atryda

potomek Atreusa, króla Myken


SJP.pl

Atrydzi – w mitologii greckiej potomkowie króla Myken, Atreusa. Cały ród Atrydów obciążony był klątwą, jaką rzucili bogowie po popełnieniu przez protoplastę rodu, Atreusa, licznych okrutnych zbrodni w walce o tron mykeński. Synami Atreusa byli Agamemnon i Menelaos. Pierwszy zginął z ręki swej żony Klitajmestry (jego małżeństwo, do którego doszło w wyniku zbrodni, również było przeklęte). Bogowie przebaczyli dopiero synowi Agamemnona, Orestesowi i zdjęli klątwę z rodu.

Wikipedia


atsd

skrót od: a tak swoją drogą; btw, BTW


SJP.pl


att

[czytaj: ej ti and TI] skrót od: American Telephone and Telegraph, amerykańska firma telekomunikacyjna


SJP.pl


attacca

[czytaj: attakka] określenie wykonawcze: atakuj (natychmiast); wskazówka, że nie należy robić przerwy między częściami utworu; attacca subito


SJP.pl

Attacca [z wł. atakuj; także attacca subito, z wł. atakuj natychmiast] – termin muzyczny, tekstowy element notacji muzycznej będący oznaczeniem i wskazówką wykonawczą nakazującą wykonanie sąsiadujących ze sobą części (przeważnie w kompozycjach o formie cyklicznej) lub wydzielonych fragmentów utworu muzycznego bez zaznaczenia przerwy między nimi.

Wikipedia


attachat

[czytaj: aTAszat] urząd attaché; ataszat


SJP.pl


attaché

[czytaj: ataSZE] dyplomata oddelegowany na placówkę dyplomatyczną, działający w danej dziedzinie (np. attaché kulturalny, attaché wojskowy)


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męski

 (1.1) polit. dypl. najniższy stopień członka personelu dyplomatycznego – urzędnik dyplomatyczny przydzielony do poselstwa jako specjalista w danej dziedzinie;

Wiktionary

Attaché (czyt. atasze, z fr.: przydzielony, doczepiony) – najniższy stopień dyplomatyczny członka personelu dyplomatycznego państwa wysyłającego w państwie przyjmującym. Wyjątkiem jest attaché wojskowy, który – zachowując tradycyjną nazwę – ma wysoki stopień dyplomatyczny.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Został on właśnie mianowanym attaché przy jakiejś wielkiej ambasadzie.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. ataszat m., attachat m.

Wiktionary


attalia

Atalia, attalia, miąglina (Attalea Kunth) – rodzaj roślin z rodziny arekowatych. Obejmuje 66–69 gatunków, przy czym współcześnie włącza się zwykle do tego rodzaju Maximiliana, Orbignya, Scheelea (choć jeszcze w 1999 postulowano ich rozdzielenie). W wąskim ujęciu należało tu ok. 30 gatunków. Rośliny te występują w tropikalnej części Ameryki Południowej, w Ameryce Centralnej (na północy po Meksyk) oraz na Antylach, gdzie rośnie jeden gatunek A. crassispatha, który jest endemitem Haiti (zachowało się mniej niż 50 okazów mających wielki problem z rozsiewaniem się – owoce są przysmakiem dzieci, a młode rośliny – zwierząt hodowlanych).

Wikipedia


attar

olejek różany, składnik kosmetyków; atar


SJP.pl


attenborough

[czytaj: Atenboroł] nazwisko


SJP.pl

  • Attenborough (Nottinghamshire) – wieś w Anglii, w hrabstwie Nottinghamshire
  • (20403) Attenborough – planetoida z grupy pasa głównego asteroid
  • The Attenborough Building – budynek Uniwersytetu Leicester

Osoby:

  • David Attenborough – brytyjski popularyzator wiedzy przyrodniczej na świecie, pisarz, narrator i podróżnik
  • Richard Attenborough – angielski aktor, reżyser i producent filmowy, laureat Oscara

Wikipedia


attitude

[czytaj: atiTUD] pozycja w balecie, w której tancerz stoi wyprostowany na jednej nodze, z drugą uniesioną do tyłu i ugiętą w kolanie


SJP.pl

Terminologia tańca klasycznego służy do opisu kombinacji kroków, pozycji, póz, ruchów ciała oraz wielu innych elementów z których składa się technika baletu klasycznego.

Znaczna część terminologii baletowej pochodzi z języka francuskiego.

Wikipedia


atto-

przedrostek

 (1.1) pierwszy człon wyrazów złożonych oznaczających jednostki miary trylion (10-18) razy mniejsze od podstawowych;

Wiktionary

Przykłady

składnia.

kolokacje.

 (1.1) attogram • attometr • attosekunda

synonimy.

 (1.1) symbol. a

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

frazeologia.

etymologia.

 etym|duń|atten. → osiemnaście

uwagi.

 (1.1) zoblistę|jokto-|zepto-|atto-|femto-|piko-|nano-|mikro-|mili-|centy-|decy-|deka-|hekto-|kilo-|mega-|giga-|tera-|peta-|eksa-|zetta-|jotta-.

tłumaczenia.

* angielski: (1.1) atto-

* bułgarski: (1.1) ато-

* rosyjski: (1.1) атто-

* włoski: (1.1) atto-

źródła.

== atto- (język angielski.) ==

wymowa.

znaczenia.

przedrostek

 (1.1) fiz. atto-

odmiana.

przykłady.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈatːɔ, AS: a•to

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) symbol. a

Wiktionary


attometr

jednostka długości równa 10^(-18) metra


SJP.pl


attosekunda

jednostka czasu równa 10^(-18) sekundy (skrót: as)


SJP.pl

Attosekunda (symbol: as) to jednostka podwielokrotna (ułamkowa) jednostki czasu – sekundy w układzie SI, równa jednej trylionowej części sekundy.

1\,\mathrm {as} =10^{-18}\,\mathrm {s} =0{,}000\,000\,000\,000\,000\,001\ \mathrm {s}

Wikipedia


attycki

1. przymiotnik od: Attyka (kraina w starożytnej Grecji);
2. charakterystyczny dla kultury Attyki (np. attycka prostota);
3. sól attycka - styl mówienia odznaczający się subtelnym dowcipem, zwykle trochę złośliwym


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z Attyką

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. attycyzm mrz., Attyka ż.

Wiktionary


attycyzm

styl retoryczny wywodzący się ze starożytnej Grecji, odznaczający się dbałością o czystość i prostotę wyrazu oraz wytwornością wysłowienia


SJP.pl

Attycyzm – odmiana stylu retorycznego, powstała w retoryce greckiej w I w. p.n.e. jako reakcja na ozdobność i niezwykłość form językowych (reprezentowane m.in. przez sofistów i tzw. azjanizm), którym przeciwstawiała ideał powagi, prostoty i jasności. Polegał na jednoznacznym i zarazem prostym wyrażaniu myśli i propagował powrót do ideałów starożytnych mówców z Attyki. Pierwszym teoretykiem attycyzmu był Cecyliusz z Kaleakte.

Wikipedia


attyda

historyczne dzieło prozaiczne opisujące dzieje, kulturę i religię Attyki


SJP.pl


attydografia

gałąź historiografii opisująca historyczne i mityczne dzieje Attyki


SJP.pl


attyka

w architekturze: dekorowana ścianka wieńcząca budynek, zasłaniająca dach


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) geogr. hist. kraina w środkowej Grecji leżąca na Półwyspie Attyckim z Atenami jako głównym ośrodkiem;

 (1.2) geogr. adm. region administracyjny w środkowej Grecji

Wiktionary

  • Attyka – kraina historyczna w Grecji
  • Attyka – jednostka administracyjna w Grecji
  • Attyka – region administracyjny w Grecji
  • Attyka – nomos w Grecji
  • Attyka – książka autorstwa Garry’ego Kilwortha
  • Półwysep Attycki
  • attyka – element architektoniczny
  • Attyka – wydawnictwo w Krakowie.

Wikipedia

Powiązane:

 przym. attycki

Wiktionary


attykowy

związany z attyką


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) archit. związany z attyką

Wiktionary


attyla

król Hunów


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy, nazwa własna

 (1.1) hist. wódz Hunów (ok. 406–453 n.e.), który zjednoczył plemięemiona huńskie i prowadził liczne najazdy na tereny Cesarstwa Rzymskiego

Wiktionary

Attyla (łac. Attila z goc. dosłownie „Mały ojciec”, „Ojczulek”), zwany też „Biczem Bożym” (łac. Flagellum Dei) (ur. 406, zm. 453) – władca Hunów w latach 445–453, który wraz z bratem Bledą przejściowo stworzył rozległe imperium władzy na ziemiach europejskich.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Bitwa na Polach Katalaunijskich to jedno z najważniejszych starć z udziałem Attyli.

Wiktionary


atu

1. uprzywilejowany kolor w kartach, bijący wszystkie pozostałe kolory; atut;
2. atutowy, w kolorze atutowym;
3. samochód typu Polonez Atu


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) karc. atut

w funkcji przymiotnika

 (2.1) atutowy

Wiktionary

Belgia:

  • Atu – walońska nazwa miejscowości Athus

Osoby:

  • Penieli Atu – amerykański piłkarz

Inne:

  • atu – wyróżniony kolor w grze w karty

Zobacz też:

  • Attu
  • ATU

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) W tym rozdaniu atu są piki.

 (2.1) Już w pierwszej lewie znalazły się karty atu.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈatu, AS: atu

Wiktionary

Powiązane:

 (1.1) przym. atutowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) atut

Wiktionary


atucik

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) zdrobn. od atut

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) To nie atut, lecz tylko słabiutki atucik.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. atut m.

Wiktionary


atut

zaleta dająca szansę powodzenia w jakiejś dziedzinie


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) karc. kolor ustalony jako najbardziej wartościowy, umożliwiający przebicie innych kolorów; karta tego koloru

 (1.2) cecha, umiejętność mogąca komuś przynieść pozytywne skutki

 (1.3) bot. ogrod. odmiana fasoli

Wiktionary

Atut (także atu, regionalnie trumf, tromf, kozer) – wyróżniony kolor w grze w karty, który jest starszy od pozostałych kolorów. Karty z koloru atutowego są w stanie przebić wszystkie karty z kolorów nieatutowych. Atut może być stały, np. w pikach kolorem atutowym jest pik. Kolor atutowy może być też zmienny, np. w tysiącu (podczas jednego rozdania może się zmieniać czterokrotnie) lub w brydżu, ale w brydżu ten sam atut obowiązuje podczas całego rozdania.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Ponieważ trefle są atutami, to mogę dwójką trefl przebić asa pik.

 (1.2) Atutem studentki na egzaminie było to, że jest córką profesora.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈatut, AS: atut

Wiktionary

Powiązane:

 (1.1) przym. atutowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) atu, kozer

 (1.2) dżoker, mocna strona, as w rękawie, zaleta

Wiktionary


atutować

w kartach: zagrywać atutem (kartą w kolorze, który bije wszystkie pozostałe kolory)


SJP.pl


atutowanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) karc. granie, wychodzenie w atu

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. atut m.

 czas. atutować

 przym. atutowy

Wiktionary


atutowy

będący atutem (najczęściej w znaczeniu karcianym), np. dama atutowa, kolor atutowy


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) związany z atutem; dający przewagę

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) W tej rozgrywce kolorem atutowym jest kier.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. atut mrz.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) uprzywilejowany

Wiktionary


atv

skrót od: All-Terraine Vehicle, samochód terenowy posiadający sprężyste opony o dużych rozmiarach, używane do jazdy po nierównych terenach


SJP.pl


atwood

nazwisko


SJP.pl

Osoby o tym nazwisku:

  • John Leland Atwood – amerykański inżynier, projektant lotniczy
  • Margaret Atwood – kanadyjska pisarka

Miejscowości w USA:

  • Atwood – jednostka osadnicza w stanie Kolorado, w hrabstwie Logan
  • Atwood – wieś w stanie Illinois, w hrabstwie Douglas
  • Atwood – miasto w stanie Kansas, w hrabstwie Rawlins
  • Atwood – miejscowość w stanie Oklahoma, w hrabstwie Hughes
  • Atwood – miasto w stanie Pensylwania, w hrabstwie Armstrong
  • Atwood – miejscowość w stanie Tennessee, w hrabstwie Carroll

Wikipedia


atx

1. skrót od: Advanced Technology eXtended, podstawowa konstrukcja obudowy i płyty głównej;
2. skrót od: Austrian Traded Index, najważniejszy indeks giełdy wiedeńskiej


SJP.pl


atymia

przygnębienie, mała aktywność psychiczna, brak inicjatywy


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) psych. stan ociężałości i przygnębienia

Wiktionary


atynencja

dawniej: przyległość


SJP.pl

Atynencja albo attynencja (przyległość) - historyczna jednostka osadnicza niezwiązana funkcjonalnie z miastem, jednak leżąca pod obszarem jego jurysdykcji.

Nazwy atynencja używano głównie w XIX i na początku XX wieku na określenie oddalonej od centrum części miasta, która nie łączyła się z jego śródmiejską zabudową. Obecnie często bywa nazywana przedmieściem, np. atynencją dla Szydłowca był, w XIX wieku, Książek oraz Wymysłów.

Wikipedia


atypia

zespół nieprawidłowych cech w budowie komórek


SJP.pl

Atypia – zespół nieprawidłowych cech w budowie komórek. Jednak nie każda komórka atypowa jest komórką nowotworową, natomiast każda komórka nowotworowa jest komórką atypową.

Wikipedia


atypowość

atypowy


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) odprzym. cecha tego, co jest atypowe; cecha tych, którzy są atypowi

Wiktionary

Patrz:

atypowy

Powiązane:

 przym. atypowy

 przysł. atypowo

Wiktionary


atypowy

nieposiadający cech typowych; nietypowy


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) rzad. zob. nietypowy.

Wiktionary

Atypowy (ang. Atypical) – amerykański serial telewizyjny (komediodramat) wyprodukowany przez Weird Brain, Exhibit A oraz Sony Pictures Television, którego twórcą jest Robia Rashid.

Wszystkie odcinki pierwszego sezonu zostały udostępnione równocześnie, 11 sierpnia 2017 roku, na platformie Netflix.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Wieloletnie stosowanie leków przeciwpsychotycznych utrudnione jest przez fakt, że wywołują one nieprzyjemne skutki uboczne (dotyczy to również grupy atypowych neuroleptyków) (…).

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. atypowość ż.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) nietypowy, niezwykły

Wiktionary


atyrau

rzeczownik, rodzaj nijaki, nazwa własna

 (1.1) geogr. miasto w Kazachstanie, administracyjne centrum obwodu atyrauskiego;

Wiktionary

Atyrau (kaz. Атырау; do 1991 Gurjew, ros. Гурьев) – miasto w Kazachstanie, ośrodek administracyjny obwodu atyrauskiego. Port nad rzeką Ural, w pobliżu jej ujścia do Morza Kaspijskiego. Miasto położone na granicy dwóch kontynentów: Europy oraz Azji. Wraz z Aktau, największy kazachstański ośrodek miejski nad Morzem Kaspijskim.

Wikipedia

Powiązane:

 przym. atyrauski

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) hist. Gurjew (do 1991)

Wiktionary


atyrauski

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z Atyrau, dotyczący Atyrau

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Atyrau n.

Wiktionary


atłas

miękka tkanina, najczęściej jedwabna lub półjedwabna, matowa z jednej strony, a błyszcząca z drugiej


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) włók. gładka i delikatna tkanina, jednostronnie błyszcząca;

Wiktionary

Atłas (arab. atlas "gładki") – gładka tkanina, wytwarzana z różnych surowców, która z jednej strony jest błyszcząca, a z drugiej (lewej) matowa.

Atłas wykonuje się splotem atłasowym z przędzy bawełnianej lub włókien wiskozowych. Niekiedy wyrabiany był z naturalnego jedwabiu. Może być gładki lub wzorzysty. Stosowany na bieliznę, ubrania, podszewki, suknie oraz jako tkanina obiciowa na meble.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) […] na kanapie rozłożono suknię z białego atłasu, ozdobioną srebrnym haftem […]

 (1.1) […] na białych atłasach i koronkach leżała papużka nieżywa, z czerwonemi skrzydłami, z szarym czubem nad głową, z garbatym dziobem, żałośnie opadłym na pierś puszystą.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈatwas, AS: atu̯as

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. atłasek m.

 przym. atłasowy, atłaskowy

 przysł. atłasowo

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) stpol. hatłas

Wiktionary


atłasek

1. błyszcząca nić do haftowania;
2. rodzaj ściegu (sposobu przekładania nitki)


SJP.pl


atłaskowy

atłasek


SJP.pl

Patrz:

atłasek

atłasowy

1. zrobiony z atłasu (np. atłasowa bielizna, atłasowa suknia);
2. taki jak atłas: miękki i delikatny (np. atłasowe dłonie, atłasowe spojrzenie)


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) dotyczący atłasu, zrobiony z atłasu

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. atłas m., atłasek m.

 przym. atłaskowy

Wiktionary


au

1. wykrzyknik oznaczający wycie; auu;
2. okrzyk wyrażający ból; oj, auć, aua


SJP.pl

skrótowiec

 (1.1) = Akademia Umiejętności;

Wiktionary

Ortografia

  • Au – dwuznak występujący w języku francuskim

Geografia

Austria

  • Au – gmina w kraju związkowym Vorarlberg, w powiecie Bregencja
  • Au am Leithaberge – gmina targowa w kraju związkowym Dolna Austria, w powiecie Bruck an der Leitha

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) AU powstała w 1871 r.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: a‿ˈu, AS: a‿u

Wiktionary


au-pair

[czytaj: o PER] młoda kobieta, najczęściej cudzoziemka, zatrudniona do opieki nad dzieckiem i drobnych prac domowych; au pair, operka


SJP.pl


aua

[czytaj: ała] wykrzyknik wyrażający ból; oj, auć, au


SJP.pl

wykrzyknik

 (1.1) …oznaczający ból

Wiktionary

Aua – wieś w Samoa Amerykańskim, na wyspie Tutuila; (Dystrykt Wschodni); 2 100 mieszkańców (2006). Ośrodek turystyczny.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Aua! Ukąsiła mnie!

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) au, auć

Wiktionary


aubade

[czytaj: oBAD] pieśń lub poemat na powitanie poranka


SJP.pl


aubryt

meteoryt kamienny


SJP.pl


auć

wykrzyknik wyrażający ból; oj, aua, au


SJP.pl

wykrzyknik

 (1.1) …oznaczający ból

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Auć, auć! Ale gryzą, skubane!

Wiktionary

Wymowa:

IPA: awʲt͡ɕ, AS: au̯ʹć

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) au, aua

Wiktionary


auchan

[czytaj: oszĄ] koncern handlowy z siedzibą we Francji


SJP.pl

Wikipedia


aucik

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) zdrobn. od aut

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. aut m., outing mrz.

Wiktionary


auckland

[czytaj: OKlend] miasto w Nowej Zelendii


SJP.pl

Wikipedia


aud.

skrót

 (1.1) = wojsk. audytor

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Kpt. aud. Wiktor Tromszczyński, syn Zygmunta i Marii, urodził się 20 grudnia 1895 r.

Wiktionary


auden

nazwisko


SJP.pl

Wikipedia


auderski

nazwisko


SJP.pl


audi

samochód marki Audi


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) mot. samochód marki Audi

Wiktionary

Audi AG – niemiecki producent samochodów osobowych z siedzibą w Ingolstadt w Niemczech, należący do koncernu Volkswagen AG. Założony został w 1909 roku przez Augusta Horcha, który założył nową spółkę po tym, jak odszedł z zarządu August-Horch-Motorwagen AG, którą założył w 1899 roku. Nazwa przedsiębiorstwa wywodzi się z gry słów: Audi to łacińskie tłumaczenie nazwiska Horch (oznacza „słuchaj!”).

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Przed sklepem zaparkowano zielone audi.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) pot. audica

Wiktionary


audialność

audialny


SJP.pl

Patrz:

audialny

audialny

odnoszący się do słuchu, działający na słuch, odbierany słuchem, np. sprzęt audialny; słuchowy, audytywny


SJP.pl


audica

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) pot. mot. samochód marki Audi

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) audi

Wiktionary


audiencja

oficjalne posłuchanie, udzielone przez osobę na wysokim stanowisku, np. dostojnika, dygnitarza


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) oficjalne spotkanie z kimś na wysokim stanowisku

Wiktionary

Audiencja (łac. audientia od audire – 'słyszeć; słuchać') – prywatne lub publiczne spotkanie lub oficjalne posłuchanie. Audiencji udziela zwykle osoba piastująca wysokie stanowisko (w szczególności król lub papież).

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Mój przyjaciel był bardzo przejęty z powodu audiencji u prezydenta.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: awˈdʲjɛ̃nt͡sʲja, AS: au̯dʹi ̯ncʹi ̯a

Wiktionary

Powiązane:

 przym. audiencyjny, audiencjonalny

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) posłuchanie

Wiktionary


audiencjonalny

przymiotnik od: audiencja; audiencyjny


SJP.pl


audiencyjny

przymiotnik od: audiencja (np. sala audiencyjna, pora audiencyjna); audiencjonalny


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) związany z audiencją, posłuchaniem; służący do odbywania audiencji

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. audiencja ż.

Wiktionary


audik

potocznie: samochód marki Audi


SJP.pl


audio

potocznie: służący do nagrywania i odtwarzania dźwięków


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) dźwiękowy

 (1.2) zapisujący, odtwarzający, przetwarzający, wzmacniający lub przesyłający dźwięk

Wiktionary

  • audio – dźwięk
  • dźwięki słyszalne – fale dźwiękowe o częstotliwości słyszalne dla człowieka (ok. 20 Hz – 20 kHz).
  • nadawanie lub odbiór dźwięku
  • audio – nagrywanie dźwięku i jego odtwarzanie
  • audio – „słyszę” po łacinie

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Film był niezły, ale ścieżka audio złej jakości.

 (1.2) Najtańszy sprzęt audio w internecie!

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈawdʲjɔ, AS: au̯dʹi ̯o

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. audion m.

 temsłow. audio-

Wiktionary


audio-

temat słowotwórczy

 (1.1) pierwszy człon wyrazów złożonych wskazujący na ich związek znaczeniowy ze słuchem, słyszeniem, dźwiękiem

Wiktionary

Powiązane:

 przym. audio

 rzecz. audion mrz.

Wiktionary


audio-video

związany ze sprzętem do odbioru, nagrywania i przetwarzania dźwięku oraz obrazu; audio-wideo


SJP.pl

Audio Video – polski miesięcznik specjalistyczny traktujący o zagadnieniach audio oraz video, istniejący od 1984 roku.

Wikipedia


audio-wideo

związany ze sprzętem do odbioru, nagrywania i przetwarzania dźwięku oraz obrazu; audio-video


SJP.pl


audioanalgezja

znieczulanie za pomocą dźwięków, stosowane m.in. w stomatologii


SJP.pl


audiobook

[czytaj: ałdiobuk] nagranie dźwiękowe z odczytywanym przez lektora tekstem książki; audioksiążka, książka audio, książka do słuchania, książka mówiona


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy

 (1.1) książka mówiona; nagranie dźwiękowe zawierające tekst publikacji książkowej odczytany przez lektora;

Wiktionary

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Po wynalezieniu e-booków i audiobooków nastąpił zmierzch popularności papierowych książek.

Wiktionary


audiobookowy

audiobook [czytaj: ałdiobukowy]


SJP.pl


audiodeskrypcja

słowne opisywanie widzianego obrazu dla osób niewidomych i słabowidzących


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) film. dodatkowe objaśnienia dzieła wplecione pomiędzy standardowy opis czy dialogi i opisujące scenerię oraz kontekst i umożliwiające odbiór tego dzieła przez osoby z niepełnosprawnością wzroku

Wiktionary

Audiodeskrypcja – z łac. audio (dotyczący słuchu, dźwięku) orazłac. descriptio (związany z rysowaniem, opisywaniem) – przekazywany drogą słuchową, werbalny opis treści wizualnych osobom niewidomym i słabowidzącym. Audiodeskrypcja jest nazywana również opisem wideo lub opisową narracją.

Wikipedia


audiodeskryptor

osoba słownie opisująca widziany obraz osobom niewidomym i słabowidzącym


SJP.pl


audiodeskryptorka

kobieta słownie opisująca widziany obraz osobom niewidomym i słabowidzącym


SJP.pl


audiofil

osoba szczególnie zainteresowana wysoką jakością dźwięku i sprzętem do jego odtwarzania


SJP.pl

Wikipedia


audiofilia

szczególne zainteresowanie wysoką jakością odtwarzanego dźwięku i kolekcjonowanie sprzętu odtwarzającego najwyższej klasy; audiofilizm


SJP.pl


audiofilizm

szczególne zainteresowanie wysoką jakością odtwarzanego dźwięku i kolekcjonowanie sprzętu odtwarzającego najwyższej klasy; audiofilia


SJP.pl


audiofilka

audiofil


SJP.pl

Patrz:

audiofil

audiofilski

audiofil


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) związany z audiofilami; przywiązujący wielką wagę do jakości dźwięku

Wiktionary

Patrz:

audiofil

audiofilskość

audiofilski


SJP.pl

Patrz:

audiofilski

audiofilstwo

bycie audiofilem - osobą szczególnie zainteresowaną wysoką jakością odtwarzanego dźwięku


SJP.pl


audiofonolog

specjalista w dziedzinie audiofonologii


SJP.pl


audiofonologia

nauka zajmująca się badaniem narządu słuchu i równowagi oraz diagnostyką głosu i mowy


SJP.pl


audiograf

przyrząd do określania dokładności słuchu


SJP.pl


audiogram

graficzny obraz wyników badania audiometrem, w postaci krzywej przewodnictwa dźwięków dla obu uszu


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) med. zapis wyniku badania słuchu za pomocą audiometru;

Wiktionary

Audiogram (łac. audio – słyszę, gr. grámma – pismo, litera) – graficzne przedstawienie wyniku badania audiometrycznego. Badanie ocenia sprawność narządu słuchu (częstotliwość, głośność). Tony generowane są przez audiometr.

Na audiogramie zapisywane są progi słyszenia tonów czystych, przedstawiające częstotliwość i głośność w dB HL (ang. hearing level – próg słyszalności). Badanie przeprowadza się dla każdego ucha oddzielnie.

Wikipedia

Przykłady

składnia.

kolokacje.

 (1.1) audiogram tonalny

synonimy.

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

frazeologia.

etymologia.

uwagi.

tłumaczenia.

* angielski: (1.1) audiogram

* baskijski: (1.1) audiograma

* hiszpański: (1.1) audiograma m.

* polski język migowy: PJM-ukryj| (1.1) {{PJM|audiogram.}}

* słowacki: (1.1) audiogram m.

* włoski: (1.1) audiogramma m.

źródła.

== audiogram (język angielski.) ==

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik

 (1.1) med. audiogram

odmiana.

przykłady.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: awˈdʲjɔɡrãm, AS: au̯dʹi ̯ogrãm

Wiktionary

Synonimy:

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

frazeologia.

etymologia.

uwagi.

tłumaczenia.

* angielski: (1.1) audiogram

* baskijski: (1.1) audiograma

* hiszpański: (1.1) audiograma m.

* polski język migowy: PJM-ukryj| (1.1) {{PJM|audiogram.}}

* słowacki: (1.1) audiogram m.

* włoski: (1.1) audiogramma m.

źródła.

== audiogram (język angielski.) ==

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik

 (1.1) med. audiogram

odmiana.

przykłady.

składnia.

kolokacje.

synonimy.

Wiktionary


audioholik

osoba pragnąca jak najlepszego sprzętu do odtwarzania muzyki oraz przywiązująca zbyt dużą wagę do jakości odtwarzanego dźwięku


SJP.pl


audioholizm

chęć posiadania najlepszego sprzętu do odtwarzania muzyki oraz przywiązywanie zbyt dużej wagi do jakości odtwarzanego dźwięku, traktowane jako objaw choroby


SJP.pl


audiokonferencja

konferencja telefoniczna


SJP.pl


audioksiążka

nagranie dźwiękowe z odczytywanym przez lektora tekstem książki; audiobook, książka audio, książka do słuchania, książka mówiona


SJP.pl

Wikipedia


audiolog

specjalista w zakresie audiologii


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) med. lekarz specjalista zajmujący się rozpoznawaniem, profilaktyką i leczeniem zaburzeń słuchu

rzeczownik, rodzaj żeński

 (2.1) med. lekarka specjalistka audiologii

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Poszłam do audiologa zrobić test trąbki słuchowej i pomiar odruchu z mięśnia strzemiączkowego.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: awˈdʲjɔlɔk, AS: au̯dʹi ̯olok

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. audiologia ż.

:: fż. audiolożka ż.

 przym. audiologiczny

 przysł. audiologicznie

Wiktionary


audiologia

dział otorynolaryngologii, nauka zajmująca się właściwościami akustycznymi narządu słuchu, jego budową, mechanizmem słyszenia, wraz z jego zaburzeniami


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) nauk. fizj. med. nauka o słuchu

Wiktionary

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Specjaliści audiologii przeprowadzają różnorodne testy słuchu.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. audiolog m.

 przym. audiologiczny

Wiktionary

Synonimy:

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

 rzecz. audiolog m.

 przym. audiologiczny

frazeologia.

etymologia. etymn|pol|audio-|-logia.

uwagi.

tłumaczenia.

* angielski: (1.1) audiology

* baskijski: (1.1) audiologia

* czeski: (1.1) audiologie ż.

* francuski: (1.1) audiologie ż.

* hiszpański: (1.1) audiología ż.

* niemiecki: (1.1) Audiologie ż.

* portugalski: (1.1) audiologia ż.

* ukraiński: (1.1) аудіологія ż.

* włoski: (1.1) audiologia ż.

źródła.

== audiologia (język baskijski.) ==

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik

 (1.1) med. audiologia

odmiana.

przykłady.

składnia.

kolokacje.

synonimy.

Wiktionary


audiologiczny

przymiotnik relacyjny

 (1.1) med. związany z audiologią, dotyczący audiologii

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. audiologia ż., audiolog mos. / ż.

Wiktionary


audiolożka

audiolog


SJP.pl

Patrz:

audiolog

audiometr

przyrząd do badania słuchu, który nadaje odpowiednie tony o różnym natężeniu do obu uszu, przez co stwierdza się próg słyszalności tych tonów


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) med. urządzenie akustyczne służące do diagnostyki zaburzeń organicznych narządu słuchu;

Wiktionary

Audiometr (łac. audio → słyszę, gr. metréō → mierzę) – urządzenie akustyczne służące do diagnostyki zaburzeń organicznych narządu słuchu.

Podstawowym elementem audiometru jest generator akustyczny. Odbieranie tonów przez badanego odbywa się w drodze przewodnictwa kostnego lub powietrznego. Regulator natężenia dźwięku wyskalowany jest w decybelach HL. W czasie badania pacjent sygnalizuje odczuwanie dźwięków o odpowiednim zakresie.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: awˈdʲjɔ̃mɛtr̥, AS: au̯dʹi ̯õmetr̦

Wiktionary


audiometria

dział audiologii zajmujący się pomiarem progów słyszalności i wnioskowaniem (z audiogramów) o ewentualnych uszkodzeniach i chorobach narządu słuchu


SJP.pl

Wikipedia


audiometryczny

przymiotnik od: audiometria


SJP.pl


audion

najprostszy lampowy odbiornik radiowy, obecnie nieprodukowany


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) hist. elektron. pierwsza konstrukcyjnie trioda (lampowa);

Wiktionary

Audion, lampa audionowa (łac. audio - słyszę) - historyczna lampa elektronowa, pierwsza elektroniczna lampa wzmacniająca (trioda), działająca jako detektor oraz wzmacniacz (uzyskanego po detekcji) sygnału m.cz.. Dzięki tej podwójnej funkcji pozwoliła uzyskać większą czułość odbiornika, co umożliwiło odbiór stacji radiofonicznych, znajdujących się w znacznej odległości.

Wikipedia

Przykłady

składnia.

kolokacje.

synonimy.

antonimy.

hiperonimy.

 (1.1) trioda, lampa elektronowa

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

 przym. audio

 temsłow. audio-

frazeologia.

etymologia.

 (1.1) etym|ang|audion. < etym|łac|audio. → słyszeć

uwagi.

tłumaczenia.

* angielski: (1.1) audion

* francuski: (1.1) audion m.

* hiszpański: (1.1) audión m.

* niemiecki: (1.1) Audion n.

* rosyjski: (1.1) аудион m.

* słowacki: (1.1) audión m.

źródła.

== audion (język angielski.) ==

thumb|audion (1.1)

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik

 (1.1) daw. elektron. audion

odmiana.

 (1.1) lp. audion; lm. audions

przykłady.

Wiktionary

Powiązane:

 przym. audio

 temsłow. audio-

Wiktionary


audioprzewodnik

przenośne urządzenie z nagranymi informacjami ułatwiającymi zwiedzanie


SJP.pl


audioreportaż

reportaż audio


SJP.pl


audiosfera

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) ogół dźwięków transmitowanych, świat dźwięku

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Audiosfera jest coraz częściej tematem badań akademickich, znalazła też swoje miejsce w obiegu artystycznym.

 (1.1) Większa jest w percepcji audiosfery rola poznania intuicyjnego, afektywnego. Nie ma potrzeby intelektualizacji doświadczenia muzyki, można się po prostu w nią emotywnie zanurzać.

Wiktionary


audioskop

połączenie projektora z magnetofonem kasetowym


SJP.pl


audioteka

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) zbiór audiobooków zgromadzony w danej instytucji lub przez prywatną osobę

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Baśka ma bogatą audiotekę.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌawdʲjɔˈtɛka, AS: au̯dʹi ̯oteka

Wiktionary


audioteks

usługa polegająca na udostępnieniu abonentowi, za pośrednictwem sieci telefonicznej, możliwości korzystania z serwisów informacyjnych i rozrywkowych za podwyższoną opłatą; audiotekst


SJP.pl


audioteksowy

audioteks; audiotekstowy


SJP.pl


audiotekst

usługa polegająca na udostępnieniu abonentowi, za pośrednictwem sieci telefonicznej, możliwości korzystania z serwisów informacyjnych i rozrywkowych za podwyższoną opłatą; audioteks


SJP.pl


audiotele

rodzaj gry organizowanej przez stacje telewizyjne, polegającej na udzieleniu odpowiedzi (np. telefonicznej, esemesowej) na proste pytania zadawane na antenie, zwycięzcą jest osoba wylosowana spośród tych, które nadesłały poprawną odpowiedź


SJP.pl


audiotelediota

osoba biorąca udział w audiotele; audiotelowicz


SJP.pl


audiotelowicz

osoba biorąca udział w audiotele; audiotelediota


SJP.pl


audiowizor

rzadko: wideofon, wideotelefon


SJP.pl


audiowizualnie

przysłówek sposobu

 (1.1) w sposób wykorzystujący zarówno dźwięk (audio), jak i obraz (wideo)

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Wystąpienie zostało przedstawione audiowizualnie, z użyciem filmu i muzyki.

Wiktionary


audiowizualność

przekazywanie treści równocześnie za pomocą dźwięku i obrazu


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) odprzym. cecha tego, co jest audiowizualne

Wiktionary

Powiązane:

 przym. audiowizualny

 przysł. audiowizualnie

Wiktionary


audiowizualny

równocześnie słyszalny i widzialny, słuchowo-wzrokowy


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) dotyczący zarówno wrażeń słuchowych, jak i wzrokowych

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. audiowizualność ż.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) słuchowo-wzrokowy

Wiktionary


auditing

oficjalna kontrola np. dochodów firmy, polegająca na sprawdzeniu zgodności czegoś z przyjętymi założeniami, obowiązującym prawem, zasadami itp.; audyt


SJP.pl


audrey

[czytaj: odrej, odri] obce imię żeńskie


SJP.pl

Edeltruda, Edeltrauda – imię żeńskie pochodzenia staro-wysoko-niemieckiego, nienotowane w Polsce w średniowieczu; obecnie występuje w zauważalnym stopniu w Polsce na obszarach zamieszkiwanych przez mniejszość niemiecką. Imię to powstało z połączenia członów adal – 'szlachetny ród' oraz trud – 'siła, potęga' i stanowi późniejszą wersję niemieckiego imienia Adeltraud.

Wikipedia


audycik

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) zdrobn. od audyt

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) To nie audyt, lecz tylko mały audycik.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. audyt m.

Wiktionary


audycja

1. część składowa programu radiowego lub telewizyjnego
2. koncert popularyzatorski


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) program radiowy;

 (1.2) rodzaj wewnętrznego popisu w szkole muzycznej

Wiktionary

Audycja – ciąg ruchomych obrazów z dźwiękiem lub bez niego (audycja audiowizualna) albo ciąg dźwięków (audycja radiowa), stanowiący, ze względu na treść, formę, przeznaczenie lub autorstwo, odrębną całość w stworzonym przez dostawcę usługi medialnej programie lub katalogu audycji publicznie udostępnianych w ramach audiowizualnej usługi medialnej na żądanie.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Czy słuchałeś porannej audycji?

 (1.2) W poniedziałek w małej sali koncertowej miała miejsce audycja muzyczna pt. „Muzyka barokowa”.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: awˈdɨt͡sʲja, AS: au̯dycʹi ̯a

Wiktionary


audycyjka

zdrobnienie od: audycja


SJP.pl


audyfon

pracownia artysty plastyka, fotografa


SJP.pl


audyt

1. oficjalna kontrola np. dochodów firmy, polegająca na sprawdzeniu zgodności czegoś z przyjętymi założeniami, obowiązującym prawem, zasadami itp.; auditing;
2. akcja śledzenia aktywności użytkowników serwera w Internecie;
3. audyt energetyczny - doradztwo inwestycyjne mające na celu racjonalizację zużycia energii


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) okresowa kontrola przedsiębiorstwa ukierunkowana na sprawdzenie dochodowości lub zgodności stosowanych procedur z założeniami;

Wiktionary

Audyt – niezależna ocena danej organizacji, systemu, procesu, projektu lub produktu.

Przedmiot audytu jest badany pod względem zgodności z określonymi standardami, wzorcami, listami kontrolnymi, przepisami prawa, normami lub przepisami wewnętrznymi organizacji (polityki, procedury).

Wikipedia

Powiązane:

 rzecz. audytorium n., audycik mrz., audytorka ż., audytor mos.

 przym. audytowy

Wiktionary


audytor

1. sędzia wojskowy
2. księgowy posiadający uprawnienia do weryfikacji rocznego bilansu firmy dla potrzeb zainteresowanych stron (urząd skarbowy, kontrahenci, akcjonariusze, inwestorzy)


SJP.pl

  • Audytor – biegły rewident
  • Audytor – sędzia wojskowy
  • Audytor – sędzia kościelny
  • Audytor energetyczny
  • Audytor efektywności energetycznej

Wikipedia


audytorium

1. sala wykładowa;
2. słuchacze wykładu, występu, koncertu itp.


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) sala wykładowa, odczytowa;

 (1.2) ogół słuchaczy zgromadzonych na wykładzie, odczycie, koncercie

Wiktionary

Audytorium (łac. auditorium), sala wykładowa – sala wykładowa, odczytowa z zasady o amfiteatralnym układzie miejsc dla słuchaczy, lub ogół słuchaczy zgromadzonych na wykładzie, odczycie, koncercie.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) W audytorium wiało nudą.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌawdɨˈtɔrʲjũm, AS: au̯dytorʹi ̯ũm

Wiktionary

Powiązane:

 przym. audytoryjny

 rzecz. audyt mrz.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) aula, sala

 (1.2) publiczność, publika, słuchacze, widownia, widzowie, zebrani

Wiktionary


audytorka

księgowa posiadająca uprawnienia do weryfikacji rocznego bilansu firmy dla potrzeb zainteresowanych stron (urząd skarbowy, kontrahenci, akcjonariusze, inwestorzy)


SJP.pl


audytorski

dotyczący kontroli ksiąg i finansów firmy lub osoby przeprowadzającej taką kontrolę


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) związany z audytem lub audytorem

Wiktionary


audytoryjny

przymiotnik od: audytorium


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) związany z audytorium

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. audytorium n.

Wiktionary


audytować

przeprowadzać audyt


SJP.pl


audytowy

audyt, postępowanie audytowe


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z audytem, dotyczący audytu

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. audyt mrz., audytor mos., audytorka ż.

Wiktionary


audytywny

taki, który słychać, dający się odbierać za pomocą słuchu (np. audytywne środki nauczania); słuchowy


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) fizj. przyswajany za pomocą słuchu; dotyczący percepcji dźwięków

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Mam audytywny styl uczenia się.

Wiktionary


audyzm

dyskryminowanie głuchych i słabosłyszących


SJP.pl


auerowski

metal auerowski - stop, rzadziej czysty metal zdolny do wytwarzania iskier przy krzesaniu, stosowany w zapalniczkach kieszonkowych


SJP.pl


augelit

rzadki minerał z gromady fosforanów


SJP.pl


augiasz

1. w mitologii greckiej: król Elidy na Peloponezie, syn Heliosa (lub Forbasa; Posejdona) i Hyrmine, brat Aktora, przyrodni brat króla Kolchidy Ajetesa, mający wielkie stada bydła trzymane w straszliwie brudnej stajni, którą oczyścił Herakles w jeden dzień;
2. stajnia Augiasza - przenośnie o jakimś środowisku, instytucji, w których panuje zamęt, nieład


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy, nazwa własna

 (1.1) mitgr. legendarny król Elidy na Peloponezie, jeden z Argonautów, syn Heliosa;

Wiktionary

Augiasz (gr. Αὐγείας Augeías, łac. Augeas, co znaczy "jasny") – w mitologii greckiej król Elidy na Peloponezie, jeden z Argonautów.

Jego pochodzenie jest podawane odmiennie, w zależności od źródeł. Niektóre podają, że był synem Heliosa i Nausidame, inne uznają go za syna Posejdona.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Pewien Augiasz, który w tamtym czasie objął rządy nad Elidą, miał trzy tysiące wołów.

Wiktionary


augiaszowy

1. stajnia augiaszowa - mitologiczna stajnia nieczyszczona przez wile lat, w stanie skrajnego zaniedbania i zapuszczenia, którą Herakles oczyścił w ciągu jednego dnia; stajnia Augiasza;
2. w przenośni: o czymś w stanie wielkiego zaniedbania, o wielkim nagromadzeniu bałaganu i błędów, oczekującym na uporządkowanie


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) mitgr. związany z królem Augiaszem

Wiktionary


augit

minerał z grupy piroksenów


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) miner. minerał z gromady krzemianów zaliczany do grupy piroksenów;

Wiktionary

Augit – minerał z gromady krzemianów zaliczany do grupy piroksenów. Minerał pospolity i szeroko rozpowszechniony.

Nazwa pochodzi od gr. auge = blask i nawiązuje do silnego, szklistego połysku tego minerału.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ˈawʲɟit, AS: au̯ʹǵit

Wiktionary

Powiązane:

 przym. augitowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) minerał

Wiktionary


augitowy

augit


SJP.pl

Patrz:

augit

augment

gramatyczny prefiks e charakteryzujący formacje czasu przeszłego w szeregu starych języków indoeuropejskich


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) jęz. samogłoska dodawana na początku czasownika, zaznaczająca formę czasu przeszłego

Wiktionary

Augment – w językoznawstwie występująca w odmianie czasownika dodatkowa samogłoska na początku wyrazu, zaznaczająca czasy przeszłe w niektórych językach indoeuropejskich, charakterystyczna m.in. dla greki klasycznej (występuje także w języku nowogreckim), sanskrytu oraz w pewnym zakresie języka ormiańskiego.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ˈawɡmɛ̃nt, AS: au̯gmẽnt

Wiktionary


augmentacja

1. w muzyce: dwukrotne powiększenie wartości rytmicznej nut;
2. dawniej: powiększenie


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) muz. technika imitacyjna polegająca na wydłużeniu, najczęściej dwukrotnym, wszystkich wartości rytmicznych tematu;

 (1.2) med. w kardiologii: zwiększenie wartości ciśnienia w głównych tętnicach spowodowane przez falę zwrotną;

 (1.3) med. w stomatologii: wypełnienie ubytków kości wyrostka zębodołowego;

Wiktionary

Augmentacja – technika imitacyjna polegająca na wydłużeniu, najczęściej dwukrotnym, wszystkich wartości rytmicznych tematu. Szeroko wykorzystywana w barokowej polifonii i przekształceniach wariacyjnych. Techniką odwrotną do augmentacji jest dyminucja.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ˌawɡmɛ̃nˈtat͡sʲja, AS: au̯gmẽntacʹi ̯a

Wiktionary

Synonimy:

 (1.3) augmentacja kości, sterowana regeneracja kości, pot. nadbudowa kości

Wiktionary


augmentacyjny

augmentacja


SJP.pl

Patrz:

augmentacja

augmentativum

w językoznawstwie: wyraz o charakterze augmentatywnym (zgrubiałym), wyrażający wielkość czegoś (np. bucisko) lub poufały stosunek autora słowa do przedmiotu wypowiedzi (np. chłopisko); augmentatyw, augmentatiwum, zgrubienie


SJP.pl

Zgrubienie (łac. augmentativum) – wyraz utworzony za pomocą odpowiedniego formantu oznaczającego rzecz albo osobę większą od nazywanej wyrazem podstawowym. Zgrubienie może również oznaczać pogardliwy stosunek do omawianego obiektu, szczególnie, kiedy wiąże się ze zmianą rodzaju, np. babababsko. Augmentativum pełni niekiedy funkcję hipokorystyczną (pieszczotliwą), np. dobre psisko. Bywa stosowane jako środek poetycki.

Wikipedia


augmentatiwum

w językoznawstwie: wyraz o charakterze zgrubiałym, wyrażający wielkość czegoś (np. bucisko) lub poufały stosunek autora słowa do przedmiotu wypowiedzi (np. chłopisko); augmentatyw, augmentativum, augmentatywum, zgrubienie


SJP.pl


augmentatyw

w językoznawstwie: wyraz o charakterze augmentatywnym (zgrubiałym), wyrażający wielkość czegoś (np. bucisko) lub poufały stosunek autora słowa do przedmiotu wypowiedzi (np. chłopisko); augmentativum, augmentatiwum, zgrubienie


SJP.pl


augmentatywny

w językoznawstwie: zgrubiały, mający lub nadający znaczenie zgrubiałe


SJP.pl


augmentatywum

w językoznawstwie: wyraz o charakterze zgrubiałym, wyrażający wielkość czegoś (np. bucisko) lub poufały stosunek autora słowa do przedmiotu wypowiedzi (np. chłopisko); augmentatyw, augmentativum, augmentatiwum, zgrubienie


SJP.pl


augsburczyk

mieszkaniec Augsburga; augsburżanin


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) mieszkaniec Augsburga

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Augsburg mrz.

:: fż. augsburżanka ż., augsburka ż.

 przym. augsburski

Wiktionary


augsburg

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna

 (1.1) geogr. adm. miasto na prawach powiatu w Niemczech, w Bawarii, historyczna stolica Szwabii;

Wiktionary

Augsburg (łac. Augusta Vindelicorum) – miasto na prawach powiatu w Niemczech, w kraju związkowym Bawaria, stolica rejencji Szwabia, regionu Augsburg oraz siedziba powiatu ziemskiego Augsburg. Trzecie pod względem liczby ludności miasto Bawarii (po Monachium i Norymberdze). Leży nad rzekami Lech i Wertach, na przedgórzu alpejskim na wysokości 494 m n.p.m. Jedno z najstarszych miast niemieckich, założone przez Rzymian. Historyczna stolica Szwabii.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ˈawɡzburk, AS: au̯gzburk

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. augsburczyk mos., augsburka ż., augsburżanka ż.

 przym. augsburski

Wiktionary


augsburka

mieszkanka Augsburga; augsburżanka


SJP.pl


augsburski

Augsburg


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z Augsburgiem, dotyczący Augsburga

Wiktionary

Patrz:

Augsburg

Powiązane:

 rzecz. Augsburg mrz., augsburczyk mos.

Wiktionary


augsburżanin

mieszkaniec Augsburga


SJP.pl


augsburżanka

mieszkanka Augsburga


SJP.pl


augst

nazwisko


SJP.pl

Augst (gsw. Augscht; hist. Baselaugst) – gmina (niem. Einwohnergemeinde) w północnej Szwajcarii, w kantonie Bazylea-Okręg, w okręgu Laufen. 31 grudnia 2020 roku liczyła 1 061 mieszkańców.

Wikipedia


augur

1. w starożytnym Rzymie: kapłan zajmujący się wróżeniem, głównie ornitomancją, hieromancją i astromancją
2. przenośnie: człowiek uważający się za wyrocznię w jakiejś dziedzinie


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) hist. w starożytnym Rzymie: kapłan oficjalnie odczytujący ze znaków niebiańskich i lotu ptaków wolę bogów (tzw. auspicjum);

 (1.2) przen. człowiek uważający się lub uważany za wyrocznię w jakiejś dziedzinie

Wiktionary

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ˈawɡur, AS: au̯gur

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. fż. augurka ż.

Wiktionary


auguścik

nazwisko


SJP.pl


august

w starożytnym Rzymie: tytuł o charakterze sakralnym, nadany po raz pierwszy Oktawianowi przez senat w 27 roku p.n.e.; augustus


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy, nazwa własna

 (1.1) imię|polski|m.;

Wiktionary

  • August – imię męskie
  • August – jeden z tytułów używanych przez rzymskich cesarzy
  • Oktawian August – pierwszy cesarz rzymski
  • August – jednostka osadnicza w USA, w stanie Kalifornia, w hrabstwie San Joaquin
  • August (1847-1889) – infant portugalski, książę Coimbry
  • August (1772-1822) – książę Saksonii-Gothy-Altenburga, pisarz
  • August (1655–1715) – książę Saksonii-Merseburga-Zörbig
  • August (1614-1680) – książę Sachsen-Weißenfels z dynastii Wettynów

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Zygmunt August dozwolił chłopom w królewszczyznach na ich włókach zabijać wilki, lisy, rosomaki i zające, sarny zaś i grubego zwierza dla siebie zachował.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈawɡust, AS: au̯gust

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. augustianin mos., augustianka ż., Augustynowicz ż./mrz./mos.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) zdrobn. Gucio

Wiktionary


augusta

tytuł żon cesarzy w starożytnym Rzymie


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) imię|polski|ż.;

forma rzeczownika.

 (2.1) D. i B. lp. od: August

Wiktionary

  • Augusta – tytuł nadawany rzymskiej cesarzowej
  • Augusta – imię żeńskie
  • Augusta (1871–1938) – rosyjska schimniszka prawosławna, święta nowomęczennica
  • Augusta – rodzaj pająków z rodziny krzyżakowatych

Wikipedia

Przykłady

składnia.

kolokacje.

synonimy.

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

 rzecz. augustianin mos., augustianka ż.

frazeologia.

etymologia.

uwagi.

 (1.1) zoblistę|Indeks:Polski - Imiona.

tłumaczenia.

* rosyjski: (1.1) Августа ż.

* ukraiński: (1.1) Августа ż.

źródła.

== Augusta (język farerski.) ==

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) imię|farerski|ż.

odmiana.

przykłady.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: awˈɡusta, AS: au̯gusta

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. augustianin mos., augustianka ż.

Wiktionary

Synonimy:

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

 rzecz. augustianin mos., augustianka ż.

frazeologia.

etymologia.

uwagi.

 (1.1) zoblistę|Indeks:Polski - Imiona.

tłumaczenia.

* rosyjski: (1.1) Августа ż.

* ukraiński: (1.1) Августа ż.

źródła.

== Augusta (język farerski.) ==

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) imię|farerski|ż.

odmiana.

przykłady.

składnia.

kolokacje.

synonimy.

Wiktionary


augustdor

złota moneta Augusta III o wartości 30 złotych


SJP.pl

Augustdor – złota moneta wartości pięciu talarów wprowadzona do obiegu przez Augusta II.

Nazwa pochodzi z języka francuskiego (August d'or) i znaczy złoty August.

Bito również podwójne złote augustdory i półaugustdory.

Wikipedia


auguste

[czytaj: oGÜST albo oGIST] francuskie imię męskie


SJP.pl


augustianie

katolicki zakon, oparty na regule świętego Augustyna, powstały we Włoszech w latach 1244-1256


SJP.pl

Zakon Świętego Augustyna (Augustianie, łac. Ordo Sancti Augustini – OSA; do 1963 augustianie-eremici, łac. Ordo Eremitarum Sancti Augustini, OESA) – zgromadzenie zakonne powstałe 1 marca 1256 po zjednoczeniu wielu wspólnot eremickich, które żyły według reguły św. Augustyna.

Wikipedia


augustianin

zakonnik reguły św. Augustyna


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) rel. zakonnik z zakonu żyjącego według reguły św. Augustyna z Hippony;

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Czytam książkę o austriackim augustianinie Grzegorzu Mendlu.

 (1.1) Honorata sprzedaje okulary słoneczne przed klasztorem augustianów.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. August m., Augusta ż., Augustyn m., Augustyna ż., Augustów m., Augustynka ż., augustowianin m., augustowianka ż.

:: fż. augustianka ż.

 przym. augustiański, augustowski, Augustowy, Augustynowy

Wiktionary


augustianizm

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) filoz. teol. doktryna rozwinięta przez Augustyna z Hippony

Wiktionary

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Pod wpływem augustianizmu pozostawał m.in. św. Bonawentura.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Augustyn mos.

 przym. Augustynowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) augustynizm

Wiktionary


augustianka

członkini katolickiego zakonu żeńskiego: Zgromadzenie Sióstr św. Augustyna


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) rel. zakonnica z żeńskiej gałęzi zakonu żyjącego według reguły św. Augustyna z Hippony;

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Wczoraj podwieźliśmy jedną augustiankę do Cieszyna.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. August m., Augusta ż., Augustyn m., Augustyna ż., Augustów m., Augustynka ż., augustowianin m., augustowianka ż.

:: fm. augustianin m.

 przym. augustiański, augustowski, Augustowy, Augustynowy

Wiktionary


augustianki

członkini katolickiego zakonu żeńskiego: Zgromadzenie Sióstr św. Augustyna


SJP.pl

Zgromadzenie Sióstr Świętego Augustyna, którego członkinie są nazywane augustiankami, ma swoje początki we wczesnym średniowieczu. Św. Augustyn w jednym ze swoich listów z 423 określił zasady życia monastycznego dla zgromadzenia mniszek w Hippo Regius. Ten sposób życia rozwijał się przez cały okres średniowiecza, jednak w przeciwieństwie do męskiego zakonu augustianów, formalnie powstałego w XIII wieku, klasztory sióstr augustianek nie posiadały organizacji ani jednolitych reguł – dopiero w XV w. klasztory zostały objęte organizacją i odtąd funkcjonowały jako żeńska gałąź zakonu augustiańskiego.

Wikipedia


augustiański

1. augustianie, augustianki;
2. dotyczący okresu panowania cesarza Augusta; augustowski


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z augustianami lub augustiankami, dotyczący augustianów lub augustianek

 (1.2) dotyczący okresu panowania cesarza Augusta

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Ta wspólnota żyje charyzmatem augustiańskim.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. augustianin m., augustianka ż., Augustyn mos., August mos.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) augustowski

Wiktionary


augustin

1. obce imię męskie;
2. nazwisko


SJP.pl

  • Augustin (imię) – imię męskie pochodzenia łacińskiego
  • Augustin (gmina) – gmina w Rumunii, w okręgu Braszów
  • Augustin (okręg Braszów) – wieś w Rumunii, w okręgu Braszów, w gminie Augustin

Wikipedia


augustka

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) gw-pl|Górny Śląsk. ogrod. papierówka

Wiktionary


augusto

tytuł żon cesarzy w starożytnym Rzymie


SJP.pl

Augusto Pedro de Sousa (ur. 5 listopada 1968) – brazylijski piłkarz występujący na pozycji pomocnika.

Wikipedia


augustodun

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna

 (1.1) geogr. hist. Autun (miasto we Francji);

Wiktionary

Powiązane:

 przym. augustoduński

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) współcz. Autun

Wiktionary


augustoduński

przymiotnik relacyjny

 (1.1) hist. związany z Augustodunem, dotyczący Augustodunu (współcz. Autun)

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Augustodun mrz.

Wiktionary


augustostwo

August z małżonką; Augustowie


SJP.pl


augustów

w starożytnym Rzymie: tytuł o charakterze sakralnym, nadany po raz pierwszy Oktawianowi przez senat w 27 roku p.n.e.; augustus


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna

 (1.1) geogr. miasto w północno-wschodniej Polsce;

forma rzeczownika.

 (2.1) D. i B. lm. od: August

Wiktionary

Augustów – miasto w północno-wschodniej Polsce, w województwie podlaskim, siedziba powiatu augustowskiego i gminy wiejskiej Augustów.

Miasto królewskie starostwa augustowskiego w ziemi bielskiej województwa podlaskiego w 1795 roku. Miasto rządowe Królestwa Kongresowego, położone było w 1827 roku w powiecie dąbrowskim, obwodzie augustowskim województwa augustowskiego. W latach 1975–1998 miasto należało do województwa suwalskiego.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Planowana jest budowa obwodnicy wokół Augustowa.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: awˈɡustuf, AS: au̯gustuf

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. August mos., augustianin mos., augustianka ż., augustowianin mos., augustowianka ż., augustówka ż., Augustyn mos., Augustynowicz mrz.

 przym. augustowski

Wiktionary


augustowianin

mieszkaniec Augustowa


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) mieszkaniec miejscowości Augustów

 (1.2) mieszkaniec miejscowości Augustowo

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌawɡustɔˈvʲjä̃ɲĩn, AS: au̯gustovʹi ̯ä̃ńĩn

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. augustianka ż., augustianin mos., Augustów m., Augustowo n.

:: fż. augustowianka ż.

 przym. augustowski

Wiktionary


augustowianka

mieszkanka Augustowa


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) mieszkanka miejscowości Augustów

 (1.2) mieszkanka miejscowości Augustowo

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌawɡustɔˈvʲjãnka, AS: au̯gustovʹi ̯ãnka

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. augustianka ż., augustianin mos., Augustów m., Augustowo n.

:: fm. augustowianin m.

 przym. augustowski

Wiktionary


augustowie

w starożytnym Rzymie: tytuł o charakterze sakralnym, nadany po raz pierwszy Oktawianowi przez senat w 27 roku p.n.e.; augustus


SJP.pl


augustówka

ozdobna, krzywa szabla typu karabeli z monogramem AR (Augustus Rex) na głowni, używana w XVIII w.


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) wojsk. hist. rodzaj szabli polskiej o głowni opatrzonej monogramem królów Augusta II lub Augusta III; ; Gloger.

Wiktionary

Miejscowości i ich części w Polsce

Wg TERYT jest ich 6, w tym 2 podstawowe
  • Augustówka – część miasta Warszawa, w dzielnicy Wilanów
  • Augustówka – część wsi Drelów w woj. lubelskim, w pow. bialskim, w gminie Drelów
  • Augustówka – wieś w woj. lubelskim, w pow. parczewskim, w gminie Siemień
  • Augustówka – wieś w woj. mazowieckim, w pow. otwockim, w gminie Osieck
  • Augustówka – część wsi Górkowo w woj. warmińsko-mazurskim, w pow. olsztyńskim, w gminie Kolno
  • Augustówka – przysiółek wsi Wierzenica w woj. wielkopolskim, w pow. poznańskim, w gminie Swarzędz

Inne

  • Augustówka – rodzaj bojowej szabli polskiej z XVII-XVIII wieku, o głowni opatrzonej monogramem królów Augusta II, Augusta III lub Stanisława Augusta Poniatowskiego
  • Augustówka – część miasta Warszawa, w dzielnicy Mokotów
  • Augustówka – rzeka w Łodzi
  • Augustówka – przystanek kolejowy w miejscowości Augustówka
  • Augustówka – wieś na Ukrainie obwodzie tarnopolskim
  • Augustówka – zniesiona kolonia w powiecie zwiahelskim guberni wołyńskiej
  • Augustówka – część agromiasteczka Bildziugi na Białorusi, w obwodzie witebskim, w rejonie szarkowszczyńskim, w sielsowiecie Bildziugi.

Zobacz też

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ˌawɡuˈstufka, AS: au̯gustufka

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Augustów mrz.

Wiktionary


augustowo

nazwa kilkunastu wsi w Polsce


SJP.pl

Białoruś
  • Augustowo – wieś w obwodzie mińskim, w rejonie berezyńskim
  • Augustowo – wieś w obwodzie mińskim, w rejonie łohojskim
  • Augustowo – wieś w obwodzie mińskim, w rejonie wołożyńskim
  • Augustowo – wieś w obwodzie mohylewskim, w rejonie szkłowskim
  • Augustowo – dawny zaścianek w obwodzie witebskim, w rejonie brasławskim, w sielsowiecie Widze.
  • Augustowo – dawna osada w obwodzie mińskim, w rejonie miadzielskim, w sielsowiecie Narocz.

Wikipedia


augustowski

1. Augustów (miasto);
2. Augustowskie (region);
3. Augustowo (wieś);
4. dotyczący okresu panowania cesarza Augusta; augustiański


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) dotyczący miejscowości Augustów

 (1.2) dotyczący miejscowości Augustowo

 (1.3) dotyczący okresu panowania cesarza Augusta

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌawɡuˈstɔfsʲci, AS: au̯gustofsʹḱi

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. augustianka ż., augustianin mos., August mos., Augustów mrz., Augustowo n., augustowianin mos., augustowianka ż.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.3) augustiański

Wiktionary


augustowskie

1. Augustów (miasto);
2. Augustowskie (region);
3. Augustowo (wieś);
4. dotyczący okresu panowania cesarza Augusta; augustiański


SJP.pl


augustowy

przymiotnik dzierżawczy - należący do Augusta lub z nim związany


SJP.pl


augustus

w starożytnym Rzymie: tytuł o charakterze sakralnym, nadany po raz pierwszy Oktawianowi przez senat w 27 roku p.n.e.; august


SJP.pl

Augustus (łac.) – tytuł nadany przez rzymski senat Gajuszowi Oktawianowi 16 stycznia 27 roku p.n.e.

Młody wódz, wówczas już właściwie jedynowładca imperium rzymskiego, dołączył go do swego imienia jako przydomek i od tamtej pory nosił imię: Imperator Caesar Divi Filius Augustus. Samego słowa nie da się jednoznacznie przetłumaczyć, oznacza mniej więcej "wyniesiony dzięki boskiej mocy", "pełen boskiej mocy" i wcześniej było używane na określenie obiektów inauguracji, z których przyszłości odczytywali augurowie. Sam Oktawian nie uznawał ani tego tytułu, ani żadnego z imion jako oficjalnej nazwy sprawowanego przez się urzędu. W tym znaczeniu używał tytułu princeps senatus, przyjętego w tym samym roku, który był jedynie honorowym tytułem nadawanym jednemu z senatorów, który znajdował się na szczycie listy senackiej i miał prawo rozpoczynać obrady. Było to świadome działanie Oktawiana, który chciał być widziany jako odnowiciel republiki zaprowadzający pokój, stąd też unikał używania militarnego tytułu dux, który nosił w czasie wojen domowych, a także nie przyjął władzy królewskiej wiążącej się z tytułem rex, a powszechnie znienawidzonej w republikańskim Rzymie.

Wikipedia


augustyn

imię męskie


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy, nazwa własna

 (1.1) imię|polski|m.;

forma rzeczownika|rodzaj=żeński.

 (2.1) D. lm. od: Augustyna

Wiktionary

Augustyn – imię męskie pochodzenia łacińskiego od łac. Augustinus, utworzone od przydomka ‘Augustus’, nadanego Oktawianowi przez senat, oznaczające „należący do Augusta”.

Żeńskim odpowiednikiem jest Augustyna.

Augustyn imieniny obchodzi: 28 stycznia, 27 i 28 maja, 9 lipca, 24 lipca, 3 sierpnia i 28 sierpnia (dzień śmierci św. Augustyna).

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Pan Augustyn Kowalski jest naszym sąsiadem.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: awˈɡustɨ̃n, AS: au̯gustỹn

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. augustianin mos., augustianka ż., augustianizm mrz., augustynizm mrz., Augustynów mrz., Augustów mrz.

:: fż. Augustyna ż.

 przym. Augustynowy, augustyński, augustiański

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) reg. śl. Gustlik.

Wiktionary


augustyna

imię żeńskie


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) imię|polski|ż.;

forma rzeczownika.

 (2.1) D., B. lp. od: Augustyn

Wiktionary

Augustyna – żeński odpowiednik imienia Augustyn.

Augustyna imieniny obchodzi 9 września, 3 października, 17 października i 13 listopada.

Osoby noszące to imię:

  • Augustyna Pena Rodríguez (1900–1936) – hiszpańska zakonnica, męczennica i błogosławiona Kościoła katolickiego

Zobacz też:

  • Augustynka – miejscowość

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ˌawɡuˈstɨ̃na, AS: au̯gustna

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Augustyn m., augustianin mos., augustianka ż.

Wiktionary


augustynek

1. nazwisko;
2. zdrobnienie od: Augustyn (imię męskie)


SJP.pl

Osoby o tym nazwisku:

  • Antoni Augustynek-Wichura – polski aktor i spiker
  • Kazimierz Augustynek – polski historyk, działacz PZPR, narciarz

Wikipedia


augustyniak

nazwisko


SJP.pl

Augustyniak (forma żeńska: Augustyniak/Augustyniakowa; liczba mnoga: Augustyniakowie) – nazwisko polskie. Najwięcej osób o tym nazwisku mieszka w Polsce centralnej, w pasie między Warszawą a Poznaniem.

Nazwisko utworzone przyrostkiem „–ak” od imienia Augustyn. Podobną etymologię mają nazwiska „Auguściak” i „Augustynowicz”.

Wikipedia


augustynizm

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) filoz. teol. doktryna rozwinięta przez Augustyna z Hippony

Wiktionary

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Pod wpływem augustynizmu pozostawał m.in. św. Bonawentura.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Augustyn mos.

 przym. Augustynowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) augustianizm

Wiktionary


augustynka

1. nazwisko;
2. zdrobnienie od: Augustyn (imię męskie)


SJP.pl

Augustynka – wieś w Polsce położona w województwie podlaskim, w powiecie siemiatyckim, w gminie Nurzec-Stacja.

W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa białostockiego.

Obejmuje dawne miejscowości Dąbrowa i Klateczka.

Prawosławni mieszkańcy wsi należą do parafii św. Dymitra w Żerczycach, a wierni kościoła rzymskokatolickiego do parafii Matki Bożej Częstochowskiej w Nurcu-Stacji.

Wikipedia


augustynowicz

nazwisko


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna

 (1.1) herb szlachecki, nadawany w zaborze austriackim;

Wiktionary

  • Augustynowicz – polski herb szlachecki

Osoby o tym nazwisku:

  • Aleksander Augustynowicz – polski malarz, portrecista i pejzażysta
  • Anna Augustynowicz – polska reżyserka teatralna
  • Bolesław Augustynowicz – polski ziemianin, działacz gospodarczy i spółdzielczy
  • Cezary Augustynowicz – polski wokalista, muzyk, kompozytor, autor tekstów i multiinstrumentalista
  • Jan Tobiasz Augustynowicz – duchowny ormiańskokatolicki
  • Janusz Augustynowicz – polski geodeta, biegły sądowy

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Nasza rodzina od stu lat pieczętuje się Augustynowiczem.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Augustyn mos., August mos., Augustów mrz., Augustowo n.

Wiktionary


augustynowy

przymiotnik dzierżawczy

 (1.1) przest. gwara. taki, który należy do Augustyna

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. augustynizm mrz., Augustyn mos., augustianin mos., augustianizm mrz., augustianka ż.

Wiktionary


augustyński

1. związany z Augustynem z Hippony;
2. augustynizm


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) związany z Augustynem z Hippony lub augustynizmem

Wiktionary

  • Augustyński – polskie nazwisko

Wikipedia

Patrz:

augustynizm

Przykłady

 (1.1) Podczas jego rządów nastąpiła inkorporacja kapituły chełmińskiej do zakonu krzyżackiego oraz zmiana reguły obowiązującej w kapitule z augustyńskiej na krzyżacką.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Augustyn m.

Wiktionary


aukcja

1. rodzaj publicznej sprzedaży, licytacji różnych towarów lub przedmiotów, gdzie nabywcą staje się osoba oferująca najwyższą cenę;
2. dawniej: powiększenie liczby czegoś


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) sprzedaż przedmiotów, podczas której kupujący licytują cenę, aukcję wygrywa osoba, która przedstawiła najwyższą ofertę;

Wiktionary

Aukcja – forma sprzedaży, w której nabywcą zostaje osoba oferująca najwyższą cenę.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Tajemniczy nabywca kupił na aukcji dzieło flamandzkiego malarza.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈawkt͡sʲja, AS: au̯kcʹi ̯a

Wiktionary

Powiązane:

 przym. aukcyjny

 rzecz. aukcjoner m., aukcjonowanie n.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) licytacja, przetarg

Wiktionary


aukcjonariusz

osoba biorąca udział w aukcji


SJP.pl


aukcjonariuszka

aukcjonariusz


SJP.pl

Patrz:

aukcjonariusz

aukcjonator

osoba sprzedająca towary na aukcji


SJP.pl


aukcjoner

osoba prowadząca aukcję


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) osoba prowadząca aukcję

Wiktionary

Wymowa:

IPA: awkˈt͡sʲjɔ̃nɛr, AS: au̯kcʹi ̯õner

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. aukcja ż., aukcjonowanie n.

 przym. aukcyjny

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) licytator

Wiktionary


aukcjonerka

aukcjoner


SJP.pl

Patrz:

aukcjoner

aukcjoning

odpłatne przyznawanie uprawnień na emisję szkodliwych dla środowiska substancji


SJP.pl


aukcjonować

wystawiać towar na aukcję


SJP.pl


aukcjonowanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) przest. wystawianie na licytację, sprzedawanie na aukcji

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. aukcja ż., aukcjoner m., aukcjonariusz m., aukcjonariuszka ż.

 czas. aukcjonować

 przym. aukcyjny

Wiktionary


aukcyjny

związany z aukcją, przeprowadzający aukcje, dokonywany na zasadzie aukcji (np. dom aukcyjny, sprzedaż aukcyjna)


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) związany z aukcjami, służący do przeprowadzania aukcji

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Kontrowersyjna wydaje się być kwestia, czy zgodnie z brzmieniem art. 113 OrdPU odpowiedzialność z tytułu firmanctwa należy ograniczyć tylko do posługiwania się imieniem i nazwiskiem, nazwą lub firmą tej osoby, czy też rozumując szerzej, jako firmanctwo można uznać także posługiwanie się pseudonimem innej osoby, np. w internetowym serwisie aukcyjnym.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. aukcjonowanie n., aukcjoner mos., aukcja

Wiktionary


auklandzki

1. Auckland (miasto w Nowej Zelandii);
2. bekas auklandzki - rodzaj ptaka


SJP.pl


auksanometr

przyrząd do pomiaru wzrostu roślin


SJP.pl


auksencjusz

imię męskie


SJP.pl

Auksencjusz – imię męskie pochodzenia grecko-łacińskiego, oznaczające „kwitnący”. Pochodzi od nazwy rodowej utworzonej od gr. Auxēnōn, Auksanon, związanego z czasownikiem αυξάνω — „kwitnę”.

Odnotowano przynajmniej sześciu świętych o tym imieniu, w tym św. Auksencjusz z Bitynii.

Wikipedia


auksochrom

atom, którego obecność w cząstce barwnika powoduje pogłębienie jego barwy


SJP.pl


auksologia

Auksologia – nauka o rozwoju ontogenetycznym (osobniczym) i oddziaływaniach środowiska zewnętrznego na rozwijające się dziecko. Zajmuje się prawidłowościami rozwoju dziecka, dąży do optymalnego rozwoju dziecka, ma wielkie znaczenie dla pediatrii i geriatrii. Wyniki badań auksologicznych mają duże znaczenie dla szkolnictwa. Nauczyciele klas 1-3 są zobowiązani do oceny auksologicznej dzieci z tych klas.

Wikipedia


auksospora

występująca u niektórych okrzemek diploidalna zygota powstała w wyniku fuzji gamet


SJP.pl

Auksospora – stadium rozwojowe okrzemek.

Auksospora często jest zygotą – powstaje z połączenia dwóch haploidalnych gamet. Może też powstawać z pseudozygoty lub komórki wegetatywnej, zwykle jest diploidalna, ale może być haploidalna lub poliploidalna. Pancerzyk auksospory jest słabo wysycony krzemionką, a jego kształt i ornamentacja odbiega od typowej. W wyniku podziału mitotycznego z auksospory powstają komórki wegetatywne. Pierwsza z nich, czyli komórka pierwszego podziału, ma już całkowicie krzemionkowy pancerzyk, ale jego kształt i ornamentacja nadal nie są dokładnie takie, jak pozostałych komórek wegetatywnych. Auksospory w zasadzie nie pełnią funkcji diaspor ani przetrwalników, co mogłaby sugerować nazwa przyjęta zanim dokładnie poznano ich funkcje. Spory przetrwalnikowe mogą powstawać w obrębie auksospory u niektórych gatunków.

Wikipedia


auksotrof

organizm, zazwyczaj drobnoustrój, którego rozwój zależy od dostępności czynników wzrostowych w okolicy


SJP.pl

Auksotrofy – organizmy żywe, pozbawione zdolności syntezy określonych, niezbędnych do ich wzrostu, skomplikowanych związków organicznych, takich jak witaminy, zasady purynowe czy aminokwasy. Organizm auksotroficzny musi pobierać ten związek z otoczenia, jako składnik swojego pożywienia. Przeciwieństwem auksotrofów są prototrofy.

Wikipedia


auksylijarny

przymiotnik

 (1.1) daw. pomocniczy

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌawksɨlʲiˈjarnɨ, AS: au̯ksylʹii ̯arny

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. auksylijator

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) pomocniczy, posiłkowy, wspomagający

Wiktionary


auksyna

hormon wzrostowy roślin wytwarzany w stożkach wzrostu pędów i korzeni


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) bot. hormon wzrostu wytwarzany w stożkach wzrostu;

Wiktionary

Auksyny (ze stgr. αὔξω auksō lub αὐξάνω auksanō "powiększać") – grupa substancji chemicznych zaliczanych do hormonów roślinnych. Stymulują wzrost roślin oraz wpływają na kształtowanie się owoców partenokarpicznych i odgrywają istotną rolę w procesach adaptacji takich jak fototropizm i geotropizm. Auksyny wykazują cechy zarówno hormonów w znaczeniu zbliżonym do pojęcia używanego na określenie substancji regulacyjnych ssaków oraz cechy morfogenów, czyli substancji regulujących proces morfogenezy roślin. Pierwszą odkrytą auksyną jest kwas indolilooctowy (IAA). Jest on syntezowany w merystemie wierzchołkowym pędu, młodych liściach, zarodku oraz w małych ilościach w korzeniu. Transport IAA przez parenchymę ma unikatowy charakter. Jest on wolny (5–20 mm/h) i kierunkowy (polarny), jednak nie jest zależny od grawitacji. Ponadto IAA przemieszcza się szybko i bezkierunkowo poprzez floem (5–20 cm/h).

Wikipedia

Wymowa:

IPA: awˈksɨ̃na, AS: au̯ksna

Wiktionary


auksztocki

przymiotnik relacyjny

 (1.1) dotyczący Auksztoty, związany z Auksztotą

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Auksztota ż.

Wiktionary


auksztota

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) geogr. hist. etn. kraina historyczna i region etnograficzny na Litwie w dorzeczu górnego Niemna, kolebka państwa litewskiego;

Wiktionary

Auksztota (lit. Aukštaitija, dosł. kraj górny), również Litwa górna – kraina historyczna i region etnograficzny na Litwie, na Nizinie Środkowolitewskiej i Pojezierzu Wileńskim, w dorzeczu górnej i środkowej Wilii, nad Niewiażą, Świętą i Muszą; historyczny ośrodek ekspansji państwa litewskiego. Najważniejszym ośrodkiem miejskim Auksztoty jest współcześnie Poniewież.

Wikipedia

Powiązane:

 przym. auksztocki

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) Litwa górna, Litwa właściwa

Wiktionary


auksztulewicz

nazwisko


SJP.pl


auktorament

dawniej: autorament;
1. pokrój, typ pochodzenie;
2. rodzaj zaciągu i organizacji w dawnym wojsku polskim


SJP.pl


auktorialny

w literaturoznawstwie:
1. narracja auktorialna - narracja w utworze epickim prowadzona z perspektywy osoby mającej nieograniczoną wiedzę o przedstawianych zdarzeniach i postaciach, pozostającej jednak na zewnątrz opisywanego świata, zachowującej do niej dystans;
2. powieść auktorialna - powieść wykorzystująca ten typ narracji


SJP.pl


aukuba

roślina doniczkowa pochodząca z Japonii; ospielica


SJP.pl

Aukuba (Aucuba Thunb.) – rodzaj roślin z rodziny gariowatych Garryaceae. Dawniej w jego obrębie wyróżniano zwykle trzy gatunki, współcześnie – 10. Rośliny te występują we wschodniej Azji, na obszarze od Himalajów i Wietnamu po Półwysep Koreański i Japonię, z centrum zróżnicowania w Chinach, gdzie obecne są wszystkie gatunki, a 7 z nich jest endemitami tego kraju. Rośliny te rosną w różnych formacjach leśnych.

Wikipedia


aula

1. wysoka reprezentacyjna sala wykorzystywana podczas uroczystości
2. w antycznej Grecji - dziedziniec budowli, w Rzymie - pałac


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) duża sala wykładowa wykorzystywana również w celach reprezentacyjnych, na koncerty, pokazy

 (1.2) hist. kościelny budynek lub jego część przeznaczona na religijne dyskusje

 (1.3) dwór cesarski starożytnego Rzymu

 (1.4) wewnętrzny dziedziniec domów mieszkalnych starożytnej Grecji

Wiktionary

Aula – pojęcie o kilku znaczeniach:

  • w starożytnym domu greckim – wewnętrzny dziedziniec, rodzaj atrium
  • w starożytnym Rzymie – budynek przeznaczony na przyjęcia dworskie
  • w chrześcijaństwie – sala lub kościół przeznaczony na dyskusje religijne
  • w średniowieczu – reprezentacyjny budynek, komnata królewska
  • od czasu baroku – duża, reprezentacyjna sala przeznaczona na uroczystości, spotkania, konferencje, wykłady.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Popiersie fundatora stało na postumencie w rogu auli.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈawla, AS: au̯la

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) audytorium

Wiktionary


aulakogen

w geologii: wielki rów tektoniczny


SJP.pl

Aulakogen – wielki, zwykle nieczynny geologicznie rów tektoniczny na platformie kratonu. Aulakogeny można traktować jako nieaktywną, kopalną formę ryftu.

Termin wprowadzony przez Nikołaja Szatskiego w roku 1946.

Wikipedia


auleta

muzyk grający na aulosie


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) muz. muzyk grający na aulosie

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) W sztuce starogreckiej, szczególnie na wazach, pojawiają się auleci trzymający przede wszystkim dwie piszczałki. Stąd hipoteza, że pierwsza piszczałka służyła do grania właściwej melodii, zaś druga najprawdopodobniej była burdonem.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: awˈlɛta, AS: au̯leta

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. aulos m., aulecista mos., aulecistka ż.

Wiktionary


auletka

auleta


SJP.pl

Patrz:

auleta

aulida

kraina w starożytnej Grecji


SJP.pl

Aulida (gr. Αὐλίς = Aulis) – starożytne miasto w Beocji nad zatoką Euripos, obecnie ruiny na południowy wschód od Chalkis.

Stała w nim sławna świątynia Artemidy. Stanowiło punkt zborny dla floty greckiej przed wyprawą na Troję.

Ofiara złożona w Aulidzie z życia Ifigenii stała się kanwą tragedii Eurypidesa i opery Christopha Willibalda Glucka, a także dramatu Johanna Wolfganga Goethego "Ifigenia w Taurydzie" (niem. Iphigenie auf Tauris).

Wikipedia


aulidzki

przymiotnik od: Aulida (miasto portowe w starożytnej Grecji)


SJP.pl


aulis

Aulida (gr. Αὐλίς = Aulis) – starożytne miasto w Beocji nad zatoką Euripos, obecnie ruiny na południowy wschód od Chalkis.

Stała w nim sławna świątynia Artemidy. Stanowiło punkt zborny dla floty greckiej przed wyprawą na Troję.

Ofiara złożona w Aulidzie z życia Ifigenii stała się kanwą tragedii Eurypidesa i opery Christopha Willibalda Glucka, a także dramatu Johanna Wolfganga Goethego "Ifigenia w Taurydzie" (niem. Iphigenie auf Tauris).

Wikipedia


aulodia

śpiew z towarzyszeniem aulosu


SJP.pl


aulos

cylindryczna piszczałka, popularny instrument muzyczny w starożytnej Grecji


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) muz. rodzaj instrumentu muzycznego najczęściej składającego się z dwóch piszczałek z oddzielnymi stroikami, bardzo popularny w starożytnej Grecji;

Wiktionary

  • Aulos – miejscowość we Francji
  • aulos – instrument muzyczny

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) (…) w IV stuleciu aulos był używany właściwie tylko przez zawodowych muzyków i kurtyzany, dlatego określenie „grająca na aulosie” stało się synonimem hetery.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈawlɔs, AS: au̯los

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. auleta mos., aulecista mos., aulecistka ż.

Wiktionary


aulowy

aula


SJP.pl

Patrz:

aula

aumiller

nazwisko


SJP.pl

  • Jacek Aumüller (ur. 1976) – polski muzyk i kompozytor
  • Martin Aumüller (1697–1757) – niemiecki rzeźbiarz

Wikipedia


aura

1. pogoda;
2. przenośnie: nastrój, klimat panujący w jakimś miejscu lub wokół kogoś, jakichś wydarzeń; klimat, atmosfera;
3. w medycynie: zespół objawów zapowiadających jakąś chorobę


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) mitgr. nimfa frygijska szybka jak wiatr, łowczyni z orszaku Artemidy;

 (1.2) astr. planetoida o numerze katalogowym 1488;

Wiktionary

Astronomia

  • Aura – amerykański sztuczny satelita
  • Aura – planetoida o numerze katalogowym 1488

Geografia

Etiopia

  • Aura – woreda w regionie Afar

Finlandia

  • Aura – gmina
  • Aurajoki (szw. Aura å) – rzeka

Niemcy

  • Aura – rzeka, dopływ Sinn
  • Aura an der Saale – gmina w kraju związkowym Bawaria, w powiecie Bad Kissingen
  • Aura im Sinngrund – gmina w kraju związkowym Bawaria, w powiecie Main-Spessart
  • Forst Aura – obszar wolny administracyjnie w kraju związkowym Bawaria, w powiecie Main-Spessart

Mitologia

  • Aura – w mitologii greckiej koń Admeta
  • Aura – w mitologii greckiej nimfa frygijska szybka jak wiatr

Sztuka

Literatura

  • Aura – opowiadanie Carlosa Fuentesa

Muzyka

  • Aura – polski zespół muzyczny
  • Aura – album grupy Asia
  • Aura – album Milesa Davisa
  • Aura – dziewiąta płyta zespołu The Mission
  • Aura – album Kool Savas
  • Aura – album Mroza
  • Aura – album polskiego jazzowego tria RGG, wydany w 2015
  • Aura – album polskiego zespołu muzycznego Tides From Nebula
  • Aura – utwór Lady Gagi
  • Aura – singel Wiatru i Gromee’ego

Osoby

  • Aura – białoruska piosenkarka
  • Aura Buzescu – rumuńska aktorka
  • Aura Dione – duńska piosenkarka

Inne

  • aura – pogoda
  • aura – objaw występujący podczas migreny
  • aura – zjawisko ezoteryczne
  • Aura – polskie czasopismo
  • Aura Noir – norweska grupa muzyczna
  • Saturn Aura – samochód osobowy

Przypisy

Wikipedia

Przykłady

składnia.

kolokacje.

 (1.1) nimfa Aura

 (1.2) asteroida / planetka / planetoida Aura • Aura krąży / porusza się

synonimy.

antonimy.

hiperonimy.

 (1.1) nimfa

 (1.2) planetoida

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

 rzecz. aura ż.

 przym. auryczny

frazeologia.

etymologia.

 (1.1) etym|gr|Αὔρα.

uwagi.

 

 (1.1) zobacz też: Indeks:Polski - Mitologia grecka

 (1.2) zoblistę|Indeks:Polski - Astronomia|Indeks:Polski - Indeks terminów astronomicznych.

tłumaczenia.

* angielski: (1.1) Aura; (1.2) Aura

* starogrecki: (1.1) Αὔρα ż.

źródła.

== Aura (język angielski.) ==

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik, nazwa własna

 (1.1) imię|angielski|ż.

odmiana.

przykłady.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈawra, AS: au̯ra

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. aura ż.

 przym. auryczny

Wiktionary

Synonimy:

antonimy.

hiperonimy.

 (1.1) nimfa

 (1.2) planetoida

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

 rzecz. aura ż.

 przym. auryczny

frazeologia.

etymologia.

 (1.1) etym|gr|Αὔρα.

uwagi.

 

 (1.1) zobacz też: Indeks:Polski - Mitologia grecka

 (1.2) zoblistę|Indeks:Polski - Astronomia|Indeks:Polski - Indeks terminów astronomicznych.

tłumaczenia.

* angielski: (1.1) Aura; (1.2) Aura

* starogrecki: (1.1) Αὔρα ż.

źródła.

== Aura (język angielski.) ==

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik, nazwa własna

 (1.1) imię|angielski|ż.

odmiana.

przykłady.

składnia.

kolokacje.

synonimy.

Wiktionary


auramina

żółty, syntetyczny barwnik zasadowy używany do barwienia bawełny, wełny, drewna, skór, papieru i do wyrobu laków barwnych, stosowany także jako środek antyseptyczny


SJP.pl


aurar

dawna drobna moneta islandzka; eyrir


SJP.pl

Eyrir (forma l.poj., w l.mn. aurar) – islandzka moneta zdawkowa. Występowała w nominałach 5, 10 i 50 aurar. 100 aurar to 1 korona islandzka (króna).

Od 1 października 2003 całkowicie wycofana z obiegu. Do tego czasu moneta 5 aurar była najdrobniejszą zdawkową monetą na świecie, wartą tylko około 0,0006 €, tzn. 0,06 eurocenta.

Wikipedia


aureli

imię męskie


SJP.pl

Aureli – oboczna forma imienia męskiego Aureliusz, pochodzącego od nazwy rzymskiego rodu Aureliuszy, która z kolei pochodzi od łacińskiego aureolus – „złocisty” (co mogło znaczyć także „wspaniały”).

Imię Aureli jest mało popularne w Polsce. W marcu 2001 roku w Polsce było zarejestrowanych 25 posiadaczy imienia Aureli, natomiast w styczniu 2024 r. w rejestrze PESEL, wśród publicznie dostępnych danych dotyczących osób żyjących, wykazano 14 mężczyzn o imieniu Aureli nadanym jako imię pierwsze oraz 19 mężczyzn o imieniu Aureli nadanym jako imię drugie.

Wikipedia


aurelia

imię żeńskie


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) imię|polski|ż.;

 (1.2) astr. planetoida o numerze katalogowym 419;

Wiktionary

Aurelia – imię żeńskie pochodzące od nazwy rzymskiego rodu Aurelia, która z kolei pochodzi od łac. aureolus – „złocisty, złoty”, co mogło znaczyć także „wspaniały”. Imię to posiada licznych świętych patronów.

Aurelia imieniny obchodzi: 25 września, 16 października, 25 listopada i 2 grudnia.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Aurelia pokazała mu jeszcze wiszącą na ścianie wyszywaną serwetkę, na której niebieski haft układał się w hasło „Miłość i zgoda – domu ozdoba”.

 (1.2) Aurelia porusza się w obszarze między orbitami Marsa i Jowisza, czyli w pasie głównym planetoid.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: awˈrɛlʲja, AS: au̯relʹi ̯a

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Aureli m., Aurelian m., Aureliana ż., aureola ż., aureolka ż.

:: zdrobn. Aurelka ż.

:: fm. Aureliusz m.

 przym. Aureliuszowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) zdrobn. Aurelka

Wiktionary


aurelian

imię męskie


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy, nazwa własna

 (1.1) imię|polski|m.;

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna

 (2.1) geogr. hist. Orlean

Wiktionary

  • Aurelian – cesarz rzymski
  • Aurelian – imię męskie
  • Aurelian z Réôme, Aurelianus Reomensis – francuski zakonnik, pisarz i teoretyk muzyki
  • Aurelian – powieść Louisa Aragona
  • Aurelian Oil and Gas PLC – brytyjska spółka zależna Kulczyk Oil Ventures, przedsiębiorstwa należącego do Jana Kulczyka
  • Paweł Aurelian – święty Kościoła katolickiego, biskup

Wikipedia

Przykłady

składnia.

kolokacje.

synonimy.

