chodzież

miasto powiatowe w województwie wielkopolskim


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) geogr. miasto w województwie wielkopolskim;

Wiktionary

Chodzież (niem.  do 1878 Chodziesen, Kolmar (in Posen)) – miasto w Polsce w województwie wielkopolskim, siedziba powiatu chodzieskiego. Jest położona na Pojezierzu Chodzieskim, między jeziorami: Chodzieskim (zwanym także Miejskim), Strzeleckim i Karczewnikiem, przy drodze krajowej nr 11.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) W Chodzieży znajduje się znana fabryka porcelany.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈxɔd͡ʑɛʃ, AS: χoʒ́eš

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. chodzieżanin m., chodzieżanka ż.

 przym. chodzieski

Wiktionary


chodzieżanin

mieszkaniec Chodzieży


SJP.pl


chodzieżanka

mieszkanka Chodzieży


SJP.pl


chodzik

1. przyrząd ułatwiający niemowlętom naukę chodzenia;
2. przyrząd do rehabilitacji ruchowej


SJP.pl


chodziński

nazwisko


SJP.pl


chodziłbych

gwarowo: chodziłbym


SJP.pl


chodzki

przymiotnik relacyjny

 (1.1) odnoszący się do zachodnioczeskiego regionu etnicznego;

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Chod m.

Wiktionary


chodźko

Chodźko:

  • Aleksander Borejko Chodźko, herbu Kościesza
  • Dominik Chodźko
  • Ignacy Chodźko
  • Jan Borejko Chodźko
  • Józef Chodźko
  • Leonard Borejko Chodźko, herbu Kościesza
  • Ludwik Chodźko (Borejko) (1769-1843)
  • Olimpia Chodźko
  • Michał Chodźko (Borejko)
  • Ryszard Chodźko
  • Tyburcy Chodźko
  • Witold Chodźko, herbu Kościesza

Wikipedia


chodzony

polski taniec ludowy


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) choreogr. polski taniec tradycyjny

 (1.2) muz. muzyka towarzysząca chodzonemu (1.1)

Wiktionary

Chodzony – polski taniec ludowy w wolnym tempie, najczęściej w metrum trójmiarowym. Tańczony para za parą. Znany w niemal całej Polsce.

Często uważany za pierwowzór poloneza.

Wikipedia

Powiązane:

 rzecz. chadzanie n., chodnik mrz., chodzenie n., chód mrz., przechodka ż.

 czas. chadzać, chodzić, obejść

Wiktionary


chodźżeż

czasownik "chodź" wzmocniony partykułą "-żeż"


SJP.pl


choina

1. drzewo iglaste; choja;
2. niewielki las sosnowy; sośnina;
3. gałęzie drzew iglastych;
4. zimozielone drzewo iglaste z rodziny sosnowatych, występujące w około 10 gatunkach; tsuga


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) gałęzie z drzewa iglastego

 (1.2) leśn. drewno z drzewa iglastego

 (1.3) bot. leśn. drzewo iglaste

 (1.4) leśn. młody las sosnowy

 (1.5) dendr. nazwa systematyczna|Pinus sylvestris|L.|ref=tak., gatunek wiecznie zielonego drzewa z rodziny sosnowatych

 (1.6) bot. drzewo z gatunku choin (1.5)

 (1.7) dendr. nazwa systematyczna|Tsuga|Carriere|ref=tak., rodzaj iglastych drzew z rodziny sosnowatych, pochodzących z chłodniejszych obszarów Ameryki Północnej i Azji;

 (1.8) bot. drzewo z rodzaju choin (1.7)

 (1.9) szpilki drzew iglastych

Wiktionary

Choina (Tsuga Carriere) – rodzaj iglastych drzew z rodziny sosnowatych. Należy do niego 11 gatunków (w tym 1 mieszaniec). Występują w Ameryce Północnej i wschodniej Azji. Są długowieczne i cienioznośne. Mają duże znaczenie ekonomiczne jako źródło drewna konstrukcyjnego i ścieru oraz drzewa ozdobne. Są ważnym składnikiem górskich i niżowych lasów, odgrywając ekologicznie istotną rolę dla wielu grup zwierząt. Wykorzystywane są też jako rośliny lecznicze.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Staruszka obłożyła grób choiną i zapaliła znicz.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. choinka ż., choinkowiec mrz., choinówka ż., choja ż.

:: zdrobn. choineczka ż.

 przym. choinowy, choinkowy

 przysł. choinkowo

Wiktionary

Synonimy:

 (1.3) reg. śl. czetyna.

 (1.5) sosna zwyczajna, sosna pospolita

Wiktionary


choineczka

zdrobnienie od: choinka


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) mała choinka

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Staruszka miała na stoliku niewielką choineczkę z kolorowymi lampkami.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌxɔjĩˈnɛt͡ʃka, AS: χoi ̯ĩnečka

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. chojka ż., choinka ż., choina ż., choja ż.

 przym. choinkowy

 przysł. choinkowo

Wiktionary


choinek

1. małe drzewko iglaste: świerk, sosenka;
2. tradycyjne drzewko iglaste (świerk albo jodła) ozdobnie przybierane w czasie świąt Bożego Narodzenia i Nowego Roku


SJP.pl

Choinek – wieś sołecka w Polsce położona w województwie mazowieckim, w powiecie gostynińskim, w gminie Gostynin.

W latach 1975–1998 wieś administracyjnie należała do województwa płockiego.

Wikipedia


choinka

1. małe drzewko iglaste: świerk, sosenka;
2. tradycyjne drzewko iglaste (świerk albo jodła) ozdobnie przybierane w czasie świąt Bożego Narodzenia i Nowego Roku


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) dendr. drzewo iglaste, szczególnie świerk, jodła lub sosna

 (1.2) choinka (1.1) lub przypominający ją sztuczny przedmiot przyozdabiany w okresie świąt Bożego Narodzenia;

 (1.3) zabawa urządzana dla dzieci w okresie bożonarodzeniowym, w czasie której wręczane są prezenty

 (1.4) pot. przen. pejor. coś nadmiernie kolorowego, migającego, barokowego, przeładowanego szczegółami, w złym guście

Wiktionary

Choinka – ustrojone drzewko świerku lub jodły (rzadziej sosny), naturalne lub sztuczne, pierwotnie wiązane z przedchrześcijańską tradycją ludową i kultem wiecznie zielonego drzewka, a obecnie będące nieodłączną ozdobą w czasie świąt Bożego Narodzenia.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Zobaczcie, ile prawdziwków znalazłem pod tą choinką!

 (1.2) Mam nadzieję, że w tym roku znajdziesz pod choinką wymarzoną grę.

 (1.3) Dzieci świetnie się bawiły na zakładowej choince.

 (1.4) Widziałeś tę BMW-icę? Kolorowe światła wokół szyby, pięć świateł stopu, no po prostu choinka.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: xɔˈjĩnka, AS: χoi ̯ĩnka

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. choina ż., chojaczek m., chojak m., chojar m., chojara ż., chojuszka ż., choja ż., chojca ż., choinówka ż.

:: zdrobn. choineczka ż.

 przym. choinkowy, choinowy, choiniany, choinny

 przysł. choinkowo

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) choina, chojaczek, chojak

 (1.2) drzewko, boże drzewko; reg. chójk

Wiktionary


choinkowiec

potocznie: budynek przypominający z wyglądu choinkę


SJP.pl


choinkowo

przysłówek

 (1.1) jak w okresie bożonarodzeniowym

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Dekoracje sklepowe sprawiły, że zrobiło się choinkowo, bardzo świątecznie.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. choineczka ż., choina ż., choinka ż.

 przym. choinkowy

Wiktionary


choinkowy

związany z choinką


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) związany z choinką (drzewem iglastym)

 (1.2) związany z choinką (tradycyjną ozdobą bożonarodzeniową)

 (1.3) związany z choinką (zabawą)

Wiktionary

Przykłady

 (1.2) Harcerze sprzedawali wyrabiane przez siebie zabawki, ozdoby choinkowe, pocztówki, sznurowadła i inne przedmioty.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌxɔjĩŋˈkɔvɨ, AS: χoi ̯ĩŋkovy

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. chojka ż., choinówka ż., choinka ż., choina ż., choineczka ż., chojak m., chojar m., chojaczek m., choja ż.

 przym. choinowy

 przysł. choinkowo

Wiktionary


choinówka

nocny motyl z rodziny nocnicówek; strzygonia choinówka; sówka choinówka


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) ent. nazwa systematyczna|Panolis flammea., owad z rodziny sówkowatych;

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Głowa młodej larwy choinówki jest zielona.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. chojka ż., choja ż., choina ż., choinka ż., choinkowiec mrz.

 przym. choinkowy, choinowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) sówka choinówka, strzygonia choinówka

Wiktionary


choinowy

związany z choiną


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) składający się z choiny

 (1.2) wykonany z drewna lub innej części choiny

 (1.3) będący częścią choiny

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌxɔjĩˈnɔvɨ, AS: χoi ̯ĩnovy

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. chojka ż., choinówka ż., choinka ż., choina ż., choja ż.

 przym. choinkowy

Wiktionary


choiński

nazwisko


SJP.pl

  • Adam Choiński (ur. 1951) – polski geograf, hydrolog i limnolog, profesor nauk o Ziemi, profesor Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
  • Aleksander Choiński (1892-1959) – kapitan pilot Wojska Polskiego, kawaler Orderu Virtuti Militari
  • Antoni Choiński (1839-1919) – ksiądz, proboszcz w parafii farnej w Bydgoszczy
  • Bogusław Choiński (1925-1976) – polski poeta, autor tekstów piosenek, scenarzysta
  • Jan Choiński-Dzieduszycki (1890-1971) – polski ziemianin, działacz społeczny, polityk, poseł Sejm w II RP
  • Janusz Choiński (ur. 1954) – polski polityk i urzędnik państwowy, poseł na Sejm I kadencji
  • Krzysztof Choiński (ur. 1940) – polski dramaturg, tłumacz oraz znawca literatury i historii Francji
  • Michał Choiński (ur. 1983) – polski amerykanista, historyk literatury i poeta, wykładowca akademicki, publicysta
  • Remigian Franciszek Choiński (zm. 1701) – skarbnik chełmski od 1659 roku, komornik ziemski chełmski w 1673
  • Teodor Jeske-Choiński (1854-1920) – polski intelektualista, pisarz i historyk, publicysta konserwatywny, krytyk teatralny i literacki

Wikipedia


choj

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna

 (1.1) geogr. adm. miasto w Iranie, w ostanie Azerbejdżan Zachodni;

Wiktionary

Choj (perski: خوئ) – miasto w Iranie, w ostanie Azerbejdżan Zachodni.

Liczba mieszkańców w 2011 roku wyniosła 200 958; dla porównania, w 2006 było ich 181 465, a w 1996 – 148 944.

W mieście rozwinął się przemysł drzewny oraz rzemieślniczy.

Wikipedia


choja

choina, drzewo iglaste


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) daw. leśn. drzewo iglaste, zwłaszcza sosna lub świerk, zwykle okazale rozwinięte

 (1.2) gw-pl|Górny Śląsk. drzewko iglaste

Wiktionary

Choja – wieś w Polsce położona w województwie mazowieckim, w powiecie siedleckim, w gminie Zbuczyn. Ma status sołectwa.

Wieś szlachecka Choje położona była w drugiej połowie XVI wieku w ziemi łukowskiej województwa lubelskiego. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa siedleckiego.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Drwal ścina choje.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. choina ż., choinówka ż., chojaczek mrz., chojak mrz., chojar mrz., chojara ż., chojca ż., Chojno n., chojuszka ż.

:: zdrobn. choineczka ż., chojka ż.

 przym. choinkowy, choinowy, choiniany, choinny

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) sośnina

Wiktionary


chojaczek

małe drzewko, sosenka lub jodełka


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) pot. mała choinka

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Zgrabny chojaczek z lampkami babcinka ustawiła na pianinie przykrytym serwetą.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. chojka ż., choinka ż., choja ż., chojak mrz., chojar mrz.

 przym. choinkowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) chojak, choineczka

Wiktionary


chojak

sosna, świerk lub inne drzewo iglaste; chojar


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) pot. leśn. niestare drzewo iglaste, zwykle sosna lub świerk

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Płaski krajobraz otaczało zewsząd sinawe pasmo lasu. Bliżej, na wydmuchach szarego piasku, rosły samotne chojaki, a naokół ciągnęły się nie wiedzieć do kogo należące zagony.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. chojka ż., chojaczek mrz., choja ż., choinka ż.

 przym. choinkowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) zgrub. chojar; choina, daw. choja

Wiktionary


chojar

stare drzewo iglaste; chojak


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) pot. dendr. stare, okazałe drzewo iglaste, zwykle sosna lub świerk

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. chojka ż., chojaczek mrz., choja ż., choinka ż.

 przym. choinkowy

Wiktionary


chojecki

nazwisko


SJP.pl

Osoby o tym nazwisku:

  • Artur Chojecki – polski polityk i samorządowiec
  • Edmund Chojecki – polski wojskowy
  • Edmund Chojecki – polski pisarz, dziennikarz, podróżnik, publicysta i poeta, tłumacz
  • Edward Chojecki – polski rolnik i polityk, poseł na Sejm
  • Hilary Chojecki – polski szlachcic, urzędnik
  • Jan Nepomucen Chojecki – polski szlachcic, urzędnik
  • Karol Lubicz Chojecki – konfederat barski
  • Lucjan Chojecki – polski leśnik i polityk, poseł na Sejm
  • Mirosław Chojecki – polski wydawca, producent filmowy
  • Paweł Chojecki – działacz religijny i polityczny, dziennikarz, skandalista

Wikipedia


chojeniec

Chojeniec – wieś w Polsce położona w województwie lubelskim, w powiecie chełmskim, w gminie Siedliszcze.

W latach 1954–1972 wieś należała i była siedzibą władz gromady Chojeniec. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa chełmskiego.

Wikipedia


chojeński

1. przymiotnik od: Chojna;
2. przymiotnik od: Chojny; chojnowski


SJP.pl


chojewo

Chojewo – wieś w Polsce położona w województwie podlaskim, w powiecie bielskim, w gminie Brańsk.

Wieś królewska w starostwie brańskim w ziemi bielskiej województwa podlaskiego w 1795 roku. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa białostockiego.

Wikipedia


chójk

rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy

 (1.1) reg. choinka, sosna

Wiktionary


chojka

zdrobnienie od: choja


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) daw. zdrobn. od choja

 (1.2) daw. dendr. małe lub młode drzewo iglaste, zwłaszcza sosna albo świerk

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. choja ż., choina ż., choinówka ż., chojaczek mrz., chojak mrz., chojar mrz., chojara ż., chojca ż., Chojno n., chojuszka ż.

:: zdrobn. choineczka ż.

 przym. choinkowy, choinowy, choiniany, choinny

Wiktionary


chójki

rzeczownik, rodzaj niemęskoosobowy, liczba mnoga, nazwa własna

 (1.1) geogr. osada w Polsce, w województwie wielkopolskim, w gminie Krzymów;

Wiktionary

Chójki – niewielka kolonia w Polsce położona w województwie wielkopolskim, w powiecie konińskim, w gminie Krzymów, w sołectwie Zalesie. W skład tej miejscowości wchodzi 7 gospodarstw.

W latach 1975–1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa konińskiego.

Wikipedia

Powiązane:

 przym. chójkowski

Wiktionary


chojna

1. miasto w Polsce;
2. wieś w Polsce


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) geogr. miasto w Polsce;

Wiktionary

Chojna (niem. Königsberg in der Neumark) – miasto w północno-zachodniej Polsce, w woj. zachodniopomorskim, w powiecie gryfińskim, nad rzeką Rurzycą. Siedziba gminy miejsko-wiejskiej Chojna.

31 grudnia 2013 roku miasto liczyło 7344 mieszkańców.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ˈxɔjna, AS: χoi ̯na

Wiktionary

Powiązane:

 przym. chojeński

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) Chojnica

Wiktionary


chojnacki

nazwisko


SJP.pl

  • Chojnacki – polskie nazwisko

Osoby o nazwisku Chojnacki:

  • Adolf Chojnacki (1932–2001) – polski duchowny katolicki, działacz opozycji demokratycznej w PRL
  • Bronisław Chojnacki (1895–1955) – polski nauczyciel, działacz społeczny, polityk, poseł na Sejm w II RP
  • Edmund Antoni Chojnacki (zm. 1774) – cześnik lwowski, konfederat barski
  • Euzebiusz Teofil Chojnacki (1833–1881) – polski powstaniec, franciszkanin
  • Fidelis Chojnacki (1906–1942) – polski duchowny katolicki, kapucyn, błogosławiony
  • Grzegorz Chojnacki – strona ujednoznaczniająca
  • Henryk Chojnacki (ur. 1928) – polski lekkoatleta, dyskobol, kulomiot
  • Hubert Chojnacki (1920–2000) – polski kolejarz, poseł na Sejm PRL VII kadencji
  • Jakub Chojnacki (1922–2006) – polski prawnik, inżynier technologii drewna, doktor nauk politycznych
  • Jan Chojnacki – strona ujednoznaczniająca
  • Jarosław Chojnacki – strona ujednoznaczniająca
  • Jerzy Chojnacki – strona ujednoznaczniająca
  • Józef Chojnacki (1913–1975) – polski chemik
  • Juliusz Chojnacki (ur. 1943) – polski profesor nauk rolniczych, oceanolog, ekolog morza
  • Karol Chojnacki – cześnik buski
  • Kazimierz Chojnacki – strona ujednoznaczniająca
  • Krzysztof Chojnacki (ur. 1983) – polski szachista
  • Maciej Chojnacki (ur. 1942) – polski koszykarz
  • Marek Chojnacki (ur. 1959) – polski piłkarz, grający na pozycji obrońcy, trener piłkarski
  • Marek Piotr Chojnacki (ur. 1963) – polski filozof, teolog, tłumacz, dyplomata
  • Matt Chojnacki (ur. 1973) – amerykański narciarz
  • Mieczysław Chojnacki (1924–2020) – żołnierz AK i powojennego podziemia antykomunistycznego, honorowy obywatel Radzymina
  • Piotr Chojnacki – strona ujednoznaczniająca
  • Robert Chojnacki (ur. 1958) – polski muzyk, kompozytor
  • Roman Chojnacki (1879–1938) – polski profesor teorii muzyki, dziennikarz muzyczny, dyrektor artystyczny Filharmonii Warszawskiej
  • Romuald Chojnacki (ur. 1950) – polski piłkarz grający na pozycji napastnika
  • Romuald Chojnacki (1818–1883) – polski malarz
  • Roland Chojnacki – polski dyplomata, menedżer kultury
  • Roman Chojnacki – strona ujednoznaczniająca
  • Stanisław Chojnacki – strona ujednoznaczniająca
  • Stefan Chojnacki (1913–1942) – polski dziennikarz, działacz polityczny
  • Tadeusz Chojnacki (1932–2020) – polski biochemik, profesor nauk przyrodniczych w PAN
  • Tadeusz Chojnacki (ur. 1941) – polski trener siatkówki
  • Władysław Chojnacki (1920–1991) – polski historyk, bibliograf, badacz dziejów Warmii i Mazur
  • Włodzimierz Chojnacki (1914–2014) – chorąży pilot Polskich Sił Powietrznych w Wielkiej Brytanii
  • Wojciech Izydor Chojnacki (1785–1818) – polski nauczyciel

Wikipedia


chojniak

zagajnik sosnowy


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) łódź. mieszkaniec łódzkiej dzielnicy Chojny

Wiktionary

Chojniak (niem. Löbelshof) – osada w Polsce położona w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie ełckim, w gminie Ełk.

W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa suwalskiego.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Jesteś chojniak czy bałuciarz?

Wiktionary

Powiązane:

 forma żeńska chojniunia

 przym. chojeński

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) chojeński

Wiktionary


chojnianin

mieszkaniec Chojny (miasta w Polsce)


SJP.pl


chojnianka

mieszkanka Chojny (miasta w Polsce)


SJP.pl


chojnice

miasto w województwie pomorskim


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj niemęskoosobowy, liczba mnoga, nazwa własna

 (1.1) geogr. miasto w Polsce;

Wiktionary

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Chojnice są położone w Borach Tucholskich.

 (1.1) Korzenie mojej rodziny sięgają okolic Chojnic.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: xɔjˈɲit͡sɛ, AS: χoi ̯ńice

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. chojniczanin mos., chojniczanka ż.

 przym. chojnicki

Wiktionary


chojnicki

przymiotnik od: Chojnice


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) dotyczący Chojnic, związany Chojnicami

Wiktionary

Chojnicki – nazwisko

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Powiat chojnicki jest bardzo bogaty w pomniki przyrody.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Chojnice nmos., chojniczanin m., chojniczanka ż.

Wiktionary


chojniczanin

mieszkaniec Chojnic


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) mieszkaniec Chojnic

 (1.2) osoba pochodząca z Chojnic, urodzona w Chojnicach

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Chojnice nmos.

:: fż. chojniczanka ż.

 przym. chojnicki

Wiktionary


chojniczanka

mieszkanka Chojnic


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) mieszkanka Chojnic

 (1.2) kobieta pochodząca z Chojnic, urodzona w Chojnicach

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Choć nie udało się chojniczankom stanąć na podium, zdobyły największy puchar turnieju.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Chojnice nmos.

:: fm. chojniczanin m.

 przym. chojnicki

Wiktionary


chojniki

W Polsce:

  • Chojniki – wieś w woj. mazowieckim, w pow. ostrołęckim, w gminie Olszewo-Borki
  • Chojniki – wieś w woj. wielkopolskim, w pow. nowotomyskim, w gminie Nowy Tomyśl
Na Białorusi
  • Chojniki – miasto w obwodzie homelskim
  • Chojniki – wieś w obwodzie brzeskim
  • Chojniki – stacja kolejowa w miejscowości Chojniki, w rejonie chojnickim, w obwodzie homelskim

Wikipedia


chojnów

1. miasto w województwie dolnośląskim;
2. wieś w województwie mazowieckim


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna

 (1.1) geogr. miasto w Polsce;

Wiktionary

Chojnów (niem. Haynau) – miasto i gmina w Polsce, w województwie dolnośląskim, w powiecie legnickim. Położona w centralnej części Dolnego Śląska, na Równinie Chojnowskiej, nad rzeką Skorą.

Chojnów uzyskał lokację miejską przed 1241 rokiem. Pierwszy raz nazwany miastem (civitas) w 1272 roku.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Chojnów leży nad rzeką Skorą.

 (1.1) W Chojnowie znajduje się kopalnia bazaltu.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈxɔjnuf, AS: χoi ̯nuf

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. chojnowianin m., chojnowianka ż.

 przym. chojnowski

Wiktionary


chojnówek

Chojnówek – wieś w Polsce położona w województwie podlaskim, w powiecie grajewskim, w gminie Grajewo.

W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa łomżyńskiego.

Wierni kościoła rzymskokatolickiego należą do parafii św. Jana Pawła II Papieża w Grajewie.

Wikipedia


chojnowianin

mieszkaniec Chojnowa


SJP.pl


chojnowianka

mieszkanka Chojnowa


SJP.pl

Chojnowianka Chojnów – klub piłkarski reprezentujący miasto Chojnów.

Wikipedia


chojnowski

1. przymiotnik od: Chojnów;
2. przymiotnik od: Chojny; chojeński


SJP.pl


chojny

1. wieś w woj. kujawsko-pomorskim;
2. wieś w woj. łódzkim;
3. wieś w woj. wielkopolskim;
4. dzielnica mieszkaniowo-przemysłowa Łodzi


SJP.pl

W Polsce
  • Chojny – część miasta Łódź
  • Chojny – część wsi Otmianowo w woj. kujawsko-pomorskim, w pow. włocławskim, w gminie Boniewo
  • Chojny – wieś w woj. kujawsko-pomorskim, w pow. włocławskim, w gminie Lubień Kujawski
  • Chojny – wieś w woj. łódzkim, w pow. wieruszowskim, w gminie Lututów
  • Chojny – osada wsi Wiele w woj. pomorskim, w pow. kościerskim, w gminie Karsin
  • Chojny – kolonia wsi Klemencice w woj. świętokrzyskim, w pow. jędrzejowskim, w gminie Wodzisław
  • Chojny – przysiółek wsi Stara Zbelutka w woj. świętokrzyskim, w pow. kielecki, w gminie Łagów
  • Chojny – część wsi Wólka Pętkowska w woj. świętokrzyskim, w pow. ostrowiecki, w gminie Bałtów
  • Chojny – wieś w woj. wielkopolskim, w pow. kolskim, w gminie Koło
  • Chojny – dawna gmina

Wikipedia


chojracki

odnoszący się do chojraka, właściwy chojrakowi


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z chojrakiem, dotyczący chojraka

przymiotnik dzierżawczy

 (2.1) należący do chojraka

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. chojractwo n., chojraczka ż., chojrak mos.

 czas. chojrakować ndk.

 przysł. chojracko

Wiktionary


chojracko

przysłówek

 (1.1) w sposób chojracki

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Marek zawsze zachowywał się chojracko, denerwując tym nieraz Mariolę.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. chojractwo n., chojraczka ż., chojrak mos., chojrakowanie n.

 czas. chojrakować ndk.

 przym. chojracki

Wiktionary


chojractwo

potocznie: popisywanie się odwagą; zuchwałość, buńczuczność


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odważne popisywanie się

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Markowe chojractwo nieraz stawało się przyczyną jej łez.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. chojraczka ż., chojrak mos., chojrakowanie n.

 przym. chojracki

 przysł. chojracko

 czas. chojrakować ndk.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) chojrakowanie, brawura

Wiktionary


chojraczka

kobieta zuchwała, popisująca się swoją odwagą lub sprawnością fizyczną


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) pot. kobieta popisująca się odwagą

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Dwie chojraczki z IV c pobiły uczennicę z podstawówki w szatni.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. chojractwo n., chojrakowanie n.

:: fm. chojrak mos.

 czas. chojrakować ndk.

 przym. chojracki

 przysł. chojracko

Wiktionary


chojrak

potocznie: osoba zuchwała, popisująca się swoją odwagą i tężyzną fizyczną; śmiałek, zuch, kozak, odważniak


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) pot. człowiek popisujący się odwagą, sprawnością itd.

 (1.2) gwara. więz. odważny, bystry człowiek

 (1.3) gwara. więz. pyszałek

 (1.5) daw. gwara. więz. krzykacz

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Taki z niego chojrak, a boi się własnej żony.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. chojra

 przym. chojracki

 czas. chojrakować ndk.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) chwat, junak śmiałek, zuch, pot. gieroj, kozak, gw-pl|Warszawa|hojrak., gw-pl|Warszawa|ojrak., gw-pl|Orawa|chojrák.

Wiktionary


chojrakować

potocznie: zachowywać się zuchwale, popisywać się swoją odwagą i tężyzną fizyczną; brawurować, szarżować


SJP.pl


chojrakowanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|chojrakować.

Wiktionary

Powiązane:

 czas. chojrakować

 przysł. chojracko

 rzecz. chojractwo n., chojraczka ż.

Wiktionary


choker

[czytaj: czoker] naszyjnik mocno przylegający do szyi; czoker, dusik


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) jubil. naszyjnik ciasno przylegający do szyi

Wiktionary

Choker (w Polsce nazywany często dusik) – rodzaj naszyjnika zapinanego lub zawiązywanego na szyi, który ściśle do niej przylega. Chokery mogą być wykonane z łańcuszka, aksamitki, koronki, satynowej tasiemki, sznurka, elementów metalowych lub rzemienia. Mogą być też dodatkowo ozdobione zawieszkami, ćwiekami, czy też kamieniami.

Wikipedia

Synonimy:

 (1.1) dusik

Wiktionary


cholagoga

lek ziołowy wiatropędny i rozkurczający, pomocny w niedoborze wydzielania żółci


SJP.pl


cholamid

amid kwasu nikotynowego, lek syntetyczny działający żółciopędnie i odkażająco na drogi żółciowe, stosowany m.in. w stanach zapalnych pęcherzyka i dróg żółciowych


SJP.pl


cholangiografia

w medycynie: obrazowanie pęcherzyka żółciowego i dróg żółciowych


SJP.pl


cholangiograficzny

cholangiografia


SJP.pl

Patrz:

cholangiografia

cholangiopankreatografia

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) med. obrazowe badanie dróg żółciowych i trzustki

Wiktionary


cholangioskopia

wziernikowanie przewodów żółciowych specjalnym przyrządem


SJP.pl


cholecystektomia

operacyjne wycięcie pęcherzyka żółciowego, zwykle z powodu kamicy żółciowej


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) med. zabieg wycięcia pęcherzyka żółciowego;

Wiktionary

Cholecystektomia – zabieg chirurgiczny polegający na usunięciu pęcherzyka żółciowego, najczęściej z powodu kamicy żółciowej.

Zabieg można wykonać metodą klasyczną, polegającą na klasycznym chirurgicznym rozcięciu powłok brzucha (w linii pośrodkowej lub w okolicy podżebrza prawego) i następowym wycięciem pęcherzyka żółciowego. Tą metodą bezwzględnie należy wykonać cholecystektomię w przypadku raka pęcherzyka żółciowego.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) W styczniu przebyłem cholecystektomię z powodu ostrego zapalenia pęcherzyka żółciowego.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌxɔlɛt͡sɨstɛkˈtɔ̃mʲja, AS: χolecystektõmʹi ̯a

Wiktionary


cholecystografia

w medycynie: obrazowanie pęcherzyka żółciowego i dróg żółciowych; cholegiografia


SJP.pl


cholecystograficzny

cholecystografia


SJP.pl

Patrz:

cholecystografia

cholecystokinina

peptydowy hormon przewodu pokarmowego zbudowany z 33 reszt aminokwasowych, wydzielany przez błonę śluzową dwunastnicy; pankreozymina


SJP.pl

Cholecystokinina (CCK, dawniej znana również jako pankreozymina; ATC: V04 CK02) – rodzina hormonów peptydowych, działających w obrębie układu pokarmowego oraz ośrodkowego układu nerwowego.

Wydzielana jest m.in. przez śluzówkę dwunastnicy i jelita czczego.

Wikipedia


cholegran

lek ziołowy w postaci granulek, stosowany m.in. w przewlekłych schorzeniach wątroby, w kamicy żółciowej, w stanach zapalnych dróg żółciowych i pęcherzyka żółciowego


SJP.pl


cholekalcyferol

witamina D3, jedna z postaci witaminy D, w organizmie ludzkim powstaje pod wpływem promieniowania ultrafioletowego


SJP.pl

Cholekalcyferol (łac. cholecalciferolum), witamina D3 – organiczny związek chemiczny z grupy witamin D. Reguluje gospodarkę wapniowo-fosforanową organizmu, umożliwia wchłanianie tych pierwiastków w jelitach, a także zapewnia właściwą mineralizację kości.

Wikipedia


cholekinaza

kompozycja ziół stosowana jako lek poprawiający przemianę materii


SJP.pl


cholemia

obecność żółci lub barwników żółciowych we krwi, spowodowana najczęściej mechanicznym zamknięciem przewodu żółciowego


SJP.pl


cholera

1. ostra, epidemiczna choroba zakaźna
2. posp. złość, wzburzenie
3. wyraz używany jako przekleństwo, wyzwisko, występujący w wielu związkach frazeologicznych


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) med. groźna choroba zakaźna;

 (1.2) pot. posp. wyzwisko

wykrzyknik

 (2.1) pot. posp. przekleństwo wyrażające zdenerwowanie

Wiktionary

Cholera – ostra i zaraźliwa choroba zakaźna przewodu pokarmowego, której przyczyną jest spożycie pokarmu lub wody skażonej Gram-ujemną bakterią – szczepami przecinkowca cholery (Vibrio cholerae) produkującego enterotoksynę.

Bakteria występuje w wielu serotypach, z których dwa wywołują cholerę u ludzi: O1 i O139.Serotyp O1 ma dwa biotypy: klasyczny i El Tor.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Lekarze stwierdzili u kolegi cholerę.

 (1.2) Ta cholera znów kazała mi zostać po godzinach.

 (2.1) Do cholery! Czy ty się weźmiesz w końcu do pracy?

 (2.1) O cholera! Zepsuł mi się telefon!

Wiktionary

Wymowa:

IPA: xɔˈlɛra, AS: χolera

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. choleryna ż., cholerstwo n., choleryczność ż., cholernik m., cholernica ż., choleryk m., choleryczka ż., choleryzowanie n., cholerowanie n.

 czas. choleryzować, cholerować

 przym. choleryczny, cholerowy, cholerny

 przysł. cholerycznie, cholernie

 wykrz. cholerka

Wiktionary

Synonimy:

 (1.2) (o kobiecie) baba, (o mężczyźnie) dziad

 (2.1) kurde, psiakrew, przest. do diaska, do kroćset

Wiktionary


cholercia

potocznie: osoba, do której czuje się niechęć; cholera, franca, szczeżuja


SJP.pl


cholerka

zdrobniale: cholera


SJP.pl

wykrzyknik

 (1.1) pot. eufem. łagodne przekleństwo

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Trzeba było, cholerka, wysiąść i wypchać auto na czysty asfalt, bo się bałem, że ktoś w nas wjedzie.

 (1.1) Przed wieczorem miałem być w domu z powrotem. A tu do oblecenia — śmieje się — jeszcze, cholerka, 14 ambasad.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. choleryczność ż., cholera ż.

 wykrz. cholera

Wiktionary


cholernica

cholernik


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) pot. kobieta łatwo wpadająca w złość

Wiktionary

Patrz:

cholernik

Powiązane:

 rzecz. cholera ż., choleryna ż., cholerstwo n., choleryczność ż., choleryk mos., choleryczka ż., choleryzowanie n., cholerowanie n.

:: fm. cholernik mos.

 czas. choleryzować ndk., cholerować ndk.

 przym. choleryczny, cholerowy, cholerny

 przysł. cholerycznie, cholernie

 wykrz. cholera

Wiktionary


cholernie

przysłówek

 (1.1) wulg. bardzo

 (1.2) wulg. bardzo źle

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Masło cholernie trudno smaruje się łyżką.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. cholera ż., choleryna ż., cholerstwo n., choleryczność ż., cholernik m., cholernica ż., choleryk m., choleryczka ż., choleryzowanie n., cholerowanie n.

 czas. choleryzować ndk., cholerować ndk.

 przym. choleryczny, cholerowy, cholerny

 przysł. cholerycznie

 wykrz. cholera

Wiktionary


cholerniejszy

stopień wyższy od przymiotnika: cholerny


SJP.pl


cholernik

człowiek łatwo wpadający w złość


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) pot. człowiek łatwo wpadający w złość

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. cholera ż., choleryna ż., cholerstwo n., choleryczność ż., choleryk m., choleryczka ż., choleryzowanie n., cholerowanie n.

:: fż. cholernica ż.

 czas. choleryzować ndk., cholerować ndk.

 przym. choleryczny, cholerowy, cholerny

 przysł. cholerycznie, cholernie

 wykrz. cholera

Wiktionary


cholerny

potocznie:
1. wstrętny, bardzo zły; przeklęty;
2. wielki, niezwykły


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) pot. wstrętny, przeklęty, zły; wzbudzający gniew, zdenerwowanie

 (1.2) pot. wielki

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Tak czy inaczej – znów jest pan posiadaczem tej cholernej willi.

 (1.1) Nie chciała się bawić tą cholerną lalką i mama obiecała jej suknię na bal karnawałowy.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: xɔˈlɛrnɨ, AS: χolerny

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. cholera ż., choleryna ż., cholerstwo n., choleryczność ż., cholernik m., cholernica ż., choleryk m., choleryczka ż., choleryzowanie n., cholerowanie n.

 czas. choleryzować ndk., cholerować ndk.

 przym. choleryczny, cholerowy

 przysł. cholerycznie, cholernie

 wykrz. cholera

Wiktionary


cholerować

potocznie: wypowiadać wulgarne słowa, przeklinać; kląć, kurwować


SJP.pl

czasownik niedokonany (dk. brak)

 (1.1) pot. wymyślać kogoś, zwyzywać od choler; także. przeklinać

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Ciągle tylko wszystkich pogania i choleruje.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. cholera ż., choleryna ż., cholerstwo n., choleryczność ż., cholernik m., cholernica ż., choleryk m., choleryczka ż., choleryzowanie n., cholerowanie n.

 czas. choleryzować ndk.

 przym. choleryczny, cholerowy, cholerny

 przysł. cholerycznie, cholernie

 wykrz. cholera

Wiktionary


cholerowanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|cholerować.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. cholera ż., choleryna ż., cholerstwo n., choleryczność ż., cholernik m., cholernica ż., choleryk m., choleryczka ż., choleryzowanie n.

 czas. choleryzować, cholerować

 przym. choleryczny, cholerowy, cholerny

 przysł. cholerycznie, cholernie

 wykrz. cholera

Wiktionary


cholerowy

związany z cholerą


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) med. związany z cholerą

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. cholera ż., choleryna ż., cholerstwo n., choleryczność ż., cholernik m., cholernica ż., choleryk m., choleryczka ż., choleryzowanie n., cholerowanie n.

 czas. choleryzować ndk., cholerować ndk.

 przym. choleryczny, cholerny

 przysł. cholerycznie, cholernie

 wykrz. cholera

Wiktionary


cholerski

dawniej: cholerny


SJP.pl


cholerstwo

potocznie:
1. coś budzącego złość, niechęć, irytację;
2. coś złego, groźnego, zwłaszcza dla zdrowia


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) pot. coś budzącego złość, niechęć, irytację

 (1.2) pot. coś złego, groźnego, zwłaszcza dla zdrowia

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. cholera ż., choleryna ż., choleryczność ż., cholernik m., cholernica ż., choleryk m., choleryczka ż., choleryzowanie n., cholerowanie n.

 czas. choleryzować ndk., cholerować ndk.

 przym. cholerny, choleryczny, cholerowy

 przysł. cholerycznie, cholernie

 wykrz. cholera

Wiktionary


choleryczka

1. kobieta porywcza, wybuchowa, gwałtowna, działająca pod wpływem impulsu; impetyczka, raptuska, gwałtownica;
2. kobieta chora na cholerę


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) kobieta o gwałtownym, wybuchowym usposobieniu

 (1.2) kobieta chora na cholerę

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. cholera ż., choleryna ż., cholerstwo n., choleryczność ż., cholernik m., cholernica ż., choleryzowanie n., cholerowanie n.

:: fm. choleryk

 czas. choleryzować ndk., cholerować ndk.

 przym. choleryczny, cholerowy, cholerny

 przysł. cholerycznie, cholernie

 wykrz. cholera

Wiktionary


choleryczniak

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) pot. cmentarz choleryczny, cmentarz ofiar epidemii cholery

Wiktionary


cholerycznie

przysłówek

 (1.1) posp. bardzo, niezwykle, szalenie

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. cholera ż., choleryna ż., cholerstwo n., choleryczność ż., cholernik m., cholernica ż., choleryk m., choleryczka ż., choleryzowanie n., cholerowanie n.

 czas. choleryzować ndk., cholerować ndk.

 przym. choleryczny, cholerowy, cholerny

 przysł. cholernie

 wykrz. cholera

Wiktionary


choleryczność

impulsywność, wybuchowość i nieopanowanie


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) cecha tego, co choleryczne; cecha tych, którzy są choleryczni

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. choleryk m., choleryczka ż., cholera ż., cholerka ż., cholerstwo n., choleryna ż., cholernik m., cholerowanie n., choleryzowanie n., cholernica ż.

 czas. cholerować, choleryzować

 przym. choleryczny, cholerny, cholerowy

 przysł. cholerycznie, cholernie

 wykrz. cholera

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) gwałtowność, impulsywność, wybuchowość, porywczość, raptowność

Wiktionary


choleryczny

1. impulsywny, wybuchowy i nieopanowany;
2. świadczący o takich cechach;
3. związany z cholerą (chorobą zakaźną);
4. wywołujący negatywne uczucia; piekielny, cholerny, przeklęty


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z cholerą lub chorymi na cholerę

przymiotnik jakościowy

 (2.1) skłonny do gwałtownych reakcji

 (2.2) pot. bardzo zły

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. cholera ż., choleryna ż., cholerstwo n., choleryczność ż., cholernik m., cholernica ż., choleryk m., choleryczka ż., choleryzowanie n., cholerowanie n.

 czas. choleryzować ndk., cholerować ndk.

 przym. cholerny, cholerowy

 przysł. cholerycznie, cholernie

 wykrz. cholera

Wiktionary


choleryk

1. osoba porywcza, wybuchowa, gwałtowna, działająca pod wpływem impulsu; impetyk, raptus, gwałtownik;
2. osoba chora na cholerę


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) człowiek o gwałtownym, wybuchowym usposobieniu

 (1.2) psych. jeden z typów temperamentu; człowiek o szybkich i silnych reakcjach uczuciowych, za to wytrwały i odporny

 (1.3) człowiek chory na cholerę

Wiktionary

Choleryk (gr. chole – żółć) – jeden z temperamentów wyróżnianych w teorii humoralnej. Wiązany był z przewagą wpływu żółci na typ konstytucyjny człowieka. Wraz z rozwojem teorii humoralnej od starożytności do średniowiecza i wyróżnianego w niej podziału na cztery elementy, jako kolejne powiązania podawano młodość, lato, ogień (jako jeden z żywiołów), wątrobę, żółcień, smak gorzki. Astrologicznym skojarzeniem były Panna, Lew, Rak i Mars. Podobnie jak w przypadku żółci, miały mu odpowiadać cechy ciepła i wilgoci.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: xɔˈlɛrɨk, AS: χoleryk

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. cholera ż., choleryna ż., cholerstwo n., choleryczność ż., cholernik m., cholernica ż., choleryzowanie n., cholerowanie n.

:: fż. choleryczka ż.

 czas. choleryzować, cholerować

 przym. choleryczny, cholerowy, cholerny

 przysł. cholerycznie, cholernie

 wykrz. cholera

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) książk. impetyk; pot. nerwus; posp. cholernik

Wiktionary


choleryna

ostre, bakteryjne zatrucie pokarmowe z objawami podobnymi do cholery


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) med. ostre, bakteryjne zatrucie pokarmowe z objawami podobnymi do cholery

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. cholera ż., cholerstwo n., choleryczność ż., cholernik m., cholernica ż., choleryk m., choleryczka ż., choleryzowanie n., cholerowanie n.

 czas. choleryzować ndk., cholerować ndk.

 przym. cholerny, choleryczny, cholerowy

 przysł. cholerycznie, cholernie

 wykrz. cholera

Wiktionary


choleryzować

czasownik niedokonany (dk. brak)

 (1.1) daw. gniewać się, złościć się, wymyślać komuś

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. cholera ż., choleryna ż., cholerstwo n., choleryczność ż., cholernik m., cholernica ż., choleryk m., choleryczka ż., choleryzowanie n., cholerowanie n.

 czas. cholerować ndk.

 przym. choleryczny, cholerowy, cholerny

 przysł. cholerycznie, cholernie

 wykrz. cholera

Wiktionary


choleryzowanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) gniewanie się, złoszczenie się, wymyślanie komuś

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. cholera ż., choleryna ż., cholerstwo n., choleryczność ż., cholernik m., cholernica ż., choleryk m., choleryczka ż., cholerowanie n.

 czas. choleryzować ndk., cholerować ndk.

 przym. choleryczny, cholerowy, cholerny

 przysł. cholerycznie, cholernie

 wykrz. cholera

Wiktionary


cholerzyn

Cholerzyn – wieś w Polsce, położona w województwie małopolskim, w powiecie krakowskim, w gminie Liszki.

Położona jest w Obniżeniu Cholerzyńskim w obrębie makroregionu Brama Krakowska.

Leży w odległości 12,5 kilometra od Krakowa.

Pierwszy wpis o miejscowości pojawił się w roku 1402. W dokumencie zawarto informację o tym, że kasztelan krakowski Jan z Tęczyna zapisał swoim synom dobra ziemskie. Cholerzyn nosił wówczas nazwę Wola Morawicka vel Chorzelin.

Wikipedia


cholesterol

związek organiczny, rozpuszczalny w tłuszczach, będący składnikiem wszystkich komórek i cieczy w organizmie


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) biochem. med. związek chemiczny z grupy steroli, znajdujący się w każdej komórce zwierzęcej;

Wiktionary

Cholesterol – organiczny związek chemiczny, lipid z grupy steroidów zaliczany także do alkoholi. Jego pochodne występują w błonie każdej komórki zwierzęcej, działając na nią stabilizująco i decydując o wielu jej własnościach. Jest także prekursorem licznych ważnych steroidów takich jak kwasy żółciowe czy hormony steroidowe.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Możesz zrobić wiele w celu powstrzymania lub nawet odwrócenia skutków zbyt wysokiego poziomu cholesterolu.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌxɔlɛˈstɛrɔl, AS: χolesterol

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. cholesteryna ż.

 przym. cholesterolowy

Wiktionary


cholesterolowy

związany z cholesterolem


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) biochem. związany z cholesterolem, dotyczący cholesterolu

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. cholesterol mrz., cholesteryna ż.

Wiktionary


cholesteryna

dawniej: związek organiczny, rozpuszczalny w tłuszczach, będący składnikiem wszystkich komórek i osocza krwi; cholesterol


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) przest. biochem. med. zob. cholesterol.

Wiktionary

Cholesterol – organiczny związek chemiczny, lipid z grupy steroidów zaliczany także do alkoholi. Jego pochodne występują w błonie każdej komórki zwierzęcej, działając na nią stabilizująco i decydując o wielu jej własnościach. Jest także prekursorem licznych ważnych steroidów takich jak kwasy żółciowe czy hormony steroidowe.

Wikipedia

Powiązane:

 rzecz. cholesterol mrz.

 przym. cholesterynowy, cholesterolowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) cholesterol

Wiktionary


cholesterynowy

przymiotnik relacyjny

 (1.1) przest. biochem. med. zob. cholesterolowy.

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Warstwa cholesterynowa barwi się szybko na kolor krwawoczerwony, potem na wiśniowoczerwony aż do purpurowego (…)

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. cholesteryna ż.

Wiktionary


cholewa

wysoka część buta okrywająca łydkę


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) obuw. część obuwia okrywająca nogę ponad kostką

wykrzyknik

 (2.1) pot. eufem. zob. cholera.

Wiktionary

  • Cholewa – górna część buta okrywająca łydkę
  • Cholewa – polski herb szlachecki
  • Cholewa (liczba mnoga: Cholewowie) – polskie nazwisko. Na początku lat 90. nosiło je 8100 osób.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Wykonanie wysokich butów z cholewami zdaje się być nie lada sztuką.

 (2.1) Cholewa! Przestaniecie w końcu gadać?!

Wiktionary

Wymowa:

IPA: xɔˈlɛva, AS: χoleva

Wiktionary

Powiązane:

 (1.1) rzecz. cholewka ż., cholewkarz mos.

 (2.1) wykrz. zdrobn. cholewcia ż.

Wiktionary


cholewcia

wykrzyknik

 (1.1) posp. eufem. zob. cholera.

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Cholewcia! Tramwaj mi uciekł!

Wiktionary

Powiązane:

 wykrz. cholewa

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) posp. cholewa

Wiktionary


cholewczyński

nazwisko


SJP.pl


cholewiak

nazwisko


SJP.pl


cholewiasty

rzadko: mający wysokie cholewy


SJP.pl


cholewiński

nazwisko


SJP.pl


cholewka

górna część buta obejmująca łydkę; cholewa


SJP.pl

  • Cholewa – górna część buta okrywająca łydkę
  • Cholewa – polski herb szlachecki
  • Cholewa (liczba mnoga: Cholewowie) – polskie nazwisko. Na początku lat 90. nosiło je 8100 osób.

Wikipedia


cholewkarka

cholewkarz


SJP.pl

Patrz:

cholewkarz

cholewkarnia

warsztat rzemieślniczy lub oddział fabryki, przygotowujący cholewki do obuwia


SJP.pl


cholewkarski

przymiotnik od: cholewkarz


SJP.pl


cholewkarstwo

wyrabianie cholewek do butów


SJP.pl


cholewkarz

rzemieślnik wyrabiający cholewki


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) czeladnik zajmujący się wykonywaniem górnej części obuwia – cholewki

Wiktionary

Wymowa:

IPA: xɔˈlɛfkaʃ, AS: χolefkaš

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. cholewa ż., cholewka ż.

Wiktionary


choliamb

sześciostopowy wiersz (pięć stóp jambicznych + trochej albo spondej); cholijamb


SJP.pl


choliambiczny

dotyczący choliambu


SJP.pl


cholibka

żartobliwe przekleństwo; psia mać, psiamać, cholewka, cholerka, kurczę, kurde


SJP.pl


cholijamb

sześciostopowy wiersz (pięć stóp jambicznych + trochej albo spondej); choliamb


SJP.pl

Trymetr jambiczny (łac. versus trimeter iambicus) – starożytna, iloczasowa miara wierszowa (metrum), używana w starożytnej Grecji i Rzymie.

Nazwa wiersza pochodzi od jego budowy: wiersz ten mierzy się na "metra". Każde metrum składa się z pary jambów, na jeden wers składają się trzy metra (a więc sześć jambów). Cezura (łac. caesura), czyli obowiązkowa pauza międzywyrazowa, wypada po piątej półstopie, czyli po trzeciej tezie, a więc w środku trzeciego jambu. Schemat (A - sylaba długa stanowiąca arsę, b - sylaba krótka, a - sylaba obojętna):

Wikipedia


cholijambiczny

dotyczący cholijambu


SJP.pl


cholina

zasada azotowa wchodząca w skład fosfolipidów


SJP.pl

Cholina (kation 2-hydroksyetylotrimetyloamoniowy) – organiczny związek chemiczny, posiadający czwartorzędową grupę aminową, występujący najczęściej w postaci chlorku.

Wikipedia


cholinergiczny

1. układ cholinergiczny - część układu nerwowego, w której komórki przekazują sygnały za pomocą acetylocholiny;
2. związany z tym układem


SJP.pl


cholinesteraza

enzym wytwarzany w wątrobie


SJP.pl

Esterazy cholinowe (ChE, cholinoesterazy) – enzymy z grupy hydrolaz (EC 3.1.1.7, EC 3.1.1.8). W organizmach żywych katalizują hydrolizę estrów choliny. Wytwarzane w wątrobie i wydzielane do krwi.

Wśród ECh wyróżnia się acetylocholinoesterazę (AChE) o działaniu bardziej specyficznym oraz pseudocholinoesterazę (ChE), która może hydrolizować wiele estrów znacznie różniących się od estrów choliny.

Wikipedia


cholinoesteraza

w biochemii: wytwarzany przez wątrobę enzymy z grupy hydrolaz, katalizujący hydrolizę estrów choliny; esteraza cholinowa


SJP.pl

Esterazy cholinowe (ChE, cholinoesterazy) – enzymy z grupy hydrolaz (EC 3.1.1.7, EC 3.1.1.8). W organizmach żywych katalizują hydrolizę estrów choliny. Wytwarzane w wątrobie i wydzielane do krwi.

Wśród ECh wyróżnia się acetylocholinoesterazę (AChE) o działaniu bardziej specyficznym oraz pseudocholinoesterazę (ChE), która może hydrolizować wiele estrów znacznie różniących się od estrów choliny.

Wikipedia


cholinowy

związany z choliną


SJP.pl


cholowy

kwas cholowy - jeden z kwasów żółciowych, substancja ułatwiająca trawienie tłuszczów i wchłanianie ich w przewodzie pokarmowym


SJP.pl


chomątko

1. zdrobnienie od: chomąto;
2. metalowa ramka w kształcie pierścienia, usztywniająca i chroniąca pętlę na końcu liny przed zgnieceniem; kausza, sercówka


SJP.pl


chomąto

część uprzęży wkładana na szyję koniowi pociągowemu


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) część uprzęży zaprzęgowej w formie obręczy zakładanej zwierzęciu na szyję;

 (1.2) to, co ogranicza swobodę, wolność

Wiktionary

Chomąto – rodzaj jarzma używanego do zaprzęgania zwierząt pociągowych do ciągnięcia wozu, pługa, itp.

Chomąto pozwala na równomierne rozłożenie obciążenia dookoła karku zwierzęcia, co pozwala na wykorzystanie większej siły pociągowej (zazwyczaj konia). Chomąto powinno być dopasowane do nasady końskiej szyi i wyściełane, aby zapobiec kaleczeniu skóry zwierzęcia. Pozwala ono wtedy w pełni wykorzystać siłę i szybkość zwierzęcia pociągowego, zwiększając jego wydajność nawet 5-krotnie w porównaniu z zaprzęgiem stosowanym w starożytności, który uciskał tchawicę zwierzęcia.

Wikipedia

Synonimy:

 (1.2) jarzmo

Wiktionary


chomątowy

przymiotnik od: chomąto


SJP.pl


chomęcice

Chomęcice – wieś w Polsce położona w województwie wielkopolskim, w powiecie poznańskim, w gminie Komorniki.

W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa poznańskiego.

We wsi znajduje się placówka Gminnego Ośrodka Kultury (Dom Kultury „Koźlak"), biblioteka, szkoła podstawowa oraz działa Koło Gospodyń Wiejskich.

Aktualną Sołtyską jest Dorota Trocha.

Wikipedia


chomeini

nazwisko, np. Ruhollah Chomeini (1902-1989), islamski przywódca religijny i polityk irański; Chomejni


SJP.pl

Ruhollah Musawi Chomejni (pers. ‏روح‌الله خمینی‎; ur. 17 maja 1900 lub 24 września 1902 w Chomejnie, zm. 3 czerwca 1989 w Teheranie) – szyicki przywódca duchowny i polityczny rewolucji islamskiej, ajatollah, polityczny przywódca Iranu (jako najwyższy przywódca) w latach 1979–1989.

Wikipedia


chomeinizacja

od nazwiska ajatollaha Chomeiniego, przywódcy Iranu w latach 1979-89: podporządkowanie najważniejszych aspektów życia jakiegoś kraju: kultury, edukacji, sądownictwa itp. fundamentalistycznej ideologii religijnej


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) polit. pejor. wprowadzanie stosunków między państwem a fundamentalizmem religijnym porównywalnych do tych w Iranie za panowania Ruhollaha Chomejniego

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Każda próba ochrony czy obrony wartości chrześcijańskich jest interpretowana jako wyraz nietolerancji, jako „chomeinizacja” i próba narzucenia społeczeństwu państwa wyznaniowego.

 (1.1) Może przerażony tą wizją właśnie Michnik rzucił na początku 1989 roku hasło o grożącej rzekomo Polsce „chomeinizacji”, przed którą jedynym ratunkiem miała być „droga hiszpańska”: kompromis z władzą?

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. chomeinizm m.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) klerykalizacja, iranizacja, irlandyzacja

Wiktionary


chomeinizm

totalitarny system społeczno-polityczny, utworzony w Iranie przez Ruhollaha Chomejniego


SJP.pl


chomejni

nazwisko, np. Ruhollah Chomejni (1902-1989), islamski przywódca religijny i polityk irański; Chomeini


SJP.pl

Ruhollah Musawi Chomejni (pers. ‏روح‌الله خمینی‎; ur. 17 maja 1900 lub 24 września 1902 w Chomejnie, zm. 3 czerwca 1989 w Teheranie) – szyicki przywódca duchowny i polityczny rewolucji islamskiej, ajatollah, polityczny przywódca Iranu (jako najwyższy przywódca) w latach 1979–1989.

Wikipedia


chomelka

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) stpol. przepaska do włosów

Wiktionary

Wymowa:

IPA: xɔ̃ˈmɛlka, AS: χõmelka

Wiktionary


chomentów

Chomentów – wieś w Polsce położona w województwie świętokrzyskim, w powiecie jędrzejowskim, w gminie Sobków. Ma status sołectwa.

Wikipedia


chomentówek

Chomentówek – wieś w Polsce położona w województwie świętokrzyskim, w powiecie kieleckim, w gminie Chmielnik.

Wikipedia


chomentowo

Chomentowo – wieś w Polsce, położona w województwie podlaskim, w powiecie łomżyńskim, w gminie Śniadowo.

Wierni kościoła rzymskokatolickiego należą do parafii Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny w Śniadowie.

Wikipedia


chomer

1. biblijna miara objętości ciał sypkich i płynów; kor;
2. biblijna miara masy równa 218 kg


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) staroż. metrol. bliskowschodnia jednostka objętości ciał sypkich i płynów;

Wiktionary

Chomer (lub kor) – biblijna miara objętości ciał sypkich i płynów (dla tych drugich używano zazwyczaj terminu kor), równa około 393 lub 230 litrów. Stosowana również jako jednostka pola powierzchni, którą można obsiać 1 chomer ziarna (ok. 2,4 ha).


Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Nabyłem ją za piętnaście syklów srebrnych, za chomer i letek jęczmienia.

Wiktionary


chomętów

W Polsce:

  • Chomentów – wieś w woj. świętokrzyskim, w powiecie jędrzejowskim, w gminie Sobków
    • Chomentów – dawna gromada
  • Chomentów-Puszcz – wieś w woj. mazowieckim, w powiecie radomskim, w gminie Skaryszew
  • Chomentów-Socha – wieś w woj. mazowieckim, w powiecie radomskim, w gminie Skaryszew
  • Chomentów-Szczygieł – wieś w woj. mazowieckim, w powiecie radomskim, w gminie Skaryszew

Wikipedia


chomętowo

wieś w Polsce


SJP.pl

W Polsce
  • Chomętowo – wieś w woj. kujawsko-pomorskim, w pow. nakielskim, w gminie Szubin
  • Chomętowo – wieś w woj. lubuskim, w pow. strzelecko-drezdeneckim, w gminie Dobiegniew
  • Chomętowo – wieś w woj. mazowieckim, w pow. płockim, w gminie Radzanowo
  • Chomętowo – wieś w woj. zachodniopomorskim, w pow. choszczeńskim, w gminie Drawno
  • Chomętowo – wieś w woj. zachodniopomorskim, w pow. gryfickim, w gminie Trzebiatów
  • Chomętowo – wieś w woj. zachodniopomorskim, w pow. świdwińskim, w gminie Brzeżno

Wikipedia


chomiak

nazwisko


SJP.pl

Chomiak – szczyt o wysokości 1544 m n.p.m. znajdujący się na Ukrainie w masywie Gorganów, które są częścią Beskidów Wschodnich.

Ze szczytu widać sąsiednie góry i grzbiety: Syniak i Doboszanka (na północnym zachodzie), Jawornik (na północy), Liśniów (na wschodzie), a następnie grzbiet Rokiety z Łysiną Kosmacką. Na południowym wschodzie widać masyw Czarnohora z Howerlą. Najbliższe wsie to Tatarów i Polanica.

Wikipedia


chomiakow

nazwisko


SJP.pl


chomice

Chomice – wieś w Polsce położona w województwie podlaskim, w powiecie wysokomazowieckim, w gminie Sokoły.

W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa łomżyńskiego.

Wierni kościoła rzymskokatolickiego należą do parafii Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny w Waniewie.

Wikipedia


chomicki

nazwisko


SJP.pl

  • Antoni Chomicki (1909-1993) – ksiądz
  • Tadeusz Chomicki (ur. 1962) – socjolog
  • Wadim Chomicki (ur. 1982) – hokeista
  • Włodzimierz Chomicki (1878-1953) – piłkarz

Wikipedia


chomicz

nazwisko


SJP.pl

Chomicz – nazwisko.

Wikipedia


chomiczak

rodzaj gryzoni z podrodziny chomików


SJP.pl

Chomiczak (Cricetulus) – rodzaj ssaków z podrodziny chomików (Cricetinae) w obrębie rodziny chomikowatych (Cricetidae).

Wikipedia


chomiczek

1. ssak z podrodziny chomików, np. chomiczek syryjski;
2. zdrobnienie od: chomik


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy

 (1.1) pot. pieszcz. o chomiku

 (1.2) zool. nieduży gryzoń z rodzaju nazwa systematyczna|Mesocricetus|Nehring|ref=tak.;

Wiktionary

Mesocricetini – monotypowe plemię ssaków z podrodziny chomików (Cricetinae) w obrębie rodziny chomikowatych (Cricetidae).

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Zrób porządek chomiczkowi w klatce, bo już czuć.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. chomiczak mzw., chomiczka ż., chomicznik mzw., chomik mzw., chomikarstwo n., chomiki lm nm., chomikowanie n., chomikowate lm nm., zachomikowanie n.

 czas. chomikować ndk., zachomikować dk.

 przym. chomikowy, chomikarski, chomikowaty, chomiczy

Wiktionary


chomicznik

rodzaj ssaków z podrodziny chomików


SJP.pl

Chomicznik (Phodopus) – rodzaj ssaków z podrodziny chomików (Cricetinae) w obrębie rodziny chomikowatych (Cricetidae).

Wikipedia


chomiczówka

osiedle i obszar na warszawskich Bielanach


SJP.pl

Chomiczówka – osiedle i obszar MSI w dzielnicy Bielany w Warszawie.

Wikipedia


chomiczy

chomik; chomikowy


SJP.pl


chomik

1. gryzoń niewielkich rozmiarów z rodziny chomikowatych
2. żartobliwie o człowieku namiętnie gromadzącym zapasy


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy

 (1.1) zool. gryzoń z rodziny nazwa systematyczna|Cricetidae|G. Fischer|ref=tak.;

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (2.1) przen. pot. osoba, która gromadzi dużo niepotrzebnych rzeczy

 (2.2) pot. żart. homoseksualista

Wiktionary

  • chomiki (Cricetinae) – podrodzina gryzoni z rodziny chomikowatych
  • chomik – rodzaj ssaków z podrodziny chomików (Cricetinae) w obrębie rodziny chomikowatych
    • chomik bałkański (chomiczak szary, Cricetulus migratorius) – pochodzący z Europy gatunek chomiczaka
    • chomik Campbella (Phodopus campbelli) – krótkoogonowy chomik karłowaty
    • chomik chiński, chiński chomik pręgowany (Cricetulus griseus) – gatunek karłowatego chomika
    • chomik dżungarski (Phodopus sungorus) – gatunek karłowatego chomika
    • chomik europejski (Cricetus cricetus) – największy gatunek chomika
    • chomik Roborowskiego (Phodopus roborovskii) – najmniejszy przedstawiciel chomików karłowatych
    • chomik stepowy (Cricetulus barabensis) – gatunek chomika karłowatego
    • chomiczek syryjski (chomik syryjski, Mesocricetus auratus) – gatunek dziko żyjącego chomika
    • chomik turecki (Mesocricetus brandti) – gryzoń z rodziny chomikowatych, spokrewniony z chomikiem syryjskim

    Wikipedia

    Przykłady

     (1.1) Bardzo lubię zwierzęta - mam dwie jaszczurki, dwie żaby, chomika, psa, rybki i kota.

    Wiktionary

    Wymowa:

    IPA: ˈxɔ̃mʲik, AS: χõmʹik

    Wiktionary

    Powiązane:

     rzecz. chomiczak mzw., chomiczek mzw., chomikarstwo n., chomikowanie n., zachomikowanie n., chomiczka ż.

    :: zdrobn. chomiczek mzw., chomiś mzw.

     czas. chomikować ndk., zachomikować dk.

     przym. chomikowy, chomikarski, chomikowaty, chomiczy

    Wiktionary

    Synonimy:

     (1.1) daw. chomiak, daw. krzeczek, daw. skrzeczek, daw. skrzek

     (2.2) gej; pot. ciepły brat, pedzio; środ. czajnik; pogard. pot. cieplak, pedalarz, pedalista, pedryl

    Wiktionary


chomikarski

tyczący się chomikarstwa


SJP.pl


chomikarstwo

skłonność do chomikowania


SJP.pl


chomiki

1. gryzoń niewielkich rozmiarów z rodziny chomikowatych
2. żartobliwie o człowieku namiętnie gromadzącym zapasy


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj niemęskoosobowy, liczba mnoga

 (1.1) syst. zool. nazwa systematyczna|Cricetinae|G. Fischer|ref=tak., podrodzina gryzoni z rodziny chomikowatych;

 (1.2) zwisające torebki tłuszczowe twarzy osób starszych

forma rzeczownika.

 (2.1) M., B. i W. lm. od: chomik

 (2.2) M. i W. lm. od: chomik (forma deprecjatywna)

Wiktionary

Chomiki (Cricetinae) – podrodzina gryzoni z rodziny chomikowatych (Cricetidae).

Do rodziny chomikowatych zalicza się blisko 300 gatunków. Mysz domowa, myszarka leśna, suwak mongolski i inne myszowate są dalekimi krewnymi chomików. Jako zwierzęta domowe hodowane bywają: chomiczek syryjski, chomicznik malutki, Cricetulus barabensis griseus, chomicznik dżungarski i chomicznik zabajkalski.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Podrodzina chomików obejmuje gatunki występujące w Eurazji.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. chomiczak mzw., chomiczek mzw., chomiczka ż., chomicznik mzw., chomik mzw., chomikarstwo n., chomikowanie n., chomikowate lm nm., zachomikowanie n.

 czas. chomikować ndk., zachomikować dk.

 przym. chomikowy, chomikarski, chomikowaty, chomiczy

Wiktionary


chomikować

potocznie:
1. gromadzić coś na zapas;
2. umieszczać plik na portalu chomikuj.pl;
3. chomikować się - ukrywać się, chować się


SJP.pl

czasownik

 (1.1) pot. żart. lub pejor. gromadzić coś w nadmiernej ilości, robiąc niepotrzebne zapasy

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. chomikowanie n., chomik m., chomiczek mzw., chomiki nmos.

 czas. zachomikować

Wiktionary


chomikowanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) pot. przetrzymywanie czegoś w nadmiernej ilości, na zapas

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. chomik m., chomikarstwo n., chomiczek mzw., chomiki nmos.

 czas. chomikować ndk.

 przym. chomikarski, chomikowy, chomikowaty

 przysł. chomikowato

Wiktionary


chomikowate

1. przypominający chomika
2. o cechach chomikowatych (rodzina gryzoni)


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj niemęskoosobowy, liczba mnoga

 (1.1) syst. zool. nazwa systematyczna|Cricetidae|Fischer|ref=tak., rodzina ssaków z rzędu gryzoni;

Wiktionary

Chomikowate (Cricetidae) – rodzina ssaków z podrzędu Supramyomorpha w obrębie rzędu gryzoni (Rodenta). Są to niewielkie zwierzęta o krępym ciele, prowadzące przede wszystkim naziemny tryb życia, lecz także nadrzewny, podziemny czy ziemnowodny.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Do chomikowatych zaliczanych jest 6 podrodzin, około 112 rodzajów i 580 gatunków.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. chomik mzw., chomiczek mzw., chomiki nmos.

 przym. chomikowy, chomikarski, chomikowaty, chomiczy

Wiktionary


chomikowaty

1. przypominający chomika
2. o cechach chomikowatych (rodzina gryzoni)


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) przypominający chomika

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. chomik mos./mzw.

Wiktionary


chomikowy

chomik; chomiczy


SJP.pl


chomiński

nazwisko


SJP.pl

Osoby o tym nazwisku:

  • Ignacy Chomiński – polski dworzanin, urzędnik, poseł na Sejm
  • Józef Michał Chomiński – polski muzykolog, pedagog, teoretyk muzyki

Wikipedia


chomiuk

nazwisko


SJP.pl


chomla

dawniej ozdoba noszona na głowie, podtrzymująca włosy


SJP.pl


chomofit

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) bot. roślina korzystająca z warstewki gleby na powierzchni skały

Wiktionary


chomolec

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) ryb. drzewo w końcu skrzydeł niewodu

Wiktionary


chomski

nazwisko


SJP.pl


chomsky

nazwisko


SJP.pl

Wikipedia


chon

[czytaj: czon]
1. jedna setna wona, południowokoreańskiej jednostki monetarnej; jeon;
2. jedna setna wona, północnokoreańskiej jednostki monetarnej; jun


SJP.pl

  • Justin Chon – amerykański aktor
  • Agata Chŏn Kyŏng-hyŏb – koreańska męczennica, święta katolicka

Wikipedia


chonaksowate

rodzina morskich, drapieżnych ryb


SJP.pl

Chonaksowate (Chaunacidae) – niewielka rodzina morskich, drapieżnych ryb żabnicokształtnych (Lophiiformes). Niektóre gatunki są poławiane jako ryby konsumpcyjne.

Wikipedia


chonaksowaty

o cechach chonaksowatych (rodzina ryb)


SJP.pl


chondra

drobne, kuliste skupienie krzemianów krystalicznych


SJP.pl


chondriom

w biologii: ogół mitochondriów znajdujących się w komórce


SJP.pl

Chondriom – zestaw wszystkich mitochondriów znajdujących się w pojedynczej komórce eukariotycznej.

Wikipedia


chondriosom

twór nitkowaty, pałeczkowaty lub ziarnisty, znajdujący się w komórkach roślinnych i zwierzęcych, dostarczający komórce energii, dzięki zachodzącym w nim procesom biochemicznym; mitochondrium


SJP.pl

Mitochondrium (w liczbie mnogiej mitochondria) – otoczone dwiema błonami organellum, obecne w większości komórek eukariotycznych. Nazwa pochodzi od greckiego μίτος (mítos) – „nić” oraz χονδρίον (chondríon) – „ziarenko”.

Wikipedia


chondroblast

komórka chrząstkotwórcza


SJP.pl

Chondroblast, komórka chrząstkotwórcza – komórka wytwarzająca substancję międzykomórkową tkanki chrzęstnej. Chondroblasty są czynne w okresie budowy i regeneracji chrząstki, potem przekształcające się w chondrocyty. Zachowują zdolność do podziału.

Wikipedia


chondrocyt

komórka tkanki chrzęstnej


SJP.pl

Chondrocyt – komórka tkanki chrzęstnej, powstająca z chondroblastu. Chondrocyty znajdują się w jamkach, zanurzone w macierzy międzykomórkowej, zwanej chondryną.

Wikipedia


chondrodysplastyczny

chondrodysplazja


SJP.pl

Patrz:

chondrodysplazja

chondrodysplazja

choroba wrodzona, której istotą jest zaburzenie kostnienia śródchrzęstnego, jedna z najczęstszych przyczyn karłowatości (niskiego wzrostu) u ludzi; achondroplazja, chondrodystrofia, karłowatość chondrodystroficzna


SJP.pl


chondrodystrofia

choroba wrodzona, której istotą jest zaburzenie kostnienia śródchrzęstnego, jedna z najczęstszych przyczyn karłowatości (niskiego wzrostu) u ludzi; chondrodysplazja, achondroplazja, karłowatość chondrodystroficzna


SJP.pl

Achondroplazja, chondrodystrofia – genetycznie uwarunkowana, wrodzona choroba (o dziedziczeniu autosomalnym dominującym) prowadząca do nieprawidłowego kostnienia śródchrzęstnego, co powoduje zaburzenie rozwoju pewnych kości w organizmie i karłowatość.

Wikipedia


chondrodystroficzny

chondrodystrofia


SJP.pl

Patrz:

chondrodystrofia

chondrografia

w medycynie: obrazowanie lub opis tkanki chrzęstnej


SJP.pl


chondrograficzny

chondrografia


SJP.pl

Patrz:

chondrografia

chondrokalcynoza

wytworzenie się złogów soli wapnia w obrębie stawów


SJP.pl

Chondrokalcynoza (dna rzekoma, łac. chondrocalcinosis, ang. chondrocalcinosis, calcium pyrophosphate dihydrate deposition disease, pseudogout) – choroba zaliczana do grupy reumatycznych, której przyczyną są kryształy dwuwodnego pirofosforanu wapnia odkładające się w chrząstkach stawowych i obecne w płynie stawowym. Doprowadza to do ostrego stanu zapalnego zajętego stawu, który swoimi cechami i przebiegiem przypomina dnę moczanową, stąd dawna nazwa chondrokalcynozy - dna rzekoma.

Wikipedia


chondrologia

nauka o chrząstkach


SJP.pl


chondrologiczny

przymiotnik od: chondrologia


SJP.pl


chondromalacja

proces chorobowy prowadzący do utraty elastyczności chrząstki, jej rozmiękania i w konsekwencji niszczenia


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) med. choroba prowadząca do destrukcji tkanki chrzęstnej, najczęściej występująca w obrębie stawu kolanowego;

Wiktionary

Chondromalacja (rozmiękanie chrząstki w tłumaczeniu dosłownym) – choroba prowadząca do destrukcji tkanki chrzęstnej. Występuje najczęściej w obrębie stawu kolanowego. Zmiany dotykające chrząstki rzepki i przeciwległych kłykci uda charakteryzują się rozwłóknieniem, powstaniem szczelin i erozją doprowadzającą w konsekwencji do zmian zwyrodnieniowych stawu rzepkowo–udowego. Czynnikami predysponującymi do choroby zwyrodnieniowej stawu kolanowego są: urazy, zaburzenia osi kończyny i wysoki wzrost.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ˌxɔ̃ndrɔ̃maˈlat͡sʲja, AS: χõndrõmalacʹi ̯a

Wiktionary

Powiązane:

 przym. chondromalacyjny

Wiktionary


chondron

jednostka strukturalna tkanki chrzęstnej


SJP.pl

Chondron – zasadochłonne terytorium chrzęstne. Jest to jednostka strukturalna tkanki chrzęstnej. Chondron obejmuje grupę izogeniczną – 2-5 chondrocytów w jamce chrzęstnej (wspólna torebka) oraz otaczającą ją substancję podstawową – chondromukoid i włókna białkowe. Pomiędzy chondronami znajduje się substancja międzyterytorialna.

Wikipedia


chondrotropina

hormon wzrostowy wytwarzany w przednim płacie przysadki mózgowej; somatotropina


SJP.pl


chondryna

istota międzykomórkowa wraz z rozmieszczonymi w niej elementami włóknistymi, tworząca tkankę chrzęstną; chrząstnik, chondromukoid


SJP.pl

Chondryna – macierz pozakomórkowa, tworząca tkankę chrzęstną. W chondrynie zanurzone są elementy komórkowe (chondrocyty) oraz białkowe włókna.

Wikipedia


chondryt

meteoryt kamienny składający się głównie z oliwinu i piroksenów


SJP.pl

Chondryt – meteoryty kamienne składające się głównie z oliwinu i piroksenów. Ich nazwa pochodzi stąd, że większość zawiera chondry, czyli drobne, najczęściej zbudowane promieniście, kuliste skupienia krystaliczne (chondr nie mają niektóre chondryty węgliste).

Wikipedia


chongqing

[czytaj: CZONKcing] miasto w Chinach; Czungcing


SJP.pl

Chongqing (chiń. upr. 重庆; chiń. trad. 重慶; pinyin Chóngqìng; [ʈʂʰǔŋ tɕʰîŋ]) – miasto w środkowych Chinach, jedno z czterech miast wydzielonych Chińskiej Republiki Ludowej. Powstało po wydzieleniu z terytorium prowincji Syczuan w 1997 roku. Cała jednostka administracyjna liczyła w 2010 roku 28 846 170 mieszkańców, z czego samo miasto Chongqing zamieszkiwało 6 263 790 osób.

Wikipedia


chonsu

bóstwo egipskie, patron księżyca, opiekun chorych oraz przyszłych matek


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy, nazwa własna

 (1.1) mitegip. staroegipski bóg księżyca czczony w Tebach;

Wiktionary

Chonsu (eg. Ḫnsw, dosł. „Wędrowiec”) – tebański bóg Księżyca.

Funkcje i atrybuty przejął od hermopolitańskiego Thota. W Tebach uważany był za syna Amona i Mut. Związany był także z kultami Szu i Horusa, a u schyłku Nowego Państwa zyskał aspekt boga-uzdrowiciela. W okręgu Amona w Karnaku miał własną świątynię.

Wikipedia


chop

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) gw-pl|Górny Śląsk. mężczyzna

 (1.2) gw-pl|Górny Śląsk. mąż

Wiktionary

Po

Wikipedia


chopeniana

[czytaj: szopeniana] wszystko, co dotyczy życia i twórczości Szopena; szopeniana, chopiniana


SJP.pl


chopin

1. [czytaj: szopen] nazwisko francuskie;
2. [czytaj: szołpen] nazwisko amerykańskie


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna

 (1.1) astr. planetoida o numerze 3784, znajdująca się w głównym pasie asteroid;

Wiktionary

Osoby noszące nazwisko Chopin
  • Emilia Chopin (1812–1827) – siostra Fryderyka Chopina
  • Fryderyk Chopin (1810–1849) – polski kompozytor i pianista
  • Henri Chopin (1922–2008) – francuski poeta
  • Kate Chopin (1850–1904) – amerykańska pisarka
  • Mikołaj Chopin (1771–1844) – ojciec Fryderyka Chopina
  • Tekla Justyna Chopin (1782–1861) – matka Fryderyka Chopina

Wikipedia

Przykłady

składnia.

kolokacje.

synonimy.

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

 rzecz. chopiniada ż., szopeniada ż., chopiniana nmos., szopeniana nmos., chopinista m., szopenista m., chopinistka ż., szopenistka ż., chopinistyka ż., szopenistyka ż.

 przym. chopinowski, szopenowski, Chopinowski, Szopenowski

frazeologia.

 wulg. pieprzenie o Chopinie / pierdolenie o Chopinie

etymologia.

 od nazwiska muzyka Fryderyka Chopina

uwagi.

tłumaczenia.

* angielski: (1.1) Chopin

* francuski: (1.1) Chopin

* niderlandzki: (1.1) Chopin m.

* nowogrecki: (1.1) Σοπέν

* rosyjski: (1.1) Шопен m.

* ukraiński: (1.1) Шопе́н m.

źródła.

== Chopin (język angielski.) ==

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik

 (1.1) muz. muzyka Szopena

odmiana.

przykłady.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. chopiniada ż., szopeniada ż., chopiniana nmos., szopeniana nmos., chopinista m., szopenista m., chopinistka ż., szopenistka ż., chopinistyka ż., szopenistyka ż.

 przym. chopinowski, szopenowski, Chopinowski, Szopenowski

Wiktionary

Synonimy:

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

 rzecz. chopiniada ż., szopeniada ż., chopiniana nmos., szopeniana nmos., chopinista m., szopenista m., chopinistka ż., szopenistka ż., chopinistyka ż., szopenistyka ż.

 przym. chopinowski, szopenowski, Chopinowski, Szopenowski

frazeologia.

 wulg. pieprzenie o Chopinie / pierdolenie o Chopinie

etymologia.

 od nazwiska muzyka Fryderyka Chopina

uwagi.

tłumaczenia.

* angielski: (1.1) Chopin

* francuski: (1.1) Chopin

* niderlandzki: (1.1) Chopin m.

* nowogrecki: (1.1) Σοπέν

* rosyjski: (1.1) Шопен m.

* ukraiński: (1.1) Шопе́н m.

źródła.

== Chopin (język angielski.) ==

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik

 (1.1) muz. muzyka Szopena

odmiana.

przykłady.

składnia.

kolokacje.

synonimy.

Wiktionary


chopinada

[czytaj: szopenada] okazjonalizm: koncert z muzyką Szopena; chopiniada, szopeniada


SJP.pl


chopiniada

[czytaj: szopeniada] okazjonalizm: koncert z muzyką Szopena; chopinada, szopeniada


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) muz. wydarzenie muzyczne (koncert, festiwal, itp.), podczas którego słucha się muzyki Chopina

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Miasto zobowiązało się do organizowania raz na trzy lata sierpniowej chopiniady w muszli koncertowej.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Chopin m./ż.

 przym. chopinowski, Chopinowski

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) szopeniada

Wiktionary


chopiniana

[czytaj: szopiniana, szopeniana] wszystko, co dotyczy życia i twórczości Szopena; szopeniana, chopeniana


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj niemęskoosobowy, liczba mnoga

 (1.1) liter. autografy i dokumenty dotyczące Fryderyka Chopina

 (1.2) druk. księg. wydawnictwa związane z Fryderykiem Chopinem i jego twórczością

Wiktionary

Chopiniana – neoromantyczny balet Michaiła Fokina w I akcie do muzyki zbioru utworów fortepianowych Fryderyka Chopina, znany również pod tytułem Sylfidy.

Pierwotna wersja choreograficzna Michaiła Fokina, nigdy potem nie wystawiana, pojawiła się 10 lutego 1907 na scenie Teatru Maryjskiego w Petersburgu. Nosiła początkowo tytuł Tańce do muzyki Chopina i była dość niejednolitą stylistycznie suitą baletową do muzyki 5 utworów Fryderyka Chopina w wersji orkiestrowej Aleksandra Głazunowa. Wykorzystywała następujące kompozycje muzyczne:

  • Polonez A-dur op. 40 nr 1,
  • Nokturn F-dur op. 15 nr 1,
  • Mazurek cis-moll op. 50 nr 3,
  • Walc cis-moll op. 64 nr 2,
  • Tarantela As-dur op. 43;

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Hrabiemu udało się zebrać sporą liczbę chopinianów.

 (1.2) W tej księgarni kupisz ostatnie chopiniana.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Chopin m.

 przym. chopinowski, Chopinowski

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) szopeniana

 (1.2) szopeniana

Wiktionary


chopinista

[czytaj: szopenista] szopenista;
1. pianista specjalizujący się w wykonywaniu dzieł Chopina;
2. znawca twórczości Chopina


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) muz. muzyk wyspecjalizowany w wykonywaniu utworów Fryderyka Chopina

 (1.2) muz. znawca twórczości Fryderyka Chopina

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) W hotelu już zatrzymało się kilku chopinistów, bo za tydzień rozpoczynają się przesłuchania.

 (1.2) Jej wykładowca z muzykologii był wybitnym chopinistą.

Wiktionary

Powiązane:

 przym. chopinowski, Chopinowski

 rzecz. Chopin mrz.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) szopenista

 (1.2) szopenista

Wiktionary


chopinistka

chopinista [czytaj: szopenistka]; szopenistka


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) muz. pianistka wyspecjalizowany w wykonywaniu utworów Fryderyka Chopina

 (1.2) muz. znawczyni twórczości Fryderyka Chopina

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Chopin mrz.

 przym. chopinowski, Chopinowski

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) szopenistka

 (1.2) szopenistka

Wiktionary


chopinistyka

[czytaj: szopenistyka] szopenistyka;
1. nauka gry utworów Chopina;
2. sposób interpretacji utworów Chopina


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) muz. ćwiczenie się w wykonywaniu utworów Fryderyka Chopina

 (1.2) muz. sposób interpretacji utworów Fryderyka Chopina

Wiktionary

Przykłady

 (1.2) Duszniki wyznaczają trendy chopinistyki światowej.

Wiktionary

Powiązane:

 przym. chopinowski, Chopinowski

 rzecz. Chopin mrz.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) szopenistyka

 (1.2) szopenistyka

Wiktionary


chopinizm

[czytaj: szopenizm] ogół cech charakterystycznych dla muzyki Chopina


SJP.pl


chopinograf

[czytaj: szopenograf] muzykolog specjalizujący się w analizie i opisie muzyki Chopina


SJP.pl


chopinolog

[czytaj: szopenolog] muzykolog, znawca twórczości Chopina; szopenolog


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) muz. muzykolog badający twórczość i życie Fryderyka Chopina

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Na tej półce znajdziesz książki wybitnych chopinologów.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. chopinologia ż.

 przym. chopinologiczny

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) szopenolog

Wiktionary


chopinologia

[czytaj: szopenologia] badania nad twórczością Fryderyka Chopina; szopenologia


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) muz. nauka o życiu i twórczości Fryderyka Chopina

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. chopinolog m.

 przym. chopinologiczny, Chopinowski

Wiktionary


chopinologiczny

dotyczący chopinologii


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z chopinologią

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Klaudia wzięła udział w sympozjum chopinologicznym w Pile.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. chopinologia ż., chopinolog m.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) szopenologiczny

Wiktionary


chopinolożka

chopinolog


SJP.pl

Patrz:

chopinolog

chopinowski

[czytaj: szopenowski] taki, jak u Chopina, charakterystyczny dla muzyki Chopina; szopenowski


SJP.pl

przymiotnik dzierżawczy

 (1.1) należący do Chopina

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Chopin mrz., chopinistyka ż., chopinologia ż., chopinista mos., chopinistka ż., chopiniada ż., chopiniana nmos.

 przym. chopinowski

Wiktionary


chopinowy

[czytaj: szopenowy] przymiotnik dzierżawczy - należący do Chopina (Szopena) lub z nim związany; Szopenowy, Chopinowski, Szopenowski


SJP.pl


chopior

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna

 (1.1) geogr. hydron. rzeka w Rosji, lewy dopływ Donu;

Wiktionary

Chopior (ros. Хопёр) – rzeka w Rosji. Lewy dopływ Donu.

  • Długość: 979 km
  • Powierzchnia dorzecza: 61,1 tys. km²

Większe miasta położone nad rzeką: Bałaszow, Nowochopiorsk, Uriupinsk.

Wikipedia


chopper

[czytaj: czoper] rodzaj przerobionego motocykla


SJP.pl

Osoby:

  • Chopper Harris – były angielski piłkarz
  • Chopper Read – australijski przestępca

Zwierzęta :

  • Chopper – zwyczajowa angielska nazwa ryby lufar

Narzędzia i urządzenia:

  • Chopper (tasak) – narzędzie do rąbania mięsa, topór
  • Chopper – otoczakowe narzędzie kamienne dawnych form praludzkich
  • Chopper (motocykl) – przerobiony motocykl
  • Chopper (przerywacz prądu stałego, przetwornica DC-DC) – układ energoelektroniczny zmieniający wartość napięcia stałego.
  • Raleigh Chopper – rowery stylizowane na motocykle, bardzo popularne w Wielkiej Brytanii po 1970 r.
  • Chopper - inaczej selektor neutronów

Wikipedia


chopperowy

chopper [czytaj: czoperowy]


SJP.pl


chór

1. zespół śpiewaków;
2. śpiew zbiorowy; utwór śpiewany zbiorowo;
3. część kościoła przeznaczona dla zespołu śpiewaczego


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) muz. zespół muzyczny składający się z wokalistów;

 (1.2) utwór napisany do wykonywania przez chór (1.1)

 (1.3) miejsce na scenie lub w świątyni przeznaczone dla chóru (1.1), także dla instrumentów

 (1.4) archit. prezbiterium

 (1.5) hist. teatr. grupa osób wykonująca zbiorowe recytacje lub śpiewy;

 (1.6) przen. grupa zgodnych ze sobą osób

Wiktionary

Chór – zespół muzyczny składający się z wokalistów wykonujący utwór jedno- lub wielogłosowy, a cappella bądź z akompaniamentem. Najczęściej prowadzony przez dyrygenta lub chórmistrza (kierownika chóru).

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Na koncercie zaśpiewa chór uniwersytecki.

 (1.2) Bardzo piękna jest partia chóru w Requiem Mozarta.

 (1.3) W kościele z chóru bardzo dobrze widać ołtarz.

 (1.4) W chórze katedry umieszczono krzesło dla papieża.

 (1.6) Przy każdym naszym nowym pomyśle od razu odzywa się chór sceptyków.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: xur, AS: χur

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. chórzysta m., chórzystka ż., chorał m., chóralistyka ż.

:: zdrobn. chórek m.

 przym. chóralny, chórowy

 przysł. chóralnie, chórem

Wiktionary

Synonimy:

 (1.3) empora, orchestra

Wiktionary


chor.

skrót od: chorąży (odczytywany jako cały, odmienny wyraz)


SJP.pl

skrót

 (1.1) = wojsk. chorąży

Wiktionary

Język serbsko-chorwacki, serbochorwacki (serb.-chorw. српскохрватски / srpskohrvatski) – kontrowersyjny termin określający byty językowe używane przez Serbów, Chorwatów, Czarnogórców i Boszniaków. W ujęciu tradycyjnym obejmuje on dialekty sztokawskie, kajkawskie, czakawskie i torlackie należące do południowej gałęzi języków słowiańskich, wydzielone z miejscowego kontinuum dialektalnego na podstawie granic etnicznych i standaryzacyjnych.

Wikipedia

Powiązane:

 skr. pchor., podchor.

Wiktionary


chora

kobieta chorująca, dotknięta chorobą


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) med. kobieta dotknięta chorobą

forma przymiotnika.

 (2.1) ż. lp. od: chory

Wiktionary

Chora (tur. Kariye Camii, gr. ἡ Ἐκκλησία του Ἅγιου Σωτῆρος ἐν τῃ Χώρᾳ) – meczet w Stambule w Turcji, a w przeszłości kolejno świątynia chrześcijańska, meczet i muzeum. Usytuowany w dystrykcie Edirnekapı. Znajdował się on poza murami miejskimi, stąd jego nazwa: „Kościół za murami” lub „Kościół na wsi”, czyli właśnie Chora.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Lekarze podjęli decyzję o przewiezieniu chorej do kliniki, bo to ciężki przypadek.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. choroba ż., choróbsko n., schorzenie n., chorowanie n., zachorowanie n.

:: fm. chory m.

 czas. chorować ndk., zachorować dk.

 przym. chory, chorowity, chorobliwy

 przysł. chorowicie, chorobliwie

 wykrz. choroba

Wiktionary


chorągiew

1. barwna tkanina przytwierdzona do drzewca, często z godłem państwa lub jakiejś organizacji; flaga, sztandar;
2. nadrzędna jednostka organizacyjna w harcerstwie;
3. dawniej: podstawowa jednostka organizacyjna wojska


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) przytwierdzony do drzewca płat tkaniny o określonych barwach i godłach, ozdobiony haftem, będący znakiem państwa, miasta, oddziału wojskowego, organizacji społecznej, politycznej, itp.;

 (1.2) harc. terytorialna jednostka organizacyjna w harcerstwie obejmująca zwykle obszar województwa;

 (1.3) hist. w dawnej Polsce: oddział żołnierzy, podstawowa jednostka organizacyjno-taktyczna, głównie jazdy, odpowiadająca obecnej kompanii;

 (1.4) kynol. dłuższe włosy występujące u niektórych ras psów na spodniej stronie ogona;

Wiktionary

  • chorągiew (weksylologia)
  • chorągiew (harcerstwo)
  • chorągiew (wojsko)
  • chorągiew (kynologia)

Wikipedia

Wymowa:

IPA: xɔˈrɔ̃ŋʲɟɛf, AS: χorõŋʹǵef

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. chorąży m., chorążyc m., chorążowic m., chorągwiarz m., chorążyna ż., chorąża ż., chorążanka ż., chorążostwo n.

:: zdrobn. chorągiewka ż.

 czas. chorążować

 przym. chorągwiany, chorągiewny, chorągiewkowaty

Wiktionary


chorągiewka

1. mała chorągiew;
2. górna część pióra ptaka zbudowana z włosków nazywanych promykami


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) zdrobn. od chorągiew

 (1.2) mała chorągiew

 (1.3) muz. w pisowni nut, falująca kreska pisana po obok kreski pionowej oznaczająca długość trwania nuty

 (1.4) ornit. część ptasiego pióra o płaskiej powierzchni po obu stronach stosiny

Wiktionary

  • chorągiew (weksylologia) – płat materiału
  • chorągiewka (lotnictwo) – ustawienie łopat śmigła
  • chorągiewka – część ptasiego pióra
  • Chorągiewka – przysiółek w woj. kujawsko-pomorskim, w pow. toruńskim, w gminie Wielka Nieszawka
  • chorągiewka – dawny typ kierunkowskazu (kierunkowskaz ramieniowy)
  • chorągiewka rowerowa

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Dziewczynka trzyma chorągiewkę.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. chorąży m., chorążyc m., chorążowic m., chorągwiarz m., chorążyna ż., chorąża ż., chorążanka ż., chorągiew ż., chorążostwo n.

 czas. chorążować

 przym. chorągwiany, chorągiewny, chorągiewkowaty

Wiktionary

Synonimy:

 (1.2) flaga, banderola, proporczyk, sygnałówka

Wiktionary


chorągiewkowaty

przypominający kształtem chorągiewkę


SJP.pl


chorągiewny

dawniej: związany z chorągwią, podstawową jednostką organizacyjną wojska


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) daw. hist. wojsk. związany z chorągwią (oddziałem żołnierzy w dawnej Polsce)

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Każdy z nich używał osobnej stannicy, czyli znaku chorągiewnego, wyobrażającego runę wiązaną, z dwóch run skandynawskich złożoną.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. chorążyna ż., chorążyc mos., chorąży mos., chorążowic m., chorążanka ż., chorągwiarz mos., chorągiew ż., chorągiewka ż.

 przym. chorągwiany

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) chorągwiany

Wiktionary


chorągwiany

chorągiew


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z chorągwią (przytwierdzonym do drzewca płatem tkaniny)

 (1.2) harc. związany z chorągwią (jednostką organizacyjną w harcerstwie)

 (1.3) hist. wojsk. związany z chorągwią (oddziałem żołnierzy w dawnej Polsce)

Wiktionary

Patrz:

chorągiew

Przykłady

 (1.1) Chorągwiane drzewce w potężnych łapach Bartka zmieniło się teraz w jakieś piekielne cepy.

 (1.2) Byłam ostatnio przez chwilę na warsztatach dla szefów chorągwianych inspektoratów ratowniczych, akurat trwały prezentacje inspektoratów.

 (1.3) A cóżeśmy, autorament, zawinili, że koło chorągwiane waćpana zgubiło, a waćpan sam siebie znalazłeś między nami?

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. chorążyna ż., chorążyc mos., chorąży mos., chorążowic m., chorążanka ż., chorągwiarz mos., chorągiew ż., chorągiewka ż.

 przym. chorągiewny

Wiktionary

Synonimy:

 (1.3) daw. chorągiewny

Wiktionary


chorągwiarz

dawniej, rzadko: rycerz lub żołnierz wyznaczony do noszenia chorągwi swojej jednostki; chorąży


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) rzad. rycerz lub żołnierz noszący chorągiew swojej jednostki wojskowej

Wiktionary

Chorąży – nazwa stopnia w korpusie osobowym podoficerskim (do 2004 roku w osobnym korpusie chorążych). Do korpusu podoficerów należy młodszy chorąży, a do podoficerów starszych należą: chorąży, starszy chorąży i starszy chorąży sztabowy.

Wikipedia

Powiązane:

 rzecz. chorążyna ż., chorążyc mos., chorążowic m., chorążanka ż., chorąży mos., chorągiew ż., chorągiewka ż.

 przym. chorągwiany, chorągiewny, chorągiewkowaty

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) chorąży

Wiktionary


chorągwica

Chorągwica – wieś w Polsce, położona w województwie małopolskim, w powiecie wielickim, w gminie Wieliczka.

W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa krakowskiego.

Wikipedia


chorągwice

Chorągwice – wieś w Polsce położona w województwie dolnośląskim, w powiecie górowskim, w gminie Jemielno.

Wikipedia


chóralistyka

ogół zagadnień dotyczących muzyki chóralnej i działalności chórów


SJP.pl


chóralność

chóralny


SJP.pl

Patrz:

chóralny

chóralny

1. przeznaczony do śpiewania chórem;
2. stanowiący chór, np. zespół chóralny;
3. przenośnie o dźwiękach: zbiorowy, ogólny


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) interpretowany przez chór

 (1.2) stanowiący chór

 (1.3) przen. zbiorowy, ogólny

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. chór m., chóralistyka ż., chórmistrz mos., chórzysta mos., chórzystka ż.

 przym. chórowy

Wiktionary


chorasan

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna

 (1.1) geogr. hist. kraina historyczna w Azji Środkowej;

 (1.2) geogr. adm. dawna największa prowincja Iranu

Wiktionary

Chorasan (pers: خراسان) – kraina historyczna w Azji Środkowej, położona na terenie dzisiejszego wschodniego Iranu, zachodniego i środkowego Afganistanu oraz częściowo na terytorium Tadżykistanu, Turkmenistanu i Uzbekistanu. Nazwa krainy pochodzi od perskiego słowa oznaczającego „skąd słońce przybywa” i znana jest od czasów panowania Sasanidów.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Emir pochodził z Chorasanu, ze znakomitej i bogatej rodziny.

Wiktionary

Powiązane:

 przym. chorasański

Wiktionary


chorasański

przymiotnik od: Chorasan (historyczna kraina w Azji Środkowej)


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z Chorasanem, dotyczący Chorasanu

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Chorasan mrz.

Wiktionary


chorąża

1. kobieta nosząca chorągiew na jakichś uroczystościach;
2. kobieta mająca stopień wojskowy pomiędzy podoficerskim a oficerskim


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) kobieta niosąca chorągiew, wyznaczona do noszenia chorągwi

 (1.2) pot. kobieta mająca stopień wojskowy chorążego

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Chorąża polskiej reprezentacji nie wystąpiła w narodowych barwach, a jedynie z napisem "Poland" na swoim stroju.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. chorążyc m., chorążowic m., chorążyna ż., chorążanka ż., chorążostwo n.

:: fm. chorąży

 czas. chorążować

Wiktionary


chorążacki

przymiotnik

 (1.1) dotyczący chorążego

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. chorąży

Wiktionary


chorążanka

córka chorążego


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) przest. córka chorążego

Wiktionary

Chorążanka – wieś w Polsce położona w województwie lubelskim, w powiecie tomaszowskim, w gminie Tomaszów Lubelski.

W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa zamojskiego. 1 stycznia 1998 włączona do gminy Tomaszów Lubelski z gminy Jarczów.

Wikipedia

Powiązane:

 rzecz. chorąży m., chorążyc m., chorążowic m., chorągwiarz m., chorążyna ż., chorąża ż., chorągiewka ż., chorągiew ż., chorążostwo n.

 czas. chorążować

 przym. chorągwiany, chorągiewny, chorągiewkowaty

Wiktionary


chorążewicz

nazwisko


SJP.pl


chorążostwo

dawniej: urząd, godność chorążego


SJP.pl


chorążowic

rzeczownik, rodzaj męski

 (1.1) przest. wnuk chorążego

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. chorążanka ż., chorąży m., chorążyc m., chorągwiarz m., chorągiew ż., chorążyna ż., chorąża ż., chorągiewka ż.

 czas. chorążować

 przym. chorągwiany, chorągiewny, chorągiewkowaty

Wiktionary


chorąży

1. osoba nosząca chorągiew na jakichś uroczystościach;
2. wojskowy mający stopień pomiędzy podoficerskim a oficerskim;
3. propagator lub obrońca jakiejś idei;
4. dawny ziemski tytuł honorowy


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) wojsk. jeden ze stopni wojskowych; hist. również urząd i tytuł szlachecki;

 (1.2) osoba niosąca flagę, chorągiew

Wiktionary

Chorąży – nazwa stopnia w korpusie osobowym podoficerskim (do 2004 roku w osobnym korpusie chorążych). Do korpusu podoficerów należy młodszy chorąży, a do podoficerów starszych należą: chorąży, starszy chorąży i starszy chorąży sztabowy.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Do sali wszedł chorąży i krzyknął: Pobudka żołnierze!

Wiktionary

Wymowa:

IPA: xɔˈrɔ̃w̃ʒɨ, AS: χorõũ̯žy

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. chorążyc m., chorążowic m., chorągwiarz m., chorągiew ż., chorążyna ż., chorąża ż., chorągiewka ż., chorążanka ż., chorążostwo n.

 czas. chorążować

 przym. chorągwiany, chorągiewny, chorągiewkowaty, chorążacki

Wiktionary

Synonimy:

 (1.2) rzad. chorągwiarz

Wiktionary


chorążyc

dawniej: syn chorążego, rycerza lub żołnierza wyznaczonego do noszenia chorągwi jednostki wojskowej


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) przest. syn chorążego

Wiktionary

Chorąży – nazwa stopnia w korpusie osobowym podoficerskim (do 2004 roku w osobnym korpusie chorążych). Do korpusu podoficerów należy młodszy chorąży, a do podoficerów starszych należą: chorąży, starszy chorąży i starszy chorąży sztabowy.

Wikipedia

Powiązane:

 rzecz. chorąży m., chorążowic m., chorągwiarz m., chorągiew ż., chorążyna ż., chorąża ż., chorągiewka ż., chorążanka ż., chorążostwo n.

 czas. chorążować

 przym. chorągwiany, chorągiewny, chorągiewkowaty

Wiktionary


chorążyczewski

nazwisko


SJP.pl


chorążyna

żona chorążego


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) przest. żona chorążego

Wiktionary

Chorąży – nazwa stopnia w korpusie osobowym podoficerskim (do 2004 roku w osobnym korpusie chorążych). Do korpusu podoficerów należy młodszy chorąży, a do podoficerów starszych należą: chorąży, starszy chorąży i starszy chorąży sztabowy.

Wikipedia

Powiązane:

 rzecz. chorąży m., chorążyc m., chorążowic m., chorągwiarz m., chorągiew ż., chorąża ż., chorążanka ż., chorągiewka ż., chorążostwo n.

 czas. chorążować

 przym. chorągwiany, chorągiewny, chorągiewkowaty

Wiktionary


chorał

1. śpiew kościelny; utwór oparty na motywach kościelnych, liturgicznych;
2. utwór poetycki w podniosłym stylu i poważnym nastroju


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) muz. uroczysty wielogłosowy śpiew kościelny

 (1.2) muz. kościelny utwór muzyczny do wykonywania podczas nabożeństw

 (1.3) liter. podniosły utwór poetycki o poważnej tematyce

Wiktionary

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Melodie chorału stanowiły podstawę wielogłosowej muzyki średniowiecznej.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈxɔraw, AS: χorau̯

Wiktionary

Powiązane:

 przym. chorałowy

 rzecz. choralista mos., chór mrz., chórzysta mos.

Wiktionary


chorałowy

związany z chorałem


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) odnoszący się do chorału, związany z chorałem

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. choralista mos., chorał mrz.

Wiktionary


chorda

szkielet osiowy niższych strunowców, mający postać elastycznego pręta; struna grzbietowa


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) icht. anat. struna grzbietowa u ryb

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈxɔrda, AS: χorda

Wiktionary


chordofon

instrument muzyczny, w którym źródłem dźwięku jest drgająca struna; instrument strunowy


SJP.pl

Chordofony, instrumenty strunowe – grupa instrumentów muzycznych, w których źródłem dźwięku (wibratorem) są napięte, drgające struny. Struny mogą być pobudzane do drgań mechanicznie lub ręcznie (przez uderzanie, szarpanie palcami lub plektronem, pocieranie smyczkiem) oraz poprzez dęcie.

Określenia „chordofony” oraz „instrumenty strunowe” stosowane są zamiennie – obydwa wskazują tę samą grupę instrumentów.

Wikipedia


chordofonowy

przymiotnik od: chordofon


SJP.pl


chordometr

przyrząd do mierzenia częstotliwości drgań strun


SJP.pl


chordotonalny

w biologii: organ chordotonalny - narząd słuchu, czucia i równowagi, występujący u niektórych owadów; aparat chordotonalny, organ strunowy


SJP.pl


chorea

1. schorzenie ośrodkowego układu nerwowego; pląsawica;
2. w starożytnej Grecji: taniec w kole wraz ze śpiewem;
3. w średniowieczu: pieśń taneczna


SJP.pl

  • chorea – taniec praktykowany w starożytnej Grecji, wykonywany w kole, z towarzyszeniem śpiewu
  • chorea – taniec modny w XVI i XVII wieku, głównie chodzony, w rytmie parzystym
  • Stowarzyszenie Teatralne Chorea
  • pląsawica Huntingtona
  • pląsawica Sydenhama

Wikipedia


choreg

w starożytnej Grecji: obywatel, mający obowiązek zebrania i przygotowania chóru na igrzyska teatralne


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) staroż. teatr. muz. zamożny Grek zobowiązany do sfinansowania chóru widowisk teatralnych lub muzycznych;

Wiktionary

Choregia – w starożytnych Atenach jedna z form liturgii, czyli świadczeń bogatych obywateli na rzecz całego polis. Polegała na sfinansowaniu przygotowania i występu chóru podczas agonów teatralnych lub muzycznych.

Pierwotnie choregia (gr. choregía) oznaczała wyłącznie prowadzenie chóru (stąd choreg to dosłownie „przewodnik chóru”). Zapewne w 502/501 roku p.n.e. formalnie uznano ją za jedną z form liturgii, możliwe, że stało się to przy okazji wprowadzania nowej organizacji świąt w Atenach.

Wikipedia

Powiązane:

 rzecz. choregia ż.

 przym. choregiczny

Wiktionary


choregia

w starożytnej Grecji: wyposażenie i przygotowanie chórów na igrzyska teatralne


SJP.pl

Choregia – w starożytnych Atenach jedna z form liturgii, czyli świadczeń bogatych obywateli na rzecz całego polis. Polegała na sfinansowaniu przygotowania i występu chóru podczas agonów teatralnych lub muzycznych.

Pierwotnie choregia (gr. choregía) oznaczała wyłącznie prowadzenie chóru (stąd choreg to dosłownie „przewodnik chóru”). Zapewne w 502/501 roku p.n.e. formalnie uznano ją za jedną z form liturgii, możliwe, że stało się to przy okazji wprowadzania nowej organizacji świąt w Atenach.

Wikipedia


choregiczny

przymiotnik od: choregia


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) związany z choregią, dotyczący choregii

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. choreg m., choregia ż.

Wiktionary


choreiczny

chorej; trocheiczny


SJP.pl


chorej

w wierszach: stopa metryczna z sylaby akcentowanej i nieakcentowanej; trochej


SJP.pl


chórek

zdrobnienie od: chór


SJP.pl

Wokal wspierający – partie śpiewu harmonicznego wykonywane przez jednego lub więcej wokalistów (nazywanych potocznie chórkiem) wraz z głównym wykonawcą. Wokalista wspierający może również wykonywać początkową partię utworu, wprowadzając do głównego wykonania solisty. W muzyce rockowej i heavymetalowej rolę wokalisty wspierającego pełnią często gitarzyści rytmiczni, basiści lub perkusiści. W muzyce popowej towarzyszące wykonawcy chórki mogą również wykonywać proste układy choreograficzne.

Wikipedia


chórem

jednocześnie, razem, zbiorowo


SJP.pl


choreo-

przedrostek

 (1.1) oznaczający związek z tańcem

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) choreodram, choreoterapia, choreografka

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. chorea

Wiktionary


choreodram

pantomimiczny dramat baletowy


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) choreogr. teatr. dramat z elementami tańca

Wiktionary


choreograf

osoba wyspecjalizowana w tworzeniu choreografii


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) choreogr. realizator, reżyser tanecznego utworu scenicznego

Wiktionary

Choreografia (z gr. χορεία "taniec" i γραφή "pisać") – pierwotnie zajmowała się układem ruchów tanecznych w balecie, komponowaniem tańca, dziś pojęcie to rozszerzyło się na wszystkie dziedziny, w których ruch ludzki ma charakter artystyczny – na pokazowe walki, ruch gwiazd muzyki rozrywkowej, łyżwiarstwo figurowe czy gimnastykę artystyczną. Coraz częściej także choreograf – będąc odpowiednikiem kompozytora na etapie tworzenia, czy dyrygenta albo reżysera w teatrze operowym – układa sceny walk na potrzeby filmu.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ˌxɔrɛˈɔɡraf, AS: χoreograf

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. choreografia ż.

:: fż. choreografka ż.

 przym. choreograficzny

 przysł. choreograficznie

Wiktionary


choreografia

1. planowanie i nauczanie ruchu scenicznego;
2. układ ruchów w tańcu i sporcie;
3. w XVI-XVIII wieku: zapisywanie ruchów tanecznych przy pomocy specjalnych znaków


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) choreogr. sztuka, umiejętność komponowania układów tanecznych

 (1.2) kompozycja taneczna

 (1.3) zob. kinetografia.

Wiktionary

Choreografia (z gr. χορεία "taniec" i γραφή "pisać") – pierwotnie zajmowała się układem ruchów tanecznych w balecie, komponowaniem tańca, dziś pojęcie to rozszerzyło się na wszystkie dziedziny, w których ruch ludzki ma charakter artystyczny – na pokazowe walki, ruch gwiazd muzyki rozrywkowej, łyżwiarstwo figurowe czy gimnastykę artystyczną. Coraz częściej także choreograf – będąc odpowiednikiem kompozytora na etapie tworzenia, czy dyrygenta albo reżysera w teatrze operowym – układa sceny walk na potrzeby filmu.

Wikipedia

Przykłady

składnia.

kolokacje.

synonimy.

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

 rzecz. choreograf m., choreografka ż.

 przym. choreograficzny

 przysł. choreograficznie

frazeologia.

etymologia.

 etymn|choreo-|-grafia.

uwagi.

tłumaczenia.

* angielski: (1.1) choreography

* baskijski: (1.1) koreografia

* białoruski: (1.1) харэаграфія ż.

* bułgarski: (1.1) хореография ż.; (1.2) хореография ż.

* esperanto: (1.1) dancarto, koregrafio, koreografio, ĥoreografio; (1.2) dancaranĝo

* francuski: (1.1) chorégraphie ż.

* hiszpański: (1.1) coreografía ż.; (1.2) coreografía ż.

* karpatorusiński: (1.1) хореоґрафія ż.

* litewski: (1.1) choreografija ż.

* luksemburski: (1.1) Choreografie ż., Choreographie ż.; (1.2) Choreografie ż., Choreographie ż.

* niemiecki: (1.1) Choreografie ż.

* nowogrecki: (1.1) χορογραφία ż.

* portugalski: (1.1) coreografia ż.

* rosyjski: (1.1) хореография ż.

* słowacki: (1.1) choreografia ż.

* szwedzki: (1.1) koreografi w.

* ukraiński: (1.1) хореографія ż.

* węgierski: (1.1) koreográfia; (1.2) koreográfia

* włoski: (1.1) coreografia ż.

źródła.

== choreografia (język słowacki.) ==

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) choreografia

odmiana.

przykłady.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌxɔrɛɔˈɡrafʲja, AS: χoreografʹi ̯a

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. choreograf m., choreografka ż.

 przym. choreograficzny

 przysł. choreograficznie

Wiktionary

Synonimy:

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

 rzecz. choreograf m., choreografka ż.

 przym. choreograficzny

 przysł. choreograficznie

frazeologia.

etymologia.

 etymn|choreo-|-grafia.

uwagi.

tłumaczenia.

* angielski: (1.1) choreography

* baskijski: (1.1) koreografia

* białoruski: (1.1) харэаграфія ż.

* bułgarski: (1.1) хореография ż.; (1.2) хореография ż.

* esperanto: (1.1) dancarto, koregrafio, koreografio, ĥoreografio; (1.2) dancaranĝo

* francuski: (1.1) chorégraphie ż.

* hiszpański: (1.1) coreografía ż.; (1.2) coreografía ż.

* karpatorusiński: (1.1) хореоґрафія ż.

* litewski: (1.1) choreografija ż.

* luksemburski: (1.1) Choreografie ż., Choreographie ż.; (1.2) Choreografie ż., Choreographie ż.

* niemiecki: (1.1) Choreografie ż.

* nowogrecki: (1.1) χορογραφία ż.

* portugalski: (1.1) coreografia ż.

* rosyjski: (1.1) хореография ż.

* słowacki: (1.1) choreografia ż.

* szwedzki: (1.1) koreografi w.

* ukraiński: (1.1) хореографія ż.

* węgierski: (1.1) koreográfia; (1.2) koreográfia

* włoski: (1.1) coreografia ż.

źródła.

== choreografia (język słowacki.) ==

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) choreografia

odmiana.

przykłady.

składnia.

kolokacje.

synonimy.

Wiktionary


choreograficznie

przysłówek

 (1.1) od: choreograficzny

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Nowy układ taneczny okazał się zbyt trudny choreograficznie dla młodszych uczestników grupy.

 (1.1) Utwór baletowy był niezwykle wymagający choreograficznie, ale tancerze poradzili sobie doskonale.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. choreografia ż., choreograf m., choreografka ż.

 przym. choreograficzny

Wiktionary


choreograficzny

związany z choreografią


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) związany z układem tańca, choreografią, choreografami

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Musical jest perfekcyjnie przygotowany od strony wokalnej i choreograficznej.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. choreografia ż., choreograf m., choreografka ż.

 przysł. choreograficznie

Wiktionary


choreografka

kobieta zajmująca się choreografią


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) fż. od: choreograf

Wiktionary

Przykłady

składnia.

kolokacje.

synonimy.

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

 rzecz. choreografia ż.

:: fm. choreograf mos.

 przym. choreograficzny

 przysł. choreograficznie

frazeologia.

etymologia.

 etymn|choreo-|-graf|-ka.

uwagi.

tłumaczenia.

 (1.1) zobtłum rodz|choreograf.

* bułgarski: (1.1) хореографка ż.

* litewski: (1.1) choreografė ż.

* słowacki: (1.1) choreografka ż.

źródła.

== choreografka (język słowacki.) ==

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) choreografka

odmiana.

przykłady.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. choreografia ż.

:: fm. choreograf mos.

 przym. choreograficzny

 przysł. choreograficznie

Wiktionary

Synonimy:

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

 rzecz. choreografia ż.

:: fm. choreograf mos.

 przym. choreograficzny

 przysł. choreograficznie

frazeologia.

etymologia.

 etymn|choreo-|-graf|-ka.

uwagi.

tłumaczenia.

 (1.1) zobtłum rodz|choreograf.

* bułgarski: (1.1) хореографка ż.

* litewski: (1.1) choreografė ż.

* słowacki: (1.1) choreografka ż.

źródła.

== choreografka (język słowacki.) ==

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) choreografka

odmiana.

przykłady.

składnia.

kolokacje.

synonimy.

Wiktionary


choreolog

specjalista w dziedzinie choreologii


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) specjalista z zakresu choreologii

Wiktionary

Choreologia – nauka o zasadach, technice, historii i metodologii nauczania tańca. Jest to też notacja tańca według systemu stworzonego przez Joan i Rudolfa Beneshów w latach 1947–1955.

Specjalistą w zakresie techniki, historii i metodologii nauczania tańca jest choreolog.

Wikipedia

Powiązane:

 rzecz. choreologia ż.

:: fż. choreolożka ż.

 przym. choreologiczny

 przysł. choreologicznie

Wiktionary


choreologia

nauka o technice, historii i metodyce nauczania tańca


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) nauka o technikach i historii tańca

Wiktionary

Choreologia – nauka o zasadach, technice, historii i metodologii nauczania tańca. Jest to też notacja tańca według systemu stworzonego przez Joan i Rudolfa Beneshów w latach 1947–1955.

Specjalistą w zakresie techniki, historii i metodologii nauczania tańca jest choreolog.

Wikipedia

Powiązane:

 rzecz. choreolog m., choreolożka ż.

 przym. choreologiczny

 przysł. choreologicznie

Wiktionary


choreologicznie

przysłówek

 (1.1) od choreologiczny

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. choreologia ż., choreolog m., choreolożka ż.

 przym. choreologiczny

Wiktionary


choreologiczny

przymiotnik od: choreologia


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) dotyczący choreologii lub choreologów

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. choreologia ż., choreolog m., choreolożka ż.

 przysł. choreologicznie

Wiktionary


choreolożka

choreolog


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) fż. od choreolog

Wiktionary

Patrz:

choreolog

Powiązane:

 rzecz. choreologia ż.

:: fm. choreolog m.

 przym. choreologiczny

 przysł. choreologicznie

Wiktionary


choreoterapeuta

terapeuta leczący z pomocą tańca


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) terapeuta leczący tańcem

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. choreoterapia ż.

:: fż. choreoterapeutka ż.

 przym. choreoterapeutyczny

 przysł. choreoterapeutycznie

Wiktionary


choreoterapeutka

choreoterapeuta


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) fż. od choreoterapeuta

Wiktionary

Patrz:

choreoterapeuta

Powiązane:

 rzecz. choreoterapia ż.

:: fm. choreoterapeuta m.

 przym. choreoterapeutyczny

 przysł. choreoterapeutycznie

Wiktionary


choreoterapeutycznie

przysłówek

 (1.1) od choreoterapeutyczny

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. choreoterapia ż., choreoterapeuta m., choreoterapeutka ż.

 przym. choreoterapeutyczny

Wiktionary


choreoterapeutyczny

choreoterapia


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) dotyczący choreoterapii lub choreoterapeutów

Wiktionary

Patrz:

choreoterapia

Powiązane:

 rzecz. choreoterapia ż., choreoterapeuta m., choreoterapeutka ż.

 przysł. choreoterapeutycznie

Wiktionary


choreoterapia

leczenie nerwic lub schorzeń kończyn za pomocą wykonywania ruchów tanecznych w takt muzyki; terpsychoterapia


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) med. choreogr. terapia tańcem

Wiktionary

Wikipedia

Powiązane:

 rzecz. choreoterapeuta m., choreoterapeutka ż.

 przym. choreoterapeutyczny

 przysł. choreoterapeutycznie

Wiktionary


choreuta

członek chóru w starożytnym teatrze greckim


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) staroż. teatr. chórzysta starożytnego teatru greckiego

Wiktionary


chorezm

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna

 (1.1) geogr. hist. historyczna kraina nad dolną Amu-darią, obejmująca obszar dzisiejszego Uzbekistanu, Turkmenistanu i Kazachstanu;

Wiktionary

Chorezm – historyczna kraina nad dolną Amu-darią, obejmująca obszar dzisiejszego Uzbekistanu, Turkmenistanu i Iranu.

Chorezm był zasiedlony już w III tysiącleciu p.n.e. Początkowo mieli go zamieszkiwać Huryci, następnie ludność pochodzenia indoeuropejskiego, zdominowana w średniowieczu przez ludy tureckojęzyczne.

Wikipedia

Powiązane:

 przym. chorezmijski

 rzecz. chorezmijski mrz.

Wiktionary


chorezmijski

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z Chorezmem, dotyczący Chorezmu

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (2.1) jęz. język chorezmijski;

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Chorezm mrz.

Wiktionary


choriamb

stopa wierszowa złożona z choreja i jambu; chorijamb, chorjamb


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) liter. rodzaj stopy wierszowej

Wiktionary

Przykłady

składnia.

kolokacje.

synonimy.

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

 (1.1) trochej, jamb

pokrewne.

 przym. choriambiczny

frazeologia.

etymologia.

uwagi.

tłumaczenia.

* hiszpański: (1.1) coriambo m.

źródła.

== choriamb (język czeski.) ==

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik, rodzaj męski nieżywotny

 (1.1) liter. chorijamb

odmiana.

przykłady.

Wiktionary

Powiązane:

 przym. choriambiczny

Wiktionary

Synonimy:

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

 (1.1) trochej, jamb

pokrewne.

 przym. choriambiczny

frazeologia.

etymologia.

uwagi.

tłumaczenia.

* hiszpański: (1.1) coriambo m.

źródła.

== choriamb (język czeski.) ==

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik, rodzaj męski nieżywotny

 (1.1) liter. chorijamb

odmiana.

przykłady.

składnia.

kolokacje.

synonimy.

Wiktionary


choriambiczny

dotyczący choriambu


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) o wierszu: napisany choriambem

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. choriamb m.

Wiktionary


chorijamb

stopa wierszowa złożona z choreja i jambu; choriamb, chorjamb


SJP.pl


chorijambiczny

dotyczący chorijambu


SJP.pl


chorion

zewnętrzna błona płodowa gadów, ptaków, ssaków i człowieka, otaczająca zarodek i pozostałe błony płodowe; kosmówka


SJP.pl

Chorion (łac. chorion, chorium) – osłona jajowa występująca u rozmaitych grup bezkręgowców (m.in. u owadów, skorupiaków, wijów, pajęczaków, mięczaków i pierścienic). U kręgowców termin używany jest w dwóch znaczeniach. Pierwsze odnosi się do osłony przejrzystej (łac. zona pellucida) – w tym znaczeniu termin ten używany jest zwłaszcza u promieniopłetwych. Drugie znaczenie odnosi się do błony płodowej owodniowców, w języku polskim nazywanej kosmówką.

Wikipedia


choriongonadotropina

glikoproteid wytwarzany przez komórki przykosmówkowe zarodka, wykorzystywany w testach ciążowych; gonadotropina kosmówkowa.


SJP.pl


chorizo

[czytaj: czoRIzo] hiszpańska kiełbasa wieprzowa z dużą ilością papryki


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) kulin. tradycyjna hiszpańska lub meksykańska kiełbasa wieprzowa z papryką;

Wiktionary

Chorizo – rodzaj tradycyjnej kiełbasy hiszpańskiej wytwarzanej z wieprzowiny przyprawianej wędzoną papryką. Produkt wyróżniający się w gastronomii hiszpańskiej dzięki silnemu i charakterystycznemu zapachowi.

Wikipedia


chorjamb

stopa wierszowa złożona z choreja i jambu; choriamb, chorijamb


SJP.pl


chórkiem

zdrobnienie od: chór


SJP.pl


chorkówecki

przymiotnik od: Chorkówka


SJP.pl


chorkówka

wieś w województwie podkarpackim


SJP.pl

Chorkówka – wieś w Polsce, położona w województwie podkarpackim, w powiecie krośnieńskim, w gminie Chorkówka. Siedziba gminy Chorkówka.

