Towarzystwa Boskiego Zbawiciela (Societas Divini Salvatoris – SDS) założonego przez błogosławionego ojca Franciszka Marię od Krzyża Jordana 8 grudnia 1881 w Rzymie.
Wikipedia
członek męskiego zgromadzenia zakonnego zajmującego się drukowaniam i rozpowszechnianiem literatury religijnej oraz pracą rekolekcyjną i misyjną
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) rel. członek katolickiego męskiego zgromadzenia zakonnego, założonego przez Jana Chrzciciela Jordana;
Wiktionary
(1.1) Po II wojnie światowej powstało wiele domów zakonnych na Ziemiach Zachodnich, gdzie polscy salwatorianie włączyli się w odbudowę życia religijnego oraz kulturalnego.
Wiktionary
rzecz.
:: fż. salwatorianka ż.
przym. salwatoriański
Wiktionary
członkini katolickiego zakonu żeńskiego: Zgromadzenie Sióstr Boskiego Zbawiciela
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) rel. zakonnica z Kongregacji Sióstr Boskiego Zbawiciela
Wiktionary
(1.1) Dwie salwatorianki zostały zamordowane przez żołnierzy radzieckich w Mikołowie.
Wiktionary
rzecz.
:: fm. salwatorianin m.
przym. salwatoriański
Wiktionary
przymiotnik relacyjny
(1.1) związany z salwatorianami lub salwatoriankami, dotyczący salwatorianów lub salwatorianek
przymiotnik dzierżawczy
(2.1) należący do salwatorianów lub salwatorianek, będący ich własnością
Wiktionary
(1.1) Razem z nami Rodzinę Salwatoriańską tworzą: Kongregacja Sióstr Boskiego Zbawiciela oraz Międzynarodowa Wspólnota Boskiego Zbawiciela.
(2.1) Kościół pw. NMP Królowej Polski oraz dom zakonny Salwatorianów w Bielsku-Białej wywodzą się z pierwszej placówkaacówki salwatoriańskiej w tym mieście.
Wiktionary
rzecz. salwatorianin mos., salwatorianka ż.
Wiktionary
przymiotnik relacyjny
(1.1) związany z Salwatorem, dotyczący Salwarora
Wiktionary
rzecz. Salwator m.
Wiktionary
nazwisko
SJP.pl
rodzaj paproci wodnych
SJP.pl
Wikipedia
rodzina wodnych paproci; wiąślowate
SJP.pl
Wikipedia
o cechach salwiniowatych (rodzina paproci)
SJP.pl
podklasa paproci różnozarodnikowych, obejmująca drobne i bardzo drobne (kilka centymetrów) rośliny pływające na powierzchni wody
SJP.pl
imię męskie
SJP.pl
Salwiusz – imię męskie pochodzenia łacińskiego, genetycznie wtórne cognomen utworzone od pierwotnego Salvus, Salvius, co oznacza 'pochodzący od Salvusa, z rodu Salvusa'.
Salwiusz imieniny obchodzi: 11 stycznia, 26 czerwca, 10 września i 28 października.
Wikipedia
Salwiusz z żoną; Salwiuszowie
SJP.pl
imię męskie
SJP.pl
przymiotnik dzierżawczy - należący do Salwiusza lub z nim związany
SJP.pl
podniośle:
1. ratować (uratować), ocalać (ocalić);
2. salwować się - ratować (uratować) siebie samego
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) odczasownikowy od|salwować.
Wiktionary
czas. salwować ndk.
Wiktionary
nazwisko
SJP.pl
[czytaj: zalcburczyk] mieszkaniec Salzburga (miasta w Austrii)
SJP.pl
[czytaj: zalcburg]
1. kraj związkowy w Austrii;
2. miasto w Austrii
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna
(1.1) geogr. adm. miasto w północno-zachodniej Austrii, stolica kraju związkowego Salzburg (1.2);
(1.2) geogr. adm. kraj związkowy w środkowej Austrii
Wiktionary
Salzburg (cz. Salcburk, hist. Solnohrad; pol. hist. Solnogród) – miasto statutarne w Austrii, stolica kraju związkowego Salzburg. Położone w pobliżu granicy z Niemcami w Alpach, nad rzeką Salzach, na wysokości 424 m n.p.m. 156 619 mieszkańców (1 stycznia 2023), czwarte pod względem liczby ludności miasto w Austrii.
Wikipedia
IPA: ˈzald͡zburk, AS: zalʒburk
Wiktionary
przym. salzburski, salcburski
Wiktionary
(1.1) hist. Solnogród
Wiktionary
[czytaj: zalcburka] mieszkanka Salzburga (miasta w Austrii)
SJP.pl
[czytaj: zalcburski] przymiotnik od: Salzburg
SJP.pl
przymiotnik relacyjny
(1.1) związany z Salzburgiem, dotyczący Salzburga
Wiktionary
rzecz. Salzburg mrz.