 (2.1) współcz. Orlean

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

 rzecz. Aureliusz mos., Aurelia ż.

frazeologia.

etymologia.

 etym|łac.

uwagi.

 (1.1) zobacz też: Indeks:Polski - Imiona

tłumaczenia.

źródła.

== Aurelian (język angielski.) ==

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik, nazwa własna

 (1.1) imię|angielski|m. Aurelian

odmiana.

przykłady.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Aureliusz mos., Aurelia ż.

Wiktionary

Synonimy:

 (2.1) współcz. Orlean

Wiktionary


aureliana

imię żeńskie


SJP.pl


aureliusz

1. imię męskie;
2. nazwisko


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy, nazwa własna

 (1.1) imię|polski|m.;

Wiktionary

Aureliusz – imię męskie pochodzące od nazwy rzymskiego rodu Aurelia, która z kolei pochodzi od łacińskiego aureolus – "złocisty", co mogło znaczyć także "wspaniały". Imię to posiada licznych świętych patronów.

Łacińskie Aurelius mogło być używane jako imię (praenomen) i nazwisko (gentilicium) od Aureliana.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Mam na imię Aureliusz i jestem złotnikiem z Krynicy.

 (1.1) 26 kwietnia, 20 lipca i 9 września przypadają imieniny Aureliusza.

 (1.1) Wczoraj odbył się ślub Klaudii i Aureliusza.

 (1.1) Byliśmy z wujkiem Aureliuszem na pielgrzymce w Watykanie.

 (1.1) Panie Aureliuszu, proszę nas jutro odwiedzić.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: awˈrɛlʲjuʃ, AS: au̯relʹi ̯uš

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Aureliana ż., aureola ż., aureolka ż.

:: war. Aureli mos., Aurelian mos.

:: zdrobn. Aureliuszek mos., Aurelek mos.

:: fż. Aurelia ż.

 przym.

:: przest. gwara. Aureliuszowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) war. Aureli, Aurelian; zdrobn. Aureliuszek, Aurelek

Wiktionary


aureliuszowie

1. imię męskie;
2. nazwisko


SJP.pl


aureliuszowy

przymiotnik dzierżawczy

 (1.1) przest. gwara. należący do Aureliusza

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Przed Aureliuszowym domem rośnie dorodna śliwa.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Aurelia ż., Aureliusz mos.

Wiktionary


aureola

1. w sztuce: świetlisty krąg nad głową świętego
2. świetność, chwał, splendor


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) obwódka, zazwyczaj złotego koloru, na obrazach i rzeźbach o tematyce religijnej, otaczająca głowy świętych

 (1.2) przen. sława pewnego rodzaju, która kogoś otacza

 (1.3) świetlista obwódka wokół jakiegoś przedmiotu

Wiktionary

Aureola − gloria, świetlisty owal, krąg, otok wokół postaci bóstw i świętych.

Jeśli blask otacza całą postać, nazywa się go aureolą lub mandorlą (w kształcie migdała lub owalu). Mandorla służy niekiedy wyrażeniu szczególnie dobitnej manifestacji potęgi Bożej, jak w scenie Przemienienia, Wniebowstąpienia czy Sądu Ostatecznego. Natomiast świetlisty otok wokół głowy postaci o szczególnym znaczeniu duchowym nazywany jest nimbem.

Wikipedia

Przykłady

 (1.3) Blumenfeld (…) rozgarniał chudą, nerwową ręką jasnozłociste włosy, które jakby aureolą otaczały jego wysokie, bardzo ładne czoło i długą, cierpiącą twarz o gorzkim uśmiechu.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌawrɛˈɔla, AS: au̯reola

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. aureolka ż., Aureliusz mos., Aurelia ż.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1-2) nimb

 (1.3) halo

Wiktionary


aureolka

zdrobnienie od: aureola


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) zdrobn. od aureola

 (1.2) mała aureola

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Póki tej ozdoby swojej / Nie uroni dumna Polka, / Póty małe czółko stroi / Wszechpotęgi aureolka (…)

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Aureliusz mos., Aurelia ż., aureola ż.

Wiktionary


aureomycyna

antybiotyk stosowany w chorobach zakaźnych; chlorotetracyklina


SJP.pl


aureus

złota, drobna moneta w starożytnym Rzymie


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) numizm. złota starorzymska moneta;

Wiktionary

Aureus, nummus aureus (złoty pieniądz), denarius aureus – złota moneta rzymska bita od I w. p.n.e. do początków IV w.

Po raz pierwszy wybita przez Sullę w czasie jego konsulatu 84/83 p.n.e., następnie przez Pompejusza (71 p.n.e.) oraz Cezara (48/47 p.n.e.) W tym okresie bito 40 aureusów z libry (pondusa, funta) złota, a wartość monety ustalono na 23 srebrne denary.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ˈawrɛws, AS: au̯reu̯s

Wiktionary


auriga

woźnica kierujący wozem w igrzyskach w starożytnym Rzymie


SJP.pl

  • auriga – w starożytnym Rzymie woźnica powożący zaprzęgiem na wyścigach w cyrku lub na hippodromie albo rydwanem bojowym

Wikipedia


aurignac

Aurignac – miejscowość i gmina we Francji, w regionie Oksytania, w departamencie Górna Garonna.

Według danych na rok 1990 gminę zamieszkiwały 983 osoby, a gęstość zaludnienia wynosiła 55 osób/km² (wśród 3020 gmin regionu Midi-Pireneje Aurignac plasuje się na 346. miejscu pod względem liczby ludności, natomiast pod względem powierzchni na miejscu 639.).

Wikipedia


aurikularia

planktoniczna larwa występująca w cyklu rozwojowym niektórych strzykw, mająca charakterystycznie pofałdowane pasmo rzęsek (przypominające kształtem uszka); usznica


SJP.pl

Aurikularia, usznica, uszatka – typ larwy charakterystyczny dla strzykw (Holothuroidea). Cechuje się dwoma pasami pofałdowanych, odchodzących ku tyłowi ciała, rzęsek, przypominających kształtem uszka. Aurikularia jest podobna do dwurzęsicy (Bipinnaria), od której odróżnia ją brak ramion. Kolejnym stadium, w które się przekształca, jest doliolaria - zwana też witellarią.

Wikipedia


aurikuloterapia

Aurikuloterapia – dział akupunktury polegający na leczeniu poprzez nakłuwanie małżowiny usznej.

Wikipedia


aurinia

przeplatka aurinia - motyl dzienny z rodziny rusałkowatych


SJP.pl

Złotka, aurinia (Aurinia Desv.) – rodzaj roślin z rodziny kapustowatych (Brassicaceae). Należy do niego 10 gatunków bylin. Rośliny te występują w środkowej i południowo-wschodniej Europie (9 gatunków) sięgając po rejon Kaukazu i południowo-zachodniej Azji. Uprawiane bywają w ogrodach skalnych, zwłaszcza smagliczka (złotka) skalna Aurinia saxatilis. Gatunek ten jest też jedynym przedstawicielem rodzaju we florze Polski.

Wikipedia


aurora

jutrzenka, zorza poranna


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) mitrzym. bogini zorzy porannej, brzasku i świtu, utożsamiana z grecką Eos;

 (1.2) imię|polski|ż.;

 (1.3) astr. planetoida o numerze katalogowym 94, z pasa głównego planetoid, odkryta w 1867 r.;

Wiktionary

  • Aurora – imię żeńskie
  • aurora (zorza polarna) – zorza (aurora borealis, aurora australis)

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Słońce! już! A gdzie? Jeszcze go niema! Ale piękna Aurora już się zjawiła!

 (1.2) 20 października przypadają imieniny Aurory.

 (1.3) Aurora porusza się w obszarze między orbitami Marsa i Jowisza.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: awˈrɔra, AS: au̯rora

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz.

:: zdrobn. Aurorka ż.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) Eos, Jutrzenka

 (1.2) zdrobn. Aurorka

Wiktionary


aurum

łacińska nazwa złota (pierwiastka chemicznego)


SJP.pl

  • aurum (łac.) – złoto
  • Aurum – album zespołu Closterkeller
  • Aurum – włoski likier z Pescary
  • Aurum – miasto opuszczone, w Stanach Zjednoczonych, w Nevadzie
  • Aurum – miasto opuszczone, w Stanach Zjednoczonych, w Kalifornii

Wikipedia


auryczny

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z aurą, dotyczący aury

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Za pomocą światła zapalonej świecy oczyszcza się przestrzeń auryczną poddanego terapii pacjenta.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. aura ż., Aura ż.

Wiktionary


auryna

syntetyczny barwnik używany w analizie chemicznej; kwas rozolowy, koralina


SJP.pl

Auryna, kwas rozolowy, koralina – organiczny związek chemiczny, syntetyczny barwnik triarylometanowy, stosowany jako barwnik w analizie chemicznej.

Odkryty przez chemika niemieckiego F.F. Rungego (1795–1867). Znajduje się w smole pogazowej. Używany między innymi do wykrywania sody w mleku (dodanie sody do mleka hamuje rozwój bakterii kwasu mlekowego); Używany też w kolorystyce jako żółty barwnik.

Wikipedia


aurypigment

minerał, siarczek arsenu


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) miner. minerał z gromady siarczków, trójsiarczek arsenu;

Wiktionary

Aurypigment, orpiment – rzadki minerał z gromady siarczków. Zbudowany jest z trisiarczku diarsenu, As2S3. Nazwy pochodzą od złożeniach dwóch łacińskich słów – aurum (złoto) oraz pigmentum (barwnik), co nawiązuje do jego barwy.

Wikipedia

Powiązane:

 przym. aurypigmentowy

Wiktionary


auschwitz

[czytaj: ałszwic]
1. Auschwitz-Birkenau; w latach 1940-45 największy hitlerowski obóz koncentracyjny i zagłady w Oświęcimiu-Brzezince;
2. niemiecka nazwa miasta Oświęcim


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna

 (1.1) = hist. KL Auschwitz, niemiecki nazistowski obóz koncentracyjny na przedmieściu Oświęcimia

Wiktionary

Konzentrationslager Auschwitz, w szczególności KL Auschwitz I (Stammlager), KL Birkenau (Auschwitz II) i KL Monowitz (Auschwitz III) – zespół niemieckich nazistowskich obozów koncentracyjnych i obozu zagłady, działający w latach 1940–1945 w Oświęcimiu (niem. Auschwitz) i pobliskich miejscowościach; symbol Zagłady Żydów, nazywany też „fabryką śmierci”. Jako jedyny niemiecki obóz koncentracyjny został wpisany na listę światowego dziedzictwa UNESCO (1979) pod nazwą Auschwitz-Birkenau. Niemiecki nazistowski obóz koncentracyjny i zagłady (1940–1945). W części obozu utworzono Państwowe Muzeum Auschwitz-Birkenau w Oświęcimiu (1947), pomnik i instytucję kultury dokumentującą zbrodnie niemieckie w okupowanej Polsce.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) W obozie koncentracyjnym Auschwitz istniało sześć komór gazowych.

 (1.1) Szwedzki neonazista został skazany na 32 miesiące więzienia za kradzież tablicy znad wejściowej bramy do obozu koncentracyjnego w Auschwitz w Polsce.

Wiktionary


auschwitz-birkenau

[czytaj: ałszwic-BIRkenał] największy hitlerowski obóz koncentracyjny i zagłady w Oświęcimiu-Brzezince


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna

 (1.1) hist. zespół niemieckich nazistowskich obozów koncentracyjnych;

Wiktionary

Konzentrationslager Auschwitz, w szczególności KL Auschwitz I (Stammlager), KL Birkenau (Auschwitz II) i KL Monowitz (Auschwitz III) – zespół niemieckich nazistowskich obozów koncentracyjnych i obozu zagłady, działający w latach 1940–1945 w Oświęcimiu (niem. Auschwitz) i pobliskich miejscowościach; symbol Zagłady Żydów, nazywany też „fabryką śmierci”. Jako jedyny niemiecki obóz koncentracyjny został wpisany na listę światowego dziedzictwa UNESCO (1979) pod nazwą Auschwitz-Birkenau. Niemiecki nazistowski obóz koncentracyjny i zagłady (1940–1945). W części obozu utworzono Państwowe Muzeum Auschwitz-Birkenau w Oświęcimiu (1947), pomnik i instytucję kultury dokumentującą zbrodnie niemieckie w okupowanej Polsce.

Wikipedia


ausdruk

rzeczownik, rodzaj męski

 (1.1) poznań. wyraz, wyrażenie

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) ausdruck

Wiktionary


ausgus

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) gw-pl|Górny Śląsk. zlew

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) ausgust

Wiktionary


ausgust

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) gw-pl|Górny Śląsk. zlew

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) ausgus

Wiktionary


auskultacja

w medycynie: metoda badania narządów wewnętrznych oparta na odsłuchu ich odgłosów w czasie pracy, przy opukiwaniu itd. (używana jest w tym celu np. słuchawka lekarska)


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) med. osłuchiwanie narządów wewnętrznych pacjenta;

Wiktionary

Osłuchiwanie (łac. auscultatio, ang. auscultation) – badanie lekarskie polegające na ocenie dźwięków (szumów, szmerów, tonów) pochodzących od niektórych narządów wewnętrznych, głównie od serca, płuc (wraz z dolnymi drogami oddechowymi), jamy brzusznej (perystaltyka), tętnic, a także tętna płodu.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ˌawskulˈtat͡sʲja, AS: au̯skultacʹi ̯a

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. auskultowanie n.

 przym. auskultacyjny

Wiktionary


auskultant

dawniej: niższy urzędnik sądowy


SJP.pl


auskultowanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) med. badanie chorego metodą auskultacji

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. auskultacja ż., auskultant m., auskultator m.

 czas. auskultować

Wiktionary


auspicja

dawniej: auspicje (wróżenie, zwłaszcza z lotu ptaków)


SJP.pl

Auspicjum (łac. auspicium, od avis, ptak + specere, patrzeć) – starożytny rytuał rzymski o korzeniach praindoeuropejskich mający na celu wywnioskowanie woli bogów z lotu wielkich ptaków drapieżnych, przede wszystkim orła, sępa oraz kilku innych gatunków, których identyfikacja jest sporna.

Wikipedia


auspicje

w starożytnym Rzymie: wróżenie, zwłaszcza z lotu ptaków; * we współczesnej polszczyźnie w połączeniu: pod (czyimiś) auspicjami - pod czyjąś opieką, kuratelą


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj niemęskoosobowy, liczba mnoga

 (1.1) w starożytnym Rzymie: wróżenie z lotu ptaków

 (1.2) dziś tylko we frazeologii

Wiktionary

Wymowa:

IPA: awsˈpʲit͡sʲjɛ, AS: au̯spʹicʹi ̯e

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) wróżenie

Wiktionary


auspuc

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) gw-pl|Górny Śląsk. nagana

Wiktionary


aussie

[czytaj: oz-i] potocznie: owczarek australijski


SJP.pl


aust.

skrót od: austriacki


SJP.pl

skrót

 (1.1) = austriacki

Wiktionary


austen

[czytaj: Ostin] nazwisko


SJP.pl

Mark I Austen (Australian Sten – australijski Sten) – pistolet maszynowy kalibru 9 mm wzorowany na brytyjskim pm Sten, produkowany w Australii w latach 1942–1945, pozostał na wyposażeniu wojsk australijskich do 1966.

Wikipedia


austenit

składnik strukturalny stali i żeliw


SJP.pl

Austenit – składnik strukturalny stopów żelazo-węgiel, roztwór stały jednego lub więcej pierwiastków w Feγ. Jego nazwa pochodzi od nazwiska angielskiego metalurga Williama Ch. Robertsa-Austena (1843–1902).

Wikipedia


austenityzować

w metalurgii: nagrzewać stal w celu uzyskania struktury austenitu


SJP.pl


austenityzowanie

w metalurgii: nagrzewać stal w celu uzyskania struktury austenitu


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) met. rodzaj obróbki cieplnej stopów żelaza z węglem polegający na ogrzewaniu stopu w celu uzyskania struktury austenitu;

Wiktionary

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) W czasie obróbki cieplnej stali wykonuje się następujące po sobie procesy austenityzowania i hartowania.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. austenit mrz.

 przym. austenityczny

 czas. austenityzować

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) austenityzacja

Wiktionary


auster

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy, nazwa własna

 (1.1) mitrzym. bóg wiatru południowego, utożsamiany z greckim Notosem;

Wiktionary

Auster (także Notus, łac. Auster, Notus, gr. Νότος Nótos) – w mitologii rzymskiej bóg i uosobienie wiatru południowego i południowej strony świata.

Uosabiał wilgotny, wiejący latem wiatr. Był utożsamiany z greckim Notosem.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ˈawstɛr, AS: au̯ster

Wiktionary

Powiązane:

 przym. Austerowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) Notus, Notos

Wiktionary


austeria

przestarzale: zajazd, szynk, oberża; osteria


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) przest. karczma

Wiktionary

  • austeria – określenie karczmy
  • Austeria – powieść Juliana Stryjkowskiego z 1966 roku
  • Austeria – polski film z 1982 roku w reżyserii Jerzego Kawalerowicza, adaptacja powieści Juliana Stryjkowskiego
  • Austeria – krakowskie wydawnictwo
  • austeria Promnicka w Krakowie
  • austeria sławkowska
  • austeria wawerska
  • austeria w Białymstoku

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) (…) przy tym trakcie będzie austeria, gdzie warto by koniom wytchnąć, a samym się posilić.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: awˈstɛrʲja, AS: au̯sterʹi ̯a

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. austernik m.

Wiktionary


austerlitz

[czytaj: AU-sterlic] obecnie Sławków, miasto w Czechach


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męski, nazwa własna

 (1.1) geogr. hist. Sławków w Czechach

Wiktionary

Toponimy

  • Austerlitz – niemiecka nazwa Sławkowa (Slavkov u Brna), miasta w Czechach, w kraju południowomorawskim, miejsce bitwy pod Austerlitz
  • Austerlitz – miejscowość w Stanach Zjednoczonych, w stanie Nowy Jork
  • Austerlitz – miejscowość w Stanach Zjednoczonych, w stanie Kentucky

Wikipedia


austernik

dawniej: właściciel zajazdu, szynku, oberży; oberżysta


SJP.pl


austin

[czytaj: OStin] samochód marki Austin


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna

 (1.1) geogr. adm. miasto w południowej części Stanów Zjednoczonych, stolica stanu Teksas;

Wiktionary

Austin (wym. [ˈɔːstən]) – miasto w Stanach Zjednoczonych, stolica stanu Teksas oraz hrabstwa Travis (częściowo także w granicach sąsiednich hrabstw Williamson i Hays). Miasto położone jest w środkowo-wschodniej części stanu, nad rzeką Colorado. Czwarte pod względem zaludnienia miasto Teksasu, w 2023 roku zamieszkane przez 979 882 osób, obszar metropolitalny Austin–Round Rock–San Marcos liczył blisko 2,5 mln mieszkańców.

Wikipedia


austr.

skrót od: austriacki


SJP.pl


austral.

skrót od: australijski


SJP.pl

skrót

 (1.1) = australijski

Wiktionary


australazja

część świata obejmująca Australię, Nową Zelandię i Melanezję (w tym Nową Gwineę oraz wiele mniejszych wysp w jej okolicach)


SJP.pl

Australazja – część świata rozciągająca się na przestrzeni ok. 70 mln km² morskiej półkuli globu (głównie Oceanu Spokojnego). Obszar obejmujący Australię, Nową Zelandię i Melanezję (w tym Nową Gwineę oraz wiele mniejszych wysp w jej okolicach, część z których położona jest we wschodniej części Indonezji). Nazwę utworzył Charles de Brosses w Histoire des navigations aux terres australes (1756).

Wikipedia


australia

1. najmniejszy ziemski kontynent, położony na półkulach wschodniej i południowej;
2. państwo na kontynencie australijskim ze stolicą w Canberze; Związek Australijski


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) geogr. najmniejszy kontynent na Ziemi;

 (1.2) geogr. polit. państwo obejmujące prawie cały kontynent australijski;

Wiktionary

Australia, formalnie Związek Australijski (ang. Commonwealth of Australia) – państwo demokratyczne, położone na półkuli południowej, obejmujące kontynent Australia, wyspę Tasmanię i inne znacznie mniejsze wyspy na Oceanach Indyjskim i Spokojnym. Stolicą kraju jest Canberra, największym miastem jest Sydney.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Kiedyś nazywano Australię Nową Holandią.

 (1.2) W Australii mieszka dużo Greków.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: awˈstralʲja, AS: au̯stralʹi ̯a

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Australijczyk mos., Australijka ż., australijskość ż.

 przym. australijski, australski, wewnątrzaustralijski

 przysł. australijsko

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) hist. Nowa Holandia, Nowa Południowa Walia

 (1.2) urz. ofic. Związek Australijski

Wiktionary


australijczyk

obywatel Australii


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) mieszkaniec, obywatel Australii

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Australijczycy to nasi antypodzi, ponieważ mieszkają na przeciwnym krańcu Ziemi.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌawstraˈlʲijt͡ʃɨk, AS: au̯stralʹii ̯čyk

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Australia ż.

:: fż. Australijka ż.

 przym. australijski

 przysł. australijsko

Wiktionary


australijka

obywatelka Australii


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) mieszkanka, obywatelka Australii

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌawstraˈlʲijka, AS: au̯stralʹii ̯ka

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Australia ż.

:: fm. Australijczyk mos.

 przym. australijski

 przysł. australijsko

Wiktionary


australijski

Australia


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) odnoszący się do państwa lub kontynentu Australia, kojarzony z Australią, jej cechami lub składnikami

Wiktionary

Patrz:

Australia

Przykłady

 (1.1) Australijski rząd prosi aborygenów o wybaczenie.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌawstraˈlʲijsʲci, AS: au̯stralʹii ̯sʹḱi

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. australijskość ż., Australia, Australijczyk, Australijka

 przym. australski

 przysł. australijsko

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) daw. australski

Wiktionary


australijsko

przysłówek

 (1.1) na sposób australijski, po australijsku

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Australia ż., Australijczyk mos., Australijka ż., australijskość ż.

 przym. australijski

Wiktionary


australijsko-polski

dotyczący Australii i Polski; w części australijski, w części polski


SJP.pl


australijskość

australijski


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) rzad. cecha tego, co australijskie; australijski charakter czegoś

Wiktionary

Patrz:

australijski

Powiązane:

 rzecz. Australia ż., Australijczyk mos., Australijka ż.

 przym. australijski

 przysł. australijsko

Wiktionary


australny

rzadko: południowy


SJP.pl


australopitek

przedstawiciel najstarszej i najbardziej prymitywnej z dotychczas znanych kopalnej grupy istot człowiekowatych, żyjący w okresie plejstocenu; do grupy australopiteków zalicza się parantropa, plezjantropa i zinjantropa (ziniantropa)


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy lub męskozwierzęcy

 (1.1) paleoantrop. istota człowiekopodobna żyjąca ponad 3 mln lat temu;

Wiktionary

Australopitek (Australopithecus) – wymarły rodzaj ssaków naczelnych z podrodziny Homininae w obrębie rodziny człowiekowatych (Hominidae), którego przedstawiciele żyli w południowej, wschodniej i centralnej Afryce od ok. 4,2 (Australopithecus anamensis) do ok. 1 mln lat temu. Australopiteki masywne są grupowane niekiedy w odrębny rodzaj Paranthropus (dosł. „obok człowieka” albo „prawie człowiek”), gdyż były boczną gałęzią ewolucyjną, która nie ma bliskiego związku z rodzajem Homo. Australopiteki pochodziły prawdopodobnie od żyjących ok. 5,8–4,5 mln lat temu ardipiteków. Większość naukowców zgadza się, że rodzaj Homo wyewoluował z australopiteków, nie ma jednak pewności, z którego z ich gatunków.

Wikipedia

Przykłady

składnia.

kolokacje.

synonimy.

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

frazeologia.

etymologia.

uwagi.

tłumaczenia.

* chorwacki: (1.1) australopitek m.

* czeski: (1.1) australopiték m.

* portugalski: (1.1) australopiteco m.

* słowacki: (1.1) australopitek m.

źródła.

== australopitek (język chorwacki.) ==

ortografie.

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik, rodzaj męski

 (1.1) (Australopithecus) australopitek

odmiana.

przykłady.

Wiktionary

Synonimy:

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

frazeologia.

etymologia.

uwagi.

tłumaczenia.

* chorwacki: (1.1) australopitek m.

* czeski: (1.1) australopiték m.

* portugalski: (1.1) australopiteco m.

* słowacki: (1.1) australopitek m.

źródła.

== australopitek (język chorwacki.) ==

ortografie.

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik, rodzaj męski

 (1.1) (Australopithecus) australopitek

odmiana.

przykłady.

składnia.

kolokacje.

synonimy.

Wiktionary


australopithecus

Australopitek (Australopithecus) – wymarły rodzaj ssaków naczelnych z podrodziny Homininae w obrębie rodziny człowiekowatych (Hominidae), którego przedstawiciele żyli w południowej, wschodniej i centralnej Afryce od ok. 4,2 (Australopithecus anamensis) do ok. 1 mln lat temu. Australopiteki masywne są grupowane niekiedy w odrębny rodzaj Paranthropus (dosł. „obok człowieka” albo „prawie człowiek”), gdyż były boczną gałęzią ewolucyjną, która nie ma bliskiego związku z rodzajem Homo. Australopiteki pochodziły prawdopodobnie od żyjących ok. 5,8–4,5 mln lat temu ardipiteków. Większość naukowców zgadza się, że rodzaj Homo wyewoluował z australopiteków, nie ma jednak pewności, z którego z ich gatunków.

Wikipedia


australorp

australijska rasa kur


SJP.pl


australski

przymiotnik relacyjny

 (1.1) daw. australijski

Wiktionary

Przykłady

składnia.

kolokacje.

synonimy.

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

 rzecz. Australia

 przym. australijski

frazeologia.

etymologia.

 etymn|pol|Australia|-ski.

uwagi.

 Na początku XX wieku poprawną formą był przymiotnik australski, a australijski oceniano jako niepoprawny, niedbały.

tłumaczenia.

 (1.1) zobtłum|australijski.

źródła.

== australski (język chorwacki.) ==

ortografie.

wymowa.

 IPA|aǔstraːliːjskiː.

 dzielenie|a|u|stral|ski.

znaczenia.

przymiotnik

 (1.1) australijski

odmiana.

przykłady.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Australia

 przym. australijski

Wiktionary


austrazja

część państwa Franków


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) geogr. hist. kraina historyczna, w VI–VII w. stanowiąca północno-wschodnią część merowińskiego królestwa Franków;

Wiktionary

Austrazja – kraina historyczna, w VI–VII w. stanowiąca północno-wschodnią część merowińskiego Królestwa Franków. Obejmowała tereny nad Mozą, Mozelą i środkowym Renem, które obecnie leżą we wschodniej Francji, zachodnich Niemczech, Belgii i Holandii. Głównymi ośrodkami i siedzibami władców były Metz i Reims.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) (…) stosunki demograficzne w merowińskiej Austrazji różniły się od stosunków panujących w królestwach Wizygotów i Burgundów.

Wiktionary

Powiązane:

 przym. austrazyjski

Wiktionary


austrazyjski

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z Austrazją, dotyczący Austrazji

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Własne prawa zachowywali również obcoplemieńcy, którzy osiedlili się wśród austrazyjskich Franków.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Austrazja ż.

Wiktionary


austria

państwo w Europie ze stolicą w Wiedniu; Republika Austrii


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) geogr. polit. państwo w Europie;

 (1.2) kib. reprezentacja austriacka

Wiktionary

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Austria jest krajem europejskim.

 (1.2) Skończmy z teoretyzowaniem, z myśleniem, że Austria to będzie dla nas łatwiejszy rywal niż Holandia.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈawstrʲja, AS: au̯strʹi ̯a

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. austriackość ż., Austriak mos., Austriaczka ż.

 przym. austriacki

 przysł. austriacko

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) urz. ofic. Republika Austrii; gw-pl|Górny Śląsk|Austryjo.; stpol. Rakuzy (Rakusy) / Rakuza

Wiktionary


austriacki

Austria


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) odnoszący się do Austrii lub Austriaków

Wiktionary

Patrz:

Austria

Przykłady

 (1.1) Wszyscy policjanci mówili biegle po niemiecku z austriackim akcentem.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: awstrʲˈjat͡sʲci, AS: au̯strʹi ̯acʹḱi

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Austria ż., Austriak mos., Austriaczka ż., austriackość ż.

 przysł. austriacko

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) daw. rakuski; gw-pl|Śląsk Cieszyński|austryjacki.

Wiktionary


austriacko

przysłówek

 (1.1) na sposób austriacki, po austriacku

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) W spisie znalazły się austriacko brzmiące nazwiska.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Austria ż., Austriak mos., Austriaczka ż., austriackość ż.

 przym. austriacki

Wiktionary


austriackość

austriacki


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) cecha tego, co austriackie; austriacki charakter czegoś

Wiktionary

Patrz:

austriacki

Przykłady

 (1.1) O austriackości miasta świadczy jego zabudowa.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Austria ż., Austriak mos., Austriaczka ż.

 przym. austriacki

 przysł. austriacko

Wiktionary


austriaczka

obywatelka Austrii


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) mieszkanka lub obywatelka Austrii

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Wyszedł, ale zaraz przed budynkiem spotkał młodą Austriaczkę. Zaczepił ją, rozmawiali jak gdyby nigdy nic, chciał zaprosić ją na drinka.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: awstrʲˈjat͡ʃka, AS: au̯strʹi ̯ačka

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Austria ż.

:: fm. Austriak mos.

 przym. austriacki

 przysł. austriacko

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) daw. Rakuszanka; gw-pl|Górny Śląsk|Austryjoczka.

Wiktionary


austriak

obywatel Austrii


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) mieszkaniec lub obywatel Austrii

Wiktionary

Austriacy (niem. Österreicher) – naród pochodzenia germańskiego, zamieszkujący głównie Austrię oraz włoski region Trydent-Tyrol Południowy. Ich językiem ojczystym jest język niemiecki – na terenie Austrii występuje kilka dialektów języka niemieckiego, a w powszechnym użyciu jest odrębny wariant tego języka (język niemiecki w Austrii). Dominującym wśród nich wyznaniem jest katolicyzm.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Jego brat był Austriakiem.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈawstrʲjak, AS: au̯strʹi ̯ak

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Austria ż.

:: fż. Austriaczka ż.

 przym. austriacki

 przysł. austriacko

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) daw. Rakuszanin; gw-pl|Górny Śląsk|Austryjok.

Wiktionary


austro-węgierski

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z Austro-Węgrami, dotyczący Austro-Węgier

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Szujski rozumiał, że dualizm austro-węgierski ma trwały charakter i na niedający się przewidzieć okres, stanowić będzie fundament monarchii austro-węgierskiej.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Austro-Węgry lm nm., austro-węgierskość ż.

Wiktionary


austro-węgierskość

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) odprzym. cecha tego, co jest austro-węgierskie; cecha tych, którzy są austro-węgierscy

Wiktionary

Powiązane:

 przym. austro-węgierski

 przysł. austro-węgiersko

Wiktionary


austro-węgry

europejskie państwo istniejące w latach 1867-1918


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj niemęskoosobowy, liczba mnoga, nazwa własna

 (1.1) hist. geogr. państwo w Europie od 1867 do 1918 r. pod panowaniem Habsburgów, ze stolicami w Wiedniu i Budapeszcie;

Wiktionary

Austro-Węgry (niem. Österreich-Ungarn), także monarchia austro-węgierska (niem. Österreichisch-Ungarische Monarchie, węg. Osztrák-Magyar Monarchia) – historyczne państwo związkowe w Europie Środkowej. Austro-Węgry były wielonarodową monarchią konstytucyjną. Istniały 51 lat, od 1867 do rozpadu w październiku 1918 w konsekwencji I wojny światowej.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Austro-Węgry były rządzone przez Habsburgów.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌawstrɔ‿ˈvɛ̃ŋɡrɨ, AS: au̯stro‿vŋgry

Wiktionary

Powiązane:

 przym. austro-węgierski

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) Monarchia Naddunajska; gw-pl|Górny Śląsk|Cysorstwo.

Wiktionary


austroazjatycki

języki austroazjatyckie - języki starszej warstwy ludności Indochin, wykazujące związki z rodziną austronezyjską


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z Azją Południowo-Wschodnią

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Azja Południowo-Wschodnia ż.

Wiktionary


austrofaszysta

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) polit. zwolennik austrofaszyzmu

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Zazwyczaj podkreślają oni walkę austrofaszystów o niepodległość Austrii i przeciwko narodowym socjalistom.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. austrofaszyzm m.

Wiktionary


austrofaszyzm

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) polit. hist. austriacka odmiana faszyzmu;

Wiktionary

Austrofaszyzm – określenie używane często w stosunku do prawicowych i autorytarnych rządów mających miejsce w Austrii pomiędzy 1934 a 1938 rokiem. Bazowały one na rządzącej partii, Froncie Ojczyźnianym (Vaterländische Front) i oddziałach paramilitarnych Heimwehr. Liderem austrofaszyzmu był Engelbert Dollfuß, a po jego zabójstwie Kurt Schuschnigg. Obaj byli początkowo politykami Austriackiej Partii Chrześcijańsko-Społecznej (CS), która szybko weszła w skład nowego ruchu.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Austrofaszyzm nazywany jest czasem także faszyzmem imitacyjnym.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. austrofaszysta m.

Wiktionary


austrofil

miłośnik wszystkiego, co wiąże się z Austrią


SJP.pl


austrofilia

zafascynowanie tym, co austriackie; austrofilstwo


SJP.pl


austrofilka

austrofil


SJP.pl

Patrz:

austrofil

austrofilski

austrofil


SJP.pl

Patrz:

austrofil

austrofilstwo

zafascynowanie tym, co austriackie; austrofilia


SJP.pl


austrofob

osoba mająca wrogi stosunek do wszystkiego, co austriackie


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) osoba mająca niechętny stosunek do wszystkiego co austriackie

Wiktionary


austrofobia

niechętny lub wrogi stosunek do wszystkiego, co austriackie


SJP.pl


austrofobka

austrofob


SJP.pl

Patrz:

austrofob

austronezyjski

język austronezyjski - język z rodziny języków malajsko-polinezyjskich, używany na wyspach Oceanu Spokojnego i Indyjskiego


SJP.pl


austroslawizm

Austroslawizm − projekt wysunięty w połowie XIX wieku przez czeskich działaczy obozu narodowego (m.in. Františka Palackiego), oficjalnie przedstawiony w 1848 roku na Zjeździe Słowiańskim w Pradze, w którym wzięła udział duża liczba Polaków.

Wikipedia


austryjacki

przymiotnik

 (1.1) gw-pl|Śląsk Cieszyński. austriacki

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Na cybuchu fajczyska czynsto był wymalowany cysorz austryjacki.

Wiktionary


austryjo

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) gw-pl|Górny Śląsk. geogr. Austria

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Austryjok mos., Austryjoczka ż.

Wiktionary


austryjoczka

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) gw-pl|Górny Śląsk. Austriaczka

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Austryjo ż.

:: fm. Austryjok mos.

Wiktionary


austryjok

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) gw-pl|Górny Śląsk. Austriak

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Austryjo ż.

:: fż. Austryjoczka ż.

Wiktionary


auswajs

zaświadczenie o zatrudnieniu wydawane Polakom przez okupantów niemieckich; ausweis, Ausweis, Auswajs


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) zob. ausweis.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈawsfajs, AS: au̯sfai ̯s

Wiktionary


ausweis

[czytaj: ałswajs] zaświadczenie o zatrudnieniu wydawane Polakom przez okupantów niemieckich; auswajs, Auswajs, Ausweis


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) zob. ausweis.

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Pracowała jako urzędniczka w fabryce metalurgicznej na Pradze i jej zawdzięczam Ausweis robotnika tej fabryki, który mi wyrobiła, kiedy po zniszczeniu mojego paszportu z Wilna żadnego papierka nie miałem.

Wiktionary


auszpik

potrawa z ryby lub mięsa w galarecie; tymbalik


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) kulin. potrawa z mięsa, warzyw lub ryby w galarecie – z żelatyny lub na bazie wywaru z kości; Gloger.

Wiktionary

Galaretka – wyrób spożywczy o galaretowatej konsystencji, powstały dzięki właściwościom żelującym dodatków – żelatyny, pektyny lub agaru. Podawany zawsze na zimno, gdyż pod wpływem wysokiej temperatury galaretka upłynnia się. Skrobia, jako zagęstnik zastępujący żelatynę, nie ma pożądanych właściwości – produkt nią zagęszczony traci przezroczystość, która jest podstawową cechą estetyczną galaretki.

Galaretki dzielą się na słodkie i słone.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Na przyjęciu podano indyka w auszpiku.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈawʃpʲik, AS: au̯špʹik

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) galareta, tymbalik; reg. pozn. galart, trzęsionka.; łódź|drygle.; żart. meduza

Wiktionary


ausztojer

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) gw-pl|Górny Śląsk. zob. ałsztojer.

Wiktionary


ausztuk

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) daw. wyciąg, wykaz, spis, rejestr

Wiktionary


aut

[czytaj: ałt] out;
1. sytuacja, gdy piłka znajdzie się poza linią ograniczającą boisko, kort;
2. wprowadzenie piłki do gry spoza linii bocznej (np. w piłce nożnej);
3. obszar poza linią boiska


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) sport. sytuacja w niektórych grach, gdy piłka wypadnie poza obręb boiska; obszar poza boiskiem;

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (2.1) lm. D. zob. auto.

Wiktionary

Aut (ang. out) – w grach sportowych opuszczenie, np. przez piłkę, regulaminowego pola gry. W części dyscyplin za przerwanie gry odpowiedzialny jest zawodnik, który ostatni raz dotknął piłki. Piłka po aucie staje się martwa. Aut w piłce siatkowej i tenisie karany jest przegraniem akcji, a w piłce nożnej i koszykówce oddaniem piłki przeciwnikom do wyprowadzenia.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Sędzia odgwizdał aut.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: awt, AS: au̯t

Wiktionary

Powiązane:

 przym. autowy

 rzecz. aucik mrz., outing mrz.

Wiktionary


autagonistofilia

dewiacja seksualna polegająca na podniecaniu się podczas publicznego współżycia seksualnego


SJP.pl


autapomorfia

Autapomorfia – cecha zaawansowana występująca tylko w jednej grupie filogenetycznej. Termin „autapomorfia” został wprowadzony przez Williego Henniga i zdefiniowany jako „cecha apomorficzna charakterystyczna dla danej grupy monofiletycznej (i obecna tylko w niej)”. Według powszechnie stosowanej definicji przedstawionej przez Arnolda Klugego autapomorfia to „nowość kodowana jako unikalna w zbiorze danych”. W przeciwieństwie do synapomorfii autapomorfie, jako cechy filogenetycznie nieinformatywne, nie służą do testowania hipotez filogenezy.

Wikipedia


autarcha

osoba sprawująca nieograniczoną władzę; autokrata (częściej), autokrator, samowładca, jedynowładca


SJP.pl

Autarchia – forma rządów polegających na rządach absolutnych, despotycznych, gdzie władza najwyższa należy wyłącznie do jednej osoby, która zarządza wszystkim zgodnie z własnym uznaniem. Władza ta nie jest kontrolowana przez żadne instytucje zewnętrzne, dokumenty itp. Władza ta ma wszystkie prawa tzn. sama kontroluje wszystkie czynności w państwie, mianuje urzędników, stanowi prawo itp.

Wikipedia


autarchia

rzadko: system władzy państwowej, w którym nieograniczona władza należy do jednego człowieka i jest sprawowana poza jakąkolwiek kontrolą społeczną; jedynowładztwo, samowładztwo, absolutyzm, autokratyzm, autokracja


SJP.pl

Autarchia – forma rządów polegających na rządach absolutnych, despotycznych, gdzie władza najwyższa należy wyłącznie do jednej osoby, która zarządza wszystkim zgodnie z własnym uznaniem. Władza ta nie jest kontrolowana przez żadne instytucje zewnętrzne, dokumenty itp. Władza ta ma wszystkie prawa tzn. sama kontroluje wszystkie czynności w państwie, mianuje urzędników, stanowi prawo itp.

Wikipedia


autarkia

autarkizm;
1. doktryna według której cnota sama wystarcza do szczęścia;
2. samowystarczalność gospodarcza państwa, odcięcie się od związków gospodarczych z resztą państw, likwidacja wymiany międzynarodowej, często jako wynik wojen lub izolacji państwa z przyczyn politycznych


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) ekon. gospodarcza samowystarczalność;

 (1.2) ekon. polityka dążąca do osiągnięcia gospodarczej samowystarczalności

 (1.3) socjol. realizowanie przez jakąś grupę społeczną swoich celów w niezależności i izolacji od innych grup

 (1.4) filoz. wyznawany przez stoików pogląd, według którego do osiągnięcia szczęścia wystarczy sama cnota;

Wiktionary

  • autarkia (filozofia)
  • autarkia (ekonomia)

Wikipedia

Przykłady

składnia.

kolokacje.

synonimy.

 (1.1-3) autarkizm

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

 rzecz. autarkizm m., autarkista m., autarkistka ż.

 przym. autarkiczny

frazeologia.

etymologia.

 etym|gr|αὐτάρκεια.

uwagi.

 

tłumaczenia.

* angielski: (1.1) autarky, autarchy

* baskijski: (1.1) autarkia

* białoruski: (1.1) аўтаркія ż.; (1.4) аўтаркія ż.

* bułgarski: (1.1) автаркия ż.; (1.4) автаркия ż.

* esperanto: (1.1) aŭtarkio

* francuski: (1.1) autarcie

* hiszpański: (1.1) autarquía ż.

* niemiecki: (1.1) Autarkie ż.

* nowogrecki: (1.1) αυτάρκεια ż.

* rosyjski: (1.1) автаркия ż.

* słowacki: (1.1) autarkia ż.; (1.4) autarkia ż.

* ukraiński: (1.1) автаркія ż.

źródła.

== autarkia (język baskijski.) ==

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik

 (1.1) ekon. autarkia

odmiana.

przykłady.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: awˈtarʲca, AS: au̯tarʹḱa

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. autarkizm m., autarkista m., autarkistka ż.

 przym. autarkiczny

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1-3) autarkizm

Wiktionary


autarkiczność

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) odprzym. cecha tego, co jest autarkiczne

Wiktionary

Powiązane:

 przym. autarkiczny

 przysł. autarkicznie

 rzecz. autarkizm mrz.

Wiktionary


autarkiczny

związany z autarkią, mający cechy autarkii (np. systemy autarkiczne, autarkiczna gospodarka)


SJP.pl

przymiotnik jakościowy

 (1.1) gospodarczo samowystarczalny

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌawtarʲˈcit͡ʃnɨ, AS: au̯tarʹḱičny

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. autarkiczność ż., autarkia ż., autarkizm m.

 przysł. autarkicznie

Wiktionary


autarkizm

autarkia;
1. doktryna według której cnota sama wystarcza do szczęścia;
2. samowystarczalność gospodarcza państwa, odcięcie się od związków gospodarczych z resztą państw, likwidacja wymiany międzynarodowej, często jako wynik wojen lub izolacji państwa z przyczyn politycznych


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) zob. autarkia.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. autarkia ż., autarkiczność ż.

 przym. autarkiczny

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) autarkia

Wiktionary


auteczko

zdrobnienie od: auto


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) zdrobn. od: auto

 (1.2) małe auto

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. auto n., autko n.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) autko

Wiktionary


autekologia

dział ekologii, ekologia fizjologiczna


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) ekol. dział ekologii, zajmujący się badaniem wzajemnego oddziaływania środowiska abiotycznego na poszczególne organizmy, i odwrotnie

Wiktionary

Autekologia – dział ekologii zajmujący się badaniem wzajemnych związków pomiędzy zwierzętami i roślinami, a otoczeniem w jakim się znajdują (środowisko, środowisko nieożywione, środowisko przyrodnicze).

W tych związkach badany jest udział i reakcje pojedynczego organizmu, w przeciwieństwie do synekologii, gdzie zbiorowością organizmów wchodzących w interakcje ze środowiskiem nieożywionym są zbiorowości organizmów takie jak populacje, biocenozy (fito lub zoocenozy), a nawet większe jednostki jak ekosystemy czy nawet całe biomy.

Wikipedia

Powiązane:

 przym. autekologiczny

Wiktionary


autentycznie

1. prawdziwy, rzeczywisty (np. autentyczne postacie, autentyczne trudności);
2. będący oryginałem (np. autentyczny dokument, autentyczne nagrania)


SJP.pl

przysłówek sposobu

 (1.1) w sposób autentyczny, prawdziwy, szczery, zgodny z rzeczywistością

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Tamte słowa były wtedy jak najbardziej na miejscu i brzmiały autentycznie.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌawtɛ̃nˈtɨt͡ʃʲɲɛ, AS: au̯tẽntyčʹńe

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. autentyka ż., autentyk m., autentyzm m., autentyczność ż.

 przym. autentyczny

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) naprawdę, szczerze, prawdziwie

Wiktionary


autentyczniej

stopień wyższy od przysłówka: autentycznie


SJP.pl


autentyczniejszy

stopień wyższy od przymiotnika: autentyczny; bardziej autentyczny


SJP.pl


autentyczność

autentyczny


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) cecha tego, co autentyczne, prawdziwe, pozbawione sztuczności, fałszu

Wiktionary

Patrz:

autentyczny

Wymowa:

IPA: ˌawtɛ̃nˈtɨt͡ʃnɔɕt͡ɕ, AS: au̯tẽntyčność

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. autentyk m., autentyzm m., autentyka ż.

 przym. autentyczny

 przysł. autentycznie

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) prawdziwość, szczerość

Wiktionary


autentyczny

1. prawdziwy, rzeczywisty (np. autentyczne postacie, autentyczne trudności);
2. będący oryginałem (np. autentyczny dokument, autentyczne nagrania)


SJP.pl

przymiotnik jakościowy

 (1.1) taki, który jest prawdziwy, zgodny z rzeczywistością

 (1.2) niebędący kopią, falsyfikatem ani przeróbką

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Zachował się autentyczny układ warstwowy przedmiotu.

 (1.2) Twoja żona to autentyczny Baran: uparta i impulsywna.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌawtɛ̃nˈtɨt͡ʃnɨ, AS: au̯tẽntyčny

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. autentyk mrz., autentyka, autentyczność ż., autentyzm mrz.

 przysł. autentycznie

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) faktyczny, prawdziwy, realny, rzeczywisty, właściwy

 (1.2) oryginalny, prawdziwy

Wiktionary


autentyk

coś będące oryginałem


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) coś, co jest autentyczne

Wiktionary

Autentyk – pierwszy wspólny album polskich raperów Pelsona i Vienia - członków zespołu hip-hopowego Molesta Ewenement. Został wydany 31 sierpnia 2002 roku nakładem wytwórni Pomaton EMI. Gościnnie wystąpili m.in. Pono, Sokół, Wilku, Tomasz Lipiński czy Frenchman - były członek grupy muzycznej Jamal.

Wikipedia

Powiązane:

 rzecz. autentyzm mrz., autentyczność ż., autentyka ż.

 przysł. autentycznie

 przym. autentyczny

Wiktionary


autentyka

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) zgodność z rzeczywistością, prawdziwość

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. autentyczność ż., autentyzm m., autentyk m.

 przysł. autentycznie

 przym. autentyczny

Wiktionary


autentysta

artysta wiernie odzwierciedlający w swych dziełach rzeczywistość, kopiujący rzeczywistość


SJP.pl


autentystka

autentysta


SJP.pl

Patrz:

autentysta

autentystyczny

autentyzm


SJP.pl

Patrz:

autentyzm

autentyzm

1. przedstawienie czegoś w sztuce w sposób prawdziwy, wierny rzeczywistości;
2. kierunek w polskiej poezji międzywojnia kładący nacisk na ukazywanie własnych przeżyć poety, swego środowiska społecznego itd.


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) cecha rzeczy autentycznej

 (1.2) szczerość osoby

 (1.3) film. liter. prawdziwość rzeczy, osób przedstawionych w dziele

 (1.4) liter. kierunek poetycki w polskiej literaturze okresu międzywojnia

Wiktionary

  • autentyzm (poezja)
  • autentyzm (muzyka)

Wikipedia

Powiązane:

 rzecz. autentyk mrz., autentyczność ż., autentyka ż.

 przym. autentyczny

 przysł. autentycznie

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) autentyczność, prawdziwość

 (1.2) autentyczność, prawdziwość, szczerość

Wiktionary


authoring

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) inform. tworzenie interfejsów płyt w formatach DVD, miniDVD, VCD, blu-ray pozwalających użytkownikowi na nawigację po zawartości płyty

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Od wielu lat wykonujemy authoringi wszystkich rodzajów nośników z najwyższą możliwą jakością i precyzją.

Wiktionary


autko

małe auto


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) zdrobn. od: auto

 (1.2) auto-zabawka

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Staszek pieści to swoje autko bardziej niż żonę.

 (1.2) Niech mama już mu nie kupuje autek, bo nie ma gdzie tego trzymać.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. auto n., auteczko n.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) auteczko

 (1.2) samochodzik

Wiktionary


auto

[czytaj: ałto] samochód, zwłaszcza osobowy


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) mot. pojazd mechaniczny, wyposażony w co najmniej 4 koła, poruszający się dzięki wbudowanemu silnikowi, służący do przewozu ludzi lub towarów;

Wiktionary

Samochód, automobil, w skrócie auto – rodzaj kołowego pojazdu silnikowego, służącego do przewozu osób lub ładunków. Wg polskiego prawa taki pojazd jest samochodem tylko jeśli jego konstrukcja umożliwia jazdę z prędkością powyżej 25 kilometrów na godzinę.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) A mój tata ma lepsze auto niż twój!

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈawtɔ, AS: au̯to

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz.

:: zdrobn. auteczko n., autko n.

 temsłow. auto-

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) samochód, wóz, przest. automobil, pot. bryka, fura

Wiktionary


auto-

przedrostek

 (1.1) pierwszy człon wyrazów złożonych dotyczący wykonawcy czynności

 (1.2) pierwszy człon wyrazów złożonych dotyczący samochodu, motoryzacji

 (1.3) pierwszy człon wyrazów złożonych dotyczący automatu

Wiktionary

Przykłady

składnia.

kolokacje.

 (1.1) autodestrukcja • autoagresja • autocenzura • autopoprawka • autoportret • autorefleksja • autokrytyka

 (1.2) autokomis • autoserwis • autokurs • autostop

 (1.3) autopilot • autofocus • autokorekta

synonimy.

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

 rzecz. auto n.

frazeologia.

etymologia.

 (1.1,3) etym|gr|αὐτός. (autós) → sam

 (1.2) etym|niem|Auto. z etym|franc|Auto. jako skrót z etym|franc|Automobil.

uwagi.

 (1.1) zwykle z wyrazami obcego pochodzenia; w pewnych sytuacjach można zastąpić zaimkiem się, siebie samego itp.

tłumaczenia.

* angielski: (1.1) auto-; (1.3) auto-

* bułgarski: (1.1) авто-; (1.2) авто-; (1.3) авто-

* duński: (1.1) auto-, selv-; (1.2) auto-, bil-

* esperanto: (1.1) mem-; (1.2) aŭto-; (1.3) aŭtomat-

* rosyjski: (1.1) авто-; (1.2) авто-; (1.3) авто-

* włoski: (1.1) auto-; (1.3) auto-

źródła.

== auto- (język angielski.) ==

wymowa.

 bryt. IPA|ˈɔː.təʊ., X-SAMPA|"O:.t@U.

 audio|LL-Q1860 (eng)-Persent101-auto-.wav.

znaczenia.

przedrostek

 (1.1) auto-, samo-

odmiana.

przykłady.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈawtɔ, AS: au̯to

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. auto n.

Wiktionary


auto-casco

[czytaj: autokasko] ubezpieczenie samochodu od nieszczęśliwych zdarzeń, np. wypadków, kradzieży; autocasco


SJP.pl


auto-detailing

[czytaj: ałtoditejling] dokładne czyszczenie, odnowienie i konserwacja samochodu; detailing, auto detailing, autodetailing, cardetailing, car-detailing, car detailing


SJP.pl


auto-tune

rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy

 (1.1) muz. techn. automatyczna korekta tonacji;

Wiktionary

Auto-Tune – rodzaj procesora dźwięku, używanego do korekcji wysokości dźwięku instrumentów muzycznych i głosu ludzkiego, powszechnie stosowany w muzyce rozrywkowej. Program został stworzony przez przedsiębiorstwo Antares Audio Technologies.

Pierwszymi utworami, wydanymi z wykorzystaniem efektu Auto-Tune, były utwory wydane w 1998 roku: „Fragments of Life” Roy Vedas i „Believe” Cher. Inne przykłady to: „Blue (Da Ba Dee)” zespołu Eiffel 65 (1999), „One More Time” zespołu Daft Punk (2000) czy „Love Lockdown” Kanyego Westa (2008).

Wikipedia

Synonimy:

 (1.1) war. autotune

Wiktionary


autoafirmacja

samouwielbienie, niezwykle dobra samoocena


SJP.pl


autoagresja

  • Autoagresja komórek
  • Autoagresja (psychologia)

Wikipedia


autoalarm

urządzenie montowane w samochodzie, mające zapobiec jego kradzieży lub przynajmniej sygnalizować (światłem, rzadziej dźwiękiem) próbę włamania


SJP.pl

Wikipedia


autoalarmowy

autoalarm


SJP.pl

Patrz:

autoalarm

autoalergia

alergiczna reakcja organizmu na własne antygeny, skierowana przeciw własnym tkankom; autoagresja, autoimmunizacja


SJP.pl


autoanaliza

analiza własnych postaw, zachowań, własnej psychiki


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) rozpatrywanie swoich czynów i przeżyć

Wiktionary


autoantonim

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) jęz. słowo posiadające dwa sprzeczne znaczenia, będące własnym przeciwieństwem

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) kontranim, słowo Janus

Wiktionary


autobana

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) gw-pl|Górny Śląsk. autostrada

 (1.2) pot. autostrada, zwłaszcza niemiecka

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Jo jak ino widza autobana zarozki mom rajzyfiber.

Wiktionary


autobazar

autogiełda;
1. zorganizowana bezpośrednia sprzedaż samochodów przez właścicieli;
2. miejsce, w którym odbywa się sprzedaż samochodów


SJP.pl


autobieżnik

potocznie: bieżnik opony samochodu


SJP.pl


autobiograf

autor własnej biografii; autobiografista


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) osoba będąca autorem własnej biografii

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Pozostawmy to mądrości biografów — łącznie z autobiografem, samym poetą.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. autobiografia ż., autobiografizm mrz., autobiografizowanie n., autobiograficzność ż.

:: fż. autobiografka ż.

 czas. autobiografizować ndk.

 przym. autobiograficzny, biograficzny

 przysł. autobiograficznie

Wiktionary


autobiografia

opis własnego życia w formie literackiej lub filmowej


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) własnoręcznie napisany swój życiorys;

Wiktionary

Autobiografia (gr. autós „sam” + bíos „życie” + gráphō „piszę”) – utwór piśmienniczy, którego tematem jest własne życie autora, jego koleje losów i czyny, zdarzenia, których był świadkiem, doświadczenia, które nabywał, ewolucja zapatrywań i postawy wobec świata. Innymi słowy: biografia jakiejś osoby (całościowa lub fragmentaryczna) przez nią samą napisana.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Polityk rozważał napisanie autobiografii.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌawtɔbʲjɔˈɡrafʲja, AS: au̯tobʹi ̯ografʹi ̯a

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. autobiografizm mrz., autobiograficzność ż., autobiograf mos., autobiografizowanie n., autobiografka ż.

 czas. autobiografizować ndk.

 przym. autobiograficzny, biograficzny

 przysł. autobiograficznie

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) pamiętnik

Wiktionary


autobiograficznie

przysłówek sposobu

 (1.1) w sposób autobiograficzny

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. autobiograf mos., autobiografka ż., autobiografia ż., autobiografizm mrz., autobiografizowanie n., autobiograficzność ż.

 czas. autobiografizować ndk.

 przym. autobiograficzny, biograficzny

Wiktionary


autobiograficzność

autobiograficzny


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) liter. cecha dzieła opartego na wątkach autobiograficznych

Wiktionary

Patrz:

autobiograficzny

Przykłady

 (1.1) Mamy tu zapewne przejaw działania swoistej mitologii dokumentu, gdzie np. autobiograficzność uznawana jest za najwyższe kryterium prawdy i autentyzmu.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. autobiograf mos., autobiografka ż., autobiografia ż., autobiografizm mrz., autobiografizowanie n.

 czas. autobiografizować ndk.

 przym. autobiograficzny, biograficzny

 przysł. autobiograficznie

Wiktionary


autobiograficzny

dotyczący autobiografii, będący autobiografią (np. autobiograficzny wątek, film autobiograficzny)


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) mający charakter autobiografii, taki w którym autor nawiązuje do wydarzeń ze swego życia

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) W twórczości autobiograficznej tego pisarza można było dostrzec pewien ekshibicjonizm.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. autobiografizm mrz., autobiograficzność ż., autobiografka ż., autobiografia ż., autobiograf m., autobiografizowanie n.

 przysł. autobiograficznie

 przym. biograficzny

 czas. autobiografizować

Wiktionary


autobiografista

autor własnej biografii; autobiograf


SJP.pl


autobiografizm

tendencja, polegająca na włączaniu przez pisarza w materię utworu własnych doświadczeń i przeżyć


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) liter. skłonność do wykorzystywania wątków autobiograficznych

Wiktionary

Autobiografizm – postawa, dzięki której doświadczenia i przeżycia pisarza zostają wykorzystane i dochodzą do głosu w jego twórczości; skłonność do czerpania tematu literackiego z faktów z własnego życia autora, z własnych przeżyć, pisanie o sobie i o swoim życiu.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Sam Iwaszkiewicz wszystkie te odmiany autobiografizmu odnalazł w baśniach Andersena, o czym szerzej pisał we wstępie do ich polskiego wydania w 1956 roku.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. autobiograf mos., autobiografka ż., autobiografia ż., autobiografizowanie n., autobiograficzność ż.

 czas. autobiografizować ndk.

 przym. autobiograficzny, biograficzny

 przysł. autobiograficznie

Wiktionary


autobiografizować

wplatać autobiografię w wątek literacki


SJP.pl

czasownik przechodni niedokonany

 (1.1) rzad. liter. wplatać wątek autobiograficzny

 (1.2) rzad. opisywać własne życie

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. autobiograf mos., autobiografka ż., autobiografia ż., autobiografizm mrz., autobiografizowanie n., autobiograficzność ż.

 przym. autobiograficzny, biograficzny

 przysł. autobiograficznie

Wiktionary


autobiografizowanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) liter. poruszanie w utworze literackim wątków autobiograficznych

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. autobiografizm mrz., autobiograficzność ż., autobiografka ż., autobiograf mos., autobiografia ż.

 czas. autobiografizować

 przym. autobiograficzny

 przysł. autobiograficznie

Wiktionary


autobiografka

autorka autobiografii


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) kobieta będąca autorem własnej biografii

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Często tak postępowały autobiografki z XIX i wcześniejszych wieków.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. autobiografia ż., autobiografizm mrz., autobiografizowanie n., autobiograficzność ż.

:: fm. autobiograf mos.

 czas. autobiografizować ndk.

 przym. autobiograficzny, biograficzny

 przysł. autobiograficznie

Wiktionary


autobiznes

potocznie: biznes samochodowy


SJP.pl


autobracketing

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) fot. funkcja niektórych aparatów fotograficznych polegająca na wykonaniu kilku zdjęć tego samego kadru z lekko zmienionymi parametrami ekspozycji – od niedoświetlenia do prześwietlenia;

Wiktionary

Autobracketing (skr. AEB od ang. Auto Exposure Bracketing) często także nazywana tylko "Bracketing" – funkcja współczesnych aparatów fotograficznych polegająca na automatycznej ekspozycji kilku sąsiednich klatek filmu z lekko zmienionymi parametrami – od lekkiego niedoświetlenia do lekkiego prześwietlenia, przy czym za parametr średni można przyjąć wskazania światłomierza lub wyczucie fotografa. Funkcja ta jest możliwa w aparatach z automatycznym przesuwem filmu, ilość zdjęć może wynosić trzy lub więcej (nawet do dziewięciu), a typowa różnica kolejnych naświetleń wynosi 1/3 stopnia EV.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Większość zaawansowanych aparatów fotograficznych – tak cyfrowych, jak i analogowych – wyposażona jest w funkcję autobracketingu.

 (1.1) Wiadomo, że aby składać zdjęcia HDR, robimy zdjęcia z autobracketingiem i to najlepiej ze statywu.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) AEB

Wiktionary


autoburdel

potocznie: miejsce postoju samochodu, w którym uprawia się seks


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) pot. miejsce, gdzie parkuje się samochody w celu uprawiania w nich seksu

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Ten parking to istny autoburdel, zajeżdżają super brykami i wiadomo, co tam robią.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌawtɔˈburdɛl, AS: au̯toburdel

Wiktionary


autobus

duży pojazd przeznaczony do przewożenia kilkudziesięciu osób, służący do komunikacji miejskiej lub międzymiastowej


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) transp. mot. duży pojazd przeznaczony do przewozu osób w transporcie zbiorowym;

 (1.2) gw. więzienna dużych rozmiarów paczka herbaty

Wiktionary

Autobus – pojazd samochodowy przeznaczony do przewozu większej liczby pasażerów.

Według ustawy – Prawo o ruchu drogowym pojazd ten przystosowany jest do przewozu więcej niż 9 osób (w tym kierowcy). Według definicji Europejskiej Komisji Gospodarczej, Eurostatu i Międzynarodowego Forum Transportu jest to pasażerski mechaniczny pojazd drogowy przeznaczony do przewozu więcej niż 24 osób (wliczając kierowcę) i posiadający zarówno miejsca siedzące, jak i stojące.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Do pracy najczęściej jeżdżę autobusem linii 135.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: awˈtɔbus, AS: au̯tobus

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. autobusiarz m.

:: zdrobn. autobusik m.

 przym. autobusowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.2) gw. więzienna przegub, przegubowiec

Wiktionary


autobusik

zdrobnienie od: autobus


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) zdrobn. od autobus

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) To nie autobus, lecz tylko mały autobusik.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. autobus m., busik mrz.

 przym. autobusowy

Wiktionary


autobusowy

związany z autobusem


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) odnoszący się do autobusu, związany z autobusem

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Komunikacja autobusowa w Polsce jest dość dobrze rozwinięta.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌawtɔbuˈsɔvɨ, AS: au̯tobusovy

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. autobus m., autobusik m., autobusiarz m., busik mrz.

Wiktionary


autocad

[czytaj: ałtoKAD] programem wykorzystywany do dwuwymiarowego i trójwymiarowego komputerowego wspomagania projektowania; AutoCad


SJP.pl


autocamping

[czytaj: ałtokemping] kemping służący zmotoryzowanym turystom, z miejscami na samochody z przyczepą; autokemping


SJP.pl


autocasco

[czytaj: autokasko] ubezpieczenie samochodu od nieszczęśliwych zdarzeń, np. wypadków, kradzieży; auto-casco


SJP.pl

Autocasco, auto-casco, ubezpieczenie AC – dobrowolne ubezpieczenie pojazdów mechanicznych (np. samochodów, motocykli) od zdarzeń losowych. Celem ubezpieczenia jest ochrona pojazdu wraz z jego wyposażeniem w zakresie utraty, zniszczenia, uszkodzenia lub kradzieży.

Wikipedia


autocefalia

niezależność kościoła prawosławnego od zwierzchnictwa zagranicznych władz duchownych; autokefalia


SJP.pl


autocenzura

cenzura własnych tekstów, programów itp., często jako efekt dojścia do wniosku, że te teksty, programy są zbyt odważne, obrazoburcze


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) kontrolowanie własnych wypowiedzi, publikacji, programów itp. pod względem politycznym lub obyczajowym

Wiktionary

Autocenzura (także samocenzura) – proces świadomego korygowania własnej twórczości z treści uznawanych za kontrowersyjne, obsceniczne czy wulgarne, lub nieuświadomionego dopasowania swojej twórczości do obowiązującego kanonu społecznego, konwenansu lub światopoglądu.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Artysta dokonał autocenzury swojej dawnego arcydzieła.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌawtɔt͡sɛ̃w̃ˈzura, AS: au̯tocẽũ̯zura

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. autocenzurowanie n.

 czas. autocenzurować się

Wiktionary


autocenzuralny

autocenzura


SJP.pl

Patrz:

autocenzura

autocharakterystyka

prezentacja własnego dorobku życiowego, osiągnięć lub życiorysu


SJP.pl


autochoria

sposób rozsiewania diaspor (np. nasion, zarodników) za pomocą mechanizmów wewnętrznych rośliny, bez udziału czynników zewnętrznych; samosiewność


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) bot. samoczynne rozsiewanie diaspor przez roślinę;

Wiktionary

Autochoria (samosiewność) – proces samoczynnego rozsiewania diaspor przez roślinę, przy wykorzystaniu własnych sił i mechanizmów rośliny macierzystej. Oddalenie się diaspor od rośliny macierzystej jest stosunkowo niewielkie, autochoria ma więc znaczenie głównie jako czynnik zwiększający zagęszczenie populacji w danym biotopie. Czasem diaspora, przenoszona niedaleko od rośliny macierzystej, trafia na inny czynnik transportujący ją dalej – jest to kombinowany sposób rozsiewania.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Oddalenie się diaspor od rośliny macierzystej jest stosunkowo niewielkie, autochoria ma więc znaczenie głównie jako czynnik zwiększający zagęszczenie populacji w danym biotopie.

Wiktionary

Powiązane:

 przym. autochoryczny

 przysł. autochorycznie

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) samosiewność

Wiktionary


autochorycznie

przysłówek sposobu

 (1.1) bot. na sposób autochoryczny

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. autochoria ż.

 przym. autochoryczny

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) war. samosiewnie

Wiktionary


autochoryczny

przymiotnik relacyjny

 (1.1) odnoszący się do autochorii, związany z autochorią

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Analogicznie jak to jest w przypadku nasion, wyróżnia się diaspory rozprzestrzeniające się samoczynnie (autochoryczne), jak i rozsiewane biernie (allochoryczne).

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. autochoria ż.

 przysł. autochorycznie

Wiktionary


autochrom

proces otrzymywania fotografii barwnych na płytach szklanych w postaci diapozytywów; autochrome


SJP.pl

Autochrom lub autochrome (szklane kolorowe płyty światłoczułe) – proces otrzymywania fotografii barwnych na płytach szklanych w postaci diapozytywów. Pionierem techniki autochromowej był XIX-wieczny fotograf Louis Ducos du Hauron z Francji, a jego wynalazek wprowadzili do produkcji w roku 1907 bracia Lumière.

Wikipedia


autochromia

w poligrafii: sposób drukowania polegający na połączeniu druku zwykłego i barwnej litografii, np. druk pocztówek kolorowych


SJP.pl


autochromosom

chromosom niebędący chromosomem płci; autosom


SJP.pl


autochton

rdzenny mieszkaniec danego obszaru; tubylec, tuziemiec, aborygen


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) rdzenny mieszkaniec jakiegoś terytorium

Wiktionary

Autochton (stgr. αὐτόχθων autochthon – „z tej ziemi”, „tuziemiec, tubylec”, od autós „sam” i chthōn „ziemia”) – człowiek należący do rdzennej ludności danego obszaru.

W odróżnieniu od ludności autochtonicznej mówi się o ludności napływowej.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Przybyli z głębi kraju edukatorzy czechizowali autochtonów.

 (1.1) Na święta zostają w Warszawie głównie autochtoni.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. autochtonizm m.

:: fż. autochtonka ż.

 przym. autochtoniczny, autochtoński

 przysł. autochtonicznie

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) aborygen, krajowiec, tubylec, tuziemiec

Wiktionary


autochtonicznie

przysłówek

 (1.1) na sposób autochtoński, po autochtońsku

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Podano potrawy z warzyw i mięsa kangurzego o autochtonicznie brzmiących nazwach.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. autochton mos., autochtonizm mrz., autochtonka ż.

 przym. autochtoniczny, autochtoński

Wiktionary


autochtoniczność

autochtoniczny


SJP.pl

Patrz:

autochtoniczny

autochtoniczny

1. dotyczący lub złożony z rdzennych mieszkańców danego obszaru;
2. skała autochtoniczna - masa skalna, która pomimo ruchów górotwórczych pozostała w miejscu powstania;
3. organizm autochtoniczny - zwierzę lub roślina pochodzące z tego miejsca, na którym występuje


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z autochtonami, dotyczący autochtonów

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Ziemie na wschód od rzeki należały do autochtonicznych Australijczyków.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. autochton mos., autochtonizm mrz., autochtonka ż.

 przym. autochtoński

 przysł. autochtonicznie

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) autochtoński, rdzenny, tubylczy

Wiktionary


autochtonizm

1. należenie do rdzennej ludności danego obszaru;
2. cecha czegoś pochodzącego z tego samego obszaru, na którym aktualnie występuje;
3. cecha mas skalnych, które pozostają na tym samym miejscu podczas ruchów górotwórczych


SJP.pl


autochtonka

rdzenna mieszkanka danego obszaru; aborygenka, tuziemka, tubylka, tubylczyni


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) rdzenna mieszkanka jakiegoś terytorium

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. autochtonizm m.

:: fm. autochton mos.

 przym. autochtoniczny, autochtoński

 przysł. autochtonicznie

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) aborygenka, tubylka, tuziemka

Wiktionary


autochtoński

związany z autochtonem, autochtonami


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z autochtonami, dotyczący autochtonów

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) W muzeum prezentowano autochtońskie narzędzia rolnicze.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. autochton mos., autochtonizm mrz., autochtonka ż.

 przym. autochtoniczny

 przysł. autochtonicznie

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) autochtoniczny, rdzenny, tubylczy

Wiktionary


autocross

[czytaj: ałtoKROS lub ałTOkros] wyścig samochodowy w trudnych warunkach terenowych z naturalnymi przeszkodami; autokros


SJP.pl


autocrossowy

autocross [czytaj: autokrosowy]; autokrosowy


SJP.pl


autocykl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) daw. mot. rower z przyczepnym silnikiem niewielkiej mocy

 (1.2) daw. mot. motocykl

Wiktionary


autocytat

cytat z własnej wypowiedzi cytującego


SJP.pl


autoczęści

potocznie: części do samochodów


SJP.pl


autoczyszczenie

funkcja automatycznego czyszczenia urządzenia


SJP.pl


autodafe

[czytaj: autodaFE]
1. publiczne wykonywanie wyroków śmierci przez inkwizytorów pod koniec XV wieku, głównie w Hiszpanii i Portugalii;
2. palenie pism uznawanych za heretyckie;
3. przenośnie: publiczne wyznane winy


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) hist. wprowadzone przez inkwizycję publiczne wyznanie lub zaparcie się wiary przez oskarżonego o herezję;

 (1.2) hist. publiczne wykonanie kary śmierci za herezję, najczęściej przez spalenie na stosie

 (1.3) hist. palenie ksiąg uznanych za heretyckie

 (1.4) przen. publiczne napiętnowanie kogoś; też: publiczne pokajanie się lub wyznanie czegoś

 (1.5) książk. przen. samobójstwo poprzez spalenie się żywcem

Wiktionary

Auto-da-fé (l.mn. autos-da-fé), z portugalskiego „akt wiary” – publiczna ustna deklaracja przyjęcia lub odrzucenia religii katolickiej w procesie inkwizycyjnym. Podczas auto-da-fé jedynie czytano wyroki skazańcom, bez przeprowadzania wtedy egzekucji.

Wikipedia

Przykłady

 (1.2) Więzienie, skazanie na galery, utrata mienia - kary te stosowano nagminnie wobec wszystkich klientów inkwizycji, z wyjątkiem czarownic: te czekało zawsze autodafe, czyli spalenie żywcem.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌawtɔdaˈfɛ, AS: au̯todafe

Wiktionary

Synonimy:

 (1.5) samospalenie

Wiktionary


autodestrukcja

niszczenie siebie samego (pod względem fizycznym, psychicznym itd.)


SJP.pl


autodestrukcyjność

autodestrukcyjny; autodestruktywność


SJP.pl


autodestrukcyjny

przymiotnik od: autodestrukcja (np. autodestrukcyjne tendencje, autodestrukcyjne przejawy)


SJP.pl

przymiotnik jakościowy

 (1.1) niszczący samego siebie

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. autodestrukcja ż.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) samoniszczący, samoniszczycielski

Wiktionary


autodestruktywność

cecha osób dobrowolnie podejmujących działania, które zagrażają swojemu życiu lub zdrowiu; autodestrukcyjność


SJP.pl


autodestruktywny

podejmujący działania, które zagrażają swojemu życiu lub zdrowiu; autodestrukcyjny


SJP.pl


autodetailer

[czytaj: ałtoditejler] osoba zawodowo odnawiająca samochody; autodetailingowiec, detailer, detailingowiec


SJP.pl


autodetailerka

autodetailer [czytaj: ałtoditejlerka]; detailerka


SJP.pl


autodetailing

[czytaj: ałtoditejling] dokładne czyszczenie, odnowienie i konserwacja samochodu; detailing, auto detailing, auto-detailing, cardetailing, car-detailing, car detailing


SJP.pl


autodetailingowiec

[czytaj: ałtoditejlingowiec] osoba zawodowo odnawiająca samochody; autodetailer, detailer, detailingowiec


SJP.pl


autodetailingowy

autodetailing [czytaj: ałtoditejlingowy]; detailingowy, cardetailingowy


SJP.pl


autodeterminizm

teoria biologiczna głosząca, że organizm sam w sobie zawiera przyczyny swych funkcji i swej budowy


SJP.pl


autodrabina

strażacka drabina na podwoziu samochodowym


SJP.pl


autodrezyna

drezyna z silnikiem spalinowym


SJP.pl


autodrom

1. specjalny tor wyścigowy dla samochodów;
2. plac przeznaczony do postoju samochodów


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) sport. wyścigowy tor samochodowy

 (1.2) mot. plac ćwiczeń dla kierowców

Wiktionary

Tor wyścigowy (autodrom) – zamknięty obiekt, na którym odbywają się m.in. wyścigi samochodowe czy wyścigi motocyklowe. Tor ma zazwyczaj kilka lub więcej zakrętów, jest asfaltowy lub betonowy, a w jego pobliżu umieszczone są trybuny dla kibiców. Niemal każdy tor ma tzw. prostą startową, na której ustawiają się zawodnicy przed startem. Wzdłuż niej znajdują się aleje serwisowe, oddzielone od prostej startowej ścianą, znajdują się tam garaże, a obok nich odbywają się pit-stopy, czyli postoje, podczas których dokonywane jest, np. tankowanie paliwa czy zmiana opon podczas wyścigu.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Na tym autodromie rozbił się mój kumpel.

Wiktionary


autodromowy

autodrom


SJP.pl

Patrz:

autodrom

autodydakta

inaczej: samouk


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) książk. pedag. inaczej: samouk

Wiktionary

Samokształcenie – samouctwo; osiąganie wykształcenia poprzez działalność, której cele, treść, warunki i środki ustala sam podmiot.

W procesie samokształcenia jego cele dynamizują się; osiągnąwszy wyższy stopień świadomości, uczeń dokonuje często ich przewartościowania i doskonalenia. Samokształcenie osiąga optymalny poziom wtedy, gdy przekształca się w stałą potrzebę życiową człowieka oraz stanowi oparcie dla kształcenia ustawicznego. Proces samokształcenia rzadko występuje w postaci czystej: bywa powiązany z pracą w szkole, z kształceniem korespondencyjnym czy z wychowaniem równoległym.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Osoba samodzielnie kształcąca się nazywana jest naukowo autodydaktą.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌawtɔdɨˈdakta, AS: au̯todydakta

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. autodydaktyka ż., dydaktyka ż.

 przym. autodydaktyczny, dydaktyczny

 przysł. autodydaktycznie, dydaktycznie

Wiktionary


autodydaktyczny

autodydaktyzm; samokształceniowy


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) książk. pedag. związany z autodydaktyką lub autodydaktą

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌawtɔdɨdakˈtɨt͡ʃnɨ, AS: au̯todydaktyčny

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. autodydakta m., autodydaktyka ż.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) samokształceniowy

Wiktionary


autodydaktyka

dawniej: samouctwo, samokształcenie; autodydaktyzm


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) książk. pedag. inaczej: samokształcenie

Wiktionary

Samokształcenie – samouctwo; osiąganie wykształcenia poprzez działalność, której cele, treść, warunki i środki ustala sam podmiot.

W procesie samokształcenia jego cele dynamizują się; osiągnąwszy wyższy stopień świadomości, uczeń dokonuje często ich przewartościowania i doskonalenia. Samokształcenie osiąga optymalny poziom wtedy, gdy przekształca się w stałą potrzebę życiową człowieka oraz stanowi oparcie dla kształcenia ustawicznego. Proces samokształcenia rzadko występuje w postaci czystej: bywa powiązany z pracą w szkole, z kształceniem korespondencyjnym czy z wychowaniem równoległym.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ˌawtɔdɨˈdaktɨka, AS: au̯todydaktyka

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. autodydakta m.

 przym. autodydaktyczny

Wiktionary


autodydaktyzm

dawniej: samouctwo, samokształcenie; autodydaktyka


SJP.pl


autodyfuzja

dyfuzja z udziałem wyłącznie cząstek jednej substancji


SJP.pl


autodyktando

rodzaj dyktanda utrwalającego, ćwiczenie pośrednie pomiędzy przepisywaniem a pisaniem na podstawie pamięci wzrokowej


SJP.pl


autoedukacja

umiejętność wpływu na własny rozwój, przejmowanie zadania rozwijania i kształtowania kwalifikacji we własnym zakresie; samokształcenie, samowychowanie


SJP.pl


autoedukacyjny

autoedukacja


SJP.pl

Patrz:

autoedukacja

autoekologia

dział ekologii zajmujący się fizjologią i zachowaniem się organizmów w ich naturalnym środowisku


SJP.pl


autoerotyczny

związany z autoerotyzmem (np. autoerotyczne zainteresowanie własnym ciałem)


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) seks. charkteryzujący się autoerotyzmem, świadczący o wzmożonym zainteresowaniu swoim ciałem, które prowadzi do masturbacji

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. autoerotyzm m.

Wiktionary


autoerotyka

zachowania seksualne realizowane w pojedynkę; autoerotyzm


SJP.pl


autoerotyzm

1. zainteresowanie własnym ciałem, o zabarwieniu erotycznym, prowadzące do realizacji różnego rodzaju zachowań seksualnych w pojedynkę; narcyzm;
2. masturbacja, samogwałt, onanizm


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) seks. wzmożone zainteresowanie swoim ciałem, które prowadzi do masturbacji

Wiktionary

Autoerotyzm (autoerotyka) – różnego rodzaju zachowania seksualne realizowane w pojedynkę (w tym pieszczoty) przynoszące satysfakcję seksualną. Często kojarzone jedynie z onanizmem, a mogące mieć szerszy zakres. Pojęciowo bliższe erotyce.

Wikipedia

Powiązane:

 rzecz. Eros mzw./mos./mrz., autoerotyka ż.

 przym. autoerotyczny

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) autoerotyka

Wiktionary


autoeutanazja

samobójstwo osoby nieuleczalnie chorej i pragnącej śmierci


SJP.pl


autofagia

trawienie przez komórkę niektórych własnych elementów jej struktury


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) biol. proces usuwania z komórki zbędnych elementów poprzez ich degradację;

Wiktionary

Autofagia (z gr. αυτός (autós) – sam i gr. φαγειν (fagein) – jeść, zjadać; tłumaczone jako samozjadanie, ang. self-eating), inaczej autofagocytoza – biologiczny proces kataboliczny polegający na kontrolowanym rozkładzie przez komórkę cząsteczek chemicznych, fragmentów komórki i organelli komórkowych.

Wikipedia

Przykłady

składnia.

kolokacje.

synonimy.

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

frazeologia.

etymologia.

uwagi.

tłumaczenia.

* angielski: (1.1) autophagy

źródła.

== autofagia (język baskijski.) ==

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik

 (1.1) autofagia

odmiana.

przykłady.

Wiktionary

Powiązane:

frazeologia.

etymologia.

uwagi.

tłumaczenia.

* angielski: (1.1) autophagy

źródła.

== autofagia (język baskijski.) ==

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik

 (1.1) autofagia

odmiana.

przykłady.

składnia.

kolokacje.

synonimy.

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

Wiktionary

Synonimy:

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

frazeologia.

etymologia.

uwagi.

tłumaczenia.

* angielski: (1.1) autophagy

źródła.

== autofagia (język baskijski.) ==

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik

 (1.1) autofagia

odmiana.

przykłady.

składnia.

kolokacje.

synonimy.

Wiktionary


autofagocytoza

Autofagia (z gr. αυτός (autós) – sam i gr. φαγειν (fagein) – jeść, zjadać; tłumaczone jako samozjadanie, ang. self-eating), inaczej autofagocytoza – biologiczny proces kataboliczny polegający na kontrolowanym rozkładzie przez komórkę cząsteczek chemicznych, fragmentów komórki i organelli komórkowych.

Wikipedia


autofellatio

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) technika masturbacyjna polegająca na oralnym pobudzaniu przez mężczyznę swojego własnego prącia;

Wiktionary

Autofellatio – forma masturbacji polegająca na oralnej stymulacji własnego penisa. Tylko niewielka liczba mężczyzn jest w stanie wykonać fellatio na sobie, ze względu na wymaganą elastyczność.

Wikipedia

Przykłady

składnia.

kolokacje.

synonimy.

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

 rzecz. fellatio n.

frazeologia.

etymologia.

 etymn|pol|auto-|fellatio.

uwagi.

tłumaczenia.

* angielski: (1.1) autofellatio, self-sucking

* rosyjski: (1.1) аутофелляция n.

źródła.

== autofellatio (język angielski.) ==

wymowa.

 audio|LL-Q1860 (eng)-Flame, not lame-autofellatio.wav.

znaczenia.

rzeczownik

 (1.1) autofellatio

odmiana.

 (1.1) nieodm.

przykłady.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. fellatio n.

Wiktionary


autofil

osoba o wygórowanym mniemaniu o sobie; samolub


SJP.pl


autofilia

zachwyt nad sobą, uwielbienie samego siebie; samouwielbienie, narcyzm


SJP.pl


autofocus

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) fot. system w aparacie fotograficznym lub kamerze odpowiedzialny za automatyczne nastawianie ostrości;

Wiktionary

Autofokus, autofocus, AF – układ automatycznego ustawiania ostrości w aparatach fotograficznych.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Używanie autofocusu jest łatwe, jednak należy pamiętać o jego właściwej obsłudze. (z Internetu)

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) skrót AF, automatyczny focus

Wiktionary


autofokus

automatyczne dostosowywanie ostrości w aparacie fotograficznym


SJP.pl

Autofokus, autofocus, AF – układ automatycznego ustawiania ostrości w aparatach fotograficznych.

Wikipedia


autoformatować

formatować samoczynnie, za pomocą automatu


SJP.pl


autogamia

zapłodnienie zachodzące w obrębie tego samego organizmu, to jest zapłodnienie komórki jajowej przez gametę męską pochodzącą z tego samego osobnika; u zwierząt - samozapłodnienie, u roślin - samopylność


SJP.pl

Autogamia, autofertylizacja, samozapłodnienie – sposób rozrodu organizmów, w wyniku którego dochodzi do powstania zygoty z komórek rozrodczych wytwarzanych przez ten sam organizm. Zachodzi tylko u organizmów obupłciowych. U roślin nasiennych autogamia określana jest mianem samopylności (samozapylenia). U organizmów jednokomórkowych autogamia jest powszechna u sporowców parzydełkowych, rzadziej u okrzemek, otwornic, słonecznic. U zwierząt występuje bardzo rzadko, m.in. u tasiemców, sporadycznie u niektórych ślimaków płucodysznych.

Wikipedia


autogamiczny

przymiotnik od: autogamia


SJP.pl


autogaz

gaz do auta stosowany zamiast benzyny


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) gaz LPG

Wiktionary

Skroplony gaz petrochemiczny (ang. liquefied petroleum gas, LPG), gazol – produkt rafinacji ropy naftowej lub gazu ziemnego, używany jako gaz, ale przechowywany i transportowany w pojemnikach pod ciśnieniem w postaci ciekłej. W obrocie najczęściej propan lub mieszanina propanu i butanu o różnym składzie, najczęściej z niewielką zawartością innych alkanów. Należy do najbardziej wszechstronnych źródeł energii. Stosowany jest głównie jako:

  • paliwo do zasilania różnego rodzaju urządzeń grzewczych (np. promienników gazowych, nagrzewnic)
  • źródło zasilania domowych kuchenek gazowych, grilli gazowych, kuchenek turystycznych, taboretów gastronomicznych
  • paliwo silnikowe – autogaz
  • paliwo stosowane w czasie wykonywania prac dekarskich, instalacyjnych, obróbki i cięcia metali
  • paliwo w systemach kogeneracji i mikrokogeneracji
  • paliwo w przemysłowych procesach produkcyjnych – np. w fabrykach ceramiki, cegielniach
  • gaz nośny do kosmetyków w aerozolu.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Pracownicy stacji paliw nie będą obsługiwać dystrybutorów autogazu.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: awˈtɔɡas, AS: au̯togas

Wiktionary


autogeneza

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) proces samorzutnego powstawania lub rozwoju organizmu, struktury albo zjawiska wyłącznie na podstawie jego własnych, wewnętrznych właściwości

Wiktionary


autogeniczny

1. książkowo: wywołany przyczynami wewnętrznymi; autogenny, autogenowy, samorzutny;
2. w biologii: czynniki autogeniczne wewnętrzne siły organizmów wpływające na ich ewolucję niezależnie od czynników środowiska;
3. w geologii: składniki autogeniczne - podstawowe składniki skał osadowych i spoiwa skał okruchowych, tworzące się w czasie kształtowania się skały lub później;
4. w technice: cięcie, spawanie autogeniczne - cięcie, spawanie metali wykonane pod działaniem wysokiej temperatury za pomocą płomienia acetylenowo-tlenowego; cięcie, spawanie gazowe;
5. w psychoterapii: trening autogeniczny - metoda polegająca m.in. na wykonywaniu ćwiczeń likwidujących napięcie nerwowe; trening autogenny


SJP.pl


autogenny

1. książkowo: wywołany przyczynami wewnętrznymi; autogeniczny, autogenowy, samorzutny;
2. w psychoterapii: trening autogenny - metoda polegająca m.in. na wykonywaniu ćwiczeń likwidujących napięcie nerwowe; trening autogeniczny


SJP.pl


autogenowy

książkowo: wywołany przyczynami wewnętrznymi; autogenny, autogeniczny, samorzutny


SJP.pl


autogiełda

autobazar;
1. zorganizowana bezpośrednia sprzedaż samochodów przez właścicieli;
2. miejsce, w którym odbywa się sprzedaż samochodów


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) pot. giełda samochodowa

Wiktionary

  • Giełda samochodowa
  • gazeta "Auto Giełda Dolny Śląsk" (d. "Autogiełda Dolnośląska")

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Dwie konkurujące ze sobą autogiełdy nie miałyby raczej szans utrzymania się w mieście, […].

Wiktionary


autogiro

wiropłat o samoczynnie obracającym się wirniku; wiatrakowiec; autożyro


SJP.pl

Wiatrakowiec, żyroplan, autożyro – statek powietrzny cięższy od powietrza (aerodyna), z rodziny wiropłatów, wyposażony w wirnik nośny i śmigło napędowe (pchające lub ciągnące). Wirnik nie jest napędzany silnikiem, lecz obraca się dzięki autorotacji, powstającej w wyniku postępowego ruchu (wywoływanego śmigłem) wiropłata względem powietrza. Czasem jako napęd wiatrakowca może służyć holujący pojazd naziemny lub nawodny. Z powodu konieczności zapewnienia ciągłego nadmuchu powietrza na wirnik nośny, wiatrakowiec – w odróżnieniu od innych wiropłatów – nie może wykonywać zawisu. Wiatrakowce są zdolne do krótkiego startu i lądowania (STOL).