W latach 1954–1972 wieś należała i była siedzibą władz gromady Chorkówka. W latach 1975–1998 wieś położona była w województwie krośnieńskim.

Wikipedia


chórmistrz

osoba kierująca chórem


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męski

 (1.1) kierownik chóru

Wiktionary

Powiązane:

 przym. chórmistrzowski, chóralny

Wiktionary


chórmistrzowski

chórmistrz


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z chórmistrzem, dotyczący chórmistrza

Wiktionary

Patrz:

chórmistrz

Powiązane:

 rzecz. chórmistrz mos.

Wiktionary


chórmistrzyni

chórmistrz


SJP.pl

Patrz:

chórmistrz

choro

południowosłowiański taniec ludowy o zmiennym tempie, w którym tancerze, trzymając się za ręce (w szeregu pojedynczym lub podwójnym, w tym drugim przypadku splatając ręce poza plecami) formują półokrąg otwarty; oro, kolo


SJP.pl

przysłówek

 (1.1) rzad. (o sytuacji) w sposób odbiegający od normy

Wiktionary

  • choro (inaczej kolo) – bułgarski taniec ludowy
  • chôro, choro – brazylijski styl muzyczny
  • Choro – wieś w Rosji, Republice Sachy (Jakucji), ułusie wierchniewilujskim

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Cała ta sytuacja wygląda choro.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈxɔrɔ, AS: χoro

Wiktionary

Powiązane:

 czas. chorować ndk.

 rzecz. chory mos., choroba ż.

 przym. chory

 wykrz. choroba

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) patologicznie, źle, nienormalnie, nieprawidłowo

Wiktionary


choroba

1. każdy stan zakłócający normalne funkcjonowanie organizmu lub jego części;
2. negatywne zjawisko albo czyjaś wada


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) med. wet. odstępstwo od stanu określanego jako pełnia zdrowia organizmu;

 (1.2) przen. negatywne zjawisko lub czyjaś ujemna cecha

wykrzyknik

 (2.1) pot. eufem. okrzyk wyrażający wzburzenie, zaskoczenie

Wiktionary

Choroba – jedno z podstawowych pojęć medycznych; ogólne określenie każdego odstępstwa od pełni zdrowia organizmu. Zdefiniowanie stanu chorobowego jest tak samo trudne, jak sprecyzowanie stanu pełni zdrowia (zob. dobrostan subiektywny). Patofizjologia odróżnia chorobę od procesu patologicznego oraz stanu patologicznego.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Wykład został odwołany z powodu choroby prelegenta.

 (1.2) Smutek jest chorobą społeczeństwa, które z dobrego samopoczucia uczyniło obowiązek i które karze nieudaczników.

 (2.1) Choroba! Znowu muszę wszystko przepisywać.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: xɔˈrɔba, AS: χoroba

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. chory m., chora ż., chorowitość ż., chorobliwość ż., zachorowalność ż., schorzenie n., chorowanie n., odchorowanie n., zachorowanie n., rozchorowanie n., chorobowe n.

:: rzecz. zgrub. choróbsko n.

 czas. chorować ndk., odchorować dk., zachorować ndk., rozchorować się ndk.

 przym. chorobowy, chory, chorobliwy, chorowity, przedchorobowy

 przysł. chorobowo, chorobliwie, chorowicie, choro

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) dolegliwość, niedomaganie, patologia, przypadłość, rozstrój, schorzenie, syndrom, zespół; pot. choróbsko, franca

 (1.2) dżuma, gangrena, patologia, rak, wrzód

 (2.1) pot. cholera, cholera jasna, do jasnej cholery; pot. eufem. cholewa, holender

Wiktionary


chorobliwie

przysłówek

 (1.1) w sposób chorobliwy, niezdrowo

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. choroba ż., chorowanie n., zachorowanie n., chora ż., chorobowe n., chorobliwość ż.

 czas. chorować ndk., zachorować dk.

 przym. chorobliwy, chorobowy, przedchorobowy

 wykrz. choroba

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) nieprawidłowo

Wiktionary


chorobliwiej

stopień wyższy od przysłówka: chorobliwie


SJP.pl


chorobliwość

chorobliwy


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) odbieganie od stanu prawidłowego

Wiktionary

Patrz:

chorobliwy

Powiązane:

 przym. chorobliwy

 przysł. chorobliwie

 rzecz. choroba ż., chorobowe n.

 wykrz. choroba

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) patologia

Wiktionary


chorobliwy

1. będący objawem choroby;
2. przesadny, nienormalny; niezdrowy


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) znamionujący chorobę

 (1.2) przen. o cechach mocno nieprawidłowych

Wiktionary

Przykłady

 (1.2) Jednym z najbardziej potrzebnych wydatków Tysona było dziewięć tysięcy miesięcznie na psychoanalityka, u którego leczył się z chorobliwej rozrzutności.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌxɔrɔˈblʲivɨ, AS: χoroblʹivy

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. choroba ż., choróbsko n., chorobowe n., chorobliwość ż., chorowitość ż., chorowanie n., zachorowanie n., chora ż.

 czas. chorować ndk., zachorować dk.

 przym. chorobowy, chorowity, przedchorobowy

 przysł. chorobliwie, chorobowo

 wykrz. choroba

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) chorobowy

 (1.2) alergiczny, patologiczny

Wiktionary


chorobnik

gwarowo:
1. osoba budząca niechęć, podziw lub zazdrość; skubaniec, skurkowaniec;
2. niedobre zwierzę;
3. dawniej: zły duch powodujący choroby


SJP.pl


chorobny

dawniej: chorobowy


SJP.pl


chorobodzień

środowiskowo: dzień choroby, leczenia w szpitalu pracownika


SJP.pl


chorobotwórczo

przysłówek

 (1.1) w sposób chorobotwórczy

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. chorobotwórczość ż.

 przym. chorobotwórczy

Wiktionary


chorobotwórczość

chorobotwórczy


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) med. zdolność do wywoływania chorób;

Wiktionary

Chorobotwórczość (ang. pathogenicity) – zdolność danego czynnika (zwanego patogenem) do wywoływania zmian patologicznych lub choroby. Można ją określić dzieląc liczbę organizmów, u których rozwija się choroba, na liczbę organizmów narażonych na działanie danego patogenu. Patogenem może być czynnik biologiczny, chemiczny, fizyczny, społeczny czy genetyczny.

Wikipedia

Patrz:

chorobotwórczy

Przykłady

 (1.1) Obiektem tych badań stały się bakteryjne formy L wspomnianych bakterii oraz ich antygeny powierzchniowe, w tym przede wszystkim lipopolisacharyd Proteus sp. oraz inne czynniki chorobotwórczości tych pałeczek. ([http://biotechnologia.pl/info/biotechnologia/65_historia/4460_profesor_krystyna_kotelko__1920_2003_.html Internet])

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌxɔrɔbɔˈtfurt͡ʃɔɕt͡ɕ, AS: χorobotfurčość

Wiktionary

Powiązane:

 przym. chorobotwórczy

 przysł. chorobotwórczo

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) patogeniczność, patogenność

Wiktionary


chorobotwórczy

wywołujący chorobę; patogenny


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) med. wywołujący chorobę

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Znika cuchnąca obórka dla każdej chorej na gruźlicę krowiny i znika dwakroć bardziej cuchnący chlewik dla brudnej świnki, mającej na sobie i w sobie miliony zarazków chorobotwórczych. (S. Żeromski: Przedwiośnie)

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌxɔrɔbɔˈtfurt͡ʃɨ, AS: χorobotfurčy

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. chorobotwórczość ż.

 przysł. chorobotwórczo

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) patogenny, patogenetyczny, patogeniczny

Wiktionary


chorobowe

potocznie: zasiłek wypłacany pracownikowi za okres choroby


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) pot. składka na ubezpieczenie chorobowe

 (1.2) pot. zasiłek płacony przez okres choroby

 (1.3) pot. zwolnienie z pracy z powodu choroby

forma przymiotnika.

 (2.1) n. lp., nmos. lm. od: chorobowy

Wiktionary

Przykłady

 (1.3) W mieście na ubezpieczenie przyjmuje tylko jeden lekarz chorób kobiecych. Pozostali są albo na urlopach, albo na chorobowym.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌxɔrɔˈbɔvɛ, AS: χorobove

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. choroba ż., choróbsko n., chorowanie n., zachorowanie n., chorowitość ż., chorobliwość ż.

 czas. chorować ndk., zachorować dk.

 przym. chorobowy, chorobliwy, chorowity, przedchorobowy

 przysł. chorobowo, chorobliwie, chorowicie

 wykrz. choroba

Wiktionary

Synonimy:

 (1.2) zasiłek chorobowy

Wiktionary


chorobowość

liczba chorych na określoną chorobę; zachorowalność, zapadalność


SJP.pl

Chorobowość (ang. prevalence), a dokładniej współczynnik chorobowości (ang. prevalence rate) – liczba chorych w danej chwili na konkretną chorobę w określonej grupie mieszkańców (np. na 100 tys. mieszkańców). Współczynnik ten obejmuje zarówno osoby chorujące już wcześniej, jak i nowo stwierdzone przypadki (zapadalność).

Wikipedia


chorobowy

odnoszący się do choroby; związany z chorobą


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) posiadający cechy choroby

 (1.2) związany z chorobą

Wiktionary

Przykłady

 (1.2) Jan dostał zwolnienie chorobowe .

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌxɔrɔˈbɔvɨ, AS: χorobovy

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. choroba ż., choróbsko n., chorobowe n.

 czas. chorować ndk., zachorować dk.

 przym. chorobliwy, chorowity, pochorobowy, przedchorobowy

 przysł. chorobliwie, chorowicie

 wykrz. choroba, do choroby

Wiktionary


chorobrów

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna

 (1.1) geogr. wieś na Ukrainie w obwodzie lwowskim, w rejonie sokalskim;

Wiktionary

  • Chorobrów, wieś w obwodzie lwowskim, w rejonie sokalskim,
  • Chorobrów, wieś w obwodzie tarnopolskim w rejonie kozowskim, miejsce urodzenia Tadeusza Bora-Komorowskiego.
  • Chorobrów – dawna gmina
Linki zewnętrzne
  • Chorobrów (1), [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. I: Aa – Dereneczna, Warszawa 1880, s. 630 .

Wikipedia

Powiązane:

 przym. chorobrowski

Wiktionary


choróbsko

zgrubienie od: choroba


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) zgrub. od: choroba

Wiktionary

Wymowa:

IPA: xɔˈrupskɔ, AS: χorupsko

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. chora ż., chorobowe n., choroba ż., chory

 przym. chorobowy, chory, chorobliwy, przedchorobowy

 czas. chorować

 wykrz. choroba

Wiktionary


chorog

miasto w Tadżykistanie, stolica Górnego Badachszanu


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna

 (1.1) geogr. adm. miasto w Tadżykistanie, położone u ujścia rzeki Ghunt do rzeki Pandż;

Wiktionary

Chorog (Хоруғ) – miasto w Tadżykistanie, położone u ujścia rzeki Gunt do rzeki Pandż, na granicy z Afganistanem; 32 tys. mieszkańców (2010). Stolica Górskiego Badachszanu. W sąsiedztwie tadżycko-afgańskie przejście graniczne.

W mieście rozwinął się przemysł spożywczy, materiałów budowlanych oraz odzieżowy. W mieście znajduje się muzeum krajoznawcze.

Wikipedia


chorografia

1. w epoce antycznej: geografia;
2. dział geografii, zajmujący się opisem kraju lub regionu z uwzględnieniem zamieszkującej go ludności i efektów ludzkiej działalności


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) szczegółowy opis geograficzny kraju lub jego części

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Francuski geograf Paul Vidal de la Blache podniósł chorografię do kategorii nauki.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌxɔrɔˈɡrafʲja, AS: χorografʹi ̯a

Wiktionary

Powiązane:

 przym. chorograficzny

Wiktionary


chorograficzny

chorografia


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) geogr. związany z chorografią, dotyczący chorografii

Wiktionary

Patrz:

chorografia

Powiązane:

 rzecz. chorografia ż.

Wiktionary


chorolog

specjalista badający rozmieszczenie poszczególnych gatunków flory i fauny na kuli ziemskiej


SJP.pl


chorologia

dział biogeografii, badający strukturę flory i fauny, ich zasięg i prawidłowości rozmieszczenia oraz zajmujący się wyodrębnianiem stref biogeograficznych


SJP.pl

Chorologia (z greki khōros, „miejsce, przestrzeń”; i logos, „nauka”) – kierunek w zoogeografii obejmujący badania rozmieszczenia fauny na Ziemi, jej zasięgu oraz przyczyn zróżnicowania na obszarze całej kuli ziemskiej. Na podstawie tych badań wyodrębnia się regiony zoogeograficzne.

Wikipedia


chorologiczny

dotyczący chorologii


SJP.pl


chorolożka

chorolog


SJP.pl

Patrz:

chorolog

choromański

nazwisko


SJP.pl


choronim

w językoznawstwie: nazwa własna krain geograficznych


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) jęz. nazwa krainy, kraju

Wiktionary

Wymowa:

IPA: xɔˈrɔ̃ɲĩm, AS: χorõńĩm

Wiktionary


choronimia

w językoznawstwie: dział onomastyki opisujący nazwy własne różnych krain, ich budowę, pochodzenie, zmiany itp.


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) jęz. nauka o nazwach części świata, krajów, państw

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌxɔrɔ̃ˈɲĩmʲja, AS: χorõńĩmʹi ̯a

Wiktionary


choroś

nazwisko


SJP.pl


chorosiński

nazwisko


SJP.pl

Osoby o tym nazwisku:

  • Andrzej Chorosiński – polski organista
  • Jan Chorosiński – polski folklorysta
  • Michał Chorosiński – polski aktor
  • Wiesław Chorosiński – polski altowiolista, pedagog, organista i dyrygent

Wikipedia


chorostków

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna

 (1.1) geogr. miasto na Ukrainie, w obwodzie tarnopolskim, w rejonie husiatyńskim;

Wiktionary

Chorostków (ukr. Хоростків) – miasto na Ukrainie, w obwodzie tarnopolskim, w rejonie czortkowskim, do 1945 w Polsce, w województwie tarnopolskim, w powiecie kopyczynieckim, siedziba gminy Chorostków. Ośrodek przemysłu spożywczego.

Do 2020 w rejonie husiatyńskim.

Wikipedia

Powiązane:

 przym. chorostkowski

Wiktionary


choroszcz

miasto w województwie podlaskim


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) geogr. miasto w Polsce;

Wiktionary

Choroszcz – miasto w woj. podlaskim, w powiecie białostockim, siedziba gminy miejsko-wiejskiej Choroszcz. Położone nad rzeką Horodnianką. Jest zaliczane do aglomeracji białostockiej.

Według danych GUS z 31 grudnia 2024 r. Choroszcz liczyła 6162 mieszkańców.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ˈxɔrɔʃt͡ʃ, AS: χorošč

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. choroszczanin, choroszczanka

 przym. choroszczański

Wiktionary


choroszczanin

mieszkaniec Choroszczy


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) mieszkaniec Choroszczy

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌxɔrɔʃˈt͡ʃãɲĩn, AS: χoroščãńĩn

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Choroszcz, choroszczanka

 przym. choroszczański

Wiktionary


choroszczanka

mieszkanka Choroszczy


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) mieszkanka Choroszczy

Wiktionary

Horodnianka – struga, będącą prawym dopływem Narwi. Początek swój bierze nieopodal wsi Stanisławowo (koło Białegostoku). Przepływa między innymi przez Choroszcz, gdzie bywa nazywaną Choroszczanką. Nazwę swoją zawdzięcza od wsi Horodniany, przez którą przepływa. Horodnianka wpada do Narwi w okolicach mostu koło wsi Żółtki.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ˌxɔrɔʃˈt͡ʃãnka, AS: χoroščãnka

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Choroszcz, choroszczanin

 przym. choroszczański

Wiktionary


choroszczański

przymiotnik od: Choroszcz


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) przym. od Choroszcz

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Dlatego specjaliści z choroszczańskiej spółki komunalnej kalkulują właśnie koszty zainstalowania agregatu podtrzymującego pracę przepompowni.

 (1.1) Prokuraturę o sprawie zawiadomił koncern medyczny, który w choroszczańskim szpitalu testował lek na schizofrenię.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌxɔrɔʃˈt͡ʃãj̃sʲci, AS: χoroščãĩ ̯sʹḱi

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Choroszcz, choroszczanin, choroszczanka

Wiktionary


choroszczynka

wieś w Polsce


SJP.pl

Choroszczynka – wieś w Polsce położona w województwie lubelskim, w powiecie bialskim, w gminie Tuczna.

W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa bialskopodlaskiego.

Wieś jest sołectwem w gminie Tuczna. Według Narodowego Spisu Powszechnego z roku 2011 wieś liczyła 150 mieszkańców.

Wikipedia


chorów

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna

 (1.1) geogr. wieś na Ukrainie w rejonie ostrogskim obwodu rówieńskiego;

Wiktionary

  • Chorów – wieś na Ukrainie w obwodzie wołyńskim
  • Chorów – wieś na Ukrainie w obwodzie rówieńskim
  • Chorów – dawna gmina wiejska istniejąca do 1939 roku w województwie wołyńskim w Polsce (obecnie na Ukrainie)
  • Chorów – dawna gmina wiejska istniejąca do 1939 roku w woj. wołyńskim (obecnie na Ukrainie)

Wikipedia

Powiązane:

 przym. chorowski

Wiktionary


chorować

cierpieć na jakąś chorobę, być chorym


SJP.pl

czasownik nieprzechodni niedokonany (dk. zachorować)

 (1.1) cierpieć z powodu choroby, mieć jakąś chorobę, być chorym

 (1.2) przen. pot. bardzo czegoś chcieć, dążyć usilnie do czegoś

 (1.3) przen. pot. usilnie chcieć kimś być, udawać kogoś

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) On często choruje, ale tym razem sytuacja jest poważna.

 (1.3) Wilhelm chorował na szlachcica, miał się żenić z jakąś hrabianką, pisał się de Meller, do Łodzi przyjeżdżał ze służbą uliberionowaną, na karetach używał połączonych herbów przyszłej żony i Borowieckiego (…)

Wiktionary

Wymowa:

IPA: xɔˈrɔvat͡ɕ, AS: χorovać

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. choroba ż., chory m., chora ż., chorowanie n., choróbsko n., chorobowe n.

 czas. dk. zachorować, przechorować

 przym. chory, chorowity, chorobliwy, chorobowy, przedchorobowy

 wykrz. choroba

 przysł. chorobliwie, choro

Wiktionary


chorowanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) przechodzenie choroby

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Misjonarze rozniecili urok chorowania, lecz roznieciwszy, poskąpili leków.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌxɔrɔˈvãɲɛ, AS: χorovãńe

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. choroba ż., chorobowe n., chora ż., chory mos., zachorowalność ż., zachorowanie n.

 czas. rozchorować się, chorować ndk.

 przym. chorowity, chorobliwy

 przysł. chorobliwie

 wykrz. choroba

Wiktionary


chorowiciej

rzadki stopień wyższy od przysłówka: chorowicie


SJP.pl


chorowitość

chorowity


SJP.pl

Patrz:

chorowity

chorowitszy

rzadki stopień wyższy od przymiotnika: chorowity; bardziej chorowity


SJP.pl


chorowity

1. skłonny do chorób, często chorujący; słabowity, wątły;
2. świadczący o chorobie, o słabym zdrowiu


SJP.pl

przymiotnik jakościowy

 (1.1) często chorujący; skłonny do chorób; mający słabe zdrowie

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Ojciec był spokojny, świętej pamięci, i matka chorowita, a ten taki czort.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌxɔrɔˈvʲitɨ, AS: χorovʹity

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. chorowitość ż., choroba ż., chorobowe n., chorowanie n., zachorowanie n., chora ż.

 czas. chorować, zachorować

 przym. chorobowy, chorobliwy, przedchorobowy

 wykrz. choroba

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) słabowity

Wiktionary


chórowość

chórowy


SJP.pl

Patrz:

chórowy

chórowy

dotyczący chóru


SJP.pl


chorta

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) kulin. typowo grecka potrawa z mieszanki duszonych lub surowych zielonych warzyw liściastych i ziół

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) W tawernie na Eginie jadłem moją ulubioną chortę.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈxɔrta, AS: χorta

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. chortopita ż.

Wiktionary


chorus

jednostka formalna w jazzie


SJP.pl

  • Chorus – chór w tragedii antycznej
  • Chór (A Chorus Line) – amerykański film muzyczny z 1985 roku
  • ChorusOS – rozproszony system operacyjny

Wikipedia


choruszek

pieszczotliwie: chory lub często chorujący chłopczyk


SJP.pl


chorw.

skrót od: chorwacki


SJP.pl

skrót

 (1.1) = chorwacki

Wiktionary

Język chorwacki (chorw. hrvatski jezik) – język indoeuropejski z grupy zachodniej języków południowosłowiańskich, używany przez Chorwatów. Jest językiem urzędowym Chorwacji, a także jednym z trzech języków urzędowych Bośni i Hercegowiny. Jako językiem ojczystym posługuje się nim ponad 5,5 mln osób. Po chorwacku mówi również ludność chorwacka w Serbii, Czarnogórze, Słowenii, Włoszech, Austrii oraz na Węgrzech i Słowacji.

Wikipedia


chorwacczyzna

język używany przez Chorwatów


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) to, co chorwackie

Wiktionary

Powiązane:

 przym. chorwacki

 rzecz. chorwackość ż., chorwacki mrz., Chorwat mos., Chorwatka ż.

Wiktionary


chorwacja

państwo w Europie ze stolicą w Zagrzebiu; Republika Chorwacji


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) geogr. polit. państwo w południowej części Europy ze stolicą w Zagrzebiu;

Wiktionary

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Ona mieszka w Chorwacji od kilku lat.

 (1.1) Nasi sąsiedzi, państwo Szymańscy, byli w tym roku na wakacjach w Chorwacji.

 (1.1) Bośnia i Hercegowina graniczy z Chorwacją, Serbią oraz Czarnogórą.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: xɔrˈvat͡sʲja, AS: χorvacʹi ̯a

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. chorwacki mrz., Chorwat mos., Chorwatka ż., chorwackość ż.

 przym. chorwacki

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) ofic. Republika Chorwacji

Wiktionary


chorwacki

związany z Chorwacją


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z Chorwacją, dotyczący Chorwacji lub Chorwatów

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (2.1) jęz. jedna z czterech uregulowanych odmian języka serbsko-chorwackiego, ze statusem języka urzędowego w Chorwacji i BiH;

Wiktionary

Język chorwacki (chorw. hrvatski jezik) – język indoeuropejski z grupy zachodniej języków południowosłowiańskich, używany przez Chorwatów. Jest językiem urzędowym Chorwacji, a także jednym z trzech języków urzędowych Bośni i Hercegowiny. Jako językiem ojczystym posługuje się nim ponad 5,5 mln osób. Po chorwacku mówi również ludność chorwacka w Serbii, Czarnogórze, Słowenii, Włoszech, Austrii oraz na Węgrzech i Słowacji.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) W chorwackich i polskich lasach żyje wiele dzikich zwierząt.

 (2.1) Ta praca wymaga więcej niż tylko znajomości chorwackiego.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: xɔrˈvat͡sʲci, AS: χorvacʹḱi

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Chorwacja ż., Chorwat m., Chorwatka ż., chorwacczyzna ż., chorwackość ż.

Wiktionary


chorwacko-polski

dotyczący Chorwacji i Polski


SJP.pl


chorwackojęzyczny

przymiotnik

 (1.1) posługujący się językiem chorwackim

 (1.2) taki, którego mieszkańcy posługują się językiem chorwackim

 (1.3) spisany, stworzony w języku chorwackim

Wiktionary

Wymowa:

IPA: xɔrˈvat͡skɔjɛ̃w̃ˈzɨt͡ʃnɨ, AS: χorvackoi ̯ẽũ̯zyčny

Wiktionary


chorwackość

chorwacki


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) odprzym. cecha tego, co jest chorwackie; cecha tych, którzy są chorwaccy

Wiktionary

Patrz:

chorwacki

Powiązane:

 rzecz. Chorwacja ż., Chorwat m., Chorwatka ż., chorwacczyzna ż., chorwacki mrz.

 przym. chorwacki

 przysł. chorwacko

Wiktionary


chorwat

obywatel Chorwacji


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) człowiek narodowości chorwackiej, obywatel Chorwacji, mieszkaniec Chorwacji

Wiktionary

Chorwaci (chorw. Hrvati) – naród południowosłowiański, liczący około 7 mln ludzi. Zamieszkują głównie Chorwację (4,0 mln) oraz Bośnię i Hercegowinę (0,6 mln). Większe skupiska Chorwatów znajdują się też w Austrii (Burgenlandzcy Chorwaci) i Serbii. Na emigracji żyje około 2,5 mln Chorwatów, poza Europą głównie w USA (0,4 mln) i Chile (0,4 mln), ale również w takich krajach jak Argentyna, Niemcy, Kanada, Australia, Szwecja i Brazylia.

Chorwaci są w większości katolikami.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Czy wiesz, że Chorwaci jako pierwsi nosili krawaty?

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈxɔrvat, AS: χorvat

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Chorwacja ż., chorwacczyzna ż.

:: fż. Chorwatka ż.

 przym. chorwacki

Wiktionary


chorwatka

obywatelka Chorwacji


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) kobieta lub dziewczyna narodowości chorwackiej, obywatelka Chorwacji, mieszkanka Chorwacji

Wiktionary

Wymowa:

IPA: xɔrˈvatka, AS: χorvatka

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Chorwacja ż., Chorwat m., chorwacki m., chorwacczyzna ż., chorwackość ż.

 przym. chorwacki

Wiktionary


chory

1. cierpiący na jakąś chorobę;
2. nienormalny, szalony;
3. źle funkcjonujący


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) dotknięty chorobą

 (1.2) pot. dziwaczny, nienormalny

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (2.1) osoba dotknięta chorobą

Wiktionary

Osoba chora – osoba znajdująca się w stanie przejściowej lub stałej utraty zdrowia, zdefiniowanego przez Światową Organizację Zdrowia jako stan pełnego dobrostanu fizycznego, psychicznego i socjalnego. Chory zdany jest na możliwości obronne organizmu oraz na pomoc medyczną. W przypadku niektórych chorób psychicznych, osoba chora posiada ograniczoną odpowiedzialność karną.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Moja babcia jest chora na cukrzycę.

 (1.2) To chory pomysł!

 (2.1) W szpitalu jest dużo chorych.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈxɔrɨ, AS: χory

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. choroba ż., choróbsko n.

:: fż. chora ż.

 czas. chorować, zachorować, chorzeć, rozchorować się

 przysł. choro

 wykrz. choroba

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) niezdrów, cierpiący, niedysponowany, wycieńczony, obolały

 (1.2) nienaturalny, głupi, nierozsądny

 (2.1) pacjent

Wiktionary


chorzeć

przestarzałe: chorować


SJP.pl

czasownik nieprzechodni niedokonany

 (1.1) przest. chorować

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈxɔʒɛt͡ɕ, AS: χožeć

Wiktionary

Powiązane:

 przym. chory

 rzecz. schorzenie n., chorzenie n., chory mos.

Wiktionary


chorzęcin

Chorzęcin – wieś w Polsce, położona w województwie łódzkim, w powiecie tomaszowskim, w gminie Tomaszów Mazowiecki.

W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa piotrkowskiego.

Chorzęcin jest włączony do siatki połączeń Miejskiego Zakładu Komunikacyjnego w Tomaszowie Mazowieckim. Do wsi kursują dwie linie.

W 2019 roku chorzęcińska Ochotnicza Straż Pożarna obchodziła 100-lecie istnienia.

Wikipedia


chorzelanin

mieszkaniec Chorzeli


SJP.pl


chorzelanka

mieszkanka Chorzeli


SJP.pl


chorzele

1. miasto w Polsce;
2. wieś w Polsce


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj niemęskoosobowy, liczba mnoga, nazwa własna

 (1.1) geogr. miasto w Polsce;

Wiktionary

Chorzele – miasto w Polsce położone w województwie mazowieckim, w powiecie przasnyskim, siedziba gminy miejsko-wiejskiej Chorzele. Leży nad Orzycem.

W latach 1975–1998 miasto administracyjnie należało do województwa ostrołęckiego.

Były miastem królewskim Korony Królestwa Polskiego. Miasto rządowe Królestwa Kongresowego, położone było w 1827 roku w powiecie przasnyskim, obwodzie przasnyskim województwa płockiego.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) W Chorzelach kręcono niemiecki film propagandowy pt. „Powrót do ojczyzny”.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: xɔˈʒɛlɛ, AS: χožele

Wiktionary

Powiązane:

 przym. chorzelski

 rzecz. chorzelanin m., chorzelanka ż.

Wiktionary


chorzelów

wieś w województwie podlaskim, w powiecie zambrowskim


SJP.pl

Chorzelów – wieś w Polsce południowo-wschodniej, na obszarze Kotliny Sandomierskiej. Administracyjnie należy do województwa podkarpackiego. Znajduje się w powiecie mieleckim w gminie Mielec. Liczy około 2,7 tys. (2006) mieszkańców.

Przez wieś przepływa Kanał Chorzelowski.

W latach 1954–1972 wieś należała i była siedzibą władz gromady Chorzelów.

Wikipedia


chorzelski

Chorzele (miasto lub wieś)


SJP.pl


chorzemin

Chorzemin – wieś w Polsce położona w województwie wielkopolskim, w powiecie wolsztyńskim, w gminie Wolsztyn.

Wikipedia


chorzenice

W Polsce
  • Chorzenice – wieś w woj. łódzkim, w pow. pajęczańskim, w gminie Sulmierzyce
  • Chorzenice – wieś w woj. śląskim, w pow. częstochowskim, w gminie Kłomnice
  • Chorzenice – gromada

Wikipedia


chorzenie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|chorzeć.

Wiktionary

Powiązane:

 czas. chorzeć

Wiktionary


chorzepin

Chorzepin – wieś w Polsce położona w województwie łódzkim, w powiecie łęczyckim, w gminie Świnice Warckie.

W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa konińskiego.

Wieś leży w odległości 8 km na północny zachód od Świnic Warckich. Przez wieś przepływa rzeka Ner. Pierwsza informacja o miejscowości pochodzi z 1372. Była to wieś szlachecka. We wsi znajdował się wiatrak drewniany (koźlak) z 1665 (obecnie jest w Uniejowie) oraz cmentarz ewangelicki, którego rudymenty zachowały się do dziś.

Wikipedia


chorzępowo

Chorzępowo – wieś sołecka w Polsce położona w województwie wielkopolskim, w powiecie międzychodzkim, w gminie Sieraków, przy drodze wojewódzkiej nr 198. Wieś jest siedzibą sołectwa, w którego skład wchodzi także miejscowość Kobylarnia. We wschodniej części wsi nad Jeziorem Kłosowskim znajduje się integralna część wsi Chorzewo.

Wikipedia


chorzeszów

Chorzeszów – wieś w Polsce położona w województwie łódzkim, w powiecie łaskim, w gminie Wodzierady.

W miejscowości istnieje straż pożarna, która została założona w 1920 roku.

W dawnej szkole podstawowej od 1 lipca 2001 r. działa Dom Pomocy Społecznej, prowadzony przez Fundację im. Brata Alberta.

Wikipedia


chorzewo

Chorzewo (pol. hist.„Charzewo") – wieś sołecka w zachodniej Polsce położona w województwie wielkopolskim, w powiecie międzychodzkim, we wschodniej części gminy Kwilcz, nad północnym brzegiem jeziora Luboszek.W skład sołectwa wchodzi też niewielka wieś o rozproszonej zabudowie - Karolewice, położone przy drodze krajowej nr 24.

Wikipedia


chorzewski

nazwisko


SJP.pl


chorzów

miasto w Polsce


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna

 (1.1) geogr. adm. miasto na prawach powiatu w południowej Polsce, w województwie śląskim;

 (1.2) geogr. adm. wieś w Polsce, w województwie podkarpackim, w powiecie jarosławskim, w gminie Roźwienica;

Wiktionary

Chorzów (1922–1934 Królewska Huta; niem. Königshütte) – miasto na prawach powiatu w południowej Polsce, w województwie śląskim, w centrum Górnośląskiego Okręgu Przemysłowego (GOP), lokalny ośrodek gospodarczy oraz kulturalny. Przez miasto przepływa rzeka Rawa.

Dzisiejszy Chorzów powstał z połączenia w latach 30. XX wieku miasta Królewska Huta oraz dwóch gmin wiejskich – Chorzowa (obszar nazywany dziś Chorzowem Starym) i Wielkich Hajduk.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Za jedenaście dni spotkamy się w Chorzowie na zimowym zlocie naszego stowarzyszenia.

 (1.1) (1.2) W Polsce mamy aż dwa Chorzowy, jeden na Górnym Śląsku, drugi na Podkarpaciu.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈxɔʒuf, AS: χožuf

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. chorzowianin mos., chorzowianka ż.

 przym. chorzowski, podchorzowski

Wiktionary


chorzów-batory

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna

 (1.1) geogr. adm. dzielnica miasta Chorzowa w województwie śląskim;

Wiktionary

Chorzów-Batory, też: Chorzów Batory, (niem. 1941–1945 Königshütte-Bismarck; śl. Hajduki) – dzielnica Chorzowa położona w południowej części miasta.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Parafia NSPJ w Chorzowie-Batorym organizuje wspólny wyjazd dla seniorów na Górę Świętej Anny.

 (1.1) Możemy dojechać aż do Chorzowa-Batorego i potem się przesiąść.

Wiktionary


chorzowianin

mieszkaniec Chorzowa


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) mieszkaniec Chorzowa

 (1.2) osoba pochodząca z Chorzowa, urodzona w Chorzowie

Wiktionary

Chorzowianin – polski miesięcznik miejski o tematyce społeczno-kulturalnej, wydawany w Chorzowie.

Pierwszy (zerowy) numer „Chorzowianina” ukazał się 20 września 2000 roku, tydzień później dostępny był w kioskach i punktach sprzedaży prasy na terenie Chorzowa. Do grudnia 2010 roku był tygodnikiem, który ukazywał się co środę. Od stycznia 2011 roku ukazuje się raz w miesiącu jako pismo bezpłatne.

Wikipedia

Powiązane:

 rzecz. Chorzów m.

:: fż. chorzowianka ż.

 przym. chorzowski

Wiktionary


chorzowianka

mieszkanka Chorzowa


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) mieszkanka Chorzowa

 (1.2) kobieta pochodząca z Chorzowa, urodzona w Chorzowie

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Chorzów m.

:: fm. chorzowianin m.

 przym. chorzowski

Wiktionary


chorzowski

przymiotnik od: Chorzów


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) od Chorzów

Wiktionary

Wymowa:

IPA: xɔˈʒɔfsʲci, AS: χožofsʹḱi

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Chorzów, chorzowianin, chorzowianka

Wiktionary


chórzysta

członek chóru


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) mężczyzna lub chłopiec, który śpiewa w chórze

Wiktionary

Wymowa:

IPA: xuˈʒɨsta, AS: χužysta

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. chór m., chórek m., chóralistyka ż., chorał m.

:: fż. chórzystka ż.

 przym. chóralny

 przysł. chórem, chóralnie

Wiktionary


chórzystka

chórzysta


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) kobieta lub dziewczyna, która śpiewa w chórze

Wiktionary

Patrz:

chórzysta

Wymowa:

IPA: xuˈʒɨstka, AS: χužystka

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. chór m., chórek m., chóralistyka ż.

:: fm. chórzysta m.

 przym. chóralny

 przysł. chórem

Wiktionary


chośnica

Chośnica (kaszub. Chòsznica) – wieś kaszubska w Polsce na zachodnim skraju Pojezierza Kaszubskiego położona w województwie pomorskim, w powiecie bytowskim, w gminie Parchowo. Wieś jest siedzibą sołectwa Chośnica, w którego skład wchodzą również miejscowości Bawernica, Folwark i Chałupa. W miejscowości znajduje się również placówka Ochotniczej Straży Pożarnej. Na wschód od Chośnicy znajduje się otoczony lasami rezerwat przyrody Jeziorka Chośnickie.

Wikipedia


choszcz

nazwisko


SJP.pl


choszczeński

przymiotnik od: Choszczno


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) dotyczący Choszczna, związany z Choszcznem

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Lasy są bardzo ważnym walorem powiatu choszczeńskiego, zwłaszcza jego wschodniej części.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Choszczno m., choszcznianin m., choszcznianka ż.

Wiktionary


choszcznianin

mieszkaniec Choszczna


SJP.pl


choszcznianka

mieszkanka Choszczna


SJP.pl


choszczno

miasto w województwie zachodniopomorskim


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki, nazwa własna

 (1.1) geogr. miasto w Polsce;

Wiktionary

Choszczno (niem. Arnswalde) – miasto w północno-zachodniej Polsce, w województwie zachodniopomorskim, siedziba władz powiatu choszczeńskiego oraz gminy miejsko-wiejskiej Choszczno. Położone na Pojezierzu Choszczeńskim nad jeziorem Kluki.

Według danych GUS z 30 czerwca 2021 r., Choszczno liczyło 14 894 mieszkańców i było pod względem liczby ludności piętnastym miastem w województwie zachodniopomorskim.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ˈxɔʃt͡ʃnɔ, AS: χoščno

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. choszcznianin m., choszcznianka ż.

 przym. choszczeński

Wiktionary


choszczów

nazwisko


SJP.pl

Choszczów – wieś w Polsce położona w województwie lubelskim, w powiecie puławskim, w gminie Kurów.

W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do ówczesnego województwa lubelskiego.

Wieś stanowi sołectwo gminy Kurów. Według Narodowego Spisu Powszechnego z roku 2011 wieś liczyła 266 mieszkańców.

Wierni Kościoła rzymskokatolickiego należą do parafii Najświętszej Maryi Panny Matki Kościoła w Dębie.

Wikipedia


chotcza

1. gmina wiejska w województwie mazowieckim;
2. dolny bieg Iłżanki


SJP.pl

Chotcza-Józefów – wieś sołecka w Polsce położona w województwie mazowieckim, w powiecie lipskim, w gminie Chotcza.

Miejscowość jest siedzibą gminy Chotcza. Liczba mieszkańców wraz z Chotczą Dolną i Chotczą Górną wynosi ok. 800. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa radomskiego.

Wikipedia


chotczanin

mieszkaniec Chotczy


SJP.pl


chotczanka

mieszkanka Chotczy


SJP.pl


chotczański

przymiotnik od: Chotcza; chotecki


SJP.pl


chotecki

przymiotnik od: Chotcza; chotczański


SJP.pl


chotel

1. część wsi Kazanki;
2. Chotel Czerwony - wieś w Polsce


SJP.pl

Chotel – część wsi Kazanki w Polsce położonej w województwie kujawsko-pomorskim, w powiecie włocławskim, w gminie Izbica Kujawska. W pobliżu wsi znajduje się jezioro Chotelskie.

W latach 1975–1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa włocławskiego.

Wikipedia


chotelecki

Chotelek


SJP.pl

Patrz:

Chotelek

chotelek

wieś w Polsce


SJP.pl

Chotelek – wieś w Polsce, położona w województwie świętokrzyskim, w powiecie buskim, w gminie Busko-Zdrój, nad rzeką Maskalis.

W latach 1975–1998 miejscowość położona była w województwie kieleckim.

Do 2006 r. wieś nosiła nazwę Chotelek Zielony. Nazwa została zmieniona rozporządzeniem Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z 15 grudnia 2006 r.

Wikipedia


chotelski

od Chotel (część wsi Kazanki)


SJP.pl


chotków

Chotków – wieś w Polsce, położona w województwie lubuskim, w powiecie żagańskim, w gminie Brzeźnica.

W latach 1954–1972 wieś należała i była siedzibą władz gromady Chotków. W latach 1975–1998 wieś administracyjnie należała do województwa zielonogórskiego.

Wikipedia


chotkowo

Chotkowo (kaszub. Kôtkòwò lub też Kôtkòwë, niem. Kathkow) – wieś kaszubska w Polsce położona na Pojezierzu Bytowskim, w województwie pomorskim, w powiecie bytowskim, w gminie Borzytuchom, nad jeziorem Chotkowskim.

W latach 1954–1957 wieś należała i była siedzibą władz gromady Chotkowo, po jej zniesieniu w gromadzie Borzytuchom. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa słupskiego.

Zobacz też: Chodkowo

Wikipedia


chotkowski

nazwisko


SJP.pl


chotoj

ptak z rodziny garncarzy


SJP.pl


chotomów

Chotomów – wieś w Polsce, położona w województwie mazowieckim, w powiecie legionowskim, w gminie Jabłonna. Przez miejscowość przechodzi linia kolejowa nr 9 Warszawa – Gdańsk z przystankiem Chotomów.

Administracyjnie na terenie wsi utworzono dwa sołectwa: Chotomów i Chotomów Północny.

Wikipedia


chotyniec

Chotyniec – wieś w Polsce położona w województwie podkarpackim, w powiecie jarosławskim, w gminie Radymno, w południowej części Płaskowyżu Tarnogrodzkiego.

Słynie z cerkwi Narodzenia Przenajświętszej Bogurodzicy, która została wpisana na Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO wraz z innymi drewnianymi cerkwiami w Polsce i na Ukrainie w 2013 roku.

W latach 1975–1998 miejscowość położona była w województwie przemyskim.

Wikipedia


chotynin

Chotynin – wieś w Polsce położona w województwie łódzkim, w powiecie wieruszowskim, w gminie Bolesławiec.

Wikipedia


chotyłów

Chotyłów – wieś w Polsce położona w województwie lubelskim, w powiecie bialskim, w gminie Piszczac. Leży nad rzeką Lutnią.

W latach 1975–1998 miejscowość położona była w województwie bialskopodlaskim.

Wieś jest sołectwem w gminie Piszczac. Według Narodowego Spisu Powszechnego z roku 2011 wieś liczyła 941 mieszkańców i była drugą co do wielkości miejscowością gminy.

Wikipedia


chów

racjonalne utrzymywanie zwierząt i opieka nad nimi


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) roln. trzymanie, karmienie i pielęgnowanie zwierząt hodowlanych

 (1.2) przen. utrzymywanie, wychowywanie kogoś

Wiktionary

Chów – zapewnienie zwierzętom użytkowym i hodowlanym prawidłowych warunków bytowania i rozwoju, dzięki którym możliwy jest pełny rozwój pożądanych cech. Obejmuje czynności takie jak karmienie i pielęgnacja, związane z utrzymaniem zwierząt od czasu ich nabycia – zwykle młodych osobników – do czasu uzyskania przez nie oczekiwanych cech użytkowych. Odchowane zwierzęta mogą być użytkowane do produkcji (mleko, wełna, jaja), jako surowiec do produkcji (mięso, skóra), jako siła robocza (np. koń, muł, osioł) lub zwierzęta domowe (pies, kot).

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Ziarno zbóż służy jako produkt konsumpcyjny dla człowieka i jako znakomita pasza treściwa w chowie zwierząt gospodarskich.

 (1.2) Nie dopuszczajcie do życia publicznego doktrynerów cudzego i własnego chowu!

Wiktionary

Wymowa:

IPA: xuf, AS: χuf

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. chowanie n., chowaniec m., wychowanie n., wychowanek m., wychowanka ż., schowek m., schowanie n., odchowanie n.

 czas. chować ndk., schować dk., wychowywać ndk., wychować dk., odchować dk.

 przym. wychowawczy

 przysł. wychowawczo

Wiktionary


chow-chow

[czytaj: czał-czał] - rasa psów o długiej, gęstej sierści koloru czarnego, rudego albo płowego; pies tej rasy; czau-czau


SJP.pl


chować

ukrywać się, kamuflować przed kimś


SJP.pl

czasownik przechodni niedokonany (dk. schować)

 (1.1) ukrywać kogoś / coś przed kimś

 (1.2) pielęgnować, wychowywać

czasownik przechodni niedokonany (dk. pochować)

 (2.1) grzebać zmarłych

czasownik przechodni niedokonany (dk. odchować)

 (3.1) hodować

czasownik zwrotny niedokonany chować się (dk. schować się)

 (4.1) ukrywać się przed kimś

 (4.2) przest. wychowywać się

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Andrzej chował przed rodzicami zdjęcia gołych kobiet pod swoim łóżkiem.

 (1.2) Katarzyna chowała dziecko swojej zmarłej siostry.

 (2.1) Rodzina i przyjaciele chowali zmarłego w ciszy.

 (4.1) Jurek chował się pod kocem.

 (4.2) Jurek chował się na wsi.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈxɔvat͡ɕ, AS: χovać

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. chowany mrz., wychowaniec mos., wychowanica ż., chów m., schowanko n., schowek m., zachowek m., pochówek m., wychowanek m., chowaniec m., wychowanka ż., przychówek m., wychowanie n., chowanie n.

 czas. przechować dk., przechowywać ndk., schować dk., pochować dk., wychować dk., wychowywać ndk., odchować dk., odchowywać ndk., podchować dk., podchowywać ndk., uchować dk., dochować dk., dochowywać ndk.

 przym. pochówkowy, wychowawczy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) ukrywać, zatajać, kitrać

 (1.2) wychowywać, hodować

Wiktionary


chowacz

drobny chrząszcz z rodziny ryjkowców występujący w mniej więcej 100 gatunkach


SJP.pl


chowaniak

nazwisko


SJP.pl


chowanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|chować.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: xɔˈvãɲɛ, AS: χovãńe

Wiktionary

Powiązane:

 czas. chować, przechowywać

 rzecz. chów mrz.

Wiktionary


chowaniec

dawniej, rzadko: osoba wzięta przez kogoś na utrzymanie, pozostająca pod czyjąś opieką; wychowanek


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męski

 (1.1) reg. duch domowy

 (1.2) stpol. później gwara. przybrane dziecko

 (1.3) reg. zabawa w chowanego

Wiktionary

Wikipedia

Powiązane:

 (1.2) forma żeńska chowanica, chowanka; czas. chować

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) chowanek, chobołd, gospodarczyk, komornik, piecuch, latawiec, wychowaniec

 (1.2) wychowaniec

 (1.3) chowanka, chowanki lm.

Wiktionary


chowanka

zabawa dziecięca, w której jedna osoba szuka ukrywających się pozostałych uczestników; chowany


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) dziecięca zabawa polegająca na szukaniu przez jedną osobę ukrywających się pozostałych uczestników lub jednej ukrytej osoby przez pozostałych uczestników

 (1.2) daw. miejsce, w którym coś się przechowuje, chowa

 (1.3) stpol. później gwara. przybrana córka

 (1.4) w lm. chowanki → rodzaj pasztecików

Wiktionary

Wymowa:

IPA: xɔˈvãnka, AS: χovãnka

Wiktionary

Powiązane:

 (1.3) forma męska chowanek, chowaniec

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) chowany, chowanki, chowaniec

 (1.2) schowek, schowanko, daw. chowanko

 (1.3) chowanica

Wiktionary


chowanna

dawny kwartalnik pedagogiczny poświęcony naukowym zagadnieniom wychowania


SJP.pl

Chowanna czyli system pedagogiki narodowej jako umiejętności wychowania, nauki i oświaty, słowem wykształcenia naszej młodzieży – monumentalne, dwutomowe dzieło pedagogiczne autorstwa Bronisława Ferdynanda Trentowskiego, którego pierwodruk ukazał się w 1842 w Poznaniu (Księgarnia Nowa). Było to właściwie jedyne dzieło Trentowskiego z zakresu pedagogiki. Pisał je począwszy od 1840.

Wikipedia


chowański

nazwisko


SJP.pl


chowańszczyzna

powstanie moskiewskich strzelców w 1682 inspirowane i dowodzone przez księcia Iwana Andriejewicza Chowańskiego


SJP.pl

Chowańszczyzna (ros. Хованщина) – opera Modesta Musorgskiego, oparta na autentycznych wydarzeniach z historii Rosji – nieudanej próbie zamachu stanu z 1682 r.

Wikipedia


chowany

zabawa dziecięca polegająca na odnalezieniu przez szukającego pozostałych uczestników zabawy


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) dziecięca zabawa, polegająca na tym, że wszystkie dzieci usiłują ukryć się, a jedno z nich szuka;

forma czasownika.

 (2.1) imiesłów przymiotnikowy bierny od: chować

Wiktionary

Zabawa w chowanego – zabawa dla dzieci, polegająca na szukaniu się nawzajem na wyznaczonym wcześniej terenie. Jedną z rozbudowanych odmian tej gry są podchody.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Gramy w chowanego. Adam liczy na głos do dziesięciu, a my się chowamy.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: xɔˈvãnɨ, AS: χovãny

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. chowanka ż.

 czas. chować ndk., przechowywać ndk.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) chowanka, zabawa w chowanego

Wiktionary


chowder

[czytaj: czałder] gęsta zupa z ryb i skorupiaków morskich, zazwyczaj z mlekiem


SJP.pl

Chowder – zupa rybna lub z owocami morza. Potrawa kuchni anglosaskiej, popularna na wschodnim wybrzeżu USA, Australii i Nowej Zelandii. Pierwotnie zupa gotowana była na żaglowcach.

Przygotowywana jest na bazie wywaru z łbów rybich oraz ości i boczku. Wywar zabielany jest zasmażką lub mlekiem, ewentualnie śmietaną. Do wywaru dodaje się kawałki ryb lub owoców morza, które gotuje się ok. 15 min. Podany przepis jest jednym z wielu, gdyż istnieje wiele regionalnych odmian tej potrawy.

Wikipedia


chozrascziot

(samo)opłacalność gospodarcza (z ros., skrót od choziajstwiennyj rascziot)


SJP.pl


chołdzyński

nazwisko


SJP.pl


chołmogorski

1. rasa chołmogorska krów - rasa krów pochodząca z Rosji;
2. gęś chołmogorska - rasa gęsi pochodząca z Rosji


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z Chołmogorami, dotyczący Chołmogor

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Chołmogory nmos.

Wiktionary


chołmogory

rzeczownik, rodzaj niemęskoosobowy, liczba mnoga, nazwa własna

 (1.1) geogr. miasto w północnej Rosji europejskiej;

Wiktionary

Chołmogory (ros. Холмого́ры) – miejscowość w północnej Rosji administracyjne centrum Rejonu Chołmogorskiego w obwodzie archangielskim. Jest położona na lewym brzegu rzeki Dwiny, 75 km na południowy wschód od Archangielska i 90 km na północ od monasteru Antoniewo-Sijskiego. Nazwa pochodzi od fińskiego Kalmomäki co oznacza „wzgórze cmentarne”.

Wikipedia

Powiązane:

 przym. chołmogorski

Wiktionary


chołodziec

chłodnik; zupa (owocowa lub z botwiny) podawana na zimno


SJP.pl


chołojów

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna

 (1.1) geogr. wieś, a dawniej miasteczko, na Ukrainie w rejonie radziechowskim obwodu lwowskiego;

Wiktionary

Wuzłowe, Chołojów (ukr. Вузлове) – wieś na Ukrainie, w obwodzie lwowskim, w rejonie czerwonogrodzkim (do 2020 w rejonie radziechowskim).

Znajduje tu się przystanek kolejowy Wuzłowe, położony na linii Lwów – Kiwerce.

Wikipedia

Powiązane:

 przym. chołojowski

Wiktionary


chołoniewski

nazwisko


SJP.pl

Osoby o tym nazwisku:

  • Andrzej Chołoniewski – katolicki duchowny
  • Andrzej Chołoniewski – polski oficer
  • Antoni Chołoniewski – polski dziennikarz, publicysta, działacz narodowy
  • Jacek Chołoniewski – polski przedsiębiorca, publicysta i ekspert ekonomiczny
  • Marek Chołoniewski – polski kompozytor, animator kultury

Wikipedia


chołuj

nazwisko


SJP.pl


chrabąszcz

niewielki brązowy chrząszcz, groźny szkodnik w leśnictwie i sadownictwie


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy

 (1.1) ent. roln. mały brązowawy chrząszcz

 (1.2) pot. mot. jeden z modeli samochodu marki Volkswagen

Wiktionary

  • chrabąszcz majowy
  • chrabąszcz kasztanowy
  • guniak czerwczyk
  • chrabąszczowate


Wikipedia

Przykłady

 (1.1) W ogrodach sąsiadujących z terenami leśnymi można w późnowiosenne wieczory napotkać duże, nisko latające chrabąszcze. Pojawiają się w znacznej liczbie raz na cztery lata i przez cały maj dobierają się w pary.

 (1.2) W Pępowie można obejrzeć 40 modeli, z czego 30 to zabytkowe samochody spod znaku Volkswagena. Królują garbusy: od najstarszego, z 1956 roku, produkcji niemieckiej, po najnowszy model „chrabąszcza”, wyprodukowany w Meksyku.

Wiktionary

Powiązane:

 przym. chrabąszczowaty

 rzecz. chrobak m.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.2) chrząszcz, garbus

Wiktionary


chrabąszczowaty

przypominający kształtem chrabąszcza


SJP.pl


chrabąszczowy

chrabąszcz


SJP.pl

Patrz:

chrabąszcz

chrabąszczyk

mały chrabąszcz


SJP.pl


chrabęścić

czasownik

 (1.1) gw-pl|Poznań. szeleścić

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Coś chrabęści za winklem.

 (1.1) "Słychać było jak w gęstwinie wiatr się krząta i chrabęści,

::Tedy szkielet poskoczył i zacisnął swe pięści!"

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. chrabęszczenie n.

Wiktionary


chrabęszczenie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|chrabęścić.

Wiktionary

Powiązane:

 czas. chrabęścić

Wiktionary


chrabostówka

wieś w Polsce


SJP.pl

Chrabostówka (białorus. Храбастоўка Chrabastoŭka) – wieś w Polsce położona w województwie podlaskim, w powiecie hajnowskim, w gminie Narew.

Prawosławni mieszkańcy wsi należą do parafii Podwyższenia Krzyża Pańskiego w Narwi, a wierni kościoła rzymskokatolickiego do parafii Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny i św. Stanisława Biskupa i Męczennika w Narwi.

Wikipedia


chrabota

nazwisko


SJP.pl


chram

świątynia lub miejsce kultu religijnego, szczególnie w kontekście religii słowiańskich lub azjatyckich


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) rel. świątynia pogańska;

Wiktionary

Chram (także kącina, kupiszta; neologizmy: kontyna, gontyna) – typ budowli sakralnej w religii Słowian. Miejsce spotkań, modlitw, nabożeństw i wróżb, którego rolę pierwotnie pełniły poświęcone kultowi drzew oraz sił przyrody gaje – słowiańskie odpowiedniki świętych gajów w innych kulturach.

Wikipedia

Synonimy:

 (1.1) stpol. bożnica

Wiktionary


chramać

czasownik

 (1.1) stpol. kuleć, utykać

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈxrãmat͡ɕ, AS: χrãmać

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. chramanie n.

Wiktionary


chramanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|chramać.

Wiktionary

Powiązane:

 czas. chramać ndk.

Wiktionary


chramowy

chram


SJP.pl

Patrz:

chram

chrap

1. głos słonki wydawany podczas lotu tokowego;
2. głos łoszy wydawany w czasie rui


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męski

 (1.1) śrpol. gniew

 (1.2) śrpol. chrypka

forma czasownika.

 (2.1) 2. os. lp. rozk. od chrapać

forma rzeczownika.

 (3.1) D. lm. od: chrapa

Wiktionary

Wymowa:

IPA: xrap, AS: χrap

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. chrapa ż.

Wiktionary


chrapa

1. część górnej wargi u niektórych ssaków;
2. urządzenie doprowadzające powietrze do silnika spalinowego na okręcie podwodnym płynącym w niewielkim zanurzeniu; chrapy


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) zool. anat. fałd przykrywający nozdrza niektórych zwierząt np. koni;

 (1.2) łow. nozdrza zwierzyny płowej (jeleniowatych) oraz muflona i kozicy

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Z przyjemnością głaskała aksamitne chrapy urodziwej gniadej klaczy.

 (1.2) Wylękniona łosza zadziera chrapy, okręca się na tylnych biegach i daje susa, aby uciec.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. chrap mrz., chrapanie n., chrapanina ż., chrapnięcie n.

 czas. chrapać ndk., chrapnąć dk.

 przym. chrapliwy

 przysł. chrapliwie

Wiktionary


chrapać

1. wydawać charkotliwe, świszczące dźwięki podczas snu; pochrapywać;
2. potocznie: spać; drzemać, kimać;
3. wydawać chrypliwe dźwięki; rzęzić, charczeć, charkotać;
4. o samicy jelenia, łosia, daniela: wydawać charakterystyczny głos w czasie rui


SJP.pl

czasownik nieprzechodni niedokonany (dk. chrapnąć)

 (1.1) oddychać w trakcie snu charcząc

 (1.2) żart. spać

 (1.3) o ludziach: rzęzić jakby chrapiąc (1.1)

 (1.4) o zwierzętach: parskać jakby chrapiąc (1.1)

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Nie zmrużyłem oka całą noc, bo sąsiad donośnie chrapał.

 (1.2) Zajrzałam do sypialni, ale chrapałeś tak słodko, że ciebie nie budziłam.

 (1.4) Konie chrapały i wyprężone ich nogi silnie biły kopytami w twardą drogę, żeby się na niej utrzymać.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈxrapat͡ɕ, AS: χrapać

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. chrapa ż., chrapanie

 przysł. chrapliwie

Wiktionary

Synonimy:

 (1.2) spać, drzemać, kimać

 (1.3) charczeć

Wiktionary


chrapanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) o ludziach: hałaśliwe charczenie w czasie snu

 (1.2) o zwierzętach, np. koniach: wydawanie chrapliwego dźwięku

Wiktionary

Chrapanie – wibracja języczka i podniebienia miękkiego podczas wdechu. Najczęściej występuje podczas snu. Choć nie zagraża życiu, może być objawem groźnego bezdechu sennego. Chrapanie może utrudniać sen osobie dotkniętej tym problemem i innym, śpiącym w pobliżu. Ocenia się, że około 30% dorosłych ludzi chrapie.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Musimy położyć kres twojemu chrapaniu, kupmy lekarstwo.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: xraˈpãɲɛ, AS: χrapãńe

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. chrapnięcie n., chrapa ż.

 czas. chrapać ndk., chrapnąć dk.

 przym. chrapliwy

 przysł. chrapliwie

Wiktionary

Synonimy:

 (1.2) parskanie

Wiktionary


chrapanina

potocznie: charkotliwe dźwięki wydawane w czasie snu; chrapanie, pochrapywanie


SJP.pl


chrapanów

Chrapanów – wieś w Polsce położona w województwie świętokrzyskim, w powiecie sandomierskim, w gminie Zawichost.

W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa tarnobrzeskiego.

Przez miejscowość przebiega droga wojewódzka nr 755.

Wikipedia


chrapek

potocznie:
1. mała chrapa (część górnej wargi);
2. przestarzałe: ochota, chętka, kaprys; dziś zwykle w związku frazeologicznym: mieć na coś chrapkę - mieć chęć, apetyt na coś


SJP.pl

Chrapek
  • Jan Chrapek
  • Krzysztof Chrapek
  • Michał Chrapek
Chrápek
  • Tomáš Chrápek

Wikipedia


chrapickiego

żartobliwie: ciąć (ucinać) chrapickiego - spać, chrapiąc


SJP.pl


chrapka

potocznie:
1. mała chrapa (część górnej wargi);
2. przestarzałe: ochota, chętka, kaprys; dziś zwykle w związku frazeologicznym: mieć na coś chrapkę - mieć chęć, apetyt na coś


SJP.pl


chrapkiewicz

nazwisko


SJP.pl


chrapkowski

nazwisko


SJP.pl


chrapliwie

przysłówek

 (1.1) w sposób chrapliwy

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. chrapa ż., chrapliwość ż., chrapanie n.

 czas. chrapać ndk.

 przym. chrapliwy

Wiktionary


chrapliwiej

stopień wyższy od przysłówka: chrapliwie


SJP.pl


chrapliwość

chrapliwy


SJP.pl

Patrz:

chrapliwy

chrapliwszy

stopień wyższy od przymiotnika: chrapliwy


SJP.pl


chrapliwy

przypominający chrapanie; ochrypły, charczący, szorstki


SJP.pl

przymiotnik jakościowy

 (1.1) przypominający chrapanie

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. chrapa ż., chrapliwość ż., chrapanie n.

 przysł. chrapliwie

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) chrypliwy, ochrypły, szorstki

Wiktionary


chrapowaty

chropawy, chropaty, chropowaty;
1. mający szorstką powierzchnię;
2. pozbawiony dźwięczności; matowy, chrapliwy;
3. przenośnie: daleki od ideału, wymagający poprawy


SJP.pl


chrapowo

Chrapowo (do 1945 niem. Hohengrape) – wieś sołecka w Polsce położona w województwie zachodniopomorskim, w powiecie choszczeńskim, w gminie Pełczyce. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa gorzowskiego.

W 2007 wieś liczyła 304 mieszkańców. Leży ok. 3,5 km na zachód od Pełczyc i jest najbardziej na zachód położoną miejscowością zarówno gminy jak i powiatu.

Wikipedia


chrapy

1. głos słonki wydawany podczas lotu tokowego;
2. głos łoszy wydawany w czasie rui


SJP.pl

  • chrapy – część górnej wargi u niektórych ssaków
  • chrapy – urządzenie stosowane na okrętach podwodnych do doprowadzania powietrza do silników spalinowych w czasie, kiedy okręt jest zanurzony

Wikipedia


chrcynno

Chrcynno – dawniej Chrzcinno, wieś sołecka w Polsce położona w województwie mazowieckim, w powiecie nowodworskim, w gminie Nasielsk. około 45 km na północ od Warszawy.

W latach 1962–1973 wieś należała i była siedzibą władz gromady Chrcynno, wcześniej w gromadzie Krzyczki. W latach 1975–1998 wieś administracyjnie należała do województwa ciechanowskiego.

Wikipedia


chreia

[czytaj: chreja] w starożytności: zbiór humorystycznych powiedzeń sławnych ludzi i anegdot o tych osobach; chreja, chryja


SJP.pl


chreja

w starożytności: zbiór humorystycznych powiedzeń sławnych ludzi i anegdot o tych osobach; chreia, chryja


SJP.pl

Chreja (gr. chreia, chráomai, chrḗsimos ’pożytek, korzyść, konieczność’) – starożytny gatunek literacki.

Chreja pokrewna jest takim formom literackim, jak aforyzm, anegdota, apoftegmat. Pojęcia te bywały używane zamiennie, dlatego też trudno jest precyzyjnie rozgraniczyć te formy. Od sentencji chreja różniła się zasadniczo tym, że na wstępie podawała autora. Chreja mogła być krótka i lapidarna, zredagowana w rzeczowym stylu, lub dłuższa w formie pouczającej anegdoty z puentą. Mogła mieć formę bardziej literacką lub szkolną, pisaną na potrzeby uczniów.

Wikipedia


chrematonim

w językoznawstwie: nazwa własna materialnego wytworu rąk ludzkich, np. nazwa kosmetyku, urządzenia, pojazdu itp.


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) jęz. nazwa własna przedmiotu kultury materialnej, np. działa, statku, dzwonu, zegara itp.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌxrɛ̃maˈtɔ̃ɲĩm, AS: χrmatõńĩm

Wiktionary


chrematonimia

dział onomastyki zajmujący się badaniem nazw własnych materialnych wytworów rąk ludzkich (chrematonimów)


SJP.pl

Chrematonimia (gr. chrema, chrematos „rzecz, przedmiot, towar”) – nauka, której przedmiotem badań są nazwy własne niektórych wytworów przemysłowych, rękodzielniczych, jednostkowych i seryjnych, które nie są trwale związane z określonym krajobrazem, tzw. chrematonimy. Jest to najbardziej dyskusyjny dział onomastyki.

Wikipedia


chreptowicz

nazwisko


SJP.pl

Chreptowicz ((biał.) Храпто́віч, (ros.) Хрепто́вич):

  • Chreptowiczowie
  • Teodor (Fiedor "Tedko, Fedko") Chreptowicz, herbu Odrowąż (? – 1528), syn Bohdana

Wikipedia


chrestomatia

publikacja zawierająca wybór utworów (w całości lub we fragmentach) różnych autorów, przeznaczona zazwyczaj do użytku szkolnego; antologia


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) przest. wypisy, wybór fragmentów pism (z jakiegoś względu szczególnie ważnych, przydatnych do czegoś - np. do badań lub do ogólnej orientacji w piśmiennictwie jakiegoś typu)

Wiktionary

Chrestomatia – wydawnictwo zawierające wybrane teksty różnych twórców, opublikowane w całości lub we fragmentach. Przeznaczone do użytku szkolnego lub nauki samodzielnej.

Słowo chrestomatia wywodzi się z języka greckiego – chrēstomátheiawypisy, chrēstóspożyteczny.

Wikipedia

Przykłady

składnia.

kolokacje.

 (1.1) chrestomatia staropolska / staroruska / …

synonimy.

 (1.1) wypisy, wybór tekstów

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

frazeologia.

etymologia.

 etym|gr|χρηστομάθεια. (khrēstomátheia) → wypisy < etym|gr|χρηστός|μανθάνω. (khrēstós + manthánō) → pożyteczny + uczyć

uwagi.

tłumaczenia.

* angielski: (1.1) chrestomathy

* bułgarski: (1.1) христоматия ż.

* duński: (1.1) krestomati w.

* rosyjski: (1.1) хрестома́тия ż.

* słowacki: (1.1) chrestomatia ż.

* ukraiński: (1.1) хрестома́тія ż.

źródła.

== chrestomatia (interlingua.) ==

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik

 (1.1) chrestomatia

odmiana.

przykłady.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌxrɛstɔ̃ˈmatʲja, AS: χrestõmatʹi ̯a

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) wypisy, wybór tekstów

Wiktionary


christensen

nazwisko


SJP.pl

Christensen – były amerykański konstruktor wyścigowy, startujący w wyścigu Indianapolis 500 na przełomie lat 50. i 60.

Wikipedia


christian

obce imię męskie


SJP.pl

  • Chrystian – imię męskie
  • Christian – wrestler używający pseudonimu "Christian", właśc. Jason Reso
  • Christian (Christian Corrêa Dionisio (ur. 1975) – brazylijski piłkarz

Hrabstwa w USA:

  • hrabstwo Christian (ang. Christian County) – w stanie Illinois
  • hrabstwo Christian (ang. Christian County) – w stanie Kentucky
  • hrabstwo Christian (ang. Christian County) – w stanie Missouri

Wikipedia


christiania

ostry skręt na nartach; krystiania, chrystiania


SJP.pl

  • Christiania – dzielnica Kopenhagi
  • Christiania – jedna z dawnych nazw norweskiej stolicy (Oslo)
  • Christiania – pierwszy publiczny teatr w Norwegii ze stałą siedzibą, położony przy placu Bankowym (Bankplassen), w centrum Christianii

Gminy w USA:

  • Christiania (ang. Christiania Township) – gmina w stanie Minnesota, w hrabstwie Jackson
  • Christiania (ang. Christiania Township) – gmina w stanie Dakota Północna, w hrabstwie Burleigh

Wikipedia


christianrockowy

christian rock [czytaj: kristjanrokowy]


SJP.pl


christie

[czytaj: kristi] nazwisko obce


SJP.pl

Christie – jednostka osadnicza w Stanach Zjednoczonych, w stanie Oklahoma, w hrabstwie Adair.

Wikipedia


christine

  • Christine – powieść Stephena Kinga
  • Christine – ekranizacja powieści Stephena Kinga z 1983 roku
  • Christine – szósty singel zespołu Siouxsie and the Banshees

Miejscowości w USA:

  • Christine – miasto w stanie Dakota Północna, w hrabstwie Richland
  • Christine – miejscowość w stanie Teksas, w hrabstwie Atascosa

Wikipedia


christo

Christo (właśc. Christo Wladimirow Jawaszew, bułg. Христо Владимиров Явашев, znany także jako Christo Javacheff, ur. 13 czerwca 1935 w Gabrowie, zm. 31 maja 2020 w Nowym Jorku) – amerykański artysta pochodzenia bułgarskiego. Jeden z twórców sztuki krajobrazu. Wraz z żoną, francuską artystką Jeanne-Claude Denat de Guillebon (ur. 13 czerwca 1935, zm. 19 listopada 2009), tworzył duet Christo i Jeanne-Claude.

Wikipedia


christoph

[czytaj: kristof] obce imię męskie


SJP.pl


christophe

Osoby:

  • Bernard Christophe – francuski astronom
  • Christophe – francuski piosenkarz
  • Christophe – francuski pisarz
  • Henri Christophe – haitański polityk
  • Paul Christophe – belgijski inżynier
  • Pierre Christophe – francuski kompozytor
  • Robert Christophe – francuski pływak

Zobacz też:

  • Krzysztof
  • Saint-Christophe

Wikipedia


christopher

[czytaj: kristofer] obce imię męskie


SJP.pl

Christopher – miasto w Stanach Zjednoczonych, w stanie Illinois, w hrabstwie Franklin.

Wikipedia


chrl

[czytaj: cha-er-el] skrót od: Chińska Republika Ludowa


SJP.pl

skrótowiec

 (1.1) = geogr. polit. Chińska Republika Ludowa

Wiktionary

Chińska Republika Ludowa, ChRL (chiń. upr. 中华人民共和国; chiń. trad. 中華人民共和國; pinyin Zhōnghuá Rénmín Gònghéguó, wymowa), Chiny (chiń. upr. 中国; chiń. trad. 中國; pinyin Zhōngguó, wymowa) – państwo w Azji Wschodniej, obejmujące historyczne Chiny (bez Tajwanu) oraz Tybet i inne ziemie w Azji Środkowej, zamieszkane w sumie przez 56 grup etnicznych. Chiny to drugie pod względem liczby ludności państwo świata o populacji przekraczającej 1,4 mld osób, co stanowi 18,4% populacji świata. Pod względem powierzchni jest 3. na świecie, a pod względem wielkości gospodarki 2. po USA (pod względem PKB nominalnego) i 1. pod względem PKB realnego.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Stolicą ChRL jest Pekin.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: xa‿ɛr‿ˈɛl, AS: χa‿er‿el

Wiktionary


chrobacja

starożytna kraina słowiańska z pierwotną stolicą na Łysej Górze


SJP.pl

Biała Chorwacja (chorw. Bijela Hrvatska, Velika Hrvatska) – terytorium historyczne o nieokreślonym położeniu geograficznym, znajdujące się w Europie Środkowej. Najczęściej utożsamiane z Małopolską.

Wikipedia


chrobak

nazwisko


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy

 (1.1) daw. robak, małe zwierzę, zwłaszcza owad i jego gąsienice, zwierzę pełzające

Wiktionary

Osoby o tym nazwisku:

  • Eugeniusz Chrobak – polski taternik, alpinista i himalaista
  • Halina Chrobak – polska aktorka teatralna, filmowa i dubbingowa
  • Tadeusz Chrobak – polski filozof
  • Tadeusz Chrobak – polski kartograf
  • Rudolf Chrobak – austriacki lekarz ginekolog

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ˈxrɔbak, AS: χrobak

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. chrobotek m., chrobot m., chrobąszcz m., chrabąszcz m., chrobotanie n., chrobactwo n., chrobotacz m.

:: zdrobn. chrobaczek m.

 czas. chrobotać, chrobotnąć

 przym. chrobaczywy, chrobotkowaty, chrobotliwy, chrobotny

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) robak, czerw; daw. czyrw, czyrzw, pandrow, ruch, rupie

Wiktionary


chrobocik

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) zdrobn. od chrobot

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. chrobot m.

Wiktionary


chrobok

nazwisko


SJP.pl


chrobot

odgłos powstający przy drapaniu, gryzieniu lub przesuwaniu (się) czegoś ciężkiego, twardego; chrzęst, trzask, zgrzyt


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) niski odgłos drapania, gryzienia, odgłos działania metalowego mechanizmu

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Chrobot myszy pod podłogą wzbudził panikę lokatorki.

 (1.1) Chrobot klucza w zamku spłoszył włamywacza.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈxrɔbɔt, AS: χrobot

Wiktionary

Powiązane:

 czas. chrobotać

 rzecz. chrobocik mrz., chrobak m., chrobotanie

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) zgrzyt, chrzęst, chrupot

Wiktionary


chrobotać

wydawać chrobot, chrzęst; chrzęścić


SJP.pl


chrobotanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|chrobotać.

Wiktionary

Powiązane:

 czas. chrobotać

 rzecz. chrobak m., chrobot mrz.

Wiktionary


chrobotek

rodzaj krzaczkowatego porostu z rzędu misecznikowców


SJP.pl

Cladonia P. Browne (chrobotek) – rodzaj grzybów należący do rodziny chrobotkowatych (Cladoniaceae). Ze względu na symbiozę z glonami zaliczany jest także do grupy porostów. Z reguły tworzą partnerstwo z zielenicami z rodzaju Asterochloris, ale zarejestrowano także wiązanie się z bardziej odpornymi na zanieczyszczenia przedstawicielami rodzaju Trebouxia w przypadku grzybów zasiedlających tereny poprzemysłowe.

Wikipedia


chrobotkowate

rodzina porostów krzaczkowatych


SJP.pl

Chrobotkowate (Cladoniaceae Zenker) – rodzina workowców. Ze względu na współżycie z glonami zaliczana jest do grupy porostów.

Wikipedia


chrobotkowaty

o cechach chrobotkowatych


SJP.pl


chrobotliwszy

stopień wyższy od przymiotnika: chrobotliwy


SJP.pl


chrobotliwy

wydający odgłos podobny do chrobotania


SJP.pl


chrobotnąć

wydać chrobot, chrzęst; chrzęstnąć, chrząstnąć, zachrzęścić


SJP.pl


chrobrość

dawniej: cecha kogoś odważnego, dzielnego, mężnego


SJP.pl


chrobrów

Chrobrów (niem. Petersdorf) – wieś w Polsce położona w województwie lubuskim, w powiecie żagańskim, w gminie Żagań przy drodze krajowej nr 12.

W latach 1975–1998 miejscowość położona była w województwie zielonogórskim.

Wikipedia


chrobry

dawniej:
1. odważny, dzielny, mężny, śmiały;
2. świadczący o czyjejś odwadze, śmiałości, np. chrobry czyn


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) przest. dziś książk. podn. dzielny, mężny, odważny, śmiały, waleczny, bohaterski

Wiktionary

Biografie

  • Światosław I Chrobry (ok. 942 – ok. 972) – kniaź Rusi Kijowskiej
  • Bolesław I Chrobry (967–1025) – pierwszy król Polski
  • Mścisław Chrobry (? – 1036) – książę tmutarakański i czernihowski
  • Mścisław II Rościsławicz Chrobry (? – 1180) – książę biełgorodzki, smoleński i nowogrodzki
  • Michał Chrobry (? – 1248) – książę moskiewski i wielki książę włodzimierski
  • Włodzimierz Chrobry (1353–1410) – książę borowsko-sierpuchowski, moskiewski, wołucki, rżewski, horodecki i uglicki
  • Olga Chrobra (1926–1994) – polska pisarka, rzeźbiarka

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ˈxrɔbrɨ, AS: χrobry

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. chrobrość ż., Chrobry m.

 przysł. chrobrze

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) dzielny, mężny, odważny, śmiały, waleczny, bohaterski, bitny

Wiktionary


chrobrzej

stopień wyższy od przysłówka: chrobrze


SJP.pl


chrodegang

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy, nazwa własna

 (1.1) imię|polski|m.

Wiktionary


chrom

pierwiastek chemiczny o symbolu Cr


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) chem. pierwiastek chemiczny o symbolu Cr i liczbie atomowej 24;

Wiktionary

Chrom (Cr, łac. chromium) – pierwiastek chemiczny, metal przejściowy z bloku d układu okresowego. Ma 13 izotopów, od 45Cr do 57Cr, z czego trwałe są izotopy 50, 52, 53 i 54. Został odkryty w roku 1797 przez Louisa Nicolasa Vauqellina.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Jakie właściwości chemiczne ma chrom?

Wiktionary

Wymowa:

IPA: xrɔ̃m, AS: χrõm

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. chromian m., chromianka ż., chromit m., chromoferryt m., chromowanie n.

 czas. chromować ndk.

 przym. chromowany, chromowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) symbol. Cr

Wiktionary


chroma

1. pigment malarski otrzymywany z siarczanu ołowiu lub chromianów
2. w systemie barw Munsella: jedna z trzech cech barwy, odpowiadająca jej nasyceniu; pozostałe cechy to: hue (odcień) i value (jasność)


SJP.pl

Chroma – rzeka w azjatyckiej części Rosji, w Jakucji. Długość 685 km (wraz z Temteken 711 km); powierzchnia dorzecza 19 700 km².

Powstaje w górach Połousny Kriaż z połączenia rzek Temteken i Nemałak-Arangus; płynie zabagnioną doliną w kierunku północno-wschodnim przez Nizinę Jańsko-Indygirską, tworząc liczne meandry; uchodzi do Zatoki Chromskiej Morza Wschodniosyberyjskiego. W dorzeczu bardzo liczne jeziora, przeważnie niewielkie.

Wikipedia


chromać

utykać na nogę, kuleć


SJP.pl

czasownik niedokonany

 (1.1) daw. kuleć

 (1.2) przen. niedomagać, szwankować, mieć usterki

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈxrɔ̃mat͡ɕ, AS: χrõmać

Wiktionary

Powiązane:

 przym. chromy

 czas. ochromieć

 rzecz. chromy m., chromanie n.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) kuleć, utykać, pot. kuśtykać

Wiktionary


chromacjusz

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy, nazwa własna

 (1.1) imię|polski|m.

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Ostatnie lata życia Chromacjusza przypadły na czasy najazdu Wizygotów pod wodzą Alaryka.

Wiktionary


chromal

stop żelaza, chromu i aluminium, stosowany do wyrobu elementów grzejnych w piecach elektrycznych


SJP.pl


chromalit

kruchy żużel otrzymywany jako produkt uboczny przy wytapianiu żelazochromu, stosowany w odlewnictwie do utwardzania mas formierskich ze szkłem wodnym; żużel żelazochromowy


SJP.pl


chromanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|chromać.

Wiktionary

Chromanie przestankowe (łac. claudicatio intermittens) – związany z niedokrwieniem objaw chorobowy polegający na występowaniu bólu mięśni kończyn dolnych pojawiający się podczas wysiłku i ustępujący po krótkim odpoczynku.

Chromanie przestankowe u koni opisał Bouley w 1831, a u ludzi Charcot w 1859. Kolejne klasyczne opisy są autorstwa Goldflama (intermittirendes Hinken, 1895) i Erba (dysbasia angiosclerotica, 1898).

Wikipedia

Powiązane:

 czas. chromać ndk.

 przym. chromy

 rzecz. chromy m.

Wiktionary


chromatofor

1. komórka skóry właściwej kręgowców wytwarzająca i zawierająca różne barwniki;
2. barwne ciałko występujące w cytoplazmie komórek roślin; barwny plastyd;
3. organella zawierająca barwniki u niektórych bakterii i sinic, uczestnicząca w fotosyntezie


SJP.pl

Chromatofory – struktury związane z powstawaniem barw u różnych organizmów.

Chromatofory zwierząt zawierające pigment komórki spotykane szeroko wśród zwierząt, w tym płazów, ryb, gadów, skorupiaków, głowonogów, a także u bakterii. Dla odmiany u ssaków i ptaków występuje rodzaj komórek zwanych melanocytami, pełniących podobną funkcję.

Wikipedia


chromatoforowy

chromatofor


SJP.pl

Patrz:

chromatofor

chromatograf

urządzenie do wykonywania chromatografii


SJP.pl

Wikipedia


chromatografia

metoda rozdzielania jednorodnych mieszanin na składniki


SJP.pl

Wikipedia


chromatograficzny

chromatografia


SJP.pl

Patrz:

chromatografia

chromatogram

ciecz lub gaz służący do rozdzielania lub badania składu mieszanin związków chemicznych


SJP.pl


chromatoliza

rozpuszczanie się chromatyny w cieczy jądra komórkowego


SJP.pl

Chromatoliza – częsta zmiana neuropatologiczna. W początkowej fazie następuje obrzmienie komórki, zanik substancji Nissla i peryferyjne przesunięcie jądra komórkowego.

Charakterystyczna np. dla zapalenia rogów przednich rdzenia kręgowego w wyniku infekcji wirusami Picorna.

Wikipedia


chromatopolarografia

analiza polarograficzna składników mieszaniny rozdzielonej metodami chromatograficznymi; analiza chromatopolarograficzna


SJP.pl


chromatopolarograficzny

chromatopolarografia


SJP.pl

Patrz:

chromatopolarografia

chromatopsja

1. zdolność do widzenia barwnego, spostrzegania i rozróżniania kolorów;
2. w medycynie: zaburzenie wzroku polegające na widzeniu przedmiotów bezbarwnych w kolorach


SJP.pl

Postrzeganie barw – zdolność organizmu lub maszyny do rozróżniania przedmiotów oparta na wrażliwości na długość fali (lub częstotliwość) światła, które przedmioty te odbijają, emitują lub przepuszczają. Układ nerwowy rejestruje kolor poprzez porównanie odpowiedzi na światło kilku rodzajów czopków w oku. Czopki te są wrażliwe na różne długości światła widzialnego. Dla ludzi zakres światła widzialnego wynosi około 380–740 nm. Zazwyczaj istnieją 3 rodzaje czopków. Zakres widzialności oraz liczba rodzajów czopków różnią się w zależności od gatunku.

Wikipedia


chromatron

kineskop barwny o trzech wyrzutniach elektronowych umieszczonych w jednej linii


SJP.pl


chromatyczność

chromatyczny


SJP.pl

Patrz:

chromatyczny

chromatyczny

1. barwny;
2. w muzyce:
a) skala chromatyczna - skala, w której kolejnych 12 dźwięków oddzielonych jest sekundą małą, półtonem; skala dodekafoniczna;
b) znaki chromatyczne - znaki notacji muzycznej zmieniające wysokość dźwięku odpowiadającego nucie, np. krzyżyki i bemole;
c) instrument chromatyczny - instrument pozwalający wydobyć wszystkie dźwięki skali chromatycznej;


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) fiz. szt. mający wiele barw; związany z barwami; zdolny do rozdziału kolorów widma poprzez załamanie światła

 (1.2) muz. wydobywający barwę muzyki poprzez postępowanie kolejno półtonami

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. chromatyka ż.

 przysł. chromatycznie

 przym. chromowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) barwny, kolorowy

Wiktionary


chromatyda

część chromosomu (zbudowana z jednej nici chromatynowej)


SJP.pl

Wikipedia


chromatyka

1. nauka o barwach, składaniu i mieszaniu kolorów;
2. kolorystyka obrazu;
3. w muzyce:
a) zasady alteracji, podwyższania lub obniżania dźwięków skali diatonicznej;
b) wykorzystywanie tych zasad


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) nauka o barwach

 (1.2) kolorystyka obrazu

 (1.3) muz. podwyższenie lub obniżenie stopnia w skali diatonicznej

Wiktionary

Chromatyka – w muzykologii zasada doboru dźwięków polegająca na dodawaniu do melodii i harmonii opartej na skali diatonicznej (siedmiodźwiękowej) dźwięków podwyższonych i obniżonych o pół tonu, gdy dźwięk sąsiadujący odległy jest o cały ton. W zapisie nutowym do podwyższenia i obniżania dźwięku służą znaki chromatyczne: krzyżyk, krzyżyk podwójny, bemol, bemol podwójny, kasownik. Skala diatoniczna z wprowadzonymi wszystkimi interwałami półtonowymi nazywa się skalą chromatyczną.

Wikipedia

Powiązane:

 przym. chromatyczny

Wiktionary


chromatyna

podstawowy składnik chromosomów


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) biol. włóknista substancja występująca w jądrze komórkowym;

Wiktionary

Chromatyna (chromatinum) – włóknista substancja występująca w jądrze komórkowym, zbudowana z DNA, histonów, niehistonowych białek i małej ilości RNA. Stanowi główny składnik chromosomów i jest nośnikiem genów. Występuje również w nukleoidzie bakterii.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Chromatyna może kurczyć się i rozkurczać, powodując zmianę upakowania struktury chromosomów. (Wikipedia)

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌxrɔ̃maˈtɨ̃na, AS: χrõmatna

Wiktionary

Powiązane:

 przym. chromatynowy

Wiktionary


chromatynowy

związany z chromatyną


SJP.pl


chromatyzm

zabarwienie obrazu powstające na skutek rozszczepienia promieni świetlnych w soczewce (aberracji chromatycznej)


SJP.pl

Aberracja chromatyczna, chromatyzm – cecha soczewki lub układu optycznego wynikająca z różnych odległości ogniskowania (ze względu na różną wartość współczynnika załamania) dla poszczególnych barw widmowych światła (różnych długości fali światła). W rezultacie występuje rozszczepienie światła, które widoczne jest na granicach kontrastowych obszarów pod postacią kolorowej obwódki (zobacz zdjęcie obok). Wynika ona ze zjawiska dyspersji szkła użytego do budowy soczewki.

Wikipedia


chromel

stop niklu wykorzystywany do budowy termoelementów, zawiera 10% chromu


SJP.pl

Chromel – żaroodporny stop niklu (90%) z chromem (10%), odporny na korozję.

Stosowany jest jako materiał oporowy, np. do wyrobu spiral grzejnych oraz w termoogniwach typu E i K. Termoogniwa z chromelu w połączeniu z alumelem wykazują bardzo dobrą liniową zależność napięcia od temperatury i stosowane są do 1370 °C.

Wikipedia


chromestezja

barwne słyszenie; zdolność do trwałego kojarzenia wrażeń słuchowych


SJP.pl


chromian

sól kwasu chromowego


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) chem. sól kwasu chromowego(VI) (H₂CrO₄), zawierająca anion CrO₄²⁻, jak i sam ten właśnie anion

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Chromiany są silnymi utleniaczami, mają zazwyczaj intensywnie żółtą barwę.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. dichromian mrz., chrom mrz.

 przym. chromowy

Wiktionary


chromianometria

metoda analizy miareczkowej, w której do miareczkowania stosuje się roztwory chromianów (głównie chromian potasu)


SJP.pl

Chromianometria – dział redoksymetrii, technika analityczna polegająca na miareczkowaniu analizowanej substancji jonami chromianowymi na VI stopniu utlenienia. Wykorzystuje się do tego mianowane roztwory dichromianu potasu (K
2
Cr
2
O
7
).

Wikipedia


chromianować

wytwarzać powłoki ochronne na powierzchni metalu działanie związkami chromu


SJP.pl


chromianowy

związany z chromianem


SJP.pl


chromiany

1. minerały zawierające aniony kwasu chromowego lub dichromowego;
2. nieorganiczne sole kwasu chromowego


SJP.pl


chromiec

wieś w województwie dolnośląskim, gmina Stara Kamienica


SJP.pl

2 miejscowości w Polsce:

  • Chromiec – wieś w woj. dolnośląskim, w pow. karkonoskim, w gminie Stara Kamienica
  • Chromiec – wieś w woj. wielkopolskim, w pow. średzkim, w gminie Nowe Miasto nad Wartą

1 potok w Sudetach

  • Chromiec − prawy dopływ Kamienicy w dorzeczu Bobru

Wikipedia


chromik

nazwisko


SJP.pl

Leprocaulon Nyl. (chromik) – rodzaj grzybów z rodziny Leprocaulaceae. Ze względu na współżycie z glonami zaliczany jest do grupy porostów. W Polsce występuje jeden gatunek.

Wikipedia


chromin

Chromin – wieś sołecka w Polsce położona w województwie mazowieckim, w powiecie garwolińskim, w gminie Borowie.

W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa siedleckiego.

Wierni kościoła rzymskokatolickiego należą do parafii Świętej Trójcy w Borowiu.

Wikipedia


chrominancja

w fizyce: jakościowa cecha barwy obejmująca nasycenie i odcień koloru; chromatyczność (pojęcie często mylone z chiromancją)


SJP.pl

Chrominancja – składowa analogowego lub cyfrowego sygnału obrazu kolorowego odpowiadająca za odcień oraz nasycenie koloru.

Wikipedia


chromiński

nazwisko


SJP.pl


chromisty

grupa prostych organizmów, której dużą część stanowią glony, brunatnice, okrzemki i bruzdnice, traktowana jako oddzielne królestwo lub podkrólestwo protistów


SJP.pl

Chromisty (Chromista), grzybopływki, chromista – grupa eukariotycznych organizmów w większości o prostej, zwykle jednokomórkowej budowie, choć występują wśród nich również organizmy tkankowe. Chromisty w większości przypadków odżywiają się na drodze fotosyntezy. Posiadają chloroplasty z chlorofilem c i z własnym retikulum endoplazmatycznym, otoczone trzema błonami plazmatycznymi, wici różnej długości. Nie składują energii w formie skrobi. Chromisty mają duże znaczenie w ekosystemach, zwłaszcza wodnych, gdzie wchodzą w skład fitoplanktonu i fitobentosu, oraz w gospodarce. Są wśród nich patogeny roślin, np. powodujący zarazę ziemniaka (Phytophthora infestans). Kopalne chromisty utworzyły złoża krzemionki i węglanu wapnia.

Wikipedia


chromit

minerał z grupy spineli, tlenek żelaza i chromu


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) miner. minerał zawierający tlenek żelaza i chromu (FeCr2O4)

Wiktionary

Chromit – minerał z grupy tlenków, zaliczany do grupy spineli chromowych.

Nazwa pochodzi od składu chemicznego minerału, którego głównym składnikiem jest chrom; gr. khroma (chroma) = kolor, barwa (W Haidinger – 1845 r.). Minerał pospolity, szeroko rozpowszechniony. Jeden z pierwszych minerałów, które wyodrębniają się w procesie różnicowania magmy.

Wikipedia

Przykłady

składnia.

kolokacje.

synonimy.

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

 rzecz. chrom mrz.

 przym. chromowy

frazeologia.

etymologia.

uwagi.

tłumaczenia.

* angielski: (1.1) chromite

źródła.

== chromit (język słowacki.) ==

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik, rodzaj męski nieżywotny

 (1.1) miner. chromit

odmiana.

przykłady.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. chrom mrz.

 przym. chromowy

Wiktionary


chromitowy

związany z chromitem


SJP.pl


chromoaluminiowanie

nasycanie powierzchni stali lub żeliwa jednocześnie chromem i glinem; chromoglinowanie


SJP.pl


chromocynkografia

w poligrafii: fotochemiczna metoda sporządzania płyt cynkowych do barwnego druku wypukłego


SJP.pl


chromocystoskopia

badanie dróg moczowych z wykorzystaniem podanego dożylnie barwnika


SJP.pl


chromodiopsyd

minerał z grupy krzemianów, odmiana diopsydu


SJP.pl


chromodruk

chromotypia; przestarzale:
1. technika wypukłego drukowania wielobarwnego;
2. odbitka wykonana za pomocą tej techniki


SJP.pl


chromodynamika

w fizyce: dział kwantowej teorii pola opisujący oddziaływania silne występujące między kwarkami; chromodynamika kwantowa


SJP.pl


chromofil

komórka, która łatwo zabarwia się przy absorpcji soli chromu


SJP.pl


chromofobia

chorobliwy lęk przed kolorami


SJP.pl

Chromofobia (ang. Chromophobia) – brytyjsko-amerykańsko-francuski thriller z gatunku dramat z 2005 roku w reżyserii Marthy Fiennes. Wyprodukowana przez wytwórnię Quinta Communications.

Premiera filmu odbyła się 21 maja 2005. Zdjęcia do filmu zrealizowano na Wyspie Man oraz w Londynie w Wielkiej Brytanii.

Wikipedia


chromofor

1. ugrupowanie atomów, które w połączeniu z układem wiązań pozostałej części cząsteczki chemicznej jest przyczyną jej barwy;
2. w geologii: czynnik barwiący obecny w sieci krystalicznej minerału i powodujący jego zabarwienie


SJP.pl

Chromofor – atom, jon, cząsteczka lub inne indywiduum chemiczne, w obrębie którego lub której zachodzą przejścia elektronowe odpowiadające za pasmo widmowe. Pierwotnie termin ten dotyczył grup funkcyjnych cząsteczki decydujących o jej barwie.

Wikipedia


chromoforowy

związany z chromoforem


SJP.pl


chromofotografia

dawniej:
1. technika otrzymywania zdjęć kolorowych;
2. zdjęcie barwne


SJP.pl


chromofototypia

w poligrafii: technika płaskiego druku barwnego, światłodruk barwny


SJP.pl


chromogen

bezbarwna substancja, która po zajściu odpowiedniej reakcji chemicznej zostaje przekształcona w barwny związek


SJP.pl


chromogeniczny

chromogen


SJP.pl

Patrz:

chromogen

chromogenny

chromogen


SJP.pl

Patrz:

chromogen

chromoglinowanie

nasycanie powierzchni stali lub żeliwa jednocześnie chromem i glinem; chromoaluminiowanie


SJP.pl


chromokrzemowanie

nasycanie powierzchni stali jednocześnie chromem i krzemem


SJP.pl


chromolenie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|chromolić.

Wiktionary

Powiązane:

 czas. chromolić

Wiktionary


chromolić

pierdykać; potocznie:
1. lekceważyć coś lub kogoś; walić;
2. mówić głupoty; pieprzyć, chrzanić


SJP.pl

czasownik

 (1.1) nie przywiązywać wagi, nie przejmować się czymś lub kimś

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) W niedzielę to nie widać mnie za wiele, się nie golę, chromolę. (W. Waglewski: „Chromolę”)

Wiktionary

Wymowa:

IPA: xrɔ̃ˈmɔlʲit͡ɕ, AS: χrõmolʹić

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. chromolenie n.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) olewać, lekceważyć

Wiktionary


chromolitografia

technika graficzna, w której każdy kolor na wielobarwnej odbitce uzyskiwany jest z innej płyty litograficznej; litografia barwna


SJP.pl

Chromolitografia (barwna litografia) – dawna technika wielobarwnego druku litograficznego, w której każdy kolor na wielobarwnej odbitce uzyskiwany był z innej płyty litograficznej. Wynaleziona w XIX wieku, w następnym stuleciu została wyparta przez offset. Terminem tym określa się także wielobarwną odbitkę wykonaną tą techniką.

Wikipedia


chromolitograficzny

chromolitografia


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) szt. druk. związany z chromolitografią, wykonany w technice chromolitografii

Wiktionary

Patrz:

chromolitografia

Powiązane:

 rzecz. chromolitografia ż.

Wiktionary


chromomer

w biologii: skupienie chromatyny, zgrubienie powstałe na określonym i stałym odcinku chromosomu


SJP.pl


chromon

rodzaj czerwonego lub pomarańczowego barwnika


SJP.pl

Chromon (kromon) – organiczny związek chemiczny, pochodna chromanu. Jego pochodne tworzą grupę leków zwanych kromonami. Związki zawierające rozmaicie podstawiony szkielet chromonu, zwłaszcza zawierające grupy hydroksylowe i eterowe, spotykane są powszechnie w świecie roślinnym. Niektóre z tych pochodnych – flawony i flawonole – stanowią wydzielone grupy flawonoidów.

Wikipedia


chromonema

najmniejsza nić w chromosomie i chromatydzie, która jest widoczna pod mikroskopem optycznym


SJP.pl

Chromonema - włókno będące wyższym poziomem organizacji chromatyny w strukturze chromosomu. Włókno może być obserwowane w mikroskopie świetlnym po dekondensacji chromatyny. Na początku fazy G1 ma grubość 100-130 nm. W wyniku dalszej dekondensacji we wczesnej fazie S grubość włókna maleje do 60-80 nm.

Wikipedia


chromonikiel

odporny na korozję stop chromu i niklu; chromonikielina


SJP.pl

Chromonikiel – stop wykonany z niklu i chromu w proporcji 3:2.

Stop charakteryzujący się odpornością na korozję i znaczącym oporem elektrycznym, dlatego znalazł zastosowanie w produkcji piecyków oraz grzejników elektrycznych.

Wikipedia


chromonikielina

odporny na korozję stop chromu i niklu; chromonikiel


SJP.pl

Chromonikielina – oporowy stop niklu (80%) i chromu (20%), często z dodatkiem żelaza, odporny na korozję, maksymalna temperatura pracy 1100 °C. Stosowany do wyrobu oporników i elementów grzejnych pieców.

  • chromonikielina bezżelazowa, nichrom: Ni 80%, Cr 20%
  • chromonikielina żelazowa: Ni 65%, Cr 15%, Fe 20%

Wikipedia


chromoniklować

pokrywać metal, zwłaszcza stal, warstwą chromoniklu


SJP.pl


chromoniklownia

galwanizernia specjalizująca się w nakładaniu na powierzchnię metali chromoniklu


SJP.pl


chromoniklowy

związany z chromoniklem


SJP.pl


chromonogi

dawniej: mający chromą nogę; kulawy


SJP.pl


chromoplast

barwna odmiana plastydu


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) bot. barwny plastyd, nieaktywny w procesie fotosyntezy;

Wiktionary

Chromoplasty – barwne plastydy, nieaktywne w procesie fotosyntezy. Zawierają one barwniki karotenoidowe, ksantofil i karoteny. Nadają barwę kwiatom, owocom, a czasem również korzeniom (np. marchwi) lub bulwom. Chromoplasty mogą powstawać z proplastydów, chloroplastów i amyloplastów. Powstawanie chromoplastów z chloroplastów jest zjawiskiem leżącym u podłoża tzw. dojrzewania owoców.

Wikipedia

Przykłady

składnia.

kolokacje.

synonimy.

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

frazeologia.

etymologia.

uwagi.

tłumaczenia.

* angielski: (1.1) chromoplast

* słowacki: (1.1) chromoplast m.

źródła.

== chromoplast (język angielski.) ==

wymowa.

 audio|LL-Q1860 (eng)-Neøn-chromoplast.wav.

znaczenia.

rzeczownik

 (1.1) bot. chromoplast

odmiana.

przykłady.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: xrɔ̃ˈmɔplast, AS: χrõmoplast

Wiktionary

Synonimy:

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

frazeologia.

etymologia.

uwagi.

tłumaczenia.

* angielski: (1.1) chromoplast

* słowacki: (1.1) chromoplast m.

źródła.

== chromoplast (język angielski.) ==

wymowa.

 audio|LL-Q1860 (eng)-Neøn-chromoplast.wav.

znaczenia.

rzeczownik

 (1.1) bot. chromoplast

odmiana.

przykłady.

składnia.

kolokacje.

synonimy.

Wiktionary


chromoproteid

białko złożone, mające barwnik w swej grupie prostetycznej (niebiałkowej), np. hemoglobina, chlorofil; chromoproteina


SJP.pl


chromoproteina

białko złożone, mające barwnik w swej grupie prostetycznej (niebiałkowej), np. hemoglobina, chlorofil; chromoproteid


SJP.pl


chromoproteinowy

chromoproteina


SJP.pl

Patrz:

chromoproteina

chromość

chromy


SJP.pl

Patrz:

chromy

chromosfera

druga warstwa atmosfery słonecznej znajdująca pod fotosferą


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) astr. warstwa atmosfery gwiazdy, rozciągająca się między fotosferą a koroną, posiadająca charakterystyczną czerwoną barwę;

Wiktionary

Chromosfera (łac. chroma barwa + sfera) – warstwa atmosfery słonecznej, znajdująca się pomiędzy fotosferą, a warstwa przejściową. Chromosferę charakteryzuje powolny wzrost temperatury od 4400 K do 25 000 K ze wzrostem wysokości ponad powierzchnię Słońca od 500 km do około 2000 km. Dolna granica chromosfery wyznaczona jest przez minimum temperatury w atmosferze Słońca (4400 K), które znajduje się około 500 km powyżej powierzchni Słońca.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ˌxrɔ̃mɔˈsfɛra, AS: χrõmosfera

Wiktionary

Powiązane:

 przym. chromosferyczny

Wiktionary


chromosferyczny

chromosfera


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) astr. związany z chromosferą, dotyczący chromosfery

Wiktionary

Patrz:

chromosfera

Powiązane:

 rzecz. chromosfera ż.

Wiktionary


chromosom

stały składnik jądra komórkowego danego organizmu żywego, będący nośnikiem informacji genetycznych


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) biochem. nośnik informacji genetycznej w komórce;

Wiktionary

Chromosom – forma organizacji materiału genetycznego wewnątrz komórki. Nazwa pochodzi z języka greckiego, gdzie χρῶμα (chroma, kolor) i σῶμα (soma, ciało). Chromosomy rozróżniano poprzez wybarwienie. Pierwszy raz terminu tego użył Heinrich Wilhelm Waldeyer w roku 1888.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Chromatyna może kurczyć się i rozkurczać, powodując zmianę upakowania struktury chromosomów.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: xrɔ̃ˈmɔsɔ̃m, AS: χrõmosõm

Wiktionary

Powiązane:

 przym. chromosomowy, chromosomalny

Wiktionary


chromosomalny

chromosom; chromosomowy


SJP.pl


chromosomowy

chromosom; chromosomalny


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) biol. związany z chromosomem, dotyczący chromosomów

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. chromosom mrz.

 przym. chromosomalny

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) chromosomalny

Wiktionary


chromota

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) stpol. kalectwo, ułomność

Wiktionary

Wymowa:

IPA: xrɔ̃ˈmɔta, AS: χrõmota

Wiktionary


chromotaksja

ruch kierunkowy organizmu żywego wywołany działaniem bodźca barwnego; chromotaktyzm


SJP.pl


chromotaktyczny

chromotaktyzm


SJP.pl

Patrz:

chromotaktyzm

chromotaktyzm

ruch kierunkowy organizmu żywego wywołany działaniem bodźca barwnego; chromotaksja


SJP.pl


chromoterapeutka

chromoterapeuta


SJP.pl

Patrz:

chromoterapeuta

chromoterapeutyczny

chromoterapia


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) med. związany z chromoterapią, dotyczący chromoterapii

Wiktionary

Patrz:

chromoterapia

Powiązane:

 rzecz. chromoterapia ż.

Wiktionary


chromoterapia

nieposiadający podstaw naukowych rodzaj medycyny alternatywnej polegający na leczeniu przez oddziaływanie na ciało światłem o różnych barwach


SJP.pl

Wikipedia


chromotropiczny

dotyczący chromotropizmu


SJP.pl


chromotropizm

ruch części organizmu, zwłaszcza rośliny, w kierunku bodźca barwnego


SJP.pl

  • Chromotropizm (biologia) – ruch rośliny wywołany barwą
  • Chromotropizm (chemia) – odwracalna zmiana barwy związku chemicznego

Wikipedia


chromotypia

1. technika wypukłego drukowania wielobarwnego;
2. odbitka wykonana za pomocą tej techniki


SJP.pl


chromotypografia

w poligrafii:
1. metoda wypukłego druku barwnego;
2. odbitka uzyskana tą metodą


SJP.pl


chromotypograficzny

chromotypografia


SJP.pl

Patrz:

chromotypografia

chromować

1. pokrywać powierzchnię metalu warstwą chromu;
2. w chemii: nasycać związkiem chromu


SJP.pl

czasownik przechodni niedokonany

 (1.1) pokrywać chromem

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. chrom m., chromowanie n.

 czas. pochromować dk.

 przym. chromowy

Wiktionary


chromowanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) techn. met. pokrywanie metalu chromem

Wiktionary

Chromowanie – pokrywanie przedmiotów metalowych i z tworzyw sztucznych powłoką chromową. Stosuje się je w celu zwiększenia odporności na zużycie, poprawienia własności termicznych lub dla ozdoby. Wykonuje się je najczęściej metodami elektrolitycznymi, w wannach wypełnionych roztworami soli chromu, podgrzanymi do kilkudziesięciu stopni Celsjusza, w których zanurza się przedmiot przeznaczony do pokrycia chromem.

Wikipedia

Powiązane:

 rzecz. chrom m.

 czas. chromować ndk.

 przym. chromowy

Wiktionary


chromowce

pierwiastki chemiczne należące do 6 grupy układu okresowego; chrom, molibden i wolfram


SJP.pl

Chromowce – pierwiastki chemiczne należące do 6 (daw. VIB lub VI pobocznej) grupy układu okresowego. Są to twarde, trudno topliwe metale, stosowane głównie do uszlachetniania metali.Do chromowców należą chrom (Cr), molibden (Mo), wolfram (W) i seaborg (Sg).

Wikipedia


chromowiec

jeden z pierwiastków należących do 6 grupy układu okresowego: chrom, molibden lub wolfram


SJP.pl


chromówka

wieś w Polsce


SJP.pl

Chromówka – kolonia w Polsce położona w województwie lubelskim, w powiecie chełmskim, w gminie Ruda-Huta.

Do 1954 r. wieś należała do gminy Świerże. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa chełmskiego.

Kolonia jest sołectwem w gminie Ruda-Huta. Według Narodowego Spisu Powszechnego (III 2011 r.) liczyła 203 mieszkańców i była dziewiątą co do wielkości miejscowością gminy Ruda-Huta.

Wikipedia


chromownik

pracownik zajmujący się nakładaniem chromu na powierzchnię metalu


SJP.pl


chromowy

przymiotnik od: chrom


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z chromem, dotyczący chromu, zrobiony z chromu

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. chrom m., chromianka ż., chromowanie m., pochromowanie n., chromian m., chromit m.

 czas. chromować ndk., pochromować dk.

 przym. chromianowy, chromatyczny

Wiktionary


chromy

utykający na nogę


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) książk. kulawy

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (2.1) książk. człowiek chromy (1.1)

Wiktionary

Osoby o tym nazwisku:

  • Bronisław Chromy – polski artysta rzeźbiarz, medalier, malarz, rysownik
  • Edward Chromy – polski wojskowy, poseł na Sejm
  • Jan Chromy – polski wojskowy
  • Kazimierz Chromy – polski polityk, poseł na Sejm

Inne:

  • Chromy – herb szlachecki

Zobacz też:

  • Timur Chromy – wódz mongolskiego plemienia Barłasów

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Mimo kalectwa (był chromy) pełnił funkcję zakrystiana.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈxrɔ̃mɨ, AS: χrõmy

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. chromanie n., chromiec m.

 czas. chromać

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) kulawy

 (2.1) kulawy

Wiktionary


chrona

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) stpol. miejsce schronienia

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈxrɔ̃na, AS: χrõna

Wiktionary

Powiązane:

 czas. chronić

Wiktionary


chronaksja

miara pobudliwości tkanek, czas reakcji na działanie prądu elektrycznego o natężeniu dwukrotnie większym od wartości progowej


SJP.pl

Krzywa pobudliwości włókien nerwowych (krzywa Hoorwega-Weissa) - wykres przedstawiający zależność między napięciem przyłożonym do włókna nerwowego (oś Y), a czasem potrzebnym do zainicjowania potencjału czynnościowego (oś X).

Zauważono, że przykładając coraz większe napięcie, czas, w którym obserwuje się początek reakcji (reakcja w postaci potencjału czynnościowego) jest krótszy. Krzywa pobudliwości ma przebieg podobny do wykresu funkcji y=1/x w I ćwiartce kartezjańskiego układu współrzędnych (hiperbola).

Wikipedia


chronaksjometr

przyrząd do mierzenia chronaksji (pobudliwości nerwów i mięśni)


SJP.pl


chronaksjometria

metoda badania pobudliwości nerwów i mięśni za pomocą chronaksjometru


SJP.pl


chronić

strzec, pilnować, zabezpieczać


SJP.pl

czasownik przechodni niedokonany

 (1.1) bronić przed niebezpieczeństwem; opiekować się, pomagać, ratować

czasownik zwrotny niedokonany chronić się

 (2.1) zabezpieczać siebie przed czymś

 (2.2) szukać schronienia

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Dzieci należy chronić przed niebezpiecznymi rzeczami!

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈxrɔ̃ɲit͡ɕ, AS: χrõńić

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. chronienie n., chrona ż., schronisko n., schron mrz., schronienie n., ochrona, ochroniarz, ochraniacz

 przym. ochronny

 czas. ochraniać

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) bronić, opiekować się

Wiktionary


chronicznie

przysłówek

 (1.1) w sposób chroniczny

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. chroniczność ż.

 przym. chroniczny

Wiktionary


chroniczność

trwałość w czasie; przewlekłość, ciągłość


SJP.pl


chroniczny

powtarzający się cyklicznie, nagminny


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) książk. trwający bardzo długo

 (1.2) książk. cierpiący na przewlekłą chorobę lub uzależnienie

 (1.3) książk. mający jakąś utrwaloną wadę, negatywną cechę charakteru

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Ekspozycja na opary tej substancji może powodować chroniczne podrażnienie dróg oddechowych.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: xrɔ̃ˈɲit͡ʃnɨ, AS: χrõńičny

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. chroniczność ż.

 przysł. chronicznie

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) przewlekły, ciągły

Wiktionary


chronienie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|chronić.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: xrɔ̃ˈɲɛ̇̃ɲɛ, AS: χrõńė̃ńe

Wiktionary

Powiązane:

 czas. chronić, ochraniać

 rzecz. ochrona ż., ochroniarz mos.

Wiktionary


chronik

człowiek przewlekle chory


SJP.pl


chroniony

przymiotnik

 (1.1) podlegający ochronie

 (1.2) o ograniczonym dostępie

forma czasownika.

 (2.1) ims. przymiotnikowy bierny zob. chronić.

Wiktionary


chronka

rodzaj ptaków z rodziny chronkowatych


SJP.pl


chronkowate

rodzina ptaków z rzędu wróblowych


SJP.pl

Chronkowate (Thamnophilidae) – rodzina ptaków z podrzędu tyrankowców (Tyranni) w rzędzie wróblowych (Passeriformes), obejmująca ponad 230 gatunków. Zasiedlają one Meksyk, całą Amerykę Centralną oraz północ, środek i wschód Ameryki Południowej.

Wikipedia


chronkowaty

o cechach chronkowatych (rodzina ptaków)


SJP.pl


chronobiolog

specjalista w dziedzinie chronobiologii


SJP.pl


chronobiologia

dziedzina nauki zajmująca się rytmami biologicznymi organizmów, związanymi z porami roku, doby


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) biol. dziedzina nauki zajmująca się rytmami biologicznymi organizmów;

Wiktionary

Chronobiologia (gr. χρόvoς chrónos ‘czas’) – dział biologii, zajmujący się badaniem rytmów biologicznych, czyli periodycznych (cyklicznych) zjawisk zachodzących pod wpływem czynników wewnętrznych (związanych z fizjologią) oraz zewnętrznych (np. pory roku, sekwencja światła i ciemności), zarówno w pojedynczych komórkach, tkankach, narządach, jak również w całych organizmach.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Wiedzę wynikającą z postępów chronobiologii z coraz większym powodzeniem stosuje się bądź można stosować na poszczególnych etapach postępowania lekarskiego.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. biochronologia ż., chronobiolog m., chronobiolożka ż., biochronolog m., biochronolożka ż.

 przym. chronobiologiczny, biochronologiczny

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) biorytmologia

Wiktionary


chronobiologiczny

chronobiologia


SJP.pl

Patrz:

chronobiologia

chronofarmakologia

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) dziedzina farmakologii badająca wpływ rytmów dobowych organizmu na skutki farmakologiczne leku;

Wiktionary

Chronofarmakologia (gr. Χρόνος – czas, φάρμακον (phármakon) – lekarstwo, lógos – słowo, nauka) – dziedzina farmakologii badająca wpływ rytmów dobowych organizmu na skutki farmakologiczne leku. Chronofarmakolodzy dążą do uzyskania szczegółowych wskazówek co do rozłożenia dawkowania leków w ciągu doby.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Chronofarmakologia odgrywa dużą rolę w leczeniu hormonalnym.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌxrɔ̃nɔfarmakɔˈlɔɟja, AS: χrõnofarmakoloǵi ̯a

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. chronofarmakolog m.

 przym. chronofarmakologiczny

Wiktionary


chronofotograf

aparat do sporządzania chronofotografii, wykonujący serię zdjęć w równych odstępach czasu


SJP.pl


chronofotografia

zestaw zdjęć wykonanych w równych odstępach czasu, dokumentujący kolejne fazy ruchu obiektu


SJP.pl

Chronofotografia – fotograficzne odzwierciedlenie ruchu poprzez udokumentowanie jego kolejnych faz metodą wielokrotnej ekspozycji motywu w regularnych odstępach czasu. Kolejne ujęcia mogą być rejestrowane na tym samym fragmencie materiału światłoczułego, lub na jego kolejnych częściach. Odmiana fotografii wykorzystywana w rozmaitych zastosowaniach, np. ujęcia wykonywane w krótkich odstępach czasu w fotografii sportowej, lub w długich odstępach czasu przy badaniu ruchu ciał niebieskich. W przypadku rejestracji w najkrótszych odstępach czasu stosowana może być fotografia w oświetleniu stroboskopowym, lub poprzez wykonywanie zdjęć z wielu zsynchronizowanych aparatów fotograficznych.

Wikipedia


chronofotograficzny

chronofotografia


SJP.pl

Patrz:

chronofotografia

chronograf

autor chronografu


SJP.pl

  • Chronograf – urządzenie pozwalające zapisać przebieg badanych zjawisk fizycznych w funkcji czasu. Przykłady:

aktynograf – amylograf – anemograf – audiograf – barograf – chronofotograf – chronokinematograf – dynamograf – echograf – ewaporograf – limnigraf – mareograf – meteorograf – oscylograf – pluwiograf – polarograf – sejsmograf – tachograf – termograf – termohigrograf – torsjograf

  • Chronograf – dawna nazwa kroniki
  • Chronograf – przeniesiona z angielskiego nazwa zegara ze stoperem; zegar o dużej dokładności wskazań to chronometr

Wikipedia


chronografia

1. ogół metod służących do notowania przy pomocy chronografu momentów, w których powstają różne fazy zjawisk nagłych
2. pisanie dziejów według porządku lat; kronikarstwo; również dzieło historyczne w ten sposób napisane (chronograf)


SJP.pl


chronograficzny

chronografia


SJP.pl

Patrz:

chronografia

chronogram

wyraz lub układ wyrazów, w którym pewne, wyróżnione graficznie litery składają się na liczbę, która oznacza datę wydarzenia opisywanego w utworze


SJP.pl

Chronostych lub chronogram – jeden ze sposobów zapisywania dat rocznych stosowany m.in. w okresie baroku.

Jest to coś w rodzaju łamigłówki wykorzystującej fakt, że w alfabecie łacińskim litery I, V, X, L, C, D, M pełnią jednocześnie funkcje cyfr rzymskich. Do zapisania w ten sposób daty używano cytatów z Pisma Świętego lub wierszy. Aby odczytać datę, należy zsumować wartości liczbowe liter będących jednocześnie cyframi. Dla ułatwienia litery te wyróżniano odmiennym modułem.

Krzeszów

Wikipedia


chronokinematograf

kamera filmowa połączona z chronografem notującym czas powstania zdjęcia


SJP.pl

Chronokinematograf – instrument astronomiczny zbudowany z aparatu fotograficznego, chronometru i chronografu, pozwalający rejestrować obraz wraz z dokładnym czasem obserwacji. Wynaleziony w 1927 przez astronoma, matematyka i geodetę Tadeusza Banachiewicza do obserwacji całkowitych zaćmień Słońca i w czerwcu tego samego roku użyty do obserwacji zaćmienia w szwedzkiej Laponii, następnie w USA (sierpień 1932) oraz w Grecji, Japonii i Syberii (czerwiec 1936).

Wikipedia


chronolog

osoba spisująca dzieje i umieszczająca je na osi czasu


SJP.pl


chronologia

kolejność występowania wydarzeń, od najstarszego do najmłodszego


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) następstwo, kolejność zdarzeń

 (1.2) nauka zajmująca się rachubą czasu;

Wiktionary

Chronologia – nauka o mierzeniu czasu, kolejności następowania po sobie wydarzeń, zjawisk, a także oznaczeniu wydarzeń, zjawisk na podstawie przyjętego podziału czasu. Nazwa pochodzi od greckich słów chronos (czas) i logos (słowo, nauka).

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Dopiero po kilku latach pracy udało się ustalić chronologię zdarzeń, które doprowadziły były do wojny.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌxrɔ̃nɔˈlɔɟja, AS: χrõnoloǵi ̯a

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. chronologiczność ż.

 przym. chronologiczny

 przysł. chronologicznie

Wiktionary

Synonimy:

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

 (1.1) historia

meronimy.

pokrewne.

 rzecz. chronologiczność ż.

 przym. chronologiczny

 przysł. chronologicznie

frazeologia.

etymologia.

 etym|łac|chronologia. < etym|gr|χρονολογία. < etym|gr|χρόνος.

uwagi.

tłumaczenia.

* angielski: (1.1) chronology

* arabski: (1.1) تاريخ

* baskijski: (1.1) kronologia

* białoruski: (1.1) храналогія ż.; (1.2) храналогія ż.

* bułgarski: (1.1) хронология ż.; (1.2) хронология ż.

* czeski: (1.1) chronologie ż.

* duński: (1.1) kronologi w.

* esperanto: (1.1) kronologio

* francuski: (1.1) chronologie ż.

* interlingua: (1.1) chronologia

* islandzki: (1.1) tímatalsfræði ż.

* jidysz: (1.1) כראָנאָלאָגיע ż. (chronologie)

* kataloński: (1.1) cronologia

* łaciński: (1.1) chronologia ż.

* niemiecki: (1.1) Chronologie ż.

* szwedzki: (1.1) kronologi w.

* włoski: (1.1) cronologia ż.

źródła.

== chronologia (interlingua.) ==

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik

 (1.1) chronologia

odmiana.

przykłady.

składnia.

kolokacje.

synonimy.

Wiktionary


chronologiczność

chronologiczny


SJP.pl

Patrz:

chronologiczny

chronologiczny

uporządkowany według czasu


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) książk. ułożony według kolejności wydarzeń, ich następstwa w czasie

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Każde kalendarium zawiera zestawienie wydarzeń ułożonych w porządku chronologicznym.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. chronologia ż., chronologiczność ż.

 przysł. chronologicznie

Wiktionary


chronologizacja

uporządkowanie wydarzeń lub zjawisk według czasu, w którym się wydarzyły i określanie powiązań czasowych między nimi


SJP.pl


chronologizacyjny

przymiotnik od: chronologizacja


SJP.pl


chronometr

1. zegar o dużej dokładności wskazywania czasu, używany w astronomii, geodezji i nawigacji;
2. urządzenie do pomiaru i wskazywania czasu; zegar, zegarek, czasomierz


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) metrol. bardzo dokładny zegar, stosowany w astronomii, geodezji i nawigacji;

 (1.2) daw. zegarek kieszonkowy

Wiktionary

Chronometr – zegar cechujący się dużą dokładnością i odpornością na zmienne warunki pracy. Dawniej pojęcie to odnosiło się wyłącznie do zegarów mechanicznych; obecnie chronometrami bywają nazywane również inne systemy pomiaru czasu działające w oparciu o urządzenia elektroniczne i łączność radiową lub satelitarną.

Wikipedia

Powiązane:

 rzecz. chronometria ż.

 przym. chronometryczny, chronometrowy

Wiktionary


chronometraż

pomiar czasu trwania jakiejś czynności lub procesu


SJP.pl

Chronometraż jest jedną z metod ustalania czasu potrzebnego na wykonanie pracy w określonych warunkach techniczno-organizacyjnych na podstawie określonej liczby pomiarów czasu. Na podstawie pomiarów czasów metodą chronometrażu określane są normatywy czasów planowanych na wykonanie danego zadania. Całość badania związanego z pomiarem czasu dzielimy na trzy etapy:

  1. Etap przygotowawczy
  2. Etap właściwej obserwacji i pomiaru czasu
  3. Opracowanie wyników

Wikipedia


chronometrażowy

związany z chronometrażem


SJP.pl


chronometrażysta

pracownik zajmujący się pomiarem czasu trwania czegoś


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) osoba mierząca czas trwania czegoś

 (1.2) pracownik portu lotniczego odnotowujący godziny odlotów i przylotów

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Julian zatrudnił się jako chronometrażysta podczas zawodów sportowych.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. chronometraż mrz.

