przesłonięcie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) czynność pokrywania czego

Wiktionary

Nazalizacja – w najszerszym znaczeniu unosowienie, czyli przyjęcie przez głoskę cech nosowości, na przykład w otoczeniu innych głosek nosowych (zob. asymilacja fonetyczna).

W węższym znaczeniu jest to tzw. przesłonięcie (irl. uru) – regularna wymiana spółgłosek na początku wyrazu, charakterystyczna zwłaszcza dla języków celtyckich, zachodząca w określonych warunkach syntaktycznych i morfologicznych. W językach irlandzkim i szkockim wprowadzenia jej wymagają na przykład niektóre stojące przed rzeczownikiem przyimki, liczebniki oraz rodzajnik określony.

Wikipedia


przesłonka

zdrobnienie od: przesłona


SJP.pl


przęsłowy

przęsło


SJP.pl

Patrz:

przęsło

przesłuch

zakłócenie występujące przy przesyłaniu sygnałów


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) techn. zakłócenie przy teletransmisji;

 (1.2) daw. przesłuchiwanie, wypytywanie; indagacja

Wiktionary

Przesłuch – zakłócenie występujące przy przesyłaniu sygnałów, nie tylko fonicznych, od których pochodzi jego nazwa (np. w telefonii, radiofonii), rodzaj przeniku. Polega na pojawianiu się sygnału wysłanego jednym torem przesyłowym w innym torze, zwykle równoległym do niego. Również nazwa parametru określającego wielkość przesłuchu (np. przesłuch −16 dB).

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ˈpʃɛswux, AS: pšesu̯uχ

Wiktionary


przesłuchać

czasownik przechodni dokonany (ndk. przesłuchiwać)

 (1.1) dokonany od|przesłuchiwać.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. przesłuchanie n.

 czas. przesłuchiwać

Wiktionary


przesłuchanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|przesłuchać.

 (1.2) praw. czynność w procesie, która ujawnia wyjaśnienia oskarżonego, zeznania świadka lub opinie biegłego;

 (1.3) spotkanie, na którym sprawdza się wiedzę i umiejętności kandydata ubiegającego się o coś albo w celu wyłonienia zwycięzcy jakiegoś konkursu

Wiktionary

  • przesłuchanie (prawo)
  • casting
  • Przesłuchanie – polski film z 1982 roku

Wikipedia

Przykłady

 (1.2) Cały czas trwają przesłuchania świadków i badania przejętych akt - zaznaczył prokurator.

Wiktionary

Powiązane:

 czas. przesłuchiwać ndk., przesłuchać dk.

Wiktionary


przesłuchiwać

czasownik przechodni niedokonany (dk. przesłuchać)

 (1.1) wypytywać kogo w czasie śledztwa

 (1.2) słuchając, sprawdzać co lub kogo

 (1.3) przest. sprawdzać czyjeś wiadomości z danego zakresu

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. przesłuchanie n., przesłuchiwana ż., przesłuchiwanie n., przesłuchiwany mos.

 czas. przesłuchać dk.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) badać

 (1.2) odsłuchiwać

 (1.3) egzaminować, przepytywać, wypytywać

Wiktionary


przesłuchiwanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) wypytywanie; indagacja

Wiktionary

Powiązane:

 czas. przesłuchiwać

Wiktionary


przetachać

potocznie: przenieść coś z trudem, przedźwigać; przetaskać, przetaszczyć


SJP.pl


przetaczać

czasownik przechodni niedokonany (dk. przetoczyć)

 (1.1) przesuwać coś tocząc, obracając, turlając

 (1.2) przesuwać coś tocząc, pchając lub ciągnąc coś znajdującego się na kołach

 (1.3) przepompowywać płyn

 (1.4) med. wprowadzać do układu krwionośnego krew lub jej składniki

czasownik zwrotny niedokonany przetaczać się (dk. przetoczyć się)

 (2.1) przesuwać się powoli tocząc się na kołach

 (2.2) przen. dziać się przez jakiś czas (i skończyć)

Wiktionary

Przykłady

 (2.2) Burza obecnie przetacza się nad doliną.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: pʃɛˈtat͡ʃat͡ɕ, AS: pšetačać

Wiktionary

Powiązane:

 czas. przetoczyć dk.

 rzecz. przetaczanie ndk., przetoczenie dk.

Wiktionary


przetaczanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|przetaczać.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌpʃɛtaˈt͡ʃãɲɛ, AS: pšetačãńe

Wiktionary

Powiązane:

 czas. przetaczać ndk., przetoczyć dk.

 rzecz. przetoczenie dk.

Wiktionary


przetaczek

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) zdrobn. od przetak

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. przetak m.

Wiktionary


przetacznik

roślina z rodziny trędownikowatych; weronika


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) bot. nazwa systematyczna|Veronica|L.|ref=tak., rodzaj roślin, współcześnie zaliczany do rodziny babkowatych;

 (1.2) bot. roślina z rodzaju przetacznik (1.1)

Wiktionary

  • przetacznik – wij
  • przetacznik – rodzaj roślin z rodziny babkowatych

Wikipedia


przetaina

miejsce na śniegu albo lodzie, w którym śnieg albo lód stopniał do samej ziemi, a utrzymuje się dookoła


SJP.pl


przetak

rodzaj sita z dużymi otworami, służący zwykle do odsiewania, oczyszczania ziarna


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) ogrod. roln. rodzaj dużego okrągłego sita;

Wiktionary

Przetak – rodzaj dużego okrągłego sita do ręcznego przesiewania. W wyniku przesiewania następuje oddzielanie od siebie obiektów o małych i większych ziarnach lub do oddzielania obiektów stałych od płynów. Ma bardzo szerokie zastosowanie, m.in. w gospodarstwie domowym, rolnictwie, ogrodnictwie oraz budownictwie. Wykonany jest najczęściej z łuba obszytego siatką metalową lub siatką z tworzywa, która spełnia funkcję sita. Dawniej sitarze sito wykonywali z końskiego włosia. W zależności od zastosowania przetaki mają różne konfiguracje średnic i oczek siatek.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) W ogrodnictwie przetaki służą do przesiewania nasion.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz.

:: zdrobn. przetaczek m.

Wiktionary


przetańcować

przetańczyć;
1. spędzić jakiś czas na tańcach; przebalować, utańcować;
2. potocznie: spędzić dłuższy okres na balach, zabawach, rozrywkach;
3. zatańczyć jakiś taniec od początku do końca; odtańczyć, odtańcować


SJP.pl


przetańcowanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|przetańcować.

Wiktionary

Powiązane:

 czas. przetańcować dk.

Wiktionary


przetańcowywać

przetańczać; potocznie:
1. spędzać dłuższy czas na balach, zabawach itp.;
2. tańcząc, przemieszczać się przez jakieś miejsce;
3. wydawać pieniądze w sposób nierozważny; przepuszczać, rozpuszczać, roztrwaniać


SJP.pl


przetańczać

przetańcowywać;
1. spędzać dłuższy okres na balach, zabawach itp.;
2. wykonywać do końca jakiś taniec; odtańczać, odtańcowywać;
3. tańcząc, przemieszczać się przez jakieś miejsce


SJP.pl


przetańczyć

przetańcować;
1. spędzić jakiś czas na tańcach; przebalować, utańcować;
2. potocznie: spędzić dłuższy okres na balach, zabawach, rozrywkach;
3. zatańczyć jakiś taniec od początku do końca; odtańczyć, odtańcować


SJP.pl


przetapiać

czasownik niedokonany

 (1.1) przerabiać coś poprzez stopienie

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. przetapianie n.

 czas. przetopić dk.

Wiktionary


przetarcznik

wij z gromady pareczników


SJP.pl


przetarg

1. publiczna sprzedaż ruchomości lub nieruchomości; licytacja, aukcja;
2. konkurs ofert na wykonanie określonych usług;
3. targowanie się o jakieś ustępstwa; przetargi, targi, spory


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) praw. sposób wyboru wykonawcy usługi lub produktu, polegający na wyborze najkorzystniejszej dla zamawiającego oferty;

Wiktionary

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Siedmiu oferentów zgłosiło się do przetargu.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈpʃɛtark, AS: pšetark

Wiktionary

Powiązane:

 czas. przetargować dk.

 przym. przetargowy

Wiktionary


przetargać

potocznie: przenieść coś z trudem, przedźwigać; przetaskać, przetaszczyć, przetachać


SJP.pl


przetargi

1. publiczna sprzedaż ruchomości lub nieruchomości; licytacja, aukcja;
2. konkurs ofert na wykonanie określonych usług;
3. targowanie się o jakieś ustępstwa; przetargi, targi, spory


SJP.pl


przetargowy

przymiotnik relacyjny

 (1.1) ekon. praw. odnoszący się do przetargu, związany z przetargiem

 (1.2) mający swoją wagę w trakcie prowadzonych rozmów

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) 19 maja 2008 zebrano oferty przetargowe na projekt zagospodarowania błoni Stadionu Narodowego.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. przetarg mrz.

Wiktionary


przetaskać

potocznie: przenieść coś z trudem, przedźwigać; przetaszczyć, przetachać


SJP.pl


przetasować

czasownik przechodni dokonany (ndk. przetasowywać)

 (1.1) przemieszać karty przed rozdaniem

 (1.2) zmienić układ czegoś (np. drużyny)

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Rita sięgnęła po talię kart i leniwie przetasowała.

 (1.2) Wyborcy porządnie przetasowali układy personalne w radach miast i gmin.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. tasowanie n., przetasowanie n., tas m., przetasowywanie n.

 czas. tasować ndk., potasować dk., przetasowywać ndk.

Wiktionary


przetasowanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) karc. dokonanie tasowania, szybkiego pomieszania kart w talii

 (1.2) przen. zmiana kolejności, położenia, układu

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. przetasowywanie n.

 czas. tasować, przetasować dk., przetasowywać ndk.

Wiktionary


przetasowywanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) karc. dokonywanie tasowania, szybkiego przekładania kart

 (1.2) przen. zmienianie kolejności, położenia, układu

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. przetasowanie n.

 czas. przetasowywać ndk., przetasować dk.

Wiktionary


przetaszczyć

potocznie: przenieść coś z trudem, przedźwigać; przetaskać, przetachać


SJP.pl


przetchlinka

1. u roślin: otworek w tkance okrywającej wtórnej łodyg i korzeni, umożliwiający wymianę gazową;
2. u bezkręgowców: otworek w ciele prowadzący do tchawek lub płuc


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) bot. otwór umożliwiający wymianę gazową rośliny z otoczeniem;

 (1.2) ent. zool. otwór w skórze lub pancerzu umożliwiający wymianę gazową organizmu z otoczeniem;

Wiktionary

Przetchlinka (łac. stigma, spiraculum) – otwór w nieprzepuszczalnej powłoce organizmów lądowych, umożliwiający wymianę gazową. Wyróżnia się przetchlinki zwierzęce i roślinne.

U stawonogów są to otwory w powłokach ciała (na bokach odwłoka i tułowia), przez które powietrze dostaje się do układu oddechowego – tchawek lub płucotchawek. Często przesłonięte włoskami i innymi strukturami, by zapobiec dostawaniu się zanieczyszczeń, u wielu gatunków są aktywnie zamykane szczelną zastawką (przetchlinkowy aparat zamykający), by zapobiec utracie wody z wnętrza organizmu.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Przetchlinki powstają zarówno na pędach, jak też na korzeniach.

 (1.2) Pamiętajcie, że przetchlinki mają pajęczaki, wije i owady.

Wiktionary


przetchlinkowy

przetchlinka


SJP.pl

Patrz:

przetchlinka

przetelefonować

czasownik przechodni dokonany

 (1.1) pot. przekazać telefonicznie wiadomość

czasownik nieprzechodni dokonany

 (2.1) pot. skontaktować się z kimś telefonicznie, zadzwonić do kogoś

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. telefon m.

 czas. telefonować ndk.

Wiktionary


przetelegrafowywać

telegrafować ponownie


SJP.pl


przeteleportować

1. przenieść w inne miejsce bez zachowania ciągłości istnienia w przestrzeni;
2. w fizyce: przenieść na odległość informacje o obiektach fizycznych, pozwalające na odtworzenie obiektu w innym miejscu


SJP.pl


przeterminowywać

dawniej: terminować u majstra przez pewien czas


SJP.pl


przetęskniać

przeżywać jakiś czas w tęsknocie


SJP.pl


przetęsknić

1. spędzić jakiś czas w tęsknocie; potęsknić;
2. potocznie: przestać tęsknić po pewnym czasie


SJP.pl


przetężać

rzadko: przetężać się - zbytnio wytężać się; przesilać się, forsować się


SJP.pl


przetężenie

rzadko: przetężyć się - zbytnio wytężyć się; przesilić się, sforsować się


SJP.pl


przetężyć

rzadko: przetężyć się - zbytnio wytężyć się; przesilić się, sforsować się


SJP.pl


przeto

przestarzale: więc, zatem, toteż


SJP.pl

spójnik

 (1.1) książk. przyłącza wniosek z twierdzenia podanego w zdaniu przed nim

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Konsul czuje się niezdrowym, przeto zatrzymamy się przez dni kilka.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈpʃɛtɔ, AS: pšeto

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) zatem, więc, toteż

Wiktionary


przetoby

spójnik "przeto" wraz z cząstką trybu przypuszczającego


SJP.pl


przetoczenie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|przetoczyć.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌpʃɛtɔˈt͡ʃɛ̃ɲɛ, AS: pšetočńe

Wiktionary

Powiązane:

 czas. przetaczać ndk., przetoczyć dk.

 rzecz. przetaczanie dk.

Wiktionary


przetocznica

Przetocznica (niem. Hammer) – wieś w Polsce położona w województwie lubuskim, w powiecie świebodzińskim, w gminie Skąpe.

W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa zielonogórskiego.

Wikipedia


przetoczyć

tocząc, zmienić miejsce położenia


SJP.pl

czasownik przechodni dokonany (ndk. przetaczać)

 (1.1) zob. przetaczać.

czasownik zwrotny dokonany przetoczyć się (ndk. przetaczać się)

 (2.1) zob. przetaczać się.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: pʃɛˈtɔt͡ʃɨt͡ɕ, AS: pšetočyć

Wiktionary

Powiązane:

 czas. przetaczać ndk.

 rzecz. przetoczenie dk., przetaczanie ndk.

Wiktionary


przetok

1. rodzaj owrzodzenia występującego w głęboko położonych obszarach ciała; fistuła;
2. połączenie jeziora przybrzeżnego lub zalewu z morzem


SJP.pl


przetoka

1. rodzaj owrzodzenia występującego w głęboko położonych obszarach ciała; fistuła;
2. połączenie jeziora przybrzeżnego lub zalewu z morzem


SJP.pl

Przetoka (łac. fistula) – w medycynie połączenie dwóch lub (rzadziej) więcej narządów powstające na skutek procesów patologicznych, również urazów, powikłań jatrogennych lub wykonane celowo za pomocą technik chirurgicznych.

Przetoki powstające (lub wykonane) pomiędzy narządami nazywane są przetokami wewnętrznymi, natomiast połączenia narządów wewnętrznych ze skórą nazywane są przetokami zewnętrznymi (narządowo-skórnymi).

Wikipedia


przetokowy

1. przymiotnik od: przetok;
2. przymiotnik od: przetoka


SJP.pl


przetowłosy

przymiotnik

 (1.1) daw. o rozpuszczonych włosach i nie nakrytą głową

 (1.2) daw. przen. dziewiczy, panieński, bo z włosami rozpuszczonymi jako oznaką panieństwa

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Otworzyły się duże drzwi po prawej stronie izby i ukazała się w nich księżna Anna, mając przy sobie cudną przetowłosą dzieweczkę z lutnią zawieszoną na ramieniu.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1-2) prostowłosy

Wiktionary


przetracać

potocznie: tracić lekkomyślnie, roztrwaniać


SJP.pl


przetrącanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|przetrącać.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. przetrącenie n.

 czas. przetrącać ndk., przetrącić dk.

Wiktionary


przetransferować

przenieść lub przesłać coś, np. pieniądze


SJP.pl


przetransferowanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|przetransferować.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. transfer m., transferowanie n., wytransferowanie n.

 czas. transferować ndk., wytransferować dk., przetransferować dk.

 przym. transferowy

Wiktionary


przetransliterować

zapisać jakiś tekst znakami innego pisma fonetycznego, z zachowaniem zasady odpowiedniości liter; transliterować


SJP.pl


przetransportować

czasownik dokonany

 (1.1) przewieźć coś lub kogoś przy pomocy środków transportu

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. transport m., transportowanie n., transporter m., przetransportowanie n.

 czas. transportować ndk., odtransportować dk.

 przym. transportowy

Wiktionary


przetransportowanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|przetransportować.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌpʃɛtrãw̃spɔrtɔˈvãɲɛ, AS: pšetrãũ̯sportovãńe

Wiktionary

Powiązane:

 czas. przetransportować

 rzecz. transport

Wiktionary


przetrenowanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|przetrenować.

Wiktionary

  • przetrenowanie w sporcie
  • przetrenowanie w statystyce

Wikipedia

Powiązane:

 czas. przetrenować dk.

 rzecz. trener mrz./mos.

Wiktionary


przetrwać

czasownik przechodni dokonany

 (1.1) przetrzymać trudny okres, utrzymać się przy życiu

 (1.2) trwając, pozostać na dłużej niż coś lub ktoś

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. przetrwalnik m., przetrwanie n.

 czas. trwać

 przym. trwały

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) przeżyć, przebyć, przejść, przetrzymać, ścierpieć, zdzierżyć, znieść, reg. śl. obstoć.

 (1.2) dotrwać, dożyć, ostać się, pozostać, przeżyć, wytrwać, wytrzymać, dociągnąć

Wiktionary


przetrwalnik

część organizmu u niektórych gatunków roślin i grzybów będąca organem rozmnażania wegetatywnego


SJP.pl

Przetrwalnik, spora, cysta (gr. σπορα, tzn. nasienie) – forma spoczynkowa umożliwiająca organizmom przetrwanie niekorzystnych dla nich warunków (susza, niskie temperatury). Proces wytwarzania spor to sporulacja.

Wikipedia


przetrwalny

sznur przetrwalny - twór w postaci długiego, rozgałęzionego sznura, przytwierdzający niektóre rodzaje grzybów do podłoża; ryzomorf


SJP.pl


przetrwanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|przetrwać.

Wiktionary

Przetrwanie (ang. The Grey) – amerykański film akcji z 2011 roku w reżyserii Joego Carnahana, zrealizowany na podstawie opowiadania Ghost Walker. Zdjęcia kręcono w Vancouver.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: pʃɛˈtr̥fãɲɛ, AS: pšetr̦fãńe

Wiktionary

Powiązane:

 czas. przetrwać

 przym. trwały

Wiktionary


przetrwał

drzewo z rodziny biegunecznikowatych; chiwian; ailant; ajlant; bożodrzew


SJP.pl


przetrwały

drzewo z rodziny biegunecznikowatych; chiwian; ailant; ajlant; bożodrzew


SJP.pl


przetrząsacz

Przetrząsacz – maszyna rolnicza używana przy sianokosach. Służy do przetrząsania trawy lub siana, aby w ten sposób przyśpieszyć proces suszenia. Obecnie zazwyczaj występuje jako przetrząsaczo-zgrabiarka, która w zależności od ustawień może pracować jako przetrząsacz lub jako zgrabiarka.

Wikipedia


przetrzebić

czasownik przechodni dokonany (ndk. przetrzebiać)

 (1.1) dokonany od|przetrzebiać.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: pʃɛˈṭʃɛbʲit͡ɕ, AS: pšeṭšebʹić

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. trzebienie n., przetrzebienie n., wytrzebienie n., trzebież ż.

 czas. trzebić ndk., wytrzebić dk.

Wiktionary


przetrzeć

czasownik przechodni dokonany (ndk. przecierać)

 (1.1) dokonany od|przecierać.

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Kobieta w kolczudze dźwignęła się chwiejnie, odrzuciła wiecheć słomy, którym przetarła sukienkę.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈpʃɛṭʃɛt͡ɕ, AS: pšeṭšeć

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. przecier mrz.

 czas. przecierać

Wiktionary


przetrzepać

1. trzepiąc, oczyścić coś niezbyt dokładnie z kurzu, pyłu itp.;
2. potocznie: obić kogoś, dać komuś w skórę;
3. potocznie: zadać straty nieprzyjacielowi w walce;
4. potocznie: przeszukać kogoś, sprawdzić, co ktoś ma przy sobie


SJP.pl


przetrzepanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|przetrzepać.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. przetrzepywanie n., trzepacz mos./mrz.

 czas. przetrzepać dk., przetrzepywać ndk.

Wiktionary


przetrzepywanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|przetrzepywać.

Wiktionary

Powiązane:

 czas. przetrzepywać ndk.

 rzecz. przetrzepanie n., trzepacz mos./mrz.

Wiktionary


przetrzeźwiały

ocknąć się w pewnym stopniu z zamroczenia wywołanego upiciem się


SJP.pl


przetrzeźwieć

ocknąć się w pewnym stopniu z zamroczenia wywołanego upiciem się


SJP.pl


przetrzymać

czasownik przechodni dokonany (ndk. przetrzymywać)

 (1.1) przechowywać coś w ręku przez jakiś czas

 (1.2) zatrzymać kogoś lub coś dłużej niż było to zaplanowane

 (1.3) zwyciężyć przeciwności losu lub wytrzymać trudny czas

Wiktionary

Powiązane:

 czas. przetrzymywać, trzymać

Wiktionary


przetrzymywać

czasownik niedokonany

 (1.1) ująwszy, trzymać coś przez pewien czas

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. przetrzymywanie n., przetrzymanie n.

 czas. przetrzymać dk., trzymać ndk.

Wiktionary


przetrzymywanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) dłuższe trzymanie kogoś lub czegoś

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Za przetrzymywanie książek w warszawskiej bibliotece zapłacisz jak nic ze 100 złotych.

 (1.1) Reżimowi zależało na długim przetrzymywaniu dysydentów na wyspie.

Wiktionary

Powiązane:

 czas. trzymać, przetrzymywać ndk.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) zatrzymywanie

Wiktionary


przetwarzać

1. przekształcać coś twórczo;
2. zmieniać coś, nadając inny kształt, wygląd;
3. opracować zebrane dane, informacje itp., wykorzystując technikę komputerową


SJP.pl

czasownik przechodni niedokonany (dk. przetworzyć)

 (1.1) zmieniać, nadając inne właściwości

 (1.2) inform. komputerowo opracowywać zebrane dane

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. przetwarzanie n., przetwornik mrz., przetworzenie n., przetwór mrz., przetwórnia ż., przetwórstwo n.

 czas. przetworzyć

 przym. przetwórczy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) przekształcać, przemieniać, przeobrażać, przerabiać, zmieniać

Wiktionary


przetwarzalny

możliwy do przetworzenia


SJP.pl


przetwarzanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|przetwarzać.

Wiktionary

Przetwarzanie – uporządkowany proces przekształcania (transformacji), np. energii, informacji, materii.

Określenie "przetwarzanie" może odnosić się do:

  • przetwarzanie danych:
    • przetwarzanie danych georadarowych,
    • przetwarzanie danych osobowych.

    Wikipedia

    Powiązane:

     rzecz. przetworzenie n., przetwór mrz.

     czas. przetwarzać ndk., przetworzyć dk.

    Wiktionary


przetwór

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) zwykle lm. kulin. techn. produkt uzyskany z surowca, najczęściej spożywczego, przez przeróbkę lub dodatkową obróbkę w procesie technologicznym

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) W spiżarni stało dużo przetworów.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈpʃɛtfur, AS: pšetfur

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. twór mrz., przetwórstwo n., przetwórnictwo n., przetwórnia ż., przetwórca m., przetwarzanie n., przetworzenie n.

 czas. przetwarzać ndk., przetworzyć dk.

 przym. przetwórczy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) weki, zaprawy

Wiktionary


przetwórczy

przymiotnik od: przetwórstwo


SJP.pl


przetwórczyni

1. wytwórczyni przetworów;
2. modyfikatorka, przerabiaczka


SJP.pl


przetwornica

  • przetwornica napięcia
  • elektromaszynowa przetwornica częstotliwości
  • elektroniczna przetwornica częstotliwości

Wikipedia


przetwornik

urządzenie przetwarzające jedną wielkość fizyczną w drugą


SJP.pl

Przetwornik – urządzenie dokonujące przekształcenia danej wielkości na inną wielkość według określonej zależności i z pewną dokładnością.

Przetworniki są wykorzystywane na przykład w układach z czujnikami, dzięki czemu sygnał z czujnika, który zwykle jest słaby i trudny w przekazywaniu na odległość, zostaje przekształcony do postaci i wartości użytecznej dla dalszego procesu jego przetwarzania. Najczęściej przetworniki realizują przekształcanie wielkości fizycznych na wielkości elektryczne takie jak napięcie elektryczne lub natężenie prądu.

Wikipedia


przetwórstwo

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) przerabianie na dużą skalę surowców, zwłaszcza płodów rolnych, na gotowe produkty

Wiktionary

Powiązane:

 przym. przetwórczy

 czas. przetwarzać

 rzecz. przetwór mrz.

Wiktionary


przetworzenie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|przetworzyć.

Wiktionary

Przetworzenie – jeden z terminów stosowanych m.in. w muzykologii, najbardziej w tzw. formie sonatowej, będące drugą z jej trzech części. Oznacza przekształcenie, przerobienie materiału muzycznego tzw. ekspozycji (część pierwsza), głównie tematycznego i ukazanie tych przekształceń w jak najbardziej wyrafinowanej i najbardziej kunsztownej szacie harmonicznej w drugiej części czyli przetworzeniu.

Wikipedia

Powiązane:

 czas. przetworzyć dk., przetwarzać ndk.

 rzecz. przetwarzanie n., przetwór mrz.

Wiktionary


przetworzyć

1. przekształcić coś twórczo;
2. zmienić coś, nadając inny kształt, wygląd;
3. opracować zebrane dane, informacje itp., wykorzystując technikę komputerową


SJP.pl

czasownik przechodni dokonany (ndk. przetwarzać)

 (1.1) dokonany od|przetwarzać.

Wiktionary

Powiązane:

 czas. przetwarzać

 rzecz. przetworzenie n., przetwarzanie n., przetwór mrz.

Wiktionary


przetycz

przetycz wypuklak - owad z rodziny pustoszowatych


SJP.pl

  • Przetycz – niestandaryzowana część wsi Stare Bosewo w Polsce położona w województwie mazowieckim, w powiecie wyszkowskim, w gminie Długosiodło
  • Przetycz Włościańska – wieś w woj. mazowieckim, w pow. wyszkowskim, w gminie Długosiodło
  • Przetycz-Folwark – wieś w woj. mazowieckim, w pow. wyszkowskim, w gminie Długosiodło
  • Przetycz – stacja kolejowa na trasie linii kolejowej nr 29, we wsi Stare Bosewo, w powiecie wyszkowskim w gminie Długosiodło

Wikipedia


przetyczka

1. narzędzie do przetykania otworów
2. krótki pręt wciskany lub wbijany w przelotowe otwory łączonych przedmiotów


SJP.pl


przetykacz

narzędzie do udrażniania rur; przepychacz


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) narzędzie, przyrząd służący do przepychania czegoś

Wiktionary

Przepychacz – prosty przyrząd służący do mechanicznego przywracania drożności odpływom urządzeń sanitarnych – umywalek, zlewów, wanien, bidetów, muszli klozetowych, podłogowych kratek odpływowych, a nawet małych basenów.

Wikipedia

Powiązane:

 rzecz. przetknięcie n., przetkanie n., przetykanie n.

 czas. przetknąć dk., przetkać dk., przetykać ndk.

Wiktionary


przetyrać

potocznie: przemęczyć ciężką pracą


SJP.pl


przetłoczka

przetłoczona wytłoczka


SJP.pl


przetłomaczać

dawniej: przekładać na inny język; tłumaczyć


SJP.pl


przetłuc

1. tłukąc coś, wstępnie rozdrobnić;
2. rzadko: tłukąc, przedziurawić


SJP.pl


przetłukiwać

tłukąc, przebijać, przedziurawiać


SJP.pl


przetłumaczalność

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) cecha tego, co przetłumaczalne

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. przetłumaczenie n., tłumaczenie n., tłumacz m., tłumaczka ż.

 czas. przetłumaczyć dk., tłumaczyć ndk.

 przym. przetłumaczalny, tłumaczeniowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) przekładalność

Wiktionary


przetłumaczalny

dający się przetłumaczyć na inny język; przekładalny


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) możliwy do przetłumaczenia, dający się przetłumaczyć na inny język

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Co sądzicie o polonizowaniu rzeczy nieprzetłumaczalnych lub trudno przetłumaczalnych?

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌpʃɛtwũmaˈt͡ʃalnɨ, AS: pšetu̯ũmačalny

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. przetłumaczalność ż., przetłumaczenie n.

 czas. przetłumaczyć dk.

Wiktionary


przetłumaczenie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) wyjaśnienie, objaśnienie czegoś, przekazanie zasad działania czegoś

 (1.2) przełożenie czegoś z jednego języka na drugi

Wiktionary

Przykłady

 (1.2) Egzamin polegał na przetłumaczeniu dwudziestu zdań na język szwedzki.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌpʃɛtwũmaˈt͡ʃɛ̃ɲɛ, AS: pšetu̯ũmačńe

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. przetłumaczalność ż., tłumaczenie n.

 czas. przetłumaczyć

 przym. przetłumaczalny

Wiktionary


przetłumaczyć

czasownik przechodni dokonany (ndk. tłumaczyć)

 (1.1) dokonany od|tłumaczyć.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌpʃɛtwũˈmat͡ʃɨt͡ɕ, AS: pšetu̯ũmačyć

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. tłumacz mos., tłumaczka ż., przetłumaczenie n., przetłumaczalność ż., tłumaczenie n.

 czas. tłumaczyć

 przym. przetłumaczalny

Wiktionary


przetłuszczanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|przetłuszczać.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌpʃɛtwuʃˈt͡ʃãɲɛ, AS: pšetu̯uščãńe

Wiktionary

Powiązane:

 czas. przetłuszczać (się), tłuścić

 rzecz. tłuszcz

 przym. tłuściutki

Wiktionary


przetłuszczony

przymiotnik

 (1.1) mający na sobie nadmiar tłuszczu

Wiktionary

Powiązane:

 czas. przetłuszczać się ndk.

 rzecz. przetłuszczanie n., przetłuszczenie n., tłuścioch m.

Wiktionary


przeucieszny

przestarzale: bardzo ucieszny, zabawny, komiczny


SJP.pl


przeucztowywać

rzadko: roztrwaniać czas i pieniądze na uczty


SJP.pl


przeuczyć

przeuczyć się - osiągnąć zmęczenie umysłu i nie opanować materiału w pożądanym stopniu wskutek nazbyt intensywnej nauki


SJP.pl


przeuroczy

bardzo uroczy, przepełniony urokiem


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) niezwykle uroczy

Wiktionary

Powiązane:

 przysł. przeuroczo

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) cudowny, śliczny, wspaniały

Wiktionary


przewabiać

dawniej: przeciągać kogoś na swoją stronę


SJP.pl


przewaga

górowanie pod jakimś względem nad czymś lub nad kimś


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) górowanie pod jakimś względem nad czymś lub nad kimś

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) W 1939 roku Niemcy dysponowały znaczną przewagą militarną w stosunku do Polski.

 (1.1) Możecie być pewni, że nie macie już przewagi technologicznej.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: pʃɛˈvaɡa, AS: pševaga

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. ważenie n., przeważność ż., przeważanie n., przeważenie n.

 czas. wyważyć, przeważać ndk., przeważyć dk.

 przym. przeważny, przeważający

 przysł. przeważnie, przeważająco

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) wyższość, dominacja

Wiktionary


przewalacz

potocznie: człowiek robiący przewały, oszukujący innych; oszust, krętacz, szachraj, naciągacz


SJP.pl


przewalanka

1. bójka, szarpanina;
2. niejasna sytuacja, zamieszanie


SJP.pl

Przewalanka – osada leśna w Polsce położona w województwie podlaskim, w powiecie białostockim, w gminie Czarna Białostocka. Leży przy drodze krajowej nr 8.

W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa białostockiego.

Wierni kościoła rzymskokatolickiego należą do parafii Niepokalanego Serca Najświętszej Maryi Panny w Marianowie.

Wikipedia


przewalski

nazwisko, np. Nikołaj Michajłowicz Przewalski (1839-1888), geograf rosyjski


SJP.pl

Przewalski (f. Przewalska, pl. Przewalscy; ros. Пржевальский) – nazwisko używane w Polsce i Rosji.

Na początku lat 90. XX wieku nosiło je w Polsce 23 osoby, gł. w dawnym woj. warszawskim (17 osób).

Wikipedia


przewalutować

przeliczyć na inną walutę według określonego kursu walutowego


SJP.pl

czasownik przechodni dokonany (ndk. przewalutowywać)

 (1.1) ekon. bank. określić wartość w innej walucie

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Kolejny kraj przewalutuje kredyty frankowe.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. przewalutowanie n., waluta ż.

 przym. walutowy

Wiktionary


przewalutowanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) ekon. bank. określenie wartości w innej walucie

Wiktionary

Przewalutowanie – zamiana zobowiązania (należności), którego wartość wyrażona jest w jednej walucie na zobowiązanie (należność) nominowane w innej walucie, według określonego kursu walutowego. Przewalutowania nie należy utożsamiać z wymianą walut. Ta ostatnia ma charakter kasowy i skutkuje przepływami finansowymi w obu walutach. Przewalutowanie może mieć natomiast charakter czysto księgowy.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Jaką opłatę za przewalutowanie kredytu naliczył ci bank?

Wiktionary

Powiązane:

 czas. przewalutować dk., przewalutowywać ndk.

 rzecz. waluta ż.

 przym. walutowy

Wiktionary


przewalutowywać

przeliczać na inną walutę według określonego kursu walutowego


SJP.pl


przewarstwiać

1. zmieniać układ warstw społecznych; przegrupowywać;
2. przewarstwiać się - o składach: przenikać warstwowo jedna w drugą


SJP.pl


przewarstwić

przewarstwować;
1. zmienić układ warstw społecznych; przegrupować;
2. przewarstwić się - o składach: przeniknąć warstwowo jedna w drugą


SJP.pl


przewarstwienie

przewarstwować;
1. zmienić układ warstw społecznych; przegrupować;
2. przewarstwić się - o składach: przeniknąć warstwowo jedna w drugą


SJP.pl


przewarstwować

przewarstwić;
1. zmienić układ warstw społecznych; przegrupować;
2. przewarstwować się - o składach: przeniknąć warstwowo jedna w drugą


SJP.pl


przewartościować

zmienić wartość czegoś, ocenić coś na nowo


SJP.pl


przewartościowanie

zmienić wartość czegoś, ocenić coś na nowo


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|przewartościować.

 (1.2) zmiana w ocenie

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. wartość ż.

 czas. przewartościować dk., przewartościowywać ndk., wartościować ndk.

Wiktionary


przewartościowywać

zmieniać wartość czegoś, oceniać coś na nowo


SJP.pl


przeważać

1. okazać się cięższym od czegoś;
2. przechylić się lub przechylić coś w dół wskutek większego ciężaru;
3. być w większości, mieć przewagę nad czymś, być ważniejszym od kogoś


SJP.pl

czasownik

 (1.1) mieć przewagę, być w przewadze, być w większości

 (1.2) ważyć więcej od czegoś

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) W sześciogodzinnej bitwie z przeważającym dwukrotnie przeciwnikiem piechur polski dał dowód wytrwałości, karności i męstwa; utrzymał swe pozycje i zadał nieprzyjacielowi znaczne straty.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: pʃɛˈvaʒat͡ɕ, AS: pševažać

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. przewaga ż., przeważność ż., przeważanie n., przeważenie n.

 czas. wyważyć, przeważyć dk.

 przym. przeważny, przeważający

 przysł. przeważnie, przeważająco

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) dominować

Wiktionary


przeważający

występujący w większej liczbie, ilości, masie; dominujący


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) będący w większej ilości lub liczbie

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. przewaga ż., przeważanie n.

 czas. wyważyć, przeważać ndk., przeważyć dk.

 przysł. przeważająco, przeważnie

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) dominujący

Wiktionary


przeważanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|przeważać.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. przewaga ż., przeważność ż., przeważenie n.

 czas. wyważyć, przeważać ndk., przeważyć dk.

 przym. przeważny, przeważający

 przysł. przeważnie, przeważająco

Wiktionary


przeważnie

przysłówek

 (1.1) w przeważającej części

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Bułki kupuję przeważnie w spożywczym za rogiem.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: pʃɛˈvaʒʲɲɛ, AS: pševažʹńe

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. przewaga ż., przeważność ż., przeważanie n., przeważenie n.

 czas. wyważyć, przeważać ndk., przeważyć dk.

 przym. przeważny, przeważający

 przysł. przeważająco

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) głównie, najczęściej, na ogół, zwykle

Wiktionary


przeważność

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) stpol. odwaga

Wiktionary

Wymowa:

IPA: pʃɛˈvaʒnɔɕt͡ɕ, AS: pševažność

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. przewaga ż., przeważanie n., przeważenie n.

 czas. przeważać ndk., przeważyć dk.

 przym. przeważny

 przysł. przeważnie

Wiktionary


przeważny

przymiotnik

 (1.1) stpol. odważny

Wiktionary

Wymowa:

IPA: pʃɛˈvaʒnɨ, AS: pševažny

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. przeważność ż., przewaga ż., przeważanie n.

 czas. przeważać ndk., przeważyć dk.

 przysł. przeważnie

Wiktionary


przewał

1. potocznie: afera, oszustwo, zwykle finansowe; przewała, przewałka, przewalanka;
2. w technice: wzniesienie na dnie jakiegoś zbiornika, ułatwiające przesunięcie jego zawartości;
3. wał ziemny spiętrzający wodę, rozdzielający wody stojące lub zabezpieczający przed wylaniem; grobla, przelew wałowy;
4. dawniej:
a) przelewanie się czegoś; przelew;
b) wyłom, wyrwa, dziura


SJP.pl


przewała

potocznie: afera, oszustwo, zwykle finansowe; przewał, przewałka, przewalanka


SJP.pl


przewałęsywać

rzadko: spędzać pewien czas na wałęsaniu się


SJP.pl


przewałka

potocznie: afera, oszustwo, zwykle finansowe; przewał, przewała, przewalanka


SJP.pl

Przewałka (biał. Прывалка, Прывалкі, Prywałka, Prywałki, ros. Привалка, Priwałka, lit. Pervalkas) – dawne miasto, obecnie wieś nad Niemnem na Białorusi w rejonie grodzieńskim obwodu grodzieńskiego. Wchodzi w skład sielsowietu Hoża (Гожа).

Wikipedia


przewałkować

1. potocznie: zająć się jakimś tematem tak szczegółowo, że został wyczerpany; wywałkować;
2. kilkukrotnie przeciągnąć wałkiem


SJP.pl


przewałkowanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|przewałkować.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. wałkowanie n.

 czas. przewałkować dk., wałkować ndk.

Wiktionary


przewałkowywać

1. wałkując, rozpłaszczać coś;
2. powtórnie przeciągać wałkiem


SJP.pl


przewdziewać

1. gwarowo: zmieniać ubranie;
2. dawniej: przekłuwać, przebijać, przeszywać


SJP.pl


przewędrowywać

1. wędrując, przebywać jakąś przestrzeń;
2. spędzać pewien czas na wędrowaniu, podróżowaniu


SJP.pl


przewertowanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|przewertować.

Wiktionary

Powiązane:

 czas. wertować, przewertować dk.

Wiktionary


przewężek

przewężek błękitny - owad z rodziny szarańczowatych


SJP.pl

Przewężek (Sphingonotus) – rodzaj owadów prostoskrzydłych z rodziny szarańczowatych.

Są to średnich lub dużych rozmiarów owady o smukłym, nieowłosionym ciele. Głowę ich cechuje wklęsły wierzchołek ciemienia o szerokości mniejszej niż u brodawnicy i kształcie innym niż trójkątny. Dołki ciemieniowe są niewyraźnie zaznaczone albo w ogóle nie występują. Czułki są nitkowate. Wydłużone, siodlaste, z tyłu stosunkowo płaskie przedplecze ma trójkątny tylny brzeg i niską, miejscami niewyraźną listewkę środkową podzieloną trzema bruzdami poprzecznymi. Pokrywy (tegminy) są dobrze wykształcone. Tylna para skrzydeł może mieć ciemne plamy lub przepaski.

Wikipedia


przewężenie

fragment, odcinek czegoś węższy od reszty; zwężone miejsce


SJP.pl


przewężyć

rzadko: przewęzić


SJP.pl


przewiąsło

pasmo słomy rozdzielone na dwie części i skręcone kłosami, służące zwykle do przewiązywania snopków zboża; powrósło


SJP.pl

Powrósło (przewiąsło) – wiązka skręconych źdźbeł trawy lub zboża (wraz z kłosami, ewentualnie słomy), służący do związania snopów zboża lub luźnych, podłużnych przedmiotów (np. polana drewna, chrust). Do przewiązywania chrustu powrósło wyrabiano z kory, najczęściej wikliny.

Powrósła ze słomy żytniej wyrabiano przez skręcenie wiązki źdźbeł, z niższych roślin takich jak pszenica, pasmo słomy rozdzielano na dwie części i skręcono kłosami, otrzymując dłuższe niż pojedyncze powrósło.

Wikipedia


przewiązka

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) coś, co służy do przewiązywania czegoś

 (1.2) techn. poprzeczne połączenie kształtowników będących częścią ściskanego pręta kratownicy

 (1.3) miejsce do zawracania między dwoma jezdniami na drodze z barierkami ochronnymi;

 (1.4) archit. łącznik między budynkami poprowadzony ponad ulicą

Wiktionary

Przewiązka – miejsce przejazdu (zawrócenia) między dwoma jezdniami na drodze ograniczonej barierkami ochronnymi wzdłuż jezdni (najczęściej z pasem zieleni). Na autostradach przewiązka jest zamknięta barierkami ochronnymi, rozmontowywanymi w nagłych przypadkach np.: spowodowanych korkami związanymi z wypadkiem, umożliwiająca zawrócenie kierującym pojazdami.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: pʃɛˈvʲjɔ̃w̃ska, AS: pševʹi ̯õũ̯ska

Wiktionary


przewidujący

biorący pod uwagę następstwa, przyszłość; przezorny, zapobiegliwy


SJP.pl


przewidywać

domyślać się co będzie


SJP.pl

czasownik przechodni

 (1.1) prognozować przyszłe zdarzenia

 (1.2) praw. ekon. ujmować, uwzględniać w planach bądź w akcie prawnym

 (1.3) praw. określać z góry konsekwencje, rodzaj postępowania

 (1.4) określać się z góry co do swoich planów, zamiarów

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Nikt nie przewidywał takiego kataklizmu.

 (1.3) Za kradzież kodeks karny przewiduje karę pozbawienia wolności od 3 miesięcy do lat 5.

 (1.4) Jak długo przewidujesz być na wychowawczym?

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌpʃɛvʲiˈdɨvat͡ɕ, AS: pševʹidyvać

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. przewidywalność ż., przewidywanie n., przewidzenie n.

 czas. przewidzieć dk.

 przym. przewidywalny, przewidliwy

 przysł. przewidywalnie

Wiktionary

Synonimy:

 (1.2) określać, uwzględniać

 (1.4) mieć zamiar, zamierzać, planować, chcieć

Wiktionary


przewidywalność

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) cecha tego, co przewidywalne; cecha tych, którzy są przewidywalni

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. przewidliwość ż., przewidywanie n., przewidzenie n.

 czas. przewidywać ndk., przewidzieć dk.

 przym. przewidywalny, przewidujący, przewidliwy

 przysł. przewidywalnie

Wiktionary


przewidywalny

dający się przewidzieć, domyślić


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) taki, który daje się przewidzieć

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Chociaż dopiero co go poznaliśmy, jego zachowanie jest bardzo przewidywalne.

 (1.1) (…) im więcej nieprzewidywalności, tym bardziej każdy nowy jej przejaw wydaje się przewidywalny…

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. przewidywalność ż., przewidywanie n.

 przysł. przewidywalnie

 czas. przewidywać, przewidzieć

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) obliczalny, przypuszczalny, spodziewany

Wiktionary


przewidywanie

domyślać się co będzie


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) domyślanie się, jaki jest najbardziej prawdopodobny tok zdarzeń w przyszłości

 (1.2) to, co jest spodziewane, przewidywane jako najbardziej prawdopodobne

Wiktionary

Przewidywanie – może dotyczyć jednego z poniższych pojęć:

  • prognozowanie
  • rokowanie
  • antycypacja
  • planowanie
  • ekstrapolacja

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ˌpʃɛvʲidɨˈvãɲɛ, AS: pševʹidyvãńe

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. przewidzenie n., przewidywalność ż.

 czas. przewidywać ndk., przewidzieć dk.

 ims. przewidujący

 przym. przewidywalny, przewidujący

 przysł. przewidywalnie

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) antycypowanie, antycypacja

 (1.2) domysł, domniemanie, przypuszczenie, spekulacja, supozycja

Wiktionary


przewidzenia

1. oznaczyć coś z góry; założyć, zaplanować
2. domyślić się co będzie, co może nastąpić


SJP.pl


przewidzieć

1. oznaczyć coś z góry; założyć, zaplanować
2. domyślić się co będzie, co może nastąpić


SJP.pl

czasownik przechodni dokonany (ndk. przewidywać)

 (1.1) dokonany od|przewidywać.

 (1.2) wcześniej określić przebieg lub skutki jakiegoś zdarzenia

 (1.3) praw. ekon. uwzględnić coś, ująć coś w planach bądź w akcie prawnym

 (1.4) praw. określić konsekwencje

Wiktionary

Przykłady

 (1.2) Nikt nie przewidział sukcesu Internetu i telefonii komórkowej, nikt też nie przewidział głębokości społecznych zmian, których katalizatorem stały się nowe technologie komunikacyjne.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: pʃɛˈvʲid͡ʑɛ̇t͡ɕ, AS: pševʹiʒ́ėć

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. przewidywalność ż., przewidywanie n., przewidzenie n.

 czas. przewidywać ndk.

 przym. przewidywalny, przewidliwy

 przysł. przewidywalnie

Wiktionary


przewielebniej

stopień wyższy od przysłówka: przewielebnie


SJP.pl


przewielebniejszy

stopień wyższy od przymiotnika: przewielebny


SJP.pl


przewielebny

tytuł używany dawniej w stosunku do wyższego duchowieństwa


SJP.pl


przewiercać

czasownik przechodni niedokonany (dk. przewiercić)

 (1.1) niedokonany od|przewiercić.

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Od kilku minut przewiercam płyty gipsowo-kartonowe, robiąc miejsca na wkręty.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: pʃɛˈvʲjɛrt͡sat͡ɕ, AS: pševʹi ̯ercać

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. rozwiertak mrz., przewiercanie n., przewiercenie n., wiertarka ż., wiertło n., wiercenie n., wiertareczka ż.

 czas. wiercić ndk., przewiercić dk., wywiercić dk., wywiercać ndk., wwiercić się dk., wwiercać się ndk.

Wiktionary


przewiercanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|przewiercać.

Wiktionary

Powiązane:

 czas. przewiercać, przewiercić

 rzecz. wiertło n., rozwiertak mrz., wiertareczka ż.

Wiktionary


przewiercenie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|przewiercić.

Wiktionary

Powiązane:

 czas. przewiercić, przewiercać

 rzecz. wiertło n., rozwiertak mrz., wiertareczka ż.

Wiktionary


przewiercić

czasownik przechodni dokonany (ndk. przewiercać)

 (1.1) wywiercić w czymś otwór na wylot

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Właśnie przewierciłem deskę.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: pʃɛˈvʲjɛrʲt͡ɕit͡ɕ, AS: pševʹi ̯erʹćić

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. rozwiertak mrz., przewiercanie n., przewiercenie n., wiertarka ż., wiertło n., wiercenie n., wiertareczka ż.

 czas. wiercić ndk., przewiercać ndk., wywiercić dk., wywiercać ndk., wwiercić się dk., wwiercać się ndk.

Wiktionary


przewiercień

bylina pnąca z rodziny przewiertniowatych; caprifolium, kapryfolium


SJP.pl

Wikipedia


przewiercieniowate

lepnica przewiercieniowata - gatunek rośliny z rodziny goździkowatych


SJP.pl


przewiercieniowaty

lepnica przewiercieniowata - gatunek rośliny z rodziny goździkowatych


SJP.pl


przewiert

1. tworzenie otworu na wylot za pomocą wiertła;
2. otwór wykonany na wylot za pomocą wiertła


SJP.pl


przewiertkowate

rodzina ślimaków z rzędu dwuprzedsionkowych; dziurkowate, Fissurellidae


SJP.pl


przewiertkowaty

o cechach przewiertkowatych (rodzina ślimaków)


SJP.pl


przewiertniowate

o cechach przewiertniowatych (rodzina roślin)


SJP.pl

Wikipedia


przewiertniowaty

o cechach przewiertniowatych (rodzina roślin)


SJP.pl


przewierzgiwać

dawniej: przeobrażać, przekształcać


SJP.pl


przewieść

przeprowadzić kogoś przez jakiś obszar, pokazując drogę, pomagając iść


SJP.pl


przewiesić

zmienić miejsce, w którym coś się znajduje poprzez przewieszenie


SJP.pl

czasownik przechodni

 (1.1) dokonany od|przewieszać.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: pʃɛˈvʲjɛ̇ɕit͡ɕ, AS: pševʹi ̯ėśić

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. przewieszenie n.

Wiktionary


przewieszać

zmieniać miejsce, w którym coś się znajduje poprzez przewieszanie


SJP.pl


przewieszenie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|przewiesić.

Wiktionary

Przewieszenie (przewieszka) – wybrzuszony fragment ścian skalnych. Stanowi część ściany nachyloną do poziomu pod kątem przekraczającym 90°. Może występować zarówno na otwartej ścianie, jak również w kominie, na żebrze itp.

Przewieszenia mogą powstawać na skutek podcięcia dolnej części ściany, na przykład przez działalność lodowca lub płynącej wody. Innym mechanizmem powstawania przewieszeń jest selektywne wietrzenie skały wzdłuż warstwy mało odpornej lub poziomego spękania tektonicznego.

Wikipedia

Powiązane:

 czas. przewiesić

Wiktionary


przewieszka

fragment górskiej ściany skalnej o kącie nachylenia przekraczającym kąt prosty


SJP.pl

Przewieszenie (przewieszka) – wybrzuszony fragment ścian skalnych. Stanowi część ściany nachyloną do poziomu pod kątem przekraczającym 90°. Może występować zarówno na otwartej ścianie, jak również w kominie, na żebrze itp.

Przewieszenia mogą powstawać na skutek podcięcia dolnej części ściany, na przykład przez działalność lodowca lub płynącej wody. Innym mechanizmem powstawania przewieszeń jest selektywne wietrzenie skały wzdłuż warstwy mało odpornej lub poziomego spękania tektonicznego.

Wikipedia


przewietrznik

otwór umożliwiający dopływ powietrza do czegoś


SJP.pl


przewiewać

o wietrze: wiejąc, przenikać przez coś


SJP.pl


przewiewka

dawniej: przewiew


SJP.pl


przewiewnia

pomieszczenie przylegające do hali ubojowej w rzeźni, służące do wstępnego ochłodzenia, odparowania i osuszenia tusz


SJP.pl


przewiewniej

stopień wyższy od przysłówka: przewiewnie


SJP.pl


przewiewniejszy

stopień wyższy od przymiotnika: przewiewny


SJP.pl


przewiewnik

dawniej:
1. przewietrznik;
2. wentylator


SJP.pl


przewiewny

przymiotnik

 (1.1) o luźnej strukturze, przepuszczający powietrze

Wiktionary


przewięź

wieś w Polsce


SJP.pl

  • Przewięź – część miasta oraz ulica w mieście Augustów
  • Przewięź – osada w województwie podlaskim, w powiecie augustowskim, w gminie Płaska

Wikipedia


przewieźć

przetransportować kogoś lub coś z jednego miejsca na drugie


SJP.pl

czasownik przechodni dokonany (ndk. przewozić)

 (1.1) dokonany od|przewozić.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. przewiezienie n., przewożenie n., przewoźnik m., Woźnica mzw., przewóz mrz.

 czas. przewozić ndk.

Wiktionary


przewijać

1. owijać coś na nowo, kolejny raz;
2. odwijać coś, np. taśmę, wełnę, z jednej szpuli, cewki i nawijać na inną szpulę, cewkę itp.;
3. zmieniać pieluszki dziecku;
4. w informatyce: przeciągać zawartość okna programu komputerowego, używając tzw. paska przewijania;
5. w obróbce plastycznej: dokonywać przetłoczenia naczynia z blachy lub tworzyw sztucznych, powodując, że ich powierzchnia zewnętrzna staje się powierzchnią wewnętrzną;
6. przewijać się:
a) potocznie: przechodzić, przejeżdżać, przelatywać, przepływać przez jakieś miejsce tam i z powrotem;
b) przenośnie o wielu osobach: znajdować się gdzieś przez jakiś czas, pojawiać się i znikać;
c) przedostawać się przez coś w zręczny, zwinny sposób, omijając przeszkody;
d) przenośnie: pojawiać się gdzieś co jakiś czas; powtarzać się, powracać;
e) występować co jakiś czas w różnych miejscach, wśród czegoś; przeplatać się;
f) o taśmie, lince itp.: nawijać się na szpulę


SJP.pl

czasownik

 (1.1) odwijać z jednej szpuli i nawijać na drugą

 (1.2) ponownie owijać czymś innym niż przedtem

 (1.3) przemienić kształt i ułożenie naczynia ubrania tak, by strona wewnętrzna stała się zewnętrzną

 (1.4) zmieniać pieluchę dziecku

 (1.5) inform. o stronie internetowej lub dokumencie: przesuwać tak, by wyświetlany był inny fragment

czasownik zwrotny przewijać się

 (2.1) być odwijanym z jednej szpuli i nawijanym na drugą

 (2.2) pojawiać się gdzieś co jakiś czas

 (2.3) przechodzić, przejeżdżać, przepływać, przelatywać przez jakieś miejsce; znajdować się w jakimś miejscu na jakiś czas i znikać (zwykle o dużej ilości czegoś)

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Przed zwrotem kasety wideo do wypożyczalni należało ją bezwarunkowo przewinąć do początku.

 (1.5) Przewiń stronę w dół, by zobaczyć dalszą część.

 (2.2) Ta postać przewija się przez całą książkę.

 (2.3) Przez to miejsce przewija się codziennie wiele osób.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: pʃɛˈvʲijät͡ɕ, AS: pševʹii ̯äć

Wiktionary

Powiązane:

 czas. dk. przewinąć

 rzecz. przewijanie ndk., przewinięcie dk.

Wiktionary


przewijaczek

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) zdrobn. od przewijak

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. przewijak m.

Wiktionary


przewijak

mebel ułatwiający zmianę pieluszek dzieciom


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) mebel służący do zmiany pieluchy u dziecka

 (1.2) pot. środ. inform. stacja pamięci taśmowej

Wiktionary

Przewijak – specjalny mebel, konstrukcja lub podkładka ułatwiająca zmianę pieluszki u dziecka. Zwykle ma kształt czworoboku z miękkim wsadem zabezpieczonym wodoszczelnym materiałem. Boki powierzchni roboczej, na której umieszcza się dziecko, są zwykle podwyższone, co ma na celu ochronę dziecka przed niekontrolowanymi zmianami położenia i upadkiem ze znacznej wysokości.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: pʃɛˈvʲijak, AS: pševʹii ̯ak

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. przewijanie n.

:: zdrobn. przewijaczek m.

Wiktionary


przewijanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|przewijać.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌpʃɛvʲiˈjä̃ɲɛ, AS: pševʹii ̯ä̃ńe

Wiktionary

Powiązane:

 czas. przewijać ndk., przewinąć dk.

 rzecz. przewijak m., przewinięcie n.

Wiktionary


przewijarnia

dział fabryki włókienniczej, w którym odbywa się przewijanie przędzy; cewiarnia


SJP.pl


przewina

grzech, występek, przewinienie, wykroczenie


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) książk. niecny uczynek

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. przewinienie n.

 czas. przewinić dk.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) przewinienie, grzech

Wiktionary


przewinąć

1. owinąć coś na nowo, kolejny raz;
2. odwinąć coś, np. taśmę, wełnę, z jednej szpuli, cewki i nawinąć na inną szpulę, cewkę itp.;
3. zmienić pieluszki dziecku;
4. w informatyce: przeciągnąć zawartość okna programu komputerowego, używając tzw. paska przewijania;
5. w obróbce plastycznej: dokonać przetłoczenia naczynia z blachy lub tworzyw sztucznych, powodując, że ich powierzchnia zewnętrzna staje się powierzchnią wewnętrzną;
6. przewinąć się:
a) potocznie: przejść, przejechać przelecieć, przepłynąć przez jakieś miejsce tam i z powrotem;
b) przenośnie o wielu osobach: pobyć gdzieś przez jakiś czas, pojawić się i zniknąć;
c) przedostać się przez coś w zręczny, zwinny sposób, omijając przeszkody;
d) przenośnie: pojawić się gdzieś co jakiś czas; powtórzyć się, powrócić;
e) wystąpić co jakiś czas w różnych miejscach, wśród czegoś; przepleść się;
f) o taśmie, lince itp.: nawinąć się na szpulę


SJP.pl

czasownik przechodni

 (1.1) dokonany od|przewijać.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: pʃɛˈvʲĩnɔ̃ɲt͡ɕ, AS: pševʹĩnõńć

Wiktionary

Powiązane:

 czas. ndk. przewijać

 rzecz. przewijanie ndk., przewinięcie dk.

Wiktionary


przewinięcie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|przewinąć.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌpʃɛvʲĩˈɲɛ̇̃ɲt͡ɕɛ, AS: pševʹĩńė̃ńće

Wiktionary

Powiązane:

 czas. przewijać ndk., przewinąć dk.

 rzecz. przewijanie n.

Wiktionary


przewinienie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) błąd, występek; złe, niewłaściwe zachowanie; złamanie obowiązujących zasad

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌpʃɛvʲĩˈɲɛ̇̃ɲɛ, AS: pševʹĩńė̃ńe

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. wina ż., przewina ż.

 przym. winny

 czas. winić ndk., zawinić dk., obwiniać ndk., obwinić dk.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) wykroczenie, wina, przestępstwo, grzech

Wiktionary


przewiosłować

wiosłując, pokonać jakąś trasę


SJP.pl


przewiosłowywać

spędzać pewien czas na wiosłowaniu


SJP.pl


przewisły

dawniej: przewieszony


SJP.pl


przewiwatowywać

dawniej: spędzać pewien czas na wznoszeniu wiwatów i toastów


SJP.pl


przewlekanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|przewlekać.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. przewleczenie n., przewlekłość ż., przewłoka ż.

 czas. przewlekać ndk., przewlec dk.

 przym. przewlekły, przewlekany

 przysł. przewlekle

Wiktionary


przewlekany

przymiotnik

 (1.1) elektron. przeznaczony do montażu przewlekanego

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. przewlekanie n.

 czas. przewlekać ndk.

Wiktionary


przewlekłość

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) cecha przeciągania się w czasie

Wiktionary

Powiązane:

 przym. przewlekły

 przym. przewlekle

 rzecz. przewlekanie n., przewłoka ż.

Wiktionary


przewlekły

1. trwający zbyt długo;
2. o chorobie: mający długotrwały przebieg


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) książk. trwający długo, ciągnący się, przewlekający się za długo

 (1.2) med. o chorobie: mający długotrwały przebieg

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Znowu zapanowała długa, przewlekła cisza.

 (1.2) Najczęściej przewlekła neuropatia cukrzycowa atakuje nerwy stóp i nóg, nieco rzadziej nerwy dłoni i ramion.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: pʃɛˈvlɛkwɨ, AS: pševleku̯y

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. przewlekłość ż., przewłoka ż., przewlekanie n., przewleczenie n.

 czas. przewlekać ndk., przewlec dk.

 przysł. przewlekle

Wiktionary

Synonimy:

 (1.2) chroniczny

Wiktionary


przewlyczka

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) gw-pl|Śląsk Cieszyński. zmiana bielizny

Wiktionary


przewód

1. rura lub kanał w urządzeniach wentylacyjnych albo wodociągowych;
2. element obwodu elektrycznego, po którym przepływa energia elektryczna;
3. w prawie: zespół czynności zmierzających do osiągnięcia skutku prawnego;
4. w organizmie ludzkim, zwierzęcym lub roślinnym: kanał lub kanalik łączący narządy lub przewodzący substancje;
5. przewód doktorski, habilitacyjny - postępowanie związane z przeprowadzeniem doktoratu lub habilitacji;
6. w dawnej Polsce: przewiezienie, przeprowadzenie kogoś, czegoś, zwykle przez przewodnika; dziś żywe tylko w wyrażeniach: pod czyimś przewodem, za czyimś przewodem - pod czyimś przewodnictwem, dowództwem


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) elektr. element obwodu służący do prowadzenia prądu;

 (1.2) techn. kanał (rura, wąż) umożliwiający przepływ substancji sypkich, cieczy, gazów

 (1.3) biol. med. narząd transportujący substancje wewnątrz organizmów

 (1.4) postępowanie mające na celu uzyskanie stopnia naukowego;

 (1.5) praw. pot. zob. przewód sądowy.

 (1.6) przest. inspirowanie, prowadzenie czegoś, kierowanie czymś, bycie przewodnikiem

Wiktionary

Hasła z dziedziny techniki i budownictwa:

  • Przewód hamulcowy
  • Przewód jezdny
  • Przewód lufy
  • Przewody trakcyjne
  • przewód wtryskowy
  • Przewód elektryczny
    • Przewód ochronny
    • Przewód neutralny
    • Przewód fazowy
  • Przewód odgromowy

Wikipedia

Przykłady

 (1.6) Za twoim przewodem złączym się z narodem (J. Wybicki: Mazurek Dąbrowskiego)

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈpʃɛvut, AS: pševut

Wiktionary

Powiązane:

 przym. przewodowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) kabel

 (1.2) kanał, rura

Wiktionary


przewodni

regionalnie: gruby sworzeń łączący dyszel i śnice wozu


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) stanowiący podstawę działania; wytyczający kierunek postępowania

 (1.2) przewodzący komu

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. przewodnictwo n., przewodniczący mos., przewodnicząca ż., przewodnik m., przewodniczka ż., przewodniczenie n.

 czas. przewodniczyć ndk.

 przym. przewodniczy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) dominujący, główny, kluczowy, podstawowy, zasadniczy

 (1.2) kierowniczy, naczelny

Wiktionary


przewodnicki

rzadkie: odnoszący się do przewodnika, właściwy przewodnikowi


SJP.pl


przewodnictwo

1. zjawisko przewodzenia prądu elektrycznego lub ciepła;
2. funkcja przewodniczącego; kierowanie, zarządzanie kimś lub czymś, przewodzenie komuś


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) rola przewodniczenia, kierowania czymś

 (1.2) turyst. ogół zajęć przewodnika turystycznego

 (1.3) fiz. zjawisko przewodzenia ciepła, dźwięku lub prądu elektrycznego

 (1.4) biol. przekazywanie sygnału wywołanego w organizmie przez określony bodziec

Wiktionary

  • przewodnictwo elektryczne
  • przewodnictwo cieplne
  • przewodnictwo turystyczne

Wikipedia

Powiązane:

 przym. przewodni

 rzecz. przewodniczka ż., przewodnicząca ż., przewodnik mzw./mos./mrz.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) dowództwo, przewodzenie, przywództwo, zarządzanie

 (1.3) przewodność, przewodzenie

 (1.4) przewodzenie, transmisja

Wiktionary


przewodnicząca

kobieta, która przewodniczy, kieruje obradami, dyskusją itp.


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) kobieta przewodnicząca jakiejś instytucji, organizacji

forma czasownika.

 (2.1) ims. przym. czynny od: przewodniczyć

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Honoratę wybrali na przewodniczącą samorządu szkoły.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. przewodnictwo n., przewodzenie n., przewodniczenie n., przewodniczka ż., przewodnik m.

:: fm. przewodniczący m.

 czas. przewodzić ndk., przewodniczyć ndk.

 przym. przewodnicki, przewodniczy, przewodnikowy, przewodni

 skr. pwd.

Wiktionary


przewodniczący

1. osoba przewodnicząca obradami, dyskusją na posiedzeniu itp.;
2. samodzielny kierownik jakiegoś zespołu


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) osoba przewodnicząca jakiejś instytucji, organizacji

forma czasownika.

 (2.1) ims. przym. czynny od: przewodniczyć

Wiktionary

Przewodniczący – osoba kierująca obradami lub dyskusją na posiedzeniu; zwierzchnik grupy kierujący jej działalnością.

Osoba sprawująca rolę przewodniczącego jest zwykle wybierana lub wyznaczana przez członków grupy. Obowiązkami przewodniczącego jest kierowanie pracami grupy, dbanie o ciągłość jej prac jak i o konsensus oraz przedstawianie lub reprezentowanie stanowisk czy zadań grupy poza jej obręb.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ˌpʃɛvɔdʲɲiˈt͡ʃɔ̃nt͡sɨ, AS: pševodʹńičõncy

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. przewodnicząca ż., przewodnik mrz./mos./mzw.

 czas. przewodniczyć, przewodzić

Wiktionary


przewodniczek

zdrobnienie od: przewodnik


SJP.pl


przewodniczenie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|przewodniczyć.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌpʃɛvɔdʲɲiˈt͡ʃɛ̃ɲɛ, AS: pševodʹńičńe

Wiktionary

Powiązane:

 czas. przewodniczyć

 rzecz. przewodnik mrz./mos./mzw.

Wiktionary


przewodniczka

kobieta przewodnik


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) turyst. kobieta zajmująca się oprowadzaniem wycieczek turystycznych, pokazująca turystom miejsca warte zobaczenia, eksponaty itp.

 (1.2) kobieta, która czemuś przewodzi, pokazuje drogę

 (1.3) przywódczyni duchowa lub ideowa

 (1.4) zool. samica przewodząca stadu

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Oprowadzała nas przewodniczka z muzeum w Cieszynie.

 (1.4) Najokazalsza słonica, przewodniczka stada, szła na początku grupy.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. przewodnictwo n., przewodzenie n., przewodniczenie n., przewodniczący m., przewodnicząca ż.

:: fm. przewodnik m.

 czas. przewodzić ndk., przewodniczyć ndk.

 przym. przewodnicki, przewodniczy, przewodnikowy, przewodni

 skr. pwd.

Wiktionary


przewodniczyć

czasownik niedokonany (dk. brak)

 (1.1) kierować przebiegiem spotkania, zebrania, obrad

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Prezes firmy przewodniczył zebraniu.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌpʃɛvɔdʲˈɲit͡ʃɨt͡ɕ, AS: pševodʹńičyć

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. przewodniczenie n., przewodniczący m., przewodnicząca ż., przewodnik mrz./mos./mzw.

Wiktionary


przewodnienie

nadmiar wody w organizmie


SJP.pl

Przewodnienie – nadmiar wody w organizmie. Na podstawie molalności płynów ustrojowych oraz stężenia sodu można rozróżnić:

  • przewodnienie izotoniczne
  • przewodnienie hipotoniczne
  • przewodnienie hipertoniczne.

Wikipedia


przewodnik

1. oprowadzacz po muzeach itp.; cicerone;
2. osoba wskazująca drogę;
3. przywódca grupy;
4. zwierzę na czele stada


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) turyst. osoba zajmująca się oprowadzaniem wycieczek turystycznych, pokazująca turystom miejsca warte zobaczenia, eksponaty itp.

 (1.2) osoba, która czemuś przewodzi, pokazuje drogę

 (1.3) przywódca duchowy lub ideowy

 (1.4) opiekun służbowego psa

 (1.5) harc. podstawowy stopień instruktorski w harcerstwie, oznaczany granatową podkładką pod Krzyżem Harcerskim;

 (1.6) harc. instruktor posiadający stopień przewodnika (1.5)

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (2.1) turyst. książka, ulotka, także nagranie audiowizualne, przeznaczone dla turystów, zawierające opis okolicy, ciekawe zabytki, mapy itp.;

 (2.2) fiz. substancja, która przewodzi prąd elektryczny;

 (2.3) fiz. substancja, która przewodzi ciepło

 (2.4) bot. część pędu głównego drzewa, która znajduje się powyżej najniższego konara;

rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy

 (3.1) pies, który prowadzi niepełnosprawnego

Wiktionary

  • przewodnik (botanika)
  • przewodnik elektryczny
  • przewodnik (publikacja)
  • przewodnik (stopień harcerski)
  • przewodnik turystyczny (zawód)
    • przewodnik tatrzański
    • przewodnik turystyczny górski
    • przewodnik turystyczny miejski
    • przewodnik turystyczny terenowy

    Wikipedia

    Przykłady

     (1.1) Przewodnik oprowadził hałaśliwą grupę turystów po Starym Mieście.

     (1.2) Podróżnik zdecydował się wynająć murzyńskiego przewodnika do przejścia przez dżunglę.

     (2.1) Mimo że mieliśmy przewodnik, nie znaleźliśmy domu, w którym mieszkał znany pisarz.

     (2.2) Najlepszymi przewodnikami są srebro, miedź i żelazo.

    Wiktionary

    Wymowa:

    IPA: pʃɛˈvɔdʲɲik, AS: pševodʹńik

    Wiktionary

    Powiązane:

     rzecz. przewodnictwo n., przewodzenie n., przewodniczenie n., przewodniczący m., przewodnicząca ż.

    :: fż. przewodniczka ż.

     czas. przewodzić ndk., przewodniczyć ndk.

     przym. przewodnicki, przewodniczy, przewodnikowy, przewodni

     skr. pwd.

    Wiktionary

    Synonimy:

     (1.3) guru

     (1.5) skr. pwd.

     (1.6) skr. pwd.

    Wiktionary


przewodność

Konduktancja, przewodność elektryczna czynna – miara podatności elementu na przepływ prądu elektrycznego, odwrotność rezystancji.

Jednostką konduktancji w układzie SI jest simens (S).

Dla znanych wymiarów geometrycznych przewodnika i konduktywności materiału (miary podatności materiału na przepływ prądu), z jakiego został wykonany, jego konduktancję określa wzór:

G=\sigma {\frac {S}{l}},

Wikipedia


przewodnościowy

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z przewodnością, dotyczący przewodności

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. przewodność ż.

Wiktionary


przewodowice

Przewodowice – wieś w Polsce położona w województwie łódzkim, w powiecie rawskim, w gminie Rawa Mazowiecka.

Wikipedia


przewody

1. rura lub kanał w urządzeniach wentylacyjnych albo wodociągowych;
2. element obwodu elektrycznego, po którym przepływa energia elektryczna;
3. w prawie: zespół czynności zmierzających do osiągnięcia skutku prawnego;
4. w organizmie ludzkim, zwierzęcym lub roślinnym: kanał lub kanalik łączący narządy lub przewodzący substancje;
5. przewód doktorski, habilitacyjny - postępowanie związane z przeprowadzeniem doktoratu lub habilitacji;
6. w dawnej Polsce: przewiezienie, przeprowadzenie kogoś, czegoś, zwykle przez przewodnika; dziś żywe tylko w wyrażeniach: pod czyimś przewodem, za czyimś przewodem - pod czyimś przewodnictwem, dowództwem


SJP.pl


przewodzenie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|przewodzić.

Wiktionary

Przewodzenie ciepła – proces wymiany ciepła między ciałami o różnej temperaturze pozostającymi ze sobą w bezpośrednim kontakcie. Polega on na przekazywaniu energii kinetycznej bezładnego ruchu cząsteczek w wyniku ich zderzeń. Proces prowadzi do wyrównania temperatury między ciałami.Przewodnictwem cieplnym nie jest przekazywanie energii w wyniku uporządkowanego (makroskopowego) ruchu cząstek.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ˌpʃɛvɔˈd͡zɛ̃ɲɛ, AS: pševoʒńe

Wiktionary

Powiązane:

 czas. przewodzić

 rzecz. przewodnik mrz./mos./mzw.

Wiktionary


przewodzić

czasownik niedokonany

 (1.1) kierować kimś lub jakąś działalnością; dowodzić, stać na przywództwie

 (1.2) fiz. być przewodnikiem prądu, ciepła, drgań akustycznych

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Komendant przewodzi swojemu oddziałowi.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: pʃɛˈvɔd͡ʑit͡ɕ, AS: pševoʒ́ić

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. przewodniczący m., przewodnicząca ż., przewodnik m., przewodniczka ż., przewodzenie n., wodzenie n., dowodzenie n.

 czas. wodzić ndk., dowodzić ndk.

 przym. przewodnicki, przewodnikowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) prowadzić, rozkazywać

Wiktionary


przewodzień

regionalnie: gruby sworzeń łączący dyszel i śnice wozu


SJP.pl


przewodzik

zdrobnienie od: przewód


SJP.pl


przeworniański

Przeworno


SJP.pl

Patrz:

Przeworno

przeworno

wieś w Polsce


SJP.pl

Przeworno (niem. Prieborn) – wieś w Polsce położona w województwie dolnośląskim, w powiecie strzelińskim, siedziba gminy Przeworno.

Wikipedia


przeworsk

miasto w Polsce


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna

 (1.1) geogr. adm. miasto w Polsce, w województwie podkarpackim;

Wiktionary

Przeworsk (łac. Prevorscum, Civitas Prevorscensis, ukr. Переворськ, hebr. ‏פשבורסק‎) – miasto w Polsce, w województwie podkarpackim, siedziba powiatu przeworskiego i gminy wiejskiej Przeworsk, na Podgórzu Rzeszowskim, nad Mleczką, przy trasie międzynarodowej E40, dawna siedziba magnaterii polskiej. Jedno z najstarszych miast regionu. Za czasów I Rzeczypospolitej do powiatu przeworskiego należały miasta takie jak: Rzeszów, Łańcut, Leżajsk czy Sokołów Małopolski.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) W 1621 roku Przeworsk stał się prywatnym miastem rodu Lubomirskich.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. przeworszczanin mos., przeworszczanka ż.

 przym. przeworski

Wiktionary


przeworski

przymiotnik od: Przeworsk


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) odnoszący się do Przeworska, związany z Przeworskiem

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Na ziemi przeworskiej gleby są jakościowo zróżnicowane.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: pʃɛˈvɔrsʲci, AS: pševorsʹḱi

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Przeworsk mrz., przeworszczanin mos., przeworszczanka ż.

Wiktionary


przeworszczanin

mieszkaniec Przeworska (miasta w Polsce)


SJP.pl


przeworszczanka

mieszkanka Przeworska (miasta w Polsce)


SJP.pl


przewoski

przymiotnik od: Przewóz


SJP.pl

Przewoski (Przeworski, Przewóski, Rutendolf-Przewoski, Trzy Krze Ruty, błędnie Rütenberg-Przewoski) – kaszubski herb szlachecki, herb własny rodziny Przewoskich.

Wikipedia


przewóz

1. nazwa kilku wsi w Polsce;
2. osiedle w Krakowie


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) transport, przewiezienie

 (1.2) daw. przystań

Wiktionary

przewóz:

  • «przewiezienie kogoś lub czegoś z jednego miejsca na drugie»
  • dawniej «przystań nad rzeką, jeziorem itp.»
W Polsce
  • Przewóz – część miasta Kraków, w Dzielnicy XIII Podgórze
  • Przewóz – część miasta Stary Sącz
  • Przewóz – wieś w woj. kujawsko-pomorskim, w pow. radziejowskim, w gminie Piotrków Kujawski
  • Przewóz – wieś w woj. lubuskim, w pow. zielonogórskim, w gminie Bojadła
  • Przewóz – wieś w woj. lubuskim, w pow. żarskim, w gminie Przewóz
  • Przewóz – wieś w woj. łódzkim, w pow. piotrkowskim, w gminie Ręczno
  • Przewóz – przysiółek wsi Spytkowice w woj. małopolskim, w pow. wadowickim w gminie Spytkowice
  • Przewóz – wieś w woj. mazowieckim, w pow. garwolińskim, w gminie Maciejowice
  • Przewóz – wieś w woj. mazowieckim, w pow. kozienickim, w gminie Kozienice
  • Przewóz – wieś w woj. mazowieckim, w pow. kozienickim, w gminie Sieciechów
  • Przewóz – wieś w woj. opolskim, w pow. kędzierzyńsko-kozielskim, w gminie Cisek
  • Przewóz – część wsi Babice w woj. podkarpackim, w pow. przemyskim, w gminie Krzywcza
  • Przewóz – część wsi Suchorzów w woj. podkarpackim, w pow. tarnobrzeskim, w gminie Baranów Sandomierski
  • Przewóz – wieś w woj. pomorskim, w pow. bytowskim, w gminie Studzienice
  • Przewóz – wieś w woj. pomorskim, w pow. kartuskim, w gminie Chmielno
  • Przewóz – część wsi Mielnica Duża w woj. wielkopolskim, w pow. konińskim, w gminie Skulsk

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Nasza firma zajmuje się przewozem osób na terenie Polski.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈpʃɛvus, AS: pševus

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. przewoźnik m., przewożenie n., przewiezienie n.

 czas. przewozić ndk., przewieźć dk.

 przym. przewozowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) przewożenie

Wiktionary


przewożenie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) dostarczanie do miejsca przeznaczenia, wioząc kogoś lub coś

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. przewoźnik m., przewóz m., Woźnica ż./mos./mzw.

 przym. przewozowy

Wiktionary


przewozić

czasownik niedokonany (dk. przewieźć)

 (1.1) wioząc kogoś lub coś, dostarczać do miejsca przeznaczenia

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Mrówki przewożą przez granicę zwłaszcza papierosy i alkohol.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: pʃɛˈvɔʑit͡ɕ, AS: pševoźić

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. przewoźnik m., przewóz m., Woźnica ż./mos./mzw.

Wiktionary


przewoźniak

nazwisko


SJP.pl


przewoźnictwo

działalność polegająca na przewożeniu towarów lub osób


SJP.pl


przewoźniczka

przewoźnik; spedytorka


SJP.pl


przewoźniczy

przewoźnik


SJP.pl

Patrz:

przewoźnik

przewoźnik

nazwisko


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) człowiek trudniący się przewozem

 (1.2) przedsiębiorstwo trudniące się przewozem

Wiktionary

Przewoźnik – osoba fizyczna lub prawna oferująca ogółowi społeczeństwa transport w ramach usług regularnych lub okazjonalnych.

W Polsce to przedsiębiorca uprawniony do prowadzenia działalności gospodarczej w zakresie przewozu osób na podstawie potwierdzenia zgłoszenia przewozu, a w transporcie kolejowym – na podstawie decyzji o przyznaniu otwartego dostępu.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Przewoźnicy podejrzewali, że to szlachcic przebrany, ale nie śmieli go zatrzymać, bo słyszeli także, że książęce wojska niedaleko.

 (1.2) Polski przewoźnik powiększył swoją flotę o 20 nowych samolotów.

 (1.2) Prezes UTK nałożył kary finansowe na przewoźników kolejowych.

 (1.2) Zgodnie z przepisami, kabotaż na obszarze UE może wykonywać każdy przewoźnik, który posiada licencję wspólnotową.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: pʃɛˈvɔʑɲik, AS: pševoźńik

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. przewoźnictwo n., przewóz m., przewozówka ż., przewoźność ż., przewożenie n., przewoziny nmos., przewoźne n., przewiezienie n., wożenie n., wiezienie n., poprzewożenie n.

:: fż. przewoźniczka ż.

 czas. przewozić ndk., przewieźć dk., wozić ndk., wieźć dk., poprzewozić dk.

 przym. przewoźniczy, przewoźny

Wiktionary


przewozówka

środowiskowo: wózek szpitalny do przewożenia chorych


SJP.pl


przewoływać

środowiskowo: przetrzymywać negatyw zbyt długo w wywoływaczu


SJP.pl


przewracać

czasownik przechodni niedokonany (dk. przewrócić)

 (1.1) powodować upadek czegoś

 (1.2) obracać na drugą stronę

 (1.3) pot. rozrzucać podczas przeszukiwania

czasownik zwrotny niedokonany przewracać się (dk. przewrócić się)

 (2.1) upadać

 (2.2) leżąc, przekręcać się na drugi bok

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Kot przewraca miskę do góry dnem.

 (1.2) Ania zawsze przewracała sweter na lewą stronę przed praniem.

 (2.1) Gdy zaczynałam uczyć się jeździć na łyżwach, często się przewracałam.

 (2.2) Janek przewracał się niespokojnie na łóżku.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: pʃɛˈvrat͡sat͡ɕ, AS: pševracać

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. wywrót m., przewracanie n., przewrót m., przewrotka ż., przewrotność ż.

 czas. wracać ndk., przewrócić dk.

 przym. przewrotny

 przysł. przewrotnie

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) obalać

Wiktionary


przewracacz

mechaniczne urządzenie w suszarniach służące do przesuwania przerabianego surowca


SJP.pl


przewracanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|przewracać.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌpʃɛvraˈt͡sãɲɛ, AS: pševracãńe

Wiktionary

Powiązane:

 czas. przewracać

 rzecz. przewrotka ż., przewrotność ż., przewrót mrz.

 przym. przewrotny

Wiktionary


przewracanka

potocznie:
1. gra, zabawa oparta na przewracaniu czegoś;
2. rodzaj zabawki dziecięcej


SJP.pl


przewrażliwić

przeczulić;
1. uczynić nadmiernie wrażliwym, przeczulonym;
2. przewrażliwić się - stać się nadmiernie wrażliwym, przeczulonym


SJP.pl


przewrażliwienie

przeczulić;
1. uczynić nadmiernie wrażliwym, przeczulonym;
2. przewrażliwić się - stać się nadmiernie wrażliwym, przeczulonym


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) zbyt duża wrażliwość; przeczulenie na punkcie czegoś

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌpʃɛvraʒlʲiˈvʲjɛ̇̃ɲɛ, AS: pševražlʹivʹi ̯ė̃ńe

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. wrażliwość ż.

 przym. przewrażliwiony, wrażliwy

 czas. przewrażliwić

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) hiperestezja, nadczułość

Wiktionary


przewrażliwiony

przeczulić;
1. uczynić nadmiernie wrażliwym, przeczulonym;
2. przewrażliwić się - stać się nadmiernie wrażliwym, przeczulonym


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) książk. nadmiernie wrażliwy, łatwo ulegający emocjom, przeczulony

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) On jest wyjątkowo przewrażliwiony na swoim punkcie, na najmniejszą uwagę reaguje zdenerwowaniem i złośliwością.

 (1.1) Może jestem przewrażliwiona, ale wydaje mi się, że Franek ma gorączkę.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌpʃɛvraʒlʲiˈvʲjɔ̃nɨ, AS: pševražlʹivʹi ̯õny

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. przewrażliwienie n.

 przym. wrażliwy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) nadwrażliwy, przeczulony

Wiktionary


przewrócić

czasownik przechodni dokonany (ndk. przewracać)

 (1.1) dokonany od|przewracać.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: pʃɛˈvrut͡ɕit͡ɕ, AS: pševrućić

Wiktionary

Powiązane:

 czas. przewracać

 rzecz. przewrócenie n., wywrót mrz., przewrotka ż., przewrotność ż., przewrót mrz.

 przym. przewrotny

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) gw-pl|Górny Śląsk|świtnonć.

Wiktionary


przewrocki

nazwisko


SJP.pl


przewrót

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) książk. nagła, gwałtowna zmiana w czymś, radykalny zwrot

 (1.2) polit. nagła zmiana władzy państwowej, często dokonywana przy użyciu wojska

 (1.3) lotn. figura akrobatyczna polegająca na przejściu samolotu z lotu poziomego w stromo wznoszący, następnie nawróceniu i zejściu lotem nurkowym na pierwotną wysokość, ale w kierunku przeciwnym

 (1.4) sport. ćwiczenie gimnastyczne polegające na wykonaniu szybkiego obrotu ciała o 360° w płaszczyźnie pionowej

 (1.5) muz. zob. przewrót interwału.

 (1.6) muz. zob. przewrót akordu.

Wiktionary

  • Zamach stanu
  • Rewolucja
  • Przewrót majowy – zamach stanu dokonany przez Józefa Piłsudskiego 12 maja – 14 maja 1926
  • Przewrót – powieść Romana Dmowskiego z 1934 roku
  • przewrót w muzyce
  • przewrót przemysłowy
  • ranwers (przewrót) – figura akrobacji lotniczej

Wikipedia

Powiązane:

 rzecz. przewrócenie n., przewracanie n., przewrotka ż., przewrotność ż.

 czas. przewracać ndk., przewrócić dk.

 przym. przewrotowy, przewrotny

Wiktionary

Synonimy:

 (1.4) pot. fikołek

Wiktionary


przewrotka

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) sport. kopnięcie piłki z jednoczesnym wykonaniem przewrotu całym ciałem;

 (1.2) mikol. nazwa systematyczna|Disciseda|Czern.|ref=tak., rodzaj grzyba z rodziny pieczarkowatych;

Wiktionary

  • przewrotka (rzadziej przerzutka bądź nożyce) – rodzaj widowiskowego zagrania w piłce nożnej.
  • przewrotka (Disciseda) – rodzaj grzyba z rodziny pieczarkowatych

Wikipedia

Wymowa:

IPA: pʃɛˈvrɔtka, AS: pševrotka

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. przewrót m., przewracanie n., przewrócenie n., przewrotność ż.

 czas. przewracać ndk., przewrócić dk.

 przym. przewrotny, przewrotowy, przewrotkowy

 przysł. przewrotnie

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) przerzutka, nożyce

Wiktionary


przewrotnie

przysłówek sposobu

 (1.1) w sposób przewrotny

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. przewrotność ż., przewrotka ż.

 przym. przewrotny

 czas. przewracać

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) chytrze, fałszywie, obłudnie

Wiktionary


przewrotniej

stopień wyższy od przysłówka: przewrotnie


SJP.pl


przewrotniejszy

stopień wyższy od przymiotnika: przewrotny; bardziej przewrotny


SJP.pl


przewrotnik

potocznie, rzadko: osoba postępująca fałszywie, obłudnie, której zachowania są dwuznaczne; krętacz, obłudnik, hipokryta, dwulicowiec


SJP.pl


przewrotność

1. bycie zakłamanym, obłudnym, podstępnym; fałszywość, dwulicowość, obłuda, hipokryzja;
2. postępek nacechowany fałszem, obłudą, chytrością; podstęp;
3. przenośnie: bycie zaskakującym, zwodniczym


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) cecha kogoś, kto zachowuje się chytrze, przewrotnie, podstępnie i fałszywie

 (1.2) postępek przewrotny, nacechowany fałszem, obłudą, chytrością; podstęp

 (1.3) przen. bycie przewrotnym, zaskakującym, zwodniczym

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. przewracanie n., przewrót m., przewrotka ż.

 czas. przewracać ndk., przewrócić dk.

 przym. przewrotny

 przysł. przewrotnie

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) perfidia, chytrość, przebiegłość, podstępność, jezuityzm, makiawelizm, fałszywość, dwulicowość, hipokryzja

 (1.3) zwodniczość, dwuznaczność, wieloznaczność, przekora

Wiktionary


przewrotny

1. cechujący się fałszem, zakłamaniem, obłudą, posługujący się podstępem i wykrętami; podstępny, wykrętny;
2. przenośnie: ukrywający prawdziwe oblicze, np. przewrotny tytuł książki; zwodniczy, zaskakujący


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) odznaczający się fałszem, obłudą

 (1.2) działający lub zrobiony na opak

 (1.3) skrywający prawdziwe cechy

 (1.4) daw. taki, którego celem jest przewrót

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. przewrotność ż., przewrót mrz., przewrotka ż., przewracanie n., przewrócenie n.

 czas. przewracać ndk., przewrócić dk.

 przym. przewrotowy

 przysł. przewrotnie

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) fałszywy, intrygancki, kłamliwy, obłudny, oszukańczy, wykrętny

 (1.2) opaczny, przekorny, psotny

 (1.3) niepewny, skryty, tajemniczy, zakonspirowany

 (1.4) przewrotowy, rewolucyjny, wywrotowy

Wiktionary


przewróżać

dawniej: wróżąc, przepowiadać coś komuś


SJP.pl


przewyborny

doskonały, świetny


SJP.pl


przewyrazować

dawniej: użyć w nadmiarze nowych wyrazów


SJP.pl


przewyższać

czasownik przechodni niedokonany (dk. przewyższyć)

 (1.1) być wyższym od kogoś lub czegoś

 (1.2) mieć większą liczbę czegoś

 (1.3) prześcigać kogoś, być lepszym

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Adam przewyższa Janka o głowę.

 (1.2) Nasze wpływy przewyższają wydatki.

 (1.3) Przewyższasz go wiedzą.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: pʃɛˈvɨʃːat͡ɕ, AS: pševy•šać

Wiktionary

Powiązane:

 przym. wysoki, wysokościowy

 rzecz. wysokościowiec mrz., wysokość ż., przewyższanie n.

 przysł. wysoko

 temsłow. wysoko-

Wiktionary

Synonimy:

 (1.3) górować

Wiktionary


przewyższanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|przewyższać.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌpʃɛvɨʃˈːãɲɛ, AS: pševy•šãńe

Wiktionary

Powiązane:

 czas. przewyższać

 przysł. wysoko

 przym. wysoki, wysokościowy

 temsłow. wysoko-

 rzecz. wysokościowiec mrz., wysokość ż.

Wiktionary


przewyższenie

  • przewyższenie (cecha wykresu) – użycie tej samej jednostki w różnych skal na poszczególnych osiach
  • przewyższenie (orientacja sportowa)
  • przewyższenie (różnica wysokości)

Wikipedia


przewyższyć

czasownik przechodni dokonany (ndk. przewyższać)

 (1.1) dokonany od|przewyższać.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: pʃɛˈvɨʃːɨt͡ɕ, AS: pševy•šyć

Wiktionary

Powiązane:

 przysł. wysoko

 przym. wysoki, wysokościowy

 temsłow. wysoko-

 rzecz. wysokościowiec mrz., wysokość ż.

Wiktionary


przewzinać

dawniej: przyswajać, zapożyczać, przejmować


SJP.pl


przewłaszczać

przenosić prawo własności nieruchomości na inną osobę lub instytucję


SJP.pl


przewłocki

nazwisko


SJP.pl

Osoby o tym nazwisku:

  • Henryk M. Przewłocki – elektronik, współtwórca polskiego przemysłu półprzewodnikowego
  • Jan Przewłocki – polski historyk
  • Janusz Przewłocki – polski inżynier, nauczyciel, wydawca, kolekcjoner i bibliofil, działacz opozycji demokratycznej
  • Józef Przewłocki – ziemianin, rotmistrz Wojska Polskiego
  • Klemens Przewłocki – polski działacz niepodległościowy
  • Konstanty Przewłocki – polski ziemianin, działacz gospodarczy i deputowany do Rady Państwa Imperium Rosyjskiego
  • Marian Przewłocki – generał brygady Wojska Polskiego, uczestnik kampanii wrześniowej
  • Paweł Przewłocki – polski działacz społeczny
  • Stefan Przewłocki – polski specjalista w dziedzinie geodezji i kartografii
  • Walerian Przewłocki – polski działacz niepodległościowy i społeczny, przełożony generalny Zgromadzenia Zmartwychwstańców

Wikipedia


przewłoka

miejsce na dziale wodnym którędy przeciągano łodzie z systemu jednej rzeki do systemu drugiej


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) stpol. zwłoka

Wiktionary

  • przewłoka (Smyrnium) – rodzaj roślin z rodziny selerowatych
W Polsce
  • Przewłoka – wieś w woj. lubelskim, w pow. parczewskim, w gminie Parczew
  • Przewłoka – wieś w woj. lubelskim, w pow. tomaszowskim, w gminie Jarczów
  • Przewłoka – osada leśna w woj. podlaskim w pow. hajnowskim, w gminie Białowieża
  • Przewłoka – wieś w woj. pomorskim, w pow. słupskim, w gminie Ustka
  • Przewłoka – wieś w woj. świętokrzyskim, w pow. sandomierskim, w gminie Łoniów

Wikipedia

Wymowa:

IPA: pʃɛˈvwɔka, AS: pševu̯oka

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. przewlekanie n., przewleczenie n., przewlekłość ż.

 czas. przewlekać ndk., przewlec dk.

 przym. przewlekły

 przysł. przewlekle

Wiktionary


przez

poprzez; z powodu, ze względu na


SJP.pl

przyimek, służący do określania…

 (1.1) …drogi lub przeszkody, jaką się przebywa podczas wykonywania danej czynności

 (1.2) …narzędzia użytego do wykonania czynności

 (1.3) …wykonawcy czynności w formach strony biernej

 (1.4) …przyczyny wykonania czynności

 (1.5) …czasu trwania czynności

 (1.6) …operacji dzielenia (w matematyce)

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Pociąg jedzie przez most.

 (1.2) Astronomowie patrzą przez teleskopy.

 (1.3) Piotrek nie był lubiany przez panią od polskiego.

 (1.4) Przez te twoje głupie pomysły nie mamy już pieniędzy!

 (1.5) Pisał do niej list przez trzy godziny, a potem zapomniał przykleić znaczek na kopertę.

 (1.6) Proszę pani, a Kamil nie wie, ile to jest osiem przez dwa, a ja wiem, że cztery!

Wiktionary

Wymowa:

IPA: pʃɛs, AS: pšes

Wiktionary

Synonimy:

 (1.4) z powodu

Wiktionary


przezabawny

przymiotnik

 (1.1) nadzwyczaj, niezwykle, bardzo zabawny

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌpʃɛzaˈbavnɨ, AS: pšezabavny

Wiktionary

Powiązane:

 przysł. przezabawnie

 rzecz. zabawa ż.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) przekomiczny, prześmieszny

Wiktionary


przeżąć

zżąć pewną ilość zboża, trawy


SJP.pl


przeżarty

przymiotnik

 (1.1) pot. zbyt najedzony

 (1.2) pot. za bardzo opanowany przez co

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. przeżarcie n.

 czas. przeżreć dk.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) przejedzony

Wiktionary


przeżarzenie

dawniej: przepalić


SJP.pl


przeżarzyć

dawniej: przepalić


SJP.pl


przezchlebie

rzeczownik, rodzaj nijaki, nazwa własna

 (1.1) geogr. wieś w Polsce, w województwie śląskim, w powiecie tarnogórskim, w gminie Zbrosławice;

Wiktionary

Przezchlebie (od 10 marca 1947; od 27 listopada 1945 do 10 stycznia 1947 Bezchlebie, od 10 stycznia 1947 do 10 marca 1947 Brzezchlebie; niem. Preschlebie) – wieś w Polsce położona w województwie śląskim, w powiecie tarnogórskim, w gminie Zbrosławice.

We wsi był przystanek kolejowy Przezchlebie.

W latach 1975–1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa katowickiego.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Gdy będziesz w Przezchlebiu wstąp do Hildy.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. przezchlebianin mos., przezchlebianka ż.

 przym. przezchlebski

Wiktionary


przezczaszkowy

taki, który wykonuje się przez czaszkę


SJP.pl


przeździecki

nazwisko


SJP.pl

Przeździecki (Przeździecka, Przeździeccy), Przezdziecki (Przezdziecka, Przezdzieccy), (biał.) Пшаздзецкі, (ros.) Пшездецкий:

  • Aleksander Narcyz Przeździecki (1814–1871) – historyk mediewista
  • Alojzy Przeździecki (1886–1945) – podpułkownik WP
  • Andrzej Przeździecki (1926–2011) – szermierz
  • Antoni Tadeusz Przezdziecki (1718–1772) – podkanclerzy litewski
  • Henryk Przeździecki (1909-1977) – hokeista i piłkarz
  • Henryk Przeździecki (1873-1939) – biskup podlaski i siedlecki
  • Jerzy Przeździecki (1927–) – prozaik, scenarzysta filmowy
  • Karol Dominik Przeździecki (1782–1832) – arystokrata, pułkownik WP
  • Rajnold Przezdziecki (1884–1955) – polski dyplomata i historyk, od 1913 hrabia
  • Stefan Przezdziecki (1879–1932) – dyplomata
  • Wacław Jan Przeździecki (1883–1964) – generał brygady WP
  • Wacław Przeździecki (1907–1979) – piłkarz

Wikipedia


przeze

przyimek

 (1.1) forma oboczna przyimka → przez

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈpʃɛzɛ, AS: pšeze

Wiktionary


przeżeglować

żeglując, pokonać pewną przestrzeń


SJP.pl


przeżegnać

1. zrobić ręką lub czymś trzymanym w ręku znak krzyża nad kimś lub nad czymś w celu błogosławieństwa;
2. przeżegnać się - zrobić ręką znak krzyża na sobie


SJP.pl

czasownik przechodni dokonany (ndk. żegnać)

 (1.1) rel. uczynić nad kimś lub nad czymś znak krzyża

czasownik zwrotny dokonany przeżegnać się (ndk. żegnać się)

 (2.1) rel. uczynić nad sobą znak krzyża

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. przeżegnanie n.

 czas. żegnać

Wiktionary


przezeń

przez niego


SJP.pl

forma ściągnięta

 (1.1) książk. przez niego

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Częściowym powrotem do psychologicznej interpretacji jest doktryna Jeana Piageta, zwana przezeń epistemologią genetyczną.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈpʃɛzɛ̃ɲ, AS: pšezẽń

Wiktionary


przeżeranie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|przeżerać.

Wiktionary


przeziębienie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) med. choroba będąca następstwem obniżenia odporności ustroju po zziębnięciu

 (1.2) odczasownikowy od|przeziębić.

Wiktionary

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ˌpʃɛʑɛ̃mˈbʲjɛ̇̃ɲɛ, AS: pšeźẽmbʹi ̯ė̃ńe

Wiktionary

Powiązane:

 czas. przeziębić (się) dk., przeziębiać (się) ndk.

 przym. przeziębiony, przeziębieniowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.2) zaziębienie, zziębnięcie

Wiktionary


przeziębiony

chory na skutek przeziębienia


SJP.pl


przeziębnąć

bardzo zziębnąć, zmarznąć; przemarznąć


SJP.pl


przeziębły

bardzo zziębnąć, zmarznąć; przemarznąć


SJP.pl


przezierka

człon rodzajowy niektórych motyli z rodziny wachlarzykowatych, np. przezierka pokrzywianka, przezierka prosowianka


SJP.pl

  • przezierka – człon rodzajowy polskich nazw zwyczajowych niektórych motyli z rodziny wachlarzykowatych:
    • przezierka hebdzianka (Anania coronata)
    • przezierka pokrzywianka (Anania hortulata)
    • przezierka lancetniczka (Anania lancealis)
    • przezierka ostrożenianka (Anania perlucidalis)
    • przezierka nawłociówka (Anania terrealis)
    • przezierka dziewannówka (Anania verbascalis)
    • przezierka rdzawianka (Ecpyrrhorrhoe rubiginalis)
    • przezierka byliczanka (Loxostege sticticalis)
    • przezierka murawowa (Loxostege turbidalis)
    • przezierka prosowianka (Ostrinia nubilalis)
    • przezierka bagienka (Ostrinia palustralis)
    • przezierka szklarka (Paratalanta hyanalis)
    • przezierka blada (Sitochroa palealis)
    • przezierka szybianka (Sitochroa verticalis)
    • przezierka wielokątka (Uresiphita gilvata)

    Wikipedia


przeziernik

1. przyrząd zwiększający dokładność celowania; diopter
2. motyl z rodziny o tej samej nazwie
3. niewielki otwór w drzwiach, bramie itp., służący do wyglądania; wizjer; judasz


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) niewielki otwór do wyglądania

Wiktionary

  • przeziernik – część m.in. astrokompasu
  • przeziernik – krata przesłaniająca nadświetle
  • przeziernik – element celownika przeziernikowego stosowanego w broni palnej
  • przeziernikowate – rodzina motyli

Wikipedia


przeziernikowate

rodzina motyli podobnych do os, średniej wielkości, o ciele zwykle z żółtymi paskami i przezroczystych skrzydłach na brzegach pokrytych łuskami


SJP.pl

Przeziernikowate (Sesiidae syn. Aegeriidae) – rodzina motyli obejmująca około 1000 gatunków.

Skrzydła przezroczyste, ciało zwykle z żółtymi paskami, często jaskrawymi. Z wyglądu są podobne do os i potrafią naśladować wydawane przez nie w czasie lotu odgłosy. Gąsienice niektórych gatunków są szkodnikami roślin uprawnych.

Wikipedia


przeziernikowaty

o cechach przeziernikowatych (rodzina motyli)


SJP.pl


przezimować

czasownik przechodni dokonany

 (1.1) spędzić gdzieś zimę

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Stara Irlandka z naprzeciwka przezimowała na Cyprze, a teraz wróciła na lato do Belfastu.

Wiktionary

Powiązane:

 czas. zimować ndk.

 rzecz. zimownik mzw./mos., zimowisko n., zimowanie n., przezimowanie n., zima ż.

 przysł. zimowo, zimą

 przym. zimowy

Wiktionary


przezimowanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|przezimować.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. zimowisko n., zimowlina ż., zima ż., zimówka ż., zimno n., zimowanie n.

 czas. przezimować dk., zimować ndk.

 przym. zimowy, zimny

 przysł. zimno, zimowo

Wiktionary


przezlisz

przysłówek

 (1.1) stpol. bez liku

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈpʃɛzlʲiʃ, AS: pšezlʹiš

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) bezlisz

Wiktionary


przezmark

W Polsce
  • Przezmark – wieś w woj. pomorskim, w pow. sztumskim, w gminie Stary Dzierzgoń
  • Przezmark – osada w woj. pomorskim, w pow. sztumskim, w gminie Stary Dzierzgoń
  • Przezmark – wieś w woj. warmińsko-mazurskim, w pow. elbląskim, w gminie Elbląg
  • Przezmark – gromada w powiecie elbląskim
  • Przezmark – gromada w powiecie morąskim
Zobacz też
  • Zamek krzyżacki w Przezmarku

Wikipedia


przezmian

dawna prosta waga przesuwnikowa o stałym odważniku; waga rzymska, bezmian


SJP.pl


przezmianka

wyrostek na ciele niektórych owadów, będący pozostałością zredukowanego skrzydła


SJP.pl

Przezmianki, haltery (łac. halteres) – zredukowana para skrzydeł występujących na zatułowiu muchówek (Diptera) i śródtułowiu samców wachlarzoskrzydłych (Strepsiptera).

Składają się z nasady, nóżki i główki. Pełnią między innymi rolę narządów zmysłu – informują o położeniu ciała, działają jako stymulator lotu. Przezmianki mają zazwyczaj kształt kolbek osadzonych na cienkich trzonkach, bywają też przezmianki łuskowate. Są wypełnione hemolimfą.

Wikipedia


przeźmierowo

Przeźmierowo – wieś sołecka położona w zachodniej Polsce, leży w województwie wielkopolskim, w powiecie poznańskim, w gminie Tarnowo Podgórne. Przez Przeźmierowo przebiega droga krajowa nr 92. Ze wschodu przylega do wsi teren Portu lotniczego Poznań-Ławica, a od zachodu do lasku przeźmierowskiego. Miejscowość zalicza się do aglomeracji poznańskiej.

Wikipedia


przeznaczać

czasownik przechodni niedokonany (dk. przeznaczyć)

 (1.1) określać cel

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) On przeznacza połowę swojej pensji na żywność.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: pʃɛˈznat͡ʃat͡ɕ, AS: pšeznačać

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. przeznaczony mos., przeznaczenie n., przeznaczanie n., przeznaczona ż.

 czas. przeznaczyć dk.

 przym. przeznaczony

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) predestynować

Wiktionary


przeznaczanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|przeznaczać.

Wiktionary

Powiązane:

 czas. przeznaczać, przeznaczyć

 rzecz. przeznaczenie n., przeznaczona ż., przeznaczony mos.

 przym. przeznaczony

Wiktionary


przeznaczenie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) cel, dla którego służy dana rzecz

 (1.2) nieunikniona przyszłość; coś, co musi się stać

 (1.3) odczasownikowy od|przeznaczyć.

Wiktionary

Przeznaczenie – los, dola, fatum, fortuna; to co powiedziane, przepowiedziane, zarządzone przez bogów; nieuchronna przyszłość. Z definicji jest tylko jedno przeznaczenie (przyszłość) i nie może być ono zmienione.

Według koncepcji przeznaczenia losy człowieka są z góry określone (zobacz: predeterminizm, kismet). Takie postawienie sprawy działało jednak deprymująco. Dlatego próbowano poznać przyszłość (zobacz: wróżby, astrologia, horoskop, jasnowidzenie, prorokowanie, Yijing), a następnie na nią wpływać: poprzez uczynki podporządkowane regułom uznawanym za sposób polepszenia losu lub za pomocą magii.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Stworzyłem urządzenie, którego przeznaczeniem jest pomoc osobom niesłyszącym.

 (1.2) Wróżka wywróżyła mi, że moim przeznaczeniem jest zawód aktora i życie w bogactwie.

 (1.3) Burmistrz zapowiedział przeznaczenie dużej kwoty na nowy stadion.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌpʃɛznaˈt͡ʃɛ̃ɲɛ, AS: pšeznačńe

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. przeznaczony mos., przeznaczanie n., przeznaczona ż.

 czas. przeznaczać ndk., przeznaczyć dk.

 przym. przeznaczony

Wiktionary

Synonimy:

 (1.2) los, fatum

Wiktionary


przeznaczona

forma czasownika.

 (1.1) ims. przymiotnikowy bierny od: przeznaczyć

 (1.2) o kobietach: będąca czyimś przeznaczeniem

forma przymiotnika.

 (2.1) rodzaj żeński: zob. przeznaczony.

rzeczownik, rodzaj żeński

 (3.1) przen. osoba, w której upatruje się przyszłą żonę

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Ta szczoteczka jest przeznaczona do mycia paznokci.

 (1.2) One są wam przeznaczone.

 (2.1) No i spotkała ciebie łotrze przeznaczona tobie dola!

 (3.1) Oto idzie moja przeznaczona!

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌpʃɛznaˈt͡ʃɔ̃naˈ, AS: pšeznačõna

Wiktionary

Powiązane:

 czas. przeznaczyć dk., przeznaczać ndk.

 rzecz. przeznaczenie n., przeznaczanie n., przeznaczony m.

 przym. przeznaczony

Wiktionary

Synonimy:

 (3.1) ukochana

Wiktionary


przeznaczony

forma czasownika.

 (1.1) ims. przymiotnikowy bierny od: przeznaczyć

 (1.2) o człowieku, ludziach: będący czyimś przeznaczeniem

przymiotnik

 (2.1) taki, który musi się stać

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (3.1) przen. książk. osoba, w której upatruje się przyszłego partnera

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Ta szczoteczka jest przeznaczona do mycia paznokci.

 (1.2) Jesteśmy sobie przeznaczeni.

 (2.1) No i spotkał ciebie łotrze przeznaczony tobie los!

 (3.1) Oto idzie mój przeznaczony!

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌpʃɛznaˈt͡ʃɔ̃nɨ, AS: pšeznačõny

Wiktionary

Powiązane:

 czas. przeznaczyć dk., przeznaczać ndk.

 rzecz. przeznaczenie n., przeznaczanie n., przeznaczona ż.

Wiktionary

Synonimy:

 (2.1) przesądzony, nieunikniony, nieuchronny, konieczny

 (3.1) ukochany

Wiktionary


przeznaczyć

czasownik przechodni dokonany (ndk. przeznaczać)

 (1.1) dokonany od|przeznaczać.

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Przeznaczyli pieniądze na cele naukowe.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: pʃɛˈznat͡ʃɨt͡ɕ, AS: pšeznačyć

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. przeznaczony mos., przeznaczanie n., przeznaczenie n., przeznaczona ż.

 czas. przeznaczać ndk.

 przym. przeznaczony

Wiktionary


przeznakować

zmienić znak drogowy lub logo w danym miejscu


SJP.pl


przezodbytniczo

przezodbytniczy


SJP.pl

Patrz:

przezodbytniczy

przezodbytniczy

taki, który wykonuje się przez odbytnicę


SJP.pl


przezorna

kobieta przezorna


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) kobieta, która jest rozważna, zapobiegliwa

forma przymiotnika.

 (2.1) M. i W. lp. ż. od: przezorny

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Przezorna zawsze ubezpieczona.

 (2.1) Jest przezorna kobieta i nie ma przezornej kobiety.

 (2.1) Moja droga przezorna kobieto!

Wiktionary

Wymowa:

IPA: pʃɛˈzɔrna, AS: pšezorna

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. przezorny mos., przezorność ż.

 przym. przezorny

 przysł. przezornie

Wiktionary


przezornie

przysłówek

 (1.1) w sposób przezorny

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) [...] albo mię otoczyły górne światła one, / które mocą niebieską przezornie stworzone, [...].

 (1.1) Ale rezonujmy rozsądnie i sprawiedliwie, myślmy tak o nich, jak należy, mądrze i przezornie, [...].

 (1.1) Ojalika zatrzymała się za wrakiem unieruchomionej na zawsze ciężarówki, ograbionej przezornie ze wszystkiego, co przenośne, nawet szyb:[https://archive.org/details/wkrajuniewiernyc0000duka/page/117/mode/1up 117].

 (1.1) Meyer przezornie wyłączył się

 (1.1) Cztery pary oczu patrzyły na niego nieufnie i z niepokojem, a czworo ust przezornie milczało:[https://archive.org/details/lesio0000chmi/page/269/mode/1up 269].

 (1.1) Janusz spojrzał na przyjaciół bystrzej i przezornie odsunął się na drugi koniec pnia:[https://archive.org/details/uczniowiespartak0000unse/page/41/mode/1up 41].

 (1.1) Bubo zaskomlał, ale Kalias nie oglądając się ruszył dalej, przezornie szerokim półkolem omijając pracujących przy rozbiórce chaty.

 (1.1) Namyślałem się przezornie i długo, jakby ów milionowy majątek dla nas utrzymać.

 (1.1) Odłożyła worek — wbiła przezornie igłę w wór, żeby się nie wysmyknęła — [...]

 (1.1) To rzekłszy, zsiadł z konia i Helenie zsiąść pomógł; następnie jął zdejmować terlice i wydobywać zapasy żywności, w które się był przezornie w Rozłogach zaopatrzył.

 (1.1) Przezornie, bacząc na szczęśliwą porę, / Rzucajmy iskry w serca[,] do burz skore

 (1.1) Słoń powolnym ruchem zwrócił głowę w kierunku Tomka trzymającego w ręku apetyczny owoc. Wyciągnął trąbę, lecz Tomek, niepewny bezpieczeństwa, przezornie schował się za stojącego przy nim Smugę.

 (1.1) Zakupioną niedawno trzyletnią corsę sołtys przezornie ubezpieczył od wszelkiego rodzaju wypadków, w tym kradzieży.

 (1.1) Przezornie sprawdziłem godzinę odjazdu pociągu z Raciborza, godzinę, o której zatrzymuje się w Rybniku, i o której przyjeżdża do Warszawy. Wszystko się zgadzało.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: pʃɛˈzɔrɲɛ, AS: pšezorńe

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. przezorny mos., przezorność ż., przezorna ż.

 przym. przezorny

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) zapobiegliwie, przewidująco, ostrożnie, rozważnie

Wiktionary


przezorniej

stopień wyższy od przysłówka: przezornie


SJP.pl


przezorniejszy

stopień wyższy od przymiotnika: przezorny


SJP.pl


przezorność

zdolność przewidywania, ostrożność, zapobiegliwość


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) bycie przezornym

Wiktionary

Powiązane:

 przym. przezorny

 przysł. przezornie

 rzecz. przezorny mos., przezorna ż.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) ostrożność, zapobiegliwość

Wiktionary


przezorny

1. przewidujący następstwa, zważający na przyszłość; ostrożny, czujny, przenikliwy, baczny;
2. wynikający z takiego postępowania, np. przezorna rada


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) rozważny, przewidujący konsekwencje

 (1.2) stpol. przezroczysty

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (2.1) ktoś przezorny (1.1)

Wiktionary

Wymowa:

IPA: pʃɛˈzɔrnɨ, AS: pšezorny

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. przezorna ż., przezorność ż.

 przysł. przezornie

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) dalekowzroczny, przewidujący, zapobiegliwy

Wiktionary


przezotrzewnowy

taki, który wykonuje się przez otrzewną


SJP.pl


przeżółknąć

stać się zupełnie żółtym


SJP.pl


przeżółkły

stać się zupełnie żółtym


SJP.pl


przezpiecznie

przysłówek

 (1.1) daw. bezpiecznie, spokojnie

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Będzie tu przezpiecznie jak nigdzie indziej!

Wiktionary


przezpochwowo

przezpochwowy


SJP.pl

Patrz:

przezpochwowy

przezpochwowy

taki, który wykonuje się przez pochwę


SJP.pl


przezprzełykowy

taki, który wykonuje się przez przełyk


SJP.pl


przezrocze

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) zob. przezrocze.

Wiktionary


przeźroczka

rodzaj ryb okoniokształtnych


SJP.pl


przezroczyściej

stopień wyższy od przysłówków: przezroczysto, przezroczyście


SJP.pl


przezroczystobiały

biały przepuszczający światło; przeźroczystobiały


SJP.pl


przezroczystość

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) cecha tego, co jest przezroczyste

Wiktionary

Przezroczystość – zdolność materiału, ośrodka do przewodzenia (transmitancji) światła.

Wikipedia

Powiązane:

 rzecz. przezrocze n.

 przym. przezroczysty, przeźroczysty

 przysł. przezroczyście

Wiktionary


przezroczystszy

stopień wyższy od przymiotnika: przezroczysty


SJP.pl


przezroczysty

1. przepuszczający promienie świetlne; przejrzysty; ażurowy;
2. umożliwiający wgląd otoczenia za sobą; transparentny


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) inaczej → przezroczysty

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Jak myślisz, dlaczego muchy nie widzą przeźroczystego okna?

 (1.1) Możemy zobaczyć dno jeziora, ponieważ woda jest przeźroczysta.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌpʃɛʑrɔˈt͡ʃɨstɨ, AS: pšeźročysty

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. przezroczystość, przeźroczystość

 przym. przezroczysty

 przysł. przezroczyście, przeźroczyście

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) zob. przezroczysty.

Wiktionary


przeźrotka

przeźrotka szklista - gatunek ślimaka płucodysznego


SJP.pl


przezskórny

taki, który wykonuje się przez skórę


SJP.pl


przezuć

dawniej: zmienić ubranie, przebrać


SJP.pl


przeżuwać

gryźć, żuć długo i dokładnie, rozdrabniać zębami


SJP.pl

czasownik przechodni niedokonany (dk. przeżuć)

 (1.1) fizj. żując, rozdrabniać pokarm zębami

 (1.2) fizj. zool. żuć powtórnie połknięty wcześniej pokarm

 (1.3) przen. rozmyślać wielokrotnie na ten sam temat; przeżywać coś w sobie nieustannie

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. przeżucie n., przeżuwacz mzw., przeżuwanie n., żujka ż.

 czas. żuć, przeżuć dk.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.3) przemyśliwać

Wiktionary


przeżuwacz

rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy

 (1.1) zool. ssak z uzębieniem i żołądkiem przystosowanym do przeżuwania roślin;

Wiktionary

Wymowa:

IPA: pʃɛˈʒuvat͡ʃ, AS: pšežuvač

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. przeżuwanie n., przeżucie n., żujka ż.

 czas. przeżuwać ndk., przeżuć dk.

Wiktionary


przeżuwacze

Przeżuwacze (Ruminantia) – podrząd ssaków z rzędu Cetartiodactyla. Są to ssaki o stosunkowo wysokich kończynach, gęstym futrze i czaszce uzbrojonej (z wyjątkiem kanczyli) w rogi lub poroże. Dawniej do przeżuwaczy zaliczano też wielbłądowate. Przeżuwacze są roślinożerne, a ponieważ połykają pokarm słabo pogryziony, ulega on później przeżuciu, w chwilach, gdy zwierzęta się nie pasą. W żołądkach przeżuwaczy występują mikroorganizmy symbiotyczne trawiące błonnik. Żołądek u większości gatunków składa się z czterech komór (żwacz, czepiec, księgi i trawieniec).

Wikipedia


przeżuwanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|przeżuwać.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. przeżuwacz m., żujka ż.

 czas. przeżuwać ndk.

Wiktionary


przezwisko

dodatkowa nazwa nadana komuś, często o charakterze ironicznym


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) dodatkowa nazwa nadana komuś, często o charakterze ironicznym

Wiktionary

Przezwisko – rodzaj pseudonimu stosowanego do określenia lub identyfikacji danej osoby. Przezwisko z reguły ma charakter obraźliwy. Przezwisko bez obraźliwego wydźwięku to pseudonim (lub ksywa), w internecie używa się także określeń login lub nick.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: pʃɛˈzvʲiskɔ, AS: pšezvʹisko

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. przezywanie n., przezwanie n.

 czas. przezywać ndk., przezwać dk., zwać ndk., nazwać dk., nazywać ndk.

 przym. przezwiskowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) pot. ksywka, nick, pseudonim

Wiktionary


przezwyciężać

czasownik przechodni niedokonany (dk. przezwyciężyć)

 (1.1) pokonywać coś z wysiłkiem

czasownik zwrotny niedokonany przezwyciężać się (dk. przezwyciężyć się)

 (2.1) opanowywać siłą woli własne uczucia, zachowania

Wiktionary

Powiązane:

 czas. przezwyciężyć

 rzecz. przezwyciężanie n., przezwyciężenie n.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) przemagać, pokonywać, zwyciężać

Wiktionary


przezwyciężalny

dający się przezwyciężyć


SJP.pl


przezwyciężyć

czasownik przechodni dokonany (ndk. przezwyciężać)

 (1.1) dokonany od|przezwyciężać.

czasownik zwrotny dokonany przezwyciężyć się (ndk. przezwyciężać się)

 (2.1) dokonany od|przezwyciężać się.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌpʃɛzvɨˈt͡ɕɛ̃w̃ʒɨt͡ɕ, AS: pšezvyćũ̯žyć

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. przezwyciężenie n., przezwyciężanie n.

 czas. przezwyciężać ndk.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) pokonać, przełamać, przemóc, zwalczyć

Wiktionary


przeżyć

czasownik dokonany (ndk. przeżywać)

 (1.1) pozostać przy życiu

 (1.2) doświadczyć czegoś

 (1.3) żyć dłużej od kogoś

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) - A skąd ty wiesz, że przeżyjesz jeszcze trzy dni, jeśli nam nie wskażesz Wolfa?