Wikipedia


autognozja

poznawanie samego siebie


SJP.pl


autogolpe

praktykowana w krajach Ameryki Środkowej niezgodna z konstytucją forma przejęcia władzy w państwie przez szefa władzy wykonawczej


SJP.pl


autogonia

według popularnego w starożytności i średniowieczu poglądu: samorzutne powstanie niższych organizmów z nieorganicznej lub organicznej materii nieożywionej (np. much ze zgniłego mięsa, żab z mułu rzecznego); abiogeneza, samorództwo


SJP.pl


autograf

1. własnoręczny podpis kogoś sławnego;
2. potocznie, ironicznie: podpis;
3. w nauce o literaturze: rękopis jakiegoś autora


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) własnoręczny podpis

 (1.2) rękopis wykonany przez autora dzieła

 (1.3) techn. urządzenie do prezentacji zdjęć wykonanych z lotu ptaka w formie trójwymiarowych map

Wiktionary

Autograf (gr. αὐτός 'sam' i γράφω 'piszę') – własnoręczne pismo jakiejś osoby (podpis, rękopis).

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Dzisiaj na spotkaniu z autorem, można otrzymać autograf na zakupionym egzemplarzu książki.

 (1.1) […] wyrwał z tak pięknie oprawionej książki kartę z autografem […]

Wiktionary

Wymowa:

IPA: awˈtɔɡraf, AS: au̯tograf

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. autografowanie n.

Wiktionary

Synonimy:

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

 rzecz. autografowanie n.

frazeologia.

etymologia.

 etym|gr|αὐτόγραφος. (autógraphos) < etym|gr. autós + grapho

 źródłosłów dla źródło dla|ros|автограф.

uwagi.

tłumaczenia.

* angielski: (1.1) autograph, signature

* białoruski: (1.1) аўтограф m.; (1.2) аўтограф m.

* bułgarski: (1.1) автограф m.; (1.2) автограф m.; (1.3) автограф m.

* duński: (1.1) autograf w.

* francuski: (1.1) autographe m./ż.

* interlingua: (1.1) autographo

* niemiecki: (1.1) Autogramm n.

* nowogrecki: (1.1) αυτόγραφο n.

* rosyjski: (1.1) автограф m.

* słowacki: (1.1) autogram m.; (1.2) autograf m.

* węgierski: (1.1) autogram

* włoski: (1.1) autografo m.; (1.2) autografo m.

źródła.

== autograf (język albański.) ==

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik, rodzaj męski

 (1.1) autograf

odmiana.

przykłady.

składnia.

kolokacje.

synonimy.

Wiktionary


autografia

wykonanie rysunku na papierze przedrukowym i odciśnięcie go na płycie (kamień lub blacha cynkowa); przedruk


SJP.pl


autograficzność

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) odprzym. cecha tego, co jest autograficzne

Wiktionary

Powiązane:

 przym. autograficzny

 przysł. autograficznie

Wiktionary


autograficzny

1. własnoręczny;
2. wykonany techniką autografii


SJP.pl


autografować

przestarzałe: dokładnie reprodukować z oryginału pismo lub rysunek


SJP.pl


autografowanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) przest. odtwarzanie pisma lub rysunku na podstawie oryginału

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. autograf m.

 czas. autografować

Wiktionary


autohandel

potocznie: handel samochodami


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) mot. handel samochodami

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌawtɔˈxãndɛl, AS: au̯toχãndel

Wiktionary


autohemoterapia

leczenie zastrzykami domięśniowymi krwi własnej pacjenta


SJP.pl

Leczenie krwią, hemoterapia, krwiolecznictwo – metoda polegająca na przetaczaniu krwi pełnej lub innych preparatów krwiopochodnych stosowana w celach leczniczych. Jest ona przeprowadzana tylko w wyniku ścisłych wskazań lekarskich ze względu na możliwe powikłania.

Wikipedia


autohipnotyczny

autohipnoza


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) związany z autohipnozą

Wiktionary

Patrz:

autohipnoza

Przykłady

 (1.1) Szaman może cię nauczyć wchodzenia w trans autohipnotyczny.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌawtɔxʲipnɔˈtɨt͡ʃnɨ, AS: au̯toχʹipnotyčny

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. autohipnoza

Wiktionary


autohipnoza

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) hipnoza wywoływana na sobie samym

Wiktionary

Autohipnoza (stgr. αὐτός autós „sam” + ὕπνος hýpnos „sen”) – oznacza:

  • czynność prowadzącą do osiągnięcia zmienionego stanu świadomości, zwanego często także hipnotycznym transem (stan głębokiego wewnętrznego rozluźnienia przy jednoczesnym zachowaniu uważnej świadomości),
  • stan zmienionej świadomości, stan hipnotyczny.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Specyficzną metodą pracy z autohipnozą jest użycie kaset z odpowiednio nagranymi sesjami.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌawtɔxʲipˈnɔza, AS: au̯toχʹipnoza

Wiktionary

Powiązane:

 przym. autohipnotyczny

Wiktionary


autoholiczka

kobieta przywiązująca zbyt dużą wagę do posiadania lub używania samochodu


SJP.pl


autoholik

osoba przywiązująca zbyt dużą wagę do posiadania lub używania samochodu


SJP.pl


autoholizm

przywiązywanie zbyt dużej wagi do posiadania lub używania samochodu, traktowanie jako objaw choroby


SJP.pl


autoidentyfikacja

określenie własnej tożsamości, przynależności do danej kultury, religii lub organizacji, itp.; samoidentyfikacja


SJP.pl


autoimmunizacja

Autoimmunizacja – odpowiedź odpornościowa układu odpornościowego organizmu, w przebiegu której powstają nieprawidłowe, skierowane przeciw własnym tkankom limfocyty T lub przeciwciała. Autoimmunizacja może prowadzić do powstania chorób autoimmunologicznych.

Wikipedia


autoimmunizacyjny

przymiotnik od: autoimmunizacja


SJP.pl


autoimmunologiczny

przymiotnik

 (1.1) med. taki, w którym układ odpornościowy organizmu działa przeciwko własnym komórkom i tkankom

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Autoimmunologiczna hemolityczna anemia to zagrażająca życiu choroba, w której układ odpornościowy psa atakuje jego krwinki czerwone.

Wiktionary


autointerpretacyjny

przymiotnik od: autointerpretacja


SJP.pl


autoironia

szczególna odmiana ironii, którą autor kieruje przeciwko sobie samemu


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) ironia dotycząca samego siebie

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Konstrukcja, wielowątkowość, powtórzenia, autoironie, są to symptomy, powiedzmy, literackie. Dosłowne doświadczenie bycia przy umieraniu bliskiego człowieka staje się początkiem opowieści o literaturze i naszej wyobraźni.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌawtɔjiˈrɔ̃ɲja, AS: au̯toi ̯irõńi ̯a

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. autoironizowanie n., autoironiczność ż.

 czas. autoironizować

 przym. autoironiczny

 przysł. autoironicznie

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) rzad. samoironia

Wiktionary


autoironiczny

przejawiający autoironię, nacechowany autoironią (np. autoironiczny komentarz, autoironiczna postawa)


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) ironiczny wobec siebie

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. autoironia ż., autoironizowanie n.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) samoironiczny

Wiktionary


autoironizowanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) ironizowanie wobec samego siebie

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. autoironia ż.

 czas. autoironizować

 przym. autoironiczny

 przysł. autoironicznie

Wiktionary


autojonizacja

dysocjacja elektrolityczna rozpuszczalnika amfiprotonowego wskutek wymiany protonów między jego cząsteczkami; autoprotoliza


SJP.pl

Autodysocjacja (autojonizacja, autoprotoliza) – rodzaj dysocjacji elektrolitycznej, w której czysty związek chemiczny w postaci cząsteczkowej rozpada się na jony pod wpływem innych cząsteczek tego samego związku, pełniąc przy tym rolę zarówno kwasu jak i zasady. Autodysocjacja jest możliwa, gdy cząsteczki związku mają budowę polarną.

Wikipedia


autokar

autobus turystyczny


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) mot. autobus przeznaczony do długich podróży

Wiktionary

Autokar (autobus turystyczny, autobus dalekobieżny) – autobus przystosowany do przewozów pasażerskich na duże odległości, na trasach międzymiastowych i międzynarodowych. Według definicji Europejskiej Komisji Gospodarczej, Eurostatu i Międzynarodowego Forum Transportu jest to pasażerski mechaniczny pojazd drogowy przeznaczony do przewozu więcej niż 24 osób (wliczając kierowcę) i posiadający wyłącznie miejsca siedzące.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Podróż autokarem jest tańsza od jazdy koleją, ale zwykle trwa dłużej.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: awˈtɔkar, AS: au̯tokar

Wiktionary

Powiązane:

 przym. autokarowy

Wiktionary


autokarmnik

automat do karmienia zwierząt gospodarskich; paszomat


SJP.pl


autokarowy

związany z autokarem


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) związany z autokarem, wykorzystujący autokar

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. autokar

Wiktionary


autokarykatura

karykatura pokazująca samego autora


SJP.pl


autokatalityczny

autokataliza


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) związany z autokatalizą; taki, w którym produkt reakcji chemicznej działa jako katalizator tej samej reakcji, przyspieszając jej przebieg

Wiktionary

Patrz:

autokataliza

Powiązane:

 rzecz. autokataliza ż.

Wiktionary


autokataliza

zajwisko przyspieszenia reakcji katalitycznej pod wpływem jednego z produktów tej reakcji


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) chem. reakcja chemiczna, w której jej produkt pełni rolę katalizatora dla tej samej reakcji, zwiększając jej szybkość

Wiktionary

Autokataliza – wzrost szybkości reakcji chemicznej pod wpływem jednego z produktów tej reakcji, który pełni funkcję katalizatora. Szybkość reakcji autokatalitycznej wzrasta w miarę jej postępu i związanego z tym wzrostu stężenia produktu będącego katalizatorem, a następnie maleje z powodu spadku stężenia substratów.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Autokataliza ma znaczenie w procesach biologicznych, np. w powielaniu materiału genetycznego.

Wiktionary

Powiązane:

 przym. autokatalityczny

Wiktionary


autokefalia

niezależność kościoła prawosławnego od zwierzchnictwa zagranicznych władz duchownych; autocefalia


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) rel. niezależność krajowej prawosławnej organizacji kościelnej od zagranicznych władz duchownych;

Wiktionary

Autokefalia (z gr. αὐτοsamo, κεφαλήgłowa) – status kościoła chrześcijańskiego (najczęściej prawosławnego albo orientalnego) oznaczający, że jego głowa (biskup, metropolita, patriarcha) nie jest odpowiedzialna przed jakimkolwiek innym hierarchą o wyższej randze.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ˌawtɔkɛˈfalʲja, AS: au̯tokefalʹi ̯a

Wiktionary

Powiązane:

 przym. autokefaliczny

 rzecz. autokefaliczność ż.

Wiktionary


autokefaliczność

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) odprzym. cecha cerkwi autonomicznej

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Jakie były wcześniejsze przejawy autokefaliczności tej bliskowschodniej wspólnoty eklezjalnej?

Wiktionary

Powiązane:

 przym. autokefaliczny

 rzecz. autokefalia ż.

Wiktionary


autokefaliczny

o Kościele prawosławnym: autonomiczny, niezależny od zagranicznych władz duchownych


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) rel. zwłaszcza w chrześcijaństwie: związany ze statusem autokefalii, mający status autokefalii

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Właścicielem tej działki jest Polski Autokefaliczny Kościół Prawosławny.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. autokefalia ż., autokefaliczność ż.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) autonomiczny

Wiktionary


autokemping

kemping służący zmotoryzowanym turystom, z miejscami na samochody z przyczepą; autocamping


SJP.pl


autokempingowy

przymiotnik od: autokemping


SJP.pl


autoklaw

hermetycznie zamykany zbiornik, używany do sterylizacji materiałów opatrunkowych i narzędzi chirurgicznych


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) chem. med. hermetyczny, ogrzewany zbiornik służący do przeprowadzania różnych procesów chemicznych lub do wyjaławiania w podwyższonej temperaturze i przy zwiększonym ciśnieniu narzędzi chirurgicznych, środków spożywczych i farmaceutycznych;

Wiktionary

Autoklaw – hermetycznie zamknięty, ogrzewany zbiornik służący do przeprowadzania procesów chemicznych.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Autoklawy stoją w sąsiednim pomieszczeniu.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: awˈtɔklaf, AS: au̯toklaf

Wiktionary

Powiązane:

 przym. autoklawowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) med. sterylizator

Wiktionary


autoklawować

przeprowadzać sterylizację czegoś za pomocą autoklawy


SJP.pl


autoklawowy

autoklaw


SJP.pl

Patrz:

autoklaw

autokod

system automatycznego programowania maszyn cyfrowych


SJP.pl

Wikipedia


autokolimacja

odwrócenie wiązki promieni przy jednoczesnym jej zawężeniu lub zogniskowaniu


SJP.pl


autokolimacyjny

autokolimacja


SJP.pl

Patrz:

autokolimacja

autokomentarz

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) liter. publ. opinia wyrażona przez kogoś na temat własnego zachowania, własnej osoby, własnego utworu

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. komentarz m., komentator m., komentatorka ż., komentowanie n., skomentowanie n., komentacja ż.

 czas. komentować ndk., skomentować dk.

 przym. komentatorski

Wiktionary


autokomis

potocznie: komis samochodowy


SJP.pl


autokomisowy

autokomis


SJP.pl

Patrz:

autokomis

autokontrola

samokontrola


SJP.pl


autokorekta

automatyczna korekta m.in. w edytorach tekstowych


SJP.pl


autokorelacja

1. w informatyce: pojęcie stochastyczne mające zastosowanie w analizie przestrzennej, dotyczące zmienności wartości atrybutów przy zmianie położenia, odnoszące się do obiektów przestrzennych ciągłych;
2. w statystyce, telekomunikacji: miara współzależności między elementami szeregu czasowego


SJP.pl

Wikipedia


autokorelacyjny

przymiotnik od: autokorelacja


SJP.pl


autokosmetyczny

autokosmetyka


SJP.pl

Patrz:

autokosmetyka

autokosmetyk

upiększanie i konserwacja samochodów


SJP.pl


autokosmetyka

upiększanie i konserwacja samochodów


SJP.pl


autokowariancja

wielkość równa kowariancji pomiędzy procesem stochastycznym a tym samym procesem przesuniętym o pewien odcinek czasu


SJP.pl

Autokowariancja – wielkość równa kowariancji pomiędzy procesem stochastycznym a tym samym procesem przesuniętym o pewien odcinek czasu.

Jeśli każdy stan procesu stochastycznego ma wartość oczekiwaną, \mathbb {E} X_{t}=\mu _{t}, to autokowariancja jest dana wzorem:

\operatorname {K} _{XX}(t,s)=\mathbb {E} \left((X_{t}-\mu _{t})(X_{s}-\mu _{s})\right)=\mathbb {E} \left(X_{t}\cdot X_{s}\right)-\mu _{t}\cdot \mu _{s},

Wikipedia


autokracja

system władzy państwowej, w którym nieograniczona władza należy do jednego człowieka i jest sprawowana poza jakąkolwiek kontrolą społeczną; jedynowładztwo, samowładztwo, absolutyzm, autokratyzm, autarchia (rzadziej)


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) polit. rządy jednostki lub wąskiej grupy, sprawowane poza kontrolą społeczną;

Wiktionary

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ˌawtɔˈkrat͡sʲja, AS: au̯tokracʹi ̯a

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. autokrata m., autokratka ż., autokratyzm m.

 przym. autokratyczny

 przysł. autokratycznie

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) autokratyzm, absolutyzm, dyktatura, jedynowładztwo, samowładztwo, samodzierżawie, despotyzm, despotia, tyrania; pot. zamordyzm

Wiktionary


autokrata

osoba sprawująca nieograniczoną władzę; autarcha (rzadziej), autokrator, samowładca, jedynowładca


SJP.pl

Wikipedia


autokratka

władczyni absolutna, despotka, tyran


SJP.pl


autokrator

1. władca nieograniczony, absolutny; samowładca, autokrata, jedynowładca, jednowładca;
2. w starożytności: grecki tytuł cesarza rzymskiego i bizantyjskiego


SJP.pl

Wikipedia


autokratyczny

dotyczący autokracji lub autokraty, właściwy autokracji lub autokracie (np. autokratyczny system władzy, autokratyczny władca)


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) polit. związany z autokratyzmem jako systemem rządów

 (1.2) charakterystyczny dla autokraty (jako cecha)

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. autokratyzm mrz., autokracja ż., autokrata mos.

 przysł. autokratycznie

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) despotyczny, samowładny

 (1.2) absolutystyczny

Wiktionary


autokratywny

autokracja; autokratyczny, autorytarny, dyktatorski


SJP.pl


autokratyzm

1. system władzy państwowej, w którym nieograniczona władza należy do jednego człowieka i jest sprawowana poza jakąkolwiek kontrolą społeczną; jedynowładztwo, samowładztwo, absolutyzm, autokracja, autarchia (rzadziej);
2. książkowo: cecha kogoś, kto nie liczy się z nikim, postępuje w sposób władczy; despotyzm


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) polit. system władzy sprawowanej poza kontrolą społeczną przez jednego człowieka lub wąską grupę;

 (1.2) władczość jako cecha charakteru; cecha kogoś, kto nie liczy się z nikim

Wiktionary

Wikipedia

Przykłady

 (1.2) Autokratyzm twojej babki jest denerwujący.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌawtɔˈkratɨsm̥, AS: au̯tokratysm̦

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. autokracja ż., autokrata m.

 przym. autokratyczny

 przysł. autokratycznie

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) autokracja, samowładztwo, samodzierżawie, absolutyzm, despotyzm, dyktatura, tyrania, autorytaryzm, totalizm, totalitaryzm, régime

 (1.2) despotyzm, dyktatura, tyrania

Wiktionary


autokreacja

tworzenie własnego wizerunku


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) budowanie / tworzenie swojego wizerunku

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌawtɔkrɛˈat͡sʲja, AS: au̯tokreacʹi ̯a

Wiktionary

Powiązane:

 przym. autokreacyjny

Wiktionary


autokreacyjny

autokreacja; autokreatywny


SJP.pl


autokreatywny

autokreacja; autokreacyjny


SJP.pl


autokros

wyścig samochodowy w trudnych warunkach terenowych z naturalnymi przeszkodami; autocross


SJP.pl


autokrosowiec

uczestnik autokrosu - wyścigu samochodowego w trudnych warunkach terenowych z naturalnymi przeszkodami; kierowca autokrosowy


SJP.pl


autokrosowy

autokros; autocrossowy


SJP.pl


autokrytyczny

samokrytyczny


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) zob. samokrytyczny.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) samokrytyczny

Wiktionary


autokrytyk

krytyka wystawiona samemu sobie przez samego siebie


SJP.pl


autokrytyka

krytyka wystawiona samemu sobie przez samego siebie


SJP.pl


autokuszetka

pociąg złożony z wagonów z miejscami do leżenia dla pasażerów i wagonów towarowych do przewozu samochodów


SJP.pl


autokwarantanna

dobrowolne czasowe odosobnienie kogoś, kto miał kontakt z osobą chorą na chorobę zakaźną


SJP.pl


autolakier

[czytaj: ałtolakier] lakier służący do pokrywania karoserii samochodowych


SJP.pl


autolakiernia

[czytaj: ałtolakiernia] zakład lub pomieszczenie, w którym lakieruje się karoserie samochodów; warsztat lakierniczy


SJP.pl


autolitografia

rysunek na kamieniu litograficznym wykonany przez artystę grafika


SJP.pl

Autolitografia – litografia, stworzona przez autora – artystę grafika wprost na kamieniu litograficznym.

W XIX wieku istniało wiele zakładów litograficznych, w których rysunki stworzone przez artystów były przenoszone ręcznie przez rzemieślników-litografów (w odbiciu zwierciadlanym) na kamienie litograficzne. Takie litografie zatracały ważną cechę dzieła artysty – ślad ręki twórcy. Dlatego w końcu XIX wieku artyści-graficy (w Polsce m.in. Witold Wojtkiewicz, Leon Wyczółkowski i Kazimierz Sichulski) zaczęli tworzyć autolitografie, nanosząc obraz tuszem litograficznym lub tłustą kredką wprost na kamieniu. Musieli przy tym pamiętać, że – podobnie jak w przypadku np. drzeworytu – obraz na kamieniu, także ewent. napisy, ukaże się na wydruku w odbiciu lustrzanym.

Wikipedia


autolityczny

autoliza


SJP.pl

Patrz:

autoliza

autoliza

rozkład komórek i tkanek organizmu pod wpływem własnych enzymów hydrolitycznych; samotrawienie, samorozpuszczanie


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) biol. samoistny enzymatyczny proces trawienia samch siebie – wielkocząsteczkowych składników obumarłej komórki lub całych komórek i tkanek po śmierci organizmu;

 (1.2) kulin. metoda wstępnego przygotowania ciasta chlebowego polegająca na wymieszania samej mąki z wodą i pozostawieniu ciasta na 20-60 minut dla poprawienia jego elastyczności oraz walorów smakowych

Wiktionary

Autoliza (stgr. αυτό ‘samo’ i λύσις ‘rozszczepienie’), samostrawienie – enzymatyczny proces trawienia:

  • wielkocząsteczkowych składników komórki (tj. białek i kwasów nukleinowych), zachodzący w obumarłych komórkach przy udziale lizosomów;
  • lub całych komórek i tkanek (zarówno obcych dla organizmu, jak i własnych), zachodzący przy udziale ciał odpornościowych, zwanych autolizynami – dochodzi do tego po śmierci organizmu lub w niektórych chorobach (np. choroba wrzodowa).

Wikipedia

Powiązane:

 rzecz. autolizowanie n.

 czas. autolizować

Wiktionary


autolizować

czasownik nieprzechodni niedokonany (dk. brak)

 (1.1) biol. o komórce: rozpadać się pod wpływem własnych enzymów

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. autolizowanie n., autoliza ż.

 przym. autolityczny

Wiktionary


autolizowanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) biochem. zachodzenie procesu autolizy

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. autoliza ż.

 czas. autolizować

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) samorozpuszczanie

Wiktionary


autolock

[czytaj: ałtolok] automatyczna blokada urządzenia


SJP.pl


autologiczny

taki, w którym osobnik otrzymuje własne komórki macierzyste, np. przeszczep autologiczny


SJP.pl


autolustracja

lustracja przeprowadzona na wniosek osoby posądzonej o współpracę z komunistycznymi służbami bezpieczeństwa


SJP.pl


automacik

zdrobnienie od: automat


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) zdrobn. od automat

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) To nie automat, lecz tylko mały automacik.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. automat m., automatyzowanie n.

 przym. automatyczny

Wiktionary


automacja

automatyzacja;
1. zmechanizowanie jakiejś czynności;
2. wprowadzenie do produkcji, transportu itp. urządzeń automatycznych


SJP.pl


automafia

mafia działająca w przemyśle samochodowym lub handlu samochodami


SJP.pl


automania

potocznie: szczególne zamiłowanie do samochodów


SJP.pl


automaniaczka

automaniak


SJP.pl

Patrz:

automaniak

automaniak

potocznie: pasjonat samochodów


SJP.pl

Automaniak – program motoryzacyjny produkowany przez telewizję TVN od 1998 roku.

Wikipedia


automanipulacja

nieświadoma manipulacja własną osobą


SJP.pl


automapa

mapa samochodowa


SJP.pl

Automapa – oprogramowanie nawigacyjne wykorzystujące system GPS.Jest ono wspólnym produktem dwóch firm: Aqurat i Geosystems Polska.

AutoMapa pojawiła się na rynku w 2003 r. Od wersji 4.0, wprowadzonej na rynek w 2007 r., możliwy jest podgląd mapy w 3D. W porównaniu z betą 4.0 różnica jest w interfejsie. W wersji 5.0 z 2008 r. znacząco zmieniono interfejs. AutoMapa jest dostarczana z zestawem punktów POI i bazową informacją o blokadach dróg oraz kilkoma wersjami komunikatów głosowych w 10 językach (angielski, czeski, fiński, francuski, hiszpański, litewski, niemiecki, polski, portugalski, rosyjski) w tym m.in. z komunikatami wykorzystującymi głos Krzysztofa Hołowczyca, dodatkowo w internecie można znaleźć głos, np. Czesia z serialu animowanego Włatcy móch i inne. Oprogramowanie umożliwia automatyczne pobieranie informacji z serwisu miplo.pl, który zawiera dodawane przez użytkowników punkty POI i informacje o utrudnieniach drogowych.

Wikipedia


automat

1. maszyna wykonująca cykl pracy bez udziału człowieka lub z jego niewielkim udziałem;
2. potocznie: pistolet maszynowy


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) maszyna wykonująca pracę bez udziału człowieka;

 (1.2) maszyna, która wydaje towar po wrzuceniu pieniędzy

 (1.3) pot. pistolet maszynowy

 (1.4) środ. mot. samochód z automatyczną skrzynią biegów

 (1.5) pot. pralka automatyczna

Wiktionary

Automat (gr. αὐτόματος z αὐτο- 'samo-' i μένος ‘myśl’) – maszyna lub ich zestaw, wykonujące samoczynnie cykl czynności lub operacji określony konstrukcją lub programem, niewymagające bezpośredniego udziału człowieka. Jest to układ sekwencyjny, posiadający przynajmniej jedną pętlę sprzężenia zwrotnego.

Wikipedia

Przykłady

 (1.2) Wsunąłem kartę kredytową do szczeliny automatu i wprowadziłem swój PIN.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: awˈtɔ̃mat, AS: au̯tõmat

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. automatyzm mrz., automatyzacja ż., automatyczność ż., automatyka ż., automatyzowanie n., zautomatyzowanie n.

:: zdrobn. automacik mrz.

 czas. automatyzować ndk., zautomatyzować dk.

 przym. automatyczny, automatyzacyjny, automatowy

 przysł. automatycznie

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) robot, maszyna

Wiktionary


automatem

1. maszyna wykonująca cykl pracy bez udziału człowieka lub z jego niewielkim udziałem;
2. potocznie: pistolet maszynowy


SJP.pl


automatowy

związany z automatem


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) związany z automatem (maszyną, bronią, itp.)

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. automat mrz.

Wiktionary


automatyczka

automatyk


SJP.pl

Patrz:

automatyk

automatycznie

przysłówek

 (1.1) techn. z udziałem automatu

 (1.2) wynikając z odruchu lub przyzwyczajenia, bez udziału świadomości

 (1.3) w sposób konsekwentny, jako naturalne lub regulaminowe następstwo

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Sterowanie sprężarką odbywa się w pełni automatycznie.

 (1.2) Społeczeństwo automatycznie maluje stereotyp mężczyzn, którzy odkładają, opóźniają małżeństwo lub wybierają nieżenienie się.

 (1.3) Samotna matka nie musi automatycznie przechodzić na pełny etat, gdy jej dziecko ukończy trzy lata.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. automat mrz., automatyczność ż., automatyk mos., automatyka ż., automatyzacja ż., automatyzm mrz., automatyzowanie n.

 czas. automatyzować ndk., zautomatyzować dk.

 przym. automatyczny

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) mechanicznie, samoczynnie

 (1.2) bezwiednie, machinalnie, mimowolnie, odruchowo, spontanicznie

 (1.3) konsekwentnie

Wiktionary


automatyczność

automatyczny


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) odprzym. cecha tego, co jest automatyczne

Wiktionary

Patrz:

automatyczny

Powiązane:

 rzecz. automat m., automatyka ż., automatyzacja ż., automatyzowanie n., automatyk mos.

 czas. automatyzować ndk.

 przym. automatyczny

 przysł. automatycznie

Wiktionary


automatyczny

1. działający samoczynnie;
2. wykonywany za pomocą automatu;
3. powstający bez udziału świadomości i woli


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) wykonywany przez maszyny, przebiegający bez bezpośredniego udziału człowieka

 (1.2) rozumiejący się sam przez się, spowodowany wcześniejszymi działaniami

 (1.3) przen. wykonywany lub powstający bez udziału świadomości i woli

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Obecnie wprowadzane deszczomierze automatyczne dokonują pomiaru wysokości opadu i zapisują tę informację w pamięci elektronicznej.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌawtɔ̃maˈtɨt͡ʃnɨ, AS: au̯tõmatyčny

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. automat m., automacik m., automatyzm m., automatyzacja ż., automatyczność ż., automatyka ż., automatyzowanie n., zautomatyzowanie n.

 czas. automatyzować ndk., zautomatyzować dk.

 przym. automatyzacyjny

 przysł. automatycznie

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) samoczynny, mechaniczny

 (1.2) pewny, nieuchronny, gwarantowany; pot. murowany

 (1.3) mimowolny, bezwiedny, machinalny

Wiktionary


automatyk

dziedzina techniki i nauki


SJP.pl


automatyka

dziedzina techniki i nauki


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) nauk. techn. dyscyplina zajmująca się urządzeniami sterującymi procesami bez udziału człowieka lub z jego ograniczonym udziałem

Wiktionary

Automatyka – dziedzina techniki i nauki zajmująca się zagadnieniami sterowania różnorodnymi procesami, głównie technologicznymi i przemysłowymi (zwykle bez udziału lub z ograniczonym udziałem człowieka).

Automatyka nie jest tożsama z automatyzacją, czyli metodami i środkami służącymi do wyeliminowania lub ograniczenia udziału człowieka w różnych czynnościach. Do automatyzacji może się przyczynić nie tylko automatyka, ale i mechanizacja, robotyka czy technika informatyczna.

Wikipedia

Powiązane:

 rzecz. automatyzowanie n., automatyk mos., automat mrz., automatyczność ż., automatyzacja ż.

 przysł. automatycznie

 przym. automatyczny

Wiktionary


automatyzacja

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) wprowadzanie automatów, ułatwień technicznych poprawiających pracę

Wiktionary

Automatyzacja – znaczne ograniczenie lub zastąpienie (proces zastępowania) ludzkiej pracy fizycznej i umysłowej przez pracę maszyn działających na zasadzie samoregulacji i wykonujących określone czynności bez udziału człowieka (czyli samoczynnych). Również zastosowanie maszyn do pracy niemożliwej do wykonania w inny sposób. Automatyzacja jest kolejnym etapem po mechanizacji, gdzie bezpośrednia praca człowieka jest niezbędna przy wytworzeniu produktu finalnego.

Wikipedia

Powiązane:

 rzecz. automatyka ż., automatyzowanie n., automat mrz., automatyczność ż.

 czas. automatyzować ndk.

 przym. automatyczny

 przysł. automatycznie

Wiktionary


automatyzacyjny

związany z wprowadzeniem do produkcji, transportu itp. urządzeń automatycznych


SJP.pl


automatyzm

1. odruchowe, nieświadome wykonywanie czynności;
2. w fizjologii: samoczynna, bez bodźców zewnętrznych, praca niektórych narządów, np. serca


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) wykonywanie czynności nie używając do tego świadomości, bez analizy, bez myślenia

Wiktionary

Wikipedia

Powiązane:

 rzecz. automat mrz., automatyzowanie n.

 przysł. automatycznie

 przym. automatyczny

Wiktionary


automatyzować

czasownik przechodni niedokonany (dk. zautomatyzować)

 (1.1) wprowadzać automatyczne działanie w miejsce pracy ręcznej lub wymagającej stałego nadzoru człowieka

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Będziemy automatyzować linię produkcyjną.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. automatyzacja ż., automatyzowanie n., automat mrz., automatyczność ż.

 przysł. automatycznie

 przym. automatyczny

Wiktionary


automatyzowalny

dający się automatyzować


SJP.pl


automatyzowanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) czynienie czegoś automatycznym

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. zautomatyzowanie n., automat m., automacik m., automatyzm m., automatyzacja ż., automatyczność ż., automatyka ż.

 czas. automatyzować ndk., zautomatyzować dk.

 przym. automatyczny, automatyzacyjny

 przysł. automatycznie

Wiktionary


automechanik

potocznie: osoba zajmująca się obsługą i naprawą samochodów, mechanik samochodowy


SJP.pl


automedon

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy, nazwa własna

 (1.1) mitgr. przyjaciel i woźnica Achillesa, syn Dioresa

Wiktionary

Automedon, Automedont (stgr. Αὐτομέδων) – w mitologii greckiej wojownik achajski, uczestnik wojny trojańskiej, woźnica rydwanu Achillesa i jego towarzysz.

Pochodził z wyspy Skyros. Przybył pod Troję na czele kontyngentu złożonego z dziesięciu okrętów. Służył Achillesowi, a po jego śmierci Neoptolemosowi. Zabił w boju Trojańczyka Aretosa. Był wiernym towarzyszem, słynął też z łagodności. Brał udział w zdobyciu Ilionu.

Wikipedia

Przykłady

składnia.

kolokacje.

synonimy.

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

frazeologia.

etymologia. etym|gr|Αὐτομέδων.

uwagi.

tłumaczenia.

* angielski: (1.1) Automedon

* starogrecki: (1.1) Αὐτομέδων m.

źródła.

== Automedon (język angielski.) ==

wymowa. IPA|ɔːˈtɒmɪdən.

znaczenia.

rzeczownik, nazwa własna

 (1.1) mitgr. Automedon

odmiana.

przykłady.

Wiktionary

Synonimy:

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

frazeologia.

etymologia. etym|gr|Αὐτομέδων.

uwagi.

tłumaczenia.

* angielski: (1.1) Automedon

* starogrecki: (1.1) Αὐτομέδων m.

źródła.

== Automedon (język angielski.) ==

wymowa. IPA|ɔːˈtɒmɪdən.

znaczenia.

rzeczownik, nazwa własna

 (1.1) mitgr. Automedon

odmiana.

przykłady.

składnia.

kolokacje.

synonimy.

Wiktionary


autometamorficzny

przymiotnik od: autometamorfizm


SJP.pl


automobil

przestarzale: auto, samochód; samojazd


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) przest. samochód

 (1.2) zabytkowy lub stary samochód

 (1.3) przest. duży, kryty pojazd, najpierw konny bezszynowy, następnie szynowy

Wiktionary

Samochód, automobil, w skrócie auto – rodzaj kołowego pojazdu silnikowego, służącego do przewozu osób lub ładunków. Wg polskiego prawa taki pojazd jest samochodem tylko jeśli jego konstrukcja umożliwia jazdę z prędkością powyżej 25 kilometrów na godzinę.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Pierwszy raz w życiu jechała wspaniałym automobilem, toteż, mimo wstrząśnień nieuniknionych na obmurowaniach ścieków bocznej ulicy, miała złudzenie, iż uległa porwaniu do nieba.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌawtɔ̃ˈmɔbʲil, AS: au̯tõmobʹil

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. automobilista m., automobilistka ż., automobilizm m.

 przym. automobilowy

Wiktionary


automobilista

przestarzałe: kierowca rajdowy; wyścigowiec


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) daw. kierowca

 (1.2) przest. człowiek uprawiający sporty samochodowe

Wiktionary

Przykłady

 (1.2) Hubert Latham był francuskim automobilistą i pionierem lotnictwa.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌawtɔ̃mɔbʲiˈlʲista, AS: au̯tõmobʹilʹista

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. automobil m., automobilizm m.

:: fż. automobilistka ż.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) szofer

Wiktionary


automobilistka

automobilista


SJP.pl

Patrz:

automobilista

automobilizm

przestarzałe: sport samochodowy


SJP.pl

Sport samochodowy (także automobilizm) – dyscyplina sportu motorowego rozgrywana przy użyciu samochodów. Najważniejszym organem zarządzającym sportem samochodowym jest Fédération Internationale de l’Automobile (FIA).

Wikipedia


automobilklub

klub gromadzący miłośników pojazdów mechanicznych i kierowców, zwłaszcza sportowych


SJP.pl

Automobilklub – klub działający najczęściej na terenie danego miasta lub regionu, a także krajowa federacja sportowa specjalizująca się w sporcie samochodowym zrzeszający kierowców lub odpowiada za działanie i rozwój sportu samochodowego w mieście, regionie lub całego kraju. Jego działania dążą do organizacji i koordynacji imprez sportu samochodowego na danym obszarze. Automobilkluby organizują również akcje mające na celu popularyzację sportów motorowych i bezpieczeństwa ruchu drogowego.

Wikipedia


automobilklubowy

automobilklub


SJP.pl

Patrz:

automobilklub

automobilowy

związany z automobilem


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) mot. związany z automobilami, starymi samochodami

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. automobil mrz.

Wiktionary


automorficzny

przymiotnik od: automorfizm


SJP.pl


automorfizm

Automorfizm – izomorfizm struktury matematycznej na siebie, czyli jej wzajemnie jednoznaczny endomorfizm. W pewnym sensie jest to symetria obiektu – sposób odwzorowania obiektu na siebie przy zachowaniu całej jego struktury.

Wikipedia


automotywacja

motywowanie samego siebie


SJP.pl


autonaprawa

potocznie: naprawa samochodów; autoserwis


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) mot. naprawa samochodów

 (1.2) naprawienie siebie samego

Wiktionary

Przykłady

 (1.2) Organizm człowieka od urodzenia ma tendencję do autonaprawy.

Wiktionary


autonomia

prawo do samostanowienia


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) polit. częściowa niezależność;

 (1.2) swoboda działania

Wiktionary

Pojęcie autonomia pochodzi od starogreckiego αυτονομία, (αὐτονομία) autonomía – możliwość stanowienia norm samemu sobie, samodzielność prawna. Dziś używa się go w zależności od dyscypliny (gospodarka, prawo, polityka) lub kontekstu w znaczeniu suwerenność, niezawisłość, niezależność, samorządność (całkowita lub częściowa). Dotyczy zarówno zbiorowości, jak jednostek (samodzielność w decydowaniu o sobie, w etyce – niezależność od innych norm niż własne sumienie).

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Władze obszaru, który posiada autonomię, mogą często tworzyć własne ustawodawstwo.

 (1.2) Dając dziecku autonomię, nie myl jej nigdy z bezkarnością.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌawtɔ̃ˈnɔ̃mʲja, AS: au̯tõnõmʹi ̯a

Wiktionary

Powiązane:

 przym. autonomiczny, autonomistyczny

 rzecz. autonomizowanie n., autonomistka ż., autonomista m., autonomiczność

 przysł. autonomicznie

Wiktionary

Synonimy:

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

 przym. autonomiczny, autonomistyczny

 rzecz. autonomizowanie n., autonomistka ż., autonomista m., autonomiczność

 przysł. autonomicznie

frazeologia. Autonomia Palestyńska

etymologia. etym|gr|αὐτονομία. (autonomía) ; źródłosłów dla źródło dla|ros|автономия.

uwagi. por|niepodległość.

tłumaczenia.

* angielski: (1.1) autonomy

* białoruski: (1.1) аўтаномія ż.; (1.2) самаўрад m.

* duński: (1.1) autonomi w.; (1.2) autonomi w.

* esperanto: (1.1) aŭtonomeco

* fiński: (1.1) autonomia

* francuski: (1.1) autonomie ż.

* hiszpański: (1.1) autonomía ż.

* interlingua: (1.1) autonomia

* islandzki: (1.1) sjálfsstjórn ż.; (1.2) sjálfstæði n.

* jidysz: (1.1) אויטאָנאָמיע ż. (ojtonomje); (1.2) אויטאָנאָמיע ż. (ojtonomje)

* kataloński: (1.1) autonomia ż.; (1.2) autonomia ż.

* niderlandzki: (1.1) autonomie ż.

* niemiecki: (1.1) Autonomie ż.

* portugalski: (1.1) autonomia ż.

* rosyjski: (1.1) автономия ż.

* szwedzki: (1.1) autonomi w.

* turecki: (1.1) özerklik, muhtariyet, otonomi

* ukraiński: (1.1) автономія ż.

* węgierski: (1.1) autonómia

* włoski: (1.1) autonomia ż.; (1.2) autonomia ż.

źródła.

== autonomia (język baskijski.) ==

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik

 (1.1) polit. autonomia

odmiana.

przykłady.

składnia.

kolokacje.

synonimy.

Wiktionary


autonomicznie

przysłówek

 (1.1) w sposób autonomiczny

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. autonomia ż., autonomizowanie n., autonomistka ż., autonomiczność ż.

 przym. autonomiczny, autonomistyczny

 przysł. autonomistycznie

Wiktionary


autonomiczność

autonomiczny


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) odprzym. cecha tego, co jest autonomiczne; cecha tych, którzy są autonomiczni

Wiktionary

  • Autonomiczność okrętu
  • Autonomiczność sztuki

Wikipedia

Patrz:

autonomiczny

Powiązane:

 rzecz. autonomia ż., autonomista mos., autonomistka ż., autonomizowanie n.

 przym. autonomiczny, autonomistyczny

 przysł. autonomicznie

Wiktionary


autonomiczny

1. oparty na autonomii, niezależny (np. autonomiczna republika);
2. autonomiczny układ nerwowy - układ nerwowy narządów wewnętrznych działający niezależnie od woli


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) związany z autonomią; taki, który ma autonomię

 (1.2) dotyczący autonomii w etyce

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Czy katolicy zrozumieli autonomiczny charakter państwa, a zwłaszcza autonomiczny charakter liberalnej demokracji?

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌawtɔ̃nɔ̃ˈmʲit͡ʃnɨ, AS: au̯tõnõmʹičny

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. autonomia ż., autonomizm m., autonomista m., autonomistka ż., autonomizacja ż., autonomiczność ż., autonomizowanie n.

 przysł. autonomicznie

 przym. autonomistyczny

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) samodzielny, niezależny

Wiktionary


autonomista

zwolennik autonomii politycznej, gospodarczej lub kulturalnej


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) zwolennik idei autonomii politycznej, gospodarczej lub kulturalnej

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. autonomia ż., autonomizm m., autonomiczność ż.

:: fż. autonomistka

 przym. autonomistyczny, autonomiczny

Wiktionary


autonomistka

autonomista


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) zwolenniczka autonomii, np. politycznej, gospodarczej lub kulturowej

Wiktionary

Patrz:

autonomista

Przykłady

składnia.

kolokacje.

synonimy.

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

 rzecz. autonomia ż., autonomiczność ż., autonomizowanie n., zautonomizowanie n., autonomizm m.

:: fm. autonomista m.

 czas. autonomizować ndk., zautonomizować dk.

 przym. autonomiczny, autonomistyczny

 przysł. autonomicznie

frazeologia.

etymologia.

uwagi.

tłumaczenia.

* bułgarski: (1.1) автономистка ż.

* słowacki: (1.1) autonomistka ż.

źródła.

== autonomistka (język słowacki.) ==

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) autonomistka

odmiana.

przykłady.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. autonomia ż., autonomiczność ż., autonomizowanie n., zautonomizowanie n., autonomizm m.

:: fm. autonomista m.

 czas. autonomizować ndk., zautonomizować dk.

 przym. autonomiczny, autonomistyczny

 przysł. autonomicznie

Wiktionary

Synonimy:

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

 rzecz. autonomia ż., autonomiczność ż., autonomizowanie n., zautonomizowanie n., autonomizm m.

:: fm. autonomista m.

 czas. autonomizować ndk., zautonomizować dk.

 przym. autonomiczny, autonomistyczny

 przysł. autonomicznie

frazeologia.

etymologia.

uwagi.

tłumaczenia.

* bułgarski: (1.1) автономистка ż.

* słowacki: (1.1) autonomistka ż.

źródła.

== autonomistka (język słowacki.) ==

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) autonomistka

odmiana.

przykłady.

składnia.

kolokacje.

synonimy.

Wiktionary


autonomistyczny

autonomia


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z autonomistami, dotyczący autonomistów, autonomizmu, dążenia do autonomii

Wiktionary

Patrz:

autonomia

Powiązane:

 rzecz. autonomia ż., autonomiczność ż., autonomizacja ż., autonomizm m., autonomista m., autonomistka ż., autonomizowanie n.

 czas. autonomizować ndk.

 przym. autonomiczny

 przysł. autonomicznie

Wiktionary


autonomizacja

proces uzyskiwania autonomii przez jakieś terytorium


SJP.pl

Autonomizacja (jap. 自働化 jidōka) – jeden z dwóch filarów Systemu Produkcyjnego Toyoty. Polega na zaprojektowaniu systemów produkcyjnych w sposób, który umożliwia wykrywanie i eliminowanie błędów oraz odstępstw od przyjętych standardów.

Wikipedia


autonomizm

autonomia; samodzielne działanie, niezależność


SJP.pl



Autonomizm – nurt radykalnie lewicowej myśli politycznej, powstały w latach 60. XX wieku we Włoszech jako kontynuacja ruchu komunizmu robotniczego (wł. operaismo). Z czasem ruch ten zasymilował wiele elementów myśli anarchistycznej, łącząc je z marksizmem. Grupy powołujące się na różnie rozumiany autonomizm pozostają czynne przede wszystkim w Niemczech, Danii, Włoszech i Francji.

Wikipedia


autonomizować

1. nadawać jakiemuś terytorium autonomię;
2. autonomizować się - uzyskiwać autonomię


SJP.pl


autonomizowanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) praw. polit. nadawanie jakiemuś podmiotowi autonomii

 (1.2) książk. traktowanie jakichś zjawisk, procesów itp. jako samodzielnych i niezależnych

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. autonomia ż., autonomiczność ż., autonomizacja ż., autonomizm m., autonomista m., autonomistka ż.

 czas. autonomizować ndk.

 przym. autonomiczny, autonomistyczny

 przysł. autonomicznie

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) usamodzielnianie

Wiktionary


autoobracanie

automatyczne obracanie się widoku na ekranie urządzenia po jego przekręceniu


SJP.pl


autoocena

ocena wystawiana sobie przez samego siebie


SJP.pl


autoodświeżanie

automatyczne odświeżanie czegoś


SJP.pl


autoodszkodowanie

odszkodowanie za uszkodzenie, zniszczenie, utratę itp. samochodu


SJP.pl


autoogumienie

potocznie: ogumienie samochodu


SJP.pl


autooksydacyjny

przymiotnik od: autooksydacja


SJP.pl


autookulary

tekturowa osłona przez rażącym światłem słonecznym, zakładana na przednią szybę samochodu


SJP.pl


autoparodia

parodia własnego utworu, własnego stylu itp.


SJP.pl


autopasta

pasta do czyszczenia samochodów; pasta samochodowa


SJP.pl


autopastisz

świadome naśladowanie własnego stylu przez twórcę, np. pisarza, reżysera itp.


SJP.pl


autopercepcja

sposób, w który odbieramy samych siebie


SJP.pl

Teoria spostrzegania siebie, teoria autopercepcji – stworzona przez Daryla Bema teoria próbująca wyjaśnić proces samopoznawania (zbierania informacji na temat własnej osoby i tworzenia wyobrażenia siebie). Podstawowym założeniem teorii jest twierdzenie, że podczas poznawania siebie ludzie dokonują takich samych zabiegów jak przy poznawaniu (rozumieniu) innych ludzi – poprzez obserwowanie i wnioskowanie z tych obserwacji.

Wikipedia


autopilot

mechanizm komputerowy przejmujący w samolocie, samochodzie, statku itp. pewne funkcje osoby sterującej, np. utrzymywanie na wyznaczonym kursie, stabilizowanie wysokości


SJP.pl

Automatyczny pilot (autopilot) – urządzenie służące do wykonywania określonego zestawu zadań umożliwiających automatyczne sterowanie obiektem (statkiem, samolotem, śmigłowcem itp.) oraz rakietami (głównie ziemia-powietrze).

Wikipedia


autoplagiat

1. plagiatowanie własnego utworu;
2. utwór powstały w wyniku powtórzenia własnego dzieła bez podania źródła


SJP.pl

Autoplagiat – powtórne opublikowanie fragmentów własnych wcześniej opublikowanych utworów jako utworów nowych, bez podania o tym informacji. Autoplagiat bywa naganną praktyką w dziedzinach, w których istotna jest oryginalność (np. nauka).

Autoplagiat nie jest rodzajem plagiatu, a zbieżność nazw jest myląca. W przypadku plagiatu plagiator wykorzystuje cudzy utwór, podając się za jego autora. Tym samym narusza jego osobiste prawa autorskie. Sam autor nie może naruszyć swoich osobistych praw autorskich.

Wikipedia


autoplastyczny

przymiotnik od: autoplastyka


SJP.pl


autoplastyka

operacja plastyczna przeszczepienia tkanek w obrębie tego samego organizmu w celu uzupełnienia ubytku tkanki lub skorygowania wady; fizjoplastyka


SJP.pl


autoploidalność

autoploidalny


SJP.pl

Patrz:

autoploidalny

autopoliploidalność

autopoliploidalny


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) odprzym. cecha tego, co jest autopoliploidalne

Wiktionary

Patrz:

autopoliploidalny

Powiązane:

 przym. autopoliploidalny

 przysł. autopoliploidalnie

Wiktionary


autopoliploidalny

przymiotnik od: autopoliploid


SJP.pl


autopompa

Wikipedia


autoportrecik

zdrobnienie od: autoportret


SJP.pl


autoportret

portret autorstwa osoby namalowanej


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) portret artysty wykonany przez siebie samego;

Wiktionary

Autoportret, portret własny – portret artysty wykonany przez niego samego; może nim być obraz, rzeźba, fotografia.

Pierwsze autoportrety pojawiły się w średniowieczu, a rozpowszechniły się pod koniec tej epoki. Na początku renesansu artyści swoje autoportrety włączali do malowanych przez siebie scen. Wraz z zanikaniem pojmowania roli artysty jako rzemieślnika, wykształcał się samodzielny autoportret (np. u Albrechta Dürera).

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Obraz „Mężczyzna w turbanie” Jana van Eycka to prawdopodobnie autoportret artysty.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌawtɔˈpɔrtrɛt, AS: au̯toportret

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz.

:: zdrobn. autoportrecik m.

 przym. autoportretowy

Wiktionary


autoportretowy

autoportret


SJP.pl

Patrz:

autoportret

autoprezentacja

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) sposób, w jaki ktoś świadomie przedstawia się innym, prezentacja siebie

Wiktionary

Autoprezentacja – sposób, w jaki każdy człowiek poprzez swoje wypowiedzi, zachowania i sygnały niewerbalne komunikuje na zewnątrz kim jest, albo za kogo chciałby być uważany. Autoprezentacja jest podejmowana również w sytuacjach, które nie przynoszą namacalnych zysków, ale pozwalają budować pozytywną opinię o sobie u innych, dzięki czemu jednostka może kształtować i podtrzymywać swoją pożądaną tożsamość.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Prezentację wykorzystuje się między innymi podczas egzaminu maturalnego lub zawodowego, przedstawiania oferty swojej firmy, szkoleń pracowników, a nawet w czasie autoprezentacji (prezentacji siebie) na rozmowie kwalifikacyjnej.

Wiktionary


autopromocja

1. promocja własnej osoby, umiejętności itp.;
2. promocja własnych produktów lub usług w ramach własnych środków promocji (np. promocja innych czasopism wydawnictwa w jednym z czasopism)


SJP.pl

Autopromocja – przekaz pochodzący od dostawcy usługi medialnej mający służyć bezpośrednio lub pośrednio promocji jego audycji, towarów lub usług.

Wikipedia


autopromocyjny

autopromocja


SJP.pl

Patrz:

autopromocja

autopropaganda

rozpowszechnianie własnych dokonań, poglądów itp. przez przedstawianie tego w korzystnym świetle


SJP.pl


autoprotoliza

dysocjacja elektrolityczna rozpuszczalnika amfiprotonowego wskutek wymiany protonów między jego cząsteczkami; autojonizacja


SJP.pl

Autodysocjacja (autojonizacja, autoprotoliza) – rodzaj dysocjacji elektrolitycznej, w której czysty związek chemiczny w postaci cząsteczkowej rozpada się na jony pod wpływem innych cząsteczek tego samego związku, pełniąc przy tym rolę zarówno kwasu jak i zasady. Autodysocjacja jest możliwa, gdy cząsteczki związku mają budowę polarną.

Wikipedia


autoprzeciwciało

Autoprzeciwciała – przeciwciała skierowane przeciwko antygenom własnego organizmu. Mogą występować w chorobach autoimmunologicznych.

Wikipedia


autoprzeszczep

przeszczep organów lub komórek, w którym biorca jest jednocześnie dawcą


SJP.pl


autopsja

1. stwierdzenie czegoś poprzez własną (naoczną) obserwację; oględziny
2. badanie zwłok w celu ustalenia przyczyny śmierci i okoliczności jej towarzyszących; sekcja zwłok


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) sekcja zwłok;

 (1.2) własne doświadczenie

Wiktionary

Sekcja zwłok (łac. sectio: cięcie, rozcięcie), autopsja (stgr. αὐτοψία autopsia: zobaczyć na własne oczy) – badanie pośmiertne (łac. post mortem), którego celem jest najczęściej ustalenie przyczyny zgonu, rzadziej uzyskanie dodatkowych informacji potrzebnych śledczym.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Autopsję przeprowadza się zarówno w celach naukowych, jak i ze względów procesowych i sądowych.

 (1.2) Znam to z autopsji.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: awˈtɔpsʲja, AS: au̯topsʹi ̯a

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) badanie post mortem, obdukcja zwłok, sekcja zwłok

Wiktionary


autopsyjność

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) odprzym. cecha tego, co jest autopsyjne

Wiktionary

Powiązane:

 przym. autopsyjny

 przysł. autopsyjnie

Wiktionary


autopsyjny

autopsja


SJP.pl

Patrz:

autopsja

autor

1. twórca dzieła literackiego, naukowego, technicznego, dzieła sztuki itp.;
2. inicjator, projektodawca;
3. wykonawca jakiejś czynności, np. autor kradzieży; sprawca


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) twórca jakiegoś dzieła (książki, obrazu, utworu muzycznego, programu komputerowego lub innej formy twórczości)

Wiktionary

Autor, twórca (łac. auctor - sprawca, twórca) – osoba, która tworzyła lub współtworzyła dzieło (utwór w rozumieniu prawa autorskiego).

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) W rozmowie z autorem dowiedziałem się, że jego muzą jest kawa – dużo kawy.

 (1.1) Podziwiam autora tej powieści za jego niezwykłą wyobraźnię.

 (1.1) Mój sąsiad jest autorem wielu zagadek szachowych.

 (1.1) Długie noce przy biurku to codzienność dla wielu autorów.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈawtɔr, AS: au̯tor

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. autorstwo n., autoryzacja ż., autoryzowanie n.

:: fż. autorka ż.

 czas. autoryzować ndk.

 przym. autorski, autoryzacyjny

 przysł. autorsko

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) twórca, inicjator, kreator, pomysłodawca, projektodawca; pisarz

Wiktionary


autoradiografia

metoda obrazowania rozkładu substancji promieniotwórczych, najczęściej w płaskim przedmiocie


SJP.pl

Autoradiografia – metoda obrazowania rozkładu substancji promieniotwórczych, najczęściej w płaskim przedmiocie.

Autoradiografię wykonuje się pozostawiając na pewien czas kliszę rentgenowską przyłożoną ściśle do przedmiotu lub pokrywając próbkę emulsją światłoczułą. Wywołana emulsja ujawnia rozkład substancji promieniotwórczych w przedmiocie (autoradiogram). W technice autoradiografii oprócz klisz rentgenowskich można wykorzystywać również inne systemy detekcji promieniowania.

Wikipedia


autoradiogram

przyrząd dzięki któremu można zobrazować rozkład substancji promieniotwórczych, najczęściej w płaskim przedmiocie


SJP.pl

Autoradiogram – obraz uzyskiwany na materiale światłoczułym, który miał kontakt z materiałem radioaktywnym, np. skrawkiem komórki zawierającej związki znakowane izotopami promieniotwórczymi. Na autoradiogramie widać szczegółowe rozmieszczenie składników radioaktywnych.Jako pierwszy autoradiogramy zastosował Henri Becquerel podczas badania promieniowania emitowanego przez rudę uranową.

Wikipedia


autorament

1. rodzaj zaciągu w dawnym wojsku polskim;
2. przenośnie: rodzaj, typ


SJP.pl

Autorament – sposób rekrutacji lub rodzaj zaciągu w wojskach Rzeczypospolitej Obojga Narodów, który powstał w ramach reform wojska przez króla Władysława IV w latach 30. XVII wieku. Ustalono podział na autorament narodowy i cudzoziemski. Wojska te stanowiły trzon armii, uzupełniany pospolitym ruszeniem.

Wikipedia


autoramentowy

związany z autoramentem


SJP.pl


autoreferat

sprawozdanie z własnej pracy badawczej lub streszczenie własnych tekstów publicystycznych


SJP.pl


autoreferencja

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) psych. odnoszenie czegoś do samego siebie, porównywanie czegoś ze sobą, szukanie związków ze sobą

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌawtɔrɛfɛˈrɛ̃nt͡sʲja, AS: au̯toreferncʹi ̯a

Wiktionary

Powiązane:

 przym. autoreferencyjny

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) samoodnoszenie się, samoreferencja

Wiktionary


autorefleksja

zastanowienie się, moment zadumy nad własnym postępowaniem


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) psych. refleksja nad samym sobą; introspekcja

 (1.2) myśl wynikająca z autorefleksji (1.1)

Wiktionary

Powiązane:

 przym. autorefleksyjny

Wiktionary


autorefleksyjny

przymiotnik od: autorefleksja


SJP.pl


autorefraktometr

zautomatyzowany przyrząd okulistyczny do badania właściwości refrakcyjnych oczu


SJP.pl


autoregeneracja

samorzutne odradzanie się


SJP.pl


autoregresja

metoda predykcji statystycznej przyszłych wartości szeregu czasowego


SJP.pl

Autoregresja – metoda predykcji statystycznej przyszłych wartości szeregu czasowego. Jest to zwykła regresja statystyczna w której zmienna objaśniana jest przyszłą wartością z szeregu, a zmienne objaśniające to wartości szeregu czasowego z przeszłości.

Wikipedia


autoregresyjny

autoregresja


SJP.pl

Patrz:

autoregresja

autoregulacja

automatyczna regulacja czegoś, zdolność tego do samoczynnej korekty działania w razie jakichś nieprawidłowości


SJP.pl


autoregulacyjny

przymiotnik od: autoregulacja


SJP.pl


autoreklama

1. reklamowanie samego siebie (swoich dzieł, osiągnięć itp.);
2. reklamowanie swojej firmy i jej wyrobów, zwłaszcza gdy nie wypada tego czynić


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) reklamowanie siebie samego

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Początkowo sprawa wyglądała na żart gazety i autoreklamę ciemnoskórej, zamieszkałej w Londynie rosyjskiej fotomodelki Angeli Ermakowej.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) samoreklama

Wiktionary


autoreklamiarski

przymiotnik od: autoreklama


SJP.pl


autoreklamowy

autoreklama


SJP.pl

Patrz:

autoreklama

autoresponder

w informatyce: program współpracujący z serwerem poczty elektronicznej, umożliwiający automatyczne podjęcie różnych działań w stosunku do przychodzących e-maili


SJP.pl

Autoresponder – program lub opcja w programie służąca do automatycznego odpowiadania rozmówcy - przy próbie kontaktu wysyła jako odpowiedź wiadomość o ustalonej z góry treści.

Często występuje jako opcja w programie pocztowym umożliwiająca szybkie wysłanie odpowiedzi do nadawcy e-maila. Jest także wykorzystywany w komunikatorach internetowych oraz na IRC-u jako informacja dla nadawcy wiadomości, że adresata nie ma w danej chwili przy komputerze.

Wikipedia


autorewers

automatyczne odtwarzanie drugiej strony kasety w radioodtwarzaczach kasetowych


SJP.pl


autoriksza

zmotoryzowana wersja rikszy, używana jako taksówka w niektórych krajach azjatyckich; tuk-tuk


SJP.pl

Autoriksza (riksza motorowa, tuk-tuk) – pojazd, pełniący rolę taksówki, popularny w krajach takich jak Tajlandia, Indie, Pakistan, Nepal, Bangladesz i Sri Lanka. Jest to zmotoryzowana wersja zwykłej rikszy, przeważnie trójkołowa.

Wikipedia


autorikszarz

osoba przewożąca pasażerów autorikszą


SJP.pl


autorka

1. twórczyni dzieła literackiego, naukowego, technicznego, dzieła sztuki itp.;
2. sprawczyni, inicjatorka, projektodawczyni


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) twórczyni jakiegoś dzieła, projektu lub wynalazku

 (1.2) inicjatorka jakiegoś przedsięwzięcia

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Na szczególne uznanie zasługuje dbałość autorek o to, by teksty podręcznikowe odpowiadały zainteresowaniom studentów.

 (1.2) Dziadek od razu wiedział, że autorką niespodzianki była babcia.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. autor mos., autorskość ż., autorstwo n.

 przym. autorski

 przysł. autorsko

Wiktionary


autorodeo

zawody, w których kierowcy próbują zniszczyć lub unieruchomić samochody przeciwników uderzeniami własnego pojazdu


SJP.pl

Wikipedia


autorotacja

1. samoczynne, stałe obracanie się samolotu lub szybowca względem osi wzdłużnej;
2. obracanie się nienapędzanego wirnika wiropłatu pod wpływem ukośnego opływu aerodynamicznego


SJP.pl

Autorotacja – zjawisko polegające na samoczynnym obrocie wirnika nośnego wiropłatów, np. śmigłowca czy wiatrakowca, wywołane ruchem wiropłata względem powietrza. W czasie autorotacji wirnik nośny nie ma mechanicznego połączenia z zespołem napędowym wiropłata, co jest sytuacją typową dla wiatrakowca i awaryjną dla śmigłowca.

Wikipedia


autorotacyjny

przymiotnik od: autorotacja


SJP.pl


autorski

przymiotnik od: autor


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) związany z autorem

 (1.2) realizowany według własnego pomysłu

Wiktionary

Przykłady

 (1.2) Obecnie posiada autorską pracownię malarstwa i jest profesorem ASP w Krakowie.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: awˈtɔrsʲci, AS: au̯torsʹḱi

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. autor mos., autorka ż., autorstwo n., autoryzowanie n.

 czas. autoryzować ndk.

 przysł. autorsko

Wiktionary


autorsko

przysłówek

 (1.1) na sposób autorski, po autorsku

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. autor mos., autorek mos., autorka ż., autorstwo n.

 przym. autorski

Wiktionary


autorskość

autorski


SJP.pl

Patrz:

autorski

autorstwo

bycie autorem; fakt, że ktoś jest autorem


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) fakt bycia twórcą dzieła

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Liczne opracowania przypisują mu autorstwo dzieła.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. autor m., autorka ż.

 przym. autorski

 przysł. autorsko

Wiktionary


autorytarnie

przysłówek

 (1.1) w sposób autorytarny

Wiktionary

Powiązane:

 przym. autorytarny

 rzecz. autorytaryzm mrz.

Wiktionary


autorytarność

narzucanie swojej woli innym, zmuszanie ich do posłuszeństwa


SJP.pl


autorytarny

1. oparty na bezwzględnym posłuszeństwie, nadużywający władzy; autorytatywny;
2. osobowość autorytarna - w psychologii: osobowość charakteryzująca się ślepym oddaniem autorytetom, łaknąca silnego przywództwa, zwalniającego ją z konieczności podejmowania decyzji, odznaczająca się uproszczonym postrzeganiem świata (dzieli się on na swoich i obcych)


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) polit. dotyczący autorytaryzmu

 (1.2) narzucający swoją wolę, opinię

 (1.3) oparty na czyimś autorytecie

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) W krajach zachodnich dominuje konsumpcyjność i permisywizm, u nas odczuwa się spotęgowane następstwa systemu autorytarnego.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. autorytaryzm mrz., autorytet mrz.

 przysł. autorytarnie

Wiktionary


autorytaryzm

1. system rządów opartych na bezwzględnym posłuszeństwie, nadużywających władzy;
2. w psychologii: bycie autorytarnym


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) polit. system rządów opartych na bezwzględnym posłuchu obywateli

Wiktionary

  • autorytaryzm (ustrój)
  • autorytaryzm (psychologia)

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Nawyki autorytaryzmu, serwilizmu i posłuszeństwa przygotowały grunt pod załamanie demokracji i nadejście dyktatury.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. autorytatywność ż., autorytet m.

 przym. autorytarny, autorytatywny

 przysł. autorytarnie, autorytatywnie

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) despotyzm, totalitaryzm

Wiktionary


autorytatywnie

przysłówek sposobu

 (1.1) od: autorytatywny

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Czy mógłbyś rozpatrzyć autorytatywnie tę zagmatwaną sprawę?

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌawtɔrɨtaˈtɨvʲɲɛ, AS: au̯torytatyvʹńe

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. autorytet m., autorytatywność ż., autorytaryzm mrz.

 przym. autorytatywny

Wiktionary


autorytatywniejszy

stopień wyższy od przymiotnika: autorytatywny


SJP.pl


autorytatywność

1. cieszenie się autorytetem, uznaniem;
2. pewność siebie, stanowczość nieznosząca sprzeciwu


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) cecha tego, co autorytatywne, miarodajne, wiarygodne

Wiktionary

Powiązane:

 przym. autorytatywny

 przysł. autorytatywnie

 rzecz. autorytaryzm mrz.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) pewność, miarodajność, wiarygodność

Wiktionary


autorytatywny

1. pewny, miarodajny, wiarogodny
2. oparty na bezwzględnym posłuszeństwie, nadużywający władzy; autorytarny


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) oparty na wiarygodnym autorytecie

 (1.2) władczy, stanowczy

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) To przecież rewelacyjny dokument, wielce autorytatywna ocena przedstawiona Papieżowi.

 (1.2) Narrator jest na ogół postacią autorytatywną; rości sobie prawo do wszechwiedzy, wobec odbiorcy przyjmuje postawę protekcjonalną lub częściej – opiekuńczą.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌawtɔrɨtaˈtɨvnɨ, AS: au̯torytatyvny

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. autorytet mrz., autorytatywność ż., autorytaryzm mrz.

 przysł. autorytatywnie

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) pewny, wiarygodny, fachowy, miarodajny

 (1.2) autorytarny, samowładny, dyktatorski, totalitarny, hegemonistyczny, bezwzględny, władczy

Wiktionary


autorytet

1. powszechnie uznana czyjaś powaga, wpływ, znaczenie; posłuch, poważanie, szacunek, respekt;
2. człowiek mający duże poważanie ze względu na swą wiedzę lub postawę moralną, stawiany za wzór do naśladowania, mający wpływ na postawy i myślenie innych ludzi; chodząca encyklopedia, augur;
3. ciesząca się dużym szacunkiem instytucja, doktryna, pismo itp.


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) wpływ osobisty, powaga, prestiż

 (1.2) człowiek mający uznanie i wpływ na innych ludzi

Wiktionary

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Przypadki pedofilii wśród duchownych podkopały autorytet Kościoła katolickiego.

 (1.2) Jan Paweł II jest dla mnie największym autorytetem moralnym.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌawtɔˈrɨtɛt, AS: au̯torytet

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. autorytaryzm m.

 przym. antyautorytatywny, autorytatywny, autorytarny

 przysł. autorytatywnie

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) atencja, estyma, respekt, szacunek, poważanie, kresy|uważanie.

Wiktionary


autoryzacja

oficjalna zgoda autora, udzielającego wywiadu lub kogoś, kto ma prawo dysponowania dziełem, produktem itp. na publikację dzieła, użytkowanie produktu itp.


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) zezwolenie twórcy na wykorzystanie swego dzieła

 (1.2) telew. akceptacja treści wywiadu przez osobę, która go udzieliła

 (1.3) zezwolenie producenta na prowadzenie działalności w jego imieniu

 (1.4) inform. proces nadawania podmiotowi uprawnień do danych

Wiktionary

  • autoryzacja (informatyka)
  • autoryzacja (prawo prasowe)

Wikipedia

Powiązane:

 rzecz. autor mos., autoryzowanie n.

 czas. autoryzować ndk.

 przym. autoryzowany, nieautoryzowany

Wiktionary


autoryzacyjno-rozliczeniowy

służący autoryzacji i rozliczeniu (np. centrum autoryzacyjno-rozliczeniowe)


SJP.pl


autoryzacyjny

przymiotnik od: autoryzacja


SJP.pl


autoryzować

1. zatwierdzać (zatwierdzić), zezwalać (zezwolić);
2. zezwalać (zezwolić) przedsiębiorstwu na posługiwanie się określoną marką, dawać (dać) swoje pełnomocnictwo;
3. zezwalać (zezwolić) na wydanie, przekład swojego dzieła


SJP.pl

czasownik przechodni niedokonany (dk. zautoryzować)

 (1.1) zezwalać na publikację, wykorzystanie pracy autorskiej

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Dziennikarz ma obowiązek autoryzować jedynie wypowiedzi rozmówcy podawane in extenso.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. autoryzowanie n., autor mos., autoryzacja ż.

 czas. zautoryzować dk.

 przym. autoryzacyjny, autoryzowany, autorski

Wiktionary


autoryzowanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) dokonywanie autoryzacji

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. autoryzacja ż., autor mos.

 czas. autoryzować

 przym. autoryzacyjny, autorski

Wiktionary


autorzyna

lekceważąco: marny, lichy autor


SJP.pl


autosacrum

[czytaj: ałtosakrum] uroczystość poświęcenia samochodów


SJP.pl


autosalon

potocznie: salon samochodowy


SJP.pl


autosan

marka autobusów i firma


SJP.pl

Autosan – polskie przedsiębiorstwo z siedzibą w Sanoku i marka autobusów, produkowanych niegdyś w Sanockiej Fabryce Autobusów „Autosan”, a następnie przez Autosan Sp. z o.o. Od 2022 oddział Huty Stalowa Wola.

Wikipedia


autosanie

sanie poruszane za pomocą silnika


SJP.pl


autosemantyczny

wyraz autosemantyczny (samoznaczący) - wyraz znaczeniowo samodzielnie informujący o obiektach występujących w rzeczywistości


SJP.pl


autoservice

[czytaj: autoserwis] autoserwis;
1. naprawa samochodów;
2. warsztat zajmujący się naprawą samochodów


SJP.pl


autoserwis

1. naprawa samochodów; autonaprawa;
2.warsztat zajmujący się naprawą samochodów


SJP.pl


autoserwisowy

autoserwis


SJP.pl

Patrz:

autoserwis

autosklep

potocznie: sklep samochodowy


SJP.pl


autoskopia

zaburzenie czucia ustrojowego wiążące się z przeświadczeniem, że jakiś organ ciała lub całe ciało uległo podwojeniu


SJP.pl

Wikipedia


autosom

chromosom niebędący chromosomem płci


SJP.pl

Wikipedia


autostart

automatyczny start - początek jakiegoś działania; samostart


SJP.pl

Autorun.inf – plik tekstowy umieszczany w głównym katalogu pamięci masowej, zwłaszcza nośnika wymiennego jak dysk optyczny czy pamięć USB, umożliwiający automatyczne uruchomienie programu znajdującego się na nośniku. Zawiera informacje o tym, który plik ma być otwarty, która ikona ma zostać przypisana w miejsce systemowego obrazka, itp. Za obsługę pliku Autorun.inf w systemach Windows 95 i nowszych odpowiedzialny jest podsystem Autorun Extension Eksploratora Windows.

Wikipedia


autostereotyp

stereotyp odnoszący się do własnej grupy społecznej, własnej osoby, własnego narodu


SJP.pl

Autostereotyp – stereotyp, wyobrażenie o sobie lub własnej grupie społecznej lub narodowej, tak pozytywne, jak i negatywne, o jej zaletach i wadach. Samoocena własnej grupy, do której przyrównujemy przedstawicieli innych grup.

W badaniach przeprowadzonych przez CBOS w 2015 roku wśród Polaków wskazano na następujące cechy:

  • pracowitość (25%)
  • malkontenctwo (17%)
  • dobroć (12%)

Wikipedia


autostop

forma podróżowania polegająca na korzystaniu z życzliwości przygodnie napotkanych kierowców; stop; okazja


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) sposób podróżowania polegający na przemieszczaniu się zatrzymywanymi po drodze za zgodą kierowców pojazdami

Wiktionary

Autostop – forma turystyki lub podróżowania, polegająca na przemieszczaniu się przygodnie zatrzymanymi pojazdami.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Ze dwa lata temu pojechaliśmy z Hirkiem autostopem do Medziugorie.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: awˈtɔstɔp, AS: au̯tostop

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. autostopowicz m., autostopowiczka ż.

 przym. autostopowy

Wiktionary


autostopem

forma podróżowania polegająca na korzystaniu z życzliwości przygodnie napotkanych kierowców; stop; okazja


SJP.pl


autostopowicz

osoba podróżująca autostopem; stopowicz


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) ktoś, kto podróżuje autostopem

Wiktionary

  • Autostopowicz – film z 1986 roku
  • Autostopowicz – remake z 2007 roku
  • Autostopowicz – amerykański serial tv (1983–1991)

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ˌawtɔstɔˈpɔvʲit͡ʃ, AS: au̯tostopovʹič

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. autostop m.

:: fż. autostopowiczka ż.

 przym. autostopowy, autostopowiczowy

Wiktionary


autostopowiczka

kobieta podróżująca autostopem


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) kobieta, która podróżuje autostopem

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌawtɔstɔpɔˈvʲit͡ʃka, AS: au̯tostopovʹička

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. autostop m.

:: fm. autostopowicz

 przym. autostopowy

Wiktionary


autostopowiczowy

rzadko: odnoszący się do autostopowicza, autostopu


SJP.pl


autostopowy

związany z autostopem


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) dotyczący autostopu, związany z autostopem

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌawtɔstɔˈpɔvɨ, AS: au̯tostopovy

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. autostop m., autostopowicz m., autostopowiczka ż.

Wiktionary


autostrada

droga wielopasmowa przystosowana do szybkiego ruchu samochodowego, charakteryzująca się bezkolizyjnymi skrzyżowaniami


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) mot. droga kołowa przystosowana do szybkiego ruchu samochodowego, charakteryzująca się bezkolizyjnymi skrzyżowaniami oraz podzielona na dwie jezdnie po co najmniej dwa pasy ruchu;

Wiktionary

Autostrada – rodzaj drogi; jej dokładna definicja różni się między państwami z uwagi na różnice w prawie.

Niemal każde państwo na świecie posiada w swoim prawodawstwie własną, ustawową definicję pojęcia autostrada [w Polsce określają ją art. 3 pkt 2 i art. 4 pkt 11 ustawy z dnia 21 marca 1985 r. o drogach publicznych (Dz.U. z 2022 r. poz. 1693, ze zm.) oraz art. 2 pkt 3 ustawy z dnia 20 czerwca 1997 r. – Prawo o ruchu drogowym (Dz.U. z 2022 r. poz. 988, ze zm.) – zobacz więcej].

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Wybudowana wówczas autostrada połączyła Poznań z Nowym Tomyślem.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌawtɔˈstrada, AS: au̯tostrada

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. autostradówka ż.

 przym. autostradowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) gw-pl|Górny Śląsk|autobana.

Wiktionary


autostradówka

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) rzad. pot. policja autostradowa

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. autostrada ż.

 przym. autostradowy

Wiktionary


autostradowy

związany z autostradą


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z autostradą, dotyczący autostrady, występujący na autostradzie lub dla niej charakterystyczny

 (1.2) o obwodnicy miasta: będąca autostradą, klasyfikowana jako autostrada

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. autostrada ż., autostradówka ż.

Wiktionary


autostrzykawka

strzykawka z mechanizmem do automatycznego wypychania zawartości z jej wnętrza; autozastrzyk


SJP.pl

Ampułkostrzykawka, ampułka-strzykawka, strzykawkoampułka – połączenie ampułki z lekiem i strzykawki, gotowe do natychmiastowego wstrzyknięcia leku. Jej odmianą jest strzykawka automatyczna (autostrzykawka), czyli strzykawka z mechanizmem (zwykle sprężynowym) wypychającym zawartą w niej ciecz. Ampułkostrzykawki są (z definicji) jednorazowego użytku, natomiast strzykawki automatyczne mogą być jednorazowe lub wielorazowe. Szczególnym rodzajem autostrzykawki jest pen insulinowy.

Wikipedia


autostylia

przyrośnięcie chrząstki podniebienno-kwadratowej do mózgoczaszki


SJP.pl

Autostylia – typ połączenia łuku żuchwowego z mózgoczaszką, polegający na przyrośnięciu chrząstki podniebienno-kwadratowej (łac. palatoquadratum) na całej długości, od spodu i z boku, do mózgoczaszki. Następuje zrośnięcie obu chrząstek żuchwowych na przedzie. Łuk gnykowy pozostaje mocno rozwinięty. Ten typ połączenia wzmacnia zgryz, co umożliwia zwierzęciu rozcieranie twardego pokarmu (mięczaki i skorupiaki w twardych pancerzach).

Wikipedia


autosugestia

wmawianie czegoś samemu sobie


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) psych. wmawianie czegoś sobie samemu;

Wiktionary

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ˌawtɔsuˈɡɛstʲja, AS: au̯tosugestʹi ̯a

Wiktionary


autosyfon

Syfon – grubościenna butla (zwykle szklana) do napojów gazowanych (zwłaszcza popularnej kiedyś wody sodowej), posiadająca urządzenie zamykające, po którego otwarciu ciśnienie gazu wewnątrz butli wypycha płyn na zewnątrz. Syfon został wynaleziony we Francji w XIX w.

Wikipedia


autoszczepionka

szczepionka wytworzona z antygenów drobnoustrojów osoby chorej, podawana tej samej osobie


SJP.pl


autoszkic

szkic autoportretu


SJP.pl


autoszkoła

szkoła jazdy samochodem


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) szkoła nauki jazdy

Wiktionary


autoszrot

potocznie: złomowisko samochodów; szrot


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) szrot

Wiktionary

Wymowa:

IPA: awˈtɔʃrɔt, AS: au̯tošrot

Wiktionary


autoszyba

potocznie: szyba samochodu


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) mot. pot. szyba samochodowa

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌawtɔˈʃɨba, AS: au̯tošyba

Wiktionary


autoszyderczy

szydzący sam z siebie


SJP.pl


autoteliczność

autoteliczny


SJP.pl

Autoteliczność (gr. autos - ten sam; telos - cel) – właściwość języka poetyckiego, który zawiesza dominantę (wyróżniający się składnik, nadający mu jednorodność i mający wpływ na pozostałe) referencjalną i skupia uwagę na samym sobie.

Wikipedia

Patrz:

autoteliczny

autoteliczny

1. będący celem samym w sobie;
2. będący wartością samą w sobie, tłumaczący się sam przez się, a nie przez okoliczności zewnętrzne


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) filoz. taki, który jest celem sam dla siebie

 (1.2) szt. taki, który jest wartością samą w sobie, usprawiedliwiającym się, tłumaczącym się sam przez się, a nie przez okoliczności zewnętrzne

Wiktionary

Przykłady

 (1.2) Operetka czy balet są bardziej autoteliczne niż literatura społecznie zaangażowana.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌawtɔtɛˈlʲit͡ʃnɨ, AS: au̯totelʹičny

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. autoteliczność ż.

 przysł. autotelicznie

Wiktionary


autotematyczność

autotematyczny


SJP.pl

Patrz:

autotematyczny

autotematyczny

mający za temat samego siebie


SJP.pl


autotematyzm

tendencja do wypowiadania refleksji na temat procesu powstawania dzieła, sposobów i celów pisania i uczynienie z tego tematu utworu; jest charakterystyczny dla różnych rodzajów literackich


SJP.pl

Autotematyzm – polski termin literaturoznawczy i krytycznoliteracki, utworzony przez Artura Sandauera i rozwijany oraz interpretowany przez innych badaczy. Określa sytuację, w której w utworze literackim zawarte są refleksje i uwagi na temat niego samego i jego powstawania. Zjawisko autotematyzmu występowało już w literaturze XIX wieku, a nasiliło się w wieku XX (szczególnie w latach 50. po pojawieniu się nurtu nowej powieści).

Wikipedia


autoterapeutka

autoterapeuta


SJP.pl

Patrz:

autoterapeuta

autoterapeutyczny

autoterapia


SJP.pl

Patrz:

autoterapia

autotomia

reakcja obronna zwierzęcia polegająca na odrzuceniu przez nie części ciała


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) zool. zdolność niektórych zwierząt do odrzucenia części własnego ciała, a następnie jego regeneracji;

Wiktionary

Autotomia (z greckiego αυτοτομίαsamooddzielanie się) – fizjologiczna reakcja obronna występująca głównie wśród bezkręgowców oraz jaszczurek, polegająca na odruchowym odrzuceniu przez zwierzę części ciała, kiedy jest ono w niebezpieczeństwie, najczęściej podczas ucieczki przed drapieżnikiem lub w reakcji na niekorzystne warunki środowiskowe. Odrzucona przez zwierzę część ciała jest zazwyczaj w większym lub mniejszym stopniu regenerowana.

Wikipedia

Przykłady

składnia.

kolokacje.

synonimy.

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

frazeologia.

etymologia.

 etymn|pol|auto-|-tomia.

uwagi.

 nie mylić z|autonomia.

tłumaczenia.

* angielski: (1.1) autotomy

* baskijski: (1.1) autotomia

* białoruski: (1.1) аўтатамія ż.

* bułgarski: (1.1) автотомия ż.

* czeski: (1.1) autotomie ż.

* estoński: (1.1) autotoomia

* francuski: (1.1) autotomie ż.

* galicyjski: (1.1) autotomía ż.

* hiszpański: (1.1) autotomía ż.

* ido: (1.1) autotomio

* japoński: (1.1) furi|自切|じせつ. (jisetsu)

* kataloński: (1.1) autotomia ż.

* kazachski: (1.1) автотомия

* niemiecki: (1.1) Autotomie ż.

* serbski: (1.1) аутотомија ż.

* słowacki: (1.1) autotómia ż.

* słoweński: (1.1) avtotomija ż.

* szwedzki: (1.1) autotomi

* turecki: (1.1) ototomi

* ukraiński: (1.1) аутотомія ż.

* uzbecki: (1.1) avtotomiya

* węgierski: (1.1) autotómia

* włoski: (1.1) autotomia ż.

źródła.

== autotomia (język baskijski.) ==

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik

 (1.1) zool. autotomia

odmiana.

przykłady.

Wiktionary

Powiązane:

frazeologia.

etymologia.

 etymn|pol|auto-|-tomia.

uwagi.

 nie mylić z|autonomia.

tłumaczenia.

* angielski: (1.1) autotomy

* baskijski: (1.1) autotomia

* białoruski: (1.1) аўтатамія ż.

* bułgarski: (1.1) автотомия ż.

* czeski: (1.1) autotomie ż.

* estoński: (1.1) autotoomia

* francuski: (1.1) autotomie ż.

* galicyjski: (1.1) autotomía ż.

* hiszpański: (1.1) autotomía ż.

* ido: (1.1) autotomio

* japoński: (1.1) furi|自切|じせつ. (jisetsu)

* kataloński: (1.1) autotomia ż.

* kazachski: (1.1) автотомия

* niemiecki: (1.1) Autotomie ż.

* serbski: (1.1) аутотомија ż.

* słowacki: (1.1) autotómia ż.

* słoweński: (1.1) avtotomija ż.

* szwedzki: (1.1) autotomi

* turecki: (1.1) ototomi

* ukraiński: (1.1) аутотомія ż.

* uzbecki: (1.1) avtotomiya

* węgierski: (1.1) autotómia

* włoski: (1.1) autotomia ż.

źródła.

== autotomia (język baskijski.) ==

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik

 (1.1) zool. autotomia

odmiana.

przykłady.

składnia.

kolokacje.

synonimy.

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

Wiktionary

Synonimy:

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

frazeologia.

etymologia.

 etymn|pol|auto-|-tomia.

uwagi.

 nie mylić z|autonomia.

tłumaczenia.

* angielski: (1.1) autotomy

* baskijski: (1.1) autotomia

* białoruski: (1.1) аўтатамія ż.

* bułgarski: (1.1) автотомия ż.

* czeski: (1.1) autotomie ż.

* estoński: (1.1) autotoomia

* francuski: (1.1) autotomie ż.

* galicyjski: (1.1) autotomía ż.

* hiszpański: (1.1) autotomía ż.

* ido: (1.1) autotomio

* japoński: (1.1) furi|自切|じせつ. (jisetsu)

* kataloński: (1.1) autotomia ż.

* kazachski: (1.1) автотомия

* niemiecki: (1.1) Autotomie ż.

* serbski: (1.1) аутотомија ż.

* słowacki: (1.1) autotómia ż.

* słoweński: (1.1) avtotomija ż.

* szwedzki: (1.1) autotomi

* turecki: (1.1) ototomi

* ukraiński: (1.1) аутотомія ż.

* uzbecki: (1.1) avtotomiya

* węgierski: (1.1) autotómia

* włoski: (1.1) autotomia ż.

źródła.

== autotomia (język baskijski.) ==

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik

 (1.1) zool. autotomia

odmiana.

przykłady.

składnia.

kolokacje.

synonimy.

Wiktionary


autotopagnozja

choroba polegająca na zaburzeniu zdolności rozpoznawania części własnego ciała; somatotopagnozja


SJP.pl


autotransformator

transformator o jednym uzwojeniu, w którym część uzwojenia jest wspólna dla obwodów pierwotnego i wtórnego


SJP.pl

Autotransformator to specjalny transformator, w którym jest tylko jedno uzwojenie spełniające jednocześnie rolę pierwotnego i wtórnego. Autotransformator może mieć przekładnię stałą (stały stosunek liczby zwojów uzwojeń pierwotnego i wtórnego) lub też zmienną.

Wikipedia


autotransfuzja

Autotransfuzja, transfuzja autologiczna – zabieg przetaczania krwi, w którym biorcą i dawcą jest chory sam dla siebie. Leczenie pacjenta własną krwią konserwowaną pozwala na uniknięcie ryzyka związanego z immunizacją antygenami krwinkowymi, przeniesieniem chorób wirusowych, bakteryjnych i pasożytniczych.

Wikipedia


autotransplantacja

przeszczepienie tkanek lub części jakiegoś organu w obrębie tego samego organizmu


SJP.pl

Autotransplantacja (gr. αὐτός, autos ‘sam’) – przeszczepianie narządów lub tkanek w obrębie tego samego organizmu. Najczęstszymi przykładami autotransplanctacji są przeszczepy skóry lub kości po urazach oraz przeszczepy naczyń krwionośnych (tzw. bypassy).

Wikipedia


autotrof

organizm zdolny do wytwarzania materii organicznej ze związków nieorganicznych, przede wszystkim z dwutlenku węgla i wody; organizm autotroficzny, organizm samożywny


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy

 (1.1) ekol. organizm samożywny

Wiktionary

Autotrofizm, samożywność (gr. autós ‘sam’, trophikós ‘odżywczy’) – jeden z dwóch podstawowych (obok heterotrofizmu) sposobów odżywiania się organizmów. Autotrofy (organizmy samożywne) samodzielnie przeprowadzają biosyntezę złożonych związków organicznych (węglowodanów, tłuszczów, białek) z prostych nieorganicznych związków węgla (dwutlenek węgla, węglany), azotu (azotany, sole amonowe) oraz wody, wykorzystując do tego celu energię świetlną uzyskiwaną w procesie fotosyntezy lub energię chemiczną uzyskiwaną z utleniania prostych związków nieorganicznych.

Wikipedia


autotrofia

sposób odżywiania się organizmów (niektórych bakterii, roślin zielonych i glonów) polegający na pobieraniu ze środowiska związków nieorganicznych i przekształcanie ich w związki organiczne; autotrofizm, samożywność


SJP.pl

Autotrofizm, samożywność (gr. autós ‘sam’, trophikós ‘odżywczy’) – jeden z dwóch podstawowych (obok heterotrofizmu) sposobów odżywiania się organizmów. Autotrofy (organizmy samożywne) samodzielnie przeprowadzają biosyntezę złożonych związków organicznych (węglowodanów, tłuszczów, białek) z prostych nieorganicznych związków węgla (dwutlenek węgla, węglany), azotu (azotany, sole amonowe) oraz wody, wykorzystując do tego celu energię świetlną uzyskiwaną w procesie fotosyntezy lub energię chemiczną uzyskiwaną z utleniania prostych związków nieorganicznych.

Wikipedia


autotroficzny

o roślinach zielonych, niektórych bakteriach i glonach: wytwarzający niezbędne do życia substancje organiczne ze związków nieorganicznych; samożywny


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) biol. zob. samożywny.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. autotrofizm mrz.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) samożywny

Wiktionary


autotrofizm

sposób odżywiania się organizmów (niektórych bakterii, roślin zielonych i glonów) polegający na pobieraniu ze środowiska związków nieorganicznych i przekształcanie ich w związki organiczne; autotrofia, samożywność


SJP.pl

Autotrofizm, samożywność (gr. autós ‘sam’, trophikós ‘odżywczy’) – jeden z dwóch podstawowych (obok heterotrofizmu) sposobów odżywiania się organizmów. Autotrofy (organizmy samożywne) samodzielnie przeprowadzają biosyntezę złożonych związków organicznych (węglowodanów, tłuszczów, białek) z prostych nieorganicznych związków węgla (dwutlenek węgla, węglany), azotu (azotany, sole amonowe) oraz wody, wykorzystując do tego celu energię świetlną uzyskiwaną w procesie fotosyntezy lub energię chemiczną uzyskiwaną z utleniania prostych związków nieorganicznych.