:: fż. chronometrażystka ż.

 przym. chronometrażowy

Wiktionary


chronometrażystka

chronometrażysta


SJP.pl

Patrz:

chronometrażysta

chronometria

dział metrologii, nauka o pomiarze czasu i o przyrządach do jego mierzenia


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) nauka o pomiarze czasu

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Christiaan Huygens (…) w 1656 r. opatentował mechanizm pierwszego odpowiednio dokładnego zegara wahadłowego, rozpoczynając w ten sposób nową epokę w chronometrii.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌxrɔ̃nɔ̃ˈmɛtrʲja, AS: χrõnõmetrʹi ̯a

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. chronometr m.

 przym. chronometryczny, chronometrowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) metrologia czasu

Wiktionary


chronometrować

mierzyć i rejestrować czas trwania jakichś czynności lub procesów


SJP.pl


chronometrowanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|chronometrować.

Wiktionary

Powiązane:

 czas. chronometrować

Wiktionary


chronometrowy

przymiotnik od: chronometr, np. wychwyty chronometrowe


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z chronometr, dotyczący chronometr

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. chronometria ż., chronometr mrz.

 przym. chronometryczny

Wiktionary


chronometryczny

chronometria


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z chronometrią, dotyczący chronometrii

Wiktionary

Patrz:

chronometria

Powiązane:

 rzecz. chronometria ż., chronometr mrz.

 przym. chronometrowy

Wiktionary


chrononauta

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) książk. podróżnik w czasie

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Sowiecki chrononauta Gauki zdjął słuchawki oraz mikrofon i z wyciągniętą dłonią pospieszył ku trzem amerykańskim temponautom.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌxrɔ̃nɔ̃ˈnawta, AS: χrõnõnau̯ta

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. chrononautyka ż.

:: fż. chrononautka ż.

 przym. chrononautyczny

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) temponauta

Wiktionary


chronopotencjometria

metoda oznaczania stężenia depolaryzatora w roztworze, polegająca na rejestracji zmian potencjału elektrody wskaźnikowej podczas elektrolizy roztworu prowadzonej przy przepływie prądu o stałym natężeniu


SJP.pl


chronorefleksometr

urządzenie do pomiaru czasu reakcji człowieka na bodziec, stosowane np. przy badaniu kandydatów na kierowców


SJP.pl


chronos

w mitologii greckiej: uosobienie czasu


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy, nazwa własna

 (1.1) mitgr. bóstwo pogańskie, bóg czasu;

Wiktionary

Chronos (gr. Χρόνος Chrónos – czas, łac. Chronus) – bóg w mitologii greckiej, w przedsokratejskich pracach filozoficznych uważany za personifikację czasu, który wszystko widzi, ujawnia i wyrównuje. Według niektórych kosmogonii źródło wszechrzeczy, budowniczy wszystkiego. Czasem mylony z Kronosem.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Boga Chronosa mylono czasem z Kronosem.

Wiktionary

Powiązane:

 przym. gwara. przest. Chronosowy

Wiktionary

Synonimy:

antonimy.

hiperonimy.

 (1.1) bóstwo, bóg

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

 przym. gwara. przest. Chronosowy

frazeologia.

etymologia.

 etym|gr|Χρόνος. (Chrónos) < etym|gr|χρόνος. (chrónos) → czas

uwagi.

tłumaczenia.

* afrykanerski: (1.1) Chronos

* angielski: (1.1) Chronos

* arabski: (1.1) خرونوس m.

* aragoński: (1.1) Cronos m.

* bośniacki: (1.1) Kron m.

* bułgarski: (1.1) Хронос m.

* chorwacki: (1.1) Kron m.

* esperanto: (1.1) Ĥrono

* fiński: (1.1) Khronos

* francuski: (1.1) Chronos m.

* hiszpański: (1.1) Crono m.

* indonezyjski: (1.1) Khronos

* japoński: (1.1) クロノス (kuronosu)

* kataloński: (1.1) Chronos m.

* koreański: (1.1) 크로노스 (k’ŭronosŭ)

* litewski: (1.1) Chronas m.

* niemiecki: (1.1) Chronos m.

* nowogrecki: (1.1) Χρόνος (Chrónos) m.

* ormiański: (1.1) Քրոնոս (K'ro'no's)

* perski: (1.1) خرونوس

* portugalski: (1.1) Chronos m.

* rosyjski: (1.1) Хронос m.

* serbski: (1.1) Хрон m.

* starogrecki: (1.1) Χρόνος (Chrónos) m.

* ukraiński: (1.1) Хронос m.

* węgierski: (1.1) Khronosz

* włoski: (1.1) Chronos m.

źródła.

== Chronos (język angielski.) ==

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik, nazwa własna

 (1.1) mitgr. Chronos

odmiana.

przykłady.

składnia.

kolokacje.

synonimy.

Wiktionary


chronoskop

rodzaj chronometru, służący do dokładnego pomiaru drobnych odstępów czasu


SJP.pl


chronoskopowy

związany z chronoskopem


SJP.pl


chronosowy

przymiotnik dzierżawczy

 (1.1) przest. gwara. należący do Chronosa

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Grecy czcili Chronosowy posąg.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Chronos mos.

Wiktionary


chronostratygrafia

w geologii: metoda stratygrafii polegająca na porządkowaniu sekwencji skalnych według wieku skał


SJP.pl

Chronostratygrafia – jedna z metod stratygraficznych. Polega na porządkowaniu skał skorupy ziemskiej na podstawie ich wieku. Chronostratygrafia wykorzystuje formalne jednostki chronostratygraficzne, które obejmują wszystkie skały powstałe w określonym czasie geologicznym. Są to:

  • eonotem
  • eratem
  • system
  • oddział
  • piętro
  • chronozona
  • chronohoryzont

Wikipedia


chronostych

chronogram w formie wiersza


SJP.pl

Chronostych lub chronogram – jeden ze sposobów zapisywania dat rocznych stosowany m.in. w okresie baroku.

Jest to coś w rodzaju łamigłówki wykorzystującej fakt, że w alfabecie łacińskim litery I, V, X, L, C, D, M pełnią jednocześnie funkcje cyfr rzymskich. Do zapisania w ten sposób daty używano cytatów z Pisma Świętego lub wierszy. Aby odczytać datę, należy zsumować wartości liczbowe liter będących jednocześnie cyframi. Dla ułatwienia litery te wyróżniano odmiennym modułem.

Krzeszów

Wikipedia


chronoterapeutyczny

chronoterapia


SJP.pl

Patrz:

chronoterapia

chronoterapia

leczenie polegające na prowadzeniu zabiegów lub podawaniu leków dostosowanym do cyklu biologicznego człowieka


SJP.pl


chronotyp

preferowany okres aktywności w ciągu dnia


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męski

 (1.1) wewnętrzny zegar biologiczny regulujący czas spania i czas aktywności

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Ponieważ zarówno chronotyp, jak i dojrzewanie mają swoje biologiczne determinanty, można przypuszczać, że przesunięcie preferencji pory dnia na godziny późniejsze w okresie dojrzewania uwarunkowane jest czynnikami biologicznymi.

Wiktionary


chronowski

nazwisko


SJP.pl


chronozofia

interdyscyplinarna nauka o czasie, łącząca elementy fizyki, biologii, psychologii i socjologii


SJP.pl


chronozoficzny

dotyczący chronozofii


SJP.pl


chropaty

chropawy, chropowaty, chrapowaty;
1. mający szorstką powierzchnię;
2. pozbawiony dźwięczności; matowy, chrapliwy;
3. przenośnie: daleki od ideału, wymagający poprawy


SJP.pl


chropawiec

1. chropawiec pospolity - roślina z rodziny bobowatych, o jadalnych nasionach, uprawiana w strefie podzwrotnikowej; wspięga, fasolnik egipski;
2. opuchlak chropawiec - chrząszcz z rodziny ryjkowcowatych, szkodnik upraw ogrodniczych i sadowniczych


SJP.pl

Chropawiec (Trachyspermum Link) – rodzaj roślin z rodziny selerowatych. Obejmuje 15 gatunków. Występują one w południowej Azji (od Iraku po Chiny) oraz we wschodniej Afryce (od Etiopii po Tanzanię). Chropawiec wonny T. ammi został rozprzestrzeniony i rośnie jako dziczejący także w południowo-zachodniej i środkowej Azji, w różnych krajach europejskich, w Maroku i Michigan.

Wikipedia


chropawość

chropawy


SJP.pl

Patrz:

chropawy

chropawy

chropaty, chropowaty, chrapowaty;
1. mający szorstką powierzchnię;
2. pozbawiony dźwięczności; matowy, chrapliwy;
3. przenośnie: daleki od ideału, wymagający poprawy


SJP.pl


chropiatka

rodzaj grzybów z rodziny chropiatkowatych


SJP.pl

Thelephora Ehrh. ex Willd. (chropiatka) – rodzaj grzybów należący do rodziny chropiatkowatych (Thelephoraceae).

Wikipedia


chropiatkowate

o cechach chropiatkowatych (rodzina grzybów)


SJP.pl

Chropiatkowate (Thelephoraceae Chevall.) – rodzina grzybów należąca do rzędu chropiatkowców (Thelephorales).

Wikipedia


chropiatkowaty

o cechach chropiatkowatych (rodzina grzybów)


SJP.pl


chropiatkowce

rząd grzybów z klasy pieczarniaków


SJP.pl

Chropiatkowce (Thelephorales Corner ex Oberw.) – rząd grzybów należący do klasy pieczarniaków (Agaricomycetes).

Wikipedia


chropicha

chropicha niebieskooka - roślina z rodziny astrowatych


SJP.pl

Chropicha, arktotis, niedźwiedzie ucho (Arctotis L.) – rodzaj roślin należący do rodziny astrowatych. Obejmuje 68 gatunków występujących naturalnie w Afryce południowej w: Namibii, Południowej Afryce, Lesotho i Zimbabwe.

Rośliny z tego rodzaju są uprawiane jako ozdobne, zwłaszcza chropicha wielka zwana też arktotisem okazałym A. stoechadifolia. Gatunek ten jako introdukowany i zdziczały występuje już na wszystkich kontynentach poza Antarktydą.

Wikipedia


chropowacieć

tracić gładkość, stawać się szorstkim, chropowatym


SJP.pl


chropowacizna

1. właściwość chropowatej powierzchni;
2. chropowata powierzchnia


SJP.pl


chropowatość

chropowaty


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) cecha tego, co chropowate

Wiktionary

Chropowatość lub chropowatość powierzchni – cecha powierzchni ciała stałego, oznacza rozpoznawalne optyczne (choć niekoniecznie gołym okiem) lub wyczuwalne mechanicznie nierówności powierzchni, niewynikające z jej kształtu, a charakteru obróbki i użytego narzędzia i przynajmniej o jeden rząd wielkości drobniejsze. Chropowatość, w przeciwieństwie do innej podobnej cechy – falistości powierzchni, jest pojęciem odnoszącym się do nierówności o relatywnie małych odległościach wierzchołków. Wielkość chropowatości powierzchni zależy od rodzaju materiału i przede wszystkim od rodzaju jego obróbki.

Wikipedia

Patrz:

chropowaty

Powiązane:

 przym. chropowaty

 rzecz. chropowatościomierz mrz.

Wiktionary


chropowatościomierz

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) techn. urządzenie do pomiaru chropowatości

Wiktionary

Profilometr – przyrząd pomiarowy służący do pomiaru parametrów chropowatości i falistości powierzchni. Na podstawie topografii powierzchni obliczane są wymiary krytyczne takie jak krzywizna i płaskość.

Pod względem historycznym pojęcia "profilometr" używano do określenia urządzenia podobnego do fonografu, który mierzy topografię podczas przemieszczania się powierzchni badanej względem igły profilometru stykowego. Jednak pojęcie to zmienia się wraz z pojawieniem się wielu bezkontaktowych technik profilometrycznych.

Wikipedia

Powiązane:

 rzecz. chropowatość

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) miernik chropowatości, profilometr

Wiktionary


chropowaty

chropawy, chropaty, chrapowaty;
1. mający szorstką powierzchnię;
2. pozbawiony dźwięczności; matowy, chrapliwy;
3. przenośnie: daleki od ideału, wymagający poprawy


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) z powierzchnią pełną drobnych wypukłości

 (1.2) pozbawiony dźwięczności

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Zbyt chropowata powierzchnia stołu nie pozwalała nam grać w cymbergaja.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌxrɔpɔˈvatɨ, AS: χropovaty

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. chropowatość ż.

 przym. chropawy

 przysł. chropowato

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) szorstki, chropawy, niegładki, nierówny, wyboisty, żwirowy, żwirowaty

 (1.2) matowy, chrapliwy

Wiktionary


chrościce

Polsce
  • Chrościce – wieś w woj. mazowieckim, w pow. ciechanowskim, w gminie Sońsk
  • Chrościce – wieś w woj. mazowieckim, w pow. mińskim, w gminie Kałuszyn
  • Chrościce – dawna gmina

Wikipedia


chrościcki

nazwisko


SJP.pl


chróścielewski

nazwisko


SJP.pl


chróścielów

Chróścielów (cz. Chrastilov lub Chrastělovo, niem. Krastillau) – wieś w Polsce położona w województwie opolskim, w powiecie głubczyckim, w gminie Kietrz. Wieś obejmuje administracyjnie przysiółek Gniewkowice i Kolonia Zachód.

Wikipedia


chróścikowski

nazwisko


SJP.pl


chrościn

Chrościn – wieś sołecka w Polsce położona w województwie mazowieckim, w powiecie płońskim, w gminie Dzierzążnia.

W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa ciechanowskiego.

Wikipedia


chroślice

Chroślice (niem. Hennersdorf) – wieś w Polsce położona w województwie dolnośląskim, w powiecie jaworskim, w gminie Męcinka.

Wikipedia


chroślina

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) stpol. krzewy, zarośla

Wiktionary

Wymowa:

IPA: xrɔɕˈlʲĩna, AS: χroślʹĩna

Wiktionary


chrośniak

chrustniak; dawniej: chruśniak;
1. miejsce gęsto zarośnięte krzewami; gąszcz, zarośla;
2. dawniej:
a) suche gałęzie;
b) płot z suchych gałęzi


SJP.pl


chrosno

2 miejscowości w Polsce:

  • Chrosno – wieś w woj. kujawsko-pomorskim, w pow. inowrocławskim, w gminie Kruszwica
  • Chrosno – wieś w woj. łódzkim, w pow. kutnowskim, w gminie Łanięta

Wikipedia


chrostek

nazwisko


SJP.pl


chrostkowo

wieś w Polsce


SJP.pl

Chrostkowo – wieś w Polsce położona w województwie kujawsko-pomorskim, w powiecie lipnowskim, w gminie Chrostkowo, nad rzeką Ruziec.

Wikipedia


chrostkowski

Chrostkowo


SJP.pl


chróstnik

wieś w Polsce


SJP.pl

Chróstnik (niem. Brauchitschdorf) – wieś w Polsce położona w województwie dolnośląskim, w powiecie lubińskim, w gminie Lubin.

Wieś leży przy drodze wojewódzkiej nr 333 i przy węźle Lubin Południe drogi ekspresowej S3. Liczy 1012 mieszkańców – jest szóstą najludniejszą miejscowością gminy.

Wikipedia


chróstno

Chróstno (dawniej Zalesie, niem. Saliswalde) – wieś w Polsce położona w województwie opolskim, w powiecie głubczyckim, w gminie Głubczyce.

Wioska leży na terenie Obszaru Chronionego Krajobrazu Rejon Mokre - Lewice. Leży na terenie Nadleśnictwa Prudnik (obręb Prudnik).

Wikipedia


chrostowo

  • Chrostowo – wieś w województwie mazowieckim, w powiecie ostrołęckim, w gminie Troszyn
  • Chrostowo – wieś w województwie podlaskim, w powiecie łomżyńskim, w gminie Jedwabne

Wikipedia


chrostowski

nazwisko


SJP.pl


chroszcz

roślina z rodziny krzyżowych, rosnąca na piaszczystych gruntach nizinnych


SJP.pl

Wikipedia


chrotta

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) hist. muz. średniowieczny irlandzki instrument, prawdopodobnie strunowy, używany przez irlandzkich bardów

Wiktionary

Chrotta, crota, rota, rotta, crwth – strunowy instrument muzyczny z grupy chordofonów smyczkowych, rodzaj liry o płaskim, podłużnym pudle rezonansowym. Dwa wystające ramiona złączone są u szczytu poprzeczką z kołkami do strun. Liczba strun waha się od 2 do kilkunastu. Są one skracane przez dotykanie paznokciami (technika paznokciowa).

Wikipedia

Przykłady

składnia.

kolokacje.

synonimy.

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

frazeologia.

etymologia.

uwagi.

tłumaczenia.

* angielski: (1.1) chrotta

* łaciński: (1.1) chrotta

źródła.

== chrotta (język angielski.) ==

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik

 (1.1) hist. muz. chrotta

odmiana.

przykłady.

Wiktionary

Synonimy:

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

frazeologia.

etymologia.

uwagi.

tłumaczenia.

* angielski: (1.1) chrotta

* łaciński: (1.1) chrotta

źródła.

== chrotta (język angielski.) ==

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik

 (1.1) hist. muz. chrotta

odmiana.

przykłady.

składnia.

kolokacje.

synonimy.

Wiktionary


chrołowice

Chrołowice – wieś w Polsce położona w województwie podlaskim, w powiecie siemiatyckim, w gminie Drohiczyn. Leży na prawym brzegu Bugu.

W czasach II Rzeczypospolitej wieś należała (do 1934) do gminy Narojki.

W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa białostockiego.

Wikipedia


chrr

wyraz naśladujący odgłos chrapania


SJP.pl


chrudimski

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z Chrudimiem, dotyczący Chrudimia

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Chrudim mrz.

Wiktionary


chrum

żartobliwie: wyraz dźwiękonaśladowczy, zwykle powtórzony, naśladujący odgłos wydawany przez świnię lub odgłos, który powstaje przy gryzieniu przez człowieka lub zwierzę czegoś twardego; chrum-chrum; chrum, chrum


SJP.pl

wykrzyknik

 (1.1) dźwięk. odgłos wydawany przez świnię

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) A małe świnki w chlewiku / Rozmów prowadzą bez liku / I wszystkie wołają, gdy robi się szum / Chrum, chrum, chrum.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. chrumkanie

 czas. chrumkać

Wiktionary


chrum-chrum

żartobliwie: onomatopeja naśladująca odgłos wydawany przez świnię lub odgłos, który powstaje przy gryzieniu przez człowieka lub zwierzę czegoś twardego; chrum, chrum


SJP.pl


chrumkać

o świniach: wydawać charakterystyczny odgłos dla tych zwierząt (chrum-chrum); chrząkać


SJP.pl


chrumkania

o świniach: wydawać charakterystyczny odgłos dla tych zwierząt (chrum-chrum); chrząkać


SJP.pl


chrumkanie

o świniach: wydawać charakterystyczny odgłos dla tych zwierząt (chrum-chrum); chrząkać


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|chrumkać.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. niechrumkanie n.

 czas. chrumkać ndk.

 wykrz. chrum

Wiktionary


chrumknąć

o świniach: wydać charakterystyczny odgłos dla tych zwierząt (chrum-chrum); zachrumkać, chrząknąć


SJP.pl


chrup

odgłos chrupania, gryzienia czegoś twardego


SJP.pl

wykrzyknik

 (1.1) onomatopeja naśladująca odgłos gryzienia, chrupania

 (1.2) onomatopeja naśladująca odgłos łamania kruchych przedmiotów

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) A króliczek chrup chrup marcheweczkę.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. chrupanie n., chrupka ż.

 czas. chrupać

 przym. chrupiący

Wiktionary


chrup-chrup

dźwięk łamania się, kruszenia czegoś twardego; chrup, chrup


SJP.pl


chrupać

1. wydawać charakterystyczny odgłos przy łamaniu, gryzieniu, kruszeniu czegoś;
2. gryźć coś twardego, kruchego


SJP.pl

czasownik przechodni niedokonany (dk. schrupać)

 (1.1) gryźć wydając dźwięk chrupania

czasownik nieprzechodni niedokonany (dk. chrupnąć)

 (2.1) wydawać odgłos chrupania

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Za nami ktoś chrupał popcorn.

 (2.1) Śnieżek nam chrupał pod podeszwami.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. chrup mrz., chrupot mrz., chrupanie n., chrupotanie n., chrupnięcie n., chrupka ż., schrupanie n.

 czas. chrupnąć dk., schrupać dk.

 przym. chrupiący, chrupki

 przysł. chrupko

 wykrz. chrup, chrup, chrup

Wiktionary

Synonimy:

 (2.1) skrzypieć

Wiktionary


chrupanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) gryzienie czegoś chrupkiego z jednoczesnym wydawaniem charakterystycznego odgłosu

 (1.2) wydawanie odgłosu związanego z kruszeniem się czegoś

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. chrup m., chrupot m., chrupotanie n., chrupnięcie n., chrupka ż.

 czas. chrupać ndk., chrupnąć dk.

 przym. chrupki, chrupiący

 przysł. chrupko

 wykrz. chrup, chrup, chrup

Wiktionary

Synonimy:

 (1.2) chrzęszczenie

Wiktionary


chrupeczek

zdrobnienie od: chrupka; chrupeczek


SJP.pl


chrupeczka

zdrobnienie od: chrupka; chrupeczek


SJP.pl


chrupek

potocznie: opakowanie z chrupkami, paczka chrupek


SJP.pl

Osoby o tym nazwisku:

  • Paweł Chrupek – polski polityk, rolnik indywidualny, poseł na Sejm
  • Zbigniew Chrupek – polski ekonomista

Wikipedia


chrupiący

1. wydawać charakterystyczny odgłos przy łamaniu, gryzieniu, kruszeniu czegoś;
2. gryźć coś twardego, kruchego


SJP.pl

forma czasownika.

 (1.1) ims. przymiotnikowy czynny od: chrupać

przymiotnik jakościowy

 (2.1) taki, który chrupie

Wiktionary

Patrz:

chrupać

Przykłady

 (2.1) W dzwoniącej łańcuchami oborze trwał chrupiący niegłośny hałas żucia, mleka strzykającego w naczynie i kroków stąpających po zgnojonej słomie.

 (2.1) — Z tegom wyrosła i jako ten wiater nie będę się tłukła po świecie, nie! — szeptała z mocą, zwolniła nieco, bo zapadała miejscami w chrupiący śnieg aż po kolana, że trepy trzeba było wyciągać!

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. chrup mrz., chrupot mrz., chrupanie n., chrupotanie n., chrupnięcie n., chrupka ż.

 czas. chrupać ndk., chrupnąć dk.

 przym. chrupki

 przysł. chrupko

 wykrz. chrup, chrup, chrup

Wiktionary


chrupka

potocznie:
1. przekąska wyrabiana z mąki kukurydzianej lub ze specjalnie preparowanych ziemniaków; chips, czips; chrupek;
2. rodzaj delikatnego, kruchego ciastka


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) kulin. forma przekąski pod postacią kawałka ciasta uprażonego albo usmażonego w tłuszczu

 (1.2) wet. pojedynczy kawałek suchej karmy dla psa lub kota

Wiktionary

Przykłady

składnia.

kolokacje.

synonimy.

 (1.1) chrupek

 (1.2) chrupek

antonimy.

hiperonimy.

 (1.1) snacks

 (1.2) sucha karma

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

 rzecz. chrupanie n., chrupek m., schrupanie n.

 czas. chrupać ndk., schrupać dk.

 przym. chrupki, chrupiący

 wykrz. chrup

frazeologia.

etymologia.

uwagi.

tłumaczenia.

* angielski: (1.1) crisp, chip

źródła.

== chrupka (język słowacki.) ==

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) anat. chrząstka

odmiana.

przykłady.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. chrupanie n., chrupek m., schrupanie n.

 czas. chrupać ndk., schrupać dk.

 przym. chrupki, chrupiący

 wykrz. chrup

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) chrupek

 (1.2) chrupek

Wiktionary


chrupki

potocznie:
1. taki, który wydaje charakterystyczny odgłos przy łamaniu, gryzieniu, kruszeniu czegoś; chrupiący;
2. kruchy, łamliwy


SJP.pl

Chrupki – popularne przekąski, przetwory spożywcze produkowane metodą ekstruzji najczęściej z grysu kukurydzianego (lub mąki kukurydzianej), ale także z dodatkiem mąki pszennej, ryżowej lub z orkiszowej. Produkowane są chrupki o różnym smaku, często z dodatkiem orzechów, czekolady, papryki, pomidorów, sera, ziół, a także z otrąb pszennych.

Chrupki są surowcem w cukiernictwie do produkcji drażetek i wyrobów w czekoladzie oraz lodów.

Nie należy mylić chrupek z chipsami.

Wikipedia


chrupkość

chrupki


SJP.pl

Patrz:

chrupki

chrupkowy

chrupka, chrupek


SJP.pl

Patrz:

chrupka, chrupek

chrupnąć

wydać charakterystyczny odgłos przy łamaniu, gryzieniu, kruszeniu czegoś


SJP.pl


chrupnięcie

charakterystyczny odgłos przy złamaniu, skruszeniu lub ugryzieniu czegoś


SJP.pl


chrupot

odgłos kruszenia, łamania się czegoś; trzask, chrzęst


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) odgłos kruszenia, łamania się czegoś

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Wystraszył mnie chrupot łamanych gałęzi .

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈxrupɔt, AS: χrupot

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. chrupanie n., chrupotanie n.

 przym. chrupki, chrupiący

 przysł. chrupko

 czas. chrupać, chrupnąć, chrupotać

Wiktionary


chrupotać

1. o czymś łamanym, kruszonym: wydawać charakterystyczny odgłos;
2. gryźć coś twardego, chrupkiego, z towarzyszącym temu odgłosem


SJP.pl


chrupotanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|chrupotać.

Wiktionary

Powiązane:

 czas. chrupotać, chrupać

 rzecz. chrupot m., chrupanie n.

 przym. chrupiący

Wiktionary


chruściany

1. zrobiony z chrustu, suchych gałęzi odłamanych od drzew; chrustowy;
2. mający związek z chrustem, np. chrustowe drewno opałowe


SJP.pl


chruścić

chrzęścić, trzeszczeć


SJP.pl

czasownik nieprzechodni niedokonany

 (1.1) wydawać odgłos przypominający chrzęst

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Jakiś owad pół wieczoru chruścił sumiennie za tapczanem.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. chrust mrz., chrustniak mrz., chruściel mzw., chruścik mzw., chruścina ż., chruścisko n., chruśniak mrz., chruśniaczek mrz.

 czas. chrustać ndk., chrusnąć dk.

 przym. chrustowy, chruściany

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) chrupać, chrupotać, chrzęścić, skrzypieć

Wiktionary


chruścice

Chruścice – wieś sołecka w Polsce, położona w województwie świętokrzyskim, w powiecie pińczowskim, w gminie Pińczów.

W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa kieleckiego.

Wikipedia


chruścicki

nazwisko


SJP.pl


chruściechów

2 miejscowości w Polsce:

  • Chruściechów – wieś w woj. lubelskim, w pow. krasnostawskim, w gminie Żółkiewka
  • Chruściechów – wieś w woj. mazowieckim, w pow. białobrzeskim, w gminie Stara Błotnica

Wikipedia


chruściel

1. ptak z rodziny żurawiowatych, zamieszkujący błota, zarośla nadwodne i stepy;
2. niewielki ptak łąkowy; derkacz


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy

 (1.1) ornit. derkacz

Wiktionary

Chruściel (niem. Tiedmannsdorf) – wieś w Polsce, położona w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie braniewskim, w gminie Płoskinia, przy drodze wojewódzkiej nr 506 i w pobliżu linii kolejowej Elbląg-Braniewo-Królewiec. W kierunku północno-zachodnim od miejscowości znajduje się węzeł drogowy Chruściel (Braniewo Południe) w ciągu drogi krajowej nr 22 (dawna Berlinka). Wieś znajduje się w historycznym regionie Warmia.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ˈxruɕt͡ɕɛl, AS: χruśćel

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. chrust m., chruściele nmos.

 czas. chruścić

Wiktionary


chruścielak

rodzaj ptaków z rodziny chruścieli


SJP.pl


chruściele

rodzina ptaków z rzędu żurawiowych, zamieszkujących tereny nadwodne i podmokłe nieomal na całym świecie, słabo latających (lub wcale), o drobnym ciele, krótkich nogach i ubarwieniu od czarnego, ciemnoniebieskiego do szarego; chruścielowate, wodniki


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj niemęskoosobowy, liczba mnoga

 (1.1) syst. ornit. nazwa systematyczna|Rallidae|Rafinesque|ref=tak., rodzina ptaków z rzędu żurawiowych;

Wiktionary

  • chruściele – rodzina ptaków
W Polsce
  • Chruściele – osada w woj. mazowieckim, w pow. ciechanowskim, w gminie Gołymin-Ośrodek
  • Chruściele – wieś w woj. mazowieckim, w pow. wołomińskim, w gminie Dąbrówka
  • Chruściele – część wsi Grochowe. w woj. podkarpackim, w pow. mieleckim, w gminie Tuszów Narodowy
  • Chruściele – wieś w woj. warmińsko-mazurskim, w pow. ełckim, w gminie Ełk
Zobacz też
  • Chruściel

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Rodzina chruścieli obejmuje gatunki zazwyczaj związane z wodą.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. chrust mrz., chruściel mzw., chruścielak mzw., Chruściele lm nm., chruścielowiec mzw.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) chruścielowate, wodniki

Wiktionary


chruścielowate

rodzina ptaków z rzędu żurawiowych, zamieszkujących tereny nadwodne i podmokłe nieomal na całym świecie, słabo latających (lub wcale), o drobnym ciele, krótkich nogach i ubarwieniu od czarnego, ciemnoniebieskiego do szarego; chruściele, wodniki


SJP.pl

Chruściele, chruścielowate, wodniki (Rallidae) – rodzina ptaków z rzędu żurawiowych (Gruiformes).

Wikipedia


chruścielowaty

o cechach chruścielowatych (rodzina ptaków)


SJP.pl


chruścik

1. faworek, kruche ciasteczko;
2. owad z rzędu siatkoskrzydłych podobny do ćmy


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy

 (1.1) ent. nazwa systematyczna|Trichoptera|ref=tak., owad, larwy żyją w wodzie, dorosłe podobne do ćmy;

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (2.1) rodzaj ciastka karnawałowego, chrust, faworek (jeden lub więcej faworków)

 (2.2) zdrobn. od: chrust

Wiktionary

  • chruścik – owad wodny
  • chruścik – faworki, rodzaj wyrobu cukierniczego

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Najstarsze skamieniałości chruścików pochodzą z permu.

 (2.1) Chruściki smaży się z obu stron na mocno rozgrzanym tłuszczu.

 (2.2) Jak mam rozpalić ognisko, skoro przyniosłeś zaledwie odrobinę chruściku.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈxruɕt͡ɕik, AS: χruśćik

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. chrust mrz.

 przym. chruścikowy

 czas. chruścić

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) pot. kłódka (mała kłoda), obszywka, klajduk

 (2.1) faworek, chrust

Wiktionary


chruściki

1. faworek, kruche ciasteczko;
2. owad z rzędu siatkoskrzydłych podobny do ćmy


SJP.pl

Chruściki (Trichoptera) – rząd owadów wodnych o przeobrażeniu zupełnym. Są stosunkowo niewielkich rozmiarów, od 2 mm do 4–5 cm. Największe znane chruściki zamieszkują Himalaje (rodzaje: Eubasilissa, Himalopsyche, u owadów dorosłych rozpiętość skrzydeł dochodzi do 8 cm). Cechą charakterystyczną postaci dorosłych są włoski na skrzydłach, natomiast larwy mają wyraźnie odnóża analne zakończone pazurkiem.

Wikipedia


chruścina

dawniej: chrustniak, chruśniak


SJP.pl

Wikipedia


chruściński

nazwisko


SJP.pl

osoby o nazwisku Chruściński
  • Jacek Chruściński
  • Mateusz Chruściński
  • Zygmunt Chruściński

Wikipedia


chruślice

  • Chruślice – wieś w woj. mazowieckim, w pow. radomskim, w gminie Wolanów.
  • Chruślice – osiedle w Nowym Sączu

Wikipedia


chruślin

Chruślin (dawniej Chroślin) – wieś w Polsce położona w województwie łódzkim, w powiecie łowickim, w gminie Bielawy.

Przez miejscowość przebiega droga wojewódzka nr 703.

Wikipedia


chrusnąć

1. wydać dźwięk charakterystyczny dla łamania się czegoś; zachrzęścić, zatrzeszczeć, trzasnąć;
2. zjeść, schrupać coś


SJP.pl


chruśniaczek

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) zdrobn. od chruśniak

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. chruśniak m.

 czas. chruścić

Wiktionary


chruśniak

chrust;
1. miejsce gęsto zarośnięte krzewami; gąszcz, zarośla;
2. dawniej:
a) suche gałęzie;
b) płot z suchych gałęzi


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) poet. zarośla, gęste krzaki

 (1.2) przest. suche gałęzie

 (1.3) przest. płot wykonany z chrustu

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) W malinowym chruśniaku, przed ciekawych wzrokiem / Zapodziani po głowy, przez długie godziny / Zrywaliśmy przybyłe tej nocy maliny.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈxruɕɲak, AS: χruśńak

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. chrust m.

:: zdrobn. chruśniaczek m.

 czas. chruścić

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) krzewina

 (1.2) chrust

Wiktionary


chrust

1. suche gałęzie odłamane od drzewa;
2. karnawałowe ciastka smażone w głębokim tłuszczu; faworki


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) suche gałęzie służące za opał;

 (1.2) kulin. rodzaj kruchych, słodkich ciastek smażonych na głębokim tłuszczu;

 (1.3) przest. gęste zarośla

 (1.4) stpol. chrobot

Wiktionary

  • chrust – małowymiarowy sortyment drewna
  • Chrust – album Igora Herbuta z 2020 roku
  • Chrust – polska grupa muzyczna grająca muzykę etniczną, założona w 2021 roku
  • faworki – znane też jako chrust lub jaworki, polskie tradycyjne, chrupkie ciastka

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Zabrania się na plażaaży (przedwydmie), wydmach i klifach (…) niszczenia umocnień brzegowych przez wybieranie z nich faszyny, chrustu (…) oraz niszczenia ogrodzeń na przejściach na plażaażę, wydmach i klifach (…)

Wiktionary

Wymowa:

IPA: xrust, AS: χrust

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. chrustanie n., chrustniak mrz., chrustówka ż., chruszczenie n., chruściel mzw., chruściele nmos., chruścielowate nmos., chruścina ż., chruścisko n., chruśniak mrz., chruśnięcie n.

:: zdrobn. chruścik mrz.

 czas. chrusnąć dk., chrustać ndk., chruścić ndk.

 przym. chrustowy, chruściany, chruścielowaty

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) chruścisko

 (1.2) faworek

 (1.3) gąszcz, zarośla, chrustniak, chruścina, chruśniak

Wiktionary


chrustać

1. wydawać dźwięk charakterystyczny dla łamania się czegoś; chrzęścić, trzeszczeć, trzaskać;
2. zjadać, chrupać coś


SJP.pl


chrustanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|chrustać.

Wiktionary

Powiązane:

 czas. chrustać

 rzecz. chrust mrz.

Wiktionary


chrustniak

chrośniak; dawniej: chruśniak;
1. miejsce gęsto zarośnięte krzewami; gąszcz, zarośla;
2. dawniej:
a) suche gałęzie;
b) płot z suchych gałęzi


SJP.pl


chrustówka

drewniany róg myśliwski o niewielkich rozmiarach i donośnym głosie


SJP.pl


chrustowo

Miejscowości i ich części w Polsce

  • Chrustowo – część wsi Kujawka w woj. kujawsko-pomorskim, w pow. aleksandrowskim, w gminie Bądkowo
  • Chrustowo – część wsi Wola Sosnowa w woj. kujawsko-pomorskim, w pow. włocławskim, w gminie Lubraniec
  • Chrustowo – wieś w woj. wielkopolskim, w pow. grodziskim, w gminie Grodzisk Wielkopolski
  • Chrustowo – wieś w woj. wielkopolskim, w pow. kolskim, w gminie Przedecz
  • Chrustowo – wieś w woj. wielkopolskim, w pow. obornickim, w gminie Oborniki
  • Chrustowo – wieś w woj. wielkopolskim, w pow. pilskim, w gminie Ujście
  • Chrustowo – wieś w woj. wielkopolskim, w pow. wrzesińskim, w gminie Miłosław

Wikipedia


chrustowski

nazwisko


SJP.pl


chrustowy

dotyczący chrustu, suchych gałęzi odłamanych od drzew; chruściany


SJP.pl


chruszcz

nazwisko


SJP.pl


chruszczewski

nazwisko


SJP.pl

Osoby o tym nazwisku:

  • Adam Chruszczewski (1932–2019) – polski historyk
  • Czesław Chruszczewski (1922–1982) – polski autor fantastyki
  • Michał Chruszczewski (ur. 1974) – polski psycholog
  • Piotr Chruszczewski (ur. 1973) – polski anglista

Wikipedia


chruszczow

nazwisko, np. Nikita Chruszczow (1894-1971), działacz komunistyczny i państwowy w Związku Radzieckim


SJP.pl

ludzie o nazwisku Chruszczow:

  • Chruszczow Aleksandr – rosyjski generał, bohater obrony Sewastopola (1854—1855) w czasie wojny krymskiej
  • Chruszczow Aleksiej – mołdawski szachista
  • Chruszczow Nikita – I sekretarz KC Komunistycznej Partii Związku Radzieckiego (KPZR) w latach 1953-1964.
  • Chruszczow Siergiej – syn Nikity Chruszczowa, naukowiec i publicysta

Wikipedia


chruszczowowski

przymiotnik relacyjny

 (1.1) hist. związany z postacią radzieckiego przywódcy Nikity Chruszczowa

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Chruszczow mos.

 przym. Chruszczowowski

Wiktionary


chryja

1. draka, burda;
2. w starożytności: zbiór humorystycznych powiedzeń sławnych ludzi i anegdot o tych osobach; chreja, chreia


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) pot. awantura

 (1.2) hist. rozwlekła przemowa

 (1.3) hist. eduk. rozprawka szkolna

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) pot. Będzie chryja, bo znowu nie oddałeś książek na czas.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) awantura, burda, draka

Wiktionary


chrympać

czasownik

 (1.1) gw-pl|Poznań. strzępić, kroić tępym nożem

Wiktionary

Powiązane:

 czas. ochrympać, pochrympać

 rzecz. chrympanie n.

Wiktionary


chrympanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|chrympać.

Wiktionary

Powiązane:

 czas. chrympać ndk.

Wiktionary


chrypa

chropowaty, niski głos wskutek stanu zapalnego krtani


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) med. mówienie niskim głosem na skutek jego nadwyrężenia lub zapalenia krtani

Wiktionary

Chrypka (łac. dysphonia, raucitas) – zaburzenie drgań fałdów głosowych krtani powodujące powstanie turbulentnego przepływu powietrza w obrębie głośni, co objawia się występowaniem szorstkiego, matowego głosu.

Do rozwoju chrypki dochodzi w przypadku:

  • bezpośredniego uszkodzenia lub podrażnienia fałdów głosowych
  • uszkodzenia mięśni krtani
  • uszkodzenia nerwów unerwiających mięśnie krtani
  • zaburzeń przepływu powietrza przez krtań
  • ograniczenia ruchów krtani i struktur przylegających.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Z powodu chrypy chyba nie wystąpię.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. chrypienie n., chrypliwość ż., ochrypłość ż.

:: zdrobn. chrypka ż.

 czas. chrypieć ndk., chrypnąć ndk., zachrypieć dk., zachrypnąć dk., ochrypnąć dk.

 przym. chrypły, chrypliwy, zachrypły, zachrypnięty, ochrypły, ochrypnięty

 przysł. chrypliwie, ochryple

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) chrypka

Wiktionary


chrypieć

1. mówić ochrypłym głosem;
2. wydawać ochrypły dźwięk, głos


SJP.pl

czasownik nieprzechodni niedokonany (dk. zachrypieć)

 (1.1) mówić zachrypniętym głosem

 (1.2) wydawać niskie chrypliwe dźwięki

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Fizyczka chrypiała całe 45 minut, zamiast iść na L4.

 (1.2) Nasze radio zaczęło dziwnie chrypieć.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. chrypnięcie n., zachrypnięcie n., zachrypienie n., ochrypnięcie n., chrypa ż., chrypienie n., chrypka ż., chrypliwość ż., ochrypłość ż.

 czas. chrypnąć ndk., zachrypieć dk., zachrypnąć dk., ochrypnąć dk.

 przym. chrypliwy, chrypły, zachrypły, zachrypnięty, ochrypły, ochrypnięty

 przysł. chrypliwie, ochryple

Wiktionary


chrypienie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) mówienie ochrypłym głosem

 (1.2) wydawanie ochrypłych dźwięków

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. chrypnięcie n., zachrypnięcie n., zachrypienie n., ochrypnięcie n., chrypa ż., chrypka ż., chrypliwość ż., ochrypłość ż.

 czas. chrypieć ndk., chrypnąć ndk., zachrypieć dk., zachrypnąć dk., ochrypnąć dk.

 przym. chrypły, chrypliwy, zachrypły, zachrypnięty, ochrypły, ochrypnięty

 przysł. chrypliwie, ochryple

Wiktionary


chrypka

lekka chrypa


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) zdrobn. od: chrypa

 (1.2) med. zaburzony, szorstki głos, wywołany przez nieprawidłowy przepływ powietrza przez krtań

Wiktionary

Chrypka (łac. dysphonia, raucitas) – zaburzenie drgań fałdów głosowych krtani powodujące powstanie turbulentnego przepływu powietrza w obrębie głośni, co objawia się występowaniem szorstkiego, matowego głosu.

Do rozwoju chrypki dochodzi w przypadku:

  • bezpośredniego uszkodzenia lub podrażnienia fałdów głosowych
  • uszkodzenia mięśni krtani
  • uszkodzenia nerwów unerwiających mięśnie krtani
  • zaburzeń przepływu powietrza przez krtań
  • ograniczenia ruchów krtani i struktur przylegających.

Wikipedia

Przykłady

 (1.2) Tak się wydzierałyśmy, że przez pół dnia następnego miałam okropną chrypkę.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈxrɨpka, AS: χrypka

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. chrypnięcie n., zachrypnięcie n., zachrypienie n., ochrypnięcie n., chrypliwość ż., ochrypłość ż., chrypa ż., chrypienie n.

 czas. ochrypnąć, chrypnąć, zachrypnąć, chrypieć ndk., zachrypieć dk.

 przysł. ochryple, chrypliwie

 przym. chrypliwy, chrypły, zachrypły, zachrypnięty, ochrypnięty

Wiktionary

Synonimy:

 (1.2) zachrypły głos

Wiktionary


chrypliwie

przysłówek

 (1.1) o wydawaniu głosu nisko i chropowato

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Ptak skrzeknął na nią chrypliwie i się nastroszył.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. chrypnięcie n., zachrypnięcie n., zachrypienie n., ochrypnięcie n., chrypa ż., chrypienie n., chrypka ż., chrypliwość ż., ochrypłość ż.

 czas. chrypieć ndk., chrypnąć ndk., zachrypieć dk., zachrypnąć dk., ochrypnąć dk.

 przym. chrypliwy, chrypły, zachrypły, zachrypnięty, ochrypły, ochrypnięty

 przysł. ochryple

Wiktionary


chrypliwiej

stopień wyższy od przysłówka: chrypliwie


SJP.pl


chrypliwość

chrypliwy


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) cecha tego co chrypliwe

Wiktionary

Patrz:

chrypliwy

Przykłady

 (1.1) Stwierdziła, że chrypliwość jego głosu działa na nią kojąco.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. chrypnięcie n., zachrypnięcie n., zachrypienie n., ochrypnięcie n., chrypa ż., chrypienie n., chrypka ż., ochrypłość ż.

 czas. chrypieć ndk., chrypnąć ndk., zachrypieć dk., zachrypnąć dk., ochrypnąć dk.

 przym. chrypły, chrypliwy, zachrypły, zachrypnięty, ochrypły, ochrypnięty

 przysł. chrypliwie, ochryple

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) charkotliwość

Wiktionary


chrypliwszy

stopień wyższy od przymiotnika: chrypliwy


SJP.pl


chrypliwy

spowodowany chrypą; ochrypły, chropawy


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) o głosie mający chropowatą i niską barwę

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Kaszel jej był gruby, chrypliwy, głośny, jakby dobywał się z głębi beczki.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. chrypnięcie n., zachrypnięcie n., zachrypienie n., ochrypnięcie n., chrypa ż., chrypienie n., chrypka ż., chrypliwość ż., ochrypłość ż.

 czas. chrypieć ndk., chrypnąć ndk., zachrypieć dk., zachrypnąć dk., ochrypnąć dk.

 przym. chrypły, zachrypły, zachrypnięty, ochrypły, ochrypnięty

 przysł. chrypliwie, ochryple

Wiktionary


chrypnąć

1.
a) dostawać chrypy;
b) o głosie: stawać się chrypliwym;
2. w łowiectwie, o głuszcu: wydawać chrypliwy głos


SJP.pl

czasownik nieprzechodni niedokonany (dk. zachrypnąć, ochrypnąć)

 (1.1) dostawać chrypy

 (1.2) łow. o głuszcu wydawać chrapliwy głos podczas toków

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. chrypnięcie n., zachrypnięcie n., zachrypienie n., ochrypnięcie n., chrypa ż., chrypienie n., chrypka ż., chrypliwość ż., ochrypłość ż.

 czas. chrypieć ndk., zachrypieć dk., zachrypnąć dk., ochrypnąć dk.

 przym. chrypły, chrypliwy, zachrypły, zachrypnięty, ochrypły, ochrypnięty

 przysł. chrypliwie, ochryple

Wiktionary


chrypnięcie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) dostawanie chrypy

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Czy stopniowemu chrypnięciu towarzyszył kaszel?

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. chrypa ż., chrypka ż., chrypienie n., chrypliwość ż., ochrypłość ż.

 czas. chrypieć ndk., chrypnąć ndk., zachrypieć dk., zachrypnąć dk., ochrypnąć dk.

 przym. chrypły, chrypliwy, ochrypnięty, zachrypły, ochrypły, zachrypnięty

 przysł. chrypliwie, ochryple

Wiktionary


chrypły

przymiotnik jakościowy

 (1.1) chrypiący, gardłowy

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Z gardzieli smoka wydobył się chrypły dźwięk i bestia skonała.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. chrypnięcie n., zachrypnięcie n., zachrypienie n., ochrypnięcie n., chrypa ż., chrypienie n., chrypka ż., chrypliwość ż., ochrypłość ż.

 czas. chrypieć ndk., chrypnąć ndk., zachrypieć dk., zachrypnąć dk., ochrypnąć dk.

 przym. chrypliwy, zachrypły, zachrypnięty, ochrypły, ochrypnięty

 przysł. chrypliwie, ochryple

Wiktionary


chrysler

[czytaj: krajsler lub krajzler] samochód marki Chrysler


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy, nazwa własna

 (1.1) mot. marka samochodu

Wiktionary

Chrysler – amerykański producent samochodów osobowych z siedzibą w Auburn Hills działający od 1925 roku. Jako Chrysler Corporation także koncern motoryzacyjny w latach 1925–1998 i 2007–2014. Należy do międzynarodowego koncernu Stellantis.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Wujek kupuje tylko samochody marki Chrysler.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. chrysler mzw.

Wiktionary


chrystadelfiański

przymiotnik

 (1.1) dotyczący chrystadelfianów

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌxrɨstadɛlˈfʲjä̃j̃sʲci, AS: χrystadelfʹi ̯ä̃ĩ ̯sʹḱi

Wiktionary

Powiązane:

 (1) zob. chrystadelfianin.

Wiktionary


chryste

imię nadane Jezusowi z Nazaretu w związku z utożsamianiem go przez Izrael z osobą Mesjasza


SJP.pl

wykrzyknik

 (1.1) pot. wyraża zdenerwowanie, zdziwienie, podziw lub przerażenie

forma rzeczownika.

 (2.1) W. lp. od: Chrystus

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Chryste! Nie zdążymy, jak się tak będziesz wlokła!

 (1.1) Chryste! Ale fajna garsonka!

Wiktionary

Powiązane:

 przym. Chrystusowy

 rzecz. Chrystus mos.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) Chryste Panie

Wiktionary


chrystian

1. (1618-72) książę polski;
2. (przed 1180-ok. 1244), pierwszy biskup Prus; Kristian;
3. imię wielu królów z dynastii Oldenburgów oraz Sonderburg-Glücksburg


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy, nazwa własna

 (1.1) imię|polski|m.;

Wiktionary

  • Krystian – imię

Władcy:

  • Chrystian I – król Danii w latach 1448-1481, władca Norwegii 1450-1481, Szwecji 1457-1464
  • Chrystian II – król Danii 1513-1523, Szwecji 1520-1521
  • Chrystian IV – król Danii i Norwegii 1588-1648
  • Chrystian (1653-1707) – książę Saksonii w księstwie Saksonii-Gothy-Altenburga
  • Chrystian (1682-1736) – książę Saksonii-Weißenfels
  • Chrystian (1942-2013) – syn księcia Knuta
  • Chrystian (1585-1637) – hrabia Waldeck-Wildungen
  • Chrystian X – król Danii 1912-1947, Islandii 1912-1944
  • Chrystian – książę brunszwicko-lüneburski na Celle 1611–1633
  • Chrystian (ur. 2005) – książę koronny Danii

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Kiedy Chrystian III obejmuje władzę w 1536 roku, rozwiązuje norweską Radę Państwa, a Norwegia zostaje przekształcona z samodzielnego królestwa (pod rządami tego samego monarchy co Dania) w duńską prowincję.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈxrɨstʲjãn, AS: χrystʹi ̯ãn

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Chrystus m., chrystianizm mrz.

Wiktionary


chrystiania

ostry skręt na nartach; krystiania, christiania


SJP.pl


chrystianin

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) zwolennik chrystianizmu (nauczania Jezusa Chrystusa)

Wiktionary

Powiązane:

 czas. schrystianizować

Wiktionary


chrystianizacja

wprowadzanie religii, pojęć i obyczajów chrześcijańskich


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) hist. narzucanie wiary chrześcijańskiej poganom; także. proces dobrowolnego przechodzenia na chrześcijaństwo przez ludy niechrześcijańskie;

Wiktionary

Chrystianizacja – proces wypierania religii etnicznych, osiadłego w określonym rejonie ludu, przez religię chrześcijańską. Jego największe nasilenie przypadało w okresie średniowiecza, a spowodowane było dominującą pozycją chrześcijaństwa wśród ówczesnych europejskich władców oraz rosnącymi wpływami papiestwa.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Wprawdzie chrystianizacja Słowian trwała kilkaset lat, a do jej celów przygotowywano misjonarzy, czy wręcz całe konwenty czy biskupstwa, nie przyniosło to jednak rezultatu w postaci szerszej charakterystyki zwalczanego kultu.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌxrɨstʲjä̃ɲiˈzat͡sʲja, AS: χrystʹi ̯ä̃ńizacʹi ̯a

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. chrystianizm m., Chrystus m., chrystianizowanie n.

 czas. schrystianizować, chrystianizować ndk.

 przym. chrystianizacyjny, Chrystusowy, chrystusowy

Wiktionary


chrystianizacyjny

przymiotnik od: chrystianizacja


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) dotyczący chrystianizmu

Wiktionary

Powiązane:

 czas. schrystianizować

Wiktionary


chrystianizator

osoba, która wprowadza i rozpowszechnia religię chrześcijańską


SJP.pl


chrystianizm

chrześcijaństwo;
1. religia opierająca się na naukach Jezusa Chrystusa;
2. doktryna chrześcijańska


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) zob. chrześcijaństwo.

Wiktionary

Chrześcijaństwo (gr. Χριστιανισμóς, Christianismós, łac. Christianitas), chrystianizm – religia monoteistyczna zaliczana do grupy abrahamicznej. Powstała w I wieku n.e. w Azji Zachodniej, na terenie Judei, wówczas podlegającej Cesarstwu Rzymskiemu. Religię tę założył Jezus z Nazaretu, przez wyznawców nazwany Chrystusem, ponieważ uznano go za mesjasza przepowiedzianego w Biblii hebrajskiej, przez chrześcijan nazywanej Starym Testamentem. Życie i nauczanie Jezusa spisano w Ewangeliach; te oraz inne pisma Nowego Testamentu włączono do Biblii. Przez chrześcijan jest uznawana za Słowo Boże – jego główną część lub całość. Poszczególne wyznania chrześcijańskie zwykle nazywają się Kościołami; różnią się poglądami m.in. na kanon Biblii – to, które pisma są natchnione, a które są jedynie apokryfami.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Chrystianizm głosi odkupienie, miłość, równość i braterstwo wszystkich ludzi.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: xrɨˈstʲjä̃ɲism̥, AS: χrystʹi ̯ä̃ńism̦

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Chrystus m., Chrystian m., chrystianizacja ż., chrystianin m., chrystianizowanie n., chrystusowiec mos.

 przym. chrystianizacyjny, Chrystusowy, chrystusowy

 czas. schrystianizować, chrystianizować ndk., chrystianizować się ndk.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) chrześcijaństwo

Wiktionary


chrystianizować

czasownik przechodni niedokonany (dk. schrystianizować)

 (1.1) hist. teol. zaprowadzać chrześcijaństwo

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Które plemię miał chrystianizować święty Wojciech?

 (1.1) Świadectwo Tertuliana nie wymienia jednak Książę Apostołów pośród tych, którzy chrystianizowali Afrykę Północną.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. chrystianizacja ż., chrystianizowanie n., Chrystus m., chrystianizm m., chrystianin m., chrystusowiec mos.

 przym. chrystianizacyjny, Chrystusowy, chrystusowy

 czas. schrystianizować dk.

Wiktionary


chrystianizowanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) hist. teol. zaprowadzanie chrześcijaństwa

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Kilka setek lat trwało chrystianizowanie plemięemion pruskich.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Chrystus m., chrystianizacja ż., chrystianizm m., chrystianin m., chrystusowiec mos.

 przym. chrystianizacyjny, Chrystusowy, chrystusowy

 czas. chrystianizować ndk., schrystianizować dk.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) chrystianizacja

Wiktionary


chrystianofob

osoba odczuwająca wstręt i nienawiść do chrześcijaństwa i chrześcijan


SJP.pl


chrystianofobia

niechęć i odraza do chrześcijaństwa i chrześcijan; chrystofobia


SJP.pl

Chrystianofobia – lęk lub nienawiść odczuwane wobec chrześcijan.

Niechęć do chrześcijaństwa może wynikać z pobudek religijnych bądź ideologicznych. Chrystianofobia może być motywacją do popełniania przestępstw. Aż 3/4 osób prześladowanych fizycznie ze względów religijnych stanowią chrześcijanie.

Wikipedia


chrystianostwo

Chrystian z małżonką; Chrystianowie


SJP.pl


chrystianowie

Chrystian z małżonką; Chrystianostwo


SJP.pl


chrystianowy

przymiotnik dzierżawczy - należący do Chrystiana lub z nim związany


SJP.pl


chrystocentryczny

chrystocentryzm


SJP.pl

Patrz:

chrystocentryzm

chrystocentryzm

nurt w teologii chrześcijańskiej uznający, że Jezus Chrystus zajmuje centralne miejsce w świecie ludzkim i w historii zbawienia


SJP.pl

Wikipedia


chrystofania

ukazanie się Jezusa Chrystusa po zmartwychwstaniu


SJP.pl

Wikipedia


chrystofobia

niechęć i odraza do chrześcijaństwa i chrześcijan; chrystianofobia


SJP.pl

Chrystianofobia – lęk lub nienawiść odczuwane wobec chrześcijan.

Niechęć do chrześcijaństwa może wynikać z pobudek religijnych bądź ideologicznych. Chrystianofobia może być motywacją do popełniania przestępstw. Aż 3/4 osób prześladowanych fizycznie ze względów religijnych stanowią chrześcijanie.

Wikipedia


chrystogeneza

koncepcja teologiczna, według której Jezus Chrystus jest zamknięciem procesu tworzenia świata, ostatnim elementem ciągu kosmogeneza->biogeneza->antropogeneza


SJP.pl


chrystogram

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) szt. teol. monogram symbolizujący Chrystusa w formie akronimu;

Wiktionary

Chrystogram – monogram będący symbolem Jezusa Chrystusa w formie akronimu lub ligatury. Najbardziej znane chrystogramy to Chi Rho (znak ⳩) i monogram IHS. Rolę chrystogramu pełnił również staurogram i inne ligatury.

IHS (właśc. IHΣ) jest greckim skrótem imienia IHΣΟΥΣ (Jezus).

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Obserwanci rozpowszechnili chrystogram IHS na terenie Europy.

Wiktionary


chrystolog

teolog zajmujący się życiem Jezusa Chrystusa


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) teol. badacz, specjalista w chrystologii

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Na sympozjum przyjechało dwóch chrystologów z Czech.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. chrystologia ż.

 przym. chrystologiczny

Wiktionary


chrystologia

dział teologii zajmujący się Chrystusem


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) teol. nauka dotycząca osoby Jezusa Chrystusa i doktryny z nim związanej, centralny traktat teologii dogmatycznej;

Wiktionary

Chrystologia – jeden z działów teologii zajmujący się refleksją nad osobą Jezusa Chrystusa w świetle wiary chrześcijańskiej.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Po chrystologii mieliśmy jeszcze wykład z fonetyki pastoralnej.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. chrystolog m., chrystolożka ż.

 przym. chrystologiczny

Wiktionary


chrystologiczny

chrystologia


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) teol. związany z chrystologią

Wiktionary

Patrz:

chrystologia

Przykłady

 (1.1) Profesor wrócił z sympozjum chrystologicznego w Wiedniu.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. chrystolog m., chrystologia ż.

Wiktionary


chrystozofia

duchowe poznanie i zrozumienie Chrystusa i jego nauki


SJP.pl


chrystozoficzny

dotyczący chrystozofii


SJP.pl


chrystus

imię nadane Jezusowi z Nazaretu w związku z utożsamianiem go przez Izrael z osobą Mesjasza


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy, nazwa własna

 (1.1) rel. tytuł, przydomek Jezusa z Nazaretu;

Wiktionary

Jezus Chrystus (hebr. ‏ישוע המשיח‎, stgr. Ἰησοῦς Χριστός, łac. Iesus Christus; ur. ok. 8–4 p.n.e. w Betlejem, zm. ok. 30 lub 33 n.e. w Jerozolimie) – centralna postać chrześcijaństwa, przez wyznawców uznany Mesjaszem; ważna postać (prorok) w islamie; cieśla i kaznodzieja z rzymskiej prowincji Judea. W wierze Kościoła, wyrażonej w pierwszych credo, uznawany jest za Kyriosa, który zmartwychwstał (por. Rz 10,9), zbawiciela, powszechnego władcę świata i Królestwa niebieskiego, współistotnego Bogu Ojcu syna Boga i człowieka. W oficjalnym wyznaniu wiary Kościoła katolickiego uznawany jest za Syna Bożego Jednorodzonego. Jego narodziny przyjęto za punkt zerowy naszej ery, od którego podaje się liczbę lat.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Gdy się Chrystus rodzi i na świat przychodzi.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈxrɨstus, AS: χrystus

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Chrystian mos., chrystianizm mrz., chrystianizacja ż., chrystianizowanie n., schrystianizowanie n., chrystusowiec mos., chrystianizator mos., chrystianizatorka ż., Kryst mos.

:: zdrobn. Chrystusik mos.

 czas. schrystianizować dk., chrystianizować ndk.

 przym. Chrystusowy, chrystusowy, chrystianizacyjny

 wykrz. Chryste

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) Jezus, Syn Boży; stpol. Kryst

Wiktionary


chrystusowcy

1. wyznawca jednego z wyznań protestanckich, członek Kościoła Chrystusowego;
2. katolicki kapłan lub zakonnik, członek Towarzystwa Chrystusowego dla Polonii Zagranicznej;
3. uczestnik powstania chrystusowców (Cristada, 1926-29) w Meksyku


SJP.pl

  • chrystusowcy – wierni Kościoła Chrystusowego (jednego z wyznań protestanckich)
  • chrystusowcy – członkowie rzymskokatolickiego Towarzystwa Chrystusowego dla Polonii Zagranicznej
  • chrystusowcy (hisz. Cristeros) – uczestnicy powstania Cristero w Meksyku, 1926-1929

Wikipedia


chrystusowiec

1. wyznawca jednego z wyznań protestanckich, członek Kościoła Chrystusowego;
2. katolicki kapłan lub zakonnik, członek Towarzystwa Chrystusowego dla Polonii Zagranicznej;
3. uczestnik powstania chrystusowców (Cristada, 1926-29) w Meksyku


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) rel. ksiądz z zakonnego zgromadzenia Towarzystwa Chrystusowego dla Polonii Zagranicznej

 (1.2) rel. wierny protestanckiego Kościoła Chrystusowego

 (1.3) hist. uczestnik tzw. powstania Cristero w Meksyku w latach 20. XX w.

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) W kościele chrystusowców wisi obraz mojego autorstwa.

 (1.2) W kościele chrystusowców wisi obraz mojego autorstwa.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Chrystus m., Chrystusik m., chrystianizm m., chrystianizowanie n., schrystianizowanie n.

 czas. schrystianizować dk., chrystianizować ndk.

 przym. Chrystusowy, chrystusowy

Wiktionary


chrystusowy

taki jak u Chrystusa, podobny do Chrystusa lub od niego się wywodzący


SJP.pl

przymiotnik dzierżawczy

 (1.1) przest. gwara. odnoszący się do Chrystusa, należący do Chrystusa, związany z Chrystusem

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Jan Paweł II (…) wzywał do wstrzemięźliwości seksualnej. Przypominał Chrystusową naukę o nierozerwalności małżeństwa.

 (1.1) Chrystusowe zmartwychwstanie niesie całemu światu radość i budzi niezłomną ufność w ostateczne zwycięstwo życia nad śmiercią, światła nad ciemnością, prawdy nad kłamstwem(…).

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌxrɨstuˈsɔvɨ, AS: χrystusovy

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Chrystus mos., chrystianizm mrz., chrystianizacja ż., chrystianizowanie n., chrystusowiec mos.

 czas. chrystianizować ndk., chrystianizować się ndk., schrystianizować dk., schrystianizować się dk.

 przym. chrystusowy, chrystianizacyjny

 temsłow. chrysto-

 wykrz. Chryste

Wiktionary


chrystyjanin

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) stpol. chrześcijanin

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌxrɨstɨˈjä̃ɲĩn, AS: χrystyi ̯ä̃ńĩn

Wiktionary


chryzanilina

organiczny związek chemiczny, substancja powstająca jako etap pośredni przy produkcji fuksyny, wykorzystywana do barwienia jedwabiu na złotożółty kolor


SJP.pl


chryzant

imię męskie


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy, nazwa własna

 (1.1) imię|polski|m.

Wiktionary

Chryzant – imię męskie pochodzenia greckiego (Χρυσάνθης), utworzone od przymiotnika chrysanthés – „o złotym kwiiecie”, pierwotnie odnoszącego się do krokusa (gr. χρυσός chrysos – „złoty” i gr. άνθος anthos – „kwiat”). Patronem tego imienia jest św. Chryzant (†283), patron sędziów.

Żeński odpowiednik: Chryzanta.

Chryzant imieniny obchodzi 25 października.

Wikipedia

Powiązane:

 rzecz. chryzantema ż.

 przym. chryzantemowy

Wiktionary


chryzantem

1. roślina ozdobna z rodziny złożonych; złocień ogrodowy
2. potocznie: fryzura damska o swobodnych, lekko nastroszonych włosach


SJP.pl


chryzantema

1. roślina ozdobna z rodziny złożonych; złocień ogrodowy
2. potocznie: fryzura damska o swobodnych, lekko nastroszonych włosach


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) bot. nazwa systematyczna|Dendranthema|Des Moul|ref=tak., rodzaj roślin z rodziny astrowatych;

 (1.2) bot. roślina z rodzaju chryzantem (1.1)

 (1.3) kwiat chryzantemy (1.2)

Wiktionary

Złocień, chryzantema (Chrysanthemum) – rodzaj roślin należący do rodziny astrowatych. Należy do niego 37–39 gatunków. Występują one głównie w Azji wschodniej i środkowej, dwa gatunki sięgają Europy, w tym w Polsce rośnie jeden – chryzantema (złocień) Zawadzkiego. Do XX wieku rodzaj ujmowany był szeroko, stąd szereg gatunków zwanych jest nadal często złocieniami lub chryzantemami, mimo że w systematyce przeklasyfikowane zostały do odlegle klasyfikowanych rodzajów, należących do innych plemion astrowatych (np. złocień polny, złocień wieńcowy, chryzantema krzewiasta). W 1999 włączono tu z kolei ponownie gatunki wyodrębniane przez jakiś czas do rodzaju chryzantema (dendrantema) Dendranthema.

Wikipedia

Przykłady

 (1.2) Jacek posadził dwie chryzantemy przy grobie ojca.

 (1.3) Jacku, czy lubisz zapach chryzantem?

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌxrɨzãnˈtɛ̃ma, AS: χryzãntma

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Chryzant m., Chryzanta ż.

:: zdrobn. chryzantemka ż.

 przym. chryzantemowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.2) złocień; gw-pl|Górny Śląsk|dombek.

 (1.3) gw-pl|Górny Śląsk|dombek.

Wiktionary


chryzantemowy

przymiotnik od: chryzantema


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z chryzantemą, dotyczący chryzantem

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. chryzantema ż., Chryzant m., Chryzanta ż., chryzantemka ż.

Wiktionary


chryzarobina

substancja o silnym działaniu odkażającym, pozyskiwana z kory indyjskiego drzewa Andira araroba lub otrzymywana syntetycznie, stosowana w leczeniu chorób skóry


SJP.pl


chryzeida

w mitologii greckiej: kapłanka świątyni Apollina w Troi, córka Chryzesa


SJP.pl

Wikipedia


chryzejda

w mitologii greckiej: jedna z 3000 okeanid, córka tytana Okeanosa i tytanidy Tetydy


SJP.pl

Wikipedia


chryzelefantyna

technika wykonywania rzeźb z drogocennych materiałów


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) szt. rzem. technika rzeźbiarska z wykorzystaniem złota, kamieni szlachetnych i kości słoniowej stosowana w starożytności;

Wiktionary

Chryzelefantyna (gr. χρῡσελεφάντινος chrȳselephántinos – ze złota i kości słoniowej, od chrysós – złoto i elephás –słoń) – technika rzeźbiarska stosowana w starożytności, w której wykorzystywano kość słoniową i złoto oraz inne drogie materiały (np. kamienie szlachetne).

Wikipedia


chryzen

policykliczny węglowodór aromatyczny zbudowany z czterech sprzężonych pierścieni benzenowych


SJP.pl

Chryzen – organiczny związek chemiczny, policykliczny węglowodór aromatyczny zbudowany z czterech sprzężonych pierścieni benzenowych skondensowanych kątowo.

Węglowodór mniej reaktywny od izomerycznego naftacenu.

W temperaturze pokojowej jest bezbarwną substancją krystaliczną. Otrzymywany przez pirolizę indenu, lub przez wyodrębnianie z smoły pogazowej.

Jest słabo rozpuszczalny w alkoholu i eterze. Roztwory chryzenu wykazują czerwono-fioletową fluorescencję.

Wikipedia


chryzmat

1. mistyczny znak, jaki otrzymuje osoba przyjmująca chrzest;
2. w przenośni: wyróżnik, piętno


SJP.pl


chryzmał

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) daw. rel. krzyżmał

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. chryzmo n.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) daw. chrzyżmał

Wiktionary


chryzmo

święcony olej używany w niektórych sakramentach i ceremoniach kościelnych; olej święty; krzyżmo


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) daw. rel. w chrześcijaństwie konsekrowany olej używany m.in. przy poświęcaniu ołtarzy i kościołów;

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Ceremoniarz podał biskupowi naczynie z chryzmem.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. chryzmał m.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) krzyżmo, daw. chrzyżmo

Wiktionary


chryzoberyl

minerał, tlenek glinu i berylu o barwie zielonawożółtej lub szmaragdowozielonej; jego odmianą jest aleksandryt


SJP.pl

Chryzoberyl – rzadki minerał z gromady tlenków. Nazwa minerału wywodzi się od greckich słów chrysos – złoto oraz beryllos – beryl, co nawiązuje do jego typowej barwy oraz pierwiastka berylu obecnego w składzie.

Wikipedia


chryzofenina

barwnik azowy, używany do farbowania bawełny na żółto w kąpieli mydlanej


SJP.pl


chryzofil

gatunek drzewa z rodziny sączyńcowatych; Chrysophyllum cainito


SJP.pl


chryzofit

jeden z typów glonów jednokomórkowych lub kolonijnych


SJP.pl


chryzogon

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy, nazwa własna

 (1.1) imię|polski|m.

Wiktionary

Chryzogon — imię męskie pochodzenia greckiego, oznaczające "złote dziecko", złożone z członów chrysos — "złoty" i gónos— "latorośl". Patronem tego imienia jest św. Chryzogon, kapłan rzymski (III/IV wiek).

Chryzogon imieniny obchodzi 24 listopada.

Wikipedia


chryzografia

sztuka pisania i malowania płynnym złotem na pergaminie, stosowana w starożytności i średniowieczu


SJP.pl


chryzoidyna

pomarańczowy barwnik azowy stosowany do barwienia preparatów mikroskopowych oraz papieru i skóry


SJP.pl


chryzokola

minerał, uwodniony krzemian miedzi


SJP.pl

Chryzokola – pospolity i szeroko rozpowszechniony minerał miedzi z gromady krzemianów. Nazwa pochodzi od greckich słów khryzos i kolla oznaczających złoto oraz klej. W starożytności był używany jako spoiwo przy łączeniu złota.

Wikipedia


chryzokracja

forma rządów, w której władzę sprawuje grupa ludzi najbogatszych; plutokracja


SJP.pl


chryzolit

minerał, przezroczysta odmiana oliwinu


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) jubil. miner. minerał z gromady krzemianów

Wiktionary

Forsteryt – minerał z gromady krzemianów zaliczany do grupy oliwinów. Forsteryt należy do grupy minerałów rzadkich. Forsteryt znaleziony został w meteorytach żelaznych i w próbkach pyłu kosmicznego z sondy Stardust.

Nazwa pochodzi od nazwiska angielskiego handlowca i kolekcjonera minerałów Adolariusa Jacoba Forstera (1739–1806).

Wikipedia

Powiązane:

 przym. chryzolitowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) forsteryt

Wiktionary


chryzolitowy

przymiotnik od: chryzolit


SJP.pl


chryzopraz

minerał, odmiana chalcedonu


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) miner. zielony minerał, odmiana chalcedonu;

Wiktionary

Chryzopraz, prazer – przeświecający, soczyście zielony minerał, cenna odmiana chalcedonu. Nazwa pochodzenia greckiego, wynikająca z połączenia słów chrysos – złoto i prasinos – zielonkawy.

Barwa wywołana jest domieszką niklu. Ulega ona zmianie (wyblaknięciu) podczas ogrzewania lub długotrwałego naświetlenia promieniami słonecznymi.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: xrɨˈzɔpras, AS: χryzopras

Wiktionary


chryzostom

imię męskie


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy, nazwa własna

 (1.1) imię|polski|m.;

Wiktionary

Chryzostom – imię męskie pochodzenia greckiego (χρυσόστομος, chrysostomos – "Złotousty").

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Zapewniłam pana Chryzostoma o naszej przychylności dla tego projektu.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: xrɨˈzɔstɔ̃m, AS: χryzostõm

Wiktionary


chryzostomostwo

Chryzostom z małżonką; Chryzostomostowie


SJP.pl


chryzostomowie

Chryzostom z małżonką; Chryzostomostwo


SJP.pl


chryzostomowy

przymiotnik dzierżawczy - należący do Chryzostoma lub z nim związany


SJP.pl


chryzotyl

minerał, odmiana serpentynu; stanowi 95% wszystkich handlowych azbestów; azbest chryzotylowy


SJP.pl

Chryzotyl (azbest serpentynowy, azbest biały) – minerał z grupy krzemianów, zaliczany do grupy serpentynów (włóknistych). Pospolity i szeroko rozpowszechniony. Pod względem chemicznym jest to uwodniony krzemian magnezu. Zawiera ok. 40% krzemionki, tlenek magnezu i domieszki żelaza, glinu i innych metali.

Nazwa pochodzi od gr. khrysos = złoto oraz tillai = strzępki, kłaczki; tilos = włókno, nić. Nawiązuje do barwy i sposobu wykształcenia minerału.

Wikipedia


chryzotylowy

przymiotnik od: chryzotyl


SJP.pl


chryzyna

żółty barwnik występujący w pąkach topoli, pomidorach i pyłku pszczelim, naturalny inhibitor aromatazy


SJP.pl


chryzyp

filozof grecki (ok. 277-ok. 208 p.n.e.)


SJP.pl

Chryzyp z Soloi (gr. Χρύσιππος ὁ Σολεύς Chrysippos; ur. 279, zm. między 207 a 204 p.n.e.) – ateński filozof i myśliciel, czołowy przedstawiciel i obrońca stoicyzmu.

Wikipedia


chryzypowy

przymiotnik dzierżawczy - należący do Chryzypa lub z nim związany


SJP.pl


chrz.

skrót od: chrześcijański; chrześc.


SJP.pl


chrząblice

Chrząblice – wieś w Polsce położona w województwie wielkopolskim, w powiecie tureckim, w gminie Brudzew.

Nazwa wsi pochodzi prawdopodobnie od słowa chrzan, który zapewne rósł tutaj w dużych ilościach. Na starych mapach spotyka się także pisownię Chrzamlice.

Sołectwo Chrząblice należy do parafii pw. Przemienienia Pańskiego w Galewie.

Wikipedia


chrząchów

Chrząchów – wieś położona nad rzeką Kurówką w województwie lubelskim, powiecie puławskim, gminie Końskowola, w odległości 4 km od Kurowa, 6 km od Końskowoli, 12 km od Puław i 35 km od Lublina. Wieś stanowi sołectwo gminy Końskowola. Najwyższym punktem wsi jest Łysa Góra (180,2 m n.p.m.).

Wikipedia


chrząkać

1. wydawać krótki, nieartykułowany dźwięk z krtani; charkać;
2. o świniach: wydawać charakterystyczny odgłos dla tych zwierząt (chrum-chrum); chrumkać


SJP.pl

czasownik nieprzechodni niedokonany (dk. chrząknąć)

 (1.1) wydawać krótki, chrapliwy dźwięk przypominający odgłos charczenia lub kaszlnięcia

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Chrząkał zwykle, zanim rozpoczynał przemówienie.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. chrząkanie n., chrząknięcie n.

Wiktionary


chrząkania

1. wydawać krótki, nieartykułowany dźwięk z krtani; charkać;
2. o świniach: wydawać charakterystyczny odgłos dla tych zwierząt (chrum-chrum); chrumkać


SJP.pl


chrząkanie

1. wydawać krótki, nieartykułowany dźwięk z krtani; charkać;
2. o świniach: wydawać charakterystyczny odgłos dla tych zwierząt (chrum-chrum); chrumkać


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|chrząkać.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. niechrząkanie n., chrząknięcie n.

 czas. chrząkać ndk.

Wiktionary


chrząknąć

1. wydać krótki, nieartykułowany dźwięk z krtani; zacharkać, charknąć;
2. o świniach: wydać charakterystyczny odgłos dla tych zwierząt (chrum-chrum); zachrumkać, chrumknąć


SJP.pl

czasownik nieprzechodni dokonany (ndk. chrząkać)

 (1.1) dokonany od|chrząkać.

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Grubas w żółtym kubraku przestąpił z nogi na nogę, chrząknął, zdjął z głowy wymięty biret.

 (1.1) Ale na wszelki wypadek odpowiedział chłopcu surowym spojrzeniem i chrząknął groźnie.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈxʃɔ̃ŋknɔ̃ɲt͡ɕ, AS: χšõŋknõńć

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. chrząknięcie n.

Wiktionary


chrząknięcie

1. wydać krótki, nieartykułowany dźwięk z krtani; zacharkać, charknąć;
2. o świniach: wydać charakterystyczny odgłos dla tych zwierząt (chrum-chrum); zachrumkać, chrumknąć


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|chrząknąć.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: xʃɔ̃ŋʲcˈɲɛ̇̃ɲt͡ɕɛ, AS: χšõŋʹḱńė̃ńće

Wiktionary

Powiązane:

 czas. chrząknąć dk., chrząkać ndk.

 rzecz. chrząkanie

Wiktionary


chrzan

roślina z bylinowatych o grubym, mięsistym korzeniu, rosnąca dziko i uprawiana; wykorzystywana jako ostra przyprawa do dań


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) bot. nazwa systematyczna|Armoracia|P. Gaertn.|ref=tak., rodzaj bylin z rodziny kapustowatych;

 (1.2) pot. nazwa systematyczna|Armoracia rusticana|G. Gaertn.|ref=tak., chrzan pospolity

 (1.3) bot. roślina z gatunku chrzan pospolity

 (1.4) kulin. korzeń chrzanu (1.3) o silnym, gryzącym zapachu i ostrym smaku

 (1.5) spoż. kulin. przyprawa z tartego chrzanu (1.4)

Wiktionary

Wikipedia

Przykłady

 (1.3) Z powodu korzeni trudno usunąć chrzan z ogrodu.

 (1.5) Kupili sobie dwa kufle doskonałej wody i dwa duże pierniki, mając przy tym spokojne fizjonomie mieszczan, którzy zwykli jadać przy herbacie gorącą szynkę z chrzanem.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: xʃãn, AS: χšãn

Wiktionary

Powiązane:

 czas. chrzanić ndk.

 przym. chrzanowy

Wiktionary


chrzaniak

paśnik chrzaniak - gatunek motyla z rodziny miernikowcowatych


SJP.pl


chrzanić

pieprzyć; potocznie:
1. mówić głupstwa, bzdury; bredzić, bajdurzyć, pitolić, pierniczyć;
2. robić coś źle, psuć; patałaszyć, partolić, paprać, partaczyć;
3. lekceważyć, ignorować; chromolić, olewać;
4. chrzanić się:
a) psuć się; partolić się, paprać się;
b) stawać się trudnym do odróżnienia; mieszać się, plątać się;
c) robić coś bardzo powoli; grzebać się, guzdrać się;
d) traktować kogoś zbyt łagodnie; patyczkować się, cackać się, pieścić się


SJP.pl

czasownik niedokonany

 (1.1) kulin. doprawiać potrawę dodając chrzan

 (1.2) przen. lekceważyć

 (1.3) przen. kłamać

Wiktionary

Przykłady

 (1.2) Mimo wszystko, pocieszałem się, na uczelni świat się nie kończy. Mogę z niej uciec, znaleźć ciekawe zajęcie i chrzanić tę całą magisterkę i zafajdaną karierę naukową.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈxʃãɲit͡ɕ, AS: χšãńić

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. chrzan m., chrzanik m., charzanienie n., Chrzanów m., ochrzanianie n., ochrzanienie n., ochrzan m., schrzanianie n., schrzanienie n., pochrzanienie n., chrzanienie n.

 czas. ochrzaniać ndk., ochrzanić dk., schrzaniać ndk., schrzanić dk., pochrzanić dk.

 przym. chrzanowy, chrzanikowy

 przysł. chrzanowo

 wykrz. chrzań się

Wiktionary


chrzanienie

potocznie: z niechęcią, pogardą o jakimś przemówieniu, wystąpieniu telewizyjnym lub radiowym, tekście prasowym itp., które jest nieprawdziwe lub nie wnosi niczego nowego do tematu


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|chrzanić.

Wiktionary

Powiązane:

 czas. chrzanić

Wiktionary


chrzanik

zdrobnienie od: chrzan


SJP.pl


chrzaniony

potocznie: wywołujący w mówiącym niechęć, irytację, rzadziej podziw; pieprzony, skubany


SJP.pl


chrzanów

roślina z bylinowatych o grubym, mięsistym korzeniu, rosnąca dziko i uprawiana; wykorzystywana jako ostra przyprawa do dań


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna

 (1.1) geogr. miasto w Polsce;

Wiktionary

Chrzanów – miasto w Polsce, położone w województwie małopolskim, w powiecie chrzanowskim, siedziba władz powiatu chrzanowskiego i gminy miejsko-wiejskiej Chrzanów.

Chrzanów uzyskał lokację miejską około 1350 roku.

Według danych GUS miasto zamieszkuje 33 707 osób (stan na 30 czerwca 2024).

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ˈxʃãnuf, AS: χšãnuf

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. chrzanowianin m., chrzanowianka ż.

 czas. chrzanić ndk.

 przym. chrzanowski

Wiktionary


chrzanówek

Chrzanówek – wieś sołecka w Polsce położona w województwie mazowieckim, w powiecie ciechanowskim, w gminie Opinogóra Górna.

W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa ciechanowskiego.

Wikipedia


chrzanowianin

mieszkaniec Chrzanowa (miasta w południowej Polsce)


SJP.pl


chrzanowianka

mieszkanka Chrzanowa (miasta w Polsce)


SJP.pl


chrzanowice

W Polsce
  • Chrzanowice – wieś w woj. łódzkim, w pow. radomszczańskim, w gminie Gomunice
  • Chrzanowice – kolonia w woj. łódzkim, w pow. radomszczańskim, w gminie Gomunice
  • Chrzanowice – wieś w woj. łódzkim, w pow. sieradzkim, w gminie Błaszki
  • Chrzanowice – gromada

Wikipedia


chrzanowo

Miejscowości w Polsce

Wg TERYT jest ich 9
  • Chrzanowo – wieś w woj. kujawsko-pomorskim, w pow. żnińskim, w gminie Janowiec Wielkopolski
  • Chrzanowo – wieś w woj. mazowieckim, w pow. ciechanowskim, w gminie Opinogóra Górna
  • Chrzanowo – wieś w woj. mazowieckim, w pow. makowskim, w gminie Rzewnie
  • Chrzanowo – wieś w woj. mazowieckim, w pow. makowskim, w gminie Szelków
  • Chrzanowo – wieś w woj. podlaskim, w pow. łomżyńskim, w gminie Przytuły
  • Chrzanowo – wieś w woj. pomorskim, w pow. wejherowskim, w gminie Łęczyce
  • Chrzanowo – wieś w woj. warmińsko-mazurskim, w pow. ełckim, w gminie Ełk
  • Chrzanowo – wieś w woj. wielkopolskim, w pow. kolskim, w gminie Chodów
  • Chrzanowo – wieś w woj. wielkopolskim, w pow. słupeckim, w gminie Ostrowite

Wikipedia


chrzanowski

przymiotnik od: Chrzanów


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z Chrzanowem, dotyczący Chrzanowa, właściwy Chrzanowowi, pochodzący z Chrzanowa

Wiktionary

Chrzanowski, Chrzanowska:

  • Chrzanów
    • Fablok Chrzanów
    • Powiat chrzanowski, powiat w Polsce (województwo małopolskie), odtworzony w 1999 roku w ramach reformy administracyjnej
  • Jaworznicko-Chrzanowski Okręg Przemysłowy, okręg przemysłowy w południowej Polsce
  • Góra Chrzanowska, wzgórze
  • Gorzów Chrzanowski, przystanek kolejowy

Wikipedia

Powiązane:

 rzecz. Chrzanów m., chrzanowianin m., chrzanowianka ż.

Wiktionary


chrzanowy

związany z chrzanem


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) związany z chrzanem, dotyczący chrzanu

 (1.2) zawierający chrzan, mający smak chrzanu

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. chrzan mrz.

 czas. chrzanić ndk.

Wiktionary


chrząścica

rodzaj krasnorostu występującego w Morzu Północnym; chrząstnica, chrząśnica


SJP.pl

Chrząstnica, chrząścica (Chondrus) – rodzaj krasnorostów z rzędu Gigartinales. Plechy mchu irlandzkiego (Chondrus crispus), gatunku występującego w północnym Oceanie Atlantyckim, wypłukane, wybielone i wysuszone na słońcu, dostarczają karagenu, surowca stosowanego w wielu gałęziach przemysłu oraz w lecznictwie.

Wikipedia


chrząsnąć

wydać chrzęst; chrzęstnąć, chrzęsnąć


SJP.pl

czasownik nieprzechodni dokonany (ndk. chrzęścić / chrzęszczeć)

 (1.1) zob. chrzęścić.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈxʃɔ̃w̃snɔ̃ɲt͡ɕ, AS: χšõũ̯snõńć

Wiktionary

Powiązane:

 czas. chrząstnąć dk., chrzęsnąć dk., chrzęstnąć dk., chrzęszczeć ndk., chrzęścić ndk.

 rzecz. chrząśnięcie n., chrzęszczenie n., chrząstnięcie n., chrzęśnięcie n., chrzęstnięcie n., chrzęst m.

Wiktionary


chrząśnica

rodzaj krasnorostu występującego w Morzu Północnym; chrząścica, chrząstnica


SJP.pl


chrząśnięcie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|chrząsnąć.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: xʃɔ̃w̃ɕˈɲɛ̇̃ɲt͡ɕɛ, AS: χšõũ̯śńė̃ńće

Wiktionary

Powiązane:

 czas. chrząsnąć dk., chrząstnąć dk., chrzęsnąć dk., chrzęstnąć dk., chrzęszczeć ndk., chrzęścić ndk.

 rzecz. chrząstnięcie n., chrzęśnięcie n., chrzęstnięcie n., chrzęszczenie n., chrzęst m.

Wiktionary


chrząstek

rodzaj tkanki łącznej szkieletowej, elastyczna tkanka uczestnicząca w tworzeniu niektórych części szkieletu kręgowców (u ryb chrzęstnoszkieletowych - całego); tkanka chrzęstna


SJP.pl


chrząstka

rodzaj tkanki łącznej szkieletowej, elastyczna tkanka uczestnicząca w tworzeniu niektórych części szkieletu kręgowców (u ryb chrzęstnoszkieletowych - całego); tkanka chrzęstna


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) anat. elastyczna tkanka stanowiąca część wielu narządów, np. nosa, krtani, stawów itp.;

 (1.2) kulin. sprężysty i zbity twór w pokarmie mięsnym, często nie konsumowana

 (1.3) gw-pl|Tarnów. bot. skrzyp polny

Wiktionary

Tkanka chrzęstna, chrząstka – tkanka podporowa (łączna szkieletowa) zbudowana z chondrocytów (komórek chrzęstnych) oraz amorficznej substancji międzykomórkowej zawierającej białka fibrylarne (głównie kolagen i elastyna). Z uwagi na słabszą mineralizację (w porównaniu do tkanki kostnej) jest ona delikatna i podatna na odkształcenia. Nie jest ona unerwiona. Nie zawiera ona także naczyń krwionośnych, a substancje odżywcze przenikają do niej wyłącznie drogą dyfuzji. Tkankę chrzęstną pokrywa błona zwana ochrzęstną.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Zarówno łękotka, jak i małżowina uszna są chrząstkami.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈxʃɔ̃w̃stka, AS: χšõũ̯stka

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. chrzęstniak mrz., ochrzęstna ż.

 przym. chrząstkowaty, chrząstkowy, chrzęstny

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) tkanka chrzęstna

Wiktionary


chrząstkoszkieletowy

ryba chrząstkoszkieletowa - ryba mająca strunę grzbietową i chrzęstny szkielet; ryba chrzęstnoszkieletowa


SJP.pl


chrząstkotwórczy

posiadający zdolność do tworzenia komórek chrząstki


SJP.pl


chrząstkowacieć

zmieniać się w chrząstkę, nabierać cech chrząstki


SJP.pl


chrząstkowaty

mający budowę lub właściwości zbliżone do chrząstki


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) biol. posiadający chrząstki

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. chrząstka ż.

 przym. chrząstkowy

Wiktionary


chrząstkowiec

roślina z rodziny komosowatych; łomianka


SJP.pl

Chrząstkowiec (Polycnemum L.) – rodzaj roślin zielnych zaliczany w zależności od ujęcia systematycznego do rodziny komosowatych lub szarłatowatych. Należy do niego 6 gatunków. Zasięg rodzaju obejmuje północno-zachodnią Afrykę, południową i środkową Europę, rejon Azji Mniejszej i Kaukazu na wschodzie sięga zaś po Azję Środkową (włącznie z chińskim regionem Sinciang). W Europie rosną cztery gatunki. W Polsce chrząstkowiec polny P. arvense uznawany jest za być może rodzimy, natomiast dwa inne za introdukowane i zadomowione – chrząstkowiec Heuffela P. heuffelii i chrząstkowiec większy P. majus. Rośliny z tego rodzaju introdukowane rosną także w Ameryce Północnej i północnej Europie.

Wikipedia


chrząstkowy

związany z chrząstką


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) anat. związany z chrząstką, dotyczący chrząstek

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. chrząstka ż., chrzęstniak mrz., ochrzęstna ż.

 przym. chrzęstny, chrząstkowaty

Wiktionary


chrząstkozrost

częściowo ruchome połączenie kości za pomocą tkanki chrzęstnej


SJP.pl

Chrząstkozrost, połączenie chrzęstne (łac. synchondrosis, junctura cartilaginea) – połączenie ścisłe dwóch kości za pomocą tkanki chrzęstnej. U człowieka występuje m.in. między pierwszym żebrem a mostkiem, które połączone są chrząstką szklistą. Chrząstkozrostami włóknistymi są np. krążki międzykręgowe, chrząstki na podstawie czaszki, chrząstki między kośćmi łonowymi (w spojeniu łonowym).

Wikipedia


chrząstnąć

wydać chrzęst; zgrzytnąć, zatrzeszczeć, zachrobotać


SJP.pl

czasownik nieprzechodni dokonany (ndk. chrzęścić / chrzęszczeć)

 (1.1) dokonany od|chrzęścić.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈxʃɔ̃w̃stnɔ̃ɲt͡ɕ, AS: χšõũ̯stnõńć

Wiktionary

Powiązane:

 czas. chrząsnąć dk., chrzęsnąć dk., chrzęstnąć dk., chrzęszczeć ndk., chrzęścić ndk.

 rzecz. chrząśnięcie n., chrzęszczenie ndk., chrzęśnięcie dk., chrząstnięcie dk., chrzęśnięcie dk., chrzęstnięcie dk., chrzęst

Wiktionary


chrząstniak

nowotwór o budowie chrząstkowej


SJP.pl


chrząstnica

rodzaj krasnorostu występującego w Morzu Północnym; chrząścica, chrząśnica


SJP.pl

Chrząstnica, chrząścica (Chondrus) – rodzaj krasnorostów z rzędu Gigartinales. Plechy mchu irlandzkiego (Chondrus crispus), gatunku występującego w północnym Oceanie Atlantyckim, wypłukane, wybielone i wysuszone na słońcu, dostarczają karagenu, surowca stosowanego w wielu gałęziach przemysłu oraz w lecznictwie.

Wikipedia


chrząstnięcie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|chrząstnąć.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: xʃɔ̃w̃ˈstʲɲɛ̇̃ɲt͡ɕɛ, AS: χšõũ̯stʹńė̃ńće

Wiktionary

Powiązane:

 czas. chrząsnąć dk., chrząstnąć dk., chrzęsnąć dk., chrzęstnąć dk., chrzęszczeć ndk., chrzęścić ndk.

 rzecz. chrząśnięcie n., chrzęśnięcie dk., chrzęśnięcie dk., chrzęstnięcie dk., chrzęszczenie ndk., chrzęst

Wiktionary


chrząstnik

istota międzykomórkowa wraz z rozmieszczonymi w niej elementami włóknistymi, tworząca tkankę chrzęstną; chondryna, chondromukoid


SJP.pl


chrząstny

rzadko: chrząstkowy, chrzęstny


SJP.pl


chrząstów

Miejscowości i ich części w Polsce

  • Chrząstów – przysiółek wsi Bukowie w woj. opolskim, w pow. namysłowskim, w gminie Wilków
  • Chrząstów – wieś w Polsce, w województwie podkarpackim, w powiecie mieleckim, w gminie Mielec
  • Chrząstów – część miasta Koniecpola, w województwie śląskim, w powiecie częstochowskim, w gminie Koniecpol; do 1959 samodzielna gmina (Chrząstów (gmina))
  • Chrząstów (gmina), była gmina (obecnie część miasta Koniecpol)
  • Chrząstów (gromada)

Wikipedia


chrząstówek

W Polsce
  • Chrząstówek – wieś w woj. łódzkim, w pow. łęczyckim, w gminie Łęczyca
  • Chrząstówek – osada w woj. łódzkim, w pow. zgierskim, w gminie Parzęczew
  • Chrząstówek – część wsi Chrząstów w woj. podkarpackim, w pow. mieleckim, w gminie Mielec
  • Chrząstówek – nieczynny wąskotorowy przystanek kolejowy w Chrząstówku, w gminie Łęczyca, w powiecie łęczyckim, w województwie łódzkim

Wikipedia


chrząstowianin

mieszkaniec Chrząstowa


SJP.pl


chrząstowianka

mieszkanka Chrząstowa


SJP.pl


chrząstowice

nazwa kilku wsi w Polsce


SJP.pl

W Polsce
  • Chrząstowice – wieś w woj. małopolskim, w pow. olkuskim, w gminie Wolbrom
  • Chrząstowice – wieś w woj. małopolskim, w pow. wadowickim, w gminie Brzeźnica
  • Chrząstowice – wieś w woj. opolskim, w pow. opolskim, w gminie Chrząstowice
  • Chrząstowice – gmina
  • Chrząstowice – gromada
Zobacz też
  • Chrząstowo, Chrząstów, Chrząstówek

Wikipedia


chrząstowicki

przymiotnik od: Chrząstowice; chrząstowski


SJP.pl


chrząstowo

W Polsce
  • Chrząstowo – część miasta Wałcz
  • Chrząstowo – wieś w woj. kujawsko-pomorskim, w pow. inowrocławskim, w gminie Gniewkowo
  • Chrząstowo – wieś w woj. kujawsko-pomorskim, w pow. nakielskim, w gminie Nakło nad Notecią
  • Chrząstowo – wieś w woj. pomorskim, w pow. człuchowskim, w gminie Człuchów
  • Chrząstowo – wieś w woj. wielkopolskim, w pow. śremskim, w gminie Książ Wielkopolski
  • Chrząstowo – wieś w woj. zachodniopomorskim, w pow. kamieńskim, w gminie Kamień Pomorski
  • Chrząstowo – gromada
  • Chrząstowo – dawna gmina

Wikipedia


chrząstowski

przymiotnik od: Chrząstowice; chrząstowicki


SJP.pl


chrząszcz

owad z rzędu o tej samej nazwie


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy

 (1.1) ent. nazwa systematyczna|Coleoptera|ref=tak., zamieszkujący różnorodne środowiska rząd owadów posiadający osłonięte skrzydła i odwłok;

 (1.2) rzad. mot. pot. jeden z modeli Volkswagena

Wiktionary

  • Chrząszcz – przedstawiciel rzędu owadów (Coleoptera)
  • Jan Piotr Chrząszcz – dr teologii, kronikarz śląskich miast z przełomu XIX i XX w. W 1912 r. wydał Geschichte der Stadt Neustadt in Oberschlesien (Historia Prudnika), a w 1926 r. Geschichte der Stadt Zülz in Oberschlesien (Historia Białej).

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Grały jej tedy do snu derkacze i przepiórki, migotały gwiazdy, gdy powiew poruszył gałęzie, brzęczały chrząszcze na dębowych liściach – i usnęła wreszcie.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: xʃɔ̃w̃ʃt͡ʃ, AS: χšõũ̯šč

Wiktionary

Powiązane:

 przym. chrząszczowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.2) garbus, chrabąszcz

Wiktionary


chrząszcze

jeden z najliczniejszych rzędów owadów; tęgopokrywe, tęgoskrzydłe


SJP.pl

Wikipedia


chrząszczewo

Miejscowości i ich części w Polsce

Wg TERYT jest ich 2, w tym 1 podstawowa
  • Chrząszczewo – część wsi Łysek w woj. wielkopolskim, w pow. konińskim, w gminie Wierzbinek
  • Chrząszczewo – wieś w woj. zachodniopomorskim, w pow. kamieńskim, w gminie Kamień Pomorski

Wikipedia


chrząszczowaty

podobny do chrząszcza


SJP.pl


chrząszczowy

związany z chrząszczem


SJP.pl


chrząszczyce

Chrząszczyce (dodatkowa nazwa w j. niem. Chrzumczütz, wcześniej Chrzumbzüz) – wieś w Polsce położona w województwie opolskim, w powiecie opolskim, w gminie Prószków.

Wikipedia


chrząszczyk

mały chrząszcz


SJP.pl


chrzbiet

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) stpol. grzbiet

Wiktionary


chrzcić

1. nadawać imię; nazwać, mianować;
2. udzielać sakramentu chrztu;
3. potocznie: dodawać wody do jakiejś cieczy, np. do alkoholu, mleka; rozcieńczać wodą;
4. chrzcić się - przyjmować sakrament chrztu


SJP.pl

czasownik przechodni niedokonany (dk. ochrzcić)

 (1.1) kośc. udzielać komuś sakramentu chrztu

 (1.2) rel. daw. czynić nad kimś znak inicjujący nową jakość w życiu, zrywający z przeszłością

 (1.3) pot. inicjować kogoś w czymś

 (1.4) przen. nadawać komuś lub czemuś imię lub nazwę

 (1.5) pot. żart. rozcieńczać coś wodą, pogarszając jakość

czasownik zwrotny niedokonany chrzcić się

 (2.1) być chrzczonym

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Proboszcz chrzcił zawsze w drugą niedzielę miesiąca.

 (1.2) Ja was chrzczę wodą… On chrzcić was będzie Duchem Świętym i ogniem.

 (1.2) Jan chrzcił wodą, ale wy wkrótce zostaniecie ochrzczeni Duchem Świętym.

 (1.3) Wojacy chrzczeni byli w boju.

 (1.4) Za komuny w stoczni chrzczono kilkanaście statków na rok.

 (1.4) Chrzcili go jako Karola Jana, ale potem zawsze był już Jankiem.

 (1.5) Zawsze chrzciła trunki i nikt się nie czepiał.

 (2.1) Rzymianie chrzcili się masowo po edykcie mediolańskim.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. ochrzczenie n., chrzczenie n., chrzciciel m., chrzestny m., chrzestna ż., chrześniak m., chrześniaczka ż., chrześnica ż., chrzcielnica ż., chrzest m., przechrzta m., chrzciny lm nm., chrześcijaństwo n.

 czas. ochrzcić dk., przechrzcić dk.

 przym. chrzcielny, chrześcijański, chrzestny

Wiktionary


chrzciciel

1. osoba udzielająca chrztu;
2. żartobliwie: osoba, która sprzedaje niepełnowartościowe, rozcieńczone paliwo


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) osoba chrzcząca

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Chcę, żebyś mi zaraz dał na misie głowę Jana Chrzciciela.

 (1.1) Zwiedziliśmy kościół pw. św. Jana Chrzciciela.

 (1.1) Byliśmy na grobie ks. Cybulskiego, mojego chrzciciela.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. ochrzczenie n., chrzczenie n., chrzestny m., chrzestna ż., chrześniak m., chrześniaczka ż., chrześnica ż., chrzcielnica ż., chrzest m., przechrzta m., chrzciny lm nm., chrześcijaństwo n.

 czas. ochrzcić dk., chrzcić ndk., przechrzcić dk.

 przym. chrzcielny, chrześcijański, chrzestny

Wiktionary


chrzcicielka

chrzciciel


SJP.pl

Patrz:

chrzciciel

chrzcielnica

naczynie do przechowywania wody chrzcielnej; baptysterium


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) rel. kościelne naczynie z wodą święconą przeznaczone do chrztu;

 (1.2) archit. część kościoła, gdzie dokonuje się chrztu

Wiktionary

Chrzcielnica – zbiornik z wodą święconą, używaną podczas sakramentu chrztu. Wykonana z kamienia, metalu lub drewna. Forma dekoracji i proporcji zmieniała się wraz z obowiązującymi stylami w architekturze.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Zobaczcie, jaka piękna chrzcielnica!

Wiktionary

Wymowa:

IPA: xʃʲt͡ɕɛlʲˈɲit͡sa, AS: χšʹćelʹńica

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. chrzest m., chrzestny m., chrzestna ż., chrześnik m., chrześnica ż., chrzciciel mos., chrzciny nmos., chrześniaczka ż., chrześniak mos., chrzczenie n., przechrzta mos., ochrzczenie n.

 czas. chrzcić ndk., ochrzcić dk.

 przym. chrzcielny, chrzestny

Wiktionary

Synonimy:

 (1.2) baptysterium

Wiktionary


chrzcielny

dotyczący chrzczenia; chrzestny


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) rel. związany ze chrztem

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) W nowej formie rytuału chrzcielnego egzorcyzmy są zredukowane do trudno zauważalnej postaci.

 (1.1) Chrzestny będzie trzymał świecę chrzcielną.

 (1.1) Ksiądz zaintonował litanię chrzcielną.

 (1.1) Ale się nachodzili za ubrankiem chrzcielnym.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. ochrzczenie n., chrzczenie n., chrzciciel m., chrzestny m., chrzestna ż., chrześniak m., chrześniaczka ż., chrześnica ż., chrzcielnica ż., chrzest m., chrzciny lm nm., przechrzta m., chrześcijaństwo n., chrześcijanin m., chrześcijanka ż.

 czas. chrzcić ndk., ochrzcić dk., przechrzcić dk.

 przym. chrześcijański, chrzestny, przedchrzcielny

Wiktionary


chrzcinowy

chrzciny


SJP.pl

Patrz:

chrzciny

chrzciny

przyjęcie towarzyszące chrztowi


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj niemęskoosobowy, liczba mnoga

 (1.1) kult. rel. uroczystości i zwyczaje związane z przyjęciem sakramentu chrztu

 (1.2) żart. lanie

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Mieliśmy urwanie głowy przed chrzcinami.

 (1.2) Wzięli szlauch i urządzili jej niezłe chrzciny.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. ochrzczenie n., chrzczenie n., chrzciciel m., chrzestny m., chrzestna ż., chrześniak m., chrześniaczka ż., chrześnica ż., chrzcielnica ż., chrzest m., przechrzta m., chrześcijaństwo n., chrześcijanin m., chrześcijanka ż.

 czas. chrzcić ndk., ochrzcić dk., przechrzcić dk.

 przym. chrzcielny, chrześcijański, chrzestny

Wiktionary


chrzczenie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) rel. udzielanie chrztu

 (1.2) publ. nadawanie komuś lub czemuś imienia lub nazwy

 (1.3) pot. dokonywanie czyjejś inicjacji

 (1.4) pot. rozcieńczanie czegoś, mieszanie ze tańszymi składnikami, czemu towarzyszy pogorszenie jakości czegoś

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Chrzczenie niemowląt jest u nas rzeczą normalną.

 (1.3) Dyra zakazała chrzczenia kociaków po toaletach.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. chrześcijanin mos., ochrzczenie n., chrzciciel m., chrzestny m., chrzestna ż., chrześniak m., chrześniaczka ż., chrześnica ż., chrzcielnica ż., chrzest m., przechrzta m., chrzciny lm nm., chrześcijaństwo n.

 czas. chrzcić ndk., ochrzcić dk., przechrzcić dk.

 przym. chrzcielny, chrześcijański, chrzestny

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) chrzest

Wiktionary


chrzczonowice

Chrzczonowice – wieś w Polsce położona w województwie łódzkim, w powiecie skierniewickim, w gminie Kowiesy.

Wieś szlachecka położona była w drugiej połowie XVI wieku w powiecie bielskim ziemi rawskiej województwa rawskiego.

W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa skierniewickiego.

Wikipedia


chrzept

dawniej (dziś tylko w gwarze kaszubskiej): grzbiet, plecy


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męski

 (1.1) stpol. grzbiet, plecy

Wiktionary

Przykłady

składnia.

kolokacje.

synonimy.

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

frazeologia.

etymologia.

uwagi.

współczesna.

tłumaczenia.

źródła.

== chrzept (język kaszubski.) ==

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik, rodzaj męski

 (1.1) grzbiet

odmiana.

przykłady.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: xʃɛpt, AS: χšept

Wiktionary

Synonimy:

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

frazeologia.

etymologia.

uwagi.

współczesna.

tłumaczenia.

źródła.

== chrzept (język kaszubski.) ==

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik, rodzaj męski

 (1.1) grzbiet

odmiana.

przykłady.

składnia.

kolokacje.

synonimy.

Wiktionary


chrześc.

skrót od: chrześcijański; chrz.


SJP.pl


chrzęścić

wydawać chrzęst; zgrzytać, trzeszczeć, chrobotać


SJP.pl

czasownik nieprzechodni niedokonany (dk. chrząsnąć / chrząstnąć / chrzęsnąć / chrzęstnąć)

 (1.1) wydawać odgłos tarcia o coś, kruszenia, łamania; zgrzytać

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) A samochód toczył się niezgrabnie, chrzęścił i skrzypiał, dzwonił i kaszlał.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈxʃɛ̃w̃ɕt͡ɕit͡ɕ, AS: χšũ̯śćić

Wiktionary

Powiązane:

 czas. chrząsnąć dk., chrząstnąć dk., chrzęsnąć dk., chrzęstnąć dk., chrzęszczeć ndk.

 rzecz. chrząśnięcie n., chrzęszczenie ndk., chrzęśnięcie dk., chrząstnięcie dk., chrzęśnięcie dk., chrzęstnięcie dk., chrzęst

Wiktionary


chrzęścieć

dawniej: chrzęścić


SJP.pl


chrześcijanin

osoba wyznająca chrześcijaństwo


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) rel. wyznawca chrześcijaństwa

Wiktionary

Chrześcijaństwo (gr. Χριστιανισμóς, Christianismós, łac. Christianitas), chrystianizm – religia monoteistyczna zaliczana do grupy abrahamicznej. Powstała w I wieku n.e. w Azji Zachodniej, na terenie Judei, wówczas podlegającej Cesarstwu Rzymskiemu. Religię tę założył Jezus z Nazaretu, przez wyznawców nazwany Chrystusem, ponieważ uznano go za mesjasza przepowiedzianego w Biblii hebrajskiej, przez chrześcijan nazywanej Starym Testamentem. Życie i nauczanie Jezusa spisano w Ewangeliach; te oraz inne pisma Nowego Testamentu włączono do Biblii. Przez chrześcijan jest uznawana za Słowo Boże – jego główną część lub całość. Poszczególne wyznania chrześcijańskie zwykle nazywają się Kościołami; różnią się poglądami m.in. na kanon Biblii – to, które pisma są natchnione, a które są jedynie apokryfami.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Każdy chrześcijanin powinien choć raz w życiu przeczytać Biblię.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌxʃɛɕt͡ɕiˈjä̃ɲĩn, AS: χšeśćii ̯ä̃ńĩn

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. chrześcijaństwo n., chrzest m., chrzciny nmos., chrzczenie n.

:: fż. chrześcijanka ż.

 przym. chrześcijański, chrzcielny, chrzestny

Wiktionary


chrześcijanin-niekatolik

wyznawca religii objawionej przez Chrystusa, wyznania innego niż katolickie; chrześcijanin niekatolik


SJP.pl


chrześcijanka

kobieta wyznająca chrześcijaństwo


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) rel. kobieta, która wyznaje chrześcijaństwo

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌxʃɛɕt͡ɕiˈjãnka, AS: χšeśćii ̯ãnka

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. chrześcijaństwo n., chrzest m.

:: fm. chrześcijanin m.

 przym. chrześcijański, chrzcielny, chrzestny

Wiktionary


chrześcijański

przymiotnik od: chrześcijanin


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z chrześcijaństwem i chrześcijanami, dotyczący chrześcijaństwa

przymiotnik jakościowy

 (2.1) charakterystyczny dla chrześcijaństwa i chrześcijan

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Najważniejszą chrześcijańską modlitwą jest „Ojcze nasz”.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌxʃɛɕt͡ɕiˈjä̃j̃sʲci, AS: χšeśćii ̯ä̃ĩ ̯sʹḱi

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. chrześcijaństwo n., chrześcijanin mos., chrześcijanka ż., chrzest mrz., chrzciny nmos., chrzciciel mos., chrzestny mos., chrzestna ż., chrześniak mos., chrześniaczka ż., chrześnica ż., przechrzta mos., chrzczenie n., ochrzczenie n.

 przym. chrzcielny, chrzestny

 czas. chrzcić ndk., ochrzcić dk.

 przysł. po chrześcijańsku

Wiktionary


chrześcijańskość

chrześcijański


SJP.pl

Patrz:

chrześcijański

chrześcijaństwo

1. religia opierająca się na naukach Jezusa Chrystusa; chrystianizm;
2. wspólnota chrześcijańska; ekumenia


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) rel. religia monoteistyczna wywodząca się z judaizmu, której członkowie wierzą, że Jezus Chrystus jest Synem Bożym i zmartwychwstał po swojej śmierci;

 (1.2) ogół wiernych wszystkich wyznań w obrębie chrześcijaństwa (1.1)

Wiktionary

Chrześcijaństwo (gr. Χριστιανισμóς, Christianismós, łac. Christianitas), chrystianizm – religia monoteistyczna zaliczana do grupy abrahamicznej. Powstała w I wieku n.e. w Azji Zachodniej, na terenie Judei, wówczas podlegającej Cesarstwu Rzymskiemu. Religię tę założył Jezus z Nazaretu, przez wyznawców nazwany Chrystusem, ponieważ uznano go za mesjasza przepowiedzianego w Biblii hebrajskiej, przez chrześcijan nazywanej Starym Testamentem. Życie i nauczanie Jezusa spisano w Ewangeliach; te oraz inne pisma Nowego Testamentu włączono do Biblii. Przez chrześcijan jest uznawana za Słowo Boże – jego główną część lub całość. Poszczególne wyznania chrześcijańskie zwykle nazywają się Kościołami; różnią się poglądami m.in. na kanon Biblii – to, które pisma są natchnione, a które są jedynie apokryfami.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Procentowo najwięcej wyznawców chrześcijaństwa mieszka w Europie i Ameryce Południowej.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌxʃɛɕt͡ɕiˈjä̃j̃stfɔ, AS: χšeśćii ̯ä̃ĩ ̯stfo

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. chrześcijanin m., chrześcijanka ż., chrzest m., chrzciciel m., chrzciny nmos., chrzestny m., chrzestna ż., chrześniak m., chrześniaczka ż., chrześnica ż., przechrzta m., chrzczenie n., ochrzczenie n., przechrzczenie n.

 czas. chrzcić ndk., ochrzcić dk., przechrzcić dk.

 przym. chrześcijański, chrzcielny, chrzestny

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) chrystianizm; war. śląski chřeśćijaństwo

Wiktionary


chrzęsnąć

wydać chrzęst; chrzęstnąć, chrząsnąć


SJP.pl

czasownik nieprzechodni dokonany (ndk. chrzęścić / chrzęszczeć)

 (1.1) zob. chrzęścić.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈxʃɛ̃w̃snɔ̃ɲt͡ɕ, AS: χšũ̯snõńć

Wiktionary

Powiązane:

 czas. chrząsnąć dk., chrząstnąć dk., chrzęstnąć dk., chrzęszczeć ndk., chrzęścić ndk.

 rzecz. chrząśnięcie n., chrzęszczenie n., chrząstnięcie n., chrzęśnięcie n., chrzęstnięcie n., chrzęst m.

Wiktionary


chrześniaczek

zdrobniale o chrześniaku, synu chrzestnym


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) zdrobn. od chrześniak

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. chrześniak m., chrzestna ż., chrzestny mos.

 przym. chrzestny

Wiktionary


chrześniaczka

córka chrzestna; chrześnica


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) rel. córka chrzestna

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Józia była ze swoją chrześniaczką w Szczyrku.

 (1.1) Żona kupiła chrześniaczce kolczyki.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. ochrzczenie n., chrzczenie n., chrzciciel m., chrzestny m., chrzestna ż., chrześnica ż., chrzcielnica ż., chrzest m., przechrzta m., chrzciny lm nm., chrześcijaństwo n.

:: fm. chrześniak m.

 czas. chrzcić, ochrzcić dk., przechrzcić dk.

 przym. chrzcielny, chrześcijański, chrzestny

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) chrześnica

Wiktionary


chrześniak

syn chrzestny; chrześnik, chrzestniak


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) rel. syn chrzestny

Wiktionary

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Byłem z moim chrześniakiem na Rysach.

 (1.1) Mój chrześniak ma na imię Jurek.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. ochrzczenie n., chrzczenie n., chrzciciel m., chrzestny m., chrzestna ż., chrzcielnica ż., chrzest m., przechrzta m., chrzciny lm nm., chrześcijaństwo n.

:: zdrobn. chrześniaczek m.

:: fż. chrześnica ż., chrześniaczka ż.

 czas. chrzcić, ochrzcić dk., przechrzcić dk.

 przym. chrzcielny, chrześcijański, chrzestny

Wiktionary


chrześnica

córka chrzestna


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) rel. córka chrzestna

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Józia była ze swoją chrześnicą w Szczyrku.

 (1.1) Żona kupiła chrześnicy kolczyki.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. ochrzczenie n., chrzczenie n., chrzciciel m., chrzestny m., chrzestna ż., chrześniaczka ż., chrzcielnica ż., chrzest m., przechrzta m., chrzciny lm nm., chrześcijaństwo n.

:: fm. chrześniak m.

 czas. chrzcić ndk., ochrzcić dk., przechrzcić dk.

 przym. chrzcielny, chrześcijański, chrzestny

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) chrześniaczka

Wiktionary


chrzęśnięcie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|chrzęsnąć.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: xʃɛ̃w̃ɕˈɲɛ̇̃ɲt͡ɕɛ, AS: χšẽũ̯śńė̃ńće

Wiktionary

Powiązane:

 czas. chrząsnąć dk., chrząstnąć dk., chrzęsnąć dk., chrzęstnąć dk., chrzęszczeć ndk., chrzęścić ndk.

 rzecz. chrząstnięcie n., chrząśnięcie n., chrzęstnięcie n., chrzęszczenie n., chrzęst m.

Wiktionary


chrześnik

syn chrzestny; chrześniak, chrzestniak


SJP.pl


chrzest

w religii chrześcijańskiej: oczyszczenie z grzechu pierworodnego i przyjęcie do wspólnoty


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) odgłos tarcia o coś, kruszenia, łamania; zgrzyt, chrupot

Wiktionary

Wikipedia

Wymowa:

IPA: xʃɛ̃w̃st, AS: χšẽũ̯st

Wiktionary

Powiązane:

 czas. chrząsnąć dk., chrząstnąć dk., chrzęsnąć dk., chrzęstnąć dk., chrzęszczeć ndk., chrzęścić ndk.

 rzecz. chrząśnięcie n., chrzęśnięcie dk., chrząstnięcie dk., chrzęśnięcie dk., chrzęstnięcie dk., chrzęszczenie ndk.

Wiktionary


chrzestna

1. matka chrzestna;
2. córka chrzestna


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) pot. zob. matka chrzestna.

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Moja chrzestna już nie żyje.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. chrzest m., chrzestny m., chrześniak m., chrześniaczek m., chrześnica ż., chrześniaczka ż., chrzcielnica ż., chrzciciel m., chrzciny nmos., chrzczenie n., chrześcijaństwo n., chrześcijanin m., chrześcijanka ż., ochrzczenie n., ochrzczenie się n., przechrzta m., przechrzczenie się n., wychrzta m., wychrzcianka ż.

 czas. chrzcić ndk., chrzcić się ndk., ochrzcić dk., ochrzcić się dk., przechrzcić dk., przechrzcić się dk., wychrzcić dk., wychrzcić się dk.

 przym. chrzestny, chrzcielny, chrześcijański

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) matka chrzestna; przest. kuma; gwara. kmotra

Wiktionary


chrzęstnąć

wydać chrzęst; chrzęsnąć, chrząsnąć


SJP.pl

czasownik nieprzechodni dokonany (ndk. chrzęścić / chrzęszczeć)

 (1.1) dokonany od|chrzęścić.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈxʃɛ̃w̃stnɔ̃ɲt͡ɕ, AS: χšũ̯stnõńć

Wiktionary

Powiązane:

 czas. chrząsnąć dk., chrząstnąć dk., chrzęsnąć dk., chrzęszczeć ndk., chrzęścić ndk.

 rzecz. chrząśnięcie n., chrzęszczenie ndk., chrzęśnięcie dk., chrząstnięcie dk., chrzęśnięcie dk., chrzęstnięcie dk., chrzęst

Wiktionary


chrzęstniaczek

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) zdrobn. od chrzęstniak

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. chrzęstniak m.

Wiktionary


chrzestniaczka

potocznie: chrześniaczka


SJP.pl


chrzestniak

syn chrzestny; chrześnik, chrześniak


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) med. łagodny nowotwór tkanki chrzęstnej;

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Objawem chrzęstniaka są bóle i czasem złamania kości.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. chrząstka ż.

:: zdrobn. chrzęstniaczek m.

 przym. chrząstkowy

Wiktionary


chrzęstniakomięsak

rodzaj złośliwego nowotworu kości


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) med. złośliwy nowotwór tkanki chrzęstnej;

Wiktionary

Chrzęstniakomięsak (chrzęstniak mięsakowy, łac. chondrosarcoma) – złośliwy nowotwór tkanki chrzęstnej należący do grupy mięsaków kości. Wyróżnia się kilka wariantów tego nowotworu, różniących się lokalizacją, przebiegiem i wiekiem zachorowania.

Wikipedia


chrzęstniakowatość

zaburzenia kostnienia prowadzące do różnorodnych zniekształceń


SJP.pl


chrzęstnięcie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|chrzęstnąć.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: xʃɛ̃w̃ˈstʲɲɛ̇̃ɲt͡ɕɛ, AS: χšẽũ̯stʹńė̃ńće

Wiktionary

Powiązane:

 czas. chrząsnąć dk., chrząstnąć dk., chrzęsnąć dk., chrzęstnąć dk., chrzęszczeć ndk., chrzęścić ndk.

 rzecz. chrząśnięcie n., chrzęśnięcie dk., chrząstnięcie dk., chrzęśnięcie dk., chrzęszczenie ndk., chrzęst

Wiktionary


chrzęstnik

gatunek ryby o chrzęstnym szkielecie


SJP.pl


chrzęstnokostne

podgromada ryb promieniopłetwych; kostołuskie, kostnołuskie


SJP.pl

Kostnochrzęstne, kostołuskie, ganoidy chrzęstne, kostnołuskie, chrzęstnokostne (Chondrostei), błędnie nazywane chrzęstnikami – podgromada ryb promieniopłetwych (Actinopterygii). Pierwotne formy ryb kostnochrzęstnych pojawiły się już we wczesnym dewonie, rozkwit przeżyły w permie i triasie. Występowały na całym świecie. Obecnie występują w Europie, Azji, Afryce i Ameryce Północnej.

Wikipedia


chrzęstnoszkieletowe

gromada ryb które mają strunę grzbietową i chrzęstny szkielet, obejmująca chimery, płaszczki i rekiny


SJP.pl

Ryby chrzęstnoszkieletowe, ryby chrzęstne, chrzęstniki (Chondrichthyes) – gromada kręgowców wodnych – tradycyjnie zaliczanych do ryb właściwych (Pisces) – obejmująca chimery, płaszczki i rekiny, łącznie około 1200 gatunków. Żywią się pokarmem zwierzęcym. Większość gatunków ryb chrzęstnych żyje w wodach morskich. Rekiny znane są z zapisów kopalnych datowanych na ponad 400 mln lat, płaszczki pojawiły się prawdopodobnie 200 milionów lat temu, a chimery ok. 360 mln lat temu.

Wikipedia


chrzęstnoszkieletowy

ryba chrzęstnoszkieletowa - ryba mająca strunę grzbietową i chrzęstny szkielet; ryba chrząstkoszkieletowa


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) taki, którego szkielet zbudowany jest z chrząstek

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Najstarsze ślady kopalne chrzęstnoszkieletowych są bardzo ubogie.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈxʃɛ̃w̃stnɔˌʃʲcɛlɛˈtɔvɨ, AS: χšũ̯stnošʹḱeletovy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) chrzęstny

Wiktionary


chrzestny

przymiotnik od: chrzest


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) anat. taki, który zbudowany jest z chrząstki

 (1.2) anat. związany z chrząstką, dotyczący chrząstki

Wiktionary

Rodzice chrzestni (łac. patrini) – osoby przedstawione w czasie sakramentu chrztu przez osobę chrzczoną lub jego przedstawicieli jako wspierające rozwój religijny i duchowy ochrzczonego.