Wiktionary
[czytaj: siam] skrót od: Śląska Akademia Medyczna
SJP.pl
zaimek przymiotny
(1.1) bez nikogo / niczego innego, będący jedyny
(1.2) podkreślenie: właśnie ten, a nie inny
(1.3) właśnie taki (a nie inny)
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(2.1) pot. hand. sklep samoobsługowy
(2.2) środ. mot. pojazd wykonany samodzielnie;
zaimek
(3.1) stpol. dziś gw-pl|Górny Śląsk. tu
Wiktionary
(1.1) Nie powinno się zostawiać małych dzieci samych w domu.
(1.2) Mam autograf samego mistrza świata!
(1.3) Morderca zostaje ujawniony na samym końcu książki.
(2.1) Poszedłem do samu po bułki.
(2.2) Dzień dobry, chciałbym zarejestrować sama.
(3.1) Kajś sam żech widzioł nudelkula.
Wiktionary
IPA: sãm, AS: sãm
Wiktionary
rzecz. samieństwo n., supersam m., samodzielność ż., samotność ż., samosia ż.
przym. samotny, samodzielny, samiutki, samiusieńki, samiuteńki, samiutenieńki
przysł. samotnie, samodzielnie
Wiktionary
(3.1) tukej
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) stpol. pot. małżonka
forma zaimka.
(2.1) forma żeńska od: sam
Wiktionary
Sama – rzeka w zachodniej Polsce, lewy dopływ Warty. Płynie na Pojezierzu Poznańskim, w województwie wielkopolskim.
Wikipedia
(1.1) Hrabiostwo zjawili się wkrótce; sama była milcząca bardzo.
Wiktionary
IPA: ˈsãma, AS: sãma
Wiktionary
(1.1) jejmość, acani, aspani
Wiktionary
stan ciała i umysłu, w którym możliwe jest rozpoznanie prawdziwej natury człowieka i świata; w jodze klasycznej jest to ostatni, ósmy stopień ćwiczeń psychofizycznych
SJP.pl
Samādhi (nie mylić z mahasamadhi) (skt समाधि, chiń. sanmade 三摩提 lub sanmei 三昧, kor. samadi 사마디 lub sammae 삼매, jap. さんまい, wiet. tam-ma-địa) – w religiach dharmicznych oznacza medytacyjne pochłonięcie, stan osiągany dzięki wytrwałej praktyce medytacji (np. zazen lub innej), polegający na głębokiej koncentracji niezakłóconej zewnętrznymi bodźcami. Samadhi nie polega na izolacji od świata, tylko na takim zjednoczeniu z nim, które wolne jest od lgnięcia do zjawisk.
Wikipedia
Samagowo (niem. Sabangen) – wieś w Polsce, położona w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie olsztyńskim, w gminie Olsztynek, przy szosie Olsztynek – Łukta, około 7 km na północ od Olsztynka.
W latach 1975–1998 wieś administracyjnie należała do województwa olsztyńskiego.
Wikipedia
przymiotnik dzierżawczy - należący do Samanty lub z nią związany
SJP.pl
imię żeńskie
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna
(1.1) imię|polski|ż.;
Wiktionary
Samanta – imię żeńskie o semickim – aramejskim – pochodzenia. Znaczyć mogło słuchająca, ale inne źródła sugerują związek z imieniem męskim Samuel. Imię ma stosunkowo krótką historię. Pojedyncze wypadki wystąpienia tego imienia odkryto w kronikach rodzin z Nowej Anglii z XVIII wieku. Nie używano go praktycznie do lat siedemdziesiątych XX wieku, kiedy w telewizji pojawił się serial „Bewitched”, w Polsce nadawany pod tytułem „Ożeniłem się z czarownicą”. Jego tytułowa bohaterka, sympatyczna czarownica, nosiła właśnie imię Samantha. Od tego czasu imię Samanta stało się bardziej powszechne.
Wikipedia
składnia.
kolokacje.
synonimy.
antonimy.
hiperonimy.
hiponimy.
holonimy.
meronimy.
pokrewne.
frazeologia.
etymologia.
uwagi.
(1.1) zobacz też: Indeks:Polski - Imiona
tłumaczenia.
* angielski: (1.1) Samantha
* łotewski: (1.1) Samanta ż.
* węgierski: (1.1) Szamanta
* włoski: (1.1) Samantha ż., Samanta ż.
źródła.
== Samanta (język łotewski.) ==
wymowa.
znaczenia.
rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna
(1.1) imię|łotewski|ż. Samanta
odmiana.
przykłady.
