agelasta

człowiek bez poczucia humoru, nieumiejący szczerze się śmiać ani uśmiechać


SJP.pl

Agelasta – rodzaj chrząszczy z rodziny kózkowatych i podrodziny zgrzypikowych.

Wikipedia


agema

doborowa gwardia przyboczna w starożytnej Grecji


SJP.pl

Agema (stgr. ἄγημα ágēma) – w starożytnej Grecji doborowy oddział wojska.

W Sparcie (jako hoplici w liczbie 300) oddziały te pełniły rolę straży przybocznej króla.

W wojsku macedońskim stanowili osobistą gwardię królewską, liczącą od 150 do 1000 ludzi, w większości złożoną z jeźdźców. Według W. Tarna mieli powstać przez wydzielenie najliczniejszego (300 konnych) spośród 8 szwadronów (ila) hetajrów. N.G.L. Hammond przedstawia natomiast pogląd, że w armii Aleksandra Wielkiego byli już wyodrębnieni z korpusu hypaspistów. Powstanie ich odnosi jednak do czasów Filipa II, gdy jako gwardia piesza stanowili pierwszy z trzech „pułków” hypaspistów, dowodzony przez samego króla. Dla wyróżnienia lica ich tarcz były przypuszczalnie zdobione malowanymi lub repusowanymi wzorami (brązowanymi bądź złoconymi).

Wikipedia


agencik

zdrobnienie od: agent


SJP.pl


agencina

lekceważąco: marny, lichy agent


SJP.pl


agencja

1. przedstawicielstwo jakiejś instytucji, jakiegoś przedsiębiorstwa czy urzędu, np. agencja handlowa, pocztowa;
2. instytucja upowszechniająca informacje zebrane przez dziennikarzy, korespondentów i współpracowników;
3. agencja towarzyska - eufemistyczne określenie na burdel


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) firma świadcząca różne usługi

 (1.2) instytucja gromadząca informacje dla prasy, radia i telewizji, zebrane przez dziennikarzy, korespondentów i współpracowników

 (1.3) przedstawicielstwo jakiejś instytucji, jakiegoś przedsiębiorstwa, urzędu lub państwa

 (1.4) eufem. zob. agencja towarzyska.

Wiktionary

  • Agencja – polska organizacja polityczna istniejąca w latach 1794–1802
  • Agencja – program telewizyjny
  • instytucja, firma lub jej część, działająca w pewnej dziedzinie
    • agencja fotograficzna
    • agencja kosmiczna
    • agencja modelek
    • agencja prasowa

    Wikipedia

    Przykłady

     (1.1) Agencja poleca swoje usługi reklamowe, także w zakresie e-reklamy.

     (1.2) Jej mąż jest dziennikarzem – pracuje w agencji prasowej.

     (1.3) WHO jest agencją Narodów Zjednoczonych.

    Wiktionary

    Wymowa:

    IPA: aˈɡɛ̃nt͡sʲja, AS: agncʹi ̯a

    Wiktionary

    Powiązane:

     rzecz. agenciak mos., agencik mos., agenda ż., agendka ż., agens mzw./mos., agent mos., agentka ż., agentura ż., agenturalność ż., agenturka ż.

    :: zdrobn. agencyjka ż.

     przym. agenciarski, agencki, agencyjny, agendowy, agentowy, agenturalny, agenturowy

     przysł. agencyjnie

    Wiktionary

    Synonimy:

     (1.1) filia, przedstawicielstwo

    Wiktionary


agencki

przymiotnik relacyjny

 (1.1) rzad. dotyczący agenta, związany z agentem

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. agenciak mos., agencik mos., agencja ż., agencyjka ż., agent mos., agentka ż., agentura ż., agenturalność ż., agenturka ż.

 przym. agenciarski, agencyjny, agentowy, agenturalny, agenturowy

Wiktionary


agencyjka

zdrobnienie od: agencja


SJP.pl


agencyjno-prowizyjny

związany z wynagrodzeniem należnym według umowy agencyjnej oraz prowizją od wykonanych usług


SJP.pl


agencyjny

dotyczący agencji (np. biuro agencyjne, depesza agencyjna)


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z agencją, dotyczący agencji

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. agenciak mos., agencik mos., agencja ż., agencyjka ż., agent mos., agentka ż., agentura ż., agenturalność ż., agenturka ż.

 przym. agenciarski, agencki, agentowy, agenturalny, agenturowy

Wiktionary


agenda

1. oddział jakiejś instytucji, filia;
2. książkowo: plan, rozkład


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) filia urzędu lub instytucji

 (1.2) terminarz

 (1.3) ustalony spis spraw, które będą przedmiotem działania danej osoby lub instytucji w określonym czasie

 (1.4) chrześcijańska księga liturgiczna

Wiktionary

  • agenda – oddział urzędu, filia, ekspozytura
  • agenda – terminarz
  • Agenda – księga liturgiczna

Miejscowości w USA:

  • Agenda – miasto w stanie Kansas, w hrabstwie Republic
  • Agenda – miasto w stanie Wisconsin, w hrabstwie Ashland

Gminy w USA:

  • Agenda (ang. Agenda Town) – gmina w stanie Wisconsin, w hrabstwie Ashland

Wikipedia

Przykłady

 (1.2) Żeby o niczym nie zapomnieć, wszystkie ważne sprawy zapisuję w agendzie.

 (1.3) Agenda konferencji została podzielona na cztery sesje tematyczne.

 (1.4) Agenda liturgiczna jest zbiorem modlitw, nabożeństw i błogosławieństw, praktykowanych i obowiązujących we wspólnocie Kościoła.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: aˈɡɛ̃nda, AS: agnda

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz.

:: zdrobn. agendka ż.

 przym. agenturalny, agenturowy, agendowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) dział, filia, oddział, sekcja, wydział

Wiktionary


agendka

zdrobnienie od: agenda


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) zdrobn. od: agenda

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. agenturka ż., agencja ż., agenda ż.

 przym. agenturalny, agenturowy

Wiktionary


agendowy

przymiotnik od: agenda


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z agendą, dotyczący agendy

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. agenturka ż., agencja ż., agenda ż.

 przym. agenturalny, agenturowy

Wiktionary


agenezja

wrodzone, niezupełne ukształtowanie się narządu; hipoplazja


SJP.pl

Agenezja (łac. agenesia, z gr. a- + génesis = powstanie) – zaburzenie rozwojowe polegające na niewykształceniu się zawiązka narządu, a w konsekwencji tegoż narządu.
Do częstszych patologii należą:

  • agenezja nerki
  • agenezja ciała modzelowatego
  • anodoncja
  • fokomelia

Wikipedia


agenor

imię męskie


SJP.pl

  • Agenor – imię męskie
  • Agenor – planetoida o numerze katalogowym 1873
  • Agenor – w mitologii greckiej syn Ajgyptosa
  • Agenor – w mitologii greckiej syn Amfiona
  • Agenor – w mitologii greckiej syn Antenora
  • Agenor – w mitologii greckiej syn Fegeusa
  • Agenor – w mitologii greckiej syn Posejdona
  • Agenor – w mitologii greckiej syn Triopasa

Wikipedia


agens

w językoznawstwie: wykonawca czynności wyrażonej w orzeczeniu; podmiot czynny


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy lub męskozwierzęcy

 (1.1) wykonawca czynności określonej czasownikiem

Wiktionary

Agens (podmiot czynny) w językoznawstwie – rola semantyczna wykonawcy czynności określonej czasownikiem. W zdaniu w stronie czynnej zasadniczo jest kodowany przez mianownik i składniowo pełni funkcję podmiotu: Jan czyścił meble.Natomiast w stronie biernej agens jest umieszczany we frazie przyimkowej z przyimkiem „przez”: Meble były czyszczone przez Jana. Tak jest w językach nominatywno-akuzatywnych. W językach ergatywnych agens jest kodowany przez ergatyw.

Wikipedia

Powiązane:

 rzecz. agent mos./mrz., agencja ż.

Wiktionary


agensowy

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z agensem, dotyczący agensa

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. agens m., agent mos./mrz.

Wiktionary


agent

1. detektyw, tajny funkcjonariusz policji, wywiadowca;
2. tajny współpracownik obcych służb wywiadowczych, szpieg;
3. ajent, osoba pośrednicząca w zawieraniu umów przez zleceniodawcę


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) przedstawiciel jakiejś firmy

 (1.2) pracownik wywiadu

 (1.3) tajny pracownik policji lub służb specjalnych

 (1.4) uczn. kolega

 (1.5) uczn. żartowniś

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (2.1) inform. program komputerowy, autonomiczna jednostka wykorzystywana w programowaniu agentowym;

 (2.2) czynnik w jakiejś reakcji lub procesie (anglicyzm językowy)

Wiktionary

Słowo agent ma m.in. poniższe znaczenia:

  • przedstawiciel − np.:
    • agent nieruchomości
    • agent ubezpieczeniowy
    • agent celny
    • agent literacki
    • agent sportowy
  • agent wywiadu − osoba zajmująca się działalnością szpiegowską
  • agent − autonomiczna jednostka w programowaniu agentowym
  • Agent − reality show telewizji TVN (zadebiutował w roku 2000)
  • agent − jedno ze stanowisk służbowych CBA

Wikipedia

Przykłady

 (1.2) Lubię filmy o agencie zero zero siedem.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈaɡɛ̃nt, AS: agẽnt

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. agencja ż., agentura ż., agens m., agenda ż.

:: fż. agentka ż.

:: zdrobn. agencik m.

 przym. agentowy, agenturalny, agensowy, agencki, agencyjny, agenturowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.2) szpieg

 (1.2-3) wywiadowca

 (2.2) czynnik, faktor

Wiktionary


agentivus

w językoznawstwie: przypadek zależny, wyrażający najczęściej sprawcę bądź narzędzie czynności, występujący m.in. w językach kaukaskich; ergativus, ergatiwus, ergatyw


SJP.pl


agentka

1. kobieta detektyw, tajna funkcjonariuszka policji, wywiadowczyni;
2. tajna współpracowniczka obcych służb wywiadowczych, szpieg;
3. ajentka, osoba pośrednicząca w zawieraniu umów przez zleceniodawcę;
4. potocznie: zwariowana osoba; aparatka


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) fż. od: agent

 (1.2) uczn. dziewczyna atrakcyjna fizycznie

 (1.3) uczn. dziewczyna, która ma niecodzienne pomysły

Wiktionary

Agentka (ang. Spy) – amerykański film akcji z elementami komedii z 2015 roku. Reżyserią i scenariuszem obrazu zajął się Paul Feig, a w rolach głównych wystąpili Melissa McCarthy, Jason Statham, Rose Byrne, Miranda Hart, Bobby Cannavale, Allison Janney oraz Jude Law.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Ona jest agentką ubezpieczeniową.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: aˈɡɛ̃ntka, AS: agntka

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. agencja ż., agentura ż., agens m., agenda ż.

:: fm. agent m.

:: zdrobn. agencik m.

 przym. agentowy, agenturalny, agensowy, agencki, agencyjny, agenturowy

Wiktionary


agentowy

agent (w informatyce)


SJP.pl


agentura

1. biuro agenta handlowego;
2. przedstawicielstwo jakiegoś przedsiębiorstwa, urzędu;
3. grupa szpiegów i dywersantów na usługach obcego państwa lub wrogiej organizacji


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) część wywiadu złożona z kilku agentów na terytorium innego państwa;

 (1.2) przedstawicielstwo rządu, organizacji lub przedsiębiorstwa na obcym terenie, poza siedzibą

Wiktionary

Słowo agentura oznacza:

  • agentura – grupa agentów wywiadu, agentów wpływu, szpiegów lub dywersantów, działająca na terenie danego państwa na rzecz interesów innego państwa lub organizacji, w tym międzynarodowej.
  • agentura – rodzaj zatrudnienia, np. w handlowych biurach pośrednictwa
  • Agentura – południowokoreański szpiegowski film akcji z 2013 roku

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) W związku z tym postawiono przed oddziałami operacyjnymi wywiadu wojskowego zadanie sformułowania koncepcji utrzymania bezpiecznej łączności między centralą a agenturą działającą w krajach zachodnich.

 (1.2) U diabła, na dziesięciu spotkanych na ulicy sześciu jest świeżo przybyłych i zakładających agentury, a dziewięciu chcących zrobić miliony.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌaɡɛ̃nˈtura, AS: agẽntura

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. agent m., agentka ż., agencja ż., agenturka ż., deagenturyzacja ż.

 przym. agenturalny, agenturowy, agencki, agencyjny

Wiktionary

Synonimy:

 (1.2) ekspozytura, daw. ajentura

Wiktionary


agenturalność

agenturalny


SJP.pl

Patrz:

agenturalny

agenturalny

powiązany z agenturą, dotyczący agentów lub agentury; agenturowy, szpiegowski (np. agenturalna przeszłość)


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z agenturą, dotyczący agentury

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. agenciak mos., agencik mos., agencja ż., agencyjka ż., agenda ż., agendka ż., agens mzw./mos., agent mos., agentka ż., agentura ż., agenturalność ż., agenturka ż.

 przym. agenciarski, agencki, agencyjny, agendowy, agentowy, agenturowy

 przysł. agencyjnie

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) agenturowy

Wiktionary


agenturka

zdrobnienie od: agentura


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) zdrobn. od: agentura

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. agenciak mos., agencik mos., agencja ż., agencyjka ż., agenda ż., agendka ż., agens mzw./mos., agent mos., agentka ż., agentura ż., agenturalność ż.

 przym. agenciarski, agencki, agencyjny, agendowy, agentowy, agenturowy

 przysł. agencyjnie

Wiktionary


agenturowy

1. agentura (grupa szpiegów); agenturalny, szpiegowski;
2. agentura (przedstawicielstwo jakiegoś przedsiębiorstwa); agencyjny


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z agenturą, dotyczący agentury

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. agenciak mos., agencik mos., agencja ż., agencyjka ż., agenda ż., agendka ż., agens mzw./mos., agent mos., agentka ż., agentura ż., agenturalność ż., agenturka ż.

 przym. agenciarski, agencki, agencyjny, agendowy, agentowy, agenturalny

 przysł. agencyjnie

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) agenturalny

Wiktionary


agentywny

w językoznawstwie: wskazujący na wykonawcę czynności


SJP.pl


ageratum

rodzaj rośliny zielnej lub krzewu z rodziny astrowatych, pochodzących z Meksyku, rosnących przeważnie w Ameryce zwrotnikowej; żeniszek


SJP.pl

Żeniszek (Ageratum L.) – rodzaj roślin z rodziny astrowatych. Należy do niego 38 gatunków. Rośliny te występują na obu kontynentach amerykańskich na obszarze od południowych Stanów Zjednoczonych, poprzez Amerykę Środkową do Boliwii i środkowej Brazylii.

Wikipedia


agesilaos

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy, nazwa własna

 (1.1) hist. imię|polski|m.

Wiktionary

Imię królów Sparty

  • Agesilaos I z dynastii Agidów panujący prawdopodobnie w X/IX w. p.n.e.
  • Agesilaos II z dynastii Eurypontydów panujący w latach 398-360 p.n.e.

Wikipedia


ageusz

imię męskie


SJP.pl

Aggeusz – imię męskie, biblijne, z hebrajskiego Haggai, 'urodzony w święto', zatem odpowiadałoby to łacińskiemu Dominicus czy greckiemu Kyriakós (świąteczny lub urodzony w święto). Imię to nosił jeden z proroków mniejszych w Biblii.

Wikipedia


ageuzja

utrata zmysłu smaku


SJP.pl

Ageuzja – objaw chorobowy polegający na utracie odczuwania smaku, zdarzający się jednak rzadziej niż dysgeuzja polegająca na zniekształceniu lub obniżeniu jakościowym i ilościowym doznań smakowych.

W dysgeuzji można wyróżnić m.in.:

  • parageuzję (heterogeuzję) – subiektywne błędne odczucie wrażeń smakowych. Jej formą jest kakogeuzja – subiektywne nieprzyjemne odczucie doznań smakowych, lub fantogeuzja – halucynacje smakowe przy braku doznań smakowych (w chorobach psychicznych)
  • hipogeuzję – obniżenie wrażliwości i zdolności rozpoznawania smaków
  • hiposmię – obniżenie wrażliwości i zdolności rozpoznawania zapachów

Wikipedia


agezylaus

bohater dramatu Juliusza Słowackiego "Agezylausz"; Agezylausz


SJP.pl

Imię królów Sparty

  • Agesilaos I z dynastii Agidów panujący prawdopodobnie w X/IX w. p.n.e.
  • Agesilaos II z dynastii Eurypontydów panujący w latach 398-360 p.n.e.

Wikipedia


agezylausz

bohater dramatu Juliusza Słowackiego "Agezylausz"; Agezylaus


SJP.pl


agfa

produkt firmy Agfa


SJP.pl

Agfa-Gevaert N.V. (Agfa, znana także jako AGFA) – producent materiałów i urządzeń używanych w poligrafii oraz diagnostyce medycznej. Firma została założona w 1867 nieopodal Berlina jako fabryka barwników sztucznych pod nazwą Aktiengesellschaft für Anilinfabrikation. Obecnie jej centrala znajduje się w Mortsel w Belgii. Spółka akcyjna, notowana na platformie Euronext poprzez giełdę w Brukseli oraz na giełdzie we Frankfurcie.

Wikipedia


aggeusz

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy, nazwa własna

 (1.1) imię|polski|m.;

 (1.2) bibl. Księga Aggeusza;

Wiktionary

Aggeusz, Chaggaj(hebr. Chag - święto, uroczystość), (łac.) Aggaeus (od hebrajskiego חַגַּי Haggai, (gr.) Kyriakos) – jest dziesiątym z tzw. proroków mniejszych, a pierwszym z trzech działających po powrocie z niewoli babilońskiej. Autor Księgi Aggeusza.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Ten cytat najprawdopodobniej pochodzi z „Księgi proroka Aggeusza”.

Wiktionary

Powiązane:

 przym. Aggeuszowy

Wiktionary


aggeuszowy

przymiotnik dzierżawczy

 (1.1) przest. gwara. taki, który należy do Aggeusza

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Jeden z biblistów twierdzi, że jest to tekst Aggeuszowy.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Aggeusz mos.

Wiktionary


aggio

wyrażona procentowo nadwyżka kursu dewiz, papierów wartościowych powyżej ich wartości nominalnej; ażio; agio


SJP.pl


aggiornamento

[czytaj: adżdżornamento lub adżiornamento]
1. odłożenie czegoś na inny termin;
2. uwspółcześnienie, modernizacja;
3. określenie na odnowę Kościoła rzymskokatolickiego po Soborze Watykańskim II


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) rel. hist. polityka Kościoła rzymskokatolickiego polegająca na unowocześnieniu i modernizacji doktryn oraz instytucji kościelnych, będąca jednym z dążeń II Soboru Watykańskiego;

Wiktionary

Aggiornamento (z wł. uwspółcześnienie, aktualizacja, dostosowanie do dzisiejszego dnia; dosł. udzisiejszenie, od: giorno; dzień) – we współczesnej teologii katolickiej i publicystyce termin odnoszący się do zadań duszpasterskich Soboru watykańskiego II w zakresie odnowy liturgii, organizacji (prawa kanonicznego), relacji ekumenicznych, relacji z innymi religiami i relacji ze współczesną cywilizacją.

Wikipedia


agh

Akademia Górniczo-Hutnicza


SJP.pl

skrótowiec w funkcji rzeczownika rodzaju nijakiego

 (1.1) = eduk. Akademia Górniczo-Hutnicza;

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Po roku na AGH przeniosłem się na UJ.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: a‿ɟɛ‿ˈxa, AS: a‿ǵe‿χa

Wiktionary

Powiązane:

 przym. agiehowski

Wiktionary


agila

samochód typu Opel Agila


SJP.pl


agile

określenie wykonawcze: zwinnie, ruchliwie, żywo; agilmente


SJP.pl

Programowanie zwinne (ang. agile software development) – grupa metod zarządzania procesem produkcji oprogramowania opartego na programowaniu iteracyjno-przyrostowym. Najważniejszym założeniem metodyk zwinnych jest obserwacja, że wymagania odbiorcy (klienta) często ewoluują podczas trwania procesu produkcyjnego. Oprogramowanie wytwarzane jest przy współpracy samozarządzalnych zespołów, których celem jest przeprowadzanie procesów wytwarzania oprogramowania. Pojęcie zwinnego programowania zostało zaproponowane w 2001 w Manifeście agile.

Wikipedia


agilmente

określenie wykonawcze: zwinnie, ruchliwie, żywo; agile


SJP.pl


agincourt

[czytaj: agęKUR] miasto we Francji


SJP.pl

Agincourt – miejscowość i gmina we Francji, w regionie Grand Est, w departamencie Meurthe i Mozela.

Według danych na rok 1990 gminę zamieszkiwały 412 osoby, a gęstość zaludnienia wynosiła 99 osób/km² (wśród 2335 gmin Lotaryngii Agincourt plasuje się na 653. miejscu pod względem liczby ludności, natomiast pod względem powierzchni na miejscu 1083.).

Wikipedia


agiński

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z Aginskim, dotyczący Aginskiego

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Aginskoje n., Agińskie n., Aga ż.

Wiktionary


aginskoje

rzeczownik, rodzaj nijaki, nazwa własna

 (1.1) geogr. osiedle typu miejskiego w azjatyckiej części Rosji, w Kraju Zabajkalskim;

Wiktionary

Aginskoje (ros. Агинское) – osiedle typu miejskiego w azjatyckiej części Rosji, stolica dawnego Agińsko-Buriackiego Okręgu Autonomicznego, włączonego 1 marca 2008 roku w skład Kraju Zabajkalskiego.

Założone w 1811 roku, zamieszkuje je obecnie 12,6 tys. mieszkańców (dane z 2005 roku).

Wikipedia

Powiązane:

 rzecz. Aga ż., Agińskie n.

 przym. agiński

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) Agińskie

Wiktionary


agio

wyrażona procentowo nadwyżka kursu dewiz, papierów wartościowych powyżej ich wartości nominalnej; ażio; aggio


SJP.pl

Ażio (także we włoskiej pisowni aggio lub francuskiej agio, archaiczne ażjo lub ażyo) – pojęcie z dziedziny ekonomii, oznaczające wyższy kurs posiadanych dewiz lub papierów wartościowych niż ich wartość nominalna.

W znaczeniu pierwotnym (używana była także nazwa "mienne" albo "przydawanie") różnica wartości towarów jednego ponad drugi, potem różnica wartości monety bankowej ponad obiegową (lub na odwrót), nadpłata, przewyżka ceny targowej, pieniędzy lub papierów publicznych ponad ich nominalną wartość. Stosunek przeciwny, czyli spadek ceny poniżej wartości nominalnej nazywany jest disażio, natomiast równość ceny z wartością nominalną nazywana bywa pari.

Wikipedia


agis

  • Agis – imię męskie pochodzenia greckiego
    • Agis I – król Sparty z XI wieku p.n.e.
    • Agis II – król Sparty zm. 400 lub 398 p.n.e.
    • Agis III – król Sparty w latach 338 p.n.e.-331 p.n.e.
    • Agis IV – król Sparty w latach 244 p.n.e.-241 p.n.e.

Wikipedia


agitacja

zjednywanie zwolenników dla jakiejś sprawy, idei; propagowanie jakichś haseł, ideologii


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) działalność prowadząca do zjednania zwolenników dla pewnej sprawy, idei, poglądów; propagowanie haseł albo ideologii;

Wiktionary

Agitacja – działalność prowadząca do zjednania sprawy, idei, poglądów; propagowanie haseł albo ideologii.

Jako forma propagandy ma służyć osiągnięciu doraźnego, konkretnego celu. Sposobami prowadzenia agitacji są: reklamy, ulotki, słowa, plakaty i przemówienia wiecowe (najstarsza forma).

W Polsce prowadzona (i prawnie dozwolona) jest m.in. agitacja związkowa na terenie zakładów pracy, co zagwarantowane jest w Konstytucji jako wolność zrzeszania się pracowników.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Najbardziej aktywni działacze stanu trzeciego zwoływali zebrania, rozpowszechniali materiały propagandowe i prowadzili czynną agitację przedwyborczą.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌaɟiˈtat͡sʲja, AS: aǵitacʹi ̯a

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. agitacyjność ż., agitator mos., agitatorka ż., agitatorskość ż., agitatorstwo n., agitka ż., agitowanie n., rozagitowanie n., rozagitowywanie n., zaagitowanie n.

 czas. agitować ndk., rozagitować dk., rozagitowywać ndk., zaagitować dk.

 przym. agitacyjny, agitatorski

 przysł. agitatorsko, agitacyjnie

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) agitowanie

Wiktionary


agitacyjność

agitacyjny


SJP.pl

Patrz:

agitacyjny

agitacyjny

dotyczący agitacji lub agitatora (np. działalność agitacyjna); agitatorski


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) służący agitacji, pozyskaniu nowych zwolenników dla sprawy czy idei

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. agitacja ż., agitacyjność ż., agitator mos., agitatorka ż., agitatorskość ż., agitatorstwo n., agitka ż., agitowanie n., rozagitowanie n., rozagitowywanie n., zaagitowanie n.

 czas. agitować ndk., rozagitować dk., rozagitowywać ndk., zaagitować dk.

 przym. agitatorski

 przysł. agitatorsko, agitacyjnie

Wiktionary


agitato

[czytaj: adżitato] określenie wykonawcze: burzliwie, gwałtownie


SJP.pl


agitator

osoba przeprowadzająca agitację


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) osoba prowadząca agitację

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (2.1) chem. cylindryczny, stalowy reaktor wyłożony ołowiem; najczęściej używany do rafinacji ropy naftowej

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Przed wyborami w teren wysłano agitatorów.

 (2.1) Ropa była rafinowana w czterech agitatorach.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌaɟiˈtatɔr, AS: aǵitator

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. agitacja ż., agitacyjność ż., agitatorskość ż., agitatorstwo n., agitka ż., agitowanie n., rozagitowanie n., rozagitowywanie n., zaagitowanie n.

:: fż. agitatorka ż.

 czas. agitować ndk., rozagitować dk., rozagitowywać ndk., zaagitować dk.

 przym. agitacyjny, agitatorski

 przysł. agitatorsko, agitacyjnie

Wiktionary


agitatorka

kobieta przeprowadzająca agitację


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) fż. od: agitator

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Ona wygląda na niebezpieczną agitatorkę i musi być zaciekłą rewolucjonistką!

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌaɟitaˈtɔrka, AS: aǵitatorka

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. agitacja ż., agitacyjność ż., agitatorskość ż., agitatorstwo n., agitka ż., agitowanie n., rozagitowanie n., rozagitowywanie n., zaagitowanie n.

:: fm. agitator mos.

 czas. agitować ndk., rozagitować dk., rozagitowywać ndk., zaagitować dk.

 przym. agitacyjny, agitatorski

 przysł. agitatorsko, agitacyjnie

Wiktionary


agitatorski

dotyczący agitacji lub agitatora (np. działalność agitatorska); agitacyjny


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z agitatorem, dotyczący agitatora

 (1.2) należący do agitatora

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. agitacja ż., agitacyjność ż., agitator mos., agitatorka ż., agitatorskość ż., agitatorstwo n., agitka ż., agitowanie n., rozagitowanie n., rozagitowywanie n., zaagitowanie n.

 czas. agitować ndk., rozagitować dk., rozagitowywać ndk., zaagitować dk.

 przym. agitacyjny

 przysł. agitatorsko, agitacyjnie

Wiktionary


agitatorstwo

rzadziej: agitowanie, propagowanie czegoś, szukanie zwolenników


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) zajęcie agitatora, czynność agitowania

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. agitacja ż., agitacyjność ż., agitator mos., agitatorka ż., agitatorskość ż., agitka ż., agitowanie n., rozagitowanie n., rozagitowywanie n., zaagitowanie n.

 czas. agitować ndk., rozagitować dk., rozagitowywać ndk., zaagitować dk.

 przym. agitacyjny, agitatorski

 przysł. agitatorsko, agitacyjnie

Wiktionary


agitka

ulotka, proklamacja, utwór o treści agitacyjnej


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) pot. krótki utwór, ulotka, przemówienie itp. o charakterze propagandowym, agitacyjnym

Wiktionary

Agitka (ros. агитка - agitacja, z łac. agitatio – pobudzanie, poganianie) – krótki utwór wierszowany lub prozatorski o charakterze propagandowym, adresowany do szerokiego grona odbiorców (stanowiących część konkretnej grupy lub społeczności), mający na celu skłonienie odbiorcy do popierania określonych haseł czy dążeń politycznych za pomocą bardzo prostych i wyrazistych środków literackich i odnoszący się do aktualnej, bieżącej tematyki. Może korzystać z innych form literackich np. pamfletu lub pieśni.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: aˈɟitka, AS: aǵitka

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. agitacja ż., agitacyjność ż., agitator mos., agitatorka ż., agitatorskość ż., agitatorstwo n., agitowanie n., rozagitowanie n., rozagitowywanie n., zaagitowanie n.

 czas. agitować ndk., rozagitować dk., rozagitowywać ndk., zaagitować dk.

 przym. agitacyjny, agitatorski

 przysł. agitatorsko, agitacyjnie

Wiktionary


agitować

zjednywać zwolenników dla jakiejś sprawy, idei; propagować jakąś ideę


SJP.pl

czasownik przechodni niedokonany

 (1.1) zjednywać zwolenników dla jakiejś sprawy, idei

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Francuscy komuniści agitowali bowiem w Tymczasowym Zgromadzeniu Narodowym za zaproszeniem do San Francisco przedstawicieli „rządu lubelskiego”.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌaɟiˈtɔvat͡ɕ, AS: aǵitovać

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. agitacja ż., agitacyjność ż., agitator mos., agitatorka ż., agitatorskość ż., agitatorstwo n., agitka ż., agitowanie n., rozagitowanie n., rozagitowywanie n., zaagitowanie n.

 czas. rozagitować dk., rozagitowywać ndk., zaagitować dk.

 przym. agitacyjny, agitatorski

 przysł. agitatorsko, agitacyjnie

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) nakłaniać, namawiać, lansować, skłaniać, nawoływać, przekonywać, urabiać

Wiktionary


agitowanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) prowadzenie agitacji

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌaɟitɔˈvãɲɛ, AS: aǵitovãńe

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. agitacja ż., agitacyjność ż., agitator mos., agitatorka ż., agitatorskość ż., agitatorstwo n., agitka ż., rozagitowanie n., rozagitowywanie n., zaagitowanie n.

 czas. agitować ndk., rozagitować dk., rozagitowywać ndk., zaagitować dk.

 przym. agitacyjny, agitatorski

 przysł. agitatorsko, agitacyjnie

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) agitacja

Wiktionary


agitprop

środowiskowo: lewicowa agitacja i propaganda w postaci zorganizowanej


SJP.pl

Agitprop – skrót od słów: agitacja i propaganda, dotyczący Wydziału Agitacji i Propagandy (ros. отдел агитации и пропаганды, trb. otdjel agitatsii i propagandy), założonego w 1920 roku w ramach sekretariatu Komitetu Centralnego KPZR.

Wikipedia


aglaja

w mitologii greckiej: jedna z charyt, duch natury z orszaku Afrodyty, uosabiający bujność przyrody, wcielenie piękna i miłosnego powabu


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) mitgr. jedna z Charyt;

 (1.2) mitgr. córka Mantineosa, żona Abasa, matka Akrizjosa i Projtosa

 (1.3) mitgr. jedna z nimf, matka Nireusa

 (1.4) rzad. imię|polski|ż.

 (1.5) astr. planetoida o numerze katalogowym 47;

Wiktionary

  • Aglaja – imię żeńskie
Osoby o imieniu Aglaja
  • Aglaja Veteranyi – pisarka pochodzenia rumuńskiego
Postaci fikcyjne
  • Aglaja – postać fikcyjna z operetki Tajemnice gabinetowe Danielewskiego
  • Aglaja „Laja” Heyden – postać fikcyjna z niemieckiej telenoweli Miłość puka do drzwi (grana przez Sandrę Schreiber)

Wikipedia

Wymowa:

IPA: aɡˈlaja, AS: aglai ̯a

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) Aglae

Wiktionary


aglaonema

rodzaj roślin zielnych z rodziny obrazkowatych, pochodzący z Azji Południowo-Wschodniej; aglonema


SJP.pl

Aglaonema (Aglaonema Schott) – rodzaj roślin zielnych z rodziny obrazkowatych (Araceae), obejmujący 24 gatunki, pochodzące z tropikalnych rejonów południowo-wschodniej Azji, od północno-wschodnich Indii do Papui-Nowej Gwinei. Nazwa naukowa rodzaju wywodzi się z greckich słów – αγλαός (aglaos – jasny, piękny) i νήμα (nema – nić) i odnosi się do budowy kwiatów męskich.

Wikipedia


aglet

skuwka na końcach sznurówki


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) techn. skuwka na końcu sznurowadła

Wiktionary

Skuwka – niewielka plastikowa lub metalowa osłona występująca zwykle na zakończeniu sznurowadła, a czasem także liny bądź sznurka, chroniąca je przed strzępieniem. Jej twardość i zwartość ułatwiają również przeciskanie ich przez dziurki bądź inne wąskie szczeliny.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ˈaɡlɛt, AS: aglet

Wiktionary


aglikon

niecukrowy składnik glikozydów


SJP.pl

Aglikon, genina – niecukrowy składnik glikozydów, podstawnik połączony z cukrem wiązaniem glikozydowym. Aglikonami może być wiele związków występujących w przyrodzie (np. alkohole, kwasy karboksylowe, fenole).

Wikipedia


aglomarmur

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) bud. sztuczny kamień, składający się w 95% z marmuru naturalnego (tzw. grysu marmurowego) i 5% z żywicy poliestrowej

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌaɡlɔ̃ˈmarmur, AS: aglõmarmur

Wiktionary


aglomeracja

1. nagromadzenie, skupienie czegoś; to, co zostało skupione; skupisko;
2. w urbanistyce: skupienie ludności i zabudowy na stosunkowo niewielkim terenie; działanie dążące do zurbanizowania jakiegoś obszaru;
3. w hutnictwie: spiekanie rud


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) urb. zespół miast i osiedli, skupionych na względnie małym obszarze, zazwyczaj wokół dużego miasta lub ośrodka przemysłowego;

 (1.2) nagromadzenie, skupienie czegoś; także. to, co zostało zgromadzone

 (1.3) hutn. proces spiekania pyłów, miałkich rud i koncentratów, celem uzyskania właściwości i kształtu potrzebnych dla dalszych etapów obróbki hutniczej

Wiktionary

Aglomeracja miejska (z łac. agglomeratio „nagromadzenie”) – jednostka morfologiczna tworząca spójny zespół wzajemnie powiązanych jednostek osadniczych, powstały w wyniku koncentracji zabudowy i zagospodarowania.

W skład aglomeracji może wchodzić także obszar zurbanizowany należący do jednostek administracyjnych przyległych do granic administracyjnych ośrodka miejskiego.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Ostrawa jest największą aglomeracją w trójkącie trzech krajów: Czech, Polski i Słowacji.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. aglomerat mrz., aglomerownia ż., aglomerowanie n., aglomeryzowanie n., zaglomerowanie n., zaglomeryzowanie n.

 czas. aglomerować ndk., aglomeryzować ndk., zaglomerować dk., zaglomeryzować dk.

 przym. aglomeracyjny

Wiktionary

Synonimy:

 (1.2) skupisko

 (1.3) spiekanie

Wiktionary


aglomeracyjny

1. dotyczący aglomeracji (np. tendencje aglomeracyjne);
2. dotyczący aglomeratu, zwłaszcza w znaczeniu geologicznym (np. skały aglomeracyjne)


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z aglomeracją, gromadzeniem czegoś

 (1.2) urb. związany z aglomeracją, dotyczący aglomeracji

 (1.3) hutn. chem. związany z aglomeracją, dotyczący aglomeracji

Wiktionary

Przykłady

 (1.2) Średnicówki budowane są najczęściej dla obsługi wewnątrz aglomeracyjnego ruchu pasażerskiego, w przeciwieństwie do obwodnic, obsługujących ruch towarowy i tranzytowy względem centrum ruch pasażerski.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. aglomeracja ż., aglomerat mrz., aglomerownia ż., aglomerowanie n., aglomeryzowanie n., zaglomerowanie n., zaglomeryzowanie n.

 czas. aglomerować ndk., aglomeryzować ndk., zaglomerować dk., zaglomeryzować dk.

Wiktionary


aglomerat

1. książkowo: zlepek, skupisko czegoś;
2. produkt powstały na skutek aglomeracji;
3. grubookruchowa skała piroklastyczna


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) hutn. spiek

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. aglomeracja ż.

 przym. aglomeracyjny

 czas. aglomerować

Wiktionary


aglomerować

1. książkowo: skupiać, zespalać coś;
2. w technice: przeprowadzać proces aglomeracji


SJP.pl

czasownik przechodni niedokonany (dk. brak)

 (1.1) techn. skupiać mechanicznie mniejsze kawałki, ziarna w większe kawałki, bryły, np. w procesie brykietowania węgla albo przeróbki rud

 (1.2) książk. skupiać, spajać, zespalać coś

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. aglomeracja ż., aglomerat mrz., aglomerownia ż., aglomerowanie n., aglomeryzowanie n., zaglomerowanie n., zaglomeryzowanie n.

 czas. aglomeryzować ndk., zaglomerować dk., zaglomeryzować dk.

 przym. aglomeracyjny

Wiktionary


aglomerowanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) książk. skupianie, zespalanie czegoś

 (1.2) techn. mechaniczne skupianie mniejszych kawałków w większe, np. brykietowaniu węgla albo przeróbce rud

Wiktionary

Aglomerowanie – łączenie drobnych cząstek ciał sypkich (sproszkowanych) w większe części.

Drobne cząstki ciała połączone w większe przybierają nową formę struktury, charakteryzującą się indywidualnymi właściwościami, innymi niż cząstki pierwotnie. (np. cukier puder zaglomerowany nabiera lepszych właściwości jeżeli chodzi o pylistość, tzn. nie rozpyla się).

Wikipedia

Powiązane:

 rzecz. aglomeracja ż.

 czas. aglomerować

 przym. aglomeracyjny

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) gromadzenie

Wiktionary


aglomerownia

piec, w którym aglomeruje się rudę; spiekalnia


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) hutn. spiekalnia

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. aglomeracja ż.

 przym. aglomeracyjny

 czas. aglomerować

Wiktionary


aglomeryzować

łączyć mniejsze kawałki, ziarna w większe części; aglomerować


SJP.pl


aglonema

rodzaj roślin zielnych z rodziny obrazkowatych, pochodzący z Azji Południowo-Wschodniej; aglaonema


SJP.pl


agloporyt

silnie porowaty materiał budowlany, otrzymywany przez wypalanie niektórych odmian skał ilastych; rodzaj ceramicznego kruszywa lekkiego


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) techn. silnie porowaty materiał budowlany, otrzymywany przez wypalanie niektórych odmian skał ilastych, rodzaj ceramicznego kruszywa lekkiego

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) glinoporyt

Wiktionary


aglutynacja

aglutynacyjność;
1. zjawisko polegające na skupianiu i zlepianiu się rozproszonych w płynie komórek lub organizmów;
2. zjawisko morfologiczne polegające na dołączaniu afiksów do rdzenia wyrazu w celu utworzenia określonej formy gramatycznej, przy czym każdy afiks ma tylko jedną funkcję gramatyczną (np. w "jestem" końcówka -em wskazuje na pierwszą osobę)


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) med. zlepianie się rozproszonych w płynie komórek

 (1.2) jęz. tworzenie form gramatycznych przez dołączanie do rdzenia afiksów

Wiktionary

Aglutynacja – jeden z odczynów immunologicznych, polegający na zlepianiu antygenów upostaciowanych (np. bakterii lub krwinek) pod wpływem swoistej surowicy krwi oraz znajdujących się w niej specyficznych przeciwciał – aglutynin. Proces ten przebiega dwuetapowo: na początku następuje swoiste związanie antygenu z przeciwciałem, a następnie nieswoiste wykłaczanie, zachodzące pod wpływem elektrolitów.

Wikipedia

Powiązane:

 rzecz. aglutacyjność ż., aglutynant mrz., aglutynina ż., aglutynogen mrz., aglutynowanie n., zaglutynowanie n.

 czas. aglutynować ndk., zaglutynować dk.

 przym. aglutacyjny, aglutynacyjny

Wiktionary


aglutynacyjność

aglutynacja;
1. zjawisko polegające na skupianiu i zlepianiu się rozproszonych w płynie komórek lub organizmów;
2. zjawisko morfologiczne polegające na dołączaniu afiksów do rdzenia wyrazu w celu utworzenia określonej formy gramatycznej, przy czym każdy afiks ma tylko jedną funkcję gramatyczną (np. w "jestem" końcówka -em wskazuje na pierwszą osobę)


SJP.pl

Wikipedia


aglutynacyjny

związany z aglutynacją:
a) biologiczną (np. testy aglutynacyjne);
b) językową (np. język aglutynacyjny)


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) jęz. taki, który tworzy wyrazy pochodne przez zlepianie słów, a nie na drodze odmiany

 (1.2) biol. med. związany ze zjawiskiem aglutynacji

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Baskijski to język aglutynacyjny.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. aglutynacja ż., aglutynacyjność ż., aglutynina ż., aglutynowanie n.

 czas. aglutynować ndk.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) aglutynujący; daw. zestawiany, przyczepkowy, zlepiający

Wiktionary


aglutynant

w językoznawstwie: cząstka osobowo-liczbowa form przemijających (preterytywnych), np. fleksem zawierający formy typu -em, -śmy


SJP.pl


aglutynina

w biologii: ciałko białkowe (przeciwciało) znajdujące się w osoczu krwi, które powoduje aglutynację (zlepianie się) krwinek, bakterii itp. w grudki; zlepnik


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) fizj. przeciwciało biorące udział w zlepianiu aglutynogenów podczas aglutynacji;

Wiktionary

Aglutynina – substancja powodująca zlepianie aglutynogenów podczas aglutynacji. Mogą być to przeciwciała obecne w surowicy krwi albo dowolna inna substancja jak np. lektyny.

Ze względu na działanie wyróżnia się przeciwciała:

  • aglutynina H – przeciwko antygenom rzęskowym (tworzy się delikatny, wątły strąt, który łatwo ulega rozbiciu przy wstrząśnięciu);
  • aglutynina O – przeciwko antygenom somatycznym (tworzy ona na dnie probówki trwały osad grudkowy).

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ˌaɡlutɨ̃ˈɲĩna, AS: aglutỹńĩna

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. aglutynacja ż., aglutynowanie n.

 czas. aglutynować

 przym. aglutynacyjny

Wiktionary


aglutyninowy

aglutynina, np. testy aglutyninowe


SJP.pl


aglutynogen

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) fizj. antygen znajdujący się na powierzchni krwinek czerwonych, który może wywołać reakcję aglutynacji, czyli zlepiania się komórek, w obecności odpowiednich przeciwciał (aglutynin)

Wiktionary

Aglutynogeny – antygeny (zwykle glikoproteiny) występujące w błonie komórkowej krwinek czerwonych, zlepiane podczas aglutynacji przez aglutyniny. 250 opisanych aglutynogenów pozwala na rozróżnienie układów grupowych krwi.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) W układzie grup krwi AB0 aglutynogeny A i B decydują o grupie krwi człowieka.

Wiktionary


aglutynować

w biologii: powodować aglutynację


SJP.pl

czasownik przechodni niedokonany (dk. brak)

 (1.1) zlepiać, sklejać

czasownik zwrotny niedokonany aglutynować się (dk. brak)

 (2.1) zlepiać się, sklejać się

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. aglutynacja ż., aglutacyjność ż., aglutynant mrz., aglutynina ż., aglutynogen mrz., aglutynowanie n., zaglutynowanie n.

 czas. zaglutynować dk.

 przym. aglutacyjny, aglutynacyjny

Wiktionary


aglutynowanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) biol. zachodzenie zjawiska aglutynacji

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. aglutynacja ż., aglutynina ż.

 czas. aglutynować

 przym. aglutynacyjny

Wiktionary


agmatoploidalność

agmatoploidalny


SJP.pl

Patrz:

agmatoploidalny

agnacja

1. książkowo: pokrewieństwo w linii męskiej, obejmujące także osoby wchodzące do rodziny przez adopcję lub małżeństwo;
2. w starożytnym Rzymie: pokrewieństwo oparte na stosunku prawnym, wynikającym z podporządkowania władzy ojcowskiej


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) pokrewieństwo w linii męskiej

 (1.2) w starożytnym Rzymie: pokrewieństwo oparte na stosunku prawnym wynikającym z podporządkowania władzy ojca

Wiktionary

Agnacja (łac. agnatio, od agnatus, natus: urodzony) – rodzaj pokrewieństwa w rzymskim prawie rodzinnym wynikającego ze wspólnego podlegania patriae potestatis (władzy ojcowskiej), w przeciwieństwie do kognacji, która opierała się na (wszystkich) więzach krwi. Pod władzę zwierzchnika rodziny wchodziło się w sposób naturalny (przez urodzenie) albo na podstawie aktu prawnego (przysposobienie dziecka, arrogację, wejście żony pod władzę męża, legitymacja dziecka). Agnatio powstawała wyłącznie w linii męskiej, ale do agnatów zaliczano zarówno mężczyzn, jak i kobiety.

Wikipedia

Powiązane:

 rzecz. agnackość ż., agnat mos., agnatka ż., agnatyzm mrz.

 przym. agnacki, agnacyjny

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) agnatyzm

Wiktionary


agnacki

przymiotnik od: agnat


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) od: agnat

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. agnacja ż., agnackość ż., agnat mos., agnatka ż., agnatyzm mrz.

 przym. agnacyjny

Wiktionary


agnackość

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) cecha tego, co agnackie

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. agnacja ż., agnat mos., agnatka ż., agnatyzm mrz.

 przym. agnacki, agnacyjny

Wiktionary


agnacyjność

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) odprzym. cecha tego, co jest agnacyjne

Wiktionary

Powiązane:

 przym. agnacyjny

 przysł. agnacyjnie

Wiktionary


agnacyjny

dotyczący agnacji


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z agnacją, dotyczący agnacji

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. agnacyjność ż., agnacja ż., agnackość ż., agnat mos., agnatka ż., agnatyzm mrz.

 przym. agnacki

Wiktionary


agnat

1. krewny w linii męskiej (ze strony ojca);
2. w prawie rzymskim: członek rodziny niepowiązany więzami krwi, którego pokrewieństwo oparte było na stosunku prawnym


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) daw. krewny w linii męskiej

 (1.2) hist. praw. w starożytnym Rzymie: członek rodziny przez wspólną władzę ojca, a nie przez więzy krwi

Wiktionary

Agnat – miejscowość i gmina we Francji, w regionie Owernia-Rodan-Alpy, w departamencie Górna Loara.

Według danych na rok 1990 gminę zamieszkiwały 222 osoby, a gęstość zaludnienia wynosiła 11 osób/km² (wśród 1310 gmin Owernii Agnat plasuje się na 628. miejscu pod względem liczby ludności, natomiast pod względem powierzchni na miejscu 447.).

Wikipedia

Przykłady

składnia.

kolokacje.

synonimy.

antonimy.

 (1.1) kognat, krewny po kądzieli

hiperonimy.

 (1.1) krewny

hiponimy.

 (1.1) dziadek ojczysty, babka ojczysta, ciotka ojczysta, stryj, prastryj, przestryj, dziadek stryjeczny, ciotka stryjeczna, stryj stryjeczny, stryj wujeczny, stryj cioteczny, ciotka cioteczna

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

 rzecz. agnatyzm mrz., agnackość ż., agnacja

:: rzecz. fż. agnatka

 przym. agnacki, agnacyjny

frazeologia.

etymologia.

 etym|łac|agnatus.

uwagi.

tłumaczenia.

* angielski: (1.1) agnate

* esperanto: (1.1) agnato

* francuski: (1.1) agnat m.

* słowacki: (1.1) agnát m.

źródła.

== agnat (esperanto (morfem).) ==

wymowa.

znaczenia.

morfem|eo.

 (1.1) agnat

odmiana.

przykłady.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈaɡnat, AS: agnat

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. agnatyzm mrz., agnackość ż., agnacja

:: rzecz. fż. agnatka

 przym. agnacki, agnacyjny

Wiktionary

Synonimy:

antonimy.

 (1.1) kognat, krewny po kądzieli

hiperonimy.

 (1.1) krewny

hiponimy.

 (1.1) dziadek ojczysty, babka ojczysta, ciotka ojczysta, stryj, prastryj, przestryj, dziadek stryjeczny, ciotka stryjeczna, stryj stryjeczny, stryj wujeczny, stryj cioteczny, ciotka cioteczna

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

 rzecz. agnatyzm mrz., agnackość ż., agnacja

:: rzecz. fż. agnatka

 przym. agnacki, agnacyjny

frazeologia.

etymologia.

 etym|łac|agnatus.

uwagi.

tłumaczenia.

* angielski: (1.1) agnate

* esperanto: (1.1) agnato

* francuski: (1.1) agnat m.

* słowacki: (1.1) agnát m.

źródła.

== agnat (esperanto (morfem).) ==

wymowa.

znaczenia.

morfem|eo.

 (1.1) agnat

odmiana.

przykłady.

składnia.

kolokacje.

synonimy.

Wiktionary


agnatka

krewna w linii męskiej


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) krewna w linii męskiej

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. agnatyzm mrz., agnat mos., agnacja ż., agnackość ż.

 przym. agnacki, agnacyjny

Wiktionary


agnatyzm

pokrewieństwo w linii męskiej, obejmujące również osoby wchodzące do rodziny poprzez adopcję lub małżeństwo; agnacja


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) zob. agnacja.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. agnacja ż., agnackość ż., agnat mos., agnatka ż.

 przym. agnacki, agnacyjny

Wiktionary


agnelli

  • Andrea Agnelli – biznesmen, syn Umberto
  • Edoardo Agnelli – jeden z właścicieli Fiata, syn Giovanniego
  • Giovanni Agnelli – założyciel Fiata
  • Gianni Agnelli – dyrektor Fiata, syn Edoardo
  • Susanna Agnelli – minister spraw zagranicznych Włoch, córka Edoardo
  • Umberto Agnelli – dyrektor Fiata, włoski polityk, syn Edoardo

Wikipedia


agnes

obce imię żeńskie


SJP.pl

  • Agnieszka
  • Agnes (sztuka)
  • Agnes (album)
  • (641) Agnes
  • Agnes Carlsson
  • St Agnes

Wikipedia


agni

w mitologii indyjskiej: wedyjski bóg ognia


SJP.pl

Agni (dewanagari अग्नि, trl. agni, ogień) – w religii wedyjskiej bóg ognia (często identyfikowany z samym ogniem, wiązany także z „ogniem niebiańskim” – słońcem, błyskawicą), jedno z najważniejszych bóstw panteonu wedyjskiego.

Wikipedia


agniesia

zdrobnienie od: Agnieszka (imię żeńskie)


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) imię|polski|ż. zdrobn. Agnieszka

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Agniesia ma za męża takiego obwiesia.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Agnisia ż., Agnieszka ż., Agna ż.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) Agnieszka

Wiktionary


agnieszczak

nazwisko


SJP.pl


agnieszka

imię żeńskie


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) imię|polski|ż.;

 (1.2) pot. żart. higienistka

Wiktionary

Agnieszka – imię żeńskie, jedno z najpopularniejszych w Polsce, gdzie pojawiło się wraz z chrześcijaństwem. Pochodzi od gr. Αγνή – „czysta”, „dziewicza”, „nieskalana”. Może również pochodzić od łac. agnus – „baranek” (to jednocześnie rodzaj męski greckiej „h-agne”). Do Czech imię to dotarło w formie łac. Agnes, następnie zostało zaadaptowane do języka polskiego w obecnej formie. Imię to symbolizuje ideę początku, zaczynania.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Agnieszka jest dobrą przyjaciółką Kazi i w stroju pielęgniarek pojawiają się w teledysku.

 (1.1) Czym właściwie zajmuje się ten facet, który jest teraz z Agnieszką?

 (1.1) Klub Agnieszki znajduje się w ścisłym centrum miasta.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: aɟˈɲɛʃka, AS: aǵńeška

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz.

:: zdrobn. Agniesia ż., Aguś, Aga, Agusia, Agna, Gnieszka, Jagna, Agunga

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) zdrobn. Aga; gw-pl|Górny Śląsk|Agnys, Agnysa, Nyszka.

Wiktionary


agnihotra

wedyjski rytuał ofiarny


SJP.pl

Agnihotra (dewanagari अग्निहोत्र) – ofiara ogniowa w hinduizmie, spełniana przy specjalnych okazjach, jak np. narodziny dziecka, ślub, pogrzeb, konsekracja świątyni. Jej niezbędnym elementem jest kunda, w której rozpala się ogień. W czasie agnihotry intonuje się mantry wedyjskie oraz wrzuca do ognia ziarno (np. ryż).Ogień agnihotry symbolizuje Wisznu, a spalane ziarno – popełnione grzechy.

Wikipedia


agnisia

zdrobnienie od: Agnieszka (imię żeńskie)


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) imię|polski|ż. zdrobn. Agnieszka

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Kiedy się oddalili, zbliżył się ku popielisku, szuka, nie znalazł nic, tylko ten ziemniak, który Agnisia rzuciła.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Agnieszka ż., Agniesia ż., Aguś ż., Aga ż., Agusia ż., Agna ż., Gnieszka ż., Jagna ż.