Wikipedia

Powiązane:

 rzecz. chrząstka ż., chrząsteczka ż.

 przym. chrząstkowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.2) chrząstkowy

Wiktionary


chrzęszczeć

czasownik nieprzechodni niedokonany (dk. chrząsnąć / chrząstnąć / chrzęsnąć / chrzęstnąć)

 (1.1) wydawać odgłos tarcia o coś, kruszenia, łamania; zgrzytać

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Woda wypłukuje z ziemi szkielety i łuski po pociskach, tysiące łusek. Chrzęszczą, jakbyś szedł po żwirze.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈxʃɛ̃w̃ʃt͡ʃɛt͡ɕ, AS: χšũ̯ščeć

Wiktionary

Powiązane:

 czas. chrząsnąć dk., chrząstnąć dk., chrzęsnąć dk., chrzęstnąć dk., chrzęścić ndk.

 rzecz. chrząśnięcie n., chrzęszczenie ndk., chrzęśnięcie dk., chrząstnięcie dk., chrzęśnięcie dk., chrzęstnięcie dk., chrzęst

Wiktionary


chrzęszczenie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|chrzęścić.

 (1.2) odczasownikowy od|chrzęszczeć.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: xʃɛ̃w̃ʃˈt͡ʃɛ̃ɲɛ, AS: χšẽũ̯ščńe

Wiktionary

Powiązane:

 czas. chrząsnąć dk., chrząstnąć dk., chrzęsnąć dk., chrzęstnąć dk., chrzęszczeć ndk., chrzęścić ndk.

 rzecz. chrząśnięcie n., chrzęśnięcie dk., chrząstnięcie dk., chrzęśnięcie dk., chrzęstnięcie dk., chrzęst

Wiktionary


chrztowo

Chrztowo (kasz. Chrztowò, dawn. Kartowo) – wieś w Polsce, położona w województwie pomorskim, w powiecie kościerskim, w gminie Liniewo. Wieś jest siedzibą sołectwa Chrztowo, w którego skład wchodzi również osada Równe. Chrztowo leży na południowym brzegu jeziora Sobąckiego.

W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa gdańskiego.

Wikipedia


chrzypski

przymiotnik od: Chrzypsko, Chrzypsko Małe, Chrzypsko Wielkie


SJP.pl


chrzypsko

przymiotnik od: Chrzypsko, Chrzypsko Małe, Chrzypsko Wielkie


SJP.pl

Miejscowości w Polsce:

  • Chrzypsko Małe
  • Chrzypsko Wielkie

Wikipedia


chrzyżmał

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) daw. rel. krzyżmał

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) daw. chryzmał

Wiktionary


chrzyżmo

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) daw. rel. krzyżmo

Wiktionary

Powiązane:

 czas. chrzyżmować

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) daw. chryzmo

Wiktionary


chrzyżmować

czasownik przechodni niedokonany

 (1.1) daw. rel. namaszczać chrzyżmem

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Biskup ordynariusz chrzyżmuje bierzmowańców.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. chrzyżmo n.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) krzyżmować

Wiktionary


chss

skrótowiec

 (1.1) = polit. hist. Chrześcijańskie Stowarzyszenie Społeczne;

Wiktionary


chswn

skrótowiec

 (1.1) = hist. Chrześcijańska Służba Wyzwolenia Narodów;

Wiktionary


chtoniczny

podziemny; odnosi się do bóstw piekielnych (chtonicznych) stojących w opozycji do niebiańskich


SJP.pl


chu

wyraz, zwykle powtórzony, naśladujący odgłos chuchania


SJP.pl

Chu – chińskie państwo istniejące między ok. VIII w. p.n.e., a 223 p.n.e. w Okresie Wiosen i Jesieni oraz Walczących Królestw. Początkowo nosiło nazwę Jing (荆), a następnie Jingchu (荆楚). Położone było w dorzeczu środkowego biegu Jangcy. U szczytu swej potęgi zajmowało ziemie dzisiejszych prowincji Hunan, Hubei i Henan, współczesnych miast wydzielonych Chongqing i Szanghaj, oraz fragmenty prowincji Jiangsu. Stolicą Chu było miasto Ying (郢).

Wikipedia


chubsugulski

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z Chubsugułem, dotyczący Chubsugułu

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Chubsuguł mrz.

Wiktionary


chubsuguł

jezioro w północnej Mongolii


SJP.pl

Chubsuguł (mong. Хөвсгөл нуур, Chöwsgöl nuur; zwane potocznie Małym Bajkałem, w przeszłości w j. polskim używano także nazwy Koso-Goł) – słodkowodne jezioro tektoniczne w północnej części Mongolii, w pobliżu granicy z Rosją.

Wikipedia


chuć

popęd seksualny


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) daw. chęć, ochota, wola działania

 (1.2) daw. chęć do robienia złych rzeczy

 (1.3) trudne do opanowania pożądanie fizyczne, pozbawiony hamulców pociąg płciowy

Wiktionary

Pobudzenie seksualne – stan fizjologiczny, pozwalający na odbycie stosunku płciowego.

W odróżnieniu od większości zwierząt ludzie są zdolni do pobudzenia seksualnego przez cały rok, nie istnieją sezony godowe.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Nie pieniędzy nam trzeba, waszmościowie, a chuci szlachetnej.

 (1.2) Tylko do figlów chuć ma zawsze, nie do nauki.

 (1.3) Poczuł, że ogarnia go zwierzęca chuć.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: xut͡ɕ, AS: χuć

Wiktionary

Powiązane:

 (1.1)

:: przym. chętny, ochotny

 (1.2)

:: przym. chutliwy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) chęć, ochota, wola działania

 (1.3) pożądanie

Wiktionary


chuch

potocznie: chuchnięcie, oddech


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) pot. wydychane powietrze podczas chuchania

Wiktionary

Wymowa:

IPA: xux, AS: χuχ

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. chuchanie n., chuchnięcie n.

 czas. chuchać ndk., chuchnąć dk.

Wiktionary


chuchać

1. ogrzewać oddechem
2. obchodzić się z czymś lub kimś bardzo delikatnie, bardzo o coś lub kogoś dbać


SJP.pl

czasownik przechodni niedokonany (dk. chuchnąć)

 (1.1) wydychać powietrze, wydobywać z siebie oddech

czasownik przechodni niedokonany (dk. brak)

 (2.1) rozgrzewać coś oddechem

 (2.2) przen. pot. pielęgnować, chronić coś, dbać o coś

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈxuxat͡ɕ, AS: χuχać

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. chuchnięcie n., chuchanie n., chuch m.

 czas. chuchnąć

Wiktionary

Synonimy:

 (2.2) troszczyć się

Wiktionary


chuchanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|chuchać.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: xuˈxãɲɛ, AS: χuχãńe

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. chuch m., chuchnięcie n.

 czas. chuchać ndk., chuchnąć dk.

Wiktionary


chucherko

osoba drobna i wątła


SJP.pl


chucherkowaty

słabowity, mizerny, drobny, delikatny


SJP.pl


chuchla

nazwisko


SJP.pl


chuchnąć

wypuścić ustami powietrze zwiększając jego ciśnienie


SJP.pl

czasownik dokonany (ndk. chuchać)

 (1.1) zob. chuchać.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈxuxnɔ̃ɲt͡ɕ, AS: χuχnõńć

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. chuch m., chuchanie n., chuchnięcie n.

 czas. chuchać ndk.

Wiktionary


chuchnięcie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|chuchnąć.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: xuxʲˈɲɛ̇̃ɲt͡ɕɛ, AS: χuχʹńė̃ńće

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. chuch m., chuchanie n.

 czas. chuchnąć dk., chuchać ndk.

Wiktionary


chuchrak

osoba o drobnej i wątłej posturze; chuchro; chucherko


SJP.pl


chuchro

zwykle o człowieku: istota słaba, drobna, mizerna


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) człowiek słaby, mizerny lub chorowity

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈxuxrɔ, AS: χuχro

Wiktionary

Powiązane:

 przym. chuchrowaty

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) zdechlak

Wiktionary


chuchrowaty

o wyglądzie chuchra; mizerny, słaby, wątły


SJP.pl


chuck

[czytaj: czak] imię męskie


SJP.pl

  • Chuck – serial telewizyjny
  • Chuck – album wydany przez grupę Sum 41

Wikipedia


chucpa

potocznie: bezczelność, tupet, arogancja; hucpa


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) nadmierna pewność siebie, połączona z zuchwałością albo chęcią ukrycia swojego braku umiejętności

 (1.2) zuchwałe działanie, źle postrzegane przez innych, np. jako oszustwo

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈxut͡spa, AS: χucpa

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) hucpa, tupet

 (1.2) hucpa

Wiktionary


chucpiarski

potocznie: bezczelny, arogancki; hucpiarski


SJP.pl


chucpiarz

osoba bezczelna i arogancka; hucpiarz


SJP.pl


chuda

chuda kobieta, dziewczyna


SJP.pl


chudaczewo

Chudaczewo (niem. Alt Kuddezow) – wieś w Polsce położona w województwie zachodniopomorskim, w powiecie sławieńskim, w gminie Postomino przy drodze wojewódzkiej nr 203. Wieś jest siedzibą sołectwa Chudaczewo w którego skład wchodzi również miejscowość Ronino.

W miejscowości ma remizę jednostka Ochotniczej Straży Pożarnej włączona do krajowego systemu ratowniczo-gaśniczego.

W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa słupskiego.

Wikipedia


chudak

nazwisko


SJP.pl


chudan

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna

 (1.1) geogr. hydron. rzeka na wschodniej Syberii w Rosji, lewy dopływ Udy

Wiktionary

Powiązane:

 przym. chudański

Wiktionary


chudański

przymiotnik

 (1.1) związany z Chudanem (rzeką na Syberii w Rosji)

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Chudan mrz.

Wiktionary


chudawy

potocznie: nieco chudy; szczupły


SJP.pl


chudecki

nazwisko


SJP.pl


chudek

nazwisko


SJP.pl

Chudek – luźno rozbudowana wieś sołecka w Polsce położona w województwie mazowieckim, w powiecie ostrołęckim, w gminie Kadzidło.

Rozciąga się na odległości 5 km wzdłuż drogi z Łodzisk do Brodowych Łąk. Przy drodze poprowadzono pas pieszo-rowerowy. Sołectwo tworzą kolonie: Lipki, Morgi, Rule, Rulewek i Stara Wieś. Nie istnieje już przysiółek Borek, koło którego rosły drzewa bartne. Do dzisiaj istnieje przysiółek Zakulesie koło siedliska rodziny Kuleszów, tworzy go pięć gospodarstw. W pobliżu Chudka przepływa rzeka Omulew. Pola, łąki i pastwiska położone między gościeńcem a Omulwią znajdują się na terenie Obszaru Natura 2000 – Dolina Omulwi i Płodownicy.

Wikipedia


chuderlaczek

zdrobnienie od: chuderlak


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) zdrobn. od chuderlak

Wiktionary

Patrz:

chuderlak

Powiązane:

 rzecz. chuderlak m.

Wiktionary


chuderlaczka

zdrobnienie od: chuderlak


SJP.pl

Patrz:

chuderlak

chuderlak

potocznie: człowiek chudy i chorowity; cherlawiec, mizerak


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) pot. człowiek chudy i zapadający na zdrowiu

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) W polowym szpitalu leżało na noszach kilku chuderlaków z obandażowanymi głowami.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. chuderlawość ż., chudzina ż., chudość ż.

:: zdrobn. chuderlaczek m.

 przym. chuderlawy, chudy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) mizerak, chudeusz, chudzielec; stpol. chudoba; skóra i kości, chodzący kościotrup, żywy kościotrup, kościotrup, chudy jak szczapa, szczapa, chudy jak szkielet, szkielet, chudy jak patyk, patyk, wieszak; reg. pozn. ogigiel.

Wiktionary


chuderlawiec

potocznie: człowiek chudy i chorowity; cherlak, mizerak


SJP.pl


chuderlawość

chuderlawy


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) odprzym. cecha tego, co jest chuderlawe; cecha tych, którzy są chuderlawi

Wiktionary

Patrz:

chuderlawy

Powiązane:

 przym. chuderlawy

 przysł. chuderlawo

 rzecz. chuderlak mos.

Wiktionary


chuderlawy

chudy, drobny, mizerny


SJP.pl


chudeusz

potocznie: człowiek chudy, wynędzniały; chudzielec, chudziak, chudzina


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) pot. żart. chudy i słaby człowiek

 (1.2) przen. biedaczyna, hołysz

Wiktionary

Przykłady

 (1.2) Westchnąłem. — Mój Boże! jakby też to mnie chudeuszowi wigilja smakowała w takim salonie…

Wiktionary

Powiązane:

 przysł. chudo

 przym. chudy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) chudzielec, chudzina, cherlak, chuderlak, mizerak; stpol. chudoba; reg. pozn. ogigiel.; skóra i kości, chodzący kościotrup, żywy kościotrup, kościotrup, chudy jak szczapa, szczapa, chudy jak szkielet, szkielet, chudy jak patyk, patyk, wieszak

 (1.2) biedak, biedaczek, biedaczyna

Wiktionary


chudkiewicz

nazwisko


SJP.pl


chudnąć

tracić na wadze, zmniejszać ciężar swojego ciała; szczupleć, wątleć, mizernieć, niknąć


SJP.pl

czasownik

 (1.1) stawać się chudszym, szczuplejszym

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. chudnięcie n., schudnięcie n.

 czas. odchudzać, schudnąć dk.

 przym. chudy, chudzieńki, chudziutki

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) tracić na wadze

Wiktionary


chudnięcie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) tracenie wagi

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Występują mało swoiste objawy ogólne: osłabienie, gorączka, chudnięcie, brak apetytu.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. chudość ż., chudzina ż., schudnięcie n.

 czas. chudnąć ndk., schudnąć dk.

 przym. chudy, chudziutki, chudzieńki

Wiktionary


chudoba

1. zwierzęta hodowlane; żywy inwentarz;
2. przestarzale: ludzie biedni; biedota, nędza;
3. dawniej: skromny dobytek, ubogie gospodarstwo


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) stpol. bieda, ubóstwo, niedostatek

 (1.2) przest. pot. mienie osoby ubogiej, skromny dobytek

Wiktionary

  • chudoba – przestarzale drobny dobytek, skromne i ubogie gospodarstwo; pochodzi od czeskiego słowa „Chudoba” oznaczającego biedę
W Polsce
  • Chudoba – przysiółek wsi Urbanowice w woj. opolskim, w pow. kędzierzyńsko-kozielskim, w gminie Pawłowiczki
  • Chudoba – wieś w woj. opolskim, w pow. kluczborskim, w gminie Byczyna
  • Chudoba – wieś w woj. opolskim, w pow. kluczborskim, w gminie Lasowice Wielkie
  • Chudoba – osada leśna w woj. opolskim, w pow. kluczborskim, w gminie Lasowice Wielkie
  • Chudoba – przysiółek wsi Nowe Kotkowice w woj. opolskim, w pow. prudnickim, w gminie Głogówek
  • Chudoba – kolonia w woj. pomorskim, w pow. wejherowskim, w gminie Łęczyce
  • Chudoba – wieś w woj. wielkopolskim, w pow. kaliskim, w gminie Brzeziny
  • Chudoba – gromada

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Jakabądź bywa nasza chudoba, / Na pokaz światu, zawsześmy cudzej / Mądrości słudzy. / Prawem są dla nas względy te oba: / — Jeść możesz, jak się tobie podoba — / Lecz się ubieraj tak — jak chcą drudzy.

 (1.2) Chwalę szczęście stateczne: / Nie chceli też być wieczne, / Spuszczę, com wziął, a w cnotę własną się ogarnę / I uczciwej chudoby bez posagu pragnę.

 (1.2) I po co to kwiecie rośnie, i dla kogo – / Żeby je wróg deptał swą przeklętą nogą? / I po co ta Wisła srebrne toczy fale – / Żeby w niej swe konie pławili Moskale! / Na co się te nasze dziewki wychowały – / Żeby dziś moskiewskie dzieci piastowały! / Oj, bracia Mazury! Krzywda nam się dzieje, / Ojcowską chudobę rozkradli złodzieje

 (1.2,4) Oj ci gospodarze, co gorzałkę lubią, / I siebie i żonę i dzieciny gubią; / Marnieje chudoba, bo nie ma opieki, / Przeklęta gorzałko przepadnij na wieki.

 (1.4) Stary sam musiał myśleć o wszystkim teraz. Synowa szalała, syn pił i gdyby nie on, chudoba by wyzdychała i pole zaodłogowało.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: xuˈdɔba, AS: χudoba

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz.

:: zdrobn. gwara. chudóbka, gwara. chudobina

 przym. daw. chudobny

 przysł. daw. chudobnie, daw. chudobno

Wiktionary

Synonimy:

 (1.3) chudzielec, chudeusz

Wiktionary


chudobczyce

Chudobczyce (pol. do 1930 Chudopsice, niem. Dürrhund) – wieś sołecka w Polsce położona w województwie wielkopolskim, w powiecie międzychodzkim, w gminie Kwilcz. Miejscowość położona jest około 8,5 km na północny wschód od Kwilcza nieopodal południowego krańca jezioro Lubosz Wielki.

Wikipedia


chudobny

przymiotnik

 (1.1) gw-pl|Śląsk Cieszyński. biedny

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. chudoba ż.

Wiktionary


chudopachołek

1. dawniej: człowiek pochodzący z ubogiej szlachty lub niskiego stanu; szaraczek, plebejusz;
2. lekceważąco: człowiek biedny, ubogi; hołysz


SJP.pl


chudość

chudy


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) stan bycia chudym

Wiktionary

Patrz:

chudy

Przykłady

 (1.1) I pomimo swojej chudości i pozornej kruchości, zwyciężył pojedynek na rękę ze spasionym Tymonem.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈxudɔɕt͡ɕ, AS: χudość

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. chudnięcie n., chudzinka ż., chuderlak mos.

 przym. chudzieńki, chudziutki

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) mizerność, cienkość, nietłustość, nietęgość, niemięsistość, wiotkość , drobność, delikatność , filigranowość

Wiktionary


chudszy

stopień wyższy od przymiotnika: chudy


SJP.pl

Chudszy (ang. Thinner) – powieść Stephena Kinga z 1984 roku, którą napisał pod pseudonimem Richard Bachman.

Wikipedia


chudy

1. mający (zbyt) mało ciała; bardzo szczupły;
2. mający mało tłuszczu, nietłusty;
3. przenośnie:
a) cienki, niepokaźny; lichy, mizerny;
b) skromny, nieobfity;
c) ubogi, biedny;
d) nieurodzajny;
e) mający zbyt mało jakiegoś składnika, składników


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) o człowieku: wąski w pasie; bardziej, niż szczupły; taki, któremu daleko do otyłości

 (1.2) o jedzeniu: zawierający mało tłuszczu

 (1.3) stpol. biedny

Wiktionary

Lista postaci serialu Dom dla Zmyślonych Przyjaciół pani Foster – lista fikcyjnych postaci występujących w serialu animowanym Dom dla Zmyślonych Przyjaciół pani Foster autorstwa Craiga McCrackena, emitowanym przez Cartoon Network w latach 2004–2009.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Niektóre modelki są tak chude, że wyglądają niezdrowo – jakby się głodziły.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈxudɨ, AS: χudy

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. chudnięcie n., chuderlak m., chudzina ż., chudzinka ż., chudzielec m., chudeusz mos.

 czas. chudnąć, odchudzać, schudnąć

 przym. chuderlawy, wychudzony, odchudzony, chudzieńki, chudziutki

 przysł. chudo, chuderlawo

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) szczupły

 (1.2) odtłuszczony

Wiktionary


chudziaczek

zdrobnienie od: chudziak


SJP.pl


chudziak

1. żartobliwie lub ze współczuciem: osoba chuda; chudzina;
2. przenośnie: osoba godna współczucia; biedak, nieborak


SJP.pl


chudziątko

pieszczotliwie o kimś wątłym, biednym


SJP.pl


chudzić

przestarzałe: ograniczać jedzenie w celu odchudzenia kogoś; czynić chudym


SJP.pl


chudzice

  • Chudzice (województwo wielkopolskie) – wieś koło Środy Wielkopolskiej
  • Chudzice – nieczynny przystanek osobowy we wsi Cudzice
  • Chudzice (plemię) – Chudzicy – plemię słowiańskie

Wikipedia


chudzicki

nazwisko


SJP.pl

Osoby o tym nazwisku:

  • Jan Chudzicki – polski lekarz wojskowy
  • Józef Chudzicki – polski wojskowy

Wikipedia


chudziec

1. wątłe, wychudzone zwierzę;
2. w przemyśle mięsnym: zwierzę rzeźne bardzo niskiej klasy, o słabym umięśnieniu


SJP.pl


chudziej

stopień wyższy od przysłówka: chudo


SJP.pl


chudzielec

potocznie: człowiek chudy, wynędzniały; chudeusz, chudziak, chudzina


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) pot. chudy człowiek

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) I rzeczywiście siedziało jakieś licho w tym chudzielcu o długich nogach.

 (1.1) Niesiem miski tłustej jagły, / By se chudzielce podjadły!

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. chudy m.

 przym. chudy, chudzieńki, chudziutki

 przysł. chudo

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) chudeusz, chudzina, chuderlak; stpol. chudoba; reg. pozn. ogigiel.; skóra i kości, chodzący kościotrup, żywy kościotrup, kościotrup, chudy jak szczapa, szczapa, chudy jak szkielet, szkielet, chudy jak patyk, patyk, wieszak, mizerak

Wiktionary


chudzieńki

regionalne zdrobnienie od: chudy; chudziutki, chudziuśki, chudziuchny


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) pot. zdrobn. od: chudy

Wiktionary

Wymowa:

IPA: xuˈd͡ʑɛ̇̃ɲci, AS: χuʒ́ė̃ńḱi

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. chudzielec m., chudość ż., chudnięcie n.

 czas. chudnąć ndk.

 przym. chudy, chudziutki, chudawy

 przysł. chudo

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) chudziutki

Wiktionary


chudzik

nazwisko


SJP.pl

  • chudzik (Gabrius) – rodzaj chrząszczy z rodziny kusakowatych
  • Grzegorz Chudzik, polski ratownik górski, naczelnik Grupy Bieszczadzkiej GOPR
  • Kamila Chudzik (1986-), polska lekkoatletka
  • Jan Chudzik (1904-1933), polski prawnik, działacz narodowy i społeczny
  • Krzysztof Lipka-Chudzik (1972-), polski krytyk filmowy
  • Natalia Chudzik (1989-), polska piłkarka
  • Pawło Chudzik (1985-2015), ukraiński piłkarz
  • Ryszard Chudzik (1954-), polski działacz związkowy, samorządowiec

Wikipedia


chudzikiewicz

nazwisko


SJP.pl


chudzina

potocznie o szczupłej kobiecie, dziewczynie


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy lub żeński

 (1.1) z politowaniem: ktoś bardzo chudy

 (1.2) śrpol. biedak

 (1.3) śrpol. ludzie biedni

 (1.4) śrpol. człowiek nieszczęśliwy

Wiktionary

Wymowa:

IPA: xuˈd͡ʑĩna, AS: χuʒ́ĩna

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. chudnięcie n., chudzinka ż., chuderlak mos.

 przym. chudy, chudziutki

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) pot. szczapa

Wiktionary


chudzinka

potocznie: kobieta wychudzona, o wątłej budowie ciała; także o mężczyźnie (z silniejszym zabarwieniem ekspresywnym); chudzina, mizerota


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) zdrobn. od zob. chudzina., pot. bardzo szczupła osoba lub zwierzę

Wiktionary

Wymowa:

IPA: xuˈd͡ʑĩnka, AS: χuʒ́ĩnka

Wiktionary

Powiązane:

 przym. chudy

 rzecz. chudzina ż., chudość ż.

Wiktionary


chudziński

nazwisko


SJP.pl

Chudziński (forma żeńska: Chudzińska; liczba mnoga: Chudzińscy) – polskie nazwisko. Na początku lat 90. XX wieku w Polsce nosiły je 3490 osoby, według nowszych, internetowych oparty danych liczba jest 3372. Nazwisko pochodzi od słowa chudy i jest najbardziej rozpowszechnione w zachodniej i środkowej Polsce.

Wikipedia


chudziuchny

zdrobnienie od: chudy; chudziuśki, chudziutki


SJP.pl


chudziusieńki

zdrobnienie od: chudziuśki


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) pot. zdrobn. od: chudy

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌxud͡ʑüˈɕɛ̇̃ɲci, AS: χuʒ́üśė̃ńḱi

Wiktionary


chudziuśki

zdrobnienie od: chudy; chudziutki, chudziuchny


SJP.pl


chudziuteńki

zdrobnienie od: chudziutki


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) pot. zdrobn. od: chudy

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) - Malutki taki był, chudziuteńki, ale energiczny - wspominają kardynała Sapiehę krakowianie.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌxud͡ʑuˈtɛ̃ɲci, AS: χuʒ́utńḱi

Wiktionary


chudziutki

zdrobnienie od: chudy; chudziuśki, chudziuchny


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) zdrobn. od: chudy

Wiktionary

Wymowa:

IPA: xuˈd͡ʑutʲci, AS: χuʒ́utʹḱi

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. chudzielec m., chudzina m./ż., chudzizna ż., chudość ż., chudnięcie n.

 czas. chudnąć ndk.

 przym. chudy, chudzieńki, chudawy

 przysł. chudo

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) chudzieńki

Wiktionary


chudzowice

Chudzowice – wieś w Polsce położona w województwie lubuskim, w powiecie żarskim, w gminie Trzebiel.

W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa zielonogórskiego. Miejscowość jest otoczona gęstymi lasami.

Wikipedia


chudzynek

Chudzynek – wieś sołecka w Polsce położona w województwie mazowieckim, w powiecie płockim, w gminie Drobin.

W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa płockiego.

Wikipedia


chudzyno

Chudzyno – wieś sołecka w Polsce położona w województwie mazowieckim, w powiecie płockim, w gminie Drobin.

W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa płockiego.

Wikipedia


chudzyński

nazwisko


SJP.pl


chufu

Cheops (z gr.) – władca starożytnego Egiptu IV dynastii z okresu Starego Państwa. Imię "Cheops" to spopularyzowana przez Herodota, grecka forma egipskiego imienia Chu-fu, skrótu od Chnum-chuefui (z egip. Chnum mnie chroni).

Wikipedia


chuglaczka

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) gw-pl|Śląsk Cieszyński. kulin. zupa z chleba i wody

Wiktionary


chuj

(wulgarne) huj;
1. członek męski;
2. wyzwisko kierowane do mężczyzn


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) etn. mężczyzna z plemięemienia Majów zamieszkującego Gwatemalę i Meksyk, posługującego się m.in. językiem chuj;

Wiktionary

  • język chuj – język majański, używany w Gwatemali i Meksyku
  • Chujowie – Majowie zamieszkujący Gwatemalę i Meksyk
  • chuj – wulgarne określenie członka męskiego lub mężczyzny

Wikipedia

Powiązane:

 rzecz. chuj mrz.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) Czuh

Wiktionary


chujawica

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) reg. silny wiatr z deszczem lub śniegiem

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) dujawica, fujawica, zawierucha

Wiktionary


chujczak

rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy

 (1.1) reg. niewielki, lichy wieprzek

Wiktionary


chujec

dawniej: knur, kiernoz, wieprz; kierda


SJP.pl


chujek

zdrobnienie od: chuj


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy

 (1.1) wulg. zdrobn. od chuj (lekceważąco, pieszczotliwie lub ironicznie o penisie)

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (2.1) przen. wulg. zdrobn. iron. chuj (odnośnie mężczyzny)

 (2.2) przen. wulg. żart. osoba, na temat której lub z którą się rozmawia, ale nie chce się jej obrazić

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Rozchylił płaszcz i wyjął tego swojego małego, śmiesznego chujka.

 (2.1) Ten taksówkarz to taki zwykły chujek, nie ma co się nim przejmować.

 (2.2) O ty chujku… mój browar schowałeś?

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈxujɛk, AS: χui ̯ek

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. chuj m., chujoza ż., chujnia ż., chujowizna ż., chujowość ż.

 czas. ochujeć

 przym. chujowy

 przysł. chujowo

 wykrz. chuj

Wiktionary


chujnia

chujoza, chujowizna;
1. wulgarnie: coś zepsutego lub niskiej jakości; badziewie;
2. nieprzyjemna, niekorzystna sytuacja


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) wulg. coś kiepskiego, nieciekawego, niezadowalającego; coś odbieranego negatywnie

 (1.2) wulg. zwrot mający wyrazić dezaprobatę dla jakiegoś zjawiska czy stanu rzeczy

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Straszna chujnia z tą robotą! Od tygodni wysyłam CV i nikt nie dzwoni.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈxujɲa, AS: χui ̯ńa

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. chujostwo n., chuj m., chujoza ż., chujek m., chujowość ż., chujówka ż., chujowizna ż.

 czas. ochujeć, wychujać

 przym. chujowy

 przysł. chujowo

 wykrz. chuj

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) chujoza, swołocz, siara, beznadzieja, dno

Wiktionary


chujostwo

wulgarnie:
1. rzecz lub sytuacja oceniana bardzo negatywnie; chujstwo;
2. zachowanie oceniane bardzo negatywnie;
3. grupa osób, których zachowanie oceniane jest bardzo negatywnie; chujstwo


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) wulg. coś bezużytecznego

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Ten sprzęt to jakieś chujostwo, prawie ciągle się zacina.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. chujnia ż.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) jebaństwo, chujowizna, gówno, szajs, badziewie

Wiktionary


chujowizna

chujoza, chujnia;
1. wulgarnie: coś zepsutego lub niskiej jakości; badziewie;
2. nieprzyjemna, niekorzystna sytuacja


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) wulg. obiekt lub sytuacja, które mówiący ocenia bardzo negatywnie

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Każdy mężczyzna zdrowy, każdy normalny człowiek i każdy medyk przyzna mi rację, że celibat jest chujowizną.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. chuj m., chujek m., chujowość ż., chujnia ż., chujoza ż.

 przym. chujowy

 przysł. chujowo

 wykrz. chuj

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) wulg. chujnia, chujnia z grzybnią, chujoza, kurewstwo; pot. beznadzieja, dziadostwo

Wiktionary


chujowo

przysłówek sposobu

 (1.1) wulg. kiepsko, bardzo źle

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Egzamin poszedł mi chujowo. Będę miał poprawkę.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: xuˈjɔvɔ, AS: χui ̯ovo

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. chuj m., chujek m., chujnia ż., chujoza ż., chujowizna ż., chujowość ż.

 czas. ochujeć dk., wychujać dk.

 przym. chujowy

 wykrz. chuj

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) byle jak, wulg. po chuju, pizdowato; eufem. ciulowo, kijowo; pot. do chrzanu, do kitu; neutralnie beznadziejnie, kiepsko, nędznie, tragicznie

Wiktionary


chujowość

chujowy


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) wulg. cecha tego, co chujowe

Wiktionary

Patrz:

chujowy

Powiązane:

 rzecz. chuj m., chujek m., chujnia ż., chujoza ż., chujowizna ż., ochujenie n., wychujanie n.

 czas. ochujeć dk., wychujać dk.

 przym. chujowy

 przysł. chujowo

 wykrz. chuj

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) wulg. pizdowatość; posp. dziadowskość; pot. kiepskość

Wiktionary


chujowy

wulgarnie: oceniany bardzo negatywnie; kiczowy, kijowy, beznadziejny


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) wulg. kiepski, marny, do niczego

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Chujowy dzień dzisiaj miałem, nic mi nie wychodziło.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: xuˈjɔvɨ, AS: χui ̯ovy

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. chuj m., chujek m., chujnia ż., chujoza ż., chujowizna ż., chujowość ż.

 czas. ochujeć dk., wychujać dk.

 przysł. chujowo

 wykrz. chuj

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) wulg. do dupy, dupny, dupiasty, gówniany, pizdowaty, zjebany; eufem. ciulowy; pot. do chrzanu, do kitu, dziadowski, ruski; neutralnie beznadziejny, kiepski, marny, do niczego

Wiktionary


chujoza

wulgarnie:
1. coś zepsutego lub niskiej jakości; chujowizna, chujnia;
2. nieprzyjemna, niekorzystna sytuacja; chujowizna, chujnia;
3. kobieta oceniana negatywnie; skurwysynka


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) wulg. skomplikowana, nieciekawa sytuacja

 (1.2) wulg. coś nieudanego

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Ale chujoza, zostawiłem w domu klucze do warsztatu i wszyscy pracownicy musieli czekać, aż obrócę wte i wewte.

 (1.2) Nie masz co żałować, że nie byłeś na imprezie u wujka Leona, to była totalna chujoza.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: xuˈjɔza, AS: χui ̯oza

Wiktionary

Powiązane:

 zob. chuj.

Wiktionary

Synonimy:

chujnia

Wiktionary


chujstwo

chujostwo; wulgarnie:
1. rzecz lub sytuacja oceniana bardzo negatywnie;
2. grupa osób, których zachowanie oceniane jest bardzo negatywnie


SJP.pl


chukudu

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) dwukołowy, ręcznie robiony z drewna pojazd używany na wschodzie Demokratycznej Republiki Konga do transportu ładunków

Wiktionary


chuligan

osoba łamiąca zasady współżycia społecznego: biorąca udział w bójkach, dokonująca dewastacji mienia publicznego, popełniająca drobne przestępstwa


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) człowiek naruszający porządek publiczny, skłonny do wszczynania burd;

Wiktionary

Chuligaństwo – awanturnictwo, zachowanie charakteryzujące się lekceważeniem norm życia społecznego oraz obowiązującego porządku prawnego najczęściej o charakterze przestępczym.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Chodnikiem szła grupa chuliganów, którzy plućuli na chodnik i kopali w kosze na śmieci.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. chuliganeria ż., chuligaństwo n., chuliganienie n., rozchuliganienie n.

:: fż. chuliganka ż.

 czas. chuliganić ndk., rozchuliganić się dk.

 przym. chuligański

 przysł. chuligańsko

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) awanturnik, grandziarz, łobuz, łotrzyk, żul, żulik

Wiktionary


chuliganeria

chuligaństwo, chuliganka;
1. gromada chuliganów;
2. chuligańskie zachowanie


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) grupa chuliganów

 (1.2) naruszanie norm współżycia społecznego

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) W parku miejskim przesiaduje chuliganeria, która demoluje ławki i kosze.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. chuligan mos., chuliganienie n., chuliganizm mrz., chuliganka ż., chuligańskość ż.

 czas. chuliganić ndk.

 przym. chuligański

 przysł. chuligańsko

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) hołota

 (1.2) chuliganienie, chuligaństwo

Wiktionary


chuliganić

zachowywać się w sposób typowy dla chuligana


SJP.pl


chuliganizm

wulgarne, awanturnicze zachowanie się, lekceważenie przyjętych norm etycznych i społecznych; chuligaństwo


SJP.pl


chuliganka

1. kobieta łamiąca zasady współżycia społecznego: biorąca udział w bójkach, dokonująca dewastacji mienia publicznego, popełniająca drobne przestępstwa;
2. chuliganeria, chuligaństwo; potocznie:
a) ogół chuliganów; chuligani;
b) chuligańskie zachowanie;
3. potocznie: męska czapka z daszkiem, wykonana zwykle z tkaniny w kratę; oprychówka


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) kobieta naruszająca porządek publiczny, skłonna do wszczynania burd

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. chuliganeria ż., chuligaństwo n., chuliganienie n., rozchuliganienie n.

:: fm. chuligan mos.

 czas. chuliganić ndk., rozchuliganić się dk.

 przym. chuligański

 przysł. chuligańsko

Wiktionary


chuliganolog

specjalista zajmujący się problemem chuligaństwa


SJP.pl


chuligański

chuligan


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z chuliganami, dotyczący chuliganów, taki jak chuligan

Wiktionary

Patrz:

chuligan

Powiązane:

 rzecz. chuligan mrz., chuliganka ż., chuliganeria ż., chuligaństwo n., chuliganienie n., rozchuliganienie n.

 czas. chuliganić ndk., rozchuliganić się dk.

 przysł. chuligańsko

Wiktionary


chuligańsko

przysłówek sposobu

 (1.1) w sposób chuligański

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. chuligaństwo n., chuliganeria ż., chuligan mos., chuliganienie n., chuliganizm mrz., chuliganka ż., chuligańskość ż.

 czas. chuliganić ndk.

 przym. chuligański

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) hultajsko, łobuzersko

Wiktionary


chuligaństwo

chuliganeria, chuliganka;
1. wulgarne, awanturnicze zachowanie się, lekceważenie przyjętych norm etycznych i społecznych; chuliganizm;
2. ogół chuliganów; chuligani


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) zachowanie właściwe chuliganom

Wiktionary

Chuligaństwo – awanturnictwo, zachowanie charakteryzujące się lekceważeniem norm życia społecznego oraz obowiązującego porządku prawnego najczęściej o charakterze przestępczym.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Śledczy wstępnie założyli, że był to akt chuligaństwa, a nie akcja satanistów.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. chuligan mos., chuliganienie n., chuliganizm mrz., chuliganka ż.

 czas. chuliganić ndk.

 przym. chuligański

 przysł. chuligańsko

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) chuliganeria, łobuzerka, łobuzerstwo; gwara. przestępcza: hultajka

Wiktionary


chumidło

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) gw-pl|Śląsk Cieszyński. dziwacznie ubrana dziewczyna

Wiktionary


chumiętki

Chumiętki (pol. hist. Unięcice) – wieś w Polsce położona w województwie wielkopolskim, w powiecie gostyńskim, w gminie Krobia.

Wikipedia


chunchuz

członek band grabieżczych działających w północno-wschodnich Chinach na początku wieku XX; hunhuz


SJP.pl

Hunhuzi, także chunchuzi, chunchuzy (ros. хунху́зы; chiń. upr. 红胡子; chiń. trad. 紅鬍子; pinyin hónghúzi; dosł. „czerwonobrodzi”) – chińscy bandyci na dalekowschodnim pograniczu Rosji, od XIX wieku do 1949 roku. Składali się z chińskiego chłopstwa i żołnierzy, a także z zesłańców. Na terenie Mandżurii, Kraju Nadmorskiego i Kraju Chabarowskiego napadali i rabowali osady oraz podróżnych, czasem też kolej. Niektóre oddziały liczyły nawet kilka tysięcy osób i napadały oraz okupowały miasta. Rosjanie, na początku XX wieku okupujący Mandżurię, nazywali chunchuzami niektórych chińskich militarystów, m.in. Zhang Zuolina.

Wikipedia


chung

  • Chung – wieś w Indiach
  • Chung – wieś w Iranie
  • Chung – dzielnica Pjongjangu (Korea Północna)

Osoby o tym nazwisku:

  • Alexa Chung – brytyjska prezenterka telewizyjna i modelka
  • Charlet Chung – amerykańska aktorka i aktorka głosowa
  • Jamie Chung – amerykańska aktorka
  • Kyung-Wha Chung – południowokoreańska skrzypaczka
  • Myung-Whun Chung – amerykański dyrygent

Wikipedia


chuniald

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy, nazwa własna

 (1.1) imię|polski|m.

Wiktionary


chunzybski

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) jęz. język chunzybski;

Wiktionary


chupa

rodzaj daszka, pod którym odbywa się tradycyjny żydowski ślub


SJP.pl

Chupa (pisana także huppa lub chuppa) – w tradycji żydowskiej baldachim, pod którym zawierany jest związek małżeński. Aszkenazyjczycy jako chupy używają zdobionej tkaniny rozpiętej na czterech słupkach, która jest stawiana na wolnym powietrzu przed synagogą. Często tkanina zdobiona jest wizerunkami gwiazd, co jest aluzją do licznego potomstwa. Sefardyjczycy zaś trzymają nad mającymi zawrzeć ślub tałes i czynią to z reguły w pomieszczeniu. Wejście oblubienicy pod chupę oznacza wejście do domu oblubieńca. Chupa to także nazwa drugiej części żydowskiej ceremonii ślubnej, w której powinno nastąpić owo wejście pod baldachim, obecnie jednak również pierwsza część zaślubin erusin odbywa się pod nim, a wprowadzenie oblubieńca (przez ojca i przyszłego teścia) i oblubienicy (matka i przyszła teściowa) ma miejsce przed ceremonią.

Wikipedia


chupacabra

[czytaj: czupakabra] legendarna latynoamerykańska kryptyda (hipotetyczne zwierzę)


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) folk. stworzenie pojawiające się w latynoamerykańskim folklorze i legendach miejskich, któremu przypisuje się wysysanie krwi zwierząt inwentarskich;

Wiktionary

Chupacabra (wym. /t͡ʃupaˈkaβ̞ɾa/; hiszp. la chupacabra, również chupacabras – dosł. wysysacz kóz, z hiszp. chupar – ssać, la cabra – koza) – legendarne latynoamerykańskie zwierzę, obiekt badań kryptozoologii, którego istnienia nie udało się wiarygodnie potwierdzić.

Wikipedia

Przykłady

składnia.

kolokacje.

synonimy.

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

frazeologia.

etymologia.

uwagi.

tłumaczenia.

* angielski: (1.1) chupacabra, chupacabras

* ukraiński: (1.1) чупакабра ż.

źródła.

== chupacabra (język angielski.) ==

wymowa.

 IPA|ˌt͡ʃʰupəˈkʰabɹə.

znaczenia.

rzeczownik

 (1.1) folk. chupacabra

odmiana.

przykłady.

Wiktionary

Synonimy:

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

frazeologia.

etymologia.

uwagi.

tłumaczenia.

* angielski: (1.1) chupacabra, chupacabras

* ukraiński: (1.1) чупакабра ż.

źródła.

== chupacabra (język angielski.) ==

wymowa.

 IPA|ˌt͡ʃʰupəˈkʰabɹə.

znaczenia.

rzeczownik

 (1.1) folk. chupacabra

odmiana.

przykłady.

składnia.

kolokacje.

synonimy.

 (1.1) chupacabras

Wiktionary


chuppa

w obrzędowości żydowskiej:
1. ceremonia zaślubin;
2. baldachim ślubny z bogato haftowanej tkaniny, symbolizujący dach domu pana młodego, pod który wchodzi panna młoda


SJP.pl


churał

rada, terenowy organ władzy państwowej w Mongolii


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) polit. parlament Mongolii, Buriacji, Kałmucji lub Tuwy;

 (1.2) hist. polit. w Mongolii Ludowej: terenowy organ władzy państwowej

 (1.3) hist. w dawnej Mongolii: wiec starszyzny wioskowej

Wiktionary

Churał (mong. хурал, rada) – organ władzy państwowej w Mongolii, różne rodzaje zgromadzeń (rad, wieców, zjazdów, konferencji), organów przedstawicielskich u Mongołów i u ludów mongolskojęzycznych oraz znajdujących się w kręgu kultury mongolskiej

  • Kurułtaj (mong. Их Хуралдай) – rada chanów
  • Wielki Churał Państwowy – jednoizbowy parlament Mongolii
  • Mały Churał Mongolskiej Republiki Ludowej – organ ustawodawczy MRL w l. 1924–1949 i 1990–1992
  • Churał Ludowy Republiki Buriacji, Churał Buriacji – parlament Buriacji
  • Churał Ludowy Republiki Kałmucji, Churał Kałmucji – parlament Kałmucji
  • Wielki Churał Tuwy, Wielki Churał Republiki Tuwy, Najwyższy Churał Tuwy, Churał Tuwy – parlament Tuwy
  • Churał Ludowy Regionu Autonomicznego Mongolia Wewnętrzna – lokalny organ przedstawicielski Mongolii Wewnętrznej
  • krytyczne określenie w stosunku do Ogólnobiałoruskiego Zgromadzenia Ludowego (Ogólnobiałoruskiego Zjazdu Ludowego, biał. Усебеларускі народны сход) pod przewodnictwem prezydenta Alaksandra Łukaszenki

Wikipedia


churałowy

przymiotnik od: churał


SJP.pl


churchać

czasownik

 (1.1) gw-pl|Poznań. kaszleć, zwłaszcza męczącym kaszlem

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Co on tak dzisiaj churcha?

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. churchanie n.

Wiktionary


churchanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|churchać.

Wiktionary

Powiązane:

 czas. churchać ndk.

Wiktionary


churcher

[czytaj: czerczer] osoba często zmieniająca kościoły, do których chodzi na mszę świętą


SJP.pl


churchill

[czytaj: czerczil] nazwisko, m.in. Winston Churchill (1874-1965) - brytyjski mąż stanu i pisarz


SJP.pl

Osoby noszace nazwisko Churchill

  • Arabella Churchill – ujednoznacznienie
  • Charles Spencer-Churchill, 9. książę Marlborough – brytyjski arystokrata i polityk
  • Francis Spencer, 1. baron Churchill – brytyjski arystokrata i polityk
  • George Spencer-Churchill – ujednoznacznienie
  • John Churchill – angielski polityk, założyciel rodu książąt Marlborough
  • John Spencer-Churchill – ujednoznacznienie
  • John Strange Spencer-Churchill – brytyjski wojskowy
  • Marguerite Churchill – amerykańska aktorka sceniczna i filmowa
  • lord Randolph Churchill – brytyjski arystokrata i polityk
  • Randolph Frederick Churchill – brytyjski polityk
  • Sarah Churchill – była żoną Johna Churchilla, 1. księcia Marlborough
  • Ward Churchill – amerykański pisarz, weteran z Wietnamu
  • Winston Churchill – brytyjski polityk, premier Wielkiej Brytanii w czasie II wojny światowej
  • Winston Churchill – brytyjski polityk, jedyny syn Randolpha Churchilla, wnuk Winstona
  • Wicehrabia Churchill – ujednoznacznienie
  • Victor Spencer, 1. wicehrabia Churchill – brytyjski arystokrata, polityk i przedsiębiorca

Wikipedia


churching

[czytaj: czerczing] częste zmienianie kościołów, do których chodzi się na mszę świętą


SJP.pl


churchlać

czasownik

 (1.1) gw-pl|Poznań. zob. churchać.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. churchlanie n.

Wiktionary


churchlanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|churchlać.

Wiktionary

Powiązane:

 czas. churchlać ndk.

Wiktionary


churn

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) środ. telekom. bank. odejście klienta (klientów), zaprzestanie korzystania z usługi danej firmy

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Churn może być działaniem formalnym – np. złożenie przez klienta wniosku o rezygnację z usług lub działaniem nieformalnym – np. zaprzestanie płatności faktur bez wypowiedzenia umowy. (źródło: [http://www.statconsulting.com.pl/uslugi/analiza_churn_attrition.html StatConsulting])

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. churner (czyt. czerner)

 przym. churnowy (czyt. czernowy)

 czas. churnować się (czyt. czernować się), schurnować się (czyt. sczernować się)

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) odejście klienta, migracja klientów

Wiktionary


churrigueresco

[czytaj: czurrigeREsko] kierunek w osiemnastowiecznej architekturze hiszpańskiej, w którym element dekoracyjności góruje nad konstrukcją; churrigueryzm


SJP.pl


churrigueryzm

[czytaj: czurrigeryzm] kierunek w osiemnastowiecznej architekturze hiszpańskiej, w którym element dekoracyjności góruje nad konstrukcją; churrigueresco


SJP.pl

Churrigueryzm – specyficzna, hiszpańska odmiana baroku, charakteryzująca się przerostem elementów ornamentowych i niezwykłą obfitością rzeźbiarskich detali występująca w Hiszpanii i Meksyku.

Styl powstał pod koniec XVII wieku i cechował się znacznym nagromadzeniem dekoracji zarówno architektonicznych, rzeźbiarskich i malarskich, które przesłaniały układ konstrukcyjny budowli. Łączył ze sobą detale włoskie, niderlandzkie i motywy meksykańskie tworząc często zawiły wzór roślinny w postaci splątanych ornamentów umieszczanych na płaszczyznach ścian, kwiatonów, festonów, w połączeniu z łamanymi gzymsami, spiralnymi kolumnami itp.

Wikipedia


churros

[czytaj; czuros] tradycyjny słodki wypiek hiszpański z ciasta parzonego, w formie długich pałeczek, smażonych na głębokim tłuszczu


SJP.pl

Churros (także: porras, calentitos, papitas, kat. xurro) – tradycyjny, tłusty wypiek hiszpański w formie długiego pręta o przekroju w kształcie gwiazdy.

Wytwarzany z wyciskanego na głęboki olej ciasta (składającego się z mąki pszennej, oleju i cukru) i smażonego w wysokiej temperaturze. Znany także w Ameryce Łacińskiej, południowo-zachodnich stanach USA, Francji (tu zwany chichis lub chonchons), Portugalii oraz w Turcji.

Wikipedia


churski

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z Chur, dotyczący Chur, pochodzący z Chur (miasta w Szwajcarii)

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Chur

Wiktionary


chuściak

1. dziecko noszone w chuście; chuścioch;
2. chusta do noszenia dzieci


SJP.pl


chuściątko

rzadko, potocznie: licha, marna chustka; chustczyna, chuścina


SJP.pl


chuścina

potocznie: licha, marna chustka; chustczyna, chuściątko


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) pot. kraw. licha chustka na głowę

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Mały wyjął zawiniętego w chuścinę złocisza.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. chusta ż., chusteczka ż., chustka ż., chustczyna ż.

:: zdrobn. chuścinka ż.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) chustczyna, chustka

Wiktionary


chuścinka

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) pieszcz. zdrobn. od: chuścina

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Stała w tej swojej chuścince, ze strachem w zapłakanych oczach.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. chusta ż., chusteczka ż., chustka ż., chustczyna ż., chuścina ż.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) chuścina, chustka

Wiktionary


chuścioch

dziecko noszone w chuście; chuściak


SJP.pl


chuścionka

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) gw-pl|Śląsk Cieszyński. onuca

Wiktionary


chuścionki

rzeczownik, rodzaj niemęskoosobowy, liczba mnoga

 (1.1) gw-pl|żywiecka. szmaty do owijania nóg

Wiktionary


chusic

wykrzyknik

 (1.1) daw. powitanie piekarskie

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈxuɕit͡s, AS: χuśic

Wiktionary


chuśle

rzeczownik, rodzaj niemęskoosobowy, liczba mnoga

 (1.1) gw-pl|Górny Śląsk. muz. skrzypce

Wiktionary


chust

rzeczownik, rodzaj męski, nazwa własna

 (1.1) geogr. miasto rejonowe w obwodzie zakarpackim Ukrainy;

Wiktionary

Chust (ukr. i ros. Хуст, rus. Густ – Hust, cz. i słow. Chust, Hust, rum. Hust, węg. Huszt, niem. Husst, jidysz Chest, Chyst) – miasto rejonowe na Ukrainie, w obwodzie zakarpackim.

Chust leży u ujścia Riki do Cisy, w Kotlinie Marmaroskiej. Przez miasto przebiega lokalna linia kolejowa z Użhorodu do Tiaczowa oraz droga regionalna R03 z Jaremczy do Mukaczewa, z którą łączy się droga regionalna R38 z Dołyny.

Wikipedia

Powiązane:

 przym. chuściański

Wiktionary


chusta

duża chustka


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) duża chustka

 (1.2) pas materiału służący do noszenia dzieci;

 (1.3) najczęściej kobiece okrycie głowy i włosów

 (1.4) element harcerskiego munduru;

 (1.5) ozdobiony fragment tkaniny noszony przez żołnierzy przechodzących do rezerwy

Wiktionary

Chusta – płat materiału, zwykle kwadratowy, prostokątny lub trójkątny. Stosowana jest, przeważnie jako część ubioru kobiecego, do okrywania głowy, ramion i pleców, często jako ozdoba. Niektóre chusty służą do noszenia przedmiotów lub dzieci.

Niekiedy chusta może pełnić funkcję odznaki wyróżniającej jakąś grupę osób, jak np. chusta harcerska.

Wikipedia

Przykłady

 (1.2) Zdrowiej jest nosić dziecko w chuście niż w sztywnym nosidełku.

 (1.3) (…) w Holandii także zdarza mi się zobaczyć starszą (holenderską!) panią w chustce. Ortodoksyjne protestantki i żydówki obowiązkowo noszą nakrycia głowy.

 (1.4) W jego drużynie zamiast chusty nosiło się krajkę.

 (1.5) Na peronie siedziało trzech rezerwistów okrytych kolorowymi chustami z wielkimi pomponami.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈxusta, AS: χusta

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. chuścinka ż., chuścina ż., chustczyna ż., zdrobn. chustka; zdrobn. chusteczka

Wiktionary

Synonimy:

 (1.3) gw-pl|Śląsk Cieszyński|łochtusza, łoktusza.

Wiktionary


chustczyna

potocznie: licha, marna chustka; chuścina, chuściątko


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) pot. kraw. licha chusta na głowę

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Chłopka miała na głowie ciemną chustczynę po matce.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. chuścinka ż., chusta ż., chusteczka ż., chustka ż., chuścina ż.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) chuścina

Wiktionary


chustecki

nazwisko


SJP.pl


chusteczka

zdrobnienie od: chusta


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) niewielki kawałek miękkiej tkaniny lub papieru używany zwykle do wycierania nosa

 (1.2) łow. u saren jasna plama z tyłu

Wiktionary

Chusteczka (oryg. ukr. Хустина) – ballada Tarasa Szewczenki napisana w drugiej połowie roku 1847.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Czy możesz podać mi chusteczkę?

Wiktionary

Wymowa:

IPA: xuˈstɛt͡ʃka, AS: χustečka

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. chuścinka ż., chuścina ż., chustczyna ż., chusta ż., chustka ż.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.2) lusterko, serwetka

Wiktionary


chusteczkowy

przymiotnik od: chusteczka


SJP.pl


chustecznik

pojemnik na chusteczki higieniczne


SJP.pl


chustka

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) okrycie głowy

 (1.2) chusteczka do nosa

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Moja babcia nosiła na głowie chustkę.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈxustka, AS: χustka

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. chuścinka ż., chuścina ż., chustczyna ż., chusta ż., chusteczka ż.

Wiktionary


chustkowy

przymiotnik od: chustka


SJP.pl


chustować

środowiskowo: nosić dziecko w chuście


SJP.pl


chustowy

chusta


SJP.pl

Patrz:

chusta

chusyt

członek odłamu judaizmu, odznaczającego się rygorystycznym przestrzeganiem tradycyjnych zwyczajów religijnych i przepisów Talmudu; chasyd


SJP.pl


chutba

w islamie: kazanie wygłaszane przez chatiba w meczecie w czasie piątkowej modlitwy; chutbah, chutbe


SJP.pl

Chutba – w islamie kazanie wygłaszane przez chatiba w meczecie podczas wspólnej piątkowej modlitwy. Zawiera przede wszystkim treści religijne, ale także odnosi się do wydarzeń bieżących.

Wikipedia


chutbah

[czytaj: chutba] w islamie: kazanie wygłaszane przez chatiba w meczecie w czasie piątkowej modlitwy; chutba, chutbe


SJP.pl


chutbe

w islamie: kazanie wygłaszane przez chatiba w meczecie w czasie piątkowej modlitwy; chutbah, chutba


SJP.pl


chute

wykrzyknik

 (1.1) gw-pl|Śląsk Cieszyński. prędko

Wiktionary

Chute – wieś w Anglii, w hrabstwie Wiltshire. Leży 28 km na północny wschód od miasta Salisbury i 104 km na zachód od Londynu.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Pódź chute! → Chodź prędko!

Wiktionary


chutkowice

Chutkowice – wieś w Polsce położona w województwie podlaskim, w powiecie siemiatyckim, w gminie Drohiczyn. Leży na prawym brzegu Bugu.

W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa białostockiego.

Wierni Kościoła rzymskokatolickiego należą do parafii Trójcy Przenajświętszej w Drohiczynie.

Wikipedia


chutliwiec

rodzaj ssaka z podrodziny niełazów


SJP.pl

Chutliwiec (Antechinus) – rodzaj ssaków z podrodziny myszoworów (Phascogalinae) w obrębie rodziny niełazowatych (Dasyuridae).

Wikipedia


chutliwość

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) przest. cecha tego, co chutliwe; cecha tych, którzy są chutliwi

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. chuć ż., chętny mos., chęć ż.

 przym. chutliwy, chutnie, chętny

 przysł. chutnie, chętnie

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) pożądliwość, rozwiązłość

Wiktionary


chutliwy

dawniej: łatwo się podniecający seksualnie


SJP.pl

przymiotnik jakościowy

 (1.1) pobudliwy seksualnie

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Następnie zaprowadził nowo przybyłego do malowniczej gospody: piwo, śpiewy, chutliwe panienki, cygańska kapela.

 (1.1) Zaraza na tę parszywą dziurę, fałszywego Udolfa i chutliwego klechę.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: xuˈtlʲivɨ, AS: χutlʹivy

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. chuć ż., chętny mos., chęć ż., niechęć ż., chutliwość ż., chętka ż.

 przym. chętny, niechętny

 przysł. chętnie, niechętnie, chutliwie

Wiktionary


chutnej

[czytaj: czatnej] pikantny lub łagodny sos stosowany jako dodatek do potraw, popularny głównie w Indiach; chutney, czatnej, ćatni


SJP.pl


chutney

[czytaj: czatni albo czatnej] sos z owoców i warzyw stosowany jako dodatek do potraw, popularny głównie w Indiach; czatnej, chutnej, ćatni


SJP.pl

Chutney, czatni, hindi चटनी ćatni – gęsty sos używany w kuchni indyjskiej. Sporządzany z owoców i warzyw, z rodzynkami, czosnkiem, cebulą, musztardą, octem itp. Używany do potraw mięsnych i wegetariańskich. W smaku może się wahać od bardzo pikantnego do łagodnego, także słodkiego. W Europie Zachodniej dostępny w formie gotowej, sprzedawany w słoiczkach. W Indiach sporządzany na bieżąco, często z sezonowych składników. W południowych Indiach podawany wraz z sambarem jako dodatek do dosy.

Wikipedia


chutnie

przysłówek

 (1.1) stpol. szybko, prędko

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈxutʲɲɛ, AS: χutʹńe

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. chutliwość ż.

Wiktionary


chutny

dawniej: namiętny, ochoczy


SJP.pl


chutor

osiedle lub stanica kozacka; futor


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) hist. odosobniona zagroda wiejska na słabo zaludnionych obszarach Rosji lub Ukrainy

 (1.2) hist. przysiółek stanicy kozackiej na ukraińskich stepach

Wiktionary

Wikipedia

Powiązane:

 rzecz. chutornik mos.

 przym. chutorowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) gwara. futor

Wiktionary


chutornik

właściciel chutoru


SJP.pl


chutorowy

chutor; futorowy


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z chutorem, dotyczący chutoru

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. chutor mrz., chutornik mos.

Wiktionary


chutuchtu

tytuł wyższych dostojników w dawnej Mongolii; chutuktu


SJP.pl


chutuktu

tytuł nadawany wyższym dostojnikom w dawnej Mongolii; chutuchtu


SJP.pl

Tulku (tyb.: སྥྲུལ་སྐུ་, Wylie: sprul sku, ZWPY: zhügu) – w buddyzmie tybetańskim – istota, która manifestuje się w postaci ludzkiej przez wiele kolejnych inkarnacji, w przeciwieństwie do innych istot odradzająca się w świadomy sposób, aczkolwiek nie zawsze pamiętająca swoje poprzednie żywoty.

Wikipedia


chuzestański

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z Chuzestanem, dotyczący Chuzestanu

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Chuzestan mrz.

Wiktionary


chwacić

powodować ochwat u konia (gośćcowe zapalenie miękkich części kopyta końskiego), przeważnie przez niewłaściwe żywienie lub nadmierne przemęczenie


SJP.pl


chwacki

dzielny, śmiały


SJP.pl

przymiotnik jakościowy

 (1.1) świadczący o sile i dzielności

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈxfat͡sʲci, AS: χfacʹḱi

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. chwackość ż., chwat mos.

 przysł. chwacko

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) dziarski, dzielny, zaradny, gracki, zuchowaty

Wiktionary


chwacko

przysłówek

 (1.1) w sposób chwacki

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Lecz zanućcie mi ją chwacko, / Jak to niegdyś, gdy my społem / Roztrącali chmury czołem.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. chwat mos., chwackość ż.

 przym. chwacki

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) dziarsko, zawadiacko

Wiktionary


chwackość

chwacki


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) cecha tego, co jest chwackie

Wiktionary

Patrz:

chwacki

Powiązane:

 rzecz. chwat mos.

 przym. chwacki

 przysł. chwacko

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) zawadiackość

Wiktionary


chwalba

przestarzale:
1. pochwała, uznanie
2. chełpliwość


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) daw. uwielbienie, chwalenie

 (1.2) daw. chełpliwość, przechwalanie

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Bracia śpieszyli, oddając Panu należne chwalby, a cała noc rozbrzmiewała okrzykami wesela.

Wiktionary

Powiązane:

 przysł. chwalebnie

 rzecz. chwała ż.

 przym. chwalny, chwalebny

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) pochwała

Wiktionary


chwalborzyce

Chwalborzyce – wieś sołecka w Polsce położona w województwie łódzkim, w powiecie łęczyckim, w gminie Świnice Warckie.

W skład sołectwa wchodzą części wsi: Góry Chwalborskie, Odrada, Pieńki.

Wikipedia


chwalczyni

chwalca; piewczyni, pochlebczyni, gloryfikatorka


SJP.pl


chwalebnie

przysłówek

 (1.1) w sposób chwalebny

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. chwalba ż., chwalebność ż.

 przym. chwalebny

Wiktionary


chwalebniej

stopień wyższy od przysłówka: chwalebnie


SJP.pl


chwalebniejszy

stopień wyższy od przymiotnika: chwalebny


SJP.pl


chwalebność

chwalebny


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) książk. cecha tego, co jest chwalebne

Wiktionary

Patrz:

chwalebny

Powiązane:

 przym. chwalebny, chwalny

 przysł. chwalebnie

Wiktionary


chwalebny

1. godny pochwały;
2. przynoszący chwałę; zaszczytny


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) godny pochwały

Wiktionary

Wymowa:

IPA: xfaˈlɛbnɨ, AS: χfalebny

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. chwalba ż., chwalebność ż., chwalenie n., pochwalenie n., pochwalenie n., zachwalanie n., zachwalenie n.

 czas. chwalić ndk., pochwalić dk., pochwalać ndk., zachwalać ndk., zachwalić dk.

 przym. chwalny, pochwalny

 przysł. chwalebnie, pochwalnie, chwalnie

Wiktionary


chwalęcice

W Polsce
  • Chwalęcice – wieś w woj. lubuskim, w pow. gorzowskim, w gminie Kłodawa
  • Chwalęcice – wieś w woj. łódzkim, w pow. sieradzkim, w gminie Goszczanów
  • Chwalęcice – dzielnica Gorzowa Wielkopolskiego

Wikipedia


chwalęcin

W Polsce
  • Chwalęcin – wieś w woj. dolnośląskim, w pow. dzierżoniowskim, w gminie Niemcza
  • Chwalęcin – wieś w woj. warmińsko-mazurskim, w pow. lidzbarskim, w gminie Orneta
  • Chwalęcin – wieś w woj. wielkopolskim, w pow. średzkim, w gminie Nowe Miasto nad Wartą
  • Chwalęcin – gromada w powiecie braniewskim
  • Chwalęcin – gromada w powiecie jarocińskim

Wikipedia


chwalenie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|chwalić.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: xfaˈlɛ̃ɲɛ, AS: χfalńe

Wiktionary

Powiązane:

 czas. chwalić

 rzecz. chwała ż., chwalstwo n.

 przym. chwalebny

Wiktionary


chwalibóg

imię męskie


SJP.pl

Osoby o tym nazwisku:

  • Andrzej Józef Chwalibóg − polski działacz opozycyjny
  • Jan Chwalibóg − polski oficer
  • Józef Chwalibóg − polski poeta, filozof i podróżnik
  • Karol Chwalibóg − polski urzędnik
  • Krzysztof Chwalibóg − polski architekt
  • Maria Chwalibóg − polska aktorka
  • Marian Chwalibóg − polski specjalista w dziedzinie maszyn i mechanizmów włókienniczych
  • Ryszard Chwalibóg − polski inżynier mechanik
  • Wincenty Chwalibóg − polski oficer
  • Zbigniew Chwalibóg − polski architekt

Wikipedia


chwalibogowice

Chwalibogowice – wieś sołecka w Polsce, położona w województwie świętokrzyskim, w powiecie kazimierskim, w gminie Opatowiec.

W latach 1954–1959 wieś należała i była siedzibą władz gromady Chwalibogowice, po jej zniesieniu w gromadzie Opatowiec. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa kieleckiego.

Na terenie miejscowości odkryto znaleziska z okresu neolitu. Odnaleziono tu także ślady wczesnośredniowiecznej osady.

Wikipedia


chwalibogowo

W Polsce
  • Chwalibogowo – wieś w woj. kujawsko-pomorskim, w pow. włocławskim, w gminie Lubień Kujawski
  • Chwalibogowo – wieś w woj. wielkopolskim, w pow. słupeckim, w gminie Strzałkowo
  • Chwalibogowo – wieś w woj. wielkopolskim, w pow. wrzesińskim, w gminie Września
  • Chwalibogowo – gromada
  • Chwalibogowo – przystanek kolejowy we wsi Chwalibogowo, w powiecie wrzesińskim

Wikipedia


chwalibogowy

przymiotnik dzierżawczy - należący do Chwaliboga lub z nim związany


SJP.pl


chwalibożyce

Chwalibożyce (niem. Frauenhain) – wieś w Polsce położona w województwie dolnośląskim, w powiecie oławskim, w gminie Oława.

Wikipedia


chwalić

czasownik przechodni niedokonany

 (1.1) mówić lub pisać o czymś lub o kimś dobrze

 (1.2) przest. czcić, wielbić

czasownik zwrotny niedokonany chwalić sobie

 (2.1) być z czegoś zadowolonym

czasownik zwrotny niedokonany chwalić się

 (3.1) podkreślać swoje osiągnięcia, zasługi, lub mówić z dumą o posiadanych przedmiotach

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Nie chwal jej zbyt często, bo popadnie w samozachwyt.

 (1.2) Grajmy Panu na harfie, grajmy Panu na cytrze, chwalmy śpiewem i tańcem cuda te fantastyczne.

 (2.1) Babcia chwali sobie nowy aparat słuchowy.

 (3.1) Michał chwali się swoim nowym komputerem.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈxfalʲit͡ɕ, AS: χfalʹić

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. chwalstwo n., chwalenie n., chwała ż., pochwała ż.

 czas. pochwalić, zachwalać, przechwalać, wychwalać

 przym. chwalebny, chwalny

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) doceniać

 (1.2) czcić, gloryfikować, sławić, wielbić, uwielbiać, oddawać cześć

 (2.1) zachwalać

 (3.1) afiszować się, chełpić się, chlubić się, chodzić jak paw, popisywać się, przechwalać się, wychwalać się, zadzierać nosa; pot. kręcić kuprem

Wiktionary


chwalidup

potocznie: kobieta nadmiernie przechwalająca się; także o mężczyźnie (z silniejszym zabarwieniem ekspresywnym)


SJP.pl


chwalidupa

potocznie: mężczyzna nadmiernie przechwalający się


SJP.pl


chwalimir

imię męskie


SJP.pl

Chwalimir, Chalimir, Falimir, Kwalimir – staropolskie imię męskie, złożone z członu Chwali- („chwalić, sławić, dziękować”) i -mir („pokój, spokój, dobro”). Prawdopodobnie oznaczało „tego, który sławi pokój”.

Wikipedia


chwalimirowy

przymiotnik dzierżawczy - należący do Chwalimira lub z nim związany


SJP.pl


chwaliński

nazwisko


SJP.pl

Osoby o tym nazwisku:

  • Bronisław Chwaliński – polski wojskowy, działacz niepodległościowy
  • Piotr Chwaliński – polski rolnik i samorządowiec, poseł na Sejm

Wikipedia


chwalipięta

(r. męski) osoba, która się chwali


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy lub żeński

 (1.1) pot. ktoś, kto stale się czymś chwali

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Nie lubię się bawić z Anią, to taka okropna chwalipięta.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌxfalʲiˈpʲjɛ̃nta, AS: χfalʹipʹi ̯nta

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. chwalipięctwo n.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) pot. samochwał, samochwała; książk. bufon, reklamiarz; przest. samochwalca, fanfaron; wulg. chwalidup

Wiktionary


chwalisz

nazwisko


SJP.pl


chwaliszewo

  • Chwaliszewo – część Poznania
  • Chwaliszewo – wieś w woj. kujawsko-pomorskim, w pow. nakielskim, w gm. Kcynia
  • Chwaliszewo – gromada w powiecie szubińskim

Wikipedia


chwaliszowice

Chwaliszowice (do 1945 niem. Quolsdorf) – wieś w Polsce położona w województwie lubuskim, w powiecie żarskim, w gminie Trzebiel.

W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa zielonogórskiego.

Wikipedia


chwalisław

imię męskie


SJP.pl

  • Chwalisław – imię
  • Chwalisław – wieś w woj. dolnośląskim

Wikipedia


chwalisława

imię żeńskie


SJP.pl

Chwalisława, Falisława – staropolskie imię żeńskie, złożone z członu Chwali- („chwalić, sławić, dziękować”) i -sława („sława”). Prawdopodobnie oznaczało „tę, która chwali sławę”. W źródłach polskich poświadczone od XIII wieku. Forma Falisława powstała w wyniku uproszczenia się grupy chw w f, które zaszło na Śląsku, w Małopolsce i na Mazowszu w polszczyźnie epoki przedpiśmiennej.

Wikipedia


chwalisławiny

przymiotnik dzierżawczy - należący do Chwalisławy lub z nią związany


SJP.pl


chwalisławowy

przymiotnik dzierżawczy - należący do Chwalisława (Chwalisławy) lub z nim (z nią) związany


SJP.pl


chwalnie

przysłówek sposobu

 (1.1) stpol. chwalebnie

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈxfalʲɲɛ, AS: χfalʹńe

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. chwała

 przym. chwalebny

Wiktionary


chwalny

1. dawniej: chwalący, pochwalny;
2. dawniej: godny chwały


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) stpol. sławny

 (1.2) stpol. chwalebny

 (1.3) daw. i gwara. chełpliwy, zarozumiały

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈxfalnɨ, AS: χfalny

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. chwała ż., chwalba ż., chwalebność ż., pochwała ż.

 czas. chwalić, pochwalić

 przym. chwalebny

Wiktionary


chwalstwo

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) chwalenie, czczenie

Wiktionary

Powiązane:

 czas. chwalić ndk.

 rzecz. chwalca mos., chwalczyni ż., chwalenie n., chwała ż.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) chwalenie

Wiktionary


chwarstnica

Chwarstnica (niem. Klein Schönfeld) – wieś w Polsce położona w województwie zachodniopomorskim, w powiecie gryfińskim, w gminie Gryfino. Jest to wieś o typie owalnicy. Kilometr od wsi znajduje się Jezioro Chwarstnickie o powierzchni 9 ha. Jest tu zabytkowy kościół pw. Świętej Trójcy z fragmentem murów otaczających przykościelny cmentarz. We wsi działa również Zespół Szkół, w którego skład wchodzą: Szkoła Podstawowa im. Jana Pawła II.

Wikipedia


chwarstno

Chwarstno (niem. Horst) – wieś w Polsce położona w województwie zachodniopomorskim, w powiecie łobeskim, w gminie Węgorzyno.

Według danych z 1 stycznia 2011 roku wieś liczyła 116 mieszkańców.

W latach 1975–98 miejscowość administracyjnie należała do województwa szczecińskiego.

Wikipedia


chwarszyjski

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) jęz. język chwarszyjski;

Wiktionary


chwarzenko

Chwarzenko (kaszb. Chwôrzënko, niem. Klein Gwarszno, 1867-1918 Elsenthal) – wieś pogranicza kaszubsko-kociewskiego w Polsce położona w województwie pomorskim, w powiecie kościerskim, w gminie Stara Kiszewa przy drodze wojewódzkiej nr .

W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa gdańskiego.

Inne miejscowości o nazwie Chwarzno: Chwarzno

Wikipedia


chwarzno

dzielnica Gdyni


SJP.pl

Miejscowości i ich części w Polsce

Wg TERYT jest ich 2, w tym 1 podstawowa
  • Chwarzno – część miasta Gdynia
  • Chwarzno – wieś w woj. pomorskim, w pow. kościerskim, w gminie Stara Kiszewa

Wikipedia


chwaścik

zdrobnienie od: chwast


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) zdrobn. od chwast

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) To nie chwast, lecz tylko mały chwaścik.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. chwast m.

Wiktionary


chwaścisko

zgrubienie od: chwast


SJP.pl


chwast

wiązka nici, wełny, kordonków zdobiąca brzegi tkanin


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) roln. ogrod. roślina dziko rosnąca, niekorzystnie wpływająca na rozwój roślin uprawnych przez pobieranie z gleby wilgoci i składników pokarmowych;

 (1.2) pot. wszelkie rośliny nieużytkowe, uważane za zbędne

 (1.3) daw. pęczek nici, piór lub włosia użyty jako ozdoba

Wiktionary

Chwast lub roślina segetalna – roślina niepożądana w uprawach (z punktu widzenia gospodarki rolnej, leśnej lub rybackiej). Chwasty rosną zazwyczaj dziko na siedliskach segetalnych (polu uprawnym, łące, pastwisku itp). Wiele uznawanych dawniej za chwasty to dziś rośliny ginące, niektóre (np. niektóre chwasty lnu) są już w Polsce wymarłe. Nauką zajmującą się chwastami i ich zwalczaniem jest herbologia.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Niepielęgnowany ogród zarósł chwastami.

 (1.3) Arkadyusz Pawłowicz miał na sobie szerokie szarawary jedwabne, czarną kurtkę aksamitną, piękny fez z chwastem i żółte chińskie pantofle bez napiętków. sic.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: xfast, AS: χfast

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. chwastownik m., chwastówka ż., chwastnica ż.

:: zdrobn. chwaścik mrz.

 przym. chwastowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) zielsko, ziele, badyl

 (1.3) frędzel, kita, fontaź, pompon, chwost, kutas

Wiktionary


chwastek

nazwisko


SJP.pl


chwastnica

1. pospolity chwast polny z rodziny traw;
2. roślina zbożowa uprawiana w Azji; pajza


SJP.pl

Chwastnica (Echinochloa P.Beauv.) – rodzaj roślin należący do rodziny wiechlinowatych. Do rodzaju należą 33 gatunki. Występują one głównie w strefie międzyzwrotnikowej, w większości na siedliskach wilgotnych lub w wodach. Kilka gatunków jest szeroko rozpowszechnionymi chwastami, dwa są rzadko uprawiane jako rośliny zbożowe.

Wikipedia


chwastobójczy

stosowany do zabijania chwastów


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) roln. chem. przeznaczony do zwalczania chwastów

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Czy ta zawiesina to preparat chwastobójczy, o który cię poprosiłem?

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌxfastɔˈbujt͡ʃɨ, AS: χfastobui ̯čy

Wiktionary

Powiązane:

 przysł. chwastobójczo

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) herbicydowy

Wiktionary


chwastówka

Chwastówka (zwyczajna) (Cisticola juncidis) – gatunek małego, krótkoskrzydłego ptaka z rodziny chwastówkowatych (Cisticolidae), wcześniej zaliczany do pokrzewkowatych.

Wikipedia


chwastówkowate

o cechach chwastówkowatych (rodzina ptaków)


SJP.pl

Chwastówkowate (Cisticolidae) – rodzina ptaków z rzędu wróblowych (Passeriformes), do której w zależności od ujęcia systematycznego zalicza się około 150–160 gatunków, występujących głównie w cieplejszych, południowych regionach Starego Świata oraz w Australazji. Dawniej były włączane do rodziny pokrzewkowatych (Sylviidae).

Wikipedia


chwastówkowaty

o cechach chwastówkowatych (rodzina ptaków)


SJP.pl


chwastownik

specjalna brona do usuwania chwastów


SJP.pl


chwastowy

związany z chwastem


SJP.pl


chwaszczewo

Chwaszczewo – wieś w Polsce położona w województwie podlaskim, w powiecie sokólskim, w gminie Sidra.

Wieś królewska ekonomii grodzieńskiej położona była w końcu XVIII wieku w powiecie grodzieńskim województwa trockiego. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa białostockiego.

Wierni kościoła rzymskokatolickiego należą do parafii Matki Bożej Częstochowskiej i św. Kazimierza w Majewie.

Wikipedia


chwaszczyno

Wikipedia


chwat

1. człowiek odważny, dzielny, śmiały; śmiałek, zuch, odważniak;
2. w łowiectwie: półkole w żelazie nastawionym na zwierzynę, które zatrzaskuje się przez poruszenie się zwierza;
3. w zoologii: ryba karpiowata, brzuchopłetwa


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) daw. krzepki mężczyzna, morus

rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy

 (2.1) icht. boleń pospolity

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (3.1) łow. rodzaj półokrągłego wnyka

Wiktionary

Osoby o nazwisku Chwat
  • Aleksander Chwat – pierwotna tożsamość, z którą urodził się Aleksander Wat (1900–1967), pisarz i poeta
  • Leszek Chwat (1957–), polityk, urzędnik samorządowy, poseł na Sejm II kadencji
  • Ludwik Chwat (1831–1914), lekarz chirurg
Inne
  • Chwat (działo pancerne) – niemieckie działo pancerne Jagdpanzer 38(t) zdobyte podczas powstania warszawskiego
  • Pająk chwat wszystkich brat – węgierski serial animowany

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Gdy ci uda się taka sztuka, toś jest chwat!

 (2.1) Brały tak sobie, złapaliśmy dwa średnie chwaty.

 (3.1) Złapali go leśnicy, jak wjeżdżał z chwatami w torbie do lasu.

Wiktionary

Powiązane:

 przym. chwacki, chwatki

 przysł. chwatko, chwacko

 rzecz. chwackość ż.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) bohater, chojrak, gieroj, junak, kozak, mołojec, śmiałek, zuch; gw-pl|Śląsk Cieszyński, Zaolzie|pierón, pieróńszczok.

 (2.1) boleń pospolity, boleń, rap, rapa

Wiktionary


chwatać

czasownik

 (1.1) stpol. chwytać

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈxfatat͡ɕ, AS: χfatać

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. chwatanie n.

Wiktionary


chwatanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|chwatać.

Wiktionary

Powiązane:

 czas. chwatać ndk.

Wiktionary


chwatki

chwatny; dawniej:
1. taki, który ma cechy chwata, jest odważny, sprawny i dzielny; śmiały;
2. taki, który łatwo i szybko chwyta; chwytny, chwytki, chwytliwy


SJP.pl


chwatko

chwatki


SJP.pl

Patrz:

chwatki

chwatniejszy

stopień wyższy od przymiotnika: chwatny


SJP.pl


chwatny

chwatki; dawniej:
1. taki, który ma cechy chwata, jest odważny, sprawny i dzielny; śmiały;
2. taki, który łatwo i szybko chwyta; chwytny, chwytki, chwytliwy


SJP.pl


chwatosz

chwatosz pluskwiakowiec - błonkówka z rodziny grzebaczowatych


SJP.pl


chwała

uznanie, cześć, chluba; zaszczyt


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) uznanie, szacunek, cześć

 (1.2) chluba

 (1.3) majestat

Wiktionary

  • Chwała – amerykański film wojenny z 1989
  • Chwała! Chwała! – amerykańska komedia z 1989

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Bogu na chwałę, bliźniemu na ratunek.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈxfawa, AS: χfau̯a

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. chwalstwo n., chwalenie, przest. chwalba

 czas. chwalić

 przysł. chwalnie

 przym. chwalny

Wiktionary

Synonimy:

 (1.3) gloria

Wiktionary


chwałek

nazwisko


SJP.pl

Osoby o tym nazwisku:

  • Jan Chwałek – rzymskokatolicki duchowny, muzykolog i organmistrz
  • Sebastian Chwałek – polski polityk i prawnik
  • Wilhelm Chwałek – polski inżynier, geodeta

Wikipedia


chwałków

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna

 (1.1) wieś w Polsce położona w województwie dolnośląskim, w powiecie świdnickim, w gminie Marcinowice;

Wiktionary

Chwałków – wieś w Polsce położona w województwie dolnośląskim, w powiecie świdnickim, w gminie Marcinowice.

Wikipedia


chwałkowice

3 miejscowości w Polsce:

  • Chwałkowice – wieś w woj. dolnośląskim, w pow. wołowskim, w gminie Wińsko
  • Chwałkowice – wieś w woj. wielkopolskim, w pow. słupeckim, w gminie Strzałkowo
  • Chwałkowice-Huby – osada w Polsce położona w województwie wielkopolskim, w powiecie słupeckim, w gminie Strzałkowo

Wikipedia


chwałkówko

Chwałkówko – osada w Polsce położona w województwie wielkopolskim, w powiecie gnieźnieńskim, w gminie Łubowo przy drodze wojewódzkiej nr 434.

W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa poznańskiego.

Wikipedia


chwałkowo

W Polsce
  • Chwałkowo – wieś w woj. wielkopolskim, w pow. gostyńskim, w gminie Krobia
  • Chwałkowo – wieś w woj. wielkopolskim, w pow. średzkim, w gminie Środa Wielkopolska
  • Chwałkowo – gromada
Zobacz też
  • Chwałkowo Kościelne, Chwałków

Wikipedia


chwałowice

1. nazwa kilku wsi w Polsce;
2. dzielnica Rybnika


SJP.pl

Miejscowości i ich części w Polsce

Wg TERYT jest ich 6, w tym 5 podstawowych
  • Chwałowice – część miasta Rybnik
  • Chwałowice – wieś w woj. dolnośląskim, w pow. oławskim, w gminie Jelcz-Laskowice
  • Chwałowice – wieś w woj. lubuskim, w pow. gorzowskim, w gminie Bogdaniec
  • Chwałowice – wieś w woj. mazowieckim, w pow. radomskim, w gminie Iłża
  • Chwałowice – wieś w woj. podkarpackim, w pow. stalowowolskim, w gminie Radomyśl nad Sanem
  • Chwałowice – wieś w woj. świętokrzyskim, w pow. pińczowskim, w gminie Pińczów

Wikipedia


chwałowicki

przymiotnik od: Chwałowice


SJP.pl


chwałszyce

Chwałszyce – wieś w Polsce położona w województwie wielkopolskim, w powiecie wrzesińskim, w gminie Nekla.

W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa poznańskiego.

W pobliżu miejscowości znajduje się Miejsce Obsługi Podróżnych (MOP Chwałszyce) dla jadących Autostradą A2 w kierunku Poznania.

Wikipedia


chwdp

slangowe, wulgarne: skrót określenia Chuj W Dupę Policji


SJP.pl

skrótowiec

 (1.1) = wulg. chuj w dupę policji;

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Jarek i jego kumple napisali na murze ChWDP.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌxa‿vu‿dɛ‿ˈpɛ, AS: χa‿vu‿de‿pe

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) JP

Wiktionary


chwedczuk

nazwisko


SJP.pl


chwedoruk

nazwisko


SJP.pl


chwiać

1. pochylać w różne strony; huśtać, kołysać, chybotać;
2. chwiać się:
a) być chwianym, poruszanym w różne strony; kołysać się;
b) pochylać się, uginać się, kołysać się;
c) książkowo: słabnąć, upadać, zanikać;
d) przestarzałe: być niezdecydowanym, wahać się


SJP.pl

czasownik przechodni niedokonany (dk. zachwiać)

 (1.1) poruszać na boki czymś przytwierdzonym z jednej strony

czasownik zwrotny niedokonany chwiać się (dk. zachwiać się)

 (2.1) poruszać się na różne strony, trzymając się podstawy

 (2.2) tracić uprzednią moc, wielkość

 (2.3) być niezdecydowanym

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. chwianie n.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) chybotać, kiwać, kołysać, odchylać

 (2.1) chybotać się, gibać się, kiwać się, kołysać się, odchylać się, tańczyć, zataczać się

 (2.2) słabnąć, upadać, zanikać

 (2.3) wahać się

Wiktionary


chwianie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|chwiać.

Wiktionary

Powiązane:

 czas. chwiać

 przym. chwiejny

Wiktionary


chwiałkowski

nazwisko


SJP.pl


chwiej

człowiek niezdecydowany, wahający się


SJP.pl

Chwiej – forma reklamy pneumatycznej w postaci humanoidalnej konstrukcji, która w wyniku przepływu powietrza wykonuje ruchy przypominające taniec.

W branży reklamowej spotyka się także określenia takie jak: windyman lub skydancer. W Stanach Zjednoczonych, gdzie cieszą się dużą popularnością, są kojarzone głównie z komisami samochodowymi.

Po raz pierwszy taka konstrukcja została użyta podczas Igrzysk Olimpijskich w Atlancie w 1996 roku.

Wikipedia


chwiejba

chwianie się, kołysanie się


SJP.pl


chwiejczak

nazwisko


SJP.pl


chwiejnie

przysłówek

 (1.1) w sposób chwiejny

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. chwiejność ż.

 przym. chwiejny

Wiktionary


chwiejniej

stopień wyższy od przysłówka: chwiejnie


SJP.pl


chwiejniejszy

stopień wyższy od przymiotnika: chwiejny; bardziej chwiejny


SJP.pl


chwiejność

chwiejny


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) cecha tego, co jest chwiejne; cecha tego, kto być chwiejny

Wiktionary

Patrz:

chwiejny

Powiązane:

 przym. chwiejny

 przysł. chwiejnie

Wiktionary


chwiejny

1. przechylający się w różne strony, chybotliwy;
2. niezdecydowany, często zmieniający zdanie


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) chylący się w różne strony

 (1.2) często zmieniający zdanie, niestały

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Tego wieczora dwóch amerykańskich żołnierzy chwiejnym krokiem wyszło z baru, skatowało do nieprzytomności orzyszanina i zabrało mu forda focusa.

Wiktionary

Powiązane:

 przysł. chwiejnie

 rzecz. chwiejność ż., chwianie n.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) chybotliwy, niestabilny

 (1.2) niezdecydowany, niepewny, labilny, zmienny, niestały, kapryśny, niestabilny

Wiktionary


chwierutać

gwarowo: niesprawnie i z hałasem coś długo robić


SJP.pl


chwierutanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|chwierutać.

Wiktionary

Powiązane:

 czas. chwierutać

Wiktionary


chwierutny

gwarowo: chwiejny; chwiejący się


SJP.pl


chwila

krótki odcinek czasu


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) bardzo krótki czas

 (1.2) punkt w czasie

Wiktionary

Chwila – polskojęzyczna gazeta o charakterze narodowo-syjonistycznym wydawana przez środowiska żydowskie we Lwowie.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Jerzy patrzył (przez) chwilę na wystawę sklepową.

 (1.1) W jednej chwili Jasmine traci wszystko

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈxfʲila, AS: χfʹila

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. chwilunia ż., chwilówka ż.; zdrobn. chwilka ż., chwileczka ż.

 przym. chwilowy

 przysł. chwilowo, chwilami

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1-2) moment

 (1.1) mgnienie oka

Wiktionary


chwilami

od czasu do czasu; niestale


SJP.pl

przysłówek sposobu

 (1.1) co jakiś czas, czasami, od czasu do czasu

forma rzeczownika|rodzaj=żeński.

 (2.1) N. lm. od chwila

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Chwilami miewam zawroty głowy.

 (1.1) Chwilami dziewczyna stała i nie śpiewała.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: xfʲiˈlãmʲi, AS: χfʹilãmʹi

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. chwila ż., chwilka ż., chwileczka ż., chwilunia ż., chwilowość ż., chwilówka ż.

 przym. chwilowy

 przysł. chwilowo

Wiktionary


chwilę

krótki odcinek czasu


SJP.pl


chwileczka

zdrobnienie od: chwilka


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) pot. zdrobn. od: chwila

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Czy łaskawa pani zechciałaby chwileczkę zaczekać?

Wiktionary

Wymowa:

IPA: xfʲiˈlɛt͡ʃka, AS: χfʹilečka

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. chwila ż., chwilka ż., chwilunia ż.

 przysł. chwilami

Wiktionary


chwileczkę

zdrobnienie od: chwilka


SJP.pl


chwileńka

zdrobnienie od: chwila


SJP.pl


chwilka

zdrobnienie od: chwila


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) zdrobn. od chwila

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Odpowiedzenie na ten list zajęłoby ci chwilkę, a teraz, jak już klient się obraził, to tak łatwo się nie da tego naprawić.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈxfʲilka, AS: χfʹilka

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. chwila ż., chwileczka ż., chwilunia ż., chwilowość ż., chwilówka ż.

 przym. chwilowy

 przysł. chwilowo, chwilami

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) momencik

Wiktionary


chwilkę

zdrobnienie od: chwila


SJP.pl


chwilówka

potocznie:
1. krótkoterminowa pożyczka gotówkowa o wysokich kosztach spłaty;
2. wcześniejsza wypłata części pensji na prośbę pracownika


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) pot. krótkoterminowa pożyczka

Wiktionary

Pożyczka gotówkowa (ang. cash loan) – umowa, na podstawie której pożyczkodawca udostępnia na określony czas pożyczkobiorcy określoną sumę środków pieniężnych, zaś pożyczkobiorca zobowiązuje się w umówionym terminie zwrócić pożyczoną sumę środków pieniężnych, oraz (zazwyczaj) wynagrodzenie (opłatę, odsetki) dla pożyczkodawcy z tytułu ich udostępnienia.

Wikipedia

Powiązane:

 rzecz. chwilka ż., chwila ż.

 przysł. chwilami

 przym. chwilowy

Wiktionary


chwilówkowy

chwilówka


SJP.pl

Patrz:

chwilówka

chwilowo

przysłówek sposobu

 (1.1) przez chwilę; bardzo krótko

 (1.2) tymczasowo

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) To jest zbiornik wodny, chociaż chwilowo jest pusty.

 (1.2) Radca chwilowo przeprosił zebranych, najwidoczniej zmierzając pospiesznie do prewetu.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: xfʲiˈlɔvɔ, AS: χfʹilovo

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. chwila ż., chwilka ż.

 przym. chwilowy

 przysł. chwilami

Wiktionary

Synonimy:

 (1.2) na razie

Wiktionary


chwilowość

chwilowy


SJP.pl

Patrz:

chwilowy

chwilowy

trwający przez krótki okres czasu; temporalny


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) przejściowy, występujący w danej chwili, właściwy danej chwili

 (1.2) trwający tylko chwilę

Wiktionary

Przykłady

 (1.2) Zanim wyruszyliśmy w dalszą drogę, zrobiliśmy sobie chwilowy postój w schronisku.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: xfʲiˈlɔvɨ, AS: χfʹilovy

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. chwila ż., chwilowość ż., chwilówka ż., chwilka ż.

 przysł. chwilowo, chwilami

Wiktionary

Synonimy:

 (1.2) krótkotrwały

Wiktionary


chwilunia

zdrobnienie od: chwila; chwilka, chwileczka


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) zdrobn. od chwila

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Muszę zastanowić się chwilunię.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: xfʲiˈlũɲa, AS: χfʹilũńa

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. chwila ż., chwilka ż., chwileczka ż.

 przysł. chwilami

Wiktionary


chwin

nazwisko


SJP.pl


chwistek

nazwisko


SJP.pl


chwościk

1. pasożyt buraczany;
2. w wędkarstwie: element mocowany do błystki;
3. zdrobnienie od: chwost


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) zdrobn. od chwost

Wiktionary

Chwościk lub cerkosporoza – grupa grzybowych chorób roślin wywołana przez gatunki zaliczane do rodzaju Cercospora. W opracowaniu „Polskie nazwy chorób roślin uprawnych” preferowana jest polska nazwa chwościk. Ma to uzasadnienie także w tym, że zmiany w taksonomii tego rodzaju spowodowały, że obecnie wiele jego gatunków należy do innych rodzajów, w związku z tym używanie nazwy cerokosporoza jest już nieprawidłowe. Nazwę cerokosporoza zachowano tylko dla jednej choroby (cerkosporoza róży), wszystkie pozostałe mają nazwę chwościk.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) To nie chwost, lecz tylko mały chwościk.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. chwost m.

Wiktionary


chwost

1. ozdobny pęk nici, piór lub włosia; kutas;
2. przestarzale:
a) ogon;
b) zakończenie ogona w kształcie pędzla


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) przest. pęk piór lub nici używany jako ozdoba przy odzieży;

 (1.2) przest. także reg-pl|Górny Śląsk. gw-pl|Bukowina. ogon

Wiktionary

Chwast, chwost – ozdobne zakończenie sznura. W wersji podstawowej składa się z zacisku sznura lub węzła, oraz frędzli. W rozbudowanej wersji, wykonywanej z jedwabnej nici, węzeł, splot i oplot są oparte na drewnianym modelu, często charakteryzuje się też pierścieniami oraz wykończeniem z frędzli. Wersja współczesna to charakterystyczny przedmiot i kita ozdobna.

Wikipedia

Przykłady

 (1.2) Oto zwierz, co chwost ponosi kolczaty / Po górach, twierdze i zbroje druzgoce, / Wstrętnym oddechem zapowietrza światy.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. chwościk mrz.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) chwast

Wiktionary


chwostać

czasownik przechodni niedokonany (dk. schwostać)

 (1.1) stpol. chłostać

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈxfɔstat͡ɕ, AS: χfostać

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. chwostanie n.

Wiktionary


chwostanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|chwostać.

Wiktionary

Powiązane:

 czas. chwostać ndk.

Wiktionary


chwostka

rodzaj ptaków z rodziny chwostkowatych


SJP.pl


chwostkowate

o cechach chwostkowatych (rodzina ptaków)


SJP.pl

Chwostkowate (Maluridae) – rodzina ptaków z rzędu wróblowych (Passeriformes), obejmująca 32 gatunki. Występują w Australii, na Nowej Gwinei i sąsiednich wyspach.

Wikipedia


chwostkowaty

o cechach chwostkowatych (rodzina ptaków)


SJP.pl


chwostowy

chwost


SJP.pl

Patrz:

chwost

chwycenie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|chwycić.

Wiktionary

Powiązane:

 czas. chwycić

 rzecz. chwytnia ż., podchwytywanie n.

 przym. uchwytny

Wiktionary


chwycić

czasownik przechodni dokonany

 (1.1) dokonany od|chwytać.

czasownik zwrotny dokonany chwycić się (ndk. chwytać się)

 (2.1) dokonany od|chwytać się.

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Kobieta chwyciła go za rękę mówiąc: "Nie odchodź ode mnie!"

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈxfɨt͡ɕit͡ɕ, AS: χfyćić

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. chwytak m., chwytaczka ż., chwytnia ż., chwycenie n.

 czas. chwytać, schwytać

 przym. chwytliwy, chwytny, chwytakowy, uchwytny

Wiktionary


chwycik

zdrobnienie od: chwyt


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) zdrobn. od chwyt

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) To nie chwyt, lecz tylko mały chwycik.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. chwyt m.

Wiktionary


chwyt

1. złapanie kogoś lub czegoś;
2. sprytne posunięcie, fortel;
3. sposób chwycenia przeciwnika w walce wręcz;
4. dawniej: uchwyt


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) czynność chwycenia czegoś – ręką lub narzędziem

 (1.2) sport. pewien określony sposób uchwycenia przeciwnika w walce wręcz

 (1.3) med. pewien określony sposób uchwycenia osoby ratowanej

 (1.4) muz. pewien określony sposób przyciśnięcia strun gitary, dający w rezultacie akord

 (1.5) przen. zaplanowane, sprytne posunięcie

 (1.6) daw. uchwyt, zaczep, to za co się chwyta

Wiktionary

  • chwyt – określony sposób chwycenia
    • osoby:
      • chwyt ratowniczy – zob. chwyt Rauteka
      • chwyty Leopolda (położnictwo), chwyt Heimlicha (pierwsza pomoc)
      • przeciwnika w walce wręcz, zob. chwyt klamrowy – klincz, dźwignia, duszenie, nelson, grappling

      Wikipedia

      Wymowa:

      IPA: xfɨt, AS: χfyt

      Wiktionary

      Powiązane:

       rzecz. chwytak m., chwytanie n., chwycenie n., uchwycenie n., wychwytywanie n., wychwycenie n., nachwyt m., podchwyt m., schwytanie n., schwycenie n., podchwytliwość ż., chwytacz m., chwytadło n., chwytarka ż., chwytka ż., chwytliwość ż., chwytnik m., chwytność ż., chwytnik m., chwytnica ż., chwytacz m., Chwytowo n.

      :: zdrobn. chwycik m.

       czas. chwytać (się), chwycić (się), schwytać, schwycić, przechwytywać, przechwycić, wychwytywać, wychwycić, uchwycić

       przym. chwytny, chwytliwy, podchwytliwy, chwytakowy, chwytalny, chwytki

       przysł. chwytnie, podchwytliwie

      Wiktionary

      Synonimy:

       (1.1) ujmowanie, łapanie

      Wiktionary


chwytać

1. ujmować coś szybko; łapać; porywać;
2. zaczynać orientować się w czymś; postrzegać coś słuchem lub wzrokiem


SJP.pl

czasownik przechodni niedokonany (dk. chwycić)

 (1.1) szybko łapać coś lub kogoś i mocno trzymać

 (1.2) zaczynać rozumieć coś lub orientować się w czymś

 (1.3) postrzegać coś słuchem (słyszeć) lub wzrokiem (widzieć)

 (1.4) (o pomyśle, reklamie) odnajdować zainteresowanie, trafiać do przekonania

 (1.5) (o stanie, uczuciu, nastroju) znajdować, ogarniać

czasownik zwrotny niedokonany chwytać się (dk. chwycić się)

 (2.1) łapać się

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Kowal chwyta raszpel, by wygładzić kopyto konia do podkucia.

 (1.1) Pomysł jest prosty: młodzież chwyta za pędzle i farby i odmalowuje zniszczone przystanki według własnego projektu.

 (1.2) Dopiero po kilku minutach wyjaśnień chłopak zaczął chwytać dowcip.

 (1.4) Zdecydowanie mogę powiedzieć, że twój pomysł zmiany koloru ścian zaczął chwytać.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈxfɨtat͡ɕ, AS: χfytać

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. chwytak m., chwytność ż., chwyt m., chwytanie n., uchwyt m., nachwyt m., podchwyt m., podchwytliwość ż., przechwyt m., chwytacz m., chwytaczka ż., chwytnik m., chwytnia ż., schwytanie n., podchwytywanie n.

 czas. chwycić, uchwycić, schwytać, schwycić, przechwytywać, przechwycić, wychwytywać, wychwycić

 przym. chwytny, chwytliwy, chwytany, schwytany, podchwytliwy, uchwytny

 przysł. chwytnie, podchwytliwie

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1, 1.2,5) łapać

 (2.1) obejmować się, przytulać się

Wiktionary


chwytacz

1. przyrząd lub część urządzenia technicznego do chwytania, przytrzymywania; chwytak; chwytarka;
2. ssak z rodziny szopowatych; kinkażu, wikławiec


SJP.pl

Chwytacz to urządzenie mechaniczne służące do zatrzymania kabiny lub przeciwwagi dźwigu w przypadku przekroczeniadopuszczalnej prędkości jazdy spowodowane spadkiem swobodnym. Dźwigi najczęściej wyposaża się w układ dwóch chwytaczy.

W zależności od sposobu działania wyróżnia się:

  • chwytacze blokujące (działające na zasadzie natychmiastowego zablokowania)
    • klinowy pojedynczy
    • podwójny
    • wałkowy (rolkowy)
    • mimośrodowy

    Wikipedia


chwytaczowy

chwytacz


SJP.pl

Patrz:

chwytacz

chwytak

przyrząd lub część urządzenia technicznego do chwytania, przytrzymywania; chwytacz; chwytarka


SJP.pl

  • chwytak (budownictwo) – osprzęt roboczy dźwignicy ustrojowej, maszyny ciągnikowej, służący do przeładunku materiałów masowych (sypkich lub w kawałkach) lub do kopania urobku przy dużych głębokościach
  • chwytak – oprzyrządowanie manipulatorów, robotów, dające możliwość chwycenia i transportu przedmiotów w zautomatyzowanych czynnościach precyzyjnych
  • chwytak ręczny (magnetyczny, podciśnieniowy) – uchwyt służący do ręcznego przenoszenia blach, płyt szklanych
  • chwytak – termin stosowany w wędkarstwie

Wikipedia


chwytakowy

związany z chwytakiem


SJP.pl


chwytanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|chwytać.

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Zauważono u niej, że pomimo zaburzeń rozpoznawania kształtów, nie ma problemów z chwytaniem przedmiotów.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: xfɨˈtãɲɛ, AS: χfytãńe

Wiktionary

Powiązane:

 czas. chwytać ndk.

 przym. chwytny, uchwytny

 rzecz. chwytak m., uchwyt m., chwytnia ż., schwytanie n., podchwytywanie n.

Wiktionary


chwytarka

przyrząd lub część urządzenia technicznego do chwytania, przytrzymywania; chwytak


SJP.pl


chwytka

przyrząd lub część urządzenia technicznego do chwytania, przytrzymywania; chwytak


SJP.pl


chwytki

chwytny, chwytliwy;
1. przystosowany do chwytania, mający zdolność do chwytania; chwatny, chwatki;
2. przenośnie: łatwo pojmujący, szybko przyswajający sobie wiedzę; bystry, pojętny, mądry


SJP.pl


chwytliwość

1. zdolność łatwego chwytania, łapania, przytrzymywania; chwytność;
2. przenośnie: łatwość pojmowania, przyswajania wiedzy; pojętność, bystrość, mądrość, chwytność;
3. przenośnie: zdolność łatwego trafiania do przekonania, np. chwytliwość haseł reklamowych


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) cecha tego, co chwytliwe

Wiktionary

Powiązane:

 przym. chwytliwy

 przysł. chwytliwie

 rzecz. chwytnia ż., schwytanie n.

Wiktionary


chwytliwszy

stopień wyższy od przymiotnika: chwytliwy


SJP.pl


chwytliwy

1. przystosowany do chwytania, mający zdolność do chwytania; chwatny, chwatki, chwytny, chwytki;
2. przenośnie: łatwo pojmujący, szybko przyswajający sobie wiedzę; bystry, pojętny, mądry, chwytki, chwytny;
3. przenośnie: taki, który łatwo znajduje posłuch, szybko jest przyjmowany, akceptowany, np. chwytliwe hasło reklamowe


SJP.pl


chwytnia

w instrumentach strunowych: listwa z twardego drzewa, nad którą są umieszczone struny; podstrunnica


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) muz. miejsce na gryfie instrumentu, do którego dociska się struny

 (1.2) techn. urządzenie, które stanowi wyposażenie dźwignicy i służy do chwytania kontenerów

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈxfɨtʲɲa, AS: χfytʹńa

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. chwyt m., chwytak m., chwytaczka ż., uchwyt m., chwytanie n., chwycenie n., uchwycenie n., chwytność ż., chwytliwość ż., schwytanie n.

 czas. chwytać ndk., chwycić dk., uchwycić dk.

 przym. chwytny, chwytliwy

 przysł. chwytnie, chwytliwie

Wiktionary


chwytnica

rodzaj płazów bezogonowych


SJP.pl

Phyllomedusa – rodzaj płazów bezogonowych z podrodziny Phyllomedusinae w rodzinie rzekotkowatych (Hylidae).

Wikipedia


chwytniejszy

stopień wyższy od przymiotnika: chwytny


SJP.pl


chwytnik

1. część przedmiotu służąca do chwytania;
2. nitkowata komórka niektórych grzybów, glonów, porostów i mszaków spełniająca rolę korzeni


SJP.pl

Chwytniki, ryzoidy, rizoidy – cienkie, nitkowate wyrostki o budowie jedno- lub wielokomórkowej, wytwarzane przez mszaki, wielokomórkowe glony, niektóre grzyby, przedrośla paprotników czy niektóre gąbki.

Służą do przytwierdzania organizmów do podłoża oraz pobierania z gleby wody i związków pokarmowych. Pełnią funkcje podobne do korzeni organowców, lecz nimi nie są – nie posiadają tkanek przewodzących – drewna i łyka.

Wikipedia


chwytniki

1. część przedmiotu służąca do chwytania;
2. nitkowata komórka niektórych grzybów, glonów, porostów i mszaków spełniająca rolę korzeni


SJP.pl

Chwytniki, ryzoidy, rizoidy – cienkie, nitkowate wyrostki o budowie jedno- lub wielokomórkowej, wytwarzane przez mszaki, wielokomórkowe glony, niektóre grzyby, przedrośla paprotników czy niektóre gąbki.

Służą do przytwierdzania organizmów do podłoża oraz pobierania z gleby wody i związków pokarmowych. Pełnią funkcje podobne do korzeni organowców, lecz nimi nie są – nie posiadają tkanek przewodzących – drewna i łyka.

Wikipedia


chwytność

chwytliwość;
1. zdolność łatwego chwytania, łapania, przytrzymywania;
2. przenośnie: łatwość pojmowania, przyswajania wiedzy; pojętność, bystrość, mądrość


SJP.pl


chwytny

chwytki, chwytliwy;
1. przystosowany do chwytania, mający zdolność do chwytania; chwatny, chwatki;
2. przenośnie: łatwo pojmujący, szybko przyswajający sobie wiedzę; bystry, pojętny, mądry


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) posiadający zdolność łapania przedmiotów; dostosowany do chwytania

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) U słoni narządem chwytnym jest trąba.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈxfɨtnɨ, AS: χfytny

Wiktionary

Powiązane:

 czas. chwycić, ndk. chwytać

 rzecz. schwytanie n., chwytnia ż., chwytanie n., chwyt, uchwyt

Wiktionary


chwytowy

chwyt


SJP.pl

Patrz:

chwyt

chyba

1. partykuła wyrażająca osłabienie treści, do której się odnosi, przypuszczenie, niepewność, np.: "On chyba śpi."; przypuszczalnie, prawdopodobnie;
2. składnik spójników złożonych "chyba że", "chyba żeby", które komunikują, iż wyłącznie w wypadku zajścia zdarzenia, o którym mowa w zdaniu podrzędnym, nie nastąpi to, o czym mowa w zdaniu nadrzędnym, np.: "Przysięgi dotrzymam, chyba że wcześniej umrę."


SJP.pl

partykuła

 (1.1) …wyrażająca niepewność, przypuszczenie

 (1.2) …używana w pytaniach retorycznych

 (1.3) …używana do stawiania warunku

rzeczownik, rodzaj żeński

 (2.1) stpol. pomyłka

przyimek

 (3.1) stpol. oprócz

Wiktionary

(7923) Chyba (1983 WJ) – planetoida z grupy pasa głównego asteroid okrążająca Słońce w ciągu 4,92 lat w średniej odległości 2,89 j.a. Odkryta 28 listopada 1983 roku.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Chyba będzie padał deszcz, bo słońce skryło się za czarnymi chmurami.

 (1.2) Chyba nie traktujesz poważnie tego, co mówi ten koleś?

 (1.3) Nigdy w życiu nie kupiłbym takiego telewizora. No, chyba żeby mi coś dołożyli do tego złomu.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈxɨba, AS: χyba

Wiktionary


chybcik

tylko w zwrotach: na chybcika, chybcikiem - naprędce, szybko, w pośpiechu


SJP.pl


chybcikiem

potocznie: naprędce, szybko, w pośpiechu; na chybcika


SJP.pl


chybiać

1. omijać zamierzony cel, nie trafiać; pudłować;
2. dawniej: sprzeniewierzać się, postępować wbrew czemuś; uchybiać, pogardzać


SJP.pl

czasownik przechodni niedokonany (dk. chybić)

 (1.1) o podmiocie nie trafiać do zamierzonego celu

 (1.2) o przedmiocie omijać cel

 (1.3) nie przynosić zamierzonego skutku

 (1.4) gw-pl|Śląsk Cieszyński. brakować

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Chybiałem za każdym razem, gdy źle złożyłem się do strzału.

 (1.4) Zaczyno mi chybiać mlyka, bo Gwiazdula na dobre już przisuszyła.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈxɨbʲjät͡ɕ, AS: χybʹi ̯äć

Wiktionary

Powiązane:

 przym. chybiony

 czas. chybić dk.

 rzecz. chybianie n., niechybianie n.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) pudłować

Wiktionary


chybianie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) nietrafianie do celu

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. chybienie n.

 czas. chybiać ndk., chybić dk.

 przym. chybiony

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) pudłowanie

Wiktionary


chybianin

mieszkaniec Chybia


SJP.pl


chybianka

mieszkanka Chybia


SJP.pl


chybić

1. ominąć zamierzony cel, nie trafić; spudłować;
2. zawieść, nie udać się, nie dopisać;
3. dawniej: sprzeniewierzyć się, postąpić wbrew czemuś; uchybić, pogardzić


SJP.pl

czasownik przechodni dokonany (ndk. chybiać)

 (1.1) o podmiocie nie trafić w cel

 (1.2) o przedmiocie ominąć cel

 (1.3) nie przynieść odpowiedniego skutku

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. chybienie n., chybianie n., uchybienie n.

 czas. chybiać ndk.

 przym. chybiony

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) spudłować

Wiktionary


chybicki

nazwisko


SJP.pl


chybie

wieś w Polsce w województwie śląskim


SJP.pl

Chybie (cz. Chyby, niem. Chybi) – wieś w Polsce, położona w województwie śląskim, w powiecie cieszyńskim, siedziba i sołectwo w gminie Chybie.

Wikipedia


chybiński

nazwisko


SJP.pl


chybiony

1. ominąć zamierzony cel, nie trafić; spudłować;
2. zawieść, nie udać się, nie dopisać;
3. dawniej: sprzeniewierzyć się, postąpić wbrew czemuś; uchybić, pogardzić


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) taki, który nie trafił w cel, a miał

 (1.2) taki, który nie przyniesie pożądanego efektu i/lub jest błędny

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Na odgłos pierwszych strzałów wypadł z szałasu Filip i pobiegł wprost na ukrytego za drzewem kolonistę. Padł chybiony strzał.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. uchybienie n., uchybianie n., chybianie n., chybienie n.

 czas. dk. chybić, ndk. chybiać, dk. uchybić, ndk. uchybiać

 przym. chybny

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1-2) nietrafiony

Wiktionary


chybki

1. książkowo: szybki, zwinny;
2. rzadko: giętki, chybotliwy


SJP.pl

przymiotnik jakościowy

 (1.1) przest. pot. charakteryzujący się zwinnością i energią

 (1.2) przest. taki, który łatwo się chwieje i gnie

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Na naszą wyspę na chybkim szkunerze przypłynęła za zbiegłymi niewolnikami zaciekła pogoń.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. chybkość ż.

 przysł. chybko

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) rączy, bystry, śmigły, szparki, raźny, śpieszny, szybki, prędki, zwinny; poet. chyży

 (1.2) chybotliwy, wahliwy, chwiejny, niestabilny, gibki, giętki

Wiktionary


chybkość

szybkość, zwinność, gibkość


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) przest. cecha bycia chybkim, tj. szybkim, zwinnym, żwawym

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Jego chybkość zdumiewała wszystkich wojów, ledwo kto zdołał za nim nadążyć.

Wiktionary

Powiązane:

 przym. chybki

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) gibkość, szybkość, zręczność, zwinność, żwawość

Wiktionary


chybnąć

1. poruszyć, zachwiać czymś; zachybotać, zakołysać;
2. chybnąć się - zakołysać się, zachwiać się, zachybotać się


SJP.pl


chybnięcie

1. poruszyć, zachwiać czymś; zachybotać, zakołysać;
2. chybnąć się - zakołysać się, zachwiać się, zachybotać się


SJP.pl


chybność

dawniej: bycie niecelnym; niecelność, nietrafność, nieskuteczność


SJP.pl


chybny

dawniej: taki, który nie trafia do celu, zwłaszcza o strzale; nietrafny, niecelny, chybiony


SJP.pl


chybot

poruszanie się czegoś w różne strony; chwianie się, chybotanie się


SJP.pl


chybotać

1. pochylać w różne strony; huśtać, kołysać, chwiać;
2. przechylać się z jednej strony na drugą; chybotać się, chwiać się


SJP.pl


chybotanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|chybotać.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. chybot m., chybotliwość ż., chybotnięcie n.

 czas. chybotać ndk., chybotnąć dk.

 przym. chybotliwy

 przysł. chybotliwie

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) wahanie, kołysanie, chwianie, gibanie

Wiktionary


chybotliwie

przysłówek

 (1.1) w sposób chybotliwy

Wiktionary


chybotliwiej

stopień wyższy od przysłówka: chybotliwie


SJP.pl


chybotliwość

chybotliwy


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) cecha tego, co chybotliwe

Wiktionary

Patrz:

chybotliwy

Powiązane:

 rzecz. chybot m., chybotanie n., chybotnięcie n.

 czas. chybotać ndk., chybotnąć dk.

 przym. chybotliwy

 przysł. chybotliwie

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) chybkość, chwiejność, wywrotność, wahliwość, niestabilność

Wiktionary


chybotliwszy

stopień wyższy od przymiotnika: chybotliwy


SJP.pl


chybotliwy

łatwy do poruszenia, niestabilny


SJP.pl


chybotnąć

poruszyć, zachwiać


SJP.pl


chybów

Chybów – wieś sołecka w Polsce położona w województwie mazowieckim, w powiecie łosickim, w gminie Sarnaki.

Wierni Kościoła rzymskokatolickiego należą do parafii św. Stanisława Biskupa i Męczennika w Sarnakach.

W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa bialskopodlaskiego.

Wikipedia


chybowski

nazwisko


SJP.pl

Osoby o nazwisku Chybowski:

  • Bohdan Chybowski – polski inżynier sanitarny, specjalista ogrzewnictwa i wentylacji
  • Bronisław Chybowski - kmdr. ppor. Marynarki Wojennej, działacz konspiracyjny
  • Leszek Chybowski – polski inżynier mechanik, wynalazca, profesor
  • Sylwester Chybowski – polski inżynier chemik, wynalazca

Wikipedia


chybski

przymiotnik od: Chybie


SJP.pl


chyc

rzeczownik, rodzaj męski lub żeński

 (1.1) gw-pl|Górny Śląsk. upał, wysoka temperatura zob. hica.

Wiktionary


chych

dawniej: śmiech, chichot


SJP.pl


chylak

nazwisko


SJP.pl


chylat

w Turcji osmańskiej i w dawnej Persji: szata honorowa ofiarowywana przez władcę osobom zasłużonym


SJP.pl


chylenie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|chylić.

Wiktionary

Powiązane:

 czas. chylić

 przym. pochyły

Wiktionary


chyleniec

Chyleniec – osada w Polsce położona w województwie łódzkim, w powiecie łowickim, w gminie Nieborów. Wieś ma charakter bardzo luźnej, rozproszonej zabudowy składającej się z zaledwie 18 numerów, bez wyodrębnionego centrum. Przy jedynej we wsi drodze asfaltowej znajduje się kamienna kapliczka Św. Rodziny, zbudowana na początku lat 2000.
Chyleniec leży w granicach Bolimowskiego Parku Krajobrazowego .

Wikipedia


chylewski

nazwisko


SJP.pl


chylić

zniżać, pochylać, nachylać


SJP.pl

czasownik przechodni niedokonany

 (1.1) zniżać, zginać coś

czasownik zwrotny niedokonany chylić się

 (2.1) zbliżać się do końca czegoś

 (2.2) kierować się w jakąś stronę

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Wiatr chylił łódź na bok.

 (2.1) Pod koniec XVII wieku Polska zaczęła chylić się ku upadkowi.

 (2.2) Szala zwycięstwa chyli się na jego stronę.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. chylenie n., pochyłość ż., pochylenie n.

 czas. schylić dk., pochylić dk.

 przym. pochyły

 przysł. pochyło

Wiktionary


chylice

W Polsce
  • Chylice – wieś w woj. mazowieckim, w pow. grodziskim, w gminie Jaktorów
  • Chylice – wieś w woj. mazowieckim, w pow. piaseczyńskim, w gminie Piaseczno
  • Chylice – dzielnica Konstancina-Jeziorny
  • Cegielnia-Chylice – dzielnica Konstancina-Jeziorny
  • Chylice – gromada
  • Chylice – zlikwidowana wąskotorowa stacja kolejowa w Konstancinie-Jeziornie
Zobacz też
Chylice-Kolonia

Wikipedia


chylin

Miejscowości w Polsce

Wg TERYT jest ich 3
  • Chylin – wieś w woj. lubelskim, w pow. chełmskim, w gminie Wierzbica
  • Chylin – wieś w woj. wielkopolskim, w pow. tureckim, w gminie Władysławów
  • Chylin – wieś w woj. mazowieckim, w pow. płockim, w gminie Mała Wieś

Wikipedia


chyliński

nazwisko


SJP.pl

Chyliński – polski herb szlachecki, odmiana herbu Jastrzębiec.

Wikipedia


chylomikron

jedna z lipoprotein, kulista cząsteczka znajdująca się we krwi biorąca udział w transporcie cholesterolu i triglicerydów pochodzących z pokarmu


SJP.pl

Chylomikrony CM – największe lipoproteiny występujące w osoczu krwi. Charakteryzują się gęstością względną poniżej 0,95 g/ml oraz obecnością na ich powierzchni apolipoprotein apoA, apoB48, apoC oraz apoE.

Wikipedia


chylonia

dzielnica Gdyni


SJP.pl

Chylonia (kaszub. Chëlonô, niem. Kielau) – największa pod względem liczby mieszkańców dzielnica Gdyni – zamieszkuje ją ponad 19 tys. osób (2024). Jej zabudowa jest zróżnicowana, stanowią ją głównie bloki mieszkalne i domy jednorodzinne (na południowy zachód od magistrali kolejowej Trójmiasta) oraz tereny przemysłowe i kolejowe (na północny wschód od torów).

Wikipedia


chyloński

Chylonia (dzielnica Gdyni)


SJP.pl


chylus

płyn w jelicie cienkim powstały ze strawionego i rozpuszczonego pokarmu; limfa trawienna


SJP.pl

Mlecz – ogólne określenie dwóch płynów w układzie pokarmowym:

  • chymus – kwaśna zawartość żołądka powstała wskutek trawienia spożytego pokarmu przez sok żołądkowy;
  • chylus (limfa trawienna) – limfa o wysokiej zawartości lipidów, odpływająca z obszaru jelit.

Wikipedia


chymkowski

nazwisko


SJP.pl


chymodenina

hormon jelitowy pobudzający wydzielanie chymotrypsyny


SJP.pl


chymotrypsyna

enzym trawienny


SJP.pl

Chymotrypsyna (EC 3.4.21.1) – proteolityczny enzym trawienny, produkowany przez trzustkę (jako proenzym chymotrypsynogen) i wchodzący w skład soku trzustkowego. Jest uczynniany przez trypsynę. Wykazuje maksimum aktywności przy pH 8–9. Od trypsyny odróżnia go to, że nie powoduje krzepnięcia krwi.

Wikipedia


chymozyna

enzym w soku żołądkowym; podpuszczka; rennina


SJP.pl

Podpuszczka (inaczej: rennina, chymozyna) – enzym trawienny, który znajduje się w dużych ilościach w śluzówce żołądków młodych ssaków. Jest ona wykorzystywana w mleczarstwie do produkcji serów podpuszczkowych. Istnieją także podpuszczki roślinne, znajdujące się w niektórych sokach i tkankach roślin oraz grzybów. Od czasów antycznych powszechnie znaną substancją wywołującą proces ścinania mleka jest sok figowy. Obecnie w użyciu znajdują się także podpuszczki syntetyczne.

Wikipedia


chymus

kwaśna zawartość żołądka wytworzona w rezultacie trawienia pokarmu przez soki żołądkowe


SJP.pl

Chymus, chym (gr. chymós, sok) – papka (półpłynna masa) pokarmowa przechodząca z żołądka (przez odźwiernik) do dwunastnicy, powstała w wyniku działania soków trawiennych. Innymi słowy, jest to częściowo strawiona żywność.

Ma odczyn kwasowy (pH równe 2), gdyż zawiera kwas solny.

Wikipedia


chynchy

rzeczownik, rodzaj niemęskoosobowy, liczba mnoga

 (1.1) kujawy. zarośla, krzaki, nieużytki

Wiktionary


chynów

1. nazwa kilku wsi w Polsce;
2. dzielnica Zielonej Góry


SJP.pl

W Polsce
  • Chynów – wieś w województwie łódzkim, w powiecie bełchatowskim, w gminie Drużbice
  • Chynów – wieś w województwie mazowieckim, w powiecie grójeckim, w gminie Chynów
  • Chynów – dzielnica Zielonej Góry
  • Chynów – gmina wiejska w województwie mazowieckim, w powiecie grójeckim

Wikipedia


chynowo

Chynowo (niem. Chinnow) – wieś w Polsce położona w województwie zachodniopomorskim, w powiecie kamieńskim, w gminie Wolin.

Wikipedia


chynowski

przymiotnik od: Chynów


SJP.pl

Chynowski (Chinan, Chinnow, Chinow, Chinowski) – kaszubski herb szlachecki.