Wiktionary
IPA: sãˈmãnta, AS: sãmãnta
Wiktionary
antonimy.
hiperonimy.
hiponimy.
holonimy.
meronimy.
pokrewne.
frazeologia.
etymologia.
uwagi.
(1.1) zobacz też: Indeks:Polski - Imiona
tłumaczenia.
* angielski: (1.1) Samantha
* łotewski: (1.1) Samanta ż.
* węgierski: (1.1) Szamanta
* włoski: (1.1) Samantha ż., Samanta ż.
źródła.
== Samanta (język łotewski.) ==
wymowa.
znaczenia.
rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna
(1.1) imię|łotewski|ż. Samanta
odmiana.
przykłady.
składnia.
kolokacje.
synonimy.
Wiktionary
[czytaj: samanta] obce imię żeńskie
SJP.pl
pierwiastek chemiczny o symbolu Sm
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj nijaki, nazwa własna
(1.1) geogr. wyspa na Filipinach, w archipelagu Visayas;
(1.2) geogr. adm. prowincja Filipin, w zachodniej części wyspy Samar (1.1);
(1.3) geogr. kibuc położony w Dystrykcie Południowym, w Izraelu;
(1.4) zob. Morze Samar.
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy, nazwa własna
(2.1) imię|polski|m.
(2.2) geogr. miasto w obwodzie dniepropetrowskim na Ukrainie;
Wiktionary
Samar (Sm, łac. samarium) – pierwiastek chemiczny, lantanowiec. Nazwa pochodzi od samarskitu (Y,Ce,U,Fe)3(Nb,Ta,Ti)5O16 – minerału, z którego został wyizolowany w 1879 r. przez francuskiego chemika Paula Lecoq de Boisbaudrana.
Wikipedia
1. samochód typu Łada Samara;
2. potocznie: duży brzuch
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna
(1.1) geogr. miasto w Federacji Rosyjskiej, stolica obwodu samarskiego;
(1.2) geogr. rzeka w Rosji przeduralskiej, lewy dopływ Wołgi;
(1.3) geogr. rzeka na Ukrainie, lewy dopływ Dniepru; źródła rzeki znajdują się na zachodnim skłonie Wyżyny Donieckiej;
Wiktionary
Samara (ros. Самара, w latach 1935–1991 Kujbyszew, cyrylica: Куйбышев) – miasto w Rosji, port rzeczny nad Wołgą. Stolica obwodu samarskiego.
Wikipedia
IPA: sãˈmara, AS: sãmara
Wiktionary
przym. samarski
Wiktionary
(1.1) hist. Kujbyszew (1935-1991)
Wiktionary
[czytaj: SAmarancz] nazwisko
SJP.pl
mieszkaniec Samary
SJP.pl
1. starożytna kraina na Bliskim Wschodzie;
2. starożytne miasto, dziś stanowisko archeologiczne w Izraelu;
3. wąwóz i wioska na Krecie w Grecji
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna
(1.1) hist. bibl. kraina historyczna na obszarze Izraela i Autonomii Palestyńskiej, między Galileą a Judeą;
(1.2) hist. starożytne miasto położone w Samarii (1.1); współcześnie ruiny;
(1.3) geogr. wąwóz położony w południowo-zachodniej części Krety w paśmie Gór Białych;
Wiktionary
Wikipedia
(1.1) Chrystus wędrował przez Samarię ze swymi uczniami.
(1.2) Autokarem dotrzecie do ruin Samarii jeszcze przed południem.
Wiktionary
IPA: sãˈmarʲja, AS: sãmarʹi ̯a
Wiktionary
(1.1)
:: rzecz. Samarytanin mos., samarytanin mos., Samarytanka ż., samarytanka ż., samarytanizm mrz.
:: przym. samaryjski, samarytański
Wiktionary
1. foliowa torebka z zamknięciem strunowym, głównie do przechowywania narkotyków;
2. mieszkanka Samary
SJP.pl
miasto w Uzbekistanie
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna
(1.1) geogr. miasto w Uzbekistanie;
Wiktionary
Samarkanda (uzb. Samarqand, tadż. Самарқанд, pers. سمرقند, ros. Самарканд) – miasto w Uzbekistanie, w Azji Środkowej, ok. 540 tys. mieszkańców (2019). Jedno z najludniejszych miast Uzbekistanu i stolica wilajetu samarkandzkiego. Ważny ośrodek przemysłowy i naukowy (6 szkół wyższych). W 2001 roku miasto zostało wpisane na listę światowego dziedzictwa UNESCO.
Wikipedia
(1.1) Aleksander Wielki zdobył Samarkandę w IV wieku p.n.e.
