tymalie

rodzaj ptaków z rodziny tymaliowatych


SJP.pl

Tymaliowate, tymalie, kurtodrozdy (Timaliidae) – rodzina ptaków z rzędu wróblowych (Passeriformes). We współcześnie stosowanych ujęciach systematycznych obejmuje około pięćdziesięciu gatunków, które zamieszkują tropikalne i subtropikalne obszary Azji.

Wikipedia


tymaliowate

rodzina ptaków z rzędu wróblowych; tymalie, kurtodrozdy


SJP.pl

Tymaliowate, tymalie, kurtodrozdy (Timaliidae) – rodzina ptaków z rzędu wróblowych (Passeriformes). We współcześnie stosowanych ujęciach systematycznych obejmuje około pięćdziesięciu gatunków, które zamieszkują tropikalne i subtropikalne obszary Azji.

Wikipedia


tymaliowaty

o cechach tymaliowatych (rodzina ptaków)


SJP.pl


tymański

nazwisko


SJP.pl


tymbalik

potrawa z ryby lub mięsa w galarecie; auszpik


SJP.pl


tymbarczanin

mieszkaniec Tymbarku (wsi w Polsce)


SJP.pl


tymbarczanka

mieszkanka Tymbarku (wsi w Polsce)


SJP.pl


tymbark

wieś w powiecie limanowskim


SJP.pl

Tymbark – wieś (dawniej miasto) w Polsce położona w województwie małopolskim, w powiecie limanowskim, siedziba gminy Tymbark.

Tymbark uzyskał lokację miejską w 1353 roku, zdegradowany w 1896 roku. Tymbark był miastem królewskim położonym w końcu XVI wieku w tenucie tymbarskiej w powiecie szczyrzyckim województwa krakowskiego. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa nowosądeckiego.

Wikipedia


tymbarski

Tymbark (miasto)


SJP.pl


tymczas

tymczasowy dom lub schronisko dla zwierzęcia


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) pot. coś tymczasowego, na krótki czas

 (1.2) pot. środ. tymczasowy dom i opieka dla zwierzęcia przed adopcją

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. tymczasowość ż.

 przym. tymczasowy

 przysł. tymczasowo, tymczasem

 partyk. tymczasem

 wykrz. tymczasem

Wiktionary


tymczasem

1. w tym właśnie czasie, kiedy dzieje się coś innego, np.: Ty odrabiaj lekcje, ja tymczasem pójdę do sklepu.;
2. teraz, obecnie, na razie, do chwili aż coś nastąpi, np.: Tymczasem zastanów się, nic nie odpowiadaj.;
3. jednak, natomiast, wszakże, pomimo to, np.: Byłem innego zdania, tymczasem się okazało, że on miał rację.


SJP.pl

partykuła

 (1.1) sygnalizuje treść przeciwstawną do tego, co było powiedziane przed chwilą

 (1.2) sygnalizuje treść niezgodną z oczekiwaniami wyrażonymi w pierwszej części zdania

przysłówek

 (2.1) w tym samym czasie, o którym była mowa

 (2.2) do tego czasu, o którym była mowa

wykrzyknik

 (3.1) forma pożegnania na krótki okres

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Lubię horrory, tymczasem moja żona woli komedie.

 (1.2) Miałem nadzieję, że na urlopie wypocznę, tymczasem okazał się bardziej męczący od pracy.

 (2.1) My tu sobie rozmawiamy, tymczasem dzieci podkradają ciasto!

 (2.2) Może jeszcze kiedyś będę miał dzieci, tymczasem jednak przestań mnie o nie męczyć, mamo.

 (3.1) Tymczasem, Gosiu! Zobaczymy się jutro.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: tɨ̃mˈt͡ʃasɛ̃m, AS: tỹmčasẽm

Wiktionary

Powiązane:

 przym. tymczasowy

 przysł. tymczasowo

 rzecz. tymczas mrz.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) podczas gdy

 (1.2) jednak

 (2.1) a tymczasem

 (2.2) na razie

 (3.1) na razie, trzymaj się, bywaj

Wiktionary


tymczasowo

przysłówek

 (1.1) nie na stałe; do czasu spodziewanej zmiany

 (1.2) daw. tymczasem; w tym czasie, o którym była mowa

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. tymczas mrz., tymczasowość ż.

 przym. tymczasowy

 przysł. sp. tymczasem

 partyk. tymczasem

 wykrz. tymczasem

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) chwilowo, czasowo, do czasu, na pewien czas, na razie, okresowo, przejściowo

 (1.2) współcz. tymczasem

Wiktionary


tymczasowość

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) cecha tego, co tymczasowe

Wiktionary

Powiązane:

 przym. tymczasowy

 przysł. tymczasowo

 rzecz. tymczas mrz.

Wiktionary


tymczasowy

przymiotnik

 (1.1) taki, który trwa tylko jakiś czas

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) To miało być tymczasowe rusztowanie, a stoi już siedem miesięcy!

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌtɨ̃mt͡ʃaˈsɔvɨ, AS: tmčasovy

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. tymczas mrz., tymczasowość ż.

 przysł. tymczasowo, tymczasem

 partyk. tymczasem

 wykrz. tymczasem

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) czasowy, nieciągły, nietrwały

Wiktionary


tymek

1. zdrobnienie od: Tymoteusz (imię męskie);
2. nazwisko


SJP.pl

Tymek lub Seven Phoenix, właśc. Tymoteusz Tadeusz Bucki (ur. jako Tymoteusz Polcar 28 października 1994 w Opolu) – polski artysta, piosenkarz, autor utworów muzycznych i tekstów, producent muzyczny oraz kompozytor.

Jego płyty oraz utwory wielokrotnie osiągały status platynowych i diamentowych płyt. Sprzedał w Polsce ponad 60 tys. egzemplarzy swoich albumów.

Wikipedia


tymf

potoczna nazwa polskiej srebrnej złotówki (wartość nominalna - 1 zł (30 gr), wartość realna - ok. 12-18 gr) bitej przez Andrzeja Tymfa w latach 1663-67; tynf


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy

 (1.1) hist. monet. dawna moneta polska ze srebra i miedzi bita masowo w latach 60. XVII w.;

Wiktionary

Tymf (tynf) – początkowo potoczna, od uniwersału Przebendowskiego (1717) oficjalna, nazwa srebrnych monet podwartościowych (kredytowych) Rzeczypospolitej Obojga Narodów, w których ilość srebra była niższa niż deklarowana przez emitenta wartość.

Wikipedia

Synonimy:

 (1.1) tynf

Wiktionary


tymian

tymianek; gatunek macierzanki, lecznicza krzewinka uprawiana w Europie, północnej Afryce i w Kanadzie


SJP.pl

Wikipedia


tymianek

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) bot. nazwa systematyczna|Thymus vulgaris|ref=tak., gatunek rośliny z rodziny jasnotowatych pochodzącej z rejonów Morza Śródziemnego i stosowanej jako przyprawa;

 (1.2) kulin. spoż. liście czasem wraz z łodygą tymianku (1.1) używane jako przyprawa

Wiktionary

  • macierzanka tymianek, zwana także tymiankiem – roślina
  • Tymianek – wieś w woj. wielkopolskim, w pow. kaliskim, w gminie Koźminek

Wikipedia

Wymowa:

IPA: tɨ̃ˈmʲjãnɛk, AS: tỹmʹi ̯ãnek

Wiktionary

Powiązane:

 przym. tymiankowy

 rzecz. tymian m.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) macierzanka tymianek

Wiktionary


tymianka

nazwa kilku wsi w Polsce


SJP.pl

3 miejscowości w Polsce:

  • Tymianka – wieś w woj. łódzkim, w pow. zgierskim, w gminie Stryków
  • Tymianka – wieś w woj. mazowieckim, w pow. siedleckim, w gminie Kotuń
  • Tymianka – wieś w woj. podlaskim, w pow. siemiatyckim, w gminie Nurzec-Stacja

3 cieki w Polsce:

  • Tymianka – rzeka, dopływ Radomki
  • Tymianka – struga, dopływ Grabi
  • Tymianka – struga, dopływ Trojanówki

Wikipedia


tymiankowy

przymiotnik

 (1.1) o zapachu tymianku

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. tymianek mrz.

Wiktionary


tymicki

nazwisko


SJP.pl


tymidyna

jeden z czterech nukleozydów, z których zbudowane jest DNA


SJP.pl

Tymidyna – organiczny związek chemiczny z grupy nukleozydów pirymidynowych, zbudowany z azotowej zasady pirymidynowej tyminy oraz pięciowęglowego cukru prostego (pentozy) – deoksyrybozy połączonych wiązaniem N-glikozydowym. Jest jednym z czterech nukleozydów, z których zbudowany jest DNA.

Wikipedia


tymidynowy

tymidyna


SJP.pl

Patrz:

tymidyna

tymień

Miejscowości w Polsce

Wg TERYT jest ich 2
  • Tymień – wieś w woj. kujawsko-pomorskim, w pow. włocławskim, w gminie Izbica Kujawska
  • Tymień – wieś w woj. zachodniopomorskim, w pow. koszalińskim, w gminie Będzino

Wikipedia


tymienice

2 miejscowości w Polsce:

  • Tymienice – wieś w woj. lubuskim, w pow. żarskim, w gminie Lubsko
  • Tymienice – wieś w woj. łódzkim, w pow. zduńskowolskim, w gminie Zduńska Wola

Wikipedia


tymieniec

Tymieniec – wieś w Polsce, położona w województwie wielkopolskim, w powiecie kaliskim, w gminie Szczytniki.

Liczba mieszkańców na dzień 31 grudnia 2019 r. wynosiła 241 osób, w tym 133 mężczyzn i 108 kobiet.

Wikipedia


tymina

zasada azotowa, pirymidyna


SJP.pl

Tymina (skróty: Thy, T) – organiczny związek chemiczny z grupy pirymidyn, jedna z pięciu zasad azotowych, wchodzących w skład podstawowych nukleotydów kwasów nukleinowych (DNA i RNA). W dwuniciowych kwasach nukleinowych tymina tworzy parę komplementarną z adeniną za pomocą dwóch wiązań wodorowych.

Tymina po połączeniu wiązaniem N-glikozydowym z deoksyrybozą tworzy nukleozyd pirymidynowy – tymidynę. Odpowiednikiem tyminy w RNA jest uracyl, a tymidyny – urydyna.

Wikipedia


tymiński

nazwisko


SJP.pl

Osoby o tym nazwisku:

  • Aleksandr Tymiński – rosyjski nauczyciel i działacz społeczny
  • Antoni Tymiński – polski szlachcic, urzędnik staropolski
  • Eugeniusz Tymiński – polski żołnierz podziemia
  • Jakub Tymiński – polski szlachcic, urzędnik staropolski
  • Józef Tymiński – polski prawnik i urzędnik państwowy
  • Kazimierz Tymiński – polski więzień obozu koncentracyjnego KL Auschwitz, pisarz
  • Łukasz Tymiński – polski piłkarz
  • Michał Tymiński – polski szlachcic, urzędnik staropolski
  • Romuald Nałęcz-Tymiński – polski oficer, marynarz
  • Stanisław Tymiński – polski biznesmen i polityk

Wikipedia


tymkowski

nazwisko


SJP.pl


tymochowicz

nazwisko


SJP.pl


tymoczko

nazwisko


SJP.pl


tymol

leczniczy wyciąg z tymianku


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męski

 (1.1) biochem. organiczny związek chemiczny, składnik olejków eterycznych występujących w macierzance (tymianku), lebiodce (oregano) i cząbrze;

Wiktionary

Tymol (2-izopropylo-5-metylofenol) – organiczny związek chemiczny z grupy terpenoidów i fenoli. Jest obok swojego izomeru karwakrolu składnikiem olejków eterycznych występujących w macierzance (tymianku), lebiodce (oregano) i cząbrze. Tworzy bezbarwne kryształy o charakterystycznym silnym zapachu macierzanki.

Wikipedia

Przykłady

składnia.

kolokacje.

synonimy.

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

frazeologia.

etymologia.

uwagi.

tłumaczenia.

* angielski: (1.1) thymol

* arabski: (1.1) ثيمول m.

* białoruski: (1.1) тымол m.

* francuski: (1.1) thymol m.

* japoński: (1.1) チモール (chimōru)

* łotewski: (1.1) timols m.

* słowacki: (1.1) tymol m.

* węgierski: (1.1) timol

* włoski: (1.1) timolo m.

źródła.

== tymol (język słowacki.) ==

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik, rodzaj męski nieżywotny

 (1.1) biochem. tymol

odmiana.

przykłady.

Wiktionary

Synonimy:

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

frazeologia.

etymologia.

uwagi.

tłumaczenia.

* angielski: (1.1) thymol

* arabski: (1.1) ثيمول m.

* białoruski: (1.1) тымол m.

* francuski: (1.1) thymol m.

* japoński: (1.1) チモール (chimōru)

* łotewski: (1.1) timols m.

* słowacki: (1.1) tymol m.

* węgierski: (1.1) timol

* włoski: (1.1) timolo m.

źródła.

== tymol (język słowacki.) ==

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik, rodzaj męski nieżywotny

 (1.1) biochem. tymol

odmiana.

przykłady.

składnia.

kolokacje.

synonimy.

Wiktionary


tymoleptyk

lek poprawiający nastrój, znoszący stan depresyjny; lek antydepresyjny


SJP.pl

Wikipedia


tymon

imię męskie


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy, nazwa własna

 (1.1) imię|polski|m.;

forma rzeczownika|rodzaj=żeński.

 (2.1) D. lm. od: Tymona

Wiktionary

Tymon – imię męskie pochodzenia greckiego. Wywodzi się od słowa oznaczającego "ten, który czci", utworzone od imion złożonych typu Timótheos za pomocą sufiksu --n i odrzucenia drugiej części.

Tymon imieniny obchodzi: 19 kwietnia, jako wspomnienie św. Tymona, ucznia apostolskiego i 28 września.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Tymon staje się w Polsce coraz popularniejszym imieniem.

 (1.1) Cerkiew prawosławna wspomina apostoła Tymona trzykrotnie.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈtɨ̃mɔ̃n, AS: tmõn

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Tymona ż.

:: zdrobn. Tymonek mos., Tymuś mos.

Wiktionary


tymonek

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy, nazwa własna

 (1.1) zdrobn. od: Tymon

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Zawiozę Tymonka do babci Karoliny.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Tymon mos.

Wiktionary


tymonostwo

Tymon z małżonką; Tymonowie


SJP.pl


tymonowie

Tymon z małżonką; Tymonostwo


SJP.pl


tymonowy

przymiotnik dzierżawczy - należący do Tymona lub z nim związany


SJP.pl


tymoszenko

nazwisko


SJP.pl

  • Stepan Tymoszenko (1878 - 1972) – ukraiński inżynier
  • Serhij Tymoszenko (1881 - 1950) – ukraiński działacz społeczny, poseł na Sejm RP
  • Julia Tymoszenko (ur. 1960) – ukraińska polityk, doktor ekonomii, premier Ukrainy
  • Heorhij Tymoszenko (ur. 1966) – ukraiński szachista
  • Jewhenija Tymoszenko (ur. 1979) – ukraińska działaczka społeczna, córka Julii

Wikipedia


tymoszuk

nazwisko


SJP.pl


tymotejka

trawa o prostych źdźbłach, długich, szorstkich liściach i gęstym, kłosokształtnym kwiatostanie; tymotka


SJP.pl


tymoteusz

imię męskie


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy, nazwa własna

 (1.1) imię|polski|m.;

Wiktionary

Tymoteusz – imię męskie pochodzenia greckiego, które do polszczyzny trafiło przez łacinę. Wywodzi się od imienia Τιμόθεος (Timotheos), a to od słów τιμάω (timao) i θεός (theos) oznaczających „czczący boga”.

Tymoteusz imieniny obchodzi 24 stycznia, 26 stycznia, 28 lutego, 6 kwietnia, 3 maja, 21 maja, 10 czerwca, 19 sierpnia, 22 sierpnia, 19 grudnia. Do imienin 24 stycznia odnosi się przysłowie „na świętego Tymoteusza trzeba ci czapki, nie kapelusza”. Zdrobnienia to „Tymek”, „Tymuś”, „Tymoteuszek”.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Kiedy Sylas i Tymoteusz przyszli z Macedonii, Paweł oddał się wyłącznie nauczaniu i udowadniał Żydom, że Jezus jest Mesjaszem.

 (1.1) Żona kupiła Tymoteuszowi zegarek za 1000 złotych.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌtɨ̃mɔˈtɛwuʃ, AS: tmote

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Tymoteuszowa ż.

:: zdrobn. Tymoteuszek mos.

 przym. Tymoteuszowy

Wiktionary


tymoteuszek

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy, nazwa własna

 (1.1) zdrobn. od: Tymoteusz

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Babcia nasmaży Tymoteuszkowi racuchów z jabłkami.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Tymoteusz mos., Tymoteuszowa ż.

 przym. Tymoteuszowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) Tymek, Tymuś

Wiktionary


tymoteuszostwo

Tymoteusz z małżonką; Tymoteuszowie


SJP.pl


tymoteuszowa

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) przest. żona Tymoteusza

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Muszę dziś wieczorem zajechać po Tymoteuszową na stację do Rabki.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Tymoteusz mos., Tymoteuszek mos.

 przym. Tymoteuszowy

Wiktionary


tymoteuszowie

Tymoteusz z małżonką; Tymoteuszostwo


SJP.pl


tymoteuszowy

przymiotnik dzierżawczy - należący do Tymoteusza lub z nim związany


SJP.pl

przymiotnik dzierżawczy

 (1.1) przest. gwara. należący do Tymoteusza

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Garniec z monetami ktoś zakopał na Tymoteuszowym polu.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Tymoteusz mos., Tymoteuszek mos., Tymoteuszowa ż.

Wiktionary


tymotka

jednoroczna lub wieloletnia roślina z rodziny traw; brzanka


SJP.pl

Tymotka (Phleum L.) – rodzaj roślin z rodziny wiechlinowatych. Obejmuje 15 gatunków występujących w strefie umiarkowanej półkuli północnej oraz w Ameryce Południowej. Kilka gatunków ma istotne znaczenie jako rośliny pastewne, zwłaszcza tymotka łąkowa Phleum pratense. Trawy te są częstym powodem kataru siennego. Wszystkie posiadają zbity, cylindryczny kwiatostan.

Wikipedia


tymotnica

kłośnica tymotnica - gatunek muchówki z rodziny kłośnicowatych


SJP.pl


tymowski

nazwisko


SJP.pl


tymozyna

hormon grasicy


SJP.pl

Tymozyna – hormon wydzielany przez grasicę. Przyspiesza dojrzewanie limfocytów T, ma działanie przeciwnowotworowe poprzez pobudzanie limfopoezy. Pełni istotną rolę w zwalczaniu chorób autoimmunologicznych.

Wikipedia


tympan

tympanon;
1. bębenek ucha; błona bębenkowa
2. trójkątne pole frontonu
3. płyta półkolista nad nadprożem portalu
4. antyczny bębenek ręczny o dwóch membranach


SJP.pl


tympanalny

tympanalny narząd - narząd służący do odbioru fal dźwiękowych np. u pasikoników


SJP.pl


tympanometria

badanie słuchu polegające na analizie podatności błony bębenkowej na zmiany ciśnienia; audiometria impedancyjna


SJP.pl

Tympanometria – forma nieinwazyjnej metody badania słuchu. Polega na mierzeniu odbicia fali dźwiękowej od błony bębenkowej podczas zmiany ciśnienia w przewodzie słuchowym zewnętrznym.

Jej wynikiem jest powstanie krzywej, tympanogramu, za pomocą której można zdiagnozować m.in. pęknięcie błony bębenkowej, infekcje ucha środkowego, niedrożność trąbki Eustachiusza i nieprawidłowość zanikania odruchu strzemiączkowego.

Wikipedia


tympanon

tympan;
1. bębenek ucha; błona bębenkowa;
2. trójkątne pole frontonu;
3. płyta półkolista nad nadprożem portalu;
4. antyczny bębenek ręczny o dwóch membranach


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) archit. gładkie lub wypełnione płaskorzeźbą pole wewnątrz frontonu;

 (1.2) archit. półkoliste lub ostrołukowe pole między nadprożem a łukiem portalu

 (1.3) daw. muz. bębenek używany przy ceremoniach w starożytnej Grecji i Rzymie;

 (1.4) daw. techn. starożytne bębnowe koło czerpakowe do wody;

Wiktionary

Tympanon (lub tympan) (gr. τύμπανον, týmpanon – bęben, łac. tȳmpănŭm) – detal architektoniczny.

W architekturze klasycznej terminem tym określano wewnętrzne trójkątne pole pomiędzy gzymsami frontonu, gładkie lub wypełnione rzeźbą, stanowiące charakterystyczny element monumentalnych budowli Grecji i Rzymu. W reprezentacyjnej budowli antycznej trójkątny szczyt zwykle zamykał przestrzeń dachową od strony licowej (przedniej) i tylnej. Element ten występuje także w monumentalnych budynkach nowożytnych, kształtowanych pod wpływem architektury antycznej (klasycyzm i eklektyzm historyczny).

Wikipedia

Wymowa:

IPA: tɨ̃mˈpãnɔ̃n, AS: tỹmpãnõn

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) tympan

Wiktionary


tympanoplastyka

operacyjne odtworzenie błony bębenkowej lub jej części


SJP.pl

Tympanoplastyka, operacja tympanoplastyczna – rodzaj operacji laryngologicznej poprawiającej słuch poprzez odtworzenie drogi przewodzenia dźwięku w uchu środkowym.

Istotą zabiegu jest rekonstrukcja kosteczek słuchowych lub błony bębenkowej. Tympanoplastyka to operacja w obrębie jamy bębenkowej. Wykonuje się ją przy użyciu mikroskopu operacyjnego.

Wikipedia


tympanosklerotyczny

przymiotnik relacyjny

 (1.1) med. związany z tympanosklerozą, świadczący o tympanosklerozie

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Regułą jest, że zaawansowane zmiany tympanosklerotyczne występują najczęściej w uszach suchych, gdzie wygasł już stan zapalny […].

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. tympanoskleroza ż.

 przym. tympanosklerotycznie

Wiktionary


tympanoskleroza

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) med. odkładanie się złogów soli wapnia w tkankach ucha środkowego, zwłaszcza w błonie śluzowej ścian jamy bębenkowej;

Wiktionary

Tympanoskleroza (łac. tympanosclerosis), stwardnienie ucha środkowego – forma schorzenia ucha środkowego. Proces chorobotwórczy powodujący włóknienie i tworzenie się złogów soli wapnia w obrębie ucha środkowego i trąbki Eustachiusza. Czasami poprzez usztywnienie kosteczek słuchowych i przerost złogów dochodzi do utraty lub upośledzenia słuchu.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Postawienie ostatecznego, pewnego rozpoznania tympanosklerozy jest zwykle możliwe dopiero śródoperacyjnie.

Wiktionary

Powiązane:

 przym. tympanosklerotyczny

 przysł. tympanosklerotycznie

Wiktionary


tyn

dawniej: płot z gałęzi; także: ogrodzone takim płotem miejsce


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) stpol. mur

 (1.2) stpol. płot gw-pl|Poznań. ten

Wiktionary

Przykłady

 (2.1) Tyn obrozek, coś namalowoł, je ónaki.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: tɨ̃n, AS: tỹn

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Tyniec m.

Wiktionary


tyna

1. dawniej drewniana faska z przykrywką;
2. kubeł;
3. ogrodzenie z gałęzi; tyn


SJP.pl


tyndalizacja

Tyndalizacja, pasteryzacja frakcjonowana – metoda konserwacji żywności w puszkach, która polega na dwu-trzykrotnej pasteryzacji przeprowadzanej w odstępach 1-3-dniowych. Termin wywodzi się od nazwiska irlandzkiego uczonego Johna Tyndalla. Ze względu na koszty nie znalazła powszechnego zastosowania.

Wikipedia


tyndall

Tyndall – miasto w Stanach Zjednoczonych, w stanie Dakota Południowa, w hrabstwie Bon Homme.

Wikipedia


tynf

potoczna nazwa polskiej srebrnej złotówki (wartość nominalna - 1 zł (30 gr), wartość realna - ok. 12-18 gr) bitej przez Andrzeja Tymfa w latach 1663-67; tymf


SJP.pl

Tymf (tynf) – początkowo potoczna, od uniwersału Przebendowskiego (1717) oficjalna, nazwa srebrnych monet podwartościowych (kredytowych) Rzeczypospolitej Obojga Narodów, w których ilość srebra była niższa niż deklarowana przez emitenta wartość.

Wikipedia


tynica

Tynica – wieś w Polsce położona w województwie mazowieckim, w powiecie zwoleńskim, w gminie Tczów. Ma status sołectwa.

Według Narodowego Spisu Powszechnego Ludności i Mieszkań z 2011 roku liczba ludności w Tynicy wynosi 283 osoby z czego 45,6% mieszkańców stanowią kobiety, a 54,4% ludności to mężczyźni.

Wikipedia


tyniec

nazwisko


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna

 (1.1) geogr. toponim nazwa dzielnic polskich miast i wsi;

Wiktionary

Dzielnice miast:

  • Tyniec – dzielnica Kalisza
  • Tyniec – dzielnica Krakowa; tamże znane opactwo benedyktynów

Wsie:

  • Tyniec – wieś w Polsce położona w województwie świętokrzyskim, w powiecie jędrzejowskim, w gminie Oksa
  • Tyniec Legnicki – wieś w Polsce położona w województwie dolnośląskim, w powiecie legnickim, w gminie Ruja
  • Tyniec Mały – wieś w Polsce położona w województwie dolnośląskim, w powiecie wrocławskim, w gminie Kobierzyce
  • Tyniec nad Ślęzą – wieś w Polsce położona w województwie dolnośląskim, w powiecie wrocławskim, w gminie Kobierzyce

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Benedyktyni w Tyńcu mają kwiaty w ikebanach.

Wiktionary

Powiązane:

 przym. tyniecki

 rzecz. tyn mrz.

 zaim. tyn

Wiktionary


tyniecki

związany z Tyńcem


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z Tyńcem, dotyczący Tyńca

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Tyniec m.

Wiktionary


tyniowice

Tyniowice – wieś w Polsce, w województwie podkarpackim, w powiecie jarosławskim, w gminie Roźwienica. Położona na Podgórzu Rzeszowskim, nad rzeczką Mleczką, 16 km na południowy zachód od Jarosławia.

W latach 1975–1998 miejscowość położona była w województwie przemyskim.

Wikipedia


tynk

1. warstwa zaprawy nakładana na ściany itp. dla ochrony przed wpływami atmosferycznymi (i dla poprawienia wyglądu); tynki (rzadziej);
2. ironicznie: zbyt mocny makijaż


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) bud. powłoka odpowiednio przygotowanej zaprawy budowlanej nałożonej na surową powierzchnię ściany, filaru, sufitu, itp.

 (1.2) przen. iron. zbyt gruby, przesadny makijaż

Wiktionary

Tynk – warstwa z zaprawy lub gipsu pokrywająca powierzchnie ścian, sufitów, kolumn, filarów itp. wewnątrz i na zewnątrz budynku. Zadaniem jej jest zabezpieczenie powierzchni przed działaniem czynników atmosferycznych (w przypadku tynków zewnętrznych), ochrona przed działaniem czynników wewnątrz pomieszczeń (np. para wodna), ogniem (elementy drewniane) oraz nadanie estetycznego wyglądu elementom budynku. Tynk stosuje się również jako warstwę podkładową pod elementy wymagające gładkiego podłoża (płyty styropianowe, płytki ceramiczne) - powszechnie stosuje się wówczas tynk cementowy, cementowo-wapienny lub gipsowy.

Wikipedia

Powiązane:

 rzecz. tynkarz m., tynkowanie n., tynkownica ż., otynkowanie n., zatynkowywanie n., zatynkowanie n., wytynkowanie n.

 czas. tynkować ndk., otynkować dk., wytynkować dk., zatynkowywać ndk., zatynkować dk.

 przym. tynkarski, tynkowy, natynkowy, podtynkowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.2) tapeta

Wiktionary


tynkal

minerał zbudowany głównie z uwodnionego boranu sodu; tinkal, boraks rodzimy


SJP.pl


tynkarka

tynkarz


SJP.pl

Obrostka murówka, tynkarka (Megachile parietina) – gatunek owada z rodziny miesierkowatych (Megachilidae). W Polsce prawdopodobnie wyginął.

Zasięg występowania:

Gatunek występuje na obszarze przyśródziemnomorskim oraz w południowo-zachodniej i centralnej Azji. W północnej części Europy gatunek znany z Węgier i Niemiec Środkowych (południowe doliny gór Harz i w Saksonii).

W Polsce

Wikipedia

Patrz:

tynkarz

tynkarski

dotyczący tynkarza, tynkowania


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) związany z tynkiem

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. tynk mrz., tynkarz mos.

 czas. tynkować

Wiktionary


tynkarz

robotnik pokrywający ściany tynkiem


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) zaw. bud. murarz będący specjalistą w zakresie tynkowania

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Elementarną umiejętnością tynkarza jest samodzielne sporządzenie zapraw tynkarskich.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈtɨ̃ŋkaʃ, AS: tŋkaš

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. tynk m., tynkowanie n., otynkowanie n., zatynkowanie n., wytynkowanie n., tynkarstwo n., tynkownica ż.

 czas. tynkować ndk., otynkować dk., wytynkować dk., zatynkować dk.

 przym. tynkarski, tynkowy, natynkowy, podtynkowy

 przysł. natynkowo, podtynkowo

Wiktionary


tynki

1. warstwa zaprawy nakładana na ściany itp. dla ochrony przed wpływami atmosferycznymi (i dla poprawienia wyglądu); tynki (rzadziej);
2. ironicznie: zbyt mocny makijaż


SJP.pl


tynkopodobny

mający niektóre właściwości tynku, przypominający tynk


SJP.pl


tynkować

czasownik przechodni niedokonany

 (1.1) nakładać tynk na wewnętrzną lub zewnętrzną ścianę budynku

Wiktionary

Wymowa:

IPA: tɨ̃ŋˈkɔvat͡ɕ, AS: tỹŋkovać

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. tynk m., tynkowanie n., tynkarz m.

 czas. otynkować, zatynkować

 przym. tynkowy, tynkarski

Wiktionary


tynkowanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|tynkować.

Wiktionary

Powiązane:

 czas. tynkować ndk.

 rzecz. tynkarz mos., tynk mrz.

Wiktionary


tynkownica

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) urządzenie przeznaczone do tynkowania ścian

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Tynkownica pneumatyczna przeznaczona do szybkiego natrysku na ściany różnego rodzaju zapraw: gipsowych, wapiennych, wapienno-cementowych, tynków tradycyjnych i renowacyjnych o średnicy kruszywa do 6 mm.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. tynk mrz., tynkarz mos.

Wiktionary


tynkowy

1. tynk;
2. gładź tynkowa - zewnętrzna gładka warstwa tynku z zaprawy budowlanej


SJP.pl


tynktura

tinktura;
1. lecznicza nalewka przyrządzana na substancjach roślinnych lub zwierzęcych;
2. alkoholowy roztwór preparatów lekarskich;
3. barwa używana przy pokrywaniu pól i godeł w herbach


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) herald. barwa używana w heraldyce do wypełniania pól i godeł;

 (1.2) farm. lecznicza nalewka alkoholowa, eterowa, ewentualnie wodna, zrobiona na podstawie składników roślinnych lub zwierzęcych

Wiktionary

  • Tynktura (alchemia)
  • Tynktura (heraldyka)
  • Tynktura w perfumiarstwie – półprodukt otrzymywany metodą ekstrakcji substancji zapachowych z naturalnych surowców pochodzenia roślinnego (zob. np. pozyskiwanie olejku lawendowego) lub zwierzęcego (zob. np. ambra)

Wikipedia

Wymowa:

IPA: tɨ̃ŋkˈtura, AS: tỹŋktura

Wiktionary


typ

1. rodzaj, model, wzór czegoś;
2. zespół cech charakterystycznych człowieka związanych z jego przynależnością etniczną;
3. jednostka klasyfikacyjna w systematyce organizmów


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) rodzaj, klasa

 (1.2) osoba skupiająca cechy ludzi pewnej kategorii

 (1.3) ktoś lub coś przewidziane przez kogoś na zwycięzcę

 (1.4) syst. zool. kategoria w systematyce zwierząt;

 (1.5) charakterystyczny wygląd i budowa człowieka w zależności od jego rasy lub przynależności etnicznej

 (1.6) inform. opis rodzaju, struktury i zakresu wartości, jakie może przyjmować dany literał, zmienna, stała, argument, wynik funkcji lub wartość;

 (1.7) mat. obiekt przypisany do każdego elementu pewnej kolekcji, pozwalający na określenie jak zachowuje się każdy z nich i jakie operacje są na nim wykonalne

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (2.1) pot. podejrzany mężczyzna

Wiktionary

  • typ – podstawowy element zbioru badanego za pomocą typologii
  • typ – określenie w teologii i biblistyce
  • typ (phylum) – kategoria systematyczna
  • typ danych
  • typ nomenklatoryczny
  • typ siedliskowy lasu
  • typ widmowy

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) W tej części sklepu znajdują się buty typu turystycznego i sportowego.

 (1.2) Mariusz to typ samotnika.

 (1.3) Ten koń to mój typ. Postawiłem na niego 100 złotych.

 (1.4) Strunowce to jeden z typów należących do królestwa zwierząt.

 (1.5) Typ orientalny odznacza się dosyć wysokim wzrostem.

 (2.1) Patrz na tego typa, jak on wygląda! Ubranie to chyba musiał ze śmietnika wyciągnąć!

Wiktionary

Wymowa:

IPA: tɨp, AS: typ

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. typiara ż., typek m., podtyp m., typowość ż., typizacja ż.

 czas. typować ndk., wytypować dk.

 przym. typowy, typiczny

 przysł. typowo

Wiktionary

Synonimy:

 (1.4) syst. bot. gromada

 (2.1) typek

Wiktionary


typariusz

dawniej: metalowy stempel


SJP.pl


typas

w gwarze młodzieżowej: typ, typek


SJP.pl


typek

ktoś podejrzany, niegodny zaufania


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) pot. pogard. zdrobn. od: typ, podejrzany facet

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Powiedziałem temu typkowi, żeby się odczepił.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. typ m., typiara ż.

 przysł. typowo

 przym. typowy, typiczny

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) typ

Wiktionary


typer

doradca w typowaniach bukmacherskich


SJP.pl


typerka

typer


SJP.pl

Patrz:

typer

typerski

typer


SJP.pl

Patrz:

typer

typiara

potocznie: bliżej nieznana kobieta; kolesiówa, kolesiówka, gościówa, babka, facetka


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) pot. slang. młodz. kobieta

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Ja bym nie ufał tej typiarze. Zobacz, jak ona wygląda.

 (1.1) Paliłem szluga na przystanku i jakaś typiara mnie objechała.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: tɨpʲˈjara, AS: typʹi ̯ara

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. typ m., typek m., typiarz mzw.

 przym. typiczny

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) gościówa, facetka

Wiktionary


typiarz

rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy

 (1.1) slang. facet, chłopak

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. typiara ż.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) typ, typek

Wiktionary


typiczny

przymiotnik

 (1.1) daw. obrazowy

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. typ m., typek m., typiara ż., typiczność ż., typowość ż.

 przym. typowy

Wiktionary


typin

Typin – wieś w Polsce, położona w województwie lubelskim, w powiecie tomaszowskim, w gminie Tomaszów Lubelski.

W latach 1975–1998 wieś administracyjnie należała do województwa zamojskiego.

Wieś jest sołectwem w gminie Tomaszów Lubelski. Według Narodowego Spisu Powszechnego z roku 2011 wieś liczyła 414 mieszkańców.

Wikipedia


typizacja

1. klasyfikacja według typów;
2. ujednolicenie urządzeń, konstrukcji itp. w celu uproszczenia i zmniejszenia kosztów produkcji


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) klasyfikowanie według określonych typów

 (1.2) ujednolicanie według określonych cech charakterystycznych

Wiktionary

Typizacja – w socjologii fenomenologicznej jest to proces szeregowania przez jednostkę elementów rzeczywistości w pewne typy, poprzez odwołanie się do posiadanych przez nią zasobów wiedzy. Pojęcie to wprowadzone zostało przez Alfreda Schütza.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Typizacja płciowa jest zespołem wewnętrznych ograniczeń, które utrudniają jednostce adekwatne reagowanie na wymagania stawiane przez różnorodne sytuacje życiowe.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. typ m.

Wiktionary


typizacyjny

dotyczący typizacji


SJP.pl


typizować

1. klasyfikować według cech charakterystycznych, ujmować w pewne typy;
2. uogólniać, ujednolicać coś, sprowadzać do jednego typu


SJP.pl


typo

[czytaj: tajpo] czcionka komputerowa


SJP.pl


typograf

1. drukarz lub właściciel drukarni;
2. grafik projektujący układ materiałów do druku


SJP.pl


typografia

termin mający szereg znaczeń związanych z użyciem znaków pisarskich w druku i samym drukiem; projektowanie znaków pisarskich


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) technika druku wypukłego, drukarstwo;

 (1.2) ogół zagadnień dotyczących projektowania drukowanych liter i innych znaków pisarskich oraz wzajemnych relacji pomiędzy grupami znaków

 (1.3) sztuka użytkowa zajmująca się estetyką szaty graficznej publikacji

 (1.4) układ graficzny stron (książki), strony (na witrynie WWW)

Wiktionary

Typografia (z gr. týpos „odbicie, forma”, gráphō „piszę”) – termin funkcjonujący w kilku różnych znaczeniach. Pierwszym zastosowaniem terminu „typografia” jest historyczne określenie drukarni. Mianem tym określa się również technikę druku wypukłego, zwanego inaczej typograficznym. W trzecim, najszerszym ujęciu, typografia jest dziedziną koncentrującą się na kształtowaniu struktur i aranżacji języka w jego wizualnym wymiarze. Zajmuje się ona doborem pisma, jego użyciem i składem, a także ustalaniem optymalnych norm pisarskich.

Wikipedia

Przykłady

 (1.2) Na wykładzie wyjaśniono nam reguły rządzące typografią.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌtɨpɔˈɡrafʲja, AS: typografʹi ̯a

Wiktionary

Powiązane:

 przym. typograficzny

 przysł. typograficznie

Wiktionary

Synonimy:

 (1.4) układ

Wiktionary


typograficzny

przymiotnik

 (1.1) związany z typografią, zgodny z zasadami typografii

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Podstawową formą cudzysłowu jest w polskiej ortografii tzw. cudzysłów typograficzny.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. typografia ż., typograf m.

 przysł. typograficznie

Wiktionary


typografka

typograf


SJP.pl

Patrz:

typograf

typogram

forma typograficzna ilustrująca znaczenie użytego słowa, np. wydrukowanie wyrazu "czerwony" na czerwono


SJP.pl

  • typogram (typogram Uhorczaka) – metoda przedstawiania zjawisk na mapach
  • typogram – forma typograficzna

Wikipedia


typolog

specjalista w dziedzinie typologii


SJP.pl


typologia

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) nauka o typach, porównująca typy w zakresie różnych dziedzin

 (1.2) podział według określonych zasad

Wiktionary

Typologia (od gr. týpos „odbicie, obraz”; gr. lógos „słowo, nauka”) – zabieg metodologiczny (lub jego rezultat) polegający na grupowaniu przedmiotów według ich podobieństwa do przedmiotu wzorcowego (zwanego typem).

Wikipedia

Powiązane:

 przym. typologiczny

 przysł. typologicznie

Wiktionary


typologiczny

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z typologią

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. typologia ż.

 przysł. typologicznie

Wiktionary


typometr

przyrząd mierzący rozmiar czcionek


SJP.pl


typooffset

technika drukowania wypukłego; letterset


SJP.pl

Typooffset (tzw. pośredni druk wypukły, suchy offset, z ang. letterset) – technika druku wypukłego, stanowiąca połączenie techniki typograficznej i offsetowej. Odbitki są wynikiem druku pośredniego rotacyjnego, a sam proces przenoszenia farby na podłoże drukowe odbywa się podobnie jak w offsecie czyli przez obciąg gumowy, z tą różnicą, że nie jest on pociągany roztworem zwilżającym.

Wikipedia


typostrofizm

koncepcja z zakresu ewolucjonizmu podkreślająca niezależność makroewolucji od procesów mikroewolucji


SJP.pl


typoszereg

szereg wymiarowy wyrobów określonego rodzaju


SJP.pl

Szereg wartości – wartości nominalne („znamionowe”) produkowanych seryjnie elementów pochodzą z ustalonej w tym celu tabeli szeregów. Tablice te ustanowione są według postępu geometrycznego, to znaczy tak, że sąsiadujące ze sobą elementy tabeli znajdują się wobec siebie (w przybliżeniu) w tej samej proporcji, tzn. każdy następny element tabeli jest tyle samo -krotnie większy od poprzedniego, innymi słowy każdy następny jest o tyle samo (w przybliżeniu) procent większy od poprzedniego. Ponieważ każdy układ elektroniczny wykorzystujący oporniki i kondensatory dopuszcza pewne odchyłki od wyliczonej przez projektanta wartości projektowej, to prawie zawsze udaje się dobrać takie elementy seryjnie produkowane, które zapewniają prawidłową pracę urządzeń.

Wikipedia


typowiej

rzadki stopień wyższy od przysłówka: typowo


SJP.pl


typówka

środowiskowo: to, co jest często spotykane lub wykonane według określonego wzoru; typowość


SJP.pl


typowo

przysłówek

 (1.1) od: typowy

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Honorata zamieszkała w typowo włoskim mieście.

 (1.1) Żur jest typowo śląską zupą.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. typ m., typek m., typowość ż.

 czas. typować ndk.

 przym. typowy

Wiktionary


typowość

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) odprzym. cecha tego, co jest typowe; cecha tych, którzy są typowi

Wiktionary

Typowość – cecha oznaczająca realizację jakiegoś wzoru, normy, modelu utrwalonego w serii podobnych zachowań, postaw, zdarzeń.

Wiąże się ona z uogólnieniem, wskazaniem na to, co reprezentatywne, charakterystyczne dla danego czasu, miejsca, środowiska.

Wikipedia

Powiązane:

 rzecz. typ mrz.

 przym. typowy, typiczny

 przysł. typowo

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) standardowość

Wiktionary


typowszy

stopień wyższy od przymiotnika: typowy; bardziej typowy


SJP.pl


typowy

1. odpowiadający jakiemuś typowi, charakterystyczny (np. Sceny grozy są typowe dla horrorów.);
2. często spotykany, powszechny (np. typowe zachowanie);
3. o kimś: posiadający cechy charakterystyczne dla jakiegoś wzoru (np. typowy bezrobotny);
4. wykonany w oparciu o określony wzór, standardowy (np. projekt typowy)


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) często spotykany

 (1.2) będący charakterystyczną cechą określonego typu

 (1.3) będący reprezentantem jakiegoś typu, najlepiej oddającym jego specyfikę

 (1.4) banalny, prosty, mało wyrafinowany

 (1.5) wykonany według zwykłego schematu

 (1.6) rzad. przym. odrzecz. typ

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) To typowy poziom życia w Afryce.

 (1.2) To dla niej typowe, tak wycofać się w ostatniej chwili.

 (1.3) Był typowym produktem swojej epoki.

 (1.4) Typowy facet, ciepłe kluchy, nic specjalnego.

 (1.5) To nie jest typowy Ford – potrafi też pływać.

 (1.6) Jeśli w typie występują zmienne typowe, to taki typ jest schematem opisującym wiele typów.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: tɨˈpɔvɨ, AS: typovy

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. typ m., typek m., typowość ż., typowanie n., wytypowanie n.

 czas. typować, wytypować

 przysł. typowo

 przym. typiczny

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) powszechnie akceptowany, powszechny

 (1.2) standardowy, normalny

 (1.3) przeciętny, statystyczny

 (1.4) banalny, nieskomplikowany, prosty, oklepany, pospolity, przeciętny, stereotypowy, szablonowy, sztampowy, trywialny, zwyczajny, zwykły

Wiktionary


typowymiar

jeden ze znormalizowanych wymiarów wyrobów danego typu


SJP.pl


typranawir

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) farm. lek do leczenia zakażeń retrowirusowych, hamujący powstawanie dojrzałych, zakaźnych cząstek HIV-1; inhibitor proteazy aspartylowej HIV

Wiktionary

Typranawir – organiczny związek chemiczny, lek przeciwwirusowy, niepeptydowy inhibitor proteazy ludzkiego wirusa niedoboru odporności (HIV).

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Typranawir stosuje się w terapii skojarzonej z niedużą dawką rytonawiru i z innymi lekami przeciwretrowirusowymi.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) wzór sumaryczny: C31H33F3N2O5S; nazwa handlowa: Aptivus

Wiktionary


typul

o osobniku, typie (z odcieniem ujemnym)


SJP.pl


tyr

biblijne miasto położone w południowym Libanie


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna

 (1.1) geogr. adm. miasto i port w południowym Libanie, na wybrzeżu Morza Śródziemnego, w starożytności miasto fenickie;

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy, nazwa własna

 (2.1) mitnord. nordycki bóg wojny, walki, siły i honoru;

Wiktionary

  • Tyr – miasto w starożytnej Fenicji, obecnie w Libanie,
  • Tyr – bóg nordycki,
  • Tyr – album zespołu Black Sabbath z 1990 roku,
  • Tyr – nazwa skrótowa tyrozyny,
  • Týr – grupa muzyczna z Wysp Owczych,
  • Týr – album grupy Týr.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Mam stu trzydziestu niewolników, ten oto pałac w Sydonie, dom w Tyrze i dwa wielkie składy towarów, nie licząc fabryki szkła i farbiarni.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: tɨr, AS: tyr

Wiktionary

Powiązane:

 (1.1)

 rzecz. tyryjskość ż., Tyryjczyk mos., Tyryjka ż.

 przym. tyryjski

 przysł. tyryjsko

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) hist. Sur

Wiktionary


tyra

potocznie: ciężko pracować; harować, mordować się, zasuwać, zapracowywać się


SJP.pl

  • Tyra Danebod (?–ok. 935) – żona króla duńskiego Gorma Starego, matka Haralda Sinozębego
  • Thyra duńska (?–ok. 1000) – królowa norweska, córka Haralda Sinozębego
  • JKW Księżna Thyra (1853–1933) – córka króla duńskiego Chrystiana IX
  • JKW Księżna Thyra Louise (1880–1945) – córka króla duńskiego Fryderyka VIII
  • Tyra – dawna wieś na Śląsku Cieszyńskim, obecnie dzielnica Trzyńca.

Wikipedia


tyrać

potocznie: ciężko pracować; harować, mordować się, zasuwać, zapracowywać się


SJP.pl

czasownik nieprzechodni

 (1.1) pot. ciężko pracować

 (1.2) gwara więzienna pracować

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) I widzę cię, jak codziennie tak jak ja wstajesz, tyrasz, oglądasz telewizję i pijesz piwo.

 (1.1) Nocą bawię się jak zwariowana Włoszka, a w dzień tyram i ciułam grosze jak Żyd.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈtɨrat͡ɕ, AS: tyrać

Wiktionary

Powiązane:

 przym. styrany, utyrany

 rzecz. tyranie n., tyrka ż.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) harować jak wół

Wiktionary


tyrada

1. dłuższe przemówienie bohatera w ramach dialogu;
2. długa, nudna mowa na jakiś temat


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) długa wypowiedź na jakiś temat, utrzymana zwykle w podniosłym stylu

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Musieli wysłuchiwać tyrad szefa na temat lojalności wobec firmy.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: tɨˈrada, AS: tyrada

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) perora

Wiktionary


tyrakowski

nazwisko


SJP.pl


tyralier

członek oddziałów tyralierskich; woltyżer


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) daw. wojsk. żołnierz oddziału piechoty walczący w szyku rozproszonym (tyralierze)

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Łańcuchy tyralierów polskich w godzinę niespełna wyparły z zagajników strzelców rosyjskich.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. tyraliera ż., tyralierka ż.

Wiktionary


tyraliera

tyralierka;
1. luźny szyk bojowy piechoty;
2. żołnierze ustawieni w tym szyku


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) wojsk. szyk bojowy piechoty, w którym żołnierze są rozproszeni, lecz formują pojedynczą linię wzdłuż linii frontu;

 (1.2) wojsk. żołnierze walczący w tyralierze (1.1)

Wiktionary

Tyraliera (linia tyralierska) – rozproszony liniowy szyk bojowy piechoty.

Żołnierze pododdziału walczącego w tyralierze tworzą pojedynczy szereg wzdłuż frontu, przy zachowaniu odległości 6–8 metrów pomiędzy poszczególnymi żołnierzami. Porządek ten jest utrzymywany po opuszczeniu okopów, następnie, wskutek przeszkód terenowych, szyk tyraliery zwykle traci swą regularność.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Wtedy plutonowi krzyknęli rozkazy i zaraz rozsypane w tyralierze, zgięte postacie minęły skraj lasu i weszły w otwartą przestrzeń, ale jeszcze nie odezwały się strzały upowców i szeroki, nasłoneczniony dukt był cichy.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. tyralier mos.

:: zdrobn. tyralierka ż.

Wiktionary


tyralierka

tyraliera;
1. luźny szyk bojowy piechoty;
2. żołnierze ustawieni w tym szyku


SJP.pl


tyralik

nazwisko


SJP.pl


tyramina

amina występująca obficie w pokarmach pochodzenia roślinnego i zwierzęcego


SJP.pl

Tyramina, 4-hydroksyfenyloetyloamina – organiczny związek chemiczny, biogenna amina, będąca hydroksylową pochodną fenyloetyloaminy.

Występuje obficie w pokarmach pochodzenia roślinnego i zwierzęcego. Najwięcej znajduje się w produktach zwierzęcych takich jak salami, pepperoni, sery (cheddar, ementaler, camembert, brie, blue, mozzarella, parmezan, romano, roquefort, stilton, gruyere), ryby (marynowane, solone, wędzone), wątroba wołowa, wątróbka z kurczaka, sos sojowy, kawior, kiełbasa bolońska, koncentrat mięsny (w sosach lub zupach), awokado, banany (szczególnie przejrzałe), czekolada, figi, bób, suplementy z drożdży, ekstrakt drożdżowy, wina typu wermut, wino chianti, likiery typu chartreuse. Tyramina jest metabolizowana przez enzym monoaminooksydazę (MAO).

Wikipedia


tyran

ciemiężca, osoba, która narzuca komuś swoją wolę


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) hist. udzielny władca starożytnej polis greckiej, dochodzący do władzy zazwyczaj na drodze przewrotu albo otrzymując swoje władztwo z zewnątrz, z rzadka przez dziedziczenie;

 (1.2) przen. człowiek okrutny, nieliczący się ze zdaniem innych, narzucający swą wolę

rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy

 (2.1) ornit. ptak z rodzaju nazwa systematyczna|Tyrannus|ref=tak.

Wiktionary

Tyran (gr. τύραννος tyrannos) – osoba sprawująca nieograniczoną władzę, często zdobytą niezgodnie z prawem. Rządy tyrana (lub tyranów) noszą nazwę tyranii.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ˈtɨrãn, AS: tyrãn

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. tyraństwo n., tyrania ż., tyranizowanie n., tyranisko n., styranizowanie n., tyraniczność ż.

:: fż. tyranka ż.

:: zdrobn. tyranek mos.

 czas. tyranizować ndk., styranizować dk.

 przym. tyraniczny, tyrański, przest. tyranny

 przysł. tyrańsko, przest. tyrannie

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) samowładca

 (1.2) ciemiężca, ciemiężyciel

Wiktionary


tyrańczyk

rodzaj ptaków z rodziny muchotyranikowatych


SJP.pl


tyraneczek

rodzaj ptaków z rodziny muchotyranikowatych


SJP.pl


tyrania

1. okrutne, bezwzględne obchodzenie się z kimś
2. samowolne rządy jednostki oparte na terrorze i przemocy


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) polit. rządy jednostki opierające się na przemocy i terrorze

 (1.2) narzucanie innym swojej woli, wywieranie presji

Wiktionary

Tyran (gr. τύραννος tyrannos) – osoba sprawująca nieograniczoną władzę, często zdobytą niezgodnie z prawem. Rządy tyrana (lub tyranów) noszą nazwę tyranii.

Wikipedia

Powiązane:

 rzecz. tyran m.

 przym. tyrański, tyraniczny

 czas. tyranizować

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) despotyzm, autokratyzm, autokracja, zamordyzm, dyktatura

Wiktionary


tyraniczek

tyraniczek Sztolcmana - niewielki ptak z rodziny gorzyków; Tyranneutes stolzmanni


SJP.pl


tyranicznie

przysłówek

 (1.1) rzad. w sposób tyraniczny

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Działał na nią tyranicznie, denerwował często swoją argumentacją, miażdżył jej wolę, stawiał motywy miarodajne.

Wiktionary

Powiązane:

 przym. tyraniczny

Wiktionary


tyraniczny

właściwy tyranom, tyranii; tyrański


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) rzad. (także. przen.) związany z tyranią, odnoszący się do tyranii

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Dopiero napisanie do papieża bardzo obszernego pisma z odpowiednimi dowodami przyczyniło się do usunięcia tyranicznego biskupa.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. tyran mos., tyrania ż.

 przym. tyrański

 przysł. tyranicznie

 czas. tyranizować

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) war. tyrański

Wiktionary


tyranie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|tyrać.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: tɨˈrãɲjɛ, AS: tyrãńi ̯e

Wiktionary

Powiązane:

 czas. tyrać

Wiktionary


tyranik

rodzaj ptaków z rodziny tyrankowatych


SJP.pl


tyranizować

czasownik przechodni niedokonany (dk. styranizować)

 (1.1) narzucać komuś własną wolę w sposób brutalny i bezwzględny, niepozwalając na sprzeciw lub tłumiąc go

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) - Mniejszość nie może tyranizować większości - replikuje podniesionym głosem przewodniczący Czesław Kozak i zarzuca gazecie, że robi problem z tej sprawy.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. tyran mos., tyrania ż., tyranizowanie n.

 przym. tyrański, tyraniczny

 przysł. tyrańsko

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) ciemiężyć, uciskać, dręczyć, zadręczać, udręczać, terroryzować

Wiktionary


tyranka

kobieta tyran; despotka


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) forma żeńska od: tyran

Wiktionary

  • tyranka (Platydracus) – rodzaj chrząszczy z rodziny kusakowatych
  • tyranka – pierwszy człon nazwy zwyczajowej ptaków z rodzajów Myiophobus oraz Onychorhynchus

Wikipedia

Wymowa:

IPA: tɨˈrãnka, AS: tyrãnka

Wiktionary

Powiązane:

 zob. tyran.

Wiktionary


tyrankowate

o cechach tyrankowatych (rodzina ptaków)


SJP.pl

Tyrankowate (Tyrannidae) – rodzina ptaków z podrzędu tyrankowców (Tyranni) w obrębie rzędu wróblowych (Passeriformes).

Wikipedia


tyrankowaty

o cechach tyrankowatych (rodzina ptaków)


SJP.pl


tyrankowce

podrząd ptaków z rzędu wróblowych


SJP.pl

Tyrankowce, pierwowróblowce (Tyranni) – podrząd ptaków z rzędu wróblowych (Passeriformes). Obejmuje ponad 1300 gatunków, żyjących głównie w Ameryce Południowej. Od podrzędu ptaków śpiewających różnią się budową krtani. Są uważane za bardziej pierwotne ewolucyjnie.

Wikipedia


tyrankówka

tyrankówka klifowa - gatunek małego ptaka z rodziny tyrankowatych; murówka


SJP.pl


tyranobójca

zabójca tyrana


SJP.pl


tyranobójstwo

zabicie tyrana


SJP.pl

Tyranobójstwo – zabójstwo władcy uchodzącego za tyrana.

Także nieformalna nazwa doktryny politycznej zakładającej prawo poddanych do dokonania zabójstwa na władcy, o ile jego rządy można uznać za tyranię.

Wikipedia


tyranowski

nazwisko


SJP.pl

Osoby o tym nazwisku:

  • Jan Tyranowski – polski krawiec, mistyk
  • Mariusz Tyranowski – polski koszykarz

Wikipedia


tyranozaur

kopalny dinozaur drapieżny z grupy karnozaurów, będący jednym z największych lądowych drapieżników w historii zwierząt


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy

 (1.1) paleont. jeden z gatunków dinozaurów mięsożernych;

Wiktionary

Tyranozaur (Tyrannosaurus) – rodzaj teropoda z rodziny tyranozaurów. Do 2024 roku jedynym gatunkiem z tego rodzaju, którego istnienie zostało potwierdzone i który jest zarazem jednym z najbardziej znanych dinozaurów, był Tyrannosaurus rex.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Tyranozaur był jednym z najgroźniejszych dinozaurów.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌtɨrãˈnɔzawr, AS: tyrãnozau̯r

Wiktionary


tyrański

dotyczący tyrana, tyranii


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) właściwy tyranowi, bezwzględny, związany z narzucanie, swojej woli innym

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. tyran m., tyrania ż.

 przysł. tyrańsko

 przym. tyraniczny

 czas. tyranizować

Wiktionary


tyrańsko

przysłówek

 (1.1) w sposób tyrański

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. tyran m.

 przym. tyrański

 czas. tyranizować

Wiktionary


tyrańskość

tyrański


SJP.pl

Patrz:

tyrański

tyrany

ciemiężca, osoba, która narzuca komuś swoją wolę


SJP.pl


tyraspol

stolica Naddniestrza, autonomicznej republiki w Mołdawii


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna

 (1.1) geogr. adm. miasto na terenie Mołdawii, na lewym brzegu Dniestru, stolica samozwańczej republiki Naddniestrza;

Wiktionary

Tyraspol (rum. Tiraspol, ros. Тирасполь, ukr. Тирасполь) – miasto na terenie Mołdawii, położone na lewym brzegu Dniestru, od 1991 roku stolica samozwańczej republiki Naddniestrza, stanowi miasto wydzielone na prawach rejonu. Wraz z 128 807 mieszkańcami w 2023 było trzecim co do wielkości miastem Mołdawii (po Kiszyniowie i Bielcach).

Wikipedia

Powiązane:

 rzecz. tyraspolanin mos., tyraspolanka ż.

 przym. tyraspolski

Wiktionary


tyraspolanin

mieszkaniec Tyraspolu (stolicy Naddniestrza)


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) mieszkaniec Tyraspola

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Tyraspol mrz.

:: fż. tyraspolanka ż.

 przym. tyraspolski

Wiktionary


tyraspolanka

mieszkanka Tyraspolu (stolicy Naddniestrza)


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) mieszkanka Tyraspolu

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌtɨraspɔˈlãnka, AS: tyraspolãnka

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Tyraspol mrz.

:: fm. tyraspolanin mos.

 przym. tyraspolski

Wiktionary


tyraspolski

Tyraspol (miasto w Mołdawii, stolica republiki Naddniestrza)


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) związany z Tyraspolem, dotyczący Tyraspola

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Tyraspol mrz., tyraspolanin mos., tyraspolanka ż.

Wiktionary


tyratron

lampa elektronowa z trzema elektrodami


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) elektron. lampa gazowana posiadająca trzy elektrody: anodę, katodę oraz siatkę;

Wiktionary

Tyratron – lampa gazowana zbliżona konstrukcyjnie do gazotronu. Jest to pochodna gazotronu powstała przez umieszczenie pomiędzy anodą i katodą jednej lub kilku siatek. Siatki te służą do regulacji napięcia anodowego, przy którym lampa zacznie przewodzić prąd.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Wiele właściwości tyratronów jest zbliżone do właściwości gazotronów, jednakże obecność siatki pozwala dokonywać w tyratronach sterowania chwilą zapłonu.

Wiktionary


tyrawski

Tyrawa Wołoska (wieś w Polsce)


SJP.pl


tyrała

potocznie: ciężko pracować; harować, mordować się, zasuwać, zapracowywać się


SJP.pl


tyrca

rzadkie imię żeńskie


SJP.pl


tyreofor

przedstawiciel podrzędu dinozaurów ptasiomiednicznych


SJP.pl


tyreofory

przedstawiciel podrzędu dinozaurów ptasiomiednicznych


SJP.pl

Tyreofory (Thyreophora) – podrząd dinozaurów z rzędu dinozaurów ptasiomiednicznych (Ornithischia).

Nazwa łacińska „Thyreophora” oznacza „nosicieli tarcz” i została wprowadzona w 1915 roku przez barona Franza Nopcsę.

Tyreofory są uważane za najbardziej pierwotne spośród dinozaurów ptasiomiednicznych. Większość tyreoforów poza formami najbardziej pierwotnymi była czworonożna. Ich kończyny tylne były masywniejsze i dłuższe od przednich. Ciało tyreoforów pokrywały rzędy ochronnych guzów, płyt i kolców, które układały się wzdłużnie, tworząc rodzaj kostnego pancerza, chroniącego je przed drapieżnikami. Wśród tyreoforów występowały zarówno formy małe mierzące, około 2 metrów długości, jak i dość duże, osiągające do 9 metrów. Od innych podrzędów dinozaurów odróżnia je obecność kości jarzmowej w czaszce. Tyreofory miały małe zęby policzkowe i dobrze rozwinięte kości podpierające policzki. Budowa szczęk i zębów charakteryzowała się jednak mniejszą złożonością niż u ornitopodów i marginocefali. Tyreofory odżywiały się roślinami o miękkich liściach takimi jak paprocie nasienne, krzewami oraz owocami, prowadząc dość powolny tryb życia.

Wikipedia


tyreoglobulina

białko, którego stężenie używane jest w badaniach diagnostycznych nowotworów tarczycy


SJP.pl

Tyreoglobulina, Tg – jest glikoproteiną produkowaną wyłącznie przez komórki pęcherzykowe tarczycy, zarówno prawidłowe, jak i nowotworowo zmienione. W surowicy zdrowych mężczyzn wykrywa się Tg w stężeniu 1,4-29,2 ng/ml, dla kobiet to stężenie wynosi 1,5-38,5 ng/ml. Tyreoglobulina jest prekursorem trijodotyroniny i tyroksyny (tetrajodotyroniny). Magazynuje również jod i nieaktywne formy hormonów.

Wikipedia


tyreoidektomia

operacja usunięcia tarczycy; tyroidektomia


SJP.pl

Wikipedia


tyreolog

specjalista w zakresie tyreologii


SJP.pl


tyreologia

dział medycyny zajmujący się rozpoznawaniem i leczeniem chorób tarczycy


SJP.pl


tyreologiczny

tyreologia


SJP.pl

Patrz:

tyreologia

tyreostatyczny

zmniejszający lub stabilizujący produkcję hormonów tarczycy


SJP.pl


tyreotropina

hormon wydzielany przez przedni płat przysadki mózgowej, działający aktywująco na tarczycę, pobudzając jej rozrost i czynność wydzielniczą; hormon tyreotropowy


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) biochem. hormon tyreotropowy, hormon regulujący czynności wydzielnicze tarczycy, wytwarzany przez przysadkę mózgową

Wiktionary

Tyreotropina, hormon tyreotropowy, TSH (od ang. thyroid-stimulating hormone) – hormon glikoproteinowy, o masie cząsteczkowej 28 000 Da, wytwarzany przez przysadkę mózgową.

Cząsteczka tyreotropiny składa się z podjednostek alfa i beta. Podjednostka alfa zbudowana jest z 92-aminokwasowego polipeptydu związanego z oligosacharydami. Jest ona identyczna z podjednostką alfa ludzkiej gonadotropiny kosmówkowej (hCG), a podjednostki beta tych dwóch hormonów są odmienne, choć wykazują trochę podobieństw. To sprawia, że gonadotropina kosmówkowa jest słabym agonistą tyreotropiny i wpływa na jej poziom – im wyższe stężenie hCG, tym niższe TSH.

Wikipedia

Synonimy:

 (1.1) TSH

Wiktionary


tyreotropowy

hormon tyreotropowy - hormon wydzielany przez przedni płat przysadki mózgowej, działający aktywizująco na tarczycę, pobudzając jej rozrost i czynność wydzielniczą; tyreotropina


SJP.pl


tyrezjasz

Tejrezjasz (Teiresias,Tyrezjasz, Terezjasz) – w mitologii greckiej wielki wróżbita tebański, żyjący przez siedem do dziewięciu pokoleń, od czasów Kadmosa do Eteoklesa i Polinejkesa. Potrafił przepowiadać przyszłość, rozumieć przeszłość oraz rozumiał język ptaków.

Wikipedia


tyrka

nazwisko


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) slang. praca

 (1.2) gwara więzienna (złodziejska) robota

Wiktionary

Tyrka (też: Tyra) – potok w Beskidzie Morawsko-Śląskim w Paśmie Ropicy, lewobrzeżny dopływ Olzy. Na całej długości (13 km) znajduje się na terenie Czech. Źródła na wysokości 835 m n.p.m. na północnych stokach Kałużnego. Powierzchnia dorzecza 31 km². Przepływa przez Tyrę, Oldrzychowice, w pobliżu huty w Trzyńcu wpływa do Olzy.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Pewnie nie dziwicie się, moi drodzy, z jak dużą werwą ubieram się do wyjścia, łapię za teczuszkę i walę prosto do tyrki.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈtɨrka, AS: tyrka

Wiktionary

Powiązane:

 czas. tyrać

Wiktionary


tyrkawka

regionalnie: drewniana klekotka; kłapacz, kłapaczka, kołatanka, trzaskacz


SJP.pl


tyrknąć

regionalnie: zadzwonić, zatelefonować; dryndnąć


SJP.pl


tyrmand

Osoby o tym nazwisku:

  • Leopold Tyrmand – polski literat
  • Matthew Tyrmand – polsko–amerykański ekonomista i publicysta, syn Leopolda

Wikipedia


tyrnawa

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) geogr. rzeka w Rumunii, powstaje z połączenia Małej Tyrnawy i Wielkiej Tyrnawy, uchodzi do Maruszy

Wiktionary

  • Tyrnawa – wieś w Bułgarii, w obwodzie Jamboł
  • Tyrnawa – wieś w Bułgarii, w obwodzie Wraca

Wikipedia


tyrnowo

Małko Tyrnowo - miasto w południowo-wschodniej Bułgarii


SJP.pl

Tyrnowo, bułg.Търново

  • Wielkie Tyrnowo
  • Małko Tyrnowo

Zobacz też:Trnowo, Trnovo

Wikipedia


tyrnowski

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z Wielkim Tyrnowem

Wiktionary


tyrocydyna

antybiotyk polipeptydowy


SJP.pl


tyroidektomia

operacja usunięcia tarczycy; tyreoidektomia


SJP.pl

Wikipedia


tyroksyna

hormon tarczycy, aminokwas zawierający jod; tetrajodotyronina


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) biochem. organiczny związek chemiczny, jeden z hormonów tarczycy;

Wiktionary

Tyroksyna (tetrajodotyronina, T4) – organiczny związek chemiczny, który obok trójjodotyroniny jest podstawowym hormonem produkowanym przez tarczycę.

Wikipedia

Synonimy:

 (1.1) tetrajodotyronina, T4

Wiktionary


tyrol

region historyczny i geograficzny w północnych Włoszech i w zachodniej Austrii


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna

 (1.1) geogr. hist. kraina historyczna w północnych Włoszech i w zachodniej Austrii, rozciąga się w Alpach Wschodnich, w dolinie górnego Innu, górnej Adygi i górnej Drawy;

 (1.2) geogr. adm. kraj związkowy w zachodniej Austrii;

Wiktionary

Tyrol (łac. i niem. Tirol, wł. Tirolo) – region historyczny w północnych Włoszech i w zachodniej Austrii, graniczący z Niemcami i Szwajcarią. Rozciąga się w Alpach Wschodnich, w dolinie górnego Innu, górnej Adygi i górnej Drawy. Główny region turystyczny Austrii. Liczne uzdrowiska, ośrodki wypoczynkowe i sportów zimowych. Rozwinięte energetyka wodna i przemysł drzewny.

Wikipedia

Przykłady

składnia.

kolokacje.

synonimy.

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

 rzecz. Tyrolczyk mos., Tyrolka ż., tyrolka ż.

 przym. tyrolski

frazeologia.

etymologia.

uwagi.

 (1.1) zoblistę|Tyrol Wschodni|Tyrol Południowy.

 (1.2) zoblistę|Dolna Austria|Górna Austria|Wiedeń|Vorarlberg|Tyrol|Salzburg|Styria|Burgenland|Karyntia.

tłumaczenia.

* angielski: (1.1) Tyrol

* czeski: (1.1) Tyrolsko n.; (1.2) Tyrolsko n.

* francuski: (1.1) Tyrol

* niemiecki: (1.1) Tirol

* rosyjski: (1.1) Тироль

* słowacki: (1.1) Tirolsko n.; (1.2) Tirolsko n.

* ukraiński: (1.1) Тіроль m.

* włoski: (1.1) Tirolo

źródła.

== Tyrol (język angielski.) ==

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik, nazwa własna

 (1.1) geogr. Tyrol

odmiana.

przykłady.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈtɨrɔl, AS: tyrol

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Tyrolczyk mos., Tyrolka ż., tyrolka ż.

 przym. tyrolski

Wiktionary

Synonimy:

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

 rzecz. Tyrolczyk mos., Tyrolka ż., tyrolka ż.

 przym. tyrolski

frazeologia.

etymologia.

uwagi.

 (1.1) zoblistę|Tyrol Wschodni|Tyrol Południowy.

 (1.2) zoblistę|Dolna Austria|Górna Austria|Wiedeń|Vorarlberg|Tyrol|Salzburg|Styria|Burgenland|Karyntia.

tłumaczenia.

* angielski: (1.1) Tyrol

* czeski: (1.1) Tyrolsko n.; (1.2) Tyrolsko n.

* francuski: (1.1) Tyrol

* niemiecki: (1.1) Tirol

* rosyjski: (1.1) Тироль

* słowacki: (1.1) Tirolsko n.; (1.2) Tirolsko n.

* ukraiński: (1.1) Тіроль m.

* włoski: (1.1) Tirolo

źródła.

== Tyrol (język angielski.) ==

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik, nazwa własna

 (1.1) geogr. Tyrol

odmiana.

przykłady.

składnia.

kolokacje.

synonimy.

Wiktionary


tyrolczyk

mieszkaniec Tyrolu


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) mieszkaniec Tyrolu

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Jakież to płótno mogliby ukrywać w podziemiach? Prawdopodobnie niezwykle drogocenne, skoro Tyrolczyk upierał się, żeby schowek był zupełnie suchy.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Tyrol mrz., tyrolka ż.

:: fż. Tyrolka ż.

 przym. tyrolski

Wiktionary


tyrolka

1. metoda pokonywania poziomych odcinków terenu pozbawionego wystarczającej rzeźby (przepaści, wąwozów, studni itp.);
2. rodzaj pantofla;
3. urządzenie w parkach linowych i na placach zabaw umożliwiające zjazd


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) mieszkanka Tyrolu

Wiktionary

Tyrolka, kolejka tyrolska – szczególny przypadek trawersu linowego.

Metoda pokonywania odcinków terenu pozbawionego wystarczającej rzeźby, w szczególności przepaści, wąwozów i studni w jaskiniach za pomocą podpięcia wspinacza w uprzęży do wstępnie napiętej liny nośnej rozpiętej między dwoma stanowiskami położonymi w przybliżeniu na jednakowej bądź różnej wysokości.

Wikipedia

Powiązane:

 rzecz. Tyrol ż., tyrolka ż.

:: fm. Tyrolczyk mos.

 przym. tyrolski

Wiktionary


tyrolski

Tyrol


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) dotyczący Tyrolu, związany z Tyrolem, pochodzący z Tyrolu

Wiktionary

Patrz:

Tyrol

Przykłady

 (1.1) Do twarzy jej było w tyrolskim kapelusiku z piórkiem, ale kiedy ją teraz zobaczył, niemal nabrał pewności, że jest przez nią śledzony.

 (1.1) Odbiło panu? - życzliwie zagadnął mężczyzna w tyrolskim kapelusiku i myśliwskiej kamizelce, przestając przez moment obserwować poczynania lisa.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: tɨˈrɔlsʲci, AS: tyrolsʹḱi

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Tyrol m., Tyrolczyk m., Tyrolka ż.

Wiktionary


tyrotropina

hormon wytwarzany przez przysadkę mózgową; TSH, hormon tyreotropowy


SJP.pl


tyrotrycyna

antybiotyk stosowany przy leczeniu wrzodów i ropni


SJP.pl


tyrowicz

nazwisko


SJP.pl

  • Ludwik Tyrowicz (1901–1958) – polski grafik
  • Ludwik Tyrowicz (1861–1930) – polski rzeźbiarz
  • Maria Matey-Tyrowicz (1931–2016) – polska prawniczka
  • Marian Tyrowicz (1901–1989) – polski historyk
  • Joanna Tyrowicz (ur. 1980) – polska ekonomistka

Wikipedia


tyrozyna

aminokwas aromatyczny


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) biochem. organiczny związek chemiczny, aminokwas wchodzący w skład wielu białek, przekształcany m.in. w hormony - tyroksynę i adrenalinę;

Wiktionary

Tyrozyna (Tyr lub Y) – organiczny związek chemiczny. Stereoizomer L jest jednym z 20 podstawowych aminokwasów białkowych. Nazwa tyrozyna pochodzi od gr. tyros – ser. Łańcuch boczny tyrozyny stanowi niepolarny pierścień aromatyczny z przyłączoną w pozycji „para” grupę hydroksylową (–OH), połączony z atomem węgla α przez mostek metylenowy.

Wikipedia

Powiązane:

 przym. tyrozynowy

Wiktionary


tyrozynaza

aminokwas aromatyczny wchodzący w skład wielu białek, także występujący w stanie wolnym, przekształcany w organizmach zwierzęcych w hormony: tyroksynę i adrenalinę


SJP.pl

Tyrozynaza (EC Enzyme entry: EC 1.14.18.1, [w:] Enzyme nomenclature database [online], SIB Swiss Institute of Bioinformatics  (ang.).) – metaloenzym z klasy oksydoreduktaz, zawierający miedź, uczestniczący w melanogenezie, w wyniku której jest produkowana melanina. Ponadto bierze udział w syntezie betalain. Występuje u wielu bakterii, grzybów, roślin, owadów, skorupiaków i ssaków. Katalizuje dwie reakcje:

Wikipedia


tyrozynowy

przymiotnik relacyjny

 (1.1) biochem. związany z tyrozyną, dotyczący tyrozyny

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. tyrozyna ż.

Wiktionary


tyrpać

szarpać kogoś w gniewie; tarmosić, napastować, niepokoić, zaczepiać


SJP.pl


tyrpnąć

potocznie: trącić (potrącić), pchnąć (popchnąć)


SJP.pl


tyrreński

związany z Morzem Tyrreńskim


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) geogr. dotyczący Morza Tyrreńskiego

 (1.2) hist. związany z Tyrreńczykami (Etruskami)

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Tyrreńczyk mos., Tyrrenka ż.

Wiktionary


tyrs

1. ozdobna laska, atrybut Dionizosa
2. laska opleciona liśćmi jako motyw architektoniczny lub plastyczny; tyrsos


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) mitgr. mitrzym. laska opleciona winoroślą i bluszczem oraz zakończona szyszką sosny pinii; atrybut Dionizosa (Bachusa), menad (bachantek) i satyrów; symbol płodności;

Wiktionary

  • Tyrs (gr. Thyrsos, łac. Thyrsus) – imię męskie
  • tyrs (gr. thyrsos, łac. thyrsus) – laska zakończona szyszką i opleciona bluszczem lub winoroślą; w mitologii greckiej i rzymskiej atrybut Dionizosa (Bachusa), menad (bachantek), satyrów
  • tyrs - rodzaj kwiatostanu

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Atrybutami Dionizosa były: tyrs, kielich (kantaros), wino, wieniec z bluszczu lub winorośli, kiść winogron, delfin, lampart, leopard, lew, osioł, pantera i róg.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: tɨrs, AS: tyrs

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Tyrs mos.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) laska Dionizosa, laska Bachusa

Wiktionary


tyrsos

laska opleciona liśćmi jako motyw architektoniczny lub plastyczny; tyrs


SJP.pl


tyrtajos

poeta grecki żyjący w VII w. p.n.e.; Tyrteusz


SJP.pl

Tyrteusz, Tyrtajos, Tyrtej (stgr. Τυρταῖος Tyrtaios) – poeta, śpiewak grecki z VII wieku p.n.e.

Wikipedia


tyrteizm

nurt w literaturze patriotycznej, wzywający do walki za ojczyznę


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) liter. nurt w literaturze o tematyce patriotycznej, który wzywa do walki za ojczyznę

Wiktionary

Poezja tyrtejska – rodzaj poezji patriotycznej, nawołującej do walki w obronie niepodległości, budzącej pragnienie obrony ojczyzny i nienawiść do wroga. Jej nazwa wywodzi się od imienia spartańskiego poety Tyrtajosa, twórcy wielu poematów zagrzewających do walki. Wyrazem tej konwencji jest m.in. słynna maksyma dulce et decorum est pro patria mori („słodko i zaszczytnie umierać za ojczyznę”) z pieśni 2 księgi III Horacego.

Wikipedia

Powiązane:

 rzecz. Tyrteusz m., Tyrtajos m.

 przym. tyrtejski

Wiktionary


tyrtej

poeta wzywający do boju (od Tyrtajosa, poety spartańskiego z VII w. p.n.e.)


SJP.pl

Tyrteusz, Tyrtajos, Tyrtej (stgr. Τυρταῖος Tyrtaios) – poeta, śpiewak grecki z VII wieku p.n.e.

Wikipedia


tyrtejski

o poezji: wzywająca do boju (od Tyrtajosa, poety spartańskiego z VII w. p.n.e.)


SJP.pl


tyrteusz

poeta grecki z VII w.p.n.e.


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy, nazwa własna

 (1.1) hist. starożytny poeta grecki, którego Ateńczycy wysłali w VII w. p.n.e. zamiast wojsk na pomoc Spartanom przeciw Meseńczykom, aby pieśniami natchnął Spartan do walki;

 (1.2) przen. śpiewak, poeta zagrzewający żołnierzy do walki

Wiktionary

Tyrteusz, Tyrtajos, Tyrtej (stgr. Τυρταῖος Tyrtaios) – poeta, śpiewak grecki z VII wieku p.n.e.

Wikipedia

Powiązane:

 rzecz. tyrteizm m., Tyrtajos m.

 przym. tyrtejski

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) Tyrtajos

Wiktionary


tyrtula

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) gw-pl|Górny Śląsk. plotkarka

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) gw-pl|Górny Śląsk|drzistula, fyrtula, klachula, klachulino, klapaczka, klebetnica, klekotka, klyta, melikot, paploła, tyrtulino, tyrtyna.; gw-pl|Śląsk Cieszyński|fulandryna, klebetnica, lejana.

Wiktionary


tyrtulino

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) gw-pl|Górny Śląsk. plotkarka

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) gw-pl|Górny Śląsk|drzistula, fyrtula, klachula, klachulino, klapaczka, klebetnica, klekotka, klyta, melikot, paploła, tyrtula, tyrtyna.; gw-pl|Śląsk Cieszyński|fulandryna, klebetnica, lejana.

Wiktionary


tyrtyna

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) gw-pl|Górny Śląsk. daw. plotkarka

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) gw-pl|Górny Śląsk|drzistula, fyrtula, klachula, klachulino, klapaczka, klebetnica, klekotka, klyta, melikot, paploła, tyrtula, tyrtulino.; gw-pl|Śląsk Cieszyński|fulandryna, klebetnica, lejana.

Wiktionary


tyryjczyk

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) hist. etn. obywatel miasta-państwa Tyru

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Dali więc pieniędzy kamieniarzom i cieślom oraz żywności, napoju i oliwy Sydończykom i Tyryjczykom, by sprowadzili drzewo cedrowe z Libanu morzem do Jafy na mocy pozwolenia, udzielonego im przez Cyrusa, króla perskiego.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Tyr mrz., tyryjskość ż.

:: fż. Tyryjka ż.

 przym. tyryjski

 przysł. tyryjsko

Wiktionary


tyryjka

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) hist. etn. obywatelka miasta-państwa Tyru

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Tyr mrz., tyryjskość ż.

:: fm. Tyryjczyk os.

 przym. tyryjski

 przysł. tyryjsko

Wiktionary


tyryjski

przymiotnik

 (1.1) dotyczący miasta Tyr

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Głupi jest ten, kto na Cyprze nie kosztuje wina cypryjskiego, tylko piwo tyryjskie.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Tyr mrz., Tyryjczyk mos., Tyryjka ż.

Wiktionary


tyrystor

przyrząd półprzewodnikowy stosowany w układach prostowniczych, przekaźnikowych i przełączających


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) przyrząd półprzewodnikowy stosowany w układach prostowniczych, przekaźnikowych i przełączających;

Wiktionary

Tyrystor – przyrząd półprzewodnikowy składający się z 4 warstw w układzie p-n-p-n, wyposażony w 3 elektrody, z których dwie są przyłączone do warstw skrajnych, a trzecia do jednej z warstw środkowych – warstwy typu p. Elektrody przyłączone do warstw skrajnych nazywa się katodą (K) i anodą (A), a elektrodę przyłączoną do warstwy środkowej typu p – bramką (G, od ang. gate – ‘bramka’).

Wikipedia

Powiązane:

 przym. tyrystorowy

Wiktionary


tyrystorowy

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z tyrystorem, dotyczący tyrystora

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. tyrystor m.

Wiktionary


tyś

potocznie: tysiąc (złotych); tysiak, patol, patyk


SJP.pl

zaimek

 (1.1) ty z końcówką czasownikową

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Tyś dziecko! — tak szydzą i młodzi, i starzy.

Wiktionary


tys.

skrót od tysiąc


SJP.pl

skrót, liczebnik

 (1.1) = tysiąc

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) W dni robocze dom towarowy odwiedza 10-12 tys. ludzi, a w dni wolne od pracy ich liczba wzrasta dwukrotnie.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈtɨɕɔ̃nt͡s|tɨˈɕɔ̃nt͡sɛ|tɨˈɕɛ̃nt͡sɨ, AS: tyśõnc|tyśõnce|tyśncy

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. tysiąc m., tysiączek m., tysięcznik m., tysięczna ż.

 licz. tysiąc, tysięczny

 przym. tysięczny

Wiktionary


tysiąc

1. liczebnik oznaczający liczbę 1000
2. gra w karty


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) liczba 1000

 (1.2) lm. tysiące: pot. bardzo dużo

 (1.3) karc. rodzaj gry;

Wiktionary

  • 1000 – liczba tysiąc
  • 1000 – rok tysięczny
  • tysiąc – gra karciana
  • tysiąc – gra w kości

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) To kosztowało tysiąc złotych.

 (1.2) Oblazły mnie tysiące mrówek!

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈtɨɕɔ̃nt͡s, AS: tyśõnc

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. tysiączek m.

 przym. tysięczny, tysiączny

 skr. tys.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) skrót tys.

 (1.2) setka, milion, miliard

Wiktionary


tysiące

1. liczebnik oznaczający liczbę 1000
2. gra w karty


SJP.pl


tysiącgłowy

mający tysiąc głów


SJP.pl


tysiąchektarowy

[czytaj: tysiąc-hektarowy] mający powierzchnię tysiąca hektarów


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) o powierzchni równej tysiącowi hektarów

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) To tysiąchektarowe jezioro położone w centrum Pojezierza Drawskiego miejscami ma nawet ponad 50 m głębokości.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌtɨɕɔ̃w̃t͡sxɛktaˈrɔvɨ, AS: tyśõũ̯cχektarovy

Wiktionary


tysiąckilogramowy

ważący 1000 kilogramów (tonę), np. tysiąckilogramowa bomba; tonowy, jednotonowy


SJP.pl


tysiąckilometrowy

mający długość tysiąca kilometrów, wynoszący tysiąc kilometrów


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) o długości równej tysiącowi kilometrów

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌtɨɕɔ̃nt͡sʲcilɔ̃mɛˈtrɔvɨ, AS: tyśõncʹḱilõmetrovy

Wiktionary


tysiąckoronowy

przymiotnik

 (1.1) mający wartość, liczący, wynoszący 1000 koron

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌtɨɕɔ̃nt͡skɔrɔ̃ˈnɔvɨ, AS: tyśõnckorõnovy

Wiktionary


tysiąckroć

tysiąc razy; tysiąckrotnie


SJP.pl


tysiąckrotnie

przysłówek

 (1.1) niezliczoną ilość razy

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Prosiłem cię o to tysiąckrotnie.

Wiktionary

Powiązane:

 przym. tysiąckrotny

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) wiele razy

Wiktionary


tysiąckrotność

tysiąckrotny


SJP.pl

Patrz:

tysiąckrotny

tysiąckrotny

powtarzający się tysiąc razy


SJP.pl


tysiącl.

skrót od: tysiąclecie


SJP.pl


tysiąclatka

1. kobieta albo samica zwierząt mająca tysiąc lat;
2. okres obejmujący tysiąc lat


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) pot. każda ze szkół, które wybudowano ze składek społeczeństwa na tysiąclecie państwowości polskiej

Wiktionary

Szkoła tysiąclecia, właśc. szkoła-pomnik Tysiąclecia Państwa Polskiego, pot. tysiąclatka – szkoła wzniesiona w ramach programu oświatowego, realizowanego w czasie jubileuszu Tysiąclecia Państwa Polskiego (1966); budowę szkół sfinansowano ze środków pochodzących z budżetu państwa oraz funduszy społecznych.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Tysiąclatki powstawały dzięki ofiarności społeczeństwa, które kupowało specjalnie na ten cel wyemitowane cegiełki.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌtɨɕɔ̃nt͡sˈlatka, AS: tyśõnclatka

Wiktionary

Powiązane:

 przym. tysiącletni

 rzecz. tysiąclecie n.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) szkoła tysiąclecia

Wiktionary


tysiąclecie

1. okres tysiąca lat;
2. tysięczna rocznica czegoś


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) tysiąc lat

 (1.2) rocznica założenia lub wydarzenia, od którego minęło tysiąc lat

Wiktionary

Tysiąclecie, milenium, millennium (łac. mille annum – tysiąc lat) – pozaukładowa jednostka miary czasu obejmująca 1000 lat.

Tysiąclecia kalendarzowe (w kalendarzu gregoriańskim i większości innych) liczone są od roku kończącego się cyframi „001” do najbliższego roku kończącego się trzema zerami, a więc II tysiąclecie trwało od roku 1001 do 2000, a wraz z rokiem 2001 rozpoczęło się III tysiąclecie.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Syria to jedno z najstarszych państw świata, którego początki sięgają drugiego tysiąclecia p.n.e.

 (1.1) Baskowie mieszkają w Kraju Basków od wielu tysiącleci.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌtɨɕɔ̃nt͡sˈlɛt͡ɕɛ, AS: tyśõncleće

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. tysiąclatka ż.

 przym. tysiącletni

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) milenium

 (1.2) milenium

Wiktionary


tysiącletni

mający tysiąc lat, trwający tysiąc lat itp.


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) mający tysiąc lat

 (1.2) trwający tysiąc lat

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌtɨɕɔ̃nt͡sˈlɛtʲɲi, AS: tyśõncletʹńi

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. tysiąclatka ż., tysiąclecie n.

Wiktionary


tysiącpięciusetletni

mający tysiąc pięćset lat, trwający tysiąc pięćset lat itp.


SJP.pl


tysiącraki

potocznie: występujący w wielu rodzajach, gatunkach, odmianach itp.


SJP.pl


tysiąctonowy

a) ważący tysiąc ton;
b) mieszczący tysiąc ton czegoś;
c) mogący unieść tysiąc ton


SJP.pl


tysiąctrzystuletni

mający tysiąc trzysta lat, trwający tysiąc trzysta lat itp.


SJP.pl


tysiącwatowy

mający moc tysiąca watów


SJP.pl


tysiączek

zdrobnienie od: tysiąc


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) zdrobn. od tysiąc

 (1.2) pot. tysiąc złotych, euro, dolarów, itp.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: tɨˈɕɔ̃n͇t͡ʃɛk, AS: tyśõṇček

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. tysiąc m.

 przym. tysięczny, tysiączny

 skr. tys.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.2) tysiąc

Wiktionary


tysiączka

zdrobnienie od: tysiąc


SJP.pl


tysiączki

zdrobnienie od: tysiąc


SJP.pl


tysiączna

tysięczny;
1. liczebnik porządkowy odpowiadający liczbie 1000;
2. bardzo liczny


SJP.pl

Tysiączna, tysięczna – jednostka miary kąta płaskiego spoza układu SI.

Wikipedia


tysiącznik

lecznicza roślina zielna z rodziny goryczkowatych; centuria


SJP.pl

Centuria pospolita, centuria zwyczajna, tysiącznik (Centaurium erythraea Rafn) – gatunek rośliny z rodziny goryczkowatych. Występuje na terenie Europy, Afryki i Azji, na pozostałych kontynentach introdukowana. W Polsce dość rzadka, objęta ochroną.

Wikipedia


tysiączny

tysięczny;
1. liczebnik porządkowy odpowiadający liczbie 1000;
2. bardzo liczny


SJP.pl

przymiotnik odliczebnikowy

 (1.1) od 1000

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) W Stanach Zjednoczonych firma Ford wyprodukowała tysiączny egzemplarz swojego pojazdu.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: tɨˈɕɔ̃n͇t͡ʃnɨ, AS: tyśõṇčny

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. tysiąc mrz., tysiączek mrz.

Wiktionary


tysiączłotówka

[czytaj: tysiąc-złotówka] banknot o nominale tysiąca złotych


SJP.pl


tysiączłotowy

[czytaj: tysiąc-złotowy] mający wartość tysiąca złotych


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) mający wartość tysiąca złotych

 (1.2) wynoszący tysiąc złotych

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Dziadek Antoni pokazał mi banknot tysiączłotowy.

Wiktionary


tysiak

potocznie: tysiąc (złotych); patol, patyk


SJP.pl


tysięczna

tysiączny;
1. liczebnik porządkowy odpowiadający liczbie 1000;
2. bardzo liczny


SJP.pl

Tysiączna, tysięczna – jednostka miary kąta płaskiego spoza układu SI.

Wikipedia


tysięcznik

1. góra, której wysokość nad poziomem morza przekracza tysiąc metrów;
2. duży blok przeznaczony dla około tysiąca mieszkańców;
3. wydarzenie, w którym bierze udział tysiąc osób


SJP.pl


tysięczny

tysiączny;
1. liczebnik porządkowy odpowiadający liczbie 1000;
2. bardzo liczny


SJP.pl

przymiotnik odliczebnikowy

 (1.1) przymiotnik od tysiąc

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Powtarzam po raz tysięczny – nie pójdę do tej głupiej szkoły!

Wiktionary

Wymowa:

IPA: tɨˈɕɛ̃n͇t͡ʃnɨ, AS: tyśṇčny

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. tysiąc mrz., tysiączek m.

 skr. tys.

Wiktionary


tyski

przymiotnik od: Tychy


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) odnoszący się do Tychów, związany z Tychami

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Bardzo lubię tyskie piwo.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Tychy nmos., tyszanin, tyszanka, tychowianin, tychowianka

Wiktionary


tyskie

przymiotnik od: Tychy


SJP.pl

Tyskie – marka piw produkowanych przez Kompanię Piwowarską, której właścicielem od 31 marca 2017 roku jest japońska Asahi Group. Historia marki sięga 1629 roku chociaż nie jest tożsame z początkiem browarnictwa na tych terenach. Do 1999 roku, czyli do czasu powstania Kompanii Piwowarskiej produkowane wyłącznie przez Tyskie Browary Książęce.

Wikipedia


tyśmienica

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) geogr. rzeka na zachodniej Ukrainie, prawy dopływ Bystrzycy Tyśmienickiej;

 (1.2) geogr. miasto na Ukrainie;

Wiktionary

Miejscowość w Polsce i na Ukrainie

  • Tyśmienica – wieś w Polsce w woj. lubelskim, w pow. parczewskim, w gminie Parczew
  • Tyśmienica – miasto na Ukrainie, siedziba rejonu w obwodzie iwanofrankiwskim.

Wikipedia


tyśnicki

nazwisko


SJP.pl


tyson

[czytaj: tajson] nazwisko


SJP.pl

Osoby o tym nazwisku:

  • Cathy Tyson – angielska aktorka
  • Cicely Tyson – amerykańska aktorka
  • Joseph Tyson – rzymskokatolicki biskup
  • Laura Tyson – amerykańska ekonomistka
  • Mike Tyson – amerykański bokser
  • Ndeye Ndiaye Tyson – senegalska polityk i promotorka wrestlingu
  • Neil deGrasse Tyson – amerykański astrofizyk, pisarz popularnonaukowy
  • Richard Tyson – amerykański aktor, reżyser i producent filmowy

Wikipedia


tyszanin

mieszkaniec Tychów; tychowianin


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) mieszkaniec Tychów

 (1.2) osoba pochodząca z Tychów, urodzona w Tychach

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Tyszanie są kibicami hokeja.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Tychy nmos., tychowianin, tychowianka

:: fż. tyszanka ż.

 przym. tyski

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1-2) tychowianin

Wiktionary


tyszanka

mieszkanka Tychów; tychowianka


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) mieszkanka Tychów

 (1.2) kobieta pochodząca z Tychów, urodzona w Tychach

Wiktionary

Przykłady

 (1.2) Ginter wyszedł za rodowitą tyszankę.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Tychy nmos., tychowianin m., tychowianka ż.

:: fm. tyszanin m.

 przym. tyski

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1-2) tychowianka

Wiktionary


tyszerka

tyszerka płaskowiaczek - gatunek motyla, szkodnik dębów


SJP.pl


tyszka

nazwisko


SJP.pl

Tyszka (liczba mnoga: Tyszkowie) – polskie nazwisko; na początku lat 90. w Polsce nosiło je ok. 2800 osób.

Wikipedia


tyszkiewicz

nazwisko


SJP.pl

Osoby o tym nazwisku:

  • Aleksander Tyszkiewicz
  • Alfred Maria Tyszkiewicz (lit. Alfredas (Alfis) Tiškevičius; 1913–2008) – polsko-litewski hrabia, właściciel dawnego majątku Tyszkiewiczów w Połądze, honorowy obywatel Połągi
  • Antoni Dominik Tyszkiewicz herbu Leliwa (ur. 1692 – zm. 31 stycznia 1762 w Olsiadach) – biskup żmudzki od 16 września 1740, biskup tytularny menniteński, sufragan kijowski
  • Antoni Jan Tyszkiewicz herbu Leliwa (ur. 1609 – zm. 1649 roku) – marszałek nadworny litewski w 1645 roku
  • Antoni Kazimierz Tyszkiewicz (ur. 1723, zm. 12 kwietnia 1778 w Mińsku) – polski hrabia, generał lejtnant armii Wielkiego Księstwa Litewskiego.
  • Beata Tyszkiewicz (ur. 1938) – polska aktorka filmowa i telewizyjna, publicystka i działaczka społeczna
  • Benedykt Henryk Tyszkiewicz herbu Leliwa (ur. 1852 Niemież, zm. 1935) – polski fotograf, ziemianin, hrabia, papieski szambelan odznaczony Krzyżem Wielkim Orderu Piusa IX
  • Dymitr Tyszkiewicz herbu Leliwa (ur. w Mińsku, zm. 1609), podkomorzy kijowski, marszałek królewski 1576, starosta miński, pisrz zamków ukraińskich, był wyznawcą prawosławia
  • Eustachy (Ostafi) Jan Tyszkiewicz-Łohojski herbu Leliwa (ur. 1571, zm. przed 4 listopada 1631 roku) – wojewoda brzeskolitewski w latach 1615–1631, wojewoda mścisławski w 1611 roku, podskarbi nadworny litewski w 1607 roku, sekretarz Jego Królewskiej Mośc
  • Eustachy Tyszkiewicz hrabia herbu Leliwa (1814–1873) – polski archeolog, historyk, kolekcjoner, badacz pradziejów ziem białoruskich i litewskich, brat Konstantego
  • Jerzy Tyszkiewicz
  • Felicjan Tyszkiewicz (zm. 1649) – cześnik kijowski, rotmistrz królewski
  • Felicjan Tyszkiewicz (1719–1792) – generał major armii Wielkiego Księstwa Litewskiego, starosta strzałkowski
  • Helena Tyszkiewicz (1928–2023) – polska bibliotekarka, poetka, pisarka, publicystka, animatorka życia kulturalnego i artystycznego ziemi braniewskiej
  • Henryk Tyszkiewicz (1944-2012) - regionalista, samorządowiec i działacz „Solidarności”

Wikipedia


tyszkowski

nazwisko


SJP.pl


tyszowce

miasto w Polsce


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj niemęskoosobowy, liczba mnoga, nazwa własna

 (1.1) geogr. miasto w Polsce;

Wiktionary

Tyszowce – miasto w województwie lubelskim, w powiecie tomaszowskim, położone nad rzeką Huczwą. Siedziba gminy miejsko-wiejskiej Tyszowce.

Ośrodek usługowy dla rolnictwa. Przez miasto przebiega droga wojewódzka nr 850 (Hrubieszów – Tomaszów Lubelski).

Wikipedia

Wymowa:

IPA: tɨˈʃɔft͡sɛ, AS: tyšofce

Wiktionary


tyszowczanin

mieszkaniec Tyszowiec (miasta w Polsce)


SJP.pl


tyszowczanka

mieszkanka Tyszowiec (miasta w Polsce)


SJP.pl


tyszowiecki

przymiotnik od: Tyszowce


SJP.pl


tyt

skrót

 (1.1) = bibl. List do Tytusa

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈlʲizd ˌːɔ‿tɨˈtusa, AS: lʹiz• do‿tytusa

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) Tt

Wiktionary


tyt.

skrót od: tytuł, tytułowy (czytany jako cały, odmienny wyraz)


SJP.pl

skrót

 (1.1) = tytuł

 (1.2) = tytułowy

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) “Tamte dni, tamte noce” (tyt. org. “Call me by your name”) to według jednych wielki przegrany oscarowej nocy [...], a według innych ogromny sukces artystyczny.

Wiktionary


tyta

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) gw-pl|Górny Śląsk. papierowa torebka

 (1.2) gw-pl|Górny Śląsk. róg obfitości dla pierwszoklasisty;

 (1.3) reg-pl|Poznań. twarz, również głowa

Wiktionary

Tyta (niem. Schultüte, Zuckertüte) – zwyczajowy prezent otrzymywany przez dzieci idące po raz pierwszy do szkoły.

Ma postać rogu obfitości wypełnionego słodyczami – odwróconego stożka lub ostrosłupa z kartonu, oklejonego ozdobnym papierem. Niekiedy owinięta jest celofanem i związana u góry wstążką. Zwyczaj obdarowywania pierwszaków podobnymi upominkami odnotowano w Niemczech na początku XIX wieku (potwierdzony w 1817 roku w Jenie).

Wikipedia

Przykłady

 (1.3) Jakby nie zarzygał nam biurka, tobym mu ino raz przylał w tytę i koniec.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. tytka ż.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) tutka

Wiktionary


tytan

1. człowiek o wielkiej sile i ogromnym wzroście
2. człowiek wielkiego ducha, umysłu itp.


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy, nazwa własna

 (1.1) astr. jeden z księżyców Saturna;

Wiktionary

  • tytan – w mitologii greckiej każdy z bogów przedolimpijskich, potomków Uranosa i Gai
  • Tytan – w mitologii greckiej bóg kalendarza, syn Hyperiona
  • Tytan – największy księżyc Saturna
  • tytan (łac. titanium) – pierwiastek chemiczny z grupy metali przejściowych (symbol Ti)
  • tytan (Titanus giganteus) – gatunek chrząszcza z rodziny kózkowatych
  • Tytan – polski holownik przedwojenny
  • Tytan (ang. Titan) – powieść autorstwa Johna Varley’a
  • Tytan (niem. Titan) – tytuł I symfonii Gustava Mahlera

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Sonda wykonała zdjęcia Tytana.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈtɨtãn, AS: tytãn

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. tytan mrz./mos.

Wiktionary


tytania

satelita Urana


SJP.pl

Media:

  • Tytania – japońska powieść oraz manga i anime na jej podstawie.

Postacie fikcyjne:

  • Tytania – główna bohaterka komedii Sen nocy letniej Williama Szekspira.

Obiekty astronomiczne:

  • Tytania – księżyc Urana.
  • (593) Titania – planetoida pasa głównego.

Wikipedia


tytanian

sól kwasu tytanowego


SJP.pl


tytanida

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) mitgr. każda z bogiń, z pokolenia olbrzymek, córek Uranosa i Gai, sióstr tytanów;

Wiktionary

Tytani i tytanidy (gr. Τιτᾶνες Titanes, Τιτανίδες Titanídes, l.poj. Τιτάν Titán, Τιτανίς Titanís, łac. Titani, Titanides, l.poj. Titan, Titanid, pol. tytan, tytanida, tytanka) – w mitologii greckiej bogowie z pokolenia olbrzymów, istniejący przed bogami olimpijskimi.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ˌtɨtãˈɲida, AS: tytãńida

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. tytan m.

 przym. tytanowy

Wiktionary


tytanit

minerał, krzemian wapnia i tytanu; sfen


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) miner. minerał z grupy krzemianów;

Wiktionary

Tytanit (sfen, sphen) – minerał z grupy krzemianów wyspowych.

Nazwa pochodzi od składu chemicznego, którego głównym składnikiem jest tytan. Nazwa sfen – od gr. sphen = klin i nawiązuje do kształtu kryształów minerału.

Minerał pospolity, rozpowszechniony w większości skał krystalicznych. Ładnie wykształcone kryształy należą do rzadkości.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: tɨˈtãɲit, AS: tytãńit

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) sfen, sphen

Wiktionary


tytanizm

nadludzki wysiłek


SJP.pl


tytanka

gigantka; potocznie:
1. kobieta o olbrzymim wzroście i wielkiej sile;
2. kobieta obdarzona niezwykłymi zdolnościami w jakiejś dziedzinie


SJP.pl

Tytani i tytanidy (gr. Τιτᾶνες Titanes, Τιτανίδες Titanídes, l.poj. Τιτάν Titán, Τιτανίς Titanís, łac. Titani, Titanides, l.poj. Titan, Titanid, pol. tytan, tytanida, tytanka) – w mitologii greckiej bogowie z pokolenia olbrzymów, istniejący przed bogami olimpijskimi.

Wikipedia


tytanomachia

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) mitgr. walka tytanów z bogami olimpijskimi;

Wiktionary

Tytanomachia (gr. Τιτανομαχία Titanomachía) – w mitologii greckiej walka bogów, pod wodzą Zeusa, z tytanami o władzę nad światem, zakończona zwycięstwem bogów olimpijskich i strąceniem tytanów do Tartaru.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ˌtɨtãnɔ̃ˈmaxʲja, AS: tytãnõmaχʹi ̯a

Wiktionary


tytanowce

grupa pierwiastków chemicznych stanowiąca IV grupę główną układu okresowego: tytan, cyrkon, hafn i rutherford


SJP.pl

Tytanowce – pierwiastki 4 (daw. IVB lub IV pobocznej) grupy układu okresowego. Są to: tytan (Ti), cyrkon (Zr), hafn (Hf) i rutherford (Rf).

Wikipedia


tytanowiec

każdy pierwiastek należący do czwartej grupy układu okresowego pierwiastków


SJP.pl


tytanowy

przymiotnik od: tytan


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) zawierający tytan, zbudowany lub powstały z tytanu albo jego stopów

 (1.2) dotyczący tytanu

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Tytan m., tytan m., tytanida ż., tytaniczność ż., tytanowiec m.

 przym. tytaniczny

Wiktionary


tytanozaur

rodzaj zauropoda


SJP.pl

Tytanozaur – zauropod z rodziny tytanozaurów. Jego skamieliny są znane z formacji Lameta w Indiach, a skamieliny przypisanych do niego gatunków także z Europy i Ameryki Południowej. Osiągał 9–12 m długości i ok. 13 t wagi. Jego nazwa oznacza "tytaniczny jaszczur" i odnosi się do tytanów, którzy byli bogami w mitologii greckiej. Występował w mastrychcie (późna kreda). Rodzaj ten był długo traktowany jako "takson worek", do którego gatunków zaliczano fragmentaryczne skamieliny, znalezione w różnych miejscach świata. Opisany na podstawie kości kończyn i kręgów. W ciągu lat zaliczono do tego rodzaju bardzo wiele gatunków, na podstawie kilku cech wspólnych. Obecnie jest on uważany za nomen dubium - rodzaj niepewny. Najbardziej znany gatunek - T.colbert jest obecnie uważany za synonim rodzaju Isisaurus.

Wikipedia


tytanozaury

grupa dinozaurów gadziomiednicznych z infrarzędu zauropodów


SJP.pl

Tytanozaury (Titanosauria) – grupa zauropodów żyjących od późnej jury do końca kredy, obejmująca jedne z największych lądowych zwierząt w dziejach.

Wikipedia


tytel

w rękopisach średniowiecznych: znak skrócenia wyrazu albo pominięcia litery


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) w typografii: znak skrócenia wyrazu w rękopisach średniowiecznych

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈtɨtɛl, AS: tytel

Wiktionary


tytka

1. w gwarze poznańskiej: papierowe lub foliowe opakowanie na różne towary; torebka;
2. w gwarze śląskiej: opakowanie z papieru, zwinięte w kształcie stożka lub rurki; tutka


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) gw-pl|Poznań., gw-pl|Łódź., gw-pl|Górny Śląsk. torebka papierowa, kawałek papieru spiralnie zwinięty – opakowanie na cukierki

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) (śląski) Uja przyniós cało tytka amoloków. → Wujek przyniósł pełną torebkę cukierków miętowych.

 (1.1) (łódzki) W tytce były malinki, nadziewane marmoladą.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. tyta ż.

Wiktionary


tytlewo

Tytlewo – wieś w Polsce, położona w województwie kujawsko-pomorskim, w powiecie chełmińskim, w gminie Lisewo.

Tytlewo sąsiaduje z gminą Papowo Biskupie (z wsią Staw). Znajduje się tu m.in. świetlica.

W latach 1939 - 1942 dotychczasową nazwą wsi (i znajdującego się tam majatku) było Tittlewo, lecz po przeprowadzonej zamianie nazw miejscowości w Okręgu Rzeszy Gdańsk-Prusy Zachodnie, w latach 1942 - 1945 nazywała się Dietelsee.

Wikipedia


tytoń

1. roślina z rodziny psiankowatych, występująca w wielu gatunkach, uprawiana dla liści będących używką do palenia lub żucia;
2. produkt z odpowiednio spreparowanych liści niektórych gatunków tytoniu, używany do palenia lub żucia


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) bot. nazwa systematyczna|Nicotiana|ref=tak., roślina zawierająca nikotynę;

 (1.2) suszone liście tytoniu (1.1);

Wiktionary

  • tytoń – rodzaj roślin zielnych z rodziny psiankowatych
  • tytoń – wyrób z liści tytoniu

Osoby o nazwisku Tytoń:

  • Przemysław Tytoń – polski piłkarz występujący na pozycji bramkarza

Wikipedia

Przykłady

 (1.2) Od dwóch lat palę tytoń.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈtɨtɔ̃ɲ, AS: tytõń

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. tytuń m.

 przym. tytoniowy, tytuniowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1-2) daw. tytuń

Wiktionary


tytoniak

plantacja tytoniu; pole z uprawą tytoniu


SJP.pl


tytoniowiec

wciornastek tytoniowiec - owad z rzędu wciornastków


SJP.pl


tytoniówka

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) pot. przemysł tytoniowy

Wiktionary


tytoniowy

przymiotnik

 (1.1) dotyczący tytoniu (rośliny)

 (1.2) dotyczący tytoniu (używki)

Wiktionary

Przykłady

 (1.2) Sprzedaż wyrobów tytoniowych młodzieży poniżej osiemnastego roku życia jest w Hiszpanii zabroniona.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌtɨtɔ̃ˈɲɔvɨ, AS: tytõńovy

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. tytoń, daw. tytuń m.

 przym. daw. tytuniowy

Wiktionary


tytulacja

przestarzałe: tytułowanie kogoś


SJP.pl


tytulantyzm

dążenie do uzyskiwania społecznie cenionych i poważanych tytułów tylko dla nich samych i związanych z nimi uprawnień


SJP.pl


tytularność

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) odprzym. cecha tego, co jest tytularne; cecha tych, którzy są tytularni

Wiktionary

Powiązane:

 przym. tytularny

 przysł. tytularnie

Wiktionary


tytularny

przymiotnik

 (1.1) posiadający prawo do używania danego tytułu, ale bez pełnienia funkcji związanej z tym tytułem

Wiktionary

Powiązane:

 przysł. tytularnie

 rzecz. tytuł mrz., tytulatura ż., tytularność ż.

 czas. tytułować

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) honorowy, nominalny

Wiktionary


tytularz

składacz zajmujący się składaniem tytułów do dziennika


SJP.pl


tytulatura

1. tytuły przysługujące danej osobie;
2. informacje na karcie tytułowej i w metryce książki


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) dane umieszczone na karcie tytułowej i w metryce książki;

 (1.2) tytuł lub tytuły przysługujące komuś

Wiktionary

Tytulatura – zespół danych umieszczonych na karcie tytułowej i w metryce książki, zawierający imię i nazwisko autora, tytuł, tom, miejsce i rok wydania oraz instytucję wydawniczą lub drukarnię.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ˌtɨtulaˈtura, AS: tytulatura

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. tytuł m.