Wikipedia


chypre

[czytaj: szypr] szypr;
1. kompozycja zapachowa łącząca zapachy drzewne, zwierzęce i kwiatowe;
2. perfumy o takim zapachu


SJP.pl


chyra

włosy wyrastające na grzbiecie łosia lub dzika


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) lwów. kołtun

 (1.2) łow. pasmo długiej i gęstej szczeciny na karku dzika

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) kołtun

 (1.2) chyb

Wiktionary


chyrlać

czasownik nieprzechodni niedokonany

 (1.1) gw-pl|Kraków, Górny Śląsk, Częstochowa. kaszleć

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) reg. śl. krzipić, krzipieć, kucać.

Wiktionary


chyrów

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna

 (1.1) geogr. miasto w rejonie starosamborskim obwodu lwowskiego Ukrainy, położone nad Strwiążem;

Wiktionary

Chyrów (ukr. Хирів, Chyriw) – miasto na Ukrainie, w obwodzie lwowskim, w rejonie samborskim.

Chyrów leży nad Strwiążem. Prywatne miasto szlacheckie lokowane w 1528 położone było w XVI w. w województwie ruskim.

Wikipedia

Powiązane:

 przym. chyrowski

Wiktionary


chyrowiak

dawniej: uczeń Zakładu Naukowo-Wychowawczego Ojców Jezuitów w Chyrowie


SJP.pl


chytać

gwarowo: chwytać


SJP.pl

czasownik przechodni niedokonany

 (1.1) gw-pl|Górny Śląsk. chwytać

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Za bajtla my łazili na rzeka chytać raki.

Wiktionary


chytra

kobieta chciwa, skąpa


SJP.pl

Chytra (gwarowe: Chítra) – wieś w Polsce położona w województwie podlaskim, w powiecie hajnowskim, w gminie Hajnówka.

Wieś królewska w leśnictwie bielskim w ziemi bielskiej województwa podlaskiego w 1795 roku. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa białostockiego.

Wikipedia


chytrawy

nieco chytry


SJP.pl


chytreńki

zdrobnienie od: chytry; chytruśki


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) pot. zdrobn. od: chytry

Wiktionary

Wymowa:

IPA: xɨˈtrɛ̃ɲci, AS: χytrńḱi

Wiktionary

Powiązane:

 przym. chytry

 rzecz. chytrus mos.

Wiktionary


chytrość

chytry


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) bycie chytrym, odznaczanie się przebiegłością

 (1.2) bycie chytrym w wydawaniu

Wiktionary

Patrz:

chytry

Powiązane:

 przym. chytry

 przysł. chytrze

 rzecz. chytrus mos., chytrzec m.

 czas. chytrzeć

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) podstępność, przebiegłość, spryt

 (1.2) chciwość, skąpstwo, sknerstwo

Wiktionary


chytrus

1. potocznie: człowiek chytry, podstępny;
2. potocznie: chciwiec, dusigrosz


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) pot. ktoś przebiegły, podstępny

 (1.2) pot. ktoś chciwy i skąpy

Wiktionary

  • Chytrus – utwór Williama Goldinga
  • Jezus Chytrus Oi! – kaseta wytwórni Silverton
  • Chytrus – wspólnik Czarnego Piotrusia z komiksów Disneya
  • Chytrus – goblin z serialu animowanego Noddy

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) A kto wie, co ten chytrus tam wykombinował.

 (1.2) Nie bądź chytrus, pożycz ołówek.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈxɨtrus, AS: χytrus

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. chytrość ż., chytrzec m., chytrzenie n.

:: fż. chytruska ż.

:: zdrobn. chytrusek m.

 czas. chytrzeć ndk., chytrzyć ndk.

 przym. chytreńki, chytry

 przysł. chytrze

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) cwaniak, spryciarz, wyga, szczwany lis

 (1.2) pot. centuś, dusigrosz, kutwa, liczykrupa, skąpiec, skąpiradło, sknera, żyła, chciwiec; reg. śl. dziurdziuch.; przest. żyd, harpagon

Wiktionary


chytrusek

zdrobnienie od: chytrus


SJP.pl


chytruska

1. kobieta chytra, przebiegła; spryciara, krętaczka, przechera;
2. kobieta chciwa


SJP.pl


chytruśki

zdrobnienie od: chytry; chytreńki


SJP.pl


chytry

1. przebiegły, podstępny, fałszywy;
2. chciwy;
3. pomysłowo zrobiony, wymyślony


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) podstępny, przebiegły

 (1.2) skąpy, chciwy

 (1.3) pot. pomysłowy

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) W pewnej chwili stare babsko z chytrymi oczami wprowadziło między strojny tłum młode koźlątko z sierścią jak śnieg bielutką.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈxɨtrɨ, AS: χytry

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. chytrość ż., chytrus m., chytrzec m.

 przym. chytreńki

 przysł. chytrze

 czas. chytrzeć

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) przebiegły, podstępny, zdradziecki

Wiktionary


chytrze

przysłówek sposobu

 (1.1) w sposób chytry, przebiegły

 (1.2) pot. w sposób chytry, przemyślany; z pomysłem

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. chytrus mos., chytrzec mos., chytrość ż.

 czas. chytrzeć ndk.

 przym. chytry

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) podstępnie, przebiegle, zdradziecko

 (1.2) pomysłowo

Wiktionary


chytrzeć

stawać się chytrym


SJP.pl

czasownik niedokonany

 (1.1) stawać się chytrym

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. chytrość mrz., chytrzec mos., chytrus mos.

 przym. chytry

 przysł. chytrze

Wiktionary


chytrzej

stopień wyższy od przysłówka: chytrze


SJP.pl


chytrzejszy

stopień wyższy od przymiotnika: chytry


SJP.pl


chytrzy

przymiotnik jakościowy

 (1.1) stpol. przebiegły

 (1.2) stpol. pomysłowy

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈxɨṭʃɨ, AS: χyṭšy

Wiktionary


chytrzyć

1. potocznie: przejawiać chciwość, skąpstwo; skąpić;
2. przestarzałe: postępować chytrze, podstępnie


SJP.pl


chyż

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) stpol. wiejska chałupa, chata

Wiktionary

Wymowa:

IPA: xɨʃ, AS: χyš

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. chyżek mrz.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) chyża

Wiktionary


chyża

dawna budowla na wsi, w której pomieszczenia mieszkalne i gospodarskie były pod jednym dachem; zagroda (chata) łemkowska


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) gw-pl|Górny Śląsk. stodoła

Wiktionary

  • Chyża – rodzaj zagrody
  • Chyża – wieś w Polsce położona w województwie lubelskim, w powiecie zamojskim, w gminie Zamość.
  • Chyża - część centrum Drezdenka

Wikipedia

Powiązane:

 rzecz. chyżek mrz.

Wiktionary


chyżanie

wczesnośredniowieczne plemię zachodniosłowiańskie


SJP.pl

Wikipedia


chyżanin

członek wczesnośredniowiecznego plemienia zachodniosłowiańskiego


SJP.pl


chyżanka

członkini wczesnośredniowiecznego plemienia zachodniosłowiańskiego


SJP.pl


chyżej

stopień wyższy od przysłówka: chyżo


SJP.pl


chyżek

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) stpol. domek

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈxɨʒɛk, AS: χyžek

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. chyż, chyża

Wiktionary


chyżne

wieś w Polsce


SJP.pl

Chyżne (węg. Chizsne, słow. Chyžné) – wieś łańcuchowa w Polsce położona w województwie małopolskim, w powiecie nowotarskim, w gminie Jabłonka.

W roku 2021 we wsi mieszkało 1129 osób, z czego 52,8% mieszkańców stanowiły kobiety, a 47,2% mężczyźni.

Wikipedia


chyżniański

Chyżne (wieś w Polsce)


SJP.pl


chyżo

przysłówek sposobu

 (1.1) poet. szybko, prędko

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Konie chyżo mknęły przez równinę.

 (1.1) Przynieś mi gazetę, a chyżo!

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈxɨʒɔ, AS: χyžo

Wiktionary

Powiązane:

 przym. chyży

 rzecz. chyżość ż.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) szybko, prędko, żwawo

Wiktionary


chyżonogi

biegający szybko; szybkonogi


SJP.pl


chyżość

szybkość, prędkość, zwinność


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) rzad. przest. cecha tego, co porusza się chyżo lub jest szybko wykonywane

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈxɨʒɔɕt͡ɕ, AS: χyžość

Wiktionary

Powiązane:

 przym. chyży

 przysł. chyżo

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) chybkość, bystrość, rączość, szparkość, śmigłość, wartkość, prędkość; zoblistę|szybkość.

Wiktionary


chyżowice

Chyżowice – wieś w Polsce położona w województwie lubelskim, w powiecie hrubieszowskim, w gminie Uchanie.

W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa zamojskiego.

Wieś jest sołectwem w gminie Uchanie. Według Narodowego Spisu Powszechnego (III 2011 r.) liczyła 406 mieszkańców i była trzecią co do wielkości miejscowością gminy.

Wikipedia


chyższy

stopień wyższy od przymiotnika: chyży


SJP.pl


chyży

prędki, szybki, zwinny


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) poet. poruszający się szybko

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Nie dogonimy go, jest zbyt chyży.

 (1.1) Chyży zając uniknął śmierci, w porę uciekając lisowi.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈxɨʒɨ, AS: χyžy

Wiktionary

Powiązane:

 przysł. chyżo

 rzecz. chyżość ż.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) szybki, prędki, żwawy

Wiktionary


chyżyński

nazwisko


SJP.pl


chyła

nazwisko


SJP.pl


chyłek

dawniej: przechylenie, krzywizna, wygięcie; chył


SJP.pl


chyłkiem

skradając się w niewidoczny sposób; boczkiem


SJP.pl

przysłówek

 (1.1) ukradkiem, niepostrzeżenie, potajemnie

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Łupili i grabili podchodząc chyłkiem i nocą jak szakale. Plądrowali kościoły zdzierając złoto nawet z ołtarzów, a kiedy boskiego mienia zabrakło, zaczęli napastować gromadami ludzkie domy.

 (1.1) Przez trzy lata radni Świdnik Wspólna Sprawa czterokrotnie próbowali uchylić stanowisko, jednak każda próba kończyła się porażką. W końcu unijni urzędnicy zagrozili, że samorządy, które przyjęły tzw. uchwały anty-LGBT nie będą mogły liczyć na pieniądze z UE. Sejmiki, rady powiatów, gmin i miast zaczęły chyłkiem wycofywać się ze starych zapisów.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) ukradkiem, niepostrzeżenie, potajemnie, cichaczem, cichcem, niezauważenie

Wiktionary


chyłomierz

miernik pochylenia układu względem określonej płaszczyzny, np. nachylenia skrzydeł samolotu względem poziomu


SJP.pl


chz

[czytaj: ce-ha-ZET] skrót od: Centrala Handlu Zagranicznego


SJP.pl


chzt

skrótowiec

 (1.1) = ekol. chemiczne zapotrzebowanie na tlen;

Wiktionary


chłam

coś bezwartościowego; tandeta; szajs; szajza


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) coś bezwartościowego, tandetnego; także większa ilość tych przedmiotów, towarów

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) I po co w ogóle oglądasz te stragany? Przecież to sam chłam.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: xwãm, AS: χu̯ãm

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) badziew, barachło, tandeta, szmelc, szajs, dziadostwo, bubel

Wiktionary


chłamowaty

potocznie: bezwartościowy, marny, lichy; tandetny, bublowaty


SJP.pl


chłaniów

Chłaniów – wieś w Polsce położona w województwie lubelskim, w powiecie krasnostawskim, w gminie Żółkiewka.

W latach 1954–1972 wieś należała i była siedzibą władz gromady Chłaniów. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa zamojskiego.

Wikipedia


chłapać

chwytać coś ustami


SJP.pl


chłapanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|chłapać.

Wiktionary

Powiązane:

 czas. chłapać

Wiktionary


chłapowo

niewielka osada w pobliżu Władysławowa


SJP.pl

  • Chłapowo – wieś w woj. pomorskim, w powiecie puckim, w gminie Władysławowo
  • Chłapowo – wieś w woj. wielkopolskim, w powiecie średzkim, w gminie Dominowo

Wikipedia


chłapowski

nazwisko


SJP.pl

Chłapowski:

  • Alfred Chłapowski (1874–1940)
  • Dezydery Chłapowski (1788–1879)
  • Kazimierz Chłapowski
    • Kazimierz Chłapowski (1832–1916)
    • Kazimierz Rafał Chłapowski (1872–1923)
    • Kazimierz Józef Chłapowski (1898–1969) – oficer kawalerii II Rzeczypospolitej, dowódca 15 Pułku Ułanów Poznańskich

    Wikipedia


chłep

wykrzyknik naśladujący odgłos wydawany podczas picia; chlip


SJP.pl


chłeptać

potocznie:
1. zwykle o zwierzętach: pić wciągając płyn językiem;
2. pić głośno, wciągając ustami; chlipać, siorpać, siorbać


SJP.pl

czasownik przechodni niedokonany (dk. brak)

 (1.1) pot. zwykle o zwierzętach: pić, zagarniając płyn językiem

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Pies podbiegł do swojej miski i zaczął chłeptać wodę.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈxwɛptat͡ɕ, AS: χu̯eptać

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. chłeptanie n.

 czas. wychłeptać dk.

Wiktionary


chłeptanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|chłeptać.

Wiktionary

Powiązane:

 czas. chłeptać

Wiktionary


chłód

1. stan względnie niskiej temperatury, umiarkowane zimno; ziąb, oziębienie, ochłodzenie;
2. przenośnie: nieżyczliwość, nieokazywanie lub brak uczuć; obojętność, oziębłość, oschłość


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) dość niska temperatura powietrza, umiarkowane zimno

 (1.2) przen. nieokazywanie uczuć

Wiktionary

Chłód (także: zimno, ziąb, mróz, niska temperatura, czasami też żartobliwie określane jako zimnica) – pojęcie odnoszące się do stanu o niskiej temperaturze (to znaczy takiego w którym brak jest ciepła). Termin może odnosić się do niskiej temperatury danego obiektu (fizyka), zjawiska atmosferycznego (meteorologia, planetologia, itp.) i odczucia chłodu (fizjologia człowieka). Chłodnym określa się obiekt, który ma niższą temperaturę w porównaniu z temperaturą uznaną za normalną lub standardową.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) W skwarny dzień zeszliśmy do piwnicy, gdzie panował przyjemny chłód.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: xwut, AS: χu̯ut

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. chłodnica ż., chłodziarka ż., chłodnik m., chłodzenie n., schłodzenie n., ochładzanie n., wychładzanie n., wychłodzenie n., chłodnia ż., ochłodzenie n., chłodnictwo n., chłodność ż.

:: zdrobn. chłodek m.

 czas. schłodzić dk., ochładzać ndk., chłodzić ndk., schładzać ndk., ochłodzić dk., wychładzać ndk., wychłodzić dk.

 przym. chłodny, chłodnawy, chłodniutki

 przysł. chłodno, chłodnawo, chłodniutko

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) ziąb

Wiktionary


chłodek

1. potocznie: niezbyt silny chłód - względnie obniżona, korzystna temperatura powietrza;
2. jednoroczna roślina z rodziny astrowatych, kwitnąca od czerwca do września, występująca na dużej części Europy


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) niewielki chłód wywołujący przyjemne uczucie

Wiktionary

Chłodek drobny (Arnoseris minima L.) – gatunek rośliny należącej do rodziny astrowatych. Jedyny gatunek monotypowego rodzaju chłodek Arnoseris Gaertn. Występuje na dużej części Europy Zachodniej i Środkowej, po Szwecję, Białoruś i Ukrainę na wschodzie, poza tym w Maroku. Jako gatunek introdukowany rośnie także w Ameryce Północnej. W Polsce występuje na niżu, przede wszystkim w części zachodniej. W górach i na północnym wschodzie jest bardzo rzadki.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Dobrze, że otworzyłeś okno, wreszcie jakiś chłodek.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈxwɔdɛk, AS: χu̯odek

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. chłodnik mos./mrz., chłodzenie n., chłód

 przym. chłodny

 przysł. chłodno

Wiktionary


chłodnąć

chłodnieć;
1. stawać się coraz zimniejszym; oziębiać się, stygnąć;
2. w przenośni: tracić sentyment, stawać się oschłym, bezuczuciowym


SJP.pl


chłodnawy

1. nieco chłodny;
2. nieco oschły, obojętny


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) trochę chłodny

 (1.2) przen. trochę obojętny, lekko oschły

Wiktionary

Wymowa:

IPA: xwɔdˈnavɨ, AS: χu̯odnavy

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. chłód m., chłodność ż.

Wiktionary


chłodnia

pomieszczenie (także mebel lub pojazd) z urządzeniem chłodniczym


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) pomieszczenie, w którym panuje niska temperatura, przeznaczone do przechowywania szybko psującej się żywności, ciał osób zmarłych bądź preparatów biologicznych

 (1.2) samochód lub wagon towarowy służący za chłodnię (1.1)

Wiktionary

Chłodnia – zajmuje się przechowywaniem, schładzaniem lub zamrażaniem nietrwałych surowców i produktów w celu zachowania jakości przez dłuższy czas.

Wikipedia

Powiązane:

 rzecz. chłodzenie n., chłód mrz., chłodność ż.

 czas. ochładzać, schłodzić

 przym. chłodny, chłodniowy

 przysł. chłodno

Wiktionary


chłodniarka

urządzenie służące do chłodzenia; chłodziarka


SJP.pl


chłodniarz

specjalista w dziedzinie chłodnictwa


SJP.pl


chłodnica

1. w technice: urządzenie do chłodzenia cieczy lub skraplania par i gazów;
2. w technice: urządzenie do oziębiania płynu chłodzącego cylindry;
3. w układzie termodynamicznym: zbiornik energii o niższej temperaturze


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) techn. urządzenie służące do wymiany energii cieplnej pomiędzy dwoma jej nośnikami;

 (1.2) mot. urządzenie służące do chłodzenia silnika pojazdu

 (1.3) stpol. altana

Wiktionary

  • wymiennik ciepła
    • chłodnica samochodowa
      • chłodnica międzystopniowa
      • chłodnica Lamblina
    • chłodnica laboratoryjna

Wikipedia

Przykłady

 (1.2) Kaloryfer i chłodnica samochodowa są radiatorami.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: xwɔdʲˈɲit͡sa, AS: χu̯odʹńica

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. chłodnik mos./mrz., chłód mrz., chłodnictwo n., chłodniowiec mrz., chłodziarka ż., chłodziwo n.

 czas. chłodzić

 przym. chłodny, chłodniczy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) wymiennik ciepła

Wiktionary


chłodnicki

nazwisko


SJP.pl


chłodnicowiec

statek z chłodzonymi ładowniami, służący do przewozu łatwo psujących się produktów spożywczych; chłodniowiec


SJP.pl

Chłodniowiec (również chłodnicowiec) – statek wodny służący do przewozu łatwo psujących się produktów spożywczych w chłodzonych ładowniach.

Wikipedia


chłodnictwo

dział techniki zajmujący się technologiami chłodzenia za pomocą urządzeń chłodniczych; chłodziarstwo


SJP.pl

Chłodnictwo – dział techniki zajmujący się odprowadzaniem ciepła ze środowiska chłodzonego w celu uzyskania i utrzymania temperatur niższych od temperatury otoczenia. Ma największe zastosowanie w utrwalaniu żywności.

Najwcześniej poznanymi substancjami chłodniczymi były lód i śnieg. Już pięć tysięcy lat temu stosowano je w Chinach do chłodzenia napojów. Również Chińczycy przywozili z gór bloki lodu, które przechowywali aż do lata. Wikingowie pod koniec zimy zakopywali (na terenie domostw) żywność razem z lodem, natomiast Rzymianie transportowali z gór śnieg, który umieszczali w izolowanych słomą dołach tworząc w ten sposób prymitywne lodówki. Metoda ta była stosowana jeszcze w XVIII wieku w Anglii. W Egipcie oraz Indiach używano porowatych glinianych naczyń, w których efekt chłodzenia uzyskiwano dzięki odparowaniu części zawartości. Ten efekt wykorzystywali również Persowie, którzy zwiększali intensywność parowania przez nadmuch powietrza. Zimna woda płynęła w kanałach pod podłogą chłodząc wnętrze pałacu.

Wikipedia


chłodniczy

związany z chłodnictwem, przeznaczony do chłodzenia lub przechowywany w niskiej temperaturze


SJP.pl


chłodnieć

chłodnąć;
1. stawać się coraz zimniejszym; oziębiać się, stygnąć;
2. w przenośni: tracić sentyment, stawać się oschłym, bezuczuciowym


SJP.pl


chłodniej

stopień wyższy od przysłówka: chłodno


SJP.pl


chłodniejszy

stopień wyższy od przymiotnika: chłodny


SJP.pl


chłodnik

specjalista w zakresie chłodnictwa; chłodniarz


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) kulin. barszcz z botwiny albo z buraków podawany na zimno

 (1.2) kulin. zupa owocowa podawana na zimno

 (1.3) hist. ogrod. bindaż

 (1.4) przest. ogrod. altana, pergola

 (1.5) techn. urządzenie do chłodzenia

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (2.1) środ. techn. specjalista w zakresie chłodnictwa

Wiktionary

Chłodnik – zupa podawana na zimno, najczęściej poniżej temperatury pokojowej. Podręcznikowo schłodzona do temperatury poniżej 14°C. Często przygotowywana ze zmiksowanych bądź poszatkowanych warzyw lub owoców. Wiele spośród kuchni narodowych posiada w swoim menu popularne wersje chłodników.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ˈxwɔdʲɲik, AS: χu̯odʹńik

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. chłodziwo n., chłód m., chłodek m., chłodnictwo n., chłodziarka ż., chłodnica ż., chłodzenie n., chłodność ż.

 czas. schłodzić, chłodzić ndk.

 przym. chłodny, chłodniczy

 przysł. chłodno

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) reg. chołodziec

 (1.3) berso, kolebka

 (1.4) altanka, przest. ciennik

Wiktionary


chłodniowiec

statek z chłodzonymi ładowniami, służący do przewozu łatwo psujących się produktów spożywczych; chłodnicowiec


SJP.pl

Chłodniowiec (również chłodnicowiec) – statek wodny służący do przewozu łatwo psujących się produktów spożywczych w chłodzonych ładowniach.

Wikipedia


chłodniowy

przymiotnik od: chłodnia


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z chłodnią, dotyczący chłodni

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. chłodnia ż.

Wiktionary


chłodno

przysłówek sposobu

 (1.1) do pewnego stopnia zimno

 (1.2) przen. w sposób pozbawiony serdeczności

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Jacek założył sweter, bo zrobiło się chłodno.

 (1.2) Po długiej i męczącej podróży zostaliśmy przyjęci raczej chłodno.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. chłodek mrz., chłodnia ż., chłodnica ż., chłodnik mrz., chłodnorost mrz., chłodność ż., chłód mrz., chłodzenie n.

 czas. ochładzać, chłodzić ndk.

 przym. chłodny

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) zimno

 (1.2) obojętnie, oschle, ozięble, sztywno

Wiktionary


chłodnorost

roślina dobrze znosząca zimno i zimową przerwę we wzroście


SJP.pl


chłodność

chłodny


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) odprzym. cecha tego, co jest chłodne; cecha tych, którzy są chłodni

Wiktionary

Patrz:

chłodny

Powiązane:

 rzecz. chłód m., chłodek m., chłodnia ż., chłodnica ż., chłodzenie n., schładzanie n., schłodzenie n., ochładzanie n., ochłodzenie n., przechładzanie n., przechłodzenie n., chłodnictwo n., chłodnik m.

 czas. chłodzić ndk., schładzać ndk., schłodzić dk., ochładzać ndk., schłodzić dk., ochładzać ndk., ochłodzić dk., przechładzać ndk., przechłodzić dk.

 przym. chłodny, chłodniczy, chłodnawy

 przysł. chłodno, chłodnawo

Wiktionary


chłodny

zimny;
1. mający niską temperaturę, wywołujący uczucie chłodu; mroźny, lodowaty;
2. przenośnie: nieulegający łatwo uczuciom, wzruszeniom; opanowany, zrównoważony;
3. przenośnie: niespowodowany uczuciem, niepodlegający uczuciu, np. chłodny rozum;
4. przenośnie: mający obojętny stosunek do kogoś lub czegoś; oschły, oziębły, lodowaty;
5. wyrażający taki stosunek, np. chłodny ukłon; oschły, oziębły, lodowaty;
6. o kolorach: wywołujący rażenie zimna, zbliżony do błękitu lub zieleni


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) raczej zimny; rześki

 (1.2) o relacjach międzyludzkich, o uczuciach: pozbawiony silnych, ciepłych, dobrych uczuć; zdystansowany

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Łasice żyją w chłodnym klimacie.

 (1.2) Partner dążący w związku do zależności mógł wynieść z dzieciństwa doświadczenie chłodnych relacji z rodzicami lub mógł być zostawiony przez jednego z nich.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈxwɔdnɨ, AS: χu̯odny

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. chłodziwo n., chłód m., chłodek m., chłodnik m., chłodziarka ż., chłodnia ż., chłodnica ż., chłodzenie n., schłodzenie n., chłodność ż.

 czas. chłodzić, schłodzić, ochładzać

 przym. chłodniczy

 przysł. chłodno

Wiktionary

Synonimy:

 (1.2) beznamiętny, zimny, słaby, bezemocjonalny, nieczuły, obojętny

Wiktionary


chłody

okres o nieprzyjemnej, niskiej temperaturze powietrza


SJP.pl


chłodząco

chłodzić


SJP.pl

Patrz:

chłodzić

chłodzarnia

pomieszczenie z urządzeniem chłodniczym; chłodnia, chłodziarnia


SJP.pl


chłodzenie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) czynność lub proces obniżania temperatury

Wiktionary

Chłodzenie – zespół działań i urządzeń do odprowadzania ciepła z układu w celu zapobieżenia nadmiernemu wzrostowi temperatury układu. Chłodzenie stosowane jest w różnych urządzeniach mechanicznych, m.in. w silnikach spalinowych, sprężarkach, maszynach elektrycznych (np. silnikach elektrycznych), transformatorach, układach elektronicznych.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Leszek przywiązywał dużą wagę do chłodzenia komputera.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: xwɔˈd͡zɛ̃ɲɛ, AS: χu̯oʒńe

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. chłód m., chłodek m., chłodziarka ż., chłodnia ż., schłodzenie n., schładzanie n., chłodnik mos./mrz.

 czas. chłodzić ndk., schłodzić dk., schładzać ndk.

 przym. chłodny, chłodniczy

 przysł. chłodno

Wiktionary


chłodzeniowy

służący do chłodzenia; chłodzący


SJP.pl


chłodziarka

urządzenie służące do chłodzenia; chłodniarka


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) techn. urządzenie służące do chłodzenia czegoś, kosztem doprowadzonej energii

Wiktionary

Chłodziarka (zwycz. lodówka) – urządzenie (maszyna cieplna), którego zadaniem jest obniżenie temperatury środowiska chłodzonego, kosztem doprowadzonej energii. W chłodziarkach absorpcyjnych energia odprowadzana jest w postaci ciepła, natomiast w pozostałych (sprężarkowych, strumienicowych, termoelektrycznych) w postaci pracy. Chłodzonym czynnikiem może być powietrze, woda lub inny czynnik pośredniczący (chłodziwo).

Wikipedia

Powiązane:

 rzecz. chłodnik mos./mrz.

Wiktionary


chłodziarka-zamrażarka

urządzenie składające się z chłodziarki i zamrażarki w jednej obudowie; chłodziarkozamrażarka


SJP.pl


chłodziarko-zamrażarka

urządzenie składające się z chłodziarki i zamrażarki; chłodziarka-zamrażarka, chłodziarkozamrażarka


SJP.pl


chłodziarkozamrażarka

urządzenie składające się z chłodziarki i zamrażarki w jednej obudowie; chłodziarka-zamrażarka


SJP.pl


chłodziarnia

pomieszczenie z urządzeniem chłodniczym; chłodnia, chłodzarnia


SJP.pl


chłodziarstwo

dział techniki zajmujący się technologiami chłodzenia za pomocą urządzeń chłodniczych; chłodnictwo


SJP.pl


chłodziarz

specjalista w zakresie napraw chłodziarek


SJP.pl


chłodzić

1. obniżać temperaturę czegoś lub kogoś; oziębiać, schładzać, studzić;
2. chłodzić się -
a) być chłodzonym; oziębiać się, studzić się;
b) chłodzić samego siebie


SJP.pl

czasownik przechodni niedokonany

 (1.1) sprawiać, że coś staje się chłodniejsze

czasownik zwrotny niedokonany chłodzić się

 (2.1) sprawiać, że samemu staje się chłodniejszym

 (2.2) być poddawanym schładzaniu, zmniejszaniu temperatury

Wiktionary

Przykłady

 (2.2) Szampan chłodzi się w lodówce.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈxwɔd͡ʑit͡ɕ, AS: χu̯oʒ́ić

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. chłód m., chłodzenie n., ochłodzenie n., chłodnica ż., chłodnik mos./mrz., chłodziwo n.

 czas. schłodzić dk., ochłodzić dk., ochładzać ndk.

 przym. chłodny

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) oziębiać, mrozić, ziębić, zamrażać

Wiktionary


chłodzik

zdrobnienie od: chłód


SJP.pl


chłodziwo

płyn lub gaz pośredniczący w odbieraniu ciepła ciałom poddawanym chłodzeniu; ziębiwo, ziębnik


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) techn. substancja, najczęściej ciecz, o specjalnym składzie, stworzona do odbierania ciepła ciałom chłodzonym;

Wiktionary

Chłodziwo − czynnik pośredniczący w odbieraniu ciepła ciałom ochładzanym.

Przykłady:

  • w chłodnictwie (w chłodziarkach o chłodzeniu pośrednim) - chłodziwo przenosi ciepło od ciał ochładzanych do czynnika chłodniczego
  • w silnikach spalinowych - czynnik chłodzący znajdujący się w obiegu między płaszczem wodnym a chłodnicą
  • przy obróbce skrawaniem - ciecz chłodząco-smarująca, której strumień kierowany jest na ostrze narzędzia skrawającego
  • substancja odprowadzająca ciepło wydzielone w rdzeniu reaktora jądrowego, zazwyczaj woda ciężka lub zwykła, dwutlenek węgla lub ciekły sód.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Ciekły sód, uważany za chłodziwo bardziej wydajne niż woda pod ciśnieniem, może się zapalić w zetknięciu z powietrzem.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. chłodnica ż. chłodnik mos./mrz., chłód mrz., chłodnictwo n., chłodniowiec mrz., chłodziarka ż.

 czas. chłodzić

 przym. chłodny, chłodniczy

Wiktionary


chłodzony

1. obniżać temperaturę czegoś lub kogoś; oziębiać, schładzać, studzić;
2. chłodzić się -
a) być chłodzonym; oziębiać się, studzić się;
b) chłodzić samego siebie


SJP.pl


chłonąć

przyswajać, pobierać


SJP.pl

czasownik przechodni niedokonany (dk. pochłonąć)

 (1.1) pobierać intensywnie

 (1.2) powodować kataklizm, śmierć, ruinę wielu jednostek

 (1.3) przen. zabierać dużo czasu i wysiłku

 (1.4) przen. mocno odbierać wrażenia

 (1.5) przen. ekon. przyswajać zachłannie kapitał

czasownik przechodni niedokonany (dk. wchłonąć)

 (2.1) wciągać do swego wnętrza

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. chłoniak mrz., chłonięcie n., chłonka ż., chłonność ż.

 czas. pochłaniać ndk., pochłonąć dk., wchłaniać ndk., wchłonąć dk.

 przym. chłonny

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) absorbować, pochłaniać, przyswajać

 (1.4) napawać się

 (2.1) wchłaniać, wsysać

Wiktionary


chłonąco-trawiący

taki, który chłonie i trawi, np. jama chłonąco-trawiąca u jamochłonów; trawiąco-chłonący, chłonąco-trawienny (rzadko)


SJP.pl


chłoniaczek

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) zdrobn. od chłoniak

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. chłoniak m.

Wiktionary


chłoniak

nowotwór układu limfatycznego, wywodzący się z limfocytów T lub B, charakteryzujący się guzowatym rozrostem tkanek wchodzących w skład układu odpornościowego, występujący nie tylko w postaci guza, ale może uogólnić się w postaci białaczki; lymphoma


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) med. rodzaj nowotworu złośliwego, wywodzącego się z elementów tkanki chłonnej;

Wiktionary

Chłoniaki (łac. lymphoma) – choroby nowotworowe wywodzące się z układu limfatycznego, dotykające najczęściej węzły chłonne, a czasami również inne narządy (np. płuca, skóra, jelita). Wszystkie chłoniaki są nowotworami złośliwymi, choć wyróżnia się postacie o mniejszej i większej złośliwości. Chłoniaki przebiegające z pierwotnym zajęciem szpiku nazywane są białaczkami (zespół leukemia-lymphoma). Chłoniaki leczone są głównie chemioterapią i radioterapią. W postaciach zlokalizowanych możliwe jest leczenie operacyjne.

Wikipedia

Powiązane:

 rzecz. chłonność ż., chłonięcie n., ochłonięcie n., pochłonięcie n., pochłanianie n., wchłonięcie n., wchłanianie n.

:: zdrobn. chłoniaczek mrz.

 czas. chłonąć ndk., ochłonąć dk., pochłonąć dk., pochłaniać ndk., wchłonąć dk., wchłaniać ndk.

 przym. chłonny

Wiktionary


chłonica

choroba węzłów chłonnych


SJP.pl


chłonka

płyn ustrojowy krążący w układzie limfatycznym, odgrywający znaczną rolę w wymianie składników pomiędzy krwią a tkankami; limfa


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) fizj. płyn ustrojowy pośredniczący w wymianie składników między krwią i tkankami; limfa;

Wiktionary

Chłonka, limfa (łac. lympha) – płyn tkankowy spływający do naczyń chłonnych, tworzących układ naczyń limfatycznych (układ chłonny). Chłonka jest zbierana przez naczynia chłonne aferentne, ślepo zakończone, zaczynające się w tkankach. Transportowana jest do węzłów chłonnych, skąd z kolei przy pomocy naczyń chłonnych eferentnych wyprowadzana jest do krwiobiegu.

Wikipedia

Powiązane:

 przym. chłonny

 czas. chłonąć

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) limfa

Wiktionary


chłonniej

stopień wyższy od przysłówka: chłonnie


SJP.pl


chłonniejszy

stopień wyższy od przymiotnika: chłonny


SJP.pl


chłonność

chłonny


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) łatwość wchłaniania, wsysania czegoś

 (1.2) przen. łatwość przyswajania sobie czegoś, przejmowania czegoś

Wiktionary

Patrz:

chłonny

Powiązane:

 rzecz. chłoniak mrz.

 czas. chłonąć ndk.

 przym. chłonny

Wiktionary


chłonny

1. mający zdolność wchłaniania, absorpcji czegoś;
2. w ekonomii, o rynku, konsumencie: charakteryzujący się dużym zapotrzebowaniem na produkt lub usługę;
3. chłonny umysł - pozwalający na szybkie przyswajanie wiedzy


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) książk. wchłaniający, wsysający coś

 (1.2) przen. szybko przyswajający, intensywnie chłonący coś dla siebie z zewnątrz; żądny, ciekawy czegoś

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Wkładka przypomina wyglądem podpaskę, jest jednak od niej mniejsza, cieńsza i mniej chłonna. (z Wikipedii)

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈxwɔ̃nːɨ, AS: χu̯õ•ny

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. chłonność ż., chłonięcie n., chłoniak mrz., chłonka ż.

 czas. chłonąć ndk., wchłonąć dk.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) absorpcyjny, higroskopijny, nasiąkliwy

Wiktionary


chłop

drobny rolnik, produkujący wraz z rodziną, głównie w celu zaspokojenia własnych potrzeb


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) hist. członek warstwy społecznej chłopstwa

 (1.2) pot. rolnik

 (1.3) pot. mąż

 (1.4) pot. mężczyzna

Wiktionary

  • Chłop – określenie mężczyzny z warstwy społecznej zamieszkującej tereny wiejskie.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Ciężka była dola chłopów pańszczyźnianych.

 (1.2) PSL zawsze koncentrował się na potrzebach chłopów.

 (1.3) Mój chłop nic, tylko by siedział na kanapie przed telewizorem i chlał piwsko.

 (1.4) Chłopu i babie często trudno się dogadać.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: xwɔp, AS: χu̯op

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. chłopstwo n., chłopskość ż., chłopisko n./mos., chłopiec mos., chłopak mos., chłopczyk mos., chłopczyca ż., chłopaczek mos., chłoptaś mos.

:: fż. chłopka ż.

 przym. chłopski

 przysł. chłopsko

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) wieśniak

 (1.2) rolnik

 (1.4) facet

Wiktionary


chłopaciara

dziewczyna woląca kolegować się z chłopakami; chłopczyca, chłopaczara


SJP.pl

Chłopczyca (także: chłopaciara, chłopaczara, ang. tomboy) – dziewczyna, która zachowuje się jak chłopiec lub jest podobna do chłopca. Typ chłopczycy może występować nie tylko wśród dziewcząt, ale także wśród kobiet dorosłych.

Wikipedia


chłopacki

chłopak (rzadko)


SJP.pl


chłopackość

chłopacki


SJP.pl

Patrz:

chłopacki

chłopaczara

dziewczyna woląca kolegować się z chłopakami; chłopczyca, chłopaciara


SJP.pl

Chłopczyca (także: chłopaciara, chłopaczara, ang. tomboy) – dziewczyna, która zachowuje się jak chłopiec lub jest podobna do chłopca. Typ chłopczycy może występować nie tylko wśród dziewcząt, ale także wśród kobiet dorosłych.

Wikipedia


chłopaczek

zdrobnienie od: chłopak


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) zdrobn. od chłopak

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. chłopak m., chłop mos., chłopczyk mos.

 przym. chłopięcy

Wiktionary


chłopaczkowaty

o wyglądzie chłopaczka; chłopięcy


SJP.pl


chłopaczku

zdrobnienie od: chłopak


SJP.pl


chłopaczydło

zgrubienie od: chłopak; chłopczysko, chłopaczysko


SJP.pl


chłopaczyna

ze współczuciem lub politowaniem o chłopcu; chłopczyna


SJP.pl


chłopaczysko

zgrubienie od: chłopak; chłopczysko, chłopaczydło


SJP.pl


chłopak

chłopiec;
1. dziecko płci męskiej;
2. syn;
3. młody mężczyzna; młodzieniec;
4. młodzieniec w związku niebędącym małżeństwem;
5. dawniej: młody mężczyzna wykonujący prace pomocnicze w jakimś miejscu


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) dziecko płci męskiej

 (1.2) pot. młody mężczyzna

 (1.3) pot. młody mężczyzna darzony sympatią lub miłością przez drugą osobę

 (1.4) przest. młody pracownik zakładu

 (1.5) daw. zdrobn. od: chłop

Wiktionary

Chłopiec (także: chłopak; dawniej chłopię, otrok) – młody człowiek płci męskiej. Wiek, w którym chłopiec staje się mężczyzną, jest różny w różnych społeczeństwach. Zwykle przejście z okresu dojrzewania do dojrzałości następuje w wieku kilkunastu lat.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Jacek i Ada mają dwóch chłopaków i dziewczynkę.

 (1.2) Z Pawła jest równy chłopak.

 (1.3) To jest jej chłopak już od dawna.

 (1.3) Kasia ma nowego chłopaka.

 (1.4) Zatrudniłem niedawno chłopaka do koni.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈxwɔpak, AS: χu̯opak

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. chłopczyca ż., chłop m., chłopka ż., chłopek m., chłopięctwo n., chłopina m.

:: zdrobn. chłopaczek m., chłopiec m., chłopczyk m., chłopiątko n., chłoptaś m., chłoptyś m.

:: zgrub. chłopię n., chłopaczysko n., chłopczysko m., chłop m., chłopisko m., chłopaczyna m.

 czas. schłopieć

 przym. chłopięcy, chłopcowaty, chłopczykowaty, chłopski

 przysł. chłopięco

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1-2) chłopiec, małolat, młodzieniec, młokos, nastolatek, nieletni, niepełnoletni, szczeniak, wyrostek, młodzian, młodzieniaszek, niedorostek, smarkacz

 (1.3) chłopiec, sympatia, narzeczony, ukochany, partner, absztyfikant, adorator, amant, konkurent, zalotnik, pogard. fagas, reg. śl. galan.

 (1.4) chłopiec, praktykant, uczeń, stażysta, boj

Wiktionary


chłopaku

chłopiec;
1. dziecko płci męskiej;
2. syn;
3. młody mężczyzna; młodzieniec;
4. młodzieniec w związku niebędącym małżeństwem;
5. dawniej: młody mężczyzna wykonujący prace pomocnicze w jakimś miejscu


SJP.pl


chłopcodziewczyna

rzadko: dziewczyna woląca kolegować się z chłopakami; chłopaciara, chłopaczara, chłopczyca


SJP.pl


chłopcowaty

podobny do chłopca; chłopięcy


SJP.pl


chłopczara

dziewczyna woląca kolegować się z chłopakami; chłopczyca, chłopaczara, chłopaciara


SJP.pl


chłopczyca

dziewczyna woląca kolegować się z chłopakami; chłopaciara, chłopaczara


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) pot. dziewczyna lub dziewczynka, ubierająca się i zachowująca się jak chłopak;

 (1.2) eufem. pot. dziewczyna usilnie zabiegająca o względy chłopaków

Wiktionary

  • chłopczyca – dziewczyna, która zachowuje się jak chłopiec lub jest podobna do chłopca
  • chłopczyca – styl w modzie istniejący w latach 20. XX wieku
  • chłopczyca – dziewczyna zabiegająca o względy chłopców
  • Chłopczyca (fr. La Garçonne) – powieść Victora Margueritte
  • Chłopczyce – wieś na Ukrainie

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) W dzieciństwie była chłopczycą – nosiła spodnie i wspinała się po drzewach.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: xwɔpˈt͡ʃɨt͡sa, AS: χu̯opčyca

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. chłop mos., chłopiec mos., chłopięcość ż., chłopak mos., chłopczyk mos., chłopiątko n., chłopstwo n.

 przym. chłopięcy

 przysł. chłopięco

Wiktionary


chłopczycowy

chłopczyca


SJP.pl

Patrz:

chłopczyca

chłopczyk

potocznie: samiec psa lub innego zwierzęcia


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) zdrobn. od chłopiec

 (1.2) pieszcz. niemowlę lub małe dziecko płci męskiej

 (1.3) przen. żart. o osobie postrzeganej jako młoda lub pełna energii, pełna pomysłów osoba płci męskiej

 (1.4) przen. pejor. o osobie postrzeganej jako infantylna, niedoświadczona osoba płci męskiej

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Pyzaty chłopczyk, na oko sześcioletni, turlał piłkę po ścieżce.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈxwɔpt͡ʃɨk, AS: χu̯opčyk

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. chłop m., chłopak m., chłopaczek m., chłopaczysko m., chłopiec m., chłopczyca ż.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) chłopaczek

 (1.2) smyk

Wiktionary


chłopczykowaty

o wyglądzie chłopczyka, mający cechy chłopczyka; chłopięcy, chłopczykowy


SJP.pl


chłopczykowy

o wyglądzie chłopczyka, mający cechy chłopczyka; chłopięcy, chłopczykowaty


SJP.pl


chłopczyku

potocznie: samiec psa lub innego zwierzęcia


SJP.pl


chłopczyna

ze współczuciem lub politowaniem o chłopcu; chłopaczyna


SJP.pl


chłopczyński

rzadko: właściwy chłopcu, typowy dla chłopca; chłopięcy


SJP.pl


chłopczysko

zgrubienie od: chłopak; chłopaczysko, chłopaczydło


SJP.pl


chłopecki

nazwisko


SJP.pl

Osoby o tym nazwisku:

  • Andrzej Chłopecki – polski muzykolog, teoretyk, krytyk muzyczny, publicysta
  • Jerzy Chłopecki – polski socjolog i politolog

Wikipedia


chłopeczka

zdrobnienie od: chłopka


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) pot. zdrobn. od: chłopka

Wiktionary

Wymowa:

IPA: xwɔˈpɛt͡ʃka, AS: χu̯opečka

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. chłopka ż.

Wiktionary


chłopek

1. zdrobnienie od: chłop (przestarzałe lub z politowaniem);
2. chłopek-roztropek - lekceważące określenie osoby niekompetentnej a przemądrzałej;
3. dawniej: pionek w szachach;
4. środowiskowo:
a) krótki kopalniak, podpora stropu w kopalni;
b) dźwignia na rozjeździe do przestawiania zwrotnicy


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy, nazwa własna

 (1.1) geogr. turnia na wschodnim zboczu Mięguszowieckiej Przełęczy pod Chłopkiem w Tatrach;

 (1.2) geogr. wzniesienie w Sudetach;

Wiktionary

  • chłopek – w gwarze podhalańskiej turniczka z daleka podobna do człowieka
  • Chłopek (Masyw Śnieżnika) – wzniesienie w południowo-zachodniej Polsce w Sudetach Wschodnich, w Masywie Śnieżnika – Krowiarkach
  • Chłopek (Tatry) – niewielka turniczka wznosząca się powyżej Mięguszowieckiej Przełęczy pod Chłopkiem, znajdująca się w grani głównej Tatr Wysokich, na granicy polsko-słowackiej
  • Chłopek – jezioro w woj. lubuskim, w powiecie gorzowskim, w gminie Kłodawa

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Pierwszego wejścia turystycznego na Chłopka dokonano w 1905 roku.

 (1.2) Na zboczu Chłopka znajdują się wyrobiska nieczynnego kamieniołomu marmurów.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. chłopek m., chłop m.

Wiktionary


chłopek-roztropek

pogardliwie: osoba przemądrzała, kombinator, w rzeczywistości o niskiej inteligencji lub znajomości tematu, wiejski filozof


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy lub męskozwierzęcy

 (1.1) lekcew. przemądrzalec

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Kazika to taki chłopków-roztropków.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) mądrala, wielepa

Wiktionary


chłopi

chłopski;
1. dotyczący chłopa (rolnika), należący do chłopa, używany przez chłopa;
2. złożony z chłopów, dokonywany przez chłopów;
3. właściwy chłopu albo chłopom;
4. potocznie: właściwy mężczyznom; męski


SJP.pl

Chłopi – warstwa społeczna zamieszkująca tereny wiejskie, dominująca w społeczeństwach przedindustrialnych, zajmująca się produkcją rolną. Chłopów charakteryzuje odrębność warunków życia, obyczajów i tradycji, wynikająca z powiązania miejsca pracy z gospodarstwem domowym oraz uzależnienie procesu produkcji od warunków naturalnych.

Wikipedia


chłopiątko

zdrobnienie od: chłopię (dawniej: chłopiec)


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) zdrobn. od: chłopię

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. chłop m., chłopak m., chłopiec m., chłopię n., chłopisko n., chłopczyca ż.

 przym. chłopięcy

Wiktionary


chłopice

wieś w Polsce


SJP.pl

Chłopice (ukr. Хлопиці, lub Хлопичі) – wieś w Polsce położona w województwie podkarpackim, w powiecie jarosławskim, w gminie Chłopice.

W latach 1954–1972 wieś należała i była siedzibą władz gromady Chłopice. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa przemyskiego.

Miejscowość jest siedzibą gminy Chłopice.

We wsi jest biblioteka samorządową, Gminna Spółdzielnia "Samopomoc Chłopska", bank spółdzielczy oraz ośrodek zdrowia.

Wikipedia


chłopicki

przymiotnik od: Chłopice


SJP.pl

Chłopicki:

  • Józef Grzegorz Chłopicki, herbu Nieczuja (1771–1854)
  • Regina Chłopicka, z d. Rudnicka (1934–2021), teoretyk muzyki
  • Władysław Chłopicki (1894–1980), polski lekarz

Wikipedia


chłopię

młody chłopiec


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) przest. chłopiec

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. chłop m., chłopak m., chłopiec m.

:: zdrobn. chłopiątko n.

Wiktionary


chłopiec

1. dziecko płci męskiej; chłopczyk;
2. młodzieniec, kawaler, chłopak;
3. dawniej: młody pracownik wykonujący pomocnicze prace


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) młody człowiek płci męskiej

 (1.2) pot. młody mężczyzna darzony sympatią lub miłością, z którym się chodzi, umawia na randki

Wiktionary

Chłopiec (także: chłopak; dawniej chłopię, otrok) – młody człowiek płci męskiej. Wiek, w którym chłopiec staje się mężczyzną, jest różny w różnych społeczeństwach. Zwykle przejście z okresu dojrzewania do dojrzałości następuje w wieku kilkunastu lat.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Ten chłopiec jest bardzo uzdolnionym skoczkiem narciarskim.

 (1.1) Plakat przedstawiał chłopca w piaskownicy.

 (1.2) Dostała od chłopca czerwoną różę i misia.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈxwɔpʲjɛt͡s, AS: χu̯opʹi ̯ec

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. chłopczyca ż., chłop mos., chłopak mos.; chłopek m., chłopstwo n., chłopię n.

:: zdrobn. chłopczyk mos.

:: zgrub. chłopaczysko n.

 przym. chłopięcy, chłopski, chłopacki

 przysł. chłopięco

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) chłopak, młodzik, podrostek, młodzieniec; pot. małolat; reg. pozn. chłopyszek.; daw. chłopię n., otrok m.; wulg. gówniarz m.

 (1.2) chłopak

Wiktionary


chłopięcość

chłopięcy


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) cecha tego, co chłopięce

Wiktionary

Patrz:

chłopięcy

Powiązane:

 przym. chłopięcy

 przysł. chłopięco

 rzecz. chłopczyca ż.

Wiktionary


chłopięctwo

wiek chłopięcy, pośredni między dziecięctwem a wiekiem młodzieńczym


SJP.pl


chłopięcy

1. właściwy chłopięctwu, odnoszący się do wieku pośredniego między dziecięctwem a wiekiem młodzieńczym; chłopczyński;
2. złożony z chłopców, np. zespół chłopięcy


SJP.pl

przymiotnik dzierżawczy

 (1.1) należący do chłopca, będący jego własnością

przymiotnik relacyjny

 (2.1) związany z chłopakiem, chłopcem, dotyczący chłopca

przymiotnik jakościowy

 (3.1) taki, jak u chłopaka, chłopca

Wiktionary

Przykłady

 (3.1) Patrzyłem na nią, jak chodziła po pokoju, dumna ze swych dżinsów, ale i ze swej chłopięcej figury, zerkając co chwilę w lustro.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: xwɔˈpʲjɛ̃nt͡sɨ, AS: χu̯opʹi ̯ncy

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. chłopak m., chłopiec m., chłopięcość ż., chłopczyca ż., chłopaczysko n., chłopaczek m., chłopaczątko n., chłoptaś m., chłopaczara ż., chłopiątko n.

Wiktionary


chłopina

ze współczuciem, politowaniem o mężczyźnie, chłopie; chłopowina


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) pot. z politowaniem, współczuciem, zwykle serdecznie o mężczyźnie, chłopie

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) A w karetce musieli użyć defibrylatora, bo chłopina z wrażenia stracił akcję serca na chwilę.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. chłop m., chłopisko n., chłopek m., chłopstwo n., chłopak mos.

 przym. chłopski

Wiktionary


chłopisko

zgrubienie od: chłop; pogardliwie lub z politowaniem o mężczyźnie albo chłopcu


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy lub nijaki

 (1.1) pot. silny, wysoki mężczyzna

 (1.2) pot. ekspr. chłop, mężczyzna

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Karolek, wielkie nad wyraz chłopisko, ukończył ostatnią klasę.

 (1.2) Poczciwe z niego było chłopisko, nie powiem.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. chłop mos., chłopak mos., chłopina mos., chłopiątko n.

Wiktionary


chłopka

1. kobieta wiejska; wieśniaczka;
2. sukienka o obcisłym staniku z dekoltem i szerokiej, marszczonej spódnicy


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) kobieta ze wsi

 (1.2) kraw. rodzaj sukienki

forma rzeczownika.

 (2.1) D. i B. lp. od: chłopek

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Wyspiański poślubił chłopkę, bo tak robili inni.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. chłopskość ż.

:: zdrobn. chłopeczka ż.

:: fm. chłop m.

 przym. chłopski

 przysł. chłopsko

 czas. schłopieć

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) wieśniaczka, daw. gburka

Wiktionary


chłopobaba

potocznie: kobieta przypominająca wyglądem lub zachowaniem mężczyznę; babochłop, baba-chłop, kobieton


SJP.pl


chłopobyk

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) śrpol. mitgr. Minotaur

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Ná koniec y ſam ćieślá / który to miſtrował / Aby tu rogátégo chłopobyká chował / Nie záwżdy do wrót tráfi […]

Wiktionary

Wymowa:

IPA: xwɔˈpɔbɨk, AS: χu̯opobyk

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) chłopobykowiec

Wiktionary


chłopoman

człowiek przesadnie idealizujący chłopów i ich życie; ludoman


SJP.pl


chłopomania

przesadna fascynacja wsią i życiem chłopów; ludomania, ludomaństwo, chłopomaństwo


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) książk. liter. przesadne fascynowanie się chłopstwem i folklorem, także prąd w literaturze charakteryzujący się naiwnym, nacechowanym egzaltacją idealizowaniem chłopstwa i jego roli społecznej;

Wiktionary

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Dobra, polska kuchnia, miłe wnętrze, które uniknęło wszechobecnej choroby chłopomanii i góralszczyzny od Tatr po Bałtyk. (z Internetu)

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌxwɔpɔ̃ˈmãɲja, AS: χu̯opõmãńi ̯a

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. chłopomaństwo n.

 przym. chłopomański

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) ludomania, chłopomaństwo

Wiktionary


chłopomanka

chłopoman


SJP.pl

Patrz:

chłopoman

chłopomański

chłopomania


SJP.pl

Patrz:

chłopomania

chłopomaństwo

przesadna fascynacja wsią i życiem chłopów; ludomania, ludomaństwo, chłopomania


SJP.pl


chłoporobotnica

chłoporobotnik


SJP.pl

Patrz:

chłoporobotnik

chłoporobotniczy

chłoporobotnik


SJP.pl

Patrz:

chłoporobotnik

chłoporobotnik

właściciel gospodarstwa wiejskiego pracujący dodatkowo jako robotnik


SJP.pl

Chłoporobotnicy (również chłopi-robotnicy) – kategoria społeczno-zawodowa, mająca znamiona warstwy społecznej oznaczająca rolników łączących pracę we własnym gospodarstwie rolnym, zazwyczaj niewielkim z pracą w zawodach pozarolniczych, głównie związanych z przemysłem.

Wikipedia


chłopowina

ze współczuciem, politowaniem o mężczyźnie, chłopie; chłopina


SJP.pl


chłopowo

W Polsce
  • Chłopowo – wieś w woj. zachodniopomorskim, w pow. choszczeńskim, w gminie Krzęcin
  • Chłopowo – wieś w woj. zachodniopomorskim, w pow. myśliborskim, w gminie Myślibórz
  • Chłopowo – wieś w woj. zachodniopomorskim, w pow. szczecineckim, w gminie Barwice
  • Chłopowo – gromada w powiecie choszczeńskim
  • Chłopowo – jezioro w woj. zachodniopomorskim, w powiecie choszczeńskim, w gminie Krzęcin

Wikipedia


chłopski

chłopi;
1. dotyczący chłopa (rolnika), należący do chłopa, używany przez chłopa;
2. złożony z chłopów, dokonywany przez chłopów;
3. właściwy chłopu albo chłopom;
4. potocznie: właściwy mężczyznom; męski


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) dotyczący chłopa

 (1.2) stpol. męski

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Współczesna twórczość chłopska jest najbardziej dynamicznym nurtem literatury.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈxwɔpsʲci, AS: χu̯opsʹḱi

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. chłopek mzw./mos., chłopstwo n., chłop mos., chłopka ż., chłopak mos., chłopina mos., chłopskość ż.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) przest. włościański

Wiktionary


chłopsko

przysłówek

 (1.1) na sposób chłopski

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. chłop mos., chłopka ż., chłopskość ż., chłopstwo n.

 przym. chłopski

Wiktionary


chłopskość

chłopstwo;
1. sposób bycia chłopów;
2. chłopskie pochodzenie


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) cecha tego, co chłopskie; cecha tych, którzy są chłopscy

 (1.2) pochodzenie chłopskie

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. chłopstwo n., chłop m., chłopek m., chłopka ż., chłopienie n.

 czas. chłopieć

 przym. chłopski

 przysł. chłopsko

Wiktionary

Synonimy:

 (1.2) chłopstwo

Wiktionary


chłopstwo

potocznie:
1. chłopi, rolnicy; warstwa chłopska;
2. sposób bycia chłopów; chłopskość;
3. chłopskie pochodzenie; chłopskość


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) hist. socjol. warstwa społeczna składając się z drobnych rolników;

 (1.2) daw. pochodzenie chłopskie

Wiktionary

Chłopi – warstwa społeczna zamieszkująca tereny wiejskie, dominująca w społeczeństwach przedindustrialnych, zajmująca się produkcją rolną. Chłopów charakteryzuje odrębność warunków życia, obyczajów i tradycji, wynikająca z powiązania miejsca pracy z gospodarstwem domowym oraz uzależnienie procesu produkcji od warunków naturalnych.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Chłopstwo w zgromadzeniach stanowych nie brało udziału, z jednym krótko trwającym wyjątkiem w hrabstwie goryckim.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. chłopek mzw./mos., chłop m., chłopina mos., chłopak m., chłopka ż., chłopczyca ż., chłopskość ż.

 przym. chłopski

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) chłopi; daw. włościaństwo

 (1.2) chłopskość

Wiktionary


chłoptaś

ironicznie o chłopcu, młodzieńcu; chłoptyś


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) ekspr. chłopiec, chłopak

 (1.2) ekspr. młody mężczyzna

Wiktionary

Przykłady

 (1.2) Myślisz, że jakiś chłoptaś cię obroni?

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. chłop mos., chłopak mos.

 przym. chłopięcy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) chłopak; rzad. chłoptyś

 (1.2) chłopaczysko, chłopak, młodzieniec; rzad. chłoptyś

Wiktionary


chłoptyś

ironicznie o chłopcu, młodzieńcu; chłoptaś


SJP.pl


chłopyś

pieszczotliwie o małym chłopcu


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) pieszcz. mały chłopiec

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Z takim myśleniem to mógłbyś, chłopysiu, co najwyżej paść gęsi na rowie przy drodze, boś za głupi, żeby krów upilnować!

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. chłop m., chłopak m., chłopiec m.

Wiktionary


chłopyszek

zdrobnienie od: chłop


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) gw-pl|Poznań. chłopiec

Wiktionary


chłosnąć

1. uderzyć kogoś lub coś batem, rózgą;
2. o wietrze deszczu: gwałtownie uderzyć, zaciąć;
3. w przenośni: ostro skrytykować


SJP.pl

czasownik przechodni dokonany (ndk. chłostać)

 (1.1) dokonany od|chłostać.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. chłosta ż., chłostanina ż., chłostak mos., chłostanie n., schłostanie n., wychłostanie n., zachłostanie n.

 czas. chłostać ndk., schłostać dk., wychłostać dk., zachłostać dk.

Wiktionary


chłośnięcie

1. uderzyć kogoś lub coś batem, rózgą;
2. o wietrze deszczu: gwałtownie uderzyć, zaciąć;
3. w przenośni: ostro skrytykować


SJP.pl


chłosta

kara cielesna polegająca na wielokrotnym uderzaniu ciała karanego za pomocą przedmiotu mogącego zadawać ból przy takim jego użyciu


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) bicie rózgą, batem, biczem itp.

 (1.2) przen. surowa, ostra krytyka

Wiktionary

Chłosta, biczowanie (łac. flagellatio) – rodzaj kary cielesnej (stosowanej też w charakterze tortury), polegającej na wielokrotnym uderzaniu osoby torturowanej w plecy (ewentualnie inne części ciała, np. niepokornego niewolnika, rzekomej czarownicy – w twarz, czy w stopy – falaka) przy pomocy bicza, bata, kańczuga, rzemienia lub rózgi. Chłostę wykonywał kat bądź inna osoba (np. na okrętach), ponieważ jej przeprowadzenie nie wymagało szczególnych umiejętności.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ˈxwɔsta, AS: χu̯osta

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. chłostanie n., schłostanie n., wychłostanie n., zachłostanie n., chłostak mos., chłostanina ż.

 czas. chłosnąć, zachłostać, schłostać, chłostać ndk., wychłostać dk.

Wiktionary


chłostać

uderzać kogoś lub coś batem, rózgą


SJP.pl

czasownik przechodni niedokonany (dk. chłosnąć)

 (1.1) bić rózgą, biczem itp.

 (1.2) przen. surowo krytykować

 (1.3) meteorol. gwałtownie uderzyć

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Nie spodobało się to kasztelanowi, który kazał go przepędzić. Gdy poddani sprzeciwili się temu rozkazowi, wściekły, sam osobiście zaczął go chłostać i chłostał tak długo, aż lirnik umarł.

 (1.2) Wpierw mierzyli się nawzajem zimnym, wzgardliwym spojrzeniem, potem chłostali obraźliwym słowem.

 (1.3) A potem pochłonęły nas potoki ulewy. Strugi wody lały się na nas jak z potężnego kubła, a wiatr porywał wodę i chłostał nią jak biczem.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈxwɔstat͡ɕ, AS: χu̯ostać

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. chłosta ż., chłostanina ż., chłostak mos., chłostanie n., schłostanie n., wychłostanie n., zachłostanie n.

 czas. chłosnąć dk., schłostać dk., wychłostać dk., zachłostać dk.

Wiktionary


chłostak

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) daw. posługacz w łaźni

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. chłosta ż., chłostanina ż., chłostanie n., schłostanie n., wychłostanie n., zachłostanie n.

 czas. chłostać ndk., chłosnąć dk., schłostać dk., wychłostać dk., zachłostać dk.

Wiktionary


chłostanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) uderzanie kogoś biczem, batem, pejczem lub podobnym narzędziem

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. chłosta ż., chłostanina ż., schłostanie n., wychłostanie n., zachłostanie n., chłostak mos.

 czas. chłostać, schłostać, wychłostać, zachłostać, chłosnąć

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) biczowanie, batożenie, ćwiczenie, smaganie

Wiktionary


chłostanina

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) daw. bicie, chłostanie

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. chłosta ż., chłostak mos., chłostanie n., schłostanie n., wychłostanie n., zachłostanie n.

 czas. chłostać ndk., chłosnąć dk., schłostać dk., wychłostać dk., zachłostać dk.

Wiktionary


chłubliwy

przymiotnik

 (1.1) stpol. chełpliwy

Wiktionary

Wymowa:

IPA: xwuˈblʲivɨ, AS: χu̯ublʹivy

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. chluba

 czas. chlubić się

 przym. chlubny

Wiktionary


chłyst

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) hist. rel. członek rosyjskiej sekty religijnej powstałej w 1645;

rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy

 (2.1) łow. młody jeleń (samiec), towarzyszący stadu podczas rykowiska, przepędzany przez starego byka

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz.

:: zdrobn. chłystek m.

Wiktionary


chłystek

pogardliwie o młodym człowieku


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) lekcew. niepoważny, młody człowiek

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Znany polityk musiał dwukrotnie przepraszać za nazwanie dziennikarza chłystkiem.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈxwɨstɛk, AS: χu̯ystek

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. chłyst mos./mzw.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) pętak, młokos, fircyk, smarkacz

Wiktionary


ci

zaimek pełniący w zdaniu różne funkcje


SJP.pl

zaimek osobowy, forma fleksyjna

 (1.1) C. lp. od: ty (nieakcentowane)

zaimek wskazujący, forma fleksyjna

 (2.1) M. lm. mos. od: ten

partykuła wzmacniająca

 (3.1) pot. lub gwara. …służąca do wyrażania emocjonalnego stosunku do treści zdania

rzeczownik

 (4.1) liter. gatunek poezji chińskiej

 (4.2) filoz. termin w filozofii chińskiej

Wiktionary

  • Ci – dwuznak występujący w języku polskim i włoskim.
  • ڞ (Ci) – litera alfabetu arabskiego.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Coś ci powiem.

 (2.1) Ci ludzie mnie denerwują.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: t͡ɕi, AS: ći

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) tobie (akcentowane)

Wiktionary


cia

[czytaj: s-i-aj-ej] Central Intelligence Agency, Centralna Agencja Wywiadowcza


SJP.pl


ciabatka

włoski chlebek pszenny; ciabatta


SJP.pl


ciabatta

[czytaj: ciabata lub cziabatta] włoski chleb pszenny; ciabatka


SJP.pl

Ciabatta ([t͡ʃaˈbat.ta], pol. wym. cziabatta) – włoski miękki lekki i porowaty biały chleb o chrupiącej skórce, robiony z mąki pszennej i drożdży. Bochenek ciabatty jest wydłużony, szeroki i płaski. Po włosku słowo „ciabatta” oznacza „kapeć”. Od drugiej połowy lat 90. jest szeroko znana w Europie i Stanach Zjednoczonych, najczęściej używana jako pieczywo do kanapek. Za twórcę wypieku uznaje się Arnaldo Cavallariego, włoskiego piekarza, który wypiekł pierwszą ciabattę w 1982 roku.

Wikipedia


ciąć

1. uderzyć (uderzać) czymś ostrym, raniącym ciało; smagnąć (smagać), rąbnąć (rąbać);
2. o niektórych owadach: ukłuć (kłuć), ukąsić (kąsać)


SJP.pl

czasownik przechodni niedokonany

 (1.1) dzielić na części ostrym narzędziem

czasownik nieprzechodni niedokonany

 (2.1) pot. żądlić

czasownik zwrotny niedokonany ciąć się

 (3.1) slang. kaleczyć się umyślnie

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Laserem można ciąć diament.

 (2.1) Osy cięły na łące, więc poszliśmy na spacer do lasu.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: t͡ɕɔ̇̃ɲt͡ɕ, AS: ćo̊̃ńć

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. cięcie n., ścięcie n., przecinka ż., odcinek m., ścinek m., wycinanka ż., nacinanie n.

 czas. uciąć, ucinać, naciąć, nacinać, przeciąć, przecinać, rozciąć, rozcinać, wyciąć, wycinać, zaciąć, zacinać, dociąć, docinać, odciąć, odcinać, pociąć, ściąć, ścinać, przycinać, wcinać, przyciąć

 przym. cięty

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) reg. pozn. bzybzać.

Wiktionary


ciaccona

[czytaj: czakkona] taniec hiszpański z XVI w. w metrum trójdzielnym; chaconne


SJP.pl


ciach

wykrzyknik oznaczający cięcie, uderzenie, szybkie wykonywanie czegoś bądź zachętę do szybkiego działania


SJP.pl

Ukośnik – znak pisarski mający postać ukośnej kreski. W zależności od tego, w którą stronę pochylony jest ukośnik, ma on różne nazwy:

/ – ukośnik, prawy ukośnik (z ang.: slash lub forward slash),
\ – ukośnik wsteczny, lewy ukośnik (z ang.: backslash),
– ukośnik ułamkowy (z ang.: fraction slash).

Wikipedia


ciach-mach

potocznie: szybko, błyskawicznie, natychmiast; rachu-ciachu, rach-ciach, mach-mach, szach-mach


SJP.pl


ciachać

potocznie: ciąć, krajać, rąbać


SJP.pl


ciachanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) pot. energiczne krojenie lub cięcie nożem

 (1.2) pot. eliminowanie pewnej części czegoś

 (1.3) pot. robienie

Wiktionary

Przykłady

 (1.3) Jak poszło Sabinie ciachanie fotek w górach?

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. ciachnięcie n., obciach mos./mrz.

 czas. ciachać ndk., ciachać się ndk., ciachnąć dk.

 wykrz. ciach

Wiktionary

Synonimy:

 (1.3) strzelanie, walenie

Wiktionary


ciachnąć

potocznie: uciąć, ukrajać, rąbnąć


SJP.pl


ciachnięcie

potocznie: uciąć, ukrajać, rąbnąć


SJP.pl


ciacho

1. potocznie: atrakcyjny fizycznie mężczyzna; słodziak;
2. zgrubienie od: ciastko


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) zgrub. ciasto, ciastko

 (1.2) pot. przystojny i wysportowany, atrakcyjny mężczyzna

Wiktionary

Ciacho – polska komedia w reżyserii Patryka Vegi, której premiera odbyła się na początku 2010. Zdjęcia trwały 27 dni i zakończyły się w sierpniu 2009.

W przeciągu 31 dni wyświetlania w polskich kinach wpływy ze sprzedaży biletów osiągnęły wielkość 15 539 950 zł.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Upiekłam pyszne ciacho. Chcesz spróbować?

 (1.2) Z twojego brata to niezłe ciacho jest.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈt͡ɕaxɔ, AS: ćaχo

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. ciasteczko n., ciasto n., ciastownia ż., ciastowy mos.

 przym. ciastowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.2) przystojniak

Wiktionary


ciachrocz

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) gw-pl|Górny Śląsk. partacz

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) gw-pl|Górny Śląsk|bazger, complok, dudra, pyprok.; gw-pl|Śląsk Cieszyński|niszczyż.

Wiktionary


ciaćkać

1. rzadko, regionalnie: pieścić, bawić; cackać, ceckać;
2. ciaćkać się - regionalnie: cackać się (1. obchodzić się z czymś lub z kimś czule; 2. poświęcać zbyt wiele czasu na wykonywanie jakiejś czynności); ciećkać się (regionalnie), ceckać się (regionalnie)


SJP.pl


ciaćkanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|ciaćkać.

Wiktionary

Powiązane:

 czas. ciaćkać

Wiktionary


ciąg

nieprzerwana ciągłość, tok czegoś


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) układ rzeczy położonych jedna za drugą

 (1.2) ciągłość zdarzeń następujących po sobie

 (1.3) techn. przepływ określonego czynnika (wody, gazu, spalin itp.) wywołany różnicą ciśnień

 (1.4) mat. ponumerowana lista, formalnie funkcja o dziedzinie w liczbach naturalnych;

 (1.5) pot. picie alkoholu przez wiele dni z rzędu;

Wiktionary


matematyka
  • ciąg – pojęcie matematyczne
  • Ciąg – pojęcie teorii grup
fizyka i technika
  • siła ciągu
  • ciąg silnika lotniczego
  • ciąg wektorowany – pozwala na zmianę kierunku wektora siły ciągu silnika odrzutowego względem osi podłużnej
  • ciąg kominowy

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) W mieście wyburzono całe ciągi zabytkowych budynków.

 (1.2) Dzisiaj usłyszeliśmy dalszy ciąg opowieści.

 (1.3) W silniku rakietowym można kontrolować siłę ciągu poprzez regulację wtrysku paliwa.

 (1.4) Uczeń miał problemy z rozwiązaniem zadania o ciągu geometrycznym.

 (1.5) Renata jest w ciągu od miesiąca.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: t͡ɕɔ̃ŋk, AS: ćõŋk

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. obciąganie n., ciąganie n., ciągutka ż.

 czas. ciągnąć, ciągać ndk.

 przym. ciągowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.2) przebieg, bieg, tok, rozwój

Wiktionary


ciągać

1. przesuwać coś ciężkiego;
2. prowadzić kogoś, zmuszać do chodzenia w wiele miejsc;
3. szarpać, tarmosić


SJP.pl

czasownik przechodni niedokonany (dk. brak)

 (1.1) pot. ciągnąć, wlec, szarpać za coś

 (1.2) ciągnąć, przesuwać, zwłaszcza coś ciężkiego, w różne strony

 (1.3) zmuszać kogoś do udawania się w różne miejsca

czasownik zwrotny niedokonany ciągać się (dk. brak)

 (2.1) pot. ciągnąć za coś, szarpać siebie wzajemnie

 (2.2) pot. wielokrotnie udawać się w różne miejsca

 (2.3) zmuszać siebie nawzajem do chodzenia w różne miejsca

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Józefiak miał syna Antka, który zaczął swoją służbę jako chłopak stajenny przy dawnym stangrecie kamieńskim Zawadzie, który go niemiłosiernie ciągał za uszy […]

 (1.2) Zrobiona przez niego linka do holowania samochodów była tak mocna, że ciągano nią traktory.

 (1.3) Za niestosowność tego porównania ciągali go później po różnych gabinetach, groziła mu utrata mandatu radnego.

 (2.1) Radni z przeciwstawnych obozów ciągali się za krawaty, padały ciężkie, nie nadające się do zacytowania słowa.

 (2.2) To rolnik mający 20 ha ciąga się zdezelowanym maluchem i nie może się utrzymać, a tutaj taki wóz?

 (2.3) Pieniacze ciągali się po sądach i wyzywali na pojedynki.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. ciąg m., obciąganie n., ciąganie n., ciągutka ż.

 czas. wciągać, ciągnąć ndk.

 przym. pociągowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.2) targać, taskać, taszczyć, posp. tachać; dźwigać

 (2.2) łazić, wałęsać się, włóczyć się

Wiktionary


ciągacz

robotnik obsługujący ciągarkę w hucie


SJP.pl


ciągadło

narzędzie służące do obróbki drutów, prętów i rur na ciągarkach


SJP.pl

Ciągadło – narzędzie, z jednym lub więcej otworami roboczymi, służące do ciągnienia drutów, prętów lub rur na ciągarkach.

Strefa zgniotu ciągadła monolitycznego może być stożkowa, wklęsła, łukowa lub sigmoidalna.

Do obróbki drutów i prętów kształtowych służą ciągadła profilowe.

Wikipedia


ciąganie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|ciągać.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. obciąganie n., ciągnięcie n., wyciąganie n., wyciągnięcie n., zaciąganie n., zaciągnięcie n., uciągnięcie n., ściąganie n., ściągnięcie n., ciąg m., ciągłość ż., cięgno n., uciąg m., ciągnienie n., naciąg m., ściąga ż., ściągawka ż., wyciąg m., zaciąg m., ciągutka ż.

 czas. ciągać ndk., ciągnąć ndk., wyciągać ndk., wyciągnąć dk., zaciągać ndk., zaciągnąć dk., uciągnąć dk., ściągać ndk., ściągnąć dk.

 przym. ciągły, wyciągowy

 przysł. ciągle

Wiktionary


ciągarka

maszyna hutnicza do wytwarzania prętów


SJP.pl

Ciągarka – maszyna do wyrobu drutów, prętów lub rur przez ciągnienie na zimno, składająca się z ciągadła lub ciągadeł oraz urządzenia ciągnącego.

Ciągarki dzielą się na jedno- i wielostopniowe.

Wikipedia


ciągarnia

oddział huty, w którym wyrabia się druty, pręty itp.


SJP.pl


ciągarstwo

dział obróbki plastycznej metali polegający na ciągnieniu prętów, drutów i rur


SJP.pl


ciągle

przysłówek sposobu

 (1.1) bez przerw, nieustannie

 (1.2) cyklicznie, co i rusz

 (1.3) w dalszym ciągu, wciąż

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Radio ciągle nadaje wiadomości z miejsca katastrofy.

 (1.2) Nie lubię tego studenta, ciągle przerywa mi wykłady wygłupami.

 (1.3) Czy ty ciągle jesteś w domu?

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈt͡ɕɔ̃ŋɡlɛ, AS: ćõŋgle

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. ciągłość ż., pociąg m., ciągutka ż., ciąganie n., ciągnięcie n.

 czas. ciągnąć ndk.

 przym. ciągły, ciągliwy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) stale, na okrągło, reg. pozn. cięgiem., reg. śl. durś., reg. śl. ciongiym., gw-pl|Śląsk Cieszyński|pelzym., gw-pl|Górny Śląsk|sztyjc.

 (1.2) stale, reg. pozn. cięgiem., reg. śl. durś., gw-pl|Śląsk Cieszyński|pelzym.

 (1.3) jeszcze, reg. śl. ciongiym., reg. śl. furt.

Wiktionary


ciąglica

plastyczna skała ilasta przedzielająca pokłady żelaziaków ilastych


SJP.pl


ciągliwiej

stopień wyższy od przysłówka: ciągliwie


SJP.pl


ciągliwość

ciągliwy


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) cecha tego, co ciągliwe

Wiktionary

Ciągliwość – właściwość mechaniczna materiału, jakościowo określana podatność na odkształcenie trwałe bez naruszenia spójności materiału. Badana poprzez próbę udarności.

Wikipedia

Patrz:

ciągliwy

Powiązane:

 przym. ciągliwy

Wiktionary


ciągliwszy

stopień wyższy od przymiotnika: ciągliwy


SJP.pl


ciągliwy

1. mający zdolność do rozciągania się, np. ciągliwe ciasto;
2. mający zdolność do trwałych odkształceń, np. ciągliwy metal


SJP.pl


ciągnąć

czasownik przechodni niedokonany

 (1.1) wlec, przesuwać za sobą

 (1.2) kontynuować

 (1.3) wędrować, zmierzać do określonego celu, na ogół grupowo

 (1.4) przen. zbliżać się, nadchodzić

 (1.5) powoli pić coś

 (1.6) wchłaniać, wciągać coś

 (1.7) o wietrze, zwłaszcza zimnym i nieprzyjemnym wiać

 (1.8) pot. pić

 (1.9) wulg. wykonywać fellatio

 (1.10) wytwarzać druty przy użyciu ciągarki

 (1.11) bezpodmiotowo mieć do czegoś pociąg

 (1.12) montować długą część sieci komunikacyjnej czegoś: budować drogi, rurociągi, zakładać kable itp.

 (1.13) grać lub śpiewać przeciągle

 (1.14) losować z puli

czasownik zwrotny niedokonany ciągnąć się

 (2.1) zajmować powierzchnię na określonym obszarze

 (2.2) długo trwać

Wiktionary

Przykłady

 (1.4) Z zachodu ciągnie burza.

 (2.1) Pola ciągnęły się aż pod horyzont.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈt͡ɕɔ̃ŋɡnɔ̃ɲt͡ɕ, AS: ćõŋgnõńć

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. obciąganie n., wciągnięcie n., ciąg mrz., wciąganie n., ciągnięcie n., ciągnienie n., ciągoty nmos., ciągnik mrz., ciągarka ż., ciąganie n., ciągutka ż., pociągnięcie n.

 czas. ciągać, obciągnąć dk., pociągnąć dk., przyciągać ndk., przeciągać ndk., przeciągnąć dk., wciągać ndk., wciągnąć dk.

 przym. pociągowy

 przysł. ciągle

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) reg. śl. cióngnóć.

 (1.3) ściągać

 (1.4) ściągać, zbliżać się, nadciągać

 (2.1) rozciągać się, rozpościerać się, roztaczać się

Wiktionary


ciągnięcie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|ciągnąć.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: t͡ɕɔ̃ŋʲɟˈɲɛ̇̃ɲt͡ɕɛ, AS: ćõŋʹǵńė̃ńće

Wiktionary

Powiązane:

 czas. odciągnąć, obciągnąć, ciągnąć ndk.

 rzecz. obciąganie n., pociągnięcie n., ciąganie n., ciągnik mrz., ciągnąć, ciągarka

 przysł. ciągle

Wiktionary


ciągnienie

w loterii: losowanie


SJP.pl

Wikipedia


ciągnik

1. pojazd mechaniczny o dużej sile pociągowej, napędzany silnikiem spalinowym; traktor;
2. część wrębiarki górniczej


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) mot. pojazd mechaniczny o dużej sile pociągowej, napędzany silnikiem spalinowym

 (1.2) roln. traktor

 (1.3) techn. część wrębiarki górniczej

Wiktionary

Ciągnik (traktor) – pojazd mechaniczny przystosowany do holowania pojazdów bądź urządzeń nieposiadających własnego napędu (np. maszyn rolniczych, przyczep, naczep, dział) oraz do zawieszania na nim osprzętu do robót ziemnych (np. spycharkowego, zrywarkowego, ładowarkowego, koparkowego, chwytakowego, hakowego).

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ˈt͡ɕɔ̃ŋʲɟɲik, AS: ćõŋʹǵńik

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. ciągnięcie n.

 czas. przyciągać, ciągnąć ndk.

 przym. ciągnikowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.2) traktor

Wiktionary


ciągnikowy

przymiotnik od: ciągnik


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z ciągnikiem, dotyczący ciągnika

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Pan Marian był zatrudniony w Zakładach Przemysłu Ciągnikowego w Warszawie.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. ciągnik mrz.

Wiktionary


ciągniony

weksel ciągniony - weksel, w którym wskazany jest dłużnik, mający zapłacić sumę wekslową na rzecz wierzyciela; weksel trasowany


SJP.pl


ciągomierz

miernik ciśnienia gazów w układach wentylacyjnych i kominowych


SJP.pl


ciągota

(zwykle w liczbie mnogiej)
1. potocznie: pociąg płciowy;
2. przenośnie: skłonność, zamiłowanie do czegoś;
3. rzadko: dreszcz, łamanie w kościach


SJP.pl


ciągotka

zdrobnienie od: ciągota


SJP.pl

Priapizm, ciągotka (łac. priapismus, z gr. πριαπισμός = wzwód) – objaw chorobowy polegający na występowaniu długotrwałego, bolesnego wzwodu członka, który nie jest związany z podnieceniem lub pobudzeniem seksualnym. Nazwa priapizm wywodzi się od starożytnego boga Priapa, którego wizerunki przedstawiały mężczyznę z członkiem w stanie erekcji.

Wikipedia


ciągotki

zdrobniale o ciągotach


SJP.pl


ciągoty

1. potocznie: pociąg płciowy
2. przenośnie: skłonność, zamiłowanie do czegoś


SJP.pl


ciągowice

Wikipedia


ciągówka

Ursus model 1921/1922 – pierwszy polski ciągnik rolniczy, produkowany w latach 1922–1927 w zakładach mechanicznych Ursus w Warszawie w dzielnicy Wola, potocznie nazywany „ciągówka”.

Wikipedia


ciągownictwo

dział obróbki plastycznej metali polegającej na ciągnieniu na zimno prętów, drutów i rur z metalu; ciągarstwo


SJP.pl


ciągownik

urządzenie do wytłaczania naczyń z blachy


SJP.pl


ciągowy

związany z ciągiem


SJP.pl


ciągutek

potocznie: cukierek o miękkiej, ciągliwej konsystencji; ciągutek, mordoklejka, mordoklejek


SJP.pl


ciągutka

potocznie: cukierek o miękkiej, ciągliwej konsystencji; ciągutek, mordoklejka, mordoklejek


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) kulin. pot. ciągliwy miękki cukierek, krówka

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Kupimy pół kilo ciągutek.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. ciąg mrz., ciąganie n.

 czas. ciągać ndk., ciągnąć ndk.

 przysł. ciągle

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) mordoklejka, mordokleja

Wiktionary


ciągło

1. w rolnictwie: żelazna część pługa łącząca go z orczykiem;
2. dawniej, dziś gwarowo:
a) para koni albo wołów; sprzężaj;
b) pańszczyźniana rodzina chłopska mająca jeden sprzężaj


SJP.pl


ciągłość

1. matematyczna cecha funkcji lub zbioru;
2. określenie oznaczające brak przerw, stałość, trwanie cały czas lub regularną powtarzalność; ustawiczność


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) cecha tego, co ciągłe

 (1.2) mat. cecha funkcji, dla której mała zmiana argumentu powoduje zawsze jedynie małą zmianę wyniku;

 (1.3) mat. cecha porządku gęstego, dla którego między dowolnymi dwoma elementami znajduje się trzeci element;

Wiktionary

  • ciągłość funkcji
    • ciągłość jednostajna funkcji
      • ciągłość bezwzględna (absolutna) funkcji
    • ciągłość operatora liniowego
  • ciągłość geometryczna
  • ciągłość parametryczna
  • ciągłość porządku (zbioru)

Wikipedia

Powiązane:

 przym. ciągły

 rzecz. ciąganie n.

 przysł. ciągle

Wiktionary


ciągły

1. dziejący się, trwający stale, nieustannie;
2. powtarzający się stale


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) nieustanny, ciągle trwający

 (1.2) regularnie się powtarzający

 (1.3) (o kształcie) pozbawiony przerw

 (1.4) mat. (o funkcji) taka, której wartości dla „bliskich” sobie argumentów również będą sobie „bliskie”;

 (1.5) mat. topol. (o funkcji) taka, dla której przeciwobraz każdego zbioru otwartego jest zbiorem otwartym

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Przygnębiasz mnie swoim ciągłym narzekaniem.

 (1.2) Rozwiodła się z nim z powodu jego ciągłych zdrad małżeńskich.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈt͡ɕɔ̃ŋɡwɨ, AS: ćõŋgu̯y

Wiktionary

Powiązane:

 przysł. ciągle

 rzecz. ciągłość ż., ciąganie n.

Wiktionary


ciak

nazwisko


SJP.pl


cialis

handlowa nazwa leku stosowanego w leczeniu zaburzeń erekcji


SJP.pl

Tadalafil – organiczny związek chemiczny, lek przeznaczony dla mężczyzn z zaburzeniem erekcji. Należy do grupy leków nazywanych inhibitorami fosfodiesterazy typu 5. Po stymulacji seksualnej, tadalafil pomaga w rozszerzeniu naczyń krwionośnych członka, co umożliwia napływ krwi do członka. W wyniku tego dochodzi do poprawy erekcji. Tadalafil nie pomaga pacjentom, u których nie występują zaburzenia erekcji.

Wikipedia


ciamajda

(r. męski) mężczyzna flegmatyczny, nieudolny; ciapa


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy lub żeński

 (1.1) pot. człowiek niezdarny, ślamazarny

Wiktionary

Wymowa:

IPA: t͡ɕãˈmajda, AS: ćãmai ̯da

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) fajtłapa, niezdara, fujara, ciapa, oferma, safanduła, niedołęga, gamoń, ułomek

Wiktionary


ciamajdowatość

ciamajdowaty


SJP.pl

Patrz:

ciamajdowaty

ciamajdowaty

potocznie: ślamazarny, niezdarny, nieudolny; ciapowaty, ofermowaty, ciapciowaty


SJP.pl


ciamcia

(rodzaj żeński) lekceważąco o kobiecie flegmatycznej, ślamazarze; także o mężczyźnie, z silniejszym zabarwieniem ekspresywnym; niedorajda


SJP.pl


ciamcialamcia

potocznie: kobieta niezdarna, powolna, niepotrafiąca radzić sobie w życiu; także o mężczyźnie z silniejszym zabarwieniem ekspresywnym; ciamciaramcia, ciamcia, siermięga, ciemięga, niedojda, niedorajda, oferma, ciamajda


SJP.pl


ciamciaramcia

potocznie: mężczyzna niezdarny, powolny, niepotrafiący radzić sobie w życiu; ciamcialamcia, ciamcia, ciemięga, niedojda, niedorajda, oferma, ciamajda


SJP.pl


ciamkać

mlaskać; potocznie:
1. jeść głośno; cmoktać, cmokać, smoktać, glamać;
2. o substancjach płynnych lub półpłynnych: chlupać, chlupotać, pluskać


SJP.pl


ciamkanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|ciamkać.

Wiktionary

Powiązane:

 czas. ciamkać

Wiktionary


ciangsi

prowincja w Chinach; Jiangxi, Kiangsi


SJP.pl

Jiangxi (wymowa; chiń. upr. 江西; chiń. trad. 江西; pinyin Jiāngxī; Wade-Giles Chiang-hsi; dosł. „Na Zachód od rzeki Jangcy”) – prowincja ChRL położona w południowo-wschodniej części kraju, rozciągająca się między Jangcy na północy, a górami na południu.

Wikipedia


ciangsu

prowincja w Chinach; Jiangsu, Kiangsu


SJP.pl

Jiangsu (wymowa chiń. upr. 江苏; chiń. trad. 江蘇; pinyin Jiāngsū; Wade-Giles Chiang-su) – prowincja ChRL położona w środkowej części wschodniego wybrzeża Chin.Jej nazwa pochodzi od Jiangning (Nankin) i Suzhou.

Wikipedia


cianoju

japońska ceremonia picia herbaty


SJP.pl


ciao

pozdrowienie włoskie odpowiadające polskiemu: cześć!


SJP.pl

wykrzyknik

 (1.1) pot. żart. cześć (na pożegnanie)

Wiktionary

  • Ciao – maskotka o imieniu Ciao promowana podczas mistrzostw świata we Włoszech w 1990 roku
  • Ciao – film fabularny w reż. Yen Tan z 2008 roku
  • Ciao – japoński magazyn z shōjo-mangami
  • Ciao – porównywarka cen popularna w krajach Europy Zachodniej

Wikipedia

Wymowa:

IPA: t͡ɕaw, AS: ćau̯

Wiktionary


ciap

wyraz, zwykle powtórzony, mający oddawać odgłos powstający podczas chodzenia po błocie, chlupotania wody itp.


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męski

 (1.1) reg. but używany w domu, kapeć

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Po domu chodzę w ciapach.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) kapeć, pantofel, bambosz, laczek, papuć, papeć

Wiktionary


ciapa

(r. męski) mężczyzna flegmatyczny, nieudolny; ciamajda


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) pot. coś półpłynnego, mieszanina płynu i składników stałych

 (1.2) pot. osoba niezdarna lub ślamazarna

 (1.3) pot. nieregularna, spora plama

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Po odwilży z niesprzątniętego śniegu zrobiła się paskudna ciapa na chodnikach.

 (1.2) Ależ z niego ciapa – wszystko robi tak powoli i niezdarnie.

 (1.3) Krawaty w wielkie ciapy kolorowe w ogóle nie istnieją. No, może znajdziecie je na obrzeżach w sklepach z tzw. absolutnym szajsem.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈt͡ɕapa, AS: ćapa

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. ciapowatość ż., ciapciak m., ciapek m., Ciapek m., ciapy nmos., ciapanie n., ciapnięcie n., naciapanie n., wyciapanie n., obciapanie n., uciapanie n.

:: zdrobn. ciapka ż.

 czas. ciapać ndk., ciapnąć dk., naciapać dk., wyciapać dk., obciapać dk., uciapać dk.

 przym. ciapowaty

 przysł. ciapowato

 wykrz. ciap ciap, ciapu ciap

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) papka, breja

 (1.2) ciamajda, ślamazara, oferma, niezdara

Wiktionary


ciapać

potocznie:
1. uderzać nożem;
2. iść z trudem, w błotnistym terenie


SJP.pl

czasownik

 (1.1) iść z trudem, zwłaszcza po błocie

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. ciapanie n., ciapa ż.

 czas. ciapnąć dk.

Wiktionary


ciapaczka

pogardliwie: kobieta o ciemniejszej karnacji (głównie Arabka i Hinduska); ciapata


SJP.pl


ciapak

ciapaty; pogardliwie:
1. osoba o ciemniejszej karnacji (zwykle Arab lub Hindus);
2. emigrant z Bliskiego Wschodu, mieszkający w Europie


SJP.pl


ciapanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) powolne chodzenie, zwłaszcza w błocie

Wiktionary

Powiązane:

 czas. ciapać

 wykrz. ciap, ciap

 rzecz. ciapa ż.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) człapanie

Wiktionary


ciapata

pogardliwie: dotyczący osoby o ciemniejszej karnacji (głównie Araba i Hindusa)


SJP.pl


ciapaty

pogardliwie: dotyczący osoby o ciemniejszej karnacji (głównie Araba i Hindusa)


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) pogard. obraź. osoba pochodząca z Indii, Pakistanu, Bangladeszu lub krajów arabskich

 (1.2) pogard. obraź. osoba ciemnoskóra

forma rzeczownika.

 (2.1) D. lp., M., B. i W. lm. od: kulin. ciapata

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Powstało nowe obraźliwe słownictwo stworzone przez polskich imigrantów na określenie mieszkańców Bliskiego Wschodu, Afryki Północnej i Azji Południowej – „ciapki”, „ciapaci”, „beżowi” (…), „szmatogłowi”, „muzole” oraz „muslimy”.

 (2.1) Sonam, żeby zaoszczędzić chleb, często piecze nam „ciapaty", czyli podpłomyki.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. ciapaciątko n., ciapata ż.

:: fż. ciapatka ż.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) pakol, arabus, szmatogłowy

 (1.2) pogard. ciapol, ciapak, ciapata, ciapatka, brudas, smoluch, pastowaniec, czarnuch, asfalt

Wiktionary


ciapcia

(r. żeński) potocznie: kobieta niezdarna, ślamazarna; także o mężczyźnie z silniejszym zabarwieniem ekspresywnym; niezdara, ciamajda, ślamazara


SJP.pl


ciapciać

potocznie:
1. rozdrabniać i rozgarniać jedzenie; ciapać;
2. pryskać drobnymi kroplami na wszystkie strony; ciapać;
3. niedbale malować pędzlem; ciapać;
4. chodzić w miękkich butach;
5. o deszczu: padać; paciać;
6. ciapciać się -
a) grzebać się lub pokrywać się czymś mokrym, mazistym; ciaprać się, paćkać się, paprać się, paciać się;
b) rozmazywać się; ciaprać się, paćkać się, paprać się, paciać się;
c) wykonywać długo jakąś czynność; babrać się, paćkać się, paprać się


SJP.pl


ciapciak

potocznie: człowiek mało energiczny i nieporadny


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) ktoś nieporadny lub niezdarny

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. ciapa ż.

Wiktionary


ciapciowaty

potocznie: ślamazarny, niezdarny, nieudolny; ciamajdowaty, ofermowaty, ciapowaty


SJP.pl


ciapeć

potocznie, rzadko: miękki but do chodzenia po domu; łapeć, kapeć, kapuć, papeć, papuć, laczek


SJP.pl


ciapek

potocznie:
1. deseń na tkaninie, papierze itp. w postaci plamek, kropek, kresek;
2. tkanina o takim wzorze


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy

 (1.1) zoonim, popularne imię dla psa, zwłaszcza umaszczonego w plamaamy

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. ciapa ż.

Wiktionary


ciapka

drobna plamka, kreska, punkt itp. często wchodzące w skład deseniu, wzoru na jakimś tle


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) drobna plamka, często wchodząca w skład deseniu

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. ciapa ż.

Wiktionary


ciapkapusta

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) reg. kulin. potrawa z kiszonej kapusty wymieszanej z purée ziemniaczanym;

Wiktionary

Ciapkapusta – śląskie danie przygotowywane z purée ziemniaczanego i kapusty, zwykle kiszonej. Do ciapkapusty dodaje się podsmażony i pokrojony w kostkę boczek, kiełbasę lub zrumienioną cebulę. Potrawa ta zwykle podawana jest z mięsem (często z żeberkami).

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Do ciapkapusty dodaje się podsmażony i pokrojony w kostkę boczek, kiełbasę lub zrumienioną cebulę.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) panczkraut

Wiktionary


ciapki

potocznie:
1. deseń na tkaninie, papierze itp. w postaci plamek, kropek, kresek;
2. tkanina o takim wzorze


SJP.pl


ciapowatość

1. ślamazarność, nieporadność, guzdralstwo;
2. lepkość, galaretowatość


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) odprzym. cecha tego, co jest ciapowate; cecha tych, którzy są ciapowaci

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. ciapa m./ż.

 przym. ciapowaty

 przysł. ciapowato

Wiktionary


ciapowaty

potocznie: ślamazarny, niezdarny, nieudolny; ciamajdowaty, ofermowaty, ciapciowaty


SJP.pl


ciaprać

potocznie:
1. brudzić; walać, babrać, kidać, fajdać, syfić;
2. pokrywać czymś mokrym, mazistym; paciać, paćkać


SJP.pl


ciapryka

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) gw-pl|Górny Śląsk. błoto

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Jak puszczo ziąb to się ciapryka robi na placu.

Wiktionary

Powiązane:

 czas. ciaprać

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) gw-pl|Górny Śląsk|maras.

Wiktionary


ciara

Ciara Princess Wilson (z domu Harris, ur. 25 października 1985 w Austin w stanie Teksas) – amerykańska piosenkarka, producentka muzyczna, aktorka i modelka.

Wikipedia


ciarach

zgrubienie od: ciarki (lekkie dreszcze)


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) daw. pogard. szlachcic, szlachetka

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈt͡ɕarax, AS: ćaraχ

Wiktionary


ciarka

owoc tarniny; tarka


SJP.pl

Ciarka (dodatkowa nazwa w j. niem. Schiorke) – wieś w Polsce położona w województwie opolskim, w powiecie kluczborskim, w gminie Lasowice Wielkie.

W latach 1975–1998 miejscowość położona była w województwie opolskim.

Położona w widłach źródłowego biegu rzek Bogacicy i Stobrawy, na nizinnych terenach Równiny Opolskiej (stanowiącej część obszaru Niziny Śląskiej) i skraju ważnej, zwartej strefy leśnej Opolszczyzny – Stobrawskiego Parku Krajobrazowego.

Wikipedia


ciarki

lekkie dreszcze; mrowie


SJP.pl


ciarkowski

nazwisko


SJP.pl


ciary

zgrubienie od: ciarki (lekkie dreszcze)


SJP.pl


ciaseński

przymiotnik od: Ciasna


SJP.pl


ciasna

1. niewygodny, zbyt mały lub wąski;
2. taki, w którym jest mało miejsca;
3. ograniczony, bez perspektyw


SJP.pl

Ciasna – wieś w Polsce położona w województwie śląskim, w powiecie lublinieckim, w gminie Ciasna. Historycznie leży na Górnym Śląsku.

W latach 1954–1972 wieś należała i była siedzibą władz gromady Ciasna. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa częstochowskiego.

Miejscowość jest siedzibą gminy Ciasna.

Wikipedia


ciasnawy

o niedostatecznych rozmiarach; niewygodnie mały


SJP.pl


ciaśniej

stopień wyższy od przysłówka: ciasno


SJP.pl


ciaśniejszy

stopień wyższy od przymiotnika: ciasny


SJP.pl


ciaśniutki

zdrobnienie od: ciasny


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) zdrobn. od: ciasny

Wiktionary

Wymowa:

IPA: t͡ɕäɕˈɲutʲci, AS: ćäśńutʹḱi

Wiktionary

Powiązane:

 przym. ciasny

 przysł. ciasno

Wiktionary


ciasno

przysłówek sposobu

 (1.1) tak, że nie ma wiele wolnego miejsca

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Brałem z sobą pisma i ręcznik, który ciasno zwijałem i podtykałem pod głowę.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. ciasnota ż.

 przym. ciasny, ciaśniutki

 przysł.

:: zdrobn. ciaśniutko

Wiktionary


ciasnocha

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) stpol. koszula

Wiktionary

Wymowa:

IPA: t͡ɕasˈnɔxa, AS: ćasnoχa

Wiktionary


ciasnogłowy

taki, który jest ograniczony intelektualnie, ma wąskie horyzonty umysłowe; tępy, ograniczony


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) człowiek ograniczony umysłowo, nieobejmujący ogółu problemów, z którymi się styka

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) W Parlamencie Europejskim pełno jest ciasnogłowych decydentów, którym trudno przychodzi zrozumieć przyczyny obecnego kryzysu.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌt͡ɕasnɔɡˈwɔvɨ, AS: ćasnogu̯ovy

Wiktionary


ciasność

przestarzale: ciasnota;
1. zbyt mała przestrzeń, brak miejsca;
2. zbyt mały rozmiar jakiejś części ubrania;
3. w przenośni: brak szerszych horyzontów myślowych; ubóstwo umysłowe, ograniczoność


SJP.pl


ciasnota

1. zbyt mała przestrzeń, brak miejsca;
2. zbyt mały rozmiar jakiejś części ubrania;
3. w przenośni: brak szerszych horyzontów myślowych; ubóstwo umysłowe, ograniczoność


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) brak przestrzeni, brak wolnego miejsca

 (1.2) przen. niski poziom umysłowy, ograniczoność, brak szerokich horyzontów umysłowych

Wiktionary

Wymowa:

IPA: t͡ɕasˈnɔta, AS: ćasnota

Wiktionary

Powiązane:

 przym. ciasny

 czas. ścieśniać, zacieśniać

 przysł. ciasno

Wiktionary

Synonimy:

 (1.2) tępota

Wiktionary


ciasny

1. niewygodny, zbyt mały lub wąski;
2. taki, w którym jest mało miejsca;
3. ograniczony, bez perspektyw


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) taki, w którym jest mało miejsca

 (1.2) o ubraniu: zbyt mały lub wąski

 (1.3) przen. ograniczony, zaściankowy

 (1.4) stpol. biedny

 (1.5) stpol. przykry

 (1.6) stpol. surowy

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Pokoik jest malutki i ciasny, z widokiem na plac przed kościołem.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈt͡ɕasnɨ, AS: ćasny

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. ciasnota ż.

 przysł. ciasno

 przym. ciaśniutki

Wiktionary

Synonimy:

 (1.3) wąski

Wiktionary


ciasteczko

1. fragment tekstu wysyłany przez serwis internetowy do przeglądarki internauty, pozwalający m.in. na zapamiętanie danych i utrzymanie sesji; cookie, kuki;
2. zdrobnienie od: ciastko


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) zdrobn. od ciastko

 (1.2) pot. atrakcyjna seksualnie dziewczyna

 (1.3) inform. zestaw informacji wysyłany przez serwer i przechowywany na komputerze użytkownika, zawierający informacje wykorzystywane później przez serwer;

Wiktionary

  • ciasteczko – małe ciastko
  • ciasteczko (ciastko, cookie) – pojęcie informatyczne
  • Ciasteczko (Cake) – amerykańsko-kanadyjski film komediowy z 2005 roku, reż. Nisha Ganatra

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Ta firma produkuje wyborne ciasteczka z wiśnią.

 (1.2) Ej, ciasteczko, jakbyś tu jeszcze kiedyś była, to odezwij się na GG.

 (1.3) Gdy tylko uda się skraść ciasteczko, można mieć dostęp do konta ofiary bez hasła przez długi czas.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: t͡ɕaˈstɛt͡ʃkɔ, AS: ćastečko

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. ciastowy mos., ciastownia ż., ciasto n., ciastko n.

:: zgrub. ciacho n.

 przym. ciasteczkowy, ciastowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.2) ciacho

 (1.3) cookie

Wiktionary


ciasteczkowy

ciasteczko


SJP.pl

Patrz:

ciasteczko

ciastek

wyrób cukierniczy m.in. z mąki, wody i jaj


SJP.pl

  • Ciastek – animowana postać z serii filmów Shrek, ludzik z piernika

Osoby noszące nazwisko Ciastek:

  • Barbara Ciastek – polska lekarka, diagnosta laboratoryjny
  • Grzegorz Ciastek (1955–2007) – polski gimnastyk
  • Józef Ciastek (1920–2012) – polski skrzypek ludowy

Wikipedia


ciastkarka

1. kobieta zajmująca się wyrobem ciast i ciastek;
2. właścicielka lub pracownica ciastkarni


SJP.pl


ciastkarnia

1. zakład produkujący ciastka;
2. sklep z ciastkami


SJP.pl


ciastkarski

dotyczący ciastkarza, ciastkarni, wytwarzania ciastek


SJP.pl


ciastkarstwo

1. wypiek ciastek;
2. zawód ciastkarza


SJP.pl

Ciastkarstwo – dział wytwórczości ściśle związany z piekarstwem i cukiernictwem, zajmujący się głównie produkcją tzw. pieczywa cukierniczego nietrwałego, np. drożdżowego (strucla, baba wielkanocna, placek) oraz innych nietrwałych produktów, takich jak ciastko, tort, keks itp.

Wikipedia


ciastkarz

1. osoba zajmująca się wyrobem ciast i ciastek;
2. właściciel lub pracownik ciastkarni


SJP.pl


ciastko

wyrób cukierniczy m.in. z mąki, wody i jaj


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) kulin. mały, słodki wypiek, często zdobiony kremem, owocami, lukrem;

Wiktionary

Ciastko – rodzaj zazwyczaj słodkiego wyrobu cukierniczego o różnorodnych kształtach, smakach, wielkości i sposobach przygotowywania. Ciastka są mniejsze od ciast i przeznaczone na jedną porcję.

W technologii ciastkarskiej stosuje się następujący podział ciastek ze względu na sposób ich formowania:

  • nieprzekładane i nienadziewane,
  • przekładane,
  • nadziewane,
  • korpusowe.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Na Boże Narodzenie pieczemy domowe ciastka z cynamonem.

 (1.1) Zaprosiłem dziewczynę na ciastka do cukierni.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈt͡ɕastkɔ, AS: ćastko

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. ciasto n., ciastkarz m., ciastkarnia ż.

:: zdrobn. ciasteczko n.

 przym. ciasteczkowy, ciastkowy, ciastowy, ciastowaty

Wiktionary


ciastkować

potocznie:
1. jeść ciastka;
2. piec ciastka


SJP.pl


ciastkowy

ciastko


SJP.pl

Patrz:

ciastko

ciasto

1. gęsta masa z mąki, wody, jaj i innych składników
2. wypiek z takiej masy


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) kulin. surowy półprodukt, gęsta masa powstała z połączenia mąki z wodą, mlekiem lub innymi spożywczymi produktami;

 (1.2) kulin. spoż. słodki, deserowy wypiek, zwykle w formie placekacka;

Wiktionary

Ciasto – plastyczna i elastyczna masa powstała przez zagniecenie lub wymieszanie mąki, płynów (wody lub mleka) i innych składników, np. cukru, jajek, tłuszczów.

Niektóre ciasta, np. na bezy lub makaroniki nie zawierają w swoim składzie w ogóle mąki. Do wielu ciast dodaje się nie wodę, lecz mleko, maślankę, kefir, jogurt, roztopione masło, olej, sok owocowy, napój gazowany itp. Zdarza się też, że nie ma w nich żadnego płynu, tylko jajka, np. ciasta na biszkopty, lub też miód, np. ciasta na niektóre pierniki i miodowniki. W zależności od przeznaczenia może zostać poddane fermentacji przy pomocy drożdży lub zakwasu, co spulchnia lub czasami zakwasza ciasto. W celu spulchnienia ciasta używa się również np. sody oczyszczonej, proszku do pieczenia, lub piany z białek.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Szybko zagnieść ciasto i wstawić na godzinę do lodówki.

 (1.1) audio|Pl-zawsze podbierałem mamie dużą i słodką grudę kruszonki zanim zdążyła posypać ciasto.ogg. Zawsze podbierałem mamie dużą i słodką grudę kruszonki, zanim zdążyła posypać ciasto.

 (1.2) Może spróbujesz tego pysznego ciasta z owocami?

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈt͡ɕastɔ, AS: ćasto

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. ciastko n., ciastownia ż., ciastowy m., ciastkarnia ż., ciastkarstwo n., ciastkarz m.

:: zdrobn. ciasteczko n.

:: zgrub. ciacho n.

 przym. ciastowy, ciastowaty, ciastkarski, ciastkowy, ciasteczkowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.2) placek

Wiktionary


ciastoholiczka

kobieta uwielbiająca jeść ciasto


SJP.pl


ciastoholik

osoba, która uwielbia jeść ciasto


SJP.pl


ciastolina

masa plastyczna z mąki, wody i soli, przypominająca plastelinę


SJP.pl

Wikipedia


ciastolinowy

ciastolina


SJP.pl

Patrz:

ciastolina

ciastoń

nazwisko


SJP.pl


ciastować

żartobliwie: przygotowywać lub jeść ciasto


SJP.pl


ciastowatość

ciastowaty


SJP.pl

Patrz:

ciastowaty

ciastowaty

o konsystencji ciasta; elastyczny, miękki


SJP.pl


ciastownia

dział w piekarni zajmujący się przygotowywaniem i przechowywaniem ciasta na pieczywo


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) dział piekarni, w którym przygotowuje się ciasto na pieczywo

Wiktionary

Wymowa:

IPA: t͡ɕaˈstɔvʲɲa, AS: ćastovʹńa

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. ciasto, ciastko, ciasteczko, ciastowy, ciastkarnia, ciastkarstwo, ciastkarz, ciacho

 przym. ciastowy, ciastowaty, ciastkarski

Wiktionary


ciastowy

związany z ciastem


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) przym. od ciasto

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (2.1) pracownik piekarni, który zajmuje się przygotowywaniem ciasta na pieczywo

Wiktionary

Wymowa:

IPA: t͡ɕaˈstɔvɨ, AS: ćastovy

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. ciasto, ciastko, ciasteczko, ciastownia, ciastkarnia, ciastkarstwo, ciastkarz, ciacho

 przym. ciastowaty, ciastkarski

Wiktionary


ciaszczyk

nazwisko


SJP.pl


ciaszkiewicz

nazwisko


SJP.pl


ciąża

u samic ssaków oraz kobiet: okres a także wszystkie zmiany w organizmie od momentu zapłodnienia do porodu; stan kobiety, samicy w tym czasie; brzemienność


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) med. wet. u ssaków płci żeńskiej okres od zapłodnienia do porodu;

 (1.2) stpol. zastaw

Wiktionary

Ciąża, brzemienność – proces fizjologiczny u większości samic ssaków, trwający od zapłodnienia bądź implantacji do porodu.

Występuje u samic ssaków łożyskowych oraz torbaczy. Trwa od zapłodnienia komórki jajowej do porodu. Obejmuje całokształt zmian zachodzących w tym okresie w organizmie zapłodnionej samicy. Niektórzy naukowcy okres ciąży liczą od momentu zagnieżdżenia zarodka w ściance macicy.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Wkrótce po wyjściu za mąż Ewa zaszła w ciążę.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈt͡ɕɔ̃w̃ʒa, AS: ćõũ̯ža

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. ciężarna

 przym. ciężarny, ciążowy

 zobacz też: ciążyć

 czas. ciążyć

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) rzad. brzemienność; (w odniesieniu do ludzi): eufem. stan błogosławiony, eufem. być przy nadziei

Wiktionary


ciążek

1. ciężarek do ważenia; odważnik;
2. ciężarek do ćwiczeń gimnastycznych; hantel


SJP.pl


ciążenie

wzajemne przyciąganie się ciał obdarzonych masą; grawitacja


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) przytłaczanie ciężarem, przypieranie sporą masą

 (1.2) stanowienie ciężaru psychicznego; bycie uciążliwym

 (1.3) fiz. oddziaływanie na siebie siłą przyciągania ciał o pewnych masach, położonych w określonej odległości od siebie

Wiktionary

Grawitacja, ciążenie powszechne – zjawisko fizyczne polegające na wzajemnym przyciąganiu się wszystkich ciał – wszelkich mas i innych postaci energii. Ciążenie to jedno z oddziaływań podstawowych obok tych elektrosłabych i jądrowych silnych.

Wikipedia

Powiązane:

 czas. przeciążyć, ciążyć ndk.

 przym. ciążowy, ciężarny, ciążeniowy

 rzecz. ciężarna ż.

Wiktionary


ciążeniowy

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z ciążeniem, dotyczący ciążenia

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. ciążenie n.

Wiktionary


ciążoreksja

anoreksja dotykająca ciężarne kobiety; pregoreksja


SJP.pl


ciążorektyczka

kobieta cierpiąca na odmianę anoreksji występującą w czasie ciąży; pregorektyczka


SJP.pl


ciążówka

obszerna sukienka noszona przez kobiety w czasie ciąży


SJP.pl


ciążowy

związany z ciążą


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) dotyczący ciąży, związany z ciążą

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Panna młoda miała na sobie białą sukienkę ciążową.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: t͡ɕɔ̃w̃ˈʒɔvɨ, AS: ćõũ̯žovy

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. ciąża ż., ciężarna ż., ciężar m., ciążenie n., zaciążenie n., ciążówka ż.

 czas. ciążyć ndk., zaciążyć dk.

 przym. ciężarny, ciężki

 przysł. ciężko

Wiktionary


ciążyć

ciężyć;
1. przytłaczać kogoś swym ciężarem;
2. w przenośni: być dla kogoś uciążliwym, trudnym do zniesienia;
3. w przenośni: skłaniać się ku czemuś lub komuś


SJP.pl

czasownik niedokonany

 (1.1) być odczuwanym jako ciężar, coś męczącego, przytłaczającego

 (1.2) powodować obarczenie, nieznośny ciężar

 (1.3) skłaniać się ku czemuś

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Ciążą mi powieki.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. ciążenie n., ciąża ż., ciężarna ż., uciążliwość ż.

 przym. ciążowy, ciężarny, ciężkawy, ciężki

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) męczyć, przytłaczać

 (1.2) obciążać

 (1.3) skłaniać się

Wiktionary


ciążyński

nazwisko


SJP.pl

Tiażynskij – osiedle typu miejskiego w Rosji, w obwodzie kemerowskim. Siedziba władz rejonu tiażyńskiego

Wikipedia


ciałeczko

zdrobnienie od: ciałko


SJP.pl


ciałko

1. zdrobniale o ciele (w znaczeniu organizmu człowieka lub zwierzęcia albo zespołu tkanek okrywających szkielet);
2. drobny twór pełniący określone funkcje w organizmie


SJP.pl

  • ciałko białawe – struktura powstająca w wyniku degradacji ciałka żółtego
  • ciałko blaszkowate (ciałko Vatera-Paciniego) – receptor dotyku i nacisku
  • ciałko Cajala – sferyczne inkluzje, ziarnistości dostrzegane w jądrach komórkowych komórek proliferujących
  • ciałko dotykowe – zakończenie czuciowe otoczone torebką
  • ciałko kierunkowe, polocyt, ciałko polarne – mała komórka oddzielająca się od komórki jajowej zwierząt
  • ciałko nerkowe, ciałko Malpighiego – część nefronu zbudowana z kłębuszka nerkowego (sieć dziwna) oraz otaczającej go torebki Bowmana
  • chloroplast, ciałko zieleni – organellum komórkowe występujące u roślin i glonów eukariotycznych
  • erytrocyt, czerwone ciałko krwi – morfotyczny składnik krwi
  • ciałko żółte – efekt przekształceń pęcherzyka jajnikowego

Wikipedia


ciało

1. organizm ludzki lub zwierzęcy jako całość;
2. zwłoki;
3. tkanki obrastające szkielet człowieka lub zwierzęcia;
4. obiekt lub substancja o określonych właściwościach;
5. w matematyce: dowolny zbiór co najmniej dwóch elementów, w którym określone są i wykonalne działania dodawania i mnożenia, przy spełnieniu określonych warunków


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) organizm ludzki lub zwierzęcy

 (1.2) zwłoki człowieka lub zwierzęcia

 (1.3) fiz. chem. materia, substancja

 (1.4) mat. zbiór, którego każde dwa elementy mogą być dodane, odjęte, pomnożone i podzielone (z wyjątkiem dzielenia przez zero);

Wiktionary

  • ciało ludzkie
  • ciało – pojęcie z dziedziny fizyki
  • ciało – pojęcie matematyczne dotyczące algebry ogólnej
  • ciało zbiorów – pojęcie matematyczne dotyczące teorii mnogości i stosowane w teorii miary
  • Ciało – opowiadanie S. Kinga z 1982
  • Ciało – film fabularny produkcji polskiej z 2003
  • „Ciało” – singel Ewy Farnej

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Ciało ludzkie to skomplikowana maszyneria.

 (1.1) Do skóry, do ciała przylgnęły mi kości, / ocaliłem tylko ciało moich dziąseł.

 (1.2) W mieszkaniu leżało ciało starej kobiety.

 (1.3) Gwiazda jest ciałem fizycznym.

 (1.4) Liczby rzeczywiste tworzą ciało.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈt͡ɕawɔ, AS: ćau̯o

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. cielesność ż., cielistość ż.

:: zdrobn. ciałko n.

:: zgrub. cielsko n.

 przym. cielesny, cielisty

 przysł. cieleśnie, cieliście

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) ciałko, mięso

 (1.2) zwłoki, truchło, trup

Wiktionary


ciałokupiec

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) stpol. handlarz niewolników

 (1.2) stpol. sutener

Wiktionary


ciałopalenie

palenie zwłok w ofierze; całopalenie


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) etn. obrzędowe spalanie zwłok człowieka

Wiktionary

Kremacja (łac. cremare „spalić”), ciałopalenie – forma pogrzebu zwłok zmarłego, polegająca na spaleniu ciała, znana i uznawana przez wiele religii.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Stało się to między IX a XI wiekiem naszej ery, gdy ludy środkowoeuropejskie nawróciły się na chrześcijaństwo i w związku z tym musiały zrezygnować z ciałopalenia zmarłych.

Wiktionary

Powiązane:

 przym. ciałopalny

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) kremacja

Wiktionary


ciałopalny

związany ze spaleniem, spopieleniem zwłok w ramach obrzędu pogrzebowego, np. pogrzeb ciałopalny, grób ciałopalny


SJP.pl


ciałopodobny

przypominający z wyglądu ciało ludzkie


SJP.pl


ciałopozytywność

akceptacja własnego ciała


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) psych. pozytywne, pozbawione kompleksów nastawienie do własnego ciała i jego mankamentów;

Wiktionary

Wikipedia

Powiązane:

 przym. ciałopozytywny

Wiktionary


ciałopozytywny

dotyczący akceptacji własnego ciała bez względu na jego wygląd


SJP.pl


ciba

nazwisko


SJP.pl


cibalgin

preparat o działaniu przeciwbólowym i przeciwgorączkowym; cibalgina; pabialgina


SJP.pl


cibalgina

preparat o działaniu przeciwbólowym i przeciwgorączkowym; cibalgin; pabialgina


SJP.pl


cibazol

lek z grupy sulfonamidów


SJP.pl

Sulfatiazol – organiczny związek chemiczny, lek z grupy sulfonamidów. Jest to krystaliczny, bezzapachowy proszek, trudno rozpuszczalny w wodzie.

Działanie: chemioterapeutyk o silnym działaniu bakteriostatycznym z grupy sulfonamidów.

Rozpuszczalność:

  • dobrze: roztwory wodorotlenków i węglanów sodu i potasu, amoniaku oraz rozcieńczone kwasy nieorganiczne, aceton
  • trudno: etanol 96%
  • bardzo trudno: woda
  • nie rozpuszcza się: chloroform, eter

Wikipedia


cibor

roślina bagienna z rodziny turzycowatych


SJP.pl

Czścibor, Ścibor, Czcibor, Cibor, Czesbor – staropolskie imię męskie. Znaczenie imienia: „walczący o cześć”, „obrońca czci”, lub „czczący walkę”. Od członów „czci-” (daw. „czści-”), „czcij”, od czcić (daw. czścić, porównaj cześć) oraz „bor-” – od daw. „borzyć” „walczyć” (porównaj „borykać się”).

Czcibor imieniny obchodzi: 9 września i 14 listopada.

Żeńskie odpowiedniki: Czcibora, Ścibora, Cibora.

Wikipedia


cibora

roślina bagienna z rodziny turzycowatych


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) syst. bot. nazwa systematyczna|Cyperus|L.|ref=tak., rodzaj roślin należący do rodziny ciborowatych, liczący 686 gatunków;

 (1.2) bot. roślina z rodzaju cibor (1.1)

Wiktionary

Cibora (Cyperus L.) – rodzaj roślin należący do rodziny ciborowatych (Cyperaceae). Obejmuje ok. 700–950 gatunków. Rośliny z tego rodzaju występują na wszystkich kontynentach z wyjątkiem stref okołobiegunowych. W zależności od ujęcia dwa lub trzy gatunki rosną dziko w Polsce jako rodzime (cibora brunatna C. fuscus i cibora żółta C. flavescens oraz C. micheliana, często opisywana jako dichostylis Michela Dichostylis micheliana), z gatunków obcych zadomowiona w Polsce jest cibora jadalna C. esculentus, a trzy gatunki dziczeją przejściowo (cibora zwarta C. congestus, cibora pochylona C. declinatus i cibora Houghtona C. houghtonii).

Wikipedia

Przykłady

 (1.2) Posadziliśmy cibory i czekamy na plony.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. ciborowate lm nm., ciborowce lm nm.