Wikipedia


autotune

[czytaj: ałtotjun] środowiskowo: oprogramowanie do korekcji wysokości dźwięku, powszechnie stosowane w muzyce rozrywkowej


SJP.pl


autotypia

fotochemiczna technika stosowana w poligrafii, pozwalająca przygotować formę drukową dla ilustacji barwnych i półtonowych odbijanych metodą druku wypukłego


SJP.pl

Wikipedia


autousługi

potocznie: usługi motoryzacyjne


SJP.pl


autouzupełnianie

dynamiczne uzupełnianie wpisywanych przez użytkownika wyrazów lub fraz


SJP.pl

Autouzupełnianie (ang. autocomplete) lub uzupełnianie wyrazów (ang. word completion) – dynamiczne uzupełnianie często wykorzystywanych wyrazów lub całych fraz w trakcie ich wpisywania przez użytkownika w celu przyspieszenia szybkości wprowadzania tekstu. Autouzupełnianie, bazując na predykcji, umożliwia podpowiadanie użytkownikowi wyrazu lub frazy, którą ten ma zamiar wpisać, bez faktycznego wpisywania jej w całości.

Wikipedia


autować

1. w sporcie: zagrywać piłkę tak, że opuszcza ona pole gry;
2. potocznie: izolować;
3. potocznie: ujawniać czyjąś nieheteroseksualną orientację;
4. autować się - potocznie:
a) izolować się;
b) opuszczać jakieś miejsce;
c) wycofywać się z czegoś;
d) ujawniać swoją nieheteroseksualną orientację


SJP.pl


autowagon

wagon motorowy do przewożenia pasażerów i ładunków; autodrezyna


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) rzad. kolej. transp. wagon silnikowy poruszający się po szynach, wykorzystywany do przewozu towarów lub pasażerów

Wiktionary


autowalidacja

samoczynne sprawdzenie prawidłowości działania czegoś


SJP.pl


autowizerunek

sposób, w jaki dana osoba postrzega i przedstawia samego siebie


SJP.pl


autowy

przymiotnik od: aut


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) sport. związany z autem, opuszczeniem przez piłkę obrębu boiska

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. aut n./mrz.

Wiktionary


autowyciszanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) inform. automatyczne wyciszanie się

 (1.2) rzad. psych. zaprzestanie lub ograniczenie interakcji z innymi ludźmi

Wiktionary

Przykłady

 (1.2) Wotherspoon […] wskazuje na jeszcze jedną strategię adaptacji podejmowaną przez uczniów posiadających dyskredytowane w przestrzeni szkoły atrybuty, która wyraża się w autowyciszaniu. Internalizacja hegemonijnego porządku powoduje, że uczeń uzyskuje przekonanie o braku szans na odniesienie sukcesu edukacyjnego, z kolei chcąc uniknąć kłopotów, rezygnuje z ekspresji własnej tożsamości […]

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. wyciszanie n., wyciszenie n.

 czas. wyciszać ndk., wyciszyć dk.

Wiktionary


autozapis

automatyczny zapis


SJP.pl


autozastrzyk

1. strzykawka z mechanizmem do automatycznego wypychania zawartości z jej wnętrza; autostrzykawka;
2. wstrzyknięcie leku do organizmu za pomocą tej strzykawki


SJP.pl


autożyro

wiropłat o samoczynnie obracającym się wirniku; wiatrakowiec; autogiro


SJP.pl

Wiatrakowiec, żyroplan, autożyro – statek powietrzny cięższy od powietrza (aerodyna), z rodziny wiropłatów, wyposażony w wirnik nośny i śmigło napędowe (pchające lub ciągnące). Wirnik nie jest napędzany silnikiem, lecz obraca się dzięki autorotacji, powstającej w wyniku postępowego ruchu (wywoływanego śmigłem) wiropłata względem powietrza. Czasem jako napęd wiatrakowca może służyć holujący pojazd naziemny lub nawodny. Z powodu konieczności zapewnienia ciągłego nadmuchu powietrza na wirnik nośny, wiatrakowiec – w odróżnieniu od innych wiropłatów – nie może wykonywać zawisu. Wiatrakowce są zdolne do krótkiego startu i lądowania (STOL).

Wikipedia


autsajder

[czytaj: ałtsajder] outsider;
1. człowiek nieakceptowany przez jakąś społeczność; wyrzutek;
2. osoba stojąca z boku, samowolnie izolująca się od społeczeństwa; samotnik;
3. zawodnik lub drużyna wyraźnie słabsi od najlepszych w wyścigach, rozgrywkach, zawodach itp., mający niewielkie szanse na zwycięstwo;
4. przedsiębiorca kapitalistyczny nienależący do monopolu


SJP.pl

Autsajder – album studyjny zespołu Dżem, wydany w grudniu 1993 roku.

Nagrań dokonano w Studio J.M. Audio Jacka Mastykarza w Krakowie w październiku 1993. Realizatorem dźwięku był Piotr Brzeziński przy współpracy Wojciecha Siwieckiego. Projekt okładki – Jerzy Linder i Jacek „Rubens” Rubacha. Jest to ostatni album Dżemu wydany za życia Ryszarda Riedla.

Wikipedia


autsajderka

żeńska forma od autsajder; kobieta nieakceptowana przez jakąś grupę lub izolująca się od niej


SJP.pl


autsajderski

autsajder; outsiderski


SJP.pl


autun

rzeczownik, rodzaj nijaki, nazwa własna

 (1.1) geogr. adm. miasto w środkowej Francji, w Burgundii;

Wiktionary

Autun – miejscowość i gmina we Francji, w regionie Burgundia-Franche-Comté, w departamencie Saona i Loara.

Według danych na rok 1990 gminę zamieszkiwało 17 906 osób, a gęstość zaludnienia wynosiła 291 osób/km² (wśród 2044 gmin Burgundii Autun plasuje się na 10. miejscu pod względem liczby ludności, natomiast pod względem powierzchni na miejscu 6.).

W Autun znajduje się katedra św. Łazarza konsekrowana w 1130 roku, zbudowana na wzór kościoła opactwa w Cluny III.

Wikipedia

Powiązane:

 rzecz. autunit mrz.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) hist. Augustodun

Wiktionary


autunit

minerał, uwodniony fosforan uranylo-wapniowy, silnie promieniotwórczy; otunit


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) miner. minerał z gromady minerałów uranylu, Ca[PO4][UO2]2 • 8 -12H2O;

Wiktionary

Autunit (też otunit) – minerał z gromady minerałów uranylu. Należy do minerałów rzadkich, występuje tylko w niektórych rejonach Ziemi. Nazwa pochodzi od miejscowości Autun we Francji.

Wikipedia

Powiązane:

 rzecz. Autun n.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) otunit

Wiktionary


autyczka

kobieta dotknięta autyzmem; autystka, autystyczka


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) med. psych. kobieta mająca autyzm

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. autyzm m., autyk m., autysta m., autystka ż.

 przym. autystyczny

 przysł. autystycznie

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) autystka

Wiktionary


autyczny

autystyczny;
1. związany z autyzmem;
2. cierpiący na autyzm;
3. świadczący o tym, że ktoś cierpi na autyzm


SJP.pl


autyk

osoba dotknięta autyzmem, autysta, autystyk


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) med. psych. osoba mająca autyzm

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Autyzm u dorosłych ma wiele obliczy. Trudno opisać dorosłego autyka, tak jak trudno sklasyfikować samą chorobę.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. autyzm m., autysta m., autystka ż., autyczka ż.

 przym. autystyczny

 przysł. autystycznie

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) autysta

Wiktionary


autysta

osoba dotknięta autyzmem; autyk, autystyk


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) med. psych. osoba mająca autyzm

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Dziś jego nazwisko funkcjonuje jako rzeczownik opisujący „autystów wysokofunkcjonujących” i nikt nie mówi już o eksterminacji „życia niewartego życia”.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. autyzm m., autyk m., autystka ż., autyczka ż.

 przym. autystyczny

 przysł. autystycznie

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) autyk

Wiktionary


autystka

kobieta dotknięta autyzmem; autyczka, autystyczka


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) med. psych. kobieta mająca autyzm

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Opisując tutaj różne wątki autyzmu i tkając jego materię na waszych oczach, zastanawiam się, czy ja kiedykolwiek byłam autystką.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. autyzm m., autyk m., autyczka ż.

:: fm. autysta m.

 przym. autystyczny

 przysł. autystycznie

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) autyczka

Wiktionary


autystyczka

kobieta dotknięta autyzmem; autyczka, autystka


SJP.pl


autystyczność

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) odprzym. cecha tego, co jest autystyczne; cecha tych, którzy są autystyczni

Wiktionary

Powiązane:

 przym. autystyczny

 przysł. autystycznie

Wiktionary


autystyczny

autyczny;
1. związany z autyzmem;
2. cierpiący na autyzm;
3. świadczący o tym, że ktoś cierpi na autyzm


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) psych. związany z autyzmem, dotyczący autyzmu

przymiotnik jakościowy

 (2.1) psych. będący w spektrum autyzmu

Wiktionary

Autystyczny – piosenka zespołu Luxtorpeda wydana na płycie Luxtorpeda.

Wikipedia

Przykłady

 (2.1) Kuba nie jest niegrzeczny, tylko lekko autystyczny.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌawtɨˈstɨt͡ʃnɨ, AS: au̯tystyčny

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. autyzm m., autysta m., autyk m., autystka ż., autyczka ż., autystyczność ż.

 przym. autyczny

 przysł. autystycznie, autycznie

Wiktionary


autystyk

osoba dotknięta autyzmem; autyk, autysta


SJP.pl


autyzm

skomplikowany zespół upośledzenia rozwoju, polegający na zamykaniu się w świecie własnych przeżyć, oderwaniu się od rzeczywistości; objaw schizofrenii


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) med. psych. zaburzenie neuropsychiatryczne charakteryzujące się problemami w kontaktach międzyludzkich i brakiem relacji z rówieśnikami;

Wiktionary

Spektrum autyzmu – szereg cech neurorozwojowych charakteryzujących się na ogół:

  • trudnościami w inicjowaniu i utrzymywaniu relacji oraz komunikacji społecznej,
  • powtarzalnym i nieelastycznym zachowaniem,
  • intensywnymi zainteresowaniami,
  • nietypowymi reakcjami na bodźce sensoryczne.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Echolalia jest cechą charakterystyczną dla autyzmu.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈawtɨsm̥, AS: au̯tysm̦

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. autystka ż., autysta mos., autyk m., autyczka ż.

 przym. autystyczny

 przysł. autystycznie

Wiktionary


auu

wykrzyknik oznaczający wycie; au


SJP.pl


auxerre

[czytaj: osER] miasto we Francji


SJP.pl

Auxerre (wymowa, o.'sɛʁ) – miasto i gmina we Francji, w regionie Burgundia-Franche-Comté, w departamencie Yonne.

Wikipedia


auzoński

przymiotnik

 (1.1) stpol. łaciński

Wiktionary

Wymowa:

IPA: awˈzɔ̃j̃sʲci, AS: au̯zõĩ ̯sʹḱi

Wiktionary


auł

azjatycka osada górska


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) rodzaj osady wiejskiego typu na Kaukazie albo w Azji Środkowej

Wiktionary

Auł – podstawowa jednostka społeczna funkcjonująca przez tysiące lat na terenie Wielkiego Stepu, składająca się z od 20 do 100 pasterzy z rodzinami.

W obrębie jednego aułu żyły blisko ze sobą spokrewnione rodziny, które posiadały wspólną własność i wspólną odpowiedzialność stado bydła, owiec i koni. Prywatną natomiast własnością poszczególnych rodzin były zwykle specjalne namioty – jurty wraz z zawartością.

Wikipedia


aval

poręczenie na wekslu lub czeku; awal


SJP.pl

Awal (z fr. aval, poręczenie wekslowe) – czynność prawna polegająca na przyjęciu przez poręczającego (awalistę) solidarnej odpowiedzialności za dług osoby podpisanej na wekslu. Awalista odpowiada za zapłatę weksla w przypadku, gdy osoba, za której dług wekslowy poręczył nie wywiązała się ze spłaty zobowiązania. Awal może dotyczyć całości lub części sumy wekslowej i każdej osoby podpisanej na wekslu; konieczne jest wówczas ujawnienie tego ograniczenia w treści weksla.

Wikipedia


avalanche

[czytaj: Awalansz] samochód typu Chevrolet Avalanche


SJP.pl

Avalanche – zespół rockowy założony w listopadzie 2002 w Oświęcimiu. Rozwiązany w styczniu 2010 r. Wykonywał muzykę rockową inspirowaną lżejszymi gałęziami tego gatunku. Wybrani muzycy Avalanche stworzyli zespół Leo Minor.

Wikipedia


avalon

[czytaj: Awalon]
1. w mitologii celtyckiej: raj lub kraina zmarłych wyobrażane jako wyspa na mitycznym Morzu Zachodnim;
2. półwysep w Nowej Funlandii


SJP.pl

Kinematografia

  • Avalon – amerykański film obyczajowy
  • Avalon – polsko-japoński film fantastycznonaukowy

Lokalizacje

  • Avalon – jednostka osadnicza w stanie Floryda, w hrabstwie Santa Rosa
  • Avalon – miasto w stanie Kalifornia, w hrabstwie Los Angeles
  • Avalon – miejscowość w stanie Georgia, w hrabstwie Stephens
  • Avalon – miasto w stanie New Jersey, w hrabstwie Cape May
  • Avalon – miasto w stanie Pensylwania, w hrabstwie Allegheny
  • Avalon – półwysep w Kanadzie, w prowincji Nowa Fundlandia i Labrador, na wyspie Nowa Fundlandia
  • Avalon – miasto we Francji, w departamencie Isère
  • Avalon – stacja zielonej linii metra w Los Angeles

Wikipedia


avancer

[czytaj: awąSE] posunąć naprzód (napis na zegarkach, najczęściej w formie skrótu "a")


SJP.pl


avans

internetowy sklep z AGD i RTV


SJP.pl

Avans – sklep internetowy, dawniej ogólnopolska sieć elektromarketów. Na sieć sprzedaży detalicznej Avans składało się ponad 250 sklepów własnych oraz kilkaset działających na zasadzie franczyzy. W dużych aglomeracjach miejskich sieć Avans obecna była w postaci Punktów Odbioru Osobistego sklepu internetowego. Sklepy sieci Avans oferowały klientom sprzęt multimedialny, RTV i AGD.

Wikipedia


avant

krój czcionki


SJP.pl

Avant – miasto w Stanach Zjednoczonych, w stanie Oklahoma, w hrabstwie Osage.

Wikipedia


avanti

słowo pochodzenia włoskiego - często używane jako nazwa produktów komercyjnych: czekoladek czy czasopisma


SJP.pl

  • Avanti (czasopismo) – polski magazyn Agory o zakupach
  • Avanti (królestwo) – starożytne królestwo w Indiach
  • Avanti (z wł. "Naprzód") – dziennik Włoskiej Partii Socjalistycznej założony w 1897 r. w Rzymie
  • Avanti! – amerykańsko-włoski film z 1972 roku w reżyserii Billy'ego Wilder'a

Wikipedia


avarua

[czytaj: awaru-a] stolica Wysp Cooka


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) geogr. stolica Wysp Cooka;

Wiktionary

Avarua – stolica i największe miasto Wysp Cooka – terytorium stowarzyszonego z Nową Zelandią. Położona jest w północnej części wyspy Rarotonga – największej w archipelagu. Zamieszkuje je 13,6 tys. osób (2006), czyli blisko ⅔ wszystkich mieszkańców terytorium. Miasto położone jest na stosunkowo płaskim obszarze wybrzeża, które wznosi się do surowych gór w głębi lądu. Nabrzeże jest skaliste, choć znajduje się tu kilka piaszczystych plaż. Na wodach w pobliżu centrum miasta znajduje się wrak komercyjnego frachtowca SS Maitai, który osiadł na mieliźnie na przybrzeżnej rafie w grudniu 1916 roku.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ˌavaˈruwa, AS: avarua

Wiktionary

Powiązane:

 przym. awaruański

Wiktionary


avaruański

Avarua (stolica Wysp Cooka); awaruański


SJP.pl


avatar

awatar;
1. w religii hinduistycznej: ucieleśnienie, uosobienie jakiegoś bóstwa;
2. obrazek reprezentujący użytkownika w internecie, grze komputerowej, forum itp.


SJP.pl

  • awatar – reprezentacja osoby w rzeczywistości wirtualnej
  • Awatara – inkarnacja bóstwa w hinduizmie

Wikipedia


avd

Congregatio Ancillarum Verbi Domini - zakon służebnic Słowa Bożego


SJP.pl


ave

z łaciny: witaj, bądź pozdrowiony; salve


SJP.pl

Geografia

Belgia:

  • Åve-el-Fåmene – walońska nazwa miejscowości Ave-et-Auffe
  • Ave-et-Auffe – dzielnica Rochefort

Niemcy:

  • Ave – dzielnica Penzlina

Portugalia:

  • Ave – rzeka, dopływ Oceanu Atlantyckiego

Nazwisko

Wikipedia


avena

Owies (Avena L.) – rodzaj roślin z rodziny wiechlinowatych. Obejmuje 25 gatunków. Rośliny te występują w Europie, Azji i północnej oraz wschodniej Afryce. Kilka gatunków jest uprawianych, głównie owies zwyczajny A. sativa, do najbardziej uciążliwych chwastów należy owies głuchy A. fatua.

Wikipedia


avensis

[czytaj: awens-is] samochód typu Toyota Avensis


SJP.pl


aveo

samochód typu Chevrolet Aveo


SJP.pl


averroes

Awerroes, Ibn Ruszd (pełne imię: Abu al-Walid Muhammad ibn Ahmad ibn Muhammad ibn Ahmad ibn Ahmad ibn Ruszd, arab. ‏أبو الوليد محمد بن احمد بن محمد بن احمد بن احمد بن رشد‎) (ur. 1126, zm. 10 grudnia 1198) – arabski uczony: filozof, teolog, lekarz, prawnik, polityk i matematyk z Kordowy, wygnany za „nieprawowierne” poglądy filozoficzne; zmarł na wygnaniu w Marrakeszu.

Wikipedia


avgolemono

Awgolemono (ngr. σούπα αύγολέμονο, dosł. „zupa jajko-cytryna”) – greckie sosy i zupy na bazie jajek i soku z cytryny.

W kuchni greckiej pojawiły się najprawdopodobniej pod wpływem potraw francuskich; znane są również w kuchni arabskiej (jako tarbiya), tureckiej (jako terbiye), a także w żydowskiej (np. w języku judeohiszpańskim jako sopa de huevo y limón), gdzie pojawiać się mogą w posiłku szabasowym lub w daniach święta Rosz ha-Szana.

Wikipedia


avi

skrót od: Audio Video Interleaved, popularny format pliku multimedialnego, w którym można zapisać jednocześnie obraz i dźwięk


SJP.pl

  • Avi, wł. Edward Irving Wortis – amerykański pisarz
  • AVI – format kompresji plików

Osoby o tym imieniu

  • Piłkarze
    • Awi Kohen – izraelski piłkarz
    • Awi Nimni – izraelski piłkarz
    • Awi Ran – izraelski piłkarz
    • Awi Rikan – izraelski piłkarz
    • Awi Strul – izraelski piłkarz

    Wikipedia


avia

Avia – czeskie (do 1993 roku czechosłowackie) przedsiębiorstwo, ulokowane w stolicy Czech – Pradze, produkujące samochody ciężarowe oraz autobusy, a dawniej samoloty.

Wikipedia


aviatorki

okulary wzorowane na modelu okularów przeciwsłonecznych produkowanych dla lotników amerykańskich w latach 30. XX wieku; pilotki, awiatory, aviatory, awiatorki


SJP.pl


aviatory

okulary wzorowane na modelu okularów przeciwsłonecznych produkowanych dla lotników amerykańskich w latach 30. XX wieku; pilotki, awiatory, awiatorki, aviatorki


SJP.pl


avicenna

uczony arabski (980-1037); Awicenna


SJP.pl

Awicenna (łac. Avicenna; w j. perskim Abu Ali Husain ebn Abdallah Ebn-e Sina lub krótko Ibn Sina ابن سینا, ur. 980, zm. 1037) – perski uczony, głównie lekarz i filozof. Jego łacińskie nazwisko wywodzi się ze zniekształconego Ibn Sina, pod którym znany był w Persji.

Wikipedia


avignon

[czytaj: awiNIĄ] miasto na południu Francji


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna

 (1.1) zob. Awinion.

Wiktionary

Awinion (fr. Avignon, wymowa, prowans. Avinhon) – miasto na południu Francji (w regionie Prowansja-Alpy-Lazurowe Wybrzeże, w departamencie Vaucluse), u podnóża wapiennego wzgórza, na lewym brzegu Rodanu, przy ujściu do niego rzeki Durance. Nad miastem góruje pałac papieski (Palais des Papes).Według danych na rok 1990 gminę zamieszkiwało 86 939 osób, a gęstość zaludnienia wynosiła 1342 osoby/km² (wśród 963 gmin regionu Prowansja-Alpy-Lazurowe Wybrzeże Avignon plasuje się na 5. miejscu pod względem liczby ludności, natomiast pod względem powierzchni na miejscu 100.). Sam zespół miejski zamieszkuje ok. 155 tys. osób.

Wikipedia


aviomarin

lek łagodzący objawy choroby lokomocyjnej; dimenhydrinat, dramamin, awiomarina


SJP.pl

Dimenhydrynat (łac. Dimenhydrinatum) – złożony organiczny związek chemiczny, sól difenhydramoniowa 8-chloroteofiliny (chlorowej pochodnej teofiliny). Stosowany jako lek przeciwhistaminowy; wykazuje działanie przeciwwymiotne i antycholinergiczne. Stosowany głównie jako środek przeciwko chorobie lokomocyjnej w celu zapobiegania nudnościom i wymiotom.

Wikipedia


avocado

[czytaj: awokado] awokado;
1. wiecznie zielone drzewo z rodziny wawrzynowatych, uprawiane w strefie międzyzwrotnikowej dla smacznych owoców; smaczliwka;
2. owoc tego drzewa, o gruszkowatym kształcie, do 20 cm długości, ciemnozielonej skórce, tłustym miąższu i dużej pestce; gruszka awokado


SJP.pl

Smaczliwka, awokado (Persea Mill.) – rodzaj wiecznie zielonych drzew z rodziny wawrzynowatych (Lauraceae). Obejmuje w zależności od ujęcia systematycznego od ok. 80, poprzez 108 do nawet ok. 200 gatunków. Występują one w Ameryce Północnej i Południowej, nieliczne gatunki także w Azji południowo-wschodniej. Dwa gatunki (smaczliwka indyjska i Persea barbujana) rosną na wyspach Makaronezji.

Wikipedia


avokado

rzadko: awokado, avocado;
1. wiecznie zielone drzewo z rodziny wawrzynowatych, uprawiane w strefie międzyzwrotnikowej dla smacznych owoców; smaczliwka;
2. owoc tego drzewa; gruszka avokado


SJP.pl


avon

[czytaj: ejwon]
1. nazwa kilku rzek w Wielkiej Brytanii, Kanadzie i Australii;
2. nazwa kilku miejscowości i gmin w USA


SJP.pl

Geografia

Anglia

  • Avon – dawne hrabstwo w Anglii
  • Avon – miejscowość w hrabstwie Hampshire, w dystrykcie New Forest, w civil parish Sopley
  • Avon – miejscowość w hrabstwie Wiltshire, w dystrykcie Wiltshire, w civil parish Bremhill
  • Avon – rzeka w hrabstwach Wiltshire, Hampshire i Dorset, dopływ kanału La Manche
  • Avon – rzeka w hrabstwie Devon, dopływ kanału La Manche
  • Avon – rzeka w regionie Midlands, dopływ rzeki Severn
  • Avon – rzeka w hrabstwach Wiltshire, Somerset i Bristol, dopływ estuarium rzeki Severn

Wikipedia


avraham

obce imię męskie


SJP.pl


avril

obce imię żeńskie


SJP.pl

Avril – miejscowość i gmina we Francji, w regionie Grand Est, w departamencie Meurthe i Mozela.

Według danych na rok 1990 gminę zamieszkiwało 506 osób, a gęstość zaludnienia wynosiła 25 osób/km² (wśród 2335 gmin Lotaryngii Avril plasuje się na 590. miejscu pod względem liczby ludności, natomiast pod względem powierzchni na miejscu 167.).

Wikipedia


awa

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) daw. bot. pieprz metystynowy

Wiktionary

Ewa – imię żeńskie, które pierwszy raz pojawia się 2000 lat p.n.e. w języku sumeryjskim jako „Awa” gdzie oznacza „życie”.W języku hebrajskim, który zapożyczył to imię od Sumerów wywodzi się od rdzenia חוה hajja lub hawwa – i również oznacza 'dająca życie'. Imię wyprowadzane też z arabskiego słowa hajja 'wąż'.

Wikipedia

Przykłady

składnia.

kolokacje.

synonimy.

 (1.1) współcz. pieprz metystynowy

antonimy.

hiperonimy.

 (1.1) roślina

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

frazeologia.

etymologia.

uwagi.

współczesna.

tłumaczenia.

 (1.1) zobtłum|pieprz metystynowy.

źródła.

== awa (język chuuk.) ==

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik

 (1.1) godzina

odmiana.

przykłady.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈava, AS: ava

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) współcz. pieprz metystynowy

Wiktionary


awacs

[czytaj: ejłaks] amerykański system radiolokacyjny instalowany w samolotach


SJP.pl


awacza

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) geogr. hydron. rzeka w Rosji, na półwyspie Kamczatka, uchodzi deltą do Zatoki Awaczyńskiej;

Wiktionary

Awacza (ros. Авача) – rzeka w Rosji, na półwyspie Kamczatka. Wypływa z Jeziora Awaczyńskiego, kierując się najpierw lekko na zachód, ale potem już zasadniczo na południe i południowy wschód. Liczy 122 km długości, a jej zlewisko ma powierzchnię 5090 km². Wpada – rozwidlając się w deltę – do Zatoki Awaczyńskiej na południowym wschodzie półwyspu, przepływa m.in. przez Jelizowo, miejscowość, w której znajduje się port lotniczy Pietropawłowsk Kamczacki.

Wikipedia

Powiązane:

 przym. awaczyński

Wiktionary


awaczyński

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z Awaczą, dotyczący Awaczy

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Awacza ż.

Wiktionary


awadhuta

członek indyjskiej gminy religijnej, założonej przez Ramanandę w XIV wieku, do której mógł należeć każdy, bez względu na kastę i wyznanie


SJP.pl

Awadhuta (dewanagari अवधूत, trl. avadhūta, ang. avadhuta) – termin pochodzący z dharmicznych religii Indii, odnosi się do ekscentrycznego typu mistyków lub świętych, którzy wznieśli się ponad cielesną świadomość, dualność oraz światowe troski i postępują bez uwzględniania standardowej społecznej etykiety.

Wikipedia


awadhutowie

członek indyjskiej gminy religijnej, założonej przez Ramanandę w XIV wieku, do której mógł należeć każdy, bez względu na kastę i wyznanie


SJP.pl


awal

poręczenie na wekslu lub czeku


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) bank. poręczenie na wekslu lub czeku

Wiktionary

Awal (z fr. aval, poręczenie wekslowe) – czynność prawna polegająca na przyjęciu przez poręczającego (awalistę) solidarnej odpowiedzialności za dług osoby podpisanej na wekslu. Awalista odpowiada za zapłatę weksla w przypadku, gdy osoba, za której dług wekslowy poręczył nie wywiązała się ze spłaty zobowiązania. Awal może dotyczyć całości lub części sumy wekslowej i każdej osoby podpisanej na wekslu; konieczne jest wówczas ujawnienie tego ograniczenia w treści weksla.

Wikipedia

Przykłady

składnia.

kolokacje.

synonimy.

 (1.1) poręczenie wekslowe

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

 rzecz. awalista

frazeologia.

etymologia.

 etym|franc|aval.

uwagi.

tłumaczenia.

* włoski: (1.1) avallo m.

źródła.

== awal (język kabylski.) ==

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik

 (1.1) słowo

odmiana.

przykłady.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈaval, AS: aval

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. awalista

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) poręczenie wekslowe

Wiktionary


awalista

osoba podpisująca awal, udzielająca poręczenia czekowego lub wekslowego


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) praw. ekon. osoba, która udziela poręczenia wekslowego (awalu)

Wiktionary

Awal (z fr. aval, poręczenie wekslowe) – czynność prawna polegająca na przyjęciu przez poręczającego (awalistę) solidarnej odpowiedzialności za dług osoby podpisanej na wekslu. Awalista odpowiada za zapłatę weksla w przypadku, gdy osoba, za której dług wekslowy poręczył nie wywiązała się ze spłaty zobowiązania. Awal może dotyczyć całości lub części sumy wekslowej i każdej osoby podpisanej na wekslu; konieczne jest wówczas ujawnienie tego ograniczenia w treści weksla.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ˌavaˈlʲista, AS: avalʹista

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. awal m.

Wiktionary


awalistka

awalista


SJP.pl

Patrz:

awalista

awalokiteśwara

w buddyzmie: bodhisattwa współczucia, jeden z trzech najważniejszych bodhisattwów w mahajanie i wadżrajanie (obok Mańdziuśriego i Wadżrapaniego)


SJP.pl

Awalokiteśwara (skt. अवलोकितेश्वर trl. Avalokiteśvara, ang. Avalokiteshvara, dosł. Pan patrzący w dół ([na świat], tzn. ze współczuciem); tyb. སྤྱན་རས་གཟིགས།, Wylie: spyan ras gzigs, wymowa: Czenrezig lub Cienrezig – jest jednym z najważniejszych bodhisattwów w buddyzmie mahajany i wadżrajany, uosabiającym współczucie.

Wikipedia


awamori

japoński napój alkoholowy wytwarzany z destylowanego ryżu, podawany głównie z dodatkiem wody i lodu


SJP.pl

Awamori (jap. 泡盛 awa-mori) – rodzaj napoju alkoholowego, pochodzącego z japońskiej wyspy Okinawa.

Od początku XV wieku wyspy Riukiu prowadziły wielostronny handel z Chinami i krajami Azji Południowo-Wschodniej. Import obejmował również destylowany alkohol z terenów ówczesnego Syjamu (obecnie Tajlandia), co pociągnęło za sobą wprowadzenie na wyspy tamtejszej techniki i produkcję własnego alkoholu. Z biegiem lat udoskonalano proces wytwarzania i wprowadzano zmiany, co pozwoliło nawet na jego eksport.

Wikipedia


awangarda

1. grupa ludzi, których działalność jest oryginalna i wprowadza coś nowego;
2. zdarzenie wyprzedzające swoją epokę;
3. kierunek w sztuce, muzyce i literaturze XX wieku, charakteryzujący się sprzeciwem wobec tradycji, np. futuryzm, ekspresjonizm;
4. oddział żołnierzy ubezpieczający maszerującą grupę od przodu; straż przednia, forpoczta, szpica


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) grupa ludzi wytyczających nowe drogi rozwoju danej dziedziny

 (1.2) kult. ogół niejednorodnych tendencji w sztuce XX wieku, zrywających z tradycją, cechujących się radykalnym nowatorstwem

 (1.3) wojsk. część wojska od przodu ubezpieczająca główne siły;

Wiktionary

  • awangarda – kierunek w sztukach plastycznych
  • awangarda – nurt w literaturze współczesnej
  • awangarda – element ubezpieczenia czołowego kolumny marszowej w wojsku
  • Awangarda – wrocławska galeria sztuki
  • awangarda poetycka – XX-wieczny nurt poetycki
  • Awangarda Krakowska – grupa literacka
  • awangarda klasy – pojęcie wywodzące się z marksizmu
  • serbska awangarda literacka – serbski ruch literacki
  • rock awangardowy – rodzaj muzyki rockowej
  • transawangarda – ruch w sztuce współczesnej lat 50.
  • Centrum Kultury Filmowej Awangarda 2 – kino w Olsztynie
  • Awangarda – Klub w Bydgoszczy
  • Awangarda – ogólnopolski zespół szkół policealnych

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Futuryzm jest z pewnością jednym z ruchów awangardy, który wywołał największy szok.

 (1.3) Zależnie od sytuacji i wielkości maszerującej kolumny awangarda może stanowić od 1/4 do 1/3 sił głównych.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. awangardowość ż., awangardysta mos., awangardyzm mrz., awangardzista mos., awangardzistka ż.

 przym. awangardowy

 przysł. awangardowo

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) forpoczta

 (1.2) awangardyzm

 (1.3) forpoczta; daw. straż przednia

Wiktionary


awangardia

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) daw. awangarda, straż przednia

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌavãŋˈɡardʲja, AS: avãŋgardʹi ̯a

Wiktionary


awangardowość

1. cecha charakterystyczna dla twórców lub ich dzieł mających charakter awangardowy, czyli wyprzedzający swoją epokę, wprowadzający coś nowego w jakiejś dziedzinie; nowatorskość, nowatorstwo, prekursorstwo, postępowość;
2. odnoszenie się do awangardy - kierunku w sztuce XX wieku, charakteryzującego się sprzeciwem wobec tradycji i powszechnie panującym regułom estetycznym


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) cecha bycia awangardowym; dążenie do nowości, radykalnej innowacyjności w sztuce, kulturze, myśleniu lub stylu życia

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Awangardowość jego twórczości szokowała współczesnych, ale dziś uważana jest za przełomową.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. awangarda ż.

 przym. awangardowy

 przysł. awangardowo

Wiktionary


awangardowy

1. książkowo: taki, który wyprzeda swoją epokę, wprowadza coś nowego w jakiejś dziedzinie, np. nowe idee, pomysły, metody; nowatorski, przodujący, postępowy, prekursorski;
2. związany z awangardą - kierunkiem w sztuce XX wieku, charakteryzującym się sprzeciwem wobec tradycji i powszechnie panującym regułom estetycznym


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) szt. związany z awangardą, charakteryzujący awangardę (kierunek w dwudziestowiecznej sztuce)

 (1.2) taki, który charakteryzuje się nowatorstwem, prekursorstwem; jest postępowy

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Nowatorstwo myśli i działań artystycznych zbliża go do nurtu awangardowego w malarstwie początku XX wieku.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌavãŋɡarˈdɔvɨ, AS: avãŋgardovy

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. awangardyzm m., awangarda ż.

 przysł. awangardowo

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) przodujący, prekursorski

Wiktionary


awangardysta

przedstawiciel lub zwolennik awangardyzmu - kierunku w XX-wiecznej sztuce, charakteryzującego się sprzeciwem wobec tradycji i powszechnie panującym regułom estetycznym; awangardzista


SJP.pl


awangardystka

przedstawicielka lub zwolenniczka awangardyzmu - kierunku w XX-wiecznej sztuce, charakteryzującego się sprzeciwem wobec tradycji i powszechnie panującym regułom estetycznym; awangardzistka


SJP.pl


awangardyzm

kierunek w XX-wiecznej sztuce, charakteryzujący się sprzeciwem wobec tradycji i powszechnie panującym regułom estetycznym; awangarda


SJP.pl


awangardzista

przedstawiciel lub zwolennik awangardy - kierunku w XX-wiecznej sztuce, charakteryzującego się sprzeciwem wobec tradycji i powszechnie panującym regułom estetycznym; awangardysta


SJP.pl


awangardzistka

przedstawicielka lub zwolenniczka awangardy - kierunku w XX-wiecznej sztuce, charakteryzującego się sprzeciwem wobec tradycji i powszechnie panującym regułom estetycznym; awangardystka


SJP.pl


awangardzizm

dawniej: kierunek w XX-wiecznej sztuce, charakteryzujący się sprzeciwem wobec tradycji i powszechnie panującym regułom estetycznym; awangarda, awangardyzm


SJP.pl


awanport

specjalnie wyodrębniony obszar wodny przed wejściem do portu, o niewielkiej głębokości, osłonięty od silnych wiatrów i prądów, przeznaczony do kotwiczenia statków oczekujących na wprowadzenie do portu; reda, przedmorze, przedport, przedporcie, kotwicowisko


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męski

 (1.1) żegl. obszar wodny znajdujący się wewnątrz portu;

Wiktionary

Awanport (także: przedporcie lub przedport) – najdalsza z wewnętrznych części wodnej powierzchni portu (czyli część jego akwatorium), przylega do wejścia do portu i redy, ograniczona jest zazwyczaj falochronem. Z awanportu statki przechodzą do dalszych akwenów portowych: basenów portowych, doków lub kanałów portowych, lub też podchodzą bezpośrednio do nabrzeży, pirsów, pomostów itp.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Do awanportu wpłynął statek handlowy.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: aˈvãnpɔrt, AS: avãnport

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) przedporcie, przedport

Wiktionary


awanportowy

związany z awanportem


SJP.pl


awanpost

dawniej: stały posterunek wojskowy przy obozie lub oddziale wojskowym, broniący do niego dostępu; straż przednia; forpoczta


SJP.pl


awans

powierzenie komuś lub objęcie wyższego stanowiska, nadanie lub otrzymanie wyższej godności


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) powierzenie komuś lub objęcie wyższego stanowiska, nadanie lub otrzymanie wyższej godności

 (1.2) sport. zajęcie wyższego miejsca w klasyfikacji, przejście do dalszego etapu

 (1.3) zdobycie wyższej pozycji w określonej grupie

 (1.4) przest. pieniądze wypłacane zaliczkowo, z góry

Wiktionary

Awans – zmiana czyjejś sytuacji osobistej na lepszą:

  • awans lekarski
  • awans nauczycielski
  • awans – przejście drużyny do rozgrywek wyższego szczebla
  • awans służbowy – uzyskanie wyższego stopnia w służbie państwowej, mianowanie na wyższy stopień
  • awans społeczny – wejście do wyższej sfery społecznej
  • awans zawodowy – zmiana stanowiska pracy na lepiej płatne lub bardziej prestiżowe

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Awans łączy się z podwyżką.

 (1.2) Zespół wywalczył awans dopiero po wygraniu barażu.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈavãw̃s, AS: avãũ̯s

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. awansowanie n.

:: zdrobn. awansik m.

 czas. awansować

 przym. awansowy

Wiktionary


awanscena

widoczna przed kurtyną część sceny; przedscenie; proscenium


SJP.pl


awanse

przestarzałe: szczególne względy, uprzejmości


SJP.pl


awansem

tyle co: z góry, naprzód, w formie zaliczki


SJP.pl


awansik

zdrobnienie od: awans


SJP.pl


awansować

1. przesunąć, przesuwać kogoś na wyższe stanowisko;
2. objąć, obejmować wyższe stanowisko;
3. zdobyć, zdobywać wyższą pozycję, np. społeczną;
4. zająć, zajmować wyższą pozycję w jakiejś klasyfikacji, zwłaszcza sportowej


SJP.pl

czasownik przechodni niedokonany

 (1.1) przenosić / przenieść na wyższe stanowisko czy stopień

 (1.2) uzyskiwać / uzyskać wyższe stanowisko lub stopień

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Wkrótce potem awansowali go na wiceprezesa.

 (1.2) Pracował na stanowisku doręczyciela, ale awansował i teraz pracuje w kadrach.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. awans m., awansowanie n.

 przym. awansowy

 przysł. awansem

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) honorować, mianować, dawać / dać awans, podnosić / podnieść status, promować / wypromować

 (1.2) piąć się, obejmować stanowisko, zostać mianowanym

Wiktionary


awansowanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) przechodzenie na wyższe niż dotąd zajmowane stanowisko, funkcję

 (1.2) powierzanie komuś wyższego niż dotąd stanowiska, funkcji

 (1.3) przechodzenie do grupy społecznej mającej wyższą pozycję

 (1.4) sport. przechodzenie do wyższej kategorii rozgrywek sportowych

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. awans m., awansik m., awanse nmos.

 czas. awansować

 przym. awansowy

Wiktionary


awansowy

związany z awansem


SJP.pl


awantaż

1. przewaga, zysk, korzyść;
2. przewaga uzyskana przez gracza po wcześniejszej równej ilości punktów


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) sport. przewaga uzyskiwana po stanie równowagi punktowej

 (1.2) ekon. korzyść, zysk

 (1.3) przest. korzyść, pożytek

 (1.4) gw-pl|Warszawa. awantura

 (1.5) łow. odchylenie kolby broni od osi lufy, dzięki któremu przyrządy celownicze znajdują się na jednej linii z okiem celującego

Wiktionary

Awantaż – odchylenie przykładu broni od płaszczyzny pionowej, np. kolby od osi luf broni myśliwskiej, dzięki któremu przyrządy celownicze znajdują się na jednej linii z okiem celującego.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: aˈvãntaʃ, AS: avãntaš

Wiktionary

Powiązane:

 przym. awantażownie n.

 przysł. awantażowny

Wiktionary


awantażownie

awantażowny


SJP.pl

Patrz:

awantażowny

awantażowny

dawniej: zyskowny, korzystny, pożyteczny


SJP.pl


awantażowy

przymiotnik od: awantaż


SJP.pl


awanti

środowiskowo: awantura; avanti


SJP.pl

Awanti (skt अवन्ति) – jedno z szesnastu mahājanapad (w sanskrycie, "wielkie państwo"). Prowadziło wojny z sąsiednim królestwem Magadha. Uznawane za miejsce powstania języka pali.

Wikipedia


awantura

kłótnia; waśń; spór; zajście; draka


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) gwałtowna kłótnia, zamieszanie

 (1.2) ryzykowne, niepewne przedsięwzięcie, często wątpliwe pod względem moralnym

 (1.3) daw. zdarzenie

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Przechodziłam koło sklepu i słyszałam awanturę między ekspedientką i jakimś klientem.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌavãnˈtura, AS: avãntura

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. awanturnik mos., awanturnica ż., awanturnictwo n.

:: zdrobn. awanturka ż.

 czas. awanturować się

 przym. awanturniczy

 przysł. awanturniczo

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) burda, kłótnia, sprzeczka

 (1.2) afera

Wiktionary


awanturka

1. zdrobnienie od: awantura;
2. pasta do smarowania pieczywa


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) zdrobn. od: awantura

 (1.2) kulin. pasta do smarowania pieczywa, najczęściej z białego sera lub jajek i ryby lub sera i warzyw / ziół

 (1.3) środ. przestępcze tanie wino owocowe

Wiktionary

Przykłady

 (1.2) Na śniadanie były kanapki z awanturką.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌavãnˈturka, AS: avãnturka

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. awantura ż., awanturnictwo n., awanturnik m., awanturnica ż.

 czas. awanturować się

 przym. awanturniczy

Wiktionary


awanturnica

awanturniczka;
1. kobieta agresywna, łatwo wpadająca w złość, wszczynająca awantury; zadziora, złośnica, prowokatorka;
2. przestarzałe: kobieta ekstrawagancka, prowadząca burzliwe życie


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) kobieta skłonna do kłótni, awantur, często awanturująca się

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Ile razy ci mówiłam, żebyś nie wpuszczał tu tej awanturnicy.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. awantura ż., awanturka ż., awanturnictwo n., awanturniczość ż., awanturzenie n.

:: fm. awanturnik m.

 czas. awanturować się

 przym. awanturniczy

 przysł. awanturniczo

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) reg. śl. bizantyja.

Wiktionary


awanturnictwo

skłonność do awantur i wszczynania awantur


SJP.pl


awanturniczka

awanturnica;
1. kobieta agresywna, łatwo wpadająca w złość, wszczynająca awantury; zadziora, złośnica, prowokatorka;
2. przestarzałe: kobieta ekstrawagancka, prowadząca burzliwe życie


SJP.pl


awanturniczo

przysłówek

 (1.1) ze skłonnością do awantur

 (1.2) w nieobliczalny, ryzykowny sposób

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. awanturnik mos., awanturniczość ż., awanturnica ż., awantura ż.

 przym. awanturniczy

 czas. awanturować się ndk.

Wiktionary


awanturniczo-erotyczny

cechujący się awanturnictwem i erotyzmem


SJP.pl


awanturniczo-miłosny

nacechowany awanturnictwem i miłością


SJP.pl


awanturniczość

awanturniczy


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) odprzym. cecha tego, co jest awanturnicze; cecha tych, którzy są awanturniczy

Wiktionary

Patrz:

awanturniczy

Powiązane:

 przym. awanturniczy

 przysł. awanturniczo

 rzecz. awanturnica ż., awanturnik mos.

Wiktionary


awanturniczy

agresywny, łatwo wpadający w złość, kłótliwy; ryzykowny


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) właściwy awanturnikowi, osobie kłótliwej

 (1.2) nacechowany awanturnictwem, ryzykanctwem, nieobliczalnością

 (1.3) przest. pełen niezwykłych, ryzykownych przygód

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. awantura ż., awanturka ż., awanturnik m., awanturnica ż., awanturnictwo n., awanturniczość ż.

 czas. awanturować się

 przysł. awanturniczo

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) kłótliwy, porywczy, wybuchowy, mącicielski, rozrabiacki, warcholski, wichrzycielski

 (1.3) przygodowy

Wiktionary


awanturnik

1. osoba agresywna, łatwo wpadająca w złość, wszczynająca awantury; gwałtownik, choleryk;
2. przestarzale: osoba prowadząca pełne przygód życie


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) osoba skłonna do wszczynania kłótni

 (1.2) osoba prowadząca burzliwe życie, gotowa podjąć ryzyko

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Pijany awanturnik w trakcie interwencji uderzył policjantkę pięścią w twarz.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌavãnˈturʲɲik, AS: avãnturʹńik

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. awantura ż., awanturka ż., awanturnictwo n., awanturniczość ż., awanturzenie n.

:: fż. awanturnica ż., awanturniczka ż.

 czas. awanturować się

 przym. awanturniczy

 przysł. awanturniczo

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) warchoł; pot. rozrabiaka, rozrabiacz; przest. hałaburda; gwara warszawska kobzacz

 (1.2) poszukiwacz przygód

Wiktionary


awanturny

taki, który wywołuje awantury, hałaśliwy; awanturniczy


SJP.pl


awanturować

awanturować się:
1. wszczynać kłótnie, burzliwie się spierać;
2. zachowywać się agresywnie


SJP.pl


awanturyn

bezpostaciowa, zielona odmiana kwarcu stosowana w jubilerstwie; awenturyn


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) miner. zielony, żółty lub brunatnoczerwony kamień półszlachetny;

Wiktionary

Awenturyn, awanturyn, kwarc awenturynowy – minerał lub skała, odmiana kwarcu o iskrzącym odbiciu, spowodowanym drobnymi inkluzjami miki lub hematytu. Ma zróżnicowaną barwę, np. srebrzystą, żółtawą, brunatnoczerwoną lub zieloną. Wariant zielony swą barwę zawdzięcza fuchsytowi.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ˌavãnˈturɨ̃n, AS: avãnturỹn

Wiktionary


awar

przedstawiciel koczowniczego ludu mieszanego pochodzenia ugro-ałtajskiego


SJP.pl


awaria

uszkodzenie jakiegoś urządzenia


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) techn. uszkodzenie przedmiotu, urządzenia, systemu, sieci uniemożliwiające lub utrudniające ich użytkowanie

 (1.2) pot. nieprzewidziane komplikacje

 (1.3) więz. aresztowanie

Wiktionary

  • Awaria − polski krótkometrażowy film animowany.
  • awaria − stan niesprawności obiektu uniemożliwiający jego funkcjonowanie.
  • awaria techniczna
  • awaria wspólna
  • Awaria − polski zespół punkrockowy.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) W systemie ogrzewania jest awaria.

 (1.1) O ile armata uzyskała ocenę pozytywną, to urządzenia do kierowania ogniem z powodu dwukrotnych awarii zdyskwalifikowano.

 (1.2) Poczekajcie, bo mam tu w kuchni małą awarię, coś się przypala.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: aˈvarʲja, AS: avarʹi ̯a

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. awaryjność ż.

 przym. awaryjny

 przysł. awaryjnie

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) zniszczenie, uszkodzenie, zepsucie, szkoda, usterka, wypadek

Wiktionary


awarka

przedstawicielka koczowniczego ludu mieszanego pochodzenia ugro-ałtajskiego


SJP.pl


awarowie

koczowniczy lud mieszany pochodzenia ugro-ałtajskiego


SJP.pl

Awarowie (gr. Άβαροι itp.) – lud koczowniczy o spornym pochodzeniu, który w połowie VI wieku pojawił się w Europie. Utworzony przez Awarów wspólnie z Kutigurami kaganat zasłynął na przełomie VI i VII wieku łupieżczymi wyprawami głównie przeciw Bizancjum. Po upadku kaganatu na początku IX wieku Awarowie stopniowo zaniknęli. Charakterystyczną cechą wyglądu zewnętrznego Awarów był niespotykany wśród ludów europejskich zwyczaj wiązania włosów w dwa warkocze.

Wikipedia


awarski

Awarowie


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z Awarami, dotyczący Awarów (narodu zamieszkującego Kaukaz)

 (1.2) hist. związany z Awarami, dotyczący Awarów (koczowniczego ludu, który osiedlił się w Europie w VI wieku)

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (2.1) jęz. język awarski, którym posługują się kaukascy Awarowie;

Wiktionary

Patrz:

Awarowie

Powiązane:

 rzecz. Awar mos., Awarka ż., awarskość ż.

Wiktionary


awarskojęzyczny

przymiotnik

 (1.1) taki, który posługuje się językiem awarskim

 (1.2) taki, którego mieszkańcy posługują się językiem awarskim

 (1.3) spisany, stworzony w języku awarskim

Wiktionary

Wymowa:

IPA: aˈvarskɔjɛ̃w̃ˈzɨt͡ʃnɨ, AS: avarskoi ̯ẽũ̯zyčny

Wiktionary


awaruański

Avarua (stolica Wysp Cooka); avaruański


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z Avaruą, dotyczący Avarui

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Avarua ż.

Wiktionary


awaryjność

awaryjny


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) techn. cecha tego, co awaryjne

Wiktionary

Awaryjność − podatność na awarie, przeciwieństwo niezawodności.

Możliwość wystąpienia awarii określa się, najczęściej w skali roku, jako prawdopodobieństwo wystąpienia odniesione do liczby zdarzeń, lub czasem unieruchomienia.

Absolutna doskonałość techniczna jest nieosiągalna, określa się zatem dopuszczalny stopień niedoskonałości. Skutki awarii wynikających z tej niedoskonałości ogranicza się poprzez zabezpieczenia i ubezpieczenia.

Wikipedia

Patrz:

awaryjny

Powiązane:

 rzecz. awaria ż.

 przym. awaryjny

 przysł. awaryjnie

Wiktionary


awaryjny

1. przeznaczony do użycia w wypadku awarii;
2. łatwo ulegający awariom;
3. powstały w wyniku awarii


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) stworzony na wypadek awarii

 (1.2) spowodowany przez awarię, będący wynikiem awarii

 (1.3) ulegający częstym awariom

Wiktionary

Przykłady

 (1.3) Mój samochód jest bardzo awaryjny.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌavaˈrɨjnɨ, AS: avaryi ̯ny

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. awaria ż., awaryjność ż.

 przysł. awaryjnie

Wiktionary


awatar

w religii hinduistycznej: ucieleśnienie, uosobienie jakiegoś bóstwa; avatar, awatara


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy

 (1.1) rel. w hinduizmie: zstąpienie boga, bóstwa lub jego wcielenie (inkarnacja) w doczesnej formie; cielesna manifestacja boga

 (1.2) inform. personifikacja osoby w cyberprzestrzeni, reprezentacja uczestników światów wirtualnych

 (1.3) inform. w internecie: obrazek wyświetlany obok nazwy użytkownika

Wiktionary

  • awatar – reprezentacja osoby w rzeczywistości wirtualnej
  • Awatara – inkarnacja bóstwa w hinduizmie

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Gdy „zło sięga nieba", Wisznu staje się ziemskim awatarem. Obok oficjalnej listy awatarów istnieją wierzenia nieortodoksyjne. Za awatar Boga uważano często Gandhiego.

 (1.2) W e-sportach najistotniejsze są umiejętności samego gracza, awatar pełni tylko funkcję „kursora” lub — wprowadzając bliższą sportom terminologię — „koszulki”.

 (1.3) Zmień awatar. Bolek taki ma i na pierwszy rzuta oka można się pomylić, a poza tym nie kopiuje się czyichś awatarów i sygnaturek.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: aˈvatar, AS: avatar

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) awatara

Wiktionary


awatara

w religii hinduistycznej: ucieleśnienie, uosobienie jakiegoś bóstwa; avatar, awatar


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) rel. zob. awatar.

forma rzeczownika.

 (2.1) D., B. lp. od: awatar

Wiktionary

Awatara (także Awatar) (dewanagari अवतार, transliteracja avatāra, ang. avatara, zstąpienie, "zejście, inkarnacja”) – w hinduizmie wcielenie (inkarnacja) bóstwa, które zstępuje z nieba na ziemię w postaci śmiertelnej – ludzkiej, zwierzęcej lub hybrydalnej).

Wikipedia

Synonimy:

 (1.1) awatar

Wiktionary


awdaniec

polski herb szlachecki; Abdank, Habdank, Abdaniec


SJP.pl

Abdank – polski herb szlachecki, noszący zawołania Abdaniec, Abdank, Awdaniec, Habdank, Hebdank. Wzmiankowany w najstarszym zachowanym do dziś polskim herbarzu, Insignia seu clenodia Regis et Regni Poloniae, spisanym przez historyka Jana Długosza w latach 1464–1480. Abdank jest jednym z 47 herbów adoptowanych przez bojarów litewskich na mocy unii horodelskiej z 1413 roku.

Wikipedia


awdiejew

nazwisko


SJP.pl

  • Aleksy Awdiejew (ur. 1940) – polski aktor filmowy, piosenkarz
  • Anton Awdiejew (ur. 1986) – rosyjski szpadzista
  • Igor Awdiejew (ur. 1973) – kazachski piłkarz
  • Michaił Awdiejew (1913–1979) – radziecki wojskowy

Wikipedia


awen

geologia: pionowy kanał w skałach wapiennych; awena (rzadko)


SJP.pl

Studnia krasowa, awen – forma krasu podziemnego: pionowy lub prawie pionowy kanał biegnący w dół, często rodzaj jaskini krasowej lub jej część, łącząca korytarze jaskini położone na różnych głębokościach.Studnia krasowa powstaje w wyniku rozpuszczania skał krasowiejących przez wodę opadową, wzdłuż pionowych szczelin. Szerokość do kilkunastu metrów, głębokość do kilkuset metrów. Czasami studnia jest dalszą częścią ponoru, występującą w jaskiniach krasowych, przez studnię woda przepływa do korytarza, a następnie do jaskini krasowej.

Wikipedia


awena

rzadko: awen (pionowy kanał w skałach wapiennych)


SJP.pl


awenina

białko występujące głównie w ziarnach owsa


SJP.pl

Awenina – białko występujące głównie w ziarnach owsa. Temu białku przypisuje się korzystny wpływ na temperament zwierząt.

Wikipedia


awenturyn

bezpostaciowa, zielona odmiana kwarcu stosowana w jubilerstwie; awanturyn


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) miner. rzadki minerał z gromady krzemianów, odmiana kwarcu, SiO2;

Wiktionary

Awenturyn, awanturyn, kwarc awenturynowy – minerał lub skała, odmiana kwarcu o iskrzącym odbiciu, spowodowanym drobnymi inkluzjami miki lub hematytu. Ma zróżnicowaną barwę, np. srebrzystą, żółtawą, brunatnoczerwoną lub zieloną. Wariant zielony swą barwę zawdzięcza fuchsytowi.

Wikipedia

Powiązane:

 przym. awenturynowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) war. awanturyn

Wiktionary


awentyn

jedno z siedmiu wzgórz, na których zostało zbudowane miasto Rzym


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna

 (1.1) geogr. hist. jedno z siedmiu rzymskich wzgórz;

 (1.2) geogr. adm. dzielnica Rzymu obejmująca Awentyn (1.1)

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy, nazwa własna

 (2.1) imię|polski|m.;

 (2.2) mitrzym. syn Herkulesa i Rei, bóg wzgórza Awentyn (1.1)

Wiktionary

Awentyn (łac. Mons Aventinus, wł. Aventino) – wysunięte najbardziej na południe wzgórze w Rzymie.

Początkowo nie wchodziło w skład miasta, mimo że było objęte murami miejskimi. Uważano bowiem, że jest obarczone złym omenem po tym, jak Remus, który wybrał je na swoją siedzibę podczas auspicjum przy zakładaniu Rzymu, nie uzyskał znaku sygnalizującego aprobatę bogów dla siebie jako założyciela miasta i jego przyszłego króla.

Wikipedia

Przykłady

 (2.1) Dzisiaj obchodzimy wspomnienie świętego Awentyna.

Wiktionary

Powiązane:

 przym. awentyński

Wiktionary


awentyński

Awentyn


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) odnoszący się do Awentynu, związany z Awentynem

Wiktionary

Patrz:

Awentyn

Przykłady

 (1.1) Bardzo mi podchodzi ta awentyńska pizza.

 (1.1) Spotkali się w jednym z awentyńskich kościołów.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Awentyn

Wiktionary


aweroa

niskie, wiecznie zielone drzewo owocowe z rodziny szczawikowatych, uprawiane w strefie tropikalnej; oskomian, karambola


SJP.pl

Oskomian, aweroa (Averrhoa L.) – rodzaj roślin z rodziny szczawikowatych (Oxalidaceae). Obejmuje dwa gatunki, czasem rozbijane na cztery lub pięć. Oba gatunki, zarówno oskomian pospolity, znany też pod nazwą karambola, jak i oskomian bilimbi, zwany bilimbi, zostały rozpowszechnione w strefie tropikalnej jako drzewa owocowe już w czasach przedkolonialnych. Z tego powodu niejasne jest ich pochodzenie. Jako ich ojczyznę wskazuje się południowo-wschodnią Azję, w szczególności Malezję, albo wschodnią Brazylię.

Wikipedia


awerroes

Awerroes, Ibn Ruszd (pełne imię: Abu al-Walid Muhammad ibn Ahmad ibn Muhammad ibn Ahmad ibn Ahmad ibn Ruszd, arab. ‏أبو الوليد محمد بن احمد بن محمد بن احمد بن احمد بن رشد‎) (ur. 1126, zm. 10 grudnia 1198) – arabski uczony: filozof, teolog, lekarz, prawnik, polityk i matematyk z Kordowy, wygnany za „nieprawowierne” poglądy filozoficzne; zmarł na wygnaniu w Marrakeszu.

Wikipedia


awerroista

zwolennik awerroizmu


SJP.pl


awerroistyczny

awerroizm


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) filoz. związany z awerroizmem

Wiktionary

Patrz:

awerroizm

Powiązane:

 rzecz. Awerroes mos., awerroizm mrz.

Wiktionary


awerroizm

kierunek w filozofii głoszący odwieczność świata materialnego, śmiertelność duszy jednostkowej i niezależność prawd teologicznych i filozoficznych; nawiązuje do komentarzy arystotelizmu dokonanych przez Awerroesa


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) filoz. doktryna popularna pod koniec XIII wieku, oparta na interpretacji myśli Arystotelesa dokonanych przez Awerroesa;

Wiktionary

Awerroizm – doktryna filozoficzna popularna pod koniec XIII wieku, oparta na interpretacjach myśli Arystotelesa dokonanych przez Ibn Ruszda (Awerroesa). Głównymi filozofami uznającymi tę doktrynę byli Siger z Brabancji oraz Boecjusz z Dacji. Awerroizm był wielorako zwalczany przez Kościół katolicki, m.in. przez Tomasza z Akwinu i Étienne’a Tempiera, biskupa Paryża.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Awerroizm jest stanowiskiem rewolucyjnym, gdyż na miejsce modelu „nauki — służki religii„ proponuje model «nauki — wiedzy niepodległej i odrębnej».

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. awerroista m.

 przym. awerroistyczny

Wiktionary


awers

1. strona główna monety, medalu;
2. wierzchnia strona tkaniny, haftu


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) numizm. przednia strona monety, medalu, banknotu, pocztówki, kart do gry itp.;

 (1.2) szt. prawa strona haftu lub obrazu

Wiktionary

Awers i rewers (łac.) – dwie strony zdobionego przedmiotu płaskiego, pokrytego jedno- lub dwustronnie malowidłem, grafiką lub drukiem, zawierającego płaskorzeźbę, wizerunek wykonany metodą rycia, kucia lub zdobionego w jeszcze inny sposób. Oba pojęcia funkcjonują wyłącznie razem, gdy w danym przedmiocie występuje swobodny dostęp do obu jego powierzchni, przy czym jedna z nich jest wyłączną lub główną stroną zawierającą przedstawiane treści.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Awers monety ozdobiony jest orłem i wawrzynami.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈavɛrs, AS: avers

Wiktionary

Powiązane:

 przym. awersowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) orzeł

Wiktionary


awersja

niechęć, odraza, abominacja


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) niechęć do kogoś lub czegoś

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Od tamtego wypadku mam awersję do jazdy samochodem.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: aˈvɛrsʲja, AS: aversʹi ̯a

Wiktionary

Powiązane:

 przym. awersyjny

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) abominacja, antypatia, idiosynkrazja, obrzydzenie, odraza, niechęć, uprzedzenie, wstręt

Wiktionary


awersowy

związany z awersem


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) książk. związany z awersem

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Często stempel awersowy widnieje na monetach o różnym rewersie. (z Internetu)

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌavɛrˈsɔvɨ, AS: aversovy

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. awers

Wiktionary


awersyjny

wzbudzający niechęć, wstrętny


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) psych. będący z odczuciem niechęci; wzbudzający wstręt

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. awersja ż.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) wstrętny

Wiktionary


awesta

Awesta, st.-pers. upa-stāvaka „pochwały”, śr.-pers. abestāg – kompilacja starożytnych świętych tekstów religijnych wyznawców zaratusztrianizmu (zoroastryzmu), które powstały prawdopodobnie w okresie od połowy II tysiąclecia do VII wieku p.n.e.

Wikipedia


awestyjski

1. Awesta;
2. język awestyjski - staroirański język Awesty


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) rel. związany z Awestą, natchnioną księgą zaratusztrianizmu

 (1.2) jęz. zapisany pismem awestyjskim;

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (2.1) jęz. należący do rodziny języków indoeuropejskich język klasyczny używany w starożytnej Persji, w którym został zapisany zbiór prac Zaratustry (czyli Awesta);

Wiktionary


awf

[czytaj: a-wu-EF] skrót od: Akademia Wychowania Fizycznego


SJP.pl

skrótowiec w funkcji rzeczownika rodzaju męskorzeczowego lub żeńskiego

 (1.1) = eduk. sport. Akademia Wychowania Fizycznego;

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) AWF ma za zadanie kształcić nauczycieli wychowania fizycznego, trenerów, specjalistów w zakresie rehabilitacji ruchowej, rekreacji i turystyki.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: a‿vu‿ˈɛf, AS: a‿vu‿ef

Wiktionary


awiacja

przestarzale o lotnictwie


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) przest. lotnictwo

Wiktionary

Lotnictwo – ogół zagadnień związanych z wszelkiego rodzaju statkami powietrznymi (samoloty, śmigłowce, szybowce, balony i drony). Lotnictwo dzieli się na cywilne (transportowe, sportowe, gospodarczo-usługowe) i wojskowe.

W węższym znaczeniu lotnictwo to nazwa gałęzi gospodarki, w tym przemysłu (np. technologie wytwarzania materiałów, systemów czy oprogramowania stosowanego), architektury obiektów przemysłowych (np. lotniska i wielkie kompleksy portów lotniczych), transportu (ruch lotniczy, w tym pasażerski, i lotnictwo ogólne), handlu (np. dostawy dóbr i usługi pocztowo-kurierskie) oraz usług społecznych (np. samoloty-kliniki okulistyczne) z użyciem statków powietrznych (głównie samolotów).

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Oni drukują wiele artykułów popularyzujących awiację.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: aˈvʲjat͡sʲja, AS: avʹi ̯acʹi ̯a

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. awiatorka ż., awionetka ż., awiator m., awionika ż.

 przym. awiacyjny

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) aeronautyka

Wiktionary


awiacyjny

przymiotnik od: awiacja


SJP.pl


awiatka

czapka lotnicza zabezpieczająca przed zimnem


SJP.pl


awiator

przestarzale: lotnik, pilot


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) przest. lotn. lotnik

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. awionetka ż., awiacja ż., awiatyka ż.

:: fż. awiatorka ż.

Wiktionary


awiatorka

awiator


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) daw. kobieta zajmująca się lotnictwem

Wiktionary

Patrz:

awiator

Przykłady

 (1.1) Awiatorka i jej towarzysz lądowali w Wenezueli, Brazylii, Senegalu, Czadzie, Sudanie, Indiach, Birmie i Singapurze.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. awionetka ż., awiacja ż., awiatyka ż.

:: fm. awiator mos.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) pilotka, lotniczka

Wiktionary


awiatorki

awiator


SJP.pl

Patrz:

awiator

awiatory

przestarzale: lotnik, pilot


SJP.pl


awiatyka

przestarzale o lotnictwie


SJP.pl


awicenia

krzew z rodziny werbenowatych; rozcięża; roślęża


SJP.pl

Wikipedia


awiceniowate

rodzina roślin z klasy dwuliściennych


SJP.pl


awicenna

uczony arabski (980-1037); Avicenna


SJP.pl

Awicenna (łac. Avicenna; w j. perskim Abu Ali Husain ebn Abdallah Ebn-e Sina lub krótko Ibn Sina ابن سینا, ur. 980, zm. 1037) – perski uczony, głównie lekarz i filozof. Jego łacińskie nazwisko wywodzi się ze zniekształconego Ibn Sina, pod którym znany był w Persji.

Wikipedia


awidyna

białko zwierzęce składające się z czterech łańcuchów polipeptydowych, występujące w jajach


SJP.pl

Wikipedia


awifauna

ogół ptaków zamieszkujących dany obszar, środowisko lub żyjących w określonej epoce geologicznej; ornitofauna


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) ornit. ogół gatunków ptaków zamieszkujących określony obszar geograficzny, biotop lub żyjących w określonym okresie geologicznym;

Wiktionary

Awifauna (ornitofauna) – ogół gatunków ptaków zamieszkujących określony obszar geograficzny, rodzaj środowiska (biotop) lub żyjących w określonym okresie geologicznym. Opisem awifauny zajmuje się działornitologii nazywany awifaunistyką.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Profesor wydał książkę o awifaunie Polski.

 (1.1) Opisem awifauny zajmuje się dział ornitologii nazywany awifaunistyką.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) ornitofauna, ptactwo

Wiktionary


awifaunistyka

Awifaunistyka – dział ornitologii zajmujący się opisem terenu pod względem jakościowego (gatunkowego) oraz ilościowego występowania na nim ptaków. Teren opisywany przez awifaunistykę może być wyróżniony ze względu na szczególny rodzaj środowiska – biotop, lub obejmować dany obszar geograficzny np. całe państwo.

Wikipedia


awinion

miasto we Francji; Avignon


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna

 (1.1) geogr. miasto w południowej Francji nad Rodanem;

Wiktionary

Awinion (fr. Avignon, wymowa, prowans. Avinhon) – miasto na południu Francji (w regionie Prowansja-Alpy-Lazurowe Wybrzeże, w departamencie Vaucluse), u podnóża wapiennego wzgórza, na lewym brzegu Rodanu, przy ujściu do niego rzeki Durance. Nad miastem góruje pałac papieski (Palais des Papes).Według danych na rok 1990 gminę zamieszkiwało 86 939 osób, a gęstość zaludnienia wynosiła 1342 osoby/km² (wśród 963 gmin regionu Prowansja-Alpy-Lazurowe Wybrzeże Avignon plasuje się na 5. miejscu pod względem liczby ludności, natomiast pod względem powierzchni na miejscu 100.). Sam zespół miejski zamieszkuje ok. 155 tys. osób.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: aˈvʲĩɲɔ̃n, AS: avʹĩńõn

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. awiniończyk mos., awinionka ż.

 przym. awinioński

Wiktionary


awiniończyk

mieszkaniec Awinionu (miasta we Francji)


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) mieszkaniec Awinionu

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Awinion mrz.

:: fż. awinionka ż.

 przym. awinioński

Wiktionary


awinionka

mieszkanka Awinionu (miasta we Francji)


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) mieszkanka Awinionu

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Awinion mrz.

:: fm. awiniończyk mos.

 przym. awinioński

Wiktionary


awinioński

Awinion (miasto we Francji)


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) związany z Awinionem (miastem we Francji)

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Pod tym względem pałac Watykański wybudowany za pontyfikatu Mikołaja III z długimi ceremonialnymi przejściami, mnogością wielkich reprezentacyjnych pomieszczeń antycypował koncepcję rezydencji awiniońskiej.

 (1.1) Rozłam w Kościele katolickim utrzymywał się przez trzy dekady. Obozy rzymski i awinioński powoływały swoich kolejnych papieży, powodując dewastację autorytetu władzy papieskiej.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Awinion mrz., awiniończyk mos., awinionka ż.

Wiktionary


awiofobia

lęk przed lataniem samolotami


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) psych. lęk przed lataniem

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Pisarz, Janusz L. Wiśniewski, który również cierpi na awiofobię, przyznaje, że jego dolegliwość wiąże się z niemożnością kontroli, jaką odczuwa, będąc na pokładzie samolotu.

Wiktionary


awiofon

przestarzałe, nieskomplikowane urządzenie, używane do porozumiewania się załogi samolotu między sobą


SJP.pl


awiomarina

lek łagodzący objawy choroby lokomocyjnej; dimenhydrinat, dramamin, aviomarin


SJP.pl


awiomatka

potocznie: lotniskowiec


SJP.pl


awionetka

mały samolot sportowy lub turystyczny


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) lotn. mały samolot pasażerski;

Wiktionary

Awionetka – potoczne określenie małego samolotu turystycznego, sportowego lub dyspozycyjnego, stosowane obecnie na ogół przez ludzi niezwiązanych z lotnictwem, spotykane zwłaszcza w mediach. Przed II wojną światową było używane bardziej oficjalnie i powszechnie, obecnie jest już rzadsze. Termin awionetka nie ma dokładnie sprecyzowanego zakresu – nazywane są tak głównie małe 2–4 miejscowe, jednosilnikowe, rzadziej dwusilnikowe samoloty, napędzane silnikami tłokowymi o małej lub średniej mocy. Małe samoloty, odpowiadające temu określeniu, są oficjalnie klasyfikowane przez polskie prawo jako samoloty lekkie (o masie startowej nie większej niż 5700 kg) lub samoloty bardzo lekkie (o masie startowej nie większej niż 750 kg). Jednakże, termin awionetka najczęściej jest stosowany do samolotów bardzo lekkich i lekkich o masie startowej nie przekraczającej ok. 1000 kg (np. Cessna 152), rzadziej do samolotów ultralekkich, natomiast w zasadzie nie jest stosowany do większych samolotów lekkich, o masie startowej przekraczającej ok. 2300 kg (dla porównania Piper PA-34 Seneca – 2154 kg).

Wikipedia

Powiązane:

 rzecz. awiatorka ż., awiacja ż., awiator m., awionika ż.

 przym. awionetkowy, awiacyjny

Wiktionary


awioniczny

awionika


SJP.pl

Patrz:

awionika

awionik

1. dział techniki zajmujący się zastosowaniem w lotnictwie i astronautyce urządzeń automatycznych i elektronicznych;
2. wyposażenie pokładowe samolotu


SJP.pl

Awionik – specjalista z zakresu wyposażenia elektrycznego i pilotażowo-nawigacyjnego statków powietrznych. Może zajmować się projektowaniem, obsługą, poświadczaniem lub produkcją specjalistycznego sprzętu wyposażenia lotniczego.

Awionik dzieli się na:

  • technik awionik
  • inżynier awioniki
  • doktor w zakresie awioniki

Wikipedia


awionika

1. dział techniki zajmujący się zastosowaniem w lotnictwie i astronautyce urządzeń automatycznych i elektronicznych;
2. wyposażenie pokładowe samolotu


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) lotn. astr. dziedzina techniki i przemysłu zajmująca się elektronicznymi systemami i urządzeniami stosowanymi w statkach powietrznych

 (1.2) techn. lotn. elektronika lotnicza

Wiktionary

Awionika – dwuznaczne pojęcie oznaczające:

  • dział nauki i techniki zajmujący się zastosowaniem w lotnictwie i astronautyce oraz w lotniczych urządzeniach naziemnych urządzeń automatycznych i elektronicznych;
  • Wyposażenie pokładowe, takie jak systemy sterowania, urządzenia nawigacyjne, system zobrazowania informacji itd.

Wikipedia

Przykłady

 (1.2) Drony cywilne coraz częściej mają zaawansowaną awionikę.

Wiktionary


awista

1. o wkładach bankowych, kontach: wypłacany w każdej chwili na żądanie klienta;
2. o wekslach: płatny w momencie okazania


SJP.pl


awitaminoza

zaburzenie czynności organizmu spowodowane niedoborem lub brakiem określonej witaminy


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) med. stan chorobowy spowodowany niedoborem jednej lub więcej witamin;

Wiktionary

Awitaminoza – schorzenie strukturalne lub funkcjonalne spowodowane całkowitym brakiem lub znaczącym niedoborem określonej witaminy w organizmie. Różne awitaminozy mogą być skutkiem zarówno niedoboru witamin w pokarmie, jak również zaburzeniem wchłaniania lub metabolizmu (np. przekształcanie prowitamin w witaminy). Poszczególne awitaminozy prowadzą do różnych chorób:

  • Awitaminoza witaminy A prowadzi do ślepoty zmierzchowej (tzw. kurzej ślepoty) oraz zespołu suchego oka.
  • Awitaminoza witaminy B1 prowadzi do choroby beri-beri.
  • Awitaminoza witaminy B3 (PP) prowadzi do pelagry.
  • Awitaminoza witaminy B12 prowadzi do niedokrwistości Addisona-Biermera (niedokrwistość megaloblastyczna).
  • Awitaminoza witaminy C prowadzi do szkorbutu.
  • Awitaminoza witaminy D prowadzi do krzywicy.
  • Awitaminoza witaminy K prowadzi do skazy krwotocznej oraz różnych innych schorzeń krzepliwości krwi.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Czasem na kolację była zupa — zacierka na wodzie lub kasza. Nie było prawie nigdy ziemniaków lub warzyw. Dzieci cały czas zagrożone były awitaminozą. W lecie starano się, by otrzymywały jakieś owoce — najczęściej nieduże jabłko […]

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌavʲitãmʲĩˈnɔza, AS: avʹitãmʹĩnoza

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. witamina ż.

Wiktionary


awitaminozowy

awitaminoza


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) med. związany z awitaminozą

Wiktionary

Patrz:

awitaminoza

awiważ

technika farbowania tkanin


SJP.pl

Awiważ (fr. avivage) – technika farbowania tkanin polegająca na nadawaniu jej żywych kolorów oraz chrzęszczącą apreturę. Ma na celu uzyskanie lepszego chwytu oraz poprawienia własności przędnych tego włókna. Są to środki nanoszone już po wytworzeniu włókna bądź też po zabarwieniu.

Technika ta jest wykonywana sposobem natryskowym lub poprzez odpowiednie zanurzanie włókna w wodnym roztworze oraz odparowaniu tej wody podczas suszenia.

Wikipedia


awiz

przestarzale: awizo;
1. zawiadomienie o nadejściu przesyłki pocztowej;
2. pisemna informacja o zrealizowaniu określonej operacji bankowej lub handlowej


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) daw. zawiadomienie, wezwanie

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Pod pozorem polowania odprawimy walną naradę. Mam ważne awizy i relacje.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) stpol. awizyja

Wiktionary


awizacja

zawiadomienie, donos


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) umówienie się z wyprzedzeniem na jakąś czynność

Wiktionary


awizacyjny

przymiotnik od: awizacja


SJP.pl


awizerski

awiz; awizowy


SJP.pl


awizo

1. zawiadomienie o nadejściu przesyłki pocztowej; awiz;
2. pisemna informacja o zrealizowaniu określonej operacji bankowej lub handlowej; awiz;
3. niewielki, szybki okręt wojenny do celów zwiadowczych


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) poczt. pisemne zawiadomienie pocztowe o nadejściu przesyłki

 (1.2) pisemne zawiadomienie o dokonaniu operacji handlowej, giełdowej albo bankowej lub nadejściu towaru

 (1.3) mar. niewielki, szybki okręt wojenny;

Wiktionary

  • Awizo – klasa niewielkich okrętów.
  • W ekonomii – zawiadomienie o dokonaniu transakcji gospodarczej.
  • W systemie logistycznym – zawiadomienie o wysłaniu towaru.
  • W systemie pocztowym – zawiadomienie o nadejściu przesyłki pocztowej, której nie można doręczyć adresatowi bezpośrednio – awizo informuje adresata o możliwości odbioru przesyłki we wskazanym urzędzie pocztowym (lub innej instytucji) oraz o terminie, do kiedy będzie to możliwe.
  • W łączności – łącznica telefoniczna pośrednicząca.

Wikipedia

Przykłady

 (1.3) Współcześnie awizo definiowane jest jako okręt mniejszy od korwety i większy od patrolowca.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: aˈvʲizɔ, AS: avʹizo

Wiktionary

Powiązane:

 czas. awizować

 rzecz. awizowanie n., preawizacja ż.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1-2) zawiadomienie, powiadomienie

Wiktionary


awizomat

urządzenie do wydawania przesyłek rejestrowanych


SJP.pl


awizować

1. pisemnie zawiadamiać, zawiadomić o nadejściu przesyłki, którą należy odebrać na poczcie;
2. środowiskowo: zapowiadać, zapowiedzieć, powiadamiać, powiadomić; anonsować (zaanonsować), zawiadamiać (zawiadomić)


SJP.pl

czasownik przechodni niedokonany (dk. zaawizować)

 (1.1) urz. wystawiać awizo; formalnie powiadamiać o nadejściu przesyłki

 (1.2) informować o czymś w sposób oficjalny

 (1.3) bank. finans. oficjalnie zgłaszać zamiar dokonania operacji finansowej

czasownik zwrotny niedokonany awizować się (dk. zaawizować się)

 (2.1) być awizowanym

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. preawizacja ż., awizacja ż., awizo n., awizowanie n.

 czas. zaawizować dk.

 przym. awizacyjny, awizowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.2) anonsować, powiadamiać, zawiadamiać

Wiktionary


awizowanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) poczt. wypisywanie awiza

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. awizo n., preawizacja ż.

 czas. awizować

Wiktionary


awizowiec

mały statek przeznaczony do posyłek i służby wywiadowczej; awizo


SJP.pl


awizowy

awizo, awiz


SJP.pl

Patrz:

awizo, awiz

awizyja

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) stpol. doniesienie, wiadomość

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌavʲiˈzɨja, AS: avʹizyi ̯a

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) daw. awiz

Wiktionary


awoceta

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) ornit. zob. szablodziób.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌavɔˈt͡sɛta, AS: avoceta

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) szablodziób

Wiktionary


awokado

avocado;
1. wiecznie zielone drzewo z rodziny wawrzynowatych, uprawiane w strefie międzyzwrotnikowej dla smacznych owoców; smaczliwka;
2. owoc tego drzewa, o gruszkowatym kształcie, do 20 cm długości, ciemnozielonej skórce, tłustym miąższu i dużej pestce; gruszka awokado


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) bot. nazwa systematyczna|Persea|L.|ref=tak., rodzaj wiecznie zielonych drzew o skórzastych liściach, rosnące w strefie tropikalnej;

 (1.2) bot. roślina z rodzaju awokado (1.1)

 (1.3) spoż. kulin. ciemnozielony owoc awokado (1.2) o gruszkowatym kształcie, zielonkawożółtym miąższu, z dużą pestką

Wiktionary

Smaczliwka, awokado (Persea Mill.) – rodzaj wiecznie zielonych drzew z rodziny wawrzynowatych (Lauraceae). Obejmuje w zależności od ujęcia systematycznego od ok. 80, poprzez 108 do nawet ok. 200 gatunków. Występują one w Ameryce Północnej i Południowej, nieliczne gatunki także w Azji południowo-wschodniej. Dwa gatunki (smaczliwka indyjska i Persea barbujana) rosną na wyspach Makaronezji.

Wikipedia

Przykłady

 (1.3) Marta robi pyszną sałatkę z awokado.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌavɔˈkadɔ, AS: avokado

Wiktionary

Powiązane:

 przym. awokadowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1-3) avocado, smaczliwka

Wiktionary


awokadowy

awokado


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) zawierający awokado, mający smak awokado, związany z awokado

Wiktionary

Patrz:

awokado

Powiązane:

 rzecz. awokado n.

Wiktionary


awosz

potocznie o funkcjonariuszu węgierskiej służby bezpieczeństwa z czasów stalinowskich


SJP.pl


awoszka

awosz


SJP.pl

Patrz:

awosz

awpl

skrótowiec w funkcji rzeczownika rodzaju nijakiego, nazwa własna

 (1.1) = daw. polit. Akcja Wyborcza Polaków na Litwie;

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) współcz. AWPL-ZChR

Wiktionary


aws

skrót od: Akcja Wyborcza Solidarność - polska partia polityczna


SJP.pl

skrótowiec, rzeczownik, rodzaj nijaki lub męskorzeczowy

 (1.1) = polit. hist. Akcja Wyborcza Solidarność;

 (1.2) = wojsk. Agenturalny Wywiad Strategiczny

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Dużą sensację wzbudziło przybycie Mariana Krzaklewskiego, który przemaszerował główną ulicą wraz z licznymi zwolennikami do stolika AWS-u , gdzie rozdawał autografy.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: a‿vu‿ˈɛs, AS: a‿vu‿es

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. AWS-iarz m., AWS-owiec m.

 przym. AWS-owy, AWS-owski

Wiktionary

Synonimy:

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

 rzecz. AWS-iarz m., AWS-owiec m.

 przym. AWS-owy, AWS-owski

frazeologia.

etymologia.

uwagi.

 

tłumaczenia.

* angielski: (1.1) EAS (Election Action Solidarity)

źródła.

== AWS (język angielski.) ==

wymowa.

znaczenia.

skrótowiec, rzeczownik

 (1.1) = wojsk. autonomous weapons systems → system uzbrojenia autonomicznego, autonomiczny system bojowy

 (1.2) = transp. automatic warning system → automatyczny system ostrzegania

odmiana.

 (1.1-2) lp. AWS; lm. AWSes

przykłady.

składnia.

kolokacje.

synonimy.

Wiktionary


aws-owiec

członek AWS (Akcji Wyborczej "Solidarność"); awuesowiec


SJP.pl


awuesiak

potocznie: awuesowiec - członek AWS (Akcji Wyborczej "Solidarność")


SJP.pl


awuesowiec

członek AWS (Akcji Wyborczej "Solidarność"); AWS-owiec


SJP.pl


awuesowski

przymiotnik od: AWS (Akcja Wyborcza "Solidarność"); AWS-owski


SJP.pl


awulsja

w geologii: powstawanie nowego koryta rzeki poza jego pierwotnymi zakolami


SJP.pl

Awulsja − proces tworzenia nowego koryta rzeki, które omija wcześniej istniejące meandry.

Wikipedia


awulsyjny

złamanie awulsyjne - złamanie polegające na oderwaniu fragmenty kości na skutek działania odpowiednio dużych sił ze strony układu mięśniowego


SJP.pl


awunkulat

szczególny rodzaj związków między bratem matki i jego siostrzeńcami, w którym siostrzeńcy dziedziczą majątek i pozycję społeczną po wuju; awunkułat


SJP.pl

Awunkulat (łac. avunculus – wuj ze strony matki) – system organizacji rodziny i taki system pokrewieństwa, w którym najważniejsza rola przypada bratu matki (wujowi). Wuj pełni rolę wzoru osobowego i to po nim siostrzeńcy dziedziczą pozycję społeczną lub majątek. Jest on najważniejszym męskim opiekunem dzieci swojej siostry. Rola ojca jest bardzo mała lub wręcz żadna.

Wikipedia


awunkułat

szczególny rodzaj związków między bratem matki i jego siostrzeńcami, w którym siostrzeńcy dziedziczą majątek i pozycję społeczną po wuju; awunkulat


SJP.pl


awykonalność

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) odprzym. cecha tego, co jest awykonalne; brak możliwości wykonania czegoś

Wiktionary

Powiązane:

 przym. awykonalny

 przysł. awykonalnie

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) niewykonalność, niemożliwość

Wiktionary


awykonalny

przymiotnik relacyjny

 (1.1) niewykonalny

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. awykonalność ż.

 przysł. awykonalnie

Wiktionary


awzelina

egzotyczne drewno używane do wykładania nawierzchni toru kolarskiego


SJP.pl


axamitowski

nazwisko, np. Wincenty Axamitowski (176-1828), generał dywizji armii Księstwa Warszawskiego; Aksamitowski


SJP.pl


axel

rodzaj skoku w łyżwiarstwie figurowym; aksel


SJP.pl

Axel, Aksel

  • Axel (piłkarz)
  • Axel – skok w łyżwiarstwie figurowym
  • Axel (sporty siłowe) – polska nazwa konkurencji siłowej o nazwie Koła Apollina
  • Axel – imię Absalon
  • Axel (Holandia) – miejscowość

Wikipedia


axentowicz

nazwisko


SJP.pl


axer

nazwisko


SJP.pl

  • Aleksander Axer (1880–1948), polski matematyk, doktor matematyki
  • Erwin Axer (1917–2012), polski reżyser teatralny
  • Jerzy Axer (ur. 1946), polski filolog klasyczny
  • Maurycy Axer (1886–1942), polski adwokat, działacz społeczny
  • Otto Axer (1906–1983), polski malarz, scenograf i pedagog

Wikipedia


axt

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna

 (1.1) herald. polski herb szlachecki;

Wiktionary

Axt – śląski herb szlachecki. Według Alfreda Znamierowskiego jest to odmiana herbu Janina.

Wikipedia


ayahuasca

[czytaj: ajołaska] napój halucynogenny


SJP.pl

Wikipedia


aygo

samochód typu Toyota Aygo


SJP.pl


ayran

[czytaj: ajran] turecki napój przyrządzany z jogurtu i wody z dodatkiem soli; ajran


SJP.pl

Ajran (tur. ayran) – popularny turecki napój wytwarzany z jogurtu i wody (w proporcji 2:1 lub 1:1). Zazwyczaj dodawana jest do niego sól, a czasami też pieprz. Podawany jest schłodzony, może też mieć pianę. Często spożywany jest z kebabem. Ajran jest podobny do popularnego m.in. w Iranie i Armenii napoju doogh (dugh, abdug, tahn), który jednak jest poddawany krótkiemu procesowi fermentacji i jest lekko musujący.

Wikipedia


ayrshire

[czytaj: ejrszir, ejrszajr] rasa bydła domowego, wyhodowana w Szkocji


SJP.pl

Ayrshire (gael. Siorrachd Inbhir Àir) – hrabstwo historyczne w południowo-zachodniej Szkocji, położone nad zatoką Firth of Clyde. Nazwa hrabstwa pochodzi od miasta Ayr, dawnej stolicy.

Hrabstwo jest w przeważającej części nizinne, na południu i wschodzie wyżynne (Wyżyna Południowoszkocka). Na terenie Ayrshire wyróżniano trzy mniejsze regiony rozdzielone rzekami – Cunninghame (na północ od rzeki Irvine), Kyle (na południe od Irvine, na północ od Doon) oraz Carrick (na południe od Doon). Główne miasta w regionie to, obok Ayr, Kilmarnock, Irvine, Kilwinning, Prestwick i Troon.

Wikipedia


ayurweda

[czytaj: ajurweda] tradycyjna medycyna indyjska; ajurweda


SJP.pl


ayurwedyjski

ayurweda [czytaj: ajurwedyjski]; ajurwedyczny, ajurwedyjski


SJP.pl


az

imię żeńskie


SJP.pl

partykuła

 (1.1) …podkreślająca wielkość jakiejś cechy

spójnik

 (2.1) …wskazujący, do jakiego momentu czasu trwała wcześniej wspomniana czynność

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Nie wiedziałem, że w Wielkiej Brytanii mieszkania są aż tak drogie.

 (1.1) Tomek jeździ samochodem aż do przesady ostrożnie; moim zdaniem mógłby jeździć trochę szybciej.

 (1.1) Z powodu spóźnienia jednego z prelegentów konferencja przedłużyła się aż do godziny 18.

 (2.1) Tak długo próbował, aż w końcu udało mu się złożyć uszkodzony mechanizm w całość.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: aʃ, AS: aš

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) gw-pl|Górny Śląsk|aże.