(1.1) Carat zsyłał Polaków do Samarkandy w okresie powstań.
Wiktionary
rzecz. samarkandczyk m.
przym. samarkandzki
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) mieszkaniec Samarkandy; osoba z tego miasta
Wiktionary
(1.1) Aż wreszcie
(1.1) Jak wynika z przytoczonych fragmentów informatorzy określają siebie, po pierwsze jako mieszkańców miasta w ogóle, po drugie - jako taszkentczyków lub samarkandczyków.
(1.1) Prezydent zręcznie wykorzystywał też ciągle funkcjonującą konkurencję między ośrodkami regionalnymi, np. między fergańczykami a samarkandczykami (z tego drugiego wywodzi się Karimow; z tym klanem są też w sojuszu taszkentczycy).
Wiktionary
rzecz. Samarkanda ż.
przym. samarkandzki
Wiktionary
przymiotnik od: Samarkanda
SJP.pl
przymiotnik relacyjny
(1.1) związany z Samarkandą, dotyczący Samarkandy, pochodzący z Samarkandy
Wiktionary
rzecz. samarkandczyk mos., Samarkanda ż.
Wiktionary
→ samar
SJP.pl
przymiotnik
(1.1) dotyczący samaru
Wiktionary
rzecz. samar m.
Wiktionary
przymiotnik od: Samara
SJP.pl
przymiotnik
(1.1) dotyczący Samary albo pochodzący z niej (miasta)
(1.2) wykonywany, wytwarzany na sposób taki jak w Samarze
(1.3) dotyczący Samary (rzeki)
Wiktionary
rzecz. Samara ż.
Wiktionary
(1.1) hist. kujbyszewski
Wiktionary
minerał radioaktywny
SJP.pl
przymiotnik relacyjny
(1.1) odnoszący się do Samarii, związany z Samarią
Wiktionary
(1.1) Wykonał go rzemieślnik, / lecz nie jest on bogiem; / w kawałki się rozleci cielec samaryjski.
Wiktionary
rzecz. Samaria ż.
Wiktionary
przenośnie o człowieku litościwym, niosącym pomoc innym (zwłaszcza chorym)
SJP.pl
Samarytanie, Szomronim, Szamerim (hebr. שומרונים, arab. سامريون), sami często określają się Bene Israel, Żydzi nadali im miano Kutim – grupa etniczno-religijna, genetycznie i językowo semicka, zaś wyznaniowo abrahamiczna, żyjąca od starożytności w Palestynie.
Wikipedia
przenośnie o człowieku litościwym, niosącym pomoc innym (zwłaszcza chorym)
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) etn. bibl. mieszkaniec starożytnej Samarii
(1.2) etn. rel. członek małej semickiej grupy etniczno-religijnej żyjącej w Izraelu i Autonomii Palestyńskiej i wyznającej samarytanizm, potomek mieszkańców starożytnej Samarii oraz imigrantów z Mezopotamii;
Wiktionary
Samarytanie, Szomronim, Szamerim (hebr. שומרונים, arab. سامريون), sami często określają się Bene Israel, Żydzi nadali im miano Kutim – grupa etniczno-religijna, genetycznie i językowo semicka, zaś wyznaniowo abrahamiczna, żyjąca od starożytności w Palestynie.
Wikipedia
(1.1) W liście do mnichów i archimandrytów Jerozolimy cesarz Marcjan obiecał śledztwo w sprawie czynów, których mieli się dopuścić Samarytanie przeciwko chrześcijanom, w tym plądrowanieądrowania kościołów i majątków chrześcijan, a także zabójstw.
Wiktionary
rzecz. Samaria ż., samarytanin m., samarytanka ż., samarytanizm m.
:: fż. Samarytanka ż.
przym. samarytański
Wiktionary
1. kobieta pomagająca chorym i słabym;
2. zakonnica, członkini Zgromadzenia sióstr benedyktynek samarytanek;
3. żeński stopień harcerski
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) etn. bibl. mieszkanka starożytnej Samarii
Wiktionary
Wikipedia
(1.1) Jezus poprosił Samarytankę o wodę.
Wiktionary
rzecz. Samaria ż., samarytanin m., samarytanka ż., samarytanizm m.
:: fm. Samarytanin m.
przym. samarytański
Wiktionary
1. taki, jak u samarytanina, właściwy samarytaninowi; miłosierny
2. dotyczący Samarytan, właściwy Samarytanom
SJP.pl
przymiotnik
(1.1) związany z Samarytanami albo Samarią
(1.2) przen. miłosierny
Wiktionary
rzecz. Samaria ż., Samarytanin mos., Samarytanka ż., samarytanin mos.
Wiktionary