 (1.2) Tuż przed imprezą Iwonka przeżyła ogromny kryzys odzieżowy – dosłownie nie miała co na siebie włożyć!

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈpʃɛʒɨt͡ɕ, AS: pšežyć

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. przeżywanie n., przeżycie n., przeżytek m., życie n.

 czas. przeżywać ndk., żyć

 przym. przeżyty, żywy, życiowy

 przysł. życiowo

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) przetrwać, reg. śl. obstoć.

 (1.2) doświadczyć, zaznać

Wiktionary


przeżycie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|przeżyć.

 (1.2) stan psychiczny powstający wskutek silnych bodźców zewnętrznych, silne wrażenie pozostawiające ślady w psychice

 (1.3) pot. przeżyte wydarzenia i sytuacje będące przyczyną przeżycia (1.2)

Wiktionary

Wymowa:

IPA: pʃɛˈʒɨt͡ɕɛ, AS: pšežyće

Wiktionary

Powiązane:

 czas. przeżyć

 rzecz. przeżywanie n., przeżytek mrz.

 przym. życiowy

Wiktionary


przeżyciowy

przymiotnik relacyjny

 (1.1) dotyczący stanu psychicznego związanego z doznaniem jakiej żywej emocji, silnego wrażenia

Wiktionary


przeżynóć

czasownik dokonany

 (1.1) gw-pl|Śląsk Cieszyński. przepędzić

Wiktionary


przeżytek

1. coś przestarzałego, nieaktualnego; anachronizm, relikt, staroć;
2. w biologii: gatunek zwierzęcia lub rośliny, należący do jednostki taksonomicznej bliskiej wyginięcia


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) rzecz przestarzała, niemodna, zjawisko będące pozostałością z przeszłości

Wiktionary

Przeżytek – kategoria wprowadzona do antropologii przez szkołę ewolucjonistyczną stanowiąca jedną z podstaw metodologicznych tej szkoły. Oznacza jakiś zwyczaj, przekonanie czy praktykę kulturową, którą trudno uzasadnić w kategoriach obecnie charakterystycznych dla danej kultury. Antropolodzy ewolucjonistyczni zakładają, że jest to niezbity dowód, że ta praktyka, przekonanie czy zwyczaj, jest pozostałością sposobu myślenia, kategorii i założeń tej kultury w odległej przeszłości.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) (…) wesela, które dla wielu młodych osób są zbędnym dodatkiem. Czy dziś jest to już przeżytek, który kojarzy się tylko ze stratą pieniędzy?.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. przeżywalność ż., przeżywanie n., przeżycie n.

 czas. przeżywać ndk., przeżyć dk.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) anachronizm, archaizm, relikt, skansen, starzyzna

Wiktionary


przeżyty

1. będący przeżytkiem, bez znaczenia; nieaktualny, przestarzały;
2. znudzony życiem; zblazowany, zużyty


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) książk. nieaktualny, nie mający już znaczenia, przestarzały, będący zabytkiem

 (1.2) przest. znudzony, przesycony życiem

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Daremne żale — próżny trud, / Bezsilne złorzeczenia! / Przeżytych kształtów żaden cud / Nie wróci do istnienia.

 (1.1) [Józef Ignacy] Kraszewski w powieści „Morituri” przedstawił arystokrację jako warstwę przeżytą, skazaną na zagładę.

 (1.1) Poprzedziła je ostra dyskusja, która sprowadzała się do następujących kwestii: 1) czy przeprowadzić wybory do obydwu izb parlamentu przewidzianych w konstytucji 1875r., 2) czy potraktować ustrój III Republiki [Francuskiej] jako przeżyty i odrzucony, a w związku z tym dokonać wyboru nowej konstytuanty w celu przygotowania i uchwalenia nowej ustawy zasadniczej, 3) czy przeprowadzić łącznie referendum w kwestiach ustrojowych i wybrać nowy parlament.

 (1.1) Spotykali się regularnie w kawiarni w centrum miasta. Okazało się jednak, że ta przeżyta formuła nie satysfakcjonowała ani pana [Witolda] Gombrowicza, ani jego współtowarzyszy.

 (1.1) Jesteśmy na progu nowej ery, tak, ery. Opuszczamy stare, przeżyte formy — z wyjątkiem średniowiecznej rzeźby, ma się rozumieć.

 (1.1) I ta ustawa rzeczywiście, jak koledzy i koleżanki mówią, ma zastąpić starą, już przeżytą. Ma stworzyć nowe warunki.

 (1.2) Lelja, istota niegdyś w swych uczuciach zawiedziona, teraz przeżyta, zniechęcona ku światu, szuka, pragnie wynaleźć żywiołów nowego życia.

 (1.2) W uśmiechu jego cynicznym znać było przeżytego rozpustnika, któremu z wychylonej czary ziemskich rozkoszy zostały same męty tylko.

 (1.2) Piasecki nie był człowiekiem przeżytym, ale też i nie konserwował bynajmniej młodości swojej, korzystając z niej skwapliwie przy każdej sposobności.

 (1.2) Pan Cezar zeszedł do rzędu przeżytych salonowców, których życie jest ciągłym kręciarstwem!

 (1.2) Fantazy [Juliusza] Osterwy nie miał w sobie nic z młodzieńczej egzaltacji; był to człowiek przeżyty, przedwcześnie postarzały, zatruty goryczą doświadczeń.

Wiktionary

Powiązane:

 czas. przeżyć

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) nienowoczesny

 (1.2) zblazowany, zużyty

Wiktionary


przezywać

czasownik przechodni niedokonany (dk. przeżyć)

 (1.1) zob. przeżyć.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: pʃɛˈʒɨvat͡ɕ, AS: pšežyvać

Wiktionary

Powiązane:

 przym. żywy, życiowy

 czas. żyć, przeżyć

 rzecz. przeżywanie n., przeżytek mrz.

Wiktionary


przeżywalność

1. zdolność trwania przy życiu;
2. stopień zdolności przeżycia wyrażony w liczbach


SJP.pl

Krzywa przeżywalności – graficzna ilustracja statystycznych danych dotyczących liczebności populacji, jej struktury wiekowej i śmiertelności w poszczególnych klasach wiekowych. Dane są gromadzone w tabelach przeżywania, zawierających np. określone dla poszczególnych klas wartości liczby osobników dożywających do początku klasy i ich udział w całej populacji, liczbę należących do każdej klasy osobników umierających i wynikający z tych wartości współczynnik śmiertelności. Kształt krzywych przeżywalności wskazuje, jakie strategie życiowe stosują poszczególne gatunki dla przetrwania populacji w ekosystemie. Umożliwiają oszacowanie średniej długości życia osobników i wskazanie okresu występowania największej śmiertelności.

Wikipedia


przeżywalny

1. o chorobie: niekoniecznie śmiertelny;
2. doznawany, doświadczalny;
3. potocznie: akceptowalny


SJP.pl


przezywanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|przeżywać.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌpʃɛʒɨˈvãɲɛ, AS: pšežyvãńe

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. przeżycie n., przeżywalność ż., przeżytek mrz.

 czas. przeżywać ndk., przeżyć dk.

 przym. życiowy

Wiktionary


przeżywiczenie

Przeżywiczenie – wada drewna z grupy wad budowy, polegająca na miejscowym, nadmiernym przesyceniu żywicą drewna.

Przeżywiczenie wywołane może być uszkodzeniami mechanicznymi w sąsiedztwie spały żywczarskiej, spał wywołanych spałowaniem jeleniowatych, zabitek, lub działaniem mikroorganizmów (np. w zrakowaceniach, w odziomkowej części pnia z korzeniowcem wieloletnim). Często towarzyszy twardzicy.

Wikipedia


przeł.

skrót od: przełom


SJP.pl

skrót

 (1.1) przełożył, przełożyła, przełożyli, przełożyły

Wiktionary

Powiązane:

 skr. przekł.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) tł., tłum.

Wiktionary


przełączać

1. rozłączając połączenie jakichś przewodów, łączyć jeden z nich z innym przewodem;
2. włączać inny program działania jakiegoś urządzenia;
3. rozmawiając z kimś, umożliwiać mu rozmowę telefoniczną z kimś innym


SJP.pl


przełączalnia

część centrali telefonicznej, w której znajduje się przełącznica główna


SJP.pl


przełączalny

dający się przełączyć


SJP.pl


przełączka

architektoniczne połączenie budynków służące na ogół do komunikacji między nimi


SJP.pl

Przełączka – forma ukształtowania terenu, niewybitne, poprzeczne obniżenie w przebiegu grzbietu górskiego lub grani między sąsiednimi szczytami lub turniami, mała (często w sensie "płytka", czasem również w sensie "mniejsza od sąsiedniej") przełęcz. Pojęcie używane głównie w literaturze przewodnikowej i w gwarze taternickiej.

Np. Przełączka pod Zadnim Mnichem, Przełączka nad Dolinką Buczynową.

Wikipedia


przełącznica

przełącznica telefoniczna - urządzenie automatycznej centrali telefonicznej umożliwiające dogodne dołączenie doprowadzonych do centrali łączy abonenckich lub międzycentralowych; kros


SJP.pl

Przełącznik, komutator, switch – urządzenie łączące segmenty sieci komputerowej pracujące głównie w drugiej warstwie modelu ISO/OSI (łącza danych). Jego zadaniem jest przekazywanie ramki między segmentami sieci z doborem portu przełącznika, na który jest przekazywana.

Pierwszy przełącznik ethernetowy (Kalpana Etherswitch EPS-1500) został wprowadzony przez firmę Kalpana w 1990 roku.

Wikipedia


przełącznik

1. przyrząd do włączenia lub wyłączenia jakiegoś urządzenie lub obwodu elektrycznego;
2. rodzaj koncentratora sieci teleinformatycznej, umożliwiający podłączenie do niej wielu urządzeń; switch


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) elektron. podzespół umożliwiający zmianę obwodu elektrycznego;

 (1.2) inform. urządzenie łączące komputery oraz inny sprzęt w sieć komputerową

Wiktionary

Przełącznik (ang. two-position switching device) – łącznik elektryczny przeznaczony do załączania lub wyłączania torów prądowych w jednym jednobiegunowym lub wielobiegunowym obwodzie.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: pʃɛˈwɔ̃n͇t͡ʃʲɲik, AS: pšeu̯õṇčʹńik

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. przełączanie n., przełączenie n., wyłącznik m., włącznik m.

 czas. przełączyć dk., przełączać ndk.

 przym. przełącznikowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) komutator, pot. pstryczek

 (1.2) switch

Wiktionary


przełącznikowy

przymiotnik

 (1.1) związany z przełącznikiem, dotyczący przełącznika

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌpʃɛwɔ̃n͇t͡ʃʲɲiˈkɔvɨ, AS: pšeu̯õṇčʹńikovy

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. przełącznik m.

 czas. przełączać, przełączyć

Wiktionary


przeładować

czasownik przechodni

 (1.1) dokonany od|przeładowywać.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌpʃɛwaˈdɔvat͡ɕ, AS: pšeu̯adovać

Wiktionary

Powiązane:

 czas. przeładowywać, ładować

 rzecz. ładownia ż., ładownica ż., wyładunek mrz., przeładowanie n., ładowarka ż.

Wiktionary


przeładowanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|przeładować.

Wiktionary

Powiązane:

 czas. ładować, przeładowywać, przeładować dk.

Wiktionary


przeładowczy

przeładowca


SJP.pl

Patrz:

przeładowca

przeładownia

miejsce przeznaczone do przeładowywania towarów


SJP.pl

Nabrzeże – linia brzegowa mola, pirsu lub kanału portowego wraz z przyległymi terenami portowymi, odpowiednio przystosowane (uzbrojone) do postoju i obsługi jednostek pływających. W żargonie marynarskim używa się też określenia keja.

Minimalne przystosowanie do postoju i obsługi to wyposażenie miejsca w polery do mocowania statków. Dodatkowo mogą być zainstalowane odbijacze, trapy, oświetlenie, przyłącza elektryczne i telefoniczne. Część nabrzeży jest wyposażona w rurociągi dostarczające na statek paliwo i wodę. Na nabrzeżach stoczniowych (remontowych) są zainstalowane dodatkowo instalacje sprężonego powietrza roboczego oraz tlenowo-acetylenowe.

Wikipedia


przeładowywać

czasownik

 (1.1) obciążać ładunkiem ponad miarę

 (1.2) zmieniać ładunek, np. w broni palnej

 (1.3) przenosić ładunek z jednego środka transportu na drugi

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Ruszyłem w stronę Szyjki, demonstracyjnie przeładowując pepeszę.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌpʃɛwadɔˈvɨvat͡ɕ, AS: pšeu̯adovyvać

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. przeładunek m., ładunek m., przeładowanie n., przeładowywanie n., ładownia ż., ładownica ż., wyładunek mrz., ładowarka ż.

 czas. przeładować, ładować

 przym. przeładunkowy

Wiktionary


przeładowywanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|przeładowywać.

Wiktionary

Powiązane:

 czas. ładować, przeładowywać ndk.

Wiktionary


przeładunek

przeładowywanie towaru


SJP.pl


przeładunkowy

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z przeładunkiem, dotyczący przeładunku

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Każda z tych dzielnic ma już obecnie, u swego zarania, po kilkanaście tysięcy mieszkańców z hakiem, tak więc z usług przeładunkowych Dworca Południowego korzysta dziennie populacja rzędu Radomia, Kielc, Białegostoku.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. ładownica ż., przeładunek mrz., wyładunek mrz., ładownia ż.

 czas. przeładowywać, ładować

Wiktionary


przełaj

wieś w województwie świętokrzyskim, w powiecie jędrzejowskim


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna

 (1.1) wieś sołecka w Świętokrzyskiem;

Wiktionary

Przełaj – wieś sołecka w Polsce położona w województwie świętokrzyskim, w powiecie jędrzejowskim, w gminie Sędziszów. Przełaj leży na styku trzech województw: świętokrzyskiego, małopolskiego (wieś Karczowice) i śląskiego (wieś Koryczany).

W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa kieleckiego.

Wikipedia

Powiązane:

 przym. przełajski

Wiktionary


przełajem

najkrótszą drogą, nie trzymając się wytyczonej drogi; na przełaj


SJP.pl


przełajowiec

potocznie: zawodnik uprawiający biegi przełajowe


SJP.pl


przełajówka

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) sport. pot. narta do uprawiania narciarstwa przełajowego

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. przełaj m.

Wiktionary


przełajowy

bieg lub wyścig odbywający się w naturalnie trudnym terenie


SJP.pl


przełajski

Przełaj


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) związany z Przełajem

Wiktionary

Patrz:

Przełaj

Powiązane:

 rzecz. Przełaj mrz.

Wiktionary


przełam

cecha fizyczna minerałów polegająca na tym, że pod wpływem uderzenia pękają wzdłuż nieregularnej powierzchni


SJP.pl

Przełam − w mineralogii, zdolność minerału do dzielenia się wzdłuż powierzchni nierównych, przypadkowych niezwiązanych z wewnętrzną strukturą kryształu.

Cecha ta występuje zwłaszcza w przypadku kryształów, które nie mają łupliwości i rozpadają się pod działaniem czynników mechanicznych nieprawidłowo, wzdłuż krzywych powierzchni przełamu.

Wikipedia


przełamać

czasownik przechodni dokonany (ndk. przełamywać)

 (1.1) dokonany od|przełamywać.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: pʃɛˈwãmat͡ɕ, AS: pšeu̯ãmać

Wiktionary

Powiązane:

 czas. złamać

 rzecz. przełom mrz., przełamanie n., przełamywanie n.

 przym. przełomowy

Wiktionary


przełamanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|przełamać.

Wiktionary

Przełamanie (ang. breakthrough) – to natarcie na broniącego się przeciwnika; jest formą natarcia, w której wojska dążą do przedarcia się poprzez jego obronę. Przez przełamanie dąży się do uchwycenia obiektów w głębi, w ten sposób naruszona zostaje spoistość obrony przeciwnika. Ma ono miejsce na wąskim odcinku obrony, wymaga ześrodkowania odpowiednich sił i środków.

Wikipedia

Powiązane:

 czas. przełamać dk.

 rzecz. przełom mrz., przełamywanie n.

 przym. przełomowy

Wiktionary


przeławiać

nadmiernie odławiać ryby na jakimś obszarze wodnym, powodując zmniejszenie się pogłowia ryb


SJP.pl


przeławicenie

warstwa skały osadowej występujaca wśród innej skały osadowej o znacznie większej miąższości


SJP.pl


przełaz

1. miejsce przełażenia (np. w zaroślach), otwór w murze, płocie itp.;
2. mostek przerzucony w kopalni nad przenośnikami, rynnami, służący do przechodzenia


SJP.pl

  • Przełaz – grupa skał w rezerwacie przyrody Zimny Dół
  • Przełaz – skała w grupie Słonecznych Skał na Wyżynie Olsztyńskiej
  • Przełaz – skała w grupie Skał w Pomorzanach w Olkuszu
  • Przełaz – skała w Okienniku Wielkim w Skarżycach
  • Przełaz – wzgórze w Dolinie Zuberskiej w słowackich Tatrach Zachodnich

Wikipedia


przełazek

zdrobnienie od: przełaz


SJP.pl


przełęcki

nazwisko


SJP.pl


przełęcz

wyraźne obniżenie grani, grzbietu pomiędzy dwoma sąsiednimi szczytami


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) geogr. obniżenie grzbietu górskiego, wyraźnie oddzielające dwa sąsiednie szczyty

Wiktionary

Przełęcz – forma ukształtowania terenu, wybitne, poprzeczne obniżenie w przebiegu grzbietu górskiego, lub grani między sąsiednimi szczytami lub turniami. Powstaje w wyniku procesu denudacji mniej odpornych skał budujących stoki. Zazwyczaj przełęcze są najwygodniejszym miejscem do przejścia z jednej doliny do drugiej przez oddzielający je grzbiet.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Dwaj turyści spotkali się na górskiej przełęczy.

 (1.1) Ciągnie mnie Wituś na stare lata na górskich konikach po himalajskich przełęczach, a ja mam duszę na ramieniu ze strachu, że się zwalę w jaką przepaść.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈpʃɛwɛ̃n͇t͡ʃ, AS: pšeu̯ẽṇč

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. łęk m.

:: zdrobn. przełączka ż.

Wiktionary


przełom

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) książk. nagła, zasadnicza zmiana, zwrotny moment w czymś

 (1.2) książk. granica między dwoma okresami, koniec jednego i początek drugiego

 (1.3) geol. odcinek wąskiej doliny o stromych zboczach, w którym rzeka przedziera się między górami;

 (1.4) med. moment zwrotny w przebiegu ostrej choroby

 (1.5) szach. manewr szachowy mający dać określoną przewagę;

Wiktionary

Przełom – wieś w Polsce położona w województwie świętokrzyskim, w powiecie kieleckim, w gminie Mniów.

W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa kieleckiego.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Staż w tej amerykańskiej firmie stał się przełomem w jej karierze zawodowej.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈpʃɛwɔ̃m, AS: pšeu̯õm

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. przełomowość ż., przełamanie n., przełamywanie n., łamanie n., Przełom m.

 czas. przełamać dk., przełamywać ndk., łamać ndk.

 przym. przełomowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) zwrot

 (1.4) kryzys, przesilenie

Wiktionary


przełomiec

nazwisko


SJP.pl


przełomowość

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) cecha tego, co przełomowe; cecha tych, którzy są przełomowi

Wiktionary

Powiązane:

 przym. przełomowy

 rzecz. przełom mrz.

Wiktionary


przełomowy

stanowiący przełom, moment zwrotny w przebiegu czegoś


SJP.pl

przymiotnik jakościowy

 (1.1) dotyczący przełomu, wprowadzający nagłą, zasadniczą zmianę

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Przełomowym momentem bitwy był atak hetmana Stanisława Jabłonowskiego.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. przełom m., przełomowość ż., przełamywanie n., przełamanie n.

 czas. przełamywać ndk., przełamać dk.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) decydujący, krytyczny

Wiktionary


przełowić

nadmiernie odłowić ryby na jakimś obszarze wodnym, powodując zmniejszenie się pogłowia ryb


SJP.pl


przełowienie

nadmiernie odłowić ryby na jakimś obszarze wodnym, powodując zmniejszenie się pogłowia ryb


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) ekol. ryb. ekstensywna, nadmierna i niekontrolowana eksploatacja łowisk, która doprowadza populacje poławianych gatunków zwierząt wodnych poniżej poziomu bezpiecznego dla ich odtworzenia;

Wiktionary

Przełowienie – nadmierna, niekontrolowana eksploatacja łowisk sprowadzająca populacje poławianych gatunków poniżej poziomu bezpiecznego dla ich odtworzenia. Przełowienie jest przykładem zjawiska znanego jako tragedia wspólnego pastwiska.

Wikipedia


przełożenie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|przełożyć.

 (1.2) techn. w przekładniach: stosunek prędkości obrotowej wału napędzającego do prędkości obrotowej wału napędzanego

 (1.3) książk. zależność, związek między czymś a czymś

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌpʃɛwɔˈʒɛ̃ɲɛ, AS: pšeu̯ožńe

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. przekład m., przekładnia ż., przekładaniec m., przekładanka ż., przekładka ż., przekładacz m., przekładalność ż., przekładanie n., przekładnik mrz.

 czas. przekładać ndk., przełożyć dk.

 przym. przekładniowy, przekładowy, przekładalny

Wiktionary


przełożeństwo

przestarzale:
1. funkcja przełożonego, sprawowanie władzy zwierzchniej; zwierzchność, zwierzchnictwo;
2. grupa przełożonych


SJP.pl


przełożona

zwierzchniczka


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) kobieta wyższa rangą, mająca władzę nad kimś lub czymś

forma czasownika.

 (2.1) ims. od: przełożyć

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Siostra Anna poprosiła o pozwolenie przełożoną.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz.

:: fm. przełożony m.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) zwierzchniczka, szefowa, kierowniczka, dyrektorka

Wiktionary


przełożony

urzędowo: zwierzchni, nadrzędny


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) osoba wyższa rangą, mająca władzę nad kimś lub czymś

forma czasownika.

 (2.1) ims. od: przełożyć

Wiktionary

Przełożony (inaczej zwierzchnik) – ktoś, kto ma władzę zwierzchnią, wydaje polecenia. Występuje prawie we wszystkich sferach życia społecznego i zawodowego.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Mój przełożony zlecił mi zadanie do wykonania.

 (1.1) Odmowa wykonania polecenia przełożonego o odsunięciu lub niedopuszczeniu do pełnienia służby pociąga za sobą odpowiedzialność dyscyplinarną, wyjątkami są tu przypadki podyktowane charakterem służby lub względami bezpieczeństwa.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌpʃɛwɔˈʒɔ̃nɨ, AS: pšeu̯ožõny

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz.

:: fż. przełożona ż.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) zwierzchnik, szef, boss, kierownik, dyrektor, pryncypał

Wiktionary


przełożyć

czasownik przechodni dokonany (ndk. przekładać)

 (1.1) dokonany od|przekładać.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: pʃɛˈwɔʒɨt͡ɕ, AS: pšeu̯ožyć

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. przekład m., przekładnia ż., przekładaniec m., przekładanka ż., przekładka ż., przekładacz m., przekładalność ż., przekładanie n., przełożenie n., przekładnik mrz.

 czas. przekładać ndk.

 przym. przekładniowy, przekładowy, przekładalny

Wiktionary


przełupywanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|przełupywać.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. przełupanie n.

 czas. przełupywać ndk., przełupać dk.

Wiktionary


przełyk

część przewodu pokarmowego łącząca jamę ustną z żołądkiem


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) anat. odcinek przewodu pokarmowego łączący gardło z żołądkiem,

Wiktionary

Przełyk (łac. oesophagus) – u bezkręgowców przedni odcinek układu pokarmowego nieposiadający mięśni lub słabo w nie zaopatrzony, a u kręgowców odcinek między gardzielą a żołądkiem.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ˈpʃɛwɨk, AS: pšeu̯yk

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. przełykanie n., przełknięcie n.

 przym. przełykowy

 czas. połykać, przełykać ndk., przełknąć dk.

Wiktionary


przełykać

czasownik przechodni niedokonany (dk. przełknąć)

 (1.1) fizj. przesuwać treść z jamy ustnej w kierunku żołądka

 (1.2) pospiesznie spożyć

 (1.3) przen. przeżywać w milczeniu trudną sytuację

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. przełyk mrz., przełykanie n., przełknięcie n., łyk mos./mrz.

 czas. połykać, przełknąć dk.

 przym. przełykowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) połykać

 (1.3) znosić

Wiktionary


przełykowy

przymiotnik relacyjny

 (1.1) anat. związany z przełykiem, dotyczący przełyku

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. przełyk mrz., przełykanie m., przełknięcie n.

 czas. przełykać ndk., przełknąć dk.

Wiktionary


przełzawić

rzadko: przepoić łzami


SJP.pl


przi

przyimek

 (1.1) gw-pl|Górny Śląsk. przy

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Widza, że przi kożdym skrziżowaniu, abo rondzie, stoji jakoś tanksztela, abo jom stawiajom.

Wiktionary


przibadać

czasownik dokonany

 (1.1) gw-pl|Śląsk Cieszyński. przywyknąć

Wiktionary


przibuzny

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) gw-pl|Śląsk Cieszyński. krewniak

Wiktionary


przić

czasownik niedokonany

 (1.1) gw-pl|Śląsk Cieszyński. przeć, pchać

Wiktionary


przichlastek

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) gw-pl|Śląsk Cieszyński. podlizywacz

Wiktionary


przichlastować

czasownik niedokonany

 (1.1) gw-pl|Śląsk Cieszyński. potakiwać

Wiktionary


przidowek

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) gw-pl|Śląsk Cieszyński. dodatek

Wiktionary


przidrzistować

czasownik niedokonany

 (1.1) gw-pl|Śląsk Cieszyński. potakiwać

Wiktionary


przignać

czasownik dokonany

 (1.1) gw-pl|Śląsk Cieszyński. przypędzić

Wiktionary


przigniony

przymiotnik

 (1.1) gw-pl|Śląsk Cieszyński. przygięty

Wiktionary


przijónć

czasownik dokonany

 (1.1) gw-pl|Śląsk Cieszyński. przyjąć

Wiktionary


przijść

czasownik nieprzechodni dokonany

 (1.1) gw-pl|Górny Śląsk. przyjść

Wiktionary


przikazować

czasownik niedokonany

 (1.1) gw-pl|Śląsk Cieszyński. polecać

Wiktionary


przikopa

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) gw-pl|Śląsk Cieszyński. rów

Wiktionary


przileżytość

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) gw-pl|Śląsk Cieszyński. okazja

Wiktionary


przilizek

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) gw-pl|Śląsk Cieszyński. lizus

Wiktionary


przioblyczka

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) gw-pl|Śląsk Cieszyński. ubiór

Wiktionary


prziroda

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) gw-pl|Górny Śląsk. przyroda

Wiktionary

Przykłady

składnia.

kolokacje.

synonimy.

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

frazeologia.

etymologia.

uwagi.

tłumaczenia.

 (1.1) zobtłum|przyroda.

źródła.

odmiana.

przykłady.

Wiktionary


przirychtować

czasownik dokonany

 (1.1) gw-pl|Śląsk Cieszyński. przygotować

Wiktionary


przirznóć

czasownik dokonany

 (1.1) gw-pl|Śląsk Cieszyński. sprawić lanie

Wiktionary


prziskrzyć

czasownik dokonany

 (1.1) gw-pl|Śląsk Cieszyński. przypalić się

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Zaś ci mlyko prziskrzało.

Wiktionary


prziskwarzić

czasownik dokonany

 (1.1) gw-pl|Śląsk Cieszyński. przypiec

 (1.2) gw-pl|Śląsk Cieszyński. przypalić

Wiktionary


przismaczyć

czasownik dokonany

 (1.1) gw-pl|Śląsk Cieszyński. doprawić

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Przismacz, babo, to jodło, bo je bez szmaku.

Wiktionary


przismódnóć

czasownik dokonany

 (1.1) gw-pl|Śląsk Cieszyński. lekko się przypalić (o mleku)

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) gw-pl|Śląsk Cieszyński|przismudnieć.

Wiktionary


przismudnieć

czasownik dokonany

 (1.1) gw-pl|Śląsk Cieszyński. lekko się przypalić (o mleku)

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) gw-pl|Śląsk Cieszyński|przismódnóć.

Wiktionary


przismyczyć

czasownik dokonany

 (1.1) gw-pl|Śląsk Cieszyński. przywlec, przyciągnąć

 (1.2) gw-pl|Śląsk Cieszyński. przynieść coś ciężkiego, przytaszczyć

Wiktionary


przistoć

czasownik dokonany

 (1.1) gw-pl|Śląsk Cieszyński. przyłączyć się do kogoś

Wiktionary


przistómpić

czasownik przechodni dokonany

 (1.1) gw-pl|Śląsk Cieszyński. nadepnąć

Wiktionary


przistrzignóć

czasownik dokonany

 (1.1) gw-pl|Śląsk Cieszyński. przyciąć

Wiktionary


przisuć

czasownik przechodni dokonany

 (1.1) gw-pl|Śląsk Cieszyński. dosypać

 (1.2) gw-pl|Śląsk Cieszyński. zasypać

Wiktionary


przisuszyć

czasownik nieprzechodni dokonany

 (1.1) gw-pl|Śląsk Cieszyński. zootechn. przestać dawać mleko przed ocieleniem (o krowie)

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Zaczyno mi chybiać mlyka, bo Gwiazdula na dobre już przisuszyła.

Wiktionary


prziszczypek

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) gw-pl|Śląsk Cieszyński. rzem. łata na bucie

Wiktionary


prziszczypić

czasownik przechodni dokonany

 (1.1) gw-pl|Śląsk Cieszyński. przyciąć

 (1.2) gw-pl|Śląsk Cieszyński. przytrzasnąć

Wiktionary


prziszkwarzić

czasownik dokonany

 (1.1) gw-pl|Śląsk Cieszyński. zob. prziskwarzić.

Wiktionary


prziszowice

rzeczownik, rodzaj niemęskoosobowy, liczba mnoga, nazwa własna

 (1.1) gw-pl|Górny Śląsk. geogr. Przyszowice

Wiktionary


prziszpanować

czasownik dokonany

 (1.1) gw-pl|Śląsk Cieszyński. naciągnąć

Wiktionary


przituplikować

czasownik dokonany

 (1.1) gw-pl|Śląsk Cieszyński. potwierdzić

Wiktionary


przoć

czasownik

 (1.1) gw-pl|Górny Śląsk. kochać

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Jo ci przaja.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. przociel

Wiktionary


przociel

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) gw-pl|Śląsk Cieszyński. krewny

Wiktionary

Powiązane:

 czas. przoć

 rzecz. przocielstwo n.

Wiktionary


przocielstwo

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) gw-pl|Śląsk Cieszyński. pokrewieństwo

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. przociel mos., przociyl mos.

Wiktionary


przociyl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) gw-pl|Śląsk Cieszyński. krewny

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. przocielstwo n.

Wiktionary


przód

frontowa część czegoś (np. ubrania)


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) część frontowa

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Obróć krzesło przodem do stołu.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: pʃut, AS: pšut

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. przodownik m., przodownica ż., przodek mrz./mos.

 czas. przodować ndk.

 przym. przedni

 przysł. naprzód

 wykrz. naprzód

Wiktionary


przodek

przedstawiciel rodziny lub plemienia dający początek dalszym pokoleniom; protoplasta, antenat, antecesor, dziad, pradziad


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) ktoś, od kogo ktoś pochodzi

 (1.2) biol. organizm poprzedzający genetycznie

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (2.1) daw. przód czegoś, początek

 (2.2) mat. inform. węzeł drzewa, leżący na ścieżce z korzenia do danego węzła i będący bliżej korzenia

 (2.3) górn. główne miejsce wydobywania węgla, aktywny koniec tunelu

 (2.4) choreogr. taniec biskupiański

 (2.5) wojsk. jednoosiowy pojazd, przede wszystkim konny, służący do ułatwienia holowania dział

 (2.6) archit. hist. budynek postawiony od frontu, przy ulicy, na parceli w zwartej zabudowie miejskiej

Wiktionary

  • przodek – w genealogii osoba, od której ktoś pochodzi (por. potomek)
  • przodek – istota, której geny miały wpływ na genom innej rozpatrywanej istoty (zob. rozmnażanie)
  • przodek – w matematyce i informatyce – węzeł drzewa, leżący na ścieżce z korzenia do danego węzła i będący bliżej korzenia
  • przodek – główne miejsce wydobywania węgla, aktywny koniec tunelu
  • przodek – taniec biskupiański
  • przodek – jednoosiowy pojazd, przede wszystkim konny, służący do ułatwienia holowania dział

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Postanowiłam dowiedzieć się czegoś o moich przodkach i stworzyć drzewo genealogiczne mojej rodziny.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈpʃɔdɛk, AS: pšodek

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. przód m., przodownik m., przodownica ż., przodowanie n., uprzedzanie n., uprzedzenie n., przedniość ż., uprzedniość ż., przodowy mos., przodkowanie n.

 czas. przodować ndk.; uprzedzać ndk., uprzedzić dk., przodkować ndk.

 przym. przodkowy, przodowy, przedni, uprzedni, przodowniczy

 przysł. przednio, wprzódy, uprzednio

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) antenat, ascendent, wstępny; podn. dziad

Wiktionary


przodem

przed innymi, poprzedzając, wyprzedzając innych; na czele, na przedzie, na przodzie (rzadko)


SJP.pl

przysłówek odrzeczownikowy sposobu

 (1.1) dynamicznie: przed innymi; wyprzedzając resztę

 (1.2) statycznie: przed resztą; poprzedzając innych

forma rzeczownika.

 (2.1) N. lp. od: przód

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1-2) na przedzie, na przodzie, z przodu

Wiktionary


przodkini

przodek; antenatka, protoplastka


SJP.pl


przodkowanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) rzad. akt bycia dla kogoś przodkiem

 (1.2) rzad. akt bycia ważniejszym, lepszym

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. przodek mos./mrz.

 czas. przodkować ndk.

 przym. przodkowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1-2) przodowanie

Wiktionary


przodkowo

wieś w Polsce


SJP.pl

Przodkowo (kaszub. Przedkòwò, niem. Seefeld) – wieś kaszubska w Polsce, położona w województwie pomorskim, w powiecie kartuskim, siedziba gminy Przodkowo, przy drodze wojewódzkiej nr 224. W Przodkowie działa jednostka Ochotniczej Straży Pożarnej, przy siedzibie której znajduje się Muzeum Pożarnictwa (wśród eksponatów znajdują się stare wozy strażackie i dawny sprzęt gaśniczy). Obszar wsi jest podzielony na dwa sołectwa: Przodkowo i Przodkowo Działki.

Wikipedia


przodkowy

dawniej: człowiek znajdujący się na przedzie


SJP.pl


przodomózgowie

przednia część mózgu do której zalicza się kresomózgowie i międzymózgowie


SJP.pl

Przodomózgowie (łac. prosencephalon) – pierwszy z trzech (obok śródmózgowia i tyłomózgowia) pierwotnych pęcherzyków mózgowych, rozwojowa część mózgowia kręgowców.

U człowieka w okresie 5. tygodnia rozwoju zarodkowego ulega podziałowi na kresomózgowie i międzymózgowie. Wadą rozwojową przodomózgowia jest holoprozencefalia. Powstaje w przypadku braku podziału kresomózgowia na dwie pólkule.

Wikipedia


przodorzęskowe

o cechach przodorzęskowych (klasa grzybopodobnych organizmów)


SJP.pl


przodorzęskowy

o cechach przodorzęskowych (klasa grzybopodobnych organizmów)


SJP.pl


przodoskrzelne

o cechach przodoskrzelnych (podgromada ślimaków)


SJP.pl

Przodoskrzelne (Prosobranchia), skrętonerwne (Streptoneura) – wyróżniana dawniej podgromada ślimaków (Gastropoda), do której zaliczano ponad połowę współcześnie żyjących gatunków ślimaków, przede wszystkim morskich i słodkowodnych, rzadziej lądowych. Ich jama płaszczowa oraz skrzela są położone w przedniej części ciała, a boczno-trzewiowe spoidła nerwowe są ósemkowato skręcone. U form lądowych brak skrzeli. Stosunkowo łatwo jest je rozpoznać po występującym wieczku zamykającym muszlę. Są to organizmy najczęściej rozdzielnopłciowe. Większość związana z osadami dennymi, niektóre występują na znacznych głębokościach.

Wikipedia


przodoskrzelny

o cechach przodoskrzelnych (podgromada ślimaków)


SJP.pl


przodostopie

przednia część stopy od stawów stępowo-śródstopnych do końca palców


SJP.pl


przodować

czasownik nieprzechodni niedokonany

 (1.1) być najlepszym, pierwszym, przewyższać kogoś pod jakimś względem

Wiktionary

Wymowa:

IPA: pʃɔˈdɔvat͡ɕ, AS: pšodovać

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. przodek mos./mrz.

 przym. przedni

Wiktionary


przodowanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|przodować.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. nieprzodowanie n., przodek mrz./mos.

 czas. przodować ndk.

 przym. przedni

Wiktionary


przodówka

grupa osób wyprzedzająca innych, przodująca


SJP.pl


przodownica

Przodownica – pismo dla kobiet wiejskich, miesięcznik społeczno-oświatowy wydawany w latach 1899–1912 w Krakowie.

W 1908 w numerze 11 „Przodownicy” ukazał się pierwszy przedruk wiersza „Rota” (1908) Marii Konopnickiej.

Wikipedia


przodownicki

przodownik


SJP.pl

Patrz:

przodownik

przodownictwo

1. przodowanie w czymś;
2. panowanie nad czymś; hegemonia


SJP.pl


przodowniczka

kobieta o najlepszych wynikach w jakiejś dziedzinie


SJP.pl


przodownik

1. osoba o lepszych wynikach w jakiejś dziedzinie;
2. kosiarz idący na początku szeregu żniwiarzy


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) osoba lub grupa ludzi przodująca w danej dziedzinie; pierwszy w czymś

 (1.2) adm. stopień podoficerski w polskiej międzywojennej policji państwowej

 (1.3) przest. przywódca

Wiktionary

  • Przodownik pracy
  • Przodownik turystyki górskiej
  • przodownik – stopień podoficerski w Straży Granicznej II RP, Policji Państwowej i Policji Województwa Śląskiego, Służbie Więziennej, Straży Ochrony Kolei

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Wśród murarzy na budowie Mateusz w krótkim czasie stał się przodownikiem.

 (1.2) Drzwi otworzyły się i do pokoju wszedł przodownik i dwaj wywiadowcy po cywilnemu.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. przodek mos./mrz., przodownica ż., przodownictwo n.

 czas. przodować ndk.

 przym. przodowniczy, przedni

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) protagonista, przewodnik

 (1.2) sierżant

 (1.3) lider, pejor. prowodyr, przest. wodziciel

Wiktionary


przodowy

górnik pracujący bezpośrednio przy urabianiu kopalin, odpowiedzialny za pracę zespołu robotników na przodku


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) związany z przodkiem górniczym, dotyczący tego przodka

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (2.1) górnik, który kieruje pracą na przodku

Wiktionary

Powiązane:

 przym. przedni

 rzecz. przodek mos./mrz.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) przodkowy

Wiktionary


przodowygięcie

odchylenie ku przodowi; skrzywienie przednie


SJP.pl


przodozgryz

wada zgryzu, przy której rząd dolnych zębów wystaje daleko przed rząd zębów górnych


SJP.pl

Wikipedia


przódź

przysłówek

 (1.1) gw-pl|Śląsk Cieszyński. najpierw

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) przódzi

Wiktionary


przódzi

przysłówek

 (1.1) gw-pl|Śląsk Cieszyński. najpierw

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) przódź

Wiktionary


przodzik

1. wstawka zakrywająca dekolt, imitująca przód bluzki;
2. dziecięcy fartuszek ochronny;
3. rzadko, zdrobnienie od: przód


SJP.pl


prztyczek

zdrobnienie od: prztyk


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) lekkie uderzenie końcem palca wskazującego, opartego wcześniej o kciuk

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Jacek przez całą lekcję denerwował kolegę z sąsiedniej ławki prztyczkami w ucho.

 (1.1) Gdy się rodzi dziecko, anioł daje mu prztyczka pod nos, żeby nowo narodzony zapomniał wszystko, co jego dusza wiedziała, kiedy unosiła się we Wszechświecie. Od tego rowek pod nosem… Ciebie czeka mocniejszy prztyczek.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈpʃtɨt͡ʃɛk, AS: pštyček

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. prztyknięcie n., prztykanie n.

:: zgrub. prztyk m.

 czas. prztyknąć, prztykać, wyprztykać

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) prztyk, prztyknięcie, pstryczek

Wiktionary


prztyk

odgłos uderzenia palcem o wewnętrzną część dłoni w trakcie rozprężenia się po zaczepieniu o kciuk; pstryk; pstryczek


SJP.pl


przy

przyimek sygnalizujący stosunek współwystępowania, styczności w czasie i przestrzeni


SJP.pl

przyimek

 (1.1) …opisujący miejsce, niedaleko którego odbywa się czynność

 (1.2) …opisujący orientacyjny czas, okazję

 (1.3) …opisujący okoliczność

 (1.4) …przyłączający nazwę obiektu, z którym wiążą się charakteryzowane w zdaniu czynności

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Usiadłem sobie przy oknie, otworzyłem pamiętnik i trochę pisałem.

 (1.1) Są miejscowości, które zbudowano przy węzłach kolejowych i gdzie najważniejszym miejscem jest dworzec.

 (1.2) Przy obiedzie wyznałam rodzicom prawdę.

 (1.3) Zrobię to przy okazji.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: pʃɨ, AS: pšy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) obok; gw-pl|Górny Śląsk|przi.

 (1.2) około, podczas

Wiktionary


przy-

przedrostek

 (1.1) …oznaczający osiągnięcie celu

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Przybiegł i przytargał ze sobą kilogram jabłek.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: pʃɨ, AS: pšy

Wiktionary


przyaktorzyć

potocznie: udać, zasymulować coś, np. faul


SJP.pl


przyamurski

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z Przyamurzem, dotyczący Przyamurza

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Przyamurze n.

Wiktionary


przyatakować

potocznie: lekko zaatakować


SJP.pl


przyautostradowy

przymiotnik

 (1.1) położony przy autostradzie

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Po postoju na przyautostradowym parkingu zwabił ich w zasadzkę i zmusił do zjechania na boczną drogę.

Wiktionary


przybajkale

obszar nad Bajkałem


SJP.pl

Wikipedia


przybajkalski

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z Przybajkalem, dotyczący Przybajkala

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Przybajkale n.

Wiktionary


przybankowy

przymiotnik

 (1.1) znajdujący się, działający lub odbywający się przy banku

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌpʃɨbãŋˈkɔvɨ, AS: pšybãŋkovy

Wiktionary

Powiązane:

 przym. bankowy

Wiktionary


przybasenowy

przymiotnik

 (1.1) znajdujący się, działający lub odbywający się przy basenie

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌpʃɨbasɛ̃ˈnɔvɨ, AS: pšybasẽnovy

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. basen mrz., basenik mrz.

Wiktionary


przybazarowy

przymiotnik

 (1.1) znajdujący się, działający lub odbywający się przy bazarze

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌpʃɨbazaˈrɔvɨ, AS: pšybazarovy

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. bazar mrz., bazarek mrz.

Wiktionary


przybeczać

dawniej: odpokutowywać, żałować czegoś; przypłacać


SJP.pl


przybiblioteczny

przymiotnik

 (1.1) znajdujący się, działający lub odbywający się przy bibliotece

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌpʃɨbʲiblʲjɔˈtɛt͡ʃnɨ, AS: pšybʹiblʹi ̯otečny

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. bibliotekarstwo n., biblioteka ż.

 przym. biblioteczny

Wiktionary


przybić

czasownik przechodni dokonany

 (1.1) dokonany od|przybijać.

 (1.2) umocować coś gwoździem

 (1.3) przypłynąć do brzegu

 (1.4) odcisnąć stempel

 (1.5) mocno zmartwić kogoś

 (1.6) uderzyć dłonią w cudzą dłoń

Wiktionary

Przykłady

 (1.3) Witold Gombrowicz 21 sierpnia 1939 roku na statku "Chrobry" przybił do Buenos Aires.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈpʃɨbʲit͡ɕ, AS: pšybʹić

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. bicie n., przybitka ż., przybijanie n., przybicie n.

 czas. bić, przybijać ndk.

 ims. przybity

 przym. przybity

Wiktionary


przybielski

nazwisko


SJP.pl


przybierać

czasownik przechodni niedokonany (dk. przybrać)

 (1.1) przyjmować imię, nazwisko lub pseudonim

 (1.2) nabierać cech

 (1.3) ozdabiać czymś

czasownik nieprzechodni niedokonany (dk. przybrać)

 (2.1) stawać się zasobniejszym w coś, intensywniejszym

 (2.2) o rzece lub wodzie: podnosić swój poziom, wzbierać

czasownik zwrotny niedokonany przybierać się (dk. przybrać się)

 (3.1) przest. poet. ozdabiać się czymś, stroić się w coś

 (3.2) pot. wsiadać z kimś do pojazdu, by zostać podwiezionym

 (3.3) daw. gw-pl|Wilno. zamierzać

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) W niektórych zakonach mnisi przybierają nowe imię.

 (1.1) W tej organizacji zwykle przybierało się jakiś pseudonim.

 (1.2) Ośmiornica przybiera niepozorny wygląd i chwyta ofiarę.

 (1.3) Przed Wszystkimi Świętymi wdowa zawsze przybierała igliwiem cały grobowiec.

 (2.1) Przez cały styczeń mróz przybierał, ale pod koniec miesiąca zelżał.

 (2.2) Olza wciąż przybierała, ale do alarmu było daleko.

 (3.2) Mieliśmy w zwyczaju przybierać się z kimś w drodze do Katowic.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. przybranie n., przybór mrz.

 czas. przybrać dk.

 przym. przybrany

Wiktionary


przybiernów

wieś w Polsce


SJP.pl

Przybiernów (niem. Pribbernow) – wieś w Polsce położona w województwie zachodniopomorskim, w powiecie goleniowskim, w gminie Przybiernów.

Miejscowość jest siedzibą gminy Przybiernów.

We wsi kościół z XVII w. z drewnianą wieżą barokową z XVIII w. otoczony murem. W południowej części wsi zrekonstruowany wiatrak-koźlak z 1837. W czasie walk o Przybiernów toczonych w 1945 roku przez 3 Pułk Piechoty Wojska Polskiego z armią niemiecką poległ kpt. Władysław Górski.

Wikipedia


przybiernówko

Przybiernówko – wieś w północno-zachodniej Polsce, położona w województwie zachodniopomorskim, w powiecie gryfickim, w północno-zachodniej części gminy Gryfice.

Dzieci i młodzież z terenu Przybiernówka uczęszczają do szkoły podstawowej w Prusinowie oraz do szkół podstawowych w Gryficach. W miejscowości znajduje się remiza Ochotniczej Straży Pożarnej oraz świetlica wiejska, w której organizowane są imprezy okolicznościowe.

Wikipedia


przybiernowski

Przybiernów


SJP.pl

Patrz:

Przybiernów

przybieżeć

czasownik nieprzechodni dokonany

 (1.1) daw. przybiec

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) A gdyśmy przybieżeli do niektórej wyspy, którą zowią Clauda, ledwośmy barki dostać mogli.

Wiktionary


przybijać

czasownik przechodni niedokonany (dk. przybić)

 (1.1) wbijając gwóźdź, kołek itp., przytwierdzać coś

 (1.2) o statku, łodzi: podpływać do brzegu lub nabrzeża

 (1.3) o pieczęci: odciskać znak

 (1.4) pot. uderzać dłonią w czyjąś dłoń

 (1.5) martwić kogoś czymś

Wiktionary

Przykłady

 (1.2) Rano wzywają na gimnastykę, organizują teatrzyki, dni narodowe, konkursy i ogniska, gdy statek przybija do brzegu.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: pʃɨˈbʲijät͡ɕ, AS: pšybʹii ̯äć

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. przybicie n., bicie n., przybijanie n.

 czas. przybić, bić

 przym. przybity

 ims. przybity

Wiktionary


przybijanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|przybijać.

Wiktionary

Powiązane:

 czas. przybić, przybijać ndk.

Wiktionary


przybitka

Przybitka – element oddzielający ładunek miotający od pocisku w broni palnej

Wikipedia


przybity

przenośnie: zmartwiony, dotknięty czymś, np. cierpieniem


SJP.pl

forma czasownika.

 (1.1) imiesłów przymiotnikowy bierny od: przybić

przymiotnik

 (2.1) załamany, smutny, zmartwiony

Wiktionary

Wymowa:

IPA: pʃɨˈbʲitɨ, AS: pšybʹity

Wiktionary

Powiązane:

 czas. przybić dk., przybijać ndk.

 rzecz. przybicie n.

Wiktionary

Synonimy:

 (2.1) przygnębiony, załamany

Wiktionary


przybkówko

Przybkówko – osada w Polsce położona w województwie zachodniopomorskim, w powiecie szczecineckim, w gminie Barwice.

W latach 1975–1998 miejscowość położona była w województwie koszalińskim.

Wikipedia


przyblady

trochę blady; bladawy


SJP.pl


przybladły

taki, który przybladł


SJP.pl


przyblatowy

znajdujący się przy blacie


SJP.pl


przybliżać

czasownik przechodni niedokonany (dk. przybliżyć)

 (1.1) przesuwać coś bliżej

 (1.2) skracać termin

 (1.3) czynić uczuciowo bliższym

 (1.4) opisywać, podawać w przybliżeniu

 (1.5) opt. pokazywać w powiększeniu

czasownik zwrotny niedokonany przybliżać się (dk. przybliżyć się)

 (2.1) skracać dystans między czymś, kimś a sobą

 (2.2) stawać się mniej odległym w czasie

 (2.3) stawać się bliższym emocjonalnie między sobą

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. przybliżanie n., przybliżenie n.

 przym. przybliżony

 czas. przybliżyć, zbliżać

 przysł. w przybliżeniu

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) uprzystępniać, zbliżać

 (1.2) przyspieszać / przyśpieszać

 (1.3) zbliżać

 (1.4) określać, opisywać

 (2.1) przysuwać się, zbliżać się

 (2.2) zbliżać się

 (2.3) zbliżać się

Wiktionary


przybliżenie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|przybliżyć.

 (1.2) wielkość niezupełnie dokładna

przysłówek

 (2.1) przest. mniej więcej, w przybliżeniu, około

Wiktionary

Aproksymacja (łac. approximare – przybliżać) – budowanie rozwiązań przybliżonych, zwłaszcza wtedy, gdy ścisłego rozwiązania nie da się przedstawić dokładnie w postaci analitycznej.

Przykład to zastąpienie pewnej funkcji f(x) inną, zazwyczaj prostszą \varphi (x), umożliwiającą efektywne rozwiązanie postawionego problemu. Przykłady takich sytuacji to:

  • obliczanie całek oznaczonych z funkcji, które nie dają się scałkować ściśle;
  • rozwiązywanie równań różniczkowych – zarówno zwyczajnych, jak i cząstkowych – kiedy poszukuje się niewiadomych funkcji;
  • opracowywanie wyników pomiarów znanych tylko na dyskretnym zbiorze punktów, np. w meteorologii.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ˌpʃɨblʲiˈʒɛ̃ɲɛ, AS: pšyblʹižńe

Wiktionary

Powiązane:

 czas. przybliżyć (się), przybliżać (się)

 rzecz. przybliżanie, przybliżoność

 przym. przybliżony

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) zaokrąglenie

Wiktionary


przybliżony

przymiotnik

 (1.1) bliski rzeczywistemu, ale podany z pewną niedokładnością

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. przybliżanie n., przybliżenie n.

 czas. przybliżać ndk., przybliżyć dk., przybliżać się ndk., przybliżyć się dk.

 przysł. w przybliżeniu, przybliżenie

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) ogólnikowy, prowizoryczny, przewidywany, ramowy, szacowany, szacunkowy, uśredniony, zbliżony, zgrubny

Wiktionary


przybliżyć

czasownik przechodni dokonany (ndk. przybliżać)

 (1.1) dokonany od|przybliżać.

czasownik zwrotny dokonany przybliżyć się (ndk. przybliżać się)

 (2.1) dokonany od|przybliżać się.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. przybliżanie n., przybliżenie n.

 czas. przybliżać ndk.

 przym. przybliżony

 przysł. w przybliżeniu

Wiktionary


przyboczna

1. kobieta pełniąca służbę przy kimś;
2. zastępczyni druzynowej lub drużynowego w harcerstwie


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) harc. zastępczyni drużynowego

forma przymiotnika.

 (2.1) forma żeńska przymiotnika przyboczny

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Nasza przyboczna będzie miała 25. urodziny.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz.

:: fm. przyboczny m.

 przym. przyboczny

Wiktionary


przyboczny

dawniej: człowiek pełniący służbę przy kimś, towarzyszący komuś


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) pełniący służbę przy kimś

 (1.2) daw. znajdujący się obok

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (2.1) harc. zastępca drużynowego;

Wiktionary

Przyboczny, przyboczna – funkcja w drużynie harcerskiej lub gromadzie zuchowej. Przyboczny jest głównym pomocnikiem drużynowego lub drużynowej. W niektórych drużynach pełni on też funkcję zastępowego Zastępu Zastępowych (tzw. zz), w skład którego wchodzą inni zastępowi oraz, w zależności od zwyczajów przyjętych w danym środowisku, podzastępowi. Funkcja ta jest też traktowana jako przygotowanie do objęcia funkcji drużynowego.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: pʃɨˈbɔt͡ʃnɨ, AS: pšybočny

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. przyboczna ż.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.2) współcz. okoliczny, pobliski, przyległy, sąsiedni

Wiktionary


przyboiskowy

przymiotnik

 (1.1) znajdujący się, działający lub odbywający się przy boisku

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌpʃɨbɔjiˈskɔvɨ, AS: pšyboi ̯iskovy

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. boisko n.

 przym. boiskowy

Wiktionary


przybój

załamywanie lub rozbijanie się fal na płyciznach bądź u brzegów; kipiel


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) wahadłowy ruch fal morskich załamujących się o brzeg;

Wiktionary

Przybój – wahadłowy ruch wody od brzegu i do brzegu, wywołany załamaniem się fali na płytkiej wodzie przybrzeżnej, czyli uderzanie fal o brzeg zbiornika wodnego.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ˈpʃɨbuj, AS: pšybui ̯

Wiktionary

Powiązane:

 przym. przybojowy

Wiktionary


przybojowy

przymiotnik od: przybój


SJP.pl


przybór

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) w lm. przybory: przedmioty służące do wykonywania określonej czynności

 (1.3) powiększenie się stanu czegoś

Wiktionary

Przypór (899 m)lub Przybór (898 m) – szczyt w Grupie Lipowskiego Wierchu i Romanki w Beskid Żywiecko-Orawskim. Znajduje się w północnym grzbiecie Skały, który poprzez Lachowe Młaki, Juszczynkę i Przypór ciągnie się po dolinę potoku Juszczynka w Juszczynie. Południowo-zachodnie stoki Przybora opadają do potoku Bystrzanka, północne i północno-wschodnie do Juszczynki. Obecnie wierzchołek i stoki Przypora są porośnięte lasem, ale na północno-zachodnim grzbiecie znajduje się zarastająca polana Palenica. Dawniej Przypór był znacznie bardziej bezleśny; na topograficznej (niezaktualizowanej) mapie Geoportalu zaznaczona jest duża polana na jego grzbiecie. Jeszcze obecnie na zdjęciach lotniczych tej mapy widoczne są zarastające pozostałości dawnych polan na jego stokach. Od drugiej połowy XIX wieku po II wojnę światową Żywiecczyzna była przeludniona i na potrzeby rolnictwa wyrąbano większość lasów w górach, zamieniając je na pola uprawne i hale pasterskie. Po II wojnie światowej stopniowo zaprzestawano uprawy tych mających niewielką wartość rolniczą kamienistych pól położonych na stromych nieraz stokach, w latach 80. załamało się także pasterstwo. Nieużytkowane pola i hale zalesiono lub samorzutnie zarastają lasem.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Od ojca dostał przy tym ładunki, rozmaite przybory myśliwskie i siodło do konnej jazdy.

 (1.2) Choć przybór dosięgnął ledwie trzeciej części swej miary, już całe wybrzeże było zalane.

 (1.3) …cóż mię obchodzić mógł majątek lub przybór domowy?

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈpʃɨbur, AS: pšybur

Wiktionary

Powiązane:

 (1.1) rzecz. przybornik

 (1.2-3) czas. przybrać, przybierać, przym. przyborowy

Wiktionary


przybora

nazwisko, np. Jeremi Przybora (1915-2004), poeta


SJP.pl


przybornik

zestaw przyborów do czegoś


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) komplet przyborów

 (1.2) pojemnik na przybory

Wiktionary

Przykłady

 (1.2) Zainspirowana ostatnią wizytą w sklepie postanowiłam wykonać swój przybornik na sztućce.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: pʃɨˈbɔrʲɲik, AS: pšyborʹńik

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. przybór m.

Wiktionary


przyborowski

nazwisko


SJP.pl


przybory

nazwisko, np. Jeremi Przybora (1915-2004), poeta


SJP.pl


przyboś

regionalnie: bez rajstop, pończoch lub skarpet; zwykle w połączeniach "chodzić przyboś" albo "chodzić na przyboś"; na przyboś


SJP.pl

  • Adam Wiktor Przyboś (1906–1990) – polski historyk i pedagog, badacz dziejów nowożytnych XVI–XVIII wieku, brat Stefana Przybosia.
  • Ewa Maria Przyboś-Razowska (ur. 1943) – polska zoolog, genetyk i pedagog, córka Adama Przybosia.
  • Julian Przyboś (1901–1970) – polski poeta, eseista i tłumacz, brat stryjeczny Adama i Stefana Przybosiów.
  • Kazimierz Przyboś – polski historyk, pedagog, syn Adama Przybosia.
  • Stefan Przyboś (1900–1940) – polski nauczyciel, brat Adama Przybosia.

Wikipedia


przybówka

wieś w Polsce


SJP.pl

Przybówka – wieś w Polsce, położona w województwie podkarpackim, w powiecie krośnieńskim, w gminie Wojaszówka.

W latach 1975–1998 wieś administracyjnie należała do województwa krośnieńskiego.

Wieś jest siedzibą parafii Św. Kazimierza, należącej do dekanatu Frysztak, diecezji rzeszowskiej.

Wikipedia


przybrać

czasownik przechodni dokonany (ndk. przybierać)

 (1.1) dokonany od|przybierać.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. przybranie n., przybór m.

 czas. przybierać ndk.

 przym. przybrany

Wiktionary


przybranie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|przybrać.

 (1.2) coś, co służy do przystrojenia, upiększenia

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. przybieranie n.

 czas. przybrać dk., przybierać ndk.

Wiktionary


przybranówek

Przybranówek – wieś w Polsce położona w województwie kujawsko-pomorskim, w powiecie aleksandrowskim, w gminie Aleksandrów Kujawski.

W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa włocławskiego.

Wieś sołecka – zobacz jednostki pomocnicze gminy Aleksandrów Kujawski w BIP.

Wikipedia


przybrany

przymiotnik

 (1.1) traktowany jako własny pomimo innego pochodzenia

 (1.2) przyjęty jako własny choć nieprawdziwy

forma czasownika.

 (2.1) ims. przym. bierny od przybrać

Wiktionary

Powiązane:

 czas. przybierać, przybrać

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) adoptowany

Wiktionary


przybrudzać

lekko zabrudzać; podbrudzać


SJP.pl


przybrudzić

lekko zabrudzić; podbrudzić


SJP.pl


przybrzeże

Przybrzeże, pas przybrzeżny – obszar płytkiego morza przylegający bezpośrednio do brzegu (plaży), na którym fale oscylacyjne przełamują się, a następnie jako fale translacyjne rozchodzą się w kierunku plaży.

Pas przybrzeżny jest nazywany niekiedy pasem wód terytorialnych.

Wikipedia


przybrzeżny

przymiotnik relacyjny

 (1.1) położony, znajdujący się w pobliżu brzegu morza, jeziora lub rzeki

 (1.2) charakterystyczny lub typowy dla terenów w pobliżu brzegu morza, jeziora lub rzeki

Wiktionary

Wymowa:

IPA: pʃɨˈbʒɛʒnɨ, AS: pšybžežny

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. brzeg m., brzeżek m., wybrzeże n., obrzeże n., nabrzeże n., brzegówka ż., brzegowiec m., brzeżyca ż., brzegowanie n., brzegownica ż., Brzeg m., Brzesko n., Brzegi m.

 czas. brzegować ndk., obrzeżyć dk.

 przym. brzegowy, brzeżny, nabrzeżny, nadbrzeżny

 przysł. brzegowo, brzeżnie

Wiktionary

Synonimy:

 (1.2) nadbrzeżny

Wiktionary


przybudówka

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) organizacja podległa większej organizacji działająca na jej rzecz

Wiktionary


przyburcie

część statku przylegająca do burty


SJP.pl


przybyć

czasownik nieprzechodni dokonany (ndk. przybywać)

 (1.1) książk. dotrzeć do jakiegoś miejsca

 (1.2) powiększyć się ilościowo

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Do Krakowa przybył wierny współpracownik zmarłego króla, arcybiskup gnieźnieński, Wojciech Jastrzębiec.

 (1.1) Przybyłam do Peru w kwietniu 1977.

 (1.2) Przez dwa dni przybyło mi prawie dwa kilo.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈpʃɨbɨt͡ɕ, AS: pšybyć

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. bywalec mos., byt mrz., bycie n., przybysz m., przybyszka ż., przybycie n., przybywanie n.

 czas. przybywać ndk.

 przym. przybyszowy

Wiktionary


przybychna

imię żeńskie


SJP.pl


przybychniny

przymiotnik dzierżawczy - należący do Przybychny lub z nią związany


SJP.pl


przybychowo

Przybychowo – wieś w Polsce położona w województwie wielkopolskim, w powiecie czarnkowsko-trzcianeckim, w gminie Połajewo.

Przez miejscowość przebiega droga wojewódzka nr 178.

Wieś szlachecka Przibichowo położona była w 1580 roku w powiecie poznańskim województwa poznańskiego. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa pilskiego.

Wikipedia


przybycie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|przybyć.

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) On nie potwierdził mi swojego przybycia.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: pʃɨˈbɨt͡ɕɛ, AS: pšybyće

Wiktionary

Powiązane:

 czas. przybyć, przybywać

 rzecz. przybywanie n., bywalec mos.

Wiktionary


przybycień

nazwisko


SJP.pl


przybygniew

imię męskie


SJP.pl

  • Przybygniew – staropolskie imię męskie
  • Przybygniew (Uto) – książę Obodrytów z początku XI wieku

Wikipedia


przybygniewa

imię żeńskie


SJP.pl


przybygniewiny

przymiotnik dzierżawczy - należący do Przybygniewy lub z nią związany


SJP.pl


przybygniewostwo

Przybygniew z żoną; Przybygniewowie


SJP.pl


przybygniewowie

imię męskie


SJP.pl


przybygniewowy

przymiotnik dzierżawczy - należący do Przybygniewa lub z nim związany


SJP.pl


przybylak

nazwisko


SJP.pl


przybyliński

nazwisko


SJP.pl


przybylski

nazwisko


SJP.pl

  • Bronisław Kazimierz Przybylski
  • Czesław Przybylski
  • Marcin Przybylski
  • Jacek Idzi Przybylski
  • Jacek Przybylski (piłkarz)
  • Jerzy Przybylski
  • Kazimierz Przybylski
  • Krzysztof Przybylski (ur. 1971)
  • Mateusz Przybylski
  • Michał Przybylski (koszykarz)
  • Michał Przybylski (piłkarz ręczny)
  • Ryszard Przybylski
  • Sławomir Przybylski
  • Stanisław Przybylski
  • Wacław Przybylski
  • Włodzimierz Przybylski
  • Wojciech Przybylski
  • Zygmunt Przybylski

Wikipedia


przybymir

imię męskie


SJP.pl

Przybymir – staropolskie imię męskie, złożone z członów Przyby- („przybyć, przybywać”) oraz -mir („pokój, spokój, dobro”). Mogło oznaczać „ten, który przynosi pokój”.

W polskim piśmiennictwie pojawił się w 1265 r. W styczniu 2025 roku nie wystąpił w rejestrze PESEL, wśród publicznie dostępnych danych dotyczących osób żyjących.

Przybymir imieniny obchodzi 16 marca, 27 sierpnia.

Wikipedia


przybymira

imię żeńskie


SJP.pl


przybymirostwo

Przybymir z żoną; Przybymirowie


SJP.pl


przybymirowie

imię męskie


SJP.pl


przybymirowy

przymiotnik dzierżawczy - należący do Przybymira lub z nim związany


SJP.pl


przybynów

Przybynów – wieś w Polsce położona w województwie śląskim, w powiecie myszkowskim, w gminie Żarki.

W miejscowości istniał klub piłki nożnej noszący nazwę KS „Orzeł”, który z w 2009 r. został zlikwidowany z powodu braku sponsora. Barwami klubowymi zawodników były czerwień i czerń.


Wikipedia


przybyrad

imię męskie


SJP.pl

Przybyrad – staropolskie imię męskie złożone z członów Przyby- ("przybyć, przybywać") i -rad ("być zadowolonym, chętnym, cieszyć się"). Może oznaczać "ten, z którym przybywa radość".

Przybyrad imieniny obchodzi 27 stycznia, 15 lutego, 12 czerwca i 27 grudnia.

Wikipedia


przybyś

nazwisko


SJP.pl


przybysz

człowiek, który dokądś przybył, przyjechał, sprowadził się gdzieś


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) ktoś, kto przybył

Wiktionary

Przybysz (ang. The Visitor, 1997–1998) – amerykański serial science fiction stworzony przez Deana Devlina i Rolanda Emmericha. Wyprodukowany przez Centropolis Television i 20th Century Fox Television.

Światowa premiera serialu miała miejsce 19 września 1997 roku na kanale Fox. Ostatni odcinek został wyemitowany 16 stycznia 1998 roku. W Polsce serial nadawany był dawniej na kanałach Polsat i TV4.

Wikipedia

Powiązane:

 czas. przybyć dk.

Wiktionary


przybyszewo

Miejscowości w Polsce:

  • Przybyszewo – nieoficjalna kolonia wsi Ładnówko w woj. kujawsko-pomorskim, w pow. brodnickim, w gminie Zbiczno
  • Przybyszewo – wieś w woj. mazowieckim, w pow. ciechanowskim, w gminie Regimin
  • Przybyszewo – część wsi Gozdowo w województwie mazowieckim, w powiecie sierpeckim, siedziba gminy Gozdowo
  • Przybyszewo – wieś w woj. wielkopolskim, w pow. leszczyńskim, w gminie Święciechowa

Wikipedia


przybyszewski

nazwisko


SJP.pl

  • Stanisław Przybyszewski – pisarz młodopolski.
  • Sebastian Przybyszewski – polski piłkarz.
  • Zbigniew Przybyszewski – polski komandor i żeglarz.
  • Bolesław Przybyszewski – muzykolog.
  • Bolesław Przybyszewski – ksiądz.
  • Dawid Przybyszewski – polski koszykarz.
  • Zenon Przybyszewski Westrup – dyplomata szwedzki.
  • Stefan Przybyszewski – polski działacz komunistyczny.

Wikipedia


przybyszewszczyzna

ogół cech charakterystycznych dla twórczości Stanisława Przybyszewskiego


SJP.pl

Przybyszewszczyzna – termin wywodzący się od nazwiska polskiego pisarza i dramaturga Stanisława Przybyszewskiego określający tendencję do nadmiernej stylizacji na prozę poetycką, zamiłowanie do przywoływania tematyki parafilii, satanizmu czy chorób umysłowych.

Wikipedia


przybyszka

przybysz; przyjezdna


SJP.pl

Przybyszka (Periplaneta) – rodzaj karaczanów z rodziny karaczanowatych.

Wikipedia


przybyszówka

wieś w Polsce


SJP.pl

Przybyszówka – część Rzeszowa, dzielnica niestanowiąca jednostki pomocniczej gminy, powstała z przyłączenia do miasta dawnej wsi Przybyszówka. Położona jest na zachodnich krańcach miasta. Pomimo ścisłych związków z i bliskiego sąsiedztwa Rzeszowa, pierwszy fragment wsi włączono do Rzeszowa 1 lutego 1977 (rejon ul. Dębickiej i część przedłużenia ul. Krakowskiej, po obecną ul. Ceramiczną). Po raz drugi obszar wsi o powierzchni około 7,7 km² i zamieszkany przez blisko 2000 osób włączono do miasta 1 stycznia 2007 r. Ostateczne przyłączenie reszty Przybyszówki do Rzeszowa nastąpiło 1 stycznia 2008 r.

Wikipedia


przybyszowy

Przybyszowy – wieś sołecka w Polsce położona w województwie świętokrzyskim, w powiecie koneckim, w gminie Końskie.

Prywatna wieś szlachecka, położona była w drugiej połowie XVI wieku w powiecie opoczyńskim województwa sandomierskiego. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa kieleckiego.

Wierni Kościoła rzymskokatolickiego należą do parafii św. Anny w Bedlnie.

Wikipedia


przybyszyn

Przybyszyn – wieś w Polsce położona w województwie podlaskim, w powiecie wysokomazowieckim, w gminie Ciechanowiec.

W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa łomżyńskiego.

Wierni kościoła rzymskokatolickiego należą do parafii Trójcy Przenajświętszej w Ciechanowcu, a prawosławni do parafii Wniebowstąpienia Pańskiego w Ciechanowcu.

Wikipedia


przybysław

imię męskie


SJP.pl

  • Przybysław – staropolskie imię męskie
W Polsce
  • Przybysław – wieś w woj. kujawsko-pomorskim, w powiecie inowrocławskim, w gminie Dąbrowa Biskupia
  • Przybysław – osada w woj. wielkopolskim, w powiecie jarocińskim, w gminie Żerków
  • Przybysław – osada w woj. wielkopolskim, w powiecie słupeckim, w gminie Zagórów
  • Przybysław – osada w woj. wielkopolskim, w powiecie złotowskim, w gminie Okonek
  • Przybysław – osada w województwie zachodniopomorskim, w powiecie choszczeńskim, w gminie Krzęcin

Wikipedia


przybysława

imię żeńskie


SJP.pl

Przybysława – staropolskie imię żeńskie, złożone z członów Przyby- ("przybyć, przybywać") oraz -sława ("sława"). Mogło oznaczać "ta, która przynosi sławę". W źródłach poświadczone w XII wieku (1168 rok).

Męski odpowiednik: Przybysław

Przybysława imieniny obchodzi 12 grudnia, jako wspomnienie bł. Przybysławy, siostry św. Wacława.

Osoby noszące to imię:

  • księżna Przybysława – księżniczka włodzimiersko-wołyńska (XII wiek)

Wikipedia


przybysławice

W Polsce
  • Przybysławice – wieś w woj. lubelskim, w pow. lubelskim, w gminie Garbów
  • Przybysławice – wieś w woj. małopolskim, w pow. krakowskim, w gminie Skała
  • Przybysławice – wieś w woj. małopolskim, w pow. krakowskim, w gminie Zielonki
  • Przybysławice – wieś w woj. małopolskim, w pow. miechowskim, w gminie Gołcza
  • Przybysławice – wieś w woj. małopolskim, w pow. miechowskim, w gminie Kozłów
  • Przybysławice – wieś w woj. małopolskim, w pow. proszowickim, w gminie Nowe Brzesko
  • Przybysławice – wieś w woj. małopolskim, w pow. tarnowskim, w gminie Radłów
  • Przybysławice – wieś w woj. świętokrzyskim, w pow. opatowskim, w gminie Ożarów
  • Przybysławice – wieś w woj. świętokrzyskim, w pow. sandomierskim, w gminie Klimontów
  • Przybysławice – wieś w woj. wielkopolskim, w pow. ostrowskim, w gminie Raszków

Wikipedia


przybysławiny

przymiotnik dzierżawczy - należący do Przybysławy lub z nią związany


SJP.pl


przybysławostwo

Przybysław z żoną; Przybysławowie


SJP.pl


przybysławowie

imię męskie


SJP.pl


przybysławowy

przymiotnik dzierżawczy - należący do Przybysława lub z nim związany


SJP.pl


przybysławski

nazwisko


SJP.pl


przybytek

1. zwiększenie się ilości czegoś; przyrost, wzrost;
2. miejsce uprawiania nauki lub sztuki;
3. w religii: miejsce przebywania bóstwa lub jego kultu; świątynia, kościół;
4. miejsce schronienia lub siedlisko czegoś;
5. potocznie: ubikacja


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) przyrost czegoś

 (1.2) miejsce, w którym uprawia się jakąś dziedzinę sztuki lub nauki

 (1.3) budowla lub pomieszczenie mające charakter sakralny

 (1.4) siedlisko czegoś

 (1.5) pot. ubikacja

 (1.6) pot. miejsce uciech

Wiktionary

Synonimy:

 (1.2) ośrodek

 (1.3) sanktuarium, świątynia

Wiktionary


przybytni

taki, który przybył z innego miejsca i się osiedlił; przybytni, napływowy


SJP.pl


przybytny

taki, który przybył z innego miejsca i się osiedlił; przybytni, napływowy


SJP.pl


przybywać

czasownik nieprzechodni niedokonany (dk. przybyć)

 (1.1) docierać do pewnego miejsca

 (1.2) powiększać się ilościowo

Wiktionary

Wymowa:

IPA: pʃɨˈbɨvat͡ɕ, AS: pšybyvać

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. przybycie n., bycie n., przybywanie n., bywalec mos.

 czas. przybyć dk.

Wiktionary


przybywający

osoba, która przybywa, przyjeżdża gdzieś


SJP.pl


przybywanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|przybywać.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. przybycie n., bywalec mos.

 czas. przybywać ndk., przybyć dk.

Wiktionary


przybywoj

imię męskie


SJP.pl

Przybywoj – staropolskie imię męskie, złożone z dwóch członów: Przyby- ("przybywać") i -woj ("wojownik").

Przybywoj imieniny obchodzi 5 lipca.

Przybywoj i Odolan, przywódcy buntu przeciw objęciu władzy przez Chrobrego po śmierci Mieszka I, to pierwsi znani Polacy nienależący do rodu książęcego.

Wikipedia


przybyła

kobieta, która przybyła


SJP.pl

Osoby o tym nazwisku:

  • Czesław Przybyła – polski aktor teatralny i filmowy
  • Jan Przybyła – polski pisarz, dziennikarz
  • Józef Przybyła – polski skoczek narciarski, olimpijczyk
  • Kamila Przybyła – polska lekkoatletka
  • Michał Przybyła – polski piłkarz
  • Piotr Przybyła – polski poeta
  • Wacław Przybyła – polski skoczek narciarski

Wikipedia


przybyłek

nazwisko


SJP.pl


przybyłowice

Przybyłowice (niem. Triebelwitz) – wieś w Polsce położona w województwie dolnośląskim, w powiecie jaworskim, w gminie Męcinka.

Miejscowość położona jest na równinie Jawora, na wysokości 165 m n.p.m., 11 km na północ od Jawora.

We wsi jest przystanek kolejowy Przybyłowice.

W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa legnickiego.

Wikipedia


przybyłowicz

nazwisko


SJP.pl


przybyłowo

Przybyłowo (niem. Dünhöfen) – wieś w Polsce położona w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie elbląskim, w gminie Tolkmicko na Wysoczyźnie Elbląskiej.

W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa elbląskiego.

Wikipedia


przybyłowski

nazwisko


SJP.pl

  • Jakub Przybyłowski (ur. 1982) – polski poeta, slamer
  • Jan Przybyłowski (1917–1951) – polski żołnierz podziemia niepodległościowego w czasie II wojny światowej oraz powojennego podziemia antykomunistycznego
  • Jan Przybyłowski (ur. 1958) – polski duchowny katolicki, teolog, profesor nauk teologicznych
  • Piotr Przybyłowski (ur. 1946) – polski naukowiec, profesor nauk rolniczych, dr hab. nauk technicznych w zakresie technologii i chemii żywności
  • Kazimierz Przybyłowski (1900–1987) – polski prawnik, profesor Uniwersytetu Jana Kazimierza we Lwowie i Uniwersytetu Jagiellońskiego
  • Witalis Przybyłowski – kupiec warszawski, chorąży wojsk insurekcji kościuszkowskiej

Wikipedia


przybyły

człowiek, który przybył skądś


SJP.pl


przybłąkany

taki, który się przybłąkał; zabłąkany


SJP.pl


przybłąkiwać

przybłąkiwać się - błąkając się, przybywać gdzieś


SJP.pl


przybłęda

(r. męski) ten, kto się przybłąkał


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy lub męskozwierzęcy

 (1.1) pot. osoba, która się przybłąkała

rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy

 (2.1) pot. zwierzę, które się przybłąkało

rzeczownik, rodzaj żeński

 (3.1) pot. kobieta, która się przybłąkała

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Opat kazał przygarniać tych przybłędów i wspomagać ich zawsze.

 (2.1) Koci przybłęda zniknął w mrokach piwnicznych.

Wiktionary

Powiązane:

 przym. przybłędny

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) posp. przywłoka

Wiktionary


przycapić

gwarowo: złapać, przyłapać


SJP.pl


przycapnąć

potocznie: schwytać, złapać niespodziewanie, przydybać


SJP.pl


przycelować

1. skierować broń lub jakiś przyrząd w stronę kogoś lub czegoś; wycelować, wcelować;
2. potocznie: trafić


SJP.pl


przycementować

przymocować cementem


SJP.pl


przycerowywać

potocznie: cerować prowizorycznie, powierzchownie


SJP.pl


przychlast

potocznie: osoba niezdarna, mało inteligentna


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) pot. depr. ktoś mało rozgarnięty

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Co za przychlast, przecież nie tak się tego używa.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) baran, bęcwał, głupiec, głupek, cymbał, debil, dureń, idiota, imbecyl, jełop, kretyn, matoł, młotek, tępak, tuman, osioł, palant, przygłup, przygłupek, półgłówek

Wiktionary


przychmurzać

rzadko: zaciemniać, zasłaniać częściowo


SJP.pl


przychód

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) ekon. wpływy pieniężne osiągane w danym okresie

 (1.2) hand. pozycja w księdze rachunkowej do wpisywania wpływów pieniężnych

 (1.3) daw. przyjście, przybycie

Wiktionary

Przychód – pojęcie księgowe, które oznacza uzyskany lub należny wpływ wartości, korzyści materialnych w ramach prowadzonej działalności gospodarczej, działalności wykonywanej osobiście, pracy wykonywanej na podstawie stosunku służbowego, stosunku pracy, pracy nakładczej oraz spółdzielczego stosunku pracy oraz z nieruchomości, w tym ze sprzedaży takiej nieruchomości.

Wikipedia

Powiązane:

 rzecz. przychodnia ż., przychodowość ż., przychodzenie n., przyjście n.

 czas. przyjść, przychodzić ndk.

 przym. przychodni, przychodniany, przychodowy

Wiktionary


przychodni

przestarzałe: przychodni; dziś tylko w wyrażeniu: na przychodne - pracując w czyimś domu, ale nie mieszkając w nim


SJP.pl


przychodnia

książkowo: ktoś, kto przyszedł, przybył skądś; przybysz


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) placówka służby zdrowia, w której lekarze różnych specjalności przyjmują chorych, udzielają im porad i w której wykonuje się podstawowe badania

forma rzeczownika.

 (2.1) D. B. lp. od: przychodzień

Wiktionary

Przychodnia lekarska – zakład służby zdrowia udzielający ambulatoryjnych świadczeń zdrowotnych.

Wyróżnia się przychodnie podstawowej opieki zdrowotnej i ambulatoryjnej opieki specjalistycznej.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Nasza przychodnia zapewnia opiekę ambulatoryjną.

 (1.1) W tym uzdrowisku jest trzynaście lecznic, w tym jeden szpital, trzy przychodnie i dziewięć sanatoriów.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. przychód m., przychodowość ż., przychodzień m., przychodźca m., przychodźstwo n., przychodzenie n., przyjście n.

 czas. przyjść dk., przychodzić ndk., przychodować ndk./dk.

 przym. przychodniany, przychodowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) ośrodek zdrowia

Wiktionary


przychodniany

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z przychodnią, dotyczący przychodni

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. przychód mrz., przychodnia ż.

Wiktionary


przychodny

przestarzałe: przychodni; dziś tylko w wyrażeniu: na przychodne - pracując w czyimś domu, ale nie mieszkając w nim


SJP.pl


przychodzenie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|przychodzić.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌpʃɨxɔˈd͡zɛ̃ɲɛ, AS: pšyχoʒńe

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. przychód m., przychodnia ż., przychodowość ż., przychodzień m., przychodźca m., przychodźstwo n., przyjście n.

 czas. przyjść dk., przychodzić ndk., przychodować ndk./dk.

 przym. przychodowy

Wiktionary


przychodzić

czasownik nieprzechodni niedokonany (dk. przyjść)

 (1.1) przybywać dokądś

 (1.2) o czasie, zjawisku: następować

 (1.3) o listach, wiadomościach: dochodzić do adresata

 (1.4) dawać się osiągnąć

 (1.5) daw. gw-pl|Wilno. wypadać

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Często przychodzą do nas goście.

 (1.2) Przyszedł czas na naukę.

 (1.3) Co tydzień przychodzi do mnie list od wnuka.

 (1.4) Łatwo mi przychodzi nauka angielskiego.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: pʃɨˈxɔd͡ʑit͡ɕ, AS: pšyχoʒ́ić

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. przychód m., przychodnia ż., przychodowość ż., przychodzień m., przychodźca m., przychodźstwo n., przychodzenie n., przyjście n.

 czas. przyjść dk., przychodować ndk./dk.

 przym. przychodowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) przybywać, zjawiać się, pojawiać się, nadchodzić

 (1.2) nadchodzić

 (1.3) docierać

Wiktionary


przychodzień

książkowo: ktoś, kto przyszedł, przybył skądś; przybysz


SJP.pl


przychodzki

nazwisko


SJP.pl


przychojec

Przychojec (w latach 1977–1981 Jodłówka) – wieś w Polsce położona w województwie podkarpackim, w powiecie leżajskim, w gminie Leżajsk.

Przychojec liczy ok. 1000 mieszkańców. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa rzeszowskiego.

Wikipedia


przychów

Przychów (dawna niem. nazwa Preichow) – wieś w Polsce położona w województwie lubuskim, w powiecie krośnieńskim, w gminie Bobrowice.

W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa zielonogórskiego.

Wikipedia


przychówek

1. przyrost żywego inwentarza lub zwierzyny łownej w stadzie;
2. młode w stadzie


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) przyrost bydła lub zwierzyny łownej w stadzie

 (1.2) młode zwierzęta w stadzie

 (1.3) pot. żart. czyjeś dzieci

Wiktionary

Wymowa:

IPA: pʃɨˈxuvɛk, AS: pšyχuvek

Wiktionary

Powiązane:

 przym. przychówkowy

 czas. chować

Wiktionary


przychylnie

przysłówek

 (1.1) w sposób przychylny

Wiktionary

Wymowa:

IPA: pʃɨˈxɨlʲɲɛ, AS: pšyχylʹńe

Wiktionary

Powiązane:

 przym. przychylny

 rzecz. przychylność ż.

Wiktionary


przychylniej

stopień wyższy od przysłówka: przychylnie


SJP.pl


przychylniejszy

stopień wyższy od przymiotnika; przychylny


SJP.pl


przychylność

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) cecha tego, co przychylne

Wiktionary

Powiązane:

 przym. przychylny

 przysł. przychylnie

Wiktionary


przychylny

przymiotnik jakościowy

 (1.1) podchodzący z sympatią; dający, zapewniający dobre, korzystne warunki do czegoś; korzystny

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Decyzja dziekana była przychylna dla studenta.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: pʃɨˈxɨlnɨ, AS: pšyχylny

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. przychylność ż.

 przysł. przychylnie

 czas. przychylać się/przychylić się

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) życzliwy, skłonny, miły, sympatyczny, korzystny

Wiktionary


przychłonka

ciecz wypełniająca przestrzenie w uchu wewnętrznym oddzielone ściankami błędnika błoniastego i kostnego; perylimfa


SJP.pl

Przychłonka, perylimfa (łac. perilympha) – płyn wypełniający przestrzeń przychłonkową znajdującą się między ścianą wewnętrzną błędnika kostnego, a ścianą błędnika błoniastego. Składem przypomina płyn mózgowo-rdzeniowy, zawiera dużą ilość jonów sodu oraz małą ilość jonów potasu.

Wikipedia


przyciąć

czasownik przechodni

 (1.1) dokonany od|przycinać.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. przycinanie n., przycięcie n., cięcie n.

 czas. obcinać, przycinać ndk., ciąć ndk.

Wiktionary


przyciągać

czasownik przechodni niedokonany (dk. przyciągnąć)

 (1.1) ciągnąc, przybliżać coś w kierunku do siebie

 (1.2) sprawiać, że ktoś lub coś staje się intrygującym; wartym bliższego kontaktu, poznania itd.

 (1.3) fiz. sprawiać, że powstaje siła dążąca do zbliżenia dwóch ciał

czasownik zwrotny (dk. przyciągnąć się)

 (2.1) fiz. działać na siebie siłą skierowaną w kierunku drugiego ciała

 (2.2) przybliżać się do czegoś za pomocą ciągnięcia

Wiktionary

Przykłady

 (1.2) Nowa koleżanka przyciągała do siebie samych wariatów.

 (2.1) Ładunki różnoimienne przyciągają się.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: pʃɨˈt͡ɕɔ̃ŋɡat͡ɕ, AS: pšyćõŋgać

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. przyciąganie n., przyciąganie się n., przyciągarka ż., ciągnik m.

 czas. przyciągnąć dk., przyciągnąć się dk., ciągnąć ndk.

 przysł. przyciągająco

Wiktionary


przyciągająco

przysłówek sposobu

 (1.1) w sposób przyciągający, budząc zainteresowanie

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. przyciąganie n., przyciągnięcie n.

 czas. przyciągać ndk., przyciągnąć dk.

 przym. przyciągający

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) nęcąco

Wiktionary


przyciąganie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|przyciągać.

 (1.2) przybliżanie czegoś w kierunku do siebie

Wiktionary

Przykłady

 (1.2) To wzajemne przyciąganie się ciał daje się widzieć na ciałach stałych, jeżeli stykają się z sobą powierzchniami (…).

Wiktionary

Powiązane:

 czas. przyciągać, przyciągnąć

 przysł. przyciągająco

Wiktionary


przyciągarka

Przyciągarka – urządzenie dźwignicowe zaliczane do grupy cięgników. Stosowane do przetaczania wagonów oraz do przeciągania statków, barek na rzekach, śluzach czy w portach.

Ze względu na sposób realizacji ruchu cięgna wyróżniamy:

  • przyciągarki przewijające - przewijanie cięgna na bębnie lub tarczy ciernej przy sprzężeniu ciernym
  • przyciągarki nawijające - nawijanie cięgna na bęben linowy; stosowane przy dużych odległościach przewijania (powyżej 100 m)

Wikipedia


przyciągnąć

czasownik przechodni

 (1.1) dokonany od|przyciągać.

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Za następnego poetę, którego uwagę przyciągnęła włoska twórczość Petrarki, uważa się Daniela Naborowskiego.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. przyciąganie n., przyciągnięcie n.

 czas. przyciągać ndk.

 przysł. przyciągająco

Wiktionary


przyciasno

przysłówek

 (1.1) nieco ciasno

Wiktionary

Powiązane:

 przym. przyciasny

Wiktionary


przyciasny

przymiotnik

 (1.1) pot. trochę ciasny

Wiktionary

Powiązane:

 przysł. przyciasno

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) ciasnawy

Wiktionary


przyciemka

dawniej: daszek na lampę


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) środ. mot. przyciemnienie szyb samochodowych

 (1.2) daw. daszek na lampę

Wiktionary


przyciemnianie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|przyciemniać.

Wiktionary

Powiązane:

 czas. przyciemniać ndk.

 rzecz. ciemnia ż.

Wiktionary


przyciemny

1. trochę za ciemny, niedostatecznie oświetlony; ciemnawy;
2. dawniej: słabowidzący


SJP.pl


przycieniać

niezupełnie, lekko zacienić


SJP.pl


przycier

niewielka ilość zacieru do hodowli drożdży wykorzystywanych przy produkcji alkoholu; przycierek


SJP.pl


przycierek

niewielka ilość zacieru do hodowli drożdży wykorzystywanych przy produkcji alkoholu; przycier


SJP.pl


przycierka

obcierka, przecierka;
1. uszkodzenie powierzchni w wyniku obtarcia o coś;
2. skutek uszkodzenia powierzchni w wyniku obtarcia o coś


SJP.pl


przycieś

w budownictwie: podstawa wykonana z odpowiednio spojonych belek, na której opiera się ściana


SJP.pl

Podwalina (przycieś) – najniższa (pierwsza kładziona przy budowie) belka w drewnianych konstrukcjach ścian. Opierana na fundamentach murowanych z kamienia (często z kamienia polnego) lub cegły na całej swojej długości i dodatkowo kotwiona w nim w celu uchronienia przed przesunięciem związanym z parciem i ssaniem wiatru. Izolowana od fundamentów (przede wszystkim ceglanych) warstwami papy w celu zabezpieczenia drewna przed wilgocią z gruntu (cegła jako materiał porowaty ma zdolność do kapilarnego pociągania wilgoci). W obecnie wykonywanych budynkach, zwłaszcza w konstrukcji szkieletowej, jest to często belka betonowa lub żelbetowa.

Wikipedia


przyciężkawość

przyciężkawy


SJP.pl

Patrz:

przyciężkawy

przycinać

czasownik

 (1.1) ucinać część czegoś, aby to skrócić, uformować lub dopasować do czegoś

 (1.2) przyciskać coś mocno czymś, np. przy zamykaniu

 (1.3) mówić komuś coś złośliwego

Wiktionary

Wymowa:

IPA: pʃɨˈt͡ɕĩnat͡ɕ, AS: pšyćĩnać

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. przycięcie n., przycinanie n.

 czas. przyciąć, ciąć, obcinać

Wiktionary


przycinanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|przycinać.

Wiktionary

Powiązane:

 czas. przyciąć, przycinać ndk.

 rzecz. przycięcie n.

Wiktionary


przycinek

złośliwa uwaga; przytyk, przymówka, docinek


SJP.pl

Przycinek – część wsi Bokinka Pańska w Polsce położona w województwie lubelskim, w powiecie bialskim, w gminie Tuczna.

Wierni kościoła rzymskokatolickiego należą do parafii Trójcy Świętej w Huszczy.

W latach 1975–1998 Przycinek należał administracyjnie do województwa bialskopodlaskiego.

Wikipedia


przycinka

złośliwa uwaga; przytyk, przymówka, docinek


SJP.pl


przyciosać

ociosując, dopasować do czegoś


SJP.pl


przycisk

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) część urządzenia elektrycznego, która przyciśnięta, steruje obwodem

 (1.2) ciężarek do przyciskania czegoś, np. papieru

 (1.3) inform. pole na ekranie, które reaguje na wskazanie, kliknięcie, wybór itp.

 (1.4) podkreślenie wypowiedzi intonacją głosu lub gestem

 (1.5) jęz. zob. akcent dynamiczny.

 (1.6) daw. czynność przyciskania czegoś

Wiktionary

Przycisk (ang. button) – widżet realizujący operację poprzez naciśnięcie go wskaźnikiem myszy.

Standardowo przycisk reaguje jedynie na pojedyncze naciśnięcie lewego przycisku myszy. Obsługa ze strony użytkownika polega na najechaniu nań kursorem myszy oraz wciśnięciu lewego przycisku myszy. Po jego naciśnięciu przycisk chwilowo zmienia wygląd na wciśnięty, a następnie po puszczeniu przycisku myszy wygląd przycisku przywracany jest na wypukły i w tym momencie generowane jest zdarzenie wciśnięcia przycisku.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ˈpʃɨt͡ɕisk, AS: pšyćisk

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. przyciskanie n., przyciśnięcie n.

 czas. przyciskać, przycisnąć, cisnąć, ciskać

 przym. przyciskowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) guzik, slang. pipsztyk

 (1.4) nacisk

 (1.5) akcent dynamiczny, akcent przyciskowy, akcent ekspiracyjny, akcent ekspiratoryjny, akcent ekspiratoryczny

 (1.6) przyciskanie, przyciśnięcie

Wiktionary


przyciskać

czasownik przechodni niedokonany

 (1.1) niedokonany od|przycisnąć.

czasownik zwrotny niedokonany przyciskać się

 (2.1) niedokonany od|przycisnąć się.

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Margit przykucnęła przyciskając wokół kolan wzdętą sukienkę.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: pʃɨˈt͡ɕiskat͡ɕ, AS: pšyćiskać

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. przycisk mrz., przyciśnięcie n., przyciskanie n.

 czas. przycisnąć dk.

Wiktionary


przyciskanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|przyciskać.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌpʃɨt͡ɕiˈskãɲɛ, AS: pšyćiskãńe

Wiktionary

Powiązane:

 czas. przyciskać ndk., przycisnąć dk.

 rzecz. przycisk m., przyciśnięcie n. dk.

Wiktionary


przycisnąć

czasownik dokonany

 (1.1) wywrzeć fizyczny nacisk na coś, nadusić, przydusić

 (1.2) przyprzeć coś lub kogoś do czegoś, przydusić, przygnieść

 (1.3) przen. wywrzeć na kogoś presję

 (1.4) przen. wywrzeć na kogoś mocny, niekorzystny wpływ

czasownik zwrotny przycisnąć się

 (2.1) przywrzeć, przytulić się do czegoś lub kogoś

 (2.2) przywrzeć, przytulić się do siebie nawzajem

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Mocniej przyciśnij guzik, bo inaczej maszyna nie zareaguje.

 (1.2) Przyciśnij gazę do rany.

 (1.3) Muszę go przycisnąć, by wziął się do roboty.

 (1.4) Ogromny dług przycisnął Grecję.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: pʃɨˈt͡ɕisnɔ̃ɲt͡ɕ, AS: pšyćisnõńć

Wiktionary

Powiązane:

 czas. przyciskać ndk.

 rzecz. przycisk m., przyciśnięcie n. dk., przyciskanie n. ndk.

Wiktionary


przyciśnięcie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|przycisnąć.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌpʃɨt͡ɕiɕˈɲɛ̇̃ɲt͡ɕɛ, AS: pšyćiśńė̃ńće

Wiktionary

Powiązane:

 czas. przyciskać ndk., przycisnąć dk.

 rzecz. przycisk m., przyciskanie n. dk.

Wiktionary


przyciszanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|przyciszać.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌpʃɨt͡ɕiˈʃãɲɛ, AS: pšyćišãńe

Wiktionary

Powiązane:

 czas. przyciszyć, wyciszyć, przyciszać ndk.

 rzecz. nieprzyciszanie n., przyciszenie n.

 przysł. zacisznie

 przym. zaciszny

Wiktionary


przyciszyć

czasownik przechodni dokonany (ndk. przyciszać)

 (1.1) zob. przyciszać.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. zacisze n., cisza ż., cichość ż., wyciszanie n., wyciszenie n., przyciszenie n., przyciszanie n.

 czas. cichnąć, wyciszać ndk., wyciszyć dk., przyciszać ndk.

 przym. cichy, zaciszny

 przysł. cicho, zacisznie

 wykrz. cicho, cisza

Wiktionary


przyciurkować

czasownik niedokonany

 (1.1) gw-pl|Śląsk Cieszyński. przytakiwać

Wiktionary


przycmentarny

przymiotnik

 (1.1) znajdujący się, działający lub odbywający się przy cmentarzu

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌpʃɨt͡smɛ̃nˈtarnɨ, AS: pšycmẽntarny

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. cmentarz mrz., cmentarnictwo n.

 przym. cmentarny

Wiktionary


przyćmiewacz

Przyćmiewacz – dodatkowy element ładunku miotającego mający na celu ograniczenie błysku wystrzału podczas strzelań nocnych.

Umieszczany jest w łusce naboju artyleryjskiego. Stosuje się przyćmiewacze o działaniu utleniającym, m.in. saletrę amonową lub potasową, dzięki którym następuje całkowite spalenie składników palnych gazów prochowych, oraz przyćmiewacze, które podwyższają temperaturę zapłonu gazów prochowych. Do nich zalicza się chloran potasu lub sodu, siarczan potasu i sodu. Przyćmiewacze utleniające podnoszą temperaturę gazów prochowych w lufie, przez co doprowadzają do szybszego jej zużycia.

Wikipedia


przyćmiewanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|przyćmiewać.

Wiktionary

Powiązane:

 czas. przyćmiewać ndk.

Wiktionary


przyćpać

potocznie: zażyć narkotyki; zaćpać


SJP.pl


przycumować

przymocować statek cumami do brzegu lub do innego statku


SJP.pl


przycupiać

potocznie: przyłapywać na czymś


SJP.pl


przycupnięty

taki, który przycupnął


SJP.pl


przycwaniakować

potocznie: spróbować być sprytnym, przebiegłym


SJP.pl


przyczajka

potocznie: ukrycie się, przyczajenie


SJP.pl


przyczajony

przymiotnik

 (1.1) taki, który się przyczaił i czyha w ukryciu

 (1.2) przen. taki, który skrywa myśli i zamiary i czeka na właściwy moment, by je ujawnić

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) czyhający

 (1.2) zamaskowany

Wiktionary


przyczasownikowy

w językoznawstwie: występujący przy czasowniku; adwerbalny


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) jęz. łączący się z czasownikiem

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) adwerbalny

Wiktionary


przyczep

1. przyczepienie (się)
2. koniec mięśnia przytwierdzonego bezpośrednio lub za pośrednictwem ścięgna do kości, powięzi albo wewnętrznej powierzchni skóry


SJP.pl


przyczepa

pojazd drogowy bez silnika, przystosowany do ciągnięcia go przez pojazd silnikowy


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) mot. platforma na kołach przystosowana do ciągnięcia jej przez inny pojazd

Wiktionary

Przyczepa – pojazd bez własnego napędu przystosowany do bycia ciągniętym przez inny pojazd. Używany głównie do transportu rzeczy, rzadziej ludzi.

Przyczepy bywają też czasami zabudowane specjalistycznym wyposażeniem, tworząc pojazdy rekreacyjne, przyczepy turystyczne, a nawet przyczepy mieszkalne z ograniczonymi możliwościami mieszkalnymi, w których ludzie mogą obozować lub przebywać.

Wikipedia

Powiązane:

 rzecz. przyczep mrz., przyczepianie n., przyczepienie n.

:: zdrobn. przyczepka ż.

 czas. przyczepiać ndk., przyczepić dk.

Wiktionary


przyczepiać

czasownik przechodni niedokonany (dk. przyczepić)

 (1.1) umocowywać coś na czym lub do czego jakąś techniką

czasownik zwrotny niedokonany przyczepiać się (dk. przyczepić się)

 (2.1) czepiając się czego lub kogo, zatrzymywać się na tym

 (2.2) pot. mieć do kogoś nieuzasadnione zarzuty czy żale

 (2.3) pot. narzucać swoje towarzystwo

 (2.4) pot. med. zajmować organizm

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. przyczep mrz., przyczepa ż., przyczepianie n., przyczepienie n., przyczepka ż., przyczepność ż.

 czas. przyczepić dk.

 przym. przyczepny, czepny

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) przyklejać, przylepiać, przymocowywać, przytwierdzać

 (2.1) przyklejać się, przylepiać się, zahaczać się

 (2.2) czepiać się, doczepiać się, dopieprzać się, dopierdalać się, mieć pretensje, przykrochmalać się, przypieprzać się, przypierdalać się, przypierdzielać się, przypierniczać się

 (2.3) narzucać się, przypinać się, przyplątywać się, przysysać się

 (2.4) atakować, chwytać, dopadać, opanowywać, przenikać, przyplątywać się

Wiktionary


przyczepianie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|przeczepiać.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌpʃɨt͡ʃɛˈpʲjä̃ɲɛ, AS: pšyčepʹi ̯ä̃ńe

Wiktionary

Powiązane:

 czas. przyczepiać, przeczepić dk., przeczepiać ndk.

 rzecz. przyczepienie n., przyczepka ż., przyczepa ż.

 przym. przyczepny

Wiktionary


przyczepić

czasownik przechodni dokonany (ndk. przyczepiać)

 (1.1) dokonany od|przyczepiać.

czasownik zwrotny dokonany przyczepić się (ndk. przyczepiać się)

 (2.1) dokonany od|przyczepiać się.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: pʃɨˈt͡ʃɛpʲit͡ɕ, AS: pšyčepʹić

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. przyczepka ż., przyczepa ż.

 czas. przyczepiać

 przym. przyczepny, czepny

Wiktionary


przyczepienie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|przeczepić.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌpʃɨt͡ʃɛˈpʲjɛ̇̃ɲɛ, AS: pšyčepʹi ̯ė̃ńe

Wiktionary

Powiązane:

 czas. przyczepiać, przeczepić dk., przeczepiać ndk.

 rzecz. przyczepianie n., przyczepka ż., przyczepa ż.

 przym. przyczepny

Wiktionary


przyczepka

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) zdrobn. od: przyczepa

 (1.2) mała przyczepa, np. przy rowerze lub motocyklu

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. przyczepa ż., przyczepianie n., przyczepienie n.

 czas. przyczepiać ndk., przyczepić dk.

Wiktionary


przyczepkowy

przymiotnik

 (1.1) daw. aglutynacyjny

 (1.2) dotyczący przyczepki (małej przyczepy), osadzony na przyczepce

Wiktionary


przyczepnica

przyczepnica żwirownica - maszyna używana przy robotach drogowych do wysypywania szosy żwirem i do ubijania żwiru na szosie


SJP.pl


przyczepniejszy

rzadki stopień wyższy od przymiotnika: przyczepny; bardziej przyczepny


SJP.pl


przyczepny

przymiotnik relacyjny

 (1.1) mający zdolność łączenia się powierzchnią z inną powierzchnią

 (1.2) mogący być przyczepionym

przymiotnik jakościowy

 (2.1) taki, do którego łatwo coś się przyczepia

 (2.2) łatwo przyczepiający się

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. przyczepianie n., przyczepienie n., przyczepność ż.

 czas. przyczepiać ndk., przyczepić dk.

 przym. czepny

Wiktionary


przyczepowiec

potocznie: właściciel przyczepy campingowej


SJP.pl


przyczółek

1. trójkątne zwieńczenie fasady lub ryzalitu budowli antycznej lub klasycystycznej; naczółek, fronton
2. budowla podpierająca koniec krańcowego przęsła mostu
3. teren za przeszkodą wodną zdobyty przez nacierające wojska po jej sforsowaniu


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) wojsk. teren broniony za przeszkodą wodną;

 (1.2) bud. skrajna podpora mostu lub wiaduktu

 (1.3) archit. element elewacji, fronton

 (1.4) daw. strój weselny głowy panny młodej

Wiktionary

Przyczółek to:

  • skrajna podpora mostu lub wiaduktu, często w znacznym stopniu ukryta pod warstwami ziemi;
  • element elewacji (fasady) – okap na ścianie szczytowej dachu półszczytowego;
  • najwyższa, wsparta na belkowaniu część (frontowa lub tylna) świątyni greckiej; najważniejszym elementem przyczółka był tympanon;
  • teren broniony za przeszkodą wodną → przedmoście.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Rozkaz o wsparciu zapadł 20 września o 13.30 i wobec beznadziejnej sytuacji na przyczółku do desantu nie doszło.

Wiktionary

Powiązane:

 przym. przyczółkowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.3) fronton

Wiktionary


przyczółkowy

przyczółek


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z przyczółkiem, dotyczący przyczółka

Wiktionary

Patrz:

przyczółek

Powiązane:

 rzecz. przyczółek mrz.

Wiktionary


przyczyna

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) powód, dla którego coś się stało; czynnik, który wywołał jakieś zjawisko

Wiktionary

  • przyczyna – kategoria filozoficzna oznaczająca sprawczy i pierwszy w czasie człon związku przyczynowo-skutkowego
    • przyczynowość

Miejscowości w Polsce:

  • Przyczyna Dolna
  • Przyczyna Górna

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Z niewiadomej przyczyny postanowił wyjechać.

 (1.1) Wszystko ma swoją przyczynę.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: pʃɨˈt͡ʃɨ̃na, AS: pšyčna

Wiktionary

Powiązane:

 czas. przyczynić (się) dk., przyczyniać (się) ndk.

 rzecz. przyczynienie n., przyczynianie n., przyczynowość ż., bezprzyczynowość ż.

 przym. przyczynowy

 przysł. przyczynowo

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) powód, czynnik

Wiktionary


przyczynek

1. praca naukowa niewielkich rozmiarów, mająca pomóc wyjaśnieniu jakiejś ogólniejszej kwestii;
2. wypowiedź, wydarzenie będące zalążkiem tego, co ma nastąpić


SJP.pl


przyczynkarski

dotyczący przyczynkarza, przyczynku


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) mający charakter przyczynku, dotyczący przyczynkarstwa

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Mimo sporej liczby publikacji o charakterze przyczynkarskim problem ten nie doczekał się pełnego monograficznego opracowania.

Wiktionary

Powiązane:

 (1.1) przyczynek m., przyczynkarstwo n., przyczynkarz m.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) uboczny, marginalny, wycinkowy

Wiktionary


przyczynkarstwo

tworzenie przyczynków, niewielkich prac naukowych o pomocniczym charakterze


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) pisanie przyczynków

 (1.2) pejor. skupianie się w jakiejś działalności, najczęściej naukowej, na problemach ubocznych, które znajdują się poza głównym nurtem danej dziedziny

Wiktionary

Przykłady

 (1.2) Współcześni polscy prozaicy bawią się w przyczynkarstwo. Tutaj artykulik, tam felietonik, gdzie indziej krótkie opowiadanko – i tak rozdrabnia się talent.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. przyczynek m., przyczynkarz m.

 przysł. przyczynkarski

Wiktionary


przyczynkarz

pracownik naukowy bez większych ambicji, tworzący prace naukowe o małym znaczeniu


SJP.pl


przyczynkowość

przyczynkowy


SJP.pl

Patrz:

przyczynkowy

przyczynkowy

przyczynek


SJP.pl

Patrz:

przyczynek

przyczynowość

1. związek przyczynowy między zjawiskami, z których jedno jest skutkiem innego, poprzedzającego je w czasie;
2. cecha tego, co dotyczy przyczyny; kauzalność


SJP.pl

Przyczynowość – kategoria filozoficzna oznaczająca jedną z form powszechnej i koniecznej zależności zjawisk, które mają miejsce w obiektywnej rzeczywistości.

Wikipedia


przyczynowy

przymiotnik relacyjny

 (1.1) dotyczący przyczyny

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Teoria zjawisk regulujących liczebność opisuje przyczynowy związek między liczebnością a podstawowymi procesami populacji, to jest rozrodczością i śmiertelnością.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. przyczyna ż.

 czas. przyczyniać ndk., przyczynić dk.

 przysł. przyczynowo

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) kauzalny

Wiktionary


przyczłapek

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) środ. żart. partner sukcesora firmy rodzinnej, pracujący w tym samym przedsiębiorstwie.

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Otóż przyczłapki bardzo potrzebują w swoich firmach rodzinnych docenienia, stabilności i możliwie partnerskiego traktowania.

Wiktionary


przyd.

skrót od: przydomek


SJP.pl


przydać

1. przyczynić lub przysporzyć komuś czegoś;
2. przydać się - okazać się przydatnym do czegoś


SJP.pl


przydacznia

olbrzymi małż morski z rzędu blaszkoskrzelnych


SJP.pl


przydanka

błona zewnętrzna tętnicy lub żyły


SJP.pl

Przydanka, błona zewnętrzna (łac. adventitia, tunica externa, tunica adventitia, tela adventitia) – zewnętrzna warstwa ściany naczyń krwionośnych, przewodu pokarmowego (w odcinkach nieokrytych otrzewną), moczowodu, nasieniowodu, jajowodu, oskrzeli i oskrzelików. W układzie pokarmowym kręgowców zbudowana jest z tkanki łącznej wiotkiej.

Wikipedia


przydarzyć

zdarzyć nieoczekiwanie


SJP.pl


przydarłów

W Polsce
  • Przydarłów – osada w woj. zachodniopomorskim, w pow. pyrzyckim, w gminie Kozielice
  • Przydarłów – osada leśna w woj. zachodniopomorskim, w pow. pyrzyckim, w gminie Kozielice

Wikipedia


przydaś

żartobliwie: coś, co przechowuje się na wszelki wypadek


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) pot. młodz. coś o czym myślimy, że może się przydać

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. przydatność ż., nieprzydatność ż., przydawanie n., przydanie n.

 czas. przydawać się ndk., przydać się dk.

 przym. przydatny, nieprzydatny

 przysł. przydatnie, nieprzydatnie

Wiktionary


przydaszek

wąski daszek biegnący na wysokości okapu dachu głównego w strzesze polskiej


SJP.pl


przydatek

1. uzupełnienie, dopełnienie do większej całości; dodatek;
2. dodanie, dołożenie czegoś;
3. zwykle w liczbie mnogiej: jajniki i jajowody


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) wyrostek (element dodatkowy) położony na narządzie

Wiktionary


przydatki

1. uzupełnienie, dopełnienie do większej całości; dodatek;
2. dodanie, dołożenie czegoś;
3. zwykle w liczbie mnogiej: jajniki i jajowody


SJP.pl

  • przydatek (łac. appendix, l.mn. przydatki) – jakikolwiek wyrostek położony na głównym narządzie; przydatki nazywane są też przysadkami, np.:
    • przysadki odwłokowe
    • przydatki macicy

Wikipedia


przydatkowo

przydatkowy


SJP.pl

Patrz:

przydatkowy

przydatkowy

dawniej: dodatkowy, uzupełniający


SJP.pl


przydatniej

stopień wyższy od przysłówka: przydatnie


SJP.pl


przydatniejszy

stopień wyższy od przymiotnika: przydatny


SJP.pl


przydatność

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) posiadanie zastosowania; cecha czegoś, co jest przydatne

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Przydatność jest jedną z podstawowych cech sprzętu.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: pʃɨˈdatnɔɕt͡ɕ, AS: pšydatność

Wiktionary

Powiązane:

 czas. przydawać się (przydać się)

 przym. przydatny

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) użyteczność

Wiktionary


przydatny

przymiotnik

 (1.1) mający zastosowanie

 (1.2) pomocny

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Nie wyrzucaj pędzla, będzie przydatny do malowania ścian.

 (1.2) Ten słowniczek będzie bardzo przydatny w czasie podróży po Europie.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: pʃɨˈdatnɨ, AS: pšydatny

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. przydaś mrz., przydatność ż.

 czas. przydawać się ndk., przydać się dk.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) zdatny

 (1.2) użyteczny, pożyteczny, pomocny

Wiktionary


przydawka

językoznawstwo: część zdania (wyraz lub ich grupa) określająca rzeczownik lub zaimek rzeczowny; atrybut


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) gram. część zdania, będąca określeniem rzeczownika;

Wiktionary

Przydawka (zwana również atrybutem) – część zdania określająca rzeczownik lub zaimek rzeczowny.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) W zdaniu „Nosiła żółtą wstążkę”, słowo „żółtą” jest przydawką.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: pʃɨˈdafka, AS: pšydafka

Wiktionary

Powiązane:

 przym. przydawkowy

Wiktionary


przydawkowy

przymiotnik

 (1.1) gram. związany z przydawką

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. przydawka ż.

Wiktionary


przydech

rodzaj dialektyzacji (np. "hale" zamiast "ale")


SJP.pl

Przydech (aspiracja) – zjawisko fonetyczne polegające na energicznym rozwarciu wcześniej zwartych narządów mowy, co daje słaby dźwięk h towarzyszący artykulacji danej spółgłoski zwartej.

Może być cechą fonologiczną relewantną, np. w zulu i chińskim, w językach indyjskich (zarówno indoaryjskich, jak i drawidyjskich) i tajskich.

Wikipedia


przydechowy

przymiotnik od: przydech


SJP.pl


przydenny

żyjący na dnie zbiorników wodnych, znajdujący się w pobliżu dna zbiorników wodnych (np. plankton przydenny, przydenny muł)


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) znajdujący się blisko dna

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Ulubionymi miejscami przebywania węgorzy są wszelkiego rodzaju przydenne zawady i zatopione drzewa.

Wiktionary


przydeptanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|przydeptać.

Wiktionary

Powiązane:

 czas. przydeptać dk.

Wiktionary


przydeptywanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|przydeptywać.

Wiktionary

Powiązane:

 czas. deptać, przydeptywać ndk.

 rzecz. deptacz mos.

Wiktionary


przydomek

1. dodatkowa nazwa jakiejś osoby, zwykle związana z jej cechami; przezwisko, pseudo, ksywa;
2. dawniej: wyróżniająca nazwa jednej z gałęzi rodu


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) dodatkowa nazwa nadana komuś, bazująca na cesze charakterystycznej tej osoby

Wiktionary

  • przydomek – trzeci, po imieniu i nazwisku określnik danej osoby, używany w jej środowisku – w konkretnej branży lub w grupie rówieśniczej. W zapisie przydomków, w przeciwieństwie do zapisu pseudonimów, obowiązuje jedna konwencja, mianowicie zapis w cudzysłowie między imieniem a nazwiskiem, np. Robert „Litza” Friedrich.
  • przydomek w starożytnym Rzymie
  • przydomek szlachecki – wyróżniająca nazwa jednej z gałęzi, linii rodu
  • przydomek kynologiczny – oficjalne określenie hodowli psów rasowych. Przydomek kynologiczny, wraz z nazwą psa określa jednoznacznie konkretne zwierzę z danej hodowli, np. prima JUNIO (prima jest przydomkiem określającym wszystkie psy z danej hodowli, a pisane wielkimi literami JUNIO określa konkretnego psa)
  • przydomek (popularnie) – przezwisko danej osoby, nick, ksywa

Wikipedia


przydomowy

przymiotnik

 (1.1) znajdujący się przy domu

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Przez wiele lat hodowałem marchewkę w przydomowym ogródku.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌpʃɨdɔ̃ˈmɔvɨ, AS: pšydõmovy

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. dom mrz., domówka ż.

Wiktionary


przydrałować

potocznie: przybyć dokądś, biegnąc lub idąc bardzo szybko


SJP.pl


przydroże

  • przydroże – pas ziemi po bokach drogi porosły trawą

Wikipedia


przydróżka

gwarowo: przydroże


SJP.pl


przydrożny

przymiotnik

 (1.1) znajdujący się przy drodze, w pobliżu drogi

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Nadmiernie rozpędzony samochód wpadł do przydrożnego rowu.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: pʃɨˈdrɔʒnɨ, AS: pšydrožny

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. drogowiec mos., przydroże n., przydrożek m., przydrożnik m., droga ż.

Wiktionary


przydrutowywać

przytwierdzać, przymocowywać drutem


SJP.pl


przyducha

zbyt mała ilość tlenu w zbiorniku wodnym wywołana procesami rozkładu substancji organicznych i intensywnymi procesami oddychania organizmów wodnych


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) wędk. ryb. obniżenie zawartości tlenu w wodzie skutkujące m.in. śnięciem ryb;

Wiktionary

Przyducha – znaczne zmniejszenie ilości tlenu rozpuszczonego w wodzie zbiornika wodnego lub jego części. W skrajnym przypadku może prowadzić do masowego wymierania zamieszkujących go organizmów korzystających z tlenu, (m.in. tzw. śnięcie ryb).

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Zimą, na skutek zlodzenia, ilość tlenu zmniejsza się i często występuje deficyt tlenowy, co doprowadza do zjawiska przyduchy, w wyniku której następuje wyginięcie oksybiontów.

 (1.1) Przyducha zimowa jest wynikiem ograniczonej produkcji tlenu przez roślinność wodną i rozkładu resztek substancji organicznych.

 (1.1) Na przyduchy narażone są najczęściej niewielkie zbiorniki wodne (szczególnie bezodpływowe) zawierające mało rozpuszczonego tlenu.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. przyduszanie n., przyduszenie n., duszność ż.

 czas. przydusić dk., przyduszać ndk.

 przym. przyduchowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) deficyt tlenowy

Wiktionary


przydunajski

położony blisko Dunaju


SJP.pl


przydupas

wulgarnie:
1. osoba zależna od kogoś innego;
2. kochanek


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) wulg. osoba zawsze obecna przy kimś wpływowym i popierająca go

 (1.2) wulg. kochanek

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Dlatego do szatni, gdzie przebierał się kierownik, pomaszerował jego największy przydupas.

Wiktionary

Powiązane:

 przym. dupny

 rzecz. dupsko n.

Wiktionary


przydupaska

przydupas


SJP.pl

Patrz:

przydupas

przyduży

przymiotnik

 (1.1) trochę za duży

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Waldek zawsze chodził w przydużych swetrach.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: pʃɨˈduʒɨ, AS: pšydužy

Wiktionary


przydworcowy

przymiotnik relacyjny

 (1.1) sąsiadujący z dworcem

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Kupiłam krzyżówki w przydworcowym markecie.