:: zdrobn. tytulik m.

 czas. tytułować ndk., zatytułować dk.

 przym. tytułowy, tytularny, utytułowany

Wiktionary


tytulik

zdrobnienie od: tytuł


SJP.pl


tytuń

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) przest. tytoń

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈtɨtũɲ, AS: tytũń

Wiktionary

Powiązane:

 przym. tytoniowy

 rzecz. tytoń mrz.

Wiktionary


tytus

imię męskie


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy, nazwa własna

 (1.1) imię|polski|m.;

Wiktionary

Tytus – imię męskie pochodzenia łacińskiego, należące do nielicznej grupy najstarszych imion rzymskich (imion właściwych, praenomen, por. Marek, Tyberiusz, Aulus, Maniusz, Gajusz, Lucjusz, Publiusz, Kwintus). Titus oznacza „dziki gołąb”; słowo to miało jednakże w starożytnym Rzymie znaczenie przenośne i było stosowane także dla oznaczenia męskości.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Święty Paweł napisał list do Tytusa.

 (1.1) Pragnie odebrać Tytusowi marzenie o zostaniu człowiekiem.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈtɨtus, AS: tytus

Wiktionary

Powiązane:

 przym. Tytusowy

Wiktionary


tytusek

zdrobnienie od: Tytus (imię męskie)


SJP.pl


tytuskowie

zdrobnienie od: Tytus (imię męskie)


SJP.pl


tytuskowy

przymiotnik dzierżawczy - należący do Tytuska lub z nim związany


SJP.pl


tytusostwo

Tytus z małżonką; Tytusowie


SJP.pl


tytusowie

imię męskie


SJP.pl


tytusowy

przymiotnik dzierżawczy - należący do Tytusa lub z nim związany


SJP.pl

przymiotnik dzierżawczy

 (1.1) przest. gwara. taki, który należy do Tytusa

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Tytus mos.

Wiktionary


tytuł

1. nazwa dzieła sztuki;
2. pozycja wydawnicza;
3. stopień naukowy, nazwa rodowa, godność lub określenie stanowiska;
4. powód, podstawa do zrobienia czegoś


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) napis, nagłówek, nazwa dzieła (filmu, sztuki teatralnej, utworu muzycznego, literackiego) lub jego rozdziałów;

 (1.2) zdobyta godność, stopień naukowy, służbowy, także zajmowane stanowisko, pełniona funkcja

 (1.3) podstawa czegoś, powód, racja

Wiktionary

Nazewnictwo

  • tytuł – zwrot będący nazwą dzieła literackiego, ale także muzycznego, filmowego itd.

Literaturoznawstwo

  • tytuł - książka lub czasopismo jako konkretna propozycja wydawnicza

Inne znaczenia

  • tytuł osoby – jako nazwa godności formalnej, lub honorowej, przykłady:
    • tytuł naukowy
    • tytuł zawodowy
    • tytuł szlachecki/arystokratyczny
      • tytuł grzecznościowy

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Tytuł tego filmu nic mi nie mówi.

 (1.2) Tytuły mistrzowskie zdobyło czterech zawodników.

 (1.3) Rozporządzał majątkiem z tytułu ojcostwa.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈtɨtuw, AS: tytuu̯

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. tytulatura ż.

:: zdrobn. tytulik m.

 czas. tytułować, zatytułować

 przym. tytułowy, tytularny, utytułowany

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) nagłówek, nazwa

 (1.2) godność, miano rodowe, nazwa rodowa

Wiktionary


tytułem

1. nazwa dzieła sztuki;
2. pozycja wydawnicza;
3. stopień naukowy, nazwa rodowa, godność lub określenie stanowiska;
4. powód, podstawa do zrobienia czegoś


SJP.pl


tytułomania

nadmierne używanie tytułów


SJP.pl


tytułować

czasownik niedokonany

 (1.1) nadawać czemuś tytuł, nazwę

 (1.2) wypowiadać czyjś tytuł podczas mówienia o nim lub do niego

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) [Witkacy] jeden z rozdziałów Szkiców tytułuje: Ogólna teoria sztuki a kryteria oceny dzieł.

 (1.2) Tym bardziej więc zdziwiło mnie, że w zapadłych wioskach Irlandczyk jest jakoś dziwnie tytułowany – ani to imieniem, ani nazwiskiem…

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌtɨtuˈwɔvat͡ɕ, AS: tytuu̯ovać

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. tytuł m., tytulatura ż., tytułowanie n.

 czas. zatytułować dk.

 przym. tytułowy, tytularny

Wiktionary


tytułowanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|tytułować.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌtɨtuwɔˈvãɲɛ, AS: tytuu̯ovãńe

Wiktionary

Powiązane:

 czas. tytułować

Wiktionary


tytułowy

przymiotnik

 (1.1) związany z tytułem, dotyczący tytułu

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Pośrodku strony tytułowej zobaczyliśmy dwa namalowane cienkim pędzelkiem znaki.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌtɨtuˈwɔvɨ, AS: tytuu̯ovy

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. tytuł, tytulik

 czas. tytułować (się)

Wiktionary


tytyna

białko mięśni poprzecznie prążkowanych, zbudowane z kilkudziesięciu tysięcy reszt aminokwasowych


SJP.pl

Wikipedia


tytłać

potocznie:
1. brudzić, walać, plamić; babrać, mazać, paprać;
2. tytłać się - brudzić się czymś, babrać się


SJP.pl

czasownik przechodni niedokonany (dk. utytłać, wytytłać)

 (1.1) pot. brudzić

czasownik zwrotny niedokonany tytłać się (dk. utytłać się, wytytłać się)

 (2.1) pot. brudzić siebie samego

 (2.2) pot. brudzić siebie wzajemnie

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. tytłanie n., utytłanie n.

 czas. utytłać dk.

Wiktionary


tywoniuk

nazwisko


SJP.pl


tyż

partykuła

 (1.1) gw-pl|Górny Śląsk. też

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Rzyknij mi ino Hanysku, a co tyż to twój faterek robióm?

Wiktionary


tyzana

dawniej: napar z ziół leczniczych


SJP.pl


tyzy

dawniej: rusztowanie w zduńskim warsztacie, na które wsuwa się deski lub łaty z kaflami


SJP.pl


tył

strona przeciwległa w stosunku do przodu, część czegoś najdalej położona; przestrzeń poza kimś lub czymś


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) część czegoś najdalej od przodu

 (1.2) cześć ciała przeciwległa do przodu głowy; u człowieka z tej strony co plecy, u zwierząt z tej strony co zad lub ogon

 (1.3) miejsce znajdujące się przeciwnie do kierunku patrzenia; po stronie przeciwnej do rzeczywistego lub oczekiwanego kierunku ruchu

 (1.4) eufem. tyłek

 (1.5) eufem. fragment ubrania zakrywający pośladki

 (1.6) gwara. studencka brak zaliczenia

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Na tyłach tamtego budynku znajduje się salon fryzjerski.

 (1.1) Krystyna usiadła w tyle samochodu, gdyż zawsze się bała siedzieć na przednim siedzeniu.

 (1.2) Długie włosy spięte z tyłu ładnie wyglądają.

 (1.3) Przestań przechylać krzesło w tył bo spadniesz!

 (1.4) Nadstaw tył, zasłużyłeś na lanie za te oceny!

 (1.5) Prałam dziś twoje dżinsy i zobaczyłam, że przetarł się w nich cały tył.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: tɨw, AS: tyu̯

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. tyłek m., tyłeczek m., tyły nmos.

 przym. tylny

Wiktionary


tyłeczek

zdrobnienie od: tyłek


SJP.pl


tyłek

potocznie: pośladki, siedzenie


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) pot. pośladki

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Uważam, że masz zgrabny tyłek, Ewelino.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈtɨwɛk, AS: tyu̯ek

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. tył m., tylnik m.

:: zdrobn. tyłeczek m.

 przym. tylny, tyłowy, tyłkowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) pupa, pośladki, siedzenie; eufem. cztery litery; przest. rzyć; grub. zadek, kuper; wulg. dupa; żart. sempiterna; reg-pl|Poznań|ameryka.

Wiktionary


tyłem

przybierać na wadze, stawać się grubym, otyłym


SJP.pl


tyłkowy

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z tyłkiem, dotyczący tyłka

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. tyłek m.

Wiktionary


tyłomózgowie

tylna część mózgu dzielona na tyłomózgowie wtórne (móżdżek, most) i rdzeniomózgowie (rdzeń kręgowy)


SJP.pl

Tyłomózgowie (łac. rhombencephalon) – ostatni z trzech (obok przodomózgowia i śródmózgowia) pierwotnych pęcherzyków mózgowych, rozwojowa część mózgowia kręgowców. Z tyłomózgowia powstaje móżdżek i rdzeń przedłużony.

U człowieka tyłomózgowie w okresie piątego tygodnia rozwoju zarodkowego ulega podziałowi na tyłomózgowie wtórne (zamózgowie), z którego powstają móżdżek i most oraz rdzeniomózgowie, z którego powstaje rdzeń przedłużony.

Wikipedia


tyłoskrzelce

jedna z trzech podgromad ślimaków, obejmująca około 14 tysięcy gatunków; tyłoskrzelne


SJP.pl


tyłoskrzelne

jedna z trzech podgromad ślimaków, obejmująca około 14 tysięcy gatunków; tyłoskrzelce


SJP.pl

Tyłoskrzelne, tyłoskrzelce (Opisthobranchia) – wyróżniania dawniej podgromada ślimaków. Obejmowała gatunki morskie i nieliczne słodkowodne. Występują głównie w strefach przybrzeżnych, nieliczne są pelagiczne. Pasożyty zewnętrzne wieloszczetów i małży. Około 14 000 gatunków. Ciało okryte muszlą o niewielkich skrętach, przeważnie cienką, delikatną, w stosunku do rozmiarów ciała małą (ciało u większości form nie może się w całości ukryć w muszli). U wielu form muszla mniej lub bardziej okryta płaszczem, albo nie występuje u postaci dojrzałych (jest odrzucana w okresie larwalnym.) W podgromadzie dominują gatunki nagie. Na głowie u większości form dwie pary czułków. Różny stopień detorsji spoideł boczno-trzewiowych, aż do ułożenia symetrycznego. Skutkiem detorsji jama płaszczowa przesunięta nieco w prawą stronę, a skrzele, jeżeli występuje, leży za sercem. Wiele form bez skrzela i jamy płaszczowej. Jeden przedsionek, jedno metanefrydium. Hermafrodyty.

Wikipedia


tyłoskrzelny

o cechach tyłoskrzelnych (podgromada ślimaków)


SJP.pl


tyłostopie

tylna część stopy


SJP.pl


tyłówka

końcowa część filmu, książki, audiobooka itp. z informacjami o twórcach


SJP.pl


tyłowo

Tyłowo (kaszb. Tëłowò, niem. Tillau, dawniej Tulowa) – wieś kaszubska w Polsce położona w województwie pomorskim, w powiecie puckim, w gminie Krokowa.

W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa gdańskiego. W skład sołectwa Tyłowo wchodzi również miejscowość Dąbrowa. Na wschód od Tyłowa położone jest jezioro Dobre, otoczone kompleksem leśnym Puszczy Darżlubskiej.

Wikipedia


tyłowy

przymiotnik od: tyły (1. teren położony za frontem;
2. ogół sił i środków zaopatrujących wojska w to, co jest im niezbędne na polu walki), np. pozycje tyłowe, jednostki tyłowe


SJP.pl


tyłozgryz

wada zgryzu, w której dolny łuk zębowy jest przesunięty do tyłu względem górnego


SJP.pl

Tyłozgryz – wada zgryzu polegająca na dotylnym przesunięciu dolnego łuku zębowego względem górnego. Do tyłozgryzów zaliczane jest także tyłożuchwie.

Charakterystycznymi cechami tyłozgryzu są:

  • jako konsekwencja powyższego pierwsze trzonowce ułożone w odwrotnej triadzie (dolne cofnięte względem górnych o połowę ich długości dystalno-mezjalnej – w normalnych warunkach dolne pierwsze trzonowce są wysunięte o połowę ich długości dystalno-mezjalnej),
  • brak kontaktu zębów siecznych (zwiększony nagryz poziomy – mniej przy protruzji, bardziej przy retruzji siekaczy szczęki),
  • brak triad.

Wikipedia


tyłozmyk

patologia kręgosłupa w postaci przemieszczenia się w tył kręgu znajdującego się bezpośrednio powyżej; przeciwieństwo kręgozmyku


SJP.pl


tyły

przybierać na wadze, stawać się grubym, otyłym


SJP.pl


skrótowiec

 (1.1) slang. (często internetowy) towarzysz życia

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Witam dziewczyny, zwracam się do was z ogromną prośbą o pomoc. Mój TŻ jest cholerykiem.

Wiktionary


tzatziki

[czytaj: cac-iki] grecki sos ze świeżych, rozdrobnionych ogórków z czosnkiem i jogurtem albo śmietaną, zwykle dodawany do potraw mięsnych; tzatzyki, dzadziki, caciki, cacyki


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) kulin. zob. cacyki.

Wiktionary

Tzatziki (ngr. τζατζίκι, wym. dzadz-iki, cacyki) – dip (sos) grecki, podawany jako dodatek do dań z grilla, smażonych, pieczonych lub oddzielnie.

Jest najpopularniejszą przystawką w kuchni greckiej); spożywany też z zapieczonym pieczywem.

Wikipedia


tzatzyki

[czytaj: cac-iki] grecki sos ze świeżych, rozdrobnionych ogórków z czosnkiem i jogurtem albo śmietaną, zwykle dodawany do potraw mięsnych; tzatziki, dzadziki, caciki, cacyki


SJP.pl


tzn.

skrót od: to znaczy, czytany jako całe wyrażenie


SJP.pl

skrót

 (1.1) = to znaczy

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Klityka to wyraz atoniczny, tzn. pozbawiony własnego akcentu.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈtɔ ˈznat͡ʃɨ, AS: to značy

Wiktionary


tzsp

skrót od: Towarzystwo Zachęty Sztuk Pięknych


SJP.pl


tzw.

skrót od: tak zwany (czytany jako całe, odmienne wyrażenie); t.zw.


SJP.pl

skrót

 (1.1) = tak zwany

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Pan feudalny, czyli tzw. senior, miał wielu wasali.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈtaɡ ˈzvãnɨ|ˈtaɡ ˈzvãna|ˈtaɡ ˈzvãnɛ, AS: tag zvãny|tag zvãna|tag zvãne

Wiktionary


tł.

skrót od: tłumacz, tłumaczenie; tłum.


SJP.pl

skrót, rzeczownik

 (1.1) tłumacz

 (1.2) tłumaczka

 (1.3) tłumaczenie

skrót, czasownik

 (2.1) tłumaczyć

skrót, forma czasownika.

 (3.1) tłumaczony

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) tłum.

 (1.2) tłum.

 (1.3) tłum.

 (2.1) tłum.

 (3.1) tłum.

Wiktionary


tłamsić

1. potocznie: gnieść, miąć, miętosić
2. przenośnie:
a) wywierać nacisk na kogoś
b) powściągać, ukrywać coś z trudem
3. tłamsić się - być tłamszonym; gnieść się


SJP.pl


tło

1. dalszy plan, przed którym znajdują się przedmioty bliskie obserwującemu;
2. środowisko, warunki, podłoże czegoś;
3. jednolita barwa czegoś na czym widoczny jest wzór odmiennego koloru


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) dalszy widok np. obrazu, dalszy plan

 (1.2) przen. okoliczności, sytuacja, w której rozgrywają się jakieś wydarzenia

 (1.3) podłoże, na którym eksponowany jest dany element

Wiktionary

  • Tło komputerowe
  • Tło promieniotwórcze
  • Tło zanieczyszczeń powietrza

Zobacz też

  • promieniowanie tła

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) O, a na tym zdjęciu jest nasz synek z Rysami w tle.

 (1.2) Astrolog przepowiada przyszłość z położenia planetaanet, Słońca i Księżyca na tle zodiaku.

 (1.3) Kanapa babci miała delikatny wzór w brązowawe kwiaty na beżowym tle.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: twɔ, AS: tu̯o

Wiktionary


tłoczący

tłoczyć


SJP.pl

Patrz:

tłoczyć

tłoczarnia

1. dział fabryki, w którym wykonywane są prace na tłoczarkach;
2. prasa stosowana w przemyśle spożywczym do wytłaczania soków; tłoczarka


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) spoż. zakład produkujący olej, sok, wino lub inną substancję poprzez wyciskanie

 (1.2) spoż. maszyna wyciskająca płyny z owoców, warzyw, nasion lub innych produktów rolnych

 (1.3) techn. zakład obrabiający metal lub inne tworzywo przez tłoczenie

 (1.4) techn. zakład produkujący metodą tłoczenia płyty służące do odtwarzania dźwięków, obrazów lub danych innego rodzaju

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. tłok m., tłoczek m., tłoczenie n., wytłoczenie n., tłoczysko n., tłocznia ż., natłok m., tłoczność ż., wytłoczek m., wytłoczka ż., przetłoczenie n.

 czas. tłoczyć ndk., wytłoczyć dk., przetłoczyć dk.

 przym. tłoczny, tłokowy

 przysł. tłoczno, tłocznie

Wiktionary

Synonimy:

 (1.2) tłocznia

Wiktionary


tłoczarz

robotnik obsługujący prasę do tłoczenia; praser


SJP.pl


tłoczek

zdrobnienie od: tłok


SJP.pl


tłoczewo

Tłoczewo – wieś w Polsce położona w województwie podlaskim, w powiecie wysokomazowieckim, w gminie Nowe Piekuty.

W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa łomżyńskiego.

Wierni kościoła rzymskokatolickiego należą do parafii św. Kazimierza w Nowych Piekutach.

Wikipedia


tłocznia

1. prasa do wytłaczania m.in. oleju, soków;
2. prasa do obróbki plastycznej materiałów;
3. dział fabryki, huty, gdzie materiały poddawane są obróbce plastycznej przy użyciu prasy;
4. zespół urządzeń do przesyłania czegoś przez tłoczenie


SJP.pl

Prasa (łac. pressare „tłoczyć”) – maszyna robocza, której działanie polega na wywieraniu nacisku (również zgniatania, prasowania) na przedmiot umieszczony pomiędzy jej elementami roboczymi.

Wikipedia


tłocznictwo

obróbka plastyczna blach


SJP.pl


tłoczniej

stopień wyższy od przysłówków: tłocznie, tłoczno


SJP.pl


tłoczniejszy

stopień wyższy od przymiotnika: tłoczny


SJP.pl


tłocznik

przyrząd do tłoczenia na prasach


SJP.pl

Tłocznik – narzędzie służące do obróbki plastycznej elementów o małej grubości w stosunku do pozostałych wymiarów (głównie blach, ale także folii czy płyt niemetalowych). Składa się m.in. ze stempla i matrycy, stanowiących elementy robocze tłocznika.

Wikipedia


tłoczny

1. dotyczący tłoczenia, tłoczni, tłoka;
2. zatłoczony, ciasny


SJP.pl


tłoczony

1. wyciśnięty, uzyskany poprzez tłoczenie;
2. mający wklęsło-wypukłą fakturę; wymodelowany;
3. wydrukowany


SJP.pl


tłoczyć

czasownik przechodni niedokonany (dk. wytłoczyć)

 (1.1) techn. pozyskiwać coś za pomocą prasy, zgniatania

 (1.2) techn. poddawać obróbce plastycznyastycznej

 (1.3) techn. wytwarzać coś z matryc

 (1.4) fiz. wypychać coś skądś pod ciśnieniem

 (1.5) druk. robić druki ozdobne; odkształcać powierzchnię papieru lub innego materiału dla uzyskania efektu zdobniczego

czasownik przechodni niedokonany (dk. przetłoczyć)

 (2.1) techn. hydraul. przeciskać substancje ciekłe lub gazowe z jednego miejsca do innego

czasownik zwrotny niedokonany tłoczyć się (dk. przetłoczyć się)

 (3.1) być w tłoku; zbijać się w tłum

 (3.2) powstawać w psychice i męczyć wewnętrznie

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. tłok m., tłoczek m., tłoczarnia ż., tłoczenie n., wytłoczenie n., tłoczysko n., tłocznia ż., natłok m., tłoczność ż., wytłoczek m., wytłoczka ż., przetłoczenie n.

 czas. wytłoczyć dk., przetłoczyć dk.

 przym. tłoczny, tłokowy

 przysł. tłoczno, tłocznie

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) wyciskać, wygniatać, wytłaczać

 (1.3) wygniatać, wytłaczać

 (1.4) wypompowywać

 (2.1) pompować

 (3.1) cisnąć się, gnieść się, kitłasić się, kitwasić się, pchać się, tłamsić się

Wiktionary


tłoczysko

1. trzon tłoka w silnikach tłokowych;
2. cześć prasy tłoczącej;
3. część młota kowalskiego


SJP.pl


tłoczywo

rozdrobnione tworzywo sztuczne, dające się formować przez pod ciśnieniem w podwyższonej temperaturze


SJP.pl


tłok

element w kształcie walca lub krążka poruszający się w cylindrze ruchem posuwisto-zwrotnym, tłoczący powietrze, wodę itp.


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) techn. element maszyny, który przyjmuje nacisk lub wywiera go na gaz, ciecz lub inną substancję, przekazując do niej lub odbierając od niej energię;

 (1.2) napierająca, duża masa ludzi

Wiktionary

Tłok – element maszyn takich jak silniki tłokowe, pompy tłokowe, sprężarki i siłowniki hydrauliczne i pneumatyczne oraz innych mechanizmów.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Silnik za pośrednictwem mechanizmu korbowodowego napędza tłoczysko sztywno połączone z tłokiem.

 (1.2) Przy wejściu do autobusu zapanował tłok.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: twɔk, AS: tu̯ok

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. tłoczarnia m., tłoczenie n., wytłoczenie n., tłoczysko n., tłocznia ż., natłok m., tłoczność ż., wytłoczek m., wytłoczka ż., przetłoczenie n.

:: tłoczek m.

 czas. tłoczyć ndk., wytłoczyć dk., przetłoczyć dk.

 przym. tłoczny, tłokowy

 przysł. tłoczno, tłocznie

Wiktionary

Synonimy:

 (1.2) ścisk, natłok

Wiktionary


tłoka

1. wzajemna, bezpłatna pomoc sąsiedzka przy zbieraniu płodów rolnych z pola
2. dodatkowa robota pańszczyźniana w okresie pilnych robót np. żniw; powaba


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) wzajemna, bezpłatna pomoc sąsiedzka przy zbieraniu płodów rolnych z pola;

Wiktionary

Tłoka (ukr. толока) – słowiański obyczaj pomocy sąsiedzkiej na wsi. Przetrwał do drugiej połowy XX wieku.

W razie konieczności wykonania pilnej pracy, która przerastała możliwości zainteresowanego, zapraszano do pomocy całą wieś. Pracę wykonywano nieodpłatnie. Tłoka rozpoczynała się od poczęstunku, często z muzyką i tańcami. Kończyła się również obfitym poczęstunkiem z jadłem i napojem.

Wikipedia


tłokować

1. wydobywać ropę tłokiem (korzystając z energii rozprężającego się gazu);
2. czyścić rurociąg tłokami


SJP.pl


tłokowo

Tłokowo (niem. Lokau) – wieś warmińska w Polsce położona w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie olsztyńskim, w gminie Jeziorany. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa olsztyńskiego. Wieś znajduje się w historycznym regionie Warmia.

Wikipedia


tłokowy

dotyczący tłoka (elementu silnika), służący do tłoczenia; tłoczny, tłoczniowy, tłoczący


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) od: tłok (tylko w znaczeniu: „element maszyny, który przyjmuje nacisk lub wywiera go na gaz, ciecz lub inną substancję, przekazując do niej lub odbierając od niej energię”)

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. tłoczarnia ż., tłok m., tłoczysko n., tłocznia ż.

 czas. tłoczyć ndk.

Wiktionary


tłomacz

przestarzale: tłumacz


SJP.pl


tłomaczka

przestarzale: tłumaczka


SJP.pl


tłomaczyć

dawniej: tłumaczyć


SJP.pl


tłowy

tło


SJP.pl

Patrz:

tło

tłubice

Tłubice – wieś sołecka w Polsce położona w województwie mazowieckim, w powiecie płockim, w gminie Bielsk. Leżą nad Sierpienicą.

W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa płockiego. 1 stycznia 2003 będące dotychczasowymi częściami wsi: Nad Rzeką, Pod Bombalice, Pod Dębsk i Pod Olszyny zostały zlikwidowane jako osobne miejscowości.

Wikipedia


tłuc

1. rozbijać na kawałki;
2. mocno uderzać, walić, łomotać;
3. potocznie: bić kogoś


SJP.pl

czasownik przechodni niedokonany (dk. potłuc, stłuc)

 (1.1) powodować uderzeniami powstawanie kawałków czegoś; uszkadzać w wielu miejscach

 (1.2) uderzać samemu mocno o coś, doprowadzając do miejscowego obrażenia

 (1.3) pot. mocno uderzać

czasownik przechodni niedokonany (dk. utłuc)

 (2.1) zmieniać uderzeniami formę lub konsystencję czego

czasownik przechodni niedokonany (dk. zatłuc)

 (3.1) łomotać, powodując powstanie głośnego odgłosu

 (3.2) zabijać bez opamiętania

czasownik przechodni niedokonany (dk. wytłuc)

 (4.1) pot. zabijać w dużej liczbie

 (4.2) lekcew. grać na czymś intensywnie, długo, głośno albo nieumiejętnie

czasownik przechodni niedokonany (dk. natłuc)

 (5.1) pot. miotać intensywnie pociskami

 (5.2) lekcew. wykonywać seryjnie, bez staranności

 (5.3) lekcew. powtarzać co z uporem

czasownik przechodni niedokonany (dk. dotłuc)

 (6.1) uderzać, rozbijać dodatkowo

 (6.2) uderzać, rozbijać do końca

czasownik zwrotny niedokonany tłuc się (dk. potłuc się, stłuc się)

 (7.1) ulegać stłuczeniu, rozbiciu

 (7.2) uderzać samemu o coś, wywołując wyraźny odgłos

 (7.3) pot. mocno bić jeden drugiego

czasownik zwrotny niedokonany tłuc się (dk. natłuc się)

 (8.1) pot. powodować hałas poprzez intensywne czynności lub przemieszczanie się

 (8.2) pot. podróżować długo w mało wygodnych warunkach

 (8.3) pot. przemieszczać się bez celu, włóczyć się

 (8.4) pot. o uczuciach, myślach: ciągle przypominać się

czasownik zwrotny niedokonany tłuc się (dk. dotłuc się)

 (9.1) pot. docierać do celu uciążliwej podróży

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. stłuczka ż., tłucz mrz., tłuczarka ż., tłuczek mrz., tłuczenie n., tłuczeniec mrz., tłuczeń mrz., tłuczka ż., tłucznica ż., tłuczniówka ż., tłuk mos., dotłuczenie n., nadtłuczenie n., natłuczenie n., obtłuczenie n., odtłuczenie n., otłuczenie n., potłuczenie n., przetłuczenie n., przytłuczenie n., roztłuczenie n., stłuczenie n., utłuczenie n., wtłuczenie n., wytłuczenie n., zatłuczenie n.

 czas. dotłuc dk., nadtłuc dk., natłuc dk., obtłuc dk., odtłuc dk., otłuc dk., potłuc dk., przetłuc dk., przytłuc dk., roztłuc dk., stłuc dk., utłuc dk., wtłuc dk., wytłuc dk., zatłuc dk.

 przym. tłuczniowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) drobić, druzgotać, gruchotać, kawałkować, kruszyć, łupać, miażdżyć, rozdrabiać, rozdrabniać, rozgniatać, rozkawałkowywać, rozkruszać, rozkuwać, rozłupywać, rozmiażdżać, roznosić, roztłukiwać, roztrzaskiwać, skruszać; rozbijać na drobny mak, rozbijać w drobny mak

 (1.3) batożyć, bić, chlastać, chłostać, ciąć, godzić, grzmocić, katować, kropić, kuksać, lać, łoić, łomotać, młócić, nalewać, okładać, pastwić się, prać, rąbać, rypać, siec, siekać, siepać, smagać, trzepać, uderzać, walić; dawać razy, garbować komuś skórę, macać komuś żebra, traktować kogoś jak bydło

 (2.1) atomizować, ćwiartować, drobić, kawałkować, kruszyć, mleć, proszkować, przemielać, rozbijać, rozdrabiać, rozdrabniać, rozkawałkowywać, rozkruszać, rozkuwać, rozmiażdżać, roztłukiwać, siec, siekać, skruszać, sproszkowywać, szatkować, ścierać, tłuc na miazgę, trzeć, ubijać, ucierać, utłukiwać

 (3.1) dobijać się, klekotać, kołatać, pukać, stukać

Wiktionary


tłuchowo

miasto w Polsce


SJP.pl

Tłuchowo – wieś w Polsce położona w województwie kujawsko-pomorskim, w powiecie lipnowskim, w gminie Tłuchowo.

Wikipedia


tłuchowski

przymiotnik od: Tłuchowo


SJP.pl


tłuczek

narzędzie do tłuczenia i rozgniatania


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) narzędzie służące do rozgniatania, rozbijania czegoś, w celu uzyskania cieńszej warstwy, drobniejszych kawałków lub jednolitej masy

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (2.1) pot. pogard. o kimś nierozgarniętym

Wiktionary

urządzenia
  • tłuczek (pistel) – element ruchomy (bijny) moździerza kuchennego albo laboratoryjnego
  • tłuczek – rodzaj rozdrabniacza karmy
  • tłuczek do mięsa – przyrząd kuchenny
  • tłuczek do ziemniaków – przyrząd kuchenny
  • ubijak – zagęszczarka gruntu
fikcja literacka
  • tłuczek – fikcyjna gra sportowa pojawiająca się w cyklu powieści o Harrym Potterze autorstwa J.K. Rowling

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ˈtwut͡ʃɛk, AS: tu̯uček

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. tłuczenie n., tłuczeń mrz., stłuczka ż.

 czas. przytłuc, tłuc ndk., stłuc dk.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) ubijak

 (2.1) ciołek, głupiec

Wiktionary


tłuczeń

kruszywo z drobno tłuczonego kamienia, używane głównie na nawierzchnie dróg i jako dodatek do betonów; szuter, szaber


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) bud. kruszywo budowlane z kamienia łamanego ze skał;

Wiktionary

Tłuczeń, szuter, szaber – rodzaj kruszywa naturalnego łamanego ze skały. Jego ziarna charakteryzuje szorstka powierzchnia; kształtem zbliżone są do ostrosłupa lub sześcianu.

Wykorzystywany do produkcji betonów oraz do nawierzchni drogowych i kolejowych.

Wikipedia

Powiązane:

 rzecz. tłuczek m., tłuczenie n., potłuczenie n., stłuczenie n., stłuczka ż.

 czas. tłuc ndk., potłuc dk., stłuc dk.

 przym. tłuczniowy

Wiktionary


tłuczenie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|tłuc.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: twuˈt͡ʃɛ̃ɲɛ, AS: tu̯učńe

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. stłuczka ż., tłucz m., tłucza ż., tłuczarka ż., tłuczek m., tłuczeniec m., tłuczeń m., tłuczka ż., tłucznica ż., tłuczniówka ż., potłuczenie n., stłuczenie n.

 czas. tłuc, potłuc, stłuc

 przym. tłuczniowy

Wiktionary


tłuczeniec

dawniej:
1. ciastko z tłuczonych migdałów;
2. sucharek z suszonych placków zmieszanych z miodem i ponownie upieczonych


SJP.pl


tłuczewo

Tłuczewo (dodatkowa nazwa w j. kaszub. Tłuczewò) – wieś kaszubska w Polsce, położona w województwie pomorskim, w powiecie wejherowskim, w gminie Linia nad rzeką Łebą.

Wieś królewska w starostwie mirachowskim w województwie pomorskim w II połowie XVI wieku. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa gdańskiego.

Wikipedia


tłuczka

złom szklany lub ceramiczny; stłuczka


SJP.pl


tłuczkotasak

przedmiot, który pełni funkcję tłuczka (służy do rozbijania) i tasaka (służy do rozcinania)


SJP.pl


tłucznica

dawniej: ciasto upieczone z tłuczonych migdałów lub okruchów wysuszonego placka, piernika z dodatkiem miodu


SJP.pl


tłucznice

dawniej: ciasto upieczone z tłuczonych migdałów lub okruchów wysuszonego placka, piernika z dodatkiem miodu


SJP.pl

Tłucznice – wieś sołecka w Polsce położona w województwie mazowieckim, w powiecie makowskim, w gminie Karniewo.

W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa ciechanowskiego.

Wikipedia


tłuczniówka

nawierzchnia drogi z tłucznia


SJP.pl


tłuczony

1. rozbijać na kawałki;
2. mocno uderzać, walić, łomotać;
3. potocznie: bić kogoś


SJP.pl


tłuk

1. kamienne narzędzie używane dawniej do rozbijania i obróbki
2. posp. o człowieku mało rozgarniętym


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męski

 (1.1) lwów. służąca

 (1.2) pot. osoba mało rozgarnięta

 (1.3) żegl. kij, służący do odpychania łódki

 (1.4) daw. gw-pl|Poznań. nierządnica

Wiktionary

Powiązane:

 czas. tłuc, przytłuc

 rzecz. stłuczka ż.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.2) bałwan, baran, ciołek, cymbał, debil, idiota, łoś, matoł, półgłówek, tępak, jełop, osioł

Wiktionary


tłukarz

rzadko: osoba zajmująca się obróbką tłucznia w kamieniołomach i zakładach kamieniarskich


SJP.pl


tłukno

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) daw. kulin. potrawa kuchni ludowej przyrządzana z krup owsianych;

Wiktionary

Tłokno, tłukno (prasłow. tălkъna) – jedna z najbardziej pierwotnych potraw słowiańskich przygotowywana z gotowanego owsa (ewentualnie, rzadko z jęczmienia albo żyta), suszonego na piecu, a następnie mielonego lub kruszonego. Rodzaj owsianki.

Ziarna owsa były najpierw moczone w wodzie, następnie suszone w piecu do zżółknięcia i ostatecznie tłuczone w stępie. W wyniku tych działań powstawała masa z niewielką ilością wody, którą solono lub słodzono miodem. Nadawała się do spożycia na surowo lub po dalszym przetworzeniu.

Wikipedia

Synonimy:

 (1.1) war. tłokno

Wiktionary


tłukowaty

potocznie: charakterystyczny dla osoby głupiej, bezmyślnej; durnowaty, debilowaty, głupkowaty, mułowaty


SJP.pl


tłum

duża liczba ludzi zebranych w jednym miejscu; rzesza, ciżba, zgraja, tłumy


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) duża grupa ludzi zebrana w jednym miejscu

forma czasownika.

 (2.1) 2. os. rozk. od: tłumić

Wiktionary

Tłum – w socjologii zbiorowość ludzka przyjmująca formę czasową i niezorganizowaną. Jednostki w tłumie zawsze przebywają w bliskości fizycznej i mają wspólny obiekt zainteresowania.

Tłum może też przejawiać wspólnie ukierunkowane spontaniczne działania. W takiej sytuacji w tłumie dochodzi często do naśladownictwa i (chwilowego) wyzbywania się indywidualizmu. Często też uczestnicy tłumu czują się silniejsi i tracą zdolność obiektywnej oceny sytuacji.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Przed premierą filmu, przed kasami kłębił się tłum kinomanów.

 (2.1) Ależ Edmundzie, ty tłum w sobie tę bezwstydną żądzę ku mnie!

Wiktionary

Wymowa:

IPA: twũm, AS: tu̯ũm

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz.

:: zdrobn. tłumek m.

 przym. tłumny

 przysł. tłumnie

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) ciżba, rzesza, masa, tłok, ćma

Wiktionary


tłum.

skrót od: tłumacz, tłumaczenie; tł.


SJP.pl

skrót, rzeczownik

 (1.1) tłumacz

 (1.2) tłumaczka

 (1.3) tłumaczenie

skrót, czasownik

 (2.1) tłumaczyć

skrót, forma czasownika.

 (3.1) tłumaczony

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) tł.

 (1.2) tł.

 (1.3) tł.

 (2.1) tł.

 (3.1) tł.

Wiktionary


tłumacz

osoba przekładająca treść wypowiedzi, tekstu lub dzieła z jednego języka na inny


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) osoba przekładająca tekst pisany z jednego języka na inny;

 (1.2) osoba dokonująca tłumaczenia wypowiedzi ustnej z jednego języka na drugi

 (1.3) przest. ten, kto coś wyjaśnia, interpretuje, przekazuje

rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy

 (2.1) inform. program komputerowy lub aplikacja służące do tłumaczenia tekstów z jednego języka na drugi

forma czasownika.

 (3.1) 2 os. rozk. zob. tłumaczyć.

Wiktionary

Tłumacz – osoba, która dzięki znajomości co najmniej dwóch języków dokonuje przekładu wypowiedzi lub tekstu pisanego z języka źródłowego na język docelowy. Tłumaczenie wymaga nie tylko rozumienia tekstu, ale również sprawnego wyrażania jego treści w języku, na który ma być tłumaczony.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Dnia 16 sierpnia 1986 r. zmarł pod Londynem prof. Ignacy Wieniewski, wybitny znawca i tłumacz literatury antycznej.

 (1.2) Tłumacz przez dobrych kilka minut szeptał mu do ucha, przerażony groźbą gniewu przełożonego. Bał się, że mułła nie zrozumiał jego przekładu.

 (2.1) Za kilka lat, wyjeżdżając na urlop za granicę, będziemy zabierać ze sobą elektronicznego tłumacza z syntezatorem mowy. Umożliwi on porozumiewanie się z "tubylcami" bez potrzeby znajomości obcego języka.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈtwũmat͡ʃ, AS: tu̯ũmač

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. tłumaczenie n.

:: fż. tłumaczka ż.

 czas. tłumaczyć ndk., przetłumaczyć dk.

 przym. tłumaczeniowy

Wiktionary

Synonimy:

 (2.1) translator

Wiktionary


tłumaczenie

1. wyjaśniać, objaśniać coś komuś
2. usprawiedliwiać, oczyszczać z zarzutów
3. przekładać tekst, utwór dzieło lub wypowiedź ustną z jednego języka na inny
4. tłumaczyć się - usprawiedliwiać się


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) jakieś słowo, wyrażenie lub tekst wyrażony w innym języku

 (1.2) odczasownikowy od|tłumaczyć. – wyjaśnianie komuś czegoś

 (1.3) odczasownikowy od|tłumaczyć. – przekładanie na inny język

Wiktionary

  • tłumaczenie językowe
    • tłumaczenie oprogramowania
  • tłumaczenie pochodzenia wyrazów
    • tłumaczenie pochodzenia nazw własnych
  • tłumaczenie poleceń w systemach operacyjnych komputerów

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Czy znasz tłumaczenie angielskiego słowa „diminutive”?

 (1.2) Ciągłe tłumaczenie Ci, żebyś nie palił w pokoju, zaczyna mnie już męczyć.

 (1.3) Tłumaczenie powieści trwa długo.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌtwũmaˈt͡ʃɛ̃ɲɛ, AS: tu̯ũmačńe

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. tłumacz m., tłumaczka ż., wytłumaczenie n., wytłumaczanie n., przetłumaczenie n., przetłumaczanie n., przetłumaczalność ż.

 czas. tłumaczyć ndk., wytłumaczyć dk., przetłumaczyć dk.

 przym. tłumaczeniowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) przekład, translacja

 (1.2) wyjaśnianie

 (1.3) przekładanie

Wiktionary


tłumaczeniowy

związany z tłumaczeniem, dotyczący przekładu z jednego języka na inny


SJP.pl


tłumaczka

kobieta przekładająca treść wypowiedzi, tekstu lub dzieła z jednego języka na inny


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) kobieta przekładająca tekst pisany z jednego języka na inny

 (1.2) kobieta dokonująca tłumaczenia wypowiedzi ustnej

Wiktionary

  • tłumacz – zawód
  • Tłumaczka – thriller amerykański w reżyserii Sydneya Pollacka z 2005 r. z Nicole Kidman w roli głównej

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Marta pracuje w dużym koncernie, jest tłumaczką języka francuskiego.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: twũˈmat͡ʃka, AS: tu̯ũmačka

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. tłumacz mos., tłumaczenie n., przetłumaczalność ż.

 czas. tłumaczyć ndk., przetłumaczyć dk.

 przym. tłumaczeniowy

Wiktionary


tłumaczyć

1. wyjaśniać, objaśniać coś komuś
2. usprawiedliwiać, oczyszczać z zarzutów
3. przekładać tekst, utwór dzieło lub wypowiedź ustną z jednego języka na inny
4. tłumaczyć się - usprawiedliwiać się


SJP.pl

czasownik przechodni niedokonany (dk. wytłumaczyć)

 (1.1) wyjaśniać, objaśniać coś, przekazywać zasadę działania czegoś

 (1.2) wyjaśniać, podawać powód, dla którego postąpiło się w dany sposób

czasownik przechodni niedokonany (dk. przetłumaczyć)

 (2.1) wyrażać tę samą informację za pomocą innego języka niż wyjściowy

czasownik nieprzechodni niedokonany (dk. brak)

 (3.1) pracować jako tłumacz, być tłumaczem

czasownik zwrotny niedokonany tłumaczyć się (dk. brak)

 (4.1) wyjaśniać, podawać powód swojego postępowania (patrz znaczenie 1.2)

 (4.2) dać się przetłumaczyć

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Wujek długo mi tłumaczył, co to są procenty.

 (1.2) Choroba żony tłumaczyła jego nieobecność.

 (2.1) Od lat tłumaczę techniczne teksty z angielskiego na polski, ale z takim zwrotem spotykam się pierwszy raz.

 (3.1) Czy twój znajomy tłumaczy jeszcze na angielski?

 (4.1) Uczeń długo się tłumaczył, czemu nie zrobił pracy domowej.

 (4.2) Idiomów nie tłumaczy się dosłownie.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: twũˈmat͡ʃɨt͡ɕ, AS: tu̯ũmačyć

Wiktionary

Powiązane:

 czas. wytłumaczyć dk., przetłumaczyć dk.

 rzecz. przetłumaczalność ż., tłumaczenie, tłumacz, tłumaczka

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) wyjaśniać, objaśniać, uświadamiać, uczyć, stpol. tłomaczyć

 (1.2) usprawiedliwiać

 (2.1) przekładać

Wiktionary


tłumek

potocznie: duża grupa ludzi zebrana w jednym miejscu; tłumik, gromadka


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) pot. zdrobn. od: tłum

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Niewielki tłumek zebrał się przed bankiem.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. tłum m.

 przysł. tłumnie

Wiktionary


tłumem

duża liczba ludzi zebranych w jednym miejscu; rzesza, ciżba, zgraja, tłumy


SJP.pl


tłumić

1. likwidować coś, nie dać się czemuś rozwijać;
2. hamować jakiś odruch, nie dając tym poznać czegoś po sobie;
3. powodować, że coś jest mniej słyszalne, głuszyć


SJP.pl

czasownik

 (1.1) ograniczać, zmniejszać nasilenie czegoś

 (1.2) (o buncie, powstaniu, rebelii) zwalczać, usiłować doprowadzić do poddania się (kapitulacji) powstańców / rebeliantów

 (1.3) (o emocjach, uczuciach, odczuciach) powstrzymywać, hamować, nie dawać upustu; starać się nie okazywać uczuć

Wiktionary

Przykłady

 (1.2) Jesienią 1944 tłumi powstanie na Słowacji. W 1945, pod koniec wojny, ginie w tajemniczych okolicznościach.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈtwũmʲit͡ɕ, AS: tu̯ũmʹić

Wiktionary

Powiązane:

 czas. stłumić dk.

 rzecz. tłumienie n., stłumienie n., stłumianie n., tłumik m.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1-3) dusić

 (1.3) tłamsić

Wiktionary


tłumica

prosty i prymitywny sprzęt strażacki służący do ochrony budynków przed żarem i iskrami lub do gaszenia pożaru w zarodku


SJP.pl

Tłumica – sprzęt pożarniczy do gaszenia iskier i żaru przenoszonych przez wiatr na obejścia i dachy – płaskie wiklinowe lub brzozowe miotły, obszyte nasiąkliwą tkaniną, osadzone na długich drążkach. Tłumice macza się w wiadrach lub beczkach z wodą i uderza nimi w miejsca, gdzie spadły iskry lub z których wydobywa się płomień. Obecnie tłumice metalowe (z cienkiej blachy) stosowane są przeważnie do tłumienia pożarów między innymi ściółki leśnej i trawy.

Wikipedia


tłumiciel

osoba, która tłumi coś, hamuje rozwój czegoś


SJP.pl


tłumicielka

tłumiciel


SJP.pl

Patrz:

tłumiciel

tłumienie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|tłumić.

Wiktionary

Tłumienie (gaśnięcie) drgań – zmniejszanie się amplitudy drgań układu drgającego wraz z upływem czasu, spowodowane stratami energii. Tłumienie drgań obserwowane jest zarówno w układach mechanicznych jak elektrycznych.

W przypadku fal biegnących tłumienie prowadzi do zmniejszania się amplitudy fali wraz ze wzrostem odległości od źródła.

Wikipedia

Powiązane:

 czas. tłumić

 rzecz. tłumik mrz.

Wiktionary


tłumienność

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) fiz. wartość wyrażająca spadek mocy sygnału wraz z przebytą przezeń drogą;

Wiktionary

Tłumienność – jeden z podstawowych parametrów opisujących zdolność łącza (np. kabel, światłowód, łącze bezprzewodowe) do realizacji transmisji.

Łącza tłumią sygnał z kilku powodów:

  • szumów termicznych,
  • rozpraszania sygnału na zaburzeniach struktury materiału,
  • przeników i przesłuchów (przy łączach miedzianych),
  • pojemności i indukcyjności pasożytniczych (przy łączach miedzianych).

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Jak już wiadomo, tłumienność realnej atmosfery, razem ze zjawiskami pogodowymi, rośnie ze wzrostem częstotliwości.

Wiktionary


tłumik

1. urządzenie do tłumienia dźwięku wywoływanego przez gazy spalinowe silnika;
2. przyrząd do ściszania i zmiany barwy dźwięków w instrumentach muzycznych; sordyna, sordino, surdyna;
3. urządzenie do zmniejszania niekorzystnego wpływu czegoś;
4. dodatek do broni palnych, służący do wyciszania huku wystrzału


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) mot. podzespół motoryzacyjny służące do tłumienia hałasu wydobywania się spalin z rury wydechowej

 (1.2) muz. przyrząd wkładany do wylotu instrumentu dętego, który tłumi dźwięk, zmieniając jego natężenie i barwę

 (1.3) muz. przyrząd do zmniejszania natężenia dźwięku instrumentu smyczkowego

 (1.4) elektron. urządzenie lub podzespół do tłumienia transmitowanego sygnału

 (1.5) techn. wojsk. urządzenie zakładane na lufę broni palnej tłumiące odgłos wystrzału;

 (1.6) techn. zob. amortyzator.

Wiktionary

  • tłumik płomienia
  • tłumik dźwięku
  • tłumik drgań
    • strojony tłumik masowy
  • tłumik interferencyjny
  • tłumik kombinowany
  • tłumik refleksyjny
  • tłumik absorpcyjny
  • tłumik wydechowy
  • tłumik instrumencie muzycznym
  • tłumik optyczny – przyrząd obniżający, o ustaloną wartość (zwykle wyrażoną w dBm), poziom sygnału optycznego w kablu światłowodowym; może być stały lub regulowany; używany do badania torów optycznych

Wikipedia

Powiązane:

 rzecz. tłumienie n., stłumienie n., tłumica ż.

:: zdrobn. tłumiczek m.

 czas. tłumić ndk., stłumić dk.

 przym. tłumikowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.2) sordino

 (1.3) sordino

 (1.6) amortyzator

Wiktionary


tłumikowy

tłumik


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z tłumikiem, dotyczący tłumika

Wiktionary

Patrz:

tłumik

Powiązane:

 rzecz. tłumik m.

Wiktionary


tłumnie

przysłówek

 (1.1) w dużej grupie osób

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Mieszkańcy miasta przybyli tłumnie na plac zamkowy.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. tłum m., tłumek m., tłumność ż.

 przym. tłumny

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) licznie, gromadnie

Wiktionary


tłumniej

stopień wyższy od przysłówka: tłumnie


SJP.pl


tłumniejszy

stopień wyższy od przymiotnika: tłumny


SJP.pl


tłumność

cecha czegoś pełnego ludzi; liczność, mnogość, masowość


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) odprzym. cecha tego, co jest tłumne; cecha tych, którzy są tłumni

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. tłum m.

 przym. tłumny

 przysł. tłumnie

Wiktionary


tłumny

zawierający dużo osób; bardzo liczny; tłoczny


SJP.pl

przymiotnik jakościowy

 (1.1) taki, w którym jest lub uczestniczy dużo ludzi

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Przeszliśmy szybko tłumne ulice i wchodziliśmy milcząco stromymi schodami jej domu.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. tłum m., tłumność ż.

 przysł. tłumnie

Wiktionary


tłumoczek

zdrobnienie od: tłumok


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) niewielki tłumok

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. tłumok mos./mrz.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) tobołek

Wiktionary


tłumok

potocznie:
1. duży, nieforemny pakunek; tobół;
2. pogardliwie o kimś nierozgarniętym; ciućma, ciućmok


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) pot. duży, nieforemny pakunek; rzeczy spakowane, zwykle prowizorycznie w płachtę, w koc itp.

rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy

 (2.1) pot. pogard. osoba uważana za głupią i niezdolną

Wiktionary

Przykłady

 (2.1) Ten głupi tłumok patrzy na to ze złego punktu widzenia.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz.

:: zdrobn. tłumoczek mrz.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) tobół

 (2.1) głupiec, ćwok, przygłup, trep, tłuk, głąb, niedojda, tuman, dureń, jełop

Wiktionary


tłumy

duża liczba ludzi zebranych w jednym miejscu; rzesza, ciżba, zgraja, tłumy


SJP.pl

2 miejscowości w Polsce:

  • Tłumy – osada w woj. łódzkim, w pow. tomaszowskim, w gminie Rzeczyca
  • Tłumy – wieś w woj. mazowieckim, w pow. żyrardowskim, w gminie Mszczonów

Wikipedia


tłuścieć

stawać się tłustym lub tłustszym


SJP.pl


tłuściej

stopień wyższy od przysłówka: tłusto


SJP.pl


tłuściejszy

stopień wyższy od przymiotnika: tłusty; tłustszy


SJP.pl


tłuścieńki

zdrobnienie od: tłusty


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) pot. zdrobn. od: tłusty

Wiktionary

Wymowa:

IPA: twuɕˈt͡ɕɛ̇̃ɲci, AS: tu̯uśćė̃ńḱi

Wiktionary


tłuścioch

1. potocznie: osoba otyła; grubas, spaślak, kluska, ulaniec;
2. zyzuś tłuścioch - gatunek pająka z rodziny omatnikowatych


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) obraź. pogard. człowiek z nadwagą

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. tłuszcz m., przetłuszczanie n., przetłuszczenie n.

:: fż. tłuściocha ż., tłuścioszka ż.

:: zdrobn. tłuścioszek m.

 przym. tłusty, przetłuszczony, tłuszczowy

 przysł. tłusto

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) grubas, spaślak

Wiktionary


tłuściocha

potocznie: kobieta otyła; tłuścioczka, grubcia, grubaska, spaślaczka


SJP.pl


tłuścioszek

z sympatią o osobie z nadwagą


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) zdrobn. pieszcz. tłuścioch

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. tłuszcz m., tłuszczyk m., tłustość ż., tłuścioch mos.

 czas. natłuścić

 przym. tłusty

 przysł. tłusto

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) pączuś, pulpecik, grubasek, sadełko, kuleczka

Wiktionary


tłuścioszka

potocznie: kobieta otyła; tłuściocha, grubcia, grubaska, spaślaczka


SJP.pl


tłuściuchny

zdrobnienie od: tłusty; tłuściutki


SJP.pl


tłuściusieńki

przymiotnik

 (1.1) pot. zdrobn. od: tłusty

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌtwuɕt͡ɕüˈɕɛ̇̃ɲci, AS: tu̯uśćüśė̃ńḱi

Wiktionary


tłuściuteńki

zdrobnienie od: tłusty; tłuściutki, tłuściusieńki


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) pot. zdrobn. od: tłusty

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌtwuɕt͡ɕuˈtɛ̃ɲci, AS: tu̯uśćutńḱi

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. tłuszcz mrz.

Wiktionary


tłuściutki

zdrobnienie od: tłusty; tłuściuchny


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) zdrobn. od: tłusty

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Pobliskie kałuże zajmowały - podobnie jak my zażywając kąpieli - tłuściutkie świnki.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: twuɕˈt͡ɕutʲci, AS: tu̯uśćutʹḱi

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. tłustość, tłuszcz, tłuszczyk, przetłuszczanie

 przym. tłusty

 przysł. tłusto

Wiktionary


tłusta

potocznie: kobieta otyła


SJP.pl


tłustawy

1. o jedzeniu: trochę tłusty;
2. lekko pokryty tłuszczem;
3. potocznie: nieco otyły


SJP.pl


tłustka

roślina z rodziny astrowatych (złożonych), z której nasion otrzymuje się olej jadalny i smar; maziczka


SJP.pl


tłusto

przysłówek

 (1.1) bogato w tłuszcz

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. tłuszczak mzw./mrz., natłuszczenie n., natłuszczanie n., tłustość ż., tłuszcz mrz.

 przym. tłusty, tłuściutki, otłuszczony

Wiktionary


tłustoczwartkowy

charakterystyczny dla tłustego czwartku - ostatniego czwartku karnawału, lub dziejący się tego dnia


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) mający miejsce, spożywany lub urządzany w tłusty czwartek

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Zapewne już dziś przygotowują Państwo tłustoczwartkowe specjały - pączki ze smakowitym nadzieniem, faworki, obwarzanki…

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌtwustɔt͡ʃfartˈkɔvɨ, AS: tu̯ustočfartkovy

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. tłusty czwartek

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) combrowy

Wiktionary


tłustodupy

przymiotnik

 (1.1) wulg. taki, który ma tłuste, grube pośladki

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Ten tłustodupy kamerdyner wypowiada się o nauce?

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) grubodupy

Wiktionary


tłustogon

tłustogon afrykański - gatunek niewielkiego gryzonia z podrodziny myszoskoczków


SJP.pl


tłustoogoniasty

1. owca tłustoogoniasta - przedstawiciel rasy owiec pochodzenia azjatyckiego;
2. o zwierzęciu: posiadający tłusty ogon


SJP.pl


tłustopośladkowy

charakterystyczny dla rasy owiec pochodzenia azjatyckiego


SJP.pl


tłustość

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) cecha tego, co tłuste

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. tłuszcz m., tłuszczak m., tłuścioch m., tłuszcza ż., tłuścioszek mos.

 przym. tłusty, tłuściutki

 przysł. tłusto

Wiktionary


tłustosz

obejmujący ponad 30 gatunków rodzaj roślin z rodziny pływaczowatych; liście tych roślin produkują lepki śluz zawierający substancje trawiące schwytane owady


SJP.pl

Tłustosz (Pinguicula L.) – rodzaj roślin należący do rodziny pływaczowatych. Obejmuje ok. 55–77 gatunków. Najbardziej zróżnicowany jest w Ameryce Środkowej, liczne gatunki występują poza tym w strefie klimatu umiarkowanego na półkuli północnej, nieliczne w Ameryce Południowej sięgając na południu po Patagonię, kilka gatunków rośnie też w strefie klimatu okołobiegunowego. W Europie występuje 13 gatunków, z czego w Polsce dwa lub trzy w zależności od ujęcia: tłustosz alpejski P. alpina, tłustosz pospolity P. vulgaris i tłustosz dwubarwny P. bicolor (uznawany też za podgatunek wcześniej wymienionego).

Wikipedia


tłustoszowate

rodzina roślin zielnych z rzędu jasnotowców, owadożernych, o pędach pływających lub pełzających po wilgotnym podłożu, występujących prawie na całej kuli ziemskiej; pływaczowate


SJP.pl


tłustoszowaty

o cechach tłustoszowatych (rodzina roślin zielnych); pływaczowaty


SJP.pl


tłustszy

stopień wyższy od przymiotnika: tłusty; tłuściejszy, bardziej tłusty


SJP.pl


tłusty

1. zawierający tłuszcz;
2. otyły, gruby, tęgi;
3. pobrudzony tłuszczem, zatłuszczony;
4. dochodowy, intratny


SJP.pl

przymiotnik jakościowy

 (1.1) zawierający dużo tłuszczu

 (1.2) pokryty tłuszczem albo będący w dotyku jak tłuszcz

 (1.3) pejor. o człowieku lub zwierzęciu: otyły

 (1.4) druk. gruby, pogrubiony

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Nie podoba mi się to mięso, jest za tłuste, a ja się odchudzam.

 (1.4) Na końcu ogłoszenia jest napisane tłustym drukiem, że poszukujemy osób z biegłą znajomością języka angielskiego.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈtwustɨ, AS: tu̯usty

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. natłuszczenie n., natłuszczanie n., tłuszcz mrz., tłuszczyk m., tłuścioch mos., tłustość ż., tłuszcza ż., tłuszczak mrz./mzw., odtłuszczanie n., odtłuszczenie n., tłustosz m., tłustoszka ż.

 czas. natłuszczać ndk., natłuścić dk., odtłuszczać ndk., odtłuścić dk.

 przym. tłuściutki, otłuszczony, tłuszczowy, beztłuszczowy

 przysł. tłusto

Wiktionary

Synonimy:

 (1.3) opasły, gruby, spasiony; gw-pl|Śląsk Cieszyński|pencaty.

Wiktionary


tłuszcz

1. produkt spożywczy mający wysoką wartość kaloryczną
2. wysokokaloryczna substancja zawarta w niektórych produktach spożywczych
3. związek organiczny tworzący u zwierząt i u człowieka tkankę w postaci miękkiej warstwy, znajdującej się pod skórą
4. związek organiczny będący lipidem, stanowiący składnik organizmów zwierzęcych i roślinnych


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna

 (1.1) geogr. miasto w powiecie wołomińskim;

Wiktionary

  • tłuszcze − grupa związków chemicznych
  • tłuszcz – tkanka tłuszczowa
  • tłuszcze jadalne
  • Tłuszcz (biał. Тлушч) – białoruski zespół rockowy

Wikipedia

Wymowa:

IPA: twuʃt͡ʃ, AS: tu̯ušč

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. tłuszczanin m., tłuszczanka ż.

 przym. tłuszczański

Wiktionary


tłuszcza

przestarzałe: z niechęcią o większej grupie osób; hołota, zgraja, motłoch, gawiedź, pospólstwo


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) pogard. tłum awanturujących się ludzi

 (1.2) daw. bez ujemnego zabarwienia: gromada ludzi

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈtwuʃt͡ʃa, AS: tu̯ušča

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. tłuszcz m., tłustość ż.

 przym. tłusty

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) motłoch, zgraja, hołota, ciżba

Wiktionary


tłuszczaczek

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) zdrobn. od tłuszczak

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. tłuszczak m.

Wiktionary


tłuszczak

1. niebolesny i niezłośliwy nowotwór, guz powstający z tkanki tłuszczowej podskórnej; lipoma;
2. ptak nocny z rodziny tłuszczaków, charakteryzujący się dużą warstwą tłuszczu, występujący w Ameryce Południowej


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy lub męskorzeczowy

 (1.1) med. łagodny nowotwór składający się z tkanki tłuszczowej;

rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy

 (2.1) ornit. nazwa systematyczna|Steatornis caripensis|ref=tak., monotypowy gatunek ptaków południowoamerykańskich, jedyny przedstawiciel rodziny tłuszczaków;

 (2.2) ornit. ptak z gatunku tłuszczak (2.1)

Wiktionary

Tłuszczak (łac. lipoma) – łagodny nowotwór zbudowany z tkanki tłuszczowej.

Tłuszczaki są miękkie w dotyku, czasami przesuwalne i ogólnie bezbolesne. Rosną bardzo wolno. Większość tłuszczaków jest mała, ale mogą wzrosnąć do rozmiarów ponad 6 cm.

Tłuszczaki występują najczęściej u osób w wieku 40 do 60 lat, ale mogą wystąpić również u dzieci. Tłuszczaki występują u 1% populacji.

Wikipedia

Powiązane:

 rzecz. tłuszcz m., tłuszczyk m., tłustosz m., tłuszczenie n., zatłuszczanie n., zatłuszczenie n., tłuszczaki nmos., natłuszczanie n., tłustość ż.

:: zdrobn. tłuszczaczek m.

 czas. tłuścić ndk., zatłuszczać ndk., zatłuścić dk.

 przym. tłusty, tłuszczowy, tłustawy

 przysł. tłusto, tłustawo

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) lipoma

Wiktionary


tłuszczaki

1. niebolesny i niezłośliwy nowotwór, guz powstający z tkanki tłuszczowej podskórnej; lipoma;
2. ptak nocny z rodziny tłuszczaków, charakteryzujący się dużą warstwą tłuszczu, występujący w Ameryce Południowej


SJP.pl

Tłuszczak (Steatornis caripensis) – gatunek ptaka, jedyny przedstawiciel rzędu tłuszczakowych (Steatornithiformes) i rodziny tłuszczaków (Steatornithidae). Występuje w północnych i północno-zachodnich regionach Ameryki Południowej oraz w Panamie. Nie jest zagrożony.

Wikipedia


tłuszczakowe

rzeczownik, rodzaj niemęskoosobowy, liczba mnoga

 (1.1) syst. ornit. nazwa systematyczna|Steatornithiformes|Sharpe|ref=tak., rząd ptaków z infragromady ptaków neognatycznych;

Wiktionary

Tłuszczak (Steatornis caripensis) – gatunek ptaka, jedyny przedstawiciel rzędu tłuszczakowych (Steatornithiformes) i rodziny tłuszczaków (Steatornithidae). Występuje w północnych i północno-zachodnich regionach Ameryki Południowej oraz w Panamie. Nie jest zagrożony.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Prowadzące nocny tryb życia tłuszczakowe, dzień spędzają w jaskiniach.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. tłuszczak mzw., tłuszczaki lm nm.

Wiktionary


tłuszczanin

mieszkaniec Tłuszcza


SJP.pl


tłuszczanka

mieszkanka Tłuszcza


SJP.pl


tłuszczański

Tłuszcz (miasto)


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) dotyczący Tłuszcza

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Tłuszcz m., tłuszczanin m., tłuszczanka ż.

Wiktionary


tłuszcze

przestarzałe: z niechęcią o większej grupie osób; hołota, zgraja, motłoch, gawiedź, pospólstwo


SJP.pl

Tłuszcze – zwyczajowa nazwa grupy lipidów, estrów glicerolu i kwasów tłuszczowych, głównie triacylogliceroli. Reszty kwasowe występujące w cząsteczkach tłuszczów zawierają zwykle od 12 do 18 atomów węgla.

Większość tłuszczów nie ma zapachu, jest nierozpuszczalna w wodzie i rozpuszczalnikach polarnych oraz dobrze rozpuszczalna w rozpuszczalnikach niepolarnych. Wszystkie tłuszcze są lżejsze od wody, odczyn tłuszczów jest obojętny. Ich stan skupienia zależy od tego, jakie reszty kwasowe tworzą cząsteczkę. Tłuszcze stałe zawierają nasycone reszty kwasowe o długich łańcuchach węglowych, natomiast tłuszcze ciekłe zawierają nienasycone reszty kwasowe (reszty, w których występują wiązania podwójne) lub reszty kwasowe o krótkich łańcuchach węglowych. Kwasy nienasycone występujące w naturalnych tłuszczach są izomerami cis. Większość tłuszczów to estry mieszane, czyli takie, które w cząsteczce zawierają różne reszty kwasowe.

Wikipedia


tłuszczomierz

przyrząd do pomiaru zawartości tłuszczu w produktach mlecznych; laktoskop; laktobutyrometr


SJP.pl

Butyrometr (tłuszczomierz) – przyrząd służący do pomiaru zawartości tłuszczu w mleku oraz mięsie oraz w przetworach mlecznych i mięsnych.

Z uwagi na przeznaczenie wyróżnia się:

  • butyrometr Gerbera – do oznaczania mleka pełnego, spożywczego, serwatki, maślanki i innych napojów mlecznych (podziałka zwykle od 0 do 6% z dokładnością do 0,1%),
  • butyrometr Siegfelda (tzw. podwójny) – do oznaczania mleka odtłuszczonego, maślanki i serwatki (podziałka zwykle od 0 do 0,5% z dokładnością do 0,01%)
  • butyrometr Teicherta – do oznaczania mleka w proszku (podziałka zwykle od 0 do 40% z dokładnością do 0,5%)
  • butyrometr Koehlera ze skalą odwróconą w stosunku do pozostałych – do oznaczania śmietany (podziałka zwykle od 0 do 40% z dokładnością do 1%)
  • butyrometr van Gulika (otwarty po obydwu stronach, z naczyniem do odważania próbki) – do oznaczania serów i twarogów (podziałka zwykle od 0 do 35% z dokładnością do 0,5%).

Wikipedia


tłuszczomocz

chorobowa obecność tłuszczu w moczu; lipuria


SJP.pl


tłuszczopot

wydzielina gruczołów łojowych i potowych owcy; lanolina


SJP.pl


tłuszczowce

naturalny związek organiczny, wchodzący w skład struktury każdej komórki organizmów roślinnych i zwierzęcych; lipid; lipoid


SJP.pl

Lipidy (gr. λίπος, tłuszcz) – szeroka grupa występujących w naturze związków chemicznych. Zalicza się do nich tłuszcze, woski, sterole (w tym cholesterol), rozpuszczalne w tłuszczach witaminy (A, D, E, K), monoacyloglicerole, diacyloglicerole, fosfolipidy i wiele innych substancji. Główne biologiczne funkcje lipidów to magazynowanie energii, tworzenie błon biologicznych i udział w przesyłaniu sygnałów. Chociaż człowiek i zwierzęta mają różnorodne szlaki metaboliczne zdolne do syntezy i rozkładu lipidów, niektóre kluczowe z nich nie mogą powstawać w ten sposób i muszą być dostarczane z dietą.

Wikipedia


tłuszczowiec

naturalny związek organiczny, wchodzący w skład struktury każdej komórki organizmów roślinnych i zwierzęcych; lipid; lipoid


SJP.pl

Lipidy (gr. λίπος, tłuszcz) – szeroka grupa występujących w naturze związków chemicznych. Zalicza się do nich tłuszcze, woski, sterole (w tym cholesterol), rozpuszczalne w tłuszczach witaminy (A, D, E, K), monoacyloglicerole, diacyloglicerole, fosfolipidy i wiele innych substancji. Główne biologiczne funkcje lipidów to magazynowanie energii, tworzenie błon biologicznych i udział w przesyłaniu sygnałów. Chociaż człowiek i zwierzęta mają różnorodne szlaki metaboliczne zdolne do syntezy i rozkładu lipidów, niektóre kluczowe z nich nie mogą powstawać w ten sposób i muszą być dostarczane z dietą.

Wikipedia


tłuszczówka

zadarlica tłuszczówka - gatunek motyla z rodziny omacnicowatych


SJP.pl


tłuszczownik

urządzenie oddzielające ze ścieków tłuszcze i smary


SJP.pl

Separator (osadnik) – urządzenie służące do oczyszczania ścieków przed wprowadzeniem ich do sieci kanalizacyjnej.

Wikipedia


tłuszczowy

przymiotnik

 (1.1) dotyczący tłuszczu, związany z tłuszczem

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Po dokładnej analizie nie znaleziono w tych komórkach żadnych substancji tłuszczowych.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: twuʃˈt͡ʃɔvɨ, AS: tu̯uščovy

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. tłuszcz m., tłuszczyk m., tłuszczowiec m., tłuszczownik m., tłuszczak m., tłuścioch m.

 przysł. tłusto

 przym. tłusty

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) lipidowy, tłusty

Wiktionary


tłuszczyk

zdrobnienie od: tłuszcz


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) pieszcz. o tłuszczu

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Halina obrosła w tłuszczyk i wygląda teraz jak Bunia z „Gumisiów”.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. tłuszcz mrz., tłuszczak mzw./mrz.

 przym. otłuszczony

Wiktionary


u

1. samogłoska;
2. litera oznaczająca samogłoskę "u";
3. przyimek pełniący wiele funkcji w zdaniu;
4. chem. symbol jednostki atomowej masy


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) jęz. majuskuła dwudziestej siódmej litery alfabetu;

Wiktionary

U (minuskuła: u) (dla odróżnienia od ó nazywana często u zwykłym lub u otwartym) – dwudziesta pierwsza litera alfabetu łacińskiego, dwudziesta siódma litera alfabetu polskiego. Oznacza zwykle w danym języku samogłoskę tylną wysoką, np. [u] lub [ʊ], a w języku francuskim [y].

Wikipedia

Przykłady

składnia.

kolokacje.

synonimy.

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

frazeologia.

etymologia.

uwagi.

 (1.1) alfabet polski.

tłumaczenia.

* amerykański język migowy: (1.1) 30px

* polski język migowy: PJM-ukryj| (1.1) {{PJM|U.}}

źródła.

== U (język afar.) ==

wymowa.

 IPA|u.

znaczenia.

litera

 (1.1) U, majuskuła dziewiętnastej litery alfabetu afarskiego

odmiana.

przykłady.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: u, AS: u

Wiktionary

Powiązane:

frazeologia.

etymologia.

uwagi.

 (1.1) alfabet polski.

tłumaczenia.

* amerykański język migowy: (1.1) 30px

* polski język migowy: PJM-ukryj| (1.1) {{PJM|U.}}

źródła.

== U (język afar.) ==

wymowa.

 IPA|u.

znaczenia.

litera

 (1.1) U, majuskuła dziewiętnastej litery alfabetu afarskiego

odmiana.

przykłady.

składnia.

kolokacje.

synonimy.

 (1.1) minuskuła: u

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

Wiktionary

Synonimy:

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

frazeologia.

etymologia.

uwagi.

 (1.1) alfabet polski.

tłumaczenia.

* amerykański język migowy: (1.1) 30px

* polski język migowy: PJM-ukryj| (1.1) {{PJM|U.}}

źródła.

== U (język afar.) ==

wymowa.

 IPA|u.

znaczenia.

litera

 (1.1) U, majuskuła dziewiętnastej litery alfabetu afarskiego

odmiana.

przykłady.

składnia.

kolokacje.

synonimy.

 (1.1) minuskuła: u

Wiktionary


u-

przedrostek

 (1.1) …tworzący formy dokonane

 (1.2) …oznaczający pomniejszenie lub usunięcie

 (1.3) …oznaczający wykonanie czynności pomimo trudności

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Ukradła upatrzoną kieckę.

 (1.2) Urwał rączkę hamulca i uciekł.

 (1.3) Po dwóch piwach Ula z trudem utrzymywała powagę i nie mogła usiedzieć na miejscu.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: u, AS: u

Wiktionary


u-boot

[czytaj: ubot] niemiecki okręt podwodny, zwłaszcza taki, który używany był podczas II wojny światowej; u-boot


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy

 (1.1) wojsk. pot. niemiecki okręt podwodny (zwłaszcza w kontekście wielkich konfliktów zbrojnych XX wieku)

Wiktionary

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ˈubɔt, AS: ubot

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) war. u-boot

Wiktionary


u-kształtny

w kształcie litery U


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) taki, który ma kształt litery U

Wiktionary


u-lock

[czytaj: ulok] rodzaj zapięcia do roweru w kształcie litery "U"


SJP.pl


u.d.

skrót od:
1. ut dictum (z łaciny: jak stwierdzono);
2. ustawa dewizowa


SJP.pl


u.k.s.

skrót od: ustawa karna skarbowa


SJP.pl


u.s.p.

skrót od: ustrój sądów powszechnych


SJP.pl


u.s.s.

skrót od: United States Ship - okręt Marynarki Wojennej Stanów Zjednoczonych


SJP.pl


uabaina

glikozyd, składnik leków


SJP.pl


uadi

bardzo długa, kręta, sucha dolina na pustyni, wypełniająca się wodą w czasie okresowych deszczów; ued, uedy, wadi, wadis


SJP.pl


uakari

[czytaj: łakari] rodzaj małp szerokonosych występujący w tropikalnych lasach Amazonii


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy

 (1.1) zool. nazwa systematyczna|Cacajao|ref=tak., rodzaj ssaka naczelnego;

Wiktionary

Uakari (Cacajao) – rodzaj ssaków naczelnych z podrodziny saki (Pitheciinae) w obrębie rodziny sakowatych (Pitheciidae).

Wikipedia

Przykłady

składnia.

kolokacje.

synonimy.

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

frazeologia.

etymologia.

uwagi.

tłumaczenia.

* angielski: (1.1) uakari

źródła.

== uakari (język angielski.) ==

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik

 (1.1) zool. uakari

odmiana.

przykłady.

Wiktionary

Synonimy:

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

frazeologia.

etymologia.

uwagi.

tłumaczenia.

* angielski: (1.1) uakari

źródła.

== uakari (język angielski.) ==

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik

 (1.1) zool. uakari

odmiana.

przykłady.

składnia.

kolokacje.

synonimy.

Wiktionary


uaktualniać

czynić aktualnym, dostosowywać do współczesności; aktualizować, uwspółcześniać, modernizować, unowocześniać


SJP.pl

czasownik przechodni niedokonany (dk. uaktualnić)

 (1.1) czynić znów aktualnym

czasownik zwrotny niedokonany uaktualniać się (dk. uaktualnić się)

 (2.1) stawać się ponownie aktualnym

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. uaktualnianie n., zaktualizowanie n., aktualizowanie n.

 czas. aktualizować

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) aktualizować

 (2.1) aktualizować się

Wiktionary


uaktualnianie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|uaktualniać.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. zaktualizowanie n., aktualizowanie n., uaktualnienie n., aktualizacja ż., aktualność ż.

 czas. aktualizować ndk., zaktualizować dk., uaktualniać ndk., uaktualnić dk.

 przym. aktualny, aktualizacyjny

 przysł. aktualnie

Wiktionary


uaktualnić

uczynić aktualnym, dostosować do współczesności; zaktualizować, uwspółcześnić, zmodernizować, unowocześnić


SJP.pl


uaktualnienie

uczynić aktualnym, dostosować do współczesności; zaktualizować, uwspółcześnić, zmodernizować, unowocześnić


SJP.pl


uaktywniać

pobudzać do działania


SJP.pl


uam

[czytaj: u-a-EM lub u-AM] skrót od: Uniwersytet im. Adama Mickiewicza (w Poznaniu)


SJP.pl

skrótowiec

 (1.1) = eduk. Uniwersytet im. Adama Mickiewicza;

Wiktionary


uargumentować

poprzeć argumentami, uzasadnić


SJP.pl


uartować

czasownik

 (1.1) gw-pl|Warmia. zahartować

Wiktionary


uaru

rodzaj słodkowodnych ryb z rodziny pielęgnicowatych


SJP.pl

Uaru – rodzaj słodkowodnych ryb okoniokształtnych z rodziny pielęgnicowatych (Cichlidae).

Pochodzą z Ameryki Południowej – z dorzeczy Orinoko i Amazonki. Podobnie jak u ryb z rodzaju Symphysodon szczególną cechą rodzaju Uaru jest sposób karmienia młodych wydzieliną ze skóry obojga rodziców.

Wikipedia


uatrakcyjniać

książkowo: uczynić atrakcyjnym, pociągającym; urozmaicać, różnicować


SJP.pl


uatrakcyjnianie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|uatrakcyjniać.

Wiktionary

Powiązane:

 czas. uatrakcyjniać ndk.

 rzecz. atrakcja ż.

Wiktionary


uatrakcyjnić

książkowo: uczynić atrakcyjnym, pociągającym; urozmaicić, zróżnicować


SJP.pl


uautentyczniać

czynić autentycznym, prawdziwym


SJP.pl


uaz

samochód marki UAZ


SJP.pl

UAZ (ros. УАЗ, Ульяновский автомобильный завод; Uljanowskij Awtomobilnyj Zawod) – rosyjski producent samochodów terenowych oraz dostawczych, który ma swoją siedzibę w mieście Uljanowsk w obwodzie uljanowskim. Od 2000 jest własnością spółki Sollers. W roku 2016 UAZ wyprodukowało ponad 51 tys. samochodów.

Wikipedia


ub

[czytaj: u-BE] skrót od: Urząd Bezpieczeństwa, policja polityczna w PRL-u do 1956 r.


SJP.pl

skrótowiec

 (1.1) hist. = Urząd Bezpieczeństwa;

Wiktionary

Ub (cyr. Уб) – miasto w Serbii, w okręgu kolubarskim, siedziba gminy Ub. W 2011 roku liczyło 6191 mieszkańców.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) W czasach stalinowskich UB stało za wieloma porwaniami i torturami.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: u‿ˈbɛ, AS: u‿be

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. ubecja ż., ubek mos., ubeczka ż.

 przym. ubecki

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) Urząd Bezpieczeństwa, bezpieka

Wiktionary


ub.

skrót od: ubiegły


SJP.pl

skrót

 (1.1) = ubiegły

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) W ub. tygodniu nadgoplańscy radni zdecydowali o wystąpieniu ze związku.

 (1.1) Ponad 140 osób zginęło w ub. tygodniu podczas bitwy między armią burundyjską i antyrządowymi partyzantami w miasteczku Rumonge położonym nad jeziorem Tanganika.

Wiktionary


ub.m.

skrót od: ubiegłego miesiąca (czytany jako całe wyrażenie)


SJP.pl

skrót, przysłówek

 (1.1) = ubiegłego miesiąca

Wiktionary

Powiązane:

 (1.1) bm., ub.r., br.

Wiktionary


ub.r.

skrót od: ubiegłego roku; r.ub.


SJP.pl

skrót, przysłówek

 (1.1) = ubiegłego roku

Wiktionary

Powiązane:

 (1.1) br., ub.m., bm.

Wiktionary


ubabrany

taki, który się ubabrał; pobrudzony


SJP.pl


ubaczenie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|ubaczyć.

Wiktionary

Powiązane:

 czas. ubaczyć

Wiktionary


ubaczyć

czasownik przechodni dokonany

 (1.1) stpol. zobaczyć

 (1.2) stpol. dostrzec, zauważyć

 (1.3) stpol. rozważyć (coś), zastanowić się (nad czymś)

 (1.4) stpol. przypomnieć sobie

 (1.5) stpol. przewidzieć

czasownik zwrotny niedokonany ubaczyć się

 (2.1) opamiętać się

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. ubaczenie n.

Wiktionary


ubagniać

rzadko: czynić bagnistym


SJP.pl


ubajkowiać

nadawać czemuś charakter bajki


SJP.pl


ubajkowić

nadać czemuś charakter bajki


SJP.pl


ubald

imię męskie


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy, nazwa własna

 (1.1) imię|polski|m.;

Wiktionary

Ubald, Hubald – imię męskie pochodzenia germańskiego. Powstało ze słów hyg i bald, a oznacza „silny ratownik”. Patronami imienia są św. Ubald, biskup Gubbio (†1160) i św. Umbald Adimari (†1315).

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Nie przypadł jej do gustu żart Ubalda.

Wiktionary


ubangi

rzeka w Kongu, Republice Środkowoafrykańskiej i Demokratycznej Republice Konga


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna

 (1.1) geogr. rzeka w Kongu, Republice Środkowoafrykańskiej i Demokratycznej Republice Konga;

Wiktionary

Ubangi (fr. Oubangui) – rzeka w Kongu, Republice Środkowoafrykańskiej i Demokratycznej Republice Konga. Długość wynosi 1300 km (z Uele 2300 km), powierzchnia dorzecza 770 tys. km². Rzeki źródłowe Bomu i Uele.

Przepływa przez podmokłe tereny równikowych lasów deszczowych. Tworzy liczne bystrza i progi. Wpada do Konga. Główne dopływy: Giri, Koto, Lua. Jest żeglowna na odcinku do miasta Bangi.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Powierzchnia dorzecza Ubangi wynosi 770 tys. km².

Wiktionary


ubankowić

zwiększyć odsetek populacji korzystający z banków


SJP.pl


ubankowienie

zwiększyć odsetek populacji korzystający z banków


SJP.pl


ubarwianie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) przen. dodawanie do opowiadania nieprawdziwych szczegółów w celu jego uatrakcyjnienia

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. ubarwienie n.

 czas. ubarwiać ndk., ubarwić dk.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) kolorowanie, podkolorowywanie, podmalowywanie, upiększanie, lukrowanie, lakierowanie

Wiktionary


ubarwienie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) wygląd powłok ciała w odniesieniu do barwy

 (1.2) czynność pokrycia barwą; uczynienie barwnym

 (1.3) czynność dodania ciekawych szczegółów do opisu; uczynienie bardziej interesującym

Wiktionary

Powiązane:

 czas. ubarwić dk.

 rzecz. ubarwianie n.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) koloryt, pigmentacja, umaszczenie, zabarwienie

Wiktionary


ubaśnienie

rzadko: nadanie cech baśniowych, uczynienie baśniowym; ubaśniowienie


SJP.pl


ubaśniowienie

nadanie cech baśniowych, uczynienie baśniowym; ubaśnienie


SJP.pl


ubaśniowiony

taki, który zyskał cechy baśni, stał się baśnią


SJP.pl


ubaw

1. stan rozbawienia, coś śmiesznego; heca;
2. przestarzale: potańcówka, tańce, zabawa


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) pot. stan wesołości

 (1.2) pot. powód wesołości, dobrego humoru

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. ubawienie n., bawienie n.

 czas. ubawić dk.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) rozrywka

Wiktionary


ubawa

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) stpol. zabawa

Wiktionary


ubawiać

rzadko: wywoływać radość, sprawiać uciechę; zabawiać, rozweselać, rozśmieszać


SJP.pl


ubawić

rozśmieszyć, zabawić


SJP.pl


ubawowicz

rzadko: zabawowicz;
1. osoba biorąca udział w zabawie;
2. miłośnik zabaw


SJP.pl


ube

Ube (jap. 宇部市 Ube-shi) – miasto w Japonii, w prefekturze Yamaguchi, w zachodniej części wyspy Honsiu (Honshū), port nad Morzem Wewnętrznym.

W mieście rozwinął się przemysł chemiczny.

Wikipedia


ubecja

pogardliwie o aparacie bezpieczeństwa w Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) pot. pogard. Urząd Bezpieczeństwa; czasem także w odniesieniu do późniejszych służb

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Ale przecież – taki właśnie opis teczek dał w swych dziełach kilkakrotnie także Michnik, twierdząc wprost, że ubecja nie tyle nawet „zbierała”, co fabrykowała materiały do szantażu, i że owe fałszywki, haki, kompromaty etc. stanowią główną zawartość teczek!

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. ubek m., ubeczka ż.

 przym. ubecki

 skr. UB

Wiktionary


ubecki

pot. dotyczący aparatu bezpieczeństwa w PRL


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z UB (Urzędem Bezpieczeństwa), charakterystyczny dla pracowników UB

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Ubecki miał chód, ubecką twarz, ubecki tembr głosu.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. ubecja ż., ubek m., ubeczka ż.

 skr. UB

Wiktionary


ubeczka

pogardliwie: funkcjonariuszka Urzędu Bezpieczeństwa, aparatu bezpieczeństwa w PRL


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) pot. pogard. funkcjonariuszka Urzędu Bezpieczeństwa (UB); później także Służby Bezpieczeństwa

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Na korytarzu przed salą rozpraw złapała ją jakaś ubeczka.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. ubecja ż.

:: fm. ubek m.

 przym. ubecki

 skr. UB

Wiktionary


ubek

potocznie: funkcjonariusz Urzędu Bezpieczeństwa; ubol


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) pot. pogard. funkcjonariusz Urzędu Bezpieczeństwa (UB); później także Służby Bezpieczeństwa

Wiktionary

Ministerstwo Bezpieczeństwa Publicznego (MBP) – ministerstwo odpowiadające za bezpieczeństwo wewnętrzne, bezpieczeństwo publiczne, bezpieczeństwo zewnętrzne uzyskiwane przez kontrwywiad i wywiad, funkcjonujące w czasie tworzenia dyktatury komunistycznej w PRL na polecenie i pod dyktatem władz radzieckich. Obok tzw. Informacji Wojskowej, odpowiedzialne za masowe krwawe represje na obywatelach w okresie stalinizmu.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Uważają, że to nie ubek Iksiński ich skrzywdził, lecz władza państwa, którego obywatelami byli i są….

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈubɛk, AS: ubek

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. ubecja ż.

:: fż. ubeczka ż.

 przym. ubecki

 skr. UB

Wiktionary


uberiba

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) gw-pl|Górny Śląsk. zob. oberiba.

Wiktionary


uberyzacja

przekształcanie tradycyjnych modeli biznesowych poprzez wprowadzenie platform internetowych, zazwyczaj aplikacji mobilnych, które łączą niezależnych dostawców usług z klientami, eliminując potrzebę posiadania własnych zasobów przez firmę zarządzającą


SJP.pl

Uberyzacja – pojęcie z zakresu ekonomii dzielenia (ang. sharing economy) i zarządzania, określające zjawiska społeczno-ekonomiczne zmian zachodzących w branżach dotyczących usług wykorzystujące nowoczesne technologie w tym aplikacje mobile. Nazwa procesu pochodzi od aplikacji Uber.

Wikipedia


uberyzować

zmieniać sposób korzystania z jakichś usług na taki, w którym potrzebujące ich osoby łączą się z usługodawcami za pośrednictwem aplikacji lub platformy


SJP.pl


ubezdźwięcznianie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) fonet. tracenie dźwięczności przez spółgłoskę, wymawianie spółgłoski bez dźwięczności

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. ubezdźwięcznienie n.

 czas. ubezdźwięczniać ndk., ubezdźwięcznić dk.

 przym. ubezdźwięczniający, ubezdźwięczniony

Wiktionary


ubezdźwięcznienie

tracenie dzwięczności przez spółgłoskę


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) fonet. utrata dźwięczności przez spółgłoskę, wymówienie spółgłoski bez dźwięczności

Wiktionary

Ubezdźwięcznienie (desonoryzacja) – upodobnienie fonetyczne polegające na tym, że spółgłoska dźwięczna traci dźwięczność.

W języku polskim następuje to pod wpływem sąsiadującej spółgłoski bezdźwięcznej lub z powodu pozycji końcowej w wypowiedzi. Na przykład w słowie śliwka pod wpływem sąsiadującej spółgłoski bezdźwięcznej k wymawiamy spółgłoskę f, chociaż piszemy w, a w słowie sad w wygłosie wymawiamy t zamiast d.

Wikipedia

Powiązane:

 rzecz. ubezdźwięcznianie n.

 czas. ubezdźwięczniać ndk., ubezdźwięcznić dk.

 przym. ubezdźwięczniający, ubezdźwięczniony

Wiktionary


ubezpieczać

chronić, zapewniać bezpieczeństwo


SJP.pl

czasownik niedokonany (dk. ubezpieczyć)

 (1.1) zawierać umowę o odszkodowanie w losowym przypadku

 (1.2) zapewnić komuś bezpieczeństwo

 (1.3) wojsk. ochraniać przed niespodziewanym atakiem;

 (1.4) sport. asekurować liną innego wspinacza

czasownik zwrotny niedokonany ubezpieczać się (dk. ubezpieczyć się)

 (2.1) ubezpieczyć (1.1) siebie lub swoją własność

 (2.2) sport. zabezpieczać się przed wypadkiem, przywiązując się wspólną liną z innym wspinaczem

Wiktionary

Przykłady

 (1.3) Wtem ubezpieczający myśliwcy ujrzeli daleko przed sobą dwa samoloty.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. bezpieczeństwo n., ubezpieczanie n., ubezpieczenie n., ubezpieczalnia ż., ubezpieczeniowiec m.

 przym. ubezpieczeniowy, bezpieczny

 czas. odbezpieczyć

 przysł. bezpiecznie

Wiktionary


ubezpieczalnia

szpital lub przychodnia, gdzie leczą się osoby ubezpieczone


SJP.pl


ubezpieczanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|ubezpieczać.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌubɛspʲjɛˈt͡ʃãɲɛ, AS: ubespʹi ̯ečãńe

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. bezpieczeństwo n., ubezpieczenie, ubezpieczalnia ż., ubezpieczeniowiec m.

 czas. ubezpieczać ndk., ubezpieczyć dk.

 przym. bezpieczny

 przysł. bezpiecznie

Wiktionary


ubezpieczeni

ogół właścicieli polis


SJP.pl


ubezpieczenie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) zapewnienie o odszkodowaniu za poniesioną stratę; działania prowadzące do zaspokojenia potrzeb finansowych osoby, która poniosła straty materialne

 (1.2) wojsk. żołnierze należący do oddziałów ubezpieczających, osłaniających

 (1.3) przyrząd, urządzenie, które ma chronić przed czymś

Wiktionary

  • ubezpieczenie – umowny obowiązek świadczenia ze strony ubezpieczyciela na wypadek powstania zdarzeń w życiu, zdrowiu lub mieniu ubezpieczonego; wykonanie obowiązku ubezpieczyciel realizuje poprzez wypłatę odszkodowań lub świadczeń z funduszu tworzonego ze składek wnoszonych przez jednostki zagrożone tymi zdarzeniami;
  • ubezpieczenie – ochrona wojsk przed niespodziewanym uderzeniem przeciwnika oraz działaniem jego naziemnego rozpoznania;
  • Ubezpieczenia – książka Janusza Korwin-Mikkego

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Wykupiłem ubezpieczenie turystyczne i dzięki temu miałem spokojny urlop.

 (1.2) Ubezpieczenie marszowe chroni wojska w czasie przemarszu.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌubɛspʲjɛˈt͡ʃɛ̃ɲɛ, AS: ubespʹi ̯ečńe

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. bezpieczeństwo n., zabezpieczenie n., ubezpieczanie n., ubezpieczyciel m., ubezpieczeniowiec m., ubezpieczalnia ż.

 czas. odbezpieczyć, ubezpieczać ndk., ubezpieczyć dk.

 przym. ubezpieczeniowy, bezpieczny

 przysł. bezpiecznie

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) gw-pl|Śląsk Cieszyński|asekuracyj.

 (1.3) zabezpieczenie

Wiktionary


ubezpieczeniowy

ubezpieczenie


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) przym. od: ubezpieczenie

Wiktionary

Patrz:

ubezpieczenie

Wymowa:

IPA: ˌubɛspʲjɛt͡ʃɛ̃ˈɲɔvɨ, AS: ubespʹi ̯ečẽńovy

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. ubezpieczenie n., ubezpieczalnia ż., ubezpieczeniowiec m.

 czas. ubezpieczyć dk., ubezpieczać ndk.

 przym. bezpieczny

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) aktuarialny

Wiktionary


ubezpieczona

kobieta, która się ubezpieczyła


SJP.pl


ubezpieczony

człowiek, który się ubezpieczył


SJP.pl


ubezpieczyć

czasownik przechodni dokonany (ndk. ubezpieczać)

 (1.1) dokonany od|ubezpieczać. (zawrzeć umowę o odszkodowanie w losowym przypadku)

 (1.2) dokonany od|ubezpieczać. (zapewnić komuś bezpieczeństwo)

 (1.3) dokonany od|ubezpieczać. (ochronić przed niespodziewanym atakiem)

 (1.4) dokonany od|ubezpieczać. (zabezpieczyć liną innego wspinacza)

czasownik zwrotny dokonany ubezpieczyć się (ndk. ubezpieczać się)

 (2.1) dokonany od|ubezpieczać się. (ubezpieczać (1.1) siebie lub swoją własność)

 (2.2) dokonany od|ubezpieczać się. (zabezpieczyć się przed wypadkiem, przywiązując się wspólną liną z innym wspinaczem)

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌubɛˈspʲjɛt͡ʃɨt͡ɕ, AS: ubespʹi ̯ečyć

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. ubezpieczenie n., ubezpieczanie n., bezpieczeństwo

 przysł. bezpiecznie, niebezpiecznie

 przym. ubezpieczeniowy, niebezpieczny, bezpieczny

 czas. odbezpieczyć

Wiktionary


ubezpieczyciel

1. podmiot podejmujący zobowiązanie ubezpieczeniowe wobec osoby ubezpieczającej się; asekurator, asekurant;
2. dawniej: towarzystwo ubezpieczeniowe


SJP.pl

Zakład ubezpieczeń (towarzystwo ubezpieczeniowe, ubezpieczyciel) – przedsiębiorstwo prowadzące działalność gospodarczą za zezwoleniem w zakresie ubezpieczeń osobowych, majątkowych i reasekuracji na podstawie umowy, które zobowiązuje się do odpowiedniego świadczenia w razie wystąpienia skutków zdarzeń losowych.

Wikipedia


ubezpłodnić

uczynić bezpłodnym; wysterylizować


SJP.pl


ubezpłodnienie

uczynić bezpłodnym; wysterylizować


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) med. zabieg chirurgiczny dzięki któremu organizm nie ma możliwości zapładniania lub zachodzenia w ciążę;

 (1.2) odczasownikowy od|ubezpłodnić.

Wiktionary

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) W krajach rozwiniętych na ubezpłodnienie decyduje się niemal co trzecia kobieta w wieku 35-44 lat. Jedną z najczęściej stosowanych metod jest podwiązanie jajowodów.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. ubezpładnianie n., płodność ż., płodzenie n., spłodzenie n.

 czas. płodzić ndk., spłodzić dk., ubezpłodnić dk., ubezpłodniać ndk.

 przym. płodny

 przysł. płodnie

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) sterylizacja

Wiktionary


ubezwładniać

przestarzałe: obezwładniać


SJP.pl


ubezwładnić

przestarzałe: obezwładnić


SJP.pl


ubezwłasnowalniać

pozbawiać kogoś możliwości prawnych decydowania o sobie; ubezwłasnowolniać


SJP.pl


ubezwłasnowalnianie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|ubezwłasnowalniać.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. nieubezwłasnowalnianie n., ubezwłasnowolnienie n.

 czas. ubezwłasnowalniać ndk., ubezwłasnowolnić dk.

Wiktionary


ubezwłasnowolniać

pozbawiać kogoś możliwości prawnych decydowania o sobie; ubezwłasnowalniać


SJP.pl


ubezwłasnowolnić

pozbawić kogoś możliwości prawnych decydowania o sobie


SJP.pl


ubezwłasnowolnienie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) praw. pozbawienie zdolności do czynności prawnych;

Wiktionary

Ubezwłasnowolnienie – częściowe lub całkowite pozbawienie osoby fizycznej zdolności do czynności prawnych. Ubezwłasnowolnienie następuje w formie orzeczenia sądowego.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Ubezwłasnowolnienie stosowane jest wobec osób chorych psychicznie.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌubɛzvwasnɔvɔlʲˈɲɛ̇̃ɲɛ, AS: ubezvu̯asnovolʹńė̃ńe

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. ubezwłasnowolniony mos., ubezwłasnowalnianie n.

 czas. ubezwłasnowolnić dk., ubezwłasnowalniać ndk.

 przym. ubezwłasnowolniony

Wiktionary


ubezwłasnowolniona

pozbawić kogoś możliwości prawnych decydowania o sobie


SJP.pl


ubezwłasnowolniony

pozbawić kogoś możliwości prawnych decydowania o sobie


SJP.pl


ubić

1. zabić;
2. utwardzić poprzez szereg uderzeń;
3. potocznie: załatwić (interes)


SJP.pl

czasownik przechodni dokonany (ndk. ubijać)

 (1.1) dokonany od|ubijać.

czasownik zwrotny dokonany ubić się (ndk. ubijać się)

 (2.1) dokonany od|ubijać się.

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Choć przyobiecał panu Skellenowi, że ową dziewczynę ubije, przy życiu ją ostawił.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈubʲit͡ɕ, AS: ubʹić

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. ubicie n., ubijacz mrz., ubijak mrz., ubijanie n.

 czas. bić ndk., ubijać ndk.

Wiktionary


ubichinon

substancja witaminopochodna znajdująca się w mitochondriach komórek zwierzęcych, pełniąca funkcję przenośnika elektronów w łańcuchu oddechowym; koenzym Q; witamina Q


SJP.pl

Ubichinon, koenzym Q10 – organiczny związek chemiczny z grupy chinonów, występujący w mitochondriach komórek roślinnych i zwierzęcych. Jest odpowiedzialny za przenoszenie elektronów w łańcuchu oddechowym. Po przyłączeniu elektronów swobodnie porusza się w wewnętrznej błonie mitochondrialnej umożliwiając transport elektronów między kompleksami białek łańcucha oddechowego, które wbudowane są w wewnętrzną błonę mitochondrialną. Przenosi elektrony między dehydrogenazą NADH (kompleks I), względnie reduktazą bursztynian-koenzym-Q (kompleks II) na kompleks cytochromów bc1, jest więc miejscem zejścia się dróg elektronów pochodzących z NADH oraz FADH2.

Wikipedia


ubiczować

obić, wychłostać biczem, rózgą itp.; zbiczować


SJP.pl


ubiczowanie

obić, wychłostać biczem, rózgą itp.; zbiczować


SJP.pl


ubiec

wyprzedzić, zrobić coś przed kimś


SJP.pl

czasownik

 (1.1) zrobić coś przed kimś innym

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. ubieganie n., biegacz mzw./mos./mrz.

Wiktionary


ubiegać

1. robić coś szybciej i wcześniej niż ktoś inny; uprzedzać, wyprzedzać, prześcigać;
2. o czasie: zbliżać się do końca; mijać, upływać


SJP.pl

czasownik niedokonany (dk. ubiegnąć, ubiec)

 (1.1) zrobić coś wcześniej niż ktoś inny

 (1.2) pokonać określony dystans biegiem

czasownik zwrotny niedokonany ubiegać się

 (2.1) dążyć do uzyskania czegoś, próbować coś uzyskać

 (2.2) zmęczyć się na skutek biegu

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. ubieganie n., biegacz mzw./mos./mrz.

Wiktionary


ubieganie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|ubiegać.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. bieganina ż., bieganie n., biegnięcie n., ubiegnięcie n., bieg m., biegacz m., biegaczka ż., biegunka ż., biegówka ż., zbieganie n., zbiegnięcie n., zbieg m.

 czas. ubiegać się, biegać ndk., biec ndk., ubiegać ndk., ubiec dk., zbiegać ndk., zbiec dk.

 przym. biegowy

Wiktionary


ubiegłoroczny

taki, który miał miejsce lub skończył coś (zwykle szkołę) w ubiegłym roku


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) taki, który wydarzył się w ubiegłym (poprzednim) roku

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) W ubiegłorocznej edycji konkursu Komenda Miejska Policji w Elblągu otrzymała wyróżnienie.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌubʲjɛɡwɔˈrɔt͡ʃnɨ, AS: ubʹi ̯egu̯oročny

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) zeszłoroczny, stpol. łoński

Wiktionary


ubiegłotygodniowy

mający miejsce w ubiegłym tygodniu; zeszłotygodniowy


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) taki, który odbył się/zdarzył się w ubiegłym (poprzednim) tygodniu

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌubʲjɛɡwɔtɨɡɔdʲˈɲɔvɨ, AS: ubʹi ̯egu̯otygodʹńovy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) zeszłotygodniowy

Wiktionary


ubiegłoweekendowy

przymiotnik relacyjny

 (1.1) taki, który odbył się/zdarzył się w ubiegły (poprzedni) weekend

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Podczas ubiegłoweekendowej sesji Wit zabierał głos aż sześć razy.

Wiktionary


ubiegłowieczny

mający miejsce w minionym wieku, pochodzący z minionego wieku; zeszłowieczny; przeszłowieczny


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) odnoszący się do ubiegłego wieku

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) W ubiegłowiecznej anegdocie proboszcz pomstuje z ambony na tych, którzy nie chodzą do kościoła.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌubʲjɛɡwɔˈvʲjɛt͡ʃnɨ, AS: ubʹi ̯egu̯ovʹi ̯ečny

Wiktionary


ubiegły

taki, który minął; zeszły, przeszły


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) zeszły, miniony, poprzedni, ostatni

forma czasownika.

 (2.1) czas przeszły 3. osoby rodzaju niemęskoosobowego od ubiec

Wiktionary

Wymowa:

IPA: uˈbʲjɛɡwɨ, AS: ubʹi ̯egu̯y

Wiktionary


ubielać

rzadko:
1. pobielać;
2. rozjaśniać;
3. pokrywać siwizną, sprawiać, że ktoś siwieje


SJP.pl


ubielić

1. pobielić;
2. rozjaśnić;
3. pokryć siwizną, sprawić, że ktoś siwieje


SJP.pl


ubierać

czasownik przechodni niedokonany (dk. ubrać)

 (1.1) zakładać, wkładać ubranie lub obuwie na kogoś

 (1.2) przyozdabiać coś

 (1.3) przest. lub rzad. odjąć, uszczknąć, zmniejszyć ilość zabierając jej część

 (1.4) reg-pl|Małopolska. zakładać, wkładać, ubierać się w coś, ozdabiać się czymś

czasownik zwrotny niedokonany ubierać się (dk. ubrać się)

 (2.1) zakładać ubranie na swoje ciało

 (2.2) nosić ubrania określonej marki

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Mama ubiera Jasia do przedszkola.

 (2.2) Śmietanka naszej firmy snobistycznie ubiera się wyłącznie u paryskich projektantów.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: uˈbʲjɛrat͡ɕ, AS: ubʹi ̯erać

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. ubieranie n., ubranie n., ubiór m., ubranko n., ubiorek m.

 czas. ubrać dk.

 przym. ubraniowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) odziewać, przyodziewać

 (2.1) nakładać, zakładać, odziewać się, przyodziewać się

Wiktionary


ubieralnia

pomieszczenie przeznaczone do ubierania się i przechowywania ubrań


SJP.pl


ubieralny

1. o urządzeniu: noszony jak ubranie, będący częścią ubrania;
2. dawniej: związany z ubieraniem się, przeznaczony do ubierania się


SJP.pl


ubieranie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|ubierać.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌubʲjɛˈrãɲɛ, AS: ubʹi ̯erãńe

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. ubranie n., ubranko n., ubiór mrz.

 czas. ubierać ndk., ubrać dk.

 przym. ubraniowy

Wiktionary


ubieranka

gra dla dziewczyn, polegająca na przebieraniu kogoś lub czegoś


SJP.pl


ubierka

w górnictwie:
1. sposób wybierania przygotowanych do eksploatacji części złoża, w którym w miarę urabiania części calizny zbędne zroby ulegają likwidacji;
2. wyrobisko powstałe w ten sposób


SJP.pl

Ubierka – wyrobisko podziemne eksploatacyjne w ubierkowym systemie eksploatacji.

Wybieranie kopaliny ubierkami polega na postępowaniu czoła przodka w kierunku zgodnym z kierunkiem frontu eksploatacji. Ruch ten w głąb calizny odbywa się w kolejnych cyklach, na określoną odległość zwaną zabiorem, ze stale nadążającą likwidacją zrobów.

Wikipedia


ubierkowy

przymiotnik od: ubierka


SJP.pl


ubijać

1. zabijać;
2. utwardzać poprzez szereg uderzeń;
3. potocznie: załatwiać (interes)


SJP.pl

czasownik przechodni niedokonany (dk. ubić)

 (1.1) kulin. zmieniać produkty płynne na gęstą masę poprzez energiczne mieszanie

 (1.2) bijąc w coś, powodować mocniejsze powiązanie cząstek tego, zwiększać gładkość i twardość czego

 (1.3) pot. powodować czyjąś śmierć

 (1.4) zadać śmierć zwierzęciu

czasownik zwrotny niedokonany ubijać się (dk. ubić się)

 (2.1) być ubijanym

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. ubijacz mrz., ubijak mrz., ubijanie n., bijak m., bijatyka ż., ubicie n.

 czas. ubić ndk., bić ndk.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) bić, trzepać

 (1.2) utwardzać

 (1.3) zabijać, tłuc

Wiktionary


ubijacz

1. osoba obsługująca ubijarkę;
2. domowy przyrząd kuchenny do ubijania


SJP.pl


ubijaczka

Trzepaczka kuchenna (krócej: trzepaczka, także: ubijaczka) – narzędzie kuchenne, wykonane najczęściej ze stali nierdzewnej, służące do ubijania płynnych lub półpłynnych mas w procesie przygotowywania dań.

Wikipedia


ubijak

1. urządzenie najczęściej pneumatyczne do ubijania nawierzchni;
2. tłuczek kuchenny


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) narzędzie do ubijania

 (1.2) techn. element maszyny służący do ubijania

Wiktionary

Zagęszczarka stopowa (ubijak, skoczek) – urządzenie do mechanicznego zagęszczania gruntu. Najczęściej wykorzystywane przez ekipy remontowo-budowlane, drogowe oraz brukarskie. Poprzez punktowe uderzenia w powierzchnię gruntu, usuwa z niego cząsteczki wody oraz powietrza, co prowadzi bezpośrednio do jego zagęszczenia. Mały rozmiar doskonale sprawdza się przy pracach w wąskich i niewielkich przestrzeniach. Najczęściej do obsługi maszyny wystarczy jedna osoba.

Wikipedia

Powiązane:

 rzecz. ubijacz mos./mrz., ubijaczka ż., ubicie n., ubijanie n., ubijarka ż.

 czas. ubijać ndk., ubić dk.

Wiktionary


ubijanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|ubijać.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌubʲiˈjä̃ɲɛ, AS: ubʹii ̯ä̃ńe

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. ubijacz m., ubijaczka ż., ubijak m., ubijarka ż.

 czas. ubijać ndk., ubić dk.

Wiktionary


ubijarka

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) maszyna do ubijania gruntu

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. ubijanie n., ubijak mrz.

Wiktionary


ubikacja

pomieszczenie, w którym można załatwić swoje potrzeby fizjologiczne; toaleta, ustęp


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) miejsce przeznaczone do załatwiania potrzeb fizjologicznych;

 (1.2) urządzenie przeznaczone do załatwiania potrzeb fizjologicznych

 (1.3) daw. dowolne pomieszczenie użytkowe

Wiktionary

Ubikacja, toaleta, potocznie WC (ang. water closet) – pomieszczenie sanitarne, w którym człowiek załatwia swoje potrzeby fizjologiczne, jak: defekacja, mikcja (oddanie moczu) lub wymioty. W krajach rozwiniętych wchodzi w skład prawie każdego mieszkania jako osobne pomieszczenie lub jest częścią łazienki. W skład jego wyposażenia wchodzi: muszla klozetowa z deską sedesową, często osobna umywalka i – jeśli pomieszczenie jest dostatecznie obszerne – bidet.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ˌubʲiˈkat͡sʲja, AS: ubʹikacʹi ̯a

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) toaleta, latryna, ustęp, wychodek; reg. śl. haziel.; grub. sracz, kibel, klop, bardacha; eufem. miejsce potrzebne, miejsce sekretne, tam, gdzie król chadza piechotą

 (1.2) muszla

Wiktionary


ubikacyjny

1. ubikacja;
2. potocznie: pozbawiony wartości lub znaczenia; gówniany


SJP.pl


ubikwist

roślina lub organizm zwierzęcy o małych wymaganiach od środowiska, występujące nieomal we wszystkich rejonach geograficznych


SJP.pl

Gatunek wszędobylski (g. ubikwistyczny, ubikwist od łac. ubique - wszędzie, wszędobylski) – gatunek o niewielkich wymaganiach środowiskowych, mało wyspecjalizowany i występujący w najrozmaitszych środowiskach.