Wiktionary


agnoskować

czasownik przechodni niedokonany (dk. brak)

 (1.1) przest. poznać, rozpoznać; stwierdzić niewątpliwość czegoś

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. agnoskowanie n.

Wiktionary


agnoskowanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) przest. poznawanie, rozpoznawanie

Wiktionary

Powiązane:

 czas. agnoskować

Wiktionary


agnostycystycznie

przysłówek sposobu

 (1.1) w sposób agnostycystyczny, właściwy agnostycyzmowi, agnostykom

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. agnostycyzm mrz., agnostyczka ż., agnostyk mos.

 przym. agnostycystyczny, agnostyczny

 przysł. agnostycznie

Wiktionary


agnostycystyczny

agnostycyzm; agnostyczny


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) filoz. zob. agnostyczny.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. agnostycyzm mrz., agnostyczka ż., agnostyk mos.

 przym. agnostyczny

 przysł. agnostycystycznie, agnostycznie

Wiktionary


agnostycyzm

filozoficzny pogląd zakładający niemożność obiektywnego poznania świata i praw nim rządzących


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) rel. filoz. pogląd negujący całkowicie lub częściowo możliwość poznania bytu;

Wiktionary

Agnostycyzm (stgr. ἄγνωστος α- a-, bez + γνώσις gnōsis, wiedzy; od gnostycyzmu) – pogląd filozoficzny, według którego obecnie niemożliwe jest całkowite poznanie rzeczywistości. W kontekście religijnym agnostycyzm oznacza niemożliwość dowiedzenia się, czy Bóg lub bogowie istnieją, czy też nie. Osobą, która wprowadziła termin agnostycyzm, jest Thomas Henry Huxley. Agnostycyzm przybiera różne formy, i tak agnostyk może być ateistą, teistą albo żadnym z nich.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Agnostycyzm przybiera różne formy i nie wyklucza się wzajemnie z ateizmem lub teizmem. (Wikipedia)

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌaɡnɔˈstɨt͡sɨsm̥, AS: agnostycysm̦

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. agnostyczka ż., agnostyk mos.

 przym. agnostycystyczny, agnostyczny

 przysł. agnostycystycznie, agnostycznie

Wiktionary


agnostyczka

zwolenniczka agnostycyzmu


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) filoz. zwolenniczka agnostycyzmu, kobieta uważająca, że nie da się udowodnić istnienia lub nieistnienia boga

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Wielokrotnie zaznacza, że Świrszczyńska była agnostyczką i materialistką, a nawet że „wzmianek o chodzeniu do kościoła u niej nie upatrzysz” (…).

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. agnostycyzm mrz.

:: fm. agnostyk mos.

 przym. agnostycystyczny, agnostyczny

 przysł. agnostycystycznie, agnostycznie

Wiktionary


agnostycznie

przysłówek sposobu

 (1.1) w sposób agnostyczny, właściwy agnostycyzmowi, agnostykom

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. agnostycyzm mrz., agnostyczka ż., agnostyk mos.

 przym. agnostycystyczny, agnostyczny

 przysł. agnostycystycznie

Wiktionary


agnostyczny

odnoszący się agnostycyzmu (np. postawa agnostyczna)


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) filoz. związany z agnostycyzmem lub agnostykami

 (1.2) inform. niezależny od platformaatformy, na której jest uruchomiony

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌaɡnɔˈstɨt͡ʃnɨ, AS: agnostyčny

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. agnostycyzm mrz., agnostyczka ż., agnostyk mos.

 przym. agnostycystyczny

 przysł. agnostycznie, agnostycystycznie

Wiktionary


agnostyk

zwolennik agnostycyzmu


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) filoz. rel. zwolennik agnostycyzmu

Wiktionary

Agnostycyzm (stgr. ἄγνωστος α- a-, bez + γνώσις gnōsis, wiedzy; od gnostycyzmu) – pogląd filozoficzny, według którego obecnie niemożliwe jest całkowite poznanie rzeczywistości. W kontekście religijnym agnostycyzm oznacza niemożliwość dowiedzenia się, czy Bóg lub bogowie istnieją, czy też nie. Osobą, która wprowadziła termin agnostycyzm, jest Thomas Henry Huxley. Agnostycyzm przybiera różne formy, i tak agnostyk może być ateistą, teistą albo żadnym z nich.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Niektórzy z nich to ateiści, inni uważają się za agnostyków, a część pozostałych to deiści.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: aˈɡnɔstɨk, AS: agnostyk

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. agnostycyzm mrz.

:: fż. agnostyczka ż.

 przym. agnostycystyczny, agnostyczny

 przysł. agnostycystycznie, agnostycznie

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) niedowiarek, sceptyk

Wiktionary


agnozja

w medycynie: patologiczny brak rozpoznawania bodźców


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) med. psych. upośledzenie lub utrata zdolności rozpoznawania bodźców oddziałujących na narządy zmysłów, przy zachowaniu podstawowych funkcji tych narządów;

Wiktionary

Agnozja (gr. ἀγνωσία agnōsía – "nieświadomość, nieznajomość, niewiedza") – stan zaburzonej zdolności rozpoznania znanych elementów otoczenia, przy braku zaburzenia części odbiorczej. Termin wprowadzony przez Sigmunda Freuda w 1891 roku.

Z uwagi na różne rodzaje modalności wyróżnia się:

  • agnozję wzrokową;
  • agnozję słuchową (zobacz też afazja);
  • agnozję czuciową.

Wikipedia

Powiązane:

 przym. agnozyjny

Wiktionary


agnozyjny

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z agnozją, dotyczący agnozji

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. agnozja ż.

Wiktionary


agnus

medalionik z wosku z odciskiem baranka; agnusek


SJP.pl

Astroscopus – rodzaj morskich ryb okoniokształtnych z rodziny skaberowatych (Uranoscopidae).

Występują w wodach u wybrzeży obu Ameryk. Dorastają do 60 cm długości.

Wikipedia


agnusek

medalionik z wosku z odciskiem baranka; agnus


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy

 (1.1) daw. medalionik z białego wosku z wypukłym odciskiem Baranka Bożego na jednej stronie, a na drugiej – Jana Chrzciciela, poświęcony osobnym ceremoniałem przez papieża; Gloger.;

 (1.2) gwara. wielkanocny baranek wykonany z cukru, wyszyty lub namalowany

Wiktionary

Baranek Boży (łac. Agnus Dei) – tytuł, którego w Nowym Testamencie używał wobec Jezusa Chrystusa Jan Chrzciciel (J 1, 29). Jest to odwołanie do nauki starotestamentowej, w której baranek jest ofiarą składaną Bogu i ważnym elementem celebracji święta Paschy (Wj 12, 1-11). Baranek Boży symbolizuje ofiarę Jezusa na krzyżu, którą złożył dla odkupienia ludzkości (Iz 53, 7).

Wikipedia

Wymowa:

IPA: aɡˈnusɛk, AS: agnusek

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) agnus

Wiktionary


agnys

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) gw-pl|Górny Śląsk. Agnieszka

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) Aga; gw-pl|Górny Śląsk|Agnysa, Nyszka, Nyśka.

Wiktionary


agnysa

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) gw-pl|Górny Śląsk. Agnieszka

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) Aga; gw-pl|Górny Śląsk|Agnys, Nyszka, Nyśka.

Wiktionary


agogiczny

związany ze zmianami rytmu oraz tempa interpretowanego utworu muzycznego


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) muz. związany z agogiką, dotyczący agogiki

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. agogika ż.

Wiktionary


agogika

1. nauka o tempie muzycznym;
2. zmiany w tempie utworu w czasie jego interpretacji


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) muz. niewielkie odchylenia i zmiany w tempie i rytmie wykonywanego utworu muzycznego, uzasadnione interpretacją muzyczną wykonawcy

Wiktionary

Tempo (agogika) – jeden z elementów dzieła muzycznego, oznaczający, jak szybko utwór ma być wykonany.

Wikipedia

Powiązane:

 przym. agogiczny

Wiktionary


agogo

instrument afrykański wykorzystywany w capoeirze


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) muz. instrument perkusyjny pochodzenia afrykańskiego zbudowany co najmniej z dwóch dzwonków połączonych zakrzywionym uchwytem;

Wiktionary

Agogo (port. agogô) – instrument muzyczny podobny do krowiego dzwonka rozpowszechniony wśród ludów Joruba, Igala i Edo zamieszujących Nigerię oraz w Brazylii. Występuje w formie pojedynczego kielicha, lub dwóch kielichów połączonych zagiętym prętem. W Brazylii może również składać się z trzech lub czterech kielichów. Nie ma serca – dźwięki wydaje się uderzając w korpus metalową lub drewnianą pałką.

Wikipedia

Przykłady

składnia.

kolokacje.

synonimy.

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

frazeologia.

etymologia.

uwagi. zobacz też: Indeks:Polski - Instrumenty muzyczne

tłumaczenia.

* angielski: (1.1) agogo bell

źródła.

== agogo (język hausa.) ==

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik, rodzaj męski

 (1.1) zegar

odmiana.

przykłady.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: aˈɡɔɡɔ, AS: agogo

Wiktionary


agon

w starożytnej Grecji: szlachetna rywalizacja w zawodach sportowych, konkursie muzycznym lub literackim


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) zawody sportowe, muzyczne oraz turnieje poetów w starożytnej Grecji

 (1.2) część komedii staroattyckiej

Wiktionary

Agon (stgr. ἀγώνzawody, zebranie)

  • agon – zawody (popisy) sportowe, teatralne, muzyczne lub poetyckie w starożytnej Grecji
  • agon – część komedii staroattyckiej
  • Agon – zespół muzyczny
  • Agon – balet Igora Strawińskiego z 1957 r.
  • Agon – albańsko-grecko-francuski film fabularny z 2012 r.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ˈaɡɔ̃n, AS: agõn

Wiktionary

Powiązane:

 przym. agonistyczny

 rzecz. agonistyka ż.

Wiktionary


agona

linia łącząca na mapie geograficznej miejsca o odchyleniu magnetycznym równym zeru; izogona zerowa


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) kartogr. linia na mapie łącząca punkty wykazujące zerową wartość deklinacji magnetycznej;

Wiktionary

  • agona – linia na mapie, jest szczególną odmianą izogony
  • Agona – przed rokiem 1620, nazwa ludu Denkyira mieszkającego w Ghanie
  • Agona – miasto w regionie Ashanti w Ghanie, stolica dystryktu Sekyere South.
  • Dystrykt Agona – dystrykt w regionie Centralnym w Ghanie
  • Agona – miasto w regionie Centralnym w Ghanie

Wikipedia

Powiązane:

 przym. agoniczny

Wiktionary


agonadyzm

wrodzony brak gonad (jąder lub jajników)


SJP.pl


agonalny

przymiotnik od: agonia (stan poprzedzający zgon), np. stan agonalny, drgawki agonalne


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z agonią, stanem poprzedzającym zgon

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. agonia ż.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) przedśmiertny, terminalny

Wiktionary


agonia

1. stan poprzedzający zgon; konanie;
2. przenośnie: chylenie się ku upadkowi, dogorywanie, koniec (np. agonia komunizmu)


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) stan bezpośrednio poprzedzający zgon;

 (1.2) przen. pogorszenie się stanu czegoś prowadzące do upadku

Wiktionary

Agonia – proces umierania poprzedzający śmierć, czyli okres poprzedzający ustanie funkcji życiowych organizmu. Polega na stopniowym zanikaniu czynności życiowych, prowadzący do śmierci klinicznej, a następnie biologicznej. Agonia nie zawsze kończy się zgonem. Zastosowanie reanimacji może odwrócić jej proces.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Jego agonia trwała wiele godzin.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: aˈɡɔ̃ɲja, AS: agõńi ̯a

Wiktionary

Powiązane:

 przym. agonalny

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) konanie

Wiktionary


agoniczny

1. przymiotnik od: agon;
2. przymiotnik od: agona


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) kartogr. związany z agoną, dotyczący agony

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. agonistyka ż., agona ż.

Wiktionary


agonista

czynnik współdziałający lub o podobnym działaniu


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) farm. czynnik współdziałający, o podobnym działaniu do czegoś;

Wiktionary

Agonista (l.m. agonisty) – substancja łącząca się z receptorem i powodująca reakcję w komórce. Jest przeciwieństwem antagonisty, który łącząc się z receptorem, blokuje go bez wywoływania reakcji. Antagonista blokuje receptor także przed aktywowaniem go przez agonistę.

Znane jest również pojęcie częściowego agonisty, który powoduje reakcję receptora, jednak nie tak silną jak pełny agonista. Agonisty to substancje naturalne (hormony, neurotransmitery) lub sztuczne (narkotyki, leki).

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Doświadczenia przeprowadzono w pierwotnych hodowlach astrocytów i neuronów, stymulowanych odpowiednio agonistą receptora glukokortykoidowego (…) oraz agonistą jonotropowych receptorów glutaminianu (…)

 (1.1) Wpływ chronicznych łącznych podań agonistów receptorów dopaminowych D1 i D2 na poziom rotacji kontralateralnych (…)

 (1.1) Intensywność tych rotacji ulegała nasileniu po podaniach chronicznych obu tych związków, przy czym efekt ten był szczególnie silny w przypadku agonisty receptorów D2.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌaɡɔ̃ˈɲista, AS: agõńista

Wiktionary

Powiązane:

 przym. agonistyczny

Wiktionary

Synonimy:

antonimy.

 (1.1) antagonista

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

 przym. agonistyczny

frazeologia.

etymologia.

uwagi.

 w liczbie mnogiej spotyka się również niezalecaną formę „agoniści”

tłumaczenia.

* angielski: (1.1) agonist

* hiszpański: (1.1) agonista m.

źródła.

== agonista (interlingua.) ==

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik

 (1.1) daw. współdziałający, wojownik

odmiana.

przykłady.

składnia.

kolokacje.

synonimy.

Wiktionary


agonistyczny

1. dotyczący walki lub rywalizacji; kompetytywny, kompetycyjny;
2. w medycynie: wzmacniający działanie jakiejś substancji, współdziałający z nią lub mający działanie podobne; kompetytywny, kompetycyjny;
3. w zoologii: zachowanie agonistyczne - każde instynktowne zachowanie zwierzęcia w konfrontacji z innym zwierzęciem


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z agonistyką, walką, rywalizacją

 (1.2) med. chem. współdziałający, mający podobne działanie

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. agon mrz., agonista mrz., agonistyka ż.

Wiktionary


agonistyka

w starożytnej Grecji: zasada szlachetnej rywalizacji w zawodach sportowych, konkursach literackich i muzycznych


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) hist. w starożytnej Grecji: współzawodnictwo w agonach

Wiktionary

Agonistyka – w antycznej Grecji wszelka rywalizacja w agonach teatralnych lub sportowych. Pochodzi od greckiego słowa agonistikós (zapaśniczy).

W prakseologii i teorii organizacji to także nauka o walce. Przykładem szczególnym agonistyki, jako nauki jest machologia, Emanuela Laskera, który w swoich książkach filozoficznych tworzy naukę walki, w której streszcza zasady szachów i przenosi je do innych sfer życia. Przykładem agonistyki na polskim gruncie naukowym, jest teoria walki Tadeusza Kotarbińskiego (agonologia), którą sformułował w swoim dziele Z ogólnej teorii walki.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Igrzyska amfiteatrze były dla Rzymu najbardziej znamienne skutkiem swego charakteru, jakiego nie znała humanitarna agonistyka grecka.

 (1.1) Zainteresowanie starożytną agonistyką przypada w Polsce na wiek XX.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. agon m.

 przym. agonistyczny, agoniczny

Wiktionary


agopsowicz

nazwisko


SJP.pl


agora

w starożytnej Grecji:
1. zgromadzenie ludowe (obywateli państwa-miasta);
2. plac otoczony budynkami publicznymi, będący centrum życia społecznego, politycznego itp., rynek


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) hist. urb. główny plac greckiego miasta-państwa;

 (1.2) hist. polit. podejmujące najważniejsze decyzje zgromadzenie zwoływane w greckich miastach-państwach

 (1.3) urb. plac targowy lub hala targowa we współczesnej Grecji

 (1.4) przen. miejsce nieskrępowanych rozmów, forum publicznych dyskusji i prezentacji poglądów

 (1.5) monet. moneta zdawkowa w Izraelu o wartości 0,01 szekla;

Wiktionary

Agora (gr. ἀγορά, dosł. miejsce zgromadzeń) – główny plac, rynek w miastach starożytnej Grecji. Centrum wokół którego toczyło się życie polityczne, religijne, a czasami także handlowe.

We wczesnym etapie rozwoju polis agorą nazywano samo zgromadzenie obywateli uprawnionych do głosowania.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Mający prawo głosu mieszkańcy zebrali się na agorze.

 (1.2) Agora podjęła decyzję o wypowiedzeniu wojny.

 (1.3) W centrum Aten najświeższe owoce morza znajdziesz w tawernach przy centralnej agorze Varvakios.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: aˈɡɔra, AS: agora

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. agoryzm m., agorafobia ż., Agoranomeion m., agorysta m., agorystka ż., agorafilia ż.

 przym. agoralny, agorystyczny

Wiktionary


agorafobia

lęk przed otwartą przestrzenią


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) med. psych. chorobliwy lęk przed przebywaniem samemu w miejscach publicznych;

Wiktionary

Agorafobia (stgr. αγοράφόβος: agora ‘plac’ ‘rynek’, phobos ‘strach’ ‘lęk’) – irracjonalny lęk przed przebywaniem na otwartej przestrzeni, wyjściem z domu, wejściem do sklepu, tłumem, miejscami publicznymi, samotnym podróżowaniem, wywołany obawą przed napadem paniki i brakiem pomocy. Częstą cechą epizodu jest występowanie napadów paniki, podczas których występują palpitacje (kołatanie serca), drżenie, uczucie duszenia się, zawroty głowy oraz nadmierne pocenie się. W oczekiwaniu na sytuację, które budzą strach, może pojawiać się lęk antycypacyjny, prowadzący do ciągłych obaw o potencjalne przyszłe wydarzenia.

Wikipedia

Przykłady

składnia.

kolokacje.

synonimy.

antonimy.

 (1.1) klaustrofobia

hiperonimy.

 (1.1) fobia

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

 rzecz. agora ż.

frazeologia.

etymologia.

 etym|gr|ἀγορά. + etymn|pol|-fobia.

uwagi.

tłumaczenia.

* angielski: (1.1) agoraphobia

* baskijski: (1.1) agorafobia

* białoruski: (1.1) агарафобія ż.

* bułgarski: (1.1) агорафобия ż.

* duński: (1.1) agorafobi w.

* esperanto: (1.1) agorafobio

* francuski: (1.1) agoraphobie ż.

* hiszpański: (1.1) agorafobia ż.

* interlingua: (1.1) agoraphobia

* kataloński: (1.1) agorafòbia ż.

* niemiecki: (1.1) Platzangst ż.

* norweski (bokmål): (1.1) agorafobi m.

* norweski (nynorsk): (1.1) agorafobi m.

* nowogrecki: (1.1) αγοραφοβία ż.

* rosyjski: (1.1) агорафобия ż.

* słowacki: (1.1) agorafóbia ż.

* szwedzki: (1.1) agorafobi w.

* ukraiński: (1.1) агорафобія ż.

* węgierski: (1.1) agorafóbia

* włoski: (1.1) agorafobia ż.

źródła.

== agorafobia (język baskijski.) ==

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik

 (1.1) med. psych. agorafobia

odmiana.

przykłady.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌaɡɔraˈfɔbʲja, AS: agorafobʹi ̯a

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. agora ż.

Wiktionary

Synonimy:

antonimy.

 (1.1) klaustrofobia

hiperonimy.

 (1.1) fobia

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

 rzecz. agora ż.

frazeologia.

etymologia.

 etym|gr|ἀγορά. + etymn|pol|-fobia.

uwagi.

tłumaczenia.

* angielski: (1.1) agoraphobia

* baskijski: (1.1) agorafobia

* białoruski: (1.1) агарафобія ż.

* bułgarski: (1.1) агорафобия ż.

* duński: (1.1) agorafobi w.

* esperanto: (1.1) agorafobio

* francuski: (1.1) agoraphobie ż.

* hiszpański: (1.1) agorafobia ż.

* interlingua: (1.1) agoraphobia

* kataloński: (1.1) agorafòbia ż.

* niemiecki: (1.1) Platzangst ż.

* norweski (bokmål): (1.1) agorafobi m.

* norweski (nynorsk): (1.1) agorafobi m.

* nowogrecki: (1.1) αγοραφοβία ż.

* rosyjski: (1.1) агорафобия ż.

* słowacki: (1.1) agorafóbia ż.

* szwedzki: (1.1) agorafobi w.

* ukraiński: (1.1) агорафобія ż.

* węgierski: (1.1) agorafóbia

* włoski: (1.1) agorafobia ż.

źródła.

== agorafobia (język baskijski.) ==

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik

 (1.1) med. psych. agorafobia

odmiana.

przykłady.

składnia.

kolokacje.

synonimy.

Wiktionary


agorafobiczny

agorafobia


SJP.pl

Patrz:

agorafobia

agorysta

zwolennik agoryzmu - anarchistycznej doktryny politycznej, lewicowej odmiany anarchizmu


SJP.pl


agorystka

agorysta


SJP.pl

Patrz:

agorysta

agoryzm

anarchistyczna doktryna polityczna, lewicowa odmiana anarchizmu


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męski

 (1.1) bojkot państwa; zwłaszcza motywowany libertarianizmem lewoskrętnym i dążący do anarchistycznej rewolucji

Wiktionary

Agoryzm – anarchistyczna doktryna polityczna sformułowana przez Samuela Edwarda Konkina III i uważana za filozofię lewicowo-libertariańską. Głównym celem agorystów jest utworzenie wolnego społeczeństwa, w którym „wszystkie związki międzyludzkie są dobrowolne”. Nazwa „agoryzm” pochodzi od greckiego słowa „agora”, oznaczającego „otwarty rynek”. Jako rodzaj anarchizmu rynkowego, jest zaliczany do anarchokapitalizmu (od którego wyróżnia go odmienna teoria klas społecznych) lub anarchoindywidualizmu. Sam Konkin natomiast scharakteryzował agoryzm jako formę antykapitalistycznego lewicowego libertarianizmu będącego gałęzią lewicowego anarchizmu rynkowego.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Nie idę na wybory, bo agoryzm mi zabrania legitymować państwo.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. agora ż.

Wiktionary


agp

skrót z angielskiego: Accelerated Graphics Port; złącze w komputerach klasy PC przystosowane do obsługi kart graficznych


SJP.pl


agr.

skrót od: agrotechnika, agrotechniczny


SJP.pl


agra

miasto w północnych Indiach


SJP.pl

Agra (hindi: आगरा) – miasto w Indiach w stanie Uttar Pradesh nad Jamuną.

Populacja miasta w 2001 roku wynosiła 1 259 979 mieszkańców.

Siedziba rzymskokatolickiej archidiecezji Agra.

W mieście rozwinięty jest przemysł obuwniczy i włókienniczy oraz rzemiosło. Ośrodek turystyczny. Agra jest ważnym węzłem komunikacyjnym, znajduje się tam również uniwersytet.

Wikipedia


agradacja

nagromadzenie się osadu powodujące podniesienie się dna zbiornika wodnego


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) geol. stopniowe wyrównywanie dna doliny lub innej wklęsłej formy terenu wskutek gromadzenia się osadów rzecznych

Wiktionary

Akumulacja, agradacja, depozycja, nakładanie, namywanie, nanoszenie – geologiczny proces gromadzenia się osadów (okruchów mineralnych, skał, cząstek roślin i zwierząt, lodu) na dnie zagłębień terenu.

Zachodzi w wyniku działania:

  • wody (zobacz: akumulacja rzeczna),
  • wiatru (wiatr, napotykając na swej drodze przeszkodę, rozpoczyna akumulację materiału skalnego w postaci odsypów, wałów, wydm. Najbliżej miejsc wywiewania osadzają się piaski, począwszy od gruboziarnistych do coraz drobniejszych, a najdalej pyły – zobacz: akumulacja eoliczna),
  • lodowca (akumulacja lodowcowa i rzeczno-lodowcowa, podstokowa oraz eoliczna).

Wikipedia

Powiązane:

 przym. agradacyjny

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) akumulacja, depozycja, namywanie, nanoszenie

Wiktionary


agradacyjny

agradacja


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) geol. związany z agradacją, dotyczący agradacji

Wiktionary

Patrz:

agradacja

Powiązane:

 rzecz. agradacja ż.

Wiktionary


agrafa

1. rodzaj ozdobnej zapinki;
2. architektoniczny motyw dekoracyjny w kształcie ozdobnej klamry


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) duża agrafka

 (1.2) ozdobna zapinka służąca do spinania części ubrania lub jako broszka

 (1.3) archit. motyw dekoracyjny w formie klamry spinający element konstrukcyjny;

rzeczownik, rodzaj niemęskoosobowy, liczba mnoga

 (2.1) termin odnoszący się do słów Jezusa, niezapisanych w Nowym Testamencie;

Wiktionary

  • agrafa (architektura)
  • agrafa (chrześcijaństwo)
  • agrafa (jubilerstwo)
  • Agrafa – gmina w Grecji, w jednostce regionalnej Eurytania

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Trzymał ją pod szyją sznur zaczepiony o agrafy brylantowe, którymi cała delia była naszyta […]

Wiktionary

Wymowa:

IPA: aˈɡrafa, AS: agrafa

Wiktionary

Powiązane:

 (1.1) agrafka

Wiktionary


agrafeczka

zdrobnienie od: agrafka


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) pot. zdrobn. od: agrafka

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌaɡraˈfɛt͡ʃka, AS: agrafečka

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. agrafka ż.

Wiktionary


agrafia

w medycynie: utrata zdolności pisania


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) med. częściowa lub całkowita utrata umiejętności pisania; zob. dysgrafia.

Wiktionary

Dysgrafia, agrafia (gr. α – nie, γραφο – piszę) – częściowa lub całkowita utrata umiejętności pisania, spowodowana mikrouszkodzeniami ośrodkowego układu nerwowego lub zaburzeniami ośrodkowych funkcji wzrokowych i słuchowych. Występuje w przypadkach uszkodzenia tylnych części drugiego lub trzeciego zakrętu czołowego półkuli lewej lub zakrętu nadbrzeżnego. Pismo dysgrafika jest nieestetyczne i nieczytelne.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: aˈɡrafʲja, AS: agrafʹi ̯a

Wiktionary


agrafik

osoba, która utraciła zdolność pisania


SJP.pl


agrafka

metalowa zapinka zrobiona z wygiętego, sprężystego drutu, z jednej strony ostro zakończona, posiadająca zaczep


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) rodzaj zapinki wykonanej z drutu, której jeden koniec zahacza się o zagięcie znajdujące się na drugim końcu;

Wiktionary

Agrafka (fr. agrafe: „spinka, klamra, zapinka, przypinacz”) – rodzaj zapinki wykonanej z drutu, której jeden koniec zahacza się za zagięcie znajdujące się na drugim końcu. Służy do szybkiego łączenia dwóch elementów tkaniny lub, w przypadku agrafki wędkarskiej, sztucznej przynęty z żyłką.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Jacek niechlujnie spiął koszulę agrafką.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: aˈɡrafka, AS: agrafka

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. agrafa ż.

:: zdrobn. agrafeczka ż.

 przym. agrafkowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) gw-pl|Górny Śląsk|zicherka.

Wiktionary


agrafkowy

agrafka


SJP.pl

Patrz:

agrafka

agrafon

słowa i poglądy przypisywane Jezusowi, zamieszczane w apokryfach; agrafa


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) bibl. myśl lub pogląd przypisywane Jezusowi Chrystusowi, nie utrwalone w ewangeliach kanonicznych, przekazane w pozostałych księgach nowotestamentalnych lub apokryfach;

Wiktionary

Agrafa (gr. "niezapisane", l.m. od ἄγραφον ágraphon, a- przedrostek przeczący, gráphein "skrobać, rytować, rysować, pisać"), liczba pojedyczna agrafon – termin z dziedziny biblistyki oznaczający słowa Jezusa niezapisane w Ewangeliach kanonicznych, które jednak znajdują się w innych księgach Nowego Testamentu, w pismach takich jak apokryfy i w dziełach Ojców Kościoła. Wypowiedzi znajdujące się co prawda w Ewangeliach, lecz zaznaczone jedynie w odosobnionych sekcjach mało ważnych kodeksów (np. w Kodeksie D) również nazywa się tym terminem.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Najsłynniejszym agrafonem, zacytowanym przez św. Pawła, są słowa: „Więcej szczęścia jest w dawaniu aniżeli w braniu”.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) agrafa

Wiktionary


agramatyczny

pozbawiony związków gramatycznych


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) jęz. pozbawiony związków gramatycznych

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. agramatyzm mrz., gramatyka ż.

 przysł. agramatycznie

Wiktionary


agramatyzm

błędne budowanie zdań, niezdolność tworzenia prawidłowych form gramatycznych, naturalna u dzieci, zaś u dorosłych będąca objawem zaburzeń neurologicznych


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) jęz. med. rodzaj afazji, niezdolność do prawidłowego łączenia wyrazów w zdania;

Wiktionary

Agramatyzm – rodzaj afazji ruchowej objawiający się zaburzeniami mowy polegającymi na naruszaniu formy gramatycznej wypowiadanych słów.

Pojęcie agramatyzmu zaproponowane zostało przez Adolfa Kussmaula w 1887 roku: miało ono służyć wyjaśnieniu stanu niemożności formułowania gramatycznych zdań. Obecnie agramatyzm uważany jest za jeden z objawów afazji Broki (zob. Paul Broca).

Wikipedia

Powiązane:

 przym. agramatyczny

 przysł. agramatycznie

 rzecz. gramatyka ż.

Wiktionary


agranulocyt

leukocyt niezawierający ziarnistości w cytoplazmie


SJP.pl

Agranulocyty, krwinki białe bezziarniste – komórki krwi, należące do grupy leukocytów. W przeciwieństwie do granulocytów nie zawierają w cytoplazmie granul, czyli ziarnistości. Wyróżnia się dwa rodzaje agranulocytów: monocyty i limfocyty.

Wikipedia


agranulocytoza

choroba polegająca na gwałtownym zmniejszaniu się we krwi liczby białych krwinek ziarnistych


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) med. choroba polegająca na gwałtownym zmniejszeniu liczby granulocytów, zwłaszcza neutrofili, we krwi;

Wiktionary

Agranulocytoza (gr. a – nie, łac. granulum – ziarnko, gr. kýtos – komórka) – ostry stan związany z ciężkim, zagrażającym życiu spadkiem liczby neutrofili we krwi, które są podstawowymi obronnymi komórkami organizmu. Ich brak stwarza ryzyko rozwoju poważnych infekcji mogących doprowadzić do posocznicy i śmierci.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Pyralgina może spowodować też agranulocytozę, chorobę przypominającą AIDS, powodującą utratę przytomności.

Wiktionary


agrariusz

1. właściciel dużego majątku ziemskiego; dziedzic, ziemianin, obszarnik;
2. członek stronnictwa politycznego w Niemczech w XIX w., popierającego interesy wielkich posiadaczy ziemskich


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) właściciel wielkich majątków ziemskich

 (1.2) członek stronnictwa politycznego popierającego interesy agrariuszy (1.1)

Wiktionary

Agrariusz – obrońca interesów rolnictwa i rolników, szczególnie większych właścicieli ziemskich. W tym znaczeniu – członek zawodowych związków i stowarzyszeń rolników i ziemian.

W niektórych krajach agrariusze występują jako zorganizowane stronnictwo polityczne, mające na celu obronę interesów, ekonomiczne wzmocnienie i przez to powiększenie wpływów politycznych warstwy rolniczo-ziemiańskiej.

Wikipedia

Powiązane:

 przym. agrarny, agrarystyczny

Wiktionary


agrarny

rolniczy, rolny


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) rolniczy, rolny

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Stroopowi, który został później dowódcą Odcinka SS w Gnieźnie, podobało się Poznańskie. Szczególnie poziom rolnictwa, kultura agrarna, plantacjaantacje buraków, liczne cukrownie, gęsta sieć kujawskich kolejek dojazdowych i stadniny koni.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: aˈɡrarnɨ, AS: agrarny

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. agrariusz m.

 przedr. agro-

 przym. agrarystyczny

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) ziemski

Wiktionary


agraryjny

przymiotnik

 (1.1) daw. agrarny

Wiktionary


agrarysta

zwolennik agraryzmu


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) ekon. zwolennik agraryzmu

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. agraryzm mrz.

:: fż. agrarystka ż.

 przym. agrarystyczny

Wiktionary


agrarystka

zwolenniczka agraryzmu


SJP.pl


agrarystyczny

dotyczący agraryzmu (np. agrarystyczne poglądy)


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) hist. socjol. polit. związany z agraryzmem

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. agrariusz mos., agraryzm mrz., agrarysta mos.

 przym. agrarny

Wiktionary


agraryzm

doktryna społeczna głosząca, iż podstawą gospodarki jest rolnictwo, a chłopi są podstawową warstwą społeczną; ruch społeczno-polityczny oparty na tej doktrynie


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) ekon. doktryna społeczna powstała w drugiej połowie XIX w., uznająca rolnictwo za podstawę gospodarki, zaś rolników za najważniejszą gospodarczo klasę społeczeństwa;

Wiktionary

Wikipedia

Powiązane:

 rzecz. agrarysta mos., agrarystka ż.

 przym. agrarystyczny

Wiktionary


agrawacja

przesadne wyolbrzymianie objawów choroby


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) med. wyolbrzymianie objawów chorobowych;

Wiktionary

Agrawacja (łac. aggravatio) – wyolbrzymianie (świadomie lub nie) objawów chorobowych, mające na celu osiągnięcie przez pacjenta subiektywnej korzyści. Odróżnia to agrawację od symulacji, gdzie dochodzi do celowego pozorowania objawów zupełnie u danej osoby niewystępujących.

Do agrawacji dochodzi najczęściej w sytuacjach związanych z odszkodowaniem, przyznawaniem renty oraz odpowiedzialnością karną pacjenta.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ˌaɡraˈvat͡sʲja, AS: agravacʹi ̯a

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. agrawowanie n.

 czas. agrawować

Wiktionary


agrawacyjny

wyolbrzymiony, pogłębiony, nadmiernie obciążony


SJP.pl


agrawować

wyolbrzymiać, przejaskrawiać istniejące objawy choroby przez pacjenta


SJP.pl

czasownik przechodni niedokonany (dk. brak)

 (1.1) med. przejaskrawiać, wyolbrzymiać w celach symulacyjnych objawy istotnej choroby

 (1.2) daw. obciążać, pogarszać

 (1.3) daw. uciskać, uciemiężać, ciemiężyć

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. agrawacja ż., agrawowanie n.

 przym. agrawacyjny

Wiktionary


agrawowanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|agrawować.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. agrawacja ż.

 czas. agrawować

Wiktionary


agreement

[czytaj: egriment] kontrakt, umowa


SJP.pl


agregacik

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) zdrobn. od agregat

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) To nie agregat, lecz tylko mały agregacik.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. agregat m.

Wiktionary


agregacja

proces łączenia się elementów w całość


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) łączenie się elementów w całość

 (1.2) sposób, stan skupienia elementów

Wiktionary

Agregacja oznacza proces łączenia części w większą całość.

Ten termin jest stosowany w:

  • biologii: agregacja roślinna
  • chemii: agregacja cząstek
  • ekonomii: proces łączenia wartości mikroekonomicznych w celu uzyskania agregatu
  • inżynierii procesowej
  • informatyce: agregacja klas w projektowaniu obiektowym, agregacja łączy, agregacja tras w routingu i zbieranie informacji z zastosowaniem czytnika kanałów (zwanego agregatorem).
  • logistyce: agregacja (logistyka)
  • medycynie: agregacja płytek krwi, aglutynacja (agregacja) płytek indukowana ristocetyną
  • statystyce
  • uczeniu maszynowym: agregacja bootstrapowa (bagging)
  • polityce: agregacja preferencji – proces koordynacji interesów
  • szkolnictwie francuskim: Agrégation
  • wojskowości: agregacja (wojskowość)

Wikipedia

Powiązane:

 rzecz. agregat mrz./mos., agregatka ż., agregator mrz., agregatornia ż., agregatowanie n., agregatownia ż.

 czas. agregatować ndk., agregować ndk.

 przym. agregacyjny, agregatowy

Wiktionary


agregacyjny

agregacja


SJP.pl

Patrz:

agregacja

agregat

potocznie: osoba sprytna, zaskakująca zachowaniem i pomysłami; agent, aparat


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) chem. fiz. skupienie cząsteczek, produkt agregacji

 (1.2) log. zbiór

 (1.3) techn. zespół różnych maszyn połączonych ze sobą na stałe w celu wykonywania określonej pracy, stanowiących przez to jedno nowe urządzenie robocze

 (1.4) ekon. suma wartości jednostkowych

 (1.5) informacja (najczęściej pojedyncza liczba) podsumowująca pewien zbiór danych jednego rodzaju

 (1.6) więz. grzałka do gotowania wody

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (2.1) pot. kawalarz

 (2.2) środ. więz. cwaniak

 (2.3) środ. uczn. głupek

Wiktionary

Agregat – całość powstała przez połączenie niejednorodnych części (przez agregację).

  • agregat – w chemii i fizyce to skupienie cząsteczek
    • agregaty Chaumié
  • agregat – w logice inaczej zbiór
  • agregat (maszyna), agregat maszynowy
    • agregat gaśniczy – rodzaj gaśnicy
    • agregat prądotwórczy
    • agregat uprawowy

    Wikipedia

    Przykłady

     (1.3) Największą atrakcją była finałowa kąpiel w pianie gaśniczej, wytworzonej przez specjalny agregat.

    Wiktionary

    Wymowa:

    IPA: aˈɡrɛɡat, AS: agregat

    Wiktionary

    Powiązane:

     rzecz. agregatownia ż., agregacja ż., agregowanie n., agregatowanie n., agregacik mrz.

     czas. agregować ndk., agregatować ndk.

     przym. agregatowy

    Wiktionary

    Synonimy:

     (1.4) agregat makroekonomiczny

     (1.5) agregat danych

     (1.6) gwara więzienna buzała

     (2.1) pot. aparat, model

     (2.2) gwara więzienna model

    Wiktionary


agregatka

potocznie o kobiecie sprytnej, zaskakującej zachowaniem i pomysłami; agentka, aparatka


SJP.pl


agregator

w informatyce: aplikacja ukazująca skonsolidowane informacje zebrane z różnych źródeł zewnętrznych


SJP.pl

Agregat prądotwórczy (inaczej generator prądotwórczy) – urządzenie elektroenergetyczne stanowiące samodzielne źródło prądu składające się z prądnicy synchronicznej (z magnesami stałymi lub elektromagnesami), silnika spalinowego, rozdzielnicy elektrycznej oraz urządzeń kontrolno-pomiarowych i pomocniczych umieszczanych na wspólnej konstrukcji metalowej. Agregaty są więc autonomicznymi zespołami do wytwarzania energii elektrycznej.

Wikipedia


agregatornia

pomieszczenie, w którym znajdują się agregaty


SJP.pl


agregatować

środowiskowo: łączyć w agregat urządzenia techniczne


SJP.pl

czasownik przechodni niedokonany (dk. brak)

 (1.1) techn. środ. łączyć urządzenia w agregat, zastępować agregatami pojedyncze urządzenia

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. agregacja ż., agregat mrz./mos., agregatka ż., agregator mrz., agregatornia ż., agregatowanie n., agregatownia ż.

 przym. agregacyjny, agregatowy

Wiktionary


agregatowanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) środ. techn. łączenie urządzeń w agregat

Wiktionary

Powiązane:

 czas. agregatować

 rzecz. agregat mos./mrz.

Wiktionary


agregatownia

pomieszczenie, w którym znajduję się agregat prądotwórczy, będący zazwyczaj rezerwowym źródłem zasilania na wypadek awarii sieci elektrycznej


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) techn. pomieszczenie, gdzie znajdują się agregaty

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. agregacja ż., agregat mrz./mos., agregatka ż., agregator mrz., agregatornia ż., agregatowanie n.

 czas. agregatować ndk.

 przym. agregacyjny, agregatowy

Wiktionary


agregatowy

związany z agregatem


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z agregatem, dotyczący agregatu

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. agregatownia ż., agregat m., agregacja ż.

 czas. agregatować, agregować

Wiktionary


agregować

łączyć elementy w całość


SJP.pl

czasownik przechodni niedokonany (dk. zagregować)

 (1.1) rzad. gromadzić coś, łączyć coś w całość

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Polska wersja Google News agreguje wiadomości z ponad 300 polskojęzycznych źródeł. Materiały na ten sam temat są umieszczane w jednej „grupie wiadomości" podzielonej na 7 sekcji […]

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. agregacja ż., agregat mrz./mos., agregatka ż., agregator mrz., agregatornia ż., agregatowanie n., agregatownia ż.

 przym. agregatowy, agregacyjny

 czas. agregatować ndk.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) gromadzić, dobierać, łączyć, sumować, zestawiać

Wiktionary


agregowanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) łączenie różnych elementów w jedną całość, w celu uzyskania bardziej ogólnego obrazu, łatwiejszej analizy lub lepszej funkcjonalności

Wiktionary

Agregacja oznacza proces łączenia części w większą całość.

Ten termin jest stosowany w:

  • biologii: agregacja roślinna
  • chemii: agregacja cząstek
  • ekonomii: proces łączenia wartości mikroekonomicznych w celu uzyskania agregatu
  • inżynierii procesowej
  • informatyce: agregacja klas w projektowaniu obiektowym, agregacja łączy, agregacja tras w routingu i zbieranie informacji z zastosowaniem czytnika kanałów (zwanego agregatorem).
  • logistyce: agregacja (logistyka)
  • medycynie: agregacja płytek krwi, aglutynacja (agregacja) płytek indukowana ristocetyną
  • statystyce
  • uczeniu maszynowym: agregacja bootstrapowa (bagging)
  • polityce: agregacja preferencji – proces koordynacji interesów
  • szkolnictwie francuskim: Agrégation
  • wojskowości: agregacja (wojskowość)

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) W statystyce używa się różnych metod agregowania wyników.

 (1.1) Procedura związana z agregowaniem wyników eksperymentów jest bardzo skomplikowana.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. agregat m.

 czas. agregować

Wiktionary


agreksofilia

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) med. psych. odmiana voyeuryzmu polegająca na podsłuchiwaniu kontaktów seksualnych innych osób

Wiktionary

Oglądactwo, voyeuryzm, voyeryzm, voyeurism, wojeryzm, skopofilia, skoptofilia – zaburzenie zachowania z grupy zaburzeń preferencji seksualnych charakteryzujące się skłonnością do oglądania innych ludzi podczas zachowań seksualnych.

Wikipedia


agrément

[czytaj: agreMĄ]
1. w dyplomacji: zgoda państwa goszczącego na mianowanie danej osoby przedstawicielem dyplomatycznym kraju wysyłającego;
2. zwrot ornamentacyjny, ozdobnik muzyczny używany na początku przez kompozytorów w XVII-wiecznej Francji, a następnie w całej Europie


SJP.pl

Agrément (fr. 'zgoda, aprobata, przyjęcie' z łac. grātus 'miły, przyjemny, atrakcyjny') – w prawie dyplomatycznym wstępna zgoda państwa na przyjęcie określonej osoby w charakterze szefa misji dyplomatycznej obcego państwa. Przed wysłaniem szefa misji państwo wysyłające musi się upewnić, czy zostanie on zaakceptowany przez państwo przyjmujące. W drodze poufnej stosowna prośba o udzielenie agrément (demande d'agréation) jest przekazywana wraz z krótkim życiorysem kandydata do ministerstwa spraw zagranicznych państwa, w którym ta osoba ma być akredytowana. Państwo przyjmujące ma swobodę udzielenia bądź odmowy udzielenia agrément, co więcej – w przypadku odmowy, nie ma obowiązku jej uzasadnienia, choć z reguły to czyni, aby wyjaśnić motywy swej decyzji. Poufność tej procedury ma zapewniać nieskrępowanie państw oraz ochronę prestiżu samego kandydata, w przypadku gdyby spotkał się z odmową udzielenia agrément.

Wikipedia


agreściak

motyl z rodziny miernikowców


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy

 (1.1) zool. nazwa systematyczna|Abraxas grossulariata|ref=tak., owad łuskoskrzydły z rodziny miernikowcowatych;

Wiktionary

Plamiec agreściak (Abraxas grossulariata, A. grossulariatus) – motyl nocny z rodziny miernikowcowatych (Geometridae).

Wygląd

Rozpiętość skrzydeł 4–5 cm, różnorodne ubarwienie, najczęściej białe skrzydła pokryte brązowymi i żółtymi plamami. Jako jeden z nielicznych posiada zęby, dzięki którym rozdrabnia pokarm. Biało-żółta gąsienica żeruje na pączkach i liściach. Larwy podobne są kształtem i kolorem do gałązek.

Pożywienie

Wikipedia

Powiązane:

 rzecz. agrest mrz., agrestnik mrz./mzw., agrestowate nmos., agrestowiec mrz., agreścik mrz., agreśniak mrz.

 przym. agrestowaty, agrestowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) agrestnik

Wiktionary


agreścik

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) zdrobn. od agrest

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. agrest m., agreściak mzw., agreśniak mrz., agrestowate nmos.

Wiktionary


agresja

1. napastliwe zachowanie, szukanie możliwości wyładowania się, okazania swej złości;
2. napaść jednego państwa na inne


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) praw. zbrojny najazd jednego państwa na inne;

 (1.2) psych. zachowanie, którego celem jest wyładowanie gniewu, wyrządzenie szkody;

Wiktionary

  • agresja (etologia)
  • agresja (psychologia)
  • agresja (prawo)
  • agresja językowa
  • przemieszczenie agresji (agresja przeniesiona)

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) W prawie międzynarodowym agresja jest zakazana, a naruszenie tego zakazu stanowi zbrodnię przeciwko pokojowi.

 (1.2) Czasem, pełni zdumienia i wstrętu, pytamy, skąd się bierze ta współczesna straszna, słowna agresja?

Wiktionary

Wymowa:

IPA: aˈɡrɛsʲja, AS: agresʹi ̯a

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. agresor m., agresorka ż., agresywność ż.

 przym. agresywny, agresyjny

 przysł. agresywnie

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) napaść, inwazja

Wiktionary


agreśniak

zarośle agrestu


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) zarośla agrestu

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. agrest mrz., agrestnik mrz./mzw., agrestowate nmos., agrestowiec mrz., agreściak mzw., agreścik mrz.

 przym. agrestowaty, agrestowy

Wiktionary


agresor

ktoś atakujący, napastnik (często: państwo napadające na inne)


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) ktoś, kto dopuszcza się agresji

 (1.2) państwo działające lub posługujące się metodami agresji

Wiktionary

Agresor (łac. aggressor od ad 'do', gradior 'iść' i -(t)or 'sprawca czynności') – napastnik; państwo działające lub posługujące się metodami agresji. Z punktu widzenia prawa międzynarodowego agresorem jest państwo, które pierwsze:

  • wypowie wojnę innemu państwu;
  • wtargnie przy użyciu sił zbrojnych na terytorium innego państwa, nawet bez wypowiedzenia wojny;
  • zbombarduje przy użyciu sił lądowych, lotniczych lub morskich terytorium innego kraju;
  • zastosuje blokadę morską wybrzeża lub portów innego kraju;
  • udzieli poparcia uzbrojonym grupom, które zostały zorganizowane na terytorium jego kraju i dokonują napadów na terytorium innego państwa;

Wikipedia

Przykłady

 (1.2) Agresorem jest państwo, które wypowiada wojnę innemu państwu.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: aˈɡrɛsɔr, AS: agresor

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. agresja ż., agresywność ż., agresywka ż.

:: fż. agresorka ż.

 przym. agresywny, agresyjny

 przysł. agresywnie

Wiktionary

Synonimy:

 (1.2) najeźdźca

Wiktionary


agresorka

agresor


SJP.pl

Patrz:

agresor

agresorski

przymiotnik

 (1.1) dotyczący agresora lub agresorów; będący agresorem, napastnikiem

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) napastniczy

Wiktionary


agrest

krzew z rodziny skalnicowatych, którego owoce są jadalne


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) bot. nazwa systematyczna|Ribes uva-crispa|ref=tak., krzew owocowy z gatunku porzeczka agrest, wydający kwaskowate, zielonkawe owoce typu jagody;

 (1.2) spoż. owoc agrestu (1.1)

 (1.3) stpol. enol. kwaśne wino z niedojrzałych winogron

Wiktionary

Porzeczka agrest (Ribes uva-crispa L.), zwyczajowo nazywana agrestem – gatunek krzewu z rodziny agrestowatych (Grossulariaceae DC.). Występuje w stanie dzikim w Europie, Azji, Afryce. W Polsce roślina uprawiana, dość często dziczejąca (kenofit, agriofit).

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) W ogrodzie rosną porzeczki i agrest.

 (1.2) Agrest jest kwaskowaty.

 (1.3) Podano agrest, wino kwaśne z gron nieźrzałych.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈaɡrɛst, AS: agrest

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. agrestówka ż., agreściak m., agrestowate nmos.

:: zdrobn. agreścik m.

 przym. agrestowy, agrestowaty

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) kosmatka, włosina, włochacina, miechynia; reg-pl|Poznań|angryst.; lud. wapryna, wieprzyna

Wiktionary


agrestnik

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) miner. kamień, odmiana granatu o zielonkawej barwie

rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy

 (2.1) zool. zob. agreściak.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. agreściak mzw., agreśniak mrz.

Wiktionary


agrestowate

o cechach agrestowatych (rodzina roślin)


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj niemęskoosobowy, liczba mnoga

 (1.1) syst. bot. nazwa systematyczna|Grossulariaceae|DC.|ref=tak., rodzina roślin należąca do rzędu skalnicowców;

Wiktionary

Porzeczka (Ribes L.) – rodzaj krzewów z monotypowej rodziny agrestowatych Grossulariaceae. Należy tu co najmniej 191 gatunków. Występują one na obszarach o klimacie umiarkowanym i subpolarnym na półkuli północnej oraz w strefie międzyzwrotnikowej na obszarach górskich. W Polsce rośnie dziko 6 gatunków. Porzeczki to krzewy rosnące w różnych siedliskach – od mokradeł poprzez lasy różnego typu i tereny skaliste na obszarach o suchym klimacie i w górach. Rzadko rosną też jako epifity.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Monotypowa rodzina agrestowatych jest siostrzaną względem rodziny skalnicowatych.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. agreśniak mrz., agrest mrz., agrestówka ż., agreściak mzw., agreścik mrz.

 przym. agrestowaty, agrestowy

Wiktionary


agrestowaty

o cechach agrestowatych (rodzina roślin)


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) bot. o cechach roślin z rodziny agrestowatych

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. agrest mrz., agrestowate nmos., agreściak mzw., agreśniak mrz.

 przym. agrestowy

Wiktionary


agrestowiec

brzęczak agrestowiec - gatunek błonkówki z rodziny pilarzowatych


SJP.pl


agrestówka

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) spoż. nalewka na owocach agrestu

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) […] lubię eksperymentować, więc dodałem do tej agrestówki kawałek imbiru i odstawiłem na półtora roku…

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌaɡrɛˈstufka, AS: agrestufka

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. agrest m., agrestowate nmos.

 przym. agrestowy

Wiktionary


agrestowy

związany z agrestem, dotyczący agrestu


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) dotyczący wzrostu, uprawy, zbioru agrestu

 (1.2) zrobiony z agrestu, mający jego smak

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Tam to, niżej, obok ścieżki wysadzonej agrestowymi i porzeczkowymi krzewy, których tylko najwyższe czubki wyglądały ku słońcu, tuliły się pomiędzy sobą i gile, i szczygły, mocno cienkimi łapkami obejmując zimne pręty.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌaɡrɛˈstɔvɨ, AS: agrestovy

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. agrestowate nmos., agreśniak mrz., agreściak mzw., agrest, agrestówka

 przym. agrestowaty

Wiktionary


agresyjny

przymiotnik od: agresja


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) od: agresja

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. agresor mos., agresorka ż., agresja ż., agresywność ż.

 przym. agresywny

 przysł. agresywnie

Wiktionary


agresywnie

przysłówek

 (1.1) w sposób agresywny

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Ci pasażerowie zachowywali się bardzo agresywnie.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. agresja ż., agresywność ż., agresor m., agresorka ż.

 przym. agresywny, agresyjny

Wiktionary


agresywniej

stopień wyższy od przysłówka: agresywnie


SJP.pl


agresywniejszy

stopień wyższy od przymiotnika: agresywny; bardziej agresywny


SJP.pl


agresywność

bycie agresywnym


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) cecha tego, co agresywne; cecha tych, którzy są agresywni

Wiktionary

Agresja (łac. aggresio – napaść) – w psychologii określenie zachowania intencjonalnego ukierunkowanego na zewnątrz lub do wewnątrz, mającego na celu spowodowanie szkody fizycznej lub psychicznej.