Wiktionary

Powiązane:

 przym. dworcowy

Wiktionary


przydworny

położony blisko dworu (posiadłości); przydworski


SJP.pl


przydworski

położony blisko dworu (posiadłości); przydworny


SJP.pl


przydybać

1. potocznie: schwytać lub znaleźć kogoś;
2. potocznie: przyłapać kogoś na czymś złym; zdybać


SJP.pl


przydybywać

potocznie: zachodzić kogoś znienacka


SJP.pl


przydymać

wiejąc, przykrywać, przysypywać


SJP.pl


przydymić

pokryć lekko sadzą, odymić od dołu; przykopcić, podkopcić, poddymić


SJP.pl


przydymiony

pokryć lekko sadzą, odymić od dołu; przykopcić, podkopcić, poddymić


SJP.pl


przydział

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) przydzielenie czegoś

 (1.2) to, co przydzielono

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) – I za przydział pokoju, i za ten twój telefon trzeba będzie dobrze dać w łapę – dodała Melania.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈpʃɨd͡ʑaw, AS: pšyʒ́au̯

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. przydzielanie n., przydzielenie n., podzielnica ż.

 czas. przydzielać ndk., przydzielić dk.

 przym. przydziałowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.2) udział, porcja, dola

Wiktionary


przydziałowy

przymiotnik

 (1.1) pochodzący z przydziału

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Dziś w pracy dostaliśmy przydziałowe ręczniki.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌpʃɨd͡ʑaˈwɔvɨ, AS: pšyʒ́au̯ovy

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. przydzielanie n., przydział

 czas. przydzielać ndk., przydzielić dk.

Wiktionary


przydzielać

czasownik przechodni niedokonany (dk. przydzielić)

 (1.1) oddawać w posiadanie albo użytkowanie

 (1.2) kierować kogoś gdzieś do pracy na dane stanowisko

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. przydział mrz., przydziałobiorca mos., przydzielanie n., przydzielenie n., podzielnica ż.

 przym. przydziałowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) przyznawać

Wiktionary


przydzielanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) oddawanie w posiadanie albo użytkowanie

 (1.2) kierowanie kogoś gdzieś do pracy na danym stanowisku

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Dziękuję, panie kontrolerze, ale naprawdę nie było potrzeby przydzielania mi wagonu prezydenckiego.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. przydział mrz., przydzielenie n., podzielnica ż.

 czas. przydzielać ndk., przydzielić dk.

 przym. przydziałowy

Wiktionary


przydzielić

czasownik przechodni dokonany (ndk. przydzielać)

 (1.1) dokonany od|przydzielać.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. przydział mrz., przydziałobiorca mos., przydzielanie n., przydzielenie n., podzielnica ż.

 przym. przydziałowy

Wiktionary


przydźwięczeć

rzadko: potowarzyszyć czemuś, z lekka dźwięcząc; pobrzmieć, powtórować dźwięczeniem


SJP.pl


przydźwięk

Przydźwięk, przydźwięk sieci albo „brum” – zakłócenie, powstające we wstępnych obwodach wzmacniaczy elektroakustycznych, słyszalne jako buczenie, brzęczenie albo warkot o częstotliwości dominującej równej częstotliwości sieci energetycznej, czasem jej drugiej harmonicznej.

Wikipedia


przydźwiękiwać

rzadko: towarzyszyć czemuś, z lekka dźwięcząc; pobrzmiewać, wtórować dźwięczeniem


SJP.pl


przydźwigać

czasownik

 (1.1) dźwigając z trudem przynieść coś

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Kuzynka dziedzica przydźwigała ze strychu zakurzone pudło pełne świecidełek.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. przydźwiganie n.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) przytachać, przytargać, przytaskać, przytaszczyć

Wiktionary


przydźwiganie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|przydźwigać.

Wiktionary

Powiązane:

 czas. przydźwigać dk.

Wiktionary


przydławiać

1. przyduszać;
2. przydławiać się - lekko się dławić


SJP.pl


przydługi

nieco za długi; długawy


SJP.pl


przydłużać

robić nieco dłuższym


SJP.pl


przydłużej

rzadki stopień wyższy od przysłówka: przydługo


SJP.pl


przydłużek

dodatkowa karta dołączona do zapisanego weksla, przeznaczona na dalsze wpisy indosantów


SJP.pl


przydłużyć

zrobić nieco dłuższym


SJP.pl


przyfabryczny

przymiotnik

 (1.1) znajdujący się, działający lub odbywający się przy fabryce

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Fabryka, która zatrudniała 500-1000 pracowników, musiała organizować szpital przyfabryczny; był przepis, że na 100 robotników miało przypadać jedno łóżko szpitalne.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌpʃɨfaˈbrɨt͡ʃnɨ, AS: pšyfabryčny

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. fabryka ż.

Wiktionary


przyfanzolić

potocznie: przyłożyć, przywalić


SJP.pl


przyfarbowywać

trochę, lekko farbować, barwić


SJP.pl


przyfarcić

potocznie: poszczęścić się, powieść się; pofarcić się, sfarcić się


SJP.pl


przyfastrygować

czasownik

 (1.1) patrz fastrygować

Wiktionary

Powiązane:

 czas. fastrygować

Wiktionary


przyfilowywać

potocznie: śledząc, przyłapywać kogoś na czymś


SJP.pl


przyfrontowy

przymiotnik

 (1.1) wojsk. znajdujący się, działający lub odbywający się przy froncie

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) W czasie wojny pracowała, opatrując rannych w przyfrontowym lazarecie.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. front mrz.

 przym. frontowy

Wiktionary


przygajać

dawniej: goić powierzchownie


SJP.pl


przygalopowywać

1. o koniu: przybiegać galopem;
2. przyjeżdżać na koniu galopem;
3. potocznie: szybko przybiegać lub przyjeżdżać


SJP.pl


przygana

uwaga, przytyk


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) książk. krytyczna uwaga

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. przyganianie n.

 czas. przyganiać ndk., przyganić dk.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) napomnienie, upomnienie, nagana, przytyk

Wiktionary


przyganiać

czasownik nieprzechodni niedokonany (dk. przyganić)

 (1.1) wygłaszać wiele zarzutów wobec kogoś

czasownik przechodni niedokonany (dk. przygonić lub przygnać)

 (2.1) zmuszać kilka osób lub zwierząt do udania się w dane miejsce

 (2.2) być powodem, dla którego ktoś lub coś zaczyna znajdować się w danym miejscu

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Krótko potem gazety zamieściły list kilku profesorów, kwestionujących cudowne właściwości piramid i przyganiających szefowi rządu, że firmuje swoją osobą pseudoteorie oraz ich twórców.

 (2.2) Niestety, wianki puszczone na wodę fale przyganiały z powrotem do brzegu.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. przyganianie n., przygana ż.

Wiktionary


przyganianie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|przyganiać.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. przygana ż., przyganienie n.

 czas. przyganiać ndk., przyganić dk.

Wiktionary


przygarbiać

1. lekko garbić;
2. przygarbiać się - lekko się garbić


SJP.pl


przygarbiony

pochylony ku ziemi; ugięty


SJP.pl


przygarnąć

czasownik przechodni

 (1.1) dokonany od|przygarniać.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. przygarnięcie n., przygarnianie n.

 czas. przygarniać ndk.

Wiktionary


przygarniać

czasownik przechodni niedokonany (dk. przygarnąć)

 (1.1) obejmować i przyciskać rękami

 (1.2) brać pod opiekę, dawać schronienie

czasownik zwrotny niedokonany przygarniać się (dk. przygarnąć się)

 (2.1) przytulać się

Wiktionary

Przykłady

 (1.2) Zaiste bowiem nie aniołów przygarnia, ale przygarnia potomstwo Abrahamowe.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. przygarnięcie n., przygarnianie n.

 czas. przygarnąć dk.

Wiktionary


przygarnianie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|przygarniać.

Wiktionary

Powiązane:

 czas. przygarnąć, przygarniać ndk.

 rzecz. przygarnięcie n.

Wiktionary


przygarść

przestarzałe: niewielka ilość czegoś


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) przest. (dziś gwara.) obie dłonie stulone, złączone bokami, tworzące zagłębienie

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) (…) kurom podrzuciła przygarście ziarna, świniom, kwiczącym pod chałupą, wyniesła cebratkę z żarciem (…).

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. przygarstka ż.

Wiktionary


przygasić

1. przerwać palenie się, świecenie czegoś; stłumić ogień; zgasić nie do końca, gasząc, przydusić płomień
2. spowodować ściemnienie czegoś; pozbawić blasku, przyćmić


SJP.pl


przygaszać

1. przerywać palenie się, świecenie czegoś; tłumić ogień; gasić nie do końca, gasząc, przyduszać płomień
2. powodować ściemnienie czegoś; pozbawiać blasku


SJP.pl


przygaszony

pozbawiony werwy, zapału, chęci do czynienia czegokolwiek, zobojętniały; wyrażający apatię (np. przygaszony wzrok)


SJP.pl


przygdakać

rzadko: wtórując, zagdakać


SJP.pl


przygiełka

roślina z rodziny turzycowatych


SJP.pl

Przygiełka (Rhynchospora Vahl) – rodzaj roślin z rodziny ciborowatych (Cyperaceae). Liczy blisko 400 gatunków. Rodzaj jest kosmopolityczny, przy czym najbardziej zróżnicowany jest w strefie tropikalnej i subtropikalnej Nowego Świata. W Europie występują tylko trzy gatunki, z których w Polsce obecne są dwa – przygiełka biała (R. alba) i przygiełka brunatna (R. fusca).

Wikipedia


przygimnazjalny

przymiotnik

 (1.1) znajdujący się, działający lub odbywający się przy gimnazjum

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Organizatorami turnieju byli: wójt, dyrektor gimnazjum oraz nauczyciele wychowania fizycznego i przygimnazjalny UKS "Hajduk".

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌpʃɨɟĩmnaˈzʲjalnɨ, AS: pšyǵĩmnazʹi ̯alny

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. gimnazjum n.

Wiktionary


przyglądać

przyglądać się - przypatrywać się, oglądać coś, kogoś uważnie, ze wszystkich stron


SJP.pl


przygnać

przygonić;
1. goniąc, doprowadzić gdzieś
2. potocznie: szybko przybiec, przyjechać


SJP.pl


przygnębiać

źle wpływać na samopoczucie


SJP.pl

czasownik przechodni niedokonany

 (1.1) dawać przygnębienie, wprowadzać kogoś w zły stan psychiczny; powodować złe samopoczucie u kogoś

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Przygnębiasz mnie swoim ciągłym narzekaniem.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: pʃɨɡˈnɛ̃mbʲjät͡ɕ, AS: pšygnmbʹi ̯äć

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. przygnębianie n., przygnębienie

 przym. przygnębiony, przygnębiający

 przysł. przygnębiająco

 czas. przygnębić

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) przytłaczać, załamywać, zasmucać

Wiktionary


przygnębiająco

przysłówek sposobu

 (1.1) w sposób wywołujący przygnębienie

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Ten ich nowy dom wygląda z zewnątrz raczej przygnębiająco.

Wiktionary

Powiązane:

 czas. przygnębiać ndk., przygnębić dk.

 rzecz. przygnębienie n.

 przym. przygnębiający

Wiktionary


przygnębiający

źle wpływać na samopoczucie


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) wywołujący przygnębienie

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. przygnębianie n., przygnębienie n.

 czas. przygnębiać ndk., przygnębić dk.

 przysł. przygnębiająco

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) ciężki, dołujący, przygniatający

Wiktionary


przygnębianie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|przygnębiać.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌpʃɨɡnɛ̃mˈbʲjä̃ɲɛ, AS: pšygnẽmbʹi ̯ä̃ńe

Wiktionary

Powiązane:

 czas. przygnębiać

 przym. przygnębiający

Wiktionary


przygnębić

źle wpłynąć na samopoczucie


SJP.pl

czasownik przechodni dokonany (ndk. przygnębiać)

 (1.1) dać przygnębienie, wprowadzić kogoś w zły stan psychiczny; spowodować złe samopoczucie u kogoś

czasownik zwrotny dokonany przygnębić się (ndk. przygnębiać się)

 (2.1) wejść w zły stan psychiczny z jakiegoś powodu

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Księdza Juliana przygnębił widok zbombardowanego Wielunia.

 (2.1) Jedi wyraźnie przygnębił się przez powracające wspomnienia – zostali sprzedani.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. przygnębienie n.

 czas. przygnębiać ndk.

 przym. przygnębiony, przygnębiający

 przysł. przygnębiająco

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) zdołować

Wiktionary


przygnębienie

stan psychiczny człowieka z kłopotami, problemami itp.


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) psych. obniżenie nastroju

 (1.2) odczasownikowy od|przygnębić.

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Czy przygnębienie prowadzi do depresji, czy jest jej objawem?

Wiktionary

Powiązane:

 czas. przygnębiać, przygnębić

 przysł. przygnębiająco

 przym. przygnębiający

Wiktionary


przygnębiony

źle wpłynąć na samopoczucie


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) będący w obniżonym nastroju, z poczuciem kłopotów

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌpʃɨɡnɛ̃mˈbʲjɔ̃nɨ, AS: pšygnẽmbʹi ̯õny

Wiktionary

Powiązane:

 czas. przygnębiać, przygnębić

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) smutny, przybity, nieszczęśliwy, strapiony, depresyjny, zbolały, zasmucony, załamany, zawiedziony, zniechęcony, zrozpaczony

Wiktionary


przygniatać

gniotąc przyciskać; przyduszać, przypierać


SJP.pl


przygniatający

1. taki, który przygniata swym ogromem, swoją masą;
2. taki, który tworzy ciężką atmosferę, źle wpływa na samopoczucie;
3. przenośnie: bardzo duży, olbrzymi; miażdżący


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) znaczny, zdecydowanie przewyższający (np. liczebnie)

forma czasownika.

 (2.1) imiesłów przymiotnikowy czynny od przygniatać

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) 10 grudnia 1991 władze Górskiego Karabachu przeprowadziły referendum, w którym przygniatająca większość mieszkańców opowiedziała się za niezależnością.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. przygniatanie n., przygniecenie n., przygniatarka ż.

 czas. przygniatać ndk., przygnieść dk.

 przysł. przygniatająco

Wiktionary


przygniatanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|przygniatać.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. przygniecenie n., przygniatarka ż.

 czas. przygniatać ndk., przygnieść dk.

 przym. przygniatający

 przysł. przygniatająco

Wiktionary


przygnić

częściowo zgnić; nadgnić, podgnić


SJP.pl


przygnieść

gniotąc przycisnąć; przydusić, przyprzeć


SJP.pl


przygniły

taki, który przygnił


SJP.pl


przygocki

nazwisko


SJP.pl


przygoda

1. ciekawe zdarzenie spotykające kogoś
2. potocznie: przelotny romans


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) niecodzienne, niezwykłe zdarzenie

 (1.2) przelotny romans, przeżycie erotyczne

 (1.3) daw. okoliczność niepomyślna, wypadek

Wiktionary

  • przygoda – ryzykowne, ekscytujące przeżycie
  • przygoda – pojęcie używane w grach fabularnych
  • Przygoda – film z 1960 roku
  • Przygoda – film z 2003 roku
  • Przygoda – film z 2005 roku
  • Przygoda – magazyn komiksowy wydawany w latach 1957-1958
  • Przygoda – powieść Josepha Conrada napisana wspólnie z brytyjskim pisarzem Fordem Madoksem Fordem

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Spływ kajakowy to ciekawa przygoda.

 (1.1) Podczas pobytu w górach spotkała mnie niezwykła przygoda.

 (1.2) W czasie wakacji miał przygodę miłosną.

 (1.3) Będę Cię wielbił, mój Panie, // póki mię na świecie stanie; // boś mię w przygodzie ratował // i śmiechów ludzkich uchował.

 (1.3) Daj Mu swą dłoń, // w przygodzie zawołaj doń. // On cię od zła zachowuje.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: pʃɨˈɡɔda, AS: pšygoda

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. przygodówka ż., przygodność ż.

 przym. przygodowy, przygodny

Wiktionary


przygodność

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) odprzym. cecha tego, co jest przygodne; cecha tych, którzy są przygodni

Wiktionary

Byt przygodny – byt podlegający przyczynom. Byty przygodne mogą nie istnieć (w odróżnieniu od bytu koniecznego). Do bytu przygodnego odnosi się zjawisko czasu, można więc mówić o początku lub końcu bytu przygodnego. Bytów przygodnych może być wiele; są one zniszczalne i mają swoją przyczynę lub wyjaśnienie swego istnienia w bycie koniecznym. Byt przygodny nie może być przyczyną ani wyjaśniać istnienia innego bytu przygodnego. Byty przygodne nie istnieją a se (dzięki sobie), jak również per se (przez się).

Wikipedia

Powiązane:

 rzecz. przygoda ż., przygodówka ż.

 przym. przygodny, przygodowy

 przysł. przygodnie

Wiktionary


przygodny

wynikający z przypadku, zdarzający się przypadkiem; przypadkowy, przelotny


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) będący wynikiem przypadku lub taki, który zdarza się przypadkiem

 (1.2) spotkany lub zjawiający się przypadkiem

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) A zatem: „Jeżeli istnieje byt przygodny, to istnieje również byt konieczny". Należy dodać, że przez byt przygodny rozumie się zarówno byt, który nie musi istnieć, jak i każdy byt zmienny.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. przygodność ż., przygoda ż.

 przysł. przygodnie

 przym. przygodowy

Wiktionary


przygodowiec

osoba z zamiłowaniem do przygód; łowca, poszukiwacz przygód


SJP.pl


przygodówka

komputerowa gra przygodowa


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) pot. grykomp. komputerowa gra przygodowa

Wiktionary

Komputerowa gra przygodowa – gatunek gier komputerowych, w których gracz odgrywa rolę protagonisty w opowieści, której postęp wyznacza eksploracja świata przedstawionego i rozwiązywanie zagadek. Nacisk położony przez gatunek na fabułę powoduje, że należące do niego gry mogą silnie czerpać z mediów takich, jak literatura i film. Gry przygodowe wykorzystują konwencję różnorodnych gatunków literackich, są również przeważnie zaprojektowane na potrzeby jednego gracza ze względu na trudność w przeniesieniu postaci i fabuły na mechanikę gier wieloosobowych.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Kupiłem świetną przygodówkę, grałem w nią przez cały weekend.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌpʃɨɡɔˈdufka, AS: pšygodufka

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. przygoda ż., przygodność ż.

 przym. przygodowy

Wiktionary


przygodowy

związany z przygodami, opisujący przygody (np. film przygodowy, powieść przygodowa)


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z przygodami, dotyczący przygód

 (1.2) liter. film. przedstawiający przygody, perypetie bohaterów

Wiktionary

Film przygodowy – film o akcji skonstruowanej z ciągu przygód protagonisty, charakteryzujący się szybkim tempem akcji, brawurowymi rozwiązaniami fabularnymi oraz licznymi przeszkodami pokonywanymi przez bohaterów. Schemat filmów przygodowych opiera się na licznych scenach pościgów, ucieczek, eksplozji oraz niebezpiecznych dla protagonisty wydarzeniach.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Zacznijmy od wydarzeń typu przygodowego, bo wydają się one łatwiej intuicyjnie uchwytne i lepiej opisane.

 (1.2) Czy dział z literaturą przygodową jest tam, gdzie był?

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. przygoda ż., przygodówka ż., przygodowość ż., przygodność ż.

 przym. przygodny

 przysł. przygodowo, przygodnie

Wiktionary

Synonimy:

 (1.2) awanturniczy, łotrzykowski

Wiktionary


przygodzice

1. wieś w Polsce;
2. osada w Polsce


SJP.pl

W Polsce
  • Przygodzice – wieś w województwie wielkopolskim, w powiecie ostrowskim, w gminie Przygodzice
  • Przygodzice – osada w województwie wielkopolskim, w powiecie ostrowskim, w gminie Przygodzice
  • Przygodzice – gmina
  • Przygodzice – dawna gromada
  • Przygodzice – stacja kolejowa w Antoninie, w województwie wielkopolskim

Wikipedia


przygodzicki

przymiotnik od: Przygodzice


SJP.pl


przygodziński

nazwisko


SJP.pl

Osoby o tym nazwisku:

  • Aleksander Przygodziński − polski tokarz i działacz opozycyjny
  • Józef Przygodziński − polski farmaceuta i działacz społeczny

Wikipedia


przygodzki

nazwisko


SJP.pl

Osoby

  • Antoni Nowak-Przygodzki (1897–1959) – polski prawnik, działacz społeczny
  • Helena Przygodzka – polska doktor habilitowana metaloznawstwa
  • Jacek Przygodzki – polski elektrotechnik, doktor habilitowany nauk technicznych
  • Jerzy Przygodzki (1920–1979) – polski grafik, architekt wnętrz, plakacista
  • Józef Przygodzki (1891–1940) – major Wojska Polskiego, inżynier, ofiara zbrodni katyńskiej
  • Renata Przygodzka (1965–) – polska ekonomistka, doktor habilitowana, wiceprezydentka Białegostoku
  • Ryszard Przygodzki (1957–) – polski piłkarz
  • Stanisław Przygodzki (1939–) – polski dyplomata

Wikipedia


przygonić

przygnać;
1. goniąc, doprowadzić gdzieś
2. potocznie: szybko przybiec, przyjechać


SJP.pl


przygórze

Przygórze (do 1945 r. niem. Köpprich) – wieś w Polsce, położona w województwie dolnośląskim, w powiecie kłodzkim, w gminie Nowa Ruda.

Wikipedia


przygorzeć

dawniej: opalić się, ogorzeć


SJP.pl


przygotować

1. uczynić coś zdolnym do czegoś w określonym czasie, nadającym się do czegoś
2. nastawić kogoś na coś, uprzedzić
3. przygotować się:
a) uczynić się gotowym na coś, do czegoś
b) nastawić się na coś


SJP.pl

czasownik przechodni dokonany (ndk. przygotowywać)

 (1.1) dokonany od|przygotowywać.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌpʃɨɡɔˈtɔvat͡ɕ, AS: pšygotovać

Wiktionary

Powiązane:

 przym. gotowy, gotów, przygotowany, przygotowawczy

 rzecz. gotowanie n., przygotowanie n., przygotowywanie n.

 czas. przygotowywać

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) uszykować, naszykować, przyrządzić, reg. pozn. narychtować.

Wiktionary


przygotowalnia

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) miejsce, w którym coś jest przygotowywane

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. przygotowanie n., przygotowywanie n.

 przym. przygotowany

 czas. przygotowywać

Wiktionary


przygotowanie

(zwykle w liczbie mnogiej) zabiegi, starania czynione z myślą o czymś, co ma nastąpić


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|przygotować.

 (1.2) (także. w lm.) ogół czynności wykonanych z myślą o czymś, co ma nastąpić

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌpʃɨɡɔtɔˈvãɲɛ, AS: pšygotovãńe

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. gotowanie n., przygotowywanie n., przygotówka ż., przygotowalnia ż.

 czas. przygotowywać ndk., przygotować dk.

 przym. przygotowawczy, przygotowany

Wiktionary


przygotowany

1. uczynić coś zdolnym do czegoś w określonym czasie, nadającym się do czegoś
2. nastawić kogoś na coś, uprzedzić
3. przygotować się:
a) uczynić się gotowym na coś, do czegoś
b) nastawić się na coś


SJP.pl

przymiotnik odczasownikowy

 (1.1) będący gotów do czegoś

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. przygotowalnia ż., przygotowanie n., przygotowywanie n.

 czas. przygotować dk., przygotowywać ndk.

 przym. przygotowawczy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) gotowy, gotów

Wiktionary


przygotowawczy

związany z przygotowaniem; taki, który przygotowuje; zajmujący się przygotowaniem; przygotowujący (np. kurs przygotowawczy)


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) służący przygotowaniu do czegoś

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. przygotowanie n., przygotowywanie n.

 czas. przygotowywać, przygotować dk.

 przym. przygotowany

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) wstępny

Wiktionary


przygotówka

środowiskowo: górnicze roboty przygotowawcze przed właściwym wybieraniem złoża


SJP.pl


przygotowywać

1. czynić coś zdolnym do czegoś w określonym czasie, nadającym się do czegoś
2. nastawiać kogoś na coś, uprzedzać
3. przygotowywać się:
a) nastawiać się na coś
b) czynić się gotowym na coś, do czegoś


SJP.pl

czasownik przechodni niedokonany (dk. przygotować)

 (1.1) przyrządzać, organizować coś w określonym celu, tak, aby było gotowe na czas, aby się nadawało do czegoś

 (1.2) uprzedzać kogoś o czymś, co ma nastąpić; oswajać kogoś z czymś; nastawiać kogoś na coś

czasownik zwrotny niedokonany przygotowywać się (dk. przygotować się)

 (2.1) stawać się gotowym na coś; zbierać się, szykować się

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Przygotowywał glebę pod siew.

 (1.2) Trzeba przygotowywać rodzinę na złą wiadomość.

 (2.1) Dziś przygotowywaliśmy się do jutrzejszego sprawdzianu z matematyki.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌpʃɨɡɔtɔˈvɨvat͡ɕ, AS: pšygotovyvać

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. gotowanie n., przygotowalnia ż., przygotówka ż., przygotowywanie n., przygotowanie n.

 czas. przygotować dk.

 przym. przygotowany, przygotowawczy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) przyrządzać, szykować

Wiktionary


przygotowywanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|przygotowywać.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌpʃɨɡɔtɔvɨˈvãɲɛ, AS: pšygotovyvãńe

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. gotowanie n., przygotowanie n., przygotówka ż., przygotowalnia ż.

 czas. przygotowywać ndk., przygotować dk.

 przym. przygotowawczy, przygotowany

Wiktionary


przygrać

towarzyszyć komuś, zagrać na instrumencie muzycznym


SJP.pl


przygradów

Przygradów – wieś w Polsce położona w województwie świętokrzyskim, w powiecie włoszczowskim, w gminie Włoszczowa.

W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa kieleckiego.

Przez miejscowość przebiega droga wojewódzka nr 742.

Wikipedia


przygramolać

potocznie: przygramolać się - gramoląc się, przychodzić z trudem; przywlekać się


SJP.pl


przygranicze

obszar przy granicy czegoś; nadgranicze, pogranicze


SJP.pl


przygraniczny

przymiotnik

 (1.1) znajdujący się przy granicy, związany z terenem przy granicy

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Debata dotyczyła ruchu przygranicznego.

Wiktionary

Powiązane:

 przym. graniczny

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) nadgraniczny

Wiktionary


przygrodzki

nazwisko


SJP.pl


przygruchiwać

potocznie: pozyskiwać sobie kogoś jako partnera


SJP.pl


przygruntowy

mający miejsce przy gruncie, rosnący przy gruncie, tuż nad powierzchnią ziemi


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) meteorol. występujący tuż nad powierzchnią ziemi

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Jesienią często występują nad ranem przygruntowe przymrozki.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌpʃɨɡrũnˈtɔvɨ, AS: pšygrũntovy

Wiktionary

Powiązane:

 zob. grunt.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) przyziemny

Wiktionary


przygrywać

towarzyszyć z muzyką


SJP.pl

czasownik niedokonany

 (1.1) wykonywać muzykę towarzyszącą czemuś

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. przygrywka ż.

 przym. growy

Wiktionary


przygrywka

1. część wstępna utworu, poprzedzająca wykonanie całości; także lekki utwór muzyczny wykonywany przy różnych okazjach
2. gra towarzysząca czemuś; przygrywanie


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) muz. utwór muzyczny stanowiący wstęp instrumentalny do jakiegoś większego utworu

 (1.2) muz. lekki utwór muzyczny wykonywany przy różnego rodzaju okazjach

 (1.3) przen. zapowiedź, przedsmak czegoś

Wiktionary

Przygrywka – powieść autorstwa Ewy Lach z 1975 roku, będąca trzecią część cyklu Kosmohikanie.

Historia trojga dzieci, które niespodziewanie same muszą zająć się domem po tym, jak ich mama ma wypadek i trafia do szpitala. Te kilka samodzielnych dni do powrotu ojca, który chwilowo jest poza domem, okazuje się być tytułową przygrywką do dorosłego życia.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: pʃɨˈɡrɨfka, AS: pšygryfka

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. gra ż., gierka ż., gracz m., graczka ż., grywalność ż., nagranie n., dogrywka ż., przygryweczka ż., zagrywka ż., wygrana ż., przegrana ż., rozgrywka ż.

 czas. grać ndk., grywać ndk., dogrywać ndk. / dograć dk., ogrywać ndk. / ograć dk., pogrywać ndk. / pograć dk., podgrywać ndk. / podegrać dk., przegrywać ndk. / przegrać dk., rozgrywać ndk. / rozegrać dk., wygrywać ndk. / wygrać dk., zagrywać ndk. / zagrać dk., nagrywać ndk. / nagrać dk., wygrywać ndk. / wygrać dk., współgrać dk., ugrywać ndk. / ugrać dk.

 przym. grywalny, ograny

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) wstęp, zdrobn. przygryweczka

 (1.3) wstęp, przedsmak, zapowiedź

Wiktionary


przygryzać

1. ściskać zębami; nadgryzać lekko wargi, wąsy - jako objaw zniecierpliwienia, gniewu itp.
2. potocznie: mówić komuś coś złośliwego, jakąś przykrość; dogadywać, docinać komuś


SJP.pl


przygryzanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|przygryzać.

Wiktionary

Powiązane:

 czas. przygryzać ndk.

Wiktionary


przygryźć

1. ścisnąć zębami; nadgryźć lekko wargi, wąsy - jako objaw zniecierpliwienia, gniewu itp.
2. potocznie: powiedzieć komuś coś złośliwego, jakąś przykrość; dogadać, dociąć komuś


SJP.pl


przygrzać

1. zagrzać na nowo, podgrzać
2. o słońcu: ogrzać silnie; przypiec
3. potocznie: uderzyć w coś lub kogoś


SJP.pl

czasownik dokonany

 (1.1) uderzyć z impetem, z dużą siłą

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) No bo owszem, jak trzeba, można i pięścią w stół przygrzać, ale można też sympatycznie porozmawiać.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈpʃɨɡʒat͡ɕ, AS: pšygžać

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. przygrzanie n.

 czas. przygrzewać ndk.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) przywalić, wulg. przypieprzyć, wulg. przypierdolić

Wiktionary


przygrzanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|przygrzać.

Wiktionary

Powiązane:

 czas. przygrzać

Wiktionary


przygrzewać

1. grzać na nowo, podgrzewać
2. o słońcu: grzać silnie; przypiekać
3. potocznie: uderzać w coś lub kogoś


SJP.pl


przygwarzyć

gwarowo: pogawędzić, porozmawiać; pogwarzyć


SJP.pl


przygważdżać

1. przytwierdzać coś gwoździami
2. przenośnie: unieruchamiać, przykuwać


SJP.pl


przygwizdać

powtórować komuś gwizdaniem


SJP.pl


przygwoździć

1. przytwierdzić coś gwoździami
2. przenośnie: unieruchomić, przykuć


SJP.pl


przygłaszać

zwiększać natężenie dźwięku


SJP.pl


przygłodzić

nieco, trochę wygłodzić


SJP.pl


przygłosić

zwiększyć głośność; podgłośnić, pogłośnić


SJP.pl


przygłuchawy

potocznie: trochę głuchy; przygłuchy


SJP.pl


przygłuchy

trochę głuchy; przygłuchawy


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) trochę, częściowo głuchy; słabo, źle słyszący

Wiktionary

Wymowa:

IPA: pʃɨˈɡwuxɨ, AS: pšygu̯uχy

Wiktionary

Powiązane:

 przym. głuchy

 rzecz. głuchy mos.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) głuchawy

Wiktionary


przygłup

potocznie, pogardliwie: głupek, idiota, nierozgarnięty, wolnomyślący; przymuł


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) pot. depr. ktoś głupkowaty

 (1.2) pot. depr. upośledzony umysłowo

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Nauczycielka fizyki wyzywała mnie od przygłupów.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. przygłupek m., głupawka ż.

 przym. przygłupi, głupi

 przysł. przygłupio

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) baran, bęcwał, głupiec, głupek, cymbał, debil, dureń, idiota, imbecyl, jełop, kretyn, młotek, tępak, tuman, osioł, palant, przychlast, przygłupek, półgłówek

Wiktionary


przygłupek

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) pot. depr. ktoś głupkowaty

 (1.2) pot. depr. upośledzony umysłowo

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) baran, bęcwał, głupiec, głupek, cymbał, debil, dureń, idiota, imbecyl, jełop, kretyn, młotek, tępak, tuman, osioł, palant, przygłup, półgłówek

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. przygłup m.

 przym. przygłupi

 przysł. przygłupio

Wiktionary


przygłupi

przymiotnik

 (1.1) trochę głupi

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. przygłup mos., przygłupek mos., głupawka ż.

 przym. przygłupiasty, głupi

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) przygłupiasty

Wiktionary


przygłuszać

1. tłumić dźwięki, czynić odgłosy mniej słyszalnymi
2. o rozrośniętych roślinach: zacieniać rośliny nisko rosnące, tak aby powstrzymać ich rozwój


SJP.pl


przygłuszyć

1. stłumić dźwięki, uczynić odgłosy mniej słyszalnymi
2. o rozrośniętych roślinach: zacienić rośliny nisko rosnące, aby powstrzymać ich rozwój


SJP.pl


przyhamować

zmniejszyć szybkość jazdy; zwolnić; zahamować


SJP.pl


przyhasłowy

znajdujący się przy haśle słownikowym


SJP.pl


przyholować

czasownik

 (1.1) ciągnąć za sobą kogoś lub coś, co nie ma lub nie używa własnego napędu do miejsca przeznaczenia

Wiktionary


przyim.

skrót od: przyimek, przyimkowy


SJP.pl


przyimek

niesamodzielna, nieodmienna część mowy, łącząca niejednorodne części zdania lub wyrażenia, określająca związki podrzędne zachodzące między wyrazami samodzielnymi, wskazująca zwykle na reakcje przestrzenne, występująca tylko w połączeniu z rzeczownikiem lub leksemem o podobnej funkcji (zaimkiem, przymiotnikiem, liczebnikiem głównym i zbiorowym), np. nad, za, w, do (przyimki proste), naprzeciw, ponad, poprzez, zza (przyimki złożone)


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) gram. wyraz nieodmienny i niesamodzielny poprzedzający zawsze wyrazy odmieniające się przez przypadki (= imiona) i sygnalizujący związki składniowe między wyrazem poprzedzającym a następującym;

Wiktionary

Przyimek (łac. praepositio) – nieodmienna i niesamodzielna część mowy, która łączy się z innymi wyrazami i nadaje im inny sens.

Na przykład rzeczownik stół tworzy z przyimkami wiele zestawień: na stole, o stole, za stołem, obok stołu, po stole, pod stołem, zza stołu, koło stołu, przy stole, ponad stołem, od stołu, ku stołowi itp.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) W języku polskim przyimek „przed” łączy się z narzędnikiem a „na” z miejscownikiem.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: pʃɨˈjĩmɛk, AS: pšyi ̯ĩmek

Wiktionary

Powiązane:

 przym. przyimkowy

Wiktionary


przyimkowy

przymiotnik

 (1.1) gram. związany z przyimkiem; występujący w funkcji przyimka albo w połączeniu nim

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. przyimek mrz.

Wiktionary


przyiwanić

potocznie: przyłożyć, uderzyć


SJP.pl


przyjąć

1. otrzymać, wziąć coś od kogoś, często w prezencie;
2. zaakceptować;
3. w piłce nożnej: odebrać podanie piłki przez zawodnika


SJP.pl

czasownik przechodni dokonany (ndk. przyjmować)

 (1.1) dokonany od|przyjmować.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈpʃɨjɔ̇̃ɲt͡ɕ, AS: pšyi ̯o̊̃ńć

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. przyjęcie n., przyjmowanie n., przyjmujący mos., przyjątko n.

 czas. przyjmować ndk.

Wiktionary


przyjaciel

1. człowiek pozostający z kimś w bliskich, zażyłych stosunkach; powiernik, druh;
2. człowiek okazujący sympatię, poparcie; zwolennik, protektor, miłośnik;
3. eufemistycznie: mężczyzna utrzymujący z kimś kontakty erotyczne; kochanek


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna

 (1.1) herald. polski herb szlachecki;

Wiktionary

  • osoba, którą darzy się przyjaźnią
  • Przyjaciel – dwutygodnik dla dzieci wydawany w latach 1945-1951
  • Przyjaciel (herb szlachecki)
  • w nazwie dzieła kultury:
    • Przyjaciele
    • Kacper i przyjaciele
  • w nazwie zespołu muzycznego:
    • Kazik i przyjaciele
  • Przyjaciel Ludzi Bezdomnych – wyróżnienie

Wikipedia

Powiązane:

 rzecz. przyjaciel mos.

Wiktionary


przyjacielski

1. dotyczący przyjaciela, składający się z przyjaciół - osób pozostających ze sobą w bliskich stosunkach, np. przyjacielska kompania, paczka, grupa;
2. taki jak wśród przyjaciół, pełen życzliwości, troski i zaufania; dobry, przyjazny, życzliwy


SJP.pl

przymiotnik jakościowy

 (1.1) serdeczny, życzliwy, przyjazny

przymiotnik relacyjny

 (2.1) dotyczący przyjaciela

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌpʃɨjäˈt͡ɕɛlsʲci, AS: pšyi ̯äćelsʹḱi

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. przyjaźń ż., przyjaciel mos., przyjaciółka ż., przyjaciółeczka ż., przyjacielskość ż., przyjazność ż.

 czas. przyjaźnić się, zaprzyjaźnić się, zaprzyjaźniać się, przyjaźnić

 przym. przyjazny

 przysł. przyjacielsko, przyjaźnie

Wiktionary

Synonimy:

 (1-2) koleżeński, braterski, bratni, siostrzany

Wiktionary


przyjacielsko

przysłówek

 (1.1) w sposób przyjacielski, przyjaźnie

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Uśmiechnął się przyjacielsko, gdy wymienili hasło, i niespodziewanie zapytał po polsku: - Co, Polacy?

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. przyjaciel m., przyjacielskość ż., przyjaciółeczka ż., przyjaźń ż., przyjazność ż.

 przym. przyjacielski

Wiktionary


przyjacielskość

przyjacielski


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) cecha tego, co jest przyjacielskie

Wiktionary

Patrz:

przyjacielski

Wymowa:

IPA: ˌpʃɨjäˈt͡ɕɛlskɔɕt͡ɕ, AS: pšyi ̯äćelskość

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. przyjaźń ż., przyjaciel m., przyjaciółka ż., przyjaciółeczka ż., przyjazność ż.

 czas. przyjaźnić się, zaprzyjaźniać się, zaprzyjaźnić się, przyjaźnić

 przym. przyjacielski, przyjazny

 przysł. przyjacielsko, po przyjacielsku, przyjaźnie

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) koleżeńskość

Wiktionary


przyjacielstwo

1. przyjaźnienie się z kimś; przyjaźń;
2. grono przyjaciół; przyjaciele


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) przyjaźń

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. przyjaciel mos.

Wiktionary


przyjacielu

1. człowiek pozostający z kimś w bliskich, zażyłych stosunkach; powiernik, druh;
2. człowiek okazujący sympatię, poparcie; zwolennik, protektor, miłośnik;
3. eufemistycznie: mężczyzna utrzymujący z kimś kontakty erotyczne; kochanek


SJP.pl


przyjaciółeczka

zdrobnienie od: przyjaciółka


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) pot. zdrobn. od: przyjaciółka

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌpʃɨjät͡ɕuˈwɛt͡ʃka, AS: pšyi ̯äćuu̯ečka

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. przyjaźń ż., przyjaciel m., przyjaciółka ż., przyjacielskość ż., przyjaźnienie n., zaprzyjaźnienie n., przyjazność ż.

 czas. przyjaźnić, zaprzyjaźniać się, przyjaźnić się ndk., zaprzyjaźnić się dk.

 przym. przyjazny, przyjacielski

 przysł. przyjaźnie, przyjacielsko, po przyjacielsku

Wiktionary


przyjaciółka

przyjaciel


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) kobieta zaprzyjaźniona z kimś

 (1.2) pot. zob. kochanka.

Wiktionary

Przyjaciółka – polski dwutygodnik (w latach 1948–2009 wydawany jako tygodnik), którego odbiorczyniami są głównie kobiety, poświęcony historiom z życia, plotkom, modzie, urodzie i zdrowiu. Do tygodnika dołączany był także program telewizyjny.

Wikipedia

Patrz:

przyjaciel

Przykłady

 (1.1) Moja przyjaciółka to dla mnie bratnia dusza. Rozumiemy się bez słów.

 (1.1) Twoja przyjaciółka mówi, co jej ślina na język przyniesie, a ty się później martwisz.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌpʃɨjäˈt͡ɕuwka, AS: pšyi ̯äćuu̯ka

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. przyjaźń ż., przyjacielskość ż.

:: fm. przyjaciel m.

:: zdrobn. przyjaciółeczka ż.

 czas. przyjaźnić, zaprzyjaźniać się, przyjaźnić się ndk., zaprzyjaźnić się dk.

 przym. przyjacielski, zaprzyjaźniony, przyjazny

 przysł. przyjaźnie

Wiktionary


przyjadać

przyjadać się - dawniej: przykrzyć się, przejadać się


SJP.pl


przyjądrze

wydłużony wałeczkowaty organ, przylegający do dłuższej części jądra, prowadzący sznurek nasienny ku górze do przewodu pachwinowego


SJP.pl

Przyjądrze, narząd Giraldésa (łac. paradidymis, organum Giraldés) – w anatomii człowieka jeden z narządów szczątkowych należących do męskiego układu płciowego. Przeważnie ma postać parzystego, okrągławego lub wydłużonego tworu zmiennej wielkości, położonego do przodu od naczyń w dolnej części powrózka nasiennego. Histologicznie składa się z drobnych, ślepo zakończonych kanalików stanowiących pozostałości rozwojowe dolnej grupy przewodów śródnercza. Występuje zwykle tylko u dzieci, u dorosłych zanikając. Odpowiednikiem żeńskim tego narządu jest przyjajnik.

Wikipedia


przyjarać

potocznie: przypalić


SJP.pl


przyjątko

żartobliwie, zdrobniale o przyjęciu


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) zdrobn. od przyjęcie

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Mama była w domu, syn był w domu, wnuczka u koleżanki, tylko ja szalałem na przyjątku w Nowy Rok.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. przyjęcie n., przyjmowanie n.

 czas. przyjąć dk., przyjmować ndk.

 przym. przyjęciowy, przyjęty

Wiktionary


przyjazd

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) dotarcie do jakiegoś miejsca

 (1.2) przybycie pojazdu

Wiktionary

Powiązane:

 czas. przyjechać, przyjeżdżać

 rzecz. przyjezdny mos., wyjazd mrz.

 przym. przyjezdny

Wiktionary


przyjaźń

1. bliskie, serdeczne stosunki z kimś oparte na wzajemnej szczerości, życzliwości, zaufaniu;
2. życzliwość, serdeczność okazywana komuś;
3. przyjaźń z korzyściami - relacja przyjacielska dopuszczająca stosunki seksualne


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) dobra, serdeczna relacja pomiędzy osobami opierająca się na wzajemnym zaufaniu, pomocy, życzliwości;

Wiktionary

Przyjaźń – serdeczne stosunki oparte na wzajemnej życzliwości.

Większość ludzi uważa, że ich przyjaciele dobrze ich znają. Jednak badania wykazały, że w większości przypadków jest to złudzenie związane z chęcią poprawy samooceny. Wierząc, że przyjaciołom zależy na nas, budujemy poczucie własnej wartości.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Łączy ich serdeczna przyjaźń.

 (1.1) Nie masz teraz prawdziwej przyjaźni na świecie. • Ostatni znam jej przykład w Oszmiańskim powiecie.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈpʃɨjäɕɲ̊, AS: pšyi ̯äśń̦

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. przyjaciel m., przyjaciółka ż., przyjaciółeczka ż., psiapsiółka ż., przyjacielskość ż., przyjazność ż.

 przym. przyjacielski, przyjazny, zaprzyjaźniony

 czas. przyjaźnić, zaprzyjaźniać się, przyjaźnić się ndk., zaprzyjaźnić się dk.

 przysł. przyjacielsko, przyjaźnie

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) przest. drużba

Wiktionary


przyjaźnić

czasownik nieprzechodni niedokonany (dk. brak)

 (1.1) daw. zyskiwać czyjąś przyjaźń, jednać sobie kogoś

czasownik zwrotny niedokonany przyjaźnić się (dk. brak)

 (2.1) być w przyjacielskiej relacji z kimś; utrzymywać przyjaźń, mieć kogoś za przyjaciela

Wiktionary

Przykłady

 (2.1) Miałem ochotę przyjaźnić się tylko z takimi, od których chciało mi się czegoś więcej, więc nie mogła to być przyjaźń rzetelna.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: pʃɨˈjäʑɲit͡ɕ, AS: pšyi ̯äźńić

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. przyjaźń ż., przyjaciel mos., przyjaciółka ż., przyjaciółeczka ż., przyjacielskość ż.

 przym. przyjacielski

 czas. zaprzyjaźniać się ndk., zaprzyjaźnić się dk.

Wiktionary

Synonimy:

 (2.1) kolegować się; pot. kumplować się, kumać się; przest. fraternizować się; podn. bratać się, spoufalać się, poufalić się; być za pan brat, trzymać sztamę; stpol. przyjacielić się

Wiktionary


przyjaźnie

przysłówek

 (1.1) w sposób przyjazny

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Nie przejął się wrogim spojrzeniem. Uśmiechnął się do niej najprzyjaźniej, jak tylko umiał.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: pʃɨˈjäʑɲɛ, AS: pšyi ̯äźńe

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. przyjaciel mos., przyjaciółka ż., przyjaźń ż., przyjacielskość ż., przyjaciółeczka ż., przyjazność ż.

 czas. zaprzyjaźniać się ndk., zaprzyjaźnić się dk.

 przym. przyjazny, przyjacielski

Wiktionary


przyjaźniej

stopień wyższy od przysłówka: przyjaźnie


SJP.pl


przyjaźniejszy

stopień wyższy od przymiotnika: przyjazny; bardziej przyjazny


SJP.pl


przyjazność

przyjazne nastawienie, charakter


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) odprzym. cecha tego, co jest przyjazne; cecha tych, którzy są przyjaźni

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. przyjaźń ż., przyjaciel m., przyjaciółka ż., przyjaciółeczka ż., przyjaźnienie n., przyjacielskość ż., zaprzyjaźnienie n.

 czas. przyjaźnić się ndk., zaprzyjaźnić się dk.

 przym. przyjazny, przyjacielski

 przysł. przyjaźnie, przyjacielsko

Wiktionary


przyjazny

przymiotnik jakościowy

 (1.1) taki, który żywi dla kogoś / czegoś uczucie przyjaźni lub jest wyrazem takiego uczucia

 (1.2) przest. taki, który sprzyja komuś / czemuś i nie przynosi szkód

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Przyjazne gesty i zwykła uprzejmość poprawiają atmosferę w miejscu pracy.

 (1.2) W naszym nowym mieszkaniu szczęśliwie trafiliśmy na przyjaznych sąsiadów – zawsze pomogą w drobiazgach lub pożyczą szklankę cukru.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: pʃɨˈjaznɨ, AS: pšyi ̯azny

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. przyjaźń ż., przyjaciel m., przyjaciółka ż., przyjaciółeczka ż., przyjacielskość ż., przyjazność ż.

 czas. zaprzyjaźnić, zaprzyjaźniać się, zaprzyjaźnić się

 przym. przyjacielski

 przysł. przyjaźnie

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) braterski, ciepły, łaskawy, przychylny, przyjacielski, życzliwy, spolegliwy

 (1.2) dogodny, pomyślny, sprzyjający

Wiktionary


przyjebać

przypierdolić; wulgaryzm o wielu znaczeniach, m.in.:
1. przyjebać (komuś) - pobić (kogoś);
2. przyjebać się (do czegoś) - przyczepić się (do czegoś), mieć o coś pretensje


SJP.pl

czasownik nieprzechodni dokonany

 (1.1) wulg. uderzyć

czasownik zwrotny

 (2.1) wulg. przyczepić się

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Jak cię wkurwi, to mu przyjeb w mordę.

 (2.1) Dlaczego on się znów przyjebał do mnie?

Wiktionary

Wymowa:

IPA: pʃɨˈjɛbat͡ɕ, AS: pšyi ̯ebać

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. jebak mzw./mos., przyjeb, przyjebanie

 czas. jebać, odjebać

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) przypieprzyć, przypierdolić, wyjebać, jebnąć, pierdolnąć, pieprznąć, przykurwić, zakurwić

Wiktionary


przyjebanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|przyjebać.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌpʃɨjɛˈbãɲɛ, AS: pšyi ̯ebãńe

Wiktionary

Powiązane:

 zob. przyjebać.

Wiktionary


przyjebywać

przypierdalać; wulgaryzm o wielu znaczeniach, m.in.:
1. przyjebywać (komuś) - uderzać, bić (kogoś);
2. przyjebywać się (do czegoś) - przyczepiać się (do czegoś), mieć o coś pretensje


SJP.pl


przyjechać

czasownik nieprzechodni dokonany (ndk. przyjeżdżać)

 (1.1) o człowieku: przybyć za pomocą pojazdu na kołach

 (1.2) o pojeździe na kołach: przybyć

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Skład biało-czerwonych zdecydowanie odbiegał od optymalnego, natomiast rywale do Chicago przyjechali w najmocniejszym zestawieniu, z kadrą naszpikowaną medalistami ostatnich mistrzostw świata i igrzysk olimpijskich w Rio de Janeiro.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: pʃɨˈjɛxat͡ɕ, AS: pšyi ̯eχać

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. przyjazd m., przyjezdny m., przyjeżdżanie n., przyjechanie n., Przejazd mrz., przejazd mrz., wyjazd mrz.

 czas. jechać, przyjeżdżać ndk.

 przym. przyjazdowy, przyjezdny

Wiktionary


przyjechanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|przyjechać.

Wiktionary

Powiązane:

 czas. przyjechać dk.

 rzecz. jeźdźczyni ż., przyjezdny mos.

 przym. przyjezdny

Wiktionary


przyjęcie

1. otrzymać, wziąć coś od kogoś, często w prezencie;
2. zaakceptować;
3. w piłce nożnej: odebrać podanie piłki przez zawodnika


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|przyjąć.

 (1.2) reakcja na coś lub na kogoś

 (1.3) uroczysty posiłek dla gości, zorganizowany na ogół z jakiejś okazji

Wiktionary

Przyjęcie – uroczysty posiłek zorganizowany specjalnie dla osób zaproszonych – gości. Przyjęcie zazwyczaj ma na celu uświetnienie ważnych wydarzeń lub okoliczności o charakterze oficjalnym lub prywatnym – mówimy wtedy o przyjęciu okolicznościowym. Duże i wystawne przyjęcie może być określane jako bankiet, biesiada lub uczta.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Przyjęcia do pracy mamy zwykle przed sezonem.

 (1.2) (…) dokument spotkał się z ciepłym przyjęciem – towarzyszyły mu okrzyki i owacje na stojąco.

 (1.3) Poszłam na łatwiznę i na jutrzejsze przyjęcie zamówiłam catering.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: pʃɨˈjɛ̇̃ɲt͡ɕɛ, AS: pšyi ̯ė̃ńće

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. przyjmowanie n.

:: zdrobn. przyjątko n.

 czas. przyjmować ndk., przyjąć dk.

 przym. przyjęty, przyjęciowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.2) odbiór

 (1.3) pot. balanga, biba, impreza, jubel

Wiktionary


przyjemne

to, co sprawia przyjemność


SJP.pl


przyjemniaczek

złośliwie o człowieku pozornie tylko miłym i układnym


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) pot. iron. negatywnie o kimś, kto pozornie jest miły, uprzejmy

Wiktionary

Przyjemniaczek (chiń. 一個好人 Yat goh hiu yan) – hongkońsko-amerykańsko-australijska sensacyjna komedia kryminalna z 1997 roku w reżyserii Sammo Hunga.

Wikipedia

Patrz:

przyjemniaczek

Przykłady

 (1.1) Strzeż się tego przyjemniaczka, to niezłe ziółko.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌpʃɨjɛ̃mʲˈɲat͡ʃɛk, AS: pšyi ̯ẽmʹńaček

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. przyjemnostka ż., przyjemność ż.

 czas. uprzyjemniać ndk., uprzyjemnić dk.

 przym. przyjemny

 przysł. przyjemnie, przyjemno

Wiktionary


przyjemniaczka

złośliwie o człowieku pozornie tylko miłym i układnym


SJP.pl

Patrz:

przyjemniaczek

przyjemnie

przysłówek sposobu

 (1.1) w sposób przyjemny, z poczuciem przyjemności

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Na przyjęciu u Karola było bardzo przyjemnie.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: pʃɨˈjɛ̃mʲɲɛ, AS: pšyi ̯mʹńe

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. przyjemność ż., przyjemniaczek m., uprzyjemnianie n., uprzyjemnienie n.

 czas. uprzyjemniać ndk., uprzyjemnić dk.

 przym. przyjemny, nieprzyjemny, przyjemnościowy

 przysł. przyjemniutko, nieprzyjemnie, przyjemnościowo

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) miło

Wiktionary


przyjemniej

stopień wyższy od przysłówka: przyjemnie


SJP.pl


przyjemniejszy

stopień wyższy od przymiotnika: przyjemny


SJP.pl


przyjemność

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) cecha tego, co przyjemne; dające zadowolenie, satysfakcjonujące

Wiktionary

Przyjemność – podstawowa wartość hedonistyczna o charakterze pozytywnym, będąca doświadczeniem zmysłowym o charakterze indywidualnym; przeciwieństwo nieprzyjemności.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Ona mu nie wierzy, myśli, że ją oszukuje, żeby sprawić jej przyjemność. Zamyka się w sobie, głucha na jego argumenty.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: pʃɨˈjɛ̃mnɔɕt͡ɕ, AS: pšyi ̯mność

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. przyjemniaczek m., uprzyjemnianie n., uprzyjemnienie n.

:: zdrobn. przyjemnostka ż.

 czas. uprzyjemniać dk., uprzyjemnić dk.

 przym. przyjemny, przyjemnościowy

 przysł. przyjemnie, przyjemno

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) błogość, zadowolenie, satysfakcja, uciecha; pot. frajda; przest. lubość

Wiktionary


przyjemny

przymiotnik jakościowy

 (1.1) sprawiający przyjemność, dodatnie wrażenie

 (1.2) odznaczający się miłym sposobem bycia

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Jaki przyjemny ten zajazd.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: pʃɨˈjɛ̃mnɨ, AS: pšyi ̯mny

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. przyjemność ż., przyjemnostka ż., przyjemniaczek m.

 czas. uprzyjemniać ndk., uprzyjemnić dk.

 przym. przyjemnościowy

 przysł. przyjemnie, przyjemno

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) miły

Wiktionary


przyjemski

nazwisko


SJP.pl


przyjeść

przyjeść się - przestarzale: przejeść się


SJP.pl


przyjęty

ogólnie znany, zgodny z określonymi zasadami


SJP.pl

przymiotnik jakościowy

 (1.1) powszechnie uznany lub używany

forma czasownika.

 (2.1) imiesłów przymiotnikowy bierny od: przyjąć

Wiktionary

Przyjęty (ang. Accepted) – amerykańska komedia filmowa z 2006 w reżyserii Steve'a Pinka. Premiera filmu miała miejsce 18 sierpnia 2006.

Wikipedia

Powiązane:

 rzecz. przyjęcie n., przyjątko n.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) uznany, obiegowy, zwyczajowy, utarty, konwencjonalny

Wiktionary


przyjezdna

kobieta przybyła skądś, niestała mieszkanka


SJP.pl


przyjezdność

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) odprzym. cecha tego, co jest przyjezdne; cecha tych, którzy są przyjezdni

Wiktionary

Powiązane:

 przym. przyjezdny

 przysł. przyjezdnie

Wiktionary


przyjezdny

taki, który przyjechał dokądś z innego miejsca


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) ktoś, kto przyjechał

 (1.2) ktoś, kto jest mieszkańcem od niedawna

przymiotnik

 (2.1) taki, który przyjechał

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Luty nie sprzyjał podróżom i tylko od czasu do czasu pokazał się przyjezdny.

 (2.1) W jakimś kącie przyjezdny kupiec sprzedawał jaskrawe hafty wschodnie.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: pʃɨˈjɛzdnɨ, AS: pšyi ̯ezdny

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. przyjazd m., przyjeżdżanie n., przyjechanie n., jazda ż.

:: fż. przyjezdna ż.

 czas. przyjeżdżać ndk., przyjechać dk., jechać ndk.

 wykrz. jazda

Wiktionary


przyjeżdżać

czasownik nieprzechodni niedokonany (dk. przyjechać)

 (1.1) o człowieku: przybywać za pomocą pojazdu na kołach

 (1.2) o pojeździe na kołach: przybywać

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Ludmiła rokrocznie przyjeżdża do Beskidu Śląskiego na zimowisko.

 (1.1) Kiedyś na pasterkę przyjeżdżano saniami.

 (1.2) Autobus przyjeżdża punktualnie o szóstej.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. wyjazd m., przyjezdny m., jeździec m., jeźdźczyni ż., jezdnia ż., przyjeżdżanie n., przyjazd mrz.

 czas. przejeżdżać, jechać ndk., przyjechać dk.

 przym. przyjezdny

Wiktionary


przyjeżdżanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|przyjeżdżać.

Wiktionary

Powiązane:

 czas. przyjeżdżać, przyjechać

 rzecz. jeźdźczyni ż., przyjezdny mos.

 przym. przyjezdny

Wiktionary


przyjeziorny

przymiotnik

 (1.1) znajdujący się, działający lub odbywający się przy jeziorze

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Chętnym do zażywania letnich kąpieli pozostaje więc jedynie liczyć na przychylność właścicieli przyjeziornych ośrodków wypoczynkowych.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌpʃɨjɛ̇ˈʑɔrnɨ, AS: pšyi ̯ėźorny

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. jezioro n., jeziorko n., jeziorzysko n.

Wiktionary


przyjeziorowy

rzadkie: położony przy jeziorze, urządzony przy jeziorze


SJP.pl


przyjmować

czasownik

 (1.1) dać pracę, zatrudniać

 (1.2) odbierać coś (rzecz, informację)

 (1.3) akceptować wizytę/rozmowę; udzielać audiencji

 (1.4) z góry coś zakładać

 (1.5) o lekach: zażywać

 (1.6) o zmiennych: równać się

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Duża firma przyjęła mnie na stanowisko kierownika.

 (1.2) Dzisiaj przyjąłem paczkę od listonosza.

 (1.3) Sekretarka przekazała mi, że szef przyjmie mnie jutro po południu.

 (1.5) Mój dziadek przyjmuje dużo lekarstw.

 (1.6) a=4 czyli zmienna a przyjmuje wartość 4.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: pʃɨjˈmɔvat͡ɕ, AS: pšyi ̯movać

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. przyjmowanie n., przyjęcie n., przyjmujący mos., przyjątko n.

 czas. przyjąć

 przym. do przyjęcia

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) zatrudniać

 (1.2) pobierać, dostawać

 (1.3) zapraszać, odwiedzać, gościć

 (1.5) stosować

Wiktionary


przyjmowanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|przyjmować.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌpʃɨjmɔˈvãɲɛ, AS: pšyi ̯movãńe

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. przyjęcie n., przyjmujący mos., nieprzyjmowanie n., przyjątko n.

 czas. przyjmować ndk., przyjąć dk.

Wiktionary


przyjmujący

forma czasownika.

 (1.1) ims. przymiotnikowy czynny od: przyjmować

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (2.1) sport. w siatkówce: zawodnik odbierający piłki po zagrywce i atakujący ze skrzydła lub z głębi pola;

Wiktionary

Przyjmujący (lewoskrzydłowy; ang. outside hitter, left side hitter) – pozycja na boisku w siatkówce. Zadaniem przyjmującego jest odbieranie piłki po zagrywce i gra obronna, połączona z atakiem ze skrzydła bądź z głębi pola (atak z szóstej strefy).

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Kacper gra na pozycji przyjmującego.

Wiktionary

Powiązane:

 czas. przyjmować ndk., przyjąć dk.

 rzecz. przyjęcie n., przyjmowanie n.

Wiktionary


przyjrzeć

przyjrzeć się - przypatrzeć się, obejrzeć coś, kogoś uważnie, ze wszystkich stron


SJP.pl


przyjść

czasownik nieprzechodni dokonany (ndk. przychodzić)

 (1.1) zob. przychodzić.

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Przyszedł czas na naukę.

 (1.1) Nikt nie przyszedł.

 (1.1) Na pogrzeb przyszło wielu współpracowników zmarłego.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: pʃɨjɕt͡ɕ, AS: pšyi ̯ść

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. przychód m., przychodnia ż., przychodowość ż., przychodzień m., przychodźca m., przychodźstwo n., przychodzenie n., przyjście n.

 czas. przychodzić ndk., przychodować ndk./dk.

 przym. przychodowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) reg. pozn. przytośtać się.

Wiktionary


przyjście

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|przyjść.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈpʃɨjɕt͡ɕɛ, AS: pšyi ̯śće

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. przychód m., przychodnia ż., przychodowość ż., przychodzień m., przychodźca m., przychodźstwo n., przychodzenie n.

 czas. przyjść dk., przychodzić ndk., przychodować ndk./dk.

 przym. przychodowy

Wiktionary


przykahałek

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) żyd. adm. filia kahału, jednostka zależna

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. kahalnik mos., kahał mrz., kahałek mrz., podkahałek mrz.

 przym. kahałowy, kahalny

Wiktionary


przykarpacie

rzeczownik, rodzaj nijaki, nazwa własna

 (1.1) hist. geogr. region historyczny w dzisiejszej zachodniej Ukrainie

Wiktionary

Powiązane:

 przym. przykarpacki

 rzecz. Karpaty nmos.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) obwód iwanofrankiwski

Wiktionary


przykarpacki

przymiotnik

 (1.1) związany z Przykarpaciem, dotyczący Przykarpacia

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Przykarpacie n., Karpaty nmos.

 przym. karpacki

Wiktionary


przykatedralny

znajdujący się obok katedry


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) znajdujący się, działający lub odbywający się przy katedrze

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌpʃɨkatɛˈdralnɨ, AS: pšykatedralny

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. katedra ż.

Wiktionary


przykawiarniany

przymiotnik

 (1.1) znajdujący się, działający lub odbywający się przy kawiarni

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌpʃɨkavʲjarʲˈɲãnɨ, AS: pšykavʹi ̯arʹńãny

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. kawiarnia ż.

Wiktionary


przykaz

polecenie, rozkaz, nakaz


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) daw. nakaz

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Otrzymał przykaz pozostania w koszarach.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. przykazywanie n., przykazanie n.

 czas. przykazać dk., przykazywać ndk.

Wiktionary


przykazać

wydać polecenie


SJP.pl

czasownik przechodni dokonany (ndk. przykazywać)

 (1.1) wydać polecenie lub zabronić czegoś

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Jahwe przykazał Izraelitom świętować szabaty.

 (1.1) Samarytanin zawiózł rannego do zajazdu, przykazując gospodarzowi, aby miał o nim staranie.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. przykaz mrz., przykazywanie n., przykazanie n.

 czas. przykazywać ndk.

Wiktionary


przykazanie

wydać polecenie


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) kategoryczne polecenie, nakaz

Wiktionary

  • dekalog – dziesięć przykazań obowiązujących w judaizmie i chrześcijaństwie
  • przykazania miłości – dwa przykazania ustanowione przez Jezusa Chrystusa
  • przykazania kościelne – pięć przykazań ustanowionych przez Kościół rzymskokatolicki

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Sposób podziału biblijnego tekstu na konkretne przykazania zależy od przyjętej tradycji.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌpʃɨkaˈzãɲɛ, AS: pšykazãńe

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. przykaz mrz., przykazywanie n.

 czas. przykazać dk., przykazywać ndk.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) instrukcja, komenda, polecenie, wskazanie, zalecenie

Wiktionary


przykazująco

w sposób wymagający podporządkowania się; nakazująco


SJP.pl


przykazywać

czasownik przechodni niedokonany (dk. przykazać)

 (1.1) wydawać polecenie lub zabraniać czegoś

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Trener wiele nam przykazywał, ale i tak przegraliśmy.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. przykaz mrz., przykazywanie n., przykazanie n.

 czas. przykazać dk.

Wiktionary


przykazywanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) nakazywanie, zobowiązywanie

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. przykaz mrz., przykazanie n.

 czas. przykazać dk., przykazywać ndk.

Wiktionary


przykicanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|przykicać.

Wiktionary


przykielichowy

przymiotnik od: przykielich


SJP.pl


przykinać

czasownik

 (1.1) poznań. - przyczepić się

 (1.2) poznań. - przynieść coś

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. przykinanie n.

Wiktionary


przykinanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|przykinać.

Wiktionary

Powiązane:

 czas. przykinać dk.

Wiktionary


przykinowy

przymiotnik

 (1.1) znajdujący się, działający lub odbywający się przy kinie

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌpʃɨcĩˈnɔvɨ, AS: pšyḱĩnovy

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. kino n., kinowość ż.

Wiktionary


przyklapnięty

przyklapły, oklapnięty, oklapły; potocznie:
1. o człowieku: smutny, przygnębiony czymś; osowiały;
2. o uchu zwierzęcia: zwieszający się, niesterczący


SJP.pl


przyklapły

przyklapnięty, oklapnięty, oklapły; potocznie:
1. o człowieku: smutny, przygnębiony czymś; osowiały;
2. o uchu zwierzęcia: zwieszający się, niesterczący


SJP.pl


przyklasztorny

przymiotnik

 (1.1) znajdujący się, działający lub odbywający się przy klasztorze

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌpʃɨklaˈʃtɔrnɨ, AS: pšyklaštorny

Wiktionary

Powiązane:

 przym. klasztorny

 rzecz. klasztor mrz., klasztorek mrz.

Wiktionary


przykleić

czasownik przechodni dokonany (ndk. przyklejać)

 (1.1) przytwierdzić klejem

 (1.2) spowodować przylgnięcie

czasownik zwrotny dokonany przykleić się (ndk. przyklejać się)

 (2.1) ulec przylepieniu, przylgnięciu do czegoś

 (2.2) pot. narzucić komuś swoje towarzystwo

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. kleik mrz., klej mrz.

 czas. kleić, przyklejać

Wiktionary

Synonimy:

 (2.1) przyczepić się, przylepić się, przylgnąć, przywrzeć

 (2.2) narzucić się

Wiktionary


przyklejać

czasownik przechodni niedokonany (dk. przykleić)

 (1.1) umocowywać coś przy pomocy kleju lub taśmy klejącej

 (1.2) powodować przywieranie do czegoś

czasownik zwrotny niedokonany przyklejać się (dk. przykleić się)

 (2.1) ulegać przyczepieniu do czegoś lub kogoś

 (2.2) narzucać komuś własne towarzystwo

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Znowu zadecydować za nas będą inni; ci, którzy do programów przyklejać będą numerki!

Wiktionary

Wymowa:

IPA: pʃɨkˈlɛjät͡ɕ, AS: pšyklei ̯äć

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. kleik mrz., przyklejenie n. dk., przyklejanie n. ndk.

 czas. przykleić dk.

Wiktionary


przyklejanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|przyklejać.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌpʃɨklɛˈjä̃ɲɛ, AS: pšyklei ̯ä̃ńe

Wiktionary

Powiązane:

 czas. przyklejać

Wiktionary


przyklęk

Przyklęk – zdolność autobusów i trolejbusów niskopodłogowych do zmiany wysokości podłogi po stronie drzwi tak, aby ułatwić pasażerom wsiadanie. Wysokość jest regulowana poprzez ciśnienie w pneumatycznych miechach zawieszenia. Niwelacja różnicy wysokości między podłogą i krawężnikiem jest znacznym udogodnieniem dla pasażerów niepełnosprawnych oraz przewożących wózki.

Wikipedia


przyklęknięty

taki, który przyklęknął (uklęknął na jedno kolano)


SJP.pl


przyklepać

1. klepiąc, uczynić coś gładkim, płaskim;
2. potocznie: zakończyć zawarcie jakiejś umowy


SJP.pl


przyklepywać

1. klepiąc, czynić coś gładkim, płaskim;
2. potocznie: kończyć zawarcie jakiejś umowy


SJP.pl


przyklubowy

przymiotnik

 (1.1) znajdujący się, działający lub odbywający się przy klubie

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌpʃɨkluˈbɔvɨ, AS: pšyklubovy

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. klub mrz., klubowy mrz./mzw.

 przym. klubowy

Wiktionary


przykona

wieś w Polsce


SJP.pl

Przykona (daw. Przykuna) – wieś w Polsce położona w województwie wielkopolskim, w powiecie tureckim, w gminie Przykona.

Jej dawna nazwa brzmiała Przykuna.

Miejscowość jest siedzibą gminy Przykona.

W okolicach wydobywa się węgiel brunatny, co przyczyniło się do powstania zbiornika retencyjnego „Przykona”.

Wikipedia


przykoński

przymiotnik od: Przykona


SJP.pl


przykop

1. przykopy: rowy oblężnicze, umożliwiające atakującym dojście do obleganej twierdzy; aprosze
2. dawniej: wał ziemny


SJP.pl

Miejscowości i ich części w Polsce

Wg TERYT jest ich 3, w tym 2 podstawowe
  • Przykop – wieś w woj. podkarpackim, w pow. mieleckim, w gminie Padew Narodowa
  • Przykop – część wsi Miłki w woj. warmińsko-mazurskim, w pow. giżyckim, w gminie Miłki
  • Przykop – wieś w woj. warmińsko-mazurskim, w pow. olsztyńskim, w gminie Purda

Wikipedia


przykopa

przykopy: rowy oblężnicze, umożliwiające atakującym dojście do obleganej twierdzy; aprosze


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) wał ziemny wzdłuż czegoś

Wiktionary

  • Przykopa – dopływ Dunajca
  • Przykopa – struga, dopływ Młynówki Oświęcimskiej (dopływu Wisły)
  • Przykopa – struga, dopływ Psiny
  • Przykopa – struga, dopływ Sanu
  • Przykopa – rów, dopływ Soły

Wikipedia

Synonimy:

 (1.1) przykop

Wiktionary


przykopać

częściowo zakopać


SJP.pl


przykopalniany

przymiotnik

 (1.1) znajdujący się, działający lub odbywający się przy kopalni

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌpʃɨkɔpalʲˈɲãnɨ, AS: pšykopalʹńãny

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. kopalnia ż.

Wiktionary


przykopcić

pokryć lekko sadzą, odymić od dołu; podkopcić, przydymić, poddymić


SJP.pl


przykopywać

1. częściowo zakopywać;
2. potocznie: mocno uderzać kogoś;
3. potocznie: sprawiać komuś przykrość, dokuczając mu lub krytykując go; dokopywać


SJP.pl


przykoronek

rzeczownik, rodzaj męski

 (1.1) bot. wybrzuszenie na płatku kwiatowym

Wiktionary

Przykoronek (łac. corollula, ang. corolla scale, corolla appendage) – łuski występujące w kwiatach niektórych roślin w miejscu, gdzie blaszka płatka korony przechodzi w paznokieć. Mogą one być wolne, lub zrośnięte w rurkę, miseczkę. Tworzą charakterystyczny twór. Pełnią rolę powabni przywabiającej owady oraz ochraniają elementy rozrodcze kwiatu (pręciki i słupki). Przykoronek występuje np. u gatunków roślin w rodzinie amarylkowatych, goździkowatych i męczennicowatych.

Wikipedia


przykorzenny

przymiotnik

 (1.1) rzad. znajdujący się przy korzeniu

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. korzenny

 przym. korzenny

Wiktionary


przykosa

smuga na rzece oznaczająca płytki brzeg, mieliznę


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) geogr. widoczna na rzece granica mielizny

Wiktionary

Wikipedia


przykościelny

przymiotnik relacyjny

 (1.1) znajdujący się, działający lub odbywający się przy kościele

 (1.2) działający przy Kościele

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌpʃɨkɔɕˈt͡ɕɛlnɨ, AS: pšykośćelny

Wiktionary

Powiązane:

 zob. kościół.

Wiktionary


przykoszarowy

przymiotnik

 (1.1) znajdujący się, działający lub odbywający się przy koszarach

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) W poniedziałek o godzinie 16, na placu przykoszarowym 9 Brygady Kawalerii Pancernej w Braniewie odbędzie się konkurs sprawnościowy dla młodych rowerzystów.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌpʃɨkɔʃaˈrɔvɨ, AS: pšykošarovy

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. koszary nmos.

Wiktionary


przykoszek

rzeczownik, rodzaj męski

 (1.1) koszyk przytraczany do czegoś

Wiktionary


przykować

czasownik

 (1.1) daw. przykuć

 (1.2) przen. połączyć

Wiktionary

Przykłady

 (1.2) Do przyjaźni, do kochania serce wiecznie przykowane.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. przykowanie n.

Wiktionary


przykowanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|przykować.

Wiktionary

Powiązane:

 czas. przykować dk.

Wiktionary


przykozaczyć

potocznie: popisać się odwagą, postarać się być śmiałkiem


SJP.pl


przykołowanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|przykołować.

Wiktionary


przykołowywać

rzadko: dojeżdżać, tocząc się na kołach


SJP.pl


przykradać

kraść mało wartościowe rzeczy, zwiększając powoli swój majątek


SJP.pl


przykraść

ukraść mało wartościowe rzeczy, zwiększając powoli swój majątek


SJP.pl


przykrawaczka

przykrawacz; krojczyni


SJP.pl


przykrawalnia

oddział zakładu produkującego meble


SJP.pl


przykręcać

czasownik przechodni niedokonany (dk. przykręcić)

 (1.1) obracać śrubą lub wkrętem zagłębiając je

 (1.2) umocowywać coś śrubami lub wkrętami

 (1.3) zmniejszać dopływ czegoś kręcąc zaworem

Wiktionary

Przykłady

 (1.2) Jest stół z baru mlecznego z filmu „Miś”, gdzie aluminiowe talerze są przykręcane do stołu a łyżki konsumentów połączone łańcuchami.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: pʃɨˈkrɛ̃nt͡sat͡ɕ, AS: pšykrncać

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. wkrętarka ż., wkrętak mrz., wkręt mrz., przykręcanie n. ndk., przykręcenie n. dk.

 czas. przykręcić dk.

Wiktionary


przykręcacz

1. potocznie: osoba, której praca polega na przykręcaniu różnych elementów;
2. dawniej: osoba obsługująca maszynę przędzalniczą, która łączy zerwane nici podczas wytwarzania tkaniny


SJP.pl


przykręcaczka

dawniej: kobieta obsługująca maszynę przędzalniczą, która łączy zerwane nici podczas wytwarzania tkaniny


SJP.pl


przykręcalny

dający się przykręcać


SJP.pl


przykręcanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|przykręcać.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌpʃɨkrɛ̃nˈt͡sãɲɛ, AS: pšykrẽncãńe

Wiktionary

Powiązane:

 czas. przykręcać

Wiktionary


przykręcenie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|przykręcić.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌpʃɨkrɛ̃nˈt͡sɛ̃ɲɛ, AS: pšykrẽncńe

Wiktionary

Powiązane:

 czas. przykręcić, przykręcać

Wiktionary


przykręcić

czasownik przechodni dokonany (ndk. przykręcać)

 (1.1) dokonany od|przykręcać.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: pʃɨˈkrɛ̃ɲt͡ɕit͡ɕ, AS: pšykrńćić

Wiktionary

Powiązane:

 czas. przykręcać

 rzecz. przykręcenie n., wkręt mrz., wkrętak mrz., wkrętarka ż.

Wiktionary


przykro

przysłówek

 (1.1) w sposób przykry

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈpʃɨkrɔ, AS: pšykro

Wiktionary

Powiązane:

 przym. przykry

 rzecz. przykrość

 czas. przykrzyć

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) gwara. matyjaśnie

Wiktionary


przykrość

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) niemiłe, nieprzyjemne uczucie, zdarzenie, wrażenie lub odczucie spowodowane negatywnymi bodźcami

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈpʃɨkrɔɕt͡ɕ, AS: pšykrość

Wiktionary

Powiązane:

 przym. przykry

 przysł. przykro

 czas. przykrzyć, uprzykrzać ndk.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) nieprzyjemność, dokuczliwość, daw. pakość

Wiktionary


przykrotek

przykrotek półskrzydły - gatunek chrząszcza z rodziny łyszczynkowatych


SJP.pl


przykrótki

nieco za krótki


SJP.pl


przykrótkość

kusość


SJP.pl


przykry

1. nieprzyjemny dla zmysłów; dotkliwy, dokuczliwy, uciążliwy;
2. sprawiający kłopot, wywołujący niezadowolenie;
3. charakteryzujący się odpychającym sposobem bycia; nieznośny, niesympatyczny;
4. świadczący o odpychającym sposobie bycia


SJP.pl

przymiotnik jakościowy

 (1.1) wywołujący nieprzyjemne doznania zmysłowe

 (1.2) wywołujący nieprzyjemne uczucia

 (1.3) o człowieku: posiadający sposób bycia, który wywołuje u innych nieprzyjemne uczucia

 (1.4) daw. stromy, mocno spadzisty

 (1.5) daw. dokuczający komuś, nękający kogoś

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Swąd palonej gumy jest przykry.

 (1.2) To co powiedział mi na koniec było bardzo przykre.

 (1.3) Nie znoszę go. To przykry człowiek.

 (1.1, 1.3) On ma przykry wygląd, ale sam nie jest przykry.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈpʃɨkrɨ, AS: pšykry

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. przykrość ż.

 czas. przykrzyć, uprzykrzać ndk.

 przysł. przykro

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1-2) irytujący, niemiły, nieprzyjemny, niesympatyczny, bolesny, sprawiający przykrość

 (1.3) antypatyczny, niesympatyczny, niemiły, nieprzyjemny, męczący, niełatwy, nudny, o trudnym charakterze, uciążliwy, nieuprzejmy, chamski; posp. upierdliwy

Wiktionary


przykryć

1. ochronić od czynników zewnętrznych od góry;
2. znaleźć się na czymś, zasłaniając to


SJP.pl

czasownik przechodni dokonany (ndk. przykrywać)

 (1.1) dokonany od|przykrywać.

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Położył więc obok, kurtką przykrył, ale ona spod kurtki wyciągnęła ręce, namacała podbródek, uszy, nos.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈpʃɨkrɨt͡ɕ, AS: pšykryć

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. przykrywka ż., przykrycie, przykrywanie

 czas. kryć, przykrywać

Wiktionary


przykrycie

1. ochronić od czynników zewnętrznych od góry;
2. znaleźć się na czymś, zasłaniając to


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|przykryć.

Wiktionary

Przykrycie (pot. przykrywka) – deklarowana jawnie tożsamość i rola żołnierza lub funkcjonariusza służb specjalnych, który pełniąc służbę wykonuje zadania w ramach operacji pod przykryciem.

Przykrycie ma formę innej tożsamości, wykonywania innego zawodu, innego sposobu życia, często dalece różnego od działań operacyjnych jakie wykonuje służbowo. Bycie dyplomatą jest częstym przykryciem dla funkcjonariuszy instytucji wywiadowczych.

Wikipedia

Powiązane:

 czas. przykryć

Wiktionary


przykrywać

czasownik przechodni niedokonany (dk. przykryć)

 (1.1) kłaść coś osłaniającego na coś lub na kogoś

 (1.2) tworzyć górną część, okrycie czegoś

czasownik zwrotny niedokonany przykrywać się (dk. przykryć się)

 (2.1) używać zwykle jakiegoś okrycia na sobie

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Marku, przykrywaj kocykiem siostrzyczkę, gdy się odkryje!

 (1.2) Szarawe chmurki przykrywały przez ponad godzinę naszą dolinkę.

Wiktionary

Powiązane:

 czas. przykryć, kryć

 rzecz. przykrywa, przykrywka

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) nakrywać

Wiktionary


przykrywanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|przykrywać.

Wiktionary

Powiązane:

 czas. przykryć

Wiktionary


przykrywka

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) zdrobn. od: przykrywa

 (1.2) przedmiot lub jego część, służąca do przykrywania

 (1.3) przen. instytucja lub działanie mające na celu ukrycie prawdziwych intencji, celów, zamierzeń, itp.

Wiktionary

Przykrycie (pot. przykrywka) – deklarowana jawnie tożsamość i rola żołnierza lub funkcjonariusza służb specjalnych, który pełniąc służbę wykonuje zadania w ramach operacji pod przykryciem.

Przykrycie ma formę innej tożsamości, wykonywania innego zawodu, innego sposobu życia, często dalece różnego od działań operacyjnych jakie wykonuje służbowo. Bycie dyplomatą jest częstym przykryciem dla funkcjonariuszy instytucji wywiadowczych.

Wikipedia

Przykłady

 (1.2) Możesz wreszcie podnieść tę przykrywkę?

 (1.3) Sędzia uznał, że odszkodowanie należy się kobiecie za straty i cierpienia moralne jakich doznała, gdy okazało się, że małżeństwo służyło Kubańczykowi jedynie jako przykrywka dla działalności szpiegowskiej.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. przykrywa ż., pokrywa ż.

 czas. kryć ndk., przykryć dk., przykrywać ndk., ukryć dk., ukrywać ndk., zakryć dk., zakrywać ndk.

 przym. przykrywalny, przykrywkowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.3) płaszczyk

Wiktionary


przykrywkowiec

potocznie: policjant działający pod przykrywką


SJP.pl


przykrzej

stopień wyższy od przysłówka: przykro


SJP.pl


przykrzejszy

stopień wyższy od przymiotnika: przykry; bardziej przykry


SJP.pl


przykrzyć

1. przykrzyć się - stawać się uciążliwym, być przykrym dla kogoś;
2. przykrzy się komuś - ktoś się nudzi, odczuwa monotonię


SJP.pl

czasownik nieprzechodni niedokonany (dk. brak)

 (1.1) przest. tylko w zwrocie „przykrzyć sobie”: przykro coś odczuwać, odczuwać znudzenie czymś

czasownik zwrotny niedokonany przykrzyć się (dk. brak)

 (2.1) nudzić kogoś, być dla kogoś przykrym, uciążliwym, niemiłym

 (2.2) daw. dziś gwara. natarczywie, natrętnie upominać się o coś

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. przykrość ż., naprzykrzanie się n., naprzykrzenie się n., przykrzenie n., sprzykrzenie n., uprzykrzanie n., uprzykrzenie n.

 czas. naprzykrzać się ndk., naprzykrzyć się dk., sprzykrzyć dk., uprzykrzać ndk., uprzykrzyć dk.

 przym. przykry

 przysł. przykro, naprzykrzenie

Wiktionary


przykuc

potocznie: pozycja kucająca


SJP.pl

czasownik przechodni dokonany (ndk. przykuwać)

 (1.1) przymocować do czegoś nieruchomego kajdanami lub łańcuchem, odbierając lub ograniczając możliwość poruszania się

 (1.2) osłabić, uniemożliwiając samodzielne poruszanie się

 (1.3) zmusić do przebywania przez dłuższy czas w danym miejscu lub przy danej osobie

 (1.4) skupić coś na sobie

czasownik zwrotny dokonany przykuć się (ndk. przykuwać się)

 (2.1) przymocować siebie samego do czegoś nieruchomego kajdanami lub łańcuchem, odbierając lub ograniczając sobie możliwość poruszania się

Wiktionary

Powiązane:

 czas. odkuć, wykuć

Wiktionary

Synonimy:

 (1.2) przygwoździć

 (1.3) przywiązać

 (1.4) przyciągnąć

Wiktionary


przykuchenny

przymiotnik

 (1.1) mający wejście od strony kuchni

 (1.2) znajdujący się przy kuchni lub piecu kuchennym

 (1.3) związany z kuchnią polową

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Mleko znajdziecie w przykuchennej spiżarce.

Wiktionary


przykucnąć

czasownik nieprzechodni dokonany (ndk. przykucać)

 (1.1) zgiąć nogi w kolanach, znacznie obniżając pozycję ciała; kucnąć

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. przykucnięcie n.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) kucnąć, ukucnąć, przysiąść

Wiktionary


przykucnięcie

przysiad na zgiętych nogach; kucnięcie, kucki


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|przykucnąć.

Wiktionary

Powiązane:

 czas. przykucnąć

Wiktionary


przykukać

kukając, powtórować czemuś


SJP.pl


przykulać

potocznie:
1. pochylać głowę, chować głowę w ramiona, przykurczać ramiona;
2. przykulać się - lekko się kulić


SJP.pl


przykup

1. rzadko: to, co zostało dodatkowo zakupione dla uzupełnienia wcześniejszych zakupów;
2. w niektórych grach karcianych: dobranie dodatkowych kart przez gracza, który wygrał licytację


SJP.pl


przykupić

rzadko: zakupić coś dodatkowo dla uzupełnienia wcześniejszych zakupów; dokupić


SJP.pl


przykurcz

w medycynie: ograniczenie ruchów i wykrzywienie kończyny, kręgosłupa lub szyi wskutek zmian chorobowych w stawach, mięśniach lub ścięgnach; kontraktura


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) med. zwyrodnienie mięśnia i stawu w wyniku obkurczenia włókien mięśniowych oraz więzadeł i struktur stawowych

forma czasownika.

 (2.1) 2. os. lp. rozk. od: przykurczyć

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Długotrwałe utrzymywanie się przykurczu prowadzi stopniowo do utrwalenia zmian w aparacie więzadłowo-stawowym, co może uniemożliwić prawidłowe leczenie.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. przykurczenie n., pokurcz mzw./mos.

 czas. przykurczać ndk., przykurczyć dk.

Wiktionary


przykurwić

wulgarnie:
1. przywalić, przyłożyć komuś; przyjebać, przypierdolić;
2. wykonać jakąś czynność wyrażaną czasownikiem z prefiksem przy-; przytentegować


SJP.pl


przykurzać

lekko pokrywać kurzem


SJP.pl


przykurzyć

lekko pokryć kurzem


SJP.pl


przykuwać

przymocowywać kogoś lub coś do czegoś za pomocą łańcucha itp.; unieruchamiać


SJP.pl


przykład

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) fakt, obrazujący lub zgodny z twierdzeniem

 (1.2) osoba (rzecz, fakt), reprezentujący pewną klasę osób (rzeczy, faktów)

 (1.3) osoba (postępowanie) godne naśladowania

Wiktionary

Exemplum, egzemplum, kommemoracja (łac. commemoratio), przykład (łac. exemplum), wzór (łac. model) – w retoryce i dialektyce argument z wydarzenia lub wydarzeń rzeczywistych czy fikcyjnych, który jest elementem wypowiedzi. Podczas argumentacji exemplum jest przesłanką prowadzącą przez podobieństwo (łac. similitudo) lub porównanie (łac. comparatio) do orzekania o podmiocie wnioskowania.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Książka zawiera liczne przykłady, potwierdzające tezę autora.

 (1.2) Przykładem państwa czerpiącego z turystyki duże zyski jest Malta.

 (1.3) Zachowanie twojego brata powinno być dla ciebie przykładem!

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈpʃɨkwat, AS: pšyku̯at

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. przykładność ż.

 przym. przykładowy, przykładny

 przysł. przykładowo, przykładnie

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) gw-pl|Górny Śląsk|bajszpil.

 (1.3) wzór, wzorzec

Wiktionary


przykładać

czasownik przechodni niedokonany (dk. przyłożyć)

 (1.1) zbliżać obiekty do siebie aż do ich zetknięcia

 (1.2) umieszczać coś na czymś, powodując przyciśnięcie albo zasłonięcie tego

 (1.3) dodawać więcej elementów do czegoś

 (1.4) pot. spuszczać lanie

 (1.5) pot. występować wyraźnie przeciw komuś

czasownik zwrotny niedokonany przykładać się (dk. przyłożyć się)

 (2.1) poświęcać czemuś sporo zapału, wysiłku

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) przytykać

 (1.2) przyciskać

 (1.3) dokładać

 (1.4) bić, lać, uderzać

 (1.5) krytykować

 (2.1) angażować się, starać się

Wiktionary


przykładanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|przykładać.

Wiktionary


przykładnica

drewniany przyrząd kreślarski przykładany przy rysowaniu do krawędzi rysownicy; rajszyna


SJP.pl

Przykładnica – przyrząd kreślarski w postaci długiego liniału ze stałą lub ruchomą poprzeczką (poprzeczną listwą) na jednym końcu. Wykorzystując krawędź rysownicy jako prowadnicę, czyli przesuwając wzdłuż krawędzi rysownicy poprzeczkę przykładnicy, można rysować linie równoległe. Z kolei wykorzystując liniał jako prowadnicę trójkąta rysunkowego (lub zestawu trójkątów) można rysować linie prostopadłe lub pod kątem.

Wikipedia


przykładnie

przysłówek

 (1.1) w sposób przykładny

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. przykład m., przykładność ż.

 przym. przykładny, przykładowy

 przysł. przykładowo

Wiktionary


przykładniej

stopień wyższy od przysłówka: przykładnie


SJP.pl


przykładniejszy

stopień wyższy od przymiotnika: przykładny


SJP.pl


przykładność

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) odprzym. cecha tego, co jest przykładne; cecha tych, którzy są przykładni

Wiktionary

Powiązane:

 przym. przykładny

 przysł. przykładnie

 rzecz. przykład mrz.

Wiktionary


przykładny

1. mogący być przykładem dla innych; godny naśladowania; należyty, wzorowy;
2. przykładna kara - kara, której celem jest odstraszenie innych od jakiegoś postępku


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) mogący być przykładem dla innych, godny naśladowania

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. przykład mrz., przykładność ż.

 przysł. przykładnie

 przym. przykładowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) wzorowy

Wiktionary


przykładowo

przysłówek

 (1.1) na przykład

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Załóżmy przykładowo, że koszt całkowity wydobycia uncji złota wynosi 1200 dolarów.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. przykład mrz.

 przym. przykładowy

 przysł. przykładnie

Wiktionary


przykładowy

przymiotnik

 (1.1) taki, który jest pokazywany jako przykład

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Na rysunku 15. 4. jest przedstawione przykładowe rozmieszczenie głównych zespołów nadwozia koparki.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. przykład m.

:: zdrobn. przykładzik m.

 przym. przykładny, bezprzykładny

 przysł. przykładowo, przykładnie

Wiktionary


przykładzik

zdrobnienie od: przykład


SJP.pl


przykłusowywać

1. o koniu: przybiegać kłusem;
2. przyjeżdżać kłusem na koniu;
3. potocznie: szybko przybiegać


SJP.pl


przyl.

skrót

 (1.1) = geogr. przylądek

Wiktionary


przylądek

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) geogr. fragment lądu wysunięty w kierunku dużego zbiornika wodnego;

Wiktionary

Przylądek – fragment lądu wsuwający się w duży zbiornik wodny i stanowiący wypukłe załamanie linii brzegowej.

Przylądek może być cyplem lub stanowić najdalej wysunięte w wodę miejsce półwyspu. To właśnie proporcje długości do szerokości występu decydują, czy dany fragment lądu jest jeszcze przylądkiem, czy już półwyspem.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: pʃɨˈlɔ̃ndɛk, AS: pšylõndek

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. lądowanie n.

 przym. przylądkowy

Wiktionary


przylądkowy

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z przylądkiem, pochodzący od przylądka, wywodzący się z przylądka

 (1.2) związany z Przylądkiem Dobrej Nadziei

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. przylądek mrz., lądowanie n.

Wiktionary


przylądować

potocznie: wylądować


SJP.pl


przylakierować

przymalować lakierem


SJP.pl


przylasek

Przylasek – wieś w Polsce położona w województwie dolnośląskim, w powiecie lubańskim, w gminie Platerówka.

Wikipedia


przylaszczka

1. rodzaj roślin z rodziny jaskrowatych, obejmujący tylko jeden gatunek - przylaszczkę pospolitą;
2. przylaszczka pospolita - bylina z rodziny jaskrowatych, z obszarów półkuli północnej, o niebieskofioletowych kwiatach i zimozielonych, skórzastych liściach zebranych w przyziemną rozetę, kwitnąca wczesną wiosną; trojanek


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) bot. nazwa systematyczna|Hepatica|Mill.|ref=tak., rodzaj roślin z rodziny jaskrowatych;

 (1.2) bot. roślina z rodzaju przylaszczek (1.1)

Wiktionary

Przylaszczka (Hepatica Mill.) – rodzaj roślin z rodziny jaskrowatych. Rośliny występują na półkuli północnej w klimacie umiarkowanym – w Europie, Azji i wschodniej części Ameryki Północnej. W Polsce występuje jeden gatunek – przylaszczka pospolita Hepatica nobilis, będąca gatunkiem typowym rodzaju.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Przylaszczki preferują gleby pochodzenia wapiennego.

Wiktionary

Powiązane:

 przym. przylaszczkowy

Wiktionary


przylatać

dawniej: przylatywać;
1. przybywać dokądś, przemieszczając się w powietrzu;
2. potocznie: przyjeżdżać lub przybiegać dokądś bardzo szybko


SJP.pl


przylatywać

1. przybywać dokądś, przemieszczając się w powietrzu;
2. potocznie: przyjeżdżać lub przybiegać dokądś bardzo szybko


SJP.pl

czasownik nieprzechodni niedokonany

 (1.1) lecąc, przybywać dokądś

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. przylot m., lot mrz., lotnik mos.

 czas. przylecieć dk., lecieć ndk., latać ndk.

Wiktionary


przylecieć

czasownik nieprzechodni dokonany (ndk. przylatywać)

 (1.1) przemieścić się w powietrzu

 (1.2) przybyć samolotem

 (1.3) pot. szybko przybiec

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Sowa przyleciała do gniazda nad ranem.

 (1.2) Dzieciaki przylecą w sobotę do Katowic.

 (1.3) Honorata przyleciala do mnie przed obiadem z takim jęzorem.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. przylecenie n., przylatywanie n., lot mrz., lotnik mos., przylot m.

 czas. latać, lecieć, przylatywać, dolecieć

Wiktionary


przylegać

czasownik przechodni niedokonany (dk. przylgnąć)

 (1.1) mieć bliski lub bezpośredni kontakt w położeniu

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Wyskakiwaliśmy wtedy przez okna i na przylegających do toru polach zaopatrywaliśmy się w brukiew, buraki cukrowe, żółte, pastewne karpiele.

Wiktionary

Powiązane:

 czas. przylgnąć

 rzecz. przyleganie

 przym. przyległy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) dotykać, graniczyć, łączyć się, oblepiać, obciskać, opinać, pasować, przyciskać, przywierać, sąsiadować, stykać się

Wiktionary


przylegający

przylegać


SJP.pl

Patrz:

przylegać

przylegalny

mający możliwość dotykania całą swoją powierzchnią


SJP.pl


przyleganie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|przylegać.

Wiktionary

Adhezja (łac. adhaesio – przyleganie) – łączenie się ze sobą powierzchniowych warstw ciał fizycznych lub faz (stałych lub ciekłych).

Adhezji nie należy mylić z kohezją, gdyż kohezja jest zjawiskiem związanym z oddziaływaniami międzycząsteczkowymi występującymi wewnątrz ciała, podczas gdy adhezja dotyczy oddziaływań powierzchniowych.

Miarą adhezji jest praca przypadająca na jednostkę powierzchni, którą należy wykonać, aby rozłączyć stykające się ciała.

Wikipedia

Powiązane:

 czas. przylegać ndk.

 przym. przyległy

Wiktionary


przyległy

przymiotnik

 (1.1) graniczący z czymś, stykający się z czym

 (1.2) będący bardzo blisko

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. przyleganie n., przyległości nmos., przylgnięcie n.

 czas. przylec dk., przylegać ndk., przylegnąć dk.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) ościenny, pograniczny, sąsiedni

 (1.2) bliski, okoliczny, pobliski

Wiktionary


przylep

1. właściwość przylepiania się, klejenia się
2. dawniej: to, co jest przylepione


SJP.pl

W Polsce
  • Przylep – część miasta Zielona Góra w woj. lubuskim
  • Przylep – wieś w woj. zachodniopomorskim, w pow. polickim, w gminie Kołbaskowo
  • Przylep – dawna gromada
Zobacz też
Nowy Przylep, Stary Przylep

Wikipedia


przylepa

duża przylepka, kromka chleba odkrojona z końca bochenka


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) duża przylepka chleba

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. lepiszcze n., lepidło n., przylepka ż., lepa ż.

 przym. lepki

Wiktionary


przylepeczka

zdrobnienie od: przylepka


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) pot. zdrobn. od: przylepka

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌpʃɨlɛˈpɛt͡ʃka, AS: pšylepečka

Wiktionary


przylepek

1. kromka chleba odkrojona z brzegu bochenka; piętka
2. potocznie: dziecko lgnące do kogoś, lubiące się pieścić


SJP.pl


przylepiać

przymocowywać coś do czegoś za pomocą substancji klejącej


SJP.pl


przylepić

przymocować coś do czegoś za pomocą substancji klejącej


SJP.pl


przylepiec

lepiec;
1. taśma pokryta z jednej strony substancją klejącą, często zawierająca środek leczniczy, służąca do umocowania opatrunku; plaster, leukoplast;
2. biurowa lub pakunkowa taśma klejąca


SJP.pl


przylepka

1. kromka chleba odkrojona z brzegu bochenka; piętka
2. potocznie: dziecko lgnące do kogoś, lubiące się pieścić


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) kromka chleba odkrojona z jednej z końcówek bochenka

Wiktionary

przylepka -

1. «kromka chleba odkrojona z końca bochenka»

2. «dziecko lubiące się pieścić»

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Położyłem na przylepkę masła i delektowałem się smakiem chleba.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. lepiszcze n., przylepa ż., lepidło n., lepa ż.

 przym. lepki

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) dupka, piętka

Wiktionary


przylepniowate

o cechach przylepniowatych (rodzina roślin)


SJP.pl


przylepniowaty

o cechach przylepniowatych (rodzina roślin)


SJP.pl


przyleśny

przymiotnik

 (1.1) znajdujący się, działający lub odbywający się przy lesie

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Należy zachować szczególną ostrożność również w czasie pobytu na polach i terenach przyleśnych oraz w wąwozach i jarach.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: pʃɨˈlɛɕnɨ, AS: pšyleśny

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. las mrz.

Wiktionary


przyleźć

czasownik nieprzechodni dokonany (ndk. przyłazić)

 (1.1) pot. przyjść, nie będąc mile widzianym

 (1.2) pot. przyjść, idąc powoli

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Wczoraj znowu przylazła ta baba z drugiego piętra.

 (1.2) Rysiu w końcu przylazł, można zaczynać!

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. łażenie n., przylezienie n., przyłażenie n.

 czas. doleźć, leźć ndk., przyłazić ndk.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.2) przywlec się

Wiktionary


przylga

1. powierzchnia czepna znajdująca się na odnóżach niektórych owadów i zwierząt lub na końcu organów czepnych u niektórych roślin;
2. powierzchnia przylegania jakichś części do siebie, np. w oknie, w drzwiach


SJP.pl

Przylga (łac. pulvillus, l. mn. pulvilli) – twór na stopie niektórych owadów.

Przylgi to boczne płatki przedstopia osadzone poniżej nasady pazurków. Wyrastają z płytek zwanych auxiliae, po jednej z każdej z nich.

U karaczanów przylga między pazurkami jest mniej lub bardziej rozwinięta. Przylgi występują również u prostoskrzydłych. U muchówek przylgi są zwykle obecne.

Wikipedia


przylgnia

element konstrukcyjny zaworu


SJP.pl


przylgnięty

taki, który przylgnął do kogoś lub czegoś


SJP.pl


przylgowate

rodzina słodkowodnych ryb karpiokształtnych


SJP.pl

Przylgowate (Balitoridae) – rodzina małych, słodkowodnych ryb karpiokształtnych (Cypriniformes), blisko spokrewnionych z piskorzowatymi (Cobitidae). Obejmuje około 240 gatunków opisanych naukowo oraz wiele jeszcze nieopisanych (występują w trudno dostępnych regionach górskich). Nie mają większego znaczenia gospodarczego. Niektóre gatunki są rybami akwariowymi.

Wikipedia


przylipić

czasownik

 (1.1) gwara więzienna patrzeć, obserwować

Wiktionary

Wymowa:

IPA: pʃɨˈlʲipʲit͡ɕ, AS: pšylʹipʹić

Wiktionary


przylistek

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) bot. wyrostek u nasady liści

Wiktionary

Przylistek (łac. stipula, ang. stipule) – organ wykształcający się po obu stronach nasady ogonka liściowego lub liścia siedzącego u wielu przedstawicieli roślin okrytonasiennych. Wykształcają się one zwłaszcza u podstawy liści zaopatrywanych przez trzy ślady (luki) liściowe. Powstają z dolnej części zawiązka liściowego (z górnej powstaje zwykle ogonek i blaszka liściowa). Wykształcają się jako zróżnicowane morfologicznie i pełniące rozmaite funkcje organy. Często mają postać liściokształtną i pełnią funkcję asymilacyjną (np. u groszku Lathyrus aphaca), czasem dodatkowo chronią zawiązki i młode liście. Szczególną rolę ochronną pełnią łuskowate przylistki okrywające pąk i chroniące go przed uszkodzeniem (np. w przypadku pąków zimujących). U niektórych roślin (np. u robinii) przylistki wykształcają się jako ciernie, u innych mają postać włosków lub gruczołów.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) U tej odmiany pojawiają się żółte przylistki.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. liść mrz., liściec mzw.

 przym. liściowy

Wiktionary


przylot

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) przybycie lecąc, przybycie drogą powietrzną

Wiktionary

Przylot – wieś sołecka w Polsce położona w województwie mazowieckim, w powiecie grójeckim, w gminie Warka.

Wieś leży na północ od Warki, na starym Trakcie Królewskim (Drogi Czerskiej) z Warszawy przez Czersk, Konary, Ostrówek, Przylot, Ostrołękę, Pilicę a dalej do Magnuszewa, Kozienic, Puław. Rozciąga na dawnym pastwisku (łąkach) przy stromej ścianie wzgórz (skarpa) Doliny Wisły i Pilicy.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ˈpʃɨlɔt, AS: pšylot

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. przylecenie n., przylatywanie n., lot mrz., przelot mrz.

 czas. przylecieć dk., przylatywać ndk.

Wiktionary


przylotniskowy

przymiotnik

 (1.1) znajdujący się, działający lub odbywający się przy lotnisku

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌpʃɨlɔtʲɲiˈskɔvɨ, AS: pšylotʹńiskovy

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. lotnisko n.

Wiktionary


przylukać

potocznie: przyjrzeć się, przypatrzyć się


SJP.pl


przylutować

1. przyłączyć coś przez lutowanie;
2. potocznie: uderzyć kogoś mocno; lutnąć, przyfasolić, przygrzmocić


SJP.pl


przylutowywać

czasownik przechodni niedokonany (dk. przylutować)

 (1.1) techn. lutując, łączyć coś z czymś

Wiktionary

Powiązane:

 czas. przylutować, lutować

 rzecz. przylutowywanie n., przylutowanie n., lutownica ż.

Wiktionary


przylżeniec

drobny owad o smukłym ciele, wieloczłonowych czułkach, nogach zakończonych przylgami i pazurkami, będący szkodnikiem drzew owocowych, zbóż, lnu, warzyw i innych roślin uprawnych; przylżeniec; wciornastek


SJP.pl


przym.

skrót od: przymiotnik


SJP.pl


przymacicze

Przymacicze (łac. parametrium) – w anatomii człowieka łączne określenie struktur znajdujących się pomiędzy blaszkami otrzewnej schodzącej z przedniej i tylnej ściany macicy (blaszką przednią i tylną więzadła szerokiego macicy). W jego skład wchodzi tkanka łączna, tkanka tłuszczowa, nerwy, sploty żylne (maciczny i pochwowy), tętnica maciczna, naczynia chłonne, końcowy odcinek moczowodu i więzadło obłe macicy.

Wikipedia


przymagazynowy

przymiotnik

 (1.1) znajdujący się, działający lub odbywający się przy magazynie

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌpʃɨ̃maɡazɨ̃ˈnɔvɨ, AS: pšmagazỹnovy

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. magazyn mrz.

Wiktionary


przymalowywać

1. malując, pokrywać farbą jakąś skazę;
2. potocznie: uderzać kogoś


SJP.pl


przymanowski

nazwisko


SJP.pl


przymarketowy

przymiotnik

 (1.1) znajdujący się, działający lub odbywający się przy markecie

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌpʃɨ̃markɛˈtɔvɨ, AS: pšmarketovy

Wiktionary


przymarkotniały

taki, który przymarkotniał


SJP.pl


przymarznięty

[czytaj: przymar-znięty] taki, który przymarznął (przymarzł); przymarzły, przymarźnięty


SJP.pl


przymarzły

[czytaj: przymar-zły] taki, który przymarzł (przymarznął); przymarznięty, przymarźnięty


SJP.pl


przymarły

taki, który przymarł


SJP.pl


przymaszerowywać

maszerując, dochodzić do celu


SJP.pl


przymdlewać

1. niezupełnie omdlewać;
2. nieco słabnąć


SJP.pl


przymiar

forma, krój, model, np.: przymiar traserski, przymiar spawalniczy


SJP.pl


przymiarka

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) przymierzanie ubrania u krawca, w celu dopasowania i dokonania poprawek

Wiktionary

Wymowa:

IPA: pʃɨ̃ˈmʲjarka, AS: pšỹmʹi ̯arka

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. przymiar m., przymierzalnia ż., przymierzanie n., przymierzenie n.

 czas. mierzyć, przymierzać ndk., przymierzyć dk.

Wiktionary


przymierać

stawać się słabym, np. z braku jedzenia


SJP.pl


przymieranie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|przymierać.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. przymarcie n.

 czas. przymierać ndk., przymrzeć dk.

Wiktionary


przymierzać

1. wkładać coś na siebie lub przykładać coś do czegoś dla sprawdzenia, czy nadaje się, czy ma dobre wymiary;
2. przymierzać się:
a) przybierać pozycję najdogodniejszą do czegoś;
b) rozważać podjęcie jakiegoś działania;
c) przygotowywać się do czegoś


SJP.pl

czasownik

 (1.1) kraw. zakładać ubranie w celu sprawdzenia czy pasuje

 (1.2) ustawić odpowiednio jakiś przedmiot, np. narzędzie, przed wykonaniem jakiejś czynności

czasownik zwrotny przymierzać się

 (2.1) przyjąć dogodną pozycję ciała, przed wykonaniem jakiejś czynności

 (2.2) planować wykonanie jakiegoś działania i poczynić pewne starania

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Dziś zrobiłyśmy sobie z Jolką szoping i pół dnia przymierzałyśmy w sklepach ciuchy.

 (1.2) To ważne, aby rąbiąc klocki, dobrze przymierzać siekierę.

 (2.2) Od niedawna przymierzam się do wyjazdu z kraju.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: pʃɨ̃ˈmʲjɛʒat͡ɕ, AS: pšỹmʹi ̯ežać

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. mierniczy mos., przymierzalnia ż., przymiar m., przymiarka ż., przymierzenie n., przymierzanie n. miara ż., miarka ż., pomiar m., miernik m.

 czas. mierzyć ndk., przymierzyć dk.

 przym. mierzalny, przymiarkowy, mierniczy, miarowy

Wiktionary


przymierzalnia

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) pomieszczenie w sklepie służące do przymierzania garderoby

Wiktionary

Przymierzalnia – niewielkie pomieszczenie w sklepie odzieżowym służące do przymierzania części garderoby. Przymierzalnie wyposażone są zwykle w lustra do przeglądania się, kotarę lub drzwi, oświetlenie, wieszaki na ubrania, czasem także miejsce do siedzenia.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ˌpʃɨ̃mʲjɛˈʒalʲɲa, AS: pšmʹi ̯ežalʹńa

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. przymiar m., przymiarka ż., przymierzenie n., przymierzanie n.

 czas. przymierzać ndk., przymierzyć dk.

Wiktionary


przymierzanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) zakładanie ubrania lub obuwia w celu sprawdzenia czy ma właściwy rozmiar i czy pasuje pod innym względem

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. przemierzenie n., przymierzalnia ż., przymiarka ż.

 czas. przymierzać ndk., przymierzyć dk.

Wiktionary


przymierze

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) porozumienie pomiędzy stronami

Wiktionary

  • Nowe Przymierze w Biblii
  • Przymierze – sojusz, porozumienie państw w stosunkach międzynarodowych
  • Przymierze – powieść historyczna autorstwa Zofii Kossak
  • Przymierze – film fabularny produkcji USA
  • Przymierze II: Magowie – film fabularny produkcji USA
  • Przymierze III: Demony – film fabularny koprodukcji amerykańsko-kanadyjskiej
  • Przymierze IV: The Complex – film fabularny produkcji kanadyjskiej
  • Przymierze – film fabularny w reż. Guya Ritchiego
  • Przymierze Rodzin – polskie stowarzyszenie katolickie, którego celem jest pomoc rodzicom w wychowaniu ich dzieci w duchu nauki Kościoła katolickiego.
  • Klub Chrześcijan i Żydów „Przymierze” – stowarzyszenie działające na rzecz pojednania chrześcijańsko-żydowskiego i polsko-żydowskiego

Wikipedia

Powiązane:

 rzecz. przymierzeniec m., sprzymierzeniec mos.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) alians, koalicja, konwencja, liga, pakt, porozumienie, sojusz, ugoda, umowa, unia, zjednoczenie, związek

Wiktionary


przymierzyć

1. włożyć coś na siebie lub przyłożyć coś do czegoś dla sprawdzenia, czy nadaje się, czy ma dobre wymiary;
2. przymierzyć się:
a) przybrać pozycję najdogodniejszą do czegoś;
b) rozważyć podjęcie jakiegoś działania;
c) przygotować się do czegoś


SJP.pl


przymilać

czasownik niedokonany (dk. przymilić)

 (1.1) daw. czynić miłym, milszym, umilić

czasownik zwrotny niedokonany przymilać się (dk. przymilić się)

 (2.1) zachowywać się wobec kogoś w sposób przesadnie miły, aby zdobyć jego przychylność lub sympatię

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. przymilenie n., przymilanie n.

 czas. przymilić dk.

Wiktionary


przymilkać

1. milknąć na chwilę;
2. stawać się małomównym


SJP.pl


przymilkły

taki, który przymilkł (przymilknął)


SJP.pl


przymilnie

przysłówek

 (1.1) w sposób przymilny

Wiktionary

Powiązane:

 przym. przymilny

 rzecz. miłość ż., miłostka ż.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) przypochlebnie

Wiktionary


przymilniej

stopień wyższy od przysłówka: przymilnie


SJP.pl


przymilniejszy

stopień wyższy od przymiotnika: przymilny


SJP.pl


przymilny

przymiotnik jakościowy

 (1.1) próbujący przypodobać się komuś; także. świadczący o pragnieniu przypodobania się

Wiktionary

Powiązane:

 przysł. przymilnie

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) przypochlebny

Wiktionary


przymiot

cecha; walor


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) zaleta, walor, cecha dodatnia

 (1.2) daw. med. kiła, syfilis

 (1.3) stpol. właściwość

Wiktionary

Przymiot odnosi się do:

  • choroby wenerycznej – kiły
  • dzieła Wojciecha Oczko o tej nazwie zawierającego ówczesną wiedzę o kile
  • synonimu atrybutu

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ˈpʃɨ̃mʲjɔt, AS: pšmʹi ̯ot

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. przymiotnik mrz.

 przym. przymiotny, przymiotnikowy

Wiktionary


przymiotnik

odmienna część mowy określająca jakość rzeczownika lub relację do rzeczownika określanego; ulega deklinacji i stopniuje się


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) gram. wyraz określający cechę rzeczownika np. „biały”, „niski”, „ładny”;

Wiktionary

Przymiotnik – część mowy opisująca cechy istot żywych, rzeczy, zjawisk, pojęć i stanów. Nazwa wywodzi się od słowa „przymiot” – czyli cecha, właściwość, która opisuje właściwości dostrzegalne ludzkimi zmysłami oraz pozazmysłowe, wywnioskowane z zachowania istot żywych bądź właściwości przedmiotów. W przypadku zjawisk czy pojęć przymiotniki mogą mieć także charakter abstrakcyjny.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Wiele przysłówków jest utworzonych od przymiotników.

 (1.1) Przymiotnikiem w zdaniu „Mam niebieski rower.” jest wyraz „niebieski”.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: pʃɨ̃ˈmʲjɔtʲɲik, AS: pšỹmʹi ̯otʹńik

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. przymiot m.

 przym. przymiotnikowy

 przysł. przymiotnikowo

Wiktionary


przymiotnikowy

mający charakter przymiotnika, właściwy przymiotnikowi


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) jęz. odnoszący się do przymiotnika, mający charakter przymiotnika, utworzony od przymiotnika, będący przymiotnikiem

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Właściwe nazwy kierunków są przymiotnikowe, a skrócone – rzeczownikowe, np. kierunek północny, północ.

 (1.1) Rok temu uzyskaliśmy status uniwersytetu przymiotnikowego.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌpʃɨ̃mʲjɔtʲɲiˈkɔvɨ, AS: pšmʹi ̯otʹńikovy

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. przymiotnik mrz., przymiot mrz.

 przym. przymiotny

 przysł. przymiotnikowo

Wiktionary


przymiotno

rodzaj z rodziny astrowatych (złożonych), obejmujący około 300 gatunków roślin zielnych, głównie z umiarkowanej strefy półkuli północnej; we florze Polski występuje 9 gatunków, m.in. przymiotno białe i przymiotno kanadyjskie


SJP.pl

Przymiotno (Erigeron L.) – rodzaj roślin z rodziny astrowatych. Obejmuje ok. 400–450, w szerokim ujęciu obejmującym m.in. wyodrębniane w XX wieku gatunki z rodzaju konyza Conyza. Rodzaj jest kosmopolityczny, z największym zróżnicowaniem w Ameryce Północnej. We florze Polski występuje ok. 10 gatunków.

Wikipedia


przymiotny

przymiotnik

 (1.1) jęz. wyrażony przymiotnikiem lub wyrazem w jego funkcji

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Przykładowymi zaimkami przymiotnymi są: mój, twój, nasz, taki, który, inny, tamten, ta, ci.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. przymiot mrz.

 przym. przymiotnikowy

Wiktionary


przymiłowice

Przymiłowice – wieś w Polsce położona w województwie śląskim, w powiecie częstochowskim, w gminie Olsztyn. Na południe od wsi znajduje się Przymiłowice-Kotysów, a na północnym wschodzie leży wieś Przymiłowice-Podgrabie.

Wikipedia


przymknąć

czasownik przechodni dokonany (ndk. przymykać)

 (1.1) dokonany od|przymykać.

czasownik zwrotny dokonany przymknąć się (ndk. przymykać się)

 (2.1) dokonany od|przymykać się.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈpʃɨ̃mknɔ̃ɲt͡ɕ, AS: pšmknõńć

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. przymknięcie n., przymykanie n.

Wiktionary


przymknięcie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|przymknąć.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: pʃɨ̃ˈmʲcɲɛ̇̃ɲt͡ɕɛ, AS: pšỹmʹḱńė̃ńće

Wiktionary

Powiązane:

 czas. przymknąć dk., przymykać ndk.

 rzecz. przymykanie dk.

Wiktionary


przymniejszy

rzadki stopień wyższy od przymiotnika: przymały


SJP.pl


przymnogi

w językoznawstwie: rodzaj przymnogi - jeden z rodzajów rzeczownika


SJP.pl


przymocować

czasownik przechodni dokonany

 (1.1) dokonany od|przymocowywać.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌpʃɨ̃mɔˈt͡sɔvat͡ɕ, AS: pšmocovać

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. przymocowanie n.

Wiktionary


przymocowanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|przymocować.

Wiktionary

Powiązane:

 czas. przymocować dk.

Wiktionary


przymocowywać

czasownik przechodni niedokonany (dk. przymocować)

 (1.1) przyczepiać mocno

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. przymocowywanie n.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) mocować, przytwierdzać

Wiktionary


przymocowywanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|przymocowywać.

Wiktionary

Powiązane:

 czas. przymocowywać ndk.

Wiktionary


przymoczka

okład z wody, roztworu, lekarstwa itp., przykładany na bolącą część ciała tudzież bolące okolice ciała


SJP.pl


przymodrzały

indywidualizm: taki, który stał się z lekka niebieski, modry; niebieskawy, błękitnawy


SJP.pl


przymodrzeć

nabrać modrego odcienia


SJP.pl


przymorski

położony, występujący blisko morza; nadmorski


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) znajdujący się, działający lub odbywający się przy morzu

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Znaczne różnice zasolenia wraz z głębokością występują często w wielu jeziorach przymorskich.

 (1.1) Zagrożenie powodziowe dotyczy mierzei nisko położonych oraz depresyjnych obszarów przymorskich, a także wysokich brzegów klifowych.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: pʃɨ̃ˈmɔrsʲci, AS: pšỹmorsʹḱi

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. morze mrz.

 przym. morski

Wiktionary


przymorze

dzielnica Gdańska


SJP.pl

  • Przymorze – północna część Gdańska
  • Przymorze Małe – dzielnica administracyjna Gdańska
  • Przymorze Wielkie – dzielnica administracyjna Gdańska

Wikipedia


przymostowy

przymiotnik relacyjny

 (1.1) znajdujący się, działający lub odbywający się przy moście

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌpʃɨ̃mɔˈstɔvɨ, AS: pšmostovy

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. most mrz., mostowe n.

 przym. mostowy

Wiktionary


przymota

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) gw-pl|Łowicz. daw. pomyłka

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) gw-pl|Łowicz|zmełka.