Wikipedia


ubikwistyczny

ubikwist


SJP.pl

Patrz:

ubikwist

ubikwityna

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) biochem. białko występujące w komórkach eukariotycznych, łączące się z uszkodzonymi oraz zbędnymi białkami celem ich proteolizy;

Wiktionary

Ubikwityna (Ub) – małocząsteczkowe białko obecne we wszystkich komórkach eukariotycznych i pełniącym kluczową rolę w naznaczaniu białek (ubikwitynacja), które mają ulec nielizosomalnej proteolizie.

Ubikwityna jest polipeptydem złożonym z 76 reszt aminokwasowych, o masie 8,6 kDa. Struktura ubikwityny jest wysoce konserwatywna, zarówno ewolucyjnie (tylko 3 z 76 reszt aminokwasowych różni ubikwitynę ludzką od drożdżowej), jak i pod względem fizykochemicznym: denaturacja jest odwracalna nawet po gotowaniu czy działaniu stężonym kwasem. Ubikwityna występuje u eukariontów w proteasomach.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Rozległe badania udowodniły udział ubikwityny w degradacji białek komórkowych i powszechne występowanie tego systemu pozalizosomowej proteolizy u ssaków, drożdży i w tkankach roślinnych.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. ubikwitynacja ż.

 przym. ubikwitynowy

Wiktionary


ubiór

ubranie, strój


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) elementy nakładane na ciało; to, co ma się na sobie

Wiktionary

Odzież, ubranie, strój – sposób na okrycie ludzkiego ciała. Noszenie odzieży jest przeważnie zarezerwowane dla ludzi i jest cechą wszystkich ludzkich społeczeństw. Ilość i rodzaj noszonej odzieży zależy od płci, typu ciała, sytuacji społecznej i geograficznej. Odzież produkowana jest z różnych materiałów naturalnych jak jedwab, len, agawa, bawełna, wełna, skóra lub syntetycznych akryl, jedwab sztuczny, bistor i inne.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Alicja sama sobie zaprojektowała ten niespotykany ubiór.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈubʲjur, AS: ubʹi ̯ur

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. ubieranie n., ubranie n., ubranko n.

 czas. ubierać ndk., ubrać dk.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) ubranie, strój, odzież, odzienie, szata, kreacja; gw-pl|Śląsk Cieszyński|przioblyczka.

Wiktionary


ubiorek

1. zdrobnienie od: ubiór
2. roślina z rodzaju krzyżowych


SJP.pl

Ubiorek (Iberis L.) – rodzaj roślin z rodziny kapustowatych. Należy do niego ok. 27–28 gatunków roślin zielnych i krzewinek. Występują one w południowej Europie, południowo-zachodniej Azji i Afryce Północnej, a jako rośliny introdukowane także w środkowej i północnej Europie, na różnych obszarach Azji i Ameryki Północnej, w Ameryce Południowej i Nowej Zelandii. Największe zróżnicowanie gatunków występuje na Półwyspie Iberyjskim i w północnej Afryce. W Polsce spotykane są tylko w uprawie. Charakterystyczną cechą tych roślin są spłaszczone i zagęszczone na szczycie kwiatostany, wydłużające się w czasie owocowania.

Wikipedia


ubiorowy

przymiotnik od: ubiór


SJP.pl


ubisoft

Ubisoft, oficjalnie Ubisoft Entertainment SA, dawniej Ubi Soft Entertainment Software – francuski producent i wydawca gier komputerowych. Ma oddziały w 20 krajach, łącznie z rozwijającymi się studiami, m.in. w Montrealu, Toronto, Barcelonie, Karolinie Północnej, Düsseldorfie oraz Mediolanie.

Wikipedia


ubity

osoba martwa; zabity


SJP.pl


ublik

wieś w Polsce


SJP.pl

Ublik (niem. Ublick) – wieś w Polsce położona w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie piskim, w gminie Orzysz.

W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa suwalskiego.

Miejscowość wypoczynkowa. Znajduje się w niej m.in. Ośrodek Wypoczynkowy Politechniki Warszawskiej, hotel Ublik (pozostałości zespołu dworskiego z połowy XIX w.), a także liczne gospodarstwa agroturystyczne i domki letnie.

Wikipedia


ublinek

Ublinek – wieś w Polsce położona w województwie świętokrzyskim, w powiecie opatowskim, w gminie Lipnik.

W latach 1975–1998 miejscowość położona była w województwie tarnobrzeskim.

Przez wieś przechodzi niebieski szlak rowerowy do Opatowa.

Wikipedia


ubliżać

książkowo: naruszać czyjąś godność osobistą, dobre obyczaje; obrażać, znieważać, wymyślać, lżyć


SJP.pl


ubliżający

książkowo: naruszać czyjąś godność osobistą, dobre obyczaje; obrażać, znieważać, wymyślać, lżyć


SJP.pl


ubliżyć

książkowo: naruszyć czyjąś godność osobistą, dobre obyczaje; obrazić, znieważyć, zwymyślać, zelżyć


SJP.pl

czasownik nieprzechodni dokonany (ndk. ubliżać)

 (1.1) dokonany od|ubliżać.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: uˈblʲiʒɨt͡ɕ, AS: ublʹižyć

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. ubliżenie n., ubliżanie n., naubliżanie n.

 czas. ubliżać ndk., naubliżać dk.

Wiktionary


ubocz

regionalnie: ubocze


SJP.pl

Miejscowości w Polsce
  • Ubocz – część miasta Zakopane, powiat tatrzański, województwo małopolskie
  • Ubocz – część wsi Ciche, gmina Czarny Dunajec, powiat nowotarski, województwo małopolskie
  • Ubocz – część wsi Międzybrodzie Bialskie, gmina Czernichów, powiat żywiecki, województwo śląskie
  • Ubocz – przysiółek wsi Wronowice, gmina Łososina Dolna, powiat nowosądecki, województwo małopolskie
  • Ubocz – przysiółek wsi Przyszowa, gmina Łukowica, powiat limanowski, województwo małopolskie
  • Ubocz – przysiółek wsi Stronie, gmina Stryszów, powiat wadowicki, województwo małopolskie
  • Ubocz – część wsi Rokiciny Podhalańskie w woj. małopolskim
Góry w Polsce

Wikipedia


ubocze

ustronne miejsce


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) spokojne miejsce pozbawione ruchu i zgiełku, oddalone od skupisk ludzkich i szlaków komunikacyjnych

Wiktionary

Miejscowości w Polsce

  • Ubocze – wieś w woj. dolnośląskim, w pow. lwóweckim, w gminie Gryfów Śląski
  • Ubocze – wieś w woj. zachodniopomorskim, w pow. szczecineckim, w gminie Grzmiąca

Inne

  • Ubocze – szczyt w Górach Bystrzyckich
  • Ubocz

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Przed dwoma tysiącami lat tętniący dziś życiem Nazaret był nikomu nieznaną osadą rolniczą, odsuniętą na ubocze od Via Maris, owej ważnej drogi starożytnej łączącej Egipt z Syrią.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. ubocz ż., uboczność ż.

 przym. uboczny

 przysł. ubocznie

Wiktionary


uboczka

Lerrea divaricata, roślina spotykana w Parku Narodowym Carlsbad Caverns w stanie Nowy Meksyk; ekstrakt z uboczki opóźnia i spowalnia odrastanie włosków, stosowany jest zatem w kosmetykach do depilacji


SJP.pl

Uboczka (Larrea Cav.) – rodzaj roślin z rodziny parolistowatych (Zygophyllaceae). Obejmuje 5–6 gatunków. Jeden z nich – L. tridentata – rośnie na pustyniach w południowo-zachodniej części Stanów Zjednoczonych i w północnym Meksyku. Pozostałe gatunki rosną na pustynnych terenach w Ameryce Południowej (od Peru na północy po Chile i Argentynę na południu). Rośliny te są w obszarach swego występowania dominantami na rozległych obszarach zajmowanych przez suche zarośla. Jedyny gatunek północnoamerykański trafił na ten kontynent między 0,5 a ponad 8 milionami lat temu (jest na tyle podobny do południowoamerykańskiego gatunku L. divaricata, że rozważano uznanie go za jego podgatunek). Niektóre krzewy L. tridentata rozrastając się wegetatywnie tworzą koliste zarośla. Przy uwzględnieniu średniego tempa przyrostów i rozmiarów takich kręgów wiek najstarszych okazów szacowany jest na 11,7 tysięcy lat.

Wikipedia


uboczny

1. mniej istotny, dodatkowy; niezaplanowany;
2. powstający przy okazji zasadniczego procesu ale niebędący jego celem


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) powstający przy okazji jakiegoś działania

 (1.2) mający drugorzędne znaczenie

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. ubocze n.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) nieplanowany, niezamierzony, poboczny, wtórny

 (1.2) drugorzędny, incydentalny, mało ważny, nieistotny, nieważny, poboczny, wtórny

Wiktionary


ubodnąć

ubóść;
1. uderzyć coś, kogoś rogami lub czymś ostrym; bodnąć;
2. obrazić lub urazić kogoś mocno


SJP.pl


ubodzy

taki, który jest biedny, nie ma pieniędzy


SJP.pl


uboga

taki, który jest biedny, nie ma pieniędzy


SJP.pl

Uboga – osada leśna w Polsce w województwie pomorskim, w powiecie chojnickim, w gminie Czersk.

Miejscowość wchodzi w skład sołectwa Rytel.

W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa bydgoskiego.

Wikipedia


ubogacać

1. dawniej:
a) czynić bogatszym, majętniejszym; bogacić, wzbogacać;
b) czynić wspanialszym, wszechstronniejszym, różnorodniejszym; bogacić, wzbogacać;
2. rzadko: czynić bogatszym duchowo, wewnętrznie, powiększać zasób duchowy, niematerialny; dziś używane głównie w języku duchowieństwa


SJP.pl


ubogacić

1. dawniej:
a) uczynić bogatszym, majętniejszym; wzbogacić;
b) uczynić wspanialszym, wszechstronniejszym, różnorodniejszym; wzbogacić;
2. uczynić bogatszym duchowo, wewnętrznie, powiększyć zasób duchowy, niematerialny; dziś używane głównie w języku duchowieństwa


SJP.pl


ubogi

taki, który jest biedny, nie ma pieniędzy


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) posiadający mało dóbr materialnych

 (1.2) nieobfitujący w coś

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (2.1) osoba uboga (1.1), biedna

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Jesteśmy ubogą rodziną.

 (1.1) Pomagamy ubogim sierotom.

 (1.2) To jedzenie jest ubogie w witaminy.

 (2.1) Słuchajcie tego wy, którzy gnębicie ubogiego i bezrolnego pozostawiacie bez pracy.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: uˈbɔɟi, AS: uboǵi

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. ubóstwo n., ubogość ż.

:: fż. uboga ż.

 przym. ubożuchny

 przysł. ubogo, ubożuchno

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) biedny

 (2.1) stpol. stradnik

Wiktionary


ubogo

przysłówek

 (1.1) w sposób ubogi, biedny

Wiktionary

Ubogo (mac. Убого) – wieś w centralnej Macedonii Północnej, terytorialnie i administracyjnie należąca do gminy Gradsko. Według stanu na 2002 rok jej liczebność wynosiła 0 mieszkańców.

Według danych ze spisu powszechnego przeprowadzonego w 2002 roku, wieś Ubogo była miejscowością opuszczoną, której nie zamieszkiwał żaden człowiek.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) W drzwiach stanęła ubogo ubrana kobieta.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. uboga ż., ubogi mos., ubóstwo n., ubogość ż.

 przym. ubogi, ubożuchny

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) biednie

Wiktionary


ubogość

ubogi (dawniej: ubóstwo)


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) odprzym. cecha tego, co jest ubogie; cecha tych, którzy są ubodzy

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. ubóstwo n., ubogi mos.

 przym. ubogi

 przysł. ubogo

Wiktionary


ubój

zabijanie zwierząt rzeźnych


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) zabijanie zdrowych zwierząt hodowlanych dla mięsa

Wiktionary

Ubój – zabijanie zwierząt rzeźnych przez wykrwawienie w sposób uregulowany przepisami prawa. Można wyróżnić:

  • ubój przemysłowy, dokonywany w rzeźniach
  • ubój gospodarczy, dokonywany przez hodowcę w celu pozyskania mięsa na potrzeby własne lub jego sprzedaż
  • ubój rytualny (szechita, halal) dokonywany zgodnie z przepisami niektórych religii, w niektórych krajach zabroniony ze względu na zakaz sprawiania zwierzętom cierpienia.

Wikipedia

Powiązane:

 rzecz. ubojnia ż.

 przym. ubojowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) rzeź

Wiktionary


ubojnia

pomieszczenie przeznaczone do uboju zwierząt; rzeźnia


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) zakład uboju zwierząt

Wiktionary

Ubojnia (również rzeźnia) – zakład dokonujący uboju i patroszenia zwierząt, których mięso jest przeznaczone do spożycia przez ludzi.

Współcześnie największe rzeźnie w Polsce dokonują uboju do 12 tysięcy świń dziennie.

Wikipedia

Powiązane:

 rzecz. ubój mrz.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) rzeźnia

Wiktionary


ubojowiec

pracownik zajmujący się ubojem


SJP.pl


ubojowy

przymiotnik od: ubój


SJP.pl


ubol

potocznie: funkcjonariusz Urzędu Bezpieczeństwa; ubek


SJP.pl


ubolewać

czasownik niedokonany

 (1.1) odczuwać i wyrażać żal, niezadowolenie lub współczucie dla kogoś

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Ja już wtedy paliłam papierosy bez ustnika i ubolewałam nad tym, że mam żółte zęby od nikotyny.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. ubolewanie n., boleść ż.

 czas. boleć

Wiktionary


ubolewający

ubolewać


SJP.pl

Patrz:

ubolewać

uborć

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna

 (1.1) geogr. hydron. rzeka na Białorusi i na Ukrainie na zachodnim Polesiu, prawy dopływ Prypeci;

Wiktionary

Uborć (biał. Убарць Ubarć, ukr. Уборть Ubort') – rzeka na Białorusi i na Ukrainie na zachodnim Polesiu, prawy dopływ Prypeci.

Długość rzeki wynosi 292 km, powierzchnia dorzecza – 5820 km². Główne dopływy to: Perga (67 km) i Swydowec (58 km)

Wikipedia


ubóść

ubodnąć (rzadko);
1. uderzyć coś, kogoś rogami lub czymś ostrym; bodnąć;
2. obrazić lub urazić kogoś mocno


SJP.pl


ubóstwiać

uwielbiać kogoś lub coś; czcić


SJP.pl

czasownik przechodni niedokonany

 (1.1) czcić, wielbić, uwielbiać, otaczać zachwytem

 (1.2) nadawać obiektom lub zjawiskom cechy boskie

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Ubóstwiam panią, kiedy pani mówi, ale ubóstwiam panią jeszcze bardziej, kiedy pani mówi szeptem.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: uˈbustfʲjät͡ɕ, AS: ubustfʹi ̯äć

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. przebóstwienie n., bogini ż., bóg mos., ubóstwianie n., bóstwo

 przym. boski

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) uwielbiać, adorować

Wiktionary


ubóstwiana

uwielbiać kogoś lub coś; czcić


SJP.pl


ubóstwianie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|ubóstwiać.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌubuˈstfʲjä̃ɲɛ, AS: ubustfʹi ̯ä̃ńe

Wiktionary

Powiązane:

 czas. ubóstwiać

 przym. boski

 rzecz. przebóstwienie n., bóstwo n., bóg mos., bogini ż.

Wiktionary


ubóstwiany

uwielbiać kogoś lub coś; czcić


SJP.pl


ubóstwo

1. brak środków do życia; nędza, bieda;
2. mała różnorodność, mała ilość czegoś


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) brak środków materialnych

 (1.2) przen. brak różnorodności

Wiktionary

Ubóstwo oznacza:

  • biedę – w ujęciu ekonomicznym, np. ubóstwo absolutne
  • małą różnorodność (np. ubóstwo języka, ubogość stylu) albo małą liczbę czegoś (np. ubogi dorobek naukowy, ubogi wybór towarów w sklepie) w rozumieniu "niewiele";
  • cnotę, która obowiązuje wszystkich chrześcijan (także jeden ze ślubów zakonnych składanych przez zakonnice i zakonników katolickich).

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Janek wychowywał się w ubóstwie i nie chodził do szkoły.

 (1.2) Co mnie razi w jego wypowiedzi to ubóstwo słownictwa.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: uˈbustfɔ, AS: ubustfo

Wiktionary

Powiązane:

 przym. ubogi, ubożuchny

 przysł. ubogo

 rzecz. ubogi mos., ubogość ż.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) bieda, nędza, książk. niedostatek, pot. biedota, dziadostwo, chudoba

 (1.2) jałowość, książk. niedostatek

Wiktionary


ubowiec

funkcjonariusz UB (Urzędu Bezpieczeństwa); ubek (potocznie), ubol (pogardliwie)


SJP.pl


ubożę

1. czynić ubogim, biedniejszym;
2. czynić mniej obfitym, mniej bujnym, mniej licznym, mniej różnorodnym


SJP.pl

Uboże, ubożę, w l.mn. często uboża, ubożęta, bożęta – postać z wierzeń staropolskich, opiekuńczy duch domowy, zapewniający dostatek, często wywodzony od dusz zmarłych przodków. Jego postać pojawia się w literaturze w XV i XVI wieku, później zaś zanika. Odpowiednikiem ubożąt na Rusi był domowik.

Wikipedia


ubożeć

1. stawać się ubogim, biednieć;
2. stawać się mniej licznym, mniej różnorodnym


SJP.pl


ubożej

stopień wyższy od przysłówka: ubogo


SJP.pl


ubożenie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) stawanie się biedniejszym, bardziej ubogim

Wiktionary

Powiązane:

 czas. ubożeć ndk.

 przym. ubożuchny

Wiktionary


uboższy

stopień wyższy od przymiotnika: ubogi


SJP.pl


ubożuchniej

stopień wyższy od przysłówka: ubożuchno


SJP.pl


ubożuchność

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) odprzym. cecha tego, co jest ubożuchne; cecha tych, którzy są ubożuchni

Wiktionary

Powiązane:

 przym. ubożuchny

 przysł. ubożuchnie

Wiktionary


ubożuchny

zdrobniale ubogi


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) zdrobn. od: ubogi

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) W ślad za Lewitanem przyzwyczailiśmy się uważać naszą rosyjską przyrodę za ubożuchną, pokrzywdzoną, miłą tylko dlatego, że skromną.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. przebóstwienie n., ubogi mos., ubóstwo n., ubożenie n., ubożuchność ż.

 przym. ubogi, ubożutki

 przysł. ubogo

 czas. ubożeć ndk.

Wiktionary


ubożutki

zdrobnienie od: ubogi


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) zdrobn. od: ubogi

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌubɔˈʒutʲci, AS: ubožutʹḱi

Wiktionary

Powiązane:

 przym. ubożuchny

Wiktionary


ubożyć

1. czynić ubogim, biedniejszym;
2. czynić mniej obfitym, mniej bujnym, mniej licznym, mniej różnorodnym


SJP.pl


ubrać

1. nałożyć ubranie;
2. kupić lub uszyć ubranie;
3. ozdobić, przystroić


SJP.pl

czasownik przechodni dokonany (ndk. ubierać)

 (1.1) dokonany od|ubierać.

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Szlachcica zatrzymał prosty chłop ubrany w proste szaty i prosił o pomoc.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈubrat͡ɕ, AS: ubrać

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. ubiór mrz., ubieranie n., ubranie n., ubranko n., ubraniówka ż.

 czas. ubierać ndk.

 przym. ubraniowy, ubrany

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) odziać, obłóczyć

Wiktionary


ubranie

1. nałożyć ubranie;
2. kupić lub uszyć ubranie;
3. ozdobić, przystroić


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|ubrać.

 (1.2) wszystko, co służy do okrycia ludzkiego ciała

 (1.3) daw. garnitur

Wiktionary

Odzież, ubranie, strój – sposób na okrycie ludzkiego ciała. Noszenie odzieży jest przeważnie zarezerwowane dla ludzi i jest cechą wszystkich ludzkich społeczeństw. Ilość i rodzaj noszonej odzieży zależy od płci, typu ciała, sytuacji społecznej i geograficznej. Odzież produkowana jest z różnych materiałów naturalnych jak jedwab, len, agawa, bawełna, wełna, skóra lub syntetycznych akryl, jedwab sztuczny, bistor i inne.

Wikipedia

Przykłady

 (1.2) Nie możesz wyjść na dwór bez ciepłego ubrania.

 (1.3) To powiedział i poszedł, wielki i odmienny w swoim czarnym, ślubnym jeszcze, połyskliwym od lat i używania ubraniu.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: uˈbrãɲɛ, AS: ubrãńe

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. ubiór m., ubiorek m.

:: zdrobn. ubranko n.

 czas. ubrać, ubierać ndk.

 przym. ubraniowy, ubrany

Wiktionary

Synonimy:

 (1.2) odzież, ubiór, ciuch, ciuszek, kostium, kreacja, łach, odzienie, okrycie, strój, szata

 (1.3) garnitur

Wiktionary


ubraniówka

materiał przeznaczony do szycia garniturów męskich


SJP.pl


ubraniowy

przymiotnik od: ubranie


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) dotyczący ubrań, związany z ubraniami

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Zamierzasz sponsorować mój ubraniowy zakupoholizm, dopóki nie zacznę sensownie zarabiać?

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. ubranie n., ubieranie n., ubranko n.

 czas. ubrać dk., ubierać ndk.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) odzieżowy

Wiktionary


ubranko

zdrobnienie od: ubranie


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) zdrobn. od: ubranie

 (1.2) ubranie małych rozmiarów, często dla dzieci

Wiktionary

Wymowa:

IPA: uˈbrãnkɔ, AS: ubrãnko

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. ubieranie n., ubranie n., ubiór m., ubiorek m.

 czas. ubrać dk., ubierać ndk.

 przym. ubraniowy

Wiktionary


ubrany

przymiotnik

 (1.1) noszący odzież

forma czasownika.

 (2.1) ims. przym. od ubrać

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Zakonnica była ubrana w czarny habit.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. ubranie n.

 czas. ubrać dk.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) obleczony, odziany, przyobleczony, przyodziany, strojny

Wiktionary


ubrązowywać

rzadko: zabarwiać na brązowo, powlekać warstwą brązu


SJP.pl


ubrdać

1. pot. w zwrocie "ubrdać sobie": uroić, wyimaginować sobie;
2. ubrdać się: pot. przyjść na myśl, wydać się, uroić się komuś


SJP.pl


ubroczyć

przestarzale: pobrudzić cieczą, zwłaszcza krwią; pobroczyć, zbroczyć, zakrwawić, pokrwawić


SJP.pl


ubrodowice

Ubrodowice – wieś w Polsce położona w województwie lubelskim, w powiecie hrubieszowskim, w gminie Hrubieszów.

W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa zamojskiego.

Wieś jest sołectwem w gminie Horodło. Według Narodowego Spisu Powszechnego (III 2011 r.) liczyła 267 mieszkańców i była 22. co do wielkości miejscowością gminy Hrubieszów.

Wierni Kościoła rzymskokatolickiego należą do parafii św. Apostołów Piotra i Pawła w Moniatyczach.

Wikipedia


ubrudzać

rzadko: czynić brudnym; brudzić, walać, zanieczyszczać


SJP.pl


ubrudzić

uczynić brudnym


SJP.pl

czasownik dokonany

 (1.1) uczynić brudnym

czasownik zwrotny dokonany ubrudzić się

 (2.1) ubrudzić (1.1) siebie samego

 (2.2) zostać ubrudzonym (1.1)

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. brud m., brudas m., brudasek m., brudownik m., brudzenie n., zabrudzenie n.

 czas. brudzić ndk., zabrudzić dk., zabrudzać ndk., wybrudzić dk., nabrudzić dk.

 przym. brudny

 przysł. brudno

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) reg-pl|Poznań. uślumprać, reg-pl|Śląsk. umarasić

Wiktionary


ubrus

rodzaj chusty


SJP.pl


ubruttawiać

w ekonomii: zwiększać kwotę brutto świadczenia pieniężnego


SJP.pl


ubruttowić

w ekonomii: zwiększyć kwotę brutto świadczenia pieniężnego


SJP.pl


ubrylancać

dawniej: przyozdabiać, pokrywać brylantami


SJP.pl


ubrylantować

pokryć, przyozdobić brylantami, błyszczącą biżuterią; zbrylantować, wybrylantować


SJP.pl


ubrylantynować

nasmarować (włosy) brylantyną; wybrylantować


SJP.pl


ubu

Ubu – gaun wikas samiti we wschodniej części Nepalu w strefie Sagarmatha w dystrykcie Okhaldhunga. Według nepalskiego spisu powszechnego z 2001 roku liczył on 685 gospodarstw domowych i 3445 mieszkańców (1816 kobiet i 1629 mężczyzn).

Wikipedia


ubuntu

jedna z dystrybucji systemu Linux


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) filoz. subsaharyjska ideologia i system etyczny skupiający się na relacjach międzyludzkich i pomocy bliźniemu;

Wiktionary

Ubuntu – kompletna dystrybucja systemu operacyjnego GNU/Linux, przeznaczona głównie do zastosowań biurowych i domowych (ang. desktop). Powstała również wersja serwerowa oraz na netbooki. Rozwój tej ostatniej zakończył się w 2011 roku, gdyż zdecydowano o połączeniu wydań dla komputerów biurowych i domowych z wersją dla netbooków, jednocześnie dodając nową powłokę graficzną – Unity – będącą nakładką na popularnego GNOME.

Wikipedia

Przykłady

składnia.

kolokacje.

synonimy.

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

frazeologia.

etymologia.

 (1.1) etym|zulu|ubuntu., etym|xhosa|ubuntu.

uwagi.

tłumaczenia.

* angielski: (1.1) ubuntu

źródła.

== ubuntu (język angielski.) ==

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik

 (1.1) filoz. ubuntu

odmiana.

przykłady.

Wiktionary

Powiązane:

frazeologia.

etymologia.

 (1.1) etym|zulu|ubuntu., etym|xhosa|ubuntu.

uwagi.

tłumaczenia.

* angielski: (1.1) ubuntu

źródła.

== ubuntu (język angielski.) ==

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik

 (1.1) filoz. ubuntu

odmiana.

przykłady.

składnia.

kolokacje.

synonimy.

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

Wiktionary

Synonimy:

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

frazeologia.

etymologia.

 (1.1) etym|zulu|ubuntu., etym|xhosa|ubuntu.

uwagi.

tłumaczenia.

* angielski: (1.1) ubuntu

źródła.

== ubuntu (język angielski.) ==

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik

 (1.1) filoz. ubuntu

odmiana.

przykłady.

składnia.

kolokacje.

synonimy.

Wiktionary


ubyć

1. odejść; umrzeć; zostać zabranym;
2. z podmiotem w dopełniaczu: stać się mniejszym, mniej liczebnym


SJP.pl


ubych

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) etn. przedstawiciel nieistniejącego już narodu, zamieszkującego w przeszłości obszar współczesnego Kraju Krasnodarskiego

Wiktionary

Powiązane:

 przym. ubychski, ubyski

 rzecz. ubychski mrz.

Wiktionary


ubychijski

związany z nieistniejącym już narodem Ubychów


SJP.pl


ubychski

przymiotnik

 (1.1) odnoszący się do nieistniejącego już narodu Ubychów

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (2.1) jęz. język ubychski

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Ubych m.

 przym. ubyski, ubychijski

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) ubyski, ubychijski

Wiktionary


ubyski

przymiotnik

 (1.1) zob. ubychski.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Ubych m., ubychski mrz.

 przym. ubychski, ubychijski

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) ubychski, ubychijski

Wiktionary


ubysz

nazwisko


SJP.pl

Osoby o tym nazwisku:

  • Leokadia Borucka-Ubysz (1919-1989) – polska biometryk, metodyk statystyki
  • Mieczysław Ubysz (1915-1970) – polski poeta i wojskowy
  • Wojciech Ubysz – polski urzędnik i poseł na Sejm w XVII wieku

Wikipedia


ubysław

imię męskie


SJP.pl

Ubysław, Hubysław – staropolskie imię męskie. Składa się z członu Uby- ("ubyć, ubywać") -sław ("sława"). Może oznaczać "ten, który pomniejsza sławę", lub "ten, którego pojawienie się na świecie wiąże się z gorszą sławą". Żeński odpowiednik – Ubysława, Hubysława.

Ubysław imieniny obchodzi 30 lipca.

Wikipedia


ubysławice

Ubysławice (niem. Rüwolsdorf) – wieś w Polsce położona w województwie zachodniopomorskim, w powiecie białogardzkim, w gminie Karlino. W latach 1975–1998 wieś należała do województwa koszalińskiego. W roku 2007 wieś liczyła 94 mieszkańców. Miejscowość wchodzi w skład sołectwa Mierzyn.

Wikipedia


ubytek

strata, uszczerbek, różnica ilościowa pomiędzy stanem pierwotnym a aktualnym


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) strata, uszczerbek, różnica ilościowa pomiędzy stanem pierwotnym a aktualnym

 (1.2) stomat. fragment zęba zaatakowany próchnicą

Wiktionary

Ubytek – strata, uszczerbek, różnica ilościowa pomiędzy stanem pierwotnym a aktualnym.

Wikipedia

Przykłady

 (1.2) 10 lat temu w Norwegii zakazano wypełniania ubytków w zębach mieszanką rtęci – amalgamatem.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: uˈbɨtɛk, AS: ubytek

Wiktionary

Powiązane:

 czas. ubywać

 rzecz. bywalec mos., ubywanie ndk., ubycie dk.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) strata, ubywanie, utrata brak, deficyt, niedobór, niedomiar, niedostatek

 (1.2) pot. dziura (w zębie)

Wiktionary


ubytkowy

ubytek


SJP.pl

Patrz:

ubytek

ubywać

1. odchodzić, oddalać się od jakiejś zbiorowości;
2. zmniejszać się stopniowo


SJP.pl


ubywanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) stopniowe zmniejszanie się liczby, objętości lub ilości czegoś

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Dostęp do leków na poziomie całego kraju jest na razie zapewniony. Widzimy, że tempo ich ubywania w hurtowniach jest ogromne i nieporównywalne z poprzednimi latami – powiedział minister zdrowia (…).

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. ubytek n., bywalec mos.

 czas. ubywać ndk.

Wiktionary


ubzdryngalać

potocznie: ubzdryngalać się - upijać się; nabzdryngalać się


SJP.pl


ubzdryngolić

ubzdryngolić się - potocznie, żartobliwie: upić się; nabzdryngolić się


SJP.pl


ubzdurzać

dawniej: wymyślać sobie coś i uznawać to za prawdziwe


SJP.pl


ubłagalnia

wieko Arki Przymierza


SJP.pl


ubłocenie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|ubłocić.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌubwɔˈt͡sɛ̃ɲɛ, AS: ubu̯ocńe

Wiktionary

Powiązane:

 czas. ubłocić

 rzecz. błoto n., błotnik mrz., błotko n.

Wiktionary


ubłocić

czasownik przechodni dokonany (ndk. brak)

 (1.1) ubrudzić, pokrywając błotem

czasownik zwrotny dokonany ubłocić się (ndk. brak)

 (2.1) ubrudzić, pokryć błotem samego siebie

Wiktionary

Wymowa:

IPA: uˈbwɔt͡ɕit͡ɕ, AS: ubu̯oćić

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. błotnik mrz., ubłocenie n., błoto n., błotko n., błota

 czas. zabłocić dk., wybłocić dk.

 przym. błotnisty

 ims. zabłocony

Wiktionary


ubłogosławić

dawniej: udzielić błogosławieństwa, pobłogosławić


SJP.pl


uc

[czytaj: u-CE] skrót od: Urząd Celny


SJP.pl


ucapić

potocznie:
1. ująć, chwycić ręką; capnąć, złapać, ułapić;
2. pojmać, złapać, zatrzymać kogoś lub coś; ułapić;
3. ucapić się - chwycić się mocno


SJP.pl


ucayali

rzeka w Peru; Ukajali


SJP.pl

  • Ucayali – rzeka, prawy dopływ Amazonki
  • Ucayali – region Peru

Wikipedia


ucałowanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|ucałować.

Wiktionary

Powiązane:

 czas. ucałować dk.

Wiktionary


ućciwy

przymiotnik

 (1.1) stpol. uczciwy

Wiktionary


ucelować

zdołać w coś trafić


SJP.pl


uch

wyraz naśladujący westchnienie


SJP.pl

wykrzyknik

 (1.1) …wyrażający niesmak lub oburzenie

 (1.2) …wyrażający cierpienie lub żal

 (1.3) …wyrażający zadowolenie lub ulgę

forma rzeczownika.

 (2.1) D. lm. od ucho

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Uch, jakiś ty zimny, zaschnięty — mówił z wyrzutem.

 (1.2) Spać nie chce się… Uch, jak boli… Rękę wykręcili, czorty…

 (1.3) Butelki leżeli tam na ziemi pokotem, a wino było chyba prawdziwe, bo mocne i takie cierpkie, że aż gęby wykrzywiało. Ale zimne, dobre, uch, jakie dobre!

Wiktionary


ucha

zupa rybna


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) kulin. typowa dla kuchni rosyjskiej zupa rybna przyrządzana z kilku gatunków ryb słodkowodnych

forma rzeczownika.

 (2.1) M. i B. lm. od: ucho (w sensie uchwytu lub dziurki w igle)

 (2.2) D. lp. od: ucho (we wszystkich znaczeniach)

Wiktionary

Ucha – zawiesista zupa rybna, typowa dla kuchni rosyjskiej. Nazwa pochodzi od starorosyjskiego określenia jucha, oznaczającego wywar.

Przyrządzana z kilku gatunków ryb słodkowodnych (jazgarz, płoć, okoń), z których sporządza się bulion. Do bulionu dodaje się cebulę, seler, pietruszkę i przyprawy (sól, pieprz, ziele angielskie). W odcedzonym wywarze gotuje się większe kawałki innych ryb (lin, karp, szczupak). Gotową zupę serwuje się z plasterkami cytryny i posiekanym koperkiem.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ˈuxa, AS: uχa

Wiktionary


uchachać

uchachać się - potocznie: uśmiać się


SJP.pl


uchachany

potocznie: taki, który się uchachał (uśmiał się)


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) o kimś w stanie ogromnej radości i promiennego uśmiechu

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Taki młody człowiek albo jest cały uchachany, albo - zdołowany.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌuxaˈxãnɨ, AS: uχaχãny

Wiktionary

Powiązane:

 wykrz. cha

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) roześmiany

Wiktionary


uchanianin

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) mieszkaniec Uchań

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Uchanie nmos.

:: fż. uchanianka ż.

 przym. uchański

Wiktionary


uchanianka

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) mieszkanka Uchań

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Uchanie nmos.

:: fm. uchanianin m.

 przym. uchański

Wiktionary


uchanie

wieś w Polsce


SJP.pl

Uchanie – wieś w Polsce położona w województwie lubelskim, w powiecie hrubieszowskim, w gminie Uchanie.

Dawniej miasto; uzyskały lokację miejską w 1484 roku, ale nie została ona zrealizowana, ponowne nadanie praw miejskich w 1596 roku, degradacja w 1869 roku. W latach 1954–1972 wieś należała i była siedzibą władz gromady Uchanie. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa zamojskiego.

Wikipedia


uchański

przymiotnik od: Uchanie


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) dotyczący Uchań

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Uchanie nmos., uchanianin m., uchanianka ż.

Wiktionary


uchapić

dawniej: uchwycić


SJP.pl


ucharakteryzowywać

zmieniać wygląd zewnętrzny jakiejś osoby przy pomocy charakteryzacji


SJP.pl


uchatek

rodzina dużych ssaków morskich z rzędu drapieżnych; uchatkowate, uszatki


SJP.pl

Uchatek (Eumetopias) – rodzaj ssaków z rodziny uchatkowatych (Otariidae).

Wikipedia


uchatka

ssak z rzędu drapieżnych, podobny do foki, ale mający małżowiny uszne, żyjący w morzach południowych, subantarktycznych; uszatka


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) syst. zool. nazwa systematyczna|Otaria|Péron|ref=tak., rodzaj drapieżnego ssaka morskiego z rodziny uchatkowatych występujący u południowych wybrzeży Ameryki Południowej;

 (1.2) zool. drapieżnik z rodzaju uchatka (1.1)

forma rzeczownika.

 (2.1) D. i B. lp. od: uchatek

Wiktionary

Uchatka patagońska, otaria (Otaria byronia) – gatunek ssaka z rodziny uchatkowatych (Otariidae).

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Samica uchatki rodzi zwykle jedno młode.

 (1.2) Na skałach leżała szarobrunatna uchatka.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. ucho n., uchatek mzw., uchatkowate lm nm.

 przym. uchaty, uszaty

Wiktionary


uchatki

rodzina dużych ssaków morskich z rzędu drapieżnych; uchatkowate, uszatki


SJP.pl

Wikipedia


uchatkowate

rodzina dużych ssaków morskich z rzędu drapieżnych; uchatki, uszatki


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj niemęskoosobowy, liczba mnoga

 (1.1) syst. zool. nazwa systematyczna|Otariidae|Gray|ref=tak., rodzina dużych ssaków morskich z rzędu drapieżnych;

Wiktionary

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Kształt ciała uchatkowatych ułatwia pływanie.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. uchatka ż., uchatek mzw.

 przym. uchaty

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) uszatki, uchatki

Wiktionary


uchatkowaty

o cechach uchatkowatych (rodzina ssaków)


SJP.pl


uchaty

uszaty; potocznie:
1. o naczyniu, czapce itp.: mający ucho albo ucha;
2. mający duże uszy; długouchy


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) pot. o przedmiocie mający ucho lub ucha

 (1.2) pot. mający długie uszy

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Nosił uchatą czapkę z futra króliczego.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. uszko n., ucho n., uchatka ż., uchatek mzw., uchatkowate lm nm.

 przym. uszaty

Wiktionary

Synonimy:

 (1.2) uszaty

Wiktionary


uchażor

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) białystok. starający się o rękę panny

Wiktionary


uchlać

uchlać się - potocznie: upić się


SJP.pl


uchlany

potocznie: taki, który się upił; pijany, nietrzeźwy, schlany


SJP.pl


uchlewać

potocznie: uchlewać się - upijać się; schlewać się, nachlewać się


SJP.pl


uchman

nazwisko


SJP.pl


ucho

1. narząd słuchu i równowagi;
2. małżowina uszna;
3. jedna z dwóch klapek przy czapce, które można opuścić dla ochrony uszu przed chłodem


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) małżowina uszna

 (1.2) anat. narząd słuchu;

 (1.3) uchwyt kosza, garnka, filiżanki lub siatki

 (1.4) kraw. dziurka w igle, przez którą przewleka się nić

 (1.5) klapki na czapce opuszczane dla zasłonięcia uszu (1.1)

 (1.6) pot. o kimś, kto donosi

 (1.7) rzecz w kształcie ucha (1.1) lub (1.3)

Wiktionary

Ucho – narząd słuchu występujący jedynie u kręgowców. Najbardziej złożone i rozwinięte uszy występują u ssaków. Ucho odbiera fale dźwiękowe, przekształca je w drgania mechaniczne, a drgania w impulsy nerwowe. Odpowiada także za zmysł równowagi (błędnik).

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Na złość babci odmroziła sobie uszy.

 (1.3) Oberwało się ucho u kosza i wszystkie jabłka wysypały się na ulicę.

 (1.3) Odłamałam ucho filiżanki, ale udało mi się je z powrotem przykleić.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈuxɔ, AS: uχo

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. nausznik m., uszatek m., uchatka ż., zausznik m., zausznica ż., uszanka ż., uchówka ż., uszatka ż., uszak m., uchowiec m.

:: zdrobn. uszko m.

:: zgrub. uszysko n.

 przym. uszny, wewnątrzuszny, douszny, uszaty, uchaty, uszkowaty

Wiktionary

Synonimy:

 (1.3) uchwyt

 (1.6) kabel, konfident

Wiktionary


uchod

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) daw. odwrót, ucieczka

 (1.2) daw. miejsce schronienia

 (1.3) daw. nadzór

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈuxɔt, AS: uχot

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1-3) war. uchód

Wiktionary


uchodźca

osoba, która pod przymusem okoliczności opuściła własny kraj; wychodźca, uciekinier, emigrant


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) osoba, która musiała opuścić swój kraj ze względu na wojnę, prześladowania lub klęski żywiołowe;

Wiktionary

Uchodźca (ang. refugee, ros. беженец, bieżeniec) – osoba, która musiała opuścić teren, na którym mieszkała, ze względu na różnego typu prześladowania. Wynikające z tego zagrożenie życia, zdrowia bądź wolności jest najczęściej związane z walkami zbrojnymi bądź z działaniami opresyjnymi z powodu religii, pochodzenia lub przekonań politycznych.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Dla niektórych uchodźców z Iraku Syria jest jedynie przystankiem na drodze do Europy, Stanów Zjednoczonych czy Australii, dla większości stanowi miejsce schronienia, gdzie próbują odbudować „normalne” życie.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: uˈxɔt͡ɕt͡sa, AS: uχoćca

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. uchodźstwo n., uchodzenie n.

:: fż. uchodźczyni ż.

 czas. uchodzić ndk., ujść dk.

 przym. uchodźczy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) wychodźca

Wiktionary


uchodźczy

uchodźstwo, uchodźca


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) dotyczący uchodźcy i/lub uchodźstwa

Wiktionary

Patrz:

uchodźstwo, uchodźca

Powiązane:

 rzecz. uchodźca m., uchodźczyni ż., uchodźstwo n., uchodzenie n.

 czas. uchodzić ndk.

Wiktionary


uchodźczyni

kobieta wyjeżdżająca na stały lub czasowy pobyt poza granicami własnego państwa, spowodowany przyczynami ekonomicznymi, politycznymi lub religijnymi; emigrantka


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) kobieta uchodźca

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌuxɔt͡ɕˈt͡ʃɨ̃ɲi, AS: uχoćčńi

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. uchodźstwo n., uchodzenie n.

:: fm. uchodźca mos.

 czas. uchodzić ndk., chodzić ndk.

 przym. uchodźczy

Wiktionary


uchodzenie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|uchodzić.

Wiktionary

Uchodzenie – w wędkarstwie: zmęczenie ryby odpowiednio długim holowaniem, do stanu, w którym leży ona na boku na powierzchni wody i możliwe jest jej lądowanie (wyciągnięcie z wody ręką lub podbierakiem) bez narażania żyłki na zerwanie.

Wikipedia

Powiązane:

 rzecz. uchodźstwo n., uchodźca m., uchodźczyni ż., ujście n., Ujście n.

 czas. uchodzić ndk., ujść dk.

 przym. uchodźczy, ujściowy

Wiktionary


uchodzić

1. umykać, uciekać komuś lub skądś;
2. nie powodować negatywnych konsekwencji;
3. być uważanym za kogoś, za coś;
4. o cieczach, gazach: wydostawać się, wydobywać się na zewnątrz; wyciekać;
5. o rzece, strumieniu: wpływać do morza, jeziora lub do innej rzeki; wpadać


SJP.pl

czasownik nieprzechodni niedokonany (dk. ujść)

 (1.1) przest. oddalać się, uciekać

 (1.2) geogr. o cieku wodnym: mieć ujście, wpadać gdzieś

 (1.3) o cieczach, gazach: wydostawać się skądś

 (1.4) o niebezpieczeństwach: unikać negatywnych następstw, wydostawać się z opresji

 (1.5) być uznawanym / uważanym za kogoś lub za coś

 (1.6) wypadać, pasować, być dozwolonym

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Z Szechem trzeba było co rychlej uchodzić, zanim sąsiednie ludy ochłoną z przerażenia i wezmą odwet za zdradliwą krwawą napaść.

 (1.5) Próby naprawy tej dekadencji, długo uchodzącej za znamię rozkwitu, są obecnie podejmowane.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: uˈxɔd͡ʑit͡ɕ, AS: uχoʒ́ić

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. ujście n., Ujście n., uchodźca m., uchodźczyni ż., uchodzenie n., uchodźstwo n.

 czas. ujść dk.

 przym. ujściowy, ujścieński, uchodźczy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.2) wpadać

 (1.4) unikać, umykać

Wiktionary


uchodźstwo

Uchodźstwo – proces opuszczania stałego miejsca zamieszkania przez osoby zagrożone prześladowaniami, będącymi wynikiem konfliktów zbrojnych – zewnętrznych i wewnętrznych, polityki państwa itp.

Wikipedia


uchol

środowiskowo: kapuś


SJP.pl


uchorowo

Uchorowo – wieś w Polsce położona w województwie wielkopolskim, w powiecie poznańskim, w gminie Murowana Goślina, ok. 9 km na pn.-zach. od Murowanej Gośliny i tyleż na wschód od Obornik.

W pobliżu wsi znajduje się rezerwat Śnieżycowy Jar. Jedna z większych wsi położona przy trasie Murowana Goślina – Oborniki Wlkp Wieś. Obecnie wieś liczy 519 mieszkańców.

Wikipedia


uchować

czasownik przechodni dokonany

 (1.1) książk. obronić przed niebezpieczeństwem, ustrzeć

 (1.2) wyhodować z sukcesem

czasownik zwrotny uchować się

 (2.1) książk. przetrwać, zachować się

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Jeżeli Niemcy wyślą na wioski dzikie hordy, ani jedna panienka nie uchowa wianka, ani jedna z niewiast nie ujdzie hańbie.

 (2.1) Ulice, na których miejscami uchował się jeszcze bruk, pełne były dziur i wybojów.

 (2.2) Kto jest daleko, umrze od zarazy; kto jest blisko, padnie od miecza; kto uchowa się, umrze z głodu; kto przetrwa, tego zgubi mróz…

Wiktionary

Powiązane:

 czas. chować

Wiktionary


uchowiec

jadalny ślimak z podgromady ślimaków przodoskrzelnych, występujący w kilkudziesięciu gatunkach; haliotis, ucho morskie


SJP.pl

Słuchotki (Haliotidae) – rodzina ślimaków morskich.

Słuchotki, nazywane też uchowcami, należą do jedynego rodzaju tej rodziny – Haliotis. Liczy on ponad 80 gatunków. Muszle mają różne rozmiary – od małych do dużych, mogą być okrągłe lub owalne. Skrętka jest zredukowana i spłaszczona. Ostatni skręt jest duży, kształtu spodka lub małżowiny usznej. Powierzchnia zewnętrzna pokryta nierównymi osiowymi lub spiralnymi liniami, żeberkami albo fałdami. Wzdłuż lewego brzegu ostatniego skrętu ciągnie się rząd okrągłych lub owalnych otworów; niektóre, wcześniejsze z nich mogą ulec zasklepieniu. Wewnętrzna powierzchnia muszli wyłożona jest opalizującą masą perłową, często z umieszczoną centralnie szeroką blizną mięśniową (miejsce, do którego przytwierdza się noga ślimaka). Brzeg wrzeciona pogrubiony i spłaszczony. Brak wieczka. Indianie pacyficznych wybrzeży Ameryki Północnej cenili muszle uchowców ze względu na piękny kolor masy perłowej i stosowali je zarówno jako surowiec do wyrobu biżuterii, jak i do inkrustacji.

Wikipedia


uchówka

rodzaj grzybów z rzędu kustrzebkowców


SJP.pl

Otidea (Pers.) Bonord. (uchówka) – rodzaj grzybów należący do rzędu kustrzebkowców (Pezizales).

Wikipedia


uchraniać

strzec, zabezpieczać przed czymś; chronić


SJP.pl


uchrona

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) stpol. uczieczka

Wiktionary

Wymowa:

IPA: uxˈrɔ̃na, AS: uχrõna

Wiktionary


uchronny

przestarzałe:
1. dający schronienie, będący schronieniem;
2. taki, którego można uniknąć, ustrzec się


SJP.pl


uchs

skrót od: Unia Chrześcijańsko-Społeczna


SJP.pl


uchta

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) geogr. miasto na północy Federacji Rosyjskiej w Republice Komi;

 (1.2) geogr. rzeka w Republice Komi, lewy dopływ Iżmy

Wiktionary

Uchta (ros. Ухта) – miasto w europejskiej części Rosji, w republice Komi, nad rzeką Uchtą (dorzecze Peczory). Około 93 tys. mieszkańców (2020). Miasto Uchta powstało w 1929 roku jako osiedle robotnicze Czibiu, a w 1939 zmieniło nazwę na Uchta. Prawa miejskie uzyskało w 1943, kiedy została do niego doprowadzona linia kolejowa. Na jego terytorium istniały łagry do 1955 – miejsce zsyłek wielu Polaków i innych nacji.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ˈuxta, AS: uχta

Wiktionary


uchwalać

czasownik przechodni niedokonany (dk. uchwalić)

 (1.1) podejmować uchwałę; postanawiać coś w wyniku obrad zbiorowych

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. uchwała ż., uchwalanie n., uchwalenie n.

 czas. uchwalić dk.

Wiktionary


uchwalanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|uchwalać.

Wiktionary

Powiązane:

 czas. uchwalić, uchwalać ndk.

 rzecz. uchwała ż.

Wiktionary


uchwalić

czasownik przechodni dokonany (ndk. uchwalać)

 (1.1) dokonany od|uchwalać.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. uchwała ż., uchwalanie n.

 czas. uchwalać

Wiktionary


uchwat

dawne narzędzie w postaci żelaznej półobręczny z żelazną rękojeścią, używane do wydostawania saganów z ognia


SJP.pl


uchwała

oficjalna decyzja jakiegoś organu państwowego lub instytucji


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) praw. akt woli kolegialnego organu państwowego, samorządu lub organizacji, podejmowany z reguły na posiedzeniu tego gremium, po przeprowadzeniu głosowania;

Wiktionary

Uchwała – akt woli ciała kolegialnego (organu państwowego, samorządowego, organizacji społecznej lub politycznej, organu spółki). Treścią uchwały może być zajęcie stanowiska w określonej sprawie; charakter szczególny mają uchwały indywidualne (zwłaszcza nominacyjne) oraz uchwały ogólne (normatywne, ustalające wykładnię prawa lub wytyczne obowiązujące dla innych organów). Uchwały normatywne (zawierające normy prawne) są stanowione w RP przez Sejm i Senat, rząd, rady gmin, powiatów i sejmiki województw. Dzielą się na uchwały wykonawcze, tzn. wydawane na podstawie i w celu wykonania ustaw, oraz uchwały samoistne, wydawane bezpośrednio na podstawie Konstytucji (np. regulaminy Sejmu i Senatu).

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Rada gminy podjęła uchwałę o wysokości opłat za wywóz śmieci.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: uˈxfawa, AS: uχfau̯a

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. uchwalanie n., uchwalenie n.

 czas. uchwalać ndk., uchwalić dk.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) rezolucja

Wiktionary


uchwałodawczy

przymiotnik

 (1.1) emanujący uchwały

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Organem uchwałodawczym dzielnicy jest zebranie mieszkańców.

Wiktionary


uchwycać

trafnie lub wiernie coś przedstawiać w dziele sztuki (np. obrazie, fotografii, utworze literackim); uchwytywać


SJP.pl


uchwycić

czasownik przechodni dokonany (rzad. ndk. uchwytywać)

 (1.1) ująć coś szybko

czasownik zwrotny dokonany uchwycić się (rzad. ndk. uchwytywać się)

 (2.1) ująć coś szybko, aby utrzymać równowagę itp.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: uˈxfɨt͡ɕit͡ɕ, AS: uχfyćić

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. schwytanie n., uchwyt mrz., chwytnia ż.

 przym. uchwytny

 czas. chwytać, schwytać

Wiktionary


uchwycik

zdrobnienie od: uchwyt


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) zdrobn. od uchwyt

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) To nie uchwyt, lecz tylko mały uchwycik.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. uchwyt m.

Wiktionary


uchwyt

1. coś, za co można się chwycić, złapać dla utrzymania równowagi;
2. część przedmiotu służąca do chwytania go ręką


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) część przedmiotu służąca do chwytania go ręką

 (1.2) techn. część służąca do umocowania czegoś

 (1.3) uchwycenie

Wiktionary

  • uchwyt – identyfikator obiektu systemu informatycznego
  • uchwyt – rodzaj okucia budowlanego

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Trzymaj to za uchwyt.

 (1.2) Zamontowałem sobie uchwyt rowerowy na bidon.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈuxfɨt, AS: uχfyt

Wiktionary

Powiązane:

 czas. uchwycić dk., chwytać ndk.

 rzecz. chwyt mrz., chwytak mrz., chwytanie n., uchwycenie n., chwytnia ż., schwytanie n., uchwycik mrz.

 przym. chwytakowy, chwytny, uchwytny

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) mocowanie, przymocowanie, przytwierdzenie, zaczep

Wiktionary


uchwytniej

stopień wyższy od przysłówka: uchwytnie


SJP.pl


uchwytniejszy

stopień wyższy od przymiotnika: uchwytny


SJP.pl


uchwytny

przymiotnik

 (1.1) dający się łatwo zrozumieć, zdefiniować

 (1.2) dający się uchwycić za pomocą zmysłów

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. uchwycenie n., uchwyt m., chwytanie n., chwycenie n.

 czas. uchwycić dk., chwycić dk., chwytać ndk.

Wiktionary


uchwytowy

uchwyt


SJP.pl

Patrz:

uchwyt

uchwytywać

trafnie lub wiernie coś przedstawiać w dziele sztuki (np. obrazie, fotografii, utworze literackim); uchwycać


SJP.pl


uchyb

1. błąd;
2. w układach regulacji: różnica między wartością zadaną a wartością wyjściową


SJP.pl


uchybić

1. postąpić wbrew jakimś przepisom, naruszyć przepis, nakaz, zwyczaj;
2. obrazić kogoś, ubliżyć komuś;
3. dawniej: nie trafić w coś, chybić; zabłądzić


SJP.pl


uchybienie

1. postąpić wbrew jakimś przepisom, naruszyć przepis, nakaz, zwyczaj;
2. obrazić kogoś, ubliżyć komuś;
3. dawniej: nie trafić w coś, chybić; zabłądzić


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) niewypełnienie zobowiązania

 (1.2) wykroczenie przeciw normom, konwenansom, zwyczajom itp.

 (1.3) zachowanie obrażające

 (1.4) niedopracowanie

Wiktionary

Powiązane:

 czas. uchybiać ndk., uchybić dk., chybić ndk.

 przym. uchybieniowy, chybiony

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) zaniedbanie

 (1.2) nietakt, gafa

 (1.3) zniewaga, ubliżenie, afront

 (1.4) usterka, wada

Wiktionary


uchylać

czasownik przechodni niedokonany (dk. uchylić)

 (1.1) częściowo odsłaniać lub otwierać

 (1.2) zmieniać nieznacznie położenie czegoś

 (1.3) praw. czynić nieważnym, nieobowiązującym

czasownik zwrotny niedokonany uchylać się (dk. uchylić się)

 (2.1) być częściowo odsłanianym lub otwieranym

 (2.2) pochylając się, unikać czegoś

 (2.3) umyślnie nie wykonywać czegoś

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. uchylanie n.

 przym. uchylny

 czas. uchylić

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) odchylać

 (1.2) odchylać

 (1.3) kasować, odwoływać, unieważniać

 (2.2) odsuwać się, umykać

 (2.3) migać się, uciekać, wyłgiwać się, wymigiwać się, wywijać się, wykręcać się sianem

Wiktionary


uchylant

osoba, która uchyla się od służby wojskowej


SJP.pl


uchylenie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) niezupełne otwarcie; częściowe odsłonięcie

 (1.2) praw. uczynienie nieważnym, niemającym już mocy prawnej

Wiktionary

Powiązane:

 czas. uchylić

 przym. uchylny

Wiktionary

Synonimy:

 (1.2) unieważnienie

Wiktionary


uchylić

czasownik przechodni dokonany (ndk. uchylać)

 (1.1) otworzyć nieznacznie

 (1.2) nieco odsunąć, by coś odsłonić

 (1.3) przesunąć część ciała w celu uniknięcia ciosu

 (1.4) praw. uczynić nieobowiązującym

czasownik zwrotny dokonany uchylić się (ndk. uchylać się)

 (2.1) otworzyć się częściowo lub tak zostać otwartym

 (2.2) pochylając się, uniknąć uderzenia

 (2.3) rozmyślnie nie wypełnić obowiązku

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. uchylenie n.

 czas. uchylać ndk.

 przym. uchylny

Wiktionary

Synonimy:

 (1.4) unieważnić

 (2.1) odemknąć się

 (2.3) uniknąć, wymigać się

Wiktionary


uchylność

uchylny


SJP.pl

Patrz:

uchylny

uchylny

dający się uchylić


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) taki, który da się uchylać

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. uchylanie n., uchylenie n.

 czas. uchylać ndk., uchylić dk.

 przym. uchylony

Wiktionary


uchynięcie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) pot. med. choroba ortopedyczna niemowlęcia o ludowej proweniencji

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌuxɨ̃ˈɲɛ̇̃ɲt͡ɕɛ, AS: uχỹńė̃ńće

Wiktionary

Powiązane:

 czas. uchynąć dk.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) schynięcie, gib, gibnięcie, przełamanie

Wiktionary


uchyłek

workowate uwypuklenie w ścianie narządu wewnętrznego, np. w przełyku, pęcherzu moczowym


SJP.pl

Uchyłek (łac. diverticulum, l.mn. diverticula; od devertere – odwrócić się) – medyczne lub biologiczne określenie workowatego (rzadziej rurkowatego) uwypuklenia ściany narządu, wyrostka lub woreczka odchodzącego od głównej osi organu. W entomologii diverticulum oznacza ślepy uchyłek narządu. W anatomii bezkręgowców używa się też określenia dywertykuły.

Wikipedia


uchyłkowatość

Choroba uchyłkowa jelit – szerokie spektrum objawów chorobowych związanych z obecnością w jelicie od jednego do kilkuset uchyłków. Najczęściej występują one w jelicie grubym na terenie esicy (ponad 90% wszystkich uchyłków). Bardzo rzadko występują w odbytnicy. Prawie zawsze są to uchyłki nabyte. Uchyłki wrodzone występują w jelicie rzadko.

Wikipedia


uchyłkowaty

przypominający uchyłek - uwypuklenie narządu w kształcie worka lub kieszonki


SJP.pl


uchyłkowy

uchyłek


SJP.pl

Patrz:

uchyłek

uciąć

1. oddzielić kawałek czegoś przez cięcie; odciąć, obciąć, ściąć;
2. zakończyć coś nagle, zwłaszcza rozmowę; urwać;
3. potocznie: wykonać coś z ochotą;
4. ukłuć czymś ostrym (zwłaszcza o owadach); ukąsić, ugryźć


SJP.pl

czasownik przechodni dokonany (ndk. ucinać)

 (1.1) dokonany od|ucinać.

Wiktionary

Powiązane:

 czas. ucinać, ciąć, obcinać

 rzecz. cięcie n.

Wiktionary


uciachać

potocznie: uciąć, ukrajać, urąbać


SJP.pl


uciąg

zdolność do ciągnięcia, poruszania czegoś


SJP.pl

Uciąg – siła, z jaką urządzenie (w tym statek, pojazd) może ciągnąć doczepione do niego obiekty.

Uciąg na palu jest parametrem statków, w szczególności holowników, choć również dla pojazdów amfibijnych. Siła mierzona jest poprzez przyczepienie holu statku do stałego elementu nabrzeża i zmierzenie siły na linie wytworzonej przez statek w warunkach idealnych, w stanie równowagi. Poza warunkami pomiarowymi siła uciągu jest zależna zarówno od warunków pogodowych, jak i od ułożenia holownika względem nabrzeża.

Wikipedia


uciągać

1. ruszać coś z miejsca przez ciągnięcie;
2. dawniej:
a) ciągnąc, wydobywać coś; wyciągać;
b) ciągnąc, doprowadzać do czegoś


SJP.pl


uciągowy

uciąg


SJP.pl

Patrz:

uciąg

uciana

miasto na Litwie


SJP.pl

Wikipedia


uciański

Uciana (miasto na Litwie)


SJP.pl


uciapać

potocznie:
1. chwycić mocno zębami; capnąć, ugryźć;
2. odciąć, odrąbać


SJP.pl


uciążenie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) stpol. ociężałość

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) I wpuścił przeto Pan Bog uciążenie senne w Adama.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌut͡ɕɔ̃w̃ˈʒɛ̃ɲɛ, AS: ućõũ̯žńe

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. uciążliwość ż.

Wiktionary


uciążliwie

przysłówek

 (1.1) w sposób uciążliwy

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. uciążliwość ż.

 przym. uciążliwy

Wiktionary


uciążliwiej

stopień wyższy od przysłówka: uciążliwie


SJP.pl


uciążliwość

bycie trudnym do zniesienia lub przykrym


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) cecha tego, co uciążliwe; cecha tych, którzy są uciążliwi

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. uciążenie n.

 czas. ciążyć ndk.

 przym. uciążliwy

 przysł. uciążliwie

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) dokuczliwość

Wiktionary


uciążliwszy

stopień wyższy od przymiotnika: uciążliwy


SJP.pl


uciążliwy

przymiotnik

 (1.1) taki, którego wykonanie sprawia kłopot, trudności, wymaga dużego wysiłku

 (1.2) męczący, dokuczliwy

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Mam dość tych codziennych, uciążliwych czynności.

 (1.2) Spanie na brzuchu sprawia, że bóle plecyeców stają się mniej uciążliwe.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌut͡ɕɔ̃w̃ʒˈlʲivɨ, AS: ućõũ̯žlʹivy

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. uciążliwość ż.

 przysł. uciążliwie

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) kłopotliwy, problematyczny, pracochłonny, żmudny, trudny, ciężki, mozolny

 (1.2) nieporęczny, niewygodny, nieznośny, przykry, dokuczliwy, męczący, dotkliwy; wulg. pot. upierdliwy

Wiktionary


ucichły

taki, który ucichł; ścichły


SJP.pl


uciec

wydostać się na wolność; * forma "uciecze" możliwa tylko w kilku utartych powiedzeniach, np. "co się odwlecze, to nie uciecze" - co ma być, to będzie


SJP.pl

czasownik nieprzechodni dokonany (ndk. uciekać)

 (1.1) dokonany od|uciekać.

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) – Myśl mi uciekła – mówię jak prawdziwy schizofrenik – i poczułem w głowie zupełną pustkę.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈut͡ɕɛt͡s, AS: ućec

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. ucieczka ż., uciekinier m., uciekinierka ż., uciekanie n., ucieknięcie n.

 czas. uciekać ndk.

 przym. ucieczkowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) eufem. wycofać się na z góry upatrzone pozycje; pot. prysnąć, szurnąć, zwiać, dać nogę, dać dyla, dać drapaka, pokazać plecy, pokazać pięty, wziąć nogi za pas; posp. spieprzyć; reg. pozn. ućknąć., gw-pl|Górny Śląsk|wymleć.; stpol. dernąć

Wiktionary


uciecha

1. uczucie zadowolenia lub wesołości wywołane pomyślnymi albo zabawnymi zdarzeniami; radość, zadowolenie;
2. to, co sprawia komuś przyjemność; frajda


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) pot. coś, z czego ktoś się cieszy

 (1.2) pot. uczucie zadowolenia wywołane czymś radosnym, śmiesznym

Wiktionary

Uciecha (niem. Katharinenhof) – przysiółek wsi Przedborowice w Polsce, położony w województwie opolskim, w powiecie kędzierzyńsko-kozielskim, w gminie Pawłowiczki.

W latach 1975–1998 przysiółek administracyjnie należał do ówczesnego województwa opolskiego.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: uˈt͡ɕɛxa, AS: ućeχa

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. ucieszność ż., ucieszenie n.

 czas. ucieszyć (się)

 przym. ucieszny

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) radocha, ubaw, heca, zabawa

 (1.2) radość, zadowolenie

Wiktionary


uciechów

Miejscowości w Polsce

Wg TERYT jest ich 2
  • Uciechów – wieś w woj. dolnośląskim, w pow. dzierżoniowskim, w gminie Dzierżoniów
  • Uciechów – wieś w woj. wielkopolskim, w pow. ostrowskim, w gminie Odolanów

Wikipedia


uciechowianin

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) mieszkaniec Uciechowa

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Uciechów m.

:: fż. uciechowianka ż.

 przym. uciechowski

Wiktionary


uciechowianka

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) mieszkanka Uciechowa

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Uciechów m.

:: fm. uciechowianin m.

 przym. uciechowski

Wiktionary


uciechowice

Uciechowice (cz. Utěchovice, niem. Auchwitz) – wieś w Polsce położona w województwie opolskim, w powiecie głubczyckim, w gminie Branice, przy granicy z Czechami.

Leży na terenie Nadleśnictwa Prudnik (obręb Prudnik).

Wikipedia


uciechowski

przymiotnik relacyjny

 (1.1) dotyczący Uciechowa

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Uciechów m., uciechowianin m., uciechowianka ż.

Wiktionary


ucięcie

1. oddzielić kawałek czegoś przez cięcie; odciąć, obciąć, ściąć;
2. zakończyć coś nagle, zwłaszcza rozmowę; urwać;
3. potocznie: wykonać coś z ochotą;
4. ukłuć czymś ostrym (zwłaszcza o owadach); ukąsić, ugryźć


SJP.pl


ucieczka

uciekanie skądś lub przed czymś


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) szybkie opuszczenie lub opuszczanie jakiegoś miejsca w celu uniknięcia realnego lub domniemanego niebezpieczeństwa

 (1.2) przen. unikanie lub uniknięcie czegoś

Wiktionary

Powieści
  • Ucieczka – powieść Jamesa Clavella, wydana w 1995 roku (po śmierci autora)
  • Ucieczka – powieść Roberta Muchamore’a
Filmy
  • Ucieczka – rosyjski film z 1970
  • Ucieczka – amerykański film telewizyjny z 1980 roku
  • Ucieczka – polski film obyczajowy z 1986 roku
  • Ucieczka (węg. Szökés) – polsko-niemiecko-węgierski film obyczajowy z 1996 roku
  • Ucieczka – norweski film z 2012 roku
  • Ucieczka – ósmy odcinek serialu Ekipa

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Więzień podjął dwie próby ucieczki.

 (1.2) Sztukę awangardową charakteryzuje ucieczka od realizmu i tradycyjnych form artystycznych.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: uˈt͡ɕɛt͡ʃka, AS: ućečka

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. uciekinier mos., uciekinierka ż., uciekanie n.

 przym. ucieczkowy

 czas. uciekać ndk., uciec dk.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) żart. fugas chrustas

Wiktionary


ucieczkowy

ucieczka


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z ucieczką, dotyczący ucieczki

Wiktionary

Patrz:

ucieczka

Powiązane:

 rzecz. ucieczka ż.

 czas. uciec, uciekać

Wiktionary


uciekać

czasownik nieprzechodni niedokonany (dk. uciec)

 (1.1) pośpiesznie opuszczać jakieś miejsce (najczęściej ze względu na niebezpieczeństwo, zagrożenie)

 (1.2) przen. unikać czegoś, nie chcieć konfrontacji z czymś

 (1.3) o substancjach: wylewać się, wydostawać się, przeciekać

czasownik zwrotny niedokonany uciekać się (dk. uciec się)

 (2.1) posługiwać się czymś dla osiągnięcia pewnego celu

 (2.2) zwracać się do kogoś, aby uzyskać pomoc, opiekę

Wiktionary

Uciekać (ang. Breaking Away) – komedia w reżyserii Petera Yatesa z 1979 roku.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Na widok ojca uciekała po prostu do swego pokoiku na piętrze, położonego tuż obok strychu.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: uˈt͡ɕɛkat͡ɕ, AS: ućekać

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. ucieczka ż., uciekinier m., uciekinierka ż., uciekanie n.

 przym. ucieczkowy

 czas. uciec

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) pierzchać, rejterować, czmychać, wydostawać się, ewakuować, uchodzić, reg. śl. pomykać.; pot. wiać, znikać, zmiatać; wulg. spieprzać; wulg. spierdalać

 (1.2) odbiegać, unikać

Wiktionary


uciekanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|uciekać.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌut͡ɕɛˈkãɲɛ, AS: ućekãńe

Wiktionary

Powiązane:

 czas. uciekać, uciec

 rzecz. ucieczka ż.

Wiktionary


uciekinier

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) ktoś, kto uciekł lub ucieka

Wiktionary

  • Uciekinier – tytuł powieści Stephena Kinga wydanej pod pseudonimem Richard Bachman
  • Uciekinier – film z 1967 roku
  • Uciekinier – film z 1987 roku
  • Uciekinier – film dokumentalny z 2006 roku o brawurowej ucieczce Polaków (w tym Kazimierza Piechowskiego) z niemieckiego obozu Auschwitz
  • Uciekinier – film z 2012 roku

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Trzeba pomagać uciekinierom wojennym!

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌut͡ɕɛ̇ˈcĩɲɛr, AS: ućėḱĩńer

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. ucieczka ż., uciekinierstwo n.

:: fż. uciekinierka ż.

 czas. uciec dk., uciekać ndk.

 przym. uciekinierski

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) zbieg, zbiegły

Wiktionary


uciekinierka

kobieta, która uciekła lub ucieka skądś


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) kobieta, która uciekła z jakiegoś kraju

Wiktionary

Uciekinierka (1967) – dziesięciominutowy polski film animowany zrealizowany przez łódzki Se-ma-for. Opowiada o spotkaniu parowozu z zajączkiem w lesie.

Film pojawił się na kasetach video w Składance polskich bajek i wyświetlany był zaraz po odcinku Szalony pociąg serialu Zaczarowany ołówek. Film był też pokazany w TV ES Poznań.

Wikipedia

Powiązane:

 czas. uciec, uciekać

 rzecz. uciekinier mos., ucieczka ż.

Wiktionary


uciekinierski

uciekinier


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) dotyczący uciekinierstwa

Wiktionary

Patrz:

uciekinier

Powiązane:

 rzecz. uciekinier mos.

Wiktionary


uciekły

przymiotnik

 (1.1) stpol. ten, który uciekł

forma czasownika.

 (2.1) 3. os. nmos. lm. przesz. od: uciec

Wiktionary

Wymowa:

IPA: uˈt͡ɕɛkwɨ, AS: ućeku̯y

Wiktionary


ucieleśnienie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|ucieleśnić.

 (1.2) to, co uzyskuje realny kształt

Wiktionary

Powiązane:

 przym. cielesny

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) wcielenie

 (1.2) wcielenie, postać

Wiktionary


uciemiężenie

ograniczyć czyjeś prawa, czyjąś wolność, bezwzględnie wyzyskując


SJP.pl


uciemiężony

ograniczyć czyjeś prawa, czyjąś wolność, bezwzględnie wyzyskując


SJP.pl


uciemiężyć

ograniczyć czyjeś prawa, czyjąś wolność, bezwzględnie wyzyskując


SJP.pl


uciemiężyciel

dawniej: ktoś, kto uciemięża, gnębi; ciemiężca


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) przest. osoba, która pozbawia innych swobody, ograniczając ich prawa lub nakładając na nich nadmiar obowiązków

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Sam Pan Jezus zejdzie na świat sądzić żywe i umarłe! Sam będzie wymierzał sprawiedliwość! A straszna będzie dla uciemiężycieli!

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. uciemiężliwość ż.

 czas. uciemiężać ndk., uciemiężyć dk.

 przym. uciemieżliwy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) ciemiężca, ciemiężyciel

Wiktionary


ucierać

1. rozdrabniać za pomocą tarki; trzeć, rozcierać
2. przestarzale: czyścić z brudu przez tarcie, wycierać, obcierać
3. dawniej: czynić gładkim przez tarcie
4. ucierać się:
a) stawać się powszechnym; upowszechniać się
b) rzadko: być ucieranym


SJP.pl


ucieracz

1. osoba zatrudniona przy rozdrabnianiu substancji lub produktów;
2. narzędzie do rozdrabniania składników potraw lub leków; ucieraczka


SJP.pl


ucieraczka

1. narzędzie do rozdrabniania składników potraw lub leków; ucieracz;
2. maszyna przemysłowa do rozdrabniania substancji


SJP.pl


ucieralnia

dział fabryki, w którym odbywa się rozdrabnianie składników używanych przy produkcji farb i barwników


SJP.pl


ucierany

przymiotnik

 (1.1) rozdrobniony na masę przez tarcie

Wiktionary


ucierpieć

czasownik dokonany

 (1.1) doznać szkody

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Żadne zwierzę nie ucierpiało podczas kręcenia filmu.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. cierpienie n.

Wiktionary


ucieszać

przestarzale:
1. cieszyć, sprawiać radość;
2. ucieszać się - cieszyć się, doznawać radości


SJP.pl


ucieszków

Ucieszków (dodatkowa nazwa w j. niem. Autischkau) – wieś w Polsce, w województwie opolskim, w powiecie kędzierzyńsko-kozielskim, w gminie Pawłowiczki.

Wikipedia


ucieszkowianin

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) mieszkaniec Ucieszkowa

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Ucieszków m.

:: fż. ucieszkowianka ż.

 przym. ucieszkowski

Wiktionary


ucieszkowianka

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) mieszkanka Ucieszkowa

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Ucieszków m.

:: fm. ucieszkowianin m.

 przym. ucieszkowski

Wiktionary


ucieszkowski

przymiotnik relacyjny

 (1.1) dotyczący Ucieszkowa

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Ucieszków m., ucieszkowianin m., ucieszkowianka ż.

Wiktionary


ucieszniej

stopień wyższy od przysłówka: uciesznie


SJP.pl


ucieszniejszy

stopień wyższy od przymiotnika: ucieszny


SJP.pl


ucieszny

1. śmieszny, powodujący radość, dowcipny;
2. dawniej: sprawiający przyjemność, miły;
3. potocznie: uradowany, ucieszony


SJP.pl


ucieszyć

czasownik przechodni dokonany (ndk. ucieszać, cieszyć)

 (1.1) sprawić uciechę, uradować

czasownik zwrotny dokonany ucieszyć się (ndk. cieszyć się)

 (2.1) odczuć radość

 (2.2) daw. zabawić się, nacieszyć się

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Korale z bursztynu bałtyckiego ucieszyły ciotkę Daromiłę.

 (1.1) Sikory nie ucieszyła wizyta sroki.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. pocieszycielka ż., pocieszyciel mos., pocieszenie n., pociecha ż., uciecha ż., cieszenie n., Cieszyn mrz., ucieszenie n.

 czas. cieszyć ndk.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) pocieszyć, rozweselić

Wiktionary


ucinać

1. oddzielać część przy pomocy ostrego narzędzia;
2. zdecydowanie przerywać (np. rozmowę)


SJP.pl

czasownik przechodni niedokonany (dk. uciąć)

 (1.1) oddzielać coś od całości, tnąc to

 (1.2) przerywać nagle wypowiedź

 (1.3) o zwierzętach traktować kolcem, zębami czy żądłem

 (1.4) trwać w czymś przez krótszy czas

 (1.5) przerywać raptownie coś nieprzychylnego

 (1.6) daw. robić coś z ochotą, pasją lub wprawą

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. ucięcie n., ucinanie n.

 czas. obcinać, ciąć, uciąć dk.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) obcinać, odcinać, okrajać, przecinać, ścinać, ukrawać, urzynać

 (1.2) przecinać, przerywać, stopować

 (1.3) gryźć, kąsać, żądlić

 (1.5) dusić w zarodku

Wiktionary


ucinka

występ pokładu ponad pułapem chodnika górniczego


SJP.pl


uciński

nazwisko


SJP.pl


uciompany

przymiotnik

 (1.1) gw-pl|Górny Śląsk. zakatarzony

Wiktionary


ucios

1. ukośne ścięcie krawędzi;
2. element architektoniczny, poziomo biegnący, odpowiednio wyprofilowany występ ścienny; gzyms, korona, krajnik


SJP.pl

Ucios

  • gzyms,
  • złącze elementów na długości przy skośnym ścięciu krawędzi
  • ukośne ścięcie krawędzi (faza).

Wikipedia


uciosać

1. odrąbać poprzez ciosanie; odciosać;
2. rzadko: uformować ciosaniem; wyciosać, wykuć


SJP.pl


uciosowy

ucios


SJP.pl

Patrz:

ucios

uciosywać

rzadko: obrabiać, formować ciosaniem; wyciosywać, wykuwać


SJP.pl


ucisk

gniecenie, uciskanie


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) oddziaływanie pewną siłą na coś

 (1.2) odczuwanie uciskania przez coś

 (1.3) ograniczanie czyjejś wolności

Wiktionary

Ucisk (kaszb. Ùcësk) – część kolonii Sitna Góra w Polsce, położona w województwie pomorskim, w powiecie kartuskim, w gminie Kartuzy, na obrzeżach Kaszubskiego Parku Krajobrazowego, na wąskim przesmyku lądowym między jeziorami Białym i Czarnym. Wchodzi w skład sołectwa Pomieczyńska Huta.

W latach 1975–1998 Ucisk administracyjnie należał do województwa gdańskiego.

Wikipedia

Powiązane:

 czas. uciskać, ucisnąć

 rzecz. uciskanie n., uciśnięcie n.

 przym. uciskowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) nacisk, napór, przyciskanie

 (1.2) ciążenie, ciężar, ciśnienie, gniecenie, ściskanie

 (1.3) ciemiężenie, gnębienie, wyzysk

Wiktionary


uciskać

czasownik

 (1.1) wywierać ucisk na coś

 (1.2) o elemencie ubioru: pasku, bucie: uwierać, być za ciasnym

 (1.3) prześladować, ograniczać czyjąś wolność

Wiktionary

Przykłady

 (1.3) Potępił obłudę bogaczy, którzy pościli i składali ofiary w świątyni jerozolimskiej, a równocześnie uciskali ubogich, sieroty i dzieci.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: uˈt͡ɕiskat͡ɕ, AS: ućiskać

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. ucisk m., uciskanie n.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.3) gnębić, dręczyć, ciemiężyć, ograniczać

Wiktionary


uciskalny

rzadko: dający się ucisnąć, nacisnąć


SJP.pl


uciskanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|uciskać.

Wiktionary

Powiązane:

 czas. uciskać

 rzecz. ucisk mrz.

Wiktionary


uciskany

mający ograniczoną swobodę; gnębiony


SJP.pl


uciskiwać

wrzucać gdzieś wiele czegoś


SJP.pl


uciskowy

przymiotnik od: ucisk


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z uciskiem, dotyczący ucisku

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Zabiegi uciskowe, które są istotą akupresury, mają pobudzić przepływ energii.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. ucisk mrz.

Wiktionary


uciśniona

1. uciskany, gnębiony;
2. taki, którego prawa zostały ograniczone


SJP.pl


uciśniony

1. uciskany, gnębiony;
2. taki, którego prawa zostały ograniczone


SJP.pl


uciszać

wymuszać na kimś zachowanie ciszy


SJP.pl

czasownik przechodni niedokonany (dk. uciszyć)

 (1.1) powodować, że ktoś lub coś cichnie

 (1.2) przen. podn. czynić uczucie, stan wewnętrzny coraz mniej intensywnym

 (1.3) pot. zmuszać kogoś poprzez agresję lub nielegalne praktyki do nieujawniania niewygodnych faktów

czasownik zwrotny niedokonany uciszać się (dk. uciszyć się)

 (2.1) stawać się niesłyszalnym

 (2.2) tracić na sile; stawać się mniej intensywnym

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. uciszanie n., cisza ż.

 przysł. cicho

 wykrz. cicho, cisza

 czas. uciszyć, cichnąć

Wiktionary

Synonimy:

 (1.2) uspokajać

 (2.1) cichnąć, milknąć, wyciszać się

 (2.2) cichnąć, przycichać, uspokajać się, ustawać

Wiktionary


uciszanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|uciszać.

Wiktionary

Powiązane:

 czas. uciszać ndk.

Wiktionary


uciszenie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|uciszyć.

Wiktionary

Powiązane:

 czas. uciszyć

Wiktionary


uciszyć

czasownik przechodni

 (1.1) dokonany od|uciszać.

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Porucznik Florczak wybuchnął głośnym śmiechem, ale Jordan uciszył go natychmiast chłodnym spojrzeniem.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: uˈt͡ɕiʃɨt͡ɕ, AS: ućišyć

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. uciszenie n., cisza

 czas. uciszać, cichnąć

 wykrz. cisza

Wiktionary


uciułać

zebrać, zgromadzić coś mozolnie (głównie większą sumę pieniędzy)


SJP.pl


ućknąć

czasownik

 (1.1) gw-pl|Poznań. uciec

Wiktionary


ucyfrowić

zamienić dane w postaci analogowej na postać cyfrową, zwykle na zapis binarny; zdygitalizować, zdigitalizować


SJP.pl


ucyfrowienie

zamienić dane w postaci analogowej na postać cyfrową, zwykle na zapis binarny; zdygitalizować, zdigitalizować


SJP.pl


uczajać

uczajać się - dawniej: zaczajać się, ukrywać się gdzieś


SJP.pl


uczcić

1. uhonorować;
2. świętować, obchodzić uroczyście


SJP.pl

czasownik przechodni dokonany

 (1.1) książk. oddać komuś cześć, hołd, okazać uznanie, szacunek

 (1.2) książk. uświetnić coś, często przyjęciem, uroczystymi obchodami

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Pamięć poległych uczczono minutą ciszy.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. cześć ż., uczczenie n., czczenie n., czciciel m., czcicielka ż.

 czas. czcić ndk.

 wykrz. cześć

 przym. czestny

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) uhonorować

Wiktionary


uczciwie

przysłówek sposobu

 (1.1) w sposób uczciwy, dobry, czysty

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Albo zaczniesz zachowywać się uczciwie, albo nici z naszej umowy.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ut͡ʃʲˈt͡ɕivʲjɛ, AS: učʹćivʹi ̯e

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. uczciwość ż.

 przym. uczciwy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) szczerze, dobrze, stosownie, przyzwoicie, porządnie

Wiktionary


uczciwiej

stopień wyższy od przysłówka: uczciwie


SJP.pl


uczciwość

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) uczciwe zachowanie

 (1.2) cecha tego, kto jest uczciwy; cecha tego, co jest uczciwe

Wiktionary

Uczciwość, prawość – cecha ludzka, polegająca w relacjach społecznych na wywiązywaniu się z danego słowa oraz przestrzeganiu reguł społecznych (uznanych norm moralnych), nawet gdy inni tego nie widzą lub nie oczekują.

Słowo uczciwość określa zarówno konkretne postępowanie w danych okolicznościach, jak i trwałą cechę charakteru.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Wypełniony muzyką i piosenkami, które do dziś nuci cały świat "Oliver!" to opowieść o poszukiwaniu miłości, własnego miejsca w życiu i swoistej honorowej uczciwości wśród złodziei.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ut͡ʃʲˈt͡ɕivɔɕt͡ɕ, AS: učʹćivość

Wiktionary

Powiązane:

 przym. uczciwy, czestny

 przysł. uczciwie

 rzecz. cześć ż.

 wykrz. cześć

Wiktionary


uczciwszy

1. uhonorować;
2. świętować, obchodzić uroczyście


SJP.pl


uczciwy

1. godny zaufania; prawy, rzetelny, prawdomówny;
2. świadczący o czyjejś prawości, prawdomówności;
3. zgodny z zasadami, prawdą; autentyczny, rzetelny, prawdziwy;
4. potocznie: porządny, solidny


SJP.pl

przymiotnik jakościowy

 (1.1) (o człowieku) szanujący własność innych ludzi, nie oszukujący (również w użyciu rzeczownikowym)

 (1.2) zgodny z przyjętymi zasadami

 (1.3) pot. taki, jak trzeba

 (1.4) pot. duży

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Mój sąsiad jest bardzo uczciwy: kiedy zauważył, że kasjerka wydała mu za dużo reszty, wrócił się do odległego sklepu, żeby oddać pieniądze.

 (1.2) Uczciwe zachowanie polegałoby na oddaniu cudzej własności.

 (1.3) To jest uczciwa cena.

 (1.4) Nałożyła mu na talerz uczciwy kawał mięsa.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ut͡ʃʲˈt͡ɕivɨ, AS: učʹćivy

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. cześć ż., uczciwość ż.

 przysł. uczciwie

 wykrz. cześć

 przym. czestny

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) cnotliwy, kryształowy, bez skazy i zmazy

 (1.2) nieposzlakowany

Wiktionary


uczczenie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|uczcić.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: uˈt͡ʃːɛ̃ɲɛ, AS: u•čńe

Wiktionary

Powiązane:

 czas. uczcić

 rzecz. czczenie n., czciciel mos., cześć ż.

 wykrz. cześć

 przym. czestny

Wiktionary


uczek

nazwisko


SJP.pl


uczelnia

1. szkoła wyższa;
2. budynek, w którym mieści się szkoła wyższa


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) szkoła wyższa

 (1.2) budynek, w którym znajduje się uczelnia (1.1)

 (1.3) pracownicy i studiujący na uczelni (1.1)

 (1.4) studia na uczelni (1.1)

Wiktionary

Uczelnia (również szkoła wyższa) – szkoła prowadząca studia wyższe.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) To trudne lata, lata wielu wyzwań stających przed uczelnią. (z Internetu)

 (1.2) W zamian miasto mogłoby wybudować w pobliżu uczelni oraz szpitala porządne parkingi. (z Internetu)

 (1.3) O życiu uczelni informuje studencka rozgłośnia działająca w Internecie.

 (1.4) Ilu pracowników po uczelni technicznej zatrudniają wasze zakłady?

Wiktionary

Wymowa:

IPA: uˈt͡ʃɛlʲɲa, AS: učelʹńa

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. uczeń mos., uczenie n.

 czas. uczyć ndk.

 przysł. uczenie

 przym. uczelniany, wewnątrzuczelniany, wokółuczelniany, przyuczelniany, wyuczalny

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) szkoła wyższa

Wiktionary


uczelniany

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z uczelnią, odnoszący się do uczelni

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Zajęcia odbędą się w nowym budynku uczelnianym.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. uczelnia ż.

 przym. międzyuczelniany

 czas. uczyć

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) uniwersytecki, akademicki

Wiktionary


uczeń

osoba, która się uczy


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) eduk. ten, kto się uczy, pobiera naukę;

 (1.2) zaw. najniższy stopień kwalifikacji zawodowych

 (1.3) kontynuator czyjejś teorii, nauki lub twórczości

 (1.4) rel. ten, który pobiera naukę u mistrza duchowego

Wiktionary

Uczeń – osoba pobierająca naukę. Dawniej: młody człowiek oddany do cechu, przyuczany do rzemiosła, określany także jako terminator. W Polsce rozróżnia się określenia uczeń i alumn (uczeń seminarium duchownego) w odróżnieniu do krajów anglosaskich, gdzie używa się ich wymiennie.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Pierwszego września, co roku uczniowie zaczynają naukę.

 (1.2) W piekarni „Pączek” pracuje dwóch uczniów: Marcin i Adrian.

 (1.3) Platon był uczniem Sokratesa.

 (1.4) To powiedziawszy Jezus wyszedł z uczniami swymi za potok Cedron.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈut͡ʃɛ̃ɲ, AS: učẽń

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. nauka ż., nauczanie n., nauczyciel mos., nauczycielka ż., uczniak mos., nauczka ż.

:: forma żeńska uczennica ż.

 czas. uczyć ndk., nauczyć dk., nauczać ndk., wyuczyć dk., douczyć dk.

 przym. uczniowski, uczony, wyuczony, naukowy, wyuczalny

 przysł. uczenie, naukowo

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) student, słuchacz, uczniak, adept, elew; gw-pl|Górny Śląsk|szkolok, szkolorz, żoczek.

 (1.2) praktykant, terminator, adept, początkujący, debiutant, stażysta, czeladnik, pomocnik, asystent, aplikant

 (1.3) zwolennik, stronnik, poplecznik, towarzysz, akolita, adept, wyznawca

Wiktionary


uczenie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) przekazywanie innym wiedzy

przysłówek

 (2.1) w sposób uczony

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Pan Ireneusz to stary belfer, uczenie jest pasją jego życia.

 (2.1) Przemawiał zbyt uczenie, połowa go nie zrozumiała.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: uˈt͡ʃɛ̃ɲɛ, AS: učńe

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. uczelnia ż., uczona ż., nauka ż., nauczyciel mos., nauczycielka ż., uczeń mos., uczony mos.

 czas. uczyć ndk., uczyć się ndk.

 przym. uczony, wyuczalny, uczniowski

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) nauczanie

 (2.1) mądrze, naukowo

Wiktionary


uczeniej

stopień wyższy od przysłówka: uczenie


SJP.pl


uczennica

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) fż. od: uczeń

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Basia jest uczennicą drugiej klasy gimnazjum.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌut͡ʃɛ̃ɲˈːit͡sa, AS: učẽ•ńica

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. uczony mos.

:: fm. uczeń mos.

 przym. uczniowski, uczony, wyuczalny

 czas. uczyć

Wiktionary


uczeńszy

stopień wyższy od przymiotnika: uczony; bardziej uczony


SJP.pl


uczep

1. uczepienie się czegoś
2. coś, co służy do uczepienia się, zaczepienia
3. roślina roczna z rodziny złożonych


SJP.pl

Uczep (Bidens) – rodzaj roślin należący do rodziny astrowatych. Liczba gatunków określana jest często na 150–250, czasem nawet 340 gatunków. W bazie taksonomicznej Plants of the World online liczba zweryfikowanych gatunków określona jest na 221. Rośliny te występują na całym niemal świecie, z wyjątkiem obszarów o bardzo zimnym klimacie. Większość gatunków pochodzi z obszaru Meksyku i sąsiadujących rejonów obydwu Ameryk. W Polsce rośnie dziko 7 gatunków, z czego tylko dwa lub trzy są rodzime.

Wikipedia


uczepić

czasownik przechodni dokonany (ndk. uczepiać)

 (1.1) dokonany od|uczepiać.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: uˈt͡ʃɛpʲit͡ɕ, AS: učepʹić

Wiktionary


uczerniać

farbować, malować coś na czarno


SJP.pl


uczernić

nadać jakiemuś ciału barwę czarną


SJP.pl


uczesanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) fryzura

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. czesanie n.

 czas. czesać ndk., uczesać dk.

Wiktionary


uczestnictwo

1. branie udziału w czymś; współudział w jakiejś akcji;
2. udział w zyskach i wydatkach przedsięwzięcia


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) fakt uczestniczenia w czymś; branie / wzięcie udziału w czymś

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Uczestnictwo w tym programie wiąże się z poważnym niebezpieczeństwem.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌut͡ʃɛˈstʲɲit͡stfɔ, AS: učestʹńictfo

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. uczestnik m., uczestniczka ż., uczestnica ż., uczestniczenie n.

 czas. uczestniczyć ndk.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) udział, partycypacja

Wiktionary


uczestniczenie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|uczestniczyć.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌut͡ʃɛstʲɲiˈt͡ʃɛ̃ɲɛ, AS: učestʹńičńe

Wiktionary

Powiązane:

 czas. uczestniczyć

 rzecz. uczestnictwo n., uczestnik m., uczestniczka ż.

Wiktionary


uczestniczka

uczestnik


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) kobieta biorąca w czymś udział

Wiktionary

Patrz:

uczestnik

Przykłady

 (1.1) Dla wszystkich uczestniczek naszego szkolenia mamy niespodziankę.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌut͡ʃɛˈstʲɲit͡ʃka, AS: učestʹńička

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. uczestnik m., uczestnictwo n., uczestniczenie n.

 czas. uczestniczyć

Wiktionary


uczestniczyć

1. brać udział w czymś; brać współudział w jakiejś akcji;
2. brać udział w zyskach i wydatkach przedsięwzięcia


SJP.pl

czasownik nieprzechodni niedokonany (dk. brak)

 (1.1) brać udział

 (1.2) mieć udział

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Polska reprezentacja od lat z powodzeniem uczestniczy w mistrzostwach świata w siatkówce.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌut͡ʃɛˈstʲɲit͡ʃɨt͡ɕ, AS: učestʹńičyć

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. uczestniczenie n., uczestnictwo n., uczestnik m., uczestniczka ż.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) partycypować, występować

Wiktionary


uczestnik

osoba biorąca udział w jakiejś akcji


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) osoba biorąca w czymś udział

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Wczorajszy wiec zgromadził około czterech tysięcy uczestników.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: uˈt͡ʃɛstʲɲik, AS: učestʹńik

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. uczestnictwo n., uczestniczenie n.

:: fż. uczestniczka ż.

 czas. uczestniczyć ndk.

Wiktionary


uczęstowywać

przyjmować kogoś gościnnie jedzeniem i piciem, raczyć czymś; ugaszczać


SJP.pl


uczesywać

czesać od czasu do czasu


SJP.pl


uczęszczać

często gdzieś bywać, uczestniczyć, brać w czymś udział


SJP.pl

czasownik nieprzechodni niedokonany

 (1.1) bywać gdzieś często (lub regularnie); brać udział w czymś

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Adam uczęszcza na lekcje śpiewu.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: uˈt͡ʃɛ̃w̃ʃt͡ʃat͡ɕ, AS: učũ̯ščać

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. uczęszczanie n.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) chodzić

Wiktionary


uczęszczalność

środowiskowo: frekwencja osób w jakimś miejscu


SJP.pl


uczęszczanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|uczęszczać.

Wiktionary

Powiązane:

 czas. uczęszczać ndk.

Wiktionary


uczęszczany

często gdzieś bywać, uczestniczyć, brać w czymś udział


SJP.pl


uczkiewicz

nazwisko


SJP.pl


uczkur

dawny pasek jedwabny używany do spodni


SJP.pl

Uczkur – pas szlachty polskiej, wykonany z jedwabiu, służący do podtrzymywania spodni. Najczęściej ozdabiany srebrem lub złotem.


Wikipedia


uczn.

skrót od: uczniowski


SJP.pl


uczniacki

odnoszący się do uczniaka, właściwy uczniakowi


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) typowy dla uczniaków

 (1.2) przeznaczony dla uczniaków

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Ciężko było usunąć uczniackie bazgroły.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. uczniak mos.

Wiktionary


uczniak

potocznie: uczeń szkolny


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) pot. rub. uczeń młodszych klas

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Jako uczniak wyskakiwałem na przerwie do warzywniaka po oranżadę w woreczku.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. uczeń mos.

 przym. uczniacki, uczniowski

Wiktionary


uczniowski

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z uczniem, uczniami, dotyczący ucznia, uczniów

przymiotnik dzierżawczy

 (2.1) należący dla ucznia

Wiktionary

Przykłady

 (2.1) Jak w uczniowskim zeszycie / jakieś trudne zadanie, / takie dziwne jest życie, / wielki znak zapytania.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. uczeń m., uczennica ż., uczniak m., uczenie n.

 czas. uczyć ndk., nauczyć dk., nauczać ndk., wyuczyć dk.

 przysł. uczenie

Wiktionary


uczona

kobieta zajmująca się badaniami naukowymi; badaczka


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) kobieta zajmująca się zawodowo nauką i badaniami naukowymi

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. uczeń mos., uczennica ż., uczoność ż., uczenie n.

:: fm. uczony m.

 czas. uczyć ndk.

 przym. uczony, wyuczalny

 przysł. uczenie

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) badaczka

Wiktionary


uczony

gruntownie wykształcony w swojej dziedzinie


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) osoba zajmująca się naukowo jakąś dziedziną wiedzy i będąca w niej autorytetem

przymiotnik

 (2.1) poparty lub nacechowany wiedzą

 (2.2) gruntownie wykształcony w swojej dziedzinie

forma czasownika.

 (3.1) imiesłów przymiotnikowy przeszły bierny, rodzaj męski od: uczyć

Wiktionary

Naukowiec, uczony – osoba pracująca naukowo, ekspert w pewnej dziedzinie nauki, stosujący w prowadzonych przez siebie badaniach odpowiednie metody naukowe, osoba „poszukująca odpowiedzi na pytania, na które dotychczas nikt nie odpowiedział, za pomocą metod umożliwiających udowodnienie odpowiedzi”.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Nasz nauczyciel to wszechstronny uczony o wielu specjalnościach.

 (2.1) On potrafi przytoczyć wiele uczonych definicji na poparcie swoich poglądów.

 (3.1) Ten uczeń był uczony przeze mnie w poprzednich dwóch latach.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: uˈt͡ʃɔ̃nɨ, AS: učõny

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. uczenie n., uczeń mos., uczennica ż., nauka ż., uczoność ż., nauczanie n.

:: fż. uczona ż.

 czas. uczyć ndk., nauczyć dk., nauczać ndk., wyuczyć dk.

 przym. wyuczony, nieuczony, wyuczalny

 przysł. uczenie

Wiktionary


uczta

wystawne przyjęcie z udziałem wielu gości; bankiet


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) duże, wystawne przyjęcie

 (1.2) przen. ciekawe wydarzenie, zazwyczaj o charakterze kulturalnym; bardzo przyjemne przeżycie estetyczne, duchowe

Wiktionary

  • uczta – duże, wystawne przyjęcie
  • Uczta – tytuł dialogu Platona
  • Uczta – tytuł dialogu Ksenofonta
  • Uczta – trzeci album studyjny Sanah

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ˈut͡ʃta, AS: učta

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. ucztowanie n., cześć ż.

 czas. ucztować

 wykrz. cześć

 przym. czestny

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) biesiada, bankiet, przyjęcie; reg. śl. żranica.

Wiktionary


ucztować

czasownik nieprzechodni niedokonany

 (1.1) brać udział w uczcie; biesiadować

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ut͡ʃˈtɔvat͡ɕ, AS: učtovać

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. uczta ż., ucztowanie n.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) biesiadować

Wiktionary


ucztowanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|ucztować.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌut͡ʃtɔˈvãɲɛ, AS: učtovãńe

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. uczta

 czas. ucztować

Wiktionary


uczuć

poczuć; odczuć


SJP.pl

forma rzeczownika.

 (1.1) D. lm. od: uczucie

czasownik

 (2.1) przest. poczuć

czasownik zwrotny uczuć się

 (3.1) przest. poczuć się

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Dla wielu agitacja polityczna w kościele to obraza ich uczuć religijnych.

 (2.1) W czas zaś czegoś użyć, tj. być rozumnie rozumnym, w czas coś uczuć to znaczy mieć dwa serca miasto jednego – przed czasem to jest fanfaronada – po czasie to jest śmieszność. sic.

 (3.1) Nie wiadomo kogo miał Śniadecki na myśli, to fakt, że Chodkiewicz uczuł się obrażonym i powstał przeciw tej przedmowie.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈut͡ʃut͡ɕ, AS: učuć

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. uczucie m., uczuciowość ż., czucie n., odczucie n., poczucie n., wyczucie n.

 czas. czuć, wyczuć, wyczuwać, odczuć, odczuwać, poczuć, poczuwać się

 przym. uczuciowy

 przysł. uczuciowo

Wiktionary

Synonimy:

 (2.1) poczuć, odczuć

Wiktionary


uczucia

poczuć; odczuć


SJP.pl

Uczucia – pojęcie często używane zamiennie z emocje, jednak nierównoznaczne, ponieważ część uczuć nie wypływa z emocji. António Damásio wyodrębnia trzy rodzaje uczuć:

  1. uczucia podstawowe emocji uniwersalnych (szczęście, smutek, gniew, lęk, wstręt)
  2. uczucia subtelnych emocji uniwersalnych (odmiany szczęścia: euforia, ekstaza; odmiany smutku: zaduma, melancholia, odmiany lęku: nieśmiałość, panika)
  3. uczucia tła

Wikipedia


uczucie

poczuć; odczuć


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) stan psychiczny odzwierciedlający stosunek emocjonalny podmiotu do osób, rzeczy, zdarzeń zewnętrznych lub do samego podmiotu

 (1.2) miłość, przyjaźń

 (1.3) przest. odczasownikowy od|uczuć.

Wiktionary

Uczucia – pojęcie często używane zamiennie z emocje, jednak nierównoznaczne, ponieważ część uczuć nie wypływa z emocji. António Damásio wyodrębnia trzy rodzaje uczuć:

  1. uczucia podstawowe emocji uniwersalnych (szczęście, smutek, gniew, lęk, wstręt)
  2. uczucia subtelnych emocji uniwersalnych (odmiany szczęścia: euforia, ekstaza; odmiany smutku: zaduma, melancholia, odmiany lęku: nieśmiałość, panika)
  3. uczucia tła

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Po tym, co mi zrobił, miałem do niego uczucie żalu.

 (1.2) Łączyło nas wielkie uczucie.

 (1.2) Czy uczucie można kupić?

Wiktionary

Wymowa:

IPA: uˈt͡ʃut͡ɕɛ, AS: učuće

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. poczucie n., odczucie n., przeczucie n., czucie n.

 czas. czuły, czuć ndk., odczuwać ndk., poczuć dk., uczuć

 przym. czuły, uczuciowy

 przysł. uczuciowo

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) doznanie, wrażenie, afekt, odczucie

 (1.2) przywiązanie, sentyment, skłonność

Wiktionary


uczuciowiec

książkowo: człowiek kierujący się uczuciami, ulegający emocjom; emocjonalista


SJP.pl


uczuciowo

przysłówek sposobu

 (1.1) w sposób dotyczący uczuć

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. uczucie n., uczuciowość ż.

 przym. uczuciowy

 czas. uczuć, czuć

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) emocjonalnie

Wiktionary


uczuciowość

zespół cech, które wskazują na wrażliwość danej osoby; kierowanie się emocjami, uleganie uczuciom; czuciowość


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) odprzym. cecha tego, co jest uczuciowe; cecha tych, którzy są uczuciowi

Wiktionary

Powiązane:

 przym. uczuciowy

 przysł. uczuciowo

 czas. uczuć

Wiktionary


uczuciowy

przymiotnik od: uczucie


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) dotyczący uczuć, uczuciowości

 (1.2) taki, który łatwo ulega uczuciom; jest czuły, wrażliwy

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌut͡ʃuˈt͡ɕɔvɨ, AS: učućovy

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. uczucie, uczuciowość

 czas. uczuć, czuć

 przysł. uczuciowo

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) emocjonalny

 (1.2) sentymentalny

Wiktionary


uczulać

czasownik

 (1.1) med. wywołać uczulenie/alergię

 (1.2) przen. czynić wrażliwym na coś

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Te dzieci, które mleko uczula, wykazują również reakcje alergiczne na jajka.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. uczulenie n., uczulanie n.

 przym. uczuleniowy

Wiktionary


uczulanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) wzbudzanie w kimś wrażliwości na coś

 (1.2) med. wywoływanie uczulenia, alergii

Wiktionary

Powiązane:

 czas. uczulać ndk., uczulić dk.

 rzecz. uczulenie n.

 przym. uczuleniowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) uwrażliwianie

 (1.2) alergizowanie

Wiktionary


uczulenie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) med. nadmierna wrażliwość organizmu na pewne czynniki, polegająca na nieprawidłowej reakcji immunologicznej po zetknięciu się z alergenem

 (1.2) pot. odczuwanie niechęci, dezaprobaty w stosunku do czegoś lub kogoś

Wiktionary

Alergia (popularnie stosowane synonimy: uczulenie, nadwrażliwość) – patologiczna, jakościowo zmieniona odpowiedź tkanek na oddziaływanie różnych obcych substancji, zwanych alergenami, polegająca na reakcji immunologicznej związanej z powstaniem swoistych przeciwciał, które po związaniu z antygenem doprowadzają do uwolnienia różnych substancji – mediatorów stanu zapalnego. Czynnik środowiskowy wywołujący alergię sam w sobie zazwyczaj nie jest dla organizmu szkodliwy. W reakcjach alergicznych uczestniczy układ immunologiczny, jego komórki, na przykład limfocyty (zwłaszcza z podgrupy Th2), granulocyty kwasochłonne (eozynofile) oraz komórki tuczne (mastocyty). Istotną rolę w alergicznych odczynach odgrywają przeciwciała – immunoglobuliny klasy E (IgE). Alergia może objawiać się łagodnie, jak w przypadku kataru czy łzawienia, aż po zagrażający życiu wstrząs anafilaktyczny i śmierć.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Wuj mojego przyjaciela cierpi niestety na uczulenie na kukurydzę.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. uczuleniowiec mos., uczulanie n., czucie n.

 czas. czuły, uczulać ndk., uczulić dk.

 przym. uczuleniowy, czuły

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) alergia

 (1.2) antypatia

Wiktionary


uczuleniowiec

człowiek cierpiący na uczulenie (alergię), chorobę uczuleniową (alergiczną); alergik


SJP.pl


uczuleniowy

przymiotnik od: uczulenie


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) dotyczący uczulenia, alergii

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. uczuleniowiec m., uczulenie n., uczulanie n.

 czas. uczulać ndk., uczulić dk.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) alergiczny

Wiktionary


uczur

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna

 (1.1) geogr. hydron. rzeka w Rosji, w Kraju Chabarowskim i Jakucji; prawy dopływ Ałdanu;

Wiktionary

Uczur – rzeka w Rosji, w Kraju Chabarowskim i Jakucji; prawy dopływ Ałdanu. Długość 812 km; powierzchnia dorzecza 113 tys. km²; średni roczny przepływ przy ujściu 1345 m³/s.

Źródła w Paśmie Stanowym (wzgl. w jego przedłużeniu czyli łańcuchu Dżugdżur). Płynie w wąskiej dolinie w kierunku północno-wschodnim i północnym przez Góry Ałdańskie; żeglowna od ujścia rzeki Ginim. W dorzeczu występują zjawiska krasowe oraz ciepłe źródła z obszarami zawsze wolnymi od śniegu.

Wikipedia


uczuwać

odczuwać, poczuwać, doznawać jakiegoś wrażenia zmysłowego, emocji, wzruszenia


SJP.pl


uczyć

przekazywać komuś wiedzę; uczyć się - samemu nabywać wiedzę


SJP.pl

czasownik przechodni niedokonany (dk. nauczyć)

 (1.1) przekazywać komuś wiedzę

czasownik zwrotny niedokonany uczyć się (dk. nauczyć się)

 (2.1) zdobywać pewną wiedzę lub umiejętności

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Uczę mojego kolegę nowych przepisów ruchu drogowego.

 (2.1) Jak długo uczyłeś się wczoraj?

 (2.1) Człowiek uczy się na błędach.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈut͡ʃɨt͡ɕ, AS: učyć

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. uczona ż., uczony mos., uczeń mos., uczennica ż., nauczyciel mos., nauczycielka ż., nauczycielstwo n., nauczanie n., nauczenie n., uczenie n., douczanie n., douczenie n., wyuczenie n., wyuczanie n., oduczanie n., oduczenie n., uczelnia ż.

 czas. nauczać ndk., nauczyć dk., oduczyć dk., oduczać ndk., wyuczyć dk., wyuczać ndk., douczać ndk., douczyć dk., przeuczyć dk., przeuczać ndk.

 przysł. uczenie

 przym. uczony, wyuczalny, uczniowski, nauczycielski, uczelniany

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) kształcić, nauczać, edukować, szkolić, trenować, tresować

Wiktionary


uczyciel

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) stpol. nauczyciel

Wiktionary

Wymowa:

IPA: uˈt͡ʃɨt͡ɕɛl, AS: učyćel

Wiktionary


uczynek

zachowanie się, postąpienie w jakiś sposób; czyn; postępek


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) zachowanie się, postąpienie w jakiś sposób

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) To był dobry uczynek.

 (1.1) On zbada uczynki wasze i zamysły wasze rozsądzi.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: uˈt͡ʃɨ̃nɛk, AS: učnek

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. uczynienie n., uczynność ż.

 czas. uczynić dk., czynić ndk.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) czyn, postępek

Wiktionary


uczynić

czasownik przechodni dokonany (ndk. czynić)

 (1.1) dokonany od|czynić.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: uˈt͡ʃɨ̃ɲit͡ɕ, AS: učńić

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. uczynienie n., uczynek m.

 czas. począć

 przysł. czynnie

Wiktionary


uczynienie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|uczynić.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌut͡ʃɨ̃ˈɲɛ̇̃ɲɛ, AS: učỹńė̃ńe

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. uczynek m.

 czas. począć, uczynić dk.

 przysł. czynnie

Wiktionary


uczynkać

czasownik

 (1.1) stpol. uczynić

Wiktionary

Wymowa:

IPA: uˈt͡ʃɨ̃ŋkat͡ɕ, AS: učŋkać

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. uczynkanie n.