Wiktionary


ciborowate

rodzina bylin podobnych do traw, dawniej turzycowate


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj niemęskoosobowy, liczba mnoga

 (1.1) syst. bot. nazwa systematyczna|Cyperaceae|Juss.|ref=tak., rodzina roślin należąca do rzędu wiechlinowców;

Wiktionary

Ciborowate, turzycowate (Cyperaceae Juss.) – rodzina roślin w rzędzie wiechlinowców. Obejmuje około 5500 gatunków zgrupowanych w 109 rodzajów. Rodzina jest kosmopolityczna – jej przedstawiciele spotykani są na całym świecie, szczególnie często w strefie klimatu umiarkowanego chłodnego. Zajmują najczęściej siedliska mokradłowe. Są to rośliny zielne cechujące się znaczną redukcją kwiatów. Charakterystyczne są także trójkanciaste, pełne łodygi z trawiastymi liśćmi wyrastającymi w trzech rzędach.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Blaszka liścia ciborowatych jest całobrzega lub drobnopiłkowana.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. cibora ż., ciborowce lm nm.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) turzycowate

Wiktionary


ciborowaty

o cechach ciborowatych (rodzina roślin)


SJP.pl


ciborowce

przedstawiciel rzędu roślin z klasy jednoliściennych; turzycowiec


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj niemęskoosobowy, liczba mnoga

 (1.1) syst. bot. nazwa systematyczna|Cyperales|Hutch.|ref=tak., rząd roślin należący do klasy jednoliściennych;

Wiktionary

Ciborowce, turzycowce (Cyperales) – rząd roślin wyróżniany w niektórych systemach klasyfikacyjnych w obrębie jednoliściennych.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Do rzędu ciborowców zalicza się ciborowate.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. cibora ż., ciborowate lm nm.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) turzycowce

Wiktionary


ciborowiec

przedstawiciel rzędu roślin z klasy jednoliściennych; turzycowiec


SJP.pl


ciborowski

nazwisko


SJP.pl


ciborski

nazwisko


SJP.pl

Ciborski – odmiana herbu Jastrzębiec

Wikipedia


cibujka

potocznie: pomyłka, nieścisłość, drobna wpadka, głównie w filmach i grach wideo


SJP.pl


cic

Congregatio Sororum Immaculatae Conceptionis Beatae Mariae Virginis, zakon niepokalanek


SJP.pl


cicciolina

[czytaj: cziczolina] pseudonim artystyczny Ilony Staller, włoskiej aktorki pornograficznej węgierskiego pochodzenia


SJP.pl

Ilona Staller, właściwie Elena Anna Staller, znana pod pseudonimem artystycznym Cicciolina (ur. 26 listopada 1951 w Budapeszcie) – włoska aktorka pornograficzna węgierskiego pochodzenia. Była jedną z największych europejskich gwiazd porno i skandalistek lat 80. XX wieku. Także aktywistka polityczna, pierwsza w historii gwiazda porno wybrana do parlamentu demokratycznego państwa.

Wikipedia


cicero

[czytaj c-icero] cycero;
1. stopień pisma o wielkości 12 punktów typograficznych;
2. jednostka długości w układzie wielkości drukarskich wynosząca 12 punktów typograficznych


SJP.pl

  • Cycero – jednostka długości używana w poligrafii
Osoby
  • Marek Tuliusz Cyceron – rzymski prawnik, retor i filozof.
  • Elyas Bazna ps. „Cicero” – niemiecki szpieg pochodzenia tureckiego, działający w okresie II wojny światowej.
  • Cícero – piłkarz z Gwinei Bissau.
  • Cicero Moraes – brazylijski twórca grafiki komputerowej.

Wikipedia


cicerone

[czytaj: cziczerone] osoba oprowadzająca po muzeach itp.; przewodnik


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) daw. przewodnik oprowadzający po zabytkach

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Po Rzymie oprowadzał nas radosny cicerone, którego poleciła jedna zakonnica.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌt͡ʃʲit͡ʃɛˈrɔ̃nɛ, AS: čʹičerõne

Wiktionary

Powiązane:

 czas. ciceronować ndk.

Wiktionary


ciceroniański

w retoryce: zdanie cyceroniańskie, okres cyceroniański - starannie zbudowany fragment wypowiedzi, o dużej złożoności i kunsztownej formie


SJP.pl


ciceronować

[czytaj: cziczeronować] oprowadzać zwiedzających, pełnić funkcję cicerona


SJP.pl


ciceronowanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|ciceronować.

Wiktionary

Powiązane:

 czas. ciceronować

Wiktionary


cichacz

potocznie: potajemne wypuszczenie gazów z organizmu; cichy bąk


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) żart. ciche pierdnięcie

Wiktionary

Powiązane:

 przysł. cicho

 wykrz. cicho

Wiktionary


cichaczem

potocznie: po cichu, milczkiem, potajemnie; cichcem


SJP.pl

przysłówek sposobu

 (1.1) bez wywoływania hałasu, po cichu, niepostrzeżenie, ukradkiem

 (1.2) w tajemnicy przed innymi

Wiktionary

Wymowa:

IPA: t͡ɕiˈxat͡ʃɛ̃m, AS: ćiχačẽm

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. cisza ż.

 wykrz. cisza

 przym. cichy

 czas. cichnąć

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) cichcem, niepostrzeżenie

 (1.2) bez rozgłosu, chyłkiem, cichcem, dyskretnie, pod osłoną nocy, po kryjomu, potajemnie, skrycie, tajnie, ukradkiem, w tajemnicy

Wiktionary


cichański

nazwisko


SJP.pl


cichawy

nieco cichy; mało słyszalny, niegłośny, niehałaśliwy


SJP.pl

Cichawy – wieś sołecka w Polsce położona w województwie mazowieckim, w powiecie ciechanowskim, w gminie Sońsk.

Na terenie obecnie istniejącej wsi Cichawy prawdopodobnie już w czasach starożytnych istniały pierwsze formy osadnictwa. Na jednej z żwirowni w latach 60. XX wieku odkryto prymitywne piece hutnicze które nazywano dymarkami. Znaleziono także gliniane skorupy datowana na około 2000 – 3000 lat p.n.e.

Wikipedia


cichcem

potocznie: po cichu, milczkiem, potajemnie; cichaczem


SJP.pl

przysłówek sposobu

 (1.1) bez wywoływania hałasu, po cichu, niepostrzeżenie, ukradkiem

 (1.2) w tajemnicy przed innymi

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Ja nie mówię, że on kręci! Że coś cichcem, na boku, odkłada dla siebie!

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈt͡ɕixt͡sɛ̃m, AS: ćiχcẽm

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. cisza ż.

 wykrz. cisza

 przym. cichy

 czas. cichnąć

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) cichaczem, niepostrzeżenie

 (1.2) cichaczem, potajemnie, skrycie

Wiktionary


cichecki

nazwisko


SJP.pl

Osoby o tym nazwisku:

  • Bolesław Cichecki – polski piłkarz
  • Damian Cichecki – polski piłkarz
  • Józef Cichecki – polski działacz społeczny i samorządowiec

Wikipedia


cicheńki

zdrobnienie od: cichy


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) pot. zdrobn. od: cichy

Wiktionary

Wymowa:

IPA: t͡ɕiˈxɛ̃ɲci, AS: ćiχńḱi

Wiktionary


cichewicz

nazwisko


SJP.pl


cichnąć

czasownik nieprzechodni niedokonany (dk. ścichnąć)

 (1.1) stawać się stopniowo coraz cichszym lub słabiej słyszalnym

 (1.2) przestawać rozmawiać, wydawać dźwięki lub czynić gwar

 (1.3) uspokajać się lub stawać się mniej intensywnym (np. o żywiołach)

 (1.4) przen. przestawać być obiektem zainteresowania społeczeństwa

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Łagodny, pomyślny wiatr cichł powoli, aż wreszcie żagle obwisły jak bezsilne ręce strudzonego robotnika.

 (1.2) Obaj dziwnie cichli na dźwięk słowa "Inkwizycja".

 (1.3) Mijały godziny. Cichła burza. Kilku żeglarzy wychyliło się spod pokładu i usiłowało przebić wzrokiem ciemności.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. cisza ż., cichość ż.

 czas. przyciszyć dk., przycichać ndk., wyciszyć dk., wyciszać ndk., uciszać ndk., uciszyć dk.

 przym. cichy, zaciszny

 przysł. cicho, cichaczem, cichcem, zacisznie

 wykrz. cicho, cisza

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) uciszać się, ściszać się, przycichać, ścichać, ucichać, głuchnąć

 (1.2) milknąć, niemieć

 (1.4) przycichać

Wiktionary


cicho

1. wydający słabo słyszalne dźwięki lub nie wydający ich wcale;
2. spokojny, wycofany


SJP.pl

przysłówek sposobu

 (1.1) bez wydawania dźwięku lub o niskim natężeniu dźwięku

 (1.2) przen. nie powodując rozgłosu

wykrzyknik

 (2.1) słowo nakazujące odbiorcy zaprzestanie mówienia i wydawania dźwięków

Wiktionary

Cicho – czwarta studyjna (druga polskojęzyczna) płyta Ewy Farnej. Na płycie znajduje się 12 pop-rockowych utworów. Ostatnia piosenka to cover piosenki Urszuli pt. Dmuchawce, latawce, wiatr (muzyka Romuald Lipko, słowa Marek Dutkiewicz). Album został wydany 16 marca 2009 i jest polską wersją płyty Ticho. Płyta dotarła do 16. miejsca listy OLiS w Polsce.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Po ogłoszeniu wyroku w sali zrobiło się bardzo cicho.

 (1.1) Możesz powtórzyć? Mówisz tak cicho, że w ogóle cię nie słyszę.

 (1.2) Sprawę tej łapówki załatwiono raczej cicho, do prasy nie przedostało się nic.

 (2.1) Cicho! Nie mogę się skoncentrować przez tę twoją paplaninę.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈt͡ɕixɔ, AS: ćiχo

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. cisza ż., cichacz ż.

 przym. cichy, zaciszny, cichuchny, cichuśki

 czas. uciszać, sciszać, wyciszyć, przyciszyć, cichnąć

 wykrz. cisza

 przysł. zacisznie, z cicha

Wiktionary


cichobiegi

buty na miękkiej podeszwie


SJP.pl


cichobieżność

cecha mechanizmu lub pojazdu zdolnego do cichego poruszania się


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) techn. odprzym. cecha tego, co cichobieżne – zdolne do cichej pracy, do cichego poruszania się

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Nowy silnik cechuje się większym momentem obrotowym oraz większą cichobieżnością.

Wiktionary

Powiązane:

 przym. cichobieżny

Wiktionary


cichobieżny

o urządzeniach, pojazdach: pracujący, poruszający się cicho


SJP.pl

przymiotnik jakościowy

 (1.1) techn. o urządzeniach, maszynach, pojazdach itp.: taki, który pracuje lub porusza się cicho

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Cichobieżny silnik indukcyjny o niskim poziomie drgań gwarantuje narzędziu długą żywotność.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. cichobieżność ż.

Wiktionary


cichociemni

związany z działalnością cichociemnych


SJP.pl

Cichociemni Spadochroniarze Armii Krajowej (skróty: CC, cc.) – żołnierze konspiracyjnej Armii Krajowej (ZWZ/AK) w służbie specjalnej (patrz treść przysięgi CC), służący w strukturach wojskowych Polskiego Państwa Podziemnego, którzy podczas służby w Polskich Siłach Zbrojnych, ochotniczo zgłosili się do służby w kraju. Dzięki współpracy Oddziału VI (Specjalnego) Sztabu Naczelnego Wodza z brytyjskim Special Operations Executive, zostali w latach 1941–1944 przeszkoleni w Wielkiej Brytanii i we Włoszech oraz przerzucani przez 138 dywizjon specjalnego przeznaczenia (138 Special Duty Squadron) RAF oraz polską 1586 eskadrę specjalnego przeznaczenia na teren Polski okupowanej przez Niemców oraz Sowietów. Dzięki współpracy z komórką Oddziału V (łączność) Komendy Głównej AK wykonywali skok ze spadochronem na zrzutowiska wyznaczone i chronione przez oddziały partyzanckie AK (i in.) lub lądowali na polowych lotniskach podczas operacji Most (Wildhorn).

Wikipedia


cichociemny

związany z działalnością cichociemnych


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) hist. wojsk. żołnierz polski zrzucany na tereny okupowane w czasie drugiej wojny światowej;

Wiktionary

Cichociemni Spadochroniarze Armii Krajowej (skróty: CC, cc.) – żołnierze konspiracyjnej Armii Krajowej (ZWZ/AK) w służbie specjalnej (patrz treść przysięgi CC), służący w strukturach wojskowych Polskiego Państwa Podziemnego, którzy podczas służby w Polskich Siłach Zbrojnych, ochotniczo zgłosili się do służby w kraju. Dzięki współpracy Oddziału VI (Specjalnego) Sztabu Naczelnego Wodza z brytyjskim Special Operations Executive, zostali w latach 1941–1944 przeszkoleni w Wielkiej Brytanii i we Włoszech oraz przerzucani przez 138 dywizjon specjalnego przeznaczenia (138 Special Duty Squadron) RAF oraz polską 1586 eskadrę specjalnego przeznaczenia na teren Polski okupowanej przez Niemców oraz Sowietów. Dzięki współpracy z komórką Oddziału V (łączność) Komendy Głównej AK wykonywali skok ze spadochronem na zrzutowiska wyznaczone i chronione przez oddziały partyzanckie AK (i in.) lub lądowali na polowych lotniskach podczas operacji Most (Wildhorn).

Wikipedia

Synonimy:

 (1.1) skr. cc

Wiktionary


cichocki

nazwisko


SJP.pl

  • (18845) Cichocki – planetoida

Wikipedia


cichodajka

prostytutka, nierządnica


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) pot. wulg. kobieta, która uprawia prostytucję i ukrywa ten proceder przed otoczeniem

 (1.2) gwara. więz. skazana utrzymująca stosunki seksualne z wąską grupą skazanych kobiet

 (1.5) gwara. uczn. dziewczyna

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌt͡ɕixɔˈdajka, AS: ćiχodai ̯ka

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. cichodajek

Wiktionary

Synonimy:

 (1.4) cichodaja, cichodejka

Wiktionary


cichomski

nazwisko


SJP.pl


cichoń

nazwisko


SJP.pl

Cichoń (929 m) – szczyt w Beskidzie Wyspowym, położony w tzw. paśmie Ostrej. Na mapie Geoportalu brak takiego szczytu, opisano natomiast w tym miejscu dwa wierzchołki: Tokań (922 m) i Księża Góra (924 m), a nazwa Cichoń oznacza część lasu na ich północno-zachodnich stokach. Przez miejscową ludność nazywany był Tokoniem, co mogłoby wskazywać, że kiedyś odbywały tu swoje toki głuszce. Obecnie miejscowa ludność używa nazwy Cichoń.

Wikipedia


cichoński

nazwisko


SJP.pl


cichopek

nazwisko


SJP.pl


cichopłuk

urządzenie do spłukiwania wodą sedesu, zastępujące tradycyjną spłuczkę


SJP.pl


cichość

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) książk. cisza, milczenie

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈt͡ɕixɔɕt͡ɕ, AS: ćiχość

Wiktionary

Powiązane:

 przym. cichy, zaciszny, cichuchny, cichuśki

 rzecz. cisza ż.

 wykrz. cisza

 czas. wyciszyć, przyciszyć, cichnąć

 przysł. zacisznie

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) cisza

Wiktionary


cichostępy

buty; obowiązywały w subkulturze Teddy Boysów i rock'n'rollowców


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj niemęskoosobowy, liczba mnoga

 (1.1) przest. żart. miękkie pantofle domowe

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌt͡ɕixɔˈstɛ̃mpɨ, AS: ćiχostmpy

Wiktionary


cichostów

Cichostów – wieś w Polsce położona w województwie lubelskim, w powiecie parczewskim, w gminie Milanów.

Wieś królewska w powiecie lubelskim województwa lubelskiego w 1786 roku. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa bialskopodlaskiego.

Wikipedia


cichosz

nazwisko


SJP.pl

Osoby o tym nazwisku:

  • Lucjan Cichosz – polski polityk, samorządowiec, lekarz weterynarii
  • Marian Cichosz – polski urzędnik państwowy, prawnik i polityk
  • Piotr Cichosz – polski inżynier mechanik
  • Wojciech Cichosz – rzymskokatolicki duchowny i wykładowca

Wikipedia


cichosza

przysłówek

 (1.1) neol. liter. cicho i pusto

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Na ulicach cichosza / na chodnikach cichosza / nie ma Mickiewicza / i nie ma Miłosza.

Wiktionary

Powiązane:

 przym. cichuchny, cichuśki

Wiktionary


cichowicz

nazwisko


SJP.pl


cichowo

2 miejscowości w Polsce:

  • Cichowo – wieś w woj. mazowieckim, w pow. przasnyskim, w gminie Krzynowłoga Mała
  • Cichowo – wieś w woj. wielkopolskim, w pow. kościańskim, w gminie Krzywiń oraz pobliskie jezioro

Wikipedia


cichowski

nazwisko


SJP.pl

Cichowski – polskie nazwisko utworzone sufiksem -(ow)ski od popularnych nazw miejscowych takich jak Cichowo, Cichów lub Ciche.

Wikipedia


cichszy

stopień wyższy od przymiotnika: cichy


SJP.pl


cichuchno

cichuchny


SJP.pl

Patrz:

cichuchny

cichuchny

zdrobnienie od: cichy; cichuteńki, cichuteczki, cichuśki, cichusieńki, cichusi, cichutki


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) bardzo słabo słyszalny

 (1.2) bardzo niepozorny

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. cichość ż.

 przym. cichuteczki, cichuteńki, cichutki, cichy, cichuśki

 przysł. cicho, cichosza, cichuśko, cichuteczko, cichuteńko, cichutko

 wykrz. cicho

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) cichuśki, cichutki

 (1.2) cichuśki, cichutki

Wiktionary


cichusi

zdrobnienie od: cichy; cichuteńki, cichuteczki, cichuśki, cichusieńki, cichutki, cichuchny


SJP.pl


cichusieńki

zdrobnienie od: cichy; cichuteńki, cichuteczki, cichuśki, cichutki, cichusi, cichuchny


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) pot. zdrobn. od: cichy

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌt͡ɕixuˈɕɛ̇̃ɲci, AS: ćiχuśė̃ńḱi

Wiktionary


cichuśki

zdrobnienie od: cichy; cichuteńki, cichuteczki, cichutki, cichusieńki, cichusi, cichuchny


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) pot. zdrobn. od: cichy

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Z ukrytego gniazda dochodziło cichuśkie: pii, pii...

Wiktionary

Wymowa:

IPA: t͡ɕiˈxuɕci, AS: ćiχuśḱi

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. cichość ż.

 przym. cichuchny, cichuteczki, cichuteńki, cichutki, cichy

 przysł. cicho, cichosza, cichuśko, cichuteczko, cichuteńko, cichutko

 wykrz. cicho

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) cichuchny, cichutki

Wiktionary


cichuteczki

zdrobnienie od: cichy; cichuteńki, cichutki, cichuśki, cichusieńki, cichusi, cichuchny


SJP.pl


cichuteczko

cichuteczki


SJP.pl

Patrz:

cichuteczki

cichuteńki

zdrobnienie od: cichy; cichutki, cichuteczki, cichuśki, cichusieńki, cichusi, cichuchny


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) pot. zdrobn. od: cichy

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌt͡ɕixuˈtɛ̃ɲci, AS: ćiχutńḱi

Wiktionary

Powiązane:

 przym. cichutki, cichuchny, cichuśki

Wiktionary


cichutki

zdrobnienie od: cichy; cichuteńki, cichuteczki, cichuśki, cichusieńki, cichusi, cichuchny


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) zdrobn. od: cichy

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Nie odczuwał czyjejś wcześniejszej obecności, nie słyszał cichutkiego, szemrzącego chrobotania.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: t͡ɕiˈxutʲci, AS: ćiχutʹḱi

Wiktionary

Powiązane:

 przym. cichy, cichuteńki, cichuchny, cichuśki

 przysł. cichutko

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) cichuśki

Wiktionary


cichy

1. wydający słabo słyszalne dźwięki lub nie wydający ich wcale;
2. spokojny, wycofany


SJP.pl

przymiotnik jakościowy

 (1.1) o małej głośności

 (1.2) spokojny

Wiktionary

Nazwy geograficzne
  • Cichy – gajówka w woj. śląskim, w pow. częstochowskim, w gminie Janów
  • Cichy – potok, dopływ Kiczorki
  • Cichy – potok, dopływ Wielkiego Rogoźnika
  • Cichy – potok, dopływ Rychlika
  • Cichy – wieś w woj. lubelskim, w pow. biłgorajskim, w gminie Tarnogród
  • Cichy – wieś w woj. warmińsko-mazurskim, w pow. oleckim, w gminie Świętajno

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Strasznie denerwuje mnie wentylator w moim komputerze. Muszę wymienić go na jakiś cichszy.

 (1.2) Pan Karol nigdy nikomu nie przeszkadzał, to cichy i spokojny człowiek.

 (1.2) Cicha noc, święta noc, pokój niesie ludziom wszem.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈt͡ɕixɨ, AS: ćiχy

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. cichość ż., cisza ż.

 czas. cichnąć, wyciszyć dk., wyciszać ndk., ściszać ndk., ściszyć dk., przyciszać ndk., przyciszyć dk.

 przym. cichutki, zaciszny, cichuchny, cichuśki

 przysł. cicho, zacisznie, cichaczem, cichcem, z cicha

 wykrz. cicho, cisza

Wiktionary


cicibór

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna

 (1.1) geogr. zob. Cicibór Mały.

 (1.2) geogr. zob. Cicibór Duży.

Wiktionary

Miejscowości w Polsce:

  • Cicibór Duży
  • Cicibór Mały

Inne:

  • Cicibór (klub)

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Kiedy ranne wstają zorze • w Ciciborze, w Ciciborze, • budzą się dziewczęta hoże • Cicibora kwiat od lat.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. ciciborzanka ż., ciciborzanin m.

:: zdrobn. Ciciborek m.

 przym. ciciborski

Wiktionary


ciciborski

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z Ciciborem, dotyczący Cicibora

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Gdy wieczorne gasną zorze • w Ciciborze, w Ciciborze, • pustką razi każde łoże • w ciciborską noc ad hoc.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Cicibór m., Ciciborek m., ciciborzanin m., ciciborzanka ż.

Wiktionary


cicihar

miasto w Chinach; Qiqihar


SJP.pl

Qiqihar (chiń. upr. 齐齐哈尔; chiń. trad. 齊齊哈爾; pinyin Qíqíhā’ěr) – miasto o statusie prefektury miejskiej w północno-wschodnich Chinach, w prowincji Heilongjiang, port nad rzeką Nen Jiang. W 2010 roku liczba mieszkańców miasta wynosiła 924 737. Prefektura miejska w 1999 roku liczyła 5 537 279 mieszkańców. Ośrodek przemysłu hutniczego, maszynowego, elektrotechnicznego, chemicznego, drzewnego, spożywczego i mineralnego.

Wikipedia


cicik

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) gw-pl|Górny Śląsk. frędzel, kłąb

Wiktionary


cicisbeo

[czytaj: cziczisbeo] przyjaciel domu, mający dwuznaczne zamiary w stosunku do pani domu


SJP.pl

Cicisbeo, także cicisbej (wł. cicisbeo, cavaliere servente; wym. cziczizbeo) – przyjaciel domu, który adoruje panią domu; gach, kochanek. W XVIII wieku we Włoszech tym mianem określano towarzysza zamężnej damy z wyższych sfer.

Wikipedia


ciczkowski

nazwisko


SJP.pl


cie

nazwa fonetyczna litery Ć


SJP.pl

Ћ, ћ – litera cyrylicy używana w alfabecie języka serbskiego, oznaczająca [ʨ]. Jej łacińskim odpowiednikiem według normy ISO 9 jest litera „Ć”. Często odpowiada macedońskiemu Ќ. Kształt małej litery (ћ) jest zbliżony do innej litery – ħ.

Wikipedia


ciec

cieknąć;
1. spływać powoli; sączyć się;
2. przepuszczać wodę; przeciekać;
3. o ptakach łownych, czasem innej zwierzynie: biec szybko i niepostrzeżenie


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) posp. pogard. gospodarz domu

 (1.2) daw. gwara. więz. stróż

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Nasz blok ma nowego ciecia, który odśnieża wszystkie schody i chodniki.

 (1.1) Zapytał, co to może oznaczać, bo jako cieć to i owo musi wiedzieć.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: t͡ɕɛ̇t͡ɕ, AS: ćėć

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) dozorca, gospodarz, stróż

Wiktionary


ciech

skrót od: Centrala Importowo-Eksportowa Chemikaliów; CIECh


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy, nazwa własna

 (1.1) zdrobn. Ciechosław

Wiktionary

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Protoplastą tego zacnego rodu miał być prastary Ciech.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. cieszyńskość ż., Ciechosław m., Ciechosława ż., Cieszyn m.

Wiktionary


ciechan

imię męskie


SJP.pl

  • Ciechan (postać)
  • Browar Ciechan

Wikipedia


ciechanostwo

Ciechan z małżonką; Ciechanowie


SJP.pl


ciechanów

1. miasto w Polsce;
2. wieś w Polsce


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna

 (1.1) geogr. miasto w województwie mazowieckim;

Wiktionary

Ciechanów – miasto w Polsce położone w województwie mazowieckim. Miejscowość jest siedzibą powiatu ciechanowskiego. Leży nad rzeką Łydynią, ok. 100 km na północ od Warszawy.

Był miastem królewskim Korony Królestwa Polskiego. Miejsce obrad sejmików ziemskich ziemi ciechanowskiej od XVI wieku do pierwszej połowy XVIII wieku. Ciechanów należał do starostwa ciechanowskiego w 1617 roku. Miasto rządowe Królestwa Kongresowego, położone było w 1827 roku w powiecie przasnyskim, obwodzie przasnyskim województwa płockiego. W latach 1975–1998 miasto było stolicą województwa ciechanowskiego.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: t͡ɕɛˈxãnuf, AS: ćeχãnuf

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. ciechanowianin m., ciechanowianka ż.

 przym. ciechanowski

Wiktionary


ciechanowczanin

mieszkaniec Ciechanowca


SJP.pl


ciechanowczanka

mieszkanka Ciechanowca


SJP.pl


ciechanowianin

mieszkaniec Ciechanowa


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) mieszkaniec Ciechanowa

 (1.2) osoba pochodząca z Ciechanowa, urodzona w Ciechanowie

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Ciechanów m.

:: fż. ciechanowianka ż.

 przym. ciechanowski

Wiktionary


ciechanowianka

mieszkanka Ciechanowa


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) mieszkanka Ciechanowa

 (1.2) kobieta pochodząca z Ciechanowa, urodzona w Ciechanowie

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) To była wyjątkowa edycja, szczególnie dla młodej ciechanowianki, która została laureatką programu telewizyjnego…

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Ciechanów m.

:: fm. ciechanowianin m.

 przym. ciechanowski

Wiktionary


ciechanowice

Ciechanowice (do 1945 r. niem. Rudelstadt) – wieś w Polsce położona w województwie dolnośląskim, w powiecie kamiennogórskim, w gminie Marciszów, w przełomie Bobru, na pograniczu Gór Kaczawskich i Rudaw Janowickich w Sudetach Zachodnich.

W miejscowości jest przystanek kolejowy Ciechanowice.

Wikipedia


ciechanowicz

nazwisko


SJP.pl

  • Andrzej Ciechanowicz
  • Jan Ciechanowicz
  • Jan Ciechanowicz (funkcjonariusz)
  • Jerzy Ciechanowicz

Wikipedia


ciechanowie

Ciechan z małżonką; Ciechanostwo


SJP.pl


ciechanowiec

miasto w Polsce


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna

 (1.1) geogr. miasto w Polsce;

Wiktionary

Ciechanowiec – miasto w Polsce na Wysoczyźnie Drohiczyńskiej, w województwie podlaskim, w powiecie wysokomazowieckim, siedziba gminy miejsko-wiejskiej Ciechanowiec.

Miasto prywatne posiadało prawo magdeburskie przed 1429 rokiem, położone było w ziemi drohickiej województwa podlaskiego. Część polska Ciechanowca była miastem prywatnym Królestwa Kongresowego, położonym w 1827 roku w powiecie tykocińskim, obwodzie łomżyńskim województwa augustowskiego. W latach 1975–1998 miasto administracyjnie należało do województwa łomżyńskiego.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ˌt͡ɕɛxãˈnɔvʲjɛt͡s, AS: ćeχãnovʹi ̯ec

Wiktionary


ciechanowiecki

przymiotnik od: Ciechanowiec


SJP.pl

Ciechanowiecki – w języku polskim przymiotnik od nazwy miejscowej Ciechanowiec

Wikipedia


ciechanówko

Ciechanówko – wieś w Polsce położona w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie działdowskim, w gminie Lidzbark. Leży 4 km od Lidzbarka na drodze wojewódzkiej nr 541 w kierunku Lubawy.

Wikipedia


ciechanowski

przymiotnik od: Ciechanów


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) dotyczący Ciechanowa, związany z Ciechanowem

Wiktionary

Ciechanowski (forma żeńska: Ciechanowska; liczba mnoga: Ciechanowscy) – polskie nazwisko. Najprawdopodobniej pochodzi od Ciechanowa.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ˌt͡ɕɛxãˈnɔfsʲci, AS: ćeχãnofsʹḱi

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Ciechanów m., ciechanowianin mos., ciechanowianka ż.

Wiktionary


ciechanowskie

przymiotnik od: Ciechanów


SJP.pl


ciechanowy

przymiotnik dzierżawczy - należący do Ciechana lub z nim związany


SJP.pl


ciechański

nazwisko


SJP.pl


ciechlin

Ciechlin – wieś sołecka w Polsce położona w województwie mazowieckim, w powiecie grójeckim, w gminie Pniewy.

Wikipedia


ciechnowo

wieś w Polsce położona w województwie zachodniopomorskim


SJP.pl

Ciechnowo (niem. Technow) – wieś w Polsce położona w województwie zachodniopomorskim, w powiecie świdwińskim, w gminie Sławoborze.

Według danych z 1 stycznia 2011 roku wieś liczyła 67 mieszkańców.

Wikipedia


ciechocin

nazwa kilku wsi w Polsce


SJP.pl

W Polsce
  • Ciechocin – wieś w woj. kujawsko-pomorskim, w pow. golubsko-dobrzyńskim, w gminie Ciechocin
  • Ciechocin – wieś w woj. lubelskim, w pow. janowskim, w gminie Modliborzyce
  • Ciechocin – wieś w woj. pomorskim, w pow. chojnickim, w gminie Chojnice
  • Ciechocin – gromada

Wikipedia


ciechocinek

miasto w Polsce


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna

 (1.1) geogr. miasto w województwie kujawsko-pomorskim;

Wiktionary

Ciechocinek – miasto w Polsce położone w województwie kujawsko-pomorskim, w powiecie aleksandrowskim, na Kujawach.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ˌt͡ɕɛxɔˈt͡ɕĩnɛk, AS: ćeχoćĩnek

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Ciechocin m., ciechocinianin m., ciechocinianka ż.

 przym. ciechocinecki, ciechociński

Wiktionary


ciechocinianin

1. mieszkaniec Ciechocina;
2. mieszkaniec Ciechocinka


SJP.pl


ciechocinianka

mieszkanka Ciechocinka lub Ciechocina


SJP.pl


ciechociński

przymiotnik od: Ciechocin, Ciechocinek


SJP.pl


ciecholewski

nazwisko


SJP.pl


ciechomice

dzielnica Płocka


SJP.pl

  • Ciechomice – kolonia w woj. pomorskim, w powiecie słupskim, w gminie Kobylnica
  • Ciechomice – dzielnica Płocka
  • Ciechomice – gromada
  • Ciechomice – dawna gmina

Wikipedia


ciechomin

W Polsce
  • Ciechomin – wieś w woj. lubelskim, w pow. łukowskim, w gminie Wola Mysłowska
  • Ciechomin – wieś w woj. łódzkim, w pow. piotrkowskim, w gminie Aleksandrów
  • Ciechomin – gromada

Wikipedia


ciechomir

dawne imię męskie


SJP.pl

Ciechomir – imię męskie pochodzenia słowiańskiego, nienotowane w źródłach staropolskich.

Ciechomir imieniny obchodzi 7 czerwca.

Wikipedia


ciechomski

nazwisko


SJP.pl


ciechostowice

wieś w Polsce położona w województwie mazowieckim


SJP.pl

Ciechostowice – wieś w Polsce położona w województwie mazowieckim, w powiecie szydłowieckim, w gminie Szydłowiec. Ma status sołectwa.

Prywatna wieś szlachecka, położona była w drugiej połowie XVI wieku w powiecie radomskim województwa sandomierskiego. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa radomskiego.

Wikipedia


ciechosław

imię męskie


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy, nazwa własna

 (1.1) stpol. imię|polski|m.;

Wiktionary

Ciechosław – staropolskie imię męskie, złożone z członów Ciecho- („uciecha, pociecha”) i -sław („sława”). Imię to mogło oznaczać „sławiący radość”. Zdrobnieniem jest Ciech, od którego bierze nazwę polskie miasto Cieszyn. Zob. też Ciesław, Cieszysław.

Ciechosław imieniny obchodzi 13 maja, 16 sierpnia i 4 grudnia.

Forma żeńska: Ciechosława.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Nasz teść jest nie w sosie, bo daliśmy synowi na imię Ciechosław.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Cieszyn m., Ciesław m., Cieszysław m.

:: zdrobn. Ciech m.

:: fż. Ciechosława ż.

Wiktionary


ciechosława

imię żeńskie


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) stpol. imię|polski|ż.;

forma rzeczownika.

 (2.1) D. i B. lp. od: Ciechosław

Wiktionary

Ciechosława – staropolskie imię żeńskie, złożone z członów Ciecho- ("uciecha, pociecha") i -sława ("sława"). Imię to mogło oznaczać "sławiąca radość". Zob. też Ciesława. W źródłach polskich poświadczone od XIII wieku (1265 rok).

Ciechosława imieniny obchodzi 30 czerwca, 4 grudnia.

Forma męska: Ciechosław

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Ciotka Ciechosławy prowadzi butik w centrum Katowic.

 (1.1) Źródła polskie poświadczają używanie imienia Ciechosława w XIII wieku.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Ciesława ż., Ciech m., Cieszyn m.

:: fm. Ciechosław m.

Wiktionary


ciechosławiny

przymiotnik dzierżawczy - należący do Ciechosławy lub z nią związany


SJP.pl


ciechosławostwo

Ciechosław z małżonką; Ciechosławowie


SJP.pl


ciechosławowie

Ciechosław z małżonką; Ciechosławostwo


SJP.pl


ciechów

Ciechów – wieś w Polsce położona w województwie dolnośląskim, w powiecie średzkim, w gminie Środa Śląska.

Wikipedia


ciechowice

wieś w Polsce położona w województwie śląskim


SJP.pl

Ciechowice (niem. Schichowitz, w latach 1936-1945 Oderbrück, pol. po wojnie przejściowo Szychowice) – wieś w Polsce położona w województwie śląskim, w powiecie raciborskim, w gminie Nędza, na prawym brzegu Odry.

W latach 1975–1998 miejscowość położona była w województwie katowickim.

Wikipedia


ciechowicz

nazwisko


SJP.pl

Osoby o tym nazwisku:

  • Jan Ciechowicz – polski teatrolog, historyk teatru, krytyk teatralny i literaturoznawca
  • Magdalena Ciechowicz – polska tancerka

Wikipedia


ciechowski

nazwisko, np. Grzegorz Ciechowski (1957-2001), polski muzyk


SJP.pl


cięcia

stosowane w celach pielęgnacyjno-sanitarnych redukcje koron drzew; ogławianie


SJP.pl


cięcie

1. uderzenie ostrym narzędziem;
2. miejsce przecięcia na czymś lub przecięte miejsce na ciele;
3. dzielenie czegoś na części przy użyciu różnych narzędzi tnących


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|ciąć.

 (1.2) cios zadany ostrym, tnącym narzędziem

 (1.3) miejsce przecięcia, nacięcia powierzchni przedmiotu

 (1.4) przecięte miejsce na ciele, rana cięta

 (1.5) leśn. wycinka chorych, zbędnych drzew

 (1.6) ogrod. przycinanie gałęzi roślin uprawnych, zwłaszcza owocowych, w celu ich wzmocnienia lub pozbycia się gałęzi chorych, wybrakowanych

 (1.7) zarz. ograniczenie środków przeznaczanych, planowaćanowanych na jakieś cele

 (1.8) techn. proces dzielenia materiałów na kilka części

Wiktionary

  • cięcie – pojęcie z dziedziny archeologii
  • cięcie – pojęcie z dziedziny technologii
  • cięcie – ruch w grze go
  • Cięcie – horror z 2000 roku
  • Cięcie – brytyjski serial telewizyjny dla młodzieży
Zobacz też
  • cięcie cesarskie
  • Cesarskie Cięcie (film)

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Wielka precyzja cięcia skłania do podejrzenia, że zrobił to specjalista.

 (1.7) W szkołach zawodowych cięcia oznaczają przestarzałe narzędzia i stare materiały dydaktyczne.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈt͡ɕɛ̇̃ɲt͡ɕɛ, AS: ćė̃ńće

Wiktionary

Powiązane:

 czas. odcinać, obcinać, ciąć ndk., wyciąć dk., przyciąć dk., naciąć dk., uciąć dk., zaciąć dk., dociąć dk.

 przym. cięty

 rzecz. przycięcie n., ciętość ż., obcinacz mrz., obcinaczka ż., nacinanie n.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.4) skaleczenie, blizna, szrama

 (1.5) wyrąb

Wiktionary


ciecier

samiec cietrzewia


SJP.pl


ciecierówka

wieś w Polsce


SJP.pl

Miejscowości w Polsce

Wg TERYT jest ich 2
  • Ciecierówka – wieś w woj. mazowieckim, w pow. lipskim, w gminie Rzeczniów
  • Ciecierówka – wieś woj. świętokrzyskim, w pow. starachowickim, w gminie Wąchock

Wikipedia


ciecierski

nazwisko


SJP.pl

Osoby o tym nazwisku:

  • Balcer Ciecierski – polski urzędnik, poseł na Sejm
  • Faustyn Ciecierski – katolicki duchowny
  • Grzegorz Ciecierski – polski prawnik i urzędnik państwowy
  • Ignacy Ciecierski – polski urzędnik, poseł na Sejm
  • Jakub Ciecierski – polski urzędnik
  • Tomasz Ciecierski – polski malarz

Wikipedia


ciecierzyca

roślina strączkowa uprawiana w gorącym i suchym klimacie


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) bot. nazwa systematyczna|Cicer|L.|ref=tak., rodzaj roślin jednorocznych z rodziny bobowatych;

 (1.2) bot. roślina z gatunku ciecierzyca pospolita uprawiana ze względu na jadalne nasiona;

 (1.3) spoż. nasiona ciecierzycy (1.2)

Wiktionary

Ciecierzyca (Cicer) – rodzaj roślin z rodziny bobowatych. Do rodzaju należy 45 gatunków. Występują na obszarze od Wysp Kanaryjskich do centralnej Azji i północno-wschodniej Afryki, z największym zróżnicowaniem w rejonie Morza Śródziemnego. W Polsce brak przedstawicieli tego rodzaju z wyjątkiem przejściowo dziczejącej ciecierzycy pospolitej C. arietinum.

Wikipedia

Przykłady

 (1.2) Hummus to pasta z ciecierzycy i tahini.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌt͡ɕɛ̇t͡ɕɛˈʒɨt͡sa, AS: ćėćežyca

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. cieciorka ż., Ciecierzyce nmos.

 przym. ciecierzycowy, cieciorkowy, ciecierzycki

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) groch włoski

 (1.3) pot. cieciorka

Wiktionary


ciecierzycki

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z Ciecierzycami, dotyczący Ciecierzyc

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Ciecierzyce nmos., ciecierzyca ż.

Wiktionary


ciecierzycowy

ciecierzyca


SJP.pl

Patrz:

ciecierzyca

ciecierzyn

W Polsce
  • Ciecierzyn – wieś w woj. lubelskim, w pow. lubelskim, w gminie Niemce
  • Ciecierzyn – kolonia w woj. lubuskim, w pow. strzelecko-drezdeneckim, w gminie Strzelce Krajeńskie
  • Ciecierzyn – wieś w woj. opolskim, w pow. kluczborskim, w gminie Byczyna
  • Ciecierzyn – część wsi Zrębice, w woj. śląskim, w pow. częstochowskim, w gminie Olsztyn
  • Ciecierzyn – gromada

Wikipedia


cięcina

wieś w Polsce


SJP.pl

Cięcina – wieś w Polsce położona w Małopolsce, w obecnym województwie śląskim, w powiecie żywieckim, w gminie Węgierska Górka. Do 1954 roku istniała gmina Cięcina.

Miejscowość położona jest w Małopolsce (Żywiecczyzna), w Beskidzie Żywieckim niedaleko Beskidu Śląskiego i Żywca. Pod względem zabudowy dzieli się na dwie części: Cięcinę Górną, położoną w wąskiej dolinie potoku Cięcinka, i Cięcinę Dolną, położoną w szerokiej dolinie rzeki Soły. Od południowego zachodu miejscowość graniczy z Węgierską Górką. Od północy Cięcinę otaczają szczyty: Kiczora (838 m n.p.m.), Magura (891 m n.p.m.), Skała (946 m n.p.m.). Jej południowo-wschodnie granice wyznaczone są wzdłuż grzbietu Abrahamowa (857 m n.p.m.).

Wikipedia


cieciora

samica cietrzewia; cieciorka


SJP.pl


cieciorka

1. samica cietrzewia; cieciora;
2. bylina z rodziny motylkowatych


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) bot. nazwa systematyczna|Coronilla|L.|ref=Coronilla (Fabaceae)., rodzaj roślin z rodziny bobowatych;

 (1.2) spoż. kulin. nasiona ciecierzycy pospolitej, nazwa systematyczna|Cicer arietinum|ref=tak.

 (1.3) ornit. samica cietrzewia

Wiktionary

  • cieciorka – rodzaj roślin
  • często stosowana nazwa kulinarna dla nasion ciecierzycy pospolitej (groch włoski)
  • cieciorka – samica cietrzewia
  • Cieciorka – część wsi Wejdo w Polsce, w województwie mazowieckim, w powiecie ostrołęckim, w gminie Łyse
  • Cieciorka – wieś w Polsce, w województwie pomorskim, w powiecie starogardzkim, w gminie Kaliska
  • Cieciorka – wieś na Litwie

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Niektóre gatunki cieciorki uprawiane są jako rośliny ozdobne.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: t͡ɕɛ̇ˈt͡ɕɔrka, AS: ćėćorka

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. ciecierzyca ż.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.2) groch włoski

Wiktionary


cieciorkowy

cieciorka


SJP.pl

Patrz:

cieciorka

cieciornik

gatunek ptaka z rodziny kurowatych


SJP.pl

Cieciornik, jarząbek cieciornik (Bonasa umbellus) – gatunek średniej wielkości ptaka z rodziny kurowatych (Phasianidae). Jedyny przedstawiciel rodzaju Bonasa.

Wikipedia


cieciowa

gwarowo: żona stróża, dozorcy


SJP.pl


cieciszów

wieś w Polsce położona w województwie lubuskim


SJP.pl

Cieciszów – wieś w Polsce położona w województwie lubuskim, w powiecie żagańskim, w gminie Szprotawa.

W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa zielonogórskiego.

Wikipedia


cieciura

nazwisko


SJP.pl


cięciwa

1. linka lub rzemyk napięty na łuku albo kuszy;
2. odcinek łączący dwa dowolne punkty krzywej lub powierzchni;
3. w budownictwie: największa wewnętrzna szerokość sklepienia


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) linka łącząca końce łuku albo kuszy;

 (1.2) geom. odcinek łączący dwa wybrane punkty krzywej lub powierzchni;

 (1.3) archit. największa szerokość wewnętrzna sklepienia

Wiktionary

Cięciwa – odcinek łączący dwa dowolne punkty na okręgu, krzywej, bądź powierzchni. Najdłuższa możliwa cięciwa dla danego okręgu (lub ogólniej dla dowolnego zbioru punktów) nazywana jest średnicą.

Wikipedia

Powiązane:

 rzecz.

:: zdrobn. cięciwka ż.

 przym. cięciwowy

Wiktionary


cięciwowy

cięciwa


SJP.pl

Patrz:

cięciwa

ciećkać

ciećkać się - regionalnie: cackać się (1. obchodzić się z czymś lub z kimś czule;
2. poświęcać zbyt wiele czasu na wykonywanie jakiejś czynności); ciaćkać się (regionalnie), ceckać się (regionalnie)


SJP.pl


ciećkanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|ciećkać.

Wiktionary

Powiązane:

 czas. ciećkać

Wiktionary


ciećkiewicz

nazwisko


SJP.pl


ciećwierz

młodzieżowo, obraźliwie: człowiek modnie, elegancko się ubierający; elegancik, strojniś, modniś


SJP.pl

  • Leszek Ciećwierz (ur. 6 marca 1966 roku w Jaworze) – polski menedżer, inżynier i urzędnik państwowy
  • Paweł Ciećwierz (ur. 29 października 1978 na Śląsku) – polski pisarz fantasy i science fiction
  • Piotr Ciećwierz (ur. 30 czerwca 1962 w Warszawie) – polski dyplomata, arabista

Wikipedia


ciecz

ciało w ciekłym stanie skupienia


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) fiz. substancja o ciekłym (pośrednim między gazowym a stałym) stanie skupienia, przyjmująca kształt zbiornika, do którego jest wprowadzona

Wiktionary

Ciecz – stan skupienia materii pośredni między ciałem stałym a gazem, w którym ciało fizyczne trudno zmienia objętość, ale łatwo zmienia kształt. Wskutek tego ciecz przyjmuje kształt naczynia, w którym się znajduje, ale w przeciwieństwie do gazu nie rozszerza się, aby wypełnić je całe. Powierzchnia styku cieczy z gazem lub próżnią nazywa się powierzchnią swobodną cieczy.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Ciecz w tym zbiorniku to benzyna.

 (1.1) Temperaturę, w której ciecz zmienia się w gaz, nazywamy temperaturą wrzenia.

 (1.1) Lejka można używać między innymi wtedy, gdy trzeba przelać ciecz z jednego pojemnika do drugiego.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: t͡ɕɛt͡ʃ, AS: ćeč

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. cieczka ż., naciek mrz., nadciekłość

 przym. ciekły

 czas. cieknąć

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) płyn

Wiktionary


cieczenie

cieknąć;
1. spływać powoli; sączyć się;
2. przepuszczać wodę; przeciekać;
3. o ptakach łownych, czasem innej zwierzynie: biec szybko i niepostrzeżenie


SJP.pl

Cieczenie to jeden z zachodzących na stokach grawitacyjnych ruchów masowych (procesów masowych), charakterystyczny dla wilgotnego klimatu równikowego Jest to powolne spełzywanie grubej warstwy zwietrzeliny mocno nasączonej wodą, które zachodzi często pod warstwą roślinności.

Wikipedia


cieczka

okres wzmożonego popędu płciowego u samic niektórych ssaków; ruja


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) zool. wet. kynol. ruja u suki psowatych

Wiktionary

Wikipedia

Powiązane:

 rzecz. ciecz ż., ciek m., cieczenie n., cieknięcie n., wycieczenie n., wycieknięcie n.

 czas. ciec ndk., cieknąć ndk., wyciec dk., wycieknąć dk.

 przym. ciekły

Wiktionary


cieczkowy

cieczka


SJP.pl

Patrz:

cieczka

cieczomierz

przyrząd odmierzający ilość cieczy, jaka przez niego przepływa


SJP.pl


cieczowy

związany z cieczą


SJP.pl


cięga

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) daw. pręga, szrama, znak od cięcia

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Jeśli się podobało łuk pociągnąć tęgi, żaden zwierz mój nie uszedł od płytkich strzał cięgi.

Wiktionary


cięgatura

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) śrpol. przepaska, przepasanie, pas; Gloger.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz.

:: zdrobn. cięgaturka

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) war. cyngatura

Wiktionary


cięgi

1. potocznie: lanie, bicie;
2. niefortunne przeżycia, klęski, porażki


SJP.pl


cięgiel

w wojskowości: linka spustowa działa


SJP.pl


cięgiem

gwarowo: ciągle, bezustannie; bez przerwy


SJP.pl

przysłówek sposobu

 (1.1) gw-pl|Poznań, Kresy. ciągle

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Widz siedząc w nieprzyzwoicie wręcz wygodnych fotelach jest w stanie obejrzeć nawet obie części „Krzyżaków” lub „Przeminęło z wiatrem”, jednym cięgiem.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. obciąganie n.

Wiktionary


cięgnik

urządzenie do podnoszenia ciężarów


SJP.pl

Cięgnik – urządzenie dźwigowe służące do przemieszczania przedmiotów stałych (nosiwa) za pomocą cięgien linowych lub łańcuchowych i przy zastosowaniu zaczepu, zwykle haka lub chwytaka (na przykład elektromagnetycznego). Cięgnik może być napędzany siłą mięśni (cięgnik ręczny) lub silnikiem (cięgnik silnikowy). Cięgnik może być samodzielnym urządzeniem lub częścią innego urządzenia dźwigowego.

Wikipedia


cięgno

giętka część maszyny, np. pas napędowy, łańcuch, przenosząca siły rozciągające, używana np. w specjalnych przekładniach i kolejach linowych


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odkształcalny element mechanizmu przenoszący wzdłużne siły rozciągające

 (1.2) człon konstrukcyjny sprężający

Wiktionary

Cięgno – element pracujący na rozciąganie wzdłużne (zwykle wiotki, przenoszący tylko siły rozciągające).

Jako cięgna stosowane są liny, łańcuchy, pasy (na przykład w przekładni pasowej) i cienkie pręty.

Mogą one służyć także do sprężania konstrukcji. Cięgna sprężające mają postać drutów lub ich splotów (strun lub kabli).

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Przykładami cięgna są lina, łańcuch albo wieszaki do podwieszania rur instalacyjnych.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈt͡ɕɛ̃ŋɡnɔ, AS: ćŋgno

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. ciąganie n.

 przym. cięgnowy

Wiktionary


cięgnowy

przymiotnik od: cięgno


SJP.pl


cięgło

sztywny element przenoszący przede wszystkim siły rozciągające w różnych urządzeniach


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) techn. sztywna część przenosząca przede wszystkim siły rozciągające w różnych urządzeniach

 (1.2) techn. przyrząd służący do sczepiania, spinania czegoś

Wiktionary

Cięgło – sztywny element służący do przenoszenia głównie sił rozciągających.

W budownictwie cięgłami są elementy nośne w mostach i innych konstrukcjach wiszących, odciągi przy wysokich konstrukcjach (przede wszystkim masztach), wieszaki do podwieszenia rur instalacyjnych i drabinek do układania kabli i tym podobne.

Cięgła stosuje się także w sterowaniu hamulcami, sprzęgłami, gaźnikami, sterami wysokości i kierunku, klapami, zamkami i innymi urządzeniami.

Wikipedia

Powiązane:

 przym. cięgłowy

Wiktionary


cięgłowy

przymiotnik od: cięgło


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) techn. związany z cięgłem, dotyczący cięgła, wykorzystujący cięgła

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. cięgło n.

Wiktionary


ciek

1. bieg wody, np. strumienia, rzeki; płynięcie, prąd, nurt;
2. w łowiectwie (zazwyczaj w liczbie mnogiej): noga ptaka z rodziny kuraków; zgrzebło


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) bieg cieczy, strumień płynącej cieczy

 (1.2) łow. noga ptaka z rodziny kuraków

Wiktionary

Ciek – ogólne określenie wszelkiego rodzaju wód powierzchniowych liniowych, płynących pod wpływem siły ciężkości, płynące stale lub w ciągu dłuższych okresów w wyżłobionych przez siebie łożyskach otwartych. Pojęcie cieku należy łączyć z płynącą wodą i korytem przez nią wyżłobionym.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) W naturze wyróżniamy cieki wodne podziemne i otwarte.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: t͡ɕɛk, AS: ćek

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. przeciek m., cieczka ż.

 przym. ciekły

Wiktionary

Synonimy:

 (1.2) zgrzebło

Wiktionary


ciekać

ciekać się - o samicach niektórych ssaków (głównie psowatych i kotowatych): mieć cieczkę


SJP.pl

czasownik

 (1.1) łódź. pogard. szybko chodzić

czasownik zwrotny ciekać się

 (2.1) daw. zob. dzikać się.

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Cieka na tych kulosach aż się kurzy.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. ciekanie n., ciekus

 przym. ciekawy

Wiktionary


ciekanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|ciekać.

Wiktionary

Powiązane:

 czas. ciekać ndk.

Wiktionary


ciekaw

przymiotnik

 (1.1) zob. ciekawy. (forma orzecznikowa)

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Jestem ciekaw, czy jutro też przyjdą.

Wiktionary

Powiązane:

 przym. ciekawy, ciekawski

 przysł. ciekawie

 rzecz. ciekawska ż., ciekawski mos.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) ciekawy

Wiktionary


ciekawa

kobieta dociekliwa, interesująca się kimś lub czymś, pragnąca się czegoś dowiedzieć


SJP.pl


ciekawić

czasownik

 (1.1) interesować, wzbudzać czyjąś ciekawość

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Ciekawi mnie co ona tam ma.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: t͡ɕɛˈkavʲit͡ɕ, AS: ćekavʹić

Wiktionary

Powiązane:

 przym. ciekawy, ciekawski

 rzecz. ciekawski mos., ciekawska ż., ciekawienie n., zaciekawienie n., ciekawość

 czas. zaciekawić

 przysł. ciekawie

Wiktionary


ciekawie

przysłówek

 (1.1) w sposób ciekawy

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Jeszcze rozsądniej, ciekawiej od strony konstrukcyjnej, zabezpieczono zespół napędowy przed emisją nadmiaru podczerwieni.

Wiktionary

Powiązane:

 przym. ciekawy, ciekaw, ciekawski, nieciekaw

 rzecz. ciekawość ż., ciekawska ż., ciekawski mos.

 czas. ciekawić

Wiktionary


ciekawiej

stopień wyższy od przysłówków: ciekawie, ciekawo


SJP.pl


ciekawienie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|ciekawić.

Wiktionary

Powiązane:

 czas. ciekawić

Wiktionary


ciekawość

dążenie do poznania czegoś, interesowanie się czymś


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) chęć poznania czegoś, doświadczenia czegoś

Wiktionary

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Dzieci mają naturalną ciekawość otaczającego je świata.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: t͡ɕɛˈkavɔɕt͡ɕ, AS: ćekavość

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. ciekawostka ż., zaciekawienie n., ciekawski m., ciekawska ż.

 czas. ciekawić ndk., zaciekawić dk.

 przym. ciekawy, ciekawski

 przysł. ciekawie

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) zaciekawienie, zainteresowanie

Wiktionary


ciekawostka

drobny fakt lub zjawisko budzące zainteresowanie; osobliwość


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) szczegół lub informacja budząca zainteresowanie

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌt͡ɕɛkaˈvɔstka, AS: ćekavostka

Wiktionary

Powiązane:

 przym. ciekawy

 rzecz. ciekawość ż.

Wiktionary


ciekawostkowy

przymiotnik od: ciekawostka


SJP.pl


ciekawska

kobieta interesująca się cudzymi sprawami; wścibska


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) pot. kobieta zbyt ciekawa, wścibska

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Powiedz ciekawskiej, żeby nie wtykała nosa w nie swoje sprawy.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. ciekawość ż., ciekawskość ż.

:: fm. ciekawski m.

 czas. ciekawić ndk.

 przysł. ciekawsko, ciekawiej, ciekawie

 przym. ciekaw, ciekawy, ciekawski, nieciekaw

Wiktionary


ciekawski

wścibski; potocznie:
1. zbyt dociekliwy, nadmiernie ciekawy, nazbyt interesujący się cudzymi sprawami;
2. wyrażający zbytnią ciekawość, np. ciekawskie spojrzenia


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) pot. odznaczający się zbytnią ciekawością

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (2.1) pot. człowiek zbyt ciekawy, wścibski

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Czy ten typek nie jest przypadkiem zbyt ciekawski?

 (2.1) Tłumek ciekawskich zgromadził się przy wybiegu z antylopami.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. ciekawość ż., ciekawskość ż.

:: fż. ciekawska ż.

 czas. ciekawić ndk.

 przym. ciekaw, ciekawy, nieciekaw

 przysł. ciekawsko, ciekawie

Wiktionary


ciekawskość

ciekawski


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) dociekliwość, pragnienie poszerzenia wiedzy

Wiktionary

Patrz:

ciekawski

Powiązane:

 rzecz. ciekawski mos., ciekawska ż.

 przym. ciekawski

Wiktionary


ciekawszy

stopień wyższy od przymiotnika: ciekawy


SJP.pl


ciekawy

1. interesujący się, pragnący się czegoś dowiedzieć; dociekliwy;
2. wzbudzający ciekawość; interesujący; osobliwy


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) taki, który się czymś interesuje, chce mieć informacje na dany temat

 (1.2) taki, który wzbudza zainteresowanie

 (1.3) łódź. taki, który szybko chodzi, cieka

 (1.4) stpol., łow. rączy

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Jestem ciekawy, gdzie znajdziecie otwarty sklep o tej porze.

 (1.2) Ta książka jest bardzo ciekawa. Przeczytałam ją w dwa dni.

 (1.3) Nasz pies jest więcej ciekawy, wiecznie cieka po wsi.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: t͡ɕɛˈkavɨ, AS: ćekavy

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. ciekawość ż., ciekawostka ż., zaciekawienie n., ciekawska ż., ciekawski mos.

 czas. ciekawić, ciekać

 przym. ciekawski, ciekaw, nieciekaw

 przysł. ciekawie

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) zaciekawiony, dociekliwy

 (1.2) interesujący

 (1.3) ruchliwy

Wiktionary


cieki

w gwarze łowieckiej: nogi ptaków z rodziny kurakowatych (grzebiących); zgrzebła


SJP.pl


cieklin

Cieklin – wieś w Polsce położona w województwie podkarpackim, w powiecie jasielskim, w gminie Dębowiec. Liczy ok. 1200 mieszkańców.

W latach 1954–1972 wieś należała i była siedzibą władz gromady Cieklin.
Od 2008 roku funkcjonuje w Cieklinie Muzeum Narciarstwa im. Stanisława Barabasza.
W miejscowości ma swoją siedzibę parafia Św. Michała Archanioła, należąca do dekanatu Dębowiec, diecezji rzeszowskiej.

Wikipedia


cieknąć

ciec;
1. spływać powoli; sączyć się;
2. przepuszczać wodę; przeciekać;
3. o ptakach łownych, czasem innej zwierzynie: biec szybko i niepostrzeżenie


SJP.pl

czasownik nieprzechodni niedokonany (dk. pocieknąć)

 (1.1) płynąć powoli strużkami

 (1.2) być nieszczelnym dla cieczy

 (1.3) łow. biec szybko

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Cieknie mi z nosa, czy to grypa, czy przeziębienie?

 (1.2) Nie potrafił nawet naprawić cieknącego kranu.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. cieczka ż., ciecz ż.

 przym. ciekły

Wiktionary

Synonimy:

 (1) war. ciec

 (1.2) przeciekać

 (1.3) umykać

Wiktionary


ciekocinko

Ciekocinko (kaszb. Cékòcënko) – osada kaszubska w Polsce położona w województwie pomorskim, w powiecie wejherowskim, w gminie Choczewo na obszarze Pobrzeża Kaszubskiego nad rzeką Chełst. Osada jest częścią składową sołectwa Ciekocino.

W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa gdańskiego.

Wikipedia


ciekocino

Ciekocino (kaszb. Cékòcëno, niem. Zackenzin) – wieś kaszubska w Polsce położona w województwie pomorskim, w powiecie wejherowskim, w gminie Choczewo na obszarze Pobrzeża Kaszubskiego nad rzeką Chełst. Wieś jest siedzibą sołectwa Ciekocino, w którego skład wchodzi również miejscowość Ciekocinko.

W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa gdańskiego.

Wikipedia


ciekłokrystaliczny

zawierający substancję mogącą zmieniać swój stan z ciekłego w krystaliczny i odwrotnie


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) fiz. techn. zawierający substancję zmieniającą swój stan skupienia z ciekłego w krystaliczny i odwrotnie

Wiktionary


ciekłość

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) odprzym. cecha tego, co jest ciekłe

Wiktionary

Powiązane:

 przym. ciekły

 przysł. ciekle

Wiktionary


ciekły

mający właściwości cieczy; cieknący, płynny


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) fiz. mający właściwości cieczy

forma czasownika.

 (2.1) 3. os. lm. nmos. przesz. od: ciec

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) W krioterapii stosuje się różne gazy, między innymi ciekły azot, dwutlenek węgla oraz zimne powietrze.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈt͡ɕɛkwɨ, AS: ćeku̯y

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. ciekłość ż., ciecz, nadciekłość, cieczka, ciek, wyciek, zaciek, przeciek, naciek, ściek

 czas. ciec, cieknąć, wyciec, wyciekać, wycieknąć, przeciec, przeciekać, przecieknąć, naciec, naciekać, nacieknąć, ściec, ściekać, ścieknąć

 przym. nadciekły

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) płynny, cieknący

Wiktionary


cielaczek

zdrobnienie od: cielak


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) zdrobn. od: cielak

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Na łące pasła się krowa z cielaczkiem.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. cielak mzw., Cielętnik mrz., Cielętniki nmos., cielec mzw., cielę n., cielętnik mrz., cieliczka ż.

 przym. cielny

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) cielak

Wiktionary


cielądz

wieś w Polsce położona w województwie łódzkim


SJP.pl

Cielądz – wieś w Polsce położona w województwie łódzkim, w powiecie rawskim, w gminie Cielądz.

Wieś szlachecka położona była w drugiej połowie XVI wieku w powiecie bielskim ziemi rawskiej województwa rawskiego. Lokacja miejska w 1773 roku.

Wikipedia


cielądzki

przymiotnik od: Cielądz


SJP.pl


cielak

młode krowy; cielę


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy

 (1.1) zootechn. młode bydła domowego, cielę

 (1.2) łow. młode jelenia

Wiktionary

Cielę, cielak – młode bydła domowego (choć nazwą tą określa się też młode niektórych innych ssaków, m.in. jeleni, bizonów, wielbłądów, słoni, żyraf, hipopotamów, nosorożców, fok, łosi, wielorybów i niektórych płetwonogich). Narodziny cielaka nazywane są cieleniem.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Biegali za cielakiem, bo im zwiał.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈt͡ɕɛlak, AS: ćelak

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. cielę n., cielętnik mrz., cielec mzw., cielaczek m., Cielętnik mrz., Cielętniki nmos., cieliczka ż.

 przym. cielny, cielęcy

 czas. cielić się, ocielić się

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) reg. śl. cielok.

Wiktionary


cielątko

pieszczotliwe zdrobnienie od: cielę


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) zdrobn. od cielę

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Skierdż (po koroniarsku: pastuch), który już zdążył dobiec, postawił na chwiejne nóżki małe wilgotne cielątko.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: t͡ɕɛˈlɔ̃ntkɔ, AS: ćelõntko

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. cielę n., cieliczka ż.

 przym. cielny

Wiktionary


cielę

1. małe, młode przeżuwaczy, np. krowy, łani;
2. potocznie: osoba głupawa, nieenergiczna itp.


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) zootechn. młode bydła domowego;

 (1.2) zool. młody osobnik dużych ssaków roślinożernych, np. żubrów, hipopotamów, wielbłądów

 (1.3) zool. młody osobnik ssaków morskich, np. fok, delfinów

 (1.4) pot. przen. człowiek niezaradny, przesadnie potulny

Wiktionary

Cielę, cielak – młode bydła domowego (choć nazwą tą określa się też młode niektórych innych ssaków, m.in. jeleni, bizonów, wielbłądów, słoni, żyraf, hipopotamów, nosorożców, fok, łosi, wielorybów i niektórych płetwonogich). Narodziny cielaka nazywane są cieleniem.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Szedł chłop na jarmark, ciągnąc cielę na powrozie.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈt͡ɕɛlɛ, AS: ćele

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. cielęcina ż., cielęcinka ż., cielec m., cielenie n., ocielenie n.

:: zdrobn. cielątko n.

:: fm. cielak m., cielaczek m.

:: fż. cielica ż., cieliczka ż.

 czas. cielić się ndk., ocielić się dk.

 przym. cielęcy, cielny

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) cielak, cielaczek; reg. śl. cielok.

 (1.4) fajtłapa

Wiktionary


cielec

młody byczek, cielak


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy

 (1.1) przest. młody byk, większe cielę

Wiktionary

Cielec (niem. Czielitz) – osada leśna w Polsce położona w województwie śląskim, w powiecie lublinieckim, w gminie Boronów, obecnie niezamieszkana.

Osada położony jest w południowej części gminy Boronów, na jej terenie znajduje się pomnikowa lipa oraz budynek dawnej gajówki.

Nazwa miejscowa Cielec wywodzi się od nazwiska.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Otacza mnie mnóstwo cielców, osaczają mnie byki Baszanu.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. cielę n., cielak m., cielaczek m., cielica ż., cieliczka ż., cielęciarnia ż., cielęcina ż., cielenie n., cielność ż., cielętnik mrz., ocielenie n., Cielętnik mrz., Cielętniki nmos.

 czas. cielić się ndk., ocielić się dk.

 przym. cielęcy, cielny

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) byczek, buhajek

Wiktionary


cielęcina

mięso cielęce


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) spoż. mięso z młodej krowy (cielęcia)

 (1.2) kulin. potrawa z cielęciny (1.1)

 (1.3) pot. przen. o kimś gapowatym, nierozgarniętym, zwykle w młodym wieku

Wiktionary

Cielęcina – mięso cieląt w wieku od 2 tygodni do 6 miesięcy. Większość zwierząt zabijanych na cielęcinę to buhajki ras mlecznych, zatem nieprzydatne w produkcji mleka. Najlepszej jakości mięso pochodzi ze zwierząt 4-8 tygodniowych, karmionych głównie mlekiem, jednakże większość cieląt w wielkoprzemysłowych hodowlach karmi się ubogą w żelazo karmą zastępczą (w Niemczech wymagana jest norma żelaza na kilogram karmy zastępczej, poniżej której nie można zejść). Wywołana w ten sposób anemia zapewnia atrakcyjny wizualnie, blady kolor mięsa.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Opinię zdrowego mięsa miała wołowina i delikatniejsza cielęcina.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌt͡ɕɛlɛ̃ɲˈt͡ɕĩna, AS: ćelẽńćĩna

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. cielę n., cielętnik mrz., cielec mzw., Cielętnik mrz., Cielętniki nmos.

:: zdrobn. cielęcinka ż.

 przym. cielęcy, cielny

Wiktionary


cielęcinka

zdrobnienie od: cielęcina


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) zdrobn. od: cielęcina

 (1.2) pieszcz. cielęcina

Wiktionary

Przykłady

 (1.2) Na obiadek zaserwowali cielęcinkę z ziemniaczkami i surówki.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. cieliczka ż., cielę n., cielęcina ż.

 przym. cielny

Wiktionary


cielecki

nazwisko


SJP.pl

Cielecki – polskie nazwisko.

  • Artur Karol Cielecki-Zaremba (1850–1930) – polski właściciel dóbr, polityk, działacz społeczny, poseł do Sejmu Krajowego Galicji VII, VIII, IX i X kadencji
  • Mieczysław Cielecki (1925–2017) – polski ekonomista, dyplomata
  • Włodzimierz Cielecki-Zaremba (1829 albo 1831–1882) – ziemianin, poseł do Sejmu Krajowego Galicji I kadencji (1861–1865) oraz do Rady Państwa I kadencji

Wikipedia


cielęcy

1. przymiotnik od: cielę;
2. potocznie: niezdarny, naiwny;
3. cielęcy zachwyt - bezpodstawny, nadmierny zachwyt, bezkrytyczne uwielbienie


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) związany z cielęciem

 (1.2) pot. niezbyt mądry

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. cieliczka ż., cielę n., cielec mzw., cielętnik mrz., cielęcina ż., cielak mzw., Cielętnik mrz., Cielętniki nmos.

 przym. cielny

Wiktionary

Synonimy:

 (1.2) dziecinny, głupawy, głupi, głupiutki, infantylny, naiwny, szczeniacki

Wiktionary


cielesieństwo

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) stpol. stosunek płciowy

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌt͡ɕɛlɛˈɕɛ̇̃j̃stfɔ, AS: ćeleśė̃ĩ ̯stfo

Wiktionary

Powiązane:

 przym. cielesny

Wiktionary


cieleśnica

wieś w Polsce położona w województwie lubelskim


SJP.pl

Cieleśnica – wieś w Polsce położona w województwie lubelskim, w powiecie bialskim, w gminie Rokitno.

W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa bialskopodlaskiego.

Wieś jest sołectwem w gminie Rokitno. Według Narodowego Spisu Powszechnego z roku 2011 wieś liczyła 502 mieszkańców.

Wierni Kościoła rzymskokatolickiego należą do parafii Trójcy Świętej w Janowie Podlaskim.

Wikipedia


cielesność

cielesny


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) cecha tego, co jest cielesne, co dotyczy ciała

Wiktionary

Patrz:

cielesny

Powiązane:

 rzecz. ciało n.

 przym. cielesny

Wiktionary


cielesny

1. dotyczący ciała człowieka;
2. posiadający ludzką postać, fizyczny;
3. związany z pociągiem płciowym; zmysłowy, seksualny


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) dotyczący ciała i cielesności

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Ale mu powiem: święty Pietruńku! zaklinam cię na ucho Malchusowe, nie czyńże mi wstrętu, boć to poganie tak mi popsowali szatki cielesne…

Wiktionary

Wymowa:

IPA: t͡ɕɛˈlɛsnɨ, AS: ćelesny

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. ciało n., ciałko n., cielsko n., cielesność ż., ucieleśnienie n., cielesieństwo n.

 czas. ucieleśniać ndk.

 przysł. cieleśnie

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) fizyczny

Wiktionary


cielesz

nazwisko


SJP.pl


cieleszyn

Cieleszyn – (niem. Friedrichsdank) wieś w Polsce położona w województwie kujawsko-pomorskim, w powiecie świeckim, w gminie Pruszcz. Jej obszar wynosi 444 ha. Według spisu powszechnego z 31 marca 2011 roku wieś liczyła 175 mieszkańców.

Wieś sąsiaduje ze Zbrachlinem, Konstantowem, Niewieścinem i Suponinem.

W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa bydgoskiego.

Wikipedia


cielętnik

specjalna zagroda w oborze lub na pastwisku przeznaczona dla cieląt


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna

 (1.1) geogr. osada w Polsce, w województwie warmińsko-mazurskim, w gminie Braniewo;

Wiktionary

Cielętnik (niem. Kälberhaus) – osada w Polsce, położona w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie braniewskim, w gminie Braniewo.

W latach 1975–1998 osada administracyjnie należała do województwa elbląskiego. Osada znajduje się w historycznym regionie Warmia.

Wikipedia

Powiązane:

 rzecz. cielętnik m., cielę n., cielak m., cielaczek m., cielica ż., cieliczka ż., cielęciarnia ż., cielęcina ż., cielenie n., cielność ż., cielec m., ocielenie n., Cielętniki nmos.

 czas. cielić się ndk., ocielić się dk.

 przym. cielęcy, cielny

Wiktionary


cielętniki

rzeczownik, rodzaj niemęskoosobowy, liczba mnoga, nazwa własna

 (1.1) geogr. wieś w Polsce, w województwie dolnośląskim, w gminie Zawonia

 (1.2) geogr. wieś w Polsce, w województwie śląskim, w gminie Dąbrowa Zielona

forma rzeczownika.

 (2.1) plural|Cielętnik.

Wiktionary

W Polsce
  • Cielętniki – wieś w woj. dolnośląskim, w pow. trzebnickim, w gminie Zawonia
  • Cielętniki – wieś w woj. śląskim, w pow. częstochowskim, w gminie Dąbrowa Zielona
  • Cielętniki – gromada
Na Białorusi

Cielętniki – dawny zaścianek w obwodzie witebskim, w rejonie postawskim, w sielsowiecie Komaje.

Zobacz też
  • Cielętnik

Wikipedia

Powiązane:

 rzecz. cielętnik m., cielę n., cielak m., cielaczek m., cielica ż., cieliczka ż., cielęciarnia ż., cielęcina ż., cielenie n., cielność ż., cielec m., ocielenie n., Cielętnik m.

 czas. cielić się ndk., ocielić się dk.

 przym. cielęcy, cielny

Wiktionary


cielić

cielić się (o krowie i niektórych innych zwierzętach): rodzić cielę


SJP.pl


cielica

młoda jałówka


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) zool. młoda krowa, która nie miała jeszcze potomstwa

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. cielec mzw., cielę n.

:: zdrobn. cieliczka ż.

 przym. cielny

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) jałoszka, jałówka

Wiktionary


cieliczanka

wieś w Polsce


SJP.pl

Cieliczanka – wieś w Polsce położona w województwie podlaskim, w powiecie białostockim, w gminie Supraśl.

Wikipedia


cieliczka

cielę, samiczka w pierwszych trzech miesiącach życia


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) zool. zdrobn. od cielica

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Pamięta ją małą cieliczką, zabeczaną, potem jałówką większą, strasznie chytką, a wreszcie krową stateczną już od siedmiu lat.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. cielę n., cielątko n., cielak mzw., cielaczek mzw., cielica ż., cielęcina ż., cielęcinka ż., cielec mzw., cielenie n., ocielenie n., cielętnik mrz., Cielętnik mrz., Cielętniki nmos.

 czas. cielić się ndk., ocielić się dk.

 przym. cielęcy, cielny

Wiktionary


cielimowo

wieś w Polsce położona w województwie wielkopolskim


SJP.pl

Cielimowo – wieś w Polsce położona w województwie wielkopolskim, w powiecie gnieźnieńskim, w gminie Niechanowo. Od północy sąsiaduje z Gnieznem. We wsi znajduje się dwór z przełomu XIX i XX wieku, oraz pomnik upamiętniający wizytę papieża Jana Pawła II w 1979 w Gnieźnie. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa poznańskiego.

Wikipedia


cieliński

nazwisko


SJP.pl


cielistoczerwonawy

nieco czerwony o cielistym odcieniu


SJP.pl


cielistoczerwony

czerwony o cielistym odcieniu


SJP.pl


cielistość

cielisty


SJP.pl

Patrz:

cielisty

cielisty

jasnobeżowy (mający kolor mlecznej kawy) z delikatnym bladym różem


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) w kolorze skóry białego człowieka

 (1.2) stpol. otyły

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Wolę czarne rajstopy niż cieliste.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: t͡ɕɛˈlʲistɨ, AS: ćelʹisty

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. ciało n.

Wiktionary


cielmów

wieś w Polsce położona w województwie lubuskim


SJP.pl

Cielmów (niem. Zilmsdorf) – wieś w Polsce położona w województwie lubuskim, w powiecie żarskim, w gminie Tuplice. Wieś jest położona nad drogą wojewódzką nr 294. Cielmów jest 2 km na wschód od Tuplic, i 26 km na zachód od Żar. Wieś liczy ok. 350 mieszkańców.

W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa zielonogórskiego.

Wikipedia


cielność

cielny


SJP.pl

Patrz:

cielny

cielny

o zwierzęciu (krowie lub samicy niektórych innych zwierząt roślinożernych): ciężarny


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) o krowie, w rodzaju żeńskim (cielna): spodziewająca się potomstwa

 (1.2) stpol. cielesny

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) W środę, 19 czerwca, nieznani sprawcy wyprowadzili z pastwiska w Sucharach (gm. Nakło) wysoko cielną krowę.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈt͡ɕɛlnɨ, AS: ćelny

Wiktionary

Powiązane:

 (1.1)

:: rzecz. cielę n., cielątko n., cielak mzw., cielaczek mzw., cielica ż., cieliczka ż., cielęcina ż., cielęcinka ż., cielec mzw., cielenie n., ocielenie n., cielętnik mrz., Cielętnik mrz., Cielętniki nmos.

:: czas. cielić się ndk., ocielić się dk.

:: przym. cielęcy

 (1.2)

:: rzecz. ciało n., ciałko n.

Wiktionary


cielok

rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy

 (1.1) gw-pl|Śląsk Cieszyński. zootechn. cielę

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Laufrowali za cielokym, bo im uciyk.

Wiktionary


cieloszka

wieś w Polsce


SJP.pl

Cieloszka – wieś w Polsce położona w województwie podlaskim, w powiecie kolneńskim, w gminie Turośl.

Przez miejscowość przebiega droga wojewódzka nr 647

Wierni kościoła rzymskokatolickiego należą do parafii Parafia św. Jana Chrzciciela w Turośli.

Wikipedia


cielsko

zgrubienie od: ciało


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) zgrub. ciało

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Zwlókłbyś już to cielsko z kanapy.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. ciało n.

 przym. cielesny

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) zdrobn. ciałko

Wiktionary


cieluch

nazwisko


SJP.pl


ciembroniewicz

nazwisko


SJP.pl


ciemek

dawniej: ciemność


SJP.pl


ciemiączko

miękkie spojenie kości czaszki u niemowląt, z czasem zarastające


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) anat. miękkie spojenie łączące kości czaszki płodu, noworodka i niemowlęcia, z czasem ulegające skostnieniu;

Wiktionary

Ciemiączko (łac. fonticulus) – nieskostniałe spojenie łączące kości czaszki u noworodków i niemowląt, wypełnione błoną łącznotkankową leżące w miejscu styku trzech lub czterech kości.

U człowieka po urodzeniu wyróżnia się:

  • ciemiączko przednie (łac. fonticulus anterior lub major cranii) – o kształcie romboidalnym między kośćmi czaszki noworodka, o wymiarach od 2 x 2 cm do 3 x 5 cm, położone w linii środkowej, na skrzyżowaniu szwu wieńcowego, szwu strzałkowego i szwu czołowego pomiędzy kośćmi czołowymi a kośćmi ciemieniowymi. Zarasta między 9. a 18. miesiącem życia dziecka. Przez ciemiączko można wyczuć tętnienie tętnic mózgu (stąd nazwa ciemiączek pochodząca od łac. słowa fons – źródło).
  • ciemiączko tylne (łac. fonticulus posterior lub minor cranii) o kształcie trójkąta między kośćmi czaszki, o najdłuższym wymiarze ok. 1 cm, położona w linii środkowej, na skrzyżowaniu szwu strzałkowego i szwu węgłowego, pomiędzy kością potyliczną a kośćmi ciemieniowymi. Zarasta do 4 miesiąca życia.
  • ciemiączka boczne (niewielkie): przednio-boczne (klinowe, łac.fonticulus sphenoidalis), znajduje się u wierzchołka skrzydła większego kości klinowej i tylno-boczne (sutkowe, łac.fonticulus mastoideus), leży poniżej kąta sutkowego kości ciemieniowej. Czasem występują u wcześniaków, zarastają najczęściej jeszcze w życiu płodowym.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Ciemiączka umożliwiają prawidłowy wzrost mózgu bobasa.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. ciemię n., ciemieniucha ż.

 przym. ciemiączkowy

Wiktionary


ciemianka

wieś w Polsce


SJP.pl

Ciemianka – wieś w Polsce położona w województwie podlaskim, w powiecie kolneńskim, w gminie Grabowo.

Na przełomie 1783/1784 wieś leżała w parafii Grabowo, dekanat wąsoski diecezji płockiej i była własnością Choynowskiego, Makarowicza i Potockiego. W 1827 r. było tu 12 domów i 74 mieszkańców. Właścicielem folwarku był Gustaw Choynowski. Folwark zajmował obszar 38 włók. W 1929 r. majątek ziemski miał tu Ludwik Chojnowski (448 mórg). Była tu cegielnia Ad. Koniecznego.

Wikipedia


ciemię

spojenie łączące kości czaszki u noworodków


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) książk. anat. górna część czaszki, znajdująca się wokół jej szczytu

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Na to gawędziarz całkiem już wyszedł z siebie i rąbnął go lagą w ciemię.

Wiktionary

Powiązane:

 przym. ciemieniowy

 rzecz. ciemiączko n., ciemieniucha ż.

Wiktionary


ciemięga

(r. męski) ktoś niezdarny; niedołęga


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy lub żeński

 (1.1) pot. obraź. osoba niezaradna, ślamazarna, niezdarna i niedołężna

 (1.2) pot. obraź. maruda, nudziarz, zrzęda

rzeczownik, rodzaj żeński

 (2.1) daw. mozół, trud

 (2.2) zool. nazwa systematyczna|Hexatoma|ref=tak., rodzaj owada z rzędu muchówek

Wiktionary

4 cieki w Polsce:

  • Ciemięga – rzeka, południowy dopływ Bystrzycy koło Lublina
  • Ciemięga – rzeka, północny dopływ Bystrzycy koło Sobianowic
  • Ciemięga – rzeka, lewy dopływ Bystrzycy poprzez Krężniczankę
  • Ciemięga – struga, dopływ Mininy

Osoby o tym nazwisku:

  • Henryk Ciemięga – polski poeta ludowy, redaktor

Wikipedia

Przykłady

 (1.1)  BARTOLO. I powiedzno jeszcze: jak smakowały małej Figaro cukierki, które jej zaniosłeś? (…)  FIGARO. A, a; te cukierki, dziś rano? Jakiż ze mnie ciemięga! Zupełnie mi wyleciały z głowy…

 (2.1) Życie z tobą to wieczna ciemięga — powiedziała z wielką goryczą.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Ciemięga mos./ż., ciemięgostwo n., ciemięgowstwo n.

 czas. ciemięgać ndk.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) niedołęga, stpol. szemięga

 (1.2) nudziarz, mantyka, stpol. zmuda

 (2.1) mozół, trud

Wiktionary


ciemień

Ciemień – wieś w Polsce położona w województwie wielkopolskim, w powiecie tureckim, w gminie Kawęczyn.

W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa konińskiego.

Wikipedia


ciemieńcowate

o cechach ciemieńcowatych (rodzina pająków)


SJP.pl

Ciemieńcowate (Dictynidae) – rodzina pająków z podrzędu Opisthothelae i infrarzędu Araneomorphae. Kosmopolityczna, ale bardziej zróżnicowana gatunkowo w strefie umiarkowanej. Dotychczas opisano 496 gatunków współczesnych i 50 wymarłych. W zapisie kopalnym znana od paleogenu.

Wikipedia


ciemieńcowaty

o cechach ciemieńcowatych (rodzina pająków)


SJP.pl


ciemieniec

ciemieniec kędzierzawnik - gatunek pająka z rodziny ciemieńcowatych


SJP.pl


ciemieniowy

stanowiący jedną z partii górnej części czaszki, związany w jakiś sposób z tą partią; parietalny


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z okolicą czaszki, otaczającej jej szczyt

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Pszczoła posiada oczy dwojakiego rodzaju. Są to (…) oczy złożone, umieszczone po bokach głowy, następnie zaś oczka proste, znajdujące się w części ciemieniowej.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. ciemię n., ciemieniucha ż.

Wiktionary


ciemieniucha

łojotokowe zapalenie owłosionej skóry głowy u niemowląt, polegające na tworzeniu się tłustych łusek i strupów o żółtawym zabarwieniu, zanika samoistnie


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) med. łagodne łojotokowe zapalenie skóry występujące u niemowląt, najczęściej na ciemieniu;

Wiktionary

Ciemieniucha (łac. dermatitis seborrhoicum neonatorum) − częsta przypadłość występująca u niemowląt wkrótce po urodzeniu (ale także w okresie dziecięcym), w postaci nadmiernego złuszczania się owłosionej skóry głowy. Mogą też tworzyć się żółtawe łuski; miejsca te nie swędzą.

Wikipedia

Powiązane:

 rzecz. ciemię n., ciemiączko n.

 przym. ciemieniowy

Wiktionary


ciemiernik

roślina rosnąca dziko albo sadzona jako roślina ozdobna, mająca zastosowanie w lecznictwie


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) bot. nazwa systematyczna|Helleborus|ref=tak., rodzaj roślin należących do rodziny jaskrowatych;

Wiktionary

Ciemiernik (Helleborus L.) – rodzaj roślin należących do rodziny jaskrowatych (Ranunculaceae). Obejmuje 15 gatunków. W Europie Zachodniej, od Wysp Brytyjskich po Hiszpanię, występują dwa gatunki. Obszarem o największym zróżnicowaniu rodzaju jest Półwysep Bałkański, gdzie rośnie 8 gatunków ciemierników, a spośród nich niektóre sięgają do Kaukazu. W zachodnich Chinach występuje ciemiernik tybetański o izolowanym zasięgu. W Polsce jako rodzimy rośnie ciemiernik czerwonawy H. purpurascens, a jako introdukowany i już zadomowiony – ciemiernik zielony H. viridis.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Przy sprzyjających warunkach klimatycznych ciemiernik zakwita już w grudniu.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: t͡ɕɛ̃ˈmʲjɛrʲɲik, AS: ćẽmʹi ̯erʹńik

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) róża Bożego Narodzenia

Wiktionary


ciemiernikowy

związany z ciemiernikiem


SJP.pl


ciemierów

Wikipedia


ciemięrzowice

wieś w Polsce


SJP.pl

Ciemięrzowice – wieś w Polsce położona w województwie podkarpackim, w powiecie przemyskim, w gminie Orły.

W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa przemyskiego.

Wikipedia


ciemięrzowicki

Ciemięrzowice


SJP.pl

Patrz:

Ciemięrzowice

ciemierzyca

trująca roślina z rośliny liliowatych, niektóre gatunki stosowane w lecznictwie; ciemiężyca


SJP.pl

Ciemiężyca, ciemierzyca (Veratrum) – rodzaj bylin z rodziny melantkowatych. Obejmuje ok. 25 do 50 gatunków. Duży rozrzut tej liczby wynika z włączania tu lub wyłączania w osobny rodzaj gatunków z rodzaju melantek Melanthium oraz różnego ujmowania taksonomicznego trzech euroazjatyckich kompleksów gatunków (V. album, V. nigrum i V. maackii) oraz jednego północnoamerykańskiego (V. viride). Rośliny te występują w strefie umiarkowanej półkuli północnej, na południu sięgając północnego Meksyku oraz Tajlandii i Mjanmy. W Polsce rosną trzy gatunki: ciemiężyca biała V. album, czarna V. nigrum i zielona V. lobelianum.

Wikipedia


ciemięski

ciemięzca


SJP.pl

Patrz:

ciemięzca

ciemięstwo

podniośle: ucisk, prześladowanie; gnębienie, ciemiężenie


SJP.pl


ciemiętniki

Ciemiętniki – wieś sołecka w Polsce położona w województwie świętokrzyskim, w powiecie włoszczowskim, w gminie Kluczewsko.

W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa piotrkowskiego.

Wikipedia


ciemięzca

ten, kto ciemięży, gnębi; ciemiężca, ciemiężyciel


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) ktoś, kto ciemięży

Wiktionary

Wymowa:

IPA: t͡ɕɛ̃ˈmʲjɛ̃w̃st͡sa, AS: ćẽmʹi ̯ũ̯sca

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. ciemięstwo n., ciemiężca m., ciemiężyciel m., ciemiężenie n., ciemiężony m.

 czas. ciemiężyć ndk.

 przym. ciemięski, ciemięźliwy, ciemiężliwy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) ciemiężca, ciemiężyciel, gnębiciel, prześladowca

Wiktionary


ciemiężczyni

ciemiężca; ciemiężycielka, gnębicielka, krzywdzicielka


SJP.pl


ciemiężony

człowiek gnębiony, prześladowany


SJP.pl


ciemiężyć

wyzyskiwać, niewolić, dławić


SJP.pl


ciemiężyca

trująca roślina z rośliny liliowatych, niektóre gatunki stosowane w lecznictwie; ciemierzyca


SJP.pl

Ciemiężyca, ciemierzyca (Veratrum) – rodzaj bylin z rodziny melantkowatych. Obejmuje ok. 25 do 50 gatunków. Duży rozrzut tej liczby wynika z włączania tu lub wyłączania w osobny rodzaj gatunków z rodzaju melantek Melanthium oraz różnego ujmowania taksonomicznego trzech euroazjatyckich kompleksów gatunków (V. album, V. nigrum i V. maackii) oraz jednego północnoamerykańskiego (V. viride). Rośliny te występują w strefie umiarkowanej półkuli północnej, na południu sięgając północnego Meksyku oraz Tajlandii i Mjanmy. W Polsce rosną trzy gatunki: ciemiężyca biała V. album, czarna V. nigrum i zielona V. lobelianum.

Wikipedia


ciemiężyciel

ten, kto pozbawia swobody, gnębi lub prześladuje, wykorzystując swoją władzę; ciemięzca, ciemiężca


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) książk. osoba, która środkami władzy, takimi jak pozbawianie swobód i nakładanie kar, ogranicza czyjąś wolność

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Ale uczucia bledną. Na widok dawnego ciemiężyciela na ławie oskarżonych nawet nic szczególnego nie poczuł.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. ciemiężycielka ż.

 przym. ciemiężycielski

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) ciemięzca

Wiktionary


ciemiężycielka

ciemiężyciel; ciemiężczyni, gnębicielka, krzywdzicielka


SJP.pl


ciemiężycowy

związany z ciemiężycą


SJP.pl


ciemiężyk

trująca roślina o jajowatych liściach i niewielkich białych kwiatach, rosnąca na skalistym podłożu, suchych zboczach, w widnych zaroślach, mająca zastosowanie w lecznictwie


SJP.pl

Wikipedia


cieminko

Cieminko (niem. Zemmin) – wieś w Polsce położona w województwie zachodniopomorskim, w powiecie drawskim, w gminie Złocieniec.

W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa koszalińskiego. Do 31 grudnia 2018 znajdowała się w gminie Ostrowice. W roku 2007 wieś liczyła 63 mieszkańców.

Wikipedia


ciemino

  • jezioro Ciemino na Pojezierzu Drawskim

3 miejscowości w Polsce:

  • Ciemino – osada w woj. pomorskim, w pow. człuchowskim, w gminie Koczała
  • Ciemino – wieś w woj. pomorskim, w pow. słupskim, w gminie Główczyce
  • Ciemino – wieś w woj. zachodniopomorskim, w pow. szczecineckim, w gminie Borne Sulinowo

Wikipedia


ciemiński

nazwisko


SJP.pl


ciemń

dawniej: ciemność, mrok


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) rzad. przest. gęsty mrok

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Misza podszedł do okna, wylazł na deskę i z czołem opartem o zimne żelazo kraty zapatrzył się w czarną ciemń nocy jesiennej (…)

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. ciemno n., ciemność ż.

 przym. ciemny

 przysł. ciemno

 czas. ciemnieć ndk.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) ciemność; przest. ćma; gw-pl|Mazowsze|ćmok.

Wiktionary


ciemnawy

1. trochę za ciemny, niedostatecznie oświetlony; przyciemny;
2. mający ciemny odcień;
3. mający kolor skóry zbliżony do brązowego; śniady


SJP.pl


ciemnia

pomieszczenie umyślnie pozbawione światła, skrzynia światłoszczelna


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) fot. specjalne pomieszczenie do obróbki materiałów światłoczułych;

Wiktionary

  • Ciemnia fotograficzna
  • Ciemnia – książka Graham Mastertona

Wikipedia

Powiązane:

 rzecz. ciemność ż., ciemnica ż., ciemniak m., ciemniaczka ż., przyciemnienie n., przyciemnianie n., ściemnianie n., ściemnienie n., ściema ż., ciemno n.

 czas. ciemnieć, przyciemniać ndk., przyciemnić dk., ściemniać ndk., ściemnić dk.

 przym. ciemniowy, ciemny, ciemnawy

 przysł. ciemno, ciemnawo

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) ciemnia fotograficzna

Wiktionary


ciemniaczek

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) zdrobn. od ciemniak

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. ciemniak m.

Wiktionary


ciemniaczka

ciemniak


SJP.pl

Patrz:

ciemniak

ciemniak

potocznie: osoba o niskim poziomie inteligencji, odznaczająca się ciemnotą umysłową


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna

 (1.1) geogr. szczyt w Tatrach Zachodnich, w masywie Czerwonych Wierchów;

 (1.2) geogr. wzniesienie w województwie dolnośląskim, w gminie Stara Kamienica;

 (1.3) geogr. osada w Polsce, w województwie warmińsko-mazurskim, w gminie Ostróda;

 (1.4) geogr. jezioro w pobliżu wsi Żabi Róg, w województwie warmińsko-mazurskim;

Wiktionary

Ciemniak (słow. Temniak, 2096 m n.p.m.) – najdalej na zachód wysunięty szczyt należący do masywu Czerwonych Wierchów w Tatrach Zachodnich. Słowackie źródła podają wysokość 2090 m.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) W wapiennych skałach Ciemniaka znajdują się liczne jaskinie.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. ciemniak m., ciemność ż., ciemnica ż.

 przym. ciemny

 czas. ciemnieć

Wiktionary

Synonimy:

 (1.2) Góra Mgieł

Wiktionary


ciemnica

1. ciemne pomieszczenie, najczęściej umieszczone pod ziemią; loch;
2. zupełny brak światła; ciemność


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) panowanie ciemności

 (1.2) pomieszczenie bez dostępu światła, zwłaszcza więzienne

 (1.3) rel. wielkoczwartkowa kaplica z Najświętszym Sakramentem;

Wiktionary

Ciemnica – przysiółek wsi Gumieniec w Polsce, położony w województwie pomorskim, w powiecie bytowskim, w gminie Trzebielino. Wchodzi w skład sołectwa Gumieniec.

W latach 1975–1998 przysiółek administracyjnie należał do województwa słupskiego.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Za oknami panowała nieprzebyta ciemnica.

 (1.2) Posiedzisz kilka dni w ciemnicy, to skruszejesz.

 (1.3) Po liturgii wielkoczwartkowej Najświętszy Sakrament zostaje przeniesiony do ołtarza zwanego ciemnicą.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. ciemność ż., ciemnia ż., ciemno n., ciemnik m., Ciemniak mrz., ciemniak mos.

 czas. ciemnieć ndk., ciemnić ndk.

 przym. ciemny, ciemnicowy, ciemnisty

 przysł. ciemno, ciemnawo

 temsłow. ciemno-

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) mrok, ciemno

Wiktionary


ciemnicowy

związany z ciemnicą


SJP.pl


ciemnieć

zmieniać kolor na ciemniejszy


SJP.pl

czasownik nieprzechodni niedokonany

 (1.1) stawać się ciemnym

 (1.2) odróżniać się jako ciemniejszy element na jakimś jaśniejszym tle

Wiktionary

Przykłady

 (1.2) Na widnokręgu ciemniał las.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. ciemność ż., ciemnia ż., ciemno n., ciemnik m., Ciemniak mrz., ciemniak mos., ciemnica ż., przest. ćma, gwara. ćmok, ciemnota ż., ciemnienie n., ociemnienie n., zaćmienie n., ściemnianie n., ćmienie n.

 czas. ciemnić ndk., ociemnieć dk., ściemnieć dk., ściemniać ndk., ściemniać się, ćmić ndk.,zaciemniać, przyciemniać / przyciemnić

 przym. ciemny, ciemnawy, ciemnicowy, ciemnisty, ćmy

 przysł. ciemno, ciemnawo, ćmo

 temsłow. ciemno-

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) mrocznieć

Wiktionary


ciemniej

stopień wyższy od przysłówka: ciemno


SJP.pl


ciemniejszy

stopień wyższy od przymiotnika: ciemny


SJP.pl


ciemniewko

Ciemniewko – wieś sołecka w Polsce położona w województwie mazowieckim, w powiecie ciechanowskim, w gminie Sońsk.

W latach 1954–1959 wieś należała i była siedzibą władz gromady Ciemniewko, po jej zniesieniu w gromadzie Nasierowo-Dziurawieniec. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa ciechanowskiego.

Ciemniewko leży 18 km od Ciechanowa, liczy ok. 105 mieszkańców.

Wikipedia


ciemniewo

3 miejscowości w Polsce:

  • Ciemniewo – wieś w woj. mazowieckim, w pow. ciechanowskim, w gminie Sońsk
  • Ciemniewo – wieś w woj. mazowieckim, w pow. makowskim, w gminie Czerwonka
  • Ciemniewo – wieś w woj. mazowieckim, w pow. płońskim, w gminie Sochocin

Wikipedia


ciemniewski

nazwisko


SJP.pl


ciemniki

Ciemniki (niem. Czemnik / Ciemnik) – wieś w Polsce położona w województwie kujawsko-pomorskim, w powiecie świeckim, w gminie Jeżewo.

W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa bydgoskiego. Według Narodowego Spisu Powszechnego (III 2011 r.) liczyła 180 mieszkańców. Jest siódmą co wielkości miejscowością gminy Jeżewo.

Wikipedia


ciemniowy

związany z ciemnią


SJP.pl


ciemniusieńki

zdrobnienie od: ciemny


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) pot. zdrobn. od: ciemny

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌt͡ɕɛ̃mʲɲüˈɕɛ̇̃ɲci, AS: ćmʹńüśė̃ńḱi

Wiktionary


ciemniuteńki

zdrobnienie od: ciemny


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) pot. zdrobn. od: ciemny

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌt͡ɕɛ̃mʲɲuˈtɛ̃ɲci, AS: ćmʹńutńḱi

Wiktionary


ciemniutki

zdrobnienie od: ciemny


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) zdrobn. od: ciemny

Wiktionary

Wymowa:

IPA: t͡ɕɛ̃mʲˈɲutʲci, AS: ćẽmʹńutʹḱi

Wiktionary

Powiązane:

 przym. ciemny

Wiktionary


ciemno

stan mroku, braku światła; ciemności


SJP.pl

przysłówek sposobu

 (1.1) …od przymiotnika: ciemny

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (2.1) ciemność

Wiktionary

  • Ciemno – wieś w woj. lubelskim, w powiecie lubartowskim, w gminie Kamionka
  • Ciemno – wieś w woj. pomorskim, w powiecie bytowskim, w gminie Tuchomie
  • Ciemno – polski spektakl telewizyjny z 1995 roku

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Zapadł zmrok, zrobiło się ciemno.

 (2.1) Nasza Zuzia boi się ciemna.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈt͡ɕɛ̃mnɔ, AS: ćmno

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. ciemń ż., ciemność ż., ciemnota ż., ciemnienie n., zaćmienie n., ćma ż., ciemnia ż., ciemniak mos., ciemnica ż.

 czas. ciemnieć ndk.

 przym. ciemny, ćmy

 temsłow. ciemno-

 przysł. ćma

Wiktionary


ciemno-

temat słowotwórczy

 (1.1) pierwszy człon przymiotników złożonych wskazujący na ciemny odcień lub intensywność określonej barwy

 (1.2) pierwszy człon przymiotników złożonych wskazujący na ciemną barwę tego, co nazywa drugi człon złożenia

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈt͡ɕɛ̃mnɔ, AS: ćmno

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. ciemność ż., ciemnota ż., ciemnienie n., ociemnienie n., ciemniak m., ciemnica ż., ćma ż., ciemno n.

 czas. ciemnieć ndk., ociemnieć dk., ściemnieć dk., ściemniać ndk.

 przym. ciemny, ciemnawy

 przysł. ciemno, ciemnawo, ćma

Wiktionary


ciemnoamarantowy

amarantowy o ciemnym odcieniu


SJP.pl

przymiotnik jakościowy

 (1.1) mający kolor amarantowy o ciemnym odcieniu

Wiktionary


ciemnobeżowy

beżowy o ciemnym odcieniu


SJP.pl

przymiotnik jakościowy

 (1.1) beżowy o ciemnym odcieniu

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌt͡ɕɛ̃mnɔbɛˈʒɔvɨ, AS: ćmnobežovy

Wiktionary


ciemnobiałka

rodzaj grzybów z rzędu pieczarkowców


SJP.pl

Melanoleuca Pat. (ciemnobiałka) – rodzaj grzybów należący do rzędu pieczarkowców (Agaricales).

Wikipedia


ciemnoblond

o włosach: blond o ciemnym odcieniu


SJP.pl


ciemnobordowy

bordowy o ciemnym odcieniu


SJP.pl

przymiotnik jakościowy

 (1.1) mający kolor bordowy o ciemnym odcieniu

Wiktionary


ciemnobrązowy

będący koloru brązowego o ciemnym odcieniu


SJP.pl

przymiotnik jakościowy

 (1.1) mający kolor brązowy o ciemnym odcieniu

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Tamten mężczyzna, który ma na sobie ciemnobrązowe ubranie, to mój starszy brat.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌt͡ɕɛ̃mnɔbrɔ̃w̃ˈzɔvɨ, AS: ćmnobrõũ̯zovy

Wiktionary


ciemnobrewy

mający ciemne brwi


SJP.pl


ciemnobrunatny

brunatny o ciemnym odcieniu


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) brunatny o ciemnym odcieniu

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Ma barwę jasnobrunatną do ciemnobrunatnej, jest gładki lub wypukły.

 (1.1) Upierzenie gęgawej jest ciemnobrunatne, z białymi paseczkami w poprzek pokryw skrzydeł.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌt͡ɕɛ̃mnɔbrũˈnatnɨ, AS: ćmnobrũnatny

Wiktionary


ciemnobursztynowy

bursztynowy o ciemnym odcieniu


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) mający kolor bursztynowy o ciemnym odcieniu, taki jak kolor ciemnego bursztynu

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌt͡ɕɛ̃mnɔburʃtɨ̃ˈnɔvɨ, AS: ćmnoburštỹnovy

Wiktionary


ciemnobułany

o maści konia: bułany o ciemnym odcieniu


SJP.pl


ciemnobłękitny

błękitny o ciemnym odcieniu


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) mający kolor błękitny o ciemnym odcieniu

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌt͡ɕɛ̃mnɔbwɛ̃ŋʲˈcitnɨ, AS: ćmnobu̯ẽŋʹḱitny

Wiktionary


ciemnoczekoladowy

czekoladowy o ciemnym odcieniu


SJP.pl

przymiotnik jakościowy

 (1.1) mający kolor czekoladowy o ciemnym odcieniu, taki jak kolor ciemnej, gorzkiej czekolady

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Widziałem puste pokoje, które do złudzenia przypominały pomieszczenia w moim domu - w tych samych miejscach drzwi, okna, kaflowe piece o pięknym, ciemnoczekoladowym odcieniu.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌt͡ɕɛ̃mnɔt͡ʃɛkɔlaˈdɔvɨ, AS: ćmnočekoladovy

Wiktionary


ciemnoczerwony

intensywnie czerwony, wiśniowy, szkarłatny, bordowy, bordo, karmazynowy


SJP.pl

przymiotnik jakościowy

 (1.1) mający kolor czerwony o ciemnym odcieniu

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Ciemnoczerwona szminka leżała obok karmazynowej.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌt͡ɕɛ̃mnɔt͡ʃɛrˈvɔ̃nɨ, AS: ćmnočervõny

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) wiśniowy

Wiktionary


ciemnofioletowy

fioletowy o ciemnym odcieniu


SJP.pl

przymiotnik jakościowy

 (1.1) mający kolor fioletowy o ciemnym odcieniu

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Ta ciemnofioletowa farba jest do kitu.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌt͡ɕɛ̃mnɔfʲjɔlɛˈtɔvɨ, AS: ćmnofʹi ̯oletovy

Wiktionary


ciemnofiołkowy

fiołkowy o ciemnym odcieniu


SJP.pl


ciemnogniady

o koniu: gniady o ciemnym odcieniu


SJP.pl


ciemnogranatowy

granatowy o ciemnym odcieniu


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) mający kolor granatowy o ciemnym odcieniu

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Poranne, ciemnogranatowe niebo nie zapowiadało słonecznego dnia.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌt͡ɕɛ̃mnɔɡrãnaˈtɔvɨ, AS: ćmnogrãnatovy

Wiktionary


ciemnogród

przenośnie: środowisko zacofane, kołtuńskie; zacofanie, kołtuństwo


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) pot. pogard. środowisko zacofane; Gloger|Ciemnogród.;

Wiktionary

Ciemnogród – pejoratywny termin wymyślony przez Stanisława Kostkę Potockiego na określenie osób o konserwatywnym światopoglądzie.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Po studiach zostaję w mieście, nie zamierzam wracać do tego ciemnogrodu, gdzie panna z dzieckiem to obiekt oburzenia.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: t͡ɕɛ̃mˈnɔɡrut, AS: ćẽmnogrut

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. ciemnogrodzianin m.

 przym. ciemnogrodzki

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) ciemnota, kołtuństwo, kołtuneria

Wiktionary


ciemnogrodzianin

przenośnie: człowiek skrajnie konserwatywny, wyznający skrajnie tradycyjne wartości, przeciwny reformom, postępowi; konserwatysta, tradycjonalista, obskurant


SJP.pl


ciemnogrodzianka

przenośnie: kobieta skrajnie konserwatywna, wyznająca skrajnie tradycyjne wartości, przeciwna reformom, postępowi; konserwatystka, tradycjonalistka, obskurantka


SJP.pl


ciemnogrodzki

przenośnie: zacofany, kołtuński, obskurancki


SJP.pl


ciemnogrodztwo

przenośnie: bycie zacofanym, kołtuńskim; obskurantyzm


SJP.pl


ciemnogrzbiety

petrel ciemnogrzbiety, muszkatela ciemnogrzbieta - gatunki ptaków


SJP.pl


ciemnogłów

ciemnogłów wąskolistny - gatunek rośliny z rodziny storczykowatych


SJP.pl


ciemnogłowy

1. mający ciemną głowę;
2. gilak ciemnogłowy, jaszczurkojad ciemnogłowy, albatros ciemnogłowy - gatunki ptaków;
3. wełniak brunatny - gatunek czepiaka


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) taki, który ma głowę w ciemnym kolorze

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌt͡ɕɛ̃mnɔˈɡwɔvɨ, AS: ćmnogu̯ovy

Wiktionary


ciemnokarminowy

karminowy o ciemnym odcieniu


SJP.pl


ciemnokasztanowaty

kasztanowaty o ciemnym odcieniu


SJP.pl


ciemnokasztanowy

kasztanowy o ciemnym odcieniu


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) mający kolor kasztanowy o ciemnym odcieniu

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) W stadninie nie było ani jednego ciemnokasztanowego konia.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌt͡ɕɛ̃mnɔkaʃtãˈnɔvɨ, AS: ćmnokaštãnovy

Wiktionary


ciemnokawowy

mający kolor ciemnej kawy


SJP.pl

przymiotnik jakościowy

 (1.1) mający kolor kawowy o ciemnym odcieniu

Wiktionary


ciemnokres

ciemnokres brzozowiec - gatunek ćmy z rodziny miernikowcowatych


SJP.pl


ciemnokrwisty

krwisty o ciemnym odcieniu


SJP.pl


ciemnokwiatowy

mający ciemne kwiatostany


SJP.pl


ciemnolicy

przestarzałe: mający ciemne lica, mający ciemną twarz; śniady


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) taki, który ma ciemną twarz (lico)

Wiktionary


ciemnomyszaty

o maści konia: myszaty o ciemnym odcieniu


SJP.pl


ciemnoniebieski

niebieski o ciemnym odcieniu


SJP.pl

przymiotnik jakościowy

 (1.1) mający kolor niebieski o ciemnym odcieniu

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Do flagi przywiązano ciemnoniebieską wstążkę.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌt͡ɕɛ̃mnɔ̃ɲɛˈbʲjɛsʲci, AS: ćmnõńebʹi ̯esʹḱi

Wiktionary


ciemnonogi

1. penelopa ciemnonoga - gatunek ptaka z rodziny czubaczów;
2. żagiew ciemnonoga - gatunek grzyba


SJP.pl


ciemnooki

mający oczy koloru ciemnego


SJP.pl

przymiotnik jakościowy

 (1.1) książk. mający ciemne oczy

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌt͡ɕɛ̃mnɔˈːci, AS: ćmn•oḱi

Wiktionary


ciemnooliwkowy

oliwkowy o ciemnym odcieniu


SJP.pl

przymiotnik jakościowy

 (1.1) oliwkowy o ciemnym odcieniu

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) W dniu, kiedy nastąpił zgon, denat ubrany był w kurtkę ciemnooliwkową, zapinaną na zatrzaski.

 (1.1) Kolor samochodów jest ciemnooliwkowy, powszechnie stosowany w europejskiej strefie klimatycznej, ale nie pasuje do pustynnego terenu.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌt͡ɕɛ̃mnɔːlʲifˈkɔvɨ, AS: ćmn•olʹifkovy

Wiktionary


ciemnopasy

trzmiel ciemnopasy - gatunek trzmiela


SJP.pl


ciemnopiwny

piwny o ciemnym odcieniu


SJP.pl

przymiotnik jakościowy

 (1.1) koloru piwnego o ciemnym odcieniu

Wiktionary


ciemnopomarańczowy

pomarańczowy o ciemnym odcieniu


SJP.pl

przymiotnik jakościowy

 (1.1) mający kolor pomarańczowy o ciemnym odcieniu

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Wolę te ciemnopomarańczowe wkładki do butów, są wygodniejsze.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌt͡ɕɛ̃mnɔpɔ̃marãj̃n͇ˈt͡ʃɔvɨ, AS: ćmnopõmarãĩ ̯ṇčovy

Wiktionary


ciemnopopielaty

popielaty o ciemnym odcieniu


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) popielaty o ciemnym odcieniu

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌt͡ɕɛ̃mnɔpɔpʲjɛˈlatɨ, AS: ćmnopopʹi ̯elaty

Wiktionary


ciemnopurpurowy

purpurowy o ciemnym odcieniu


SJP.pl


ciemnopłowy

płowy o ciemnym odcieniu


SJP.pl


ciemnordzawo

ciemnordzawy


SJP.pl

Patrz:

ciemnordzawy

ciemnordzawy

rdzawy o ciemnym odcieniu


SJP.pl

przymiotnik jakościowy

 (1.1) mający kolor rdzawy o ciemnym odcieniu

Wiktionary


ciemnoróżowy

różowy o ciemnym odcieniu


SJP.pl

przymiotnik jakościowy

 (1.1) mający kolor różowy o ciemnym odcieniu

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌt͡ɕɛ̃mnɔruˈʒɔvɨ, AS: ćmnoružovy

Wiktionary


ciemnorudy

rudy o ciemnym odcieniu


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) rudy o ciemnym odcieniu

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Zarówno szkoła, jak i bloki mieszkalne mają bardzo ciekawą kolorystykę - ciemnorudą, beżową i żółtą - była ona uzgadniana z konserwatorem zabytków.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌt͡ɕɛ̃mnɔˈrudɨ, AS: ćmnorudy

Wiktionary


ciemnorzęsy

mający ciemne rzęsy


SJP.pl


ciemnorzytny

brodziec ciemnorzytny - gatunek ptaka z rodziny bekasowatych


SJP.pl


ciemność

brak światła; mrok


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) stan, w którym jest brak światła, jasności;

Wiktionary

Ciemność – w potocznym rozumieniu jest to brak dostępu światła widzialnego.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) W sieni panowała ciemność.

 (1.1) Boję się ciemności, dlatego zawsze mam przy sobie latarkę.

 (1.1) Ulice pokryły się ciemnością po zachodzie słońca.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈt͡ɕɛ̃mnɔɕt͡ɕ, AS: ćmność

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. ciemnota ż., ciemnica ż., ciemnia ż., zaciemnienie n., ociemniały m., ociemniała ż., zaćmienie n., ćma ż., Ciemniak mrz., ciemno n., ciemniak mos., ciemń ż.

 czas. ściemniać ndk., ciemnieć ndk.

 przym. ciemny, ćmy

 przysł. ciemno, ćma

 temsłow. ciemno-

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) mrok; przest. ćma, ciemń; gw-pl|Mazowsze|ćmok.

Wiktionary


ciemności

brak światła; mrok


SJP.pl

Ciemności (wł. Tenebre) – włoski dreszczowiec typu giallo z 1982 roku, napisany i wyreżyserowany przez Daria Argenta. Krytyk filmowa Maitland McDonagh okrzyknęła Ciemności „najznakomitszym dziełem Argento”.

Wikipedia


ciemnosiny

siny o ciemnym odcieniu


SJP.pl


ciemnosiwy

siwy o ciemnym odcieniu


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) siwy o ciemnym odcieniu

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌt͡ɕɛ̃mnɔˈɕivɨ, AS: ćmnośivy

Wiktionary


ciemnoskóry

mający ciemną skórę


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) o ciemnym kolorze skóry

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) W kościołach indiańskich Chrystus jest ciemnoskóry, wychudzony, kolana i ramiona otwierają się warstwami w zastygłą ranę.

 (1.1) Początkowo sprawa wyglądała na żart gazety i autoreklamę ciemnoskórej, zamieszkałej w Londynie rosyjskiej fotomodelki Angeli Ermakowej.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌt͡ɕɛ̃mnɔˈskurɨ, AS: ćmnoskury

Wiktionary


ciemnoskrzydły

przymiotnik

 (1.1) taki, który ma skrzydła w ciemnym kolorze

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌt͡ɕɛ̃mnɔˈskʃɨdwɨ, AS: ćmnoskšydu̯y

Wiktionary


ciemnosmreczyński

Ciemnosmreczyńskie Stawy


SJP.pl

Patrz:

Ciemnosmreczyńskie Stawy

ciemnostalowoniebieski

niebieski o ciemnostalowym odcieniu


SJP.pl


ciemnostalowy

stalowy (szaroniebieski) o ciemnym odcieniu


SJP.pl


ciemnoszafirowy

szafirowy o ciemnym odcieniu


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) szafirowy o ciemnym odcieniu, w kolorze ciemnego szafiru

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Kalias ujrzał ponad głową roziskrzone, ciemnoszafirowe niebo.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌt͡ɕɛ̃mnɔʃafʲiˈrɔvɨ, AS: ćmnošafʹirovy

Wiktionary


ciemnoszarozielony

szarozielony o ciemnym odcieniu


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) szarozielony o ciemnym odcieniu

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) - Następnie dach zyska nowe pokrycie w kolorze ciemnoszarozielonym - dodaje Jarosława Strugała. - Taką barwę zaakceptował wojewódzki konserwator zabytków.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌt͡ɕɛ̃mnɔʃarɔʑɛˈlɔ̃nɨ, AS: ćmnošaroźelõny

Wiktionary


ciemnoszary

szary o ciemnym odcieniu


SJP.pl

przymiotnik jakościowy

 (1.1) mający kolor szary o ciemnym odcieniu

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Ubrany był w kurtkę jeans koloru czarnego i bluzę z kapturem koloru ciemnoszarego.

 (1.1) Rzeczywiście, po plażaaży spacerował smok. Niewielki, łaciaty - z wierzchu czarny, a pod spodem ciemnoszary.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌt͡ɕɛ̃mnɔˈʃarɨ, AS: ćmnošary

Wiktionary


ciemnota

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) zacofanie, niedouczenie

 (1.2) pot. ludzie zacofani, niedouczeni, ciemni

Wiktionary

Wymowa:

IPA: t͡ɕɛ̃mˈnɔta, AS: ćẽmnota

Wiktionary

Powiązane:

 przym. ciemny

 rzecz. ciemniak mos., ciemno n., ciemność

 temsłow. ciemno-

 przysł. ciemno

 czas. ciemnieć

Wiktionary

Synonimy:

 (1.2) ciemnogród

Wiktionary


ciemnotek

ciemnotka okrągłolistna - gatunek uprawnej paproci


SJP.pl


ciemnotka

ciemnotka okrągłolistna - gatunek uprawnej paproci


SJP.pl


ciemnoturkusowy

przymiotnik jakościowy

 (1.1) koloru ciemnego turkusu

Wiktionary


ciemnowiśniowy

intensywnie wiśniowy


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) wiśniowy o ciemnym odcieniu, w kolorze ciemnej wiśni

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Ustawił piękną Helenę na tle ciemnowiśniowej, wymyślnie upiętej kotary.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌt͡ɕɛ̃mnɔvʲiɕˈɲɔvɨ, AS: ćmnovʹiśńovy

Wiktionary


ciemnowłosy

mający ciemne włosy


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) mający ciemne włosy

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Ciemnowłosa kobieta przed nami właśnie splunęła na ziemię.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌt͡ɕɛ̃mnɔˈvwɔsɨ, AS: ćmnovu̯osy

Wiktionary


ciemnozielony

będący koloru zielonego o ciemnym odcieniu


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) w kolorze ciemnego odcienia zieleni

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Tego ciemnozielonego sukulenta w narożniku nie podlewaj dzisiaj.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌt͡ɕɛ̃mnɔʑɛˈlɔ̃nɨ, AS: ćmnoźelõny

Wiktionary


ciemnożółty

żółty o ciemnym odcieniu


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) mający kolor żółty o ciemnym odcieniu

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Ciemnożółte cytryny nie budzą mojego zaufania.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌt͡ɕɛ̃mnɔˈʒuwtɨ, AS: ćmnožuu̯ty

Wiktionary


ciemnozłoty

złoty o ciemnym odcieniu


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) złoty o ciemnym odcieniu

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌt͡ɕɛ̃mnɔˈzwɔtɨ, AS: ćmnozu̯oty

Wiktionary


ciemny

1. nieoświetlony, np. ciemny pokój;
2. niewykształcony, zacofany, np. ciemny człowiek


SJP.pl

przymiotnik jakościowy

 (1.1) nieoświetlony lub słabo doświetlony

 (1.2) o kolorze: zbliżony do czarnego

 (1.3) o przedmiocie: mający kolor zbliżony do czarnego

 (1.4) o kolorze: intensywny, nasycony

 (1.5) o przedmiocie: mający intensywny, nasycony kolor

 (1.6) o cerze: mająca odcień między jasną a czarną; opalona, ogorzała, śniada

 (1.7) o głosie: mający niską barwę

 (1.8) pot. wątpliwy, nie wzbudzający zaufania

 (1.9) pot. zacofany, nieświadomy, pozbawiony wiedzy

 (1.10) nieodgadniony, niedocieczony, nieznany

 (1.11) trudny do zrozumienia

 (1.12) smutny, pesymistyczny

 (1.13) gw-pl|Kraków. niewidomy

Wiktionary

  • Ciemny – potok, dopływ Dunajca
  • Ciemny – potok, dopływ Słomki

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Justynie bardzo do twarzy w ciemnej zieleni.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈt͡ɕɛ̃mnɨ, AS: ćmny

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. ciemń ż., ciemnota ż., ciemność ż., ciemniak m., ciemniaczka ż., ciemnia ż., ciemnica ż., ściema ż., zaćmienie n., ćma ż., Ciemniak mrz., ciemno n.

 przym. ściemniony, ciemniutki, ćmy

 przysł. ciemno, ćma

 czas. ściemniać, ściemnić, zaciemnić, zaciemniać, ciemnieć

 temsłow. ciemno-

Wiktionary

Synonimy:

 (1.8) mroczny

 (1.9) niewykształcony, obskurancki, zacofany

Wiktionary


cień

1. obszar, do którego nie dociera światło;
2. przenośnie: śladowa ilość czegoś; resztka, pozostałość;
3. przenośnie: mrok, ciemność; mroczność, pomroka;
4. rozmyty kształt jakiejś postaci lub przedmiotu; zarys;
5. widmo, upiór, zjawa;
6. rodzaj kosmetyku służącego do barwienia powiek i okolic oczu;
7. dawniej: szpieg, donosiciel


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) zaciemniony obszar, który powstaje za rzeczą lub osobą, gdy jest ona oświetlana z drugiej strony;

 (1.2) obszar osłonięty całkowicie od promieni słonecznych i dzięki temu chłodniejszy oraz bardziej zaciemniony niż oświetlony teren

 (1.3) słabo widoczny zarys postaci lub przedmiotu

 (1.4) fot. szt. ciemna plama będąca w kontraście do jasnych plamaam barwnych

 (1.5) kosmet. makijaż na powiece; zob. cień do powiek.

 (1.6) kosmet. farba kosmetyczna do makijażu na powiece

 (1.7) przen. książk. zjawa, duch zmarłego

 (1.8) przen. mała oznaka czegoś

Wiktionary

Cień – obszar, do którego nie dociera światło bezpośrednio ze źródła światła na skutek obecności przeszkody ustawionej na drodze promieni świetlnych, nieprzepuszczającej światła.W zależności od źródła światła mówi się o cieniu słonecznym, księżycowym i innych. W zależności od obiektu przesłaniającego światło mówi się o cieniu np. Księżyca (podczas zaćmienia Słońca cień ten pada na Ziemię), cieniu budynku, człowieka itp.

Wikipedia

Przykłady

 (1.2) Znużony próżnym szukaniem i zmęczony chodzeniem, usiadłem w cieniu skały wypocząć.

 (1.7) Chociaż cienie zbrodniarzy nawet w zagrobowym życiu dopuszczają się występków i ostatecznie gubią i siebie, i zawartą w nich iskrę bożą.