Wyróżniana jest m.in.:

  • agresja wroga – agresja, która ma na celu zranienie lub zadanie bólu
  • agresja instrumentalna – agresja służąca innemu celowi niż zranienie lub zadanie bólu, np. zastraszenie, usunięcie konkurencji itp.
  • agresja prospołeczna – chroniąca interesy społeczne, obrona (służąca interesom jednostki i społeczeństwa)
  • agresja indukowana – powstająca w efekcie psychomanipulacji
  • agresja odroczona
  • autoagresja – agresja skierowana na własną osobę

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Alkohol zwiększa agresywność seksualną u mężczyzn.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. agresja ż., agresor m., agresorka ż., agresywka ż.

 przym. agresywny, agresyjny

 przysł. agresywnie

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) napastliwość, drapieżność, wojowniczość

Wiktionary


agresywny

1. stosujący przemoc, agresję, dokonujący napaści;
2. zachowujący się w sposób napastliwy, wrogi do innych;
3.
a) o substancjach: mający właściwości niszczące (np. gaz agresywny);
b) o roślinach: mający zdolność zdobywania jakiegoś terenu


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) zachowujący się wrogo, napastliwie

 (1.2) pełen agresji

 (1.3) stosujący przemoc

 (1.4) pełen ekspresji, dynamiki

 (1.5) o kolorze jaskrawy, ostry

 (1.6) chem. bardzo aktywny chemicznie

 (1.7) finans. stosujący ryzykowną strategię lub złożony z ryzykownych aktywów

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Agresywny starzec werbalnie zaatakował ekspedientkę.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌaɡrɛˈsɨvnɨ, AS: agresyvny

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. agresja ż., agresywność ż., agresor m., agresorka ż.

 przysł. agresywnie

 przym. agresyjny

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) napastliwy, wrogi, gniewny, zdenerwowany, gwałtowny, nerwowy

 (1.2) gwałtowny, niespokojny

 (1.3) siłowy

 (1.4) ekspresyjny, dynamiczny, niespokojny

 (1.5) jaskrawy, papuzi, ostry, soczysty, krzykliwy, intensywny, wściekły, zjadliwy

 (1.6) aktywny

 (1.7) dynamiczny, ryzykowny, akcyjny

Wiktionary


agrigento

rzeczownik, rodzaj nijaki, nazwa własna

 (1.1) geogr. miasto we Włoszech, położone na południowym wybrzeżu Sycylii;

Wiktionary

Agrigento – miasto na południowym wybrzeżu Sycylii, w prowincji Agrigento. Ośrodek handlowy i turystyczny, według danych ze stycznia 2010 zamieszkuje go 59,2 tys. mieszkańców.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Przejechał całą Sycylię, chłonąc wyspę z pociągu i autobusu, od greckich ruin w Dolinie Świątyń nieopodal Agrigento do pokrytej czapą śniegu Etny (…)

Wiktionary

Powiązane:

 przym. agrygencki

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) daw. Agrygent, staroż. Akragas

Wiktionary


agriofit

pojęcie używane przy geograficzno-historycznej analizie flory, oznaczające gatunek roślin obcego pochodzenia z grupy kenofitów (czyli gatunków zadomowionych u nas w ostatnich czasach), który zdołał trwale zadomowić się w naturalnych i półnaturalnych siedliskach


SJP.pl

Holoagriofit – roślina obcego pochodzenia (antropofit), która zdołała trwale się zadomowić na siedliskach naturalnych. Holoagriofity są jedną z trzech grup metafitów (pozostałe to epekofity i hemiagriofity). Czasami holoagriofity nazywane są agriofitami.

Wikipedia


agro-

przedrostek

 (1.1) pierwszy człon wyrazów złożonych wskazujący na ich związek znaczeniowy z rolnictwem

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) agrobiologia • agrochemia • agroekologia • agrofizyka • agrogeologia • agrokultura • agrotechnik • agrowłóknina

Wiktionary

Powiązane:

 przym. agrarny

Wiktionary

Synonimy:

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

 przym. agrarny

frazeologia.

etymologia.

 etym|gr|αγρός. (agrós) → pole

uwagi.

tłumaczenia.

* angielski: (1.1) agro-

* białoruski: (1.1) агра-

* hiszpański: (1.1) agro-

* nowogrecki: (1.1) αγρο-

* rosyjski: (1.1) агро-

* słoweński: (1.1) agro-

źródła.

== agro- (język angielski.) ==

wymowa.

znaczenia.

przedrostek

 (1.1) agro-

odmiana.

 (1.1) nieodm.

przykłady.

składnia.

kolokacje.

 (1.1) zaczynające się od|angielski.

synonimy.

Wiktionary


agrobiocenoza

zespół organizmów roślinnych i zwierzęcych oddziałujących na siebie, ukształtowany w wyniku działalności rolniczej człowieka; biocenoza rolnicza, agroekosystem, agrocenoza


SJP.pl


agrobiolog

specjalista w dziedzinie agrobiologii


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) specjalista w dziedzinie agrobiologii

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. agrobiologia ż.

 przym. agrobiologiczny

Wiktionary


agrobiologia

dziedzina biologii zajmująca się teoretycznymi podstawami nauk rolniczych z zakresu uprawy roślin i hodowli zwierząt


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) nauka o ogólnych prawach biologicznych stanowiących podstawę uprawy roślin i hodowli zwierząt;

Wiktionary

Agrobiologia – dziedzina biologii obejmująca badania zjawisk biologicznych w zakresie uprawy roślin i hodowli zwierząt w rolnictwie.

Wikipedia

Przykłady

składnia.

kolokacje.

synonimy.

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

 rzecz. agrobiolog mos.

 przym. agrobiologiczny

frazeologia.

etymologia.

 etym|gr|αγρός|βίος|λόγος. (agrós + bíos + lógos) → pole, rola + życie + słowo, nauka

uwagi.

tłumaczenia.

* angielski: (1.1) agrobiology

* białoruski: (1.1) аграбіялогія ż.

* bułgarski: (1.1) агробиология ż.

* hiszpański: (1.1) agrobiología ż.

* niemiecki: (1.1) Agrobiologie ż., Agrarbiologie ż.

* nowogrecki: (1.1) αγροβιολογία ż.

* rosyjski: (1.1) агробиоло́гия ż.

* ukraiński: (1.1) агробіоло́гія ż.

* węgierski: (1.1) agrobiológia

źródła.

== agrobiologia (język włoski.) ==

wymowa.

 IPA|a.gro.bio.lo.ˈʤi.a.

znaczenia.

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) agrobiologia

odmiana.

przykłady.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. agrobiolog mos.

 przym. agrobiologiczny

Wiktionary

Synonimy:

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

 rzecz. agrobiolog mos.

 przym. agrobiologiczny

frazeologia.

etymologia.

 etym|gr|αγρός|βίος|λόγος. (agrós + bíos + lógos) → pole, rola + życie + słowo, nauka

uwagi.

tłumaczenia.

* angielski: (1.1) agrobiology

* białoruski: (1.1) аграбіялогія ż.

* bułgarski: (1.1) агробиология ż.

* hiszpański: (1.1) agrobiología ż.

* niemiecki: (1.1) Agrobiologie ż., Agrarbiologie ż.

* nowogrecki: (1.1) αγροβιολογία ż.

* rosyjski: (1.1) агробиоло́гия ż.

* ukraiński: (1.1) агробіоло́гія ż.

* węgierski: (1.1) agrobiológia

źródła.

== agrobiologia (język włoski.) ==

wymowa.

 IPA|a.gro.bio.lo.ˈʤi.a.

znaczenia.

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) agrobiologia

odmiana.

przykłady.

składnia.

kolokacje.

synonimy.

Wiktionary


agrobiologiczny

agrobiologia


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) roln. biol. związany z agrobiologią lub agrobiologami

Wiktionary

Patrz:

agrobiologia

Powiązane:

 rzecz. agrobiolog mos., agrobiologia ż.

Wiktionary


agrobiotechnologia

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) nauka o zastosowaniu biotechnologii w rolnictwie

Wiktionary


agrobiznes

sfera gospodarki oparta na rolnictwie, obejmująca m.in. przemysł i handel rolny, przetwórstwo rolne


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) wszystkie sfery gospodarki oparte na rolnictwie;

 (1.2) przemysł i handel rolny, przetwórstwo rolne

 (1.3) środ. uczn. lekcja geografii

Wiktionary

Agrobiznes (również agrobusiness) – działania człowieka mające na celu wytwarzanie finalnych produktów żywnościowych, począwszy od pozyskania surowców pierwotnych, a na gotowej żywności na stole konsumenta skończywszy.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ˌaɡrɔˈbʲiznɛs, AS: agrobʹiznes

Wiktionary

Powiązane:

 przym. agrobiznesowy

Wiktionary


agrobiznesmen

osoba zajmująca się produkcją rolniczą, przetwórstwem i handlem rolnym


SJP.pl


agrobiznesowy

związany ze sferą gospodarki opartą na rolnictwie, obejmującą m.in. przemysł i handel rolny, przetwórstwo rolne


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z agrobiznesem, dotyczący agrobiznesu

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. agrobiznes m.

Wiktionary


agrocenoza

zespół organizmów roślinnych i zwierzęcych oddziałujących na siebie, ukształtowany w wyniku działalności rolniczej człowieka; biocenoza rolnicza, agroekosystem, agrobiocenoza


SJP.pl

Agrocenoza, agrobiocenoza, biocenoza uprawna – specyficzny typ biocenozy wytworzony na terenach użytkowanych rolniczo (pola, łąki, sady), charakteryzujący się z reguły znacznym uproszczeniem pod względem składu gatunkowego w porównaniu z biocenozą naturalną oraz osłabionymi możliwościami samoregulacji, z czego wynika podatność na choroby i inwazje szkodników.

Wikipedia


agrochemia

nauka obejmująca zagadnienia zastosowania chemii w rolnictwie; chemia rolna, chemia rolnicza


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) chem. dział chemii powiązany z rolnictwem, bada działanie substancji na środowisko naturalne, szukając sposobów na zwiększenie plonów i poprawę jakości produktów rolnych;

Wiktionary

Agrochemia, chemia rolna (gr. agros = pole, rola) – nauka zajmująca się oddziaływaniem związków chemicznych na przebieg procesów chemicznych i biologicznych, zachodzących w glebie i roślinach oraz w hodowli zwierząt.

Agrochemia ma na celu zwiększenia urodzajności gleby, zwiększenie plonów i poprawy jakości produktów rolnych.

Wikipedia

Powiązane:

 rzecz. agrochemik mos., agrochemiczka ż.

 przym. agrochemiczny

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) chemia rolna

Wiktionary


agrochemiczny

związany z agrochemią (np. środki agrochemiczne, poradnik agrochemiczny)


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) chem. roln. związany z agrochemią

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. agrochemia ż.

Wiktionary


agrochemik

specjalista w dziedzinie agrochemii (nauki obejmującej zagadnienia zastosowania chemii w rolnictwie)


SJP.pl


agrochemikalia

chemikalia stosowane w rolnictwie, zwłaszcza nawozy sztuczne i pestycydy


SJP.pl

Agrochemikalia, chemikalia rolnicze – środki i substancje chemiczne stosowane w rolnictwie. Zaliczane są do nich m.in.:

  • nawozy mineralne
  • regulatory wzrostu roślin
  • dodatki paszowe (np. konserwanty, detoksykanty, koncentraty paszowe, premiksy, hormony, antybiotyki, probiotyki, kokcydiostatyki, antyoksydanty, enzymy, aminokwasy syntetyczne, witaminy, substancje pigmentujące i dezodoranty paszowe)
  • pestycydy, które oprócz zwalczania agrofagów, mogą działać toksycznie na organizmy pożyteczne, obojętne, a także na człowieka. Część środków ochrony roślin wykazuje trwałość w glebie, co sprzyja ich akumulacji w roślinach i zwierzętach, a następnie w organizmie człowieka, gdzie mogą się odkładać w tkankach i narządach, wywołując objawy chorobowe.

Wikipedia


agroekolog

specjalista w dziedzinie agroekologii


SJP.pl


agroekologia

dział ekologii zajmujący się badaniem stosunków i wzajemnych zależności pomiędzy żywymi organizmami pól uprawnych a wpływem czynników zewnętrznych na te stosunki; ekologia rolnicza


SJP.pl

Agroekologia, ekologia rolnicza – nauka badająca współzależności między żywymi organizmami pól uprawnych oraz wpływ na te współzależności zmian siedliska wskutek zabiegów melioracyjnych, agrotechnicznych, emisji przemysłowych i skażeń komunalnych.

Wikipedia


agroekologiczny

związany z agroekologią (np. charakterystyka agroekologiczna)


SJP.pl


agroekonometria

nauka pomocnicza ekonomii rolnictwa, wykorzystująca narzędzia matematyki, ekonomii matematycznej, statystyki, fizyki ekonomicznej oraz informatyki do badania ilościowych związków zachodzących między zjawiskami ekonomicznymi


SJP.pl


agroekonometryczny

przymiotnik od: agroekonometria


SJP.pl


agroekonometryk

osoba zajmująca się agroekonometrią


SJP.pl


agroekonomia

ekonomika rolnictwa


SJP.pl


agroekosystem

zespół organizmów roślinnych i zwierzęcych oddziałujących na siebie, ukształtowany w wyniku działalności rolniczej człowieka; biocenoza rolnicza, agrocenoza


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) ekol. sztuczny ekosystem powstały w wyniku działalności człowieka, wykorzystywany do produkcji rolnej

Wiktionary

Wikipedia


agroenergetyka

Agroenergetyka – dział inżynierii rolniczej, zajmujący się technologią produkcji biopaliw i wykorzystaniem innych odnawialnych źródeł energii w rolnictwie.

Wikipedia


agrofag

rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy

 (1.1) biol. roln. patogen, szkodnik lub chwast żywiący się roślinami uprawnymi i obniżający plony;

Wiktionary

Agrofagi – niepożądane organizmy szkodliwe dla roślin uprawnych, płodów rolnych i zwierząt gospodarskich. Zaliczają się do nich:

  • chwasty,
  • patogeny,
  • szkodniki.

Wikipedia


agrofenologia

fenologia rolnicza, nauka zajmująca się oceną warunków klimatycznych dla potrzeb rolnictwa, badaniem związków między rozwojem i plonowaniem roślin, pogodą oraz zabiegami agrotechnicznymi, a także określaniem terminów pojawiania się poszczególnych stadiów rozwojowych szkodnika w powiązaniu z fazami rozwojowymi roślin wskaźnikowych; badająca też związki między terminami wykonywania różnych zabiegów agrotechnicznych i fazami rozwoju roślin


SJP.pl

Agrofenologia – nauka badająca wpływ czynników klimatycznych na prace wykonywane w rolnictwie.

Ocenia zależność terminu wykonywania prac uprawowych a fazą rozwojową rośliny uprawnej lub dzikiej. Analizuje także wpływ pogody na skuteczność zabiegów agrotechnicznych wykonywanych w różnych fazach rozwojowych rośliny na plon

Wikipedia


agrofizyczny

przymiotnik od: agrofizyka


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) roln. dotyczący agrofizyki

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. agrofizyka ż.

Wiktionary


agrofizyk

nauka z pogranicza fizyki i agronomii, której obiektem badawczym jest ekosystem i obiekt biologiczny kształtowane poprzez działalność człowieka, badane i opisywane metodami nauk ścisłych, w szczególności fizyki


SJP.pl


agrofizyka

nauka z pogranicza fizyki i agronomii, której obiektem badawczym jest ekosystem i obiekt biologiczny kształtowane poprzez działalność człowieka, badane i opisywane metodami nauk ścisłych, w szczególności fizyki


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) nauk. nauka z pogranicza agronomii i fizyki, której obiektem badawczym jest ekosystem ukształtowany poprzez działalność człowieka, badany i opisywany metodami nauk ścisłych – w szczególności fizyki;

Wiktionary

Agrofizyka – nauka z pogranicza agronomii i fizyki, której obiektami badawczymi są elementy agroekosystemu, badane i opisywane metodami nauk ścisłych – w szczególności fizyki.

Ze względu na metodę i obiekt badawczy związek agrofizyki z biofizyką jest bardzo ścisły, lecz w przypadku agrofizyki ograniczony jest do środowiska rolniczego, tzn. gleby, roślin i zwierząt związanych z produkcją rolniczą. Konieczność uwzględnienia specyficznych cech obiektu badawczego i znajomość technologii rolniczych, a obecnie biotechnologii, na które osiągnięcia tej nauki mają lub będą miały wpływ, odróżnia ją od biofizyki.

Wikipedia

Powiązane:

 przym. agrofizyczny

Wiktionary


agrogaz

łatwopalny gaz powstający podczas beztlenowej fermentacji substancji organicznych, np. świeżego obornika; biogaz


SJP.pl

Biogaz – mieszanina gazów będąca produktem beztlenowego rozkładu materii organicznej (np. ścieki, organiczne odpady komunalne, odchody zwierzęce, odpady przemysłu rolno-spożywczego, materiał roślinny) a częściowo także ich rozpadu gnilnego.

Biogaz wytwarzany w procesie fermentacji metanowej przez mikroorganizmy anaerobowe, składa się głównie z metanu i dwutlenku węgla, może zawierać niewielkie ilości siarkowodoru, wodoru, wody, tlenku węgla oraz siloksanów. Metan, wodór oraz tlenek węgla mogą ulec spaleniu lub utlenieniu wydzielając energię, co pozwala na wykorzystanie biogazu jako paliwa. Może być wykorzystywany do ogrzewania, także do gotowania oraz w generatorach prądu.

Wikipedia


agrogeolog

specjalista w dziedzinie agrogeologii


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) specjalista w zakresie agrogeologii

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. agrogeologia ż.

 przym. agrogeologiczny

Wiktionary


agrogeologia

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) dział geologii badający typy gleb i procesy ich powstawania;

Wiktionary

Agrogeologia – dział geologii zajmujący się powierzchniowymi tworami skorupy ziemskiej. W zakres agrogeologii wchodzą badania typów gleb i procesów ich powstawania, w szczególności zaś możliwości przeciwdziałania niszczeniu gleby.

Wikipedia

Powiązane:

 rzecz. agrogeolog mos.

 przym. agrogeologiczny

Wiktionary


agrogeologiczny

przymiotnik relacyjny

 (1.1) geol. związany z agrogeologią, dotyczący agrogeologii

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. agrogeolog mos., agrogeologia ż.

Wiktionary


agroglif

środowiskowo: forma geometryczna na polu uprawnym utworzona przez wycięcie lub zgniecenie roślinności; krąg zbożowy


SJP.pl


agroklimatolog

specjalista w zakresie agroklimatologii


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) specjalista w zakresie agroklimatologii

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. agroklimatologia ż.

 przym. agroklimatologiczny

Wiktionary


agroklimatologia

dział klimatologii zajmujący się badaniem wpływu klimatu na rośliny uprawne; klimatologia rolnicza


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) dział klimatologii badający oddziaływanie warunków klimatycznych na uprawę roślin;

Wiktionary

Agroklimatologia, także klimatologia rolnicza – gałąź klimatologii analizująca oddziaływanie warunków klimatycznych na uprawy rolnicze.

Wikipedia

Powiązane:

 rzecz. agroklimatolog mos.

 przym. agroklimatologiczny

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) klimatologia rolnicza

Wiktionary


agroklimatologiczny

przymiotnik od: agroklimatologia


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z agroklimatologią, dotyczący agroklimatologii

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. agroklimatolog mos., agroklimatologia ż.

Wiktionary


agrokultura

kultura; w rolnictwie:
1. uprawa roli poprzez stosowanie różnych zabiegów agrotechnicznych;
2. hodowla i uprawa roślin


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) książk. nauk. uprawa roli

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Jedziemy tam propagować agrokulturę.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) rolnictwo

Wiktionary


agrokulturowy

przymiotnik od: agrokultura


SJP.pl


agrolobby

lobby rolnicze


SJP.pl


agrolotnictwo

zastosowanie samolotów w rolnictwie


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) dział lotnictwa wykorzystujący samoloty, śmigłowce i motolotnie w zakresie ochrony roślin, agrotechniki, zwalczania szkodników leśnych i pożarów lasów;

Wiktionary

Wikipedia

Powiązane:

 przym. agrolotniczy

Wiktionary


agrolotniczka

agrolotnik


SJP.pl

Patrz:

agrolotnik

agrolotniczy

związany z agrolotnictwem (zastosowaniem samolotów w rolnictwie)


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z agrolotnictwem, dotyczący agrolotnictwa

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. agrolotnictwo n.

Wiktionary


agrolotnik

lotnik świadczący usługi dla rolnictwa


SJP.pl


agromelioracja

melioracja mająca na celu polepszenie żyzności gleby


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) roln. zabiegi melioracyjne mające na celu poprawę urodzajności gleby

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. agromeliorant mos.

 przym. agromelioracyjny

Wiktionary


agromelioracyjny

dotyczący agromelioracji


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) roln. związany z agromelioracją, dotyczący agromelioracji

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. agromelioracja ż., agromeliorant mos.

Wiktionary


agromeliorant

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) specjalista w zakresie agromelioracji

Wiktionary

Agromeliorant – specjalista w zakresie melioracji rolnych i użytków zielonych pracujący na terenie gromady (gminy) z zadaniem pomagania rolnikom w utrzymaniu właściwych stosunków wodnych, stanu urządzeń melioracyjnych oraz gospodarowania na łąkach i pastwiskach.

Wikipedia

Powiązane:

 rzecz. agromelioracja ż.

 przym. agromelioracyjny

Wiktionary


agromeliorantka

agromeliorant


SJP.pl

Patrz:

agromeliorant

agrometeorolog

specjalista w dziedzinie agrometeorologii


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) specjalista w zakresie agrometeorologii

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. agrometeorologia ż.

 przym. agrometeorologiczny

Wiktionary


agrometeorologia

dział meteorologii badający wpływ warunków atmosferycznych na uprawę roślin; meteorologia rolnicza


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) dział meteorologii badający wpływ zjawisk meteorologicznych na uprawę roślin, produkcję rolniczą i leśną oraz vice versa;

Wiktionary

Agrometeorologia, meteorologia rolnicza (gr. agrós – rola, metéōros – unoszący się w powietrzu, lógos – słowo, nauka, opinia, dowód) – nauka zajmująca się badaniem powiązań pomiędzy produkcją rolniczą i leśną a środowiskiem klimatycznym. Przedmiotem badań tej dziedziny jest gleba (znajdują się w niej korzenie roślin), przygruntowa warstwa powietrza (siedlisko roślin i zwierząt), atmosfera, a także m.in. takie zagadnienia jak: transport diaspor i migracje owadów, którymi zajmuje się aerobiologia. W agrometeorologii wykorzystywane są metody badawcze jak m.in. obserwacja, eksperyment, analiza statystyczna i analiza fizyczno-matematyczna.

Wikipedia

Powiązane:

 rzecz. agrometeorolog mos.

 przym. agrometeorologiczny

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) meteorologia rolnicza

Wiktionary


agrometeorologiczny

dotyczący agrometeorologii lub agrometeorologa (np. biuletyn agrometeorologiczny, prognoza agrometeorologiczna)


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) roln. meteorol. związany z agrometeorologią

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. agrometeorolog mos., agrometeorologia ż.

Wiktionary


agrometr

linijka z podziałką, służy do obliczania powierzchni według planu


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) linijka z podziałką, służąca do obliczania powierzchni według planu

Wiktionary


agromiasteczko

Agromiasteczko (ros. aгрогородок, agrogorodok; biał. aграгарадок, ahraharadok) – osiedle rolnicze wybudowane na terenach wiejskich na podstawie rozplanowania miejskiego, stanowiące centrum mieszkaniowo-administracyjno-gospodarczo-usługowe, w którym stworzono infrastrukturę produkcyjną i społeczną zapewniającą ludności odpowiedni poziom życia.

Wikipedia


agromiasto

w ZSRR w latach 50.: projektowany wielki zespół produkcji rolnej; idea agromiast nie została ostatecznie wprowadzona w życie


SJP.pl


agrominimum

elementarne wymogi dotyczące zabiegów agrotechnicznych i hodowlanych


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) podstawowe warunki dotyczące zabiegów, prac rolniczych, warunkujące racjonalną gospodarkę

Wiktionary

Agrominimum – pojęcie z zakresu rolnictwa, w ramach którego zalecano wprowadzano we wszystkich indywidualnych gospodarstwach rolnych określonych zabiegów agrotechnicznych i zootechnicznych, w celu podniesienia kultury rolnej i wykorzystania rezerw produkcyjnych tkwiących w rolnictwie.

Regulacje prawne dotyczące programu agrominimum funkcjonowały w latach 1963–1972.

Wikipedia


agronom

osoba specjalizująca się w agronomii


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) specjalista zajmujący się agronomią;

Wiktionary

Agronom (gr. agronomos „wiejski rządca, włodarz”) – rolnik, specjalista w dziedzinie agronomii, teoretycznej i praktycznej nauki o gospodarstwie rolnym.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Agronomowie stanowią największą grupę doradców dla rolnictwa.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: aˈɡrɔ̃nɔ̃m, AS: agrõnõm

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. agronomia ż., agronomówka ż.

:: fż. agronomka ż.

 przym. agronomiczny

Wiktionary


agronomia

1. nauka o zasadach prowadzenia gospodarstwa rolnego;
2. nauka o produkcji roślinnej


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) roln. teoretyczna i praktyczna wiedza o rolnictwie i zarządzaniu produkcją żywności roślinnej;

 (1.2) roln. daw. teoretyczna i praktyczna wiedza o rolnictwie i zarządzaniu majątkiem rolnym

Wiktionary

Agronomia (z gr. agronomos – zarządzający majątkiem) – nauka o rolnictwie. Wraz z rozwojem nauk rolniczych zakres agronomii uległ zawężeniu do uprawy roli i roślin.

Pierwszą polską uczelnią rolniczą był Instytut Agronomiczny w Marymoncie, stanowiącym obecnie część Warszawy.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Adam studiował agronomię na Akademii Techniczno-Rolniczej.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌaɡrɔ̃ˈnɔ̃mʲja, AS: agrõnõmʹi ̯a

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. agronom m., agronomka ż., agronomówka ż.

 przym. agronomiczny

 przysł. agronomicznie

Wiktionary

Synonimy:

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

 rzecz. agronom m., agronomka ż., agronomówka ż.

 przym. agronomiczny

 przysł. agronomicznie

frazeologia.

etymologia.

 (1.1) etymn|pol|agro-|-nomia. < etym|gr|ἀγρός|νόμος. → pole + prawo

uwagi.

tłumaczenia.

* angielski: (1.1) agronomy, agricultural science

* baskijski: (1.1) agronomia

* białoruski: (1.1) аграномія ż.

* duński: (1.1) agronomi

* esperanto: (1.1) agronomio

* francuski: (1.1) agronomie ż.

* hiszpański: (1.1) agronomía ż.

* interlingua: (1.1) agronomia

* niemiecki: (1.1) Agronomie ż., Agrarwissenschaft ż.

* nowogrecki: (1.1) αγρονομία ż., γεωπονία ż.

* rosyjski: (1.1) агрономия ż.

* słowacki: (1.1) agronómia ż.

* szwedzki: (1.1) agronomi w.

* ukraiński: (1.1) агрономія ż.

* włoski: (1.1) agronomia ż.

źródła.

odmiana.

przykłady.

składnia.

kolokacje.

synonimy.

Wiktionary


agronomiczny

związany z agronomią, agronomem lub agronomką (np. instytut agronomiczny, literatura agronomiczna)


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) związany z agronomią, dotyczący agronomii

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌaɡrɔ̃nɔ̃ˈmʲit͡ʃnɨ, AS: agrõnõmʹičny

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. agronomia ż., agronom m., agronomka ż., agronomówka ż.

 przysł. agronomicznie

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) rolniczy

Wiktionary


agronomka

kobieta specjalizująca się w agronomii (nauce o rolnictwie)


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) kobieta agronom

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Spółdzielnia rolnicza zatrudniła nową agronomkę.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌaɡrɔ̃ˈnɔ̃mka, AS: agrõnõmka

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. agronomia ż.

:: fm. agronom m.

 przym. agronomiczny

Wiktionary


agronomówka

budynek na terenie byłej gromady, zwykle z działką ziemi, wyposażony w małe laboratorium i pomoce dydaktyczne


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) pot. dom agronoma; teren jego pracy demonstracyjno-doświadczalnej

Wiktionary

Agronomówka – powszechna nazwa siedziby agronoma gromadzkiego, zlokalizowana na terenie gromady, stanowiąca miejsce zamieszkania służby rolnej, zwykle z działką ziemi, wyposażoną w małe laboratorium i pomoce dydaktyczne.

Przykładowo siedzibę dla służby melioracyjnej określano jako wodomistrzówka.

Wikipedia

Powiązane:

 rzecz. agronom mos., agronomia ż., agronomka ż.

 przym. agronomiczny

Wiktionary


agrorafineria

zakład produkujący paliwo roślinne, głównie z rzepaku


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) techn. zakład przemysłowy produkujący biopaliwo na bazie olejów roślinnych;

Wiktionary

Agrorafineria – zakład specjalizujący się w przetwarzaniu oleju rzepakowego na biopaliwa. Otrzymuje się również produkty uboczne, m.in. wytłoki (np. gliceryna) uzyskiwane w trakcie wytłaczania oleju na zimno, które są wartościową paszą dla zwierząt.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Tamtejsza agrorafineria przerwała jednak wytwarzanie biopaliwa, bo jego produkcja okazała się nieopłacalna z powodu wysokiego podatku VAT i akcyzy.

Wiktionary


agrotechniczka

agrotechnik


SJP.pl

Patrz:

agrotechnik

agrotechniczny

agrotechnika, np. biuletyn agrotechniczny, usługi agrotechniczne


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) roln. związany z agrotechniką, dotyczący agrotechniki

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. agrotechnika ż., agrotechnik mos.

Wiktionary


agrotechnik

specjalista w dziedzinie agrotechniki


SJP.pl


agrotechnika

1. całość zabiegów technicznych stosowanych w rolnictwie mających na celu zwiększenie plonów;
2. grupa dyscyplin naukowych związanych z uprawą roślin


SJP.pl

Agrotechnika – w rolnictwie terminem tym określany jest zespół metod i działań stosowanych przy uprawie gleby i roślin w celu zapewnienia wysokich i dobrej jakości plonów. Agrotechnika to też dziedzina nauki zajmująca się opracowywaniem i doskonaleniem tych zabiegów.

Wikipedia


agrotkanina

tkanina wykorzystywana do ściółkowania


SJP.pl


agrotroniczny

agrotronika


SJP.pl

Patrz:

agrotronika

agrotronika

zastosowanie systemów automatycznego sterowania pracą maszyn i urządzeń; mechatronika rolnicza


SJP.pl

Agromechatronika (mechatronika rolnicza, agrotronika) – zastosowanie systemów automatycznego sterowania pracą maszyn i urządzeń w rolnictwie.

Współczesne maszyny i pojazdy rolnicze korzystają z wielu rozwiązań mechatronicznych, które są stosowane już z powodzeniem w przemyśle motoryzacyjnym, lotniczym, aparaturze medycznej czy rehabilitacyjnej. Wymaga to nowego podejścia do ich eksploatacji, co oznacza konieczność dalszego kształcenia w zakresie nie tylko budowy i eksploatacji, ale także sensoryki, aktoryki czy telematyki. Mechatronika bowiem to integracja rozwiązań mechanicznych z elektroniką i informatyką. Jako inżynierskie połączenie i współdziałanie podstawowych nauk technicznych wydzieliła się w latach osiemdziesiątych XX wieku w celu wytworzenia wielofunkcyjnych obiektów technicznych pracujących autonomicznie.

Wikipedia


agrotuning

środowiskowo: amatorski, niezbyt udany tuning samochodu


SJP.pl


agrotuningowy

agrotuning


SJP.pl

Patrz:

agrotuning

agroturysta

wczasowicz wypoczywający w gospodarstwie chłopskim, zwykle wyspecjalizowanym w tym celu, często uczestniczący w pracach tego gospodarstwa


SJP.pl


agroturystka

wczasowiczka wypoczywająca w gospodarstwie chłopskim, zwykle wyspecjalizowanym w tym celu, często uczestnicząca w pracach tego gospodarstwa


SJP.pl


agroturystyczny

agroturystyka, np. gospodarstwo agroturystyczne


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) związany z agroturystyką, dotyczący agroturystyki

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Niektórzy rolnicy, jak na przykład pan Urban Kowalczyk, ukończyli kurs agroturystyczny.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌaɡrɔturɨˈstɨt͡ʃnɨ, AS: agroturystyčny

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. turystyk mrz., agroturystyka ż.

Wiktionary


agroturystyka

agroturyzm;
1. wypoczynek spędzany w chłopskim gospodarstwie, zwykle wyspecjalizowanym w tym celu, zwykle połączony z uczestniczeniem w życiu tego gospodarstwa;
2. organizowanie takiego wypoczynku


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) roln. turyst. wypoczynek spędzany w chłopskim gospodarstwie, może być połączony z pracą w gospodarstwie;

Wiktionary

Agroturystyka – forma wypoczynku w warunkach zbliżonych do wiejskich, jedna z form turystyki wiejskiej i turystyki alternatywnej. Może być połączona z pracą u osoby zapewniającej nocleg. Alternatywne do rolnictwa źródło dochodu mieszkańców wsi.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ˌaɡrɔtuˈrɨstɨka, AS: agroturystyka

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. turystyk mrz., agroturysta m., agroturystka ż.

 przym. agroturystyczny

Wiktionary


agroturyzm

agroturystyka;
1. wypoczynek spędzany w chłopskim gospodarstwie, zwykle wyspecjalizowanym w tym celu, zwykle połączony z uczestniczeniem w życiu tego gospodarstwa;
2. organizowanie takiego wypoczynku


SJP.pl


agrowczasowicz

osoba przebywająca na wczasach w ośrodku agroturystycznym


SJP.pl


agrowczasowiczka

kobieta przebywająca na wczasach w ośrodku agroturystycznym


SJP.pl


agrowczasy

wczasy w odpowiednio przygotowanym gospodarstwie wiejskim


SJP.pl


agrowłóknina

włóknina chroniąca rośliny przed niekorzystnymi czynnikami, używana najczęściej w rolnictwie i ogrodnictwie


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) nietkany materiał z tworzywa sztucznego służący do przykrywania gleby, pod którą nie rosną bezpośrednio rośliny w celu zabezpieczenia tychże przed chwastami;

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Uczestnicy konferencji mieli także okazję zapoznać się z uprawami z użyciem agrowłókniny.

Wiktionary


agryjczyk

mieszkaniec Agry (miasta w Indiach)


SJP.pl


agryjka

mieszkanka Agry (miasta w Indiach)


SJP.pl


agryjski

Agra


SJP.pl

Patrz:

Agra

agrykola

imię męskie


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy, nazwa własna

 (1.1) imię|polski|m.;

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (2.1) jedna z ulic śródmieścia Warszawy;

Wiktionary

  • Agrykola – imię męskie
  • Agrykola – ulica w Warszawie
  • Park Agrykola – park w Warszawie
  • Stadion Agrykola – stadion w Warszawie
  • Agrykola Warszawa – klub sportowy
  • Szkoła Podchorążych Piechoty Rezerwy „Agricola” – konspiracyjny ośrodek kursów wojskowych dla członków Szarych Szeregów w czasie II wojny światowej
  • Cmentarz Komunalny Agrykola − nekropolia w Elblągu
  • (3212) Agricola – planetoida
  • Agricola – gra planszowa
  • Agricola – rodzaj ptaków z rodziny muchołówkowatych

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ˌaɡrɨˈkɔla, AS: agrykola

Wiktionary


agrykultura

kultura, agrokultura; rzadko:
1. ogół czynności zmierzających do ulepszenia techniki uprawy roli;
2. hodowla i uprawa roślin


SJP.pl


agrypin

imię męskie


SJP.pl

Agrypin – imię męskie pochodzenia greckiego, oznaczające "należącego do Agryppy, pochodzącego od Agryppy".

Żeński odpowiednik: Agrypina

Agrypin imieniny obchodzi: 3 marca i 9 listopada.

Wikipedia


agrypina

imię żeńskie


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) imię|polski|ż.;

Wiktionary

Agrypina (gr. Αγριππίνα) – imię żeńskie pochodzenia greckiego. Żeńska forma imienia Agrypin. Wśród świętych m.in. św. Agrypina, męczennica, z III wieku.

Agrypina imieniny obchodzi: 23 czerwca i 6 lipca.

Znane osoby noszący imię Agrypina:

  • Agrypina Starsza (14 p.n.e. – 33)
  • Agrypina Młodsza (15–59)
  • Agrypina Waganowa (1878–1951) – rosyjska tancerka i pedagog baletu.
  • Horpyna – postać z powieści Ogniem i Mieczem.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ˌaɡrɨˈpʲĩna, AS: agrypʹĩna

Wiktionary


agrypininy

przymiotnik dzierżawczy - należący do Agrypiny lub z nią związany


SJP.pl


agrypinowy

przymiotnik dzierżawczy - należący do Agrypina lub z nim związany


SJP.pl


agryppa

obce imię męskie


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy, nazwa własna

 (1.1) imię|polski|m.;

Wiktionary

  • Agryppa – herb
  • Agryppa – imię
  • Agrippa – krater księżycowy

Wikipedia

Wymowa:

IPA: aˈɡrɨpːa, AS: agry•pa

Wiktionary


agryz

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna

 (1.1) geogr. miasto rejonowe w Rosji, w Tatarstanie, na brzegu rzeki Iż;

Wiktionary

Agryz (ros. Агрыз; tat. Әгерҗе, Ägerce) – miasto w Rosji, w Tatarstanie, u podnóża Wzniesienia Sarapulskiego, na brzegu rzeki Iż, siedziba administracyjna rejonu agryzskiego. W 2015 roku liczyło ok. 19,7 tys. mieszkańców.

Założone w 1915 roku, od 1928 roku osiedle typu miejskiego. W 1938 roku otrzymało prawa miejskie.

W mieście znajduje się węzeł kolejowy.

Wikipedia

Powiązane:

 przym. agryzski

Wiktionary


ags.

skrót w funkcji przymiotnika

 (1.1) = jęz. anglosaski

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌãŋɡlɔˈsasʲci, AS: ãŋglosasʹḱi

Wiktionary


aguascalientes

[czytaj: agłaskalJENtes]
1. stan w Meksyku;
2. miasto w Meksyku


SJP.pl

Wikipedia


aguilera

nazwisko


SJP.pl

Osoby:

  • Carlos Aguilera – hiszpański piłkarz
  • Carlos Alberto Aguilera – urugwajski piłkarz
  • Christina Aguilera – amerykańska piosenkarka i autorka tekstów
  • Edgar Aguilera – paragwajski piłkarz
  • Errol Aguilera – bobsleista z Trynidadu i Tobago
  • Jaime Roldós Aguilera – prezydent Ekwadoru
  • Juan Aguilera – chilijski piłkarz
  • Julián Marías Aguilera – hiszpański filozof katolicki
  • Nagy Aguilera – dominikański bokser
  • Óscar Aguilera – paragwajski piłkarz
  • Rafael Pich-Aguilera – hiszpański działacz katolicki
  • Zelmar Aguilera – urugwajski piłkarz

Wikipedia


aguja

rodzaj ptaków z podrodziny jastrzębi


SJP.pl

Aguja wielka, aguja (Geranoaetus melanoleucus) – gatunek dużego ptaka drapieżnego z rodziny jastrzębiowatych (Accipitridae), zamieszkujący Amerykę Południową. Nie jest zagrożony wyginięciem.

Wikipedia


agulski

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z Agulami, dotyczący Agulów

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (2.1) jęz. język agulski;

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Agul mos.. Agulka ż.

Wiktionary


agunia

zdrobnienie od: Agnieszka (imię żeńskie)


SJP.pl

Kelloggella – rodzaj ryb z rodziny babkowatych.

Wikipedia


aguraszi

gatunek drapieżnego ssaka z rodziny psowatych; lis pampasowy, nibylis pampasowy, lisoszakal, lis Azary


SJP.pl


aguś

zdrobnienie od: Agata (imię żeńskie)


SJP.pl


agusia

zdrobnienie od: Agnieszka, Agata (imiona żeńskie)


SJP.pl


aguti

gryzoń roślinożerny żyjący w Ameryce Południowej i Środkowej


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy lub nijaki

 (1.1) zool. nazwa systematyczna|Dasyprocta|ref=tak., roślinożerny gryzoń południowoamerykański, introdukowany również w Indiach;

Wiktionary

Zwierzęta

  • Agutiowate (Dasyproctidae) – rodzina ssaków z rzędu gryzoni. Obejmuje 2 rodzaje z 13 gatunkami znanych pod nazwami aguti i akuczi; między innymi:
    • aguti oliwkowy (Dasyprocta azarae)
    • aguti szary (Dasyprocta fuliginosa)
    • aguti złocisty (Dasyprocta leporina)
    • aguti brunatny (Dasyprocta punctata)

    Wikipedia

    Przykłady

     (1.1) Koati, aguti, amazonka, wyjec, tukan i wiskacza to zwierzęta południowoamerykańskie.

    Wiktionary

    Wymowa:

    IPA: aˈɡutʲi, AS: agutʹi

    Wiktionary


agutiowate

o cechach agutiowatych (rodzina gryzoni)


SJP.pl

Agutiowate (Dasyproctidae) – rodzina ssaków z infrarzędu jeżozwierzokształtnych (Hystrignathi) w obrębie rzędu gryzoni (Rodentia). Obejmuje 2 współcześnie żyjące rodzaje z 13 gatunkami znanych pod nazwami aguti i akuczi. Kopalne formy znalezione i znane od okresu oligocenu.

Wikipedia


agutiowaty

o cechach agutiowatych (rodzina gryzoni)


SJP.pl


agłona

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) geogr. wieś na Łotwie, w Łatgalii, w gminie Agłona;

Wiktionary

Agłona (łot. Aglona, łatg. Aglyuna) – wieś na Łotwie, w Łatgalii, w novadsie Preiļi, położona 40 km na północny wschód od Dyneburga; ośrodek maryjny z bazyliką, znajdujący się w otoczeniu jezior Cirišs (Ciriszu) i Egles. Nazwę otrzymała od jodłowego lasu (aglojs, aglenia, agalne w języku łatgalskim oznacza las jodłowy).

Wikipedia

Powiązane:

 przym. agłoński

Wiktionary


ah

symbol amperogodziny


SJP.pl

Wyrazy:

  • Amperogodzina – miara pojemności ogniw galwanicznych (Ah)
  • AH – Protokół AH (w IPsec)
  • Basilio Ah

Wikipedia


aha

1. wyraz oznaczający potwierdzenie lub zgodę na propozycję (np. Byłeś w domu? - Aha.);
2. wyraz wyrażający zrozumienie (np. Aha, to tak to się robi);
3. wykrzyknik sygnalizujący przypomnienie sobie czegoś (Aha, jeszcze jedno!);
4. w ogrodach jest to ukryta granica, występująca w formie głębokiego rowu, uskoku tarasowego na stoku albo kanału


SJP.pl

wykrzyknik

 (1.1) …wyrażenie potwierdzenia/zrozumienia

 (1.2) …wyrażenie przypomnienia

rzeczownik

 (2.1) ukryta granica ogrodu;

Wiktionary

  • aha – ukryta granica ogrodu
  • Aha – faraon egipski
  • a-ha – zespół muzyczny
  • AHA – Amerykańskie Stowarzyszenie Kardiologiczne (American Heart Association)
  • American Hockey Association – Federacja Amerykańskiego Hokeja
  • AHA – kwasy owocowe, alfa-hydroksykwasy

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Byłeś w domu jak dzwoniłem do Ciebie? – Aha.

 (1.1) Aha, to tak to się robi.

 (1.2) Aha, jeszcze jedna sprawa!

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈaxa, AS: aχa

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) dobrze, jasne, no, nom, owszem, pewnie, tak, uhm

Wiktionary


ahaswer

Żyd Wieczny Tułacz (Ahaswerus, Aswerus) – legendarna postać Żyda, który miał znieważyć czynnie Chrystusa idącego z krzyżem na Golgotę, za co został ukarany wieczną tułaczką po świecie. Legenda przyjmowała różne postacie.

Wikipedia


ahaswerus

Żyd Wieczny Tułacz (Ahaswerus, Aswerus) – legendarna postać Żyda, który miał znieważyć czynnie Chrystusa idącego z krzyżem na Golgotę, za co został ukarany wieczną tułaczką po świecie. Legenda przyjmowała różne postacie.

Wikipedia


ahau

rzeczownik, nazwa własna

 (1.1) geogr. stolica Rotumy, wyspy należącej do Fidżi

Wiktionary

Fidżi:

  • Ahau – miejscowość

Inne:

  • Ahau – dawna nazwa tytułu Ajaw

Zobacz też:

  • Achau

Wikipedia

Przykłady

składnia.

kolokacje.

synonimy.

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

frazeologia.

etymologia.

uwagi.

 (1.1) 

tłumaczenia.

źródła.

== Ahau (język szwedzki.) ==

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik, nazwa własna

 (1.1) geogr. Ahau (stolica Rotumy)

odmiana.

 (1.1) nieodm.

przykłady.

Wiktionary

Synonimy:

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

frazeologia.

etymologia.

uwagi.

 (1.1) 

tłumaczenia.

źródła.

== Ahau (język szwedzki.) ==

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik, nazwa własna

 (1.1) geogr. Ahau (stolica Rotumy)

odmiana.

 (1.1) nieodm.

przykłady.

składnia.

kolokacje.

synonimy.

Wiktionary


ahawa

  • Achawa (wieś)
  • Achawa (partia)

Wikipedia


ahimsa

w tradycji indyjskiej podstawowa reguła etyczna, nakazująca niewyrządzanie krzywdy jakiejkolwiek istocie żywej, stosowana też wobec tworów świata nieożywionego; ahinsa


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) zob. ahinsa.

Wiktionary

Ahinsa (dewanagari अहिंसा trl. ahi – „niekrzywdzenie”, „niestosowanie przemocy”; chiń. 不害 buhai; kor. salsaeng kye; jap. setsujō kai) – zasada moralna obecna w hinduizmie, buddyzmie, a przede wszystkim w dżinizmie, która nakazuje poszanowanie wszelkiego życia, zaleca niezabijanie i niezadawanie obrażeń cielesnych żadnym istotom żywym – ludziom, zwierzętom, a w dżinizmie także roślinom i Ziemi. Częścią tej zasady jest unikanie wszelkiej przemocy słownej i fizycznej, choć ahimsa uznaje prawo do działania w samoobronie, gdy zajdzie taka potrzeba. Zasada „ahimsa” wiąże się ściśle z przekonaniem, że przemoc wszelkiego rodzaju rodzi negatywne konsekwencje karmiczne.

Wikipedia

Przykłady

składnia.

kolokacje.

synonimy.

 (1.1) ahinsa

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

 rzecz. ahinsa ż.

frazeologia.

etymologia.

 zob. ahinsa.

uwagi.

tłumaczenia.

 (1.1) zobtłum|ahinsa.

źródła.

== ahimsa (język angielski.) ==

wymowa.

 IPA|əˈ.hɪm.sɑː.

 dzielenie|a|him|sa.

 audio|LL-Q1860 (eng)-Sumxr-ahimsa.wav.

znaczenia.

rzeczownik

 (1.1) filoz. ahinsa

odmiana.

przykłady.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: aˈxʲĩmsa, AS: aχʹĩmsa

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. ahinsa ż.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) ahinsa

Wiktionary


ahinsa

w tradycji indyjskiej podstawowa reguła etyczna, nakazująca niewyrządzanie krzywdy jakiejkolwiek istocie żywej, stosowana też wobec tworów świata nieożywionego; ahimsa


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) rel. zasada moralna hinduizmu, buddyzmu i dźinizmu, nakazująca poszanowanie wszelkiego życia, odrzucająca zabijanie i zadawanie obrażeń fizycznych wszelkim istotom żywym – ludziom, zwierzętom, a w dźinizmie także roślinom i Ziemi;

Wiktionary

Ahinsa (dewanagari अहिंसा trl. ahi – „niekrzywdzenie”, „niestosowanie przemocy”; chiń. 不害 buhai; kor. salsaeng kye; jap. setsujō kai) – zasada moralna obecna w hinduizmie, buddyzmie, a przede wszystkim w dżinizmie, która nakazuje poszanowanie wszelkiego życia, zaleca niezabijanie i niezadawanie obrażeń cielesnych żadnym istotom żywym – ludziom, zwierzętom, a w dżinizmie także roślinom i Ziemi. Częścią tej zasady jest unikanie wszelkiej przemocy słownej i fizycznej, choć ahimsa uznaje prawo do działania w samoobronie, gdy zajdzie taka potrzeba. Zasada „ahimsa” wiąże się ściśle z przekonaniem, że przemoc wszelkiego rodzaju rodzi negatywne konsekwencje karmiczne.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Argumentują, że satjagraha nie oznacza bowiem biernego oporu. Nie-przemoc (zasada ahinsy) wymagała niezwykłej siły moralnej i politycznej.

 (1.1) Fakt, iż ideał przedstawiany jest przez złożenia prywatywne (jak to jest w słowach ahinsa i amrita), sugeruje światopogląd, w którym przemoc i śmierć są normalnymi warunkami życia (…)

Wiktionary

Wymowa:

IPA: aˈxʲĩw̃sa, AS: aχʹĩũ̯sa

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. ahimsa ż.

Wiktionary


ahistorycyzm

nieuwzględnianie uwarunkowań, czynników historycznych; ahistoryzm


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) zob. ahistoryzm.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. historia ż., ahistoryczność ż., ahistoryzm mrz.

 przym. ahistoryczny

 przysł. ahistorycznie

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) ahistoryzm

Wiktionary


ahistorycznie

przysłówek sposobu

 (1.1) w sposób ahistoryczny; pokazując wydarzenia historyczne bez kontekstu; pomijając warunki i kontekst rozwoju historycznego

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. historia ż., ahistorycyzm mrz., ahistoryczność ż., ahistoryzm mrz.

 przym. ahistoryczny

Wiktionary


ahistoryczność

nieuwzględnianie uwarunkowań i czynników historycznych


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) odprzym. cecha tego, co ahistoryczne; ukazywanie wydarzeń historycznych w oderwaniu od kontekstu historycznego

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. ahistorycyzm mrz., ahistoryzm mrz., historia ż.

 przym. ahistoryczny

 przysł. ahistorycznie

Wiktionary


ahistoryczny

taki, który nie uwzględnia uwarunkowań i czynników historycznych (np. ahistoryczny charakter analiz, ahistoryczne spojrzenie)


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) pokazujący wydarzenia historyczne bez kontekstu, bez działania czynników historycznych

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. historia ż., ahistorycyzm mrz., ahistoryczność ż., ahistoryzm mrz.

 przysł. ahistorycznie

Wiktionary


ahistoryzm

nieuwzględnianie uwarunkowań, czynników historycznych; ahistorycyzm


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) książk. interpretacja zdarzeń społecznych i kulturalnych pomijająca warunki i kontekst rozwoju historycznego

 (1.2) pot. niechęć do nauk historycznych

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌaxʲiˈstɔrɨsm̥, AS: aχʹistorysm̦

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. historia ż., ahistorycyzm mrz., ahistoryczność ż.

 przym. ahistoryczny

 przysł. ahistorycznie

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) ahistorycyzm; rzad. antyhistorycyzm, antyhistoryzm

Wiktionary


ahmad

arabskie imię męskie


SJP.pl

Ahmad, Ahmed, Ahmet (arab. ‏أحمد‎, Aḥmad) – popularne wśród muzułmanów imię pochodzenia arabskiego.

Znane osoby noszące to imię:

  • Ahmad – amerykański raper
  • Ahmad – sułtan Kanem-Bornu
  • Ahmed Aboutaleb – holendersko-marokański polityk, sekretarz stanu ds. społecznych i zatrudnienia, działacz holenderskiej Partii Pracy (PvdA)
  • Ahmad I al-Mansur – sułtan Maroka z dynastii Saadytów, zniszczył i ograbił państwo Songhaj
  • Ahmad Jasin – duchowy przywódca zbrojnego palestyńskiego ugrupowania Hamas
  • Ahmad Szach Masud – afgański dowódca wojskowy i polityk, zwany Lwem Pandższiru, Tadżyk
  • Ahmed Zaki Yamani – saudyjski polityk
  • Ahmed I – sułtan Imperium Osmańskiego, kalif, fundator Błękitnego Meczetu w Stambule
  • Ahmed III – sułtan Imperium Osmańskiego, kalif w okresie Ery Tulipanów
  • Abu al-Abbas Ahmad ibn Muhammad – ostatni sułtan Maroka z dynastii Wattasydów
  • Ahmad ibn Jahja – przedostatni król Królestwa Jemenu i przedostatni imam zajdytów
  • Ahmed Szah Abdali – emir, założyciel dynastii Durrani z Chorasanu, przez wielu uważany jest za założyciela nowoczesnego Afganistanu
  • Ahmed Szah Chan – syn ostatniego króla Afganistanu, pretendent do tronu tego kraju i jego tytularny władca
  • Ahmad Zabbah – izraelski polityk pochodzenia arabskiego
  • Ahmad Zakajew — czeczeński działacz polityczny,
  • Ahmad az-Zahir – izraelski polityk pochodzenia arabskiego

Wikipedia


ahmadabad

miasto w Indiach


SJP.pl

Ahmadabad (gudźarati અમદાવાદ, hindi अहमदाबाद, ang. Ahmedabad) – historyczna stolica i największe miasto Gudźaratu.