Wiktionary


uczynkanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|uczynkać.

Wiktionary

Powiązane:

 czas. uczynkać dk.

Wiktionary


uczynkowy

uczynek


SJP.pl

Patrz:

uczynek

uczynniej

stopień wyższy od przysłówka: uczynnie


SJP.pl


uczynniejszy

stopień wyższy od przymiotnika: uczynny


SJP.pl


uczynność

gotowość, chęć do bezinteresownej pomocy innym; usłużność


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) odprzym. cecha tego, co jest uczynne; cecha tych, którzy są uczynni

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. uczynek m.

 przym. uczynny

 przysł. uczynnie

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) usłużność

Wiktionary


uczynny

gotowy, skory do bezinteresownej pomocy innym; usłużny


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) książk. chętny, skłonny do bezinteresownej pomocy

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) On jest bardzo uczynny, zawsze pomaga innym w potrzebie.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: uˈt͡ʃɨ̃nːɨ, AS: uč•ny

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. uczynność

 przysł. uczynnie

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) pomocny, usłużny

Wiktionary


uczytywać

rzadko: próbować coś przeczytać


SJP.pl


uczłonować

rzadko: podzielić na człony, elementy; rozczłonować, rozczłonkować


SJP.pl


uczłonowanie

rzadko: podzielić na człony, elementy; rozczłonować, rozczłonkować


SJP.pl


uczłowieczać

czasownik przechodni niedokonany (dk. uczłowieczyć)

 (1.1) przypisywać cechy ludzkie

 (1.2) czynić bardziej ludzkim

czasownik zwrotny niedokonany uczłowieczać się (dk. uczłowieczyć się)

 (2.1) nabierać cech ludzkich

 (2.2) stawać się bardziej ludzkim, dobrym w sensie moralnym

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. uczłowieczanie n., uczłowieczenie n., nadczłowiek mos., człowieczek mos., człowiek mos., człowieki mos.

 czas. uczłowieczyć dk.

 przym. uczłowieczony

Wiktionary


uczłowieczanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) przypisywanie cech człowieczych

 (1.2) czynienie bardziej ludzkim

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. człek mos., uczłowieczenie n., człowieczek mos., człowiek mos., człowieki mos.

 czas. uczłowieczać ndk., uczłowieczyć dk.

 przym. uczłowieczony

Wiktionary


uczłowieczenie

w literaturze: odmiana animizacji, przenośnia polegająca na przypisywaniu cech ludzkich przedmiotom, zjawiskom natury, roślinom i zwierzętom oraz pojęciom abstrakcyjnym, np. gwiazdy mówią mi..., nawet niebo płacze; antropomorfizm, antropomorfizacja; porównaj: animizacja (ożywienie), personifikacja (uosobienie)


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) przypisanie cech człowieczych

 (1.2) uczynienie bardziej ludzkim

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. człek mos., uczłowieczanie n., człowieczek mos., człowiek mos., człowieki mos.

 czas. uczłowieczać ndk., uczłowieczyć dk.

 przym. uczłowieczony

Wiktionary


uczłowieczony

przymiotnik

 (1.1) uczyniony człowiekiem

forma czasownika.

 (2.1) ims. przym. od uczłowieczyć

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. uczłowieczanie n., uczłowieczenie n., człowiek mos.

 czas. uczłowieczać ndk., uczłowieczyć dk.

Wiktionary


uczłowieczyć

czasownik przechodni dokonany (ndk. uczłowieczać)

 (1.1) przypisać cechy ludzkie

 (1.2) uczynić bardziej ludzkim

czasownik zwrotny dokonany uczłowieczyć się (ndk. uczłowieczać się)

 (2.1) nabrać cech ludzkich

 (2.2) stać się bardziej ludzkim, dobrym w sensie moralnym

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. uczłowieczanie n., uczłowieczenie n., nadczłowiek mos., człowieczek mos., człowiek mos., człowieki mos.

 czas. uczłowieczać ndk.

 przym. uczłowieczony

Wiktionary


ud

część kończyny dolnej między biodrem a kolanem (w przypadku owadów - między krętarzem a golenią)


SJP.pl

Ud, Oud, al-ud (arab. عود, ʿūd; pers. بربط, barbat; tur. ut) – instrument muzyczny strunowy z grupy chordofonów szarpanych, uważany za przodka lutni, nazywany również lutnią arabską bądź lutnią perską.

Wywodzi się z okolic Morza Śródziemnego i Bliskiego Wschodu. W krajach arabskich ud jest bardzo popularny.

Wikipedia


uda

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) geogr. hydron. rzeka w Rosji, położona na wschodniej Syberii w Buriacji, dopływ Selengi;

 (1.2) geogr. hydron. górny bieg Czuny, rzeki tworzącej Tasiejewę;

 (1.3) geogr. hydron. rzeka w Kraju Chabarowskim Rosji, uchodzi do Zatoki Udzkiej Morza Ochockiego

Wiktionary

  • Uda – miasto w Japonii
  • Uda – rzeka w Rosji, dopływ Selengi
  • Uda – rzeka na Ukrainie, dopływ Dońca
  • Uda – górny bieg Czuny
  • Uda – cesarz Japonii
  • Felice Uda (1832–1900) – włoski pisarz
  • UDA - Ulster Defence Association, północnoirlandzka organizacja terrorystyczna

Wikipedia

Powiązane:

 przym. udzki

Wiktionary


udać

1. postąpić inaczej niż się myśli, czuje;
2. zaprezentować się innym, niż się jest w rzeczywistości;
3. udać się:
a) odbyć się pomyślnie;
b) o roślinach: dobrze wyrosnąć;
c) wyruszyć gdzieś, pójść, pojechać


SJP.pl

czasownik przechodni dokonany

 (1.1) dokonany od|udawać.

czasownik zwrotny dokonany udać się

 (2.1) dokonany od|udawać się.

 (2.2) gw-pl|Warmia. podobać się

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈudat͡ɕ, AS: udać

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. udanie n., udawacz, udawaczka

 przysł. udanie

Wiktionary


udanie

przysłówek

 (1.1) w sposób udany; zgodnie z oczekiwaniami

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (2.1) odniesienie dobrego, właściwego, pomyślnego, pozytywnego skutku

 (2.2) wybieranie się, pójście / pojechanie dokądś

Wiktionary

Wymowa:

IPA: uˈdãɲɛ, AS: udãńe

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. udawanie n., udawacz mos., udawaczka ż.

 czas. udać dk., udawać ndk.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) pomyślnie; przest. udatnie

Wiktionary


udanin

wieś w Polsce


SJP.pl

Udanin (niem. Gäbersdorf) – wieś w Polsce położona w województwie dolnośląskim, w powiecie średzkim, w gminie Udanin.

Wikipedia


udaninianin

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) mieszkaniec Udanina

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Udanin m.

:: fż. udaninianka ż.

 przym. udaniński

Wiktionary


udaninianka

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) mieszkanka Udanina

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Udanin m.

:: fm. udaninianin m.

 przym. udaniński

Wiktionary


udaniński

przymiotnik od: Udanin


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) dotyczący Udanina

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Udanin m., udaninianin m., udaninianka ż.

Wiktionary


udany

taki, który się udał; należyty, dobry; (dawniej) udały


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) zakończony powodzeniem; niezakończony klęską, niepowodzeniem, fiaskiem

 (1.2) przen. spełniający oczekiwania; przynoszący satysfakcję, zadowolenie

Wiktionary

Przykłady

 (1.2) Udany związek daje człowiekowi szczęście.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: uˈdanɨ, AS: udany

Wiktionary

Powiązane:

 czas. udawać, udawać się ndk., udać się dk.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) pomyślny

 (1.2) fortunny, korzystny, trafny

Wiktionary


udar

1. porażenie;
2. uderzenie


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) techn. uderzenie

 (1.2) med. porażenie

 (1.3) fiz. miara szybkości zrywu;

Wiktionary

Udar – uderzenie

w technice
  • udar mechaniczny – system wytwarzający rytmiczne uderzenia
  • udar napięciowy – impuls napięcia
w fizyce
  • udar – miara szybkości zmian zrywu
w medycynie
  • udar cieplny
  • udar mózgu (apopleksja)
  • udar maciczno-łożyskowy
  • udar przysadki
w muzyce
  • Udar – album muzyczny Urszuli z 2001 roku

Wikipedia

Przykłady

 (1.2) Dieta roślinna jest pozytywnie skorelowana z niższym ryzykiem cukrzycy, nadciśnienia, chorób serca, udaru i śmierci z jakiejkolwiek przyczyny.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈudar, AS: udar

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. udarność ż., udarowość ż., udarówka ż.

 przym. udarowy, udarny, bezudarowy

 przysł. udarowo, bezudarowo

Wiktionary

Synonimy:

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

 (1.2) apopleksja, udar mózgu, udar mózgowy • udar przysadki • udar niedokrwienny, udar krwotoczny • udar maciczno-łożyskowy • udar cieplny • udar słoneczny • udar połowiczy

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

 rzecz. udarność ż., udarowość ż., udarówka ż.

 przym. udarowy, udarny, bezudarowy

 przysł. udarowo, bezudarowo

frazeologia.

etymologia.

uwagi.

 

tłumaczenia.

* angielski: (1.2) stroke

* esperanto: (1.2) apopleksio

* rosyjski: (1.1) удар; (1.2) удар

źródła.

== udar (slovio.) ==

ortografie. удар

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik

 (1.1) uderzenie

odmiana.

 (1.1) lp. udar; lm. udaris

przykłady.

składnia.

kolokacje.

synonimy.

Wiktionary


udaremniać

czasownik przechodni niedokonany (dk. udaremnić)

 (1.1) sprawiać, że coś staje się daremne; nie dopuszczać do czegoś

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Oto udaremniamy poprawę stosunków międzysąsiedzkich.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. udaremnianie n.

 przysł. daremnie

 przym. daremny

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) uniemożliwiać, niweczyć

Wiktionary


udaremnić

sprawić, że coś nie dojdzie do skutku


SJP.pl

czasownik przechodni dokonany (ndk. udaremniać)

 (1.1) spowodować, że coś nie dochodzi do skutku; uczynić coś daremnym

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Będę liczyć na to, że nie udaremnisz tym razem zarobku dla naszej rodziny.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. udaremnienie n.

 przysł. daremnie

 przym. daremny

Wiktionary


udarność

odporność materiału na uderzenia


SJP.pl

Udarność – odporność materiału na pękanie przy obciążeniu dynamicznym. Udarność określa się jako stosunek pracy potrzebnej do złamania znormalizowanej próbki z karbem do pola powierzchni przekroju poprzecznego tej próbki w miejscu karbu:

U={\frac {L}{A}}
U – udarność,
L – praca potrzebna do złamania znormalizowanej próbki z karbem,
A – pole powierzchni przekroju poprzecznego próbki w miejscu karbu.

Wikipedia


udarny

odporny na uderzenia, np. metal udarny


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) techn. odporny na uderzenia

Wiktionary

Udarny (biał. Ударны; ros. Ударный) – agromiasteczko na Białorusi, w obwodzie mińskim, w rejonie nieświeskim, w sielsowiecie Horodziej. Sąsiaduje z Horodziejem.

Wikipedia

Powiązane:

 rzecz. udar m., udarność ż., udarowość ż.

 przym. udarowy

Wiktionary


udaroodporny

odporny na wstrząsy, uderzenia; wstrząsoodporny


SJP.pl


udarowiec

osoba po przebytym udarze mózgu


SJP.pl


udarowy

przymiotnik od: udar


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z udarem, dotyczący udaru

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. udar m.

 przym. udarny

Wiktionary


udatnie

przysłówek

 (1.1) przest. w sposób udatny, udany

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. udatność ż.

 przym. udatny

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) współcz. udanie, pomyślnie

Wiktionary


udatniej

stopień wyższy od przysłówka: udatnie


SJP.pl


udatniejszy

stopień wyższy od przymiotnika: udatny


SJP.pl


udatny

dawniej: udany, pomyślny


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) przest. taki, który się udał, powiódł, dobrze zrobiony

 (1.2) daw. o istotach żywych: dobrze zbudowany, zgrabny

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Przebranie musiało być udatne, skoro nawet Dymitrij w pierwszej chwili nie poznał go przy bramie.

Wiktionary

Powiązane:

 przysł. udatnie

Wiktionary


udawać

stwarzać pozór czegoś, postępować, zachowywać się nieszczerze, inaczej niż się myśli, czuje


SJP.pl

czasownik przechodni niedokonany (dk. udać)

 (1.1) postępować nieszczerze, podawać się za kogoś innego, pozorować nieprawdziwe okoliczności

czasownik zwrotny niedokonany udawać się

 (2.1) odnosić dobry, właściwy, pomyślny, pozytywny skutek

 (2.2) wybierać się, iść / jechać dokądś

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Aresztowano go, ponieważ udawał lekarza.

 (2.1) Udało ci się kupić bilety na ten koncert?

 (2.2) Wieczorem udam się na samotny spacer do parku.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: uˈdavat͡ɕ, AS: udavać

Wiktionary

Powiązane:

 ims. udany

 rzecz. udawanie n., udawacz m., udawaczka ż., udanie n.

 przym. udany, udawany

 przysł. udanie

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) odgrywać

 (2.1) powodzić się

 (2.2) iść

Wiktionary


udawacz

potocznie: człowiek, który udaje, symuluje; symulant, pozorant, pozer


SJP.pl


udawaczka

udawacz


SJP.pl

Patrz:

udawacz

udawalska

kobieta skłonna do udawania czegoś


SJP.pl


udawalski

człowiek skłonny do udawania czegoś


SJP.pl


udawanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|udawać.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌudaˈvãɲɛ, AS: udavãńe

Wiktionary

Powiązane:

 czas. udawać

 przysł. udanie

 rzecz. udanie n.

 przym. udawany

Wiktionary


udawany

stwarzać pozór czegoś, postępować, zachowywać się nieszczerze, inaczej niż się myśli, czuje


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) stwarzający pozór czegoś

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. udawanie n.

 czas. udawać ndk.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) fałszywy, nienaturalny, nieprawdziwy, nieszczery

Wiktionary


udały

dawniej: taki, który się udał; udany


SJP.pl


udecja

pogardliwie: środowisko związane z partią Unii Demokratycznej (UD)


SJP.pl


udecki

UD (Unia Demokratyczna)


SJP.pl


udeczka

zdrobnienie od: udko


SJP.pl


udeczko

zdrobnienie od: udko


SJP.pl


udehejski

jeden z języków tungusko-mandżurskich


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z Udehejczykami, dotyczący Udehejczyków

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (2.1) jęz. język udehejski;

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Udehejczyk mos.. Udehejka ż.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) udegejski

 (2.1) udegejski

Wiktionary


udek

potocznie o członku Unii Demokratycznej


SJP.pl


udekorować

czasownik przechodni

 (1.1) dokonany od|dekorować.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. udekorowanie n., dekoracja ż., dekorowanie n.

 przysł. dekoracyjnie

 przym. dekoracyjny

 czas. dekorować

Wiktionary


udekorowanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|udekorować.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌudɛkɔrɔˈvãɲɛ, AS: udekorovãńe

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. dekorowanie n., dekoracja ż., dekoracyjność ż., dekoratywność ż., dekoratorstwo n., dekorator m., dekoratorka ż., dekoratornia ż.

 czas. dekorować ndk., udekorować dk.

 przym. dekoracyjny, dekoratorski

 przysł. dekoracyjnie

Wiktionary


udelektować

dawniej: udelektować się - ucieszyć się


SJP.pl


udemonizowywać

rzadko: czynić demonicznym, przedstawiać jako demona


SJP.pl


udepnąć

rzadziej: ucisnąć kogoś nogą, udeptać


SJP.pl


udeptanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|udeptać.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. udeptywanie n., udeptywacz m., udeptowiny nmos., deptanie n.

 czas. deptać, udeptać dk., udeptywać ndk.

Wiktionary


udeptowiny

zabawa taneczna na świeżo ubitym klepisku


SJP.pl


udeptywać

czasownik

 (1.1) chodząc, naciskać na coś

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌudɛpˈtɨvat͡ɕ, AS: udeptyvać

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. udeptywanie n., udeptanie n., deptanie n., deptak m.

 czas. udeptać, deptać

Wiktionary


udeptywanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|udeptywać.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. udeptanie n., udeptywacz m., udeptowiny nmos.

 czas. deptać, udeptać dk., udeptywać ndk.

Wiktionary


uderzać

przytykać coś do czegoś szybko i z pewną siłą


SJP.pl

czasownik przechodni niedokonany (dk. uderzyć)

 (1.1) niedokonany od|uderzyć.

czasownik zwrotny niedokonany uderzać się (dk. uderzyć się)

 (2.1) niedokonany od|uderzyć się.

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Fale mocno uderzały o skały.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: uˈdɛʒat͡ɕ, AS: udežać

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. uderzanie n., uderzenie n.

 czas. uderzyć dk., zderzać ndk.

 przym. uderzający, uderzeniowy

 przysł. uderzająco

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) godzić, bić, pot. walić

Wiktionary


uderzająco

przysłówek sposobu

 (1.1) w sposób niezwykle wyraźny

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. uderzanie n., uderzenie n.

 czas. uderzać ndk., uderzyć dk.

 przym. uderzający, uderzeniowy

 przysł. uderzeniowo

Wiktionary


uderzający

taki, który zwraca uwagę, rzuca się w oczy; zadziwiający, zdumiewający, niezwykły


SJP.pl

forma czasownika.

 (1.1) imiesłów przymiotnikowy czynny od: uderzać

przymiotnik

 (2.1) książk. zwracający uwagę; zadziwiający; rzucający się w oczy

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌudɛʒaˈjɔ̃nt͡sɨ, AS: udežai ̯õncy

Wiktionary

Powiązane:

 czas. uderzać, uderzyć

 rzecz. uderzanie n., uderzenie n.

 przysł. uderzająco

Wiktionary

Synonimy:

 (2.1) niezwykły, zadziwiający, zdumiewający

Wiktionary


uderzanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|uderzać.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌudɛˈʒãɲɛ, AS: udežãńe

Wiktionary

Powiązane:

 czas. uderzać, uderzyć

 przym. uderzający, uderzeniowy

 przysł. uderzająco

Wiktionary


uderzenie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|uderzyć.

 (1.2) cios zadany ręką lub przedmiotem

 (1.3) wojsk. gwałtowny atak wojsk na armię nieprzyjaciela

 (1.4) zderzenie się jakichś przedmiotów lub zetknięcie czegoś upadającego z jakąś powierzchnią; także: odgłos takiego zderzenia

 (1.5) przen. gwałtowne nasilenie się jakiegoś zjawiska atmosferycznego (mrozu, wiatru itp.)

Wiktionary

  • Uderzenie – w baseballu polega na wybiciu piłki przez pałkarza
  • Uderzenie – albański film fabularny z roku 1980
  • Uderzenie czołowe – forma manewru taktycznego
  • Uderzenie hydrauliczne – nagły wzrost ciśnienia
  • Uderzenie koniuszkowe serca – termin medyczny
  • Uderzenie – konspiracyjna nazwa pionu bojowego Konfederacji Narodu

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Hiszpański piłkarz został wyrzucony z klubu za uderzenie kolegi.

 (1.2) Po drugim uderzeniu bokser padł na matę.

 (1.3) Armia Polska, przy udziale sił ukraińskich Semena Petlury, wykonała w kwietniu 1920 (= tysiąc dziewięćset dwudziestego) roku uprzedzające uderzenia i zajęła Kijów.

 (1.4) Słychać było mocne uderzenie bomby.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌudɛˈʒɛ̃ɲɛ, AS: udežńe

Wiktionary

Powiązane:

 czas. uderzyć, uderzać

 przym. uderzeniowy, uderzający

 przysł. uderzeniowo, uderzająco

Wiktionary

Synonimy:

 (1.2) cios; gw-pl|Górny Śląsk|szlag.; stpol. poczpuła

 (1.3) natarcie, atak

Wiktionary


uderzeniowy

przymiotnik od: uderzenie


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) dotyczący uderzenia

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. uderzenie n., uderzanie n.

 czas. uderzyć dk., uderzać ndk.

 przysł. uderzeniowo, uderzająco

Wiktionary


uderzyć

czasownik przechodni dokonany (ndk. uderzać)

 (1.1) zadać komuś cios

czasownik zwrotny dokonany uderzyć się (ndk. uderzać się)

 (2.1) zadać sobie cios ręką lub czymś trzymanym w ręku

 (2.2) zetknąć się gwałtownie jakąś częścią ciała z czymś

 (2.3) uderzyć (1.1) siebie wzajemnie; zderzyć się

Wiktionary

Wymowa:

IPA: uˈdɛʒɨt͡ɕ, AS: udežyć

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. uderzenie n., uderzanie n.

 czas. dk. uderzać

 przym. uderzający, uderzeniowy

 przysł. uderzająco

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) pot. walnąć, gw-pl|Górny Śląsk, Śląsk Cieszyński|piznóć, szasnyć, sztuchnonć, świtnonć.

 (2.1) reg. śl. piznóć.

Wiktionary


udialogizować

wprowadzić dialog (rozmowę co najmniej dwu osób) do utworu literackiego; udialogować


SJP.pl


udialogować

wprowadzić dialog (rozmowę co najmniej dwu osób) do utworu literackiego; udialogizować


SJP.pl


udine

miejscowość we Włoszech


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki, nazwa własna

 (1.1) geogr. adm. miasto we Włoszech, w regionie autonomicznym Friuli-Wenecja Julijska;

Wiktionary

Udine ([ˈudine], pol. uproszczona: udine; friulski Udin, słoweń. Videm) – miasto i gmina we Włoszech, w regionie autonomicznym Friuli-Wenecja Julijska, na północno-wschodnim skraju Niziny Weneckiej. Jest znane z drużyny piłkarskiej Udinese Calcio. Według danych na rok 2004 gminę zamieszkiwało 96 678 osób, 1692,1 os./km². Zespół miejski Udine zajmuje powierzchnię ok. 350 km², a zamieszkuje go ok. 170 tys. osób.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) O Udine mówił Andrzej Litwornia w biograficznym filmie telewizyjnym jemu poświęconym, że bliżej stąd do Wiednia niż do Rzymu, do Warszawy niż do Neapolu; tak jak cały region Friuli, którego Udine jest stolicą, stanowi ono geograficzny i kulturowy punkt przecięcia świata łacińskiego, słowiańskiego i germańskiego. Uniwersytet w Udine, w tym także slawistyka, próbował tworzyć swoją odrębność na tym naturalnym gruncie integracji Środkowej Europy.

Wiktionary


udinese

Udinese Calcio – włoski klub piłkarski z siedzibą w mieście Udine w północnej części kraju. Obecnie występuje w rozgrywkach Serie A. Swoje mecze rozgrywa na Stadio Friuli liczącym 25 132 miejsc siedzących. Drużyna do tej pory nie odnosiła żadnych większych sukcesów, ich najważniejsze osiągnięcia to wygranie rozgrywek Serie B w 1925, 1956 i 1979 roku oraz zwycięstwo w Pucharze Intertoto w 2000 roku. Wcześniej klub wywalczył kilka krajowych trofeów, jednak żadne z nich nie było organizowane przez Włoski Związek Piłki Nożnej i nie jest uważane za oficjalne osiągnięcie.

Wikipedia


udiński

Udine


SJP.pl

Patrz:

Udine

udko

małe udo


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) zdrobn. od: udo

 (1.2) kulin. spoż. nóżka drobiu, ptactwa lub małych zwierząt

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Wczoraj na obiad zrobiłam udka w sosie śmietanowym.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. udo m., udziec m., udzisko n., udziszcze n., udeczko n.

 przym. udowy

Wiktionary


udmurci

mieszkaniec Umdurcji (Republiki Udmurckiej)


SJP.pl

Udmurci (przest. Wotiacy) – naród ugrofiński, zamieszkujący Rosję.

W spisie powszechnym z 2010 roku 552 299 osób zdeklarowało narodowość udmurcką. Większość mieszka na terenie Republiki Udmurcji, a ponadto w Baszkortostanie, Tatarstanie, Mari El, obwodzie kirowskim i Kraju Permskim. Posługują się językiem udmurckim z grupy permskiej języków ugrofińskich.

Wikipedia


udmurcja

autonomiczna republika w Rosji


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) geogr. polit. adm. autonomiczna republika wchodząca w skład Federacji Rosyjskiej, położona w Europie, we wschodniej części Niziny Wschodnioeuropejskiej, ze stolicą w Iżewsku;

Wiktionary

Udmurcja (ros. i udm. Удмуртия), pełna nazwa Republika Udmurcka (ros. Удмуртская Республика, udmurcki Удмурт Республика lub Удмурт Элькун) – autonomiczna republika wchodząca w skład Federacji Rosyjskiej.

Wikipedia

Powiązane:

 rzecz. udmurcki mrz., Udmurta m., Udmurtyjka ż.

 przym. udmurcki

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) ofic. Republika Udmurcka

Wiktionary


udmurcki

przymiotnik od: Udmurcja


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) odnoszący się do Udmurcji lub Udmurców

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (2.1) jęz. język udmurcki;

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Udmurcja ż., Udmurt mos., Udmurtka ż.

Wiktionary

Synonimy:

 (2.1) wotiacki

Wiktionary


udmurta

mieszkaniec Umdurcji (Republiki Udmurckiej)


SJP.pl


udmurtka

mieszkanka Umdurcji (Republiki Udmurckiej); Udmurtyjka


SJP.pl


udmurtyjka

mieszkanka Umdurcji (Republiki Udmurckiej); Udmurtka


SJP.pl


udnica

udnica cebulanka, udnica cebulówka - muchówka z rodziny bzygowatych, występująca w Ameryce Północnej i w Europie


SJP.pl


udo

część kończyny dolnej między biodrem a kolanem (w przypadku owadów - między krętarzem a golenią)


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy, nazwa własna

 (1.1) imię|polski|m.

 (1.2) skrócona forma obcojęzycznego imienia Otto

 (1.3) skrócona forma obcojęzycznego imienia Udalryk

Wiktionary

Wikipedia

Przykłady

składnia.

kolokacje.

synonimy.

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

frazeologia.

etymologia.

 (1.1) etym|niem|Udo.

uwagi.

tłumaczenia.

* niemiecki: (1.1) Udo m.

* rosyjski: (1.1) Удо m.

źródła.

== Udo (język estoński.) ==

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik, nazwa własna

 (1.1) imię|estoński|m.

odmiana.

przykłady.

Wiktionary

Synonimy:

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

frazeologia.

etymologia.

 (1.1) etym|niem|Udo.

uwagi.

tłumaczenia.

* niemiecki: (1.1) Udo m.

* rosyjski: (1.1) Удо m.

źródła.

== Udo (język estoński.) ==

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik, nazwa własna

 (1.1) imię|estoński|m.

odmiana.

przykłady.

składnia.

kolokacje.

synonimy.

Wiktionary


udobruchać

1. sprawić, że ktoś się już nie gniewa;
2. udobruchać się - przestać się gniewać


SJP.pl


udobruchiwać

1. sprawiać, że ktoś przestaje się gniewać;
2. udobruchiwać się - przestawać się gniewać


SJP.pl


udogodnienie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|udogodnić.

 (1.2) coś, co zostało wprowadzone w celu ułatwienia czegoś

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. dogodność ż.

 czas. udogodnić dk.

 przysł. dogodnie

Wiktionary


udoić

uzyskać jakąś ilość mleka wskutek dojenia (np. "Udoiłem dwa litry mleka.")


SJP.pl


udój

1. dojenie;
2. mleko uzyskane podczas dojenia


SJP.pl


udojowy

przymiotnik od: udój


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z udojem, dotyczący udoju

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. doicielka ż., dojenie n., udój m., dojarka ż., dojarz m., dojenie n., wydojenie n., dojność ż., doiwo n., dój m., dojek m.

 czas. doić ndk., wydoić dk.

 przym. dojny

Wiktionary


udokumentowywać

popierać coś dokumentami, stwierdzać coś na podstawie dokumentów


SJP.pl


udolniej

stopień wyższy od przysłówka: udolnie


SJP.pl


udolność

dawniej: umiejętność radzenia sobie z określonymi zadaniami; poradność, zaradność, udatność, obrotność


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) odprzym. cecha tego, co jest udolne; cecha tych, którzy są udolni

Wiktionary

Powiązane:

 przym. udolny

 przysł. udolnie

Wiktionary


udolny

dawniej: zdolny, zdatny; udany, udatny


SJP.pl


udomowić

czasownik przechodni dokonany (ndk. udamawiać, udomawiać, udomowiać)

 (1.1) przystosować do życia w ludzkim środowisku

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Ciekawe, czy ktoś już udomowił rosomaka …

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. udomowienie n., dom mrz.

 czas. udamawiać ndk., udomawiać ndk., udomowiać ndk.

 przym. udomowiony, domowy

 przysł. domowo

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) oswoić

Wiktionary


udon

rodzaj miękkiego japońskiego makaronu z mąki pszennej


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męski

 (1.1) spoż. gruby japoński makaron z mąki pszennej;

Wiktionary

Udon (jap. うどん lub 饂飩 udon) – pszenne kluski, rodzaj grubego, miękkiego japońskiego makaronu zrobionego z mąki pszennej.

Udon jest przeważnie podawany na gorąco w bulionie. Do zupy dodaje się m.in.: tempurę, kaki-age (rodzaj tempury w postaci wiązki ryb, skorupiaków, krewetek), abura-age (rodzaj smażonego na głębokim oleju tofu) oraz warzywa, w daniu o nazwie kitsune-udon.

Wikipedia

Przykłady

składnia.

kolokacje.

synonimy.

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

frazeologia.

etymologia.

 etym|jap|饂飩. (うどん, udon)

uwagi.

tłumaczenia.

* angielski: (1.1) udon

* chiński standardowy: (1.1) 乌龙 (wūlóng), 乌龙面 (wūlóngmiàn)

* francuski: (1.1) udon m.

* japoński: (1.1) うどん (udon)

* koreański: (1.1) 우동 (udong)

* niemiecki: (1.1) Udon lm.

* tajski: (1.1) อุดง

źródła.

== udon (język angielski.) ==

thumb|udon (1.1)

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik

 (1.1) spoż. udon

odmiana.

przykłady.

Wiktionary

Synonimy:

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

frazeologia.

etymologia.

 etym|jap|饂飩. (うどん, udon)

uwagi.

tłumaczenia.

* angielski: (1.1) udon

* chiński standardowy: (1.1) 乌龙 (wūlóng), 乌龙面 (wūlóngmiàn)

* francuski: (1.1) udon m.

* japoński: (1.1) うどん (udon)

* koreański: (1.1) 우동 (udong)

* niemiecki: (1.1) Udon lm.

* tajski: (1.1) อุดง

źródła.

== udon (język angielski.) ==

thumb|udon (1.1)

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik

 (1.1) spoż. udon

odmiana.

przykłady.

składnia.

kolokacje.

synonimy.

Wiktionary


udorski

Udórz


SJP.pl

Patrz:

Udórz

udórz

wieś w województwie śląskim, w powiecie zawierciańskim


SJP.pl

Udórz – wieś w Polsce w województwie śląskim, w powiecie zawierciańskim, w gminie Żarnowiec; położona nad Udorką.

Wikipedia


udoskonalać

czasownik niedokonany

 (1.1) czynić doskonalszym, ulepszać

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. udoskonalenie n., udoskonalanie n., doskonałość ż.

 czas. doskonalić, udoskonalić dk.

 przysł. doskonale

 wykrz. doskonale

Wiktionary


udoskonalanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|udoskonalać.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌudɔskɔ̃naˈlãɲɛ, AS: udoskõnalãńe

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. udoskonalenie n., doskonalenie n., doskonałość ż.

 czas. doskonalić ndk., udoskonalać ndk., udoskonalić dk.

 przym. doskonały

 przysł. doskonale

 wykrz. doskonale

Wiktionary


udoskonalenie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|udoskonalić.

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Sytuacjoniści nie uznawali własności intelektualnej, głosili, że idee, myśli i dzieła należą do tych, którzy potrafią je udoskonalić. I przywłaszczali sobie wszystko, co ich zdaniem na udoskonalenie zasługiwało: przechwytywali.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌudɔskɔ̃naˈlɛ̃ɲɛ, AS: udoskõnalńe

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. doskonałość ż., doskonalenie n., udoskonalanie n.

 czas. udoskonalić dk., udoskonalać ndk., doskonalić ndk.

 przym. doskonały

 przysł. doskonale

 wykrz. doskonale

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) ulepszenie

Wiktionary


udoskonalić

czasownik przechodni dokonany (ndk. udoskonalać)

 (1.1) dokonany od|udoskonalać.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌudɔskɔ̃ˈnalʲit͡ɕ, AS: udoskõnalʹić

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. udoskonalenie n., udoskonalanie n., doskonałość ż., doskonalenie n.

 przym. doskonały

 przysł. doskonale

 czas. udoskonalać, doskonalić

 wykrz. doskonale

Wiktionary


udoskonalony

ulepszony


SJP.pl


udostępniać

czasownik niedokonany

 (1.1) dawać komuś dostęp do czegoś

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) §4. Skazanym nie posiadającym wystarczających środków pieniężnych udostępnia się nieodpłatnie niezbędne podręczniki i pomoce naukowe.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. udostępnianie n., udostępnienie n., dostęp m., dostępność ż.

 czas. udostępnić dk.

Wiktionary


udostępnić

czasownik przechodni dokonany (ndk. udostępniać)

 (1.1) dokonany od|udostępniać.

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Tego roku ponownie skorzystano z gościnności Andrzeja Stocha, który udostępnił plac za restauracją "Kolorowa".

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌudɔˈstɛ̃mpʲɲit͡ɕ, AS: udostmpʹńić

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. udostępnienie n., udostępnianie n., dostępność ż.

 czas. udostępniać

Wiktionary


udostępnienie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|udostępnić.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌudɔstɛ̃mpʲˈɲɛ̇̃ɲɛ, AS: udostẽmpʹńė̃ńe

Wiktionary

Powiązane:

 czas. udostępnić, udostępniać

 rzecz. udostępnianie n.

Wiktionary


udosłowniać

czynić dosłownym


SJP.pl

czasownik przechodni niedokonany (dk. udosłownić)

 (1.1) sprawiać, że pewne słowo lub zwrot staje się rozumiane tak, jak wynika bezpośrednio z jego znaczenia

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) W mistrzowski sposób posługiwał się przysłowiami Jan Brzechwa, z reguły w celach komizmotwórczych [...], nierzadko udosłowniając utarte zwroty („pleść androny” i inne).

Wiktionary

Powiązane:

 czas. udosłownić dk.

Wiktionary


udosłownić

uczynić dosłownym


SJP.pl

czasownik przechodni dokonany (ndk. udosłowniać)

 (1.1) sprawić, że pewne słowo lub zwrot staje się rozumiane tak, jak wynika bezpośrednio z jego znaczenia

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) […] namawiałabym więc i polityka, który udosłownił powiedzenie „nóż się w kieszeni otwiera”, i wielu innych do studiowania słowników frazeologicznych.

Wiktionary

Powiązane:

 czas. udosłowniać ndk.

Wiktionary


udowadniać

wykazywać prawdziwość czegoś, przytaczając dowody; dowodzić, udowodniać (bardzo rzadko)


SJP.pl

czasownik przechodni niedokonany (dk. udowodnić)

 (1.1) wykazywać prawdziwość czegoś, przedstawiając na nią dowody

Wiktionary

Powiązane:

 czas. poudowadniać, udowodnić dk., udowodniać ndk.

 rzecz. udowadnianie n., udowodnienie n., dowód mrz., dowodzik mrz.

 przysł. dowodnie

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) dowodzić; daw. rzad. udowodniać

Wiktionary


udowadnialny

dający się udowodnić


SJP.pl


udowadnianie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) czynność dowodzenia

Wiktionary

Powiązane:

 czas. udowadniać

 przysł. dowodnie

Wiktionary


udowodnić

czasownik przechodni dokonany (ndk. udowadniać)

 (1.1) dokonany od|udowadniać.

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Na razie jednak trudno to udowodnić.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌudɔˈvɔdʲɲit͡ɕ, AS: udovodʹńić

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. dowodzik mrz., udowodnienie n., dowód

 przym. dowodowy

 czas. udowadniać, poudowadniać

 przysł. dowodnie

Wiktionary


udowodnienie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|udowodnić.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌudɔvɔdʲˈɲɛ̇̃ɲɛ, AS: udovodʹńė̃ńe

Wiktionary

Powiązane:

 czas. udowodnić, udowadniać

 przysł. dowodnie

Wiktionary


udowy

związany z udem


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) anat. dotyczący uda, związany z udem

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. udo n., udko n.

Wiktionary


udp

[czytaj: u-de-PE] skrót angielskiego: User Datagram Protocol - Datagramowy Protokół Użytkownika, jeden z podstawowych protokołów internetowych


SJP.pl


udramatyzowanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|udramatyzować.

Wiktionary

Powiązane:

 czas. udramatyzować dk.

Wiktionary


udrapać

skaleczyć czymś ostrym (paznokciami, pazurami); zadrapać


SJP.pl


udrapowanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|udrapować.

Wiktionary

Powiązane:

 czas. udrapować dk.

Wiktionary


udrapywać

uszkadzać skórę, przesuwając po niej czymś ostrym


SJP.pl


udrażniać

czynić drożnym; udrożniać


SJP.pl


udrażniacz

środek do likwidowania zatorów w rurach instalacji kanalizacyjnej


SJP.pl


udręczać

sprawiać komuś cierpienie, ból


SJP.pl

czasownik przechodni niedokonany (dk. udręczyć)

 (1.1) książk. przysparzać cierpień fizycznych lub psychicznych, męczyć, dokuczać

czasownik zwrotny niedokonany udręczać się (dk. udręczyć się)

 (2.1) książk. przysparzać sobie samemu cierpień fizycznych lub psychicznych

 (2.2) książk. przysparzać sobie nawzajem cierpień fizycznych lub psychicznych

Wiktionary

Wymowa:

IPA: uˈdrɛ̃n͇t͡ʃat͡ɕ, AS: udrṇčać

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. udręka ż., udręczanie n., udręczenie n., dręczycielka ż.

 czas. udręczyć dk.

Wiktionary


udręczanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) książk. odczasownikowy od|udręczać.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌudrɛ̃n͇ˈt͡ʃãɲɛ, AS: udrẽṇčãńe

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. dręczycielka ż., udręka ż., udręczenie n. dk.

 czas. udręczyć dk., udręczać ndk.

Wiktionary


udręczenie

sprawić komuś cierpienie, ból


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) książk. odczasownikowy od|udręczyć.

 (1.2) książk. przyczyna cierpień i kłopotów, udręka

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌudrɛ̃n͇ˈt͡ʃɛ̃ɲɛ, AS: udrẽṇčńe

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. dręczycielka ż., dręczyciel mos., udręka ż., udręczanie n. ndk.

 czas. udręczyć dk., udręczać ndk.

Wiktionary


udręczyć

sprawić komuś cierpienie, ból


SJP.pl

czasownik przechodni dokonany

 (1.1) książk. przysporzyć cierpień fizycznych lub psychicznych, dokuczać

czasownik zwrotny dokonany udręczyć się

 (2.1) książk. przysporzyć sobie samemu cierpień fizycznych lub psychicznych

 (2.2) książk. przysporzyć sobie nawzajem cierpień fizycznych lub psychicznych

Wiktionary

Wymowa:

IPA: uˈdrɛ̃n͇t͡ʃɨt͡ɕ, AS: udrṇčyć

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. dręczycielka ż., dręczyciel mos., udręka ż., udręczanie n. ndk., udręczenie n. dk.

 czas. udręczać ndk.

Wiktionary


udręka

1. to, co kogoś dręczy;
2. stan kogoś dręczonego


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) to, co kogoś dręczy i powoduje cierpienie

 (1.2) psychiczne cierpienie będące rezultatem czegoś, co dręczy

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) To było bardzo przykre uczucie i pragnął, aby nie trwało długo, lecz trwało z każdym dniem coraz dłużej, aby wreszcie stać się okropną udręką, która nie opuszczała mecenasa nawet we śnie.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. udręczanie n., udręczenie n., dręczyciel mos.

 czas. udręczać ndk., udręczyć dk.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) udręczenie

 (1.2) ból, cierpienie, droga krzyżowa, gehenna, golgota, kalwaria, katorga, katusza, łoże boleści

Wiktionary


udreptywać

potocznie: udreptywać się - męczyć się dreptaniem, długim chodzeniem


SJP.pl


udrożniać

czynić drożnym; udrażniać


SJP.pl


udrożnić

uczynić drożnym


SJP.pl


udrożony

rzadko: pokryty gęstą siecią dróg


SJP.pl


udry

tylko w wyrażeniu: iść, pójść z kimś na udry (udry na udry) - zrobić coś komuś na przekór, kłócić się, czynić złośliwości


SJP.pl


udrycki

przymiotnik relacyjny

 (1.1) dotyczący Udrycz

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Udrycze nmos., udryczanin m., udryczanka ż.

Wiktionary


udryczanin

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) mieszkaniec Udrycz

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Udrycze nmos.

:: fż. udryczanka ż.

 przym. udrycki

Wiktionary


udryczanka

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) mieszkanka Udrycz

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Udrycze nmos.

:: fm. udryczanin m.

 przym. udrycki

Wiktionary


udrzeć

urwać, wyrwać kawałek czegoś, np.: tkaniny, papieru


SJP.pl


udrzyn

Udrzyn – wieś w Polsce położona w województwie mazowieckim, w powiecie wyszkowskim, w gminie Brańszczyk. Ma status sołectwa.

Udrzyn znajduje się na terenie Puszczy Białej, leży nad rzeką Bug.

Prywatna wieś duchowna Udrzyno położona była w drugiej połowie XVI wieku w powiecie kamienieckim ziemi nurskiej województwa mazowieckiego. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa ostrołęckiego.

Wikipedia


udrzynek

Udrzynek – wieś w Polsce położona w województwie mazowieckim, w powiecie wyszkowskim, w gminie Brańszczyk. Ma status sołectwa.

W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa ostrołęckiego.

Na dzień 31 grudnia 2013 roku sołectwo liczyło 371 mieszkańców zameldowanych na pobyt stały.

Wierni Kościoła rzymskokatolickiego należą do parafii św. Barbary w Porębie-Kocębach.

Wikipedia


udt

skrótowiec, rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) = adm. Urząd Dozoru Technicznego;

Wiktionary


udu

część kończyny dolnej między biodrem a kolanem (w przypadku owadów - między krętarzem a golenią)


SJP.pl

Udu – afrykański instrument perkusyjny stworzony przez plemiona nigeryjskie. Należy do aerofonów oraz idiofonów.

Udu w języku plemion nigeryjskich oznacza pokój albo naczynie. Zazwyczaj wykonany z gliny lub kamienia, z jednym albo większą liczbą otworów, instrument był używany przez kobiety w celach rytualnych.

Wikipedia


uduchawianie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|uduchawiać.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. nieuduchawianie n.

 czas. uduchawiać ndk.

Wiktionary


uduchowiony

przepojony wzniosłymi uczuciami i skupiony na sprawach duchowych; też: będący wyrazem takich uczuć


SJP.pl


udumywać

rzadko: wymyślać, układać coś w myślach


SJP.pl


udupiać

upupiać; wulgarnie:
1. doprowadzać do tego, że ktoś ma kłopoty; urządzać, załatwiać;
2. rozgramiać, miażdżyć, rozprawiać się z kimś;
3. nie dopuszczać do załatwienia czegoś


SJP.pl


udupić

upupić; wulgarnie:
1. skutecznie zaszkodzić komuś; urządzić, załatwić;
2. rozgromić, zmiażdżyć, rozprawić się z kimś;
3. nie dopuścić do załatwienia czegoś


SJP.pl

czasownik przechodni dokonany

 (1.1) wulg. utrudnić komuś jakieś działanie, rozprawić się z kimś; odebrać komuś możliwość działania

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Znowu jestem udupiony.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: uˈdupʲit͡ɕ, AS: udupʹić

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. udupienie n., dupsko n., dupka ż.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) upierdolić

Wiktionary


udupienie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|udupić.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌuduˈpʲjɛ̇̃ɲɛ, AS: udupʹi ̯ė̃ńe

Wiktionary

Powiązane:

 czas. udupić

 rzecz. dupsko n., dupka ż.

Wiktionary


udusić

1. zabić przez ściskanie gardła odbierające oddech; zadusić;
2. ugotować na wolnym ogniu, np. mięso;
3. udusić się:
a) umrzeć z powodu niemożenia oddychania; zadusić się;
b) o czymś gotowanym: ulec uduszeniu


SJP.pl

czasownik przechodni dokonany (ndk. dusić)

 (1.1) krym. doprowadzić do śmierci, uniemożliwiając oddychanie

 (1.2) kulin. ugotować na małym ogniu pod przykryciem, w niewielkiej ilości wody i tłuszczu

czasownik zwrotny dokonany udusić się (ndk. dusić się)

 (2.1) med. krym. stracić życie z powodu braku możliwości oddychania

 (2.2) kulin. zostać uduszonym

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. uduszenie n., Dusiołek mzw., dusiciel mzw./mos./mrz.

 czas. dusić

 przysł. duszno

 przym. duszny

Wiktionary


uduszenie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|udusić.

Wiktionary

Uduszenie – kara śmierci za większe przestępstwa wykonywana za pomocą liny lub garoty.

Karę wykonuje się w sposób następujący: skazany siada na krześle, przypina go się pasami śr. grubości ok. 50mm. Wykonawca wyroku przykłada garotę do szyi i dusi się skazanego (w przypadku liny owija się wokół szyi i ciągnie za nią automat powoli lub szybko).

Wikipedia

Powiązane:

 rzecz. dusiciel mzw./mos./mrz., duszność ż.

 czas. udusić

Wiktionary


udw

skrótowiec

 (1.1) = inform. ukryte do wiadomości (pole adresowe w poczcie elektronicznej)

Wiktionary


udyjski

przymiotnik od: Uda (rzeka w Rosji)


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z Udynami, dotyczący Udynów

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (2.1) jęz. język udyjski;

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Udyni lm m.

Wiktionary


udżamaa

tanzańska forma socjalizmu


SJP.pl


udziabać

potocznie: ugryźć, ukąsić


SJP.pl


udziać

dawniej:
1. utkać;
2. udziać się - stać się, zrobić się


SJP.pl


udziąsłowiony

w językoznawstwie: taki, który zmienił artykulację z przedniojęzykowo-zębowej na przedniojęzykowo-dziąsłową


SJP.pl


udział

1. uczestniczenie w czymś; uczestnictwo;
2. wkład wspólnika do kapitału przedsiębiorstwa


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) uczestnictwo w jakimś wydarzeniu

 (1.2) finans. wkład kapitału do przedsięwzięcia finansowego, dokonany przez jego uczestnika

 (1.3) dokument potwierdzający udział (1.2)

 (1.4) finans. zysk z tytułu udziału (1.2)

 (1.5) przypadająca część własności po podziale

Wiktionary

  • Udział – pojęcie prawne

Miejscowość na Białorusi:

  • Udział – agromiasteczko w obw. witebskim, w rej. głębockim, w sielsowiecie Udział

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) W turnieju brało udział ponad pięćdziesięciu zawodników.

 (1.1) O udziale w imprezie decyduje kolejność zgłoszeń.

 (1.2) Mafia sprzedała swoje udziały niemieckiej korporacji.

 (1.3) To jest mój udział w spółce, powiedział pokazując świadectwo udziałowe.

 (1.4) Udział akcjonariusza w tym roku wyniósł po trzysta złotych od akcji.

 (1.5) Ten dom, dzieci, to nasz udział ze spadku po babci.

 (1.5) Twoim udziałem są same porażki.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈud͡ʑaw, AS: uʒ́au̯

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. udziałowiec m., podzielnica ż.

 przym. udziałowy

 czas. udzielać

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) partycypacja, uczestnictwo, zaangażowanie, współpraca

 (1.2) wkład, wsad

 (1.3) akcja, świadectwo udziałowe

 (1.4) dywidenda, partycypacja

 (1.5) porcja, frakcja, część, kontyngent

Wiktionary


udziałać

czasownik

 (1.1) stpol. uczynić

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) I udziałał Pan Bog z tej kości, jeż to z Adamowa boku wyjął, żonę i przywiodł ją przed Adam.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: uˈd͡ʑawat͡ɕ, AS: uʒ́au̯ać

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. udziałanie n.

Wiktionary


udziałanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|udziałać.

Wiktionary

Powiązane:

 czas. udziałać dk.

Wiktionary


udziałowczyni

udziałowiec


SJP.pl

Patrz:

udziałowiec

udziałowiec

osoba mająca udziały w spółce; właściciel udziałów


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) praw. ekon. osoba z udziałem w przedsięwzięciu finansowym

Wiktionary

Wikipedia

Powiązane:

 rzecz. udział mrz., udziałowczyni ż.

 przym. udziałowy

 czas. udzielać

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) akcjonariusz

Wiktionary


udziałowy

przymiotnik od: udział


SJP.pl


udziec

przeznaczone do zjedzenia udo dużego zwierzęcia


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) kulin. udo dużego zwierzęcia przeznaczone do spożycia

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Udziec z indyka smakuje jak polędwica.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈud͡ʑɛt͡s, AS: uʒ́ec

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. udo n., udko n.

Wiktionary


udzielać

czasownik przechodni niedokonany (dk. udzielić)

 (1.1) pożyczać, dostarczać, użyczać czegoś

 (1.2) umożliwiać uzyskanie czegoś; zapewniać coś komuś

czasownik zwrotny niedokonany udzielać się (dk. udzielić się)

 (2.1) działać, robić coś na rzecz kogoś / czegoś

 (2.2) o nastroju, idei: roznosić się z osoby na osobę

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Premier udzielił reprymendy ministrowi.

 (1.1) Bank udziela kredytów tylko bogatym.

 (2.1) Od dziecka udzielałem się jako ministrant w mojej parafii.

 (2.2) Udzielały mu się jej humory.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: uˈd͡ʑɛlat͡ɕ, AS: uʒ́elać

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. udział m., udzielanie n., udzielenie n., udziałowiec m., oddział m., podzielnica ż.

 czas. udzielić dk., dzielić ndk.

 przym. udzielny

Wiktionary

Synonimy:

 (1.2) użyczać, dawać

Wiktionary


udzielanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|udzielać.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌud͡ʑɛˈlãɲɛ, AS: uʒ́elãńe

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. podzielnica ż., udzielenie dk.

 czas. udzielić dk., udzielać ndk.

Wiktionary


udzielenie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|udzielić.

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Moja deklaracja zobowiązywała mnie w w pewnym sensie do udzielenia pomocy tym biednym ludziom.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌud͡ʑɛˈlɛ̃ɲɛ, AS: uʒ́elńe

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. podzielnica ż., udzielanie ndk.

 czas. udzielić dk., udzielać ndk.

Wiktionary


udzielić

czasownik przechodni

 (1.1) dokonany od|udzielać.

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Do tych książek idziemy jak się idzie na lekcję moralności. Powiedziałbym na najtrudniejszą lekcję moralności, jakiej Polakom w ogóle historia udzieliła.

 (1.1) Nadzieja zapytała, czy i jej udzieliłby sakramentu, gdyby popełniła samobójstwo.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: uˈd͡ʑɛlʲit͡ɕ, AS: uʒ́elʹić

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. dzielenie n., udzielanie n., udzielenie n., podzielnica ż.

 czas. udzielać, dzielić

Wiktionary


udzielny

1. nie podlegający nikomu ani niczemu; suwerenny
2. rządzony samowładnie


SJP.pl


udziergać

zrobić coś na drutach, szydełkiem; wydziergać


SJP.pl


udzierżać

dawniej: dawać radę utrzymać


SJP.pl


udzierzgiwać

dawniej: pokrywać tkaninę drobnym ściegiem; wyszywać, haftować


SJP.pl


udziesięciokrotniać

wzmagać coś dziesięciokrotnie, czynić coś dziesięć razy większym


SJP.pl


udziełać

czasownik dokonany

 (1.1) gw-pl|Śląsk Cieszyński. zrobić

Wiktionary


udziobywać

o ptakach: dziobiąc, oddzielać coś od całości


SJP.pl


udzki

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z Udą, dotyczący Udy (nazwa kilku rzek w Rosji)

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Uda ż.

Wiktionary


udźwięcznianie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|udźwięczniać.

Wiktionary

Powiązane:

 czas. udźwięczniać ndk.

Wiktionary


udźwięcznienie

Udźwięcznienie (sonoryzacja) – upodobnienie fonetyczne polegające na tym, że spółgłoska bezdźwięczna zyskuje dźwięczność.

W języku polskim następuje to pod wpływem sąsiadującej spółgłoski dźwięcznej (ale nie półotwartej – nie mówimy pozła, tylko posła). Na przykład w słowie prośba pod wpływem sąsiadującej spółgłoski dźwięcznej b wymawia się spółgłoskę ź, chociaż w zapisie ortograficznym jest ś.

Wikipedia


udźwig

1. największe dopuszczalne obciążenie pojazdu;
2. maksymalny ciężar podnoszonego ładunku


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) maksymalne dopuszczalne obciążenie danego pojazdu

 (1.2) maksymalny ciężar możliwy do podniesienia lub przemieszczenia przez dane urządzenie

Wiktionary

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Rozmiary HST zostały narzucone przez parametry ładowni wahadłowca, także masa była ograniczona udźwigiem tego pojazdu.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. dźwigowy mos., dźwig m., dźwignica ż.

 czas. dźwigać ndk., dźwignąć dk., udźwignąć dk.

 przym. dźwigowy

Wiktionary


udźwigać

być w stanie unosić jakiś ciężar, utrzymywać coś ciężkiego


SJP.pl


udźwignąć

1. poradzić sobie z czymś trudnym;
2. utrzymać coś ciężkiego


SJP.pl


udźwigowy

udźwig


SJP.pl

Patrz:

udźwig

udławiony

taki, który się udławił


SJP.pl


ue

Unia Europejska


SJP.pl

skrótowiec w funkcji rzeczownika rodzaju żeńskiego, nazwa własna

 (1.1) = polit. geogr. ekon. Unia Europejska

Wiktionary

Ue – dwuznak występujący w języku angielskim. Jest czasem używany jako znak tożsamy z ü. W języku niemieckim, dwuznak ue zastępuje ü przy braku niemieckojęzycznej klawiatury lub czcionki niewyposażonej w ten znak. Istnieje też ligatura liter u i e zapisywana jako , która nie jest powszechnie używana, oraz w kodzie ASCII nie posiada majuskuły, a jedynie minuskułę.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Polska wstąpiła do UE w roku 2004.

 (1.1) Nie ma zgody na dyktat UE.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: u‿ˈɛ, AS: u‿e

Wiktionary


uea

skrót od:
1. Urząd Energii Atomowej;
2. Universala Esperanto-Asocio


SJP.pl


ued

bardzo długa, kręta, sucha dolina na pustyni, wypełniająca się wodą w czasie okresowych deszczów; uedy, uadi, wadi, wadis


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) geogr. geol. sucha dolina charakterystyczna dla obszarów pustynnych wyżłobiona przez strumień okresowy

Wiktionary

Wadi, wadis, ued (arab. وادي, wādī – dolina, łożysko rzeki) – suche formy dolinne występujące na obszarach pustynnych, w czasie pory deszczowej wypełniają się wodą, tworząc niekiedy wartkie, szerokie, długie i kręte rzeki.

Doliny wadi zostały najprawdopodobniej wyżłobione w plejstocenie w warunkach pluwialnych. Współcześnie są odmładzane i przekształcane przez wodę rzek epizodycznych.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Palestyńskie uedy nie są tak głębokie i potężne jak uedy jordańskie.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) wadi, wadis

Wiktionary


uedy

bardzo długa, kręta, sucha dolina na pustyni, wypełniająca się wodą w czasie okresowych deszczów; ued, uadi, wadi, wadis


SJP.pl

Wadi, wadis, ued (arab. وادي, wādī – dolina, łożysko rzeki) – suche formy dolinne występujące na obszarach pustynnych, w czasie pory deszczowej wypełniają się wodą, tworząc niekiedy wartkie, szerokie, długie i kręte rzeki.

Doliny wadi zostały najprawdopodobniej wyżłobione w plejstocenie w warunkach pluwialnych. Współcześnie są odmładzane i przekształcane przez wodę rzek epizodycznych.

Wikipedia


uefa

[czytaj: u-efa] skrót od: Union of European Football Associations - Europejska Unia Związków Piłkarskich, największa organizacja sportowa w Europie; Uefa


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) Unia Europejskich Związków Piłkarskich

Wiktionary

Wymowa:

IPA: uˈwɛfa, AS: uefa

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) war. Uefa

Wiktionary


uefektywniać

czasownik niedokonany

 (1.1) czynić coś bardziej efektywnym

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌuwɛfɛkˈtɨvʲɲät͡ɕ, AS: uefektyvʹńäć

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. uefektywnianie ndk., uefektywnienie dk.

 czas. uefektywnić dk.

Wiktionary


uefektywnianie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|uefektywniać.; czynienie czegoś bardziej efektywnym

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌuwɛfɛktɨvʲˈɲä̃ɲɛ, AS: uefektyvʹńä̃ńe

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. uefektywnienie dk.

 czas. dk. uefektywnić, ndk. uefektywniać

Wiktionary


uefektywnić

czasownik dokonany

 (1.1) uczynić coś bardziej efektywnym

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Znajomość różnych, bardzo nowoczesnych wówczas technologii pozwoliła im uefektywnić rolnictwo – opowiadają archeolodzy.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌuwɛfɛkˈtɨvʲɲit͡ɕ, AS: uefektyvʹńić

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. uefektywnianie ndk., uefektywnienie dk.

 czas. uefektywniać ndk.

Wiktionary


uefektywnienie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|uefektywnić., uczynienie czegoś bardziej efektywnym

 (1.2) usprawnienie, które czyni coś bardziej efektywnym

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌuwɛfɛktɨvʲˈɲɛ̇̃ɲɛ, AS: uefektyvʹńė̃ńe

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. uefektywnianie dk.

 czas. dk. uefektywnić, ndk. uefektywniać

Wiktionary


uek

skrótowiec, rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) = eduk. Uniwersytet Ekonomiczny w Krakowie;

Wiktionary


uelastycznienie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) uczynienie bardziej elastycznym

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Ile czasu zajmie władzom uelastycznienie tych surowych zasad?

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. elastyczność ż.

 czas. uelastyczniać ndk., uelastycznić dk.

 przym. elastyczny

 przysł. elastycznie

Wiktionary


uetersen

rzeczownik, nazwa własna

 (1.1) geogr. miasto w Niemczech;

Wiktionary

Uetersen (duń. Yttersen) – miasto w północnych Niemczech w kraju związkowym Szlezwik-Holsztyn, w powiecie Pinneberg. Do 31 grudnia 2016 siedziba związku gmin Haseldorf. Położone ok. 30 km na północ od Hamburga nad rzeką Pinnau, w pobliżu Łaby. Miasto zajmuje powierzchnię 11,43 km². Według danych z 31 grudnia 2019 Uetersen zamieszkiwało 18 567 osób.

Wikipedia


uetyczniać

czynić etycznym; umoralniać


SJP.pl


uetycznić

uczynić etycznym; umoralnić


SJP.pl


uf

wykrzyknik wyrażający najróżniejsze stany fizyczne i psychiczne; uff


SJP.pl

wykrzyknik

 (1.1) wykrzyknik wyrażający ulgę

 (1.2) wykrzyknik wyrażający zmęczenie

Wiktionary

Przykłady

składnia.

kolokacje.

synonimy.

 (1.1-2) uff

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

frazeologia.

etymologia.

uwagi.

tłumaczenia.

* polski język migowy: PJM-ukryj|(1.1) {{PJM|uff!.}}

źródła.

== uf (język chuuk.) ==

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik

 (1.1) odzież

odmiana.

przykłady.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: uf, AS: uf

Wiktionary

Powiązane:

frazeologia.

etymologia.

uwagi.

tłumaczenia.

* polski język migowy: PJM-ukryj|(1.1) {{PJM|uff!.}}

źródła.

== uf (język chuuk.) ==

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik

 (1.1) odzież

odmiana.

przykłady.

składnia.

kolokacje.

synonimy.

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1-2) uff

Wiktionary


ufa

1. być przekonanym o możliwości polegania na kimś, darzyć kogoś zaufaniem;
2. liczyć na spełnienie się czegoś


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) geogr. miasto w Federacji Rosyjskiej, stolica Republiki Baszkirii;

 (1.2) geogr. rzeka w europejskiej części Rosji, prawy dopływ Biełej;

Wiktionary

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ˈufa, AS: ufa

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. ufijczyk mos., ufijka ż.

 przym. ufijski

Wiktionary


ufać

1. być przekonanym o możliwości polegania na kimś, darzyć kogoś zaufaniem;
2. liczyć na spełnienie się czegoś


SJP.pl

czasownik nieprzechodni niedokonany (dk. brak)

 (1.1) być przekonanym, że ktoś nie oszuka i nie zrobi niczego złego

 (1.2) być przekonanym, że czyjeś słowa, informacje itp. są prawdziwe

 (1.3) być przekonanym, że ktoś posiada jakieś umiejętności, zdolności itp. i potrafi je odpowiednio wykorzystać

 (1.4) mieć nadzieję lub być pewnym, że coś się stanie

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Nikt już nikomu nie ufa.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈufat͡ɕ, AS: ufać

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. ufanie n., ufność ż., dufanie n., zaufanie n., zaufany mos.

 czas. dufać ndk., zaufać dk.

 przym. ufny, zaufany

 przysł. ufnie

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) wierzyć, stpol. pwać

Wiktionary


ufajdać

czasownik przechodni dokonany

 (1.1) ubrudzić

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Janek ufajdał se galoty farbą.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: uˈfajdat͡ɕ, AS: ufai ̯dać

Wiktionary

Powiązane:

 czas. ufajdolić dk.

 rzecz. ufajdanie n.

Wiktionary


ufajdanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|ufajdać.

Wiktionary

Powiązane:

 czas. ufajdać dk.

Wiktionary


ufajdolić

czasownik przechodni dokonany

 (1.1) gw-pl|Górny Śląsk. ubrudzić

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Synek ufajdolił sobie kaptur masłem.

Wiktionary

Powiązane:

 czas. ufajdać dk.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) ubrudzić, ufajdać; wulg. upieprzyć, ujebać

Wiktionary


ufajdywać

1. zabrudzać coś, zwłaszcza kałem;
2. ufajdywać się - zabrudzać siebie samego, zwłaszcza kałem


SJP.pl


ufalca

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) stpol. ktoś, kto chwali

Wiktionary

Wymowa:

IPA: uˈfalt͡sa, AS: ufalca

Wiktionary


ufanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|ufać.

Wiktionary

Powiązane:

 czas. zaufać, ufać ndk.

 rzecz. zaufanie n., ufność ż., zaufany mos.

 przym. zaufany

Wiktionary


ufarbować

czasownik

 (1.1) zabarwiać, nasycić pigmentem, farbą lub inną substancją

Wiktionary


ufałdowywać

układać w fałdy


SJP.pl


ufałka

potocznie:
1. promieniowanie ultrafioletowe;
2. filtr chroniący przed promieniowaniem ultrafioletowym;
3. lampa kwarcowa


SJP.pl


ufetować

przygotować uroczyste przyjęcie dla gościa


SJP.pl


uff

wykrzyknik wyrażający szeroką gamę stanów fizycznych i psychicznych; uf


SJP.pl

wykrzyknik

 (1.1) wykrzyknik wyrażać wyrażający ulgę

 (1.2) wykrzyknik wyrażać wyrażający zmęczenie

Wiktionary

Przykłady

składnia.

kolokacje.

synonimy.

 (1.1-2) uf

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

frazeologia.

etymologia.

uwagi.

tłumaczenia.

* angielski: (1.1) phew

* esperanto: (1.1) uf

* polski język migowy: PJM-ukryj|(1.1) {{PJM|uff!.}}

źródła.

== uff (język szwabski.) ==

wymowa.

znaczenia.

przyimek

 (1.1) na

odmiana.

przykłady.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ufː, AS: u•f

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1-2) uf

Wiktionary


uffizi

[czytaj: uffic-i] galeria sztuki we Florencji


SJP.pl

Galeria Uffizi (wł. Galleria degli Uffizi) – galeria sztuki we Florencji, znajdująca się w pobliżu Piazza della Signoria, jedno z najstarszych muzeów w Europie. Na bryłę budowli składają się dwa prostokątne budynki połączone trzecim, wychodzącym galerią nad rzekę Arno. Dziedziniec pomiędzy dwoma skrzydłami Uffizi nosi nazwę Piazza degli Uffizi. Galeria jest podzielona na kilka pomieszczeń utworzonych dla dzieł z różnych szkół i stylów, w porządku chronologicznym.

Wikipedia


ufiak

potocznie: istota z obcej planety, przestawiana zwykle jako mały, zielony stwór o dużej głowie; ufok, ufita, ufonauta, ufoludek


SJP.pl


ufifrać

czasownik dokonany

 (1.1) gw-pl|Górny Śląsk. ubrudzić

czasownik zwrotny dokonany ufifrać się

 (2.1) gw-pl|Górny Śląsk. ubrudzić się

Wiktionary


ufijczyk

mieszkaniec Ufy (miasta w Rosji)


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) mieszkaniec Ufy

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Ufa ż.

:: fż. ufijka ż.

 przym. ufijski

Wiktionary


ufijka

mieszkanka Ufy (miasta w Rosji)


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) mieszkanka Ufy

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Ufa ż.

:: fm. ufijczyk mos.

 przym. ufijski

Wiktionary


ufijski

związany z Ufą (miasto w Rosji)


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z Ufą, dotyczący Ufy (miasta lub rzeki)

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Ufa ż., ufijczyk mos., ufijka ż.

Wiktionary


ufita

przybyły na Ziemię w ufo wysłannik cywilizacji pozaziemskiej; ufoludek, ufonauta (rzadko)


SJP.pl


ufnal

gwóźdź służący do przybijania podków koniom; hufnal, podkowiak


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) stpol. gwóźdź

Wiktionary

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ˈufnal, AS: ufnal

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) bratnal, bretnal, szynal

Wiktionary


ufnalski

nazwisko


SJP.pl


ufniarz

nazwisko


SJP.pl


ufnie

przysłówek

 (1.1) w ufny sposób

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. zaufanie n., ufność ż.

 czas. ufać ndk.

 przym. ufny

Wiktionary


ufniej

stopień wyższy od przysłówka: ufnie


SJP.pl


ufniejszy

stopień wyższy od przymiotnika: ufny; bardziej ufny


SJP.pl


ufność

skłonność do obdarzania zaufaniem


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) skłonność do obdarzania zaufaniem

Wiktionary

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Pokładałem ufność w mojej ciotce, ale ostatecznie zawiodłem się na niej.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈufnɔɕt͡ɕ, AS: ufność

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. ufanie n., zaufanie n., zaufany mos.

 czas. ufać ndk., zaufać dk.

 przym. ufny, zaufany

 przysł. ufnie

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) wiara, zaufanie, zawierzenie

Wiktionary


ufny

1. ufający, pewny czegoś, będący dobrej myśli;
2. wyrażający zaufanie (np. ufne oczy)


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) mający lub wyrażający zaufanie

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Które zwierzę potrafi być tak ufne człowiekowi jak nie pies.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈufnɨ, AS: ufny

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. ufność ż., zaufanie n., zaufany mos.

 czas. zaufać, ufać ndk.

 przysł. ufnie

 przym. zaufany

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) ufający, naiwny, łatwowierny

Wiktionary


ufo

1. pojazd z obcej planety; UFO, NOL, latający talerz;
2. potocznie: ktoś, nieprzystający zachowaniem do ogólnie przyjętych wzorców; dziwak, ekscentryk;
3. środowiskowo: pochodna amfetaminy, mocniejsza wersja ekstazy


SJP.pl

skrótowiec w funkcji rzeczownika rodzaju nijakiego

 (1.1) = ang. unidentified flying object → NOL, niezidentyfikowany obiekt latający

Wiktionary

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) W podlubelskiej wiosce Emilcin stoi jedyny w Polsce pomnik UFO.

 (1.1) Ten pijany wariat znowu twierdzi, że widział UFO.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈufɔ, AS: ufo

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. ufo n., ufok m., ufolog m., ufolożka ż., ufologia ż., ufologiczność ż., ufoludek m.

 przym. ufologiczny

 przysł. ufologicznie

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) NOL

Wiktionary


ufok

potocznie: istota z obcej planety, przestawiana zwykle jako mały, zielony stwór o dużej głowie; ufiak, ufita, ufonauta, ufoludek


SJP.pl


ufolog

specjalista w zakresie ufologii


SJP.pl


ufologia

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) dziedzina wiedzy zajmująca się niezidentyfikowanymi obiektami latającymi;

Wiktionary

Ufologia – zajęcie polegające na badaniu szeroko rozumianego zjawiska UFO, jak też oddziaływań tych obiektów na materię nieożywioną oraz rośliny, zwierzęta i ludzi. Ufologia stawia hipotezę istnienia istot pozaziemskich, których technologia umożliwia bezpośrednie badanie Ziemi, zajmuje się również gromadzeniem danych odnośnie do tych istot, artefaktów przez nie pozostawionych oraz obserwacji, zdjęć, filmów obiektów, ich oddziaływania lub zachowania, którego wytłumaczenie wydaje się niemożliwe w oparciu o współczesną technikę wojskową lub cywilną.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Po pierwszych seansach „Bliskich spotkań trzeciego stopnia” Spielberga recenzenci pisali nie tylko o nowym impulsie dla ufologii, ale też o rzekomych bliskich spotkaniach reżysera z New Age.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. ufolog m., ufolożka ż.

 przym. ufologiczny

 skr. UFO

Wiktionary

Synonimy:

antonimy.

hiperonimy.

 (1.1) pseudonauka

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

 rzecz. ufolog m., ufolożka ż.

 przym. ufologiczny

 skr. UFO

frazeologia.

etymologia.

 internacjonalizm (por. etymn|ang|ufology., etymn|franc|ufologie.), od etymn|pol|UFO|-logia.

uwagi.

tłumaczenia.

* angielski: (1.1) ufology

* baskijski: (1.1) ufologia

* białoruski: (1.1) уфало́гія ż.

* francuski: (1.1) ufologie ż.

* hiszpański: (1.1) ufología ż.

* kataloński: (1.1) ufologia ż.

* niemiecki: (1.1) Ufologie ż.

* portugalski: (1.1) ovniologia ż., ufologia ż.

* rosyjski: (1.1) уфоло́гия ż.

* słowacki: (1.1) ufológia ż.

* ukraiński: (1.1) уфоло́гія ż.

* włoski: (1.1) ufologia ż.

źródła.

odmiana.

przykłady.

składnia.

kolokacje.

synonimy.

Wiktionary


ufologiczny

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z ufologią, dotyczący ufologii

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. ufologia ż., ufolog mos.

 skr. UFO

Wiktionary


ufolożka

ufolog


SJP.pl

Patrz:

ufolog

ufoludek

potocznie: istota z obcej planety, przestawiana zwykle jako mały, zielony stwór o dużej głowie; ufita, ufonauta, ufok, ufiak


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy lub męskozwierzęcy

 (1.1) sf. rzekomy przybysz z kosmosu

Wiktionary

Kosmita, obcy – hipotetyczny przedstawiciel inteligentnej formy życia pozaziemskiego.

Wikipedia

Powiązane:

 rzecz. UFO n., ufok m.

 skr. UFO

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) zielony ludzik, obcy, kosmita, ufok, istota pozaziemska

Wiktionary


ufonauta

rzadko: przybyły na Ziemię w ufo wysłannik cywilizacji pozaziemskiej; ufoludek, ufita


SJP.pl


uformować

1. nadać kształt, formę; ukształtować;
2. utworzyć, uszeregować, sformułować, zorganizować


SJP.pl

czasownik przechodni dokonany (ndk. formować)

 (1.1) nadać formę

 (1.2) wyrobić w kimś lub czymś określone przymioty lub postawy

 (1.3) powołać do istnienia

 (1.4) ustawić grupę w danym porządku

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Proszę spojrzeć, jak pięknie uformowaliśmy z masy solnej postaci ze znanych bajek.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌufɔrˈmɔvat͡ɕ, AS: uformovać

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. uformowanie

 przym. foremkowy, foremny, formacyjny, formatywny

 czas. formować

Wiktionary

Synonimy:

sformować, ukształtować, wykreować, stworzyć, ustanowić, zorganizować

Wiktionary


uformowanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|uformować.

Wiktionary

Powiązane:

 czas. uformować dk.

 przym. foremkowy, formacyjny, formatywny

Wiktionary


ufortyfikować

czasownik przechodni dokonany (ndk. fortyfikować)

 (1.1) wojsk. wzmocnić fortyfikacjami; zabezpieczyć jakieś miejsce poprzez budowę umocnień

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Japończycy ufortyfikowali wzgórze, budując schrony i stanowiska ogniowe.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. ufortyfikowanie n.

 przym. nieufortyfikowany

 ims. ufortyfikowany

Wiktionary


ufortyfikowany

imiesłów przymiotnikowy bierny

 (1.1) przystosowany do zadań obronnych

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Gród został ufortyfikowany, otoczony solidną palisadą, wałem i fosą.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌufɔrtɨfʲikɔˈvãnɨ, AS: ufortyfʹikovãny

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. fortyfikacja ż., fortyfikator m., ufortyfikowanie n., fortyfikowanie n.

 czas. fortyfikować, ufortyfikować, ufortyfikować się

 przym. fortyfikacyjny, nieufortyfikowany

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) warowny

Wiktionary


ufraczony

dawniej: ubrany we frak; ufrakowany, wyfraczony, wyfrakowany


SJP.pl


ufrakowany

dawniej: ubrany we frak; ufraczony, wyfraczony, wyfrakowany


SJP.pl


ufryzować

przestarzale: ułożyć włosy w loki, zrobić fryzurę; utrefić


SJP.pl


ufundować

czasownik przechodni dokonany (ndk. fundować)

 (1.1) przyczynić się własnym kosztem do zrealizowania czegoś dla korzyści innych

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. fundatorka ż., fundator mos., fundacja ż.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) sfinansować

Wiktionary


ug

[czytaj: u-GIE] skrót od:
1. Uniwersytet Gdański;
2. Urząd Gminny;
3. Urząd Gminy


SJP.pl

skrótowiec

 (1.1) = Urząd Gminy

 (1.2) = Uniwersytet Gdański;

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) UG zmienił godziny urzędowania.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: u‿ˈɟɛ, AS: u‿ǵe

Wiktionary


ugadać

1. dogadać się; dojść do porozumienia w sprawie; skłonić do czegoś namową;
2. omówić; ustalić;
3. ugadać się - zmęczyć się mówieniem


SJP.pl


ugadniać

dawniej: czynić godnym, przywracać do godności; uszlachetniać, rehabilitować


SJP.pl


ugaić

dawniej: umaić - przybrać roślinami, ozdobić zielonymi kwiatami, liśćmi


SJP.pl


ugaj

dawniej: zbiórka suchych gałęzi w lesie właściciela (w pewne dni tygodnia za roczną opłatą)


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) hist. zbiórka suchych gałęzi w lesie właściciela odbywająca się w określone dni tygodnia, po uiszczeniu opłaty

 (1.2) hist. dzień, w którym można było zbierać gałęzie w lesie właściciela

Wiktionary


ugajać

dawniej: przybierać roślinami, ozdabiać zielonymi kwiatami, liśćmi; umajać


SJP.pl


ugali

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) kulin. gęsta papka z mąki kukurydzianej na wodzie lub uformowane z niej kluski; specjalność kuchni afrykańskiej

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Pomimo niewielkiej wartości odżywczej, ugali jędzą wszyscy i bardzo często stanowi ono ich jedyny posiłek w ciągu dnia.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: uˈɡalʲi, AS: ugalʹi

Wiktionary


uganda

państwo w Afryce ze stolicą w Kampali; Republika Ugandy


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) geogr. polit. państwo w środkowej Afryce ze stolicą w Kampali;

Wiktionary

Uganda – państwo położone we wschodniej Afryce nad Jeziorem Wiktorii, o pow. 241 tys. km². Graniczy z Sudanem Południowym, Demokratyczną Republiką Konga, Rwandą, Tanzanią i Kenią. Nazwa kraju pochodzi od plemienia Buganda, zajmującego regiony na jego południu. Tam też znajduje się stolica Ugandy, Kampala. Kraj jest słabo rozwinięty, ludność zajmuje się głównie rolnictwem i hodowlą. Nie ma dostępu do morza.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Rzeki w Ugandzie należą głównie do dorzecza Nilu.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: uˈɡãnda, AS: ugãnda

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Ugandyjczyk m., Ugandyjka ż.

 przym. ugandyjski, antyugandyjski, prougandyjski

Wiktionary

Synonimy:

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

 (1.1) Afryka

meronimy.

pokrewne.

 rzecz. Ugandyjczyk m., Ugandyjka ż.

 przym. ugandyjski, antyugandyjski, prougandyjski

frazeologia.

etymologia.

uwagi.

 (1.1) zobacz też: Indeks:Polski - Kraje Afryki

tłumaczenia.

* afrykanerski: (1.1) Oeganda, Uganda

* albański: (1.1) Uganda ż.

* amharski: (1.1) ኡጋንዳ

* angielski: (1.1) Uganda

* arabski: (1.1) أوغندا

* aragoński: (1.1) Uganda ż.

* arumuński: (1.1) Uganda ż.

* asturyjski: (1.1) Uganda ż.

* bambara: (1.1) Uganda

* baskijski: (1.1) Uganda

* białoruski: (1.1) Уганда ż.

* bośniacki: (1.1) Uganda ż.

* bułgarski: (1.1) Уганда ż.

* chorwacki: (1.1) Uganda ż.

* czeski: (1.1) Uganda ż.

* dolnołużycki: (1.1) Uganda ż.

* dolnoniemiecki: (1.1) Uganda n.

* duński: (1.1) Uganda n.

* esperanto: (1.1) Ugando

* estoński: (1.1) Uganda

* farerski: (1.1) Uganda n.

* fiński: (1.1) Uganda

* francuski: (1.1) Ouganda

* fryzyjski: (1.1) Uganda

* fryzyjski saterlandzki: (1.1) Uganda

* gagauski: (1.1) Uganda

* galicyjski: (1.1) Uganda ż.

* górnołużycki: (1.1) Uganda ż.

* hausa: (1.1) Uganda

* hiszpański: (1.1) Uganda ż.

* indonezyjski: (1.1) Uganda

* interlingua: (1.1) Uganda

* irlandzki: (1.1) Uganda m., Poblacht Uganda ż.

* jawajski: (1.1) Uganda

* jèrriais: (1.1) Uganda ż.

* karakałpacki: (1.1) Uganda

* kataloński: (1.1) Uganda ż.

* kikuju: (1.1) Uganda

* koreański: (1.1) 우간다

* krymskotatarski: (1.1) Uganda

* kweński: (1.1) Uganda

* ladyński: (1.1) Uganda ż.

* lingala: (1.1) Uganda

* litewski: (1.1) Uganda ż.

* luksemburski: (1.1) Uganda n.

* luo: (1.1) Uganda

* łaciński: (1.1) Uganda ż., Ugandia ż.

* łatgalski: (1.1) Uganda ż.

* łotewski: (1.1) Uganda ż.

* malajski: (1.1) Uganda

* maltański: (1.1) Uganda ż.

* nahuatl: (1.1) Uganda

* niderlandzki: (1.1) Oeganda n., Uganda n.

* niemiecki: (1.1) Uganda n.

* normandzki: (1.1) Uganda ż.

* norweski (bokmål): (1.1) Uganda n.

* norweski (nynorsk): (1.1) Uganda n.

* norweski (riksmål): (1.1) Uganda n.

* novial: (1.1) Uganda

* portugalski: (1.1) Uganda ż.

* północnolapoński: (1.1) Uganda

* romansz: (1.1) Uganda ż.

* romski: (1.1) Uganda

* rosyjski: (1.1) Уга́нда ż.

* rumuński: (1.1) Uganda ż.

* sardyński: (1.1) Uganda ż.

* slovio: (1.1) Uganda / Уганда

* słowacki: (1.1) Uganda ż.

* słoweński: (1.1) Uganda ż.

* suahili: (1.1) Uganda

* sycylijski: (1.1) Uganda ż.

* szkocki gaelicki: (1.1) Uganda

* szwedzki: (1.1) Uganda n.

* tagalski: (1.1) Uganda

* tetum: (1.1) Uganda

* turecki: (1.1) Uganda

* turkmeński: (1.1) Uganda

* uzbecki: (1.1) Uganda

* võro: (1.1) Uganda

* walijski: (1.1) Uganda

* węgierski: (1.1) Uganda

* włoski: (1.1) Uganda ż.

* zazaki: (1.1) Uganda

* żmudzki: (1.1) Uganda ż.

źródła.

== Uganda (język afrykanerski.) ==

thumb|Uganda (1.1)

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik, nazwa własna

 (1.1) geogr. polit. Uganda

odmiana.

przykłady.

składnia.

kolokacje.

synonimy.

 (1.1) war. Oeganda

Wiktionary


ugandyjczyk

obywatel Ugandy


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) obywatel Ugandy

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌuɡãnˈdɨjt͡ʃɨk, AS: ugãndyi ̯čyk

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Uganda ż.

:: fż. Ugandyjka

 przym. ugandyjski

Wiktionary


ugandyjka

obywatelka Ugandy


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) obywatelka Ugandy

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌuɡãnˈdɨjka, AS: ugãndyi ̯ka

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Uganda ż.

:: fm. Ugandyjczyk

 przym. ugandyjski

Wiktionary


ugandyjski

związany z Ugandą


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) odnoszący się do państwa Uganda

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Chartum wspiera ugandyjskich rebeliantów, bo - jak twierdzi - Uganda pomaga sudańskim separatystom z Ludowej Armii Wyzwolenia Sudanu SPLA.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌuɡãnˈdɨjsʲci, AS: ugãndyi ̯sʹḱi

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Uganda ż., Ugandyjczyk m., Ugandyjka ż.

Wiktionary


ugandyt

1. minerał krystalizujący w układzie rombowym, odkryty w Ugandzie; bizmutotantalit;
2. skała magmowa wylewna zaliczana do foidytów


SJP.pl


uganiać

uganiać się - potocznie:
1. dążyć do zdobycia czegoś;
2. poruszać się szybko, biegać w różnych kierunkach;
3. poruszać się szybko, biegać w różnych kierunkach w celu złapania kogoś, czegoś


SJP.pl


uganianie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|uganiać.

Wiktionary

Powiązane:

 czas. uganiać ndk.

Wiktionary


ugarit

starożytne miasto-państwo w północno-zachodniej Syrii


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna

 (1.1) staroż. geogr. starożytne miasto-państwo i port o znaczeniu międzynarodowym, leżące nad Morzem Śródziemnym, na terenie obecnej Syrii;

Wiktionary

Ugarit (Ugaryt) – starożytne miasto-państwo i port o znaczeniu międzynarodowym, na terenie antycznego Kanaanu, leżące na wybrzeżu Morza Śródziemnego, obecnie w Syrii. Odkryte w 1929 roku przez francuską ekspedycję archeologiczną prowadzoną przez Claude’a Schaeffera na terenie tell Ras Szamra (miejsce wykopalisk), na północnych przedmieściach Latakii.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) W Ugarit odnaleziono przeszło 20000 tabliczek z tekstami sumeryjskimi, egipskimi, akadyjskimi, huryckimi, hetyckimi i ugaryckimi.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Ugaryt m., ugarycki mrz.

 przym. ugarycki

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) Ugaryt

Wiktionary


ugarycki

1. przymiotnik od: Ugarit (starożytne miasto w Syrii);
2. język ugarycki - starożytny język używany w państwie mającym stolicę w Ugarit;
3. pismo ugaryckie - najstarsze pismo alfabetyczne, używane w Ugarit


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z Ugaritem, dotyczący Ugaritu

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (2.1) jęz. język ugarycki;

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) W Ugarit odnaleziono przeszło 20000 tabliczek z tekstami sumeryjskimi, egipskimi, akadyjskimi, huryckimi, hetyckimi i ugaryckimi.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Ugarit mrz., Ugaryt mrz.

Wiktionary


ugasać

dawniej:
1. przestawać się palić, świecić, płonąć; dogasać, gasnąć, dopalać się;
2. przenośnie: kończyć się


SJP.pl


ugasić

spowodować, aby coś przestało się palić


SJP.pl

czasownik przechodni dokonany (ndk. ugaszać, gasić)

 (1.1) spowodować koniec procesu palenia się czegoś

 (1.2) doprowadzić do zakończenia palącej potrzeby

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. ugaszenie n.

 czas. ugaszać ndk.

Wiktionary


ugasnąć

dawniej:
1. przestać się palić, świecić, płonąć; dogasnąć, zgasnąć, dopalić się;
2. przenośnie: skończyć się


SJP.pl


ugaszać

powodować, aby coś przestawało się palić


SJP.pl


ugaszczanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|ugaszczać.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. gościnny mos., gość m., gościna ż., gościnność ż., gościniec m., goszczenie n., ugoszczenie n.

 czas. ugaszczać ndk., gościć ndk., ugościć dk.

 przym. gościnny

 przysł. gościnnie

Wiktionary


ugasły

dawniej:
1. przestać się palić, świecić, płonąć; dogasnąć, zgasnąć, dopalić się;
2. przenośnie: skończyć się


SJP.pl


ugałęziać

rzadko o drzewie lub krzewie: okrywać się gałęziami


SJP.pl


ugałęzić

rzadko o drzewie lub krzewie: okryć się gałęziami


SJP.pl


ugałęzienie

rzadko o drzewie lub krzewie: okryć się gałęziami


SJP.pl


ugałęziony

taki, który ma gałęzie


SJP.pl


ugg

buty UGG - ocieplane buty z owczej skóry, podobne do kaloszy; uggi


SJP.pl

Wikipedia


uggi

potocznie: ocieplane buty z owczej skóry, podobne do kaloszy; buty UGG


SJP.pl


ugiąć

1. gnąc, pochylić;
2. ugiąć się - zostać ugiętym; pochylić się


SJP.pl

czasownik przechodni dokonany (ndk. uginać)

 (1.1) dokonany od|uginać.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. uginanie n., ugięcie n., odgiętka ż.

 czas. uginać ndk.

 przym. giętki

Wiktionary


ugięcie

1. gnąc, pochylić;
2. ugiąć się - zostać ugiętym; pochylić się


SJP.pl


ugier

1. naturalny pigment o zabarwieniu od jasnożółtego do brunatnego, używany do wyrobu farb i lakierów;
2. farba tego koloru


SJP.pl

Ochra (stgr. ὤχρα ōchra, z ὠχρός ōchrós – „żółty, blady”) – rodzaj pelitycznej zwietrzeliny skał i iłów bogatych w związki żelaza, wykorzystywany jako naturalny, nieorganiczny pigment o barwie od żółtej do brązowej.

Wikipedia


ugięty

1. gnąc, pochylić;
2. ugiąć się - zostać ugiętym; pochylić się


SJP.pl


ugija

waluta Mauretanii


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) monet. waluta Mauretanii;

Wiktionary

Ugija (fr. Ouguiya) – jednostka walutowa Mauretanii od 1973 roku. 1 ugija = 5 chum.

W obiegu znajdują się:

  • monety o nominałach 1/5, 1, 5, 10, 20 ugija.
  • banknoty o nominałach 50, 100,200, 500, 1000 ugija.

Ugija jest walutą niewymienialną poza Mauretanią, a jej wywóz z kraju jest prawnie zabroniony.

1 stycznia 2018 roku Mauretania przeprowadziła denominację swojej waluty. W przeliczeniu 500 ugija poprzedniej serii odpowiada 50 ugija nowej serii.

Wikipedia


uginać

1. zakrzywiać; wyginać;
2. uginać się - obniżać się pod naciskiem; poddawać się przeciwnościom


SJP.pl


uglądać

czasownik przechodni

 (1.1) daw. wypatrywać, obserwować, spostrzegać, dopatrywać się czegoś

 (1.2) gwara. doglądać, pilnować, strzec

 (1.3) gwara. wyglądać, wypatrywać

Wiktionary

Przykłady

 (1.3) Oj, uglądała ja twego pisania, uglądała, jak ta kania dżdżu ugląda!

Wiktionary

Wymowa:

IPA: uɡˈlɔ̃ndat͡ɕ, AS: uglõndać

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. uglądanie n.

Wiktionary


uglądanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|uglądać.

Wiktionary

Powiązane:

 czas. uglądać ndk.

Wiktionary


ugli

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) spoż. owoc krzewu będącego krzyżówką grejpfruta pomelo, pomarańczy i mandarynki

Wiktionary

Przykłady

składnia.

kolokacje.

synonimy.

antonimy.

hiperonimy.

 (1.1) owoc cytrusowy, cytrus

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

frazeologia.

etymologia.

uwagi.

tłumaczenia.

* angielski: (1.1) ugli, ugli fruit, uglifruit, Jamaican tangelo

* francuski: (1.1) ugli m.

* niemiecki: (1.1) Ugli ż.

źródła.

== ugli (język angielski.) ==

thumb|ugli (1.1)

wymowa.

 audio|LL-Q1860 (eng)-Flame, not lame-ugli.wav.

znaczenia.

rzeczownik

 (1.1) spoż. ugli

odmiana.

 (1.1) lp. ugli; lm. uglis

przykłady.

Wiktionary


uglicki

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z Ugliczem, dotyczący Uglicza

Wiktionary

Osoby o tym nazwisku:

  • Jurij Uglicki – książę moskiewski
  • Paisjusz Uglicki – prawosławny duchowny
  • Wassian Uglicki – prawosławny duchowny

Wikipedia

Powiązane:

 rzecz. Uglicz mrz.

Wiktionary


uglicz

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna

 (1.1) geogr. adm. miasto w zachodniej części Rosji, w obwodzie jarosławskim, nad Wołgą;

Wiktionary

Uglicz (ros. Углич) – miasto w zachodniej części Rosji, w obwodzie jarosławskim, nad rzeką Wołgą. Znane od 937 roku, pierwsza wzmianka jako o mieście z 1148. Miasto należy do tzw. Złotego Pierścienia Rosji. W 2005 Uglicz liczył około 37 tys. mieszkańców.

Wikipedia

Powiązane:

 przym. uglicki

Wiktionary


uglik

nazwisko


SJP.pl


ugniatać

gnieść coś, zgniatać


SJP.pl

czasownik przechodni niedokonany (dk. ugnieść)

 (1.1) gniotąc, oddziaływać na kogoś lub na coś, powodować zmianę kształtu, obniżenie czegoś; gniotąc, nadawać kształt czemuś

 (1.2) sprawiać dyskomfort, ból odczuwany jako gniecenie

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. ugniatanie n.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) ubijać, spłaszczać

 (1.2) uwierać

Wiktionary


ugniatanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|ugniatać.

Wiktionary

Powiązane:

 czas. ugniatać ndk.

Wiktionary


ugnoić

1. użyźnić ziemię gnojem;
2. ubrudzić się gnojem, zbrukać się (zwłaszcza czymś cuchnącym)


SJP.pl


ugoda

kompromis


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) porozumienie, które kończy spór;

Wiktionary

Ugoda – umowne rozwiązanie konfliktu stron w procesie sądowym. W hierarchii ma to samo miejsce, co akt administracyjny. Ugoda staje się wykonalna z dniem, w którym postanowienie o jej zatwierdzeniu stało się ostateczne. Wykonalność ugody zostaje potwierdzona przez organ, przed którym zawarto ugodę, na egzemplarzu ugody.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: uˈɡɔda, AS: ugoda

Wiktionary

Powiązane:

 przym. ugodowy

 rzecz. ugodowość, ugodowiec

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) pojednanie, kompromis, porozumienie, zgoda, pakt, pokój

Wiktionary


ugodniejszy

stopień wyższy od przymiotnika: ugodny


SJP.pl


ugodny

dawniej:
1. dotyczący ugodowy; ugodowy;
2. dogodny, przydatny, potrzebny


SJP.pl


ugodowiec

zwolennik polityki ugodowej; członek stronnictwa ugodowego


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) osoba skłonna do pojednania, do zawierania porozumień, do łatwego kończenia sporów

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌuɡɔˈdɔvʲjɛt͡s, AS: ugodovʹi ̯ec

Wiktionary

Powiązane:

 przym. ugodowy

 rzecz. ugoda, ugodowość

Wiktionary


ugodowo

przysłówek

 (1.1) w sposób ugodowy

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. ugodowość ż.

 przym. ugodowy

Wiktionary


ugodowość

postawa charakteryzująca się gotowością do zawarcia ugody; oportunizm, kompromisowość, uległość


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) skłonność do pojednania, do zawierania porozumień, do łatwego kończenia sporów

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌuɡɔˈdɔvɔɕt͡ɕ, AS: ugodovość

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. ugoda ż., ugodowiec m.

 przym. ugodowy

 przysł. ugodowo

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) pojednawczość, kompromisowość, koncyliacyjność, giętkość, elastyczność

Wiktionary


ugodowy

przymiotnik od: ugoda


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) skłonny do pojednania, do zawierania porozumień, do łatwego kończenia sporów

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌuɡɔˈdɔvɨ, AS: ugodovy

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. ugoda, ugodowość, ugodowiec

 przysł. ugodowo

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) pojednawczy, kompromisowy

Wiktionary


ugonić

dawniej:
1. uchwycić, dopaść, dopędzić;
2. złowić, upolować


SJP.pl


ugór

ziemia nieuprawiana przez dłuższy czas; odłóg


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) roln. pole nieuprawiane przez pewien czas;

Wiktionary

Ugór – pole wyłączone z rolniczego użytkowania na okres 1–2 lat, na którym wykonywana jest odpowiednia pielęgnacja mechaniczna (ugór czarny), chemiczna (ugór herbicydowy) lub pole niepielęgnowane zarastające samoistnie chwastami segetalnymi i samosiewami zbóż (ugór zielony). Celem ugorowania jest poprawienie żyzności gleby. Niekiedy ugór stosuje się również jako metodę zwalczania chwastów na bardzo zachwaszczonych polach.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Rzeki zamienia On w pustynię, / oazy na ziemię spragnioną, / ziemię żyzną na słony ugór / skutkiem niegodziwości jej mieszkańców.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈuɡur, AS: ugur

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. ugorowanie n.

 czas. ugorować ndk.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) odłóg

Wiktionary


ugorek

zdrobnienie od: ugór


SJP.pl

Ugorek – osiedle w Krakowie wchodzące w skład Dzielnicy III Prądnik Czerwony, niestanowiące jednostki pomocniczej niższego rzędu w ramach dzielnicy.

Wikipedia


ugorować

1. o ziemi: leżeć odłogiem, ugorem;
2. dawniej: pozostawiać pole nieuprawnym; pozostawiać jako ugór


SJP.pl


ugorówka

ugorówka złotnica, ugorówka przelotnica - gatunki motyla z rodziny przelotnicowatych


SJP.pl


ugorowy

przymiotnik od: ugór


SJP.pl


ugorzysko

zgrubienie od: ugór


SJP.pl


ugościć

czasownik przechodni dokonany (ndk. ugaszczać, gościć)

 (1.1) przyjąć kogoś serdecznie jako gościa, zapewniając mu posiłek, opiekę i dobre warunki pobytu

czasownik zwrotny dokonany ugościć się (ndk. ugaszczać się, gościć się)

 (2.1) skosztować jedzenia u kogoś

 (2.2) ugościć siebie nawzajem

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Wieś słynie z tego, że potrafi ugościć każdego pielgrzyma.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. ugoszczenie n., ugaszczanie n.

Wiktionary


ugoski

przymiotnik relacyjny

 (1.1) dotyczący Ugoszczy (w Siedleckiem, Słupskiem)

 (1.2) dotyczący Ugoszcza (we Włocławskiem)

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Ugoszcz m. / ż., ugoszczanin m., ugoszczanka ż.

Wiktionary


ugoszczanin

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) mieszkaniec Ugoszczy (w Siedleckiem, Słupskiem)

 (1.2) mieszkaniec Ugoszcza (we Włocławskiem)

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Ugoszcz m. / ż.

:: fż. ugoszczanka ż.

 przym. ugoski

Wiktionary


ugoszczanka

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) mieszkanka Ugoszczy (w Siedleckiem, Słupskiem)

 (1.2) mieszkanka Ugoszcza (we Włocławskiem)

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Ugoszcz m. / ż.

:: fm. ugoszczanin m.

 przym. ugoski

Wiktionary


ugotować

czasownik przechodni dokonany (ndk. gotować)

 (1.1) dokonany od|gotować.

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Nie przeczuwając zasadzki, dziewczyna ugotowała polewkę i podała Amnonowi do łóżka.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌuɡɔˈtɔvat͡ɕ, AS: ugotovać

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. gotowanie n., ugotowanie

 czas. gotować

 przym. gotowany

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) gw-pl|Górny Śląsk|uwarzić, uwarzyć.

Wiktionary


ugotowanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|ugotować.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌuɡɔtɔˈvãɲɛ, AS: ugotovãńe

Wiktionary

Powiązane:

 czas. ugotować, gotować

 rzecz. gotowanie n.

Wiktionary


ugra

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) geogr. hydron. rzeka w Rosji, lewy dopływ Oki w dorzeczu Wołgi;

Wiktionary

Ugra – rzeka w Rosji, lewy dopływ Oki. Długość 399 km, powierzchnia dorzecza 15 700 km². Obszary położone nad Ugrą zostały uznane za rezerwat biosfery.

Latem 1408 r. nad brzegami Ugry zawarto korzystny dla Litwy pokój pomiędzy Wielkim Księstwem Litewskim a Księstwem Moskiewskim, ustanawiający rzekę granicą stref wpływów.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Za symboliczny koniec panowania tatarskiego na Rusi przyjmuje się rok 1480, kiedy książę Moskwy Iwan III Srogi odmówił płacenia daniny Tatarom, a chan Złotej Ordy Ahmed nie zdecydował się na zaatakowanie stojących nad Ugrą sił moskiewskich.

Wiktionary

Powiązane:

 przym. ugryjski

Wiktionary


ugrabiać

1. wyrównywać grabiami powierzchnię ziemi;
2. zgarniać coś grabiami; zgrabiać


SJP.pl


ugrabić

wyrównać powierzchnię ziemi za pomocą grabi; zgarnąć siano, zboże; zgrabić


SJP.pl


ugrać

w różnych grach, sportach: zdobyć jakąś ilość punktów, lew, skalpów itp.; rzadziej: zająć jakieś miejsce w zawodach, zdobyć jakiś tytuł


SJP.pl

czasownik przechodni dokonany (ndk. brak)

 (1.1) wygrać częściowo, wygrać działkę do podziału przy grze koalicyjnej

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. ugranie n., gra ż., przygrywka ż.

 czas. grać, nagrywać

 przym. growy, grywalny

Wiktionary


ugracować

1. inaczej: wygracować;
2. zmieszać gracą wapno


SJP.pl


ugranie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|ugrać.

Wiktionary

Powiązane:

 czas. ugrać

 przym. growy

Wiktionary


ugrillować

[czytaj: ugrilować] upiec, usmażyć potrawy na metalowym ruszcie, pod którym rozpala się ogień; zgrilować, zgrillować


SJP.pl


ugrofinista

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) specjalista w zakresie języka, kultury i historii krajów ugrofińskojęzycznych (lub przynajmniej jednego z nich)

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌuɡrɔfʲĩˈɲista, AS: ugrofʹĩńista

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. ugrofinistyka ż.

:: fż. ugrofinistka ż.

 przym. ugrofiński

Wiktionary


ugrofinistka

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) specjalistka w zakresie języka, kultury i historii krajów ugrofińskojęzycznych (lub przynajmniej jednego z nich)

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌuɡrɔfʲĩˈɲistka, AS: ugrofʹĩńistka

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. ugrofinistyka ż.

:: fm. ugrofinista mos.

 przym. ugrofiński

Wiktionary


ugrofinistyka

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) nauka o języku, kulturze i historii krajów ugrofińskojęzycznych;

Wiktionary

Ugrofinistyka, także: ugrofennistyka, fennougrystyka, finougrystyka – dziedzina nauki obejmująca badanie i opis języków ugrofińskich. W szerszym ujęciu obejmuje także badanie kultur ludów ugrofińskich. W jej obszarze zainteresowań mogą się znaleźć również języki samojedzkie – ugrofinistyka staje się wówczas synonimem uralistyki.

Historycznie ugrofinistyka wyodrębniła się z ałtaistyki.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Gdzie w Polsce wykłada się ugrofinistykę?

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌuɡrɔfʲĩˈɲistɨka, AS: ugrofʹĩńistyka

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. ugrofinista mos., ugrofinistka ż.

 przym. ugrofiński

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) ugrofennistyka, fennougrystyka, finougrystyka

Wiktionary


ugrofiński

język ugrofiński - najważniejszy nieindoeuropejski język w Europie, do tej rodziny języków należą głównie: fiński, estoński i węgierski


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) dotyczący Ugrofinów

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Język fiński należy do ugrofińskiej grupy językowej.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌuɡrɔˈfʲĩj̃sʲci, AS: ugrofʹĩĩ ̯sʹḱi

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. ugrofinistyka ż., ugrofinista m., ugrofinistka ż.

Wiktionary


ugrofińskojęzyczny

przymiotnik

 (1.1) taki, który posługuje się jednym z języków ugrofińskich

 (1.2) taki, którego mieszkańcy posługują się jednym z języków ugrofińskich

 (1.3) spisany, stworzony w jednym z języków ugrofińskich

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌuɡrɔfʲĩj̃skɔjɛ̃w̃ˈzɨt͡ʃnɨ, AS: ugrofʹĩĩ ̯skoi ̯ẽũ̯zyčny

Wiktionary


ugrowy

przymiotnik od: ugier


SJP.pl


ugruntować

1. utrwalić coś lub kogoś; umocnić, upewnić;
2. ugruntować się - stać się mocnym, pewnym, trwałym


SJP.pl

czasownik

 (1.1) utrwalić coś

Wiktionary


ugruntowywać

1. czynić coś trwałym, mocnym, niezmiennym; umacniać, utwierdzać, utrwalać, gruntować;
2. ugruntowywać się - stawać się trwałym, mocnym, niezmiennym; umacniać się, utwierdzać się, utrwalać się, gruntować się


SJP.pl


ugrupowanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) grupa ludzi o podobnych przekonaniach i/lub ze wspólnym celem

Wiktionary

Ugrupowanie wojsk – celowe i zgodne z zamiarem przewidywanej lub prowadzonej walki, bitwy i operacji rozmieszczenie pododdziałów, oddziałów i związków taktycznych w ustalonych odstępach i odległościach, frontem w określonym kierunku, zapewniające optymalne wykorzystanie możliwości taktyczno - operacyjnych i bojowych oraz współdziałanie rodzajów wojsk i sił zbrojnych dla osiągnięcia zamierzonych celów i wykonania zadań przy minimalnych stratach własnych.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Za tym nowo powstałym prawicowym ugrupowaniem poszły dziesiątki tysięcy obywateli.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌuɡrupɔˈvãɲɛ, AS: ugrupovãńe

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. grupowy m., grupa ż.

 czas. ugrupować dk., grupować ndk.

 przym. grupowy

 przysł. grupowo

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) blok, obóz, organizacja, stronnictwo, partia

Wiktionary


ugryjski

przymiotnik od: Ugra (rzeka w Rosji)


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z Ugrą, dotyczący Ugry (rzeki w Rosji)

 (1.2) jęz. związany z językami ugryjskimi: chantyjskim, wogulskim i węgierskim

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Ugra ż.

Wiktionary


ugrywać

zdobywać daną liczbę punktów w jakiejś grze


SJP.pl


ugryźć

zacisnąć na czymś zęby, wbić je w coś zaciskając


SJP.pl

czasownik przechodni dokonany

 (1.1) zacisnąć na czymś zęby, wbić je w coś zaciskając

 (1.2) użądlić

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Chomik ugryzł mnie w palec.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈuɡrɨɕt͡ɕ, AS: ugryść

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. ugryzienie n., gryzoń nmos./m.

 czas. gryźć ndk.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) ukąsić; gw-pl|Górny Śląsk|bajsnyć, bajsnóńć, użrić.

Wiktionary


ugryzienie

zacisnąć na czymś zęby, wbić je w coś zaciskając


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) czynność polegająca na chwyceniu zębami i zaciśnięciu szczęki, zwykle w celu zadania bólu, obrony lub spożycia pokarmu

 (1.2) ślad na skórze lub powierzchni po ugryzieniu (1.1)

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Trener całkowicie panował nad psami i nie bał się ugryzień.

 (1.1) Babka ostrzegała, że ugryzienie przez złotego kleszcza może prowadzić do paraliżu i ślepoty.

 (1.2) Przedramiona miała purpurowe od licznych ukąszeń i ugryzień.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌuɡrɨˈʑɛ̇̃ɲɛ, AS: ugryźė̃ńe

Wiktionary

Powiązane:

 czas. gryźć, ugryźć dk.

 rzecz. ogryzek mrz.

Wiktionary


ugrzać

przestarzałe: rozgrzać, uczynić ciepłym, zagrzać


SJP.pl


ugrząźć

1. utkwić w czymś podmokłym, grząskim; ugrzęznąć;
2. znaleźć się w opresji


SJP.pl


ugrzeczniać

1. czynić kogoś grzecznym, pokornym;
2. czynić coś bardziej uprzejmym, mniej szokującym


SJP.pl


ugrzecznić

1. uczynić kogoś grzecznym, pokornym;
2. uczynić coś bardziej uprzejmym, mniej szokującym


SJP.pl


ugrzeczniony

1. uczynić kogoś grzecznym, pokornym;
2. uczynić coś bardziej uprzejmym, mniej szokującym


SJP.pl


ugrzęziony

taki, który gdzieś ugrzązł; ugrzęźnięty, ugrzęzły


SJP.pl


ugrzęznąć

1. utkwić w czymś podmokłym, grząskim; ugrząźć;
2. znaleźć się w opresji


SJP.pl

czasownik dokonany (ndk. grzęznąć)

 (1.1) nie móc się dalej poruszać

 (1.2) przen. przymusowo przedłużyć swój pobyt

 (1.3) przen. być zablokowanym

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Przerażony ugrzązł na środku mokradła.

 (1.2) Piłka ugrzęzła w koszu i nie chciała spaść.

 (1.3) Projekt ugrzęznął w gmatwaninie jurysdykcyjnej w łonie instytutu.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. grzęźnięcie n., ugrzęźnięcie n., grzęzawisko n.

 czas. grzęznąć ndk.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) war. ugrząźć

 (1.2) war. ugrząźć

 (1.3) war. ugrząźć

Wiktionary


ugrzęźnięty

taki, który ugrzęznął; ugrzęzły, ugrzęziony


SJP.pl


ugrzęzły

taki, który ugrzązł; ugrzęźnięty


SJP.pl


ugw

skrótowiec

 (1.1) = ekon. Unia Gospodarcza i Walutowa;

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Głównym przedsięwzięciem UGW jest utworzenie wspólnej waluty europejskiej.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: u‿ɟɛ‿ˈvu, AS: u‿ǵe‿vu

Wiktionary


uha

1. okrzyk mający wyrażać radość, spontaniczny entuzjazm
2. głośne westchnienie wyrażające uczucie ulgi po wysiłku


SJP.pl


uhaftować

potocznie: samodzielnie wykonać haft lub rzecz z dzianiny; wyhaftować


SJP.pl


uhandlować

zarobić na handlu


SJP.pl


uharować

potocznie: uharować się - zmęczyć się ciężką pracą; naharować się, zharować się, spracować się, napracować się


SJP.pl


uharowany

zharowany, zaharowany; potocznie:
1. przemęczony ciężką pracą;
2. niemający wolnej chwili z powodu nadmiaru pracy


SJP.pl


uherczanin

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) mieszkaniec Uherzec

 (1.2) mieszkaniec Uherzec Mineralnych

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Uherce nmos.

:: fż. uherczanka ż.

 przym. uherecki

Wiktionary


uherczanka

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) mieszkanka Uherzec

 (1.2) mieszkanka Uherzec Mineralnych

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Uherce nmos.