Wiktionary


przymówka

1. uszczypliwa uwaga skierowana pod czyimś adresem
2. upomnienie się o coś w formie aluzji


SJP.pl


przymroczek

rodzaj nietoperzy z podrodziny mroczków


SJP.pl

Przymroczek (Hypsugo) – rodzaj ssaków z podrodziny mroczków (Vespertilioninae) w obrębie rodziny mroczkowatych (Vespertilionidae).

Wikipedia


przymrozek

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) spadek temperatury powietrza poniżej 0°C, podczas gdy średnia dobowa temperatura powietrza jest dodatnia

Wiktionary

Przymrozek – spadek temperatury powietrza przy gruncie poniżej 0 °C, przy średniej dobowej większej od 0 °C. Każdego roku w Polsce ryzyko wystąpienia przymrozku jest najwyższe na wiosnę i w jesieni.

Wystąpienie przymrozku jest często obserwowane w postaci osadu białej rosy, lub szronu.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Przymrozki ścięły kałuże na podwórku.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: pʃɨ̃ˈmrɔzɛk, AS: pšỹmrozek

Wiktionary

Powiązane:

 czas. przymrażać ndk., przymrozić dk.

 przysł. mroźno

 rzecz. mróz mrz., mrożonka ż.

Wiktionary


przymroźniej

stopień wyższy od przysłówka: przymroźnie


SJP.pl


przymrugiwać

mrugając, dawać jakiś znak


SJP.pl


przymszo

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) gw-pl|Górny Śląsk. geogr. Przemsza

Wiktionary


przymulać

czasownik

 (1.1) pot. slang. męczyć, nudzić, zanudzać kogoś

 (1.2) pot. slang. czynić powolnym, pozbawiać energiczności

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) […] anemiczny koleś, przymula jak jakiś pierwotniak a nie dziennikarz.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: pʃɨ̃ˈmulat͡ɕ, AS: pšỹmulać

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. przymuł m., przymulenie n., przymulanie n.

 czas. przymulić dk.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) zamulać, przynudzać

Wiktionary


przymulanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|przymulać.

Wiktionary

Powiązane:

 czas. przymulać ndk.

Wiktionary


przymulisko

teren powstały z naniesionego przez rzekę mułu


SJP.pl

Przymulisko – trwale utrzymująca się, górna część odsypiska, często porośnięta roślinnością. Znajduje się od strony lądu.

Wikipedia


przymurowywać

murując, przytwierdzać, przybudowywać


SJP.pl


przymus

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) presja wywierana na kogoś w celu zmuszenia do czegoś

 (1.2) wewnętrzna potrzeba zrobienia czegoś

 (1.3) środki prawne zmuszające do podporządkowania się przepisom lub wyrokowi;

Wiktionary

  • przymus – zmuszanie do określonego zachowania
  • przymus (prawo)
  • przymus (brydż)
  • przymus bezpośredni
  • przymus leczniczy
  • przymus adwokacki
  • przymus państwowy
  • przymus wyborczy

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ˈpʃɨ̃mus, AS: pšmus

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. przymusowość ż., przymuszanie n., przymuszenie n., przymuszoność ż.

 czas. przymusić (się) dk., przymuszać (się) ndk.

 przym. przymusowy, przymuszony

 przysł. przymusowo, przymusem, przymuszenie

 ims. przymuszony

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) mus, przymuszanie, konieczność, zmuszenie, nacisk, wymóg, presja

Wiktionary


przymusić

czasownik przechodni dokonany (ndk. przymuszać)

 (1.1) dokonany od|przymuszać.

czasownik zwrotny dokonany przymusić się (ndk. przymuszać się)

 (2.1) dokonany od|przymuszać się.

Wiktionary

Powiązane:

 przym. przymusowy

 rzecz. przymuszanie n., wmuszanie n.

 czas. przymuszać, musieć

Wiktionary


przymusowo

przysłówek

 (1.1) w sposób przymusowy

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. przymus m., przymuszanie n., przymusowość ż., wmuszanie n.

 czas. musieć, przymuszać ndk.

 przym. przymusowy

 przysł. musowo

Wiktionary


przymusowość

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) odprzym. cecha tego, co jest przymusowe; cecha tych, którzy są przymusowi

Wiktionary

Powiązane:

 przym. przymusowy

 przysł. przymusowo

 rzecz. przymuszanie n.

Wiktionary


przymusowy

przymiotnik

 (1.1) narzucony, wynikający z przymusu

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Olek jest na przymusowym leczeniu.

 (1.1) […] przymusowe tuczenie gęsi i kaczek od dawna bulwersuje wiele środowisk, w tym także tych niezwiązanych z obroną praw zwierząt.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. przymusowość ż., przymuszoność ż., przymus m., przymuszanie n., przymuszenie n., wmuszanie n.

 czas. musieć, przymuszać ndk., przymusić dk.

 przysł. przymusowo

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) narzucony

Wiktionary


przymuszać

czasownik przechodni niedokonany (dk. przymusić)

 (1.1) wywierać nacisk na kogoś, by zrobił co wbrew woli

czasownik zwrotny niedokonany przymuszać się (dk. przymusić się)

 (2.1) robić co wbrew własnej woli

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. przymus mrz., przymuszanie n., przymuszenie n., wmuszanie n.

 czas. musieć, poprzymuszać dk., przymusić dk.

 przym. przymusowy

 przysł. przymusowo, musowo

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) naciskać, zmuszać

 (2.1) zmuszać się

Wiktionary


przymuszanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|przymuszać.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. przymuszenie n., przymus m., przymusowość ż., przymuszoność ż., wmuszanie n.

 czas. musieć, przymuszać ndk., przymusić dk.

 przym. przymusowy

 przysł. przymusowo

Wiktionary


przymuszenie

przestarzałe: wymuszony, nienaturalny, udany


SJP.pl


przymuszewo

W Polsce
  • Przymuszewo – wieś w woj. kujawsko-pomorskim, w pow. tucholskim, w gminie Kęsowo
  • Przymuszewo – wieś w woj. pomorskim, w pow. chojnickim, w gminie Brusy
  • Przymuszewo – część kolonii Delowo w woj. pomorskim, w pow. kartuskim, w gminie Stężyca
  • Przymuszewo – dawna gromada

Wikipedia


przymuszony

przestarzałe: wymuszony, nienaturalny, udany


SJP.pl


przymuł

potocznie: osoba wolno myśląca; przygłup, matoł, tępak, młot


SJP.pl


przymyk

element stolarki okiennej lub drzwiowej, dodatkowe uszczelnienie miejsca styku skrzydeł lub skrzydła i futryny


SJP.pl


przymykać

czasownik

 (1.1) zamykać coś niecałkowicie, zostawiając szczelinę

 (1.2) pot. osadzić kogoś w więzieniu lub areszcie

czasownik zwrotny przymykać się

 (2.1) pot. pogard. przestać mówić, zamilknąć

 (2.2) zamykać się niecałkowicie, zostawiając szczelinę

Wiktionary

Wymowa:

IPA: pʃɨ̃ˈmɨkat͡ɕ, AS: pšỹmykać

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. przymknięcie n., przymykanie n.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.2) uwięzić, zamykać, sadzać ndk. / posadzić dk.

Wiktionary


przymykanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|przymykać.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌpʃɨ̃mɨˈkãɲɛ, AS: pšmykãńe

Wiktionary

Powiązane:

 czas. przymknąć dk., przymykać ndk.

 rzecz. przymknięcie dk.

Wiktionary


przymykowy

przymyk


SJP.pl

Patrz:

przymyk

przynaglać

czasownik niedokonany

 (1.1) pospieszać, skłaniać kogoś do pośpiechu

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. przynaglanie n., przynaglenie n.

Wiktionary


przynaglająco

w sposób nakłaniający do pośpiechu; ponaglająco, pospieszająco, pośpieszająco


SJP.pl


przynajmniej

1. nie mniej niż, np.: Ten worek waży przynajmniej kilogram.; co najmniej;
2. chociaż, bodaj, choć, np.: Pozwól mi się wyspać przynajmniej w niedzielę.


SJP.pl

partykuła

 (1.1) nie mniej niż

 (1.2) najmniejszy akceptowalny zakres

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Żeby naprawić twój rower, potrzebuję przynajmniej tygodnia.

 (1.2) Jak bierzesz mój rower, to mógłbyś przynajmniej zapytać.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: pʃɨ̃ˈnajmʲɲɛ̇j, AS: pšỹnai ̯mʹńėi ̯

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) co najmniej, reg-pl|Śląsk|aspóń.

 (1.2) chociaż, reg-pl|Śląsk|aspóń.

Wiktionary


przynależeć

czasownik nieprzechodni niedokonany

 (1.1) być częścią danej całości

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. przynależenie n., przynależność ż.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) należeć

Wiktionary


przynależność

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) należenie do jakiejś organizacji, społeczności, grupy społecznej, bycie członkiem jakiejś grupy, organizacji

 (1.2) praw. rzecz ruchoma, należąca do właściciela rzeczy głównej, pozostająca z nią w związku i służąca do korzystania z niej;

Wiktionary

Przynależności – zgodnie z definicją ustawową zawartą w Kodeksie cywilnym, przynależnościami są rzeczy ruchome (samoistne, niebędące elementami innych rzeczy) potrzebne do korzystania z innej rzeczy (rzeczy głównej) zgodnie z jej przeznaczeniem i pozostające z nią w faktycznym związku odpowiadającym temu celowi (np. kluczyki do samochodu; są rzeczą ruchomą i są związane z samochodem w ten sposób, że pozwalają do niego wejść i uruchomić silnik, a tym samym umożliwiają korzystanie z niego zgodnie z przeznaczeniem). Przez pozbawienie przynależności faktycznego związku z rzeczą główną przynależność nie traci swego charakteru (kluczyki nie przestaną być przynależnością samochodu jeśli wyjmiemy je z zamka lub stacyjki i schowamy je do szuflady w biurku).

Wikipedia

Przykłady

 (1.2) Rozgorzała między nami iście prawnicza dyskusja czy piec to część składowa nieruchomości czy przynależność.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. przynależenie n.

 czas. przynależeć ndk.

 przym. przynależny

Wiktionary


przynęta

pokarm pozostawiany w celu zwabienia ryb, zwierzyny lub ptaków; zanęta


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) wędk. łow. pokarm, który umieszcza się w sieciach, na wędkach lub w pułapkach aby wabić zwierzynę łowną, ryby, ptaki;

 (1.2) przen. to, co kusi, wabi, przyciąga, pociąga

Wiktionary

Przynęty wędkarskie – przedmioty, pochodzenia roślinnego, zwierzęcego lub sztuczne stosowane przez wędkarzy do wabienia ryb.

Wikipedia

Powiązane:

 rzecz. nęcisko n., zanęta ż., nęcenie n., zanęcenie n., zanęcanie n.

 czas. nęcić ndk., zanęcić dk., zanęcać ndk.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) wabik

 (1.2) pokusa, wabik

Wiktionary


przynętka

1. zdrobnienie od: przynęta;
2. eufemistycznie: prostytutka


SJP.pl


przynieść

czasownik przechodni dokonany (ndk. przynosić)

 (1.1) trzymając coś w rękach dostarczyć w określone miejsce

 (1.2) o pieniądzach dać, spowodować (zyski / straty)

 (1.3) o pechu lub szczęściu ściągnąć, przyciągnąć

 (1.4) o uczuciach spowodować

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Kto z was kości jej przyniesie?

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈpʃɨ̃ɲɛ̇ɕt͡ɕ, AS: pšńėść

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. przynosiciel m., przynośca m., przynoszenie n., przyniesienie n., noszenie n.

 czas. nieść, przynosić ndk., przynaszać ndk.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) przytaszczyć; reg. pozn. przytośtać., reg. śl. przismyczyć.

Wiktionary


przyniszczać

nieco, trochę niszczyć; podniszczać


SJP.pl


przyniżać

dawniej: przychylać, przyginać ku dołowi


SJP.pl


przynokcica

zapalenie brzegu łożyska paznokciowego na palcu rąk lub nóg


SJP.pl


przynosić

czasownik przechodni niedokonany (dk. przynieść)

 (1.1) trzymając coś w rękach dostarczać w określone miejsce

 (1.2) odnośnie pieniędzy dawać, powodować (zyski / straty)

 (1.3) o pechu lub szczęściu ściągać, przyciągać

 (1.4) o uczuciach powodować

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Listonosz przyniósł paczkę.

 (1.1) Czy mogę pożyczyć młotek? Jutro go przyniosę.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: pʃɨ̃ˈnɔɕit͡ɕ, AS: pšỹnośić

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. przynosiciel m., przynośca m., przynoszenie n., przyniesienie n., noszenie n.

 czas. przenosić, wznosić, przynieść dk., przynaszać ndk.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) dostarczać; przest. przynaszać

Wiktionary


przynosowy

przymiotnik relacyjny

 (1.1) znajdujący się przy nosie

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Jedną z zatok przynosowych zoperowali mu w styczniu.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. nochal mrz., nos mrz., nosek mrz., nosisko n., nosowość ż.

 przym. nosaty, nosowy, nosówkowy

Wiktionary


przynoszenie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) dostarczanie czegoś na rękach do jakiegoś miejsca

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌpʃɨ̃nɔˈʃɛ̃ɲɛ, AS: pšnošńe

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. przynosiciel m., przynośca m., przyniesienie n., noszenie n.

 czas. nosić, nieść, znosić, wznosić, przynieść dk., przynaszać ndk., przynosić ndk.

Wiktionary


przynóżka

część ciała wieloszczetów


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) roln. nóż do ścinania winorośli

Wiktionary


przynucać

potocznie: nucić fragment piosenki lub melodii


SJP.pl


przynucić

potocznie: zanucić fragment piosenki lub melodii


SJP.pl


przynudnawy

trochę nudny; nudnawy


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) trochę nudny, nudzący

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌpʃɨ̃nudˈnavɨ, AS: pšnudnavy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) nudnawy

Wiktionary


przynudzać

potocznie: mówić nudno, nieciekawie, powtarzać ciągle to samo


SJP.pl


przynudzanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|przynudzać.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌpʃɨ̃nuˈd͡zãɲɛ, AS: pšnuʒãńe

Wiktionary

Powiązane:

 czas. przynudzać

 przysł. nudno

 rzecz. nudziarz m., nudności nmos.

Wiktionary


przynudzić

opowiedzieć o czymś nieciekawie lub zbyt długo


SJP.pl


przyobiecywanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|przyobiecywać.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. przyobiecanie n.

 czas. przyobiecywać ndk., przyobiecać dk.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) obiecanie, przyrzeczenie

Wiktionary


przyoblekanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|przyoblekać.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. nieprzyoblekanie n.

 czas. przyoblekać ndk.

Wiktionary


przyobozowy

przymiotnik relacyjny

 (1.1) znajdujący się, działający lub odbywający się przy obozie

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌpʃɨɔbɔˈzɔvɨ, AS: pšyobozovy

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. obóz mrz.

 przym. obozowy

Wiktionary


przyoceaniczny

przymiotnik relacyjny

 (1.1) znajdujący się, działający lub odbywający się przy oceanie

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌpʃɨɔt͡sɛãˈɲit͡ʃnɨ, AS: pšyoceãńičny

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. ocean mrz.

 przym. oceaniczny

Wiktionary


przyoczko

pojedynczy narząd wzrokowy u niektórych owadów (np. u karalucha)


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) anat. uproszczony wrażliwy na światło i nietworzący obrazu narząd wzroku u stawonogów;

Wiktionary

Przyoczko (l.mn. przyoczka), oczko (ocellus) – pojedynczy narząd wzroku występujący u stawonogów. Wyróżnia się przyoczka boczne (ocellus lateralis, stemma), obecne w liczbie 1–7 par na bocznej lub brzusznej części głowy larw owadów o przeobrażeniu zupełnym i u skoczogonków oraz przyoczka grzbietowe (ocellus dorsalis, ocellus anterior), o pojedynczym aparacie dioptrycznym i licznych receptorach, występujące w liczbie 1–3 par na czole u imagines i larw niektórych owadów o przeobrażeniu niezupełnym.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Przyoczka nie odbierają obrazu, lecz mierzą natężenie i kąt padającego światła.

Wiktionary

Powiązane:

 przym. przyoczkowy

Wiktionary


przyoddziałowy

przymiotnik relacyjny

 (1.1) znajdujący się, działający lub odbywający się przy oddziale

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Teraz, zachęcony przez docenta Lisa bawi się w przyoddziałowym przedszkolu – radosny, jakby zapomniał o chorobie.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌpʃɨɔdʲd͡ʑaˈwɔvɨ, AS: pšyodʹʒ́au̯ovy

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. oddział mrz.

 przym. oddziałowy

Wiktionary


przyodziać

przestarzałe: ubrać; włożyć coś na kogoś lub na siebie


SJP.pl


przyodziewek

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) przest. to, co człowiek wkłada na siebie

Wiktionary

Powiązane:

 czas. przyodziewać ndk.

 rzecz. odzież ż.

 przym. odzieżowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) odzienie, ubranie, odzież, okrycie

Wiktionary


przyogrodowy

przymiotnik relacyjny

 (1.1) znajdujący się, działający lub odbywający się przy ogrodzie

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌpʃɨɔɡrɔˈdɔvɨ, AS: pšyogrodovy

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. ogród mrz., ogrodowy mos.

 przym. ogrodowy

Wiktionary


przyokopowy

przymiotnik relacyjny

 (1.1) taki, który znajduje się przy okopie

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. okop m., kopanie n., okopanie n., okopywanie n., okopówka ż., kopaczka ż., kopalnia ż., wykopki nmos., wykopywanie n., wykopanie n.

 czas. kopać ndk., okopywać ndk., okopać dk., wykopywać ndk., wykopać dk.

 przym. okopowy, kopalniany, kopalny

Wiktionary


przyoperowy

przymiotnik relacyjny

 (1.1) znajdujący się, działający lub odbywający się przy operze

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌpʃɨɔpɛˈrɔvɨ, AS: pšyoperovy

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. opera ż.

 przym. operowy

Wiktionary


przyorać

przykryć coś skibami oranej ziemi


SJP.pl


przyorywać

przykrywać coś skibami oranej ziemi


SJP.pl


przyosiedlowy

przymiotnik relacyjny

 (1.1) znajdujący się, działający lub odbywający się przy osiedlu

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌpʃɨɔɕɛˈdlɔvɨ, AS: pšyośedlovy

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. osiedle n.

 przym. osiedlowy

Wiktionary


przyosiowiec

łożyskowy ssak z nadrzędu kopytnych


SJP.pl


przyoszczędzać

1. oszczędzając, odkładać trochę czegoś, zwłaszcza pieniędzy;
2. starać się nie przemęczać kogoś


SJP.pl


przyoszczędzanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|przyoszczędzać.

Wiktionary

Powiązane:

 czas. przyoszczędzać ndk.

Wiktionary


przyoszczędzić

potocznie: zaoszczędzić;
1. oszczędzając, odłożyć pewną ilość czegoś;
2. ochronić kogoś przed czymś, nie przemęczyć kogoś


SJP.pl


przyozdabiać

czasownik przechodni niedokonany (dk. przyozdobić)

 (1.1) ozdabiać coś dodatkowo; czynić coś piękniejszym przez dodanie ozdób

czasownik zwrotny niedokonany przyozdabiać się (dk. przyozdobić się)

 (2.1) być przyozdabianym

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Dziewczynki przyozdabiały choinkę tradycyjnymi bombkami i łańcuchami.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. przyozdabianie n.

 przym. ozdobny

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) przystrajać, upiększać, dekorować

Wiktionary


przyp.

skrót od:
1. przypis;
2. przypadek


SJP.pl

skrót w funkcji przysłówka

 (1.1) = przypuszczalnie

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) prawdop.

Wiktionary


przypadać

potocznie o śniegu:
1. przykryć coś całkowicie;
2. spaść dodatkowo


SJP.pl

czasownik nieprzechodni (dk. przypaść)

 (1.1) przywierać do czegoś (powierzchni, osoby, rzeczy)

 (1.2) zdarzać się, wypadać w danym momencie lub okresie

 (1.3) stpol. zgadzać się

Wiktionary

Przykłady

 (1.2) Jutro przypada pierwsza rocznica naszego ślubu.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: pʃɨˈpadat͡ɕ, AS: pšypadać

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. przypadanie n.

Wiktionary


przypadanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|przypadać.

Wiktionary

Powiązane:

 czas. przypadać ndk.

Wiktionary


przypadek

w językoznawstwie:
1. forma gramatyczna rzeczownika, przymiotnika oraz imiesłowu, liczebnika i zaimka odmiennego, która wymuszona jest ich pozycją w zdaniu i wyraża ich stosunek składniowy do innych wyrazów w zdaniu;
2. przypadek zależny, gramatyczny - każdy przypadek prócz mianownik i wołacza, służący do wyrażania funkcji okolicznika, dopełnienia, przydawki i orzecznika w zdaniu


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) losowe, nieplanowane wydarzenie

 (1.2) gram. forma wyrazu w deklinacji;

 (1.3) przebieg jakiegoś wydarzenia (zwykle choroby)

Wiktionary

Przypadek – kategoria gramatyczna, przez którą odmieniają się rzeczowniki, przymiotniki, liczebniki, zaimki, imiesłowy (określane przez to zbiorczym mianem imion), a niekiedy też czasowniki (co w języku polskim nie występuje), będąca odzwierciedleniem ich różnorodnych funkcji.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) To prawdziwy przypadek, że się dziś spotykamy.

 (1.2) W języku polskim jest siedem przypadków: mianownik, dopełniacz, celownik, biernik, narzędnik, miejscownik i wołacz.

 (1.3) Ten chory cierpi na dziwny przypadek grypy.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: pʃɨˈpadɛk, AS: pšypadek

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. przypadkowanie n., przypadkowość ż.

 czas. przypadkować ndk.

 przym. przypadkowy

 przysł. przypadkowo, przypadkiem

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) traf

Wiktionary


przypadkiem

w językoznawstwie:
1. forma gramatyczna rzeczownika, przymiotnika oraz imiesłowu, liczebnika i zaimka odmiennego, która wymuszona jest ich pozycją w zdaniu i wyraża ich stosunek składniowy do innych wyrazów w zdaniu;
2. przypadek zależny, gramatyczny - każdy przypadek prócz mianownik i wołacza, służący do wyrażania funkcji okolicznika, dopełnienia, przydawki i orzecznika w zdaniu


SJP.pl

przysłówek sposobu

 (1.1) uprzednio nie zaplanowawszy

forma rzeczownika.

 (2.1) N. lp. od: przypadek

Wiktionary

Przypadkiem – singel polskiej supergrupy OIO, promujący album studyjny OIO.

Nagranie otrzymało w Polsce status poczwórnie platynowego singla.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Wczoraj przypadkiem znalazłem w twoim pokoju papierosy!

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. przypadkowanie n., przypadek m., przypadkowość ż.

 przym. przypadkowy

 przysł. przypadkowo

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) przypadkowo

Wiktionary


przypadkować

czasownik

 (1.1) przest. gram. deklinować

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. przypadek m., przypadkowanie n.

Wiktionary


przypadkowanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) przest. gram. dokonywanie odmiany przez przypadki i liczby

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. przypadek m., przypadkowość ż.

 czas. przypadkować

 przysł. przypadkowo, przypadkiem

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) deklinowanie

Wiktionary


przypadkowo

przysłówek

 (1.1) wskutek przypadku lub zbiegu okoliczności

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Przejęzyczenie spikera, który podkreślił, że wcale nie było mowy o obecnym prezydencie, nie było zrobione przypadkowo.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌpʃɨpatˈkɔvɔ, AS: pšypatkovo

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. przypadkowanie n., przypadek m., przypadkowość ż.

 przym. przypadkowy

 przysł. przypadkiem

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) przypadkiem

Wiktionary


przypadkowość

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) odprzym. cecha tego, co jest przypadkowe; cecha tych, którzy są przypadkowi

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. przypadek m., przypadkowanie n.

 przym. przypadkowy

 przysł. przypadkowo, przypadkiem

Wiktionary


przypadkowy

przymiotnik

 (1.1) będący wynikiem przypadku

 (1.2) pojawiający się gdzieś przypadkowo

Wiktionary

Przykłady

 (1.2) Samochód potrącił przypadkowego przechodnia na przejściu dla pieszych.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌpʃɨpatˈkɔvɨ, AS: pšypatkovy

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. przypadek m., przypadkowość ż.

 przysł. przypadkowo, przypadkiem

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) niezamierzony, losowy, akcydentalny

Wiktionary


przypadłość

objaw chorobowy, niedyspozycja


SJP.pl

Wikipedia


przypadłościowy

przypadłość


SJP.pl

Patrz:

przypadłość

przypadły

taki, który przypadł komuś w udziale


SJP.pl


przypakować

potocznie:
1. osiągnąć przyrost mięśni, trenując na siłowni;
2. obciążyć kogoś jakimś obowiązkiem; dowalić


SJP.pl


przypakowany

taki, który przypakował (potocznie: nabrał masy mięśniowej, stał się silniejszy dzięki uprawianiu ćwiczeń fizycznych)


SJP.pl


przypakowywać

potocznie: osiągać przyrost mięśni, trenując na siłowni


SJP.pl


przypalać

zapalać fajkę lub papierosa


SJP.pl

czasownik przechodni niedokonany (dk. przypalić)

 (1.1) spalać powierzchnię czegoś

 (1.2) zapalać papieros, cygaro lub fajkę

 (1.3) zwęglać, gotując lub piekąc zbyt mocno potrawę

czasownik zwrotny niedokonany przypalać się (dk. przypalić się)

 (2.1) o potrawie: stawać się zwęgloną, gotując się lub piekąc się zbyt mocno

Wiktionary

Wymowa:

IPA: pʃɨˈpalat͡ɕ, AS: pšypalać

Wiktionary

Powiązane:

 czas. palić, rozpalać, przypalić

 przym. palny

 rzecz. przypał mos./mrz., przypalanie n., palaczka ż.

Wiktionary


przypalanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|przypalać.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌpʃɨpaˈlãɲɛ, AS: pšypalãńe

Wiktionary

Powiązane:

 czas. przypalać, palić, przypalić

 rzecz. przypał mos./mrz., palaczka ż., przypalenie n.

Wiktionary


przypalenie

gotując jedzenie, zwęglić je częściowo


SJP.pl


przypalić

gotując jedzenie, zwęglić je częściowo


SJP.pl

czasownik przechodni dokonany (ndk. przypalać)

 (1.1) spalić częściowo zewnętrzną część

 (1.2) zapalić tytoń od kogoś

czasownik zwrotny dokonany przypalić się (ndk. przypalać się)

 (2.1) ulec przypaleniu

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. palaczka ż., przypalanie n., przypalenie n., przypalenizna ż., przypał mrz.

 czas. rozpalać, palić, przypalać ndk.

 przym. palny

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) nadpalić, opalić, przypiec

 (2.1) poczernieć, przypiec się

Wiktionary


przyparkingowy

przymiotnik relacyjny

 (1.1) znajdujący się, działający lub odbywający się przy parkingu

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌpʃɨparʲcĩŋˈɡɔvɨ, AS: pšyparʹḱĩŋgovy

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. parking mrz., parkingowy mos.

 przym. parkingowy

Wiktionary


przyparkowy

przymiotnik relacyjny

 (1.1) znajdujący się, działający lub odbywający się przy parku

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌpʃɨparˈkɔvɨ, AS: pšyparkovy

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. park mrz.

 przym. parkowy

Wiktionary


przypaść

1. potocznie: przytyć;
2. rzadko: dokończyć paść, dokarmić


SJP.pl

czasownik nieprzechodni dokonany (ndk. przypadać)

 (1.1) przywrzeć do czegoś (powierzchni, osoby, rzeczy)

 (1.2) zdarzyć się, wypaść w danym momencie lub okresie

 (1.3) być czyimś udziałem, wypada na kogoś

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Przypadł do muru i krzyknął: „Jestem ranny!”

 (1.3) Zaszczyt zdania relacji z naszej podróży przypadł właśnie mnie.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈpʃɨpaɕt͡ɕ, AS: pšypaść

Wiktionary


przypasić

potocznie: podpasować, przypasować komuś; podpasić


SJP.pl


przypasiony

1. potocznie: przytyć;
2. rzadko: dokończyć paść, dokarmić


SJP.pl


przypatrzyć

uważnie spojrzeć na coś, na kogoś, przyjrzeć się


SJP.pl


przypał

młodzieżowo:
1. sytuacja trudna, niewygodna, przykra; obciach;
2. niespodziewane skompromitowanie się przez ujawnienie popełnionej pomyłki; wpadka


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) młodz. slang. siara, coś głupiego

 (1.2) młodz. slang. trudna, czasami przykra sytuacja

 (1.3) rzad. przypalone drewno

 (1.4) młodz. slang. zabranie przez policję

 (1.5) młodz. sytuacja wytężonego działania stróżów prawa w okolicy

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (2.1) rzad. pot. slang. osoba niedyskretna

 (2.2) młodz. slang. ktoś głupi

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Ja ale odwaliłeś przypał!

 (1.2) Bardzo mi przykro, że spotkał cię ten przypał.

 (1.3) Ile na to ognisko zużyło się przypału.

 (1.4) Jeszcze tydzień temu miałem przypał, ale świetnie, że wyszedłem z tego cało.

 (1.5) Wczoraj nie mogłem nic zrobić, gliniarze zrobili przypał na okolicy.

 (2.1) Robisz to w takim publicznym miejscu, chyba jesteś przypałem.

 (2.2) Ja ale narobiłeś siary, jesteś jakimś przypałem!

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. przypalanie n.

 czas. odpalać, przypalić dk., przypalać ndk.

 przym. przypałowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) młodz. slang. siara, przypiks

 (1.3) przypałka, podpałka

 (1.4) pot. odsiadka

 (2.2) pot. głupek

Wiktionary


przypałacowy

przymiotnik relacyjny

 (1.1) znajdujący się, działający lub odbywający się przy pałacu

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌpʃɨpawaˈt͡sɔvɨ, AS: pšypau̯acovy

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. pałac mrz.

 przym. pałacowy

Wiktionary


przypałętany

taki, który się przypałętał


SJP.pl


przypałowy

w gwarze młodzieżowej:
1. przynoszący komuś wstyd; obciachowy;
2. lichy, tandetny; kiczowaty


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) pot. slang. kiczowaty, tandetny, brzydki

 (1.2) pot. slang. przynoszący komuś wstyd

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Ale on ma przypałowe ciuchy!

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌpʃɨpaˈwɔvɨ, AS: pšypau̯ovy

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. przypał m.

 przysł. przypałowo

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1-2) obciachowy

Wiktionary


przypedałować

1. przyjechać na rowerze;
2. potocznie: przyjść gdzieś szybko


SJP.pl


przypedałowywać

1. przyjeżdżać dokądś rowerem;
2. potocznie: szybko przychodzić gdzieś


SJP.pl


przyperonowy

przymiotnik relacyjny

 (1.1) znajdujący się, działający lub odbywający się przy peronie

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌpʃɨpɛrɔ̃ˈnɔvɨ, AS: pšyperõnovy

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. peron mrz.

 przym. peronowy

Wiktionary


przypełzać

1. pełznąc przysuwać się, dochodzić do kogoś lub do czegoś; czołgać się;
2. zjawiać się, nadchodzić skądś;
3. dawniej: tracić intensywność barwy; blaknąć


SJP.pl


przypełznąć

1. pełznąc przysunąć się, dojść do kogoś lub do czegoś; przyczołgać się;
2. przenośnie: zjawić się, nadejść skądś;
3. dawniej: stracić intensywność barwy; przyblaknąć


SJP.pl


przypełznięty

taki, który gdzieś przypełznął; przypełźnięty, przypełzły


SJP.pl


przypełzły

taki, który gdzieś przypełznął; przypełznięty, przypełźnięty


SJP.pl


przypiąć

czasownik przechodni dokonany (ndk. przypinać)

 (1.1) dokonany od|przypinać.

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Każdą literę trzeba było zaprojektować, proporcjonalnie powiększyć, wyciąć, przypiąć albo nakleić.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈpʃɨpʲjɔ̇̃ɲt͡ɕ, AS: pšypʹi ̯o̊̃ńć

Wiktionary


przypiecek

w dawnych chatach wiejskich ława wokół pieca, na której się siadało lub spało


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) ławka tuż przy piecu, zwykle w postaci cokołu wokół pieca

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Usiadł na przypiecku, powoli osunął się i momentalnie zasnął.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) gwara. nolepa

Wiktionary


przypieczętować

czasownik przechodni dokonany (ndk. pieczętować)

 (1.1) dokonany od|pieczętować.

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Rozstanie z kabaretem przypieczętowało zlekceważenie prośby, którą Kisielewski przekazał kolegom listownie.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌpʃɨpʲjɛt͡ʃɛ̃nˈtɔvat͡ɕ, AS: pšypʹi ̯ečẽntovać

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. przypieczętowanie n., pieczętowanie n.

Wiktionary


przypieczętowanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|przypieczętować.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌpʃɨpʲjɛt͡ʃɛ̃ntɔˈvãɲɛ, AS: pšypʹi ̯ečẽntovãńe

Wiktionary

Powiązane:

 czas. przypieczętować

 rzecz. pieczętowanie n.

Wiktionary


przypieczka

dawniej zabieg medyczny polegający na podpalaniu na ciele człowieka preparatów leczniczych w postaci kulek, rurek; konchowanie


SJP.pl


przypiekać

czasownik przechodni niedokonany (dk. przypiec)

 (1.1) piekąc coś, powodować przyrumienienie tego z wierzchu

 (1.2) tak mocno grzać, że mogą powstawać rumieńce

 (1.3) dotykać czymś gorącym i parzącym

czasownik zwrotny niedokonany przypiekać się (dk. przypiec się)

 (2.1) ulegać przypiekaniu

 (2.2) opalać się zbyt mocno

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. przypiekanie n., piec mrz., piecyk mrz.

 czas. piec

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) podpiekać, podrumieniać, przyrumieniać, rumienić, zarumieniać

 (1.2) opalać, piec, przygrzewać

 (1.3) parzyć

 (2.1) przyrumieniać się, rumienić się, zarumieniać się

Wiktionary


przypierdalać

wulgarne: przypierdalać się (do czegoś, kogoś) - przyczepić się (do czegoś, kogoś), mieć o coś pretensje


SJP.pl

czasownik nieprzechodni niedokonany (dk. przypierdolić)

 (1.1) wulg. uderzać mocno kogoś lub w coś

czasownik zwrotny niedokonany przypierdalać się (dk. przypierdolić się)

 (2.1) wulg. narzucać swoje towarzystwo

 (2.2) wulg. ukazywać zarzuty

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. przypierdalanie n., przypierdolenie n.

 czas. przypierdolić, pierdolić, zapierdalać

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) jebać, przykładać, walić

 (2.1) przyczepiać się

 (2.2) czepiać się, przyczepiać się

Wiktionary


przypierdolić

przyjebać; wulgaryzm o wielu znaczeniach, m.in.:
1. przypierdolić (komuś) - pobić (kogoś);
2. przypierdolić się (do czegoś) - przyczepić się (do czegoś), mieć o coś pretensje


SJP.pl

czasownik nieprzechodni dokonany (ndk. przypierdalać)

 (1.1) dokonany od|przypierdalać.

czasownik zwrotny dokonany przypierdolić się (ndk. przypierdalać się)

 (2.1) dokonany od|przypierdalać się.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. przypierdalanie n., przypierdolenie n.

 czas. zapierdalać, pierdolić, przypierdalać ndk.

Wiktionary


przypilnować

1. zapewnić bezpieczeństwo, zająć się kimś; doglądnąć;
2. pilnując, upewnić się, że ktoś wykona swoje obowiązki; dopilnować;
3. pilnując, zadbać o wykonanie, stan czegoś; dopilnować


SJP.pl


przypilnowywać

rzadko: pilnować;
1. zapewniać bezpieczeństwo, zajmować się kimś; doglądać;
2. pilnując, upewniać się, że ktoś wykonuje swoje obowiązki; dopilnowywać;
3. pilnując, dbać o wykonanie, stan czegoś; dopilnowywać


SJP.pl


przypinać

czasownik

 (1.1) przymocowywać coś do czegoś agrafką, szpilką, paskiem ze sprzączką itp.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: pʃɨˈpʲĩnat͡ɕ, AS: pšypʹĩnać

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. przypinanie n.

Wiktionary


przypinanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|przypinać.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌpʃɨpʲĩˈnãɲɛ, AS: pšypʹĩnãńe

Wiktionary

Powiązane:

 czas. przypinać

Wiktionary


przypinka

sprzączka, spinka, haftka zwykle ozdobna


SJP.pl


przypis

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) objaśnienie, komentarz lub uwaga dodane przez autora bądź wydawcę do tekstu dzieła, umieszczane zwykle u dołu strony, na końcu rozdziału lub na końcu dzieła

Wiktionary

Przypisy – wydzielone fragmenty tekstu w publikacji, powiązane z tekstem głównym za pomocą odsyłaczy. Odnoszą się do poszczególnych wyrazów, zwrotów i fragmentów tekstu głównego. Stanowią uboczny lub pomocniczy nurt rozważań albo wskazują dodatkowe informacje o danym fragmencie utworu.

Wikipedia

Powiązane:

 rzecz. przypisanie n., przypisywanie n., przypisek m., pisanina ż.

 czas. przypisać dk., przypisywać ndk.

Wiktionary


przypisać

czasownik

 (1.1) ustanowić związek czegoś z kimś lub z czymś

 (1.2) uznać, że coś jest przyczyną czegoś

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Rodzice przypisali mi w testamencie dom.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: pʃɨˈpʲisat͡ɕ, AS: pšypʹisać

Wiktionary

Powiązane:

 czas. przypisywać

 rzecz. przypisanie n., przypis m., pisanina ż.

Wiktionary


przypisanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|przypisać.

Wiktionary

Przypisanie (podstawienie) – informatyczna operacja nadania, umieszczenia, wpisania do określonej l-wartości nowej wartości.

Wikipedia

Powiązane:

 czas. przypisać dk.

 rzecz. przypis m., pisanina ż.

Wiktionary


przypisaniec

człowiek przywiązany do ziemi prawem feudalnym, niemogący opuścić wsi bez zgody pana


SJP.pl


przypisek

regionalnie: przypisek


SJP.pl


przypiska

regionalnie: przypisek


SJP.pl


przypisówka

wieś w Polsce


SJP.pl

Przypisówka – wieś w Polsce, położona w województwie lubelskim, w powiecie lubartowskim, w gminie Firlej.

W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do ówczesnego województwa lubelskiego.

Wieś stanowi sołectwo gminy Firlej. Według Narodowego Spisu Powszechnego (III 2011 r.) wieś liczyła 503 mieszkańców.

Wikipedia


przypisywać

czasownik

 (1.1) wskazywać na związek między jakimiś pojęciami, osobami

 (1.2) uznawać coś za przyczynę czegoś

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Truje się tymi myślami, choć w rzeczywistości dworzanie i pachołcy dalecy są od sądów, które on im przypisuje.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌpʃɨpʲiˈsɨvat͡ɕ, AS: pšypʹisyvać

Wiktionary

Powiązane:

 czas. przypisać dk.

 rzecz. przypisywanie n., przypis m., pisanina ż.

Wiktionary


przypisywanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|przypisywać.

Wiktionary

Powiązane:

 czas. przypisywać ndk.

 rzecz. przypis m., pisanina ż.

Wiktionary


przypkowski

przypkowska zupa cebulowa - rodzaj ostrej, mocnej zupy cebulowej w kolorze karmelu


SJP.pl

Przypkowski, Przypkowska – rzadkie polskie nazwisko, w Polsce nosi je mniej niż 50 osób.

Osoby noszące to nazwisko:

  • Andrzej Przypkowski (1930–2013) – polski pisarz i publicysta.
  • Feliks Przypkowski (1872–1951) – polski astronom i meteorolog amator.
  • Jan Józef Przypkowski (1707–1758) – astronom, matematyk, wydawca kalendarzy, profesor Uniwersytetu Krakowskiego
  • Samuel Przypkowski (ok. 1592–1670) – polski pisarz religijny i polityczny, działacz braci polskich, poeta.
  • Tadeusz Przypkowski (1905–1977) – bibliofil, miłośnik grafiki i heraldyki, fotografik, twórca ekslibrisów, kolekcjoner.

Wikipedia


przyplaskiwać

przypłaszczać przez pacnięcie, klapnięcie


SJP.pl


przyplażowy

przymiotnik relacyjny

 (1.1) znajdujący się, działający lub odbywający się przy plażaaży

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌpʃɨplaˈʒɔvɨ, AS: pšyplažovy

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. plażówki nmos., plażówka ż., plaża ż.

 przym. plażowy

 przysł. plażowo

Wiktionary


przypochlebniej

stopień wyższy od przysłówka: przypochlebnie


SJP.pl


przypodobany

taki, który się przypodobał


SJP.pl


przypodobny

przestarzałe: starający się przypodobać; przymilny


SJP.pl


przypodobywać

przypodobywać się - starać się o to, żeby się komuś spodobać


SJP.pl


przypodłogowy

przymiotnik relacyjny

 (1.1) znajdujący się przy podłodze, na styku ściany i podłogi

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌpʃɨpɔdwɔˈɡɔvɨ, AS: pšypodu̯ogovy

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. podłoga ż.

Wiktionary


przypolny

przymiotnik relacyjny

 (1.1) znajdujący się, działający lub odbywający się przy polu

Wiktionary

Wymowa:

IPA: pʃɨˈpɔlnɨ, AS: pšypolny

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. pole n.

 przym. polny

Wiktionary


przypominać

czasownik przechodni niedokonany

 (1.1) przywodzić coś na myśl, przywoływać wspomnienie o czymś

 (1.2) zwracać komuś uwagę na coś zapomnianego, a ważnego

 (1.3) być podobnym do czegoś, budzić skojarzenia z czymś

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) W ostatniej chwili przypomniał sobie, że nie wysłał kwiatów żonie.

 (1.1) Nie przypominam sobie, żebym miał powiedzieć coś takiego.

 (1.2) Przypomnij mu jego występ w szkole podstawowej. To było naprawdę głupie.

 (1.2) Przypomnij im, że mają kupić chleb.

 (1.3) Ten różowy abażur przypomina gruszkę (= ma kształt gruszki).

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌpʃɨpɔ̃ˈmʲĩnat͡ɕ, AS: pšypõmʹĩnać

Wiktionary

Powiązane:

 czas. zapominać, dk. przypomnieć

 rzecz. przypominanie n.

Wiktionary


przypominacz

program komputerowy do przypominania o ważnych zdarzeniach


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) inform. program komputerowy przypominający o jakiejś rzeczy

Wiktionary

Powiązane:

 czas. przypomnieć

Wiktionary


przypominajka

potocznie: przedmiot lub oprogramowanie przypominające o urodzinach, imieninach i innych ważnych okazjach


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) inform. program komputerowy przypominający o jakiejś rzeczy

Wiktionary

Powiązane:

 czas. przypomnieć

Wiktionary


przypominanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|przypominać.

Wiktionary

Przypominanie – wydobycie informacji z pamięci długotrwałej, które wymaga sięgnięcia do jej zasobów. Pozornie proces ten polega na odtworzeniu wcześniej zapisanych treści w formie niezmienionej. Faktycznie jednak proces wydobywania wspomnień i danych z pamięci wygląda inaczej. Możemy także rozróżnić kilka sposobów przypominania sobie danych pamięciowych: odtwarzanie, rozpoznawanie i rozumienie.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ˌpʃɨpɔ̃mʲĩˈnãɲɛ, AS: pšypõmʹĩnãńe

Wiktionary

Powiązane:

 czas. przypominać, przypomnieć

Wiktionary


przypomnieć

czasownik przechodni dokonany (ndk. przypominać)

 (1.1) zob. przypominać.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. przypomnienie n., przypominanie n., przypominajka ż., przypominacz m.

 czas. zapomnieć, przypominać ndk.

Wiktionary


przypomnienie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) powrócenie myślą do czegoś

 (1.2) zwrócenie uwagi na coś

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. przypomnieć dk.

 czas. przypomnieć

Wiktionary


przypon

końcowa część wędki stanowiąca przedłużenie żyłki, do której jest przyczepiony haczyk


SJP.pl

Wikipedia


przypór

1. część budowli, która wzmacnia ściany oraz przenosi ciężar sklepień na grunt; skarpa;
2. rusztowanie zabezpieczające ścianę przed zawaleniem


SJP.pl

  • Przypór (785 m) – szczyt w Beskidzie Sądeckim nad Łabową
  • Przypór (659 m) – szczyt w Beskidzie Sądeckim nad Łabową
  • Przypór (887 m) – szczyt w Beskidzie Sądeckim nad Wierchomlą Wielką
  • Przypór (1008 m) – szczyt w Beskidzie Śląskim w masywie Baraniej Góry
  • Przypór (899 m) – szczyt w Beskidzie Żywieckim (nad Juszczyną)
  • Przypór (1008 m) – szczyt w Beskidzie Żywieckim

Wikipedia


przypora

1. część budowli, która wzmacnia ściany oraz przenosi ciężar sklepień na grunt; skarpa;
2. rusztowanie zabezpieczające ścianę przed zawaleniem


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) archit. mur odchodzący prostopadle na zewnątrz od ściany wysokiego budynku pełniący funkcję konstrukcyjną;

Wiktionary

Skarpa, szkarpa, przypora – pionowy element konstrukcyjny budowli, mur odchodzący prostopadle na zewnątrz od ściany wysokiego budynku w postaci filara. Zadaniem przypory jest wzmocnienie ściany oraz przenoszenie ciężaru sklepienia (lub sklepień) budowli na podłoże (grunt, fundament).

Wikipedia

Wymowa:

IPA: pʃɨˈpɔra, AS: pšypora

Wiktionary

Powiązane:

 przym. przyporowy

Wiktionary


przypórka

rodzaj podpórki, stosowanej przy obrabiarkach, do obróbki długich przedmiotów


SJP.pl


przyporowy

przymiotnik od: przypora


SJP.pl


przyportowy

położony w okolicy portu


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) znajdujący się, działający lub odbywający się przy porcie

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌpʃɨpɔrˈtɔvɨ, AS: pšyportovy

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. port mrz.

 przym. portowy

Wiktionary


przypowieść

alegoryczne opowiadanie o treści moralnej i dydaktycznej lub religijnej; parabola


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) liter. krótkie alegoryczne opowiadanie o treści moralnej i dydaktycznej lub religijnej

Wiktionary

Przypowieść, parabola – gatunek literatury moralistyczno-dydaktycznej, którego cechy formalne (schematyzm fabuły, uproszczona konstrukcja postaci, obiektywny narrator, selekcja realiów) służą właściwemu odczytaniu alegorycznego lub symbolicznego znaczenia przedstawionego świata, przekazaniu prawdy moralnej. Posługuje się narracją, w której postacie i zdarzenia pełnią role nosicieli i zarazem przykładów prawd uniwersalnych.

Wikipedia

Powiązane:

 przym. przypowieściowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) parabola, przypowiastka

Wiktionary


przypozować

potocznie: ustawić się w jakiejś pozie; zapozować


SJP.pl


przypozwać

w prawie: zawiadomić osobę trzecią o toczącym się procesie cywilnym, którego wynik może mieć wpływ na jej prawa i obowiązki


SJP.pl


przypozwana

kobieta wezwana dodatkowo lub powtórnie na rozprawę sądową; zawiadomiona jako osoba trzecia o toczącym się procesie, w celu zachowania w stosunku do niej skutków prawnych


SJP.pl


przypozwanie

w prawie: zawiadomić osobę trzecią o toczącym się procesie cywilnym, którego wynik może mieć wpływ na jej prawa i obowiązki


SJP.pl

Przypozwanie – instytucja procedury cywilnej, uregulowana w art. 84 i 85 Kodeksu postępowania cywilnego, umożliwiająca na wniosek strony procesu wprowadzenie do niego osoby trzeciej. Przypozwanie polega na zawiadomieniu osoby trzeciej o toczącym się procesie i wezwaniu jej do udziału w sprawie przez stronę, której w razie niekorzystnego dla niej rozstrzygnięcia przysługiwałoby roszczenie przeciwko tej osobie trzeciej, albo przeciwko której ta osoba trzecia mogłaby wystąpić z roszczeniem.

Wikipedia


przypozwany

osoba trzecia zawiadomiona o toczącym się procesie, w celu zachowania w stosunku do niej skutków prawnych


SJP.pl


przypozywać

w prawie: wzywać dodatkowo lub powtórnie na rozprawę sądową


SJP.pl


przypołudnica

wg dawnych wyobrażeń ludowych: widmo kobiety ukazujące się na polach około południa


SJP.pl


przypołudnik

roślina z rodziny przypołudnikowatych


SJP.pl

Przypołudnik, kryształka (Mesembryanthemum L.) – rodzaj roślin należący do rodziny pryszczyrnicowatych (przypołudnikowatych). Obejmuje 106 gatunków. Rośliny te występują w Afryce Południowej oraz w basenie Morza Śródziemnego, na Wyspach Kanaryjskich i w południowo-zachodniej Azji po Iran i Oman na wschodzie. W szerszym ujęciu systematycznym należą tu także gatunki z zachodniej części Ameryki Południowej i z Australii. Jako rośliny introdukowane rosną w Ameryce Północnej i Południowej, w Australii i Nowej Zelandii, w Azji Środkowej i Europie Zachodniej. Wiele gatunków pokrytych jest komórkami magazynującymi wodę, co nadaje im charakterystyczny wygląd (zdają się być pokryte kroplami wody błyszącymi jak kryształki lodu).

Wikipedia


przypołudnikowate

o cechach przypołudnikowatych (pryszczyrnicowatych; rodzina roślin); pryszczyrnicowaty


SJP.pl

Wikipedia


przypołudnikowaty

o cechach przypołudnikowatych (pryszczyrnicowatych; rodzina roślin); pryszczyrnicowaty


SJP.pl


przyprasować

czasownik przechodni dokonany (ndk. przyprasowywać)

 (1.1) lekko przygładzić żelazkiem

 (1.2) odbić kalkomanię za pomocą żelazka

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. prasówka ż., prasownictwo n., prasownia ż., doprasowanie n., doprasowywanie n., naprasowanie n., odprasowanie n., odprasowywanie n., poprasowanie n., prasa ż., prasowalnia ż., prasowalnica ż., prasowanie n., prasowanko n., prasowarka ż., prasownica ż., przeprasowanie n., przeprasowywanie n., przyprasowanie n., przyprasowywanie n., rozprasowanie n., rozprasowywanie n., sprasowanie n., sprasowywanie n., uprasowanie n., wprasowanie n., wprasowywanie n., wyprasowanie n., wyprasowywanie n., zaprasowanie n., zaprasowywanie n., prasowalność ż.

 czas. doprasować dk., doprasowywać ndk., naprasować dk., odprasować dk., odprasowywać ndk., poprasować dk., prasować ndk., przeprasować dk., przeprasowywać ndk., przyprasowywać ndk., rozprasować dk., rozprasowywać ndk., sprasować dk., sprasowywać ndk., uprasować dk., wprasować dk., wprasowywać ndk., wyprasować dk., wyprasowywać ndk., zaprasować dk., zaprasowywać ndk.

 przym. prasowalny, prasowalniczy, prasowniczy

Wiktionary


przyprasowanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) lekkie przygładzenie żelazkiem

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. prasowanie n., prasownica ż., prasownictwo n., prasowacz mos., prasowaczka ż., prasowalność ż., prasa ż., prasówka ż., prasowarka ż., prasowalnia ż., prasownia ż., prasowalnica ż., prasowanko n., doprasowanie n., doprasowywanie n., naprasowanie n., odprasowanie n., odprasowywanie n., poprasowanie n., przeprasowanie n., przeprasowywanie n., przyprasowywanie n., rozprasowanie n., rozprasowywanie n., sprasowanie n., sprasowywanie n., uprasowanie n., wprasowanie n., wprasowywanie n., wyprasowanie n., wyprasowywanie n., zaprasowanie n., zaprasowywanie n.

 czas. doprasować dk., doprasowywać ndk., naprasować dk., odprasować dk., odprasowywać ndk., poprasować dk., prasować ndk., przeprasować dk., przeprasowywać ndk., przyprasować dk., przyprasowywać ndk., rozprasować dk., rozprasowywać ndk., sprasować dk., sprasowywać ndk., uprasować dk., wprasować dk., wprasowywać ndk., wyprasować dk., wyprasowywać ndk., zaprasować dk., zaprasowywać ndk.

 przym. prasowalniczy, prasowniczy, prasowalny

Wiktionary


przyprasowywać

czasownik przechodni niedokonany (dk. przyprasować)

 (1.1) niedokonany od|przyprasować.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. prasówka ż., prasownictwo n., prasownia ż., doprasowanie n., doprasowywanie n., naprasowanie n., odprasowanie n., odprasowywanie n., poprasowanie n., prasa ż., prasowalnia ż., prasowalnica ż., prasowanie n., prasowanko n., prasowarka ż., prasownica ż., przeprasowanie n., przeprasowywanie n., przyprasowanie n., przyprasowywanie n., rozprasowanie n., rozprasowywanie n., sprasowanie n., sprasowywanie n., uprasowanie n., wprasowanie n., wprasowywanie n., wyprasowanie n., wyprasowywanie n., zaprasowanie n., zaprasowywanie n., prasowalność ż.

 czas. doprasować dk., doprasowywać ndk., naprasować dk., odprasować dk., odprasowywać ndk., poprasować dk., prasować ndk., przeprasować dk., przeprasowywać ndk., przyprasować dk., rozprasować dk., rozprasowywać ndk., sprasować dk., sprasowywać ndk., uprasować dk., wprasować dk., wprasowywać ndk., wyprasować dk., wyprasowywać ndk., zaprasować dk., zaprasowywać ndk.

 przym. prasowalny, prasowalniczy, prasowniczy

Wiktionary


przyprasowywanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) lekkie przygładzanie żelazkiem

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. prasowanie n., prasownica ż., prasownictwo n., prasowacz mos., prasowaczka ż., prasowalność ż., prasa ż., prasówka ż., prasowarka ż., prasowalnia ż., prasownia ż., prasowalnica ż., prasowanko n., doprasowanie n., doprasowywanie n., naprasowanie n., odprasowanie n., odprasowywanie n., poprasowanie n., przeprasowanie n., przeprasowywanie n., przyprasowanie n., rozprasowanie n., rozprasowywanie n., sprasowanie n., sprasowywanie n., uprasowanie n., wprasowanie n., wprasowywanie n., wyprasowanie n., wyprasowywanie n., zaprasowanie n., zaprasowywanie n.

 czas. doprasować dk., doprasowywać ndk., naprasować dk., odprasować dk., odprasowywać ndk., poprasować dk., prasować ndk., przeprasować dk., przeprasowywać ndk., przyprasować dk., przyprasowywać ndk., rozprasować dk., rozprasowywać ndk., sprasować dk., sprasowywać ndk., uprasować dk., wprasować dk., wprasowywać ndk., wyprasować dk., wyprasowywać ndk., zaprasować dk., zaprasowywać ndk.

 przym. prasowalniczy, prasowniczy, prasowalny

Wiktionary


przyprawa

dodawana do potraw substancja, poprawiająca ich smak lub zapach


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) kulin. spoż. składnik dodawany do potrawy w celu poprawienia jej smaku lub zapachu;

 (1.2) stpol. sprzęt, przybory, wyposażenie

 (1.3) środ. przestępcze herbata

Wiktionary

Przyprawa – składnik potraw, zwykle stosowany w niewielkich ilościach dla poprawienia ich walorów smakowych, zapachowych i w rzadkich przypadkach (takich jak kurkuma czy szafran) – wizualnych.

W odróżnieniu od głównych składników potraw, przyprawy zwykle nie mają istotnego znaczenia odżywczego. Nierzadko jednak pobudzają trawienie, konserwują potrawy lub działają leczniczo, a dawniej wielu przypisywano też działanie magiczne (stanowiły istotny składnik napojów czarodziejskich i miłosnych). Przyprawy pozwalają w końcu zróżnicować pożywienie bazujące na niewielkiej liczbie produktów podstawowych. Niegdyś odgrywały istotną rolę i należały wielokroć do najcenniejszych surowców, obok kamieni i metali szlachetnych. Z czasem rosnące zróżnicowanie dostępnych produktów podstawowych, łatwość utrzymania walorów smakowych potraw poprzez zamrażanie lub stosowanie środków konserwujących spowodowało spadek znaczenia przypraw. Szczególną rolę odgrywają w kuchni obszarów tropikalnych i subtropikalnych, gdzie warunki klimatyczne sprzyjają osłabianiu apetytu i zaburzeniom trawiennym.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) W mojej kuchni używam wielu orientalnych przypraw.

 (1.1) Sanepid wykrył w przyprawach dwukrotne przekroczenie dopuszczalnych norm substancji konserwujących.

 (1.1) Zupa ma ostry smak dzięki przyprawom.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: pʃɨˈprava, AS: pšyprava

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. przyprawianie n., przyprawnik m.

 czas. przyprawiać ndk., przyprawić dk., doprawiać ndk., doprawić dk.

 przym. przyprawowy, przyprawny

Wiktionary


przyprawiać

czasownik przechodni niedokonany (dk. przyprawić)

 (1.1) dodawać przyprawę do potrawy lub napoju

 (1.2) przyczepiać coś dodatkowego – dosłownie lub w przenośni (np. wąsy, rogi, brodę)

 (1.3) doprowadzać kogoś do jakiegoś negatywnego stanu (np. choroby, odczucia)

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Mama przyprawia zupę majerankiem.

 (1.2) To nas tu o mało nie wykastrowali, a ty cycki będziesz sobie, cyganie, przyprawiał? (Albert w filmie Seksmisja Juliusza Machulskiego)

Wiktionary

Wymowa:

IPA: pʃɨ.ˈpra.vʲjät͡ɕ, AS: pšy.pra.vʹi ̯äć

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. przyprawianie n., przyprawa, przyprawnik

 czas. przeprawić, przeprawiać, przyprawić, doprawić, doprawiać

 przym. przyprawiony, przyprawiany, przyprawowy, nieprzyprawiony

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1-2) doprawiać

Wiktionary


przyprawianie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|przyprawiać.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌpʃɨpraˈvʲjä̃ɲɛ, AS: pšypravʹi ̯ä̃ńe

Wiktionary

Powiązane:

 czas. przyprawiać ndk., przyprawić dk.

 rzecz. przyprawienie n., przyprawa ż.

 przym. przyprawowy

Wiktionary


przyprawić

zmodyfikować smak czegoś za pomocą przypraw


SJP.pl

czasownik przechodni dokonany (ndk. przyprawiać)

 (1.1) dokonany od|przyprawiać.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: pʃɨˈpravʲit͡ɕ, AS: pšypravʹić

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. przyprawa ż., przyprawianie n., przyprawienie n.

 czas. przyprawiać ndk.

 przym. przyprawowy

Wiktionary


przyprawienie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|przyprawić.

Wiktionary

Powiązane:

 czas. przyprawić

 rzecz. przyprawianie n.

 przym. przyprawowy

Wiktionary


przyprawnik

pojemnik lub stojak na przyprawy


SJP.pl

Menaż – w gastronomii określenie elementu zastawy stołowej w postaci stojaka na przyprawy ułatwiającego ich przenoszenie. Popularny w lokalach gastronomicznych, niekiedy nazywany bywa również przyprawnikiem.

W podstawowej wersji posiada miejsca na solniczkę i pieprzniczkę, jednak można spotkać bardziej rozbudowane menaże, które mogą pomieścić więcej pojemników z przyprawami sypkimi lub płynnymi, takimi jak ocet, oliwa, maggi, papryka, a także np. wykałaczki.

Wikipedia


przyprawowy

przyprawa


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z przyprawą, dotyczący przyprawy

Wiktionary

Patrz:

przyprawa

Powiązane:

 rzecz. przyprawa ż., przyprawka ż., przyprawianie n., przyprawienie n.

 czas. przyprawiać ndk., przyprawić dk.

Wiktionary


przyprażać

rzadko: prażąc, przypiekać, przypalać


SJP.pl


przyprażyć

prażąc, przypiec, przypalić


SJP.pl


przyprostokątna

w matematyce: nazwa odcinka w trójkącie prostokątnym znajdującego się przy kącie prostym


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) geom. w trójkącie prostokątnym jedno z dwóch ramion wyznaczających kąt prosty;

Wiktionary

Trójkąt prostokątny – trójkąt, którego jeden z kątów wewnętrznych jest prosty.

Dwa boki trójkąta wyznaczające ramiona kąta prostego nazywane są przyprostokątnymi, trzeci bok przeciwprostokątną.

Szczególnym rodzajem trójkąta prostokątnego jest trójkąt pitagorejski, tj. taki, w którym długości boków są liczbami naturalnymi. Najprostszy z nich to trójkąt egipski o stosunkach długości boków 3:4:5.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Dwa boki trójkąta wyznaczające ramiona kąta prostego nazywane są przyprostokątnymi, trzeci bok przeciwprostokątną.

Wiktionary


przyprowadzić

czasownik przechodni dokonany (ndk. przyprowadzać)

 (1.1) prowadząc kogoś lub coś, przybyć do danego miejsca

 (1.2) psych. doprowadzić kogoś do jakiegoś stanu

czasownik zwrotny dokonany przyprowadzić się (ndk. przyprowadzać się)

 (2.1) psych. doprowadzić siebie do jakiegoś stanu

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. przyprowadzenie n.

Wiktionary


przyprzążka

przyprzężenie dodatkowego konia do wozu


SJP.pl


przyprzedszkolny

przymiotnik

 (1.1) znajdujący się, działający lub odbywający się przy przedszkolu

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌpʃɨpʃɛˈṭʃkɔlnɨ, AS: pšypšeṭškolny

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. przedszkole n.

 przym. przedszkolny

Wiktionary


przypsuć

nieco, trochę popsuć, zepsuć


SJP.pl


przypudrować

lekko pokryć pudrem


SJP.pl


przypudrowywać

lekko pokrywać pudrem


SJP.pl


przypuścić

czasownik

 (1.1) dokonany od|przypuszczać. (domyślić się)

 (1.2) dokonany od|przypuszczać. (pozwolić komuś się zbliżyć)

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Nie przypuścił nawet, że ona tak się zachowa.

 (1.2) Wódz przypuścił wroga na bliską odległość, a następnie zarządził kontrofensywę.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. przypuszczenie n., przypuszczanie n.

 czas. puszczać, przypuszczać ndk.

 przym. przypuszczalny

 przysł. przypuszczalnie

Wiktionary


przypustnica

Przypustnica (przysuwnica) – krokiewka klinowa o mniejszym spadku, umieszczona w dolnej części krokwi dachowej przy okapie. Zmienia kąt spadku połaci dachowej i oddala okap od ściany. Stosowana była zwłaszcza w więźbach krokwiowych, współcześnie jest rzadko spotykana. Architektonicznie nadaje łagodniejszą formę linii dachu w dolnej jego części i powoduje, że dach nie dominuje tak silnie nad resztą budynku jak w postaci prostych połaci dachowych.

Wikipedia


przypuszczać

1. uważać coś, domyślać się czegoś bez dostatecznych podstaw, nie mając pewności;
2. pozwalać komuś lub czemuś zbliżyć się do siebie


SJP.pl

czasownik przechodni niedokonany (dk. przypuścić)

 (1.1) uważać coś, domyślać się czegoś bez dostatecznych podstaw, bez pewności

 (1.2) pozwalać zbliżyć się do siebie

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Przypuszczał, że żona ma romans z kimś z pracy.

 (1.2) Kiedy królowa była w ciąży, nie przypuszczała do siebie nikogo poza swoją siostrą.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: pʃɨˈpuʃt͡ʃat͡ɕ, AS: pšypuščać

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. przypuszczanie n., przypuszczenie n.

 czas. puszczać, przypuścić dk.

 przym. przypuszczalny

 przysł. przypuszczalnie

Wiktionary


przypuszczający

1. uważać coś, domyślać się czegoś bez dostatecznych podstaw, nie mając pewności;
2. pozwalać komuś lub czemuś zbliżyć się do siebie


SJP.pl


przypuszczalnie

przysłówek sposobu

 (1.1) prawdopodobnie, być może

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Jest to przypuszczalnie największy transatlantyk na świecie.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. przypuszczenie n., przypuszczanie n.

 czas. przypuścić dk., przypuszczać ndk.

 przym. przypuszczalny

Wiktionary


przypuszczalny

oparty na przypuszczeniu; domniemany, hipotetyczny


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) oparty na przypuszczeniu

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. przypuszczanie n., przypuszczenie n.

 czas. przypuszczać ndk., przypuścić dk.

 przym. przypuszczający

 przysł. przypuszczalnie

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) domniemany, domyślny, hipotetyczny, możliwy, prawdopodobny, rzekomy, spodziewany, szacunkowy

Wiktionary


przypuszczanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|przypuszczać.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌpʃɨpuʃˈt͡ʃãɲɛ, AS: pšypuščãńe

Wiktionary

Powiązane:

 czas. przypuszczać, przypuścić, puszczać

 rzecz. przypuszczenie n.

 przysł. przypuszczalnie

 przym. przypuszczalny

Wiktionary


przypuszczenie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|przypuścić.

 (1.2) to, co przypuszczamy, czego się domyślamy

Wiktionary

Przypuszczenie – w matematyce przypuszczenie jest niedowiedzionym twierdzeniem, które wydaje się poprawne.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Wróg zdecydował się na przypuszczenie ataku.

 (1.2) Sprawdziły się moje najgorsze przypuszczenia.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. przypuszczanie n.

 czas. puszczać, przypuścić dk., przypuszczać ndk.

 przysł. przypuszczalnie

 przym. przypuszczalny

Wiktionary

Synonimy:

 (1.2) domysł, domniemanie, hipoteza, podejrzenie

Wiktionary


przypładzać

dawniej: płodząc, zwiększać liczbę, ilość; zwiększać przychówek


SJP.pl


przypłaszczek

chrząszcz z rodziny bogatkowatych, szkodnik sosny


SJP.pl

Przypłaszczek (Phaenops) – rodzaj chrząszczy z rodziny bogatkowatych.

Chrząszcze te mają czułki z członami od trzeciego wzwyż lekko piłkowato rozszerzonymi. Ich przedplecze ku przodowi silnie się zwęża, wskutek czego jego zarys jest trapezowaty. Pokrywy są pozbawione podłużnych żeberek, nieregularnie i gęsto punktowane, a na wierzchołkach osobno szeroko zaokrąglone.

Wikipedia


przypłodek

dawniej: dziecko, potomek, zwłaszcza ze związków pozamałżeńskich


SJP.pl


przypłowiały

rzadko: nieco spłowiały; przyblakły


SJP.pl


przypłowieć

rzadko: nieco spłowieć; przyblaknąć


SJP.pl


przypłynąć

czasownik nieprzechodni dokonany (ndk. przypływać)

 (1.1) dokonany od|przypływać.

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Kiedy przypłynął okrętem ze swej ojczyzny do Gdańska, rycerz Henryk przyjął go w nadmotławskim zamczysku.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: pʃɨˈpwɨ̃nɔ̃ɲt͡ɕ, AS: pšypu̯nõńć

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. odpływ mrz.

Wiktionary


przypływ

1. zjawisko podwyższania się poziomu wód morskich i oceanicznych pod wpływem przyciągania Słońca i Księżyca w regularnych odstępach czasu, dwa razy na dobę;
2. przypływanie cieczy lub gazu do jakiegoś miejsca; napływ;
3. w przenośni: zwiększenie się ilości lub intensyfikacja czegoś; wzmożenie, spotęgowanie;
4. przybywanie osiedleńców na jakiś teren;
5. w geologii: okresowe ruchy całej skorupy ziemskiej na skutek działania sił pływowych


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) przypłynięcie, napłynięcie

 (1.2) tłumne przybycie, osiedlenie się

 (1.3) nadejście w dużej ilości

 (1.4) gwałtowne zintensyfikowanie się jakichś stanów

 (1.5) hydrol. podniesienie się poziomu wód morskich związane z wpływem grawitacji Księżyca i Słońca

Wiktionary

Pływy morskie (przypływy i odpływy) – regularnie powtarzające się podnoszenie i opadanie poziomu wody w oceanie wywołane oddziaływaniem grawitacyjnym Ziemi z Księżycem i Słońcem.

Wikipedia

Powiązane:

 rzecz. odpływ mrz.

Wiktionary


przyr.

skrót od: przyrodniczy


SJP.pl


przyra

w gwarze uczniowskiej: przyroda (przedmiot szkolny)


SJP.pl


przyrematyczny

w językoznawstwie: odnoszący się do składnika zdania wskazującego na wyróżniony przedmiot, np. komentarz przyrematyczny


SJP.pl


przyrestauracyjny

przymiotnik

 (1.1) znajdujący się, działający lub odbywający się przy restauracji

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌpʃɨrɛstawraˈt͡sɨjnɨ, AS: pšyrestau̯racyi ̯ny

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. restauracja ż.

Wiktionary


przyroda

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) świat fizyczny, ożywiony i nieożywiony, otaczający człowieka, bez wytworów jego działalności;

 (1.2) eduk. przedmiot w szkole podstawowej obejmujący wiedzę o przyrodzie (1.1)

Wiktionary

  • środowisko przyrodnicze
  • natura
  • przyroda – przedmiot szkolny
  • Przyroda – osiedle w Poznaniu istniejące do 1965 roku

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Turyści podziwiali przyrodę Babiogórskiego Parku Narodowego.

 (1.2) Nauczycielka przyrody zabrała nas na wycieczkę do lasu.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: pʃɨˈrɔda, AS: pšyroda

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. przyrodzenie n., przyrodnik m., przyrodniczka ż.

 przym. przyrodniczy, pozaprzyrodniczy

 przysł. przyrodniczo

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) natura; reg. śl. prziroda.

 (1.2) reg. śl. prziroda.

Wiktionary


przyrodni

przymiotnik relacyjny

 (1.1) mający z kimś wspólną matkę, lecz innego ojca albo mający z kimś wspólnego ojca a inną matkę

Wiktionary

Rodzeństwo – w genealogii i prawie dzieci tych samych rodziców bądź rodzica: wszyscy bracia i siostry w ogólności albo każdy z nich pojedynczo wobec drugiego z nich (tak zwłaszcza w tekstach prawnych).

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Usunąwszy po śmierci ojca macochę oraz przyrodnich braci sam objął władzę w kraju, rozciągającym się od Bałtyku po Karpaty.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: pʃɨˈrɔdʲɲi, AS: pšyrodʹńi

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. rodzina ż., rodzenie n., rodzeństwo n., rodzic m., przyrodzenie n.

 czas. rodzić ndk.

Wiktionary


przyrodniczka

badaczka przyrody


SJP.pl


przyrodniczo

przysłówek

 (1.1) w sposób związany z przyrodą

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. przyrodnik mos., przyroda ż.

 przym. przyrodniczy

Wiktionary


przyrodniczy

przymiotnik

 (1.1) związany z przyrodą, dotyczący przyrody

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. przyroda ż., przyrodnik m., przyrodniczka ż.

 przysł. przyrodniczo

 przym. pozaprzyrodniczy

Wiktionary


przyrodnik

badacz przyrody


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) nauk. uczony, specjalista w zakresie nauk przyrodniczych

Wiktionary

Nauki przyrodnicze – część nauk empirycznych badająca przyrodę, z wyłączeniem społeczeństwa. Badają one różne aspekty świata materialnego, ożywionego i nieożywionego, zwykle z zastosowaniem aparatu matematycznego, jak również właściwej sobie metodologii.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Leśnicy radzili z przyrodnikami na temat planowaćanowanych przedsięwzięć w Puszczy Białowieskiej.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: pʃɨˈrɔdʲɲik, AS: pšyrodʹńik

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. przyroda ż.

:: fż. przyrodniczka ż.

 przym. przyrodniczy

 przysł. przyrodniczo

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) przyrodoznawca, biolog

Wiktionary


przyrodolecznictwo

metody leczenia chorób środkami naturalnymi, np. wodą, ziołami; fizjoterapia


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) med. leczenie bodźcami przyrodniczymi, takimi jak powietrze, woda, słońce czy ruch

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Profesor był pionierem przyrodolecznictwa i geriatrii w Polsce.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. przyrodoleczniczość ż.

 przym. przyrodoleczniczy

Wiktionary


przyrodoleczniczość

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) odprzym. cecha tego, co jest przyrodolecznicze

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. przyrodolecznictwo n.

 przym. przyrodoleczniczy

 przysł. przyrodoleczniczo

Wiktionary


przyrodoleczniczy

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z przyrodolecznictwem, dotyczący przyrodolecznictwa

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) W uzdrowisku Goczałkowice-Zdrój znajdują się: 2 szpitale uzdrowiskowe, 3 zakłady przyrodolecznicze, 2 sanatoria rehabilitacyjne oraz przychodnia uzdrowiskowa.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. przyrodolecznictwo n., przyrodoleczniczość ż.

Wiktionary


przyrodoznawca

specjalista w zakresie nauki, wiedzy o przyrodzie


SJP.pl


przyrodoznawczy

związany z nauką, wiedzą o przyrodzie


SJP.pl


przyrodoznawczyni

specjalistka w zakresie nauki, wiedzy o przyrodzie; przyrodniczka


SJP.pl


przyrodoznawstwo

nauka, wiedza o przyrodzie


SJP.pl

Nauki przyrodnicze – część nauk empirycznych badająca przyrodę, z wyłączeniem społeczeństwa. Badają one różne aspekty świata materialnego, ożywionego i nieożywionego, zwykle z zastosowaniem aparatu matematycznego, jak również właściwej sobie metodologii.

Wikipedia


przyrodzenie

rzadko: przyrodzić się - zrodzić się z jednej matki, ale innego ojca (lub odwrotnie)


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) pot. zewnętrzne narządy płciowe człowieka

 (1.2) stpol. natura

 (1.3) stpol. istota czegoś, właściwość

Wiktionary

Prącie człowieka, także członek, penis – zewnętrzny męski narząd kopulacyjny człowieka rozumnego, który odpowiada również za wydalanie moczu z organizmu.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Artysta zasłonił aniołkowi przyrodzenie popielatym obłoczkiem.

 (1.2) Przyrodzeniem władnie zrodzony Król chwały, / Króluje, panuje i wszystkie zakały / Ze świata precz znosi.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌpʃɨrɔˈd͡zɛ̃ɲɛ, AS: pšyroʒńe

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. rodzenie n., przyroda ż., przyrodzoność ż.

 czas. przyrodzić dk.

 przym. przyrodzony, przyrodni

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) genitalia

 (1.2) stworzenie

Wiktionary


przyrodzić

rzadko: przyrodzić się - zrodzić się z jednej matki, ale innego ojca (lub odwrotnie)


SJP.pl


przyrodzoność

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) odprzym. cecha tego, co jest przyrodzone; cecha tych, którzy są przyrodzeni

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. przyrodzenie n.

 przym. przyrodzony

 przysł. przyrodzenie

Wiktionary


przyrościk

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) zdrobn. od przyrost

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) To nie przyrost, lecz tylko mały przyrościk.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. przyrost m.

Wiktionary


przyrost

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) wzrost ilości czegoś

 (1.2) różnica pomiędzy wartościami pierwotną a końcową

 (1.3) praw. część spadku otrzymana w wyniku zrzeczenia się przez innych spadkobierców

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Prawidłowy przyrost wagi niemowlaka zależy od częstości karmienia.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. przyrośnięcie n., przyrostek m., przyrościk mrz.

 czas. przyróść dk.

 przym. przyrostowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.2) wzrost

Wiktionary


przyrostek

cząstka słowotwórcza występująca w formacjach słowotwórczych po rdzeniu; sufiks


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) jęz. element słowotwórczy umieszczany po leksemie;

Wiktionary

Przyrostek, sufiks (z łac. suffixus „dołączony” od sub „pod” i fixus „umocowany”) – w językoznawstwie jest to każdy fragment wyrazu (jego morfem), o ile jest dodany po jego rdzeniu (czyli podstawie słowotwórczej) i jednocześnie ma właściwości słowotwórcze (czyli nie jest końcówką fleksyjną). Mimo to ścisłe rozgraniczenie morfemów gramatycznych i słowotwórczych nie zawsze jest możliwe. Danemu wyrazowi może towarzyszyć jeden, kilka lub brak sufiksów („sufiks zerowy”).

Wikipedia

Wymowa:

IPA: pʃɨˈrɔstɛk, AS: pšyrostek

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. przyrost mrz.

 przym. przyrostkowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) sufiks

Wiktionary


przyrostkowy

utworzony za pomocą sufiksu; będący sufiksem; sufiksalny


SJP.pl


przyrów

miasto w Polsce


SJP.pl

Przyrów – miasto w Polsce, położone w województwie śląskim, w powiecie częstochowskim, siedziba miejsko-wiejskiej gminy Przyrów. Leży nad rzeką Wiercicą.

Przyrów uzyskał lokację miejską w 1369 roku. Został pozbawiony praw miejskich 31 maja 1870 i włączony do nowo utworzonej gminy Przyrów w powiecie częstochowskim. W latach 1870–1954 siedziba wiejskiej gminy Przyrów, 1954–1972 gromady Przyrów, a od 1973 reaktywowanej gminy Przyrów. W latach 1975–1998 należał administracyjnie do województwa częstochowskiego. 1 stycznia 2024 odzyskał status miasta.

Wikipedia


przyrowianin

mieszkaniec Przyrowa (miasta w Polsce)


SJP.pl


przyrowianka

mieszkanka Przyrowa (miasta w Polsce)


SJP.pl


przyrownica

Przyrownica – wieś w Polsce położona w województwie łódzkim, w powiecie łaskim, w gminie Wodzierady.

Miejscowość położona jest na Wysoczyźnie Łaskiej.

W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa sieradzkiego.

We wrześniu 1978 we wsi miało zostać zaobserwowane UFO podobne do tego znad Emilcina.

W miejscowości działa młyn zbożowy produkujący "Mąkę Przyrownicką".

Wikipedia


przyrowski

przymiotnik od: Przyrowa, Przyrowo, Przyrów


SJP.pl


przyrożny

rzadko: znajdujący się przy rogu, blisko rogu czegoś, np. ulicy


SJP.pl


przyróżować

przybarwić nieco różem (środkiem kosmetycznym), nieco uróżować; podróżować


SJP.pl


przyróżowywać

podmalowywać różem, dodawać nieco różu


SJP.pl


przyruch

drobny, mimowolny ruch ciała, zwłaszcza u nadpobudliwych dzieci


SJP.pl


przyryk

w łowiectwie: naśladowanie głosu byka jelenia lub łosia przy pomocy muszli, rogu lub trąbki brzozowej


SJP.pl


przyrynkowy

przymiotnik

 (1.1) znajdujący się, działający lub odbywający się przy rynku

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Opracowane w Wydziale Rozbudowy Miasta studium dotyczące zabudowy wewnętrznej było gotowe w 1936 roku, a kamienic przyrynkowych – jesienią 1938.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌpʃɨrɨ̃ŋˈkɔvɨ, AS: pšyrỹŋkovy

Wiktionary


przyrząd

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) narzędzie, urządzenie

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Znowu ktoś zabrał moje przyrządy?! W takich warunkach nie można pracować!

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈpʃɨʒɔ̃nt, AS: pšyžõnt

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. przyrządzanie n., przyrządzenie n.

:: zdrobn. przyrządzik m.

 czas. przyrządzać ndk., przyrządzić dk.

 przym. przyrządowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) oprzyrządowanie, narzędzie, urządzenie

Wiktionary


przyrządzać

przygotowywać, przyrządzać coś; przystosowywać coś do określonego użytku


SJP.pl

czasownik przechodni niedokonany (dk. przyrządzić)

 (1.1) przygotowywać potrawę lub posiłek

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Nauczyłem się przyrządzać świetne racuchy.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: pʃɨˈʒɔ̃nd͡zat͡ɕ, AS: pšyžõnʒać

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. przyrząd m., oprzyrządowanie n., przyrządzanie n.

 przym. oprzyrządowany

 czas. przyrządzić

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) gotować, pitrasić

Wiktionary


przyrządzanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|przyrządzać.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌpʃɨʒɔ̃nˈd͡zãɲɛ, AS: pšyžõnʒãńe

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. przyrząd m.

 czas. przyrządzać, przyrządzić

Wiktionary


przyrządzenie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|przyrządzić.

Wiktionary

Powiązane:

 czas. przyrządzić

 rzecz. przyrząd mrz.

Wiktionary


przyrządzić

czasownik przechodni

 (1.1) dokonany od|przyrządzać.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: pʃɨˈʒɔ̃ɲd͡ʑit͡ɕ, AS: pšyžõńʒ́ić

Wiktionary

Powiązane:

 czas. rządzić, przyrządzać ndk.

 rzecz. przyrządzenie n., przyrządzanie n., przyrząd mrz.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) przygotować, sporządzić, wykonać, pot. upichcić, pot. upitrasić, żart. zmajstrować

Wiktionary


przyrządzik

zdrobnienie od: przyrząd


SJP.pl


przyrzec

zapewnić komuś coś, dać obietnicę; obiecać, przysiąc, zagwarantować, zaręczyć


SJP.pl

czasownik przechodni dokonany (ndk. przyrzekać)

 (1.1) dokonany od|przyrzekać.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. przyrzeczenie n.

 czas. przyrzekać

Wiktionary


przyrzecze

zapewnić komuś coś, dać obietnicę; obiecać, przysiąc, zagwarantować, zaręczyć


SJP.pl

Miejscowości i ich części w Polsce

  • Przyrzecze – część miasta Koronowo
  • Przyrzecze – część wsi Dzików w woj. pomorskim, w pow. człuchowskim, w gminie Rzeczenica
  • Przyrzecze – wieś w woj. zachodniopomorskim, w powiecie świdwińskim, w gminie Brzeżno

Wikipedia


przyrzeczenie

zapewnić komuś coś, dać obietnicę; obiecać, przysiąc, zagwarantować, zaręczyć


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|przyrzec.

 (1.2) uroczysta obietnica

 (1.3) praw. promesa

Wiktionary

  • Przyrzeczenie Lekarskie – przysięga składana przez absolwentów kierunku lekarskiego oraz lekarsko-dentystycznego uczelni medycznych w Polsce
  • Przyrzeczenie publiczne – skierowane do publiczności oświadczenie woli przyrzekającego nagrodę (lub rekompensatę)
  • Przyrzeczenie harcerskie – uroczysta deklaracja składana przy otrzymywaniu krzyża harcerskiego
  • Przyrzeczenie (film) – amerykańsko-hiszpański film historyczny z 2016 roku

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ˌpʃɨʒɛˈt͡ʃɛ̃ɲɛ, AS: pšyžečńe

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. przyrzekanie n.

 czas. przyrzec, przyrzekać, rzec

Wiktionary


przyrzeczny

przymiotnik

 (1.1) znajdujący się, działający lub odbywający się przy rzece

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) W Polsce istnieje możliwość przywrócenia pojemności powodziowej terenów przyrzecznych przez wyłączenie ich z uprawy.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: pʃɨˈʒɛt͡ʃnɨ, AS: pšyžečny

Wiktionary


przyrzeczownikowy

w językoznawstwie: występujący przy rzeczowniku; adnominalny


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) jęz. łączący się z rzeczownikiem

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) adnominalny

Wiktionary


przyrzekać

zapewniać komuś coś, dawać obietnicę; obiecywać, przysięgać, gwarantować, zaręczać


SJP.pl

czasownik przechodni niedokonany (dk. przyrzec)

 (1.1) zapewniać słownie kogoś o zrobieniu czegoś

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. przyrzeczenie n., przyrzekanie n.

 czas. przyrzec dk.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) obiecywać

Wiktionary


przyrzeknąć

rzadko: przyrzec (obiecać, przysiąc)


SJP.pl


przyrznia

przyrząd ułatwiający przyrzynanie drewna pod właściwym kątem


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) techn. przyrząd ułatwiający ręczne przycinanie desek, listew pod odpowiednim kątem

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. przyrzynanie n.

 czas. przyrzynać ndk.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) skrzynka uciosowa

Wiktionary


przyrzucać

1. dorzucać czegoś np. drew do ognia;
2. narzucać coś np. serwetę na lampę


SJP.pl


przyrzucić

1. dorzucić czegoś np. drew do ognia;
2. narzucić coś np. serwetę na lampę


SJP.pl


przysada

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) stpol. wada

Wiktionary

Wymowa:

IPA: pʃɨˈsada, AS: pšysada

Wiktionary


przysadka

gruczoł dokrewny znajdujący się w czaszce u podstawy mózgu


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) bot. mały listek wyrastający u nasady szypułki kwiatowej

 (1.2) daw. posadzenie, dosadzenie dodatkowo czego (roślin)

 (1.3) med. zool. nieparzysty gruczoł wydzielania wewnętrznego, leżący w jamie czaszki na trzonie kości klinowej; reguluje czynność wydzielniczą innych gruczołów dokrewnych

Wiktionary

  • przysadka (botanika) – część roślin
  • przysadka mózgowa – gruczoł dokrewny

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Kwiatek męski [wierzby] składa się z przysadki, gruczołów miodowych i czasem posiada niedorozwinięty słupek.

 (1.2) Niezależnie od tego, dostawali komornicy w polu na przysadki tyle roli na kartofle, ile jej nawozem z pod trzody chlewnej wygnoić mogli.

 (1.3) Przysadka zajmuje m.inn.sic. narządami o wewnętrznym wydzielaniu rolę nadrzędną.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: pʃɨˈsatka, AS: pšysatka

Wiktionary

Powiązane:

 przym. przysadkowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) przykwiatek

Wiktionary


przysadkowaty

dawniej: przysadzisty


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) przest. przysadzisty

 (1.2) bot. daw. opatrzony przysadkami

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Z trudem i wysiłkiem sularz Teofil Uracz odjął zbolałą głowę od kamienia, westchnął, jęknął[,] i opierając się silnie rękami o ścianę, powstał, z[ ]wolna prostując swą niską, przysadkowatą, barczystą postać.

 (1.1) Na ich spotkanie wyszedł jegomość[,] opalony na kolor razowego chleba, wąsaty, przysadkowaty, typowy pan »okumon«.

 (1.1) Sala była niska, lecz obszerna, a jej sufit opierał się na mnóstwie przysadkowatych kolumn.

 (1.1) Dzięcioł opuścił schronienie nocne w dziupli, wydał krzyk podobny do śmiechu ludzkiego i już myka naokolusieńko po pniach omszonych. Ptak to pracowity, sprężysty, przysadkowaty, ogromnie tęgi w karku, w barach, łbie, a równie tęgi w ogonie.

 (1.1) Przez pół otwarte drzwi ujrzałem w drugim pokoju towarzystwo, siedzące przy stole—na pierwszym miejscu siedziała czerwona, przysadkowata jejmość, o której domyśliłem się, że była to pani Klonowska.

 (1.1) Był to szlachcic przysadkowaty i[ ]mały, w szaraczkowym kontuszu i karmazynowym żupanie, twarzy prawie pąsowéj, ale tak gęsto pokiereszowanéj, jak bót stary łatany, co mu dawało wyraz dziwnie charakterystyczny i niemal typowy sejmikowego rębacza.

 (1.2) Łodyga przysadkowata, c. stipulātus, przy nasadzie liści przysadkami jest opatrzona.

Wiktionary


przysadkowy

przymiotnik relacyjny

 (1.1) dotyczący przysadki, odnoszący się do przysadki, związany z przysadką (zazwyczaj: z przysadką mózgową)

 (1.2) rzad. przysadzisty

Wiktionary

Przykłady

 (1.2) Wszystko już odwiedziłem. I sędziwą świątynię Hery, wspartą na obłych[,] przysadkowych kolumnach, i rotundę Filipejonu, [...].

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. przysadka ż.

Wiktionary


przysadzistość

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) odprzym. cecha tego, co jest przysadziste; cecha tych, którzy są przysadziści

Wiktionary

Powiązane:

 przym. przysadzisty

 przysł. przysadziście

Wiktionary


przysadzistszy

stopień wyższy od przymiotnika: przysadzisty; bardziej przysadzisty


SJP.pl


przysadzisty

niskiego wzrostu i grubokościstej budowy; nieproporcjonalnie gruby w stosunku do wysokości; krępy


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) nieproporcjonalnie gruby w stosunku do wysokości lub wzrostu

 (1.2) o ludziach: niskiego wzrostu i grubokościstej budowy, przy znacznych rozmiarach swej postawy

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) [...] przysadziste jak jamniki Amilkary [...]

 (1.1) Przysadzista, o dziwacznie poskręcanych konarach wierzba rzucała na ziemię trochę cienia.

 (1.1) Nad przysadzistymi domostwami snują się dymy.

 (1.1) Pszczoły ułożyły się już do snu w błękitnym tłumie przysadzistych ulów, za którymi w migotliwych światłach zachodu cicho stały rozłożyste wieczorniki i wysokie malwy.

 (1.2) Baby z makutrą, wiadrem, dzbanem. Przysadziste, ubrane w kolorowe stroje.

 (1.2) Twarz jej była czerwona i piegowata nieco, postać cała przysadzista i krępa

 (1.2) Miejsce za lepkim kontuarem zajęła przysadzista kobieta, zapewne żona muskularnego właściciela, który gdzieś zniknął.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. przysadzistość ż.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1-2) krępy, gruby, przysadkowaty

Wiktionary


przyschnięty

taki, który przysechł, przylepił się do czegoś


SJP.pl


przyschroniskowy

przymiotnik

 (1.1) znajdujący się, działający lub odbywający się przy schronisku

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌpʃɨsxrɔ̃ɲiˈskɔvɨ, AS: pšysχrõńiskovy

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. schronisko n.

Wiktionary


przyścielać

przykrywać poprzez ścielenie; przyściełać


SJP.pl


przyścielić

przysłać;
1. rozściełając, przykryć;
2. ścieląc, dołożyć pościeli


SJP.pl


przyścienny

przymiotnik relacyjny

 (1.1) znajdujący się przy ścianie

 (1.2) przymocowany do ściany

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. ściana ż.

 przym. ścienny

Wiktionary


przyściełać

przykrywać poprzez ścielenie; przyścielać


SJP.pl


przysejmowy

przymiotnik

 (1.1) znajdujący się, działający lub odbywający się przy sejmie

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌpʃɨsɛjˈmɔvɨ, AS: pšysei ̯movy

Wiktionary


przysiąc

złożyć przysięgę


SJP.pl


przysiad

Przysiady – popularne ćwiczenie wykorzystujące masę własnego ciała, angażujące mięśnie pośladkowe oraz mięśnie ud i łydek. Podczas zginania kolan angażowane są głównie mięśnie tylne ud, zwane kulszowo-goleniowymi. Natomiast podczas prostowania kształtują się wszystkie mięśnie składające się na mięsień czworogłowy uda. W ruchu zginania i prostowania kolan biorą udział również inne mięśnie, takie jak mięsień pośladkowy, mięsień brzuchaty łydki, mięsień skośny zewnętrzny brzucha oraz niektóre mięśnie pleców. Dodatkowo ćwiczenie:

  • wzmacnia mięśnie pleców, brzucha, pośladków, ud i łydek,
  • poprawia ruchomość stawów,
  • poprawia poczucia równowagi.

Wikipedia


przysiadać

obniżać pozycję ciała, uginając nogi


SJP.pl


przysiadka

1. gwarowo: deska, na której siada prządka i w którą wetknięta jest przęślica;
2. dawniej: miejsce, gdzie zastawiono pułapkę, gdzie ktoś zaczaił się na kogoś; zasadzka, przysiadek


SJP.pl


przysiadły

obniżyć pozycję ciała, uginając nogi


SJP.pl


przysiąść

obniżyć pozycję ciała, uginając nogi


SJP.pl

czasownik dokonany (ndk. przysiadać, przysiadywać)

 (1.1) usiąść gdzieś na chwilę, na brzegu

 (1.2) ugiąć nogi, obniżając się

 (1.3) przygnieść coś podczas siadania

 (1.4) zapaść się

 (1.5) zmienić pozycję z leżącej na siedzącą

 (1.6) łow. o ptaku łowczym: siąść na zdobyczy po strąceniu jej z powietrza

 (1.7) przest. obsiąść

 (1.8) przest. osiąść

czasownik zwrotny dokonany przysiąść się (ndk. przysiadać się, przysiadywać się)

 (2.1) usiąść przy czymś lub kimś

 (2.2) dołączyć do towarzystwa siadając

 (2.3) pot. dosiadać się do pojazdu

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) - Ciekawe, jak on tu wlazł? - spytał Grzesio i przysiadł na kaloryferze.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈpʃɨɕɔ̃w̃ɕt͡ɕ, AS: pšyśõũ̯ść

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. siad mrz., siedzenie n.

 czas. siedzieć, siadać

 wykrz. siad

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) przysiąść się

 (1.2) przykucnąć

Wiktionary


przysięga

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) uroczyste przyrzeczenie, wypowiadane najczęściej w słowach ustalonych zwyczajowo lub prawnie; bezwzględne zapewnienie wykonania czegoś, stwierdzenie, potwierdzenie prawdziwości tego;

Wiktionary

Przysięga – uroczysta wypowiedź o ustalonym uprzednio tekście (np. rota przysięgi). Złożenie przysięgi stanowi gwarancję przestrzegania umowy, dotrzymania zobowiązania, wywiązania się z powinności. Przysięga to również uroczystość złożenia przysięgi wojskowej.

Niekiedy niedotrzymanie przysięgi może pociągać za sobą konsekwencje honorowe np. utratę godności lub zaufania, bądź religijne, jeżeli przysięga obwarowana jest np. ekskomuniką.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Jednym z elementów ceremonii ślubnej jest złożenie uroczystej przysięgi.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: pʃɨˈɕɛ̃ŋɡa, AS: pšyśŋga

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. przysięganie n., zaprzysiężenie n., przysięgły mos.

 czas. przysięgać

 przym. przysięgły

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) obietnica, przyrzeczenie

Wiktionary


przysięgać

czasownik nieprzechodni

 (1.1) silnie deklarować, mocno obiecywać

 (1.2) składać uroczystą przysięgę

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Przysięgam, że nikomu nie powiem!

 (1.2) Ja, żołnierz Wojska Polskiego, przysięgam służyć wiernie Rzeczypospolitej Polskiej, bronić jej niepodległości i granic.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: pʃɨˈɕɛ̃ŋɡat͡ɕ, AS: pšyśŋgać

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. przysięganie n., przysięga ż., zaprzysiężenie n., przysięgły mos.

 czas. sięgać, przysiąc

 przym. przysięgły

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) obiecywać, przyrzekać, deklarować, zarzekać się

Wiktionary


przysięganie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|przysięgać.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌpʃɨɕɛ̃ŋˈɡãɲɛ, AS: pšyśẽŋgãńe

Wiktionary

Powiązane:

 czas. przysięgać

 rzecz. przysięga ż., zaprzysiężenie n., przysięgły mos.

 przym. przysięgły

Wiktionary


przysięgowy

przysięga


SJP.pl

Patrz:

przysięga

przysięgła

kobieta na stanowisku sędziego przysięgłego


SJP.pl


przysięgły

sędzia przysięgły


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) praw. uprawniony do wykonywania pewnej funkcji na podstawie urzędowo złożonej przysięgi

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (2.1) praw. zob. sędzia przysięgły.

forma czasownika.

 (3.1) 3 os. lm. nmos. przesz. od: przysiąc

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. przysięga ż., zaprzysięgły mos., przysiężnik mos., przysięganie n., przysięgnięcie n., przysiężenie n., zaprzysięganie n., zaprzysiężenie n., zaprzysięgnięcie n.

 czas. przysięgać ndk., przysiąc dk., przysięgnąć dk., zaprzysięgać ndk., zaprzysiąc dk., zaprzysięgnąć dk.

 przym. przysięgowy, przysiężny, zaprzysiężony

Wiktionary


przysiek

1. rzadziej: sąsiek;
2. dłuto ciesielskie z obsadą spiczastą lub tulejkową


SJP.pl

  • Przysiek – wieś w woj. kujawsko-pomorskim, w pow. radziejowskim, w gminie Dobre
  • Przysiek – wieś w woj. kujawsko-pomorskim, w pow. toruńskim, w gminie Zławieś Wielka

Wikipedia


przysieka

1. rzadziej: sąsiek;
2. dłuto ciesielskie z obsadą spiczastą lub tulejkową


SJP.pl

W Polsce
  • Przysieka – zniesiona część miasta Koniecpol
  • Przysieka – wieś w woj. lubuskim, w pow. strzelecko-drezdeneckim, w gminie Zwierzyn
  • Przysieka – wieś w woj. małopolskim, w pow. miechowskim, w gminie Kozłów
  • Przysieka – część wsi Gorzelnia w woj. śląskim, w pow. częstochowskim, w gminie Blachownia
  • Przysieka – wieś w woj. wielkopolskim, w pow. gnieźnieńskim, w gminie Mieleszyn
  • Przysieka – zniesiona część wsi Kazimierów w woj. wielkopolskim, w pow. konińskim, w gminie Stare Miasto
  • Przysieka – wieś w woj. wielkopolskim, w pow. wągrowieckim, w gminie Wągrowiec

Wikipedia


przysietnica

W Polsce
  • Przysietnica – wieś w woj. małopolskim, w pow. nowosądeckim, w gminie Stary Sącz
  • Przysietnica – wieś w woj. podkarpackim, w pow. brzozowskim, w gminie Brzozów
  • Przysietnica – dawna gmina wiejska
  • Przysietnica – dawna gromada w powiecie brzozowskim
  • Przysietnica – dawna gromada w powiecie nowosądeckim

Wikipedia


przysiężne

1. przysięga;
2. dawniej: przysięgły


SJP.pl


przysiężny

1. przysięga;
2. dawniej: przysięgły


SJP.pl


przysionek

pomieszczenie przy wejściu, prowadzące do dalszych pomieszczeń; sień, przedsionek, przedpokój


SJP.pl


przysiołek

skupisko gospodarstw wiejskich położonych z dala od wsi właściwej, ale należących do niej administracyjnie; przysiółek; wysiółek


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) małe skupisko domów znajdujące się poza wsią, ale należące do niej administracyjnie

 (1.2) mała wioska

Wiktionary

Wymowa:

IPA: pʃɨˈɕuwɛk, AS: pšyśuu̯ek

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. sioło n., sielanka ż.

 przysł. sielankowo

Wiktionary


przysiółkowy

przysiółek


SJP.pl

Patrz:

przysiółek

przyskakać

skacząc, dotrzeć dokądś


SJP.pl


przyskakiwać

zbliżać się gwałtownie, szybkim ruchem; doskakiwać


SJP.pl


przysklepowy

przymiotnik

 (1.1) znajdujący się, działający lub odbywający się przy sklepie

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Z prowizorycznych pomieszczeń mieszkalnych wygania ich lęk przed zamarznięciem i kłopotami ze zdobyciem pożywienia. Latem nie ma tego kłopotu, latem jest ciepło, a śmietniki – najlepiej przysklepowe – pełne są dóbr, które odzieją i nakarmią.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌpʃɨsklɛˈpɔvɨ, AS: pšysklepovy

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. sklep mrz.

Wiktionary


przyskoczyć

zbliżyć się gwałtownie, szybkim ruchem; doskoczyć


SJP.pl


przyskórek

dawniej: stulejka


SJP.pl


przyskrzynić

czasownik przechodni dokonany (ndk. przyskrzyniać)

 (1.1) pot. zatrzymać podejrzanego o popełnienie przestępstwa

 (1.2) pot. przycisnąć przy zamykaniu wieka, drzwi itp.

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Nie tak dawno pisaliśmy, że przyskrzynili czterech młodzieńców popalających trawkę w odludnym miejscu na obrzeżach Lubaczowa.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. skrzynia ż., skrzynka ż., przyskrzynianie n., przyskrzynienie n.

 czas. przyskrzyniać ndk.

 przym. skrzyniowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) aresztować, zaaresztować, zatrzymać

 (1.2) przyciąć, przytrzasnąć

Wiktionary


przyślepawy

potocznie: trochę ślepy; przyślepy


SJP.pl


przyślepiać

potocznie:
1. utrudniać widzenie zbyt jasnym światłem;
2. częściowo pozbawiać umiejętności racjonalnego myślenia;
3. częściowo zatykać; przytykać;
4. patrzeć uporczywie, wytężając wzrok


SJP.pl


przyślepić

potocznie:
1. utrudnić widzenie zbyt jasnym światłem;
2. częściowo pozbawić umiejętności racjonalnego myślenia;
3. częściowo zatkać; przytkać


SJP.pl


przyślepnąć

potocznie: częściowo zaniewidzieć


SJP.pl


przyślepy

potocznie: trochę ślepy; przyślepawy


SJP.pl


przyślepły

taki, który częściowo zaniewidział


SJP.pl


przysmaczek

zdrobnienie od: przysmak


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) zdrobn. od przysmak

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. przysmak m.

Wiktionary


przysmak

książkowo: coś bardzo smacznego; pychota, pyszota, smakołyk, rarytas, specjał, delikates


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) kulin. spoż. rzecz, którą ktoś bardzo lubi spożywać, która mu bardzo smakuje

 (1.2) przen. coś dającego szczęście, poczucie komfortu

 (1.3) daw. drugi nakładający się posmak, psujący ten pożądany

 (1.4) daw. przen. cechy etosu obce obserwowanemu, które dają się zauważyć, nawet rażą

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Łakocie i przysmaki babci Honoraty cieszą wnuczęta.

 (1.1) Szpajzę można uznać za jeden z przysmaków kuchni śląskiej.

 (1.1) Przysmakiem surykatek są krocionogi.

 (1.2) Lekkoduch goni za przysmakami życia.

 (1.3) Tort stał w lodówce i zaraz nabrał przysmaku wędlin.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. smak m.

:: zdrobn. przysmaczek m.

 czas. smakować ndk.

 przym. smaczny

 przysł. smacznie

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) frykas, delikates, delicja, kąsek, rarytas, smakołyk, specjał

Wiktionary


przysmażyć

1. smażąc coś na patelni, przypiec;
2. przysmażyć się - smażąc się, stać się rumianym;
3. przysmażyć się - potocznie: opalić się zbyt mocno


SJP.pl


przysmyczać

gwarowo: przyciągać, przynosić


SJP.pl


przysnąć

czasownik nieprzechodni dokonany (ndk. przysypiać)

 (1.1) usnąć na chwilę

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈpʃɨsnɔ̃ɲt͡ɕ, AS: pšysnõńć

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. przysypianie n., przyśnięcie n., śpiący mos.

 czas. przysypiać

 przym. śpiący

Wiktionary


przyśnić

1. rzadko: ujrzeć coś lub kogoś we śnie;
2. przyśnić się -
a) ukazać się we śnie;
b) przenośnie: przywidzieć się


SJP.pl

czasownik przechodni dokonany (ndk. brak)

 (1.1) rzad. ujrzeć we śnie

czasownik zwrotny dokonany przyśnić się (ndk. brak)

 (2.1) ukazać się we śnie

Wiktionary

Przykłady

 (2.1) Uderzyłem w kimono jak zwykle, a przyśnił mi się Kraj Kwitnącej Wiśni…

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. przyśnienie n.

Wiktionary


przyśnięcie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|przysnąć.

Wiktionary

Powiązane:

 czas. przysnąć

Wiktionary


przyśnienie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|przyśnić.

Wiktionary

Powiązane:

 czas. przyśnić

Wiktionary


przyśniony

1. rzadko: ujrzeć coś lub kogoś we śnie;
2. przyśnić się -
a) ukazać się we śnie;
b) przenośnie: przywidzieć się


SJP.pl


przysolenie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) slang. uderzenie, cios

Wiktionary

Powiązane:

 czas. przesalać

 rzecz. sól ż.

Wiktionary


przysolić

czasownik

 (1.1) slang. uderzyć kogoś

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. sól ż., solniczka ż.

 czas. przesalać

Wiktionary


przysparzać

czasownik przechodni niedokonany (dk. przysporzyć)

 (1.1) książk. powodować powiększenie ilości lub liczby czegoś

 (1.2) książk. doprowadzać do czegoś

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. przysparzanie n.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) dokładać, nasilać, potęgować, przydawać, zwiększać

 (1.2) powodować, sprowadzać, wywoływać

Wiktionary


przysparzanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|przysparzać.

Wiktionary

Powiązane:

 czas. przysparzać ndk.

Wiktionary


przyspawać

spawając, przymocować (przymocowywać) coś


SJP.pl


przyspawanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|przyspawać.

Wiktionary


przyspawywać

spawając, przymocowywać coś; przyspawać


SJP.pl


przyspieszać

czasownik przechodni niedokonany (dk. przyśpieszyć)

 (1.1) zwiększać prędkość

 (1.2) sprawiać, że coś dzieje się szybciej

Wiktionary

Wymowa:

IPA: pʃɨɕˈpʲjɛʃat͡ɕ, AS: pšyśpʹi ̯ešać

Wiktionary

Powiązane:

 czas. przyśpieszyć/przyspieszyć (dk.)

 rzecz. przyśpieszenie/przyspieszenie n., przyśpieszacz/przyspieszacz m.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.2) zagęszczać ruchy

Wiktionary


przyspieszacz

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) chem. substancja zwiększająca szybkość jakiejś reakcji

Wiktionary

Wymowa:

IPA: pʃɨɕˈpʲjɛʃat͡ʃ, AS: pšyśpʹi ̯ešač

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. przyśpieszenie

 czas. przyśpieszać, przyśpieszyć

Wiktionary


przyspieszanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|przyśpieszać.

Wiktionary

Powiązane:

 czas. przyśpieszać

Wiktionary


przyspieszenie

przyrost prędkości w jednostce czasu; przyśpieszenie


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) fiz. zmiana prędkości w jednostce czasu;

Wiktionary

Przyspieszenie – wektorowa wielkość fizyczna wyrażająca zmianę wektora prędkości w czasie.

Przyspieszenie definiuje się jako pochodną prędkości po czasie, czyli jest szybkością zmiany prędkości. Jeśli przyspieszenie jest skierowane przeciwnie do zwrotu prędkości ruchu, to wartość prędkości w tym ruchu maleje, a przyspieszenie to jest wtedy nazywane opóźnieniem.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ˌpʃɨɕpʲjɛˈʃɛ̃ɲɛ, AS: pšyśpʹi ̯ešńe

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. przyśpieszacz

 czas. przyśpieszać, przyśpieszyć

 przym. przyśpieszony

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) pot. mot. gaz

Wiktionary


przyspieszeniomierz

miernik przyspieszenia; przyśpieszeniomierz, akcelerometr


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) metrol. techn. przyrząd do pomiaru przyspieszeń liniowych lub kątowych;

Wiktionary

Przyspieszeniomierz, akcelerometr, akceleromierz - urządzenie lub tylko przetwornik mierzący przyspieszenie, któremu poddawany jest jego element czynny.

Przyspieszenie wyznaczane jest poprzez pomiar siły między elastycznie zawieszoną masą czujnika a jego obudową. Czujnik przyspieszeniomierza mierzy siłę zarówno wynikającą ze zmian ruchu czujnika jak i grawitacji. W zależności od konstrukcji urządzenia, akcelerometr mierzy przyspieszenie w jednej, dwóch jak i trzech osiach, a także przyspieszenia kątowe wywołane obrotami (tzw sześcioosiowy). Mierzone przyspieszenie jest odnoszone do wartości przyspieszenia ziemskiego. Urządzenie może korygować otrzymane wyniki o przyspieszenie ziemskie, a także określać ustawienia czujnika względem pionu.

Wikipedia

Powiązane:

 zob. przyspieszenie.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) akcelerometr, akceleromierz, przetwornik przyspieszenia

Wiktionary


przyspiesznik

przyśpiesznik;
1. potocznie: pedał gazu
2. inspekt założony na warstwie gorącego nawozu
3. przyrząd w wyczynowej broni palnej ułatwiający ściągnięcie spustu


SJP.pl

Przyspiesznik – mechanizm pomocniczy stosowany w broni strzeleckiej, który po uruchomieniu znacząco zmniejsza opór spustu.

Wikipedia


przyspieszony

1. zwiększyć prędkość, szybkość; przyśpieszyć;
2. skrócić czas trwania czegoś


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) szybszy niż zazwyczaj lub niż przyjęte normy

 (1.2) trwający krócej niż zazwyczaj

 (1.3) kolej. nie zatrzymujący się na niektórych przystankach lub stacjach

forma czasownika.

 (2.1) imiesłów przymiotnikowy bierny od przyśpieszyć

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. przyśpieszenie n.

 czas. przyśpieszać ndk., przyśpieszyć dk.

Wiktionary


przyspieszyć

1. zwiększyć prędkość, szybkość; przyśpieszyć;
2. skrócić czas trwania czegoś


SJP.pl

czasownik przechodni dokonany (ndk. przyśpieszać)

 (1.1) zwiększyć prędkość

 (1.2) sprawić, że coś dzieje się szybciej

Wiktionary

Przykłady

 (1.2) Gwoli sprawiedliwości należy zaznaczyć, że z początku rewolucja amerykańska, chcąc pozyskać przychylność Indian, usiłowała przyśpieszyć tę procedurę roszczeniową.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: pʃɨˈɕpʲjɛʃɨt͡ɕ, AS: pšyśpʹi ̯ešyć

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. przyśpieszenie n., przyśpieszacz m.

 czas. przyśpieszać

 przym. przyśpieszony

Wiktionary


przyśpiew

1. wiersz lub kilka wierszy powtarzających się regularnie, np na końcu każdej strofy;
2. melodia powtarzająca się stale w określonych miejscach utworu.
3. refren pieśni obojętny dla treści utworu


SJP.pl

Przyśpiew (refren formalny) – refren, zwykle obojętny dla treści utworu. Bywa nawet powtórzeniem dźwięków bez znaczenia, np.:

  • oj, dana, dana
  • danaż moja, dana
  • hop, dziś, dziś
  • rym, cym, cym
  • fik-mik; fiku-miku
  • a-a-a; ojra, ojra; uha-ha

Wikipedia


przyśpiewka

krótka piosenka ludowa śpiewana na zabawach wiejskich lub w czasie obrzędów weselnych, dożynkowych itp.


SJP.pl

Przyśpiewka – krótka piosenka ludowa o treści okolicznościowej, często rubaszna, w Polsce śpiewana na zabawach, weselach, w czasie obrzędów dożynkowych itp.

Wikipedia


przysporzenie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|przysporzyć.

Wiktionary

Powiązane:

 czas. przysporzyć

Wiktionary


przysporzyć

powiększyć liczbę czegoś lub sprawić coś


SJP.pl

czasownik dokonany

 (1.1) powiększyć liczbę, ilość

 (1.2) sprawić, spowodować obecność czegoś

Wiktionary

Przykłady

 (1.2) Złe zachowanie przysporzyło mu wielu problemów.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. przysporzenie n.

Wiktionary


przysposabiać

czasownik przechodni niedokonany (dk. przysposobić)

 (1.1) niedokonany od|przysposobić. (wyszkolić kogoś)

 (1.2) niedokonany od|przysposobić. (przyjąć cudze dziecko)

 (1.3) daw. niedokonany od|przysposobić. (przygotować coś do użytku)

czasownik zwrotny niedokonany przysposabiać się (dk. przysposobić się)

 (2.1) niedokonany od|przysposobić się.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌpʃɨspɔˈsabʲjät͡ɕ, AS: pšysposabʹi ̯äć

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. przysposobienie n., przysposabianie n., sposobienie n., sposobność ż.

 czas. przysposobić dk., sposobić ndk.

 przym. przysposabiający

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) szkolić, uczyć, przygotowywać

Wiktionary


przysposabiający

dawniej: osoba adoptująca dziecko


SJP.pl


przysposobić

czasownik przechodni dokonany (ndk. przysposabiać)

 (1.1) wyszkolić kogoś w czymś lub uczynić kogoś zdatnym do czegoś

 (1.2) praw. przyjąć do rodziny cudze dziecko, uznając je za swoje

Wiktionary

Przykłady

 (1.3) Maski narządziłam z gazy we czworo złożonej, każdy coś sobie przysposobił żeby nie dusiło. Zdrowiej.

 (2.1) Do tej walki musiały się przysposobić. Przekształcały się tak, aby dostosować się najlepiej do panujących na planetaanecie warunków.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌpʃɨspɔˈsɔbʲit͡ɕ, AS: pšysposobʹić

Wiktionary

Powiązane:

 czas. sposobić, przysposabiać ndk., przysposabiać się ndk.

 rzecz. przypospobienie n., przysposabianie n., sposób mrz., sposobność ż.

 przym. przysposabiający

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) wyszkolić, wyuczyć, nauczyć

 (1.3) przygotować

Wiktionary


przysposobienie

Adopcja (łac. adoptio), przysposobienie, usynowienie – forma przyjęcia do rodziny osoby obcej, stwarzająca stosunek podobny do pokrewieństwa. Jest to przybranie dziecka (często w wieku dziecięcym) za swoje.

Wikipedia


przysrać

wulgarnie: przygadać, dogryźć, dociąć


SJP.pl


przysrywać

wulgarnie: przygadywać, dogryzać, docinać


SJP.pl


przyssanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|przyssać.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. przysysanie n.

 czas. przyssać dk., przysysać ndk.

Wiktionary


przyssawka

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) narząd, który służy niektórym zwierzętom do przyczepiania się do podłoża

 (1.2) miękka miseczka przysysająca się do podłoża po naciśnięciu

Wiktionary

Wymowa:

IPA: pʃɨˈsːafka, AS: pšy•safka

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. przysysanie n., ssak m., ssacz m., ssawka ż.

 czas. przysysać ndk., przyssać dk., ssać ndk.

 przym. przyssawkowy

Wiktionary


przyssawkowaty

mający właściwości przyssawki, podobny do przyssawki


SJP.pl


przyssywać

przysysać;
1. ssąc, powodować przylgnięcie do czegoś;
2. przyssywać się -
a) przywierać do czegoś i ssać łapczywie;
b) potocznie: przyczepiać się do kogoś;
c) zaczynać robić coś intensywnie


SJP.pl


przystać

dawniej: nadać (nadawać) się do czegoś, zostać (być) uznanym za coś stosownego, odpowiedniego, np. "Żarty tu wcale nie przystoją."


SJP.pl

czasownik nieprzechodni dokonany (ndk. przystawać)

 (1.1) dokonany od|przystawać.

Wiktionary

Powiązane:

 czas. postawić

Wiktionary


przystacyjny

przymiotnik

 (1.1) znajdujący się, działający lub odbywający się przy stacji

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌpʃɨstaˈt͡sɨjnɨ, AS: pšystacyi ̯ny

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. stacja ż.

Wiktionary


przystacz

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) gwara. żywiecka osoba od niedawna mieszkająca w Żywcu

Wiktionary


przystadionowy

przymiotnik

 (1.1) znajdujący się, działający lub odbywający się przy stadionie

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) (u2026) w najbliższym czasie powinien powstać przystadionowy parking i boisko treningowe.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌpʃɨstadʲjɔ̃ˈnɔvɨ, AS: pšystadʹi ̯õnovy

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. stadion mrz.

Wiktionary


przystający

przymiotnik

 (1.1) identyczny

Wiktionary


przystajeński

Przystajń


SJP.pl

Patrz:

Przystajń

przystajń

wieś w województwie śląskim, w powiecie kłobuckim


SJP.pl

Przystajń – wieś w Polsce, położona w województwie śląskim, w powiecie kłobuckim, w gminie Przystajń, w Częstochowskim Obszarze Rudonośnym.

Wieś jest siedzibą gminy Przystajń.

Przez Przystajń przebiega droga wojewódzka nr 494.

Wikipedia


przystań

dawniej: nadać (nadawać) się do czegoś, zostać (być) uznanym za coś stosownego, odpowiedniego, np. "Żarty tu wcale nie przystoją."


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) żegl. miejsce cumowania niewielkich jednostek pływających: łodzi, jachtów, kutrów;

 (1.2) przen. miejsce, w którym można znaleźć bezpieczeństwo i spokój

forma czasownika.

 (2.1) 2. os. lp. rozk. od: przystanąć

Wiktionary

  • przystań – miejsce przystosowane dla jachtów i innych niewielkich jednostek pływających
  • przystań morska – określone prawnie miejsce nad morzem
Miejscowości w Polsce i ich części
  • Przystań – przysiółek wsi Jurcz, w woj. dolnośląskim, w pow. lubińskim, w gminie Ścinawa
  • Przystań – osada w woj. kujawsko-pomorskim, w pow. golubsko-dobrzyńskim, w gminie Zbójno
  • Przystań – wieś w woj. mazowieckim, w pow. ostrołęckim, w gminie Olszewo-Borki
  • Przystań – osada leśna w woj. mazowieckim, w pow. ostrołęckim, w gminie Olszewo-Borki
  • Przystań – wieś w woj. warmińsko-mazurskim, w pow. węgorzewskim, w gminie Węgorzewo

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ˈpʃɨstãɲ, AS: pšystãń

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. przystanek m., przystawanie n., przystanięcie n., Przystań ż.

 czas. przystawać ndk., przystanąć dk.

 przym. przystaniowy, przystankowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) marina

 (1.2) azyl, schronienie

Wiktionary


przystanąć

czasownik nieprzechodni dokonany (ndk. przystawać)

 (1.1) dokonany od|przystawać.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. przystanek mrz., przystawanie n., przystanie n., przystań ż.

 czas. stanąć dk., stawać ndk., przystawać ndk.

 przym. przystankowy

Wiktionary


przystaneczek

zdrobnienie od: przystanek


SJP.pl


przystanek

1. miejsce postoju pojazdów pasażerskich;
2. dawniej: zatrzymanie się gdzieś, zwykle dla odpoczynku; postój;
3. dawniej: miejsce takiego zatrzymania się; postój;
4. mała stacja kolejowa dla ruchu pasażerskiego;
5. chwilowa przerwa w robieniu czegoś


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) miejsce, gdzie pasażerowie drogowego transportu publicznego mogą wsiąść lub wysiąść

 (1.2) kolej. miejsce na szlaku kolejowym, pozbawione torów dodatkowych, gdzie zatrzymują się pociągi pasażerskie

 (1.3) odpoczynek podczas pokonywania drogi

Wiktionary

Przystanek komunikacyjny – miejsce przeznaczone do wsiadania lub wysiadania pasażerów na danej linii komunikacyjnej, w którym umieszcza się informacje dotyczące w szczególności godzin odjazdów środków transportu.