 (2.1) dopóki; gw-pl|Górny Śląsk|aże.

Wiktionary


aza

imię żeńskie


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy, nazwa własna

 (1.1) imię|polski|m.

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (2.1) geogr. miejscowość w Hiszpanii

 (2.2) imię|polski|ż.

 (2.3) zoonim, imię dla psa

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) A nie było wojny aż do roku trzydziestego i piątego królowania Azy.

 (2.1) Według innej legendy Joanna z Azy słynęła z troski o biednych, których hojnie obdarowywała jałmużną.

 (2.3) Nie dawaj Azie dropsów – nie karmi się psa słodyczami.

Wiktionary


azadirachta

drzewo pochodzące z Indii, wykorzystywane do produkcji leków stosowanych w medycynie ajurwedycznej


SJP.pl


azaleina

czerwony barwnik anifinowy; azotan rosaniliny


SJP.pl

Azaleina – organiczny związek chemiczny należący do grupy flawonoli, będących podgrupą flawonoidów. Azaleina jest 3-O-α-L-ramnozydem azaleatyny.

Wikipedia


azali

1. dawniej: czy;
a) partykuła wprowadzająca pytanie retoryczne, np. "Azali droga, na którą wstąpiła, godna jest pochwały?"; aza;
b) spójnik przyłączający pytanie zależne do zdania nadrzędnego, np. "Miał wątpliwości, azali naród jego prawdziwą wolność już uzyskał."; aza;
2. dawniej: może, zapewne, podobno


SJP.pl


azalia

krzew lub roślina dekoracyjna z rodziny wrzosowatych


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) pot. bot. ozdobny kwitnący krzew, hodowany w donicach, ogrodach i parkach, różanecznik

Wiktionary

Różanecznik, azalia, rododendron (Rhododendron L.) – rodzaj roślin z rodziny wrzosowatych (Ericaceae). Obejmuje ponad tysiąc gatunków. W stanie naturalnym występują głównie w Azji, w mniejszej liczbie gatunków w obydwu Amerykach i w Europie. Rosną zwykle na obszarach górskich, na glebach próchnicznych i kwaśnych, często także na torfowiskach i na glebach oraz skałach wapiennych. Zasiedlają lasy, formacje krzewiaste i wrzosowiska. Nieliczne gatunki są epifitami. Kwiaty są u części gatunków wonne, u innych nie. Zapylane są przez owady, niektóre gatunki w Himalajach także przez ptaki.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Azalie, hortensje i irysy kwitną wiosną, a chryzantemy jesienią, wtedy także czerwienieją klony.

Wiktionary

Powiązane:

 przym. azaliowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) różanecznik

Wiktionary


azaliaczek

kibitnik azaliaczek - motyl z rodziny kibitnikowatych


SJP.pl


azalijka

zdrobnienie od: azalia


SJP.pl


azaliowy

związany z azalią


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) związany z azalią (azaliami); składający się z azalii

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. azalia ż.

Wiktionary


azaliż

dawniej:
1. wzmocniona partykuła "azali";
2. spójnik "azali" wzmocniony partykułą "-ż"


SJP.pl

partykuła

 (1.1) przest. …wprowadzająca pytanie retoryczne

spójnik

 (2.1) przest. …przyłączający do zdania nadrzędnego pytanie zależne

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Azaliż droga, na którą wstąpiła, godna jest pochwały?

Wiktionary

Wymowa:

IPA: aˈzalʲiʃ, AS: azalʹiš

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) czyż, czyżby, przest. azali, stpol. zali

Wiktionary


azaliżby

"azaliż" wraz z cząstką trybu przypuszczającego


SJP.pl


azan

nazwa systematyczna amoniaku


SJP.pl

  1. adhan – wezwanie do modlitwy w islamie
  2. nazwa systematyczna amoniaku

Wikipedia


azariasz

Azariasz – hebrajskie i biblijne imię męskie oznaczające „Jahwe dopomógł”, „Jahwe wspomaga” (hebr. Azarjahu, Azaria).

Imię to nosił:

  • Azariasz (król Judy)
  • Św. Archanioł Rafał podczas swej ziemskiej misji zleconej przez Opatrzność (Tb 5,13)

Wikipedia


azawad

region w północnym Mali


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna

 (1.1) geogr. region w Afryce, w północnej części Mali, zamieszkały przez Tuaregów;

 (1.2) geogr. polit. niepodległe państwo postulowane przez tuareskich bojowników secesjonistów

Wiktionary

Wikipedia

Powiązane:

 przym. azawadzki

Wiktionary


azaż

dawniej:
1. wzmocniona partykuła "aza";
2. spójnik "aza" wzmocniony partykułą "-ż"


SJP.pl


azazel

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy, nazwa własna

 (1.1) bibl. jeden z upadłych aniołów w mitologii hebrajskiej i muzułmańskiej;

Wiktionary

Azazel (hebr. עזאזל, arab. عزازل Azazil) – upadły anioł występujący w mitologii hebrajskiej i muzułmańskiej, znany również pod imionami Azael, Hazazel i Assasello. Jego imię oznacza „Bóg umacnia”, a z hebrajskiego „ten, który się oddalił”.

Wikipedia


azbeścik

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) zdrobn. od azbest

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. azbest m.

Wiktionary


azbest

minerał o budowie włóknistej, z grupy serpentynów i amfiboli


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) miner. każdy minerał krzemianowy tworzący włókna;

Wiktionary

Azbest – określenie pewnych grup mineralnych mających postać włókien o stosunku długości do średnicy włókna co najmniej 100:1.

Nazwa azbest nie określa konkretnego minerału, lecz dotyczy ogółu minerałów krzemianowych tworzących włókna. Należą do nich:

  • azbesty właściwe: azbesty serpentynowe (chryzotylowe) i amfibolowe (aktynolitowe, amiantowe, antofyllitowe, amozytowe, krokidolitowe – odmiana riebeckitu oraz magnesioriebeckitowe). Oprócz wymienionych należą tu jeszcze inne minerały krzemianowe – diopsyd, sillimanit, egiryn, lamprofyllit, astrofyllit i inne.
  • Do minerałów azbestopodobnych należą: attapulgit, sepiolit, talk włóknisty, wollastonit, serpentynit włóknisty, antygoryt włóknisty oraz zeolity włókniste.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Azbest był stosowany m.in. jako materiał izolacyjny, jednak okazało się, że jest przyczyną pylicy azbestowej i międzybłoniaka opłucnej.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈazbɛst, AS: azbest

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. azbestoza ż., azbeścik mrz.

 przym. azbestowy

Wiktionary


azbestocement

materiał budowlany wyrabiany z azbestu i cementu


SJP.pl


azbestocementowy

związany z azbestocementem


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z azbestocementem; zbudowany z azbestocementu

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. azbestocement mrz.

Wiktionary


azbestowy

związany z azbestem


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) związany z azbestem, wykonany z azbestu; mający w sobie azbest

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Azbest był stosowany m.in. jako materiał izolacyjny, jednak okazało się, że jest przyczyną pylicy azbestowej i międzybłotniaka opłucnej.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. azbest mrz.

Wiktionary


azbestoza

choroba zawodowa związana z narażeniem na azbest; rodzaj pylicy płuc


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) med. choroba spowodowana nagromadzeniem włókien azbestu w drogach oddechowych

Wiktionary

Pylica azbestowa (inaczej azbestoza) – choroba płuc, będąca wynikiem wieloletniego wdychania wraz z powietrzem włókien azbestowych o mikroskopijnych rozmiarach (20-50 µm). Następuje zwłóknienie płuc, często również i opłucnej, gdyż włókienka azbestu działają silnie drażniąco na drodze chemicznej i mechanicznej. Powikłaniem azbestozy jest często rak oskrzela (ryzyko zwiększone około czterokrotnie) oraz międzybłoniak opłucnej (prawie tysiąckrotnie zwiększone ryzyko).

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Objawy azbestozy to duszność, suchy kaszel, bóle w klatce piersiowej czy świst oddechowy.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. azbest mrz.

Wiktionary


azbestyna

ogniotrwała farba z azbestu, sproszkowanego krzemienia, wodorotlenku potasu i sodowanego szkła wodnego


SJP.pl


azbomika

materiał termoizolacyjny złożony z łupka, diatomitu i azbestu


SJP.pl


azbuka

alfabet słowiański opracowany przez Cyryla; cyrylica


SJP.pl

Wikipedia


azbukownik

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) glosariusz staroruski i ruski

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) W XVI–XVII wieku pojawiły się znacznie obszerniejsze azbukowniki z alfabetycznym układem haseł, informacją o pochodzeniu wyrazów, ich tłumaczeniem bądź objaśnieniem.

Wiktionary


ażby

przestarzałe: spójnik zdań określających przeciąg czasu, termin, koniec oczekiwania itp.


SJP.pl


azdyk

urządzenie do wykrywania okrętów podwodnych; asdic


SJP.pl

Sonar (ang. Sound Navigation And Ranging – nawigacja dźwiękowa i pomiar odległości) – urządzenie używające długich, średnich lub krótkich fal dźwiękowych do nawigacji, komunikacji, detekcji, określania pozycji, śledzenia oraz klasyfikacji ruchomych i nieruchomych obiektów zanurzonych, znajdujących się na powierzchni cieczy bądź w powietrzu. Nazwa sonaru powstała pod wpływem nazwy radaru. W zależności od zasady działania, sonary mogą być aktywne bądź pasywne, mogą także łączyć obie te cechy. Najczęstszym środowiskiem zastosowania urządzeń sonarowych jest środowisko ciekłe, zwłaszcza wodne, jednakże ich odpowiednie formy mogą być wykorzystywane także w środowisku gazowym, w tym w powietrzu. W zależności od zastosowania i konstrukcji systemy echolokacyjne mogą używać bardzo szerokiego zakresu fal dźwiękowych – od infradźwięków po ultradźwięki. U niektórych zwierząt takich jak delfiny czy nietoperze umiejętność echolokacji wytworzyła się naturalnie w drodze ewolucyjnej.

Wikipedia


aże

dawniej, gwarowo: aż


SJP.pl

partykuła

 (1.1) gw-pl|Górny Śląsk.

spójnik

 (2.1) gw-pl|Górny Śląsk. aż, że

Wiktionary


ażeby

partykuła wyrażająca życzenie, zwykle treści ujemnej (wzmocnione żeby)


SJP.pl

spójnik

 (1.1) zob. aby.

wykrzyknik

 (2.1) poznań. …żeby nie wiem co!

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Znowu czyta powieść, ten rozdział, kiedy, podczas gwiaździstej nocy, p. Rambaud naprawiał zepsutą lalkę małej Joasi, Helena tonęła we łzach bezprzedmiotowego żalu, a Opat Jouve radził, ażeby wyszła za mąż.

 (2.1) Nie dam sie na to namówić, ażeby!

Wiktionary

Wymowa:

IPA: aˈʒɛbɨ, AS: ažeby

Wiktionary


azeka

Azeka (hebr. עֲזֵקָה) – miasto biblijne, zlokalizowane w północno-wschodniej części Judy na szlaku z wybrzeża na Wyżynę Judzką. W sąsiedztwie Azeki na wysokości doliny Elah znajdowała się droga do Betlejem. Miasto jest utożsamiane ze współczesnym Tell Zakarie.

Wikipedia


azelainowy

przymiotnik

 (1.1) farm. dotyczący kwasu azelainowego

Wiktionary


azeotrop

ciekła mieszanina wieloskładnikowa, mająca pod stałym ciśnieniem stałą temperaturę wrzenia, a skład ilościowy cieczy jest dokładnie taki sam jak skład pary


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) fiz. mieszanina cieczy, której temperatura wrzenia pod pewnym ciśnieniem jest wyższa lub niższa od temperatury wrzenia jej poszczególnych składników i której para ma taki sam skład, co postać ciekła;

Wiktionary

Mieszanina azeotropowa (azeotrop) – ciekła mieszanina (roztwór) dwóch lub więcej związków chemicznych, która jest w równowadze termodynamicznej z parą nasyconą powstającą z tej mieszaniny. Skład pary i cieczy jest taki sam. Gdy mówimy o azeotropie w kontekście wykresu fazowego, parametry takie określamy nazwą punktu azeotropowego.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Dodatnie azeotropy mają niższą temperaturę wrzenia niż jakikolwiek inny roztwór danych składników pod tym samym ciśnieniem, a więc izobara wrzenia osiąga minimum przy składzie azeotropowym.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. azeotropia ż.

 przym. azeotropowy

Wiktionary


azeotropia

Mieszanina azeotropowa (azeotrop) – ciekła mieszanina (roztwór) dwóch lub więcej związków chemicznych, która jest w równowadze termodynamicznej z parą nasyconą powstającą z tej mieszaniny. Skład pary i cieczy jest taki sam. Gdy mówimy o azeotropie w kontekście wykresu fazowego, parametry takie określamy nazwą punktu azeotropowego.

Wikipedia


azeotropowy

związany z azeotropem


SJP.pl


azer

przedstawiciel narodu turkijskiego zamieszkującego głównie północno-zachodni Iran oraz Azerbejdżan; Azerbejdżanin


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) obywatel Azerbejdżanu

 (1.2) osoba narodowości azerskiej lub poczuwająca się do niej

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Według szacunków Wysokiego Komisarza Narodów Zjednoczonych do spraw Uchodźców Armenię zamieszkuje wciąż od 30 do kilkuset Azerów.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈazɛr, AS: azer

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. azerskość ż., azerski mrz.

:: fż. Azerka ż.

 przym. azerski, proazerski

 przysł. azersko

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) Azerbejdżanin

Wiktionary


azerb.

skrót od: azerbejdżański


SJP.pl


azerbejdżan

1. państwo w Azji ze stolicą w Baku; Republika Azerbejdżańska;
2. kraina historyczna w Azji Zachodniej


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna

 (1.1) geogr. polit. państwo w Azji ze stolicą w Baku;

 (1.2) geogr. hist. zob. Azerbejdżan Irański.

 (1.3) geogr. adm. zob. Azerbejdżan Wschodni.

 (1.4) geogr. adm. zob. Azerbejdżan Zachodni.

forma rzeczownika|rodzaj=męskoosobowy.

 (2.1) D. i B. lm. od: Azerbejdżanin

Wiktionary

Azerbejdżan, Republika Azerbejdżanu (azer. Azərbaycan, Azərbaycan Respublikası) – państwo położone na Kaukazie Południowym z wybrzeżem nad Morzem Kaspijskim. Graniczące z Rosją na północy, Gruzją na północnym zachodzie, Armenią na zachodzie, Iranem na południu oraz Turcją poprzez eksklawę – Nachiczewańską Republikę Autonomiczną. Eksklawa ta jest ograniczona przez Armenię na północy i wschodzie, Iran na południu i zachodzie oraz ma – biegnącą odcinkiem rzeki Araks – kilkunastokilometrową granicę z Turcją na północnym zachodzie.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Azerbejdżan jest krajem azjatyckim.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌazɛrˈbɛjd͡ʒãn, AS: azerbei ̯ǯãn

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. azerski mrz., Azerbejdżanin mos., Azerbejdżanka ż., Azer mos., Azerka ż., azerskość ż.

 przym. azerbejdżański, azerski, antyazerbejdżański, antyazerski, proazerski

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) urz. ofic. Republika Azerbejdżanu

Wiktionary


azerbejdżanin

1. obywatel Azerbejdżanu;
2. przedstawiciel narodu turkijskiego zamieszkującego głównie północno-zachodni Iran oraz Azerbejdżan; Azer


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) mieszkaniec lub obywatel Azerbejdżanu

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Azerbejdżanie mówią po azerbejdżańsku, armeńsku i rosyjsku.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌazɛrbɛjˈd͡ʒãɲĩn, AS: azerbei ̯ǯãńĩn

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Azerbejdżan m., Azer mos., Azerka ż., azerski mrz.

:: fż. Azerbejdżanka ż.

 przym. azerbejdżański, azerski, proazerski

Wiktionary


azerbejdżanka

1. obywatelka Azerbejdżanu;
2. przedstawicielka narodu turkijskiego zamieszkującego głównie północno-zachodni Iran oraz Azerbejdżan; Azerka


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) mieszkanka lub obywatelka Azerbejdżanu

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌazɛrbɛjˈd͡ʒãŋka, AS: azerbei ̯ǯãŋka

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Azerbejdżan mrz., Azer mos., Azerka ż., azerski mrz.

:: fm. Azerbejdżanin mos.

 przym. azerbejdżański, azerski, proazerski

Wiktionary


azerbejdżański

Azerbejdżan


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) odnoszący się do państwa Azerbejdżan

Wiktionary

Patrz:

Azerbejdżan

Przykłady

 (1.1) W Azerbejdżanie mówi się po azerbejdżańsku, armeńsku i rosyjsku.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌazɛrbɛjˈd͡ʒãj̃sʲci, AS: azerbei ̯ǯãĩ ̯sʹḱi

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Azerbejdżan m., Azerbejdżanin m., Azerbejdżanka ż.

 przym. proazerski

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) azerski

Wiktionary


azerka

przedstawicielka narodu turkijskiego zamieszkującego głównie północno-zachodni Iran oraz Azerbejdżan; Azerbejdżanka


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) obywatelka Azerbejdżanu, przedstawicielka narodu azerskiego

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) W półfinale Azerki zagrają z Węgierkami.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. azerskość ż., azerski mrz.

:: fm. Azer mos.

 przym. azerski, proazerski

 przysł. azersko

Wiktionary


azerski

Azerowie


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) odnoszący się do Azerów lub Azerbejdżanu

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (2.1) jęz. język urzędowy Azerbejdżanu;

Wiktionary

Język azerbejdżański, także: język azerski (azer. Azərbaycan dili, Azərbaycan Türkcəsi / ترکی آذربایجانی) – język należący do grupy języków turkijskich, używany głównie w Azerbejdżanie, północno-zachodnim Iranie, we wschodniej Turcji, a także w Gruzji, Armenii, Kazachstanie oraz na obszarze Federacji Rosyjskiej.

Wikipedia

Patrz:

Azerowie

Przykłady

składnia.

kolokacje.

synonimy.

 (1.1) azerbejdżański

antonimy.

 (1.1) antyazerski

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

 rzecz. Azerbejdżanka ż., Azerbejdżanin mos., Azerbejdżan mrz., azerskość ż., Azer m., Azerka ż.

 przym. proazerski

 przysł. azersko

frazeologia.

etymologia.

uwagi.

tłumaczenia.

* angielski: (1.1) Azerbaijani

* arabski: (1.1) أذربيجاني

* baskijski: (1.1) azerbaijandar; (2.1) azerbaijanera

* białoruski: (1.1) азербайджанскі; (2.1) азербайджанская мова ż.

* chorwacki: (1.1) azerski; (2.1) azerski m.

* czeski: (1.1) ázerbájdžánský; (2.1) ázerbájdžánština ż.

* francuski: (2.1) azéri

* koreański: (2.1) 아제르바이잔어

* ormiański: (2.1) ադրբեջաներեն

* rosyjski: (1.1) азербайджанский; (2.1) азербайджанский, азери

* słowacki: (2.1) azerbajdžančina ż.

* szwedzki: (2.1) azeriska w.

* turecki: (2.1) Azerice

* węgierski: (1.1) azeri; (2.1) azeri

źródła.

== azerski (język chorwacki.) ==

ortografie.

wymowa.

znaczenia.

przymiotnik

 (1.1) azerski

rzeczownik, rodzaj męski

 (2.1) (język) azerski

odmiana.

przykłady.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: aˈzɛrsʲci, AS: azersʹḱi

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Azerbejdżanka ż., Azerbejdżanin mos., Azerbejdżan mrz., azerskość ż., Azer m., Azerka ż.

 przym. proazerski

 przysł. azersko

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) azerbejdżański

Wiktionary


azersko

przysłówek

 (1.1) na sposób azerski, po azersku

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. azerski mrz., Azer mos., Azerka ż., azerskość ż.

 przym. azerski

Wiktionary


azerskojęzyczny

przymiotnik

 (1.1) taki, który posługuje się językiem azerskim

 (1.2) taki, którego mieszkańcy posługują się językiem azerskim

 (1.3) spisany, stworzony w języku azerskim

Wiktionary

Wymowa:

IPA: aˈzɛrskɔjɛ̃w̃ˈzɨt͡ʃnɨ, AS: azerskoi ̯ẽũ̯zyčny

Wiktionary


azerskość

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) cecha tego, co azerskie; azerski charakter czegoś

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Azerbejdżan mrz., azerski mrz., Azer mos., Azerka ż.

 przym. azerski, proazerski

 przysł. azersko

Wiktionary


aziewicz

nazwisko


SJP.pl


azincourt

Azincourt – miejscowość i gmina we Francji, w regionie Hauts-de-France, w departamencie Pas-de-Calais, niedaleko od miasta Hesdin.

Według danych na rok 1990 gminę zamieszkiwało 250 osób, a gęstość zaludnienia wynosiła 30 osób/km² (wśród 1549 gmin regionu Nord-Pas-de-Calais Azincourt plasuje się na 970. miejscu pod względem liczby ludności, natomiast pod względem powierzchni na miejscu 431.).

Wikipedia


ażio

wyrażona procentowo nadwyżka kursu dewiz, papierów wartościowych powyżej ich wartości nominalnej; agio; aggio


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) hand. nadwyżka kursu dewiz, papierów wartościowych ponad ich wartość nominalną;

Wiktionary

Ażio (także we włoskiej pisowni aggio lub francuskiej agio, archaiczne ażjo lub ażyo) – pojęcie z dziedziny ekonomii, oznaczające wyższy kurs posiadanych dewiz lub papierów wartościowych niż ich wartość nominalna.

W znaczeniu pierwotnym (używana była także nazwa "mienne" albo "przydawanie") różnica wartości towarów jednego ponad drugi, potem różnica wartości monety bankowej ponad obiegową (lub na odwrót), nadpłata, przewyżka ceny targowej, pieniędzy lub papierów publicznych ponad ich nominalną wartość. Stosunek przeciwny, czyli spadek ceny poniżej wartości nominalnej nazywany jest disażio, natomiast równość ceny z wartością nominalną nazywana bywa pari.

Wikipedia

Powiązane:

 rzecz. ażiotaż mrz.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) agio, aggio, ażyo

Wiktionary


ażiotaż

spekulacyjna gra na giełdzie wykorzystująca różnice kursów papierów wartościowych


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) finans. sposób spekulacji na giełdzie oparty na różnicach kursów papierów wartościowych

Wiktionary

Ażiotaż albo ażiotarstwo – spekulacje wykorzystujące podnoszenie lub obniżanie wartości pieniężnych, papierów rentowych, obligacji, akcji wszelkiego rodzaju, weksli itp. połączone z działaniami zmierzającymi do sztucznego oddziaływania na kształtowanie się ich cen tak w kierunku ich zwyżki, jak i obniżki.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Plagą naszego miasta jest ażiotaż biletów kolejowych i przekupstwo.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. ażio n.

Wiktionary


aziz

nazwisko obce


SJP.pl


azj.

skrót od: azjatycki; azjat.


SJP.pl


azja

część świata tworząca wraz z Europą kontynent zwany Eurazją


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) geogr. największy kontynent na Ziemi;

 (1.2) geogr. hist. prowincja rzymska obejmująca zachodnią część półwyspu Azja Mniejsza;

 (1.3) mitgr. okeanida, córka tytana Okeanosa i tytanidy Tetydy;

 (1.4) mitgr. jedna z nereid

 (1.5) geogr. zob. Azja Mniejsza.

Wiktionary

Azja (gr. Ἀσία Asía, łac. Asia) – w zależności od podejścia: największy kontynent na Ziemi lub część świata, która razem z Europą tworzy największy kontynent, Eurazję. Nazywana jest często kontynentem wielkich kontrastów geograficznych.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Czy Kaukaz leży w Europie czy w Azji?

 (1.1) My, w Polsce, często widzimy Azję mylnie. Ponieważ są dwie Azje. Jest Azja islamu i innych wielkich kultur, wielkich cywilizacji (…). I jest Azja stepu, Azja Środkowa, Azja pustynna, Azja syberyjska.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈazʲja, AS: azʹi ̯a

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Azjata mos., Azjatka ż., azjatyckość ż., azjarcha mos.

 przym. azjatycki, wewnątrzazjatycki

 przysł. azjatycko

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) gw-pl|Górny Śląsk|Azyjo.

 (1.5) Anatolia

Wiktionary


azjanicki

1. ludy azjanickie - pierwotne ludy zamieszkujące Europę i Azję Przednią od okresu paleolitu, przed przybyciem tam innych ludów (celtyckich, indoeuropejskich itp.);
2. języki azjanickie - dawne, wymarłe języki tych ludów


SJP.pl


azjanin

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) daw. Azjata

Wiktionary

Powiązane:

 przym. azjański

Wiktionary


azjanizm

styl w retoryce antycznej oparty na wzorach z Azji Mniejszej, charakteryzujący się przeładowaniem figurami retorycznymi, bujnością, kwiecistością i patetycznością, przeciwieństwo attycyzmu


SJP.pl

Azjanizm – odmiana stylu retorycznego przeciwstawiana attycyzmowi. Azjanizm, inspirowany retoryką rodem z Azji Mniejszej, charakteryzował się wybujałością i kwiecistością stylu, mnogością figur i tropów. Teoria wymowy oderwała się od filozofii, szczególnie logiki, stając się sztuką zadziwiania odbiorcy zabiegami słownymi.

Wikipedia


azjański

dawniej: azjatycki


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) daw. azjatycki

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Azjanin mos.

Wiktionary


azjarcha

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) hist. rel. kapłan stojący na czele wszystkich świątyń, w których oddawano kult boski cezarom w Azji (rzymskiej prowincji w Anatolii)

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Również niektórzy z azjarchów, którzy mu byli życzliwi, posłali do niego z prośbą, by nie udawał się do teatru.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Azja ż., Azjata m., Azjatka ż.

 przym. azjatycki

Wiktionary


azjat.

skrót od: azjatycki; azj.


SJP.pl


azjata

mieszkaniec Azji


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) mieszkaniec kontynentu azjatyckiego

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Liu jest Azjatą. (On) pochodzi z Chin.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: aˈzʲjata, AS: azʹi ̯ata

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Azja ż.

:: fż. Azjatka ż.

 przym. azjatycki

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) pogard. żółtek

Wiktionary


azjatka

mieszkanka Azji


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) mieszkanka Azji

Wiktionary

Przykłady

składnia.

kolokacje.

synonimy.

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

 rzecz. Azja ż.

:: fm. Azjata m.

 przym. azjatycki

frazeologia.

etymologia.

uwagi.

tłumaczenia.

 (1.1) zobtłum rodz|Azjata.

* arabski: (1.1) آسيوية ż.

* białoruski: (1.1) азіятка ż.

* bułgarski: (1.1) азиатка ż.

* czeski: (1.1) Asijka ż.

* esperanto: (1.1) azianino

* francuski: (1.1) Asiatique ż.

* górnołużycki: (1.1) Azijanka ż., Azijatka ż.

* hiszpański: (1.1) asiática ż.

* kaszubski: (1.1) Azjatka ż.

* litewski: (1.1) azijietė ż.

* niemiecki: (1.1) Asiatin ż.

* portugalski: (1.1) asiática ż.

* rosyjski: (1.1) азиа́тка ż.

* ukraiński: (1.1) азіатка ż., азійка ż.

* węgierski: (1.1) ázsiai

* włoski: (1.1) asiatica ż.

źródła.

== Azjatka (język kaszubski.) ==

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) Azjatka

odmiana.

przykłady.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: aˈzʲjatka, AS: azʹi ̯atka

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Azja ż.

:: fm. Azjata m.

 przym. azjatycki

Wiktionary

Synonimy:

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

 rzecz. Azja ż.

:: fm. Azjata m.

 przym. azjatycki

frazeologia.

etymologia.

uwagi.

tłumaczenia.

 (1.1) zobtłum rodz|Azjata.

* arabski: (1.1) آسيوية ż.

* białoruski: (1.1) азіятка ż.

* bułgarski: (1.1) азиатка ż.

* czeski: (1.1) Asijka ż.

* esperanto: (1.1) azianino

* francuski: (1.1) Asiatique ż.

* górnołużycki: (1.1) Azijanka ż., Azijatka ż.

* hiszpański: (1.1) asiática ż.

* kaszubski: (1.1) Azjatka ż.

* litewski: (1.1) azijietė ż.

* niemiecki: (1.1) Asiatin ż.

* portugalski: (1.1) asiática ż.

* rosyjski: (1.1) азиа́тка ż.

* ukraiński: (1.1) азіатка ż., азійка ż.

* węgierski: (1.1) ázsiai

* włoski: (1.1) asiatica ż.

źródła.

== Azjatka (język kaszubski.) ==

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) Azjatka

odmiana.

przykłady.

składnia.

kolokacje.

synonimy.

Wiktionary


azjatycki

Azja


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) dotyczący Azji, związany z Azją, pochodzący z Azji

Wiktionary

Patrz:

Azja

Przykłady

 (1.1) Imbir to przyprawa stosowana bardzo często w wielu kuchniach azjatyckich, a w szczególności w kuchni indyjskiej.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌazʲjaˈtɨt͡sʲci, AS: azʹi ̯atycʹḱi

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. azjatyckość ż., Azja ż., Azjata m., Azjatka ż., azjarcha mos.

Wiktionary


azjatycko-europejski

dotyczący Azji i Europy; w części azjatycki, w części europejski


SJP.pl


azjatyckość

azjatycki


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) odprzym. cecha tego, co jest azjatyckie; cecha tych, którzy są azjatyccy

Wiktionary

Patrz:

azjatycki

Przykłady

 (1.1) O azjatyckości Stambułu świadczy jego kuchnia.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Azja ż., Azjata mos., Azjatka ż.

 przym. azjatycki

Wiktionary


azjatyzacja

1. proces wypierania białych z różnych dziedzin życia przez rdzennych Azjatów;
2. nadawanie czemuś charakteru azjatyckiego


SJP.pl


aznar

nazwisko obce


SJP.pl


aznavour

[czytaj: aznaWUR] nazwisko obce


SJP.pl


azobakter

bakteria żyjąca w glebie lub wodzie, potrafiąca wiązać wolny azot z powietrza; azotobakter


SJP.pl


azobenzen

związek organiczny zawierający grupę azową


SJP.pl

Azobenzen, difenylodiazen – organiczny związek chemiczny, jeden z aromatycznych związków azowych. Jest najprostszym arylowym związkiem azowym. Termin „azobenzen” jest często stosowany również w odniesieniu do związków, które są pochodnymi diazenu (diimidu), które nazywa się „diazenami”. Diazeny to związki silnie absorbujące światło i są powszechnymi barwnikami.

Stosowany jest do produkcji barwników organicznych.

Wikipedia


azoiczny

dotyczący azoiku, najstarszej ery w dziejach Ziemi


SJP.pl


azoik

w geologii: najstarsza era w dziejach Ziemi, która trwała od początków geologicznych dziejów Ziemi do około 2,5 miliarda lat temu; archeozoik, archaik, era archaiczna


SJP.pl


azolla

paprotka stosowana jako dekoracja zbiorników wodnych, np. akwarium


SJP.pl

Azolla (Azolla) – rodzaj wodnej paproci różnozarodnikowej klasyfikowany do rodziny salwiniowatych. Obejmuje 7 gatunków. Z powodu introdukcji gatunki należące do tego rodzaju rozprzestrzenione są już niemal na całym świecie. W Polsce jeden gatunek występuje jako inwazyjny – azolla drobna A. filiculoides (podawana była także azolla meksykańska A. mexicana, ale najwyraźniej omyłkowo).

Wikipedia


azoospermia

brak plemników w nasieniu wskutek wrodzonego niedorozwoju jąder, uszkodzenia komórek plemnikotwórczych lub zarośnięcia kanalików najądrzy; jedna z przyczyn niepłodności u mężczyzn


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) med. brak plemników w nasieniu;

Wiktionary

Azoospermia – laboratoryjny obraz niepłodności polegający na całkowitym braku plemników w ejakulacie.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Zarośnięcie kanalików najądrzy jest jedną z przyczyn azoospermii.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌazɔːˈspɛrmʲja, AS: az•ospermʹi ̯a

Wiktionary

Synonimy:

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

frazeologia.

etymologia.

uwagi.

tłumaczenia.

* angielski: (1.1) azoospermia

* bułgarski: (1.1) азооспермия ż.

* francuski: (1.1) azoospermie

źródła.

== azoospermia (język angielski.) ==

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik

 (1.1) med. azoospermia

odmiana.

przykłady.

składnia.

kolokacje.

synonimy.

Wiktionary


azor

imię psa


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy, nazwa własna

 (1.1) zoonim, imię dla psa

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy, nazwa własna

 (2.1) bibl. liter. imię|polski|m.

rzeczownik, rodzaj nijaki, nazwa własna

 (3.1) geogr. miejscowość w Izraelu, w dystrykcie Tel Awiwu;

Wiktionary

Azor (hebr.: אזור; arab. يازور) – samorząd lokalny położony w Dystrykcie Tel Awiwu, w Izraelu.

Leży na równinie Szaron w aglomeracji miejskiej Gusz Dan, w otoczeniu miast Tel Awiw, Ramat Gan, Or Jehuda, Holon i Riszon le-Cijjon, oraz moszawów Gannot i Miszmar ha-Sziwa. Na wschód od miasteczka jest międzynarodowy port lotniczy im. Ben-Guriona.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Pod oknem kuchni, miejsca już nie pomnę, / Azor i Kartusz dwa kondle ogromne / siedziały razem po dobrym obiedzie.

 (2.1) Po przesiedleniu babilońskim Jechoniasz był ojcem Salatiela; (…) Eliakim ojcem Azora; Azor ojcem Sadoka (…).

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈazɔr, AS: azor

Wiktionary

Powiązane:

 (1.1) rzecz.

:: zdrobn. Azorek m.

 przym. Azorowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) zdrobn. Azorek

Wiktionary


azorczyk

mieszkaniec Azorów (archipelagu na Oceanie Atlantyckim)


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) mieszkaniec Azorów

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Azory nmos.

:: fż. Azorka ż.

 przym. azorski

Wiktionary


azorek

mieszkanka Azorów (archipelagu na Oceanie Atlantyckim)


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy, nazwa własna

 (1.1) pieszcz. zoonim, imię dla psa

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Wyprowadziłaś już Azorka?

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Azor mzw.

:: zdrobn. Azorcio mzw.

Wiktionary


azorella

południowoamerykańska roślina uprawna z rodziny selerowatych


SJP.pl

Azorella, azorka (Azorella Lamarck) – rodzaj roślin z rodziny selerowatych (Apiaceae). Obejmuje 56 gatunków. Występują one w Ameryce Południowej od Ziemi Ognistej i Falklandów na południu do Kostaryki na północy, poza tym na wyspach subantarktycznych, w Nowej Zelandii i południowo-wschodniej Australii. Rosną zwykle w miejscach skalistych i żwirowych, na torfowiskach i w trawiastych murawach, często tworząc charakterystyczne, zbite darnie i poduszki. Rośliny niektórych gatunków tworzą na tyle sztywne poduszki, że można na nich stanąć, nie zostawiając śladu. Najstarsze, okazałe okazy osiągają wiek 3 tysięcy lat. Są to rośliny typowe dla formacji wysokich Andów, ale część gatunków spotykana jest także w innych zbiorowiskach roślinnych na mniejszych wysokościach.

Wikipedia


azorka

mieszkanka Azorów (archipelagu na Oceanie Atlantyckim)


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) mieszkanka Azorów

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Azory nmos.

:: fm. Azorczyk mos.

 przym. azorski

Wiktionary


azorski

Azory (archipelag)


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z Azorami, leżący na Azorach

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Azory nmos., Azorczyk mos., Azorka ż.

Wiktionary


azory

archipelag na Oceanie Atlantyckim


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj niemęskoosobowy, liczba mnoga, nazwa własna

 (1.1) geogr. archipelag na Oceanie Atlantyckim, region autonomiczny Portugalii;

 (1.2) geogr. adm. osiedle w Krakowie, w dzielnicy Prądnik Biały;

 (1.3) geogr. adm. dzielnica Kutna na zachodnim krańcu miasta;

forma rzeczownika.

 (2.1) M., B. i W. lm. od: Azor

Wiktionary

Azory (port. Açores, wym. [ɐˈsoɾɨʃ]; Arquipélago dos Açores), administracyjnie Region Autonomiczny Azorów – archipelag dziewięciu wysp wulkanicznych należących do Portugalii, położony w środkowej części Oceanu Atlantyckiego, na Grzbiecie Śródatlantyckim. Znajduje się około 1500 km od wybrzeży Półwyspu Iberyjskiego i jest zaliczany do Makaronezji. Na długości 650 km rozciągają się trzy główne grupy wysp (grupa zachodnia: Flores i Corvo, grupa centralna: Faial, Pico, São Jorge, Graciosa i Terceira, grupa wschodnia: São Miguel i Santa Maria). Zróżnicowana rzeźba terenu ze stromymi, skalistymi wybrzeżami i jeziorami kraterowymi świadczy o wulkanicznym pochodzeniu wysp. Archipelag jest nadal obszarem aktywnym sejsmicznie.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Azory były prawdopodobnie odwiedzane w starożytności przez Kartagińczyków, a w średniowieczu przez Arabów i Normanów.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: aˈzɔrɨ, AS: azory

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Azorczyk mos., Azorka ż.

 przym. azorski

Wiktionary


azot

pierwiastek chemiczny o symbolu N i liczbie atomowej 7, odkryty przez Daniela Rutherforda


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) chem. pierwiastek chemiczny o symbolu N i liczbie atomowej 7;

Wiktionary

Azot (N, łac. nitrogenium) – pierwiastek chemiczny o liczbie atomowej 7, niemetal z grupy 15 (azotowców) układu okresowego. W warunkach normalnych jest bezbarwnym, bezzapachowym gazem. Został odkryty w 1772 roku przez Daniela Rutherforda.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Azot jest głównym gazem w atmosferze ziemskiej.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈazɔt, AS: azot

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. azotek m., azotan m., azotyn m., azotniak m., azotowiec m., azotoks m., azotowanie n.

 czas. azotować

 przym. azotowy, azotawy, azotanowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) symbol. N; daw. dusień, saletroród

Wiktionary


azotan

sól kwasu azotowego


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) chem. sól kwasu azotowego (z grupą NO2 lub NO3)

Wiktionary

Azotany, nazwa systematyczna: trioksydoazotany(1−); w systemie Stocka: azotany(V) – grupa związków chemicznych, sole i estry kwasu azotowego (HNO
3
).

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Proszę zmierzyć zawartość azotanu sodu w tym roztworze.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: aˈzɔtãn, AS: azotãn

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. azot m., azotek m., azotniak m., azotyn m., azotowiec m., azotowanie n.

 przym. azotanowy, azotowy, azotawy

Wiktionary


azotanowy

związany z azotanem


SJP.pl


azotany

sól kwasu azotowego


SJP.pl

Azotany, nazwa systematyczna: trioksydoazotany(1−); w systemie Stocka: azotany(V) – grupa związków chemicznych, sole i estry kwasu azotowego (HNO
3
).

Wikipedia


azotawy

kwas azotawy - związek nieorganiczny, słaby i nietrwały kwas tlenowy


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) chem. zawierający azot na niższym stopniu utlenienia

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. azot mrz., azotan mrz., azotek mrz., azotowanie n.

 przym. azotowy

Wiktionary


azotek

związek azotu


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) chem. związek chemiczny azotu z metalem lub półmetalem;

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Azotek galu jest piekielnie wytrzymałym materiałem — topi się w temperaturze kilku tysięcy stopni i ciśnieniu kilkanaście tysięcy razy większym od atmosferycznego.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. azot m., azotan m., azotyn m., azotowanie n.

 czas. azotować ndk.

 przym. azotawy, azotowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) daw. saletrorodek

Wiktionary


azotemia

w medycynie: podwyższona zawartość azotu we krwi


SJP.pl


azotki

związek azotu


SJP.pl

Wikipedia


azotkowy

azotek


SJP.pl

Patrz:

azotek

azotniaczek

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) zdrobn. od azotniak

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. azotniak m.

Wiktionary


azotniak

nawóz azotowy


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) roln. nawóz mineralny o zawartości mniej więcej dwadzieścia procent azotu;

Wiktionary

Cyjanamidek wapnia (lub cyjanamid wapnia), CaCN2 – organiczny związek chemiczny, sól wapniowa cyjanamidu. Dianion [N=C=N]2− ma budowę liniową i jest izoelektronowy z O=C=O.

Cyjanamid wapnia jest bezbarwnym proszkiem (produkt techniczny ma zabarwienie szare lub czarne), rozkładającym się powoli pod wpływem wody. Powoduje opadanie liści, kwiatów i owoców drzew oraz innej roślinności.

Wikipedia

Przykłady

składnia.

kolokacje.

synonimy.

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

 rzecz. azot m., azotan m., azotyn m.

:: zdrobn. azotniaczek m.

frazeologia.

etymologia.

uwagi.

tłumaczenia.

* kaszubski: (1.1) tãchnik m., azotniak m., szut m.

źródła.

== azotniak (język kaszubski.) ==

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik, rodzaj męski

 (1.1) roln. azotniak

odmiana.

przykłady.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. azot m., azotan m., azotyn m.

:: zdrobn. azotniaczek m.

Wiktionary

Synonimy:

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

 rzecz. azot m., azotan m., azotyn m.

:: zdrobn. azotniaczek m.

frazeologia.

etymologia.

uwagi.

tłumaczenia.

* kaszubski: (1.1) tãchnik m., azotniak m., szut m.

źródła.

== azotniak (język kaszubski.) ==

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik, rodzaj męski

 (1.1) roln. azotniak

odmiana.

przykłady.

składnia.

kolokacje.

synonimy.

 (1.1) tãchnik, szut

Wiktionary


azotobakter

bakteria żyjąca w glebie lub wodzie, potrafiąca wiązać wolny azot z powietrza; azobakter


SJP.pl


azotobakteryna

preparat zawierający żywe kultury azobakterów (bakterii żyjących w glebie i w wodzie, mających zdolność wiązania wolnego azotu z powietrza); szczepionka nawozowa


SJP.pl


azotogen

szczepionka do szczepienia roślin motylkowych ich bakteriami symbiotycznymi


SJP.pl


azotoks

owadobójczy środek ochrony roślin, obecnie w wielu krajach wycofany z użycia ze względu na wysoką toksyczność; azotox, DDT


SJP.pl


azotolubny

przymiotnik relacyjny

 (1.1) biol. taki, który do swojego prawidłowego rozwoju wymaga podłoża bogatego w związki azotu

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) nitrofilny

Wiktionary


azotować

nasycać azotem


SJP.pl

czasownik przechodni niedokonany (dk. naazotować)

 (1.1) met. nasycać powierzchnię metalu azotem, w celu zwiększenia twardości, odporności na zużycie i korozję

czasownik zwrotny niedokonany azotować się (dk. naazotować się)

 (2.1) być azotowanym

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Wałki rozrządu zostały azotowane, aby zwiększyć ich żywotność.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. azot mrz., azotowanie n.

Wiktionary


azotowanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) techn. nasycanie czegoś azotem

Wiktionary

Azotowanie – obróbka cieplno-chemiczna stopów żelaza polegająca na dyfuzyjnym nasyceniu powierzchni metalu azotem. W efekcie azotowania tworzy się warstwa wierzchnia, której struktura i skład fazowy zależy od temperatury, czasu, składu chemicznego przedmiotu i atmosfery. Azotowaniu poddaje się materiały o specjalnie dobranym składzie chemicznym. W przypadku stali, są to stale do azotowania. Zawierają dodatek pierwiastków azotkotwórczych Cr, V lub Mo. Azotowanie stosuje się w celu podwyższenia właściwości tribologicznych lub odporności na korozję.

Wikipedia

Powiązane:

 rzecz. azot m., azotek m., azotowiec m., azotan m., azotyn m., azotoks m.

 czas. azotować ndk.

 przym. azotowy, azotawy, azotanowy

Wiktionary


azotowce

grupa pierwiastków chemicznych stanowiąca V grupę główną układu okresowego: azot, fosfor, arsen, antymon i bizmut


SJP.pl

Azotowce, pniktogeny – pierwiastki 15 (daw. VA lub V głównej) grupy układu okresowego. Są to azot, fosfor, arsen, antymon i bizmut. W warunkach normalnych, oprócz gazowego azotu, wszystkie występują w stanie stałym. Położenie w układzie okresowym wskazuje, że azotowcem jest także moskow, wytworzony w ilości kilku atomów.

Wikipedia


azotowiec

każdy pierwiastek z piątej grupy układu okresowego Mendelejewa


SJP.pl


azotowy

przymiotnik od: azot


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) chem. związany z azotem; zawierający azot

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Puryna wchodzi w skład zasad azotowych.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌazɔˈtɔvɨ, AS: azotovy

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. azot m., azotek m., azotowiec m., azotan m., azotyn m., azotoks m., azotowanie n.

 czas. azotować ndk.

 przym. azotawy, azotanowy

Wiktionary


azotox

owadobójczy środek ochrony roślin, obecnie w wielu krajach wycofany z użycia ze względu na wysoką toksyczność; azotoks, DDT


SJP.pl

Dichlorodifenylotrichloroetan (łac. Clofenotanum; DDT, Azotox) – organiczny związek chemiczny z grupy chlorowanych węglowodorów. Stosowany jest jako środek owadobójczy. Syntezę DDT przeprowadził po raz pierwszy w 1874 austriacki chemik Othmar Zeidler. Właściwości owadobójcze tego związku odkrył Szwajcar Paul Müller, za co otrzymał Nagrodę Nobla w 1948 r.

Wikipedia


azoturia

podwyższony poziom substancji azotowych w moczu


SJP.pl


azotyn

sól kwasu azotawego


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) chem. sól lub ester kwasu azotawego (HNO₂); związek chemiczny zawierający grupę azotynową (-NO₂) związaną z metalem lub innym atomem (zwykle ich grupą)

Wiktionary

Azotyny, nazwa Stocka: azotany(III) – grupa związków chemicznych, soli lub estrów kwasu azotawego.

Wikipedia

Powiązane:

 przym. azotynowy, azotowy

 rzecz. azot mrz., azotan mrz., azotek mrz., azotniak mrz., azotowanie n.

Wiktionary


azotynowy

azotyn


SJP.pl

Patrz:

azotyn

azotyny

sól kwasu azotawego


SJP.pl

Azotyny, nazwa Stocka: azotany(III) – grupa związków chemicznych, soli lub estrów kwasu azotawego.

Wikipedia


azow

miasto w Federacji Rosyjskiej


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna

 (1.1) geogr. miasto w Rosji, w obwodzie rostowskim;

 (1.2) wojsk. ukraiński pułk sformowany w 2014 r. w odpowiedzi na hybrydową inwazję Rosji;

Wiktionary

Azow (ros. Азов) – miasto w europejskiej części Rosji w obwodzie rostowskim, położone nad Donem, 7 km od jego ujścia do Morza Azowskiego.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ˈazɔf, AS: azof

Wiktionary

Powiązane:

 przym. azowski

Wiktionary


azowie

dynastia bogów nordyckich


SJP.pl

Asowie lub Azowie (Æsir, aesir – wym. ['aiser] po islandzku; liczba pojedyncza Áss, żeńska forma Ásynja, żeńska liczba mnoga Ásynjur – Asyny bądź Asynje) – jedna z dwóch głównych dynastii bogów nordyckich, ród dobroczynnych bogów polityki i działań militarnych, którzy władają światem.

Wikipedia


azowski

1. związany z Morzem Azowskim;
2. związany z Azowem (miastem w Rosji)


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) geogr. związany z Azowem (miastem w Rosji)

Wiktionary

Przykłady

składnia.

kolokacje.

 (1.1) Morze Azowskie • pochód azowski • śledź azowski

synonimy.

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

 rzecz. Azow

frazeologia.

etymologia.

uwagi.

tłumaczenia.

* białoruski: (1.1) азоўскі

* bułgarski: (1.1) азовски

* górnołużycki: (1.1) azowski

* kaszubski: (1.1) azowsczi

* rosyjski: (1.1) азовский

* ukraiński: (1.1) азовський

* węgierski: (1.1) azovi

źródła.

== azowski (język górnołużycki.) ==

wymowa.

 IPA|aˈzɔfski.

 dzielenie|azow|s|ki.

znaczenia.

przymiotnik

 (1.1) geogr. azowski

odmiana.

 (1.1) odmiana-przymiotnik-górnołużycki-auto.

przykłady.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Azow

Wiktionary


azowy

grupa azowa - grupa wchodząca w skład niektórych związków organicznych, zawierająca dwa atomy azotu


SJP.pl

Azowy (ros. Азовы) – wieś (sieło) w Rosji, w Jamalsko-Nienieckim Okręgu Autonomicznym, w rejonie szuryszkarskim. W 2021 liczyła 302 mieszkańców, głównie Chantów.

Wikipedia


azozwiązek

związek organiczny zawierający grupę azową


SJP.pl


azs

[czytaj: a-zet-ES] skrót od: Akademicki Związek Sportowy


SJP.pl

skrótowiec w funkcji rzeczownika rodzaju męskorzeczowego

 (1.1) = sport. Akademicki Związek Sportowy;

 (1.2) = inform. automat ze stosem;

skrótowiec w funkcji rzeczownika rodzaju nijakiego

 (2.1) = med. atopowe zapalenie skóry;

 (2.2) = med. alergiczne zapalenie spojówek;

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) AZS jest studenckim stowarzyszeniem sportowym.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: a‿zɛt‿ˈɛs, AS: a‿zet‿es

Wiktionary


aztecki

Aztekowie


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) związany z Aztekami, dotyczący Azteków, ich kultury, sztuki

Wiktionary

Patrz:

Aztekowie

Wymowa:

IPA: asˈtɛt͡sʲci, AS: astecʹḱi

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. azteckość ż., Aztek mos., Azteczka ż.

 przysł. aztecko

Wiktionary


aztecko

przysłówek

 (1.1) na sposób aztecki, po aztecku

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Na scenie pojawiły się aztecko ubrane małolaty.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. azteckość ż., Aztek mos.

 przym. aztecki

Wiktionary


azteckość

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) typowo aztecki charakter czegoś, kogoś

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Aztek mos.

 przym. aztecki

 przysł. aztecko

Wiktionary


aztecy

1. nazwa nadawana członkowi indiańskiego ludu, przybyłego w XIII w. z północy (z mitycznej praojczyzny Aztlán, która dała początek nazwie Aztekowie) i osiadłemu w Dolinie Meksyku;
2. mieszkaniec imperium azteckiego


SJP.pl

Aztekowie (znani również jako Mexikowie albo Meszikowie) – najsilniejszy w prekolumbijskim Meksyku lud posługujący się językiem nahuatl z rodziny uto-azteckiej. W momencie przybycia hiszpańskich konkwistadorów Aztekowie stali na czele najsilniejszej federacji miast-państw w całej Mezoameryce.

Wikipedia


azteczka

1. nazwa nadawana członkini indiańskiego ludu, przybyłego w XIII w. z północy (z mitycznej praojczyzny Aztlán, która dała początek nazwie Aztekowie) i osiadłemu w Dolinie Meksyku;
2. mieszkanka imperium azteckiego


SJP.pl


aztek

1. nazwa nadawana członkowi indiańskiego ludu, przybyłego w XIII w. z północy (z mitycznej praojczyzny Aztlán, która dała początek nazwie Aztekowie) i osiadłemu w Dolinie Meksyku;
2. mieszkaniec imperium azteckiego


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) etn. członek historycznego indiańskiego plemięemienia z Ameryki Środkowej;

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Prapoczątki Azteków opisuje średniowieczny dokument indiański, zwany także „Wstęgą Wędrówki”.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. azteckość ż.

 przym. aztecki

 przysł. aztecko

Wiktionary


aztekowie

najsilniejszy naród indiański w prekolumbijskim Meksyku; Aztecy


SJP.pl

Aztekowie (znani również jako Mexikowie albo Meszikowie) – najsilniejszy w prekolumbijskim Meksyku lud posługujący się językiem nahuatl z rodziny uto-azteckiej. W momencie przybycia hiszpańskich konkwistadorów Aztekowie stali na czele najsilniejszej federacji miast-państw w całej Mezoameryce.

Wikipedia


azuki

fasola azuki - roślina z rodziny bobowatych o nasionach podobnych do fasoli; fasola adzuki


SJP.pl

Azuki (fr. Azougui) – stanowisko archeologiczne w północno-zachodniej Mauretanii, na północny zachód od Ataru. W XII wieku była to siedziba dynastii Almorawidów. Jej członkowie dokonywali stąd najazdów na Imperium Ghany. Stąd też podbili Maroko. Do naszych czasów zachowały się ruiny cytadeli i nekropolii. W okolicy natrafiono na jeszcze starsze petroglify.

Wikipedia


azulan

spirytusowy wyciąg z kwiatów rumianku pospolitego, o działaniu przeciwzapalnym i bakteriobójczym


SJP.pl


azulanowy

azulan


SJP.pl

Patrz:

azulan

azulejo

cienkie płytki ceramiczne pokryte nieprzepuszczalnym szkliwem; azulejos


SJP.pl

Azulejo – cienkie ceramiczne płytki, najczęściej kwadratowe, pokryte nieprzepuszczalnym i błyszczącym szkliwem. Powierzchnia azulejo jest jedno lub wielokolorowa, gładka lub z fakturą. Płytek azulejo używano jako elementów mozaik składających się z wielu, czasem ponad kilku tysięcy elementów, pokrywających całe ściany, oraz jako oddzielnych kompozycji dekoracyjnych.

Wikipedia


azulejos

cienkie płytki ceramiczne pokryte nieprzepuszczalnym szkliwem; azulejo


SJP.pl

Azulejo – cienkie ceramiczne płytki, najczęściej kwadratowe, pokryte nieprzepuszczalnym i błyszczącym szkliwem. Powierzchnia azulejo jest jedno lub wielokolorowa, gładka lub z fakturą. Płytek azulejo używano jako elementów mozaik składających się z wielu, czasem ponad kilku tysięcy elementów, pokrywających całe ściany, oraz jako oddzielnych kompozycji dekoracyjnych.

Wikipedia


azulen

węglowodór nienasycony


SJP.pl

Azuleny należą do naturalnych substancji chemicznych z grupy nienasyconych węglowodorów dwupierścieniowych, których pochodne znajdują się w olejkach eterycznych.

Wikipedia


azulenowy

azulen


SJP.pl

Patrz:

azulen

ażur

1. dekoracyjna kompozycja otworów w dowolnym materiale; ażury;
2. haft lub dzianina z dziurkami;
3. ozdoba jubilerska z cienkich drucików


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) szt. techn. ozdobny układ otworów w dowolnym materiale

 (1.2) przedmiot zdobiony ażurem (1.1)

 (1.3) włók. rodzaj haftu lub dzianiny z dziureczkami

Wiktionary

Ażur (z franc. ajour – dziurka) – rodzaj zdobienia polegający na wycięciu w materiale otworów o ozdobnym kształcie, skomponowanych tak, aby prześwitywała przez nie płaszczyzna tła. Ten ozdobny układ otworów wykonywany jest w dowolnym materiale i tworzy zespół dekoracyjny.

Wikipedia

Powiązane:

 rzecz. ażurek m., ażurka ż., ażurowość ż., ażurowanie n.

 czas. ażurować ndk.

 przym. ażurowy

 przysł. ażurowo

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) ażurowość

 (1.2) filigran

 (1.3) koronka

Wiktionary


ażurek

zdrobnienie od: ażur


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) włók. zdrobn. od: ażur

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. ażur m., ażurowość ż., ażurowanie n.

 czas. ażurować ndk.

 przym. ażurowy

 przysł. ażurowo

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) ażur, mereżka, ścieg obrąbkowy

Wiktionary


ażurka

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) etn. pisanka wykonana z wydmuszki jaja poprzez wywiercanie symetrycznych wzorów

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) W pokoju stało coś w rodzaju drzewka ozdobionego ażurkami z wydmuszek.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. ażur mrz., ażurowość ż.

 przysł. ażurowo

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) pisanka ażurowa

Wiktionary


ażurki

zdrobnienie od: ażur


SJP.pl


ażurkowy

ażurek


SJP.pl

Patrz:

ażurek

ażurować

przebijać tworzywo otworami, układającymi się w motyw dekoracyjny


SJP.pl

czasownik przechodni niedokonany

 (1.1) techn. wykonywać w tworzywie układ otworów w celu dekoracyjnym

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. ażur m., ażurek m., ażurowość ż., ażurowanie n.

 przym. ażurowy

 przysł. ażurowo

Wiktionary


ażurowanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) wykonywanie w jakimś materiale otworów w celach dekoracyjnych

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Ćwierćbrogsy charakteryzują się tylko ażurowaniem wzdłuż szwów, ale na nosku nie mają wybitego medalionu, często też krawędzie nie są ząbkowane.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. ażur mrz., ażurek mrz., ażurowość ż.

 czas. ażurować

 przym. ażurowy

 przysł. ażurowo

Wiktionary


ażurowo

przysłówek

 (1.1) z otworami układającymi się we wzór

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. ażur mrz., ażurek m., ażurka ż., ażurowość ż., ażurowanie n.

 czas. ażurować ndk.

 przym. ażurowy

Wiktionary


ażurowość

1. cecha czegoś zrobionego z materiału z otworkami;
2. delikatność, przejrzystość, przezroczystość; koronkowość


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) cecha tego, co ażurowe

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. ażur mrz., ażurek mrz., ażurka ż., ażurowanie n.

 czas. ażurować ndk.

 przym. ażurowy

 przysł. ażurowo

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) ażur

Wiktionary


ażurowy

1. zrobiony z materiału z otworkami lub z cienkich drucików; dziurkowany;
2. delikatny, prześwitujący


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) taki, który posiada specjalne, regularne otwory, przepuszczając światło

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Archeolodzy znaleźli ażurową lunulę.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌaʒuˈrɔvɨ, AS: ažurovy

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. ażur m., ażurek m., ażurowość ż., ażurowanie n.

 czas. ażurować ndk.

 przysł. ażurowo

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) koronkowy, siatkowy

Wiktionary


ażury

1. dekoracyjna kompozycja otworów w dowolnym materiale; ażury;
2. haft lub dzianina z dziurkami;
3. ozdoba jubilerska z cienkich drucików


SJP.pl


azuryt

minerał, zasadowy węglan miedzi; błękit górski; błękit miedzi


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) miner. minerał – zasadowy węglan miedzi;

Wiktionary

Azuryt – minerał z gromady węglanów, zasadowy węglan miedzi. Minerał pospolity, szeroko rozpowszechniony.

Nazwa pochodzi od perskiego lazhward i arabskiego lazurd oznaczających barwę niebieską.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Azuryt przybiera odcienie od jasnoniebieskiego do granatowego.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: aˈzurɨt, AS: azuryt

Wiktionary

Powiązane:

 przym. azurytowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) błękit górski, błękit miedzi

Wiktionary


azurytowy

związany z azurytem


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) zrobiony z azurytu, składający się z azurytu, zawierający azuryt

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌazurɨˈtɔvɨ, AS: azurytovy

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. azuryt

Wiktionary


azydek

sól kwasu azotowodorowego mająca właściwości wybuchowe


SJP.pl

Azydki – sole lub związki organiczne zawierające grupę N3. Wiele z nich ma właściwości wybuchowe oraz silnie toksyczne, porównywalnie z cyjankami.

Wikipedia


azydki

sól kwasu azotowodorowego mająca właściwości wybuchowe


SJP.pl

Azydki – sole lub związki organiczne zawierające grupę N3. Wiele z nich ma właściwości wybuchowe oraz silnie toksyczne, porównywalnie z cyjankami.

Wikipedia


azydkowy

azydek


SJP.pl

Patrz:

azydek

azygografia

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) techn. med. badanie rentgenowskie żyły nieparzystej z użyciem środka kontrastowego

Wiktionary

Przykłady

składnia.

kolokacje.

synonimy.

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

frazeologia.

etymologia.

uwagi.

tłumaczenia.

* angielski: (1.1) azygography

* łaciński: (1.1) azygographia ż.

* słowacki: (1.1) azygografia ż.

źródła.

== azygografia (język słowacki.) ==

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) techn. med. azygografia

odmiana.

przykłady.

Wiktionary

Synonimy:

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

frazeologia.

etymologia.

uwagi.

tłumaczenia.

* angielski: (1.1) azygography

* łaciński: (1.1) azygographia ż.

* słowacki: (1.1) azygografia ż.

źródła.

== azygografia (język słowacki.) ==

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) techn. med. azygografia

odmiana.

przykłady.

składnia.

kolokacje.

synonimy.

Wiktionary


azyjo

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) gw-pl|Górny Śląsk. geogr. Azja

Wiktionary


azyl

1. schronienie udzielane przez państwo cudzoziemcowi prześladowanemu na terenie innego państwa;
2. przenośnie: schronienie, miejsce bezpiecznego pobytu


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) miejsce ucieczki, bezpieczne schronienie;

 (1.2) praw. schronienie udzielane przez państwo osobie prześladowanej przez własny kraj ze względów politycznych lub społecznych;

Wiktionary

Azyl (łac. asylum, z gr. ásylon „wolny od grabieży; nietykalny”; a- „bez” i sýlon „prawo zagarnięcia”) – miejsce odosobnienia, ucieczki, schronienia, zwłaszcza dla osób ściganych przez prawo. Znaczenie wywodzi się ze zwyczaju, według którego nie można było wydać przestępcy ukrywającego się w sanktuarium.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Wybrał więc mazurską pustkę, uznając ją za wystarczająco bezpieczny azyl.

 (1.2) Liczba ubiegających się o azyl w Szwecji Ukraińców wzrosła sześciokrotnie.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈazɨl, AS: azyl

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. azylant m., azylantka ż.

:: zdrobn. azylek m.

 przym. azylowy, azylancki

 przysł. azylancko

Wiktionary


azylancki

odnoszący się do azylanta, właściwy azylantom


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z azylantami, dotyczący azylantów, przeznaczony dla nich

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. azyl mrz., azylant mos., azylowiec m., azylantka ż., azylum n.

 przym. azylowy

Wiktionary


azylant

uchodźca, któremu jakieś państwo udzieliło azylu


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) osoba, której udzielono azylu

 (1.2) osoba ubiegająca się o azyl

Wiktionary

Azyl (łac. asylum, z gr. ásylon „wolny od grabieży; nietykalny”; a- „bez” i sýlon „prawo zagarnięcia”) – miejsce odosobnienia, ucieczki, schronienia, zwłaszcza dla osób ściganych przez prawo. Znaczenie wywodzi się ze zwyczaju, według którego nie można było wydać przestępcy ukrywającego się w sanktuarium.

Wikipedia

Przykłady

 (1.2) Jeśli Polska odmawia przyjmowania azylantów z greckich obozów, musi zorganizować repatriację tych osób lub udzielić im zezwolenia na pobyt czasowy.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: aˈzɨlãnt, AS: azylãnt

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. azyl m.

:: fż. azylantka ż.

 przym. azylancki

Wiktionary


azylantka

azylant


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) forma żeńska od: azylant

Wiktionary

Patrz:

azylant

Powiązane:

 rzecz. azylant mos., azyl mrz.

 przym. azylancki

Wiktionary


azylowiec

osoba, która znalazła azyl


SJP.pl


azylowy

azyl


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) związany z azylem

Wiktionary

Patrz:

azyl

Przykłady

 (1.1) Na początku oświadczył: – Brytyjski rząd wprowadza ostre prawo azylowe.

 (1.1) Wielka Brytania wywalczyła sobie odstępstwa od powstającej wspólnej polityki imigracyjnej, azylowej i kontroli granic.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. azyl m.

 przym. azylancki

Wiktionary


azylski

w archeologii: kultura azylska - kultura wczesnego mezolitu


SJP.pl


azyma

chleb pieczony bez zakwasu i soli, używany jako opłatki, hostie w Kościele katolickim


SJP.pl


azymucik

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) zdrobn. od azymut

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. azymut m.

Wiktionary


azymut

1. kąt zawarty między kierunkiem północy a innym, dowolnym kierunkiem, mierzony zgodnie z ruchem wskazówek zegara;
2. kąt między płaszczyzną południka niebieskiego a płaszczyzną przechodzącą przez dany obiekt oraz bieguny niebieskie


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) kąt zawarty między północną częścią południka odniesienia a danym kierunkiem poziomym;

Wiktionary

Azymut (ar. as-sumūt, as-simūt(lm), od samt – prosta droga, kierunek, cel) – kąt zawarty między północną częścią południka odniesienia a danym kierunkiem poziomym. Wartość azymutu liczy się zgodnie z ruchem wskazówek zegara i wyraża w mierze kątowej, najczęściej w stopniach. Azymut może służyć do orientacji w terenie i do orientowania pomiarów geodezyjnych.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Wartość azymutu boku PK obliczymy uwzględniając fakt, że w każdej ćwiartce układu współrzędnych prostokątnych znaki przyrostów tworzą inną kombinację.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. azymucik mrz.

 przym. azymutalny

Wiktionary


azymutalny

azymut


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z azymutem, dotyczący azymutu

Wiktionary

Patrz:

azymut

Powiązane:

 rzecz. azymut m.

 przym. azymutowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) azymutowy

Wiktionary


azymutowy

przymiotnik

 (1.1) rzad. związany z azymutem

Wiktionary

Powiązane:

 przym. azymutalny

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) azymutalny

Wiktionary


azyna

związek heterocykliczny; pirydyna


SJP.pl

Pirydyna – organiczny, heterocykliczny związek chemiczny z grupy azyn o aromatycznym, sześcioczłonowym pierścieniu.

Jest to bezbarwna ciecz, o charakterystycznym zapachu, mieszająca się z wodą w każdym stosunku. Jest silnie higroskopijna. Z wodą tworzy monohydrat, różniący się właściwościami od czystej pirydyny. Ma właściwości słabo zasadowe, z mocnymi kwasami tworzy krystaliczne sole pirydyniowe. W reakcji pirydyny z halogenoalkanami powstają czwartorzędowe sole amoniowe. Produktem całkowitego uwodornienia pirydyny jest piperydyna. Pirydyna jest otrzymywana ze smoły pogazowej lub na drodze syntetycznej z acetylenu i kwasu cyjanowodorowego.

Wikipedia


azynowy

zawierający azynę (pirydynę, jeden ze związków heterocyklicznych) lub w jakiś inny sposób związany z tym związkiem; pirydynowy


SJP.pl


azytromycyna

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) farm. antybiotyk z grupy makrolidów o długim okresie półtrwania, dający stosunkowo mało działań niepożądanych

Wiktionary

Azytromycyna – organiczny związek chemiczny, antybiotyk makrolidowy, należący do grupy tzw. azalidów, o działaniu bakteriostatycznym, hamującym syntezę białek bakteryjnych. Charakteryzuje się wysoką koncentracją w zakażonych tkankach i długim okresem półtrwania. Występowanie i nasilanie się objawów niepożądanych jest mniejsze niż u erytromycyny.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Azytromycynę zwykle przyjmuje się przez trzy dni.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) nazwa systematyczna: 9-deoksy-9α-aza-9α-metylo-9α-homoerytromycyna A; nazwy handlowe: Azibiot, Azimycin, Aziteva, Azithro-Mepha, Azithromycin-1A Pharma, Azithromycin-Ratiopharm, Azitrin, Azitrogen, AzitroLEK, Azitrox, Azix, Azycyna, Azyter, Bactrazol, Canbiox, Macromax, Macromaxicn, Nobaxin, Oranex, Sumamed, Zetamax; wzór sumaryczny C38H72N2O12

Wiktionary


ała

wykrzyknik

 (1.1) okrzyk bólu

rzeczownik, rodzaj żeński

 (2.1) infant. gw-pl|Górny Śląsk. miejsce bolesne

 (2.2) żart. gw-pl|Górny Śląsk. coś nie tak z głową, szajba, idiotyzm

Wiktionary

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Ała! To jest gorące!

 (2.1) On mo ała na prawyj szłapie.

 (2.2) Ty mosz ała!

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈawa, AS: au̯a

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) aua!, au!, auć!

Wiktionary


ałabaj

rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy

 (1.1) kynol. owczarek środkowoazjatycki

Wiktionary


ałajski

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z Ałajem (Górami Ałajskimi), dotyczący Ałaju (Gór Ałajskich)

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Ałaj mrz.

Wiktionary


ałapajewsk

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna

 (1.1) geogr. adm. miasto w Rosji, w obwodzie swierdłowskim, na Uralu, położone nad rzeką Nejwą;

Wiktionary

Ałapajewsk (ros. Алапаевск) – miasto w Rosji, w obwodzie swierdłowskim, naUralu, położone nad rzeką Nejwą.

W mieście rozwinął się przemysł maszynowy, drzewny, spożywczy.

Wikipedia

Powiązane:

 przym. ałapajewski

Wiktionary


ałas

rzeczownik, rodzaj męski

 (1.1) geol. niecka w skałach luźnych powstająca wskutek wytapiania klinów lodowych na obszarach występowania wieloletniej zmarzliny;

Wiktionary

Ałas – forma geologiczna związana z termokrasem. Zagłębienie lub niecka, powstające w skałach luźnych na skutek wytapiania lodu gruntowego wypełniającego szczeliny sieci poligonalnych, w szczególności klinów lodowych. Są typowe dla rejonu wiecznej zmarzliny, gdzie warstwa czynna gruntu sięga do głębokości występowania. Ałasy mogą mieć średnicę paruset metrów.

Wikipedia


ałatyr

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna

 (1.1) geogr. rzeka w Federacji Rosyjskiej, w obwodzie niżnonowogrodzkim, Mordowii i Czuwaszji, lewy dopływ Sury;

 (1.2) geogr. miasto w Rosji, w Czuwaszji, położone nad Ałatyrem (1.1);

Wiktionary

  • Ałatyr – rzeka w Rosji, dopływ Sury
  • Ałatyr – miasto w Rosji, w Czuwaszji
  • Alatyr – mityczny kamień, na którym wyrasta drzewo świata

Wikipedia


ałazeja

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) geogr. rzeka w azjatyckiej części Rosji, w Jakucji;

Wiktionary

Ałazeja (ros. Алазея, Ałazieja) – rzeka w azjatyckiej części Rosji, w Jakucji. Długość 1590 km; powierzchnia dorzecza 64 700 km²; średni przepływ przy ujściu 320 m³/s.

Powstaje na płaskowyżu Ałazejskim z połączenia rzek Kadyłczan i Nelkan; płynie niezwykle krętym biegiem przez nizinę Kołymską; uchodzi do Morza Wschodniosyberyjskiego dzieląc się na kilka odnóg. Główny dopływ Rossocha (lewy). W dorzeczu ponad 24000 jezior, przeważnie niewielkich.

Wikipedia

Powiązane:

 przym. ałazejski

Wiktionary


ałazejski

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z Ałazeją, dotyczący Ałazei

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Ałazeja ż.

Wiktionary


ałczewsk

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna

 (1.1) geogr. miasto na południowo-wschodniej Ukrainie, w obwodzie ługańskim;

Wiktionary

Ałczewsk (ukr. Алчевськ) – miasto na południowo-wschodniej Ukrainie, w obwodzie ługańskim, w Donieckim Zagłębiu Węglowym, oddalone 45 km od Ługańska. Stacja kolejowa.

Od 1961 miasto trzy razy zmieniało nazwy. Od 1931 do 1961 nazywało się Woroszyłowśk (Ворошиловск), później do 1991 Kommunarśk (Коммунарск), od 1991 nazywa się Ałczewsk.

Wikipedia

Powiązane:

 przym. ałczewski

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) hist. Woroszyłowsk (1931-1961), hist. Komunarsk (1962-1992)

Wiktionary


ałdan

rzeka w Azji


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna

 (1.1) geogr. rzeka w Rosji we wschodniej Syberii, prawy dopływ Leny;

 (1.2) geogr. miasto w Rosji, w Jakucji; ośrodek administracyjny ułusu ałdańskiego;

Wiktionary

Ałdan (ros. Алдан) – rzeka w Rosji we wschodniej Syberii (Jakucja); prawy (i zarazem najzasobniejszy w wodę) dopływ Leny; długość 2273 km; powierzchnia dorzecza 729 tys. km²; średni roczny przepływ u ujścia 5060 m³/s.

Źródła w Paśmie Stanowym. W górnym biegu płynie na północny wschód przez Góry Ałdańskie, liczne progi i bystrza; w środkowym biegu płynie na północny wschód i na północ pomiędzy Płaskowyżem Nadleńskim a pasmami górskimi Sette-Daban i Ułachan-Bom; w dolnym biegu płynie na północny zachód po Nizinie Środkowojakuckiej tworząc liczne odnogi i starorzecza. Uchodzi do Leny 170 km poniżej Jakucka. Żeglowna na odcinku 1753 km od ujścia (od Tommot).

Wikipedia

Powiązane:

 przym. ałdański

Wiktionary


ałdański

Ałdan (rzeka w Azji)


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) związany z Ałdanem (rzeką na Dalekim Wschodzie Rosji lub miastem)

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Ałdan mrz.

Wiktionary


ałganow

nazwisko


SJP.pl


ałma-ata

największe miasto i dawna stolica Kazachstanu; Ałma Ata, Ałmaty


SJP.pl

Wikipedia


ałmaacki

przymiotnik od miasta: Ałma Ata; ałmacki


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) związany z Ałmatami (Ałma-Atą)

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. ałmaatka ż., ałmaatczyk mos., ałmatczyk mos., ałmatka ż., Ałma-Ata ż., Ałmaty nmos.

 przym. ałmacki

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) ałmacki

Wiktionary


ałmaatczyk

mieszkaniec Ałma Aty (miasta w Kazachstanie); ałmatczyk


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) mieszkaniec Ałma Aty

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Igor jest rodowitym ałmaatczykiem.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Ałma Ata ż.

:: fż. ałmaatka ż.

 przym. ałmaacki

Wiktionary


ałmaatka

mieszkanka Ałma Aty (miasta w Kazachstanie); ałmatka


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) mieszkanka Ałma Aty

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Prababcia Nadii była rodowitą ałmaatką.

Wiktionary

Powiązane:

 przym. ałmaacki

 rzecz. Ałma Ata ż.

:: fm. ałmaatczyk mos.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) war. ałmatka

Wiktionary


ałmacki

przymiotnik od: Ałma Ata; ałmaacki


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z Ałmatami (Ałma-Atą)

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. ałmatczyk mos., ałmatka ż., Ałma-Ata ż., Ałmaty nmos.

 przym. ałmaacki

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) ałmaacki

Wiktionary


ałmatczyk

mieszkaniec Ałma Aty (miasta w Kazachstanie); ałmaatczyk


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) mieszkaniec Ałmatów

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Jego rodzice są rodowitymi ałmatczykami.

Wiktionary

Powiązane:

 przym. ałmacki, ałmaacki

 rzecz. Ałmaty lm nm.

:: fż. ałmatka ż.

Wiktionary


ałmatka

mieszkanka Ałma Aty (miasta w Kazachstanie); ałmaatka


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) mieszkanka Ałmatów

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Babcia Leny była rodowitą ałmatką.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Ałmaty lm nm.

:: fm. ałmatczyk mos.

 przym. ałmacki, ałmaacki

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) war. ałmaatka

Wiktionary


ałmaty

największe miasto i dawna stolica Kazachstanu; Ałma-Ata, Ałma Ata


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj niemęskoosobowy, liczba mnoga, nazwa własna

 (1.1) geogr. największe miasto Kazachstanu, do 1997 stolica kraju;

rzeczownik, rodzaj nijaki, nazwa własna

 (2.1) geogr. największe miasto Kazachstanu, do 1997 stolica kraju

Wiktionary

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Mieliśmy międzylądowanie w Ałmatach w Kazachstanie.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. ałmatczyk mos., ałmatka ż.

 przym. ałmacki, ałmaacki

Wiktionary


ałsknechtować

czasownik niedokonany

 (1.1) gw-pl|Śląsk Cieszyński. wysługiwać

Wiktionary


ałsztojer

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) gw-pl|Górny Śląsk. wiano, posag

Wiktionary


ałtaj

1. system górski w Azji Środkowej;
2. autonomiczna republika w Rosji


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna

 (1.1) geogr. azjatyckie pasmo górskie;

 (1.2) geogr. polit. autonomiczna republika Federacji Rosyjskiej;

Wiktionary

Ałtaj (ros. Алтай; kaz. Алтай; mong. Алтайн нуруу, Altajn nuruu; chiń. upr. 阿尔泰山脉; pinyin Ā’ěrtài Shānmài) – łańcuch górski w Azji Środkowej, na terytorium Rosji, Kazachstanu, Chin i Mongolii. Rozciąga się na długości ponad 2000 km od równin pustyni Gobi ku północnemu zachodowi, rozszerzając się w części zachodniej.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ˈawtaj, AS: au̯tai ̯

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. ałtajski mrz., Ałtajczyk mos., Ałtajka ż.

 przym. ałtajski

Wiktionary

Synonimy:

 (1.2) Republika Ałtaju

Wiktionary


ałtajczyk

mieszkaniec Ałtaju, autonomicznej republiki w Rosji


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) mieszkaniec Ałtaju (Republiki Ałtaju)

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Ałtaj mrz.

:: fż. Ałtajka ż.

 przym. ałtajski

Wiktionary


ałtajka

mieszkanka Ałtaju (autonomicznej republiki w Rosji)


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) mieszkanka Ałtaju (Republiki Ałtaju)

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Ałtaj mrz.

:: fm. Ałtajczyk mos.

 przym. ałtajski

Wiktionary


ałtajski

przymiotnik od: Ałtaj


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z Ałtajem, dotyczący Ałtaju

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (2.1) jęz. język ałtajski (właściwy)

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Tędy właśnie, poprzez doliny ałtajskie, przemieszczały się ludy z zachodu na wschód i ze wschodu na zachód.

 (2.1) Miron znał kilka zdań w ałtajskim.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: awˈtajsʲci, AS: au̯tai ̯sʹḱi

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Ałtaj mrz., Ałtajczyk mos., Ałtajka ż.

Wiktionary

Synonimy:

 (2.1) daw. ojrocki

Wiktionary


ałtarz

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) stpol. ołtarz

Wiktionary


ałun

uwodniony siarczan glinowo-potasowy, stosowany w farbiarstwie, garbarstwie, papiernictwie oraz w lecznictwie do tamowania ran


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) chem. stosowany w garbarstwie i medycynie, rozpuszczalny w wodzie, krystaliczny siarczan metalu

 (1.2) chem. pot. ałun potasowy;

Wiktionary

  • ałun potasowy – zwyczajowa nazwa dwunastowodnego siarczanu glinu potasu, AlK(SO
    4
    )
    2
    ·12H
    2
    O
    , także minerał tego związku
  • ałuny – zwyczajowa nazwa dwunastowodnych siarczanów mieszanych o wzorze ogólnym MI
    MIII
    (SO
    4
    )
    2
    ·12H
    2
    O
    , także minerały tych związków

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ˈawũn, AS: au̯ũn

Wiktionary

Powiązane:

 przym. ałunowy

Wiktionary


ałunator

urządzenie wspomagające pracę filtrów oczyszczających wodę przez dodawanie do niej środka chemicznego wywołującego koagulację zanieczyszczeń stałych i osiadanie ich na dnie


SJP.pl


ałunit

minerał, zasadowy siarczan potasu i glinu; kamień ałunowy


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) miner. siarczan glinowo-potasowy KAl3 (SO4)2 (OH)6, stosowany do otrzymywania ałunu;

Wiktionary

Ałunit (kamień ałunowy) – minerał, hydroksosiarczan glinu i potasu KAl3[(OH)6/(SO4)2]. Nazwa pochodzi od łac. Alunit (alumen) lub franc. alun = ałun, ponieważ z minerału tego otrzymuje się ałun.

Wikipedia


ałunitowy

związany z ałunitem, dotyczący ałunitu


SJP.pl


ałunowy

związany z ałunem, zawierający ałun (np. kamień ałunowy)


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) zawierający ałun, właściwy ałunowi, dokonywany przy użyciu ałunu

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. ałun mrz.

Wiktionary


ałuny

uwodniony siarczan glinowo-potasowy, stosowany w farbiarstwie, garbarstwie, papiernictwie oraz w lecznictwie do tamowania ran


SJP.pl


ałupka

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) geogr. miasto w Republice Autonomicznej Krymu, nad Morzem Czarnym;

Wiktionary

Ałupka (ukr. Алупка, krm. Alupka, ros. Алупка) – miasto na Ukrainie, w Republice Autonomicznej Krymu, nad Morzem Czarnym, 17 km na południowy zachód od Jałty; około 8,7 tys. mieszkańców.

Wikipedia

Powiązane:

 przym. ałupski

Wiktionary


ałuszta

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) geogr. miejscowość wypoczynkowa na Krymie;

Wiktionary

Ałuszta (ukr. Алушта, ros. Алушта, krymskotat. Aluşta) – ukraińska miejscowość wypoczynkowa na Krymie. Od marca 2014 znajduje się pod okupacją Rosji. Miasto leży nad Morzem Czarnym, na trasie Symferopol–Jałta.

Wikipedia

Powiązane:

 przym. ałusztański

Wiktionary


ałycza

cierniste drzewo lub krzew z rodziny różowatych; owoc tej rośliny; śliwa ałycza, śliwa rozczapierzona


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) bot. nazwa systematyczna|Prunus cerasifera|ref=tak. lub nazwa systematyczna|Prunus divaricata., ciernisty krzew lub drzewo z rodziny różowatych (nazwa systematyczna|Rosaceae|ref=tak.), o małych jadalnych owocach, często uprawiane jako roślina żywopłotowa;

 (1.2) bot. owoc ałyczy (1.1)

Wiktionary

Wikipedia

Powiązane:

 przym. ałyczowy

Wiktionary


ałyczowy

związany z ałyczą, dotyczący ałyczy


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z ałyczą

 (1.2) zrobiony z owoców ałyczy

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. ałycza ż., ałycz ż.

Wiktionary


ałła

rosyjskie imię żeńskie


SJP.pl

wykrzyknik

 (1.1) okrzyk wojenny Turków i Tatarów

Wiktionary

Alla, Ałła – imię żeńskie prawdopodobnie pochodzenia greckiego i wywodzące się od gr. άλλη – „inna”. Używane przede wszystkim w Rosji, na Białorusi i Ukrainie.

Znane osoby o tym imieniu:

  • Ałła Horska - ukraińska plastyczka, działaczka pokolenia lat 60, zaangażowana w obronę dysydentów.
  • Ałła Kudriawcewa - rosyjska tenisistka
  • Ałła Kusznir – izraelska szachistka rosyjskiego pochodzenia
  • Ałła Borisowna Pugaczowa - radziecka i rosyjska piosenkarka, kompozytorka, aktorka, autorka tekstów, reżyserka i producentka muzyczna.
  • Ałła Krawczuk - ukraińska polonistka, popularyzatorka języka polskiego i językoznawczyni, kierownik Katedry Filologii Polskiej na Uniwersytecie Lwowskim.

Wikipedia

Powiązane:

 rzecz. ałłachowanie n., ałłakowanie n.

 czas. ałłachować ndk., ałłakować ndk.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) hałła

Wiktionary


ałłach

rzadko w islamie: Bóg, stwórca świata i najwyższy sędzia; Allah, Allach, Ałłah


SJP.pl

Allah (arab. ‏ﷲ‎, Allāh, wym. [aɫˈɫaːh], posłuchaj po arabsku) – w języku arabskim słowo oznaczające abrahamicznego Boga.

Wikipedia


ałłachować

dawniej: wołać "ałła" (okrzyk wojenny Tatarów i Turków); ałłakować, hałłachować, hałłakować


SJP.pl

czasownik nieprzechodni niedokonany (dk. brak)

 (1.1) wołać „ałła!”

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. ałłachowanie n.

 wykrz. ałła

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) ałłakować, hałłakować, hałłakować

Wiktionary


ałłachowanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) wydawanie okrzyku „ałła”

Wiktionary

Powiązane:

 czas. ałłachować ndk.

 wykrz. ałła

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) ałłakowanie, hałłakowanie, hałłakowanie

Wiktionary


ałłah

rzadko w islamie: Bóg, stwórca świata i najwyższy sędzia; Allah, Allach, Ałłach


SJP.pl

Allah (arab. ‏ﷲ‎, Allāh, wym. [aɫˈɫaːh], posłuchaj po arabsku) – w języku arabskim słowo oznaczające abrahamicznego Boga.

Wikipedia


ałłakować

dawniej: wołać "ałła" (okrzyk wojenny Tatarów i Turków); ałłachować, hałłachować, hałłakować


SJP.pl

czasownik nieprzechodni niedokonany (dk. brak)

 (1.1) wołać „ałła!”

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. ałłakowanie n.

 wykrz. ałła

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) ałłachować, hałłakować, hałłakować

Wiktionary


ałłakowanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) wydawanie okrzyku bojowego „ałła”

Wiktionary

Powiązane:

 czas. ałłakować

 wykrz. ałła

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) ałłachowanie, hałłakowanie, hałłakowanie

Wiktionary


b

1. trzecia litera polskiego alfabetu;
2. spółgłoska;
3. głoska;
4. symbol bitu (jednostka informacji);
5. symbol barnu (jednostka powierzchni);
6. symbol barii (jednostka ciśnienia);
7. dźwięk h obniżony o pół tonu; hes


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) jęz. majuskuła trzeciej litery alfabetu polskiego

Wiktionary

B (wymowa: be, minuskuła: b) – druga litera alfabetu łacińskiego, trzecia litera alfabetu polskiego. Oznacza w danym języku zwykle spółgłoskę zwartą dwuwargową dźwięczną, np. [b].


Wikipedia

Przykłady

składnia.

kolokacje.

synonimy.

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

frazeologia.

 plan B • Polska B

etymologia.

uwagi.

 (1.1) alfabet polski.

tłumaczenia.

* amerykański język migowy: (1.1) 30px

* polski język migowy: PJM-ukryj| (1.1) 50px, w zapisie SignWriting: {{PJM|B.}}

źródła.

== B (język afar.) ==

wymowa.

 IPA|b.

znaczenia.

litera

 (1.1) Ba, majuskuła drugiej litery alfabetu afarskiego

odmiana.

przykłady.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: bɛ, AS: be

Wiktionary

Powiązane:

frazeologia.

 plan B • Polska B

etymologia.

uwagi.

 (1.1) alfabet polski.

tłumaczenia.

* amerykański język migowy: (1.1) 30px

* polski język migowy: PJM-ukryj| (1.1) 50px, w zapisie SignWriting: {{PJM|B.}}

źródła.

== B (język afar.) ==

wymowa.

 IPA|b.

znaczenia.

litera

 (1.1) Ba, majuskuła drugiej litery alfabetu afarskiego

odmiana.

przykłady.

składnia.

kolokacje.

synonimy.

 (1.1) minuskuła: b

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

Wiktionary

Synonimy:

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

frazeologia.

 plan B • Polska B

etymologia.

uwagi.

 (1.1) alfabet polski.

tłumaczenia.

* amerykański język migowy: (1.1) 30px

* polski język migowy: PJM-ukryj| (1.1) 50px, w zapisie SignWriting: {{PJM|B.}}

źródła.

== B (język afar.) ==

wymowa.

 IPA|b.

znaczenia.

litera

 (1.1) Ba, majuskuła drugiej litery alfabetu afarskiego

odmiana.

przykłady.

składnia.

kolokacje.

synonimy.

 (1.1) minuskuła: b

Wiktionary


b-boy

[czytaj: biboj] osoba tańcząca breakdance; breakdancer


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) osoba tańcząca breakdance

Wiktionary


b-cia

skrót od: bracia


SJP.pl


b-dur

w muzyce: gama lub tonacja muzyczna oparta na skali durowej, rozpoczynająca się od dźwięku "b"


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) muz. gama lub tonacja durowa zaczynająca się od dźwięku b (w zapisie nutowym z dwoma bemolami)

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (2.1) muz. akord durowy oparty na tonice tonacji B-dur (1.1)

Wiktionary


b-klasowy

przymiotnik relacyjny

 (1.1) należący do klasy jakości B

Wiktionary


b-learning

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) eduk. zintegrowana metoda kształcenia, łącząca tradycyjne metody nauki z aktywnościami prowadzonymi zdalnie za pomocą technologii komputerowej i Internetu (m-learningiem)

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Schemat przeprowadzania zajęć w systemie b-learningu polega na przeplataniu zajęć stacjonarnych zajęciami zdalnymi.