:: fm. uherczanin m.

 przym. uherecki

Wiktionary


uherczański

przymiotnik od: Uherce Mineralne


SJP.pl


uherecki

przymiotnik relacyjny

 (1.1) dotyczący Uherzec

 (1.2) dotyczący Uherzec Mineralnych

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Uherce nmos., uherczanin m., uherczanka ż.

Wiktionary


uherski

przymiotnik relacyjny

 (1.1) dotyczący Uhra

 (1.2) gw-pl|Górny Śląsk. węgierski

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Uher m., uhranin m., uhranka ż.

Wiktionary


uhistoryczniać

czynić historycznym, włączać do historii


SJP.pl


uhistorycznić

uczynić historycznym, włączyć do historii


SJP.pl


uhla

ptak wodny z rodziny kaczkowatych


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) ornit. nazwa systematyczna|Melanitta fusca|ref=tak., duży ptak wodny z rodziny kaczkowatych;

Wiktionary

Uhla (zwyczajna) (Melanitta fusca) – gatunek dużego ptaka wodnego z rodziny kaczkowatych (Anatidae), zamieszkujący Eurazję. Narażony na wyginięcie.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ˈuxla, AS: uχla

Wiktionary


uhlig

nazwisko


SJP.pl

  • Helmut Uhlig (1922-1997) – niemiecki orientalista
  • Viktor Uhlig (1857-1911) – austriacki paleontolog i geolog

Wikipedia


uhm

potocznie: wykrzyknik wyrażający odpowiedź twierdzącą na postawione pytanie; tak, no, mhm


SJP.pl


uhnin

wieś w województwie lubelskim, w powiecie parczewskim


SJP.pl

Uhnin – wieś w Polsce położona w województwie lubelskim, w powiecie parczewskim, w gminie Dębowa Kłoda.

Wieś królewska w starostwie parczewskim województwa lubelskiego w 1786 roku. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa bialskopodlaskiego.

Wieś stanowi sołectwo w gminie Dębowa Kłoda. Według Narodowego Spisu Powszechnego z roku 2011 wieś liczyła 600 mieszkańców.

Wikipedia


uhniński

Uhnin


SJP.pl

Patrz:

Uhnin

uhodować

1. hodując, osiągnąć zamierzony efekt mimo trudności;
2. spowodować wzrost, rozwój czegoś dzięki długotrwałym działaniom, np. uhodować brzuszek


SJP.pl


uhonorować

czasownik przechodni dokonany (ndk. honorować)

 (1.1) uczcić kogoś, okazać szacunek

 (1.2) uznać za należyte

czasownik zwrotny dokonany uhonorować się (ndk. honorować się)

 (2.1) książk. nagrodzić siebie samego

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) W 2015 został uhonorowany tytułem Zasłużony dla NSZZ „Solidarność”.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. uhonorowanie n., honorowanie n.

 czas. honorować ndk.

 przym. honorowy

Wiktionary


uhonorowanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|uhonorować.

Wiktionary

Powiązane:

 czas. honorować, uhonorować dk.

 rzecz. honorowanie n.

 przym. honorowy

Wiktionary


uhowianin

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) mieszkaniec Uhowa

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Uhowo n.

:: fż. uhowianka ż.

 przym. uhowski

Wiktionary


uhowianka

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) mieszkanka Uhowa

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Uhowo n.

:: fm. uhowianin m.

 przym. uhowski

Wiktionary


uhowo

wieś w województwie podlaskim, w powiecie białostockim


SJP.pl

Uhowo – wieś w Polsce położona w województwie podlaskim, w powiecie białostockim, w gminie Łapy. Leży na północno-wschodnim brzegu Narwi.

Wieś duchowna, własność probostwa suraskiego, położona była w 1575 roku w powiecie suraskim w ziemi bielskiej województwa podlaskiego. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa białostockiego.

Wikipedia


uhowski

Uhowo


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) dotyczący Uhowa

Wiktionary

Patrz:

Uhowo

Powiązane:

 rzecz. Uhowo n., uhowianin m., uhowianka ż.

Wiktionary


uhranin

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) mieszkaniec Uhra

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Uher m.

:: fż. uhranka ż.

 przym. uherski

Wiktionary


uhranka

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) mieszkanka Uhra

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Uher m.

:: fm. uhranin m.

 przym. uherski

Wiktionary


uhruski

owca uhruska - odmiana polskiej owcy nizinnej


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) dotyczący Uhruska

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Uhrusk m., uhruszczanin m., uhruszczanka ż.

Wiktionary


uhruszczanin

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) mieszkaniec Uhruska

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Uhrusk m.

:: fż. uhruszczanka ż.

 przym. uhruski

Wiktionary


uhruszczanka

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) mieszkanka Uhruska

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Uhrusk m.

:: fm. uhruszczanin m.

 przym. uhruski

Wiktionary


uht

skrót od: ultra-high temperature processing - proces sterylizacji produktów żywnościowych


SJP.pl


uhu

wyraz naśladujący odgłos wydawany przez sowę


SJP.pl

wykrzyknik

 (1.1) wyraz dźwiękonaśladowczy naśladujący głos puchacza

Wiktionary

Przykłady

składnia.

kolokacje.

synonimy.

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

frazeologia.

etymologia.

uwagi.

tłumaczenia.

źródła.

== uhu (język keczua.) ==

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik

 (1.1) kaszel

odmiana.

przykłady.

Wiktionary

Powiązane:

frazeologia.

etymologia.

uwagi.

tłumaczenia.

źródła.

== uhu (język keczua.) ==

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik

 (1.1) kaszel

odmiana.

przykłady.

składnia.

kolokacje.

synonimy.

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

Wiktionary

Synonimy:

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

frazeologia.

etymologia.

uwagi.

tłumaczenia.

źródła.

== uhu (język keczua.) ==

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik

 (1.1) kaszel

odmiana.

przykłady.

składnia.

kolokacje.

synonimy.

Wiktionary


uhuru

z suahili: wolność


SJP.pl

  • inna nazwa satelity Explorer 42
  • Uhuru (szczyt) – szczyt na wulkanie Kibo, wchodzący w skład Kilimandżaro.

Wikipedia


uintait

naturalnie występujący asfalt zawdzięczający swą nazwę pasmu górskiemu Uinta w amerykańskim stanie Utah


SJP.pl


uintymniać

czynić intymnym, intymniejszym


SJP.pl


uintymnić

czasownik

 (1.1) uczynić intymnym

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌujĩnˈtɨ̃mʲɲit͡ɕ, AS: ui ̯ĩntmʹńić

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. uintymnienie n.

Wiktionary


uintymnienie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|uintymnić.

Wiktionary

Powiązane:

 czas. uintymnić

Wiktionary


uiścić

1. książkowe: zapłacić, uregulować należność za coś;
2. uiścić się - pot. wywiązać się z obowiązku spłacenia należności


SJP.pl

czasownik

 (1.1) zapłacić, uregulować należność za coś

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Wczoraj na poczcie uiściłem opłaty za prąd i wodę.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: uˈjiɕt͡ɕit͡ɕ, AS: ui ̯iśćić

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. uiszczenie

 czas. istnieć, ndk. uiszczać

Wiktionary


uistiti

małpka z rodziny pazurczatek


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) zool. nazwa systematyczna|Mico|Lesson|ref=tak., południowoamerykańska małpa z rodziny pazurkowcowatych;

Wiktionary

Uistiti (Callithrix) – rodzaj ssaków naczelnych z rodziny pazurkowcowatych (Callitrichidae).

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Małpy uistiti są stosunkowo pospolite.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌujiˈstʲitʲi, AS: ui ̯istʹitʹi

Wiktionary


uiszczać

regulować płatności, płacić np. uiszczać opłatę


SJP.pl


uiszczenie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|uiścić.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌujiʃˈt͡ʃɛ̃ɲɛ, AS: ui ̯iščńe

Wiktionary

Powiązane:

 czas. uiścić, istnieć

Wiktionary


uj

[czytaj: u-JOT] skrót od: Uniwersytet Jagielloński (założony w roku 1364, najstarszy w Polsce)


SJP.pl

skrótowiec

 (1.1) = eduk. Uniwersytet Jagielloński;

Wiktionary

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Po roku na AGH przeniosłem się na UJ.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: u‿ˈjɔt, AS: u‿i ̯ot

Wiktionary

Synonimy:

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

frazeologia.

etymologia.

uwagi.

tłumaczenia.

źródła.

== UJ (język angielski.) ==

wymowa.

znaczenia.

skrótowiec, rzeczownik

 (1.1) = pot. Union Jack → flaga Wielkiej Brytanii

odmiana.

przykłady.

składnia.

kolokacje.

synonimy.

Wiktionary


uj-otowski

UJ (Uniwersytet Jagielloński); ujotowski


SJP.pl


uja

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) gw-pl|Górny Śląsk. wujek

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Uja przyniós cało tytka amoloków.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) gw-pl|Górny Śląsk|ujek., gw-pl|Śląsk Cieszyński|ujec.

Wiktionary


ująć

wziąć, uchwycić coś ręką, rękami lub narzędziem; dawniej: objąć kogoś


SJP.pl

czasownik przechodni dokonany (ndk. ujmować)

 (1.1) dokonany od|ujmować.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈujɔ̇̃ɲt͡ɕ, AS: ui ̯o̊̃ńć

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. ujęcie m., ujmowanie n.

 czas. ujmować

Wiktionary


ujadać

1. szczekać zajadle, natarczywie;
2. potocznie: kłócić się, wymyślać komuś, złośliwie krytykować;
3. zjadać trochę, napoczynać jakąś potrawę


SJP.pl


ujaić

zaszkodzić komuś, rozprawić się z kimś; usadzić, urządzić


SJP.pl


ujajać

potocznie: stawiać kogoś w trudnej lub przykrej sytuacji; urządzać, załatwiać


SJP.pl


ujanowice

Ujanowice – wieś w Polsce położona w województwie małopolskim, w powiecie limanowskim, w gminie Laskowa.

Wieś duchowna, własność klasztoru klarysek w Starym Sączu, położona była w drugiej połowie XVI wieku w powiecie sądeckim województwa krakowskiego. W latach 1975–1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa nowosądeckiego.

Wikipedia


ujanowicki

przymiotnik relacyjny

 (1.1) dotyczący Ujanowic

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Ujanowice nmos., ujanowiczanin m., ujanowiczanka ż.

Wiktionary


ujanowiczanin

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) mieszkaniec Ujanowic

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Ujanowice nmos.

:: fż. ujanowiczanka ż.

 przym. ujanowicki

Wiktionary


ujanowiczanka

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) mieszkanka Ujanowic

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Ujanowice nmos.

:: fm. ujanowiczanin m.

 przym. ujanowicki

Wiktionary


ujarać

ujarać się - potocznie: odurzyć się narkotykami, zwłaszcza marihuaną; zjarać się


SJP.pl


ujarany

potocznie: taki, który odurzył się narkotykami, zwłaszcza marihuaną; zjarany, najarany, upalony, nabakany


SJP.pl


ujarzmiać

1. podbijać, narzucać jarzmo, swoją wolę, kiełznać;
2. podporządkowywać, opanowywać;
3. obłaskawiać, oswajać (zwierzę)


SJP.pl

czasownik przechodni niedokonany (dk. ujarzmić)

 (1.1) pokonywać kogoś i zdobywać władzę nad kimś

 (1.2) pozbawiać niszczycielskiej siły

 (1.3) przejmować kontrolę nad czymś

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. ujarzmianie n., ujarzmienie n., jarzmo n.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) opanowywać, podbijać, zniewalać

 (1.2) hamować, opanowywać, poskramiać

 (1.3) podporządkowywać, poskramiać

Wiktionary


ujarzmianie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|ujarzmiać.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. ujarzmienie n., jarzmo n., jarzemko n., jarzmiciel m.

 czas. ujarzmiać ndk., ujarzmić dk.

 przym. jarzmowy, jarzemny

Wiktionary


ujarzmić

wziąć w jarzmo, niewolę; uciemiężyć; podporządkować sobie, opanować


SJP.pl


ujarzmienie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) pokonanie kogoś

 (1.2) przejęcie kontroli nad czymś niebezpiecznym

 (1.3) skuteczne narzucenie posłuszeństwa zwierzęciu

Wiktionary

Wikipedia

Powiązane:

 rzecz. jarzmo n., ujarzmianie n.

 czas. ujarzmiać ndk., ujarzmić dk.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) opanowanie, zajęcie, zniewolenie

 (1.2) opanowanie, zdominowanie

 (1.3) wyćwiczenie, wyuczenie, wytresowanie

Wiktionary


ujaśniać

rozjaśniać;
1. czynić łatwiejszym do zrozumienia;
2. dawniej: czynić jasnym, jaśniejszym


SJP.pl


ujaśnić

rozjaśnić;
1. uczynić łatwiejszym do zrozumienia;
2. dawniej: uczynić jasnym, jaśniejszym


SJP.pl


ujawić

dawniej: ujawnić, ukazać, pokazać


SJP.pl


ujawniać

czasownik niedokonany (dk. ujawnić)

 (1.1) podawać do wiadomości

 (1.2) pokazywać coś, co dotąd było niejawne

czasownik zwrotny niedokonany ujawniać się (dk. ujawnić się)

 (2.1) wychodzić na jaw, stawać się wiadomym

 (2.2) stawać się widocznym

 (2.3) poznawać prawdę o swojej osobie, o samym sobie

 (2.4) urz. zgłosić do odpowiedniego urzędu swoje dotychczasowe członkostwo w zdelegalizowanej organizacji

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. ujawnienie n., ujawnianie n.

 czas. ujawnić dk.

 przym. jawny

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) demonstrować, prezentować

 (1.2) odtajniać, wyjawiać, zdradzać

Wiktionary


ujawnianie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|ujawniać.

Wiktionary

Powiązane:

 czas. ujawniać ndk., ujawnić dk.

 rzecz. ujawnienie n.

 przym. jawny

Wiktionary


ujawnić

czasownik przechodni dokonany (ndk. ujawniać)

 (1.1) dokonany od|ujawniać.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: uˈjavʲɲit͡ɕ, AS: ui ̯avʹńić

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. ujawnienie n., ujawnianie n.

 przym. jawny

 czas. ujawniać

Wiktionary


ujawnienie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|ujawnić.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌujavʲˈɲɛ̇̃ɲɛ, AS: ui ̯avʹńė̃ńe

Wiktionary

Powiązane:

 czas. ujawnić, ujawniać

 rzecz. ujawnianie n.

 przym. jawny

Wiktionary


ujazd

1. miasto w województwie opolskim;
2. miasto w województwie łódzkim;
3. nazwa kilku wsi w Polsce;
4. część miasta Zgorzelec


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna

 (1.1) geogr. miasto w Polsce;

Wiktionary

Miejscowości i ich części w Polsce

Wg TERYT jest ich 14, w tym 12 podstawowych
  • Ujazd – miasto w woj. opolskim, w pow. strzeleckim, w gminie Ujazd
  • Ujazd – miasto w woj. łódzkim, w pow. tomaszowskim, w gminie Ujazd
  • Ujazd – część miasta Zgorzelec
  • Ujazd – wieś w woj. dolnośląskim, w pow. milickim, w gminie Cieszków
  • Ujazd – przysiółek w woj. kujawsko-pomorskim, w pow. nakielskim, w gminie Kcynia
  • Ujazd – wieś w woj. łódzkim, w pow. poddębickim, w gminie Wartkowice
  • Ujazd – wieś w woj. małopolskim, w pow. bocheńskim, w gminie Trzciana
  • Ujazd – wieś w woj. małopolskim, w pow. krakowskim, w gminie Zabierzów
  • Ujazd – wieś w woj. podkarpackim, w pow. jasielskim, w gminie Brzyska
  • Ujazd – przysiółek wsi Mnichów w woj. świętokrzyskim, w pow. jędrzejowskim, w gminie Jędrzejów
  • Ujazd – wieś w woj. świętokrzyskim, w pow. opatowskim, w gminie Iwaniska
  • Ujazd – wieś w woj. wielkopolskim, w pow. gnieźnieńskim, w gminie Kiszkowo
  • Ujazd – zniesiona osada w woj. wielkopolskim, w pow. grodziskim, w gminie Grodzisk Wielkopolski
  • Ujazd – wieś w woj. wielkopolskim, w pow. grodziskim, w gminie Kamieniec
  • Ujazd – osada w woj. zachodniopomorskim, w pow. koszalińskim, w gminie Bobolice

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ˈujast, AS: ui ̯ast

Wiktionary

Powiązane:

 przym. ujazdowski, ujejski

 rzecz. ujeździanin mos., ujeździanka ż.

Wiktionary


ujazdów

1. część Śródmieścia Warszawy;
2. nazwa dwóch wsi w Polsce


SJP.pl

  • Ujazdów – rejon Śródmieścia Warszawy, znany ze swojego zabytkowego charakteru
  • 2 miejscowości w Polsce:
    • Ujazdów – wieś w woj. lubelskim, w pow. włodawskim, w gminie Hańsk
    • Ujazdów – wieś w woj. lubelskim, w pow. zamojskim, w gminie Nielisz

Zobacz też: Ujazdowo, Ujazd

Wikipedia


ujazdówek

3 miejscowości w Polsce:

  • Ujazdówek – część wsi Katarzyn w woj. lubelskim, w pow. lubartowskim, w gminie Michów
  • Ujazdówek – wieś w woj. łódzkim, w pow. radomszczańskim, w gminie Kobiele Wielkie
  • Ujazdówek – wieś w woj. mazowieckim, w pow. ciechanowskim, w gminie Ciechanów

Zobacz też: Ujazdowo

Wikipedia


ujazdowo

2 miejscowości w Polsce:

  • Ujazdowo – wieś w woj. mazowieckim, w pow. ciechanowskim, w gminie Ciechanów
  • Ujazdowo – wieś w woj. wielkopolskim, w pow. leszczyńskim, w gminie Włoszakowice

Zobacz też:

  • Ujazdów,
  • Mojesz

Wikipedia


ujazdowski

1. Ujazd;
2. Ujazdów


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) dotyczący Ujazdu

 (1.2) dotyczący Ujazdu Górnego

 (1.3) dotyczący Ujazdów

Wiktionary

Patrz:

Ujazd;
2. Ujazdów

Powiązane:

 rzecz. Ujazd m., Ujazdy nmos., ujeździanin m., ujeździanka ż.

 przym. ujejski

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1-3) ujejski

Wiktionary


ujazdzianin

mieszkaniec Ujazdu; ujaździanin


SJP.pl


ujazdzianka

mieszkanka Ujazdu; ujaździanka


SJP.pl


ujazzawiać

[czytaj: udżezawiać] nadawać czemuś cechy jazzu


SJP.pl


ujazzowić

[czytaj: udżezowić] nadać czemuś cechy jazzu


SJP.pl


ujdzie

1. idąc, przejść jakiś odcinek drogi;
2. o cieczy, gazie: wydobyć się skądś;
3. nie przynieść przykrych konsekwencji;
4. książk. uciec


SJP.pl


ujebać

upierdolić; wulgaryzm o bardzo wielu znaczeniach, m.in.:
1. ujebać (się):
a) uciąć, urwać (się) itp.;
b) ubrudzić (się);
c) rozprawić się z kimś, zaszkodzić komuś;
d) ugryźć;
2. ujebać się: upić się


SJP.pl

czasownik przechodni dokonany

 (1.1) wulg. pobrudzić

 (1.2) wulg. urwać, oderwać

 (1.3) wulg. zranić (ugryźć, ukąsić, podrapać itp.)

 (1.4) wulg. zaszkodzić komuś

 (1.5) wulg. eduk. sprawić, że ktoś nie zdał egzaminu

czasownik zwrotny dokonany ujebać się

 (2.1) wulg. pobrudzić się

 (2.2) wulg. urwać się

 (2.3) wulg. ciężko się napracować

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Ubrania były ujebane betonem.

 (1.2) Ktoś ujebał klamkę od drzwi.

 (1.3) Komary mnie ujebały w nos.

 (1.5) Ujebała mnie, bo nie odpowiedziałem na trzy z dziesięciu pytań.

 (1.5) Poszły na poprawkę. Znowu je ujebał. Chociaż nie powinno go być na poprawce..

 (2.2) Śruba ujebała się przy kluczu.

 (2.3) Ale się ujebałem, taki był dziś młyn w pracy.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: uˈjɛbat͡ɕ, AS: ui ̯ebać

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. ujebanie n., jebak mzw./mos.

 czas. jebać ndk., odjebać dk.

 przym. ujebany

Wiktionary


ujebanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|ujebać.

Wiktionary

Powiązane:

 czas. wyjebać, jebać, ujebać dk.

 przym. ujebany, jebany, jebnięty

 rzecz. jebany mos.

Wiktionary


ujebany

przymiotnik

 (1.1) wulg. pobrudzony

 (1.2) wulg. urwany

 (1.3) wulg. odurzony narkotykami

forma czasownika.

 (2.1) imiesłów przymiotnikowy bierny od: ujebać

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌujɛˈbãnɨ, AS: ui ̯ebãny

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. ujebanie n.

 czas. ujebać dk.

Wiktionary


ujebywać

upierdalać; wulgaryzm o wielu znaczeniach, m.in.:
1. ucinać, urywać itp.;
2. zabrudzać;
3. rozprawiać się z kimś, szkodzić komuś;
4. ujebywać się - upijać się


SJP.pl


ujec

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) stpol. (współcz. gw-pl|Śląsk Cieszyński.) brat matki, wuj

Wiktionary

Przykłady

składnia.

kolokacje.

synonimy.

 (1.1) wuj, wujek, uj; gw-pl|Górny Śląsk|uja.

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

frazeologia.

etymologia. por. etymn|czeski|ujec., etymn|słowacki|ujec. < etym|praindoeur|*aw.

uwagi.

współczesna.

tłumaczenia.

 zobtłum|wuj|wujek.

źródła.

== ujec (język słowacki.) ==

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik, rodzaj męski żywotny

 (1.1) wujek

odmiana.

przykłady.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈujɛt͡s, AS: ui ̯ec

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) wuj, wujek, uj; gw-pl|Górny Śląsk|uja.

Wiktionary


ujechać

czasownik przechodni dokonany

 (1.1) dokonany od|ujeżdżać.

 (1.2) gw-pl|Górny Śląsk. poślizgnąć się

Wiktionary

Wymowa:

IPA: uˈjɛxat͡ɕ, AS: ui ̯eχać

Wiktionary

Powiązane:

 czas. jechać

 rzecz. ujechanie n.

Wiktionary


ujechanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|ujechać.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌujɛˈxãɲɛ, AS: ui ̯eχãńe

Wiktionary

Powiązane:

 czas. ujechać

Wiktionary


ujęcie

1. sposób opracowania tematu w danym dziele, przedstawienie osób lub przedmiotów na obrazie, fotografii itp.;
2. odcinek taśmy filmowej z obrazem filmowanym trwający od startu kamery do momentu jej zatrzymania;
3. scena filmowa stanowiąca pewną całość;
4. urządzenie lub zespół urządzeń do pobierania wody z rzeki, ze zbiornika lub spod ziemi


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) złapanie, zatrzymanie, schwytanie

 (1.2) miejsce pobierania wody spod ziemi, gazu składowiskowego, ropy itp.

 (1.3) fragment filmu nakręcony bez wyłączania kamery

 (1.4) sposób przedstawienia czegoś na zdjęciu, obrazie itp.

 (1.5) odjęcie, zabranie

 (1.6) opis, podsumowanie

Wiktionary

  • Ujęcie − termin w kinematografii
  • Ujęcie − budowla hydrotechniczna

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Po ujęciu złodzieja odzyskano skradzione pieniądze.

 (1.2) Za tym lasem znajduje się ujęcie wody dla miasta.

 (1.3) To ujęcie trzeba będzie nakręcić jeszcze raz, bo słońce zaszło za chmury w połowie, a na następnym świeci ono jasno.

 (1.4) W ujęciu ortodoksyjnym dopuszcza się do sakramentu kapłaństwa tylko mężczyzn.

 (1.5) Ujęcie kilku okien z projektu fasady podniosłoby jej wytrzymałość.

 (1.6) Ta książka jest próbą ujęcia całej historii Europy w jednym tomie.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: uˈjɛ̇̃ɲt͡ɕɛ, AS: ui ̯ė̃ńće

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. ujma ż., ujmowanie n.

 czas. ująć dk., ujmować ndk.

Wiktionary


ujednolicenie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) nadanie jednolitej formy

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. ujednolicanie n., jednolitość ż.

 czas. ujednolicić dk.

 przym. jednolity

 przysł. jednolicie

Wiktionary


ujednolicić

uczynić jednakowym, ujednolicić, znormalizować


SJP.pl

czasownik przechodni dokonany (ndk. ujednolicać)

 (1.1) dokonany od|ujednolicać.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. jedynka ż., jednolitość ż., ujednolicenie n.

 czas. ujednolicać ndk.

 przysł. jednolicie

 przym. jednolity

Wiktionary


ujednoznacznianie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|ujednoznaczniać.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. ujednoznacznienie n., jednoznaczność ż.

 czas. ujednoznaczniać ndk., ujednoznacznić dk.

 przym. jednoznaczny

 przysł. jednoznacznie

Wiktionary


ujednoznacznienie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|ujednoznacznić.

 (1.2) jęz. uściślenie znaczenia słowa

Wiktionary

Przykłady

 (1.2) Ujednoznacznienie jest istotne w przypadku tak samo brzmiących wyrazów jak piłka i piłka. Nie wiemy, w którym przypadku chodzi nam o małą piłę, a w którym o piłkę do gry.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌujɛdnɔznat͡ʃʲˈɲɛ̇̃ɲɛ, AS: ui ̯ednoznačʹńė̃ńe

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. ujednoznacznianie n.

 czas. ujednoznaczniać ndk., ujednoznacznić dk.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.2) dezambiguacja, uściślenie

Wiktionary


ujędrniający

ujędrniać


SJP.pl

Patrz:

ujędrniać

ujędrnianie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|ujędrniać.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. ujędrnienie n.

 czas. ujędrniać ndk., ujędrnić dk.

Wiktionary


ujędrnić

czasownik przechodni dokonany (ndk. ujędrniać)

 (1.1) dokonany od|ujędrniać.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. ujędrnianie n., ujędrnianie n., jędrność ż.

 czas. ujędrniać ndk.

 przym. jędrny

 przysł. jędrnie

Wiktionary


ujejski

Ujazd (przestarzale); ujazdowski


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) dotyczący Ujazdu

 (1.2) dotyczący Ujazdu Górnego

 (1.3) dotyczący Ujazdów

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Ujazd m., Ujazdy nmos., ujeździanin m., ujeździanka ż.

 przym. ujazdowski

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1-3) ujazdowski

Wiktionary


ujek

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) gw-pl|Górny Śląsk. wujek

 (1.2) reg. bukowski (pow.sanocki) wujek

Wiktionary


ujemnie

przysłówek

 (1.1) w sposób ujemny, negatywnie

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. ujemność ż.

 czas. ujmować ndk.

 przym. ujemny

Wiktionary


ujemność

stopień miary mniejszy od zera; niedodatność


SJP.pl


ujemny

1. charakteryzujący się wartością niższą od zera;
2. negatywny


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) mat. ekon. mniejszy od zera

 (1.2) fiz. chem. charakteryzujący się mniejszą od zera wartością pewnej wielkości

 (1.5) wyrażający negatywny sąd

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Pierwiastki kwadratowe liczb ujemnych są liczbami urojonymi.

 (1.2) Elektrony mają ujemny ładunek elektryczny.

 (1.3) Wynik badania cytologicznego jest ujemny, kiedy w próbce nie stwierdzono uszkodzeń i złośliwości.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: uˈjɛ̃mnɨ, AS: ui ̯mny

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. ujemność ż., ujma ż.

 czas. ujmować ndk.

 przysł. ujemnie

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) negatywny, pot. minusowy

 (1.4) negatywny, niekorzystny, niedobry, niepomyślny, szkodliwy, zły

 (1.5) negatywny

Wiktionary


ujeść

zjeść trochę, napocząć jakąś potrawę


SJP.pl


ujeżdżać

czasownik przechodni niedokonany (dk. ujeździć)

 (1.1) oswajać konia z siodłem i jazdą konną

 (1.2) często jeździć w celu utwardzenia nawierzchni

 (1.3) przen. podporządkowywać

czasownik nieprzechodni niedokonany

 (2.1) gw-pl|Poznań. wyjeżdżać, często gdzieś jeździć

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Brat mój, Kazio, który korzystając z wakacji, całe dnie przesiadywał za domem, w stajniach, w lesie, ze strzelbą na koniu lub na łodzi, w tej chwili właśnie ujeżdżał pod wierzch na podwórzu folwarcznym młode konie ze stadniny. (H. Sienkiewicz: Hania)

Wiktionary

Wymowa:

IPA: uˈjɛʒd͡ʒat͡ɕ, AS: ui ̯ežǯać

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. ujeżdżalnia ż., ujeżdżacz m., ujeżdżanie n., ujeżdżenie n.

 czas. przejeżdżać, jechać, ujeździć dk.

Wiktionary


ujeżdżacz

człowiek ujeżdżający konie


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) człowiek ujeżdżający konie

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Był sławnym ujeżdżaczem dzikich koni.

Wiktionary

Powiązane:

 czas. ujeżdżać

Wiktionary


ujeżdżaczka

kobieta ujeżdżająca konie


SJP.pl


ujeżdżalnia

zamknięty teren lub pomieszczenie przeznaczone do nauki jazdy konnej; maneż, kierat


SJP.pl

Ujeżdżalnia (maneż z wł. maneggio, rajtszula z niem. Reitschule) – ogrodzony teren (ujeżdżalnia otwarta) lub pomieszczenie zadaszone (ujeżdżalnia kryta) przeznaczone do nauki jazdy konnej lub trenowania ujeżdżenia czy skoków przez przeszkody. Ujeżdżalnie zazwyczaj pokryte są sypkim piaskiem (podłoże).

Wikipedia


ujeżdżanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|ujeżdżać.

 (1.2) przyzwyczajanie konia do pracy w zaprzęgu lub jazdy wierzchem

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌujɛʒˈd͡ʒãɲɛ, AS: ui ̯ežǯãńe

Wiktionary

Powiązane:

 czas. ujeżdżać ndk.

 rzecz. jeżdżenie n., jeźdźczyni ż., jeździec mos.

Wiktionary


ujeźdźczanin

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) mieszkaniec Ujeźdźca

 (1.2) mieszkaniec Ujeźdźca Wielkiego

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Ujeździec m.

:: fż. ujeźdźczanka ż.

 przym. ujeździecki

Wiktionary


ujeźdźczanka

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) mieszkanka Ujeźdźca

 (1.2) mieszkanka Ujeźdźca Wielkiego

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Ujeździec m.

:: fm. ujeźdźczanin m.

 przym. ujeździecki

Wiktionary


ujeżdżeniowy

związany z ujeżdżaniem konia


SJP.pl


ujeździanin

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) mieszkaniec Ujazdu

 (1.2) mieszkaniec Ujazdu Górnego

 (1.3) mieszkaniec Ujazdów

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Ujazd m., Ujazdy nmos.

:: fż. ujeździanka ż.

 przym. ujazdowski, ujejski

Wiktionary


ujeździanka

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) mieszkanka Ujazdu

 (1.2) mieszkanka Ujazdu Górnego

 (1.3) mieszkanka Ujazdów

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Ujazd m., Ujazdy nmos.

:: fm. ujeździanin m.

 przym. ujazdowski, ujejski

Wiktionary


ujeździec

Ujeździec (niem. Geseß) – wieś w Polsce położona w województwie opolskim, w powiecie nyskim, w gminie Paczków.

W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do ówczesnego województwa opolskiego.

Wikipedia


ujeździecki

przymiotnik relacyjny

 (1.1) dotyczący Ujeźdźca

 (1.2) dotyczący Ujeźdźca Wielkiego

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Ujeździec m., ujeźdźczanin m., ujeźdźczanka ż.

Wiktionary


ujezeński

przymiotnik relacyjny

 (1.1) dotyczący Ujeznej

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Ujezna ż., ujeźnianin m., ujeźnianka ż.

 przym. ujeźniański

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) ujeźniański

Wiktionary


ujeźnianin

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) mieszkaniec Ujeznej

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Ujezna ż.

:: fż. ujeźnianka ż.

 przym. ujezeński, ujeźniański

Wiktionary


ujeźnianka

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) mieszkanka Ujeznej

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Ujezna ż.

:: fm. ujeźnianin m.

 przym. ujezeński, ujeźniański

Wiktionary


ujeźniański

przymiotnik relacyjny

 (1.1) dotyczący Ujeznej

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Ujezna ż., ujeźnianin m., ujeźnianka ż.

 przym. ujezeński

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) ujezeński

Wiktionary


ujęzykawiać

dawniej: uczyć posługiwania się językiem, uczyć kogoś mówić


SJP.pl


ujgur

członek ludu zamieszkującego w większości region autonomiczny Sinkiang w Chinach


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) członek ludu tureckiego żyjącego głównie w północno-zachodnich Chinach

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Chińczycy zabijają Ujgurów, chrześcijan, wyznawców Falun Gong na przeszczepy.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈujɡur, AS: ui ̯gur

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. ujgurski m.

:: fż. Ujgurka ż.

 przym. ujgurski

Wiktionary


ujgurka

członkini ludu zamieszkującego w większości region autonomiczny Sinkiang w Chinach


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) etn. członkini ludu tureckiego żyjącego głównie w północno-zachodnich Chinach

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Ujguria ż., ujgurski m.

:: fm. Ujgur mos.

 przym. ujgurski

Wiktionary


ujgurski

związany z Ujgurami, ludem azjatyckim


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) dotyczący Ujgurów albo Ujgurii

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (2.1) jęz. język turkijski używany przez około 10 milionów Ujgurów, głównie w Regionie Autonomicznym Sinciang w zachodnich Chinach;

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ujˈɡursʲci, AS: ui ̯gursʹḱi

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Ujgur m., Ujguria ż., Ujgurka ż.

Wiktionary

Synonimy:

 (2.1) nowoujgurski

Wiktionary


ujgurskojęzyczny

przymiotnik

 (1.1) taki, który posługuje się językiem ujgurskim

 (1.2) taki, którego mieszkańcy posługują się językiem ujgurskim

 (1.3) spisany, stworzony w języku ujgurskim

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ujˈɡurskɔjɛ̃w̃ˈzɨt͡ʃnɨ, AS: ui ̯gurskoi ̯ẽũ̯zyčny

Wiktionary


ujgurzy

lud zamieszkujący w większości region autonomiczny Sinkiang w Chinach


SJP.pl

Ujgurzy (ujg. ‏ئۇيغۇر‎; chiń. upr. 维吾尔; chiń. trad. 維吾爾; pinyin Wéiwú’ěr) – grupa etniczna pochodzenia tureckiego, jedna z 55 mniejszości uznanych oficjalnie w Chińskiej Republice Ludowej. Mieszkają głównie w Sinciangu. W 2010 ich liczebność tam wynosiła 10 001 320.

Słowo „Ujgur” pochodzi od starotureckiego słowa „Uyγur”, co dosłownie oznacza „zjednoczeni”.

Wikipedia


ujk

skrót od: Uniwersytet Jana Kochanowskiego w Kielcach


SJP.pl


ujkowicki

przymiotnik relacyjny

 (1.1) dotyczący Ujkowic

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Ujkowice nmos., ujkowiczanin m., ujkowiczanka ż.

Wiktionary


ujkowiczanin

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) mieszkaniec Ujkowic

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Ujkowice nmos.

:: fż. ujkowiczanka ż.

 przym. ujkowicki

Wiktionary


ujkowiczanka

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) mieszkanka Ujkowic

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Ujkowice nmos.

:: fm. ujkowiczanin m.

 przym. ujkowicki

Wiktionary


ujma

to, co uchybia czyjejś godności, stanowi plamę na honorze


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) coś, co kogoś obraża lub poniża

Wiktionary

Miejscowości w Polsce:

  • Ujma Duża
  • Ujma Mała

Wikipedia

Powiązane:

 przym. ujemny

 rzecz. ujmowanie n., ujęcie n.

 czas. ujmować

Wiktionary


ujmować

czasownik przechodni niedokonany (dk. ująć)

 (1.1) chwytać ręką lub narzędziem

 (1.2) zatrzymywać osobę postępującą niezgodnie z prawem

 (1.3) przedstawiać coś w dany sposób

 (1.4) pozyskiwać czyjąś przychylność

 (1.5) odbierać coś

 (1.6) zamykać w obrębie czego

czasownik zwrotny niedokonany ujmować się (dk. ująć się)

 (2.1) brać w obronę

 (2.2) chwytać dłońmi swoje ciało w jakimś miejscu

 (2.3) chwytać siebie nawzajem

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. ujma ż., ujmowanie n., ujęcie n.

 czas. ująć dk.

 przym. ujmujący, ujemny

 przysł. ujmująco, ujemnie

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) brać, chwytać

 (1.2) aresztować, chwytać, zatrzymywać

 (1.3) formułować, podawać, przedstawiać, wyrażać

 (1.4) zdobywać, zjednywać

 (1.5) odbierać, odejmować, pozbawiać, zabierać

 (1.6) obejmować, ograniczać

 (2.1) wstawiać się

 (2.2) obejmować się

Wiktionary


ujmowanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|ujmować.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. ujęcie n., ujma ż.

 czas. ujmować ndk., ująć dk.

Wiktionary


ujmujący

1. budzący sympatię, miły; uprzejmy, urzekający;
2. zjednujący sobie sympatię innych ludzi


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) budzący sympatię

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Obserwowałem, jaki ujmujący był jego sposób grania.

Wiktionary

Powiązane:

 przysł. ujmująco

 czas. ujmować

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) czarujący, fascynujący, porywający, urzekający

Wiktionary


ujotowski

UJ (Uniwersytet Jagielloński); UJ-otowski


SJP.pl


ujów

Ujów – wieś w Polsce położona w województwie dolnośląskim, w powiecie wrocławskim, w gminie Mietków.

Wikipedia


ujp

skrót od: Uniwersytet Józefa Piłsudskiego w Warszawie


SJP.pl


ujrzanów

Ujrzanów – wieś w Polsce położona w województwie mazowieckim, w powiecie siedleckim, w gminie Siedlce. Ma status sołectwa. Leży 7 km na wschód od Siedlec.

Przez Ujrzanów przebiega trasa międzynarodowa E30 Cork – Omsk idroga powiatowa do Siedlec.

Wikipedia


ujrzeć

patrząc, spostrzec kogoś, coś


SJP.pl

czasownik przechodni dokonany

 (1.1) zobaczyć

czasownik zwrotny dokonany ujrzeć się

 (2.1) zobaczyć się nawzajem

 (2.2) zobaczyć własne odbicie

 (2.3) wyobrażać sobie siebie samego

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Pawełek, ujrzawszy kobietę, gdy przemierzała jezdnię, powiedział uprzejmie: – Dobry wieczór pani!

 (1.1) Nadradca pod wpływem ostatnich słów Mocka zarumienił się i sięgnął po pudełko z wiecznym piórem. Otworzył kilkakrotnie wieczko i jego goście ujrzeli wygrawerowaną na nim jakąś dedykację.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈujʒɛt͡ɕ, AS: ui ̯žeć

Wiktionary


ujść

1. idąc, przejść jakiś odcinek drogi;
2. o cieczy, gazie: wydobyć się skądś;
3. nie przynieść przykrych konsekwencji;
4. książk. uciec


SJP.pl

czasownik przechodni

 (1.1) dokonany od|uchodzić.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. uchodzenie n., ujście n., uchodźca mos.

 czas. uchodzić ndk.

 przym. ujściowy

Wiktionary


ujścianin

mieszkaniec Ujścia (miasta lub wsi w Polsce)


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) mieszkaniec Ujścia

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Ujście n.

:: fż. ujścianka ż.

 przym. ujścieński, ujski

Wiktionary


ujścianka

mieszkanka Ujścia (miasta lub wsi w Polsce)


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) mieszkanka Ujścia

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Ujście n.

:: fm. ujścianin m.

 przym. ujścieński, ujski

Wiktionary


ujście

1. miejsce, w którym rzeka lub inny ciek wodny kończy swój bieg, łącząc się z inną rzeką lub wpadając do jeziora, morza, oceanu;
2. otwór, wylot czegoś


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki, nazwa własna

 (1.1) geogr. miasto w Polsce;

Wiktionary

  • ujście – miejsce, w którym rzeka lub inny ciek kończy swój bieg
  • ujście – otwór w muszli ślimaka
  • Ujście – przełęcz w słowackich Tatrach Zachodnich

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ˈujɕt͡ɕɛ, AS: ui ̯śće

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. uchodzenie n., ujścianin mos., ujścianka ż., ujście n.

 czas. uchodzić

 przym. ujścieński, ujski

Wiktionary


ujścieński

Ujście; ujski


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) dotyczący Ujścia

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Ujście n., ujścianin m., ujścianka ż.

 przym. ujski

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) ujski

Wiktionary


ujściowy

przymiotnik od: ujście


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z ujściem; będący ujściem, stanowiący ujście

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. ujście n., uchodzenie n.

 czas. uchodzić ndk., ujść dk.

Wiktionary


ujski

Ujście; ujścieński


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) dotyczący Ujścia

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Ujście n., ujścianin m., ujścianka ż.

 przym. ujścieński

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) ujścieński

Wiktionary


ujsolanin

mieszkaniec Ujsoł (wsi w Polsce)


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) mieszkaniec Ujsół

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Ujsoły nmos.

:: fż. ujsolanka ż.

 przym. ujsolski

Wiktionary


ujsolanka

mieszkanka Ujsoł (wsi w Polsce)


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) mieszkanka Ujsół

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Ujsoły nmos.

:: fm. ujsolanin m.

 przym. ujsolski

Wiktionary


ujsolski

Ujsoły


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) dotyczący Ujsół

Wiktionary

Patrz:

Ujsoły

Powiązane:

 rzecz. Ujsoły nmos., ujsolanin m., ujsolanka ż.

Wiktionary


ujsoły

wieś w Polsce


SJP.pl

Ujsoły – wieś w Polsce położona w województwie śląskim, w powiecie żywieckim, w gminie Ujsoły. Miejscowość jest siedzibą gminy Ujsoły. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa bielskiego.

Wikipedia


ujuczać

dawniej: obładowywać ciężarami, nakładać juki; objuczać, wywjuczać


SJP.pl


ujuszać

dawniej: plamić krwią; zakrwawiać


SJP.pl


ujutno

z rosyjskiego: przytulnie, swojsko, miło


SJP.pl


uk

skrót z angielskiego: United Kingdom (of Great Britain and Northern Ireland) - Zjednoczone Królestwo (Wielkiej Brytanii i Irlandii Północnej)


SJP.pl

Ѹ, ѹ albo , (uk) – litera cyrylicy będąca ligaturą liter О i У. Jest zapożyczeniem greckiego dwuznaku ου. Odpowiadała w języku staro-cerkiewno-słowiańskim głosce [u]. Współcześnie w miejscu tej litery używana jest litera У

Wikipedia


uk.

skrót od: ukończony


SJP.pl


ukajali

rzeka w Peru


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) geogr. hydron. rzeka w Ameryce Południowej, w dorzeczu Amazonki;

 (1.2) geogr. adm. region w Peru ze stolicą w Pucallpa;

Wiktionary

Ukajali (Ucayali, Río Ucayali) – rzeka w Peru, prawy dopływ Amazonki. Jej długość wynosi 1950 km (od źródeł Apurimac – ok. 2400 km), a powierzchnia dorzecza – ok. 375 tys. km².

Ukajali wypływa w Andach w postaci 2 rzek źródłowych: Urubamba i Apurímac. W górnym odcinku występują liczne progi i wodospady, a w środkowym i dolnym liczne meandry. Łączy się z Marañón na wysokości Iquitos.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Jacku, na liście rzek Afryki nie ma Ukajali.

Wiktionary

Powiązane:

 przym. ukajalski

Wiktionary


ukalegon

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy, nazwa własna

 (1.1) mitgr. starzec trojański, przyjaciel Priama

 (1.2) astr. nazwa planetoidaanetoidy

Wiktionary


ukambina

trucizna wytwarzana z roślin należących do rodziny toinowatych, podobna w działaniu do strofantyny i naparstnicy (digitalisu)


SJP.pl


ukamieniować

zabić przez obrzucanie kamieniami; ukamienować, zakamienować


SJP.pl


ukamienować

zabić przez obrzucanie kamieniami; ukamieniować, zakamienować


SJP.pl

czasownik przechodni dokonany (ndk. kamienować)

 (1.1) zabić kogoś poprzez obrzucenie kamieniami

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Rzekli do Niego uczniowie: «Rabbi, dopiero co Żydzi usiłowali Cię ukamienować i znów tam idziesz?».

 (1.1) 25 kwietnia 2005 r. w Afganistanie 25-letnia Amina została publicznie ukamienowana za cudzołóstwo.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌukãmʲjɛ̃ˈnɔvat͡ɕ, AS: ukãmʹi ̯ẽnovać

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. ukamienowanie n., kamienowanie n., kamieniowanie n., kamień mrz., kamyk mrz., kamieniarz mos.

 czas. kamienować ndk.

 przym. kamienny, kamienisty

Wiktionary


ukamienowanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|ukamienować.

 (1.2) forma kary śmierci polegająca na obrzucaniu skazanego kamieniami do momentu zabicia;

Wiktionary

Ukamienowanie (lapidacja) – wraz z rozszarpaniem najstarsza forma kary śmierci. Polega na obrzucaniu skazanego kamieniami przez grupę ludzi uczestniczących w egzekucji.

Ukamienowanie wywodzi się z czasów przed wyodrębnieniem ze społeczeństwa instytucji władzy. Grupowy charakter egzekucji chronił biorące w niej udział osoby przed zemstą ze strony krewnych kamienowanego oraz prawdopodobnie przed niesławą wynikającą z udziału w krwawych obowiązkach scedowanych później na kata.

Wikipedia

Przykłady

 (1.2) Samozwańczy sędziowie skazali ją na ukamienowanie za opuszczenie małżonka.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌukãmʲjɛ̃nɔˈvãɲɛ, AS: ukãmʹi ̯ẽnovãńe

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. kamienowanie n., kamieniowanie n., kamień m.

 czas. ukamienować dk., kamienować ndk.

 przym. kamienny, kamienisty

Wiktionary


ukapać

1. rzadko: nalać pewną ilość jakiejś cieczy, lejąc po kropli;
2. o płynach: spaść, ściec w postaci kropli; skapnąć


SJP.pl


ukapywać

spływać, ściekać kroplami; skapywać


SJP.pl


ukarać

nałożyć na kogoś karę, sprawić mu dolegliwość w celu odpłaty za zły uczynek i zniechęcenia do podobnego postępowania w przyszłości


SJP.pl

czasownik przechodni dokonany (ndk. karać)

 (1.1) dokonany od|karać.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: uˈkarat͡ɕ, AS: ukarać

Wiktionary

Powiązane:

 czas. karać

 rzecz. karniak mzw., karny mrz., ukaranie n., kara

 przym. karny

Wiktionary


ukaranie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|ukarać.

Wiktionary

Powiązane:

 czas. ukarać, karać

 rzecz. kara ż., karniak m., karanie n., karalność ż., karny mrz.

 przym. karny, karalny

Wiktionary


ukarmiać

przestarzale: karmiąc, utuczać


SJP.pl


ukarmić

przestarzale:
1. karmiąc, utuczyć;
2. karmiąc, zaspokoić czyjś głód;
3. ukarmić się - utuczyć się, upaść się


SJP.pl


ukartować

w tajemnicy zaplanować coś złego przeciw komuś; uknuć


SJP.pl


ukartowywać

rzadko: w tajemnicy planować coś złego przeciw komuś; knuć, kartować


SJP.pl


ukąsić

1. uchwycić zębami; ugryźć; użądlić;
2. urwać zębami; odgryźć


SJP.pl

czasownik przechodni dokonany (ndk. kąsać, ukąsać)

 (1.1) biol. wbić ostry narząd lub jego część w czyjeś ciało

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. ukąszenie n.

 czas. kąsać

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) uciąć

Wiktionary


ukąszenie

1. uchwycić zębami; ugryźć; użądlić;
2. urwać zębami; odgryźć


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|ukąsić.

 (1.2) miejsce na ciele, gdzie ktoś lub coś kogoś ukąsiło

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Ukąszenie przez osę jest zwykle tylko przykrym incydentem, ale czasem bywa też niebezpieczne.

 (1.2) Po spotkaniu z psem sąsiada pozostało mi widoczne ukąszenie na tylnej części ciała.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌukɔ̃w̃ˈʃɛ̃ɲɛ, AS: ukõũ̯šńe

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. kęs, kęsek, kąsek, kąsanie, kąsacz, zakąska

 czas. kąsać, ukąsić, pokąsać

 przym. kąsany, pokąsany, kąsający, kąśliwy

 przysł. kąśliwie

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) ugryzienie, użądlenie

 (1.2) rana kąsana, ugryzienie, użądlenie

Wiktionary


ukatować

dawniej: skatować


SJP.pl


ukatowywać

dawniej: katując, poniewierać


SJP.pl


ukatrupiać

czasownik przechodni niedokonany (dk. ukatrupić)

 (1.1) niedokonany od|ukatrupić.

Wiktionary

Powiązane:

 czas. ukatrupić, zakatrupiać, zakatrupić

 rzecz. ukatrupianie n., ukatrupienie n., zakatrupianie n., zakatrupienie n.

 przym. trupi

Wiktionary


ukatrupianie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) pot. zabijanie, mordowanie

 (1.2) pot. przen. niszczenie lub uszkadzanie czegoś

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. ukatrupienie ndk., zakatrupianie n., zakatrupienie n.

 czas. ukatrupiać ndk., ukatrupić dk., zakatrupiać ndk., zakatrupić dk.

Wiktionary


ukatrupić

zabić, uśmiercić, uczynić kogoś lub coś trupem


SJP.pl

czasownik przechodni dokonany (ndk. ukatrupiać)

 (1.1) pot. pozbawić życia, uczynić trupem

 (1.2) pot. przen. zniszczyć lub uszkodzić coś

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. trup m., truposz m., trupek m., katrupienie n., ukatrupianie ndk., ukatrupienie dk., zakatrupianie n., zakatrupienie n., strupieszenie n.

 czas. katrupić ndk., ukatrupiać ndk., zakatrupiać ndk., zakatrupić dk., strupieszeć dk.

 przym. trupi

 przysł. trupio

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) zabić, zamordować, ubić, zatłuc

Wiktionary


ukatrupienie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) pot. zabicie, zamordowanie

 (1.2) pot. przen. zniszczenie lub uszkodzenie czegoś

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. trup mzw./mos., ukatrupianie ndk., zakatrupianie n., zakatrupienie n.

 czas. ukatrupiać ndk., ukatrupić dk., zakatrupiać ndk., zakatrupić dk.

Wiktionary


ukaz

dawniej: rozkaz, dekret carski


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) polit. w dawnej i obecnej Rosji dekret, edykt lub akt prawny wyższego rzędu wydawany przez cara lub prezydenta, a w czasach istnienia ZSRR przez najwyższe organy państwowe

Wiktionary

Ukaz (ros. указ) – w dawnej i obecnej Rosji dekret, edykt lub akt prawny wyższego rzędu wydawany przez cara lub prezydenta, a w czasach istnienia ZSRR przez najwyższe organy państwowe. Ukaz jako nazwa aktu prawnego występuje obecnie również w państwach byłego ZSRR, np. Ukrainie lub Tatarstanie (najczęściej w formie dekretu głowy państwa).

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ˈukas, AS: ukas

Wiktionary


ukazać

1. książkowe:
a) uczynić widocznym; pokazać;
b) zaprezentować kogoś, coś; opisać, scharakteryzować;
2. ukazać się:
a) książkowe: stać się widocznym; pokazać się;
b) o pismach, książkach itp.: zostać opublikowanym, trafić do sprzedaży


SJP.pl

czasownik przechodni dokonany (ndk. ukazywać)

 (1.1) dokonany od|ukazywać.

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) W Warszawie na Woli ukazał się duch Bieruta i sprzedawał kiełbasę po 26 zł za kilo.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: uˈkazat͡ɕ, AS: ukazać

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. ukazanie n.

 czas. ukazywać

Wiktionary


ukazanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|ukazać.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌukaˈzãɲɛ, AS: ukazãńe

Wiktionary

Powiązane:

 czas. ukazać, ukazywać

Wiktionary


ukazywać

czasownik niedokonany (dk. ukazać)

 (1.1) książk. pokazywać, sprawiać, że coś jest widoczne

czasownik zwrotny niedokonany ukazywać się (dk. ukazać się)

 (2.1) stawać się widocznym

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Powieść ukazuje niszczące działanie systemów totalitarnych XX wieku.

 (2.1) Pachnące cytryną kwiaty magnolii ukazują się w kwietniu.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌukaˈzɨvat͡ɕ, AS: ukazyvać

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. ukazywanie n., ukazanie n.

 czas. ukazać dk.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) przedstawiać

 (2.1) pojawiać się

Wiktionary


ukazywanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|ukazywać.

Wiktionary

Powiązane:

 czas. ukazywać ndk.

Wiktionary


ukcianin

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) mieszkaniec Ukty

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Ukta ż.

:: fż. ukcianka ż.

 przym. ukciański

Wiktionary


ukcianka

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) mieszkanka Ukty

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Ukta ż.

:: fm. ukcianin m.

 przym. ukciański

Wiktionary


ukciański

przymiotnik relacyjny

 (1.1) dotyczący Ukty

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Ukta ż., ukcianin m., ukcianka ż.

Wiktionary


uke

Urząd Komunikacji Elektronicznej


SJP.pl


ukelele

hawajski instrument muzyczny, zwykle czterostrunny, podobny do gitary; ukulele


SJP.pl


ukęśla

roślina z rzędu ukęślowców


SJP.pl

Ukęśla (Dillenia L.) – rodzaj roślin należący do rodziny ukęślowatych (Dilleniaceae Salisb.). Obejmuje co najmniej 58 gatunków występujących naturalnie w Azji Południowo-Wschodniej, Australii oraz na wyspach Oceanu Indyjskiego. Nazwa rodzajowa została nadana, by upamiętnić niemieckiego botanika Johanna Jacoba Dilleniusa (1684–1747), który uzyskał tytuł profesora na Uniwersytecie w Oksfordzie w 1734 roku.

Wikipedia


ukęślowce

rząd roślin okrytonasiennych


SJP.pl

Wikipedia


ukęślowe

podklasa roślin okrytonasiennych


SJP.pl

Wikipedia


ukęślowiec

przedstawiciel rzędu roślin okrytonasiennych


SJP.pl


ukf

fale ultrakrótkie


SJP.pl

skrótowiec

 (1.1) techn. = fale ultrakrótkie;

Wiktionary

Wymowa:

IPA: u‿ka‿ˈɛf, AS: u‿ka‿ef

Wiktionary


ukfit

[czytaj: ukfit albo ukaFIT] skrót od: Urząd Kultury Fizycznej i Turystyki


SJP.pl


ukidany

przymiotnik

 (1.1) gw-pl|Górny Śląsk. poplamiony

Wiktionary


ukie

skrótowiec

 (1.1) = Urząd Komitetu Integracji Europejskiej

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌu‿ka‿i‿ˈɛ, AS: u‿ka‿i‿e

Wiktionary


ukiernica

Ukiernica – wieś w Polsce położona w województwie zachodniopomorskim, w powiecie pyrzyckim, w gminie Przelewice.

W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa szczecińskiego.

Przez wieś przebiega droga wojewódzka nr 122.

Wikipedia


ukierunkować

czasownik przechodni dokonany (ndk. ukierunkowywać)

 (1.1) dokonany od|ukierunkowywać.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌucɛrũŋˈkɔvat͡ɕ, AS: uḱerũŋkovać

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. ukierunkowanie n.

 czas. ukierunkowywać

Wiktionary


ukierunkowanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|ukierunkować.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌucɛrũnkɔˈvãɲɛ, AS: uḱerũnkovãńe

Wiktionary

Powiązane:

 czas. ukierunkować

Wiktionary


ukierunkowywać

czasownik

 (1.1) nadawać kierunek czemuś, precyzować, określać zakres

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Mamy pracowników nauki, którzy potrafią zagajać, prezydować, ukierunkowywać, podsumowywać, ale nie umieją twórczo pracować.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌucɛrũŋkɔˈvɨvat͡ɕ, AS: uḱerũŋkovyvać

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. kierunek m., ukierunkowywanie n.

 czas. ukierunkować dk.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) precyzować

Wiktionary


ukierunkowywanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|ukierunkowywać.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌucɛrũnkɔvɨˈvãɲɛ, AS: uḱerũnkovyvãńe

Wiktionary

Powiązane:

 czas. ukierunkowywać

Wiktionary


ukiołznonć

czasownik dokonany

 (1.1) gw-pl|Górny Śląsk. poślizgnąć się

Wiktionary


ukisić

1. poddać kiszeniu, fermentacji mlekowej; zakisić, ukwasić, zakwasić;
2. ukisić się - poddać się ukiszeniu, stać się ukiszonym; zakisić się, ukwasić się, zakwasić się


SJP.pl


ukisnąć

nabrać kwaśnego smaku w wyniku ukiszenia; zakisić się, ukwasić się, zakwasić się, ukisić się


SJP.pl


ukiśnięty

taki, który ukisł (ukisnął); ukisły


SJP.pl


ukisły

nabrać kwaśnego smaku w wyniku ukiszenia; zakisić się, ukwasić się, zakwasić się, ukisić się


SJP.pl


ukiyo-e

[czytaj: ukijo e] japońska XVII-wieczna szkoła malarska i drzeworytnicza, podejmująca tematykę dotyczącą życia wielkomiejskiego i jego uciech


SJP.pl


ukleić

1. uformować rękami z miękkiego, plastycznego materiału; ulepić;
2. ukleić się - ubrudzić się czymś lepkim


SJP.pl


ukleja

ryba słodkowodna z rodziny karpiowatych


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) icht. niewielka ryba z rodziny karpiowatych;

Wiktionary

  • ryba z rodziny karpiowatych:
    • ukleja biała (Alburnus albidus)
    • ukleja pospolita (Alburnus alburnus)
  • Ukleja (rzeka)

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ukˈlɛja, AS: uklei ̯a

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz.

:: zdrobn. uklejka ż.

Wiktionary


uklejać

dawniej: sklejać, łączyć coś klejem


SJP.pl


uklejka

mała ukleja


SJP.pl


uklejnica

sieć o drobnych okach, używana głównie w jeziorach do połowu uklei i innych drobnych ryb; uklejnik


SJP.pl

Uklejnica – część wsi Gawin w Polsce, położona w województwie kujawsko-pomorskim, w powiecie włocławskim, w gminie Chodecz.

Jeszcze w połowie wieku XIX Uklejnica była jedynie młynem wodnym, ustawionym na strumieniu wpadającym do Jeziora Szczytnowskiego.

W latach 1975–1998 Uklejnica administracyjnie należała do województwa włocławskiego.

Wikipedia


uklejnik

sieć o drobnych okach, używana głównie w jeziorach do połowu uklei i innych drobnych ryb; uklejnica


SJP.pl


uklejowy

ukleja


SJP.pl

Patrz:

ukleja

uklęk

dawniej: uklęknięcie, pozycja klęcząca


SJP.pl


uklęknąć

czasownik dokonany

 (1.1) zgiąć nogi w kolanach i oprzeć się na nich na ziemi

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Kapłan ukląkł i sunął na kolanach za toczącą się po trotuarze monetą.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: uˈklɛ̃ŋknɔ̃ɲt͡ɕ, AS: uklŋknõńć

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. klękanie n.

 czas. klęczeć, klękać

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) klęknąć

Wiktionary


uklęknięcie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|uklęknąć.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌuklɛ̃ŋʲcˈɲɛ̇̃ɲt͡ɕɛ, AS: uklẽŋʹḱńė̃ńće

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) klęknięcie

Wiktionary


uklepać

1. uderzając lekko, nadać czemuś jakiś kształt, wyrównać coś lub ubić;
2. uklepać się - potocznie: (o sytuacji) ułożyć się jakoś w miarę upływu czasu, stać się mniej dolegliwym lub wrócić do normy


SJP.pl

czasownik przechodni dokonany (ndk. uklepywać)

 (1.1) dokonany od|uklepywać.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. uklepywanie n., uklepanie n., klepanie n.

 czas. uklepywać ndk., klepać ndk.

Wiktionary


uklepywać

1. uderzając lekko, nadawać czemuś jakiś kształt, wyrównywać coś lub ubijać;
2. uklepywać się - potocznie: (o sytuacji) układać się jakoś w miarę upływu czasu, stawać się mniej dolegliwym lub wracać do normy


SJP.pl


uknuć

zaplanować potajemnie coś złego


SJP.pl

czasownik przechodni dokonany (ndk. knuć)

 (1.1) dokonany od|knuć.

Wiktionary

Powiązane:

 czas. knuć

Wiktionary


ukochać

1. bardzo pokochać; umiłować;
2. mocno objąć, przytulić


SJP.pl

czasownik przechodni dokonany (ndk. kochać)

 (1.1) bardzo pokochać

 (1.2) mocno przytulić

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Madzia ukochała misia, którego przywiozła jej ciocia z RFN-u.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. kochanie n., ukochanie n., ukochany mos., ukochana ż.

 czas. pokochać, kochać ndk.

 wykrz. kochanie

 przym. ukochany

Wiktionary


ukochana

kobieta ukochana; kochanka, umiłowana


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) dziewczyna lub kobieta, którą łączy z kimś silna więź uczuciowa, miłość, przywiązanie

Wiktionary

Ukochana (hindi Saathiya / साथिया) – bollywoodzki dramat filmowy, który miał premierę 20 grudnia 2002 roku. W rolach głównych występują Rani Mukerji, Vivek Oberoi i Tanuja. Film jest debiutem reżyserskim Shaada Alego, ścieżkę dźwiękową skomponował A.R. Rahman. Saathiya jest remakiem tamilskiego filmu Alaipayuthey, z 2000 roku.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Dlaczego nie zabrałeś na uroczystość swojej ukochanej?

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. ukochanie n., ukochany mos.

 czas. ukochać

 przym. ukochany

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) bogdanka, dulcynea, kochana, kochanka, luba, miła, najmilsza, nieboga, umiłowana, wybrana, wybranka, dama serca, pani serca

Wiktionary


ukochanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|ukochać.

Wiktionary

Powiązane:

 czas. ukochać, pokochać

 rzecz. ukochana ż.

Wiktionary


ukochańszy

stopień wyższy od przymiotnika: ukochany


SJP.pl


ukochany

osoba ukochana; kochanek, umiłowany


SJP.pl

forma czasownika.

 (1.1) imiesłów przymiotnikowy bierny od: ukochać

przymiotnik

 (2.1) będący obiektem czyjejś miłości

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (3.1) osoba, którą ktoś kocha

Wiktionary

Filmy
  • Ukochany − francusko-brytyjsko-czeski melodramat z 2011 roku, w reżyserii Christophe'a Honoré'a
  • Ukochany − brytyjsko-grecki film dramatyczny z 1970 roku, w reżyserii George'a P. Cosmatosa
  • Ukochany − czechosłowacki film komediowy z 1941 roku, w reżyserii Martina Friča
  • Ukochany − amerykański komediodramat 1939 roku, w reżyserii Leo McCareya

Wikipedia

Przykłady

 (2.1) Moja ukochana Emiluniu, brak mi ciebie.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌukɔˈxãnɨ, AS: ukoχãny

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. kochany mos., ukochana ż.

 czas. ukochać

 przym. kochany

Wiktionary

Synonimy:

 (3.1) kochany

Wiktionary


ukochiwać

mocno obejmować, przytulać


SJP.pl


ukoić

wpłynąć na kogoś, na coś uspokajająco, złagodzić, uśmierzyć (np. ból, cierpienie, żal)


SJP.pl

czasownik dokonany (ndk. koić, ndk. rzad. ukajać)

 (1.1) wpłynąć łagodząco, uspokoić, pocieszyć

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Mocne pragnienie najlepiej ukoisz następującym napojem: garść jęczmienia pogotuj z kwartą wody, przecedź, dolej cztery łyżki octu i dwie łyżki praśnego miodu.

Wiktionary

Powiązane:

 czas. koić

 rzecz. ukojenie, kojenie

Wiktionary


ukojenie

wpłynąć na kogoś, na coś uspokajająco, złagodzić, uśmierzyć (np. ból, cierpienie, żal)


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|ukoić.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌukɔˈjɛ̇̃ɲɛ, AS: ukoi ̯ė̃ńe

Wiktionary

Powiązane:

 czas. ukoić, koić

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) ulga, wytchnienie, złagodzenie, pocieszenie, pociecha, uspokojenie

Wiktionary


ukojnie

ukojny


SJP.pl

Patrz:

ukojny

ukojniej

stopień wyższy od przysłówka: ukojnie


SJP.pl


ukojny

książkowo: wpływający łagodząco na kogoś lub na coś; kojący, uśmierzający


SJP.pl


ukombinować

1. potocznie: sprytnie wzbogacić się, zaoszczędzić;
2. dawniej: sprytnie zaplanować; ukartować


SJP.pl


ukompletowanie

inaczej: skompletowanie


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|ukompletować.

Wiktionary

Powiązane:

 czas. ukompletować dk.

 rzecz. komplet mrz.

Wiktionary


ukończenie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|ukończyć.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌukɔ̃j̃n͇ˈt͡ʃɛ̃ɲɛ, AS: ukõĩ ̯ṇčńe

Wiktionary

Powiązane:

 czas. ukończyć

 rzecz. końcówka ż.

Wiktionary


ukończeniowy

ukończenie


SJP.pl

Patrz:

ukończenie

ukończyć

czasownik

 (1.1) sprawić, że coś zostaje zrobione w całości

 (1.2) przerobić w całości materiał/program kursu/szkoły i zdać wymagane egzaminy

Wiktionary

Przykłady

 (1.2) Z Żytomierza wyjechał do Kijowa, i na tamtejszym uniwersytecie ukończył prawo.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: uˈkɔ̃j̃n͇t͡ʃɨt͡ɕ, AS: ukõĩ ̯ṇčyć

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. końcówka ż., koniec m., ukończenie

 czas. kończyć

 przym. skończony

 ims. skończony

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) skończyć, zakończyć

Wiktionary


ukonkretnić

czasownik przechodni dokonany (ndk. ukonkretniać)

 (1.1) dokonany od|ukonkretniać.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. ukonkretnianie n., ukonkretnienie n.

Wiktionary


ukonsekwentnić

uczynić konsekwentnym


SJP.pl


ukonstytuowanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|ukonstytuować.

Wiktionary

Powiązane:

 czas. ukonstytuować dk.

 rzecz. konstytucja ż.

Wiktionary


ukontentować

1. dawniej: zadowolić kogoś;
2. ukontentować się - dawniej: odczuć zadowolenie


SJP.pl


ukontentowany

1. dawniej: zadowolić kogoś;
2. ukontentować się - dawniej: odczuć zadowolenie


SJP.pl


ukop

to, co zostało ukopane; urobek


SJP.pl

Budowla ziemna – budowla, której podstawowym tworzywem jest grunt, wykonana w gruncie lub z gruntu.

Wikipedia


ukopać

wydobyć, wykopać jakąś ilość czegoś, np. ziemniaków, z ziemi; nakopać


SJP.pl


ukopywać

potocznie: kopiąc, wydobywać pewną ilość czegoś


SJP.pl


ukoronować

czasownik przechodni dokonany (ndk. koronować)

 (1.1) dokonać aktu koronacji

 (1.2) dokonać czegoś najznakomitszego w swojej działalności; stać się najwybitniejszym osiągnięciem

czasownik zwrotny dokonany ukoronować się (ndk. koronować się)

 (2.1) zostać ukoronowanym

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. koronka ż., koronacja ż., ukoronowanie n., korona ż.

 przym. koronacyjny, koroniasty, koronny

 czas. koronować

Wiktionary

Synonimy:

 (1.2) wieńczyć

Wiktionary


ukoronowanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|ukoronować.

 (1.2) dzieło lub osiągnięcie będące najważniejszym, najbardziej efektownym lub ostatecznym w czyjejś karierze zawodowej lub w czyimś życiu

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌukɔrɔ̃nɔˈvãɲɛ, AS: ukorõnovãńe

Wiktionary

Powiązane:

 czas. ukoronować dk.

 rzecz. koronka ż., koronowanie n., koronacja ż., korona ż.

 przym. koronacyjny

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) zwieńczenie

Wiktionary


ukorzeniacz

preparat ułatwiający ukorzenianie się sadzonek


SJP.pl


ukorzyć

uniżyć, uznać wyższość


SJP.pl


ukos

skos;
1. powierzchnia ukośna;
2. kawałek tkaniny odcięty ukośnie


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) ukośna powierzchnia

Wiktionary

Faseta – pojęcie wieloznaczne, używane w budownictwie i jubilerstwie.Inaczej faza – ukos, ucios, skośne ścięcie narożnika lub graniastej krawędzi, w celu ochrony przed uszkodzeniem od przypadkowego uderzenia.

  • W budownictwie faseta (faska):
    • wklęsły narożnik między prostopadłymi ścianami,
    • wyokrąglone albo skośnie ścięte naroże lub też ozdobny gzyms na połączeniu ściany i sufitu lub ściany i posadzki.

    Wikipedia

    Przykłady

     (1.1) Żertwy leżały ukosem, jedna na drugiej.

     (1.1) Narciarka zjechała ukosem po stoku.

    Wiktionary

    Powiązane:

     rzecz. ukośnik mrz., ukośność ż.

     przym. kosy, ukośny

     przysł. ukośnie, ukośniej, ukośno

    Wiktionary

    Synonimy:

     (1.1) skos

    Wiktionary


ukosem

przecinając jakąś powierzchnię pod kątem ostrym; ukośnie, na ukos, w skos, na skos, z ukosa, ze skosa


SJP.pl


ukosić

skosić pewną ilość czegoś, np. trawy, zboża


SJP.pl


ukośnica

  • ukośnica – rodzaj mechanicznej piły tarczowej do cięcia pod kątem
  • ukośnica (Begonia L.) – rodzaj rośliny z rodziny begoniowatych

Wikipedia


ukośnicowate

rodzina roślin z rzędu dyniowców; begoniowate


SJP.pl

Wikipedia


ukośnicowaty

o cechach ukośnicowatych (rodzina roślin)


SJP.pl


ukośnicowce

przedstawiciel rzędu roślin okrytonasiennych


SJP.pl


ukośnicowiec

przedstawiciel rzędu roślin okrytonasiennych


SJP.pl


ukośnie

przysłówek

 (1.1) w sposób ukośny, na ukos

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. ukos m.

 przym. ukośny

Wiktionary


ukośniej

stopień wyższy od przysłówka: ukośnie


SJP.pl


ukośnik

znak graficzny w postaci ukośnej linii, oddzielający słowa w tekście


SJP.pl

Ukośnik – znak pisarski mający postać ukośnej kreski. W zależności od tego, w którą stronę pochylony jest ukośnik, ma on różne nazwy:

/ – ukośnik, prawy ukośnik (z ang.: slash lub forward slash),
\ – ukośnik wsteczny, lewy ukośnik (z ang.: backslash),
– ukośnik ułamkowy (z ang.: fraction slash).

Wikipedia


ukośnikowate

o cechach ukośnikowatych (rodzina pająków)


SJP.pl

  • ukośnikowate (Thomisidae) – rodzina pająków
  • ukośnikowate (Anostomidae) – rodzina ryb kąsaczokształtnych

Wikipedia


ukośnikowaty

o cechach ukośnikowatych (rodzina pająków)


SJP.pl


ukośność

ukośny


SJP.pl

Patrz:

ukośny

ukośny

nachylony pod kątem, pochyły


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) nachylony w stosunku do czegoś pod kątem ostrym

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Kalenica to (najwyższa) krawędź między dwiema ukośnymi połaciami dachu.

 (1.1) Akcent ostry to znak diakrytyczny w postaci ukośnej kreski wznoszącej się od lewej do prawej.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: uˈkɔɕnɨ, AS: ukośny

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. ukos mrz., ukośnik m., ukośnica ż.

 przym. skośny

 przysł. ukośnie, skośnie, na ukos

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) skośny, pochyły

Wiktionary


ukosować

przycinać ukośnie krawędzi blachy przed zespawaniem


SJP.pl


ukosowy

pilarka ukosowa - pilarka do cięcia elementów drewnianych pod kątem; ukośnica


SJP.pl


ukostiumować

1. ubrać w odpowiedni kostium dla celów scenicznych;
2. ukostiumować się - przebrać się w kostium sceniczny


SJP.pl


ukować

dawniej: ukuć, wykuć


SJP.pl


ukołysanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|ukołysać.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. kołysanka ż.

 czas. kołysać

Wiktionary


ukr

pejoratywnie: Ukrainka


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy

 (1.1) pejor. pogardliwe określenie na Ukraińca

Wiktionary


ukr.

skrót od: ukraiński


SJP.pl

skrót

 (1.1) = ukraiński

Wiktionary

Język ukraiński (ukr. українська мова, ukrajins’ka mowa) – język z grupy wschodniosłowiańskiej. Szacunki dotyczące liczby osób mówiących po ukraińsku są różne, przez co trudno określić, czy jest bardziej rozpowszechniony od języka polskiego, choć niewątpliwie jest to drugi język wschodniosłowiański pod względem popularności. Używany jest głównie na terenie Ukrainy, gdzie ma status języka urzędowego, a ponad 3/4 mieszkańców zadeklarowało go jako język ojczysty. Występuje także w państwach sąsiednich – jak Rosja, Białoruś, Polska i Mołdawia – oraz dalszych jak Stany Zjednoczone i Kanada.

Wikipedia

Powiązane:

 przym. ukrainny

Wiktionary


ukra

pejoratywnie: Ukrainka


SJP.pl


ukradać

żartobliwie: kraść - zabierać czyjąś własność; skradać


SJP.pl


ukradkiem

niepostrzeżenie, cichaczem, cichcem, potajemnie


SJP.pl

przysłówek sposobu

 (1.1) tak, żeby nie zwrócić niczyjej uwagi

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Uczniowie ukradkiem spoglądali na zegarki.

 (1.1) Jego stukanie ukradkiem w telefon pod torbą było przezabawne.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: uˈkratʲcɛ̃m, AS: ukratʹḱẽm

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. ukradek m.

 czas. ukraść dk.

 przym. ukradkowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) chyłkiem, niepostrzeżenie

Wiktionary


ukradkowość

cecha czegoś ukrywanego przed kimś, utrzymywanego w tajemnicy; potajemność


SJP.pl


ukradkowy

ukrywany przed kimś, utrzymywany w tajemnicy; potajemny


SJP.pl


ukraina

państwo w Europie


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) geogr. polit. państwo w Europie ze stolicą w Kijowie;

Wiktionary

Ukraina (ukr. Україна, Ukrajina, [ʊkrɐˈjinɐ] ( odsłuchaj)) – państwo unitarne, położone w Europie Wschodniej. Graniczy od północy z Białorusią, od zachodu z Polską, Słowacją i Węgrami, od południa oblewają ją wody morza Czarnego i morza Azowskiego oraz graniczy z Rumunią i Mołdawią, a od północnego wschodu i wschodu z Rosją. Stolicą Ukrainy jest Kijów.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Ukraina jest dużym krajem europejskim.

 (1.1) Wojna na Ukrainie to jedno z najstraszliwszych wydarzeń XXI wieku.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌukraˈjĩna, AS: ukrai ̯ĩna

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. ukraińszczyzna ż., ukraina ż., ukrainizm m., ukraiński m., Ukrainiec m., Ukrainka ż., ukraińskość ż., ukrainizacja ż.

 czas. ukrainizować ndk.

 przym. ukraiński, ukrainny

 przysł. po ukraińsku

Wiktionary


ukrainiec

obywatel Ukrainy


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) etn. człowiek narodowości ukraińskiej, obywatel Ukrainy, mieszkaniec Ukrainy

Wiktionary

Ukraińcy (ukr. українці, ukrajinci) – naród słowiański, historycznie zwany Rusinami, mieszkający w Europie Wschodniej, głównie w granicach Ukrainy (także w państwach sąsiednich: w Rosji, Białorusi, Polsce, Słowacji i Mołdawii), zaliczani do Słowian wschodnich (obok Białorusinów i Rosjan). Ukraińcy są potomkami plemion, zamieszkujących południe Rusi Kijowskiej.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) W Kanadzie mieszka ponad milion Ukraińców.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌukraˈjĩɲɛt͡s, AS: ukrai ̯ĩńec

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. ukraiński m., Ukraina ż., ukrainizm m., ukrainistyka ż.

:: fż. Ukrainka ż.

 przym. ukraiński, ukrainny

 przysł. po ukraińsku

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) pogard. rezun, szoszon, upainiec lwów|{{pogard. kaban}}

Wiktionary


ukrainistyka

nauka o języku, kulturze i literaturze ukraińskiej


SJP.pl

Ukrainistyka – dział slawistyki zajmujący się badaniem literatury, języka i kultury ukraińskiej. Jest to też potoczna nazwa kierunku studiów związanego z tymi badaniami.

Wikipedia


ukrainit

1. w języku hebrajskim: mowa Ukraińców, nazwa języka ukraińskiego
2. minerał z gromady boranów, uwodniony boran sodu i wapnia krystalizujący w układzie trójskośnym; uleksyt, ulexyt, tiza, tinkalcyt, boronatrokalcyt


SJP.pl


ukrainizacja

wprowadzanie ukraińskiego języka, kultury, religii itp. w krajach podbitych przez Ukraińców; poddawanie się wpływom ukraińskim


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) kult. socjol. przyswajanie lub narzucanie kultury ukraińskiej i języka ukraińskiego;

 (1.2) nadawanie czemuś ukraińskiego charakteru lub właściwości

Wiktionary

Ukrainizacja – proces przyswajania lub przymusowego narzucania języka lub kultury ukraińskiej.

Jednym z przejawów ukrainizacji była tzw. polityka ukrainizacji prowadzona w Ukraińskiej Socjalistycznej Republice Radzieckiej w latach 1923–1929, która była częścią polityki korienizacji. Celem ukrainizacji w tym okresie było wzmocnienie władzy radzieckiej na obszarze Ukraińskiej SRR przez koncesje w formie wprowadzenia języka ukraińskiego w szkołach, publikacji i innych dziedzinach życia kulturalnego i w administracji. Ukrainizacja ta trwała do lat 1932–1933 i ostatecznie zastąpiła ją polityka rusyfikacyjna.

Wikipedia

Powiązane:

 rzecz. Ukraina ż., Ukrainiec m., Ukrainka ż., ukraina ż., kraj m., kraina ż., ukrainizowanie n., zukrainizowanie n., ukraińskość ż., ukraiński m., ukrainizm m., ukrainistyka ż., ukrainista m., ukrainistka ż.

 czas. ukrainizować ndk., zukrainizować dk.

 przym. ukraiński, antyukraiński, proukraiński, ukrainny, ukrainistyczny

Wiktionary


ukrainizm

wyraz, zwrot lub konstrukcja składniowa wzorowane na języku ukraińskim albo z niego przejęte


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) jęz. wyraz, zwrot, forma gramatyczna zapożyczona do jakiegoś języka z języka ukraińskiego;

Wiktionary

Ukrainizm – wyraz, zwrot lub konstrukcja zdaniowa przejęta z języka ukraińskiego przez inne kultury językowe lub na tym języku wzorowana, szczególna postać rutenizmu.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ˌukraˈjĩɲism̥, AS: ukrai ̯ĩńism̦

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Ukraina ż., Ukrainiec mos., Ukrainka ż., ukrainistyka ż., ukrainista mos., ukrainistka ż., ukrainizacja ż., ukrainizowanie n., ukraińskość ż., ukraiński mrz., ukraina ż.

 przym. ukraiński, ukrainny

 czas. ukrainizować

Wiktionary


ukrainizować

1. poddawać wpływom ukraińskim;
2. ukrainizować się - przybierać cechy ukraińskie


SJP.pl


ukrainka

obywatelka Ukrainy


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) etn. kobieta lub dziewczyna narodowości ukraińskiej, obywatelka Ukrainy, mieszkanka Ukrainy

Wiktionary

  • Ukrainka – członkini narodu ukraińskiego
  • Ukrainka – miasto na Ukrainie, w obwodzie chmielnickim
  • Ukrainka – wieś w Rosji, w obwodzie amurskim
  • Ukrainka – rosyjska baza lotnicza
  • Łesia Ukrainka – ukraińska poetka, pisarka i krytyk literacki
  • Ukrajinka – miasto na Ukrainie, w obwodzie kijowskim
  • Ukrajinka – wieś na Ukrainie, w obwodzie rówieńskim
  • Ukrajinka – wieś na Ukrainie, w rejonie witowskim obwodu mikołajowskiego
  • Ukrajinka – wieś na Ukrainie, w rejonie berezańskim obwodu mikołajowskiego
  • Ukrajinka – przystanek kolejowy na Ukrainie, w Dębinach, w rejonie ostrogskim obwodu rówieńskiego

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Narzeczona Adama jest Ukrainką.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌukraˈjĩŋka, AS: ukrai ̯ĩŋka

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Ukraina ż., ukraina ż., ukrainizm m., ukraiński m.

:: fm. Ukrainiec m.

 przym. ukraiński, ukrainny

 przysł. po ukraińsku

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) pogard. upainka, szoszonka, rezunka

Wiktionary


ukrainny

przestarzale: ukraiński


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) przest. ukraiński

 (1.2) śrpol. pograniczny

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. ukrainizacja ż., Ukraina ż., Ukrainiec m., Ukrainka ż., ukraińskość ż., ukrainizowanie n., zukrainizowanie n., ukraiński m., proukraińskość ż., antyukraińskość ż., ukrainistyka ż., ukrainista m., ukrainistka ż., ukrainizm m.

 czas. ukrainizować ndk., zukrainizować dk.

 przym. ukraiński, proukraiński, antyukraiński, ukr.

 przysł. ukraińsko, proukraińsko, antyukraińsko

 skr. ukr.

Wiktionary


ukrainoznawca

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) specjalista w zakresie politologicznej, filologicznej, historycznej i kulturowej wiedzy o Ukrainie

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌukrajĩnɔˈznaft͡sa, AS: ukrai ̯ĩnoznafca

Wiktionary

Powiązane:

 przym. ukrainoznawczy

 rzecz. ukrainoznawstwo, ukrainoznawczyni

Wiktionary


ukrainoznawczy

przymiotnik relacyjny

 (1.1) dotyczący ukrainoznawstwa, związany z ukrainoznawstwem

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌukrajĩnɔˈznaft͡ʃɨ, AS: ukrai ̯ĩnoznafčy

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. ukrainoznawstwo n., ukrainoznawca m., ukrainoznawczyni ż.

Wiktionary


ukrainoznawczyni

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) specjalistka w zakresie politologicznej, filologicznej, historycznej i kulturowej wiedzy o Ukrainie

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌukrajĩnɔznafˈt͡ʃɨ̃ɲi, AS: ukrai ̯ĩnoznafčńi

Wiktionary

Powiązane:

 przym. ukrainoznawczy

 rzecz. ukrainoznawstwo, ukrainoznawca

Wiktionary


ukrainoznawstwo

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) dyscyplina naukowa obejmująca politologiczną, filologiczną, historyczną i kulturową wiedzę o Ukrainie

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌukrajĩnɔˈznafstfɔ, AS: ukrai ̯ĩnoznafstfo

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. ukrainoznawca m., ukrainoznawczyni ż.

 przym. ukrainoznawczy

Wiktionary


ukraiński

związany z Ukrainą


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) odnoszący się do Ukrainy lub Ukraińców, charakterystyczny dla Ukrainy lub Ukraińców

 (1.2) odnoszący się do języka ukraińskiego (2.1)

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (2.1) jęz. wschodniosłowiański język używany na Ukrainie;

Wiktionary

Język ukraiński (ukr. українська мова, ukrajins’ka mowa) – język z grupy wschodniosłowiańskiej. Szacunki dotyczące liczby osób mówiących po ukraińsku są różne, przez co trudno określić, czy jest bardziej rozpowszechniony od języka polskiego, choć niewątpliwie jest to drugi język wschodniosłowiański pod względem popularności. Używany jest głównie na terenie Ukrainy, gdzie ma status języka urzędowego, a ponad 3/4 mieszkańców zadeklarowało go jako język ojczysty. Występuje także w państwach sąsiednich – jak Rosja, Białoruś, Polska i Mołdawia – oraz dalszych jak Stany Zjednoczone i Kanada.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) W zeszłym roku byliśmy w ukraińskich Karpatach.

 (2.1) Jak to powiedzieć po ukraińsku?

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌukraˈjĩj̃sʲci, AS: ukrai ̯ĩĩ ̯sʹḱi

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. ukraińszczyzna ż., Ukraina ż., ukraina ż., Ukrainiec m., Ukrainka ż., ukraińskość ż., ukrainizm m., ukrainizacja ż., ukrainizowanie n.

 czas. ukrainizować ndk.

 przysł. ukraińsko, po ukraińsku

 przym. ukrainny

Wiktionary

Synonimy:

 (2.1) daw. rusiński

Wiktionary


ukraińsko-polski

dotyczący Ukrainy i Polski


SJP.pl


ukraińskojęzyczny

1. posługujący się językiem ukraińskim;
2. napisany w języku ukraińskim;
3. o jakimś terenie: zamieszkany przez ludność posługującą się językiem ukraińskim


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) taki, który posługuje się językiem ukraińskim

 (1.2) taki, którego mieszkańcy posługują się językiem ukraińskim

 (1.3) spisany, stworzony w języku ukraińskim

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌukraˈjĩj̃skɔjɛ̃w̃ˈzɨt͡ʃnɨ, AS: ukrai ̯ĩĩ ̯skoi ̯ẽũ̯zyčny

Wiktionary


ukraińskość

zespół cech charakterystycznych dla Ukrainy


SJP.pl


ukraińszczyzna

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) jęz. język ukraiński

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Polacy z kresów przejęli sporo z ukraińszczyzny.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Ukraina ż., Ukrainiec mos., Ukrainka ż.

 przym. ukraiński

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) (język) ukraiński

Wiktionary


ukraść

przywłaszczyć sobie cudzą rzecz


SJP.pl

czasownik przechodni dokonany

 (1.1) zabrać coś komuś (bez jego wiedzy) i sobie to przywłaszczyć

 (1.2) przedstawić jako własny cudzy utwór (literacki, muzyczny, filmowy, itp.)

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Ukraść pieniądze potrafi każdy, ale przyznać się tylko nieliczni.

 (1.2) Nie mogłeś tego sam napisać. Musiałeś to ukraść, pewnie w Internecie to znalazłeś.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈukraɕt͡ɕ, AS: ukraść

Wiktionary

Powiązane:

 czas. rozkraść, wkraść się, kraść ndk.

 rzecz. kradzież ż.

 przysł. ukradkiem

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1,2) obrabować, porwać, przywłaszczyć, zagarnąć, zawłaszczyć, zrabować; pot. capnąć, chapnąć, drapnąć, gwizdnąć, podiwanić, podpieprzyć, podprowadzić, podwędzić, podwinąć, rąbnąć, walnąć, zaiwanić, zajumać, zakosić, zarąbać, zgarnąć, zwędzić, zwinąć; reg. śl. dychnóć.

 (1.2) zrobić plagiat, skopiować; pot. zerżnąć

Wiktionary


ukręcanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|ukręcać.

Wiktionary

Powiązane:

 czas. ukręcać ndk.

Wiktionary


ukredytowienie

odsetek podmiotów, które zaciągnęły kredyt


SJP.pl


ukres

miejsce, do którego może dochodzić tabor kolejowy na jednym z torów rozgałęzionych, nie tamując przejazdu na drugim torze


SJP.pl

Ukres – miejsce przy zbiegających się torach (rozjazd, skrzyżowanie torów), dokąd wolno zająć tor taborem bez uniemożliwiania przejazdu po drugim torze. Ukres jest wyznaczony przez miejsce, gdzie spotykają się skrajnie sąsiednich torów. W uproszczeniu, jest to miejsce dokąd można bezpiecznie zatrzymać skład, tak że jego obrys nie będzie zachodził na sąsiedni tor.

Wikipedia


ukroć

czasownik dokonany

 (1.1) gw-pl|Górny Śląsk. ukroić

Wiktionary


ukrócanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|ukrócać.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. nieukrócanie n.

 czas. ukrócać ndk.

Wiktionary


ukrócić

1. uczynić krótszym; zmniejszyć;
2. powstrzymać; uśmierzyć


SJP.pl


ukroić

odciąć coś; oderwać


SJP.pl

czasownik przechodni dokonany (ndk. ukrajać, ukrawać)

 (1.1) odciąć kawałek czegoś

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Ukroił sobie kawałek chleba.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: uˈkrɔjit͡ɕ, AS: ukroi ̯

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. krojenie n., ukrojenie n.

 czas. kroić ndk., wykroić dk.

 przym. ukrojony

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) gw-pl|Górny Śląsk|ukroć.

Wiktionary


ukrojenie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|ukroić.

Wiktionary

Powiązane:

 czas. ukroić

Wiktionary


ukrop

1. wrząca ciecz; war, wrzątek;
2. upał, żar, spiekota; skwar;
3. jak (mucha) w ukropie - pospiesznie, bardzo szybko


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) wrzątek; ciecz (najczęściej woda) w stanie wrzenia (zamieniania się w parę)

 (1.2) przen. upał

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Naczynie pękło i ukrop rozlał się po stole.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈukrɔp, AS: ukrop

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) wrzątek, przest. war

Wiktionary


ukropić

przestarzale: napisać szybko, dużo lub bez wysiłku; kropnąć


SJP.pl


ukruszać

1. odłamywać, odłupywać kawałek czegoś; odkruszać, ukruszać;
2. ukruszać się - odłamywać się od czegoś, z czym tworzyło się większą całość; odkruszać się


SJP.pl


ukrwawić

dawniej, przenośnie: zbroczyć, zaplamić krwią, zakrwawić


SJP.pl


ukrwiać

ukrwiać się - o narządach, częściach ciała: wypełniać się krwią


SJP.pl


ukrwić

1. zwiększyć ilość krwi w danej części ciała;
2. ukrwić się - o narządach, częściach ciała: wypełnić się krwią


SJP.pl


ukrwienie

dopływ krwi do narządu


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) anat. fizj. dopływ krwi

Wiktionary

Powiązane:

 przym. ukrwiony, krwawy

 rzecz. krwawnik mzw./mrz., krew ż.

 czas. krwawić

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) unaczynienie

Wiktionary


ukrwiony

1. zwiększyć ilość krwi w danej części ciała;
2. ukrwić się - o narządach, częściach ciała: wypełnić się krwią


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) anat. taki, który ma wyraźny dopływ krwi

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. ukrwienie n.

 czas. krwawić

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) unaczyniony

Wiktionary


ukryć

schować, zamaskować


SJP.pl

czasownik przechodni dokonany (ndk. ukrywać)

 (1.1) dokonany od|ukrywać.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈukrɨt͡ɕ, AS: ukryć

Wiktionary

Powiązane:

 czas. kryć, ukrywać

 rzecz. ukrycie n., przykrywka ż., ukrywacz m.

Wiktionary


ukrychać

czasownik

 (1.1) poznań. uciąć, rozdrobnić

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. ukrychanie n.

Wiktionary


ukrychanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|ukrychać.

Wiktionary

Powiązane:

 czas. ukrychać dk.

Wiktionary


ukrycie

schować, zamaskować


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|ukryć.

 (1.2) miejsce niewidoczne, służące do schowania czegoś

Wiktionary

Schron – rodzaj budowli obronnej lub ochronnej o przeznaczeniu wojskowym bądź cywilnym.

Wikipedia

Przykłady

 (1.2) Nagle wszyscy wyszli z ukrycia, żeby nikt nie posądził, że to oni są winni.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: uˈkrɨt͡ɕɛ, AS: ukryće

Wiktionary

Powiązane:

 czas. ukryć dk., ukrywać ndk.

 rzecz. ukrywacz m., ukrywanie

Wiktionary

Synonimy:

 (1.2) kryjówka, skrytka

Wiktionary


ukrytek

ukrytek mauretański - drapieżny chrząszcz osiągający długość ciała od 6 do 11 milimetrów, zwierzę mieszkające między innymi pod korą dębów


SJP.pl


ukryty

schować, zamaskować


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) taki, o którym nikt nie wie, którego ktoś nie chce ujawnić

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Ukryty za wojskowym dżipem pułkownik Minani wyciągnął z samochodu wielki, obdrapany megafon i zwrócony twarzą w stronę zarośli, gardłowym głosem wykrzykiwał rozkazy.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: uˈkrɨtɨ, AS: ukryty

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) niewidoczny, schowany, utajony

Wiktionary


ukrywać

czasownik przechodni niedokonany (dk. ukryć)

 (1.1) schować, umieścić w zasłoniętym, niewidocznym miejscu, umieścić w zamknięciu; skrywać przed wzrokiem ludzkim

 (1.2) nie podawać wszystkich informacji, przemilczać coś o ważnego

czasownik zwrotny ukrywać się

 (2.1) schować się w niewidocznym, bezpiecznym miejscu

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Mężczyzna przez wiele lat ukrywał broń w piwnicy.

 (2.1) Wszyscy mieszkańcy ukrywają się przed huraganem, który ma nadejść w ciągu najbliższych kilku dni.

 (2.1) Wiedzieli, że są poszukiwani, dlatego ukrywali się za granicą.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: uˈkrɨvat͡ɕ, AS: ukryvać

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. ukrywacz mos., przykrywka ż., ukrywanie n., ukrycie n., skrycie n.

 czas. kryć ndk., ukryć dk.

 przysł. skrycie

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) chować, skrywać

 (1.2) zatajać

Wiktionary


ukrywacz

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) rzad. ktoś, kto coś ukrywa, chowa, gromadzi w sekretnym miejscu

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) „Adwokat może występować jako «pomocnik i ukrywacz przestępcy, wróg prawa, państwa i społeczeństwa». Tak więc przyjęcie kodeksu zabezpieczałoby członków zawodu przed łamaniem norm (…).

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. ukrywanie n., ukrycie n.

 czas. kryć ndk., ukryć dk., ukrywać ndk.

Wiktionary


ukrywanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|ukrywać.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌukrɨˈvãɲɛ, AS: ukryvãńe

Wiktionary

Powiązane:

 czas. ukrywać

 rzecz. ukrycie n., ukrywacz m.

Wiktionary


ukrzyżować

przybić kogoś do krzyża, zabić kogoś przez przybicie do krzyża


SJP.pl

czasownik przechodni dokonany (ndk. krzyżować)

 (1.1) hist. zabić kogoś poprzez przybicie do krzyża

 (1.2) przen. zamęczyć, dotkliwie doświadczyć, np. naród

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Jezusa ukrzyżowano na Golgocie.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. krzyżowa ż., Krzyżowa ż., ukrzyżowany mos., ukrzyżowanie n., krzyż mrz., krzyżówka ż., ukrzyżowywanie n.

 czas. krzyżować ndk.

 przym. krzyżowy, ukrzyżowany

Wiktionary


ukrzyżowanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) zadanie śmierci poprzez przybicie do krzyża

Wiktionary

Ukrzyżowanie – rodzaj kary śmierci stosowanej w starożytności m.in. przez Persów, Rzymian, Fenicjan i Kartagińczyków, jako forma hańbiącej egzekucji na niewolnikach, buntownikach i innych osobach niebędących pełnoprawnymi obywatelami.

Kara ta była stosowana nierzadko na masową skalę, jak w roku 71 p.n.e., gdy ukrzyżowano około 6000 uczestników powstania Spartakusa.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ˌukʃɨʒɔˈvãɲɛ, AS: ukšyžovãńe

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. krzyżowa ż., Krzyżowa ż., ukrzyżowany mos., krzyżowanie n., krzyż m., krzyżyk m., skrzyżowanie n., krzyżówka ż., ukrzyżowywanie n.

 czas. ukrzyżować dk., krzyżować ndk., skrzyżować dk.

 przym. krzyżowy, ukrzyżowany

 przysł. krzyżowo

Wiktionary


ukrzyżowany

forma czasownika.

 (1.1) imiesłów przymiotnikowy bierny od czasownika: ukrzyżować

przymiotnik

 (2.1) przybity do krzyża w celu uśmiercenia

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (3.1) kult. rel. Chrystus wiszący na krzyżu

Wiktionary

Przykłady

 (3.1) Zawitaj ukrzyżowany! / Jezu Chryste przez Twe rany, / Królu na niebie, prosimy Ciebie, / Ratuj nas w każdej potrzebie.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. krzyżowanie n., ukrzyżowanie n.

 czas. krzyżować ndk., ukrzyżować dk.

Wiktionary

Synonimy:

 (3.1) Chrystus

Wiktionary


ukrzyżowywanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|ukrzyżowywać.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. ukrzyżowanie n.

 czas. ukrzyżowywać ndk., ukrzyżować dk.

Wiktionary


uksw

skrót od: Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego


SJP.pl

skrótowiec, rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego (w Warszawie);

Wiktionary


uksyć

czasownik

 (1.1) złamać metal, w szczególności przez wielokrotne zginanie w tym samym miejscu (przez zmęczenie materiału)

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Dlaczego uksyłeś ten kawałek drutu?

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈuksɨt͡ɕ, AS: uksyć

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) złamać, ułamać

Wiktionary


ukształtować

1. nadać kształt, formę; uformować;
2. rozwinąć, wykształcić, udoskonalić, wyrobić


SJP.pl

czasownik przechodni dokonany (ndk. kształtować)

 (1.1) nadać kształt

 (1.2) wpłynąć na coś

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Inżynier Jaworski ukształtował nasze wszystkie postulaty w formie listu otwartego do prezesa.

 (1.2) W wywiadzie dla jednego z regionalnych dzienników artysta przyznał, że jego światopogląd ukształtowała nie tyle szkoła, co dziadkowie i ulubione lektury.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌukʃtawˈtɔvat͡ɕ, AS: ukštau̯tovać

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. kształtowanie n., kształt, ukształtowanie, ukształtowywanie

 czas. kształtować

 przym. kształtny, kształtowy

Wiktionary

Synonimy:

uformować

Wiktionary


ukształtowanie

1. nadać kształt, formę; uformować;
2. rozwinąć, wykształcić, udoskonalić, wyrobić


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|ukształtować.

Wiktionary

Powiązane:

 czas. kształtować ndk., ukształtować dk.

 przym. kształtny, kształtowy

 rzecz. kształtowanie n.

Wiktionary


ukształtowywanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|ukształtowywać.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌukʃtawtɔvɨˈvãɲɛ, AS: ukštau̯tovyvãńe

Wiktionary

Powiązane:

 czas. ukształtowywać, ukształtować, kształtować

 rzecz. kształcenie, kształt, kształtowanie

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) kształtowanie

Wiktionary


ukta

wieś w Polsce


SJP.pl

Ukta (dawniej Stara Ukta, niem. Alt Ukta) – wieś mazurska w Polsce, w sołectwie Ukta, położona w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie piskim, w gminie Ruciane-Nida nad Krutynią i przy skrzyżowaniu drogi wojewódzkiej nr 609 z drogą wojewódzką nr 610. Do 1954 r. siedziba gminy Ukta. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa suwalskiego.

Wikipedia


ukuć

1. wytworzyć coś za pomocą kucia;
2. ułożyć, wymyślić (nowe słowo, termin, powiedzenie)


SJP.pl


ukucać

przysiadać na piętach, zginając kolana


SJP.pl


ukulele

hawajski instrument muzyczny, zwykle czterostrunny, podobny do gitary; ukelele


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) muz. czterostrunowy instrument muzyczny, odmiana gitary o małych rozmiarach;

Wiktionary

Ukulele – instrument muzyczny z grupy instrumentów strunowych szarpanych. W najpopularniejszej formie podobny jest do niewielkiej gitary, chociaż istnieją ukulele o innych kształtach pudła rezonansowego. Zwykle ma cztery struny, rzadziej sześć lub osiem, ale maksymalnie w czterech parach strojonych unisono lub oktawami. Gra się palcami lub z użyciem kostki (piórka/plektronu). Najczęściej wykorzystywane jako instrument akompaniujący, ale używane również do gry solowej.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Mężczyzna podniósł swoje ukulele i przystąpił do gry, popisując się swoją wirtuozerią.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌukuˈlɛlɛ, AS: ukulele

Wiktionary


ukulelista

osoba grająca na ukulele


SJP.pl


ukulelistka

kobieta grająca na ukulele


SJP.pl


ukuwać

1. wytwarzać coś za pomocą kucia;
2. układać, wymyślać (nowe słowo, termin, powiedzenie)


SJP.pl


ukw

[czytaj: u-ka-WU] skrót od: Uniwersytet Kazimierza Wielkiego (w Bydgoszczy)


SJP.pl


ukwap

roślina z rodziny złożonych


SJP.pl

Ukwap (Antennaria Gaertn.) – rodzaj roślin z rodziny astrowatych. Obejmuje 45 gatunków. Występuje naturalnie na półkuli północnej na obszarach o klimacie umiarkowanym lub podzwrotnikowym (lecz nie w Afryce). W Europie występuje 6 gatunków, z czego do flory Polski należą dwa gatunki – ukwap dwupienny (A. dioica) i ukwap karpacki (A. carpatica).

Wikipedia


ukwas

przewidywana ilość produktu ukwaszonego w przedsiębiorstwie zajmującym się poddawaniem fermentacji mlekowej np. kapusty, ogórków itp.


SJP.pl


ukwefiać

dawniej: zasłaniać kwefem; woalować


SJP.pl


ukwiał

przedstawiciel rzędu z podgromady koralowców, obejmującego wiele gatunków charakteryzujących się jaskrawą barwą i pięknym kształtem, podobnym do kwiatów


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy

 (1.1) zool. nazwa systematyczna|Actiniaria|ref=tak., bezszkieletowe zwierzę z rzędu ukwiałów, prowadzące osiadłych lub półosiadłych tryb życia;

Wiktionary

Ukwiały (Actiniaria) – rząd bezszkieletowych, osiadłych lub półosiadłych koralowców sześciopromiennych (Hexacorallia) żyjących pojedynczo, często intensywnie ubarwionych, z wyraźnymi deseniami. Zwierzęta te często żyją w symbiozie z innymi organizmami. Do najbardziej znanych ukwiałów zalicza się: Aiptasia diaphana, Actinia equina (ukwiał koński) oraz ukwiały symbiotyczne Stoichactis, Radianthus. Niektóre gatunki są hodowane w akwariach morskich.

Wikipedia


ukwiałowy

ukwiał


SJP.pl

Patrz:

ukwiał

ukwiały

przedstawiciel rzędu z podgromady koralowców, obejmującego wiele gatunków charakteryzujących się jaskrawą barwą i pięknym kształtem, podobnym do kwiatów


SJP.pl

Ukwiały (Actiniaria) – rząd bezszkieletowych, osiadłych lub półosiadłych koralowców sześciopromiennych (Hexacorallia) żyjących pojedynczo, często intensywnie ubarwionych, z wyraźnymi deseniami. Zwierzęta te często żyją w symbiozie z innymi organizmami. Do najbardziej znanych ukwiałów zalicza się: Aiptasia diaphana, Actinia equina (ukwiał koński) oraz ukwiały symbiotyczne Stoichactis, Radianthus. Niektóre gatunki są hodowane w akwariach morskich.

Wikipedia


ukwiecanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|ukwiecać.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. nieukwiecanie n., kwiaciarka ż.

 czas. ukwiecić, ukwiecać ndk.

 przysł. kwiecisto

Wiktionary


ukwiecenie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|ukwiecić.

Wiktionary

Powiązane:

 czas. ukwiecić

 rzecz. kwiaciarka ż., kwietnik mrz./mzw.

Wiktionary


ukwiecić

czasownik przechodni dokonany (ndk. kwiecić, ukwiecać)

 (1.1) przyozdobić w kwiaty

 (1.2) obsadzić kwiatami

Wiktionary

Wymowa:

IPA: uˈkfʲjɛ̇t͡ɕit͡ɕ, AS: ukfʹi ̯ėćić

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. kwiat m., kwietnik m., kwiaciarz m., kwiaciarka ż., kwiaciareczka ż., kwiaciarnia ż., kwiaciarenka ż., kwiecień m., ukwiecenie n., ukwiecanie n., kwiecenie n., kwitnienie n., zakwitnięcie n., zakwitanie n.

 czas. kwiecić ndk., ukwiecać ndk., kwitnąć ndk., zakwitać ndk., zakwitnąć dk.

 przym. kwiatowy, kwietny, kwiaciarski, kwietniowy

 przysł. kwiecisto

Wiktionary


ukwiecony

złożony z kwiatów, pełen kwiatów; kwietny, kwiecisty


SJP.pl


układ

ułożenie, organizacja czegoś


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) zbiór elementów powiązanych ze sobą w jakiś sposób;

 (1.2) ułożenie, uszeregowanie, zestawienie

 (1.3) porozumienie

 (1.4) pot. układ elektroniczny (jako większa całość);

 (1.5) pot. układ scalony;

 (1.6) chem. część materii o konkretnych właściwościach chemicznych i fizycznych, oddzielona od otoczenia

Wiktionary

Układ (pakt, system)

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Silnik nigdy nie będzie pracował w takim układzie.

 (1.3) Wczoraj dwa supermocarstwa podpisały układ o redukcji broni atomowej.

 (1.4) W tym układzie spalił się scalak, trzeba go wymienić.

 (1.5) Ten układ jest spalony.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈukwat, AS: uku̯at

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. układanie n., nieukładanie n., ułożenie n., układanka ż., układacz m., układaczka ż.

 czas. ułożyć dk., układać ndk.

 przym. układowy, wewnątrzukładowy, układny

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) system, konfiguracja

 (1.3) porozumienie, umowa

Wiktionary


układać

czasownik niedokonany (dk. ułożyć)

 (1.1) doprowadzać coś do porządku

 (1.2) tworzyć całość z określonych elementów

 (1.3) komponować, tworzyć utwór

 (1.4) tresować zwierzę do posłuszeństwa

czasownik zwrotny niedokonany układać się

 (2.1) negocjować

 (2.2) o ubraniu: przybierać na kimś określony kształt

 (2.3) o wydarzeniach, sytuacji: rozwijać się

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Mama kazała mi ułożyć zabawki.

 (1.3) Ułożyłem dla ciebie piosenkę.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ukˈwadat͡ɕ, AS: uku̯adać

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. układ m., układzik m., układanka ż., układanie n., ułożenie n., kładzenie n., składanie n., złożenie n., układacz m., układaczka ż., układnica ż.

 czas. ułożyć dk., składać ndk., złożyć dk., kłaść ndk.

 przym. ułożony, układny, układowy, układankowy

 przysł. układnie

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) porządkować

Wiktionary


układacz

ktoś, kto zajmuje się układaniem czegoś, zestawianiem jakichś części w całość


SJP.pl


układalność

cecha czegoś dającego się ułożyć


SJP.pl


układalny

dający się ułożyć


SJP.pl


układaneczka

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) zdrobn. od: układanka

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. układanka ż.

Wiktionary


układanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|układać.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌukwaˈdãɲɛ, AS: uku̯adãńe

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. ułożenie n., układ m., układanka ż., układacz m., układaczka ż.

 czas. ułożyć dk., układać ndk.

 przym. układowy, układny

Wiktionary


układanka

zabawka lub zadanie polegające na ułożeniu w całość zbioru pojedynczych elementów


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) zabawka z wielu fragmentów, z których składany jest obrazek

 (1.2) przen. zespół faktów układających się dzięki dedukcji w logiczną całość

Wiktionary

Układanka – łamigłówka manualna, do której rozwiązania potrzebne jest odpowiednie manipulowanie jej elementami.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Pierwsza partia układanek ma trafić do sklepów już w kwietniu.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌukwaˈdãnka, AS: uku̯adãnka

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. układanie n., ułożenie n., układ m., układacz m., układaczka ż., układaneczka ż.

 czas. ułożyć dk., układać ndk.

 przym. układowy, układny

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) łamigłówka

Wiktionary


układarka

Układarka – maszyna budowlana służąca do układania różnych materiałów lub elementów np. mas bitumicznych lub rur. Może być pojazdem (maszyną) samojezdnym lub ciągnionym.