Przystanek to w transporcie drogowym miejsce zatrzymywania się pojazdów transportu publicznego, oznaczone odpowiednimi znakami drogowymi, jest to również peron w transporcie kolejowym oraz przystań usytuowana na wodach śródlądowych.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Przed wyjazdem spotkajmy się wcześniej na przystanku.

 (1.2) Wyposażenie przystanku stanowią perony, czasami też wiata lub budynek z poczekalnią i kasą biletową.

 (1.3) W połowie podejścia pod szczyt zrobimy sobie przystanek z posiłkiem.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: pʃɨˈstãnɛk, AS: pšystãnek

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. przystań ż., przystawanie n., przystanięcie n.

 czas. przystawać ndk., przystanąć dk.

 przym. przystankowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.3) postój

Wiktionary


przystankowicz

środowiskowo:
1. uczestnik festiwalu Przystanek Woodstock; woodstockowicz;
2. uczestnik festiwalu Przystanek Jezus


SJP.pl


przystankowiczka

uczestniczka festiwalu muzycznego, który w nazwie ma słowo przystanek, np. Przystanek Woodstock


SJP.pl


przystankowy

przystanek


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) geogr. związany z przystankiem, dotyczący przystanku

Wiktionary

Patrz:

przystanek

Powiązane:

 rzecz. przystanek mrz., przystań ż.

 czas. przystawać ndk., przystanąć dk.

Wiktionary


przystański

przymiotnik od: Przystań


SJP.pl


przystąpić

czasownik nieprzechodni dokonany (ndk. przystępować)

 (1.1) dokonany od|przystępować.

Wiktionary

Powiązane:

 czas. przystępować ndk.

 rzecz. przystąpienie n., przystępowanie n.

 przym. przystępny

Wiktionary


przystawać

czasownik nieprzechodni niedokonany (dk. przystać)

 (1.1) przylegać dokładnie do czegoś; być dopasowanym

 (1.2) wyrażać zgodę na coś

 (1.3) być zgodnym z czymś

 (1.4) stawać się członkiem czego; zostawać zwolennikiem

czasownik nieprzechodni niedokonany (dk. przystanąć)

 (2.1) stawać na krótko; zatrzymywać się na chwilę

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. przystań ż., przystanek mrz., przystawalność ż., przystawanie n.

 czas. postawić, przystanąć

 przym. przystankowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.2) akceptować, aprobować, godzić się, zgadzać się

 (1.3) korespondować, odpowiadać

 (1.4) przyłączać się, przystępować

 (2.1) zatrzymywać się

Wiktionary


przystawalny

pasujący do czegoś; zgodny


SJP.pl


przystawanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|przystawać.

 (1.2) geom. identyczność kształtu i wielkości figury geometrycznej;

Wiktionary

  • przystawanie – w matematyce relacja równoważności definiowana w dowolnym systemie algebraicznym, w tym:
    • przystawanie liczb całkowitych,
    • przystawanie macierzy,
    • przystawanie figur geometrycznych.

Wikipedia

Powiązane:

 rzecz. przystanek mrz., przystań ż.

 czas. postawić, przystanąć, przystawać

Wiktionary

Synonimy:

 (1.2) kongruencja

Wiktionary


przystawka

przekąska podawana przed daniem głównym; antypast


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) element dostawiany, dobudowywany do czegoś

 (1.2) kulin. potrawa serwowana zazwyczaj przed głównym daniem w formie przekąski;

 (1.3) urządzenie dołączane do innego i współpracujące z nim

 (1.4) podpora, która wzmacnia od dołu drewniany słup linii elektrycznej, telefonicznej

 (1.5) publ. mała partia, stronnictwo lub ugrupowanie polityczne będące koalicjantem dużej partii rządzącej

Wiktionary

Przystawka (zakąska) – lekkostrawna potrawa podawana w małych porcjach przed głównymi daniami. Niekiedy nazywana z francuskiego hors d'œuvre (wersja spolszczona ordewry). Przystawki mogą być daniami zimnymi lub gorącymi.

Podawane są podczas imprez, najczęściej kulturalnych, jak wernisaże, festyny, bankiety, szczególnie wtedy, gdy od przybycia gości do rozpoczęcia głównej części wydarzenia upływa więcej czasu. Przystawkom towarzyszyć mogą napoje bezalkoholowe lub alkoholowe (najczęściej wino i piwo).

Wikipedia

Przykłady

 (1.2) Przyniesiona przez kelnera przystawka była bardzo gorąca.

 (1.3) Robot kuchenny został wyposażony w przystawkę do odwirowywania soków owocowych.

 (1.4) Po wczorajszej burzy i wichurze konieczna była wymiana przystawek słupów telefonicznych.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: pʃɨˈstafka, AS: pšystafka

Wiktionary


przystęp

rzeczownik, rodzaj męski

 (1.1) możliwość zblizenia się do określonego miejsca

 (1.2) możliwość nawiązania kontaktu

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. przystępność, przystępowanie

 czas. przystępować, stąpać

 przym. przystępny

 przysł. przystępnie

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) dojście, dostęp, dotarcie, wejście, wstęp

Wiktionary


przystępniej

stopień wyższy od przysłówka: przystępnie


SJP.pl


przystępniejszy

stopień wyższy od przymiotnika: przystępny


SJP.pl


przystępność

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) cecha tego, co przystępne

Wiktionary

Powiązane:

 przym. przystępny

 rzecz. przystęp m.

Wiktionary


przystępny

przymiotnik

 (1.1) łatwy do zrozumienia

 (1.2) łatwy do dotarcia lub osiągnięcia

 (1.3) łatwy w obcowaniu, w nawiązywaniu kontaktu

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. przystęp m., przystępność ż., przystępowanie n., przystąpienie n.

 czas. przystąpić dk., przystępować ndk.

 przysł. przystępnie

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) nieskomplikowany, prosty, zrozumiały

 (1.2) dostępny, osiągalny, popularny

 (1.3) dostępny, bezpośredni, empatyczny, fajny, miły, przyjazny

Wiktionary


przystępować

czasownik nieprzechodni niedokonany

 (1.1) podchodzić, zbliżać się

 (1.2) dołączać do grupy lub organizacji

 (1.3) rozpoczynać

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Na początku mszy kapłan przystępuje do ołtarza.

 (1.3) Pojutrze przystąpimy do budowy dachu.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌpʃɨstɛ̃mˈpɔvat͡ɕ, AS: pšystẽmpovać

Wiktionary

Powiązane:

 (1.1) rzecz. przystęp, przystępność; przym. przystępny; przysł. przystępnie; czas. stąpać

 rzecz. przystępowanie

Wiktionary


przystępowanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|przystępować.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌpʃɨstɛ̃mpɔˈvãɲɛ, AS: pšystẽmpovãńe

Wiktionary

Powiązane:

 czas. przystępować, przystąpić

 przym. przystępny

 rzecz. przystęp m.

Wiktionary


przystoi

dawniej: nadać (nadawać) się do czegoś, zostać (być) uznanym za coś stosownego, odpowiedniego, np. "Żarty tu wcale nie przystoją."


SJP.pl


przystojeństwo

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) stpol. dobre wychowanie; Gloger.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌpʃɨstɔˈjɛ̇̃j̃stfɔ, AS: pšystoi ̯ė̃ĩ ̯stfo

Wiktionary

Powiązane:

 przym. przystojny

Wiktionary


przystojniacha

mężczyzna o nieprzeciętnej urodzie; podobający się, budzący zachwyt u kobiet


SJP.pl


przystojniaczek

zdrobnienie od: przystojniak


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) zdrobn. od przystojniak

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. przystojniak m., przystojność ż.

 przym. przystojny

Wiktionary


przystojniaczka

zdrobnienie od: przystojniak


SJP.pl


przystojniak

przystojny mężczyzna


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) pot. przystojny mężczyzna lub chłopiec

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) No, no, ale się przystojniak z ciebie zrobił.

 (1.1) Beata przyszła na imprezę z jakimś przystojniakiem.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: pʃɨˈstɔjɲak, AS: pšystoi ̯ńak

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. przystojność ż.

:: zdrobn. przystojniaczek m.

 przym. przystojny

 przysł. przystojnie

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) pot. ciacho; książk. adonis; poet. apollo, reg. śl. karlus.

Wiktionary


przystojniej

stopień wyższy od przysłówka: przystojnie


SJP.pl


przystojniejszy

stopień wyższy od przymiotnika: przystojny


SJP.pl


przystojność

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) odprzym. cecha tego, co jest przystojne; cecha tych, którzy są przystojni

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. przystojniak m., przystojniaczek mos.

 przym. przystojny

 przysł. przystojnie

Wiktionary


przystojny

1. taki, który cechuje się przyjemną powierzchownością i dobrą postawą, wywołuje przyjemne odczucia estetyczne; ładny, urodny, urodziwy, atrakcyjny, interesujący, ponętny;
2. przestarzałe, dziś książkowe: zgodny z konwenansem, dobrymi obyczajami, np. przystojne zachowanie; obyczajny, przyzwoity


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) taki, który cechuje się przyjemną powierzchownością i dobrą postawą, wywołuje przyjemne odczucia estetyczne

 (1.2) przest. książk. zgodny z konwenansem, dobrymi obyczajami, czyli „taki, który przystoi”.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: pʃɨˈstɔjnɨ, AS: pšystoi ̯ny

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. przystojniak m., przystojniaczek m., przystojniacha m., przystojność ż., przystojeństwo n.

 przysł. przystojnie

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) ładny, urodny, urodziwy, atrakcyjny, interesujący, ponętny; gw-pl|Śląsk Cieszyński, Górny Śląsk|szwarny, gryfny.

 (1.2) obyczajny, przyzwoity

Wiktionary


przystolny

znajdujący się, odbywający się przy stole


SJP.pl


przystosować

czasownik przechodni dokonany (ndk. przystosowywać)

 (1.1) uczynić coś odpowiednim dla określonych zadań lub potrzeb

czasownik zwrotny dokonany przystosować się (ndk. przystosowywać się)

 (2.1) dostosować się, zaadaptować się do czegoś

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Producent oprogramowania przystosował go do nowego systemu.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌpʃɨstɔˈsɔvat͡ɕ, AS: pšystosovać

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. przystosowanie n., przystosowawczość ż.

 czas. stosować ndk.

Wiktionary


przystosowalny

dający się przystosować, możliwy do przystosowania


SJP.pl


przystosowanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|przystosować.

Wiktionary

  • adaptacja (biologia)
  • przystosowanie (psychologia)

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ˌpʃɨstɔsɔˈvãɲɛ, AS: pšystosovãńe

Wiktionary

Powiązane:

 czas. przystosować dk., przystosowywać ndk.

 rzecz. przystosowawczość ż.

Wiktionary


przystosowawczość

zdolność komórek, tkanek i narządów organizmu do reagowania przystosowawczego na wszelkie zmiany warunków jego środowiska zewnętrznego i wewnętrznego; adaptabilność


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) odprzym. cecha tego, co jest przystosowawcze; cecha tych, którzy są przystosowawczy

 (1.2) zdolność do przystosowania się do nowych warunków życia

 (1.3) zob. adaptabilność.

Wiktionary

Adaptabilność, przystosowawczość – zdolność do adaptacji fizjologii komórek, tkanek oraz narządów do zmian warunków środowiska wewnętrznego i zewnętrznego.

Wikipedia

Powiązane:

 rzecz. przystosowanie n., przystosowywanie n.

 czas. przystosować dk., przystosowywać ndk.

 przym. przystosowawczy

 przysł. przystosowawczo

Wiktionary

Synonimy:

 (1.3) adaptabilność

Wiktionary


przystosowywać

czasownik przechodni niedokonany (dk. przystosować)

 (1.1) zmieniać coś odpowiednio do określonych wymagań

czasownik zwrotny niedokonany przystosowywać się (dk. przystosować się)

 (2.1) zmieniać się do nowych okoliczności

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. przystosowanie n., przystosowywanie n., przystosowawczość ż.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) adaptować, przysposabiać

 (2.1) adaptować się, przywykać, przyzwyczajać się

Wiktionary


przystosowywanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|przystosowywać.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌpʃɨstɔsɔvɨˈvãɲɛ, AS: pšystosovyvãńe

Wiktionary

Powiązane:

 czas. przystosowywać

 rzecz. przystosowawczość ż.

Wiktionary


przystrajać

czasownik przechodni niedokonany (dk. przystroić)

 (1.1) ubierać dla ozdoby

 (1.2) stawać się upiększeniem

czasownik zwrotny niedokonany przystrajać się (dk. przystroić się)

 (2.1) ubierać siebie dla ozdoby

 (2.2) pokrywać się kwiatami

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. strój mrz., przystrajanie n., przystrojenie n., strojność ż.

 czas. przystroić dk.

 przym. przystrojony

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) dekorować, ozdabiać, przyozdabiać

 (1.2) upiększać

 (2.1) przyozdabiać się

 (2.2) zakwitać

Wiktionary


przystrajanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|przystrajać.

Wiktionary

Powiązane:

 czas. przystroić, przystrajać ndk.

 rzecz. strój mrz., przystrojenie n., strojność ż.

Wiktionary


przystroić

czasownik dokonany (ndk. przystrajać)

 (1.1) uczynić „strojnym” – dodać ozdób, aby ktoś lub coś było piękniejsze

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. strój m., strojenie n., przystrajanie n., przystrojenie n., stroik m., stroiciel m., stroicielka ż., strojność ż.

 czas. stroić ndk., przystrajać ndk.

 przym. strojny

 przysł. strojnie

Wiktionary


przystrugnia

przyrząd stosowany przy struganiu drewna dla zachowania właściwego położenia struganego przedmiotu


SJP.pl


przystukać

stuknąć do taktu; przytupnąć


SJP.pl


przystuły

skórzane pasy w siodle, do których przypina się klamry popręgu


SJP.pl

Przystuły – skórzane pasy, będące elementem siodła, do których zapinane są klamry popręgu. Jeżeli są trzy przystuły, to służą one do dopasowania dopięcie siodła tak, by leżało w równowadze i nie przesuwało się (zapinamy - zależnie od potrzeby - dwie pierwsze, drugą i trzecią lub pierwszą i trzecią).

Wikipedia


przystygać

dawniej:
1. ostygać, zastygać częściowo;
2. stygnąc, przyklejać się, przymarzać, przywierać do czegoś


SJP.pl


przysucha

miasto w Polsce


SJP.pl

Przysucha – miasto w Polsce, w województwie mazowieckim, siedziba powiatu przysuskiego i gminy miejsko-wiejskiej Przysucha. Miasto położone na krańcu Wzniesień Południowomazowieckich, w pobliżu rzeki Radomki. Historycznie leży w Małopolsce. Według danych z 31 marca 2011 roku, miasto miało 6304 mieszkańców.

Wikipedia


przysufitowy

znajdujący się przy suficie


SJP.pl


przysunąć

czasownik przechodni

 (1.1) dokonany od|przysuwać.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. przysuwanie n., przysunięcie n., suw mrz.

 czas. przysuwać ndk.

Wiktionary


przysurowy

trochę za surowy; za srogi


SJP.pl


przysuski

przymiotnik od: Przysucha


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z Przysuchą, dotyczący Przysuchy

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Przysucha ż., przysuszanin m., przysuszanka ż.

Wiktionary


przysuszanin

mieszkaniec Przysuchy


SJP.pl


przysuszanka

mieszkanka Przysuchy


SJP.pl


przysuwać

czasownik niedokonany

 (1.1) przesuwając coś, umieszczać to bliżej

Wiktionary

Powiązane:

 czas. przysunąć dk.

 rzecz. przysunięcie n., przysuwanie n., suw mrz.

Wiktionary


przyswajać

czasownik

 (1.1) eduk. uczyć się czegoś

 (1.2) psych. socjol. przejmować i czynić własnym zachowania, normy społeczne, poglądy itp.

 (1.3) biol. o organizmach żywych: wchłaniać substancje odżywcze

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Wykorzystuję każdą wolną chwilę, żeby przyswajać nowe słownictwo.

 (1.2) Student przyswoił sobie idee Schellinga.

 (1.3) Jego organizm nie przyswajał cynku.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: pʃɨsˈfajät͡ɕ, AS: pšysfai ̯äć

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. swoje n., przyswajanie n.

 przym. swoje

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) pojmować, rozumieć

Wiktionary


przyswajalny

1. dający się przyswoić przez organizm;
2. dający się nauczyć


SJP.pl


przyswajanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|przyswajać.

Wiktionary

Asymilacja, przyswajanie (z łac. assimilatio = 'upodobnienie', od similis = 'podobny') – to w biologii proces przemiany substancji i materiałów pobranych z otoczenia na substancje dla potrzeb własnego organizmu. Asymilacja jest częścią procesu przemiany materii.

Asymilatami nazywamy bezpośrednie produkty przyswojenia przez organizm substancji pobranej z zewnątrz, najczęściej w odniesieniu do fotosyntezy.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ˌpʃɨsfaˈjä̃ɲɛ, AS: pšysfai ̯ä̃ńe

Wiktionary

Powiązane:

 czas. przyswajać ndk., przyswoić dk.

 rzecz. przyswojenie n., swoje n.

Wiktionary


przyświecać

czasownik

 (1.1) świecić latarką, lampą w obserwowane miejsce

 (1.2) przen. stanowić motyw do określonego działania

Wiktionary

Przykłady

 (1.2) Otóż śpieszę z wyjaśnieniem: całej tej książce przyświeca idea stanowczej walki z narkotykami.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: pʃɨɕˈfʲjɛt͡sat͡ɕ, AS: pšyśfʹi ̯ecać

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. świetlik mrz./mzw., przyświecanie n. ndk., przyświecenie n. dk.

 czas. przyświecić dk.

Wiktionary


przyświecanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|przyświecać.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌpʃɨɕfʲjɛˈt͡sãɲɛ, AS: pšyśfʹi ̯ecãńe

Wiktionary

Powiązane:

 czas. przyświecać

 rzecz. świeca ż., świecznik mrz./mzw.

Wiktionary


przyświecić

oświetlić coś niewielkim źródłem światła


SJP.pl


przyswoić

1. opanować jakąś wiedzę lub umiejętności;
2. przejąć od kogoś jakieś wartości, poglądy uznając za własne;
3. pobrać składniki pokarmowe


SJP.pl

czasownik przechodni dokonany (ndk. przyswajać)

 (1.1) dokonany od|przyswajać.

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Ireneusz miał prawo pisać o tradycji, bo będąc uczniem św. Polikarpa, który słuchał nauk św. Jana apostoła, przyswoił sobie za jego pośrednictwem tradycję apostolską.

 (1.1) Julia uczyła dziewczynkę czytać i pisać, Szymon przyswoił jej tabliczkę mnożenia.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: pʃɨsˈfɔjit͡ɕ, AS: pšysfoi ̯

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. swoje n., przyswajanie n.

 przym. swoje

Wiktionary


przysypiać

zasypiać na krótko, być w półśnie; podsypiać, drzemać


SJP.pl


przysypianie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|przysypiać.

Wiktionary

Powiązane:

 czas. przysnąć

Wiktionary


przysypka

mieszanina drobno roztartych substancji leczniczych o działaniu osuszającym i osłaniającym


SJP.pl

Przysypka – wieś w Polsce położona w województwie kujawsko-pomorskim, w powiecie włocławskim, w gminie Chodecz.

W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa włocławskiego. Według Narodowego Spisu Powszechnego (III 2011 r.) liczyła 52 mieszkańców. Jest 24. co do wielkości miejscowością gminy Chodecz.

Wikipedia


przysysanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|przysysać.

Wiktionary

Powiązane:

 czas. przysysać ndk.

 rzecz. przyssanie n., przyssawka ż.

Wiktionary


przysyłać

czasownik przechodni niedokonany (dk. przysłać)

 (1.1) dostarczać coś nieosobiście, pocztą lub przez posłańca

 (1.2) kierować kogoś gdzieś lub do kogoś

Wiktionary

Wymowa:

IPA: pʃɨˈsɨwat͡ɕ, AS: pšysyu̯ać

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. przysyłanie n., przysłanie n., przesyłka ż., przesłanie n.

 czas. przysłać dk., przesyłać ndk., przesłać dk.

Wiktionary


przysyłanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|przysyłać.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌpʃɨsɨˈwãɲɛ, AS: pšysyu̯ãńe

Wiktionary

Powiązane:

 czas. przysyłać, przysłać

Wiktionary


przysyłka

dawniej:
1. przysłanie, skierowanie kogoś w jakieś miejsce;
2. przysłanie, dostarczenie czegoś;
3. to, co zostało dostarczone przez pocztę, posłańca itp.; przesyłka


SJP.pl


przyszaleć

potocznie: zaszaleć;
1. zrobić coś sprzecznego ze zdrowym rozsądkiem;
2. dobrze się zabawić


SJP.pl


przyszczetka

owadożerna bylina z rodziny kapturnicowatych; darlingtonia


SJP.pl


przyszczypywać

lekko szczypać, ściskać


SJP.pl


przyszkolny

przymiotnik

 (1.1) znajdujący się, działający lub odbywający się przy szkole

Wiktionary

Wymowa:

IPA: pʃɨˈʃkɔlnɨ, AS: pšyškolny

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. szkoła ż.

 czas. przeszkalać, przeszkolić

Wiktionary


przyszów

Przyszów – wieś w Polsce położona w województwie podkarpackim, w powiecie stalowowolskim, w gminie Bojanów.

Dawniej były to dwie wsie Przyszów Szlachecki (część zachodnia) i Przyszów Kameralny lub Królewski (część wschodnia). Obie wsie leżały na przeciwnym brzegu rzeki Ruda-Łęg. Wieś jest nadal podzielona, choć teraz na dwa sołectwa: Przyszów I i Przyszów III. Do końca 2017 roku częścią Przyszowa były także Burdze, Kołodzieje i Ruda, od 2018 samodzielne wsie.

Wikipedia


przyszowice

rzeczownik, rodzaj niemęskoosobowy, liczba mnoga, nazwa własna

 (1.1) geogr. wieś w Polsce, w województwie śląskim, w powiecie gliwickim, w gminie Gierałtowice;

Wiktionary

Przyszowice (niem. Preiswitz) – wieś sołecka w Polsce położona w województwie śląskim, w powiecie gliwickim, w gminie Gierałtowice.

W latach 1954-1972 wieś była siedzibą gromady Przyszowice, po reformie administracji, aż do 1977 była siedzibą gminy Przyszowice. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa katowickiego.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Wysiadam zawsze na przystanku w Przyszowicach.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. przyszowiczanin mos., przyszowiczanka ż.

 przym. przyszowicki

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) reg. śl. Prziszowice.

Wiktionary


przyszowicki

przymiotnik relacyjny

 (1.1) odnoszący się do Przyszowic, związany z Przyszowicami

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) W przyszowickim parku dzieci nazbierają kasztanów.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Przyszowice lm nm., przyszowiczanin mos., przyszowiczanka ż.

Wiktionary


przyszpitalny

znajdujący się przy szpitalu, należący do szpitala


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) znajdujący się, działający lub odbywający się przy szpitalu

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Po roku 1989 w kraju wydzierżawiono 43 przyszpitalne prosektoria.

 (1.1) Po chwili ratownicy ze sprzętem są już na przyszpitalnym lądowisku.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌpʃɨʃpʲiˈtalnɨ, AS: pšyšpʹitalny

Wiktionary

Powiązane:

 przym. szpitalny

Wiktionary


przyszwa

część cholewki buta


SJP.pl


przyszybowy

znajdujący się, mocowany blisko szyby, np. listwa przyszybowa


SJP.pl


przyszyć

szyjąc, przytwierdzić coś do czegoś


SJP.pl

czasownik przechodni dokonany (ndk. przyszywać)

 (1.1) szyjąc, przytwierdzić coś do czegoś

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. przyszycie n.

 czas. szyć

Wiktionary


przyszykować

1. przygotować, przyrządzić
2. przyszykować się - przygotować się


SJP.pl


przyszykowanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|przyszykować.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. przyszykowywanie n., szyk mrz.

 czas. przyszykować dk., przyszykowywać ndk.

Wiktionary


przyszynka

gatunek małża morskiego; szołdra


SJP.pl


przyszywać

czasownik przechodni niedokonany (dk. przyszyć)

 (1.1) szyjąc, przytwierdzać coś do czegoś

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. przyszywanie n., szycie n.

 czas. szyć

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) naszywać

Wiktionary


przyszywany

przymiotnik

 (1.1) pot. żart. taki, który jest traktowany jako członek rodziny mimo braku faktycznego pokrewieństwa

forma czasownika.

 (2.1) imiesłów przymiotnikowy bierny od: przyszywać

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) To taka przyszywana ciotka, w rzeczywistości to przyjaciółka mojej mamy.

 (2.1) Ten guzik był już wielokrotnie przyszywany i wciąż się odpruwa.

Wiktionary

Powiązane:

 czas. szyć

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) przybrany

Wiktionary


przyszłoroczny

przymiotnik

 (1.1) taki, który odbędzie się/zdarzy się w przyszłym roku

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) W związku z przyszłoroczną wizytą papieża, 14 listopada przybędzie do Ludźmierza delegacja watykańska.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌpʃɨʃwɔˈrɔt͡ʃnɨ, AS: pšyšu̯oročny

Wiktionary


przyszłość

czas, który nastąpi i to, co zdarzy się w tym czasie lub co jest oczekiwane; przyszłe losy


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) czas, który dopiero nadejdzie, nastąpi;

Wiktionary

Przyszłość – część linii czasu, która dopiero ma się wydarzyć (w liniowej koncepcji czasu). Część czasoprzestrzeni, w której zawarte są wszystkie zdarzenia, które jeszcze nie miały miejsca, ale się wydarzą.

W tym sensie przyszłości przeciwstawia się przeszłość (zbiór zdarzeń, które wydarzyły się wcześniej) oraz teraźniejszość (zbiór zdarzeń, które właśnie się dzieją).

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Wszystko zostanie poznane w dalekiej przyszłości.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈpʃɨʃwɔɕt͡ɕ, AS: pšyšu̯ość

Wiktionary

Powiązane:

 przym. przyszłościowy, przyszły

Wiktionary


przyszłościowy

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z przyszłością, dotyczący przyszłości

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. przyszłość ż.

 przym. przyszły

Wiktionary


przyszłotygodniowy

mający się odbyć w nadchodzącym tygodniu


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) taki, który odbędzie się/zdarzy się w przyszłym tygodniu

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Spróbuję się nad tym zastanowić w przyszłotygodniowym felietonie.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌpʃɨʃwɔtɨɡɔdʲˈɲɔvɨ, AS: pšyšu̯otygodʹńovy

Wiktionary


przyszły

przymiotnik

 (1.1) ten, który wydarzy się w przyszłości; taki, który należy do przyszłości

 (1.2) następny, bliski w czasie

 (1.3) stpol. przybysz

forma czasownika.

 (2.1) 3. os. lm. przesz. nmos. od: przyjść

 (2.2) daw. imiesłów przymiotnikowy bierny od: przyjść

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Mój przyszły mąż jest geniuszem.

 (1.2) W przyszłym tygodniu pojedziemy do Warszawy.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈpʃɨʃwɨ, AS: pšyšu̯y

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. przyszłość ż.

 przym. przyszłościowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.2) kolejny, następny

Wiktionary


przysł.

skrót od: przysłowie, przysłowiowy


SJP.pl


przysłać

1. dostarczyć coś komuś przez pocztę, posłańca itp.;
2. skierować kogoś w jakieś miejsce lub do kogoś, w określonym celu


SJP.pl

czasownik dokonany (ndk. przysyłać)

 (1.1) dokonany od|przysyłać.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. przysłanie n., przysyłanie n., przesyłka ż., przesłanie n.

 czas. przysyłać ndk., przesyłać ndk., przesłać dk.

Wiktionary


przysłaniać

czasownik przechodni niedokonany

 (1.1) częściowo zakrywać

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Tak siedział, że przysłaniał mi gejszę, nie mogłem wciąż jej podziwiać wzrokiem.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: pʃɨˈswãɲät͡ɕ, AS: pšysu̯ãńäć

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. zasłanianie n., przysłona ż., zasłonięcie n., przysłanianie n., zasłonienie n.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) przykrywać, przyciemniać, zaciemniać

Wiktionary


przysłanianie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|przysłaniać.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. przysłonięcie n., przysłona ż.

 czas. przysłaniać ndk., przysłonić dk.

Wiktionary


przysłona

1. urządzenie nastawcze w obiektywie, które służy do regulowania ilości wpadającego światła do aparatu; przesłona, diafragma;
2. to, co częściowo coś zasłania; przesłona


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) coś, co czyni częściowo niewidocznym, zakrytym

 (1.2) opt. fot. układ regulujący wielkość otworu, przez który światło wpada do aparatu fotograficznego, kamery lub przyrządu optycznego

 (1.3) opt. fot. wartość liczbowa określająca stopień otwarcia przysłony (1.2)

Wiktionary

Przysłona fotograficzna – część obiektywu regulująca wielkość otworu na drodze strumienia światła. Stosowana najczęściej w obiektywach fotograficznych i obiektywach kamer filmowych. Zwykle ma postać nachodzących na siebie metalowych listków. Liczba listków przysłony i ich kształt oraz stopień otwarcia przysłony mają wpływ na kształt bokeh.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Wtedy przysłona się rozdarła ukazując wnętrze stajenki, gdzie ze żłóbka Dzieciątko Jezus rączki podawało, gdzie była Maria, gdzie Józef stał frasobliwy i gdzie bydlątka w kornej postaci klęczały.

 (1.2) Mniejsza przysłona wymaga dłuższego czasu naświetlania.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: pʃɨˈswɔ̃na, AS: pšysu̯õna

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. osłona ż., zasłona ż., osłonka ż., zasłonka ż., zasłanianie n., przysłanianie n.

:: zdrobn. przysłonka ż.

 czas. przysłaniać, przysłonić, osłaniać, osłonić, zasłaniać, zasłonić

 przym. przysłonowy, osłonowy, zasłonowy

 przysł. osłonowo

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) blenda; daw. blinda

 (1.2) blenda, diafragma, przesłona

Wiktionary


przysłop

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) góry. przełęcz;

Wiktionary

Etymologia słowa Przysłop nie jest jednoznacznie rozstrzygnięta. Występuje na terenie całych Karpat (i nie tylko) w różnych formach: Przysłop, Prislop, Przysłup, Prislopul. Najprawdopodobniej pochodzi od starosłowiańskiego słowa prislop („przejście przez górski masyw, przełęcz”). W języku rumuńskim słowo prislopul oznacza „wąwóz górski, górską przełęcz” (np. przełęcz Prislopul Negru – 1848 m n.p.m., Prislop w górach Piatra – 1317 m n.p.m. i inne). Nasuwa się więc wniosek, że nazwa ta została rozpropagowana przez Wołochów. Na Słowacji nazwę Prislop noszą przełęcze (Prislop na wschód od Kubińskiej Holi – 840 m n.p.m., Sedlo Prislop w Małej Fatrze – 909 m n.p.m., Prislop i Velky Prislop w Niżnych Tatrach i inne). W Polsce Przysłop i Przysłup to często występujące nazwy przełęczy w Karpatach. Nazwy szczytów utworzone zostały przez kartografów.

Przełęcze
  • Przysłop – w Beskidzie Makowskim, w Paśmie Jałowieckim
  • Przysłop – w Beskidzie Makowskim, w paśmie Koskowej Góry
  • Przysłop – w Beskidzie Sądeckim
  • Przysłop – w Beskidzie Śląskim
  • Przysłop – w Beskidzie Żywieckim, w Grupie Wielkiej Raczy
  • Przysłop – w Tatrach Zachodnich
  • Przysłop Jałowiecki – w Tatrach
  • Przysłop Kominiarski – w Tatrach
  • Przysłop Lubomierski – w Gorcach
  • Przysłop Miętusi – w Tatrach
  • Przysłop Potócki – w Beskidzie Żywieckim
  • Przysłop Waksmundzki – w Tatrach
  • Przysłup – w Bieszczadach (678 m)
  • Przysłup – w Bieszczadach (749 m)
  • Przysłup – w Górach Słonnych
  • Przysłup Caryński – w Bieszczadach

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Noc była jasna, więc widział nie tylko stromy przysłop obramowany czarnym paskiem lasu, ale także skalne kotły, pobłyskujące w oddali bielą wapiennych kości.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. przysłup m.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) przysłup, przełęcz

Wiktionary


przysłów.

skrót od: przysłówek, przysłówkowy


SJP.pl


przysłówek

nieodmienna część mowy, odpowiadająca na pytania jak? gdzie? kiedy?


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) gram. część mowy określająca sposób, czas lub miejsce wykonywania czynności albo stopień nasycenia cechy wyrażonej przymiotnikiem;

Wiktionary

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) W języku polskim przysłówki są nieodmienne, ale większość z nich można stopniować.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: pʃɨˈswuvɛk, AS: pšysu̯uvek

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. przysłowie n.

 przym. przysłówkowy, przysłowny

 przysł. przysłówkowo

Wiktionary


przysłowie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) zdanie utrwalone w tradycji ustnej, czasem w formie wierszowanej, wyrażające jakąś myśl ogólną: regułę życiową, wskazówkę, przestrogę;

 (1.2) daw. przysłówek

Wiktionary

Przysłowie (łac. proverbium lub adagium) – utrwalone w danej kulturze zdanie, występujące w stałej postaci i wyrażające pewną myśl lub naukę ogólną w odniesieniu do określonej sytuacji życiowej. Przysłowia zwykle wywodzą się z tradycji ludowej i są anonimowe.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Na każdy temat istnieje co najmniej jedno przysłowie.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: pʃɨˈswɔvʲjɛ, AS: pšysu̯ovʹi ̯e

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. posłowie n., przysłówek m.

 przym. przysłowiowy, przysłówkowy, przysłowny

 przysł. przysłowiowo, przysłówkowo

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) adagium, paremia, porzekadło

Wiktionary


przysłowiowość

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) odprzym. cecha tego, co jest przysłowiowe

Wiktionary

Powiązane:

 przym. przysłowiowy

 przysł. przysłowiowo

Wiktionary


przysłowiowy

1. dotyczący przysłowia lub będący nim;
2. powszechnie znany


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) dotyczący przysłowia, popularnego frazeologizmu, wskazuje że treść należy rozumieć przenośnie a nie dosłownie

 (1.2) powszechnie znany

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Zgniotę cię jak przysłowiową pluskwauskwę.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌpʃɨswɔˈvʲjɔvɨ, AS: pšysu̯ovʹi ̯ovy

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. przysłowiowość ż., przysłowie

 przysł. przysłowiowo

 przym. przysłowny

Wiktionary


przysłowioznawca

specjalista zajmujący się zbieraniem przysłów, ich wyjaśnianiem, szukaniem genezy i głębszym opracowywaniem; paremiolog, paremiograf


SJP.pl


przysłowioznawstwo

nauka zajmująca się gromadzeniem, objaśnianiem pochodzenia i tłumaczeniem sensu przysłów; paremiologia, paremiografia


SJP.pl


przysłówkowo

przysłówek

 (1.1) jako przysłówek

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) W przypadku niektórych duńskich przymiotników nie można stwierdzić, czy są one użyte przysłówkowo czy nie, ponieważ nie wymagają one przysłówkowej końcówki -t (lub nie pozwalają na nią).

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. przysłowie n., przysłówek mrz.

 przym. przysłowny, przysłówkowy

Wiktionary


przysłówkowy

przymiotnik relacyjny

 (1.1) gram. o funkcji przysłówka

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. przysłówek mrz., przysłowie n.

 przysł. przysłówkowo

 przym. przysłowny

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) adwerbialny

Wiktionary


przysłownik

jeden z przypadków w języku węgierskim; essivus-modalis


SJP.pl


przysłowny

przymiotnik relacyjny

 (1.1) jęz. zastępujący przysłówek lub występujący w jego funkcji

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Przykładowymi zaimkami przysłownymi są: tak, tam, tu, wtedy, gdzieś, tamtędy, kiedyś.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. przysłówek mrz., przysłowie n., słowo n., słówko n.

 przym. przysłówkowy, przysłowiowy, słowny

 przysł. przysłówkowo, przysłowiowo, słownie

Wiktionary


przysługa

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) grzeczność wyświadczona komuś

Wiktionary

  • Przysługa – herb szlachecki
  • Przysługa (oryg. The Favor) – amerykański film z 1994, komedia romantyczna, reż. Donald Petrie
  • Przysługa (oryg. Do Me a Favor) – amerykański film z 1997 roku, dramat kryminalny, reż. Sondra Locke
  • Przysługa (oryg. De weg van alle vlees) – belgijski film krótkometrażowy z 2013 roku, dramat kryminalny, reż. Deben Van Dam

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) (…) przy każdej sposobności oddawał jej drobne sąsiedzkie przysługi (…).

Wiktionary

Wymowa:

IPA: pʃɨˈswuɡa, AS: pšysu̯uga

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) uprzejmość, grzeczność

Wiktionary


przysługiwać

czasownik niedokonany

 (1.1) należeć się z tytułu ustawy, prawa itp.

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Jeśli żyjesz z partnerem w stałym i stabilnym związku, w całej UE przysługują Wam określone prawa, nawet jeśli związek ten nie został zarejestrowany w żadnym urzędzie.

Wiktionary

Powiązane:

 czas. służyć

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) należeć się

Wiktionary


przysłuszeć

czasownik

 (1.1) stpol. należeć do czegoś

Wiktionary


przysłużyć

czasownik nieprzechodni niedokonany

 (1.1) oddać przysługę, wspomóc

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Jeżeli święty Michał deszczem przysłuży, to suchą wiosnę nam wróży.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. przysłużenie n.

 czas. służyć

Wiktionary


przytaczać

czasownik przechodni niedokonany (dk. przytoczyć)

 (1.1) tocząc, doprowadzać do danego miejsca

 (1.2) przywoływać czyjąś wypowiedź, fragment tekstu

 (1.3) podawać w celu ukazania dowodów, faktów

czasownik zwrotny niedokonany przytaczać się (dk. przytoczyć się)

 (2.1) tocząc się, docierać gdzieś

 (2.2) pot. docierać do jakiegoś miejsca w sposób niezgrabny, z opóźnieniem, z trudem

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. przytaczanie n., przytoczenie n.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) dotaczać

 (1.2) cytować

 (1.3) podawać, prezentować, przedstawiać, wyliczać, wymieniać

Wiktionary


przytaić

dawniej:
1. ukryć, zataić;
2. przytajać się - ukryć się


SJP.pl


przytajać

dawniej:
1. ukrywać, zatajać;
2. przytajać się - ukrywać się


SJP.pl


przytakiewicz

osoba, która stale przyznaje komuś rację, niemająca własnego zdania; przytakiwacz, potakiewicz, potakiwacz


SJP.pl


przytakiwać

1. wyrażać aprobatę dla jakiegoś działania;
2. potwierdzać czyjeś słowa, zgadzać się z czymś


SJP.pl

czasownik nieprzechodni niedokonany (dk. przytaknąć)

 (1.1) zgadzać się z kimś lub czymś

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. przytakiwanie n., przytaknięcie n., przytakiwacz m., przytakiwaczka ż.

 czas. przytaknąć dk.

 przysł. tak

 partyk. tak

Wiktionary


przytakiwacz

osoba, która stale przyznaje komuś rację, niemająca własnego zdania; przytakiewicz, potakiewicz, potakiwacz


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) człowiek nie mający własnego zdania, przytakujący innym, zwłaszcza tym, od których jest zależny

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Dość powiedzieć, że otoczony wianuszkiem przytakiwaczy bezduszny i wyrachowany Belson dawno stracił kontakt z rzeczywistością. Podwładni przyklaskują każdej jego decyzji, a on wykorzystuje ich z korporacyjną bezwzględnością.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. taka ż., potakiwacz m., przytakiwaczka ż., potakiwaczka ż., przytaknięcie n., przytakiwanie n., potakiwanie n.

 czas. przytaknąć dk., przytakiwać ndk., potakiwać ndk.

 przysł. tak

 partyk. tak

 zaim. taki, taka, takowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) potakiwacz, konformista, oportunista, cmokier

Wiktionary


przytakiwaczka

przytakiwacz


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) pot. kobieta nie mająca własnego zdania, przytakująca innym, zwłaszcza tym, od których jest zależna

Wiktionary

Patrz:

przytakiwacz

Przykłady

 (1.1) Ja jako działaczka od zawsze przytakiwaczka wszelkim władzom, bo władza ma zawsze rację i w każdym przypadku też, protestuję (z wykrzyknikiem na swoim miejscu), bo Szanowny seksista redaktor wywrotowy i całkiem zasiedziały w męskich pogwarkach – zapomina o ważnej sprawie – parytetach.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. taka ż., przytakiwacz m., potakiwacz m., potakiwaczka ż., przytaknięcie n., przytakiwanie n., potakiwanie n.

 czas. przytaknąć dk., przytakiwać ndk., potakiwać ndk.

 przysł. tak

 partyk. tak

 zaim. taki, taka, takowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) potakiwaczka, konformistka, oportunistka, cmokierka

Wiktionary


przytaknąć

1. wyrazić aprobatę dla jakiegoś działania;
2. potwierdzić czyjeś słowa, zgodzić się z czymś


SJP.pl

czasownik nieprzechodni dokonany (ndk. przytakiwać)

 (1.1) wyrazić aprobatę / zgodę z kimś lub czymś

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Czyli te wakacje to prawda! – dopytywała Marta Manowska, a rolnik przytaknął.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. taka ż., przytakiwacz m., potakiwacz m., przytakiwaczka ż., potakiwaczka ż., przytaknięcie n., przytakiwanie n., potakiwanie n.

 czas. przytakiwać ndk., potakiwać ndk.

 przysł. tak

 partyk. tak

 zaim. taki, taka, takowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) skinąć

Wiktionary


przytalkować

lekko posypać coś białym pudrem (talkiem); podtalkować


SJP.pl


przytamka

w górnictwie: niska tama przed tamą podsadzkową, zatrzymująca wodę podsadzkową i umożliwiająca jej odprowadzenie przez kominek


SJP.pl


przytanić

bardzo rzadko: zaoszczędzić, zachować trochę pieniędzy; przyoszczędzić


SJP.pl


przytarabaniać

1. dawniej: z trudem przywlekać, przyciągać;
2. przytarabaniać się - docierać z trudem do jakiegoś miejsca


SJP.pl


przytarczyca

niewielki gruczoł dokrewny charakterystyczny dla kręgowców, przylegający do powierzchni tarczycy lub leżący w jej miąższu, wydzielający hormon odpowiadający za gospodarkę wapniowo-fosforanową organizmu; gruczoł przytarczowy, gruczoł przytarczyczny


SJP.pl

Przytarczyce, gruczoły przytarczyczne (łac. glandulae parathyroideae, ang. parathyroid glands) – występujące u kręgowców czworonożnych małe gruczoły wewnątrzwydzielnicze, które uczestniczą w regulowaniu gospodarki wapniowo-fosforanowej organizmu.

Wikipedia


przytarski

nazwisko


SJP.pl


przytaskiwać

potocznie: przynosić, przyciągać z trudem coś ciężkiego


SJP.pl


przytcza

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) stpol. przypadek, przykład

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈpʃɨṭt͡ʃa, AS: pšyṭča

Wiktionary


przyteatralny

znajdujący się przy teatrze, należący do teatru


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) znajdujący się, działający lub odbywający się przy teatrze

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌpʃɨtɛaˈtralnɨ, AS: pšyteatralny

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. teatr m.

Wiktionary


przytelepywać

przytelepywać się - przemieszczając się wolno, docierać dokądś


SJP.pl


przytemperowywać

1. ostrzyć trochę kredkę lub ołówek;
2. wpływać uspokajająco na czyjeś zachowanie; powściągać


SJP.pl


przytentegować

żartobliwie: wykonać jakąś czynność wyrażaną czasownikiem z prefiksem przy-, np. przytwierdzić, przypudrować


SJP.pl


przytępiać

czynić trochę tępym


SJP.pl


przytępić

uczynić trochę tępym


SJP.pl


przytępiony

uczynić trochę tępym


SJP.pl


przytknąć

zbliżyć coś do czegoś aż do zetknięcia


SJP.pl


przytkowice

Przytkowice – wieś w Polsce, położona w województwie małopolskim, w powiecie wadowickim, w gminie Kalwaria Zebrzydowska.

W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa bielskiego.

Przez miejscowość przechodzi droga wojewódzka nr 953 łącząca Kalwarię Zebrzydowską ze Skawiną.

Wikipedia


przytlić

rzadko: przytlić się - przypalić się słabo, bez płomienia


SJP.pl


przytocki

nazwisko


SJP.pl


przytoczenie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|przytoczyć.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌpʃɨtɔˈt͡ʃɛ̃ɲɛ, AS: pšytočńe

Wiktionary

Powiązane:

 czas. przytoczyć dk., przytaczać ndk.

 rzecz. przytaczanie n.

Wiktionary


przytoczeński

przymiotnik od: Przytoczna, wieś gminna w województwie lubuskim


SJP.pl


przytoczna

wieś w Polsce


SJP.pl

Przytoczna (pol. hist. „Przetoczno”, niem. Prittisch) – wieś w Polsce w województwie lubuskim, w powiecie międzyrzeckim, siedziba gminy wiejskiej Przytoczna.

Wikipedia


przytocznica

Przytocznica (pierwotnie Przetocznica) – wieś w Polsce położona w województwie wielkopolskim, w powiecie ostrzeszowskim, w gminie Doruchów.

Wikipedia


przytoczno

Miejscowości

  • Przytoczno – wieś w woj. lubelskim, w powiecie lubartowskim, w gminie Jeziorzany
  • Przytoczno – część wsi Pieski w woj. pomorskim, w pow. lęborskim, gminie Cewice

Jeziora

Wikipedia


przytoczyć

czasownik

 (1.1) tocząc umieścić w miejscu docelowym

 (1.2) zacytować dosłownie lub w przybliżeniu

czasownik zwrotny przytoczyć się

 (2.1) tocząc dotrzeć na miejsce

 (2.2) przen. z trudem dotrzeć

Wiktionary

Przykłady

 (1.2) Polonistka przytoczyła fragment Mickiewicza, mówiąc o szlachcie polskiej w XIX w.

 (1.2) Przytoczone słowa, choć krytyczne, uzmysławiają, jak wielki skok cywilizacyjny i mentalny nastąpił w krótkim przecież okresie.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. przytoczenie n.

Wiktionary


przytomniak

potocznie: człowiek szybko orientujący się w każdej sytuacji


SJP.pl


przytomnieć

1. odzyskiwać przytomność, wracać do przytomności;
2. odzyskiwać zdolność oceny sytuacji, logicznego myślenia; opamiętywać się


SJP.pl


przytomniej

stopień wyższy od przysłówka: przytomnie


SJP.pl


przytomniejszy

stopień wyższy od przymiotnika: przytomny


SJP.pl


przytomność

całkowita świadomość, pełnia władz psychicznych


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) stan pełnej świadomości

 (1.2) zdolność do racjonalnego myślenia, rozsądna ocena sytuacji

 (1.3) stpol. obecność

Wiktionary

Przytomność – (łac. sensorium) to aktualnie dostępne przeżywanie siebie i świata. Jest związana z aktywnością układu siatkowatego pnia mózgu.

Utrata przytomności wiąże się z pogorszeniem stanu zdrowia (zaburzeniem homeostazy organizmu), stąd też stany takie jak sen czy znieczulenie ogólne nie są uważane za stany utraty przytomności.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Podczas całego zabiegu pacjent zachowywał przytomność i słyszał lekarzy.

 (1.2) Przytomności — oto czego ci brakuje, kiedy zaczynasz zadawać się z kobietami.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: pʃɨˈtɔ̃mnɔɕt͡ɕ, AS: pšytõmność

Wiktionary

Powiązane:

 przym. przytomny

 przysł. przytomnie

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) czujność

Wiktionary


przytomny

przymiotnik

 (1.1) świadomy tego, co się z nim dzieje; taki, który nie stracił przytomności lub ją odzyskał

 (1.2) przest. obecny w jakimś miejscu

Wiktionary

Wymowa:

IPA: pʃɨˈtɔ̃mnɨ, AS: pšytõmny

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. przytomność ż.

 przysł. przytomnie

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) świadomy

 (1.2) obecny

Wiktionary


przytorowy

przymiotnik

 (1.1) znajdujący się, działający lub odbywający się przy torze/torach

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌpʃɨtɔˈrɔvɨ, AS: pšytorovy

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. tor m., tory nmos.

 przym. torowy

Wiktionary


przytośtać

czasownik dokonany

 (1.1) gw-pl|Poznań. przynieść, przyprowadzić, przydźwigać; dokonany od|tośtać.

czasownik zwrotny przytośtać się

 (2.1) gw-pl|Poznań. przyjść, przywlec się; dokonany od|tośtać się.

Wiktionary

Powiązane:

 czas. tośtać, potośtać, roztośtać, wtośtać, wytośtać

 rzecz. przytośtanie n.

Wiktionary


przytośtanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|przytośtać.

Wiktionary

Powiązane:

 czas. przytośtać dk.

Wiktionary


przytraczać

przypinać; przywiązywać; przyczepiać


SJP.pl


przytrafianie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|przytrafiać.

Wiktionary


przytransportowanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|przytransportować.

Wiktionary


przytransportowywać

sprowadzać transportem, jako transport


SJP.pl


przytranżalanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|przytranżalać.

Wiktionary


przytranżolenie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|przytranżolić.

Wiktionary


przytroczyć

przypiąć; przywiązać; przyczepić


SJP.pl


przytruć

lekki stopień zatrucia


SJP.pl


przytrucie

lekki stopień zatrucia


SJP.pl


przytruty

zatruć w niewielkim stopniu; podtruć


SJP.pl


przytruwać

zatruwać w niewielkim stopniu; podtruwać


SJP.pl


przytrzymać

czasownik przechodni dokonany (ndk. przytrzymywać)

 (1.1) trzymając, nie pozwolić na poruszenie się czegoś lub kogoś

 (1.2) utrzymać w miejscu; trzymając, nie pozwolić na zmianę pozycji

 (1.3) zatrzymać gdzieś przez pewien czas

 (1.4) wziąć do rąk na krótki czas w celu przypilnowania

 (1.5) zająć coś dla kogoś przez pewien czas

czasownik zwrotny dokonany przytrzymać się (ndk. przytrzymywać się)

 (2.1) złapać się czegoś, aby nie upaść

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. przytrzymanie n.

 czas. trzymać

Wiktionary


przytrzymanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|przytrzymać.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. przetrzymanie

 czas. trzymać, przytrzymać

Wiktionary


przytrzymywać

czasownik przechodni niedokonany (dk. przytrzymać)

 (1.1) trzymając, nie pozwalać na poruszanie się czegoś lub kogoś

 (1.2) utrzymywać w miejscu; trzymając, nie pozwalać na zmianę pozycji

 (1.3) zatrzymywać gdzieś przez pewien czas

 (1.4) brać do rąk na krótki czas w celu przypilnowania

 (1.5) zajmować coś dla kogoś przez pewien czas

czasownik zwrotny niedokonany przytrzymywać się (dk. przytrzymać się)

 (2.1) łapać się czegoś, aby nie upaść

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. przytrzymywanie n.

 czas. trzymać

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) unieruchamiać, wstrzymywać, zatrzymywać

 (1.2) podtrzymywać, zatrzymywać

 (1.3) wstrzymywać, zatrzymywać

 (1.4) potrzymać

 (1.5) rezerwować, zajmować

Wiktionary


przytulać

czasownik przechodni niedokonany

 (1.1) niedokonany od|przytulić.

czasownik zwrotny niedokonany przytulać się

 (2.1) niedokonany od|przytulić się.

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) (…) Kaźmierz mówił przez ściśnięte gardło, przytulając do piersi Pawełka, przestraszonego widokiem Kargula.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: pʃɨˈtulat͡ɕ, AS: pšytulać

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. przytulenie n., przytulanie n., przytulanka ż., przytulność ż., przytulisko n., przytułek mrz.

 czas. tulić, przytulić dk.

 przym. przytulny, przytulankowy

 przysł. przytulnie

Wiktionary


przytulacz

pracownik salonu oferującego usługi profesjonalnego przytulania


SJP.pl


przytulak

miękka zabawka dla dziecka; maskotka, przytulanka, przytulas


SJP.pl


przytulanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|przytulać.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌpʃɨtuˈlãɲɛ, AS: pšytulãńe

Wiktionary

Powiązane:

 czas. tulić, przytulić, przytulać ndk.

 rzecz. przytułek mrz., przytulisko

 przym. przytulny

 przysł. przytulnie

Wiktionary


przytulaniec

potocznie:
1. powolny taniec z przytulaniem;
2. zwierzę lubiące być pieszczone; miziak;
3. przytulenie kogoś lub czegoś;
4. miękki przedmiot do przytulania się; przytulak, przytulas, przytulanka


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy

 (1.1) pot. wolny taniec z przytulaniem

Wiktionary


przytulanka

miękka zabawka dla dziecka; maskotka, przytulak, przytulas


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) pluszak lub inna miękka zabawka do przytulania

Wiktionary

Przytulanka – wieś w Polsce położona w województwie podlaskim, w powiecie monieckim w gminie Mońki.

Wierni kościoła rzymskokatolickiego należą do parafii św. Brata Alberta Chmielowskiego w Mońkach.

Wikipedia

Powiązane:

 rzecz. przytułek mrz., przytulisko n.

 czas. przytulać, przytulić, tulić

 przym. przytulny

 przysł. przytulnie

Wiktionary


przytulanki

miękka zabawka dla dziecka; maskotka, przytulak, przytulas


SJP.pl


przytulas

1. przytulenie się; przytulasek;
2. miękka zabawka dla dziecka; maskotka, przytulanka, przytulak


SJP.pl


przytulasek

zdrobnienie od: przytulas


SJP.pl


przytulenie

1. przycisnąć do siebie z czułością;
2. przyłożyć część ciała do czegoś;
3. dać komuś schronienie;
4. potocznie: zyskać dużą sumę pieniędzy


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|przytulić.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌpʃɨtuˈlɛ̃ɲɛ, AS: pšytulńe

Wiktionary

Powiązane:

 czas. przytulić, przytulać, tulić

 rzecz. przytulisko n., przytułek mrz.

 przysł. przytulnie

Wiktionary


przytulia

roślina zielna z rodziny marzanowatych; zaprzałek, przytulinka


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) bot. nazwa systematyczna|Galium|L.|ref=tak., rodzaj roślin z rodziny marzannowatych;

 (1.2) bot. pnąca lub płożąca się roślina z rodzaju przytulii (1.1)

Wiktionary

Wikipedia

Powiązane:

 przym. przytuliowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.2) lud. lepczyca

Wiktionary


przytuliak

zmrocznik przytuliak - motyl z rodziny zawisakowatych


SJP.pl


przytulić

1. przycisnąć do siebie z czułością;
2. przyłożyć część ciała do czegoś;
3. dać komuś schronienie;
4. potocznie: zyskać dużą sumę pieniędzy


SJP.pl

czasownik przechodni dokonany (ndk. przytulać)

 (1.1) okazać czułość poprzez przybliżenie do siebie i objęcie się

 (1.2) dać schronienie

 (1.3) slang. dostać, otrzymać, zarobić

czasownik zwrotny dokonany przytulić się (ndk. przytulać się)

 (2.1) przycisnąć się do kogoś z czułością; zbliżyć się do siebie, dotykając się wzajemnie; także: przywrzeć do czegoś

 (2.2) książk. schronić się u kogoś, znaleźć opiekę, dach nad głową

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) W czasie podróży w rejony arktyczne o niczym nie myślałem częściej, niż o chwili, kiedy będę mógł ją znów przytulić.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: pʃɨˈtulʲit͡ɕ, AS: pšytulʹić

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. przytułek mrz., przytulisko n., przytulenie n. dk., przytulanie n. ndk., przytulanka ż., przytulność ż.

 przym. przytulny

 przysł. przytulnie

 czas. przytulać ndk., tulić

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) uściskać, objąć, wziąć w ramiona, przycisnąć, wtulić

 (1.2) przygarnąć, przyjąć, otoczyć, osłonić

Wiktionary


przytulik

1. przytulik Wautiera - gatunek ślimaka z rodziny zatoczkowatych;
2. przytulik strumieniowy - gatunek ślimaka z rodziny zatoczkowatych


SJP.pl


przytulinka

roślina zielna z rodziny marzanowatych; zaprzałek, przytulia


SJP.pl

Wikipedia


przytulisko

1. zakład opieki dla opuszczonych dzieci, starców i kalek, bezdomnych; przytułek; schronisko;
2. schronienie, zaciszny kąt


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) dobroczynny zakład, w którym można znaleźć zaciszne schronienie

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. przytułek m., przytulanie n., przytulenie n., przytulanka ż.

 czas. przytulać ndk., przytulić dk.

 przym. przytulny

 przysł. przytulnie

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) przytułek

Wiktionary


przytulnie

przysłówek

 (1.1) domowo, ciepło, wygodnie

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Weronika urządziła mieszkanie przytulnie i ze smakiem.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. przytulanie n., przytulenie n., przytulisko n., przytułek mrz., przytulanka ż.

 czas. przytulać ndk., przytulić dk., tulić ndk., utulić dk.

 przym. przytulny

Wiktionary


przytulniej

stopień wyższy od przysłówka: przytulnie


SJP.pl


przytulniejszy

stopień wyższy od przymiotnika: przytulny


SJP.pl


przytulny

zwykle o pomieszczeniu: miły, wygodny, zaciszny


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) dający poczucie przyjemności i bezpieczeństwa

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. przytulanka ż., przytulisko n., przytulność ż., przytułek mrz., przytulanie n.

 czas. przytulać, przytulić, tulić

 przysł. przytulnie

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) komfortowy, miły, przyjemny, swojski, wygodny, zaciszny

Wiktionary


przytulski

Przytuły


SJP.pl

Patrz:

Przytuły

przytup

tupnąć do taktu; przytupnąć


SJP.pl


przytupać

tupnąć do taktu; przytupnąć


SJP.pl


przytupnąć

tupnąć do taktu; przytupać


SJP.pl


przytupnięcie

tupnąć do taktu; przytupać


SJP.pl


przytupywanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|przytupywać.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. przytupnięcie n., przytup m., tuptuś mzw.

 czas. przytupywać ndk., przytupnąć dk.

Wiktionary


przyturać

czasownik

 (1.1) poznań. przynieść, przytargać coś

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. przyturanie n.

Wiktionary


przyturanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|przyturać.

Wiktionary

Powiązane:

 czas. przyturać dk.

Wiktionary


przytuła

nazwisko


SJP.pl

Osoby o tym nazwisku:

  • Damian Przytuła – polski piłkarz ręczny
  • Krzysztof Przytuła – polski piłkarz, trener piłkarski
  • Waldemar Przytuła – polski piłkarz

Wikipedia


przytułek

zakład opieki dla sierot, starców lub chorych


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) placówka schronienia i opieki dla bezdomnych, pokrzywdzonych lub ubogich

 (1.2) miejsce schronienia

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Niekiedy panowie nadawali wolność starym chłopom, żeby pozbyć się kłopotu i odpowiedzialności: usuwali ich z gospodarstwa, wyrzucali na żebry albo przekazywali do przytułku, nazywanego szpitalem.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. przytulanie n., przytulanka ż., przytulenie n., przytulisko n., przytulność ż.

 czas. przytulać, przytulić

 przym. przytulny

 przysł. przytulnie

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) dom opieki, schronisko, zakład opieki

 (1.2) azyl, dach nad głową, mieszkanie, przytulisko, schronienie

Wiktionary


przytułkowy

przytułek


SJP.pl

Patrz:

przytułek

przytuły

nazwisko


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj niemęskoosobowy, liczba mnoga, nazwa własna

 (1.1) geogr. toponim, nazwa kilkunastu miejscowości w Polsce;

Wiktionary

W Polsce
  • Przytuły – część miejscowości Bukowa Wielka w woj. lubelskim, w pow. chełskim, w gminie Sawin
  • Przytuły – wieś w woj. mazowieckim, w pow. makowskim, w gminie Krasnosielc
  • Przytuły – wieś w woj. podlaskim, w pow. łomżyńskim, w gminie Przytuły
  • Przytuły – część miejscowości Śniadowo w woj. podlaskim, w pow. łomżyńskim, w gminie Śniadowo
  • Przytuły – część miejscowości Zbrzeźnica w woj. podlaskim, w pow. zambrowskim, w gminie Zambrów
  • Przytuły – wieś w woj. warmińsko-mazurskim, w pow. ełckim, w gminie Ełk
  • Przytuły – wieś w woj. warmińsko-mazurskim, w pow. oleckim, w gminie Olecko
  • Przytuły – osada w woj. warmińsko-mazurskim, w pow. szczycieńskim, w gminie Dźwierzuty
  • Przytuły – wieś w woj. warmińsko-mazurskim, w pow. węgorzewskim, w gminie Pozezdrze

Wikipedia


przytwierdzać

czasownik przechodni niedokonany (dk. przytwierdzić)

 (1.1) przyłączać mocno coś do czegoś

 (1.2) przyznawać słuszność

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. przytwierdzanie n., przytwierdzenie n.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) przymocowywać

 (1.2) przyświadczać, przytakiwać, zgadzać się

Wiktionary


przytwierdzający

przytwierdzać


SJP.pl

Patrz:

przytwierdzać

przytwierdzanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|przytwierdzać.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌpʃɨtfʲjɛrˈd͡zãɲɛ, AS: pšytfʹi ̯erʒãńe

Wiktionary

Powiązane:

 czas. przytwierdzić dk., przytwierdzać ndk.

 rzecz. przytwierdzenie n.

Wiktionary


przytwierdzenie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|przytwierdzić.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌpʃɨtfʲjɛrˈd͡zɛ̃ɲɛ, AS: pšytfʹi ̯erʒńe

Wiktionary

Powiązane:

 czas. przytwierdzić dk., przytwierdzać ndk.

 rzecz. przytwierdzanie n.

Wiktionary


przytwierdzić

czasownik przechodni dokonany (ndk. przytwierdzać)

 (1.1) mocno przyczepić

 (1.2) przyznać słuszność

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. przytwierdzenie n., przytwierdzanie n.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) przymocować, zamocować

 (1.2) przytaknąć, zgodzić się

Wiktionary


przytyć

przybrać na wadze, stać się tęższym


SJP.pl

czasownik nieprzechodni dokonany (ndk. tyć)

 (1.1) dokonany od|tyć.

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Usiąść na rynku w Pietrasanta, zamówić gorącą czekoladę, gęstą, oleistą. Wolfgang mówi po każdym moim powrocie z Włoch, że przytyłem – "rozjadłeś się".

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈpʃɨtɨt͡ɕ, AS: pšytyć

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. tycie n., otyłość ż.

Wiktionary


przytycki

Przytyk


SJP.pl

Patrz:

Przytyk

przytyczanin

mieszkaniec Przytyku (miasta w Polsce)


SJP.pl


przytyczanka

mieszkanka Przytyku (miasta w Polsce)


SJP.pl


przytyk

docinek, przycinek, złośliwa aluzja


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męski

 (1.1) złośliwa uwaga lub aluzja

Wiktionary

Przytyk (jidysz: פשיטיק) – miasto w Polsce, położone w województwie mazowieckim, w powiecie radomskim, siedziba miejsko-wiejskiej gminy Przytyk. Leży nad rzeką Radomką w odległości 17 km od Radomia.

Uzyskał lokację miejską około 1488 roku. Jako prywatne miasto szlacheckie, położony był w drugiej połowie XVI wieku w powiecie radomskim województwa sandomierskiego. Został pozbawiony praw miejskich 13 stycznia 1870 i włączony do gminy Podgajek w powiecie radomskim, którą przekształcono w gminę Przytyk. W latach 1870–1954 siedziba wiejskiej gminy Przytyk, 1954–1972 gromady Przytyk, a od 1973 reaktywowanej gminy Przytyk. W latach 1975–1998 należał administracyjnie do województwa radomskiego. 1 stycznia 2024 odzyskał status miasta.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Oświadczyłam, że o ich uprzejmości i prostackich przytykach porozmawiam przy najbliższej okazji z patronem.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈpʃɨtɨk, AS: pšytyk

Wiktionary


przytykać

zbliżać coś do czegoś aż do zetknięcia


SJP.pl


przytynkowywać

rzadko: przymocowywać, przylepiać tynkiem


SJP.pl


przytyty

taki, który przytył


SJP.pl


przytywać

rzadko: przybierać na wadze; tyć


SJP.pl


przytłaczać

czasownik przechodni niedokonany (dk. przytłoczyć)

 (1.1) przyciskać, przygniatać, przyduszać, przywalać

 (1.2) przen. przygnębiać, uciskać, obciążać, obarczać

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Kryjąca jej głowę i ramiona chustka wełniana ciężyła jej przykro i przytłaczała ku ziemi.

Wiktionary

Powiązane:

 czas. przytłoczyć

 przym. przytłaczający

 przysł. przytłaczająco

 rzecz. przytłoczenie

Wiktionary


przytłaczający

przymiotnik

 (1.1) nadmiernie duży, masywny; też bardzo duży liczebnie

 (1.2) wywołujący przygnębienie

Wiktionary

Powiązane:

 czas. przytłaczać

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) druzgocący, miażdżący, przygniatający

Wiktionary


przytłamsić

potocznie: przygnieść, przydusić


SJP.pl


przytłamszać

potocznie: przygniatać, przyduszać


SJP.pl


przytłuc

czasownik przechodni dokonany (ndk. przytłukiwać)

 (1.1) przygnieść, mocno uderzająć czymś

czasownik nieprzechodni dokonany (ndk. brak)

 (2.1) pot. mocno uderzyć

czasownik zwrotny dokonany przytłuc się (ndk. brak)

 (3.1) pot. dotrzeć na miejsce po powolnej lub niewygodnej podróży

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Jan przyglądał się pracy ojca, pomagał i mimo że nieraz przytłukł sobie palec, poparzył, ale się nie zraził, odziedziczył zakład.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. tłuczek m., tłuk m.

 czas. tłuc ndk., dotłuc dk., otłuc dk., otłukać ndk., otłukiwać ndk., przytłukiwać ndk., roztłuc dk., roztłukiwać ndk., stłuc dk., utłuc dk., utłukać ndk., utłukiwać ndk., wytłuc dk., wytłukać ndk., wytłukiwać ndk., zatłuc dk.

Wiktionary

Synonimy:

 (2.1) przywalić; wulg. przyjebać, przypieprzyć

Wiktionary


przyuczelniany

przymiotnik

 (1.1) znajdujący się, działający lub odbywający się przy uczelni

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Jeszcze w letnim semestrze, na kilka tygodni przed oddaniem pracy, jego laptop po prostu wyparował z przyuczelnianej stołówki lubelskiego uniwersytetu.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌpʃɨwut͡ʃɛlʲˈɲãnɨ, AS: pšyučelʹńãny

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. uczelnia ż.

Wiktionary


przyuliczny

przymiotnik

 (1.1) znajdujący się, działający lub odbywający się przy ulicy

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌpʃɨwuˈlʲit͡ʃnɨ, AS: pšyulʹičny

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. ulica ż.

Wiktionary


przyuniwersytecki

przymiotnik

 (1.1) znajdujący się, działający lub odbywający się przy uniwersytecie

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌpʃɨwũɲivɛrsɨˈtɛt͡sʲci, AS: pšyũńiversytecʹḱi

Wiktionary

Powiązane:

 przym. uniwersytecki

Wiktionary


przyusznica

Ślinianka przyuszna, przyusznica (łac. glandula parotidea) – gruczoł zaopatrujący jamę ustną w ślinę.

Ślinianka przyuszna znajduje się w dole zażuchwowym, który wypełnia wraz ze ślinianką żuchwową (podżuchwową u człowieka).

Wikipedia


przyuważać

potocznie: zauważać, zwracać na kogoś lub na coś uwagę


SJP.pl


przyuważyć

potocznie: zauważyć, zwrócić na kogoś lub na coś uwagę


SJP.pl


przywalenie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|przywalić.

Wiktionary


przywara

cecha charakterystyczna dla kogoś, raczej pejoratywna, słabostka


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) wada, negatywna cecha charakteru

Wiktionary

Wada (stgr. κακίαkakia, łac. vitium), przywara, występek – negatywna cecha charakteru, stała dyspozycja człowieka ku czynom moralnie złym; przeciwieństwo cnoty.

Wikipedia


przywarka

przywarka japońska - ozdobne pnącze spokrewnione z hortensją


SJP.pl


przywarty

taki, który przywarł


SJP.pl


przywąski

nieco za wąski


SJP.pl


przywałowy

przymiotnik

 (1.1) znajdujący się, działający lub odbywający się przy wale

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌpʃɨvaˈwɔvɨ, AS: pšyvau̯ovy

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. wał mrz./mzw.

Wiktionary


przywałowywać

wyrównywać, przypłaszczać wałem uprawianą ziemię


SJP.pl


przywdziać

założyć szatę, ubranie


SJP.pl


przywecki

nazwisko


SJP.pl


przywędrować

wędrując, dotrzeć dokądś


SJP.pl

czasownik nieprzechodni dokonany (ndk. przywędrowywać)

 (1.1) dotrzeć gdzieś, wędrując

 (1.2) przen. o zjawisku, idei zacząć być dostrzegalnym w nowym miejscu

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Prawdopodobnie zwierzęta przywędrowały rzeczką z sąsiedniego jeziora.

 (1.2) Słowo to musiało przywędrować nad Wisłę z wojskami Napoleona.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. przywędrowanie n.

 czas. przywędrowywać ndk., wędrować ndk.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) zawędrować

 (1.2) dotrzeć

Wiktionary


przywędrowywać

wędrując, docierać dokądś


SJP.pl


przywianek

w dawnym prawie polskim: część wiana będąca darem męża


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) daw. w Polsce: dobrowolny zapis, dar dla żony od męża po ślubie

Wiktionary

Wiano – zabezpieczenie posagu przez męża i odwzajemnienie za niego. Celem wiana było majątkowe zabezpieczenie żony-szlachcianki na wypadek śmierci męża. Składało się z dwóch równych części: oprawy posagu (części wiana zabezpieczającej posag) i przywianku (równego co do wartości posagowi wnoszonemu przez żonę). Zwykle wiano wynosiło podwójną wysokość posagu i zapisywano je specjalnym listem wiennym.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Wszystko więc co żona w dom męża wnosiła, było posagiem czyli wianem, a co mąż żonie zapisywał było przywiankiem, w połączeniu zaś była to oprawa.

Wiktionary

Powiązane:

 przym. przywiankowy

Wiktionary


przywiązać

czasownik przechodni dokonany (ndk. przywiązywać)

 (1.1) dokonany od|przywiązywać.

czasownik zwrotny dokonany przywiązać się (ndk. przywiązywać się)

 (2.1) dokonany od|przywiązywać się.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: pʃɨˈvʲjɔ̃w̃zat͡ɕ, AS: pšyvʹi ̯õũ̯zać

Wiktionary

Powiązane:

 czas. wiązać

 rzecz. przywiązanie n.

Wiktionary


przywiązanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|przywiązać.

 (1.2) oddanie, uczucie, sentyment, skłonność, więź

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌpʃɨvʲjɔ̃w̃ˈzãɲɛ, AS: pšyvʹi ̯õũ̯zãńe

Wiktionary

Powiązane:

 czas. przywiązać dk., przywiązywać ndk.

Wiktionary


przywiązańszy

dawny stopień wyższy od przymiotnika: przywiązany; bardziej przywiązany


SJP.pl


przywiązywać

czasownik przechodni niedokonany (dk. przywiązać)

 (1.1) przytwierdzać do czegoś sznurem, liną

 (1.2) wzbudzać coraz większą sympatię u kogoś

czasownik zwrotny niedokonany przywiązywać się (dk. przywiązać się)

 (2.1) przytwierdzać się do czegoś sznurem, liną

 (2.2) coraz milej oceniać czyjeś towarzystwo

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌpʃɨvʲjɔ̃w̃ˈzɨvat͡ɕ, AS: pšyvʹi ̯õũ̯zyvać

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. przywiązanie n.

Wiktionary

Synonimy:

 (2.2) przyzwyczajać się

Wiktionary


przywiązywanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|przywiązywać.

Wiktionary


przywidz

nazwa dwóch wsi w Polsce


SJP.pl

W Polsce
  • Przywidz – wieś w woj. łódzkim, w pow. poddębickim, w gminie Pęczniew
  • Przywidz – wieś w woj. pomorskim, w pow. gdańskim, w gminie Przywidz
  • Przywidz – dawna gromada

Inne:

  • Przywidz – obszar Natura 2000 w woj. pomorskim, w pow. gdańskim, w gminach Przywidz i Trąbki Wielkie

Wikipedia


przywidzenie

przywidzieć się - ukazać się zwodniczo czyimś oczom; uroić się, zwidzieć się


SJP.pl


przywidzieć

przywidzieć się - ukazać się zwodniczo czyimś oczom; uroić się, zwidzieć się


SJP.pl


przywidzki

przymiotnik od: Przywidz


SJP.pl

Przywidzki – kaszubski herb szlachecki, odmiana herbu Leliwa.

Wikipedia


przywieczerzyn

  • Przywieczerzyn (SIMC 0865020) – wieś w Polsce, w województwie kujawsko-pomorskim, w powiecie włocławskim, w gminie Lubanie
  • Przywieczerzyn (SIMC 0865102) – wieś w Polsce, w województwie kujawsko-pomorskim, w powiecie włocławskim, w gminie Lubanie

Wikipedia


przywiedlny

ułamek przywiedlny - ułamek, którego licznik i mianownik mają wspólny dzielnik większy niż jeden; ułamek skracalny


SJP.pl


przywiędły

nieco zwiędły


SJP.pl


przywieralny

taki, do którego coś przywiera


SJP.pl


przywiercać

potocznie: wiercąc, mocować


SJP.pl


przywiercić

potocznie: wiercąc, przymocować


SJP.pl


przywieść

doprowadzić kogoś do jakiegoś miejsca lub stanu


SJP.pl


przywiesić

zawiesić przy czymś


SJP.pl


przywieszać

zawieszać przy czymś


SJP.pl


przywieszka

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) przedmiot lub element o charakterze informacyjnym przywieszony do czegoś albo kogoś

 (1.2) filatel. arkusik przylegający do znaczka pocztowego bez wydrukowanego waloru pieniężnego;

 (1.3) jubil. zob. wisiorek.

Wiktionary

Przywieszka – pole przylegające do znaczka pocztowego mające co najmniej jeden bok równy bokowi tego znaczka.

Przywieszka jest zazwyczaj oddzielona od znaczka perforacją – jest niezadrukowana lub zawiera napisy, ilustracje firmowe, reklamy i hasła pocztowe.

W Polsce przywieszka została zastosowana po raz pierwszy w 1928 przy wydaniu bloku z okazji wystawy filatelistycznej w Warszawie.


Wikipedia

Przykłady

 (1.2) Poczta wydała okolicznościowy znaczek z przywieszką.

Wiktionary

Powiązane:

 czas. przywieszać ndk.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.3) zawieszka

Wiktionary


przywiewać

o wietrze: wiejąc, napędzać coś gdzieś


SJP.pl


przywieźć

wioząc, dostarczyć gdzieś coś lub kogoś


SJP.pl

czasownik przechodni dokonany (ndk. przywozić)

 (1.1) przy pomocy pojazdu lub narzędzia na kołach (ewentualnie kółkach) dostarczyć coś lub umożliwić komuś przybycie w dane miejsce

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Narzeczony przywiózł Luśce ukulele.

 (1.1) Dziadek Dorian przywiózł ze sobą wnuczęta.

 (1.1) Co mi przywieziecie z zagranicy?

 (1.1) Przywiózł cegły na taczce.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. przywiezienie n., wiezienie n., przywóz mrz., przywózka ż.

 czas. przywozić ndk., wieźć ndk., wozić ndk.

 przym. przywozowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) dostarczyć, dowieźć

Wiktionary


przywiezienie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|przywieźć.

Wiktionary

Powiązane:

 czas. przywieźć

 przym. przywozowy

 rzecz. przywóz mrz., przywózka ż.

Wiktionary


przywięzienny

przymiotnik

 (1.1) znajdujący się, działający lub odbywający się przy więzieniu

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Zakład Karny z Raciborza bierze udział w programie ekologicznej fundacji Silesia z Katowic. — Pozyskaliśmy 1500 zł na sadzonki. Pieniędzy starczy na wstępny etap odnowy przywięziennego parku – informuje Aleksandra Szlachetko z Działu Kwatermistrzowskiego placówkaacówki.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌpʃɨvʲjɛ̃w̃ˈʑɛ̃nːɨ, AS: pšyvʹi ̯ẽũ̯ź•ny

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. więzienie n., uwięzienie n.

Wiktionary


przywilej

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) książk. szczególne uprawnienie, prawo korzystania ze szczególnych względów w jakimś zakresie;

 (1.2) praw. prawo, na podstawie którego dany wierzyciel może przed innymi wierzycielami żądać zwrotu swoich należności z przedmiotów majątkowych dłużnika

Wiktionary

Przywilej, łac. privilegium – prawo (dokument) lub ugoda w prawie nadane przez monarchę określonej grupie społecznej (stanowi) obowiązujące na danej ziemi lub w całym kraju (przywilej generalny). Przywileje najczęściej miały formę zrzeczenia się przez monarchę pewnych swoich kompetencji na rzecz wymienionych adresatów przywileju.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Nasi libreciści w ostatnich czasach otrzymali specjalny przywilej znęcania się nad Mickiewiczem i Słowackim.

 (1.1) Główną, największą szkodę wyrządza pewien przywilej Gdańska, który poprostu zupełnie utrącił cały nasz przemysł rybny.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: pʃɨˈvʲilɛj, AS: pšyvʹilei ̯

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. uprzywilejowanie n., uprzywilejowany mos.

 czas. uprzywilejować dk., uprzywilejowywać ndk.

 przym. uprzywilejowany

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) prerogatywa, prawo

Wiktionary


przywitać

czasownik przechodni dokonany (ndk. witać)

 (1.1) dokonany od|witać.

czasownik zwrotny dokonany przywitać się (ndk. witać się)

 (2.1) dokonany od|witać się.

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Rano przywitało ją słońce, prześwitujące zza brudnych, poszarpanych chmur.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: pʃɨˈvʲitat͡ɕ, AS: pšyvʹitać

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. przywitanie n., witacz mrz., witaczka ż.

 wykrz. witam

 czas. witać

Wiktionary


przywitanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|przywitać.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌpʃɨvʲiˈtãɲɛ, AS: pšyvʹitãńe

Wiktionary

Powiązane:

 czas. przywitać

 rzecz. witacz mrz., witaczka ż.

 wykrz. witam

Wiktionary


przywitowo

Przywitowo – wieś w Polsce położona w województwie kujawsko-pomorskim, w powiecie rypińskim, w gminie Skrwilno.

Wikipedia


przywiyrać

czasownik niedokonany

 (1.1) gw-pl|Śląsk Cieszyński. o drzwiach domykać

Wiktionary


przywlekanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|przywlekać.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. przywleczenie n.

 czas. przywlekać ndk., przywlec dk.

Wiktionary


przywódca

osoba przewodząca innym; dowódca; wódz


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) osoba, która przewodzi innym dzięki swojemu autorytetowi lub posiadanej władzy

Wiktionary

Przywódca, lider – szczególny rodzaj kierownika, który ma bezpośredni związek z zachowaniami organizacyjnymi. Przywódca to osoba mająca duży wpływ na podwładnych, którzy wykonują polecenia pożądane przez szefa ze względu na więzi, jakie ich łączą. Przywództwo charakteryzuje się wyjątkowymi cechami osoby, której inni skłonni są zaufać i podporządkować się dobrowolnie. Taka osoba cieszy się w wybranej grupie społecznej autorytetem, władzą, która jest akceptowana. Według Stanisława Miki przywództwo postrzegane jest jako pewna zdolność, umiejętność lub cecha zjednywania sobie zwolenników, wywierania wpływu, a także tworzenia wizji rozwoju i pobudzania ludzi do działania.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Przywódcą strajku nie został lider związku zawodowego, lecz pracownik obdarzony największym zaufaniem wśród załogi zakładu.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: pʃɨˈvutt͡sa, AS: pšyvutca

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. przywództwo n.

:: fż. przywódczyni ż.

 przym. przywódczy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) lider / leader, przewodnik, wodzirej; książk. protagonista, trybun; przest. wodziciel

Wiktionary


przywódczyni

kobieta przewodząca czemuś


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) kobieta, która przewodzi komuś lub czemuś

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. przywództwo n.

:: fm. przywódca m.

 przym. przywódczy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) liderka

Wiktionary


przywodziciel

mięsień przywodzący


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) anat. mięsień przywodzący kończynę do osi ciała

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (2.1) daw. przywódca

Wiktionary

Wikipedia

Powiązane:

 (1.1)

 rzecz. przywodzenie n., przywiedzenie n.

 czas. przywodzić ndk., przywieść dk.

 (2.1)

 rzecz. przywódca m., przywództwo n.

 czas. przewodzić ndk.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) adduktor

Wiktionary


przywództwo

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) przewodzenie kimś lub czymś

 (1.2) grupa przewodząca kimś lub czymś

Wiktionary

Przywództwo (ang. leadership) – wykonywanie władzy, wywieranie wpływu na grupę społeczną; funkcjonowanie w roli przywódcy.

Wikipedia

Powiązane:

 rzecz. przywódca m., przywódczyni ż.

 przym. przywódczy

Wiktionary


przywóz

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) dostarczenie czegoś w określone miejsce

 (1.2) dostarczenie towarów z innego kraju

Wiktionary

Przywóz – wieś w Polsce położona w województwie łódzkim, w powiecie wieluńskim, w gminie Wierzchlas.

Wieś letniskowa nad Wartą, położona 12 km w kierunku pd.-wsch. od Wielunia. Wieś podstawowa (ponad 72 zagrody) rozczłonkowana na: Przywóz Górny w sąsiedztwie cmentarza w Mierzycach, Przywóz Dolny na lewym brzegu Warty i przysiółek Ogroble na prawym brzegu rzeki. Poza tym: Wieszagi, Nad Tartakiem i Drabki. W 1458 r. stanowiła własność Wiktora z Mierzyc.

Wikipedia

Przykłady

 (1.2) Ustawa przewidywała obniżenie należności za przywóz pszenicy, co w konsekwencji doprowadziło do obniżki cen żywności.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. przywiezienie n., przywożenie n., przywózka ż.

 czas. przywieźć dk., przywozić ndk.

 przym. przywozowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) dostawa, przywózka

 (1.2) import, wwóz

Wiktionary


przywozić

czasownik przechodni niedokonany (dk. przywieźć)

 (1.1) wioząc, dostarczać jakąś, rzecz lub kogoś do jakiegoś miejsca

 (1.2) przyjeżdżając gdzieś, przekazywać wieść

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. przywożenie n., przywóz mrz., przywózka ż.

 czas. przywieźć dk.

 przym. przywozowy

Wiktionary


przywózka

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) pot. dostarczenie na miejsce

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Ile wam policzyli za przywózkę węgla?

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. przywiezienie n., przywożenie n., przywóz mrz.

 czas. przywieźć dk., przywozić ndk.

 przym. przywozowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) dostarczenie, dostawa, przywiezienie, zwiezienie

Wiktionary


przywozowy

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z przywozem, dotyczący przywozu

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Chroniąc kraj od konkurencji wyrobów pochodzących z krajów niemieckich, wprowadził protekcyjne cła przywozowe na granicy z Prusami.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. przywiezienie n., przywożenie n., przywóz mrz., przywózka ż.

 czas. przywieźć dk., przywozić ndk.

Wiktionary


przywołać

czasownik przechodni dokonany (ndk. przywoływać)

 (1.1) dokonany od|przywoływać.

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) - Jeszcze dwa poprosimy! - złośliwie przywołał kelnerkę Rubin.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: pʃɨˈvɔwat͡ɕ, AS: pšyvou̯ać

Wiktionary

Powiązane:

 czas. wołać, przywoływać

 rzecz. przywołanie n.

Wiktionary


przywołanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|przywołać.

Wiktionary

Powiązane:

 czas. wołać, przywołać dk.

Wiktionary


przywołujący

przywoływać


SJP.pl

Patrz:

przywoływać

przywoływać

czasownik przechodni niedokonany

 (1.1) wołać kogoś powodując jego przyjście, zwracać się do kogoś

 (1.2) przen. wspominać coś, powracać do czegoś w pamięci

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌpʃɨvɔˈwɨvat͡ɕ, AS: pšyvou̯yvać

Wiktionary

Powiązane:

 czas. wołać, przywołać

 rzecz. przywoływanie n.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) wezwać

Wiktionary


przywoływanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|przywoływać.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌpʃɨvɔwɨˈvãɲɛ, AS: pšyvou̯yvãńe

Wiktionary

Powiązane:

 czas. przywoływać

Wiktionary


przywra

zwierzę o ciele silnie spłaszczonym, nieczłonowanym, zaopatrzonym w przyssawki, pasożyt wewnętrzny lub zewnętrzny kręgowców lądowych i wodnych, np. motylica wątrobowa


SJP.pl

Wikipedia


przywracać

czasownik przechodni niedokonany (dk. przywrócić)

 (1.1) doprowadzać do pierwotnego czy poprzedniego stanu lub wprowadzać na nowo

Wiktionary

Powiązane:

 czas. przywrócić, wracać

 rzecz. przywracanie n., przywrócenie n.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) odnawiać, odtwarzać, ponawiać, poprawiać, restytuować, wskrzeszać, wznawiać

Wiktionary


przywrócenie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|przywrócić.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌpʃɨvruˈt͡sɛ̃ɲɛ, AS: pšyvrucńe

Wiktionary

Powiązane:

 czas. przywrócić dk., przywracać ndk.

Wiktionary


przywrócić

czasownik przechodni dokonany (ndk. przywracać)

 (1.1) dokonany od|przywracać.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: pʃɨˈvrut͡ɕit͡ɕ, AS: pšyvrućić

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. przywrócenie n.

 czas. przywracać

Wiktionary


przywrotnik

rodzaj roślin z rodziny różowatych; nawrotnik, gwiazdosz


SJP.pl

Wikipedia


przywry

zwierzę o ciele silnie spłaszczonym, nieczłonowanym, zaopatrzonym w przyssawki, pasożyt wewnętrzny lub zewnętrzny kręgowców lądowych i wodnych, np. motylica wątrobowa


SJP.pl

Przywry (Trematoda) – gromada pasożytniczych płazińców, obejmująca ponad 6000 gatunków. Z reguły są to organizmy hermafrodytyczne, choć znanych jest kilka gatunków rozdzielnopłciowych.

Obecność przywr w drogach żółciowych, jelicie grubym lub pęcherzu moczowym jest znaczącą przyczyną zachorowań na nowotwory tych narządów.

Wikipedia


przywrzeć

przylgnąć wskutek wrzenia


SJP.pl


przywrzyca

Wikipedia


przywspółczulny

Układ przywspółczulny, układ parasympatyczny (łac. systema parasympathicum), in. układ cholinergiczny – podukład autonomicznego układu nerwowego odpowiedzialny za odpoczynek organizmu i poprawę trawienia. W uproszczeniu można powiedzieć, że działa on antagonistycznie (odwrotnie) do układu współczulnego. Włókna nerwowe układu przywspółczulnego wychodzą z pnia mózgu. Większość z nich przebiega wspólnie z nerwem błędnym, dochodząc do płuc, serca, żołądka, jelit, wątroby itp. W układzie tym, podobnie jak w układzie współczulnym, występują zwoje, leżące w pobliżu unerwianych narządów lub w samych narządach oraz sploty (np. splot sercowy, płucny), natomiast w przeciwieństwie do niego układ przywspółczulny nie reaguje jako całość, lecz aktywizuje tylko te funkcje, które są niezbędne w danym czasie.

Wikipedia


przywtarzać

dawniej:
1. przyświadczać, przytakiwać, potakiwać;
2. wtórować, akompaniować


SJP.pl


przywtórzać

przywtarzać; przestarzale:
1. potakiwać, przytakiwać;
2. akompaniować, wtórować


SJP.pl


przywtórzyć

dawniej: przyświadczyć, przytaknąć, potaknąć


SJP.pl


przywyknąć

przyzwyczaić się


SJP.pl

czasownik nieprzechodni dokonany (ndk. przywykać)

 (1.1) dokonany od|przywykać.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: pʃɨˈvɨknɔ̃ɲt͡ɕ, AS: pšyvyknõńć

Wiktionary

Powiązane:

 czas. zwyknąć

Wiktionary


przywyknienie

dawniej: przyzwyczajenie, nawyk


SJP.pl


przywykły

taki, który przywykł; przyzwyczajony, nawykły


SJP.pl


przywłaszczać

czasownik przechodni niedokonany (dk. przywłaszczyć)

 (1.1) zabierać bezprawnie cudzą własność lub przyznawać sobie prawo do czegoś

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. przywłaszczanie n., przywłaszczenie n., przywłaszczyciel m., przywłaszczycielka ż.

 czas. przywłaszczyć

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) zawłaszczać, zagarniać, kraść, uzurpować

Wiktionary


przywłaszczenie

książkowo: bezprawnie zabrać coś cudzego; ukraść


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|przywłaszczyć.

Wiktionary

Przywłaszczenie – występek polegający na włączeniu cudzej rzeczy ruchomej lub cudzego prawa majątkowego do swojego majątku. Przywłaszczona rzecz musi wcześniej znajdować się w legalnym posiadaniu sprawcy, chociażby wskutek jej znalezienia. Sprawca, który przywłaszcza sobie rzecz, postępuje z nią tak, jakby był jej właścicielem. Przywłaszczyć można również prawo majątkowe, ale tylko takie, które sprawca mógł uprzednio legalnie wykonywać lub z niego korzystać, np. na podstawie zezwolenia udzielonego mu przez osobę uprawnioną. Przywłaszczenie prawa sprowadza się do tego, że sprawca zaczyna wykonywać prawo tak, jakby sam był osobą uprawnioną, czyniąc to dla siebie z pominięciem osób, którym to prawo przynależy.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Tego samego dnia świętochłowiczanin usłyszał zarzuty posiadania substancji niedozwolonych oraz przywłaszczenia dokumentów.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. przywłaszczanie n.

 czas. przywłaszczyć dk., przywłaszczać ndk.

Wiktionary


przywłaszczyć

książkowo: bezprawnie zabrać coś cudzego; ukraść


SJP.pl

czasownik

 (1.1) włączyć cudzą własność do swojego majątku.

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Pracownik banku miał przywłaszczyć ponad 500 (= pięćset) tysięcy złotych.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: pʃɨvˈwaʃt͡ʃɨt͡ɕ, AS: pšyvu̯aščyć

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. właściciel mos., przywłaszczyciel, przywłaszczycielka, przywłaszczenie

 czas. przywłaszczać

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) sprzeniewierzyć, uznać za własne, zdefraudować

Wiktionary


przywłaszczyciel

osoba, która przywłaszczyła coś sobie nieprawnie; zaborca


SJP.pl


przywłaszczycielka

kobieta, która przywłaszczyła coś sobie nieprawnie


SJP.pl


przywłosowy

znajdujący się przy nasadzie włosów


SJP.pl


przyzakładowy

przymiotnik

 (1.1) znajdujący się, działający lub odbywający się przy zakładzie

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Tutaj też znajdowała się szkoła przyzakładowa, apteka i siedziba Puszki Brackiej, która prowadziła działalność socjalną na rzecz pracowników.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌpʃɨzakwaˈdɔvɨ, AS: pšyzaku̯adovy

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. zakład m.

 przym. zakładowy

Wiktionary


przyzamkowy

przymiotnik

 (1.1) znajdujący się, działający lub odbywający się przy zamku

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌpʃɨzãmˈkɔvɨ, AS: pšyzãmkovy

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. zamek m., podzamcze n.

Wiktionary


przyzapuście

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) gwara. zob. karnawał.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. zapusty

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) karnawał, mięsopust

Wiktionary


przyzba

ława z ziemi usypana pod ścianą chaty wiejskiej


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) archit. hist. wał ziemny usypany dookoła podmurówki dawnej chaty wiejskiej, niekiedy kryty deskami

Wiktionary

Powiązane:

 przym. przyzbowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) przyźba

Wiktionary


przyzbowy

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z przyzbą, dotyczący przyzby

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. przyzba ż.

Wiktionary


przyzdobić

rzadko: przystroić, przybrać ozdobami


SJP.pl


przyzębica

choroba przyzębia, prowadząca do stopniowego rozchwiania i wypadania zębów; paradontoza; paradentoza; parodontoza (uwaga: ta forma uważana często za niepoprawną)


SJP.pl

Zapalenie przyzębia (łac. periodontitis), potocznie nazywane parodontozą lub paradentozą – choroba infekcyjna tkanek przyzębia, prowadząca w skrajnych przypadkach do rozchwiania i utraty zębów. W polskiej systematyce jedna z chorób przyzębia (periodontopatii).

Wikipedia


przyzębie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) anat. zespół tkanek otaczających i unieruchamiających ząb oraz mających za zadanie jego ochronę przed wnikaniem zakażenia z zainfekowanego kanału korzeniowego lub kieszonki dziąsłowej;

Wiktionary

Przyzębie, aparat zawieszeniowy zęba (łac. parodontium, peridontium) – zespół tkanek otaczających i utrzymujących ząb w zębodole oraz mających za zadanie jego ochronę przed wnikaniem zakażenia z zainfekowanego kanału korzeniowego lub kieszonki dziąsłowej. Dziedzina medycyny zajmująca się chorobami przyzębia to periodontologia.

Na przyzębie składają się dziąsła, ozębna, cement korzeniowy i kość wyrostka zębodołowego.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) W wyniku chorób przyzębia dochodzi m.in. do rozchwiania i utraty zębów.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: pʃɨˈzɛ̃mbʲjɛ, AS: pšyzmbʹi ̯e

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. ząb mrz.

 przym. przyzębny

Wiktionary


przyzębny

przymiotnik relacyjny

 (1.1) dotyczący przyzębia, związany z przyzębiem

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. przyzębie n.

Wiktionary


przyżec

1. przypiec, przypalić;
2. przypalić chorą tkankę specjalnym przyrządem lub środkiem chemicznym w celu jej zniszczenia


SJP.pl


przyżegać

przypalać chorą tkankę; kauteryzować


SJP.pl


przyżegacz

Przyżeganie, kauteryzacja (z gr. kautērion, żelazo do piętnowania) – zabieg leczniczy polegający na termicznym lub chemicznym koagulowaniu zmienionej patologicznie lub krwawiącej tkanki.

Najczęściej zabieg wykonuje się na powierzchni skóry lub błony śluzowej, a także dla przyspieszenia gojenia ziarninujących ran, w celu zamknięcia krwawiących naczyń krwionośnych w linii cięcia operacyjnego, zniszczenia zbędnej tkanki (brodawek, narośli, nadżerki szyjki macicy).

Wikipedia


przyżeglowanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|przyżeglować.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. nieprzyżeglowanie n., żagiel mrz., żagielek mrz., żeglarstwo n.

 czas. przyżeglować dk.

 przym. żeglowny, żeglugowy

Wiktionary


przyżeniony

taki, który się przyżenił


SJP.pl


przyziem

część budynku znajdująca się przy ziemi; przyziemie, parter


SJP.pl


przyziemie

część budynku znajdująca się przy ziemi; przyziemie, parter


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) pomieszczenie poniżej poziomu gruntu

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Ziemianka ż., ziemianka ż.

Wiktionary


przyziemniej

stopień wyższy od przysłówka: przyziemnie


SJP.pl


przyziemniejszy

stopień wyższy od przymiotnika: przyziemny; bardziej przyziemny


SJP.pl


przyziemny

przymiotnik

 (1.1) dotyczący zwykłych spraw, codziennych potrzeb

 (1.2) będący przy powierzchni ziemi

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Ziemianka ż., ziemianka ż., ziemia ż., przyziemność ż.

 przysł. przyziemnie

 przym. ziemny, ziemski

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) powszedni, prozaiczny

 (1.2) przygruntowy

Wiktionary


przyzimniej

rzadki stopień wyższy od przysłówka: przyzimno


SJP.pl


przyzimny

rzadko: trochę zimny, zimnawy


SJP.pl


przyznać

czasownik przechodni dokonany (ndk. przyznawać)

 (1.1) przydzielić coś komuś

 (1.2) zgodzić się z kimś w sprawie czegoś, uznać coś za słuszne

czasownik zwrotny przyznać się

 (2.1) potwierdzić jakiś fakt o samym sobie

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Po rozwodzie sąd przyznał dziecko matce.

 (1.2) Jak sama kiedyś przyznała, jest „niewolnicą swojego wyglądu”, która całe życie się odchudza.

 (2.1) Sąd w uzasadnieniu stwierdził, że oskarżony de facto przyznał się do winy.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈpʃɨznat͡ɕ, AS: pšyznać

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. przyznanie n., przyznawanie n., znawstwo n.

 czas. przyznawać ndk.

Wiktionary


przyznanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|przyznać.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: pʃɨˈznãɲɛ, AS: pšyznãńe

Wiktionary

Powiązane:

 czas. przyznać dk., przyznawać ndk.

 rzecz. znawstwo n., przyznawanie

Wiktionary


przyznawać

czasownik przechodni niedokonany (dk. przyznać)

 (1.1) przydzielać coś komuś, dawać

 (1.2) uznawać czyjąś przewagę, wyższość itp.

czasownik nieprzechodni niedokonany (dk. przyznać)

 (2.1) zgadzać się z kimś w sprawie czegoś, uznawać coś za słuszne

czasownik zwrotny przyznawać się

 (3.1) potwierdzać jakiś fakt odnośnie siebie samego

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Jury nie przyznawało w tym roku wyróżnień.

 (1.2) Dlaczego jury przyznaje pierwszeństwo kobietom?

 (1.2) Przyznaję ci rację.

 (2.1) Przyznaję, masz rację.

 (3.1) Czy oskarżony przyznaje się do winy?

Wiktionary

Wymowa:

IPA: pʃɨzˈnavat͡ɕ, AS: pšyznavać

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. przyznawanie n., przyznanie n., znawstwo n.

 czas. uznawać, przyznać dk.

Wiktionary


przyznawanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|przyznawać.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌpʃɨznaˈvãɲɛ, AS: pšyznavãńe

Wiktionary

Powiązane:

 czas. przyznawać ndk., przyznać dk.

 rzecz. znawstwo n., przyznanie

Wiktionary


przyzostać

dawniej: zatrzymać się na pewien czas, zostać w tyle


SJP.pl


przyzostawać

przestarzale: idąc powoli, zostawać w tyle, nie nadążać


SJP.pl


przyżółcać

lekko zabarwiać na żółto


SJP.pl


przyżółcić

lekko zabarwić na żółto


SJP.pl


przyzwalać

czasownik nieprzechodni niedokonany (dk. przyzwolić)

 (1.1) okazywać zgodę na coś

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. przyzwalanie n., przyzwolenie n.

Wiktionary


przyzwalający

pozwalający na swobodę w postępowaniu i zachowaniu; permisywny, pobłażliwy, tolerancyjny


SJP.pl


przyzwoicie

przysłówek

 (1.1) w sposób przyzwoity

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Mąż Hanki przy rozwodzie zachował się przyzwoicie i sam zaproponował, że zostawi jej auto, żeby mogła dzieci wygodnie do szkoły wozić.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌpʃɨzvɔˈjit͡ɕɛ, AS: pšyzvoi ̯iće

Wiktionary

Powiązane:

 przym. przyzwoity, nieprzyzwoity

 rzecz. przyzwoitość, przyzwoitka

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) porządnie, uczciwie; gw-pl|Śląsk Cieszyński|słósznie.

Wiktionary


przyzwoiciej

stopień wyższy od przysłówka: przyzwoicie


SJP.pl


przyzwoitka

1. dawniej: starsza osoba towarzysząca młodej kobiecie dla przyzwoitości; dyskretka;
2. osoba towarzysząca zakochanym, w celu zakłócenia ich intymności


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) daw. starsza osoba towarzysząca młodej kobiecie dla przyzwoitości, pilnująca przestrzegania norm moralnych

 (1.2) pot. żart. osoba zakłócająca intymność zakochanym

Wiktionary

Przyzwoitka – osoba zakłócająca intymność zakochanym. W XIX wieku starsza osoba towarzysząca młodej kobiecie dla przyzwoitości pilnująca przestrzegania norm moralnych. Rolę przyzwoitki pełniły zazwyczaj starsze zamężne kobiety, rzadziej stare panny.

Wikipedia

Przykłady

 (1.2) Wszędzie za nimi łazisz, przestań być ich przyzwoitką.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌpʃɨzvɔˈjitka, AS: pšyzvoi ̯itka

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. przyzwoitość ż.

 przym. przyzwoity

 przysł. przyzwoicie

Wiktionary

Synonimy:

 (1.2) piąte koło u wozu

Wiktionary


przyzwoitość

postawa zgodna z obowiązującymi zasadami etycznymi i moralnymi; porządność, uczciwość, solidność


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) przestrzeganie dobrych obyczajów i norm etycznych

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. przyzwoitka ż.

 przym. przyzwoity

 przysł. przyzwoicie

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) obyczajność, moralność, skromność, uczciwość

Wiktionary


przyzwoitszy

stopień wyższy od przymiotnika: przyzwoity; bardziej przyzwoity


SJP.pl


przyzwoity

1. postępujący zgodnie z obowiązującymi zasadami etycznymi i moralnymi; porządny, uczciwy, solidny;
2. świadczący o takim postępowaniu, np. przyzwoite zachowanie;
3. spełniający wymogi, taki jak należy; odpowiedni, właściwy, zadowalający


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) dość dobry, wystarczająco dobry, spełniający oczekiwania

 (1.2) porządny, dobrze się prowadzący, zachowujący się dobrze, porządnie, właściwie

 (1.3) właściwy, stosowny

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Naprawdę masz śliczną trójkątną buzię ze spiczastym noskiem i rzeczywiście trochę przypominasz zaaferowaną myszkę. Cudowną myszkę, z ciekawymi świata ślepkami. Poza tym masz oryginalne, rudawe włosy i zupełnie przyzwoite, wcale nie mysie nóżki.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌpʃɨzvɔˈjitɨ, AS: pšyzvoi ̯ity

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. przyzwoitka ż., przyzwoitość ż.

 przysł. przyzwoicie

 przym. nieprzyzwoity

Wiktionary


przyzwolenie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) pozwolenie, zgoda na coś

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Jeśli będziesz chciała rzucić tę pracę, to masz moje przyzwolenie.

 (1.1) Żona jest na mnie zła, że straciliśmy nasze oszczędności, a przecież inwestowałem za jej przyzwoleniem.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌpʃɨzvɔˈlɛ̃ɲɛ, AS: pšyzvolńe

Wiktionary

Powiązane:

 czas. ndk. przyzwalać, dk. przyzwolić

 rzecz. przyzwalanie n.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) aprobata, zgoda

Wiktionary


przyzwolić

czasownik nieprzechodni dokonany (ndk. przyzwalać)

 (1.1) dokonany od|przyzwalać.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: pʃɨzˈvɔlʲit͡ɕ, AS: pšyzvolʹić

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. przyzwolenie n.

Wiktionary


przyzwyczaić

wprowadzić nawyk, rutynę


SJP.pl

czasownik przechodni dokonany (ndk. przyzwyczajać)

 (1.1) dokonany od|przyzwyczajać.

czasownik zwrotny dokonany przyzwyczaić się (ndk. przyzwyczajać się)

 (2.1) dokonany od|przyzwyczajać się.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌpʃɨzvɨˈt͡ʃajit͡ɕ, AS: pšyzvyčai ̯

Wiktionary

Powiązane:

 czas. zwyknąć

 rzecz. zwyczaj

Wiktionary


przyzwyczajać

czasownik przechodni niedokonany (dk. przyzwyczaić)

 (1.1) stopniowo powodować przyjmowanie czegoś za zwykłe, a nawet potrzebne; uczyć z czasem traktowania kogoś normalnie albo wywoływać potrzebę obecności tej osoby; kształtować nawyki

czasownik zwrotny niedokonany przyzwyczajać się (dk. przyzwyczaić się)

 (2.1) zaczynać traktować jako zwyczajne, a nawet potrzebne; nabierać przyzwyczajenia

Wiktionary

Powiązane:

 czas. zwyknąć

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) oswajać, przystosowywać, przyuczać, wdrażać, zaprawiać

 (2.1) nawykać, oswajać się, przystosowywać się, przyuczać się, przywykać, zżywać się

Wiktionary


przyzwyczajenie

wprowadzić nawyk, rutynę


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) to do czego ktoś się przyzwyczaił

 (1.2) odczasownikowy od|przyzwyczaić.

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Miał kilka dziwnych przyzwyczajeń, np. pił herbatę wyłącznie zimną.

 (1.2) Przyzwyczajenie się do upałów jest dla mnie bardzo trudne.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. zwyczaj mrz.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) nawyk, zwyczaj

Wiktionary


przyzywanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|przyzywać.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. przyzwanie n., przyzyw m.

 czas. przyzywać ndk., przyzwać dk.

 przym. przyzywny, przyzywowy

Wiktionary


przyłączać

1. dołączać kogoś do jakiejś grupy;
2. zespalać coś z czymś w całość;
3. o atomach, jonach, cząsteczkach chemicznych: wiązać się z inną cząsteczką;
4. zespalać instalację wewnętrzną założoną w budynku, dzielnicy itp. z elementem układu ogólnego


SJP.pl

czasownik przechodni niedokonany (dk. przyłączyć)

 (1.1) dodawać nową jednostkę do czegoś większego

 (1.2) chem. wiązać ze sobą inny element i przez to nabierać nowych cech chemicznych

czasownik zwrotny niedokonany przyłączać się (dk. przyłączyć się)

 (2.1) stawać się częścią danej grupy

 (2.2) chem. łączyć się ze sobą, zmieniając się pod względem chemicznym

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. przyłączanie n., przyłącze n., przyłączenie n.

 czas. połączyć, łączyć, przyłączyć dk.

 przym. łącznikowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) doczepiać, dodawać, dołączać, przyczepiać, zespalać

 (1.2) wiązać

 (2.1) dołączać się, łączyć się, brać udział

 (2.2) łączyć się, wiązać się

Wiktionary


przyłącze

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) urządzenie techniczne, związane z obiektem budowlanym, zapewniające połączenie z siecią: elektryczną, wodną, gazową, kanalizacyjną itp.

Wiktionary

Przyłącze – element sieci uzbrojenia terenu lub jej część służąca do połączenia urządzeń, instalacji lub sieci należącej do podmiotu przyłączanego z pozostałą częścią sieci uzbrojenia terenu.

Podział przyłączy ze względu na rodzaj sieci uzbrojenia terenu
  • Przyłącza energetyczne:
    • do sieci elektroenergetycznej lub gazowej
      • przyłącze do sieci dystrybucyjnej
      • przyłącze do sieci przesyłowej

      Wikipedia

      Wymowa:

      IPA: pʃɨˈwɔ̃n͇t͡ʃɛ, AS: pšyu̯õṇče

      Wiktionary

      Powiązane:

       rzecz. przyłączanie n., przyłączenie n.

       czas. przyłączać, przyłączyć, łączyć, połączyć

       przym. przyłączowy

      Wiktionary


przyłączenie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|przyłączyć.

Wiktionary

Addycja, przyłączenie – reakcja chemiczna polegająca na przyłączeniu jednej cząsteczki do drugiej, w wyniku czego powstaje tylko jeden produkt, bez żadnych produktów ubocznych. W chemii organicznej addycja przebiega zwykle z rozerwaniem wiązania wielokrotnego węgiel-węgiel lub węgiel-heteroatom. Istnieją jednak proste reakcje addycji, które zachodzą bez zrywania wiązań wielokrotnych, na przykład rekombinacja rodników.

Wikipedia

Powiązane:

 czas. przyłączyć dk., przyłączać ndk.

 rzecz. przyłączanie n., przyłącze n.

Wiktionary


przyłączny

1. łączący się z czymś; przyległy;
2. dawniej: dający się przyłączyć


SJP.pl


przyłączyć

czasownik dokonany (ndk. przyłączać)

 (1.1) dołączyć kogoś do jakiejś grupy

 (1.2) zespolić coś z czymś w całość

 (2.2) wziąć udział w czymś, co się odbywa

 (2.3) nielegalnie podłączyć się do przewodów elektrycznych, gazowych, do licznika itp.

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Do chwilowych zwycięzców przyłączyli się potem zdradziecko pruscy mieszczanie, którym obcy był duch chrześcijańskiego rycerstwa, poparli w wojnie trzynastoletniej polskiego króla i oddali szmat kraju pod polskie władanie.

 (1.2) W 1944 r. kraje nadbałtyckie ponownie przyłączono do ZSRR.

 (1.3) Z uwagi na różne położenie dwóch grup metylowych przyłączonych do pierścienia pirydyny, możliwych jest sześć izomerów lutydyny.

 (1.4) Kiedy wreszcie przyłączą nas do sieci energetycznej?

 (2.2) No dalej! Przyłącz się do oporu.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: pʃɨˈwɔ̃n͇t͡ʃɨt͡ɕ, AS: pšyu̯õṇčyć

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. przyłącze n., przyłączanie n., przyłączenie n., łączenie n., połączenie n., podłączenie n., podłączanie n., złączanie n., złączenie n., włączanie n., włączenie n., załączanie n., załączenie n., łączność ż., łącze nmos., złącze nmos., łącznik m., łączniczka ż., połączenie n., łączenie n., przyłącze n., złączka ż.

 czas. przyłączać ndk., łączyć ndk., połączyć dk., podłączać ndk., podłączyć dk., złączać ndk., złączyć dk., włączać ndk., włączyć dk., załączać ndk., załączyć dk.

 przym. przyłączowy, łącznikowy

Wiktionary

Synonimy:

 (2.1) gw-pl|Śląsk Cieszyński|przistoć.

Wiktionary


przyładować

potocznie:
1. uderzyć kogoś mocno; przywalić, lutnąć, łupnąć;
2. skrzywdzić słowami, ostro skrytykować; przywalić;
3. mocno i gwałtownie zetknąć się z czymś; przywalić;
4. zrobić coś bardzo energicznie


SJP.pl


przyładowywać

potocznie:
1. uderzać kogoś mocno; lutować;
2. krzywdzić słowami, ostro krytykować;
3. mocno i gwałtownie stykać się z czymś


SJP.pl


przyłamać

1. łamiąc coś, nadać temu kształt;
2. potocznie: pozbawić kogoś w pewnym stopniu nadziei, chęci do działania;
3. złamać częściowo; nadłamać;
4. przyłamać się - potocznie:
a) ulec częściowemu złamaniu lub zgięciu; nadłamać się;
b) stracić w pewnym stopniu nadzieję i chęć do działania; podłamać się


SJP.pl


przyłamywać

1. łamiąc coś, nadawać temu kształt;
2. potocznie: pozbawiać kogoś w pewnym stopniu nadziei, chęci do działania;
3. łamać częściowo; nadłamywać;
4. przyłamywać się - potocznie:
a) ulegać częściowemu złamaniu lub zgięciu; nadłamywać się;
b) tracić w pewnym stopniu nadzieję i chęć do działania; podłamywać się


SJP.pl


przyłapać

czasownik przechodni dokonany (ndk. przyłapywać)

 (1.1) dokonany od|przyłapywać.

czasownik zwrotny dokonany przyłapać się (ndk. przyłapywać się)

 (2.1) dokonany od|przyłapywać się.

Wiktionary

Powiązane:

 czas. przyłapywać ndk.

 rzecz. przyłapanie n., przyłapywanie n.

Wiktionary


przyłapanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|przyłapać.

Wiktionary

Powiązane:

 czas. przyłapywać, przyłapać dk.

Wiktionary


przyłapywać

czasownik przechodni niedokonany (dk. przyłapać)

 (1.1) nakrywać kogoś w sytuacji która jest wstydliwa lub naganna

czasownik zwrotny niedokonany (dk. przyłapać się)

 (2.1) uświadamiać sobie robienie czegoś bezwiednie

Wiktionary

Powiązane:

 czas. przyłapać dk., łapać ndk., złapać dk.

 rzecz. przyłapywanie n., przyłapanie n., łapanie n., złapanie n.

Wiktionary


przyłapywanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|przyłapywać.

Wiktionary

Powiązane:

 czas. przyłapać, przyłapywać ndk.

Wiktionary


przyłazić

czasownik nieprzechodni niedokonany (dk. przyleźć)

 (1.1) pot. przychodzić, nie będąc mile widzianym

 (1.2) pot. przychodzić, idąc powoli

 (1.3) pot. młodz. przychodzić

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Musisz tu ciągle przyłazić?

 (1.3) Czy facetka od bioli nie wstydzi się przyłazić do budy z tym sianem na kaczanie?

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. przyłażenie n.

 czas. łazić ndk., przyleźć dk., leźć ndk.

Wiktionary


przyłbica

1. hełm z zasłoną opuszczaną na twarz, używany w Europie w XIV-XVII w.;
2. ruchoma zasłona w tym hełmie;
3. tarcza ochronna używana przez spawacza


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) hist. hełm z zasłoną opuszczaną na twarz, używany w Europie w XIV–XVII w.; także: ruchoma zasłona w tym hełmie;

 (1.2) tarcza z materiału ochronnego z okienkiem używana dla ochrony twarzy i głowy podczas spawania

 (1.3) osłona z przezroczystego tworzywa sztucznego używana dla ochrony przed odłamkami, zanieczyszczeniami itp.

 (1.4) biol. nazwa systematyczna|Cassis cornuta|ref=tak., zob. przyłbica rogata.;

Wiktionary

Przyłbica – rodzaj hełmów zamkniętych wyposażanych w podnoszoną zasłonę twarzy w formie profilowanej płyty. Przyłbice cieszyły się szczególną popularnością w XIV-XVII w. wśród ciężkiej jazdy (zwłaszcza rycerstwa).

Wikipedia

Powiązane:

 (1.3) półprzyłbica

Wiktionary


przyłębski

nazwisko


SJP.pl


przyłęcki

przymiotnik od: Przyłęk, Przyłęki


SJP.pl

Osoby o tym nazwisku:

  • Mirosław Przyłęcki – polski architekt, urbanista, konserwator zabytków i nauczyciel akademicki
  • Stanisław Przyłęcki – polski biochemik, fizjolog weterynarii
  • Tadeusz Przyłęcki – polski prawnik, adwokat i polityk, prezydent Radomia

Wikipedia


przyłęgów

Przyłęgów (niem. Preilsdorf) – wieś w Polsce położona w województwie dolnośląskim, w powiecie świdnickim, w gminie Żarów.

Wikipedia


przyłęk

nazwa kilku wsi w Polsce


SJP.pl

W Polsce
  • Przyłęk – wieś w woj. dolnośląskim, w pow. ząbkowickim, w gminie Bardo
  • Przyłęk – wieś w woj. łódzkim, w pow. opoczyńskim, w gminie Paradyż
  • Przyłęk – wieś w woj. mazowieckim, w pow. garwolińskim, w gminie Sobolew
  • Przyłęk – część wsi Czarna Wieś w woj. mazowieckim, w pow. radomskim, w gminie Pionki
  • Przyłęk – wieś w woj. mazowieckim, w pow. zwoleńskim, w gminie Przyłęk
  • Przyłęk – wieś w woj. podkarpackim, w pow. kolbuszowskim, w gminie Niwiska
  • Przyłęk – część wsi Pilchów w woj. podkarpackim, w pow. stalowowolskim, w gminie Zaleszany
  • Przyłęk – wieś w woj. śląskim, w pow. zawierciańskim, w gminie Szczekociny
  • Przyłęk – wieś w woj. świętokrzyskim, w pow. jędrzejowskim, w gminie Wodzisław
  • Przyłęk – wieś w woj. wielkopolskim, w pow. nowotomyskim, w gminie Nowy Tomyśl

Wikipedia


przyłęków

Przyłęków – wieś w Polsce położona w województwie śląskim, w powiecie żywieckim, w gminie Świnna.

W latach 1975–1998 miejscowość wchodziła w skład województwa bielskiego.

Wikipedia


przyłóg

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) daw. roln. pole nieorane, odłóg

Wiktionary


przyłoić

czasownik przechodni dokonany

 (1.1) pot. uderzyć mocno

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) gruchnąć, grzmotnąć, huknąć, palnąć, przyjebać, przywalić, rąbnąć, sprawić lanie, walnąć

Wiktionary


przyłów

1. przypadkowa złapana zwierzyna podczas odłowów konkretnych gatunków;
2. ogół złowionych ryb niekonsumpcyjnych, przerabiane na mączkę bądź wyrzucane za burtę


SJP.pl

Przyłów (ang. bycatch) – wszystkie zwierzęta niestanowiące celu, a złapane podczas odłowów lub połowów konkretnych gatunków użytkowych. Termin ten stosowany jest zwykle w rybołówstwie w odniesieniu do zwierząt złapanych w sieci lub na haki. Główną przyczyną dużego przyłowu jest stosowanie nieselektywnych metod łowienia. W Polsce definicję przyłowu w rybołówstwie morskim określiła ustawa z dnia 18 stycznia 1996 o rybołówstwie morskim:

Wikipedia


przyłożenie

  • Touchdown – element gry w futbol amerykański
  • przyłożenie – sposób zdobywania punktów w rugby

Wikipedia


przyłóżkowy

znajdujący się przy łóżku


SJP.pl


przyłożyć

czasownik przechodni dokonany (ndk. przykładać)

 (1.1) dokonany od|przykładać.

czasownik zwrotny dokonany przyłożyć się (ndk. przykładać się)

 (2.1) dokonany od|przykładać się.