Wikipedia


ahmadabadzki

Ahmadabad (miasto w zachodnich Indiach)


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z Ahmadabadem (miastem w Indiach)

Wiktionary


ahmadija

odłam islamu; ahmadijja


SJP.pl

Ahmadijja (arab. ‏أحمدية‎, trans. ʾaḥmadiyya, także: ahmadija) – ruch reformatorski w islamie założony przez muzułmanina Mirzę Ghulama Ahmada z Qadian (1839–1908) (Pendżab), który ogłosił się (zgodnie z objawieniami otrzymywanymi od 1865 roku) mahdim i powtórnie przybyłym Jezusem, później zaś także inkarnacją Kryszny. Ruch w 1900 roku został oficjalnie uznany przez władze brytyjsko-indyjskie.

Wikipedia


ahmadijja

odłam islamu; ahmadija


SJP.pl

Ahmadijja (arab. ‏أحمدية‎, trans. ʾaḥmadiyya, także: ahmadija) – ruch reformatorski w islamie założony przez muzułmanina Mirzę Ghulama Ahmada z Qadian (1839–1908) (Pendżab), który ogłosił się (zgodnie z objawieniami otrzymywanymi od 1865 roku) mahdim i powtórnie przybyłym Jezusem, później zaś także inkarnacją Kryszny. Ruch w 1900 roku został oficjalnie uznany przez władze brytyjsko-indyjskie.

Wikipedia


ahmadineżad

nazwisko


SJP.pl


ahmed

popularne imię arabskie


SJP.pl

Ahmad, Ahmed, Ahmet (arab. ‏أحمد‎, Aḥmad) – popularne wśród muzułmanów imię pochodzenia arabskiego.

Znane osoby noszące to imię:

  • Ahmad – amerykański raper
  • Ahmad – sułtan Kanem-Bornu
  • Ahmed Aboutaleb – holendersko-marokański polityk, sekretarz stanu ds. społecznych i zatrudnienia, działacz holenderskiej Partii Pracy (PvdA)
  • Ahmad I al-Mansur – sułtan Maroka z dynastii Saadytów, zniszczył i ograbił państwo Songhaj
  • Ahmad Jasin – duchowy przywódca zbrojnego palestyńskiego ugrupowania Hamas
  • Ahmad Szach Masud – afgański dowódca wojskowy i polityk, zwany Lwem Pandższiru, Tadżyk
  • Ahmed Zaki Yamani – saudyjski polityk
  • Ahmed I – sułtan Imperium Osmańskiego, kalif, fundator Błękitnego Meczetu w Stambule
  • Ahmed III – sułtan Imperium Osmańskiego, kalif w okresie Ery Tulipanów
  • Abu al-Abbas Ahmad ibn Muhammad – ostatni sułtan Maroka z dynastii Wattasydów
  • Ahmad ibn Jahja – przedostatni król Królestwa Jemenu i przedostatni imam zajdytów
  • Ahmed Szah Abdali – emir, założyciel dynastii Durrani z Chorasanu, przez wielu uważany jest za założyciela nowoczesnego Afganistanu
  • Ahmed Szah Chan – syn ostatniego króla Afganistanu, pretendent do tronu tego kraju i jego tytularny władca
  • Ahmad Zabbah – izraelski polityk pochodzenia arabskiego
  • Ahmad Zakajew — czeczeński działacz polityczny,
  • Ahmad az-Zahir – izraelski polityk pochodzenia arabskiego

Wikipedia


ahoj

zawołanie marynarskie


SJP.pl

wykrzyknik

 (1.1) pozdrowienie, zawołanie, okrzyk mający zwrócić uwagę; słowo używane zwykle wśród marynarzy i żeglarzy

 (1.2) uczn. cześć (pozdrowienie na pożegnanie)

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Szczurek, narkoman młody wiekiem i stary stażem, z ramionami rozłożonymi jak żagle dryfował od jednego końca tarasu do drugiego, a inni wołali do niego: „ahoj, marynarzu, nie wyjeb się na skały”.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: aˈxɔj, AS: aχoi ̯

Wiktionary


ahonen

nazwisko


SJP.pl

Ahonen – fińskie nazwisko

  • Ari Ahonen (ur. 1981) – hokeista
  • Janne Ahonen (ur. 1977) – skoczek narciarski
  • Pasi Ahonen (ur. 1981) – skoczek narciarski
  • Veli-Matti Ahonen (ur. 1965) – skoczek narciarski

Wikipedia


ahriman

[czytaj: ariman] w mazdaizmie: uosobienie zła, ciemności i kłamstwa; Aryman


SJP.pl

Aryman – Drudż, Aryman lub Ahriman (od staroperskiego, awestyjskiego Angra Mainju – Zły Duch, średnioperskie: Ahriman), także aw. Drudż – kłamca, sanskr. druh druhjati „czernić” – jedno z podstawowych pojęć dualizmu zaratusztriańskiego, obecne już w mazdaizmie. Byt odwieczny i niestworzony, przeciwnik Ahura Mazdy i jego stworzenia w kosmicznej walce.

Wikipedia


ahs

skrótowiec, rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) = wojsk. armatohaubica samobieżna

Wiktionary


ahumanistycznie

przysłówek sposobu

 (1.1) w sposób ahumanistyczny

Wiktionary

Powiązane:

 przym. ahumanistyczny

Wiktionary


ahumanistyczny

obcy humanizmowi, niewykazujący zainteresowania sprawami człowieka


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) niewykazujący zainteresowania sprawami człowieka, obcy tym sprawom

Wiktionary

Powiązane:

 przysł. ahumanistycznie

Wiktionary


ahwaski

Ahwaz


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z Ahwazem, dotyczący Ahwazu

Wiktionary

Patrz:

Ahwaz

Powiązane:

 rzecz. Ahwaz mrz.

Wiktionary


ahwaz

miasto w Iranie


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna

 (1.1) geogr. miasto w południowo-zachodnim Iranie, port nad rzeką Karun, ośrodek administracyjny ostanu Chuzestan;

Wiktionary

Ahwaz (perski: اهواز) — miasto w południowo-zachodnim Iranie, port nad rzeką Karun, ośrodek administracyjny ostanu Chuzestan.

Według spisu z 2011 miejscowość liczy 1 112 021 mieszkańców; dla porównania, w 2006 było ich 986 614, w 1996 – 804 980, natomiast w 1966 – około 206,4 tys.

Wikipedia

Powiązane:

 przym. ahwaski

Wiktionary


ai

[czytaj: ej-aj] skrót od:
1. artificial intelligence - sztuczna inteligencja, dział informatyki zajmujący się badaniem i symulacją inteligentnych zachowań ludzkich;
2. Amnesty International - międzynarodowa organizacja działająca na rzecz praw człowieka


SJP.pl

AI

  • AI – oznaczenie kodowe IATA linii lotniczych Air India
  • AI – format zapisu plików (nie mylić z formatem arkusza "A1")
  • AI – Amnesty International
  • AI – architektura informacji
  • AI (ang. artificial intelligence) – sztuczna inteligencja
    • A.I. Sztuczna inteligencja – film fabularny w reżyserii Stevena Spielberga

    Wikipedia


aiba

skrót od: Association Internationale de Boxe Amateur - Międzynarodowe Stowarzyszenie Boksu Amatorskiego; Aiba


SJP.pl


aida

imię żeńskie


SJP.pl

  • Aida – imię żeńskie
  • Aida – miasto w Japonii
  • 861 Aida – planetoida w Układzie Słonecznym
  • AIDA - podwójna misja kosmiczna do planetoidy
  • AIDA – termin stosowany w marketingu
  • AIDA – programowy symulator interakcji pomiędzy insuliną a poziomem glikemii
  • Aida Castelnau,1875 – synonim rodzaju ryb Melanotaenia

Wikipedia


aide-mémoire

[czytaj: ed memuAR] notatka uszczegóławiająca lub wyjaśniająca stanowisko przedstawione przez jedną ze stron w trakcie rozmów lub w ustnym oświadczeniu; memorandum


SJP.pl


aideologiczność

nieposiadanie lub odcięcie się od jakiejkolwiek ideologii, filozofii


SJP.pl


aideologiczny

nieposiadający bądź odcinający się od jakiejkolwiek ideologii, filozofii


SJP.pl


aidi

[czytaj: ajdi] rasa psów z grupy molosów, wyhodowana w Afryce Północnej


SJP.pl

Aidi (oryginalna nazwa aïdi) – rasa psa zaliczana do grupy molosów, wyhodowana w Afryce Północnej, na obszarze dzisiejszego Maroka. Pierwotnie był użytkowany przez plemiona koczownicze do polowania i do pilnowania stad zwierząt hodowlanych. Współcześnie staje się też psem stróżującym. Nie podlega próbom pracy.

Wikipedia


aids

[czytaj: ejts, możliwe też: ajts] zespół nabytego upośledzenia odporności, choroba zakaźna wywoływana przez wirus HIV; AIDS


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy lub nijaki

 (1.1) med. nabyty zespół niewydolności immunologicznej;

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) W Afryce panuje plaga AIDS.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ɛjts, AS: ei ̯ts

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. AIDS-owiec mos.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) eufem. adidas

Wiktionary


aids-owiec

[czytaj: ejtsowiec] potocznie: człowiek chory na AIDS; aidsowiec, ejdsowiec


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) pot. człowiek chory na AIDS

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ɛjtˈsɔvʲjɛt͡s, AS: ei ̯tsovʹi ̯ec

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. AIDS n.

 przym. AIDS-owy

Wiktionary


aids-owy

AIDS [czytaj: ejtsowy lub ejcsowy]; ejdsowy, aidsowy


SJP.pl


aidsowiec

[czytaj: ejtsowiec] potocznie: człowiek chory na AIDS; AIDS-owiec, ejdsowiec


SJP.pl


aidsowy

[czytaj: ejtsowy lub ejcsowy] związany z AIDS (chorobą zakaźną); ejdsowy, AIDS-owy


SJP.pl


aif

skrót od: Agenzia Internazionale Fides - międzynarodowa agencja informacyjna


SJP.pl


aig

[czytaj: ej-aj-DŻI] powszechne towarzystwo emerytalne


SJP.pl


aigikranion

starożytny element dekoracyjny w postaci głowy kozy lub barana; aegikranion


SJP.pl


aigu

[czytaj: egü] znak akcentacji w ortografii francuskiej


SJP.pl


aikido

[czytaj: ajkido lub ajikido] japońska sztuka walki polegająca na wykorzystywaniu siły atakującego


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) japońska sztuka samoobrony;

Wiktionary

Aikido (jap. 合気道 aikidō; w dawnym zapisie 合氣道) – japońska sztuka walki skodyfikowana przez Morihei Ueshibę pod koniec dziewiętnastego i na początku dwudziestego wieku.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) W aikido stopnie zaawansowania są podobnie oznaczone i nadawane jak w judo.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ajˈcidɔ, AS: ai ̯ḱido

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. aikidoka m.

Wiktionary

Synonimy:

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

 rzecz. aikidoka m.

frazeologia.

etymologia. etym|jap|合気道. (← 合氣道); harmonia + siła + droga

uwagi.

 wikicytaty.

tłumaczenia.

* angielski: (1.1) aikido

* asturyjski: (1.1) aikido

* białoruski: (1.1) айкідо n.

* bułgarski: (1.1) айкидо n.

* chiński standardowy: (1.1) 合氣道

* czeski: (1.1) aikido n.

* duński: (1.1) aikido w.

* esperanto: (1.1) aikido, ajkido

* francuski: (1.1) aïkido m.

* hiszpański: (1.1) aikido m.

* japoński: (1.1) 合気道 (あいきどう), 合氣道

* niemiecki: (1.1) Aikido n.

* norweski (bokmål): (1.1) aikido m.

* norweski (nynorsk): (1.1) aikido m.

* nowogrecki: (1.1) αϊκίντο n.

* portugalski: (1.1) aikido m.

* rosyjski: (1.1) айкидо n.

* szwedzki: (1.1) aikido w.

* ukraiński: (1.1) айкідо n.

* węgierski: (1.1) aikidó

źródła.

== aikido (język angielski.) ==

wymowa.

 IPA|aɪˈkiːdəʊ.

 audioUS|En-us-aikido.ogg.

znaczenia.

rzeczownik

 (1.1) aikido

odmiana.

przykłady.

składnia.

kolokacje.

synonimy.

Wiktionary


aikidoczka

aikidoka


SJP.pl

Patrz:

aikidoka

aikidoka

osoba uprawiająca aikido (japońską sztukę walki)


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) osoba trenująca aikido

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Spięty aikidoka nigdy nie będzie dobrym aikidoką.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. aikido n.

Wiktionary

Synonimy:

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

 rzecz. aikido n.

frazeologia.

etymologia.

uwagi.

tłumaczenia.

* angielski: (1.1) aikidoka

źródła.

== aikidoka (język angielski.) ==

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik

 (1.1) aikidoka

odmiana.

przykłady.

składnia.

kolokacje.

synonimy.

Wiktionary


aikoniczny

unikający wyobrażeń istot żywych z przyczyn religijnych; anikoniczny


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) szt. niezawierający przedstawień istot żywych, ze względu na zakaz religijny

Wiktionary


ailant

ozdobne drzewo parkowe z rodziny biegunecznikowatych; bożodrzew; ajlant; chiwian; przetrwał


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) bot. zob. bożodrzew.

Wiktionary

Przykłady

składnia.

kolokacje.

synonimy.

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

frazeologia.

etymologia.

 etym|nłac|Ailanthus.

uwagi.

tłumaczenia.

 (1.1) zobtłum|bożodrzew.

źródła.

== ailant (esperanto (morfem).) ==

wymowa.

znaczenia.

morfem|eo.

 (1.1) bot. bożodrzew

odmiana.

przykłady.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: aˈjilãnt, AS: ai ̯ilãnt

Wiktionary

Synonimy:

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

frazeologia.

etymologia.

 etym|nłac|Ailanthus.

uwagi.

tłumaczenia.

 (1.1) zobtłum|bożodrzew.

źródła.

== ailant (esperanto (morfem).) ==

wymowa.

znaczenia.

morfem|eo.

 (1.1) bot. bożodrzew

odmiana.

przykłady.

składnia.

kolokacje.

synonimy.

Wiktionary


ailloli

[czytaj: ajoli] francuski sos z majonezu i czosnku; aioli


SJP.pl

Ailloli ([ajoli'], także aïoli, all-i-oli, fr. aillade „sos czosnkowy”) – rodzaj majonezowego sosu czosnkowego; tradycyjny prowansalski sos popularny na południu Francji, a także w innych krajach Europy Południowej.

Wikipedia


ailurofobia

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) med. psych. chorobliwy lęk przed kotami;

Wiktionary

Ailurofobia (od gr. ailouros – kot), felinofobia, gatofobia – jedna z odmian fobii, polegająca na anormalnym i długotrwałym lęku przed kotami.

Wikipedia

Przykłady

składnia.

kolokacje.

synonimy.

 (1.1) felinofobia, gatofobia

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

frazeologia.

etymologia.

 etym|gr|αἴλουρος. → kot + etymn|pol|-fobia.

uwagi.

tłumaczenia.

* niemiecki: (1.1) Ailurophobie ż.

* rosyjski: (1.1) айлурофобия ż.

* ukraiński: (1.1) айлурофобія ż.

* włoski: (1.1) ailurofobia ż.

źródła.

== ailurofobia (język włoski.) ==

wymowa.

 IPA|aj.lu.ro.fo.ˈbi.a.

znaczenia.

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) med. psych. ailurofobia

odmiana.

przykłady.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌajlurɔˈfɔbʲja, AS: ai ̯lurofobʹi ̯a

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) felinofobia, gatofobia

Wiktionary


aim

[czytaj: ej-aj-EM albo aim] skrót angielskiego: AOL Instant Messenger - darmowy komunikator internetowy produkcji AOL


SJP.pl

  • AIM – komunikator internetowy
  • American Indian Movement – organizacja Indian Ameryki Północnej
  • Anugerah Industri Muzik – malezyjskie nagrody muzyczne
  • AIM – rumuńska wersja karabinka AK
  • Aeronomy of Ice in the Mesosphere – projekt NASA
  • Association for Automatic Identification and Mobility – światowa organizacja zajmująca się standaryzacją w zakresie automatycznej identyfikacji
  • Aim – dwudziesty trzeci duch Goecji
  • AIM – album studyjny brytyjskiej piosenkarki M.I.A.

Wikipedia


aimée

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) imię|polski|ż.

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Pewnego razu spotyka kobietę imieniem Aimée, osobę pełną wdzięku, przenikliwą, lekko ironiczną, w której można zakochać się od pierwszego wejrzenia.

Wiktionary

Synonimy:

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

frazeologia.

etymologia.

 (1.1) etym|franc|Aimée.

uwagi.

tłumaczenia.

* angielski: (1.1) Aimee, Amy

* francuski: (1.1) Aimée ż.

* łaciński: (1.1) Amata ż.

źródła.

== Aimée (język francuski.) ==

wymowa.

 audio|LL-Q150 (fra)-Mecanautes-Aimée.wav.

znaczenia.

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) imię|francuski|ż. Aimée

odmiana.

przykłady.

składnia.

kolokacje.

synonimy.

Wiktionary


ain

[czytaj: ę] rzeka we Francji


SJP.pl

  • Ain – rzeka we Francji,
  • Ain – departament Francji,
  • Ain (ε Tauri) – gwiazda w konstelacji Byka

Wikipedia


aintelektualizm

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) filoz. postawa filozoficzna negująca kierowniczą rolę rozumu w poznaniu i w życiu

Wiktionary

Powiązane:

 przym. aintelektualny

Wiktionary


aintelektualność

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) odprzym. cecha tego, co jest aintelektualne; cecha tych, którzy są aintelektualni

Wiktionary

Powiązane:

 przym. aintelektualny

 przysł. aintelektualnie

Wiktionary


aintelektualny

bez udziału intelektu


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) pozbawiony udziału intelektu

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. aintelektualizm mrz., aintelektualność ż.

Wiktionary


aioli

[czytaj: ajoli] francuski sos z majonezu i czosnku; ailloli


SJP.pl


air

aria;
1. pieśń solowa z akompaniamentem instrumentalnym, część m.in. opery, oratorium;
2. solowy utwór instrumentalny o charakterze nietanecznym wchodzący w skład suity


SJP.pl

  • Aïr – wyżyna w Nigrze, wpisana na listę światowego dziedzictwa UNESCO
  • Air – francuska grupa muzyczna
  • Air – japońska powieść wizualna
  • Air – album studyjny grupy Infinite
  • Air – amerykański film fabularny z 2023 roku w reż. Bena Afflecka

Wikipedia


air-mail

[czytaj: ermejl] instytucja lub dział poczty zajmujące się dostarczaniem przesyłek drogą lotniczą; air mail, poczta lotnicza


SJP.pl


airbag

[czytaj: erbeg] urządzenie ochronne w samochodach składające się z elektronicznego układu sterowania i poduszki napełnianej gazem w momencie zderzenia; air bag, poduszka powietrzna


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) mot. zob. poduszka powietrzna.

Wiktionary

  • Airbag – norweski zespół muzyczny
  • Airbag (pol. Poduszka powietrzna) – film z 1997 roku, reż. Juanma Bajo Ulloa
  • Airbag – piosenka zespołu Radiohead

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ˈɛrbak, AS: erbak

Wiktionary


airbrush

[czytaj: ERbrasz]
1. technika wykonywania tatuażu lub zdobienia czegoś za pomocą aerografów;
2. nadawanie skórze opalonego koloru za pomocą samoopalacza w aerozolu; opalanie natryskowe


SJP.pl

Aerograf – miniaturowy „pistolet” do malowania precyzyjnego używany w technice malarskiej airbrush. Ręczne narzędzie niewielkich rozmiarów, służące do malowania metodą rozpylania farby przez strumień powietrza. Ślad farby charakteryzuje się równomiernym kryciem z rozmytymi brzegami.

Wikipedia


airbus

[czytaj: erbas] samolot marki Airbus


SJP.pl

Airbus S.A.S. (ˈɛərbʌs) – przedsiębiorstwo zajmujące się produkcją samolotów, spółka zależna Airbus Group (dawniej EADS). Siedziba koncernu znajduje się w Tuluzie we Francji.

Airbus zatrudnia około 130 tysięcy pracowników w 180 miejscach na całym świecie.

Wikipedia


airedale

[czytaj: erdejl] potocznie: pies rasy airedale terrier


SJP.pl


airfryer

rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy

 (1.1) techn. pot. urządzenie kuchenne smażące i piekące potrawy z wykorzystaniem obiegu gorącego powietrza

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Wegańskie sajgonki przygotowane w airfryerze to zdrowsza, ale wciąż niezwykle smaczna wersja tej popularnej azjatyckiej przekąski.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) frytkownica beztłuszczowa, frytownica powietrzna

Wiktionary


airsoftowy

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z airsoftem, dotyczący airsoftu

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. airsoft m.

Wiktionary


ais

podwyższony o pół tonu dźwięk a


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) muz. dźwięk a podwyższony o półton;

Wiktionary

  • Ais (dźwięk)
  • Akademio Internacia de la Sciencoj – Międzynarodowa Akademia Nauk San Marino
  • Australian Institute of Sport – australijska organizacja sportowa
  • Automatic Identification System – system automatycznej wymiany danych między statkami

Wikipedia

Przykłady

składnia.

kolokacje.

synonimy.

 (1.1) symbol. A♯

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

frazeologia.

etymologia.

uwagi.

 (1.1) zoblistę|asas|as|a|ais|aisis.

 (1.1) por|b.; zobacz też: Indeks:Muzyka (dźwięki)

tłumaczenia.

* angielski: (1.1) A-sharp, A♯

* czeski: (1.1) ais n.

* duński: (1.1) ais n.

* niemiecki: (1.1) Ais n.

źródła.

== ais (język elfdalski.) ==

wymowa.

 IPA|ɑɪs., IPA3|ɑɪs.

znaczenia.

rzeczownik, rodzaj męski

 (1.1) lód

odmiana.

przykłady.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) symbol. A♯

Wiktionary


ais-dur

w muzyce: gama lub tonacja muzyczna oparta na skali durowej, rozpoczynająca się od dźwięku ais


SJP.pl


ais-moll

w muzyce: gama lub tonacja muzyczna oparta na skali molowej, rozpoczynająca się od dźwięku ais


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) muz. gama lub tonacja molowa zaczynająca się od dźwięku ais (w zapisie nutowym z trzema krzyżykami)

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (2.1) muz. akord molowy oparty na tonice tonacji ais-moll (1.1)

Wiktionary


aischylos

jeden z trzech wielkich tragediopisarzy greckich, twórca tragedii klasycznej; Ajschylos


SJP.pl

Ajschylos, Aischylos z Eleusis, Eschyl (gr. Αἰσχύλος Aischýlos), (ur. 525 p.n.e. w Eleusis, zm. 456 p.n.e. na Sycylii) – jeden z najwybitniejszych (obok Sofoklesa i Eurypidesa) tragików ateńskich, powszechnie uważany za rzeczywistego twórcę tragedii greckiej. Wprowadził na scenę drugiego aktora, przyczynił się do rozwoju dialogu i akcji scenicznej, ograniczył rolę chóru, wprowadził do tragedii akcję dziejącą się poza sceną.

Wikipedia


aisis

[czytaj: ais-is] dźwięk a podwyższony o dwa półtony


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) muz. dźwięk a podwyższony o cały ton;

Wiktionary

Aisis – dźwięk, którego częstotliwość dla aisis¹ wynosi około 493,9 Hz. Jest to podwyższony za pomocą podwójnego krzyżyka dźwięk a. Dźwięki enharmonicznie równoważne (o tej samej wysokości) to: h i ces.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ˈajsʲis, AS: ai ̯sʹis

Wiktionary


aisne

[czytaj: esn] rzeka we Francji


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) geogr. rzeka we Francji, lewy dopływ rzeki Oise;

 (1.2) geogr. adm. departament w północnej Francji;

Wiktionary

  • Aisne – departament we Francji
  • Aisne – rzeka we Francji

Wikipedia


aisza

arabskie imię żeńskie; Ajsza


SJP.pl

Wikipedia


aix-en-provence

[czytaj: eząprowąs] miasto we Francji


SJP.pl


aixam

samochód marki Aixam


SJP.pl

Aixam-Mega S.A. – francuskie przedsiębiorstwo motoryzacyjne specjalizujące się w produkcji mikrosamochodów.

Pod marką Aixam wytwarzane i sprzedawane są czterokołowce lekkie (L6e) i czterokołowce ciężkie (L7e), pod nazwą Mega – pojazdy czterokołowe użytkowe. Siedzibą przedsiębiorstwa jest miasto Aix-les-Bains.

Wikipedia


aixam-mega

francuska firma motoryzacyjna


SJP.pl


aizkolaris

gra baskijska - zawody w rąbaniu drzewa


SJP.pl


aj

wykrzyknik wyrażający ból, zaskoczenie, itp.


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki, nazwa własna

 (1.1) bibl. hist. starożytne kananejskie miasto-państwo, położone w środkowym Izraelu;

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna

 (2.1) geogr. rzeka w Rosji, w Baszkirii i obwodzie czelabińskim;

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy, nazwa własna

 (3.1) hist. jeden z faraonów;

Wiktionary

Rosja:

  • Aj – rzeka w Baszkirii i obwodzie czelabińskim

Inne:

  • Aj – faraon, panował prawdopodobnie w latach 1323-1319 p.n.e.
  • Aj – miasto biblijne

Zobacz też:

  • Ay

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Postąpisz z Aj i jego ludem, jak postąpiłeś z Jerychem i jego królem.

 (2.1) Nad brzegami Aju wielbłądy gaszą swe pragnienie.

 (3.1) Po śmierci Tutanchamona wezyr Aj ogłosił się faraonem.

Wiktionary


aj-aj

gatunek małpiatki z rodziny palczakowatych; palczak madagaskarski


SJP.pl


aj-waj

okrzyk wyrażający wzruszenie, zdziwienie itp., używany przez Żydów; aj waj


SJP.pl


aja

werset Koranu


SJP.pl

przymiotnik jakościowy

 (1.1) infant. …wyrażający pozytywną ocenę czegoś lub kogoś

partykuła

 (2.1) daw. reg-pl|Kresy. tak

Wiktionary

Aja (آية), l.mn. ajaty (آيات) – arabskie słowo na „znak” lub „cud”. W islamie zazwyczaj używa się go w odniesieniu do 6236 wersetów Koranu, jako że muzułmanie uważają każdy z nich za znak od Allaha.

Podstawowy podział Koranu wyróżnia 114 sur, które z kolei dzielą się na ajaty, których jest łącznie 6204-6236 (w zależności od sposobu liczenia).

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ˈaja, AS: ai ̯a

Wiktionary


ajaccio

[czytaj: ażakSJO, aŻAKsjo] miasto we Francji, na wyspie Korsyce


SJP.pl

Ajaccio (wymowa [aʒaksjo]; kors. Aiacciu, [aˈjattʃu]; wł. Ajaccio, [aˈjattʃo]; łac. Adiacium) – miasto i gmina we Francji, stolica Korsyki i departamentu Korsyka Południowa, położona na zachodnim wybrzeżu wyspy, nad Morzem Śródziemnym. Niewielki port handlowy oraz porty: rybacki (połów sardynek), promowy (linie do Marsylii, Tulonu i Nicei) i jachtowy. Stocznia. Około 1 km na wschód od miasta znajduje się Port lotniczy Ajaccio-Campo dell'Oro.

Wikipedia


ajaj

wykrzyknik wyrażający różne uczucia i stany, m.in. zakłopotanie, żal, dezaprobatę; ajajaj


SJP.pl

Ajaj –‬‭ król Makurii w Nubii w latach około 1295-1311.

Był następcą Szamamuna. Jest wymieniony w źródłach arabskich w 1304/1305 roku. Przebywał wtedy w Kairze prosząc o pomoc wojskową sułtana mameluckiego. W 1311 roku Ajaj został zabity. Jego następcą był jego brat Karanbas (1311-1316, 1323-1324).

Wikipedia


ajaja

Ajaja (gr. Αιαία w przekładzie Odysei Lucjana Siemieńskiego Eea, z łac. Aeaea) - po grecku płacz; według mitologii greckiej wyspa zamieszkiwana przez Kirke, na której Odyseusz spędził rok podczas swojej tułaczki.

Wikipedia


ajajaj

wykrzyknik wyrażający różne uczucia i stany, m.in. zakłopotanie, żal, dezaprobatę; ajaj


SJP.pl


ajaks

postać z mitologii greckiej, bohater "Iliady", wojownik


SJP.pl

  • Ajaks – imię męskie
  • Ajaks – duchowny ariański
  • Ajaks (Stepan Szaumian) – ormiański komunista, dziennikarz
  • Ajaks (Ajas zw. Małym) – w mitologii greckiej syn Ojleusa, bohater Iliady Homera
  • Ajaks (Ajas zw. Wielkim) – w mitologii greckiej syn Telamona, bohater Iliady Homera
  • Ajaks – jeden z pseudonimów używanych przez Pashka Bardhiego

Wikipedia


ajania

roślina doniczkowa z rodziny astrowatych


SJP.pl

Ajania (Ajania) – rodzaj roślin z rodziny astrowatych (Asteraceae). Obejmuje ok. 34 do 43 gatunków występujących w Azji środkowej i wschodniej, z centrum zróżnicowania w Chinach, gdzie rośnie 35 gatunków, w tym 23 endemity. Ajania pacyficzna Ajania pacifica jest popularnie uprawianą rośliną ozdobną.

Wikipedia


ajar

[czytaj: aŻAR] Émile Ajar - pseudonim literacki Romain Gary'ego


SJP.pl


ajas

bohater Iliady; Ajaks


SJP.pl

  • Ajas – tragedia Sofoklesa
  • Ajas (zw. Małym) – w mitologii greckiej syn Ojleusa, bohater Iliady Homera
  • Ajas (zw. Wielkim) – w mitologii greckiej syn Telamona, bohater Iliady Homera

Wikipedia


ajat

werset Koranu


SJP.pl

Ajat – miejscowość i gmina we Francji, w regionie Nowa Akwitania, w departamencie Dordogne.

Według danych na rok 1990 gminę zamieszkiwało 275 osób, a gęstość zaludnienia wynosiła 13 osób/km² (wśród 2290 gmin Akwitanii Ajat plasuje się na 904. miejscu pod względem liczby ludności, natomiast pod względem powierzchni na miejscu 487.).

Wikipedia


ajatollah

tytuł szyickiego przywódcy religijnego, zwłaszcza w Iranie; osoba nosząca ten tytuł


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) rel. wysoki tytuł znawcy teologii i prawa w szyizmie imamickim;

Wiktionary

Ajatollah (pers. آيت‌الله, arab. ‏آية الله‎, āyat Allāh, tłum. znak Boga) – honorowy muzułmański tytuł naukowy w szyizmie imamickim; nadawany wysokiej rangi uczonym (mudżtahid), znawcom teologii, nauk islamskich i prawa religijnego. Posiadacze tytułu są zazwyczaj także wykładowcami seminariów teologicznych. Niższą rangą jest hodżatoleslam.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Zdaniem duchowego przywódcy Iranu ajatollaha Ali Chamenei, internetowy czat pomiędzy mężczyzną i kobietą, których nie łączą związki pokrewieństwa, jest niedopuszczalny. Ajatollah wydał już w tej sprawie fatwę czyli zakaz takich praktyk.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌajaˈtɔlːax, AS: ai ̯ato•laχ

Wiktionary


ajax

1. holenderski klub sportowy z Amsterdamu;
2. marka środków czyszczących


SJP.pl

  • AJAX (ang. Asynchronous JavaScript and XML, asynchroniczny JavaScript i XML) – technologia tworzenia aplikacji internetowych
  • Ajax – planetoida o numerze katalogowym 1404
  • Ajax – miejscowość w prowincji Ontario, w Kanadzie
  • Ajax – projekt muzyczny Jaco van der Merwe'a
  • AFC Ajax – holenderski klub piłkarski
  • Ajax Kapsztad – klub piłkarski w Południowej Afryce
  • „Ajax” – nazwa francuskich okrętów
    • „Ajax” – francuski okręt podwodny

    Wikipedia


ajbis

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) gw-pl|Górny Śląsk. bot. prawoślaz

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) gw-pl|Górny Śląsk|chleboszek świyntojański, chlyb świyntojański.

Wiktionary


ajbisz

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) gw-pl|Śląsk Cieszyński. bot. ślaz

Wiktionary


ajć

wykrzyknik oznaczający zaskoczenie czymś negatywnym; ojć, ups


SJP.pl


ajchla

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) gw-pl|Górny Śląsk. dendr. żołądź

Wiktionary


ajchmofobia

chorobliwy lęk przed narzędziami medycznymi


SJP.pl


ajdik

rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy

 (1.1) środ. wojsk. improwizowany ładunek wybuchowy

Wiktionary

Fugas (z fr. fougasse) – improwizowana, prowizoryczna mina lądowa, zakopana w ziemi, wybuchająca pod wpływem nacisku lub przez zdalne odpalenie, wykonana z materiałów zastępczych, jak saperskie materiały wybuchowe, pociski artyleryjskie, bomby lotnicze, głowice torpedowe, granaty, różne niewybuchy lub niewypały itp.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Ajdik, czyli mina-pułapka wybuchła (…) pod pierwszym pojazdem w konwoju…

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈajdʲik, AS: ai ̯dʹik

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) fugas

Wiktionary


ajduk

nazwisko


SJP.pl


ajdukiewicz

nazwisko


SJP.pl

  • Andrzej Ajdukiewicz (1939-2021) – polski inżynier, profesor nauk technicznych
  • Kazimierz Ajdukiewicz (1890-1963) – polski filozof, logik
  • Stanisław Ajdukiewicz (1849–przed 1917) – działacz społeczny, członek Stronnictwa Demokratyczno-Narodowego, dyrektor dóbr Buczacz
  • Tadeusz Ajdukiewicz (1852-1916) – polski malarz
  • Zygmunt Ajdukiewicz (1861-1917) – polski malarz
  • Adam Brzechwa-Ajdukiewicz (1894-1954) – polski generał brygady WP

Wikipedia


ajencja

1. prowadzenie działalności na zasadzie dzierżawy od jakiejś firmy;
2. przestarzale: agencja, przedstawicielstwo jakiegoś urzędu


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) prowadzenie działalności handlowej lub usługowej oparte na dzierżawie niezbędnych środków do tego od określonego przedsiębiorcy lub instytucji;

 (1.2) daw. agencja (zwłaszcza handlowa)

Wiktionary

Ajencja – prowadzenie działalności na zasadzie dzierżawy od określonego przedsiębiorcy, często na dostawę dla niego towarów zbieranych w terenie. W przeciwieństwie do franczyzy, ajencja nie wymaga własnego wkładu.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Dystrybucją kosmetyków z najwyższej półki cenowej zajmują się głównie firmy działające na zasadzie ajencji oraz oficjalni przedstawiciele […]

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. ajent mos., ajentka ż., ajenctwo n.

 przym. ajencyjny

Wiktionary


ajencyjny

ajencja


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) zob. agencyjny.

Wiktionary

Patrz:

ajencja

Powiązane:

 rzecz. ajencja ż., ajent mos., ajentka ż., ajenctwo n.

Wiktionary


ajent

1. osoba użytkująca placówkę handlową, gastronomiczną, usługową wydzierżawioną od jakiejś instytucji;
2. przestarzałe: agent, pośrednik


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) ktoś, kto wziął coś w wynajem

 (1.2) daw. agent

Wiktionary

Ajent – osoba prowadząca działalność gospodarczą na zasadzie dzierżawienia od przedsiębiorcy placówki handlowej, usługowej lub podobnej, a także pośrednik w zawieraniu umów na rzecz zleceniodawcy.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Jeden z angielskich handlowych ajentów nie może wydziwić się taniości buraków i robotnika u nas i tę sferę stosunków przedstawia w barwach tak ponętnych, że zachwyceni kapitaliści nadtamizańscy myślą tu wybudować 20 nowych cukrowni.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. ajencja ż.

:: fż. ajentka ż.

 przym. ajencyjny

Wiktionary


ajentka

ajent


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) kobieta prowadząca działalność gospodarczą na zasadzie umowy ajencyjnej

Wiktionary

Patrz:

ajent

Powiązane:

 rzecz. ajencja ż.

:: fm. ajent mos.

 przym. ajencyjny

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) dzierżawczyni, najemczyni

Wiktionary


ajentura

inaczej agentura, biuro pośrednictwa, przedstawicielstwo


SJP.pl


ajer

przestarzale: tatarak; lepiech


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) reg. zob. tatarak.

Wiktionary

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Brzeg jeziora obrośnięty był ajerem.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈajɛr, AS: ai ̯er

Wiktionary

Powiązane:

 przym. ajerowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) tatarak

Wiktionary


ajerkoniaczek

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) kulin. żart. zdrobn. od: ajerkoniak

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Napijesz się nalewki czy ajerkoniaczku?

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. ajerkoniak m.

 przym. ajerkoniakowy

Wiktionary


ajerkoniak

domowy likier jajeczny; jajecznik


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) kulin. likier ze spirytusu, żółtek, cukru i wanilii;

Wiktionary

Advocaat [wym. adwokat], adwokat – holenderski likier o dużej lepkości, którego głównymi składnikami są jajka, cukier i brandy. Trunek został wynaleziony przez Holendra Eugena Verpoortena w Heinsbergu (dzisiejsza Nadrenia Północna-Westfalia). Produkowany z brandy o niskiej mocy (15-25%), cukru lub miodu, żółtek jaj, śmietany (lub skondensowanego mleka) oraz aromatu waniliowego. Najbardziej znanymi producentami advocaatu są Bols, DeKuyper i Verpoorten.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Babcia Józia robiła dobry ajerkoniak, mamy jeszcze jej przepis.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌajɛrˈkɔ̃ɲak, AS: ai ̯erkõńak

Wiktionary

Powiązane:

:: zdrobn. ajerkoniaczek m.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) pot. jajecznik, adwokat

Wiktionary


ajerkoniakowy

ajerkoniak


SJP.pl

Patrz:

ajerkoniak

ajerówka

nalewka na tataraku


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) nalewka na tataraku (ajerze)

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) kalmusówka, tatarczówka

Wiktionary


ajerowy

związany z ajerem, dotyczący ajeru


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z ajerem, dotyczący z ajeru, wykonany z ajeru itp.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. ajer mrz.

Wiktionary


ajewski

nazwisko


SJP.pl


ajfon

potocznie: smartfon firmy Apple; iPhone


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy

 (1.1) pot. zob. iPhone.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) iPhone

Wiktionary


ajgistos

w mitologii greckiej: mąż Klitajmestry (królowej mykeńskiej)


SJP.pl

Ajgistos (także Egist; gr. Αἴγισθος Aigisthos, łac. Aegisthus) – postać w mitologii greckiej. Był synem Tiestesa i jego córki, Pelopii oraz bratankiem Atreusza. Poślubił Klitajmestrę, z którą spłodził Aletesa i Erigone.

Wikipedia


ajgun

dawna nazwa miasta w północno-wschodniej części Chin; obecnie Aihui


SJP.pl

Heihe (chiń. 黑河; pinyin Hēihé; „Czarna Rzeka”) – miasto o statusie prefektury miejskiej w Chinach, w prowincji Heilongjiang, port nad rzeką Amur, na przeciwnym brzegu rosyjskiego miasta Błagowieszczeńsk. W 2010 roku liczba mieszkańców miasta wynosiła 127 299. Prefektura miejska w 1999 roku liczyła 1 683 600 mieszkańców. Ośrodek regionu wydobycia złota z rozwiniętym przemysłem drzewnym i metalowym.

Wikipedia


ajguński

przymiotnik od: Ajgun


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) hist. związany z Ajgunem, miejscowością w Mandżurii

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) I-Shan został zdegradowany przez władze w Pekinie za zawarcie traktatu ajguńskiego

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Ajgun mrz.

Wiktionary


aji

partykuła

 (1.1) gw-pl|Śląsk Cieszyński, Górny Śląsk. nawet, również

Wiktionary


ajkować

w środowisku więziennym: porozumiewać się z współwięźniami za pomocą zaszyfrowanych słów i gestów


SJP.pl


ajkowanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) środ. więz. sposób porozumiewania się z innymi więźniami przy pomocy specjalnych gestów i szyfrów słownych

Wiktionary

Powiązane:

 czas. ajkować ndk.

Wiktionary


ajlant

drzewo z rodziny biegunecznikowatych; bożodrzew; chiwian; ailant; przetrwał


SJP.pl


ajlantolistny

przymiotnik

 (1.1) bot. posiadający liście jak ajlant

Wiktionary


ajlauf

rzeczownik, rodzaj męski

 (1.1) gw-pl|Górny Śląsk. kulin. lane kluski

Wiktionary


ajmak

jednostka podziału administracyjno-terytorialnego w Mongolii


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) adm. jednostka administracyjna w Górnym Ałtaju, w Buriato-Mongolii i w Mongolii;

Wiktionary

Ajmak (mong. Аймаг) – jednostka podziału terytorialnego Mongolii. Kraj ten dzieli się na 21 ajmaków oraz miasto wydzielone Ułan Bator. W języku mongolskim słowo ajmak oznacza także plemię. Największym z nich jest południowo-gobijski, mający również najmniejszą gęstość zaludnienia. Mongolskie ajmaki dzielą się na somony.

Wikipedia


ajmalina

alkaloid z grupy ibogain, stosowany jako środek leczniczy w chorobach serca (arytmia, migotanie komór)


SJP.pl

Wikipedia


ajmar

Indianin Ameryki Południowej zamieszkujący Peru, Boliwię i Chile


SJP.pl


ajmara

1. język urzędowy Boliwii i Peru, którym posługują się Indianie Ajmara;
2. języki ajmara - rodzina języków autochtonicznej ludności Ameryki Południowej


SJP.pl

Ajmara, Ajmarowie (hiszp. Aymara) – grupa etniczna Indian Ameryki Południowej posługujących się językiem ajmara, należącym do ajmarskiej rodziny językowej.

Wikipedia


ajmarka

Indianka Ameryki Południowej zamieszkujący Peru, Boliwię i Chile


SJP.pl


ajmarowie

Indianie Ameryki Południowej zamieszkujący Peru, Boliwię i Chile


SJP.pl

Ajmara, Ajmarowie (hiszp. Aymara) – grupa etniczna Indian Ameryki Południowej posługujących się językiem ajmara, należącym do ajmarskiej rodziny językowej.

Wikipedia


ajmarski

Ajmarowie


SJP.pl

Patrz:

Ajmarowie

ajmer

rzeczownik, rodzaj męski

 (1.1) gw-pl|Górny Śląsk. wiadro

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. zdrobn. ajmerek

Wiktionary


ajmerek

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) gw-pl|Poznań. wiaderko

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. ajmer

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) wymborek

Wiktionary


ajmro

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) gw-pl|Górny Śląsk. wiadro

Wiktionary


ajncla

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) gw-pl|Górny Śląsk. mieszkanie jednopokojowe, kawalerka

Wiktionary


ajnfach

przymiotnik

 (1.1) reg-pl|Poznań. reg-pl|Górny Śląsk.

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Nie tak ajnfach jak w kij pierdnął.

Wiktionary

Synonimy:

 reg-pl|Poznań|ańfach.

Wiktionary


ajnfachowy

przymiotnik

 (1.1) gw-pl|Górny Śląsk. zwykły

 (1.2) gw-pl|Górny Śląsk. pogard. kiepski, byle jaki

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Latoś żech kupił ajnfachowo kamera ujkowi na geburstag.

 (1.2) Z tej ajnfachowej klotki zarozki ci wszystkie papagaje wyfurgną.

Wiktionary


ajnfart

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) gw-pl|Górny Śląsk. bud. wjazd na teren oficyny

Wiktionary


ajnlasfarba

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) gw-pl|Górny Śląsk. bud. farba podkładowa

Wiktionary


ajnlauf

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) gw-pl|Górny Śląsk. kulin. lane kluski, lane ciasto

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) lane kluski, lane ciasto, gw-pl|Górny Śląsk|ańlauf.

Wiktionary


ajnos

rdzenny mieszkaniec Hokkaido; Ajnu


SJP.pl

Ajnos – kolonia założona przez Eolów na wybrzeżu Tracji przy ujściu rzeki Hebros (dziś Marica).

Wikipedia


ajnoska

Ajnos (Ajnu); ajnuski


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) etn. przedstawicielka ludu zamieszkującego japońską wyspę Hokkaido;

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz.

:: fm. Ajnos mos., Ajnus mos.

 przym. ajnoski, ajnuski

Wiktionary


ajnoski

Ajnos (Ajnu); ajnuski


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z Ajnosami (Ajnu, Ajnami), dotyczący Ajnosów (Ajnu, Ajnów)

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (2.1) jęz. język ajnoski;

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. ajnuski mrz., ajnulog mos., ajnulogia ż., Ajnos mos., Ajnoska ż., Ajnu lm m., Ajnowie lm m.

 przym. ajnuski

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) ajnuski

Wiktionary


ajnowie

lud zamieszkujący wyspę Hokkaido, Wyspy Kurylskie i Sachalin; Ajnu


SJP.pl

Ajnowie lub Ajnosi (endoetnonim od ajn. Ainu – „ludzie”, IPA: ʔáinu; l.p. Ajnus lub Ajnos) – lud należący do paleoazjatyckiej grupy językowej; przybyły do południowej części Sachalinu oraz na Wyspy Japońskie i Kurylskie ponad 6 tys. lat temu. Byli ludem łowiecko-zbierackim. Obecnie zamieszkują głównie Hokkaido. W historycznych tekstach japońskich Ajnowie nazywani byli: Ezo (wym. Yezo), Emishi, Aino.

Wikipedia


ajnsztajn

wielkość określająca światło, używana w fotochemii; einstein


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) fiz. chem. jednostka liczności fotonów, stosowana w fotochemii;

Wiktionary

Ajnsztajn (einstein, E) – jednostka liczności fotonów. Jeden ajnsztajn zawiera jeden ich mol, tj. 6,022 140 76×1023.

Energia niesiona przez fotony zależy od ich częstotliwości (E = h·ν), energię oraz irradiancję fotonów o znanej liczności wyrażonej w ajnsztajnach można obliczyć jedynie w przypadku światła monochromatycznego, o znanej długości fali. Światło niesione przez promieniowanie słoneczne składa się z fotonów o różnych długościach i częstotliwościach, zatem liczność jego kwantów nie jest miarą irradiancji.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ˈajn͇ʃtajn, AS: ai ̯ṇštai ̯n

Wiktionary


ajntop

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) poznań. zob. ajntopf.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) poznań. rampuć, rumpuć

Wiktionary


ajntopf

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) reg-pl|Górny Śląsk. reg-pl|Poznań., reg-pl|Łódź. danie jednogarnkowe np. gęsta zupa z mięsną wkładką;

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Chyba ugotuję dzisiaj jakiś ajntopf.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) rumpuć, ańtop}}

Wiktionary


ajnu

rdzenny mieszkaniec Hokkaido; Ajnos


SJP.pl

Ajnowie lub Ajnosi (endoetnonim od ajn. Ainu – „ludzie”, IPA: ʔáinu; l.p. Ajnus lub Ajnos) – lud należący do paleoazjatyckiej grupy językowej; przybyły do południowej części Sachalinu oraz na Wyspy Japońskie i Kurylskie ponad 6 tys. lat temu. Byli ludem łowiecko-zbierackim. Obecnie zamieszkują głównie Hokkaido. W historycznych tekstach japońskich Ajnowie nazywani byli: Ezo (wym. Yezo), Emishi, Aino.

Wikipedia


ajnuski

Ajnu (Ajnos); ajnoski


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z Ajnosami (Ajnu, Ajnami), dotyczący Ajnosów (Ajnu, Ajnów)

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (2.1) jęz. język ajnuski;

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. ajnoski mrz., Ajnos mos., Ajnoska ż., Ajnu lm m., Ajnowie lm m.

 przym. ajnoski

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) ajnoski

Wiktionary


ajoen

organiczny związek chemiczny występujący w czosnku


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) biochem. organiczny związek chemiczny występujący w czosnku, bezwonny produkt rozpadu alliiny

Wiktionary

Wikipedia


ajolos

w mitologii greckiej i rzymskiej: władca wszystkich wiatrów; Eol


SJP.pl

  • Eol – w mitologii greckiej król Magnezji, syn Hellena
  • Eol – w mitologii greckiej władca wiatrów i wyspy Eolii, syn Hippotesa
  • EOL (End of Line) – koniec linii, znak lub sekwencja znaków oznaczająca zakończenie linii tekstu
  • EOL (End of Life) – termin określający zakończenie wsparcia dla danego produktu czy usługi. W kontekście technologicznym oznacza moment, w którym producent oficjalnie zaprzestaje wydawania aktualizacji, poprawek bezpieczeństwa czy też napraw dla danego sprzętu.
  • EOL (Expression Oriented Language) – język programowania
  • EOL (Encyclopedia of Life) – anglojęzyczna encyklopedia internetowa
  • Eöl – fikcyjna postać z uniwersum J.R.R. Tolkiena

Wikipedia


ajowan

gatunek rośliny z rodziny selerowatych, używany jako przyprawa w kuchni indyjskiej; adżwan, chropawiec wonny, kminek indyjski


SJP.pl


ajran

turecki napój przyrządzany z jogurtu i wody z dodatkiem soli; ayran


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) spoż. kulin. turecki i ałtajski napój sporządzany z jogurtu, wody i soli;

Wiktionary

Ajran (tur. ayran) – popularny turecki napój wytwarzany z jogurtu i wody (w proporcji 2:1 lub 1:1). Zazwyczaj dodawana jest do niego sól, a czasami też pieprz. Podawany jest schłodzony, może też mieć pianę. Często spożywany jest z kebabem. Ajran jest podobny do popularnego m.in. w Iranie i Armenii napoju doogh (dugh, abdug, tahn), który jednak jest poddawany krótkiemu procesowi fermentacji i jest lekko musujący.

Wikipedia


ajsbajna

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) reg-pl|Poznań. kulin. golonka

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) ajsbajn, eisbeina

Wiktionary


ajschylos

jeden z trzech wielkich tragediopisarzy greckich, twórca tragedii klasycznej; Aischylos


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy, nazwa własna

 (1.1) hist. liter. starożytny dramatopisarz grecki;

 (1.2) hist. imię|polski|m.

Wiktionary

Ajschylos, Aischylos z Eleusis, Eschyl (gr. Αἰσχύλος Aischýlos), (ur. 525 p.n.e. w Eleusis, zm. 456 p.n.e. na Sycylii) – jeden z najwybitniejszych (obok Sofoklesa i Eurypidesa) tragików ateńskich, powszechnie uważany za rzeczywistego twórcę tragedii greckiej. Wprowadził na scenę drugiego aktora, przyczynił się do rozwoju dialogu i akcji scenicznej, ograniczył rolę chóru, wprowadził do tragedii akcję dziejącą się poza sceną.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ajsˈxɨlɔs, AS: ai ̯sχylos

Wiktionary


ajtiologia

nauka badająca przyczyny zjawisk, procesów, faktów, zwłaszcza przyczyny przestępczości i chorób; etiologia


SJP.pl

Ajtiologia, etiologia – wyjaśnienie w formie mitu lub legendy przyczyny (gr. aitia) powstania tradycji, zwyczajów, instytucji społecznych, kultów religijnych, konstelacji gwiezdnych itp.

Był to temat poezji ajtiologicznej. Tworzyli ją głównie w starożytności tacy autorzy jak m.in.:

  • Helwiusz Cynna,
  • Kallimach,
  • Katullus,
  • Nikander,
  • Owidiusz.

Wikipedia


ajtiologiczny

dotyczący ajtiologii, czyli nauki o przyczynach, początkach; etiologiczny


SJP.pl


ajudag

góra i przylądek na Półwyspie Krymskim; Ajudah


SJP.pl


ajudah

góra i przylądek na Półwyspie Krymskim; Ajudag


SJP.pl

Ajudah (Aju-Dah, krymskotat. Ayuv Dağ) – góra i przylądek na południowym wybrzeżu Półwyspu Krymskiego. Wysokość góry wynosi 572 m n.p.m. Obszar ogólny wynosi ∼4 km². W 1947 r. kompleks „Ajudah” składający się z góry Ajudah i okolicznych lasów został ustanowiony rezerwatem i zabytkiem przyrody. U podnóża południowego zbocza znajduje się dziecięcy obóz „Artek”, a u północnego zbocza – osiedle Partenit.

Wikipedia


ajurweda

tradycyjna medycyna indyjska; ayurweda


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) med. staroż. system medycyny indyjskiej rozwinięty w starożytności

Wiktionary

Ajurweda (dewanagari: आयुर्वेद, ang. Ayurveda) – tradycyjna medycyna indyjska, zapoczątkowana w XII wieku p.n.e.. Jej obecna forma ukształtowała się między V wiekiem p.n.e. a V wiekiem n.e.. Termin „ajurweda” jest połączeniem słów „ajuh" (sanskr. आयु āyuh) – „życie” oraz „weda” (dewanagari वेद) – „wiedza o życiu” lub „przebieg życia”. Ajurweda zajmuje się zdrowiem fizycznym, psychicznym i duchowym oraz jest jednym z niewielu systemów medycyny tradycyjnej, które wykorzystują chirurgię.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ˌajurˈvɛda, AS: ai ̯urveda

Wiktionary

Powiązane:

 przym. ajurwedyjski

Wiktionary


ajurwedyczny

ajurweda; ajurwedyjski, ayurwedyjski


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) med. związany z ajurwedą, zgodny z zasadami ajurwedy

Wiktionary


ajurwedyjski

ajurweda; ajurwedyczny, ayurwedyjski


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) związany z ajurwedą – medycyną indyjską

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌajurvɛˈdɨjsʲci, AS: ai ̯urvedyi ̯sʹḱi

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. ajurweda ż.