 (1.8) Gdybym miał chociaż cień nadziei na awans, to pojechałbym na to szkolenie do Suwałk.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: t͡ɕɛ̇̃ɲ, AS: ćė̃ń

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. cienistość ż., cieniowanie n.

 czas. cieniować ndk., pocieniować dk., zacieniać dk.

 przym. cienisty

 przysł. cieniście

Wiktionary

Synonimy:

 (1.3) sylwetka

 (1.6) pastele

 (1.7) duch, mara, zjawa

Wiktionary


cieniarski

w przenośni: marnej jakości, o niewielkiej wartości; słaby, byle jaki


SJP.pl


cieniarstwo

potocznie, lekceważąco o czymś marnym, nieudanym, bezwartościowym; chała, tandeta


SJP.pl


cieniarz

potocznie: osoba słaba, niedoświadczona w danej dziedzinie


SJP.pl


cienias

potocznie: osoba kiepska, słaba (także fizycznie) w jakiejś dziedzinie


SJP.pl


cieniaska

cienias


SJP.pl

Patrz:

cienias

cienić

rzucać cień, okrywać cieniem; ocieniać, zacieniać


SJP.pl


cienie

1. ciemne odbicia oświetlonego przedmiotu padające na stronę odwróconą od źródła światła;
2. miejsca zacienione;
3. ciemności;
4. niewyraźne zarysy jakiejś postaci lub jakiegoś przedmiotu;
5. ciemne miejsca na obrazie, fotografii itp. kontrastujące z miejscami jasnymi;
6. resztki czegoś;
7. duchy zmarłych;
8. wypchane cietrzewie lub ich podobizny, używane do przywabiania cietrzewi na strzał


SJP.pl

  • Cienie – film niemiecki z 1923 r.
  • Cienie – film amerykański z 1959 r.
  • Cienie – film polski z 1987 r.
  • Cienie – polska etiuda filmowa z 2000 r.
  • Cienie – film produkcji macedońsko-niemiecko-włoskiej z 2007 r.
  • Cienie – fikcyjna rasa z filmów serii Babilon 5
  • Cienie – niższa klasa strażników Starego Obozu w grze Gothic
  • Cienie – światy równoległe z powieści Rogera Zelazny’ego o fikcyjnym świecie Amberu.
  • Cienie – zaginiony poemat Cypriana Kamila Norwida

Wikipedia


cieniej

stopień wyższy od przysłówka: cienko


SJP.pl


cienik

zdrobnienie od: cień


SJP.pl

Pseudephebe M. Choisy (cienik) – rodzaj grzybów z rodziny tarczownicowatych (Parmeliaceae). Nazwa polska według Krytycznej listy porostów i grzybów naporostowych Polski. Ze względu na symbiozę z glonami zaliczany jest do grupy porostów.

Wikipedia


cieniolubność

cieniolubny


SJP.pl

Patrz:

cieniolubny

cieniolubny

przymiotnik

 (1.1) biol. taki, który preferuje miejsca ocienione

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Z powodu słabego dostępu światła na dnie lasu rosną głównie rośliny cieniolubne i cienioznośne, przede wszystkim rośliny zielne, paprotniki i mchy, liczne są grzyby rozkładające szczątki organiczne

Wiktionary


cieniować

1. w plastyce: uwydatniać szczegóły za pomocą różnych odcieni barw lub różnej grubości linii;
2. modulować głos lub ton instrumentu;
3. strzyc włosy tworząc zachodzące na siebie partie różnej długości;
4. w przenośni: dobierać słowa wypowiedzi w sposób umożliwiający wyrażenie subtelności, uwydatnienie szczegółów;
5. dawniej: okrywać cieniem; zacieniać, ocieniać


SJP.pl


cieniowanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|cieniować.

 (1.2) fryz. ścinanie włosów na różnej długości, by zwiększyć ich objętość lub nadać odpowiedni kształt fryzurze

Wiktionary

  • cieniowanie – w grafice, to nanoszenie barwnika odwzorowujące cień rysowanych obiektów,
  • cieniowanie – w grafice komputerowej jest efektem generowania złudzenia wygładzenia powierzchni danego obiektu. Wyróżnia się następujące rodzaje cieniowania:
    • cieniowanie płaskie,
    • cieniowanie Gourauda,
    • cieniowanie Phonga.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Podczas gdy Zuzia miała problem z pokolorowaniem wnętrz figur, Janek jest już mistrzem cieniowania.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. cień m.

 czas. zacieniać, cieniować ndk.

Wiktionary


cieniówka

słomiana plecionka do zasłaniania roślin w inspektach i szklarniach przed zbyt silnymi promieniami słonecznymi


SJP.pl


cieniowy

cień


SJP.pl

Patrz:

cień

cienioznośność

cienioznośny


SJP.pl

Patrz:

cienioznośny

cienioznośny

mogący rozwijać się w cieniu; cieniolubny


SJP.pl


cieniścieć

indywidualizm: stawać się cienistym


SJP.pl


cieniściej

stopień wyższy od przysłówków: cienisto, cieniście


SJP.pl


cienistka

pospolita paproć cienistych lasów; zachyłka


SJP.pl

Cienistka, zachyłka (Gymnocarpium Newman) – rodzaj paproci należących do rodziny paprotnicowatych. Obejmuje 9 gatunków szeroko rozprzestrzenionych na półkuli północnej w strefie umiarkowanej, schodzący najdalej na południe w Azji Południowo-Wschodniej. W Polsce występują dwa gatunki: cienistka trójkątna G. dryopteris i cienistka Roberta G. robertianum.

Wikipedia


cienistość

cienisty


SJP.pl

Patrz:

cienisty

cienistszy

stopień wyższy od przymiotnika: cienisty


SJP.pl


cienisty

1. osłonięty od słońca i światła; pogrążony w cieniu; zacieniony;
2. dający cień; osłaniający, ocieniający


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) pogrążony w cieniu; osłonięty przed światłem

 (1.2) dający cień

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. cienistość ż., cień mrz.

 przysł. cienisto, cieniście

 przym. ocieniony, zacieniony

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) ciemny, ocieniony, zacieniony

 (1.2) ocieniający

Wiktionary


cieniuchny

zdrobnienie od: cienki


SJP.pl


cieniujący

w medycynie: środki cieniujące - substancje chemiczne stosowane w radiologii, wprowadzane do badanego narządu w organizmie w celu dokładnego uwidocznienia go na obrazie rentgenowskim; środki kontrastowe


SJP.pl


cieniusi

przymiotnik

 (1.1) iron. bardzo cienki

 (1.2) pot. iron. bardzo lichy

Wiktionary

Przykłady

 (1.2) Nie da się ukryć, że jej występ był jak zwykle cieniusi.

Wiktionary

Powiązane:

 przym. cieniusieńki, cienki

 przysł. cienko

 rzecz. cienkość ż.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) cieniusieńki

 (1.2) cieniusieńki

Wiktionary


cieniusieńki

zdrobnienie od: cieniuśki


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) pot. zdrobn. od: cienki

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌt͡ɕɛ̇̃ɲüˈɕɛ̇̃ɲci, AS: ćė̃ńüśė̃ńḱi

Wiktionary

Powiązane:

 przym. cienki, cieniusi

 przysł. cienko

 rzecz. cienkość ż.

Wiktionary


cieniuśki

zdrobnienie od: cienki


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) pot. zdrobn. od: cienki

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Joanna akurat nalewała kawę do jasnych, cieniuśkich filiżanek.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: t͡ɕɛ̇̃ˈɲüɕci, AS: ćė̃ńüśḱi

Wiktionary

Powiązane:

 przym. cienki

 przysł. cienko

 rzecz. cienkość ż.

Wiktionary


cieniuteczki

zdrobnienie od: cieniutki


SJP.pl


cieniuteńki

zdrobnienie od: cienki


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) pot. zdrobn. od: cienki

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌt͡ɕɛ̇̃ɲuˈtɛ̃ɲci, AS: ćė̃ńutńḱi

Wiktionary

Powiązane:

 przym. cienki

 przysł. cienko

 rzecz. cienkość ż.

Wiktionary


cieniutki

zdrobnienie od: cienki


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) zdrobn. od: cienki

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Odgiął cieniutką blaszkę i wydobył starannie zwiniętą kartkę.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: t͡ɕɛ̇̃ˈɲutʲci, AS: ćė̃ńutʹḱi

Wiktionary

Powiązane:

 przym. cienki

 przysł. cienko

 rzecz. cienkość ż.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) cieniuśki

Wiktionary


cienizna

potocznie: coś bardzo marnego, słabego; słabizna, marnizna


SJP.pl


cienki

1. płaski, wąski;
2. wysoki, piskliwy;
3. przewiewny, lekki, delikatny


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) mający niewielki przekrój poprzeczny

 (1.2) o głosie: wysoki, piskliwy

 (1.3) o ubraniu: lekki, przewiewny

 (1.4) pot. o napojach, pokarmach: rzadki, rozwodniony, słaby

 (1.5) pot. o osobie: mało inteligentny lub słaby

przymiotnik w funkcji rzeczownika rodzaju męskiego

 (2.1) środ. mot. Fiat Cinquecento

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Ściana jest bardzo cienka. Słyszę całą rozmowę sąsiadów.

 (1.2) Zdarza się, że duży człowiek ma cienki głos i odwrotnie – chudziutki człowiek nagle wydobywa z siebie ciężkie basy.

 (1.3) Dzisiaj jest tak ciepło, że założyłem cienki polar.

 (1.5) Sergiusz ci tego nie uniesie, to jest cienki gostek.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈt͡ɕɛ̃nʲci, AS: ćnʹḱi

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. cienkość ż., cienkusz m.

 przym. cieniutki, cieniuteńki, cieniusieńki, cieniusi, cieniuśki, cieniuchny

 przysł. cienko, cieniutko, cieniuteńko, cieniusieńko, cieniuśko, cieniuchno

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) wąski, płaski

Wiktionary


cienko

przysłówek

 (1.1) w sposób cienki

 (1.2) w sposób piskliwy

 (1.3) przen. słabo, źle

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Kup mi, proszę, jakiś cienko piszący flamaster.

 (1.2) Będziesz cienko piszczał!

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. cienkość ż., cienkusz m.

 przym. cieniutki, cieniuteńki, cieniusieńki, cieniusi, cieniuśki, cieniuchny, cienki

 przysł. cieniutko, cieniuteńko, cieniusieńko, cieniuśko, cieniuchno

Wiktionary


cienkodzioby

kulik cienkodzioby, mewa cienkodzioba, kakadu cienkodzioba - gatunki ptaków


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) taki, który ma cienki dziób

Wiktionary


cienkolistny

1. mający cienkie liście;
2. śniedek cienkolistny - gatunek rośliny z rodziny szparagowatych;
3. len cienkolistny - gatunek rośliny z rodziny lnowatych;
4. abobra cienkolistna - gatunek rośliny z rodziny dyniowatych


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) bot. posiadający cienkie liście

Wiktionary


cienkonogi

mający cienkie nogi


SJP.pl


cienkoogonkowy

przymiotnik

 (1.1) bot. posiadający cienki ogonek

Wiktionary


cienkopancerzowce

rząd morskich skorupiaków z gromady pancerzowców


SJP.pl

Cienkopancerzowce (Leptostraca) – rząd morskich skorupiaków z gromady pancerzowców.

Wikipedia


cienkopis

rodzaj mazaka, długopisu z wkładem napełnionym tuszem żelowym


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) pot. narzędzie do pisania z cienką końcówką z filcu lub tworzywa sztucznego

Wiktionary

Pisak (cienkopis, flamaster, mazak, marker) – jest to rodzaj długopisu, wewnątrz którego znajduje się porowaty rdzeń nasączony tuszem. Końcówka pisząca jest również porowata, dzięki czemu tusz powoli przepływa na powierzchnię papieru czy innego materiału. Dostępna jest ich szeroka gama kolorów i rodzajów tuszu.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Mama kupiła mi nowy cienkopis.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: t͡ɕɛ̃ŋˈkɔpʲis, AS: ćẽŋkopʹis

Wiktionary


cienkorunny

mający cienką warstwę runa


SJP.pl


cienkość

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) cecha tego, co jest cienkie

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. cienkusz mrz.

 przym. cieniutki, cieniuteńki, cieniusieńki, cieniusi, cieniuśki, cieniuchny

 przym. cienki

 przysł. cieniutko, cieniuteńko, cieniusieńko, cieniuśko, cieniuchno, cienko

Wiktionary


cienkoskrzydły

przymiotnik

 (1.1) taki, który ma cienkie skrzydła

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌt͡ɕɛ̃nkɔˈskʃɨdwɨ, AS: ćnkoskšydu̯y

Wiktionary


cienkowice

Cienkowice – wieś w Polsce położona w województwie dolnośląskim, w powiecie ząbkowickim, w gminie Ciepłowody.

Wikipedia


cienkowski

nazwisko


SJP.pl


cienkowłosy

mający cienkie włosy


SJP.pl


cienkusz

potocznie, przestarzałe: lichy, słaby alkohol; lura, rzadzizna, deresz


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) lichy, słaby trunek

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈt͡ɕɛ̃ŋkuʃ, AS: ćŋkuš

Wiktionary

Powiązane:

 przym. cienki

 przysł. cienko

 rzecz. cienkość ż.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) sikacz

Wiktionary


ciennik

1. drzewo pozostawione w czasie wyrębu lasu, będące ochroną młodych drzewek rosnących pod jego osłoną
2. dawniej:
a) miejsce cieniste;
b) zasłona od światła


SJP.pl


cieński

nazwisko


SJP.pl

Cieński – nazwisko polskie.

  • Jan Cieński
  • Kazimierz Cieński
  • Leszek Cieński
  • Ludomir Cieński
  • Marcin Cieński
  • Michał Cieński
  • Stanisław Cieński
  • Tadeusz Cieński
  • Włodzimierz Cieński

Wikipedia


cieńszy

stopień wyższy od przymiotnika: cienki


SJP.pl


ciepać

gwarowo: rzucać, ciskać, uderzać; ćpać


SJP.pl

czasownik przechodni niedokonany (dk. ciepnąć)

 (1.1) pot. rzucać

 (1.2) pot. uderzać

 (1.3) gw-pl|Śląsk Cieszyński, Górny Śląsk. rzucać

Wiktionary

Przykłady

 (1.2) Zostaw mnie, bo ci ciepnę.

 (1.3) Holdek ciepnął bala z autu.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈt͡ɕɛpat͡ɕ, AS: ćepać

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. ciepanie n., wyciepanie n.

 czas. ciepnąć dk., wyciepać dk.

Wiktionary


ciepanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|ciepać.

Wiktionary

Powiązane:

 czas. ciepać

Wiktionary


ciepełko

zdrobnienie od: ciepło


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) zdrobn. od ciepło

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Anka marznie u teściów, bo przyzwyczajona do ciepełka w blokach cienko się ubiera.

Wiktionary

Powiązane:

 przym. ciepły

Wiktionary


ciepiela

nazwisko


SJP.pl

  • Bolesław Ciepiela (ur. 1931) − literat, redaktor, regionalista, oraz członek Stowarzyszenia Autorów Polskich związany z Zagłębiem Dąbrowskim
  • Ewa Ciepiela (ur. 1941) − polska aktorka teatralna i filmowa
  • Jan Ciepiela (ur. 1989) − polski lekkoatleta, sprinter
  • Kazimierz Ciepiela (1923−2003) − pułkownik pilot Wojska Polskiego
  • Roman Ciepiela (ur. 1955) − polski samorządowiec, były prezydent Tarnowa
  • Sławomira Ciepiela-Kubalska (1930−2006) − polska historyk, archeolog

Wikipedia


ciepielewo

Ciepielewo – wieś sołecka w Polsce położona w województwie mazowieckim, w powiecie makowskim, w gminie Szelków. Leży nad rzeką Orzyc.

Według administracji kościelnej miejscowość przynależy do rzymskokatolickiej parafii św. Apostołów Szymona i Judy Tadeusza w Szelkowie.

W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa ostrołęckiego.

Wikipedia


ciepielewski

nazwisko


SJP.pl


ciepielin

Ciepielin – wieś w Polsce położona w województwie mazowieckim, w powiecie pułtuskim, w gminie Pokrzywnica. Ma status sołectwa.

W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa ciechanowskiego.

Wikipedia


ciepielów

nazwa kilku miejscowości w Polsce


SJP.pl

Ciepielów – miasto w Polsce, położone w województwie mazowieckim, w powiecie lipskim, w miejsko-wiejskiej gminie Ciepielów. Siedziba gminy oraz parafii Podwyższenia Krzyża Świętego. Miasto położone jest w Małopolsce, na ziemi radomskiej, która stanowi część dawnej ziemi sandomierskiej.

Wikipedia


ciepielowianin

mieszkaniec Ciepielowa (miasta w Polsce)


SJP.pl


ciepielowianka

mieszkanka Ciepielowa (miasta w Polsce)


SJP.pl


ciepielowski

przymiotnik od miejscowości: Ciepielów


SJP.pl


ciepień

Ciepień – wieś w Polsce położona w województwie kujawsko-pomorskim, w powiecie golubsko-dobrzyńskim, w gminie Zbójno.

Wikipedia


cieplaj

1. potocznie: człowiek, któremu często jest zimno i który lubi przebywać w cieple; zmarzlak;
2. środowiskowo: osoba przejawiająca pociąg płciowy do osobnika tej samej płci; pederasta


SJP.pl


cieplak

środowiskowo: tymczasowe, ogrzewane pomieszczenie na placach budowy lub terenach sportowych


SJP.pl

  • Ignacy Cieplak
  • Jan Cieplak
  • Marian Cieplak
  • Piotr Cieplak
  • Władysław Cieplak

Postacie fikcyjne

  • Urszula Cieplak

Wikipedia


cieplarek

urządzenie laboratoryjne utrzymujące stałą temperaturę, używane do hodowli bakterii, nasycania preparatów parafiną itp.


SJP.pl


cieplarka

urządzenie laboratoryjne utrzymujące stałą temperaturę, używane do hodowli bakterii, nasycania preparatów parafiną itp.


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) zootechn. budynek, w którym hoduje się drób pochodzący ze sztucznego wylęgu

 (1.2) techn. zob. termostat.

 (1.3) med. zob. inkubator.

Wiktionary

Inkubator – urządzenie, za którego pomocą stwarza się kontrolowane warunki zewnętrzne w celu podtrzymania procesów życiowych oraz rozwoju i wzrostu. Zadaniem inkubatora jest wytworzenie mikroklimatu o odpowiedniej temperaturze, wilgotności i składzie atmosfery.

Wikipedia

Powiązane:

 rzecz. ciepło n., ciepłota ż., ciepłownictwo n., ciepłownia ż., cieplarnia ż.

 przym. cieplarniany, ciepłowniczy, ciepły, cieplny, cieplarkowy

 przysł. cieplnie, ciepło

Wiktionary


cieplarkowy

przymiotnik od: cieplarka


SJP.pl


cieplarnia

budynek oszklony częściowo lub całkowicie, przeznaczony do uprawy roślin w odpowiedniej temperaturze, niezależnie od pory roku


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) roln. ogrod. szklarnia, całkowicie lub częściowo przeszklony budynek, posiadający ogrzewanie, służący do uprawy roślin niezależnie od temperatury otoczenia

Wiktionary

Ogrodnictwo
  • szklarnia (ogrodnictwo)
Literatura
  • Cieplarnia (powieść) – powieść fantastycznonaukowa Briana W. Aldissa
Muzyka
  • Cieplarnia (grupa muzyczna)
Teatr
  • Cieplarnia (sztuka)
Inne
  • Cieplarnia – skała w Wąwozie Ostryszni na Wyżynie Olkuskiej

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Policja aresztowała go, bo hodował konopie indyjskie w cieplarni.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. ciepło n., ciepłota ż., ciepłownictwo n., ciepłownia ż., cieplarka ż.

 przym. cieplarniany, ciepłowniczy, ciepły, cieplny

 przysł. cieplnie, ciepło

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) szklarnia

Wiktionary


cieplarniany

1. właściwy cieplarni; szklarniowy;
2. wyhodowany w cieplarni, wymagający ciepła do rozwoju;
3. w przenośni, o warunkach: tworzący możliwości rozwoju przez ograniczenie kłopotów i stresów, ale nieprzystosowujący do świata zewnętrznego;
4. efekt cieplarniany - podnoszenie się temperatury atmosfery w wyniku zmiany jej składu chemicznego; efekt szklarniowy;
5. gaz cieplarniany - gaz obecny w atmosferze, wywołujący taki efekt; gaz szklarniowy


SJP.pl


cieplej

stopień wyższy od przysłówka: ciepło


SJP.pl


cieplejszy

stopień wyższy od przymiotnika: ciepły


SJP.pl


cieplewo

Cieplewo (niem. Zipplau) – wieś w Polsce położona w województwie pomorskim, w powiecie gdańskim, w gminie Pruszcz Gdański. Przez wieś przebiegają 2 linie kolejowe: nr 9 Warszawa Wschodnia – Gdańsk Gł.i nr 260 Zajączkowo Tczewskie – Pruszcz Gdański.

Wikipedia


cieplica

źródło wód termalnych lub odwiert, z którego takie wody wypływają; terma, gorące źródło


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) stpol. terma

 (1.2) stpol. łaźnia

 (1.3) daw. ciepły kraj

Wiktionary

Źródło termalne, źródło ciepłe, źródło gorące, cieplica – źródło, z którego wypływa woda termalna o temperaturze wyższej o co najmniej 5 °C od średniej rocznej temperatury powietrza na danym obszarze (według klasyfikacji hydrogeologicznej) lub wyższej niż 20 °C (według klasyfikacji balneologicznej).

Wikipedia

Przykłady

 (1.3) Jednego razu, prawie gdy gęsi do cieplic leciały, siedziała ona na progu domowym (…).

Wiktionary

Wymowa:

IPA: t͡ɕɛˈplʲit͡sa, AS: ćeplʹica

Wiktionary

Powiązane:

 przym. ciepły

Wiktionary


cieplice

miejscowość (najczęściej uzdrowisko), miejsce, w którym występują cieplice (gorące źródła)


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj niemęskoosobowy, liczba mnoga, nazwa własna

 (1.1) geogr. miasto w Czechach, w kraju usteckim;

Wiktionary

  • cieplica – inaczej źródło termalne
W Polsce
  • Cieplice – część wsi Zleszyn w woj. łódzkim, w pow. kutnowskim, w gminie Bedlno
  • Cieplice – wieś w woj. małopolskim, w pow. miechowskim, w gminie Gołcza
  • Cieplice – część wsi Jangrot w woj. małopolskim, w pow. olkuskim, w gminie Trzyciąż
  • Cieplice – część wsi Chorkówka w woj. podkarpackim, w pow. krośnieńskim, w gminie Chorkówka
  • Cieplice – wieś w woj. podkarpackim, w pow. przeworskim, w gminie Adamówka
  • Cieplice – wieś w woj. warmińsko-mazurskim, w pow. elbląskim, w gminie Elbląg
  • Cieplice – gromada
  • Cieplice – dawna gmina

Wikipedia

Powiązane:

 przym. cieplicki

Wiktionary


cieplicki

przymiotnik od: Cieplice Śląskie-Zdrój


SJP.pl


cieplicowy

przymiotnik od: cieplica


SJP.pl


ciepliczanin

mieszkaniec Cieplic Śląskich-Zdroju


SJP.pl


ciepliczanka

mieszkanka Cieplic Śląskich-Zdroju


SJP.pl


cieplik

w dawnej fizyce: nieważka i niewidzialna substancja, którą wg teorii materialnej panującej w nauce do początku XIX wieku miało być ciepło


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) hist. fiz. domniemana nieważka i niewidzialna substancja uważana dawniej za przyczynę zjawisk związanych z ciepłem i spalaniem;

Wiktionary

Cieplik (termin wprowadzony przez Jędrzeja Śniadeckiego jako tłumaczenie fr. calorique) – według przekonań uczonych przełomu XVIII i XIX w. niezniszczalna i nieważka substancja odpowiedzialna za istnienie ciepła.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Cieplik miał mieć taką zagadkową własność, że miał być niejako wchłaniany, tym bardziej do wnętrza ciała, im bardziej ciało miało wyższą temperaturę.

Wiktionary


ciepliński

nazwisko


SJP.pl


cieplny

związany z ciepłem, działający wskutek wykorzystywania ciepła, wytwarzający ciepło; termiczny


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) fiz. techn. związany z ciepłem

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Zasada działania pirometru opiera się na pomiarze natężenia promieniowania cieplnego emitowanego przez badane ciało.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. ciepło n., ciepłota ż., ciepłownictwo n., ciepłownia ż., cieplarka ż., cieplarnia ż.

 przym. cieplarniany, ciepłowniczy, ciepły

 przysł. cieplnie, ciepło

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) termiczny, termalny

Wiktionary


ciepluchny

zdrobnienie od: ciepły


SJP.pl


cieplusieńki

zdrobnienie od: ciepluśki


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) pot. zdrobn. od: ciepły

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌt͡ɕɛpluˈɕɛ̇̃ɲci, AS: ćepluśė̃ńḱi

Wiktionary


ciepluśki

zdrobnienie od: ciepły


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) pot. zdrobn. od: ciepły

Wiktionary

Wymowa:

IPA: t͡ɕɛˈpluɕci, AS: ćepluśḱi

Wiktionary

Powiązane:

 przym. ciepły

Wiktionary


ciepluteńki

zdrobnienie od: ciepły


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) pot. zdrobn. od: ciepły

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) W pobliżu sieci samice pracowicie tkają opasły, ciepluteńki kokon wielkości czereśni, który zawieszony na suchych badylach będzie czekał wiosny.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌt͡ɕɛpluˈtɛ̃ɲci, AS: ćeplutńḱi

Wiktionary

Powiązane:

 przym. ciepły

Wiktionary


cieplutki

zdrobnienie od: ciepły


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) zdrobn. od: ciepły

Wiktionary

Wymowa:

IPA: t͡ɕɛˈplutʲci, AS: ćeplutʹḱi

Wiktionary

Powiązane:

 przym. ciepły

 rzecz. ciepłownia ż.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) ciepluśki

Wiktionary


ciepnąć

potocznie: rzucić, uderzyć czymś


SJP.pl

czasownik

 (1.1) pot. uderzyć, rzucić

 (1.2) gw-pl|Górny Śląsk. rzucić

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈt͡ɕɛpnɔ̃ɲt͡ɕ, AS: ćepnõńć

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. ciepnięcie n.

 czas. ciepać

Wiktionary


ciepnięcie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|ciepnąć.

Wiktionary

Powiązane:

 czas. ciepnąć

Wiktionary


ciepła

1. temperatura między zimnem a gorącem;
2. atmosfera serdeczności


SJP.pl

Ciepła – wieś w Polsce położona w województwie mazowieckim, w powiecie szydłowieckim, w gminie Orońsko. Ma status sołectwa.

Prywatna wieś szlachecka, położona była w drugiej połowie XVI wieku w powiecie radomskim województwa sandomierskiego. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa radomskiego.

Wierni Kościoła rzymskokatolickiego należą do parafii św. Mikołaja w Wysokiej.

Wikipedia


ciepławy

przymiotnik jakościowy

 (1.1) trochę ciepły

Wiktionary

Wymowa:

IPA: t͡ɕɛpˈwavɨ, AS: ćepu̯avy

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. ciepło n., ciepłownia ż.

 przym. ciepły

 przysł. ciepło

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) letni

Wiktionary


ciepło

1. temperatura między zimnem a gorącem;
2. atmosfera serdeczności


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) fiz. sposób przekazywania energii chaotycznego ruchu cząsteczek;

 (1.2) fiz. ilość energii przekazywanej w ten sposób

 (1.3) uczucie wywołane przez dopływ do skóry ciepła (1.1) w umiarkowanej ilości

 (1.4) przen. uczucie serdeczności

 (1.5) daw. środ. polit. dynamit

przysłówek sposobu

 (2.1) przen. w sposób serdeczny, przyjazny, otwarty, uprzejmy

 (2.2) powodując wzrost lub przynajmniej utrzymanie temperatury

Wiktionary

Ciepło w fizyce – jeden z dwóch, obok pracy, sposobów przekazywania energii wewnętrznej układowi termodynamicznemu. Jest to przekazywanie energii chaotycznego ruchu cząstek (atomów, cząsteczek, jonów).

Ciepło oznacza również ilość energii wewnętrznej przekazywanej w procesie cieplnym. Aby uniknąć nieporozumień, dla odróżnienia ciepła jako zjawiska fizycznego od ciepła jako wielkości fizycznej można używać określenia wymiana cieplna lub cieplny przepływ energii na określenie procesu, a ilość ciepła na wielkość fizyczną określającą zmianę energii wewnętrznej wywołaną tym zjawiskiem.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Nie należy mylić ciepła z temperaturą. Ciepło tak się ma do temperatury, jak przepływ rzeki do wysokości nad poziomem morza.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈt͡ɕɛpwɔ, AS: ćepu̯o

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. cieplarka ż., ciepłownia ż., ciepłota ż., cieplarnia ż., ciepłość ż.

 przym. ciepły, cieplny, ciepławy

Wiktionary


ciepło-zimno

zabawa polegająca na chowaniu jakiegoś przedmiotu i nakierowywaniu szukającego słowami: zimno, ciepło, cieplej, gorąco


SJP.pl


ciepłochronność

ciepłochronny


SJP.pl

Patrz:

ciepłochronny

ciepłochłonny

pochłaniający ciepło


SJP.pl


ciepłociąg

system rur sieci grzewczej, przewodzących ciepłą wodę lub parę z ciepłowni do budynków


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) techn. rurociąg do transportu ciepłej wody lub pary wodnej

Wiktionary

Sieć ciepłownicza, sieć cieplna – połączone ze sobą urządzenia lub instalacje systemu ciepłowniczego, służące do przesyłania i dystrybucji ciepła ze źródeł ciepła do węzłów cieplnych.

Stanowi zespół urządzeń technicznych służących do transportu rurociągowego energii cieplnej od źródła ciepła (najczęściej ciepłownia lub elektrociepłownia) do odbiorców, za pośrednictwem czynnika termodynamicznego (nośnika ciepła).

Wikipedia

Wymowa:

IPA: t͡ɕɛpˈwɔt͡ɕɔ̃ŋk, AS: ćepu̯oćõŋk

Wiktionary

Powiązane:

 przym. ciepłociągowy

Wiktionary


ciepłoczuły

reagujący na ciepło


SJP.pl


ciepłokrwistość

cecha zwierzęcia zdolnego do utrzymywania temperatury wewnętrznej ciała na względnie stałym poziomie, niezależnym od temperatury otoczenia; stałocieplność, gorącokrwistość, endotermiczność, homojotermia, homeotermia


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) cecha tego, co ciepłokrwiste

Wiktionary

Zwierzę stałocieplne, inaczej: ciepłokrwiste, endotermiczne, homojotermiczne (gr. homoios ‘podobny’) – zwierzę, którego temperatura (zwana też ciepłotą ciała) jest względnie stała i w znacznym stopniu niezależna od temperatury otoczenia, a jej dobowe wahania nie są większe od kilku stopni, jeśli znajduje się w normalnym dla swojego gatunku środowisku. Zwierzęta te zwykle utrzymują wysoką temperaturę ciała (np. ssaki ok. 37 °C, ptaki ok. 40 °C) i wykazują aktywność zarówno przy niskich, jak i wysokich temperaturach otoczenia (w przeciwieństwie do zwierząt zmiennocieplnych).

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Jednym z nich jest to, że kilka cech anatomicznych uważanych za związane z ciepłokrwistością znaleziono również u gadów z zimną krwią.

Wiktionary

Powiązane:

 przym. ciepłokrwisty

Wiktionary


ciepłokrwisty

gorącokrwisty;
1. o zwierzęciu: zdolny do utrzymywania temperatury wewnętrznej ciała na względnie stałym poziomie, niezależnym od temperatury otoczenia; stałocieplny, endotermiczny, homojotermiczny;
2. o koniach: o dużym temperamencie i sprawności fizycznej, zwykle rasy angloarabskiej


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) pot. zool. o niezmieniającej się temperaturze ciała przy zmianch temperatury otoczenia

 (1.2) zootechn. o koniu: o żywym temperamencie i zgrabny

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. ciepłokrwistość ż.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) endotermiczny, homojotermiczny

Wiktionary


ciepłolecznictwo

leczenie za pomocą nagrzewania ciała; termoterapia


SJP.pl

Ciepłolecznictwo - forma termoterapii polegająca na przekazywaniu do organizmu energii cieplnej na drodze przewodzenia, przenoszenia lub promieniowania. Rozróżnia się zabiegi ciepłolecznicze o działaniu miejscowym i ogólnym.

Podstawową reakcją organizmu na działanie jest, odbywający się zgodnie z prawem Dastre’a-Morata miejscowy odczyn naczyniowy polegający na rozszerzeniu naczyń skórnych ze zwiększeniem przepływu krwi. Ciepło powoduje także rozluźnienie napięcia mięśni gładkich i poprzecznie prążkowanych, oraz działa bezpośrednio przeciwbólowo.Zabiegi ciepłolecznicze działające na całe ciało, oprócz lokalnego wpływu na naczynia skóry, wywierają również działanie ogólnoustrojowe. Przegrzanie powoduje uruchomienie mechanizmów termoregulacji, związanych z nadmiernym oddawaniem potu, co doprowadza do odwodnienia i zaburzeń elektrolitowych. Podwyższenie temperatury ciała o 1 °C powoduje zwiększenie przemiany materii o 3,6%. Przegrzanie powoduje też stymulację części współczulnej układu autonomicznego, co skutkuje przyspieszeniem akcji serca oraz zwiększeniem pojemności minutowej.

Wikipedia


ciepłoleczniczy

ciepłolecznictwo


SJP.pl

Patrz:

ciepłolecznictwo

ciepłomierz

miernik poboru energii cieplnej, stosowany zazwyczaj w instalacjach wodociągowych


SJP.pl

Licznik ciepła (ciepłomierz) – całkujący przyrząd pomiarowy przeznaczony do pomiaru ilości przepływającej energii cieplnej. Jego wskazanie jest podstawą do rozliczania się między dostawcą a odbiorcą tej energii. Jednostką miary energii cieplnej w układzie SI jest dżul (symbol J) równy 1wat · 1sekunda (watosekunda). Jest ona zbyt mała do użytku praktycznego, dlatego powszechnie używaną w rozliczeniach jednostką energii jest gigadżul [GJ].

Wikipedia


ciepłoodporność

ciepłoodporny


SJP.pl

Patrz:

ciepłoodporny

ciepłoodporny

odporny na ciepło


SJP.pl


ciepłorost

roślina żyjąca na terenach, gdzie przez cały rok występują wahania temperatury od 15 do 20°C


SJP.pl


ciepłość

1. cecha tego, co jest ciepłe;
2. rzadko: ciepło


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) odprzym. cecha tego, co jest ciepłe; cecha tych, którzy są ciepli

Wiktionary

Powiązane:

 przym. ciepły

 przysł. ciepło

 rzecz. ciepło n.

Wiktionary


ciepłota

temperatura ciała


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) biol. med. temperatura ciała

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. cieplarka ż., ciepło n., ciepłownia ż., cieplarnia ż.

 przym. ciepły, cieplny

 przysł. ciepło

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) temperatura

Wiktionary


ciepłownia

duża kotłownia centralnego ogrzewania obsługująca całe miasto, dzielnicę lub osiedle


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) zakład, w którym wytwarza się ciepło w postaci najczęściej gorącej pary wodnej, w celu ogrzewania bądź wykorzystania w przemyśle;

Wiktionary

Ciepłownia – zakład przemysłowy, którego głównym zadaniem jest produkcja czynnika (najczęściej wody) o wysokiej temperaturze dla miejskiej sieci ciepłowniczej. Konwencjonalne układy (to jest opalane paliwami kopalnymi instalacje z kotłem) są obecnie spotykane rzadko. Wynika to z faktu, iż dużo wyższą sprawność uzyskuje się, produkując w sposób skojarzony energie cieplną i elektryczną (zobacz: elektrociepłownia).

Wikipedia

Wymowa:

IPA: t͡ɕɛpˈwɔvʲɲa, AS: ćepu̯ovʹńa

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. cieplarka ż., ciepło ż., ciepłota ż., cieplarnia ż.

 przym. ciepły, cieplny, cieplutki, ciepławy, ciepłowniczy

 przysł. ciepło, cieplutko

Wiktionary


ciepłownictwo

dział przemysłu zajmujący się wytwarzaniem i przesyłaniem energii elektrycznej


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) dziedzina zajmujaca się wytwarzaniem i dostarczaniem ciepła

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. cieplarnia ż., cieplarka ż.

 przym. cieplny, ciepłowniczy

Wiktionary


ciepłowniczy

przymiotnik relacyjny

 (1.1) odnoszący się do ciepłowni lub ciepłownictwem, mający związek z ciepłownią lub ciepłownictwem

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Numer pogotowia ciepłowniczego jest łatwy do zapamiętania.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. cieplarka ż., cieplarnia ż., ciepłownia ż., ciepłownictwo n., ciepłownik mos.

 przym. cieplny

Wiktionary


ciepłownik

specjalista w dziedzinie ciepłownictwa


SJP.pl


ciepłowód

wieś w Polsce


SJP.pl


ciepłowody

wieś w Polsce


SJP.pl

Ciepłowody (niem. Tepliwoda, w latach 1939–1945: Lauenbrunn) – wieś w Polsce położona w województwie dolnośląskim, w powiecie ząbkowickim, w gminie Ciepłowody.

Wikipedia


ciepłowodzianin

mieszkaniec Ciepłowodów


SJP.pl


ciepłowodzianka

mieszkanka Ciepłowodów


SJP.pl


ciepłowodzki

przymiotnik od: Ciepłowody


SJP.pl


ciepły

1. mający temperaturę pośrednią między zimnem a gorącem;
2. chroniący przed zimnem;
3. miły, serdeczny, życzliwy


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) mający temperaturę równą temperaturze pokojowej lub niewiele od niej większą

 (1.2) przen. miły, przyjemny

 (1.3) pot. przen. żywy

 (1.4) o okryciu, ubraniu, dzięki któremu utrzymuje się ciepło

 (1.5) pot. środ. homoseksualny (zwykle o mężczyźnie, rzadziej o kobiecie)

Wiktionary

  • Jadwiga Ciepły (1908-1996), lekkoatletka
  • Olgierd Ciepły (1936-2007), lekkoatleta
  • Piotr Ciepły (1983-), hokeista
  • Teresa Ciepły (1937-2006), lekkoatletka
  • Tomasz Ciepły (1980-), florecista

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Po powrocie z wycieczki zjedliśmy trochę ciepłej zupy.

 (1.2) Wśród pracowników biura panowała bardzo ciepła atmosfera.

 (1.3) Przenieście go do karetki, póki jest jeszcze ciepły.

 (1.4) Pod choinką znalazłem ciepły, wełniany szalik.

 (1.5) Ten koleś sprawia wrażenie jakby był „ciepły”.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈt͡ɕɛpwɨ, AS: ćepu̯y

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. cieplarka ż., ciepło n., ciepełko n., ciepłota ż., cieplica ż., ciepłość ż., ciepłownia ż., cieplarnia ż., ocieplanie n., ocieplenie n.

 czas. ocieplać ndk., ocieplić dk.

 przym. cieplny, cieplutki, ciepławy, ciepluteńki, ciepluśki

 przysł. ciepło, cieplutko, ciepławo, ciepluteńko, ciepluśko

Wiktionary

Synonimy:

 (1.3) żywy

 (1.5) gej, gay, homo; wulg. pedał

Wiktionary


cierkać

1. o niektórych owadach: wydawać dźwięk podobny do terkotania
2. o kuropatwach: wydawać głos


SJP.pl


cierkanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|cierkać.

Wiktionary

Powiązane:

 czas. cierkać

Wiktionary


cierlenie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|cierlić.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: t͡ɕɛrˈlɛ̃ɲɛ, AS: ćerlńe

Wiktionary

Powiązane:

 czas. cierlić

Wiktionary


cierlić

czasownik niedokonany

 (1.1) cierlić pyskiem →– dużo mówić

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈt͡ɕɛrlʲit͡ɕ, AS: ćerlʹić

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. cierlenie n., cierlica, cierliczka

Wiktionary


cierlica

drewniany przyrząd z nożycowo skrzyżowanymi mieczami służący do łamania i zgniatania łodyg lnu lub konopi; tarlica


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) włók. drewniany przyrząd służący do otłukiwania włókien lnu

 (1.2) wózek do młócenia zboża

 (1.3) makotra, moździerz

 (1.4) gadatliwa kobieta

Wiktionary

Len – potoczna nazwa tkanin wytwarzanych z czystej przędzy lnianej lub z dodatkami włókien bawełnianych, wełnianych, poliestrowych itp. Dodatek włókien poliestrowych (elana) do lnu zmniejsza podatność na gniecenie przy zachowaniu podstawowych cech tkaniny lnianej. Charakteryzuje się dużą przewiewnością.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: t͡ɕɛrˈlʲit͡sa, AS: ćerlʹica

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. zdrobn. cierliczka

 czas. cierlić

Wiktionary

Synonimy:

 (1) tarlica, cerzlica, cerlica, terlica, perlica

Wiktionary


cierliczka

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) zdrobn. od cierlica

Wiktionary

Wymowa:

IPA: t͡ɕɛrˈlʲit͡ʃka, AS: ćerlʹička

Wiktionary

Powiązane:

 czas. cierlić

 rzecz. cierlica

Wiktionary


cierlik

nieduży ptak z rodziny łuszczaków


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy

 (1.1) ornit. nazwa systematyczna|Emberiza cirlus|ref=tak., ptak z rodziny trznadlowatych;

Wiktionary

Cierlik (Emberiza cirlus) – gatunek małego ptaka z rodziny trznadli (Emberizidae). Zamieszkuje Europę, głównie zachodnią i południową, Azję Mniejszą i północno-zachodnią Afrykę. Wyjątkowo zalatuje do Polski. Nie jest zagrożony wyginięciem.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) U cierlików jaja wysiadywane są wyłącznie przez samicę.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈt͡ɕɛrlʲik, AS: ćerlʹik

Wiktionary


ciermęcice

Ciermięcice (do 2009 też Ciermęcice, cz. Trmantice, niem. Türmitz, dawniej Tirmanz, Termitz) – wieś w Polsce położona w województwie opolskim, w powiecie głubczyckim, w gminie Głubczyce.

W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do ówczesnego województwa opolskiego.

Nazwa wsi została formalnie ustalona w 2009 (wcześniej funkcjonowała też nazwa Ciermęcice).

Wikipedia


cierń

1. twardy, ostro zakończony wyrostek roślinny, chroniący roślinę przed zjedzeniem; kolec;
2. coś sprawiającego przykrość


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) bot. ostry wyrostek na pędzie rośliny;

Wiktionary

Ciernie (ang. thorn, spine, łac. spina) – ostro zakończone wyrostki roślinne o szydłowatym kształcie będące przekształconymi liśćmi (ciernie pochodzenia liściowego na przykład u berberysu i kaktusów), pędami bocznymi (na przykład u tarniny i grochodrzewu) lub przylistkami (na przykład u niektórych wilczomleczowatych). U niektórych palm powstają również ciernie pochodzenia korzeniowego.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: t͡ɕɛrʲɲ, AS: ćerʹń

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. ciernik m., cierniczek m., cierniówka ż.

 przym. cierniowy, ciernisty

 czas. ścierać

Wiktionary


cierniak

nazwisko


SJP.pl

Cierniak (592 m n.p.m., dawna niem. nazwa Stachelberg) – góra w paśmie Gór Złotych wznosząca się nad wsią Radochów i Doliną Białej Lądeckiej (gmina Lądek-Zdrój) z XIX-wieczną kalwarią (stąd nazwa góry). Na szczyt prowadzi od wsi 214 stopni ustawianych tu kolejno przez 150 lat przez pątników. Na wypłaszczeniu pod szczytem znajduje się kaplica i stacje drogi krzyżowej. W pobliżu kaplicy mieszkał do czerwca 2023 roku Elizeusz Janikowski, pustelnik.

Wikipedia


cierniara

roślina z rodziny palm, występująca w ponad 35 gatunkach


SJP.pl


ciernić

otaczać cierniem, obsadzać tarniną


SJP.pl


cierniczek

mała ryba z rodziny ciernikowatych, podobna do ciernika


SJP.pl

Cierniczek północny, cierniczek (Pungitius pungitius) – gatunek ryby z rodziny ciernikowatych (Gasterosteidae).

Wikipedia


ciernie

1. twardy, ostro zakończony wyrostek roślinny, chroniący roślinę przed zjedzeniem; kolec;
2. coś sprawiającego przykrość


SJP.pl

  • Ciernie – u motyli jest to element samczych narządów genitalnych
W Polsce
  • Ciernie – część miasta, dzielnica Świebodzic
  • Ciernie – część miasta Mszana Dolna
  • Ciernie – część wsi Borzęcin, w województwie małopolskim, w powiecie brzeskim, w gminie Borzęcin
  • Ciernie – wieś w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie ełckim, w gminie Ełk
  • Ciernie – osada w woj. warmińsko-mazurskim, w pow. ełckim, w gminie Prostki

Wikipedia


cierniewski

nazwisko


SJP.pl


ciernik

drobna ryba, pospolity szkodnik narybku; kat; kolka


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy

 (1.1) icht. nazwa systematyczna|Gasterosteus aculeatus|ref=tak., mała ryba zamieszkująca słone i słodkie wody na półkuli północnej;

Wiktionary

Ciernik, kat, kolka, czart (Gasterosteus aculeatus) – gatunek ryby z rodziny ciernikowatych (Gasterosteidae).

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ˈt͡ɕɛrʲɲik, AS: ćerʹńik

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. cierń mrz.

 przym. ciernisty, cierniowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) kat, kolka, przest. szewc

Wiktionary


ciernikokształtne

rząd ryb promieniopłetwych


SJP.pl

Ciernikokształtne (Gasterosteiformes) – rząd ryb promieniopłetwych (Actinopterygii). W Polsce występują trzy gatunki z rodziny ciernikowatych – ciernik (Gasterosteus aculeatus), cierniczek (Pungitius pungitius) i pocierniec (Spinachia spinachia).

Wikipedia


ciernikowate

o cechach ciernikowatych (rodzina ryb)


SJP.pl

Ciernikowate (Gasterosteidae) – rodzina ryb z rzędu ciernikokształtnych (Gasterosteiformes). Obejmuje 5 rodzajów z około 14 gatunkami. Liczba gatunków nie jest pewna z powodu dużej różnorodności form, zwłaszcza w grupach gatunków (species complex) (Gasterosteus aculeatus) i (Pungitius pungitius). Ciernikowate występują w słodkich, słonych i słonawych wodach półkuli północnej. Nie mają znaczenia gospodarczego, są natomiast często wykorzystywane w badaniach naukowych – ewolucyjnych, genetycznych, etologicznych i fizjologicznych.

Wikipedia


ciernikowaty

o cechach ciernikowatych (rodzina ryb)


SJP.pl


cierniogłów

bezkręgowiec pasożytujący w przewodzie pokarmowym kręgowców; kolcogłów


SJP.pl


cierniogłowy

bezkręgowiec pasożytujący w przewodzie pokarmowym kręgowców; kolcogłów


SJP.pl

Kolcogłowy, cierniogłowy (Acanthocephala) – typ pasożytniczych, robakokształtnych zwierząt bezkręgowych. Cechą charakterystyczną kolcogłowów, od której wywodzi się ich nazwa, jest obecność z przodu ciała ryjka opatrzonego wieńcem haczyków i kolców. Stadia larwalne są pasożytami bezkręgowców, a dorosłe – kręgowców.

Wikipedia


cierniooczek

cierniooczek długonosy, cierniooczek Kuhla - gatunki słodkowodnych ryb z rodziny piskorzowatych


SJP.pl


cierniopląt

1. rodzaj rośliny ziołowej z rodziny występującej na kontynencie amerykańskim;
2. roślina pnąca z rodziny mydleńcowatych o kwitnących na biało kwiatach, której owoce i nasiona zawierające kofeinę używane są do sporządzania pasty będącej esencją naturalnych napojów pobudzających; guarana, gwarana, paulinia


SJP.pl

Paulinia guarana (Paullinia cupana), pot. guarana lub gwarana – gatunek pnącza z rodziny mydleńcowatych. Występuje w całym dorzeczu Amazonki i Pary (Brazylia). Bywa nazywany zwyczajowo guaraną od nazwy gorzko-kwaśnego napoju, sporządzanego z jej nasion. Nazwa napoju zaś pochodzi od plemienia Guarani.

Wikipedia


cierniopromienne

nadrząd najbardziej zaawansowanych w rozwoju ryb promieniopłetwych; kolcopłetwe, cierniopłetwe


SJP.pl


cierniopromienny

o cechach cierniopromiennych (nadrząd ryb)


SJP.pl


cierniopłetwe

nadrząd najbardziej zaawansowanych w rozwoju ryb promieniopłetwych; kolcopłetwe, cierniopromienne


SJP.pl

Kolcopłetwe, cierniopłetwe (Acanthopterygii) – nadrząd najbardziej zaawansowanych w rozwoju i najmłodszych ewolucyjnie ryb promieniopłetwych z infragromady dokonałokostnych (Teleostei), obejmujący ponad 13 000 gatunków z blisko 270 rodzin. Charakteryzują się wysuwalną szczęką, bardziej ruchliwą niż u wcześniejszych Teleostei, ktenoidalnymi łuskami oraz ostrym promieniem kostnym (kolcem) w płetwach. Występują we wszystkich typach wód, najliczniej w morskich wodach przybrzeżnych. 24% gatunków zasiedla wody słodkie.

Wikipedia


cierniopłetwy

o cechach cierniopłetwych (nadrząd ryb)


SJP.pl


cierniosternik

cierniosternik białoczelny - gatunek ptaka z rodziny jerzykowatych


SJP.pl


cierniowaty

przypominający wyglądem cierń


SJP.pl


cierniowiak

mokosz cierniowiak - motyl z rodziny miernikowcowatych


SJP.pl


cierniówka

gatunek ptaka


SJP.pl

Cierniówka, pokrzewka cierniówka (Curruca communis) – gatunek małego ptaka wędrownego z rodziny pokrzewek (Sylviidae).

Wikipedia


cierniowy

przymiotnik od: cierń


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z cierniem, dotyczący ciernia

 (1.2) posiadający cierń lub ciernie

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. cierń m., ciernik m.

 przym. ciernisty

Wiktionary


cierniściej

stopień wyższy od przysłówka: cierniście


SJP.pl


ciernisko

1. miejsce pokryte cierniami;
2. ogół roślin mających ciernie


SJP.pl


ciernistość

ciernisty


SJP.pl

Patrz:

ciernisty

ciernisty

1. mający ciernie, kolce; kolczasty, kłujący;
2. zarosły cierniami, kolczastymi roślinami;
3. przenośnie: pełen cierpień, przykrości; trudny, ciężki, mozolny


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) taki, który ma wiele cierni

Wiktionary

Wymowa:

IPA: t͡ɕɛrʲˈɲistɨ, AS: ćerʹńisty

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. cierń m., ciernik m., cierniczek m., cierniówka ż., ciernistość ż.

 przym. cierniowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) kolczasty

Wiktionary


cierny

1. o maszynach i urządzeniach: działający z wykorzystaniem siły tarcia;
2. wykonany z materiału odpornego na ścieranie


SJP.pl


cierocki

nazwisko


SJP.pl


cierp

odczuwać ból fizyczny bądź psychiczny


SJP.pl


cierpiąca

kobieta cierpiąca, chora


SJP.pl


cierpiący

człowiek cierpiący, chory


SJP.pl

forma czasownika.

 (1.1) ims. przymiotnikowy czynny od: cierpieć

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (2.1) ktoś, kto cierpi

przymiotnik

 (3.1) stpol. cierpliwy

 (3.2) gw-pl|Poznań. chory

Wiktionary

Wymowa:

IPA: t͡ɕɛrˈpʲjɔ̃nt͡sɨ, AS: ćerpʹi ̯õncy

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. cierpienie n., cierpiętnik m., cierpiętnica ż.

 czas. cierpieć

Wiktionary


cierpiarz

pogardliwie: taksówkarz; cierp, złotówa, złotówkarz


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) przest. gwara. taksówkarz

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) gw-pl|Warszawa|złotówa, złotówka.

Wiktionary


cierpice

  • Cierpice – wieś w woj. dolnośląskim, w pow. strzelińskim, w gminie Przeworno
  • Cierpice – wieś w woj. kujawsko-pomorskim, w pow. toruńskim, w gminie Wielka Nieszawka
  • Cierpice – stacja kolejowa we wsi Cierpice w woj. kujawsko-pomorskim

Wikipedia


cierpieć

odczuwać ból fizyczny bądź psychiczny


SJP.pl

czasownik

 (1.1) odczuwać ból fizyczny lub psychiczny

 (1.2) ubolewać z powodu czegoś

 (1.3) znosić, tolerować kogoś lub coś

 (1.4) chorować na coś

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Moja mama ma raka i bardzo cierpi.

 (1.2) Bardzo cierpię z powodu śmierci męża.

 (1.3) Będzieszli, Panie, cierpiał nierządnicę w pałacu własnym?

 (1.3) Nie cierpię wstawać w poniedziałki do pracy.

 (1.4) Mój dziadek cierpi na reumatyzm.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈt͡ɕɛrpʲjɛ̇t͡ɕ, AS: ćerpʹi ̯ėć

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. cierpiętnica ż., niecierpek mzw., cierpiętnik m., cierpienie, cierpiący

 czas. nie cierpieć, przecierpieć dk., ścierpieć dk., wycierpieć dk.

 przym. cierpiący, cierpliwy

 ims. cierpiący

Wiktionary


cierpienia

ból fizyczny lub psychiczny


SJP.pl


cierpienie

ból fizyczny lub psychiczny


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|cierpieć.

 (1.2) długotrwały lub silny ból

 (1.3) stpol. cierpliwość

Wiktionary

Wikipedia

Przykłady

 (1.2) Zwierzę, jako istota żyjąca, zdolna do odczuwania cierpienia, nie jest rzeczą. Człowiek jest mu winien poszanowanie, ochronę i opiekę.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: t͡ɕɛrˈpʲjɛ̇̃ɲɛ, AS: ćerpʹi ̯ė̃ńe

Wiktionary

Powiązane:

 czas. ucierpieć, cierpieć ndk., wycierpieć dk., nacierpieć się dk., ścierpieć dk.

 rzecz. cierpiący mos., cierpiętnik mos., cierpiętnica ż.

 przym. cierpiący, cierpiętniczy, cierpliwy

 przysł. cierpiętniczo

 ims. cierpiący

Wiktionary

Synonimy:

 (1.2) ból, piekło, męka, tortura, udręka, droga krzyżowa, gehenna, golgota, kalwaria, katorga, katusza, korona cierniowa, martyrologia

Wiktionary


cierpiętliwy

skłonny do cierpienia


SJP.pl


cierpiętnica

kobieta cierpiąca biernie, lubująca się w przeżywaniu cierpień; męczennica


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) osoba płci żeńskiej lubująca się we własnym cierpieniu lub biernie się mu poddająca

 (1.2) rel. osoba płci żeńskiej, która zaznała cierpień ze względu na swoje wierzenia

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Babcia Hela była straszną cierpiętnicą, z własnej woli wstawała o czwartej rano, aby upiec nam chleb, a potem pół dnia narzekała na zmęczenie i senność.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. cierpienie n., cierpiętnictwo n., cierpiętniczość ż.

:: fm. cierpiętnik m.

 czas. cierpieć ndk., wycierpieć dk., nacierpieć się dk., scierpieć dk.

 przym. cierpiętniczy, cierpiący

 przysł. cierpiętniczo

Wiktionary

Synonimy:

 (1.2) męczennica

Wiktionary


cierpiętnictwo

bierne poddawanie się cierpieniu; lubowanie się w przeżywaniu cierpienia


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) bierne poddawanie się cierpieniom, lubowanie się w ich przeżywaniu lub kreowanie się na ofiarę

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Tymczasem cierpiętnictwo w nowych warunkach, w których intelektualiści żyją komfortowo, a często i konformistycznie, jest fałszem, jest po prostu jedną z form duchowej mimikry.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. cierpiętnik m., cierpiętnica ż., cierpiętniczość ż.

 przym. cierpiętniczy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) samoudręczenie

Wiktionary


cierpiętniczość

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) cecha tego, co cierpiętnicze; cecha tych, którzy są cierpiętniczy

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. cierpiętnictwo n., cierpiętnik m., cierpiętnica ż.

 przym. cierpiętniczy

Wiktionary


cierpiętniczy

dotyczący cierpiętnika lub cierpiętnictwa; męczeński


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) związany z cierpiętnictwem i/lub cierpiętnikiem/cierpiętnicą

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. cierpiętnictwo n., cierpiętnik m., cierpiętnica ż., cierpienie n., cierpiętniczość ż.

Wiktionary


cierpiętnik

człowiek biernie poddający się cierpieniom


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) osoba lubująca się we własnym cierpieniu lub biernie poddająca się cierpieniu

 (1.2) tytuł przysługujący męczennikom, którzy cierpieli od swych współwyznawców

Wiktionary

Wymowa:

IPA: t͡ɕɛrˈpʲjɛ̃ntʲɲik, AS: ćerpʹi ̯ntʹńik

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. cierpienie n., cierpiętnictwo n., cierpiętniczość ż.

:: fż. cierpiętnica ż.

 czas. cierpieć ndk., wycierpieć dk., nacierpieć się dk., scierpieć dk.

 przym. cierpiętniczy, cierpiący

 przysł. cierpiętniczo

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) masochista

Wiktionary


cierpisz

odczuwać ból fizyczny bądź psychiczny


SJP.pl

Miejscowości i ich części w Polsce

Wg TERYT jest ich 6, w tym 2 podstawowe
  • Cierpisz – część miasta Konin
  • Cierpisz – część wsi Czarna w woj. podkarpackim, w pow. łańcuckim, w gminie Czarna
  • Cierpisz – wieś w woj. podkarpackim, w pow. łańcuckim, w gminie Łańcut
  • Cierpisz – część wsi Markowa w woj. podkarpackim, w pow. łańcuckim, w gminie Markowa
  • Cierpisz – wieś w woj. podkarpackim, w pow. ropczycko-sędziszowskim, w gminie Sędziszów Małopolski
  • Cierpisz – część wsi Mrowla w woj. podkarpackim, w pow. rzeszowskim, w gminie Świlcza

Wikipedia


cierpisław

imię męskie


SJP.pl

Cierpisław – imię męskie pochodzenia słowiańskiego, nienotowane w zachowanych dokumentach staropolskich. Istnieje zapis wyłącznie podobnego imienia żeńskiego: Cirzpisława oraz męskiego: Cirzpibog.

Cierpisław imieniny obchodzi 29 lipca.

Wikipedia


cierpka

potocznie gorzki lub kwaśny


SJP.pl


cierpkawy

nieco cierpki; kwaskowaty, drażniący


SJP.pl

przymiotnik jakościowy

 (1.1) trochę cierpki, o lekko drażniącym smaku

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. cierpkość ż., cierpkawość ż.

 czas. cierpknieć ndk.

 przym. cierpki

 przysł. cierpkawo

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) kwaskowaty

Wiktionary


cierpki

potocznie gorzki lub kwaśny


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) o smaku: kwaskowaty, gorzkawo-kwaśny; sprawiający, że cierpnie język

 (1.2) o zapachu: ostry, drażniący

 (1.3) książk. przen. sprawiający przykrość

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Owoce czeremchy mają cierpki smak.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈt͡ɕɛrpʲci, AS: ćerpʹḱi

Wiktionary

Powiązane:

 przysł. cierpko

 czas. cierpnąć ndk.

 rzecz. cierpkość ż.

 przym. cierpkawy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.3) przykry, zgryźliwy, złośliwy

Wiktionary


cierpkość

cierpki


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) cecha tego, co ma kwaskowaty smak

Wiktionary

Patrz:

cierpki

Powiązane:

 przym. cierpki, cierpkawy

 przysł. cierpko

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) kwasowość

Wiktionary


cierplewo

Cierplewo – (niem. Brahwede) wieś w Polsce, położona w województwie kujawsko-pomorskim, nad Zalewem Koronowskim w powiecie tucholskim, w gminie Lubiewo.

W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa bydgoskiego. Według Narodowego Spisu Powszechnego (III 2011 r.) liczyła 85 mieszkańców. Jest najmniejszą miejscowością gminy Lubiewo.

Wikipedia


cierpliwie

przysłówek sposobu

 (1.1) w sposób cierpliwy

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Znosili to, każde inaczej. Ojciec obojętnie, ignorując babkę, mama cierpliwie, w milczeniu.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: t͡ɕɛrˈplʲivʲjɛ, AS: ćerplʹivʹi ̯e

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. cierpliwość ż.

 przym. cierpliwy

Wiktionary


cierpliwiej

stopień wyższy od przysłówka: cierpliwie


SJP.pl


cierpliwość

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) zdolność spokojnego, długotrwałego znoszenia rzeczy przykrych

 (1.2) zdolność spokojnego wyczekiwania na coś lub dążenia do czegoś

Wiktionary

Przykłady

 (1.2) Urodzeni pod znakiem Byka odznaczają się cierpliwością.

 (1.2) Stał w ostrych promieniach słońca patrząc z niezmierną cierpliwością i powtarzając, że matka jego jest umierająca.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: t͡ɕɛrˈplʲivɔɕt͡ɕ, AS: ćerplʹivość

Wiktionary

Powiązane:

 przym. cierpliwy

 przysł. cierpliwie

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) opanowanie

 (1.2) wytrwałość

Wiktionary


cierpliwszy

stopień wyższy od przymiotnika: cierpliwy


SJP.pl


cierpliwy

znoszący ze spokojem przeciwności; umiejący czekać; wytrzymały; wykazujący się uporem i niezłomnością


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) niezrażający się czekaniem

 (1.2) znoszący przeciwności w sposób opanowany

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Cierpliwy młody człowiek czekał w kolejce na swój bilet.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: t͡ɕɛrˈplʲivɨ, AS: ćerplʹivy

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. cierpliwość ż., cierpienie n.

 czas. cierpieć

 przysł. cierpliwie

Wiktionary


cierski

nazwisko


SJP.pl


cierzo

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) meteorol. północny, chłodny wiatr typu bora, występujący w Hiszpanii;

Wiktionary

Cierzo - chłodny wiatr typu bora, występujący w Hiszpanii. Wieje z kierunku północnego.

Wikipedia

Przykłady

składnia.

kolokacje.

synonimy.

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

frazeologia.

etymologia.

 etym|hiszp|cierzo.

uwagi.

tłumaczenia.

* angielski: (1.1) cierzo

* aragoński: (1.1) cierzo m.

* baskijski: (1.1) ziertzo

* francuski: (1.1) cierzo m.

* hiszpański: (1.1) cierzo m.

źródła.

== cierzo (język francuski.) ==

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik, rodzaj męski

 (1.1) meteorol. cierzo

odmiana.

 (1.1) lp. cierzo; lm. cierzos

przykłady.

Wiktionary

Synonimy:

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

frazeologia.

etymologia.

 etym|hiszp|cierzo.

uwagi.

tłumaczenia.

* angielski: (1.1) cierzo

* aragoński: (1.1) cierzo m.

* baskijski: (1.1) ziertzo

* francuski: (1.1) cierzo m.

* hiszpański: (1.1) cierzo m.

źródła.

== cierzo (język francuski.) ==

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik, rodzaj męski

 (1.1) meteorol. cierzo

odmiana.

 (1.1) lp. cierzo; lm. cierzos

przykłady.

składnia.

kolokacje.

synonimy.

Wiktionary


cierzpać

czasownik przechodni niedokonany

 (1.1) warmia. czerpać

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. cierzpanie n.

Wiktionary


cierzpanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|cierzpać.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: t͡ɕɛʃˈpãɲɛ, AS: ćešpãńe

Wiktionary

Powiązane:

 czas. cierzpać

Wiktionary


cierzpice

Cierzpice – osada wsi Kursztyn w Polsce, położona w województwie pomorskim, w powiecie tczewskim, w gminie Gniew, przy drodze wojewódzkiej nr 230. Wchodzą w skład sołectwa Kursztyn.

W latach 1975–1998 Cierzpice administracyjnie należały do województwa gdańskiego.

Wikipedia


cierzpięty

rzeczownik, rodzaj niemęskoosobowy, liczba mnoga, nazwa własna

 (1.1) geogr. wieś w Polsce, w województwie warmińsko-mazurskim, w gminie Orzysz;

 (1.2) geogr. wieś w Polsce, w województwie warmińsko-mazurskim, w gminie Piecki;

 (1.3) geogr. dawna osada, współcześnie część miasta Ostróda, w Polsce, w województwie warmińsko-mazurskim;

Wiktionary

2 miejscowości w Polsce:

  • Cierzpięty – wieś w woj. warmińsko-mazurskim, w pow. mrągowskim, w gminie Piecki
  • Cierzpięty – wieś w woj. warmińsko-mazurskim, w pow. piskim, w gminie Orzysz
  • Cierzpięty – część miasta Ostróda

Wikipedia


ciesać

czasownik przechodni niedokonany

 (1.1) daw. ciosać

Wiktionary


ciesaczek

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) zdrobn. od ciesak

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. ciesak m.

Wiktionary


ciesak

narzędzie ręczne do obróbki drewna, o jednym ostrzu osadzonym na trzonku, którego oś jest prostopadła do ostrza; używany w bednarstwie i ciesielstwie


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) topór ciesielski, narzędzie z jednym ostrzem osadzonym prostopadle do trzonka, służące głównie do obrabiania pni drzew;

Wiktionary

Ciesak, ciosła, cieślica, cioska – narzędzie służące głównie do obrabiania pni drzew dla otrzymania wydłużonych płaszczyzn. Umieszczenie ostrza prostopadle do drzewca umożliwia wygodne oddzielanie łupek gdy obrabiana powierzchnia jest równoległa np. do fundamentu budowli. Jest on używany w ciesielstwie, bednarstwie, kołodziejstwie, do naciosywania podkładów kolejowych itp.


Wikipedia

Wymowa:

IPA: ˈt͡ɕɛsak, AS: ćesak

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz.

:: zdrobn. ciesaczek m.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) ciosła, cieślica, cioska

Wiktionary


cieść

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) daw. ojciec żony

 (1.2) daw. ojciec męża

rzeczownik, rodzaj żeński

 (2.1) daw. synowa

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Cieść, to jest żony mojej ojciec […]

Wiktionary

Wymowa:

IPA: t͡ɕɛ̇ɕt͡ɕ, AS: ćėść

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. cieścia

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) teść

 (1.2) świekier

 (2.1) daw. niewiastka, daw. sneszka

Wiktionary


cieścia

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) stpol. matka żony

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. cieść mos./ż.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) teściowa, stpol. tścia, teścia

Wiktionary


ciesielczuk

nazwisko


SJP.pl

  • Marek Ciesielczuk – polski dyplomata
  • Stanisław Ciesielczuk – polski poeta

Wikipedia


ciesielczyk

nazwisko


SJP.pl

  • Joanna Ciesielczyk (ur. 1999) – polska siatkarka
  • Waldemar Ciesielczyk (1958-2010) – polski szermierz

Wikipedia


ciesielka

potocznie: ciesielstwo - zawód cieśli; ciesiołka


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) pot. rzemiosło ciesielskie

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Burchard trudni się ciesielką od dwudziestu lat.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. cieślictwo n., cieślarnia ż., ciesielstwo n., ciesiołka ż., cieśla mos., cieślica ż.

 przym. ciesielski

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) ciesielstwo, ciesiołka, praca ciesielska

Wiktionary


ciesielnia

warsztat ciesielski


SJP.pl


ciesielski

dotyczący cieśli lub ciesielstwa


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) rzem. dotyczący ciesielstwa lub cieśli

Wiktionary

  • Andrzej Ciesielski (2 poł. XVI wieku) - pisarz polityczny
  • Andrzej Ciesielski (ur. 1946) – polski artysta
  • Antoni Ciesielski (1817–?) – polski urzędnik, burmistrz Tomaszowa Mazowieckiego
  • Bogdan Ciesielski – polski muzyk
  • Bogusław Ciesielski (ur. 1948) – polski urzędnik, prezydent Kielc
  • Czesław Ciesielski (ur. 1932) – polski historyk
  • Czesław Jan Ciesielski (1901–1940) –podporucznik rezerwy, ofiara zbrodni katyńskiej
  • Jan Ciesielski (ur. 1949) – polski przedsiębiorca
  • Jerzy Ciesielski (1929–1970) – polski inżynier i działacz społeczny
  • Kazimierz Ciesielski (1882-1935) – polski chemik
  • Krzysztof Ciesielski (ur. 1956) – polski matematyk
  • Krzysztof Ciesielski (ur. 1974) – polski muzyk
  • Roman Ciesielski (1924–2004) – polski uczony, inżynier budownictwa
  • Sławomir Ciesielski (ur. 1957) – polski perkusista
  • Stanisław Ciesielski (ur. 1954) – polski historyk
  • Stanisław Ciesielski (ur. 1958) – polski polityk
  • Teofil Ciesielski (1846–1916) – polski botanik, pszczelarz, wydawca i redaktor „Bartnika Postępowego”.
  • Tomasz Ciesielski (ur. 1965) – polski historyk
  • Tomasz Ciesielski (ur. 1979) – polski piłkarz
  • Wacław Ciesielski (1898–1941) – polski działacz narodowy
  • Wiesław Ciesielski (ur. 1953) – polski polityk, działacz PZPR
  • Wiesław Ciesielski (ur. 1959) – polski poeta
  • Wojciech Ciesielski (ur. 1950) – polski malarz
  • Zbigniew Ciesielski (1934–2020) – polski matematyk
  • Zenon Ciesielski (ur. 1931) – polski skandynawista

Wikipedia

Powiązane:

 rzecz. cieślictwo n., cieślarnia ż., cieślica ż., ciesielstwo n., ciesielka ż., ciesiołka ż., cieśla mos., ciosła ż.

Wiktionary


ciesielstwo

rzemiosło związane z obróbką drewna, robieniem z niego konstrukcji budowlanych oraz stawianiem drewnianych budynków


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) rzem. fach cieśli

 (1.2) rzem. produkcja ciesielska

Wiktionary

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Mirek trudni się ciesielstwem od pietnastego roku życia.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. ciosła ż., ciesielka ż., cieśla mos., cieślictwo n., ciesiołka ż., cieślarnia ż., cieślica ż., cieśliczka ż.

 przym. ciesielski

Wiktionary


ciesiołka

potocznie: ciesielstwo - zawód cieśli; ciesielka


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) pot. rzem. ciesielstwo

 (1.2) rzem. rodzaj hebla

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Konrad trudni się ciesiołką od dziewiętnastego roku życia.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. ciosła ż., ciesielka ż., ciesielstwo n., cieśla mos., cieślarnia ż., cieślica ż., cieślictwo n., cieśliczka ż.

 przym. ciesielski

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) ciesielstwo, rzad. cieślictwo

Wiktionary


ciesiołkiewicz

nazwisko


SJP.pl


cieśla

rzemieślnik zajmujący się obróbką drewna, w szczególności elementów konstrukcyjnych: drzwi, okien, schodów


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) rzem. osoba profesjonalnie zajmująca się wykonywaniem drewnianych konstrukcji budowlanych oraz drewnianych domów

Wiktionary

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Ponoć święty Józef był cieślą w Nazarecie i ciosał stropy domów.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈt͡ɕɛ̇ɕla, AS: ćėśla

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. ciosła ż., ciesielka ż., ciesielstwo n., cieślictwo n., ciesiołka ż., cieślarnia ż., cieślica ż., cieśliczka ż.

 przym. ciesielski

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) reg. śl. tesarz., stolarz

Wiktionary


cieślak

nazwisko


SJP.pl

Osoby noszące nazwisko Cieślak:

  • Anna Cieślak (ur. 1980) – polska aktorka
  • Bronisław Cieślak (1943-2021) – polski aktor i polityk
  • Czesław Cieślak (ur. 1946) – polski polityk
  • Edmund Cieślak (1922-2007) – polski historyk
  • Ignacy Cieślak (1916-2002) – polski misjonarz
  • Jadwiga Jankowska-Cieślak (ur. 1951) – polska aktorka
  • Jerzy Cieślak (1941-2004) – polski polityk
  • Józef Cieślak (1933-2020) – polski piłkarz ręczny
  • Klemens Cieślak (1927–2022) – polski polityk i nauczyciel
  • Łukasz Cieślak (ur. 1981) – polski muzyk, fotograf i performer
  • Maciej Cieślak (ur. 1969) – polski muzyk
  • Marek Cieślak (ujednoznacznienie)
  • Marian Cieślak (1921-2010) – polski prawnik
  • Michał Cieślak (ur. 1989) – polski bokser
  • Mikołaj Cieślak (ur. 1973) – polski artysta kabaretowy
  • Piotr Cieślak (1948-2015) – polski reżyser, dyrektor teatru
  • Ryszard Cieślak (1937-1990) – polski reżyser
  • Stanisław Cieślak (ujednoznacznienie)
  • Tadeusz Cieślak (1917-1985) – polski historyk
  • Tomasz Cieślak (ur. 1966) – literaturoznawca, krytyk literacki
  • Tomasz Cieślak (ur. 1980) – polski matematyk
  • Zbigniew Cieślak (ur. 1954) – polski prawnik

Wikipedia


cieślar

nazwisko


SJP.pl

Cieślar (918 m, 920 m) – pokryty polanami szczyt w Beskidzie Śląskim, w głównym grzbiecie Pasma Stożka i Czantorii, położony między Wielkim Soszowem (na pn.) a Małym Stożkiem (na pd.). Nazwa pochodzi od nazwiska Cieślar (w 1621 r., tuż po osadzeniu wsi Wisła notowano w niej już 4 Cieślarów, a i dziś jest to jedno z najpopularniejszych nazwisk w Wiśle).

Wikipedia


cieślarnia

warsztat ciesielski


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) rzem. warsztat ciesielski

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Ginter poszedł do cieślarni sprawdzić to zamówienie.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. cieślictwo n., ciosła ż., ciesielka ż., ciesielstwo n., cieśla mos., ciesiołka ż., cieślica ż., cieśliczka ż.

 przym. ciesielski

Wiktionary


cieślewicz

nazwisko


SJP.pl

Osoby o tym nazwisku:

  • Adrian Cieślewicz – polski piłkarz
  • Dawid Cieślewicz – polski żużlowiec
  • Łukasz Cieślewicz – polski piłkarz
  • Marek Cieślewicz – polski żużlowiec
  • Robert Cieślewicz – polski piłkarz
  • Roman Cieślewicz – polski artysta grafik
  • Tomasz Cieślewicz – polski żużlowiec
  • Waldemar Cieślewicz – polski żużlowiec

Wikipedia


cieślica

siekiera o trójkątnym ostrzu


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) rzem. siekiera ciesielska z trójkątnym ostrzem

 (1.2) gw-pl|Śląsk Cieszyński. siekiera

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. cieślictwo n., cieślarnia ż., cieśliczka ż., cieśla mos., ciosła ż., ciesielka ż., ciesiołka ż., ciesielstwo n.

 przym. ciesielski

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) war. ciesak, ciosła, cioska

Wiktionary


cieślicki

nazwisko


SJP.pl


cieślictwo

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) rzad. fach cieśli

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Poldek trudni się cieślictwem od siedemnastego roku życia.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. ciosła ż., ciesielka ż., ciesielstwo n., cieśla mos., ciesiołka ż., cieślarnia ż., cieślica ż., cieśliczka ż.

 przym. ciesielski

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) ciesielstwo, rzad. ciesiołka

Wiktionary


cieśliczka

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) zdrobn. od: cieślica

 (1.2) mała siekiera ciesielska z trójkątnym ostrzem

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. cieślictwo n., cieślarnia ż., cieśla mos., ciesiołka ż., ciesielstwo n., cieślica ż.

Wiktionary


cieślik

nazwisko


SJP.pl

  • Adolf Cieślik – polski polityk
  • Gerard Cieślik – polski piłkarz
  • Jan Cieślik – polski wojskowy
  • Jerzy Cieślik – polski ekonomista
  • Klaudia Cieślik – polska judoczka
  • Mariusz Cieślik – polski dziennikarz i pisarz
  • Marzena Cieślik – polska modelka, Miss Polonia 2006
  • Paweł Cieślik – polski biskup rzymskokatolicki, teolog
  • Paweł Cieślik – polski kolarz
  • cieślik (ptak) (Cichlocolaptes leucophrus) – gatunek ptaka z rodziny garncarzowatych

Wikipedia


cieślikiewicz

nazwisko


SJP.pl


cieślikowski

nazwisko


SJP.pl


cieślin

4 miejscowości w Polsce:

  • Cieślin – wieś w woj. kujawsko-pomorskim, w pow. inowrocławskim, w gminie Inowrocław
  • Cieślin – wieś w woj. łódzkim, w pow. piotrkowskim, w gminie Rozprza
  • Cieślin – wieś w woj. małopolskim, w pow. olkuskim, w gminie Klucze
  • Cieślin – wieś w woj. mazowieckim, w pow. sierpeckim, w gminie Mochowo

Wikipedia


cieśliński

nazwisko


SJP.pl


cieśluk

nazwisko


SJP.pl

Osoby o tym nazwisku:

  • Barbara Cieśluk (ur. 1961) – polska lekkoatletka, sprinterka
  • Henryk Cieśluk (1906–2002) – polski prawnik, działacz partyjny i państwowy

Wikipedia


cieśń

1. miejsce w organizmie, w którym narządy lub ich części ciasno do siebie przylegają;
2. ciasnota, ciasne miejsce; ścisk, tłok


SJP.pl


cieśn.

skrót od: cieśnina


SJP.pl

skrót

 (1.1) = geogr. cieśnina

Wiktionary


cieśnina

wąski pas wody łączące dwa rozległe zbiorniki wodne, np. dwa morza, oceany, zatokę z morzem


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) geogr. zwężenie obszaru wodnego pomiędzy dwoma akwenami (oceanami, morzami lub jeziorami)

Wiktionary

Cieśnina – zwężenie obszaru wodnego, łączące dwa akweny (oceany, morza lub jeziora), a rozdzielające dwa obszary lądowe. Szeroką cieśninę morską, zwłaszcza oddzielającą wyspę od kontynentu określa się mianem kanału morskiego (np. La Manche), wąskie cieśniny są zaś czasem nazywane „przesmykami”. Obce statki mogą przekraczać wody cieśnin należące do państwa nadbrzeżnego na podstawie prawa niezakłóconego tranzytu.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Jak nazywa się ta cieśnina między Kopenhagą a Malmö?

Wiktionary

Wymowa:

IPA: t͡ɕɛ̇ɕˈɲĩna, AS: ćėśńĩna

Wiktionary


cieszanów

miasto w Polsce


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna

 (1.1) geogr. miasto w Polsce;

Wiktionary

Cieszanów – miasto w woj. podkarpackim, w powiecie lubaczowskim, siedziba gminy miejsko-wiejskiej Cieszanów. Położony na Płaskowyżu Tarnogrodzkim, nad rzeką Brusienką. Leży w dawnej ziemi bełskiej.

Według danych GUS z 1 stycznia 2024 r. miasto liczyło 1815 mieszkańców, będąc 47. najludniejszym miastem w województwie.

Miejscowość jest siedzibą dekanatu Cieszanów i parafii św. Wojciecha.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Jak zaczną dowozić obiady z Cieszanowa, to po pierwsze będą one uboższe, bo jednodaniowe, a po drugie będzie trzeba płacić ponad 50 zł miesięcznie.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: t͡ɕɛˈʃãnuf, AS: ćešãnuf

Wiktionary

Powiązane:

 przym. cieszanowski

Wiktionary


cieszanowianin

mieszkaniec Cieszanowa (miasta w Polsce)


SJP.pl


cieszanowianka

mieszkanka Cieszanowa (miasta w Polsce)


SJP.pl


cieszanowice

W Polsce
  • Cieszanowice – wieś w woj. łódzkim, w pow. piotrkowskim, w gminie Gorzkowice
  • Cieszanowice – wieś w woj. opolskim, w pow. nyskim, w gminie Kamiennik
  • Cieszanowice – zlikwidowany przystanek kolejowy, we wsi Cieszanowice, w województwie opolskim
  • Zalew Cieszanowice (Zalew Cieszanowicki) – zbiornik zaporowy na rzece Luciąża woj. łódzkim, w pow. piotrkowskim

Wikipedia


cieszanowski

przymiotnik od: Cieszanów


SJP.pl


cieszątki

Cieszątki – wieś w Polsce położona w województwie łódzkim, w powiecie radomszczańskim, w gminie Kobiele Wielkie.

W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa piotrkowskiego.

Wikipedia


cieszęcin

Cieszęcin – wieś w Polsce położona w województwie łódzkim, w powiecie wieruszowskim, w gminie Wieruszów.

Wikipedia


cieszenie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|cieszyć.

Wiktionary

Cieszenie (kaszub. Ceszenié) – wieś kaszubska w Polsce, położona w województwie pomorskim, w powiecie kartuskim, w gminie Chmielno, na Pojezierzu Kaszubskim, na obszarze Kaszubskiego Parku Krajobrazowego, przy drodze wojewódzkiej nr 211. Cieszenie leży na trasie linii kolejowej Kartuzy-Sierakowice-Lębork (obecnie zawieszonej). Na północ od Cieszenia zaczyna się kompleks Lasów Mirachowskich z rezerwatami przyrody Leśne Oczko i Staniszewskie Zdroje. Wieś jest siedzibą sołectwa, w skład którego wchodzą również Cegliska.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: t͡ɕɛˈʃɛ̃ɲɛ, AS: ćešńe

Wiktionary

Powiązane:

 czas. cieszyć, ucieszyć

 rzecz. pocieszenie n., pocieszyciel mos., pocieszycielka ż.

Wiktionary


cieszeniewo

Cieszeniewo (dawniej: niem. Ziezeneff) – wieś w Polsce położona w województwie zachodniopomorskim, w powiecie świdwińskim, w gminie Świdwin.

Miejscowość jest siedzibą sołectwa "Cieszeniewo" w którego skład wchodzi również osada Kluczkówko.

Wikipedia


cieszewko

Cieszewko – wieś sołecka w Polsce położona w województwie mazowieckim, w powiecie płockim, w gminie Drobin.

W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa płockiego.

Wikipedia


cieszewski

nazwisko


SJP.pl


cieszki

Cieszki – wieś w Polsce położona w województwie mazowieckim, w powiecie żuromińskim, w gminie Lubowidz. Ma status sołectwa.

Wierni Kościoła rzymskokatolickiego należą do parafii św. Andrzeja Apostoła w Lubowidzu.

W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa ciechanowskiego.

W Cieszkach urodziła się Błogosławiona Klara Ludwika Szczęsna.

Wikipedia


cieszków

wieś w Polsce


SJP.pl

Cieszków (dawniej Frejno, niem. Freyhan) – wieś (do 1742 roku miasto) w Polsce położona w województwie dolnośląskim, powiecie milickim, gminie Cieszków.

W latach 1954–1972 wieś należała i była siedzibą władz gromady Cieszków. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa wrocławskiego, obecnie jest siedzibą gminy Cieszków w województwie dolnośląskim.

W miejscowości jest przystanek kolejowy Cieszków.

Wikipedia


cieszkowianin

mieszkaniec Cieszkowa


SJP.pl


cieszkowianka

mieszkanka miasta Cieszków


SJP.pl


cieszkowski

przymiotnik od: Cieszków


SJP.pl

Osoby:

  • August Cieszkowski – hrabia, działacz społeczny i polityczny
  • August Adolf Cieszkowski – ziemianin polski, mecenas nauki, senator II RP
  • Henryk Cieszkowski – polski malarz
  • Henryk Cieszkowski – pisarz epoki romantyzmu
  • Hipolit Cieszkowski – inżynier, budowniczy linii kolejowych w Polsce
  • Józef Cieszkowski – polski górnik
  • Kajetan Karol Cieszkowski – uczestnik powstania styczniowego
  • Teodor Cieszkowski – polski pułkownik, powstaniec styczniowy
  • Witalij Cieszkowski – rosyjski szachista

Wikipedia


cieszów

Miejscowości w Polsce

Wg TERYT jest ich 2
  • Cieszów – wieś w woj. dolnośląskim, w pow. wałbrzyskim, w gminie Stare Bogaczowice
  • Cieszów – wieś w woj. lubuskim, w pow. zielonogórskim, w gminie Nowogród Bobrzański

Wikipedia


cieszyć

1. sprawiać radość, weselić;
2. cieszyć się - doznawać radości, zadowolenia


SJP.pl

czasownik przechodni niedokonany

 (1.1) dawać radość, szczęście, weselić; nastrajać pozytywnie, radośnie

czasownik zwrotny niedokonany cieszyć się

 (2.1) być radosnym, mieć radość, zadowolenie z czegoś

 (2.2) weselić się, śmiać się

 (2.3) mieć coś (najczęściej coś, co daje satysfakcję)

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Cieszy mnie twoja pracowitość i pilność.

 (2.1) Ania cieszy się z pięknego prezentu.

 (2.2) Z czego się cieszysz? Nie widzę w tym nic zabawnego.

 (2.3) Ciocia cieszy się dobrym zdrowiem.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈt͡ɕɛʃɨt͡ɕ, AS: ćešyć

Wiktionary

Powiązane:

 czas. pocieszać ndk., pocieszyć dk., ucieszyć dk.

 rzecz. cieszenie n., pocieszenie n., pociecha ż., uciecha ż., pocieszyciel mos., pocieszycielka ż.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) radować

 (2.1) radować się

 (2.2) śmiać się

Wiktionary


cieszygor

dawne imię męskie


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy, nazwa własna

 (1.1) stpol. imię|polski|m.;

Wiktionary

Cieszygor (lub Cieszygór) – staropolskie imię męskie. Składa się z członu Cieszy- („cieszyć się”) i -gor („goreć, palić się"). Mogło oznaczać „tego, który cieszy się ogniem”.

Cieszygor imieniny obchodzi 3 kwietnia.

Wikipedia


cieszyków

Cieszyków – wieś w Polsce położona w województwie wielkopolskim, w powiecie kaliskim, w gminie Szczytniki, ok. 10 km od Opatówka, ok. 20 km od Kalisza.

Wikipedia


cieszymir

imię męskie


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy, nazwa własna

 (1.1) stpol. imię|polski|m.;

Wiktionary

Cieszymir, Cieszymiar, Cieszymier, Cieszmir, Cieszmiar, Cieszmier, Cieszymierz – staropolskie imię męskie, złożone z członów Cieszy- („cieszyć”) i -mir („pokój, spokój, dobro”). Oznaczałoby więc „tego, którego cieszy pokój”.

Cieszymir imieniny obchodzi 13 maja i 24 sierpnia.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Mam na imię Cieszymir i jestem zawodowym żołnierzem z garnizonu Bolesławiec.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz.

:: zdrobn. Cieszymirek m.

 przym. Cieszymirowy

Wiktionary


cieszymirostwo

Cieszymir z małżonką; Cieszymirowie


SJP.pl


cieszymirowie

imię męskie


SJP.pl


cieszymirowy

przymiotnik dzierżawczy - należący do Cieszymira lub z nim związany


SJP.pl


cieszymysł

imię męskie


SJP.pl

Cieszymysł – staropolskie imię męskie. Składa się z członu Cieszy- („cieszyć”) i -mysł („myśleć”, „myśl”). Mogło oznaczać „ten, którego cieszy myślenie”.

Cieszymysł imieniny obchodzi 13 marca i 18 listopada.

Wikipedia


cieszymysłostwo

Cieszymysł z małżonką; Cieszymysłowie


SJP.pl


cieszymysłowie

imię męskie


SJP.pl


cieszymysłowy

przymiotnik dzierżawczy - należący do Cieszymysła lub z nim związany


SJP.pl


cieszyn

1. miasto w Polsce;
2. nazwa dwóch wsi w Polsce


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna

 (1.1) geogr. miasto powiatowe w południowej Polsce, w województwie śląskim;

 (1.2) geogr. wieś w Polsce, w województwie lubelskim, w gminie Grabowiec

 (1.3) geogr. wieś w Polsce, w województwie wielkopolskim, w gminie Sośnie

 (1.4) geogr. wieś w Polsce, w województwie zachodniopomorskim, w gminie Biesiekierz

Wiktionary

Cieszyn (cz. Těšín, niem. Teschen) – miasto w południowej Polsce nad rzeką Olzą, na granicy z Czechami, w województwie śląskim, siedziba władz powiatu cieszyńskiego.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Legenda mówi o założeniu Cieszyna w roku 810.

 (1.1) Romańska rotunda w Cieszynie pełniła też funkcję kościoła parafialnego.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈt͡ɕɛʃɨ̃n, AS: ćešỹn

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. cieszynianin mos., cieszynianka ż., cieszyniak mos., cieszyniaczka ż., cieszynit mrz., cieszynka ż., Cieszyńskie n., cieszyńskość ż., Ciech mos., Ciechosław mos., Ciechosława ż.

 przym. cieszyński, cieszynitowy, podcieszyński

 czas. ucieszyć

Wiktionary


cieszyniaczek

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) zdrobn. od cieszyniak

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. cieszyniak mos.

Wiktionary


cieszyniaczka

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) pot. mieszkanka Cieszyna

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Kogo wybrali „Cieszyniaczką Roku”?

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Cieszyn m., cieszynka ż., cieszynianin m., cieszynianka ż., Cieszyńskie n., cieszynit m.

:: fm. cieszyniak m.

 przym. cieszyński

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) cieszynianka

Wiktionary


cieszyniak

potocznie o mieszkańcu Cieszyna, Czeskiego Cieszyna; cieszynianin


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) pot. mieszkaniec Cieszyna

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Franciszek zrobił cieszyniaka biskupem w Afryce.

 (1.1) Kogo wybrali „Cieszyniakiem Roku”?

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Cieszyn mrz., cieszynit mrz., cieszynka ż., cieszynianin mos., cieszynianka ż.

:: zdrobn. cieszyniaczek mos.

:: fż. cieszyniaczka ż.

 przym. cieszyński

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) cieszynianin

Wiktionary


cieszynianin

mieszkaniec Cieszyna, Czeskiego Cieszyna; cieszyniak (potocznie)


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) mieszkaniec Cieszyna

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Tłumy cieszynian zgromadził koncert na miejskim rynku.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌt͡ɕɛʃɨ̃ˈɲä̃ɲĩn, AS: ćešỹńä̃ńĩn

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Cieszyn mrz., cieszynit mrz.

:: fż. cieszynianka ż.

 przym. cieszyński, cieszynitowy

Wiktionary


cieszynianka

1. mieszkanka Cieszyna, Czeskiego Cieszyna;
2. roślina z rodziny selerowatych


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) mieszkanka Cieszyna

 (1.2) bot. nazwa systematyczna|Hacquetia epipactis|DC.|ref=tak., drobna roślina z rodziny selerowatych;

Wiktionary

Cieszynianka wiosenna (Sanicula epipactis (Scop.) E. H. L. Krause) – gatunek rośliny z rodziny selerowatych (Apiaceae). Tradycyjnie zaliczany był do monotypowego rodzaju cieszynianka Hacquetia, ale okazał się zagnieżdżony w obrębie rodzaju żankiel Sanicula i od początków XXI wieku jest już zaliczany do niego.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Na balu pojawiły się same zacne cieszynianki.

 (1.2) Cieszynianka występuje na Pogórzu Cieszyńskim.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌt͡ɕɛʃɨ̃ˈɲãnka, AS: ćešỹńãnka

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Cieszyn mrz., cieszynit mrz.

:: fm. cieszynianin mos.

 przym. cieszyński, cieszynitowy

Wiktionary


cieszynit

magmowa skała żyłowa, w dużych ilościach występuje w okolicach Cieszyna


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) fiz. chem. miner. geol. rodzaj głębinowej skały magmowej występującej w okolicach Cieszyna;

Wiktionary

Cieszynit (ang. teschenite) – skała magmowa, głębinowa, zasadowa, o charakterystycznej, pstrokatej, czarno-białej barwie, zaliczana do gabroidów. Według współczesnej klasyfikacji skał cieszynity odpowiadają teralitom analcymowym lub esseksytom analcymowym.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Nazwa cieszynitu wywodzi się od miasta Cieszyna, w okolicach którego skała ta została po raz pierwszy na świecie opisana.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. cieszyńskość ż., Cieszyn m., cieszynianin m., cieszynianka ż., Cieszyńskie n., cieszyniaczka ż., cieszynka ż., cieszyniak mos.

 przym. cieszynitowy, cieszyński

Wiktionary


cieszynitowy

przymiotnik

 (1.1) dotyczący cieszynitu, wykonany z cieszynitu

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Obecnie skały tego regionu nazywa się tradycyjnie skałami cieszynitowymi.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. cieszyńskość ż., cieszynit m., Cieszyn m., cieszynianin m., cieszynianka ż., Cieszyńskie n., cieszynka ż.

 przym. cieszyński

Wiktionary


cieszynka

1. w sporcie: okazywanie radości przez zawodnika po zdobyciu punktu lub wygraniu meczu;
2. strzelba myśliwska małego kalibru, produkowana dawniej w Cieszynie


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) pot. sport. okazywanie radości przez zawodnika po zdobyciu gola lub punktu;

 (1.2) łow. małokalibrowa strzelba myśliwska do polowań na ptactwo, produkowana w Cieszynie;

Wiktionary

  • Cieszynka (broń)
  • Cieszynka (rzeka)
  • Cieszynka (sport)

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Bartosz Kapustka podczas cieszynki po strzelonym golu z Florą Tallin doznał kontuzji.

 (1.2) Cieszyńskie muzeum posiada w swych zbiorach cztery cieszynki.

Wiktionary

Powiązane:

 (1.1)

:: czas. cieszyć się

 (1.2)

:: rzecz. cieszyńskość ż., Cieszyn m., cieszynianin m., cieszynianka ż., cieszynit m., cieszyniaczka ż., cieszyniak m.

:: przym. cieszynitowy, cieszyński

Wiktionary


cieszyno

3 miejscowości w Polsce:

  • Cieszyno – wieś w woj. zachodniopomorskim, w pow. drawskim, w gminie Złocieniec
  • Cieszyno – wieś w woj. zachodniopomorskim, w pow. łobeskim, w gminie Węgorzyno
  • Cieszyno – wieś w woj. zachodniopomorskim, w pow. świdwińskim, w gminie Świdwin

Wikipedia


cieszyński

1. przymiotnik od: Cieszyn
2. choroba cieszyńska - wirusowa choroba świń; cieszyńska zaraza świń


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) odnoszący się do Cieszyna, związany z Cieszynem

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Czego jeszcze brakuje na cieszyńskim rynku?

Wiktionary

Wymowa:

IPA: t͡ɕɛˈʃɨ̃j̃sʲci, AS: ćešĩ ̯sʹḱi

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. cieszyńskość ż., Cieszyn mrz., cieszynianin mos., cieszynianka ż., cieszynit mrz., cieszynka ż., Cieszyńskie n., cieszyniaczka ż., cieszyniak mos.

 przym. cieszynitowy, podcieszyński

Wiktionary


cieszyńskie

rzeczownik, rodzaj nijaki, nazwa własna

 (1.1) geogr. region w południowej Polsce

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Cieszyńskie nie przyłączyło się do protestu.

 (1.1) W Cieszyńskiem rozpoczęto elektroniczny nabór do szkół średnich.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. cieszyńskość ż., Cieszyn m., cieszynianin m., cieszynianka ż., cieszyniaczka ż., cieszynit m.

 przym. cieszyński, cieszynitowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) powiat cieszyński

Wiktionary


cieszyńskość

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) cecha tego, co cieszyńskie, typowe dla Cieszyna lub jego mieszkańców

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Cieszyn mrz., cieszynianin mos., cieszynianka ż., cieszyniak mos., cieszyniaczka ż., cieszynit mrz., cieszynka ż., Cieszyńskie n., Ciech mos.

 przym. cieszyński, cieszynitowy, podcieszyński

Wiktionary


cieszyrad

dawne imię męskie


SJP.pl

Cieszyrad – staropolskie imię męskie, którego ślad zachował się wyłącznie w zapisie Cieszyradowic. Składa się z członów: Cieszy- („cieszyć”) i -rad („być zadowolonym, chętnym, cieszyć się”). Mogło oznaczać „tego, który rad się cieszy”.

Cieszyrad imieniny obchodzi 19 kwietnia.

Wikipedia


cieszysław

imię męskie


SJP.pl

Cieszysław – staropolskie imię męskie, złożone z członów Cieszy- („cieszyć”) i -sław („sława”). Oznaczałoby więc „tego, którego cieszy sława”. Zob. też Ciesław i Ciechosław.

Cieszysław imieniny obchodzi 17 marca, 1 października.

Wikipedia


cieszysława

imię żeńskie


SJP.pl

Cieszysława – żeńska forma imienia Cieszysław, nienotowana w czasach staropolskich.

Cieszysława imieniny obchodzi 24 maja.

Wikipedia


cieszysławiny

przymiotnik dzierżawczy - należący do Cieszysławy lub z nią związany


SJP.pl


cieszysławostwo

Cieszysław z małżonką; Cieszysławowie


SJP.pl


cieszysławowie

imię męskie


SJP.pl


cieszysławowy

przymiotnik dzierżawczy - należący do Cieszysława lub z nim związany


SJP.pl


cietrzew

duży ptak łowny z rzędu kuraków


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy

 (1.1) ornit. duży, eurazjatycki ptak łowny;

Wiktionary

Cietrzew (zwyczajny), regionalnie ciećwierz (Lyrurus tetrix) – gatunek dużego ptaka z rodziny kurowatych (Phasianidae), zamieszkujący Eurazję. W skali globalnej nie jest zagrożony wyginięciem.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Około południa udało mi się ubić jakiegoś dużego ptaka z gatunku cietrzewi, który, upieczony na rożnie, miał bardzo delikatne mięso.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈt͡ɕɛṭʃɛf, AS: ćeṭšef

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. zacietrzewienie n.

 czas. zacietrzewić się

 przym. cietrzewi

Wiktionary


cietrzewi

przymiotnik od: cietrzew


SJP.pl


cięty

1.
a) mający zdolność trafnego, dowcipnego, a zarazem ośmieszającego kogoś lub coś wypowiadania się;
b) np. o wypowiedzi: dowcipny, zjadliwy;
2. potocznie:
a) rozgniewany na kogoś lub coś;
b) zawzięty, oddający się czemuś z dużym zaangażowaniem;
3. przestarzale: zręczny w uderzaniu


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) potrafiący atakować

 (1.2) pot. okazujący złość

 (1.3) pot. oddający się czemuś z pasją

 (1.4) o kwiatach o przerwanej łodydze, przeznaczony do bukietu, wazonu

 (1.5) med. o ranie zadany ostrym przedmiotem

forma czasownika.

 (2.1) imiesłów przymiotnikowy bierny od ciąć

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. ciętość ż., cięcie n.

 czas. ciąć ndk.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) kostyczny, ostry, zjadliwy, złośliwy

 (1.2) krytykancki, rozgniewany, zły

 (1.3) zacięty, zawzięty

Wiktionary


ciężar

1. waga ciała, siła z jaką Ziemia przyciąga ciało;
2. coś, co wiele waży;
3. coś, co jest trudne do zniesienia lub do spełnienia


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) fiz. siła, z jaką Ziemia przyciąga ciało fizyczne;

 (1.2) obciążenie, utrudnienie, problem

Wiktionary

  • ciężar (fizyka)
    • ciężar właściwy
  • ciężar atomowy (chemia)
  • ciężar cząsteczkowy (chemia)
  • ciężar równoważnikowy (chemia)
  • ciężar procesowy (prawo)
  • ciężar dowodu (prawo)
  • ciężar realny (prawo niemieckie)
  • ciężar przestrzeni (matematyka)
  • Występowanie tekstu „ciężar” w tytułach artykułów i w przekierowaniach
  • Artykuły i przekierowania do artykułów zaczynające się od „ciężar”

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Waga mierzy ciężar i pokazuje masę.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈt͡ɕɛ̃w̃ʒar, AS: ćũ̯žar

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. ciężarowiec mos./mrz., ciężarek m., ciężarna ż., ciężarówka ż., ciężkość ż.

 przym. ciężki, ciążowy, ciężarny, ciężkawy, ciężarowy

 przysł. ciężko, ociężale

Wiktionary

Synonimy:

 (1.2) brzemię

Wiktionary


ciężarek

1. zdrobnienie od: ciężar;
2. bryłka do warzenia; odważnik;
3. przedmiot do obciążania sieci rybackich; grzęza


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) przedmiot pomiarowy, będący wzorcem określonej masy

 (1.2) przedmiot o danej wadze, służący do ćwiczeń wzmacniających mięśnie

 (1.3) element służący obciążaniu

 (1.4) zdrobn. mały ciężar

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Chcę odmierzyć dokładną wagę tego otoczaka, ale gdzieś zaginęły moje najmniejsze ciężarki.

 (1.2) Mariusz, jeśli teraz ich nie używasz, to pożycz mi swoje ciężarki po pięć kilogramów.

 (1.3) Przy tej wędce brakuje ciężarka.

 (1.4) Ale mi to dźwiganie ciężaru, chyba "ciężarku" chciałeś powiedzieć!

Wiktionary

Wymowa:

IPA: t͡ɕɛ̃w̃ˈʒarɛk, AS: ćẽũ̯žarek

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. ciężar m., ciężarowiec mos./mrz.

 przym. ciężkawy, ciężarowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) odważnik

 (1.2) hantel, sztangietka

Wiktionary


ciężarkowy

przymiotnik od: ciężarek


SJP.pl


ciężarna

kobieta w ciąży


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) kobieta w ciąży

forma przymiotnika.

 (2.1) ż. od: ciężarny

Wiktionary

Ciąża, brzemienność – proces fizjologiczny u większości samic ssaków, trwający od zapłodnienia bądź implantacji do porodu.

Występuje u samic ssaków łożyskowych oraz torbaczy. Trwa od zapłodnienia komórki jajowej do porodu. Obejmuje całokształt zmian zachodzących w tym okresie w organizmie zapłodnionej samicy. Niektórzy naukowcy okres ciąży liczą od momentu zagnieżdżenia zarodka w ściance macicy.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: t͡ɕɛ̃w̃ˈʒarna, AS: ćẽũ̯žarna

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. ciąża ż., ciężar m., ciążenie n., zaciążenie n., ciążówka ż.

 czas. ciążyć ndk., zaciążyć dk.

 przym. ciężarny, ciążowy, ciężki

 przysł. ciężko

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) żart. obraź. ciężarówka

 (2.1) brzemienna, przest. podn. eufem. przy nadziei, kośc. podn. eufem. w stanie błogosławionym, pejor. pogard. zbrzuchacona

Wiktionary


ciężarność

ciężarny


SJP.pl

Patrz:

ciężarny

ciężarny

1. o kobiecie lub samicy zwierząt żyworodnych: będąca w ciąży; brzemienna;
2. przestarzałe:
a) dużo ważący; ładowny, obciążony;
b) ciężki, brzemienny


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) będący w ciąży

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) To miejsce jest przeznaczone dla inwalidów i kobiet ciężarnych.

 (1.1) Ciężarne i karmiące kotki również powinny dostawać karmę dla kociąt.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: t͡ɕɛ̃w̃ˈʒarnɨ, AS: ćẽũ̯žarny

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. ciąża ż., ciężar m., ciężarna ż., ciążenie n., zaciążenie n., ciążówka ż.

 czas. ciążyć ndk., zaciążyć dk.

 przym. ciążowy, ciężki

 przysł. ciężko

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) brzemienny, przy nadziei, w stanie błogosławionym

Wiktionary


ciężarówa

zgrubienie od: ciężarówka


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) zgrub. pot. od: ciężarówka

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Szynobus na niestrzeżonym przejeździe kolejowym w Toruniu staranował ciężarówę z piachem

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌt͡ɕɛ̃w̃ʒaˈruva, AS: ćũ̯žaruva

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. ciężarówka ż.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) ciężarówka

Wiktionary


ciężarowiec

zawodnik sportowy uprawiający dźwiganie ciężarów


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) sport. sportowiec trenujący podnoszenie ciężarów

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (2.1) pot. ogromny statek do przewożenia ładunków wielkogabarytowych

Wiktionary

  • Sportowiec uprawiający podnoszenie ciężarów,
  • Statek do przewozu ładunków wielkogabarytowych

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Ciężarowiec zrobił się czerwony od nadmiernego wysiłku.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌt͡ɕɛ̃w̃ʒaˈrɔvʲjɛt͡s, AS: ćũ̯žarovʹi ̯ec

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. ciężar m., ciężarek m., ciężarówka ż.

 przym. ciężki, ciężkawy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) sztangista

Wiktionary


ciężarówka

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) mot. duży samochód do przewozu różnych towarów;

 (1.2) żart. ciężarna

Wiktionary

Samochód ciężarowy, w skrócie ciężarówka – pojazd samochodowy przeznaczony konstrukcyjnie do przewozu ładunków towarowych. Definicja ta obejmuje także samochód ciężarowo-osobowy, skonstruowany do transportu ładunków i osób w liczbie od 4 do 9 (łącznie z kierowcą).

Według danych statystycznych, pod koniec roku 2018 w Polsce zarejestrowanych było 3 758 000 samochodów ciężarowych i ciągników siodłowych.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Przewrócona ciężarówka całkowicie zatamowała ruch na autostradzie.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌt͡ɕɛ̃w̃ʒaˈrufka, AS: ćũ̯žarufka

Wiktionary

Powiązane:

 zob. ciężar., ciężki

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) samochód ciężarowy, zgrub. ciężarówa

Wiktionary


ciężarówkowy

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z ciężarówką, dotyczący ciężarówki

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. ciężarówka ż.

Wiktionary


ciężarownia

środowiskowo: siłownia lub część hali sportowej ze specjalnie wzmocnionym podłożem przystosowanym do opadania bardzo ciężkich sztang


SJP.pl


ciężarowy

przymiotnik

 (1.1) dotyczący wagi

 (1.2) służący do przewożenia ciężarów

 (1.3) związany z ciężarami, z podnoszeniem ciężarów

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. ciężar m., ciężarówka ż., ciężarek m.

 przym. ciężkawy

Wiktionary


ciężary

1. waga ciała, siła z jaką Ziemia przyciąga ciało;
2. coś, co wiele waży;
3. coś, co jest trudne do zniesienia lub do spełnienia


SJP.pl


ciężeć

1. stawać się ciężkim, ociężałym; ciążyć;
2. być uciążliwym, niewygodnym; zawadzać, przeszkadzać


SJP.pl


ciężej

stopień wyższy od przysłówka: ciężko


SJP.pl


ciężka

1. mający duży ciężar;
2. sprawiający trudność, kłopot


SJP.pl


ciężkawy

przymiotnik jakościowy

 (1.1) trochę ciężki

 (1.2) ociężały, powolny

 (1.3) książk. przen. dość trudny, skomplikowany, zawiły

 (1.4) książk. przen. na niskim poziomie, mało błyskotliwy

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. ciężar m., ciężarek m., ciężkość ż., ciężarówka ż., ciężarowiec m.

 przym. ciężki, ciężarowy

 przysł. ciężkawo

 czas. ciążyć

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) nielekki, przyciężki, przyciężkawy

Wiktionary


ciężki

1. mający duży ciężar;
2. sprawiający trudność, kłopot


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) taki, który dużo waży, ma dużą masę

 (1.2) nieprzyjemny, trudny

 (1.3) o dużej sile

 (1.4) o dużej gęstości

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Paczka była tak ciężka, że Joanna upuściła ją sobie na stopy.

 (1.4) Zimne powietrze jest cięższe od ciepłego, dlatego opada w dół.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈt͡ɕɛ̃w̃ʃʲci, AS: ćũ̯šʹḱi

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. ciężarowiec mos./mrz., ciężkość ż., ciężarna ż., ciężar

 czas. ciążyć

 przysł. ciężko, ociężale

 przym. ciążowy, ciężarny, ciężkawy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.2) trudny, niełatwy, wyczerpujący

Wiktionary


ciężko

przysłówek sposobu

 (1.1) w ciężki sposób, z obciążeniem; nie łatwo, nie lekko

 (1.2) bardzo, mocno, dużo (w negatywnym znaczeniu); dotkliwie, boleśnie

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Trzeba ciężko pracować, żeby zarobić na życie. / Człowiek musi ciężko pracować, żeby zarobić na życie.

 (1.2) „Podaruj mi lepsze jutro” prosi o datki ciężko chory chłopiec, a próżne rekiny biznesu wydają fortuny na bezsensowne zachcianki i rozdawnictwo.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈt͡ɕɛ̃w̃ʃkɔ, AS: ćũ̯ško

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. ciężkość ż., ciężar m., ciężarna ż.

 przym. ciężki, ciążowy, ciężarny

 przysł. ociężale

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) trudno; reg. śl. ciynżko.

 (1.2) poważnie; reg. śl. ciynżko.

Wiktionary


ciężkoatletyczny

w sporcie: metoda ciężkoatletyczna - metoda rozwijająca siłę mięśni w okresie przygotowania ogólnego


SJP.pl


ciężkofigurowy

przymiotnik relacyjny

 (1.1) szach. dotyczący ciężkich figur, tj. wież i hetmanów

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Pierwszą połówkę zdobyła Mariola, która powstrzymała ciężkofigurowy atak Łukasza…

Wiktionary


ciężkość

1. ciężar czegoś;
2. poczucie ciężaru, odrętwienia; ociężałość;
3. siła ciążenia, oddziaływanie ciał obdarzonych masą; grawitacja, ciążenie;
4. w mechanice: środek ciężkości, punkt ciężkości - punkt przyłożenia wektora wypadkowej sił ciążenia działających na różne elementy bryły


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) cecha tego, co ciężkie

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. ciężar m.

 przym. ciężki, ciężkawy

 przysł. ciężko, ociężale

Wiktionary


ciężkostrawność

ciężkostrawny


SJP.pl

Patrz:

ciężkostrawny

ciężkostrawny

ciężki do strawienia


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) trudny do strawienia

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Niektóre pokarmy są ciężkostrawne, jak na przykład konserwy rybne, i mogą zalegać w żołądku […]

Wiktionary


ciężkowice

1. miasto w Polsce;
2. nazwa dwóch wsi w Polsce;
3. dzielnica Jaworzna


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj niemęskoosobowy, liczba mnoga, nazwa własna

 (1.1) geogr. miasto w Polsce;

Wiktionary

Ciężkowice – miasto w Polsce położone w województwie małopolskim, w powiecie tarnowskim, siedziba gminy miejsko-wiejskiej Ciężkowice.

Ciężkowice uzyskały lokację miejską w 1348 roku, zdegradowane w 1934 roku, ponowne nadanie praw miejskich w 1998 roku.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ˌt͡ɕɛ̃w̃ʃkɔˈvʲit͡sɛ, AS: ćũ̯škovʹice

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. ciężkowiczanin m., ciężkowiczanka ż.

 przym. ciężkowicki

Wiktionary


ciężkowicki

przymiotnik od: Ciężkowice


SJP.pl


ciężkowiczanin

mieszkaniec Ciężkowic (miasta w Polsce)


SJP.pl


ciężkowiczanka

mieszkanka Ciężkowic (miasta w Polsce)


SJP.pl


ciężkowo

Ciężkowo – wieś w Polsce położona w województwie kujawsko-pomorskim, w powiecie nakielskim, w gminie Szubin.

Wikipedia


ciężkowski

nazwisko


SJP.pl


ciężkozbrojni

zaopatrzony w ciężką broń, ciężko uzbrojony


SJP.pl


ciężkozbrojny

zaopatrzony w ciężką broń, ciężko uzbrojony


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) hist. zaopatrzony w ciężką broń i zbroję

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (2.1) hist. żołnierz wojsk ciężkozbrojnych (1.1)

Wiktionary

Przykłady

 (2.1) Na wyspie widać bitewne przygotowania. Nad brzegiem pojawiają się łucznicy i procarze. W dalszych szeregach miotacze oszczepów i ciężkozbrojni.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌt͡ɕɛ̃w̃ʃkɔˈzbrɔjnɨ, AS: ćũ̯škozbroi ̯ny

Wiktionary


cięższy

stopień wyższy od przymiotnika: ciężki


SJP.pl


ciężyć

przytłaczać kogoś swym ciężarem, być dla kogoś uciążliwym; ciążyć


SJP.pl


ciełuchowo

wieś w Polsce położona w województwie kujawsko-pomorskim


SJP.pl

Ciełuchowo – wieś w Polsce położona w województwie kujawsko-pomorskim, w powiecie lipnowskim, w gminie Kikół.

Wikipedia


ciełuszki

Ciełuszki (białorus. Цялушкі; w miejsc. gwarze Телушкі, wym.: Tełuškí, trb.: Tełuszki) – wieś w Polsce położona w województwie podlaskim, w powiecie białostockim, w gminie Zabłudów. Leży nad rzeką Narew.

Wikipedia


cif

klauzula w umowie handlowej, która reguluje warunki przewozu towaru statkiem, opłaty i ubezpieczenia (cena towaru zawiera całość kosztów przewozowych wraz z ubezpieczeniem); CIF


SJP.pl


ciga

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) gw-pl|Górny Śląsk. koza (zwierzę)

Wiktionary


cigacice

rzeczownik, rodzaj niemęskoosobowy, liczba mnoga, nazwa własna

 (1.1) geogr. wieś w Polsce, w województwie lubuskim, w gminie Sulechów;

Wiktionary

Cigacice (do 1937 r. niem. Tschicherzig, w latach 1937–1945 Odereck,w 1945 r. Cygaczyce) – wieś w Polsce w województwie lubuskim, w powiecie zielonogórskim, w gminie Sulechów.

Według danych na 31 marca 2024 miejscowość zamieszkuje 752 osób.

Na wschód od Cigacic przebiega droga ekspresowa S3 (most nad Odrą o długości 571,84 m). W miejscowości znajduje się port rzeczny oraz most na Odrze.

Wikipedia


cii

wykrzyknik nakazujący zachowanie ciszy; ćśś, tss, ts


SJP.pl


ciii

wykrzyknik

 (1.1) …używany, gdy ktoś upomina o zachowanie ciszy

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Ciii! Słyszę jakiś dziwny odgłos.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) sza!, ćśśś!, pst!, ts!, tss!

Wiktionary


cikcak

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) gw-pl|Górny Śląsk. zygzak

Wiktionary


cikowice

Cikowice – wieś w Polsce położona w województwie małopolskim, w powiecie bocheńskim, w gminie Bochnia.

Wieś królewska w tenucie niepołomickiej w powiecie szczyrzyckim województwa krakowskiego w końcu XVI wieku.

W latach 1954–1968 wieś należała i była siedzibą władz gromady Cikowice, po jej zniesieniu w gromadzie Bochnia-Zachód. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa tarnowskiego.

Wikipedia


cila

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) gw-pl|Górny Śląsk. Cecylia

Wiktionary

Przykłady

składnia.

kolokacje.

synonimy.

 (1.1) gw-pl|Górny Śląsk|Cilka.

antonimy.

hiperonimy.

 (1.1) miano

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

frazeologia.

etymologia.

uwagi.

tłumaczenia.

 (1.1) zobtłum|Cecylia.

źródła.

== Cila (język portugalski.) ==

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) mitgr. Scylla

odmiana.

przykłady.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) gw-pl|Górny Śląsk|Cilka.

Wiktionary


cilka

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) gw-pl|Górny Śląsk. poufała forma imienia Cecylia

Wiktionary

Przykłady

składnia.

kolokacje.

synonimy.

 (1.1) gw-pl|Górny Śląsk|Cila.

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

frazeologia.

etymologia.

 etym|niem|Silke. < etym|łac|Caecilia. < etym|łac|Caecilius. < etym|łac|caecus. → niewidomy

uwagi.

tłumaczenia.

 (1.1) zobtłum|Cecylia.

źródła.

== Cilka (język czeski.) ==

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) imię|czeski|ż.

odmiana.

przykłady.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) gw-pl|Górny Śląsk|Cila.

Wiktionary


cimabue

Cimabue, właśc. Cenni di Pepo (ur. ok. 1240, zm. 1302 w Pizie) – włoski malarz i mozaicysta epoki gotyku.

Wikipedia


cimelium

[czytaj: c-imelium] bardzo rzadki i cenny druk lub rękopis, w bibliotece przechowywany zwykle w specjalnych warunkach i nie udostępniany powszechnie; cymelium


SJP.pl


cimochowski

nazwisko


SJP.pl


cimoszewicz

nazwisko


SJP.pl

  • Cimoszewicz – polskie nazwisko
  • Tomasz Cimoszewicz (ur. 1979) – polski polityk i przedsiębiorca, poseł na Sejm VIII kadencji. Syn Włodzimierza.
  • Włodzimierz Cimoszewicz (ur. 1950) – polski polityk i prawnik. Premier, wicepremier, marszałek Sejmu, minister sprawiedliwości i spraw zagranicznych, wieloletni poseł i senator

Wikipedia


cimoszki

Cimoszki – wieś w Polsce położona w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie oleckim, w gminie Wieliczki.

W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa suwalskiego.

Wikipedia


cinan

miasto w Chinach; Jinan


SJP.pl

Jinan (chiń. upr. 济南; chiń. trad. 濟南; pinyin Jǐnán, wym. [t͡ɕi˧˩nan˧˥]) – miasto we wschodnich Chinach, nad rzeką Huang He, ośrodek administracyjny prowincji Szantung. W 2010 roku liczba mieszkańców strefy zurbanizowanej wynosiła 2 227 937. Zespół miejski w 1999 roku liczył 5 576 309 mieszkańców.

Wikipedia


cinch

[czytaj: s-incz] rodzaj złącza elektronicznego; czincz, chinch


SJP.pl

Złącze RCA (złącze AV) (złącze cinch, wym. /sɪntʃ/) – złącze elektroniczne używane w urządzeniach elektrycznych elektroniki konsumenckiej np. amplituner, magnetowid, gramofon, magnetofon.

Wikipedia


cincinnati

[czytaj: s-ins-inati] miasto w Stanach Zjednoczonych


SJP.pl

Cincinnati – miasto w Stanach Zjednoczonych, na południowo-zachodnim skraju stanu Ohio, ośrodek administracyjny hrabstwa Hamilton, położone na północnym brzegu rzeki Ohio. W 2020 roku miasto liczyło 309 317 mieszkańców; obszar metropolitalny Cincinnati, obejmujący m.in. miejscowości: Norwood, St Bernard i Elmwood Place, w 2020 roku zamieszkany był przez 2 256 884 osób.

Wikipedia


cindy

imię żeńskie


SJP.pl


cinemascope

[czytaj: s-inemaskołp] technika filmu panoramicznego; szeroki ekran


SJP.pl

CinemaScope – sposób realizacji szerokoekranowej umożliwiający projekcję filmów o proporcjach obrazu 2.66:1, dwukrotnie szerszego od standardowego 1.33:1. Jego stworzenie w 1953 roku przez Spyrosa P. Skourasa, prezesa 20th Century Fox, oznaczało początek nowoczesnego anamorficznego formatu zarówno w fotografii, jak i projekcji filmowej.

Wikipedia


cinerama

[czytaj: s-inerama]
1. technika szerokoekranowego wyświetlania obrazu polegająca na jednoczesnym wyświetlaniu obrazu z trzech kamer na półkolisty ekran, dająca efekt trójwymiarowości;
2. kino, w którym wykorzystywana jest ta technika


SJP.pl

Cinerama – sposób szerokoekranowego wyświetlania obrazu. Polega na użyciu trzech zsynchronizowanych projektorów, które wyświetlają obraz na ogromnym, zakrzywionym ekranie o szerokości kątowej 146°.

Wikipedia


cinerarium

urna do przechowywania prochów zmarłej osoby


SJP.pl


cing

ostatnia dynastia w Chinach (1644-1911); Qing; dynastia mandżurska


SJP.pl


cinghaj

prowincja w Chinach; Qinghai


SJP.pl

Qinghai ([tɕʰíŋxàɪ̯]; chiń. 青海; chiń. trad. 青海; pinyin Qīnghǎi; Wade-Giles Ch’ing-hai; tyb.: མཚོ་སྔོན་ mtsho-sngon, mong.: Köke Naγur, mandż.: Huhu Noor) – zachodnia prowincja Chińskiej Republiki Ludowej, której nazwa bierze się od rozległego, górskiego jeziora Qinghai. Jej stolicą jest Xining.

Wikipedia


cinghajski

dotyczący Cinghaju, prowincji w zachodnich Chinach


SJP.pl


cingtao

miasto w Chinach; Qingdao


SJP.pl

Wikipedia


cingulum

sznur do przepasywania habitu lub alby


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) wojsk. skórzany pas rzymski;

 (1.2) kośc. pas lub sznur, element stroju liturgicznego;

Wiktionary

Cingulum – pas lub gruby sznur z frędzlami na obu końcach, używany przez duchownych i usługujących w kościołach chrześcijańskich, jako element stroju liturgicznego. Służy do przewiązania w pasie alby lub habitu. Użycie cingulum nie jest obowiązkowe, gdy alba jest tak uszyta, że przylega do ciała bez tego paska.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Cingulum, osłaniając brzuch wojownika, opadało luźno na kolana.