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Przyłóż nos do tego kwiatka i poczuj ten wspaniały zapach.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: pʃɨˈwɔʒɨt͡ɕ, AS: pšyu̯ožyć

Wiktionary


przyłubsko

Przyłubsko – wieś w Polsce położona w województwie śląskim, w powiecie zawierciańskim, w gminie Kroczyce, nad Krztynią.

W latach 1954-1959 wieś była siedzibą gromady Przyłubsko, po jej zniesieniu w gromadzie Kroczyce. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa częstochowskiego.

Wikipedia


przyłucki

nazwisko


SJP.pl


przyłuski

nazwisko


SJP.pl

2 miejscowości w Polsce:

  • Przyłuski – wieś w woj. łódzkim, w pow. rawskim, w gminie Biała Rawska
  • Przyłuski – wieś w woj. łódzkim, w pow. rawskim, w gminie Sadkowice

Osoby:

  • Alicja Przyłuska-Fiszer (ur. 1955) – filozof, rektor AWF w Warszawie
  • Bronisław Przyłuski (1905–1980) – poeta, dramatopisarz, dziennikarz emigracyjny
  • Jakub Przyłuski (1512–1554) – polski prawnik, pisarz polityczny związany z ruchem egzekucyjnym, poeta
  • Jan Przyłuski – ujednoznacznienie
  • Jean Przyluski (1885–1944) – orientalista
  • Leon Przyłuski (1789–1865) – arcybiskup poznańsko-gnieźnieński i prymas Polski i Litwy

Wikipedia


przz

skrót od: Powiatowa Rada Związków Zawodowych


SJP.pl


ps

[czytaj: pe-ES] skrót od:
a) postscriptum - dopisek na końcu listu; P.S.;
b) PlayStation - 32-bitowa konsola do gier wideo; PSX;
c) Przegląd Sportowy;
d) Przegląd Szachowy;
e) Politechnika Szczecińska


SJP.pl

skrótowiec

 (1.1) = post scriptum;

 (1.2) = PostScript;

 (1.3) = przedsiębiorstwo społeczne

Wiktionary

Wikipedia

Wymowa:

IPA: pɛ‿ˈːs, AS: p•‿es

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. post scriptum n.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) P.S.

Wiktionary


ps.

skrót od: pseudonim; pseud.


SJP.pl

skrót

 (1.1) = pseudonim

 (1.2) = prasłowiański

 (1.3) = prąd stały

 (1.4) = przysłówek

 (1.5) = psalm

Wiktionary

  • pseudonim
  • język prasłowiański

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) dowódca: kpt. Władysław Żogło (ps. „Zych”); (Wikipedia)

Wiktionary

Wymowa:

IPA: psɛwˈdɔ̃ɲĩm, AS: pseu̯dõńĩm

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) pseud.

Wiktionary


psaligrafia

sztuka wycinania, rzemiosło artystyczne polegające na wykonywaniu ozdób z papierowych wycinek, najczęściej symetrycznych, tworzących ażurowe ornamenty


SJP.pl


psalm

biblijna pieśń religijna lub utwór literacki oparty na takiej pieśni


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) rel. biblijny utwór modlitewno-hymniczny;

 (1.2) liter. liryczny utwór modlitewny wzorowany na poezji starotestamentalnej

Wiktionary

Psalm (stgr. ψαλμός – psalmós, pochodzi od psallein i oznacza śpiew przy akompaniamencie instrumentu strunowego zwanego psalterionem) – liryczny utwór modlitewny, rodzaj pieśni religijnej o podniosłym charakterze, którego adresatem jest zazwyczaj Bóg, rzadziej człowiek. Ze względu na treść wyróżnia się psalmy dziękczynne, błagalne, pokutne, prorocze, pochwalne, patriotyczne, żałobne.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Wiele psalmów Dawida to modlitwy dziękczynne.

 (1.2) Znalazłem stronę z tekstami psalmów autorstwa Zygmunta Krasińskiego.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: psalm, AS: psalm

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. psalmista mos., psalmistka ż., psalmograf mos., psalmodia ż., psałterz mrz., psałterzysta mos.

 przym. psalmowy, psalmodyczny

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) stpol. żalm

Wiktionary


psalmiczny

psalm; psalmowy


SJP.pl


psalmista

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) bibl. autor psalmów biblijnych

 (1.2) rel. śpiewający psalmy podczas liturgii

Wiktionary

Psałterzysta – w liturgii osoba, odpowiedzialna za wykonywanie śpiewów międzylekcyjnych. Zwana także psalmistą lub kantorem psalmu.

Wikipedia

Przykłady

 (1.2) Ksiądz wskazał psalmiście miejsce obok lektora.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. psalm mrz., psalmodia ż.

:: fż. psalmistka ż.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.2) psałterzysta

Wiktionary


psalmistka

psalmista


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) kobieta śpiewająca psalmy podczas liturgii

Wiktionary

Patrz:

psalmista

Powiązane:

 rzecz. psalm m., psalmodia ż.

:: fm. psalmista m.

Wiktionary


psalmodia

zbiór religijnych, najczęściej moralizatorskich utworów poetyckich pisanych stylem wzorowanym na psalmach, a także: recytacja lub śpiew tego typu tekstów


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) śpiewanie psalmów

Wiktionary

  • Psalmodia – część liturgii godzin
  • Psalmodia – chór mieszany przy Uniwersytecie Papieskim Jana Pawła II
  • Psalmodia polska – cykl poetycki polskiego poety barokowego Wespazjana Kochowskiego, napisany w 1693 i opublikowany w Częstochowie w 1695

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Po porannej psalmodii klerycy poszli na wykłady z liturgiki.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. psalm m., psalmista m., psalmistka ż., psałterz m.

 przym. psalmowy, psalmodyczny

Wiktionary


psalmodyczny

powiązany w jakiś sposób z psalmodią (zbiorem religijnych, najczęściej moralizatorskich utworów poetyckich pisanych stylem wzorowanym na psalmach)


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z psalmodią, dotyczący psalmodii

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. psalmodia ż., psalm m.

 przym. psalmowy

Wiktionary


psalmograf

autor psalmów; psalmista


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) autor psalmów

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. psalm mrz.

Wiktionary


psalmowy

psalm; psalmiczny


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z psalmem, dotyczący psalmu

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. psalm m., psalmodia ż.

 przym. psalmodyczny

Wiktionary


psalterion

Psalterium, psałterium, psalterion (dawniej szaltarz, zaltarz, zołtarz) – dawny instrument muzyczny z grupy chordofonów; rodzaj cytry. Popularny w średniowiecznej Europie, znany w kulturze perskiej i hebrajskiej od starożytności; zaczął zanikać w epoce renesansu. Odmianą psalterium jest cytra uderzana – cymbały.

Wikipedia


psalterium

Psalterium, psałterium, psalterion (dawniej szaltarz, zaltarz, zołtarz) – dawny instrument muzyczny z grupy chordofonów; rodzaj cytry. Popularny w średniowiecznej Europie, znany w kulturze perskiej i hebrajskiej od starożytności; zaczął zanikać w epoce renesansu. Odmianą psalterium jest cytra uderzana – cymbały.

Wikipedia


psametyk

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy, nazwa własna

 (1.1) imię niektórych starożytnych władców egipskich

Wiktionary


psamit

osadowa skała okruchowa, do której zalicza się piasek i piaskowiec


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) geol. zwięzła skała okruchowa lub luźny osad składające się z cząstek wielkości ziaren piasku;

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Piaskowiec jest psamitem.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈpsãmʲit, AS: psãmʹit

Wiktionary

Powiązane:

 przym. psamitowy

Wiktionary


psammit

okruchowa skała osadowa o wielkości ziaren od 0,01 do 2 milimetrów, np. piasek, piaskowiec; psamit


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męski

 (1.1) miner. mniej więcej milimetrowe ziarna skał

 (1.2) bud. materiał budowlany z psammitów (1.1)

Wiktionary


psammofit

roślina przystosowana do życia w środowisku piaszczystym, odgrywająca zasadniczą rolę w procesie zarastania wydm i utrwalania lotnych piasków


SJP.pl

Psammofit, roślina psammofilna (gr. ψάμμος, psámmos – piasek; φυτόν phutón – roślina) – roślina występująca na podłożu piaszczystym, zwłaszcza na piaskach ruchomych, takich jakie kształtują wydmy.

Cechą charakterystyczną siedlisk piaszczystych jest ich tworzenie przez luźne, nie związane wzajemnie ziarna piasku, łatwo poruszane w efekcie przez wiatr. Na plażach dodatkowym czynnikiem ekologicznym jest zasolenie. Rozwój psammofitów powoduje przemiany siedlisk piaszczystych związane ze stabilizującym piaski działaniem pokrywy roślinnej, prowadząc m.in. do powstania próchnicy.

Wikipedia


psammofity

roślina przystosowana do życia w środowisku piaszczystym, odgrywająca zasadniczą rolę w procesie zarastania wydm i utrwalania lotnych piasków


SJP.pl

Psammofit, roślina psammofilna (gr. ψάμμος, psámmos – piasek; φυτόν phutón – roślina) – roślina występująca na podłożu piaszczystym, zwłaszcza na piaskach ruchomych, takich jakie kształtują wydmy.

Cechą charakterystyczną siedlisk piaszczystych jest ich tworzenie przez luźne, nie związane wzajemnie ziarna piasku, łatwo poruszane w efekcie przez wiatr. Na plażach dodatkowym czynnikiem ekologicznym jest zasolenie. Rozwój psammofitów powoduje przemiany siedlisk piaszczystych związane ze stabilizującym piaski działaniem pokrywy roślinnej, prowadząc m.in. do powstania próchnicy.

Wikipedia


psammon

drobne rośliny i zwierzęta (np. wrotki, okrzemki, zielenice) zasiedlające przestrzenie pomiędzy ziarnami wilgotnego piasku strefy przybrzeżnej mórz, jezior i rzek


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męski

 (1.1) biol. organizmy żyjące w wilgotnym piasku;

Wiktionary

Psammon, psammobentos – grupa organizmów zamieszkujących wilgotny piasek przybrzeżny. W jego skład wchodzą głównie bakterie, glony, pierwotniaki i wrotki, a także wirki, brzuchorzęski, nicienie, pierścienice, niesporczaki i widłonogi. Środowiskiem ich życia jest woda znajdująca się między ziarenkami piasku, zazwyczaj silnie nasycona solami mineralnymi oraz związkami organicznymi.

Wikipedia


psar

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) daw. sługa zajmujący się psiarnią

Wiktionary

Psar – wieś położona w południowo-wschodniej części Albanii w gminie Qendër Ersekë. Wieś znajduje się 131 kilometrów od stolicy państwa, Tirany.

Wikipedia

Powiązane:

 rzecz. pies m., psiarz m., psiarnia ż.

 przym. psi

Wiktionary


psarski

przymiotnik od: Psary


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) przym. od Psary

Wiktionary

Osoby o tym nazwisku:

  • Jakub Psarski – polski dyplomata
  • Józef Psarski – polski lekarz, działacz narodowy, społeczny i oświatowy
  • Romuald Psarski – polski bojownik niepodległościowy
  • Wiktor Psarski – polski szlachcic, uczestnik powstań
  • Zygmunt Psarski – polski żołnierz

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ˈpsarsʲci, AS: psarsʹḱi

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Psary

Wiktionary


psary

nazwa wielu wsi w Polsce


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj niemęskoosobowy, liczba mnoga, nazwa własna

 (1.1) geogr. nazwa kilkunastu miejscowości w Polsce;

Wiktionary

W Polsce
  • Psary – wieś w woj. dolnośląskim, w pow. górowskim, w gminie Jemielno
  • Psary – kolonia w woj. dolnośląskim, w pow. legnickim, w gminie Legnickie Pole
  • Psary – wieś w woj. dolnośląskim, w pow. oławskim, w gminie Oława
  • Psary – wieś w woj. dolnośląskim, w pow. trzebnickim, w gminie Wisznia Mała
  • Psary – wieś w woj. kujawsko-pomorskim, w pow. włocławskim, w gminie Chodecz
  • Psary – wieś w woj. łódzkim, w pow. łowickim, w gminie Bielawy
  • Psary – osada w woj. łódzkim, w pow. łowickim, w gminie Bielawy
  • Psary – wieś w woj. łódzkim, w pow. opoczyńskim, w gminie Sławno
  • Psary – wieś w woj. łódzkim, w pow. poddębickim, w gminie Dalików
  • Psary – wieś w woj. łódzkim, w pow. skierniewickim, w gminie Nowy Kawęczyn
  • Psary – wieś w woj. małopolskim, w pow. chrzanowskim, w gminie Trzebinia
  • Psary – wieś w woj. mazowieckim, w pow. kozienickim, w gminie Kozienice
  • Psary – wieś w woj. mazowieckim, w pow. płockim, w gminie Drobin
  • Psary – wieś w woj. mazowieckim, w pow. pułtuskim, w gminie Obryte
  • Psary – wieś w woj. śląskim, w pow. będzińskim, w gminie Psary
  • Psary – wieś w woj. śląskim, w pow. lublinieckim, w gminie Woźniki
  • Psary – wieś w woj. świętokrzyskim, w pow. włoszczowskim, w gminie Secemin
  • Psary – wieś w woj. wielkopolskim, w pow. kolskim, w gminie Babiak
  • Psary – osada leśna w woj. wielkopolskim, w pow. kolskim, w gminie Babiak
  • Psary – wieś w woj. wielkopolskim, w pow. ostrowskim, w gminie Sieroszewice
  • Psary – wieś w woj. wielkopolskim, w pow. tureckim, w gminie Przykona
  • Psary – osada w woj. zachodniopomorskim, w pow. świdwińskim, w gminie Świdwin

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ˈpsarɨ, AS: psary

Wiktionary

Powiązane:

 przym. psarski

Wiktionary


psałterz

zbiór psalmów, czyli modlitw przeznaczonych do śpiewania


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) zbiór psalmów

Wiktionary

Psałterz (w średniowiecznej łacinie psalterium od późnogr. psaltērion) – wydana oddzielnie księga zawierająca 150 biblijnych psalmów używana jako modlitewnik, śpiewnik, bądź też przeznaczona do celów liturgicznych w chrześcijaństwie lub judaizmie. Nazwa księgi pochodzi od strunowego szarpanego instrumentu muzycznego posiadającego płaskie pudło rezonansowe, nazywanego w języku greckim psalterium. Niektóre psałterze w wersji Septuaginty, jak np. Psałterz synajski, zawierają też dodatkowe kantyki znane jako Ody.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Obok psałterza diakon zobaczył stojący na półce ewangeliarz.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. psalm mrz., psalmista mos., psalmistka ż., psalmodia ż., psałterzysta mos.

Wiktionary


psałterzysta

1. w liturgii: osoba wykonująca psalm między czytaniami; psalmista;
2. duchowny odmawiający psałterz za beneficjum


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) daw. duchowny zobowiązany do odmawiania psałterza za beneficjum

 (1.2) osoba śpiewająca psalmy

Wiktionary

Psałterzysta – w liturgii osoba, odpowiedzialna za wykonywanie śpiewów międzylekcyjnych. Zwana także psalmistą lub kantorem psalmu.

Wikipedia

Powiązane:

 rzecz. psałterz m., psalm m., psalmista m., psalmistka ż.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.2) psalmista

Wiktionary


psb

skrótowiec

 (1.1) = sport. Polskie Stowarzyszenie Biegów

 (1.2) = Polskie Składy Budowlane;

Wiktionary


psc

skrótowiec

 (1.1) = ang. Polish Society of Cinematographers → Stowarzyszenie Twórców Obrazu Filmu Fabularnego

Wiktionary


pścinno

Pścinno – wieś w Polsce położona w województwie kujawsko-pomorskim, w powiecie radziejowskim, w gminie Bytoń.

Wikipedia


psd

[czytaj: pe-es-DE]
1. skrót od: Polskie Stronnictwo Demokratyczne (a) stronnictwo liberalno-konserwatywne działające w latach 1848-1918 głównie w Galicji Zachodniej i we Lwowie;
b) organizacja konspiracyjna działająca w latach II wojny światowej);
2. skrót od: Polskie Stowarzyszenie Dekarzy;
3. skrót od: Prawosławne Seminarium Duchowne;
4. format pliku


SJP.pl


pse

[czytaj: pe-es-E] skrót od: Polskie Sieci Elektroenergetyczne


SJP.pl


psefit

skała okruchowa luźna bądź zwięzła


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) geol. zwięzła skała okruchowa lub luźny osad składające się z okruchów wielkości żwiru;

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Zlepieniec jest psefitem.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈpsɛfʲit, AS: psefʹit

Wiktionary

Powiązane:

 przym. psefitowy

Wiktionary


psefologia

nauka o wyborach, systemach głosowania, prawie wyborczym czynnym i biernym itp.


SJP.pl


psek

rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy

 (1.1) stpol. piesek

Wiktionary


pseud.

skrót od: pseudonim; ps. (częściej)


SJP.pl

skrót

 (1.1) = pseudonim

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Grupa powstała w 1994 w Warszawie z inicjatywy raperów Piotra Więcławskiego (pseud. Vienio) i Pawła Włodkowskiego (pseud. Włodi). (Wikipedia)

Wiktionary

Wymowa:

IPA: psɛwˈdɔ̃ɲĩm, AS: pseu̯dõńĩm

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) ps.

Wiktionary


pseudancjum

1. kwiatostan przypominający pojedynczy kwiat;
2. hipoteza wyjaśniająca pochodzenie kwiatu roślin okrytozalążkowych; hipoteza kwiatostanowa


SJP.pl

  • Pseudancjum (botanika) – szczególna postać kwiatostanu
  • Pseudancjum (teoria)

Wikipedia


pseudo

potocznie: pseudonim


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) zob. pseudonim.

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) ,,A co za gość, pan Kominek! (…) Mówiłem panu już nieraz, że moje pseudo jest Kmicic, a nie Kominek!

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈpsɛwdɔ, AS: pseu̯do

Wiktionary


pseudo-

przedrostek

 (1.1) …pierwszy człon wyrazów złożonych będących nazwami i określeniami osób, rzeczy lub zjawisk, które nie są tym, co udają lub naśladują

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Ten pseudopoeta nawet zdania nie potrafi poprawnie zbudować.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) quasi-

Wiktionary


pseudo-polak

ktoś, kto tylko z pozoru jest Polakiem, osoba niesłusznie uważana za Polaka; niby-Polak


SJP.pl


pseudo-rosjanin

ktoś, kto tylko z pozoru jest Rosjaninem, osoba niesłusznie uważana za Rosjanina


SJP.pl


pseudo-szekspir

marny poeta uważający się za drugiego Szekspira; pseudo-Teokryt


SJP.pl


pseudo-teokryt

marny poeta uważający się za drugiego Teokryta


SJP.pl


pseudoafera

rzekoma afera, wykreowana w celu odciągnięcia opinii publicznej od realnego problemu


SJP.pl


pseudoakacja

robinia pseudoakacja - gatunek drzewa z rodziny bobowatych; robinia akacjowa, grochodrzew akacjowy, robinia biała


SJP.pl


pseudoaktor

osoba stwarzająca pozory bycia aktorem, niesłusznie uważana za aktora


SJP.pl


pseudoaktywista

lekceważąco: osoba pragnąca uchodzić za aktywistę, a niemająca do tego żadnych podstaw


SJP.pl


pseudoaktywny

sprawiający wrażenie aktywnego, czynnego, zdolnego do działania


SJP.pl


pseudoaldehyd

substancja zapachowa nazywana aldehydem, ale niemająca grupy aldehydowej


SJP.pl


pseudoalkaloid

związek podobny do alkaloidu, który nie pochodzi od aminokwasów


SJP.pl


pseudoanegdota

dykteryjka przypominająca anegdotę, jednak niemogąca pełnić funkcji anegdoty, np. z powodu braku puenty


SJP.pl


pseudoanglicyzm

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) jęz. słowo utworzone z słów lub zwrotów pochodzących z języka angielskiego, ale niemające swojego odpowiednika w języku angielskim

 (1.2) jęz. zapożyczenie, którego znaczenie znacznie się różni od słowa lub zwrotu z języka angielskiego

Wiktionary

Pseudoanglicyzm – wyraz istniejący w języku innym niż angielski, utworzony ze słów i zwrotów języka angielskiego. W odróżnieniu od anglicyzmu nie ma jednak odpowiednika w języku angielskim. Są to również zapożyczenia, których znaczenie odbiega od słowa lub zwrotu angielskojęzycznego, różnią się formalnie lub semantycznie. Pseudoanglicyzmy występują w tych językach, w których istnieją zapożyczenia z języka angielskiego.

Wikipedia


pseudoargument

fakt lub twierdzenie niesłusznie uważane za argument


SJP.pl


pseudoartysta

lekceważąco: marny artysta, osoba niesłusznie uważana za artystę; niby-artysta


SJP.pl


pseudoartystka

pseudoartysta; niby-artystka


SJP.pl


pseudoartystyczny

niesłusznie uważany za artystyczny, nieprzedstawiający wartości artystycznej


SJP.pl


pseudoarystokrata

osoba stwarzająca pozory bycia arystokratą, niesłusznie uważana za arystokratę; niby-arystokrata


SJP.pl


pseudoarystokratka

kobieta stwarzająca pozory bycia arystokratką, niesłusznie uważana za arystokratkę


SJP.pl


pseudoawangardowy

pozornie awangardowy, niesłusznie uważany za awangardowy


SJP.pl


pseudobank

instytucja finansowa założona w celu przeprowadzania nielegalnych transakcji finansowych


SJP.pl


pseudobazylika

kościół, w którym nawa główna jest tylko nieznacznie wyższa od naw bocznych


SJP.pl

Pseudobazylika – typ kościoła, w którym nawa główna jest wyższa od naw bocznych, ale w przeciwieństwie do bazyliki kościół taki nie posiada okien w ścianach nawy głównej ponad rzędami podpór (kolumn lub filarów). Nawa główna doświetlana jest pośrednio, oknami umieszczonymi w ścianach naw bocznych. Możliwe sposoby przekrycia kościoła pseudobazylikowego to jeden wspólny dach nad trzema nawami lub dach dwuspadowy nad nawą główną i dachy pulpitowe nad bocznymi (podobnie jak w bazylice).

Wikipedia


pseudobiedermeierowski

nieudolnie naśladujący biedermeier (styl meblarstwa)


SJP.pl


pseudobrookit

Pseudobrookit – minerał z grupy tlenków.

Wikipedia


pseudobulwa

Pseudobulwa, nibybulwa – zgrubiały, nadziemny fragment łodygi obecny u wielu roślin storczykowatych (Orchidaceae) cechujących się wzrostem sympodialnym. W odróżnieniu od bulw nie jest skróconym pędem o ograniczonym wzroście. Pseudobulwy powstają z jednego międzywęźla (heteroblastyczne) lub z kilku międzywęźli (homoblastyczne). Na szczycie pseudobulw heteroblastycznych wyrastają pojedyncze liście, czasem kwiatostan. W przypadku pseudobulw homoblastycznych mogą być one ulistnione, przy czym zwykle albo liście na zgrubiałym odcinku szybko odpadają pozostawiając wyraźne blizny (zwłaszcza w dolnej części zgrubienia) lub liście dolne są suche, papierzaste.

Wikipedia


pseudocel

wtórna jama ciała powstała na skutek rozsunięcia się komórek mezodermy; pseudoceloma


SJP.pl

Pseudocel, pseudoceloma – nazwa kilku różnych typów pierwotnej jamy ciała wypełnionej płynem, charakteryzowanych brakiem mezodermy między jamą ciała a jelitem, tradycyjnie nazywanych także schizocelem lub schizocelomą. Pseudocel czasami jest definiowany jako wtórna jama ciała powstała na skutek rozsunięcia się komórek mezodermy. Ze względu na trudności interpretacyjne terminu pseudocel nie jest dobrą cechą taksonomiczną.

Wikipedia


pseudoceloma

wtórna jama ciała powstała na skutek rozsunięcia się komórek mezodermy; pseudocel


SJP.pl

Pseudocel, pseudoceloma – nazwa kilku różnych typów pierwotnej jamy ciała wypełnionej płynem, charakteryzowanych brakiem mezodermy między jamą ciała a jelitem, tradycyjnie nazywanych także schizocelem lub schizocelomą. Pseudocel czasami jest definiowany jako wtórna jama ciała powstała na skutek rozsunięcia się komórek mezodermy. Ze względu na trudności interpretacyjne terminu pseudocel nie jest dobrą cechą taksonomiczną.

Wikipedia


pseudochoroba

coś, co tylko z pozoru jest chorobą, coś niesłusznie uważanego za chorobę; niby-choroba


SJP.pl


pseudodebilizm

zespół objawów zbliżonych do debilizmu, wynikających z okresowego zahamowania emocjonalnego uniemożliwiającego ujawnienie swoich realnych zdolności intelektualnych


SJP.pl


pseudodemokracja

forma rządów, w których tylko pozornie władzę sprawuje lud, a w rzeczywistości ostateczne rozstrzygnięcia podejmowane są przez władze centralne; quasi-demokracja


SJP.pl


pseudodemokrata

polityk stwarzający pozory bycia demokratą, niesłusznie uważany za demokratę


SJP.pl


pseudodemokratka

pseudodemokrata


SJP.pl

Patrz:

pseudodemokrata

pseudodemokratyczny

stwarzający pozory demokratycznego; niby-demokratyczny


SJP.pl


pseudodipteros

typ świątyni w antycznej Grecji, odmiana dipterosu; pseudodypteros


SJP.pl

Dipteros (dypteros, dwuskrzydłowy) – świątynia, którą otacza podwójna kolumnada.

Szczególnie popularna w architekturze jońskiej (greckiej). Najsłynniejszym przykładem dipterosu jest świątynia Artemidy w Efezie, tzw. Artemizjon.

Wikipedia


pseudodowcip

rzadko: słaby, marny, nieudany dowcip


SJP.pl


pseudodowcipny

stwarzający pozory dowcipnego


SJP.pl


pseudodyplomata

lekceważąco o słabym, marnym dyplomacie


SJP.pl


pseudodypteros

typ świątyni w antycznej Grecji, odmiana dypterosu; pseudodipteros


SJP.pl


pseudodyskusja

coś niesłusznie uważanego za dyskusję; quasi-dyskusja


SJP.pl


pseudodziennikarka

kobieta uważająca się za dziennikarkę, ale niezasługująca na to miano


SJP.pl


pseudodziennikarski

niesłusznie uważany za dziennikarski, pozornie dziennikarski


SJP.pl


pseudodziennikarz

osoba uważająca się za dziennikarza, ale niezasługująca na to miano


SJP.pl


pseudoefedryna

organiczny związek chemiczny, prekursor do produkcji metamfetaminy


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) chem. farm. chemiczny związek organiczny, pochodna fenyloetyloaminy, syntetyczny analog efedryny, substancja stosowana w zapaleniach górnych dróg oddechowych;

Wiktionary

Pseudoefedryna – organiczny związek chemiczny, pochodna fenyloetyloaminy, syntetyczny analog występującej naturalnie efedryny. Jest substancją sympatykomimetyczną, powszechnie stosowaną w zapaleniach górnych dróg oddechowych w lekach bez recepty w postaci chlorowodorku lub siarczanu. Może być wyłącznym składnikiem terapeutycznym leku albo połączona z lekami przeciwhistaminowymi i przeciwbólowymi.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Dostępne na rynku środki zawierają tak duże ilości kodeiny, dekstrometorfanu i pseudoefedryny, że mogą wyeliminować objawy głodu narkotycznego u osób uzależnionych od opiatów, kokainy i amfetaminy.

Wiktionary


pseudoelegancja

pozorna elegancja, nieudolne naśladowanie eleganckiego ubioru i sposobu bycia


SJP.pl


pseudoelegancki

pozornie elegancki, niesłusznie uważany za elegancki


SJP.pl


pseudoempora

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) archit. prześwit w ścianie markujący emporę

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Nad nawami bocznymi znajdują się pseudoempory, otwarte do wnętrza tryforiami, nad nimi zaś stosunkowo nieduże okna.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. empora ż.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) pseudogaleryjka

Wiktionary


pseudoepigraf

1. utwór fałszywie podpisany, rozpowszechniony jako dzieło jakiejś znanej postaci;
2. dzieło o charakterze podobnym do pism Starego Testamentu, ale nienależące do pism kanonicznych


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) tekst, którego autorstwo jest nieprawdziwie przypisywane postaci historycznej;

 (1.2) pismo przypominające stylistycznie teksty Starego Testamentu, lecz nienależące do niego

Wiktionary

Pseudoepigraf (z gr. „pismo z fałszywym tytułem”) – dzieło literackie przypisywane określonej osobie, choć napisane przez kogoś zupełnie innego. Przypisane zazwyczaj jakiejś postaci o wysokim autorytecie lub znanej postaci biblijnej, jak np. Adamowi, Henochowi, Mojżeszowi czy też innym.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Nie można jej jednak uznać za pseudoepigraf, gdyż redaktorzy Księgi Ezechiela wyzyskali w niej, podobnie jak przy innych dziełach prorockich, różne źródła zawierające nauki proroka.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. pseudoepigrafia ż.

Wiktionary


pseudoepigrafia

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) przypisanie autorstwa dzieła literackiego postaci historycznej, która dzieła tego nie stworzyła

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) "(…) Historyk religii nie ma żadnego powodu, by się na pseudoepigrafię oburzać; przecież poszukiwanie prawdy często przybierało formy awanturnicze, często wręcz z nią zrośnięte, a pseudoepigrafia była właśnie jedną z nich".

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. pseudoepigraf

 przym. pseudoepigraficzny

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) pseudonimia

Wiktionary


pseudofan

potocznie: obsesyjny, natarczywy fanatyk, prześladujący swojego idola; psychofan


SJP.pl


pseudofanka

potocznie: obsesyjna, natarczywa fanatyczka, prześladująca swojego idola; psychofanka


SJP.pl


pseudofilozoficzny

pozornie filozoficzny, niesłusznie uważany za filozoficzny


SJP.pl

przymiotnik jakościowy

 (1.1) pogard. pretendujący do miana teorii filozoficznej, ale na to niezasługujący

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) (…) szuka się teraz łatwych wtajemniczeń Carlosa Castanedy i Paula Coelho, zamiast dzieł Mistrza Eckharta i Junga czyta się pseudofilozoficzne i pseudoantropologiczne modne bzdury.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. pseudofilozofia ż., pseudofilozof m.

 przysł. pseudofilozoficznie

Wiktionary


pseudofilozofka

pseudofilozof


SJP.pl

Patrz:

pseudofilozof

pseudofrancuski

pozornie francuski, niesłusznie uważany za francuski; niby-francuski


SJP.pl


pseudogamia

Ginogeneza, gynogeneza, pseudogamia – specyficzna odmiana partenogenezy spotykana u niektórych płazińców, nicieni, pierścienic, ryb i płazów polegająca na indukowaniu rozwoju jaja przez plemniki innego gatunku bez procesu kariogamii. Plemniki jednak nie wnikają do komórki jajowej.

Wikipedia


pseudogen

Pseudogen – fragment kwasu deoksyrybonukleinowego, który – mimo podobieństwa do genów – nie jest funkcjonalny, tzn. nie koduje białek. Pseudogeny powstają w wyniku dezaktywacji genów danego gatunku w wyniku długotrwałej akumulacji mutacji.

Wikipedia


pseudogotycki

naśladujący gotyk, będący imitacją gotyku


SJP.pl


pseudogotyk

styl architektoniczny naśladujący gotyk, będący imitacją gotyku; niby-gotyk


SJP.pl

Neogotyk – styl w architekturze, a także rzemiośle artystycznym, nawiązujący formalnie do gotyku, powstały około połowy XVIII wieku w Anglii i trwający do początku XX wieku, zaliczany do historyzmu.

Najczęściej spotyka się kościoły nawiązujące do kontynentalnych gotyckich lub rozbudowane gotyckie (katedra w Kolonii, katedra św. Wita w Pradze) oraz budowle wzorowane na gotyku angielskim (zamek w Kórniku, Świątynia Miłosierdzia i Miłości w Płocku).

Wikipedia


pseudohalucynacja

zaburzenie spostrzegania powstające bez odpowiednich bodźców zewnętrznych; omam rzekomy, halucynacja rzekoma


SJP.pl

Omamy rzekome, pseudohalucynacje, omamy psychiczne – objaw psychopatologiczny należący do zaburzeń spostrzegania, różniący się od halucynacji rzutowaniem w przestrzeń wewnętrzną.

Omamy rzekome zaliczają się do objawów psychopatologicznych klasyfikowanych do zaburzeń funkcji poznawczych grupy zaburzeń spostrzegania. Objawy zaburzeń spostrzegania klasyfikuje się dalej ze względu na sposób rzutowania oraz sądy: sąd realizujący i sąd klasyfikujący. W ich obrębie zalicza się je do zaburzeń spostrzegania bez adekwatnego bodźca, tak jak halucynacje i parahalucynacje.

Wikipedia


pseudohodowca

hodowca zwierząt niemający uprawnień, niezapewniający zwierzętom należytych warunków


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) osoba prowadząca pseudohodowlę; osoba rozmnażająca nierodowodowe psy lub koty w niewłaściwy sposób i bez należytej wiedzy

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Pseudohodowcą nazywamy każdą osobę doprowadzającą do rozrodu psów bez rodowodu w celach zarobkowych. Osoby takie bardzo często traktują zwierzęta jak towar, a rozmnażanie ich jak świetny sposób na business.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌpsɛwdɔxɔˈdɔft͡sa, AS: pseu̯doχodofca

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. pseudohodowla ż.

Wiktionary


pseudohodowczyni

hodowczyni zwierząt niemająca uprawnień, niezapewniająca zwierzętom należytych warunków


SJP.pl


pseudohodowla

niezarejestrowana hodowla zwierząt domowych


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) niewłaściwa hodowla (nierasowych, nierodowodowych psów, rzadziej kotów, nieposiadających uprawnień hodowlanych) prowadzona, najczęściej w celach zarobkowych, przez niekompetentną, nieuprawnioną do tego osobę;

Wiktionary

Pseudohodowla – niezarejestrowana hodowla nierasowych, w typie rasy, nierodowodowych zwierząt domowych, nieposiadająca uprawnień hodowlanych lub hodowla psów rasowych w niezarejestrowanej działalności.

Hodowle tego typu prowadzone są zarówno przez osoby niezrzeszone w żadnym stowarzyszeniu kynologicznym (w przypadku hodowli psów) bądź felinologicznym (w przypadku hodowli kotów), jak i występują przypadki łamania etyki hodowcy przez członków zrzeszonych np. w ZKwP i prowadzących hodowlę rodowodowych zwierząt. Pseudohodowle funkcjonują dla zysku i zazwyczaj rozmnażane są w nich psy i koty w typie „modnych”, popularnych ras.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Psy w pseudohodowlach często trzymane są w klatkach, ciemnych i ciasnych pomieszczeniach, piwnicach. Bywa, że są bite.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌpsɛwdɔxɔˈdɔvla, AS: pseu̯doχodovla

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. pseudohodowca m.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) fabryka szczeniąt / fabryka psów

Wiktionary


pseudohumanistyczny

pozornie humanistyczny, niesłusznie uważany za humanistyczny


SJP.pl


pseudohumanitarny

pozornie humanitarny, niesłusznie uważany za humanitarny


SJP.pl


pseudoidea

coś, co tylko z pozoru jest ideą, wzniosłą myślą


SJP.pl


pseudoideologiczny

pozornie ideologiczny, niesłusznie uważany za ideologiczny


SJP.pl


pseudointelektualista

lekceważąco: osoba stwarzająca pozory intelektualisty, niesłusznie uważana za intelektualistę


SJP.pl


pseudointelektualistka

lekceważąco: kobieta stwarzająca pozory intelektualistki, niesłusznie uważana za intelektualistkę


SJP.pl


pseudointelektualizm

lekceważąco: ogół zachowań osób usiłujących uchodzić za intelektualistów, a niemających do tego podstaw


SJP.pl


pseudointelektualny

pozornie intelektualny, niesłusznie uważany za intelektualny


SJP.pl


pseudointeligencja

lekceważąco:
1. grupa ludzi niedouczonych, aspirujących do miana osób wykształconych;
2. stwarzanie pozorów inteligencji


SJP.pl


pseudointeligent

osoba stwarzająca pozory bycia inteligentem, niesłusznie uważana za inteligenta


SJP.pl


pseudointeligentka

kobieta stwarzająca pozory bycia inteligentką, niesłusznie uważana za inteligentkę


SJP.pl


pseudoizochromatyczny

stwarzający pozory jednobarwności; pozornie jednobarwny


SJP.pl


pseudojamowiec

zwierzę, którego jama ciała jest pseudocelem - przestrzenią między ścianą ciała a narządami, wypełnioną płynem


SJP.pl


pseudokatalog

zbiór lub spis zbliżony budową do katalogu


SJP.pl


pseudokibic

pogardliwie: osoba uczestnicząca w imprezach sportowych w celu wzniecania burd i bójek pośród widzów


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) publ. kibic (najczęściej piłki nożnej), którego głównym celem jest wszczynanie burd w czasie meczów i bezpośrednio po nich, zachowujący się agresywnie wobec kibiców innej drużyny, policji itp.; chuligan stadionowy

Wiktionary

Pseudokibic (inaczej chuligan stadionowy, potocznie kibol, szalikowiec) – osoba związana z subkulturą stadionową, uczestnicząca w zbiorowym naruszaniu prawa na obiektach sportowych, najczęściej na stadionach piłki nożnej. Mianem pseudokibiców określa się również osoby prowokujące do naruszenia prawa (bójek) i uczestniczące w tzw. ustawkach. Naruszają one prawo w sposób zbiorowy, często także zorganizowany (tworzą tzw. bojówki). Za pseudokibiców uważa się najbardziej radykalnych kibiców danego klubu (najczęściej piłkarskiego). W Polsce do pseudokibiców należą najczęściej mężczyźni w wieku od 15 do 25 lat wywodzący się ze środowiska o niskim standardzie społecznym i kulturowym, bez wykształcenia lub z niskim poziomem wykształcenia, bez aspiracji i ambicji życiowych, często związani ze środowiskiem przestępczym. W warunkach polskich pseudokibice towarzyszą prawie każdej drużynie piłkarskiej, nawet w najniżej plasujących się klubach, czasem również w klubach innych niż piłkarskie (np. żużel). W celu uniknięcia odpowiedzialności za popełniane wykroczenia oraz przestępstwa pseudokibice zakładają na twarz kominiarki lub chusty.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Wydział do spraw Zwalczania Przestępczości Pseudokibiców realizuje zadania Komendy w zakresie rozpoznawania, rozpracowywania, ujawniania i zwalczania przestępstw i wykroczeń popełnianych w środowisku pseudokibiców […]

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) kibol

Wiktionary


pseudokibicka

pseudokibic; kibolka


SJP.pl


pseudoklasycystyczny

charakterystyczny dla kierunku literackiego rozwijającego się na początku XIX wieku w Księstwie Warszawskim, odwołującego się do głównych założeń klasycyzmu francuskiego; pseudoklasyczny


SJP.pl


pseudoklasycyzm

kierunek literacki rozwijający się na początku XIX wieku w Księstwie Warszawskim, odwołujący się do głównych założeń klasycyzmu francuskiego


SJP.pl


pseudoklasyczność

cechy typowe dla kierunku literackiego rozwijającego się na początku XIX wieku w Księstwie Warszawskim, odwołującego się do głównych założeń klasycyzmu francuskiego


SJP.pl


pseudoklasyczny

charakterystyczny dla kierunku literackiego rozwijającego się na początku XIX wieku w Księstwie Warszawskim, odwołującego się do głównych założeń klasycyzmu francuskiego; pseudoklasycystyczny


SJP.pl


pseudoklasyk

przedstawiciel kierunku literackiego rozwijającego się na początku XIX wieku w Księstwie Warszawskim, odwołującego się do głównych założeń klasycyzmu francuskiego


SJP.pl


pseudokod

sposób zapisu algorytmu, który rezygnuje ze ścisłych reguł składniowych na rzecz prostoty i zachowuje strukturę typową dla kodu zapisanego w języku programowania


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) inform. sposób zapisu algorytmu w sposób czytelny dla człowieka, zwykle z zachowaniem struktury właściwej językom programowania;

Wiktionary

Pseudokod – sposób zapisu algorytmu, w którym, zachowując strukturę charakterystyczną dla kodu zapisanego w języku programowania, rezygnuje się ze ścisłych reguł składniowych na rzecz prostoty i czytelności. Pseudokod nie zawiera szczegółów implementacyjnych (jak np. inicjalizacja zmiennych, alokacja pamięci itp.), często też opuszcza się w nim opis działania podprocedur (jeśli powinien być on oczywisty dla czytelnika), zaś nietrywialne kroki algorytmu opisywane są z pomocą formuł matematycznych lub zdań w języku naturalnym.

Wikipedia


pseudokomfort

pozorny komfort; niby-komfort


SJP.pl


pseudokomunista

osoba stwarzająca pozory bycia komunistą, niesłusznie uważana za komunistę


SJP.pl


pseudokomunistka

pseudokomunista


SJP.pl

Patrz:

pseudokomunista

pseudokomunistyczny

pozornie komunistyczny, niesłusznie uważany za komunistyczny; niby-komunistyczny


SJP.pl


pseudokonstytucyjny

pozornie konstytucyjny, niesłusznie uważany za konstytucyjny


SJP.pl


pseudokras

rzeźba powierzchni Ziemi zbliżona do rzeźby krasowej (krasu)


SJP.pl


pseudokrasowy

o rzeźbie powierzchni Ziemi: zbliżona do rzeźby krasowej (krasu), ale różniąca się od niej sposobem powstania


SJP.pl


pseudokrup

Podgłośniowe zapalenie krtani, krup to choroba układu oddechowego wywoływana przez infekcję wirusową górnych dróg oddechowych, prowadząca do utrudniającej oddychanie obrzęku krtani. Do objawów krupu należą: „szczekający” kaszel, świst krtaniowy (wysoki świszczący dźwięk) oraz chrypka. Objawy krupu mogą być łagodne, umiarkowane, ale też poważne, zagrażające życiu. Objawy często pogarszają się w czasie nocy. Pojedyncza dawka doustnych kortykosteroidów może pomóc w leczeniu choroby. W ciężkich przypadkach stosuje się adrenalinę (epinefryna). Czasem konieczna jest hospitalizacja.

Wikipedia


pseudokultura

coś stwarzającego pozory kultury, niesłusznie uważanego za kulturę; niby-kultura


SJP.pl


pseudoleczenie

pozorne leczenie, czynności niesłusznie uważane za lecznicze


SJP.pl


pseudolekarz

osoba udająca lekarza, zajmująca się leczeniem bez odpowiednich kwalifikacji


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) człowiek podszywający się pod lekarza

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌpsɛwdɔˈlɛkaʃ, AS: pseu̯dolekaš

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) znachor

Wiktionary


pseudolewicowy

pozornie lewicowy, niesłusznie uważany za lewicowy; niby-lewicowy


SJP.pl


pseudoliberalizm

kierunek polityczny niesłusznie uważany za liberalizm, stwarzanie pozorów liberalizmu


SJP.pl


pseudologia

zaburzenie psychiczne polegające na bezwiednej skłonności do kłamania, opowiadania nieprawdziwych historii, bez intencji oszukania rozmówcy; kłamstwo patologiczne; zespół Delbrucka


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) med. psych. schorzenie objawiające się kompulsywnym opowiadaniem fałszywych historii

 (1.2) rzad. żart. błędne objaśnienie pochodzenia wyrazu

Wiktionary

Pseudologia (inaczej pseudologia fantastica, mitomania, kłamstwo patologiczne, zespół Delbrücka, łac. mitomania, ang. pathological lying) – zaburzenie psychiczne objawiające się patologiczną skłonnością do opowiadania kłamstw najczęściej pod postacią zmyślonych opowiadań przedstawiających opowiadającego w korzystnym świetle.

Wikipedia

Synonimy:

 (1.1) mitomania

Wiktionary


pseudolosowość

pseudolosowy


SJP.pl

Generator liczb pseudolosowych (ang. pseudo-random number generator lub PRNG) – program lub podprogram, który na podstawie niewielkiej ilości informacji (ziarno, zarodek, ang. seed) generuje deterministycznie ciąg bitów, który pod pewnymi względami jest nieodróżnialny od ciągu uzyskanego z prawdziwie losowego źródła.

Wikipedia

Patrz:

pseudolosowy

pseudolosowy

w matematyce, informatyce: zbliżony charakterem do losowego, przypominający w pewnym stopniu losowy


SJP.pl


pseudoludowość

cecha czegoś mającego pewne cechy ludowe, naśladującego ludowość, ale niebędącego ludowym


SJP.pl


pseudoludowy

mający pewne cechy ludowe, naśladujący ludowość, ale niebędący ludowym; niby-ludowy


SJP.pl


pseudoluksusowy

pozornie luksusowy, niesłusznie uważany za luksusowy; niby-luksusowy


SJP.pl


pseudomalachit

Pseudomalachit (znany także jako lunnit, ehlit, fosforokalcyt, trombolit, dyhydryt, prasyn, tagilit) – minerał bardzo rzadki, podobny do malachitu.

Minerał ten bywa nazywany także fosforokalcytem, lunnitem (od nazwiska chemika, Lunna) oraz ehlitem (od nazwy miejscowości Ehle w Niemczech, gdzie został odkryty).

Wikipedia


pseudomedycyna

Medycyna niekonwencjonalna, paramedycyna, pseudomedycyna lub inaczej medycyna alternatywna, w skrócie alt-med – metody i praktyki, o których twierdzi się, że mają działanie lecznicze lub diagnostyczne, ale są obalone, niesprawdzone, niemożliwe do udowodnienia na podstawie badań naukowych lub ich działanie szkodliwe jest większe niż pozytywne działanie lecznicze. Te metody zazwyczaj nie są akceptowane, a niekiedy stoją w sprzeczności z medycyną opartą na badaniach naukowych (evidence-based medicine), oparte są na twierdzeniach niezgodnych z podstawową wiedzą przyrodniczą i medyczną i w opinii lekarzy i naukowców uchodzą za nieskuteczne albo o wiele gorsze od dostępnych metod oferowanych przez medycynę.

Wikipedia


pseudomedyczny

stwarzający pozory medycznego, niesłusznie uważany za medyczny; paramedyczny


SJP.pl


pseudometryka

Przestrzeń pseudometryczna – zbiór, w którym wprowadzono uogólnioną funkcję odległości (pseudometrykę), od przestrzeni metrycznej odróżnia ją to, że odległość między różnymi punktami może być równa zero.

Przestrzenie pseudometryczne znajdują zastosowanie w analizie funkcjonalnej. Są one szczególnym przypadkiem przestrzeni hemimetrycznych.

Wikipedia


pseudomilioner

osoba pragnąca uchodzić za milionera, a niemająca do tego żadnych podstaw; niby-milioner


SJP.pl


pseudomorfizm

zjawisko przybierania przez kryształy kształtu właściwego kryształom innego minerału


SJP.pl

Pseudomorfoza (inaczej pseudomorfizm od gr. ψευδο fałszywy i μορφή kształt) - zjawisko dziedziczenia formy zewnętrznej przez minerał wtórny lub agregat mineralny, który utworzył się w miejscu innego, pierwotnego minerału. Postać nowo powstałego minerału nawiązuje do wcześniej istniejącego kryształu, natomiast skład chemiczny i budowa wewnętrzna odpowiadają nowo utworzonemu minerałowi.

Wikipedia


pseudomorfoza

twór krystaliczny, którego zewnętrzna postać nie odpowiada jego budowie wewnętrznej i składowi chemicznemu; kryształ fałszywy


SJP.pl

Pseudomorfoza (inaczej pseudomorfizm od gr. ψευδο fałszywy i μορφή kształt) - zjawisko dziedziczenia formy zewnętrznej przez minerał wtórny lub agregat mineralny, który utworzył się w miejscu innego, pierwotnego minerału. Postać nowo powstałego minerału nawiązuje do wcześniej istniejącego kryształu, natomiast skład chemiczny i budowa wewnętrzna odpowiadają nowo utworzonemu minerałowi.

Wikipedia


pseudonarodowy

pozornie narodowy, niesłusznie uważany za narodowy; quasi-narodowy


SJP.pl


pseudonauka

system teorii i metod błędnie uważanych za naukowe; niby-nauka


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) zbiór twierdzeń nieakceptowanych powszechnie przez środowisko naukowe, które aspirują do miana nauki;

Wiktionary

Pseudonauka – zbiór twierdzeń, które aspirują do miana nauki, lecz nie spełniają jej podstawowych reguł, a w szczególności nie są oparte na metodzie naukowej i nie są intersubiektywnie weryfikowalne (nie mają oparcia w sprawdzalnych i możliwych do powtórzenia doświadczeniach).

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ˌpsɛwdɔ̃naˈwuka, AS: pseu̯dõnauka

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. pseudonaukowość ż.

 przym. pseudonaukowy

 przysł. pseudonaukowo

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) paranauka

Wiktionary


pseudonaukowiec

osoba uważająca się za naukowca, ale niezasługująca na to miano


SJP.pl

Pseudonauka – zbiór twierdzeń, które aspirują do miana nauki, lecz nie spełniają jej podstawowych reguł, a w szczególności nie są oparte na metodzie naukowej i nie są intersubiektywnie weryfikowalne (nie mają oparcia w sprawdzalnych i możliwych do powtórzenia doświadczeniach).

Wikipedia


pseudonaukowość

cecha czegoś stwarzającego pozory naukowego, niesłusznie uważanego za naukowego


SJP.pl


pseudonaukowy

stwarzający pozory naukowego, niesłusznie uważany za naukowy; quasi-naukowy


SJP.pl

przymiotnik jakościowy

 (1.1) taki, który będąc brednią, podszywa się pod naukę

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Skuteczne przeciwstawianie się pseudonaukowym oszustwom możliwe będzie tylko w lepiej wykształconym społeczeństwie.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. pseudonauka ż.

Wiktionary


pseudonim

przybrana lub nadana nazwa (np. imię, nazwisko) bądź znak (np. piktogram, kryptogram), których ktoś używa, aby ukryć swoje prawdziwe imię lub nazwisko


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) książk. przybrane imię, nazwisko lub inna nazwa, używane najczęściej przez artystów lub konspiratorów zamiast lub oprócz prawdziwych;

Wiktionary

Pseudonim (z stgr. ψευδώνυμος pseudonymos, dosł. „pod fałszywym imieniem; w skrócie: ps. lub pseud.) – indywidualna nazwa danej osoby, inna niż jej oficjalne imię i nazwisko.

Najczęściej pseudonim stosowany jest w celu ukrycia oficjalnych personaliów, czasami też jego nadanie ma ułatwić zapamiętanie jakiejś osoby lub ma podkreślać czyjeś cechy osobowe czy fizyczne.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) 10 stycznia 1864 roku opublikowano w „Kurierze Niedzielnym” jego wiersz „Do Pegaza”, podpisany pseudonimem Jan w Oleju.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: psɛwˈdɔ̃ɲĩm, AS: pseu̯dõńĩm

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. pseudonimia ż., pseudonimizacja ż., pseudonimowanie n.

 czas. pseudonimować ndk.

 przym. pseudonimowy, pseudonimizacyjny, pseudonimiczny

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) skr. pseudo, ps., pseud.

Wiktionary


pseudonimia

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) przypisanie autorstwa dzieła literackiego postaci historycznej, która dzieła tego nie stworzyła

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Termin "Tartar", jako miejsce "ciemnych lochów" dla odrzuconych, pojawia się wprawdzie w jego drugim liście (2 P 2, 4), istnieją jednak dość poważne przesłanki historyczne, które przemawiają za pseudonimią tego listu, czyli przeciwko autorstwu Piotra.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. pseudonim mrz.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) pseudoepigrafia

Wiktionary


pseudonimizacja

przetwarzanie danych osobowych w taki sposób, by nie można ich było przypisać konkretnej osobie bez użycia dodatkowych informacji, które są przechowywane i zabezpieczone w innym miejscu


SJP.pl

Pseudonimizacja – pojęcie wprowadzone do prawa za pomocą Rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016 r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia dyrektywy 95/46/WE (ogólne rozporządzenie o ochronie danych). Według art. 4 pkt 5 pojęcie pseudonimizacji oznacza przetworzenie danych osobowych w taki sposób, by nie można ich było już przypisać konkretnej osobie, której dane dotyczą, bez użycia dodatkowych informacji, pod warunkiem że takie dodatkowe informacje są przechowywane osobno i są objęte środkami technicznymi i organizacyjnymi uniemożliwiającymi ich przypisanie zidentyfikowanej lub możliwej do zidentyfikowania osobie fizycznej.

Wikipedia


pseudonimizować

przetwarzać dane osobowe w taki sposób, by nie można ich było przypisać konkretnej osobie bez użycia dodatkowych informacji, które są przechowywane i zabezpieczone w innym miejscu


SJP.pl


pseudonowatorski

stwarzający pozory nowatorskiego, niesłusznie uważany za nowatorski


SJP.pl


pseudoodległość

Pseudoodległość – odległość pomierzona jednostronnie. W przypadku geodezyjnych pomiarów odległości, proces ten następuje na drodze wysłania fali z instrumentu, odbicia od obiektu (lustra) i powrocie do instrumentu. W rzeczywistości zmierzona jest odległość dwa razy większa (tam i z powrotem). W przypadku pomiaru pseudoodległości (w systemach nawigacji satelitarnej) pomiar ten następuje tylko na drodze od nadajnika (satelity) do odbiornika.

Wikipedia


pseudoodwaga

zachowanie pozornie odważne, niesłusznie uważane za odważne


SJP.pl


pseudoodwrotny

macierz pseudoodwrotna - uogólnienie pojęcia macierzy odwrotnej dla macierzy, które nie są kwadratowe lub które są osobliwe


SJP.pl


pseudookno

coś, co tylko z pozoru pełni funkcję okna; niby-okno


SJP.pl


pseudoorientalny

pozornie orientalny, niesłusznie uważany za orientalny; niby-orientalny


SJP.pl


pseudopartyzancki

pozornie partyzancki, niesłusznie uważany za partyzancki


SJP.pl


pseudopatriota

osoba stwarzająca pozory bycia patriotą, niesłusznie uważana za patriotę


SJP.pl


pseudopatriotyczny

pozornie patriotyczny, niesłusznie uważany za patriotyczny


SJP.pl


pseudopałanka

rodzaj torbaczy


SJP.pl

Pseudopałanka (Pseudocheirus) – rodzaj ssaków z podrodziny pseudopałanek (Pseudocheirinae) w obrębie rodziny pseudopałankowatych (Pseudocheiridae).

Wikipedia


pseudopałankowate

rodzina torbaczy


SJP.pl

Pseudopałankowate (Pseudocheiridae) – rodzina ssaków z rzędu dwuprzodozębowców (Diprotodontia) wyłoniona z lotopałankowatych (Petauridae).

Wikipedia


pseudoperipteros

w starożytnej Grecji: rodzaj świątyni, w której naos był otoczony jedną kolumnadą, usytuowaną w tej samej odległości, co zewnętrzna kolumnada dipterosu; fałszywy dipteros


SJP.pl

Pseudoperipteros (pseudoperypteros, pseudoperypter) – świątynia (czasami inny budynek) w starożytnym Rzymie.

Pseudoperipteros posiadał układ, gdzie kolumnadę dookoła naosu zastąpiono półkolumnami wtopionymi w ścianę izby (celli).

Wikipedia


pseudopierwszy

liczby pseudopierwsze - liczby naturalne spełniające niektóre własności charakteryzujące liczby pierwsze, ale niebędące liczbami pierwszymi


SJP.pl


pseudopodium

kurczliwa wypustka plazmatyczna występująca u niektórych pierwotniaków oraz w niektórych komórkach zwierząt wielokomórkowych; nibynóżka


SJP.pl

  • nibynóżka, pseudopodium – wypustka cytoplazmatyczna u pierwotniaków
  • pseudopodium – gałązka wynosząca w górę zarodnię u torfowców i naleźlinów

Wikipedia


pseudopoeta

osoba pragnąca uchodzić za poetę, a niemająca do tego żadnych podstaw; niby-poeta


SJP.pl


pseudopojazd

coś, co tylko z pozoru jest pojazdem; niby-pojazd


SJP.pl


pseudopolityk

lekceważąco: marny polityk


SJP.pl


pseudopolski

pozornie polski, niesłusznie uważany za polski; niby-polski


SJP.pl


pseudopolszczyzna

coś, co tylko z pozoru jest w języku polskim; niby-polszczyzna


SJP.pl


pseudopoprawny

pozornie poprawny, niesłusznie uważany za poprawny


SJP.pl


pseudoposeł

lekceważąco: marny poseł


SJP.pl


pseudopostawa

rzadko: udawana, nieautentyczna postawa


SJP.pl


pseudopostępowy

pozornie postępowy, niesłusznie uważany za postępowy


SJP.pl


pseudopraca

coś, co tylko z pozoru jest pracą; niby-praca


SJP.pl


pseudoprawny

pozornie zgodny z prawem, niesłusznie uważany za zgodny z prawem


SJP.pl


pseudoprofilaktyczny

pozornie profilaktyczny, niesłusznie uważany za profilaktyczny; niby-profilaktyczny


SJP.pl


pseudoreligia

ruch lub ideologia mające cechy religii


SJP.pl

Pseudoreligia – pojęcie bliskoznaczne terminowi "antyreligia". Przedrostek "pseudo-" (z gr. "nieprawdziwy") wskazuje brak cech, które pozwalałyby sklasyfikować określone zjawisko jako religię, przy jednoczesnym spełnianiu pewnych kryteriów religii.

Wikipedia


pseudoreligijny

pozornie religijny, niesłusznie uważany za religijny


SJP.pl


pseudorewolucyjny

pozornie rewolucyjny, niesłusznie uważany za rewolucyjny


SJP.pl


pseudorodzina

rodzina niespełniająca podstawowych warunków i funkcji definiujących normalną rodzinę; niby-rodzina


SJP.pl


pseudoromantyczny

pozornie romantyczny, niesłusznie uważany za romantyczny; niby-romantyczny


SJP.pl


pseudorynkowy

pozornie rynkowy, niesłusznie uważany za rynkowy


SJP.pl


pseudosfera

powierzchnia obrotowa utworzona przez obrót traktrysy (krzywej, której odcinek stycznej od punktu styczności do określonej prostej ma stałą długość) wokół jej asymptoty


SJP.pl

Pseudosfera – powierzchnia obrotowa utworzona przez obrót traktrysy wokół jej asymptoty. Była analizowana przez Eugenio Beltramiego w 1868 roku.

Oznaczając przez r maksymalną odległość punktów tej powierzchni od jej osi (tzw. promień pseudosfery), dostaniemy dla pseudosfery:

  • pole powierzchni: S=4\pi r^{2},
  • objętość przestrzeni ograniczonej pseudosferą: V={\tfrac {2}{3}}\pi r^{3},
  • krzywizna Gaussa: K={\frac {-1}{r^{2}}} (z wyłączeniem osobliwości na brzegu).

Wikipedia


pseudoskalar

wielkość liczbowa zachowywana w przesunięciu równoległym i obrocie układu współrzędnych, ale zmieniająca znak przy zmianie zwrotu każdej osi na przeciwny


SJP.pl

Pseudoskalar – wielkość liczbowa zachowywana w przesunięciu równoległym i obrocie układu współrzędnych, ale zmieniająca znak przy zmianie zwrotu każdej osi na przeciwny.W teorii algebr Clifforda nad n-wymiarową przestrzenią liniową z bazą \{\mathbf {e} _{1},\dots ,\mathbf {e} _{n}\} przestrzenią pseudoskalarów jest jednowymiarowa przestrzeń rozpięta na iloczynie \mathbf {e} _{1}\dots \mathbf {e} _{n}.

Wikipedia


pseudoskalarny

pseudoskalar


SJP.pl

Patrz:

pseudoskalar

pseudosmuklik

pszczoła z rodziny smuklikowatych


SJP.pl


pseudosocjalistyczny

pozornie socjalistyczny, niesłusznie uważany za socjalistyczny; niby-socjalistyczny


SJP.pl


pseudosocjologiczny

pozornie socjologiczny, niesłusznie uważany za socjologiczny


SJP.pl


pseudosolaryzacja

technika ingerencji w obraz fotograficzny, polegająca na częściowym powtórnym odwróceniu tonów obrazu negatywowego na pozytywowy; zjawisko Sabattiera


SJP.pl

Zjawisko Sabattiera, nazywane jest też pseudosolaryzacją, gdyż wizualnie podobne jest do solaryzacji. Zjawisko to charakteryzuje się częściowym odwróceniem obrazu negatywowego na pozytywowy pod działaniem dodatkowego, równomiernego naświetlenia materiału światłoczułego podczas wywołania. W wyniku pseudosolaryzacji powstaje obraz pozytywowy z nałożonym, słabszym obrazem negatywowym, oba obrazy oddziela jasna linia graniczna zwana ekwidensytą, powstająca w wyniku zjawiska Eberharda.

Wikipedia


pseudośpiewak

osoba pragnąca uchodzić za śpiewaka, a niemająca do tego żadnych podstaw; niby-śpiewak


SJP.pl


pseudosporochnus

kopalny gatunek roślin z gromady paprotników


SJP.pl


pseudośredniowieczny

pozornie średniowieczny, niesłusznie uważany za średniowieczny


SJP.pl


pseudostereo

technika przetwarzania zapisu monofonicznego na zapis dający złudzenie stereofonicznego


SJP.pl


pseudostop

mieszanina jednego lub kilku metali albo stopów z tworzywami niemetalicznymi, stosowana jako tworzywo łożyskowe


SJP.pl


pseudosymetria

w mineralogii: występowanie kryształów minerałów w postaciach pozorujących wyższą symetrię niż symetria rzeczywista sieci przestrzennej tych kryształów; symetria fałszywa


SJP.pl


pseudoteoretyk

osoba uważająca się za teoretyka, ale niezasługująca na to miano


SJP.pl


pseudoteoria

rozumowanie mające wyłącznie pozory teorii naukowej


SJP.pl


pseudotkanka

nazwa nitkowatych, splecionych i częściowo pozrastanych ze sobą grup komórek o dużych przestworzach międzykomórkowych, tworzących ciało roślin niższych; tkanka rzekoma, plektenchyma


SJP.pl


pseudoturysta

osoba udająca, naśladująca turystę


SJP.pl


pseudoturystyczny

mający wyłącznie z pozoru charaktery turystyczny


SJP.pl


pseudoturystyka

działalność, która tylko z pozoru mogłaby być uznana za turystykę, mająca zwykle niewiele wspólnego z turystyką


SJP.pl


pseudouczony

osoba uważająca się za uczonego, ale niezasługująca na to miano; niby-uczony


SJP.pl


pseudousprawiedliwienie

pozorne usprawiedliwienie mające zastąpić usprawiedliwienie odwołujące się do rzeczywistych przesłanek


SJP.pl


pseudousprawnienie

zmiana, która tylko z pozoru służy poprawie funkcjonowania czegoś


SJP.pl


pseudowęgierski

pozornie węgierski, niesłusznie uważany za węgierski; niby-węgierski


SJP.pl


pseudowektor

wielkość fizyczna, która przy ciągłych transformacjach układu odniesienia (takich jak translacja lub obrót) przekształca się jak wektor, natomiast przy odbiciu zwierciadlanym i symetrii środkowej transformuje się odmiennie


SJP.pl

Pseudowektor (wektor osiowy) – wielkość fizyczna, która przy ciągłych transformacjach układu odniesienia (takich jak translacja lub obrót) przekształca się jak wektor, natomiast przy odbiciu zwierciadlanym i symetrii środkowej transformuje się odmiennie (np. zmienia zwrot wektora).

Wikipedia


pseudowektorowy

pseudowektor


SJP.pl

Patrz:

pseudowektor

pseudowiedza

nierzetelna, nieprawdziwa wiedza o kimś lub czymś


SJP.pl


pseudowybory

wybory, których wynik jest sfałszowany; farsa wyborcza


SJP.pl


pseudowykwintny

pozornie wykwintny, niesłusznie uważany za wykwintny


SJP.pl


pseudowyraz

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) jęz. twór językowy pozbawiony treści, choć często poprawnie zbudowany, zgodnie z regułami danego języka

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. wyraz m., wyrażanie n., wyrażenie n., wyrazistość ż.

 czas. wyrażać ndk., wyrazić dk.

 przym. wyrazowy, wewnątrzwyrazowy, wyraźny

 przysł. wyraziście

Wiktionary


pseudowytwórca

lekceważąco: marny wytwórca


SJP.pl


pseudowytworny

pozornie wytworny, niesłusznie uważany za wytworny


SJP.pl


pseudozabytek

coś, co tylko z pozoru jest zabytkiem; niby-zabytek


SJP.pl


pseudozboże

Zboża rzekome, pseudocerealia, pseudozboża – zbiorowa nazwa roślin, które nie są trawami (Poaceae) i nie muszą być bliżej spokrewnione pomiędzy sobą, a które łączy wytwarzanie owoców podobnych do ziaren zbóż pod względem zasobności skrobi.

Podobnie jak nasiona zbóż można je mleć na mąkę lub wykorzystywać w inny sposób. Pseudozboża nie zawierają glutenu i dlatego stanowią zamiennik zbóż dla osób chorych na celiakię lub z innych powodów stosujących dietę bezglutenową.

Wikipedia


pseudoznawca

osoba uważająca się za znawcę, ale niezasługująca na to miano; niby-znawca


SJP.pl


pseudoznawczyni

kobieta uważająca się za znawcę, ale niezasługująca na to miano


SJP.pl


pseudożona

kobieta mająca uchodzić za czyjąś żonę


SJP.pl


pseudozuch

przedstawiciel rodziny wczesnotriasowych archozaurów


SJP.pl


pseudozuchy

rodzina wczesnotriasowych archozaurów


SJP.pl


pseudożyczliwość

pseudożyczliwy


SJP.pl

Patrz:

pseudożyczliwy

pseudołaciński

pozornie łaciński, niesłusznie uważany za łaciński


SJP.pl


psi

przymiotnik od: pies


SJP.pl

przymiotnik dzierżawczy

 (1.1) należący do psa

przymiotnik relacyjny

 (2.1) dotyczący psa, określający psa, używany przy psie

przymiotnik jakościowy

 (3.1) charakterystyczny dla psa, mający cechy psa

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (4.1) dwudziesta trzecia litera alfabetu greckiego, ψ;

 (4.2) hist. litera wczesnej cyrylicy pochodząca od psi (4.1), ѱ;

forma rzeczownika.

 (5.1) daw. (dziś gwara.) M. i W. lm. od: pies

Wiktionary

  • psi – litera grecka
  • J/ψ – mezon
  • PSI – wł. Partito Socialista Italiano
  • psi – jednostka ciśnienia
  • psi – określenie na wszystkie zjawiska paranormalne
  • Polska Społeczność Internetu – organizacja
  • Proliferation Security Initiative – inicjatywa na rzecz bezpieczeństwa w kontekście proliferacji broni masowego rażenia
  • Psi – komunikator internetowy
  • Psi – album polskiego rapera Eldo

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Z budy wyglądała psia morda.

 (3.1) (…) Pan resztę za psie pieniądze sprzedajesz zagranicy!

 (4.1) W mechanice kwantowej literą psi oznacza się funkcję falową.

 (5.1) Albowiem obstąpili mię psi mnodzy: zbór złośników obiegł mię: przebodli ręce moje i nogi moje.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: pʲɕi, AS: pʹśi

Wiktionary

Powiązane:

 (1.1) rzecz. pies mzw., psina ż., psinka ż.

 (1.1) przysł. psio

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1-3.1) przest. pieski, sobaczy

Wiktionary


psiaczek

pieszczotliwie: pies; psiutek, psiunia, psiak, pieseniek, psina, psinka, piesio, psiuniek


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy

 (1.1) zdrobn. od: psiak

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈpʲɕat͡ʃɛk, AS: pʹśaček

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. arcypies mzw., pies m., piesek m., pieseczek m., psiak m., psiarnia ż., psiarz m., psina ż., psinka ż., psioczenie n., piesio mzw.

 przym. pieski, psi

 czas. psioczyć

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) psina, psinka

Wiktionary


psiadusza

(r. żeński) wyzwisko kierowane do kobiet; psiajucha, psianoga, psiawiara


SJP.pl

wykrzyknik

 (1.1) eufem. przekleństwo

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy lub żeński

 (2.1) eufem. wyzwisko

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) psiajucha

 (2.1) psiajucha

Wiktionary


psiajucha

(r. męski) osoba, której postępowanie nie jest akceptowane przez mówiącego; osoba deprecjonowana przez mówiącego


SJP.pl

wykrzyknik

 (1.1) eufem. przekleństwo

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy lub żeński

 (2.1) eufem. wyzwisko

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Psiajucha, znów zapomniałem o najważniejszym.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) psiadusza, psiakrew

 (2.1) psiadusza, psiakrew

Wiktionary


psiak

1. mały pies; psię, szczenię, szczeniak;
2. potocznie: niejadalny grzyb


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy

 (1.1) młody pies

 (1.2) pot. niejadalny grzyb kapeluszowy

Wiktionary

Grzyby niejadalne (pot. psie grzyby, psiaki) – grzyby, których owocniki dla człowieka nie są trujące, jednak nie nadają się do spożycia ze względu na nieprzyjemny smak, zapach, twardy miąższ, wielkość owocnika, ciężkostrawność, miejsce występowania, lub inne czynniki powodujące nieprzydatność spożywczą danego gatunku grzyba.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Weźmy jakiegoś psiaka ze schroniska.

 (1.2) Powyrzucałam Filipowi psiaki z koszyka.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: pʲɕak, AS: pʹśak

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. pies mzw., psiarnia ż., psiarz mos., psina ż., psinka ż., piesek mzw.

:: zdrobn. psiaczek mzw.

 przym. psi

 czas. psioczyć ndk.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) piesek, piesio, psiaczek

 (1.2) psi grzyb

Wiktionary


psiakość

łagodne przekleństwo; psiadusza, psiajucha, psiakostka, psianoga, psiakrew, psiamać, psiawiara


SJP.pl

wykrzyknik

 (1.1) delikatne przekleństwo

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Julek poczuł zazdrość. To nie miało sensu, że właśnie niezdarna Ula poratowała tajemniczego przybysza, wykazując w dodatku zręczność i przedsiębiorczość – Psiakość! – zaklął z cicha.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) psiakrew

Wiktionary


psiakostka

łagodne przekleństwo; psiadusza, psiajucha, psiakość, psianoga, psiakrew, psiamać, psiawiara


SJP.pl


psiakrew

łagodne przekleństwo; psiadusza, psiajucha, psiakostka, psiakość, psianoga, psiamać, psiawiara


SJP.pl

wykrzyknik

 (1.1) …powtarzany jako przekleństwo, wyraz raczej bez wulgarnego, czy grubiańskiego wydźwięku, w mowie potocznej często jako przerywnik w zdaniu lub partykuła emfatyczna (bezpośrednio po wyrazie, który mówca chce podkreślić)

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) A jednak dobrze jest, wszystko jest dobrze. Co? – może nie? Dobrze jest psiakrew, a kto powie, że nie, to go w mordę!

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) psiakość, psiamać, cholera, do diabła

Wiktionary


psiamać

łagodne przekleństwo; psiadusza, psiajucha, psiakostka, psiakość, psianoga, psiakrew, psiawiara


SJP.pl

wykrzyknik

 (1.1) eufem. przekleństwo wyrażające niezadowolenie, zaskoczenie, zdenerwowanie

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) eufem. cholera!, cholewa!, choroba!, holender!, psiakość!, psiakrew!, psiajucha!; wulg. kurwa mać!

Wiktionary


psianka

roślina zielna lub krzew z rodziny psiankowatych, występująca w wielu gatunkach, w Polsce najbardziej pospolita psianka słodkogórz


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) stpol. astr. Syriusz

Wiktionary

Psianka (Solanum L.) – rodzaj z rodziny psiankowatych. Obejmuje ok. 1200–1400–1700 gatunków roślin (jeden z kilkunastu najbardziej zróżnicowanych gatunkowo rodzajów wśród okrytonasiennych). Są one szeroko rozprzestrzenione – rodzaj jest kosmopolityczny, przy czym najbardziej jest zróżnicowany w Ameryce Środkowej i Południowej. Liczne gatunki zostały szeroko rozprzestrzenione jako gatunki uprawne lub zawleczone.

Wikipedia

Synonimy:

 (1.1) Kanikuła, Psia Gwiazda

Wiktionary


psiankowate

rodzina roślin z rzędu psiankowców, licząca ponad 2400 gatunków


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj niemęskoosobowy, liczba mnoga

 (1.1) syst. bot. nazwa systematyczna|Solanaceae|Juss.|ref=tak., rodzina roślin z rzędu psiankowców;

Wiktionary

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Do rodziny psiankowatych należy wiele ważnych roślin użytkowych.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. psianka ż., psiankowce lm nm.

Wiktionary


psiankowaty

o cechach psiankowatych (rodzina roślin)


SJP.pl


psiankowce

rząd roślin okrytonasiennych


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj niemęskoosobowy, liczba mnoga

 (1.1) syst. bot. nazwa systematyczna|Solanales|Dumort.|ref=tak., rząd roślin okrytonasiennych należący do kladu astrowych;

Wiktionary

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Psiankowce charakteryzują się szczytowym kwiatostanem.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. psianka ż., psiankowate lm nm.

Wiktionary


psiankowianka

miniarka psiankowianka - gatunek muchówki z rodziny miniarkowatych


SJP.pl


psianoga

(r. żeński) kobieta, której postępowanie nie jest akceptowane przez mówiącego; kobieta deprecjonowana przez mówiącego


SJP.pl

wykrzyknik

 (1.1) eufem. używany jako przekleństwo

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Psianoga, chyba nie zdążymy!

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) w mordę jeża, kurza stopa, kurza twarz, kurka wodna, kurczę blade, kurczę pieczone, kuźwa, kurde, kurdebalans, kurdefelek, kurdemol, kurna chata, kurna olek, kurtka na wacie, kurza melodia, jasna ciasna, jasny gwint, holender, choroba, choroba jasna, psiakość, psiakrew, psiamać, w mordę jeża, w mordkę jeża

Wiktionary


psiapara

osoba, której postępowanie nie jest akceptowane przez mówiącego; osoba deprecjonowana przez mówiącego


SJP.pl


psiapsi

poufale, żartobliwie: przyjaciółka; psiapsiółka, psiapsióła, psiapsia


SJP.pl


psiapsia

poufale, żartobliwie: przyjaciółka; psiapsiółka, psiapsióła, psiapsi


SJP.pl


psiapsióła

poufale, żartobliwie: przyjaciółka; psiapsiółka, psiapsia, psiapsi


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) żart. przyjaciółka

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) W czasie nocki u psiapsióły oglądałyśmy serial dla innej grupy wiekowej.

Wiktionary

Powiązane:

 zdrobn. psiapsiółka

Wiktionary


psiapsiółka

poufale, żartobliwie: przyjaciółka; psiapsióła, psiapsia, psiapsi


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) żart. przyjaciółka

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Gdzieś kupiła te czerwonobrązowe pantofle, psiapsiółko?

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. przyjaźń ż.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) żart. psiapsióła; neutr. przyjaciółka; przest. kuma, kumoszka, kumcia

Wiktionary


psiapsiółkować

psiapsiółkować się - żartobliwie: przyjaźnić się


SJP.pl


psiapsiuś

żartobliwie: mały piesek


SJP.pl


psiara

1. niska murawa z panującą gęstokępkową trawą - bliźniczką psią trawką, występująca na jałowych i zakwaszonych glebach, użytkowana głównie jako ubogie pastwisko dla owiec;
2. potocznie: wielbicielka psów


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) pot. miłośniczka psów

Wiktionary

Murawy bliźniczkowe, psiary (Nardetalia) – syntakson w randze rzędu zespołów roślinnych budowanych przez roślinność murawową z dominacją kępowej trawy – bliźniczki psiej trawki (Nardus stricta). Należy do klasy Nardo-Callunetea.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ˈpʲɕara, AS: pʹśara

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. arcypies mzw., psiarz m., psiarnia ż., pies m., psiarstwo n.

 przym. psi

Wiktionary


psiarczyk

pomocnik łowczego i dojeżdżacza, opiekujący się psami myśliwskimi


SJP.pl


psiarka

1. gatunek rośliny z rodziny wiechlinowatych; bliźniczka psia trawka, psia trawka;
2. potocznie: miłośniczka psów;
3. regionalnie: mleczaj rudy - gatunek grzybów z rodziny gołąbkowatych


SJP.pl


psiarnia

1. pomieszczenie dla psów myśliwskich lub hodowlanych;
2. gromada psów myśliwskich;
3. pogardliwie: policja


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) pomieszczenie dla psów myśliwskich lub hodowlanych

 (1.2) łow. zgraja psów myśliwskich

 (1.3) środ. obraź. policja

Wiktionary

  • psiarnia – pomieszczenie przeznaczone dla psów myśliwskich lub gromada psów myśliwskich należących do jednego właściciela

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ˈpʲɕarʲɲa, AS: pʹśarʹńa

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. psiaczek mzw., arcypies mzw., psiur mzw., pies m., piesek m., pieseczek m., psina ż., psinka ż., psiak m., psiątko n., psisko m., psica ż., psiarstwo n., psiarz m., psiara ż., psiarczyk m., psowate nmos., psioczenie n., psar mos.

 czas. psioczyć ndk.

 przym. psi, pieski, psowaty

Wiktionary


psiarski

psiarz


SJP.pl

Patrz:

psiarz

psiarstwo

1. potocznie:
a) pewna liczba psów domowych; psiarnia;
b) kynologia (nauka o psach);
2. pogardliwie:
a) ogół miłośników psów;
b) policja, policjanci; psiarnia


SJP.pl


psiarz

1. miłośnik psów;
2. hodowca psów;
3. dawniej: łowczy zajmujący się hodowlą i tresurą psów myśliwskich na potrzeby dworu


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) hist. służebny zajmujący się hodowlą i tresurą psów na potrzeby monarchy w średniowieczu

 (1.2) pot. posp. miłośnik psów

 (1.3) pot. posp. właściciel psa

 (1.4) pot. policjant

Wiktionary

Psiarze (psarze, psary, psiarczyki, łac canniductores, custodes canum, niem. Hundefuehrer lub Hundewarter) – w okresie wczesnego średniowiecza grupa książęcej ludności służebnej zajmująca się hodowlą, tresurą i prowadzeniem psów na potrzeby monarchów świeckich i książąt Kościoła. Służebnicy (ministeriales) zwani psiarzami na dworach królewskich, książęcych i biskupich podlegali urzędnikom dworskim zwanym łowczymi. Ich zadaniem była opieka nad psami szkolonymi do łowów i prawdopodobnie uczestniczenie w polowaniach.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: pʲɕaʃ, AS: pʹśaš

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. arcypies mzw., psiur mzw., psar mos., psioczenie n., psiara ż., pies m., psowate nmos. lm., psiarnia ż., psica ż., psiątko n., psina ż., piesek m., psiaczek m., psinka ż., pieseczek m., psiak m., psisko n.

 przym. psi, psowaty, pieski

 przysł. psio

 czas. psioczyć

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) psarz, psar

Wiktionary


psiątko

pieszczotliwe zdrobnienie od: psię


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) zdrobn. od: psię

 (1.2) pieszcz. mały piesek, szczeniak

Wiktionary

Przykłady

 (1.2) Na wycieraczce siedziało drżące psiątko.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. pies mzw./mos., psię n., psina ż., piesunio n.

 przym. psi

 przysł. psio

Wiktionary

Synonimy:

 (1.2) psię, psina

Wiktionary


psiawiara

(r. męski) osoba, której postępowanie nie jest akceptowane przez mówiącego; osoba deprecjonowana przez mówiącego


SJP.pl


psica

suka;
1. potocznie: samica psa;
2. obraźliwie o kobiecie; sucz


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) rzad. samica psa

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. arcypies mzw., pies m., piesek mzw., psiarnia ż., psiarz m., psina ż., psinka ż., psioczenie n.

 przym. psi

 czas. psioczyć

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) suka

Wiktionary


psidło

z politowaniem lub współczuciem o psie; psisko


SJP.pl


psię

młode psa; szczenię, szczeniak, psiak


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) daw. młody piesek, szczenię

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. psiątko n., pies mzw., psinka ż.

 przym. psi

 przysł. psio

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) szczenię

Wiktionary


psieć

żartobliwie: tracić na znaczeniu, na wartości; marnieć, podupadać, schodzić na psy


SJP.pl


psiecko

żartobliwie: pies, który jest traktowany jako dziecko, zwykle przez parę, która nie ma dzieci


SJP.pl


psik

psiknięcie


SJP.pl

wykrzyknik

 (1.1) dźwięk. …służący do przeganiania kota

 (1.2) dźwięk. …nazywający kichnięcie

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (2.1) kichnięcie

Wiktionary

Wymowa:

IPA: pʲɕik, AS: pʹśik

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. psikus mrz., psikawka ż., psiknięcie n., psikanie n., wypsikanie n., napsikanie n., popsikanie n.

 czas. psiknąć dk., psikać ndk., wypsikać dk., napsikać dk., popsikać dk.

 wykrz. apsik, a psik

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) a kysz!

Wiktionary


psikać

1. rozpryskiwać płyn na kogoś lub coś;
2. kichać


SJP.pl


psikacz

potocznie:
1. sprej, rozpylacz;
2. zabawka do polewania wodą; psikawka, sikawka


SJP.pl


psikawka

potocznie: zabawka do polewania wodą; psikacz, sikawka


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) zabawka do psikania, używana zwykle w śmigus-dyngus lub podczas zabaw w wodzie

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. psikus mrz., psiknięcie n., psikanie n., wypsikanie n., napsikanie n., popsikanie n., psik mrz.

 czas. psiknąć dk., psikać ndk., wypsikać dk., napsikać dk., popsikać dk.

 wykrz. psik, apsik, a psik

Wiktionary


psiknąć

1. opryskać kogoś lub coś płynem;
2. kichnąć


SJP.pl


psikus

kawał, żart, figiel, psota


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy

 (1.1) pot. coś zrobione dla żartu

Wiktionary

Psikus, figiel lub kawał – czynność wykonana w celu zrobienia komuś dowcipu lub dla zabawy i rozrywki, po to, aby zakpić z kogoś. Osoba robiąca innym tego rodzaju żarty nazywana jest kawalarzem.

W wielu kulturach zachodnich podczas prima aprilis, obyczaju obchodzonego corocznie 1 kwietnia, dokonywane są różnego rodzaju nieszkodliwe psikusy.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ˈpʲɕikus, AS: pʹśikus

Wiktionary

Powiązane:

 wykrz. psik

 rzecz. psik mrz., psikawka ż.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) psota, figiel, żart

Wiktionary


psina

pieszczotliwie: pies; psiutek, psiunia, psiak, psiaczek, piesio, psinka, psiuniek, pieseniek


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) pieszcz. zdrobn. od: pies

 (1.2) pot. rzad. spoż. mięso z psa

Wiktionary

Psina (Cyna, dawniej również Cynna; niem. Zinna, śl.: Cina lub Cyna, czes. Cina lub Pština) – rzeka, lewy dopływ Odry o długości 52,56 km.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Siwa, wierna psina tak mnie pilnuje, żebym nigdzie bez niej nie poszedł.

 (1.2) W takim jednak wypadku nie jest zrozumiałe, dlaczego wyraz psina (por. ros. псина) utworzony od nazwy zwierzęcia niejadalnego może obok znaczenia ekspresywnego oznaczać również mięso odpowiedniego zwierzęcia.

 (1.2) (…) jako więzień w tiurmie krasnojarskiej, gdzie ku mojemu zdziwieniu dawano czasem zupę z mięsem (rzekomo baranim), nieraz jadłem psinę.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈpʲɕĩna, AS: pʹśĩna

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. pies m., psowate nmos., psiarnia ż., psiarz m., psica ż., psiątko n., piesek m., psiaczek m., psinka ż., pieseczek m., psiak m., psisko n., Piesiewicz ż./mos.

 przym. psi, psowaty, pieski

 przysł. psio

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) psinka, piesek, pieseczek

Wiktionary


psiniec

rzeczownik, rodzaj męski

 (1.1) daw. pomieszczenie, w którym trzyma się psy, psiarnia

Wiktionary

Wikipedia


psinka

pieszczotliwie: pies; psiutek, psiunia, psiak, psiaczek, psina, piesio, psiuniek, pieseniek


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) zdrobn. od: psina

Wiktionary

Psinka (zwana też Cyną, niem. Mühlgraben) – sztuczny kanał, który został wybudowany najprawdopodobniej przez Flamandów. Dawniej biegł spod Bieńkowic do Raciborza, zaopatrując miasto w wodę pozyskiwaną z koryta Psiny. Został zasypany w latach 1969-70. Do dziś przetrwał jedynie ślad suchego koryta między Bieńkowicami i Studzienną, południową dzielnicą Raciborza. Kanał uznawany jest za pierwszy potwierdzony źródłowo wodociąg na Górnym Śląsku.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ˈpʲɕĩnka, AS: pʹśĩnka

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. pies mzw., psowate lm nm., psiarnia ż., psiarz mos., psica ż., psiątko n., psina ż.

:: zdrobn. piesek mzw., psiaczek mzw., pieseczek mzw.

:: zgrub. psiak mzw., psisko n.

 przym. psi, psowaty, pieski

 przysł. psio

 czas. psioczyć ndk.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) piesek, psina, pieseczek

Wiktionary


psio

przysłówek

 (1.1) na sposób psi

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. pies mzw.

:: zgrub. psisko n.

 przym. psi

 czas. psioczyć ndk.

Wiktionary


psiocha

1. potocznie: żeński organ płciowy; pipa, picza, brocha, kuciapa;
2. potrawa kuchni lubelskiej, z ziemniaków i zaparzonej mąki


SJP.pl

Prażucha ziemniaczana lub fusier – potrawa z ugotowanych na miękko ziemniaków z dodatkiem zaparzonej mąki, utłuczonych i wymieszanych na homogenną masę, podawana na gorąco pod postacią klusek formowanych łyżką i okraszonych skwarkami ze słoniny lub wędzonego boczku, ewentualnie z dodatkiem usmażonej, drobno posiekanej cebuli.

Wikipedia


psioczenie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) głośne wyrażanie swojego niezadowolenia z kogoś lub z czegoś; narzekanie na kogoś lub na coś

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. pies mzw., piesek mzw., psowate nmos., psiarnia ż., psiarz mos., psica ż., psiątko n., psina ż., psiaczek mzw., psinka ż., pieseczek mzw., psiak mzw., psisko n., piechol mzw., napsioczenie n., popsioczenie n., Piesiewicz ż./mos.

 czas. psioczyć ndk., napsioczyć dk., popsioczyć dk.

 przym. psi, psowaty, pieski

 przysł. psio

Wiktionary


psioczyć

kląć, przeklinać, obrażać kogoś


SJP.pl

czasownik nieprzechodni niedokonany

 (1.1) głośno wyrażać swoje niezadowolenie z kogoś lub z czegoś; narzekać na kogoś lub na coś

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Ludzie oczekujący na opóźniony pociąg, coraz głośniej psioczyli na PKP.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈpʲɕɔt͡ʃɨt͡ɕ, AS: pʹśočyć

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. pies mzw., piesek mzw., psowate nmos., psiarnia ż., psiarz mos., psica ż., psiątko n., psina ż., psiaczek mzw., psinka ż., pieseczek mzw., psiak mzw., psisko n., piechol mzw., psioczenie n., napsioczenie n., popsioczenie n., Piesiewicz ż./mos.

 czas. napsioczyć dk., popsioczyć dk.

 przym. psi, psowaty, pieski

 przysł. psio

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) narzekać

Wiktionary


psiogłowiec

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) mit. fantastyczna istota mająca ciało człowieka i głowę psa, żyjąca według średniowiecznych legend w odległych krainach

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Powiadano, że psiogłowcy są drapieżnikami – żywią się mięsem psów, a i człowiekiem nie pogardzą.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: pʲɕɔɡˈwɔvʲjɛt͡s, AS: pʹśogu̯ovʹi ̯ec

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) cynocefal, psiogłowy

Wiktionary


psiogłowy

boa psiogłowy - wąż dusiciel z podrodziny boa


SJP.pl


psiok

rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy

 (1.1) gw-pl|Śląsk Cieszyński. trujący grzyb

Wiktionary


psioniczny

[czytaj: psjoniczny] związany z psioniką - ogółem zjawisk paranormalnych (telepatią, psychokinezą, prekognicją itd.)


SJP.pl


psionika

[czytaj: psjonika] ogół zjawisk paranormalnych (telepatia, psychokineza, prekognicja itd.)


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) sf. psych. wspólne określenie dla zjawisk paranormalnych;

Wiktionary

Psionika, w skrócie (Ψ, ψ) – w parapsychologii wspólne określenie wszystkich zjawisk paranormalnych. Zostało wprowadzone w 1943 roku przez Roberta Thoulessa i Bertolda Paula Wiesnera.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Ich podstawowe narzędzie – psionika – jest wyraźnie słabsze niż na tym samym poziomie magia dla czarodzieja.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. psionik m., psioniczka ż.

 przym. psioniczny

 przysł. psionicznie

Wiktionary

Synonimy:

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

 (1.1) psychokineza, telekineza, bilokacja, jasnowidzenie, pirokineza, prekognicja, eksterioryzacja, retrokognicja, lewitacja, telepatia, percepcja pozazmysłowa, ksenoglosia, telepatia, aura

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

 rzecz. psionik m., psioniczka ż.

 przym. psioniczny

 przysł. psionicznie

frazeologia.

etymologia.

 etym|ang|psionics. < etym|ang|psi|electronics.

 por. etymn|biotyka. < etymn|ang|bionics., etymn|krionika. < etymn|ang|cryonics.

uwagi.

 zob. psion, Ψ.

tłumaczenia.

* angielski: (1.1) psionics

* czeski: (1.1) psionika ż.

źródła.

== psionika (język czeski.) ==

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) sf. psych. psionika

odmiana.

przykłady.

składnia.

kolokacje.

synonimy.

Wiktionary


psiorka

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) gw-pl|Śląsk Cieszyński. zły owoc

Wiktionary


psipsi

słowo o odcieniu dźwiękonaśladowczym, określające oddawanie moczu


SJP.pl


psipsiać

potocznie: oddawać mocz; siusiać, robić siusiu


SJP.pl


psisko

zgrubienie od: pies; z politowaniem lub współczuciem o wynędzniałym psie


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) zgrub. od pies

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Przed domem powitało nas psisko merdające ogonem.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈpʲɕiskɔ, AS: pʹśisko

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. arcypies mzw., pies mzw., psiarnia ż., psiarz mos., psina ż., psinka ż., piesek mzw., psioczenie n., piesio mzw.

 przym. psi, pieski

 czas. psioczyć ndk.

 przysł. psio

Wiktionary


psitakozaur

rodzaj prymitywnego dinozaura z grupy ceratopsów


SJP.pl

Wikipedia


psitakozaury

rodzina dinozaurów z grupy ceratopsów


SJP.pl

Psitakozaury (Psittacosauridae) – rodzina dinozaurów z grupy ceratopsów (Ceratopsia)

Były to niewielkie (do 2 m długości), roślinożerne dinozaury. Żyły w Azji w okresie kredy.

Wikipedia


psiuk

nazwisko


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy

 (1.1) białystok. mały pies

Wiktionary


psiukać

potocznie: wypuszczać strumień jakiegoś płynu z pojemnika z rozpylaczem; psikać


SJP.pl


psiuknąć

potocznie: wypuścić strumień jakiegoś płynu z pojemnika z rozpylaczem; psiknąć


SJP.pl


psiunia

pieszczotliwie: pies; psiutek, piesio, psiak, psiaczek, psina, psinka


SJP.pl


psiuniek

pieszczotliwie: pies; psiutek, psiunia, psiak, psiaczek, psina, psinka, piesio, pieseniek


SJP.pl


psiur

rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy

 (1.1) zgrub. pies

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Taki był psiur z niego na baby i taki sługus swojego pana.

 (1.1) Na wielkim czarnym karczychu psiura widać metalową obrożę, ale nie ma nikogo, żadnego ludzia, który krzyknąłby na niego do nogi, waruj czy coś innego, co tam krzyczy się do psiurów.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. pies mzw., psiarnia ż., psiarz mos., psina ż., psinka ż., piesek mzw., psioczenie n., piesio mzw.

 przym. psi, pieski

 czas. psioczyć ndk.

 przysł. psio

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) psisko

Wiktionary


psiutek

pieszczotliwie: pies; psiak, psiaczek, psina, psinka, piesio, psiunia, psiuniek, pieseniek


SJP.pl


psiząb

bylina z rodziny liliowatych (kosmopolitycznych roślin jednoliściennych), kwitnie w maju i czerwcu


SJP.pl

Psiząb (Erythronium L.) – rodzaj roślin z rodziny liliowatych obejmujący około 30 gatunków występujących w chłodniejszych i żyznych lasach Ameryki Północnej, północnych Chinach (Liaoning, Jilin), Korei, Japonii, Kazachstanie oraz w azjatyckiej części Rosji. Nazwa rodzajowa odnosi się do kształtu cebul, który faktycznie przypomina psie zęby. Gatunkiem typowym jest Erythronium dens-canis L.

Wikipedia


psj

1. Polskie Stowarzyszenie Jazzowe, stowarzyszenie działające od roku 1969, zrzeszające polskich dżezmenów;
2. Posłaniec Serca Jezusowego, miesięcznik katolicki wydawany od roku 1872


SJP.pl


psków

miasto w Rosji


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna

 (1.1) geogr. adm. miasto w Rosji, położone nad jeziorem Pejpus;

Wiktionary

Psków (ros. Псков) – miasto w Rosji nad jeziorem Pejpus, stolica obwodu pskowskiego, w 2020 roku liczyło 210,3 tys. mieszkańców, liczne zabytki: kreml, cerkwie, pałace.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Przewyższając energią i talentami wojennymi stryja właściwie kierował obroną Pskowa. (Oblężenie Pskowa)

Wiktionary

Wymowa:

IPA: pskuf, AS: pskuf

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. pskowianin mos., pskowianka ż., Pskowszczyzna ż.

 przym. pskowski

Wiktionary


pskowianin

mieszkaniec Pskowa


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) mieszkaniec Pskowa; osoba z tego miasta

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) W lutym 1217 roku nowogrodzianie i pskowianie ścigając rabujących Litwinów dotarli do Estonii, gdzie doszło do starć z Niemcami, w wyniku których zawarto rozejm z mistrzem Volquinem (…).

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Psków mrz.

:: fż. pskowianka ż.

 przym. pskowski

Wiktionary


pskowianka

mieszkanka Pskowa


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) mieszkanka Pskowa; kobieta z tego miasta

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Psków mrz.

:: fm. pskowianin mos.

 przym. pskowski

Wiktionary


pskowski

przymiotnik od: Psków (miasto w Rosji)


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z Pskowem, dotyczący Pskowa

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Na mocy układu z Tartu w skład Estonii wchodzą ziemie dzisiejszego rejonu peczorskiego (obwód pskowski) i Iwangorod (obwód leningradzki).

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈpskɔfsʲci, AS: pskofsʹḱi

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Psków m., pskowianin mos., pskowianka ż.

Wiktionary


psl

[czytaj: pe-es-EL] skrót od: Polskie Stronnictwo Ludowe


SJP.pl

skrótowiec, rzeczownik, rodzaj nijaki lub męskorzeczowy

 (1.1) = Polskie Stronnictwo Ludowe;

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) PSL zawsze koncentrował się na potrzebach chłopów.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: pɛ‿ːs‿ˈɛl, AS: p•‿es‿el

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. PSL-owiec mos., peeselowiec mos.

 przym. PSL-owski, peeselowski

Wiktionary


psl-owiec

członek PSL (Polskiego Stronnictwa Ludowego); peeselowiec


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) polit. członek Polskiego Stronnictwa Ludowego (PSL)

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. peeselowiec mos.

:: skr. PSL n./mrz.

 przym. PSL-owski, PSL-owski

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) peeselowiec

Wiktionary


psl-owski

PSL (Polskie Stronnictwo Ludowe); peeselowski


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z PSL-em, dotyczący PSL-u

przymiotnik jakościowy

 (2.1) charakterystyczny dla dla polityki, poglądów, programów, założeń itp. PSL-u

Wiktionary

Przykłady

 (2.1) Wydaje mi się, że Janusz Kowalski ma dużo bardziej PSL-owskie poglądy niż Andrzej Nowak.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌpɛːsɛˈlɔfsʲci, AS: peselofsʹḱi

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. PSL-owiec mos., PSL-owiec mos.

:: skr. PSL n./mrz.

 przym. peeselowski

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) peeselowski

Wiktionary


psm

[czytaj: pe-es-EM] skrót od:
1. Państwowa Szkoła Morska;
2. Państwowa Szkoła Muzyczna;
3. Państwowa Szkoła Medyczna


SJP.pl

skrótowiec, rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) = Polskie Stowarzyszenie Montażystów

 (1.2) = eduk. Państwowa Szkoła Muzyczna

Wiktionary

Przykłady

 (1.2) Michalina wykłada szopenologię w PSM w Cieszynie.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: pɛ‿ːs‿ˈɛ̃m, AS: p•‿es‿m

Wiktionary


psocenie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) robienie psot

Wiktionary

Powiązane:

 czas. psocić

 przym. psotny

 rzecz. psotowanie n.

Wiktionary


psocić

płatać figle, wyrządzać psoty, robić psikusy


SJP.pl

czasownik nieprzechodni niedokonany

 (1.1) robić psoty

 (1.2) daw. uprawiać nierząd

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Ale jak tu było iść?… noc ciemna, wiater, deszcz, błocko, kawał drogi, a do tego diabli wszędzie psocili.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. psotnik m., psocenie n., psota ż., psotnica ż., psotowanie n.

 czas. napsocić dk.

 przym. psotny

 przysł. psotnie

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) figlować

Wiktionary


psofometr

przyrząd służący do pomiaru zakłóceń w urządzeniach telekomunikacyjnych


SJP.pl

Wikipedia


psofometryczny

psofometr


SJP.pl

Patrz:

psofometr

psor

potocznie: profesor; psorek


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) pot. środ. uczn. nauczyciel, profesor

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Niech pan dziś nie pyta, panie psorze.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: psɔr, AS: psor

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. psorstwo n.

:: fż. psorka

Wiktionary


psoralen

furanowa pochodna kumaryny występująca w wielu roślinach


SJP.pl

Psoralen, furanokumaryna – heterocykliczny organiczny związek chemiczny z grupy laktonów, furanowa pochodna kumaryny.

Jest to naturalny związek występujący w wielu roślinach, np. w lubczyku ogrodowym (Levisticum officinale), rucie zwyczajnej (Ruta graveolens), dyptamie jesionolistnym (Dictamnus albus) i selerze. Środek stosowany w fotochemioterapii jako fotouczulacz w leczeniu łuszczycy.

Wikipedia


psorek

potocznie o profesorce


SJP.pl


psoriasis

(r. żeński) przewlekłe, niezakaźne schorzenie skóry polegające na nieprawidłowym rogowaceniu naskórka, zwykle na kolanach, łokciach i okolicy krzyżowej; łuszczyca


SJP.pl

Łuszczyca (łac. psoriasis) – przewlekła, nawracająca choroba układowa mediowana immunologicznie (należy do chorób autoimmunizacyjnych), w której procesy zapalne charakteryzują się obecnością objawów skórnych – łuszczących się wykwitów – i stawowo-ścięgnistych. Wedle niektórych źródeł dotyka 2–4% populacji, wedle innych ocenia się, że dotyczy 16 osób na 1000 populacji ogólnej. Nie stwierdza się predykatyw co do płci. Łuszczyca jest schorzeniem uwarunkowanym genetycznie o dziedziczeniu wielogenowym. Stwierdzone zachorowanie u jednego z bliźniąt jednojajowych daje 70–80% szans na wystąpienie tej przypadłości u drugiego. Wśród bliźniąt dwujajowych ryzyko spada do 15–25%. Łuszczyca u jednego rodzica obarcza potomstwo ryzykiem zachorowania w 25%. Gdy dotyczy obojga rodziców, zagrożenie sięga 60%.

Wikipedia


psorka

potocznie o profesorce


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) pot. środ. uczn. lekcew. nauczycielka w szkole średniej

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Psorka nas przyuważyła, jak jaraliśmy szlugi za szkołą.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈpsɔrka, AS: psorka

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. psor m., psorstwo n., profesorka ż.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) profesorka

Wiktionary


psota

żart, figiel, psikus


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) coś dla jednej strony potencjalnie dowcipnego, a dla drugiej przykre, uciążliwe

 (1.2) reg. brzydka pogoda

 (1.3) daw. to, co jest psie → pot. coś negatywnego → pot. rozpusta, szkoda, występek

Wiktionary

Psota – osada w Polsce, położona w województwie mazowieckim, w powiecie żuromińskim, w gminie Lutocin.

W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa ciechanowskiego.

Wikipedia

Przykłady

składnia.

kolokacje.

synonimy.

 (1.1) dowcip, figiel, psikus, żart

 (1.2) słota

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

 rzecz. psotnica ż., psotnik mos., psotowanie n.

 czas. psocić dk., napsocić dk.

 przym. psotny

 przysł. psotnie

frazeologia.

etymologia.

uwagi.

tłumaczenia.

* angielski: (1.1) prank, trick

* hiszpański: (1.1) broma ż., coba ż., enredo ż., fechoría ż., novatada ż., picardía ż., travesura ż.

* kaszubski: (1.1) psota ż.

* niemiecki: (1.1) Streich m.

* włoski: (1.1) bravata ż., marachella ż.

źródła.

== psota (język kaszubski.) ==

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) psota, figiel

odmiana.

przykłady.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. psotnica ż., psotnik mos., psotowanie n.

 czas. psocić dk., napsocić dk.

 przym. psotny

 przysł. psotnie

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) dowcip, figiel, psikus, żart

 (1.2) słota

Wiktionary


psotka

zdrobnienie od: psota; żarcik, figielek


SJP.pl


psotliwie

przysłówek

 (1.1) w sposób psotliwy

Wiktionary


psotliwość

psotliwy


SJP.pl

Patrz:

psotliwy

psotliwy

psotny, figlarny, figlarski;
1. skłonny do robienia psot, figli, psikusów;
2. charakterystyczny dla psotnika, np. psotliwy uśmiech


SJP.pl


psotnica

kobieta lub dziewczyna uwielbiająca psoty, psikusy, żarty


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) ta co psoci, lubi psocić, skłonna jest do psot

Wiktionary

Powiązane:

 czas. psocić

 rzecz. psotnik mos., psota ż.

 przysł. psotnie

 przym. psotny

Wiktionary


psotnie

przysłówek sposobu

 (1.1) w sposób psotny, niegrzecznie

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Zuza zachowuje się psotnie, dokuczając innym maluchom.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. psotność ż., psotnik mos., psotnica ż., psota ż.

 czas. psocić ndk.

 przym. psotny

Wiktionary


psotniej

stopień wyższy od przysłówka: psotnie


SJP.pl


psotniejszy

stopień wyższy od przymiotnika: psotny


SJP.pl


psotnik

osoba lubiąca psoty, figle; figlarz, psotniś


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) ten kto psoci, lubi psocić, skłonny jest do psot

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈpsɔtʲɲik, AS: psotʹńik

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. psota ż.

:: fż. psotnica ż.

 przym. psotny

 przysł. psotnie

 czas. psocić

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) figlarz

Wiktionary


psotniś

osoba lubiąca psoty, figle; figlarz, psotnik


SJP.pl


psotność

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) cecha tego kto jest psotny

Wiktionary

Powiązane:

 przysł. psotnie

Wiktionary


psotny

psotliwy, figlarny, figlarski;
1. skłonny do robienia psot, figli, psikusów;
2. charakterystyczny dla psotnika, np. psotny uśmiech


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) taki, który psoci

 (1.2) reg. deszczowy

 (1.3) daw. skory do rozpusty

Wiktionary

Przykłady

składnia.

kolokacje.

synonimy.

 (1.1) dokuczliwy, figlarny, łobuzerski, niegrzeczny, nieposłuszny, swawolny, war. rzad. psotliwy

 (1.2) słotny

 (1.3) rozpustny, sprośny

antonimy.

 (1.1) grzeczny

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

 rzecz. psocenie n., psota ż., psotnica ż., psotnik mos.

 czas. psocić ndk.

 przym. psotliwy

 przysł. psotnie

frazeologia.

etymologia.

uwagi.

tłumaczenia.

* angielski: (1.1) mischievous

* hiszpański: (1.1) guerrero, travieso

* kaszubski: (1.1) psotny

* marathi: (1.1) द्वाड

* niemiecki: (1.1) schalkhaft, schelmisch

* włoski: (1.1) birboncello, birichino, cattivello

źródła.

== psotny (język kaszubski.) ==

wymowa.

znaczenia.

przymiotnik

 (1.1) psotny

odmiana.

przykłady.

 (1.1) To taczi psotny knôp! → To taki psotny chłopiec!

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. psocenie n., psota ż., psotnica ż., psotnik mos.

 czas. psocić ndk.

 przym. psotliwy

 przysł. psotnie

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) dokuczliwy, figlarny, łobuzerski, niegrzeczny, nieposłuszny, swawolny, war. rzad. psotliwy

 (1.2) słotny

 (1.3) rozpustny, sprośny

Wiktionary


psotowanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|psotować.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. psota ż., psotka ż., psocenie n.

 czas. psocić

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) psocenie

Wiktionary


psować

czasownik niedokonany

 (1.1) daw. i gwara. psuć

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Naci i chwastów różnych jarzyn nie psować, ale je posuszyć dla chlewnego bydła na zimę.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. psowanie n.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) niszczyć, marnować

Wiktionary


psowacz

1. psowacz różany - gatunek błonkówki z rodziny pilarzowatych;
2. dawniej: osoba, która coś psuje; psuj


SJP.pl


psowanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|psować.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. niepsowanie n.

 czas. psować ndk.

Wiktionary


psowate

rodzina ssaków zaliczanych do rzędu drapieżnych, mająca takich przedstawicieli jak: pies domowy, lis, wilk, kojot; psy


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj niemęskoosobowy, liczba mnoga

 (1.1) syst. zool. nazwa systematyczna|Canidae|G. Fischer|ref=tak., rodzina lądowych ssaków drapieżnych obejmująca ponad trzydzieści współcześnie żyjących gatunków;

Wiktionary

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Zasięg występowania psowatych obejmuje wszystkie kontynenty z wyjątkiem Antarktydy.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: psɔˈvatɛ, AS: psovate

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. arcypies mzw., pies mzw., piesek mzw., psiarnia ż., psiarz mos., psina ż., psinka ż., psioczenie n.

 czas. psioczyć ndk.

 przym. psi

 przysł. psio

Wiktionary


psowaty

należący do rodziny psów (psowatych)


SJP.pl


psp

[czytaj: pe-es-PE]
1. skrót od: Polskie Siły Powietrzne;
2. skrót od: Państwowa Straż Pożarna;
3. skrót od: Paint Shop Pro;
4. skrót od: PlayStation Portable


SJP.pl

skrótowiec, rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) = lotn. sport. Polskie Stowarzyszenie Paralotniowe

 (1.2) = adm. Państwowa Straż Pożarna;

 (1.3) = wojsk. hist. Polskie Siły Powietrzne;

 (1.4) = szt. Pracownie Sztuk Plastycznych;

Wiktionary


psr

skrótowiec, rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) = adm. wędk. Państwowa Straż Rybacka

 (1.2) = poziom swobody ruchu

Wiktionary

Przykłady

składnia.

kolokacje.

synonimy.

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

frazeologia.

etymologia.

uwagi.

 

tłumaczenia.

źródła.

== PSR (język angielski.) ==

wymowa.

znaczenia.

skrótowiec, rzeczownik

 (1.1) astr. pulsar

odmiana.

przykłady.

Wiktionary

Synonimy:

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

frazeologia.

etymologia.

uwagi.

 

tłumaczenia.

źródła.

== PSR (język angielski.) ==

wymowa.

znaczenia.

skrótowiec, rzeczownik

 (1.1) astr. pulsar

odmiana.

przykłady.

składnia.

kolokacje.

synonimy.

Wiktionary


pss

wykrzyknik używany, gdy chcemy kogoś uciszyć lub zwrócić czyjąś uwagę; pst, psyt, psss, psst


SJP.pl


psss

wykrzyknik używany, gdy chcemy kogoś uciszyć lub zwrócić czyjąś uwagę; pst, psyt, pss, psst


SJP.pl


psst

wykrzyknik używany, gdy chcemy kogoś uciszyć lub zwrócić czyjąś uwagę; pst, psyt, psss, pss


SJP.pl


pst

wykrzyknik używany, gdy chcemy kogoś uciszyć lub zwrócić czyjąś uwagę; pss, psyt, psss, psst


SJP.pl

wykrzyknik

 (1.1) …nakazujący milczenie

Wiktionary

Przykłady

składnia.

kolokacje.

synonimy.

 (1.1) cicho sza!, cii!, ćśśś!, sza!, ts!, tss!

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

frazeologia.

etymologia.

uwagi.

tłumaczenia.

 (1.1) zobtłum|ćśśś.

źródła.

== pst (język czeski.) ==

wymowa.

znaczenia.

wykrzyknik

 (1.1) pst

odmiana.

przykłady.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: pst, AS: pst

Wiktionary

Powiązane:

frazeologia.

etymologia.

uwagi.

tłumaczenia.

 (1.1) zobtłum|ćśśś.

źródła.

== pst (język czeski.) ==

wymowa.

znaczenia.

wykrzyknik

 (1.1) pst

odmiana.

przykłady.

składnia.

kolokacje.

synonimy.

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) cicho sza!, cii!, ćśśś!, sza!, ts!, tss!

Wiktionary


pstrąg

ceniona w wędkarstwie ryba słodkowodna z rodziny łososiowatych o smacznym mięsie; w Polsce występuje p. potokowy, p. źródlany i p. tęczowy


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy

 (1.1) icht. drapieżna ryba słodkowodna z charakterystycznymi plamkami na bokach;

 (1.2) kulin. spoż. mięso lub potrawa z pstrąga (1.1)

Wiktionary

Pstrąg – zwyczajowa nazwa kilku gatunków drapieżnych ryb z rodziny łososiowatych (Salmonidae), zasiedlających słodkie wody o bystrym prądzie, zwłaszcza górne odcinki rzek. Grupa ta obejmuje blisko spokrewnione gatunki i podgatunki ryb katadromicznych i anadromicznych, mające oliwkowobrunatny grzbiet, boki złotawe z czarnymi plamkami i srebrzysty brzuch. W krajach anglosaskich określane są nazwą trout, a w niemieckojęzycznych – Die Forelle. W języku polskim formy wędrowne tych samych gatunków lub podgatunków określane są zazwyczaj jako trocie. Pstrągi są cenionymi rybami konsumpcyjnymi. Są hodowane w gospodarstwach rybackich, wprowadzane do rzek i jezior. Przez wędkarzy są uważane za atrakcyjne ryby sportowe. Od nazwy tej grupy ryb pochodzi nazwa jednej z tzw. krain rybnych rzek – kraina pstrąga.

Wikipedia

Przykłady

 (1.2) Murgrabia przyniósł mi wieczerzę, złożoną z półmiska pstrągów złowionych w sąsiednim potoku.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: pstrɔ̃ŋk, AS: pstrõŋk

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Pstrążna ż., pstrągarnia ż.

 przym. pstrągowy, pstrągowaty

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) troć

Wiktionary


pstrągarnia

gospodarstwo rybne hodujące pstrągi


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) gospodarstwo rybne z hodowlą pstrąga

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Przed powrotem wstąpimy jeszcze do pstrągarni.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. pstrąg m.

 przym. pstrągowy

Wiktionary


pstrągiewka

sztuczna przynęta używana w wędkarstwie do łowienia pstrągów


SJP.pl


pstrągowiec

magmowa skała głębinowa z rodziny gabro; troktolit


SJP.pl

Troktolit (Pstrągowiec) – głębinowa zasadowa skała magmowa podobna do gabra z grupy gabroidów. Odmiana gabra oliwinowego.

Wikipedia


pstrągówka

wieś w Polsce


SJP.pl

Pstrągówka – wieś w Polsce położona w województwie podkarpackim, w powiecie strzyżowskim, w gminie Wiśniowa.

W latach 1954-19 wieś była siedzibą gromady Pstrągówka, po jej zniesieniu w gromadzie Wiśniowa. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa rzeszowskiego.

Miejscowość jest siedzibą parafii Św. Jana Chrzciciela, należącej do dekanatu Frysztak, diecezji rzeszowskiej.

Wikipedia


pstrągowski

nazwisko


SJP.pl


pstrągowy

pstrąg


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) odnoszący się pstrąga, mający związek z pstrągiem

Wiktionary

Patrz:

pstrąg

Powiązane:

 rzecz. pstrąg mzw., pstrągarnia ż.

Wiktionary


pstrążek

mały pstrąg


SJP.pl


pstrążenica

pstrążenica mała - gatunek słodkowodnej ryby z rodziny pstrążeniowatych; topornica mała


SJP.pl


pstro

niechętna, pogardliwa, wymijająca odpowiedź na pytanie "co?"


SJP.pl

przysłówek

 (1.1) barwnie, wielokolorowo

partykuła

 (2.1) pot. żart. nic (jako odpowiedź na pytanie „co?”)

 (2.2) daw. mniej więcej

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Na gałązce usiadła pstro ubarwiona ptaszyna.

 (2.1) – Co? – Pstro!

Wiktionary

Powiązane:

 przym. pstry

 przysł. pstrokato

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) niejednolicie

Wiktionary


pstrocineczka

płatkówka pstrocineczka - gatunek motyla z rodziny zwójkowatych


SJP.pl


pstrodzioby

kaczka pstrodzioba, andotukan pstrodzioby - gatunki ptaków


SJP.pl


pstrogłów

pstrogłów żółtogardły - gatunek ptaka z rodziny tukanowatych


SJP.pl


pstrogłowy

1. sępnik pstrogłowy - gatunek dużego ptaka z rodziny kondorowatych;
2. oskomik pstrogłowy - gatunek małego, wędrownego ptaka z rodziny dzięciołowatych


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) taki, który ma pstrą głowę

Wiktionary

Pstrogłowy (Megalaiminae) – podrodzina ptaków z rodziny tukanowatych (Ramphastidae).

Wikipedia

Wymowa:

IPA: pstrɔˈɡwɔvɨ, AS: pstrogu̯ovy

Wiktionary


pstrok

1. koń lub wół maści pstrej; srokacz, pstrosz;
2. roślina zielna z rodziny złożonych, uprawiana na jarzynę lub jako roślina ozdobna; ostropest plamisty


SJP.pl


pstrokacić

czynić coś pstrokatym, czyli zbyt jaskrawo i kolorowo ubarwionym


SJP.pl


pstrokaciej

stopień wyższy od przysłówka: pstrokato


SJP.pl


pstrokacizna

zestawienie wielu kolorów tworzące nieprzyjemną dla oka mieszaninę barw


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) mieszanina wielu jaskrawych kolorów

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌpstrɔkaˈt͡ɕizna, AS: pstrokaćizna

Wiktionary

Powiązane:

 przym. pstrokaty, pstry

 przysł. pstrokato

 rzecz. pstrokatość ż.

Wiktionary


pstrokaczek

owad z rodziny pasikonikowatych


SJP.pl

Pstrokaczek (Poecilimon) – rodzaj owadów prostoskrzydłych z rodziny pasikonikowatych.

Głowę tych owadów cechują dłuższe od ciała czułki i nieco szerszy od ich pierwszych członów, kulistawy wierzchołek ciemienia z bruzdą lub wgłębieniem. Czoło jest brodawkowato wypukłe. Przedplecze ma bruzdę poprzeczną przed środkiem długości oraz niewydłużony ku tyłowi dysk, a jego tył prawie całkiem nakrywa skrócone pokrywy i skrzydła. Śródpiersie i zapiersie mają wcięcia i pozbawione są trójkątnych płatów bocznych. Odnóża przedniej pary mają biodra bez kolców. Samca cechują zakrzywione przysadki odwłokowe tak długie jak płytka subgenitalna lub nieco od niej dłuższe. U samicy pokładełko jest na obu krawędziach ząbkowane.

Wikipedia


pstrokatość

pstrokaty


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) cecha tego, co pstrokate

Wiktionary

Patrz:

pstrokaty

Powiązane:

 rzecz. pstrokacizna ż., pstrokatka ż., pstrosz m., pstrokacz m., pstrokacenie n.

 czas. pstrokacieć ndk.

 przym. pstrokaty

 przysł. pstrokato

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) różnokolorowość, różnobarwność

Wiktionary


pstrokaty

1. nazbyt barwny, kolorowy;
2. o zwierzęciu: niejednorodnie umaszczony


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) odznaczający się rozmaitością barw, najczęściej jaskrawych

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Wdzieję strój pstrokaty dziwacznego kroju i pomiędzy kwiaty pobiegnę w tym stroju!

Wiktionary

Wymowa:

IPA: pstrɔˈkatɨ, AS: pstrokaty

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. pstrokacizna ż., pstrokatość ż.

 przym. pstry

 przysł. pstrokato

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) różnokolorowy

Wiktionary


pstrokówka

pstrokówka nadobna - gatunek motyla z rodziny niedźwiedziówkowatych


SJP.pl


pstrolistka

pstrolistka sercowata - dekoracyjna bylina o trójkolorowych liściach w kształcie serca; hutujnia sercolistna


SJP.pl

Wikipedia


pstrolistny

mający różnokolorowe liście, np. aktinidia pstrolistna


SJP.pl


pstropiór

rodzaj ptaków z rodziny kurowatych


SJP.pl


pstropióry

przymiotnik

 (1.1) taki, który ma pióra, pierze w pstrych barwach

Wiktionary

Pstropióry (Rollulinae) – podrodzina ptaków z rodziny kurowatych (Phasianidae).