Wiktionary


ajuści

1. gwarowe wyrażenie potwierdzające: tak właśnie, a jakże, naturalnie
2. gwarowe wyrażenie zaprzeczające, wyrażające powątpiewanie: a jakże, jeszcze czego


SJP.pl

wykrzyknik

 (1.1) gwara. wyrażenie potwierdzające: tak!, tak właśnie!, a jakże!, naturalnie!, ma się rozumieć!

 (1.2) gwara. iron. jako wyrażenie przysłówkowe zaprzeczające: zapewne!, a jakże!, jeszcze czego!

Wiktionary


ajutthaja

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) geogr. miasto w Tajlandii, położone kilkadziesiąt kilometrów na północ od Bangkoku;

 (1.2) geogr. adm. jedna z prowincji Tajlandii

Wiktionary

Ajutthaja (taj. พระนครศรีอยุธยา, RTGS Phra Nakhon Si Ayutthaya) – miasto w Tajlandii, stolica prowincji Ajutthaja, położone kilkadziesiąt kilometrów na północ od Bangkoku. Liczba ludności: 140 000 (2014).

Wikipedia


ajvar

pasta warzywna z bakłażanów, papryki, czosnku i octu; ajwar


SJP.pl

Ajwar (chorw. ajvar, serb. ajвар, bułg. aйвар) – lekko pikantna pasta warzywna, przyrządzana z papryki słodkiej, bakłażanów, czosnku oraz octu, przypraw (sól, pieprz, chili); niekiedy zamiast bakłażanów używa się kabaczków.

Wikipedia


ajwar

pasta warzywna z bakłażanów, papryki, czosnku i octu; ajvar


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) kulin. bałkańska pasta przyrządzana z papryki, bakłażanów i pomidorów;

Wiktionary

Ajwar (chorw. ajvar, serb. ajвар, bułg. aйвар) – lekko pikantna pasta warzywna, przyrządzana z papryki słodkiej, bakłażanów, czosnku oraz octu, przypraw (sól, pieprz, chili); niekiedy zamiast bakłażanów używa się kabaczków.

Wikipedia

Powiązane:

 przym. ajwarowy

Wiktionary


ajza

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) gw-pl|Górny Śląsk. złom

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Przez cało noc ino ajza, durch widza jom. → Przez całą noc tylko złom, ciągle widzę go.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) gw-pl|Górny Śląsk|złóm.

Wiktionary


ajzol

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) gw-pl|Poznań. metalowy przedmiot, nieokreślone metalowe narzędzie

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Ćpnij wew to ajzolem!

Wiktionary


ajzynbaniok

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) gw-pl|Górny Śląsk. kolejarz

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) baniok, baniorz

Wiktionary


ajzynblat

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) gw-pl|Górny Śląsk. brzeszczot

Wiktionary


ajzynzyga

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) gw-pl|Górny Śląsk. techn. piłka do metalu

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) gw-pl|Górny Śląsk|ajzynzyjga.

Wiktionary


ajzynzyjga

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) gw-pl|Górny Śląsk. techn. piłka do metalu

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) gw-pl|Górny Śląsk|ajzynzyga.

Wiktionary


ak

[czytaj: a-KA] skrót od: Armia Krajowa


SJP.pl

skrótowiec, rodzaj żeński lub nijaki

 (1.1) = hist. wojsk. Armia Krajowa;

 (1.2) = eduk. Akademia Krakowska;

 (1.3) = kośc. Akcja Katolicka;

skrótowiec, rodzaj męski lub nijaki

 (2.1) = wojsk. automat Kałasznikowa;

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Mój dziadek służył w AK.

 (2.1) Karabinek AK został oficjalnie przyjęty do uzbrojenia wojsk ZSRR w 1949 roku.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: a‿ˈka, AS: a‿ka

Wiktionary

Powiązane:

 (1.1)

:: rzecz. akowiec mos., AK-owiec mos.

:: przym. akowski, AK-owski

Wiktionary

Synonimy:

 (2.1) AK-47, karabinek AK, automat Kałasznikowa; pot. kałach, kałasz, kałasznikow

Wiktionary


ak-owiec

członek AK (Armii Krajowej); akowiec


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) hist. żołnierz Armii Krajowej

Wiktionary

Powiązane:

 skr. AK

 rzecz. akowiec mos.

 przym. akowski, AK-owski

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) war. akowiec

Wiktionary


ak-owski

AK (Armia Krajowa); akowski


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) hist. związany z AK, należący do AK (Armii Krajowej)

Wiktionary

Powiązane:

 skr. AK

 rzecz. akowiec mos., AK-owiec mos.

 przym. akowski

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) akowski

Wiktionary


aka

wymawiać nieakcentowane "o" jak samogłoskę zbliżoną do "a" (w języku rosyjskim oraz białoruskim)


SJP.pl

  • Aka – podgrupa afrykańskich Pigmejów
  • Aka – rodzaj owadów
  • Aka – wieś w Japonii, na wyspie Kiusiu, w prefekturze Fukuoka
  • Aka – miejscowość w powiecie Kisbér na Węgrzech
  • Aka – jeden ze światów Ekumeny
  • Aka I z Kommageny – córka Antiochis, księżniczki kommageńskiej
  • Aka II z Kommageny – księżniczka kommageńska
  • AKA (1988-2023) – południowoafrykański raper

Wikipedia


akaba

1. miasto w południowo-zachodniej Jordanii;
2. zatoka w północnej części Morza Czerwonego


SJP.pl

Wikipedia


akać

wymawiać nieakcentowane "o" jak samogłoskę zbliżoną do "a" (w języku rosyjskim oraz białoruskim)


SJP.pl


akacja

drzewo lub krzew z rodziny motylkowatych


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) dendr. nazwa systematyczna|Acacia|Mill.|ref=tak., rodzaj drzew i krzewów należący do rodziny mimozowatych;

 (1.2) dendr. tropikalne drzewo lub krzew z rodzaju akacja (1.1)

 (1.3) hist. żegl. rodzaj bizantyjskich jedno- albo dwumasztowych okrętów z ożaglowaniem rejowym

 (1.4) dendr. pot. drzewo z gatunku robinia akacjowa (nazwa systematyczna|Robinia pseudoacacia|L.|ref=tak.);

 (1.5) akacje – uczn. lekcje

Wiktionary

Akacja (Acacia Mill.) – rodzaj drzew i krzewów należący do rodziny bobowatych i podrodziny brezylkowych (dawniej w mimozowych). W dawnym, tradycyjnym ujęciu zaliczano tu ok. 1450 gatunków bardzo szeroko rozprzestrzenionych w strefie międzyzwrotnikowej i na przyległych obszarach stref umiarkowanych. W wąskim ujęciu dominującym współcześnie rodzaj obejmuje ok. 1030–1080 gatunków występujących głównie w Australii (1045 gatunków, z czego 941 to endemity), poza tym obecnych w południowo-wschodniej Azji, wyspach zachodniego Pacyfiku, dwa gatunki rosną na Madagaskarze i Maskarenach. Część gatunków rozprzestrzenia się jako inwazyjne, a Acacia mearnsii uznana została za jeden ze 100 najbardziej inwazyjnych gatunków na świecie.

Wikipedia

Przykłady

 (1.4) Z gałęzi starej akacji zerka na mnie sierpówka, czy tam cukrówka, zwał jak chciał.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: aˈkat͡sʲja, AS: akacʹi ̯a

Wiktionary

Powiązane:

 przym. akacjowaty, akacjowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.4) gw-pl|Górny Śląsk|agac.

Wiktionary


akacjowaty

przymiotnik jakościowy

 (1.1) przypominający akację

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. akacja ż.

 przym. akacjowy

Wiktionary


akacjowiec

ogończyk akacjowiec - gatunek motyla z rodziny modraszkowatych


SJP.pl


akacjowy

przymiotnik od: akacja


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) składający się z akacji

 (1.2) wykonany z drewna lub innej części akacji

 (1.3) będący częścią akacji

 (1.4) związany z akacją

Wiktionary

Przykłady

 (1.2) Miód wielokwiatowy różni się smakiem od rzepakowego, spadziowego, akacjowego czy faceliowego.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌakaˈt͡sʲjɔvɨ, AS: akacʹi ̯ovy

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. akacja ż.

 przym. akacjowaty

Wiktionary


akacjusz

imię męskie


SJP.pl

Achacy – imię męskie najprawdopodobniej pochodzenia greckiego. W takim przypadku pochodzi ono od wyrazu achátēs – „agat”. Może również pochodzić od greckiego imienia Ἀκακίος Akakios (od ἀκακός akakos – „niewinny”, „nieznający zła”), albo od greckiego wyrazu ἀγαθός agathos – „dobry”. Jego żeńskim odpowiednikiem są Achacja i Akacja.

Wikipedia


akad

1. starożytne państwo w Mezopotamii;
2. stolica starożytnego państwa o tej samej nazwie


SJP.pl

  • Akad (miasto) – starożytne miasto w Mezopotamii
  • Akad (kraina) – starożytna kraina w Mezopotamii

Wikipedia


akademia

1. wyższa uczelnia o profilu specjalistycznym;
2. instytucja gromadząca wybitnych przedstawicieli nauki lub sztuki;
3. uroczystość publiczna


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) eduk. szkoła wyższa;

 (1.2) nauk. instytucja, towarzystwo naukowe

 (1.3) uroczyste zebranie publiczne poświęcone osobie lub wydarzeniu

 (1.4) przest. muzyka poważna

 (1.5) przest. koncert muzyki poważnej

 (1.6) uczn. przen. szkoła zawodowa

Wiktionary

Uroczyste spotkanie okolicznościowe społeczności (szkolnej, akademickiej, pracowniczej itp.), np. pierwszomajowa lub z okazji Barbórki

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Akademia Krakowska jest jedną z polskich szkół wyższych.

 (1.2) Polska Akademia Nauk ma siedzibę w Warszawie.

 (1.3) Z okazji święta Komisji Edukacji Narodowej zorganizowano w szkole akademię.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌakaˈdɛ̃mʲja, AS: akadmʹi ̯a

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. akademista mos., akademika ż., akademiczność ż., akademiczka ż., akademickość ż., akademizowanie n., akademik m., akademizm m., akademizacja ż.

 czas. akademizować ndk.

 przym. akademicki, akademiczny, akademiowy

 przysł. akademicko

Wiktionary

Synonimy:

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

 rzecz. akademista mos., akademika ż., akademiczność ż., akademiczka ż., akademickość ż., akademizowanie n., akademik m., akademizm m., akademizacja ż.

 czas. akademizować ndk.

 przym. akademicki, akademiczny, akademiowy

 przysł. akademicko

frazeologia.

etymologia.

 etym|gr|Ἀκαδήμεια. (akadḗmeia) < etym|gr|Ἀκάδημος. (Akádēmos),

uwagi.

tłumaczenia.

* angielski: (1.1) academy, (teatralna) drama school; (1.2) academy

* arabski: أكاديمية

* baskijski: (1.1) akademia; (1.2) akademia

* białoruski: (1.1) акадэмія ż.; (1.2) акадэмія ż.

* bułgarski: (1.1) академия ż.; (1.2) академия ż.

* chiński standardowy: (1.1) 大学 (dàxué), 学院 (xuéyuàn); (1.2) 学院 (xuéyuàn)

* duński: (1.1) akademi n.; (1.2) akademi n.

* esperanto: (1.1) akademio; (1.2) akademio

* francuski: (1.1) académie ż.; (1.3) cérémonie ż.

* hiszpański: (1.1) academia ż.; (1.2) academia ż.

* interlingua: academia

* istriocki: acadièmia ż.

* japoński: (1.1) アカデミー, 大学; (1.2) アカデミー

* kataloński: (1.1) acadèmia ż.

* kotava: (1.1) cultim; (1.2) cultim; (1.3) fipta

* łaciński: (1.1) academia ż.; (1.2) academia ż.

* niemiecki: (1.1) Akademie ż.; (1.2) Akademie ż.

* norweski (bokmål): (1.1) akademi n.; (1.2) akademi n.

* norweski (nynorsk): (1.1) akademi n.; (1.2) akademi n.

* nowogrecki: (1.1) ακαδημία ż., Ακαδημία ż.; (1.2) ακαδημία ż., Ακαδημία ż.; (1.3) ακαδημία ż., Ακαδημία ż.

* nowopruski: (1.1) akadēmija ż.; (1.2) akadēmija ż.

* pendżabski: (1.?) ਅਕਾਦਮੀ ż. (akādamī)

* rosyjski: (1.1) акаде́мия ż.; (1.2) акаде́мия ż.

* szkocki gaelicki: (1.1) acadamh m.

* szwedzki: (1.1) akademi w.; (1.2) akademi w.

* turecki: (1.1) akademi

* ukraiński: (1.1) акаде́мія ż.; (1.2) акаде́мія ż.; (1.3) урочи́сті збо́ри lm.

* węgierski: (1.1) akadémia; (1.2) akadémia

* wilamowski: akademī ż., akademii ż.

źródła.

odmiana.

przykłady.

składnia.

kolokacje.

synonimy.

Wiktionary


akademicki

1. związany z akademią (np. wykład akademicki, wyróżnienia akademickie); akademijny;
2. związany z akademizmem (np. malarstwo akademickie)


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) eduk. dotyczący uczelni wyższej, studiów i studentów

 (1.2) szt. odnoszący się do akademizmu

 (1.3) odnoszący się do akademii (instytucji zrzeszającej uczonych lub artystów)

 (1.4) taki, który jest teoretyczny; nie jest praktyczny

 (1.5) zgodny z określonymi, utartymi wzorami

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Oba stały się materiałem dla nieznanych kompilatorów, wywodzących się najprawdopodobniej ze środowiska warszawskich studentów, tak zwanych burszów, tworzących tajne stowarzyszenia akademickie.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌakadɛ̃ˈmʲit͡sʲci, AS: akadẽmʹicʹḱi

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. akademia ż., akademickość ż., akademiczka ż., akademiczność ż., akademik mos./mrz., akademika ż., akademista mos., akademizacja ż., akademizm mrz., akademizowanie n., zakademizowanie n.

 czas. akademizować ndk., zakademizować dk.

 przym. akademiczny, akademijny, akademikowy, akademiowy

 przysł. akademicko

Wiktionary


akademickość

akademicki


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) odprzym. cecha tego, co akademickie; trzymanie się utartych wzorów, poprawność, szablonowość

Wiktionary

Patrz:

akademicki

Powiązane:

 rzecz. akademia ż., akademiczka ż., akademiczność ż., akademik m., akademika ż., akademista mos., akademizacja ż., akademizm m., akademizowanie n., zakademizowanie n.

 czas. akademizować ndk., zakademizować dk.

 przym. akademicki, akademiczny, akademijny, akademikowy, akademiowy

 przysł. akademicko

Wiktionary


akademiczka

słuchaczka wyższej uczelni; studentka


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) nauk. członkini akademii

 (1.2) szt. przedstawicielka akademizmu

 (1.3) daw. eduk. słuchaczka uczelni wyższej

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. akademia ż., akademickość ż., akademiczność ż., akademik mrz., akademika ż., akademista mos., akademizacja ż., akademizm mrz., akademizowanie n., zakademizowanie n.

:: fm. akademik mos.

 czas. akademizować ndk., zakademizować dk.

 przym. akademicki, akademiczny, akademijny, akademikowy, akademiowy

 przysł. akademicko

Wiktionary


akademiczność

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) daw. zob. akademickość.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. akademia ż., akademickość ż., akademiczka ż., akademik mos./mrz., akademika ż., akademista mos., akademizacja ż., akademizm mrz., akademizowanie n., zakademizowanie n.

 czas. akademizować ndk., zakademizować dk.

 przym. akademicki, akademiczny, akademijny, akademikowy, akademiowy

 przysł. akademicko

Wiktionary


akademiczny

akademicki; dawniej:
1. dotyczący akademii związany z akademią; akademijny;
2. trzymający się utartych wzorów; szablonowy


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) daw. zob. akademicki.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. akademia ż., akademickość ż., akademiczka ż., akademiczność ż., akademik mos./mrz., akademika ż., akademista mos., akademizacja ż., akademizm mrz., akademizowanie n., zakademizowanie n.

 czas. akademizować ndk., zakademizować dk.

 przym. akademicki, akademijny, akademikowy, akademiowy

 przysł. akademicko

Wiktionary


akademijny

akademia; akademicki, akademiowy


SJP.pl


akademik

1. członek akademii;
2. dawniej: profesor wyższej uczelni;
3. słuchacz wyższej uczelni; student


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) nauk. członek akademii

 (1.2) szt. przedstawiciel akademizmu

 (1.3) daw. eduk. uczeń akademii, słuchacz uczelni wyższej

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (2.1) stud. dom akademicki;

 (2.2) uczn. internat

Wiktionary

  • akademik – wysoki tytuł naukowy członków akademii (stowarzyszenia lub instytucji naukowej)
  • akademik – dom studencki
    • „Akademik” – Dom Studencki Politechniki Warszawskiej
  • akademik – student akademii (używane w Galicji; określenie „student” oznaczało tam „gimnazjalistę” – ucznia szkoły średniej, dającej maturę i możliwość jednorocznej służby wojskowej)

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Sławy Instytutowi przydaje fakt, że związał z nim swe imię akademik Manfred Lachs, wybitny znawca prawa międzynarodowego (…). sic.

 (2.1) Jan mieszka w akademiku i studiuje farmację.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌakaˈdɛ̃mʲik, AS: akadmʹik

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. akademia ż., akademickość ż., akademiczność ż., akademika ż., akademista mos., akademizacja ż., akademizm mrz., akademizowanie n., zakademizowanie n.

:: fż. akademiczka ż.

 czas. akademizować ndk., zakademizować dk.

 przym. akademicki, akademiczny, akademijny, akademikowy, akademiowy

 przysł. akademicko

Wiktionary

Synonimy:

 (2.1) dom akademicki, dom studencki

Wiktionary


akademika

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) daw. uroczysty popis; uroczystość

forma rzeczownika.

 (2.1) D. lp. od: akademik mrz.

 (2.2) D. i B. lp. od: akademik mos.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. akademia ż., akademickość ż., akademiczka ż., akademiczność ż., akademik mos./mrz., akademista mos., akademizacja ż., akademizm mrz., akademizowanie n., zakademizowanie n.

 czas. akademizować ndk., zakademizować dk.

 przym. akademicki, akademiczny, akademijny, akademikowy, akademiowy

 przysł. akademicko

Wiktionary


akademikowy

związany z akademikiem, dotyczący akademika


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z akademikiem, dotyczący akademika

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. akademista mos., akademika ż., akademiczność ż., akademiczka ż., akademik m., akademickość ż.

 przym. akademicki, akademiczny

 czas. akademizować

Wiktionary


akademiowy

akademia; akademijny, akademicki


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z akademią, dotyczący akademii

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. akademik mos./mrz., akademiczność ż., akademiczka ż., akademickość ż., akademia ż.

 przym. akademicki, akademiczny

Wiktionary


akademista

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) przest. akademik (student)

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. akademia ż., akademickość ż., akademiczka ż., akademiczność ż., akademik mos./mrz., akademika ż., akademizacja ż., akademizm mrz., akademizowanie n., zakademizowanie n.

 czas. akademizować ndk., zakademizować dk.

 przym. akademicki, akademiczny, akademijny, akademikowy, akademiowy

 przysł. akademicko

Wiktionary


akademizacja

1. podniesienie jakiejś szkoły do rangi akademii;
2. nacechowanie czegoś akademizmem


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) nadawanie czemuś cech akademizmu

 (1.2) stawanie się akademickim

 (1.3) przekształcanie uczelni w akademię

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌakadɛ̃mʲiˈzat͡sʲja, AS: akadẽmʹizacʹi ̯a

Wiktionary

Powiązane:

 przym. akademicki, akademiczny

 rzecz. akademista mos., akademika ż., akademiczność ż., akademiczka ż., akademickość ż., akademia, akademizm, akademik

 czas. akademizować

Wiktionary


akademizm

kierunek w sztuce postulujący podporządkowanie twórczości regułom klasycznym i naśladowanie wzorców uznanych za doskonałe


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) ścisłe trzymanie się form tradycyjnych, klasycznych w sztukach pięknych

 (1.2) kierunek w sztuce polegający na stosowaniu reguł estetyki antycznej;

Wiktionary

Akademizm – kierunek w sztuce europejskiej rozwijający się od XVII do XIX wieku, skupiający się na malarstwie i rzeźbie. Polegał na odwoływaniu się do zasad i ideałów sztuki antycznej oraz renesansowej, a także naśladowaniu dzieł uznanych za doskonałe, preferujący tematykę historyczną, religijną i mitologiczną. Propagowany głównie przez akademie sztuk pięknych.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ˌakaˈdɛ̃mʲism̥, AS: akadmʹism̦

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. akademista mos., akademika ż., akademiczność ż., akademiczka ż., akademia ż., akademik m., akademizacja ż., akademickość ż.

 przym. akademicki, akademiczny

 czas. akademizować

Wiktionary


akademizować

czasownik przechodni niedokonany (dk. brak)

 (1.1) szt. tworzyć według reguł akademizmu

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. akademia ż., akademickość ż., akademiczka ż., akademiczność ż., akademik mos./mrz., akademika ż., akademista mos., akademizacja ż., akademizm mrz., akademizowanie n., zakademizowanie n.

 czas. zakademizować dk.

 przym. akademicki, akademiczny, akademijny, akademikowy, akademiowy

 przysł. akademicko

Wiktionary


akademizowanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) szt. tworzenie dzieł według reguł estetyki antycznej

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. akademista mos., akademika ż., akademiczność ż., akademiczka ż., akademia ż., akademik m., akademickość ż.

 czas. akademizować

 przym. akademicki, akademiczny

Wiktionary


akademos

Akademos – w mitologii greckiej heros attycki, który wskazał Dioskurom miejsce, gdzie Tezeusz więził ich siostrę Helenę.

Ateńczycy poświęcili mu gaj nad rzeką Kefisos. Grób Akademosa, otoczony świętym gajem platanowym nad brzegiem rzeki znajdował się na Keramejkosie, odległy o sześć stadiów od Aten. Od imienia herosa pochodzi słowo „akademia” – w gaju, w którym znajduje się jego grób, działała Akademia Platońska.

Wikipedia


akademski

przymiotnik

 (1.1) stpol. akademicki

Wiktionary

Przykłady

składnia.

kolokacje.

synonimy.

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

frazeologia.

etymologia.

 etym|łac.

odmiana.

przykłady.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌakaˈdɛ̃msʲci, AS: akadmsʹḱi

Wiktionary


akademus

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) gw-pl|Lwów. akademik, dom studencki

Wiktionary


akadia

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) hist. geogr. dawna kolonia francuska w Ameryce Północnej;

 (1.2) pot. obszar w Ameryce Północnej zamieszkały przez Akadian, obejmujący głównie wschód prowincji Nowy Brunszwik

Wiktionary

Akadia (fr. Acadie, ang. Acadia) – kolonia francuska w Ameryce Północnej. Akadia zajmowała obszar od wschodnich wybrzeży kontynentu, do ujścia Rzeki św. Wawrzyńca. Od południa graniczyła z Nową Anglią (z dzisiejszym Maine).

Wikipedia

Przykłady

składnia.

kolokacje.

synonimy.

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

 rzecz. akadiański m.

 przym. akadiański

frazeologia.

etymologia.

 (1.1-2) etym|franc|Acadie.

uwagi.

 (1.1-2) nie mylić z|Arkadia, Akad.

tłumaczenia.

* angielski: (1.1) Acadia

* baskijski: (1.1) Akadia

* francuski: (1.1) Acadie ż.

* hiszpański: (1.1) Acadia ż.

* ido: (1.1) Akadia

* niemiecki: (1.1) Akadien n.

* nowogrecki: (1.1) Ακαδία

* portugalski: (1.1) Acádia ż.

* rosyjski: (1.1) Акадия ż.

* włoski: (1.1) Acadia

źródła.

== Akadia (ido.) ==

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik

 (1.1) geogr. hist. Akadia

odmiana.

przykłady.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: aˈkadʲja, AS: akadʹi ̯a

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. akadiański m.

 przym. akadiański

Wiktionary

Synonimy:

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

 rzecz. akadiański m.

 przym. akadiański

frazeologia.

etymologia.

 (1.1-2) etym|franc|Acadie.

uwagi.

 (1.1-2) nie mylić z|Arkadia, Akad.

tłumaczenia.

* angielski: (1.1) Acadia

* baskijski: (1.1) Akadia

* francuski: (1.1) Acadie ż.

* hiszpański: (1.1) Acadia ż.

* ido: (1.1) Akadia

* niemiecki: (1.1) Akadien n.

* nowogrecki: (1.1) Ακαδία

* portugalski: (1.1) Acádia ż.

* rosyjski: (1.1) Акадия ż.

* włoski: (1.1) Acadia

źródła.

== Akadia (ido.) ==

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik

 (1.1) geogr. hist. Akadia

odmiana.

przykłady.

składnia.

kolokacje.

synonimy.

Wiktionary


akadiański

przymiotnik

 (1.1) odnoszący się do Akadii

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (2.1) jęz. odmiana języka francuskiego używana w prowincjach atlantyckich Kanady;

Wiktionary

Przykłady

 (2.1) Lingwiści ciągle jeszcze nie są zgodni co do żródeł akadiańskiego francuskiego.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌakaˈdʲjä̃j̃sʲci, AS: akadʹi ̯ä̃ĩ ̯sʹḱi

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Akadia ż., Akadianin m., Akadianka ż.

Wiktionary


akadowie

lud semicki zamieszkujący w starożytności Mezopotamię; Akadyjczycy


SJP.pl

Akadyjczycy, Akadowie – odłam ludów semickich, które osiedliły się w III tysiącleciu p.n.e. we wschodniej Mezopotamii, tj. na obszarze, znajdującym się pod wpływem kultury Sumerów.

Akadowie pod panowaniem Szarrukina pod koniec III tysiąclecia p.n.e. rozpoczęli swoją ekspansję na wschód z miasta Akad, którego położenie dotychczas nie zostało odkryte. W miarę podbojów kraju Sumerów, stworzyli imperium, obejmujące swymi granicami obszary od Zatoki Perskiej do Morza Śródziemnego oraz zhołdowali tereny położone nad Tygrysem, a także Asyrię, część Syrii i Azję Mniejszą.

Wikipedia


akadyjczycy

lud semicki zamieszkujący w starożytności Mezopotamię; Akadowie


SJP.pl

  • Akadyjczycy – francuskojęzyczni mieszkańcy północnoamerykańskiej Akadii
  • Akadyjczycy – oboczna nazwa starożytnego plemienia Akadów

Wikipedia


akadyjczyk

mieszkaniec Akadu


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) staroż. mieszkaniec Akadu

 (1.2) mieszkaniec Akadii

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Akad mrz., akadyjski mrz., Akadowie lm m.

:: fż. Akadyjka ż.

 przym. akadyjski, akadzki

Wiktionary


akadyjka

mieszkanka Akadu


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) staroż. mieszkanka Akadu

 (1.2) mieszkanka Akadii

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Akad mrz., akadyjski mrz., Akadowie lm m.

:: fm. Akadyjczyk mos.

 przym. akadyjski, akadzki

Wiktionary


akadyjski

związany z Akadem; akadzki


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) dotyczący Akadu lub/i państwa akadyjskiego

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (2.1) jęz. język semicki, używany w Mezopotamii od połowy III tysiąclecia p.n.e. do początków I tysiąclecia n.e.;

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Jeśli chodzi o klēdōn, czyli omen słowny (mający miejsce wtedy, gdy ktoś mówi coś, co, jak się okazuje, posiada głębsze, złowrogie znaczenie), to istnieje jego akadyjski ekwiwalent, egerrû, który, podobnie jak greckie słowo phēmē, może również oznaczać „pogłoskę, reputację, proroctwo”. Stary Testament dostarcza przykładów tego rodzaju omenów słownych.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Akad m., Akadyjczyk m., Akadyjka ż.

 przym. akadzki

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) akadzki

 (2.1) chaldejski

Wiktionary


akadyjskojęzyczny

przymiotnik

 (1.1) taki, który posługuje się językiem akadyjskim

 (1.2) taki, którego mieszkańcy posługują się językiem akadyjskim

 (1.3) spisany, stworzony w języku akadyjskim

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌakaˈdɨjskɔjɛ̃w̃ˈzɨt͡ʃnɨ, AS: akadyi ̯skoi ̯ẽũ̯zyčny

Wiktionary


akadzki

przymiotnik od: Akad (starożytne państwo semickie lub stolica tego państwa); akadyjski


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) hist. dotyczący Akadu lub Akadyjczyków

Wiktionary

Powiązane:

 przym. akadyjski

 rzecz. akadyjski mrz., Akadyjczyk mos., Akadyjka ż.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) akadyjski

Wiktionary


akalkulia

upośledzenie zdolności liczenia związane z organicznym uszkodzeniem mózgu


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) med. zaburzenie zdolności procesów liczenia;

Wiktionary

Akalkulia (łac. calculo – liczę) – utrata lub upośledzenie zdolności wykonywania nawet najprostszych działań arytmetycznych związane z organicznym uszkodzeniem mózgu (zwykle lewego bocznego obszaru ciemieniowo-potylicznego u osób praworęcznych), występujące często razem z zaburzeniami mowy oraz afazją ruchową. Jest odmianą agnozji wzrokowej.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ˌakalˈkulʲja, AS: akalkulʹi ̯a

Wiktionary


akan

grupa ludów afrykańskich


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) jęz. język (lub makrojęzyk) z podgrupy kwa rodziny języków nigero-kongijskich

Wiktionary

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Akan jest językiem ojczystym dla 43% populacji Ghany.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Akan m., Akanka ż., Akańczyk mos., akański m., akańszczyzna ż.

 przym. akański

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) akański, akańszczyzna; kod ISO 639-1: ak, kod ISO 639-2/3: aka

Wiktionary


akanie

wymowa nieakcentowanego "o" jako samogłoski zbliżonej do "a" (w języku rosyjskim oraz białoruskim)


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) jęz. charakterystyczny dla języków białoruskiego i rosyjskiego sposób wymawiania nieakcentowanego o jak samogłoski podobnej do a;

Wiktionary

Akanie – nieodróżnianie nieakcentowanych /a/, /e/ i /o/. Występuje w języku rosyjskim (коро́ва (korowa) – [kɐˈrovə] 'krowa') i w języku białoruskim (карова karowa 'ts.', Лукашэнка Łukaszenka), cechuje wszystkie gwary południowego narzecza języka rosyjskiego i znacznej części narzecza środkowego. Jest skutkiem silnego akcentu dynamicznego. Brak akania to okanie.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: aˈkãɲɛ, AS: akãńe

Wiktionary


akant

1. krzew, bylina ozdobna;
2. motyw dekoracyjny w różnych dziedzinach sztuki wykorzystujący wizerunek liści


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) bot. nazwa systematyczna|Acanthus|L.|ref=tak., rodzaj roślin, bylin lub krzewów, z rodziny akantowatych; .

 (1.2) archit. motyw dekoracyjny w formie stylizowanych liści, gałązek i kwiatów akantu (1.1);

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (2.1) pot. środ. opiekun klienta, account manager

Wiktionary

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Akant jest piękną, okazałą byliną rzadko uprawianą w polskich ogrodach.

 (1.2) Motyw akantu stosowany jest w architekturze od starożytności.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈakãnt, AS: akãnt

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. akantowate nmos.

 przym. akantowy, akantowaty

Wiktionary

Synonimy:

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

 rzecz. akantowate nmos.

 przym. akantowy, akantowaty

frazeologia.

etymologia.

 (1.1-2) etym|łac|acanthus. < etym|gr|ἄκανθος. < etym|gr|ἄκανθα. → cierń, oset, kręgosłup ryby

 (2.1) etym|ang|account manager.

uwagi.

tłumaczenia.

* angielski: (1.1) acanthus; (1.2) acanthus

* esperanto: (1.1) akanto

* interlingua: (1.1) acanto

* nowogrecki: (1.1) ακάνθα ż.

źródła.

== akant (esperanto (morfem).) ==

wymowa.

znaczenia.

morfem|eo.

 (1.1) bot. akant

odmiana.

przykłady.

składnia.

kolokacje.

synonimy.

Wiktionary


akantella

stadium rozwojowe kolcogłowów, kiedy larwa traci kolce i przekształca się w małego kolcogłowa


SJP.pl


akantocefaloza

choroba pasożytnicza atakująca układ pokarmowy świń i szczurów


SJP.pl

Akantocefaloza (gr. ákantha – kolec, kephalé – głowa) – inwazyjna choroba pasożytnicza układu pokarmowego wywołana przez dojrzałe kolcogłowy powodujące miejscowe zapalenie błony śluzowej jelita cienkiego. Występuje u kręgowców, zwłaszcza u trzody chlewnej, ptaków i ryb. U ryb słodkowodnych jest wywoływana przez kolcogłowy z rodzaju Acanthocephalus, a u zwierząt lądowych – z rodzaju Macracanthorhynchus.

Wikipedia


akantocyt

u człowieka: nieprawidłowy erytrocyt z nieregularnymi, długimi, ostro zakończonymi wypustkami cytoplazmy


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) biol. nieprawidłowo uformowana krwinka czerwona posiadająca nieregularnie rozmieszczone, zaostrzone wypustki cytoplazmatyczne;

Wiktionary

Akantocyt – u człowieka, nieprawidłowy erytrocyt z nieregularnymi, długimi, ostro zakończonymi wypustkami cytoplazmy.

Podobne wypustki cytoplazmy, ale bardziej tępe i bardziej regularnie rozmieszczone, posiadają echinocyty.

Obecność akantocytów w osadzie moczu wskazuje na kłębuszkowe zapalenie nerek.

Obecność akantocytów we krwi obwodowej nosi miano akantocytozy.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Klinicznie może manifestować się wymiotami, biegunkami tłuszczowymi, niedokrwistością z obecnością akantocytów we krwi obwodowej, niedożywieniem i upośledzeniem rozwoju fizycznego.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. akantocytoza ż.

Wiktionary


akantocytoza

obecność akantocytów we krwi obwodowej


SJP.pl

Akantocyt – u człowieka, nieprawidłowy erytrocyt z nieregularnymi, długimi, ostro zakończonymi wypustkami cytoplazmy.

Podobne wypustki cytoplazmy, ale bardziej tępe i bardziej regularnie rozmieszczone, posiadają echinocyty.

Obecność akantocytów w osadzie moczu wskazuje na kłębuszkowe zapalenie nerek.

Obecność akantocytów we krwi obwodowej nosi miano akantocytozy.

Wikipedia


akantoda

przedstawiciel gromady najstarszych wymarłych szczękowców, blisko spokrewnionych z rybami kostnymi


SJP.pl


akantody

gromada najstarszych wymarłych szczękowców, zasiedlających wody morskie i śródlądowe przez około 150 milionów lat, blisko spokrewnionych z rybami kostnymi; fałdopłetwe


SJP.pl

Fałdopłetwe, akantody (Acanthodii) – gromada wymarłych ryb słodkowodnych i morskich łączących cechy późniejszych ryb chrzęstnych i kostnych. Z powodu licznych kolców w płetwach i spodniej części ciała nazywane są czasem kolczastymi rekinami (gr. ákantha oznacza kolec).

Wikipedia


akantolityczny

akantoliza


SJP.pl

Patrz:

akantoliza

akantoliza

utrata połączenia pomiędzy komórkami naskórka, powodująca powstawanie pęcherza


SJP.pl

Akantoliza (łac. acantholysis) – utrata łączności między komórkami warstwy kolczystej naskórka (stratum spinosum) poprzez zanikanie mostków międzykomórkowych.Komórki leżą luźno w powstałych wolnych przestrzeniach, mają okrągły kształt, duże, często nieprawidłowe jądra. Barwią się metodą Maya-Grünwalda-Giemsy w charakterystyczny sposób (obrąbek cytoplazmy wybarwia się na ciemnoniebiesko). Można ją wykryć w wymazie z dna pęcherza testem cytologicznym Tzancka.

Wikipedia


akantowate

rodzina roślin charakterystycznych dla krajów tropikalnych całego świata; akantusowate


SJP.pl

Wikipedia


akantowaty

o cechach akantowatych (rodzina roślin)


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) bot. o cechach roślin z rodziny akantowatych

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. akantowate nmos., akant mos./mrz.

Wiktionary


akantowy

związany z akantem


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z akantem, dotyczący akantu

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. akant mrz.

Wiktionary


akantusowate

rodzina roślin charakterystycznych dla krajów tropikalnych całego świata; akantowate


SJP.pl


akantusowaty

o cechach akantusowatych (rodzina roślin)


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) bot. o cechach roślin z rodziny akantusowatych

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. akantusowate nmos.

Wiktionary


akantyt

ciemnoszary minerał z grupy siarczków o metalicznym połysku


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) miner. minerał z grupy siarczków, jednoskośna odmiana argentytu ;

Wiktionary

Akantyt – minerał z grupy siarczków, jednoskośna odmiana argentytu. Nazwa pochodzi od gr. akanta = strzała i nawiązuje do wyglądu tego minerału.

Wzór chemiczny akantytu to Ag2S (siarczek srebra). Substancja ta jest dwupostaciowa. W przedziale temperatury 179 °C do 586 °C trwała jest odmiana regularna tzw. b-argentyt. Przy obniżaniu temperatury odmiana regularna ulega przemianie poliformicznej w odmianę rombową tzw. akantyt.

Wikipedia

Powiązane:

 przym. akantytowy

Wiktionary


akap

zwolennik akapu; akapowiec, anarchokapitalista, ankap


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) slang. polit. anarchokapitalizm

Wiktionary

Anarchokapitalizm (znany również jako „akap” lub „ankap”) – libertariański i indywidualistyczny system polityczny, który opowiada się za eliminacją monopolu usług państwa na rzecz prywatnych agencji ochrony na wolnym rynku. Twórcą tego terminu jest amerykański ekonomista, historyk i teoretyk polityczny Murray Rothbard. W społeczeństwie anarchokapitalistycznym egzekwowanie prawa, sądy i wszystkie inne usługi bezpieczeństwa byłyby zapewniane przez prywatne podmioty gospodarcze, takie jak prywatne agencje ochrony. Pomimo swojej nazwy, anarchokapitalizm przeważnie nie jest uznawany za formę anarchizmu.

Wikipedia


akaparacja

działanie zmierzające do kontroli nad sprzedażą jakiegoś produktu lub ich grupy, w celu zapewnienia sobie możliwości dyktowania ceny na te towary; spekulacja


SJP.pl


akapicik

zdrobnienie od: akapit


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) zdrobn. od akapit

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) To nie akapit, lecz tylko mały akapicik.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. akapit m.

 przym. akapitowy

Wiktionary


akapit

1. początkowy wiersz nowego ustępu, zwykle wcięty lub ozdobiony inicjałem,
2. ustęp tekstu zaczynający się od nowego wiersza


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) fragment tekstu rozpoczynający się od nowego wiersza;

Wiktionary

Akapit (łac. a capite, od głowy, od początku) – podstawowy sposób dzielenia łamu na rozpoznawalne wzrokiem mniejsze fragmenty w celu zwiększenia czytelności tekstu. Podstawowa jednostka logiczna dłuższego tekstu, składająca się z jednego lub wielu zdań stanowiących pewną całość treściową (myśl). Zadaniem akapitu jest wyraźne zaznaczenie nowej myśli w bieżącym wątku wypowiedzi.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Na kursach szybkiego czytania nauczyłam się czytać całymi akapitami.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: aˈkapʲit, AS: akapʹit

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. akapicik mrz.

 przym. akapitowy

Wiktionary


akapitowy

związany z akapitem, dotyczący akapitu


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z akapitem, dotyczący akapitu

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. akapicik mrz., akapit mrz.

Wiktionary


akapowiec

zwolennik akapu; akap, anarchokapitalista, ankap


SJP.pl


akara

ryba pochodząca z dorzecza Amazonki, hodowana jako rybka akwariowa


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) ryba z rodziny pielęgnicowatych;

Wiktionary

Akara – nazwa kilku gatunków ryb z rodziny pielęgnicowatych wcześniej zaliczanych do rodzaju Aequidens, obecnie również z innych rodzajów:

  • akara błękitna (Aequidens pulcher)
  • akara cętkowana (Laetacara curviceps)
  • akara itańska (Krobia itanyi)
  • akara paskowana (Nannacara anomala)
  • akara pomarańczowopłetwa (Aequidens rivulatus)
  • akara marońska, akara z Maroni (Cleithracara maronii)
  • akara z Porto Alegro (Cichlasoma portalegrense)
  • akara żółta (Aequidens metae)

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Kupiłem wczoraj piękny okaz akary.

Wiktionary

Synonimy:

antonimy.

hiperonimy.

 (1.1) pielęgnica

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

frazeologia.

etymologia.

uwagi.

tłumaczenia.

* angielski: (1.1) acara

źródła.

== akara (język baskijski.) ==

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik

 (1.1) bot. nard celtycki

odmiana.

przykłady.

składnia.

kolokacje.

synonimy.

Wiktionary


akarboza

organiczny związek chemiczny stosowany jako inhibitor w lekach diabetologicznych


SJP.pl

Akarboza (łac. acarbosum) – organiczny związek chemiczny, inhibitor α-glukozydaz (glukomylazy, sacharazy, maltazy, izomaltazy) występujący w lekach diabetologicznych. Blokuje ona enzymy jelitowe przekształcające węglowodany złożone w proste, a tym samym powoduje spadek poziomu cukru po posiłku, obniża insulinooporność, zmniejsza poziom insuliny, zwiększa asymilację glukozy oraz powoduje spadek glikemii na czczo.

Wikipedia


akariota

organizmy zbudowane z komórek niezawierających jądra komórkowego; bezjądrowe


SJP.pl

Prokarionty, prokarioty, organizmy prokariotyczne (Prokaryota, Procaryota) – mikroorganizmy, w większości jednokomórkowe, których komórka nie zawiera jądra komórkowego oraz organelli komórkowych charakterystycznych dla eukariontów. Nazwa pochodzi od greckich słów pros („przed”) i karyon („orzech”, „jądro”). Pozostałe synonimy to: akariobionty, akariota, organizmy akariotyczne, anukleobionty, bezjądrowce, bezjądrowe, prokariota, protokarionty, przedjądrowce.

Wikipedia


akarka

1. zdrobnienie od: akara;
2. akarka paskowana (prążkowana) - gatunek słodkowodnej ryby z rodziny pielęgnicowatych; akara prążkowana, akara paskowana


SJP.pl


akaroid

żywica naturalna pochodzenia roślinnego do wyrobu lakierów i politur


SJP.pl


akarolog

zoolog badający roztocza


SJP.pl


akarologia

dział zoologii, nauka o roztoczach


SJP.pl

Akarologia (z gr.: ἀκάρι, „akari”, gatunek roztocza oraz λόγος, „logos”, nauka) — dyscyplina zoologiczna zajmująca się naukowym badaniem roztoczy (Acari), obszernego i zróżnicowanego gatunkowo rzędu drobnych pajęczaków (Arachnida), subdyscyplina arachnologii.

Wikipedia


akarycyd

Akarycydy, środki roztoczobójcze – substancje chemiczne zabijające larwy oraz imagines roztoczy (Acari), a także niszczące ich jaja. Są one stosowane zwłaszcza do zwalczania tych gatunków roztoczy, które żerują na roślinach uprawnych. Niektóre z nich są jednak szkodliwe również dla różnych pożytecznych owadów (np. pszczół miodnych).

Najpopularniejsze akarycydy to: azobenzen, chlorofenson, dicofon oraz tetradifon.

Wikipedia


akataleksa

występowanie całej stopy w klauzuli (na końcu wersu)


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) liter. występowanie pełnych stóp w całym wierszu; brak kataleksy

Wiktionary

Kataleksa – w wierszu iloczasowym zjawisko skrócenia stopy kończącej wers lub człon wersowy o jedną lub dwie sylaby stanowiące część lub całość tezy.

W wierszu sylabotonicznym zjawisko skrócenia stopy kończącej wers lub człon wersowy o jedną lub dwie sylaby nieakcentowane.

Wikipedia

Powiązane:

 przym. akatalektyczny

Wiktionary


akatalektyczny

akataleksa


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) liter. związany z akataleksą, dotyczący akataleksy

Wiktionary

Patrz:

akataleksa

Powiązane:

 rzecz. akataleksa ż.

Wiktionary


akatalepsja

podkreślana przez zwolenników sceptycyzmu niemożliwość poznania świata oraz prawdy


SJP.pl


akataleptyczny

akatalepsja


SJP.pl

Patrz:

akatalepsja

akatolicki

przymiotnik od: akatolik


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) niekatolicki

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. akatolik mos.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) niekatolicki

Wiktionary


akatoliczka

członkini wyznania niekatolickiego


SJP.pl


akatolik

członek wyznania niekatolickiego


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) przest. rel. członek jakiegoś wyznania chrześcijańskiego niekatolickiego

Wiktionary

Powiązane:

 przym. akatolicki

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) niekatolik

Wiktionary


akatyst

hymn ku czci Bogurodzicy, śpiewany w cztery pierwsze soboty Wielkiego Postu


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) rel. muz. rodzaj hymnu liturgicznego ku czci Chrystusa lub świętych, spotykany zwłaszcza w wielkopostnej tradycji chrześcijaństwa wschodniego, śpiewany na stojąco podczas szczególnych nabożeństw;

Wiktionary

Akatyst (z cs. а҆ка́фїстъ, stgr. Ἀκάθιστος), rzadziej akafist – rodzaj hymnu liturgicznego, typowego dla chrześcijańskich kościołów wschodnich, zwłaszcza posługujących się językiem greckim, przede wszystkim dla Cerkwi prawosławnej. Akatyst składa się z mniejszych form poezji liturgicznej – kondakionów i ikosów (zazwyczaj 12 kondakionów i 12 ikosów). Treścią hymnu jest pochwała Jezusa Chrystusa, świętego Krzyża, Matki Boskiej lub świętych, zwłaszcza męczenników. Akatysty są zawsze śpiewane na stojąco a cappella. Niekiedy stanowią zasadniczą część szczególnych nabożeństw, co dotyczy zwłaszcza najbardziej znanego Akatystu ku czci Bogurodzicy.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Chcąc oddać cześć Bogurodzicy, cenobici zaśpiewali wspaniały akatyst.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: aˈkatɨst, AS: akatyst

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. akafistnik m.

 przym. akatystowy

Wiktionary


akatystowy

przymiotnik

 (1.1) związany z akatystem, dotyczący akatystu

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌakatɨˈstɔvɨ, AS: akatystovy

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. akatyst m., akafistnik m.

Wiktionary


akaustobiolit

niepalna skała osadowa pochodzenia organicznego


SJP.pl


akbar

Wikipedia


akcedencyjny

przymiotnik od: akcedencja


SJP.pl


akceleracja

1. w różnych naukach: przyśpieszenie czegoś;
2. w biologii i psychologii: przyśpieszenie rozwoju w wyniku przemian cywilizacyjnych lub sztucznej stymulacji


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) przyspieszenie

Wiktionary

Akceleracja (łac. acceleratio: przyspieszenie) – w fizjologii oznacza międzypokoleniowe przyspieszenie rozwoju i dojrzewania, a więc wcześniejsze osiąganie kolejnych etapów rozwoju lub wcześniejsze (w porównaniu z innymi narządami) wykształcenie się jakiegoś narządu w rozwoju zarodka. W psychologii jest to przyspieszenie rozwoju cech psychicznych.

Wikipedia

Powiązane:

 rzecz. akcelerator m.

Wiktionary


akceleracjonista

zwolennik teorii zakładającej, że opór wobec kapitalizmu jest niemożliwy, dlatego też należy przyspieszać jego rozrost tak, by system sam się załamał


SJP.pl


akceleracjonizm

teoria zakładająca, że opór wobec kapitalizmu jest niemożliwy, dlatego też należy przyspieszać jego rozrost tak, by system sam się załamał


SJP.pl

Akceleracjonizm (ang. accelerationism, od słowa acceleration czyli „przyspieszenie”) – szereg marksistowskich i reakcyjnych idei w teorii krytycznej i społecznej, które wzywają do drastycznej intensyfikacji wzrostu kapitalistycznego, zmian technologicznych, sabotażu infrastruktury i innych procesów społecznych w celu zdestabilizowania istniejących systemów i stworzenia radykalnej transformacji społecznej.

Wikipedia


akceleracyjny

dotyczący akceleracji


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) związany z przyspieszeniem lub przyspieszaniem, akceleracją; służący do przyspieszania

Wiktionary


akcelerator

1. urządzenie do nadawania cząstkom naładowanym wielkich energii;
2. urządzenie do przyspieszania lub zwalniania ruchu samochodowego silnika spalinowego; pedał gazu;
3. akcelerator graficzny - specjalna karta graficzna, wykonująca niezbędne do tworzenia obrazu obliczenia


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) fiz. przyrząd do przyspieszania elektrycznie naładowanych cząstek;

 (1.2) techn. pedał gazu

Wiktionary

  • Akcelerator cząstek – urządzenie do przyspieszania cząsteczek do prędkości bliskich prędkości światła w próżni
  • Akcelerator 3D – karta graficzna przeznaczona do szybkiego wyświetlanie grafiki trójwymiarowej
  • Akcelerator – nazwa nadana przez Microsoft kombinacjom klawiaturowym, uruchamiającym określone funkcje programu, jak np. Ctrl+C
  • Akcelerator skryptów – program przyspieszający wykonywanie skryptów (np. php)
  • Akcelerator IE – rozszerzenie dla stron internetowych, działających pod IE, pozwalające wykonać proste wyszukiwania, tłumaczenia itp. bez kopiowania tekstu

Wikipedia

Powiązane:

 rzecz. akceleracja ż.

Wiktionary


akceleratorowy

związany z akceleratorem


SJP.pl


akcelerograf

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) techn. samozapisujący przyrząd do pomiaru przyspieszenia

Wiktionary


akcelerometr

miernik przyspieszenia; przyśpieszeniomierz; przyspieszeniomierz


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) zob. przyspieszeniomierz.

Wiktionary

Przyspieszeniomierz, akcelerometr, akceleromierz - urządzenie lub tylko przetwornik mierzący przyspieszenie, któremu poddawany jest jego element czynny.

Przyspieszenie wyznaczane jest poprzez pomiar siły między elastycznie zawieszoną masą czujnika a jego obudową. Czujnik przyspieszeniomierza mierzy siłę zarówno wynikającą ze zmian ruchu czujnika jak i grawitacji. W zależności od konstrukcji urządzenia, akcelerometr mierzy przyspieszenie w jednej, dwóch jak i trzech osiach, a także przyspieszenia kątowe wywołane obrotami (tzw sześcioosiowy). Mierzone przyspieszenie jest odnoszone do wartości przyspieszenia ziemskiego. Urządzenie może korygować otrzymane wyniki o przyspieszenie ziemskie, a także określać ustawienia czujnika względem pionu.

Wikipedia


akcencik

zdrobnienie od: akcent


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) zdrobn. od akcent

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) To nie akcent, lecz tylko lekki akcencik.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. akcent m., akcentowanie n.

Wiktionary


akcencista

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) żartowniś, dowcipniś

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌakt͡sɛ̃ɲˈt͡ɕista, AS: akcẽńćista

Wiktionary

Powiązane:

 czas. akcentować

 rzecz. akcent

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) akcentysta

Wiktionary


akcent

1. wyróżnienie sylaby w wyrazie lub jednego z wyrazów w zdaniu za pomocą artykulacji, zaakcentowania, intonacji; także: znak graficzny służący temu wyróżnieniu;
2. potocznie o sposobie wymawiania wyrazów;
3. w muzyce: wyróżnienie dźwięku lub akordu; także: znak oznaczający to wyróżnienie;
4. przenośnie: wyróżniający się, charakterystyczny element czegoś


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) jęz. wyróżnienie za pomocą środków fonetycznych niektórych sylab w obrębie wyrazu;

 (1.2) muz. wyraźniejsze, silniejsze podkreślenie jakiegoś dźwięku lub współbrzmienia;

 (1.3) typogr. znak diakrytyczny oznaczający m.in. akcent (1.1)

 (1.4) przen. szczegół wyróżniający się z otoczenia

 (1.5) jęz. specyficzny sposób wymawiania słów, często w połączeniu z charakterystyczną intonacją zdaniową

 (1.6) przest. werwa, fantazja, animusz

 (1.7) szt. archit. ogrod. element kompozycyjny wyróżniający się (kolorem, fakturą, kształtem) z tła całości

Wiktionary

  • akcent – sposób wymowy (artykulacji, intonacji)
  • akcent wyrazowy
  • akcent zdaniowy
  • akcent muzyczny
  • akcent diakrytyczny
  • Akcent – polski zespół muzyczny
  • Akcent – rumuński zespół muzyczny
  • Akcent – czasopismo literacko-artystyczne

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) W niektórych wyrazach pochodzenia greckiego akcent pada na sylabę trzecią od końca.

 (1.3) Akcent ostry to znak diakrytyczny w postaci ukośnej kreski wznoszącej się od lewej do prawej.

 (1.4) Ten trunek jest słodkawy, ale z wyraźnym pikantnym akcentem.