Rodzaje:

  • rozściełacz do mas asfaltowych lub kruszyw
  • układarka poboczy
  • układarka rur
  • układarka kostki brukowej
  • układarka betonu

Wikipedia


układniej

stopień wyższy od przysłówka: układnie


SJP.pl


układniejszy

stopień wyższy od przymiotnika: układny


SJP.pl


układniś

człowiek przesadnie grzeczny, układny


SJP.pl


układnisia

kobieta przesadnie grzeczna, układna


SJP.pl


układność

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) cecha tego, co układne; cecha tych, którzy są układni

Wiktionary

Powiązane:

 przym. układny

 przysł. układnie

Wiktionary


układny

1. dobrze wychowany, niekiedy przesadnie uprzejmy;
2. świadczący o takim zachowaniu, np. układna mina


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) zachowujący się w sposób bardzo uprzejmy, czasem z chęci przypodobania się ktoś

 (1.2) będący wyrazem układnego (1.1) zachowania

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Buchalter firmy „Mojżesz Katz” był gburem. Pan Katz wyrzucił go i przyjął nowego buchaltera. Był to anioł i wersalczyk w jednej osobie: cichy, spokojny, grzeczny, układny, słowa głośnego nie umiał powiedzieć.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. układność ż., układ m., układzik m., układanka ż., układanie n., ułożenie n., kładzenie n., składanie n., złożenie n., układacz m., układaczka ż., układnica ż.

 czas. układać ndk., kłaść ndk., łożyć ndk., składać ndk., poukładać dk., ułożyć dk., złożyć dk.

 przysł. układnie

Wiktionary


układowicz

pejoratywnie: osoba wchodząca z kimś w nieformalne układy, zwykle w nieuczciwej sprawie


SJP.pl


układowy

przymiotnik od: układ


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) związany z jakimś układem, dotyczący tego układu

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. układ m., układanie n., układanka ż., ułożenie n.

 przysł. układowo

 czas. układać

Wiktionary


układy

ułożenie, organizacja czegoś


SJP.pl

Układy (ang. Damages) – amerykański serial telewizyjny z Glenn Close i Rose Byrne w rolach głównych, emitowany od 24 lipca 2007 do 12 września 2012 roku przez stacje FX (serie 1–3) i Audience Network (serie 4–5).

Wikipedia


układzik

potocznie: nieformalny układ, kontrakt między osobami lub grupami, zwykle w nieuczciwej sprawie


SJP.pl


układły

przymiotnik

 (1.1) stpol. wsparty, oparty na kimś/czymś

Wiktionary


ukłon

pochylenie głowy, tułowia


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) grzecznościowe pochylenie głowy bądź dygnięcie ciałem

 (1.2) przen. zrobienie czegoś, jako wyraz życzliwości

Wiktionary

Ukłon – wizualna część przywitania i oddania honorów drugiej osobie. Jest powszechnie zrozumiałym gestem, wykonanym, poprzez pochylenie głowy, oraz części tułowia, do przodu, w kierunku osoby witanej. Często ukłon, jest połączony z wyciągnięciem dłoni do osoby witanej, celem wzajemnego uściśnięcia.Istnieje bogata różnorodność ukłonów, w zależności od tradycji danego kraju i jego kultury.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ˈukwɔ̃n, AS: uku̯õn

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. ukłonienie n., pokłon m., skłon m.

 czas. ukłonić się, kłaniać się, pokłonić się, skłonić, skłaniać

Wiktionary


ukłonik

zdrobnienie od: ukłon


SJP.pl


ukłony

pochylenie głowy, tułowia


SJP.pl


ukłuć

1. zranić czymś ostro zakończonym; dźgnąć, źgnąć, żgnąć;
2. o owadach: użądlić, uciąć;
3. ukłuć się - zranić się czymś ostro zakończonym; dźgnąć się, źgnąć się, żgnąć się


SJP.pl

czasownik

 (1.1) zranić za pomocą spiczastego przedmiotu

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Ukłułem go igłą.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. ukłucie n.

 czas. kłuć

Wiktionary


ukłucie

1. ostry, przenikliwy ból;
2. ślad w miejscu, w którym skóra została ukłuta


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|ukłuć.

 (1.2) ślad w miejscu, w którym coś kogoś ukłuło

 (1.3) krótkotrwały, silny ból

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. kłucie n.

 czas. ukłuć dk., kłuć ndk.

Wiktionary


ul

1. pomieszczenie dla pszczół
2. potocznie: więzienie


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) pszcz. pomieszczenie przystosowane do trzymania w nim pszczół dla hodowli;

 (1.2) posp. środ. więzienie

Wiktionary

Ul – w pszczelarstwie konstrukcja, najczęściej drewniana, używana do hodowli i chowu pszczoły miodnej.

Ul służy do życia, rozwoju rodziny pszczelej oraz do zbierania zapasów pożywienia. Z tego powodu ule muszą zapewniać właściwe warunki życia pszczół. Budowa ula zapewnia ponadto łatwy dostęp pszczelarzowi do rodziny tak, aby pszczoły były tak mało niepokojone w czasie pracy pszczelarza, jak tylko jest to możliwe.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Pszczelarz otworzył ul i wyjął ogromny plaster miodu.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ul, AS: ul

Wiktionary

Powiązane:

 przym. ulowy

Wiktionary


ul.

skrót od: ulica (czytany jako cały, odmienny wyraz)


SJP.pl

skrót

 (1.1) = ulica

Wiktionary

Ulica – droga na terenie zabudowanym lub przeznaczonym do zabudowy (głównie w mieście, ale także w osadzie oraz czasem na wsi), której współcześnie zazwyczaj nadaje się oficjalnie urzędową nazwę własną.

Wzdłuż ulicy stawiane są zazwyczaj budynki mieszkalne lub inne zespoły obiektów (budynki biurowe, usługowe, przemysłowe). Teren wzdłuż ulicy może też zostać zabudowany zielenią (skwer, park). Ulica, w zależności od szerokości i związanej z tym ilości pasów ruchu oraz rodzajem wykonanej nawierzchni może być przeznaczona dla ruchu: pieszego, pieszo-kołowego, kołowego, szynowego (tramwajowego). Ruch szynowy może odbywać się po wydzielonym torowisku albo w ramach pasów jezdni dla ruchu kołowego. Wzdłuż ulic wydzielane są czasem pasy ruchu przeznaczone tylko dla autobusów komunikacji miejskiej i drogi rowerowe. Wzdłuż ulic przeznaczonych dla komunikacji kołowej i szynowej wykonuje się z jednej lub obu stron drogi chodniki przeznaczone tylko dla ruchu pieszego. W celu umożliwienia pieszym przecięcia drogi komunikacji pojazdów wykonuje się zazwyczaj specjalnie oznakowane (pasy, znaki świetle) przejścia dla pieszych w poziomie ulicy albo bezkolizyjnie: kładki dla pieszych (wiadukt) lub pod jej powierzchnią – przejścia podziemne (tunel).

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Kino mieści się przy ul. Kwiatowej.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: uˈlʲit͡sa, AS: ulʹica

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. ulica ż.

Wiktionary


ula

1. pomieszczenie dla pszczół
2. potocznie: więzienie


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) poufała forma żeńskiego imienia Urszula

Wiktionary

  • Ula – szczyt w Pieninach Czorsztyńskich
  • Ula – wieś w Estonii, w gminie Pöide
  • Ula – wieś w Estonii, w gminie Salme
  • Ula – zdrobnienie imienia żeńskiego Urszula
  • Ula – typ norweskich okrętów podwodnych.
  • ULA – (United Launch Alliance) amerykańska spółka zajmująca się wynoszeniem ładunków w przestrzeń kosmiczną.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Zapomniałem, że Ula się przeprowadziła, i wysłałem zaproszenie na jej stary adres.

 (1.1) Ula, która przedtem postanawiała zataić wieczorne spotkanie z Zenkiem, mówi cicho: - Zenek ukradł dlatego, że był głodny.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Usia ż., Urszula ż., Ulka ż., Urszulka ż., urszulanka ż., Uleńka ż.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) Ulka, Urszulka

Wiktionary


ulać

1. odlać trochę płynu;
2. wykonać coś z roztopionej substancji, np. wosku, wlewając do formy;
3. ulać się:
a) o płynie: ubyć w części przez wypłynięcie; wylać się;
b) np. o dzwonie: zostać wykonanym przez lanie


SJP.pl


ulaczyk

nazwisko


SJP.pl


ulala

wykrzyknik wyrażający zachwyt, uznanie lub zaskoczenie; o la la


SJP.pl

Muzyka

  • Ulala Session – koreański zespół muzyczny
  • Ulala (jap. 麗 〜ULALA〜)– album Ryu Si-wona
  • „Ulala” – singel polskich piosenkarzy Young Leosi, Żabsona i Beteo, w którym gościnnie występuje Borucci z 2020
  • „My Way: Ulala” – singel japońskiego zespołu Dream z 2010

Wikipedia


ulama

grupa teologów zajmujących się interpretacją muzułmańskiego systemu prawniczego; ulema


SJP.pl

  • Ulama – zespołowa gra w piłkę wymyślona w Ameryce Łacińskiej
  • Alim (liczba mnoga: Ulama) - muzułmanin uczony w prawie Islamskim

Wikipedia


ulan-majorat

wieś w Polsce


SJP.pl

Ulan-Majorat – wieś we wschodniej Polsce położona w województwie lubelskim, w powiecie radzyńskim, w gminie Ulan-Majorat.

W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa bialskopodlaskiego.

Miejscowość jest sołectwem, siedzibą gminy Ulan-Majorat, a także rzymskokatolickiej parafii św. Małgorzaty. Według Narodowego Spisu Powszechnego z roku 2011 wieś liczyła 477 mieszkańców.

Wikipedia


ulana

1. odlać trochę płynu;
2. wykonać coś z roztopionej substancji, np. wosku, wlewając do formy;
3. ulać się:
a) o płynie: ubyć w części przez wypłynięcie; wylać się;
b) np. o dzwonie: zostać wykonanym przez lanie


SJP.pl

Ulana. Powieść poleska – obyczajowa powieść romantyczna Józefa Ignacego Kraszewskiego z 1842 roku, zaliczana do grupy powieści ludowych. Uważana za jedną z najwybitniejszych i najciekawszych powieści polskiego romantyzmu, m.in. ze względu na oryginalne ujęcie motywu miłości panicza i kobiety z ludu.

Wikipedia


ulanianin

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) mieszkaniec Ulana

 (1.2) mieszkaniec Ulana-Majoratu

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Ulan m.

:: fż. ulanianka ż.

 przym. ulański

Wiktionary


ulanianka

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) mieszkanka Ulana

 (1.2) mieszkanka Ulana-Majoratu

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Ulan m.

:: fm. ulanianin m.

 przym. ulański

Wiktionary


ulanica

Ulanica – wieś w Polsce położona w województwie podkarpackim, w powiecie rzeszowskim, w gminie Dynów.

Wieś położona jest na północny zachód od Dynowa, nad potokiem Ulenka, lewym dopływie Sanu.

W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa przemyskiego.

Wikipedia


ulanicki

przymiotnik relacyjny

 (1.1) dotyczący Ulanicy

Wiktionary

Ulanicki – polski herb szlachecki.

Wikipedia

Powiązane:

 rzecz. Ulanica ż., ulaniczanin m., ulaniczanka ż.

Wiktionary


ulaniczanin

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) mieszkaniec Ulanicy

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Ulanica ż.

:: fż. ulaniczanka ż.

 przym. ulanicki

Wiktionary


ulaniczanka

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) mieszkanka Ulanicy

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Ulanica ż.

:: fm. ulaniczanin m.

 przym. ulanicki

Wiktionary


ulaniec

potocznie: osoba otyła; grubas, spaślak, kluska, tłuścioch


SJP.pl


ulano-majoracki

przymiotnik relacyjny

 (1.1) dotyczący Ulana-Majoratu

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Ulan-Majorat m.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) ulański

Wiktionary


ulanów

1. miasto w Polsce;
2. wieś w Polsce


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna

 (1.1) geogr. miasto w Polsce;

Wiktionary

Ulanów – miasto w województwie podkarpackim, w powiecie niżańskim, siedziba gminy miejsko-wiejskiej Ulanów, położone u ujścia Tanwi do Sanu. Leży w historycznej ziemi sandomierskiej w Małopolsce, stanowiło część województwa sandomierskiego.

Miasto jest ośrodkiem usługowym i turystyczno-wypoczynkowym. Bractwo Flisackie, skupiające około 150 członków, kultywuje tradycje flisackie. Funkcjonuje w mieście drobny przemysł wikliniarski i chemiczny.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: uˈlãnuf, AS: ulãnuf

Wiktionary

Powiązane:

 przym. ulanowski

 rzecz. ulanowianin mos., ulanowianka ż.

Wiktionary


ulanowianin

mieszkaniec Ulanowa (miasta w Polsce)


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) mieszkaniec Ulanowa

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Ulanów m.

:: fż. ulanowianka ż.

 przym. ulanowski

Wiktionary


ulanowianka

mieszkanka Ulanowa (miasta w Polsce)


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) mieszkanka Ulanowa

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Ulanów m.

:: fm. ulanowianin m.

 przym. ulanowski

Wiktionary


ulanowice

Ulanowice – wieś w Polsce położona w województwie opolskim, w powiecie nyskim, w gminie Otmuchów.

W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do ówczesnego województwa opolskiego.

Wikipedia


ulanowski

przymiotnik od: Ulanów


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) dotyczący Ulanowa

Wiktionary

  • Bolesław Ulanowski
  • Dariusz Ulanowski
  • Krzysztof Ulanowski
  • Stanisław Ulanowski
  • Władysław Ulanowski

Wikipedia

Powiązane:

 rzecz. Ulanów m., ulanowianin m., ulanowianka ż.

Wiktionary


ulański

przymiotnik relacyjny

 (1.1) dotyczący Ulana

 (1.2) dotyczący Ulana-Majoratu

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Ulan m., ulanianin m., ulanianka ż.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.2) ulano-majoracki

Wiktionary


ulaszewo

Ulaszewo – wieś w Polsce położona w województwie mazowieckim, w powiecie płockim, w gminie Stara Biała. Przepływają tam rzeki: Skrwa i Wierzbica.

Wieś duchowna Uljaszewo położona była w drugiej połowie XVI wieku w powiecie płockim województwa płockiego, własność prebendalna płockiej kapituły katedralnej w 1542 roku. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa płockiego.

Wikipedia


ulatać

ulatywać;
1. o ptakach, owadach: wzbijać się do lotu;
2. o dymie, zapachu itp: rozchodzić się w powietrzu;
3. o wspomnieniach, uczuciach: zanikać


SJP.pl


ulatniać

ulatniać się:
1. rozchodzić, rozpływać się w powietrzu;
2. potocznie:
a) odchodzić, uciekać po kryjomu;
b) być kradzionym;
c) przestawać istnieć; znikać


SJP.pl


ulatnianie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|ulatniać.

Wiktionary

Powiązane:

 czas. ulatniać ndk.

Wiktionary


ulatowski

nazwisko


SJP.pl

  • Ulatowski – polskie nazwisko. Według danych z lat 90. XX wieku nazwisko to nosiło 3582 polskich obywateli.

Osoby noszące nazwisko Ulatowski:

  • Jan Ulatowski (1907–1997) – polski historyk sztuki
  • Jarosław Ulatowski (ur. 1958) – polski przedsiębiorca, poseł na Sejm I kadencji
  • Kazimierz Ulatowski (1884–1975) – polski architekt
  • Krzysztof Ulatowski (ur. 1980) – polski piłkarz
  • Leon Ulatowski (1899–1973) – major
  • Piotr Ulatowski (1800–1867) – oficer armii austriackiej i polskiej, powstaniec styczniowy
  • Piotr Jan Ulatowski (1958–2024) – polski pianista, kompozytor
  • Rafał Ulatowski (ujednoznacznienie)
  • Roman Ulatowski (1881–1959) – fotografik poznański
  • Tadeusz Ulatowski (1923–2012) – polski trener i działacz sportowy
  • Zdzisław Ulatowski (ur. 1949) – polski piłkarz i trener

Wikipedia


ulaż

niewypełniona część zbiornika ładunkowego w zbiornikowcu


SJP.pl

Ulaż, przestrzeń ulażowa (ang. ullage z franc. ouillage) – niewypełniona część zbiornika ładunkowego przeznaczona na rozszerzanie się ładunku wskutek zmian temperatury w czasie podróży. Pojęcie przestrzeni ulażowej może dotyczyć najrozmaitszych zbiorników, przykładowo na wino jak i paliwo.

Wikipedia


ulażowy

ulaż, np. przestrzeń ulażowa


SJP.pl


ulbricht

Osoby
  • Manfred Ulbricht (ur. 1947) – niemiecki kolarz torowy
  • Walter Ulbricht (1893–1973) – niemiecki polityk i działacz komunistyczny
Inne
  • doktryna Ulbrichta – doktryna polityki zagranicznej

Wikipedia


ulcia

zdrobnienie od: Urszula (imię żeńskie)


SJP.pl


ulczyjski

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z Ulczami, dotyczący Ulczów

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (2.1) jęz. język ulczyjski

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Ulcza mos., Ulczynka ż.

Wiktionary


ulczyny

przymiotnik dzierżawczy - należący do Ulki lub z nią związany


SJP.pl


ulec

rzadziej: ulegnąć;
1. zostać pokonanym, poddać się, skapitulować;
2. ustąpić komuś, dać się namówić;
3. poddać się jakimś uczuciom; znaleźć się pod wpływem czegoś;
4. doznać działania czegoś;
5. o kobiecie: oddać się mężczyźnie; o mężczyźnie: oddać się kobiecie


SJP.pl

czasownik nieprzechodni dokonany (ndk. ulegać)

 (1.1) dokonany od|ulegać.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈulɛt͡s, AS: ulec

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. ulegnięcie n., uległość ż.

 przym. uległy

Wiktionary


ulecieć

1. o zwierzętach latających: wzbiwszy się w górę, odlecieć, oddalić się;
2. o czymś lekkim, substancjach takich jak gaz: wydobyć się skądś i rozproszyć; ulotnić się, ujść


SJP.pl


uleczalność

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) odprzym. cecha tego, co jest uleczalne; cecha tych, którzy są uleczalni

Wiktionary

Powiązane:

 przym. uleczalny, lekarski

 przysł. uleczalnie

Wiktionary


uleczalny

o chorobach: dający się wyleczyć; wyleczalny


SJP.pl


uleczenie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|uleczyć.

Wiktionary

Powiązane:

 czas. uleczyć dk.

 przym. lekarski

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) uzdrowienie

Wiktionary


uleczka

zdrobnienie od: Urszula (imię żeńskie)


SJP.pl


ulegać

podporządkowywać się, ustępować


SJP.pl

czasownik przechodni niedokonany

 (1.1) nie być w stanie czemuś się oprzeć, podporządkować się

 (1.2) być poddawanym procesom, doznawać czegoś

 (1.3) zostać pokonanym w walce

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Pomimo posiadanego wcześniej zdania, jej prośby sprawiły, że w końcu uległem.

 (1.2) Ciało złożone do grobu ulega rozkładowi po upływie czasu.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: uˈlɛɡat͡ɕ, AS: ulegać

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. uległość ż., uleganie n.

 przym. uległy

 przysł. ulegle

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) dawać się, dawać za wygraną, kapitulować, łagodnieć, łamać się, mięknąć, odpuszczać, pobłażać, poddawać, rezygnować, spuszczać z tonu, ustępować, wymiękać

 (1.2) psuć

Wiktionary


uleganie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|ulegać.

Wiktionary

Powiązane:

 czas. ulegać ndk.

 rzecz. uległość ż.

 przym. uległy

Wiktionary


ulęgałka

1. odmiana dzikiej gruszy;
2. owoc tego drzewa


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) bot. dzika grusza o małych, zielonych owocach nadających się do jedzenia dopiero po uleżeniu się

 (1.2) owoc ulęgałki (1.1)

Wiktionary

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ˌulɛ̃ŋˈɡawka, AS: ulẽŋgau̯ka

Wiktionary

Synonimy:

 (1.2) przest. kujawy|pierdołka.; daw. ulężałka

Wiktionary


ulegle

przysłówek

 (1.1) w sposób uległy

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. uległość ż.

 czas. ulegać ndk.

 przym. uległy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) posłusznie

Wiktionary


uleglej

stopień wyższy od przysłówka: ulegle


SJP.pl


uleglejszy

stopień wyższy od przymiotnika: uległy; bardziej uległy


SJP.pl


ulegnąć

częściej: ulec;
1. zostać pokonanym, poddać się, skapitulować;
2. ustąpić komuś, dać się namówić;
3. poddać się jakimś uczuciom; znaleźć się pod wpływem czegoś;
4. doznać działania czegoś;
5. o kobiecie: oddać się mężczyźnie


SJP.pl


ulegnięcie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|ulec.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌulɛɟˈɲɛ̇̃ɲt͡ɕɛ, AS: uleǵńė̃ńće

Wiktionary

Powiązane:

 czas. ulec

 rzecz. uległość ż.

Wiktionary


ulęgnięty

taki, który ulągł się (1. o zwierzętach jajorodnych, zwykle o ptakach: przyszedł na świat, urodził się;
2. przenośnie o idei, pomyśle: narodził się, powstał;
3. o owocach: przejrzał); ulęgły


SJP.pl


uległość

podporządkowanie się bez większych oporów, brak stanowczości


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) cecha tego, co uległe; cecha tych, którzy są ulegli

Wiktionary

  • Uległość – to zmiana czyichś postanowień pod wpływem jakichś czynników lub poprzez określone bodźce, mogą to być: reklamy, pojedyncze osoby, społeczeństwo, najczęściej można ulegać kobiecie, albo na odwrót. Jest przeciwieństwem asertywności.
  • Uległość – powieść Michela Houellebecqa z 2015

Wikipedia

Powiązane:

 rzecz. uleganie n., ulegnięcie n.

 czas. ulegać ndk., ulegnąć dk., ulec dk.

 przym. uległy

 przysł. ulegle

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) ustępliwość, potulność, spolegliwość, uniżoność

Wiktionary


uległy

podporządkowujący się bez większych oporów, posłuszny


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) poddający się czyjejś woli, pozwalający sobą kierować

 (1.2) będący wyrazem uległości

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Sterroryzowane społeczeństwo przez długi czas zachowuje się jak bezmyślny i uległy motłoch.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. uległość ż., uleganie n.

 czas. ulec dk., ulegać ndk.

 przysł. ulegle

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) podporządkowany, pokorny, posłuszny, potulny, spolegliwy, ugodowy, uniżony, ustępliwy

Wiktionary


ulejno

2 miejscowości w Polsce:

  • Ulejno – wieś w woj. wielkopolskim, w pow. średzkim, w gminie Środa Wielkopolska
  • Ulejno – osada w woj. zachodniopomorskim, w pow. myśliborskim, w gminie Nowogródek Pomorski

Wikipedia


ulejów

Ulejów – wieś w Polsce położona w województwie łódzkim, w powiecie łaskim, w gminie Łask.

W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa sieradzkiego.

W pobliskim lesie znajduje się cmentarz wojenny z okresu pierwszej wojny światowej, na którym spoczywa około 360 żołnierzy z armii austro-węgierskiej, niemieckiej oraz rosyjskiej, poległych w listopadzie i grudniu 1914 r.

Wikipedia


ulęknąć

ulęknąć się - przestraszyć się, zlęknąć się; uląc się (rzadziej)


SJP.pl


ulęknięty

taki, który się uląkł; zlękły, ulękły


SJP.pl


ulękniony

taki, który się uląkł; przestraszony


SJP.pl


uleksyt

minerał z grupy boranów


SJP.pl

Uleksyt (ulexyt) też: boranatrokalcyt, tiza, tinkalcyt – minerał z gromady boranów. Należy do grupy minerałów bardzo rzadkich.

Nazwa pochodzi od nazwiska niemieckiego chemika Georga L. Ulexa (1811-1883).

Wikipedia


ulękły

rzadko: uląc się - przestraszyć się, zlęknąć się; ulęknąć się


SJP.pl


ulem

uczony muzułmański, znawca teologii i prawa; ulema, alim


SJP.pl

Ulem – muzułmański teolog i uczony. Słowo pochodzi z wyrazu arabskiego alim, oznaczającego uczonego. W skład grupy ulemów wchodzili wszyscy duchowni muzułmańscy: muftiowie oraz imamowie. Ulemów określa się również mianem znawców szariatu. Ich główną siedzibą były meczety. Główną rolę posiadał meczet al-Azhar w Kairze.

Wikipedia


ulema

uczony muzułmański, znawca teologii i prawa; ulem, alim


SJP.pl


ulena

gatunek śliwy o dużych owocach; także owoc tego drzewa


SJP.pl


uleniec

Uleniec – wieś sołecka w Polsce położona w województwie mazowieckim, w powiecie grójeckim, w gminie Grójec.

Wieś szlachecka Uliniec położona była w drugiej połowie XVI wieku w powiecie grójeckim ziemi czerskiej województwa mazowieckiego. W 1864 roku wieś Uleniec wraz z gruntami i budynkami stała się własnością rolników w niej mieszkających na mocy ukazu o uwłaszczeniu chłopów.

Wikipedia


uleńka

zdrobnienie od: Urszula (imię żeńskie)


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) zdrobn. Urszula

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Natknęliśmy się na Uleńkę na przystani.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Urszula ż., Ula ż., Usia ż.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) Ula, Ulka, Usia

Wiktionary


ulep

gęsty syrop z cukru używany w gastronomii; ulepek


SJP.pl


ulepek

1. koktajl alkoholowy na bazie skruszonych liści mięty, alkoholu i syropu cukrowego; julep;
2. potocznie: zbyt słodki napój;
3. przestarzale: gęsty syrop z cukru używany w gastronomii; ulep


SJP.pl


ulepić

uformować rękami z miękkiego, plastycznego materiału; ukleić


SJP.pl

czasownik przechodni dokonany (ndk. lepić)

 (1.1) uformować coś z miękkiego materiału, łącząc i kształtując jego części rękami

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Babcia ulepiła pierogi na obiad.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. lepidło n., lepienie n., lepiszcze n., polepa ż.

 czas. lepić

 przym. lepki

Wiktionary


ulepszać

udoskonalać coś, poprawiać, czynić lepszym


SJP.pl

czasownik

 (1.1) udoskonalać coś, poprawiać, czynić lepszym

Wiktionary

Wymowa:

IPA: uˈlɛpʃat͡ɕ, AS: ulepšać

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. ulepszanie n., ulepszenie n.

 czas. ulepszyć

Wiktionary


ulepszanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|ulepszać.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌulɛˈpʃãɲɛ, AS: ulepšãńe

Wiktionary

Powiązane:

 czas. ulepszać ndk., ulepszyć dk.

 rzecz. ulepszenie n.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) udoskonalanie, usprawnianie, polepszanie

Wiktionary


ulepszenie

coś, co ma udoskonalić, poprawić


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|ulepszyć.

 (1.2) to, co jest efektem udoskonalenia czegoś, co zmieniło coś na lepsze

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌulɛˈpʃɛ̃ɲɛ, AS: ulepšńe

Wiktionary

Powiązane:

 czas. ulepszyć dk., ulepszać ndk.

 rzecz. ulepszanie n.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) udoskonalenie, usprawnienie

 (1.2) udoskonalenie, usprawnienie

Wiktionary


ulepszyć

udoskonalić coś, poprawić, uczynić lepszym


SJP.pl

czasownik przechodni

 (1.1) dokonany od|ulepszać.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. ulepszanie n., ulepszenie n.

 czas. ulepszać ndk.

Wiktionary


ulesianin

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) mieszkaniec Ulesia

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Ulesie n.

:: fż. ulesianka ż.

 przym. uleski

Wiktionary


ulesianka

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) mieszkanka Ulesia

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Ulesie n.

:: fm. ulesianin m.

 przym. uleski

Wiktionary


uleski

przymiotnik relacyjny

 (1.1) dotyczący Ulesia

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Ulesie n., ulesianin m., ulesianka ż.

Wiktionary


ulewa

obfity deszcz


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) meteorol. deszcz dający w stosunkowo krótkim czasie duże ilości wody

 (1.2) książk. przen. mnóstwo czegoś

forma czasownika.

 (2.1) 3. os. lp. ter. od: ulewać

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Gdy wspięliśmy się na sam szczyt, dopadła nas ulewa.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: uˈlɛva, AS: uleva

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. ulewność ż., ulewanie n., ulanie n.

 czas. olać, ulać dk., ulewać ndk.

 przym. ulewny

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) pot. pompa; oberwanie chmury

 (1.2) deszcz

Wiktionary


ulewać

1. wylewać poza brzegi naczynia; wylewać skądś płyn;
2. robić odlew z roztopionego metalu lub wosku


SJP.pl


ulewicz

nazwisko


SJP.pl


ulewniej

stopień wyższy od przysłówka: ulewnie


SJP.pl


ulewniejszy

stopień wyższy od przymiotnika: ulewny


SJP.pl


ulewny

o deszczu: obfity, rzęsisty


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) o deszczu: intensywny i gwałtowny

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Na zewnątrz padał ulewny deszcz.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: uˈlɛvnɨ, AS: ulevny

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. ulewa ż., ulewność ż., ulewanie n., ulanie n.

 czas. olać, ulewać ndk., ulać dk.

 przysł. ulewnie

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) rzęsisty

Wiktionary


uleżały

o owocach: taki, który zmiękł, dojrzał przez dłuższe leżenie


SJP.pl


uleźć

ujść, przejść


SJP.pl


uleżeć

1. spędzić długi czas w łóżku
2. zwykle o żywności: przetrzymać jakiś okres, nie psując się
3. uleżeć się -
a) zespolić się
b) o owocach: dojrzeć lub przejrzeć
c) przenośnie o sprawach, problemach: rozwiązać się pomyślnie


SJP.pl


ulężony

rzadko: ulęgnięty, ulęgły


SJP.pl


ulfik

nazwisko


SJP.pl


ulga

1. uczucie odprężenia po stresie, zmęczeniu; złagodzenie bólu;
2. zmniejszenie opłat; zniżka


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) poczucie odprężenia po minięciu lub zmniejszeniu się bólu, napięcia, strachu

 (1.2) ekon. zmniejszenie podatków, opłat

Wiktionary

  • ulga paszportowa
  • ulga podatkowa

Zobacz też: Kanał Ulgi

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ˈulɡa, AS: ulga

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. ulgowy m., ulżenie n.

 czas. ulżyć

 przym. ulgowy

 przysł. ulgowo

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) przest. folga

Wiktionary


ulgnąć

utknąć, zagłębić się w czymś gęstym, lepkim, sypkim; uwięznąć, ugrzęznąć


SJP.pl


ulgowy

1. ze zniżką; zniżkowy (np. bilet ulgowy)
2. nie wykorzystujący całego potencjału, nie zmuszający się do większego wysiłku (np. ulgowa gra zawodników)


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z ulgą, dotyczący ulgi

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. ulga ż.

Wiktionary


ulhówczanin

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) mieszkaniec Ulhówka

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Ulhówek m.

:: fż. ulhówczanka ż.

 przym. ulhówecki

Wiktionary


ulhówczanka

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) mieszkanka Ulhówka

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Ulhówek m.

:: fm. ulhówczanin m.

 przym. ulhówecki

Wiktionary


ulhówecki

przymiotnik od: Ulhówek


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) dotyczący Ulhówka

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Ulhówek m., ulhówczanin m., ulhówczanka ż.

Wiktionary


ulhówek

wieś w Polsce


SJP.pl

Ulhówek – wieś w Polsce położona w województwie lubelskim, w powiecie tomaszowskim, w gminie Ulhówek. Leży na terenie Równiny Bełskiej. Jest to najbardziej peryferyjnie położona siedziba gminy względem miasta wojewódzkiego w całym województwie lubelskim. Do Lublina z Ulhówka jest prawie 150 km. Miejscowość jest siedzibą gminy Ulhówek.

Wikipedia


uliasz

nazwisko


SJP.pl


ulica

1. pas drogi przeznaczony dla pojazdów i pieszych
2. przenośnie:
a) przechodnie
b) społeczeństwo


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) urb. droga wytyczona i zbudowana na terenie zurbanizowanym, głównie w mieście;

 (1.2) poznań. furtka

 (1.3) przen. pot. opinia społeczna

Wiktionary

Ulica – droga na terenie zabudowanym lub przeznaczonym do zabudowy (głównie w mieście, ale także w osadzie oraz czasem na wsi), której współcześnie zazwyczaj nadaje się oficjalnie urzędową nazwę własną.

Wzdłuż ulicy stawiane są zazwyczaj budynki mieszkalne lub inne zespoły obiektów (budynki biurowe, usługowe, przemysłowe). Teren wzdłuż ulicy może też zostać zabudowany zielenią (skwer, park). Ulica, w zależności od szerokości i związanej z tym ilości pasów ruchu oraz rodzajem wykonanej nawierzchni może być przeznaczona dla ruchu: pieszego, pieszo-kołowego, kołowego, szynowego (tramwajowego). Ruch szynowy może odbywać się po wydzielonym torowisku albo w ramach pasów jezdni dla ruchu kołowego. Wzdłuż ulic wydzielane są czasem pasy ruchu przeznaczone tylko dla autobusów komunikacji miejskiej i drogi rowerowe. Wzdłuż ulic przeznaczonych dla komunikacji kołowej i szynowej wykonuje się z jednej lub obu stron drogi chodniki przeznaczone tylko dla ruchu pieszego. W celu umożliwienia pieszym przecięcia drogi komunikacji pojazdów wykonuje się zazwyczaj specjalnie oznakowane (pasy, znaki świetle) przejścia dla pieszych w poziomie ulicy albo bezkolizyjnie: kładki dla pieszych (wiadukt) lub pod jej powierzchnią – przejścia podziemne (tunel).

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Piotrkowska to reprezentacyjna ulica Łodzi.

 (1.3) Rumuńska ulica mówi „nie” cięciom budżetowym.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: uˈlʲit͡sa, AS: ulʹica

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. ulicznik m., ulicznica ż., ulicówka ż.

:: zdrobn. uliczka ż.

:: skr. ul.

 przym. uliczny, przyuliczny, śróduliczny

 przysł. ulicznie

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) uliczka; skrót ul.

 (1.3) opinia publiczna, vox populi

Wiktionary


ulicki

nazwisko


SJP.pl


ulicówka

rodzaj wsi z niwowym układem pól i zagrodami ustawionymi zwarcie po obu stronach ulicy


SJP.pl

Ulicówka – typ wsi: jednodrożnej o zwartej zabudowie po obu stronach drogi, wieś o zabudowie rozciągniętej, z budynkami z jednej lub dwu stron drogi. Wyglądem przypomina miejską ulicę.

Wikipedia


ulicowy

przymiotnik od: ulica (np. wieś ulicowa - wieś złożona ze zwartej zabudowy wzdłuż ulicy; ulicówka)


SJP.pl


uliczka

zdrobnienie od: ulica


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) krótka lub wąska ulica

 (1.2) zdrobn|ulica. od: ulica

 (1.3) pszcz. przestrzeń między dwiema ramkami w ulu

Wiktionary

Uliczka (niderl. Het straatje) – obraz Jana Vermeera datowany na lata ok. 1658–1661. Płótno jest sygnowane, podpis i VMeer znajduje się po lewej stronie, pod oknem.

Obraz miał wielu właścicieli. Do Rijksmuseum, gdzie znajduje się do dziś, został ofiarowany w 1921 roku.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Lubię przechodzić tą uliczką.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: uˈlʲit͡ʃka, AS: ulʹička

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. ulica ż.

 przym. uliczny

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) alejka

Wiktionary


ulicznica

przestarzale:
1. kobieta lekkich obyczajów, prowadząca się niemoralnie;
2. prostytutka


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) przest. prostytutka

 (1.2) pot. żart. szeroka szczotka przeznaczona do zamiatania ulic

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Obraz przedstawiał ulicznicę.

 (1.1) Kochanką jego była zwykła ulicznica, / Co gdzieś na rogu sprzedaje ciało swe.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌulʲit͡ʃʲˈɲit͡sa, AS: ulʹičʹńica

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. ulica ż., ulicznik m.

 przym. uliczny

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) przest. ladacznica, latarnica, nierządnica, rozpustnica, wszetecznica; eufem. kobieta lekkich obyczajów; neutr. prostytutka; posp. łajdaczka; wulg. dziwka, kurwa, lafirynda, wywłoka, zdzira

Wiktionary


uliczniczka

ulicznik


SJP.pl

Patrz:

ulicznik

ulicznik

człowiek spędzający większość czasu na ulicy, niemający stałego zajęcia


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) pot. pogard. przest. chłopiec przebywający przez większość czasu na ulicy, poza domem

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. ulicznikostwo n., ulica ż., ulicznica ż.

 przym. ulicznikowski, uliczny

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) andrus, baciar, batiar, gawrosz, łobuz, łobuziak, wisus

Wiktionary


ulicznikostwo

dawniej: tryb życia ulicznika, zespół cech właściwych ulicznikowi


SJP.pl


uliczny

1. przymiotnik od: ulica (np. ruch uliczny, wypadek uliczny)
2. pospolity, wulgarny (np. uliczne zwroty)


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) dotyczący ulicy, związany z ulicą

 (1.2) odbywający się na ulicy

 (1.3) dotyczący ulicznicy / ulicznika – związany z nimi lub im przypisywany

Wiktionary

Przykłady

 (1.2) Ta dziewczyna wykorzystywała spotkania i demonstracje uliczne, by kraść pieniądze.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: uˈlʲit͡ʃnɨ, AS: ulʹičny

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. ulica ż., uliczka ż., ulicznik mos., ulicznica ż.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) drogowy

 (1.3) rynsztokowy, pospolity, wulgarny

Wiktionary


ulik

1. gatunek tłustego śledzia holenderskiego;
2. mały ul


SJP.pl


ulikowski

nazwisko


SJP.pl


ulimianin

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) mieszkaniec Ulimia

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Ulim m.

:: fż. ulimianka ż.

 przym. ulimski

Wiktionary


ulimianka

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) mieszkanka Ulimia

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Ulim m.

:: fm. ulimianin m.

 przym. ulimski

Wiktionary


ulimski

przymiotnik relacyjny

 (1.1) dotyczący Ulimia

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Ulim m., ulimianin m., ulimianka ż.

Wiktionary


ulinianin

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) mieszkaniec Uliny Wielkiej

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz.

:: fż. ulinianka ż.

 przym. uliński

Wiktionary


ulinianka

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) mieszkanka Uliny Wielkiej

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz.

:: fm. ulinianin m.

 przym. uliński

Wiktionary


ulinić

gwarowo:
1. sklecić coś byle jak, w pośpiechu;
2. ulinić piszczałkę - wykręcić piszczałkę, zsuwając korę z pręta wierzbowego;
3. ulinić się - zostać skleconym byle jak, w pośpiechu


SJP.pl


uliński

nazwisko


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) dotyczący Uliny Wielkiej

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. ulinianin m., ulinianka ż.

Wiktionary


uliny

przymiotnik dzierżawczy - należący do Uli lub z nią związany


SJP.pl


ulipek

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) daw. med. roztwór dużej ilości cukru w jakimkolwiek płynie

 (1.3) stpol. kulin. staropolski wypiek, rurka z ciasta opłatkowego;

Wiktionary

Wikipedia

Przykłady

 (1.3) Rurka (ulipek) z bitą śmietaną u Czernieckiego urasta do rangi prawdziwego dzieła sztuki.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. ulep mrz., ulepek mrz., ulop mrz., ulipnięcie n.

 czas. ulipnąć dk.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) syrop; daw. ulepek, ulop, ulep

 (1.2) opłatek, oblat

Wiktionary


ulirycznić

uczynić coś lirycznym (zazwyczaj wypowiedź, utwór literacki, filmowy, muzyczny itp.)


SJP.pl


ulisses

przenośnie o człowieku przebiegłym


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy, nazwa własna

 (1.1) mitgr. imię mitycznego króla Itaki, głównej postaci Odysei Homera

Wiktionary

  • Ulisses (Odyseusz, Odys) – postać z mitologii greckiej
  • Ulisses – powieść Jamesa Joyce’a
  • Ulisses – wiersz Alfreda Tennysona
  • Ulisses 31 – serial animowany
  • Ulisses – polska grupa muzyczna
  • Ulisses – robot mobilny
  • Ulisses – włoski film z 1954 w reżyserii Maria Cameriniego z Kirkiem Douglasem w roli głównej, na podstawie Homera
  • Ulisses – amerykański film z 1967 w reżyserii Josepha Stricka, na podstawie Joyce’a
  • Ulisses – chilijski film z 2011 w reżyserii Oscara Godoya

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Autorem projektu konia trojańskiego był Ulisses.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) Odys, Odyseusz

Wiktionary


ulissesowy

taki jak u Ulissesa


SJP.pl


ulistnić

ulistnić się - pokryć się liśćmi


SJP.pl


ulistnienie

1. sposób rozmieszczenia liści na łodydze rośliny; filotaksja;
2. liście roślin, zwłaszcza drzew i krzewów; listowie


SJP.pl

Wikipedia


ulistniony

mający liście, pokryty liśćmi


SJP.pl


ulitować

ulitować się - okazać litość


SJP.pl


ulizać

potoczne:
1. ułożyć gładko włosy, przygładzić, często za pomocą odpowiednich substancji, np. żelu do włosów;
2. ulizać się - ułożyć gładko własne włosy


SJP.pl

czasownik przechodni dokonany (ndk. ulizywać)

 (1.1) pot. gładko uczesać

 (1.2) liżąc zjeść część

czasownik zwrotny dokonany ulizać się (ndk. ulizywać się)

 (2.1) uczesać sobie gładko włosy

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Włosy Tośka wygładzone, ulizane, na prawym policzku kreska po skaleczeniu przy zbyt gorliwych zabiegach golenia.

 (1.1) Knox, podobnie jak szef jego sztabu, był ulizany, wypomadowany i wystrojony wyjątkowo starannie.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: uˈlʲizat͡ɕ, AS: ulʹizać

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. lizusostwo n., ulizanie n., ulizaniec

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) przygładzić, przylizać

Wiktionary


ulizanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|ulizać.

Wiktionary

Powiązane:

 czas. ulizać dk.

 rzecz. lizusostwo n.

Wiktionary


ulizaniec

potocznie: człowiek mający ulizane włosy


SJP.pl


ulizywać

potocznie: układać, zaczesywać włosy tak, żeby nie odstawały; przygładzać


SJP.pl


ulizywanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|ulizywać.

Wiktionary

Powiązane:

 czas. ulizywać ndk.

 rzecz. lizusostwo n.

Wiktionary


uljanowsk

miasto w Rosji


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna

 (1.1) geogr. miasto obwodowe w południowo-zachodniej części Rosji nad Wołgą;

Wiktionary

Uljanowsk (ros. Ульяновск); dawniej Symbirsk (ros. w latach 1648–1780 – Синби́рск, w latach 1780–1924 – Симби́рск) – miasto obwodowe w południowo-zachodniej części Rosji nad Wołgą, centrum administracyjne obwodu uljanowskiego, położone około 893 km na wschód od Moskwy. Liczba mieszkańców w 2020 roku wynosiła 627 705 mieszkańców, a według wstępnych wyników rosyjskiego spisu powszechnego z 2010 roku liczba ta wynosiła 613 800.

Wikipedia

Powiązane:

 przym. uljanowski

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) hist. Symbirsk (do 1924)

Wiktionary


uljanowski

1. Uljanowsk (miasto w Rosji);
2. obwód uljanowski - jednostka administracyjna w środkowej części europejskiej Rosji


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) związany z Uljanowskiem, dotyczący Uljanowska

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Uljanowsk m.

Wiktionary


ulka

zdrobnienie od: Urszula (imię żeńskie)


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) zdrobn. Urszula

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Jeszcze nie podziękowałem Ulce.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Urszula ż., Ula ż., Usia ż.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) Ula, Uleńka, Usia

Wiktionary


ullmann

Ullmann (Ullman), Ulmann (Ulman):

Wikipedia


ulm

miasto w Niemczech


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna

 (1.1) geogr. adm. miasto na prawach powiatu w południowych Niemczech, w kraju związkowym Badenia-Wirtembergia;

Wiktionary

Ulm (Universitätsstadt Ulm) – miasto na prawach powiatu w południowych Niemczech, w kraju związkowym Badenia-Wirtembergia, w rejencji Tybinga, siedziba regionu Donau-Iller oraz powiatu Alb-Donau, do którego miasto jednak nie należy. Leży nad Dunajem. Miejsce urodzenia Alberta Einsteina.

Wikipedia

Przykłady

składnia.

kolokacje.

 (1.1) kolokacje miejscowość|D=Ulmu|Ms=Ulmie.

synonimy.

antonimy.

hiperonimy.

 (1.1) miasto

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

 przym. ulmski

frazeologia.

etymologia.

uwagi.

tłumaczenia.

* angielski: (1.1) Ulm

* białoruski: (1.1) Ульм

* czeski: (1.1) Ulm

* francuski: (1.1) Ulm

* hiszpański: (1.1) Ulm

* kataloński: (1.1) Ulm

* litewski: (1.1) Ulmas

* niemiecki: (1.1) Ulm

* rosyjski: (1.1) Ульм

* słowacki: (1.1) Ulm

* słoweński: (1.1) Ulm

* ukraiński: (1.1) Ульм

* włoski: (1.1) Ulma

źródła.

== Ulm (język luksemburski.) ==

wymowa.

 audio|LL-Q9051 (ltz)-Procrastineur49-Ulm.wav.

znaczenia.

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) bot. wiąz

odmiana.

przykłady.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ulm, AS: ulm

Wiktionary

Powiązane:

 przym. ulmski

Wiktionary

Synonimy:

antonimy.

hiperonimy.

 (1.1) miasto

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

 przym. ulmski

frazeologia.

etymologia.

uwagi.

tłumaczenia.

* angielski: (1.1) Ulm

* białoruski: (1.1) Ульм

* czeski: (1.1) Ulm

* francuski: (1.1) Ulm

* hiszpański: (1.1) Ulm

* kataloński: (1.1) Ulm

* litewski: (1.1) Ulmas

* niemiecki: (1.1) Ulm

* rosyjski: (1.1) Ульм

* słowacki: (1.1) Ulm

* słoweński: (1.1) Ulm

* ukraiński: (1.1) Ульм

* włoski: (1.1) Ulma

źródła.

== Ulm (język luksemburski.) ==

wymowa.

 audio|LL-Q9051 (ltz)-Procrastineur49-Ulm.wav.

znaczenia.

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) bot. wiąz

odmiana.

przykłady.

składnia.

kolokacje.

synonimy.

Wiktionary


ulman

nazwisko


SJP.pl

Ullmann (Ullman), Ulmann (Ulman):

Wikipedia


ulmanit

siarczek niklu i antymonu, minerał niekiedy mylony z pirytem


SJP.pl


ulmer

Ulmer – miasto w Stanach Zjednoczonych, w stanie Karolina Południowa, w hrabstwie Allendale.

Wikipedia


ulmina

związek organiczny wchodzący w skład próchnicy


SJP.pl


ulminit

macerał z grupy huminitów


SJP.pl

Ulminit – macerał gładki i jednorodny. Powstaje z tekstynitu na skutek homogenizacji tkanek.Budowa tkankowa niewidoczna, występują za to pasemka. Współwystępuje z tekstynitem, jako tło.

Wikipedia


ulmski

Ulm (miastem w Niemczech)


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z Ulmem, dotyczący Ulmu, pochodzący z Ulmu (miasta w Niemczech)

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Ulm mrz.

Wiktionary


ulokować

1. umiejscowić coś gdzieś
2. znaleźć komuś mieszkanie, lokum
3. umieścić kapitał w bezpiecznej inwestycji
4. ulokować się - znaleźć sobie mieszkanie, lokum; rozlokować się


SJP.pl

czasownik przechodni dokonany (ndk. lokować)

 (1.1) dokonany od|lokować.

czasownik zwrotny dokonany ulokować się (ndk. lokować się)

 (2.1) dokonany od|lokować się.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. ulokowanie n., lokalizacja ż., lokator mrz./mos.

Wiktionary


ulot

w elektromagnetyce: wyładowanie niezupełne


SJP.pl

Wyładowanie koronowe, wyładowanie ulotowe, wyładowanie niezupełne, ulot – wyładowanie elektryczne spowodowane przez jonizację płynu (czyli cieczy lub gazu) otaczającego przewodnik, które pojawia się, gdy gradient potencjału przekracza pewną wartość, ale warunki są niewystarczające do przebicia lub powstania łuku.

Wikipedia


ulotka

kawałek papieru z nadrukiem zwykle treści politycznej lub reklamowej


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) niewielka publikacja zawierająca przekaz reklamowy, społeczny lub polityczny

Wiktionary

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Na skrzyżowaniu stał chłopak i rozdawał ulotki kandydata na prezydenta.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: uˈlɔtka, AS: ulotka

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. lot m., ulotkarz m., ulotkowanie n.

:: zdrobn. uloteczka ż.

 czas. ulotkować

 przym. ulotny, lotny, przelotny, ulotkowy

 przysł. ulotnie

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) o ulotce konspiracyjnej: bibuła

Wiktionary


ulotkarka

kobieta roznosząca ulotki


SJP.pl


ulotkarstwo

roznoszenie ulotek


SJP.pl


ulotkarz

osoba roznosząca ulotki; ulotkowicz


SJP.pl


ulotkować

potocznie: roznosić ulotki


SJP.pl


ulotkowicz

osoba roznosząca ulotki; ulotkarz


SJP.pl


ulotkowiczka

kobieta roznosząca ulotki


SJP.pl


ulotkowy

ulotka


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z ulotką, dotyczący ulotki

Wiktionary

Patrz:

ulotka

Powiązane:

 rzecz. ulotka ż.

Wiktionary


ulotnić

ulotnić się;
1. rozejść, rozpłynąć się w powietrzu
2. potocznie:
a) odejść, uciec po kryjomu
b) zostać ukradzionym
c) przestać istnieć; zniknąć


SJP.pl


ulotniejszy

stopień wyższy od przymiotnika: ulotny


SJP.pl


ulotność

krótkotrwałość czegoś, nietrwałość


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) cecha tego, co ulotne

Wiktionary

Powiązane:

 przym. ulotny, nieulotny

 przysł. ulotnie

Wiktionary


ulotny

1. łatwo rozpraszający, rozwiewający się w powietrzu
2. przenośnie: krótkotrwały, niedający się zachować


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) książk. taki, który się łatwo ulatnia

 (1.2) urz. liter. taki, który ukazuje się nieregularnie

 (1.3) książk. przen. szybko się kończący, przemijający, niemożliwy do zachowania, krótkotrwały

Wiktionary

Wymowa:

IPA: uˈlɔtnɨ, AS: ulotny

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. ulotność ż., ulotka ż.

 czas. ulecieć dk., ulatywać ndk.

 przysł. ulotnie

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) lotny

 (1.3) przelotny

Wiktionary


ulotowy

przymiotnik od: ulot


SJP.pl


ulowy

związany z ulem


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) rzad. odnoszący się do ula, związany z ulem

przymiotnik jakościowy

 (2.1) mający kształt ula

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Gdy błyśnie słońce, gdy z ulowych słupków / Stopnieją śniegi, czując wiosnę bliską, / Może w ich wnętrzu znajdę cmentarzysko / Maleńkich, czarnych, zamarzniętych trupków.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. ul mrz.

Wiktionary


ulpan

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) eduk. jęz. szkoła lub kurs intensywnej nauki języka hebrajskiego, w szczególności dla migrantów w Izraelu

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Zaczęłam chodzić na ulpan w Hajfie.

Wiktionary


ulpian

1. Ulpian Domicjusz - wybitny rzymskich jurysta;
2. Ulpian z Emesy - retor za czasów Konstantyna Wielkiego;
3. Ulpian z Tyru - święty katolicki


SJP.pl

  • Ulpian Domicjusz (ur. II wieku, zm. 223), jeden z najwybitniejszych rzymskich jurystów
  • Ulpian z Emesy – retor z czasów Konstantyna Wielkiego
  • Ulpian z Tyru – (ur. III wieku, zm. 306) – święty katolicki

Wikipedia


ulrych

imię męskie


SJP.pl


ulryk

imię żeńskie


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy, nazwa własna

 (1.1) imię|polski|m.;

Wiktionary

Ulryk – imię męskie pochodzenia germańskiego, jako skrócona, oboczna forma imienia Udalryk. Wywodzi się od słowa oznaczającego „pochodzący z bogatego rodu”. Łacińska wersja tego imienia to Udalricus.

Ulryk imieniny obchodzi 20 lutego i 14 lipca.

Żeński odpowiednik: Ulryka

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) (…) Mistrz Ulryk wzywa twój majestat Panie i księcia Witolda na bitwę śmiertelną (…).

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈulrɨk, AS: ulryk

Wiktionary


ulryka

imię żeńskie


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) imię|polski|ż.;

forma rzeczownika.

 (2.1) D. i B. lp. od: Ulryk

Wiktionary

Ulryka – żeński odpowiednik imienia Ulryk.

Ulryka imieniny obchodzi 8 maja.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ulˈrɨka, AS: ulryka

Wiktionary


ulsan

miasto w Korei Południowej


SJP.pl

Ulsan (kor. 울산광역시, Metropolia Ulsan) – miasto na prawach metropolii w południowo-wschodniej części Korei Południowej. Położone jest nad brzegiem Morza Wschodniego (Morze Japońskie), 70 km na północ od Pusan.

Znajduje się tu Uniwersytet Ulsan.

Wikipedia


ulsański

Ulsan


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z Ulsanem, dotyczący Ulsanu

Wiktionary

Patrz:

Ulsan

Powiązane:

 rzecz. Ulsan mrz.

Wiktionary


ulster

długi płaszcz irlandzki z charakterystyczną pelerynką zrobiony z grubego włochatego sukna


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy, nazwa własna

 (1.1) geogr. jedna z prowincji Irlandii znajdująca się w jej północno-wschodniej części;

Wiktionary

Ulster (ang. wym. [ˈʌlstər], irl. Ulaidh lub Cúige Uladh, wym. [ˈulə]) – jedna z czterech historycznych prowincji irlandzkich, położona w północnej części wyspy. Większa część prowincji należy współcześnie do Irlandii Północnej, będącej częścią Wielkiej Brytanii, a pozostała do Irlandii.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ˈulstɛr, AS: ulster

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Ulsterczyk mos., Ulsterka ż., ulster mrz.

 przym. ulsterski

Wiktionary


ulsterczyk

[czytaj: alsterczyk albo ulsterczyk] mieszkaniec Ulsteru (prowincji Irlandii)


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) mieszkaniec Ulsteru

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Ulster mrz.

:: fż. Ulsterka ż.

 przym. ulsterski

Wiktionary


ulsterka

[czytaj: alsterka albo ulsterka] mieszkanka Ulsteru (prowincji Irlandii)


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) mieszkanka Ulsteru

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Ulster mrz.

:: fm. Ulsterczyk mos.

 przym. ulsterski

Wiktionary


ulsterski

przymiotnik od: Ulster (jedna z 4 prowincji Irlandii)


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z Ulsterem, dotyczący Ulsteru

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Ulster mrz., Ulsterczyk mos., Ulsterka ż.

Wiktionary


ulta

poddialekt języka orok (oroki), używany na Sachalinie


SJP.pl


ultima

gra planszowa, współczesna odmiana szachów


SJP.pl

  • Ultima – siódmy album polskiego wykonawcy poezji śpiewanej Grzegorza Turnaua
  • ultima – współczesna odmiana szachów
  • Ultima – seria dziewięciu komputerowych gier fabularnych
  • Ultima Sports – brytyjski producent samochodów sportowych

Wikipedia


ultimatum

1. postawiony komuś warunek poparty groźbą
2. w stosunkach międzynarodowych: oświadczenie rządu skierowane do władz innego państwa, zawierające groźbę użycia siły, wprowadzenia embarga itp. w razie niespełnienia określonych żądań


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) dypl. polit. oświadczenie zawierające żądanie określonego zachowania, poparte groźbą zastosowania środków przymusu w razie niespełnienia żądań przed ściśle określonym terminem;

 (1.2) dypl. polit. dokument z treścią ultimatum (1.1)

Wiktionary

Ultimatum (śrdw. łac. ultimatum r.nij. od ultimatus 'ostateczny' z późn. łac. ultimare 'kończyć się; być ostatnim' od łac. ultimus 'najdalszy; ostatni; ostateczny') – w prawie międzynarodowym żądanie jednego państwa wobec drugiego spełnienia określonych warunków w określonym czasie pod groźbą wojny.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Natychmiast zaczął układać treść ultimatum.

 (1.2) Wczoraj rolnicze ultimatum wręczono premierowi.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌultʲĩˈmatũm, AS: ultʹĩmatũm

Wiktionary

Powiązane:

 przym. ultymatywny

Wiktionary


ultimo

ostatni dzień miesiąca jako ostatni termin uregulowania zobowiązań i należności


SJP.pl

  • Ultimo – miejscowość we Włoszech
  • Ultimo – dzielnica City of Sydney
  • Ultimo – firma windykacyjna, obecnie B2 Impact S.A.
  • Ultimo – piosenkarz

Wikipedia


ultimogenitura

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) dziedziczenie przez najmłodszego w rodzie

Wiktionary

Przykłady

składnia.

kolokacje.

synonimy.

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

frazeologia.

etymologia.

uwagi.

tłumaczenia.

* angielski: (1.1) ultimogeniture

* portugalski: (1.1) ultimogenitura

* rosyjski: (1.1) переход наследства к младшему сыну

źródła.

== ultimogenitura (język portugalski.) ==

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) ultimogenitura

odmiana.

przykłady.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ulˈtʲĩmɔˌɡɛ̃ɲiˈtura, AS: ultʹĩmogńitura

Wiktionary

Synonimy:

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

frazeologia.

etymologia.

uwagi.

tłumaczenia.

* angielski: (1.1) ultimogeniture

* portugalski: (1.1) ultimogenitura

* rosyjski: (1.1) переход наследства к младшему сыну

źródła.

== ultimogenitura (język portugalski.) ==

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) ultimogenitura

odmiana.

przykłady.

składnia.

kolokacje.

synonimy.

Wiktionary


ultraakustyczny

ultraakustyka


SJP.pl

Patrz:

ultraakustyka

ultraaudion

lampowy odbiornik radiowy, w którym anoda jest bezpośrednio połączona z obwodem antenowym


SJP.pl


ultrabazyt

rodzaj skały magmowej ubogiej w krzemionkę


SJP.pl


ultrabook

[czytaj: ultrabuk] mały i lekki notebook głównie do pracy w podróży, wydajniejszy od netbooka


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) inform. lekki, smukły komputer przenośny, rodzaj laptopa o małej wadze, ale wysokiej wydajności;

Wiktionary

Ultrabook – lekka i smukła odmiana notebooka zdefiniowana w 2011 roku przez firmę Intel w następstwie sukcesu MacBooka Air firmy Apple (zaprezentowanego w 2008 roku). Ultrabook to zastrzeżony znak towarowy firmy Intel i produkt, który musi spełniać ściśle określone założenia:

  • niewielka waga – max. 1,6 kg netto, 2 kg brutto,
  • niewielka grubość – max. 21 mm, 23 mm grubości – pod warunkiem, że będą konwertowalne i umożliwią przekręcenie ekranu w tryb tabletu lub całkowite jego zdjęcie,
  • długa żywotność akumulatora i czas pracy min. 5 godzin, 9 godzin dla 3 fazy (2013 rok),
  • cena maks. 2000 USD,
  • opcjonalnie ekran dotykowy,
  • atrakcyjne wzornictwo.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) W ciepłe dni szedłem z moim ultrabookiem do parku, popracować w ciszy.

Wiktionary


ultracienki

bardzo cienki


SJP.pl


ultraczułość

ultraczuły


SJP.pl

Patrz:

ultraczuły

ultrademokrata

skrajny, fanatyczny demokrata


SJP.pl


ultrademokratka

ultrademokrata


SJP.pl

Patrz:

ultrademokrata

ultrademokratyczny

skrajnie demokratyczny


SJP.pl


ultradźwięk

(zwykle w liczbie mnogiej) dźwięk o bardzo wysokiej częstotliwości, niesłyszalny dla człowieka


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) fiz. fala dźwiękowa o częstotliwości zbyt wysokiej by być słyszalna dla człowieka (umownie 20 kHz - 1 GHz);

Wiktionary

Wikipedia

Powiązane:

 przym. ultradźwiękowy

Wiktionary


ultradźwiękowy

przymiotnik od: ultradźwięk


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) charakterystyczny, odnoszący się do lub związany z ultradźwiękami

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Delfiny posiadają ultradźwiękowy zmysł położenia.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌultrad͡ʑvʲjɛ̃ŋˈkɔvɨ, AS: ultraʒ́vʹi ̯ẽŋkovy

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. ultradźwięk

Wiktionary


ultraelement

Ultraelementy – pierwiastki chemiczne wchodzące w skład organizmów w ilości mniejszej niż 0,000001% (czyli 10−6%) masy ciała. Ich rola nie została do końca wyjaśniona. Wiadomo, że są niezbędne dla funkcjonowania organizmu. Prawdopodobnie wchodzą w skład niektórych białek i są aktywatorami niektórych szlaków metabolicznych.

Do ultraelementów zalicza się m.in.: srebro, złoto, rad i selen.

Wikipedia


ultrafiltr

Filtr – rodzina w jakimś sensie dużych zbiorów. Duży zbiór powinien spełniać następujące własności:

  • zbiór większy od dużego zbioru powinien być duży,
  • zbiór pusty nie powinien być duży, ale cała przestrzeń (uniwersum) powinna być duża,
  • część wspólna dwóch dużych zbiorów powinna być duża.

Wikipedia


ultrafiltracja

Ultrafiltracja (filtracja molekularna) – proces filtracji z użyciem sit molekularnych, membran i wszelkich materiałów porowatych, o porach, których rozmiary są zbliżone do wielkości pojedynczych cząsteczek (zwykle kilka–kilkadziesiąt nanometrów). Wielkość cząsteczek oddzielanych substancji musi znacznie przekraczać wielkość cząsteczek rozpuszczalnika. Siłą napędową procesu jest wysokie ciśnienie hydrauliczne roztworu rozdzielanego.

Wikipedia


ultrafiltrowany

poddany ultrafiltracji


SJP.pl


ultrafiolet

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) fiz. niewidzialne dla oka promieniowanie elektromagnetyczne – o długości fali krótszej niż światło widzialne i dłuższej niż promieniowanie rentgenowskie; wywołuje m.in. fluorescencję i opalanie się skóry ludzkiej;

Wiktionary

Ultrafiolet, nadfiolet, promieniowanie ultrafioletowe, promieniowanie nadfioletowe (skrót UV) – promieniowanie elektromagnetyczne o długości fali od 10 nm do 400 nm (niektóre źródła za ultrafiolet przyjmują zakres 100–400 nm), niewidzialne dla człowieka. Promieniowanie ultrafioletowe są to fale krótsze niż promieniowanie widzialne i dłuższe niż promieniowanie rentgenowskie. Zostało odkryte niezależnie przez niemieckiego fizyka, Johanna Wilhelma Rittera, i brytyjskiego chemika, Williama Hyde’a Wollastona, w 1801 roku.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ˌultraˈfʲjɔlɛt, AS: ultrafʹi ̯olet

Wiktionary

Powiązane:

 przym. ultrafioletowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) UV, promieniowanie ultrafioletowe, nadfiolet

Wiktionary


ultrafioletowy

przymiotnik od: ultrafiolet


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) fiz. dotyczący ultrafioletu, świecący ultrafioletem

 (1.2) pot. taki, który świeci pod wpływem ultrafioletu

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Promieniowanie ultrafioletowe działa zabójczo na bakterie.

 (1.2) Jola zrobiła sobie ultrafioletowy tatuaż.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌultrafʲjɔlɛˈtɔvɨ, AS: ultrafʹi ̯oletovy

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. ultrafiolet m.

 przysł. ultrafioletowo

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) nadfioletowy, nadfiołkowy, UV

 (1.2) fotoluminescencyjny

Wiktionary


ultraistka

ultraista


SJP.pl

Patrz:

ultraista

ultraistyczny

ultraizm


SJP.pl

Patrz:

ultraizm

ultraizm

kierunek w hiszpańskiej literaturze


SJP.pl

Ultraizm – awangardowy kierunek w poezji hiszpańskojęzycznej po pierwszej wojnie światowej, powstały pod wpływem inspiracji futuryzmem, dadaizmem, kubizmem i kreacjonizmem. Jego cechą charakterystyczną była zaskakująca metaforyka. Nazwa kierunku pochodzi od nazwy czasopisma "Ultra". Przedstawicielami ultraizmu byli Guillermo de Torre, Juan Larrea, Gerardo Diego oraz, przebywający wówczas w Madrycie, Jorge Luis Borges.

Wikipedia


ultrakatolicki

skrajnie katolicki


SJP.pl


ultrakatolickość

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) cecha tego, co ultrakatolickie

Wiktionary

Powiązane:

 przym. ultrakatolicki

Wiktionary


ultraklerykał

skrajny, fanatyczny klerykał


SJP.pl


ultrakonserwatysta

skrajny konserwatysta


SJP.pl


ultrakonserwatystka

skrajna konserwatystka


SJP.pl


ultrakrótki

1. mający bardzo małą długość;
2. trwający przez bardzo krótki okres;
3. złożony z bardzo małej liczby elementów;
4. fale ultrakrótkie - fale elektromagnetyczne o długości 1-10 m


SJP.pl


ultralekkość

ultralekki


SJP.pl

Patrz:

ultralekki

ultralewica

Skrajna lewica – termin używany na określenie osób i ugrupowań o poglądach lewicowych, charakteryzujących się postawami bardziej lewicowymi aniżeli ruchy umiarkowanej lewicy. Czynnikiem łączącym ugrupowania skrajnej lewicy jest dążenie do wyeliminowania podziałów społecznych i egalitaryzm.

Wikipedia


ultralewicowy

przymiotnik od: ultralewica


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) polit. skrajnie lewicowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) lewacki

Wiktionary


ultraliberalizm

skrajna postać liberalizmu przeciwna jakimkolwiek ograniczeniom swobody działania jednostek; libertalizm; libertarianizm; anarcho-liberalizm


SJP.pl


ultraliberalny

związany z ultraliberalizmem


SJP.pl


ultramafit

skała magmowa lub metamorficzna składająca się głównie z samych minerałów ciemnych (pirokseny, oliwiny, amfibole, biotyt i inne)


SJP.pl


ultramaraton

bieg na dystansie większym od maratonu (powyżej 42,195 km)


SJP.pl

Ultramaraton – bieg długodystansowy na dystansie większym niż maraton, czyli powyżej 42,195 km.

Co roku rozgrywane są oficjalne mistrzostwa świata i Europy na dystansie 100 km oraz w biegu 24-godzinnym (24 h). Inne popularne dystanse ultramaratońskie to: 50 km, 100 mil oraz 6h, 12h, 48h.Najbardziej znani na świecie ultramaratończycy to: Grek Janis Kuros i Amerykanin Scott Jurek.

Wikipedia


ultramaratończyk

biegacz startujący w ultramaratonie


SJP.pl


ultramaratonka

ultramaratończyk


SJP.pl

Patrz:

ultramaratończyk

ultramaratoński

ultramaraton


SJP.pl

Patrz:

ultramaraton

ultramaryna

jeden z odcieni koloru niebieskiego


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) chem. niebieski pigment o charakterystycznym odcieniu, uzyskiwany dawniej z lapis lazuli;

 (1.2) odcień niebieskiego taki jak ultramaryna (1.1)

Wiktionary

Ultramaryna – niebieski pigment mineralny pochodzenia naturalnego lub syntetycznego, stosowany do produkcji farb, lakierów i emalii oraz jako środek barwiący wielu innych substancji, w tym także jako wybielacz optyczny.

W średniowieczu i renesansie był to najdroższy dostępny pigment (drugie miejsce zajmowało złoto), otrzymywany ze skały Lapis lazuli nie występującej w Europie. Często używano go w malarstwie do malowania szat aniołów lub Matki Boskiej. Ceniono go z powodu intensywności koloru oraz odporności na światło i substancje zasadowe.

Wikipedia

Przykłady

 (1.2) Basia pomalowała starą skrzynię na ultramarynę i ozdobiła kwiatkami.

Wiktionary

Powiązane:

 przym. ultramarynowy

Wiktionary


ultramarynowy

ultramaryna; intensywnie niebieski


SJP.pl

przymiotnik jakościowy

 (1.1) koloru intensywnie niebieskiego, koloru ultramaryny

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. ultramaryna ż.

Wiktionary


ultrametamorfizm

Wikipedia


ultramiękki

skrajnie miękki


SJP.pl


ultramikrometoda

chemiczna metoda analizy; metoda mikrogramowa


SJP.pl


ultramikroskop

Ultramikroskop (ultra, gr. mikrós mały i skopeín patrzeć) – rodzaj mikroskopu optycznego z bocznym układem oświetlenia wykorzystujący efekt Tyndalla do badania cząstek koloidalnych. Pozwala na obserwację obiektów o rozmiarach mniejszych niż zdolność rozdzielcza zwykłego mikroskopu optycznego, tj. o wymiarach pojedynczych mikrometrów (μm), lecz nie daje informacji o ich kształcie i wielkości.

Wikipedia


ultramikrowłókno

mikrowłókno około sto razy cieńsze od ludzkiego włosa


SJP.pl


ultramontanin

zwolennik, propagator ultramontanizmu, uznający wyższość władzy papieża nad władzą świecką


SJP.pl


ultramontanizm

ideologia, w której z uznania nadrzędnej, w pełni samodzielnej i suwerennej pozycji papieża w Kościele wyprowadza się sprzeciw wobec jakiejkolwiek ingerencji państwa w wewnętrzne sprawy Kościoła; powstała we Francji jako reakcja na gallikanizm


SJP.pl

Ultramontanizm (ze śrdw. łac. ultramontanus znajdujący się za górami) – kierunek polityczny postulujący podporządkowanie lokalnych kościołów rzymskokatolickich różnych krajów decyzjom papieża. Powstał we Francji na przełomie XVIII i XIX wieku.

Wikipedia


ultramontanka

ultramontanin


SJP.pl

Patrz:

ultramontanin

ultramylonit

rzadka skała metamorficzna, kataklastyczna, spotykana w Alpach


SJP.pl

Wikipedia


ultran

syntetyczny diolowy związek chemiczny o działaniu uspokajającym, działający na ośrodkowy układ nerwowy, używany przy leczeniu różnego typu lęków i łagodnych postaci nerwicy


SJP.pl


ultranacjonalista

skrajny nacjonalista


SJP.pl


ultranacjonalistyczny

przymiotnik

 (1.1) skrajnie nacjonalistyczny

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Ultranacjonalistyczny wicepremier Serbii Vojislav Szeszelj po przyjęciu przez parlament planu pokojowego zapowiedział, że zrezygnuje, jeśli siły NATO wejdą do prowincji.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌultrãnat͡sʲjɔ̃nalʲiˈstɨt͡ʃnɨ, AS: ultrãnacʹi ̯õnalʹistyčny

Wiktionary


ultraortodoks

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) rel. pot. wyznawca judaizmu ultraortodoksyjnego

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Jeżeli zaś jakiś ultraortodoks ma już taki nowoczesny aparat, powinien go jak najszybciej w sposób rytualny spalić. Najlepiej przy świadkach.

Wiktionary

Powiązane:

 przym. ultraortodoksyjny

Wiktionary


ultrapanoramiczny

charakteryzujący się proporcją ekranu 21:9


SJP.pl


ultrapostępowy

bardzo postępowy; superpostępowy


SJP.pl


ultraprawica

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) zob. skrajna prawica.

Wiktionary

Skrajna prawica, znana także pod innymi określeniami ekstremalna prawica lub prawicowy ekstremizm – termin używany na określenie osób i ugrupowań o poglądach prawicowych, charakteryzujących się radykalnym programem lub metodami działania, przede wszystkim o poglądach ultranacjonalistycznych, faszystowskich, autorytarnych, rasistowskich, antykomunistycznych, którzy w pierwszej kolejności stawiają swój naród na pierwszym miejscu i często kierują się przy tym populizmem.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ˌultrapraˈvʲit͡sa, AS: ultrapravʹica

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) radykalna prawica, reakcyjna prawica, ekstremizm prawicowy

Wiktionary


ultraprawicowy

przymiotnik

 (1.1) polit. skrajnie prawicowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) pot. prawacki

Wiktionary


ultraprodukt

w matematyce: sposób budowania nowych modeli z danej rodziny modeli


SJP.pl

Ultraprodukt – sposób budowania nowych modeli z danej rodziny modeli. Ultraprodukty są używane i badane w teorii modeli, teorii mnogości i algebrze. Szczególnym przypadkiem ultraproduktów są ultrapotęgi (w których używa się tylko jednego modelu wyjściowego).

Wikipedia


ultraradykalny

przymiotnik

 (1.1) skrajnie radykalny

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. ultraradykał mos.

Wiktionary


ultrarojalistka

ultrarojalista


SJP.pl

Patrz:

ultrarojalista

ultras

1. osoba o skrajnych poglądach politycznych, zwolennik ekstremizmu; ekstremista;
2. po II wojnie światowej: członek ekstremistycznych, prawicowych grup politycznych we Francji, sprzeciwiających się przyznaniu niepodległości Algierii


SJP.pl

  • ultras – wyznawca skrajnie prawicowych poglądów politycznych
  • ultras – określenie zagorzałych kibiców drużyn zespołowych (gł. piłkarskich)

Wikipedia


ultrasi

1. osoba o skrajnych poglądach politycznych, zwolennik ekstremizmu; ekstremista;
2. po II wojnie światowej: członek ekstremistycznych, prawicowych grup politycznych we Francji, sprzeciwiających się przyznaniu niepodległości Algierii


SJP.pl

  • Ultrasi – ultrareakcyjne stronnictwa polityczne w okresie restauracji Burbonów we Francji w I połowie XIX wieku
  • Ultrasi – grupy zdeklarowych kibiców piłkarskich

Wikipedia


ultraska

ultras; ekstremistka


SJP.pl


ultrasonograf

aparat zbudowany z głowicy wytwarzającej i odbierającej fale ultradźwiękowe, umożliwiający uwidocznienie i ocenę wzrokową wielu narządów wewnętrznych człowieka i zwierząt; skrót: USG lub usg.


SJP.pl

Ultrasonografia, USG – zastosowanie ultradźwięków do badania i obrazowania tkanek w medycynie i weterynarii. Ultrasonografia jest nieinwazyjną, atraumatyczną metodą diagnostyki obrazowej, pozwalającą na uzyskanie obrazu przekroju badanego obiektu. Charakteryzuje się dużą dokładnością: umożliwia wykrywanie w narządach nawet bardzo małych zmian (od 0,1 mm).

Wikipedia


ultrasonografia

(skrót: USG lub usg.)
1. metoda diagnostyczna wykorzystująca zjawisko echa powstającego w wyniku odbicia fal ultradźwiękowych od granicy narządów i tkanek;
2. potocznie: badanie wykonane tą metodą; także: wynik takiego badania


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) techn. med. wet. metoda obrazowania organów wewnętrznych przy pomocy ultradźwięków;

Wiktionary

Ultrasonografia, USG – zastosowanie ultradźwięków do badania i obrazowania tkanek w medycynie i weterynarii. Ultrasonografia jest nieinwazyjną, atraumatyczną metodą diagnostyki obrazowej, pozwalającą na uzyskanie obrazu przekroju badanego obiektu. Charakteryzuje się dużą dokładnością: umożliwia wykrywanie w narządach nawet bardzo małych zmian (od 0,1 mm).

Wikipedia

Powiązane:

 rzecz. ultrasonograf m.

 przym. ultrasonograficzny

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) skr. USG

Wiktionary


ultrasonograficzny

przymiotnik relacyjny

 (1.1) techn. med. związany z ultrasonografią, dotyczący ultrasonografii; uzyskany dzięki ultrasonografowi

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. ultrasonografia ż., ultrasonograf mrz.

Wiktionary


ultrasonokardiograf

aparat do badania serca za pomocą ultradźwięków


SJP.pl


ultrasonokardiografia

Echokardiografia, echo serca, USG serca, ultrasonokardiografia – UKG – technika diagnostyki obrazowej polegająca na badaniu struktur serca i dużych naczyń krwionośnych za pomocą ultradźwięków (ultrasonografia). Zwykle stosuje się ultradźwięki o częstotliwości od 1 do 10 MHz. Na ekranie monitora uzyskuje się obraz powstający w wyniku odbicia fali ultradźwiękowej od badanych struktur. Obraz można zarejestrować na płycie DVD lub wydrukować.

Wikipedia


ultrasonoterapeutyczny

ultrasonoterapia


SJP.pl

Patrz:

ultrasonoterapia

ultrasonoterapia

metoda leczenia ultradźwiękami o wielkiej częstotliwości


SJP.pl


ultrastruktura

budowa organelli komórkowych lub cząsteczek widoczna pod mikroskopem elektronowym


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) opt. struktura obiektu mogąca być obserwowana tylko za pomocą mikroskopu elektronowego

Wiktionary


ultraszybki

potocznie: nadzwyczaj szybki, bardzo szybki; superszybki, ekstraszybki


SJP.pl


ultrasłodki

bardzo słodki; przesłodki


SJP.pl


ultratermostat

termostat z łaźnią cyrkulacyjną


SJP.pl


ultratolerancyjny

tolerancyjny w najwyższym stopniu


SJP.pl


ultraultramikrometoda

chemiczna metoda analizy; metoda nanogramowa


SJP.pl


ultrawirówka

Ultrawirówka, ultracentryfuga – wirówka zdolna do osiągania kilkudziesięciu tysięcy i więcej obrotów na minutę. Ultrawirówki są wykorzystywane do wielu celów:

  • wirowania frakcjonującego mieszanin polimerów organicznych (białka, DNA)
  • w badaniach wirusów oraz komórek,
  • do szybkiego odwirowywania trudno sedymentujących osadów i rozdzielania emulsji,
  • do frakcjonowania i izolacji poszczególnych organelli komórkowych np. chloroplastów,
  • do przygotowania potraw w niektórych restauracjach (np. słodkie masło z marchwi)

Wikipedia


ultrazaur

dinozaur, który okazał się hybrydą kości superzaura z kośćmi brachiozaura


SJP.pl

Superzaur (Supersaurus) – rodzaj dużego zauropoda z rodziny diplodoków (Diplodocidae). Jego nazwa oznacza "nad-jaszczur". Został odkryty w górnojurajskich warstwach formacji Morrison w Kolorado w 1972 r. Jest on jednym z największych znanych dinozaurów i mógł osiągać 33–34 m długości i 35–40 t masy. Żył w towarzystwie takich dinozaurów jak karnozaur allozaur czy spokrewniony z superzaurem diplodok.

Wikipedia


ultymatywny

ultimatum


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) mający charakter ultimatum

Wiktionary

Patrz:

ultimatum

Powiązane:

 rzecz. ultimatum n.

Wiktionary


ulubiać

dawniej: przywiązywać się do kogoś lub czegoś; ukochiwać


SJP.pl


ulubić

przestarzałe: polubić, ukochać


SJP.pl


ulubieniec

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) ktoś, kto jest bardzo lubiany i wyróżniany przez kogoś

 (1.2) o zwierzęciu domowym

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Ulubieńcy dworscy bogacili się prędko, potajemnie zaciągając długi w imieniu księcia, który często bezwiednie kładł swój podpis na rewersach i kwitach.

 (1.1) „Superwtorek” był wielkim sukcesem faworytów partyjnych, ulubieńców establishmentu. Obaj dysponowali ogromnymi pieniędzmi i opłacili sobie bardzo profesjonalne kampanie.

 (1.2) Wylegujący się leniwie pod ścianą domu pies, ulubieniec młodego Zgrzebskiego, ujrzawszy u progu swego pana, skoczył do niego z radosnym skowytem pomachując zwiniętym w znak zapytania ogonem, rzucił mu się do nóg […]

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. lubienie n.

:: fż. ulubienica

 czas. lubić ndk.

 przym. ulubiony

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) pupilek, reg. kanak

 (1.2) pieszczoch

Wiktionary


ulubieńszy

stopień wyższy od przymiotnika: ulubiony; bardziej ulubiony


SJP.pl


ulubiony

przestarzałe: polubić, ukochać


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) najbardziej lubiany

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Moje ulubione cukierki to miętusy.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌuluˈbʲjɔ̃nɨ, AS: ulubʹi ̯õny

Wiktionary

Powiązane:

 czas. ulubić, lubić

 rzecz. ulubieniec, ulubienica

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) ukochany (w sensie przym.)

Wiktionary


ululać

1. lulając, kołysząc uśpić;
2. upoić alkoholem


SJP.pl

czasownik przechodni dokonany (ndk. lulać)

 (1.1) pot. uśpić kołysząc

 (1.2) pot. upić kogoś

czasownik zwrotny dokonany ululać się

 (2.1) żart. upić się alkoholem

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Powiedz Pawłowi, żeby ululał Martynkę do snu.

 (1.2) Bimber wujka Staszka ulula cię szybciutko.

 (2.1) Sandra ululała się już przed ósmą.

 (2.1) Na pewno nie ululasz się taką ilością.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. lulu n., lulanie n., ululanie n., lulajka ż.

 czas. lulu ndk., lulać ndk.

 wykrz. luli, lulu

 przym. ululany

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) ukołysać

 (1.2) upijać

 (2.1) upijać się

Wiktionary


ululanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|ululać.

Wiktionary

Powiązane:

 czas. ululać, lulać, lulu

 rzecz. lulanie n.

 wykrz. lulu

 przym. ululany

Wiktionary


ululany

1. lulając, kołysząc uśpić;
2. upoić alkoholem


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) pot. zupełnie pijany

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. ululanie n.

 czas. lulu, ululać dk.

 wykrz. lulu

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) pijany, ubzdryngolony, zalany

Wiktionary


ulung

chińska herbata półfermentowana o dużej zawartości taniny i niewielkiej ilości kofeiny; oolong


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) półfermentowana herbata z Chin oraz północnej i północno-wschodniej części Tajwanu;

 (1.2) środ. przestępcze herbata

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (2.1) slang. człowiek wyobcowany; taki, który nie umie się zachować

Wiktionary

Oolong (ulung, zwana też herbatą niebieskozieloną, szmaragdową, turkusową, wulung, bohea, bohe, bou; chiń. upr. 乌龙; chiń. trad. 烏龍; pinyin wūlóng) – rodzaj półoksydowanej herbaty z Chin (prowincje Fujian i Guangdong) oraz północnej i północno-wschodniej części Tajwanu. Znane są też ulungi z Indii, Nepalu, Wietnamu i innych krajów.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ˈulũŋk, AS: ulũŋk

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. oolong m.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) oolong

 (1.2) herbata

Wiktionary


uluru

formacja skalna w centrum Australii


SJP.pl

Uluru, Oolora (znana także pod nazwą ang. Ayers Rock oraz The Rock) – formacja skalna w centralnej części Australii, na Terytorium Północnym. Znajduje się w parku narodowym Uluru-Kata Tjuta, niedaleko miasteczka Yulara, 400 km na południowy zachód od Alice Springs. Liczy ponad 300 m wysokości i 8 km obwodu. Przez wiele lat Uluru było uznawane za największy monolit świata. Nie jest to jednak prawdą, gdyż monolit Mount Augustus jest ponad dwukrotnie większy. Ponadto wedle nowszych badań Uluru wcale nie jest monolitem, lecz częścią większej formacji skalnej, do której należą również Kata Tjuta (Mount Olga) i Mount Conner. Jest przykładem twardzielca.

Wikipedia


ulwa

glon morski z gromady zielenic, o plesze dochodzącej niejednokrotnie do 1 m długości, przytwierdzony do podłoża; błonica, watka


SJP.pl


ulysse

[czytaj: uLIsse] samochód typu Fiat Ulysse


SJP.pl


ulżyć

1. zmniejszyć uciążliwość niesienia, pchania itp. czegoś, poprzez zmniejszenie ciężaru;
2. przynieść ulgę komuś lub czemuś


SJP.pl


um

skrót od:
1. Uniwersytet Medyczny;
2. Urząd Miasta;
3. Urząd Miejski;
4. Urząd Morski;
5. Unia Międzyparlamentarna


SJP.pl

skrótowiec w funkcji rzeczownika rodzaju męskiego

 (1.1) = adm. Urząd Miasta

 (1.2) = adm. Urząd Miejski

Wiktionary

Chorwacja:

  • Um – góra

Luksemburg:

  • Um Däich – dzielnica Dudelange

Macedonia:

  • Um – góra

Osoby:

  • Um Won-sang – południowokoreański piłkarz

Inne:

  • użyteczne miejsce w nawigacji elektronicznej
  • um – uproszczona forma zapisu symbolu μm jednostki mikrometr
  • .um – internetowa domena najwyższego poziomu Dalekich Wysp Mniejszych Stanów Zjednoczonych

Wikipedia

Wymowa:

IPA: u‿ˈɛ̃m, AS: u‿m

Wiktionary

Powiązane:

 skr. UMiG, UMG

Wiktionary


uma

skrót od: Ursa Maior - Wielka Niedźwiedzica


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) rel. bogini hinduistyczna

Wiktionary

Wikipedia


umacniać

czasownik przechodni niedokonany (dk. umocnić)

 (1.1) czynić coś bardziej wytrzymałym na zniszczenie

 (1.2) czynić coś trwalszym

 (1.3) wojsk. budować obiekty fortyfikacyjne pod działania bojowe

czasownik zwrotny niedokonany umacniać się (dk. umocnić się)

 (2.1) stawać się odporniejszym na zniszczenie

 (2.2) nabierać pewności co do czegoś

 (2.3) wojsk. wzmacniać siłę obronną poprzez budowę obiektów fortyfikacyjnych oraz przygotowując się do działań bojowych

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. umacnianie n., umocnienie n.

 czas. umocnić dk.

 przym. umocnieniowy, mocny

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) utwierdzać, wzmacniać

 (1.2) petryfikować, ugruntowywać, utrwalać, utwierdzać

 (1.3) fortyfikować, obwarowywać

 (2.1) wzmacniać się

 (2.2) krzepnąć, ugruntowywać się, utrwalać się, utwierdzać się

Wiktionary


umacnianie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|umacniać.

Wiktionary

Powiązane:

 czas. umacniać ndk., umocnić dk.

 rzecz. umocnienie n.

 przym. umocnieniowy, mocny

Wiktionary


umaczać

1. zanurzając w cieczy, czynić (uczynić) mokrym, wilgotnym;
2. potocznie: angażować (zaangażować) kogoś w podejrzaną sprawę, aferę


SJP.pl


umaczanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|umaczać.

Wiktionary

Powiązane:

 czas. umaczać dk.

Wiktionary


umączyć

obsypać, ubrudzić mąką lub substancją podobną do mąki


SJP.pl


umaić

1. przybrać roślinami, ozdobić zielonymi kwiatami, liśćmi;
2. o roślinności: pokryć ziemię zielenią;
3. umaić się - książkowe: pokryć się roślinnością, zielenią


SJP.pl


umajać

rzadkie:
1. przybierać roślinami, ozdabiać zielonymi kwiatami, liśćmi;
2. o roślinności: pokrywać ziemię zielenią;
3. umajać się - książkowe: pokrywać się roślinnością, zielenią


SJP.pl


umajanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|umajać.

Wiktionary

Powiązane:

 czas. umajać ndk.

Wiktionary


umalować

1. pokryć coś farbą;
2. zrobić makijaż


SJP.pl

czasownik przechodni dokonany

 (1.1) pokryć twarz kosmetykiem, zrobić makijaż

czasownik zwrotny dokonany umalować się

 (2.1) zrobić sobie makijaż, pokryć się kosmetykiem

 (2.2) ubrudzić się farbą lub podobnym środkiem

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌũmaˈlɔvat͡ɕ, AS: ũmalovać

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. malowidło n., umalowanie

 przym. malowniczy

Wiktionary


umalowanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|umalować.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌũmalɔˈvãɲɛ, AS: ũmalovãńe

Wiktionary

Powiązane:

 czas. umalować

Wiktionary


umami

jeden z pięciu głównych smaków odczuwanych przez człowieka


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) fizj. jeden z pięciu podstawowych smaków, smak kwasu glutaminowego występującego w białku;

przymiotnik

 (2.1) o wyrazistym, konkretnym smaku

Wiktionary

Umami (jap. 旨味, うま味; dosł.: smak, smaczność, smakowitość) – jeden z pięciu podstawowych smaków odczuwanych przez człowieka.Istnieją osobne receptory kwasu glutaminowego, który jest źródłem smaku umami. Technicznie umami to smak glutaminianu, aminokwasu, który jest jednym z elementów budulcowych białka.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) W przypadku sosu sojowego, wędzonego mięsa czy sera, umami jest uwalniane w procesie fermentacji.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ũˈmãmʲi, AS: ũmãmʹi

Wiktionary

Synonimy:

 (2.1) rosołowy, mięsny

Wiktionary


umarlaczek

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) zdrobn. od umarlak

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. umarlak m.

Wiktionary


umarlaczka

umarlak


SJP.pl

Patrz:

umarlak

umarlak

1. człowiek zmarły;
2. o kimś, kto wyglądem przypomina nieboszczyka


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) pot. nieboszczyk, zmarły

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. umrzyk m., umieranie n.

:: zdrobn. umarlaczek m.

 czas. umrzeć dk., umierać ndk.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) trup, umrzyk; gw-pl|Górny Śląsk|umarlok.

Wiktionary


umarlec

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) stpol. nieboszczyk

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ũˈmarlɛt͡s, AS: ũmarlec

Wiktionary


umarlok

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) gw-pl|Górny Śląsk. umarlak

Wiktionary


umartwiać

czasownik przechodni niedokonany (dk. umartwić)

 (1.1) zadawać sobie ból fizyczny

 (1.2) przen. (także. rel.) praktykować wyrzeczenie się wygód, przyjemności

 (1.3) daw. przyczyniać zmartwień drugiej osobie

 (1.4) garb. czyścić i zobojętniać włosie

czasownik zwrotny niedokonany umartwiać się (dk. umartwić się)

 (2.1) umyślnie wyniszczać swój organizm

 (2.2) przen. (także. rel.) praktykować post, wyrzekać się wygód i przyjemności

Wiktionary

Przykłady

 (2.2) A ja, gdy chorowali, wór przywdziewałem, / umartwiałem się postem / i moja modlitwa wracała do mojego łona, / jak po stracie przyjaciela czy brata.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. umartwianie n., umartwienie n.

 czas. umartwić dk.

Wiktionary


umartwianie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|umartwiać.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. umartwienie n.

 czas. umartwiać ndk., umartwić dk.

Wiktionary


umartwienie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|umartwić.

 (1.2) coś umartwiającego

 (1.3) daw. zmartwienie, zatroskanie

Wiktionary

Umartwienie – w chrześcijaństwie umyślne i dobrowolne wyrzekanie się pewnych przyjemności i wygód oraz panowanie nad samym sobą.

Wikipedia

Przykłady

 (1.2) Niech już Marcelina skończy z wyszukiwaniem sobie umartwień, bo się nabawi jakiejś choroby.

 (1.3) Dość już rozmyślania o umartwieniach, chodźmy na spacer!

Wiktionary

Powiązane:

 czas. umartwić dk., umartwiać ndk.

 rzecz. umartwianie n.

Wiktionary


umarty

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) gw-pl|Górny Śląsk. umarły

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) gw-pl|Górny Śląsk|umrzyty, umrzik.

Wiktionary


umarzać

1. rezygnować całkowicie lub częściowo ze ściągania jakichś należności pieniężnych;
2. zmniejszać wartość użytkowanych środków trwałych, np. budynków, maszyn;
3. w prawie: rezygnować z dalszego postępowania sądowego w określonej sprawie


SJP.pl


umarzalny

o długu, kredycie itp.: dający się umorzyć


SJP.pl


umarznięty

[czytaj: umar-znięty] taki, który umarzł (umarznął); umarzły, umarźnięty


SJP.pl


umarzły

[czytaj: umar-zły] taki, który umarzł (umarznął); umarznięty, umarźnięty


SJP.pl


umarła

1. taki, który umarł;
2. skończony, miniony, np. umarła miłość


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) kobieta, która nie żyje, nieboszczka

imiesłów przymiotnikowy przeszły czynny

 (2.1) zob. umrzeć.

forma czasownika.

 (3.1) 3 os. lm. nmos. zob. umrzeć.

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) W tydzień po pogrzebie zapomnieli o umarłej.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. umieranie n.

:: fm. umarły m.

 czas. umrzeć dk.

 ims. umarły

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) nieboszczka, zmarła

Wiktionary


umarły

1. taki, który umarł;
2. skończony, miniony, np. umarła miłość


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) człowiek, który umarł

imiesłów przymiotnikowy przeszły czynny

 (2.1) zob. umrzeć.

forma czasownika.

 (3.1) 3 os. lm. nmos. zob. umrzeć.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ũˈmarwɨ, AS: ũmaru̯y

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. umieralność ż., umieralnia ż., umarła

 czas. umrzeć

 ims. umarła

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) nieboszczyk, zmarły

Wiktionary


umaścić

gwarowo: okrasić tłuszczem


SJP.pl


umaszczać

gwarowo: okraszać tłuszczem


SJP.pl


umaszczenie

kolor sierści zwierząt; maść


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) kolor sierści zwierzęcia;

Wiktionary

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Ten pies ma rude umaszczenie.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌũmaʃˈt͡ʃɛ̃ɲɛ, AS: ũmaščńe

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. maść

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) ubarwienie

Wiktionary


umaszczony

o psie: mający umaszczenie, tj. określoną barwę sierści


SJP.pl


umawiać

czasownik przechodni niedokonany (dk. umówić)

 (1.1) zob. umówić.

czasownik zwrotny niedokonany umawiać się (dk. umówić się)

 (2.1) zob. umówić się.

 (2.2) pot. spotykać się ze sobą, będąc parą w nieformalnym związku

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ũˈmavʲjät͡ɕ, AS: ũmavʹi ̯äć

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. umawianie n., umowa ż.

 czas. umówić

 przym. umowny

Wiktionary

Synonimy:

 (2.2) chodzić, spotykać się, randkować

Wiktionary


umawianie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|umawiać.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌũmaˈvʲjä̃ɲɛ, AS: ũmavʹi ̯ä̃ńe

Wiktionary

Powiązane:

 czas. umawiać ndk., umówić

Wiktionary


umazać

1. ubrudzić coś przez mazanie; usmarować;
2. umazać się - ubrudzić się przez mazanie; usmarować się


SJP.pl


umazanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|umazać.

Wiktionary

Powiązane:

 czas. umazać dk.

 rzecz. maźnica ż., maź ż.

Wiktionary


umazywać

1. mażąc, ubrudzić substancją mazistą lub płynem;
2. umazywać się - umazywać samego siebie


SJP.pl


umbanda

kult afroamerykański łączący elementy religii afrykańskich oraz europejskiego okultyzmu i spirytyzmu


SJP.pl

Umbanda (w języku bantu: sztuka leczenia, magia) – kult afroamerykański, rozpowszechniony w Ameryce Łacińskiej, zwłaszcza w Brazylii, łączący elementy wierzeń afrykańskich, europejskiego okultyzmu i spirytyzmu. Wyznawcy umbandy wierzą w siły dobra i są przekonani, że duchy zmarłych uczestniczą w ich spotkaniach dokonując uzdrowień i przepowiadając przyszłość.

Wikipedia


umbo

środkowa, wypukła część tarczy rycerskiej, wzmacniająca jej konstrukcję


SJP.pl

Umbo – wyraźnie wyodrębniona, środkowa część tarczy, spajająca i wzmacniająca jej konstrukcję. Od jego wewnętrznej strony, często umiejscawiano imacz.

Wśród odnajdywanych umb, większość miała kolisty kształt i wykonywana była z żelaza, ale nie wyklucza się również występowania umb wykonanych z drewna. Jego pierwotna funkcja jako elementu wzmacniającego konstrukcję, z czasem ewoluowała umożliwiając również aktywne wykorzystanie w walce. Najstarsze umba znane są już ze znalezisk kultury lateńskiej (początki epoki żelaza). Wykorzystywane były m.in. przez Germanów, Celtów i Rzymian.

Wikipedia


umbra

1. przestarzale: zasłona, abażur, parasolka, daszek na oczy; umbrelka
2. ciemnoczerwony ił zabarwiony związkami żelaza i magnezu; naturalna farba brunatnoczerwona


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) geol. ilasta skała koloru czerwono-brązowego

 (1.2) szt. brązowawy pigment używany w malarstwie, glinka farbiarska

Wiktionary

  • Umbra – rodzaj ryb z rodziny muławkowatych
  • Umbra – (Muławka bałkańska - Umbra krameri) – gatunek ryby
  • Umbra (malarstwo) – naturalny pigment zbliżony do ochry i sjeny
  • Umbra (astronomia) – cień całkowity (pojęcie stosowane do zaćmienia)
  • Umbra – dawniej abażur
  • Umbra (medycyna)
  • Umbra (Świat Mroku)

Wikipedia

Przykłady

 (1.2) Producentami umbry są głównie Cypr, Anglia, Francja, Niemcy i Ameryka.

 (1.4) Miecio trzyma w akwarium pięć umbr i piskorzyka.

 (1.5) Umbra posiada kształt stożka.

 (1.6) W obszarze plamaamy słonecznej astronom wskazał umbrę.

 (1.7) Starcie kurzu ze starych umbr zajęło jej pół godziny.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈũmbra, AS: ũmbra

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. umbrelka ż., umbrela ż., umbryjski mrz., Umbrowie mos., Umbri mos.

 przym. umbryjski

Wiktionary

Synonimy:

 (1.3) muławka bałkańska, muławka, muławka europejska, muławka dunajska

Wiktionary


umbralny

związany z archetypem cienia w psychologii C. G. Junga


SJP.pl


umbrela

osłona tłumiąca zbyt jaskrawe światło lampy; abażur; umbrelka


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) przest. abażur na lampę

 (1.2) przest. daszek, zasłona na oczy

 (1.3) przest. rzad. parasol chroniący przed słońcem

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ũmˈbrɛla, AS: ũmbrela

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. umbra ż., umbrel m., umbrakulum n.

:: zdrobn. umbrelka

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) umbrel, stpol. umbela

 (1.2) umbrel, stpol. umbela

Wiktionary


umbrelka

osłona tłumiąca zbyt jaskrawe światło lampy; abażur; umbrela


SJP.pl


umbrella

[czytaj: ambrela] czcionka komputerowa


SJP.pl

Wikipedia


umbri

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy, liczba mnoga

 (1.1) hist. etn. starożytne plemię zamieszkujące Umbrię

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Imperator nie zamierzał ulec Umbrom w tej sprawie.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. umbryjski mrz., Umbria ż., Umbrowie m. lm., Umbryjczyk mos., Umbryjka ż., umbra ż.

 przym. umbryjski

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) Umbrowie

Wiktionary


umbria

region i kraina historyczna we Włoszech


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) geogr. adm. region administracyjny w środkowych Włoszech;

Wiktionary

Umbria (wł. Umbria) – region administracyjny w centralnych Włoszech, o powierzchni 8456 km², 872,9 tys. mieszkańców i stolicą w Perugii (146,7 tys. mieszkańców). Gęstość zaludnienia 103 osób na km².

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Perugia jest stolicą Umbrii.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈũmbrʲja, AS: ũmbrʹi ̯a

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Umbri mos., Umbrowie m. lm., Umbryjczyk m., Umbryjka ż., umbryjski mrz.

 przym. umbryjski

Wiktionary

Synonimy:

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

 (1.1) Włochy

meronimy.

pokrewne.

 rzecz. Umbri mos., Umbrowie m. lm., Umbryjczyk m., Umbryjka ż., umbryjski mrz.

 przym. umbryjski

frazeologia.

etymologia.

 (1.1) etym|wł|Umbria. < etym|łac|Umbria.

uwagi.

 (1.1) zobacz też: Indeks:Włoski - Regiony administracyjne Włoch

tłumaczenia.

* angielski: (1.1) Umbria

* arabski: (1.1) أومبريا ż.

* białoruski: (1.1) Умбрыя ż.

* bułgarski: (1.1) Умбрия ż.

* czeski: (1.1) Umbrie ż.

* hiszpański: (1.1) Umbría ż.

* lombardzki: (1.1) Ümbria ż.

* łaciński: (1.1) Umbria ż.

* niemiecki: (1.1) Umbrien n.

* portugalski: (1.1) Úmbria ż.

* rosyjski: (1.1) Умбрия ż.

* słowacki: (1.1) Umbria ż.

* ukraiński: (1.1) Умбрія ż.

* włoski: (1.1) Umbria ż.

źródła.

== Umbria (język angielski.) ==

thumb|Umbria (1.1)

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik, nazwa własna

 (1.1) geogr. adm. Umbria

odmiana.

przykłady.

składnia.

kolokacje.

synonimy.

Wiktionary


umbriel

satelita Urana


SJP.pl

Umbriel (Uran II ) – trzeci co do wielkości naturalny satelita Urana. Odkryty przez Williama Lassella 24 października 1851 roku, równocześnie z Arielem.

Nazwa księżyca pochodzi od złego ducha z poematu Pukiel porwany (The Rape of the Lock) Alexandra Pope’a.

Wikipedia


umbrowie

starożytny lud


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy, liczba mnoga

 (1.1) hist. etn. starożytne plemię zamieszkujące Umbrię;

Wiktionary

Umbrowie (łac. Umbri) − jedno z plemion italskich.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Założycielami osady na lagunie mogli być greccy koloniści z Tesalii, Umbrowie lub Etruskowie.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. umbryjski mrz., Umbria ż., Umbri m. lm., Umbryjczyk mos., Umbryjka ż., umbra ż.

 przym. umbryjski

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) Umbri

Wiktionary


umbryjczyk

mieszkaniec Umbrii (regionu)


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) mieszkaniec Umbrii

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Wielu Umbryjczyków emigrowało do Ameryki.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Umbria ż., Umbrowie m. lm., Umbri m. lm.

:: fż. Umbryjka ż.

 przym. umbryjski

Wiktionary


umbryjka

mieszkanka Umbrii (regionu)


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) mieszkanka Umbrii

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Na stacji wsiadło kilka starszych Umbryjek z dziećmi.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Umbria ż., Umbrowie m. lm., Umbri m. lm.

:: fm. Umbryjczyk mos.

 przym. umbryjski

Wiktionary


umbryjski

przymiotnik od: Umbria (region we Włoszech)


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) odnoszący się do Umbrii, związany z Umbrią

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (2.1) jęz. nazwa języka;

 (2.2) jęz. nazwa dialektu

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Polacy zwiedzili umbryjskie sanktuaria.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Umbri mos., Umbria ż., Umbrowie m. lm., Umbryjczyk mos., Umbryjka ż., umbra ż.

Wiktionary


umbryna

gatunek ryby okoniokształtnej z rodziny kulbinowatych; drum iberyjski, umbryna iberyjska


SJP.pl

Umbryna iberyjska, umbryna, drum iberyjski (Umbrina cirrosa) – gatunek morskiej ryby okoniokształtnej z rodziny kulbinowatych (Sciaenidae).

Wikipedia


umbundu

rzeczownik, rodzaj męski

 (1.1) jęz. język z rodziny bantu, używany w Angoli;

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Dzisiaj na ulicach Luandy mieszają się owalny umbundu, Owimbundu, lingala (język, który narodził się, aby w nim śpiewać), pokaleczony francuski repatriantów sfruwających znad Sekwany, wypieszczony portugalski lokalnych paniczyków, głuchy portugalski zgłoskożernych Portugalczyków, osobliwy kimbundu ostatnich bessanga.

Wiktionary


umcia-umcia

związek frazeologiczny

 (1.1) żart. seks

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Robimy umcia-umcia każdego ranka.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌũmʲt͡ɕa‿ˈũmʲt͡ɕa, AS: ũmʹća‿ũmʹća

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) figo-fago, fiku-miku, bara-bara

Wiktionary


umcs

skrót od: Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej - uczelnia w Lublinie


SJP.pl

skrótowiec

 (1.1) = eduk. Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej;

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Pisarz ukończył studia zaoczne na UMCS w Lublinie.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌu‿ɛ̃m‿t͡sɛ‿ˈːs, AS: u‿ẽm‿c•‿es

Wiktionary


umcyk

środowiskowo: osoba słuchająca muzyki klubowej


SJP.pl


umd

skrót od: Unia Młodzieży Demokratycznej


SJP.pl


umeblować

zaopatrzyć mieszkanie w meble


SJP.pl

czasownik przechodni dokonany (ndk. meblować)

 (1.1) wyposażyć pomieszczenie w meble

czasownik zwrotny dokonany umeblować się (ndk. meblować się)

 (2.1) umeblować swoje pomieszczenia

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Wynajęte mieszkanie trzeba było najpierw umeblować.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. mebel mrz., umeblowanie n., mebelek mrz.

 czas. meblować

 przym. umeblowany

Wiktionary


umeblowanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|umeblować.

Wiktionary

Powiązane:

 czas. umeblować dk.

 rzecz. mebel mrz., mebelek mrz.

Wiktionary


umęczać

1. sprawiając ból, doprowadzać do czyjejś śmierci;
2. doprowadzać do stanu wyczerpania, osłabienia


SJP.pl


umęczyć

1. doprowadzić kogoś do stanu wyczerpania;
2. umęczyć się - poczuć wielkie zmęczenie


SJP.pl


umer

nazwisko


SJP.pl

Umer (dawniej Humer lub Humra) – wieś w Polsce położona w województwie świętokrzyskim, w powiecie kieleckim, w gminie Zagnańsk.

W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa kieleckiego.

W przeszłości był niewielką osadą fabryczną. W 1827 r. liczył 10 domów i 69 mieszkańców i należał do parafii Tumlin. W XIX w. funkcjonował tu zakład fryszerski, który przerabiał m.in. surówkę z huty "Józef" w niedalekim Samsonowie. W 1875 r. wyprodukował 10 tys. pudów (ok. 160 ton) kutych wyrobów żelaznych.

Wikipedia


umfal

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) gw-pl|Górny Śląsk. wypadek, nieszczęśliwe zdarzenie

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) zob. wypadek.

Wiktionary


umi

skrót od: Ursa Minor - Mała Niedźwiedzica


SJP.pl

Umi (jap. 宇美町 Umi-machi) – miasto w Japonii, na wyspie Kiusiu, w prefekturze Fukuoka. Według danych na rok 2020 miejscowość zamieszkiwało 37 671 mieszkańców, a gęstość zaludnienia wyniosła 1247 os./km².

Wikipedia


umiak

duża, szybka i lekka łódź, używana przez Eskimosów


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) duża eskimoska łódź wiosłowo-żaglowa

Wiktionary

Umiak – duża inuicka (eskimoska) łódź wiosłowo-żaglowa wykonana ze skór foczych rozpiętych na szkielecie z drewna wyrzuconego przez morze lub kości wielorybów. Może mieć od 6 do 10 m długości i pomieścić do 20 osób oraz ich bagaże (w tym namioty). Służy do transportu i przewozu dobytku inuickich rodzin podczas letnich wędrówek na tereny łowieckie oraz do grupowych polowań na wieloryby (wówczas na umiaku rozpina się niewielki żagiel).

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ˈũmʲjak, AS: ũmʹi ̯ak

Wiktionary


umianowice

Umianowice – wieś w Polsce, położona w województwie świętokrzyskim, w powiecie pińczowskim, w gminie Kije.

Były wsią klasztoru klarysek krakowskich w województwie sandomierskim w ostatniej ćwierci XVI wieku. W 1944 roku w okolicy Umianowic miał miejsce partyzancki atak na niemiecki pociąg. W czasie walk poległo 13 partyzantów Batalionów Chłopskich.

Wikipedia


umiar

brak przesady, powściągliwość w czymś


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) brak przesady, powściągliwość

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Umiar zawsze jest lepszy od każdego ekstremizmu.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. umiarkowanie n.

 przym. umiarkowany

 przysł. umiarkowanie

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) pomiarkowanie, umiarkowanie, miara, wstrzemięźliwość

Wiktionary


umiarawiać

w medycynie: przywracać prawidłowy rytm pracy, np. umiarawiać akcję (czynność) serca, oddech


SJP.pl


umiarkowanie

przysłówek sposobu

 (1.1) w sposób umiarkowany

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (2.1) cecha tego, co umiarkowane, stonowane

Wiktionary

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ˌũmʲjarkɔˈvãɲɛ, AS: ũmʹi ̯arkovãńe

Wiktionary

Powiązane:

 przym. umiarkowany

 rzecz. umiar mrz., umiarkowaność ż.