Wikipedia

Wymowa:

IPA: pstrɔˈpʲjurɨ, AS: pstropʹi ̯ury

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. pstropiór m.

Wiktionary


pstrorudawy

pstry (różnokolorowy) z przewagą koloru rudawego


SJP.pl


pstrość

pstrość tulipanów - wirusowa choroba tulipanów


SJP.pl


pstroskrzydły

przymiotnik

 (1.1) taki, który ma pstre skrzydła

Wiktionary

Wymowa:

IPA: pstrɔsˈkʃɨdwɨ, AS: pstroskšydu̯y

Wiktionary


pstrosz

koń maści pstrokatej; pstrok; srokacz


SJP.pl


pstroszka

gatunek ptaka z rodziny lasówek


SJP.pl

Pstroszka (Mniotilta varia) – gatunek małego, wędrownego ptaka z rodziny lasówek (Parulidae). Występuje w północnej i wschodniej Ameryce Północnej; zimuje na południe od zasięgu letniego aż po północno-zachodnią część Ameryki Południowej. Nie jest zagrożony.

Wikipedia


pstroszyce

W Polsce
  • Pstroszyce Drugie – wieś w województwie małopolskim, w powiecie miechowskim, w gminie Miechów
  • Pstroszyce Pierwsze – wieś w województwie małopolskim, w powiecie miechowskim, w gminie Miechów
  • Pstroszyce – przystanek kolejowy w Pstroszycach Pierwszych
  • Pstroszyce – projektowany specjalny obszar ochrony siedlisk

Wikipedia


pstrowice

Pstrowice – wieś w Polsce położona w województwie zachodniopomorskim, w powiecie pyrzyckim, w gminie Pyrzyce. Wieś położona jest 11 km na południowy wschód od Pyrzyc.

W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa szczecińskiego.

Wikipedia


pstrowski

nazwisko


SJP.pl


pstrozłocisty

pstry (różnokolorowy) z przewagą koloru złocistego


SJP.pl


pstry

odznaczający się nazbyt barwnym, krzykliwym kolorytem


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) o rozmaitych barwach, wielokolorowy

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Ostatni snop w spódnicy, fartuchu, gałgankach pstrych, zwany "babą", "staruchem", "kogutem" wjeżdża uroczyście do stodoły.

 (1.1) Poszłam do niej w pstrej, kusej sukience, w dodatku w słomkowym kapeluszu ozdobionym wiechciem kwiatów (…).

Wiktionary

Wymowa:

IPA: pstrɨ, AS: pstry

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. pstrokacizna ż.

 przym. pstrokaty

 przysł. pstro

 partyk. pstro

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) gw-pl|Śląsk Cieszyński|mręgaty, strokaty.

Wiktionary


pstryczek

1. przycisk do włączenia jakiegoś urządzenia lub do włączenia prądu;
2. uderzenie palcem o kciuk; prztyk, prztyczek


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) pot. przełącznik elektryczny

 (1.2) gest strzelenia palcami

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈpstrɨt͡ʃɛk, AS: pstryček

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. pstrykanie n., pstryknięcie n., pstryk m.

 czas. pstrykać ndk., pstryknąć dk.

 wykrz. pstryk

Wiktionary


pstryczkowy

pstryczek


SJP.pl

Patrz:

pstryczek

pstryk

wykrzyknik nazywający dźwięk wydawany przy przekręceniu włącznika lub uderzeniu palcem o kciuk; prztyk


SJP.pl

wykrzyknik

 (1.1) dźwięk. odgłos robienia zdjęcia

 (1.2) dźwięk. odgłos włączania, wyłączania lub przełączania

 (1.3) dźwięk. odgłos pstrykania palcami

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. pstrykanie n., pstryczek m.

 czas. pstrykać, pstryknąć

Wiktionary


pstrzący

pozostawiać na powierzchni czegoś drobne plamki w odmiennym kolorze


SJP.pl


pstrzyć

pozostawiać na powierzchni czegoś drobne plamki w odmiennym kolorze


SJP.pl


psubrat

niegodziwiec, nikczemnik


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) pejor. przest. osoba uważana za podłą lub do której mówiący ma negatywny stosunek

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) — Jego syny i wnuki do dziesiątego pokolenia będą pamiętali karę i żaden psubrat już tu nie przyleci — dorzucił chłop z kamieniem w ręku.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈpsubrat, AS: psubrat

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) łachmyta, łapserdak, drapichrust, gałgan, hultaj, huncwot, ladaco, nic dobrego, niecnota, obwieś, oczajdusza, psiadusza, psiajucha, psianoga, ptaszek, utrapieniec

Wiktionary


psuć

1. powodować, że coś staje się bezużyteczne, przestaje pełnić swą funkcję; niszczyć, uszkadzać;
2. powodować zmianę czegoś na gorsze;
3. rozpieszczać, rozpuszczać; deprawować, demoralizować


SJP.pl

czasownik przechodni niedokonany (dk. popsuć, zepsuć)

 (1.1) sprawiać, że coś przestaje spełniać swoją funkcję

 (1.2) pogarszać

 (1.3) sprawiać, że przestaje być właściwe

 (1.4) o dziecku: źle wychowywać

czasownik zwrotny niedokonany psuć się (dk. popsuć się, zepsuć się)

 (2.1) uszkadzać się, przestawać spełniać swoją funkcję

 (2.2) o żywności: stawać się niejadalną w wyniku gnicia, rozkładu, fermentacji

 (2.3) pogarszać się

 (2.4) o dziecku: nabierać złych cech, nawyków

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Tatusiu, ona mi psuje zabawkę!

 (1.1) Cukier psuje zęby.

 (1.2) Oskarżenie prokuratora psuje każdemu reputację.

 (1.2) To niedopatrzenie psuje obraz całości.

 (1.3) To mi psuje cały plan!

 (1.4) Babcia tym rozpieszczaniem łakociami psuje nam dziecko.

 (2.1) Psuje mi się samochód.

 (2.2) Zobacz, ryba nam się psuje.

 (2.3) Opinia ludzi na temat rządu psuje się zawsze z biegiem czasu.

 (2.4) Mała psuje się od tego oglądania telewizji.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: psut͡ɕ, AS: psuć

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. psucie n., psuj m., psujon mzw./mos.

 czas. zepsuć, popsuć, napsuć

 przym. nadpsuty

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) uszkadzać, niszczyć

 (1.3) rujnować

Wiktionary


psuj

potocznie, żartobliwie: człowiek, który wszystko psuje, szkodnik; psuja


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) pot. osoba lub zwierzę, które psuje

rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy

 (2.1) gwara. koń, który nie chce ciągnąć

forma czasownika.

 (3.1) 2. os. lp. rozk. od: psuć

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Ten mały Arek to niezły psuj. Niszczy swoje zabawki podczas bicia się z bratem.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: psuj, AS: psui ̯

Wiktionary

Powiązane:

 zob. psuć.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) szkodnik, niszczyciel; książk. dewastator, destruktor

Wiktionary


psuja

potocznie, żartobliwie: osoba płci męskiej, która wszystko psuje, szkodnik; psuj


SJP.pl

Psuja (biał. Псуя; ros. Псуя) – agromiasteczko na Białorusi, w obwodzie witebskim, w rejonie głębockim, w sielsowiecie Psuja, nad Jeziorem Psuja.

Miejscowość jest siedzibą parafii prawosławnej; znajduje się tu cerkiew pw. Świętej Trójcy.

Wikipedia


psujon

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy lub męskozwierzęcy

 (1.1) pot. infant. ktoś, kto coś psuje lub zepsuł

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. psucie n., zepsucie n., popsucie n., nadpsucie n., psujarz m., psujara ż.

 czas. psuć ndk., zepsuć dk., popsuć dk., nadpsuć dk.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) psujarz

Wiktionary


psurów

Psurów (dodatkowa nazwa w j. niem. Psurow) – osada w Polsce, położona w województwie opolskim, w powiecie oleskim, w gminie Radłów, w sołectwie Ligota Oleska.

W latach 1975–1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa częstochowskiego.

Wikipedia


pswr

skrótowiec

 (1.1) = Polskie Stowarzyszenie Walk Rycerskich

Wiktionary


psych

pogardliwie: osoba chora psychicznie lub swoim zachowaniem sprawiająca takie wrażenie; wariant, świr, psychol


SJP.pl


psych.

skrót od:
1. psychologia;
2. psychologiczny;
3. psychiczny; psychiatryczny


SJP.pl


psycha

pogardliwie: osoba chora psychicznie lub swoim zachowaniem sprawiająca takie wrażenie; wariant, świr, psychol


SJP.pl


psychagog

specjalista w zakresie psychagogii - ogółu metod wychowawczych (bardziej psychologicznych niż pedagogicznych), zmierzających głównie do wytworzenia korzystnych warunków do rozwoju osobowości bez narzucania jej określonego kształtu


SJP.pl


psychagogia

ogół metod wychowawczych (bardziej psychologicznych niż pedagogicznych), zmierzających głównie do wytworzenia korzystnych warunków do rozwoju osobowości bez narzucania jej określonego kształtu


SJP.pl


psychagogiczny

związany z psychagogią - ogółem metod wychowawczych (bardziej psychologicznych niż pedagogicznych), zmierzających głównie do wytworzenia korzystnych warunków do rozwoju osobowości bez narzucania jej określonego kształtu


SJP.pl


psychastenia

w psychologii: rodzaj nerwicy objawiający się brakiem aktywności, poczuciem nieprzydatności, obsesyjnymi zachowaniami, nadmiernymi skrupułami, nieśmiałością i ogólnym osłabieniem woli


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) psych. zaburzenie psychiczne objawiające się m.in. lękami, natręctami i niepokojem

Wiktionary

Psychastenia – (z gr. ψυχή, psyche «dusza» i ἀσθένεια, asteneia «bezsilność, słabość») zaburzenie lękowe związane z zaburzeniami obsesyjno-kompulsyjnymi. Chorzy nie potrafią sprecyzować swoich uczuć (ambiwalencja) lub wypracować swojego zdania na pewien temat (ambitendencja). Nie są też pewni siebie i muszą przemyśleć każdą swoją akcję.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Psychastenia została opisana przez Janeta, który identyfikował ją z nerwicą natręctw. (…) Psychastenia to poczucie obcości, natręctwa i lęki, bezbarwność świata i obojętność wobec zjawisk w nim zachodzących.

 (1.1) (…) przy współwystępowaniu lęków i natręctw mówi się zwykle o psychastenii.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. psychastenik m., psychasteniczka ż., psychasteniczność ż.

 przym. psychasteniczny

 przysł. psychastenicznie

Wiktionary


psychasteniczka

psychastenik


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) psych. kobieta cierpiąca na psychastenię

Wiktionary

Patrz:

psychastenik

Przykłady

 (1.1) Jako psychasteniczka Madzia stanowczo woli przebaczać niż przyjmować, dawać, ale nie brać. Propozycja Solskiego — niezależnie od okoliczności zewnętrznych — wprawia ją po prostu w zakłopotanie.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. psychastenia ż.

:: fm. psychastenik

 przym. psychasteniczny

 przysł. psychastenicznie

Wiktionary


psychastenicznie

przysłówek

 (1.1) psych. w sposób psychasteniczny; w sposób typowy dla psychastenii i psychastenika

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. psychastenia ż., psychastenik m., psychasteniczka ż., psychasteniczność ż.

 przym. psychasteniczny

Wiktionary


psychasteniczny

związany z psychastenią - rodzajem nerwicy objawiającym się brakiem aktywności, poczuciem nieprzydatności, obsesyjnymi zachowaniami, nadmiernymi skrupułami, nieśmiałością i ogólnym osłabieniem woli


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) psych. właściwy psychastenii i psychastenikom

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Wiadomym jest, że w opracowaniach literackich osobowość Schulza jawi się jako konglomerat lęków i natręctw, a więc jako osobowość psychasteniczna.

 (1.1) Cechami typowymi wszystkich tych zróżnicowanych przejawów depresji są: częsty komponent psychasteniczny, brak wiary w siebie, poczucie niższej wartości a także brak dystansu wobec doznawanych przeżyć (…).

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. psychastenia ż., psychastenik m., psychasteniczka ż.

 przysł. psychastenicznie

Wiktionary


psychastenik

osoba cierpiąca na psychastenię - rodzaj nerwicy objawiający się brakiem aktywności, poczuciem nieprzydatności, obsesyjnymi zachowaniami, nadmiernymi skrupułami, nieśmiałością i ogólnym osłabieniem woli


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) med. mężczyzna cierpiący na psychastenię

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Histeryk manipuluje innymi poprzez wybuchy własnej emocjonalności, psychastenik woli się poddać, niż wprost manipulować

 (1.1) O ile histeryk nie dostrzega swoich wad, o tyle psychastenik je wyolbrzymia.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. psychastenia ż.

:: fż. psychasteniczka

 przym. psychasteniczny

 przysł. psychastenicznie

Wiktionary


psychastenotymia

w psychologii: usposobienie charakteryzujące się brakiem pewności siebie i zdecydowania w działaniu, poczuciem niższości, doznawaniem lęków oraz natrętnych myśli


SJP.pl


psychastenotymik

w psychologii: osoba o usposobieniu charakteryzującym się brakiem pewności siebie i zdecydowania w działaniu, poczuciem niższości, doznawaniem lęków oraz natrętnych myśli


SJP.pl


psyche

książkowo: psychika człowieka, jego stan psychiczny, życie duchowe; dusza, duch


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) przest. dusza, duch

Wiktionary

  • psyche – psychika; jedna z trzech funkcji zdrowia człowieka według WHO (soma, psyche, polis)
  • Psyche – planetoida o numerze katalogowym 16
  • Psyche – sonda kosmiczna do planetoidy Psyche
  • psyche – rodzaj lustra
  • Psyche – w mitologii greckiej uosobienie duszy ludzkiej
  • Psyche – kanadyjski zespół muzyczny
  • „Psyche” – czasopismo psychologiczne wydawane przez Uniwersytet Szczeciński, ISSN 1507-0336
  • Psyche – opera Johanna Josepha Fuxa
  • Psyche – baśń literacka Andersena z 1861

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ˈpsɨxɛ, AS: psyχe

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. psychiatria ż.

Wiktionary


psychedelic

[czytaj: sajkiDElik] styl w muzyce rockowej, popularny na przełomie last sześćdziesiątych i siedemdziesiątych XX wieku, charakteryzujący się długimi, improwizowanymi kompozycjami oraz tekstami o tematach seksualnych, religijnych lub duchowych; psychodelia, muzyka psychodeliczna, psychodelic


SJP.pl


psychedryna

środek pobudzający aktywność psychomotoryczną, likwidujący m.in. objawy zmęczenia i zwiększający zdolność koncentracji, łatwo uzależniający; amfetamina, benzedryna, potocznie: amfa


SJP.pl


psychiatra

lekarz specjalizujący się w dziedzinie psychiatrii - dziale medycyny, nauce zajmującej się badaniem warunków powstania, profilaktyką oraz leczeniem zaburzeń psychicznych


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) med. lekarz specjalista zajmujący się rozpoznawaniem i leczeniem chorób psychicznych

 (1.2) środ. karc. długo namyślający się gracz

Wiktionary

Psychiatria – jedna z podstawowych specjalizacji medycznych, zajmująca się badaniem, zapobieganiem i leczeniem zaburzeń i chorób psychicznych. Bada ich uwarunkowania biologiczne, psychologiczne, rodzinno-genetyczne, społeczne, konstytucjonalne.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Okazało się, że na wizytę u psychiatry będzie musiał poczekać trzy tygodnie.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: psɨˈxʲjatra, AS: psyχʹi ̯atra

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. psychika ż., psychiatria ż., psychiatryk m.

 przym. psychiatryczny

 przysł. psychiatrycznie

Wiktionary

Synonimy:

 (1.2) psycholog

Wiktionary


psychiatria

1. dział medycyny, nauka zajmująca się badaniem warunków powstania, profilaktyką oraz leczeniem zaburzeń psychicznych; frenopatologia (dawniej);
2. oddział psychiatryczny w szpitalu


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) med. psych. dział medycyny zajmujący się pochodzeniem, rozpoznawaniem i leczeniem chorób psychicznych;

 (1.2) med. skrócenie od|oddział psychiatryczny. (kliniki, szpitala itp.)

Wiktionary

Psychiatria – jedna z podstawowych specjalizacji medycznych, zajmująca się badaniem, zapobieganiem i leczeniem zaburzeń i chorób psychicznych. Bada ich uwarunkowania biologiczne, psychologiczne, rodzinno-genetyczne, społeczne, konstytucjonalne.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Na egzaminie udowodniono mu, że o psychiatrii wie bardzo mało.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: psɨˈxʲjatrʲja, AS: psyχʹi ̯atrʹi ̯a

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. psychika ż., psychiatra ż., psychiatryk m., psyche ż.

 przym. psychiatryczny

 przysł. psychiatrycznie

Wiktionary

Synonimy:

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

 (1.1) medycyna

meronimy.

 (1.1) neuropsychiatria, ortopsychiatria

pokrewne.

 rzecz. psychika ż., psychiatra ż., psychiatryk m., psyche ż.

 przym. psychiatryczny

 przysł. psychiatrycznie

frazeologia.

etymologia.

uwagi.

tłumaczenia.

* angielski: (1.1) psychiatry

* baskijski: (1.1) psikiatria

* białoruski: (1.1) псіхіятрыя ż.

* białoruski (taraszkiewica): (1.1) псыхіятрыя ż.

* duński: (1.1) psykiatri w.

* esperanto: (1.1) psikiatrio, psiĥiatrio

* estoński: (1.1) psühhiaatria

* francuski: (1.1) psychiatrie ż.

* hiszpański: (1.1) psiquiatría ż.

* interlingua: (1.1) alienismo, psychiatria

* islandzki: (1.1) geðsjúkdómafræði ż., geðlækning ż.

* jidysz: (1.1) פסיכיאטריה ż. (psichiatria), פּסיכיאַטריע ż. (psichjatrje)

* niemiecki: (1.1) Psychiatrie ż.; (1.2) Psychiatrie ż.

* norweski (bokmål): (1.1) psykiatri m.

* norweski (nynorsk): (1.1) psykiatri m.

* nowogrecki: (1.1) ψυχιατρική ż.

* portugalski: (1.1) psiquiatria ż.

* rosyjski: (1.1) психиатрия ż.

* słowacki: (1.1) psychiatria ż.

* szwedzki: (1.1) psykiatri w.

* ukraiński: (1.1) психіатрія ż.

* węgierski: (1.1) pszichiátria

* włoski: (1.1) psichiatria ż.

źródła.

== psychiatria (interlingua.) ==

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik

 (1.1) med. psych. psychiatria

odmiana.

przykłady.

składnia.

kolokacje.

synonimy.

Wiktionary


psychiatrka

psychiatra; psychiatryczka


SJP.pl


psychiatryczka

psychiatra; psychiatrka


SJP.pl


psychiatryczno-psychologiczny

dotyczący psychiatrii i psychologii, np. ośrodek psychiatryczno-psychologiczny


SJP.pl


psychiatryczny

taki, który związany jest z psychiatrią - działem medycyny, nauką zajmującą się badaniem warunków powstania, profilaktyką oraz leczeniem zaburzeń psychicznych


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z psychiatrią, dotyczący psychiatrii

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. psychiatria ż., psychiatra m./ż., psychiatryk m.

 przysł. psychiatrycznie

Wiktionary


psychiatryk

potocznie: szpital psychiatryczny; psychuszka


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) pot. pejor. szpital psychiatryczny

 (1.2) pot. pejor. zakład psychiatryczny

Wiktionary

Szpital psychiatryczny – miejsce leczenia chorych psychicznie.

W 2008 roku w Polsce było 57 szpitali psychiatrycznych (w tym dwa prywatne w województwie łódzkim i jeden prywatny w województwie mazowieckim), ponadto 228 poradni psychologicznych.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Nie uwierzysz, Adam wylądował w psychiatryku!

Wiktionary

Wymowa:

IPA: psɨˈxʲjatrɨk, AS: psyχʹi ̯atryk

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. psychika ż., psychiatria ż., psychiatra m.

 przym. psychiatryczny

 przysł. psychiatrycznie

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) dom wariatów, wariatkowo, dom bez klamek

Wiktionary


psychiczna

potocznie: kobieta chora psychicznie lub za taką uważana; świrnięta, nienormalna


SJP.pl


psychiczniak

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) gwara. narkomanów: złe samopoczucie spowodowane głodem narkotykowym

Wiktionary

Wymowa:

IPA: psɨˈxʲit͡ʃʲɲak, AS: psyχʹičʹńak

Wiktionary


psychicznie

przysłówek

 (1.1) odnosząc się do spraw psychiki

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. psychika ż., psychiczny m., psychol m.

 przym. psychiczny

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) duchowo, psychologicznie, umysłowo, wewnętrznie

Wiktionary


psychiczno-duchowy

dotyczący psychiki i ducha (duszy w rozumieniu religijnym), np. rozwój psychiczno-duchowy; psychoduchowy


SJP.pl


psychiczno-zmysłowy

w psychologii: charakterystyczny dla sfery psychicznej i zmysłowej, np. objawy psychiczno-zmysłowe; psychosensoryczny


SJP.pl


psychiczność

rzadko: całokształt wrodzonych i nabytych dyspozycji duchowych i intelektualnych, uczuciowych, woli, stanowiących o życiu wewnętrznym człowieka i zarządzanych przez mózg; dusza, duch, psyche, psychizm, psychika


SJP.pl


psychiczny

1. odnoszący się do psychiki, związany z procesami zachodzącymi w psychice; duchowy, wewnętrzny;
2. potocznie: chory psychicznie lub za takiego uważany; świrnięty, nienormalny


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z psychiką i procesami w niej zachodzącymi

przymiotnik jakościowy

 (2.1) pot. o człowieku: chory psychicznie

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (3.1) mężczyzna chory psychicznie

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Moja siostra ma trudne problemy psychiczne.

 (1.1) Martwię się o twoje zdrowie psychiczne.

 (2.1) Dlaczego nasypałeś mi mąki do kawy? Czy ty jesteś psychiczny?!

Wiktionary

Wymowa:

IPA: psɨˈxʲit͡ʃnɨ, AS: psyχʹičny

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. psychika ż., psychiczność ż., psychol m.

:: fż. psychiczna ż.

 przysł. psychicznie

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) duchowy, mentalny; książk. spirytualny; przest. dziś książk. duszny

 (2.1) pot. kopnięty, nienormalny, świrnięty, świrowaty, pieprznięty, pomylony, popaprany, porąbany, porypany, puknięty, rąbnięty, stuknięty, szajbnięty, szalony, szurnięty, trzepnięty, walnięty

 (3.1) pot. czubek, czub, fioł, nienormalny, obłąkaniec, obłąkany, opętaniec, opętany, pomyleniec, pomylony, psychol, szajbus, szaleniec, szalony, świr, świrus, wariat, zajob

Wiktionary


psychika

całokształt wrodzonych i nabytych dyspozycji duchowych i intelektualnych, uczuciowych, woli, stanowiących o życiu wewnętrznym człowieka i zarządzanych przez mózg; dusza, duch, psyche, psychizm, psychiczność


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) całokształt duchowych, intelektualnych i uczuciowych dyspozycji istoty żywej;

Wiktionary

Psychika (gr. ψυχή, psyche – dusza) – «całokształt cech i procesów wewnętrznych człowieka, związanych z emocjami, intelektem, predyspozycjami i doświadczeniem życiowym» (źródło: Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego). Zespół indywidualnych cech psychofizycznych tworzy osobowość.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ˈpsɨxʲika, AS: psyχʹika

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. psychiczny mos., psychiatria ż., psychiatra m., psychiatryk m., psychiczność ż., psychol m., psychizm m., psychoza ż., psychotyk m.

 przym. psychiczny, psychiatryczny, psychotyczny

 przysł. psychicznie

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) intelekt, rozum, umysł, umysłowość, duch, dusza, psyche, serce, wnętrze

Wiktionary


psychizm

w psychologii: całokształt wrodzonych i nabytych dyspozycji duchowych i intelektualnych, uczuciowych, woli, stanowiących o życiu wewnętrznym człowieka i zarządzanych przez mózg; dusza, duch, psyche, psychika, psychiczność


SJP.pl


psycho-

przedrostek

 (1.1) pierwszy człon wyrazów złożonych wskazujący na ich związek z psychiką

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) psychoanaliza • psycholog • psychologia • psychopata • psychopatologia • psychotechnika • psychoterapia • psychofizyczny • psychologiczny

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈpsɨxɔ, AS: psyχo

Wiktionary

Synonimy:

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

frazeologia.

etymologia.

 etym|grec|ψυχή. (psūkhḗ) → dusza, duch

uwagi.

 porównaj z Psyche z mitologii greckiej

tłumaczenia.

* angielski: (1.1) psycho-

* białoruski: (1.1) псіха-

* bułgarski: (1.1) психо-

* duński: (1.1) psycho-

* francuski: (1.1) psycho-

* kataloński: (1.1) psico-

* malajski: (1.1) psiko-

* niemiecki: (1.1) psycho-

* rosyjski: (1.1) психо-

* słoweński: (1.1) psiho-

* turecki: (1.1) psiko-

* ukraiński: (1.1) психо-

źródła.

== psycho- (język angielski.) ==

wymowa.

 audio|LL-Q1860 (eng)-NaomiAmethyst-psycho-.wav.

znaczenia.

przedrostek

 (1.1) psycho-

odmiana.

przykłady.

składnia.

kolokacje.

synonimy.

Wiktionary


psychoaktywność

psychoaktywny


SJP.pl

Patrz:

psychoaktywny

psychoaktywny

w farmakologii: taki, który działa pobudzająco na psychikę i stany emocjonalne człowieka; psychoanaleptyczny, psychotoniczny, psychopobudzający


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) farm. biochem. działający pobudzająco na psychikę i stany emocjonalne

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Żywica konopi indyjskich zawiera ponad 60 substancji psychoaktywnych (…).

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) psychopobudzający, psychotropowy

Wiktionary


psychoakustyczny

związany z psychoakustyką - dziedziną nauki badającą i opisującą związki zachodzące między falą dźwiękową docierającą do uszu słuchacza a subiektywnie odczuwanym wrażeniem, wywołanym przez tę falę, np. model psychoakustyczny


SJP.pl


psychoakustyka

dziedzina nauki badająca i opisująca związki zachodzące między falą dźwiękową docierającą do uszu słuchacza a subiektywnie odczuwanym wrażeniem, wywołanym przez tę falę


SJP.pl

Wikipedia


psychoanaleptyczny

w farmakologii: taki, który działa stymulująco i tonizująco na ośrodkowy układ nerwowy; psychoaktywny, psychotoniczny, psychopobudzający


SJP.pl


psychoanaleptyk

w farmakologii: środek działający stymulująco i tonizująco na ośrodkowy układ nerwowy


SJP.pl


psychoanalityczka

1. w psychologii: kobieta psycholog wykorzystująca analizę osobowości poprzez hipnozę, sugestię, technikę swobodnych skojarzeń w celu leczenia zaburzeń psychicznych i emocjonalnych;
2. zwolenniczka, przedstawicielka psychoanalizy - koncepcji psychologicznej Zygmunta Freuda


SJP.pl


psychoanalityczny

1. dotyczący psychoanalizy - koncepcji psychologicznej stworzonej przez Zygmunta Freuda na początku XX wieku, wyjaśniającej strukturę, funkcjonowanie i rozwój osobowości człowieka, a także zjawisk społecznych i kulturowych działaniem podświadomych instynktów, popędów i dążeń pozostających we wzajemnym konflikcie;
2. w medycynie: dotyczący psychoanalizy - metody diagnostyki oraz terapii zaburzeń psychicznych i emocjonalnych, wykorzystującej hipnozę, sugestię oraz technikę swobodnych skojarzeń


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) dotyczący psychoanalizy

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. psychoanaliza ż., psychoanalityk m., psychoanalityczka ż.

 przysł. psychoanalitycznie

Wiktionary


psychoanalityk

1. w psychologii: psycholog wykorzystujący analizę osobowości poprzez hipnozę, sugestię, technikę swobodnych skojarzeń w celu leczenia zaburzeń psychicznych i emocjonalnych;
2. zwolennik, przedstawiciel psychoanalizy - koncepcji psychologicznej Zygmunta Freuda


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) psycholog, który stosuje psychoanalizę w leczeniu swoich pacjentów

Wiktionary

Psychoanaliza (od gr. ψυχη = „psyche”, „dusza” i ανάλυσις = „analiza”) – metoda poznania i leczenia człowieka, teoria psychopatologii i teoria pozwalająca wyjaśnić różne zjawiska społeczne i kulturowe. Została zapoczątkowana na przełomie XIX i XX wieku przez wiedeńskiego lekarza Sigmunda Freuda.

Wikipedia

Powiązane:

 rzecz. psychoanaliza ż.

:: fż. psychoanalityczka

 przym. psychoanalityczny

Wiktionary


psychoanaliza

1. koncepcja psychologiczna stworzona przez Zygmunta Freuda na początku XX wieku, wyjaśniająca strukturę, funkcjonowanie i rozwój osobowości człowieka, a także zjawisk społecznych i kulturowych działaniem podświadomych instynktów, popędów i dążeń pozostających we wzajemnym konflikcie; psychologia głębi;
2. w medycynie: metoda diagnostyki oraz terapii zaburzeń psychicznych i emocjonalnych, wykorzystująca hipnozę, sugestię oraz technikę swobodnych skojarzeń


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) psych. kierunek w psychologii XX w. stworzony przez Zygmunta Freuda, tłumaczący strukturę, działanie i rozwój osobowości, a także zjawiska społeczno-historyczne oddziaływaniem nieświadomych mechanizmów motywacyjnych pozostających we wzajemnych konfliktach

 (1.2) psych. med. metoda leczenia zaburzeń psychicznych oparta na założeniach psychoanalizy (1.1)

Wiktionary

Psychoanaliza (od gr. ψυχη = „psyche”, „dusza” i ανάλυσις = „analiza”) – metoda poznania i leczenia człowieka, teoria psychopatologii i teoria pozwalająca wyjaśnić różne zjawiska społeczne i kulturowe. Została zapoczątkowana na przełomie XIX i XX wieku przez wiedeńskiego lekarza Sigmunda Freuda.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Odkąd Freud pod koniec XIX wieku opracował metodę psychoterapeutyczną, którą nazwał psychoanalizą, bardzo wiele się wydarzyło w tej dziedzinie.

 (1.2) Analiza snów to jedna z głównych metod psychoanalizy.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. psychoanalityk mos.

 przym. psychoanalityczny

 przysł. psychoanalitycznie

Wiktionary


psychoanalizować

w psychologii, psychiatrii: wykorzystywać analizę osobowości w celu leczenia zaburzeń psychicznych i emocjonalnych


SJP.pl


psychobilly

[czytaj: sajkoBIli] środowiskowo: styl muzyki rockowej lat osiemdziesiątych XX wieku, oparty na rock'n'rollu lat pięćdziesiątych


SJP.pl

Wikipedia


psychobiograficzny

dotyczący przeżyć psychicznych, które można odczytać z czyjejś biografii


SJP.pl


psychobiolog

specjalista w zakresie psychobiologii - dziedziny nauki badającej wzajemne powiązania zjawisk psychicznych i biologicznych


SJP.pl


psychobiologia

dziedzina nauki badająca wzajemne powiązania zjawisk psychicznych i biologicznych


SJP.pl

Psychobiologia to dział psychologii, który ma na celu wyjaśnienie zachowania i stanów świadomości w kategoriach procesów fizjologicznych, ewolucji gatunków, funkcji i konieczności ekologicznych oraz rozwoju osobniczego organizmu. Innym, trudniejszym zadaniem jest określanie relacji pomiędzy fizjologią mózgu a zjawiskami uznanymi za umysłowe.

Wikipedia


psychobiologiczny

dotyczący psychobiologii - dziedziny nauki badającej wzajemne powiązania zjawisk psychicznych i biologicznych


SJP.pl


psychobiolożka

psychobiolog


SJP.pl

Patrz:

psychobiolog

psychoból

ból głowy o podłożu psychicznym, wynikający najczęściej z depresji


SJP.pl


psychochirurgia

w medycynie: leczenie niektórych zaburzeń psychicznych, polegające na chirurgicznym usuwaniu niewielkich odcinków ośrodkowego układu nerwowego lub na przerywaniu połączeń między ośrodkami nerwowymi


SJP.pl

Psychochirurgia – leczenie zaburzeń psychicznych metodami neurochirurgicznymi.

Wikipedia


psychochirurgiczny

w medycynie: dotyczący psychochirurgii - leczenia niektórych zaburzeń psychicznych, polegającego na chirurgicznym usuwaniu niewielkich odcinków ośrodkowego układu nerwowego lub na przerywaniu połączeń między ośrodkami nerwowymi


SJP.pl


psychodegeneracja

w psychologii: trwałe zaburzenia psychiki człowieka wskutek organicznych zmian w nerwowym układzie ośrodkowym, wywołane czynnikami zewnętrznymi; degeneracja psychiczna, degradacja psychiczna, psychodegradacja, charakteropatia


SJP.pl


psychodegradacja

w psychologii: trwałe zaburzenia psychiki człowieka wskutek organicznych zmian w nerwowym układzie ośrodkowym, wywołane czynnikami zewnętrznymi; degeneracja psychiczna, degradacja psychiczna, psychodegeneracja, charakteropatia


SJP.pl


psychodelia

styl w muzyce rockowej, popularny na przełomie last sześćdziesiątych i siedemdziesiątych XX wieku, charakteryzujący się długimi, improwizowanymi kompozycjami oraz tekstami o tematach seksualnych, religijnych lub duchowych; psychedelic, psychodelic, muzyka psychodeliczna


SJP.pl

Psychodelia – termin określający styl muzyki, sztuki wizualnej, mody i kultury, oryginalnie przypisywany schyłkowi lat 60. XX wieku i hippisom. Został on stworzony w 1966, lecz największą popularność zdobył podczas Lata Miłości (ang. Summer of Love) w 1967. Jego początki zwykle lokalizuje się w San Francisco w stanie Kalifornia, jednak szybko rozprzestrzenił się w Stanach Zjednoczonych i na całym świecie.

Wikipedia


psychodelic

[czytaj: sajkoDElik] styl w muzyce rockowej, popularny na przełomie last sześćdziesiątych i siedemdziesiątych XX wieku, charakteryzujący się długimi, improwizowanymi kompozycjami oraz tekstami o tematach seksualnych, religijnych lub duchowych; psychodelia, muzyka psychodeliczna, psychedelic


SJP.pl


psychodeliczka

kobieta, której stan psychiki odznacza się głębokim spokojem, wzmożonym odczuwaniem bodźców, występowaniem halucynacji i natchnienia twórczego


SJP.pl


psychodeliczność

w psychologii: stan psychiczny wywołany silnym przeżyciem emocjonalnym lub środkami odurzającymi, przejawiający się m.in. w wizjach zbliżonych do halucynacji, w zwiększonej wrażliwości na bodźce i w pobudzeniu wyobraźni twórczej; psychodelizm


SJP.pl

Psychodelia – termin określający styl muzyki, sztuki wizualnej, mody i kultury, oryginalnie przypisywany schyłkowi lat 60. XX wieku i hippisom. Został on stworzony w 1966, lecz największą popularność zdobył podczas Lata Miłości (ang. Summer of Love) w 1967. Jego początki zwykle lokalizuje się w San Francisco w stanie Kalifornia, jednak szybko rozprzestrzenił się w Stanach Zjednoczonych i na całym świecie.

Wikipedia


psychodeliczny

w psychologii:
1. o stanie umysłu, samopoczuciu: odznaczający się głębokim spokojem, wzmożonym odczuwaniem bodźców, występowaniem halucynacji i natchnienia twórczego;
2. nacechowany takim nastrojem, np. psychodeliczny wiersz;
3. o pewnych narkotykach: wywołujący taki stan


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) taki, który przejawia wzmożoną wrażliwość na bodźce

 (1.2) skłonny do urojeń, w szczególności euforycznych

 (1.3) będący przejawem lub powodujący stan psychodeliczny (1.1-2)

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. psychodelik m., psychedelik m., psychodelizm m., psychodelia ż.

 przysł. psychodelicznie

Wiktionary


psychodelik

człowiek, którego stan psychiki odznacza się głębokim spokojem, wzmożonym odczuwaniem bodźców, występowaniem halucynacji i natchnienia twórczego


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) biochem. med. substancja neuroaktywna o działaniu psychodelicznym, wywołująca zwykle odurzenie i wizje, mająca zdolność do wywoływania zmian percepcji, świadomości, sposobu myślenia oraz sposobu odczuwania emocji;

Wiktionary

Psychodeliki, rzadziej halucynogeny serotoninergiczne, psychedeliki (gr. psyche ‘dusza’; delos ‘ujawnić’, ‘objawić’) – grupa substancji psychoaktywnych wywołujących zmiany percepcji, świadomości, sposobu myślenia oraz sposobu odczuwania emocji. Chociaż ich dokładny mechanizm nie jest zrozumiany, uważa się, że psychodeliki wytwarzają swoje charakterystyczne działanie przez wiązanie do serotoninowych receptorów (5-HT), a zwłaszcza podtypu 5-HT2a. Serotonina odgrywa wiele kluczowych ról w ludzkim ciele i jest kluczowym neuroprzekaźnikiem zaangażowanym w funkcjonowanie i regulację percepcji sensorycznej, zachowania, nastroju, poznania i pamięci.

Wikipedia

Powiązane:

 rzecz. psychedelik m., psychodelizm m., psychodelia ż.

 przym. psychodeliczny

 przysł. psychodelicznie

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) psychedelik, fanerotym

Wiktionary


psychodelizm

w psychologii: stan psychiczny wywołany silnym przeżyciem emocjonalnym lub środkami odurzającymi, przejawiający się m.in. w wizjach zbliżonych do halucynacji, w zwiększonej wrażliwości na bodźce i w pobudzeniu wyobraźni twórczej; psychodeliczność


SJP.pl


psychodepresyjny

o leku: przeciwdziałający depresji; antydepresyjny, przeciwdepresyjny


SJP.pl


psychodermatolog

specjalista w zakresie dziedziny medycyny badającej wpływ psychiki człowieka na powstawanie i przebieg chorób dermatologicznych


SJP.pl


psychodermatologia

dziedzina medycyny badająca wpływ psychiki człowieka na powstawanie i przebieg chorób dermatologicznych


SJP.pl


psychodermatologiczny

psychodermatologia


SJP.pl

Patrz:

psychodermatologia

psychodiagnosta

rzadko w psychologii: specjalista w zakresie psychodiagnostyki - teorii i metod badań zmierzających do stwierdzenia stopnia i rodzaju właściwości psychicznych jednostki; psychognostyk, psychodiagnostyk


SJP.pl


psychodiagnostyczny

w psychologii: związany z psychodiagnostyką - teorią i metodami badań zmierzających do stwierdzenia stopnia i rodzaju właściwości psychicznych jednostki; psychognostyczny


SJP.pl


psychodiagnostyk

w psychologii: specjalista w zakresie psychodiagnostyki - teorii i metod badań zmierzających do stwierdzenia stopnia i rodzaju właściwości psychicznych jednostki; psychognostyk, psychodiagnosta


SJP.pl


psychodiagnostyka

w psychologii: teoria i metody badań zmierzających do stwierdzenia stopnia i rodzaju właściwości psychicznych jednostki; psychognostyka, psychognozja, diagnostyka psychologiczna


SJP.pl


psychodietetyczka

kobieta zajmująca się zasadami racjonalnego odżywiania stosując techniki psychologiczne


SJP.pl


psychodietetyczny

związany z działem dietetyki stosującym techniki psychologiczne wobec osób z zaburzeniami jedzenia


SJP.pl


psychodietetyk

dietetyk stosujący techniki psychologiczne wobec osób z zaburzeniami jedzenia


SJP.pl


psychodietetyka

dział dietetyki stosujący techniki psychologiczne wobec osób z zaburzeniami jedzenia


SJP.pl

Psychodietetyka – interdyscyplinarna dziedzina wiedzy, łącząca zagadnienia z obszaru psychologii (głównie psychologii zdrowia), dietetyki i zasad zdrowego stylu życia.

Według Obserwatorium Językowego Uniwersytetu Warszawskiego psychodietetyka to dział dietetyki zajmujący się stosowaniem różnego rodzaju technik psychologii u osób z zaburzeniami odżywiania.

Wikipedia


psychodrama

metoda stosowana w psychoterapii grupowej, polegająca na odgrywaniu improwizowanych scen, obrazujących przeżycia uczestników grupy


SJP.pl

Dramaterapia, psychodrama (ang. drama therapy, psychodrama) – metoda psychoterapii mająca na celu rozpoznanie i leczenie zaburzeń psychicznych, wykorzystująca elementy teatru i dramy, polegająca na przygotowywaniu przez członków grupy terapeutycznej (lub klienta indywidualnego w przypadku monodramy) bez założonego scenariusza scen dotyczących rzeczywistości zewnętrznej lub świata wewnętrznego. Celem jest osiągnięcie jak najlepszego i elastycznego przystosowania jednostki do zmieniających się okoliczności, a także twórczy wpływ na tę rzeczywistość. Twórcą psychodramy na płaszczyźnie psychologii był w latach 20. XX wieku dr Jakub Moreno.

Wikipedia


psychoduchowy

dotyczący psychiki i ducha (duszy w rozumieniu religijnym), np. rozwój psychoduchowy; psychiczno-duchowy


SJP.pl


psychodydaktyczny

związany z psychodydaktyką - działem psychologii pedagogicznej, zajmującym się zagadnieniami związku psychologii z dydaktyką ogólną i metodyką przedmiotów szkolnych


SJP.pl


psychodydaktyk

specjalista w zakresie psychodydaktyki - działu psychologii pedagogicznej, zajmującego się zagadnieniami związku psychologii z dydaktyką ogólną i metodyką przedmiotów szkolnych


SJP.pl


psychodydaktyka

dział psychologii pedagogicznej, zajmujący się zagadnieniami związku psychologii z dydaktyką ogólną i metodyką przedmiotów szkolnych


SJP.pl


psychodysleptyczny

w psychiatrii, farmakologii: mający właściwości halucynogenne i mogący wywołać psychozę doświadczalną; psychomimetyczny, psychozomimetyczny


SJP.pl


psychoedukacja

edukacja w zakresie wiedzy psychologicznej; edukacja psychologiczna


SJP.pl

Psychoedukacja – metoda edukacyjna adresowana do ludzi, którzy żyją z zaburzeniami psychicznymi stanu zdrowia.

Wikipedia


psychoedukacyjny

związany z psychoedukacją - edukacją w zakresie wiedzy psychologicznej


SJP.pl


psychoemocjonalny

w psychologii: dotyczący emocjonalnych zjawisk psychicznych, np. kontrola psychoemocjonalna


SJP.pl


psychofan

obsesyjny, natarczywy fanatyk prześladujący swojego idola; pseudofan


SJP.pl


psychofanka

obsesyjna, natarczywa fanatyczka prześladująca swojego idola; pseudofanka


SJP.pl


psychofarmakolog

badacz skutków wywołanych przez lekarstwa i narkotyki w psychice człowieka


SJP.pl


psychofarmakologia

dział farmakologii badający skutki wywołane przez lekarstwa i narkotyki w psychice człowieka


SJP.pl

Psychofarmakologia – zajmuje się badaniem wpływu leków psychoaktywnych na funkcjonowanie ośrodkowego układu nerwowego na wszystkich poziomach analizy. W ramach tego badane jest poznanie, zachowanie, stan psychiczny, neurofizjologia, neurochemia, ekspresja genów i biologia molekularna. Farmakologiczne leczenie zaburzeń psychicznych jest krytykowane w ośrodkach psychiatrycznych.

Wikipedia


psychofarmakologiczny

związany z psychofarmakologią - działem farmakologii badającym skutki wywołane przez lekarstwa i narkotyki w psychice człowieka


SJP.pl


psychofarmakoterapia

w medycynie: farmakoterapia zaburzeń psychicznych


SJP.pl

Psychofarmakoterapia – jest jedną z metod leczenia zaburzeń psychicznych polegającą na podawaniu leków o działaniu psychotropowym. Leki psychotropowe, za pośrednictwem oddziaływania na ośrodkowy układ nerwowy, mają wpływ na stan psychiczny i wywierają wpływ leczniczy. Celem stosowania psychofarmakoterapii może być redukcja objawów zaburzeń psychicznych, doprowadzenie do ustąpienia zaburzeń psychicznych lub zapobieżenie ich ponownemu wystąpieniu. Psychofarmakologia należy do metod leczniczych wykorzystywanych w psychiatrii. Etymologia terminu psychofarmakoterapia: gr. psyche ‘dusza’; phármakon ‘lekarstwo’; therapeía ‘leczenie’.

Wikipedia


psychofizjolog

specjalista w zakresie psychofizjologii - nauki zajmującej się związkami między procesami psychicznymi (np. wrażenia) i fizjologicznymi (np. oddech)


SJP.pl


psychofizjologia

dział nauki zajmujący się związkami między procesami psychicznymi (np. wrażenia) i fizjologicznymi (np. oddech)


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) nauk. nauka z pogranicza psychologii i fizjologii, zajmująca się związkiem między procesami psychicznymi i fizjologicznymi;

Wiktionary

Psychofizjologia — dział nauki z pogranicza psychologii i fizjologii, zajmujący się wzajemnym związkiem procesów psychicznych i fizjologicznych. Opisuje on wzajemną zależność emocji, zmian świadomości, sposobów zachowania z funkcjonowaniem mózgu, układu krążenia, oddychania, motoryki i układu hormonalnego.

Wikipedia

Powiązane:

 przym. psychofizjologiczny

Wiktionary


psychofizjologiczny

dotyczący psychofizjologii - działu nauki zajmującego się związkami między procesami psychicznymi (np. wrażenia) i fizjologicznymi (np. oddech)


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) psych. związany z psychofizjologią, dotyczący psychofizjologii

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. psychofizjologia ż.

Wiktionary


psychofizjonomiczny

związany z psychofizjonomią - rzekomą dziedziną wiedzy pretendującą do miana nauki, badającą związek wyglądu zewnętrznego człowieka z jego charakterem i postawami uczuciowymi


SJP.pl


psychofizjonomik

osoba rzekomo potrafiąca odczytać cechy charakteru i postawy uczuciowe danego człowieka z jego wyglądu


SJP.pl


psychofizjonomika

rzekoma dziedzina wiedzy pretendująca do miana nauki, badająca związek wyglądu zewnętrznego człowieka z jego charakterem i postawami uczuciowymi


SJP.pl


psychofizyczny

dotyczący zjawisk psychicznych i fizycznych


SJP.pl


psychofizyk

specjalista w zakresie psychofizyki - badań i pomiarów wrażeń wywołanych przez odpowiednie bodźce


SJP.pl


psychofizyka

dział psychologii zajmujący się badaniem i pomiarem wrażeń wywołanych przez odpowiednie bodźce


SJP.pl

Psychofizyka – nauka interdyscyplinarna z pogranicza psychologii, fizjologii zmysłów oraz fizyki; bada głównie zależności między fizycznymi właściwościami bodźców działających na zmysły a wrażeniami psychicznymi, jakie się wtedy pojawiają.

W końcu XIX wieku, początkowym okresie naukowego rozwoju psychologii, wyniki eksperymentów psychofizycznych złożyły się na treść pierwszych praw psychofizycznych (np. prawo Webera-Fechnera). Współczesny kierunek badań podstawowych skupia się na odkrywaniu powiązań między rodzajami i natężeniem bodźców a charakterystyką ich reprezentacji poznawczej (np. potęgowe prawo Stevensa).

Wikipedia


psychoforma

rzadko: forma psychiczna


SJP.pl


psychogalwanometr

aparat do pomiaru elektrycznej reakcji skóry na bodźce psychiczne


SJP.pl


psychogenetycznie

przysłówek

 (1.1) w sposób dotyczący psychogenezy

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Współczesny psychoanalityk G. Zilboorg pisze nawet: „… zazdrość mężczyzny o kobiecość jest psychogenetycznie wcześniejsza i dlatego bardziej podstawowa niż zazdrość o członek (…).

Wiktionary

Powiązane:

 przym. psychogenetyczny

 rzecz. psychogeneza ż.

Wiktionary


psychogenetyczny

psychogeneza


SJP.pl

Patrz:

psychogeneza

psychogeniczny

w psychologii: uwarunkowany czynnikami psychicznymi, mający swoje źródło w psychice, w świadomości człowieka; psychogenny


SJP.pl


psychogenny

w psychologii: uwarunkowany czynnikami psychicznymi, mający swoje źródło w psychice, w świadomości człowieka; psychogeniczny


SJP.pl


psychogeriatria

Psychogeriatria (psychiatria wieku podeszłego) – dziedzina psychiatrii zajmująca się leczeniem zaburzeń psychicznych występujących w wieku podeszłym, tj. po 65. roku życia. W polskim systemie kształcenie lekarzy psychogeriatria nie została wyodrębniona jako osobna dziedzina specjalizacyjna.

Wikipedia


psychognostyczny

rzadko w psychologii: związany z psychodiagnostyką - teorią i metodami badań zmierzających do stwierdzenia stopnia i rodzaju właściwości psychicznych jednostki; psychodiagnostyczny


SJP.pl


psychognostyk

rzadko w psychologii: specjalista w zakresie psychodiagnostyki - teorii i metod badań zmierzających do stwierdzenia stopnia i rodzaju właściwości psychicznych jednostki; psychodiagnostyk, psychodiagnosta


SJP.pl


psychognostyka

rzadko w psychologii: teoria i metody badań zmierzających do stwierdzenia stopnia i rodzaju właściwości psychicznych jednostki; psychodiagnostyka, psychognozja, diagnostyka psychologiczna


SJP.pl


psychognozja

rzadko w psychologii: teoria i metody badań zmierzających do stwierdzenia stopnia i rodzaju właściwości psychicznych jednostki; psychognostyka, psychodiagnostyka, diagnostyka psychologiczna


SJP.pl


psychograf

psycholog sporządzający psychogramy


SJP.pl


psychografia

Wikipedia


psychografologia

rodzaj badania pisma ręcznego


SJP.pl


psychohistoria

formuła badawcza polegająca na łączeniu badań historycznych z kategoriami psychoanalitycznymi


SJP.pl

Psychohistoria – szczegółowa dziedzina z pogranicza historii i psychologii, odwołująca się do orientacji psychodynamicznej w psychologii, w szczególności do psychoanalizy. Termin ten może również oznaczać zainteresowanie przebiegiem osobniczego rozwoju jednostki historycznie zlokalizowanej.

Wikipedia


psychokinetyczny

psychokineza


SJP.pl

Patrz:

psychokineza

psychokineza

opis ruchu na odległość, wywołanego za pomocą mocy psychicznej; inne określenie telekinezy


SJP.pl

Anomalna perturbacja (ang. anomalous perturbation), psychokineza (ang. psychokinesis), telekineza (ang. telekinesis) – rzekomy wpływ na fizyczne otoczenie na odległość, mocą psychiczną, bez fizycznej ingerencji, która popularna jest w twórczości science-fiction i parapsychologii.

Wikipedia


psychokrytyka

w psychologii: krytyka tematyczna, psychoanaliza


SJP.pl


psychol

potocznie, pospolicie: osoba chora psychicznie lub swoim zachowaniem sprawiająca takie wrażenie; wariat, świr, psych


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) pot. obraź. psychopata, osoba chora psychicznie, wariat

Wiktionary

Psychol (ang. Psycho) – film fabularny wyprodukowany w 1998 roku, remake filmu Psychoza z lat '60, wyreżyserowanego przez Alfreda Hitchcocka, z gatunku horror. Otrzymał Złotą Malinę.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ˈpsɨxɔl, AS: psyχol

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. psychika ż., psychiczny mos.

 przysł. psychicznie

 przym. psychiczny

Wiktionary


psychol.

skrót od: psychologia, psychologiczny


SJP.pl


psycholamarkizm

odłam neolamarkizmu z końca XIX wieku, który przyjmuje wpływ wewnętrznych, "duchowych" czynników na powstawanie przystosowań ewolucyjnych


SJP.pl

Psycholamarkizm – kierunek neolamarkistyczny o charakterze witalistycznym zapoczątkowany przez Copego. W swojej koncepcji ewolucji położył on szczególny nacisk na wewnętrzną dążność organizmów do świadomego samodoskonalenia się. Szczegóły swojej teorii ewolucji przedstawił w O pochodzeniu najlepiej przystosowanych (The origin of the fittest 1887) oraz w Główne czynniki ewolucji organicznej (The Primary Factors of Organic Evolution - 1896).

Wikipedia


psycholekt

Psycholekt – termin z zakresu psycholingwistyki oraz socjolingwistyki, wprowadzony przez Aleksandra Wilkonia w 1987 r., oznaczający takie formy realizacji języka, które są uzależnione od czynników natury psychicznej. Psycholekty zaliczane są do odmian funkcjonalnych języka.

Wikipedia


psycholeptyczny

psycholeptyk


SJP.pl

Patrz:

psycholeptyk

psycholingwistyczny

psycholingwistyka


SJP.pl

Patrz:

psycholingwistyka

psycholingwistyka

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) jęz. psych. dziedzina nauki na pograniczu psychologii i językoznawstwa zajmująca się psychologicznymi podstawami funkcjonowania języka;

Wiktionary

Psycholingwistyka, psychologia języka – dziedzina nauki na pograniczu psychologii i językoznawstwa zajmująca się psychologicznymi podstawami funkcjonowania języka, tzn. tym, jak język jest przyswajany, przetwarzany oraz wykorzystywany przez ludzki umysł.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Współczesna psycholingwistyka potwierdza, że możliwości wyrazu, jakie posiada głos w sferze uczuciowej, są niezależne w pewien sposób od wypowiadanych treści.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌpsɨxɔlʲĩŋɡˈvʲistɨka, AS: psyχolʹĩŋgvʹistyka

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. psycholingwista m.

 przym. psycholingwistyczny

Wiktionary


psycholka

psychol; świruska, wariatka


SJP.pl


psycholog

specjalista w zakresie psychologii


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) psych. absolwent studiów w dziedzinie psychologii

 (1.2) środ. karc. długo namyślający się gracz

rzeczownik, rodzaj żeński

 (2.1) psych. absolwentka studiów w dziedzinie psychologii

Wiktionary

Psycholog – zawód zaufania publicznego polegający na udzielaniu świadczeń psychologicznych, w szczególności na: diagnozie psychologicznej, opiniowaniu, orzekaniu, psychoterapii (po ukończeniu studiów podyplomowych w tym zakresie), na udzielaniu pomocy psychologicznej, nauczania, prowadzenia wykładów, kursów, szkoleń warsztatów.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Udałem się do psychologa po poradę.

 (1.1) Psychologa widziałem dwa razy, bo był na pół etatu na sto osób.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: psɨˈxɔlɔk, AS: psyχolok

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. psychologia ż.

:: fż. psycholożka ż.

 przym. psychologiczny

 przysł. psychologicznie

Wiktionary

Synonimy:

 (1.2) psychiatra

 (2.1) pot. psycholożka

Wiktionary


psychologia

nauka zajmująca się badaniem mechanizmów i praw rządzących zjawiskami psychicznymi oraz zachowaniami człowieka


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) nauka badająca psychikę oraz zachowanie człowieka;

Wiktionary

Psychologia (od stgr. ψυχή psyche „dusza”; λόγος logos „słowo, myśl, rozumowanie”) – nauka badająca mechanizmy i prawa rządzące psychiką oraz zachowaniami człowieka. Psychologia bada również wpływ zjawisk psychicznych na interakcje międzyludzkie oraz interakcję z otoczeniem. Według Specera A. Rathusa psychologia jest badaniem naukowym zarówno zachowania, jak i procesów umysłowych.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Mój kuzyn studiuje psychologię na Uniwersytecie Warszawskim.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌpsɨxɔˈlɔɟja, AS: psyχoloǵi ̯a

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. psycholog m., psychologizm m., psychologizowanie n., psycholożka ż.

 czas. psychologizować

 przym. psychologiczny

 przysł. psychologicznie

Wiktionary


psychologicznie

przysłówek sposobu

 (1.1) psych. odnosząc się do psychologii

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. psycholożka ż., psycholog mos., psychologia ż.

 przym. psychologiczny

Wiktionary


psychologiczniej

stopień wyższy od przysłówka: psychologicznie


SJP.pl


psychologiczny

przymiotnik

 (1.1) med. psych. dotyczący psychologii

 (1.2) stosujący zasady psychologii

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Nieśmiałość jest jednym z najpowszechniejszych problemów psychologicznych na świecie: szacuje się, że na zachodzie 40% populacji cierpi z powodu nieśmiałości.

 (1.2) Prawdziwą sztuką nie jest bowiem straszenie widzów przy pomocy wymyślnych efektów specjalnych, ale odpowiednie stopniowanie napięcia i zagrywki psychologiczne.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌpsɨxɔlɔˈɟit͡ʃnɨ, AS: psyχoloǵičny

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. psycholożka ż., psycholog m., psychologia ż.

 przysł. psychologicznie

Wiktionary


psychologistka

psychologista


SJP.pl

Patrz:

psychologista

psychologistyczny

psychologizm


SJP.pl

Patrz:

psychologizm

psychologizacja

psychologiczna interpretacja zjawisk


SJP.pl


psychologizm

Psychologizm (gr. psyche – dusza, życie) – pogląd w różnych dziedzinach wiedzy (pedagogika, teoria literatury – zob. religioznawstwo, filozofia) zakładający, że czynniki psychologiczne mają determinujący i najważniejszy charakter, albo wręcz stanowią osnowę zjawisk.

Wikipedia


psychologizować

ujmować zagadnienia naukowe od strony psychologicznej


SJP.pl


psycholożka

psycholog


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) zaw. psych. kobieta, która specjalizuje się w dziedzinie psychologii

Wiktionary

Psycholog – zawód zaufania publicznego polegający na udzielaniu świadczeń psychologicznych, w szczególności na: diagnozie psychologicznej, opiniowaniu, orzekaniu, psychoterapii (po ukończeniu studiów podyplomowych w tym zakresie), na udzielaniu pomocy psychologicznej, nauczania, prowadzenia wykładów, kursów, szkoleń warsztatów.

Wikipedia

Patrz:

psycholog

Powiązane:

 rzecz. psychologia ż.

:: fm. psycholog mos.

 przym. psychologiczny

 przysł. psychologicznie

Wiktionary


psycholstwo

zachowywanie się jak osoba chora psychicznie; wariactwo


SJP.pl


psychomachia

1. w literaturze: walka duchów dobrych i złych o duszę człowieka, motyw średniowiecznych moralitetów;
2. przenośnie: walka dobra ze złem


SJP.pl

Psychomachia – alegoryczny poemat chrześcijańskiego poety rzymskiego Aureliusza Prudencjusza Klemensa, żyjącego na przełomie IV i V wieku n.e. Poemat opisuje walkę dobra ze złem w duszy człowieka. Utwór wprowadził topos nazywany od jego tytułu psychomachią, obecny w wielu późniejszych dziełach literackich, a także jako motyw w rzeźbie i ilustracji.

Wikipedia


psychometr

urządzenie do wnioskowania o prawdomówności badanego na podstawie rejestracji nieświadomych reakcji osoby przesłuchiwanej na zadawane pytania; wariograf


SJP.pl


psychometria

Psychometria (od stgr. ψυχή Psyche = dusza, oraz łac. -metria, od gr. μετρεῖν metrein, „mierzyć”) – dział psychologii, który zajmuje się teorią i praktyką stosowania testów psychologicznych. Ustala jakie warunki powinien spełniać dobry test psychologiczny, zajmuje się zarówno tworzeniem samych narzędzi testowych i pozycji, które zawierają, jak i kwestiami związanymi ze zliczaniem i interpretowaniem wyników.

Wikipedia


psychomimetyczny

w psychiatrii, farmakologii: mający właściwości halucynogenne i mogący wywołać psychozę doświadczalną; psychodysleptyczny, psychozomimetyczny


SJP.pl


psychomotoryka

Psychomotoryka − dziedzina zajmująca się teorią i metodami psychologii ruchu. Pojęcie „psychomotoryka” składa się z dwóch słów psychika i motoryka i w ten sposób opisuje zależność pomiędzy percepcją, ruchem, przeżywaniem, uczeniem się a działaniem. Procesy umysłowe, takie jak emocjonalność czy koncentracja, oraz indywidualne cechy osobowości wpływają na spontaniczność ruchów oraz sposób poruszania się. Ten związek przyczynowo-skutkowy jest nazywany psychomotoryką. W poniższym artykule termin ten oznacza całościową, ukierunkowaną na rozwój koncepcję, która wspiera zarówno rozwój percepcji, jak i ruchu.

Wikipedia


psychonauta

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) osoba doświadczająca doświadczeń psychodelicznych w celu poznania swojego umysłu;

Wiktionary

Psychonauta (od stgr. ψυχή psychē „dusza/duch/umysł”) i ναύτης (naútēs „marynarz/nawigator”) – osoba doświadczająca celowo wywołanych zmian świadomości (doświadczeń psychodelicznych), w celu poznania swojego umysłu poprzez bezpośrednie doświadczenie. Zmiana stanu świadomości może zostać wywołana poprzez:

Wikipedia


psychoneuroimmunologia

Psychoneuroimmunologia – nauka o interakcjach między psychiką a układami nerwowym i immunologicznym. W sferze jej głównych zainteresowań leży powiązanie stresu z chorobami (jego wpływ na ich wywoływanie czy zaostrzanie przebiegu).

Wikipedia


psychoneurolog

specjalista w zakresie psychoneurologii


SJP.pl


psychoneurotyczny

charakterystyczny dla psychonerwicy


SJP.pl


psychoonkolog

specjalista w dziedzinie psychoonkologii, łączącej wiedzę z zakresu psychologii i onkologii


SJP.pl


psychoonkologia

dziedzina medycyny łącząca wiedzę z zakresu psychologii i onkologii


SJP.pl

Psychoonkologia to interdyscyplinarna dziedzina medycyny, której rozwój przypada w Europie na lata 80. XX wieku. Problematykę badawczą psychoonkologii można ująć w trzy grupy:

  1. działania nastawione na psychoprewencję i promocję zdrowia ze szczególnym uwzględnieniem zachowań ułatwiających zapobieganie oraz wczesne wykrywanie i leczenie choroby nowotworowej,
  2. usuwanie lub łagodzenie psychologicznych i psychopatologicznych następstw choroby i leczenia u pacjentów onkologicznych i ich rodzin,
  3. działania psychoprofilaktyczne, nastawione na personel medyczny zatrudniony na oddziałach onkologicznych.

Wikipedia


psychopata

1. osoba cierpiąca na psychopatię;
2. osoba budząca lęk swym zachowaniem, zachowująca się niezgodnie z przyjętymi normami


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) psych. med. człowiek cierpiący na psychopatię

Wiktionary

Osobowość dyssocjalna, antyspołeczne zaburzenie osobowości (ang. antisocial personality disorder, ASPD) – zaburzenie osobowości dotykające 2–3% każdego społeczeństwa, występujące częściej wśród mężczyzn niż kobiet (3:1).

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Spójrz na siebie. Jesteś odrażający, obmierzły! Przejrzyj się w lustrze, żałośny psychopato!

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌpsɨxɔˈpata, AS: psyχopata

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. psychopatia ż.

:: fż. psychopatka ż.

 przym. psychopatyczny

 przysł. psychopatycznie

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) pot. psychol

Wiktionary


psychopatia

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) psych. zaburzenie osobowości charakteryzujące się trwałym wzorcem lekceważenia i łamania norm społecznych oraz praw innych ludzi;

Wiktionary

Osobowość dyssocjalna, antyspołeczne zaburzenie osobowości (ang. antisocial personality disorder, ASPD) – zaburzenie osobowości dotykające 2–3% każdego społeczeństwa, występujące częściej wśród mężczyzn niż kobiet (3:1).

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Psychopatia to jedyne zaburzenie, w którym klient nie cierpi, ale cierpi otoczenie.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. psychopata m., psychopatka ż.

 przym. psychopatyczny

 przysł. psychopatycznie

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) osobowość dyssocjalna, antyspołeczne zaburzenie osobowości

Wiktionary


psychopatka

psychopata


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) med. psych. kobieta cierpiąca na psychopatię

Wiktionary

Patrz:

psychopata

Przykłady

składnia.

kolokacje.

synonimy.

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

 rzecz. psychopatia ż.

:: fm. psychopata m.

 przym. psychopatyczny

 przysł. psychopatycznie

frazeologia.

etymologia.

 (1.1) fż. od etymn|pol|psychopata.

uwagi.

tłumaczenia.

 (1.1) zobtłum rodz| psychopata.

* białoruski: (1.1) псіхапатка ż.

* hiszpański: (1.1) psicópata m. ż.

* rosyjski: (1.1) психопатка ż.

* słowacki: (1.1) psychopatka ż.

* ukraiński: (1.1) психопатка ż.

źródła.

== psychopatka (język słowacki.) ==

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) med. psych. psychopatka

odmiana.

przykłady.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌpsɨxɔˈpatka, AS: psyχopatka

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. psychopatia ż.

:: fm. psychopata m.

 przym. psychopatyczny

 przysł. psychopatycznie

Wiktionary


psychopatolog

specjalista w zakresie psychopatologii


SJP.pl


psychopatologia

dział psychiatrii zajmujący się zaburzeniami psychicznymi, ich badaniem i mechanizmami powstawania


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) nauk. med. psych. dziedzina psychologii i psychiatrii, która bada zaburzenia i choroby psychiczne

Wiktionary

Psychopatologia (patopsychologia, ang. psychopathology, z języka greckiego ψυχή psyche „dusza”, πάθος pathos „cierpienie” i λόγος logos „słowo, myśl, rozumowanie”) – gałąź psychiatrii i psychologii klinicznej, której domeną jest opisywanie, wyjaśnianie i porządkowanie nieprawidłowych, chorobowych zjawisk psychicznych, którym przypisuje się znaczenie kliniczne, czyli objawów psychopatologicznych lub zespołów objawowych, a których rozpoznanie, analiza i ocena są przydatne w postępowaniu terapeutycznym. W szerszym rozumieniu, za przedmiot psychopatologii przyjmuje się opisywanie zaburzeń psychicznych (ten sposób rozumienia pojęcia psychopatologii dominuje w piśmiennictwie anglosaskim). Mianem psychopatologii określa się również zaburzenia psychiczne.

Wikipedia


psychopatolożka

psychopatolog


SJP.pl

Patrz:

psychopatolog

psychopatycznie

przysłówek

 (1.1) w sposób psychopatyczny

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Posłanka na pokaz szlochała psychopatycznie, w rzeczywistości trzęsąc się wewnętrznie ze śmiechu.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. psychopatia ż., psychopata m., psychopatka ż.

 przym. psychopatyczny

Wiktionary


psychopatyczność

psychopatyczny


SJP.pl

Patrz:

psychopatyczny

psychopatyczny

psychopatia


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) charakteryzujący psychopatę, o cechach psychopaty; świadczący o psychopatii

Wiktionary

Patrz:

psychopatia

Przykłady

 (1.1) Ale myśliwego, który strzela do wszystkiego, co się w lesie rusza, czeka straszna kara środowiskowa – zostaje okrzyknięty pogardliwym słowem „strzelacz”. To jakby na psychopatycznego kapo powiedzieć z wyrzutem „łapserdak”.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌpsɨxɔpaˈtɨt͡ʃnɨ, AS: psyχopatyčny

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. psychopata m., psychopatka ż., psychopatia ż.

 przysł. psychopatycznie

Wiktionary


psychopedagogika

Psychopedagogika – dział pedagogiki zajmujący się problemami naukowymi i zagadnieniami psychologii rozwoju i wychowania człowieka. Psychopedagogika jako nauka jest połączeniem dwóch samodzielnych dziedzin nauki psychologii i pedagogiki w jeden wspólny nurt, będący nową dziedziną wiedzy, eksplorowaną i stosowaną we współczesnym życiu społecznym człowieka.

Wikipedia


psychopedagożka

psychopedagog


SJP.pl

Patrz:

psychopedagog

psychoplegiczny

lek psychoplegiczny - lek stosowany w leczeniu psychoz i nerwic; lek neuroleptyczny, lek przeciwpsychotyczny, neuroleptyk


SJP.pl


psychopobudzający

w farmakologii: taki, który działa pobudzająco na psychikę i stany emocjonalne człowieka; psychoanaleptyczny, psychotoniczny, psychoaktywny


SJP.pl


psychopomp

osoba (duch, bóg, zwierzę itp.) odprowadzająca dusze zmarłych na tamten świat


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy lub męskozwierzęcy

 (1.1) rel. istota (anioł, bóstwo, duch, zwierzę) odprowadzająca lub przenosząca dusze zmarłych do świata pozagrobowego;

Wiktionary

Psychopomp (stgr. ψυχοπομπóς psychopompós, łac. psychopompus ‘przewodnik dusz’) – w religii istota (anioł, bóstwo, duch, zwierzę), której zadaniem jest odprowadzenie lub przeniesienie duszy zmarłego człowieka do świata pozagrobowego.

Wikipedia

Przykłady

składnia.

kolokacje.

synonimy.

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

frazeologia.

etymologia.

uwagi.

tłumaczenia.

* angielski: (1.1) psychopomp

* francuski: (1.1) psychopompe m.

* niemiecki: (1.1) Psychopompos m., Psychopomp m.

źródła.

== psychopomp (język angielski.) ==

wymowa.

 audio|LL-Q1860 (eng)-Vealhurl-psychopomp.wav.

znaczenia.

rzeczownik

 (1.1) rel. psychopomp

odmiana.

przykłady.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: psɨˈxɔpɔ̃mp, AS: psyχopõmp

Wiktionary

Synonimy:

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

frazeologia.

etymologia.

uwagi.

tłumaczenia.

* angielski: (1.1) psychopomp

* francuski: (1.1) psychopompe m.

* niemiecki: (1.1) Psychopompos m., Psychopomp m.

źródła.

== psychopomp (język angielski.) ==

wymowa.

 audio|LL-Q1860 (eng)-Vealhurl-psychopomp.wav.

znaczenia.

rzeczownik

 (1.1) rel. psychopomp

odmiana.

przykłady.

składnia.

kolokacje.

synonimy.

Wiktionary


psychoprawica

pejoratywnie: prawica cechująca się irracjonalnymi poglądami i działaniami, kłamliwą i agresywną retoryką


SJP.pl


psychoruchowo

psychoruchowy


SJP.pl

Patrz:

psychoruchowy

psychoruchowy

przymiotnik

 (1.1) związany ze zjawiskami i procesami psychicznymi zachodzącymi przy wykonywaniu czynności ruchowych

Wiktionary


psychoseksualność

psychoseksualny


SJP.pl

Patrz:

psychoseksualny

psychoseksualny

związany z psychiką i seksualnością


SJP.pl


psychosensoryczny

1. dotyczący zjawisk psychicznych związanych z odbiorem i percepcją wrażeń zmysłowych;
2. objawy psychosensoryczne - zaburzenia w odbiorze wrażeń zmysłowych, ich postrzegania i rozumienia


SJP.pl


psychosocjolog

specjalista w zakresie psychosocjologii


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) osoba zawodowo zajmująca się procesami psychicznymi zachodzącymi w zbiorowościach ludzkich

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌpsɨxɔsɔˈt͡sʲjɔlɔk, AS: psyχosocʹi ̯olok

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. psychosocjologia

 przym. psychosocjologiczny

Wiktionary


psychosocjologia

dział psychologii zajmujący się procesami psychicznymi zachodzącymi w zbiorowościach ludzkich


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) dział psychologii, który zajmuje się procesami psychicznymi zachodzącymi w zbiorowościach ludzkich

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌpsɨxɔsɔt͡sʲjɔˈlɔɟja, AS: psyχosocʹi ̯oloǵi ̯a

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. psychosocjolog

 przym. psychosocjologiczny

Wiktionary


psychosocjologiczny

przymiotnik

 (1.1) przym. od psychosocjologia

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌpsɨxɔsɔt͡sʲjɔlɔˈɟit͡ʃnɨ, AS: psyχosocʹi ̯oloǵičny

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. psychosocjologia, psychosocjolog

Wiktionary


psychosomatyczny

dotyczący wzajemnych zależności między psychiką a ciałem


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) med. psych. dotyczący relacji psychicznych i cielesnych w organizmie; wynikający z oddziaływań psychiki na ciało

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. psychosomatyk mos., psychosomatyczka ż., psychosomatyka ż.

 przysł. psychosomatycznie

Wiktionary


psychosomatyka

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) med. dział medycyny, który bada związek pomiędzy zaburzeniami psychicznymi i somatycznymi

Wiktionary

Psychosomatyka – całościowe ujmowanie problemów człowieka chorego. Termin wprowadził do medycyny w 1818 roku J.Ch. Heinroth.

Psychosomatyka zajmuje się rozpatrywaniem zależności psychosomatycznych, czyli dotyczących wpływu czynników psychicznych na organizm człowieka. Badania w modelu patogenetycznym poszukują czynników natury psychicznej w powstawaniu chorób somatycznych i wpływających na ich przebieg.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Można mówić o psychosomatyce sensu stricto, rozumianej jako skutku zaburzenia spowodowanego przez przyczyny natury psychicznej w organizmie, które powodują zaistnienie różnych jednostek chorobowych.

Wiktionary

Powiązane:

 przym. psychosomatyczny

Wiktionary


psychostazja

w wyobrażeniach religijnych: ważenie dusz zmarłych dla porównania wagi ich dobrych i złych uczynków


SJP.pl

Psychostazja (gr. ważenie dusz) – symboliczne przedstawienie w sztuce sceny sądu podczas którego dokonywana jest ocena, czy dana dusza godna jest zbawienia. Wywodzi się z wyobrażeń religijnych starożytnych Egipcjan. Popularne w średniowieczu.

Wikipedia


psychostymulant

środek pobudzający procesy psychiczne i wzmagający napęd ruchowy; środek stymulujący, środek psychotoniczny, środek psychostymulujący


SJP.pl


psychostymulujący

środek psychostymulujący - środek pobudzający procesy psychiczne i wzmagający napęd ruchowy; środek stymulujący, środek psychotoniczny, psychostymulant


SJP.pl


psychotechnik

specjalista w dziedzinie psychotechniki


SJP.pl


psychotechnika

specjalista w dziedzinie psychotechniki


SJP.pl

Psychotechnika jest definiowana jako:

  • Badanie pewnych cech psychicznych, przeprowadzane w celu stwierdzenia przydatności osoby badanej do pełnienia tych, czy innych zadań zawodowych. Dział psychologii pracy, którego przedmiotem jest badanie ogólnych zdolności (inteligencja, zdolności motoryczne) oraz specjalnych uzdolnień kandydatów do określonych zawodów i stanowisk. W tym znaczeniu jest to to samo co psychologia stosowana.
  • Badanie problemów oddziaływania na człowieka po to, by spowodować określone zachowania, czyniąc go sprawcą określonych dzieł, tak jak tylko jest to możliwe ze względu na osobę stanowiącą przedmiot oddziaływania.

Wikipedia


psychoterapeuta

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) specjalista w dziedzinie psychoterapii

Wiktionary

Psychoterapeuta – osoba posiadająca odpowiednie umiejętności, wykształcenie, a w niektórych krajach także uprawnienia do prowadzenia psychoterapii.

W Polsce obecnie zawód psychoterapeuty nie jest zawodem regulowanym. Ustawa o zawodzie psychologa nie jest równoznaczna z regulacją zawodu psychoterapeuty. Oznacza to, że nie ma uregulowanej sytuacji prawnej dotyczącej wymagań, które musi spełniać osoba nazywająca siebie psychoterapeutą. Podjęto próby uchwalenia ustawy o zawodzie psychoterapeuty, niemniej ostatecznie prace nad nią zarzucono. W przygotowaniu jest rozporządzenie mające uregulować specjalizację w zakresie psychoterapii. Proponowane rozwiązania są wzorowane na istniejących przepisach dotyczących specjalizacji w zakresie psychoterapii dzieci i młodzieży czy specjalizacji w zakresie psychoterapii uzależnień. Projekt rozporządzenia jest szeroko krytykowany przez środowisko psychoterapeutów w Polsce i reprezentujące ich organizacje, które postulują uchwalenie ustawy o zawodzie psychoterapeuty.

Wikipedia

Powiązane:

 rzecz. psychoterapia ż.

:: fż. psychoterapeutka ż.

 przym. psychoterapeutyczny

Wiktionary


psychoterapeutka

psychoterapeuta


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) specjalistka w dziedzinie psychoterapii

Wiktionary

Patrz:

psychoterapeuta

Przykłady

składnia.

kolokacje.

synonimy.

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

 rzecz. psychoterapia ż.

:: fm. psychoterapeuta m.

 przym. psychoterapeutyczny

frazeologia.

etymologia.

uwagi.

tłumaczenia.

 (1.1) zobtłum rodz|psychoterapeuta.

* niemiecki: (1.1) Psychotherapeutin ż.

* słowacki: (1.1) psychoterapeutka ż.

źródła.

== psychoterapeutka (język słowacki.) ==

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) psychoterapeutka

odmiana.

przykłady.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. psychoterapia ż.

:: fm. psychoterapeuta m.

 przym. psychoterapeutyczny

Wiktionary

Synonimy:

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

 rzecz. psychoterapia ż.

:: fm. psychoterapeuta m.

 przym. psychoterapeutyczny

frazeologia.

etymologia.

uwagi.

tłumaczenia.

 (1.1) zobtłum rodz|psychoterapeuta.

* niemiecki: (1.1) Psychotherapeutin ż.

* słowacki: (1.1) psychoterapeutka ż.

źródła.

== psychoterapeutka (język słowacki.) ==

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) psychoterapeutka

odmiana.

przykłady.

składnia.

kolokacje.

synonimy.

Wiktionary


psychoterapeutyczny

dotyczący psychoterapii, związany z psychoterapią (np. ośrodek psychoterapeutyczny, poradnia psychoterapeutyczna)


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) dotyczący psychoterapii

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. psychoterapeuta m., psychoterapeutka ż., psychoterapia ż.

Wiktionary


psychoterapeutyka

jedna z dziedzin psychologii, zajmująca się teorią i praktyką leczenia zaburzeń psychicznych poprzez oddziaływanie na psychikę pacjenta sugestią, radą, perswazją i uspokajaniem


SJP.pl


psychoterapia

leczenie zaburzeń psychicznych poprzez oddziaływanie na psychikę pacjenta sugestią, radą, perswazją i uspokajaniem oraz poprzez analizę i interpretację jego zachowania, dla uświadomienia mu i zmodyfikowania jego stosunku do siebie


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) psych. leczenie metodą bez użycia leków przy zastosowaniu np. perswazji czy sugestii;

Wiktionary

Psychoterapia – stosowanie metod psychologicznych, zwłaszcza opartych na regularnym kontakcie międzyludzkim, w celu pomocy osobom zmagającym się z różnorodnymi problemami. Psychoterapia służy poprawie dobrostanu i zdrowia psychicznego, rozwojowi relacji i umiejętności społecznych, może dotyczyć zmiany lub radzenia sobie z dokuczliwymi zachowaniami, przekonaniami, obsesjami, myślami lub emocjami. Niektóre techniki psychoterapeutyczne są uznane za oparte na dowodach naukowych metody leczenia określonych zaburzeń psychicznych.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Przy psychoterapii dochodzi do dezadaptacyjnych zachowań.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. psychoterapeuta mos., psychoterapeutka ż.

 przym. psychoterapeutyczny

Wiktionary


psychotest

test mający zbadać cechy psychologiczne, drukowany jako forma rozrywki dla czytelników


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) psych. test psychologiczny, najczęściej taki drukowany w prasie dla rozrywki czytelników

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Na 10 kandydatów komisja lekarska MSW odrzuca 8. Przyszli strażacy muszą być sprawni fizycznie, dobrze rozwiązać psychotesty, wykazywać muszą odporność na stresy.

 (1.1) Przeszło 120 tysięcy internautów wypełniło psychotest w internetowym serwisie kampanii „Stop wariatom drogowym” zorganizowanej przez PZU SA.

Wiktionary

Synonimy:

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

frazeologia.

etymologia.

 etymn|psycho-|test.

uwagi.

tłumaczenia.

* słowacki: (1.1) psychotest m.

źródła.

== psychotest (język słowacki.) ==

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik, rodzaj męski nieżywotny

 (1.1) psych. psychotest

odmiana.

przykłady.

składnia.

kolokacje.

synonimy.

Wiktionary


psychothriller

[czytaj: psychotriler] odmiana thrillera, w którym osią konfliktu jest choroba lub dewiacja psychiczna głównego bohatera; thriller psychologiczny


SJP.pl


psychotoniczny

w farmakologii: taki, który działa stymulująco i tonizująco na ośrodkowy układ nerwowy; psychoanaleptyczny, psychoaktywny, psychopobudzający


SJP.pl


psychotroniczka

psychotronik


SJP.pl

Patrz:

psychotronik

psychotroniczny

związany z psychotroniką, dotyczący psychotroniki (np. sprzęt psychotroniczny, czasopismo psychotroniczne)


SJP.pl


psychotronik

specjalista w dziedzinie psychotroniki


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) badacz domniemanych zależności między świadomością ludzką a zjawiskami energetycznymi

Wiktionary

Psychotronik (tyt. oryg. Psion) – pierwsza część cyklu o Kocie – powieść science fiction autorstwa amerykańskiej pisarki Joan D. Vinge. Powieść ta ukazała się w 1982 r., polskie wydanie, w tłumaczeniu Kingi Dobrowolskiej, wydało wydawnictwo Prószyński i S-ka w 1997 r. Pozostałe części trylogii: Kocia łapka oraz Deszcz snów.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Psychotronicy właśnie przepływem energii tłumaczą fakt, że ludzie starsi bardzo lubią kontakt z małymi dziećmi.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. psychotronika ż.

 przym. psychotroniczny

 przysł. psychotronicznie

Wiktionary

Synonimy:

antonimy.

hiperonimy.

 (1.1) parapsycholog

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

 rzecz. psychotronika ż.

 przym. psychotroniczny

 przysł. psychotronicznie

frazeologia.

etymologia.

 derywacja wsteczna od etymn|pol|psychotronika.

uwagi.

tłumaczenia.

* czeski: (1.1) psychotronik m.

* słowacki: (1.1) psychotronik m.

źródła.

== psychotronik (język słowacki.) ==

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik, rodzaj męski żywotny

 (1.1) psychotronik

odmiana.

przykłady.

składnia.

kolokacje.

synonimy.

Wiktionary


psychotronika

dziedzina dociekań korzystająca z nauk psychologii i biofizyki, badająca zjawiska paranormalne, zwłaszcza oddziaływania biopól na żywe organizmy


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) dziedzina badająca domniemane zależności między świadomością ludzką a zjawiskami energetycznymi;

Wiktionary

Psychotronika – kontrowersyjna dyscyplina paranaukowa, popularna głównie we wczesnych latach 1970 w krajach Bloku Sowieckiego. Choć psychotronika nigdy nie zyskała powszechnej akceptacji społeczności naukowej, w kontekście zimnej wojny znalazła poparcie, w tym finansowe, niektórych agencji po obu stronach konfliktu.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Szczególnym obiektem badań w psychotronice jest rzekome „pole energetyczne”, odróżniające się od pól energetycznych znanych nauce (elektrycznego, magnetycznego) swoją strukturą, nieuchwytną dla jakiegokolwiek aparatu badawczego mogącego dać sprawdzalny wynik badania, […]

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. psychotronik m.

 przym. psychotroniczny

 przysł. psychotronicznie

Wiktionary

Synonimy:

antonimy.

hiperonimy.

 (1.1) parapsychologia

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

 rzecz. psychotronik m.

 przym. psychotroniczny

 przysł. psychotronicznie

frazeologia.

etymologia.

 etym|czes|psychotronika., wyraz ukuty przez czeskiego badacza Zdeňka Rejdáka, równoznaczny z etym2n|pol|psycho-|psycho-|elektronika|(elektro)nika.

uwagi.

tłumaczenia.

* angielski: (1.1) psychotronics

* czeski: (1.1) psychotronika ż.

* francuski: (1.1) psychotronique ż.

* słowacki: (1.1) psychotronika ż.

źródła.

== psychotronika (język słowacki.) ==

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) psychotronika

odmiana.

przykłady.

składnia.

kolokacje.

synonimy.

Wiktionary


psychotrop

potocznie o leku lub środku psychotropowym


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) farm. pot. lek psychotropowy

Wiktionary


psychotropowy

środek lub lek psychotropowy - substancja działająca na ośrodkowy układ nerwowy, mająca zdolność do korygowania zaburzeń psychicznych; psychotrop (potocznie)


SJP.pl


psychotyczka

kobieta cierpiąca na psychozę


SJP.pl


psychotycznie

przysłówek

 (1.1) w sposób psychotyczny

Wiktionary

Powiązane:

 przym. psychotyczny

Wiktionary


psychotyczność

psychotyczny


SJP.pl

Psychotyczność – w psychologii oznacza cechę osobowości związaną z niską wrażliwością na normy społeczne i wysoką impulsywnością. W założeniu autora, wysoka psychotyczność miała wiązać się z objawami psychiatrycznymi – psychotycznym, psychopatycznym lub schizofrenicznym funkcjonowaniem. Za wymiar przeciwny psychotyczności można uznać uspołecznienie, konwencjonalność, konformizm i altruizm.

Wikipedia

Patrz:

psychotyczny

psychotyczny

dotyczący psychotyka lub psychozy, występujący w chorobach psychicznych (np. epizod psychotyczny, depresja psychotyczna)


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) psych. med. właściwy psychozie, charakteryzujący się psychozą

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. psychika ż., psychoza ż.

 przysł. psychotycznie

Wiktionary


psychotyk

osoba cierpiąca na psychozę


SJP.pl

Psychoza (gr. psyche – dusza i osis – szaleństwo, stan psychotyczny, zaburzenie psychotyczne) – w psychiatrii określenie to oznacza stan umysłu, w którym na skutek zakłóceń w postrzeganiu (percepcji) rzeczywistości, a czasem także zaburzeń świadomości, osoba ma trudność z odróżnieniem tego, co jest rzeczywiste, a co nie. Sposób myślenia osób dotkniętych psychozą ulega zwykle całkowitej dezorganizacji. Objawami mogą być fałszywe przekonania (urojenia) bądź widzenie i słyszenie rzeczy, których nie widzą i nie słyszą inne osoby (halucynacje). Osoba znajdująca się w stanie psychozy ma przekonanie o realności swoich przeżyć i wydaje się jej, że funkcjonuje normalnie.

Wikipedia


psychotyzm

skłonność do zaburzeń charakteru


SJP.pl


psychowashing

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) nieetyczna teoria lub praktyka, która używa terminów z zakresu psychologii w celu wpływania, oszukiwania albo manipulowania jednostkami lub grupami

Wiktionary

Przykłady

składnia.

kolokacje.

synonimy.

 (1.1) psychościema

antonimy.

hiperonimy.

 (1.1) pseudopsychologia

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

frazeologia.

etymologia.

 (1.1) etym|ang|psychowashing.

uwagi.

tłumaczenia.

* angielski: (1.1) psychowashing

źródła.

== psychowashing (język angielski.) ==

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik

 (1.1) psychowashing

odmiana.

przykłady.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) psychościema

Wiktionary


psychoza

1. choroba psychiczna charakteryzująca się ograniczeniem lub utratą zdolności krytycznej oceny rzeczywistości, zmiennością nastroju i występowaniem urojeń, zaburzeniami w myśleniu i działaniu, np. paranoja;
2. stan szczególnej podatności na jakiś nastrój


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) med. psych. choroba psychiczna objawiająca się halucynacjami, urojeniami, niezdolnością do współżycia społecznego;

 (1.2) książk. przen. skłonność do ulegania intensywnym emocjom, nastrojom, szczególnie szerzącym się w jakiejś zbiorowości

Wiktionary

Psychoza (gr. psyche – dusza i osis – szaleństwo, stan psychotyczny, zaburzenie psychotyczne) – w psychiatrii określenie to oznacza stan umysłu, w którym na skutek zakłóceń w postrzeganiu (percepcji) rzeczywistości, a czasem także zaburzeń świadomości, osoba ma trudność z odróżnieniem tego, co jest rzeczywiste, a co nie. Sposób myślenia osób dotkniętych psychozą ulega zwykle całkowitej dezorganizacji. Objawami mogą być fałszywe przekonania (urojenia) bądź widzenie i słyszenie rzeczy, których nie widzą i nie słyszą inne osoby (halucynacje). Osoba znajdująca się w stanie psychozy ma przekonanie o realności swoich przeżyć i wydaje się jej, że funkcjonuje normalnie.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Z powodu swojej przewlekłej psychozy trafił do szpitala psychiatrycznego.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: psɨˈxɔza, AS: psyχoza

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. psychika ż., psychotyk m., psychotyczka ż.

 przym. psychotyczny

Wiktionary

Synonimy:

 (1.2) histeria

Wiktionary


psychozabawa

zabawa przygotowana w postaci testów, wskazująca jakieś cechy osoby testowanej, zgodnie z opracowanymi wcześniej zestawami odpowiedzi


SJP.pl


psychoznawczy

rzadko: charakterystyczny dla zainteresowań ludzką psychiką


SJP.pl


psychozomimetyczny

w psychiatrii, farmakologii: mający właściwości halucynogenne i mogący wywołać psychozę doświadczalną; psychodysleptyczny, psychomimetyczny


SJP.pl


psychrofil

organizm żyjący w niskich temperaturach; kriofil, chionofil


SJP.pl

Kriofile, psychrofile, chionofile – ekstremofilne organizmy żyjące w niskich temperaturach (poniżej 15 °C). Zasiedlają powierzchnię lodu, śniegu itp. Wchodzą w skład krioplanktonu, choć nazwa ta bywa krytykowana, a w zamian proponowane są inne, np. krion (ang. cryon).

Wikipedia


psychrofit

roślina wykazująca cechy kseromorficzne, występująca w północnych szerokościach geograficznych lub wysoko w górach


SJP.pl

Wikipedia


psychrometr

przyrząd do obserwacji względnej wilgotności powietrza


SJP.pl

Wilgotnościomierz, higrometr (gr. hygros - wilgotny, mokry) – przyrząd służący do wyznaczania wilgotności. Specjalną grupą higrometrów są psychrometry (gr. psychros - zimny, chłodny), czyli przyrządy oparte na pomiarze termometrem suchym i wilgotnym. Współczesne higrometry są często przyrządami elektronicznymi mierzącymi także temperaturę, ciśnienie czy temperaturę punktu rosy.

Wikipedia


psychuszka

potoczna nazwa szpitala psychiatrycznego w ZSRR, zwłaszcza rozpatrywanego jako miejsce przetrzymywania dysydentów


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) zakład lub szpital psychiatryczny wykorzystywany przez władze jako forma represji;

Wiktionary

Psychuszka – potoczna nazwa szpitala psychiatrycznego w ZSRR, stanowiącego miejsce przetrzymywania dysydentów.

Do roku 1989 psychuszki podlegały radzieckiemu ministerstwu spraw wewnętrznych.

Wikipedia


psydia

drzewo lub krzew z rodziny mirtowatych, uprawiane m.in. dla smacznych owoców w kształcie gruszki; guawa, gwajawa, guajawa, gujawa, gruszla


SJP.pl


psyk

dźwięk wydawany przy uciszaniu kogoś; psykanie


SJP.pl


psykać

wydawać syczące dźwięki w celu uciszenia kogoś lub wyrażenia dezaprobaty


SJP.pl


psylle

nadrodzina owadów z rzędu pluskwiaków; miodówki, koliszki


SJP.pl


psylocybina

alkaloid o właściwościach psychodelicznych, występujący w grzybkach halucynogennych


SJP.pl

Psylocybina, 4-PO-DMT – organiczny związek chemiczny z grupy tryptamin, alkaloid o właściwościach psychodelicznych występujący naturalnie w setkach gatunków grzybów psylocybinowych, m.in. w Psilocybe cubensis i Psilocybe semilanceata. Psylocybina obok LSD jest najbardziej popularnym i najczęściej używanym psychodelikiem. Historia zażywania grzybów psylocybinowych sięga czterech tysięcy lat wstecz, obecnie popularnie znane są one jako halucynogenne lub magiczne grzyby. Psylocybina powoduje głębokie doznania psychodeliczne, transcendentne, mistyczne, medytacyjne, często także religijne. Nazwa wywodzi się od stgr. psilos „łysy" oraz kubê „głowa".

Wikipedia


psylocybinowy

grzyby psylocybinowe - grzyby o właściwościach halucynogenno-psychodelicznych


SJP.pl


psylocyna

alkaloid, pochodna tryptaminy, substancja psychoaktywna


SJP.pl

Psylocyna, 4-HO-DMT – organiczny związek chemiczny, psychodeliczna substancja psychoaktywna, alkaloid grzybów Psilocybe spp. pochodna tryptaminy. W naturze zwykle występuje razem z psylocybiną i baeocystyną.

Strukturalnie psylocyna jest bardzo podobna do innej substancji psychodelicznej, również występującej w naturze, bufoteniny. Różnica polega tylko na umiejscowieniu grupy hydroksylowej na pierścieniu benzenowym. Psylocyna jest produktem metabolizmu psylocybiny i prawdopodobnie to właśnie ona odpowiada za ogół efektów wywołanych spożyciem grzybów psylocybinowych.

Wikipedia


psylofit

niewielki paprotnik kopalny; prapaproć


SJP.pl

Psylofity (Psilophyta Heintze) – gromada roślin kopalnych, najpierwotniejszych, pionierskich roślin lądowych. Pojawiły się w ludlowie a wymarły w dewonie. Najprawdopodobniej od psylofitów wywodzą się paprotniki.

Współczesne prace podają, że psylofity to takson polifiletyczny, obejmujący trzy niespokrewnione bliżej ze sobą gromady: ryniofity, trymerofity i zosterofilofity.

Wikipedia


psylofity

niewielki paprotnik kopalny; prapaproć


SJP.pl

Psylofity (Psilophyta Heintze) – gromada roślin kopalnych, najpierwotniejszych, pionierskich roślin lądowych. Pojawiły się w ludlowie a wymarły w dewonie. Najprawdopodobniej od psylofitów wywodzą się paprotniki.

Współczesne prace podają, że psylofity to takson polifiletyczny, obejmujący trzy niespokrewnione bliżej ze sobą gromady: ryniofity, trymerofity i zosterofilofity.

Wikipedia


psylomelan

uwodniony tlenek manganu


SJP.pl

Psylomelan (romanechit) – drobnoziarnista lub skrytokrystaliczna mieszanina tlenków baru i manganu. Dawniej uważana była za odrębny minerał.

Nazwa minerału wywodzi się od greckiego psilos = gładki (nagi) i melas = czarny, co jest związane z barwą i wyglądem skupień tej substancji.

Wikipedia


psylotowe

przedstawiciel typu roślin należącego do grupy paprotników


SJP.pl

Nasięźrzałowe (Ophioglossidae) – podklasa roślin, jedna z czterech linii rozwojowych w obrębie klasy paproci Polypodiopsida, młodsza od skrzypowych Equisetidae, a starsza od strzelichowych Marattiidae. Odpowiada psylotowym Psilotopsida wyróżnianym w niektórych systemach z początków XXI wieku w takim samym ujęciu. Obejmuje dwa monotypowe rzędy współczesne nasięźrzałowce Ophioglossales i psylotowce Psilotales, z 12 rodzajami i ok. 129 gatunkami. Rośliny te mają niemal kosmopolityczny zasięg (przy czym nasięźrzałowce są najbardziej zróżnicowane w strefach umiarkowanych i borealnych, a psylotowce koncentrują się w strefie międzyzwrotnikowej). Ich gametofit rozwija się pod ziemią i jest bezzieleniowym myko-heterotrofem, a sporofit jest asymilującą rośliną naziemną (głównie u nasięźrzałowców) lub epifitem (głównie psylotowce).

Wikipedia


psylotowy

przedstawiciel typu roślin należącego do grupy paprotników


SJP.pl


psyt

wykrzyknik nakazujący zachowanie ciszy, spokoju; psyk


SJP.pl


psz

skrót od: Polskie Siły Zbrojne (na Zachodzie)


SJP.pl


pszawetia

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) hist. geogr. kraina historyczna w północno-wschodniej Gruzji

Wiktionary


pszcz.

skrót od: pszczelarstwo, pszczelarski


SJP.pl


pszczel

nazwisko


SJP.pl


pszczel.

skrót od: pszczelarstwo, pszczelarski (czytany jako cały, odmienny wyraz)


SJP.pl


pszczelarka

pszczelarz


SJP.pl

Patrz:

pszczelarz

pszczelarski

dotyczący pszczelarza, pszczelarstwa


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) odnoszący się do pszczelarstwa lub pszczelarzy

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. pszczelarstwo n., pszczelarz m., pszczoła ż., pszczółka ż.

 przym. pszczeli

Wiktionary


pszczelarstwo

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) roln. hodowla pszczół;

Wiktionary

Pszczelarstwo – rzemiosło (pierwotnie rolnicze) zajmujące się hodowlą pszczół, wywodzące się od bartnictwa. Odmiennym pojęciem jest pszczelnictwo, czyli nauka o pszczelarstwie.

Pszczoły utrzymywane są w ulach. Zbiór uli nazywany jest pasieką. W zależności od stosowanej gospodarki pasiecznej rozróżnia się pasieki stacjonarne i pasieki wędrowne. Pasieki wędrowne są przewożone w okresie wiosennym i letnim w miejsca zbierania pożytku i są jednym z podstawowych sposobów zapylania dużych upraw takich roślin jak rzepak czy gryka. Produkują miódtakże ze spadzi (iglastej, liściastej).

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Jacek zajmuje się pszczelarstwem z zamiłowaniem tak jak jego ojciec.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: pʃt͡ʃɛˈlarstfɔ, AS: pščelarstfo

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. pszczoła ż., pszczółka ż., pszczelarz m., pszczelarka ż., pszczelnictwo n., pszczelnik m., pszczelenie n., pszczolinka ż., Pszczelnik m.

 czas. pszczelić się ndk.

 przym. pszczelarski, pszczeli, pszczelni, pszczelniczy, pszczelny

Wiktionary


pszczelarz

człowiek zajmujący się hodowlą pszczół


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) pszcz. osoba hodująca pszczoły w celu uzyskania produktów pszczelich, takich jak miód, wosk, pyłek, pierzga, propolis lub zapewnienia dostatecznej ilości pszczół do zapylania użytków rolnych

Wiktionary

Pszczelarz, bartnik – osoba zajmująca się pracą w pasiece lub barci, przy pszczołach. Jest to zawód sklasyfikowany w Polsce rozporządzeniem Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 7 sierpnia 2014 r. w sprawie klasyfikacji zawodów i specjalności na potrzeby rynku pracy oraz zakresu jej stosowania (Dz.U. z 2018 r. poz. 227).

Pszczelarze zrzeszają się w Polskim Związku Pszczelarskim i wielu stowarzyszeniach.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Pszczelarz wyciągnął z ula plaster miodu.

 (1.1) Święty Ambroży jest patronem pszczelarzy.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈpʃt͡ʃɛlaʃ, AS: pščelaš

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. pszczoła ż., pszczółka ż., pszczelarstwo n.

:: fż. pszczelarka ż.

 przym. pszczelarski, pszczeli

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) pasiecznik, przest. pszczelnik, daw. bartnik

Wiktionary


pszczeli

związany z pszczołami, składający się z pszczół, produkowany przez pszczoły (np. miód pszczeli, rój pszczeli)


SJP.pl

przymiotnik dzierżawczy

 (1.1) należący do pszczoły

przymiotnik relacyjny

 (2.1) związany z pszczołą, dotyczący pszczoły

przymiotnik jakościowy

 (3.1) charakterystyczny dla pszczoły, mający cechy pszczoły

Wiktionary

Przykłady

 (2.1) Zwolennicy tradycji mogą kupić świece wykonane całkowicie z wosku pszczelego, wydzielające podczas palenia specyficzny zapach.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈpʃt͡ʃɛlʲi, AS: pščelʹi

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. pszczółka ż., pszczoła ż., pszczelarz mos., pszczelarstwo n.

 przym. pszczelarski

Wiktionary


pszczelnictwo

przestarzałe: pszczelarstwo


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) eduk. nauka o pszczelarstwie

 (1.2) pszcz. ogół zagadnień związanych z hodowlą pszczół

Wiktionary

Pszczelarstwo – rzemiosło (pierwotnie rolnicze) zajmujące się hodowlą pszczół, wywodzące się od bartnictwa. Odmiennym pojęciem jest pszczelnictwo, czyli nauka o pszczelarstwie.

Pszczoły utrzymywane są w ulach. Zbiór uli nazywany jest pasieką. W zależności od stosowanej gospodarki pasiecznej rozróżnia się pasieki stacjonarne i pasieki wędrowne. Pasieki wędrowne są przewożone w okresie wiosennym i letnim w miejsca zbierania pożytku i są jednym z podstawowych sposobów zapylania dużych upraw takich roślin jak rzepak czy gryka. Produkują miódtakże ze spadzi (iglastej, liściastej).

Wikipedia

Powiązane:

 rzecz. pszczoła ż., pszczelarstwo n., pszczelnik mrz.

 przym. pszczelniczy

Wiktionary


pszczelniczy

przestarzałe: dotyczący pszczelarstwa, pszczelarza; pszczelarski


SJP.pl


pszczelnik

roślina spotykana na suchych, leśnych lub stepowych terenach Azji i obszarów śródziemnomorskich


SJP.pl

Pszczelnik (do 1945 niem. Kuhdamm) – wieś w Polsce położona w województwie zachodniopomorskim, w powiecie myśliborskim, w gminie Myślibórz.

W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa gorzowskiego.

W pobliżu miejscowości znajduje się Jezioro Zielin.

Wikipedia


pszczenie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|pszczyć.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈpʃt͡ʃɛ̃ɲɛ, AS: pščńe

Wiktionary

Powiązane:

 czas. pszczyć

Wiktionary


pszczew

wieś w Polsce


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna

 (1.1) geogr. wieś w zachodniej Polsce;

Wiktionary

Pszczew (pol. hist. „Pczew”, niem. Betsche) – wieś o charakterze miejskim w Polsce, położona w województwie lubuskim, w powiecie międzyrzeckim, w gminie Pszczew. Siedziba gminy Pszczew. Dawniej miasto – lokacja w 1288 roku, zdegradowany w 1945 roku.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: pʃt͡ʃɛf, AS: pščef

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. pszczewianin m., pszczewianka ż.

 przym. pszczewski

Wiktionary


pszczewski

przymiotnik od: Pszczew


SJP.pl


pszczolinka

owad błonkoskrzydły z pszczołowatych


SJP.pl

Pszczolinka (Andrena) – rodzaj błonkówek z rodziny pszczolinkowatych. Obejmuje ponad 1500 opisanych gatunków. Przedstawiciele zamieszkują Stary Świat i Amerykę Północną. Są samotnicami gniazdującymi w glebie lub szczelinach skał i murów.

Wikipedia


pszczolinkowate

o cechach pszczolinkowatych (rodzina pszczół)


SJP.pl

Wikipedia


pszczolinkowaty

o cechach pszczolinkowatych (rodzina pszczół)


SJP.pl


pszczonlinkowate

rodzina pszczół


SJP.pl


pszczonów

Pszczonów – wieś w Polsce położona w województwie łódzkim, w powiecie skierniewickim, w gminie Maków.

W roku 1579 należał do włości arcybiskupa gnieźnieńskiego.Wieś arcybiskupstwa gnieźnieńskiego w ziemi sochaczewskiej województwa rawskiego w 1792 roku.

Wikipedia


pszczoła

owad, żyjący w rojach, hodowany ze względu na miód i wosk


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) ent. nazwa systematyczna|Apis mellifera|ref=tak., pszczoła miodna, latający owad wytwarzający miód, żyjący w zorganizowanych społecznościach;

 (1.2) ent. nazwa systematyczna|Apis|ref=tak., rodzaj owadów z rodziny pszczołowatych

 (1.3) ent. lm. nazwa systematyczna|Apoidea|ref=tak., owad z nadrodziny pszczół z rzędu błonkoskrzydłych;

Wiktionary

Pszczoła (Apis) – rodzaj z rodziny pszczołowatych (Apidae). Jednym z przedstawicieli tego rodzaju jest najbardziej znany gatunek pszczoły, pszczoła miodna.

Pszczoły z rodzaju Apis mają długość ciała od 7–8 mm do 16–18 mm. Ubarwienie o różnej intensywności – od jednolicie czarnego i ciemnobrązowego do żółtego i czerwonopomarańczowego. Skrzydła specyficznie użyłkowane, wyróżnia je charakterystyczne pólko radialne na przednim skrzydle – ogranicza je zaokrąglona żyłka, która nieco odstaje od krawędzi skrzydła.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Pszczoły zbierają pyłek kwiatów.

 (1.1) Wracającym z łąki pszczołom zdarza się uderzać swoją główką siostry pozostające w ulu. W ten sposób ostrzegają je przed czyhającym na zewnątrz niebezpieczeństwem.

 (1.2) Nie wszystkie gatunki pszczół zostały udomowione.

 (1.3) Trzmiele to duże, włochate pszczoły szanowane przez ludzi za ich pracowitość i łagodność.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈpʃt͡ʃɔwa, AS: pščou̯a

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. pszczelarstwo n., pszczelnictwo n., pszczolnictwo n., pszczelarz m., pszczolarz m., pszczelarka ż., pszczolinka ż., pszczołowate nmos., pszczoły nmos.

:: zdrobn. pszczółka ż.

 czas. pszczelić się ndk.

 przym. pszczeli, pszczoli, pszczelarski, pszczolarski, pszczelny, pszczelniczy, pszczołowaty

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) gw-pl|Górny Śląsk|bina, fezeła.

Wiktionary


pszczółecki

przymiotnik od: Pszczółki


SJP.pl


pszczółeczka

zdrobnienie od: pszczółka


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) pot. zdrobn. od: pszczoła

Wiktionary

Wymowa:

IPA: pʃt͡ʃuˈwɛt͡ʃka, AS: pščuu̯ečka

Wiktionary


pszczółka

zdrobnienie od: pszczoła


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) zdrobn. od: pszczoła

 (1.2) pot. mot. ciężarówka Star 660

 (1.3) kulin. odmiana ciasta

Wiktionary

Pszczółka – czasopismo o charakterze społeczno-politycznym, wydawane wespół z „Wieńcem” w Galicji na przełomie XIX i XX w.

Tytuł założono w Krakowie ok. 1860 jako tygodnik. W 1875 jego redaktorem został ks. Stanisław Stojałowski, który wydawał je we Lwowie a później w Cieszynie, Wiedniu, Bielsku (Bielsku-Białej). Od 1900 roku pod nazwą „Wieniec-Pszczółka”.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Pszczółki były patronem grupy przedszkolnej mojej córki.

 (1.1) Złoto promieni słonecznych stawało się coraz czerwieńsze, pszczółki wróciły do ula, śpiew ptasząt począł milknąć.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈpʃt͡ʃuwka, AS: pščuu̯ka

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. pszczoła ż., pszczelarstwo n., pszczelarz mos.

 przym. pszczeli, pszczelarski

Wiktionary


pszczółki

zdrobnienie od: pszczoła


SJP.pl

W Polsce
  • Pszczółki – wieś w woj. łódzkim, w pow. bełchatowskim, w gminie Zelów
  • Pszczółki – część wsi Rajbrot w woj. małopolskim, w pow. bocheńskim, w gminie Lipnica Murowana
  • Pszczółki – wieś w woj. pomorskim, w pow. gdańskim, w gminie Pszczółki
  • Pszczółki – część wsi Woźnice w woj. warmińsko-mazurskim, w pow. mrągowskim, w gminie Mikołajki
  • Pszczółki – stacja kolejowa
  • Pszczółki – gmina wiejska
  • Pszczółki – dawna gromada

Wikipedia


pszczółkowski

nazwisko


SJP.pl

  • Adam Pszczółkowski (ur. 1974) – historyk, genealog
  • Benedykt Pszczółkowski (ur. 1951) – polityk, rolnik
  • Edmund Pszczółkowski (1904-1997) – generał brygady, poseł
  • Julian Pszczółkowski (zm. 1945) – komendant II okręgu Narodowych Sił Zbrojnych
  • Michał Pszczółkowski (ur. 1981) – historyk sztuki
  • Piotr Pszczółkowski (ur. 1970) – adwokat, poseł, sędzia Trybunału Konstytucyjnego

Wikipedia


pszczoło-jamnik

rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy

 (1.1) daw. zool. zob. ratel.

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Skóra na grzbiecie pszczoło-jamnika jest gruba i sztywna.

Wiktionary


pszczołojad

1. gatunek ptaka z rodziny jastrzębiowatych; trzmielojad zwyczajny;
2. żołna pszczołojad - gatunek ptaka z rodziny żołn


SJP.pl

  • pszczołojad, trzmielojad zwyczajny – gatunek ptaka z rodziny jastrzębiowatych
  • pszczołojad, żołna pszczołojad – gatunek ptaka z rodziny żołn

Wikipedia


pszczołowate

o cechach pszczołowatych (rodzina owadów)


SJP.pl

Pszczołowate (Apidae) – rodzina owadów z rzędu błonkoskrzydłych i nadrodziny Apoidea. Obejmuje ponad 5800 opisanych gatunków.

Wikipedia


pszczołowaty

o cechach pszczołowatych (rodzina owadów)


SJP.pl


pszczołowiec

barciel pszczołowiec - gatunek chrząszcza z rodziny przekraskowatych


SJP.pl


pszczołówka

owad z rzędu błonkówek


SJP.pl


pszczoły

owad, żyjący w rojach, hodowany ze względu na miód i wosk


SJP.pl

Pszczoły (Anthophila, Apiformes) – monofiletyczna grupa owadów bez ustalonej rangi taksonomicznej w obrębie nadrodziny Apoidea z rzędu błonkoskrzydłych.

Wikipedia


pszczyć

czasownik niedokonany

 (1.1) rzad. błyszczeć, lśnić

Wiktionary

Wymowa:

IPA: pʃt͡ʃɨt͡ɕ, AS: pščyć

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. pszczenie n.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) gwara. pscyć, psceć (psceć się); stpol. plszczyć

Wiktionary


pszczyna

miasto w Polsce


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) geogr. miasto w południowej części Polski;

Wiktionary

Pszczyna (niem. Pless, również Pleß; cz. Pština) – miasto w południowej Polsce, w województwie śląskim, siedziba władz powiatu pszczyńskiego i gminy miejsko-wiejskiej Pszczyna. Często nazywane Perłą Górnego Śląska.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ˈpʃt͡ʃɨ̃na, AS: pščna

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. pszczynianin m., pszczynianka ż.

 przym. pszczyński

Wiktionary


pszczynianin

mieszkaniec Pszczyny (miasta w południowej Polsce)


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) mieszkaniec Pszczyny

Wiktionary

Wymowa:

IPA: pʃt͡ʃɨ̃ˈɲä̃ɲĩn, AS: pščỹńä̃ńĩn

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Pszczyna ż.

:: fż. pszczynianka ż.

 przym. pszczyński

Wiktionary


pszczynianka

mieszkanka Pszczyny (miasta w południowej Polsce)


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) mieszkanka Pszczyny

Wiktionary

Wymowa:

IPA: pʃt͡ʃɨ̃ˈɲãnka, AS: pščỹńãnka

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Pszczyna ż.

:: fm. pszczynianin m.

 przym. pszczyński

Wiktionary


pszczyński

związany z miastem Pszczyna, dotyczący miasta Pszczyna


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) dotyczący Pszczyny, związany z Pszczyną

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Będzie okazja, by zwiedzić Park Pszczyński, gdzie hodowane są żubry, jest pole golfowe i pałac magnacki.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈpʃt͡ʃɨ̃j̃sʲci, AS: pščĩ ̯sʹḱi

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Pszczyna ż., pszczynianin m., pszczynianka ż.

Wiktionary


pszenica

1. roślina roczna z rodziny traw, jedno z najpopularniejszych zbóż uprawiane na wszystkich kontynentach;
2. ziarno tej rośliny


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) nazwa systematyczna|Triticum|L.|ref=tak., roślina zbożowa z rodziny wiechlinowatych;

 (1.2) roln. ziarno pszenicy (1.1)

 (1.3) gw-pl|Bukowina. kutia

Wiktionary

Pszenica (Triticum L.) – rodzaj zbóż z rodziny wiechlinowatych. Pochodzi z południowo-zachodniej i środkowej Azji. Wyróżnia się około 20 gatunków pszenicy i około 10 mieszańców międzygatunkowych. Oprócz jęczmienia jest najdawniej uprawianym zbożem. Zajmuje trzecie (po kukurydzy i ryżu) miejsce w światowej produkcji zbóż. W 2018 roku produkcja na świecie wyniosła 734 045 174 ton.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Pszenica jest zbożem o wysokiej wydajności plonów.

 (1.2) Po dwudziestu dniach na balkonie roiło się od gołębi. O strawę dla nich dbają właściciele mieszkania - dokarmiają ptaki pszenicą i kaszą gryczaną.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: pʃɛ̃ˈɲit͡sa, AS: pšẽńica

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. pszonka ż., Pszenno n., pszono n., pszeniec m.

:: zdrobn. pszeniczka ż.

 przym. pszenny, pszeniczny

Wiktionary


pszenicki

nazwisko


SJP.pl

Pszenicki:

  • Andrzej Pszenicki (1869–1941) – polski inżynier
  • (Ludwik) Krzysztof Pszenicki (* 1945) – polski dziennikarz radiowy

Wikipedia


pszeniczanka

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) słoma z pszenicy używana jako pasza dla zwierząt

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) (…) a jeżeli długą mają dawać słomę, czy owsiankę, czy pszeniczankę, czy jaką inną słomę, to ją wprzódy poprzerzynają (…).

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. pszenica

 przym. pszeniczny

Wiktionary


pszeniczka

zdrobnienie od: pszenica


SJP.pl


pszenicznik

ryba podobna do karpia; kaliniak, lin, oczeretniak


SJP.pl

Wikipedia


pszeniczny

przymiotnik od: pszenica; pszenny


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) związany z pszenicą, dotyczący pszenicy

 (1.2) wykonany z pszenicy, zawierający pszenicę

 (1.3) o kolorze przypominającym dojrzałe kłosy pszenicy

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. pszenica ż., Pszeniczyna ż., pszenicznik m., pszeniczanka ż.

 przym. pszenny

Wiktionary

Synonimy:

 (1.2) pszenny

Wiktionary


pszeniczysko

pole po zebraniu rosnącej na nim pszenicy


SJP.pl

Pole – obszar ziemi przeznaczony pod uprawę roślin, najczęściej obsiany lub obsadzony jedną rośliną, np. żytem, kukurydzą, ziemniakami. Pole jest sztucznym agroekosystemem kształtującym krajobraz rolniczy. Pole w płodozmianie przeznaczone pod jakąkolwiek roślinę nazywa się stanowiskiem.

Wikipedia


pszeniec

roślina o jasnożółtych kwiatach, występuje głównie w lasach i na torfowiskach


SJP.pl

Pszeniec (Melampyrum L.) – rodzaj roślin z rodziny zarazowatych, dawniej zaliczany do tradycyjnie szeroko ujmowanej rodziny trędownikowatych. Należy tu 38 gatunków występujących w strefie umiarkowanej półkuli północnej. Są to półpasożyty, których gospodarzami są rośliny z różnych rodzin i siedlisk. Rodzaj wyróżnia się w rodzinie zarazowatych stosunkowo dużymi i nielicznymi nasionami, zaopatrzonymi w elajosomy, dzięki czemu są one rozprzestrzeniane przez mrówki.

Wikipedia


pszenno

Pszenno (dawna niemiecka nazwa Weizenrodau) – wieś w Polsce położona w województwie dolnośląskim, w powiecie świdnickim, w gminie Świdnica.

Pszenno, notowane w dokumentach jako Weisinrod lub Wisyngerode, było lokowane na prawie niemieckim w 1243 roku.

Wikipedia


pszenno-buraczany

przymiotnik relacyjny

 (1.1) roln. o glebie: nadający się pod uprawę pszenicy i buraków

przymiotnik jakościowy

 (2.1) przen. iron. prostacki i nieokrzesany; także. świadczący o prostactwie i nieokrzesaniu

Wiktionary

Synonimy:

 (2.1) przaśny, siermiężny, prostacki, prymitywny, pospolity, plebejski, wulgarny, ordynarny, trywialny, niewybredny, niesmaczny; przest. gminny

Wiktionary


pszenny

1. odnoszący się do pszenicy; pszeniczny
2. zrobiony z ziarn pszenicy


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) odnoszący się do pszenicy; pszeniczny

 (1.2) zrobiony z ziarn pszenicy

Wiktionary

Przykłady

 (1.2) Bardzo lubię pszenne bułki.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈpʃɛ̃nːɨ, AS: pš•ny

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. pszenica ż.

 przym. pszeniczny

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) pszeniczny

Wiktionary


pszenżytni

pszenżyto


SJP.pl

Patrz:

pszenżyto

pszenżyto

1. międzygatunkowa krzyżówka, hybryda żyta i pszenicy; triticale;
2. ziarno tej rośliny


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) roln. sztuczna hybryda żyta i pszenicy;

Wiktionary

Wikipedia

Wymowa:

IPA: pʃɛ̃n͇ˈʒɨtɔ, AS: pšẽṇžyto

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. żyto n.