 (1.5) Ten jej mąż mówi z dziwnym akcentem, dlatego zastanawiam się, skąd on pochodzi?

 (1.7) Ważnym akcentem wnętrza ogrodowego jest soliter o czerwonej barwie liści.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈakt͡sɛ̃nt, AS: akcẽnt

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. akcencista mos., akcentacja ż., akcentowanie n., akcentuacja ż., akcentysta mos., zaakcentowanie n.

:: zdrobn. akcencik mrz.

 czas. akcentować ndk., zaakcentować dk.

 przym. akcentacyjny, akcentuacyjny, akcentowy, akcentowany

 przysł. akcentująco

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) akcent wyrazowy, przycisk

 (1.2) akcent muzyczny

Wiktionary


akcentacja

akcentuacja;
1. sposób, typ akcentowania w jakimś języku;
2. zaznaczanie akcentów w tekście;
3. ogół akcentów w tekście


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) jęz. fonet. zob. akcentuacja.

Wiktionary

Powiązane:

 przym. akcentacyjny

 rzecz. akcent mrz.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) akcentuacja

Wiktionary


akcentacyjny

dotyczący akcentacji


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) fonet. związany z akcentacją, dotyczący akcentacji

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. akcent mrz., akcentacja ż.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) akcentuacyjny

Wiktionary


akcentolog

specjalista w dziedzinie akcentologii


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) jęz. specjalista w zakresie akcentologii

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. akcentologia ż.

 przym. akcentologiczny

Wiktionary


akcentologia

dziedzina językoznawstwa zajmująca się badaniem akcentu, intonacji i iloczasu


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) jęz. dział językoznawstwa badający akcent, iloczas i intonację

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. akcentolog mos.

 przym. akcentologiczny

Wiktionary


akcentologiczny

przymiotnik od: akcentologia


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) jęz. związany z akcentologią

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. akcentologia ż., akcentolog mos.

Wiktionary


akcentować

1. wyróżniać sylabę w wyrazie lub jeden z wyrazów w zdaniu za pomocą artykulacji, zaakcentowania, intonacji;
2. kłaść nacisk na coś;
3. w muzyce: wyróżniać dźwięk lub akord


SJP.pl

czasownik przechodni niedokonany (dk. brak)

 (1.1) jęz. wyróżniać sylabę w wyrazie lub wyraz w zdaniu

 (1.2) przen. podkreślać jakieś cechy, kłaść na coś nacisk

 (1.3) muz. wyróżniać dźwięk lub akord w melodii

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Wszyscy piją – powiedział Dyżurny. – Mój syn zmartwychwstał – Stary akcentował dokładnie każdą zgłoskę.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌakt͡sɛ̃nˈtɔvat͡ɕ, AS: akcẽntovać

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. akcent m., akcencista m., akcentysta m., akcentowanie n., zaakcentowanie n.

 czas. zaakcentować dk.

 przym. akcentowy, akcentowany

Wiktionary


akcentowanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) jęz. wyróżnianie sylaby w wyrazie lub wyrazu w zdaniu poprzez sposób ich wypowiadania

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Odstępstwem od typowej dla polszczyzny jest też oksytoneza, czyli akcentowanie ostatniej sylaby.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌakt͡sɛ̃ntɔˈvãɲɛ, AS: akcẽntovãńe

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. akcent m., akcencik m., zaakcentowanie n.

 czas. akcentować ndk., zaakcentować dk.

 przym. akcentowy, akcentowany

Wiktionary


akcentowany

forma czasownika.

 (1.1) imiesłów przymiotnikowy bierny od czasownika: akcentować

przymiotnik

 (2.1) w jakiś sposób wyróżniany, wzmacniany lub podkreślany

Wiktionary

Przykłady

 (2.1) Akcentowane sylaby oznaczono przy użyciu pogrubienia.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. akcent mrz., akcentowanie n.

 czas. akcentować ndk., zaakcentować dk.

 ims. zaakcentowany

Wiktionary


akcentowy

związany z akcentem, dotyczący akcentu


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) fonet. związany z akcentem, dotyczący akcentu

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Błędy akcentowe mogą utrudniać zrozumienie wielu przekazów.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. akcent m., akcentowanie n.

 czas. akcentować ndk.

Wiktionary


akcentuacja

akcentacja;
1. sposób, typ akcentowania w jakimś języku;
2. zaznaczanie akcentów w tekście;
3. ogół akcentów w tekście


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) jęz. fonet. system akcentowania w danym języku

 (1.2) jęz. fonet. zaznaczanie akcentów

Wiktionary

Powiązane:

 przym. akcentuacyjny

 przysł. akcentuacyjnie

 rzecz. akcent mrz.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) akcentacja

Wiktionary


akcentuacyjnie

przysłówek sposobu

 (1.1) w sposób akcentuacyjny

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. akcentuacja ż.

 przym. akcentuacyjny

Wiktionary


akcentuacyjny

dotyczący akcentu lub zasad akcentowania


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) jęz. związany z akcentuacją, dotyczący akcentuacji

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. akcent mrz., akcentuacja ż.

 przysł. akcentuacyjnie

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) akcentacyjny

Wiktionary


akcentująco

z naciskiem, z nasileniem


SJP.pl


akcentysta

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) daw. żartowniś, dowcipniś

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌakt͡sɛ̃nˈtɨsta, AS: akcẽntysta

Wiktionary

Powiązane:

 czas. akcentować

 rzecz. akcent

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) akcencista

Wiktionary


akcepcik

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) zdrobn. od akcept

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. akcept m.

Wiktionary


akcepcja

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) ekon. klauzula na dokumencie płatniczym (wekslu) w wymianie krajowej lub międzynarodowej, wyrażająca zobowiązanie dłużnika, na którego dokument jest wystawiony, wypłaty sumy dłużnej

 (1.2) daw. przyjęcie

Wiktionary


akcept

1. zobowiązanie do uiszczenia w terminie sumy oznaczonej na wekslu lub czeku; akceptacja;
2. taki zaakceptowany weksel lub czek;
3. dawniej: zgoda na coś, uznanie czegoś za dobre, prawidłowe; akceptacja, aprobata


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) ekon. zobowiązanie się do uiszczenia na zlecenie sumy wymienionej na wekslu lub czeku

 (1.2) daw. aprobata

Wiktionary

Akcept (łac. acceptus – przyjęty) – w potocznym języku prawniczym oznacza przyjęcie przekazu. Jest to jednostronna czynność prawna związana ze stosunkiem przekazu będąca oświadczeniem woli dłużnika złożonym w dowolnej formie, którego skutkiem jest przyjęcie do spełnienia świadczenia (głównie pieniężnego).

Wikipedia

Przykłady

składnia.

kolokacje.

synonimy.

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

 rzecz. akceptacja ż., akceptant mos., akceptowalność ż., akceptowanie n., zaakceptowanie n., akcepcik mrz., nieakceptowalność ż.

 czas. akceptować ndk., zaakceptować dk.

 przym. akceptacyjny, akceptowalny, akceptowy, nieakceptowalny

 przysł. akceptowalnie, nieakceptowalnie

frazeologia.

etymologia.

 etym|niem|Akzept. < etym|łac|acceptus.

uwagi.

tłumaczenia.

* białoruski: (1.1) акцэпт m.

* bułgarski: (1.1) акцепт m.

* rosyjski: (1.1) акцепт m.

* ukraiński: (1.1) акцепт m.

źródła.

== akcept (esperanto (morfem).) ==

wymowa.

znaczenia.

morfem|eo.

 (1.1) przyjmować, akceptować, akceptacja

odmiana.

przykłady.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈakt͡sɛpt, AS: akcept

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. akceptacja ż., akceptant mos., akceptowalność ż., akceptowanie n., zaakceptowanie n., akcepcik mrz., nieakceptowalność ż.

 czas. akceptować ndk., zaakceptować dk.

 przym. akceptacyjny, akceptowalny, akceptowy, nieakceptowalny

 przysł. akceptowalnie, nieakceptowalnie

Wiktionary


akceptacja

1. zgoda na coś, uznanie czegoś za dobre, prawidłowe; aprobata;
2. formalna zgoda na coś, zwykle pisemna;
3. pogodzenie się z czymś, czego nie sposób zmienić;
4. uznanie czyichś cech, czyjegoś postępowania za zgodne ze spodziewanymi;
5. zobowiązanie do uiszczenia w terminie sumy oznaczonej na wekslu lub czeku; akcept


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) wyrażenie zgody

Wiktionary

Akceptacja (z łac. acceptatio, dosł. „przyjmowanie”) – uznanie czegoś, aprobata, potwierdzenie czegoś, pogodzenie się z czymś, czego nie można zmienić, uznanie czyichś cech postępowania za zgodne z oczekiwaniami, a także formalna zgoda na jakieś działania, zwykle wyrażona podpisem na odpowiednim dokumencie i niekoniecznie wynikająca z ich pozytywnej oceny, także wyrażenie zgody przez osobę uprawnioną dla sposobu załatwienia sprawy lub aprobatę treści pisma.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Można przypuszczać, że głównym motywem akceptacji przez kobietę poligynii jest lęk przed samotnością.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌakt͡sɛpˈtat͡sʲja, AS: akceptacʹi ̯a

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. zaakceptowanie n., akceptowanie n., akcept mrz., akceptant mos., akceptowalność ż.

 czas. akceptować ndk., zaakceptować dk.

 przym. akceptacyjny, akceptowalny, akceptowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) afirmacja, przyjęcie, aprobata

Wiktionary


akceptacyjny

dotyczący akceptacji


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z akceptacją, dotyczący akceptacji

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. akcept mrz., akceptacja ż., akceptant mos., akceptowalność ż., akceptowanie n., zaakceptowanie n.

 czas. akceptować ndk., zaakceptować dk.

 przym. akceptowalny, akceptowy

Wiktionary


akceptant

osoba, która zaakceptowała weksel (rzadziej czek)


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) ekon. osoba przyjmująca na siebie zobowiązanie zapłacenia w określonym terminie i miejscu wymienionej w wekslu sumy;

Wiktionary

Akceptant – odbiorca inny niż konsument, na rzecz którego agent rozliczeniowy świadczy usługę płatniczą. Jest to podmiot, który przyjmuje płatności kartą, czyli zgadza się, aby za sprzedawane przez niego towary lub usługi płacić z wykorzystaniem karty płatniczej.

Wikipedia

Powiązane:

 rzecz. zaakceptowanie n., akceptowanie n., akceptowalność ż., akcept mrz., akceptacja ż.

 przym. akceptacyjny, akceptowalny, akceptowy

 czas. akceptować, zaakceptować

Wiktionary


akceptantka

akceptant


SJP.pl

Patrz:

akceptant

akceptor

w półprzewodniku: atom domieszki lub defekt sieci krystalicznej, wychwytujący jeden z elektronów pasma walencyjnego kryształu, tworząc dodatnio naładowaną dziurę, biorącą udział w przewodzeniu prądu


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) chem. cząsteczka, pojedynczy atom lub jon, który przyjmuje elektron, proton, grupę funkcyjną lub określony jon od innych cząsteczek w trakcie reakcji chemicznej;

Wiktionary

Akceptor – cząsteczka, pojedynczy atom lub jon, który przyjmuje elektron, proton, grupę funkcyjną lub określony jon od innych cząsteczek w trakcie reakcji chemicznej. Cząsteczki dostarczające (przeciwne akceptorowym) nazywane są donorami.

Wikipedia

Powiązane:

 przym. akceptorowy

Wiktionary


akceptować

zgadzać się z czymś, wyrażać zgodę


SJP.pl

czasownik przechodni niedokonany (dk. zaakceptować)

 (1.1) aprobować coś

 (1.2) formalnie godzić się na coś

 (1.3) godzić się z czymś, czego nie można zmienić

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Lecz szybko odkryłam o ile więcej my mieliśmy nauczyć się od niej niż ona od nas; to fakt akceptowany przez wszystkich członków naszej rodziny, może z wyjątkiem naszego kota.

 (1.2) Akceptujemy karty kredytowe w naszym sklepie.

 (1.3) Trzeba się nauczyć akceptować swój los.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌakt͡sɛpˈtɔvat͡ɕ, AS: akceptovać

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. zaakceptowanie n., akceptowanie n., akceptacja ż., akcept m., akceptant m., akceptowalność ż.

 czas. zaakceptować dk.

 przym. akceptacyjny, akceptowalny, akceptowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) zgadzać się, wyrażać zgodę, pozwalać, zezwalać

 (1.2) zatwierdzać

 (1.3) dopuszczać, przymykać oko, przyzwalać, tolerować, wytrzymywać, znosić

Wiktionary


akceptowalność

akceptowalny


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) odprzym. cecha tego, co akceptowalne; cecha tych, którzy są akceptowalni

Wiktionary

Akceptowalność, akceptabilność – termin odnoszący się do wypowiedzeń, oznaczający zgodność danego wypowiedzenia z poczuciem językowym odbiorców komunikatu, inaczej jego sensowność. Brak elementu akceptowalności w komunikacie językowym nie oznacza jego niegramatyczności. Twórcą koncepcji akceptowalności jest Noam Chomsky.

Wikipedia

Patrz:

akceptowalny

Powiązane:

 rzecz. akcept mrz., akceptacja ż., akceptant mos., akceptowanie n., zaakceptowanie n.

 czas. akceptować ndk., zaakceptować dk.

 przym. akceptacyjny, akceptowalny, akceptowy

Wiktionary


akceptowalny

taki, który daje się zaakceptować


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) możliwy do zaakceptowania, do przyjęcia

 (1.2) jęz. zgodny z poczuciem językowym, gramatyczny i sensowny;

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) — Dla nas to kwota akceptowalna — mówi Piotr Chojnacki, prezes Termalu. — Możemy teraz myśleć o rozwoju i rozpocząć prywatyzację.

 (1.1) — Harmonogram – sprawdź, czy jest dla Ciebie akceptowalny, czasem jest tak, że agencja może przystąpić do realizacji serwisu WWW dopiero po dwóch miesiącach od złożenia zapytania ofertowego.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌakt͡sɛptɔˈvalnɨ, AS: akceptovalny

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. akceptowalność ż., akceptacja ż., akcept m., akceptant m., zaakceptowanie n., akceptowanie n., nieakceptowalność ż.

 czas. zaakceptować, akceptować ndk.

 przym. akceptacyjny, akceptowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) do pomyślenia, do przyjęcia, do zniesienia, dopuszczalny, dość dobry, jaki taki, pot. może być, przest. możebny, możliwy, pot. ujdzie, względny, znośny

Wiktionary


akceptowanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) wyrażanie zgody, aprobaty, akceptacji

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Akceptowanie drobnych kradzieży na terenie zakładu działa demoralizująco na załogę.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌakt͡sɛptɔˈvãɲɛ, AS: akceptovãńe

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. zaakceptowanie n., akceptacja ż., akcept m., akceptant m., akceptowalność ż.

 czas. akceptować ndk., zaakceptować dk.

 przym. akceptacyjny, akceptowalny, akceptowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) aprobowanie

Wiktionary


akceptowy

związany z akceptem


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z akceptem, dotyczący akceptu

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. akcept mrz., akceptacja ż., akceptant mos., akceptowalność ż., akceptowanie n., zaakceptowanie n.

 czas. akceptować ndk., zaakceptować dk.

 przym. akceptacyjny, akceptowalny

Wiktionary


akceptujący

zgadzać się z czymś, wyrażać zgodę


SJP.pl


akces

przystąpienie do czegoś, udział w czymś; akcesja


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) przystąpienie do czegoś, wzięcie udziału w czymś

Wiktionary

Akces (łac. accessus) – dawniej procedura stosowana podczas wyboru papieża na konklawe. Jeśli w pisemnym głosowaniu (scrutinium) żaden z kandydatów nie uzyskał wymaganej większości 2/3 (ewentualnie jeśli kardynałowie chcieli uczynić dokonany już wybór jednomyślnym), dopuszczano zmianę preferencji wyborczych przez głosujących kardynałów poprzez „przejście” (accessus) na innego kandydata, niż głosowali (najczęściej na tego, który uzyskał najwięcej głosów). Wyniki takiego kandydata ze scrutinium i akcesu się sumowało. Do XVII wieku akces przeprowadzano ustnie, poprzez publiczną deklarację kardynała „accedo domino Cardinali ....”, jednak w 1621 Grzegorz XV zarządził, że procedura akcesu także powinna być pisemna.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ˈakt͡sɛs, AS: akces

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. akcesja ż., akcesik mrz.

 przym. akcesyjny, akcesowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) akcesja

Wiktionary


akcesik

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) zdrobn. od akces

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) To nie akces, lecz tylko mały akcesik.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. akces m.

Wiktionary


akcesja

1. przystąpienie do czegoś, udział w czymś; akces;
2. w bibliotece: ewidencjonowanie zakupionych i otrzymanych książek, czasopism itp.


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) czynności wykonywane przy włączaniu do zbiorów bibliotecznych dokumentów;

 (1.2) wyodrębniony dział nabytków

 (1.3) znak umieszczany na książce na odwrocie karty tytułowej zawierający m.in. numer pozycji

 (1.4) akces, przyłączenie się

Wiktionary

  • Akcesja (bibliotekoznawstwo)
  • Akcesja (prawo międzynarodowe)

Wikipedia

Przykłady

 (1.4) Formułując teorię o automatycznej akcesji niepodległej Szkocji do Unii Europejskiej, szkoccy nacjonaliści pomijają też istotne doświadczenia quebeckie.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: akˈt͡sɛsʲja, AS: akcesʹi ̯a

Wiktionary

Powiązane:

 przym. akcesyjny

 rzecz. akces

Wiktionary


akcesor

przestarzale: osoba przystępująca do czegoś, wchodząca do spółki


SJP.pl


akcesorium

1. drobny przedmiot będący uzupełnieniem, dodatkiem do czegoś;
2. drobny przedmiot przydatny do wykonywania określonych czynności


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) urz. hand. drobny przedmiot stanowiący dodatkowe wyposażenie

 (1.2) książk. przedmiot charakterystyczny dla jakiegoś zawodu

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Zauważył typowe akcesoria do golenia i mycia zębów, aspirynę i lek na zgagę oraz znacznie większy wybór szamponów, odżywek do włosów i balsamów do ciała, niż jego zdaniem mógłby potrzebować Roy.

Wiktionary

Powiązane:

 przym. akcesoryczny, akcesoryjny

Wiktionary


akcesoryczny

1. dodatkowy, ale odgrywający pewną rolę, niepodstawowy; akcesoryjny;
2. minerały akcesoryczne - minerały występujące tylko w niewielkiej ilości (niemające wpływu na klasyfikowanie skał)


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) zob. akcesoryjny.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. akcesorium n.

 przym. akcesoryjny

Wiktionary


akcesoryjny

dodatkowy, ale odgrywający pewną rolę, niepodstawowy (elementy akcesoryjne); akcesoryczny


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) dodatkowy, uzupełniający, drugorzędny

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. akcesorium n.

 przym. akcesoryczny

Wiktionary


akcesowy

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z akcesem, dotyczący akcesu

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. akces m.

Wiktionary


akcesyjny

przymiotnik od: akcesja (np. procedura akcesyjna, księga akcesyjna)


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) dotyczący akcesji, związany z akcesją

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Wejście w życie traktatu akcesyjnego dziesięciu państw do UE w 2004 r. wymagało jego ratyfikacji przez wszystkie ówczesne państwa członkowskie i co najmniej jedno przystępujące.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌakt͡sɛˈsɨjnɨ, AS: akcesyi ̯ny

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. akces m., akcesja ż.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) adhezyjny

Wiktionary


akcesyt

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) daw. pozwolenie, zezwolenie

Wiktionary


akcik

zdrobnienie od: akt


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) zdrobn. od: akt

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. akt mrz., aktówka ż.

 przym. aktowy

Wiktionary


akcja

1. działanie, szczególnie zorganizowane, zmierzające do osiągnięcia jakiegoś celu;
2. typ fabuły w dziele literackim i filmowym;
3. działanie bojowe, walka;
4. papier wartościowy, dokument udziałowy w spółce akcyjnej


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) działanie zorganizowane

 (1.2) przebieg zdarzeń powiązanych następstwem chronologicznym, lub więzią przyczynowo-skutkową;

 (1.3) sport. działania ofensywne, atak

 (1.4) praw. ekon. papier wartościowy wystawiany posiadaczowi części kapitału spółki akcyjnej (często w lm);

 (1.5) pot. zdarzenie, wydarzenie

 (1.6) gwara. więzienna: wydarzenie

 (1.7) gwara. więzienna: przestępstwo

 (1.8) gwara. więzienna: wybryk

Wiktionary

  • akcja (literatura)
  • Akcja (teatr)
  • akcja (film)
    • film akcji
  • akcja (gry fabularne)
  • akcja zbrojna
  • akcja strun
  • akcja (finanse)

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Oddziały specjalne rozpoczęły akcję odbicia zakładników.

 (1.2) Akcja tej powieści rozgrywa się w Anglii.

 (1.3) Strzela! Gol! Co za akcja!

 (1.4) Ostatnio zarobiłem trochę pieniędzy na sprzedaży akcji.

 (1.5) Ale akcja! Aśka powiedziała dyrektorowi, że jest idiotą!

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈakt͡sʲja, AS: akcʹi ̯a

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. akcyjność ż., akcjonariusz mos., akcjonariuszka ż., przedakcja ż.

:: zdrobn. akcyjka ż.

 przym. akcyjny

 przysł. akcyjnie

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) czyn, działanie, impreza, przedsięwzięcie, ruch

 (1.2) fabuła, treść, wątek, motyw, temat, historia

 (1.3) atak

 (1.4) papier wartościowy, udział

Wiktionary


akcje

1. działanie, szczególnie zorganizowane, zmierzające do osiągnięcia jakiegoś celu;
2. typ fabuły w dziele literackim i filmowym;
3. działanie bojowe, walka;
4. papier wartościowy, dokument udziałowy w spółce akcyjnej


SJP.pl

Akcja – papier wartościowy łączący w sobie prawa o charakterze majątkowym i niemajątkowym, wynikające z uczestnictwa akcjonariusza w spółce akcyjnej, komandytowo-akcyjnej lub prostej spółce akcyjnej. Także ogół praw i obowiązków akcjonariusza w spółce lub część kapitału akcyjnego.

Wikipedia


akcjogram

graficzne przedstawienie notowań giełdowych


SJP.pl


akcjonalista

dawniej: akcjonariusz


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) daw. zob. akcjonariusz.

Wiktionary


akcjonariat

ogół osób i podmiotów gospodarczych posiadających udziały (akcje) w danej firmie


SJP.pl

Akcjonariusz – wspólnik spółki akcyjnej lub spółki komandytowo-akcyjnej będący posiadaczem akcji wyemitowanych przez taką spółkę. Podmiot nabywający akcje spółki staje się jej akcjonariuszem. Akcjonariuszem może zostać osoba fizyczna, osoba prawna, jak również jednostka organizacyjna nieposiadająca osobowości prawnej (np. osobowa spółka handlowa). W spółce komandytowo-akcyjnej akcjonariusze są – obok komplementariuszy – jedną z dwóch kategorii wspólników i co do zasady pełnią w tej spółce funkcję bierną.

Wikipedia


akcjonariusz

1. wspólnik w spółce akcyjnej;
2. wspólnik w spółce komandytowo-akcyjnej, który nie odpowiada za jej zobowiązania


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) ekon. właściciel akcji spółki akcyjnej;

Wiktionary

Akcjonariusz – wspólnik spółki akcyjnej lub spółki komandytowo-akcyjnej będący posiadaczem akcji wyemitowanych przez taką spółkę. Podmiot nabywający akcje spółki staje się jej akcjonariuszem. Akcjonariuszem może zostać osoba fizyczna, osoba prawna, jak również jednostka organizacyjna nieposiadająca osobowości prawnej (np. osobowa spółka handlowa). W spółce komandytowo-akcyjnej akcjonariusze są – obok komplementariuszy – jedną z dwóch kategorii wspólników i co do zasady pełnią w tej spółce funkcję bierną.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Akcjonariusze tej spółki czuli się oszukani.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌakt͡sʲjɔ̃ˈnarʲjuʃ, AS: akcʹi ̯õnarʹi ̯uš

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. akcja ż., akcjonariat m.

:: fż. akcjonariuszka ż.

 przym. akcyjny

 przysł. akcyjnie

Wiktionary


akcjonariuszka

posiadaczka akcji przedsiębiorstwa akcyjnego


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) fż. od: akcjonariusz

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. przedakcja ż., akcyjka ż., akcyjność ż., akcjonariusz mos., akcjonariat m., akcja ż.

 przym. akcyjny

 przysł. akcyjnie

Wiktionary


akcjonistka

akcjonista


SJP.pl

Patrz:

akcjonista

akcjonizm

nurt w sztuce współczesnej mający zbliżyć sztukę do codziennego życia


SJP.pl

  • Akcjonizm – ruch artystyczny
  • Akcjonizm wiedeński – ruch artystyczny w powojennej Austrii
  • termin, utworzony przez Theodora Adorna

Wikipedia


akcjum

przylądek w zachodniej Grecji


SJP.pl

Akcjum, (łac. Actium, gr. Άκτιο – Aktio, czyli położone na przylądk-u/-ach) – miasto w zachodniej części Grecji w Akarnanii na przylądku o tej samej nazwie, przy wejściu do Zatoki Ambrakijskiej.

W czasach starożytnych Akcjum było miejscem kultu Apollina Aktiosa. Należało wówczas do miasta Anaktorion. W pobliżu tego miasta 2 września 31 r. p.n.e. odbyła się bitwa pod Akcjum, w której zwycięzcą został Oktawian.

Wikipedia


akcjusz

Wikipedia


akcydencja

akcydens; przestarzale:
1. przypadkowa, zmienna cecha jakiejś rzeczy;
2. dochód uboczny, dodatkowa opłata pobierana przy cle


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) dodatkowa opłata przy cleniu przywożonych towarów

 (1.2) daw. przypadłość

 (1.3) daw. dochód uboczny, często nielegalny

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. akcydens mrz., akcydensik mrz., akcydensista mos.

 przym. akcydensowy, akcydentalny

Wiktionary


akcydens

1. przypadkowa, zmienna cecha jakiejś rzeczy; akcydencja;
2. dochód uboczny, dodatkowa opłata pobierana przy cle; akcydencja;
3. druk okolicznościowy; druk akcydensowy


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) druk. druk o charakterze użytkowym lub okolicznościowym, np. zaproszenie, menu, ulotka, afisz, katalog etc.;

 (1.2) cecha ulotna rzeczy, niewpływająca na jej istotę

 (1.4) daw. ekon. dodatek do stałego uposażenia księdza

Wiktionary

  • akcydens w poligrafii
  • akcydens w filozofii, przeciwieństwo atrybutu

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Firma rozpoczęła działalność od produkcji akcydensów.

 (1.2) Mówi się, że rozciągłość to modus lub akcydens materii, a materia to podłoże, czyli substratum, które ją podtrzymuje.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: akˈt͡sɨdɛ̃w̃s, AS: akcydẽũ̯s

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. akcydencja ż., akcydensista mos., akcydensistka ż., akcydentalia nmos., akcydentalizm mrz.

:: zdrobn. akcydensik mrz.

 przym. akcydensowy, akcydentalny

 przysł. akcydentalnie

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) druk ulotny

Wiktionary


akcydensik

dawniej, żartobliwie: akcydens - dochód uboczny, zwykle nielegalny


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) zdrobn. od: akcydens

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. akcydencja ż., akcydens mrz., akcydensista mos., akcydensistka ż., akcydentalia nmos., akcydentalizm mrz.

 przym. akcydensowy, akcydentalny

 przysł. akcydentalnie

Wiktionary


akcydensista

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) zecer składający druki akcydensowe

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. akcydencja ż., akcydens mrz., akcydensik mrz., akcydensistka ż., akcydentalia nmos., akcydentalizm mrz.

 przym. akcydensowy, akcydentalny

 przysł. akcydentalnie

Wiktionary


akcydensistka

akcydensista


SJP.pl

Patrz:

akcydensista

akcydensowy

1. przymiotnik od: akcydens (w znaczeniu druku, np. drukarnia akcydensowa);
2. przestarzale: związany z akcydencją (akcydensem), np. opłata akcydensowa


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z akcydensem, dotyczący akcydensu

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. akcydencja ż., akcydens mrz., akcydensik mrz., akcydensista mos., akcydensistka ż., akcydentalia nmos., akcydentalizm mrz.

 przym. akcydentalny

 przysł. akcydentalnie

Wiktionary


akcydentalizm

pogląd filozoficzny zaprzeczający powiązaniu zjawisk w sposób konieczny, uważający prawa nauki za subiektywne konstrukcje ludzkiego umysłu, negujący powiązanie zjawisk w stopniu umożliwiającym przewidzenie większości rzeczy, co nie wynika z braków nauki, ale z przypadkowości wpisanej w naturę świata; kontyngentyzm


SJP.pl

Kontyngentyzm (łac. contingens - zdarzający się; także akcydentalizm) - koncepcja filozoficzna zakładająca, że zjawiska zachodzące w świecie mają w różnym stopniu charakter przypadkowy i nie są ze sobą związane przyczynowo. Według tej koncepcji pewne zdarzenia lub procesy nie wynikają z wiedzy naukowej, lecz z samej istoty rzeczywistości.

Wikipedia


akcydentalnie

przysłówek sposobu

 (1.1) nieistotnie

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌakt͡sɨdɛ̃nˈtalʲɲɛ, AS: akcydẽntalʹńe

Wiktionary

Powiązane:

 przym. akcydentalny, akcydensowy

 rzecz. akcydens mrz., akcydensik mrz., akcydensista mos.

Wiktionary


akcydentalność

akcydentalny


SJP.pl

Patrz:

akcydentalny

akcydentalny

książkowo: przypadkowy


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) książk. przypadkowy, okolicznościowy, nieistotny, dodatkowy

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌakt͡sɨdɛ̃nˈtalnɨ, AS: akcydẽntalny

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. akcydencja ż., akcydens mrz., akcydensik mrz., akcydensista mos., akcydensistka ż., akcydentalia nmos., akcydentalizm mrz.

 przym. akcydensowy

 przysł. akcydentalnie

Wiktionary


akcyja

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) stpol. proces sądowy

Wiktionary

Wymowa:

IPA: akˈt͡sɨja, AS: akcyi ̯a

Wiktionary


akcyjka

zdrobnienie od: akcja


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) zdrobn. od: akcja

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. przedakcja ż., akcja ż., akcyjność ż., akcjonariusz mos., akcjonariuszka ż.

 przym. akcyjny

 przysł. akcyjnie

Wiktionary


akcyjniak

potocznie: film akcji


SJP.pl


akcyjnie

przysłówek sposobu

 (1.1) w sposób polegający na doraźnym organizowaniu akcji

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Zamiast egzekwować przepisy systematycznie i bezwzględnie, służby porządkowe (…) działają akcyjnie i po medialnym zamieszaniu.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. przedakcja ż., akcja ż., akcyjka ż., akcyjność ż., akcjonariusz mos., akcjonariuszka ż.

 przym. akcyjny

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) czasowo, doraźnie, dorywczo, kapryśnie, niesystematycznie, nieregularnie, nierównomiernie, nierytmicznie, okazjonalnie, okresowo, sezonowo, tymczasowo, w kratkę

Wiktionary


akcyjność

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) odprzym. cecha tego, co jest akcyjne; cecha tych, którzy są akcyjni

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. przedakcja ż., akcja ż., akcyjka ż., akcjonariusz mos., akcjonariuszka ż.

 przym. akcyjny

 przysł. akcyjnie

Wiktionary


akcyjny

1. związany z akcją (np. charakter akcyjny);
2. związany z akcjami (np. kapitał akcyjny)


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z akcją, dotyczący akcji

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. przedakcja ż., akcja ż., akcyjka ż., akcyjność ż., akcjonariusz mos., akcjonariuszka ż.

 przysł. akcyjnie

Wiktionary


akcyza

1. rodzaj pośredniego podatku nakładanego przez państwo na niektóre artykuły spożywcze, przedmioty użytkowe i usługi, wkalkulowany w ich cenę; podatek akcyzowy; także: kwota tego podatku;
2. urząd pobierający ten podatek


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) ekon. rodzaj podatku pośredniego nakładanego na niektóre towary celem ograniczenia ich konsumpcji;

Wiktionary

Podatek akcyzowy (Akcyza, z łac. accisia) – podatek pośredni nakładany na niektóre wyroby konsumpcyjne.

Akcyza jest nakładana na dobra, aby ograniczyć ich spożycie lub ze względu na wysoką akumulację zysku (niskie koszty produkcji, a wysokie spożycie). Obecnie stała się obszernym i łatwym wpływem pieniędzy dla budżetu państwa poprzez nakładanie na tzw. dobra infrastrukturalne (energia, paliwa itp.) lub konsumowane na masową skalę (np. używki).

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Celnicy przechwycili 1000 kartonów papierosów bez akcyzy.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: akˈt͡sɨza, AS: akcyza

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. akcyźnik m.

 przym. akcyzowy

Wiktionary


akcyźnik

urzędnik państwowy pobierający akcyzę


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) adm. urzędnik pobierający akcyzę

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. akcyza ż.

 przym. akcyzowy

Wiktionary


akcyzowy

akcyza


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) dotyczący akcyzy

Wiktionary

Patrz:

akcyza

Przykłady

 (1.1) Typowym tego przykładem są podatki typu akcyzowego, tzn. podatki od wydatków, zwłaszcza na szczególne rodzaje towarów, takich jak alkohol, benzyna, papierosy.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌakt͡sɨˈzɔvɨ, AS: akcyzovy

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. akcyza ż., akcyźnik m.

Wiktionary


akebia

azjatyckie pnącze, którego owoce są stosowane w medycynie naturalnej w zaburzeniach laktacji


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) bot. nazwa systematyczna|Akebia|ref=tak., rodzaj roślin okrytonasiennych z rodziny krępieniowatych;

Wiktionary

Akebia (Akebia) – rodzaj roślin okrytonasiennych zaliczanych do rodziny krępieniowatych Lardizabalaceae. Obejmuje 5 gatunków. Rośliny te występują we wschodniej Azji (Chiny, Korea, Japonia). W naturze rośliny te rosną na terenach skalistych, w zaroślach, zawsze tam, gdzie mogą rozwinąć się w miejscach nasłonecznionych. Na obszarach górskich rosną do rzędnej 1500 m n.p.m. Kwitną wiosną.

Wikipedia


akedia

apatia, obojętność, beztroska, wyczerpanie; acedia


SJP.pl


akefaliczny

1. w sztukach plastycznych: bezgłowy, przedstawiony bez głowy, niemający początku (o przedstawianych stworach);
2. wiersz akefaliczny - wiersz antyczny, który nie ma elementu początkowego


SJP.pl


akerman

dawna nazwa Białogrodu nad Dniestrem


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna

 (1.1) geogr. hist. Białogród nad Dniestrem

Wiktionary

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Tam zdala błyszczy obłok, tam jutrzenka wschodzi... / To błyszczy Dniestr, to weszła lampa Akermanu!

Wiktionary

Powiązane:

 przym. akermański

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) war. Akierman, Akkerman

Wiktionary


akermanit

minerał z gromady krzemianów grupowych


SJP.pl

Melilit – minerał z gromady krzemianów grupowych. Nazwa pochodzi z gr. meli czyli miód oraz lithos czyli skała/kamień.

Melility to krzemiany grupowe Ca2Mg i Ca2Al oraz ich analogon strukturalny Ca2Zn (hardystonit). Skrajnymi ogniwami szeregu melilitów są:

  • akermanit Ca2Mg[Si2O7]
  • gehlenit Ca2Al[(Si,Al)2O7]

Wikipedia


akermański

Akerman


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) geogr. związany z Akermanem (obecnie: Białogród nad Dniestrem)

Wiktionary

Patrz:

Akerman

Powiązane:

 rzecz. Akerman mrz.

Wiktionary


aketon

gruby, pikowany kaftan średniowieczny, zakładany pod zbroję; gambeson, przeszywanica


SJP.pl

Przeszywanica (aketon, gambeson) – gruby, pikowany kaftan zakładany pod zbroję w średniowieczu.

Przeszywanica wykonana była z wielu warstw płótna (lnianego lub jutowego) albo skóry, zszytych ze sobą (stąd nazwa). Najczęściej zakładano ją pod kolczugę, w celu pochłonięcia energii ciosu i ochrony ciała przed obrażeniami miażdżonymi, przed czym nie bronił giętki pancerz kolczy. Biedniejsi wojownicy (głównie piechota) często używali przeszywanicy jako jedynej ochrony tułowia. Także pod zbroje płytowe zakładano przeszywanicę, często wzmocnioną naszytą nań plecionką kolczą w miejscach niechronionych przez zbroję.

Wikipedia


akia

rodzaj sanek używanych przez Eskimosów


SJP.pl

Akia (Akia) – najprawdopodobniej jeden z najwcześniejszych władców miasta-państwa Aszur, panujący być może na przełomie XXI i XX wieku p.n.e.

Akia wzmiankowany jest w Asyryjskiej liście królów, która wymienia go jako 29 władcę Asyrii. Występuje on tam jako trzeci z tzw. „sześciu królów [których imiona zostały zapisane na] cegłach, (ale) których limmu nie zostali spisani/znalezieni”. Jako jego poprzednik wymieniany jest Kikkia, a jako jego następca Puzur-Aszur I, ale nie wiadomo czy chodzi tu o członków tej samej rodziny/dynastii. W kopiach B i C Asyryjskiej listy królów jego imię brzmi tak samo: Akia (zapisywane A-ki-a).

Wikipedia


akinakes

krótki miecz brązowy obosieczny z VII wieku p.n.e., używany przez Scytów


SJP.pl

Akinakes (gr. ἀκινάκης) lub akinaka (pers. akīnakah) – scytyjski sztylet lub krótki miecz, od VIII wieku p.n.e. charakterystyczny dla kultury Scytów, a następnie przejęty przez Persów.

Wikipedia


akinety

komórki przetrwalnikowe o charakterze spory, występujące u nitkowatych form sinic i u niektórych glonów żyjących w szybko zmieniających się siedliskach, np. wysychających kałużach


SJP.pl

Akinety – rodzaj przetrwalników występujący u nitkowatych form sinic i u niektórych innych glonów, żyjących w szybko zmieniających się warunkach. W niesprzyjających warunkach środowiska (np. przy zbyt niskiej temperaturze lub braku wody) komórki tych glonów zamieniają się różnego rodzaju przetrwalniki (akinety, hypnospory, hypnoscyty).

Wikipedia


akinetyczny

akineza


SJP.pl

Patrz:

akineza

akineza

akinezja;
1. brak zdolności wykonywania ruchów na skutek uszkodzenia obwodowego narządu ruchu;
2. u zwierząt: znieruchomienie będące reakcją obronną; bezruch


SJP.pl

Akinezja, akineza – objaw chorobowy przejawiający się zubożeniem ruchowym lub całkowitym bezruchem. Występuje m.in. u chorych na chorobę Parkinsona. Szczególnie zauważalne jest w akinezji zubożenie ruchów mimicznych twarzy (tzw. „maskowatość twarzy”, amimia). Czasami towarzyszą jej bradylalia (spowolnienie mowy) oraz mikrografia (pisanie małymi literami).

Wymuszona akineza występuje u niektórych zwierząt, jako mechanizm obronny, np. u dydelfów czarnouchych.

Wikipedia


akinezja

akineza;
1. brak zdolności wykonywania ruchów na skutek uszkodzenia obwodowego narządu ruchu;
2. u zwierząt: znieruchomienie będące reakcją obronną; bezruch


SJP.pl

Akinezja, akineza – objaw chorobowy przejawiający się zubożeniem ruchowym lub całkowitym bezruchem. Występuje m.in. u chorych na chorobę Parkinsona. Szczególnie zauważalne jest w akinezji zubożenie ruchów mimicznych twarzy (tzw. „maskowatość twarzy”, amimia). Czasami towarzyszą jej bradylalia (spowolnienie mowy) oraz mikrografia (pisanie małymi literami).

Wymuszona akineza występuje u niektórych zwierząt, jako mechanizm obronny, np. u dydelfów czarnouchych.

Wikipedia


akira

japońskie imię męskie


SJP.pl

Akira (jap. アキラ) – manga autorstwa Katsuhiro Ōtomo, publikowana w magazynie „Shūkan Young Magazine” wydawnictwa Kōdansha od 20 grudnia 1982 do 25 czerwca 1990.

Na podstawie mangi powstał pełnometrażowy film anime, którego premiera odbyła się w 1988 roku. Ponadto planowany jest aktorski film live action, którego próby jego produkcji podejmowano kilkukrotnie, jednak wciąż nie wiadomo, kiedy powstanie i kiedy odbędzie się jego premiera.

Wikipedia


akita

rasa psa domowego pochodząca z Japonii


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) kynol. każda z dwóch ras psów: akita inu i akita amerykańska;

 (1.2) pies jednej z ras akita (1.1)

Wiktionary

  • Akita – miasto w Japonii w Prefekturze Akita
  • Akita – prefektura w Japonii
  • Akita – dworzec kolejowy
  • akita (akita inu) – japońska rasa psa
  • akita amerykańska – amerykańska rasa psa
  • Masami Akita – japoński kompozytor muzyki noise

Wikipedia


akka

1. rodzaj roślin z rodziny mirtowatych;
2. akka Sellowa - ciepłolubna roślina drzewiasta z rodziny mirtowatych; fejhoa


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) geogr. miasto portowe w Izraelu, w Dystrykcie Północnym;

Wiktionary

Akka (hebr. ‏עכו‎, Akko; arab. ‏عكا‎, Akka; ang. Akko; w językach zachodnioeuropejskich na ogół zwane Akra, fr. Saint-Jean-d’Acre) – miasto położone w Dystrykcie Północnym w Izraelu.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Zespół zabytków Akki jest od 2001 roku umieszczony na liście światowego dziedzictwa UNESCO.

 (1.1) Czytałem o Akce w jakimś starym polskim przewodniku.

Wiktionary

Powiązane:

 przym. akkański

Wiktionary


akkański

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z Akką, dotyczący Akki

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Ruszyli oni czym prędzej na północ, uprzednio pożyczywszy siedem tysięcy bizantów akkańskich i tysiąc bizantów jerozolimskich na sfinansowanie kampanii.

 (1.1) Dłoń z pucharkiem wskazała wody przystani akkańskiej, na której unosiło się zaledwie kilka drobnych łodzi rybackich.

 (1.1) Wenecja i Genua prowadziły między sobą niewypowiedzianą wojnę na wyniszczenie o porty Lewantu, zaś szpitalnicy i templariusze od dawna pozostawali w ostrym politycznym sporze o zyski z akkańskiego handlu.

 (1.1) Dwa lata później zdobyta została Akka, stolica kadłubowego Królestwa Akkańskiego, ostatnia już placówka Franków na Bliskim Wschodzie.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Akka ż.

Wiktionary


aklamacja

przyjęcie czegoś jednomyślnie, bez głosowania


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) jednogłośny wybór, uznanie czegoś

 (1.2) daw. obyczajowy powitalny okrzyk ku czci wysoko postawionych osób

Wiktionary

Aklamacja (łac. acclamatio z ad „do, z” i clamo „wołam”; consensus ordinum „zgoda stanów”) – sposób przyjęcia ustawy lub wniosku w demokratycznych organach władzy ustawodawczej.

Wniosek zostaje przyjęty poprzez aklamację, gdy zostaje zaakceptowany jednomyślnie przez całe zgromadzenie bez organizowania głosowania (może zostać poparty okrzykami lub oklaskami).

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Powtórnie wybrano ją przez aklamację.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌaklãˈmat͡sʲja, AS: aklãmacʹi ̯a

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. aklamowanie n.

 czas. aklamować ndk.

 przym. aklamacyjny

Wiktionary


aklamacyjny

dotyczący aklamacji


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z aklamacją, dotyczący aklamacji, wyrażony przez aklamację

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. aklamacja ż., aklamowanie n.

 czas. aklamować ndk.

Wiktionary


aklamować

witać, powitać okrzykiem; uznawać, uznać


SJP.pl

czasownik przechodni niedokonany (dk. brak)

 (1.1) daw. witać okrzykiem

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. aklamacja ż., aklamowanie n.

 przym. aklamacyjny

Wiktionary


aklamowanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) daw. witanie okrzykiem

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. aklamacja ż.

 czas. aklamować ndk.

 przym. aklamacyjny

Wiktionary


aklasowy

nienależący do żadnej klasy społecznej; bezklasowy


SJP.pl


aklimacja

naturalna reakcja organizmu na nietypowe dla niego (np. sztucznie stworzone) warunki


SJP.pl

Aklimatyzacja – rodzaj adaptacji; spowodowane zmianą miejsca pobytu, zachodzące w naturalnych warunkach, przystosowanie się do nowych dla danego organizmu warunków klimatycznych. W zakres aklimatyzacji wchodzą przystosowania do klimatu, czasu i wysokości. Przystosowanie zachodzące w warunkach laboratoryjnych, do sztucznie wytwarzanych warunków, nazywamy aklimacją.

Wikipedia


aklimatyzacja

przystosowywanie, przyzwyczajanie się do panujących warunków


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) biol. przystosowanie się organizmów roślinnych i zwierzęcych do nowego środowiska;

 (1.2) przen. przystosowanie się do nowej sytuacji

Wiktionary

Aklimatyzacja – rodzaj adaptacji; spowodowane zmianą miejsca pobytu, zachodzące w naturalnych warunkach, przystosowanie się do nowych dla danego organizmu warunków klimatycznych. W zakres aklimatyzacji wchodzą przystosowania do klimatu, czasu i wysokości. Przystosowanie zachodzące w warunkach laboratoryjnych, do sztucznie wytwarzanych warunków, nazywamy aklimacją.

Wikipedia

Powiązane:

 rzecz. aklimatyzowanie n., zaaklimatyzowanie n.

 czas. aklimatyzować ndk., zaaklimatyzować dk.

 przym. aklimatyzacyjny

Wiktionary


aklimatyzacyjny

dotyczący aklimatyzacji


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) biol. związany z aklimatyzacją, dotyczący aklimatyzacji

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. aklimatyzacja ż., aklimatyzowanie n.

 czas. aklimatyzować ndk., zaaklimatyzować dk.

Wiktionary


aklimatyzować

1. przystosowywać (rzadziej przystosować) organizm do panujących warunków;
2. aklimatyzować się - o organizmie lub przenośnie o kimś: przyzwyczajać się (rzadziej przyzwyczaić się), przystosowywać się (rzadziej przystosować się) do panujących warunków


SJP.pl

czasownik przechodni niedokonany (dk. brak)

 (1.1) biol. przystosowywać organizm do odmiennych warunków otoczenia

czasownik zwrotny niedokonany aklimatyzować się (dk. brak)

 (2.1) biol. o organizmie: przystosowywać się do odmiennych warunków otoczenia

 (2.2) rzad. przen. dostosowywać się do nowej sytuacji

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. aklimatyzacja ż., aklimatyzowanie n., zaaklimatyzowanie n.

 czas. zaaklimatyzować dk.

 przym. aklimatyzacyjny

Wiktionary


aklimatyzowanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) dostosowywanie się do nowych warunków lub sytuacji

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. aklimatyzacja ż., zaaklimatyzowanie n.

 czas. aklimatyzować ndk., zaaklimatyzować dk.

 przym. aklimatyzacyjny

Wiktionary


aklina

linia łącząca na mapie geograficznej miejsca, w których odchylenie igły magnetycznej równe jest zeru


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) geogr. linia łącząca na mapie miejsca, gdzie odchylenie igły magnetycznej równe jest zeru;

Wiktionary

Aklina lub inaczej równik magnetyczny – jedna z izoklin, czyli umownych linii na powierzchni Ziemi lub na mapie specjalnej-geofizycznej, łączących punkty o jednakowej inklinacji magnetycznej (o jednakowym nachyleniu magnetycznym); nazwa „aklina” odnosi się do izokliny, dla której inklinacja jest równa 0°.

Wikipedia

Synonimy:

 (1.1) równik magnetyczny

Wiktionary


akme

1. według starożytnych Greków: okres najwyższego rozkwitu władz intelektualnych, przypadający u ludzi mniej więcej czterdziestoletnich, umożliwiający ustalenie przybliżonej daty działalności autorów mniej znanych
2. książkowo: szczyt lub punkt krytyczny czegoś: życia, dziejów, choroby itd.


SJP.pl

Akme (stgr. ἀκμή – ostrze, szczyt, punkt kulminacyjny) – pojęcie używane w piśmiennictwie starożytnej Grecji na oznaczenie punktu kulminacyjnego, rozkwitu, okresu najpełniejszego rozwoju czy szczytu działalności.

Wikipedia


akmeista

przedstawiciel akmeizmu, poeta tworzący w duchu akmeizmu


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) przedstawiciel, zwolennik akmeizmu

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Acumen stał się ważnym pojęciem dla rosyjskich akmeistów.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. akmeizm mrz.

:: fż. akmeistka ż.

 przym. akmeistyczny

Wiktionary


akmeistka

przedstawicielka akmeizmu, poetka tworząca w duchu akmeizmu


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) przedstawicielka, zwolenniczka akmeizmu

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. akmeizm mrz.

:: fm. akmeista mos.

 przym. akmeistyczny

Wiktionary


akmeistyczny

dotyczący akmeizmu lub akmeistów


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) liter. związany z akmeizmem, dotyczący akmeizmu

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. akmeista mos., akmeistka ż., akmeizm mrz.

Wiktionary


akmeizm

kierunek w poezji rosyjskiej pierwszej połowy międzywojnia, głoszący odwrót od symbolicznej i mistycznej poezji, nawołujący do ukazywania w utworach piękna realnego świata za pomocą prostego języka


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) liter. przeciwstawiający się symbolizmowi modernistyczny kierunek w poezji i literaturze rosyjskiej przypadający na początek XX wieku;

Wiktionary

Akmeizm (od akme, gr. akmḗ „szczyt, wyższy stopień czegoś, pora rozkwitu”; także adamizm, klaryzm) – modernistyczny kierunek w poezji i literaturze rosyjskiej przypadający na lata 1912–1932, odmiana neoklasycyzmu. Wyszedł on od krytyki symbolizmu przeprowadzonej przez młodych twórców z istniejącej w latach 1911–1914 grupy „Cech poetów”. Inicjatorem powstania ruchu był Nikołaj Gumilow, a głównymi jego przedstawicielami byli Osip Mandelsztam, Anna Achmatowa, Michaił Kuzmin, Siergiej Gorodiecki. Głównym organem akmeistów było czasopismo „Apollon”.

Wikipedia

Powiązane:

 rzecz. akmeista mos., akmeistka ż.

 przym. akmeistyczny

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) adamizm, klaryzm

Wiktionary


akmolski

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z Akmołą, dotyczący Akmoły (współcz. Astana)

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Akmoła ż.

Wiktionary


akmon

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) bud. rodzaj bloków betonowych służących do budowy falochronów narzutowych i w ochronie brzegu morskiego

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Brzeg był pokryty akmonami.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈakmɔ̃n, AS: akmõn

Wiktionary


akognitywizm

pogląd etyczny zakładający nieistnienie obiektywnych wartości etycznych i moralnych, uznający je za wynikające z jednostkowego bądź zbiorowego przeświadczenia; nonkognitywizm, antykognitywizm


SJP.pl


akolada

klamra łącząca większą ilość pięciolinii w utworach na wiele głosów, instrumentów lub na dwie ręce


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) muz. druk. pionowa linia lub klamra łącząca pięciolinie, na których notuje się partie instrumentów lub głosów jednego utworu wykonywane jednocześnie;

Wiktionary

  • Akolada (muzyka)
  • Akolada (ceremonia)
  • Akolada (masoneria)
  • Akolada (Chór Kameralny „Akolada”)

Wikipedia


akolita

1. kleryk z nadanym czwartym, ostatnim z niższych święceń kapłańskich (mający m.in. prawo do udzielania komunii);
2. dawniej: ministrant biorący udział w uroczystej liturgii;
3. rzadko: przenośnie o czyimś stronniku, popleczniku


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) kośc. osoba, której udzielono posługi akolitatu;

 (1.2) książk. czyjś stronnik, poplecznik, towarzysz

Wiktionary

Akolita (z greckiego ἀκόλουθος „akólouthos” – „towarzyszący, idący za kimś” lub ἀκολουθέω „akóloutheo” – „iść za kimś, naśladować, towarzyszyć”) – chrześcijanin ustanowiony do pomocy kapłanowi i diakonowi w sprawowaniu liturgii.

Niekiedy, zważywszy na okoliczności, dopuszcza się do służby przy ołtarzu inne osoby świeckie, niebędące ustanowionymi przez władzę kościelną (ministrantów). Wówczas akolitom powierza się troskę o prawidłowe przygotowanie tych osób.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Babcię Józię odwiedził ksiądz z Panem Jezusem, któremu towarzyszył akolita.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌakɔˈlʲita, AS: akolʹita

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. akolitat m., akolitka ż.

:: fż. akolitka ż.

 przym. akolicki

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) posługujący

Wiktionary


akolitat

obrzęd ustanowienia kogoś akolitą


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) kośc. jedna ze współczesnych posług w Kościele;

 (1.2) kośc. obrzęd ustanowienia akolity

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Prowincjał udzielił posługi akolitatu dwunastu klerykom.

 (1.2) Rodzice przyjechali na akolitat swojego syna.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. akolita m., akolitka ż.