Wiktionary

Powiązane:

 przym. b-learningowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) blended learning

Wiktionary


b-moll

w muzyce: gama lub tonacja muzyczna oparta na skali molowej, rozpoczynająca się od dźwięku "b"


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) muz. gama lub tonacja molowa zaczynająca się od dźwięku b (w zapisie nutowym z pięcioma bemolami)

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (2.1) muz. akord molowy oparty na tonice tonacji b-moll (1.1)

Wiktionary


b.

skrót od: biernik


SJP.pl

skrót

 (1.1) = gram. biernik

Wiktionary

Przykłady

składnia.

kolokacje.

synonimy.

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

frazeologia.

etymologia.

uwagi.

 skróty przypadkówPL.

tłumaczenia.

źródła.

== B. (język łaciński.) ==

wymowa.

znaczenia.

skrót

 (1.1) = beatus → błogosławiony, bł.

odmiana.

przykłady.

Wiktionary

Powiązane:

frazeologia.

etymologia.

uwagi.

 skróty przypadkówPL.

tłumaczenia.

źródła.

== B. (język łaciński.) ==

wymowa.

znaczenia.

skrót

 (1.1) = beatus → błogosławiony, bł.

odmiana.

przykłady.

składnia.

kolokacje.

synonimy.

 (1.1) b.

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

Wiktionary

Synonimy:

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

frazeologia.

etymologia.

uwagi.

 skróty przypadkówPL.

tłumaczenia.

źródła.

== B. (język łaciński.) ==

wymowa.

znaczenia.

skrót

 (1.1) = beatus → błogosławiony, bł.

odmiana.

przykłady.

składnia.

kolokacje.

synonimy.

 (1.1) b.

Wiktionary


b.a.

skrót od: bez autora


SJP.pl

skrót

 (1.1) = bez autora

Wiktionary


b.d.

skrót od: bez daty


SJP.pl

skrót

 (1.1) = bez daty

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) b.r.

Wiktionary


b.m.

skrót

 (1.1) = bez miejsca

Wiktionary


b.o.

skrót od: bez ograniczeń (czytany jako cały, odmienny wyraz); bez ogr.


SJP.pl


b.r.

skrót od: bez roku, brak roku wydania


SJP.pl

skrót

 (1.1) = bez roku

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) b.d.

Wiktionary


b.u.

skrót od: bez uwag


SJP.pl


b.v.m.

skrót od: Beata Virgo Maria (z łaciny: Najświętsza Maryja Panna)


SJP.pl


b.w.

skrót

 (1.1) = bez wydawcy

Wiktionary


b.zm.

skrót od: bez zmian


SJP.pl


b/k

skrótowiec w funkcji przymiotnika

 (1.1) = spoż. kulin. bez kości

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Do gulaszu zużyto 5 kg karczku b/k i 10 dkg smalcu.

Wiktionary


b16

[czytaj: be szesnaście] skrótowo: papież Benedykt XVI


SJP.pl

Benedykt XVI (łac. Benedictus PP. XVI, wł. Benedetto XVI, niem. Benedikt XVI.; właśc. Joseph Aloisius Ratzinger, ˈjoːzɛf ˈalɔʏzi̯ʊs ˈʁatsɪŋɐ; ur. 16 kwietnia 1927 w Marktl, zm. 31 grudnia 2022 w Watykanie) – niemiecki duchowny rzymskokatolicki, profesor nauk teologicznych, 265. papież i 7. Suweren Państwa Watykańskiego od 19 kwietnia 2005 do 28 lutego 2013.

Wikipedia


ba

1. wykrzyknik, który wyraża głównie podziw, zdziwienie
2. w wierzeniach staroegipskich: dusza ludzka ginąca wraz z ciałem


SJP.pl

symbol

 (1.1) chem. bar

skrót

 (2.1) = Księga Barucha

Wiktionary

Mitologia
  • Ba – w starożytnym Egipcie dusza ludzka, żywa po śmierci człowieka
Geografia
  • Ba – miasto na Fidżi
  • Ba – prowincja w Fidżi
  • Ba – rzeka w Fidżi
Nauka i technika
  • Ba – symbol pierwiastka chemicznego bar
  • BA – skrótowiec związku chemicznego β-Alanina

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Bar jest pierwiastkiem chemicznym o symbolu Ba i liczbie atomowej 56.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: bɛ‿ˈa, AS: be‿a

Wiktionary

Powiązane:

frazeologia.

etymologia.

uwagi. BibliaPL.

tłumaczenia.

* angielski: (2.1) Ba, Bar

* esperanto: (2.1) Bar

źródła.

== Ba (język angielski.) ==

wymowa.

znaczenia.

skrót

 (1.1) = bibl. Book of Baruch → Ba, Księga Barucha

odmiana.

 (1.1) nieodm.

przykłady.

składnia.

kolokacje.

synonimy.

 (1.1) Book of Baruch; skr. Bar

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

Wiktionary

Synonimy:

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

frazeologia.

etymologia.

uwagi. BibliaPL.

tłumaczenia.

* angielski: (2.1) Ba, Bar

* esperanto: (2.1) Bar

źródła.

== Ba (język angielski.) ==

wymowa.

znaczenia.

skrót

 (1.1) = bibl. Book of Baruch → Ba, Księga Barucha

odmiana.

 (1.1) nieodm.

przykłady.

składnia.

kolokacje.

synonimy.

 (1.1) Book of Baruch; skr. Bar

Wiktionary


baader-meinhof

Frakcja Czerwonej Armii (zwana też Grupą Baader-Meinhof, niem. Rote Armee Fraktion, w skrócie RAF) – lewicowa organizacja terrorystyczna działająca w Niemczech Zachodnich, a następnie zjednoczonych Niemczech.

Wikipedia


baal

kananejski i fenicki bóg przyrody i płodności


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy, nazwa własna

 (1.1) bibl. mit. starożytne bóstwo semickie, które czczono głównie w regionie Kanaanu i Syropalestyny; bóg burzy, deszczu i urodzaju

Wiktionary

Baal (ugar.: 𐎁𐎓𐎍; fenic.: 𐤁𐤏𐤋; hebr. ‏בַּעַל‎, trb.: Ba`al; akad.: Bēlu; arab. ‏بعل‎) – semickie bóstwo, którego ośrodkiem kultu było miasto Ugarit.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) W Biblii Baal jest często przedstawiany jako fałszywe bóstwo.

Wiktionary

Synonimy:

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

frazeologia.

etymologia. etym|prasemicki|*baʕl-.

uwagi.

tłumaczenia.

* angielski: (1.1) Baal

* arabski: (1.1) بعل m. (baʕl)

* fenicki: (1.1) 𐤁𐤏𐤋 (bʿl)

* hebrajski: (1.1) בעל m. (bá'al)

* łaciński: (1.1) Baal m.

* perski: (1.1) بعل (ba'l)

* słowacki: (1.1) Baal m.

* starogrecki: (1.1) Βάαλ m. (Báal)

* ugarycki: (1.1) 𐎁𐎓𐎍 (bʿl)

* urdu: (1.1) بعل m. (ba'l)

źródła.

== Baal (język angielski.) ==

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik

 (1.1) bibl. Baal

 (1.2) przen. rel. fałszywe bóstwo

odmiana.

przykłady.

składnia.

kolokacje.

synonimy.

 (1.2) baal

Wiktionary


baalbecki

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z Baalbekiem, dotyczący Baalbeku

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Baalbek mrz.

Wiktionary


baalbek

miasto w Libanie


SJP.pl

Baalbek, Balabakk (arab. ‏بعلبك‎) – miasto w północno-wschodnim Libanie, położone w dolinie Bekaa pomiędzy górami Liban i Antyliban (86 km na północny wschód od Bejrutu).

Czwarte co do wielkości miasto kraju z liczbą mieszkańców przekraczającą 80 tysięcy.

Wikipedia


baalizm

kult Baala, związany z dorocznym cyklem przemian w przyrodzie


SJP.pl


baas

(skrót od: arab. Hizb al-Ba's al-Arabijj al-Isztirakijj) Socjalistyczna Partia Odrodzenia Arabskiego, panarabska partia polityczna; Baas


SJP.pl

Partia Baas (arab. اﻟﺒﻌﺚ), czyli Odrodzenie (skrót od Hizb al-Baas al-Arabi al-IsztirakiPartia Socjalistycznego Odrodzenia Arabskiego) – narodowo-lewicowa arabska partia polityczna, której celem jest scalanie i zjednoczenie świata arabskiego. Jej oficjalną ideologię, opartą na hasłach jedności arabskiej, wolności i specyficznie rozumianego socjalizmu, określa się mianem baasizmu.

Wikipedia


baasista

zwolennik doktryny politycznej panarabskiej partii Baas


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) polit. członek irackiej Partii Baas

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. baasizm m.

:: fż. baasistka ż.

 przym. baasistowski

Wiktionary


baasistka

baasista


SJP.pl

Patrz:

baasista

baasizm

doktryna polityczna panarabskiej partii BAAS


SJP.pl

Wikipedia


baasskap

supremacja (gł. Europejczyków w Republice Południowej Afryki)


SJP.pl


baba

1. żartobliwie albo z niechęcią o kobiecie;
2. przestarzałe: stara kobieta; staruszka;
3. żona, narzeczona, kochanka;
4. handlarka, przekupka, zwłaszcza przywożąca towar ze wsi;
5. o chłopcu, mężczyźnie tchórzliwym, nieśmiałym, zniewieściałym;
6. ciasto w kształcie ściętego stożka;
7. część kafara uderzająca wbijany pal;
8. posąg kamienny, zwykle kobiety z pucharem lub rogiem w ręku, wznoszony w stepowych krajach Europy i Azji w okresie od 2 tys. lat p.n.e. do XII w. n.e.


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) pot. rub. lub pogard. o kobiecie, żonie, partnerce życiowej

 (1.2) pot. przekupka, zwykle starsza, zwłaszcza przywożąca towar ze wsi

 (1.7) stpol. szach. królowa

 (1.14) sport. w krokiecie kołek, od którego rozpoczynana jest gra

 (1.15) czarownica, wiedźma

 (1.19) gw-pl|Bukowina. bochenek chleba

 (1.20) gw-pl|Górny Śląsk. kobieta (bez konotacji)

 (1.21) gw-pl|Górny Śląsk. środ. górn. duży drewniany młot górniczy

 (1.22) gw-pl|Kociewie. daszek nad piecem

 (1.23) gw-pl|Kociewie. odmiana gruszek

 (1.26) daw. szczotka na długim kiju (do omiatania sufitu)

 (1.28) ornit. pelikan różowy, pelikan baba

 (1.29) techn. bud. kanał łączący oddalony trzon z kominem, zwykle budowany na strychu pod kątem 30-45°

Wiktionary

  • baba (babka) – ciasto upieczone w formie okrągłej (często z kominem) lub w podłużnej.
  • baba (kafar) – urządzenie budowlane służące do wbijania pionowych pali w ziemię lub w dno zbiornika wodnego
  • Baba – bogini w mitologii sumeryjskiej
  • baba – w hindi znaczy Ojciec i jest często stosowanym tytułem w Indiach. Również w złożeniach np. Babadźi
  • baba – daw. akuszerka
  • baba – postać z wierzeń słowiańskich

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Baby, ach te baby, czym by bez nich był ten świat.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈbaba, AS: baba

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. babcia ż., babunia ż., babiniec ż., babiarz m., babiarka ż., babol m.

:: zdrobn. babina ż., babka ż., babeczka ż., babuleńka ż.

:: zgrub. babsko n., babon m., babsztyl m.

 przym. babi, babski, babciny

 czas. babieć

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) babsztyl, babsko

 (1.3) babka

 (1.4) fajtłapa

 (1.13) boba, bob

 (1.14) pikieta

 (1.17) znachorka, babka

Wiktionary


baba-chłop

potocznie: kobieta przypominająca wyglądem lub zachowaniem mężczyznę; babochłop, kobieton, chłopobaba


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) pot. o kobiecie wyglądającej, zwykle też poruszającej się jak mężczyzna, często o zdecydowanym charakterze

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) To taka baba-chłop, świetnie nada się na szefa magazynu.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: baˈba‿xwɔp, AS: baba‿χu̯op

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) baba-grzmot, babochłop, kobieton, herod-baba

Wiktionary


baba-grzmot

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) pot. o kobiecie wyglądającej, zwykle też poruszającej się jak mężczyzna, często o zdecydowanym charakterze

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) To taka baba-grzmot, świetnie nada się na szefa magazynu.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: baˈba‿ɡʒmɔt, AS: baba‿gžmot

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) baba-chłop, babochłop, kobieton, herod-baba

Wiktionary


baba-jaga

postać z baśni ludowych, przedstawiana jako złośliwa starucha; Baba Jaga, Baba-Jędza, Baba Jędza


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) przen. niesympatyczna lub brzydka kobieta

 (1.2) pot. żart. o okrągłej miotle lub mopie

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Ożenił się z taką babą-jagą, szkoda chłopaka.

 (1.1) Jutro powiem tej babie-jadze, co o niej myślę.

 (1.2) Weź no mi tu zaraz tę babę-jagę i pozamiataj migiem podwórze.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌbaba‿ˈjaɡa, AS: baba‿i ̯aga

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) baba jaga, brzydula, czarownica

Wiktionary


baba-jędza

postać z baśni ludowych, przedstawiana jako złośliwa starucha; Baba-Jaga, Baba Jaga, Baba Jędza


SJP.pl


babadag

rzeczownik, rodzaj nijaki lub męskorzeczowy, nazwa własna

 (1.1) geogr. miasto w Dobrudży, w południowo-wschodniej Rumunii, w okręgu Tulcza;

 (1.2) geogr. hydron. jezioro w Dobrudży, w południowo-wschodniej Rumunii, w okręgu Tulcza

Wiktionary

Babadag – miasto w południowo-wschodniej Rumunii; w okręgu Tulcza.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Najstarszy wakuł został założony w Babadag w 1484 r. (…)

Wiktionary

Powiązane:

 przym. babadaski

Wiktionary


babadżanian

nazwisko


SJP.pl


babakoto

gatunek lemura


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męski

 (1.1) zool. zob. indris.

Wiktionary

Indris krótkoogonowy, indrys, babakoto (Indri indri) – gatunek owocożernego ssaka naczelnego z rodziny indrisowatych (Indridae).

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ˌbabaˈkɔtɔ, AS: babakoto

Wiktionary


babaszka

rodzaj justunku


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) rodzaj justunku średniego, posiadający stopień jednego kwadratu i grubość 24, 36 i 48 punktów typograficznych;

Wiktionary

Babaszka, babaszek, firet kwadratowy, firet kwadratu – rodzaj zecerskiego justunku średniego o stopniu jednego kwadratu i grubości 24, 36 oraz 48 punktów typograficznych; na początku XX wieku babaszką nazywano justunek wydrążony wzdłuż obu dłuższych boków szyny.

Wikipedia

Synonimy:

 (1.1) babaszek, firet kwadratowy, firet kwadratu

Wiktionary


babbit

stop łożyskowy cyny z antymonem i miedzią; babit


SJP.pl

Osoby:

  • Almon W. Babbitt – mormoński przywódca
  • Art Babbitt – amerykański animator
  • Benjamin T. Babbitt – amerykański przedsiębiorca i wynalazca
  • Bruce Babbitt – amerykański polityk, sekretarz zasobów wewnętrznych USA, gubernator Arizony
  • Dina Babbitt – amerykańska artystka pochodzenia czesko-żydowskiego
  • George T. Babbitt Jr. – amerykański wojskowy
  • Harry Babbitt – amerykański piosenkarz
  • Irving Babbitt – amerykański krytyk literacki i myśliciel
  • Isaac Babbitt – amerykański wynalazca
  • Luke Babbitt – amerykański bejsbolista
  • Milton Babbitt – amerykański kompozytor
  • Natalie Babbitt – amerykańska pisarka
  • Tabitha Babbitt – amerykańska wynalazczyni

Wikipedia


babbitt

nazwisko obce


SJP.pl

Osoby:

  • Almon W. Babbitt – mormoński przywódca
  • Art Babbitt – amerykański animator
  • Benjamin T. Babbitt – amerykański przedsiębiorca i wynalazca
  • Bruce Babbitt – amerykański polityk, sekretarz zasobów wewnętrznych USA, gubernator Arizony
  • Dina Babbitt – amerykańska artystka pochodzenia czesko-żydowskiego
  • George T. Babbitt Jr. – amerykański wojskowy
  • Harry Babbitt – amerykański piosenkarz
  • Irving Babbitt – amerykański krytyk literacki i myśliciel
  • Isaac Babbitt – amerykański wynalazca
  • Luke Babbitt – amerykański bejsbolista
  • Milton Babbitt – amerykański kompozytor
  • Natalie Babbitt – amerykańska pisarka
  • Tabitha Babbitt – amerykańska wynalazczyni

Wikipedia


babbityzm

styl życia charakteryzujący się oportunizmem, kultem dobrobytu i mieszczańską moralnością


SJP.pl


babcia

1. pieszczotliwie o matce ojca lub matki;
2. starsza kobieta; staruszka


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) zdrobn. babka (matka ojca lub matki)

 (1.2) pot. stara kobieta

Wiktionary

  • babcia (babka, baba), prababcia – nazwa relacji w rodzinie
  • babcia (babka) – ogólne określenie oznaczające kobietę w podeszłym wieku

Osoby:

  • Babcia Moses – amerykańska malarka

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Mnie zawsze babcia odprowadza do przedszkola.

 (1.1) Moja babcia ma siedemdziesiąt lat.

 (1.2) Do autobusu weszła jakaś babcia z siatkami pełnymi zakupów.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈbapʲt͡ɕa, AS: bapʹća

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. babka ż., baba ż., babunia ż., babula ż., babulka ż., babuleńka ż., babulina ż., babusia ż., babcinka ż., babuńcia ż., prababcia ż., prababka ż.

 przym. babciny, babi

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) baba, babka, babunia; gw-pl|Górny Śląsk|oma, starka, staroszka, starzinka.

 (1.2) babula, babuleńka

Wiktionary


babcin

przymiotnik

 (1.1) związany z babcią, dotyczący babci, należący do babci

Wiktionary

Powiązane:

 przym. babciny

Wiktionary


babcinka

1. żartobliwie o starej wiejskiej kobiecie; babula, babulka, babuleńka, babulina, babina, babinka;
2. żartobliwie lub pieszczotliwie o babci, matce ojca albo matki; babula, babulka, babuleńka, babulina, babunia, babuńcia, babusia


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) zdrobn. babcia

 (1.2) pot. rub. o starszej kobiecie

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Nie ma już mojej babcinki.

 (1.2) Widzisz tę drepczącą babcinkę?

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. babcia ż., babuńcia ż.

 przym. babciny

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) babunia

 (1.2) babuleńka

Wiktionary


babciny

babcia; babciowy


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) związany z babcią, dotyczący babci, należący do babci

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Na Wielkanoc zawsze robię szynkę według babcinego przepisu.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: bapʲˈt͡ɕĩnɨ, AS: bapʹćĩny

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. baba ż., babka ż., babcia ż., babunia ż., babon m., babcinka ż.

 przym. babi, babcin

Wiktionary


babciowe

babcia; babciny


SJP.pl


babciowy

babcia; babciny


SJP.pl


babczanka

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) mieszkanka Babek Oleckich

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. babczanin m.

 przym. babecki

Wiktionary


babczur

rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy

 (1.1) daw. icht. lud. nazwa systematyczna|Cottus gobio|ref=tak., głowacz białopłetwy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) głowacz białopłetwy, głowacz pospolity

Wiktionary


babczyński

nazwisko


SJP.pl


babec

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) daw. bot. czosnek niedźwiedzi, nazwa systematyczna|Allium ursinum|ref=tak.

rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy

 (2.1) daw. icht. głowacz pręgopłetwy, nazwa systematyczna|Cottus poecilopus|ref=tak.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) babczy czosnek

Wiktionary


babecki

nazwisko


SJP.pl


babeczka

1. zdrobnienie od: babka (ciastko)
2. pieszczotliwie o babce (młodej kobiecie)


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) pot. zdrobn. od: babka

 (1.2) cuk. niewielkich rozmiarów wypiek

Wiktionary

Babeczka (babka) – określenie stosowane do ciastek wypiekanych w foremkach o kształtach zbliżonych do odwróconego stożka ściętego.

Przykłady:

  • babeczka – ciastko ze słodkiego ciasta kruchego, nadziane przed upieczeniem: foremkę wykłada się ciastem, napełnia słodkim nadzieniem, zakrywa cienką warstwą ciasta i piecze;
  • babeczka – ciastko korpusowe ze słodkiego ciasta kruchego – korpus wypełniany jest słodkim nadzieniem po upieczeniu; porównaj z: tartaletka
  • babeczka – ciastko wykonane z ciasta (zwykle drożdżowego lub biszkoptowo-tłuszczowego), którym napełnia się foremki do odpowiedniej wysokości, opcjonalnie nadziewane przed lub po upieczeniu; przykłady: muffin, cupcake;
  • babeczka (ciastko ponczowe) – korpus z ciasta biszkoptowego lub drożdżowego nasącza się syropem, pokrywa glazurą, dekoruje kremem i innymi dodatkami; przykłady: baba au rhum;

Wikipedia

Przykłady

 (1.2) Wczoraj na urodzinową kolację dla mamy upiekliśmy pasticjo i cynamonowe babeczki.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: baˈbɛt͡ʃka, AS: babečka

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. babka ż., baba ż., babsko n.

 przym. babkowy

Wiktionary


babel

1. hebrajska nazwa miasta Babilon;
2. wieża Babel:
a) w biblijnej Księdze Rodzaju: konstrukcja budowana w Babilonie w celu sięgnięcia nieba;
b) przenośnie: wielojęzyczne zbiorowisko ludzi;
c) przenośnie: brak porozumienia między ludźmi;
d) przenośnie: miejsce, w którym panuje zamęt


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) coś nabrzmiałego, wypełnionego płynem lub gazem

 (1.2) med. kliniczne określenie tworu powstałego na skórze zazwyczaj w wyniku skórnej reakcji alergicznej

 (1.3) techn. próżnia w odlewie

 (1.4) gw-pl|Mazowsze. sopel lodu

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (2.1) pieszcz. o małym dziecku

Wiktionary

  • Wieża Babel – budowla opisana w Biblii

Kino:

  • Babel – francuski film z 1999 roku
  • Babel – amerykański film z 2006 roku

Muzyka:

  • Babel – album Mumford & Sons
  • Babel – album zespołu Karcer
  • Babel – album zespołu Quo Vadis

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Ale ci wyrósł bąbel na ramieniu!

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈbɔ̃mbɛl, AS: bõmbel

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz.

:: zdrobn. bąbelek m.

 czas. bąbelkować

 przym. bąbelkowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1-2) pęcherz

Wiktionary


bąbelek

1. zdrobnienie od: bąbel;
2. pieszczotliwie: małe dziecko, niemowlak


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) zdrobn. od: bąbel

 (1.2) mały bąbel

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (2.1) pieszcz. o małym dziecku, zwłaszcza jeśli małe a ruchliwe

Wiktionary

Kudłaczek i Bąbelek – fikcyjni awanturnicy i detektywi, będący bohaterami komiksów autorstwa Tadeusza Baranowskiego.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: bɔ̃mˈbɛlɛk, AS: bõmbelek

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. bąbel m., bąbelki nmos., bąbelkowanie n.

 czas. bąbelkować ndk.

 przym. bąbelkowy

Wiktionary


bąbelki

1. zdrobnienie od: bąbel;
2. pieszczotliwie: małe dziecko, niemowlak


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj niemęskoosobowy, liczba mnoga

 (1.1) pot. żart. wino musujące

forma rzeczownika.

 (2.1) plural|bąbelek.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: bɔ̃mˈbɛlʲci, AS: bõmbelʹḱi

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. bąbel mrz., bąbelek mrz., bąbelkowanie n.

 czas. bąbelkować ndk.

 przym. bąbelkowy

Wiktionary


bąbelkować

czasownik

 (1.1) pot. wydzielać bąbelki

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌbɔ̃mbɛlˈkɔvat͡ɕ, AS: bõmbelkovać

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. bąbel m., bąbelek m., bąbelki nmos., bąbelkowanie n.

 przym. bąbelkowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) musować

Wiktionary


bąbelkowanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|bąbelkować.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌbɔ̃mbɛlkɔˈvãɲɛ, AS: bõmbelkovãńe

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. bąbel m., bąbelek m., bąbelki nmos.

 czas. bąbelkować ndk.

 przym. bąbelkowy

Wiktionary


bąbelkowy

bąbelek, np. folia bąbelkowa, czekolada bąbelkowa


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) związany z bąbelkami, dotyczący bąbelków, składający się z bąbelków

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌbɔ̃mbɛlˈkɔvɨ, AS: bõmbelkovy

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. bąbel m., bąbelek m., bąbelki nmos., bąbelkowanie n.

 czas. bąbelkować

Wiktionary


bąbelnica

parzydełkowiec z rzędu rurkopławów; żeglarz portugalski


SJP.pl

Wikipedia


babelski

Babel


SJP.pl

Patrz:

Babel

bąbeluś

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) pieszcz. o małym dziecku

Wiktionary


babesioza

choroba zwierzęca wywoływana przez pierwotniaki niszczące czerwone krwinki, przenoszona przez kleszcze; babeszjoza


SJP.pl


babeszjoza

przenoszona przez kleszcze śmiertelna choroba psów i kotów, powodująca rozpad krwinek czerwonych; babesioza, piroplazmoza


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) med. wet. przenoszona przez kleszcze choroba pasożytnicza zwierząt (w tym ludzi);

Wiktionary

Babeszjoza, babezjoza, piroplazmoza (łac. babesiosis) – choroba pasożytnicza zwierząt (rzadko u ludzi) wywołana przez wewnątrzerytrocytarne pierwotniaki z rodzaju Babesia przenoszone na żywiciela poprzez kleszcze z rodzaju Ixodes.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Objawy babeszjozy są podobne do objawów malarii – wysoka gorączka, bóle mięśni, anemia i ew. krwawy mocz.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) babezjoza, piroplazmoza

Wiktionary


babeuf

[czytaj: baBEF] Franciszek (albo François) Babeuf zw. Gracchus (1760-97), francuski polityk


SJP.pl


babezjoza

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) med. wet. przenoszona przez kleszcze choroba pasożytnicza zwierząt (w tym ludzi)

Wiktionary

Babeszjoza, babezjoza, piroplazmoza (łac. babesiosis) – choroba pasożytnicza zwierząt (rzadko u ludzi) wywołana przez wewnątrzerytrocytarne pierwotniaki z rodzaju Babesia przenoszone na żywiciela poprzez kleszcze z rodzaju Ixodes.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Objawy babezjozy są podobne do objawów malarii – wysoka gorączka, bóle mięśni, anemia i ew. krwawy mocz.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) babeszjoza, piroplazmoza

Wiktionary


babi

przestarzałe: babski


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) charakterystyczny dla baby

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Nie opowiadaj mi o tych waszych babich problemach, bo ja się w tym w ogóle nie rozeznaję.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈbabʲi, AS: babʹi

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. babka ż., baba ż., babsko n., babol m., babinka ż., babina ż., babcia ż., babiniec mrz.

 przym. babski, babciny

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) babski, kobiecy, żeński, damski

Wiktionary


babiacki

przymiotnik od: Babiak; babiakowski


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) dotyczący Babiaka, związany z Babiakiem

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Babiak m., babiaczanin m., babiaczanka ż.

Wiktionary


babiaczanka

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) mieszkanka Babiaka

 (1.2) kobieta pochodząca ze Babiaka, urodzona w Babiaku

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Babiak m.

:: fm. babiaczanin m.

 przym. babiacki

Wiktionary


babiak

nazwa kilku miejscowości w Polsce


SJP.pl

W Polsce
  • Babiak – kolonia w województwie kujawsko-pomorskim, w powiecie golubsko-dobrzyńskim, w gminie Golub-Dobrzyń
  • Babiak – część wsi Nowy Borek w woj. podkarpackim, w pow. rzeszowskim, w gminie Błażowa
  • Babiak – wieś w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie lidzbarskim, w gminie Lidzbark Warmiński
  • Babiak – wieś w województwie wielkopolskim, w powiecie kolskim, w gminie Babiak
  • Babiak – część wsi Grzymiszew w województwie wielkopolskim, w powiecie tureckim, w gminie Tuliszków

Wikipedia


babiakowski

przymiotnik od: Babiak; babiacki


SJP.pl


babiana

południowoafrykańska roślina uprawna z rodziny kosaćcowatych


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) rodzaj wieloletnich roślin;

Wiktionary

Babiana (Babiana Ker Gawl.) – rodzaj wieloletnich roślin należący do rodziny kosaćcowatych. Należy do niego ok. 80 gatunków roślin występujących w południowej Afryce. Nazwa łacińska pochodzi z niderlandzkiego słowa babianer, odnoszącego się do pawiana, którego przysmakiem są bulwy tej rośliny. Gatunkiem typowym jest Babiana plicata (Ker Gawl.).

Wikipedia


babianka

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) mieszkanka Bab

Wiktionary

  • Babianka (wieś) w województwie lubelskim, w powiecie parczewskim, w gminie Parczew
  • Babianka (kolonia) w województwie lubelskim, w powiecie parczewskim, w gminie Parczew
  • Babianka (Ukraina) (ukr. Баб'янка) – wieś na Ukrainie, w obwodzie iwanofrankiwskim, w rejonie kołomyjskim

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Jajka ozdobione przez babianki wygrały gminny konkurs na najpiękniejszą pisankę.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Baby m.

:: fm. babianin m.

 przym. babski

Wiktionary


babiański

nazwisko


SJP.pl


babiarski

rzadko:
1. babski, plotkarski;
2. babiarz


SJP.pl

Patrz:

babiarz

babiarz

mężczyzna uganiający się za kobietami, kobieciarz


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) pot. mężczyzna obsesyjnie zainteresowany kobietami

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈbabʲjaʃ, AS: babʹi ̯aš

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. baba ż., babsko n., babka ż., babiarka ż.

Wiktionary


babiasól

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) daw. bot. kowniatek nadmorski

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) współcz. kowniatek nadmorski, kowniatek morski, koper morski, babia sól nadmorska

Wiktionary


babić

czasownik przechodni niedokonany

 (1.1) daw. pomagać położnicy

Wiktionary

  • Marko Babić – chorwacki piłkarz, występował na MŚ 2002 w Korei Południowej i Japonii
  • Nikola Babić – jugosłowiański piłkarz, pochodzący z Chorwacji, grał m.in. w Rapidzie Wiedeń
  • Milan Babić – przywódca Serbów chorwackich
  • babić – odmiana winorośli właściwej

Wikipedia


babica

1. wieś w województwie małopolskim;
2. wieś w województwie podkarpackim


SJP.pl

  • Babica – potok, dopływ Raby
  • Babica – struga, dopływ Elbląga
  • Babica – szczyt w Beskidzie Makowskim

2 miejscowości w Polsce:

  • Babica – wieś w woj. małopolskim, w pow. wadowickim, w gminie Wadowice
  • Babica – wieś w woj. podkarpackim, w pow. strzyżowskim, w gminie Czudec

1 miejscowość w Serbii

  • Babica (Serbia)

1 stacja kolejowa

  • Babica – mijanka w woj. podkarpackim, w pow. strzyżowskim, w gminie Czudec

Wikipedia


babice

1. wieś w województwie śląskim;
2. wieś w województwie małopolskim


SJP.pl

W Polsce
  • Babice – część miasta Oświęcim
  • Babice – wieś w woj. lubelskim, w pow. biłgorajskim, w gminie Obsza
  • Babice – wieś w woj. łódzkim, w pow. pabianickim, w gminie Lutomiersk
  • Babice – wieś w woj. małopolskim, w pow. chrzanowskim, w gminie Babice
  • Babice – wieś w woj. małopolskim, w pow. oświęcimskim, w gminie Oświęcim
  • Babice – wieś w woj. mazowieckim, w pow. garwolińskim, w gminie Trojanów
  • Babice – wieś w woj. opolskim, w pow. głubczyckim, w gminie Baborów
  • Babice – wieś w woj. podkarpackim, w pow. przemyskim, w gminie Krzywcza
  • Babice – wieś w woj. śląskim, w pow. raciborskim, w gminie Nędza
  • Babice – część wsi Załuczne w woj. małopolskim, w pow. nowotarskim, w gminie Czarny Dunajec
  • Babice – część wsi Kramarzówka w woj. podkarpackim, w pow. jarosławskim, w gminie Pruchnik
  • Babice – część wsi Bystrowice w woj. podkarpackim, w pow. jarosławskim, w gminie Roźwienica

Wikipedia


babicki

przymiotnik od: Babice


SJP.pl

Osoby o tym nazwisku:

  • Aleksander Babicki – polski adwokat, polityk i działacz społeczny
  • Józef Babicki – polski teoretyk i praktyk pedagogiki
  • Krzysztof Babicki – polski reżyser teatralny
  • Ryszard Babicki – polski specjalista w zakresie chemicznej technologii drewna

Wikipedia


babicz

nazwisko


SJP.pl


babiczanka

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) mieszkanka Babicy

 (1.2) mieszkanka Babic

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Babica m., Babice

:: fm. babiczanin m.

 przym. babicki

Wiktionary


babieć

1. lekceważąco o mężczyźnie: upodabniać się do baby (kobiety), nabierać cech uznawanych za kobiece; niewieścieć;
2. o kobiecie: starzeć się


SJP.pl

czasownik nieprzechodni niedokonany

 (1.1) pot. lekcew./pogard. nabierać cech typowo kobiecych; niewieścieć

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Od kiedy Krzysiek się zakochał, coraz bardziej babieje. Ta jego ukochana trzyma go pod pantoflem.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈbabʲjɛ̇t͡ɕ, AS: babʹi ̯ėć

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. baba ż., babienie n.

 czas. zbabieć dk.

 przym. zbabiały

Wiktionary


babienica

wieś w województwie śląskim


SJP.pl

Babienica (daw. Babienice oraz Babinica, niem. Babinitz) wieś sołecka w Polsce położona w województwie śląskim, w powiecie lublinieckim, w gminie Woźniki. Liczy ponad 1000 mieszkańców.

W latach 1975–1998 miejscowość położona była w województwie częstochowskim.

Wikipedia


babienie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) pot. lekcew./pogard. nabieranie cech typowo kobiecych

Wiktionary

Wymowa:

IPA: baˈbʲjɛ̇̃ɲɛ, AS: babʹi ̯ė̃ńe

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. baba ż.

 czas. babieć

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) niewieścienie

Wiktionary


babięta

wieś w województwie warmińsko-mazurskim


SJP.pl

Babięta (niem. Babienten, 1938–1945 Babenten) – wieś w Polsce położona w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie mrągowskim, w gminie Piecki. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa olsztyńskiego.

Wikipedia


babij

nazwisko


SJP.pl


babik

nazwisko


SJP.pl

Babik (ros. Бабик) – wieś w Rosji, w rejonie wołogodzkim obwodu wołogodzkiego. W 2010 r. liczyła 4 mieszkańców.

Wikipedia


babikrówka

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) daw. bot. kokoryczka, nazwa systematyczna|Polygonatum|Mill.|ref=tak.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) współcz. kokoryczka

Wiktionary


babilistek

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) gw-pl|Górny Śląsk. bot. babka lancetowata

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) gw-pl|Górny Śląsk|babski listek.

Wiktionary


babilon

starożytne miasto w Mezopotamii


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna

 (1.1) staroż. geogr. starożytne miasto położone w Mezopotamii, dawna stolica Babilonii, obecnie teren Iraku;

 (1.2) geogr. osada śródleśna w Polsce położona w województwie pomorskim, w gminie Chojnice;

Wiktionary

Babilon (sum. ká.dingir.raki „brama boga”; akad. Bāb-ilim „brama boga” lub Bāb-ilāni „brama bogów”; gr. Βαβυλών Babylōn; bibl. בָּבֶל Bābel; arab. بابل Bābil) – starożytne miasto położone w Mezopotamii, nad Eufratem, w pobliżu obecnego miasta Al-Hilla, dawna stolica Babilonii; obecnie stanowisko archeologiczne Atlal Babil w Iraku.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Pierwszego jej unicestwienia dokonał król Nabuchodonozor, który ponadto zniszczył kraj, a jego mieszkańców uprowadził na 70 lat w niewolę do Babilonu.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: baˈbʲilɔ̃n, AS: babʹilõn

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Babilonia ż., Babilonka ż., Babilończyk mos., babilończyk mos., babilonka ż.

 przym. babiloński

Wiktionary


babilończyk

mieszkaniec Babilonu


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) mieszkaniec państwa babilońskiego albo Babilonii

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Babilon mrz., Babilonia ż.

:: fż. Babilonka ż.

 przym. babiloński

Wiktionary


babilonia

starożytne państwo semickie w Mezopotamii


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) geogr. hist. starożytne państwo semickie w Mezopotamii, na terenie obecnego Iraku;

Wiktionary

Babilonia (akad. 𒆳𒆍𒀭𒊏𒆠, māt Akkadī) – starożytne państwo semickie w Mezopotamii, na terenie obecnego Iraku.

Osiągnięcia cywilizacyjne Babilonii wywodzone są z wcześniejszych cywilizacji Sumeru i Akadu, w których rozwijały się takie dziedziny kultury i nauki jak: religia, astronomia, astrologia, matematyka, medycyna, architektura i literatura.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) W ciągu wieków kolejne ludy, które napływały do Babilonii przejmowały jej dziedzictwo i z powodzeniem je kontynuowały.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌbabʲiˈlɔ̃ɲja, AS: babʹilõńi ̯a

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. babilończyk mos., Babel, Babilon, Babilonka, Babilończyk

 przym. babiloński

Wiktionary


babilonka

mieszkanka Babilonu


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) mieszkanka państwa babilońskiego albo Babilonii

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Babilon mrz.

:: fm. Babilończyk mos.

 przym. babiloński

Wiktionary



babimojski

Babimost


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) dotyczący Babimostu, związany z Babimostem

Wiktionary

Patrz:

Babimost

Powiązane:

 rzecz. Babimost m., Babimojszczyzna ż., babimościanin mos., babimościanka ż.

Wiktionary


babimojszczyzna

region historyczny obejmujący tereny na pograniczu wielkopolsko-brandenbursko-śląskim


SJP.pl

Babimojszczyzna – region historyczny i etnograficzny na pograniczu województw wielkopolskiego i lubuskiego. Głównym ośrodkiem jest Babimost, od którego region wziął nazwę. Pozostałe większe ośrodki: Kargowa, Nowe Kramsko, Podmokle Wielkie, Dąbrówka Wielkopolska

Wikipedia


babimór

widłak babimór - gatunek rośliny kosmopolitycznej z rodziny widłakowatych; widłak goździsty


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) bot. nazwa systematyczna|Lycopodium clavatum|ref=tak., gatunek widłaka rosnącego w lasach sosnowych;

Wiktionary

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Babimór często okupuje teren wspólnie z widłakiem jałowcowatym (Lycopodium annotinum L.).

Wiktionary


babimościanin

mieszkaniec Babimostu


SJP.pl


babimościanka

mieszkanka Babimostu


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) mieszkanka Babimostu

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Babimost m.

:: fm. babimościanin m.

 przym. babimojski

Wiktionary


babimost

miasto w Polsce


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna

 (1.1) geogr. miasto w województwie lubuskim;

Wiktionary

Babimost (niem. Bomst) – miasto w zachodniej Polsce, w województwie lubuskim, w powiecie zielonogórskim, siedziba gminy miejsko-wiejskiej Babimost.

Babimost leży w historycznej Wielkopolsce. Uzyskał lokację miejską w 1397 roku, Babimost Nowe Miasto lokowany był w 1652, zdegradowany w 1781 roku.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Moja babka urodziła się w Babimoście w okolicach Zielonej Góry.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: baˈbʲĩmɔst, AS: babʹĩmost

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Babimojszczyzna ż., babimościanin mos., babimościanka ż.

 przym. babimojski

Wiktionary


babin

żartobliwie o starej wiejskiej kobiecie; babcinka, babula, babulka, babuleńka, babulina, babinka


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna

 (1.1) geogr. wieś w Polsce, w województwie lubelskim, w powiecie lubelskim, w gminie Bełżyce, położona nad rzeką Krężniczanką, rozsławiona przez towarzystwo nazywane Rzeczpospolitą Babińską;

 (1.2) geogr. wieś na Ukrainie, w rejonie hoszczańskim obwodu rówieńskiego

Wiktionary

W Polsce
  • Babin – osiedle w Szczecinie
  • Babin – wieś w woj. dolnośląskim, w pow. legnickim, w gminie Krotoszyce
  • Babin – wieś w woj. lubelskim, w pow. lubelskim, w gminie Bełżyce
  • Babin – wieś w woj. mazowieckim, w pow. zwoleńskim, w gminie Przyłęk
  • Babin – wieś w woj. wielkopolskim, w pow. słupeckim, w gminie Strzałkowo
  • Babin – wieś w woj. wielkopolskim, w pow. średzkim, w gminie Środa Wielkopolska
  • Babin – wieś w woj. zachodniopomorskim, w pow. gryfińskim, w gminie Trzcińsko-Zdrój
  • Babin – wieś w woj. zachodniopomorskim, w pow. pyrzyckim, w gminie Bielice

Wikipedia

Powiązane:

 przym. babiński

 rzecz. babinianka ż.

Wiktionary


babina

żartobliwie o starej wiejskiej kobiecie; babcinka, babula, babulka, babuleńka, babulina, babinka


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) geogr. wieś na Ukrainie w rejonie samborskim obwodu lwowskiego;

Wiktionary

Babina może dotyczyć:

  • Babina – rodzaj płazów;
  • Babina – miasto w środkowo-północnych Indiach, w stanie Uttar Pradesh, na Nizinie Hindustańskiej;
  • Babina – miejscowość na Ukrainie w rejonie starosamborskim;
  • Babina – miejscowość na Ukrainie w rejonie samborskim;
  • Babina – wieś w Polsce
  • Babina – przystanek kolejowy na Białorusi
  • Babina – kanał wodny łączący jezioro Dąbie z Odrą, w Szczecinie;
  • Babina - nieistniejąca już kopalnia węgla brunatnego w Łęknicy (woj. lubuskie)

Wikipedia

Powiązane:

 przym. babiński

Wiktionary


babinianka

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) mieszkanka Babina

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Babin m.

:: fm. babinianin m.

 przym. babiński

Wiktionary


babinicz

pseudonim Andrzeja Kmicica - bohatera "Potopu" Henryka Sienkiewicza


SJP.pl

Andrzej Kmicic herbu Rawicz – postać fikcyjna, główny bohater powieści Potop Henryka Sienkiewicza. Pojawia się też przejściowo w następnej części Trylogii (Pan Wołodyjowski).

Jako chorąży orszański był charakterystycznym przedstawicielem ówczesnej szlachty litewskiej, znanym z wojennych wyczynów potomkiem dawniej możnego, lecz zrujnowanego przez wojny z Moskwą rodu szlacheckiego ze Smoleńszczyzny.

Wikipedia


babiniec

żartobliwe określenie zbiorowiska kobiet


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) żart. duża liczba kobiet zgromadzona w jednym miejscu

 (1.2) daw. także obecnie gw-pl|Kraków, Bukowina. archit. przedsionek kościoła lub wydzielona część synagogi, przeznaczone dla kobiet;

Wiktionary

Babiniec – staropolska nazwa (kruchty) przedsionka kościelnego przeznaczonego dla kobiet żebrzących, w którym nauk katechetycznych mogły słuchać osoby uważane za heretyków lub Żydzi. Nazwa dotyczy także pomieszczeń (przeznaczonych dla kobiet lub żeńskiej służby) synagog, cerkwi i dużych dworów.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Zbulwersowany babiniec poruszał się bardzo szybko w kierunku Urzędu Miejskiego.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: baˈbʲĩɲɛt͡s, AS: babʹĩńec

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. baba ż., babka ż., babsko n.

 przym. babski, babi

Wiktionary

Synonimy:

 (1.2) kruchta

Wiktionary


babinka

1. żartobliwie o starej wiejskiej kobiecie; babcinka, babula, babulka, babuleńka, babulina, babina


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) zdrobn. babina; stara kobieta, staruszka

 (1.2) daw. bot. babiana

Wiktionary

Babinka – ciek w Wielkopolsce, przepływający przez gminy Kórnik i Mosina, a uchodzący do Kopla na terenie Poznania, w Głuszynie.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Na ławeczce przy wejściu na cmentarz siedziała babinka w chustce na głowie.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: baˈbʲĩnka, AS: babʹĩnka

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. baba ż., babina ż.

 przym. babi

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) staruszka, starowinka, babcia

 (1.2) współcz. babiana

Wiktionary


babiński

przymiotnik od: Babin


SJP.pl

  • Babiński – herb szlachecki

osoby o nazwisku Babiński:

  • Aleksander Babiński (1823–1899) – polski inżynier górniczy
  • Andrzej Babiński (1938–1984) – polski poeta
  • Andrzej Babiński – polski dziennikarz
  • Antoni Babiński (1812–1847) – emisariusz Towarzystwa Demokratycznego Polskiego
  • Czesław Babiński (1919-1977) – śpiewak
  • Henri Babinski (1855–1931) – francuski inżynier i autor książek kucharskich polskiego pochodzenia
  • Jan Babiński (1873–1921) – polski chemik, inżynier cukrownik, wykładowca akademicki
  • Józef Babiński (1857–1932) – francuski neurolog polskiego pochodzenia
  • Leon Babiński (1891–1973) – polski prawnik, cywilista
  • Mieczysław Babiński (1897–1984) – polski taternik i japonista
  • Stanisław Babiński (ur. 1937) – polski polityk
  • Wacław Babiński (1887–1957) – polski dyplomata
  • Zbigniew Babiński (1896–1940) – polski lotnik

Wikipedia


babiogórka

mieszkanka Babiej Góry (masywu górskiego w Beskidzie Żywieckim)


SJP.pl


babiogórski

przymiotnik od: Babia Góra


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) związany z Babią Górą, odnoszący się do Babiej Góry

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Babiogórskie szlaki mogą być niebezpieczne zimą.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌbabʲjɔˈɡursʲci, AS: babʹi ̯ogursʹḱi

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Babia Góra

Wiktionary


babiogórzec

mieszkaniec Babiej Góry (masywu górskiego w Beskidzie Żywieckim)


SJP.pl


babiok

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) gw-pl|Śląsk Cieszyński, Zaolzie. kopka siana

Wiktionary


babirusa

gatunek dzikiej świni żyjącej na wyspach Archipelagu Malajskiego; babirussa


SJP.pl

Babirussa wąsata, babirussa srebrna, babirrussa (Babyrousa babyrussa) – gatunek ssaka parzystokopytnego z rodziny świniowatych (Suidae).

Wikipedia


babirussa

gatunek dzikiej świni żyjącej na wyspach Archipelagu Malajskiego; babirusa


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) zool. nazwa systematyczna|Babirussa., rodzaj ssaka z podrodziny świń;

 (1.2) zool. zwierzę z rodzaju babirussa (1.1)

Wiktionary

Babirussa (Babyrousa) – rodzaj ssaków z podrodziny świń (Suinae) w obrębie rodziny świniowatych (Suidae).

Wikipedia


babistyczny

babizm


SJP.pl

Patrz:

babizm

babiszon

potocznie: niesympatyczna kobieta


SJP.pl


babit

stop łożyskowy cyny z antymonem i miedzią; babbit


SJP.pl


babiuch

nazwisko


SJP.pl


babizm

ruch społeczno-religijny w Persji w XIX w.


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) dziewiętnastowieczny perski ruch społeczny i religijny sprzeciwiający się muzułmańskiemu fanatyzmowi;

Wiktionary

Babizm (pers. ‏بابی ها‎, Bâbihâ) – ruch religijny wywodzący się z islamu, powstały ok. 1844 roku w Persji. Babizm zakładał szereg reform społecznych i religijnych, reinterpretował dżihad, wprowadzał nowy kalendarz, monogamię (wyznawcy mogli brać za żonę tylko współwyznawczynie) i równość ludzi wobec prawa.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ˈbabʲism̥, AS: babʹism̦

Wiktionary


babizna

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) daw. spadek po babce

Wiktionary


babka

1. matka ojca lub matki;
2. młoda, atrakcyjna kobieta;
3. pieczone w specjalnej formie ciasto o kształcie stożkowatym i okrągłej podstawie;
4. stara, wiejska kobieta;
5. niewielka roślina wieloletnia o kilku sercowatych liściach


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) matka ojca lub matki

 (1.2) starsza kobieta, zwykle zaniedbana, biedna

 (1.3) przest. wiejska kobieta pomagająca przy porodach, zajmująca się też ziołolecznictwem, znachorstwem i wróżbiarstwem

 (1.4) pot. młoda, atrakcyjna kobieta

 (1.5) cuk. kulin. słodkie ciasto pieczone w formie prostokątnej lub mającej kształt ściętego stożka

 (1.6) zob. babka z piasku.

 (1.7) bot. nazwa systematyczna|Plantago|ref=tak., rodzaj roślin z rodziny babkowatych;

 (1.8) bot. nazwa systematyczna|Alisma plantago-aquatica|L.|ref=tak., roślina nadwodna z rodziny żabieńcowatych;

 (1.9) bot. lud. ślaz

 (1.10) mikol. zob. koźlarz babka.

 (1.11) icht. nazwa systematyczna|Gobiidae|ref=tak., ryba z rodziny babkowatych;

 (1.12) roln. kopka ze snopków ustawiana na polu

 (1.13) roln. gw-pl|Śląsk Cieszyński, Zaolzie, Bukowina. kowadełko do klepania sierpa lub kosy

 (1.14) reg-pl|Podkarpacie. drobna moneta zdawkowa

 (1.15) gw-pl|Górny Śląsk. roln. ostatni snopek podczas żniw

 (1.16) daw. icht. głowacz pręgopłetwy, nazwa systematyczna|Cottus poecilopus|ref=tak.

 (1.17) daw. icht. lud. głowacz białopłetwy, nazwa systematyczna|Cottus gobio|ref=tak.

Wiktionary

Biologia

  • babka – gatunek grzybów z rodziny borowikowatych (Boletaceae)
  • babka – nazwa zwyczajowa wielu gatunków ryb z rodziny babkowatych (Perciformes)
  • babka – rodzaj roślin z rodziny babkowatych (Plantaginaceae)
  • Babka – monotypowy rodzaj ryb z rodziny babkowatych (Gobiidae), jedynym przedstawicielem jest babka łysa

Geografia

  • Babka – jezioro w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie giżyckim, w gminie Kruklanki
  • Babka – osada w województwie kujawsko-pomorskim, w powiecie mogileńskim, gminie Mogilno
  • Babka – rzeka na Ukrainie, dopływ Dońca
  • Babka – skała w Dolinie Będkowskiej na Wyżynie Krakowsko-Częstochowskiej
  • Babka – skała na wzgórzu Żarnowa w Łączkach Kobylańskich
  • Babka – wieś na Ukrainie w rejonie włodzimierzeckim
  • Babka – turnia w polskich Tatrach Zachodnich
  • Babka I – skała w rezerwacie przyrody Pazurek
  • Babka II – skała w rezerwacie przyrody Pazurek

Inne

  • babka (baba) – ciasto upieczone w formie okrągłej (często z kominem) lub w podłużnej.
  • babka (babeczka) – ciastko upieczone w foremce w kształcie zbliżonym do odwróconego stożka ściętego,
  • babka – tradycyjny wypiek kuchni żydowskiej
  • „Babka” (właśc. Babka Tower) – zespół mieszkaniowo-biurowo-usługowy znajdujący się przy alei Jana Pawła II 80 w Warszawie

Zobacz też

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Moja babka ma siedemdziesiąt lat.

 (1.2) Jesteś młodą kobietą, a stroisz się jak stara babka.

 (1.4) Ale fajna babka idzie chodnikiem.

 (1.5) Upiekłam babkę dla gości.

 (1.6) Ten piasek jest świetny. Babki, które stawialiśmy, są niezwykle foremne.

 (1.7) Kwiatostany babki wytwarzają bardzo duże ilości pyłku.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈbapka, AS: bapka

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. baba ż., babcia ż., babina ż., babunia ż., babusia ż., babula ż., babulka ż., babuleńka ż., babsko n., babiszcze n., babiniec m., babiarz m., babiarka ż., babkarstwo n., babkowate nmos.

:: zdrobn. babeczka ż.

 przym. babciny, babi, babski, babkowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) zdrobn. babcia, babunia, stpol. baba

 (1.2) baba, babcia, babina, babula, babulka, babuleńka, staruszka, starowina, starowinka, starucha

 (1.3) szeptucha, szeptunka, majściera

 (1.4) babeczka, cizia, kociak, lala, laleczka, lalunia, laska, szprycha

 (1.5) baba; gw-pl|Górny Śląsk|zista, babowka.

 (1.6) babka z piasku

 (1.8) babka wodna / żabieniec babka wodna

 (1.9) malwa

 (1.10) kozak, koźlak, koźlarek, podbrzeźniak

Wiktionary


babkarstwo

przestarzałe: niefachowe położnictwo uprawiane przez babki - akuszerki, przede wszystkim na wsi


SJP.pl


babki

1. matka ojca lub matki;
2. młoda, atrakcyjna kobieta;
3. pieczone w specjalnej formie ciasto o kształcie stożkowatym i okrągłej podstawie;
4. stara, wiejska kobieta;
5. niewielka roślina wieloletnia o kilku sercowatych liściach


SJP.pl

  • Babki – osada w woj. kujawsko-pomorskim, w pow. mogileńskim, w gminie Jeziora Wielkie
  • Babki – wieś w woj. wielkopolskim, w pow. poznańskim, w gminie Mosina
  • Babki – wieś w woj. warmińsko-mazurskim, w pow. gołdapskim, w gminie Gołdap
  • Babki – gromada
  • Babki – szczyt w Tatrach Zachodnich
Zobacz też
  • Babkowate (rośliny)
  • Babkowate (ryby)

Wikipedia


babkowate

1. rodzina roślin dwuliściennych zrosłopłatkowych;
2. kosmopolityczna rodzina ryb słodkowodnych i morskich z rzędu okoniokształtnych


SJP.pl

  • babkowate (Plantaginaceae) – rodzina roślin z rzędu jasnotowców
  • babkowate (Gobiidae) – rodzina ryb z rzędu okoniokształtnych

Wikipedia


babkowaty

o cechach babkowatych (1. rodzina roślin;
2. rodzina ryb)


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) bot. o cechach roślin z rodziny babkowatych

 (1.2) icht. o cechach ryb z rodziny babkowatych

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. babkowate nmos.

Wiktionary


babkowiec

ryba z rzędu okoniokształtnych


SJP.pl


babkówka

niedźwiedziówka babkówka - gatunek motyla z rodziny niedźwiedziówkowatych


SJP.pl


babkowy

babka


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) z babki (rośliny nazwa systematyczna|Plantago|L.|ref=tak.)

Wiktionary

Patrz:

babka

Przykłady

 (1.1) Proszek babkowy powstaje z ususzonych i startych w moździerzu liści babki.

 (1.1) Urwałem tylko liść babkowy i ona roześmiała się i zerwała drugi liść.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. babeczka ż., babka ż.

 przym. babczany

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) daw. babczany

Wiktionary


bąblasty

bąblisty;
1. mający kształt bąbla;
2. pokryty bąblami


SJP.pl


bąblisty

bąblasty;
1. mający kształt bąbla;
2. pokryty bąblami


SJP.pl


bąblować

potocznie: hulać, próżnować


SJP.pl


bąblowcowy

przymiotnik od: bąblowiec


SJP.pl


bąblowica

choroba pasożytnicza ludzi i zwierząt, wywoływana przez larwy tasiemca bąblowcowego; echinokokoza


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) med. pasożytnicza choroba wywoływana przez bąblowca, powodująca tworzenie się torbieli w narządach wewnętrznych;

Wiktionary

Bąblowica, echinokokoza (łac. echinococcosis cystica) – pasożytnicza choroba odzwierzęca wywoływana przez onkosfery różnych gatunków bąblowców (Echinococcus), głównie tasiemca bąblowcowego (E. granulosus) oraz bąblowca wielojamowego (E. multilocularis), a w niektórych regionach również: E. canadensis, E. equinus, E. felidis, E. oligarthrus, E. ortleppi, E. shiquicus oraz E. vogeli.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) W ostatnich latach obserwuje się wzrost zachorowań na bąblowice.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) echinokokoza, hydatidoza

Wiktionary


bąblowiec

gatunek tasiemca


SJP.pl

Bąblowiec może oznaczać:

  • Echinococcus – rodzaj tasiemców, do którego zalicza się m.in. tasiemiec bąblowcowy (Echinococcus granulosus)
  • cysticerkus (wągier) – jedna z larw tasiemców

Wikipedia


babochłop

potocznie: kobieta przypominająca wyglądem lub zachowaniem mężczyznę; baba-chłop, kobieton, chłopobaba


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy

 (1.1) pot. pejor. pogard. kobieta, która wygląda i zachowuje się jak mężczyzna

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Powiedz temu babochłopowi, że ja w szpilkach i kostiumie po strychu latać nie zamierzam.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: baˈbɔxwɔp, AS: baboχu̯op

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) baba-chłop, baba-grzmot, herod-baba, kobieton

Wiktionary


baboholik

mężczyzna poświęcający bardzo dużo czasu na flirty i romanse z kobietami


SJP.pl


babok

postać z polskich legend (m.in. śląskich), istota nadprzyrodzona, zjawa, straszydło związane z ciemnością; bebok, bobok


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy lub męskorzeczowy

 (1.1) infant. gw-pl|Łódź, Górny Śląsk, Częstochowa., straszydło

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (2.1) gw-pl|Poznań. osoba ociężała fizycznie lub umysłowo

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (3.1) infant. pot. posp. wydzielina z nosa

 (3.2) infant. gw-pl|Poznań. zaschnięta wydzielina z nosa

Wiktionary

Bobo – nadprzyrodzona istota z polskiego folkloru, prawdopodobnie demon z wierzeń słowiańskich. Innymi nazwami tej istoty są: bobok (Wielkopolska, Małopolska), babok (Kujawy), bebok (Śląsk), bobek, bobik (Kraj morawsko-śląski).

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Jak byłem mały, to mnie rodzice babokiem straszyli

 (1.1) Posłuchaj i śpij, bo nie ma baboków. Jestem ja i ty, tylko ja i ty.

 (3.1) Jacusiu, chodź, babcia wytrze ci baboka z noska.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈbabɔk, AS: babok

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) gw-pl|Górny Śląsk|babołk, bebok, bobok.

 (3.1) babol, gil, smark, koza

Wiktionary


babokracja

rządy lub poglądy kobiet oparte na podstawowych założeniach feminizmu


SJP.pl


babol

potocznie:
1. zaschła wydzielina w nosie;
2. błąd, pomyłka;
3. ocena niedostateczna;
4. kobieta niesympatyczna lub brzydka; babsztyl;
5. w piłce nożnej: słaby strzał, którego bramkarz nie obronił; szmata


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna

 (1.1) geogr. adm. miasto w północnym Iranie, w ostanie Mazandaran;

Wiktionary

Babol (perski: بابل, daw. Barforusz) – miasto w północnym Iranie, w ostanie Mazandaran, nad rzeką Babol uchodzącą do Morza Kaspijskiego.

W 2011 miejscowość liczyła 219 467 mieszkańców. Dla porównania, w 2006 było ich 201 335, w 1996 – 158 346, a w 1966 – 44 tys. Nieopodal leży miejscowość Babolsar. Rozwinięty przemysł rybny.

W miejscowości znajduje się Babol Museum (موزه بابل).

Wikipedia


bąbolada

czekolada, najczęściej w postaci tabliczki, zawierająca w swojej strukturze drobne pęcherzyki powietrza, nadające jej lekki, delikatny smak; czekolada dmuchana, czekolada napowietrzana


SJP.pl


babon

kobieta, zwłaszcza otyła, brzydka lub złośliwa


SJP.pl


baborów

miasto w Polsce


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna

 (1.1) geogr. miasto w Polsce;

Wiktionary

Baborów (daw. Baworów, niem. Bauerwitz, cz. Bavorov) – miasto w południowej Polsce, województwie opolskim, w powiecie głubczyckim, siedziba gminy miejsko-wiejskiej Baborów. Geograficzne leży na Przedgórzu Sudeckim nad rzeką Psiną (śl. Cyna). Lokalny ośrodek usługowy, wytwórnia pasz.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Baborów leży na Przedgórzu Sudeckim nad rzeką Psiną.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: baˈbɔruf, AS: baboruf

Wiktionary

Powiązane:

 przym. baborowski

 rzecz. baborowianka ż.

Wiktionary


baborowianin

mieszkaniec Baborowa (miasta w Polsce)


SJP.pl


baborowianka

mieszkanka Baborowa (miasta w Polsce)


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) mieszkanka Baborowa

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Baborów mrz.

:: fm. baborowianin mos.

 przym. baborowski

Wiktionary


baborówko

wieś w województwie wielkopolskim


SJP.pl

Baborówko (pol. hist. Baworówko) – wieś sołecka w Polsce położona w województwie wielkopolskim, w powiecie szamotulskim, w gminie Szamotuły. Położona jest 5 km na południowy wschód od Szamotuł, przy szlaku kolejowym Poznań – Szczecin z przystankiem Baborówko.

Wikipedia


baborowski

Baborów


SJP.pl

Patrz:

Baborów

baboszewianka

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) mieszkanka Baboszewa

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Baboszewo m.

:: fm. baboszewianin m.

 przym. baboszewski

Wiktionary


baboszewo

wieś w Polsce


SJP.pl

Baboszewo – wieś sołecka w Polsce położona w województwie mazowieckim, w powiecie płońskim, w gminie Baboszewo.

W latach 1954–1972 wieś należała i była siedzibą władz gromady Baboszewo. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa ciechanowskiego.

Wikipedia


baboszewski

przymiotnik od: Baboszewo


SJP.pl


babowka

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) gw-pl|Górny Śląsk. cuk. babka (wypiek)

 (1.2) gw-pl|Górny Śląsk. cuk. forma do pieczenia babki

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) gw-pl|Górny Śląsk|zista.

Wiktionary


babołk

rzeczownik, rodzaj męski

 (1.1) gw-pl|Górny Śląsk. zob. babok. (straszydło)

Wiktionary


babrać

1. brudzić;
2. grzebać w czymś;
3. psuć coś, robić coś źle


SJP.pl

czasownik przechodni niedokonany

 (1.1) brudzić, paprać

 (1.2) pot. grzebać w czymś

 (1.3) gw-pl|Poznań. długo przesiadywać rozmawiając

czasownik zwrotny niedokonany babrać się

 (2.1) gw-pl|Górny Śląsk. brudzić się

 (2.2) gw-pl|Górny Śląsk. guzdrać się

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Malarz babrał farbą wszystko dookoła.

 (1.2) Dziecko babrało kijkiem w błocie.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈbabrat͡ɕ, AS: babrać

Wiktionary

Powiązane:

 (1.1)

:: rzecz. babranie n.

 (2.1)

:: rzecz. babrok mos.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) brudzić, ciaprać, paprać

Wiktionary


babranie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|babrać.

Wiktionary

Powiązane:

 czas. babrać

 rzecz. babrzysko n.

Wiktionary


babranina

1. poruszanie się w czymś lepkim, grząskim; babranie się, grzebanie się;
2. potocznie:
a) drobiazgowa, żmudna robota; papranina;
b) brudna praca; papranina;
c) zmaganie się z powracającymi problemami;
d) brudna, mokra substancja


SJP.pl


babrok

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) gw-pl|Śląsk Cieszyński, Zaolzie. niedbalec, partacz

 (1.2) gw-pl|Górny Śląsk, Śląsk Cieszyński, Zaolzie. brudas

Wiktionary

Powiązane:

 czas. babrać ndk.

Wiktionary


babrzysko

błotniste miejsce, w którym zwierzęta zażywają kąpieli błotnych


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) środ. łow. grząskie miejsce w lesie, gdzie dla ochrony przed insektami zwierzęta tarzają się w błocie, głównie jelenie i dziki

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Fotograf próbował sfotografować jelenia, gdy ten tarzał się w babrzysku.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. babranie n., ubabranie n.

 czas. babrać ndk., ubabrać dk.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) brochowisko, kąpielisko

Wiktionary


babski

przymiotnik od: baba


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) dotyczący baby

 (1.2) zachowujący się jak kobieta

 (1.3) dotyczący Babska, babszczanina lub babszczanki

 (1.4) dotyczący Bab, babianina lub babianki

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. babka ż., baba ż., babianka ż., babsko n., babszczanka ż., babiniec mrz.

 przym. babi

Wiktionary

Synonimy:

 (1.2) zniewieściały

Wiktionary


babsko

pogardliwie: kobieta, zwłaszcza otyła


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) pogard. obraź. pejor. kobieta brzydka lub niesympatyczna

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Ale to babsko jest brzydkie!

 (1.1) Nie znoszę tego wrednego babska.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈbapskɔ, AS: bapsko

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. baba ż., babiniec m., babka ż., babeczka ż., babiarz mos.

 przym. babski, babi

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) babsztyl, babus, babon, megiera; gw-pl|Górny Śląsk|murchla., gw-pl|Zaolzie|myrszyna, myrszina.

Wiktionary


babskość

ogół cech i zachowań typowych dla baby; zniewieściałość


SJP.pl


babstwo

1. ogół cech typowych dla baby;
2. ogół bab


SJP.pl


babszczanka

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) mieszkanka Babska

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Babsk m.

:: fm. babszczanin m.

 przym. babski

Wiktionary


babsztyk

rzeczownik, rodzaj męski

 (1.1) poznań. patrz: babsztyl

Wiktionary


babsztyl

obraźliwie o kobiecie niesympatycznej lub brzydkiej


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy

 (1.1) pogard. o kobiecie brzydkiej lub niesympatycznej

Wiktionary

Babsztyl – polski zespół muzyczny wykonujący muzykę folkową, a następnie country rockową.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Ten wstrętny babsztyl znów zablokował mój samochód na parkingu.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈbapʃtɨl, AS: bapštyl

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. baba ż.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) babon, babsko; książk. megiera; przen. krowa; reg. śl. murchla.

Wiktionary


babu

1. indyjska forma grzecznościowa zwracania się do kogoś na piśmie, odpowiadająca polskiemu "pan", "szanowny pan";
2. indyjski urzędnik piszący po angielsku;
3. Hindus nieźle posługujący się angielszczyzną


SJP.pl

  • Babu – indyjskie określenie honoryfikatywne
  • urzędnik w języku hindi

Osoby:

  • Mahesh Babu – indyjski aktor
  • DJ Babu – amerykański didżej

Wikipedia


babuć

rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy

 (1.1) gw-pl|Górny Śląsk. zootechn. wieprzek, tucznik

 (1.2) gw-pl|Śląsk Cieszyński. zootechn. prosiak, świnia

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) A eszcze jak babuć boł szumny to boła samo radojść, bo gazda wiydzioł, że bydzie kupa szpyrki i miynsa.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) gw-pl|Górny Śląsk|kormik.

Wiktionary


babuchów

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna

 (1.1) geogr. wieś na Ukrainie, w rejonie rohatyńskim obwodu iwanofrankowskiego;

Wiktionary

Babuchów (ukr. Бабухів, Babuchiw) – wieś na Ukrainie, w obwodzie iwanofrankiwskim, w rejonie rohatyńskim, nad Gniłą Lipą.

W 2001 roku liczyła 1145 mieszkańców.

Wikipedia

Powiązane:

 przym. babuchowski

Wiktionary


babuchowski

nazwisko


SJP.pl


babuciek

rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy

 (1.1) gw-pl|Górny Śląsk. prosię

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) brówek, gusiok

Wiktionary


babuin

gatunek pawiana


SJP.pl

Pawian masajski, pawian zielony, babuin (Papio cynocephalus) – gatunek ssaka naczelnego z podrodziny koczkodanów (Cercopithecinae) w obrębie rodziny koczkodanowatych (Cercopithecidae), zamieszkujący tereny południowej, środkowej i wschodniej Afryki.

Wikipedia


babula

1. żartobliwie o starej wiejskiej kobiecie; babcinka, babulka, babuleńka, babulina, babina, babinka;
2. żartobliwie lub pieszczotliwie o babci, matce ojca albo matki; babcinka, babulka, babuleńka, babulina, babunia, babuńcia, babusia


SJP.pl


babuleńka

1. żartobliwie o starej wiejskiej kobiecie; babcinka, babula, babulka, babulina, babina, babinka;
2. żartobliwie lub pieszczotliwie o babci, matce ojca albo matki; babcinka, babula, babulka, babulina, babunia, babuńcia, babusia


SJP.pl


babulina

1. żartobliwie o starej wiejskiej kobiecie; babcinka, babula, babulka, babuleńka, babina, babinka;
2. żartobliwie lub pieszczotliwie o babci, matce ojca albo matki; babcinka, babula, babulka, babuleńka, babunia, babuńcia, babusia


SJP.pl


babulinka

zdrobnienie od: babulina


SJP.pl


babulka

1. żartobliwie o starej wiejskiej kobiecie; babcinka, babula, babuleńka, babulina, babula, babulka;
2. żartobliwie lub pieszczotliwie o babci, matce ojca albo matki; babcinka, babula, babuleńka, babulina, babunia, babuńcia, babusia


SJP.pl


babuńcia

żartobliwie lub pieszczotliwie o babci, matce ojca albo matki; babcinka, babula, babulka, babuleńka, babulina, babunia, babusia


SJP.pl


babunia

żartobliwie lub pieszczotliwie o babci, matce ojca albo matki; babcinka, babula, babulka, babuleńka, babulina, babuńcia, babusia


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) zdrobn. babka (matka ojca lub matki)

 (1.2) pot. stara kobieta

Wiktionary

Babunia (cz. Babička) – powieść Boženy Němcovej, ukończona w roku 1853.

Autorka napisała powieść po śmierci syna Hynka. Opisuje w niej idealizowany obraz dzieciństwa w Dolinie Babuni koło Raciborzyc. Centralną postacią jest tytułowa Babunia, która na prośbę córki Teresy przenosi się z Olesznic w Górach Orlickich do raciborzyckiej doliny, aby pomagać w wychowaniu wnuków. Mieszka wraz z rodziną córki w domu zwanym Stary Bielnik (Staré Bělidlo). Poszczególne rozdziały opisują losy mieszkańców doliny, zwłaszcza rodzin młynarza, strzelca, Kuby i Kristli oraz szalonej Wikty. Spośród wnuków tytułowej bohaterki na pierwszy plan wysuwa się postać Barunki (Basi), która jest literackim portretem autorki. Książka zawiera także retrospekcje z życia samej Babuni, która wyszła za mąż w Kłodzku za tkacza z rodzinnej wsi, który został podstępem zwerbowany do pruskiej armii. Następnie mieszkała z nim w Nysie. Po śmierci męża powróciła wraz z dziećmi piechotą do rodzinnej wsi. Większość postaci w książce jest silnie idealizowana. Dotyczy to również właścicielki pałacu w Raciborzycach „pani księżnej” Wilhelminy żagańskiej, która dzięki radom Babuni może czynić dobro. Powieść kończy się śmiercią tytułowej bohaterki, a w jej pogrzebie biorą udział mieszkańcy całej doliny.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Babunia kocha was, moje wnusie.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: baˈbũɲa, AS: babũńa

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. babcia ż., baba ż., babka ż.

 przym. babciny

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) babcia, babuńcia

 (1.2) babcia, babuńcia, babuleńka

Wiktionary


babuniny

należący do babuni, dotyczący babuni (np. babuniny sweterek, babunine serce)


SJP.pl


babus

pogardliwie lub żartobliwie o kobiecie, zwłaszcza dużej i grubej, o męskich cechach


SJP.pl


babusia

żartobliwie lub pieszczotliwie o babci, matce ojca albo matki; babcinka, babula, babulka, babuleńka, babulina, babunia, babuńcia


SJP.pl


babuśka

pieszczotliwie o babci; babcinka, babula, babulka, babuleńka, babulina, babunia, babuńcia, babusia


SJP.pl


babuszka

zdrobnienie od: babka (kobieta)


SJP.pl


babuwista

zwolennik babuwizmu


SJP.pl


babuwizm

doktryna filozoficzna głoszona w XVIII w.


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) filoz. doktryna komunizmu utopijnego głoszona w XVIII w.;

Wiktionary

Babuwizm – doktryna polityczna, głosząca, że wspólnota dóbr powinna być podstawą ekonomii państwa, zawierająca postulaty całkowitej likwidacji własności prywatnej, uspołecznienia produkcji i organizacji życia w komunie.

Prekursorem socjalizmu radykalnego był François Noël Babeuf, dziennikarz i teoretyk komunizmu (Manifest Plebejuszy) doby rewolucji francuskiej, marzący o rewolucji "większej, wspanialszej i ostatecznej", takiej, która wyniesie lud do władzy i zaprowadzi komunizm. W doktrynie Babeufa na czoło wysuwają się trzy idee:

  • zdobycia władzy przemocą
  • komunizmu agrarnego
  • egalitaryzmu absolutnego.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: baˈbuvʲism̥, AS: babuvʹism̦

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. babuwista

Wiktionary


baby

[czytaj: bejbi]
1. potocznie: niemowlę, małe dziecko;
2. żartobliwie, poufale o ukochanej osobie


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) ang. rzad. niemowlę, małe dziecko

forma rzeczownika.

 (2.1) lp. D. baba

 (2.2) lm. M. baba

 (2.3) lm. B. baba

 (2.4) lm. W. baba

Wiktionary

W Polsce
  • Baby – wieś w woj. łódzkim, w pow. kutnowskim, w gminie Dąbrowice
  • Baby – wieś w woj. łódzkim, w pow. piotrkowskim, w gminie Moszczenica
  • Baby – część wsi Gruszczyce w woj. łódzkim, w pow. sieradzkim, w gminie Błaszki
  • Baby – wieś w woj. mazowieckim, w pow. ciechanowskim, w gminie Ciechanów
  • Baby – osada leśna w woj. pomorskim, w pow. starogardzkim, w gminie Lubichowo
  • Baby – wieś w woj. śląskim, w pow. częstochowskim, w gminie Kruszyna
  • Baby – osada w woj. wielkopolskim, w pow. ostrowskim, w gminie Odolanów
  • Baby – część wsi Czekanów w woj. wielkopolskim, w pow. ostrowskim, w gminie Ostrów Wielkopolski

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Ten piesek jest nadal baby, ale już takie większe baby.

 (2.1) Jest baba i nie ma baby.

 (2.2) Są baby i nie ma bab.

 (2.3) Widzę baby.

 (2.4) Moje drogie baby!

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈbɛjbʲi, AS: bei ̯bʹi

Wiktionary


baby-look

[czytaj: bejbi luk] dziewczęcy wygląd twarzy kobiety uzyskany za pomocą odpowiedniego makijażu


SJP.pl


baby-showerowy

baby shower [czytaj: bejbi-szałerowy]


SJP.pl


baby-sitter

[czytaj: bejbi s-iter] mężczyzna odpłatnie opiekujący się dziećmi; babysitter


SJP.pl


baby-sitterka

[czytaj: bejbi s-iterka] kobieta odpłatnie opiekująca się dziećmi podczas krótkiej nieobecności rodziców; babysitterka, baby-sitter


SJP.pl


baby-sitting

[czytaj: bejbi s-iting] odpłatna opieka nad dziećmi w domu rodziców podczas ich krótkiej nieobecności; babysitting


SJP.pl


babyfon

[czytaj: bejbifon] elektroniczny zestaw do nasłuchiwania


SJP.pl


babyjogger

[czytaj: bejbidżoger] wózek dziecięcy o konstrukcji umożliwiającej bieganie z nim i używanie go w trudniejszym terenie


SJP.pl


babysitter

[czytaj: bejbi s-iter] kobieta odpłatnie opiekująca się dziećmi podczas krótkiej nieobecności rodziców; babysitterka, baby-sitter


SJP.pl


babysitterka

[czytaj: bejbis-iterka] kobieta odpłatnie opiekująca się dziećmi podczas krótkiej nieobecności rodziców; baby-sitter


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) opiekunka do dzieci

Wiktionary


babysitting

[czytaj: bejbi s-iting] odpłatna opieka nad dziećmi w domu rodziców podczas ich krótkiej nieobecności; baby-sitting


SJP.pl


bać

bać się:
a) odczuwać lęk, strach;
b) być niespokojnym o kogoś lub o coś;
c) nie śmieć, nie odważać się na coś


SJP.pl

Bać (cyr. Баћ) – wieś w Czarnogórze, w gminie Rožaje. W 2011 roku liczyła 629 mieszkańców.

Wikipedia


baca

góral kierujący wypasem stada owiec na górskich pastwiskach; starszy wiekiem i doświadczeniem pasterz; w czasie wypasu, na hali zajmuje się głównie wyrobem sera


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) starszy, doświadczony pasterz kierujący pracą juhasów w polskich Karpatach

Wiktionary

Baca (węg. bacs(a), bacsó, "pasterz", z rumuń. baciu) – kierownik zorganizowanej gospodarki szałaśniczo-pasterskiej (wypas owiec) w polskich Karpatach.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Baca też brudny wychylił okopconą twarz z niskiej koleby, pozierając ciekawie ku wyrębom (…)

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈbat͡sa, AS: baca

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. bacówka ż., bacowanie n.

 przym. bacowski

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) reg. śl. bacza.

Wiktionary


bacalhau

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) spoż. solone i suszone płaty dorsza

Wiktionary


bacbijski

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z Bacbami, dotyczący Bacbów

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (2.1) jęz. język bacbijski;

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Bacbowie lm m.

Wiktionary


bacciarelli

[czytaj: Baczjarelli] Marcello Bacciarelli (1731-1818), malarz włoski


SJP.pl

  • Bacciarelli – herb szlachecki

Osoby noszące nazwisko Bacciarelli:

  • Marcello Bacciarelli – włoski malarz
  • Ryszard Bacciarelli – polski aktor

Wikipedia


bacewicz

nazwisko


SJP.pl


bach

wyraz używany na oznaczenie dźwięku spowodowanego uderzeniem, wystrzałem, a także na oznaczenie czynności, przy której powstaje taki dźwięk


SJP.pl

wykrzyknik

 (1.1) odgłos uderzenia

wykrzyknik w użyciu czasownikowym

 (2.1) pot. gwałtownie upaść, uderzyć/walnąć (się/kogoś/o coś); ogólniej wykonać gwałtownie jakąś inną czynność

Wiktionary

Geografia

  • Bach – gmina w Austrii, w kraju związkowym Tyrol, w powiecie Reutte
  • Bach – miejscowość we Francji
  • Bach an der Donau – gmina w Niemczech, w kraju związkowym Bawaria, w powiecie Ratyzbona

Osoby

  • Rodzina Bachów – rodzina muzyków i kompozytorów działająca przez sześć pokoleń w Niemczech. Wywodzi się z niej ponad 50 muzyków, w tym co najmniej 22 kompozytorów
    • Johann Sebastian Bach (1685–1750) – niemiecki kompozytor
      • Maria Barbara Bach (1684–1720) – pierwsza żona Johanna Sebastiana Bacha
      • Anna Magdalena Bach (1701–1760) – druga żona Johanna Sebastiana Bacha
  • Pozostali przedstawiciele rodziny Bachów:
    • Veit Bach (ok. 1550–1619)
    • Johannes Bach (ok. 1550–1626)
    • Christoph Bach (1613–1661)
    • Johann Christoph Bach I (1642–1703)
    • Johann Ambrosius Bach (1645–1695)
    • Johann Nikolaus Bach (1669–1753)
    • Wilhelm Friedemann Bach (1710–1784)
    • Carl Philipp Emanuel Bach (1714–1788)
    • Johann Gottfried Bernhard Bach (1715–1739)
    • Johann Christoph Friedrich Bach (1732–1795)
    • Johann Christian Bach (1735–1782)
    • Wilhelm Friedrich Ernst Bach (1759–1845)
    • Johann David Bach (1778–1848)

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) (…) jeszcze dość daleko było od Semenowej polany, a już słyszę: bach! bach! bach! walą chłopy siekierami, a las jakby gadać umiał, bach! bach! bach! milami odpowiada (…)

 (2.1) … wszystkie diabły bach do torby!

 (2.1) Który chłopom mąci w łbach, tego drągiem po łbie - bach!

Wiktionary

Wymowa:

IPA: bax, AS: baχ

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) brzdęk, trach, bęc

Wiktionary


bachać

regionalnie:
1. uderzać, walić;
2. bachać się -
a) kąpać się;
b) przewracać się na podłogę


SJP.pl


bachalski

nazwisko


SJP.pl


bachanalia

bachanalie; bakchanalia; bakchanalie;
1. orgiastyczne obrzędy ku czci boga wina Bachusa, odprawiane w starożytnym Rzymie;
2. przestarzałe: orgie, hulanki


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj niemęskoosobowy, liczba mnoga

 (1.1) hulanki, pijaństwo, orgie

 (1.2) hist. obrzędy na cześć Bachusa

Wiktionary

Bachanalia (bachanalie; łac. bacchanalia z gr. βακχεία) – starorzymskie obrzędy na cześć Bachusa.

Liwiusz twierdził, że zostały zapoczątkowane w Wielkiej Grecji, skąd przedostały się do Etrurii, a stamtąd dopiero do Rzymu i rozpowszechniły się szczególnie w południowej Italii. Wiązały się z nimi liczne potępiane nadużycia, wskutek czego zamieniły się z czasem w rozpustne orgie. Obrzędy te zostały zakazane przez senat rzymski w 186 p.n.e. (wiązało się to z prześladowaniami religijnymi i wymordowaniem według Liwiusza 7 tysięcy uczestników bachanaliów).

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ˌbaxãˈnalʲja, AS: baχãnalʹi ̯a

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. bachus mos./mzw., Bachus, bachant, bachantka, bachanalijka, bachandria

 przym. bachusowy, bachiczny

 czas. bachować, bachusować

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) bachanalie

Wiktionary


bachanalie

bachanalia; bakchanalia; bakchanalie;
1. orgiastyczne obrzędy ku czci boga wina Bachusa, odprawiane w starożytnym Rzymie;
2. przestarzałe: orgie, hulanki


SJP.pl

Bachanalia (bachanalie; łac. bacchanalia z gr. βακχεία) – starorzymskie obrzędy na cześć Bachusa.

Liwiusz twierdził, że zostały zapoczątkowane w Wielkiej Grecji, skąd przedostały się do Etrurii, a stamtąd dopiero do Rzymu i rozpowszechniły się szczególnie w południowej Italii. Wiązały się z nimi liczne potępiane nadużycia, wskutek czego zamieniły się z czasem w rozpustne orgie. Obrzędy te zostały zakazane przez senat rzymski w 186 p.n.e. (wiązało się to z prześladowaniami religijnymi i wymordowaniem według Liwiusza 7 tysięcy uczestników bachanaliów).

Wikipedia


bachancki

bachant


SJP.pl

Patrz:

bachant

bachanek

nazwisko


SJP.pl


bachanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) poznań. zażywanie kąpieli

Wiktionary

Powiązane:

 czas. bachać się

Wiktionary


bachant

uczestnik bachanaliów


SJP.pl

Bachant – miejscowość i gmina we Francji, w regionie Hauts-de-France, w departamencie Nord.

Według danych na rok 1990 gminę zamieszkiwało 2498 osób, a gęstość zaludnienia wynosiła 267 osób/km² (wśród 1549 gmin regionu Nord-Pas-de-Calais Bachant plasuje się na 318. miejscu pod względem liczby ludności, natomiast pod względem powierzchni na miejscu 362.).

Wikipedia


bachantka

1. w mitologii greckiej: uczestniczka bachanaliów; menada;
2. przenośnie: kobieta rozwiązła, prowadząca hulaszczy tryb życia


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) mit. towarzyszka Bachusa

 (1.2) hist. uczestniczka bachanaliów

 (1.3) przest. uczestniczka hulanek i orgii

Wiktionary

Menady (także bakchantki, bachantki, gr. Μαινάδες Mainádes ‘szalejące’, gr. Bάκχαι Bákchai, łac. Maenades, Bacchae) – 1. w mitologii greckiej towarzyszki Dionizosa; 2. czcicielki Dionizosa (Bachusa).

Wikipedia

Przykłady

 (1.2) Szły za nim inne wozy, pełne dworzan w świetnych strojach, senatorów, kapłanów i nagich bachantek z wieńcami na głowach i dzbanami wina w ręku, w części spitych i wydających dzikie okrzyki.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: baˈxãntka, AS: baχãntka

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. bachus mos./mzw., Bachus mos., bachant, bachanalia, bachanalijka, bachandria

 czas. bachować, bachusować

 przym. bachusowy, bachiczny

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) menada

 (1.3) rozpustnica

Wiktionary


bacharach

[czytaj: BAkarak] nazwisko


SJP.pl

Bacharach – miasto w Niemczech, położone kraju związkowym Nadrenia-Palatynat, w powiecie Mainz-Bingen, wchodzi w skład gminy związkowej Rhein-Nahe. Leży ok. 48 km na południe od Koblencji.

Wikipedia


bachata

1. rodzaj muzyki z Dominikany traktującej o miłości i uczuciowości;
2. rodzaj tańca do tej muzyki


SJP.pl

Bachata – rodzaj muzyki i tańca, który powstał i pierwotnie ewoluował w wiejskich i rolniczych terenach Dominikany. Tematyka piosenek jest przede wszystkim romantyczna i uczuciowa; najczęściej spotykane są utwory mówiące o smutku i złamanym sercu. Na początku dla określenia nowego gatunku używano terminu amargue, czyli „gorzka muzyka”, dopóki nie pojawiła się nazwa bachata, bez konotacji z nastrojem. Często jest porównywana do bluesa.

Wikipedia


bachatowy

bachata


SJP.pl

Patrz:

bachata

bachczysaraj

miasto na Ukrainie; Bakczysaraj, Bachczyseraj (rzadko), Bakczyseraj (rzadko)


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna

 (1.1) geogr. war. zob. Bakczysaraj.

Wiktionary

Bakczysaraj (ukr. Бахчисарай, Bachczysaraj; ros. Бахчисарай, Bachczisaraj; krymskotat. Bağçasaray) – miasto na Krymie, położone w Górach Krymskich. W 2018 roku liczyło ok. 26,9 tys. mieszkańców.

Znajduje się tu stacja kolejowa Bakczysaraj.

Wikipedia

Powiązane:

 rzecz. Bakczysaraj m.

 przym. bachczysarajski, bakczysarajski

Wiktionary


bachczyseraj

rzadko: miasto na Ukrainie; Bachczysaraj, Bakczysaraj, Bakczyseraj (rzadko)


SJP.pl

Bakczysaraj (ukr. Бахчисарай, Bachczysaraj; ros. Бахчисарай, Bachczisaraj; krymskotat. Bağçasaray) – miasto na Krymie, położone w Górach Krymskich. W 2018 roku liczyło ok. 26,9 tys. mieszkańców.

Znajduje się tu stacja kolejowa Bakczysaraj.

Wikipedia


bachelet

[czytaj: baczielet] nazwisko


SJP.pl


bachiczność

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) odprzym. cecha tego, co jest bachiczne; cecha tych, którzy są bachiczni

Wiktionary

Powiązane:

 przym. bachiczny

 przysł. bachicznie

Wiktionary


bachiczny

bachusowy;
1. związany z kultem Bachusa;
2. pijacki, hulaszczy


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) mający związek z Bachusem

 (1.2) żywiołowy, hulaszczy, swawolny

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. bachus mzw./mos., bachantka ż., bachanalia

 czas. bachować

Wiktionary


bachleda

nazwisko popularne na Podhalu


SJP.pl

  • Bachleda – polskie nazwisko

Wikipedia


bachmann

nazwisko


SJP.pl

Osoby noszące nazwisko Bachmann

  • Albert Bachmann (ur. 1906–?) – szwajcarski gimnastyk
  • Angelika Bachmann (ur. 1979) – niemiecka tenisistka
  • Axel Bachmann Schiavo (ur. 1989) – paragwajski szachista
  • Julius Bachmann (1844–1924) – pruski polityk
  • Jürgen Bachmann (ur. 1942) – niemiecki pływak
  • Ingeborg Bachmann (1926–1973) – austriacka eseistka, pisarka i poetka
  • Klaus Bachmann ur. 1963) – niemiecki dziennikarz i publicysta
  • Kurt Bachmann 1909–1997) – niemiecki polityk
  • Michele Bachmann (ur. 1956) – amerykańska polityk
  • Sebastian Bachmann (ur. 1986) – niemiecki florecista
  • Silke Bachmann (ur. 1977) – włoska narciarka alpejska
  • Tina Bachmann (ur. 1986) – niemiecka biathlonistka

Wikipedia


bachmat

nieduży, bardzo wytrzymały koń wierzchowy, używany dawniej przez jazdę tatarską i polską


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy

 (1.1) stpol. koń wierzchowy

 (1.2) stpol. hipol. niewielki, wytrzymały koń tatarski;

Wiktionary

Bachmat (tatar. bachmat) – koń tatarski niewielkich rozmiarów, ale charakteryzujących się dużą siłą fizyczną, szybkością, zwinnością i wytrzymałością na trudy oraz na zmienne warunki klimatyczne.