 (1.2) Prezbiter miał na sobie albę przewiązaną czerwonym cingulum.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: t͡sʲĩŋˈɡulũm, AS: cʹĩŋgulũm

Wiktionary


cinkciara

kobieta handlująca nielegalnie obcymi walutami


SJP.pl


cinkciarka

cinkciarz


SJP.pl

Patrz:

cinkciarz

cinkciarski

cinkciarz


SJP.pl

Patrz:

cinkciarz

cinkciarstwo

potocznie: zajmowanie się nielegalnym handlem obcymi walutami


SJP.pl


cinkciarz

potocznie: człowiek nielegalnie handlujący obcymi walutami; waluciarz, dewiziarz


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) pot. posp. człowiek handlujący obcymi walutami poza oficjalnymi kanałami wymiany dewiz;

Wiktionary

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Kielecka policja poszukuje cinkciarza, który oszukał mieszkańca Kielc i odkupił od niego dolary, płacąc fałszywymi złotówkami. (z Internetu)

 (1.1) Najwięcej cinkciarzy można było spotkać pod sklepami sieci Pewex i Baltona, gdzie towar kupić można było wyłącznie za walutę obcą lub bony, a także pod hotelami, bankami i na giełdach samochodowych.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈt͡ɕĩŋʲct͡ɕaʃ, AS: ćĩŋʹḱćaš

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. cinkciarstwo n.

:: fż. cinkciara ż.

 przym. cinkciarski

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) waluciarz

Wiktionary


cinquecento

[czytaj: czinkłeczento]
1. we włoskiej periodyzacji sztuki, ujmującej stulecie jako całość, termin oznaczający kulturę XVI w., a więc dojrzałego renesansu i manieryzmu
2. samochód typu Fiat Cinquecento


SJP.pl

  • Fiat Cinquecento – samochód
  • cinquecento (historia sztuki)

Wikipedia


cinte

Centrum Informacji Naukowej, Technicznej i Ekonomicznej


SJP.pl


cinto

[czytaj: czinto] najwyższy szczyt Korsyki


SJP.pl

Monte Cinto, Cinto (cos. Monte Cintu) – najwyższy szczyt francuskiej wyspy Korsyka o wysokości 2706 m n.p.m. (według innych źródeł 2710 m n.p.m.) i takiej samej wybitności, co czyni go jednym z najwybitniejszych szczytów w Europie.

Cinto położone w północno-zachodniej części wyspy zbudowane jest ze skał krystalicznych głównie granitów.

Wikipedia


cinzano

[czytaj: czinzano] rodzaj włoskiego wermutu, wzmacnianego wina doprawionego ziołami


SJP.pl

Cinzano – miejscowość i gmina we Włoszech, w regionie Piemont, w prowincji Turyn.

Według danych na rok 2004 gminę zamieszkiwało 331 osób, 55,2 os./km².

Wikipedia


cioch

cioch wzorzysty - gatunek chrząszcza z rodziny kózkowatych


SJP.pl


ciochowice

Ciochowice (niem. Ciochowitz, 1936-1945 Stillenort) – wieś sołecka w Polsce, położona w województwie śląskim, w powiecie gliwickim, w gminie Toszek.

Wierni Kościoła rzymskokatolickiego należą do parafii św. Katarzyny Aleksandryjskiej w Toszku.

Wikipedia


ciocia

z sympatią o ciotce


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) siostra matki

 (1.2) siostra ojca

 (1.3) w szerszym znaczeniu także żona wujka lub stryjka

Wiktionary

Ciocia (ciotka) – współcześnie nazwa relacji rodzinnej zachodzącej w stosunku do krewnej, która jest siostrą matki lub ojca albo żoną brata matki lub ojca. Czasami ciocią nazywa się również każdą dalszą krewną lub powinowatą wyższego pokolenia. Mężem cioci jest wujek lub wuj.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1-2) Jedziemy z ciocią na wakacje!

 (1.3) Dziś ciocia z wujkiem przychodzą na kolację.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈt͡ɕɔ̇t͡ɕa, AS: ćȯća

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. ciotka ż., ciota ż., cioteczka ż., ciotunia ż., ciotuchna ż., ciotczysko n., pociotek m., pociotka ż.

 przym. cioteczny, ciotczyny

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1-3) ciotka

Wiktionary


ciociny

należący do cioci, dotyczący cioci


SJP.pl


ciociosan

wino marki Ciociosan


SJP.pl

Ciociosan – marka wina bułgarskiego, wermut.

Produkowany jest w odmianach:

  • Bianco – białe, słodkie
  • Dry – białe, wytrawne
  • Rosso – czerwone, słodkie
  • Sweet – białe, słodkie
  • Limone – białe, słodkie
  • Grapefruit – białe, słodkie
  • Fragola – różowe, słodkie

Wikipedia


ciociunia

zdrobnienie od: ciotka; ciotuleńka, ciotunia, cioteczka, ciotusieńka, ciotula


SJP.pl


ciok

nazwisko


SJP.pl

skrótowiec w funkcji rzeczownika rodzaju męskorzeczowego

 (1.1) = Centrum Informacji o Książce

Wiktionary


ciómp

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) gw-pl|Górny Śląsk. bot. ogrod. szarłat zwisły

Wiktionary


ciómpa

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) gw-pl|Śląsk Cieszyński. niechlujnie ubrana kobieta

Wiktionary

Powiązane:

 przym. ciómpiasty

Wiktionary


ciompi

[czytaj: czompi] robotnicy z Florencji, którzy w XIV wieku wzniecili powstanie


SJP.pl


ciómpiasty

przymiotnik

 (1.1) gw-pl|Śląsk Cieszyński. niedopasowany, nierówny

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. ciómpa ż.

Wiktionary


ciongiym

przysłówek sposobu

 (1.1) gw-pl|Górny Śląsk. ciągle, cały czas

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Lojzik ciongiym szczylo afy.

Wiktionary


cióngnóć

czasownik przechodni niedokonany

 (1.1) gw-pl|Śląsk Cieszyński. ciągnąć

czasownik nieprzechodni niedokonany

 (2.1) gw-pl|Śląsk Cieszyński. wiać (o przeciągu)

 (2.2) gw-pl|Śląsk Cieszyński. zmiatać

Wiktionary

Przykłady

 (2.1) Zamknij to okno, bo tu cióngnie.

 (2.2) Cióng tu stela, bo ci kopnym do hader!

Wiktionary


ciorać

1. potocznie: grać w gry komputerowe; gierczyć;
2. gwarowo:
a) sunąć po podłodze, poniewierać;
b) dźwigać, taszczyć;
c) ciężko pracować; harować


SJP.pl

czasownik przechodni niedokonany

 (1.1) gw-pl|Górny Śląsk. włóczyć po podłodze, poniewierać

 (1.2) góry. taszczyć, dźwigać, sunąć

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Dźwigej ta tasia wyżej, bo nią ciorosz po ziemi.

 (1.1) Zastosowane materiały są solidne i odporne na rozdarcia, jednakże wiadomo, że nikt z małym dzieckiem na plecyecach specjalnie po krzakach nie będzie ciorał.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. cioranie n., ciorok m.

 czas. uciorać dk.

Wiktionary


cioranie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|ciorać.

Wiktionary

Powiązane:

 czas. ciorać ndk.

Wiktionary


cios

1. silne uderzenie;
2. przykre, bolesne wydarzenie; nieszczęście;
3. kamienny blok używany jako materiał budowlany;
4. zbiór szczelin i pęknięć w skałach powstałych na skutek wietrzenia lub ruchów tektonicznych


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) uderzenie albo cięcie częścią ciała lub narzędziem

 (1.2) blok kamienny lub drewniany

 (1.3) negatywny skutek wywarty na uczuciach, oczekiwaniach itd.

 (1.4) wstrząs lub zły obrót spraw

 (1.5) zool. siekacz słonia

Wiktionary

  • cios – w architekturze, kamienny blok w kształcie prostopadłościanu
  • cios – w geologii, zbiór seryjnych spękań i szczelin w skałach
  • cios – uderzenie
  • ciosy – silnie rozwinięte siekacze szczęki górnej trąbowców
  • Cios – amerykański dramat obyczajowy z 2000 roku
  • Cios – polski herb szlachecki

Wikipedia

Przykłady

 (1.4) To był wielki cios dla Gusteau, i ze złamanym sercem umarł niedługo potem.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: t͡ɕɔs, AS: ćos

Wiktionary

Powiązane:

 czas. ciosać, zaciosać

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) uderzenie, pot. walnięcie, reg. śl. szlag.; stpol. poczpuła

Wiktionary


ciosa

ryba z rodziny karpiowatych


SJP.pl

Ciosa (Pelecus cultratus) – gatunek ryby z rodziny karpiowatych (Cyprinidae), jedyny przedstawiciel rodzaju Pelecus.

Wikipedia


ciosać

obrabiać drewno, kamień za pomocą siekiery, młota itp.


SJP.pl

czasownik przechodni niedokonany

 (1.1) obrabiać kamień lub drewno różnego rodzaju narzędziami

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈt͡ɕɔsat͡ɕ, AS: ćosać

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. ciosanie n., ciosak m., cios mrz.

 czas. zaciosać

Wiktionary


ciosak

narzędzie kamieniarskie służące do ciosania miękkich kamieni


SJP.pl


ciosanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|ciosać.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: t͡ɕɔˈsãɲɛ, AS: ćosãńe

Wiktionary

Powiązane:

 czas. zaciosać, ciosać ndk.

Wiktionary


ciosaniec

W Polsce
  • Ciosaniec – wieś w woj. lubuskim, w pow. wschowskim, w gminie Sława
  • Ciosaniec – wieś w woj. wielkopolskim, w pow. złotowskim, w gminie Okonek
  • Ciosaniec – osada w województwie pomorskim, w powiecie słupskim, w gminie Ustka
  • Ciosaniec – gromada
  • Ciosaniec – dawna gmina
  • Ciosaniec – przystanek kolejowy w województwie lubuskim
  • Ciosaniec – przystanek kolejowy w województwie wielkopolskim

Wikipedia


ciosek

nazwisko


SJP.pl

Ciosek – część wsi Obodowo w Polsce, położona w województwie kujawsko-pomorskim, w powiecie sępoleńskim, w gminie Sośno.

W latach 1975–1998 Ciosek administracyjnie należał do województwa bydgoskiego.

Wikipedia


ciosna

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) stpol. nacięcie

Wiktionary

2 miejscowości w Polsce:

  • Ciosna – wieś w woj. wielkopolskim, w pow. słupeckim, w gminie Strzałkowo
  • Ciosna – osada w woj. zachodniopomorskim, w pow. gryfińskim, w gminie Gryfino

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ˈt͡ɕɔsna, AS: ćosna

Wiktionary


ciosowy

przymiotnik od: cios


SJP.pl


ciosła

dawne słowiańskie narzędzie do obróbki drewna, używane jeszcze niekiedy do żłobienia niecek i koryt


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) hist. narzędzie służące do obróbki drewna

Wiktionary

Ciesak, ciosła, cieślica, cioska – narzędzie służące głównie do obrabiania pni drzew dla otrzymania wydłużonych płaszczyzn. Umieszczenie ostrza prostopadle do drzewca umożliwia wygodne oddzielanie łupek gdy obrabiana powierzchnia jest równoległa np. do fundamentu budowli. Jest on używany w ciesielstwie, bednarstwie, kołodziejstwie, do naciosywania podkładów kolejowych itp.


Wikipedia

Wymowa:

IPA: ˈt͡ɕɔswa, AS: ćosu̯a

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. cieślictwo n., cieślarnia ż., ciesiołka ż., ciesielstwo n., cieśla m., cieślica ż.

 przym. ciesielski

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) cieślica

Wiktionary


ciota

1. człowiek często narzekający, nieudacznik
2. pospolicie: homoseksualista
3. pospolicie: miesiączka
4. zgrubienie: ciotka


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) pot. pogard. homoseksualista, zwłaszcza zachowujący się w sposób nadmiernie ekspresywny i sfeminizowany; także każdy zniewieściały mężczyzna

 (1.2) środ. eufem. miesiączka

 (1.3) daw. kobieta zajmująca się wróżbiarstwem i leczeniem ludności;

 (1.4) daw. siostra matki, ciotka

 (1.5) pot. obraź. kobieta zła, brzydka

Wiktionary

Osoby o tym nazwisku:

  • Leszek Ciota – polski zapaśnik
  • Mariusz Ciota – polski lekkoatleta
  • Zbigniew Ciota – polski pięściarz
  • Zygmunt Ciota – polski elektronik

Inne:

  • cioty – kobiety zajmujące się u niektórych plemion słowiańskich magią

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Jeżeli nie zauważyłeś tej laski, to jesteś ciota.

 (1.2) Nie będzie seksu, bo mam ciotę.

 (1.3) Grasują wciąż jeszcze czarownice, cioty i widmy latają na szczyt Łysicy po tajemnicze zioła, rzucają urok i sprowadzają nieszczęście.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈt͡ɕɔta, AS: ćota

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. ciocia ż., pociotek m., pociotka ż., pociot mos., ciotka ż., naciot mos.

 przym. cioteczny, ciotczyny, ciotowaty

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) gej, homo, pedzio

 (1.2) menstruacja, okres, period

 (1.3) czarownica, wróżka, mądra baba

 (1.4) zdrobn. cioteczka, ciotunia

Wiktionary


ciotczany

przymiotnik

 (1.1) stpol. cioteczny

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. ciotka ż.

 przym. cioteczny, stpol. ciotczony

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) ciotczony

Wiktionary


ciotczony

przymiotnik

 (1.1) stpol. cioteczny

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. ciotka ż.

 przym. cioteczny, stpol. ciotczany

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) ciotczany

Wiktionary


ciotczyny

przymiotnik

 (1.1) należący do ciotki, charakterystyczny dla ciotki

Wiktionary

Wymowa:

IPA: t͡ɕɔṭˈt͡ʃɨ̃nɨ, AS: ćoṭčny

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. ciota ż., ciocia ż., ciotka ż., cioteczka ż., ciotunia ż., ciotuchna ż., ciotczysko n., pociotek m., pociotka ż.

 przym. cioteczny, ciotczyn

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) ciotczyn

Wiktionary


ciotczysko

zgrubienie od: ciotka; żartobliwie o ciotce


SJP.pl


cioteczka

zdrobnienie od: ciotka; ciotuleńka, ciotunia, ciociunia, ciotusieńka, ciotula


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) pot. zdrobn. od: ciotka

Wiktionary

Cioteczka (cz. Tetička) – czeski czarno-biały film komediowy w reżyserii Martina Friča, zrealizowany w 1941 w Protektoracie Czech i Moraw.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: t͡ɕɔˈtɛt͡ʃka, AS: ćotečka

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. ciocia ż., pociotek m., pociotka ż., ciotka ż.

 przym. ciotczyny

Wiktionary


cioteczny

spokrewniony w linii dalszej, przez ciotkę lub wujka


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) dotyczący cioci, związany z ciocią

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Moja siostra cioteczna zawsze musi wtrącić swoje trzy grosze.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. ciota ż., pociotka ż., pociotek mos., ciocia ż., ciotka ż.

 przym. ciotczyny, stpol. ciotczany, stpol. ciotczony

Wiktionary


ciotka

siostra albo kuzynka matki lub ojca


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) siostra matki

 (1.2) siostra ojca

 (1.3) pot. żona wuja

 (1.4) pot. żona stryja

 (1.5) pot. kuzynka matki lub ojca

 (1.6) pot. miesiączka

Wiktionary

  • Ciotka – pseudonim Ałaizy Paszkiewicz, białoruskiej poetki i działaczki społeczno-narodowej
  • ciocia – krewna, siostra matki lub ojca albo żona brata matki lub ojca

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Ciotka Marlena wyglądem bardzo przypominała mojego ojca.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈt͡ɕɔtka, AS: ćotka

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. pociot m., pociotek m., pociotka ż.

:: zdrobn. ciocia ż., cioteczka ż., ciotunia ż.

:: zgrub. ciota ż.

 przym. ciotczyny, cioteczny, ciociny, ciotczany, ciotczony

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) ciocia; daw. ciotka macierzysta; stpol. ciota macierzysta

 (1.2) ciocia; daw. ciotka ojczysta; stpol. ciota ojczysta

 (1.3) ciocia; wujenka; daw. wujna

 (1.4) ciocia; stryjenka; daw. stryjna

 (1.5) ciocia

 (1.6) menstruacja, miesiączka, okres

Wiktionary


ciotkowaty

1. pedalski, gejowaty, ciotowski, gejowski, ciotowaty; pogardliwie:
a) przypominający wyglądem lub zachowaniem homoseksualistę;
b) charakterystyczny dla homoseksualisty;
2. potocznie:
a) przypominający dojrzałą kobietę;
b) przypominający styl charakterystyczny dla dojrzałej kobiety


SJP.pl


ciotowaty

pedalski, gejowaty, ciotowski, gejowski; pogardliwie:
1. przypominający wyglądem lub zachowaniem homoseksualistę;
2. charakterystyczny dla homoseksualisty


SJP.pl


ciotowski

ciota; ciotowaty


SJP.pl


ciotuchna

zdrobnienie od: ciocia


SJP.pl


ciotula

zdrobnienie od: ciotka; ciotuleńka, ciotunia, cioteczka, ciotusieńka, ciociunia


SJP.pl


ciotuleńka

zdrobnienie od: ciotka; ciotula, ciotunia, cioteczka, ciotusieńka, ciociunia


SJP.pl


ciotunia

zdrobnienie od: ciotka; ciotula, ciotuleńka, cioteczka, ciotusieńka, ciociunia


SJP.pl

Ciotunia. Komedia w trzech aktach, wierszem – trzyaktowa komedia Aleksandra Fredry z lat 1833–1834.

Dokładna data powstania utworu nie jest znana, przyjmuje się jednak, że komedia prawdopodobnie powstała w latach 1833–1834. Prapremiera sztuki odbyła się 16 czerwca 1834 we Lwowie, w Warszawie wystawiono ją 9 maja 1858, zaś w Krakowie 6 października 1866. Utwór ukazał się drukiem w 1838 w piątym tomie wydania zbiorowego dzieł Fredry. Przekazy rękopiśmienne tekstu nie zachowały się. Sztuka miała przynajmniej 27 przedstawień, w tym spektakl telewizyjny z 1973 w reż. Witolda Zatorskiego.

Wikipedia


ciotusieńka

zdrobnienie od: ciotka; ciotula, ciotunia, cioteczka, ciotuleńka, ciociunia


SJP.pl


ciołczyk

nazwisko


SJP.pl


ciołek

1. potocznie o kimś nierozgarniętym, ograniczonym, fajtłapie
2. roczny byczek


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy

 (1.1) roczny byczek

 (1.2) pogard. niezbyt inteligentna osoba

Wiktionary

  • Ciołek:
  1. O człowieku głupim, nierozgarniętym (obraźliwie).
  2. Młody byczek.
  3. Roczny samiec żubra, łosia, jelenia, daniela (łowieckie).

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) W klejnocie herbu jest zamieszczone pół ciołka.

 (1.2) Nie wygaduj bzdur, ciołku jeden!

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈt͡ɕɔwɛk, AS: ćou̯ek

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) byczek

 (1.2) głupek, głupi, cymbał, tłuk, tłuczek, debil, bęcwał

Wiktionary


ciołkiewicz

nazwisko


SJP.pl


ciołkosz

nazwisko


SJP.pl


ciółkówko

Ciółkówko – wieś sołecka w Polsce położona w województwie mazowieckim, w powiecie płockim, w gminie Radzanowo.

W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa płockiego.

Wikipedia


ciołkowo

Ciołkowo – wieś w Polsce położona w województwie wielkopolskim, w powiecie gostyńskim, w gminie Krobia.

Wieś Cziołkowo położona była w 1581 roku w powiecie kościańskim województwa poznańskiego.

W okresie Wielkiego Księstwa Poznańskiego (1815-1848) miejscowość należała do wsi większych w ówczesnym pruskim powiecie Kröben (krobskim) w rejencji poznańskiej. Ciołkowo należało do okręgu krobskiego tego powiatu i stanowiło odrębny majątek, którego właścicielem był wówczas (1846) Błociszewski. Według spisu urzędowego z 1837 roku wieś liczyła 129 mieszkańców, którzy zamieszkiwali 15 dymów (domostw).

Wikipedia


ciołkowski

nazwisko


SJP.pl

Konstantin Eduardowicz Ciołkowski herbu Jastrzębiec (Konstanty Ciołkowski, ros. Константин Эдуардович Циолковский; ur. 5 września?/17 września 1857 w Iżewskoje, blisko miejscowości Spassk-Riazanskij w obwodzie riazańskim, zm. 19 września 1935 w Kałudze) – rosyjski uczony polskiego pochodzenia, jeden z pionierów kosmonautyki, twórca modelu teorii ruchu i budowy rakiety kosmicznej, przedstawiciel naukowego nurtu kosmizmu rosyjskiego.

Wikipedia


cip

wyraz, powtarzany wielokrotnie, używany w celu przywołania kur


SJP.pl

wykrzyknik

 (1.1) …służący do nawoływania kur, kurcząt

forma rzeczownika|rodzaj=żeński.

 (2.1) D. lm. od cipa

Wiktionary


cip-cip

potocznie: wykrzyknik używany w celu przywołania ptactwa domowego do miejsca, w którym znajduje się mówiący


SJP.pl


cipa

wulgarnie o kobiecie, kimś nieporadnym lub żeńskim narządzie moczowo-płciowym


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) wulg. (dawniej gwara.) żeński narząd rozrodczy

 (1.2) wulg. pogardliwie o kobiecie

 (1.3) wulg. o osobie niezaradnej

 (1.4) gwara. kura

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Z oburzeniem zwierzyła się przyjaciółce, że jej ginekolog używa słowa cipa.

 (1.2) „Ty głupia cipo!” – krzyknęła Iwona.

 (1.3) Ależ z niego cipa – niczego załatwić nie potrafi.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈt͡ɕipa, AS: ćipa

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz.

:: zdrobn. cipeczka ż., cipka ż.

 czas. ocipieć dk.

 przym. cipowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) wulg. pipa, wulg. pizda, wulg. kapa, wulg. kapsko, daw. ciupa, kuciapa, kuciapka, psita, dziura, piczka; eufem. muszelka, eufem. brzoskwinka, eufem. myszka, eufem. kotka; pochwa, wagina, srom

Wiktionary


cipci-rypci

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) grub. heteroseksualny stosunek płciowy

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌt͡ɕipʲt͡ɕi‿ˈrɨpʲt͡ɕi, AS: ćipʹći‿rypʹći

Wiktionary


cipcia

pieszczotliwie:
a) żeński organ płciowy; pipka, cipka;
b) dziewczyna, zwłaszcza drobna


SJP.pl


cipeczka

zdrobnienie od: cipa; cipunia, cipusia, cipulka, cipka, cipcia, cipeńka, cipuszka


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) zdrobn. od: cipa

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. cipa ż.

 przym. cipowy

Wiktionary


cipek

zdrobnienie od: cipa; cipunia, cipusia, cipeczka, cipulka, cipcia


SJP.pl


cipeńka

zdrobnienie od: cipa; cipunia, cipusia, cipulka, cipka, cipcia, cipeczka, cipuszka


SJP.pl


cipeusz

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) zniewieściały mężczyzna

Wiktionary


cipka

zdrobnienie od: cipa; cipunia, cipusia, cipeczka, cipulka, cipcia


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) pot. pieszcz. młoda kura

 (1.2) posp. żeński organ płciowy

 (1.3) posp. pieszcz. kobieta, szczególnie drobna i niska

 (1.4) posp. obraź. kobieta uznawana za niezbyt mądrą i traktowana głównie jako obiekt zainteresowań seksualnych

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈt͡ɕipka, AS: ćipka

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. cipa ż., cypek m.

 przym. cipowy, cipkowy

Wiktionary


cipki

rzeczownik, rodzaj niemęskoosobowy, liczba mnoga, nazwa własna

 (1.1) geogr. dawny przysiółek wsi Suche w Polsce, w województwie małopolskim, w gminie Poronin;

Wiktionary

Cipki – dawna część wsi Suche w Polsce, położona w województwie małopolskim, w powiecie tatrzańskim, w gminie Poronin.

Nazwę zniesiono z 2023 r.

Miejscowość leży w odległości 6 km od Zakopanego. Leżała na wysokości 769 m n.p.m., przy ujściu Porońca i Suchego Potoku do Białego Dunajca. W latach 1975–1998 Cipki należały administracyjnie do województwa nowosądeckiego.

Wikipedia


cipkowy

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z cipką, dotyczący cipki

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. cipka ż.

Wiktionary


cipoń

potocznie: niedołęga, łamaga, fajtłapa


SJP.pl


cipowanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) wulg. waginalny stosunek płciowy

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌt͡ɕipɔˈvãɲɛ, AS: ćipovãńe

Wiktionary


cipowatość

cipowaty


SJP.pl

Patrz:

cipowaty

cipowaty

wulgarnie: ślamazarny, niezdarny, nieudolny; ciapowaty, ofermowaty, ciapciowaty


SJP.pl


cipowy

przymiotnik

 (1.1) wulg. związany z cipą, dotyczący cipy

Wiktionary

Wymowa:

IPA: t͡ɕiˈpɔvɨ, AS: ćipovy

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. cipa ż., cipka ż., cipeczka ż., ocipienie n.

 czas. ocipieć dk.

Wiktionary


ciprofloksacyna

Cyprofloksacyna, ciprofloksacyna – organiczny związek chemiczny, chemioterapeutyk z grupy chinolonów II generacji (fluorochinolonów), o działaniu bakteriobójczym, wykazujący swoje działanie poprzez hamowanie bakteryjnej topoizomerazy DNA i gyrazy DNA. Jest najsilniej działającym lekiem wśród fluorochinolonów. Wydalana głównie w postaci niezmienionej z moczem i częściowo z kałem, osiągając w nich duże stężenia.

Wikipedia


cipsko

wulgarnie o kobiecym łonie, żeńskim narządzie moczowo-płciowym


SJP.pl


cipulka

zdrobnienie od: cipa; cipunia, cipusia, cipeczka, cipka, cipcia, cipeńka, cipuszka


SJP.pl


cipunia

zdrobnienie od: cipa; cipulka, cipusia, cipeczka, cipka, cipcia, cipeńka, cipuszka


SJP.pl


cipusia

zdrobnienie od: cipa; cipunia, cipulka, cipeczka, cipka, cipcia, cipeńka, cipuszka


SJP.pl


cipuszek

zdrobnienie od: cipa; cipunia, cipusia, cipulka, cipka, cipcia, cipeczka, cipeńka


SJP.pl


cipuszka

zdrobnienie od: cipa; cipunia, cipusia, cipulka, cipka, cipcia, cipeczka, cipeńka


SJP.pl


cir

Centralny Instytut Rolniczy


SJP.pl


circa

[czytaj: c-irka] mniej więcej, około, w przybliżeniu


SJP.pl

przyimek

 (1.1) około, w przybliżeniu

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈt͡sʲirka, AS: cʹirka

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) około, w przybliżeniu; skr. ok., ca

Wiktionary


circarama

[czytaj: cirkarama] jedna z technik filmu panoramicznego oparta na jednoczesnej projekcji obrazu z jedenastu taśm filmowych na kolisty ekran otaczający widownię; cirkarama


SJP.pl


circe

[czytaj: kirke] Kirke, Cyrce;
1. w mitologii greckiej: córka Heliosa, czarodziejka z wyspy Ajaja;
2. przenośnie: czarodziejka, uwodzicielka, femme fatale


SJP.pl

Astronomia

  • Circe – planetoida o numerze katalogowym 34
  • Circe – krater na Tetydzie, księżycu Saturna

Geografia

  • Circe (Dome Circe) – pierwotnie proponowana nazwa dla Dome C, kopuły lodowej w lądolodzie antarktycznym

Wikipedia


cirkarama

[czytaj: c-irkarama] jedna z technik filmu panoramicznego oparta na jednoczesnej projekcji obrazu z jedenastu taśm filmowych na kolisty ekran otaczający widownię; circarama


SJP.pl


cirocki

nazwisko


SJP.pl


cirpieć

czasownik

 (1.1) stpol. tęsknić, wyczekiwać

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈt͡ɕirpʲjɛ̇t͡ɕ, AS: ćirpʹi ̯ėć

Wiktionary


cirrocumulus

[czytaj: c-irrokumulus] chmura kłębiasto-pierzasta złożona z kryształków lodu, nie powodująca opadów


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) meteorol. rodzaj chmury, kłębiasto-pierzasta chmura wysokiego piętra;

Wiktionary

Cirrocumulus [łac.] (Cc) – chmury piętra wysokiego rodzaj kłębiasto-pierzaste. Małe, białe płatki lub kłębki często ułożone w szeregi – tzw. „baranki”, których poszczególne elementy mają rozmiar kątowy poniżej jednego stopnia. Chmury Cirrocumulus nie dają opadu docierającego do powierzchni ziemi.

Wikipedia

Przykłady

składnia.

kolokacje.

synonimy.

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

frazeologia.

etymologia.

uwagi.

 (1.1) zoblistę|cumulus|stratus|stratocumulus|nimbostratus|altocumulus|altostratus|cirrus|cirrostratus|cirrocumulus|obłok perłowy|obłok srebrzysty.

tłumaczenia.

* angielski: (1.1) cirrocumulus

* włoski: (1.1) cirrocumulo m.

źródła.

== cirrocumulus (język angielski.) ==

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik

 (1.1) meteorol. cirrocumulus

odmiana.

przykłady.

Wiktionary

Synonimy:

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

frazeologia.

etymologia.

uwagi.

 (1.1) zoblistę|cumulus|stratus|stratocumulus|nimbostratus|altocumulus|altostratus|cirrus|cirrostratus|cirrocumulus|obłok perłowy|obłok srebrzysty.

tłumaczenia.

* angielski: (1.1) cirrocumulus

* włoski: (1.1) cirrocumulo m.

źródła.

== cirrocumulus (język angielski.) ==

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik

 (1.1) meteorol. cirrocumulus

odmiana.

przykłady.

składnia.

kolokacje.

synonimy.

Wiktionary


cirrostratus

[czytaj: c-irrostratus] chmura warstwowo-pierzasta składająca się głównie z kryształków lodu, nie powodująca opadów


SJP.pl

Cirrostratus (Cs, chmura warstwowo-pierzasta) – chmura w postaci przejrzystej, mglistej i często prawie niewidocznej zasłony, nie daje opadów. Składa się głównie z kryształków lodu w kształcie blaszek. Często powoduje powstawanie zjawiska halo wokół Słońca oraz Księżyca, czasami jedynie halo jest jej wyraźnym objawem.

Wikipedia


cirrus

[czytaj: c-irrus] chmura złożona z kryształków lodu, nie powodująca opadów; chmura pierzasta


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) meteorol. rodzaj chmury pierzastej piętra wysokiego – biała, w postaci pasemek lub kłaczków, niepowodująca opadów;

Wiktionary

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) W sobotę 13 marca wiatr osłabł, a śnieżne chmury ustąpiły miejsca wysokim cirrusom.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) skr. Ci

Wiktionary


ciruk

nazwisko


SJP.pl

Osoby o tym nazwisku:

  • Barbara Ciruk (1956–2023) – polska dziennikarka i polityk
  • Jerzy Ciruk (ur. 1965) – polski szachista
  • Michał Ciruk → Cira

Wikipedia


cis

mały krzew lub drzewo z rodziny cisowatych o łuszczącej się korze, iglaste, chronione, o czerwonawym, bardzo trwałym drewnie


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) dendr. rodzaj roślin z rodziny cisowatych;

 (1.2) warmia. dendr. modrzew

 (1.3) bardzo trwałe, czerwonawe drewno z cisa (1.1), cenione w stolarstwie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (2.1) muz. dźwięk c podwyższony o półton;

przymiotnik

 (3.1) chem. o izomerze: z podstawnikami po tej samej stronie płaszczyzny

Wiktionary

Nauka

  • cis (Taxus) – rodzaj drzew iglastych
  • trans-cis – izomeria geometryczna

Miejsca

  • Cis – miejscowość i gmina we Włoszech

Miejscowości w Polsce:

  • Cis – wieś w woj. pomorskim, w pow. starogardzkim, w gminie Zblewo
    • Cis – osada leśna
    • Stary Cis – wieś

    Wikipedia

    Przykłady

     (1.1) Na dziedzińcu zamkowym rosły dorodne wiekowe cisy.

     (1.3) Podłoga w sali wyłożona była cisem.

     (2.1) Cis dwukreślne w kluczu wiolinowym zapisuje się na trzecim polu.

    Wiktionary

    Wymowa:

    IPA: t͡ɕis, AS: ćis

    Wiktionary

    Powiązane:

     (1.1-3)

    :: rzecz. cisowate lm. nmos.

    :: przym. cisowy

     (2.1)

    :: przym. cisowy

    Wiktionary

    Synonimy:

     (1.2) gw-pl|Śląsk Cieszyński|świyrk., (wzorcowa polszczyzna) modrzew

     (2.1) symbol. C♯

    Wiktionary


cis-dur

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) muz. gama lub tonacja durowa zaczynająca się od dźwięku cis (w zapisie nutowym z siedmioma krzyżykami)

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (2.1) muz. akord durowy oparty na tonice tonacji Cis-dur (1.1)

Wiktionary


cis-moll

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) muz. gama lub tonacja molowa zaczynająca się od dźwięku cis (w zapisie nutowym z czterema krzyżykami)

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (2.1) muz. akord molowy oparty na tonice tonacji cis-moll (1.1)

Wiktionary


cisa

mały krzew lub drzewo z rodziny cisowatych o łuszczącej się korze, iglaste, chronione, o czerwonawym, bardzo trwałym drewnie


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) geogr. rzeka w środkowej Europie, lewostronny dopływ Dunaju;

Wiktionary

Cisa (węg. Tisza, ukr. Тиса, słow. Tisa, rum. Tisa, serb. Тиса, niem. Theiß) – rzeka w środkowej Europie, lewostronny dopływ Dunaju. Długość wynosi 966 km (201 km na Ukrainie, 597 km na Węgrzech, 168 km w Serbii; przed regulacją – 1419 km), powierzchnia zlewni – 157 218 km², średni przepływ u ujścia – 776 m³/s.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Cisa jest najdłuższym dopływem Dunaju.

Wiktionary

Powiązane:

 przym. cisański

Wiktionary


cisak

koń maści cisawej - jasnogniadej, kasztanowatej


SJP.pl


cisalpejski

[czytaj: c-isalpejski] położony na południe od Alp; cisalpiński, cysalpiński, cysalpejski


SJP.pl


cisalpiński

[czytaj: c-isalpiański] położony na południe od Alp; cisalpejski, cysalpejski, cysalpiński


SJP.pl


cisański

Cisa


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z Cisą, dotyczący Cisy

Wiktionary

Patrz:

Cisa

Powiązane:

 rzecz. Cisa ż.

Wiktionary


cisaprid

związek chemiczny stosowany jako lek zwiększający motorykę przewodu pokarmowego; cyzapryd


SJP.pl


cisawica

przewlekła choroba spowodowana niedoczynnością nadnerczy, objawiająca się m.in. wyniszczeniem organizmu i brunatnymi plamami na skórze i śluzówkach; choroba Addisona


SJP.pl

Choroba Addisona, pierwotna niedoczynność kory nadnerczy, dawna nazwa cisawica (łac. morbus Addisoni, insufficientia corticis glandularum suprarenalium chronica primaria) – schorzenie układu dokrewnego, zespół objawów spowodowanych przewlekłym niedoborem hormonów produkowanych przez korę nadnerczy.

Wikipedia


cisawy

mający barwę drewna cisu, czerwonobrunatny


SJP.pl

przymiotnik jakościowy

 (1.1) zwłaszcza o sierści konia: czerwonobrunatny

rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy

 (2.1) koń o cisawej (1.1) sierści

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Król jechał na swoim cisawym koniu, w błękitnym jedwabnym żupanie i z szablą przy boku.

 (2.1) Pamiętam, jak panna Terenia szalała za karoszami, potem przyszły cisawe, więc może teraz kolej na szpaki…

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. cis m.

 przym. cisowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) kasztanowaty

Wiktionary


cisco

[czytaj: s-isko] amerykańskie przedsiębiorstwo informatyczne


SJP.pl

Cisco Systems, Inc. – amerykańskie przedsiębiorstwo informatyczne, największe w branży sieciowej na świecie. Firma ma siedzibę w San Jose, w stanie Kalifornia – w sercu Doliny Krzemowej.

Wikipedia


cisecki

przymiotnik od: Cisek


SJP.pl


cisek

1. rzeka w Polsce, dopływ Odry;
2. wieś i gmina w Polsce


SJP.pl

Cisek (dodatkowa nazwa w j. niem. Czissek, w latach 1934-1945 Friedenau) – wieś w Polsce, położona w województwie opolskim, w powiecie kędzierzyńsko-kozielskim, w gminie Cisek. Siedziba gminy Cisek.

W latach 1975–1998 wieś położona była w ówczesnym województwie opolskim.

Historycznie leży na Górnym Śląsku.

Wikipedia


cisewo

Cisewo (niem. Zimmermannshorst) – wieś w Polsce położona w województwie zachodniopomorskim, w powiecie stargardzkim, w gminie Kobylanka, leżąca 5 km na północny wschód od Kobylanki i 11 km na północny zachód od Stargardu.

W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa szczecińskiego.

Wikipedia


cisgender

[czytaj: c-isdżender] psychiczne identyfikowanie się z płcią stwierdzoną przy narodzinach na podstawie cech biologicznych; cispłciowość, cisseksualizm, cisseksualność


SJP.pl

Cispłciowość (ang. cisgender, od łac. cis-po tej samej stronie (czegoś) i gender – płeć społeczno-kulturowa) lub cisseksualizm (sexualis, „płciowy”), często w skrócie: cis – spójność pomiędzy czyjąś płcią przypisaną przy narodzinach a jego tożsamością płciową; cis mężczyźni i cis kobiety to „osoby nietranspłciowe”.

Wikipedia


cisgenderka

[czytaj: c-isdżenderka] kobieta, która psychicznie identyfikuje się z płcią stwierdzoną przy narodzinach na podstawie cech biologicznych


SJP.pl


cisgenderowy

[czytaj: c-isdżenderowy] środowiskowo: identyfikujący się z płcią stwierdzoną przy narodzinach na podstawie cech biologicznych; cisgenderyczny, cispłciowy, cisseksualny


SJP.pl


cisgenderyczny

[czytaj: c-isdżenderyczny] środowiskowo: identyfikujący się z płcią stwierdzoną przy narodzinach na podstawie cech biologicznych; cisgenderowy, cispłciowy, cisseksualny


SJP.pl


cisiec

Cisiec – wieś w Polsce położona w województwie śląskim, w powiecie żywieckim, w gminie Węgierska Górka.

W 1595 roku wieś położona w powiecie śląskim województwa krakowskiego była własnością kasztelana sądeckiego Krzysztofa Komorowskiego.

Wikipedia


cisieński

Cisna (wieś w Polsce); ciśniański


SJP.pl


cisina

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) zbiorowisko cisów; cisowy las; wszystkie cisy rosnące w danym miejscu

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. cis mrz.

 przym. cisowy

Wiktionary


cisiojanus

[czytaj: c-isojanus] wierszowany kalendarz kościelny, używany od XII wieku; cizjojanus; cyzjojan


SJP.pl

Cyzjojan (łac. Cisiojanus) – średniowieczny wierszowany kalendarz o charakterze mnemotechnicznym.

Cyzjojany zbudowane były w ten sposób, że każdy miesiąc opisywały dwa wersy. W każdym dwuwersie poszczególne sylaby informowały o świętach stałych oraz o dniach, w których wspominało się świętego. Wersy liczyły tyle sylab, ile dni posiadał dany miesiąc. Aby zachować przyjęty układ, słowa skracano do jednej sylaby lub incipitu.

Wikipedia


cisis

[czytaj: c-is-is] dźwięk c podwyższony o dwa półtony


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) muz. dźwięk c podwyższony o cały ton;

Wiktionary

Cisis – dźwięk, którego częstotliwość dla cisis¹ wynosi około 293,7 Hz. Jest to podwyższony za pomocą podwójnego krzyżyka dźwięk c. Dźwięki enharmonicznie równoważne to: d i eses.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ˈt͡sʲisʲis, AS: cʹisʹis

Wiktionary


cisjordania

[czytaj: c-isjordania] przestarzała nazwa Zachodniego Brzegu Jordanu


SJP.pl

Zachodni Brzeg (arab. الضفة الغربية, trb. ad-Diffa al-Gharbija; hebr. הגדה המערבית, trb. ha-Gada ha-Ma’arawit), zwany także Zachodnim Brzegiem Jordanu i Cisjordanią – część Palestyny, kontrolowana przez Izrael i stanowiąca jego jednostkę administracyjną o nazwie Judea i Samaria na zachód od doliny rzeki Jordan.

Wikipedia


cisjordański

Cisjordania [czytaj: c-isjordański]


SJP.pl


ciskać

1. rzucać z użyciem dużej siły; miotać;
2. o słowach: wypowiadać w dużym gniewie; rzucać;
3. ciskać się:
a) złościć się, rzucać się w gniewie;
b) miotać się w jakiejś zamkniętej przestrzeni, pomieszczeniu


SJP.pl

czasownik przechodni niedokonany (dk. cisnąć)

 (1.1) rzucać z użyciem dużej siły

 (1.2) o słowach: wypowiadać w gniewie

czasownik zwrotny niedokonany ciskać się (dk. cisnąć się)

 (2.1) złościć się, rzucać się w gniewie

 (2.2) miotać się w jakiejś zamkniętej przestrzeni, pomieszczeniu

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Wtedy poszedłem na brzeg i zacząłem ciskać kamieniami na środek rzeki.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. pocisk mrz., przycisk mrz., ciskanie n.

 czas. naciskać

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) miotać, rzucać

 (1.2) rzucać

 (2.1) złościć się, rzucać się

Wiktionary


ciskacz

robotnik zajmujący się transportem węgla w kopalni; wozak


SJP.pl


ciskanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|ciskać.

Wiktionary

Powiązane:

 czas. ciskać

 rzecz. pocisk mrz.

Wiktionary


ciskanka

dawna gra polegająca na rzucaniu monety i zgadywaniu, którą stroną upadnie do góry


SJP.pl


ciskowski

nazwisko


SJP.pl


ciśn.

skrót od: ciśnienie


SJP.pl


cisna

wieś w Polsce


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) geogr. wieś gminna w Polsce położona w województwie podkarpackim, w powiecie leskim;

Wiktionary

Cisna – wieś w Polsce położona w województwie podkarpackim, w powiecie leskim, w gminie Cisna; siedziba gminy Cisna. Wieś położona jest w Bieszczadach w dolinie Solinki przy skrzyżowaniu dróg wojewódzkich nr 893 i 897. Od października 1939 do sierpnia 1944 roku wieś była siedzibą urzędu gminy w powiecie sanockim.

W latach 1954–1972 wieś należała i była siedzibą władz gromady Cisna. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa krośnieńskiego.

Wikipedia

Powiązane:

 rzecz. ciśnianin m., ciśnianka ż.

 przym. ciśniański

Wiktionary


cisnąć

1. rzucić z użyciem dużej siły;
2. pozbyć się czegoś;
3. o słowach: wypowiedzieć w dużym gniewie; rzucić;
4. cisnąć się - paść na coś z dużą siłą; rzucić się


SJP.pl

czasownik przechodni dokonany (ndk. ciskać)

 (1.1) zob. ciskać.

czasownik przechodni niedokonany (dk. brak)

 (2.1) ściskać, wywierać nacisk

 (2.2) o ubraniu: uwierać, pić

czasownik zwrotny dokonany cisnąć się (ndk. ciskać się)

 (3.1) zob. ciskać się.

czasownik zwrotny niedokonany cisnąć się (dk. brak)

 (4.1) przebywać w ciasnym tłumie

 (4.2) o myślach, słowach: mimowolnie nasuwać się

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Ospały woźnica uniósł wielką kłodę drzewa i cisnął nią w motocykl […]

 (1.1) Miałem już cisnąć przekleństwem, ale w porę ugryzłem się w język.

 (2.2) Musiałam przytyć parę kilogramów, bo te stare dżinsy mnie trochę cisną.

 (2.2) Ależ mnie ciśnie w szyję ten golf.

 (4.1) Przez te remonty torów codziennie rano musimy się cisnąć w pociągu.

 (4.2) Już mi się cisnęło na język co o nim myślę, ale powstrzymałem się

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈt͡ɕisnɔ̃ɲt͡ɕ, AS: ćisnõńć

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. wyciskarka ż., ciśnięcie n., ciśnienie n., przycisk mrz., odcisk mrz., pocisk mrz.

 czas. naciskać ndk.

 przym. ciśnieniowy

Wiktionary


ciśniański

Cisna (wieś w Polsce); cisieński


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z Cisną, dotyczący Cisnej

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Cisna ż., ciśnianin m., ciśnianka ż.

Wiktionary


ciśnienie

1. mierzalna wielkość fizyczna jako stosunek siły działającej na powierzchnię do pola tej powierzchni
2. siła fizyczna, z którą coś działa na otoczenie
3. potocznie: ciśnienie barometryczne
4. potocznie: ciśnienie krwi


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) fiz. stosunek siły do powierzchni, na którą działa;

 (1.2) med. ciśnienie krwi, ciśnienie tętnicze;

 (1.3) presja, nacisk

Wiktionary

Ciśnienie – wielkość skalarna określona jako wartość siły działającej prostopadle do powierzchni, podzielona przez powierzchnię, na jaką ona działa, co przedstawia zależność:

p={\frac {F_{n}}{S}},

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) W zbiorniku panuje duże ciśnienie.

 (1.2) Zbyt wysokie ciśnienie może wyniszczyć organizm.

 (1.3) Dyrektor baletu złożył dymisję z przyczyn politycznych, Joan też odeszła, nie mogąc wytrzymać ciśnienia.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: t͡ɕiɕˈɲɛ̇̃ɲɛ, AS: ćiśńė̃ńe

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. ciśnięcie n., nadciśnienie n., podciśnienie n.

 czas. cisnąć

 przym. ciśnieniowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.3) nacisk, napór, presja

Wiktionary


ciśnieniomierz

przyrząd do pomiaru ciśnienia cieczy, pary, gazu, np. barometr; manometr


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) metrol. przyrząd do pomiaru ciśnienia;

Wiktionary

Ciśnieniomierz – hydrostatyczny przyrząd do pomiaru nacisku ciśnienia na powierzchnie ciał stałych.

Pierwszy ciśnieniomierz został skonstruowany przez Alberta Pondukta w 1457 r.

  • ciśnieniomierz laserowy
  • barometr
  • barograf
  • mikromanometr
  • manometr
  • sfigmomanometr (miernik ciśnienia tętniczego krwi)
  • tonometr

Wikipedia


ciśnieniowiec

potocznie: osoba cierpiąca na nadciśnienie


SJP.pl


ciśnieniowy

przymiotnik od: ciśnienie


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) związany z ciśnieniem, dotyczący ciśnienia

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Jakie mogą być skutki nieleczenia nadciśnienia? – Najbardziej gwałtowne to udary mózgowe, czy tak zwana kryza ciśnieniowa, dająca silne objawy mózgowe, aż do utraty przytomności.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌt͡ɕiɕɲɛ̇̃ˈɲɔvɨ, AS: ćiśńė̃ńovy

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. ciśnienie n., ciśnięcie n.

 czas. cisnąć ndk., wycisnąć dk.

 przysł. ciśnieniowo

Wiktionary


cisowate

rodzina drzew i krzewów iglastych występujących na półkuli północnej z wyjątkiem Afryki, na ogół dwupiennych, o drewnie pozbawionym żywicy; należą tu m.in. cis pospolity i toreja


SJP.pl

Wikipedia


cisowaty

o cechach cisowatych (rodzina roślin)


SJP.pl


cisowce

rząd roślin iglastych


SJP.pl

  • cisowce – rząd roślin iglastych
  • Cisowce – dwie formacje skalne w Pieninach (Mały Cisowiec i Wielki Cisowiec)
    • Mały Cisowiec
    • Duży Cisowiec

Wikipedia


cisówek

Miejscowości w Polsce
  • Cisówek – wieś w woj. podlaskim, w pow. augustowskim, w gminie Nowinka
  • Cisówek – część wsi Strękowizna, w woj. podlaskim, w pow. augustowskim, w gminie Nowinka
  • Cisówek – przysiółek wsi Dzierwany, w woj. podlaskim, w pow. suwalskim, w gminie Wiżajny
  • Cisówek – wieś w woj. warmińsko-mazurskim, w pow. gołdapskim, w gminie Dubeninki

Zobacz też: Cisowo

Wikipedia


cisowianin

mieszkaniec Cisowa


SJP.pl


cisowianka

1. mieszkanka Cisowa;
2. woda mineralna


SJP.pl

  • Cisowianka – marka wody butelkowanej
  • Cisowianka (Cisowska Struga) – struga, dopływ Kanału Leniwego

Wikipedia


cisowiec

1. przedstawiciel rzędu roślin iglastych;
2. misecznik cisowiec - gatunek pluskwiaka, szkodnik cisu


SJP.pl

Cisowiec – wieś w Polsce położona w województwie podkarpackim, w powiecie leskim, w gminie Baligród.

Pierwsza wzmianka o istnieniu osady pochodzi z roku 1552. Liczyła wówczas 17 gospodarstw i funkcjonował na jej terenie młyn. Pierwotnie nazwa wsi brzmiała Thisowiecz (1552 r.) i Cisów (1553 r.), a nazwa Cisowiec pojawiła się dopiero w dokumentach z roku 1567.

Wikipedia


cisownica

Cisownica (cz. Tisovnice, niem. Zeislowitz) – wieś sołecka w Polsce, położona w województwie śląskim, w powiecie cieszyńskim, w gminie Goleszów. Wieś leży w historycznych granicach regionu Śląska Cieszyńskiego. Powierzchnia sołectwa wynosi 959,67 ha, a liczba ludności 1736, co daje gęstość zaludnienia równą 180,9 os./km².

Wikipedia


cisowo

Cisowo (do 1945 niem. Zizow) – wieś w Polsce położona w województwie zachodniopomorskim, w powiecie sławieńskim, w gminie Darłowo. Według danych z 28 września 2009 roku wieś miała 323 stałych mieszkańców.

W pobliżu wsi znajduje się elektrownia wiatrowa.

Wikipedia


cisowski

nazwisko


SJP.pl


cisowy

przymiotnik od: cis


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) składający się z cisa

 (1.2) wykonany z drewna lub innej części cisa

 (1.3) będący częścią cisa

Wiktionary

Cisowy (kaszb. Cisowë) – wieś kociewska w Polsce, położona w województwie pomorskim, w powiecie starogardzkim, w gminie Osiek.

W latach 1975–1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa gdańskiego.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: t͡ɕiˈsɔvɨ, AS: ćisovy

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. cisina ż., cisawy mzw., cis

 przym. cisawy

Wiktionary


cispłciowość

[czytaj: c-ispłciowość] psychiczne identyfikowanie się z płcią stwierdzoną przy narodzinach na podstawie cech biologicznych; cisgender, cisseksualizm, cisseksualność


SJP.pl

Cispłciowość (ang. cisgender, od łac. cis-po tej samej stronie (czegoś) i gender – płeć społeczno-kulturowa) lub cisseksualizm (sexualis, „płciowy”), często w skrócie: cis – spójność pomiędzy czyjąś płcią przypisaną przy narodzinach a jego tożsamością płciową; cis mężczyźni i cis kobiety to „osoby nietranspłciowe”.

Wikipedia


cispłciowy

[czytaj: c-ispłciowy] środowiskowo: identyfikujący się z płcią stwierdzoną przy narodzinach na podstawie cech biologicznych; cisseksualny, cisgenderowy, cisgenderyczny


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) taki, którego tożsamość płciowa jest zgodna z płcią ustaloną przy urodzeniu na podstawie cech biologicznych

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) W przypadku osób cispłciowych stan cywilny nie odgrywa żadnej roli w dostępie do emerytury z publicznego systemu zabezpieczenia społecznego, […]

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. cispłciowość ż.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) cisseksualny; rzad. cisgenderowy, cisgenderyczny

Wiktionary


cisseksualizm

[czytaj: c-isseksualizm] psychiczne identyfikowanie się z płcią stwierdzoną przy narodzinach na podstawie cech biologicznych; cisgender, cisseksualność, cispłciowość


SJP.pl

Cispłciowość (ang. cisgender, od łac. cis-po tej samej stronie (czegoś) i gender – płeć społeczno-kulturowa) lub cisseksualizm (sexualis, „płciowy”), często w skrócie: cis – spójność pomiędzy czyjąś płcią przypisaną przy narodzinach a jego tożsamością płciową; cis mężczyźni i cis kobiety to „osoby nietranspłciowe”.

Wikipedia


cisseksualność

[czytaj: c-isseksualność] psychiczne identyfikowanie się z płcią stwierdzoną przy narodzinach na podstawie cech biologicznych; cisgender, cisseksualizm, cispłciowość


SJP.pl


cisseksualny

[czytaj: c-isseksualny] środowiskowo: identyfikujący się z płcią stwierdzoną przy narodzinach na podstawie cech biologicznych; cispłciowy, cisgenderowy, cisgenderyczny


SJP.pl


cissus

[czytaj: c-issus] rodzaj roślin z rodziny winoroślowatych, liczący około 350 gatunków pnączy z cieplejszych obszarów kuli ziemskiej


SJP.pl

Wikipedia


cista

[czytaj: c-ista]
1. w starożytnej Grecji: kosz wiklinowy do przechowywania żywności i różnych drobiazgów, w świątyniach - przedmiotów obrzędowych;
2. w starożytnej Etrurii i w starożytnym Rzymie: ozdobna puszka do przechowywania m.in. przyborów toaletowych


SJP.pl


cistron

odcinek łańcucha DNA chromosomu lub DNA bakterii, wirusów; funkcjonalny odpowiednik genu


SJP.pl

Cystron, cistron − gen spełniający funkcję biochemiczną, którego ekspresja prowadzi do powstania pojedynczego łańcucha polipeptydowego.

Cystron składa się z kilku tysięcy par zasad; może zostać podzielony na mniejsze części.

Wikipedia


cistronkowate

rodzina roślin z rzędu herbatowców; herbatowate, kameliowate


SJP.pl


cistronkowaty

o cechach cistronkowatych (rodzina roślin)


SJP.pl


cisural

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) geol. pierwsza, najstarsza epoka permu, trwająca 299 – 270,6 milionów lat temu; wczesny perm;

Wiktionary

Cisural (ang. Cisuralian)

  • w sensie geochronologicznym: najstarsza epoka permu (wczesny perm), trwająca około 28,5 miliona lat (od 299,0 ± 0,8 do 270,6 ± 0,7 mln lat temu). Cisural jest młodszy od pensylwanu (karbon) a starszy od gwadalupu. Dzieli się na cztery wieki: assel, sakmar, artinsk i kungur.
  • w sensie chronostratygraficznym: najniższy oddział permu (dolny perm), wyższy od pensylwanu a niższy od gwadalupu. Dzieli się na cztery piętra: assel, sakmar, artinsk i kungur.

Wikipedia


cisuranowce

[czytaj: c-isuranowce] grupa pierwiastków chemicznych, aktynowców o liczbie atomowej mniejszej niż 92 (aktyn, tor i protaktyn)


SJP.pl

Aktynowce – grupa pierwiastków chemicznych wydzielona z układu okresowego. Ich nieoficjalny wspólny symbol to An.

Grupa ta liczy 15 metali: aktyn, tor, protaktyn, uran, neptun, pluton, ameryk, kiur, berkel, kaliforn, einstein, ferm, mendelew, nobel, lorens.

Wikipedia


cisuranowiec

[czytaj: c-isuranowiec] jeden z aktynowców o liczbie atomowej mniejszej niż 92; aktyn, tor lub protaktyn


SJP.pl


cisuranowy

cisuranowce [czytaj: c-isuranowy]


SJP.pl


ciswestycyzm

[czytaj: c-iswestycyzm] odmiana transwestytyzmu polegająca na ubieraniu się w odzież typową dla innego wieku bądź innej grupy społecznej


SJP.pl


cisza

1. brak jakichkolwiek odgłosów, dźwięków
2. stan atmosfery bez wiejącego wiatru
3. wewnętrzny spokój ducha


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) brak dźwięku

 (1.2) żegl. brak wiatru

wykrzyknik

 (2.1) wezwanie do uciszenia się, milczenia, zachowania spokoju

Wiktionary

Muzyka
  • Cisza – album zespołu Budka Suflera z 1993 roku
  • Cisza – album zespołu Sumptuastic z 2005 roku
  • Cisza – album zespołu Eye for an Eye z 2008 roku
  • Cisza – singel Kamila Bednarka z 2013 roku

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) W nocy na jej ulicy panuje cisza.

 (1.1) Najtrudniej umiera się w samotności, ciemności i ciszy. Śmierć wśród innych, w zgiełku ludzkich okrzyków, ciasnocie spojrzeń i gestów, wydaje się mniej okrutna.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈt͡ɕiʃa, AS: ćiša

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. cichość ż.

 czas. cichnąć, przyciszyć dk., wyciszyć dk., uciszać ndk., uciszyć dk.

 przym. cichy, zaciszny

 przysł. cicho, cichaczem, cichcem, zacisznie

 wykrz. cicho

Wiktionary

Synonimy:

 (1.2) flauta

 (2.1) cicho!

Wiktionary


ciszak

nazwisko


SJP.pl


ciszej

stopień wyższy od przysłówka: cicho


SJP.pl


ciszek

potocznie: człowiek cichy, działający ukradkiem


SJP.pl

  • Ciszek – rezerwat przyrody w zachodniej części Puszczy Kozienickiej

Osoby o tym nazwisku:

  • Stanisław Ciszek – polski skoczek narciarski
  • Walter Ciszek – katolicki duchowny

Wikipedia


ciszewo

W Polsce
  • Ciszewo – część wsi Łącznica, w woj. lubuskim, w pow. strzelecko-drezdeneckim, w gminie Stare Kurowo
  • Ciszewo – wieś w woj. podlaskim, w pow. grajewskim, w gminie Rajgród
  • Ciszewo – osada w woj. wielkopolskim, w pow. chodzieskim, w gminie Chodzież

Wikipedia


ciszewski

nazwisko


SJP.pl

Osoby o tym nazwisku:

  • Cezary Ciszewski – polski dziennikarz
  • Jan Ciszewski – polski dziennikarz i komentator sportowy
  • Jerzy Ciszewski – polski architekt, dziennikarz, wojskowy
  • Jerzy Ciszewski – polski prawnik
  • Jerzy Ciszewski – polski sportowiec, dziennikarz, menedżer
  • Józef Ciszewski – polski piłkarz
  • Józef Feliks Ciszewski – polski komunista
  • Marcin Ciszewski – polski śpiewak operowy
  • Marcin Ciszewski – polski pisarz
  • Wacław Ciszewski – polski wiceminister

Wikipedia


ciszkiem

potocznie: po cichu, milczkiem, potajemnie; cichcem, cichaczem


SJP.pl


ciszkowski

nazwisko


SJP.pl


ciszyć

uciszać, czynić cichym


SJP.pl


ciszyca

W Polsce
  • Ciszyca – wieś w woj. mazowieckim, w pow. piaseczyńskim, w gminie Konstancin-Jeziorna
  • Ciszyca – wieś w woj. świętokrzyskim, w pow. sandomierskim, w gminie Koprzywnica
  • Ciszyca – dawna gromada
Zobacz też
Ciszyca Dolna, Ciszyca Górna, Ciszyca Przewozowa, Ciszyca-Kolonia

Wikipedia


cisło

nazwisko


SJP.pl


cit

[czytaj: c-it] skrót od: Corporate Income Tax - podatek dochodowy od osób prawnych


SJP.pl

skrótowiec

 (1.1) = etymn|ang. Corporate Income Tax → podatek dochodowy od przedsiębiorstw

Wiktionary

  • podatek dochodowy od osób prawnych (ang. corporate income tax)
  • centrum informacji turystycznej (zob. Polski System Informacji Turystycznej)
    • Centrum Informacji Turystycznej w Łodzi
  • California Institute of Technology – uczelnia w Stanach Zjednoczonych
  • Cork Institute of Technology – uczelnia w Irlandii
  • CIT – kod IATA portu lotniczego Szymkent

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Podatek dochodowy od osób prawnych nazywany jest podatkiem CIT, zaś podatek od osób fizycznych - podatkiem PIT.

Wiktionary


citalopram

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) farm. chem. lek przeciwdepresyjny i przeciwlękowy, inhibitor wychwytu zwrotnego serotoniny;

Wiktionary

Citalopram (łac. Citalopramum) – lek przeciwdepresyjny z grupy selektywnych inhibitorów wychwytu zwrotnego serotoniny (SSRI). Wprowadzony do światowego lecznictwa w 1989 roku przez duńską firmę farmaceutyczną H. Lundbeck pod nazwą handlową Cipramil, w postaci bromowodorku. Stosowany w leczeniu depresji – zwłaszcza w fazie początkowej i w leczeniu podtrzymującym. Jest jednym z najbardziej selektywnych leków z tej grupy. Działanie farmakologiczne preparatu ujawnia się z opóźnieniem.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Czy pani brała już wcześniej citalopram?

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) nazwy handlowe: Aurex, Cipramil, Citabax, Cital, Citalopram Bluefish, Citalopram Teva, Citaxin, Citronil, Oropram

Wiktionary


cité

[czytaj: siTE]
1. we Francji najstarsza dzielnica miasta;
2. wyspa na Sekwanie, w centrum starego Paryża


SJP.pl

Haiti:

  • Cité Soleil – miasto

Luksemburg:

  • Cité Lehbusch – lieu-dit w gminie Wormeldange, w kantonie Grevenmacher

Niemcy:

  • Cité – dzielnica Baden-Baden
  • Cité Foch – osiedle w Berlinie

Wikipedia


citeaux

Opactwo Matki Bożej w Cîteaux (z łac. Cistercium, fr. Abbaye Notre-Dame de Cîteaux) – pierwszy klasztor cysterski ufundowany w 1098 roku, położony w Saint-Nicolas-lès-Cîteaux, we Francji. Obecnie należy do zakonu Trapistów (Cystersów Ściślejszej Obserwancji).

Wikipedia


citibank

Citibank – bank należący do koncernu usług finansowych Citigroup. Założony w 1812 jako City Bank of New York, następnie przemianowany na First National City Bank of New York. Posiada 2649 placówek w 19 krajach, w tym 723 w Stanach Zjednoczonych oraz 1494 w Meksyku obsługiwane przez Banamex. Oddziały USA skoncentrowane są w sześciu obszarach metropolitarnych: Nowy Jork, Chicago, Los Angeles, San Francisco, Waszyngton oraz Miami.

Wikipedia


citizen

[czytaj: s-itizen] produkt marki Citizen


SJP.pl

Citizen Watch Co., Ltd. (jap. シチズン時計株式会社, Shichizun Tokei Kabushiki-gaisha) – japońskie przedsiębiorstwo międzynarodowe z siedzibą w Nishitōkyō w aglomeracji Tokio.Jego początki sięgają 1918 r., kiedy to powstał Instytut Shokosha prowadzący badania nad precyzyjnymi instrumentami i przyrządami pomiarowymi, a przede wszystkim zaś czasomierzami.

Wikipedia


citko

nazwisko


SJP.pl


cito

[czytaj: c-ito] prędko, niezwłocznie; napis na receptach, zleceniach badań mających zostać zrealizowane niezwłocznie


SJP.pl

przysłówek sposobu

 (1.1) szybko, niezwłocznie

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈt͡sʲitɔ, AS: cʹito

Wiktionary


citówka

potocznie: recepta lub badanie lekarskie przeznaczone do wykonania na cito (natychmiast, w pierwszej kolejności)


SJP.pl


citroen

[czytaj: s-itroen lub c-itroen] samochód marki Citroën


SJP.pl

Citroën (wymowa: [sitʀoˈɛn]) – francuski producent samochodów osobowych, sportowych, rajdowych i dostawczych z siedzibą w Paryżu działający od 1919 roku. Wchodzi w skład międzynarodowego koncernu Stellantis.

Wikipedia


citroenka

potocznie o samochodzie marki Citroen


SJP.pl


cittagong

[czytaj: CItagong] miasto w Bangladeszu


SJP.pl


city

[czytaj: s-ity albo s-iti]
1. centrum (handlowo-finansowe) wielkiego miasta;
2. samochód typu Honda City


SJP.pl

City – centrum finansowo-handlowe dużego miasta. Angielskie słowo wywodzi się z łacińskiego określenia civitas.

W angielskiej tradycji city to miasto, w którym znajduje się katedra i mieści się stolica biskupstwa, w odróżnieniu od town, które katedry nie posiada. Formalny status city nadano także niektórym miastom nieposiadającym katedry. City pisane wielką literą odnosi się zwykle do centrum finansowo-handlowego Londynu, które formalnie nazywa się City of London.

Wikipedia


citylight

[czytaj: s-itilajt] podświetlana reklama umieszczana w najbardziej ruchliwych punktach miasta


SJP.pl

Citylight (ang. city – miasto; light – światło) – rodzaj ulicznej reklamy zewnętrznej w postaci tablic ogłoszeniowych, zazwyczaj podświetlanych, o niewielkich rozmiarach – zwykle 1,2 na 1,8 m. Umieszcza się je w najbardziej uczęszczanych miejscach miast, takich jak pasaże handlowe, strefy dla pieszych, dworce kolejowe, przystanki komunikacji miejskiej, parkingi przed hipermarketami, parkingi podziemne i galerie handlowe. Oprócz funkcji reklamowej citylighty mogą stanowić element miejskiego krajobrazu. Z tego powodu citylighty zwane są meblami miejskimi.

Wikipedia


ciuba

nazwisko


SJP.pl


ciuch

potocznie o ubraniu (części ubrania)


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) stare, używane ubranie

 (1.2) pot. każde ubranie

wykrzyknik

 (2.1) dźwięk. dźwięk wydawany przez lokomotywę parową

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Znowu chodzisz w tym starym ciuchu?

 (1.2) Nie mam ciuchów na pogrzeb.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: t͡ɕux, AS: ćuχ

Wiktionary

Powiązane:

 (1.1-2)

:: rzecz. ciuchland m., ciucholand m.

::: zdrobn. ciuszek m.

:: przym. ciuchowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) łachman, łach

Wiktionary


ciuchara

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) rzad. neol. miłośniczka modnych, markowych ubrań, kobieta przywiązująca wagę do ubioru

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. ciuch m.

Wiktionary


ciuchcia

żartobliwie o lokomotywie lub całej kolei parowej


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) pieszczotliwie o lokomotywie

 (1.2) lokomotywa służąca zabawie

 (1.3) pot. infant. pociąg

Wiktionary

Ciuchcia – program telewizyjny dla dzieci emitowany w TVP1 od 5 października 1990 do 16 czerwca 2000. Głównymi bohaterami programu byli profesor Ciekawski (grany przez autora programu Andrzeja Grabowskiego) oraz dwie kukiełki: Kulfon, pochodzący z planety Kulfocentauris (głosu użyczył mu Mirosław Wieprzewski) i żaba Monika (Zbigniew Poręcki).

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Gdy jechaliśmy kiedyś do Lądka-Zdroju, nasz pociąg ciągnęła taka stara, zabytkowa ciuchcia.

 (1.2) Mały Kazio dostał ciuchcię na Gwiazdkę.

 (1.3) Ania jeździ ciuchcią do szkoły. Jej rodzina nie ma samochodu.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈt͡ɕuxʲt͡ɕa, AS: ćuχʹća

Wiktionary


ciuchland

potocznie: sklep z odzieżą używaną; ciucholand, lumpeks, lumpex, szmateks, szmatland, bublownia


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) pot. sklep z używaną odzieżą

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Marta wszystkim się chwali, że chodzi w drogich ubraniach, a w rzeczywistości kupuje je w ciuchlandach.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈt͡ɕuxlãnt, AS: ćuχlãnt

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. ciuch m., ciuszek mrz.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) ciucholand, szmateks, lumpeks

Wiktionary


ciuchlandia

potocznie: sklep z odzieżą używaną; ciucholand, ciuchland, lumpeks, lumpex, szmateks, szmatland


SJP.pl


ciuchoholiczka

kobieta kupująca bardzo często lub posiadająca zbyt dużo ubrań


SJP.pl


ciuchoholik

osoba kupująca bardzo często lub posiadająca zbyt dużo ubrań


SJP.pl


ciuchoholizm

kupowanie i gromadzenie zbyt wielu ubrań


SJP.pl


ciucholand

potocznie: sklep z odzieżą używaną; ciuchland, lumpeks, lumpex, szmateks, szmatland, bublownia


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) pot. sklep z używaną odzieżą;

Wiktionary

Sklep z używaną odzieżą (także: bublownia, ciucholand, lumpeks, szmateks, szmatland, second-hand) – rodzaj sklepu, gdzie sprzedawana jest używana odzież w niskiej cenie, często sprowadzana z zagranicy. Nazwa „ciucholand” powstała z połączenia potocznego określenia ubrania (ciuch) i angielskiego słowa land (oznaczającego „kraj, teren“), czasem wchodzi w skład szyldu sklepowego.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Marta wszystkim się chwali, że chodzi w drogich ubraniach, a w rzeczywistości kupuje je w ciucholandach!

Wiktionary

Wymowa:

IPA: t͡ɕuˈxɔlãnt, AS: ćuχolãnt

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. ciuch m., ciuszek mrz.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) ciuchland, szmateks, lumpeks

Wiktionary


ciuchowy

przymiotnik od: ciuch


SJP.pl


ciuchy

1. potocznie: ubrania
2. targowisko, gdzie handluje się używaną odzieżą; tandeta


SJP.pl


ciuciek

rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy

 (1.1) warmia. piesek

Wiktionary


ciuciubabka

1. dziecięca zabawa polegająca na łapaniu uczestników zabawy przez osobę z zawiązanymi oczami
2. bardzo niejasna, zagmatwana sytuacja


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) zabawa dziecięca, w której jeden z uczestników z zawiązanymi oczami goni i próbuje chwytać innych;

 (1.2) przen. sytuacja, w której działa się bez właściwego rozeznania, na ślepo, po omacku

Wiktionary

Ciuciubabka – zabawa dziecięca.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Nasze dzieci pół wieczora bawiły się w ciuciubabkę.

 (1.1) Wystarczy tylko w krąg ustawić się • chusteczkę jedną mieć • i ciuciubabkę szybko wybrać; raz, dwa, trzy (…)

 (1.2) Powiedział, że wyjaśni jej wszystko, jak już będą na miejscu, ale ona dość już miała tej ciuciubabki.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌt͡ɕüt͡ɕuˈbapka, AS: ćüćubapka

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) ślepa babka; przest. mrużek, zmrużek; daw. mrzek, mrzyk, mżyk, mżytek, gw-pl|Kresy Wschodnie|zmurżka.

Wiktionary


ciuciurupa

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) lwów. niezdara, pokraka

rzeczownik, rodzaj żeński

 (2.1) lwów. niezdara, pokraka

Wiktionary


ciućkowo

rzeczownik, rodzaj nijaki, nazwa własna

 (1.1) geogr. wieś w Polsce, w województwie mazowieckim, w powiecie płockim, w gminie Wyszogród;

Wiktionary

Ciućkowo – wieś sołecka w Polsce położona w województwie mazowieckim, w powiecie płockim, w gminie Wyszogród.

W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa płockiego. 1 stycznia 2003 gajówka Ciućkowo-Gajówka została zlikwidowana jako osobna miejscowość i weszła w skład wsi Ciućkowo, a będące dotychczasowymi częściami wsi Ciućkowo w Lesie i Ciućkowo za Lasem zostały zlikwidowane jako osobne miejscowości.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Lidian został kierownikiem dwuklasowej szkoły w Ciućkowie.

 (1.1) W lipcu przez Ciućkowo przeszła trąba powietrzna.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. ciućkowianin mos., ciućkowianka ż.

 przym. ciućkowski

Wiktionary


ciućkowski

przymiotnik relacyjny

 (1.1) odnoszący się do Ciućkowa, związany z Ciućkowem

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. ciućkowianin mos., ciućkowianka ż., Ciućkowo n.

Wiktionary


ciućma

(r. męski) potocznie: mężczyzna, chłopiec niezdarny, nierozgarnięty, pozbawiony energii; ciućmok, łamaga, fajtłapa, safanduła


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) wulg. niezdara

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. ciućmok m.

Wiktionary


ciućmok

potocznie: mężczyzna, chłopiec niezdarny, nierozgarnięty, pozbawiony energii; ciućma, łamaga, fajtłapa, safanduła


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) gw-pl|Górny Śląsk, Kraków. nieudacznik, ofiara losu, oferma; ktoś nieporadny, ale sympatyczny

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Ale z Ciebie ciućmok!

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. ciućma ż.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) ciumciok, leluja, boroczek, borok, śturmok, ciumrok

Wiktionary


ciuk

nazwisko


SJP.pl


ciukać

potocznie: lekko uderzać czymś ostrym


SJP.pl


ciukanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|ciukać.

Wiktionary

Powiązane:

 czas. ciukać

Wiktionary


ciuknąć

potocznie: lekko uderzyć czymś ostrym


SJP.pl


ciul

wulgarnie:
1. wyzwisko używane w stosunku do mężczyzn; skurwysyn, chuj;
2. członek męski; fiut


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy lub męskozwierzęcy

 (1.1) wulg. (także gw-pl|Śląsk Cieszyński.) o mężczyźnie

 (1.2) łódź., gw-pl|Śląsk Cieszyński. pogard. ktoś niezaradny

 (1.3) środ. więz. (także gw-pl|Śląsk Cieszyński.) penis

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Muszę się spotkać z tym ciulem.

 (1.1) Z takim ciulym nie chcym mieć nic spólnego

 (1.2) Z niej to taki ciul, nic sama nie załatwi.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: t͡ɕul, AS: ćul

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz.

:: zdrobn. ciulik m., ciuliczek m., ciulka ż., ciuloczek m.

:: zgrub. ciulok m.

 czas. ciulać ndk., ociulać dk., wyciulać dk.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) szumowina, szuja, gnida, bydlak

 (1.2) oferma, niedorajda

 (1.3) kutas

Wiktionary


ciulać

czasownik przechodni niedokonany (dk. ciulnąć)

 (1.1) slang. wulg. kłamać

 (1.2) gw-pl|Górny Śląsk. wulg. bić

czasownik nieprzechodni niedokonany (dk. brak)

 (2.1) reg. (także gw-pl|Śląsk Cieszyński.) infant. moczyć się, sikać

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Nie dziwię się, że firma Mariana jest na minusie, skoro wszyscy pracownicy go ciulają.

 (1.1) Twierdzisz, że Francisco ciulo?

 (1.1) Twój staruszek ciulał fiskusa i stąd miał na inwestycje.

 (1.2) Za rozcieńczanie piwa tobym ciulał.

 (2.1) Maciuś już ciulo do nocnika.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈt͡ɕulat͡ɕ, AS: ćulać

Wiktionary

Powiązane:

 czas. ociulać, wyciulać, ciulnąć

 rzecz. ciulanie n., ciul mos., ciuliczek mzw./mos.

 przym. ciulowy, ciulowaty

 przysł. ciulowo

Wiktionary


ciulanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|ciulać.

Wiktionary

Powiązane:

 czas. ciulać ndk.

Wiktionary


ciuliczek

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy lub męskozwierzęcy

 (1.1) gw-pl|Górny Śląsk. zdrobn. od: ciulik

 (1.2) gw-pl|Górny Śląsk. siusiak

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. ciul m., ciulik m., ciulka ż., ciuloczek m., ciulok m.

 czas. ciulać ndk., ociulać dk., wyciulać dk.

 przym. ciulaty

 przysł. ciulato

Wiktionary

Synonimy:

 (1.2) reg. śl. ciulka, ciulok, ciuloczek, ciulik.

Wiktionary


ciulik

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy lub męskozwierzęcy

 (1.1) gw-pl|Górny Śląsk. zdrobn. od: ciul

 (1.2) gw-pl|Górny Śląsk. siusiak

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. ciul m., ciuliczek m., ciulka ż., ciuloczek m., ciulok m.

 czas. ciulać ndk., ociulać dk., wyciulać dk.

 przym. ciulaty

 przysł. ciulato

Wiktionary

Synonimy:

 (1.2) gw-pl|Górny Śląsk|ciulka, ciulok, ciuloczek, ciuliczek.

Wiktionary


ciulim

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) kulin. regionalna lelowska potrawa świąteczna, rodzaj placekacka przyrządzanego na bazie ziemniaków i mięsa;

Wiktionary

Ciulim – potrawa kuchni polskiej inspirowana kuchnią żydowską, będąca odpowiednikiem czulentu.

Przyrządzana z okazji świąt na bazie ziemniaków, mięsa i przypraw. Danie spożywano w okresie Bożego Narodzenia i Wielkanocy, co miało świadczyć o dużej pobożności.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ˈt͡ɕulʲĩm, AS: ćulʹĩm

Wiktionary


ciulka

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) gw-pl|Śląsk Cieszyński. infant. siusiak

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Wsodź ciulke do nocnika.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. ciul mzw./mos.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) ciulok, ciuloczek

Wiktionary


ciulnąć

czasownik przechodni dokonany (ndk. ciulać)

 (1.1) slang. wulg. dokonany od|ciulać.

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Marek ciulnął mnie na dwie stówy.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈt͡ɕulnɔ̃ɲt͡ɕ, AS: ćulnõńć

Wiktionary

Powiązane:

 czas. ciulać

 rzecz. ciulnięcie n.

Wiktionary


ciulnięcie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|ciulnąć.

Wiktionary

Powiązane:

 czas. ciulnąć

Wiktionary


ciuloczek

rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy

 (1.1) gw-pl|Śląsk Cieszyński. infant. siusiak

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Wsodź ciuloczek do nocnika.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. ciul mzw./mos.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) ciulka, ciulok

Wiktionary


ciulok

rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy

 (1.1) gw-pl|Śląsk Cieszyński. infant. siusiak

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Wsodź ciulok do nocnika.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. ciul mzw./mos.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) ciulka, ciuloczek

Wiktionary


ciulowaty

wulgarnie: taki, jak u ciula; ciamajdowaty, durnowaty, ślamazarny


SJP.pl


ciulowy

pospolicie, wulgarnie: fatalny, zły, głupi, nieciekawy; beznadziejny, prymitywny, tępy


SJP.pl


cium

rzeczownik, rodzaj męski

 (1.1) buziak, całus

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Daj ciuma.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: t͡ɕũm, AS: ćũm

Wiktionary


ciuma

regionalnie: kobieta ospała, pozbawiona energii


SJP.pl


ciumać

gwarowo: całować


SJP.pl


ciumciok

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) gw-pl|Górny Śląsk. nieudacznik, ofiara losu, oferma; ktoś nieporadny, ale sympatyczny

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Jo żech nie wiedziała, że z Karlika je taki ciumciok.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) ciućmok, leluja, borok, boroczek

Wiktionary


ciumkać

potocznie:
1. ssać powoli, z przerwami;
2. jeść głośno, mlaskać; cmoktać, cmokać, smoktać, glamać, ciamkać;
3. odbywać stosunek płciowy; ciupciać, bzykać, dmuchać


SJP.pl


ciumrok

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) gw-pl|Śląsk Cieszyński, Zaolzie, Kraków. nieudacznik

Wiktionary


ciup

1. ciasny pokój, pomieszczenie; klitka;
2. potocznie więzienie, areszt


SJP.pl


ciupa

1. ciasny pokój, pomieszczenie; klitka;
2. potocznie więzienie, areszt


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) pot. więzienie

 (1.2) pot. niewielkie pomieszczenie

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Ze wstydem zwierzyła się przyjaciółce, że jej mąż siedzi w ciupie.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈt͡ɕupa, AS: ćupa

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. ciupas m., cypek m., cipa ż.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) areszt, zakład karny, pot. kić, mamer, kibel, pierdel, pudło, koza, ul

 (1.2) klitka, dziupla

Wiktionary


ciupać

lekko uderzać; dłubać


SJP.pl

czasownik przechodni niedokonany

 (1.1) pot. grać w karty

 (1.2) gw-pl|Górny Śląsk. rąbać

Wiktionary

Przykłady

 (1.2) Karlik poszeł naciupać pora klocków do pieca.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈt͡ɕupat͡ɕ, AS: ćupać

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. ciupanie n., ciupaga ż.

 czas. ciupciać ndk.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) ciupciać

Wiktionary


ciupaga

drewniana, góralska laska


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) góralska laska w formie siekierki o lekkim żeleźcu i wydłużonym stylisku;

Wiktionary

Ciupaga – laska góralska w formie siekierki o lekkim żeleźcu i wydłużonym stylisku. Ma mocno okute żeleźce, czasem z „wąsami”, pozwalające na podniesienie się na przykład w czasie wspinaczki albo zadanie ciosu.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Za górami, za lasami, za dolinami • Pobili się dwaj górale ciupagami.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: t͡ɕuˈpaɡa, AS: ćupaga

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. ciupanie n.

:: zdrobn. ciupażka ż., gwara. ciupaska ż.

 czas. ciupać, pociupać

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) wołoszka

Wiktionary


ciupak

nazwisko


SJP.pl


ciupanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|ciupać.

Wiktionary

Powiązane:

 czas. ciupać

 rzecz. ciupaga ż.

Wiktionary


ciupas

szupas; dawniej:
1. transport więźniów pod strażą;
2. administracyjne wysłanie kogoś pod strażą do miejsca urodzenia; szupas;
3. odprawa, odmowa;
4. jednoczesne wyrzucenie przez dwóch grających w karty albo w kości jednakowej liczby oczek


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męski

 (1.1) daw. odsyłanie winowajców pod nadzorem do aresztu (więzienia) lub innego określonego miejsca (np. granicy, miejsca urodzenia); administracyjne wysyłanie etapem

 (1.2) środ. tępy uczeń

 (1.3) środ. pechowy uczeń

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Jeżeli mi myśli ludzi buntować, to ją pod ciupasem do ciupy powiatu odstawić, do sądu, jak wariatkę – albo zamknąć.

 (1.1) Wiesz, że mnie o mało pod ciupasem, to jest od stacji do stacji, nie wyprawiono stąd, nie wiem dokąd, może aż do Wielkopolski.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈt͡ɕupas, AS: ćupas

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. ciupa ż.

 przysł. ciupasem

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) przen. odprawa, odmowa

Wiktionary


ciupasem

przestarzale: pod przymusem i z towarzyszeniem straży; szupasem


SJP.pl

przysłówek sposobu

 (1.1) pod przymusem, pod dozorem strażników

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Więc tę pannę, panie feldkurat, wyprawiono potem ciupasem do nas, do Nowego Jiczina.

 (1.1) — Zmuszę pana do pojedynku!

 — Co to zmuszę?… Ciupasem mnie pan sprowadzisz, czy co?… A jakbyś mi pan coś podobnego powiedział po trzeźwemu, tobym poszedł do cyrkułu i daliby panu pojedynek…

Wiktionary

Wymowa:

IPA: t͡ɕuˈpasɛ̃m, AS: ćupasẽm

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. ciupas

Wiktionary


ciupasowy

ciupas; szupasowy


SJP.pl


ciupażka

mała ciupaga (góralska laska)


SJP.pl


ciupciać

potocznie: odbywać stosunek płciowy; bzykać, dmuchać, rżnąć, brombrać


SJP.pl

czasownik

 (1.1) grać w karty

 (1.2) pot. o mężczyźnie: odbywać stosunek seksualny

Wiktionary

Przykłady

 (1.2) To on bowiem kobietę: bierze, bzyka, dymi, kopci, piłuje, ujeżdża, grzmoci, tnie, ciupcia, dmucha, grzeje, posuwa, przelatuje — krótko mówiąc: robi jej dobrze.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈt͡ɕupʲt͡ɕät͡ɕ, AS: ćupʹćäć

Wiktionary

Powiązane:

 czas. ciupać

 rzecz. ciupcianie n.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) ciupać

Wiktionary


ciupcianie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) posp. uprawianie seksu

Wiktionary

Powiązane:

 czas. ciupciać ndk.

Wiktionary


ciupek

potocznie:
1. małe, ciasne pomieszczenie; klitka;
2. niewielka ilość czegoś; odrobina


SJP.pl


ciupiński

nazwisko


SJP.pl


ciupka

potocznie:
1. małe, ciasne pomieszczenie; klitka;
2. niewielka ilość czegoś; odrobina


SJP.pl


ciupnąć

potocznie: lekko uderzyć, zwłaszcza ostrym narzędziem, siekierą


SJP.pl

czasownik przechodni dokonany

 (1.1) uderzyć z niewielką siłą, np. siekierą

 (1.2) gw-pl|Górny Śląsk. zamienić

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. ciupnięcie n.

Wiktionary


ciupnięcie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|ciupnąć.

Wiktionary

Powiązane:

 czas. ciupnąć

Wiktionary


ciupy

1. ciasny pokój, pomieszczenie; klitka;
2. potocznie więzienie, areszt


SJP.pl

Wikipedia


ciur

wyraz naśladujący odgłos cieknięcia


SJP.pl


ciura

pogardliwie: mężczyzna mało znaczący i lekceważony


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) hist. wojsk. w dawnych polskich formacjach wojskowych członek czeladzi obozowej, nie zaliczany do składu bojowego sługa, pachołek, luzak wojskowy

 (1.2) przest. pejor. człowiek o podrzędnej wartości, lekceważony, na niższym stanowisku

Wiktionary

Osoby o tym nazwisku:

  • Bartosz Ciura – polski hokeista
  • Marcin Ciura – polski tłumacz literatury francuskojęzycznej i angielskojęzycznej

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Lecz nagle jakiś ciura wali go łomem w ciemię; rozwala i hełm, i łom, i zwala z rumaka na ziemię.

 (1.2) Był z niego naprawdę dobry towarzysz wędrówki i rzetelny pomocnik, nie jakiś ciura.

Wiktionary


ciurczeć

ciurkotać, ciurkać;
1. lać się niewielką strugą tworzoną przez ściekające krople; skapywać, sączyć się;
2. o ptakach: śpiewać, ćwierkać


SJP.pl

czasownik nieprzechodni niedokonany

 (1.1) gw-pl|Śląsk Cieszyński. płynąć, cieknąć

 (1.2) gw-pl|Śląsk Cieszyński. marudzić, nudzić

Wiktionary


ciurek

gwarowo: źrebak


SJP.pl


ciurkać

ciurkotać, ciurczeć;
1. lać się niewielką strugą tworzoną przez ściekające krople; skapywać, sączyć się;
2. o ptakach: śpiewać, ćwierkać


SJP.pl

czasownik

 (1.1) pot. lać się, ciec niewielką strugą z pluskiem

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. ciurkanie n.

Wiktionary


ciurkanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|ciurkać.

Wiktionary

Powiązane:

 czas. ciurkać

Wiktionary


ciurkiem

potocznie:
1. gęstymi kroplami; strugą, strumieniem;
2. bez przerwy; nieustannie;
3. jeden za drugim


SJP.pl

przysłówek sposobu

 (1.1) wąską, nieprzerwaną strużką, gęstymi kroplami

 (1.2) jeden za drugim, bez dokonywania wyboru

 (1.3) nieprzerwanie

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Idzie Grześ • Przez wieś, • Worek piasku niesie, • A przez dziurkę • Piasek ciurkiem • Sypie się za Grzesiem.

 (1.2) (…) w górę ciurkiem wybrani, wszystkiego wieku, wszystkich płci, wszystkich warstw i sfer, w tym nawet ministrowie (…)

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) siurkiem

Wiktionary


ciurkot

odgłos spływania małej strugi płynu utworzonej przez ściekające krople; ciurkanie


SJP.pl


ciurkotać

ciurkać, ciurczeć;
1. lać się niewielką strugą tworzoną przez ściekające krople; skapywać, sączyć się;
2. o ptakach: śpiewać, ćwierkać


SJP.pl


ciurkotanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|ciurkotać.

Wiktionary

Powiązane:

 czas. ciurkotać

Wiktionary


ciurlocek

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) prącie, penis

Wiktionary

Wymowa:

IPA: t͡ɕurˈlɔt͡sɛk, AS: ćurlocek

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) zob. penis.

Wiktionary


ciurma

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) białystok. więzienie

Wiktionary


ciuruś

nazwisko


SJP.pl


ciurzyński

nazwisko


SJP.pl


ciuślice

Ciuślice – wieś w Polsce położona w województwie świętokrzyskim, w powiecie kazimierskim, w gminie Czarnocin.

Pod koniec XIX w. właścicielem majątku Ciuślice był Juliusz Joachim Slaski - ziemianin, działacz społeczny i gospodarczy, pionier przemian w rolnictwie. W czasie II wojny światowej w miejscowości mieszkali przez pewien czas Józef i Maria Chełkowscy.

W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa kieleckiego.

Wikipedia


ciuszek

zdrobnienie od: ciuch


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) ubranko dla małych dzieci

 (1.2) pot. drobne części ubrania (częściej damskiego), np. chustka

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Mam tu dla twojego dziecka parę ciuszków.

 (1.2) Nic nie robi, tylko przymierza ciuszki.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈt͡ɕuʃɛk, AS: ćušek

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. ciuch m., ciuchland m., ciucholand m.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) ubranko

Wiktionary


ciut

potocznie: trochę, nieco; ciutkę, ciutek, ciuteńkę, ciuteczkę, ociupinkę, odrobinkę


SJP.pl

liczebnik nieokreślony

 (1.1) pot. w niewielkim stopniu, niewiele

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Nasypałam ciut za dużo soli do zupy.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: t͡ɕut, AS: ćut

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. ciutka ż.

 licz. ciutkę

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) odrobinę, trochę, troszkę, troszeczkę, tyciu-tyciu

Wiktionary


ciut-ciut

inaczej troszeczkę, niewiele, mało


SJP.pl


ciuteczkę

potocznie: trochę, nieco; ciut, ciutek, ciuteńkę, ciutkę, ociupinkę, odrobinkę


SJP.pl


ciutek

potocznie: krztyna, krzyna, odrobina, okruszyna


SJP.pl


ciuteńkę

potocznie: trochę, nieco; ciut, ciutek, ciutkę, ciuteczkę, ociupinkę, odrobinkę


SJP.pl


ciutka

potocznie: krztyna, krzyna, odrobina, okruszyna


SJP.pl


ciutkę

potocznie: trochę, nieco; ciut, ciutek, ciuteńkę, ciuteczkę, ociupinkę, odrobinkę


SJP.pl

liczebnik nieokreślony

 (1.1) zdrobn. od: ciut; bardzo mało, malutko, odrobinę

Wiktionary

Powiązane:

 licz. ciut

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) odrobinkę, troszeczkę

Wiktionary


ciuła

zbierać coś mozolnie (głównie niewielkie sumy pieniędzy)


SJP.pl


ciułać

zbierać coś mozolnie (głównie niewielkie sumy pieniędzy)


SJP.pl

czasownik

 (1.1) powoli, systematycznie oszczędzać

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈt͡ɕuwat͡ɕ, AS: ćuu̯ać

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. ciułacz m., ciułaczka ż., ciułactwo n., ciułanie n.

 czas. uciułać dk.

Wiktionary


ciułactwo

mozolne, systematyczne zbieranie czegoś (głównie niewielkie sumy pieniędzy); ciułanie


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) pot. pejor. skrzętne oszczędzanie pieniędzy

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. ciułacz mos., ciułaczka ż., ciułanie n.

 czas. ciułać ndk., uciułać dk., naciułać dk.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) ciułanie, groszoróbstwo

Wiktionary


ciułacz

potocznie o osobie gromadzącej pieczołowicie drobne oszczędności


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) osoba zbierająca powoli, z trudem niewielkie sumy pieniędzy

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈt͡ɕuwat͡ʃ, AS: ćuu̯ač

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. ciułactwo n., ciułanie n., uciułanie n.

:: fż. ciułaczka ż.

 czas. ciułać ndk., uciułać dk.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) gw-pl|Górny Śląsk|szpyndlikorz.

Wiktionary


ciułaczka

potocznie: kobieta gromadząca pieczołowicie drobne oszczędności


SJP.pl


ciułanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) pot. powolne, systematyczne odkładanie drobnych pieniędzy

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. uciułanie n., ciułacz mos., ciułaczka ż., ciułactwo n.

 czas. ciułać ndk., uciułać dk.

Wiktionary


civic

[czytaj: s-iwik] samochód typu Honda Civic


SJP.pl


civitas

[czytaj: CIvitas] społeczność, obywatele


SJP.pl


ciwun

[czytaj: c-iwun] szlachecki urzędnik ziemski w dawnej Polsce i na Litwie; cywun


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) hist. adm. urząd ziemski w Wielkim Księstwie Litewskim;

Wiktionary

Ciwun (lit. tijūnas od łac. tivunus, białor. цівун, ros. тиун, rus. тивун) – urząd ziemski w Wielkim Księstwie Litewskim. Nazwa o nordyckim źródłosłowie zapożyczona z Rusi.

Urząd powstał w XIV wieku, gdy Litwa rozpoczęła ekspansję na obszary Rusi, adaptując wiele zastanych tam rozwiązań prawno-ustrojowych. Początkowo ciwuni byli zarządcami lub dzierżawcami majątków książęcych. Takich majątków było na Litwie 12, natomiast na Żmudzi 14: ejragolski, wielko-dyrwiański, mało-dyrwiański, retowski, użwencki, pojurski, twerski, szadowski, berżański, tędziagolski, korszewski, wiekszwiański, gondyński i birżyniański. W późniejszym okresie, kiedy majątków królewskich ubywało, zmniejszyła się liczba ciwunów i funkcje przez nich pełnione. Konstytucja z 1588 r. przyznała ciwunowi pierwsze miejsce w hierarchii urzędów ziemskich na Litwie. W XVIII w. pozostało ich na Litwie już tylko dwóch: wileński i trocki – wybierani przez sejmiki a zatwierdzani przez króla. Na Żmudzi utrzymało się 12 – mianowanych przez króla.

Wikipedia

Powiązane:

 rzecz. cywun m., ciwunowa ż., ciwunówna ż., ciwunowicz m.

 przym. ciwunowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) war. cywun

Wiktionary


ciynżko

przysłówek sposobu

 (1.1) gw-pl|Górny Śląsk. ciężko

Wiktionary


ciżba

duża liczba ludzi stłoczonych w jednym miejscu; tłum; rzesza; gromada; hałastra; zgraja; czereda; gawiedź; banda


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) duża liczba stłoczonych ludzi

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Nie mogłem za nic przedrzeć się przez ciżbę kościelną.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈt͡ɕiʒba, AS: ćižba

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) tłum, gromada, rzesza, hałastra, zgraja, czereda, gawiedź, banda, horda, hurma, kupa, mrowie, rój, zbiegowisko, ćma

Wiktionary


ciżemka

zdrobnienie od: ciżma


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) zdrobn. od: ciżma

 (1.2) obuw. lekka ciżma

Wiktionary

Ciżma, ciżemka (l.mn. ciżmy, ciżemki) – rodzaj butów o niezwykle wydłużonych noskach, bardzo popularnych w Europie w XV wieku, znane tam pod nazwą poulaines i cracoves. Buty te były płytkie z krótką cholewką sięgającą maksymalnie kostki. Podeszwę miały płaską, bez obcasa.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Za ołtarzem w krakowskim kościele znaleziono średniowieczną żółtą ciżemkę.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. ciżma ż.

Wiktionary


ciżemki

zdrobnienie od: ciżmy


SJP.pl

Ciżma, ciżemka (l.mn. ciżmy, ciżemki) – rodzaj butów o niezwykle wydłużonych noskach, bardzo popularnych w Europie w XV wieku, znane tam pod nazwą poulaines i cracoves. Buty te były płytkie z krótką cholewką sięgającą maksymalnie kostki. Podeszwę miały płaską, bez obcasa.

Wikipedia


ciżemkowy

ciżemka


SJP.pl

Patrz:

ciżemka

cizia

potocznie: młoda, atrakcyjna dziewczyna; kociak, kicia, kizia, towar


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) pot. lekcew. dziewczyna

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Spotkałem dziś w tramwaju fajną cizię.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈt͡ɕiʑa, AS: ćiźa

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) dziunia, niunia, lwów|binia.

Wiktionary


cizjojanus

[czytaj: c-izjojanus] wierszowany kalendarz kościelny, używany od XII wieku; cyzjojan; cisiojanus


SJP.pl


ciżma

1. but z miękkiej, kolorowej skóry, zwykle o wydłużonych i zakrzywionych w górę czubach, popularny w Europie w XII-XV w.;
2. damski but z miękkiej skóry, na płaskiej podeszwie


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) daw. obuw. but skórzany

Wiktionary

Ciżma, ciżemka (l.mn. ciżmy, ciżemki) – rodzaj butów o niezwykle wydłużonych noskach, bardzo popularnych w Europie w XV wieku, znane tam pod nazwą poulaines i cracoves. Buty te były płytkie z krótką cholewką sięgającą maksymalnie kostki. Podeszwę miały płaską, bez obcasa.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Zzujże ciżmy, gdy do izby wchodzisz, kmiocie!

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈt͡ɕiʒma, AS: ćižma

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz.

:: zdrobn. ciżemka

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) but

Wiktionary


ciżmówka

rodzaj grzybów z rodziny ciżmówkowatych


SJP.pl

Crepidotus (Fr.) Staude (ciżmówka) – rodzaj grzybów należący do rodziny ciżmówkowatych (Crepidotaceae).

Wikipedia


ciżmówkowate

o cechach ciżmówkowatych (rodzina grzybów)


SJP.pl

Ciżmówkowate (Crepidotaceae Singer) – rodzina grzybów znajdująca się w rzędzie pieczarkowców (Agaricales).

Wikipedia


ciżmówkowaty

o cechach ciżmówkowatych (rodzina grzybów)


SJP.pl


ciżmy

1. obuwie z miękkiej, kolorowej skóry, zwykle o wydłużonych i zakrzywionych w górę czubach, popularne w Europie w XII-XV w.;
2. model damskiego obuwia z miękkiej skóry, na płaskiej podeszwie


SJP.pl

Ciżma, ciżemka (l.mn. ciżmy, ciżemki) – rodzaj butów o niezwykle wydłużonych noskach, bardzo popularnych w Europie w XV wieku, znane tam pod nazwą poulaines i cracoves. Buty te były płytkie z krótką cholewką sięgającą maksymalnie kostki. Podeszwę miały płaską, bez obcasa.

Wikipedia


cjatjum

kwiatostan z bezokwiatowych kwiatów męskich i żeńskich; cyathium


SJP.pl


cjd

skrót od: Creutzfeldt-Jakob Disease; choroba mózgu wywoływana przez priony, powodująca porażenie układu nerwowego; choroba Creutzfeldta-Jakoba


SJP.pl


cjk

skrótowiec w funkcji wykrzyknika

 (1.1) = wulg. co jest, kurwa

Wiktionary


ck

skrót od: cesarsko-królewski; c.k.


SJP.pl

Ck – dwuznak występujący w języku angielskim, szwedzkim i niemieckim. Czytana jest jak polskie k. W międzynarodowym alfabecie fonetycznym IPA, oznacza ona spółgłoskę zwartą miękkopodniebienną bezdźwięczną [k].

Wikipedia


cka

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) stpol. deska

Wiktionary

Wymowa:

IPA: t͡ska, AS: cka

Wiktionary


ćkać

1. gwarowo: jeść;
2. gwarowo: pchać, upychać;
3. potocznie: narkotyzować się; ćpać;
4. ćkać się:
a) opychać się jedzeniem, przejadać się;
b) pchać się


SJP.pl

czasownik przechodni niedokonany

 (1.1) pogard. gw-pl|Śląsk Cieszyński. jeść łapczywie

Wiktionary


cke

skrótowiec, rzeczownik, rodzaj nijaki lub żeński

 (1.1) = adm. eduk. Centralna Komisja Egzaminacyjna;

Wiktionary


ckk

[czytaj: ce-ka-KA] skrót od:
1. Centralna Komisja Kwalifikacyjna dla Pracowników Nauki;
2. Centralna Komisja Kwalifikacyjna do Spraw Naukowych;
3. Centrum Kultury Katolickiej


SJP.pl


ckliwica

bylina z rodziny szparagowatych, uprawiana głównie w południowej Europie dla dużych, ważących do 3 kg cebul, stosowanych w lecznictwie i jako trutka na gryzonie; cebula morska, oszloch morski, urginia morska


SJP.pl

Urginia morska (Drimia maritima) – gatunek rośliny z rodziny hiacyntowatych. Ma wiele nazw zwyczajowych: ckliwica, cebula morska, oszloch morski, a w kulturze islamu określa się ją mianem „cebuli cmentarnej”. Roślina znana była już w czasach starożytnych. W starożytnym Egipcie cebulę morską nazywano „okiem Tyfona”.

Wikipedia


ckliwiej

stopień wyższy od przysłówków: ckliwie, ckliwo


SJP.pl


ckliwizna

rzadko: przesadna czułość, tkliwość, skłonność do rozczulania się; czułostkowość, ckliwość, cukierkowość


SJP.pl


ckliwość

skłonność do wzruszeń


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) mdłości, nudności, przykre uczucie

 (1.2) książk. skłonność do zbyt łatwego wzruszania się

 (1.3) książk. przesadna czułość, tkliwość, słodycz

Wiktionary

Powiązane:

 przym. ckliwy

 przysł. ckliwie

Wiktionary

Synonimy:

 (1.3) sentymentalizm, łzawość, czułostkowość

Wiktionary


ckliwszy

stopień wyższy od przymiotnika: ckliwy


SJP.pl


ckliwy

1. przesadnie czuły, słodki;
2. mdły, wywołujący nudności


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) przesadnie sentymentalny

 (1.2) o zapachu: wywołujący nudności, mdlący, mdły

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Na wewnętrznej stronie obrączki wygrawerowany był ckliwy napis, którego nie pamiętam, ale z pewnością występował w nim wyraz „serce”.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. ckliwość ż.

 przysł. ckliwie, ckliwo

Wiktionary


ckm

ciężki karabin maszynowy; cekaem


SJP.pl

skrót

 (1.1) = wojsk. ciężki karabin maszynowy;

Wiktionary

  • ckm – ciężki karabin maszynowy
  • CKM – polskie czasopismo dla mężczyzn
  • CKM – Częstochowski Klub Motorowy Włókniarz Częstochowa
  • macierz CKM – macierz opisująca kwarki
  • Centralna Kuźnia Młodych – CKM – komediowa seria radiowa

Wikipedia

Wymowa:

IPA: t͡sɛˈkaɛ̃m, AS: cekaẽm

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. cekaem, cekaemista

 przym. cekaemowy

Wiktionary


ckn

Centralny Komitet Narodowy


SJP.pl


ćknąć

czasownik

 (1.1) gw-pl|Poznań. cieknąć

Wiktionary


cknić

cknić się - przestarzale: tęsknić do kogoś, czegoś albo za kimś, za czymś (np. Ckniło mu się do żony i dzieci. Ckni mi się za nią.); cnić się


SJP.pl

czasownik niewłaściwy niedokonany (dk. brak)

 (1.1) gwara. nieos. mdlić, nudzić

czasownik niewłaściwy zwrotny niedokonany cknić się (dk. brak)

 (2.1) daw. (współcz. gwara.) nieos. tęsknić za kimś, za czymś

Wiktionary

Synonimy:

 (2.1) cnić się

Wiktionary


cku

skrót od: Centrum Kształcenia Ustawicznego


SJP.pl


ckżp

skrót od: Centralny Komitet Żydów Polskich


SJP.pl


cl

symbol chloru, pierwiastka chemicznego


SJP.pl

  • Cl, chlor – pierwiastek chemiczny
  • cl, cL – centylitr (centy, litr)
  • .cl – domena internetowa Chile
  • CL – południowokoreańska piosenkarka
  • CL – kod przypisany Chile według standardu ISO 3166-1 alfa-2

Wikipedia


cladus

[czytaj: kladus] jednostka klasyfikacyjna w systematyce organizmów; typ


SJP.pl


clafoutis

[czytaj: klafuti] francuski deser w postaci owoców, najczęściej wiśni, zalanych gęstym ciastem i zapiekanych w piekarniku, często posypany cukrem pudrem


SJP.pl


clair

[czytaj: kle:r] nazwisko, m.in. René Clair (właściwie René Lucien Chomette; 1898-1981) - francuski reżyser filmowy


SJP.pl


clairvaux

Francja:

  • Clairvaux-d’Aveyron – gmina
  • Clairvaux-les-Lacs – gmina
  • Clairvaux-les-Lacs – dawny kanton

Inne:

  • Clairvaux – opactwo we Francji
  • Abbey of New Clairvaux – opactwo w Kalifornii w USA

Wikipedia


clapton

  • Clapton – miejscowość w hrabstwie Berkshire (Anglia)
  • Clapton (Cucklington) – miejscowość w Cucklington, South Somerset, w hrabstwie Somerset (Anglia)
  • Clapton – miejscowość w hrabstwie Wielki Londyn (Anglia)
  • Clapton (Maperton) – miejscowość w Maperton, South Somerset, w hrabstwie Somerset (Anglia)
  • Clapton (Mendip) – miejscowość w Ston Easton, w hrabstwie Somerset (Anglia)
  • Clapton (West Crewkerne) – miejscowość w hrabstwie Somerset (Anglia)
  • Clapton in Gordano – miejscowość w hrabstwie Somerset (Anglia)
  • Clapton-on-the-Hill – miejscowość w hrabstwie Gloucestershire (Anglia)
  • Clapton – stacja kolejowa położona w londyńskiej dzielnicy Hackney

Wikipedia


clara

  • Klara – imię żeńskie
  • Clara – miasto w Irlandii
  • Clara – jednostka osadnicza w USA
  • Clara – miasto w Urugwaju
  • Gminy w USA:
    • Clara (ang. Clara Township) – gmina w stanie Dakota Północna, w hrabstwie Nelson
    • Clara (ang. Clara Township) – gmina w stanie Pensylwania, w hrabstwie Potter
  • Clara – rodzaj roślin

Wikipedia


clarence

  • Clarence – miasto w Australii, w stanie Nowa Południowa Walia
  • Clarence – gmina w Kanadzie, w prowincji Nowa Szkocja
  • Clarence – wyspa w południowym Chile

Miejscowości w USA:

  • Clarence – miasto w stanie Iowa, w hrabstwie Cedar
  • Clarence – wieś w stanie Luizjana, w parafii Natchitoches
  • Clarence – miasto w stanie Missouri, w hrabstwie Shelby
  • Clarence – miasto w stanie Nowy Jork, w hrabstwie Erie
  • Clarence – jednostka osadnicza w stanie Nowy Jork, w hrabstwie Erie
  • Clarence – jednostka osadnicza w stanie Pensylwania, w hrabstwie Centre

Wikipedia


clarino

[czytaj: klarino] z włoskiego:
1. trąbka, róg;
2. wysoki rejestr trąbki


SJP.pl


clark

Osoby

  • Adam Clark – szkocki inżynier, budowniczy Mostu Łańcuchowego w Budapeszcie
  • Abraham Clark – sygnatariusz deklaracji niepodległości Stanów Zjednoczonych
  • Alan Clark – angielski muzyk
  • Alvan Graham Clark – amerykański astronom, odkrywca pierwszego białego karła – Syriusza B
  • Chris Clark – angielski twórca muzyki elektronicznej
  • Clarence Monroe Clark – amerykański tenisista
  • Clark McConachy – nowozelandzki bilardzista i snookerzysta
  • Ezra Clark Stillman – amerykański filolog, interlingwista
  • Helen Elizabeth Clark – premier Nowej Zelandii
  • Charles Joseph Clark – premier Kanady
  • John Bates Clark – ekonomista
  • John Maurice Clark – ekonomista
  • Joseph Sill Clark – amerykański tenisista
  • Karen Clark – kanadyjska pływaczka synchroniczna
  • Marjorie Clark – lekkoatletka
  • Mary Ellen Clark – amerykańska skoczkini do wody
  • Maureen Harding Clark – irlandzka prawniczka
  • Robert Clark – kanadyjski aktor
  • Stuart Rupert Clark – australijski krykiecista, praworęczny rzucający w stylu fast
  • Wesley Clark – Były dowódca sił NATO w Europie
  • William Clark (1770-1838) – odkrywca i podróżnik

Miejsca w USA

Wikipedia


clarke

[czytaj: klerk] nazwisko


SJP.pl

Osoby:

  • Allan Clarke – angielski piłkarz
  • Arthur C. Clarke – angielski prozaik, pisarz
  • Emilia Clarke – brytyjska aktorka
  • Helen Clarke – nowozelandzka hokeistka na trawie
  • Jason Clarke – australijski aktor
  • Jeremiah Clarke – kompozytor angielski
  • Julia Clarke – amerykańska ornitolog i paleontolog
  • Richard Clarke – duchowny anglikański
  • Ron Clarke – australijski długodystansowiec
  • Susanna Clarke – brytyjska pisarka
  • Vincent Clarke – angielski muzyk

Wikipedia


clarkson

nazwisko, np. Jeremy Clarkson [czytaj: dżermi klerkson] , dziennikarz motoryzacyjny


SJP.pl

Clarkson to:

Osoby:

  • Adrienne Clarkson – były gubernator generalny Kanady
  • Jeremy Clarkson – angielski dziennikarz
  • Kelly Clarkson – amerykańska wokalistka

Miejscowości w USA:

  • Clarkson – miasto w stanie Kentucky, w hrabstwie Grayson
  • Clarkson – miasto w stanie Nebraska, w hrabstwie Colfax
  • Clarkson – miasto w stanie Nowy Jork, w hrabstwie Monroe
  • Clarkson – jednostka osadnicza w stanie Nowy Jork, w hrabstwie Monroe

Wikipedia


claude

[czytaj: klod] francuskie imię męskie


SJP.pl

Miejscowości w Stanach Zjednoczonych

  • Claude (Teksas)
  • Claude (Wirginia Zachodnia)

Inne

  • Claude – francuska wersja imienia Klaudiusz
  • Claude – postać fikcyjna występująca w serii Grand Theft Auto
  • Claude (model językowy) – duży model językowy opracowany i rozwijany przez Anthropic

Wikipedia


claudel

[czytaj: kloDEL] nazwisko, m.in. Paul Claudel (1868-1955) - francuski poeta, dyplomata


SJP.pl


claudia

[czytaj: klaudja] obce imię żeńskie


SJP.pl

Claudia – polski miesięcznik lifestylowy dla kobiet, wydawany od maja 1993 przez wydawnictwo Hubert Burda Media.

Redaktorem naczelnym jest Agnieszka Wierzbicka. Do czasopisma dołączane są liczne dodatki tematyczne. Dwa z nich stały się samodzielnymi tytułami – „Claudia Rodzice” (od października 2000) oraz „Claudia – Ładnie Mieszkać” (od marca 2000).

Jesienią 2022 poinformowano, że wraz z końcem roku miesięcznik zostanie zlikwidowany, wraz z pokrewnymi oddzielnymi tytułami.

Wikipedia


claudio

[czytaj: klałdio] włoskie imię męskie


SJP.pl


claus

Osoby

  • Claus – książę holenderski
  • Hugo Claus – flamandzki pisarz
  • Karl Claus – rosyjski chemik

Zobacz też

  • Clauss
  • Clauß
  • Klaus
  • Klauss
  • Klauß
  • Santa Claus
  • Testa del Claus

Wikipedia


clausewitz

[czytaj: KLAŁzewic] nazwisko


SJP.pl


clausius

[czytaj: klałzjus] jednostka miary entropii o symbolu Cls, równa jednemu dżulowi na jeden stopień Celsjusza, należąca do układu SI


SJP.pl


claustrum

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) archit. rel. kwadratowy klasztorny wirydarz

Wiktionary

Klasztor (cz. klášter, z niem. Kloster, od łac. claustrum – miejsce zamknięte) – budynek lub zespół budynków, w którym mieszkają wspólnoty religijne zakonników albo zakonnic. Klasztory są znane przede wszystkim z chrześcijaństwa i buddyzmu, choć występują lub występowały także w hinduizmie, dżinizmie, islamie i judaizmie.

Nazwą tą określa się często sam zakon czy zgromadzenie zakonne.

Wikipedia

Powiązane:

 rzecz. klaustrum n.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) daw. klaustrum

Wiktionary


clausula

[czytaj: KLAusula] w muzyce: kompozycja polifoniczna, zwykle dwugłosowa, w której jako głównej melodii użyto krótkiego melizmatu, zaczerpniętego zwykle wraz z tekstem z jakiejś melodii chorałowej


SJP.pl


clay

Postacie i osoby noszące imię, nazwisko lub przydomek Clay:

  • Brodus Clay – wrestler WWE
  • Bryan Clay – amerykański dziesięcioboista
  • Cassius Marcellus Clay – amerykański dyplomata
  • Cassius Marcellus Clay Jr. – amerykański bokser znany jako Muhammad Ali
  • Frederic Clay – brytyjski kompozytor
  • Henry Clay – amerykański polityk i mówca
  • Clay Bailey – postać z serialu Xiaolin – pojedynek mistrzów
  • Gianclaudio „Clay” Regazzoni – szwajcarski kierowca wyścigowy

Wikipedia


clayton

Miejscowości w USA:

  • Clayton – miejscowość w stanie Alabama, w hrabstwie Barbour
  • Clayton – miasto w stanie Kalifornia, w hrabstwie Contra Costa
  • Clayton – miejscowość w stanie Delaware, w hrabstwie Kent
  • Clayton – miasto w stanie Georgia, w hrabstwie Rabun
  • Clayton – miasto w stanie Idaho, w hrabstwie Custer
  • Clayton – wieś w stanie Illinois, w hrabstwie Adams
  • Clayton – miejscowość w stanie Indiana, w hrabstwie Hendricks
  • Clayton – miasto w stanie Iowa, w hrabstwie Clayton
  • Clayton – miasto w stanie Kansas, w hrabstwie Decatur
  • Clayton – miejscowość w stanie Luizjana, w parafii Concordia
  • Clayton – wieś w stanie Michigan, w hrabstwie Lenawee
  • Clayton – miasto w stanie Missouri, w hrabstwie St. Louis
  • Clayton – miasto w stanie New Jersey, w hrabstwie Gloucester
  • Clayton – miejscowość w stanie Nowy Meksyk, w hrabstwie Union
  • Clayton – wieś w stanie Nowy Jork, w hrabstwie Jefferson
  • Clayton – miejscowość w stanie Nowy Jork, w hrabstwie Jefferson
  • Clayton – miejscowość w stanie Karolina Północna, w hrabstwie Johnston
  • Clayton – miasto w stanie Ohio, w hrabstwie Montgomery
  • Clayton – miejscowość w stanie Oklahoma, w hrabstwie Pushmataha
  • Clayton – jednostka osadnicza w stanie Waszyngton, w hrabstwie Stevens
  • Clayton – miasto w stanie Wisconsin, w hrabstwie Crawford
  • Clayton – miasto w stanie Wisconsin, w hrabstwie Polk
  • Clayton – wieś w stanie Wisconsin, w hrabstwie Polk
  • Clayton – miasto w stanie Wisconsin, w hrabstwie Winnebago

Wikipedia


cleanroom

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) techn. pomieszczenie, w którym utrzymywana jest mała liczba pyłków w powietrzu, służące zazwyczaj do wytwarzania małych, czułych urządzeń elektronicznych;

Wiktionary

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Tylko upoważnieni pracownicy mogą przebywać w cleanroomie.

Wiktionary


clearex

producent drzwi, okien itp.


SJP.pl


clearing

[czytaj: kliring] kliring;
1. rozliczenie bezgotówkowe wzajemnych zobowiązań;
2. stwarzanie równowagi między popytem a podażą na pracę przez odpowiednie rozłożenie siły roboczej


SJP.pl

Clearing (ang. rozliczenie) – procedura obrotów finansowych, w której podmiot clearingowy działa jako pośrednik i przyjmuje na siebie role kupującego i sprzedającego w danej transakcji w celu zabezpieczenia zamówień między dwiema stronami. Praktyka taka stosowana jest zwłaszcza w obrocie międzynarodowym między przedsiębiorstwami.

Wikipedia


clearingowy

[czytaj: kliringowy] związany z clearingiem (kliringiem); kliringowy


SJP.pl


clearnet

rzeczownik

 (1.1) ogólnodostępny Internet (bez darkwebu i deep webu)

Wiktionary


clearwater

Miejscowości w USA:

  • Clearwater – miasto w stanie Floryda, w hrabstwie Pinellas
  • Clearwater – miasto w stanie Kansas, w hrabstwie Sedgwick
  • Clearwater – miasto w stanie Minnesota, w hrabstwie Sherburne
  • Clearwater – wieś w stanie Nebraska, w hrabstwie Antelope
  • Clearwater – jednostka osadnicza w stanie Karolina Południowa, w hrabstwie Aiken

Wikipedia


clematis

[czytaj: klematis] roślina pnąca z rodziny jaskrowatych, o drewniejących łodygach i dużych, barwnych kwiatach, dorastająca do 8 metrów długości; klematis, powojnik


SJP.pl

Powojnik (Clematis L.) – rodzaj roślin z rodziny jaskrowatych (Ranunculaceae). Obejmuje ok. 500 gatunków. Występują na całym świecie w strefie klimatu umiarkowanego i ciepłego. Nieliczne gatunki rosną także w klimacie okołobiegunowym i w strefie międzyzwrotnikowej (przedstawicieli rodzaju brak tylko w Ameryce Południowej). Największe zróżnicowanie gatunkowe występuje w Azji wschodniej. Tylko w Chinach rośnie co najmniej 147 gatunków, z czego 93 to endemity. Rośliny te zajmują zróżnicowane siedliska – od lasów deszczowych po półpustynie.

Wikipedia


clemenceau

[czytaj: klemąSO] nazwisko, np. Georges Clemenceau (1841-1929), polityk francuski


SJP.pl

  • Georges Clemenceau – francuski pisarz, lekarz i polityk.
  • Clemenceau (R 98) – francuski lotniskowiec typu Clemenceau zwodowany w 1957
  • Clemenceau – francuski pancernik
  • Champs-Élysées - Clemenceau – stacja 1. i 13. linii metra w Paryżu
  • Clemenceau – stacja metra w Brukseli

Wikipedia


clemens

Klemens – imię męskie pochodzenia łacińskiego. Wywodzi się od słowa oznaczającego „człowiek o łagodnym usposobieniu”, „delikatny”, „pobłażliwy”. Jego żeńskim odpowiednikiem jest Klemencja.

Klemens imieniny obchodzi 23 stycznia, 17 lutego, 15 marca, 20 marca, 10 września, 20 września, 23 listopada i 4 grudnia.

Wikipedia


clement

  • Kerron Clement – amerykański lekkoatleta, mistrz świata w biegu na 400 m przez płotki

Gminy w USA:

  • Clement (ang. Clement Township) – gmina w stanie Illinois, w hrabstwie Clinton
  • Clement (ang. Clement Township) – gmina w stanie Michigan, w hrabstwie Gladwin
  • Clement (ang. Clement Township) – gmina w stanie Dakota Północna, w hrabstwie Dickey

Wikipedia


clenbuterol

[czytaj: klenbuterol] organiczny związek chemiczny stosowany w medycynie oraz jako środek dopingujący; klenbuterol


SJP.pl

Klenbuterol (łac. clenbuterolum) – wielofunkcyjny organiczny związek chemiczny stosowany jako lek z grupy β2-mimetyków, rozszerzający oskrzela. W Polsce nie jest stosowany w leczeniu ludzi, podobnie jak w Stanach Zjednoczonych. W krajach europejskich został wycofany z lecznictwa w 1988, po aferze z DES. Pomimo tego notuje się wzrost nielegalnego stosowania klenbuterolu u ludzi (tzw. chemiczna liposukcja lub jako doping w niektórych dyscyplinach sportowych) oraz zwierząt hodowlanych, którym jest podawany w celu przyspieszenia wzrostu i zwiększenia masy tkanki mięśniowej.

Wikipedia


clerk

[czytaj: klerk] klerk;
1. intelektualista, osoba uczona nie angażująca się w sprawy społeczne ani państwowe;
2. w średniowieczu: wędrowny student lub uczony;
3. dawniej: urzędnik


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) zob. klerk.

Wiktionary