Wiktionary


pszociel

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) gw-pl|Śląsk Cieszyński. krewny

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz.

:: fż. pszociołka ż.

Wiktionary


pszociołka

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) gw-pl|Śląsk Cieszyński. krewna

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. pszociel mos.

Wiktionary


pszok

skrótowiec w funkcji rzeczownika rodzaju męskiego

 (1.1) = Punkt Selektywnego Zbierania Odpadów Komunalnych

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Zakres działania PSZOK-u określa właściwa rada gminy na drodze uchwały. Oznacza to, że minimalny katalog odpadów, wyznaczony w ustawie z 1996 roku, może zostać rozszerzony na podstawie lokalnych uwarunkowań gminnych.

Wiktionary


pszonaczek

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) zdrobn. od pszonak

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. pszonak m.

Wiktionary


pszonacznik

roślina z rodziny krzyżowych, występująca głównie jako chwast na polach


SJP.pl

Pszonacznik (Conringia Heist. ex Fabr.) – rodzaj roślin należący do rodziny kapustowatych. Obejmuje 6 gatunków. Występują one głównie w centralnej i południowo-zachodniej Azji, poza tym w regionie Kaukazu i w Europie. Do flory Polski należy jako zadomowiony antropofit pszonacznik wschodni (C. orientalis).

Wikipedia


pszonak

roślina zielna z rodziny krzyżowych


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) bot. zwykle dwuletnia roślina o żółtych kwiatach zebranych w grona;

Wiktionary

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ˈpʃɔ̃nak, AS: pšõnak

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. pszonka ż.

:: zdrobn. pszonaczek m.

Wiktionary


pszoniak

nazwisko


SJP.pl

Osoby o tym nazwisku:

  • Antoni Pszoniak (1931–2018) – polski aktor
  • Barbara Lasocka-Pszoniak (1933–2007) – polska pedagog
  • Jakub Pszoniak (ur. 1983) – polski poeta
  • Wojciech Pszoniak (1942–2020) – polski aktor

Wikipedia


pszonka

niska bylina z rodziny jaskrowatych, kwitnąca wczesną wiosną, we florze Polski spotykana głównie w lasach, parkach, zaroślach; ziarnopłon wiosenny


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) bot. pot. zob. ziarnopłon wiosenny.

Wiktionary

Pszonka – część wsi Łukówiec położona w Polsce, w województwie mazowieckim, w powiecie garwolińskim, w gminie Parysów.

W drugiej połowie XVI wiek Pszonka, jako wieś szlachecka, położona była w powiecie garwolińskim ziemi czerskiej województwa mazowieckiego.

W latach 1975–1998 Pszonka administracyjnie należała do województwa siedleckiego.

Dawniej istniała gmina Pszonka.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ˈpʃɔ̃nka, AS: pšõnka

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. pszenica ż., pszonak m.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) ziarnopłon wiosenny

Wiktionary


pszono

przestarzale: wymłócone proso


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) daw. roln. otłuczone proso

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) 5 października 2014 r. Centrum Integracji Społecznej w Dąbrowie brało udział w konkursie (…) na „Najlepszy produkt regionalny i lokalny – potrawy z warzyw i owoców”, gdzie zajęło I miejsce za produkt – Kapusta z pszonem.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. pszenica ż.

Wiktionary


pszów

miasto w Polsce


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna

 (1.1) geogr. miasto w województwie śląskim;

Wiktionary

Pszów (niem. Pschow) – miasto w południowej Polsce, w województwie śląskim, w powiecie wodzisławskim.

Pszów od XVIII w. jest jednym z głównych ośrodków pielgrzymkowych na Górnym Śląsku. W pobliżu miasta znajduje się zabytkowa Kalwaria, a w pszowskiej bazylice znajduje się Obraz Matki Bożej Uśmiechniętej.

Według danych z 31 grudnia 2023 r. miasto miało 13 007 mieszkańców.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Obraz został zwinięty w rulon i tak przyniesiony do Pszowa. (Wikipedia)

Wiktionary

Wymowa:

IPA: pʃuf, AS: pšuf

Wiktionary

Powiązane:

 przym. pszowski

Wiktionary


pszowianin

mieszkaniec Pszowa (miasta w Polsce)


SJP.pl


pszowianka

mieszkanka Pszowa (miasta w Polsce)


SJP.pl


pszowski

przymiotnik od: Pszów


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) od Pszów

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈpʃɔfsʲci, AS: pšofsʹḱi

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Pszów

Wiktionary


pt

symbol platyny, pierwiastka chemicznego


SJP.pl

  • PT – kod przypisany Portugalii według standardu ISO 3166-1 alfa-2
    • .pt – domena internetowa Portugalii
  • PT (ang. Pacific Time) – czas pacyficzny
  • pt – punkt
  • Pt – platyna, pierwiastek chemiczny z grupy metali przejściowych, metal szlachetny
  • pt. – piątek, dzień tygodnia
  • PT – czas protrombinowy (medycyna)
  • PT – fizjoterapia
  • PT – guz liściasty
  • PT – pies towarzyszący
  • PT-91 – „Twardy”, czołg produkcji polskiej
  • P.T. – (łac. pleno titulo) pełnym tytułem, z zachowaniem wszelkich tytułów przysługujących danej osobie
  • p_{t} – oznaczenie na pęd poprzeczny, wielkości fizycznej

Wikipedia


pt.

skrót od: pod tytułem (czytany jako całe wyrażenie)


SJP.pl

skrót

 (1.1) = pod tytułem

 (1.2) = piątek

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Po raz pierwszy jego wiersze ukazały się w zbiorze pt. „Młoda poezja polska”.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌpɔt‿ːɨˈtuwɛ̃m, AS: po•‿tytuu̯ẽm

Wiktionary


ptactwo

1. ogół ptaków dzikich lub hodowlanych;
2. stado ptaków


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) książk. ogół ptaków lub ich grupa

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈptat͡stfɔ, AS: ptactfo

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. ptak m., ptaszek m., ptaszyna ż., ptasznik m.

 przym. ptasi

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) awifauna

Wiktionary


ptah

mit. egip. bóg czczony przede wszystkim w Memfis, według tamtejszej teologii - stworzyciel świata, dokonujący swego dzieła za pomocą twórczego słowa, wyobrażany jako istota w stroju i nakryciu głowy ściśle przylegającym do ciała


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy, nazwa własna

 (1.1) mitegip. staroegipski bóg stwórca;

Wiktionary

Ptah (czyt. pta) – bóg memficki. W mitologii egipskiej jest to bóg stwórca, stojący na czele Wielkiej Trójki Bogów. Razem z lwiogłową Sechmet i Nefertumem tworzyli w Memfis triadę. Koncepcja religijna głosząca pierwszeństwo Ptaha rywalizowała z kultem Ra i ostatecznie przegrała z nim w okresie Średniego Państwa.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Według niektórych podań Ptah był prapagórkiem, który wyłonił się w trakcie tworzenia świata.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ptax, AS: ptaχ

Wiktionary


ptak

przedstawiciel gromady kręgowców stałocieplnych z grupy owodniowców, charakteryzujących się jajorodnością, ciałem pokrytym piórami, kończynami przednimi przekształconymi w skrzydła, szczękami bezzębnymi, okrytymi rogowym dziobem


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy

 (1.1) ornit. zwierzę opierzone posiadające skrzydła i dziób;

 (1.2) pot. przen. penis

Wiktionary

Ptaki (Aves) – gromada stałocieplnych zwierząt z podtypu kręgowców. Jest najbardziej zróżnicowaną spośród gromad kręgowców lądowych – istnieje ponad 10 tys. gatunków ptaków, które zamieszkują ekosystemy na całym świecie. Ich wielkość waha się od 5 cm u koliberka hawańskiego do 2,7 m u strusia.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Ptak usiadł na parapecie.

 (1.1) Głośna zabawa dzieci płoszyła ptaki.

 (1.1) Świergot ptaków za oknem zapowiadał bliski świt.

 (1.2) Ptak mi wystaje z rozporka.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ptak, AS: ptak

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. ptactwo n., ptasznictwo n., ptasznik m., ptaszarnia ż., ptasznica ż., ptaszyniec m.

:: zdrobn. ptaszek m., ptaszyna ż., ptaszę n.

:: zgrub. ptaszydło n., ptaszysko n.

 czas. ptaszkować ndk.

 przym. ptasi, ptaszniczy

 przysł. ptasio

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) gw-pl|Górny Śląsk|ptok.

Wiktionary


ptaki

przedstawiciel gromady kręgowców stałocieplnych z grupy owodniowców, charakteryzujących się jajorodnością, ciałem pokrytym piórami, kończynami przednimi przekształconymi w skrzydła, szczękami bezzębnymi, okrytymi rogowym dziobem


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj niemęskoosobowy, liczba mnoga

 (1.1) syst. ornit. nazwa systematyczna|Aves|Linnaeus|ref=tak., gromada stałocieplnych zwierząt z podtypu kręgowców;

forma rzeczownika|rodzaj=męskozwierzęcy.

 (2.1) M., B. i W. lm. od: ptak

Wiktionary

Ptaki (Aves) – gromada stałocieplnych zwierząt z podtypu kręgowców. Jest najbardziej zróżnicowaną spośród gromad kręgowców lądowych – istnieje ponad 10 tys. gatunków ptaków, które zamieszkują ekosystemy na całym świecie. Ich wielkość waha się od 5 cm u koliberka hawańskiego do 2,7 m u strusia.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Większość gatunków ptaków żyje monogamicznie.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. ptak mzw.

 przym. ptasi

Wiktionary


ptakopodobny

podobny, zbliżony wyglądem do ptaka


SJP.pl


ptakowice

2 miejscowości w Polsce:

  • Ptakowice – wieś w woj. opolskim, w pow. brzeskim, w gminie Lewin Brzeski
  • Ptakowice – wieś w woj. śląskim, w pow. tarnogórskim, w gminie Zbrosławice
  • Ptakowice – część miasta Lwówek Śląski, do końca 1999 samodzielna wieś


Wikipedia


ptakwilozyd

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) biochem. rakotwórcza substancja obecna w orlicy pospolitej, glikozyd seskwiterpenowy o wzorze sumarycznym wzór chemiczny|C20H30O8.

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Stwierdzono, że około 8,6% ptakwilozydu zjedzonego w pędach orlicy przez krowy pojawia się w ich mleku.

Wiktionary


ptasi

przymiotnik od: ptak


SJP.pl

przymiotnik dzierżawczy

 (1.1) taki, który należy do ptaka

przymiotnik jakościowy

 (2.1) charakterystyczny dla ptaka, posiadający cechy ptaka

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈptaɕi, AS: ptaśi

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. ptasznica ż., ptaki nmos., ptak mzw., ptaszydło n., ptaszysko n., ptaszę n., ptaszek m., ptaszarnia ż., ptasznik m., ptactwo n., ptaszniczka ż., ptaszyna ż.

Wiktionary


ptasiara

ptasiarz; birdwatcherka


SJP.pl


ptasiarski

związany z oglądaniem ptaków w ich naturalnym środowisku


SJP.pl


ptasiarstwo

oglądanie ptaków w ich naturalnym środowisku; birdwatching, turystyka ornitologiczna


SJP.pl

Obserwowanie ptaków, ptasiarstwo (ang. birdwatching) – rodzaj hobby polegający na obserwowaniu ptaków, gołym okiem lub przez przyrządy optyczne (lornetkę, lunetę). Towarzyszy temu zazwyczaj zgłębianie wiedzy na temat ich wyglądu, głosów, zachowań i biologii. Ponadto ptaki są zwykle fotografowane, niekiedy techniką digiscopingu. Miłośnicy tego hobby nazywani są ornitologami amatorami, ptasiarzami lub (rzadziej) ptakolubami. W przeciwieństwie do zawodowych ornitologów, ptasiarze są zwykle amatorami i nie prowadzą badań naukowych.

Wikipedia


ptasiarz

1. miłośnik ptaków;
2. amator oglądania ptaków w ich naturalnym środowisku; birdwatcher


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) ornit. osoba hobbistycznie zajmująca się ornitologią, obserwator ptactwa

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Jako entuzjastyczny ptasiarz Robert zawsze marzył o sfotografowaniu pięknej lazurki.

Wiktionary


ptasiek

Ptasiek (ang. Birdy) – powieść psychologiczna napisana przez Williama Whartona, jest to pierwsza książka tego autora. W 1984 roku powstała jej filmowa adaptacja w reżyserii Alana Parkera.

Akcja powieści koncentruje się wokół szaleństwa człowieka, wspomnień z dzieciństwa, przyjaźni dwóch mężczyzn i życiowej pasji młodego chłopca.

Wikipedia


ptasiński

nazwisko


SJP.pl


ptasiomiednicowe

o cechach ptasiomiednicznych (rząd dinozaurów); ptasiomiedniczny


SJP.pl


ptasiomiednicowy

o cechach ptasiomiednicznych (rząd dinozaurów); ptasiomiedniczny


SJP.pl


ptasiomiedniczne

rząd dinozaurów, których miednica przypominała budowę miednicy u ptaków; ptasiomiednicowe


SJP.pl

Dinozaury ptasiomiedniczne (Ornithischia) – rząd dinozaurów, u których budowa miednicy była podobna do budowy miednicy u ptaków, gdzie część kości łonowej biegnie ukośnie do tyłu, równolegle do kości kulszowej, czyli inaczej niż u wspólnego przodka dinozaurów. Pomimo nazwy, ptaki nie należą do ptasiomiednicznych, lecz do dinozaurów gadziomiednicznych.

Wikipedia


ptasiomiedniczny

o cechach ptasiomiednicznych (rząd dinozaurów); ptasiomiednicowy


SJP.pl


ptasionogie

grupa dinozaurów z rzędu ptasiomiednicznych; ornitopody


SJP.pl


ptasior

rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy

 (1.1) zgrub. ptak

Wiktionary


ptastwo

ptactwo


SJP.pl


ptaszarnia

pomieszczenie przeznaczone dla ptaków; ptaszkarnia, woliera


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) przest. pomieszczenie lub woliera do hodowli ptaków

Wiktionary

Ptaszarnia – zamknięte pomieszczenie do hodowli dzikich ptaków, zwykle jako część ogrodu zoologicznego służąca do eksponowania gatunków żywego ptactwa. W skład ptaszarni wchodzą woliery i klatki. Ptaszarnie przeznaczone dla gatunków egzotycznych muszą być ogrzewane.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Szczygieł między Kanarki w ptaszarni zamkniony, / Słabym głosem przetwarza melodyjne tony.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. ptak mzw., ptaszek mzw., ptasznictwo n., ptasznik mos.

 przym. ptaszy, ptasi

Wiktionary


ptaszątko

pieszczotliwe zdrobnienie od: ptaszę


SJP.pl


ptaszę

młody ptak


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) poet. ptak

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈptaʃɛ, AS: ptaše

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. ptak mzw., ptaszek mzw.

 przym. ptasi, ptaszęcy, ptaszy

Wiktionary


ptaszeczek

zdrobnienie od: ptaszek


SJP.pl


ptaszek

1. zdrobnienie od: ptak;
2. przenośnie: człowiek o ujemnych cechach charakteru, zwykle udający niewiniątko;
3. żartobliwie, ironicznie o męskim przyrodzeniu;
4. ranny ptaszek - o kimś, kto lubi wcześnie wstawać


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy

 (1.1) zdrobn. od ptak

 (1.2) mały ptak

 (1.3) pot. przen. infant. penis

 (1.4) pot. przen. drobny oszust, przestępca

 (1.5) pot. przen. ktoś sprytny

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (2.1) nazwa znaku ✓, służącego do zaznaczania wyboru

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Kocham ptaszki i inne zwierzątka.

 (1.2) Wróbel to pospolity ptaszek o szaro-brązowym upierzeniu.

 (1.3) Synku, przestań się bawić swoim ptaszkiem, bo to nieładnie.

 (2.1) Przy nazwisku wybranego kandydata proszę postawić ptaszek.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈptaʃɛk, AS: ptašek

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. ptactwo n., ptak m., ptaszę n., ptaszkowanie n., ptaszyna ż., optaszkowanie n., ptaszniczka ż., ptasznik mos./mzw.

 czas. ptaszkować ndk., optaszkować dk.

 przym. ptasi, ptaszkowy

 przysł. ptasio

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) ptaszyna

 (1.3) pipi, pisiorek, siusiak, siurak, siurek

 (1.4) gagatek, ziółko

 (1.5) spryciarz

 (2.1) fajka, haczyk, znak wyboru

Wiktionary


ptaszkarnia

pomieszczenie dla ptaków; ptaszarnia, woliera


SJP.pl


ptaszkować

zaznaczać; fajkować


SJP.pl

czasownik nieprzechodni niedokonany (dk. brak)

 (1.1) pot. oznaczać ptaszkiem w tekście lub na liście opcji

 (1.2) pot. żart. uprawiać seks

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ptaˈʃkɔvat͡ɕ, AS: ptaškovać

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. ptaszkowanie n., ptak m., ptaszek m., ptaszniczka ż., ptasznik mos./mzw.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) odhaczać

Wiktionary


ptaszkowanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) pot. oznaczanie na liście lub w tekście jakichś pozycji tzw. ptaszkiem

 (1.2) pot. żart. uprawianie seksu

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌptaʃkɔˈvãɲɛ, AS: ptaškovãńe

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. ptaszek mrz./mzw.

 czas. ptaszkować ndk.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) odhaczanie

 (1.2) neutr. kopulowanie, spółkowanie, współżycie; pot. posp. bzykanie, ciupcianie

Wiktionary


ptaszkowice

Ptaszkowice – wieś w Polsce położona w województwie łódzkim, w powiecie zduńskowolskim, w gminie Zapolice.

W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa sieradzkiego.

Wikipedia


ptasznica

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) łow. strzelba na ptaki

Wiktionary

Ptasznica (niem. Vogelherd, 635 m n.p.m.) – szczyt w południowo-zachodniej Polsce, w Sudetach Środkowych, w paśmie Wzgórz Lewińskich.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Pan nasz ustrzelił cietrzewia z własnej ptasznicy.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. ptasznictwo n., ptak mzw., ptaszniczka ż.

 przym. ptasi, ptaszy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) ptaszniczka

Wiktionary


ptasznictwo

przestarzale: zawód ptasznika


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) łow. łowienie ptaków

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) W Krakowskiem szczególnie rozwinęło się ptasznictwo; np. łapie się kuropatwy w nastawione sieci dwojakiego rodzaju, bardzo skomplikowane.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. ptak mzw., ptasznik mos., ptaszarnia ż., ptasznica ż.

 czas. ptaszkować ndk.

 przym. ptaszy, ptaszniczy

Wiktionary


ptaszniczka

kobieta hodująca ptaki lub handlująca ptakami


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) łow. małokalibrowa strzelba myśliwska do polowań na ptactwo;

 (1.2) łow. mała kusza myśliwska do polowań na ptactwo

 (1.3) kobieta, która łowi ptaki

Wiktionary

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Cieszyńskie muzeum posiada w swych zbiorach cztery ptaszniczki.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. ptak m., ptaszek m., ptaszkowanie n.

:: fm. ptasznik m.

 czas. ptaszkować ndk.

 przym. ptasi, ptaszniczy

 przysł. ptasio

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) ptasznica

Wiktionary


ptaszniczy

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z ptasznikiem lub ptasznictwem

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Chłopak położył swój ptaszniczy ekwipunek obok źródła.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. ptasznictwo n., ptasznik mos., ptak mzw., ptaszniczka ż.

Wiktionary


ptasznik

hodowca, sprzedawca ptaków


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) daw. łow. hodowca lub sprzedawca ptaków

rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy

 (2.1) ent. pająk z rodziny ptasznikowatych, nazwa systematyczna|Theraphosidae|ref=tak.

 (2.2) ent. zob. ptasznikowate.

Wiktionary

  • pająk z rodziny ptasznikowatych
  • Ptasznik – szczyt Gór Złotych
  • Ptasznik – wzniesienie na Pogórzu Ciężkowickim
  • Ptasznik – część miasta Chmielnik, w woj. świętokrzyskim, w pow. kieleckim, w gminie Chmielnik

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Widziałem na jarmarku ptasznika z gołębiami w klatkach.

 (2.1) Innocentemu uciekł z terrarium jadowity ptasznik.

 (2.1) W Inochinach ptaszniki są artykułem spożywczym.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. ptasznictwo n., ptak mzw., ptaszek mzw., ptaszkowanie n., ptaszniczka ż., ptaszarnia ż., ptactwo n.

 czas. ptaszkować ndk.

 przym. ptasi, ptaszniczy

Wiktionary


ptasznikowate

rodzina pająków obejmująca około 950 gatunków


SJP.pl

Ptasznikowate (Theraphosidae) – rodzina pająków z podrzędu Opisthothelae i infrarzędu ptaszników (Mygalomorphae). Obejmuje ok. 1148 opisanych gatunków ulokowanych w 175 rodzajach, najczęściej dużych pająków o bardzo różnorodnym ubarwieniu.

Wikipedia


ptasznikowaty

o cechach ptasznikowatych (rodzina pająków)


SJP.pl


ptaszor

ryba morska ze zdolnością do lotu ślizgowego dzięki szerokim podobnym do skrzydeł płetwom; ryba latająca


SJP.pl

Ptaszor jaskółczy, ptaszor (Exocoetus volitans) – gatunek ryby promieniopłetwej z rodziny ptaszorowatych (Exocoetidae).

Wikipedia


ptaszorowate

o cechach ptaszorowatych (rodzina ryb)


SJP.pl

Ptaszorowate, ryby latające, ptaszory (Exocoetidae) – rodzina morskich ryb belonokształtnych (Beloniformes), blisko spokrewniona z półdziobcowatymi.

Wikipedia


ptaszorowaty

o cechach ptaszorowatych (rodzina ryb)


SJP.pl


ptaszory

ryba morska ze zdolnością do lotu ślizgowego dzięki szerokim podobnym do skrzydeł płetwom; ryba latająca


SJP.pl

Ptaszorowate, ryby latające, ptaszory (Exocoetidae) – rodzina morskich ryb belonokształtnych (Beloniformes), blisko spokrewniona z półdziobcowatymi.

Wikipedia


ptaszy

przestarzałe: ptasi


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) przest. ptasi

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Od rana rozbrzmiewa ptaszy chór.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. ptaszarnia ż., ptaszydło n., ptaszysko n., ptasznictwo n., ptasznica ż., ptaszę n., ptaszyna ż.

Wiktionary


ptaszydło

zgrubienie od: ptak; ptaszysko


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) rzad. zgrub. od ptak

 (1.2) rzad. o ptaku

Wiktionary

Przykłady

 (1.2) Na płocie przysiadło czarne ptaszydło i łypie na nasz dach.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. ptak mzw.

 przym. ptaszy, ptasi

Wiktionary

Synonimy:

 (1.2) ptaszysko

Wiktionary


ptaszyna

pieszczotliwie o ptaku


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) mały ptak

 (1.2) pieszcz. małe dziecko

Wiktionary

Ptaszyna (węg. Pacsirta) – powieść wydana w 1924 roku, węgierskiego pisarza Dezső Kosztolányi. Historia toksycznych relacji rodzinnych, które na zewnątrz wyglądają na wzorowe, a rozpacz i pustka, kryjąca się pod codziennością autor przedstawia z subtelną ironią i poczuciem humoru.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Malec trzymał w dłoniach drżącą ptaszynę.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. ptak mzw., ptaszek mrz./mzw.

 przym. ptasi

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) ptaszek, ptaszę

 (1.2) ptaszę

Wiktionary


ptaszyniec

1. roślina pastewna z rodziny bobowatych, o pierzastych liściach i różowawych kwiatach; saradela, seradela;
2. gatunek roztocza, kleszcz pasożytujący na ptakach


SJP.pl

Ptaszyniec kurzy (Dermanyssus gallinae) – gatunek roztocza z rodziny Dermanyssidae, ektopasożyt ptaków. Żywi się krwią, atakuje nocą podczas spoczynku ptaków. Po żywieniu kryje się w szczelinach w podłodze z dala od światła, gdzie składa jaja.

Dermansyssus gallinae może również odżywiać się krwią niektórych ssaków, także ludzi, potrzebuje jednak ptasiego żywiciela do reprodukcji.

Wikipedia


ptaszynka

zdrobnienie od: ptaszyna


SJP.pl

Ptaszynka (niem. Fundevogel) – niemiecka baśń ludowa, najbardziej znana z wersji braci Grimm, opublikowanej w ich zbiorze Baśni (tom 1, nr 51).

Wikipedia


ptaszyński

nazwisko


SJP.pl

  • Adam Ptaszyński – podpułkownik SB i WSW
  • Bogdan Ptaszyński – chemik, dr hab., profesor Politechniki Łódzkiej
  • Edward Ptaszyński – ksiądz dr, hubalczyk
  • Feliks Ptaszyński – architekt, konserwator zabytków
  • Józef Ptaszyński – harcmistrz, podporucznik
  • Maciej Ptaszyński – major w powstaniu kościuszkowskim, rotmistrz
  • Maciej Ptaszyński – polski siatkarz
  • Maciej Ptaszyński – polski historyk
  • Mieczysław Ptaszyński – reżyser filmowy
  • Radosław Ptaszyński – historyk i politolog, profesor Uniwersytetu Szczecińskiego

Wikipedia


ptaszysko

zgrubienie od: ptak


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) rzad. zgrub. od ptak

 (1.2) rzad. o ptaku

Wiktionary

Przykłady

 (1.2) Kobieta trzymała w klatce jakieś ptaszysko, które pokrzykiwało, całkowicie zagłuszając jej mowę.

 (1.2) Książę trochę opierzył głuszca, ale ptaszysko uciekło.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. ptak mzw.

 przym. ptaszy, ptasi

Wiktionary

Synonimy:

 (1.2) ptaszydło

Wiktionary


ptc

skrótowiec, rzeczownik

 (1.1) = med. podstawowa temperatura ciała;

Wiktionary

Przykłady

składnia.

kolokacje.

synonimy.

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

frazeologia.

etymologia.

uwagi.

 

tłumaczenia.

* angielski: (1.1) BBT, BTP

źródła.

== PTC (język angielski.) ==

wymowa.

znaczenia.

skrótowiec, rzeczownik

 (1.1) = chem. phase transfer catalyst → katalizator przeniesienia fazowego

odmiana.

przykłady.

Wiktionary


pte

[czytaj: pe-te-E] skrót od:
1. Polskie Towarzystwo Ekonomiczne;
2. Powszechne Towarzystwo Emerytalne


SJP.pl


pteranodon

latający gad kopalny, żyjący w erze mezozoicznej w okresie kredowym


SJP.pl

Pteranodon (gr. skrzydła bez zębów) – rodzaj wymarłych gadów latających pterozaurów należących do podrzędu pterodaktyli. Żył w górnej kredzie około 86-84,5 mln lat temu. Jego pierwsze skamieniałości zostały odkryte w 1870 w zachodnim Kansas. Zostały one zbadane dopiero sześć lat później przez paleontologa Othniela Marsha, który nazwał nowo odkryty rodzaj pterozaura Pteranodon longiceps.

Wikipedia


pterodaktyl

kopalny gad latający z rzędu pterozaurów o silnie zredukowanym ogonie i szerokich skrzydłach, żyjący w okresie jurajskim i kredowym ery mezozoicznej


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy

 (1.1) paleont. zool. nazwa systematyczna|Pterodactylus|ref=tak., rodzaj wymarłego latającego gada należącego do rzędu pterozaurów, żyjącego w okresie późnej jury

Wiktionary

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Czy wiesz, że pterodaktyl nie był dinozaurem?

Wiktionary


pterofagia

Pterofagia - choroba ptaków, objawiająca się wydziobywaniem piór. Występuje najczęściej u kur po zakończeniu pierwszego okresu nieśności i w okresie pierzenia się.

Jej przyczynami są:

  • błędy żywieniowe
  • pasożyty zewnętrzne
  • choroby skóry
  • skłonności dziedziczne
  • (behawioralne) tłumienie instynktów

Wikipedia


pterokarpus

drzewo lub krzew z rodziny bobowatych; sandalin


SJP.pl


pteropod

przedstawiciel rzędu morskich ślimaków tyłoskrzelnych; skrzydłonóg


SJP.pl


pteropody

rząd morskich ślimaków tyłoskrzelnych; skrzydłonogie, skrzydłonogi


SJP.pl


pterozaur

kopalny gad o dużej ażurowej czaszce, ostrych zębach, pneumatycznych kościach, mający kończyny przednie przekształcone w skrzydła, żywiący się głównie rybami; gad latający


SJP.pl

Pterozaury, gady latające (Pterosauria, z gr. pteron – skrzydło + sauros – jaszczur) – rząd latających archozauromorfów, prawdopodobnie archozaurów (gadów naczelnych), żyjących od późnego triasu do końca kredy (230 do 65,5 mln lat temu). Najczęściej klasyfikowane jako archozaury z kladu Avemetatarsalia (obejmującego ptaki i archozaury bliżej spokrewnione z nimi niż z krokodylami) blisko spokrewnione z dinozauromorfami; z niektórych analiz kladystycznych wynika jednak, że mogły być przedstawicielami kladu Archosauriformes nienależącymi do archozaurów lub nawet archozauromorfami nienależącymi do Archosauriformes.

Wikipedia


ptfe

skrótowiec, rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) = chem. politetrafluoroetylen

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Warstwę tlenku wytworzoną przez eloksalację można zaimpregnować PTFE.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) teflon

Wiktionary


ptg

skrótowiec

 (1.1) = Polskie Towarzystwo Geograficzne;

 (1.2) = Polskie Towarzystwo Geologiczne;

Wiktionary

Wymowa:

IPA: pɛ‿tɛ‿ˈɟɛ, AS: pe‿te‿ǵe

Wiktionary


ptialina

enzym trawienny znajdujący się w ślinie


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) biochem. enzym obecny w ślinie i rozkładający skrobię;

Wiktionary

Amylazy, diastazy, enzymy amylolityczne (EC 3.2.1) – grupa enzymów zaliczanych do hydrolaz, rozkładających skrobię i inne polisacharydy. α-amylaza występuje m.in. w soku trzustkowym (amylaza trzustkowa) i w ślinie (amylaza ślinowa). Amylazy są także syntezowane w owocach wielu roślin podczas dojrzewania (powoduje to, że stają się one słodsze) oraz podczas kiełkowania ziaren zbóż. Amylaza z ziaren ma istotne znaczenie przy produkcji słodu.

Wikipedia

Przykłady

składnia.

kolokacje.

synonimy.

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

frazeologia.

etymologia.

uwagi.

tłumaczenia.

* angielski: (1.1) ptyalin

* hiszpański: (1.1) ptialina ż., tialina ż.

* niemiecki: (1.1) Ptyalin n.

* nowogrecki: (1.1) πτυαλίνη ż.

* słowacki: (1.1) ptyalín m.

* ukraiński: (1.1) птіалін m.

* włoski: (1.1) ptialina ż.

źródła.

== ptialina (język hiszpański.) ==

wymowa. IPA3|tja.ˈli.na.

znaczenia.

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) biochem. ptialina

odmiana.

przykłady.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ptʲjaˈlʲĩna, AS: ptʹi ̯alʹĩna

Wiktionary

Synonimy:

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

frazeologia.

etymologia.

uwagi.

tłumaczenia.

* angielski: (1.1) ptyalin

* hiszpański: (1.1) ptialina ż., tialina ż.

* niemiecki: (1.1) Ptyalin n.

* nowogrecki: (1.1) πτυαλίνη ż.

* słowacki: (1.1) ptyalín m.

* ukraiński: (1.1) птіалін m.

* włoski: (1.1) ptialina ż.

źródła.

== ptialina (język hiszpański.) ==

wymowa. IPA3|tja.ˈli.na.

znaczenia.

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) biochem. ptialina

odmiana.

przykłady.

składnia.

kolokacje.

synonimy.

Wiktionary


ptifur

kruche ciasteczko z dodatkiem bakalii; ptifur, ptifurka, ptifurek


SJP.pl


ptifura

kruche ciasteczko z dodatkiem bakalii; ptifur, ptifurka, ptifurek


SJP.pl


ptifurek

kruche ciasteczko z dodatkiem bakalii; ptifura, ptifur, ptifurek


SJP.pl


ptifurka

kruche ciasteczko z dodatkiem bakalii; ptifura, ptifur, ptifurek


SJP.pl


ptifurki

rzeczownik, rodzaj niemęskoosobowy, liczba mnoga

 (1.1) kulin. przest. drobne kruche ciasteczka, często lukrowane lub nadziewane, podawane jako dodatek do herbaty lub kawy;

Wiktionary

Ptifurki (fr. petits fours) – drobne, kruche ciasteczka wypiekane z różnorodnych rodzajów ciasta, nadziewane i powlekane glazurą, podawane do kawy lub herbaty.

Były to niewielkie ciasteczka wytwarzane z ciasta kruchego, piaskowego albo makaronikowego (ze zmielonych orzechów bądź migdałów), z dodatkiem bitej piany z białek oraz cukru pudru, często przekładane nadzieniem i oblewane lukrem albo powlekane czekoladową lub inną barwną glazurą smakową, niekiedy też dekorowane owocami. Zaliczano również do nich ciastka marcepanowe i owoce kandyzowane oblewane lukrem.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Wreszcie do kawy podano na dużej paterze kruche ptifurki nadziewane konfiturą i z wierzchu pokrywane kolorowymi pomadkami.

 (1.1) Wewnątrz mówiło się po francusku i jadło ptifurki, lecz także turecką baklawę, rosyjskie pirożki, wiedeńskie strudle – przegląd najważniejszych w Rumunii wpływów kulturowych.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. ptifury nmos.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) biszkopty, makaroniki; ptifury

Wiktionary


ptifury

rzeczownik, rodzaj niemęskoosobowy, liczba mnoga

 (1.1) przest. drobne, kruche ciasteczka

 (1.2) przest. miniaturki innych ciast, tortów

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Bardzo smakują mi twoje ptifury.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ptʲiˈfurɨ, AS: ptʹifury

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz.

:: zdrobn. ptifurki nmos.

Wiktionary


ptj

[czytaj: pe-te-JOT] skrót od: Polskie Towarzystwo Językoznawcze


SJP.pl


ptk

skrót od:
1. Polska Telewizja Kablowa;
2. Polska Telefonia Komórkowa;
3. Polskie Towarzystwo Krajoznawcze;
4. Polskie Towarzystwo Kardiologiczne


SJP.pl


ptok

rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy

 (1.1) gw-pl|Górny Śląsk. ptak

 (1.2) gw-pl|Górny Śląsk. przen. osoba przybyła na Śląsk

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz.

:: zdrobn. ptoszek mzw.

Wiktionary


ptolemejski

dotyczący Ptolemeusza, charakterystyczny dla Ptolemeusza, mający cechy Ptolemeusza; ptolemeuszowski, ptolemeuszowy


SJP.pl

przymiotnik dzierżawczy

 (1.1) należący do Klaudiusza Ptolemeusza

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Ptolemeusz mos.

 przym. ptolemejski, ptolemeuszowski, Ptolemeuszowski, Ptolemeuszowy

 przysł. ptolemejsko, ptolemeuszowsko

Wiktionary


ptolemejsko

przysłówek

 (1.1) na sposób ptolemejski, tak jak u Ptolemeusza

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Ptolemeusz mos.

 przym. ptolemejski, Ptolemejski, ptolemeuszowski, Ptolemeuszowski, Ptolemeuszowy

 przysł. ptolemeuszowsko

Wiktionary


ptolemeusz

imię królów Egiptu


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy, nazwa własna

 (1.1) imię|polski|m.;

Wiktionary

Klaudiusz Ptolemeusz (także: Ptolemeusz Klaudiusz, Ptolemeusz, Aleksandryjczyk) (łac. Claudius Ptolemaeus, stgr. Κλαύδιος Πτολεμαῖος Klaudios Ptolemaios; ur. ok. 100, zm. ok. 168) – astronom, matematyk i geograf pochodzenia greckiego. Urodzony w Tebaidzie, kształcił się i działał w Aleksandrii należącej wówczas do Imperium rzymskiego około II wieku n.e..

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ˌptɔlɛ̃ˈmɛwuʃ, AS: ptolẽme

Wiktionary

Powiązane:

 przym. ptolemejski, Ptolemejski, ptolemeuszowski, Ptolemeuszowski, Ptolemeuszowy

 przysł. ptolemejsko, ptolemeuszowsko

Wiktionary


ptolemeuszowski

dotyczący Ptolemeusza, charakterystyczny dla Ptolemeusza, mający cechy Ptolemeusza; ptolemeuszowy, ptolemejski


SJP.pl

przymiotnik dzierżawczy

 (1.1) należący do Klaudiusza Ptolemeusza

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Ptolemeusz mos.

 przym. ptolemejski, Ptolemejski, ptolemeuszowski, Ptolemeuszowy

 przysł. ptolemejsko, ptolemeuszowsko

Wiktionary


ptolemeuszowsko

przysłówek

 (1.1) na sposób ptolemeuszowski, tak jak u Ptolemeusza

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Ptolemeusz mos.

 przym. ptolemejski, Ptolemejski, ptolemeuszowski, Ptolemeuszowski, Ptolemeuszowy

 przysł. ptolemejsko

Wiktionary


ptolemeuszowy

dotyczący Ptolemeusza, charakterystyczny dla Ptolemeusza, mający cechy Ptolemeusza; ptolemeuszowski, ptolemejski


SJP.pl

przymiotnik dzierżawczy

 (1.1) przest. gwara. taki, który należy do Ptolemeusza

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Nie zaprzecza, że odpowiada mu Ptolemeuszowy sposób postrzegania świata.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Ptolemeusz mos.

 przym. ptolemejski, Ptolemejski, ptolemeuszowski, Ptolemeuszowski

 przysł. ptolemejsko, ptolemeuszowsko

Wiktionary


ptomaina

trujące azotowe związki organiczne; trupi jad


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) biochem. amina z grupy diaminoalkanów powstająca w wyniku rozkładu gnilnego białek

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) To nie ptomainy są toksyczne a toksyny bakteryjne powstające podczas gnicia tkanek ludzkich czy zwierzęcych.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) amina biogenna, jad trupi

Wiktionary


ptoszek

rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy

 (1.1) gw-pl|Śląsk Cieszyński, Górny Śląsk. zdrobn. od: ptok

 (1.2) gw-pl|Śląsk Cieszyński, Górny Śląsk. ptaszek

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. ptok mzw.

Wiktionary


ptoza

opadnięcie górnej powieki spowodowane uszkodzeniem lub porażeniem nerwu wzrokowego


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) med. opadnięcie górnej powieki na skutek porażenia mięśni oka;

Wiktionary

Ptoza (łac. ptosis) – opadnięcie powieki, objaw porażenia mięśni powieki oka. Schorzenie to jest wadą rozwojową spotykaną najczęściej u dzieci, występującą często rodzinnie. Objawia się jedno lub obustronnym opadnięciem powiek i częściowym przysłonięciem gałki ocznej. Istnieje również rzadziej spotykana nabyta forma choroby. Ptoza jest także jednym z objawów zespołu Hornera i miastenii.

Wikipedia


pts

[czytaj: pe-te-ES] skrót od: Polskie Towarzystwo Socjologiczne


SJP.pl


pttk

[czytaj: pe-te-te-KA] skrót od: Polskie Towarzystwo Turystyczno-Krajoznawcze - stowarzyszenie zajmujące się upowszechnianiem turystyki i krajoznawstwa na terenie Polski


SJP.pl

skrótowiec, nazwa własna

 (1.1) = Polskie Towarzystwo Turystyczno-Krajoznawcze;

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Mężczyzna wstąpił do PTTK.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌpɛ‿tɛ‿tɛ‿ˈka, AS: pe‿te‿te‿ka

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. PTTK-owiec, petetekowiec

 przym. PTTK-owski, petetekowski

Wiktionary


pttk-owiec

członek PTTK (Polskiego Towarzystwa Turystyczno-Krajoznawczego); petetekowiec


SJP.pl


pttk-owski

PTTK (Polskie Towarzystwo Turystyczno-Krajoznawcze); petetekowski


SJP.pl


ptwk

Polskie Towarzystwo Wydawców Książek


SJP.pl


ptyalina

enzym trawienny występujący w ślinie; ptialina


SJP.pl

Amylazy, diastazy, enzymy amylolityczne (EC 3.2.1) – grupa enzymów zaliczanych do hydrolaz, rozkładających skrobię i inne polisacharydy. α-amylaza występuje m.in. w soku trzustkowym (amylaza trzustkowa) i w ślinie (amylaza ślinowa). Amylazy są także syntezowane w owocach wielu roślin podczas dojrzewania (powoduje to, że stają się one słodsze) oraz podczas kiełkowania ziaren zbóż. Amylaza z ziaren ma istotne znaczenie przy produkcji słodu.

Wikipedia


ptycz

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) geogr. hydron. rzeka na Białorusi, lewy dopływ Prypeci;

Wiktionary

Ptycz (biał. Пціч, Pcicz) – rzeka na Białorusi, lewy dopływ Prypeci.

Długość rzeki wynosi 421 km, basen 9470 km². Źródła znajdują się na Wysoczyźnie Mińskiej, płynie przez Polesie. Zasilanie mieszane, w większości śnieżne. Wylewy od drugiej połowy marca do maja, podwyższają stan wody o 2–3 metry. Przy wysokiej wodzie część wód wpływa do rzeki Świsłocz. Skuta lodami od grudnia do marca. Na rzece Zalew Wołczkowicki. Spływ drewna na rzece. Żeglowna na długości 80 km od ujścia.

Wikipedia


ptyś

rodzaj ciastka


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy

 (1.1) kulin. kulisty wyrób cukierniczy z ciasta parzonego napełnione kremem bezowym lub bitą śmietaną;

 (1.2) kraków. ekler

Wiktionary

Ptyś – wyrób cukierniczy z ciasta parzonego przełożonego kremem bezowym lub kremem bitą śmietanką. Z wierzchu jest posypywany cukrem pudrem.

Korpusy na ptysie można także przekładać nadzieniami słonymi i podawać zamiast pasztecików jako gorącą zakąskę lub dodatek do czystych zup.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Kup cztery ptysie, bo nie mamy nic słodkiego do kawy.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ptɨɕ, AS: ptyś

Wiktionary

Powiązane:

 przym. ptysiowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) gw-pl|Górny Śląsk|windbojtel.

Wiktionary


ptysiaczek

ptysiak, ptysiunio;
1. pieszczotliwie o ptysiu;
2. pieszczotliwie o ukochanym


SJP.pl


ptysiak

ptysiunio, ptysiaczek;
1. pieszczotliwie o ptysiu;
2. pieszczotliwie o ukochanym


SJP.pl


ptysiowy

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z ptysiem, dotyczący ptysia

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. ptyś m.

Wiktionary


ptysiunio

ptysiak, ptysiaczek;
1. pieszczotliwie o ptysiu;
2. pieszczotliwie o ukochanym


SJP.pl


pu

symbol plutonu, pierwiastka chemicznego


SJP.pl

  • Pluton – pierwiastek chemiczny
  • Pu – termin taoistyczny
  • PU – skrót od Pucharu UEFA w piłce nożnej
  • PU – celownik optyczny
  • PU – skrót od poliuretanu

Wikipedia


pu-erh

[czytaj: puer] gatunek chińskiej herbaty, zaliczany w Polsce do herbat czerwonych


SJP.pl


puaz

jednostka tarcia wewnętrznego dla cieczy i gazów


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) fiz. metrol. jednostka lepkości dynamicznej;

Wiktionary

Puaz (symbol: P) – jednostka lepkości dynamicznej w układzie jednostek miar CGS, nazwana na cześć francuskiego fizyka i lekarza Jeana L. M. Poiseuille'a.

1 P = 1 dyn·s/cm2 = 1 g·cm−1·s−1

W układzie SI analogiczną jednostką jest Pa·s.

1 Pa·s = 10 P

W praktyce często wygodniej jest stosować jednostkę sto razy mniejszą: centypuaz (cP).

1 cP = 1 mPa·s

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ˈpuwas, AS: puas

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) symbol P

Wiktionary


pub

[czytaj: pab] bar, w którym podaje się głównie piwo i zakąski; pab


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) typ baru z zakąskami i alkoholami

Wiktionary

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Idę z kumplami do pubu na piwo.

Wiktionary

Powiązane:

 przym. pubowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) knajpa, bar, lokal, szynk, wyszynk, piwiarnia

Wiktionary


pubertacja

pokwitanie, początkowy okres adolescencji; faza pubertalna


SJP.pl


publ.

skrót od: publika, publiczny, publikator


SJP.pl


publicity

[czytaj: pablis-ity] świadomie rozbudzana uwaga mass mediów w celu zdobycia popularności


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) popularność, rozgłos wokół kogoś lub czegoś, głównie w środkach masowego przekazu

Wiktionary

Przykłady

składnia.

kolokacje.

synonimy.

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

frazeologia.

etymologia.

 (1.1) etym|ang|publicity.

uwagi.

tłumaczenia.

* angielski: (1.1) publicity

źródła.

== publicity (język angielski.) ==

wymowa.

 audio|LL-Q1860 (eng)-Ajshul-publicity.wav.

znaczenia.

rzeczownik

 (1.1) rozgłos

 (1.2) reklama, rozreklamowanie

odmiana.

przykłady.

Wiktionary

Synonimy:

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

frazeologia.

etymologia.

 (1.1) etym|ang|publicity.

uwagi.

tłumaczenia.

* angielski: (1.1) publicity

źródła.

== publicity (język angielski.) ==

wymowa.

 audio|LL-Q1860 (eng)-Ajshul-publicity.wav.

znaczenia.

rzeczownik

 (1.1) rozgłos

 (1.2) reklama, rozreklamowanie

odmiana.

przykłady.

składnia.

kolokacje.

synonimy.

Wiktionary


publicysta

autor wszelkich treści, które zostają zamieszczane w prasie codziennej, w pismach periodycznych; dziennikarz


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) autor artykułów, felietonów i reportaży ogłaszanych w prasie

Wiktionary

Publicystyka – subiektywne gatunki wypowiedzi w środkach komunikacji społecznej (prasa, radio, telewizja, internet, książka, wydawnictwa jednorazowe) na publicznie interesujące w danym momencie tematy. Typowe rodzaje publicystyki:

  • pozaprasowa (traktaty, rozprawy, pisma ulotne);
  • prasowa (artykuły, felietony, reportaże);
  • radiowa, telewizyjna i filmowa.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) A pisarz i publicysta niemiecki Gottfried Kinkel napisał wprost: „Zmartwychwstanie Polski – siłą Niemiec".

 (1.1) Dwuletni epizod z życia dziedzica tronu moskiewskiego, a następnie władcy Cesarstwa Rosyjskiego, uznawanego powszechnie u schyłku XIX wieku za najpotężniejsze mocarstwo światowe, wzbudzał zainteresowanie historyków i publicystów.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. publicystyka ż., publicystyczność ż.

:: fż. publicystka ż.

 przym. publicystyczny

Wiktionary


publicystka

autorka wszelkich treści, które zostają zamieszczane w prasie codziennej, w pismach periodycznych; dziennikarka


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) autorka artykułów, felietonów i reportaży ogłaszanych w prasie

Wiktionary

Publicystyka – subiektywne gatunki wypowiedzi w środkach komunikacji społecznej (prasa, radio, telewizja, internet, książka, wydawnictwa jednorazowe) na publicznie interesujące w danym momencie tematy. Typowe rodzaje publicystyki:

  • pozaprasowa (traktaty, rozprawy, pisma ulotne);
  • prasowa (artykuły, felietony, reportaże);
  • radiowa, telewizyjna i filmowa.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Głos zabrała publicystka z „Życia Kalisza”.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. publicystyka ż., publicystyczność ż.

:: fm. publicysta mos.

 przym. publicystyczny, publiczny

Wiktionary


publicystyczność

zespół cech charakterystycznych dla publicystki (dziedziny piśmiennictwa zajmującej się omawianiem współczesnych problemów związanych najczęściej z gospodarką, polityką i społeczeństwem)


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) odprzym. cecha tego, co jest publicystyczne

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. publicystyka ż., publicysta mos., publicystka ż.

 przym. publicystyczny

 przysł. publicystycznie

Wiktionary


publicystyczny

przymiotnik od: publicystyka


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) odnoszący się do publicystyki, mający charakter publicystyki, dotyczący dziennikarstwa

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Studenci dziennikarstwa nakręcili swój własny program publicystyczny.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌpublʲit͡sɨˈstɨt͡ʃnɨ, AS: publʹicystyčny

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. publicystyka ż., publicysta m., publicystka ż., publicystyczność ż.

 przysł. publicystycznie

 czas. opublikować, publikować

Wiktionary


publicystyka

dziedzina piśmiennictwa zajmująca się omawianiem współczesnych problemów związanych najczęściej z gospodarką, polityką i społeczeństwem


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) liter. jakakolwiek wypowiedź lub tekst polemiczny dotyczący aktualnych wydarzeń i problemów ogłaszany w mediach;

 (1.2) liter. tworzenie tekstów publicystycznych, dziennikarstwo publicystyczne

Wiktionary

Publicystyka – subiektywne gatunki wypowiedzi w środkach komunikacji społecznej (prasa, radio, telewizja, internet, książka, wydawnictwa jednorazowe) na publicznie interesujące w danym momencie tematy. Typowe rodzaje publicystyki:

  • pozaprasowa (traktaty, rozprawy, pisma ulotne);
  • prasowa (artykuły, felietony, reportaże);
  • radiowa, telewizyjna i filmowa.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Franek wspiął się na wyżyny publicystyki.

 (1.1) Wieczorną publicystykę czerpie przed snem z ekranu telewizora.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. publicysta mos., publicystka ż., publicystyczność ż.

 przym. publicystyczny

Wiktionary


publicyzacja

proces, którego celem jest udostępnienie czegoś dla ogółu społeczeństwa, proces upubliczniania czegoś


SJP.pl


publicyzm

1. dziedzina twórczości dziennikarskiej polegająca na wyrażaniu opinii dotyczących różnych wydarzeń, np. politycznych, społecznych, gospodarczych; publicystyka;
2. wypowiedź przypominająca formą teksty należące do publicystyki - dziedziny twórczości dziennikarskiej


SJP.pl


publiczka

ironicznie lub żartobliwie o publiczności, najczęściej w znaczeniu mało kulturalnej, nieobytej, bez gustu


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) zdrobn. od: publika

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. publiczność ż., publika ż.

 przym. publiczny

Wiktionary


publiczkowy

pejoratywnie: służący przypodobaniu się ludziom; podpubliczkowy


SJP.pl


publicznie

przysłówek sposobu

 (1.1) w sposób jawny, otwarty, publiczny, przy udziale osób trzecich

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Za wrogą propagandę i nienawiść do władzy radzieckiej, manifestowaną publicznie, otrzymał kilkuletni wyrok.

Wiktionary

Powiązane:

 przym. publiczny

 czas. upublicznić dk., upubliczniać ndk.

 rzecz. upublicznienie n., publika ż., publiczność ż.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) jawnie, otwarcie, przy drzwiach otwartych

Wiktionary


publicznoprawność

podleganie regulacji przez prawo publiczne


SJP.pl


publicznoprawny

wynikający z obowiązków wobec prawa i społeczeństwa (np. publicznoprawna działalność przedsiębiorstwa, publicznoprawny charakter ustawy)


SJP.pl


publiczność

grupa ludzi, z których większość bywa niezwiązana ze sobą, zgromadzona gdzieś w jakimś określonym celu; publika


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) cecha tego, co jest publiczne, cecha tych, którzy są publiczni

 (1.2) grupa osób, która oglądają jakieś przedstawienie, pokaz, zawody

Wiktionary

Publiczność – typ zbiorowości, która wyróżniana jest ze względu na to, że jej uwaga koncentruje się na konkretnym przekazie.

Wyróżnić można:

  • publiczność, będącą audytorium, czyli zbiorowością osób znajdujących się w tej samej przestrzeni fizycznej oraz
  • publiczność charakteryzującą się przestrzennym rozproszeniem i uczestnictwem w odbiorze tych samych treści kulturowych dzięki środkom masowego przekazu. Ze względu na możliwość powtórzenia identycznego komunikatu w mass-mediach, członkowie tej zbiorowości rozproszonej nie muszą uczestniczyć w tym samym czasie w ich przyjmowaniu.

Wikipedia

Przykłady

 (1.2) Publicznością tego iluzjonisty od lat były dzieci.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: puˈblʲit͡ʃnɔɕt͡ɕ, AS: publʹičność

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. publika ż., publiczka ż., publikator m.

 czas. publikować, opublikować, upubliczniać, upublicznić

 przym. publiczny

 przysł. publicznie

Wiktionary

Synonimy:

 (1.2) widownia, publika, audytorium, widzowie

Wiktionary


publiczny

1. taki, który został przeznaczony dla ogółu społeczeństwa, powszechnie dostępny, nieprywatny;
2. taki, który odbywa się w obecności jakichś świadków lub w miejscu ogólnie dostępnym dla wszystkich


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) taki, który dotyczy ogółu ludzi, społeczności; służy ludziom, jest stworzony dla ludzi

 (1.2) związany z jakimś urzędem lub z jakąś instytucją nieprywatną

 (1.3) taki, który ma swoich świadków, odbywa się w sposób jawny

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Panowie opuszczą lokal ze względu na bezpieczeństwo publiczne.

 (1.3) W 1863–64 w samych tylko Suwałkach dokonano 19 publicznych egzekucji, a konfiskacie uległo ok. 400 majątków ziemskich Suwalszczyzny.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: puˈblʲit͡ʃnɨ, AS: publʹičny

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. publicystka ż., publika ż., publiczka ż., publiczność ż., upublicznienie n., publikacja ż., publikowanie n.

 czas. upublicznić dk., publikować ndk.

 przysł. publicznie

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) społeczny

 (1.2) państwowy

Wiktionary


publika

grupa ludzi, z których większość bywa niezwiązana ze sobą, zgromadzona gdzieś w jakimś określonym celu; publiczność


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) pot. publiczność

 (1.2) gw-pl|Kresy. zbiegowisko

 (1.3) gw-pl|Kresy. skandal

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈpublʲika, AS: publʹika

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. publiczność ż.

:: zdrobn. publiczka ż.

 przym. publiczny

 czas. upublicznić

 przysł. publicznie

Wiktionary


publikacja

praca, utwór wydane drukiem, a także: ogłaszanie czegoś, podawanie czegoś do publicznej wiadomości, publikowanie


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) tekst (np. książka, artykuł) wydane drukiem

 (1.2) wydawanie jakiegoś tekstu drukiem

Wiktionary

  • wydawnictwo ciągłe, seryjne lub zwarte
  • dokonywanie rozpowszechnienia czegoś, ogłoszenia czegoś, np. ogłaszanie prawa, ogłaszanie zamówień publicznych
  • publikacja naukowa
  • publikacja elektroniczna

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Autorzy tej publikacji twierdzą, że neutrina mogą poruszać się szybciej od światła.

 (1.2) Firma zwleka z publikacją sprawozdania z zeszłego roku.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌpublʲiˈkat͡sʲja, AS: publʹikacʹi ̯a

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. opublikowanie n., publikowanie n.

 przym. publikacyjny, publiczny

 czas. publikować, opublikować, upublicznić

Wiktionary

Synonimy:

 (1.2) publikowanie

Wiktionary


publikacyjność

częstość publikacji prac naukowych


SJP.pl


publikacyjny

związany z publikacją - ogłaszaniem drukiem; publikatorski


SJP.pl


publikanin

osoba w starożytnym Rzymie, posiadająca prawo do dzierżawy podatków państwowych na terenie mniejszych prowincji rzymskich


SJP.pl


publikator

biuletyn lub serwis internetowy, w którym publikuje się akty prawne


SJP.pl

Środki masowego przekazu, mass media, media, publikatory – środki społecznego komunikowania o szerokim zasięgu, czyli prasa, radio, telewizja, Internet, a w szerszym znaczeniu także film, plakat, kino, książka. Środki masowego przekazu to element kultury masowej.

Wikipedia


publikatornia

potocznie: środki masowego przekazu


SJP.pl


publikatorski

związany z publikatorstwem - ogłaszaniem drukiem; publikacyjny


SJP.pl


publikatorstwo

ogłaszanie drukiem; publikacja


SJP.pl


publikatory

przestarzale: środki masowego przekazu; mass media


SJP.pl


publikować

wydawać, informować o czymś, ogłaszać coś poprzez teksty wydane drukiem, a dawniej także: podawać jakąś informację do ogólnej wiadomości, obwieszczać


SJP.pl

czasownik przechodni niedokonany (dk. opublikować)

 (1.1) ogłaszać coś poprzez teksty wydane drukiem, podawać jakąś informację do ogólnej wiadomości, obwieszczać

 (1.2) zajmować się wydawaniem gazety lub czasopisma

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Znawca Tatr, publikował artykuły na temat taternictwa w wielu czasopismach, kształtując opinię publiczną i propagując turystykę górską oraz wspinaczkę.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌpublʲiˈkɔvat͡ɕ, AS: publʹikovać

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. opublikowanie n., publiczność ż., publikacja ż., publikowanie n.

 przym. publicystyczny, publiczny

 czas. opublikować

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) drukować, ogłaszać, umieszczać w prasie, wydawać

 (1.2) redagować, wydawać

Wiktionary


publikowanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) podawanie czegoś do publicznej wiadomości drukiem albo przez Internet

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌpublʲikɔˈvãɲɛ, AS: publʹikovãńe

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. opublikowanie n., publikacja ż., publikator m.

 czas. publikować ndk., opublikować dk.

 przym. publikacyjny, publiczny

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) wydawanie, drukowanie

Wiktionary


publikowy

środowiskowo: związany z graniem na serwerze publicznym


SJP.pl


publishing

[czytaj: pabliszing] techniki edycji tekstów, wstawiania grafiki i drukowania za pomocą specjalnych programów komputerowych, a także: sprzęt i oprogramowanie służące do tego celu


SJP.pl


publisia

żartobliwie lub z odrobiną ironii o publiczności, najczęściej w znaczeniu mało kulturalnej, nieobytej, bez gustu; publiczka


SJP.pl


publiusz

Publiusz – imię męskie pochodzenia łacińskiego. Oznacza ono: „powszechny, obywatelski”.

Publiusz imieniny obchodzi 21 stycznia, 19 lutego, 16 kwietnia i 12 listopada.

Znani o tym imieniu
  • Publiusz – namiestnik Malty, nawrócony przez Apostoła Pawła
  • Publiusz Korneliusz Scypion – ojciec Scypiona Afrykańskiego
  • Publiusz Korneliusz Scypion Africanus – rzymski dowódca w II wojnie punickiej
  • Publiusz Korneliusz Tacyt – rzymski historyk
  • Publiusz Mucjusz Scewola – rzymski polityk i prawnik
  • Publiusz Owidiusz Naso – rzymski poeta
  • Publiusz Wergiliusz Maron – rzymski poeta

Wikipedia


pubowy

pub [czytaj: pabowy]


SJP.pl


pubp

skrótowiec, rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) = hist. Powiatowy Urząd Bezpieczeństwa Publicznego

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) W styczniu 1949 r. funkcjonariusze PUBP w Łomży prowadzili dochodzenie i przesłuchania świadków w sprawie pogromu w Jedwabnem.

Wiktionary


puc

potocznie: blaga, bluff; oszustwo; pic


SJP.pl

  • Puc – wieś w Polsce, w województwie pomorskim, w powiecie kościerskim, w gminie Kościerzyna
  • Puc – wieś w Słowenii, w gminie Kostel

Wikipedia


puca

osoba, zwykle dziecko, mająca twarz o wydatnych policzkach


SJP.pl


pucaty

pyzaty, odznaczający się bardzo wydatnymi, pulchnymi policzkami, rzadziej okrągłą twarzą (np. pucaty chłopiec); pucołowaty, pucułowaty


SJP.pl


puccini

[czytaj: puczini] nazwisko, m.in. Giacomo Puccini (1858-1924) - kompozytor włoski


SJP.pl

Giacomo Antonio Domenico Michele Secondo Maria Puccini (ur. 22 grudnia 1858 w Lukce, zm. 29 listopada 1924 w Brukseli) – włoski kompozytor muzyki operowej, wolnomularz. Jeden z najwybitniejszych kompozytorów operowych wszech czasów.

Wikipedia


pucczanin

mieszkaniec Pucka


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) geogr. mieszkaniec Pucka

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Puck, pucczanka

 przym. pucki

Wiktionary


pucczanka

mieszkanka Pucka


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) geogr. mieszkanka Pucka

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Puck, pucczanin

 przym. pucki

Wiktionary


pucek

żartobliwie, rzadziej z ironią o człowieku pucołowatym (pucułowatym, pucatym, odznaczającym się wydatnymi, pulchnymi policzkami lub okrągłą twarzą)


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy

 (1.1) zoonim, popularne imię dla psa

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Nasz Pucek głośno szczeka na sąsiada.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈput͡sɛk, AS: pucek

Wiktionary

Powiązane:

 przym. puckowy

Wiktionary


pucel

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) daw. piekarz, który zaniedbuje swój wygląd w pracy

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (2.1) pot. klocek puzzli

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈput͡sɛl, AS: pucel

Wiktionary

Synonimy:

 (2.1) puzzel

Wiktionary


pucer

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) gw-pl|Kresy. ordynans

Wiktionary


pucerka

potocznie:
1. ścierka, gąbka, myjka;
2. sprzątaczka


SJP.pl


puch

1. miękkie pióra pokrywające ciało ptaków, u dorosłych osobników stanowiące podszycie, u piskląt wyłączną osłonę;
2. krótkie włoski pokrywające skórę u ssaków; pierwsze owłosienie u ludzi;
3. włoski pokrywające niektóre części roślin


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) ornit. rodzaj delikatnego pierza

 (1.2) zool. delikatne drobne owłosienie na skórze zwierząt

 (1.3) anat. pierwsze ludzkie owłosienie

 (1.4) bot. drobne włoski okrywające roślinę lub ich część

 (1.5) pot. coś o miękkiej, puszystej i delikatnej konsystencji

 (1.6) przen. śnieg

Wiktionary

Geografia

Austria

  • Puch bei Hallein – gmina w kraju związkowym Salzburg, w powiecie Hallein
  • Puch bei Weiz – gmina w kraju związkowym Styria, w powiecie Weiz

Francja

  • Le Puch – gmina
  • Puch-d’Agenais – gmina
  • Saint-Germain-du-Puch – gmina

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Zarówno puch, jak i pierze mogą pochodzić z gęsi lub kaczek.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: pux, AS: puχ

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. puchowiec m., Puchatek m.

:: zdrobn. puszek m.

 przym. puchowy, puchaty, puszysty

Wiktionary

Synonimy:

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

 rzecz. puchowiec m., Puchatek m.

:: zdrobn. puszek m.

 przym. puchowy, puchaty, puszysty

frazeologia.

etymologia.

uwagi.

tłumaczenia.

* angielski: (1.1) down

* esperanto: (1.1) lanugo; (1.2) lanugo; (1.3) lanugo; (1.4) lanugo

* ukraiński: (1.1) пух m.; (1.2) пух m.

* wilamowski: (1.1) kvapp m.

* włoski: (1.1) penna ż.; (1.2) lanugine ż.

źródła.

== puch (język chuuk.) ==

wymowa.

znaczenia.

przymiotnik

 (1.1) głupi

odmiana.

przykłady.

składnia.

kolokacje.

synonimy.

Wiktionary


puch-ciik

wykrzyknik

 (1.1) dźwięk. rzad. onomatopeja imitująca świstanie wiewiórki

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Wtem bliższa wiewiórka odmienia głos. Zaczyna cmokać szybko, urywanie, potem gromko fuka i na przemian śwista: puch-ciik, puch-ciik.

Wiktionary


pucha

potocznie:
1. puszka, zwykle duża;
2. (zwykle w liczbie mnogiej) pustka


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) zgrub. od: puszka

 (1.2) duża puszka

Wiktionary

Przykłady

 (1.2) Z dużej puchy wyjęła ludzką czaszkę.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. puszeczka ż., puszka ż., puszkarka ż., puszkownica ż., puszkowanie n., zapuszkowanie n.

 czas. puszkować ndk., zapuszkować dk.

 przym. puszkowy

Wiktionary


puchać

czasownik nieprzechodni niedokonany

 (1.1) neologizm hukać

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Wrona gdzieniegdzie kracze i puchają puchacze.

 (1.1) Księżyc na młodziku i puchają puchacze; no bo ktoś musi puchać.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈpuxat͡ɕ, AS: puχać

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. puchacz m., puchanie n.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) hukać

Wiktionary


puchacz

największy europejski ptak z rzędu sów, mający nad oczami dwa pęczki charakterystycznie sterczących piór, w Polsce objęty całkowitą ochroną gatunkową


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy

 (1.1) ornit. największa występująca w Polsce sowa;

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (2.1) środ. oszust karciany grający nocą

Wiktionary

Puchacz lub puchacz zwyczajny (Bubo bubo) – gatunek dużego, osiadłego ptaka z rodziny puszczykowatych (Strigidae), zamieszkującego niemalże całą Eurazję (z wyjątkiem tundry, południowych rejonów Azji, Wysp Brytyjskich i północy Francji). Był on niegdyś intensywnie tępiony (często kojarzono go ze złem i śmiercią), odławiano go również, by służył jako przynęta przy polowaniu. Obecnie jest ptakiem rzadkim i płochliwym, jednakże jego europejska populacja powoli się odbudowuje, ze względu na objęcie go w wielu krajach (w tym w Polsce) ochroną gatunkową i strefową.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Wrona gdzieniegdzie kracze i puchają puchacze.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈpuxat͡ʃ, AS: puχač

Wiktionary

Powiązane:

 czas. puchać

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) sowa

Wiktionary


puchaczów

największy europejski ptak z rzędu sów, mający nad oczami dwa pęczki charakterystycznie sterczących piór, w Polsce objęty całkowitą ochroną gatunkową


SJP.pl

Puchaczów – wieś w Polsce położona w województwie lubelskim, w powiecie łęczyńskim, w gminie Puchaczów. Obok miejscowości przepływa niewielka rzeka Świnka, dopływ Wieprza.

W latach 1954-1972 wieś była siedzibą gromady Puchaczów. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do ówczesnego województwa lubelskiego.

Wikipedia


puchaczowski

przymiotnik od: Puchaczów


SJP.pl


puchaczyk

puchaczyk czubaty, puchaczyk grzywiasty - gatunki ptaków z rodziny puszczykowatych


SJP.pl


puchalski

nazwisko


SJP.pl

Puchalski (żeński: Puchalska, l. mn. Puchalscy) – polskie nazwisko. Według rejestru PESEL z 30 stycznia 2023, nazwisko Puchalski nosiło 3706 mężczyzn i 29 kobiet, a Puchalska – 3847 kobiet.

Wikipedia


puchanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|puchać.

Wiktionary

Powiązane:

 czas. puchać ndk.

Wiktionary


puchar

duże, ozdobne naczynie, najczęściej w postaci głębokiej czary lub kielicha nakrywanego pokrywą, dawniej służące do picia wina, obecnie wręczane jako rodzaj nagrody honorowej


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna

 (1.1) astr. jeden z gwiazdozbiorów nieba południowego;

Wiktionary

  • Gwiazdozbiór Pucharu
  • puchar (naczynie)
  • puchar (sport) – trofeum sportowe
  • potoczne określenie systemu pucharowego

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ˈpuxar, AS: puχar

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) Gwiazdozbiór Pucharu, skr. Crt

Wiktionary


pucharek

niewielki puchar, najczęściej w znaczeniu głębokiego naczynia służącego do picia wina lub innych napojów alkoholowych


SJP.pl

Hymenoscyphus Gray (pucharek) – rodzaj grzybów z rodziny tocznikowatych (Helotiaceae).

Wikipedia


pucharowaty

twardoskórzak pucharowaty - gatunek grzybów z rodziny niszczycowatych


SJP.pl


pucharowicz

potocznie: uczestnik rozgrywek pucharowych


SJP.pl


pucharowiczka

pucharowicz


SJP.pl

Patrz:

pucharowicz

pucharowy

toczący się o puchar jako nagrody dla najlepszego lub najlepszych (np. zawody, spotkania pucharowe) lub w jakiś inny sposób związany z tego typu nagrodą honorową


SJP.pl


puchary

środowiskowo: rozgrywki, spotkania, zawody itp. pucharowe


SJP.pl


puchatek

fikcyjna postać z literatury dziecięcej wykreowana przez brytyjskiego pisarza A.A. Milne’a; Kubuś Puchatek


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy, nazwa własna

 (1.1) liter. film. postać misia z książek i filmów stworzona przez Alana Alexandra Milne'a;

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Otóż pewnego dnia Puchatek, Prosiaczek, Królik i Maleństwo grali w „Misie-patysie” (…).

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. puch mrz., puszek mrz.

Wiktionary


puchatość

puchaty


SJP.pl

Patrz:

puchaty

puchaty

pokryty puchem (np. puchate pisklaki) lub czymś, co przypomina puch lub ma cechy charakterystyczne dla puchu (np. puchaty kot, puchaty sweter)


SJP.pl

przymiotnik jakościowy

 (1.1) pokryty puchem

 (1.2) o kłębiastej, puszystej konsystencji

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. puch mrz., puszek mrz., Puszek mzw.

 przym. puchowy

Wiktionary


puchała

nazwisko


SJP.pl

  • Puchała – herb szlachecki
  • Puchała – nazwisko
  • Alina Puchała – polska scenarzystka (m.in. M jak miłość)

Wikipedia


puchałowo

Puchałowo (niem. Puchallowen, w latach 1936–1945 Windau) – wieś w Polsce położona w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie nidzickim, w gminie Janowo.

W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa olsztyńskiego.

Przez wieś przebiega droga wojewódzka nr 604, jest przystanek kolejowy Puchałowo.

Wikipedia


puchlina

puchlina wodna: choroba polegająca na odkładaniu się płynu przesiękowego w jamach ciała lub tkankach, głównie w tkance podskórnej


SJP.pl


puchlinowy

odnoszący się do puchliny wodnej (choroby polegającej na odkładaniu się płynu przesiękowego w jamach ciała lub tkankach, głównie w tkance podskórnej), związany z nią (np. ciecz puchlinowa)


SJP.pl


puchnąć

1. obrzmiewać, stawać się nabrzmiałym, a w przenośni także: stawać się lub być przepełnionym, zawierać coś w nadmiarze;
2. tracić kondycję, siły w wyniku nadmiernej aktywności fizycznej, najczęściej w końcowej fazie zawodów


SJP.pl

czasownik przechodni niedokonany (dk. spuchnąć)

 (1.1) stawać się obrzękniętym

 (1.2) być przepełnionym

 (1.3) pot. tracić siły, słabnąć

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Stary numer polegał na tym, iż kilka godzin przed występem brało się duży kamień i waliło z dziesięciominutowymi przerwami w nadgarstek - czerwieniał i puchł błyskawicznie.

Wiktionary

Powiązane:

 czas. spuchnąć

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) nabrzmiewać

Wiktionary


puchowaty

rzadko: miękki jak puch, pokryty puchem; puszysty, puchaty


SJP.pl


puchowica

barczatka puchowica - gatunek motyla z rodziny barczatkowatych


SJP.pl

Puchowica (niem. Friedrichsberg)- zniesiona nazwa części wsi Puchówka w Polsce, położona w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie oleckim, w gminie Wieliczki.

Przed 19 lutego 1903 roku miejscowość była osadą, połączona została w jedną całość jako jednostka administracyjna z Puchówką.

W 2005 roku zniesiono nazwę miejscowości Puchownica oraz nazwy Puchówka Leśniczówka oraz Puchówka Gajówka, jako że nie występują.

Wikipedia


puchowiec

tropikalne drzewo z rodziny ślazowatych, uprawiane dla krótkiego włókna nasiennego (kapoku), wydobywanego z torebek nasiennych oraz oleju; drzewo kapokowe


SJP.pl

Puchowiec (Ceiba P. Miller) – rodzaj roślin tropikalnych z rodziny ślazowatych i podrodziny wełniakowych. Według The Plant List w obrębie tego rodzaju znajduje się co najmniej 21 gatunków o nazwach zweryfikowanych i zaakceptowanych, podczas gdy kolejne 3 taksony mają status gatunków niepewnych (niezweryfikowanych). Rodzimym obszarem ich występowania są tropikalne rejony Azji, Afryki i Ameryki. Gatunkiem typowym jest C. pentandra (L.) J. Gaertner.

Wikipedia


puchówka

1. kurtka puchowa;
2. poduszka lub kołdra wypełniona puchem lub pierzem


SJP.pl

Puchówka – wieś w Polsce położona w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie oleckim, w gminie Wieliczki.W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa suwalskiego.

Wikipedia


puchowski

kultura puchowska - kultura archeologiczna epoki żelaza


SJP.pl


puchowy

puchaty, zrobiony z puchu, pokryty puchem (np. puchowy sweter, puchowa pościel) lub w jakiś inny sposób związany z puchem (np. włosy, pióra puchowe)


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) związany z puchem, dotyczący puchu

 (1.2) wykonany z puchu, zawierający puch

Wiktionary

Przykłady

 (1.2) W dniu zaginięcia ubrana była w dwustronną różowo-czarną puchową kurtkę.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: puˈxɔvɨ, AS: puχovy

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Puszek mzw., puch m., puszek ż., puchowość m., puszystość ż.

 przym. puszysty, puchaty

Wiktionary


puchy

potocznie: brak ludzi lub rzeczy w jakimś miejscu; pustka


SJP.pl

Puchy – kolonia w Polsce położona w województwie łódzkim, w powiecie pajęczańskim, w gminie Nowa Brzeźnica.

W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa częstochowskiego.

Wikipedia


puchłość

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) stpol. wilgoć

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. puch

Wiktionary


pucice

Pucice (do 1945 Oberhof) – wieś w północno-zachodniej Polsce położona w województwie zachodniopomorskim, w powiecie goleniowskim, w gminie Goleniów.

W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa szczecińskiego.

Wikipedia


puciłowski

nazwisko


SJP.pl


puck

miasto w Polsce


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna

 (1.1) geogr. miasto w Polsce, w województwie pomorskim, w powiecie puckim;

Wiktionary

Puck (kaszub. Pùck lub Pùckò, niem. Putzig) – miasto w Polsce, w województwie pomorskim, siedziba powiatu puckiego i gminy wiejskiej Puck.

Leży na Kaszubach u ujścia Płutnicy do Zatoki Puckiej, w północno-wschodniej części Kępy Puckiej na Pobrzeżu Gdańskim.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Przez Puck jedzie pociąg do Helu.

 (1.1) Wzięli ślub w Pucku w 2000 roku.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: put͡sk, AS: puck

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. pucczanin mos., pucczanka ż.

 przym. pucki

Wiktionary


pucka

ciężki młotek murarski


SJP.pl


pucki

przymiotnik od: Puck (miasto w Polsce)


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) od Puck

Wiktionary

Pucki (biał. Пуцкі; ros. Пуцки) – wieś na Białorusi, w obwodzie grodzieńskim, w rejonie świsłockim, w sielsowiecie Werdomicze.

W dwudziestoleciu międzywojennym leżały w Polsce, w województwie białostockim, w powiecie wołkowyskim, w gminie Świsłocz.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ˈput͡sʲci, AS: pucʹḱi

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Puck, pucczanin, pucczanka

Wiktionary


pucok

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) spoż. walcowata gałka sera, zwykle wędzonego

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) gołka, kara, brusek

Wiktionary


pucolana

wulkaniczny popiół, zawierający w swoim składzie aktywną krzemionkę, zdolny do wiązania wapna; puzzolana


SJP.pl

Wikipedia


pucówa

rzadkie zgrubienie od: pucówka


SJP.pl


pucować

1. bardzo dokładnie coś czyścić, myć lub wycierać;
2. pucować się - pucować samego siebie


SJP.pl

czasownik niedokonany

 (1.1) starannie czyścić gładką powierzchnię, taką którą da się doprowadzić do połysku

 (1.2) gw-pl|Śląsk Cieszyński. czyścić

 (1.3) gwara. więz. nie przyznawać się do czegoś, blagować

czasownik zwrotny niedokonany

 (2.1) daw. gwara. więz. tłumaczyć się

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) - Miss Ward przyjedzie jutro? - upewniał się wycierając salaterkę, chuchając na szkło i pucując do połysku.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: puˈt͡sɔvat͡ɕ, AS: pucovać

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. pucowanie n.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) polerować, szorować

Wiktionary


pucowanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|pucować.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌput͡sɔˈvãɲɛ, AS: pucovãńe

Wiktionary

Powiązane:

 czas. pucować

Wiktionary


pucówka

żartobliwie, potocznie o zbesztaniu, złajaniu, ukaraniu kogoś lub głośnym upomnieniu, reprymendzie; ochrzan, opeer


SJP.pl


pucołowaty

mający okrągłą, pulchną twarz; pucułowaty, pyzaty, okrągłolicy, krągłolicy


SJP.pl

przymiotnik jakościowy

 (1.1) taki, który ma pulchne, okrągłe policzki

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) pyzaty

Wiktionary


pucpapiór

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) gw-pl|Górny Śląsk. techn. papier ścierny

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) gw-pl|Górny Śląsk|szpicpapiór.

Wiktionary


pucułowato

pucułowaty


SJP.pl

Patrz:

pucułowaty

pucułowaty

mający okrągłą, pulchną twarz; pucołowaty, pyzaty, okrągłolicy, krągłolicy


SJP.pl


pucybut

potocznie: osoba trudniącej się odpłatnym czyszczeniem butów przypadkowym ludziom na ulicy; czyścibut


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) ktoś, kto odpłatnie zajmuje się czyszczeniem butów;

Wiktionary

Pucybut (także czyścibut, czyściciel butów) – zawód polegający na czyszczeniu i polerowaniu obuwia przypadkowych klientów, wykonywany zwykle wprost na ulicy miasta, za wynagrodzeniem. Obecnie w Polsce zawód pucybuta jest rzadko spotykany.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: puˈt͡sɨbut, AS: pucybut

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) czyścibut

Wiktionary


pucybutka

pucybut


SJP.pl

Patrz:

pucybut

pucz

przewrót wojskowy, próba zamachu stanu podjęta przez spiskowców


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męski

 (1.1) zamach stanu, przewrót

Wiktionary

Zamach stanu, także: przewrót, pucz (niem. Putsch, hiszp. golpe de estado, fr. coup d’État) – niezgodne z porządkiem konstytucyjnym, często z użyciem siły (zbrojny zamach stanu), przejęcie władzy politycznej w państwie przez jednostkę lub grupę osób. Jest pogwałceniem normalnego toku życia politycznego i porządku instytucjonalnego.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Zresztą, ten cały pucz nie był tylko kiepskim żartem - nie wolno zapominać, że niewiele później odbył się "marsz na Rzym" faszystowskich czarnych koszul i została zainstalowana dyktatura Mussoliniego.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. puczysta mos., puczystka ż.

 przym. puczystowski

Wiktionary


puczka

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) białystok. opuszka palca

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Skaleczyłem sobie puczkę.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) opuszka

Wiktionary


puczyce

Puczyce – wieś sołecka w Polsce położona w województwie mazowieckim, w powiecie łosickim, w gminie Platerów.

W latach 1975–1998 miejscowość położona była w województwie bialskopodlaskim.

W Puczycach urodził się Piotr Sawczuk, polski duchowny katolicki, biskup drohiczyński.

Wierni Kościoła rzymskokatolickiego należą do parafii św. Wojciecha w Górkach.

Wikipedia


puczyński

nazwisko


SJP.pl


puczysta

osoba, biorąca udział w wojskowym zamachu stanu


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) polit. organizator, uczestnik puczu

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Władze tureckie zdołały częściowo opanować sytuację. Na Moście Bosforskim skapitulowała część puczystów.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. pucz m.

:: fż. puczystka ż.

Wiktionary


puczystka

puczysta


SJP.pl

Patrz:

puczysta

puczyłowski

nazwisko


SJP.pl


pud

dawna, rosyjska jednostka masy równa około 16,5 kg


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy

 (1.1) miar. dawna rosyjska jednostka masy równa 40 ówczesnym funtom (16,38kg);

Wiktionary

Pud – dawna rosyjska jednostka wagowa.

1 pud = 16,38 kg = 40 funtów = 1280 łutów = 3840 zołotników = 368640 doli.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Wstałem z niespodzianie wielkim trudem, jakbym miał w lędźwiach pud żelaza.

Wiktionary

Powiązane:

 przym. pudowy

Wiktionary


pudding

[czytaj: pudink] legumina z mąki lub ryżu gotowana na parze


SJP.pl

Pudding – określenie szeregu luźno ze sobą związanych potraw kuchni brytyjskiej. Nie istnieje ścisła definicja, która obejmowałaby wszystkie te potrawy. Często przyrządzane są z mąki, tłuszczu i jaj, na słodko (np. z dodatkiem owoców) lub słono (nadziewane lub podawane z mięsem), gotowane (w wodzie lub na parze) bądź pieczone i podawane na ciepło jako danie główne, dodatek lub deser. Mianem puddingów określa się także mieszankę mięsa lub podrobów z dodatkami (np. płatkami owsianymi), zawiniętą w jelito czy żołądek i poddaną gotowaniu.

Wikipedia


pudel

rasa psa domowego o długiej sierści, kojarzona ze względu na charakterystyczne uczesanie (wygala się go na łyso przy szyi, uszach i ogonie)


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy

 (1.1) kynol. rasa hodowanych w kilku odmianach psów do towarzystwa; pies należący do tej rasy;

Wiktionary

  • Pudel duży
  • Pudel średni
  • Pudel miniaturowy
  • Pudel toy
  • czołg Panzerkampfwagen V Panther przejęty przez Polaków podczas powst. warszawskiego

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Dawniej pudle były używane jako psy myśliwskie, obecnie są psami reprezentacyjnymi i używanymi w kynoterapii.

 (1.1) Niegdyś mój kolega nie chciał wydać zbyt wiele pieniędzy przy zakupie: z jego wymarzonego "pudla miniaturki", bardzo podobnego w wieku szczenięcym do tej rasy, wyrósł duży pies o charakterze zupełnie odmiennym od jakiegokolwiek pudla i wyglądzie zupełnie do niego niepodobnym.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈpudɛl, AS: pudel

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. pudlica ż.

:: zdrobn. pudelek m.

 przym. pudli

Wiktionary

Synonimy:

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

 rzecz. pudlica ż.

:: zdrobn. pudelek m.

 przym. pudli

frazeologia.

etymologia.

uwagi.

 (1.1) zobacz też: Indeks:Polski - Rasy psów

tłumaczenia.

* angielski: (1.1) poodle

* białoruski: (1.1) пудзель m.

* bułgarski: (1.1) пудел m.

* duński: (1.1) puddel w., puddelhund w.

* esperanto: (1.1) pudelo

* francuski: (1.1) caniche m.

* interlingua: (1.1) pudel

* jidysz: (1.1) פּודל m. (pudl)

* niemiecki: (1.1) Pudel m.

* rosyjski: (1.1) пудель m.

* słowacki: (1.1) pudel m.

* ukraiński: (1.1) пу́дель m.

* włoski: (1.1) barbone m.

źródła.

== pudel (esperanto (morfem).) ==

wymowa.

znaczenia.

morfem|eo.

 (1.1) pudel

odmiana.

przykłady.

składnia.

kolokacje.

synonimy.

Wiktionary


pudelek

mały pudel, szczeniak pudla


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy

 (1.1) zdrobn. od pudel

Wiktionary

Pudelek.pl – internetowy serwis plotkarski należący do koncernu Wirtualna Polska Holding.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Czy ten pudelek nie jest słodki?

Wiktionary

Wymowa:

IPA: puˈdɛlɛk, AS: pudelek

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. pudel m., pudlica ż.

 przym. pudli

Wiktionary


pudelkowaty

przypominający pudla, najczęściej wyglądem i charakterystycznym uczesaniem (np. pudelkowaty psiak, pudelkowata sunia, suczka)


SJP.pl


pudelkowy

pudelek


SJP.pl

Patrz:

pudelek

pudelpointer

rasa psów myśliwskich


SJP.pl

Pudelpointer – jedna z ras psów, należąca do grupy wyżłów, zaklasyfikowana do sekcji i typu wyżłów kontynentalnych, w podsekcji psów w typie gończego. Podlega próbom pracy.

Wikipedia


puder

proszek kosmetyczny lub leczniczy


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) kosmet. kosmetyk o charakterystycznej kruchej i sypkiej konsystencji, służący do pielęgnacji i upiększania skóry, najczęściej twarzy;

 (1.2) med. farm. sypka postać leków stosowanych w leczeniu schorzeń skóry

 (1.3) spoż. kulin. sproszkowany cukier

Wiktionary

Puder (od fr. poudre) – środek kosmetyczny służący do ochrony, wysuszania lub natłuszczania i upiększania skóry. Zawiera np. skrobię ryżową, kaolin, tlenek cynku, talk, barwniki oraz substancje zapachowe.

Podział pudrów ze względu na konsystencję:

  • puder sypki
  • puder w kamieniu

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Używa pani zbyt dużo pudru, co powoduje zmęczenie skóry.

 (1.3) To ciasto będzie jeszcze lepsze, jeśli posypiemy je pudrem.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈpudɛr, AS: puder

Wiktionary

Powiązane:

 czas. pudrować ndk., przypudrować dk., upudrować dk.

 rzecz. pudreza ż., puderniczka ż., pudernica ż., pudrowanie n., przypudrowanie n., upudrowanie n., popudrowanie n.

 przym. pudrowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) stpol. farba

Wiktionary


pudermantel

dawniej:
1. płaszcz podróżny chroniący przed kurzem
2. peleryna ubierana przy strzyżeniu włosów dla ochrony ubrania


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) daw. lekki płaszcz podróżny chroniący przed kurzem;

 (1.2) daw. damskie okrycie do toalety porannej

Wiktionary

Pudermantel (niem. Pudermantel) – letni płaszcz damski i męski noszony w podróży i chroniący przed kurzem.

Wierzchnie okrycie tego rodzaju było rozpowszechnione w XIX wieku, używane do podróży odkrytymi powozami (zwłaszcza w terenie, po wiejskich drogach gruntowych), a także do jazdy konnej. Utrzymane w jasnym kolorze, najczęściej szyte z grubego płótna lub z czesuczy, charakteryzowało się luźnym krojem i szczególną długością, umożliwiającą okrycie nóg. Na przełomie XIX/XX wieku stało się niezbędną częścią stroju ówczesnego automobilisty, jakiego dopełnieniem był kaszkiet (cyklistówka) albo tzw. pilotka.

Wikipedia

Synonimy:

 (1.1) chałat, kitel

 (1.2) peniuar, puderman, podwłośnik

Wiktionary


pudernica

lekceważąco: kobieta często stosująca mocny makijaż


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) rzad. kosmet. zamykane naczynie na puder

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Lusterko leżało obok turkusowej pudernicy, przywiezionej zapewne z Francji.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. puder mrz., popudrowanie n., pudrowanie n., upudrowanie n.

:: zdrobn. puderniczka ż.

 przym. pudrowy

Wiktionary


puderniczka

płaskie, ozdobne naczynie na puder kosmetyczny, zwykle z lusterkiem wewnątrz


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) zdrobn. od: pudernica

 (1.2) kosmet. płaskie pudełeczko służące do przechowywania pudru kosmetycznego, najczęściej zdobione i mające lusterko wewnątrz

Wiktionary

Przykłady

 (1.2) Puderniczka była zamykana na zapięcie tak małe, że Märtha nie dała rady jej otworzyć.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. pudreza ż., puder mrz., pudernica ż., pudrowanie n., upudrowanie n., popudrowanie n.

 czas. pudrować ndk., przypudrować dk.

 przym. pudrowy

Wiktionary


pudełczarnia

oddział fabryki zapałek, w którym wyrabiane są pudełka do zapałek


SJP.pl


pudełeczko

zdrobnienie od: pudełko


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) małe pudełko

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌpudɛˈwɛt͡ʃkɔ, AS: pudeu̯ečko

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. pudło m., pudełko m., pudłowanie n., pudełkowanie n.

 czas. pudełkować ndk.

 przym. pudełkowy

Wiktionary


pudełek

skrzynka z lekkiego materiału, zwykle służąca do przechowywania czegoś


SJP.pl


pudełko

skrzynka z lekkiego materiału, zwykle służąca do przechowywania czegoś


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) zdrobn. od pudło

 (1.2) mały pojemnik, najczęściej wykonany z tektury

Wiktionary

Pudełko – osada w Polsce położona w województwie podlaskim, w powiecie kolneńskim, w gminie Turośl.

Wikipedia

Przykłady

 (1.2) W pudełku schowana była biżuteria mojej mamy.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: puˈdɛwkɔ, AS: pudeu̯ko

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. pudłowanie n., pudełkowanie n., zapudłowanie n., pudełeczko n., pudło n.

 czas. pudłować ndk., zapudłować dk., pudełkować ndk.

 przym. pudełkowy, pudełkowaty

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) pudełeczko

 (1.2) paczka, puzderko

Wiktionary


pudełkowanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|pudełkować.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. niepudełkowanie n., pudełko n., pudełeczko n.

 czas. pudełkować ndk.

Wiktionary


pudełkowaty

taki, jak pudełko lub przypominający pudełko, o kształcie zbliżonym do pudełka (np. pudełkowaty budynek, pudełkowata kabina); pudełkowy (rzadko)


SJP.pl

przymiotnik jakościowy

 (1.1) podobny do pudełka, kształtem przypominający pudełko

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Fantazja architektów nie ma granic, skończył się czas brzydkich, pudełkowatych, budowanych pod sztancę piętrówek z płaskim dachem, gdyż na inne domy, za komuny, nie dawano pozwoleń.

 (1.1) Nie widziałem dotąd takiej broni – długa lufa pokryta dziurkowaną blachą, sterczący u dołu pudełkowaty, krótki magazynek, niezwyczajny kształt kolby, zamka i muszki…

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. pudło n., pudełko n.

 przym. pudełkowy

Wiktionary


pudełkowy

1. pudełko;
2. rzadko: przypominający pudełko; pudełkowaty;
3. dieta pudełkowa - dieta opierająca się na jedzeniu dostarczanym przez formę cateringową


SJP.pl


pudlarka

1. piec, w którym następuje pudlingowanie (proces ogrzewania surówki w celu oczyszczenia jej z domieszek węgla, krzemu i manganu);
2. potocznie o miłośniczce pudli


SJP.pl


pudlarski

odnoszący się do pudlingowania (procesu ogrzewania surówki w celu oczyszczenia jej z domieszek węgla, krzemu i manganu), przeznaczony do takiego procesu (np. piec pudlarski)


SJP.pl


pudlarz

1. robotnik pracujący przy pudlingowaniu (ogrzewaniu surówki w celu oczyszczenia jej z domieszek węgla, krzemu i manganu);
2. potocznie o miłośniku pudli;
3. w gwarze myśliwskiej: kiepski strzelec


SJP.pl


pudli

pudel


SJP.pl

Patrz:

pudel

pudlica

samica pudla


SJP.pl


pudliczka

niewielka pudlica (samica pudla)


SJP.pl


pudlingarnia

zakład, w którym dokonuje się pudlingowania (procesu ogrzewania surówki w piecu pudlarskim, w celu oczyszczenia jej z domieszek węgla, krzemu i manganu)


SJP.pl

Pudlingarnia – zakład, w którym wykonywane jest pudlingowanie (też: pudlowanie, z ang. to puddle – miesić, przewracać), czyli proces oczyszczania surówki z domieszek węgla, krzemu i manganu przez ogrzewanie jej w piecu pudlarskim.

Wikipedia


pudlingować

przestarzałe: oczyszczać surówkę z domieszek węgla, krzemu i manganu przez ogrzewanie jej w piecu pudlarskim


SJP.pl


pudlingowanie

proces ogrzewania surówki w piecu pudlarskim, w celu oczyszczenia jej z domieszek węgla, krzemu i manganu; proces pudlarski


SJP.pl

Pudlingowanie (proces pudlarski) – proces przerobu surówki wielkopiecowej, polegający na utlenianiu zawartych w surówce domieszek (węgla, siarki, fosforu, krzemu, manganu i in.) w wysokiej temperaturze. Prowadzony jest w piecach płomiennych opalanych odgazowanym węglem kamiennym, zwanych piecami pudlarskimi (pudlarkami). Główną cechą procesu pudlarskiego był brak bezpośredniego kontaktu między surówką a paliwem.

Wikipedia


pudliski

przymiotnik od: Pudliszki (wieś lub producent artykułów spożywczych)


SJP.pl


pudliszki

1. wieś w Polsce;
2. przedsiębiorstwo przetwórstwa owocowo-warzywnego w Pudliszkach;
3. marka produktów spożywczych


SJP.pl

Pudliszki – wieś w Polsce położona w województwie wielkopolskim, w powiecie gostyńskim, w gminie Krobia.

Miejscowość położona jest w odległości ok. 3 km na zachód od Krobi. Leży na lewym brzegu Polskiego Rowu (prawego dopływu Baryczy), na Wysoczyźnie Leszczyńskiej.

Wikipedia


pudowy

o ciężarze jednego puda


SJP.pl


pudreta

nawóz z suszonych i sproszkowanych odchodów ludzkich


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1)  daw. roln. sproszkowany nawóz z odchodów ludzkich, także zwierzęcych

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Człowiek ten był pewny, że mógł kierować wszystkim: fabryką lokomotyw i fabryką pudrety.

Wiktionary


pudreza

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) mebl. rodzaj toaletki używanej głównie w XVII-XVIII w., służącej głównie do pudrowania się i przechowywania akcesoriów do tego przeznaczonych;

Wiktionary

Poudreuse lub pudreza – odmiana toaletki, która pojawiła się w XVII w. i była w użyciu przez cały wiek XVIII.

Mebel ten występował najczęściej w formie prostokątnego stolika z rozkładanym na boki blatem i odkładanym lustrem w środkowej części oraz z licznymi szufladkami i przegródkami. Służył do przechowywania przyborów do pudrowania twarzy oraz powszechnie używanych w tym okresie białych peruk.

Wikipedia

Powiązane:

 rzecz. puder m., puderek m., puderniczka ż., pudrowanie n., popudrowanie n., wypudrowanie n., upudrowanie

 czas. pudrować ndk., popudrować dk., wypudrować dk., upudrować dk.

 przym. pudrowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) poudreuse

Wiktionary


pudrować

pudrować (się): posypywać (się) pudrem, najczęściej w celu upiększenia własnej skóry lub uchronienia jej przed szkodliwymi wpływami atmosferycznymi


SJP.pl


pudrowanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) pokrywanie, posypywanie pudrem

 (1.2) przen. przedstawianie niekorzystnych zjawisk w sposób lepszy niż jest naprawdę

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. pudreza ż., upudrowanie n., puder m., pudernica ż., puderniczka ż., popudrowanie n.

 czas. pudrować ndk., upudrować dk.

 przym. pudrowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.2) lukrowanie, lakierowanie, upiększanie, ubarwianie

Wiktionary


pudrowy

puder


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z pudrem, dotyczący pudru

przymiotnik jakościowy

 (2.1) mający cechy pudru w zakresie konsystencji, sypkości itp.

 (2.2) mając matowy, zgaszony odcień barwy; najczęściej różowy w takim odcieniu

Wiktionary

Patrz:

puder

Powiązane:

 rzecz. pudreza ż., puder m., puderek m., puderniczka ż., pudernica ż., pudrowanie n., przypudrowywanie n., upudrowanie n., przypudrowanie n., wypudrowanie n., popudrowanie n.

 czas. pudrować ndk., wypudrować dk., upudrować dk., przypudrowywać ndk., przypudrować dk., popudrować dk.

 przym. puderniczkowy

 przysł. pudrowo

Wiktionary


pudu

mały jeleń południowoamerykański


SJP.pl

Wikipedia


pudźa

w hinduizmie: oddanie czci bóstwu przez bezkrwawą ofiarę (np. kwiaty, owoce) oraz modlitwę; pudża


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) rel. hinduistyczna ceremonia składania bogu ofiar;

Wiktionary

Pudźa (dewanagari पूजा, trl. pūjā, ang. Puja, „wielbienie, ofiara, szacunek”) – hinduistyczny obrzęd religijny, podczas którego składa się bóstwu ofiarę. Pudźa to najistotniejszy modelowy rytuał z okresu hinduizmu puranicznego.

W zależności od czczonego bóstwa (dewata) przedmiotem ofiary mogą być owoce, kwiaty, ghi. Zwykle podczas pudźipalone są kadzidła.

Wikipedia


pudzian

pseudonim Mariusza Pudzianowskiego, byłego polskiego strongmena


SJP.pl

Wikipedia


pudzianowski

nazwisko, m.in. Mariusz Pudzianowski, polski strongman


SJP.pl


pudzików

Pudzików – wieś w Polsce położona w województwie łódzkim, w powiecie radomszczańskim, w gminie Gomunice.

Wikipedia


pudłak

dawniej:
1. miara miodu, odpowiednik czterech garnców;
2. danina z miodu


SJP.pl


pudło

1. karton, opakowanie
2. niecelny strzał
3. potocznie: telewizor
4. żargonowo: areszt, więzienie


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) duże pudełko

 (1.2) zawartość pudła (1.1)

 (1.3) muz. pot. część instrumentu wzmacniająca dźwięk

 (1.4) pot. więzienie

 (1.5) chybiony strzał

 (1.6) przen. nietrafione przedsięwzięcie

 (1.7) obraź. starsza kobieta

 (1.8) mot. tylna część pojazdu do przewożenia osób lub towarów

 (1.9) mot. pot. stary lub zepsuty pojazd

 (1.10) pot. podium dla zwycięzców sportowych

Wiktionary

  • Pudło – wieś w Polsce położona w województwie łódzkim, w powiecie tomaszowskim, w gminie Tomaszów Mazowiecki
  • pudło rezonansowe – część instrumentu muzycznego
  • pudło – zwyczajowa nazwa nadwozia pojazdu szynowego
    • pudło wychylne – specjalna konstrukcja nadwozia pojazdu szynowego
  • Ludwik Pudło – żelechowski działacz społeczno-polityczny
  • pudło – rodzaj zasobnika z tektury lub innego materiału

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Spakuj mi te klamoty w jakieś duże pudło.

 (1.2) Miałem do przeczytania kilkanaście pudeł dokumentów.

 (1.3) Po tym wypadku z jej wiolonczeli pozostał właściwie tylko gryf, pudło zostało roztrzaskane na drzazgi.

 (1.4) Ziutek wdał się w jakąś bójkę na noże i trafił na parę lat do pudła.

 (1.5) Mimo że nasz biatlonista biegł dziś bardzo dobrze, to, z powodu kilku pudeł na strzelnicy, zajął odległą pozycję.

 (1.6) Ta nowa inwestycja Romana okazała się pudłem, stracił sporo pieniędzy.

 (1.7) Znowu przyszło to stare pudło i ględziło mi cały wieczór.

 (1.8) Zaczął się ten powóz zmagać w powodzi, to pudłem, to kołami do góry.

 (1.9) Stasiek ma przyjechać po nas o ósmej, pod warunkiem, że mu to jego pudło odpali.

 (1.10) Małysz po raz kolejny stanął na pudle.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈpudwɔ, AS: pudu̯o

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. pudełeczko n.; zdrobn. pudełko

 rzecz. pudłowanie

 przym. pudłowaty, pudełkowaty

 czas. pudłować, spudłować, zapudłować

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) karton; gw-pl|Górny Śląsk, Śląsk Cieszyński|szachtla.

 (1.4) pot. paka, pot. przest. koza, wulg. pierdel

 (1.6) pomyłka, niewypał

 (1.8) paka

 (1.9) gruchot, rzęch, rupieć, grat

Wiktionary


pudłować

potocznie:
1. nie trafiać w cel, chybiać w strzelaniu;
2. aresztować; przyskrzyniać


SJP.pl

czasownik nieprzechodni niedokonany (dk. spudłować)

 (1.1) nie trafiać w cel; chybiać podczas strzelania

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Strzelec bez formy pudłował raz po raz.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: pudˈwɔvat͡ɕ, AS: pudu̯ovać

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. pudło n., pudełko n., pudłowanie n.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) chybiać

Wiktionary


pudłowanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) pot. nietrafianie do celu

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. spudłowanie n., zapudłowanie n., pudło n., pudełko n., pudełeczko n.

 czas. pudłować ndk., spudłować dk., zapudłować dk.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) chybianie

Wiktionary


pudłowaty

taki, jak pudło lub przypominający pudło, najczęściej w kształcie zbliżonym do sześcianu (np. pudłowaty budynek, pudłowata kabina)


SJP.pl


pudłówek

Pudłówek – wieś w Polsce położona w województwie łódzkim, w powiecie poddębickim, w gminie Poddębice.

W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa sieradzkiego. Narodowy Powszechny Spis Ludności i Mieszkań z 2011 roku szacuje liczbę mieszkańców wsi na 109.

Urodził się tu Józef Jerzy Pilarczyk – polski polityk, w 2005 minister rolnictwa i rozwoju wsi w drugim rządzie Marka Belki, poseł na Sejm X, I, II, III i IV kadencji.

Wikipedia


pudłowiec

Pudłowiec (niem. Paudelwitz) – osada w Polsce położona w województwie pomorskim, w powiecie sztumskim, w gminie Stary Dzierzgoń. Wieś wchodzi w skład sołectwa Lipiec.

W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa elbląskiego.

Wikipedia


pudłowski

nazwisko


SJP.pl

Pudłowski (Kościesza odmienna I) – polski herb szlachecki z nobilitacji, odmiana herbu Kościesza.

Wikipedia


puebla

[czytaj: pue-blo]
1. dom Indian Pueblo; także innych plemion indiańskich
2. osiedle indiańskie


SJP.pl

  • Puebla – miasto w Meksyku
  • Puebla – stan Meksyku
  • Puebla F.C. – meksykański klub piłkarski

Wikipedia


pueblo

[czytaj: pue-blo]
1. dom Indian Pueblo; także innych plemion indiańskich
2. osiedle indiańskie


SJP.pl

Pueblo – grupa plemion indiańskich Arizony i Nowego Meksyku. Wchodzi w skład południowo-zachodniego kręgu kulturowego Indian północnoamerykańskich. Ich nazwa wywodzi się z języka hiszpańskiego, w którym oznacza wioskę – ze względu na specyficzne osadnictwo stanowiące znak rozpoznawczy Indian Pueblo.

Wikipedia


puenta

[czytaj: płenta, rzadziej: płęta] dowcipne, celne, często zaskakujące podsumowanie, sformułowanie wyrażające sens wypowiedzi, opowiadania itp., będące jego kulminacyjnym, końcowym momentem; pointa, esencja dowcipu, sedno dowcipu


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) liter. myśl kończąca czyjąś wypowiedź lub utwór literacki;

 (1.2) przen. zakończenie czegoś: procesu, działania lub sprawy, które nadaje im szczególny sens

Wiktionary

Puenta, pointa (fr. point = kropka) – zaskakujące sformułowanie podkreślające sens wypowiedzi lub utworu literackiego umieszczone na końcu.

Puenta jako zabieg formalny jest wykorzystywana w takich gatunkach literackich, jak epigramat, humoreska czy nowela. Była jednym z ważniejszych narzędzi stylistycznych w konceptystycznych utworach tworzonych w barokowych nurtach gongoryzmu czy marinizmu.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Ta historia jest ciekawa, ale puenta przy niej najciekawsza.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. puentowanie n., spuentowanie n., puentylizm m., puentylista m.

 czas. puentować ndk., spuentować dk.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) pointa

 (1.2) pointa

Wiktionary


puentować

[czytaj: płentować, rzadziej: płętować] kończyć wypowiedź pointą - wyrazistym, trafnym podsumowaniem, często zaskakującym lub żartobliwym; pointować


SJP.pl


puenty

[czytaj: płenty] pantofle z twardym noskiem umożliwiającym taniec na czubkach palców, używane w balecie; pointy, baletki


SJP.pl


puentylista

[czytaj: płentylista] malarz wierny zasadom puentylizmu (pointylizmu, wywodzącego się z impresjonizmu kierunku w malarstwie, którego technika polega na pokrywaniu płaszczyzn punkcikami czystej, niemieszanej farby); pointylista


SJP.pl


puentylistka

puentylista [czytaj: płentylistka]; pointylistka


SJP.pl


puentylistyczność

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) odprzym. cecha tego, co jest puentylistyczne; cecha tych, którzy są puentylistyczni

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. puentylizm m., puentylista m.

 przym. puentylistyczny

Wiktionary


puentylistyczny

[czytaj: płentylistyczny] związany w jakiś sposób z puentylizmem (pointylizmem, wywodzącym się z impresjonizmu kierunkiem w malarstwie, którego technika polega na pokrywaniu płaszczyzn punkcikami czystej, niemieszanej farby); pointylistyczny


SJP.pl


puentylizm

[czytaj: płentylizm] wywodzący się z impresjonizmu kierunek w malarstwie, którego technika polega na pokrywaniu płaszczyzn punkcikami czystej, niemieszanej farby; pointylizm


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) szt. technika malarska polegająca na równomiernym pokrywaniu powierzchni obrazu drobnymi punktami czystych kolorów;

Wiktionary

Puentylizm lub pointylizm (z fr. pointiller – kropkować, punktować) – neoimpresjonistyczna technika kształtowania formy obrazu, polegająca na budowaniu kompozycji obrazu poprzez zapełnianie gęsto rozmieszczonymi, różnobarwnymi punktami i kreskami kładzionymi na płótno czubkiem pędzla.Te punkty i kreski, oglądane z odpowiedniego, uzależnionego od ich wielkości oddalenia, zlewają się w jedno, tworząc obraz. Technika stanowiła rozwinięcie dywizjonizmu.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Przyjmuje się, że twórcą puentylizmu był Georges Seurat.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. puentylistyczność ż., puenta ż.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) pointylizm

Wiktionary


puer

dawniej:
1. uczeń aptekarski; aptekarczyk;
2. dziecko, uczeń, chłopiec


SJP.pl


puerperalny

[czytaj: płerperalny] w medycynie: odnoszący się do okresu po urodzeniu przez kobietę dziecka, występujący po porodzie; poporodowy, połogowy, popołogowy


SJP.pl


puertazaur

olbrzymi dinozaur gadziomiedniczny z grupy tytanozaurów, żyjący w późnej kredzie na terenie Ameryki Południowej


SJP.pl

Puertazaur (Puertasaurus) – rodzaj olbrzymiego zauropoda z grupy tytanozaurów, żyjącego w późnej kredzie na obszarze Ameryki Południowej. Został opisany w 2005 na podstawie znalezionego w 2001 w południowej Argentynie (prowincja Santa Cruz) skamieniałego fragmentu kręgosłupa. Osady, w których odkryto jego skamieniałości pierwotnie datowano na wczesny mastrycht; późniejsze badania wskazują, że należy je datować na cenoman–santon, najprawdopodobniej na cenoman. Odkrywcami i preparatorami jedynego dotychczas znanego okazu (holotypu MPM 10002) byli Pablo Puerta i Santiago Reuil – to od ich nazwisk utworzono nazwę rodzajową i epitet gatunkowy.

Wikipedia


puertorykańczyk

obywatel Puerto Rico (Portoryko); Portorykańczyk, Portorykanin


SJP.pl


puertorykanka

obywatelka Puerto Rico (Portoryko); Puertorykanka


SJP.pl


puertorykański

przymiotnik od: Puerto Rico


SJP.pl


puerylizacja

[czytaj: płerylizacja] wejście na scenę polityczną ludzi bardzo młodych, niedoświadczonych w postaci odrębnej grupy wpływającej w znacznym stopniu na bieg wypadków


SJP.pl


puerylizm

[czytaj: płerylizm] zaburzenie psychiczne objawiające się dziecięcym zachowaniem oraz nagminnym zdrabnianiem wyrazów


SJP.pl

Puerylizm – forma reakcji histerycznej, opisana w 1911 przez Sträusslera, u żołnierzy podsądnych i rekrutów badanych pod względem zdolności do służby wojskowej.

Powstaje przez tendencje i mechanizmy ucieczki od trudnej sytuacji w przeżycia własnego dzieciństwa i przejawiania się w postaci dziecięcego zachowywania się: mówienia w sposób zdrobniały, bawienia się, radowania, smucenia w sposób dziecięcy, demonstrowania przy badaniu intelektu braku wiadomości i orientacji. W praktyce sądowo-psychiatrycznej reakcje puerylne spotyka się w przebiegu innych reakcji sytuacyjnych, głównie w pseudodemonstracji, jako utrzymującą się lub przejściową jej domieszkę.

Wikipedia


puf

niski taboret obity miękką tkaniną lub skórą; pufa


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) niski, miękki mebel służący do siedzenia lub za podnóżek

 (1.2) dom publiczny dla więźniów w obozie

forma rzeczownika.

 (2.1) D. lm. od: pufa

wykrzyknik

 (3.1) odgłos sapania

 (3.2) wykrzyknik podkreślający gwałtowne zniknięcie czegoś

Wiktionary

Puf (fr. pouf) – miękki, niski taboret z siedziskiem znajdującym się na skrzyni, obity w całości tkaniną lub skórą.

Forma „pufa”, choć powszechna, nie jest sankcjonowana przez wydawnictwa normatywne.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Obok naszej wersalki stały zawsze dwa pufy.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: puf, AS: puf

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. pufa ż.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) pufa

 (1.2) puff

 (3.1) puff

Wiktionary


pufa

niski taboret obity miękką tkaniną lub skórą; puf


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) kwestion.

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Obok naszej wersalki stały zawsze dwie pufy.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈpufa, AS: pufa

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. puf m.

:: zdrobn. pufka ż.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) puf

Wiktionary


puff

dom publiczny dla więźniów w obozie; puf


SJP.pl


pufka

zdrobnienie od: pufa


SJP.pl


pufofotel

puf z oparciem, podobny do fotela


SJP.pl


pufowy

puf, pufa


SJP.pl

Patrz:

puf, pufa

pugilares

pulares;
1. przestarzałe: portfel;
2. dawniej: notatnik, notes


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) przest. portfel

Wiktionary

Portfel (przest. pugilares) – rodzaj pojemnika na pieniądze, najczęściej skórzanego, tekstylnego lub z innego podobnego materiału.

Portfele służą przede wszystkim do przechowywania banknotów, mogą posiadać również kieszonkę na monety. Współcześnie portfel wykorzystywany jest także do przechowywania dokumentów tożsamości (dowód osobisty, prawo jazdy) oraz kart płatniczych.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ˌpuɟiˈlarɛs, AS: puǵilares

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) gw-pl|Górny Śląsk|pularyszka.

Wiktionary


pugilaresik

pularesik;
1. przestarzałe: mały portfel;
2. dawniej: mały notatnik, notesik


SJP.pl


puginał

krótka broń obosieczna, pochodzenia wschodniego; handżar, kindżał


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) hist. rodzaj sztyletu pochodzenia wschodniego, używany do końca XVI w.;

Wiktionary

Puginał (także: łac. pugio, staropol. tulich, tylec, tylecz) – jedna z najstarszych odmian broni kolnej, miniatura miecza. Mały puginał, zazwyczaj w użyciu cywilnym, potocznie nazywany jest sztyletem.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Skoczyłem na pomoc. Wydobytym z ukrytej pochwy puginałem dźgałem na oślep w tę żywą, rozedrganą plątaninaątaninę rąk, nóg i wychudłych kadłubów, modląc się w duchu do wszystkich bóstw niebiańskich i piekielnych, abym nie wyrządził przy okazji krzywdy memu siostrzeńcowi.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: puˈɟĩnaw, AS: puǵĩnau̯

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) stpol. tulich, tylec, tylecz

Wiktionary


pugwash

[czytaj: pagŁOSZ] miejscowość w Kanadzie


SJP.pl

  • Pugwash – miejscowość (village) w Kanadzie, w prowincji Nowa Szkocja;
  • Pugwash – skrót nazwy Konferencji Pugwash w Sprawie Nauki i Problemów Światowych;
  • Pugwash – zespół muzyczny.

Wikipedia


puha

dawniej, dziś regionalnie: bicz skręcony ze sznurków lub rzemyków; batog, bizun


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) daw. bicz skręcony ze sznurów lub rzemieni

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Pod jego puhą grzbiet mi krwią spłynął, czego nie zapomnę.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) batog, bizun

Wiktionary


puig

El Puig de Santa Maria (kat. wym. [el ˈputʃ de ˌsan.ta ma.ˈri.a], do 2012 roku pod hiszp. nazwą Puig) – gmina w Hiszpanii, w prowincji Walencja, we wspólnocie autonomicznej Walencja, o powierzchni 26,83 km². W 2018 roku liczyła 8556 mieszkańców.

Wikipedia


pujol

  • Alexandre Denis Abel de Pujol – malarz francuski
  • Grégory Pujol – piłkarz francuski
  • Jordi Pujol i Soley – przywódca Konwergencji Demokratycznej Katalonii
  • Joseph Pujol – francuski performer
  • Juan Pujol – podwójny agent
  • Juan Antonio March Pujol – hiszpański dyplomata
  • Marc Pujol – piłkarz andorski
  • Marcel Granollers Pujol – tenisista hiszpański
  • Oriol Pujol – kataloński polityk
  • Pierre Pujol – francuski siatkarz
  • El Pujol – hiszpańska miejscowość

Wikipedia


puk

wykrzyknik naśladujący odgłos pukania


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) odgłos uderzenia

wykrzyknik onomatopeiczny

 (2.1) zob. puk-puk.

Wiktionary

  • PUK – Personal Unblocking Key
  • Puk – księżyc Urana
  • Kabaret PUK
  • Puk – hobgoblin, bohater komedii "Sen nocy letniej" Williama Shakespeare'a
  • Puk – pseudonim Robina Goodfellowa
  • Puk – inna nazwa hobgoblina
  • Puk – doberman, przedwojenny aktor filmowy i teatralny

Wikipedia

Przykłady

składnia.

kolokacje.

synonimy.

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

 rzecz. pukanie n., puknięcie n., pukawka ż., pukadełko n.

 czas. pukać ndk., puknąć dk.

frazeologia.

etymologia.

uwagi.

tłumaczenia.

 (2.1) zobtłum|puk-puk.

źródła.

== puk (język chuuk.) ==

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik

 (1.1) książka

odmiana.

przykłady.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: puk, AS: puk

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. pukanie n., puknięcie n., pukawka ż., pukadełko n.

 czas. pukać ndk., puknąć dk.

Wiktionary

Synonimy:

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

 rzecz. pukanie n., puknięcie n., pukawka ż., pukadełko n.

 czas. pukać ndk., puknąć dk.

frazeologia.

etymologia.

uwagi.

tłumaczenia.

 (2.1) zobtłum|puk-puk.

źródła.

== puk (język chuuk.) ==

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik

 (1.1) książka

odmiana.

przykłady.

składnia.

kolokacje.

synonimy.

Wiktionary


puk-puk

wykrzyknik onomatopeiczny

 (1.1) dźwięk. onomatopeja naśladująca odgłos pukania, zwykle do drzwi

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) — Puk-puk! — Kto tam?

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. pukanie n., puknięcie n., pukawka ż., pukadełko n.

 czas. pukać ndk., puknąć dk.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) stuk-puk, stuku-puku

Wiktionary


puka

biała muszelka z naturalnym otworem używana do wyrobu hawajskich ozdób


SJP.pl

Pukë, Puka – miasto w północnej Albanii, w gminie Pukë w obwodzie Szkodra, stolica okręgu Pukë. W 2005 r. miasto liczyło 6,5 tys. mieszkańców.

W mieście ma swoją siedzibę klub piłkarski KF Tërbuni.

Wikipedia


pukać

1. uderzać w coś lekko, powodując powstawanie jakiegoś odgłosu; stukać, kołatać;
2. potocznie: strzelać;
3. pukać się - pukać siebie samego


SJP.pl

czasownik

 (1.1) uderzać czymś lekko w coś, powodując powstanie odgłosu

 (1.2) pot. strzelać z broni

 (1.3) pot. być stroną aktywną podczas stosunku seksualnego

 (1.4) stpol. pękać

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Zanim wejdę do cudzego pokoju, zawsze pukam do drzwi.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈpukat͡ɕ, AS: pukać

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. puk mrz., pukanie n., puknięcie n., pukawka ż.

 czas. puknąć dk., puknąć się dk.

 wykrz. puk, puk-puk

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) stukać, reg. śl. klupać., reg. śl. klupkać., reg. śl. kupkać.

Wiktionary


pukacz

nazwisko


SJP.pl


pukadło

dawne narzędzie lekarskie w postaci cienkiej metalowej płytki, używane jako rezonator przy opukiwaniu klatki piersiowej lub jamy brzusznej; plesymetr


SJP.pl


pukanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|pukać.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: puˈkãɲɛ, AS: pukãńe

Wiktionary

Powiązane:

 czas. puknąć, pukać ndk., puknać dk.

 rzecz. puknięcie n., pukawka ż., puk mrz.

 wykrz. puk, puk-puk

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) stukanie

Wiktionary


pukanina

żartobliwie lub z lekceważeniem o strzelaniu z broni palnej, głównie nieregularnym, z licznymi przerwami


SJP.pl


pukawica

Pukawica – wieś w Polsce położona w województwie łódzkim, w powiecie bełchatowskim, w gminie Zelów.

W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa piotrkowskiego.

Wikipedia


pukawka

kiepska broń palna, a także: zabawka dziecięca do pukania, strzelania, przypominająca z wyglądu broń palną


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) zabawka dla dzieci, imitacja pistoletu

 (1.2) lekcew. lub żart. broń palna

 (1.3) gw-pl|Bukowina. zatrzask

Wiktionary

Wikipedia

Wymowa:

IPA: puˈkafka, AS: pukafka

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. pukanie n., puk mrz.

 czas. pukać ndk.

 wykrz. puk, puk-puk

Wiktionary