Wiktionary


umiarkowaność

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) cecha tego, co umiarkowane

Wiktionary

Powiązane:

 przym. umiarkowany

 przysł. umiarkowanie

 rzecz. umiarkowanie n.

Wiktionary


umiarkowańszy

stopień wyższy od przymiotnika: umiarkowany; bardziej umiarkowany


SJP.pl


umiarkowany

przymiotnik jakościowy

 (1.1) umiejący zachować umiar

 (1.2) taki, który nie jest ani zbyt duży, ani zbyt mały

 (1.3) o poglądach: pośredni między radykalnym a zachowawczym

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌũmʲjarkɔˈvãnɨ, AS: ũmʹi ̯arkovãny

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. umiar mrz., umiarkowanie n., umiarkowaność ż.

 przysł. umiarkowanie

Wiktionary


umiarowić

w medycynie: przywrócić prawidłowy rytm pracy, np. umiarowić akcję (czynność) serca, oddech


SJP.pl


umiarowienie

w medycynie: przywrócić prawidłowy rytm pracy, np. umiarowić akcję (czynność) serca, oddech


SJP.pl


umiarowy

wielokąt umiarowy - wielokąt mający wszystkie boki i kąty równe


SJP.pl


umiastów

1. przekształcić w miasto;
2. przejąć przez miasto


SJP.pl

Umiastów – wieś w Polsce położona w województwie mazowieckim, w powiecie warszawskim zachodnim, w gminie Ożarów Mazowiecki. Ma status sołectwa.

W latach 1975–1998 miejscowość położona była w województwie warszawskim.

Według stanu w 2021 sołectwo liczyło 422 mieszkańców.

Wikipedia


umiastowić

1. przekształcić w miasto;
2. przejąć przez miasto


SJP.pl


umiastowski

nazwisko


SJP.pl


umiatać

dawniej: zamiatać


SJP.pl


umiały

przymiotnik

 (1.1) stpol. ten, który umie, erudyta, wykształcony

forma czasownika.

 (2.1) 3. os. nmos. lm. przesz. od: umieć

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ũˈmʲjawɨ, AS: ũmʹi ̯au̯y

Wiktionary


umieć

1. mieć praktyczną wiedzę na jakiś temat;
2. potrafić coś zrobić


SJP.pl

czasownik modalny

 (1.1) potrafić coś zrobić; wiedzieć, jak coś zrobić

 (1.2) pot. opanować materiał na egzamin, klasówkę, itp.

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Nie umiem pisać lewą ręką. Umiem naprawić pralkę.

 (1.2) Umiesz angielski? Dzisiaj klasówka.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈũmʲjɛ̇t͡ɕ, AS: ũmʹi ̯ėć

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. umienie n., umiejętność

 przym. umiejętny

 czas. naumieć się

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) potrafić, być w stanie, wiedzieć, znać

Wiktionary


umiędzynarodawianie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|umiędzynarodawiać.

Wiktionary


umiędzynarodowić

1. ustanowić zarząd kilku państw nad czymś na mocy układów międzynarodowych;
2. udostępnić coś wielu państwom


SJP.pl


umiędzynarodowienie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|umiędzynarodowić.

Wiktionary


umiejący

1. mieć praktyczną wiedzę na jakiś temat;
2. potrafić coś zrobić


SJP.pl


umiejętnie

przysłówek

 (1.1) w sposób umiejętny

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. umiejętność ż.

 przym. umiejętny

Wiktionary


umiejętniej

stopień wyższy od przysłówka: umiejętniej


SJP.pl


umiejętniejszy

rzadki stopień wyższy od przymiotnika: umiejętny; bardziej umiejętny


SJP.pl


umiejętność

praktyczna znajomość czegoś, wiedza o czymś, biegłość


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) biegłość w danym temacie, praktyczna zdolność do robienia czegoś

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Umiejętności kulinarne twojej mamy są imponujące.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌũmʲjɛ̇ˈjɛ̃ntnɔɕt͡ɕ, AS: ũmʹi ̯ėi ̯ntność

Wiktionary

Powiązane:

 czas. umieć

 przym. umiejętny

 przysł. umiejętnie, nieumiejętnie

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) zdolność; gw-pl|Górny Śląsk|grajfka.

Wiktionary


umiejętny

świadczący o czyjejś wiedzy, biegłości, wprawie w czymś


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) świadczący o czyjejś wiedzy, posiadaniu umiejętności, wprawy w czymś

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. umiejętność ż.

 przysł. umiejętnie, nieumiejętnie

 czas. umieć

Wiktionary


umiejscawiać

czasownik przechodni niedokonany (dk. umiejscowić)

 (1.1) wyznaczać miejsce czegoś

 (1.2) ustalać czas i miejsce czegoś

 (1.3) ograniczać coś do jednego miejsca

czasownik zwrotny niedokonany umiejscawiać się (dk. umiejscowić się)

 (2.1) pojawiać się w jakimś miejscu

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. miejsce n., umiejscawianie n., umiejscowienie n.

 czas. umiejscowić dk.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) lokalizować

 (1.2) umieszczać

Wiktionary


umiejscawianie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) wyznaczanie lub ustalanie miejsca

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Anachronizm jest błędem chronologicznym, polegającym na umiejscawianiu w dziele zjawiska lub zachowania, które miało miejsce w innym czasie: przed lub po.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. umiejscowienie n., miejsce n., miejscowość ż.

 czas. umiejscawiać ndk., umiejscowić dk.

Wiktionary


umiejscowić

czasownik przechodni dokonany (ndk. umiejscawiać)

 (1.1) dokonany od|umiejscawiać.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. umiejscowienie n., miejsce n., umiejscawianie n.

 czas. umiejscawiać ndk.

Wiktionary


umiejscowienie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) wyznaczenie lub ustalenie miejsca

 (1.2) położenie czegoś; miejsce, w którym to się znajduje

Wiktionary

Przykłady

 (1.2) Umiejscowienie wsi przypomina ślepy zaułek. Otoczona zewsząd zielonymi wzgórzami (…) oferuje rodzaj klaustrofobii.

Wiktionary

Powiązane:

 czas. umiejscawianie n., umiejscowić, umiejscawiać

 rzecz. umiejscawianie n., miejsce n.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.2) położenie, lokalizacja, usytuowanie

Wiktionary


umiejscowiony

znajdujący się w określonym miejscu


SJP.pl


umiękać

dawniej: stawać się miękkim; mięknąć, rozmiękać


SJP.pl


umielać

rzadko: mieląc, rozcierać coś na proszek; rozmielać


SJP.pl


umielić

rzadko: mieląc, rozetrzeć na proszek, miazgę; rozmielić


SJP.pl


umienianin

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) mieszkaniec Umienia

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Umień m.

:: fż. umienianka ż.

 przym. umieński

Wiktionary


umienianka

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) mieszkanka Umienia

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Umień m.

:: fm. umienianin m.

 przym. umieński

Wiktionary


umienie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|umieć.

Wiktionary

Powiązane:

 czas. umieć

Wiktionary


umieński

przymiotnik relacyjny

 (1.1) dotyczący Umienia

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Umień m., umienianin m., umienianka ż.

Wiktionary


umierać

czasownik nieprzechodni niedokonany (dk. umrzeć)

 (1.1) kończyć swoje życie, przestawać żyć

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Ludzie boją się starości — a umierać młodo nie pragną.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ũˈmʲjɛrat͡ɕ, AS: ũmʹi ̯erać

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. umieralność ż., mór m., umarlak m., umrzyk m., umieranie n., umieralnia ż., umór mrz.

 czas. umrzeć dk.

 przym. obumarły

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) konać, mrzeć; eufem. odchodzić; wulg. zdychać

Wiktionary


umierająca

kobieta umierająca, będąca w agonii; konająca


SJP.pl

Patrz:

umierać

umierający

osoba umierająca, będąca w agonii; konający


SJP.pl

Patrz:

umierać

umieralnia

1. pejoratywnie: dom opieki dla nieuleczalnie chorych; hospicjum;
2. z dezaprobatą o schronisku dla zwierząt


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) pot. pejor. niewyszukane miejsce do umierania dla ludzi i zwierząt

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Do tej umieralni przywożono ludzi jak do szatni, aby czym prędzej zrzucali doczesne powłoki.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. umarły mos., umieralność ż., umieranie n., umrzyk mos.

 czas. umierać ndk., umrzeć dk.

 przym. umarły

 ims. umarły

Wiktionary


umieralność

liczba zgonów w jednostce czasu w stosunku do ogółu ludności żyjącej na danym obszarze; śmiertelność


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) demogr. stosunek liczby zgonów w określonej jednostce czasu do ogółu mieszkańców danego obszaru;

Wiktionary

Umieralność, współczynnik umieralności, współczynnik zgonów – w demografii i epidemiologii liczba zgonów w stosunku do liczby mieszkańców danego obszaru w określonej jednostce czasu. W epidemiologii jest to liczba zgonów na k osób (najczęściej 100 tys.) wśród ogółu obserwowanej populacji. W demografii współczynnik ten służy wraz z innymi wskaźnikami do badania ruchu naturalnego i podawany jest zazwyczaj w promilach według wzoru:

W_{z}={\frac {Z}{L}}C,

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Przeludnienie może wynikać ze wzrostu liczby urodzeń, spadku współczynnika umieralności, wzrostu imigracji lub braku równowagi biologicznej i wyczerpania zasobów.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. umarły mos., umieralnia ż., umieranie n., umrzyk mos.

 czas. umierać ndk., umrzeć dk.

 przym. umarły

 ims. umarły

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) śmiertelność

Wiktionary


umieranie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|umierać.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌũmʲjɛˈrãɲɛ, AS: ũmʹi ̯erãńe

Wiktionary

Powiązane:

 czas. umierać ndk.

 przym. obumarły

 rzecz. umieralność ż., umieralnia ż., umarła ż., umarlak mos., umrzyk m.

 ims. umarła

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) konanie, marcie

Wiktionary


umieść

przemieścić za pomocą miotły, zamieść


SJP.pl


umieścić

1. położyć, postawić gdzieś, ulokować w jakimś miejscu;
2. skierować kogoś dokądś, wyznaczyć miejsce pobytu, pracy itp.


SJP.pl

czasownik przechodni dokonany (ndk. umieszczać)

 (1.1) dokonany od|umieszczać.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ũˈmʲjɛ̇ɕt͡ɕit͡ɕ, AS: ũmʹi ̯ėśćić

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. umieszczenie n., miejski mrz., miasto

 czas. umieszczać, pomieścić

 przyim. miasto

 przym. miejski

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) umiejscowić, ulokować, uplasować, usytuować

Wiktionary


umieski

przymiotnik relacyjny

 (1.1) dotyczący Umieszcza

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Umieszcz m., umieszczanin m., umieszczanka ż.

 przym. umieszczański

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) umieszczański

Wiktionary


umięśniać

potocznie: zwiększać wielkość mięśni w danej części ciała


SJP.pl


umięśnić

potocznie:
1. zwiększyć wielkość mięśni w danej części ciała;
2. umięśnić się - rozbudować mięśnie całego ciała


SJP.pl


umięśnienie

potocznie:
1. zwiększyć wielkość mięśni w danej części ciała;
2. umięśnić się - rozbudować mięśnie całego ciała


SJP.pl


umięśniony

potocznie:
1. zwiększyć wielkość mięśni w danej części ciała;
2. umięśnić się - rozbudować mięśnie całego ciała


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) mający silnie rozwinięte mięśnie

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. mięsień mrz., mięso n., mięśniak mos./mrz.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) muskularny

Wiktionary


umieszać

dawniej: zmieszać, wymieszać


SJP.pl


umieszczać

1. kłaść, stawiać gdzieś, lokować w jakimś miejscu;
2. kierować kogoś dokądś, wyznaczać miejsce pobytu, pracy itp.


SJP.pl

czasownik

 (1.1) stawiać, kłaść kogoś lub coś w określonym miejscu; umiejscawiać

 (1.2) ustalać komuś miejsce pobytu

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Rosja umieściła nowego satelitę na orbicie okołoziemskiej.

 (1.1) Chłopak, który umieścił na murach wiele rasistowskich napisów, został złapany przez policję.

 (1.2) Potrzebuję zaświadczeń osób, które zostały umieszczone w naszym szpitalu w ostatnim miesiącu.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ũˈmʲjɛʃt͡ʃat͡ɕ, AS: ũmʹi ̯eščać

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. umieszczanie n.

 czas. umieścić

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) umiejscawiać, sytuować, sadowić, kłaść, lokować, rozmieszczać

Wiktionary


umieszczanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|umieszczać.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌũmʲjɛʃˈt͡ʃãɲɛ, AS: ũmʹi ̯eščãńe

Wiktionary

Powiązane:

 czas. umieszczać

Wiktionary


umieszczanin

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) mieszkaniec Umieszcza

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Umieszcz m.

:: fż. umieszczanka ż.

 przym. umieski, umieszczański

Wiktionary


umieszczanka

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) mieszkanka Umieszcza

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Umieszcz m.

:: fm. umieszczanin m.

 przym. umieski, umieszczański

Wiktionary


umieszczański

przymiotnik relacyjny

 (1.1) dotyczący Umieszcza

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Umieszcz m., umieszczanin m., umieszczanka ż.

 przym. umieski

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) umieski

Wiktionary


umieszczenie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|umieścić.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌũmʲjɛʃˈt͡ʃɛ̃ɲɛ, AS: ũmʹi ̯eščńe

Wiktionary

Powiązane:

 czas. umieścić

Wiktionary


umig

skrótowiec

 (1.1) = Urząd Miasta i Gminy

Wiktionary

Powiązane:

 skr. UM

Wiktionary


umilać

sprawiać, aby coś było milsze, sprawiało przyjemność; uprzyjemniać


SJP.pl

czasownik przechodni niedokonany (dk. umilić)

 (1.1) powodować, że coś staje się miłe

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. umilanie n., umilenie n.

 czas. umilić dk.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) bawić, uprzyjemniać, upiększać, zabawiać

Wiktionary


umilacz

coś, co umila czas, poprawia nastrój


SJP.pl


umilenie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|umilić.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌũmʲiˈlɛ̃ɲɛ, AS: ũmʹilńe

Wiktionary

Powiązane:

 czas. umilić, umilać

Wiktionary


umilić

sprawić, aby coś było milsze, sprawiło przyjemność; uprzyjemnić


SJP.pl

czasownik przechodni dokonany (ndk. umilać)

 (1.1) dokonany od|umilać.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ũˈmʲilʲit͡ɕ, AS: ũmʹilʹić

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. umilenie n., umilanie n.

 czas. umilać ndk.

Wiktionary


umilkły

taki, który umilkł


SJP.pl


umiński

nazwisko


SJP.pl

  • Andrzej Umiński (ur. 1956) – polski polityk, przedsiębiorca
  • Jan Umiński (1930–1990) – polski duchowny rzymskokatolicki,
  • Jan Nepomucen Umiński (1778-1851) – generał brygady Księstwa Warszawskiego
  • Józef Umiński (1888–1954) – polski ksiądz katolicki
  • Maksymilian Umiński (?–1794) – starościc bielski, porucznik artylerii
  • Piotr Umiński (1830–1906) – polski działacz społeczny
  • Robert Umiński (ur. 1983) – polski żużlowiec
  • Władysław Umiński (1865–1954) – polski pisarz tworzący fantastykę naukową
  • Zdzisław Umiński (ur. 1924) – polski prozaik i krytyk literacki

Wikipedia


umitrężać

dawniej: męczyć, nużyć


SJP.pl


umitygować

uspokoić, pohamować kogoś, uśmierzyć coś; ułagodzić


SJP.pl


umizg

dawniej:
1. zabiegi mające na celu pozyskanie względów osoby płci odmiennej, starania o czyjąś rękę; flirt, umizgi, zaloty, konkury, amory, zalecanki;
2. gest, mina, spojrzenie wyrażające uprzejmość, przychylność


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) gest pełen życzliwości, przymilenie się

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Wiedziała dobrze, że na jednym umizgu się nie skończy.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. umizganie się n., umizgant mos., umizgi lm nm., umizgiwanie n., umizgliwość ż., umizgnięcie się n., umizgus mos.

 czas. umizgać się ndk., umizgiwać się ndk., umizgnąć się dk.

 przym. umizgliwy

Wiktionary


umizgać

umizgać się - przymilać się, zalecać się do kogoś w celu zdobycia jego względów, miłości


SJP.pl


umizgant

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) daw. osoba umizgująca się, zalotnik

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Przychodziły do niej różne umizganty, ale ona wciąż czekała na tego jednego.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. umizg mrz., umizganie się n., umizgi lm nm., umizgiwanie n., umizgliwość ż., umizgnięcie się n., umizgus mos.

 czas. umizgać się ndk., umizgiwać się ndk., umizgnąć się dk.

 przym. umizgliwy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) konkurent, zalotnik; daw. umizgus

Wiktionary


umizgi

dawniej:
1. zabiegi mające na celu pozyskanie względów osoby płci odmiennej, starania o czyjąś rękę; flirt, umizgi, zaloty, konkury, amory, zalecanki;
2. gest, mina, spojrzenie wyrażające uprzejmość, przychylność


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj niemęskoosobowy, liczba mnoga

 (1.1) przymilanie się, kokietowanie

 (1.2) przen. zwracanie się, dotykanie

forma rzeczownika.

 (2.1) M., B. i W. lm. od: umizg

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Na nieustanne jego umizgi odpowiadała mruganiem powiek.

 (1.2) Rumieni się on od słońca umizgów i krwawo-złote łuski niosą jego wody próżniacze.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. umizg mrz., umizganie się n., umizgant mos., umizgiwanie n., umizgliwość ż., umizgnięcie się n., umizgus mos.

 czas. umizgać się ndk., umizgiwać się ndk., umizgnąć się dk.

 przym. umizgliwy

Wiktionary


umizgliwy

przymiotnik

 (1.1) daw. taki, który się umizguje

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Chadzał do niej jeden umizgliwy młodzieniec z sąsiedztwa.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. umizg mrz., umizganie się n., umizgant mos., umizgi lm nm., umizgiwanie n., umizgliwość ż., umizgnięcie się n., umizgus mos.

 czas. umizgać się ndk., umizgiwać się ndk., umizgnąć się dk.

Wiktionary


umizgus

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) daw. osoba umizgująca się, zalotnik

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Dała kosza kolejnemu umizgusowi.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. umizg mrz., umizganie się n., umizgant mos., umizgi lm nm., umizgiwanie n., umizgliwość ż., umizgnięcie się n.

 czas. umizgać się ndk., umizgiwać się ndk., umizgnąć się dk.

 przym. umizgliwy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) konkurent, zalotnik; daw. umizgant

Wiktionary


umiłować

czasownik przechodni dokonany (ndk. miłować)

 (1.1) książk. bardzo ukochać

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Jezus wiedząc, że nadeszła Jego godzina przejścia z tego świata do Ojca, umiłowawszy swoich na świecie, do końca ich umiłował.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. umiłowany mos., miłowanie n., umiłowanie n., miłostka ż., miłość ż.

 czas. miłować ndk.

 przym. umiłowany

Wiktionary


umiłowana

kobieta, z którą łączy kogoś wielka miłość; ukochana


SJP.pl

Umiłowana (org. Beloved) – powieść Toni Morrison opublikowana w 1987 roku. Była to piąta i jednocześnie najbardziej chwalona powieść autorki. Otrzymała Nagrodę Pulitzera, znalazła się też na liście najważniejszych utworów literackich ostatnich 25 lat, stworzonej przez „The New York Times”. Znalazła się także w finale National Book Award, jednak nagrody tej nie otrzymała, co wzbudziło protest czarnoskórych pisarzy i krytyków, którzy wystosowali list otwarty, podpisany przez 48 autorów (m.in. Mayę Angelou, Amiri Barakę, Johna Edgara Widemana, i Henry'ego Louisa Gatesa Jr.), w którym protestują przeciwko temu, że Morrison nigdy nie otrzymała tej nagrody za żaden ze swoich utworów.

Wikipedia


umiłowanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|umiłować.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. miłowanie n., umiłowany mos.

 czas. umiłować dk., miłować ndk.

 przym. umiłowany

Wiktionary


umiłowany

darzony wielką miłością; ukochany, kochany


SJP.pl

forma czasownika.

 (1.1) imiesłów przymiotnikowy bierny od: umiłować

przymiotnik

 (2.1) będący obiektem czyjegoś umiłowania

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (3.1) osoba, którą ktoś umiłował

Wiktionary

Przykłady

 (3.1) Na łożu mym nocą szukałam / umiłowanego mej duszy, / szukałam go, lecz nie znalazłam.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. umiłowanie n.

:: fż. umiłowana ż.

 czas. miłować ndk., umiłować dk.

Wiktionary

Synonimy:

 (2.1) kochany, ukochany

Wiktionary


umk

[czytaj: u-em-KA] skrót od:
1. Uniwersytet Mikołaja Kopernika (w Toruniu);
2. Urząd Miasta Krakowa


SJP.pl

skrótowiec, rzeczownik

 (1.1) = eduk. Uniwersytet Mikołaja Kopernika;

 (1.2) = adm. Urząd Miasta Krakowa;

Wiktionary


umknąć

uciec skądś szybko


SJP.pl

czasownik dokonany (ndk. umykać)

 (1.1) dokonany od|umykać.

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Większość umknęła sekretnymi korytarzami podziemnymi, których trasę poznaliśmy po kilku dniach.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈũmknɔ̃ɲt͡ɕ, AS: ũmknõńć

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. umknięcie n., umykanie n.

 czas. umykać ndk.

Wiktionary


umknięcie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|umknąć.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ũˈmʲcɲɛ̇̃ɲt͡ɕɛ, AS: ũmʹḱńė̃ńće

Wiktionary

Powiązane:

 czas. umknąć

Wiktionary


uml

[czytaj: u-em-EL] skrót angielskiego: Unified Modeling Language - Ujednolicony Język Modelowania, język formalny służący do opisu świata obiektów w analizie obiektowej oraz w programowaniu obiektowym


SJP.pl

Unified Modeling Language (UML, zunifikowany język modelowania) – język pół-formalny wykorzystywany do modelowania różnego rodzaju systemów, stworzony przez Grady’ego Boocha, Jamesa Rumbaugha oraz Ivara Jacobsona, obecnie rozwijany przez Object Management Group.

Wikipedia


umlaucik

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) zdrobn. od umlaut

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. umlaut m.

Wiktionary


umlaut

postać przegłosu w językach germańskich, polegająca na wymianie samogłosek tylnych na samogłoski przednie


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) jęz. przegłos

 (1.2) znak przegłosu – dwie kropki nad literą

Wiktionary

Umlaut (dosłownie: przegłos) – zmiana brzmienia samogłoski spotykana w językach germańskich.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ˈũmlawt, AS: ũmlau̯t

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. umlaucik mrz.

Wiktionary


umma

wspólnota wszystkich wyznawców islamu; wszechmuzułmańska wspólnota


SJP.pl

  • Umma – starożytne miasto sumeryjskie
  • Umma – słowo arabskie
  • Umma – rodzaj ważek

Wikipedia


umnictwo

dawniej:
1. literatura, piśmiennictwo;
2. umiejętność;
3. zasób wiedzy


SJP.pl


umniejszać

czynić kogoś lub coś mniej ważnym, uznawać coś za błahe, pozbawione znaczenia


SJP.pl

czasownik przechodni niedokonany (dk. umniejszyć)

 (1.1) czynić coś mniej ważnym; obniżać wartość, wielkość, znaczenie

Wiktionary

Powiązane:

 czas. umniejszyć

 rzecz. umniejszanie n., umniejszenie n.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) bagatelizować, banalizować, dezaprobować, dezawuować, dyskredytować, minimalizować, osłabiać, podważać, pomniejszać, spłycać, ujmować

Wiktionary


umniejszyć

uczynić kogoś lub coś mniej ważnym, uznać coś za błahe, pozbawione znaczenia


SJP.pl


umocnić

czasownik przechodni dokonany (ndk. umacniać)

 (1.1) dokonany od|umacniać.

czasownik zwrotny dokonany umocnić się (ndk. umacniać się)

 (2.1) dokonany od|umacniać się.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. umacnianie n., umocnienie n.

 czas. umacniać

 przym. umocnieniowy, mocny

Wiktionary


umocnienie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|umocnić.

 (1.2) nasyp zabezpieczający brzeg rzeki

 (1.3) wojsk. fortyfikacja budowana na polu walki

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Prezydent Nicolas Sarkozy, sam Francuz w pierwszym pokoleniu, jeszcze w kampanii wyborczej obiecywał „umocnienie tożsamości francuskiej”.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌũmɔt͡sʲˈɲɛ̇̃ɲɛ, AS: ũmocʹńė̃ńe

Wiktionary

Powiązane:

 czas. umocnić dk., umacniać ndk., umocować dk., mocować ndk.

 rzecz. umacnianie n.

 przym. umocnieniowy, mocny

Wiktionary


umocnieniowy

przymiotnik

 (1.1) związany z umacnianiem, budowa obwarowań lub z umocnieniami, obwarowaniami

 (1.2) związany z umacnianiem, zapewnieniem czemuś stabilności, lub umocnieniami do tego służącym

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Szwadrony liniowe po zajęciu wyznaczonych stanowisk z miejsca przystąpiły do prac umocnieniowych.

 (1.1) Malta miała podwójny luksus, posiadała zarówno mocny pierścień umocnieniowy, służący prowadzeniu obrony wokół wyspy przeciwko słabszym natrętom, oraz fortyfikację otaczającą stolicę (…)

 (1.2) Nie pomogły nawet prace umocnieniowe prowadzone po II wojnie światowej. Przyczyną obsuwania gruntu było nie tylko morze, ale również opady atmosferyczne.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. umocnienie n., umacnianie n.

 czas. umocnić dk., umacniać ndk.

 przym. umocniony

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) fortyfikacyjny

Wiktionary


umocować

czasownik przechodni dokonany (ndk. umocowywać)

 (1.1) połączyć trwale coś z czymś

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. umocowanie n., umocowany mos., umocnienie n.

 czas. mocować

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) przybić, przytwierdzić

Wiktionary


umocowany

forma czasownika.

 (1.1) imiesłów przymiotnikowy bierny od: umocować

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (2.1) daw. pełnomocnik, plenipotent

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌũmɔt͡sɔˈvãnɨ, AS: ũmocovãny

Wiktionary

Powiązane:

 czas. umocować dk.

Wiktionary


umocowywać

czasownik przechodni niedokonany (dk. umocować)

 (1.1) trwale łączyć coś z czymś

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. umocowywanie n.

 czas. mocować

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) mocować, przymocowywać, przytwierdzać, zamocowywać

Wiktionary


umoczyć

1. zanurzając w płynie uczynić coś mokrym; zwilżyć;
2. nie załatwić czegoś pomyślnie, zrobić coś źle, nieumiejętnie


SJP.pl

czasownik przechodni dokonany

 (1.1) uczynić coś mokrym, zanurzając w płynie

 (1.2) pot. zrobić coś źle, stracić coś poprzez nieumiejętne zrobienie czegoś

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Uważaj, bo umoczysz sobie rękaw.

 (1.2) Janek umoczył kupę kasy, kupując te akcje.

 (1.2) Nasi znowu umoczyli mecz.

 (1.2) Umoczyłem egzamin poprawkowy, teraz jedyna nadzieja w komisie.

Wiktionary


umodelować

przestarzale: uformować


SJP.pl


umodnić

1. uczynić modnym, popularnym;
2. uczynić nowoczesnym; zmodernizować, uwspółcześnić, unowocześnić


SJP.pl


umór

dawniej: śmierć, zguba; dziś żywe w zwrotach: pić na umór - upijać się do nieprzytomności; zakochać się (w kimś) na umór - bardzo mocno się (w kimś) zakochać


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) przest. śmierć, zagłada

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈũmur, AS: ũmur

Wiktionary

Powiązane:

 czas. umierać ndk., umrzeć dk.

Wiktionary


umoralniać

prawić morały; pouczać


SJP.pl


umoralniający

prawić morały; pouczać


SJP.pl


umoralnianie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|umoralniać.

Wiktionary

Powiązane:

 czas. umoralniać ndk.

 rzecz. morał mrz., moralizatorka ż.

Wiktionary


umordować

1. zmęczyć, utrudzić;
2. umordować się - zmęczyć się, utrudzić się, wyczerpać się


SJP.pl


umorusać

1. pobrudzić, usmolić;
2. umorusać się - pobrudzić się, usmolić się


SJP.pl

czasownik przechodni dokonany

 (1.1) pot. ubrudzić twarz lub ręce, zwykle na ciemno

czasownik zwrotny umorusać się

 (2.1) pot. ubrudzić sobie twarz lub ręce, zwykle na ciemno

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) A ten najmłodszy Rysio był zawsze umorusany, chodził z gilem do pasa i płakał, że go dzieci znowu zostawiły.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌũmɔˈrusat͡ɕ, AS: ũmorusać

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. umorusanie n.

Wiktionary


umorusanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|umorusać.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌũmɔruˈsãɲɛ, AS: ũmorusãńe

Wiktionary

Powiązane:

 czas. umorusać

Wiktionary


umorzenie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) praw. finans. dobrowolne zrzeczenie się częściowe lub całkowite należności w ramach umownego porozumienia pomiędzy wierzycielem a dłużnikiem

 (1.2) praw. zamknięcie postępowania sądowego w danej sprawie

Wiktionary

Umorzenie – okresowe zmniejszenie wartości początkowej środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych na skutek jego wykorzystywania w trakcie prowadzenia działalności gospodarczej, o wyrażoną wartościowo sumę tego zużycia.

Wartość umorzenia za dany okres (np. kilku lat) jest sumą dokonanych odpisów amortyzacyjnych w poszczególnych podokresach. Wartość początkowa dobra kapitałowego, pomniejszona o wielkość jego dotychczasowego umorzenia, stanowi wartość netto wykazywaną w bilansie jednostki.

Wikipedia

Powiązane:

 czas. umorzyć dk.

Wiktionary


umorzeniowy

przymiotnik od: umorzenie


SJP.pl


umościć

ułożyć się, usiąść gdzieś wygodnie


SJP.pl


umotina

język grupy Indian brazylijskich


SJP.pl


umotywować

podać motywy czegoś, uzasadnić istnienie czegoś


SJP.pl


umowa

1. pisemne lub ustne porozumienie stron; ugoda;
2. dokument, w którym określone są prawa i obowiązki stron zainteresowanych


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) wzajemne zobowiązanie dwóch lub więcej osób do zrobienia czegoś lub zachowywania się w określony sposób; arkusz lub inny zapis takiego zobowiązania;

Wiktionary

Umowa, kontrakt (łac. contractus) – w prawie cywilnym zgodne porozumienie dwóch lub więcej stron ustalające ich wzajemne prawa lub obowiązki (ang. a meeting of minds). Na umowę składają się dwa lub więcej zgodnych oświadczeń woli (konsens) zmierzających do zawarcia umowy danego rodzaju. Złożenie przez strony oświadczeń woli, które nie są zgodne, określa się mianem dyssensu. Umowy są zawsze co najmniej dwustronnymi czynnościami prawnymi

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Rozmowy między firmami zakończyły się podpisaniem umowy o współpracy.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ũˈmɔva, AS: ũmova

Wiktionary

Powiązane:

 przym. umowny

 czas. umawiać (się)/umówić (się)

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) porozumienie, kontrakt, układ

Wiktionary


umówić

porozumiewając się z kimś ustalić coś wspólnie, np. uzgodnić warunki umowy, termin spotkania, sposób postępowania


SJP.pl

czasownik przechodni dokonany (ndk. umawiać)

 (1.1) uzgodnić, zaplanować czyjeś spotkanie

 (1.2) ustalić, uzgodnić, postanowić, określić wraz z kimś

czasownik zwrotny dokonany umówić się (ndk. umawiać się)

 (2.1) uzgodnić, zaplanować spotkanie z kimś

 (2.2) ustalić, uzgodnić, postanowić, określić wraz z kimś

Wiktionary

Przykłady

 (2.1) Umówiła się na randkę.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ũˈmuvʲit͡ɕ, AS: ũmuvʹić

Wiktionary

Powiązane:

 czas. umawiać (się) ndk.

 rzecz. umówienie dk., umawianie ndk., umowa, umowność

 przym. umowny

 przysł. umownie

Wiktionary


umówienie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|umówić.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌũmuˈvʲjɛ̇̃ɲɛ, AS: ũmuvʹi ̯ė̃ńe

Wiktionary

Powiązane:

 czas. umówić

Wiktionary


umownie

przysłówek

 (1.1) w sposób umowny

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. umowa ż., umowność ż.

 przym. umowny

Wiktionary


umowność

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) odprzym. cecha tego, co jest umowne; cecha tych, którzy są umowni

Wiktionary

Powiązane:

 przym. umowny

 przysł. umownie

Wiktionary


umowny

1. określony umową, wynikający z umowy;
2. nierzeczywisty, fikcyjny


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) dotyczący umowy

 (1.2) wymyślony, nierzeczywisty

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) W przykładzie posłużyliśmy się umownymi symbolami.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ũˈmɔvnɨ, AS: ũmovny

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. umowa ż., umowność ż.

 czas. umawiać (się) ndk., umówić (się) dk.

 przysł. umownie

Wiktionary

Synonimy:

 (1.2) konwencjonalny, zwyczajowy

Wiktionary


umożliwiać

czasownik przechodni niedokonany (dk. umożliwić)

 (1.1) dawać, tworzyć jakąś możliwość zrobienia czegoś

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Ten przyrząd umożliwia bezpieczny pomiar napięcia w gniazdku.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌũmɔʒˈlʲivʲjät͡ɕ, AS: ũmožlʹivʹi ̯äć

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. możliwość ż., umożliwianie

 przym. możliwy

 przysł. możliwie

 czas. uniemożliwiać

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) pozwalać, zezwalać, dawać

Wiktionary


umożliwianie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|umożliwiać.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌũmɔʒlʲiˈvʲjä̃ɲɛ, AS: ũmožlʹivʹi ̯ä̃ńe

Wiktionary

Powiązane:

 czas. umożliwiać

 przysł. możliwie

Wiktionary


umożliwić

czasownik przechodni dokonany (ndk. umożliwiać)

 (1.1) zob. umożliwiać.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌũmɔʒˈlʲivʲit͡ɕ, AS: ũmožlʹivʹić

Wiktionary

Powiązane:

 przym. możliwy

 przysł. możliwie

 czas. uniemożliwiać dk.

 rzecz. umożliwienie n.

Wiktionary


umożliwienie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|umożliwić.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌũmɔʒlʲiˈvʲjɛ̇̃ɲɛ, AS: ũmožlʹivʹi ̯ė̃ńe

Wiktionary

Powiązane:

 czas. umożliwić

 przysł. możliwie

Wiktionary


umptekit

magmowa skała głębinowa, rodzaj sjenitu


SJP.pl


umrzeć

1. przestać żyć; skonać;
2. przenośne: zakończyć się; wygasnąć


SJP.pl

czasownik nieprzechodni dokonany (ndk. umierać)

 (1.1) skończyć życie

 (1.2) książk. przen. zakończyć byt, przestać istnieć

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Trzeba przyspieszyć tylko sprawę rozwodową w konsystorzu, przewalczyć przeszkody, unieważnić małżeństwo z Piotrem Orzeszko. "Zwyciężę albo umrę!…

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈũmʒɛt͡ɕ, AS: ũmžeć

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. umieralność ż., umieralnia ż., mór mrz., umarły mos., umarła ż., umrzyk mos., umarlak mos., umarcie n., umór mrz.

 czas. mrzeć ndk., umierać ndk.

 ims. umarły, umarła

 przym. obumarły, umarły

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) skonać; gw-pl|Górny Śląsk|skrepnąć, świtnonć.; przen. odejść; podn. rozstać się z życiem, przejść na tamten świat, wydać ostatnie tchnienie, wyzionąć ducha, oddać ducha, oddać Bogu ducha / oddać duszę Bogu, zasnąć na wieki, pożegnać się ze światem, o dziecku powiększyć grono aniołków; książk. przenieść się / odejść na łono Abrahama; pot. żart. pójść do Abrahama na piwo; pot. kopnąć w kalendarz, wykorkować, wykitować, przekręcić się, kojfnąć; posp. wyciągnąć nogi / wyciągnąć kopyta, odwalić kitę; wulg. i o zwierzętach zdechnąć

Wiktionary


umrzik

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) gw-pl|Górny Śląsk. umarły

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) gw-pl|Górny Śląsk|umarty, umrzyty.

Wiktionary


umrzyk

trup, nieboszczyk


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) pot. nieboszczyk, zmarły

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. umieralność ż., umieranie n., umarlak mos., umieralnia ż.

 czas. umrzeć dk., umierać ndk.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) trup, umarlak

Wiktionary


umrzyty

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) gw-pl|Górny Śląsk. umarły

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) gw-pl|Górny Śląsk|umarty, umrzik.

Wiktionary


umts

skrót od: Universal Mobile Telecommunications System - Uniwersalny System Telekomunikacji Ruchomej


SJP.pl


umundurować

czasownik przechodni dokonany (ndk. mundurować)

 (1.1) ubrać w mundury

 (1.2) ubrać w jednakowe ubrania

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. mundur mrz., mundurek mrz., mundurowy mos., mundurowanie n., umundurowanie n.

 czas. mundurować ndk.

 przym. mundurowy

Wiktionary


umundurowanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) prawnie wyznaczony strój członków danej organizacji;

 (1.2) mundury noszone przez członków danej organizacji

Wiktionary

Mundur, uniform – rodzaj jednolitego standaryzowanego ubioru używanego przez członków danej organizacji, stanowiący jednocześnie jej wyróżnik. Mundury (uniformy) noszone są przykładowo przez członków wojska, organizacji paramilitarnych, harcerskich, społecznych, służb mundurowych i medycznych, strażników, niektóre grupy zawodowe itp..

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Mój szef wprowadził obowiązkowe umundurowanie; teraz w biurze czuję się niczym w wojsku.

 (1.2) Obecnie polskie siły zbrojne stosują dwa wzory umundurowania polowego.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌũmũndurɔˈvãɲɛ, AS: ũmũndurovãńe

Wiktionary

Powiązane:

 czas. umundurować dk.

 rzecz. mundur mrz., mundurowy mos., mundurowanie n.

 przym. mundurowy

Wiktionary


umurzać

[czytaj: umur-zać] dawniej: zabrudzić, umorusać, usmolić


SJP.pl


umurzenie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|umurzyć.

Wiktionary

Powiązane:

 czas. umurzyć

Wiktionary


umurzyć

czasownik

 (1.1) poznań. zob. omurzyć.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. umurzenie n.

Wiktionary


umyć

usunąć brud za pomocą wody


SJP.pl

czasownik przechodni dokonany (ndk. myć)

 (1.1) wyczyścić za pomocą wody

czasownik zwrotny dokonany umyć się (ndk. myć się)

 (2.1) oczyścić siebie samego za pomocą wody

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Nie muszę nawet syna prosić, żeby umył naczynia po obiedzie.

 (2.1) Umyję się, zjemy coś i możemy jechać.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈũmɨt͡ɕ, AS: ũmyć

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. umycie n., mycie n., umywalnia ż., umywalka ż., myjka ż.

 czas. myć ndk.

Wiktionary


umycie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) oczyszczenie czegoś wodą, czasami z dodatkiem jakichś środków

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ũˈmɨt͡ɕɛ, AS: ũmyće

Wiktionary

Powiązane:

 czas. umyć dk., umywać ndk.

 rzecz. umywalnia ż., mycie n., umywalka ż., myjka ż.

Wiktionary


umykać

uciekać, szybko się oddalać


SJP.pl


umykanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|umykać.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. nieumykanie n.

 czas. umknąć dk., umykać ndk.

Wiktionary


umyślić

postanowić coś, zaplanować coś (np. Umyślili, że przejdą wschodnią stroną przełęczy.)


SJP.pl


umyślnie

przysłówek sposobu

 (1.1) w sposób umyślny; specjalnie, zgodnie z zamiarem

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Pozwany zeznał, że powódka umyślnie go sprowokowała.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ũˈmɨɕl̥ʲɲɛ, AS: ũmyśl̦ʹńe

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. umyślność ż., umyślny mos.

 przym. umyślny

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) celowo, specjalnie, rozmyślnie, z rozmysłem

Wiktionary


umyślniej

stopień wyższy od przysłówka: umyślnie


SJP.pl


umyślniejszy

rzadki stopień wyższy od przymiotnika: umyślny


SJP.pl


umyślny

zgodny z czyimś zamierzeniem, planem; celowy, rozmyślny, specjalny


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) będący przejawem czyjegoś zamierzenia

 (1.2) daw. specjalnie przeznaczony komu lub czemu

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (2.1) przest. osoba, której konkretnie coś się powierza

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Sąd odwołuje warunkowe zwolnienie, jeżeli zwolniony w okresie próby popełnił podobne przestępstwo umyślne, za które orzeczono prawomocnie karę pozbawienia wolności.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. myśl ż., umyślność ż.

 czas. umyślić dk.

 przysł. umyślnie

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) celowy, intencjonalny, nieprzypadkowy, rozmyślny, specjalny, tendencyjny, zamierzony

 (2.1) goniec, posłaniec

Wiktionary


umyśny

dawniej: umyślny


SJP.pl


umysł

1. zespół możliwości funkcji mózgu, obejmujący zdolność myślenia, poznawania, rozumowania i tworzenia; intelekt, rozum;
2. przenośnie: człowiek poddawany ocenie ze względu na jego zdolności rozumowania i myślenia, np. wybitne umysły renesansu


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) siedlisko poznawczej i myślowej aktywności człowieka;

Wiktionary

Umysł – termin ogólny oznaczający ogół aktywności mózgu ludzkiego, przede wszystkim takich, których posiadania człowiek jest świadomy: spostrzeganie, myślenie, zapamiętywanie, odczuwanie emocji, uczenie się, czy regulowanie uwagi. Wyrażenie bliskoznaczne do psychiki, świadomości. Wyrażenie kooperujące: osobowość.

Chociaż inne gatunki również przejawiają niektóre z tych funkcji, słowo to jest używane zazwyczaj w związku z człowiekiem.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Stateczny umysł pamiętaj zachować.

 (1.1) Alkohol zaćmił jego umysł.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈũmɨsw̥, AS: ũmysu̯̦

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. myśl ż., umysłowość ż.

 przysł. umysłowo

 przym. umysłowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) intelekt, rozum, smysł

Wiktionary


umysłowiec

przestarzale: intelektualista


SJP.pl


umysłowo

przysłówek sposobu

 (1.1) w sposób dotyczący umysłu, umysłowości

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌũmɨˈswɔvɔ, AS: ũmysu̯ovo

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. umysł m., umysłowość ż.

 przym. umysłowy

Wiktionary


umysłowość

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) stan możliwości umysłowych

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. umysł mrz.

 przym. umysłowy

 przysł. umysłowo

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) intelektualność

Wiktionary


umysłowy

przymiotnik od: umysł


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) charakterystyczny dla umysłu, związany z umysłem i jego pracą

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Oba stany wykazywały wielki szacunek dla pracy fizycznej, a zarazem uznanie dla wysiłku umysłowego.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌũmɨˈswɔvɨ, AS: ũmysu̯ovy

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. umysł m., umysłowość ż.

 przysł. umysłowo

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) intelektualny, rozumowy, mentalny, konceptualny, psychiczny, duchowy

Wiktionary


umywać

dawniej: obmywać, myć


SJP.pl


umywaleczka

zdrobnienie od: umywalka


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) pot. zdrobn. od: umywalka

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌũmɨvaˈlɛt͡ʃka, AS: ũmyvalečka

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. umywalka ż.

 przym. umywalkowy

Wiktionary


umywalka

urządzenie sanitarne zaopatrzone w kran z bieżącą wodą i odpływ


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) urządzenie sanitarne z bieżącą wodą i naczyniem, przeznaczone do higieny osobistej;

Wiktionary

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Po skorzystaniu z toalety ręce należy umyć w umywalce.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌũmɨˈvalka, AS: ũmyvalka

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. umywalnia ż., mycie n., umycie n., umywanie n.

:: zdrobn. umywaleczka ż.

 czas. myć ndk., umyć dk., umywać ndk.

 przym. umywalkowy

Wiktionary


umywalkowy

przymiotnik od: umywalka


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z umywalką, dotyczący umywalki

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. umywalnia ż., umywaleczka ż., umywalka ż.

Wiktionary


umywalnia

pomieszczenie, w którym znajdują się urządzenia służące do mycia


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) miejsce, w którym można się umyć

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌũmɨˈvalʲɲa, AS: ũmyvalʹńa

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. umywalka ż., umywanie n., umycie n., mycie n., umuwalnik m.

 czas. umywać ndk., umyć dk., myć ndk.

 przym. umywalniany, umywalkowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) łazienka, przest. umywalnik

Wiktionary


umywanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|umywać.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. nieumywanie n., mycie n., umywalka ż., umywalnia ż.

 czas. umywać ndk.

Wiktionary


un

[czytaj: ju-en albo u-en] skrót od: United Nations - angielska nazwa Organizacji Narodów Zjednoczonych (ONZ)


SJP.pl

forma ściągnięta

 (1.1) książk. u niego

Wiktionary

  • Organizacja Narodów Zjednoczonych, ONZ (ang. United Nations, UN)
  • Un – album brytyjskiej anarchopunkowej grupy Chumbawamba
  • Un – miasto w północnych Indiach w stanie Uttar Pradesh
  • Un – miasto w zachodnich Indiach w stanie Gudżarat

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ũɲ, AS: ũń

Wiktionary


unacześniać

rzadko: czynić coś (np. tekst, mapę) aktualnym; uaktualniać, uwspółcześniać


SJP.pl

czasownik przechodni niedokonany (dk. unacześnić)

 (1.1) niedokonany od|unacześnić.

Wiktionary


unacześnić

rzadko: uczynić coś (np. tekst, mapę) aktualnym; uaktualnić, uwspółcześnić


SJP.pl

czasownik przechodni dokonany (ndk. unacześniać)

 (1.1) geogr. uaktualnić mapę, nanieść zaszłe w terenie zmiany

Wiktionary


unacześnienie

rzadko: uczynić coś (np. tekst, mapę) aktualnym; uaktualnić, uwspółcześnić


SJP.pl


unaczynić

w medycynie: opatrzyć naczyniami krwionośnymi


SJP.pl


unaczynienie

w medycynie: opatrzyć naczyniami krwionośnymi


SJP.pl


unakit

kamień naturalny półszlachetny


SJP.pl

Jaspis – kamień szlachetny, osadowa, mikrokrystaliczna skała krzemionkowa złożona głównie z chalcedonu, kwarcu i związków żelaza.

Wikipedia


unanimiter

jednomyślnie


SJP.pl


unanimizm

Wikipedia


unaoczniać

ukazywać coś komuś w sposób oczywisty, dowodzić, uzmysławiać coś (np. Nieraz unaoczniał nam nasze błędne postępowanie.)


SJP.pl

czasownik przechodni niedokonany (dk. unaocznić)

 (1.1) pokazywać coś komuś w bardzo jasny i oczywisty sposób

czasownik zwrotny niedokonany unaoczniać się

 (2.1) książk. stawać się jasnym, oczywistym i łatwo dostrzegalnym

 (2.2) książk. stawać się niezaprzeczalnym

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Porównanie konia z żabą (w przysłowiu na temat kucia i podstawiania łapy) wydaje się unaoczniać groteskowość zasady równości, ale w porządku cywilizowanego świata jest ona przestrzegana.

 (2.1) Czy nie wydaje się panu, że unaocznia się może fakt, że stanie się pan zakładnikiem rządu pana premiera Buzka, jako tego, który negocjuje z rolnikami protestującymi w sprawie skupu zboża?

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. unaocznianie n.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) uwidaczniać

Wiktionary


unaocznianie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|unaoczniać.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. nieunaocznianie n.

 czas. unaoczniać ndk.

Wiktionary


unaocznić

ukazać coś komuś w sposób oczywisty, dowieść, uzmysłowić coś (np. Unaocznił nam, jak wiele straciliśmy.)


SJP.pl


unaradawiać

1. nadawać czemuś cechy narodowe (np. Wstawki te unaradawiają język literacki epoki.);
2. rzadziej: czynić państwowym, nacjonalizować (np. Komuniści unaradawiali przemysł i handel.);
3. unaradawiać się - nabierać cech narodowych


SJP.pl


unarodowić

1. nadać czemuś cechy narodowe (np. Próbowali oni unarodowić literaturę.);
2. rzadziej: uczynić państwowym, znacjonalizować (np. Komuniści unarodowili przemysł i prawie cały handel.);
3. unarodowić się - nabrać cech narodowych


SJP.pl


unasawiać

nadawać głosce rezonans nosowy; unosawiać


SJP.pl


unaszać

dawniej: unosić


SJP.pl

czasownik przechodni niedokonany

 (1.1) daw. unosić

czasownik zwrotny niedokonany unaszać się

 (2.1) daw. unosić się

Wiktionary

Przykłady

 (2.1) Na początku stworzył Bóg niebo i ziemię. A ziemia była pusta i próżna: i ciemności były nad głębokością: a Duch Boży unaszał się nad wodami.

Wiktionary


unaturalniać

rzadko: czynić naturalnym, np. unaturalniać warunki bytowania człowieka


SJP.pl


unaturalnić

rzadko: uczynić naturalnym, np. unaturalnić warunki bytowania człowieka


SJP.pl


unaukawiać

czynić coś naukowym; unaukowiać


SJP.pl


unaukowiać

czynić coś naukowym; unaukawiać


SJP.pl


unaukowić

uczynić coś naukowym


SJP.pl


unbibium

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) chem. pierwiastek chemiczny o symbolu Ubb i liczbie atomowej 122

Wiktionary

Unbibi (ang. unbibium) – hipotetyczny pierwiastek chemiczny o liczbie atomowej 122, niezsyntetyzowany do tej pory. Jego nazwa została utworzona z liczby atomowej, zgodnie z regułami nazewnictwa pierwiastków transuranowych, ustalonymi przez IUPAC.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Jakie właściwości chemiczne ma unbibium?

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ũnˈbʲibʲjũm, AS: ũnbʹibʹi ̯ũm

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) symbol. Ubb

Wiktionary


unboxing

[czytaj: anboks-ing] środowiskowo: internetowy filmik z odpakowywaniem i prezentacją jakiegoś produktu lub prezentu


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) środ. w Internecie: film przedstawiający rozpakowanie i krótką prezentację jakiegoś produktu

Wiktionary

Unboxing (dosłownie wyjmowanie z pudełka, odpakowywanie) – rodzaj filmu przedstawiającego rozpakowywanie nowego produktu, często sprzętu elektronicznego, choć czasem także innych rzeczy, w tym kosmetyków, czy po prostu produktów zamówionych przez internet. Popularne jest umieszczanie takich filmów w serwisie YouTube. Choć filmy przedstawiające odpakowywanie przedmiotów powstawały już wcześniej, to pierwszy film zawierający słowo unboxing został umieszczony na YouTube w 2006 roku.

Wikipedia


unc

skrót od: Universal Naming Convention, w informatyce: jedna z metod zapisu ścieżek dźwiękowych


SJP.pl


uncja

anglosaska jednostka masy bądź objętości


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) metrol. fiz. jednostka masy pochodzenia rzymskiego równa około 27 gramom;

Wiktionary

Uncja (skrót: oz, od starego włoskiego słowa onza, teraz wymawianego oncia; symbol aptekarski: ) – pozaukładowa jednostka masy bądź objętości płynów, stosowana m.in. jako jednostka wagi metali szlachetnych, w szerszym zakresie w krajach anglosaskich. Wielkość uncji może być różna w zależności od systemu wagowego.

Wikipedia

Powiązane:

 przym. uncjowy

Wiktionary


uncjała

wczesnośredniowieczne pismo


SJP.pl

Uncjała (łac. scriptura uncialis) typ pisma kodeksowego występujący w okresie od końca III do X wieku.

Wywodzi się ona z kapitały i charakteryzuje się zanikaniem kantów i tendencją do zaokrąglania liter. Do powstania tego rodzaju pisma przyczyniło się zastosowanie pergaminu w miejsce dotychczasowych zwojów papirusu.

Wikipedia


uncjowy

przymiotnik od: uncja


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) ważący uncję

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. uncja ż.

Wiktionary


uncompahgryt

[czytaj: unkompagryt] bardzo rzadko: rodzaj skały, piroksenowy melilitolit; unkompagryt


SJP.pl


unctad

skrót od: United Nations Conference on Trade and Development - Konferencja Narodów Zjednoczonych w sprawie Handlu i Rozwoju


SJP.pl


undaria

undaria pierzastodzielna (pierzasta) - gatunek brunatnicy, glon popularny w kuchni japońskiej; wakame


SJP.pl


undecylen

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) rzad. chem. alken posiadający jedenaście atomów węgla i jedno wiązanie podwójne

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Oprócz etylenu znamy jeszcze szereg wyższych homologów, jak […] nonylen wzór chemiczny|C9H18., decylen wzór chemiczny|C10H20., undecylen wzór chemiczny|C11H22..

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. undecylenian m.

 przym. undecylenowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) undeken

Wiktionary


undecylenowy

przymiotnik relacyjny

 (1.1) chem. związany z kwasem undecylenowym

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Osobiście na grzybicę stóp polecam maść undecylenową — śmierdzi, ale działa. Trzeba ją jednak odpowiednio długo stosować

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. undecylen m., undecylenian m.

Wiktionary


undecyliard

liczba wynosząca 10^69


SJP.pl


undecylion

liczba wyrażona jedynką z 66 zerami


SJP.pl

Undecylion – liczba 1066, czyli jedynka i 66 zer w zapisie dziesiętnym.

W krajach stosujących tzw. krótką skalę (głównie kraje anglojęzyczne) undecylion oznacza 1036, czyli sekstylion w pozostałych krajach.

W układzie SI mnożnikowi 1066 nie odpowiada żaden przedrostek jednostki miary.

Wikipedia


undecyma

interwał muzyczny złożony z oktawy i kwarty


SJP.pl

Undecyma – interwał złożony zawarty między jedenastoma kolejnymi stopniami skali muzycznej. W szeregu zasadniczym naturalnie występuje undecyma czysta. Zastosowanie znaków chromatycznych pozwala zmienić jej rozmiar.

Wikipedia


undekan

węglowodór o 11 atomach węgla w łańcuchu


SJP.pl

Undekan, C
11
H
24
– organiczny związek chemiczny z grupy alkanów.

Posiada potencjalnie 159 izomerów strukturalnych, nazywanych tradycyjnie undekanami. Według nomenklatury IUPAC nazwę undekan ma jedynie izomer liniowy, zwany zwyczajowo n-undekanem – pozostałe natomiast rozgałęzione izomery są alkilowymi pochodnymi niższych alkanów.

Wikipedia


undeken

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) chem. alken posiadający jedenaście atomów węgla i jedno wiązanie podwójne

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Opracowywano warunki utleniania wobec UV końcowych grup winylowych w monowarstwach z II-trichlorosilylo-1-undekenu osadzonego na powierzchni płytek Si.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) undecylen

Wiktionary


unden

insektycyd z grupy karbaminianów, stosowany do ochrony upraw polowych i warzywniczych oraz do zwalczania owadów i pasożytów domowych; propoksur


SJP.pl


underdog

[czytaj: anderdog] środowiskowo: osoba lub drużyna uważana za słabszą od rywali w konkursach, zawodach sportowych itp.


SJP.pl

  • The Underdog EP – album Yellowcard wydany w 2002 przez Ramen Records
  • Underdog – debiutancki album białoruskiego zespołu punk-rockowego Brutto z 2014 roku
  • Underdog – polski film Macieja Kawulskiego z 2019 roku
  • Underdog – singel brytyjskiego zespołu Kasabian z 2009 roku
  • Underdog – singel Alicii Keys z 2020 roku

Wikipedia


underground

[czytaj: ANdergrałnd albo ANdergrant]
1. niekomercyjna działalność artystyczna; off;
2. londyńska kolej podziemna; metro, tube;
3. nielegalne ruchy polityczne lub społeczne


SJP.pl

  • underground – „underground” w aspekcie kulturowym
  • Underground – film Emira Kusturicy
  • Underground – polski zespół rockowy
  • Underground – album Budki Suflera
  • Underground – 7. gra z serii NFS
  • metro londyńskie, nazwane The Underground
  • Underground – zespół rockowo-punkowy utworzony w 2015 r. w Lubartowie
  • Underground – serial stacji WGN America

Wikipedia


undergroundowiec

[czytaj: andergrałndowiec] artysta współtworzący niekomercyjny i nieoficjalny nurt w sztuce; offowiec


SJP.pl


undergroundowy

[czytaj: andergrałndowy]
1. niekomercyjny, offowy;
2. związany z nielegalnymi ruchami politycznymi lub społecznymi


SJP.pl


understatement

umyślne osłabienie, pomiarkowanie wypowiedzi dla wywołania ironicznego kontrastu z tym, czego się spodziewa słuchacz


SJP.pl


underwriter

[czytaj: anderrajter] specjalista oceniający ryzyko związane z ubezpieczeniem danej osoby lub mienia


SJP.pl


underwriterka

underwriter [czytaj: anderrajterka]


SJP.pl


undset

[czytaj: UNset lub INset] nazwisko


SJP.pl


undulacja

łagodne wzniesienie i obniżenie osi fałdów skorupy ziemskiej; ondulacja


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) geol. łagodne wzniesienie oraz obniżenie osi fałdów w skorupie ziemskiej;

Wiktionary

Undulacja – odstęp (różnica wysokości) pomiędzy geoidą a elipsoidą. Undulacja ma znaczenie przy pomiarach GPS,

h=H+N,

gdzie:

h – wysokość elipsoidalna,
H – wysokość ortometryczna geoidy,
N – odstęp.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ˌũnduˈlat͡sʲja, AS: ũndulacʹi ̯a

Wiktionary

Powiązane:

 przym. undulacyjny

Wiktionary


undulator

aparat telegraficzny odbiorczy o zapisie pisakowym


SJP.pl

Laser na swobodnych elektronach (ang. Free-electron laser – FEL) – urządzenie emitujące spójne promieniowanie elektromagnetyczne takie jak wytwarza laser. Jednak w przeciwieństwie do zwykłych laserów, w których promieniowanie powstaje w materii, w laserze na swobodnych elektronach promieniowanie emitują bardzo szybko poruszające się w próżni elektrony w specjalnie ukształtowanym polu magnetycznym. W laserze na swobodnych elektronach długość emitowanej fali nie jest ograniczona przez konkretne przejścia między dyskretnymi poziomami energii w materii, a wynika z konstrukcji urządzenia, dzięki temu lasery tego typu są łatwo przestrajalne i mają najszerszy zakres emitowanych częstotliwości spośród wszystkich laserów. Skonstruowano lasery na swobodnych elektronach emitujące promieniowanie w zakresie długości fal od mikrofal, przez podczerwone, świetlne, ultrafioletowe aż do rentgenowskiego.

Wikipedia


undulipodia

organelle mające postać rzęsek lub wici, pełniące funkcje narządów ruchu u niektórych pierwotniaków


SJP.pl

Undulipodia (l.poj. undulipodium) – organelle występujące u wielu pierwotniaków np. u orzęsków, płazińców, które pełnią funkcję narządów ruchu. Występują pod postacią rzęsek lub wici. Ruch odbywający się przy użyciu tych organelli nazywany jest ruchem undulipodialnym.

Wikipedia


undulować

fałdować podłoże na skutek przesuwania się polegającego na łagodnym unoszeniu się i opadaniu; ondulować


SJP.pl


undyna

w mitologii litewskiej: boginka wodna, wabiąca śpiewem młodych chłopców w głębiny rzek; ondyna


SJP.pl


undynka

naczynie laboratoryjne z cienkiego szkła


SJP.pl


unerwiać

wytwarzać nerwy danego narządu


SJP.pl


unerwić

wytworzyć nerwy danego narządu


SJP.pl


unerwienie

wytworzyć nerwy danego narządu


SJP.pl

  • unerwienie organów ciała ludzi lub zwierząt,
  • użyłkowanie liścia zwane też "nerwacją" lub "unerwieniem".

Wikipedia


unerwiony

wytworzyć nerwy danego narządu


SJP.pl


unesco

[czytaj: juNESko] skrót od: United Nations Educational, Scientific and Cultural Organization - Organizacja Narodów Zjednoczonych do spraw Oświaty, Nauki i Kultury


SJP.pl

skrótowiec w funkcji rzeczownika rodzaju nijakiego, nazwa własna

 (1.1) = etymn|ang. United Nations Educational, Scientific and Cultural Organization → Organizacja Narodów Zjednoczonych do spraw Oświaty, Nauki i Kultury

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Ten budynek jest pod ochroną UNESCO.

 (1.1) W ubiegłym tygodniu zastępca prezesa pakistańskiego oddziału Międzynarodowej Rady Ochrony Zabytków i Miejsc Historycznych [ICOMOS], Fouzia Qureshi, poinformowała o groźbie wykreślenia lahaurskiego fortu i ogrodów Śalimar z listy dziedzictwa światowego UNESCO. Los taki spotka bezcenne zabytki, jeżeli Pakistan nie umożliwi specjalnej komisji zbadania stanu obiektów.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: uˈnɛsko

Wiktionary


unfal

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) gw-pl|Górny Śląsk. wypadek

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) gw-pl|Górny Śląsk|umfal.

Wiktionary


ungar

nazwisko


SJP.pl


unger

Unger (ur. ?, zm. 9 czerwca 1012 r.) – początkowo biskup Polski z siedzibą w Poznaniu lub Gnieźnie, ewentualnie bez stałej siedziby, a po roku 1000 z pewnością biskup poznański niezależny od metropolii gnieźnieńskiej.

Wikipedia


ungler

nazwisko


SJP.pl


unguentum

Maść (łac. unguentum) – półstała postać leku przeznaczona wyłącznie do użytku zewnętrznego.

Może być stosowana na skórę, błony śluzowe oczu, uszu, nosa, odbytu, pochwy. Składa się z substancji leczniczej, która jest rozpuszczona, zemulgowana lub zdyspergowana w substancji zwanej podłożem. Maści mają postać i konsystencję umożliwiającą rozsmarowywanie oraz zapewniającą odpowiednią przyczepność. Powinny mieć jednorodny wygląd w całej swojej objętości. Mogą działać miejscowo, czyli tylko na naskórek, albo ogólnoustrojowo (gdy substancja lecznicza dostaje się do krwi).

Wikipedia


uni

środowiskowo: uniwersytet; uniwerek


SJP.pl

Uni (Unj, Una, Weni, Wnj) – egipski urzędnik dworski i wysoki dowódca wojskowy z początkowego okresu panowania VI dynastii, poddany i zaufany Pepiego I i jego syna Merenre I.

Początkowo był urzędnikiem królewskim niskiej rangi, pełniącym urząd przełożonego drobnych rolników. Cieszył się już wówczas zaufaniem władcy Pepiego I, który wyznaczył go do zbadania sprawy spisku haremowego, zainicjowanego przez Nubunet, pierwszą żonę władcy, a skierowanego przeciwko panującemu. Jego zdolności i zasługi zostały wysoko ocenione przez władcę, gdyż następnie przeszedł z administracji do wojska i został wyznaczony na dowódcę wypraw wojennych do południowej Palestyny i na Synaj, stając na czele wielotysięcznych oddziałów zebranych z całego Egiptu. Poprowadził 5 wypraw przeciwko Beduinom, nie osiągnął jednak pełnego sukcesu, postanowił umieścić swoje oddziały na statkach i zaatakować wroga od tyłu. Oddziały egipskie wylądowały w południowej Palestynie, zaatakowały niespodziewanie Beduinów i zniszczyły ich doszczętnie. W wyprawach tych Uni ponownie dowiódł swoich umiejętności, zapewniając na dłuższy czas spokój znajdującym się na Synaju, ważnym dla gospodarki Egiptu kopalniom miedzi. Za swoje osiągnięcia został mianowany gubernatorem Górnego Egiptu przez następnego władcę Merenre I. Wtedy też wyprawił się, z polecenia faraona, w swoją ostatnią misję do Nubii celem pozyskania materiałów budowlanych, potrzebnych do budowy piramidy władcy. Próbował także przekopać 5 kanałów w ciągu jednego roku dla ominięcia I katarakty, aby umożliwić statkom egipskim podróż w górę rzeki. Zamiar ten jednak nie powiódł się z powodu gwałtowności nurtu rzecznego.

Wikipedia


unia

związek dwóch lub więcej państw zawarty w celu osiągnięcia korzyści politycznych lub gospodarczych


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) dobrowolny związek dwóch lub więcej państw (także: osób, partii, stowarzyszeń itp.) przynoszący im korzyści;

 (1.2) inform. typ danych w niektórych niskopoziomowych językach programowania, jak C, lub asembler, grupujący wiele różnych sposobów interpretacji tego samego fragmentu pamięci;

Wiktionary

  • unia – struktura danych w niektórych językach programowania
  • „Unia” – polska katolicka organizacja polityczno-wojskowa 1940–1945
  • unia – suma zbiorów
  • Unia – miejscowość w województwie wielkopolskim
  • Unia – określenie stanów, które pozostały w składzie Stanów Zjednoczonych podczas domowej wojny secesyjnej
  • Unia – album zespołu muzycznego Sonata Arctica
  • unia personalna – związek kilku państw mających wspólnego władcę, ale odrębnych politycznie
  • unia realna – związek kilku państw oparty na wspólnych instytucjach państwowych, zwykle tworzących jedno państwo w prawie międzynarodowym
  • Unia – producent maszyn rolniczych z Grudziądza
  • Unia – warszawski producent leków i wyrobów farmaceutycznych

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ˈũɲja, AS: ũńi ̯a

Wiktionary

Powiązane:

 przym. unijny, wewnątrzunijny

Wiktionary


uniacki

przymiotnik relacyjny

 (1.1) daw. związany z unitami, dotyczący Kościoła unickiego

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. unita mos., uniata mos., unitka ż.

 przym. unicki

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) greckokatolicki, unicki

Wiktionary


uniata

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) daw. rel. unita

Wiktionary

Powiązane:

 przym. uniacki, unicki

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) współcz. unita

Wiktionary


uniatowski

nazwisko


SJP.pl

Uniatowski – drugi album studyjny polskiego piosenkarza Sławka Uniatowskiego. Wydawnictwo ukazało się 18 października 2024 nakładem wytwórni muzycznej Agora.

Album jest utrzymany w stylu muzyki pop. Składa się z wersji standardowej (1 CD).

Płyta zadebiutowała na 6. miejscu polskiej listy sprzedaży – OLiS.

Nagrania były promowane singlami: „Koniec świata”, „Drinking About You” i „Lie to Me”.

Wikipedia


unibar

potocznie: bar uniwersalny


SJP.pl


unicef

[czytaj: juNIsef] skrót od: United Nations International Children's Emergency Fund - Międzynarodowy Fundusz Narodów Zjednoczonych Pomocy Dzieciom


SJP.pl

skrótowiec, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) = etymn|ang. United Nations International Children’s (Emergency) Fund → Fundusz Narodów Zjednoczonych na Rzecz Dzieci lub w innym tłumaczeniu Fundusz Narodów Zjednoczonych Pomocy Dzieciom

Wiktionary


unicestwiać

niszczyć coś całkowicie, sprawiać, że przestaje istnieć (np. Czy żyjemy po to, byśmy się unicestwiali w imię różnych urojeń?)


SJP.pl

czasownik

 (1.1) powodować, że coś lub ktoś przestaje istnieć

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Struś, który chowa głowę w piasek mając nadzieję, że problem w jakiś cudowny sposób zniknie, sam siebie unicestwia.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. unicestwianie n.

 czas. unicestwić

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) niweczyć, obracać wniwecz, obracać w gruzy, obracać w perzynę, obracać w popiół, demolować, dewastować, rujnować, niszczyć, wyniszczać

Wiktionary


unicestwianie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|unicestwiać.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌũɲit͡sɛˈstfʲjä̃ɲɛ, AS: ũńicestfʹi ̯ä̃ńe

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. unicestwienie n.

 czas. unicestwiać ndk., unicestwić dk.

Wiktionary


unicestwić

zniszczyć coś całkowicie, sprawić, że przestało istnieć (np. Za jednym zamachem unicestwił wszystkie jego marzenia.)


SJP.pl

czasownik przechodni dokonany (ndk. unicestwiać)

 (1.1) zob. unicestwiać.

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Trzeci rozbiór unicestwił Rzeczpospolitą, która została wymazana z politycznej mapy Europy.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. unicestwianie n., unicestwienie n.

 czas. unicestwiać ndk.

Wiktionary


unicestwienie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|unicestwić.

Wiktionary

  • Fanaa
  • Unicestwienie (powieść)
  • Anihilacja

Wikipedia

Powiązane:

 czas. unicestwić

 rzecz. unicestwianie n.

Wiktionary


unichowo

Unichowo (kaszub. Ùnichòwò; niem. Wundichow) – stara wieś kaszubska w Polsce, położona w województwie pomorskim, w powiecie bytowskim, w gminie Czarna Dąbrówka, na północno-wschodnim obrzeżu Parku Krajobrazowego Dolina Słupi, przy skrzyżowaniu drogi wojewódzkiej nr z drogą wojewódzką nr .

W latach 1975–1998 wieś administracyjnie należała do województwa słupskiego.

Wieś stanowi sołectwo gminy Czarna Dąbrówka.

Wikipedia


unici

1. wyznawca Kościoła greckokatolickiego; grekokatolik;
2. chrześcijanin należący pierwotnie do jednego z Kościołów wschodnich, które połączyły się z Kościołem katolickim w 1439 roku;
3. członek ugrupowania politycznego zawierającego w nazwie słowo "unia"


SJP.pl

Kościół unicki (Unici) – chrześcijańska wspólnota wyznaniowa, która przyłączyła się do Kościoła katolickiego na podstawie wzajemnej umowy wyznań i zachowując własny ryt liturgiczny, przyjmuje jednocześnie prymat papieża. Obok uznania prymatu papieża warunkiem koniecznym zawarcia unii jest istnienie sukcesji apostolskiej we wspólnocie aspirującej do katolicyzmu oraz apostolskiego symbolu wiary. Kościoły unickie zachowują częściową lub pełną (sui iuris) autonomię co do własnej organizacji – zależnie od ustaleń umowy.

Wikipedia


unicki

dotyczący unitów, związany z unitami


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) hist. związany z unitami, dotyczący unitów, Kościoła unickiego

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. unita mos., uniata mos., unitka ż.

 przym. uniacki

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) greckokatolicki, daw. uniacki

Wiktionary


unicode

w informatyce: rozbudowana tablica znaków, zawierająca większość liter używanych we wszystkich językach świata


SJP.pl

Unicode (formalnie Unicode Standard, pol. Unikod) – komputerowy standard kodowania zestawu znaków obejmującego litery większości używanych na świecie pism, a także symboli, emoji i kodów formatowania. Standard Unicode rozwijany jest przez konsorcjum Unicode, składające się z firm wytwarzających sprzęt komputerowy, producentów oprogramowania oraz instytutów naukowych, agencji międzynarodowych i grup użytkowników. Konsorcjum współpracuje z organizacją ISO.

Wikipedia


unicorn

[czytaj: junikorn] czcionka komputerowa


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) neol. ekon. zaw. start-up wyceniany na co najmniej miliard dolarów;

Wiktionary

Unicorn (pol. „jednorożec”) – startup wyceniany na co najmniej miliard dolarów amerykańskich. Twórcą terminu jest Aileen Lee.

Według CB Insights w czerwcu 2022 na świecie prowadziło działalność ponad 1100 jednorożców.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Inwestycja rzędu 100 mln USD pozwoliłaby nam stać się unicornem

Wiktionary


unicredito

UniCredit Group (również: UniCredito lub UniCredit SpA) – międzynarodowy bank europejski z siedzibą w Mediolanie obsługujący ponad 28 mln klientów w 19 krajach. Spółka akcyjna notowana na giełdach we Frankfurcie w tym na platformie XETRA, w Mediolanie na giełdzie włoskiej, a od 20 grudnia 2007 również na Giełdzie Papierów Wartościowych w Warszawie.

Wikipedia


unicum

[czytaj: unikum] węgierski likier ziołowy o korzennym, gorzkim smaku


SJP.pl

  • Unicum – węgierski likier ziołowy
  • Unicum – czwarty singel niemieckiego DJ-a i producenta – Tomcrafta, wydany w 1996
  • Desa Unicum – polskie przedsiębiorstwo obracające dziełami sztuki

Wikipedia


unido

[czytaj: junido] skrót od: United Nations Industrial Development Organization - Organizacja Narodów Zjednoczonych do spraw Rozwoju Przemysłowego


SJP.pl


uniecczanin

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) mieszkaniec Uniecka

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Unieck m.

:: fż. uniecczanka ż.

 przym. uniecki

Wiktionary


uniecczanka

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) mieszkanka Uniecka

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Unieck m.

:: fm. uniecczanin m.

 przym. uniecki

Wiktionary


uniechówek

Uniechówek – osada w Polsce położona w województwie pomorskim, w powiecie człuchowskim, w gminie Debrzno.

Miejscowość przy drodze krajowej nr , stanowi sołectwo gminy Debrzno.

W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa słupskiego.

Wikipedia


uniechowianin

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) mieszkaniec Uniechowa

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Uniechów m.

:: fż. uniechowianka ż.

 przym. uniechowski

Wiktionary


uniechowianka

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) mieszkanka Uniechowa

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Uniechów m.

:: fm. uniechowianin m.

 przym. uniechowski

Wiktionary


uniechowski

przymiotnik relacyjny

 (1.1) dotyczący Uniechowa

Wiktionary

Uniechowski – nazwisko.

Wikipedia

Powiązane:

 rzecz. Uniechów m., uniechowianin m., uniechowianka ż.

Wiktionary


uniecki

przymiotnik relacyjny

 (1.1) dotyczący Uniecka

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Unieck m., uniecczanin m., uniecczanka ż.

Wiktionary


unieczynniać

rzadko: czynić chemicznie nieczynnym, nieszkodliwym


SJP.pl


unieczynnić

uczynić chemicznie nieczynnym, nieszkodliwym


SJP.pl


uniedogodnienie

drobna uciążliwość


SJP.pl


uniedrog

staropolskie imię męskie


SJP.pl

Uniedrog lub Unidróg – książę obodrycki panujący w pierwszej połowie XI wieku.

Odczyt imienia, zapisanego w źródłach w formie Anadrog, Anatrog, Onodrag, jest niepewny. Według informacji przekazanej przez Adama z Bremy współrządził wraz z Utonem, Raciborem i Gniewem. Zasięg jego władzy obejmował przypuszczalnie Wagrię. Zgodnie z relacją kronikarza był poganinem.

Wikipedia


uniejewo

Uniejewo – wieś sołecka w Polsce położona niedaleko Wisły, w województwie mazowieckim, w powiecie płockim, w gminie Brudzeń Duży.

Wieś położona była w 1785 roku w ziemi dobrzyńskiej, własność prebendalna płockiej kapituły katedralnej w 1542 roku. W latach 1975–1998 miejscowość położona była w województwie płockim.

Wikipedia


uniejów

miasto w Polsce


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna

 (1.1) geogr. miasto w Polsce;

Wiktionary

Uniejów – miasto położone nad Wartą w województwie łódzkim, w powiecie poddębickim, siedziba gminy miejsko-wiejskiej Uniejów. W latach 1975–1998 miasto administracyjnie należało do województwa konińskiego. Uniejów leży w historycznej ziemi sieradzkiej. Był miastem duchownym arcybiskupstwa gnieźnieńskiego w powiecie szadkowskim województwa sieradzkiego w końcu XVI wieku.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ũˈɲɛ̇juf, AS: ũńėi ̯uf

Wiktionary

Powiązane:

 przym. uniejowski

 rzecz. uniejowianin mos., uniejowianka ż.

Wiktionary


uniejowianin

mieszkaniec Uniejowa (miasta w Polsce)


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) mieszkaniec Uniejowa

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Uniejów m.

:: fż. uniejowianka ż.

 przym. uniejowski

Wiktionary


uniejowianka

mieszkanka Uniejowa (miasta w Polsce)


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) mieszkanka Uniejowa

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Uniejów m.

:: fm. uniejowianin m.

 przym. uniejowski

Wiktionary


uniejowski

przymiotnik od: Uniejów


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) dotyczący Uniejowa

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Uniejów m., uniejowianin m., uniejowianka ż.

Wiktionary


uniemino

Uniemino (przed 1945 r. niem. Nemmin) – wieś w Polsce położona w województwie zachodniopomorskim, w powiecie szczecineckim, w gminie Borne Sulinowo.

Majątek za czasów niemieckiej jurysdykcji na tym terenie należał do rodziny von Münchow i rodziny von Vangerow.

Wieś w roku 2011 liczyła 135 mieszkańców.

Wikipedia


uniemożebniać

dawniej: uniemożliwiać


SJP.pl


uniemożebnić

dawniej: uniemożliwić


SJP.pl


uniemożliwiać

czasownik przechodni niedokonany (dk. uniemożliwić)

 (1.1) sprawiać, że coś jest niemożliwe lub bardzo trudne do zrobienia; znacznie coś utrudniać

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Syk kaloryfera uniemożliwiał mi koncentrację.

 (1.1) W umowie był kruczek uniemożliwiający pracownikom dochodzenie swoich praw.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌũɲɛ̃mɔʒˈlʲivʲjät͡ɕ, AS: ũńẽmožlʹivʹi ̯äć

Wiktionary

Powiązane:

 czas. uniemożliwić, umożliwić, umożliwiać

 przym. niemożliwy

 rzecz. uniemożliwianie n.

Wiktionary


uniemożliwianie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|uniemożliwiać.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌũɲɛ̃mɔʒlʲiˈvʲjä̃ɲɛ, AS: ũńẽmožlʹivʹi ̯ä̃ńe

Wiktionary

Powiązane:

 czas. uniemożliwiać, uniemożliwić

Wiktionary


uniemożliwić

czasownik przechodni dokonany (ndk. uniemożliwiać)

 (1.1) sprawić, że coś jest niemożliwe lub bardzo trudne do zrobienia; znacznie coś utrudnić

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌũɲɛ̃mɔʒˈlʲivʲit͡ɕ, AS: ũńẽmožlʹivʹić

Wiktionary

Powiązane:

 czas. uniemożliwienie n., uniemożliwianie n., uniemożliwiać

 rzecz. uniemożliwienie n., uniemożliwianie n.

Wiktionary


uniemożliwienie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|uniemożliwić.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌũɲɛ̃mɔʒlʲiˈvʲjɛ̇̃ɲɛ, AS: ũńẽmožlʹivʹi ̯ė̃ńe

Wiktionary

Powiązane:

 czas. uniemożliwić

Wiktionary


unieruchamiać

1. czynić coś nieruchomym;
2. wstrzymywać działanie czegoś;
3. blokować środki finansowe, zwykle w formie inwestycji


SJP.pl


unieruchomić

1. uczynić coś nieruchomym;
2. wstrzymać działanie czegoś;
3. zablokować środki finansowe, zwykle w formie inwestycji


SJP.pl

czasownik przechodni dokonany (ndk. unieruchamiać)

 (1.1) zob. unieruchamiać.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. unieruchamianie n., unieruchomienie n.

 czas. unieruchamiać ndk.

Wiktionary


unieruchomienie

1. uczynić coś nieruchomym;
2. wstrzymać działanie czegoś;
3. zablokować środki finansowe, zwykle w formie inwestycji


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) doprowadzenie do braku możliwości ruchu

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Kiedy dotknie jej np. nicień, komórki pętli bardzo szybko pęcznieją, zwiększając swoją objętość do wewnątrz, co powoduje unieruchomienie nicienia.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. unieruchamianie n.

 czas. unieruchamiać ndk., unieruchomić dk.

Wiktionary


unierzyski

przymiotnik relacyjny

 (1.1) dotyczący Unierzyża

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Unierzyż m., unierzyżanin m., unierzyżanka ż.

Wiktionary


unierzyż

Unierzyż – wieś sołecka w Polsce położona w województwie mazowieckim, w powiecie mławskim, w gminie Strzegowo. Leży przy drodze wojewódzkiej nr 587 nad rzeką Wkrą.

Miejscowość jest siedzibą rzymskokatolickiej parafii św. Walentego, należącej do dekanatu strzegowskiego w diecezji płockiej. Do 2009 znajdowała się tu również szkoła podstawowa.

Do 1954 istniała gmina Unierzyż. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa ciechanowskiego.

Wikipedia


unierzyżanin

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) mieszkaniec Unierzyża

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Unierzyż m.

:: fż. unierzyżanka ż.

 przym. unierzyski

Wiktionary


unierzyżanka

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) mieszkanka Unierzyża

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Unierzyż m.

:: fm. unierzyżanin m.

 przym. unierzyski

Wiktionary


unieść

czasownik przechodni dokonany (ndk. unosić)

 (1.1) dokonany od|unosić.

Wiktionary

Unieść – rzeka o długości około 26 km na Pobrzeżu Koszalińskim, w województwie zachodniopomorskim, przepływająca przy południowej i zachodniej granicy miasta Sianów. Powierzchnia zlewni Unieści to 228 km², roczny przepływ – 88 tys. m³ wody.

Rzekę zasilają cieki wypływające ze wschodnich zboczy Góry Chełmskiej. Głównym jej dopływem jest struga Polnica.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ˈũɲɛ̇ɕt͡ɕ, AS: ũńėść

Wiktionary

Powiązane:

 czas. nieść

 rzecz. uniesienie n.

Wiktionary


unieścianin

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) mieszkaniec Unieścia

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Unieście n.

:: fż. unieścianka ż.

 przym. unieski

Wiktionary


unieścianka

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) mieszkanka Unieścia

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Unieście n.

:: fm. unieścianin m.

 przym. unieski

Wiktionary


unieście

Unieście (niem. Nest) – część miasta Mielno o charakterze letniskowym, położona na mierzei między Morzem Bałtyckim i jeziorem Jamno, w północno-wschodniej części miasta. Znajduje się tu przystań morska dla rybaków oraz letnie kąpielisko morskie. 1 stycznia 2017 r. włączone do miasta. Od strony wschodniej granicę miasta (Unieścia) stanowi kanał Jamieński Nurt.

Wikipedia


uniesienie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|unieść.

 (1.2) stan wzmożonej aktywności emocjonalnej lub uczuciowej

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. unos mrz., unosiciel mos., unoszenie n.

 czas. unieść dk., unosić ndk.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) podniesienie

 (1.2) pasja, podniecenie, poryw, szał

Wiktionary


unieski

przymiotnik relacyjny

 (1.1) dotyczący Unieścia

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Unieście n., unieścianin m., unieścianka ż.

Wiktionary


unieszczęśliwiać

czasownik

 (1.1) sprawiać, że ktoś jest zmartwiony, nieszczęśliwy, smutny

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Czy ty musisz unieszczęśliwiać wszystkich swoich bliskich?

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌũɲɛʃt͡ʃɛ̃w̃ɕˈlʲivʲjät͡ɕ, AS: ũńeščẽũ̯ślʹivʹi ̯äć

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. szczęście n., nieszczęście n., nieszczęsność ż., nieszczęśliwość ż., unieszczęśliwianie, unieszczęśliwienie

 czas. unieszczęśliwić

 przym. nieszczęśliwy

Wiktionary


unieszczęśliwianie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) czynienie kogoś nieszczęśliwym

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Miał już dość unieszczęśliwiania wszystkich wokół.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌũɲɛʃt͡ʃɛ̃w̃ɕlʲiˈvʲjä̃ɲɛ, AS: ũńeščẽũ̯ślʹivʹi ̯ä̃ńe

Wiktionary

Powiązane:

 czas. unieszczęśliwiać ndk., unieszczęśliwić dk.

 rzecz. unieszczęśliwienie n., nieszczęście n., szczęście n.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) marwienie, krzywdzenie, męczenie, dręczenie

Wiktionary


unieszczęśliwienie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) uczynienie kogoś nieszczęśliwym

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Jednym głupim ruchem spowodował unieszczęśliwienie wszystkich swoich bliskich.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌũɲɛʃt͡ʃɛ̃w̃ɕlʲiˈvʲjɛ̇̃ɲɛ, AS: ũńeščẽũ̯ślʹivʹi ̯ė̃ńe

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. szczęście n., nieszczęście n., nieszczęsność ż., nieszczęśliwość ż., nieszczęśliwiec m., nieszczęśnik m., nieszczęśnica ż., unieszczęśliwianie n.

 czas. unieszczęśliwić dk., unieszczęśliwiać ndk.

 przym. nieszczęśliwy, nieszczęsny

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) uszczęśliwienie

Wiktionary


unieszów

Unieszów (niem. Berthelschütz) – wieś w Polsce położona w województwie opolskim, w powiecie kluczborskim, w gminie Kluczbork.

W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do ówczesnego województwa opolskiego.

Wikipedia


unieważniać

czasownik niedokonany

 (1.1) praw. czynić coś nieobowiązującym, pozbawiać ważności

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. unieważnienie n.

 czas. unieważnić dk.

 przym. nieważny

Wiktionary


unieważnić

czasownik przechodni dokonany (ndk. unieważniać)

 (1.1) dokonany od|unieważniać.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌũɲɛˈvaʒʲɲit͡ɕ, AS: ũńevažʹńić

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. nieważność ż., unieważnienie n., unieważnianie n.

 czas. unieważniać ndk.

 przym. nieważny

 przysł. nieważnie

Wiktionary


unieważnienie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) zniesienie ważności czegoś; uznanie, że coś jest nieważne, niebyłe

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Po ostatnich wyborach pojawiają się głosy żądające unieważnienia głosowania.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌũɲɛvaʒʲˈɲɛ̇̃ɲɛ, AS: ũńevažʹńė̃ńe

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. unieważnianie n., nieważność ż.

 czas. unieważniać ndk., unieważnić dk.

 przym. nieważny

 przysł. nieważnie

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) dezaktualizacja, zniesienie

Wiktionary


unieważnieniowy

unieważnienie


SJP.pl

Patrz:

unieważnienie

uniewinniać

czasownik przechodni niedokonany (dk. uniewinnić)

 (1.1) oczyszczać z zarzutów

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌũɲɛˈvʲĩɲːät͡ɕ, AS: ũńevʹĩ•ńäć

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. uniewinnienie n., uniewinnianie n., niewinność ż., niewiniątko n.

 czas. uniewinnić dk.

 przym. niewinny

 przysł. niewinnie

Wiktionary


uniewinniający

oczyszczający z zarzutów, np. wyrok uniewinniający


SJP.pl


uniewinnianie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) praw. orzekanie przez sąd, że ktoś jest niewinny, uwalnianie go od zarzutów

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. uniewinnienie n., niewinność ż., niewiniątko n.

 czas. uniewinniać ndk., uniewinnić dk.

 przym. niewinny

 przysł. niewinnie

Wiktionary


uniewinnić

czasownik przechodni dokonany (ndk. uniewinniać)

 (1.1) dokonany od|uniewinniać.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌũɲɛˈvʲĩɲːit͡ɕ, AS: ũńevʹĩ•ńić

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. uniewinnienie n., uniewinnianie n., niewinność ż., niewiniątko n.

 czas. uniewinniać ndk.

 przym. niewinny

 przysł. niewinnie

Wiktionary


uniewinnienie

Uniewinnienie – wyrok sądu rozstrzygający, że osoba, przeciwko której wniesiono akt oskarżenia, nie popełniła zarzucanego jej czynu, albo brak jest danych dostatecznie uzasadniających podejrzenie jego popełnienia lub też, że zarzucany jej czyn nie zawiera znamion czynu zabronionego albo ustawa stanowi, że sprawca nie popełnia przestępstwa. Sąd umarza postępowanie a nie uniewinnia sprawcę, jeżeli ten w chwili czynu był niepoczytalny.

Wikipedia


uniewit

imię męskie


SJP.pl

Uniewit – staropolskie imię męskie, złożone z członów Unie- ("lepszy") i -wit ("pan, władca"). Mogło mieć charakter życzący i oznaczać "tego, który będzie panem lepszym niż inni".

Uniewit imieniny obchodzi 6 września.

Wikipedia


uniewrażliwiać

czynić niewrażliwym


SJP.pl


uniewrażliwić

uczynić niewrażliwym, niepodatnym na coś


SJP.pl


uniezależnianie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) usuwanie zależności

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. uniezależnienie n.

 czas. uniezależniać ndk., uniezależnić dk.

Wiktionary


unifen

wywoływacz pozytywowy wprowadzony na rynek w końcu lat 60.; W19


SJP.pl


unifikacja

1. ujednolicenie czegoś, sprowadzenie do jednej postaci lub do jednej normy;
2. scalenie różnych elementów w jedną całość; zintegrowanie, zjednoczenie


SJP.pl

  • unifikacja (logika)
  • unifikacja (fizyka)
  • unifikacja (informatyka)
  • unifikacja (maszynoznawstwo)
  • unifikacja prawa w Polsce

Wikipedia


unifikacyjny

dotyczący unifikacji


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z unifikacją, dotyczący unifikacji

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. unifikacja ż.

Wiktionary


unifikator

czynnik zespalający coś, unifikujący


SJP.pl

  • unifikacja (logika)
  • unifikacja (fizyka)
  • unifikacja (informatyka)
  • unifikacja (maszynoznawstwo)
  • unifikacja prawa w Polsce

Wikipedia


unifon

część domofonu znajdująca się wewnątrz pomieszczenia (np. mieszkania)


SJP.pl

Domofon (również bramofon) – aparat telefoniczny o uproszczonej budowie, służący do komunikacji głosowej na małe odległości bez pośrednictwa centrali, zazwyczaj w obrębie jednego budynku lub posesji.

Najczęściej wykorzystywane w domach, mieszkaniach i innych budynkach do identyfikacji interesantów i do zdalnego otwierania drzwi. Czasami połączony z kamerą i wyświetlaczem – nazywany wtedy wideodomofonem.

Wikipedia


uniform

przepisowy, szczególnego rodzaju ubiór, wyróżniający członków grupy zawodowej, formacji wojskowej, organizacji społecznej itp.


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) ujednolicony ubiór wyróżniający członków jakiejś organizacji lub grupy zawodowej;

Wiktionary

Mundur, uniform – rodzaj jednolitego standaryzowanego ubioru używanego przez członków danej organizacji, stanowiący jednocześnie jej wyróżnik. Mundury (uniformy) noszone są przykładowo przez członków wojska, organizacji paramilitarnych, harcerskich, społecznych, służb mundurowych i medycznych, strażników, niektóre grupy zawodowe itp..

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Z radością przywdział uniform nowego pracodawcy.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ũˈɲifɔrm, AS: ũńiform

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. uniformizacja ż., uniformizm m.

 czas. uniformizować

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) mundur

Wiktionary


uniformistyczny

uniformizm


SJP.pl

Patrz:

uniformizm

uniformitarianizm

Aktualizm (aktualizm geologiczny, zwany również uniformitaryzmem lub uniformitarianizmem) – zasada geologiczna przyjmująca, że czynniki fizyczne i chemiczne oddziałujące na Ziemię i na skorupę ziemską, a zatem także procesy fizyczne i chemiczne, były w przeszłości podobne do dzisiejszych, co pozwala na podstawie współczesnych obserwacji określać przebieg dawnych procesów geologicznych. Metoda ta streszcza się w haśle „teraźniejszość jest kluczem do przeszłości”, a na podstawie obserwacji procesów zachodzących współcześnie można wnioskować, co działo się na Ziemi nawet wiele milionów lat temu. Należy jednak uwzględnić, że niektóre czynniki mimo wszystko ulegają zmianie, jak choćby obecność tlenu w atmosferze albo traw na stokach etc.

Wikipedia


uniformitaryzm

Aktualizm (aktualizm geologiczny, zwany również uniformitaryzmem lub uniformitarianizmem) – zasada geologiczna przyjmująca, że czynniki fizyczne i chemiczne oddziałujące na Ziemię i na skorupę ziemską, a zatem także procesy fizyczne i chemiczne, były w przeszłości podobne do dzisiejszych, co pozwala na podstawie współczesnych obserwacji określać przebieg dawnych procesów geologicznych. Metoda ta streszcza się w haśle „teraźniejszość jest kluczem do przeszłości”, a na podstawie obserwacji procesów zachodzących współcześnie można wnioskować, co działo się na Ziemi nawet wiele milionów lat temu. Należy jednak uwzględnić, że niektóre czynniki mimo wszystko ulegają zmianie, jak choćby obecność tlenu w atmosferze albo traw na stokach etc.

Wikipedia


uniformizacja

nadanie czemuś jednakowego kształtu, charakteru, wyglądu; ujednolicenie


SJP.pl


uniformizować

1. nadawać czemuś jednakowy kształt, charakter, wygląd;
2. uniformizować się - poddawać się procesowi nadania czemuś jednakowego kształtu, charakteru, wyglądu


SJP.pl


uniformizująco

w sposób powodujący nadanie czemuś jednakowego kształtu, charakteru, wyglądu


SJP.pl


unihok

potocznie: unihokej


SJP.pl

Unihokej (ang. floorball) – sport drużynowy z pięcioma zawodnikami i bramkarzem w każdej drużynie. Zawodnicy do gry używają poliwęglanowych kijów zakończonych kompozytową blendą oraz ażurowej plastikowej piłki. Celem jest zwycięstwo w meczu poprzez zdobycie większej liczby bramek niż rywal.

Wikipedia


unihokeista

osoba grająca w unihokej


SJP.pl


unihokeistka

unihokeista


SJP.pl

Patrz:

unihokeista

unihokej

gra zespołowa o zasadach podobnych do zasad hokeja na lodzie, gdzie krążek został zastąpiony piłeczką, a gracze poruszają się bez łyżew; floorball


SJP.pl

Unihokej (ang. floorball) – sport drużynowy z pięcioma zawodnikami i bramkarzem w każdej drużynie. Zawodnicy do gry używają poliwęglanowych kijów zakończonych kompozytową blendą oraz ażurowej plastikowej piłki. Celem jest zwycięstwo w meczu poprzez zdobycie większej liczby bramek niż rywal.

Wikipedia


unihokejowy

unihokej


SJP.pl

Patrz:

unihokej

unijny

przymiotnik od: unia


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z unią, dotyczący unii

 (1.2) w węższym rozumieniu, w kontekście europejskim związany z Unią Europejską, dotyczący Unii Europejskiej

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Na unijny rynek mleka wraca stabilizacja.

 (1.2) Maria zapisała się na szkolenie e-learningowe na temat projektów unijnych.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ũˈɲijnɨ, AS: ũńii ̯ny

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. unia ż., unionista mos., unionistka ż.

Wiktionary


unik

manewr wykonany w celu uniknięcia czegoś (np. ciosu przeciwnika); uchylenie się; uskok


SJP.pl

Unik – w sportach i sztukach walki zejście z linii ataku, uchylenie się przed atakiem lub też taka zmiana dystansu, która czyni atak przeciwnika nieskutecznym.

Unik jest podstawowym elementem takich sztuk i sportów walki jak kendo, aikido, boks, capoeira.

Wikipedia


unikać

starać się nie stykać z kimś lub czymś, stronić, trzymać się z daleka


SJP.pl

czasownik niedokonany (dk. uniknąć)

 (1.1) starać się nie mieć kontaktu z czymś, trzymać się z daleka od czegoś

 (1.2) nie doświadczać czegoś złego, nie być czymś dotkniętym, być ominiętym przez coś

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ũˈɲikat͡ɕ, AS: ũńikać

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. unik m., unikanie n., uniknięcie n.

 przym. nieunikniony

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) omijać, stronić, wystrzegać się, uchylać się, wymigiwać się

 (1.2) uchodzić, uchować się, nie zaznawać

Wiktionary


unikacik

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) zdrobn. od unikat

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. unikat m.

Wiktionary


unikalny

jedyny w swoim rodzaju, niepowtarzalny; unikatowy


SJP.pl

przymiotnik jakościowy

 (1.1) unikatowy, wyjątkowy, rzadko spotykany

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Każdy płatek śniegu jest unikalny.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. unikalność ż., unikat m., unikatowość ż.

 przym. unikatowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) rzadki, jedyny w swoim rodzaju, niezwykły, nadzwyczajny

Wiktionary


unikanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|unikać.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌũɲiˈkãɲɛ, AS: ũńikãńe

Wiktionary

Powiązane:

 czas. unikać ndk., uniknąć dk.

 rzecz. unik m., uniknięcie n.

Wiktionary


unikat

1. rzecz jedyna w swoim rodzaju, jedyny egzemplarz, okaz;
2. osobliwość, rzadkość


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) rzecz szczególna, niepowtarzalna, jedyna w swoim rodzaju

Wiktionary

  • unikat – rzecz wyjątkowa, niepowtarzalna
  • Unikat – album muzyczny Renaty Przemyk (2006)
  • Unikat – album muzyczny Danijeli Martinović (2011)
  • Unikat – album muzyczny rapera Mero (2019)

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Jest obecnie jedyną synagogą w kraju należącą do tzw. polskiego typu, która przetrwała do dziś i jest określana jako unikat na skalę światową.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ũˈɲikat, AS: ũńikat

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. unikatowość ż., unikalność ż., unikacik mrz.

 przym. unikatowy, unikalny

Wiktionary

Synonimy:

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

 (1.1) biały kruk

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

 rzecz. unikatowość ż., unikalność ż., unikacik mrz.

 przym. unikatowy, unikalny

frazeologia.

etymologia.

uwagi.

tłumaczenia.

* angielski: (1.1) unique

* duński: (1.1) unikum n.

* niemiecki: (1.1) Unikat n.

* slovio: (1.1) unikat (уникат)

* ukraiński: (1.1) унікат m., унікум m.

źródła.

== unikat (język czeski.) ==

wymowa.

znaczenia.

czasownik

 (1.1) unikać

odmiana.

przykłady.

składnia.

kolokacje.

synonimy.

Wiktionary


unikatowość

wyjątkowość, niepowtarzalność, coś jedynego w swoim rodzaju


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) cecha tego, co unikatowe

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. unikat m.

 przym. unikatowy, unikalny

 przysł. unikatowo

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) unikalność, wyjątkowość, rzadkość

Wiktionary


unikatowy

jedyny w swoim rodzaju, niepowtarzalny; unikalny


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) niepowtarzalny, wyjątkowy, szczególny

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌũɲikaˈtɔvɨ, AS: ũńikatovy

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. unikat m., unikatowość ż.

 przym. unikalny

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) jedyny w swoim rodzaju

Wiktionary


uniknąć

ustrzec się, uchronić się


SJP.pl

czasownik przechodni dokonany (ndk. unikać)

 (1.1) dokonany od|unikać.

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Przed opuszczeniem obozowiska zgasiliśmy starannie ognisko, aby uniknąć niebezpieczeństwa pożaru.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ũˈɲiknɔ̃ɲt͡ɕ, AS: ũńiknõńć

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. unikanie n., uniknięcie n.

 przym. nieunikniony

Wiktionary


uniknięcie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|uniknąć.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌũɲiˈcɲɛ̇̃ɲt͡ɕɛ, AS: ũńiḱńė̃ńće

Wiktionary

Powiązane:

 czas. uniknąć dk., unikać ndk.

 rzecz. unik m., unikanie n.

Wiktionary


unikowianin

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) mieszkaniec miejscowości Unikowo

 (1.2) mieszkaniec miejscowości Uników

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Unikowo n., Uników m.

:: fż. unikowianka ż.

 przym. unikowski

Wiktionary


unikowianka

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) mieszkanka miejscowości Unikowo

 (1.2) mieszkanka miejscowości Uników

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Unikowo n., Uników m.

:: fm. unikowianin m.

 przym. unikowski

Wiktionary


unikowiec

potocznie: osoba nieangażująca się w życie społeczne


SJP.pl


unikowo

2 miejscowości w Polsce:

  • Unikowo – wieś w woj. mazowieckim, w pow. mławskim, w gminie Strzegowo
  • Unikowo – wieś w woj. warmińsko-mazurskim, w pow. bartoszyckim, w gminie Bisztynek

Zobacz też: Uników

Wikipedia


unikowski

przymiotnik relacyjny

 (1.1) dotyczący miejscowości Unikowo

 (1.2) dotyczący miejscowości Uników

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Unikowo n., Uników m., unikowianin m., unikowianka ż.

Wiktionary


unikowy

przymiotnik od: unik


SJP.pl


uniksowiec

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) środ. inform. zdeklarowany użytkownik Unixa

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Unix m.

Wiktionary


uniksowy

Unix; unixowy


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) inform. związany z systemem operacyjnym Unix, dotyczący tego systemu operacyjnego, z zainstalowanym systemem operacyjnym Unix

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Jednakże Linux zaczął zdobywać pozycję na komercyjnym rynku uniksowym.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Unix m.

Wiktionary


unilam

zmywalna płyta laminowana


SJP.pl

Unilam – laminat aminowy wytwarzany z żywic melaminowych na nośniku papierowym. Produkowany jest w postaci płyt o grubości od 1,8 mm do 5 mm, które cechuje: gładka i błyszcząca powierzchnia, odporność na zarysowania, odporność na czynniki chemiczne, odporność na temperaturę.

Wikipedia


unilateralizm

umowa lub deklaracja obowiązująca tylko jedną ze stron


SJP.pl


unilateralność

jednostronność


SJP.pl


unilateralny

jednostronny;
1. dotyczący wyłącznie jednej strony w czymś uczestniczącej;
2. nadający przekaz na żywo cały czas z jednego miejsca;
3. wykonywany jedną stroną lub częścią ciała


SJP.pl


unilateryzacja

zmierzanie lub doprowadzenie do jednostronności, jednobiegunowości, np. do bezwzględnej dominacji jakiegoś państwa w stosunkach z innymi


SJP.pl


unilever

[czytaj: juniliwer] przedsiębiorstwo międzynarodowe


SJP.pl

Unilever – brytyjskie przedsiębiorstwo z siedzibą w Londynie. Powstało w 1929 roku z połączenia Lever Brothers i Margarine Unie.

Produkuje głównie artykuły żywnościowe, środki czystości i higieny osobistej. Unilever zatrudnia 223 tys. pracowników (dane z 2008), łącznie w ok. 365 zakładach na sześciu kontynentach. Prezesem zarządu grupy (CEO) jest Hein Schumacher.

Wikipedia


unimir

dawne imię męskie


SJP.pl

Uniemir, Unimir, Huniemir – staropolskie imię męskie. Składa się z członu Unie- ("lepszy") -mir ("pokój, spokój, dobro"). Może zatem oznaczać "ten, który zapewnia jeszcze lepszy ład i pokój".

Uniemir imieniny obchodzi 23 stycznia i 3 grudnia.

Wikipedia


unimodalny

w matematyce: funkcja unimodalna - funkcja ciągła, dla której w zadanym przedziale istnieje maksymalnie jedno ekstremum lokalne


SJP.pl


unin

2 miejscowości w Polsce:

  • Unin – wieś w woj. mazowieckim, w pow. garwolińskim, w gminie Górzno
  • Unin – wieś w woj. zachodniopomorskim, w pow. kamieńskim, w gminie Wolin

Zobacz też: Unin-Kolonia

Wikipedia


uninianin

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) mieszkaniec Unina

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Unin m.

:: fż. uninianka ż.

 przym. uniński

Wiktionary


uninianka

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) mieszkanka Unina

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Unin m.

:: fm. uninianin m.

 przym. uniński

Wiktionary


uniński

przymiotnik relacyjny

 (1.1) dotyczący Unina

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Unin m., uninianin m., uninianka ż.

Wiktionary


unionista

1. zwolennik związku prowincji lub państw;
2. w okresie wojny secesyjnej w USA: zwolennik utrzymania stanu północnego i południowego;
3. w XIX-wiecznej Anglii: przeciwnik niezależności Irlandii


SJP.pl


unionistka

unionista


SJP.pl

Patrz:

unionista

unionistyczny

unionista


SJP.pl

Patrz:

unionista

uniowski

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z Uniowem, dotyczący Uniowa

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Uniów m.

Wiktionary


unipetrol

Orlen Unipetrol, a.s. – czeski holding rafineryjny.

Jest spółką akcyjną, której 100% udziałów należy do PKN Orlen. W skład grupy Unipetrol wchodzi m.in. rafineria Paramo, 400 stacji Benzina.

Unipetrol (od 2021 r. „Orlen Unipetrol”) jest spółką akcyjną, zajmującą się przetwarzaniem ropy naftowej oraz produkcją, dystrybucją i sprzedażą paliw i produktów petrochemicznych – w szczególności tworzyw sztucznych i nawozów – w Czechach i Europie Środkowej. Jest jedynym przetwórcą ropy naftowej w Czechach i zalicza się do dziesięciu największych czeskich firm pod względem wysokości sprzedaży. Firma powstała w 1994 r., a od 2004 r. wchodzi w skład Grupy PKN Orlen. Do Unipetrolu zostały stopniowo włączone spółki Kaučuk, Chemopetrol, Benzina, Paramo, Koramo (w 2003 roku połączone z Paramo), Česká rafinérská, Unipetrol Trade, Spolana i Unipetrol Rafinérie. Do Grupy Unipetrol należą rafinerie i zakłady produkcyjne w Litvínovie i Kralupach nad Vltavou, spółka Paramo – właściciel marki Mogul w Pardubicach i Kolínie, neratovicka spółka Spolana oraz dwa centra badawcze w Litvínovie i Brnie. Unipetrol posiada największą w Czechach sieć stacji benzynowych Benzina, tworzoną przez 406 stacji benzynowych.

Wikipedia


uniseks

produkt lub usługa odpowiednia dla osób obu płci, mężczyzn i kobiet; unisex


SJP.pl


uniseksowy

1. o produkcie (butach, perfumach itp.): przeznaczony zarówno dla mężczyzn, jak i kobiet (np. Nie podobają mi się te uniseksowe ciuchy.); uniseks;
2. związany z uniseksem, np. uniseksowy styl


SJP.pl


uniseksualny

rzadko: związany z zacieraniem się różnic między mężczyzną i kobietą; uniseksyjny


SJP.pl


uniseksyjny

rzadko: związany z zacieraniem się różnic między mężczyzną i kobietą; uniseksualny


SJP.pl


unisex

produkt lub usługa odpowiednia dla osób obu płci, mężczyzn i kobiet


SJP.pl


unison

unisono;
1. współbrzmienie minimum dwóch równych co do wysokości dźwięków;
2. wykonywanie tej samej melodii przez różne instrumenty bądź głosy w taki sposób, że brzmi ona jak wykonywana przez jeden instrument lub głos


SJP.pl

Unison (z wł. unisono – jednogłośny) – współbrzmienie co najmniej dwóch dźwięków o tej samej wysokości. Wykonanie fragmentu utworu w ten sposób to unisono.

Wikipedia


unisono

unison;
1. współbrzmienie minimum dwóch równych co do wysokości dźwięków;
2. wykonywanie tej samej melodii przez różne instrumenty bądź głosy w taki sposób, że brzmi ona jak wykonywana przez jeden instrument lub głos


SJP.pl

Unisono lub all’unisono (z wł. unisono – jednogłośny) – sposób wykonania utworu muzycznego (lub jego fragmentu) polegający na zgodnym wykonaniu przebiegu melodycznego przez całą orkiestrę lub grupę instrumentów w interwale oktawy czystej albo prymy czystej.

Wikipedia


unisonowy

przymiotnik od: unison


SJP.pl


unista

artysta tworzący zgodnie z założeniami unizmu, zwolennik unizmu


SJP.pl


unistka

unista


SJP.pl

Patrz:

unista

unistyczny

unizm


SJP.pl

Patrz:

unizm

uniszowice

Uniszowice – wieś w Polsce położona w województwie lubelskim, w powiecie lubelskim, w gminie Konopnica.

Wieś szlachecka położona była w drugiej połowie XVI wieku w powiecie lubelskim województwa lubelskiego. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do ówczesnego województwa lubelskiego.

Wikipedia


unisław

nazwa dwóch wsi w Polsce


SJP.pl

  • Uniesław – staropolskie imię męskie
  • Unisław – legendarny książę czeski z dynastii Przemyślidów
  • 2 miejscowości w Polsce:
    • Unisław – wieś w woj. kujawsko-pomorskim, w pow. chełmińskim, w gminie Unisław
    • Unisław – wieś w woj. wielkopolskim, w pow. krotoszyńskim, w gminie Krotoszyn

Zobacz też: Unisław Śląski

Wikipedia


unisława

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) rzad. imię|polski|ż.;

forma rzeczownika.