Wiktionary


akolitka

świeca trzymana przez akolitę


SJP.pl


akolut

doświadczenie zmysłowe


SJP.pl


akomodacja

1. w fizjologii: przystosowanie się układu optycznego oka do wyraźnego widzenia z danej odległości;
2. w psychologii: doskonalenie natury poznawczej pod wpływem nowych doświadczeń;
3. w językoznawstwie: zmiana brzmienia głoski w wyniku wymowy razem z głoskami ją otaczającymi (np. "w" w "ławka" wymawiane jako "f")


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) med. dostosowanie się układu optycznego oka do ostrego widzenia

 (1.2) przystosowanie sposobów katechizacji misyjnej do warunków życia ludności nauczanej

 (1.3) dostosowanie warunków oferty zakwaterowania

 (1.4) jęz. formalne podporządkowanie się podrzędnika wymogom nadrzędnika;

 (1.5) psych. zmiana istniejących lub tworzenie nowych struktur poznawczych w celu przystosowania się do nowych warunków środowiska;

Wiktionary

Akomodacja (łac. accommodatio czyli przystosowanie) – umiejętność dostosowania istniejącego układu do panujących warunków;

  • akomodacja oka – nastawność oka,
  • akomodacja magnetyczna – ustalenie stanu ferromagnetyka,
  • akomodacja (psychologia) – dostosowanie struktury poznawczej,
  • akomodacja (religioznawstwo) – dostosowanie nauk religijnych do mentalności odbiorców,
  • akomodacja (turystyka) – dostosowanie warunków oferty zakwaterowania,
  • akomodacja składniowa (gramatyka opisowa) – przystosowanie kategorialne danych wyrazów do innych w zdaniu.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ˌakɔ̃mɔˈdat͡sʲja, AS: akõmodacʹi ̯a

Wiktionary

Powiązane:

 czas. akomodować

 rzecz. akomodowanie n.

 przym. akomodacyjny

Wiktionary


akomodacyjność

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) odprzym. cecha tego, co jest akomodacyjne

Wiktionary

Powiązane:

 przym. akomodacyjny

 przysł. akomodacyjnie

Wiktionary


akomodacyjny

dotyczący akomodacji (np. zdolności akomodacyjne oka; zmiany akomodacyjne)


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) biol. psych. zdolny do akomodacji, przystosowania się; polegający na akomodacji, przystosowaniu się

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. akomodacyjność ż., akomodacja ż., akomodowanie n., zakomodowanie n.

 czas. akomodować ndk., zakomodować dk.

Wiktionary


akomodować

1. w fizjologii: przystosować, przystosowywać układ optyczny oka do wyraźnego widzenia z danej odległości;
2. w psychologii: udoskonalić, doskonalić naturę poznawczą pod wpływem nowych doświadczeń; 3 w językoznawstwie: zmienić, zmieniać brzmienie głoski w wyniku wymowy razem z głoskami ją otaczającymi (np. "w" w "ławka" wymawiane jako "f")


SJP.pl

czasownik przechodni niedokonany (dk. brak)

 (1.1) med. o układzie optycznym oka: przystosowywać się do wyraźnego widzenia z różnej odległości

 (1.2) daw. odpowiadać, zadowalać, przystosowywać

czasownik zwrotny niedokonany akomodować się (dk. brak)

 (2.1) daw. podporządkowywać się, stosować się, harmonizować z czymś

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. akomodacja ż., akomodowanie n.

 przym. akomodacyjny

Wiktionary


akomodowanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) fizj. przystosowywanie się układu optycznego oka do wyraźnego widzenia przedmiotów znajdujących się w różnej odległości

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. akomodacja ż.

 czas. akomodować

 przym. akomodacyjny

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) akomodacja

Wiktionary


akompaniament

1. partia instrumentalna w utworze muzycznym, towarzysząca głównej partii wykonywanej przez głos solowy lub zespół; także: wykonywanie takiej partii instrumentalnej;
2. przenośnie o czymś (głównie o dźwiękach) co towarzyszy czemuś


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) muz. instrumentalne tło głównej partii;

 (1.2) muz. wykonywanie akompaniamentu (1.1), towarzyszenie grą soliście lub zespołowi

 (1.3) przen. głosy i dźwięki będące tłem do czegoś

Wiktionary

Akompaniament – partia instrumentalna, która jest tłem wątku melodycznego. Akompaniament to również sposób gry na instrumencie, polegający na budowaniu tła dla partii danego instrumentu solowego lub głosu według schematu (najczęściej poprzez wybijanie rytmu lub dodanie akordów).

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Jest to pieśń na dwa głosy z akompaniamentem muzyki.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌakɔ̃mpãˈɲãmɛ̃nt, AS: akõmpãńãmẽnt

Wiktionary

Powiązane:

 czas. akompaniować

 rzecz. akompaniator, akompaniatorka, akompaniowanie

Wiktionary


akompaniamentowy

przymiotnik

 (1.1) muz. rzad. dotyczący akompaniamentu; służący za akompaniament

Wiktionary


akompaniator

osoba, która akompaniuje (wykonuje, towarzyszącą głównej partii melodycznej, partię instrumentalną)


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) muz. wykonawca akompaniamentu

Wiktionary

Akompaniament – partia instrumentalna, która jest tłem wątku melodycznego. Akompaniament to również sposób gry na instrumencie, polegający na budowaniu tła dla partii danego instrumentu solowego lub głosu według schematu (najczęściej poprzez wybijanie rytmu lub dodanie akordów).

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ˌakɔ̃mpãˈɲatɔr, AS: akõmpãńator

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. akompaniament m., akompaniowanie n.

:: fż. akompaniatorka ż.

 czas. akompaniować ndk.

Wiktionary


akompaniatorka

akompaniator


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) muz. wykonawczyni akompaniamentu

Wiktionary

Patrz:

akompaniator

Wymowa:

IPA: ˌakɔ̃mpãɲaˈtɔrka, AS: akõmpãńatorka

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. akompaniament m., akompaniowanie n.

:: fm. akompaniator m.

 czas. akompaniować

Wiktionary


akompaniować

wykonywać, towarzyszącą głównej partii melodycznej, partię instrumentalną


SJP.pl

czasownik nieprzechodni niedokonany (dk. brak)

 (1.1) muz. instrumentalnie towarzyszyć głównej partii, wykonywać jej tło

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) …pani Ewelina siedząc przy fortepianie akompaniowała grze słynnego wiolonczelisty…

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌakɔ̃mpãˈɲɔvat͡ɕ, AS: akõmpãńovać

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. akompaniator m., akompaniatorka ż., akompaniament m., akompaniowanie n.

Wiktionary


akompaniowanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) muz. wykonywanie akompaniamentu

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Akompaniowanie tak nadpobudliwemu wokaliście jest pełne niespodzianek.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌakɔ̃mpãɲɔˈvãɲɛ, AS: akõmpãńovãńe

Wiktionary

Powiązane:

 czas. akompaniować

 rzecz. akompaniament m., akompaniator m., akompaniatorka ż.

Wiktionary


akond

perski duchowny zajmujący się sprawami prawnymi; achund


SJP.pl


akonit

trująca bylina z rodziny jaskrowatych, mająca zastosowanie w farmacji; tojad


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) bot. zob. tojad.

Wiktionary

Przykłady

składnia.

kolokacje.

synonimy.

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

frazeologia.

etymologia.

uwagi.

tłumaczenia.

 (1.1) zobtłum|tojad.

* niemiecki: (1.1) Akonit n.

źródła.

== akonit (esperanto (morfem).) ==

wymowa.

znaczenia.

morfem|eo.

 (1.1) akonit, tojad

odmiana.

przykłady.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: aˈkɔ̃ɲit, AS: akõńit

Wiktionary

Synonimy:

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

frazeologia.

etymologia.

uwagi.

tłumaczenia.

 (1.1) zobtłum|tojad.

* niemiecki: (1.1) Akonit n.

źródła.

== akonit (esperanto (morfem).) ==

wymowa.

znaczenia.

morfem|eo.

 (1.1) akonit, tojad

odmiana.

przykłady.

składnia.

kolokacje.

synonimy.

Wiktionary


akonitowy

akonit


SJP.pl

Patrz:

akonit

akonityna

silnie trujący związek organiczny z grupy alkaloidów występujący w bulwach akonitu


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) biochem. bardzo silnie trujący związek chemiczny z grupy alkaloidów, występujący głównie w bulwach i liściach tojadu;

Wiktionary

Akonityna – organiczny związek chemiczny, alkaloid o złożonej budowie chemicznej. Jest jedną z najsilniejszych trucizn roślinnych, występuje w liściach, łodygach i korzeniach tojadu mocnego (Aconitum firmum).

Akonityna łatwo wchłania się przez skórę i błony śluzowe, większe dawki mogą wywołać porażenie ośrodka oddechowego, a podawanie sodu zwiększa toksyczność akonityny. Dawka śmiertelna wynosi około 3 mg akonityny, około 2 gramy surowca roślinnego oraz około 20 ml nalewki.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Nie istnieje swoiste antidotum na zatrucie akonityną, ale przy natychmiastowej opiece przedszpitalnej można próbować ratować pacjenta.

Wiktionary


akonto

zaliczka na poczet należności


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) ekon. zadatek na spłatę z tytułu należności

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Obcinał gaże, zwlekał z rachunkami i lubił płacić akontami, o ile można najmniejszymi.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: aˈkɔ̃ntɔ, AS: akõnto

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) zaliczka ż.

Wiktionary


akor

Akor – biblijna dolina, położona na północny zachód od Jerycha w pobliżu miasta Aj. Współcześnie jest utożsamiana z doliną Al-Bukaja. Według Księgi Jozuego (Joz 7,24–26) w Akor został ukamienowany Akan.

Wikipedia


akord

1. w muzyce: współbrzmienie co najmniej trzech różnych dźwięków;
2. system płacy, w którym (w najprostszej wersji) jest ona uzależniona od wykonanych sztuk a nie od ilości przepracowanego czasu


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) muz. równoczesne współbrzmienie co najmniej trzech dźwięków;

 (1.2) ekon. zarz. system wynagrodzeń uzależniający je od mierzalnych skutków pracy

 (1.3) przen. odznaczający się, czasem dominujący, element czegoś

Wiktionary

Akord – następstwo lub współbrzmienie co najmniej trzech dźwięków o różnej wysokości i nazwie.

Następstwo lub współbrzmienie kilku dźwięków oddalonych o oktawę lub jej wielokrotności nie stanowi akordu. Powoduje jedynie wzmocnienie dźwięku najniższego i wzbogacenie jego barwy.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Na fortepianie akordy gra się zazwyczaj lewą ręką.

 (1.2) Robotnicy niezadowoleni są z akordu, gadają, żeby przywrócić dniówki.

 (1.4) Cyprowy akord buduje się w oparciu o harmonię trzech kluczowych składników: mchu dębowego, labdanum i bergamotki.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈakɔrt, AS: akort

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. akordyka ż., akordnik m., akordowiec m.

 przym. akordowy

 przysł. akordowo

Wiktionary


akordeon

instrument muz.; idiofon języczkowy (dęty), rodzaj harmonii ręcznej


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) muz. rodzaj instrumentu muzycznego z grupy aerofonów;

Wiktionary

Akordeon (fr. accordéon) – instrument muzyczny zaliczany do grupy aerofonów bądź idiofonów dętych (patrz niżej). Jest rodzajem harmonii, opartym na stroikach przelotowych. Prąd powietrza wytworzony przez ręcznie poruszany miech, wprawiając w drganie stroik wywołuje dźwięk. Początkowo działał przy użyciu miechów nożnych, które z czasem zostały zastąpione przez miech ręczny. Instrument ten z prawej strony ma klawiaturę klawiszową (lub guziki w przypadku akordeonu guzikowego), a z lewej guziki (dźwięki basowe, akordy) oraz – choć nie zawsze – manuał melodyczny zwany barytonem.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Jacek gra wieczorami na akordeonie i nie daje spać sąsiadom.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌakɔrˈdɛɔ̃n, AS: akordeõn

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. akordeonista mos., akordeonistka ż.

:: zdrobn. akordeonik mrz.

 przym. akordeonowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) cyja; symbol. acc; żart. kaloryfer

Wiktionary


akordeonik

zdrobnienie od: akordeon


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) zdrobn. od akordeon

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) To nie akordeon, lecz tylko mały akordeonik.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. akordeon m.

 przym. akordeonowy

Wiktionary


akordeonista

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) muz. mężczyzna, chłopiec grający na akordeonie

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Kupiłam naszemu synowi akordeon, to może zechce zrezygnować ze studiów psychologicznych i zostanie akordeonistą?

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌakɔrdɛɔ̃ˈɲista, AS: akordeõńista

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. akordeon m.

:: fż. akordeonistka ż.

 przym. akordeonowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) harmonista

Wiktionary


akordeonistka

akordeonista


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) muz. kobieta, dziewczyna grająca na akordeonie

Wiktionary

Patrz:

akordeonista

Przykłady

 (1.1) Wszyscy znają piosenkę o wiolonczelistce, a czy jest też jakaś piosenka o akordeonistce?

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌakɔrdɛɔ̃ˈɲistka, AS: akordeõńistka

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. akordeon m.

:: fm. akordeonista m.

 przym. akordeonowy

Wiktionary


akordeonowy

związany z akordeonem


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) muz. dotyczący akordeonu, związany z akordeonem

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. akordeon m., akordeonista mos., akordeonistka ż., akordeonik mrz.

Wiktionary


akordnik

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) gwara. robotnik pracujący na akord

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. akord mrz.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) pot. akordowiec

Wiktionary


akordowiec

osoba pracująca na akord


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) pracownik pracujący na akord, otrzymujący wynagrodzenie w systemie akordowym

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. akord mrz.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) gwara. akordnik

Wiktionary


akordowo

przysłówek

 (1.1) ekon. w sposób akordowy, uzależniony od ilości wykonanej pracy

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. akord mrz.

 przym. akordowy

Wiktionary


akordowy

1. związany z akordem (w znaczeniu systemu płacy), np. akordowi robotnicy;
2. związany z akordem (w znaczeniu współbrzmienia dźwięków), np. akordowy akompaniament


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) muz. związany z akordami

 (1.2) ekon. związany z pracą na akord (systemem pracy w którym wynagrodzenie zależy od ilości wykonanej pracy)

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. akord mrz.

 przysł. akordowo

Wiktionary


akordyka

dział harmonii zajmujący się akordami, ich funkcją i budową


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) muz. dział harmonii badający budowę i łączenie akordów

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. akord mrz.

Wiktionary


akordzik

zdrobnienie od akord


SJP.pl


akordzista

środowiskowo: osoba uzależniona od wielu substancji psychoaktywnych; politoksykoman


SJP.pl


akowiec

członek AK (Armii Krajowej); AK-owiec


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) hist. żołnierz Armii Krajowej

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Te lektury dały mi wtedy dość dobre wyobrażenie o tym, czym był sowiecki komunizm, ale duży wpływ miał też na mnie mąż mojej stryjecznej siostry - akowiec z Wileńszczyzny.

Wiktionary

Powiązane:

 skr. AK

 rzecz. AK-owiec mos.

 przym. akowski, AK-owski

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) war. AK-owiec

Wiktionary


akowski

przymiotnik od: AK (Armia Krajowa); AK-owski


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) hist. związany z AK, należący do AK (Armii Krajowej)

Wiktionary

Powiązane:

 skr. AK

 rzecz. akowiec mos., AK-owiec mos.

 przym. AK-owski

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) AK-owski

Wiktionary


akr

anglosaska jednostka miary powierzchni, wynosząca 4046,86 metrów kwadratowych


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) anglosaska jednostka powierzchni gruntów, równa ok. 4047 m2;

Wiktionary

Akr (ang. acre) – jednostka miary powierzchni gruntów używana w krajach anglosaskich.

Był to obszar, który mógł zostać zaorany przez pług zaprzęgnięty w parę wołów w ciągu jednego dnia.

  • 1 akr = 4046,8564224 metra kwadratowego
  • 1 akr = 0,40468564224 hektara
  • 1 akr = 40,468564224 ara
  • 1 akr = 4840 jardów kwadratowych (co wynosi około 3/4 morgi polskiej).
  • 1 akr = 43560 stóp kwadratowych.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Burj Dubai jest centralnym punktem ogromnej inwestycji zajmującej dwa kilometry kwadratowe, która obejmuje kilkanaście hoteli, […], 6 akrów parków, kilkadziesiąt wieżowców mieszkalnych […]

Wiktionary

Wymowa:

IPA: akr̥, AS: akr̦

Wiktionary

Powiązane:

 przym. akrowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) skrót ac

Wiktionary


akra

anglosaska jednostka miary powierzchni, wynosząca 4046,86 metrów kwadratowych


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) geogr. miasto, stolica Ghany;

 (1.2) geogr. hist. starożytne miasto na Krymie;

 (1.3) geogr. hist. jerozolimska twierdza Seleucydów w II w. p.n.e. w Jerozolimie;

Wiktionary

Akra (ang. Accra) – stolica, największe miasto i główny port Ghany, siedziba dystryktu stołecznego, położona nad Zatoką Gwinejską. Największy ośrodek gospodarczy i naukowo-kulturalny kraju. Przemysł głównie spożywczy, drzewny i meblarski.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) W Akrze mieszka prawie dwa miliony osób.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈakra, AS: akra

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. akryjczyk mos., akryjka ż.

 przym. akryjski

Wiktionary


akrania

wada rozwojowa polegająca na całkowitym lub częściowym braku kości czaszki


SJP.pl

Akrania, bezczaszkowie – letalne zaburzenie rozwojowe polegające na niewykształceniu kości pokrywy czaszki. Występuje zazwyczaj razem z anencefalią (bezmózgowiem).

Wikipedia


akrasia

[czytaj: akrasja] brak samokontroli, działanie wbrew własnemu osądowi


SJP.pl


akratofor

zbiornik ciśnieniowy otoczony płaszczem chłodzącym; wykorzystywany w przemyśle spożywczym


SJP.pl


akrecja

spadanie rozproszonej materii na powierzchnie gwiazdy


SJP.pl

  • akrecja (astronomia)
  • Akrecja (meteorologia)
  • akrecja (biologia)
  • akrecja (finanse)
  • akrecja (prawo)

Wikipedia


akrecyjny

dotyczący akrecji


SJP.pl


akredytacja

1. oficjalne upoważnienie dla dyplomaty (pełnienie obowiązków przy rządzie państwa) lub dziennikarza (pełnienie obowiązków w organizacjach, instytucjach, przy festiwalach, wydarzeniach sportowych itp.);
2. w szkolnictwie wyższym: sprawdzenie poziomu nauczania danej jednostki i wydanie na tej podstawie przez komisję państwową oficjalnego dokumentu, upoważniającego tę jednostkę do nauczania


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) oficjalna zgoda potrzebna dziennikarzom lub dyplomatom do wykonywania swoich zadań w danym miejscu

Wiktionary

Akredytacja (z fr. accréditer, „upełnomocnić”) – udzielenie pełnomocnictwa.

Ogólnie termin akredytacja oznacza postępowanie, w którym upoważniona jednostka wydaje oświadczenie, że określony podmiot jest kompetentny do wykonywania określonych zadań. Wiąże się to z inspekcją dotyczącą postępowania i jakości usług wykonywanych przez akredytowany podmiot.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Otrzymanie akredytacji zobowiązuje do bezstronnej, obiektywnej obsługi prasowej urzędu prezydenta.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. akredytowanie n., akredytowany mos.

 czas. akredytować

 przym. akredytacyjny

Wiktionary


akredytacyjny

dotyczący akredytacji


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) polit. adm. związany z akredytacją, dotyczący akredytacji

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. akredytowany mos., akredytacja ż.

 czas. akredytować

 przym. akredytowany

Wiktionary


akredytować

1. udzielić (udzielać) akredytacji (oficjalne upoważnić dyplomatę lub dziennikarza do pełnienia funkcji w danym miejscu);
2. w szkolnictwie wyższym: dokonać (dokonywać) akredytacji (sprawdzić poziom nauczania danej jednostki i wydać na tej podstawie oficjalny dokument, upoważniający tę jednostkę do nauczania)


SJP.pl

czasownik przechodni dwuaspektowy

 (1.1) udzielać akredytacji

 (1.2) daw. poręczać, potwierdzać

czasownik zwrotny niedokonany lub dokonany akredytować się

 (2.1) dokonywać akredytacji

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Na wybory prezydenckie w Rosji akredytowano około 100 międzynarodowych obserwatorów.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. akredytowany mos., akredytacja ż., akredytowanie n.

 przym. akredytacyjny

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) upełnomocniać, autoryzować, upoważniać

Wiktionary


akredytowanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|akredytować.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. akredytowany mos., akredytacja ż.

 czas. akredytować

Wiktionary


akredytowany

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) daw. osoba, na imię której wydano akredytywę

forma czasownika.

 (2.1) imiesłów przymiotnikowy bierny od: akredytować

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. akredytacja ż., akredytowanie n.

 czas. akredytować dk./ndk.

 przym. akredytacyjny

Wiktionary


akredytywa

1. forma bezgotówkowych rozliczeń, w której bank dłużnika wyodrębnia określoną kwotę z jego środków i wypłaca ją wierzycielowi po spełnieniu przez niego określonych warunków (np. dostarczeniu partii towarów)
2. dokument potwierdzający tę formę rozliczeń


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) ekon. forma bezgotówkowych rozliczeń krajowych i zagranicznych realizowanych za pośrednictwem banku, wykorzystywana przy zawieraniu transakcji, którym towarzyszą różne zwiększone ryzyka;

 (1.2) ekon. dokument stwierdzający warunki akredytywy (1.1)

 (1.3) ekon. polecenie wypłaty klientowi określonej sumy w banku

Wiktionary

Akredytywa – forma płatności w rozliczeniach zarówno zagranicznych, jak i w krajowych. Jest ona wykorzystywana przy zawieraniu transakcji, którym towarzyszy różnego rodzaju zwiększone ryzyko (np. związane z kontrahentem, właściwą realizacją kontraktu, jakością produktów, opóźnieniem, brakiem zapłaty), gdyż je redukuje.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Przy zastosowaniu akredytywy niekumulatywnej część plafonu może zostać niewykorzystana, jeśli nie wszystkie nawiązki będą wykorzystane w pełnej wysokości.

Wiktionary


akritarchy

Acritarcha, akritarchy, akrytarchy – grupa bardzo drobnych (zwykle 0,01–0,5 mm), jednokomórkowych skamieniałości, o ścianach zbudowanych z substancji organicznej i nieustalonej przynależności systematycznej. R. Buick jako element definicji podaje, ze muszą mieć minimum 50 mikrometrów (0,05 mm), według M. Jachowicz akritarchy mają maksymalnie 5 mm.

Wikipedia


akroamatyczny

przymiotnik relacyjny

 (1.1) eduk. polegający na słownym przekazywaniu uczniom wiedzy w formie gotowej do przyswojenia

Wiktionary


akrobacja

ćwiczenie sportowe lub cyrkowe wymagające znacznych umiejętności oraz wysokiej sprawności fizycznej


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) widowiskowe ćwiczenie, często niebezpieczne, które wymaga wielkiej sprawności;

 (1.2) zob. akrobatyka.

Wiktionary

  • akrobacje – ćwiczenia gimnastyczne wykonywane w ramach akrobatyki; zobacz też ekwilibrystyka
  • akrobacja lotnicza
  • akrobacje rowerowe
  • akrobacje powietrzne na desce

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Widziałeś jakie akrobacje robili ci magicy na swoich motorach?

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. akrobatkowate nmos., akrobata mos., akrobatka ż., akrobatyka ż.

 przym. akrobatyczny, akrobacyjny

 przysł. akrobatycznie

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) ewolucja

Wiktionary


akrobacyjny

dotyczący akrobacji


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z akrobacją, dotyczący akrobacji

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. akrobacja ż.

Wiktionary


akrobata

1. artysta cyrkowy;
2. wykonawca akrobacji


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) człowiek wykonujący akrobacje, zwykle w cyrku lub sporcie

rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy

 (2.1) ornit. zob. kuglarz.

Wiktionary

  • akrobata – osoba wykonująca akrobacje, ekwilibrysta
  • akrobata (kuglarz) – Terathopius ecaudatus, gatunek ptaka z rodziny jastrzębiowatych (Accipitridae)
  • Akrobata – stalowa rzeźba, autorstwa polskiego artysty Dariusza Fodczuka
Zobacz też

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) (…) kilku chybionych akrobatów skacze przez ławki i usiłuje chodzić na rękach, jeden gra na grzebieniu, dwóch rzuca w siebie papierowymi strzałami (…)

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌakrɔˈbata, AS: akrobata

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. akrobatyka ż., akrobacja ż., akrobatkowate lm nm.

:: fż. akrobatka ż.

 przym. akrobatyczny

 przysł. akrobatycznie

Wiktionary


akrobatka

akrobata


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) kobieta, która wykonuje akrobacje sportowe lub cyrkowe

 (1.2) zool. nazwa systematyczna|Acrobates|Desmarest|ref=tak., niewielki torbacz z rodziny akrobatkowatych, wyposażony w błonę lotną, zamieszkujący lasy eukaliptusowe na wschodnim wybrzeżu Australii;

Wiktionary

Akrobatka (Acrobates) – rodzaj ssaków z rodziny akrobatkowatych (Acrobatidae).

Wikipedia

Patrz:

akrobata

Przykłady

 (1.1) Nie była ani tancerką, ani śpiewaczką, lecz popisywała się, jako akrobatka i mimiczka.

 (1.2) Niedawne badania morfologiczne i molekularne ujawniły dwa dobrze zróżnicowane gatunki akrobatek, które w dużym stopniu pokrywają się geograficznie.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. akrobacja ż., akrobata mos., akrobatyka ż., akrobatkowate lm nm.

 przym. akrobatyczny

 przysł. akrobatycznie

Wiktionary

Synonimy:

antonimy.

hiperonimy.

 (1.2) zwierzę

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

 rzecz. akrobacja ż., akrobata mos., akrobatyka ż., akrobatkowate lm nm.

 przym. akrobatyczny

 przysł. akrobatycznie

frazeologia.

etymologia. etymn|pol|akrobata|-ka.

uwagi.

tłumaczenia.

 (1.1) zobtłum rodz|akrobata.

* białoruski: (1.1) акрабатка ż.

* bułgarski: (1.1) акробатка ż.

* esperanto: (1.1) akrobatino

* francuski: (1.1) acrobate ż.

* hiszpański: (1.1) acróbata ż.

* kaszubski: (1.1) akrobatka ż.

* kataloński: (1.1) acròbata ż.

* litewski: (1.1) akrobatė ż.

* niemiecki: (1.1) Akrobatin ż.

* portugalski: (1.1) acrobata ż.

* rosyjski: (1.1) акробатка ż.

* słowacki: (1.1) akrobatka ż.

* ukraiński: (1.1) акробатка ż.

* węgierski: (1.1) akrobatanő

* włoski: (1.1) acrobata ż.; (1.2) acrobata m.

źródła.

== akrobatka (język kaszubski.) ==

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) akrobatka

odmiana.

przykłady.

składnia.

kolokacje.

synonimy.

Wiktionary


akrobatki

rzeczownik, rodzaj niemęskoosobowy, liczba mnoga

 (1.1) syst. zool. nazwa systematyczna|Acrobatidae|Aplin|ref=tak., rodzina nadrzewnych torbaczy z rzędu dwuprzodozębowców;

Wiktionary

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Akrobatki preferują lasy eukaliptusowe.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. akrobatka ż.

Wiktionary


akrobatkowate

rzeczownik, rodzaj niemęskoosobowy, liczba mnoga

 (1.1) syst. zool. nazwa systematyczna|Acrobatidae|K.P. Aplin|ref=tak., rodzina małych torbaczy nadrzewnych z rzędu dwuprzodozębowców;

Wiktionary

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Wszystkie spośród akrobatkowatych prowadzą nocny tryb życia.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. akrobacja ż., akrobata mos., akrobatka ż., akrobatyka ż.

 przym. akrobatyczny

 przysł. akrobatycznie

Wiktionary


akrobatycznie

przysłówek sposobu

 (1.1) na sposób akrobatyczny

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Znaki czasu obecnego zaiste inaczej należy tłumaczyć, niż chce mędrkujący sceptycyzm, żonglujący akrobatycznie kulami myśli i czyhający na poklask tłumu!! — — —

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. akrobacja ż., akrobata mos., akrobatka ż., akrobatyka ż., akrobatkowate lm nm.

 przym. akrobatyczny

Wiktionary


akrobatyczny

1. związany z akrobatyką (akrobacją);
2. przenośnie: polegający na sprycie i zręczności; cyrkowy, karkołomny


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z akrobatyką, dotyczący akrobatyki

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. akrobatkowate nmos., akrobacja ż., akrobata mos., akrobatka ż., akrobatyka ż.

 przysł. akrobatycznie

Wiktionary


akrobatyka

sztuka cyrkowa lub dziedzina sportu obejmująca wykonywanie akrobacji


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) sport. dziedzina sportu lub sztuki cyrkowej polegająca na wykonywaniu trudnych, pokazowych ćwiczeń gimnastycznych

 (1.2) wyjątkowa zręczność w postępowaniu związanym z ryzykiem

Wiktionary

Akrobatyka (gr. akrobateo – „stąpać po krawędzi, wspinać się”, akra – „najdalszy”, bateo lub pateo – „pokrywać”) – ewolucje cielesne o dużym stopniu trudności, które wykraczają poza przeciętne ludzkie umiejętności. Akrobatyka nie stanowi sportu, a określa rodzinę sportów.

Wikipedia

Powiązane:

 rzecz. akrobatkowate nmos., akrobacja ż., akrobata mos., akrobatka ż.

 przym. akrobatyczny

 przysł. akrobatycznie

Wiktionary


akrocyjanoza

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) med. stan niebolesnej sinicy obwodowej, bez zaburzeń czucia

Wiktionary

Akrocyjanoza – niegroźne zaburzenie naczynioworuchowe polegające na stałym zaczerwienieniu palców w wyniku skurczu arterioli skóry, w wyniku czego przepływ krwi przez naczynia włosowate jest zwolniony, a z hemoglobiny uwalnia nadmierna ilość tlenu. Skóra ma zabarwienie sinopurpurowe, jest chłodniejsza. Od objawu Raynauda odróżnia się brakiem charakterystycznej sekwencji objawów i brakiem bolesności. Nie wymaga leczenia.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Akrocyjanoza jest widoczna na obwodowych częściach ciała, takich jak ręce, stopy, palce, nos czy uszy.

Wiktionary


akrodynia

wzmożona pobudliwość nerwowa u dzieci, wywołująca m.in. podwyższone ciśnienie i zaczerwienienie dłoni i nosa


SJP.pl

Akrodynia (Choroba Seltera, Feera i Swifta) – zespół chorobowy wieku wczesnego dzieciństwa, charakteryzujący się wzmożoną pobudliwością nerwową, rozdrażnieniem, apatią i nadmiernym ślinieniem.

Przyczyną tej choroby jest prawdopodobny kontakt małego dziecka ze związkami rtęci (zatrucie rtęcią). Charakterystycznymi objawami wskazującymi na tę chorobę jest zaczerwienienie rąk i nosa, występuje nadmierne pocenie się, ciśnienie w krwi jest podwyższone.

Wikipedia


akrofobia

chorobliwy lęk przed miejscami usytuowanymi bardzo wysoko, obawa przed przebywaniem w takich miejscach; lęk wysokości


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) med. psych. chorobliwy lęk wysokości;

Wiktionary

Akrofobia, potocznie lęk wysokości (stgr. ἄκρος – szczyt) – lęk przed przebywaniem na dużej wysokości i przed spadnięciem.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Most wiszący kołysze się niebezpiecznie w tę i z powrotem, a dla tych z nas, którzy cierpią na akrofobię, która jest wyrafinowanym słowem na lęk wysokości, poruszanie się w powietrzu na wysokości 15 metrów stanowi pewne wyzwanie.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌakrɔˈfɔbʲja, AS: akrofobʹi ̯a

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) lęk wysokości

Wiktionary


akroleina

związek organiczny, najprostszy aldehyd nienasycony


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) chem. trująca, drażniąca ciecz, najprostszy aldehyd nienasycony;

Wiktionary

Akroleina – organiczny związek chemiczny z grupy aldehydów. Najprostszy możliwy aldehyd nienasycony; jak wszystkie tego rodzaju aldehydy, jest stosunkowo nietrwały. Niewielkie ilości kwasu lub zasady powodują jej gwałtowną polimeryzację do poliakroleiny.

Wikipedia

Przykłady

składnia.

kolokacje.

synonimy.

 (1.1) akrylaldehyd, aldehyd akrylowy, aldehyd allilowy, propenal

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

 przym. akroleinowy

frazeologia.

etymologia.

 etym|niem|Akrolein. < etym2|łac|acer|ācer|oleo|oleō.

uwagi.

tłumaczenia.

* angielski: (1.1) acrolein

* baskijski: (1.1) akroleina

* francuski: (1.1) acroléine ż.

* hiszpański: (1.1) acroleína ż.

* niemiecki: (1.1) Acrolein n., Akrolein n.

* rosyjski: (1.1) акролеи́н m.

* słowacki: (1.1) akroleín m.

* włoski: (1.1) acroleina ż.

źródła.

== akroleina (język baskijski.) ==

thumb|akroleina (1.1)

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik

 (1.1) chem. akroleina

odmiana.

przykłady.

Wiktionary

Powiązane:

 przym. akroleinowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) akrylaldehyd, aldehyd akrylowy, aldehyd allilowy, propenal

Wiktionary


akrolit

w sztuce starożytnej Grecji: posąg wykonany z co najmniej dwóch materiałów


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) szt. staroż. w starożytnej Grecji: posąg wykonany z dwóch materiałów;

Wiktionary

Akrolit (stgr. ἀκρόλιθος akrolithos od akro – skrajny i lithos – kamień) – starożytny posąg kultowy wykonany z różnorodnych materiałów.

Nazwą tą określano statuy wykonane archaiczną techniką łączenia dwóch odmiennych materiałów, najczęściej drewna z kamieniem lub kamienia z brązem. Częstą praktyką było wykonywanie głowy i kończyn posągu (nieokrytych części ciała) z marmuru lub innego kamienia (wapienia), a korpusu z drewna polichromowanego albo obitego blachą (złotą lub brązową). Dodatkowo rzeźby te często odziewano w długie, ozdobne szaty, podobnie jak praktykuje się to dotychczas ze statuami i figurami religijnymi w niektórych katolickich krajach południowej Europy (Hiszpania, Włochy).

Wikipedia

Wymowa:

IPA: aˈkrɔlʲit, AS: akrolʹit

Wiktionary


akromegalia

choroba spowodowana nadmierną produkcją hormonu wzrostu przez przysadkę mózgową


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) med. choroba spowodowana nadmiernym wydzielaniem hormonu wzrostu, występuje u osób dorosłych i powoduje przerost kości i rozrost tkanek miękkich;

Wiktionary

Akromegalia (łac. acromegalia) – choroba spowodowana nadmiernym wydzielaniem hormonu wzrostu (somatotropiny) przez hormonalnie czynnego gruczolaka komórek kwasochłonnych przedniego płata przysadki mózgowej. Akromegalia występuje u osób dorosłych, u których skończony został proces wzrastania kości, a nasady kości długich uległy mineralizacji i zrośnięciu. U dzieci i młodzieży nadmiar hormonu wzrostu powoduje gigantyzm, odróżniający się od akromegalii nadmiernym wzrostem kości długich.

Wikipedia

Przykłady

składnia.

kolokacje.

synonimy.

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

frazeologia.

etymologia.

 etym|nłac|acromegalia. < etym|grec|ἄκρον|μέγας. (ákron + mégas) → kończyna + duży

uwagi.

tłumaczenia.

* angielski: (1.1) acromegaly

* baskijski: (1.1) akromegalia

* białoruski: (1.1) акрамегалія ż.

* bułgarski: (1.1) акромегалия ż.

* czeski: (1.1) akromegalie

* francuski: (1.1) acromégalie ż.

* hiszpański: (1.1) acromegalia ż.

* niderlandzki: (1.1) acromegalie

* niemiecki: (1.1) Akromegalie ż.

* portugalski: (1.1) acromegalia ż.

* rosyjski: (1.1) акромегалия ż.

* słowacki: (1.1) akromegália ż.

* szwedzki: (1.1) akromegali

* ukraiński: (1.1) акромегалія ż.

* węgierski: (1.1) akromegália

* włoski: (1.1) acromegalia ż.

źródła.

== akromegalia (język baskijski.) ==

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik

 (1.1) med. akromegalia

odmiana.

przykłady.

Wiktionary

Synonimy:

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

frazeologia.

etymologia.

 etym|nłac|acromegalia. < etym|grec|ἄκρον|μέγας. (ákron + mégas) → kończyna + duży

uwagi.

tłumaczenia.

* angielski: (1.1) acromegaly

* baskijski: (1.1) akromegalia

* białoruski: (1.1) акрамегалія ż.

* bułgarski: (1.1) акромегалия ż.

* czeski: (1.1) akromegalie

* francuski: (1.1) acromégalie ż.

* hiszpański: (1.1) acromegalia ż.

* niderlandzki: (1.1) acromegalie

* niemiecki: (1.1) Akromegalie ż.

* portugalski: (1.1) acromegalia ż.

* rosyjski: (1.1) акромегалия ż.

* słowacki: (1.1) akromegália ż.

* szwedzki: (1.1) akromegali

* ukraiński: (1.1) акромегалія ż.

* węgierski: (1.1) akromegália

* włoski: (1.1) acromegalia ż.

źródła.

== akromegalia (język baskijski.) ==

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik

 (1.1) med. akromegalia

odmiana.

przykłady.

składnia.

kolokacje.

synonimy.

Wiktionary


akromonogram

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) liter. utwór wierszowany, w którym każdy kolejny wers zaczyna się od litery kończącej wers poprzedni;

Wiktionary

Akromonogram, wiersz akromonograficzny (gr. ákron = początek = monógrammos = jednoliterowy) – specyficzna odmiana utworu wierszowanego, polegająca na tym, że ostatnia litera danego wersu jest taka sama, jak pierwsza litera wersu następnego.

Wikipedia

Powiązane:

 przym. akromonograficzny

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) wiersz akromonograficzny

Wiktionary


akromonogramatyczny

akromonogram


SJP.pl

Patrz:

akromonogram

akron

najbardziej zewnętrzna część głowowa u stawonogów, z obecnymi oczami; płat przedgębowy


SJP.pl

  • Akron – miasto w stanie Ohio, w hrabstwie Summit, z miastem Canton tworzą drugorzędny zespół miejski opodal Cleveland

Inne miejscowości w USA:

  • Akron – miejscowość w stanie Alabama, w hrabstwie Hale
  • Akron – miejscowość w stanie Kolorado, w hrabstwie Washington
  • Akron – miejscowość w stanie Ohio, w hrabstwie Summit
  • Akron – miejscowość w stanie Indiana, w hrabstwie Fulton
  • Akron – miasto w stanie Iowa, w hrabstwie Plymouth
  • Akron – wieś w stanie Michigan, w hrabstwie Tuscola
  • Akron – wieś w stanie Nowy Jork, w hrabstwie Erie
  • Akron – miasto w stanie Pensylwania, w hrabstwie Lancaster

Wikipedia


akronim

wyraz utworzony w wyniku skrócenia grupy wyrazów, będących zwykle jakąś nazwą; skrótowiec


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) jęz. skrótowiec;

Wiktionary

Skrótowiec, in. akronim (stgr. ἄκρος ákros „skrajny” + ὄνομα ónoma „imię, nazwa”) – słowo utworzone przez skrócenie wyrażenia składającego się z dwóch lub więcej słów, powstające z pierwszych liter lub pierwszych sylab poszczególnych wyrazów. Istnieje także niewielka grupa skrótowców powstałych ze skrócenia jednego słowa. W ujęciu słowotwórczym skrótowce to specyficzna klasa derywatów (wyrazów pochodnych). Derywaty te funkcjonują zarówno w języku mówionym, jak i w postaci pisanej, co odróżnia je od skrótów sensu stricto, będących jedynie konwencjonalnym sposobem zapisu wyrazów lub ich połączeń.

Wikipedia

Przykłady

składnia.

kolokacje.

synonimy.

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

 przym. akronimiczny

frazeologia.

etymologia.

 etym|gr|ἄκρος|ὄνομα. → skraj + imię

uwagi.

tłumaczenia.

 (1.1) zobtłum|skrótowiec.

* bułgarski: (1.1) акроним m.

* czeski: (1.1) akronym m.

* duński: (1.1) akronym n.

* estoński: (1.1) akronüüm

* fiński: (1.1) akronyymi

* francuski: (1.1) acronyme m.

* niemiecki: (1.1) Akronym n.

* rosyjski: (1.1) акроним m.

* słoweński: (1.1) akronim m.

* ukraiński: (1.1) акронім m.

źródła.

== akronim (esperanto (morfem).) ==

wymowa.

znaczenia.

morfem|eo.

 (1.1) akronim

odmiana.

przykłady.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: aˈkrɔ̃ɲĩm, AS: akrõńĩm

Wiktionary

Powiązane:

 przym. akronimiczny

Wiktionary

Synonimy:

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

 przym. akronimiczny

frazeologia.

etymologia.

 etym|gr|ἄκρος|ὄνομα. → skraj + imię

uwagi.

tłumaczenia.

 (1.1) zobtłum|skrótowiec.

* bułgarski: (1.1) акроним m.

* czeski: (1.1) akronym m.

* duński: (1.1) akronym n.

* estoński: (1.1) akronüüm

* fiński: (1.1) akronyymi

* francuski: (1.1) acronyme m.

* niemiecki: (1.1) Akronym n.

* rosyjski: (1.1) акроним m.

* słoweński: (1.1) akronim m.

* ukraiński: (1.1) акронім m.

źródła.

== akronim (esperanto (morfem).) ==

wymowa.

znaczenia.

morfem|eo.

 (1.1) akronim

odmiana.

przykłady.

składnia.

kolokacje.

synonimy.

Wiktionary


akronimiczny

przymiotnik

 (1.1) przym. od akronim

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌakrɔ̃ɲĩˈmʲit͡ʃnɨ, AS: akrõńĩmʹičny

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. akronim

Wiktionary


akropetalny

przebiegający od dołu do góry, np. transport wody w roślinie


SJP.pl


akropol

w starożytnej Grecji: część miasta położona na wzgórzu, później ośrodek kultu religijnego


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna

 (1.1) geogr. wzgórze w Atenach;

Wiktionary

Akropol (gr. ἀκρόπολις akrópolis, od ἄκρος akros ‘najwyższy’, ‘skrajny’ i πόλις pólis ‘miasto’) – w starożytnej Grecji osiedle, miasto lub jego część znajdująca się na wysokim wzgórzu, cytadela z pałacami i świątyniami.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Musicie zobaczyć Akropol podczas pobytu w Grecji.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: aˈkrɔpɔl, AS: akropol

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. akropol m.

 przym. akropolski

Wiktionary


akropolis

w starożytnej Grecji: położona na wzgórzu część miasta; akropol


SJP.pl

  • Akropolis – starogreckie miasto
  • Akropolis – nazwa miasta Ar w okresie rzymskim
  • Akropolis – tytuł dramatu Stanisława Wyspiańskiego
  • Akropolis (spektakl Teatru Laboratorium) – tytuł spektaklu w reżyserii Jerzego Grotowskiego

Wikipedia


akropolski

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z Akropolem, dotyczący Akropolu (wzgórza ateńskiego)

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Sokrates, którego w celi przecież licznie odwiedzano, siedział na pewno w tej z korytarzem. Kiedy spoglądał przez kraty, miał przed sobą akropolskie wzgórze, a na nim Partenon.

 (1.1) Wrażenia, jakich doznaje się na widok innych ruin, są tylko słabszem (=słabszym) odbiciem tych myśli i uczuć, które rodzą się w duszy na widok zabytków akropolskich sic..

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Akropol mrz., akropol mrz.

Wiktionary


akrosom

swoista odmiana lizosomu, powłoka okrywająca główkę plemnika


SJP.pl

Wikipedia


akrosomalny

ciąg procesów doprowadzający do połączenia plemnika i komórki jajowej i powstania zygoty


SJP.pl


akrostych

wiersz, w którym pierwsze litery wersów tworzą wyraz lub zdanie


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) liter. utwór wierszowany, w którym początkowe litery lub słowa wersów albo zwrotek tworzą wyraz bądź zdanie;

Wiktionary

Akrostych (gr. akróstichos od ákros – zewnętrzny, szczytowy, końcowy i stíchos – wiersz) – utwór wierszowany, w którym niektóre z kolumn liter, sylab lub wyrazów dają dodatkowo całe wyrazy, frazy lub zdania. Kolumny takie mogą być czytane w dół, w górę, lub naprzemiennie. Najczęściej takie kolumny są tworzone przez pierwsze lub ostatnie litery kolejnych wersów, lub też mogą być określane poprzez tzw. średniówkę, czyli inne elementy podziału wewnątrzwierszowego. Akrostychy można również tworzyć innymi metodami, np. wykorzystując te same elementy kolejnych zwrotek. Odmianą akrostychu jest abecedariusz, w którym kolejne wersy zaczynają się kolejnymi literami alfabetu.

Wikipedia


akrostychowy

akrostych


SJP.pl

Patrz:

akrostych

akroter

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) zob. akroterion.

Wiktionary


akroterion

ozdoba umieszczana na wierzchołku dachu lub w jego narożnikach; naszczytnik


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) archit. dekoracyjny element na szczycie i krańcach frontonu wykonany z terakoty, kamienia lub brązu

Wiktionary

Akroterion, akroterium (naszczytnik) – terakotowa, marmurowa lub brązowa dekoracja, która wieńczyła szczyt i boczne narożniki frontonu w klasycznych budowlach greckich i rzymskich.W najwcześniejszym okresie występowania (VII w. p.n.e.) miał kształt terakotowej, kolistej tarczy, z czasem przybrał formy bardziej skomplikowane: palmety, woluty, liści akantu, trójnogów, zwierząt lub postaci mitologicznych. Postacie przedstawione na akroterionach często uzupełniały rzeźbiarskie sceny znajdujące się na tympanonach.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) W narożnikach frontonu umieszczono akroteriony w kształcie palmet.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) naszczytnik

Wiktionary


akroterium

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) zob. akroterion.

Wiktionary

Akroterion, akroterium (naszczytnik) – terakotowa, marmurowa lub brązowa dekoracja, która wieńczyła szczyt i boczne narożniki frontonu w klasycznych budowlach greckich i rzymskich.W najwcześniejszym okresie występowania (VII w. p.n.e.) miał kształt terakotowej, kolistej tarczy, z czasem przybrał formy bardziej skomplikowane: palmety, woluty, liści akantu, trójnogów, zwierząt lub postaci mitologicznych. Postacie przedstawione na akroterionach często uzupełniały rzeźbiarskie sceny znajdujące się na tympanonach.

Wikipedia


akrotiri

terytorium zależne Wielkiej Brytanii, położone na Cyprze


SJP.pl

  • Akrotiri – wieś na Cyprze, podlegająca pod administrację dystryktu Limassol, położona w obszarze brytyjskiego terytorium Akrotiri
  • Akrotiri − starożytne miasto na greckiej wyspie Santoryn
  • Półwysep Akrotiri – półwysep w północno-zachodniej części Krety
  • Akrotiri − brytyjska baza wojskowa w południowej części Cypru.
  • Akrotiri i Dhekelia
  • Baza lotnicza Akrotiri – baza lotnicza brytyjskich Królewskich Sił Powietrznych umiejscowiona w Akrotiri
  • Zatoka Akrotiri − zatoka u południowych wybrzeży Cypru na Morzu Śródziemnym

Wikipedia


akrotomofilia

dewiacja seksualna polegająca na pociągu do osób bez kończyn lub ich części


SJP.pl

Akrotomofilia (gr. akron „kończyna”, tomein „ciąć”, philein „kochać”) – rodzaj parafilii seksualnej, w której jedynym lub preferowanym sposobem osiągania satysfakcji seksualnej jest kontakt z osobami o amputowanych kończynach.

Wikipedia


akrybia

dokładność, staranność w pracy nad tekstem


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) dokładność, sumienność w wykonaniu, w szczególności w odniesieniu do prac filologicznych

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) dokładność, pedanteria, pedantyczność, pedantyzm, rzetelność, skrupulatność, staranność, sumienność; przest. akuratność

Wiktionary


akrychina

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) chem. farm. związek organiczny, żółty, gorzki proszek, stosowany jako środek przeciwmalaryczny i przeciwrobaczy

Wiktionary


akrydyna

związek organiczny, występujący w smole pogazowej


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) biochem. organiczny związek chemiczny z grupy heterocyklicznych związków aromatycznych, o strukturze podobnej do antracenu, ale z atomem azotu w jednym z pierścieni

Wiktionary

Akrydyna, dibenzopirydyna – heterocykliczny, trójpierścieniowy, organiczny związek chemiczny o szkielecie węglowym antracenu, zawierający heteroatom azotu. Występuje w smole pogazowej, w postaci czystej tworzy krystaliczne igły. Używana jest do produkcji barwników (np. oranżu akrydyny) i leków (np. rywanolu) oraz w analizie chemicznej i jako wskaźnik fluorescencyjny. Jest szkodliwa, wywołuje podrażnienia błon śluzowych i egzemy.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Pochodne akrydyny wiążą się z kwasami nukleinowymi.

Wiktionary


akrydynowy

związany z akrydyną


SJP.pl


akryjczyk

mieszkaniec Akry


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) mieszkaniec Akry

Wiktionary

Wymowa:

IPA: aˈkrɨjt͡ʃɨk, AS: akryi ̯čyk

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Akra ż.

:: fż. akryjka ż.

 przym. akryjski

Wiktionary


akryjka

mieszkanka Akry


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) mieszkanka Akry

Wiktionary

Wymowa:

IPA: aˈkrɨjka, AS: akryi ̯ka

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Akra ż.

:: fm. akryjczyk mos.

 przym. akryjski

Wiktionary


akryjski

Akra (stolica Ghany)


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) odnoszący się do Akry, stolicy Ghany

Wiktionary

Wymowa:

IPA: aˈkrɨjsʲci, AS: akryi ̯sʹḱi

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Akra ż., akryjczyk mos., akryjka ż.

Wiktionary


akryl

tworzywo sztuczne, bezbarwna, przezroczysta masa plastyczna


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) pot. żywica poliakrylowa

 (1.2) pot. szkło akrylowe

 (1.3) farba na bazie akrylu (1.1) stosowana w budownictwie, poligrafii i plastykaastyce;

 (1.4) szt. technika malarska wykorzystująca farby akrylowe;

 (1.5) szt. praca plastycznyastyczna wykonana w technice wykorzystującej farby akrylowe

Wiktionary

  • farba akrylowa
  • malarstwo akrylowe
  • szkło akrylowe
  • taśma akrylowa
  • włókna akrylowe

Wikipedia

Przykłady

składnia.

kolokacje.

synonimy.

 (1.2) pleksiglas, pleksi, pleksa

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

frazeologia.

etymologia.

uwagi.

 

 (1.5) zoblistę|akryl|akwarela|gwasz|olej|pastel|tempera.

tłumaczenia.

* duński: (1.1) akryl w./n.

* esperanto: (1.3) akrilfarbo

* francuski: (1.3) acrylique m.

źródła.

== akryl (język duński.) ==

wymowa. Dania|aˈkryˀl.IPA3|aˈkʁyˀl.

znaczenia.

rzeczownik, rodzaj wspólny lub nijaki

 (1.1) akryl

odmiana.

przykłady.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.2) pleksiglas, pleksi, pleksa

Wiktionary


akrylamid

organiczny związek chemiczny, amid kwasu akrylowego


SJP.pl

Akrylamid, akryloamid, C
3
H
5
NO
– organiczny związek chemiczny, amid kwasu akrylowego. Stosowany m.in. jako monomer przy produkcji poliakrylamidu.

Akrylamid tworzy się w reakcji pomiędzy aminokwasami (szczególnie silnie z asparaginą) i cukrami redukującymi w wyniku tzw. reakcji Maillarda. Może powstawać już w temperaturze 120 °C, optimum to 140–180 °C. Akrylamid przyczynia się do występowania m.in. nowotworów przewodu pokarmowego oraz uszkadza układ nerwowy (jest neurotoksyną).

Wikipedia


akrylan

ester kwasu akrylowego


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) chem. sól lub ester kwasu akrylowego (CH₂=CH–COOH), powstające w wyniku reakcji tego kwasu z zasadą (sól) lub alkoholem (ester)

Wiktionary

Akrylany (lub niepoprawnie z angielskiego akrylaty) – sole lub estry kwasu akrylowego o wzorze ogólnym CH2=CHCOOR (gdzie R – reszta organiczna lub dowolny kation). Zawierają grupę winylową (-HC=CH2), w której dwa atomy węgla połączone podwójnym wiązaniem są jednocześnie związane z grupą karboksylową. Akrylany i metakrylany (pochodne kwasu metakrylowego, (CH2=C(CH3)COOH) łatwo tworzą polimery (poliakrylany) ze względu na dużą aktywność wiązania podwójnego.