W mowie potocznej występowało dawniej jako określenie człowieka niewielkiego i krępego, lecz silnego fizycznie.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Jechał przodem na karym bachmacie wraz z kilkoma dragonami.

 (1.2) Przesiadła się jednak na Azjowego bachmata, bo dzianet (…) był jednak od bachmata delikatniejszy.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈbaxmat, AS: baχmat

Wiktionary


bachmistrz

w dawnej Polsce: urzędnik górniczy w żupach krakowskich; bergmistrz


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) stpol. górn. kierownik żupy solnej

Wiktionary

Bachmistrz – prywatny przedsiębiorca w żupach solnych zajmujący się budową szybów i eksploatacją złóż, bądź też urzędnik żupny nadzorujący prace techniczne górników w kopalni.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ˈbaxmʲisṭʃ, AS: baχmʹisṭš

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) stpol. barkmistrz

Wiktionary


bachmut

miasto na Ukrainie


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna

 (1.1) geogr. miasto na Ukrainie w obwodzie donieckim;

Wiktionary

Bachmut (ukr. Бахмут, w latach 1924–2016 Artiomowsk, ukr. Артемівськ, Artemiwśk) – miasto we wschodniej części Ukrainy (obwód doniecki), w Donieckim Zagłębiu Węglowym.

W trakcie wojny rosyjsko-ukraińskiej miasto było miejscem kilkumiesięcznych, krwawych walk, z powodu których uległo znacznym zniszczeniom.

Wikipedia

Powiązane:

 przym. bachmucki

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) hist. Artiomowsk (1924-2016)

Wiktionary


bachnąć

potocznie:
1. rzucić;
2. uderzyć;
3. bachnąć się - położyć się bezwładnie


SJP.pl


bachnięcie

cios, walnięcie lub rzut


SJP.pl


bachocki

Bachotek


SJP.pl

Patrz:

Bachotek

bachor

dosadnie o niegrzecznym, denerwującym dziecku


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy

 (1.1) pejor. dziecko, zwłaszcza niegrzeczne (daw. szczególnie żydowskie)

 (1.2) daw. sport. zwykły uczestnik gry w palanta

 (1.3) gwara. bękart

 (2.2) gwara. żwacz

Wiktionary

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ˈbaxɔr, AS: baχor

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz.

:: zdrobn. bachorek n.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) zob. dziecko.

Wiktionary


bachora

rzeczownik, rodzaj niemęskoosobowy, liczba mnoga

 (1.1) gw-pl|Śląsk Cieszyński, Zaolzie. jelita zwierzęce

 (1.2) kulin. gw-pl|Śląsk Cieszyński, Zaolzie. potrawa z pieczonego nadzienia z ziemniaków i słoniny w kiszce wieprzowej

forma rzeczownika.

 (2.1) D. i B. lp. od: bachor

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. bachoro n., bachórz mrz., bachrania ż., bachrocz mos., bachróń mos., bachrula ż.

 przym. bachraty

Wiktionary


bachorczanka

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) mieszkanka Bachorc

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Bachorce m.

:: fm. bachorczanin m.

 przym. bachorecki

Wiktionary


bachorek

zdrobnienie od: bachor; bachorzę


SJP.pl


bachoro

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) gw-pl|Śląsk Cieszyński, Zaolzie. jelito

 (1.2) kulin. gw-pl|Śląsk Cieszyński, Zaolzie. żołądek wieprzowy

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. bachora lm. nmos., bachórz mrz., bachrania ż., bachrocz mos., bachróń mos., bachrula ż.

 przym. bachraty

Wiktionary


bachorski

nazwisko


SJP.pl


bachórz

1. wieś w Polsce;
2. dopływ Wisły


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) gw-pl|Śląsk Cieszyński, Zaolzie. brzuch

Wiktionary

Bachórz – wieś w Polsce położona w województwie podkarpackim, w powiecie rzeszowskim, w gminie Dynów.

W latach 1954–1972 wieś należała i była siedzibą władz gromady Bachorz. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa przemyskiego.

Przez wieś przebiega droga wojewódzka nr 884.

We wsi jest stacja kolei wąskotorowej Bachórz.

Wikipedia

Powiązane:

 rzecz. bachora lm. nmos., bachoro n., bachrania ż., bachrocz mos., bachróń mos., bachrula ż.

 przym. bachraty

Wiktionary


bachorza

dawniej: grzęzawiska, mokradła, błota; bachorze


SJP.pl

4 miejscowości w Polsce:

  • Bachorza – wieś w woj. kujawsko-pomorskim, w pow. aleksandrowskim, w gminie Zakrzewo
  • Bachorza – wieś w woj. mazowieckim, w pow. łosickim, w gminie Huszlew
  • Bachorza – wieś w woj. mazowieckim, w pow. sokołowskim, w gminie Sokołów Podlaski
  • Bachorza – osada w woj. warmińsko-mazurskim, w pow. giżyckim, w gminie Ryn

Wikipedia


bachorze

dawniej: grzęzawiska, mokradła, błota; bachorza


SJP.pl

  • Bachorze – osada na obszarze Zaborskiego Parku Krajobrazowego w województwie pomorskim, w powiecie chojnickim, w gminie Chojnice nad wschodnim brzegiem jeziora Charzykowskiego
  • Bachorze – osada leśna na obszarze Zaborskiego Parku Krajobrazowego w województwie pomorskim, w powiecie chojnickim, w gminie Chojnice nad wschodnim brzegiem jeziora Charzykowskiego
  • Bachorze – dawna wieś w województwie zachodniopomorskim, w powiecie goleniowskim, w gminie Stepnica

Wikipedia


bachórzec

wieś w Polsce


SJP.pl

Bachórzec – wieś w Polsce położona w województwie podkarpackim, w powiecie przemyskim, w gminie Dubiecko.

W latach 1975–1998 miejscowość położona była w województwie przemyskim. Przez wieś przebiega droga wojewódzka nr 884.

Wikipedia


bachotek

1. wieś w Polsce;
2. jezioro w Polsce


SJP.pl

Bachotek – wieś w Polsce położona w województwie kujawsko-pomorskim, w powiecie brodnickim, w gminie Zbiczno.

W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa toruńskiego.

Miejscowość leży nad północno-wschodnim brzegiem jeziora Bachotek.

Wikipedia


bachów

1. wieś w Polsce;
2. wieś na Ukrainie


SJP.pl

Bachów – wieś w Polsce położona w województwie podkarpackim, w powiecie przemyskim, w gminie Krzywcza.

W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa przemyskiego.

Wikipedia


bachować

czasownik

 (1.1) hulać, pić, bankietować, birbantować

Wiktionary

Wymowa:

IPA: baˈxɔvat͡ɕ, AS: baχovać

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. bachowanie n., bachant, bachantka, bachanalia, bachanalijka, bachandria

 przym. bachusowy, bachiczny

 czas. bachusować

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) bachusować

Wiktionary


bachowanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|bachować.

Wiktionary

Powiązane:

 czas. bachować ndk.

Wiktionary


bachowice

Bachowice – wieś w Polsce położona w województwie małopolskim, w powiecie wadowickim, w gminie Spytkowice, na wysokości 260–310 m n.p.m., na Pogórzu Wielickim, nad Bachówką, dopływem Wisły.

Wikipedia


bachowski

charakterystyczny dla twórczości Jana Sebastiana Bacha; taki, jak w muzyce Bacha


SJP.pl

przymiotnik dzierżawczy

 (1.1) należący do Jana Sebastiana Bacha

Wiktionary

Powiązane:

 przym. bachowski

Wiktionary


bachrania

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) gw-pl|Zaolzie. grubaska

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. bachora lm. nmos., bachoro n., bachórz mrz., bachrocz mos., bachróń mos., bachrula ż.

 przym. bachraty

Wiktionary


bachraty

przymiotnik

 (1.1) gw-pl|Górny Śląsk, Śląsk Cieszyński. gruby

 (1.2) gw-pl|Górny Śląsk. wybrzuszony

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Grónie moje, grónie, • bachrate kopuły, • ku wóm z wiatrem leci • mój myślunek czuły!

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. bachórz mrz., bachróń mos., bachrula ż., bachrocz mos., bachora nmos., bachoro n., bachrania ż.

Wiktionary


bachrocz

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) gw-pl|Śląsk Cieszyński, Zaolzie. brzuchacz, grubas

 (1.2) przen. gw-pl|Śląsk Cieszyński. bogacz

 (1.3) pieszcz. gw-pl|Śląsk Cieszyński. o dziecku

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. bachora lm. nmos., bachoro n., bachórz mrz., bachrania ż., bachróń mos., bachrula ż.

 przym. bachraty

Wiktionary


bachróń

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) gw-pl|Zaolzie. ktoś brzuchaty

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. bachora lm. nmos., bachoro n., bachórz mrz., bachrania ż., bachrocz mos., bachrula ż.

 przym. bachraty

Wiktionary


bachrula

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) gw-pl|Zaolzie. grubaska

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. bachora lm. nmos., bachoro n., bachórz mrz., bachrania ż., bachrocz mos., bachróń mos.

 przym. bachraty

Wiktionary


bachtaran

miasto w Iranie


SJP.pl

  • Bachtaran – dawna nazwa ostanu w Iranie, obecnie Kermanszach
  • Bachtaran – dawna nazwa miasta w Iranie, obecnie Kermanszach

Wikipedia


bachtarański

Bachtaran


SJP.pl

Patrz:

Bachtaran

bachtiarski

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z Bachtiarami, dotyczący Bachtiarów

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (2.1) jęz. język bachtiarski;

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Bachtiar mos., Bachtiarka ż.

Wiktionary


bachtin

Michaił M. Bachtin (1895-1975), rosyjski teoretyk literatury, badacz kultury


SJP.pl


bachtinowski

taki, jak w teoriach Bachtina, charakterystyczny dla jego koncepcji


SJP.pl


bachus

łacińska forma imienia Dionizosa


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy, nazwa własna

 (1.1) mitrzym. zob. Dionizos, Bakchos, Liber, Liber Pater.

Wiktionary

Dionizos (także Bakchos, Bachus; gr. Διώνυσος Diṓnysos, Διόνυσος Diónysos, Βάκχος Bákchos, łac. Dionysus, Bacchus) – w mitologii greckiej bóg płodności, dzikiej natury, winnej latorośli, teatru i wina jako napoju upajającego i mającego dobroczynny wpływ na człowieka. Syn Zeusa i śmiertelniczki Semele.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Atrybutami Bachusa były: tyrs, kielich (kantaros), wino, wieniec z bluszczu lub winorośli, kiść winogron, delfin, kozioł, osioł, pantera, lampart, leopard, lew i róg obfitości.

 (1.1) Dionizos, zwany też Bachusem, był identyfikowany w starożytnym Rzymie z italskim Liberem.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈbaxus, AS: baχus

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. bachus mos./mzw., bachusy nmos., bachuski, bachusowanie n., bachusowość ż., Bachanalia nmos., bachanalia nmos., bachanalie nmos., bachantka ż., bachanalijka ż., Bakchos mos.

 czas. bachusować ndk.

 przym. Bachusowy, bachusowy, bachancki, bachiczny

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) Bakchos, Dionizos, Liber, Liber Pater

Wiktionary


bachusek

tutkarz bachusek - gatunek chrząszcza z rodziny tutkarzowatych


SJP.pl


bachuski

rzeczownik

 (1.1) gwara. zwyczaj obchodzenia wsi w zapusty

 (1.2) gwara. dziwacznie przebrane osoby uczestniczące w bachuskach (1.1)

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. bachus mos./mzw., bachusy, Bachus

Wiktionary


bachusowy

właściwy Bachusowi, przypominający jego lub obchody ku jego czci; hulaszczy, pijacki


SJP.pl


bachusy

rzeczownik

 (1.1) daw. ostatnie trzy dni karnawału

Wiktionary

Wymowa:

IPA: baˈxusɨ, AS: baχusy

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Bachus, bachuski, bachus

 przym. bachusowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) bachusowe święta, ostatki, zapusty, gwara. kusaki, kuse dni

Wiktionary


baciar

w gwarze lwowskiej: ulicznik, łobuz, urwis; baciarz, batiar, andrus, antek


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) lwów. ulicznik, łobuz;

 (1.2) lwów. rzad. włóczęga

Wiktionary

Batiar (baciar, baciarz) – potoczne i gwarowe określenie „człowieka ulicy” lwowskiej. Wbrew obiegowej opinii nie odnosiło się wyłącznie do młodzieży.

Najprawdopodobniej wyraz „batiar” pochodzi od węgierskiego „betyár” oznaczającego rozbójnika, awanturnika, ulicznika. Znany jest pogląd (propagowany przez Urszulę Jakubowską), że określenia „batiar” używano w czasie przynależności Lwowa do Austro-Węgier. Policjanci (którymi wówczas często byli Węgrzy) uganiali się za chuliganami z okrzykiem „betyár”. Lwowiakom ta nazwa bardzo miała się spodobać i weszła do codziennego słownictwa. Według Kazimierza Chłędowskiego autorem tego określenia jest Jan Lam. Cyt.: Po Lamie pozostało niemało wyrażeń w galicyjskim słowniku, pomiędzy innymi i nazwa „baciarz” określająca indywiduum, żyjące z dnia na dzień, zaniedbane, brudne, zapite, o którym się mówi tylko z pogardą.

Wikipedia

Powiązane:

 rzecz. baciarka ż.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) andrus, batiar, baciarz, gawrosz

Wiktionary


baciarka

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) gw-pl|Lwów. pogard. kobieta

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Widzisz ją, jaka mi pani! sama czem cielska nie ma nakryć, a zachciało jej się Feliksa! Owa! baciarka!… sic.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. baciar mos., baciarz mos.

Wiktionary


baciarski

baciar, baciarz; batiarski


SJP.pl


baciarz

w gwarze lwowskiej: ulicznik, łobuz, urwis; baciar, batiar, andrus, antek


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) gw-pl|Kraków, Lwów. łobuz, ulicznik

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. baciarka ż.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) baciar

Wiktionary


bacik

zdrobnienie od: bat


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) zdrobn. od bat

Wiktionary

Osoby noszące nazwisko Bacik:

  • Bogdan Bacik (ur. 1965) – polski dr hab. nauk o kulturze fizycznej
  • Kazimierz Bacik (1953–2017) – polski piłkarz ręczny
  • Mariusz Bacik (ur. 1972) – polski koszykarz
  • Paweł Bacik (ur. 1988) – polski koszykarz

Wikipedia

Powiązane:

 rzecz. bat m.

Wiktionary


back-office

[czytaj: bek-ofis] zespół osób zarządzający organizacją lub przedsiębiorstwem, niemający bezpośredniego kontaktu z klientami; back office


SJP.pl


back-story

[czytaj: bek-story] pomniejsza opowiastka dziejąca się w tle głównej fabuły książki lub filmu; backstory


SJP.pl


back-up

[czytaj: bekap] kopia zapasowa pliku; backup, archiwizacja danych


SJP.pl


bącka

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) gw-pl|Śląsk Cieszyński. szturchaniec

Wiktionary

Powiązane:

 czas. bąckać ndk.

Wiktionary


bąckać

czasownik przechodni niedokonany

 (1.1) gw-pl|Śląsk Cieszyński. bić, okładać pięściami

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. bącka ż.

Wiktionary


backdoor

[czytaj: bekdor] w informatyce: luka w zabezpieczeniach systemu stworzona umyślnie dla późniejszego wykorzystania


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męski

 (1.1) inform. luka w zabezpieczeniach, swoista furtka utworzona umyślnie w celu późniejszego wykorzystania

Wiktionary

Backdoor (pol. „tylne drzwi, furtka”) – luka w zabezpieczeniach systemu utworzona umyślnie w celu późniejszego wykorzystania. Backdoor w systemie może być np. pozostawiony przez crackera, który włamał się przez inną lukę w oprogramowaniu (której przydatność jest ograniczona czasowo do momentu jej usunięcia) bądź poprzez podrzucenie użytkownikowi konia trojańskiego.

Wikipedia


backdoors

[czytaj: bekdors] celowy błąd w warstwie ochronnej systemu komputerowego, umożliwiający wejście do niego bez konieczności logowania się; backdoor, furtka


SJP.pl


backend

[czytaj: bekend] w informatyce: część aplikacji działająca na serwerze


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) inform. część systemu informatycznego niewidoczna dla użytkownika, realizująca logikę biznesową i przechowująca dane

Wiktionary

Front-end i back-end – początkowe oraz końcowe stadium procesu. Front-end jest odpowiedzialny za pobieranie danych od użytkownika oraz przekazanie ich do back-endu. Następnie back-end na podstawie tych danych wykonuje określone zadanie. Opcjonalnie front-end może pokazać użytkownikowi wyniki otrzymane od back-endu. Często stosowanym tłumaczeniem jest „fasada” i „wnętrze”.

Wikipedia

Powiązane:

 rzecz. backendowiec mos.

 przym. backendowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) war. back-end, back end

Wiktionary


backendowiec

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) środ. inform. programista zajmujący się backendem

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) W naszym zespole pracuje 4 backendowców i 2 frontendowców.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. backend mrz.

 przym. backendowy

Wiktionary


backendowo

backendowy


SJP.pl

Patrz:

backendowy

backendowy

backend [czytaj: bekendowy]


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) środ. inform. związany z backendem, dotyczący backendu

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Usługa backendowa zwraca dane o użytkowniku w formacie JSON.

 (1.1) Spring jest popularnym frameworkiem backendowym.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. backend mrz., backendowiec mos.

Wiktionary


background

[czytaj: bekgrałnd] zespół czynników mających wpływ na bieżącą sytuację człowieka, np. środowisko, wychowanie, otocznie, przeszłe doświadczenia itd.


SJP.pl


backhand

[czytaj: bekhend] bekhend; w tenisie, ping-pongu itp.: uderzenie z lewej strony rakietą trzymaną w prawej ręce bądź ze strony prawej - trzymaną w lewej; w hokeju: przy uderzeniu z lewej strony kijem trzymanym niżej prawą ręką i na odwrót


SJP.pl

Bekhend (od ang. backhand, grzbiet ręki) – termin sportowy oznaczający uderzenie rakietą lub kijem w taki sposób, że w kierunku uderzenia skierowany jest grzbiet ręki. Zagrania takie spotykane są m.in. w tenisie, tenisie stołowym, speed-ballu, badmintonie i hokeju. W tenisie jest to uderzenie z lewej strony zewnętrzną stroną rakiety przez zawodników praworęcznych; u osób leworęcznych uderzenie z prawej strony.

Wikipedia


backhandowy

[czytaj: bekhendowy] związany z backhandem (bekhendem); bekhendowy


SJP.pl


backline

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) muz. wzmacniacze, ko­lumny i pozostały sprzęt nagłośnieniowy do gitar czy syntezatorów; niekiedy za­li­cza się do niego także ze­stawy per­ku­syjne oraz in­stru­menty kla­wi­szowe

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Wielka radość z otrzymania angażu, jeszcze większa z dobrze zapowiadającego się wynagrodzenia, a do tego informacja, że klub zapewnia backline?

Wiktionary


baćkowice

wieś w Polsce


SJP.pl

Baćkowice – wieś w Polsce, położona w województwie świętokrzyskim, w powiecie opatowskim, w gminie Baćkowice.

W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa tarnobrzeskiego.

Miejscowość jest siedzibą gminy Baćkowice oraz parafii św. Mikołaja.

Wikipedia


baćkowicki

przymiotnik od: Baćkowice


SJP.pl


backpacker

[czytak: bekpeker] osoba podróżująca po świecie wyłącznie z plecakiem


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) określenie turysty podróżującego po świecie z plecakiem jako jedynym bagażem, sypiającego w schroniskach i najczęściej odwiedzającego kraje, w których jest taniej

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Backpackerów można poznać po doborze miejsc noclegowych (schroniska, a nie hotele), środków transportu (komunikacja publiczna, a nie transfer), długości wakacji (miesiące) i wielkości budżetu (mały). Backpakerzy jeżdżą do krajów, gdzie jest tanio/biednie. Do najpopularniejszych kierunków należą Azja oraz Ameryka Południowa i Środkowa.

 (1.1) Biura podróży doskonale wiedzą, że najlepiej sprzedają się długie po horyzont, perłowo-białe, bezludne plażaaże. Które dopiero my odkryjemy. Nikt nie jest równie mocno przywiązany do tej pogoni za nietkniętym, co backpackerzy. Nikt tak bardzo nie obawia się turystycznych pułapek i nikt tak bardzo nie upiera się przy nazywaniu siebie podróżnikiem – a nie turystą.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. backpacking

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) podróżnik, turysta

Wiktionary


backpackerka

[czytak: bekpekerka] kobieta podróżująca po świecie wyłącznie z plecakiem


SJP.pl


backpackerski

backpacker [czytaj: bekpekerski]


SJP.pl


backpacking

[czytaj: bekpeking] podróżowanie po świecie wyłącznie z plecakiem, zwykle niewielkim kosztem dzięki korzystaniu z tanich noclegów, własnego pożywienia i transportu publicznego


SJP.pl

Backpacking („podróżowanie z plecakiem” od ang. backpack – „plecak”) – forma indywidualnej turystyki, polegająca na odbywaniu podróży z niewielkim bagażem. Taki model turystyki czynnej charakteryzuje się organizowaniem podróży na własną rękę, korzystaniem z transportu publicznego, tanich noclegów (np. w schronisku, namiocie).

Wikipedia


backslash

[czytaj: bekslesz] znak graficzny (\) stosowany głównie w informatyce, dzielący nazwy katalogów, np. w systemie MS-DOS; lewy ukośnik, odwrotne łamanie, ukośnik odwrotny, ukośnik wsteczny


SJP.pl

Ukośnik – znak pisarski mający postać ukośnej kreski. W zależności od tego, w którą stronę pochylony jest ukośnik, ma on różne nazwy:

/ – ukośnik, prawy ukośnik (z ang.: slash lub forward slash),
\ – ukośnik wsteczny, lewy ukośnik (z ang.: backslash),
– ukośnik ułamkowy (z ang.: fraction slash).

Wikipedia


backspace

[czytaj: bekspejs] klawisz na klawiaturze komputera usuwający znak znajdujący się przed kursorem, cofający kursor o jedną pozycję; Backspace, cofacz


SJP.pl

Backspace – klawisz na klawiaturze, który w maszynach do pisania przesuwał kartkę jedną pozycję wstecz. W klawiaturze komputerowej klawisz ← Backspace usuwa znak stojący przed kursorem tekstowym i przesuwa ten kursor o jedną pozycję do tyłu.

Wikipedia


backstage

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) środ. kulisy, zaplecze, zwykle pokazu mody

Wiktionary

Backstage – drugi wspólny album polskiego rapera Dioxa i duetu producenckiego The Returners. Został wydany 14 maja 2012 roku nakładem wytwórni Prosto. Płyta zawiera 15 utworów, wśród których wystąpili Pelson, Hades, O.S.T.R. i Rak. Miksowanie i mastering nagrań wykonał znany z występów w zespole HiFi Banda – Czarny HIFI. W celu promocji albumu zrealizowane zostały teledyski do utworów „Telefon” i „Przestępcy”.

W maju 2012 dotarł do 3. miejsca OLiS.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Przeprowadziłem z nią krótki wywiad na backstage'u.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. bekstejdż m.

 przym. backstage'owy, bekstejdżowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) bekstejdż

Wiktionary


backstory

[czytaj: bek-story] pomniejsza opowiastka dziejąca się w tle głównej fabuły książki lub filmu; back-story


SJP.pl


backup

[czytaj: bekap] kopia zapasowa pliku; back-up, archiwizacja danych


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) inform. kopia zapasowa danych sporządzona dla ich zabezpieczenia

 (1.2) inform. czynność wykonywania backupu (1.1)

Wiktionary

Kopia bezpieczeństwa, kopia zapasowa (ang. backup copy) – dane, które mają służyć do odtworzenia oryginalnych danych w przypadku ich utraty lub uszkodzenia.

Kopia bezpieczeństwa to nie to samo co archiwizacja danych. Nie jest to też alternatywa, a uzupełnienie dla redundantnych systemów przechowywania danych w pamięci masowej, np. RAID. Systemy redundantne nie chronią przed awarią innych podzespołów komputera albo przed przypadkowym nadpisaniem danych, np. z powodu błędu osoby pracującej z takimi danymi. W takich sytuacjach użyć należy kopii bezpieczeństwa danych sprzed zmian (zamierzonych lub niezamierzonych).

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) W domowych warunkach przydatność takiego „całościowego” backupu jest nieco ograniczona – napędy taśmowe nie stanowią standardowego wyposażenia komputerów.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. backupowanie n., zbackupowanie n.

 czas. backupować ndk., zbackupować dk.

 przym. backupowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) kopia bezpieczeństwa, kopia zapasowa

Wiktionary


backupowy

backup [czytaj: bekapowy]


SJP.pl


bacnąć

dawniej: pacnąć;
1. uderzyć, zwłaszcza czymś o płaskiej, szerokiej powierzchni, np. packą;
2. upaść z charakterystycznym odgłosem; klapnąć


SJP.pl


bacon

[czytaj: Bejkon albo Bekon] nazwisko pisarza angielskiego


SJP.pl

Geografia

Gminy w USA:

  • Bacon (ang. Bacon Township) – gmina w stanie Missouri, w hrabstwie Vernon

Hrabstwa w USA:

  • hrabstwo Bacon (ang. Bacon County) – w stanie Georgia
Osoby o nazwisku Bacon
  • Augustus Octavius Bacon (1839–1914) – amerykański polityk
  • Charles Bacon (1885–1968) – amerykański lekkoatleta, biegacz
  • Delia Bacon (1811–1859) – amerykańska pisarka i uczona
  • Dwayne Bacon (ur. 1995) – amerykański koszykarz
  • Edgar Bacon 1887–1963) – brytyjski zapaśnik
  • Ernest Bacon (1893–1966) – brytyjski zapaśnik
  • Francis Bacon (1561–1626) – angielski filozof
  • Francis Bacon (1909–1992) – brytyjski malarz
  • Jim Bacon (1950–2004) – australijski polityk
  • Kevin Bacon (ur. 1958) – amerykański aktor
  • Lloyd Bacon (1889–1955) – amerykański aktor i reżyser
  • Lucy Bacon (1857–1932) – amerykańska malarka
  • Nathaniel Bacon (1647–1676) – amerykański przywódca polityczny
  • Robert Bacon (1860–1919) – amerykański dyplomata, polityk i biznesmen
  • Roger Bacon (1214–1292) – angielski filozof, franciszkanin
  • Stanley Bacon (1885–1952) – brytyjski zapaśnik
  • Walter W. Bacon (1880–1962) – amerykański polityk
  • William Thompson Bacon (1812–1881) – amerykański poeta

Wikipedia


bacowa

żona bacy


SJP.pl


bacować

być bacą, pełnić funkcję bacy


SJP.pl


bacowanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) bycie bacą

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. baca m., bacówka ż.

 czas. bacować

 przym. bacowski

Wiktionary


bacówka

pasterski budynek mieszkalny, drewniany (szałas, koleba) zajmowany przez bacę i juhasów podczas wypasu owiec na hali; niewielkie schronisko turystyczne


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) drewniany budynek stawiany na halach pasterskich, w którym przez kilka miesięcy w roku, na czas wypasu, przebywa baca wraz z juhasami;

 (1.2) schronisko dla turystów na górskim szlaku;

Wiktionary

  • bacówka – drewniany domek pasterski
  • bacówka – małe górskie schronisko turystyczne
  • Bacówka – część wsi Ponice w woj. małopolskim, w pow. nowotarskim, w gminie Rabka-Zdrój
  • Bacówka – część wsi Kuków w woj. małopolskim, w pow. suskim, w gminie Stryszawa
  • Bacówka – część wsi Rzepiennik Marciszewski w woj. małopolskim, w pow. tarnowskim, w gminie Gromnik
  • Bacówka – część wsi Las w woj. śląskim, w pow. żywieckim, w gminie Ślemień

Wikipedia

Wymowa:

IPA: baˈt͡sufka, AS: bacufka

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. baca m., bacowanie n.

 czas. bacować ndk.

 przym. bacowski

Wiktionary


bacowski

przymiotnik od: baca


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) związany z bacą albo bacowaniem, należący do bacy

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. baca m., bacówka ż., bacowanie n.

Wiktionary


bącwalaty

przymiotnik

 (1.1) gw-pl|Śląsk Cieszyński. ociężały, niezdarny

Wiktionary


bacytracyna

antybiotyk


SJP.pl

Bacytracyna – mieszanina organicznych związków chemicznych z grupy antybiotyków polipeptydowych wytwarzanych przez pewne szczepy Bacillus subtilis lub Bacillus licheniformis. Głównymi składnikami są bacytracyny A, B1, B2 i B3. Wykazują działanie bakteriobójcze wobec bakterii Gram-dodatnich. Nie działają na Pseudomonas aeruginosa i Enterobacteriaceae.

Wikipedia


bacza

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) gw-pl|Śląsk Cieszyński. baca

Wiktionary


bączeć

czasownik nieprzechodni niedokonany

 (1.1) gw-pl|Śląsk Cieszyński. gderać, bełkotać pod nosem

Wiktionary


baczek

zdrobnienie od: bak


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy

 (1.1) ornit. nazwa systematyczna|Ixobrychus|ref=tak., ptak brodzący z rodziny czaplowatych;

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (2.1) żegl. niewielka łódź wiosłowa;

 (2.2) element broni strzeleckiej łączący lufę z łożem

 (2.3) metalowy pierścień służący do mocowania wyposażenia pomocniczego do dawnych dział

 (2.4) węzełek na cięciwie łuku służący do celowania

 (2.5) zabawka wirująca wokół własnej osi

 (2.6) pot. pierdnięcie

 (2.7) zdrobn. od zob. bąk.

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Bączki najczęściej zakładają gniazda w trzcinach.

 (2.1) Obecnie bączki zastąpiono pontonami.

 (2.2) Do przedniego bączka często mocowany był koźlik.

 (2.3) Przez bączki przesunięty był wycior.

 (2.4) Używanie bączka ułatwia celowanie.

 (2.5) Pomiędzy siedzącymi na podłodze dziećmi wirował kolorowy bączek.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈbɔ̃n͇t͡ʃɛk, AS: bõṇček

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. bąk m.

 przym. bąkowaty

Wiktionary

Synonimy:

 (2.1) bajbot, bąk

 (2.5) bąk, cyga, fryga, krąglica, warchołka, warkotka, wartałka

Wiktionary


baczenie

pilnowanie, zwracanie uwagi na coś


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|baczyć.

Wiktionary

Powiązane:

 czas. baczyć

 rzecz. baczność ż.

 wykrz. baczność

Wiktionary


baczewski

nazwisko


SJP.pl

Osoby noszące nazwisko Baczewski:

  • Andrzej Baczewski – polski wojskowy, powstaniec listopadowy
  • Józef Baczewski (1829–1911) – polski przemysłowiec, powstaniec styczniowy
  • Jan Baczewski (1890–1958) – polski działacz w Niemczech, poseł do polskiego Sejmu Ustawodawczego (1947–1952)
  • Marek Krystian Emanuel Baczewski (ur. 1964) – polski poeta i prozaik (prawdziwe nazwisko Kowalik)
  • Stefan Baczewski (1892–1940) – polski przemysłowiec

Wikipedia


baczka

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) hist. geogr. kraina w północnej Serbii i południowych Węgrzech, położona między Dunajem a Cisą;

Wiktionary

Baczka (serb. Bačka, węg. Bácska, słow. Báčka, rus. Бачка) − kraina w północnej Serbii i południowych Węgrzech, część Wojwodiny położona między Dunajem i Cisą; region rolniczy.

Większe miasta: Nowy Sad (Novi Sad), Subotica.

Wikipedia


bączkiewicz

nazwisko


SJP.pl


baczkowski

nazwisko


SJP.pl

Osoby noszące nazwisko Baczkowski:

  • Bogusław Baczkowski (ur. 1951) – polski chirurg ortopeda
  • Krzysztof Baczkowski (ur. 1938) – polski historyk
  • Michał Baczkowski (ur. 1969) – polski historyk
  • Mieczysław Baczkowski (1898–1973) – polski wojskowy

Geografia:

  • Staw Baczkowski – sztuczny zbiornik wodny w Poznaniu

Wikipedia


baczliwy

przymiotnik

 (1.1) gw-pl|Mazury, Warmia. uważny

Wiktionary


baczmag

męski but z zadartymi noskami, noszony do polskiego stroju narodowego; baczmeg


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) daw. obuw. skórzany but turecki ze ściętą ukośnie z tyłu cholewą, trzewik na płaskiej podeszwie, w Polsce obuwie popularne w XVII wieku;

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Nie boso, lecz zruciwszy zdeptane baczmagi,
W samych mesztach dla swoich meczetów powagi
Bez broni na znak skruchy Turcy do nich kroczą,
Choć we krwi ludzkiej ręce po łokcie ubroczą
.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) baczmog, baszmag, baszmak

Wiktionary


baczmagi

męski but z zadartymi noskami, noszony do polskiego stroju narodowego; baczmeg


SJP.pl

Wikipedia


baczmeg

męski but z zadartymi noskami, noszony do polskiego stroju narodowego; baczmag


SJP.pl


baczmegi

męski but z zadartymi noskami, noszony do polskiego stroju narodowego; baczmag


SJP.pl


bacznie

przysłówek sposobu

 (1.1) uważnie, z uwagą

 (1.2) stpol. roztropnie

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Bacznie przyglądał się wszystkim przechodniom.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈbat͡ʃʲɲɛ, AS: bačʹńe

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. baczność ż.

 przym. baczny

 wykrz. baczność

Wiktionary


baczniej

stopień wyższy od przysłówka: bacznie


SJP.pl


baczniejszy

stopień wyższy od przymiotnika: baczny


SJP.pl


baczność

skupiona uwaga, szczególna ostrożność; czujność, uważność


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) przest. uwaga, czujność, ostrożność

 (1.2) daw. rozsądek, roztropność, przezorność

wykrzyknik

 (2.1) wojsk. harc. komenda nakazująca przyjęcie postawy stojącej, wyprostowanej, z rękami wyciągniętymi wzdłuż ciała i przylegającymi do boków, stopami złączonymi

Wiktionary

Postawa zasadnicza – ustalona w regulaminach wojskowych (także policyjnych, strażackich, harcerskich, Związek Strzelecki) postawa pojedynczego żołnierza (funkcjonariusza, harcerza, strzelca) sygnalizująca jego gotowość do przyjmowania rozkazów od przełożonych. Przyjmowana jest na komendę „baczność!” lub po usłyszeniu od przełożonego zapowiedzi komendy.

Wikipedia

Przykłady

 (2.1) Baczność, prezentuj broń!

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈbat͡ʃnɔɕt͡ɕ, AS: bačność

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. baczenie n., niebaczność ż.

 czas. baczyć ndk.

 przym. baczny

 przysł. bacznie, na baczność

Wiktionary


baczny

uważny, czujny, ostrożny


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) czujny, uważny

 (1.2) stpol. rozsądny

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Podczas letnich i wczesnojesiennych wędrówek po Tatrach zwracałem baczniejszą uwagę na ten problem, zasięgając również opinii na ten temat u innych turystów.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈbat͡ʃnɨ, AS: bačny

Wiktionary

Powiązane:

 przysł. bacznie

 rzecz. baczność ż.

 wykrz. baczność

Wiktionary


baczyć

uważać na coś, strzec czegoś (częste z przeczeniem, np. nie bacząc na ...)


SJP.pl

czasownik niedokonany

 (1.1) pot. puszczać bąki

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) wulg. pierdzieć

Wiktionary


bączyk

nazwisko


SJP.pl


baczyn

1. wieś w województwie małopolskim;
2. wieś w województwie małopolskim;
3. wieś w województwie zachodniopomorskim


SJP.pl

Tekst indeksu dolnego

Wikipedia


baczyński

nazwisko


SJP.pl

  • Baczyński – herb szlachecki, odmiana herbu Sas przynależna rodzinie Baczyńskich
  • Baczyński – polski film z 2013 roku
  • Baczyński – album ze ścieżką dźwiękową do filmu Baczyński (2013)
  • Astronomia poety. Baczyński – album muzyczny Meli Koteluk i kwartetu Kwadrofonik
  • Baczyński – polskie nazwisko. 27.01.2022 r. nosiło je 4 419 Polskich obywateli.
  • Baczyński (Pisz do mnie listy) – singel polskiej piosenkarki Sanah

Wikipedia


bączywie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) bot. nazwa systematyczna|Nuphar lutea|L.|ref=tak., gatunek wodnej byliny z rodziny grzybieniowatych o dużych, żółtych, wonnych kwiatach;

Wiktionary

Grążel żółty, bączywie (Nuphar lutea) – gatunek byliny wodnej z rodziny grzybieniowatych. Występuje w niemal całej Europie oraz w środkowej i zachodniej Azji. W Polsce na niżu jest rośliną pospolitą.

Wikipedia

Synonimy:

 (1.1) grążel żółty

Wiktionary


bacławski

nazwisko


SJP.pl


bad

dawne uzdrowisko, miejscowość kąpielowa


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) przest. uzdrowisko, miejscowość kąpielowa

Wiktionary

Bad może dotyczyć:

  • Bad – miasto w północnych Indiach w stanie Uttar Pradesh, na Nizinie Hindustańskiej
  • Bad – siódmy solowy album Michaela Jacksona, wydany w 1987
  • „Bad” – singel Michaela Jacksona, z albumu o tym samym tytule
  • „Bad” – utwór U2
  • „Bad” – singel Davida Guetty oraz duetu Showtek
  • „Bad” – singel Jamesa Bay
  • „Bad” – singel Dona Diablo i Zaka Abla

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Już w XIX w. wierzono w zdrowotną moc czystej wody używanej w każdej postaci. Wówczas to upowszechniła się moda na wyjazdy do „badów”, rozrywkę dostępną wcześniej tylko dla arystokracji.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: bat, AS: bat

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) zdrój, kurort, miejscowość kuracyjna, miejscowość uzdrowiskowa, uzdrowisko

Wiktionary


badać

1. wykonywać czynności stosowane w nauce w celu ścisłego, dokładnego poznania rzeczywistości;
2. sprawdzać stan zdrowia człowieka lub zwierzęcia;
3. sprawdzać coś, ustalać coś za pomocą wzroku, dotyku, słuchu, powonienia


SJP.pl

czasownik przechodni niedokonany (dk. zbadać)

 (1.1) przeprowadzać obserwację, analizę naukową czegoś (obiektu, pojęcia)

 (1.2) sprawdzać stan zdrowia pacjenta, poddawać pacjenta oględzinom lekarskim

 (1.3) przyglądać się czemuś lub komuś uważnie

 (1.4) prowadząc śledztwo, przesłuchiwać kogoś

 (1.5) daw. torturować w celu wydobycia zeznań

czasownik zwrotny niedokonany badać się (dk. zbadać się)

 (2.1) poznawać się nawzajem

 (2.2) poddawać się badaniu lekarskiemu

Wiktionary

Przykłady

 (1.2) Co powinien zrobić lekarz, który zauważy, że jego kolega niedokładnie bada pacjenta?

 (1.3) Badał wzrokiem okolicę, szczególnie przyglądając się jej mieszkańcom.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈbadat͡ɕ, AS: badać

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. badanie n., badacz mos., badaczka ż., badany mos.

 przym. badawczy

 przysł. badawczo

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) analizować, studiować

Wiktionary


badachszan

kraina historyczna i prowincja Afganistanie


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna

 (1.1) geogr. adm. jednostka administracyjna i region w Afganistanie;

Wiktionary

Badachszan (pers. بدخشان) – jedna z 34 prowincji (wilajet) w Afganistanie, w polskim piśmiennictwie także pod nazwą Badakszan. Zamieszkana jest głównie przez Tadżyków, oraz przez mniejszość kirgiską i uzbecką. Obszar ten był dawniej miejscem postoju na Jedwabnym Szlaku, a w latach 1657–1873 istniał tu chanat zamieszkany przez Uzbeków.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Ponad sto lat temu w Badachszanie istniał chanat zamieszkany przez Uzbeków.

 (1.1) Obecnie mieszkańcami Badachszanu są głównie Tadżycy.

Wiktionary

Powiązane:

 przym. badachszański

Wiktionary


badachszański

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z Badachszanem, dotyczący Badachszanu

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Badachszan mrz.

Wiktionary


badacki

ruch badacki - ruch restoracjonistyczny powstały w XIX wieku


SJP.pl


badacz

człowiek zajmujący się badaniami naukowymi; naukowiec; uczony


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) człowiek zajmujący się badaniami naukowymi

 (1.2) odkrywca, podróżnik

Wiktionary

Naukowiec, uczony – osoba pracująca naukowo, ekspert w pewnej dziedzinie nauki, stosujący w prowadzonych przez siebie badaniach odpowiednie metody naukowe, osoba „poszukująca odpowiedzi na pytania, na które dotychczas nikt nie odpowiedział, za pomocą metod umożliwiających udowodnienie odpowiedzi”.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Badacze z Uniwersytetu Ateńskiego odkryli, że elektroniczny papieros może szkodzić naszym płucom.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈbadat͡ʃ, AS: badač

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. badawczość ż., badanie n., zbadanie n.

:: fż. badaczka ż.

 czas. badać ndk., zbadać dk.

 przym. badawczy

 przysł. badawczo

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) naukowiec, uczony, pracownik naukowy

 (1.2) odkrywca, podróżnik

Wiktionary


badaczka

kobieta zajmująca się badaniami naukowymi; uczona


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) kobieta naukowiec, zgłębiająca jakiś temat, problem

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Uznając konflikt różnych porządków wartości za motyw stricte Iwaszkiewiczowski, wybitna badaczka szczegółowo opisuje jeden tylko z licznych przypadków tego typu konfliktów, a mianowicie zderzenie „estetyzmu” z „tyrteizmem”.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. badanie n., zbadanie n.

:: fm. badacz m.

 czas. badać ndk., zbadać dk.

 przym. badawczy

 przysł. badawczo

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) eksploratorka

Wiktionary


badający

1. wykonywać czynności stosowane w nauce w celu ścisłego, dokładnego poznania rzeczywistości;
2. sprawdzać stan zdrowia człowieka lub zwierzęcia;
3. sprawdzać coś, ustalać coś za pomocą wzroku, dotyku, słuchu, powonienia


SJP.pl

Patrz:

badać

badan

garbnik wyodrębniony z rośliny zielnej - bergenii


SJP.pl


badana

badany


SJP.pl


badanie

1. czynności mające na celu poznanie czegoś za pomocą analizy naukowej;
2. zespół czynności mających na celu skontrolowanie stanu zdrowia pacjenta;
3. wynik tej kontroli


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) med. sprawdzenie stanu zdrowia

 (1.2) poszukiwanie rozwiązania problemu naukowego

 (1.3) szczegółowa obserwacja i analiza

Wiktionary

Medycyna

Ekonomia

  • badanie Aktywności Ekonomicznej Ludności
  • badania marketingowe
  • badanie omnibusowe
  • badania rynku

Kryminalistyka

  • badanie mikrośladów
  • badanie ojcostwa
  • badanie trzeciego stopnia
  • badania fizykochemiczne

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Lekarz rozpoczął badanie pacjenta.

 (1.2) Profesor wykonał szereg badań potwierdzających słuszność jego tezy.

 (1.3) Badanie naszych bagaży zajęło celnikom godzinę.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: baˈdãɲɛ, AS: badãńe

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. badacz m., badaczka ż., zbadanie n., badany mos.

 czas. badać ndk., zbadać dk.

 przym. badawczy

 przysł. badawczo

Wiktionary


badany

osoba poddawana badaniu


SJP.pl

forma czasownika.

 (1.1) imiesłów przymiotnikowy bierny od czasownika: badać

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (2.1) osoba poddawana badaniom

Wiktionary

Przykłady

 (2.1) Wydaje się, że etap narzeczeństwa nastaje tak po prostu, znienacka. Nikt z badanych nie wspominał o decyzji poprzedzonej głębokimi przemyśleniami, czy to na pewno ten jedyny/ta jedyna.

 (2.1) W czasie gdy badani grali w zmodyfikowaną wersję słynnego Pac-Mana, naukowcy zaobserwowali, że w zależności od bliskości zagrożenia strachem zarządzają różne obszary mózgu.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. badanie n., badacz m., badaczka ż.

 czas. badać ndk., zbadać dk.

 przym. badawczy

 przysł. badawczo

Wiktionary


badawczo

przysłówek

 (1.1) w sposób badawczy, uważnie

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. badawczość ż., badacz m., badanie n., badaczka ż., badany mos.

 czas. badać ndk.

 przym. badawczy

Wiktionary


badawczo-rozwojowy

badawczy i rozwojowy


SJP.pl


badawczość

badawczy


SJP.pl

Patrz:

badawczy

badawczy

1. przenikliwy, czujny (np. badawcze spojrzenie)
2. dotyczący badań naukowych (np. prace badawcze)


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z badaniem, mający na celu badanie, dociekanie, poznawanie

 (1.2) o wzroku, spojrzeniu: mający na celu poznanie intencji rozmówcy

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Jeszcze na studiach udało się jej wyjechać na wyprawę badawczą do Nubii.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. badanie n., zbadanie n., badacz m., badaczka ż., badany mos.

 czas. badać ndk., zbadać dk.

 przysł. badawczo

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) studialny, studyjny

Wiktionary


baddeleit

minerał, dwutlenek cyrkonu, odkryty przez Josepha Baddeleya; badeleit, brazylit


SJP.pl


badejki

rzeczownik, rodzaj niemęskoosobowy, liczba mnoga

 (1.1) gw-pl|Poznań. kąpielówki

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) W badejkach do bimby się ładujesz? Chyba ci amba odbiła!

Wiktionary


badeleit

minerał, dwutlenek cyrkonu, odkryty przez Josepha Baddeleya; baddeleit, brazylit


SJP.pl


baden

1. miasto w Austrii;
2. miasto w Szwajcarii


SJP.pl

Geografia

Austria

  • Baden – powiat w kraju związkowym Dolna Austria
  • Baden – miasto w kraju związkowym Dolna Austria, w powiecie Baden

Francja

  • Baden – miejscowość

Wikipedia


baden-baden

miasto w Niemczech


SJP.pl

Baden-Baden (do 1931 Baden) – uzdrowiskowe miasto na prawach powiatu położone w południowych Niemczech, w zachodniej części kraju związkowego Badenia-Wirtembergia, w rejencji Karlsruhe, w regionie Mittlerer Oberrhein. Najmniejsze ze wszystkich dziewięciu miast na prawach powiatu w kraju związkowym. Baden-Baden wykazuje silne powiązania z północną Alzacją we Francji, do której należało będąc pod zwierzchnictwem francuskim.

31 grudnia 2022 Baden-Baden liczyło 57 025 mieszkańców.

Wikipedia


baden-powell

[czytaj: bejden połel, beden połel albo baden powel] nazwisko, np. Robert Stephenson Smyth Baden-Powell (1857-1941), baron, generał brytyjski, pisarz, twórca skautingu


SJP.pl


badeńczyk

1. mieszkaniec Badenii;
2. mieszkaniec Badenii-Wirtembergii


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) mieszkaniec Badenii

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Badenia ż.

:: fż. Badenka ż.

 przym. badeński

Wiktionary


badeni

nazwisko


SJP.pl

Badeni – polska rodzina szlachecka i hrabiowska, posługująca się herbem Bończa, którego apogeum rozkwitu nastąpiło w XIX w., gdy stanowiła jedną z najbogatszych i najbardziej wpływowych rodzin arystokratycznych Galicji.

Wikipedia


badenia

niemiecka kraina historyczna


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) geogr. hist. kraina historyczna w południowo-zachodniej części Niemiec, począwszy od średniowiecza margrabstwo, księstwo a wreszcie wielkie księstwo;

Wiktionary

Badenia (niem. Baden) – kraina historyczna w południowo-zachodniej części Niemiec. Od 1951 roku wchodzi w skład kraju związkowego Badenia-Wirtembergia.

Od XI wieku posiadłość rodu Zähringen, od 1112 r. margrabstwo (Markgrafschaft Baden). Przez małżeństwa, kupno i wymiany, niewielkie początkowo margrabstwo poszerzyło swe terytorium, uległo jednak od XIV w. podziałom dynastycznym. W wyniku sankcji pragmatycznej w 1515 r. nastąpił podział na Dolną Badenię i Górną Badenię (Baden-Durlach i Baden-Baden). Podział utrzymał się do 1771 r.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) W księstwach niemieckich rewolucja rozpoczęła się w wielkim księstwie Badeni z jego administracyjnym centrum Rastatt i w ciągu kilku tygodni rozszerzyła się na wszystkie kraje Związku Niemieckiego.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Badeńczyk mos., Badenka ż.

 przym. badeński

Wiktionary


badenia-wirtembergia

niemiecki kraj związkowy graniczący z Francją i Szwajcarią


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) geogr. kraj związkowy w południowej części Niemiec;

Wiktionary

Badenia-Wirtembergia (niem. Baden-Württemberg) – kraj związkowy w południowej części Niemiec.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Podróż po Badenii-Wirtembergii.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌbadɛ̃ɲa‿vʲirtɛ̃mˈbɛrʲɟja, AS: badẽńa‿vʹirtẽmberʹǵi ̯a

Wiktionary

Powiązane:

 przym. badeńsko-wirtemberski

Wiktionary


badenka

1. mieszkanka Badenii;
2. mieszkanka Badenii-Wirtembergii


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) mieszkanka Badenii

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Badenia ż.

:: fm. Badeńczyk mos.

 przym. badeński

Wiktionary



badeńsko-wirtemberski

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z Badenią-Wirtembergią, dotyczący Badenii-Wirtembergii

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Badenia-Wirtembergia ż.

Wiktionary


badentuch

rzeczownik, rodzaj męski

 (1.1) gw-pl|Górny Śląsk. ręcznik kąpielowy

Wiktionary


badge

[czytaj: badż] badż; środowiskowo:
1. magnetyczna karta identyfikacyjna;
2. metalowy znaczek z grafiką; przypinka


SJP.pl


badia

rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy

 (1.1) zool. zob. mormi borneański.

Wiktionary

  • Badia – wieś w Bangladeszu, w prowincji Ćottogram
  • Badia – wieś w Mali, w regionie Kayes
  • Badia – miejscowość we Włoszech, w Tyrolu Południowym
  • badia (Catopuma badia) – ssak łożyskowy z rodziny kotowatych
  • Badia – opactwo benedyktyńskie we Florencji

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Na Borneo występują badia, nazywane też mormi.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈbadʲja, AS: badʹi ̯a

Wiktionary


badian

1. wiecznie zielone drzewo lub krzew z rodziny magnoliowatych;
2. owoc tej rośliny, zwany także: anyż gwiaździsty, badianek


SJP.pl

Badian (Illicium L.) – rodzaj roślin z rodziny cytryńcowatych Schisandraceae, dawniej w niektórych systemach wyodrębniany do monotypowej rodziny badianowatych (Illiciaceae). Obejmuje według różnych ujęć 32, 37 do 42 gatunków. Rośliny te występują głównie w Azji wschodniej i południowo-wschodniej. Kilka gatunków rośnie także w południowo-zachodniej Ameryce Północnej, w Ameryce Środkowej oraz w północno-wschodniej części Ameryki Południowej. Występują zwykle w lasach liściastych, wzdłuż strumieni, czasem na terenach skalistych.

Wikipedia


badianek

owoc badianu; anyż gwiaździsty, badian


SJP.pl


badianowate

o cechach badianowatych (rodzina roślin)


SJP.pl

Badian (Illicium L.) – rodzaj roślin z rodziny cytryńcowatych Schisandraceae, dawniej w niektórych systemach wyodrębniany do monotypowej rodziny badianowatych (Illiciaceae). Obejmuje według różnych ujęć 32, 37 do 42 gatunków. Rośliny te występują głównie w Azji wschodniej i południowo-wschodniej. Kilka gatunków rośnie także w południowo-zachodniej Ameryce Północnej, w Ameryce Środkowej oraz w północno-wschodniej części Ameryki Południowej. Występują zwykle w lasach liściastych, wzdłuż strumieni, czasem na terenach skalistych.

Wikipedia


badianowaty

o cechach badianowatych (rodzina roślin)


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) bot. o cechach roślin z rodziny badianowatych

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. badianowate nmos.

Wiktionary


badianowce

rząd roślin dwuliściennych z podklasy magnoliowych; Illiciales


SJP.pl


badianowiec

przedstawiciel rzędu roślin dwuliściennych z podklasy magnoliowych


SJP.pl


badis

rodzaj słodkowodnych ryb z rzędu okoniokształtnych


SJP.pl

Badis - rodzaj słodkowodnych ryb z rodziny badisowatych (Badidae).

Wikipedia


badki

rzeczownik, rodzaj niemęskoosobowy, liczba mnoga

 (1.1) gw-pl|Górny Śląsk. majtki, slipki

 (1.2) gw-pl|Górny Śląsk. kąpielówki

 (1.3) gw-pl|Górny Śląsk. krótkie spodenki

Wiktionary

Badki (nep. बड्की) – gaun wikas samiti w zachodniej części Nepalu w strefie Karnali w dystrykcie Jumla. Według nepalskiego spisu powszechnego z 2001 roku liczył on 636 gospodarstw domowych i 3579 mieszkańców (1735 kobiet i 1844 mężczyzn).

Wikipedia


bądkowianin

mieszkaniec Bądkowa


SJP.pl


bądkowianka

mieszkanka Będkowa


SJP.pl


bądkowo

nazwa kilku wsi w Polsce


SJP.pl

  • Bądkowo – wieś w województwie kujawsko-pomorskim, w powiecie aleksandrowskim, w gminie Bądkowo
  • Bądkowo – wieś w województwie mazowieckim, w powiecie ciechanowskim, w gminie Sońsk
  • Bądkowo – wieś w województwie zachodniopomorskim, w powiecie gryfickim, w gminie Płoty
  • Bądkowo – gmina wiejska w województwie kujawsko-pomorskim, w powiecie aleksandrowskim
  • Bądkowo – gromada w powiecie aleksandrowskim
  • Bądkowo – gromada w powiecie ciechanowskim

Wikipedia


bądkowski

przymiotnik od: Bądkowo


SJP.pl


badminton

gra przeznaczona dla dwóch lub czterech osób polegająca na przebijaniu nad siatką lotki (zazwyczaj zrobionej z piór i zakończonej gumowym końcem) za pomocą rakietki; kometka


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) sport. gra polegająca na odbijaniu rakietkami plastikowyastikowej lotki na boisku przedzielonym rozpiętą na pewnej wysokości siatką;

Wiktionary

Badminton – 2- lub 4-osobowa dyscyplina sportowa, konkurencja olimpijska od 1992 roku.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: badˈmʲĩntɔ̃n, AS: badmʹĩntõn

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. badmintonista mos., badmintonistka ż.

 przym. badmintonowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) kometka

Wiktionary


badmintonista

zawodnik grający w badmintona


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) gracz w badmintona

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. badminton mrz.

:: fż. badmintonistka ż.

 przym. badmintonowy

Wiktionary


badmintonistka

badmintonista


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) osoba płci żeńskiej grająca w badmintona

Wiktionary

Patrz:

badmintonista

Powiązane:

 rzecz. badminton mrz.

:: fm. badmintonista mos.

 przym. badmintonowy

Wiktionary


badmintonowy

związany z badmintonem


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) sport. związany z badmintonem

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. badminton mrz., badmintonista mos., badmintonistka ż.

Wiktionary


badnonć

czasownik przechodni dokonany

 (1.1) gw-pl|Górny Śląsk. zobaczyć, sprawdzić

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) gw-pl|Górny Śląsk|łobocyć.

Wiktionary


badoglio

[czytaj: badoljo] nazwisko


SJP.pl


badowski

nazwisko


SJP.pl

  • Badowski – polskie nazwisko

Wikipedia


badura

nazwisko


SJP.pl

Osoby noszące nazwisko Badura:

  • Henryka Badura (1902–1943) – działaczka ruchu oporu
  • Jan Badura (1898–1966) – polski robotnik i działacz robotniczy
  • Jan Badura (1907–1975) – piłkarz, reprezentant Polski
  • Jerzy Badura (1845–1911) – duchowny ewangelicki, działacz narodowy na Śląsku Cieszyńskim
  • Józef Badura (1903–1943) – polski nauczyciel, działacz spółdzielczy i polityk
  • Paul Badura-Skoda (1927–2019) – austriacki pianista
  • Paweł Badura (1905–1979) – polski hutnik i działacz komunistyczny
  • Ryszard Badura (1923–2019) – profesor chirurgii weterynaryjnej
  • Wanda Badura-Madej (ur. 1943) – polska psycholog kliniczna
  • Zbigniew Badura (ur. 1920) – polski konstruktor lotniczy i szybownik
  • Zofia Badura (ur. 1954) – polska poetka

Wikipedia


badyhala

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) gw-pl|Górny Śląsk. hala kąpielowa

Wiktionary


badyl

1. uschła łodyga rośliny, pozbawiona liści;
2. potocznie roślina o długich łodygach;
3. w łowiectwie noga łosia lub jelenia


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) łodyga rośliny, uschła i pozbawiona liści, sterczący patyk

 (1.2) gw-pl|Lwów. chwast

 (1.3) łow. noga łosia, jelenia

 (1.4) uczn. przen. wysoka osoba

 (1.5) uczn. przen. lm. badyle – długie ręce

 (1.6)  gw-pl|Kraków. lm. badyle – sucha nać ziemniaków

 (1.7) daw. bot. poziewnik, nazwa systematyczna|Galeopsis|L.|ref=tak.

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) To są badyle zeszłorocznych pomidorów.

 (1.2) Co ty, uprawiasz tu badyle?

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈbadɨl, AS: badyl

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. badylarz m., badylarka ż., badylarstwo n.

:: zdrobn. badylek m.

 przym. badylowy, badylowaty, badylkowaty, badylasty, badylarski

Wiktionary


badylara

lekceważąco: ogrodniczka, zieleniarka


SJP.pl


badylarka

1. niewielki, pospolity, rudobrązowy gryzoń z rodziny myszowatych;
2. lekceważąco o ogrodniczce, zieleniarce


SJP.pl

Micromyini – monotypowe plemię ssaków z podrodziny myszy (Murinae) w obrębie rodziny myszowatych (Muridae).

Wikipedia


badylarski

badylarz


SJP.pl

Patrz:

badylarz

badylarstwo

potocznie o podmiejskim ogrodnictwie, uprawianiu działek


SJP.pl


badylarz

1. lekceważąco o ogrodniku, zieleniarzu;
2. w łowiectwie: byk łosia lub daniela


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) pot. lekceważąco o ogrodniku

 (1.2) łódź. zawodowy hodowca kwiatów

 (1.3) łódź. bogaty prywatny przedsiębiorca

rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy

 (2.1) łow. byk łosia lub daniela

Wiktionary

  • badylarz – pochodzące z okresu PRL pogardliwe, propagandowe określenie prywatnego przedsiębiorcy-ogrodnika.
  • badylarz – samiec łosia – byk o porożu podobnym do wieńca jelenia, składającym się z krótkich tyk i długich odnóg, niemających kształtu łopat.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Chciała uciec do miasta, ale wyszła za mąż za badylarza i została na wsi.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: baˈdɨlaʃ, AS: badylaš

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. badyl mrz., badylek mrz., badylarstwo n., badylarzowa ż., badylarzówna ż.

:: fż. badylarka ż.

 przym. badylarski, badylowy, badylkowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.2) kwiaciarz; gw-pl|Górny Śląsk|badylorz.

 (1.3) prywaciarz

Wiktionary


badylarzówna

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) córka badylarza

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. badyl m., badylek m., badylarz m., badylarstwo n., badylarzowa ż., badylarka ż.

 przym. badylarski, badylowy, badylkowy

Wiktionary


badyle

w gwarze myśliwskiej:
1. poroże łosia w formie rosoch, czyli prostych odnóg, a nie łopat;
2. kończyny jelenia, łosia


SJP.pl


badylek

zdrobnienie od: badyl


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) zdrobn. od badyl

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Na głowie kwietny ma wianek, • W ręku zielony badylek, • A przed nią bieży baranek, • A nad nią lata motylek.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. badylarzówna ż., badyl m., badylarz m., badylarka ż., badylarstwo n.

 przym. badylowy, badylowaty, badylkowaty, badylasty, badylarski

Wiktionary


badylorz

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) gw-pl|Górny Śląsk. badylarz, przedsiębiorca ogrodniczy

Wiktionary


badż

badge; środowiskowo:
1. magnetyczna karta identyfikacyjna;
2. metalowy znaczek z grafiką; przypinka


SJP.pl

spójnik

 (1.1) łączy zdania współrzędne (lub równorzędne części zdań), wskazując na występującą możliwość wyboru/wystąpienia jednego z wymienionych zdarzeń/przedmiotów

 (1.2) występuje w wyliczeniach w postaci bądź…, bądź… (poprzedza każdy element wyliczenia), wskazując na równorzędność elementów i możliwość wyboru/zaistnienia jednego z nich

partykuła

 (2.1) łączy się z wyrazami kto, co, jak, gdzie, kiedy, dokąd, skąd, wskazując na nieokreśloność osoby, przedmiotu, sposobu, miejsca

forma czasownika.

 (3.1) 2. os. lp. rozk. od: być

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Każdego dnia Damian pracował na farmie bądź przy wycince pobliskiego lasu.

 (1.2) Złodziej wszedł bądź zepsutymi drzwiami, bądź otwartym oknem.

 (2.1) Taki szyfr może odgadnąć kto bądź!

 (3.1) Bądź tak miły i zrób mi kawę.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: bɔ̃ɲt͡ɕ, AS: bõńć

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1-2) albo

 (2.1) byle, końcówka -kolwiek

Wiktionary


bądźby

spójnik "bądź" wraz z cząstką trybu przypuszczającego


SJP.pl


badziak

nazwisko


SJP.pl


badziew

potocznie: coś beznadziejnego, bezwartościowego; badziewie


SJP.pl


badziewiarski

potocznie: do niczego, tandetny; badziewny, badziewiasty, do kitu


SJP.pl


badziewiasty

potocznie: do niczego, tandetny; badziewny, badziewiarski, do kitu


SJP.pl


badziewie

potocznie: coś beznadziejnego, bezwartościowego; badziew


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) pot. rzecz tandetna, źle wykonana, bezwartościowa

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Ten proszek z marketu to chyba jakieś badziewie!

Wiktionary

Wymowa:

IPA: baˈd͡ʑɛvʲjɛ, AS: baʒ́evʹi ̯e

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. badziew m., badziewiak m., badziewiara ż., badziewstwo n., badziewność ż., badziewiowatość ż., badziewiarskość ż.

 przym. badziewny, badziewiowaty, badziewiasty

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) war. badziew; barachło, tandeta, szmelc, szajs, chłam, dziadostwo, bubel

Wiktionary


badziewiowaty

potocznie: do niczego, tandetny; badziewny, badziewiarski, badziewiasty


SJP.pl


badziewniej

stopień wyższy od przysłówka: badziewnie


SJP.pl


badziewność

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) odprzym. cecha tego, co jest badziewne; cecha tych, którzy są badziewni

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. badziewie n., Badziewiak m., Badziewiakowa ż.

 przym. badziewny

 przysł. badziewnie

Wiktionary


badziewny

potocznie: do niczego, tandetny; badziewiarski, badziewiasty, do kitu


SJP.pl


badzik

środowiskowo: mały metalowy znaczek z grafiką, niewielka przypinka; mały badż


SJP.pl


bądzimir

dawne imię męskie


SJP.pl

Będzimir, Będziemir, Będziemirz, Będomir, Wędziemir – staropolskie imię męskie, złożone z członów Będzie- ("będzie") i -mir ("pokój, spokój, dobro"). Mogło stanowić życzenie pomyślności i pokoju dla narodzonego dziecka.

Będzimir imieniny obchodzi 23 lutego.

Wikipedia


badziński

nazwisko


SJP.pl


bądzisław

staropolskie imię żeńskie


SJP.pl

Bądzsław, Bąsław – staropolskie imię męskie, złożone z członów Będzie- ("będzie") i -sław ("sława"). Mogło stanowić życzenie sławy dla narodzonego dziecka.

Bądzsław imieniny obchodzi 12 sierpnia.

Wikipedia


bądzisława

staropolskie imię żeńskie


SJP.pl

Bądzsława – imię żeńskie pochodzenia słowiańskiego, nienotowane w zachowanych źródłach staropolskich. Żeńska forma imienia Bądzsław.

Wikipedia


bądźżeż

czasownik "bądź" wzmocniony partykułą "-żeż"


SJP.pl


bae

[czytaj: bej] pieszczotliwie o bliskiej osobie, zwykle dziewczynie (chłopaku) lub przyjaciółce (przyjacielu)


SJP.pl


baedecker

[czytaj: BEdeker] nazwisko


SJP.pl


baedeker

przewodnik dla turystów; bedeker


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy lub męskorzeczowy

 (1.1) zob. bedeker.

Wiktionary

Bedeker – popularny przewodnik turystyczny wydawany przez niemieckie wydawnictwo Karla Baedekera. Właściwie baedeker od nazwiska wydawcy, ale przyjęła się spolszczona nazwa bedeker.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: bɛˈdɛkɛr, AS: bedeker

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) przewodnik

Wiktionary


baeyer

[czytaj: bajer] nazwisko, np. Adolf von Baeyer (1835-1917), niemiecki chemik


SJP.pl


baez

Osoby o tym nazwisku:

  • Dave Baez – amerykański portorykański aktor telewizyjny filmowy i teatralny, model
  • Joan Baez – amerykańska piosenkarka, kompozytorka, autorka tekstów oraz producentka

Zobacz też:

  • Báez

Wikipedia


baffin

[czytaj: BAfin] nazwisko


SJP.pl


bafta

skrót angielskiego: British Academy of Film and Television Arts - Brytyjska Akademia Sztuk Filmowych i Telewizyjnych, organizacja przyznająca corocznie nagrody w dziedzinie filmów, telewizji i mediów interaktywnych


SJP.pl


bag-in-box

[czytaj: beg in boks] kartonowy pojemnik z opakowaniem foliowym do przechowywania płynów, wyposażony w kranik; bag in box


SJP.pl


bagańcze

rzeczownik, rodzaj niemęskoosobowy, liczba mnoga

 (1.1) gw-pl|Śląsk Cieszyński, Zaolzie. rodzaj mocnego obuwia roboczego ze skóry wieprzowej

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. bagany lm. nmos.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) rzad. bagany

Wiktionary


bagany

rzeczownik, rodzaj niemęskoosobowy, liczba mnoga

 (1.1) rzad. gw-pl|Śląsk Cieszyński. rodzaj mocnego obuwia roboczego ze skóry wieprzowej

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. bagańcze lm. nmos.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) bagańcze

Wiktionary


bagatela

1. coś nieistotnego lub łatwego do zrobienia; drobiazg, głupstwo, błahostka;
2. ogrodowy pałacyk lub pawilon, modny w osiemnasto- i dziewiętnastowiecznej Polsce;
3. krótki utwór, zwykle fortepianowy, o pogodnym nastroju


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) pot. rzecz bez większego znaczenia

 (1.2) gw-pl|Bukowina. kłamstwo

 (1.3) archit. pawilon ogrodowy o funkcji wypoczynkowej i rozrywkowej, popularny w XVIII i XIX wieku; również cała posiadłość z ogrodem;

 (1.4) muz. krótki utwór, zazwyczaj fortepianowy, utrzymany w pogodnym nastroju;

wykrzyknik

 (2.1) używany dla podkreślenia znikomości liczby, ilości, kosztu, pracy, trudu itp.

Wiktionary

  • bagatela – rzecz bez znaczenia

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Dla ciebie taka kwota to bagatela, ale dla mnie nie.

 (1.3) Majętny teść zakupił im pod miastem gustowną bagatelę, gdzie odbywały się wesołe spotkania.

 (1.4) Tworzył je nawet sławny Beethoven, który napisał kilkadziesiąt bagateli.

 (2.1) Oddać w banku osiemset rubli, aha… Do Lublina wysłać trzy albumy, tuzin portmonetek… Właśnie!… Do Wiednia przekaz na tysiąc dwieście guldenów… Z kolei odebrać transport… Zmonitować rymarza za nieodesłanie walizek… Bagatela!… Napisać list do Stasia… Bagatela…

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌbaɡaˈtɛla, AS: bagatela

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. bagatelizacja ż., bagatelizowanie n.

 czas. bagatelizować

 przym. bagatelny

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) błahostka, drobnostka, drobiazg, szczegół, zdrobn. bagatelka

 (1.2) brechnia

Wiktionary


bagatelizacja

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) umniejszenie znaczenia jakiejś rzeczy, pojęcia, wydarzenia lub osoby

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Bagatelizacja tego problemu nie pomoże ci w jego przezwyciężeniu.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌbaɡatɛlʲiˈzat͡sʲja, AS: bagatelʹizacʹi ̯a

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. bagatela ż., bagatelizowanie n.

 czas. bagatelizować

 przym. bagatelny

 wykrz. bagatela

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) banalizacja

Wiktionary


bagatelizować

uważać coś za drobnostkę, bagatelę; lekceważyć


SJP.pl

czasownik przechodni niedokonany (dk. zbagatelizować)

 (1.1) uważać za niezbyt ważne

 (1.2) przedstawiać jako mało ważne

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. bagatela ż., bagatelizowanie n., bagatelka ż., bagatelizacja ż.

 przym. bagatelny

 wykrz. bagatela, bagatelka

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) lekceważyć, nie doceniać, pot. olewać

 (1.2) lekceważyć, pomniejszać, umniejszać

Wiktionary


bagatelizowanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) uznawanie czegoś za nieistotne

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. bagatela ż., bagatel ż., bagatelka ż., bagatelność ż., bagatelizacja ż.

 czas. bagatelizować

 przym. bagatelny

 wykrz. bagatela

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) lekceważenie

Wiktionary


bagatelizujący

uważać coś za drobnostkę, bagatelę; lekceważyć


SJP.pl

Patrz:

bagatelizować

bagatelka

rzecz bez znaczenia


SJP.pl

Miejscowości w Polsce
  • Bagatelka – wieś w woj. łódzkim, w pow. wieruszowskim, w gminie Sokolniki
  • Bagatelka – wieś w woj. wielkopolskim, w pow. wrzesińskim, w gminie Miłosław

Wikipedia


bagatelny

mało znaczący, nieważny


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) mający znikomą wartość; niewarty szczególnej uwagi

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Sięgnąć ręką do kosza to drobnostka, bagatelny wyczyn wobec tej kluczowej sprawy.

 (1.1) (…) znalezienie 35 mln to nie jest bagatelny problem, to naprawdę są olbrzymie pieniądze.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. bagatelizowanie n., bagatelizacja ż., bagatela ż.

 czas. bagatelizować

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) błahy, drobny, nieistotny, nieważny, nieznaczący, trywialny

Wiktionary


bagaż

rzeczy zapakowane do przewozu


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) zapakowane przedmioty zabierane w podróż

 (1.2) przen. doświadczenia, wspomnienia gromadzone w czasie życia

Wiktionary

Bagaż (franc. bague "pakunek", z łac. bacca, baga, niem. Pack, Gepäckk) – rzeczy osobiste spakowane do walizek, kufrów, plecaków itp., przeznaczone do przewożenia środkami transportu.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Poproszono mnie o oddanie bagażu do sprawdzenia.

 (1.2) Mój znajomy wlecze za sobą ogromny bagaż doświadczeń.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈbaɡaʃ, AS: bagaš

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. bagażówka ż., bagażnik m., bagażowy mos., bagażownia ż., nadbagaż mrz., bagażowe n.

 przym. bagażowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) ekwipunek, ładunek, walizki

 (1.2) ciężar

Wiktionary


bagazja

wzorzysta tkanina jedwabna lub bawełniana


SJP.pl

Bagazja, bagaia – tkanina bawełniana lub jedwabna, o wątku i osnowie w innych kolorach.

W Polsce tkana rzadkim splotem płóciennym, a na Węgrzech tkana bardzo gęsto. Dość popularna i niedroga, używana na chusteczki, suknie oraz kamizelki.

Wikipedia


bagażnik

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) miejsce na bagaż na rowerach, motocyklach, samochodach, autobusach itp.

 (1.2) mot. zamykane miejsce na bagaż w samochodach, autobusach itp.

Wiktionary

Bagażnik – część ładunkowa auta umieszczona najczęściej z tyłu samochodu. Może mieć małą objętość (auta klas A i B) lub większą (kombi, sedan). Największą przestrzeń ładunkową mają z reguły samochody dostawcze. Bagażnik może być otwierany kluczem (np. Fiat Uno, Chevrolet Aveo) lub za pomocą przycisku (np. Toyota Avensis, Volkswagen Golf V). Bagażnik może posiadać różną pojemność załadunku. Niekiedy razem z bagażnikiem unosi się także część reflektorów (np. Daewoo Lanos) albo całe reflektory (np. Opel Insignia). W samochodach dostawczych i furgonach zazwyczaj otwierany jest skrzydłowo (np. Fiat Ducato). Dostępne są również wersje jednoczęściowe (np. Renault Kangoo).

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Umocuj to pudełko na bagażniku, bo spadnie.

 (1.2) W tym aucie bagażnik jest wyjątkowo z przodu.

 (1.2) Objętość bagażnika była zadziwiająco duża jak na tak mały samochód.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: baˈɡaʒʲɲik, AS: bagažʹńik

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. bagaż mrz., bagażowy mos., bagażówka ż., bagażownia ż., nadbagaż mrz., bagażowe n.

 przym. bagażowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.2) pot. kufer

Wiktionary


bagażowe

opłata za przewóz bagażu


SJP.pl


bagażówka

taksówka bagażowa


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) taksówka bagażowa

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. bagaż m., bagażnik m., bagażowy m., bagażownia ż.

 przym. bagażowy

Wiktionary


bagażownia

pomieszczenie do przechowywania bagażu


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) przechowalnia bagażu

Wiktionary

Luk bagażowy (bagażownia) − pomieszczenie samolotu, w którym podczas lotu przechowywane są bagaże pasażerów. Luki bagażowe znajdują się zazwyczaj pod pokładem samolotu, a bagaże są do nich ładowane i rozładowywane przez obsługę lotniska, pasażerowie nie mają do nich dostępu.

Wikipedia

Powiązane:

 rzecz. bagaż mrz., bagażówka ż., bagażnik mrz., bagażowy mos., nadbagaż mrz., bagażowe n.

 przym. bagażowy

Wiktionary


bagażowy

przymiotnik od: bagaż


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z bagażem, dotyczący bagażu

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (2.1) pomocnik wynajęty do przeniesienia bagażu, np. na dworcu lub w hotelu

 (2.2) kolej. pracownik zatrudniony w bagażowni

 (2.3) kolej. pracownik obsługujący wagon bagażowy (1.1)

Wiktionary

Przykłady

 (2.1) Jacku, czy możesz poprosić jakiegoś bagażowego o pomoc, zamiast tak się męczyć?

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. bagaż m., bagażówka ż., bagażnik m., bagażownia ż., nadbagaż mrz., bagażowe n.

Wiktionary


bagdad

stolica Iraku


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna

 (1.1) geogr. stolica Iraku;

Wiktionary

Bagdad (arab. ‏بغداد‎ [bɐʁˈd̪ɑːd̪]) – stolica Iraku; liczba mieszkańców wynosi ponad 7 mln. Położony nad Tygrysem jest jednym z największych miast na Bliskim Wschodzie.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) W Bagdadzie znajduje się największa na świecie placówka dyplomatyczna Stanów Zjednoczonych.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈbaɡdat, AS: bagdat

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. bagdadczyk mos., bagdadka ż.

 przym. bagdadzki, podbagdadzki

Wiktionary


bagdadczyk

mieszkaniec Bagdadu


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) mieszkaniec Bagdadu

Wiktionary

Wymowa:

IPA: baɡˈdaṭt͡ʃɨk, AS: bagdaṭčyk

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Bagdad mrz.

:: fż. bagdadka ż.

 przym. bagdadzki

Wiktionary


bagdadka

mieszkanka Bagdadu


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) mieszkanka Bagdadu

Wiktionary

Wymowa:

IPA: baɡˈdatka, AS: bagdatka

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Bagdad m.

:: fm. bagdadczyk mos.

 przym. bagdadzki

Wiktionary


bagdady

skóry baranków; futro z tych skór


SJP.pl


bagdadzki

Bagdad


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) odnoszący się do Bagdadu (stolicy Iraku)

Wiktionary

Patrz:

Bagdad

Przykłady

 (1.1) W ten sposób zapoczątkowana została Kolej Bagdadzka, czyli wielka magistrala mająca połączyć Berlin przez Wiedeń, Belgrad, Sofię, Stambuł z Bagdadem i Zatoką Perską.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: baɡˈdat͡sʲci, AS: bagdacʹḱi

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Bagdad mrz., bagdadczyk mos., bagdadka ż.

Wiktionary


baggala

dwu- lub trzymasztowa łódź, spotykana u wybrzeży Oceanu Indyjskiego; baghala


SJP.pl

Baggala (arab. bağla - muł) – tradycyjny arabski statek żaglowy.

Wikipedia


baggio

[czytaj: badżjo] nazwisko


SJP.pl

Osoby noszące nazwisko Baggio:

  • Dino Baggio (ur. 1971) – włoski piłkarz
  • Eddy Baggio (ur. 1974) – włoski piłkarz
  • Michele Baggio (ur. 1976) – włoski siatkarz
  • Roberto Baggio (ur. 1967) – włoski piłkarz
  • Sebastiano Baggio (1913–1993) – włoski duchowny katolicki, kardynał
  • Fabio Baggio CS (ur. 1965) – włoski duchowny katolicki, kardynał

Wikipedia


baghala

dwu- lub trzymasztowa łódź, spotykana u wybrzeży Oceanu Indyjskiego; baggala


SJP.pl


baghlan

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna

 (1.1) geogr. adm. miasto w północno-wschodnim Afganistanie;

 (1.2) geogr. adm. jednostka administracyjna w Afganistanie;

Wiktionary

Baghlan (dari, paszto: بغلان, Baghlān) – miasto w północno-wschodnim Afganistanie, w prowincji Baghlan, położone w pobliżu rzeki Kondoz, na terenie Hindukuszu, ok. 500 m n.p.m. W 2010 roku miasto liczyło 76 409 mieszkańców.

Ważną rolę w gospodarce miasta stanowią uprawy buraków cukrowych oraz bawełny oraz związany z nimi przemysł.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Wyprowadziła się z Baghlanu na wiosnę 2021.

 (1.2) W Baghlanie znajdują się ruiny świątyni zaratusztriańskiej.

Wiktionary

Powiązane:

 przym. baghlański

Wiktionary


baghlański

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z Baghlanem, dotyczący Baghlanu

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Kupony stały się dostępne w baghlańskich sklepach i punktach usługowych.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Baghlan mrz.

Wiktionary


bagienice

W Polsce
  • Bagienice – wieś w woj. mazowieckim, w pow. przasnyskim, w gminie Chorzele
  • Bagienice – wieś w woj. podlaskim, w pow. grajewskim, w gminie Wąsosz
  • Bagienice – część wsi Stare Kiełcze w woj. podlaskim, w pow. kolneńskim, w Kolno
  • Bagienice – wieś w woj. podlaskim, w pow. łomżyńskim, w gminie Przytuły
  • Bagienice – wieś w woj. warmińsko-mazurskim, w pow. mrągowskim, w gminie Mrągowo

Wikipedia


bagieniec

owad z rzędu chruścików


SJP.pl

Bagieniec – wieś w Polsce położona w województwie dolnośląskim, w powiecie świdnickim, w gminie Jaworzyna Śląska.

Wikipedia


bagienka

zdrobnienie od: bagno


SJP.pl

Bagienka (Bagienko) – zespół trzech śródleśnych jezior wytopiskowych położonych w Borach Tucholskich, w gminie Lubichowo, w powiecie starogardzkim województwa pomorskiego na północ od Mermetu. Powierzchnia największego Jeziora Bagienko (środkowego) wynosi 6,8 ha. Po obu jego stronach, północno-zachodniej i południowo-wschodniej, znajdują się dwa mniejsze jeziora leśne – również o nazwie „Bagienko”.

Wikipedia


bagienko

zdrobnienie od: bagno


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) zdrobn. od: bagno

 (1.2) przen. niezdrowe, nieciekawe, niemoralne środowisko lub sytuacja

 (1.3) daw. bot. modrzewnica, nazwa systematyczna|Andromeda|L.|ref=tak.

 (1.4) daw. bot. modrzewnica pospolita, nazwa systematyczna|Andromeda polifolia|L.|ref=tak.

 (1.5) daw. bot. różanecznik, nazwa systematyczna|Rhododendron|L.|ref=tak.

 (1.6) daw. bot. lud. bagno zwyczajne, nazwa systematyczna|Ledum palustre|L.|ref=tak. 1753

Wiktionary

  • Bagienka, nazwa oboczna Bagienko – zespół trzech śródleśnych jezior wytopiskowych w Borach Tucholskich
  • Bagienko – gajówka w woj. mazowieckim, w pow. wyszkowskim, w gminie Brańszczyk
  • Bagienko – część wsi Zełwągi w woj. warmińsko-mazurskim, w pow. mrągowskim, w gminie Mikołajki

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Motłoch utopił starą wiedźmę w bagienku na uroczysku.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: baˈɟɛ̃nkɔ, AS: baǵnko

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Bagno n., bagnistość ż., bagno

 przym. bagienny

Wiktionary

Synonimy:

 (1.3) współcz. modrzewnica

 (1.4) współcz. modrzewnica pospolita, modrzewnica północna, modrzewnica zwyczajna

 (1.5) daw. bahun, daw. lud. bagienko indyjskie, współcz. azalia, rododendron, różanecznik

 (1.6) współcz. bagno zwyczajne, lud. bagno pospolite, bagniak, dziki rozmaryn, rozmaryn leśny

Wiktionary


bagiennik

mech bagienny z rzędu rokietowców, w Polsce prawnie chroniony; mokradłosz żmijowaty, bagiennik żmijowaty


SJP.pl


bagiennikowate

rodzina owadów wodnych z rzędu chruścików


SJP.pl

Wikipedia


bagienność

bagienny


SJP.pl

Patrz:

bagienny

bagienny

pokryty bagnami, rosnący na bagnach (np. tereny bagienne, roślinność bagienna)


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) związany z bagnem, dotyczący bagna, właściwy bagnom, rosnący na bagnach

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Na trasę swoją ruszyły bataliony, dochodząc lasem do bagiennego rozlewiska zwanym błotami Horodziatyna, a przez miejscową ludność Wielkimi Bagnami.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: baˈɟɛ̃nːɨ, AS: baǵ•ny

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. bagno n., bagienko n., bagnisko n., zabagnianie n., zabagnienie n., bagnica ż., bagiennik m., bagiennikowate nmos., bagnik m., Bagienna ż., Bagno n., bagnistość ż.

 czas. zabagniać ndk., zabagnić dk.

 przym. bagnisty, bagnowy, bagiennikowy, bagnicowy, bagiennikowaty

 przysł. bagiennie, bagnisto, bagniście

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) bagnisty, podmokły

Wiktionary


bagieński

nazwisko


SJP.pl


bagier

maszyna do pogłębiania rzeki, kanału itp. poprzez wydobywanie gruntu z dna wód; bagrownica, czerpaczka, czerparka, draga, pogłębiarka, szlamownik


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) żegl. statek wydobywający grunt z dna

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈbaɟɛr, AS: baǵer

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. bagrownica ż., bagrowisko n., bagrowanie n.

 czas. bagrować ndk.

 przym. bagrowniczy, bagrowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) bagrownica, draga, pogłębiarka, czerpaczka, czerparka, szlamownik, szuflica

Wiktionary


bagieta

1. drewniana listwa używana do wyrobu ram i gzymsów;
2. zgrubienie od: bagietka


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) zgrub. od bagietka

 (1.2) techn. drewniana listwa o charakterze ozdobnym, używana do wyrobu ram i gzymsów

 (1.3) slang. policjant

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Byłem tak głodny, że zjadłem całą bagietę z żółtym serem i szynką.

 (1.2) Do wykonania ramy lustra zużyto 3 mb bagiety.

 (1.2) Sala jadalna miała bagiety srebrne i była malowana na biało.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: baˈɟɛta, AS: baǵeta

Wiktionary


bagietka

1. podłużna bułka z mąki pszennej;
2. szklany pręcik, spłaszczony na końcu, używany w laboratoriach


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) spoż. długa, cienka bułka;

 (1.2) chem. szklany pręcik służący w laboratoriach głównie do mieszania;

Wiktionary

  • bagietka – rodzaj pieczywa
  • bagietka – przyrząd laboratoryjny

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Wcześnie rano przyniosłem ze sklepu jeszcze ciepłą bagietkę, masło, mleko i dżem truskawkowy.

 (1.2) Zawartość probówek wymieszano dokładnie bagietką szklaną. Osad przylegający do bagietki usuwano, ocierając jąo wewnętrzną ścianę probówki i spłukując wodą dwukrotnie przekroploną.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: baˈɟɛtka, AS: baǵetka

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. bagnet

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) bułka paryska, bułka wrocławska

 (1.2) mieszadełko

Wiktionary


bagiewnik

rodzaj ptaków z rodziny chruścieli


SJP.pl


bagiński

nazwisko


SJP.pl

Bagiński (forma żeńska: Bagińska; liczba mnoga Bagińscy) – polskie nazwisko, które nosi ponad 11 tysięcy osób, najwięcej na północno-wschodnim Mazowszu (ziemia łomżyńska i wiska) oraz na Dolnym Śląsku. W rankingu najpopularniejszych nazwisk w kraju na miejscu 356.

Wikipedia


baglama

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) muz. bezprogowy instrument strunowy pochodzący z Bliskiego Wschodu;

Wiktionary

Wikipedia

Przykłady

składnia.

kolokacje.

synonimy.

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

frazeologia.

etymologia. etym|tur|bağlama.

uwagi. zobacz też: Indeks:Polski - Instrumenty muzyczne

tłumaczenia.

* angielski: (1.1) baglama

* francuski: (1.1) baglama

* japoński: (1.1) サズ

* nowogrecki: (1.1) μπαγλαμάς m.

* słowacki: (1.1) baglama ż.

* turecki: (1.1) bağlama

źródła.

== baglama (język angielski.) ==

thumb|baglama (1.1)

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik

 (1.1) muz. baglama

odmiana.

 (1.1) lp. baglama; lm. baglamas

przykłady.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: baɡˈlãma, AS: baglãma

Wiktionary


bagnecik

zdrobnienie od: bagnet


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) zdrobn. od bagnet

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) To nie bagnet, lecz tylko mały bagnecik.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. bagnet m.

 przym. bagnetowy

Wiktionary


bagnet

sztylet nasadzony na lufę karabinu


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) wojsk. rodzaj noża zakładany na lufę karabinu umożliwiający użycie go do walki wręcz;

 (1.2) mot. wskaźnik poziomu oleju w silniku samochodowym (lub innych urządzeniach) w postaci długiego, metalowego ostrza

Wiktionary

Bagnet (franc. baïonette od miasta Bayonne) – rodzaj kolnej broni białej mocowanej u wylotu lufy broni strzeleckiej (np. karabinu). Po nałożeniu bagnet stanowi jej przedłużenie umożliwiając efektywniejsze wykorzystanie jej w walce wręcz.
W Polsce początkowo zwany bajonetem.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Przed atakiem żołnierze założyli bagnety na karabiny.

 (1.1) Wyciągnąłem z niego bagnet, a ten wstał i mówi, o, ulżyło mi.

 (1.2) Bagnet złamał się przy wyciąganiu.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈbaɡnɛt, AS: bagnet

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz.

:: zdrobn. bagnecik m.

 przym. bagnetowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) daw. bajonet

Wiktionary


bagnetowy

przymiotnik od: bagnet


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z bagnetem, dotyczący bagnetu

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. bagnet mrz., bagnecik mrz.