 (2.1) D. i B. lp. od: Unisław

Wiktionary

Uniesława, Unisława – staropolskie imię żeńskie. Składa się z członu Unie- („lepszy”) -sława („sława”). Oznacza „ta, która cieszy się najlepszą sławą”. Męski odpowiednik – Uniesław, Unisław, Huniesław, Juniesław.

Uniesława imieniny obchodzi 3 lutego.

Wikipedia

Powiązane:

 rzecz. Unisław mos.

Wiktionary


unisławianin

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) mieszkaniec Unisławia

 (1.2) mieszkaniec Unisławia Pomorskiego

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Unisław m.

:: fż. unisławianka ż.

 przym. unisławski

Wiktionary


unisławianka

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) mieszkanka Unisławia

 (1.2) mieszkanka Unisławia Pomorskiego

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Unisław m.

:: fm. unisławianin m.

 przym. unisławski

Wiktionary


unisławice

W Polsce
  • Unisławice – wieś w woj. dolnośląskim, w pow. górowskim, w gminie Wąsosz
  • Unisławice – wieś w woj. kujawsko-pomorskim, w pow. włocławskim, w gminie Kowal

Wikipedia


unisławski

przymiotnik od: Unisław, Unisław Śląski


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) dotyczący Unisławia

 (1.2) dotyczący Unisławia Pomorskiego

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Unisław m., unisławianin m., unisławianka ż.

Wiktionary


unit

wieloczynnościowy aparat dentystyczny


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) chem. jednostka masy atomowej, równa w przybliżeniu 1,66 · 10⁻²⁴ g, ofic. dalton

 (1.2) stomat. wieloczynnościowy aparat

Wiktionary

Jednostka masy atomowej, dalton, zwyczajowo atomowa jednostka masy, potocznie unit; symbol u (od ang. unit, jednostka) lub Da – stała fizyczna będąca jednostką masy, ze względów praktycznych zdefiniowana jako 1/12 masy atomu węgla 12C, a w przybliżeniu równa masie atomu wodoru (jego najlżejszego izotopu).

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Zawartość procentowa pierwiastka w związku chemicznym to stosunek masy atomów tego pierwiastka (wyrażonej w unitach) w najmniejszej części związku chemicznego do masy cząsteczkowej związku, pomnożony przez 100%.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈũɲit, AS: ũńit

Wiktionary

Powiązane:

 przym. unitowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) dalton, skr. u

 (1.2) unit stomatologiczny

Wiktionary


unita

1. wyznawca Kościoła greckokatolickiego; grekokatolik;
2. chrześcijanin należący pierwotnie do jednego z Kościołów wschodnich, które połączyły się z Kościołem katolickim w 1439 roku;
3. członek ugrupowania politycznego zawierającego w nazwie słowo "unia"


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) rel. członek ruchu religijnego powstałego w XVI wieku;

 (1.2) rel. zob. grekokatolik.

 (1.3) polit. członek partii określanej mianem „unii” (np. Unia Demokratyczna, Unia Wolności)

Wiktionary

  • Kościół unicki – kościół chrześcijański, powstały w 1596 roku
  • UNITA – pozarządowa organizacja w Angoli

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ũˈɲita, AS: ũńita

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. unityzm

 przym. unicki, uniacki

Wiktionary


unitank

pionowy zbiornik cylindryczno-stożkowy


SJP.pl


unitarianie

zwolennik unitarianizmu; unitariusz


SJP.pl

Unitarianizm – obok luteranizmu, kalwinizmu, anglikanizmu i anabaptyzmu, jeden z nurtów reformacji. Jego nazwa pochodzi od łacińskich słów „unus”, czyli jeden i „unitas”, czyli jedność. Odrzuca on dogmat o Trójcy Świętej. Unitarianizm uważa, że Bóg jest jedną osobą. Nurt ten stoi w opozycji do trynitaryzmu.

Wikipedia


unitarianin

zwolennik unitarianizmu; unitariusz


SJP.pl


unitarianizm

Unitarianizm – obok luteranizmu, kalwinizmu, anglikanizmu i anabaptyzmu, jeden z nurtów reformacji. Jego nazwa pochodzi od łacińskich słów „unus”, czyli jeden i „unitas”, czyli jedność. Odrzuca on dogmat o Trójcy Świętej. Unitarianizm uważa, że Bóg jest jedną osobą. Nurt ten stoi w opozycji do trynitaryzmu.

Wikipedia


unitarianka

zwolenniczka unitarianizmu; unitariuszka


SJP.pl


unitariański

dotyczący unitarianina


SJP.pl


unitariusz

zwolennik unitarianizmu (ruchu religijnego, odłamu protestantyzmu)


SJP.pl


unitariuszka

zwolenniczka unitarianizmu (ruchu religijnego, odłamu protestantyzmu); unitarianka


SJP.pl


unitarność

unitarny


SJP.pl

Patrz:

unitarny

unitarny

jednostkowy, dotyczący jednostek, zwłaszcza monetarnych


SJP.pl


unitarystyczny

unitaryzm


SJP.pl

Patrz:

unitaryzm

unitaryzm

polityczna zasada porządku i organizacji, polegająca na dążeniu do zjednoczenia wielu autonomicznych tworów społecznych w jedną całość, np. połączenie landów, kantonów (Niemcy, Szwajcaria), grup etnicznych, narodów (USA, b. ZSRR, Indie, Jugosławia) oraz państw (Wspólnota Europejska)


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) polit. zasada zakładająca jednolitość i centralizację władzy w państwie

Wiktionary

Unitaryzm – polityczna zasada porządku i organizacji, która polega na dążeniu do zjednoczenia w jedną całość wielu autonomicznych tworów społecznych, np. połączenie landów (Niemcy), kantonów (Szwajcaria), grup etnicznych, narodów (Stany Zjednoczone, dawny Związek Socjalistycznych Republik Radzieckich, Indie, Jugosławia) oraz państw (Zjednoczone Królestwo Wielkiej Brytanii i Irlandii Północnej, Wspólnota Europejska).

Wikipedia


unitka

unita


SJP.pl

Patrz:

unita

unityzm

wyznanie greckokatolickie


SJP.pl


univers

krój pisma drukarskiego


SJP.pl


universal

dawna polska spółka handlowa


SJP.pl

Handel

  • Universal SA – polska spółka handlowa „Grupa Kapitałowa Universal SA”
  • Universal Product Code (UPC) – pierwszy standard kodu kreskowego

Media, kultura

film, telewizja
  • Universal Pictures – amerykańska wytwórnia filmowa
  • Universal Studios Entertainment – grupa skupiająca studia filmowe NBC Universal
  • Universal Channel – kanał telewizyjny należący do koncernu NBC Universal
  • NBCUniversal – amerykańska grupa medialna

Wikipedia


universum

z łaciny:
1. wszechświat;
2. całość, ogół


SJP.pl


univira

w starożytnym Rzymie: kobieta mająca tylko jednego męża przez całe swoje życie


SJP.pl


uniw.

skrót od: uniwersytet, uniwersytecki


SJP.pl


uniwalent

Uniwealent – chromosom, który nie tworzy biwalentu w trakcie pierwszej profazy lub pierwszej metafazy mejozy, co może mieć kilka przyczyn:

  • brak chromosomu homologicznego,
  • przedwczesne rozłączenie się biwalentów,
  • wpływ niektórych genów lub czynników środowiskowych (zewnętrznych).

Wikipedia


uniwerbizacja

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) jęz. zastąpienie dwóch wyrazów jednym;

Wiktionary

Uniwerbizacja – zastąpienie nazwy dwuwyrazowej jednym słowem o takim samym znaczeniu. Przykładem uniwerbizacji jest podstawówka (szkoła podstawowa).

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Przykładem uniwerbizacji jest nazwanie Śnieżnej Góry Śnieżką a szkoły podstawowej podstawówką.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌũɲivɛrbʲiˈzat͡sʲja, AS: ũńiverbʹizacʹi ̯a

Wiktionary

Powiązane:

 przym. uniwerbizacyjny

Wiktionary


uniwerek

potocznie: uniwersytet; uni


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) pot. uniwersytet

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Marcin nie dostał się na uniwerek i poszedł do jakiegoś dwuletniego studium.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌũɲiˈvɛrɛk, AS: ũńiverek

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. uniwersytet m., uniwersjada ż.

 przym. uniwersytecki, uniwerkowy

Wiktionary


uniwerkowy

przymiotnik

 (1.1) pot. dotyczący uniwersytetu

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Właśnie zapisałem się w ramach uniwerkowego wf-u na karate.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌũɲivɛrˈkɔvɨ, AS: ũńiverkovy

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. uniwerek

Wiktionary


uniwersalistka

uniwersalista


SJP.pl

Patrz:

uniwersalista

uniwersalistyczny

uniwersalizm


SJP.pl

Patrz:

uniwersalizm

uniwersalium

coś (np. cecha, pojęcie, idea) wspólnego jakimś rzeczom, ludziom, zjawiskom itp.


SJP.pl

Powszechnik (łac. universale, l.mn. universalia) – w metafizyce to, co jest (realnie lub w jakimś możliwym świecie) posiadane przez wiele różnych jednostkowych rzeczy. Uniwersalia podzielić można na rodzaje/gatunki (np. ssak, człowiek), cechy (np. czerwony, krótki) i relacje (np. znajdowanie się obok, bycie dłuższym).

Wikipedia


uniwersalizm

Uniwersalizm (łac. universalis „powszechny, ogólny”) – dążenie do ogarnięcia pewnej całości, objęcia wszystkiego, całokształt postaw i uznanie zasady dominacji całości nad częściami; powszechność. W zależności od kontekstu koncepcja uniwersalizmu przyjmuje różne znaczenie:

  • uniwersalizm w filozofii – zespół poglądów filozoficznych, uznających wyższość i dominację całości nad częściami, ogółu nad jednostkami, przeciwieństwo indywidualizmu i partykularyzmu
  • uniwersalizm (religia) – akceptacja celów i środków stawianych sobie przez różne wyznania, uznanie, że Bóg czczony przez różne religie jest tym samym Bogiem
    • uniwersalizm kulturowy
    • uniwersalizm unitariański
  • uniwersalizm średniowieczny – wieloaspektowa wspólnota kultury średniowiecza w Europie
    • uniwersalizm cesarski
    • uniwersalizm papieski

Wikipedia


uniwersalniej

stopień wyższy od przysłówka: uniwersalnie


SJP.pl


uniwersalniejszy

stopień wyższy od przymiotnika: uniwersalny; bardziej uniwersalny


SJP.pl


uniwersalny

powszechny, ogólny, o wszechstronnym zastosowaniu


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) obejmujący całość

 (1.2) mający wiele zastosowań

 (1.3) mający wiele umiejętności

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Jest faktem uniwersalnym, że w każdej grupie występuje jakaś postać władzy lub autorytetu, jakaś postać kierowania i kontroli, jakaś postać prawodawstwa i jakaś postać wymiaru sprawiedliwości.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌũɲivɛrˈsalnɨ, AS: ũńiversalny

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. uniwersalność ż., uniwersum n., uniwersalizm m., uniwersalizowanie n., uniwersał m.

 czas. uniwersalizować

 przym. uniwersalistyczny

 przysł. uniwersalnie

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) powszechny

 (1.2) do wszystkiego

 (1.3) wszechstronny

Wiktionary


uniwersał

1. dawniej: publicznie czytany list królewski;
2. dawniej: królewski akt prawny;
3. dawniej: odezwa hetmanów i wojewodów


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) hist. odezwa władzy zwierzchniej wystosowana do ludu;

Wiktionary

Uniwersał (stpol. oniwersał) – list władz lub akt prawny odczytywany publicznie, dotyczący ważnych wydarzeń, spraw gospodarczych, wojskowych, wyznaniowych, również akt zwołujący szlachtę na sejm lub pospolite ruszenie.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Postanowienia uniwersału dotyczyły m.in. uwłaszczenia chłopów.

Wiktionary

Powiązane:

 przym. uniwersalny

Wiktionary


uniwersjada

studenckie międzynarodowe zawody sportowe


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) sport. akademickie zawody sportowe;

Wiktionary

Uniwersjada – międzynarodowe multidyscyplinarne zawody sportowe, organizowane co dwa lata w cyklu letnim i zimowym zawsze pomiędzy letnimi i zimowymi igrzyskami olimpijskimi.

W zawodach uczestniczą reprezentacje krajów skupionych w Międzynarodowej Federacji Sportu Akademickiego.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) W uniwersjadzie wzięło udział 1543 zawodników z 41 krajów.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. uniwerek mrz., uniwersytet mrz.

Wiktionary


uniwersum

1. fikcyjny wszechświat utworzony na potrzeby dzieła literackiego lub filmowego;
2. przestarzale: Wszechświat;
3. w matematyce: ogół wszystkich elementów określonego modelu matematycznego


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) astr. książk. kosmos, wszechświat

 (1.2) kult. ogół postaci, miejsc, zdarzeń, historii powiązanych tematycznie w ramach serii publikacji literackich, filmowych lub komiksowych, zwykle fantastycznych lub fantazy

 (1.3) mat. klasa wszystkich elementów w danym kontekście matematycznym

Wiktionary

  • uniwersum – synonim pojęcia „wszechświat”
  • uniwersum – w matematyce
    • uniwersum Herbranda – w logice matematycznej
    • uniwersum języka – w logice matematycznej
  • uniwersum – wykreowany świat przedstawiony w danym utworze literackim, filmowym itp.
  • uniwersum symboliczne – w filozofii społecznej i politycznej

Wikipedia

Powiązane:

 przym. uniwersalny

Wiktionary


uniwersytecik

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) zdrobn. od uniwersytet

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) To nie uniwersytet, lecz tylko marny uniwersytecik.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. uniwersytet m.

Wiktionary


uniwersytecki

odnoszący się do uniwersytetu, związany z uniwersytetem


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) dotyczący uniwersytetu, związany z uniwersytetem

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Po wielu latach intensywnej pracy zdobyłem upragniony dyplom uniwersytecki.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌũɲivɛrsɨˈtɛt͡sʲci, AS: ũńiversytecʹḱi

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. uniwersytet m., uniwerek m.

 przym. przyuniwersytecki

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) skr. uniw.

Wiktionary


uniwersyteckość

zespół cech typowych dla uniwersytetu


SJP.pl


uniwersytet

1. wyższa uczelnia mająca prawo nadawania stopni naukowych;
2. budynek lub teren, gdzie mieści się uniwersytet - uczelnia;
3. ludzie studiujący i pracujący na uniwersytecie - uczelni;
4. czas spędzony na uniwersytecie - uczelni;
5. studia na uniwersytecie - uczelni;
6. placówka zorganizowanego nauczania przeznaczonego dla określonej grupy ludzi zainteresowanych samokształceniem


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) eduk. wyższa uczelnia obejmująca zwykle kilka wydziałów nauk, mająca prawo nadawania stopni naukowych

Wiktionary

Uniwersytet (łac. universitas magistrorum et scholarium „ogół nauczycieli i uczniów”) – najstarszy rodzaj uczelni o charakterze nietechnicznym, której celem jest przygotowanie kadr pracowników naukowych oraz kształcenie wykwalifikowanych pracowników.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Nasz uniwersytet poprawił pozycję w rankingu!

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌũɲiˈvɛrsɨtɛt, AS: ũńiversytet

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. uniwerek m., uniwersjada ż.

:: zdrobn. uniwersytecik m.

 przym. uniwersytecki, wewnątrzuniwersytecki, wokółuniwersytecki

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) pot. uniwerek; peryfr. Alma Mater; wszechnica; śląsk. uńiwersytet

Wiktionary


uniwibrator

przerzutnik charakteryzujący się istnieniem jednego stanu stabilnego oraz jednego stanu dynamicznego; przerzutnik monostabilny


SJP.pl


uniworyczność

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) socjol. preferowanie braku zróżnicowania – smaków, gustów i zwyczajów kulinarnych, zamknięcie się przy pewnych potrawach i wzorach spożywania, rozpatrywane jako zjawisko w pewnej grupie społecznej

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌũɲivɔˈrɨt͡ʃnɔɕt͡ɕ, AS: ũńivoryčność

Wiktionary

Powiązane:

 przym. uniworyczny

 przysł. uniworycznie

Wiktionary


unix

[czytaj: juniks albo uńiks] komputerowy system operacyjny; Unix


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy

 (1.1) inform. jeden z systemów operacyjnych zapoczątkowany pod koniec lat 60. XX w. przez Bell Labs;

 (1.2) inform. każdy system operacyjny z rodziny systemów opartej na Uniksie (1.1)

Wiktionary

Unix Time-Sharing System (pisane również jako UNIX, choć nie jest to skrótowiec – nazwa „UNIX” jest kalamburem określenia Multics, który był wzorem dla Uniksa) – system operacyjny rozwijany od 1969 r. w Bell Labs (UNIX System Laboratories, USL) przez Dennisa Ritchie i Kena Thompsona. W latach 70. i 80. zdobył bardzo dużą popularność, co zaowocowało powstaniem wielu odmian i implementacji. Część z nich, w szczególności Linux, BSD oraz macOS, jest w użyciu do dziś. UNIX jest zarejestrowanym znakiem towarowym The Open Group.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) To nasz lokalny ekspert od Uniksa.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. uniksowiec m.

 przym. uniksowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) UNIX

Wiktionary


unixowy

Unix; uniksowy


SJP.pl


uniżać

1. przestarzale:
a) umniejszać czyjąś pozycję w oczach innych;
b) uniżać się - umniejszać swoją pozycję w oczach innych;
2. dawniej:
a) obniżać, zniżać;
b) poniżać, upokarzać


SJP.pl


uniżenie

przesadnie uprzejmy, przesadnie układny


SJP.pl


uniżeniej

stopień wyższy od przysłówka: uniżenie


SJP.pl


uniżeńszy

stopień wyższy od przymiotnika: uniżony; bardziej uniżony


SJP.pl


unizm

koncepcja artystyczna (malarstwa) stworzona przez Władysława Strzemińskiego, której podstawową zasadą kompozycji obrazu jest organiczna, pozbawiona kontrastów jedność form i kolorów


SJP.pl

Unizm – nurt abstrakcji zainicjowany w Polsce przez Władysława Strzemińskiego, wyłożony w publikacji Unizm w malarstwie (1928) oraz w artykułach ogłoszonych w kwartalniku Forma. Nazwa pochodzi od łac. unio, co znaczy 'zjednoczenie'.

Wikipedia


uniżny

dawniej, dziś gwarowo: uniżony


SJP.pl


uniżoność

postawa charakteryzująca się brakiem poczucia własnej godności, przesadna uprzejmość wobec kogoś; czołobitność, uległość, służalczość, uniżenie, pokora


SJP.pl


uniżony

przesadnie uprzejmy, przesadnie układny


SJP.pl


uniżyć

dawniej:
1. poniżyć kogoś, upokorzyć;
2. obniżyć coś, pochylić, skłonić;
3. uniżyć się:
a) poniżyć się, upokorzyć się;
b) opuścić się, zniżyć się, pochylić się;
c) skłonić się przed kimś, oddać hołd


SJP.pl


uniłowski

nazwisko


SJP.pl


unkompagryt

bardzo rzadko: rodzaj skały, piroksenowy melilitolit; uncompahgryt


SJP.pl


uno

czołowy model Fiata z lat 80. i początku lat 90.


SJP.pl

  • Fiat Uno
  • UNO (gra karciana)
  • Ukraińska Narodowa Obrona
  • Uno – film norweski z 2004 roku
  • Uno – wyspa w Gwinei Bissau
  • uno – proponowana bezwymiarowa jednostka układu SI

Wikipedia


unormować

1. ująć coś w normy prawne; uregulować;
2. unormować się - stać się zgodnym z normą; znormalizować się


SJP.pl

czasownik przechodni dokonany (ndk. brak)

 (1.1) ująć w normy, przepisy, prawidła itp.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. unormowanie n., normalizacja ż., anormalność ż., norma ż.

 czas. normować ndk.

 przym. normatywny

Wiktionary


unormowanie

1. ująć coś w normy prawne; uregulować;
2. unormować się - stać się zgodnym z normą; znormalizować się


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|unormować.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. norma ż., normalizacja ż., normowanie ż.

 czas. normować ndk., unormować dk.

Wiktionary


unos

część ładunku podnoszona jednorazowo przez podnośnik lub dźwig; hiw


SJP.pl


unosawiać

nadawać głosce rezonans nosowy; unasawiać


SJP.pl


unosić

1. podnosić;
2. przemieszczać;
3. przestarzałe:
a) podniecać;
b) zagarniać;
4. unosić się:
a) unosić swe ciało;
b) być unoszonym;
c) wznosić się;
d) denerwować się;
e) utrzymywać się nad ziemią;
f) o woni: rozchodzić się;
g) zachwycać się


SJP.pl

czasownik

 (1.1) dźwigać kogoś lub coś w górę, podnosić, wznosić, dźwigać, podciągać

czasownik zwrotny unosić się

 (2.1) być owładniętym przez uczucie, wzburzyć się

 (2.2) dawać się przenosić, utrzymywać się na lub nad czymś

 (2.3) wzlatywać w powietrze

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Ospały woźnica uniósł wielką kłodę drzewa i cisnął nią w motocykl…

 (1.2-3) Wsiadałem wówczas w łódź i łagodny przypływ w cieśninie unosił mnie do drugiego brzegu.

 (2.1) Z początku uniósł się szalonym gniewem…

 (2.1) Nie unoś się, ale… to z twojego odszkodowania wymurowałam sąsiadowi z lewej taki ładny płot.

 (2.2) Rój szarych i białych mew unosił się nad tymi ruchliwymi skałami.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ũˈnɔɕit͡ɕ, AS: ũnośić

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. uniesienie n., unoszenie

 przym. unoszony

 czas. nosić, wznosić, znosić, przenosić

Wiktionary


unosiny

namuł i piasek oderwany od dna rzeki i unoszony przez strumień wody


SJP.pl


unosowić

nadać głosce rezonans nosowy


SJP.pl


unoszenie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|unosić.

Wiktionary

Powiązane:

 czas. unosić, wznosić

 rzecz. uniesienie n.

Wiktionary


unowocześniać

czynić współczesnym, nowoczesnym, dostosowywać do współczesności; aktualizować, uaktualniać, modernizować, uwspółcześniać


SJP.pl


unowocześnianie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|unowocześniać.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌũnɔvɔt͡ʃɛɕˈɲä̃ɲɛ, AS: ũnovočeśńä̃ńe

Wiktionary

Powiązane:

 czas. unowocześniać, unowocześnić

 rzecz. unowocześnienie n.

Wiktionary


unowocześnić

uczynić współczesnym, nowoczesnym, dostosować do współczesności; zaktualizować, uaktualnić, zmodernizować, uwspółcześnić


SJP.pl

czasownik przechodni dokonany (ndk. unowocześniać)

 (1.1) dokonany od|unowocześniać.

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Postanowiliśmy rozbudować funkcje rozrywkowe i kulturalne. Unowocześniliśmy budynek - dodaje Bogdan Pawłowski, właściciel Conresu, inwestor galerii.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌũnɔvɔˈt͡ʃɛɕɲit͡ɕ, AS: ũnovočeśńić

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. unowocześnienie n., unowocześnianie n.

 czas. unowocześniać ndk.

Wiktionary


unowocześnienie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) uczynienie czegoś bardziej nowoczesnym

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. nowoczesność ż., unowocześnianie n.

 czas. unowocześnić dk., unowocześniać ndk.

 przym. nowoczesny

 przysł. nowocześnie

Wiktionary


unperson

[czytaj: anperson] określenie kogoś usuniętego z rejestrów, wymazanego z dokumentów, skazanego na oficjalne nieistnienie


SJP.pl


unplugged

[czytaj: anPLAGD] o nagraniu lub koncercie muzycznym: z udziałem instrumentów niezasilanych elektrycznie


SJP.pl

  • Unplugged – album Alice in Chains z 1996
  • Unplugged – album Alicii Keys z 2005
  • Unplugged – album Archive z 2004
  • Unplugged – album Erica Claptona z 1992
  • Unplugged – album Neila Younga z 1993
  • Unplugged – album (demo) 5’nizza z 2002

Wikipedia


unra

potocznie o UNRRA (Organizacji Narodów Zjednoczonych do Spraw Pomocy i Odbudowy)


SJP.pl


unrowski

przymiotnik od: UNRRA


SJP.pl


unrra

[czytaj: UNra] skrót od: United Nations Relief and Rehabilitation Administration - Organizacja Narodów Zjednoczonych do spraw Pomocy i Odbudowy; Unra (potocznie)


SJP.pl

skrótowiec, rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) = hist. polit. Administracja Narodów Zjednoczonych do spraw Pomocy i Odbudowy

Wiktionary

Unrra – zespół nowofalowy z Trójmiasta. Grał w latach ok. 1986 – ok. 1988. Tworzyli go:

  • Monika Mielewczyk – śpiew
  • Magdalena Czernikowska – śpiew
  • Leszek Złotogórski – śpiew
  • Jacek Czernikowski – śpiew, gitara
  • Sławomir Czarnata – gitara
  • Włodzimierz Cetner – bas
  • Ryszard Werra – perkusja

Zespół jest zaliczany do kręgu Gdańskiej Sceny Alternatywnej.

Wikipedia


unstrucki

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z Unstrutą, dotyczący Unstruty

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Unstruta ż.

Wiktionary


unstruta

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) geogr. rzeka w Niemczech, lewy dopływ Soławy;

Wiktionary

Unstruta (niem. Unstrut) – rzeka w Niemczech o długości 192 km. Jest lewym dopływem Soławy. Nad Unstrutą rozpościera się region winiarski Saale-Unstrut.

Nad Unstrutą miały miejsce dwie bitwy:

  • W 933 król niemiecki Henryk I Ptasznik pokonał Węgrów, zadając im klęskę i powstrzymując ich najazdy na Niemcy.
  • W 1075 król niemiecki Henryk IV pod Homburgiem nad Unstrutą, pokonał buntujących się przeciw niemu feudałów saskich.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Z Halle pojechała dalej pociągiem osobowym. Nie pamięta, gdzie było to miejsce, gdzie był obóz – „gdzieś nad Unstrutą”.

Wiktionary

Powiązane:

 przym. unstrucki

Wiktionary


unsub

[czytaj: ansab lub unsub] środowiskowo: anulowanie subskrypcji


SJP.pl


unterhoze

rzeczownik, rodzaj niemęskoosobowy, liczba mnoga

 (1.1) gw-pl|Górny Śląsk. kalesony

Wiktionary


unterok

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) gw-pl|Górny Śląsk. kraw. halka

Wiktionary


unterwalden

Unterwalden (fr. Unterwald, ret. Silvania) – nazwa określająca dwa szwajcarskie półkantony: Obwalden (górna część) i Nidwalden (dolna część).

Unterwalden było jednym z założycieli Związku Szwajcarskiego w 1291 r. (wspólnie ze Schwyz i Uri).

Wikipedia


untor

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) daw. gwara wsi Sromowce Wyżne: ołtarz

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈũntɔr, AS: ũntor

Wiktionary


unudzać

1. przestarzale: zanudzać;
2. unudzać się - potocznie: nudzić się; przykrzyć się


SJP.pl


unudzić

1. przestarzale: bardzo znudzić, zanudzić;
2. potocznie: nudząc, uzyskać coś; wynudzić;
3. unudzić się - potocznie:
a) wynudzić się;
b) znudzić się


SJP.pl


ununbium

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) chem. zob. kopernik.

Wiktionary

Kopernik (Cn, łac. copernicium) – pierwiastek chemiczny z grupy metali przejściowych w układzie okresowym, o liczbie atomowej 112.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Jakie właściwości chemiczne ma ununbium?

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ũˈnũnbʲjũm, AS: ũnũnbʹi ̯ũm

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) symbol. Uub, kopernik

Wiktionary


ununhexium

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) chem. zob. liwermor.

Wiktionary

Liwermor (Lv, łac. livermorium) – pierwiastek chemiczny z bloku p, leżący w układzie okresowym pod polonem.

19 czerwca 2000 roku naukowcy ze Zjednoczonego Instytutu Badań Jądrowych w Dubnej (przy współpracy z naukowcami z Lawrence Livermore National Laboratory) zaobserwowali pojedynczy rozpad atomu pierwiastka 116. W 2001 udało się im otrzymać dwa kolejne atomy. Wyniki te zostały potwierdzone w 2003 w kolejnych eksperymentach. Otrzymany atom został pierwotnie zidentyfikowany jako 292Lv, co później skorygowano na 293Lv.

4820Ca + 24896Cm296116Lv*293116Lv + 3n

Wikipedia

Przykłady

składnia.

kolokacje.

synonimy.

 (1.1) symbol. Uuh, liwermor

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

frazeologia.

etymologia.

uwagi.

 (1.1) zobacz też: indeksy pierwiastków chemicznych

tłumaczenia.

 (1.1) zobtłum|liwermor.

* angielski: (1.1) ununhexium

* białoruski: (1.1) унунгексій m.

* białoruski (taraszkiewica): (1.1) унунгекс m.

* esperanto: (1.1) ununheksio

* hiszpański: (1.1) ununhexio m.

* łaciński: (1.1) ununhexium n.

* niderlandzki: (1.1) ununhexium n.

* niemiecki: (1.1) Ununhexium n.

* rosyjski: (1.1) унунгексий m.

* rumuński: (1.1) ununhexiu n.

* szwedzki: (1.1) ununhexium

* włoski: (1.1) ununhexio m.

źródła.

== ununhexium (język angielski.) ==

wymowa.

 audio|En-ununhexium.oga.

znaczenia.

rzeczownik

 (1.1) chem. przest. ununhexium, obecna nazwa liwermor

odmiana.

przykłady.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌũnũnˈxɛksʲjũm, AS: ũnũnχeksʹi ̯ũm

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) symbol. Uuh, liwermor

Wiktionary


ununoctium

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) przest. chem. wstępna nazwa pierwiastka chemicznego o liczbie atomowej 118 (symbol Uuo), nazwanego ostatecznie oganesson (symbol Og);

Wiktionary

Oganeson (Og, łac. oganesson) – niewystępujący naturalnie na Ziemi pierwiastek chemiczny z grupy transaktynowców o liczbie atomowej 118. Został otrzymany po raz pierwszy w 2002 w Zjednoczonym Instytucie Badań Jądrowych (JINR) w Dubnej przez zespół rosyjskich i amerykańskich naukowców. Odkrycie zostało zatwierdzone przez IUPAC i IUPAP w 2015, a w 2016 nowemu pierwiastkowi nadano nazwę oganesson. Nazwa ta honoruje rosyjskiego fizyka jądrowego, Jurija Oganiesiana, który odegrał wiodącą rolę w odkryciu najcięższych pierwiastków układu okresowego i był kierownikiem zespołu, który dokonał syntezy oganesonu. Był to drugi (po seaborgu) przypadek nazwania pierwiastka na cześć osoby żyjącej.

Wikipedia

Przykłady

składnia.

kolokacje.

synonimy.

 (1.1) przest. symbol. Uuo, ofic. symbol. Og, przest. eka-radon, przest. eka-emanacja, przest. pierwiastek 118

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

frazeologia.

etymologia.

uwagi.

 (1.1) zobacz też: indeksy pierwiastków chemicznych

tłumaczenia.

* angielski: (1.1) ununoctium

* białoruski: (1.1) унуноктый m.

* białoruski (taraszkiewica): (1.1) унунокт m.

* esperanto: (1.1) ununoktio

* niderlandzki: (1.1) ununoctium

* niemiecki: (1.1) Ununoctium n.

* rosyjski: (1.1) оганесон m., przest. унуноктий m.

* szwedzki: (1.1) ununoctium

źródła.

== ununoctium (język angielski.) ==

wymowa.

 audio|En-ununoctium.oga.

znaczenia.

rzeczownik

 (1.1) chem. ununoctium

odmiana.

przykłady.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌũnũnˈɔktʲjũm, AS: ũnũnoktʹi ̯ũm

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) przest. symbol. Uuo, ofic. symbol. Og, przest. eka-radon, przest. eka-emanacja, przest. pierwiastek 118

Wiktionary


ununpentium

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) chem. wstępna nazwa pierwiastka chemicznego o liczbie atomowej 115 (symbol Uup), nazwanego ostatecznie moskow (symbol Mc);

Wiktionary

Moskow (Mc, łac. moscovium) – syntetyczny pierwiastek chemiczny, transuranowiec o liczbie atomowej 115. W układzie okresowym znajduje się w bloku p bezpośrednio pod bizmutem i bywał nazywany nieoficjalnie eka-bizmutem.

Wikipedia

Przykłady

składnia.

kolokacje.

synonimy.

 (1.1) symbol. Uup

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

frazeologia.

etymologia.

uwagi.

 (1.1) zobacz też: Indeks:Polski - Pierwiastki chemiczne

tłumaczenia.

* angielski: (1.1) ununpentium

* białoruski: (1.1) унунпентый m.

* białoruski (taraszkiewica): (1.1) унунпэнт m.

* duński: (1.1) ununpentium n.

* hiszpański: (1.1) unumpentio m.

* niderlandzki: (1.1) ununpentium

* szwedzki: (1.1) ununpentium

* węgierski: (1.1) ununpentium

źródła.

== ununpentium (język angielski.) ==

wymowa.

 audio|LL-Q1860 (eng)-NaomiAmethyst-ununpentium.wav.

znaczenia.

rzeczownik

 (1.1) chem. ununpentium

odmiana.

przykłady.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌũnũnˈpɛ̃ntʲjũm, AS: ũnũnpntʹi ̯ũm

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) symbol. Uup

Wiktionary


ununquadium

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) chem. zob. flerow.

Wiktionary

Flerow (Fl, łac. flerovium) – pierwiastek chemiczny leżący w układzie okresowym w bloku p bezpośrednio pod ołowiem. Wszystkie znane izotopy są bardzo nietrwałe i nie występują na Ziemi.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ˌũnũŋˈkwadʲjũm, AS: ũnũŋku̯adʹi ̯ũm

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) symbol. Uuq, flerow

Wiktionary


ununseptium

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) hist. chem. wstępna nazwa pierwiastka chemicznego o liczbie atomowej 117 (symbol Uus), nazwanego ostatecznie tenes (symbol Ts);

Wiktionary

Tenes (Ts, łac. tennessine) – syntetyczny pierwiastek chemiczny, transuranowiec o liczbie atomowej 117. Po raz pierwszy zsyntetyzowano go w drugiej połowie 2009 roku w laboratorium w Dubnej w Rosji.

Wikipedia

Przykłady

składnia.

kolokacje.

synonimy.

 (1.1) symbol. Uus, współcz. tenes

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

frazeologia.

etymologia.

uwagi.

 (1.1) zobacz też: indeksy pierwiastków chemicznych

tłumaczenia.

* angielski: (1.1) ununseptium

* białoruski: (1.1) унунсептый m.

* białoruski (taraszkiewica): (1.1) унунсэпт m.

* niemiecki: (1.1) Ununseptium n.

* szwedzki: (1.1) ununseptium

* węgierski: (1.1) ununszeptium

źródła.

== ununseptium (język angielski.) ==

wymowa.

 IPA|uːnuːnˈsɛptiəm.

 audio|En-ununseptium.oga.

znaczenia.

rzeczownik

 (1.1) chem. ununseptium

odmiana.

przykłady.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌũnũnˈsɛptʲjũm, AS: ũnũnseptʹi ̯ũm

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) symbol. Uus, współcz. tenes

Wiktionary


ununtrium

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) przest. chem. wstępna nazwa radioaktywnego pierwiastka chemicznego o liczbie atomowej 113, oznaczanego obecnie Nh;

Wiktionary

Nihon (Nh, łac. nihonium) – syntetyczny pierwiastek chemiczny, transuranowiec o liczbie atomowej 113. W układzie okresowym znajduje się w bloku p bezpośrednio pod talem, dlatego bywa nazywany nieoficjalnie eka-talem.

Wikipedia

Przykłady

składnia.

kolokacje.

synonimy.

 (1.1) przest. symbol. Uut, ofic. symbol. Nh, przest. środ. eka-tal

antonimy.

hiperonimy.

 (1.1) pierwiastek chemiczny, transuranowiec

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

frazeologia.

etymologia.

uwagi.

 (1.1) zobacz też: Indeks:Polski - Pierwiastki chemiczne

tłumaczenia.

* angielski: (1.1) ununtrium

* białoruski: (1.1) унунтрый m.

* białoruski (tarszkiewica): (1.1) унунтар m.

* rosyjski: (1.1) унунтрий m.

* szwedzki: (1.1) ununtrium

* węgierski: (1.1) ununtrium

źródła.

== ununtrium (język angielski.) ==

wymowa.

 audio|LL-Q1860 (eng)-Denendaden-ununtrium.wav.

znaczenia.

rzeczownik

 (1.1) chem. ununtrium

odmiana.

przykłady.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ũˈnũntrʲjũm, AS: ũnũntrʹi ̯ũm

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) przest. symbol. Uut, ofic. symbol. Nh, przest. środ. eka-tal

Wiktionary


unununium

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) chem. pierwiastek chemiczny o symbolu Uuu i liczbie atomowej 111;

Wiktionary

  • Roentgen (nazwa systematyczna)
  • Unununium – system operacyjny

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Jakie właściwości chemiczne ma unununium?

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌũnũnˈũɲũm, AS: ũnũnũńũm

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) symbol. Uuu, nowa nazwa roentgen (Rg)

Wiktionary


unurzać

1. zamoczyć, zanurzyć w czymś brudnym; upaprać, utaplać;
2. unurzać się - unurzać samego siebie


SJP.pl


unuz

skrót od: Urząd Nadzoru Ubezpieczeń Zdrowotnych


SJP.pl


unz

skrót od: Uniwersytet Narodów Zjednoczonych


SJP.pl


unża

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) geogr. hydron. rzeka w Rosji, lewy dopływ Wołgi

Wiktionary

Unża (ros. Унжа) – rzeka w europejskiej części Rosji, w obwodzie kostromskim i wołogodzkim, lewy dopływ rzeki Wołgi.

Rzeka powstaje w wyniku połączenia dwóch rzek Kiemy i Łundongi. Długość wynosi 426 km, a powierzchnia zlewni 28 900 km².

Rzeka jest dostępna dla żeglugi śródlądowej, przystanie rzeczne znajdują się w miejscowościach: Kołogriw, Manturowo, Makariew i Unża.

Wikipedia


uo

skrót od:
1. Uniwersytet Opolski;
2. Uniwersytet Otwarty


SJP.pl


uobywatelniać

1. czynić kogoś aktywnym społecznie obywatelem;
2. uobywatelniać się - stawać się aktywnym społecznie obywatelem


SJP.pl


uobywatelnić

1. uczynić kogoś aktywnym społecznie obywatelem;
2. uobywatelnić się - stać się aktywnym społecznie obywatelem


SJP.pl


uoceańja

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) gw-pl|Górny Śląsk. geogr. Oceania

Wiktionary


uoczywistniać

rzadko: czynić oczywistym, jasnym


SJP.pl


uodporniać

czasownik niedokonany

 (1.1) czynić bardziej odpornym

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. odporność ż.

 czas. uodpornić dk.

 przym. odporny

Wiktionary


uodpornić

czasownik przechodni dokonany (ndk. uodparniać)

 (1.1) dokonany od|uodparniać.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. uodparnianie n., uodpornienie n., odporność ż.

 czas. uodporniać

Wiktionary


uogólniać

rozszerzać, np. prawo fizyczne; generalizować


SJP.pl

czasownik przechodni niedokonany (dk. uogólnić)

 (1.1) obejmować całość czegoś lub niemal wszystkie albo liczne aspekty czegoś

czasownik zwrotny niedokonany uogólniać się (dk. uogólnić się)

 (2.1) rozszerzać swój zakres; stawać się bardziej ogólnym

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. ogół mrz., uogólnianie n., ogólniak mrz., ogólność ż.

 czas. uogólnić

 przysł. ogólnie

 przym. ogólny

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) generalizować, syntetyzować

Wiktionary


uogólniający

rozszerzać, np. prawo fizyczne; generalizować


SJP.pl


uogólnić

czasownik przechodni dokonany (ndk. uogólniać)

 (1.1) dokonany od|uogólniać.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. ogólniak mrz., uogólnianie n., uogólnienie n., ogólnik m., ogólność ż., ogół m.

 czas. uogólniać ndk.

 przym. ogólny

 przysł. ogólnie

Wiktionary


uogólnienie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) twierdzenie rozszerzające na ogół czegoś wnioski wyciągane z badań poszczególnych zjawisk i danych

Wiktionary

Uogólnienie (generalizacja) – sprowadzenie pojęcia do mniej szczegółowej postaci. Jest fundamentalnym elementem logiki i rozumowania człowieka. Uogólnienie zakłada istnienie dziedziny lub zestaw elementów, jak i również jednej lub większej ilości wspólnych cech dla tych elementów. Jest podstawą wnioskowania dedukcyjnego. Aby zweryfikować uogólnienie, trzeba sprawdzić czy odnosi się do danej sytuacji.

Wikipedia

Powiązane:

 czas. uogólnić dk.

 rzecz. ogół mrz., ogólniak mrz., ogólność ż.

 przysł. ogólnie

 przym. ogólny

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) generalizacja, generalizowanie

Wiktionary


uokik

[czytaj: u-Okik] skrót od: Urząd Ochrony Konkurencji i Konsumentów


SJP.pl

skrótowiec, rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna

 (1.1) = Urząd Ochrony Konkurencji i Konsumentów;

Wiktionary

Wymowa:

IPA: uˈwɔcik, AS: uoḱik

Wiktionary


uón

zaimek osobowy

 (1.1) góry. on

rzeczownik, rodzaj męski

 (2.1) góry. niedźwiedź

Wiktionary


uop

Urząd Ochrony Państwa - polska instytucja będąca częścią krajowych służb specjalnych, działająca od 10 maja 1990 r. do 29 czerwca 2002 r., następnie przekształcona w Agencję Bezpieczeństwa Wewnętrznego oraz Agencję Wywiadu


SJP.pl

skrótowiec, rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) = hist. Urząd Ochrony Państwa;

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Według byłego wiceszefa UOP Mieczysława Tarnowskiego przynajmniej 80 proc. osób podejmujących tajną współpracę ze służbami czyni to z pobudek propaństwowych.

 (1.1) Przyznał, że do UOP-u wpływa dużo doniesień o nieprawidłowościach w pracy komisji przydzielającej koncesje na import paliw.

Wiktionary


uorderzać

dawniej: odznaczać orderem, ozdabiać orderami; orderować


SJP.pl


uorganizować

przestarzale: zorganizować


SJP.pl


uorganizowany

w biologii: odznaczający się strukturą o charakterystycznej, uporządkowanej budowie, zarówno pod względem kształtu, jak i układu tkanek


SJP.pl


uosabiać

1. być typowym reprezentantem lub wyobrażeniem pewnych cech;
2. nadawać przedmiotom, zwierzętom, zjawiskom lub innym pojęciom postać ludzką lub cechy charakterystyczne dla ludzi (zwłaszcza w literaturze); personifikować;
3. rzadko: uosabiać się - przybierać cechy jakiejś osoby


SJP.pl

czasownik przechodni niedokonany (dk. uosobić)

 (1.1) nadawać cechy ludzkie obiektom lub zjawiskom

 (1.2) być wyobrażeniem pewnych przymiotów

czasownik zwrotny niedokonany uosabiać się (dk. uosobić się)

 (2.1) przybierać cechy danej osoby

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. uosabianie n., uosobienie n., osobatyw mrz.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) personifikować, uczłowieczać

 (1.2) personifikować, reprezentować, ucieleśniać

Wiktionary


uosobić

1. zostać typowym reprezentantem lub wyobrażeniem pewnych cech;
2. nadać pojęciom, zwierzętom, zjawiskom itp. postać ludzką (zwłaszcza w literaturze); spersonifikować;
3. rzadko: uosobić się - przybrać cechy jakiejś osoby


SJP.pl

czasownik przechodni dokonany (ndk. uosabiać)

 (1.1) nadać cechy ludzkie obiektom lub zjawiskom

 (1.2) stać się wyobrażeniem pewnych przymiotów

czasownik zwrotny dokonany uosobić się (ndk. uosabiać się)

 (2.1) przybrać cechy danej osoby

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. uosobienie n., osobatyw mrz.

Wiktionary


uosobienie

1. zostać typowym reprezentantem lub wyobrażeniem pewnych cech;
2. nadać pojęciom, zwierzętom, zjawiskom itp. postać ludzką (zwłaszcza w literaturze); spersonifikować;
3. rzadko: uosobić się - przybrać cechy jakiejś osoby


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) ktoś lub coś postrzegane jako posiadające w wielkim stopniu daną cechę

 (1.2) personifikacja, przypisanie cech ludzkich przedmiotowi, zwierzęciu itp.

Wiktionary

Personifikacja (z łac. persona – osoba i facere – robić) lub uosobienie – figura retoryczna i środek stylistyczny polegające na metaforycznym przedstawianiu zwierząt i roślin, przedmiotów nieożywionych, zjawisk lub idei jako osób ludzkich – szczególnie często personifikuje się pojęcia abstrakcyjne, zwłaszcza jako wygłaszające przemowy.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Marysia jest uosobieniem dobroci.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌuwɔsɔˈbʲjɛ̇̃ɲɛ, AS: uosobʹi ̯ė̃ńe

Wiktionary

Powiązane:

 czas. uosabiać ndk., uosobić dk.

 rzecz. osobatyw mrz.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) ucieleśnienie, wcielenie, wyobrażenie

 (1.2) personifikacja

Wiktionary


uowy

kształtem odpowiadający literze U


SJP.pl


up

[czytaj: u-PE] skrót od:
1. Unia Pracy - lewicowa partia polityczna działająca od czerwca 1992 r.;
2. urząd pracy - instytucja działająca w gminach, miastach, zajmująca się m.in. rejestracją bezrobotnych, organizacją kursów dla bezrobotnych;
3. urząd pocztowy;
4. Uniwersytet Poznański;
5. Uniwersytet Przyrodniczy;
6. Uniwersytet Pedagogiczny


SJP.pl

skrótowiec

 (1.1) = Urząd Pocztowy

 (1.2) = polit. Unia Pracy

 (1.3) = Uniwersytet Pedagogiczny

Wiktionary

Up – jedenasty studyjny album amerykańskiej grupy R.E.M. wydany w roku 1998.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: u‿ˈpɛ, AS: u‿pe

Wiktionary


up.

skrót od: upoważnienie


SJP.pl


upa

[czytaj: Upa] skrót od: Ukrajińska powstanska armija - Ukraińska Powstańcza Armia, formacja militarno-polityczna działająca w latach 1943-53


SJP.pl

skrótowiec, rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) = hist. polit. Ukraińska Powstańcza Armia;

Wiktionary

UPA
  • UPA – Ukraińska Powstańcza Armia
  • UPA – organizacja Sicz Poleska, która w latach 1942–1943 nosiła nazwę Ukraińska Powstańcza Armia (tzw. Pierwsza UPA)
Upa
  • Upa – wieś w Estonii
  • Úpa – rzeka w Czechach
  • Upa – rzeka w Rosji

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ˈupa, AS: upa

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. upowiec mos.

 przym. upowski

Wiktionary


upaciać

potocznie: upaciać się - ubrudzić się czymś mokrym, mazistym; ubabrać się, upaćkać się, upaprać się


SJP.pl


upacykować

potocznie: umalować (twarz) pośpiesznie, niedbale


SJP.pl


upad

nachylenie powierzchni warstwy skalnej


SJP.pl

Bieg i upad – parametry położenia warstwy lub innej powierzchni strukturalnej (np. uskok, spękanie).

Wikipedia


upadać

1. momentalnie, mimowolnie zmieniać pozycję ze stojącej na leżącą; przewracać się;
2. tracić na znaczeniu, kończyć się fiaskiem;
3. bankrutować;
4. nie dochodzić do skutku


SJP.pl

czasownik nieprzechodni niedokonany (dk. upaść)

 (1.1) momentalnie, mimowolnie zmieniać pozycję ze stojącej na leżącą

 (1.2) opaść, zlecieć; szybko przemieścić się w locie z góry na dół

 (1.3) tracić na znaczeniu, kończyć się niepowodzeniem

 (1.4) przest. przestać postępować według zasad moralnych; być niemoralnym, postąpić w taki sposób

Wiktionary

Wymowa:

IPA: uˈpadat͡ɕ, AS: upadać

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. upadły mos., pad m., upadek m., opad m., upadanie n., padanie n., upadłość ż.

 czas. padać ndk., upaść dk.

 przym. upadły

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) przewracać się, wywracać się

 (1.2) spadać, opadać, zlatywać

 (1.3) załamywać się, rozpadać się, runąć, bankrutować

 (1.4) staczać się

Wiktionary


upadanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|upadać.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌupaˈdãɲɛ, AS: upadãńe

Wiktionary

Powiązane:

 czas. upadać, upaść

 rzecz. upadek m., upadłość ż.

Wiktionary


upadek

1. przewrócenie się, upadnięcie;
2. bankructwo; klęska; ruina


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) przewrócenie się

 (1.2) spadnięcie

 (1.3) pogorszenie się stanu, pozycji, znaczenia

 (1.4) moment gwałtownego zakończenia czegoś

 (1.5) przen. niemoralne postępowanie, czyn

Wiktionary

  • upadek – gwałtowna i niezamierzona zmiana pozycji ciała

Geografia:

  • Upadek – jezioro na Pojezierzu Olsztyńskim, położone w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie szczycieńskim, w gminie Jedwabno

Kultura:

  • Upadek – film z 1922 r. w reżyserii Ludwiga Wolffa
  • Upadek – dramat filmowy z 1993 r. w reżyserii Joela Schumachera z Michaelem Douglasem i Robertem Duvallem
  • Upadek – dramat wojenny z 2004 r. w reżyserii Olivera Hirschbiegela z Brunem Ganzem
  • Upadek – serial telewizyjny z lat 2013–2016
  • Upadek – powieść Alberta Camusa
  • Upadek – manga autorstwa Inio Asano

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Jedną z ważnych lekcji z zakresu sztuk walki jest nauka kontrolowanego upadku.

 (1.2) Upadek bomby atomowej może spowodować większe zniszczenia niż tysiąc bomb konwencjonalnych.

 (1.3) Im bardziej się wbijesz w dumę, tym większy będzie twój upadek.

 (1.4) Upadek wolnej Polski był dla Polaków tragedią.

 (1.5) Upadek moralny jakiejś dynastii był często początkiem jej schyłku.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: uˈpadɛk, AS: upadek

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. upadły mos., spadek mrz., opad mrz., upadłość ż., upadnica ż., upadanie n., upadnięcie n.

 czas. upadać ndk., upaść dk.

 przym. upadły, upadłościowy

 przysł. upadle, do upadłego

Wiktionary

Synonimy:

 (1.3) gnicie, rozpad, ruina, zmierzch

 (1.4) krach, katastrofa, porażka, fiasko, klapa, klęska, porażka, krewa, niepowodzenie, niewypał

 (1.5) bagno, degeneracja, degrengolada, zepsucie, stoczenie się

Wiktionary


upadlać

upokarzać, poniżać; upodlać


SJP.pl


upadlanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|upadlać.

Wiktionary

Powiązane:

 czas. upadlać ndk.

 rzecz. podłość ż.

Wiktionary


upadlina

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) pogard. Ukraina

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. UPAdliniec m., UPAdlinka ż.

 przym. upadliński

Wiktionary


upadlisko

coś będące w ruinie; rozwalisko


SJP.pl


upadomierz

przyrząd używany do wyznaczania kątów pochylenia terenu; pochyłomierz


SJP.pl


upadowa

w górnictwie: nachylone pod kątem czterdziestu pięciu stopni wyrobisko korytarzowe łączące dwa chodniki wykonane na różnych poziomach


SJP.pl

Upadowa (też: upadni chodnik) – wyrobisko korytarzowe usytuowane w złożu, nachylone do 45° w stosunku do poziomu, łączące różne poziomy zakładu górniczego (np. 2 chodniki wykonane na różnych poziomach ), drążone po upadzie (od góry do dołu), z transportem realizowanym z poziomu dolnego na górny, mogące służyć do ciągnięcia urobku.

Wikipedia

Patrz:

upad

upadowy

upad


SJP.pl

Patrz:

upad

upadłość

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) ekon. praw. niewypłacalność, niemożność wywiązywania się z przyjętych zobowiązań przez dłużnika

 (1.2) daw. fakt, że ktoś upadł, że coś upadło

Wiktionary

Upadłość (potocznie bankructwo) – procedura wszczynana w razie niewypłacalności dłużnika, polegająca głównie na wspólnym dochodzeniu roszczeń przez wszystkich jego wierzycieli.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Najbardziej racjonalnym rozwiązaniem byłoby zwolnienie pracowników i ogłoszenie upadłości.

 (1.1) Początkiem jej końca stał się dzień 18 sierpnia 1992 roku, gdy ogłoszono upadłość spółki.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. upadanie n., upadek m., upadły mos.

 czas. upadać ndk., upaść dk.

 przym. upadłościowy, upadły

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) bankructwo, niewypłacalność; pot. plajta

Wiktionary


upadłościowy

dotyczący upadłości


SJP.pl


upadły

1. prowadzący niemoralne życie;
2. taki, który ogłosił upadłość, zbankrutował


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) taki, który stracił równowagę i przewrócił się

 (1.2) taki, którego okres świetności minął i który przestał istnieć

 (1.3) taki, który zaczął prowadzić niemoralne życie

 (1.4) taki, który nie zajmuje równie wysokiej pozycji społecznej, co dawniej

 (1.5) taki, który stał się niewypłacalny

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (2.1) osoba, która stała się niewypłacalna

forma czasownika.

 (3.1) 3. os. lm. rodz. nmos. czasu przesz. trybu oznajm. od upaść

Wiktionary

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Kto na innych przędzach zawiesi swe serce, to spotka je takie salto mortale, że stłucze się jak upadłe na ziemię szkiełka…

 (1.2) Słaba, odziedziczona po upadłym komunizmie Polska znalazła się w sytuacji, gdzie obce korporacje górują nad zlikwidowanymi podmiotami krajowymi, bo mają większe doświadczenie i powiązania z potężnymi organizacjami międzynarodowymi.

 (1.3) W latach 30. pismo kobiece „Bluszcz” rozpoczęło kampanię, aby nie potępiać tych kobiet, bo choć upadłe, mogą hańbę swą odpokutować, bogobojnie wychowując swe potomstwo.

 (1.4) Jestem zasadniczo przeciwny nadmiernemu kokietowaniu upadłych arystokratów, ale też nie sądzę, by powrót na wyżyny musiał odbywać się po ciemku, w siermiężnych szatach i z głową nieustannie posypywaną popiołem.

 (1.5) Jeżeli w mieście pojawiają się dziury po niewykorzystanych, a upadłych obszarach poprzemysłowych, jeśli tkanka mieszkaniowa jest zdegradowana, nie ma ono szansy, by przyciągnąć inwestorów i rozwijać się gospodarczo.

 (2.1) Przy ogłoszeniu upadłości z możliwością zawarcia układu przepisy ustawy przewidują powołanie nadzorcy sądowego lub zarządcy, gdy upadłemu odebrano zarząd nad jego majątkiem.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. upadek mrz., upadłość ż.

 czas. upadać ndk., upaść dk.

Wiktionary

Synonimy:

 (2.1) bankrut

Wiktionary


upajać

1. raczyć trunkiem aż do straty przytomności przez pijącego; spijać, upijać; o trunku: powodować stratę przytomności;
2. wywoływać zachwyt, rozmarzenie;
3. upajać się - upijać się, spijać się; zachwycać się


SJP.pl


upajający

odurzający, zachwycający


SJP.pl


upajanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|upajać.

Wiktionary


upakowywać

upychać, szczelnie wypełniać


SJP.pl


upalać

1. przypalać coś z brzegu;
2. nadawać czemuś odpowiednie cechy przez prażenie;
3. upalać się - nadpalać się z brzegu


SJP.pl

czasownik niedokonany

 (1.1) nadpalać coś z brzegu

 (1.2) nadawać czemuś pożądany kolor, zapach itd., za pomocą prażenia

czasownik zwrotny niedokonany upalać się

 (2.1) nadpalać się z brzegu

 (2.2) slang. palić marihuanę

Wiktionary

Przykłady

 (2.2) Opisał on sytuację, kiedy ich koreański przewodnik zabrał wycieczkę na targowisko, gdzie wjechał wózek bardzo taniej marihuany, którą upalali się i miejscowi i turyści, a gdzie czasami bywał i palił nawet sam Kim Dzong Un.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. upalanie n., upalenie n., palnik mrz.

 czas. palić, upalić dk.

 przym. upalony

 przysł. upalnie

Wiktionary


upalczenie

kształt i rozmieszczenie palców


SJP.pl


upalenie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) daw. upał, skwar, gorąco

 (1.2) daw. rozgorączkowanie, wypieki, podniecenie

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Przez czyszczowe upalenia, / Którzy znoszą przewinienia, / Łzy lejąc bez pocieszenia, / Żebrzą twego użalenia,  O Maryja!

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. upalanie n., upał mrz., upał mrz., palnik mrz.

 czas. palić, upalać ndk., upalić dk.

 przym. upalny, upalony

 przysł. upalnie

Wiktionary


upalić

1. przypalić coś z brzegu;
2. nadać czemuś odpowiednie cechy przez prażenie;
3. upalić się - nadpalić się z brzegu


SJP.pl


upalnie

przysłówek

 (1.1) bardzo gorąco

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. upalanie n., upalenie n., upał mrz.

 czas. upalać ndk., upalić dk.

 przym. upalny

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) skwarno

Wiktionary


upalniej

stopień wyższy od przysłówka: upalnie


SJP.pl


upalniejszy

stopień wyższy od przymiotnika: upalny


SJP.pl


upalny

bardzo gorący, odznaczający się wysoką temperaturą powietrza


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) o porach dnia, roku itp.: odznaczający się wysoką temperatura powietrza

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) W tym roku mamy wyjątkowo upalną końcówkę sierpnia.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: uˈpalnɨ, AS: upalny

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. upał m., upalenie n.

 przysł. upalnie

 czas. palić

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) skwarny

Wiktionary


upalony

1. przypalić coś z brzegu;
2. nadać czemuś odpowiednie cechy przez prażenie;
3. upalić się - nadpalić się z brzegu


SJP.pl

forma czasownika.

 (1.1) imiesłów przymiotnikowy bierny od: upalić

przymiotnik

 (2.1) pot. (o kimś) pod wpływem marihuany

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌupaˈlɔ̃nɨ, AS: upalõny

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. upalanie n., upalenie n.

 czas. upalić dk., upalać ndk.

Wiktionary

Synonimy:

 (2.1) zjarany, ujarany, nastukany

Wiktionary


upamiętniać

czasownik przechodni niedokonany (dk. upamiętnić)

 (1.1) zachowywać dla pamięci

czasownik zwrotny niedokonany upamiętniać się (dk. upamiętnić się)

 (2.1) stawać się pamiętnym

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. pamiątka ż., pamięć ż., upamiętnianie n., upamiętnienie n.

Wiktionary


upamiętnianie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|upamiętniać.

Wiktionary

Powiązane:

 czas. upamiętnić, upamiętniać ndk.

 rzecz. upamiętnienie n., pamiątka ż.

Wiktionary


upamiętnić

czasownik przechodni dokonany (ndk. upamiętniać)

 (1.1) uczynić pamiętanym

czasownik zwrotny dokonany upamiętnić się (ndk. upamiętniać się)

 (2.1) utrwalić się w pamięci

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Wielu z górali postanowiło upamiętnić spotkanie z niepospolitym gościem pamiątkową fotką.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. upamiętnienie n., upamiętnianie n., pamiątka ż.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) uczcić

Wiktionary


upamiętnienie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|upamiętnić.

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Watykan: palenie Koranu nie jest właściwą formą upamiętnienia zamachów 11 września.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌupãmʲjɛ̃ntʲˈɲɛ̇̃ɲɛ, AS: upãmʹi ̯ẽntʹńė̃ńe

Wiktionary

Powiązane:

 czas. upamiętnić dk., upamiętniać ndk.

 rzecz. pamiątka ż., upamiętnianie

Wiktionary


upancerzać

dawniej: osłaniać pancerzem; opancerzać


SJP.pl


upaniszada

staroindyjski tekst o treści filozoficzno-religijnej, stanowiący część składową Wed


SJP.pl

Upaniszady (dewanagari उपनिषद्, trl. Upaniṣad, ang. Upanishads) – najpóźniejsze, bo pochodzące z VIII–III w. p.n.e., teksty, należące do wedyjskiego objawienia (śruti) o treści religijno-filozoficznej. Stanowią kontynuację filozofii spekulatywnej brahman, rozwinęły m.in. doktrynę brahmana, atmana, transmigracji (samsara), karmana. Znanych jest ponad 200 upaniszad. Nadal powstają nowe w czasach współczesnych.

Wikipedia


upaniszady

staroindyjski tekst o treści filozoficzno-religijnej, stanowiący część składową Wed


SJP.pl

Upaniszady (dewanagari उपनिषद्, trl. Upaniṣad, ang. Upanishads) – najpóźniejsze, bo pochodzące z VIII–III w. p.n.e., teksty, należące do wedyjskiego objawienia (śruti) o treści religijno-filozoficznej. Stanowią kontynuację filozofii spekulatywnej brahman, rozwinęły m.in. doktrynę brahmana, atmana, transmigracji (samsara), karmana. Znanych jest ponad 200 upaniszad. Nadal powstają nowe w czasach współczesnych.

Wikipedia


upaństwawiać

czynić coś państwowym, przejmować na rzecz państwa (np. Po tym nagłym kryzysie zaczęto w wielu państwach upaństwawiać koleje.)


SJP.pl

czasownik przechodni niedokonany (dk. upaństwowić)

 (1.1) ekon. przejmować na własność państwa

 (1.2) podporządkowywać władzy państwowej

 (1.3) nadawać obywatelstwo

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Komuchy upaństwawiały majątek po majątku.

 (1.2) Chcieli nawet upaństwawiać cmentarze parafialne.

 (1.3) Władze Brandenburgii upaństwawiają przybyszów z Czarnego Kontynentu.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. państwo n.

 czas. upaństwowić ndk.

 przym. państwowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) nacjonalizować, unaradawiać, wywłaszczać

 (1.2) legalizować

 (1.3) naturalizować

Wiktionary


upaństwowić

uczynić coś państwowym, przejąć na rzecz państwa (np. Upaństwowiono wtedy cały sektor górnictwa kamiennego.)


SJP.pl

czasownik przechodni dokonany (ndk. upaństwawiać)

 (1.1) ekon. przejąć na własność państwa

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Komuniści zdołali upaństwowić 80% Polski.

Wiktionary

Powiązane:

 czas. upaństwawiać ndk.

 rzecz. państewko n.

 przym. państwowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) znacjonalizować

Wiktionary


uparcie

przysłówek sposobu

 (1.1) w sposób uparty

Wiktionary

Wymowa:

IPA: uˈparʲt͡ɕɛ, AS: uparʹće

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. upór m., upartość ż., uparciuch m.

 przym. uparty

 czas. uprzeć się, upierać się

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) obsesyjnie

Wiktionary


uparciej

stopień wyższy od przysłówka: uparcie


SJP.pl


uparciuch

potocznie: ktoś uparty; uparciuszek


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) pot. osoba bardzo uparta

Wiktionary

Wymowa:

IPA: uˈparʲt͡ɕux, AS: uparʹćuχ

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. upór m., upartość ż.

:: zdrobn. uparciuszek m.

 czas. upierać się, uprzeć się

 przym. uparty

 przysł. uparcie

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) uparciuszek, kozioł, osioł

Wiktionary


uparciucha

potocznie: ktoś uparty; uparciuszek


SJP.pl


uparciuszek

potocznie: ktoś uparty; uparciuch


SJP.pl


uparciuszka

potocznie: ktoś uparty; uparciuch


SJP.pl


uparować

uparować się - ugotować się na parze wodnej


SJP.pl


upartość

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) cecha tego, co uparte

Wiktionary

Powiązane:

 przym. uparty

 przysł. uparcie

 rzecz. uparciuch m., upór mrz.

 czas. uprzeć się, upierać się

Wiktionary


upartowo

Upartowo – wieś sołecka w Polsce położona w województwie wielkopolskim, w powiecie międzychodzkim, w gminie Kwilcz, przy drodze wojewódzkiej nr 186.

W okresie Wielkiego Księstwa Poznańskiego (1815-1848) miejscowość należała do wsi mniejszych w ówczesnym pruskim powiecie Międzyrzecz w rejencji poznańskiej. Upartowo należało do okręgu kwileckiego tego powiatu i stanowiło część majątku Kwilcz, którego właścicielem był wówczas Arseni Kwilecki. Według spisu urzędowego z 1837 roku wieś liczyła 62 mieszkańców, którzy zamieszkiwali 5 dymów (domostw).

Wikipedia


upartszy

stopień wyższy od przymiotnika: uparty; bardziej uparty


SJP.pl


uparty

odznaczający się uporem, upierający się przy swoim; nieustępliwy


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) (o osobach) charakteryzujący się uporem; upierający się przy czymś

 (1.2) (o rzeczach) będący wyrazem czyjegoś uporu, trwający, utrzymujący się długo, uporczywie

Wiktionary

Przykłady

 (1.2) Z upartą cierpliwością krążył dokoła Nory, trzymając się z daleka jak gdyby czekał na jej przyzwolenie.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: uˈpartɨ, AS: uparty

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. upór, upartość, uparciuch

 czas. upierać się, uprzeć się

 przysł. uparcie

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) wytrwały, zacięty, natarczywy

Wiktionary


upartyjnić

czasownik dokonany (ndk. upartyjniać)

 (1.1) uczynić partyjnym

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Spór o wyjaśnienie katastrofy smoleńskiej pozostaje "w wysokim stopniu upartyjniony" - wynika z sondażu TNS OBOP.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌuparˈtɨjɲit͡ɕ, AS: upartyi ̯ńić

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. partyjny mos., partia, upartyjnienie, partyjka

 czas. partyjny

 przym. partyjny

Wiktionary


upartyjnienie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) nadanie czemuś partyjnego charakteru

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. upartyjnianie n., partyjny mos.

 czas. upartyjnić dk., upartyjniać ndk.

 przym. partyjny

Wiktionary


uparzyć

sparzyć;
1. poddać działaniu bardzo gorącej wody albo pary;
2. uszkodzić ciało, dotykając go czymś gorącym;
3. uparzyć się - odczuć ból w kontakcie z czymś gorącym


SJP.pl


upas

wysokie, wiecznie zielone drzewo z rodziny morwowatych, występujące w Azji; sok mleczny tego drzewa wykorzystywany jako silna trucizna, m.in. do zatruwania strzał, oszczepów przez azjatyckich łowców


SJP.pl


upasać

o zwierzętach, żartobliwie o ludziach:
1. odpowiednio karmiąc, tuczyć;
2. upasać się: przybierać na wadze


SJP.pl


upaść

o zwierzętach, żartobliwie o ludziach:
1. odpowiednio karmiąc, utuczyć;
2. upaść się: przybrać na wadze


SJP.pl

czasownik nieprzechodni dokonany

 (1.1) dokonany od|upadać.

czasownik przechodni dokonany

 (2.1) utuczyć poprzez dobre odżywianie

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈupaɕt͡ɕ, AS: upaść

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. upadły mos., opad mrz., upadek mrz., upadanie n., upadłość ż.

 czas. upadać

 przym. upadły

Wiktionary


upasienie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) właściwość tego, co upasione

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Przy kupnie krów, więcej uważać należy na ich mleczność, niźli skłonność do upasienia; zwykle zaś krowy, które wiele dają mleka, chudo się trzymają.

Wiktionary

Powiązane:

 przym. upasiony

Wiktionary


upatrzeć

upatrzyć;
1. obserwując, wybrać kogoś albo coś odpowiedniego;
2. dostrzec coś lub doszukać się czegoś szczególnego; dopatrzyć się


SJP.pl


upatrzenie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|upatrzyć.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌupaˈṭʃɛ̃ɲɛ, AS: upaṭšńe

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. upatrywanie ndk.

 czas. upatrzyć dk., upatrywać ndk.

Wiktionary


upatrzyć

upatrzeć;
1. obserwując, wybrać kogoś albo coś odpowiedniego;
2. dostrzec coś lub doszukać się czegoś szczególnego; dopatrzyć się


SJP.pl

czasownik

 (1.1) obserwując, znaleźć sobie coś lub kogoś odpowiedniego

 (1.2) doszukać się czegoś, dopatrzeć się czegoś, spostrzec coś

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Wisiała nad miastem niby czarny kruk, krążący nad upatrzonym celem.

 (1.2) Wielokrotnie zaznacza, że Świrszczyńska była agnostyczką i materialistką, a nawet że „wzmianek o chodzeniu do kościoła u niej nie upatrzysz” (…).

Wiktionary

Wymowa:

IPA: uˈpaṭʃɨt͡ɕ, AS: upaṭšyć

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. upatrzenie dk., upatrywanie ndk.

 czas. upatrywać ndk.

Wiktionary


upał

wysoka temperatura powietrza; skwar; spiekota


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) meteorol. okres wysokich temperatur;

Wiktionary

Upał – pojęcie meteorologiczne opisujące stan pogody, gdy temperatura powietrza przy ziemi przekracza +30 °C. W języku potocznym używane są również pojęcia „skwar”, „spiekota” i „gorąc”. W ciągu dnia najwyższe temperatury notuje się zwykle między godziną 15 a 18, a największe promieniowanie ultrafioletowe występuje w godzinach od 12 do 13.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) W czasie upału najlepiej schronić się w cieniu.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈupaw, AS: upau̯

Wiktionary

Powiązane:

 przym. upalny

 przysł. upalnie

 czas. palić ndk.

 rzecz. upalenie n.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) gorąc, gorąco, patelnia, skwar, spiekota, ukrop, war, żar; reg. hyca; reg. śl. hica.

Wiktionary


upałowy

upał


SJP.pl

Patrz:

upał

upały

wysoka temperatura powietrza; skwar; spiekota


SJP.pl

Upały (niem. Hundstage) – austriacki dramat filmowy z 2001 roku w reżyserii Ulricha Seidla. W filmie wystąpili zarówno aktorzy zawodowi, jak i naturszczycy.

Obraz zdobył Grand Prix Jury, czyli drugą nagrodę w konkursie głównym, na 58. MFF w Wenecji. Był również nominowany do Europejskiej Nagrody Filmowej dla odkrycia roku. Na ekrany polskich kin film wszedł 10 stycznia 2003 roku.

Wikipedia


upchać

wepchnąć, włożyć coś na siłę by się zmieściło gdzieś, gdzie jest na to za mało miejsca


SJP.pl


upchnąć

czasownik przechodni dokonany (ndk. upychać)

 (1.1) dokonany od|upychać.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈupxnɔ̃ɲt͡ɕ, AS: upχnõńć

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. upchnięcie n., upychanie n.

 czas. upychać ndk.

Wiktionary


upcykling

[czytaj: apcykling] przetwarzanie surowców wtórnych z jednoczesnym podwyższeniem jakości materiału


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) ponowne wykorzystanie odpadów do zrobienia czegoś użytecznego i bardziej wartościowego od samego surowca;

Wiktionary

Upcykling – forma przetwarzania wtórnego odpadów, w wyniku którego powstają wyroby o wartości wyższej, traktowane jako wartościowe surowce. Proces ten pozwala zmniejszyć zarówno ilość odpadów, jak i materiałów wykorzystywanych w produkcji pierwotnej.

Wikipedia

Powiązane:

 rzecz. recykling m., downcykling m.

 czas. recyklingować ndk.

 przym. recyklingowy

Wiktionary


upcyklingowy

[czytaj: apcyklingowy] dotyczący przetwarzania surowców wtórnych z jednoczesnym podwyższeniem jakości materiału


SJP.pl


update

[czytaj: apdejt] w informatyce: aktualizacja programu komputerowego


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) inform. aktualizacja danych w komputerze lub program umożliwiający aktualizację innego programu do nowej wersji

Wiktionary

Update – piąty album Anouk wydany 6 stycznia 2004 roku.

Wikipedia

Powiązane:

 czas. updatować ndk.

Wiktionary


updatować

[czytaj: apdejtować] w informatyce: uaktualniać, aktualizować; instalować update


SJP.pl

czasownik przechodni niedokonany

 (1.1) inform. aktualizować dane w komputerze lub aktualizować program komputerowy do nowszej wersji

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. update mrz.

Wiktionary


updatowanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) aktualizowanie

Wiktionary


upęd

w górnictwie: wykonanie wyrobiska


SJP.pl


upędzać

upędzać się - dawniej:
1. biegać szybko i przez dłuższy czas w różne strony;
2. biegnąc, gonić jeden drugiego;
3. upędzać się za czymś, za kimś - szukać czegoś w różnych miejscach; uganiać się


SJP.pl


upędzić

1. potocznie:
a) wyprodukować alkohol domowym sposobem; wypędzić, przepędzić;
b) przyspieszyć dojrzewanie i wzrost rośliny;
c) stworzyć coś, wykazując się sprytem lub inwencją;
2. dawniej:
a) pędząc, przebyć szybko jakąś drogę;
b) w górnictwie: posunąć się w przebijaniu wyrobiska;
c) poganiając kogoś, uprowadzić;
3. upędzić się - potocznie o alkoholu: powstać w procesie domowej produkcji


SJP.pl


uperfumować

spryskać perfumami; naperfumować, poperfumować


SJP.pl


uperlać

1. przyozdabiać perłami;
2. obsypywać kroplami przypominającymi perły


SJP.pl


uperlić

przyozdobić perłami


SJP.pl


upersonifikować

nadać cechy ludzkie zwierzęciu, zjawisku lub przedmiotowi; spersonifikować


SJP.pl


uperyzacja

sterylizacja poprzez krótkotrwałe ogrzanie do wysokiej temperatury i równie szybkie schłodzenie; proces UHT


SJP.pl


upewnić

czasownik przechodni

 (1.1) dokonany od|upewniać.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. upewnianie n., upewnienie n., pewność ż.

 czas. upewniać ndk.

Wiktionary


upełnoletniać

uznawać z mocy prawa osobę niepełnoletnią za pełnoletnią


SJP.pl


upełnoletnić

w prawodawstwie: uznać przez sąd daną osobę za pełnoletnią przed upływem określonej granicy wieku


SJP.pl


upełnomocniać

w prawodawstwie: upoważniać kogoś do działania w swoim imieniu


SJP.pl

czasownik niedokonany

 (1.1) praw. upoważniać kogoś, aby podejmował czynności urzędowe lub prawne w czyimś imieniu

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) W przeszłości mógł on nas wszystkich upełnomocniać, ale teraz już nie może, niestety.

Wiktionary

Powiązane:

 przym. upełnomocniany, upełnomocniony

 rzecz. pełnomocnictwo n., pełnomocnik mos.

Wiktionary


upełnomocnić

w prawodawstwie: upoważnić kogoś do działania w swoim imieniu


SJP.pl


upełnoprawniać

czynić pełnoprawnym, nadawać pełnię praw


SJP.pl


upełnoprawnić

uczynić pełnoprawnym, nadać pełnię praw


SJP.pl


upgrade

[czytaj: apgrejd] uaktualnienie programu, gry komputerowej czy systemu operacyjnego


SJP.pl

Upgrade (z ang: poprawiać, ulepszać) – proces wymiany produktu na nowszą wersję. Przykładowo upgrade może występować podczas ulepszania sprzętu komputerowego (hardware), oprogramowania (software) lub oprogramowania sprzętowego (firmware), celem poprawienia ich właściwości.

Wikipedia


upgradować

[czytaj: apgrejdować] w informatyce: uaktualniać oprogramowanie komputera, system komputerowy lub sprzęt komputerowy; aktualizować


SJP.pl


upgradowanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|upgradować.

Wiktionary

Powiązane:

 czas. upgradować ndk.

Wiktionary


upi

[czytaj: ju-pi-aj] skrót od: United Press International - prywatna amerykańska agencja informacyjna z siedzibą w Nowym Jorku


SJP.pl


upiąć

ułożyć coś, np. włosy, poprzez przypięcie w odpowiedni sposób


SJP.pl

czasownik przechodni dokonany (ndk. upinać)

 (1.1) dokonany od|upinać.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. spinacz mos./mrz., upinanie n., upięcie n., spinka ż.

 czas. spinać, zapinać, upinać ndk.

Wiktionary


upić

1. wypić część jakiegoś napoju; nadpić;
2. doprowadzić kogoś do stanu zamroczenia alkoholowego; spoić;
3. upić się - wypić za dużo alkoholu


SJP.pl

czasownik przechodni dokonany (ndk. upijać)

 (1.1) wziąć łyka z wierzchu

 (1.2) doprowadzić kogoś do stanu upojenia alkoholowego

czasownik zwrotny dokonany upić się (ndk. upijać się)

 (2.1) wejść w stan upojenia alkoholowego, stać się pijanym

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈupʲit͡ɕ, AS: upʹić

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. upicie n., upijanie n., picie n., pijanie n., pijalnia ż., pijawka ż., pijak m., pijaczka ż., pijawa ż., pijus mos., pijaństwo n.

 czas. upijać ndk., pić ndk.

 przym. niedopity, pitny

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) nadpić

 (1.2) spoić; pot. spić

 (2.1) spić się, schlać się, skuć się; wulg. nawalić się, najebać się, napierdolić się, ubzdryngolić się

Wiktionary


upichcić

potocznie: ugotować coś naprędce, byle jak


SJP.pl


upicie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|upić.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: uˈpʲit͡ɕɛ, AS: upʹiće

Wiktionary

Powiązane:

 czas. upić

 rzecz. picie n., pijawa ż., pijus mos., pijak mos./mrz.

Wiktionary


upicki

Upita (miejscowość na Litwie)


SJP.pl


upiec

przygotować potrawę w piecu, prodiżu, na grillu itp.


SJP.pl

czasownik przechodni dokonany

 (1.1) przygotować jakieś danie, piekąc je

czasownik zwrotny dokonany

 (2.1) zostać upieczonym (1.1)

 (2.2) przen. pozostać bez nieprzyjemnych konsekwencji

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Babcia upiekła makowiec; pachnie w całym domu.

 (2.2) Ten Tomek jak zawsze nie przygotował się do lekcji i znowu mu się upiekło, bo nauczycielka pytała innych.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈupʲjɛt͡s, AS: upʹi ̯ec

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. piekarka ż., piec m., pieczeń ż., piekarz m., pieczywo n., piecyk mrz.

 czas. piec

 przym. piekarski, pieczony

Wiktionary

Synonimy:

 (2.2) ujść bezkarnie, ujść na sucho

Wiktionary


upieczony

przygotować potrawę w piecu, prodiżu, na grillu itp.


SJP.pl


upiek

1. środowiskowo: różnica w wadze ciasta przed i po wypieku;
2. środowiskowo: wypiek;
3. dawniej: upieczenie, pieczenie


SJP.pl


upiękniać

1. czynić piękniejszym; upiększać, wypiękniać, wypiększać;
2. przedstawiać coś jako lepsze niż w rzeczywistości; upiększać;
3. upiękniać się - stawać się pięknym lub jeszcze piękniejszym; upiększać się, wypiękniać się, wypiększać się


SJP.pl


upięknić

1. uczynić piękniejszym; upiększyć, wypięknić, wypiększyć;
2. przedstawić coś jako lepsze niż w rzeczywistości; upiększyć;
3. upięknić się - stać się pięknym lub jeszcze piękniejszym; upiększyć się, wypięknić się, wypiększyć się


SJP.pl


upięknienia

1. uczynić piękniejszym; upiększyć, wypięknić, wypiększyć;
2. przedstawić coś jako lepsze niż w rzeczywistości; upiększyć;
3. upięknić się - stać się pięknym lub jeszcze piękniejszym; upiększyć się, wypięknić się, wypiększyć się


SJP.pl


upięknienie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) przest. sprawienie, że ktoś lub coś jest piękne

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Wśród przemian i upięknień jakie Warszawa w tym okresie przechodziła, zapowiadając że ma prawo wyrość na wielkie miasto, i zająć miejsce pomiędzy europejskiemi, rozległe wybrzeża Wisły jak i ulica Rybki w niczém swéj charakterystyki nie zmieniły od wielu wieków. sic.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. piękno n., piękność ż., pięknienie n., piękniś n., upięknianie n., upiększanie n., upiększenie n.

 czas. pięknieć ndk., wypięknieć dk., upiękniać ndk., upięknić dk., upiększać ndk., upiększyć dk.

 przym. piękny, piękniutki, piękniuteńki

 przysł. pięknie, piękniutko, piękniuteńko

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) upiększenie

Wiktionary


upiększać

1. czynić piękniejszym; upiękniać, wypiękniać, wypiększać;
2. przedstawiać coś jako lepsze niż w rzeczywistości; upiękniać;
3. upiększać się - stawać się pięknym lub jeszcze piękniejszym; upiękniać się, wypiękniać się, wypiększać się


SJP.pl

czasownik przechodni niedokonany (dk. upiększyć)

 (1.1) czynić coś piękniejszym, dodawać ozdobniki, dekoracje

 (1.2) przen. prezentować coś korzystniejszym, lepszym niż jest faktycznie

czasownik zwrotny niedokonany upiększać się (dk. upiększyć się)

 (2.1) czynić siebie samego piękniejszym, dodawać sobie ozdobniki, dekoracje

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Tego dnia w robotniczych dzielnicach domy upiększano kwiatami i czerwonymi flagami [...]

Wiktionary

Wymowa:

IPA: uˈpʲjɛ̃ŋkʃat͡ɕ, AS: upʹi ̯ŋkšać

Wiktionary

Powiązane:

 przysł. pięknie

 przym. przepiękny, piękny

 rzecz. upięknienie n., upiększanie n., upiększenie n., piękno n., piękność ż.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) ubarwiać, koloryzować

Wiktionary


upiększacz

1. coś, co czyni kogoś lub coś piękniejszym;
2. rzadko: osoba czyniąca kogoś lub coś piękniejszym


SJP.pl


upiększanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) czynienie kogoś lub czegoś piękniejszym niż dotychczas

 (1.2) przedstawianie czegoś w korzystniejszym niż w rzeczywistości świetle

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌupʲjɛ̃ŋˈkʃãɲɛ, AS: upʹi ̯ẽŋkšãńe

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. upiększenie n., upięknienie n., piękność ż.

 czas. upiększać ndk., upiększyć dk.

 przym. piękny

Wiktionary

Synonimy:

 (1.2) kolorowanie, podkolorowywanie, podmalowywanie, ubarwianie, lukrowanie, lakierowanie

Wiktionary


upiększenie

1. uczynić piękniejszym; upięknić, wypięknić, wypiększyć;
2. przedstawić coś jako lepsze niż w rzeczywistości; upięknić;
3. upiększyć się - stać się pięknym lub jeszcze piękniejszym; upięknić się, wypięknić się, wypiększyć się


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|upiększyć.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌupʲjɛ̃ŋˈkʃɛ̃ɲɛ, AS: upʹi ̯ẽŋkšńe

Wiktionary

Powiązane:

 czas. upiększyć dk., upiększać ndk.

 rzecz. upięknienie n., piękność ż., upiększanie

 przym. piękny

Wiktionary


upiększyć

1. uczynić piękniejszym; upięknić, wypięknić, wypiększyć;
2. przedstawić coś jako lepsze niż w rzeczywistości; upięknić;
3. upiększyć się - stać się pięknym lub jeszcze piękniejszym; upięknić się, wypięknić się, wypiększyć się


SJP.pl

czasownik przechodni dokonany (ndk. upiększać)

 (1.1) zob. upiększać.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: uˈpʲjɛ̃ŋkʃɨt͡ɕ, AS: upʹi ̯ŋkšyć

Wiktionary

Powiązane:

 przym. przepiękny, piękny

 rzecz. upięknienie n., upiększanie n., upiększenie n., piękno n., piękność ż.

 przysł. pięknie

Wiktionary


upieniać

dawniej: pokrywać po wierzchu pianą; spieniać


SJP.pl


upieprzanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|upieprzać.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. nieupieprzanie n.

 czas. upieprzać ndk.

Wiktionary


upierać

upierać się - pozostawać przy swojej decyzji, pomyśle itp., nie dawać się przekonać do ich zmiany


SJP.pl


upieranie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|upierać.

Wiktionary

Powiązane:

 czas. upierać ndk.

Wiktionary


upierdalać

wulgaryzm o bardzo wielu znaczeniach, m.in.:
1. ucinać, urywać itp.;
2. rozprawiać się z kimś, szkodzić komuś


SJP.pl


upierdliwiec

pospolicie: osoba natrętna, dokuczliwa, czepiająca się nawet nieistotnych drobiazgów


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) wulg. pot. człowiek upierdliwy, dokuczliwy, natrętny

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. upierdliwość ż.

 przym. upierdliwy

 przysł. upierdliwie

Wiktionary


upierdliwiej

stopień wyższy od przysłówka: upierdliwie


SJP.pl


upierdliwość

skrajny upór, czepianie się nawet najdrobniejszych, nieistotnych drobiazgów


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) posp. cecha tego, kto jest upierdliwy, męczący, natarczywy

 (1.2) posp. cecha tego, co uporczywe i nieprzyjemne

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌupʲjɛrˈdlʲivɔɕt͡ɕ, AS: upʹi ̯erdlʹivość

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. upierdliwiec m., upierdalanie n., upierdolenie n., pierd mrz., pierdel mrz.

 czas. upierdalać ndk., upierdolić dk.

 przym. upierdliwy

 przysł. upierdliwie

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) dokuczliwość, natarczywość, natrętność

 (1.2) zob. uporczywość.

Wiktionary


upierdliwszy

rzadki stopień wyższy od przymiotnika: upierdliwy; bardziej upierdliwy


SJP.pl


upierdliwy

skrajnie uparty, czepiający się nawet nieistotnych drobiazgów


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) wulg. pot. o człowieku zamęczającym innych o coś, natrętny, uparty

 (1.2) wulg. pot. o czymś uciążliwym, męczący, dokuczliwy

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Jesteś dzisiaj niewiarygodnie upierdliwy!

 (1.1) Dostałaś dzisiaj niewiarygodny dar od losu a dalej jesteś upierdliwa!

 (1.2) Nauczycielka zadała nam wyjątkowo upierdliwe zadania domowe.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌupʲjɛrˈdlʲivɨ, AS: upʹi ̯erdlʹivy

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. pierdel mrz., upierdliwiec m., upierdliwość ż., pierd mrz.

 przysł. upierdliwie

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) natarczywy, namolny, narzucający się

Wiktionary


upierdolić

wulgaryzm o bardzo wielu znaczeniach, m.in.:
1. upierdolić (się):
a) uciąć, urwać (się) itp.;
b) ubrudzić (się);
c) rozprawić się z kimś, zaszkodzić komuś;
d) ugryźć;
2. upierdolić się - upić się, naćpać


SJP.pl

czasownik przechodni dokonany

 (1.1) dokonany od|upierdalać.

czasownik zwrotny dokonany upierdolić się

 (2.1) wulg. upić się

 (2.2) wulg. mocno się pobrudzić

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. upierdolenie n., upierdalanie n., pierd mrz., pierdel mrz., upierdliwość ż.

 czas. zapierdalać, pierdolić, upierdalać ndk.

 przym. upierdolony

 ims. upierdolony

Wiktionary

Synonimy:

 (2.1) pot. posp. ufajdać się

 (2.1) wulg. napierdolić się, najebać się

Wiktionary


upierdolony

przymiotnik

 (1.1) wulg. zmęczony, wyczerpany

 (1.2) wulg. ubrudzony, brudny

 (1.3) wulg. urwany, ucięty, oderwany

 (1.4) wulg. bardzo zajęty

 (1.5) wulg. pozbawiony możliwości, np. działania

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Ale jestem upierdolony po całej dniówce na budowie.

 (1.2) Ten stół jest upierdolony. Wytrzyj go.

 (1.3) Michał ma upierdolony palec, bo ciął metal i brzeszczot mu się ześlizgnął.

 (1.4) Teraz jestem upierdolony robotą. Może w weekend znajdę trochę czasu.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌupʲjɛrdɔˈlɔ̃nɨ, AS: upʹi ̯erdolõny

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. pierdolenie n., upierdolenie n., wpierdol m.

 czas. zapierdalać, pierdolić ndk., pierdolnąć dk., upierdolić dk., wpierdolić dk., zapierdolić dk.

 przym. pierdolony

Wiktionary


upierniczać

potocznie:
1. ucinać, urywać;
2. brudzić, zabrudzać


SJP.pl


upierniczyć

upierdzielić; potocznie:
1. uciąć, urwać;
2. ubrudzić; uwalić


SJP.pl


upierścienić

przyozdobić pierścieniami


SJP.pl


upierścieniony

ozdobiony pierścieniami; upierścieniowany (rzadziej)


SJP.pl


upierścieniowany

ozdobiony pierścieniami; upierścieniony (częściej)


SJP.pl


upierzać

1. okrywać piórami;
2. upierzać się - zanieczyszczać sobie włosy, ubranie pierzem


SJP.pl


upierzenie

1. okryć piórami;
2. upierzyć się - zanieczyścić sobie włosy, ubranie pierzem


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) pióra na ciele ptaków, pierze

Wiktionary

Pióro (łac. penna) – twory nabłonkowe pokrywające ciała części zwierząt, zwłaszcza ptaków. Podobnie jak łuski u gadów, pióra zachodzą na siebie dachówkowato.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ˌupʲjɛˈʒɛ̃ɲɛ, AS: upʹi ̯ežńe

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. pierzenie n., pierze n., opierzenie n., pierzyna ż.

 przym. pierzasty

Wiktionary


upierzony

1. okryć piórami;
2. upierzyć się - zanieczyścić sobie włosy, ubranie pierzem


SJP.pl


upierzyć

1. okryć piórami;
2. upierzyć się - zanieczyścić sobie włosy, ubranie pierzem


SJP.pl


upijać

1. wypijać część jakiegoś napoju; nadpijać;
2. doprowadzać kogoś do stanu zamroczenia alkoholowego;
3. upijać się - pić za dużo alkoholu, doprowadzając się do stanu zamroczenia


SJP.pl

czasownik przechodni niedokonany (dk. upić)

 (1.1) brać łyka z wierzchu

 (1.2) doprowadzać kogoś do stanu upojenia alkoholowego

czasownik zwrotny niedokonany upijać się (dk. upić się)

 (2.1) pić alkohol, wchodzić w stan upojenia alkoholowego, stawać się pijanym

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Upić piankę z piwa.

 (1.1) Pan kasjer upił trochę herbaty, dolał araku, znowu upił i znowu dolał.

 (1.2) Upiła mnie, a później zaprowadziła do swojego mieszkania.

 (2.1) Upiłem się wczoraj czterema piwami.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: uˈpʲijät͡ɕ, AS: upʹii ̯äć

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. picie n., upijanie n., pijaństwo n., pijawa ż., pijus mos., pijaczka ż., pijak mos./mrz.

 czas. pić ndk.

 przym. pitny

Wiktionary

Synonimy:

 (1.2) spijać, pot. spajać

 (2.1) spijać się; pot. rzad. spajać się; gw-pl|Górny Śląsk|pulyrować.

Wiktionary


upijanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|upijać.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌupʲiˈjä̃ɲɛ, AS: upʹii ̯ä̃ńe

Wiktionary

Powiązane:

 czas. upijać, upić

 rzecz. picie n., pijawa ż., pijus mos., pijak mos./mrz.

Wiktionary


upinać

układać coś, np. włosy, poprzez przypinanie w odpowiedni sposób


SJP.pl

czasownik

 (1.1) układać coś, przypinając w jakiś specjalny sposób

Wiktionary

Wymowa:

IPA: uˈpʲĩnat͡ɕ, AS: upʹĩnać

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. upinanie n., upięcie n., spinka ż., zapinka ż., spinacz m.

 czas. upiąć, spiąć, spinać, zapiąć, zapinać, wypiąć, wypinać, odpiąć, odpinać

 przym. spięty

Wiktionary


upinacz

urządzenie do upinania, przypinania czegoś, np. zasłon; spinacz


SJP.pl


upinanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|upinać.

Wiktionary

Powiązane:

 czas. spinać, upiąć, zapinać, upinać ndk.

 rzecz. spinka ż.

Wiktionary


upiór

zjawa, duch, straszydło


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy

 (1.1) syst. zool. nazwa systematyczna|Emballonura|Temminck|ref=tak., rodzaj ssaka z rodziny upiorowatych;

 (1.2) zool. nietoperz z rodzaju upiorów (1.1)

 (1.3) mit. fant. wampir, zmarły atakujący w nocy żywych

Wiktionary

  • Upiór – inaczej wampir
    • Upiór (kultura ludowa) – wyobrażenie demona w demonologii słowiańskiej, pierwotne wobec wampira, łączone często ze strzygą
  • Upiór – groźny dla ludzi duch osoby zmarłej
  • Upiór – ogólne określenie jednego z przedstawicieli szerokiej grupy fikcyjnych potworów występujących w literaturze i filmach grozy

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) O rozrodzie upiorów wiadomo niewiele.

 (1.3) Zapłakanej służącej nikt nie wierzył, że w nocy nawiedził ją upiór.

 (1.3) Widziałeś ostatnią filmową wersję musicalu „Upiór w operze”?

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈupʲjur, AS: upʹi ̯ur

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. upiornik m., upiorność ż., upiornienie n., upiorowate lm. nmos.

:: fż. upiorzyca ż., upiornica ż.

 czas. upiornieć ndk.

 przym. upiorny

 przysł. upiornie

Wiktionary

Synonimy:

 (1.3) upiornik, strach, zmora

Wiktionary


upiornie

przysłówek

 (1.1) jak upiór

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Karolina wczoraj wyglądała upiornie.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. upiornik m., upiorność ż., upiornienie n., upiorowate lm nm., upiory lm nm., upiór mzw., upiorzyca ż., upiornica ż.

 czas. upiornieć ndk.

 przym. upiorny

Wiktionary


upiorniej

stopień wyższy od przysłówka: upiornie


SJP.pl


upiorniejszy

stopień wyższy od przymiotnika: upiorny


SJP.pl


upiorny

koszmarny;
1. budzący grozę, związany z przykrymi przeżyciami; przeraźliwy, przerażający;
2. budzący odrazę; ohydny, okropny, wstrętny


SJP.pl

przymiotnik jakościowy

 (1.1) budzący przerażenie

 (1.2) bardzo nieprzyjemny, budzący niechęć

 (1.3) bardzo duży lub intensywny

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. upiory nmos., upiorowate nmos., upiorność ż., upiór m.

 czas. upiornieć ndk.

 przysł. upiornie

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) koszmarny, przerażający, straszny

 (1.3) koszmarny, straszny

Wiktionary


upiorowate

o cechach upiorowatych (rodzina nietoperzy)


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj niemęskoosobowy, liczba mnoga

 (1.1) syst. zool. nazwa systematyczna|Emballonuridae|Gervais|ref=tak., rodzina ssaków z rzędu nietoperzy;

Wiktionary

Upiorowate (Emballonuridae) – rodzina ssaków z podrzędu mroczkokształtnych (Vespertilioniformes) w obrębie rzędu nietoperzy (Chiroptera) obejmująca około 50 gatunków najbardziej prymitywnych nietoperzy owadożernych.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Do rodziny upiorowatych należą grobowniki i upiory.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. upiornik m., upiorność ż., upiornienie n., upiory lm nm., upiór mzw., upiorzyca ż., upiornica ż.

 czas. upiornieć ndk.

 przym. upiorny

 przysł. upiornie

Wiktionary


upiorowaty

o cechach upiorowatych (rodzina nietoperzy)


SJP.pl


upiory

rzeczownik, rodzaj niemęskoosobowy, liczba mnoga

 (1.1) syst. zool. nazwa systematyczna|Emballonurinae|Gervais|ref=tak., podrodzina ssaków z rodziny upiorowatych;

Wiktionary

  • Upiory (norw. Gengangere) – dramat Henrika Ibsena z 1881 roku
  • Upiory (ang. Spookies) – film z 1986 roku
  • Upiory (norw. Gjenferd) – powieść Jo Nesbø z 2011 roku
  • Upiory (Emballonurinae) – podrodzina ssaków z rodziny upiorowatych (Emballonuridae)

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Do rodziny upiorowatych należą upiory i grobowniki.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. upiornik m., upiorność ż., upiornienie n., upiorowate lm nm., upiór mzw., upiorzyca ż., upiornica ż.

 czas. upiornieć ndk.

 przym. upiorny

 przysł. upiornie

Wiktionary


upita

1. wypić część jakiegoś napoju; nadpić;
2. doprowadzić kogoś do stanu zamroczenia alkoholowego; spoić;
3. upić się - wypić za dużo alkoholu


SJP.pl

Upita (lit. Upytė) – wieś, dawne miasteczko na Litwie w rejonie poniewieskim Litwy, siedziba gminy (starostwa). Liczy 577 mieszkańców (2001). Znajduje się tu kościół pw. św. Karola Boremeusza, szkoła i poczta. Od 2004 miejscowość posiada własny herb.

Wikipedia


upitolić

potocznie: ugryźć, uciąć, ułamać


SJP.pl


uplanować

książkowo: ułożyć plan, opracować projekt czegoś; obmyślić, zaplanować


SJP.pl


uplasować

1. umieścić gdzieś kogoś, położyć coś w jakimś miejscu
2. uplasować się:
a) siąść, stanąć gdzieś, ulokować się gdzieś
b) zająć kolejne miejsce w jakiejś punktacji, klasyfikacji


SJP.pl


uplątywać

1. wciągać kogoś do udziału w czymś niepotrzebnie lub wbrew jego woli; wplątywać, wikłać, wmanipulowywać;
2. przestarzale: układać tak elementy, że zaczepiają się o siebie i trudno je rozdzielić; zaplątywać


SJP.pl


upleść

plotąc wykonać przedmiot


SJP.pl


upload

[czytaj: aplołd] w informatyce: proces kopiowania danych na pracujący w Internecie serwer


SJP.pl

Upload – proces przeciwny do pobierania danych, polegający na wysyłaniu plików lub innych danych do serwera lub komputera należącego do innego użytkownika.

Często łącze internetowe jest umownie dzielone na dwa kanały: kanał wysyłania i kanał pobierania. Przepustowość tych kanałów (czyli maksymalną prędkość przesyłania danych) mierzy się w bitach na sekundę i jednostkach wielokrotnych.

Wikipedia


uploadować

[czytaj: aplołdować] w informatyce: kopiować dane na serwer


SJP.pl


uplotka

dawniej: coś uplecionego


SJP.pl


upluskiwać

dawniej: zachlapywać, opryskiwać


SJP.pl


upo

urzędowe poświadczenie odbioru dokumentu elektronicznego; upo


SJP.pl


upocić

napocić się; upocić się -
1. wiele razy oblać się potem;
2. włożyć w coś dużo wysiłku; namozolić się


SJP.pl


upocony

potocznie: taki, który się upocił; uharowany, zharowany, zaharowany


SJP.pl


upodabniać

czynić podobnym


SJP.pl


upodlać

upokarzać, poniżać; upadlać


SJP.pl


upodlenie

upokorzyć, poniżyć


SJP.pl


upodlić

upokorzyć, poniżyć


SJP.pl


upodmiotowić

uczynić podmiotowym, subiektywnym


SJP.pl


upodobać

czasownik przechodni dokonany

 (1.1) polubić kogoś lub coś, zasmakować w czymś

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. upodobanie n.

Wiktionary


upodobanie

zamiłowanie do czegoś, zwyczaj lub pasja


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|upodobać.

 (1.2) zainteresowanie, skłonność, sympatia do kogoś lub czegoś

Wiktionary

Przykłady

 (1.2) Z wszelkiego drzewa tego ogrodu możesz spożywać według upodobania; ale z drzewa poznania dobra i zła nie wolno ci jeść, bo gdy z niego spożyjesz, niechybnie umrzesz.

Wiktionary

Powiązane:

 czas. upodobać dk.

Wiktionary


upodobniać

czynić podobnym; upodabniać


SJP.pl


upodobniający

upodobniać


SJP.pl

Patrz:

upodobniać

upodobnienie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) jęz. dostosowanie brzmienia głoski do brzmienia głosek ją otaczających;

 (1.2) odczasownikowy od|upodobnić.

Wiktionary

Asymilacja fonetyczna, upodobnienie fonetyczne (in. uwarunkowania pozycyjne głosek) – jeden z podstawowych zależnych procesów fonetycznych, polegający na upodobnieniu sąsiednich głosek. Upodobnieniem takim określa się przekształcenie postaci fonetycznej danego wyrazu pod wpływem sąsiadujących ze sobą głosek. Istotą każdego upodobnienia fonetycznego jest koartykulacja, której mechanizm działania polega nawpływie danej głoski na sposób artykulacji głosek, które z nią sąsiadują. Można tu wyróżnić:

  • antycypacje: wcześniejsze przygotowanie się narządów mowy do wymawiania głoski następnej. W wyniku działania artykulacyjnego mechanizmu właściwego antycypacjom, powstają upodobnienia wsteczne.
  • perseweracje: układ narządów mowy dla głoski poprzedzającej zostaje przedłużony na głoskę następną. W tym przypadku powstają upodobnienia postępowe.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ˌupɔdɔbʲˈɲɛ̇̃ɲɛ, AS: upodobʹńė̃ńe

Wiktionary

Powiązane:

 czas. upodobnić (się) dk., upodabniać (się) ndk.

 rzecz. upodabnianie

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) asymilacja fonetyczna

Wiktionary


upoić

1. uraczyć trunkiem aż do straty przytomności przez pijącego; spić, upić; o trunku: spowodować utratę przytomności;
2. wywołać zachwyt, rozmarzenie;
3. upoić się - upić się, spić się; zachwycić się


SJP.pl


upój

reg. wodopój


SJP.pl


upojedynczać

środowiskowo: tworzyć liczbę pojedynczą od rzeczownika występującego zwykle w liczbie mnogiej


SJP.pl


upojedynczyć

środowiskowo: utworzyć liczbę pojedynczą od rzeczownika występującego zwykle w liczbie mnogiej


SJP.pl


upojenie

1. uraczyć trunkiem aż do straty przytomności przez pijącego; spić, upić; o trunku: spowodować utratę przytomności;
2. wywołać zachwyt, rozmarzenie;
3. upoić się - upić się, spić się; zachwycić się


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|upoić.

Wiktionary

Upojenie – album Anny Marii Jopek (Anna Maria Jopek & Friends) i Pata Metheny’ego.

Płyta uzyskała certyfikat platynowej.

W 2008 roku płyta Upojenie doczekała się reedycji. Wytwórnia Nonesuch Records wraz z Metheny Group Productions wydała ją na całym świecie.

Wikipedia

Powiązane:

 przym. upojny

Wiktionary


upojniej

stopień wyższy od przysłówka: upojnie


SJP.pl


upojniejszy

stopień wyższy od przymiotnika: upojny


SJP.pl


upojność

cecha czegoś urzekającego, olśniewającego, zachwycającego


SJP.pl


upojny

oszałamiający, odurzający, olśniewający, porywający, fascynujący, urzekający, zachwycający


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) książk. taki, który wywołuje upojenie

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. upojenie n.

 czas. upajać ndk., upoić dk.

 przym. upajający

 przysł. upajająco, upojnie

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) narkotyczny, odurzający, oszałamiający, upajający

Wiktionary


upokarzać

1. poniżać kogoś, urażać czyjąś ambicję, godność;
2. upokarzać się - okazywać pokorę, skruchę; korzyć się, poniżać się


SJP.pl

czasownik przechodni niedokonany (dk. upokorzyć)

 (1.1) poniżać kogoś, obrażać czyjąś godność

czasownik zwrotny niedokonany upokarzać się (dk. upokorzyć się)

 (2.1) poniżać siebie samego, obrażać własną godność

 (2.2) okazywać pokorę, skruchę przed kimś

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌupɔˈkaʒat͡ɕ, AS: upokažać

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. upokorzenie n., upokarzanie n., pokora ż.

Wiktionary


upokarzająco

przysłówek

 (1.1) w sposób upokarzający

Wiktionary


upokarzający

1. poniżać kogoś, urażać czyjąś ambicję, godność;
2. upokarzać się - okazywać pokorę, skruchę; korzyć się, poniżać się


SJP.pl


upokarzanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|upokarzać.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌupɔkaˈʒãɲɛ, AS: upokažãńe

Wiktionary

Powiązane:

 czas. upokarzać

 rzecz. pokora ż.

Wiktionary


upokorzenie

1. poniżyć kogoś, urazić czyjąś ambicję, godność;
2. upokorzyć się - okazać pokorę, skruchę; ukorzyć się, poniżyć się


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) wywołane przez kogoś odczucie urażonej ambicji, poniżenia oraz wstydu

Wiktionary

Upokorzenie – emocja pokrewna w stosunku do wstydu o dużym nasileniu, jednak silnie osadzona w obszarze relacji interpersonalnych. Jeden z silniejszych stanów afektywnych i jedno z najbardziej bolesnych oraz zaburzających wewnętrzną równowagę człowieka doświadczeń. Słownik PWN łączy upokorzenie również z uczuciem poniżenia.

Wikipedia

Powiązane:

 czas. upokarzać ndk., upokorzyć dk.

 rzecz. pokora ż.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) degradacja, dyshonor, obelga, poniżenie, wstyd, zniewaga

Wiktionary


upokorzyć

1. poniżyć kogoś, urazić czyjąś ambicję, godność;
2. upokorzyć się - okazać pokorę, skruchę; ukorzyć się, poniżyć się


SJP.pl

czasownik przechodni dokonany (ndk. upokarzać)

 (1.1) dokonany od|upokarzać.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌupɔˈkɔʒɨt͡ɕ, AS: upokožyć

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. upokorzenie n., pokora ż.

Wiktionary


upolitycznianie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) czynienie czegoś politycznym, nadawanie czemuś politycznego charakteru

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. polityk ż./mos., upolitycznienie n.

 czas. upolityczniać ndk., upolitycznić dk.

Wiktionary


upolitycznienie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) uczynienie czegoś politycznym, nadanie czemuś politycznego charakteru

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. upolitycznianie n., polityk ż./mos.

 czas. upolitycznić dk., upolityczniać ndk.

Wiktionary


upolować

czasownik

 (1.1) o zwierzęciu drapieżnym: zabić zwierzę dla zaspokojenia głodu

 (1.2) o człowieku: zabić dzikie zwierzę dla zaspokojenia głodu lub dla rozrywki

Wiktionary

Przykłady

 (1.2) Kilku marynarzy zostało i poczęło oprawiać upolowaną zwierzynę.

 (1.2) Podobnie kozice, których głowy wiszą w restauracji, upolowane zostały w Alpach i przywiezione z miejscowości Fielding w Austrii.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌupɔˈlɔvat͡ɕ, AS: upolovać

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. polowanie n., upolowanie n., pólko n.

 czas. polować, zapolować

 przym. polny

Wiktionary


upolowanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|upolować.

Wiktionary

Powiązane:

 czas. upolować dk.

 przym. polny

 rzecz. polowanie n., pólko n.

Wiktionary


upominać

czasownik przechodni niedokonany (dk. upomnieć)

 (1.1) skłaniać kogoś do właściwego zachowywania się

czasownik zwrotny upominać się (dk. upomnieć się)

 (2.1) zwracać się do kogoś o coś, przypominając; ponownie prosić lub zarządać

 (2.2) pot. brać kogoś w obronę czy wstawiennictwo

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. upominanie n., upominek mrz., upomnienie n.

 czas. upomnieć dk.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) karcić, napominać, przestrzegać, strofować, zwracać uwagę

 (2.1) dopominać się

 (2.2) bronić, ujmować się, wstawiać się

Wiktionary


upominalny

dawniej: upominający, ostrzegawczy


SJP.pl


upominawczy

mający charakter upomnienia, np. postępowanie upominawcze


SJP.pl


upominek

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) zwykle nieduża rzecz ofiarowana komuś

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. upominanie n., upomnienie n.

 czas. upominać ndk., upomnieć dk.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) dar, pamiątka, podarek, podarunek, prezent, suwenir, suwenirek

Wiktionary


upominkowy

przymiotnik od: upominek


SJP.pl