Wiktionary


bagnetsztanga

dawniej: żelazny pręt z obracającą się rączką do zamykania okna; zawrzyk, zawrotnica


SJP.pl


bagniak

1. rodzaj mchu z rodziny szmotłochowatych;
2. potocznie: maślak pstry (jadalny grzyb z rodziny maślakowatych)


SJP.pl


bagnica

bylina z rodziny bagnicowatych, rosnąca na torfowiskach; bagnica torfowa


SJP.pl

  • bagnica – rodzaj roślin z rodziny bagnicowatych (Scheuchzeriaceae F. Rudolphi), obejmujący jeden gatunek - bagnicę torfową
Miejscowości w Polsce
  • Bagnica – osada w woj. pomorskim, w pow. człuchowskim, w gminie Rzeczenica
  • Bagnica – osada w woj. zachodniopomorskim, w pow. koszalińskim, w gminie Polanów

Wikipedia


bagnicki

nazwisko


SJP.pl


bagnicowate

rodzina roślin jednoliściennych, występujących w strefie umiarkowanej


SJP.pl

Wikipedia


bagnicowaty

o cechach bagnicowatych (rodzina roślin)


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) bot. o cechach roślin z rodziny bagnicowatych

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. bagnicowate nmos.

Wiktionary


bagniczek

1. modraszek bagniczek - gatunek motyla z rodziny modraszkowatych;
2. piórolotek bagniczek - gatunek motyla z rodziny piórolotkowatych


SJP.pl


bagniczka

1. modraszek bagniczek - gatunek motyla z rodziny modraszkowatych;
2. piórolotek bagniczek - gatunek motyla z rodziny piórolotkowatych


SJP.pl


bagniewski

nazwisko


SJP.pl

Bagniewski – polski herb szlachecki, odmiana herbu Pomian.

Wikipedia


bagnik

1. pająk z rodziny darownikowatych, występujący w około 100 gatunkach;
2. mech z rodziny szmotłochowatych, w Polsce pod ochroną


SJP.pl


bagnisko

zgrubienie od: bagno


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) zob. bagno.

 (1.2) zgrub. od: bagno

 (1.3) daw. bot. bażyna (nazwa systematyczna|Empetrum|L.|ref=tak.)

Wiktionary

  • Bagnisko – inne określenie bagna
  • Bagnisko – potok, dopływ Boberki

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Za miedzą Danuśki zaczynały się bagniska.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Bagno n., bagno n.

 przym. bagienny

Wiktionary


bagnistość

bagnisty


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) stopień zabagnienia danego obszaru;

 (1.2) odprzym. cecha tego, co jest bagniste

Wiktionary

Bagnistość – stopień zabagnienia danego obszaru, określa stosunek powierzchni zajętej przez bagna (A_{b}) do powierzchni pola odniesienia (A), obliczany według wzoru:

k_{b}={\frac {\sum A_{b}}{A}} (%)

W Polsce bagnistość wynosi 8,3%.

Wikipedia

Patrz:

bagnisty

Wymowa:

IPA: baɟˈɲistɔɕt͡ɕ, AS: baǵńistość

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Bagno n., bagno n., bagienko n.

 przym. bagienny, bagnisty

 przysł. bagiennie, bagniście

Wiktionary


bagnisty

taki jak na bagnach; błotnisty (np. bagnisty grunt, bagnisty teren)


SJP.pl

przymiotnik jakościowy

 (1.1) pokryty bagnami

 (1.2) podobny do bagna

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Bagno n., bagnistość ż., bagno n.

 przym. bagienny

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) bagienny

 (1.2) błotnisty, grząski

Wiktionary


bagno

1. teren podmokły;
2. rodzaj rośliny należącej do rodziny wrzosowatych


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki, nazwa własna

 (1.1) geogr. toponim, nazwa kilkunastu miejscowości w Polsce

Wiktionary

Bagno – obszar o utrzymującym się wysokim nawilgoceniu, porośnięty przez roślinność przystosowaną do specyficznych warunków związanych z dużą wilgotnością.

Pojęcie bagno w języku potocznym ma nieprecyzyjne znaczenie bliskie torfowisku. Pojęcia bliskoznaczne to trzęsawisko, grzęzawisko lub błoto. W literaturze specjalistycznej bagno może oznaczać teren stale podmokły i porośnięty roślinnością przystosowaną do bardzo wilgotnych warunków, której szczątki przekształcającą się w torf. W topografii bagnem określany jest obszar, na którym woda znajduje się na powierzchni – między kępami roślinności – przez znaczną część roku, a w najsuchszym okresie 80–90% objętości gruntu jest trwale nasycone wodą. Niektórzy definiują bagno jako praktycznie każde lądowe mokradło, zarówno torfowiskowe, jak i nie (namulisko, podmoklisko, mułowisko). W węższym ujęciu bagno może oznaczać jedynie obszary, gdzie zachodzą procesy bagienne, zwłaszcza odkładanie torfu, przy czym może to dotyczyć także torfowisk inicjalnych lub zdegradowanych, gdzie procesy bagienne są słabo zauważalne. Torfowisko, na którym zachodzą procesy torfotwórcze, w odróżnieniu od osuszonych i zdegradowanych torfowisk, bywa określane jako torfowisko żywe (aktywne) lub bagno torfowe.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Prosimy mieszkańców Bagna, aby między sobą rozstrzygali i pilnowali porządku kolejki, a nie obarczali problemem sprzątania księdza proboszcza.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈbaɡnɔ, AS: bagno

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. bagno n., bagnistość ż., zabagnianie n., zabagnienie n., bagnica ż., bagiennik m., bagiennikowate nmos., bagnik m., Bagienna ż., Bagna nmos., bagienko n., bagnisko n.

 czas. zabagniać ndk., zabagnić dk.

 przym. bagienny, bagnisty, bagnowy, bagiennikowy, bagnicowy, bagiennikowaty

 przysł. bagiennie, bagnisto, bagniście

Wiktionary


bagnoznawstwo

nauka o ewolucji i tworzeniu się bagien; paludologia


SJP.pl

Paludologia (łac. palus, paludis „bagno” i gr. logos „nauka”), hydrologia bagien – nauka wchodząca w skład hydrologii. Interesuje się bagnem, jego związkami z otaczającym go środowiskiem, bada procesy wymiany wody pomiędzy nimi. Zajmuje się bilansem wodnym bagna, kształtowaniem się odpływu z tegoż bagna, jego ustrojem cieplnym, parowaniem zeń, określa reguły rządzące tworzeniem się bagiennej sieci hydrograficznej.

Wikipedia


bago

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) daw. gw-pl|Śląsk Cieszyński. tabaka do żucia

 (1.2) gw-pl|Śląsk Cieszyński, Zaolzie. śmierdzący osad w fajce

Wiktionary

Pegu (birm. ပဲခူးမြို့ /bəɡó mjo̰/, mon ဗဂေါ /həkɜ̀/, ang. Bago, hist. Hanthawaddy) – miasto w środkowej Mjanmie (Birmie), w prowincji Pegu, 80 km na północny wschód od Rangunu.

Liczba mieszkańców: 284 tys. (2012) – czwarte co do wielkości miasto kraju.

Wikipedia

Przykłady

składnia.

kolokacje.

synonimy.

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

frazeologia.

etymologia.

 (1.1) etym|czeski|bago.

uwagi.

tłumaczenia.

źródła.

== bago (język cebuano.) ==

wymowa.

 audio|LL-Q33239 (ceb)-Howdy.carabao-bago.wav.

znaczenia.

przymiotnik

 (1.1) nowy

odmiana.

przykłady.

Wiktionary

Synonimy:

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

frazeologia.

etymologia.

 (1.1) etym|czeski|bago.

uwagi.

tłumaczenia.

źródła.

== bago (język cebuano.) ==

wymowa.

 audio|LL-Q33239 (ceb)-Howdy.carabao-bago.wav.

znaczenia.

przymiotnik

 (1.1) nowy

odmiana.

przykłady.

składnia.

kolokacje.

synonimy.

Wiktionary


bagram

miasto w Afganistanie


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna

 (1.1) geogr. adm. miasto w środkowym Afganistanie;

Wiktionary

Bagram – miasto w środkowym Afganistanie, w prowincji Parwan. Leży około 60 km na północ od Kabulu. Pochodzi jeszcze z czasów starożytnych. W mieście znajduje się Baza lotnicza Bagram. W 2021 roku liczyło ponad 119 tys. mieszkańców.

W roku 1938 belgijscy archeolodzy prowadzący wykopaliska w centrum miasta odkryli zamurowane pomieszczenie, w którym ukryte były skarby pochodzące ze wszystkich stron świata. W skład tzw. skarbu z Bagram wchodziły m.in.:

  • rzymskie puchary z alabastru i szkła. Na jednym z nich umieszczony był rysunek latarni morskiej na Faros;
  • indyjskie plakietki z kości słoniowej zdobione scenami z życia Buddy;
  • kawałki kości słoniowej z rzeźbieniami w stylu partyjskim

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Obrazy z Bagramu pozostaną już w pamięci Zachodu, szczególnie w Europie, i na pewno nie wpłyną na wzmocnienie transatlantyckich więzi w ich tradycyjnym sensie.

Wiktionary


bagrationowsk

miasto w Rosji; Iławka


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna

 (1.1) geogr. adm. miasto w obwodzie królewieckim w Federacji Rosyjskiej;

Wiktionary

Bagrationowsk, Iława Pruska, Iławka ros. Багратионовск, niem. Preußisch Eylau, lit. Prūsų Ylava, ros. hist. Прусская Илава, Pruskaja Iława – miasto w obwodzie królewieckim w Rosji (6,4 tys. mieszkańców w 2021), położone przy granicy z Polską. Centrum rejonu bagrationowskiego.

Wikipedia

Powiązane:

 przym. bagrationowski

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) Iława Pruska

Wiktionary


bagrationowski

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z Bagrationowskiem, dotyczący Bagrationowska

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Bagrationowsk mrz.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) iławski

Wiktionary


bagrować

wykonywać roboty ziemne za pomocą pogłębiarki (bagra, bagrownicy), zwłaszcza pogłębiać dno zbiornika wodnego


SJP.pl

czasownik

 (1.1) pogłębiać dno bagrem

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Maszyna podjeżdżała, opuszczała czerpak i „bagrowała” ziemię.

 (1.1) W wyniku badań okazało się, że najstarsze, rzymskie ślady historii Cezarei tkwią na głębokości pięciu metrów poniżej dna morskiego. Bagrując na tej głębokości, wydobyto nieuszkodzony wielki dzban i pięknie rzeźbioną lampę oliwną.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: baˈɡrɔvat͡ɕ, AS: bagrovać

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. bagier m., bagrownica ż., bagrowisko n., bagrowanie n.

 przym. bagrowniczy, bagrowy

Wiktionary


bagrowanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) pogłębianie dna bagrem

Wiktionary

Bagrowanie – mechaniczne usuwanie warstwy osadów dennych ze zbiorników wodnych lub cieków.

Usunięcie ze zbiornika części osadów dennych jest równoznaczne z usunięciem zdeponowanego w nich ładunku substancji biogennych, dlatego działanie to jest zaliczane do zabiegów rekultywacyjnych jezior.

Wikipedia

Powiązane:

 rzecz. bagier m., bagrownica ż., bagrowisko n.

 czas. bagrować ndk.

 przym. bagrowniczy, bagrowy

Wiktionary


bagrowisko

usypisko powstałe z piasku, gruzu itp. wybieranego przez pogłębiarki (bagry, bagrownice)


SJP.pl


bagrownica

maszyna do pogłębiania rzeki, kanału itp. poprzez wydobywanie gruntu z dna wód; bagier, czerpaczka, czerparka, draga, pogłębiarka, szlamownik


SJP.pl

Pogłębiarka (bagrownica, draga) – jednostka pływająca, której przeznaczeniem jest pogłębianie akwenów morskich i śródlądowych.

Wikipedia


bagrowniczy

przymiotnik od: bagrownica


SJP.pl


bagrowski

nazwisko


SJP.pl


bagrowy

związany z bagrem


SJP.pl


bagrzysta

osoba obsługująca pogłębiarkę


SJP.pl


bagulalski

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z Bagulalami, dotyczący Bagulalów

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (2.1) jęz. język bagulalski;

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Bagulalowie lm m.

Wiktionary


bahaistyczny

bahaizm


SJP.pl

Patrz:

bahaizm

bahaita

wyznawca bahaizmu


SJP.pl


bahaitka

bahaita


SJP.pl


bahaizm

ruch religijny wyodrębniony z babizmu


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) rel. religia wywodząca się z babizmu, której celem jest utworzenie religii ogólnoświatowej, unifikującej religie monoteistyczne – babizm, judaizm, chrześcijaństwo i islam;

Wiktionary

Bahaizm, bahá'í – religia monoteistyczna założona w Persji w XIX wieku przez Bahá'u'lláha, podkreślająca duchową jedność całej ludzkości. Szacuje się, że obecnie na świecie jest od pięciu do sześciu milionów bahaitów (bahaistów) w ponad 200 państwach i terytoriach. Bahaizm wyłonił się z islamu szyickiego, konkretniej babizmu.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: baˈxajism̥, AS: baχai ̯ism̦

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. bahaita m., bahaitka ż.

 przym. bahaicki

 przysł. bahaicko

Wiktionary


bahama

żółtopomarańczowy kolor


SJP.pl

Bahamy (ang. Bahamas), Wspólnota Bahamów (ang. Commonwealth of The Bahamas) – państwo wyspiarskie, położone na archipelagu Bahamy należącym do Indii Zachodnich na Oceanie Atlantyckim.

Wikipedia


bahamczyk

obywatel Bahamów


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) obywatel Bahamów

Wiktionary

Bahamy (ang. Bahamas), Wspólnota Bahamów (ang. Commonwealth of The Bahamas) – państwo wyspiarskie, położone na archipelagu Bahamy należącym do Indii Zachodnich na Oceanie Atlantyckim.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: baˈxãmt͡ʃɨk, AS: baχãmčyk

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Bahamy nmos.

:: fż. Bahamka ż.

 przym. bahamski

Wiktionary


bahamka

1. obywatelka Bahamów (państwa)
2. mieszkanka Bahamy (wyspy)


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) obywatelka Bahamów

Wiktionary

Wymowa:

IPA: baˈxãmka, AS: baχãmka

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Bahamy nmos.

:: fm. Bahamczyk mos.

 przym. bahamski

Wiktionary



bahamy

1. archipelag około 700 wysp koralowych na Oceanie Atlantyckim, w Ameryce Środkowej, w Indiach Zachodnich;
2. państwo w Ameryce Środkowej ze stolicą w Nassau; Wspólnota Bahamów


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj niemęskoosobowy, liczba mnoga, nazwa własna

 (1.1) geogr. archipelag na Oceanie Atlantyckim;

 (1.2) geogr. polit. państwo wyspiarskie w Ameryce Północnej;

Wiktionary

Bahamy (ang. Bahamas), Wspólnota Bahamów (ang. Commonwealth of The Bahamas) – państwo wyspiarskie, położone na archipelagu Bahamy należącym do Indii Zachodnich na Oceanie Atlantyckim.

Wikipedia

Przykłady

 (1.2) Według danych ONZ Bahamy posiadają najmłodszą wiekowo populację świata. (Wikipedia)

Wiktionary

Wymowa:

IPA: baˈxãmɨ, AS: baχãmy

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Bahamczyk mos., Bahamka ż.

 przym. bahamski, bahama

Wiktionary

Synonimy:

 (1.2) ofic. urz. Wspólnota Bahamów

Wiktionary


bahia

[czytaj: baIja]
1. stan w Brazylii;
2. dawna nazwa Salvadoru (miasta w Brazylii)


SJP.pl

Bahía (wymowa [baˈi.ɐ]) – jeden z 26 stanów Brazylii, położony w Regionie Północno-Wschodnim. Od północy graniczy ze stanem Pernambuco, od zachodu ze stanami Piauí, Tocantins i Goiás, południa ze stanami Minas Gerais i Espírito Santo, a wschodnią granicę wyznacza Ocean Atlantycki.

Wikipedia


bahnarka

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) etn. przedstawicielka grupy etnicznej zamieszkującej Region Płaskowyżu Centralnego w Wietnamie

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz.

:: fm. Bahnar mos.

 przym. bahnarski

Wiktionary


bahr

nazwisko


SJP.pl

Baḥr (بحر) to arabskie słowo oznaczające morze.

Niderlandy:

  • Bahr – wieś

Sudan Południowy:

  • Bahr al-Dżabal – obszar podmokły

Osoby:

  • Egon Bahr – niemiecki polityk (1922–2015).
  • Feliks Bahr – polski adwokat przysięgły, oficer ordynansowy
  • Jerome Bahr – amerykański poeta i eseista.
  • Jerzy Bahr – polski dyplomata i działacz państwowy, były szef Biura Bezpieczeństwa Narodowego.

Wikipedia


bahrajn

państwo w Azji ze stolicą w Manamie; Królestwo Bahrajnu


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna

 (1.1) geogr. polit. państwo w Azji ze stolicą w Manamie;

 (1.2) geogr. wyspa na Zatoce Perskiej stanowiąca większą część terytorium Bahrajnu (1.1)

Wiktionary

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Bahrajn jest monarchią konstytucyjną.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈbaxrajn, AS: baχrai ̯n

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Bahrańczyk mos., Bahranka ż., Bahrajnka ż., Bahrajńczyk mos.

 przym. bahrański, bahrajński

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) ofic. urz. Królestwo Bahrajnu

Wiktionary


bahrajńczyk

obywatel Bahrajnu


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) obywatel Bahrajnu

Wiktionary

Wymowa:

IPA: baxˈrajj̃n͇t͡ʃɨk, AS: baχrai ̯ĩ ̯ṇčyk

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Bahrajn m., Bahrańczyk mos.

:: fż. Bahranka ż., Bahrajnka ż.

 przym. bahrański, bahrajński

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) Bahrańczyk

Wiktionary


bahrajnka

obywatelka Bahrajnu


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) obywatelka Bahrajnu

Wiktionary

Wymowa:

IPA: baxˈrajnka, AS: baχrai ̯nka

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Bahrajn mrz., Bahranka ż.

:: fm. Bahrańczyk mos., Bahrajńczyk mos.

 przym. bahrański, bahrajński

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) Bahranka

Wiktionary


bahrajński

Bahrajn; bahrański


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) zob. bahrański.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Bahrajn mrz., Bahrańczyk mos., Bahranka ż., Bahrajńczyk mos., Bahrajnka ż.

Wiktionary


bahrańczyk

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) obywatel Bahrajnu

Wiktionary

Wymowa:

IPA: baxˈrãj̃n͇t͡ʃɨk, AS: baχrãĩ ̯ṇčyk

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Bahrajn mrz., Bahrajńczyk mos.

:: fż. Bahranka ż., Bahrajnka ż.

 przym. bahrański, bahrajński

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) Bahrajńczyk

Wiktionary


bahranka

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) obywatelka Bahrajnu

Wiktionary

Wymowa:

IPA: baxˈrãŋka, AS: baχrãŋka

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Bahrajn mrz., Bahrajnka ż.

:: fm. Bahrańczyk mos., Bahrajńczyk mos.

 przym. bahrański, bahrajński

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) Bahrajnka

Wiktionary


bahrański

Bahrajn; bahrajński


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) odnoszący się do państwa Bahrajn

 (1.2) odnoszący się do wyspy Bahrajn

Wiktionary

Wymowa:

IPA: baxˈrãj̃sʲci, AS: baχrãĩ ̯sʹḱi

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Bahrajn mrz., Bahrańczyk mos., Bahranka ż., Bahrajńczyk mos., Bahrajnka ż.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1-2) bahrajński

Wiktionary


baht

jednostka monetarna Tajlandii (1 baht = 100 satangów)


SJP.pl

Bat, bat tajski (język tajski: บาท trb. baat) – waluta Tajlandii.

Kurs dolara amerykańskiego: 1 USD = 29.91 THB (stan na 12 lutego 2021 roku).

Monety występują w nominałach:

  • 25 satangów
  • 50 satangów
  • 1 bat
  • 2 baty
  • 5 batów
  • 10 batów

Wikipedia


baić

czasownik przechodni niedokonany

 (1.1) gwara. mówić

Wiktionary


baigneuse

Baigneuse (fr. – kąpiąca się) – rodzaj szezlongu popularnego w I połowie XIX wieku w kształcie owalu, wyściełanego, na niskich nóżkach.

Szeroki fotel – leżanka posiadał owalne głębokie siedzenie, kształtem przypominał ówczesne wanny.
Otoczony był z trzech stron nierównej wysokości oparciami: wklęsłym i lekko wywiniętym, wyższym od wezgłowia i niższym od nóg. Tylne oparcie lekko wygięte.

Wikipedia


bailly

[czytaj: baJI] nazwisko


SJP.pl

Osoby noszące nazwisko Bailly
  • Anne-Lise Bailly (ur. 1983) – francuska biathlonistka
  • Benjamin Bailly (ur. 1990) – belgijski kierowca wyścigowy
  • David Bailly (1584–1657) – holenderski malarz
  • Eric Bailly (ur. 1994) – iworyjski piłkarz
  • Jean Sylvain Bailly (1736–1793) – francuski astronom
  • Logan Bailly (ur. 1985) – belgijski piłkarz
  • Patrice Bailly-Salins (ur. 1964) – francuski biathlonista
  • Pierre Bailly (1889–1973) – francuski architekt
  • Rosa Bailly (1890–1976) – francuska pisarka i poetka
  • Sandrine Bailly (ur. 1979) – francuska biathlonistka
  • Sylvie Bailly-Salins (ur. 1969) – francuska biathlonistka

Wikipedia


bainit

składnik strukturalny stali hartowanych i żeliw szarych; odmiana perlitu


SJP.pl

Wikipedia


baird

[czytaj: berd] nazwisko


SJP.pl

Osoby noszące nazwisko Baird
  • Alexander Boyd Baird (1891–1967) – kanadyjski polityk
  • Bobby Baird (1912–1953) – brytyjski kierowca wyścigowy
  • Chris Baird (ur. 1982) – północnoirlandzki piłkarz
  • Diora Baird (ur. 1983) – amerykańska aktorka i modelka
  • Don Baird (ur. 1951) – australijski lekkoatleta, skoczek o tyczce
  • Edward Jan Baird (1894–1971) – polski przedstawiciel nauk rolniczych
  • George Thomas Baird (1847–1917) – kanadyjski polityk
  • George Baird (1907–2004) – amerykański lekkoatleta, sprinter
  • James Baird (1893–1917) – nowozelandzki rugbysta
  • John Baird (1874–1941) – brytyjski polityk i dyplomata
  • John Logie Baird (1888–1946) – szkocki inżynier
  • Kadecia Baird (ur. 1995) – gujańska lekkoatletka, sprinterka
  • Kingsley Baird – nowozelandzki artysta
  • Leslain Baird (ur. 1987) – gujański lekkoatleta, oszczepnik
  • Mal Baird (ur. 1948) – australijski lekkoatleta, płotkarz
  • Mike Baird (ur. 1968) – australijski polityk
  • Sam Baird (ur. 1988) – angielski snookerzysta zawodowy
  • Sammy Baird (1930–2010) – szkocki piłkarz i trener piłkarski
  • Scott Baird (ur. 1951) – amerykański curler
  • Spencer Fullerton Baird (1823–1887) – amerykański zoolog, ornitolog i ichtiolog
  • Tadeusz Baird (1928–1981) – polski kompozytor muzyki współczesnej
  • Vera Baird (ur. 1951) – brytyjska polityk

Wikipedia


bairiki

1. wyspa w atolu Tarawa;
2. stolica Kiribati


SJP.pl

rzeczownik, nazwa własna

 (1.1) geogr. stolica Kiribati;

Wiktionary

Bairiki – miasto na wyspie Bairiki, na atolu Tarawa w grupie wysp Gilberta, w jednostce administracyjnej South Tarawa, faktyczna stolica Kiribati. Jest to główne centrum administracyjne republiki Kiribati (siedziba prezydenta i większości ministerstw), ale parlament został przeniesiony na wyspę Ambo. Bairiki jest też siedzibą katolickiej diecezji Tarawa i Nauru. W 2000 roku miasto liczyło 36,7 tys. mieszkańców.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ˌbajiˈrʲici, AS: bai ̯irʹiḱi

Wiktionary


baisse

[czytaj: bes] spadek cen towarów na giełdzie lub kursu papierów wartościowych; bessa


SJP.pl


bait

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) slang. przen. prowokacyjny wpis na forum publicznym

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) zarzutka, podpucha

Wiktionary


baixi

Baixi (chin. trad.: 百戲; chin. upr.: 百戏; pinyin: bǎixì; dosł. sto sztuk) – rodzaj chińskich widowisk łączących tradycyjne formy przedstawień taneczno-wokalnych z akrobatyką, żonglerką lub symbolicznymi elementami walki, które pojawiły się w czasach dynastii Han (206 p.n.e.–220 n.e.), choć według niektórych źródeł były znane już w okresie dynastii Qin (221 p.n.e.–206 p.n.e.).

Wikipedia


baiza

[czytaj: bajza] waluta zdawkowa Omanu (1/1000 riala)


SJP.pl

Baiza (baisa) – drobna jednostka monetarna Omanu emitowana:

  • w latach 1946–1970 w Muskacie i Omanie (równa {\tfrac {1}{200}} riala saidi, a w 1970 {\tfrac {1}{1000}} riala saidi)
  • w 1940 r. w prowincji Dhofar (równa {\tfrac {1}{200}} riala dhofaryjskiego)
  • po zmianie nazwy państwa na Oman od 1974 r. jako równowartość {\tfrac {1}{1000}} riala omańskiego.

Wikipedia


baj

w literaturze dziecięcej: baśniowa postać opowiadająca bajki


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) liter. postać baśniowa opowiadająca bajki

wykrzyknik

 (2.1) …zachęcający kogoś do opowiadania bajki

forma rzeczownika.

 (3.1) D. lp. od: baja (forma charakterystyczna)

forma czasownika.

 (4.1) 2. os. lp. rozk. od: bajać

Wiktionary

Baj – polskie nazwisko. Pojawiło się po 1624 roku. Podczas jednej z bitew polscy chłopi wzięli do niewoli wielu Tatarów, którzy potem obrabiali chłopskie pola, gdy gospodarze musieli odrabiać pańszczyznę. Osiedlili się wtedy w okolicznych wsiach, dając początek rodzinom o nazwisku Baj.

Wikipedia

Przykłady

składnia.

kolokacje.

synonimy.

 (1.1) bajacz, bajarz

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

 rzecz. baja ż., bajacz mos., bajanie n., bajarz mos.

 czas. bajać ndk., nabajaćdk.

 przym. bajkowy

frazeologia.

etymologia.

uwagi.

tłumaczenia.

źródła.

== baj (język grenlandzki.) ==

wymowa.

znaczenia.

wykrzyknik

 (1.1) do widzenia

odmiana.

przykłady.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. baja ż., bajacz mos., bajanie n., bajarz mos.

 czas. bajać ndk., nabajaćdk.

 przym. bajkowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) bajacz, bajarz

Wiktionary


baja

1. miękka tkanina bawełniana, grubsza odmiana flaneli
2. zgrubienie od: bajka


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) włók. ciepła i miękka tkanina bawełniana, grubsza od flaneli; Gloger.

 (1.2) zgrub. bajka

 (1.3) gw-pl|Bukowina. łazienka

 (1.4) rel. islamska przysięga wierności składana kalifowi przez muzułmanów;

forma rzeczownika.

 (2.1) D. i B. lp. od: baj

forma czasownika.

 (3.1) 3. os. lp. ter. od: bajać

Wiktionary

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Założył płaszcz z bai.

 (1.2) Obejrzyj baję i zmykaj spać.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈbaja, AS: bai ̯a

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. baj mos., bajka ż.

 wykrz. baj

 czas. bajać

 przym. bajowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.3) bania, wanna

Wiktionary


baja-bongo

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) eufem. seks. stosunek płciowy heteroseksualny

wykrzyknik

 (2.1) żart. wyraz zadowolenia; por. super, git, zajebiście

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌbaja‿ˈbɔ̃ŋɡɔ, AS: bai ̯a‿bõŋgo

Wiktionary

Synonimy:

 bajabongo

Wiktionary


bajabongo

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) eufem. seks. stosunek płciowy heteroseksualny

wykrzyknik

 (2.1) żart. wyraz zadowolenia; por. super, git, zajebiście

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌbaja‿ˈbɔ̃ŋɡɔ, AS: bai ̯a‿bõŋgo

Wiktionary

Synonimy:

 baja-bongo

Wiktionary


bajać

przestarzałe:
1. opowiadać fantastyczne historie, baśnie;
2. opowiadać niestworzone rzeczy; ględzić, pleść bzdury


SJP.pl

czasownik przechodni niedokonany (dk. nabajać)

 (1.1) książk. opowiadać baśnie, fantastyczne historie

 (1.2) książk. ględzić, pleść

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈbajät͡ɕ, AS: bai ̯äć

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. bajka ż., bajarz m., bajarka ż., baja m./ż., bajanie n.

 przym. bajkowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.2) bajdurzyć, pleść androny, pleść od rzeczy, pleść trzy po trzy

Wiktionary


bajadera

1. hinduska tancerka kultowa, pełniąca służbę przy świątyni Buddy; almeja
2. dawna tkanina indyjska w poprzeczne, kolorowe pasy


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) kulin. kuliste (rzadziej prostokątne) ciastko wytwarzane na bazie odpadów cukierniczych;

 (1.2) hinduska tancerka pełniąca służbę przy świątyni

 (1.3) dawna tkanina indyjska w poprzeczne, kolorowe pasy

Wiktionary

  • Bajadera – operetka
  • bajadera (dewadasi) – hinduska tancerka
  • bajadera (także w formie „bajaderka”) – ciastko
  • Bajadera – książka Jarosława Abramowa-Newerly

Wikipedia

Powiązane:

 rzecz. zdrobn. bajaderka ż.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.2) tanecznica indyjska, dewadasi

Wiktionary


bajaderka

ciastko wyrabiane z okruchów cukierniczych


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) kulin. zob. bajadera.

Wiktionary

Bajadera (inaczej bajaderka, kartofelek, ziemniaczek, a także „kula rumowa”) – kuliste (rzadziej prostokątne) ciastko wytwarzane na bazie odpadów cukierniczych (np. okrawków ciastek deserowych), z dodatkiem kakao, rumu, czekolady, orzeszków ziemnych lub wiórków kokosowych.

Wikipedia

Powiązane:

 rzecz. bajadera ż.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) bajadera

Wiktionary


bajak

nazwisko


SJP.pl


bajan

instrument muzyczny, udoskonalona harmonia ręczna (rodzaj akordeonu) z klawiaturami guzikowymi dla obu rąk, spopularyzowana w Rosji pod koniec XIX wieku; guzikówka, harmoszka


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) stpol. bajarz

Wiktionary

Osoby noszące nazwisko Bajan
  • Bajan I – wódz Awarów
  • Bojan (Bajan) – legendarny ruski poeta-śpiewak
  • Anna Bajan (ur. 1957) – polska pięcioboistka nowoczesna
  • Jerzy Bajan (1901–1967) – polski lotnik
  • Konrad Bajan (1930–2016) – polski ekonomista
  • Marek Bajan (ur. 1956) – polski pięcioboista nowoczesny

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ˈbajãn, AS: bai ̯ãn

Wiktionary


bajanchongorski

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z Bajanchongorem, dotyczący Bajanchongoru

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Bajanchongor mrz.

Wiktionary


bajanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|bajać.

Wiktionary

Powiązane:

 czas. bajać

 rzecz. baj mos., bajarka ż., bajarz mos., bajka ż.

 wykrz. baj

Wiktionary


bajarka

kobieta, która opowiada bajki albo baśnie, czyli utwory o treści fantastycznej, zmyślonej, osnutej na podaniach, legendach; gawędziarka, plotkarka


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) osoba płci żeńskiej opowiadająca baśnie, bajki itp.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. bajka fż., bajanie n.

:: fm. bajarz mos.

 czas. bajać ndk.

 przym. bajkowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) gawędziarka, opowiadaczka

Wiktionary


bajarski

bajarz


SJP.pl

Patrz:

bajarz

bajarstwo

opowiadanie bajek, baśni


SJP.pl


bajarz

ten, kto opowiada bajki albo baśnie, czyli utwory o treści fantastycznej, zmyślonej, osnutej na podaniach, legendach; bajczarz, gawędziarz, plotkarz


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) przest. osoba opowiadająca bajki lub baśnie

Wiktionary

  • Bajarz – gawędziarz, anegdociarz
  • Bajarz – mistrz gry w grach fabularnych
  • Bajarz (ang. Storyteller) – serial telewizyjny z 1987 roku

Wikipedia

Powiązane:

 rzecz. baj mos., bajarka ż., bajka fż., bajanie n.

 czas. bajać ndk.

 przym. bajkowy

 wykrz. baj

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) gawędziarz

Wiktionary


bajbak

człowiek gnuśny, leniwy


SJP.pl


bajbardzo

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) daw. żart. byle co, nic ważnego; także ktoś, kogo można lekceważyć

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Ty już Pana Boga nie miej za bajbardzo – rzekł drugi. – On się zna na farbowanych lisach.

 (1.1) Mam sobie aspana za bajbardzo i za hetkę pętelkę, i mocno sobie tego życzę, abym waćpanu w łeb strzelił.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) war. ba i bardzo; daw. lada co

Wiktionary


bajbot

mała łódź żaglowa lub wiosłowa; bąk; bączek


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) żegl. niewielka łódź wiosłowa

 (1.2) żegl. mała żaglówka śródlądowa o nietypowej budowie

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈbajbɔt, AS: bai ̯bot

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1-2) bączek, bąk

Wiktionary


bajca

rzadko: bejca;
1. farba do drewna;
2. zaprawa do nasion posiadająca właściwości grzybobójcze;
3. zaprawa farbiarska;
4. zaprawa z octu i korzeni do marynowania mięs


SJP.pl


bajcik

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) zdrobn. od bajt

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. bajt m.

Wiktionary


bajcować

przesadzać w opowiadaniu, w relacjach, starając się kogoś zwieść; bujać, blagować, bajerować


SJP.pl

czasownik przechodni niedokonany

 (1.1) gw-pl|Śląsk Cieszyński. peklować

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. bajcowanie n.

Wiktionary


bajcowanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) pot. mówienie nieprawdy, wprowadzanie w błąd

 (1.2) zob. bejcowanie.

Wiktionary

Powiązane:

 czas. bajcować

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) bajdurzenie, bujanie, blagowanie, bajerowanie, kłamanie, chrzanienie

Wiktionary


bajczany

dawniej: bajeczny


SJP.pl


bajczarski

bajczarz


SJP.pl

Patrz:

bajczarz

bajczarz

ten, kto opowiada bajki albo baśnie, czyli utwory o treści fantastycznej, zmyślonej, osnutej na podaniach, legendach; bajarz, gawędziarz, plotkarz


SJP.pl


bajczyć

plotkować


SJP.pl


bajda

wiadomość, relacja, opowiadanie zmyślone, nieprawdziwe, niemające sensu; brednia, bzdura


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) pot. opowiadanie zmyślone, niemające sensu

 (1.2) lekcew. bajka, baśń

Wiktionary

Dymitr Wiśniowiecki (ukr. Дмитро Іванович Вишневе́цький (Dmytro Iwanowycz Wyszneweckyj)) herbu Korybut (ur. przed 1535, zm. 1563 w Stambule) – kniaź, starosta czerkaski i kaniowski (od 1550 roku), sławny awanturnik.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Przestań opowiadać nam takie bajdy, przecież i tak nikt w nie nie wierzy.

 (1.2) Moją ulubioną bajdą jest powieść „Wspomnienia niebieskiego mundurka”.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈbajda, AS: bai ̯da

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. bajdurzenie n., bajdała m., bajduła m., bajdziarz m., bajdziarka ż., bajdziara ż., bajdura ż., bajdziarstwo n.

 czas. bajdurzyć ndk., bajdziurzyć ndk., zbajdurzyć dk.

 przym. bajdziarski

Wiktionary

Synonimy:

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

 rzecz. bajdurzenie n., bajdała m., bajduła m., bajdziarz m., bajdziarka ż., bajdziara ż., bajdura ż., bajdziarstwo n.

 czas. bajdurzyć ndk., bajdziurzyć ndk., zbajdurzyć dk.

 przym. bajdziarski

frazeologia.

etymologia.

uwagi.

tłumaczenia.

* niemiecki: (1.1) Mär ż.; (1.2) Mär ż.

* rosyjski: (1.1) байка ż.; (1.2) байка ż.

źródła.

== bajda (język maltański.) ==

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) jajko

odmiana.

przykłady.

składnia.

kolokacje.

synonimy.

Wiktionary


bajdak

duża bezpokładowa łódź rzeczna żaglowo-wiosłowa


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) hist. żegl. duża bezpokładowa, jednomasztowa łódź żaglowo-wiosłowa, używana dawniej na rzekach Ukrainy i Białorusi oraz do wypraw na Morzu Czarnym;

Wiktionary

Bajdak (bajdas), bajdarka (ukr., ros. байдак) – jednomasztowa, duża, szeroka, bezpokładowa łódź żaglowo-wiosłowa używana dawniej na rzekach Ukrainy, Białorusi i Rosji; rodzaj barki rzecznej.

Z kadłubem o nieco zwężonym przodzie, miała płaskie dno i proste burty. Wyposażona w dwie kotwice, poruszana była żaglem i wiosłami lub długimi żerdziami (tzw. szóstami). W jej tylnej części mieściła się niewielka kajuta. Z wiarygodnych XIX-wiecznych informacji wiadomo, iż długość bajdaków wynosiła od 15 do 25 sążni(od 26 do ok. 43 metrów), szerokość sięgała 4 sążni (ok. 7 m), a tonaż wahała się od zaledwie 2 do aż 6 tysięcy cetnarów (od ok. 80 kg do przeszło 24 ton). Obsadę takiej łodzi płynącej z prądem i z rozpiętym żaglem stanowiło zazwyczaj 8-20 ludzi, co zapewniało jej prędkość poruszania się rzędu 5-9 ówczesnych wiorst (5,3–ok. 9,5 km) na godzinę, natomiast łódź płynąca pod prąd przy rozpiętym żaglu wymagała obsady 20-50 ludzi, lecz mimo to jej prędkość ograniczała się do 3 wiorst (3,2 km) na godzinę.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Dam ci tedy parę czajek, bo bajdakami porohów nie przejedziesz.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. bajdarka ż.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) bajdas, bajdarka

Wiktionary


bajdaracki

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z Bajdaratą, dotyczący Bajdaraty

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Bajdarata ż.

Wiktionary


bajdarata

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) geogr. hydron. rzeka w Rosji, uchodząca do Zatoki Bajdarackiej Morza Karskiego;

Wiktionary

Bajdarata – rzeka, po której biegnie umowna granica Europy i Azji, jednocześnie jej ujście do Morza Karskiego (68°15′) jest najdalej na wschód wysuniętym punktem Europy.

Wikipedia

Powiązane:

 przym. bajdaracki

Wiktionary


bajdarka

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) żegl. wiosłowo-żaglowa łódź towarowa używana na Wołdze w okolicach Astrachania, a w XIX w. również na Dnieprze i Prypeci

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. bajdak m.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) bajdak

Wiktionary


bajdała

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) daw. pot. osoba która lubi bajdurzyć, bajać

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Już ta bandura mówi wciąż o pogodzie – klita bajdała o urodzajach i lepszych czasach, – nowiniarz łże coś świeżego o teatrze lub uroczystościach publicznych – resztę, dokończa łgarz.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. bajdziara ż., bajdurzenie n., bajdziarka ż., bajduła m., bajdziarz m., bajdura ż., bajda ż., bajdziarstwo n.

 czas. bajdziurzyć, bajdurzyć ndk., zbajdurzyć dk.

 przym. bajdziarski

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) bajarz, bajduła, bajdziarz

Wiktionary


bajdewind

wiatr wiejący od dziobu pod kątem ostrym do linii symetrii statku; bejdewind


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) żegl. nazwa wiatru z kierunku pomiędzy wiatrem wiejącym prostopadle do burt statku (półwiatr), a wiatrem wiejącym od strony kąta martwego, czyli od strony dziobu;

 (1.2) żegl. kurs przy bajdewindzie (1.1)

Wiktionary

Bajdewind, też bejdewind, ćwierćwiatr (z niem. bei dem Wind – dosł. przy wietrze) – nazwa jednego z wiatrów pozornych. Bajdewind wieje z kierunków: pomiędzy wiatrem wiejącym prostopadle do burt jednostki (półwiatr), a wiatrem wiejącym od strony kąta martwego, czyli od strony dziobu jednostki. W zależności od wielkości kąta martwego danej jednostki przedział ten wynosi od ok. 30° do ok. 80°.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: bajˈdɛvʲĩnt, AS: bai ̯devʹĩnt

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) bejdewind, ćwierćwiatr

Wiktionary


bajdura

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) pot. brednia, głupstwo

rzeczownik, rodzaj żeński lub męskoosobowy

 (2.1) pot. człowiek, który opowiada bajki, bajarz

 (2.2) pot. osoba mówiąca od rzeczy, nieprawdomówna

Wiktionary

Bajdura – wieś w Syrii, w muhafazie Aleppo, w dystrykcie As-Safira. W 2004 roku liczyła 569 mieszkańców.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Wróciłeś już do domu i wymyślasz, że wygrałeś konkurs. To na pewno bajdura!

 (2.1) Z drugiej strony słowa o wyraźnie ujemnej konotacji, nazywające osobę o cesze nachalnego, natrętnego gadulstwa (babrok, żwok, czasem też bajdura), są stosowane przede wszystkim na określenie mężczyzn […]

 (2.2) Synu, jesteś bardzo nieprawdomówny, oni zaczną cię przezywać bajdurą!

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. bajdała m., bajduła m., bajdziarz m., bajdziarka ż., bajdziara ż., bajda ż., bajdziarstwo n., bajdurzenie n.

 czas. bajdurzyć ndk., bajdziurzyć ndk., zbajdurzyć dk.

 przym. bajdziarski

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) brednia, głupstwo, kłamstwo, bajka

 (2.1) bajdała, bajduła, bajdziarz, bajarz

 (2.2) kłamca, łgarz, blefiarz

Wiktionary


bajdurzenie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) zmyślanie, opowiadanie bajd

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Proszę was, ludzie światowi, wy, którzy, o tej porze, pędzicie za swymi uciechami na bal lub do Opery i którzy wieczór, kładąc się, odczytacie do poduszki jakieś zużyte bluźnierstwo starego Woltera, jakieś rozsądne bajdurzenie Pawła Ludwika Courrier, jakąś rozprawę ekonomiczną komisji parlamentarnej […]

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. bajdała m., bajduła m., bajdziarz m., bajdziarka ż., bajdziara ż., bajda ż., bajdura ż., bajdziarstwo n.

 czas. bajdurzyć ndk., bajdziurzyć ndk., zbajdurzyć dk.

 przym. bajdziarski

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) bajdziarstwo

Wiktionary


bajdurzyć

opowiadać zmyślone rzeczy, mówić bez sensu


SJP.pl

czasownik przechodni niedokonany

 (1.1) pot. mówić głupstwa

 (1.2) pot. zmyślać bajki, opowiadania

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Co też pan bajdurzy, przecież to wszystko nieprawda!

 (1.2) Lubię przebywać z moim tatą, świetne opowiadania nam bajdurzy.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. bajdziara ż., bajdurzenie n., bajdała m., bajduła m., bajdziarz m., bajdziarka ż. bajdura ż., bajda ż., bajdziarstwo n.

 czas. bajdziurzyć ndk., zbajdurzyć dk.

 przym. bajdziarski

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) bajać, bzdurzyć, kłamać, okłamywać, pleść androny, pleść od rzeczy, pleść trzy po trzy

 (1.2) bajać

Wiktionary


bajduła

(r. żeński) dawniej: gawędziarka, gaduła, nudziara


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) pot. osoba lubiąca bajdurzyć, opowiadać bajdy

 (1.2) pot. osoba tworząca i opowiadająca plotkaotki

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Dlaczego ty wymyślasz tyle bzdur? Jesteś jakimś bajdułą!

 (1.2) Ten osiedlowy bajduła znów wymyślił plotkaotkę o mnie.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. bajdurzenie n., bajdała m., bajdziarz m., bajdziarka ż., bajdziara ż., bajdura ż., bajda ż., bajdziarstwo n.

 czas. bajdurzyć ndk., bajdziurzyć ndk., zbajdurzyć dk.

 przym. bajdziarski

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) bajdała, bajdziarz, bajarz

 (1.2) bajdziarz

Wiktionary


bajdziara

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) gw-pl|Mazowsze. zgrub. osoba, która bajdziurzy, mówi głupstwa

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Nienawidzę jej za to, że opowiada o mnie same głupoty. Jest wielką bajdziarą!

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. bajdurzenie n., bajdała m., bajduła m., bajdziarz m., bajdziarka ż., bajda ż., bajdura ż., bajdziarstwo n.

 czas. bajdurzyć ndk., bajdziurzyć ndk., zbajdurzyć dk.

 przym. bajdziarski

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) zdrobn. bajdziarka, fm. bajdziarz, bajduła

Wiktionary


bajdziarka

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) gw-pl|Mazowsze. osoba która bajdziurzy, mówi głupstwa

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) W naszym mieście pałęta się wiele bajdziarek, które strasznie zmyślają.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. bajdurzenie n., bajdała m., bajduła m., bajdziarz m., bajdziara ż., bajdura ż., bajda ż., bajdziarstwo n.

 czas. bajdurzyć ndk., bajdziurzyć ndk., zbajdurzyć dk.

 przym. bajdziarski

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) zgrub. bajdziara, fm. bajdziarz

Wiktionary


bajdziarski

przymiotnik

 (1.1) odnoszący się, zaliczany do bajdziarstwa, do bajd

 (1.2) zmyślony, mało prawdopodobny

 (1.3) pochodzący od bajdziarza, bajdziarki

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Dzisiaj o dziesiątej wybieram się do klubu bajdziarskiego. Będziemy tam opowiadać różny wymyślone przez nas bajki.

 (1.2) Strasznie mi nazmyślałeś. Czy ty myślisz, że Ci uwierzę w tą bajdziarską opowieść o tym, jak to Ci pies zeżarł pracę domową?!

 (1.3) Jak chcesz już tak kłamać to nie mnie. Ubierz swój słomiany, bajdziarski kapelusz i w miasto ludzi oszukiwać!

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. bajdziara ż., bajdurzenie n., bajdała m., bajduła m., bajdziarz m., bajdziarka ż., bajdura ż., bajda ż., bajdziarstwo n.

 czas. bajdurzyć ndk., bajdziurzyć ndk., zbajdurzyć dk.

Wiktionary


bajdziarstwo

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) opowiadanie bajd, bajdurzenie

 (1.2) rozsiewanie plotkaotek, plotkarstwo

 (1.3) rozsiewanie kłamstw, kłamanie

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Po całym naszym mieście chodzi wiele ludzi, którzy zajmują się bajdziarstwem. Takie bajeczki wszystkim opowiadają!

 (1.2) Moja przyjaciółka jest świetną plotkaraotkarą. Myślę, że gdy przyjdzie czas na jej emeryturę, to będzie zajmować się tylko bajdziarstwem.

 (1.3) Czy ty myślisz, że ktoś ci uwierzy w te bajeczki? Przecież to same bajdziarstwo!

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. bajdała m., bajduła m., bajdziarz m., bajdziarka ż., bajdziara ż., bajda ż., bajdura ż., bajdurzenie n.

 czas. bajdurzyć ndk., bajdziurzyć ndk., zbajdurzyć dk.

 przym. bajdziarski

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) bajdurzenie

 (1.2) bajdurzenie, plotkarstwo

 (1.3) kłamanie

Wiktionary


bajdziarz

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) osoba opowiadająca bajdy

 (1.2) człowiek tworzący i opowiadający plotkaotki

 (1.3) osoba zanudzająca innych

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. bajdurzenie n., bajdała m., bajduła m., bajdziarka ż., bajdziara ż., bajdura ż., bajda ż., bajdziarstwo n.

 czas. bajdurzyć ndk., bajdziurzyć ndk., zbajdurzyć dk.

 przym. bajdziarski

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) pot. daw. bajdała, bajduła; przest. bajarz

 (1.2) pot. plotkarz, bajduła, gaduła, gawędziarz

 (1.3) pot. nudziarz; reg. bałaguła

Wiktionary


bajdziurzyć

czasownik niedokonany

 (1.1) reg. bajdurzyć, gadać

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Już nikt z naszego miasta Ci nie wierzy! I to wszystko tylko przez to, że cały czas musisz coś bajdziurzyć!

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. bajdziara ż., bajdurzenie n., bajdała m., bajduła m., bajdziarz m., bajdziarka ż., bajdura ż., bajda ż., bajdziarstwo n.

 czas. bajdurzyć ndk., zbajdurzyć dk.

 przym. bajdziarski

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) bajdurzenie

Wiktionary


baje

rzeczownik, rodzaj niemęskoosobowy, liczba mnoga, nazwa własna

 (1.1) geogr. miasto nad Zatoką Neapolitańską w Kampanii, słynne uzdrowisko już w czasach starożytnych;

Wiktionary

Baje (wł. Baia, łac. Baiae) – miasto nad Zatoką Neapolitańską w rzymskiej Kampanii, modne uzdrowisko ze wspaniałymi willami, m.in. Cezara i Nerona. Miejsce śmierci cesarza Hadriana. Większa część starożytnego miasta znalazła się w wyniku aktywności wulkanicznej pod wodami Zatoki Neapolitańskiej.

Wikipedia

Powiązane:

 przym. bajański

Wiktionary


bajeczka

zdrobnienie od: bajka


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) pot. ekspr. o bajce dla dzieci

 (1.2) pot. ekspr. o zmyślonej sprawie

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Dziwnie piękna bajeczka / W uszach moich wciąż dzwoni...

 (1.2) Przestałbyś już opowiadać takie bajeczki i tak ci nikt nie uwierzy.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: baˈjɛt͡ʃka, AS: bai ̯ečka

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. bajeczność ż., bajka ż., bajkowość ż.

 przym. bajkowy, bajeczny

 przysł. bajkowo, bajecznie

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) bajka

 (1.2) kłamstewko

Wiktionary


bajecznie

przysłówek

 (1.1) niezwykle i doskonale

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Przyszła jesień i w parku zrobiło się bajecznie.

 (1.1) Widziałem, że była bajecznie z tego kontenta, ale nie mam jej tego za złe...

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. bajka ż., bajeczka ż., bajkowość ż., bajeczność ż.

 przym. bajeczny, bajkowy

 przysł. bajkowo

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) bajkowo

Wiktionary


bajeczniej

stopień wyższy od przysłówka: bajecznie


SJP.pl


bajeczniejszy

stopień wyższy od przymiotnika: bajeczny


SJP.pl


bajeczno-historyczny

mający elementy bajkowe i historyczne


SJP.pl


bajeczność

bajeczny


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) cecha tego, co bajeczne

Wiktionary

Patrz:

bajeczny

Powiązane:

 rzecz. bajka ż., bajeczka ż.

 przym. bajeczny, bajkowy

 przysł. bajecznie

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) bajkowość

Wiktionary


bajeczny

1. wspaniały, niezwykły;
2. dotyczący bajki; bajkowy


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) przen. cechujący się niezwykłością

 (1.2) istniejący w bajce

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. bajka ż., bajeczka ż., bajkowość ż., bajeczność ż.

 przym. bajkowy

 przysł. bajkowo, bajecznie

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) cudny, cudowny, nadzwyczajny, niesłychany, niezwykły, piękny, przepiękny, śliczny, wspaniały, wyborny, wyjątkowy, wyśmienity, znakomity

 (1.2) bajkowy, baśniowy, magiczny, nieprawdopodobny, nieprawdziwy, zaczarowany

Wiktionary


bajęda

potocznie: niepoważne opowiadanie, bzdura, bajanie, bajda


SJP.pl


bajek

utwór pisany prozą lub wierszem, którego bohaterami są najczęściej zwierzęta, ludzie bądź przedmioty


SJP.pl


bajer

potocznie:
1. błahe kłamstwo, zwykle w celu zaimponowania komuś;
2. luksusowy, efektowny dodatek do czegoś;
3. coś, co zachwyca, budzi duże zainteresowanie


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) pot. luksusowy gadżet lub dodatek

 (1.2) pot. naginanie prawdy lub zakamuflowane kłamstwo

 (1.3) gw-pl|Lwów, Warszawa. kłamstwo

 (1.4) gw. więz. kłamstwo, przechwałka

Wiktionary

Bajer (Bair, Bayer) – polski herb szlachecki, odmiana herbu Leliwa, z nobilitacji.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Masz fajny bajer na stronie dyskusji.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈbajɛr, AS: bai ̯er

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. bajerant m., bajerantka ż., bajerowanie n., zbajerowanie n.

 czas. bajerować ndk., zbajerować dk.

 przym. bajerancki

Wiktionary

Synonimy:

 (1.4) bałach, farmazon, haft, kicior, kit, pic

Wiktionary


bajera

potocznie: umiejętność podrywania


SJP.pl


bajerancki

potocznie: wspaniały, doskonały, efektowny; bombowy, bajerny


SJP.pl


bajerant

potocznie: kłamca, oszust; kiciarz


SJP.pl


bajerantka

kobieta lubiąca oszukiwać, fantazjować


SJP.pl


bajerek

potocznie:
1. wypowiedź mająca na celu zaimponowanie komuś; bajer, bajerka;
2. luksusowy, efektowny dodatek do czegoś; bajer, bajerka


SJP.pl


bajerka

potocznie:
1. wypowiedź mająca na celu zaimponowanie komuś; bajer, bajerek;
2. luksusowy, efektowny dodatek do czegoś; bajer, bajerek;
3. okłamywanie, nabieranie; bajerowanie, bujanie


SJP.pl

Bajerka – struga, prawobrzeżny dopływ Wisły o długości 16,14 km i powierzchni zlewni 21,55 km².

Struga płynie na Pogórzu Śląskim. Jej źródła znajdują się w okolicy miejscowości Pogórze. W górnym biegu przebiega pośród rozproszonej zabudowy i pól uprawnych, natomiast w środkowym i dolnym dolina potoku jest zalesiona. Uchodzi w sposób naturalny do Jeziora Goczałkowickiego.

Do Bajerki doprowadzana jest część wód Wisły kanałem Młynówka, rozpoczynającym się poniżej ujścia Brennicy.

Wikipedia


bajerny

potocznie: wspaniały, doskonały, efektowny; bombowy, bajerancki


SJP.pl


bajerok

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) gw-pl|Górny Śląsk. Bawarczyk

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Bajery lm nm.

Wiktionary


bajerować

pospolicie: opowiadać nieprawdę, przesadzać w opowiadaniu często w celu zaimponowania komuś


SJP.pl

czasownik

 (1.1) pot. kłamać, przesadzać w opowiadaniu

 (1.2) gw. więzienna kłamać, oszukiwać

 (1.3) pot. mamić

 (1.4) pot. podrywać

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Przestań mi tu bajerować.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌbajɛˈrɔvat͡ɕ, AS: bai ̯erovać

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. bajer m., bajeranctwo n., bajerant m., bajerantka ż., bajerowanie n., zbajerowanie n., nabajerowanie n.

 czas. zbajerować dk., nabajerować dk.

 przym. bajerancki

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) zob. kłamać.

 (1.2) picować

Wiktionary


bajerowanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) pot. mówienie nieprawdy w celu zrobienia na kimś wrażenia

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Kiedy ci się wreszcie znudzi bajerowanie nastolatek?

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌbajɛrɔˈvãɲɛ, AS: bai ̯erovãńe

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. bajer m., bajeranctwo n., bajerant m., bajerantka ż.

 czas. bajerować ndk., zbajerować dk., nabajerować dk.

 przym. bajerancki

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) kłamanie; pot. blagowanie, bajcowanie, bajtlowanie, bujanie, kitowanie, kręcenie, picowanie, ściemnianie

Wiktionary


bajerowski

należący do Bayera, związany z Bayerem, np. aspiryna bajerowska; bayerowski


SJP.pl


bajerski

nazwisko


SJP.pl

Bajerscy (niem. von Beyersee) herbu własnego – polski ród szlachecki o pruskich korzeniach, pochodzą z Bawarii. W swoich herbarzach, Bartłomiej Paprocki, Krzysztof Czarniecki (za Kasprem Niesieckim), a za nimi Seweryn Uruski i inni, błędnie przypisywali Bajerskich do herbu Fogelveder.

Wikipedia


bajery

rzeczownik, rodzaj niemęskoosobowy, liczba mnoga, nazwa własna

 (1.1) gw-pl|Górny Śląsk. geogr. adm. Bawaria

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Bajerok mos.

Wiktionary


bajeryt

minerał, wodorotlenek glinu


SJP.pl


bajgiel

żydowskie pieczywo wypiekane od XVII wieku, często mylone z obwarzankiem; bajgieł, bajgiełek


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy lub męskorzeczowy

 (1.1) gw-pl|Lwów, Kraków, Warszawa. żydowskie pieczywo w kształcie bułki z dziurką; słodkawy precel;

 (1.2) sport. w tenisie ziemnym: pot. wygrana seta do zera

Wiktionary

Bajgiel (jid. ‏בייגל‎, w wymowie dialektalnej bajgl, w wymowie standardowej bejgl; por. niem. Beugel „rogal”) – żydowskie pieczywo wypiekane od XVII wieku. Często bywa mylony z obwarzankiem.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Pierwszego bajgla upiekł żydowski piekarz w siedemnastym wieku w Krakowie.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) bajgeł, obwarzanek

Wiktionary


bajgieł

żydowskie pieczywo wypiekane od XVII wieku, często mylone z obwarzankiem; bajgiel, bajgiełek


SJP.pl


bajgiełek

żydowskie pieczywo wypiekane od XVII wieku, często mylone z obwarzankiem; bajgiel, bajgieł


SJP.pl


baji

[czytaj: badzi] baji chiński - gatunek walenia; delfin chiński


SJP.pl

przysłówek

 (1.1) gw-pl|Śląsk Cieszyński, Zaolzie. na przykład

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Baji naszo słóżka mo wiyncej rozumu niż nikiery gazdowski syn.

Wiktionary


bajka

utwór pisany prozą lub wierszem, którego bohaterami są najczęściej zwierzęta, ludzie bądź przedmioty


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) liter. krótki utwór literacki, zwykle wierszowany i żartobliwy, posługujący się alegorią i morałem;

 (1.2) liter. utwór o treści fantastycznej

 (1.3) pot. zmyślona informacja

 (1.4) pot. film lub serial animowany

Wiktionary

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) bajki Ezopa

 (1.2) Mama czyta dziecku bajkę na dobranoc.

 (1.3) Co ty za bajki opowiadasz?! Śnieg w czerwcu?!

 (1.4) „Shrek” to moja ulubiona bajka.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈbajka, AS: bai ̯ka

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. bajarz m., bajarka ż., bajkowość ż., baja ż., bajanie n.

:: zdrobn. bajeczka ż.

 czas. bajać ndk.

 przym. bajkowy, bajeczny

 przysł. bajkowo, bajecznie

Wiktionary

Synonimy:

 (1.2) baśń; gw-pl|Górny Śląsk|bojka.

 (1.3) bujda, bzdura, dyrdymały

 (1.4) kreskówka

Wiktionary


bajkalidy

grupa starych, fałdowych pasm górskich, usytuowanych głównie w okolicach Bajkału


SJP.pl

Bajkalidy – grupa starych fałdowych pasm górskich znajdujących się głównie w okolicach jeziora Bajkał. Zostały one wypiętrzone na skutek ruchów górotwórczych z przełomu proterozoiku i paleozoiku (orogeneza bajkalska). Zalicza się do nich:

  • Góry Bajkalskie
  • Góry Barguzińskie
  • Chamar-Daban
  • Góry Ikackie
  • Góry Jabłonowe
  • Sajan Wschodni
  • Góry Stanowe
  • Góry Przymorskie
  • Góry Borszczowoczne

Wikipedia


bajkalit

minerał, diopsyd o dużej zawartości żelaza; salait


SJP.pl


bajkalski

Bajkał (jezioro w Rosji)


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z Bajkałem, dotyczący Bajkału

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Na terenie bajkalskiego rezerwatu często spotyka się rosomaki.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: bajˈkalsʲci, AS: bai ̯kalsʹḱi

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Bajkał mrz., Zabajkale n.

Wiktionary


bajkał

jezioro w Rosji, położone w Azji, 456 m n.p.m., w górach południowo-wschodniej Syberii, najgłębsze jezioro na świecie


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna

 (1.1) geogr. jezioro w Azji, najstarsze i najgłębsze na świecie;

 (1.2) geogr. toponim, nazwa kilku wsi w Rosji

Wiktionary

Bajkał (ros. Байкал) – jezioro tektoniczne w azjatyckiej części Rosji, w Buriacji i obwodzie irkuckim. Jest najstarszym i najgłębszym jeziorem na świecie, a pod względem powierzchni drugim jeziorem w Azji i siódmym na świecie.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Wiek Bajkału ocenia się na 20-30 mln lat.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈbajkaw, AS: bai ̯kau̯

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Przybajkale n., Zabajkale n., bajkałówka ż., Bajkalsk m.

 przym. bajkalski, zabajkalski

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) peryfr. syberyjskie morze, błękitne oko Syberii

Wiktionary


bajkałówka

wędrowna kaczka pochodząca z Syberii; cyraneczka bajkalska, cyranka bajkalska


SJP.pl

Bajkałówka, cyraneczka bajkalska, cyranka bajkalska, kłochtun (Sibirionetta formosa) – gatunek średniej wielkości wędrownego ptaka wodnego z rodziny kaczkowatych (Anatidae).

Wikipedia


bajker

potocznie: rowerzysta; bajkers, bikers, biker


SJP.pl


bajkers

potocznie: rowerzysta; bajker, biker, bikers


SJP.pl


bajkonur

kosmodrom w Kazachstanie


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna

 (1.1) geogr. rosyjski kosmodrom na terenie Kazachstanu;

Wiktionary

Bajkonur (kaz. Байқоңыр, ros. Байконур) – założony w 1955 r. kosmodrom ulokowany na terenie Kazachstanu. Miejsce startów statków kosmicznych. Kosmodrom Bajkonur jest najstarszym i największym tego typu obiektem na świecie.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Wszystkie loty załogowe startują z kosmodromu Bajkonur, który Rosja wynajmuje od Kazachstanu za sumę 115 mln dolarów rocznie.

Wiktionary

Powiązane:

 przym. bajkonurski

Wiktionary


bajkonurski

przymiotnik od: Bajkonur (kosmodrom w Kazachstanie)


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z Bajkonurem, dotyczący Bajkonuru

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Bajkonur mrz.

Wiktionary


bajkopis

dawniej: osoba pisząca bajki, autor bajek; bajkopisarz


SJP.pl


bajkopisarka

kobieta pisząca bajki, autorka bajek


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) pisarka zajmująca się tworzeniem bajek

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Nie wiadomo z daleka, kto nadchodzi z głębi literackich czeluści. Poeta z Petersburga? Prozaik z Wiednia? Scenarzysta z Birmy? Bajkopisarka z Seulu? Maleńki liryk z Japonii? Tym razem jest to dramaturg z Botswany. – ((…)) – mówi.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. bajkopisarstwo n.

:: fm. bajkopisarz m.

 przym. bajkopisarski

Wiktionary


bajkopisarski

bajkopisarstwo, bajkopisarz


SJP.pl

Patrz:

bajkopisarstwo, bajkopisarz

bajkopisarstwo

sztuka pisania bajek; fabulistyka


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) sztuka pisania bajek

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) W starożytności wiele źródeł było spisywanych po jakimś fakcie. Trudno byłoby uwierzyć w bajkopisarstwo tych ludzi, bo musieli się na czymś opierać, na jakichś podaniach, świadkach, dokumentach, które nie zachowały się do naszych czasów.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. bajkopisarz m., bajkopisarka ż.

 przym. bajkopisarski

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) fabulistyka

Wiktionary


bajkopisarz

osoba pisząca bajki


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) pisarz zajmujący się tworzeniem bajek

Wiktionary

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Ezop był bajkopisarzem.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌbajkɔˈpʲisaʃ, AS: bai ̯kopʹisaš

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. bajkopisarstwo n.

:: fż. bajkopisarka ż.

 przym. bajkopisarski

Wiktionary


bajkoterapeuta

terapeuta głośno czytający bajki dzieciom


SJP.pl


bajkoterapeutka

terapeutka głośno czytająca bajki dzieciom


SJP.pl


bajkoterapia

głośne czytanie bajek dzieciom, będące formą terapii


SJP.pl

Wikipedia


bajkowce

rzeczownik, rodzaj niemęskoosobowy, liczba mnoga, nazwa własna

 (1.1) geogr. wieś w rejonie tarnopolskim obwodu tarnopolskiego;

Wiktionary

Bajkowce (ukr. Байківці) – wieś w rejonie tarnopolskim obwodu tarnopolskiego. W II Rzeczypospolitej miejscowość znajdowała się w powiecie tarnopolskim województwa tarnopolskiego. Położona nad rzeką Hniezdeczna. Wieś liczy 1 296 mieszkańców.

Częścią Bajkowiec jest dawniej samodzielna wieś i gmina Rusianówka.

Wikipedia

Powiązane:

 przym. bajkowiecki

Wiktionary


bajkowo

przysłówek

 (1.1) jak w bajce

Wiktionary

  • Bajkowo – wieś w Bułgarii
  • Bajkowo – wieś w Macedonii Północnej

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Panorama Tatr okazała się być bajkowo piękna.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. bajeczka ż., bajka ż., bajkowość ż.

 przym. bajkowy, bajeczny

 przysł. bajecznie

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) bajecznie

Wiktionary


bajkowość

bajkowy


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) cecha tego, co bajkowe

Wiktionary

Patrz:

bajkowy

Powiązane:

 rzecz. bajka ż., bajeczka ż.

 przym. bajeczny, bajkowy

 przysł. bajecznie, bajkowo

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) baśniowość

Wiktionary


bajkowski

nazwisko


SJP.pl


bajkowy

1. wspaniały, niezwykły;
2. dotyczący bajki; bajeczny


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) taki, który budzi skojarzenie z bajkami

 (1.2) związany z bajką, dotyczący bajki

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Koloryt wody jest zupełnie bajkowy: szafir, plamaamy seledynowe i jasnoniebieskie pasma posypane białymi grzywkami fal.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: bajˈkɔvɨ, AS: bai ̯kovy

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. bajeczność ż., bajkowość ż., bajka ż., bajeczka ż., baj m., bajarz m., bajarka ż.

 czas. bajać

 przym. bajeczny

 przysł. bajkowo, bajecznie

 wykrz. baj

Wiktionary


bajkpark

wydzielone miejsce przeznaczone do sportowej jazdy rowerem; bikepark, bike park


SJP.pl


bajkparkowy

bajkpark; bikeparkowy


SJP.pl


bajlaga

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) gw-pl|Górny Śląsk. kulin. wkładka w kanapce (np. plaster wędliny)

Wiktionary


bajlando

potocznie:
1. dobra zabawa, impreza, czas
2. wyraz zadowolenia


SJP.pl


bajm

polski zespół popowo-rockowy


SJP.pl

Bajm – polski zespół muzyczny założony w 1978 w Lublinie. Początkowo grał ballady i piosenki turystyczne, później poszerzył repertuar o muzykę z pogranicza popu i pop-rocka. Skład zespołu zmieniał się kilkukrotnie, przy czym od samego początku występuje w nim Beata Kozidrak.

Wikipedia


bajok

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) kraków. umiarkowanie obraźliwe pleciuga, mitoman

Wiktionary


bajon

Osoby noszące nazwisko Bajon
  • Anthony Bajon (ur. 1994) – francuski aktor
  • Filip Bajon (ur. 1947) – reżyser filmowy
  • Kasper Bajon (ur. 1983) – polski pisarz i scenarzysta
  • Leszek Bajon – polski muzyk, profesor Akademii Muzycznej im. I.J. Paderewskiego w Poznaniu

Wikipedia


bajończyk

mieszkaniec Bajonny


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) mieszkaniec Bajonny, osoba z tego miasta

 (1.2) hist. członek polskiej formacji sformowanej podczas I wojny światowej w Bajonnie;

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Bajonna ż.

:: fż. bajonka ż.

 przym. bajoński

Wiktionary


bajonet

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) daw. wojsk. bagnet

Wiktionary

Przykłady

składnia.

kolokacje.

synonimy.

 (1.1) współcz. bagnet

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

frazeologia.

etymologia.

uwagi.

współczesna.

tłumaczenia.

 (1.1) zobtłum|bagnet.

źródła.

== bajonet (język chorwacki.) ==

ortografie.

wymowa.

 IPA|bajǒneːt.

 dzielenie|ba|jo|net.

znaczenia.

rzeczownik, rodzaj męski

 (1.1) wojsk. bagnet

odmiana.

przykłady.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: baˈjɔ̃nɛt, AS: bai ̯õnet

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) współcz. bagnet

Wiktionary


bajonka

mieszkanka Bajonny


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) mieszkanka Bajonny

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Bajonna ż.

:: fm. bajończyk mos.

 przym. bajoński

Wiktionary


bajonna

miasto we Francji


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) geogr. miasto w południowo-zachodniej Francji;

Wiktionary

Bajonna (fr. Bayonne, wymowa; gask. i bask. Baiona) – miejscowość i gmina we Francji, w regionie Nowa Akwitania, w departamencie Pyrénées-Atlantiques.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Spędziliśmy w Bajonnie trzy tygodnie.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. bajończyk mos., bajonka ż.

 przym. bajoński

Wiktionary


bajoński

przymiotnik od: Bajonna (miasto we Francji); układ bajoński, konwencja bajońska - umowa między Francją a Księstwem Warszawskim, księstwo przejęło wierzytelności Prus (43 mln za 21 mln franków), sumy te okazały się nieściągalne; bajońskie sumy - wielkie, nieściągalne kwoty


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) dotyczący Bajonny, związany z Bajonną

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Bajonna ż., bajończyk mos., bajonka ż.

Wiktionary


bajor

dawniej: bajoro; bajura


SJP.pl

Osoby noszące nazwisko Bajor:

  • Alwida Antonina Bajor (1942–2024) – polska pisarka i dziennikarka
  • Barbara Bajor – polska prawniczka
  • Bronisława Bajor (ur. 1939) – polska polityk i rolnik
  • Franciszek Bajor (1921–2002) – polski nauczyciel i polityk
  • Gizi Bajor (1893–1951) – węgierska aktorka
  • Marek Bajor (ur. 1970) – polski piłkarz i trener
  • Michał Bajor (ur. 1957) – polski aktor i piosenkarz
  • Natalia Bajor (ur. 1997) – polska tenisistka stołowa
  • Piotr Bajor (ur. 1960) – polski aktor
  • Piotr Bajor (ur. 1972) – polski duchowny rzymskokatolicki
  • Piotr Bajor (ur. 1981) – polski politolog
  • Szymon Bajor (ur. 1988) – polski zawodnik mieszanych sztuk walki
  • Wanda Bajor – polska filozof

Wikipedia


bajorek

małe bajoro


SJP.pl

Bajorek (wł. bagliore – blask oślepiający) – złota, srebrna nić lub drucik do haftu ozdobnego, zwykle skręcona w spiralę.

W Polsce bajorka używa się m.in. do haftowania sztandarów i oznak stopni wojskowych, a także do oznaczania klasy orderu i stopnia odznaczenia na ich baretkach.

Wikipedia


bajorko

małe bajoro


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) zdrobn. od bajoro

 (1.2) niewielkie bajoro

Wiktionary

2 jeziora w Polsce:

  • Jezioro Bajorko – jezioro na Pojezierzu Dobrzyńskim, w woj. kujawsko-pomorskim, w pow. brodnickim, w gminie Grążawy;
  • Jezioro Bajorko – jezioro na Pojezierzu Ełckim, w woj. warmińsko-mazurskim, w pow. ełckim, w gminie Ełk;

Wikipedia

Przykłady

 (1.2) Saba chłeptał wodę od bajorka do bajorka.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. bajoro n., bajorzysko n.

Wiktionary


bajoro

pogardliwie o terenie podmokłym, błotnistym, np. zarośniętym stawie


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) zbiornik brudnej wody i błota

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Potokiem woda huczy spadając pianą po śliskich skałach, a pod jazami na bajorach srebrnołuskie pstrągi rzucają się błyskawicznie szybko (…)

Wiktionary

Wymowa:

IPA: baˈjɔrɔ, AS: bai ̯oro

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz.

:: zdrobn. bajorko n.

:: zgrub. bajorzysko n.

Wiktionary


bajorski

nazwisko


SJP.pl


bajos

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) geol. piętro (wiek) jury środkowej;

Wiktionary

Bajos (ang. Bajocian)

  • w sensie geochronologicznym: drugi wiek środkowej jury, trwający według przyjmowanego do 2012 roku przez Międzynarodową Komisję Stratygrafii podziału jury około 4 miliony lat (od 171,6 ± 3,0 do 167,7 ± 3,5 mln lat temu); w roku 2012 Komisja poprawiła datowanie na od 170,3 ± 1,4 do 168,3 ± 1,3 mln lat temu. Bajos jest młodszy od aalenu a starszy od batonu.
  • w sensie chronostratygraficznym: drugie piętro środkowej jury, wyższe od aalenu a niższe od batonu. Stratotyp bajosu znajduje się na północ od przylądka Cabo Montego w Portugalii. Dolną granicę bajosu wyznacza pierwsze pojawienie się amonitów z rodzaju Hyperlioceras.

Wikipedia

Przykłady

składnia.

kolokacje.

synonimy.

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

 (1.1) jura

meronimy.

pokrewne.

frazeologia.

etymologia.

 (1.1) od nazwy miejscowości Bayeux w Normandii; nazwę wprowadził do piśmiennictwa naukowego francuski geolog i paleontolog A. d'Orbigny w 1847 r.

uwagi.

tłumaczenia.

* angielski: (1.1) Bajocian

* kataloński: (1.1) Bajocià m.

źródła.

== bajos (język węgierski.) ==

wymowa.

 audio|Hu-bajos.ogg.

znaczenia.

przymiotnik

 (1.1) kłopotliwy, uciążliwy

odmiana.

przykłady.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈbajɔs, AS: bai ̯os

Wiktionary

Synonimy:

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

 (1.1) jura

meronimy.

pokrewne.

frazeologia.

etymologia.

 (1.1) od nazwy miejscowości Bayeux w Normandii; nazwę wprowadził do piśmiennictwa naukowego francuski geolog i paleontolog A. d'Orbigny w 1847 r.

uwagi.

tłumaczenia.

* angielski: (1.1) Bajocian

* kataloński: (1.1) Bajocià m.

źródła.

== bajos (język węgierski.) ==

wymowa.

 audio|Hu-bajos.ogg.

znaczenia.

przymiotnik

 (1.1) kłopotliwy, uciążliwy

odmiana.

przykłady.

składnia.

kolokacje.

synonimy.

Wiktionary


bajowy

zrobiony z bai (np. bajowa koszulka)


SJP.pl


bajpas

bypass, by-pass;
1. operacja chirurgiczna polegająca na wszczepieniu rurki z tworzywa sztucznego i skierowaniu przez nią biegu krwi w celu ominięcia niedrożnej tętnicy;
2. element wszczepiony w czasie tej operacji


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) med. obejście niedrożnej tętnicy wykonane z fragmentu naczynia krwionośnego lub z tworzywa sztucznego

 (1.2) med. operacja kardiochirurgiczna wszczepienia bajpasów (1.1)

Wiktionary

Pomostowanie aortalno-wieńcowe (CABG – ang. coronary artery bypass grafting) – kardiochirurgiczna operacja wszczepienia pomostów naczyniowych (tzw. bajpasów) omijających miejsce zwężenia lub zamknięcia w tętnicy wieńcowej, które nie nadaje się do angioplastyki ze stentowaniem, stosowana w niektórych przypadkach zawału serca i zaawansowanej chorobie wieńcowej.

Wikipedia

Synonimy:

 (1.1-2) by-pass, bypass

Wiktionary


bajpasowy

bajpas


SJP.pl

Patrz:

bajpas

bajraczek

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) zdrobn. zob. bajrak.

Wiktionary

Powiązane:

 przym. bajrakowaty

Wiktionary


bajram

święto muzułmańskie przypadające na zakończenie ramadanu (Mały Bajram) i w siedemdziesiąt dni po nim (Duży Bajram)


SJP.pl

  • Id al-Adha (Kurban Bajram) – Święto Ofiarowania w islamie, obchodzone jest 10. dnia miesiąca zu al-hidżdża (12. miesiąc kalendarza muzułmańskiego) w 3. dniu pielgrzymki większej do Mekki
  • Id al-Fitr (Ramadan Bajram) – święto zakończenia postu w Ramadanie

Wikipedia


bajroniczność

bajroniczny


SJP.pl

Patrz:

bajroniczny

bajroniczny

tajemniczy, romantyczny, samotniczy; bajronowski (byronowski), bajroński (byroński), bajronistyczny, byroniczny


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) liter. posiadający cechy bohaterów dzieł Byrona, tajemniczych i melancholijnych samotnych buntowników

Wiktionary


bajronista

poeta wzorujący się na twórczości Georga Gordona Byrona, poety angielskiego romantyzmu, a także człowiek wzorujący się na bohaterach tego poety


SJP.pl


bajronistka

bajronista


SJP.pl

Patrz:

bajronista

bajronistyczny

tajemniczy, romantyczny, samotniczy; bajronowski (byronowski), bajroński (byroński), bajroniczny (byroniczny)


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) dotyczący bajronizmu

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Byron, bajronizm

Wiktionary


bajronizm

byronizm;
1. postawa życiowa wzorująca się na bohaterach Byrona (poety angielskiego) - samotnych buntownikach skłóconych ze światem;
2. prąd literacki powstały pod wpływem twórczości Byrona (poety angielskiego)


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) kierunek w literaturze oraz styl obyczajowości związany z George'em Byronem

Wiktionary

Bajronizm – termin użyty po raz pierwszy przez XIX-wieczną krytykę literacką na określenie kilku charakterystycznych cech wczesnej twórczości angielskiego poety, George’a Gordona Byrona.

Pojęcie to odnosi się głównie do literatury i związane jest ze stworzonym przez G.G. Byrona modelem bohatera romantycznego.

Wikipedia

Powiązane:

 rzecz. Byron

 przym. bajronistyczny

Wiktionary


bajronizować

nawiązywać do twórczości Bayrona lub stylu jego poezji


SJP.pl


bajronizowanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) książk. naśladowanie postaci z dzieł Byrona

 (1.2) książk. tworzenie dzieł pod wpływem inspiracji Byrona

Wiktionary

Powiązane:

 czas. bajronizować

Wiktionary


bajronowski

taki jak u Byrona, charakterystyczny dla Byrona; bajroniczny, bajroński, bajronistyczny


SJP.pl


bajronowy

przymiotnik dzierżawczy - należący do Byrona lub z nim związany; Bajronowski, Byronowy, Byronowski


SJP.pl


bajroński

tajemniczy, romantyczny, samotniczy; bajroniczny, bajronowski, bajronistyczny


SJP.pl


bajrysz

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) gw-pl|Lwów. lokfakt.

Wiktionary


bajs

rzeczownik, rodzaj męski

 (1.1) gw-pl|Górny Śląsk. kęs

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) – Dej no bajsa! – Ja, bier ta żymła i wcinej!

Wiktionary

Powiązane:

 czas. bajsnóńć dk., bajsnonć dk., bajsnyć dk.

Wiktionary


bajscanga

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) gw-pl|Górny Śląsk. techn. obcęgi

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) gw-pl|Górny Śląsk|bajscangi, canga, cangi.

Wiktionary


bajscangi

rzeczownik, rodzaj niemęskoosobowy, liczba mnoga

 (1.1) gw-pl|Górny Śląsk. techn. obcęgi

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) gw-pl|Górny Śląsk|bajscanga, canga, cangi.

Wiktionary


bajsnóńć

czasownik przechodni dokonany

 (1.1) gw-pl|Górny Śląsk. ugryźć

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. bajs mrz.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) użrić

Wiktionary


bajsnyć

czasownik przechodni dokonany

 (1.1) gw-pl|Górny Śląsk. ugryźć (także. skosztować)

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. bajs mrz.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) gw-pl|Górny Śląsk|użrić.

Wiktionary


bajstlować

czasownik nieprzechodni niedokonany

 (1.1) gw-pl|Górny Śląsk. majsterkować

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. bajstlyrz mos.

Wiktionary


bajstlyrz

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) gw-pl|Górny Śląsk. majsterkowicz

Wiktionary

Powiązane:

 czas. bajstlować ndk.

Wiktionary


bajstruk

regionalnie: nieślubne dziecko


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy

 (1.1) gw-pl|Białystok, Bukowina. nieślubne dziecko

Wiktionary


bajszpil

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) gw-pl|Górny Śląsk. przykład

Wiktionary


bajt

najmniejsza adresowalna jednostka informacji pamięci komputerowej, składająca się z 8 bitów


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) inform. jednostka pamięci komputerowej równa 8 bitom;

 (1.2) archit. jednostka mieszkalna w architekturze islamu;

 (1.3) liter. typ wersu popularnego w poezji arabskiej i perskiej;

Wiktionary

Bajt (dop. bajtu lub bajta) – historycznie najmniejsza adresowalna jednostka informacji pamięci komputerowej, najczęściej składająca się z 8 bitów.

W związku z tym, że jeden bajt mógł zawierać dowolną liczbę bitów starsze normy zalecają używanie terminu oktet. Aby uniknąć niejednoznaczności IEC zaleca używanie terminu bajt tylko w znaczeniu oktetu.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Niektóre pliki zajmują tylko kilka bajtów.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: bajt, AS: bai ̯t

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. bajcik mrz., kilobajt, megabajt, gigabajt, terabajt, petabajt, eksabajt, zettabajt, jottabajt

Wiktionary


bajta

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) gw-pl|Łódź. środ. dzieża do wyrabiania ciasta

Wiktionary

Bajta (arab. بيتا, w tłumaczeniu Dom) – miasto palestyńskie w muhafazie Nablus w północnym Zachodnim Brzegu, położone 13 kilometrów na północny wschód od Nablusu. Według Palestyńskiego Centralnego Biura Statystycznego w 2016 liczyło 11 017 mieszkańców. Składa się z pięciu klanów, które obejmują trzydzieści rodzin. Posiada wiele domów i więzień sięgających czasów rzymskich. Obecnym burmistrzem, który został wybrany w 2004 roku, jest Arab asz-Szurafa.

Wikipedia


bajtel

potocznie: chłopiec, podrostek


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) gw-pl|Śląsk Cieszyński, Górny Śląsk, Zaolzie. dziecko; osoba w wieku dziecięcym, ale nie niemowlęcym

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) (gwara.) Za bajtla my łazili na rzeka chytać raki.

Wiktionary

Powiązane:

 czas. bajtlować ndk.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) gw-pl|Górny Śląsk|bajtlik, synek.

Wiktionary


bajtlik

nazwisko


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męski

 (1.1) gw-pl|Górny Śląsk. zob. bojtlik.

 (1.2) gw-pl|Górny Śląsk. zob. bajtel.

Wiktionary

Osoby noszące nazwisko Bajtlik
  • Jan Bajtlik (ur. 1989) – polski artysta grafik
  • Piotr Bajtlik (ur. 1982) – polski aktor
  • Stanisław Bajtlik (ur. 1955) – polski astrofizyk i dziennikarz

Wikipedia


bajtlować

potocznie:
1. gadać głupstwa, gadać dużo o byle czym; paplać, pleść, pytlować;
2. mówić rzeczy niepokrywające się z prawdą; blagować, fantazjować, zmyślać


SJP.pl

czasownik niedokonany

 (1.1) pot. dużo i niepotrzebnie gadać

 (1.2) pot. oszukiwać potokiem słów

 (1.3) gw-pl|Warszawa. zawracać głowę

Wiktionary

Wymowa:

IPA: bajˈtlɔvat͡ɕ, AS: bai ̯tlovać

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. bajtel mos., bajtlowanie n.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) paplać, pleść, pytlować

 (1.2) blagować, nabierać

Wiktionary


bajtlowanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|bajtlować.

Wiktionary

Powiązane:

 czas. bajtlować ndk.

Wiktionary


bajtowy

bajt


SJP.pl

Patrz:

bajt

bajtoła

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) lwów. leń

Wiktionary


baju

w wyrażeniu "baj, baju (będziesz w raju)" albo "baju, baju (będziesz w raju)" - zmyślasz, nie mówisz prawdy


SJP.pl

wykrzyknik

 (1.1) zob. baju, baju.

forma rzeczownika|rodzaj=męskoosobowy.

 (2.1) Ms. i W. od baj

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (3.1) odzież. etn. kobiecy wełniany kaftan, element portugalskiego stroju ludowego

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Gadu, gadu, gadu, gadu, gadu, gadu nocą • Baju, baju, baju, baju, baju, baju w dzień.

Wiktionary

Powiązane:

 (1.1)

 rzecz. baj m., bajarz m., bajacz m., bajarka ż., baja ż., bajka ż., bajeczka ż., bajanie n., nabajanie n., bajkowość ż., bajeczność ż., bajdurzenie n., nabajdurzenie n., zabajdurzenie n.

 czas. bajać ndk., nabajać dk., bajdurzyć ndk., nabajdurzyć dk., zabajdurzyć dk.

 przym. bajkowy, bajeczny, bajarski

 przysł. bajkowo, bajecznie

Wiktionary


bajukać

czasownik nieprzechodni niedokonany

 (1.1) gw-pl|Górny Śląsk. raczkować

Wiktionary


bajura

dawniej: bajoro; bajor


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) gw-pl|Lwów. błoto

 (1.2) pot. benzyna lub inne paliwo do silnika

 (1.3) środ. przestępcze tanie wino owocowe

Wiktionary


bajzel

potocznie:
1. bałagan, nieporządek;
2. zamieszanie, zamęt;
3. dom publiczny; burdel, burdelówka;
4. miejsce handlu narkotykami


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) pot. wielki nieporządek, bałagan

 (1.2) pot. zamieszanie, zamęt

 (1.3) przest. wulg. dom publiczny, burdel

 (1.4) środ. miejsce ulicznej sprzedaży i łatwego kupna narkotyków

Wiktionary

Piotr Piasecki (ur. 19 kwietnia 1977 w Świnoujściu), znany również jako Bajzel – polski muzyk, kompozytor, wokalista oraz autor tekstów. Wydał cztery autorskie płyty. Pod koniec 2010 roku dołączył do grupy Pogodno, w której grał już do końca działalności zespołu na gitarze barytonowej i basowej oraz był wokalistą wspierającym. Od 2012 roku intensywnie zaczął działać w Babu Król, projekcie tworzonym w duecie z Jackiem Szymkiewiczem, w którym jest odpowiedzialny za warstwę muzyczną.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) W robocie cały czas mają bajzel.

 (1.2) Ale się zrobił bajzel.

 (1.3) Za rogiem jest bajzel.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈbajzɛl, AS: bai ̯zel

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. bajzlowanie n., bajzelmama ż.

 czas. bajzlować ndk.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) bałagan, chlew, kipisz, kram, pieprznik, syf; wulg. burdel, burdel na kółkach, pierdolnik; przen. kołchoz; dziada z babą brakuje, stajnia Augiasza

 (1.2) bezprawie, bezrząd, chaos, galimatias, koniec świata, mętlik, pandemonium, pomieszanie z poplątaniem, nieład, nieporządek, rozgardiasz, zamęt; pot. dom wariatów, kociokwik, kołowacizna, kołowrót, meksyk, miszmasz, młyn, urwanie głowy; przen. kołchoz; książk. bezhołowie

 (1.3) iron. przybytek miłości; przest. dom rozpusty, dom schadzek, lupanar, zamtuz; eufem. dom uciech, agencja towarzyska, salon masażu; wulg. burdelchata, jebankowo, jebodrom, jebalnia, jebadełkowo

Wiktionary


bajzelek

zdrobnienie od: bajzel


SJP.pl


bajzelmama

kobieta prowadząca dom publiczny; burdelmama


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) kobieta prowadząca dom publiczny

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. bajzel mrz.

Wiktionary


bajzelówka

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) grub. prostytutka

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌbajzɛˈlufka, AS: bai ̯zelufka

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) zob. prostytutka.

Wiktionary


bajzeltata

burdeltata;
1. alfons, sutener, stręczyciel;
2. właściciel domu publicznego


SJP.pl


bajzlować

potocznie: robić nieporządek, bajzel


SJP.pl

czasownik niedokonany

 (1.1) gw-pl|Śląsk Cieszyński. bałaganić

 (1.2) przen. gw-pl|Śląsk Cieszyński. majsterkować, coś tam robić

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. bajzel mrz., bajzlowanie n.

Wiktionary


bajzlowanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) pot. posp. powodowanie bałaganu, nieporządku

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. bajzel m.

 czas. bajzlować

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) pot. bałaganienie

Wiktionary


bajzlowy

bajzel


SJP.pl

Patrz:

bajzel