Wikipedia


akrylany

ester kwasu akrylowego


SJP.pl

Akrylany (lub niepoprawnie z angielskiego akrylaty) – sole lub estry kwasu akrylowego o wzorze ogólnym CH2=CHCOOR (gdzie R – reszta organiczna lub dowolny kation). Zawierają grupę winylową (-HC=CH2), w której dwa atomy węgla połączone podwójnym wiązaniem są jednocześnie związane z grupą karboksylową. Akrylany i metakrylany (pochodne kwasu metakrylowego, (CH2=C(CH3)COOH) łatwo tworzą polimery (poliakrylany) ze względu na dużą aktywność wiązania podwójnego.

Wikipedia


akrylonitryl

związek chemiczny (nitryl kwasu akrylowego), jeden z podstawowych surowców w przemyśle tworzyw sztucznych


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) chem. związek chemiczny, nitryl kwasu akrylowego, cyjanek winylu, bezbarwna ciecz trująca o nieprzyjemnym zapachu;

Wiktionary

Akrylonitryl – organiczny związek chemiczny z grupy nitryli, stosowany głównie jako monomer do syntezy poliakrylonitrylu, jego kopolimerów oraz jako ważny substrat w wielu innych syntezach organicznych.

W temperaturze pokojowej jest to ruchliwa, lotna, bezbarwna lub żółta ciecz, o przykrym, duszącym zapachu.

Wikipedia

Powiązane:

 przym. akrylonitrylowy

Wiktionary


akrylonitrylowy

przymiotnik od: akrylonitryl


SJP.pl


akrylowo-silikonowy

zawierający akryl i silikon (np. farba akrylowo-silikonowa)


SJP.pl


akrylowy

zawierający akryl lub wykonany z akrylu


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) chem. zawierający akryl, wykonany z akrylu

Wiktionary


aks

skrót od: Akademicki Klub Sportowy


SJP.pl

skrótowiec

 (1.1) = sport. Akademicki Klub Sportowy

Wiktionary

Aks (hindi: अक्स, tłumaczenie: „Zarzut”) – bollywoodzki thriller wyreżyserowany w 2001 przez debiutanta Rakeysh Omprakash Mehra, później autora Rang De Basanti. W rolach głównych Amitabh Bachchan i Manoj Bajpai.

W filmie można spotkać wątki z hollywoodzkich filmów Mission: Impossible (z Tomem Cruise’em), Fallen (z Denzelem Washingtonem) i Face/Off (z Johnem Travoltą i Nicolasem Cage’em).

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Niedzielny protest piłkarzy AKS jest szeroko komentowany w buskim światku piłkarskim.

Wiktionary


aksa

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) gw-pl|Górny Śląsk. techn.

Wiktionary


aksamicik

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) zdrobn. od aksamit

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. aksamit m.

 czas. aksamicić się

Wiktionary


aksamit

ceniona, miękka, jedwabna tkanina, po jednej stronie mająca gęsty, błyszczący meszek


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) włók. tkanina bawełniana z krótką okrywą włosową z jedwabnych, wełnianych lub bawełnianych nici;

Wiktionary

Aksamit (dawn. oksamit, łac. examitum) – tkanina bawełniana z krótką okrywą włosową (bawełnianą, jedwabną lub wełnianą) uzyskiwana przez wprowadzenie między nitki osnowy i wątku dodatkowych nitek runowych w formie pętelek, które pozostawiono nierozcięte (aksamit pętelkowy) lub rozcinano (aksamit strzyżony). Produkuje się też aksamity, w których stosuje się obie te techniki. Aksamit należy do grupy tkanin z okrywą włókienną, zwanych pluszami.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Obok stał barakowóz obity w środku czerwonym aksamitem, ozdobiony dodatkowo przymocowanym na suficie ogromnym lustrem w złoconych ramach.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: aˈksãmʲit, AS: aksãmʹit

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. aksamitka ż., aksamitek m., aksamitnik m., aksamitowiec ż., aksamitność ż., aksamicik mrz.

 przym. aksamitny

 przysł. aksamitnie

 czas. aksamicić się, wyaksamitnić

Wiktionary


aksamitek

jednoroczna roślina kwiatowa z rodziny astrowatych, uprawiana jako roślina ozdobna; aksamitka


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) bot. zob. aksamitka.

rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy

 (2.1) zool. nazwa systematyczna|Clubiona|ref=tak., pająk osiadły z rodziny nazwa systematyczna|Drassidae.

Wiktionary

Aksamitkowate (Barbourisiidae) – monogatunkowa rodzina ryb z rzędu beryksokształtnych (Beryciformes).

Wikipedia

Powiązane:

 rzecz. aksamit mrz., aksamitka ż., aksamicenie n.

 czas. aksamicić się

 przym. aksamitny, aksamitkowy

 przysł. aksamitnie

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) aksamitka, śmierdziuszek

Wiktionary


aksamitka

1. jednoroczna roślina kwiatowa z rodziny astrowatych, uprawiana jako roślina ozdobna; aksamitek;
2. wstążka z aksamitu;
3. krowiak aksamitka - grzyb jadalny


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) wstążeczka z aksamitu, najczęściej noszona pod szyją;

 (1.2) bot. nazwa systematyczna|Tagetes|ref=tak., kwitnąca roślina ozdobna;

 (1.3) mikol. rodzaj grzyba; zob. ponurnik aksamitny.

Wiktionary

  • aksamitka – rodzaj roślin
  • aksamitka – wstążka z aksamitu
  • Aksamitka – szczyt w Pieninach
  • Aksamitka – jaskinia w Pieninach

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Gdyby wiedział, jaki los czeka babcię Leosię, tę wyniosłą damę w pienistym żabocie i czarnej aksamitce na szyi, może nie rozpaczałby aż tak po śmierci swojej matki, umierała bowiem we własnym łóżku, pod czułą opieką synów i Lucy.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌaksãˈmʲitka, AS: aksãmʹitka

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. aksamit m., aksamitek m., aksamitnik m., aksamitowiec ż., aksamitność ż.

 przym. aksamitny

 przysł. aksamitnie

 czas. aksamicić się

Wiktionary

Synonimy:

 (1.2) pot. śmierdziuszek

 (1.3) krowia warga, krowi łeb, mięsicha, pieczaryca, pieczeń, psi łeb, świnka czarnokutnerowata, krowiak aksamitka, krowiak aksamitny, świnka kutnerowata, gwoździak czarnokutnerowaty, gwoździak kutnerowaty, ponurnik aksamitny

Wiktionary


aksamitkówka

aksamitkówka złota - gatunek grzybów z rodziny pieczarkowatych


SJP.pl


aksamitnie

przysłówek

 (1.1) od: aksamitny

Wiktionary

Powiązane:

 czas. aksamicić się

 rzecz. aksamitek mzw./mrz., aksamit mrz., aksamitka ż.

 przym. aksamitny

Wiktionary


aksamitnik

rodzaj małego ptaka z rzędu wróblowych


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) daw. rzemieślnik obijający meble itp. aksamitem i innymi tkaninami

Wiktionary

Powiązane:

 czas. aksamicić się

 rzecz. aksamit mrz., aksamitka ż.

 przym. aksamitny

Wiktionary


aksamitnikowate

o cechach aksamitnikowatych (rodzina pająków)


SJP.pl

Aksamitnikowate (Clubionidae) – rodzina pająków z grupy Araneomorphae, należąca do kladu Entelegynae, liczy 15 rodzajów obejmujących 639 gatunków, występujących niemal na całym świecie; w Polsce stwierdzono obecność 27 gatunków.

Wikipedia


aksamitnikowaty

o cechach aksamitnikowatych (rodzina pająków)


SJP.pl


aksamitność

aksamitny


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) cecha tego, co aksamitne

Wiktionary

Patrz:

aksamitny

Powiązane:

 czas. aksamicić się

 rzecz. aksamit mrz., aksamitka ż.

 przym. aksamitny

Wiktionary


aksamitny

1. zrobiony z aksamitu (np. aksamitny obrus);
2. mający cechy aksamitu: miękki i gładki (np. aksamitny głos)


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) wykonany z aksamitu

przymiotnik jakościowy

 (2.1) przen. gładki, miękki, delikatny

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Kupiłam aksamitną kapę na tapczan.

 (2.1) Budyń ma aksamitny smak.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌaksãˈmʲitnɨ, AS: aksãmʹitny

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. aksamit m., aksamitka ż., aksamitek m., aksamitnik m., aksamitowiec ż., aksamitność ż.

 przysł. aksamitnie

 czas. aksamicić się

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) gw-pl|Górny Śląsk|zamtowy.

 (2.1) delikatny, jedwabny, miły w dotyku, puszysty

Wiktionary


aksamitowiec

roślina z rodziny marantowatych, występująca w Ameryce Południowej i Wschodnich Indiach


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) bot. nazwa systematyczna|Maranta|ref=tak., roślina z rodziny marantowatych (nazwa systematyczna|Marantaceae|ref=tak.), rosnąca w południowej Ameryce i we wschodnich Indiach

Wiktionary

Powiązane:

 czas. aksamicić się

 rzecz. aksamit mrz., aksamitka ż.

 przym. aksamitny

Wiktionary


aksel

skok w łyżwiarstwie figurowym; axel


SJP.pl

Axel, Aksel

  • Axel (piłkarz)
  • Axel – skok w łyżwiarstwie figurowym
  • Axel (sporty siłowe) – polska nazwa konkurencji siłowej o nazwie Koła Apollina
  • Axel – imię Absalon
  • Axel (Holandia) – miejscowość

Wikipedia


akselbant

wojskowy, galowy sznur naramienny


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) wojsk. gruby, pleciony sznur ozdobny, w niektórych armiach noszony na prawym ramieniu przy mundurze oficerskim (generalskim) lub galowym;

Wiktionary

Akselbant (niem. Achsel – „dół pachowy”, Band – „taśma”), sznur galowy – ozdobny pleciony sznur naramienny, będący częścią stroju, głównie wojskowego. Noszone przy mundurze galowym jako odznaka początkowo członków straży przybocznej i świty (najwcześniej spotykane we Francji – od XVII wieku), następnie używane przez generałów, oficerów sztabu generalnego, adiutantów i żandarmerię. Z czasem pojawiły się we wszystkich armiach europejskich.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Wśród zgromadzonych tu i tam widoczne były mundury i akselbanty.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: aˈksɛlbãnt, AS: akselbãnt

Wiktionary


aksenia

w biologii: bierna odporność roślin na czynniki patogenne


SJP.pl

Aksenia – bierna odporność roślin na patogeny, jest odpornością konstytutywną, czyli istniejącą niezależnie od kontaktu z patogenem. Formą aksenii są przystosowania anatomiczno-morfologiczne zapewniające barierę przed wniknięciem czynników chorobotwórczych. Barierami takimi są kutykula lub woskowy nalot pokrywający liście oraz nieliczne i małe aparaty szparkowe. Aksenia obejmuje także przystosowania fizjologiczno-chemiczne istniejące w roślinie przez cały czas.

Wikipedia


aksentowicz

nazwisko


SJP.pl


akseroftol

witamina A, w organizmie zwierzęcym powstaje w wątrobie z prowitaminy A (karotenu); retinol


SJP.pl

Retinol (akseroftol), C20H29OH – organiczny związek chemiczny, alkohol nienasycony zaliczany do grupy karotenoidów, wraz z innymi retinoidami pełni funkcję witaminy A. Po raz pierwszy został wyodrębniony w 1931 roku.

Wikipedia


aksionow

nazwisko


SJP.pl


aksis

ssak z rodziny jeleniowatych; czytal


SJP.pl

Aksis (Axis) – rodzaj ssaków z podrodziny jeleni (Cervinae) w obrębie rodziny jeleniowatych (Cervidae).

Wikipedia


aksjalność

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) odprzym. cecha tego, co jest aksjalne

Wiktionary

Powiązane:

 przym. aksjalny

 przysł. aksjalnie

Wiktionary


aksjalny

położony w górnej części czegoś, na górnym końcu


SJP.pl


aksjarchizm

pogląd filozoficzny, który zakłada, że wartości regulują lub wyjaśniają naturalny porządek rzeczy i który upatruje w moralności przyczyny przebiegu wszelkich zdarzeń


SJP.pl


aksjolog

specjalista w dziedzinie aksjologii


SJP.pl


aksjologia

nauka o wartościach


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) nauk. nauka o wartościach;

 (1.2) filoz. konkretny system wartości

Wiktionary

Aksjologia (gr. αξιοs – godny, cenny + λογοs – nauka) – nauka o wartościach.

Wikipedia

Przykłady

 (1.2) Zdaniem Trybunału Konstytucyjnego konstytucyjna ochrona prywatności stanowi jeden z podstawowych elementów aksjologii demokratycznego państwa prawnego.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌaksʲjɔˈlɔɟja, AS: aksʹi ̯oloǵi ̯a

Wiktionary

Powiązane:

 przym. aksjologiczny

Wiktionary


aksjologiczność

cecha kogoś lub czegoś powiązanego z systemem wartości


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) odprzym. cecha tego, co jest aksjologiczne; cecha tych, którzy są aksjologiczni

Wiktionary

Powiązane:

 przym. aksjologiczny

 przysł. aksjologicznie

Wiktionary


aksjologiczny

dotyczący aksjologii, wynikający z aksjologii; także: nacechowany pod względem wartości, wartościujący (np. kategorie aksjologiczne)


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) filoz. związany z aksjologią, dotyczący aksjologii

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. aksjologia ż., aksjologiczność ż.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) kategoria aksjologiczna • system aksjologiczny

Wiktionary


aksjologizacja

proces, w którym coś zaczyna podlegać wartościowaniu


SJP.pl


aksjoma

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) daw. zob. aksjomat.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) współcz. aksjomat

Wiktionary


aksjomacik

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) zdrobn. od aksjomat

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) To nie aksjomat, lecz tylko mały aksjomacik.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. aksjomat m.

Wiktionary


aksjomat

pewnik;
1. twierdzenie uważane za oczywiste, niepodważalne, niewymagające dowodów; dogmat;
2. w logice: założenie przyjmowane bez dowodu w systemie dedukcyjnym


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) mat. log. element aksjomatyki, czyli tak wybranego zestawu twierdzeń, że na ich bazie daje się wyprowadzić wszystkie pozostałe twierdzenia danej teorii matematycznej;

 (1.2) przen. uznana prawda

Wiktionary

Aksjomat, postulat, pewnik (gr. ἀξίωμα axíōma, godność, pewność, oczywistość) – jedno z podstawowych pojęć logiki matematycznej. Od czasów Euklidesa uznawano, że aksjomaty to zdania przyjmowane za prawdziwe, których nie dowodzi się w obrębie danej teorii matematycznej.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Geometria euklidesowa formułowana jest jako zbiór aksjomatów (pewników). Każde inne jej twierdzenie musi z tych aksjomatów wynikać.

 (1.2) Jeśli myjesz głowę, pierzesz lub babrzesz się w pianie z ludwika, można przypuszczać, że w ośmiu przypadkach na dziesięć trzeba będzie odebrać mokrymi rękami wrażliwą na wilgoć komórkę. Taki przykład powinni dopisać w wikipedii pod słownikowym hasłem „aksjomat”.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: akˈsʲjɔ̃mat, AS: aksʹi ̯õmat

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. aksjomatyka ż., aksjomatyzacja ż.

:: zdrobn. aksjomacik mrz.

 czas. aksjomatyzować

 przym. aksjomatyczny

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) pewnik

Wiktionary


aksjomatyczny

przyjęty z założenia jako pewnik; oczywisty


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) oparty na aksjomatach

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Warunki formalne, które muszą być spełnione przez system aksjomatyczny.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌaksʲjɔ̃maˈtɨt͡ʃnɨ, AS: aksʹi ̯õmatyčny

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. aksjomat m., aksjomatyzacja ż.

 przysł. aksjomatycznie

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) niezaprzeczalny, bezsporny

Wiktionary


aksjomatyka

ogół aksjomatów danej dziedziny


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) log. układ aksjomatów, z którego można wyprowadzić wszystkie twierdzenia danej nauki lub teorii

Wiktionary

Aksjomat, postulat, pewnik (gr. ἀξίωμα axíōma, godność, pewność, oczywistość) – jedno z podstawowych pojęć logiki matematycznej. Od czasów Euklidesa uznawano, że aksjomaty to zdania przyjmowane za prawdziwe, których nie dowodzi się w obrębie danej teorii matematycznej.

Wikipedia

Powiązane:

 rzecz. aksjomat mrz.

Wiktionary


aksjomatyzacja

ujęcie twierdzeń w jakiejś nauce w spójny system aksjomatów


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) postępowanie mające na celu przedstawienie danej teorii w postaci systemu aksjomatów

 (1.2) efekt aksjomatyzacji (1.1)

Wiktionary

Aksjomat, postulat, pewnik (gr. ἀξίωμα axíōma, godność, pewność, oczywistość) – jedno z podstawowych pojęć logiki matematycznej. Od czasów Euklidesa uznawano, że aksjomaty to zdania przyjmowane za prawdziwe, których nie dowodzi się w obrębie danej teorii matematycznej.

Wikipedia

Powiązane:

 rzecz. aksjomat mrz.

 przym. aksjomatyczny

Wiktionary


aksjometr

przyrząd do nawigacji na statku, wskazujący położenie steru w stosunku do płaszczyzny symetrii okrętu


SJP.pl

Aksjometr – przyrząd pokazujący w stopniach wychylenie płetwy sterowej w stosunku do osi symetrii jednostki pływającej.

Wikipedia


aksjon

hipotetyczna cząstka subatomowa


SJP.pl

Aksjon – hipotetyczna cząstka subatomowa zaproponowana w teorii Peccei–Quinn w 1977, żeby wyjaśnić zachowanie symetrii CP w oddziaływaniach silnych, czyli m.in. brak obserwowalnego momentu dipolowego neutronu. Nie mają ładunku elektrycznego ani spinu.

Wikipedia


akski

przymiotnik relacyjny

 (1.1) stpol. z Akwizgranu, akwizgrański

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈaksʲci, AS: aksʹḱi

Wiktionary


aksoida

powierzchnia zakreślana w przestrzeni przez oś obrotu poruszającego się ciała sztywnego


SJP.pl


aksolema

Aksolema – cienka błona komórkowa otaczająca neuryt (akson).

Wikipedia


aksolotl

larwa płazów ogoniastych


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy

 (1.1) zool. forma larwalna niektórych płazów zdolna do rozmnażania płciowego

Wiktionary

Aksolotl (nah. āxōlōtl [aːˈʃoːloːt͡ɬ] (l. poj.) lub āxōlōmeh [aːˈʃoːloːmeʔ] (l. mn) – neoteniczna, wodna forma niektórych płazów ogoniastych z rodzaju Ambystoma w obrębie rodziny ambystomowatych (Ambystomatidae).

Wikipedia

Wymowa:

IPA: aˈksɔlɔtl̥, AS: aksolotl̦

Wiktionary


aksometr

przyrząd okulistyczny do pomiaru osi oka; osiomierz


SJP.pl


akson

wypustka komórki nerwowej służąca do przewodzenia impulsów; neuryt; włókno osiowe


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) biol. nitkowate przedłużenie komórki nerwowej;

Wiktionary

Akson, włókno nerwowe, neuryt, włókno osiowe, wypustka osiowa – element neuronu odpowiedzialny za przekazywanie informacji z ciała komórki do kolejnych neuronów lub komórek efektorowych (mięśniowych, gruczołowych). Może być okryty osłonką. Jest z reguły dłuższy od dendrytów i, w odróżnieniu od nich, w komórce występuje pojedynczo (choć może być rozgałęziony).

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Akson zaczyna się tzw. wzgórkiem aksonowym.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈaksɔ̃n, AS: aksõn

Wiktionary

Powiązane:

 przym. aksonowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) neuryt

Wiktionary


aksonema

część rdzenna rzęsek i wici


SJP.pl

Aksonema – kompleks 9 par mikrotubul obwodowych oraz jednej pary centralnej, stanowiący aparat ruchowy rzęsek i wici (ruch odbywa się dzięki przesuwaniu się dyneiny wzdłuż mikrotubul).

Wikipedia


aksonometr

przyrząd do wykonywania rzutów równoległych na płaszczyznę


SJP.pl


aksonometria

sposób przedstawiania figur przestrzennych na płaszczyźnie (tzw. rzutni aksonometrycznej) dowolnie ustawionej względem układu osi współrzędnych przestrzennych; rzutowanie równoległe; perspektywa równoległa


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) rodzaj rzutu równoległego, odwzorowanie przestrzeni na płaszczyznę z wykorzystaniem prostokątnego układu osi

Wiktionary

Aksonometria (gr. akson + metreo) – rodzaj rzutu równoległego, odwzorowanie przestrzeni na płaszczyznę z wykorzystaniem prostokątnego układu osi. Cechą odróżniającą aksonometrię od innych rodzajów rzutu równoległego jest dążenie do zachowania prawdziwych wymiarów rzutowanych obiektów przynajmniej w jednym, wybranym kierunku. Niektóre rodzaje aksonometrii pozwalają również zachować wielkości kątów, równoległych do obranej płaszczyzny.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Ten rysunek trzeba narysować w aksonometrii.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌaksɔ̃nɔ̃ˈmɛtrʲja, AS: aksõnõmetrʹi ̯a

Wiktionary

Powiązane:

 przym. aksonometryczny

Wiktionary


aksonometryczny

przymiotnik relacyjny

 (1.1) mat. geom. związany z aksonometrią, dotyczący aksonometrii

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. aksonometria ż.

Wiktionary


aksonowy

przymiotnik od: akson


SJP.pl


aksopodia

nibynóżki (kurczliwe wypustki ciała) u niektórych pierwotniaków


SJP.pl

Nibynóżki, pseudopodia (pseudo- + gr. podós ‘noga’) – ruchliwe wypustki cytoplazmatyczne o zmiennym kształcie, powstające wskutek nacisku cytoplazmy na otaczającą ją błonę komórkową. Występują u niektórych pierwotniaków, np.: korzenionóżek (ameb), otwornic, promienic, a także w niektórych komórkach eukariotycznych, np. leukocytach, monocytach i archeocytach. Spełniają zasadniczo trzy funkcje:

  • lokomocyjną – umożliwiają poruszanie się ruchem pełzakowatym;
  • pokarmową – umożliwiają pobieranie pokarmu na drodze fagocytozy;
  • czuciową – biorą udział w odbieraniu bodźców.

Wikipedia


aksopodium

typ nibynóżki u niektórych pierwotniaków


SJP.pl


aksostyl

osiowa, przechodząca przez całe ciało wiciowców organella oporowa


SJP.pl


aksu

rzeczownik, rodzaj nijaki, nazwa własna

 (1.1) geogr. miasto w Chinach, w Regionie Autonomicznym Sinciang-Ujgur, nad rzeką Aksu He;

Wiktionary

  • Aksu – miasto w Chinach
  • Aksu – prefektura w Chinach, w regionie autonomicznym Sinciang
  • Aksu – miasto w Kazachstanie, obwód pawłodarski
  • Aksu – osiedle typu miejskiego w Kazachstanie, obwód akmolski
  • Aksu – wieś w Kazachstanie, obwód południowokazachstański
  • Aksu – rzeka w Kazachstanie
  • Aksu (Oqsuv) – rzeka w Uzbekistanie
  • Aksu – rzeka w Chinach
  • Aksu – pasmo w górach Ałtaju
  • Aksu – góra w paśmie Aksu (5355 m n.p.m.)

Wikipedia


aksum

1. starożytne królestwo położone w północnej części dzisiejszej Etiopii i Erytrei;
2. miasto w północnej Etiopii


SJP.pl

Aksum – starożytne królestwo, które istniało w latach 80 p.n.e. do 825 r., położone w północnej części dzisiejszej Etiopii i Erytrei. Jego stolicą było Aksum.

Rozwijało się dzięki kontaktom handlowym między Półwyspem Arabskim i Afryką, np. z królestwem Meroe, z którego sprowadzało m.in. kość słoniową, kauczuk, przyprawy korzenne i dostarczało je na szlaki handlowe. Z portu w Adulis przewożono towary do basenu Morza Śródziemnego, a także do Indii i na Cejlon. Okres świetności przeżywało w III-VI wieku – rozszerzyło swe granice w kierunku południowym i zachodnim i stało się jedną z potęg ówczesnego świata bliskowschodniego. W połowie IV wieku, w czasach panowania Ezany, Aksum przyjęło chrześcijaństwo za pośrednictwem kupców syryjskich. W tymże wieku podporządkowało sobie Kusz. O znaczeniu i bogactwie państwa świadczyła złota moneta bita przez Ezanę, początkowo ozdobiona nowiem i dwiema gwiazdami, następnie, po przyjęciu chrześcijaństwa, wyobrażeniem krzyża.

Wikipedia


aksumski

Aksum


SJP.pl

Patrz:

Aksum

aksynit

minerał, borokrzemian wapnia, manganu, magnezu i żelaza


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) miner. minerał z gromady krzemianów;

Wiktionary

Aksynit – rzadki minerał z gromady krzemianów.

Nazwa pochodzi od greckiego słowa "axe" – topór (ze względu na formę kryształów).

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Skład chemiczny aksynitu jest bardzo zmienny.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: aˈksɨ̃ɲit, AS: aksńit

Wiktionary


aksynomancja

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) ezot. wróżba z rozżarzonego topora

Wiktionary


akt

1. działanie, czyn;
2. część utworu scenicznego;
3. przedstawienie nagiej postaci ludzkiej w malarstwie, rzeźbie lub fotografice;
4. różnie rozumiane pojęcie filozoficzne


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) czyn, działanie

 (1.2) teatr. część sztuki teatralnej;

 (1.3) szt. fot. zdjęcie lub obraz nagiej modelki lub modela;

 (1.4) urz. praw. urzędowy lub prawny dokument

 (1.5) oficjalna uroczystość towarzysząca ważnemu zdarzeniu

Wiktionary

Akt (łac. actus „czyn, działanie” od ago, agere „czynić, działać, robić”) – przedstawienie nagiego ciała ludzkiego w sztuce, zazwyczaj wykonane w oparciu o studium z żywego modela. Akt jest jednym z najważniejszych tematów malarskich i fotograficznych w dziejach sztuki, oraz podstawowym tematem rzeźby. Akt może pojawić się jako samodzielny temat bądź jako część większej kompozycji. Jest uważany za podstawę artystycznego wykształcenia.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Marek podniósł rękę i uderzył go w akcie rozpaczy.

 (1.2) W trzecim akcie nowej sztuki teatralnej główny bohater umiera.

 (1.3) Artysta maluje akt młodej dziewczyny.

 (1.4) Informacje na ten temat znajdują się w akcie notarialnym.

 (1.5) Podczas aktu wodowania statku cały czas lało jak z cebra.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: akt, AS: akt

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. aktówka ż.

:: zdrobn. akcik m.

 przym. aktowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) poczynanie, posunięcie, gest, przejaw

 (1.5) ceremonia, uroczystość, obrzęd, obchód

Wiktionary


akta

dokument urzędowy, prawny


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) zbiór dokumentów lub ksiąg zawierających zapisy urzędowe

 (1.2) uczn. dziennik szkolny

 (1.3) uczn. papierosy

Wiktionary

Akta – grupa dokumentów o podobnej treści (Akta sprawy) złączona w jeden ciąg w celu łatwiejszego ich przechowywania.

Rodzaje akt:

  • akta doczesne,
  • akta gruntowe,
  • akta nierozpoznane,
  • akta ogólne,
  • akta opiekuńcze,
  • akta osobowe osobiste i personalne,
  • akta reponowane,
  • akta stanu cywilnego
  • akta szczegółowe,
  • akta w rozsypce,
  • akta wieczyste,
  • akta własne archiwum (wytworzone przez samo archiwum).

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Cały czas trwają przesłuchania świadków i badania przejętych akt - zaznaczył prokurator.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈakta, AS: akta

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) dokumentacja

Wiktionary


aktant

1. w gramatyce narracyjnej: wzór postaci działającej w utworze;
2. wykonawca jakiejś czynności; agens


SJP.pl


aktau

rzeczownik, rodzaj nijaki, nazwa własna

 (1.1) geogr. miasto w Kazachstanie, administracyjne centrum obwodu mangystauskiego;

Wiktionary

Aktau (kaz. Ақтау, Aqtaw, w latach 1964–1991 Szewczenko) – miasto obwodowe w zachodnim Kazachstanie, na półwyspie Mangystau i zarazem stolica obwodu mangystauskiego, port nad Morzem Kaspijskim.

Powstało w 1961 roku w związku z odkryciem na półwyspie Mangystau bogatych złóż ropy naftowej i gazu; połączony rurociągiem naftowym z pobliskimi ośrodkami eksploatacji ropy naftowej – Uzeń i Żetybaj. W 2018 podpisano tutaj Konwencję o Statusie Prawnym Morza Kaspijskiego.

Wikipedia

Powiązane:

 przym. aktauski

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) hist. Szewczenko (1964-1991)

Wiktionary


akteon

w mitologii greckiej: myśliwy beocki


SJP.pl

Literatura

  • Akteon – poemat Antoniego Langego

Muzyka

  • Akteon (Actéon) – opera (pastorale) Marc-Antoine'a Charpentiera

Mitologia

  • Akteon – w mitologii greckiej myśliwy beocki, syn Aristajosa
  • Akteon – w mitologii greckiej syn Melissosa

Wikipedia


aktinidia

drzewiaste pnącze z rodziny aktinidiowatych, na ogół dwupienne, uprawiane dla soczystych owoców, rosnące w Azji


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) bot. azjatyckie pnącze o jadalnych owocach kiwi;

Wiktionary

Aktinidia (Actinidia Lindl.) – rodzaj pnączy z rodziny aktinidiowatych. Obejmuje ok. 55, 60 lub 75 gatunków. Występują w Azji wschodniej i południowej, od Japonii po Indonezję, z największym zróżnicowaniem w Chinach (44 gatunki są endemitami tego kraju). Rosną zwykle w lasach i zaroślach.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ˌaktʲĩˈɲidʲja, AS: aktʹĩńidʹi ̯a

Wiktionary


aktinidiowate

rodzina pnączy z rzędu wrzosowców, niektóre gatunki uprawiane dla smacznych owoców inne jako rośliny ozdobne


SJP.pl

Wikipedia


aktinidiowaty

o cechach aktinidiowatych (rodzina roślin)


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) bot. o cechach roślin z rodziny aktinidiowatych

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. aktinidiowate nmos.

Wiktionary


aktinotrocha

pływająca larwa należąca do czułkowców


SJP.pl

Aktinotrocha, aktinotrochula (gr. aktís – promień, trochós – koło) – wolno żyjąca, wydłużona larwa trochoforopodobna kryzelnic (Phoronida). W górnej części o kształcie parasola znajduje się płytka apikalna i czułki. Obecność czułków na episferze odróżnia aktinotrochę od trochofory. Dolna część ciała larwy zakończona jest wieńcem rzęsek służących jej do pływania.

Wikipedia


aktinula

planktoniczna larwa występująca w cyklu rozwojowym niektórych stułbiopławów, przypominająca budową polipa; aktynula


SJP.pl


aktiubiński

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z Aktiubińskiem, dotyczący Aktiubińska

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Aktiubińsk mrz.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) aktobski

Wiktionary


aktl.

skrót od: aktualizacja (czytany jako cały, odmienny wyraz)


SJP.pl


aktobe

rzeczownik, rodzaj nijaki, nazwa własna

 (1.1) geogr. miasto w Kazachstanie, administracyjne centrum obwodu aktobskiego;

Wiktionary

Aktobe, Aktiubińsk (kaz. Ақтөбе, Aktöbe; ros. Актобе, Aktobie) – miasto obwodowe, największe w zachodniej części Kazachstanu, leży nad rzeką Ilek. Ośrodek administracyjny obwodu aktobskiego. Miasto zostało założone w 1869 roku.

Rozwinęło się tutaj hutnictwo żelaza i chromu, przemysł maszynowy, chemiczny i lekki.

Wikipedia

Powiązane:

 przym. aktobski

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) hist. Aktiubińsk (do 1999)

Wiktionary


aktobski

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z Aktobe, dotyczący Aktobe

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Aktobe n.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) aktiubiński

Wiktionary


aktograf

aparat rejestrujący ruch ciała


SJP.pl


aktogram

zapis aktywności ruchowej organizmu zarejestrowany przez aktograf


SJP.pl

Aktogram – wykres aktywności osobowej organizmu w określonym czasie. Przedstawiony jest najczęściej w 24-godzinnym układzie dobowym.

Wikipedia


aktomiozyna

kompleks dwóch białek: aktyny i miozyny; aktynomiozyna


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) biochem. powstający w wyniku skurczu mięśnia kompleks dwóch białek: aktyny i miozyny;

Wiktionary

Aktomiozyna – nierozpuszczalny w wodzie kompleks dwóch białek: aktyny i miozyny. Powstaje w czasie skurczu mięśnia, jest zaliczana do białek kurczliwych. Jest enzymem rozkładającym ATP.

Wikipedia


aktor

1. artysta sceniczny, estradowy lub filmowy;
2. przenośnie: uczestnik jakiegoś wydarzenia, sprawca


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) osoba, która gra rolę w teatrze lub w filmie;

 (1.2) stpol. powód (w sądzie)

Wiktionary

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Ten aktor użycza głosu w serialach animowanych.

 (1.1) Wszyscy młodzi aktorzy w tym filmie są amatorami.

 (1.1) Poczta wydaje serię znaczków ze znanymi norweskimi aktorami.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈaktɔr, AS: aktor

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. aktorstwo n., aktorzyna m.

:: fż. aktorka ż.

 czas. aktorzyć

 przym. aktorski

 przysł. aktorsko

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) artysta, artysta dramatyczny, człowiek teatru/filmu, histrion

Wiktionary


aktorat

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) daw. praw. wpis sprawy, sprawa wpisana do rejestru sądowego

 (1.2) daw. praw. koszty sprawy sądowej

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Woźny albo jenerał (…) roznosił pozwy, ogłaszał intromisje, robił wizje, przywoływał aktoraty etc.

Wiktionary


aktoreczka

zdrobnienie od: aktorka


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) pot. zdrobn. od: aktorka

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌaktɔˈrɛt͡ʃka, AS: aktorečka

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. aktorka ż.

Wiktionary


aktorka

1. kobieta grająca rolę na scenie teatralnej, w filmie, w słuchowiskach radiowych i przedstawieniach telewizyjnych;
2. uczestniczka jakiegoś wydarzenia


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) film. teatr. kobieta, która w teatrze lub na filmie udaje jakąś postać, bohatera

Wiktionary

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Kto zdobył wczoraj nagrodę dla najlepszej aktorki drugoplanowej?

Wiktionary

Wymowa:

IPA: akˈtɔrka, AS: aktorka

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. aktoreczka ż., aktorzyna m., aktorstwo n.

:: fm. aktor m.

 czas. aktorzyć ndk.

 przym. aktorski

 przysł. aktorsko

Wiktionary


aktornik

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) reg-pl|Poznań. aktor

Wiktionary


aktorować

czasownik nieprzechodni niedokonany (dk. brak)

 (1.1) daw. zachowywać się jak aktor; grać, udawać

Wiktionary


aktorski

przymiotnik od: aktor


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) dotyczący aktorów lub aktorstwa

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Ukończyłem trzyletni kurs w szkole aktorskiej w Rzymie.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. aktorstwo n., aktor m., aktorka ż., aktorzenie n.

 czas. aktorzyć ndk.

 przysł. aktorsko

Wiktionary


aktorsko

przysłówek

 (1.1) od: aktorski

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. aktor mos., aktorka ż.

 przym. aktorski

Wiktionary


aktorstwo

1. zawód aktora;
2. potocznie: ogół aktorów;
3. udawanie czegoś, sztuczne zachowanie się


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) sztuka aktorska, zawód aktorski, powołanie aktorskie

 (1.2) ogół aktorów

 (1.3) nieszczere, sztuczne zachowanie; udawanie, hipokryzja

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. aktorzenie n., aktor mos., aktorka ż.

 czas. aktorzyć

 przym. aktorski

Wiktionary


aktorus

środowiskowo: doświadczony aktor


SJP.pl


aktorzenie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|aktorzyć.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. aktorstwo n., aktor m., aktorka ż.

 czas. aktorzyć

 przym. aktorski

Wiktionary


aktorzyć

potocznie:
1. udawać, symulować coś, np. faul;
2. grać w filmie, przedstawieniu


SJP.pl

czasownik niedokonany

 (1.1) pot. udawać, symulować coś

 (1.2) pot. grać w filmie, przedstawieniu

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Po zdobyciu gola jakoś przestali aktorzyć, boleści im minęły…

Wiktionary

Wymowa:

IPA: akˈtɔʒɨt͡ɕ, AS: aktožyć

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. aktor m., aktorka ż., aktorzyna m., aktorstwo n., aktorzenie n.

 przym. aktorski

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) symulować

Wiktionary


aktorzyca

pogardliwie: aktorka; aktorzyna, aktoreczka


SJP.pl


aktorzyk

pogardliwie i z przekąsem o aktorze, zwłaszcza słabym


SJP.pl


aktorzyna

(r. męski) lekceważąco: marny aktor


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) pot. lekcew. z politowaniem lub lekceważeniem o aktorze, zwłaszcza kiepskim

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Gość, który to czyta, chyba nawet nie jest najmarniejszym nawet aktorzyną.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌaktɔˈʒɨ̃na, AS: aktožna

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. aktor m., aktorka ż.

 czas. aktorzyć

Wiktionary


aktorzysko

zgrubienie od: aktor


SJP.pl


aktotwórca

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) praw. adm. osoba fizyczna lub osoba prawna (urząd, przedsiębiorstwo, organizacja itp.), która wytwarza i gromadzi akta;

Wiktionary

Aktotwórca – urząd, instytucja, przedsiębiorstwo, organizacja, osoba fizyczna itp., która w wyniku swojej działalności wytwarza i gromadzi akta.

Wikipedia

Powiązane:

 przym. aktotwórczy

 przysł. aktotwórczo

Wiktionary


aktotwórczy

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z tworzeniem akt, dotyczący tworzenia akt

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. aktotwórca m.

 przysł. aktotwórczo

Wiktionary


aktówka

teczka służąca do przechowywania akt, dokumentów


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) płaska torba na dokumenty

Wiktionary

Aktówka – prostokątna, sztywna torba, zwykle ze skóry lub z materiału imitującego skórę. Używana najczęściej przez prawników i biznesmenów do przenoszenia ważnych dokumentów. Często zamykana na zamek szyfrowy lub klucz.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Biznesowy ubiór i aktówka pomogły jej roztaczać aurę kompetentnej profesjonalistki.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: akˈtufka, AS: aktufka

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. akt mrz., akcik mrz.

 przym. aktówkowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) teczka, pot. dyplomatka

Wiktionary


aktówkowy

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z aktówką, dotyczący aktówki

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. aktówka ż.

Wiktionary


aktowy

przymiotnik od: akt (zwykle: dokument lub dzieło przedstawiające nagą postać)


SJP.pl


aktualia

rzeczy współczesne, bieżące lub informacje o nich; aktualności (częściej)


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj niemęskoosobowy, liczba mnoga

 (1.1) książk. wydarzenia, sprawy, rzeczy aktualne

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌaktuˈwalʲja, AS: aktualʹi ̯a

Wiktionary

Powiązane:

 przysł. aktualnie

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) aktualności

Wiktionary


aktualista

zwolennik doktryny filozoficznej usiłującej wyprowadzić świat rzeczy z samego aktu, z czystego stawania się


SJP.pl


aktualistyczny

aktualizm


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) filoz. związany z aktualizmem, dotyczący aktualizmu

Wiktionary

Patrz:

aktualizm

Powiązane:

 rzecz. aktualizm mrz., aktualista mos., aktualistka ż.

Wiktionary


aktualizacja

czynienie czegoś aktualnym, odpowiadającym nowym realiom


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) czynienie czegoś aktualnym, uwspółcześnienie, modernizacja

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Aktualizacja danych następuje w naszym systemie co godzinę.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌaktuwalʲiˈzat͡sʲja, AS: aktualʹizacʹi ̯a

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. aktualizm m., aktualność ż., uaktualnianie n., zaktualizowanie n., aktualizowanie n.

 czas. aktualizować ndk., zdezaktualizować dk.

 przym. aktualny

 przysł. aktualnie

Wiktionary


aktualizacyjny

dotyczący aktualizacji


SJP.pl


aktualizator

program do aktualizacji oprogramowania


SJP.pl


aktualizm

w geologii: kierunek zajmujący się wyjaśnianiem zjawisk zachodzących w odległej przeszłości na podstawie obserwacji podobnych zjawisk zachodzących obecnie


SJP.pl

Aktualizm (aktualizm geologiczny, zwany również uniformitaryzmem lub uniformitarianizmem) – zasada geologiczna przyjmująca, że czynniki fizyczne i chemiczne oddziałujące na Ziemię i na skorupę ziemską, a zatem także procesy fizyczne i chemiczne, były w przeszłości podobne do dzisiejszych, co pozwala na podstawie współczesnych obserwacji określać przebieg dawnych procesów geologicznych. Metoda ta streszcza się w haśle „teraźniejszość jest kluczem do przeszłości”, a na podstawie obserwacji procesów zachodzących współcześnie można wnioskować, co działo się na Ziemi nawet wiele milionów lat temu. Należy jednak uwzględnić, że niektóre czynniki mimo wszystko ulegają zmianie, jak choćby obecność tlenu w atmosferze albo traw na stokach etc.

Wikipedia


aktualizować

1. czynić aktualnym, dostosowywać do współczesności; uaktualniać, uwspółcześniać, modernizować, unowocześniać;
2. aktualizować się - w filozofii: przechodzić od stanu potencjalnego do istnienia realnego


SJP.pl

czasownik przechodni niedokonany

 (1.1) czynić aktualnym

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Planiści zapotrzebowania materiałowego aktualizują plan priorytetów w obliczu zmieniających się zamówień sprzedaży i terminów.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. aktualizm m., zaktualizowanie n., aktualność ż., aktualizacja ż., dezaktualizacja ż., uaktualnianie n., uaktualnienie n., aktualizowanie n.

 czas. zaktualizować dk., dezaktualizować ndk., zdezaktualizować dk., uaktualniać ndk., uaktualnić dk.

 przym. aktualny, aktualizacyjny

 przysł. aktualnie

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) uaktualniać, odnawiać, uwspółcześniać, modernizować

Wiktionary


aktualizowanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|aktualizować.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. zaktualizowanie n., aktualność ż., aktualizacja ż., uaktualnianie n., uaktualnienie n.

 czas. aktualizować ndk., zaktualizować dk., uaktualniać ndk., uaktualnić dk.

 przym. aktualny, aktualizacyjny

 przysł. aktualnie

Wiktionary


aktualnie

przysłówek czasu

 (1.1) obecnie, w tej chwili, teraz

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Europejczyk, jak pisze Merton, zwykle spekuluje na podstawie materiałów z długich okresów historycznych, podczas gdy Amerykanin bada fakty aktualnie występujące.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌaktuˈwalʲɲɛ, AS: aktualʹńe

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. aktualizacja ż., aktualia nmos., aktualności nmos., aktualność ż., aktualizowanie n., zaktualizowanie n., uaktualnianie n.

 czas. aktualizować ndk., zaktualizować dk.

 przym. aktualny

Wiktionary


aktualniej

stopień wyższy od przysłówka: aktualnie


SJP.pl


aktualniejszy

stopień wyższy od przymiotnika: aktualny; bardziej aktualny


SJP.pl


aktualność

bycie aktualnym


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) bycie zgodnym ze stanem obecnym

Wiktionary

Akt (łac. actus, gr. ενέργεια „energia”) – pojęcie, należące do podstawowych terminów metafizyki klasycznej, biorące swój początek w filozofii Arystotelesa, a następnie rozwijane przez średniowieczną myśl scholastyczną.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ˌaktuˈwalnɔɕt͡ɕ, AS: aktualność

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. aktualizacja ż., aktualizowanie n., zaktualizowanie n., uaktualnianie n.

 czas. aktualizować

 przym. aktualny, aktualizacyjny

 przysł. aktualnie

Wiktionary


aktualności

aktualne wydarzenia lub informacje o nich; aktualia (rzadziej)


SJP.pl

Aktualności – regionalny serwis informacyjny TVP3 Katowice, nadawany od 1961 roku. Jego poprzednikiem była Śląska Kronika Telewizyjna, emitowana od 7 grudnia 1957 do 28 kwietnia 1961 roku. Pierwszą spikerką Telewizji Katowice w 1957 r. została Liliana Czarska. Od 1 lipca 2024 po zmianach w TVP3 Katowice szefem redakcji został Tomasz Nieć.

Wikipedia


aktualny

dotyczący tego, co się dzieje obecnie, ważny w czasie obecnym (np. aktualny temat, aktualne informacje)


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) dotyczący teraźniejszości

 (1.2) zachowujący ważność w danej chwili

Wiktionary

Przykłady

 (1.2) Pańskie zaświadczenie nie jest już aktualne.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌaktuˈwalnɨ, AS: aktualny

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. aktualizacja ż., aktualność ż., uaktualnianie n., zaktualizowanie n., aktualizowanie n.

 czas. aktualizować

 przysł. aktualnie

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) teraźniejszy, świeży

 (1.2) ważny (obowiązujący)

Wiktionary


aktuarialny

związany z ubezpieczaniem, ubezpieczeniami


SJP.pl


aktuariat

1. urząd aktuariusza;
2. wyznaczanie wielkości świadczeń, składek oraz odszkodowań ubezpieczeniowych;
3. ludzie zajmujący się wyznaczaniem wielkości świadczeń, składek oraz odszkodowań ubezpieczeniowych


SJP.pl

Matematyka ubezpieczeniowa (aktuariat, nauki aktuarialne, matematyka aktuarialna) – dział matematyki stosowanej obejmujący zagadnienia m.in. rachunku prawdopodobieństwa, statystyki, matematyki finansowej, metod numerycznych i koncentrujący się na zastosowaniach w dziedzinie ubezpieczeń.

Wikipedia


aktuariusz

1. pracownik firmy ubezpieczeniowej; ekspert ubezpieczeniowy;
2. dawniej: urzędnik opiekujący się aktami sądowymi; pisarz sądowy


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) ekon. specjalista z zakresu matematyki finansowej, obliczania ryzyka oraz wyceny projektów finansowych;

Wiktionary

Aktuariusz – profesjonalista z dziedziny obliczania ryzyka oraz wartości bieżącej projektów finansowych, w szczególności długoterminowych lub obarczonych ryzykiem. Tradycyjnie profesja aktuariusza związana jest z branżą ubezpieczeń, reasekuracji oraz planów emerytalnych (w Polsce: wycena rezerw na świadczenia pracownicze).

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) W Polsce jest tylko 180 aktuariuszy, ich zarobki sięgają 15 000 zł.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. aktuariat mrz.

:: fż. aktuariuszka ż.

 przym. aktuarialny

 przysł. aktuarialnie

Wiktionary


aktuariuszka

aktuariusz


SJP.pl

Patrz:

aktuariusz

aktyn

bardzo rzadki, promieniotwórczy pierwiastek chemiczny o symbolu Ac


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) chem. radioaktywny pierwiastek chemiczny o symbolu Ac i liczbie atomowej 89;

Wiktionary

Aktyn (Ac, łac. actinium) – nietrwały pierwiastek chemiczny zaliczany do aktynowców lub skandowców.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Jakie właściwości chemiczne ma aktyn?

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈaktɨ̃n, AS: aktỹn

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. aktynowiec m.

 temsłow. aktyno-

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) symbol. Ac

Wiktionary


aktyna

białko kurczliwe włókien mięśniowych


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) biochem. biol. wielofunkcyjne białko, które jest jednym z kluczowych elementów cytoszkieletu w komórkach eukariotycznych

Wiktionary

Aktyna – kurczliwe białko budujące filamenty cienkie miofibryli oraz mikrofilamenty. Wraz z miozyną tworzy aktomiozynę. Występuje w dwóch postaciach:

  • fibrylarnej (włókienkowej) – aktyna F;
  • globularnej – aktyna G (która w obecności jonów magnezu przechodzi w formę F).

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) W komórkach mięśniowych aktyna współpracuje z miozyną, tworząc struktury umożliwiające skurcze mięśni.

Wiktionary

Powiązane:

 przym. aktynowy

 temsłow. aktyno-

Wiktionary


aktyniczność

stopień oddziaływania światła na światłoczułe materiały fotograficzne


SJP.pl


aktyniczny

aktyniczne światło o zakresie długości fal (barw) odpowiadających barwoczułości materiału fotograficznego i powodujące dzięki temu naświetlenie


SJP.pl


aktyno-

temat słowotwórczy

 (1.1) pierwszy człon wyrazów złożonych wskazujący na ich związek znaczeniowy z promieniem, promieniowaniem, promieniotwórczością

Wiktionary

Wymowa:

IPA: akˈtɨ̃nɔ, AS: aktno

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. aktyn m., aktyna ż.

 przym. aktynowy

Wiktionary


aktynograf

aktynometr zaopatrzony w urządzenie samopiszące


SJP.pl


aktynolit

minerał z grupy amfiboli, krzemian wapnia, magnezu i żelaza


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) daw. miner. nazwa minerałów tremolit i ferroaktynolit;

Wiktionary

Szereg izomorficzny aktynolitu – roztwór stały Ca-amfiboli obejmujący następujące minerały:

  • tremolit – Ca2Mg5[Si8O22](OH)2
  • ferroaktynolit – Ca2FeII5[Si8O22](OH)2

Nazwa „aktynolit” w odniesieniu do minerału nie jest aktualna.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ˌaktɨ̃ˈnɔlʲit, AS: aktỹnolʹit

Wiktionary

Powiązane:

 przym. aktynolitowy

Wiktionary


aktynolitowy

związany z aktynolitem


SJP.pl


aktynolog

specjalista w dziedzinie aktynologii


SJP.pl


aktynometr

przyrząd do pomiaru promieniowania słonecznego


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) fiz. techn. przyrząd służący do dokładnego mierzenia promieniowania słonecznego

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌaktɨ̃ˈnɔ̃mɛtr̥, AS: aktỹnõmetr̦

Wiktionary

Powiązane:

 przym. aktynometryczny

 rzecz. aktynometria

Wiktionary


aktynometria

nauka zajmująca się pomiarami promieniowania Słońca, Ziemi i atmosfery


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) nauk. fiz. dział nauki zajmujący się pomiarami promieniowania w atmosferze ziemskiej

Wiktionary

Aktynometria – nauka o promieniowaniu Słońca, Ziemi i atmosfery. Zajmuje się pomiarami promieniowania bezpośredniego, rozproszonego i pochłoniętego w atmosferze, a także wyznaczaniem promieniowania efektywnego oraz bilansu promieniowania Ziemi i atmosfery.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Aktynometria ma zastosowanie w meteorologii, klimatologii, fotometrii, a także w rolnictwie.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. aktynometr mrz.

 przym. aktynometryczny

Wiktionary


aktynometryczny

przymiotnik relacyjny

 (1.1) fiz. związany z aktynometrią lub aktynometrem, dotyczący aktynometrii lub aktynometru

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. aktynometria ż., aktynometr mrz.

Wiktionary


aktynomikoza

choroba zakaźna ludzi i zwierząt, wywołana przez promieniowca Actinomyces bovis; promienica


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) med. zob. promienica.

Wiktionary

Promienica, aktynomikoza (łac. Actinomycosis) – przewlekła choroba zakaźna ludzi i zwierząt (głównie bydła). U zwierząt jest wywołana przez promieniowce Actinomyces bovis, u człowieka drobnoustrojem chorobotwórczym jest gatunek Actinomyces israeli.

Wikipedia


aktynomiozyna

kompleks dwóch białek: aktyny i miozyny; aktomiozyna


SJP.pl


aktynomycyna

antybiotyk hamujący podział komórki, stosowany w chemioterapii nowotworów; cytostatyk


SJP.pl

Daktynomycyna (Aktynomycyna D; łac. Dactinomycinum) – antybiotyk z grupy cytostatyków; hamuje syntezę DNA, RNA i białek; stosowany w leczeniu nowotworów wieku dziecięcego (guz Wilmsa, mięsak Ewinga), mięsaków tkanek miękkich, nowotworów zarodkowych jajników i jądra oraz ciążowej choroby trofoblastycznej.

Wikipedia


aktynon

naturalny promieniotwórczy izotop radonu, powstający przy rozpadzie aktynu


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) chem. radon-219, naturalnie występujący izotop radonu o symbolu An powstający na skutek radioaktywnego rozpadu aktynu

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Promieniotwórczość naturalna wywołana jest przez pierwiastki promieniotwórcze, będące stałymi składnikami atmosfery (np. radon, toron i aktynon), skorupy ziemskiej i wody (np. uran, tor i potas) oraz promieniowanie kosmiczne.

Wiktionary


aktynostela

typ walca osiowego charakteryzujący się gwiaździstym układem tkanek przewodzących


SJP.pl


aktynowce

grupa 14 pierwiastków chemicznych wydzielonych z układu okresowego: tor, protaktyn, uran, neptun, pluton, ameryk, kiur, berkel, kaliforn, einstein, ferm, mendelew, nobel i lorens


SJP.pl

Aktynowce – grupa pierwiastków chemicznych wydzielona z układu okresowego. Ich nieoficjalny wspólny symbol to An.

Grupa ta liczy 15 metali: aktyn, tor, protaktyn, uran, neptun, pluton, ameryk, kiur, berkel, kaliforn, einstein, ferm, mendelew, nobel, lorens.

Wikipedia


aktynowiec

każdy z pierwiastków z rodziny aktynowców: tor, protaktyn, uran, neptun, pluton, ameryk, kiur, berkel, kaliforn, einstein, ferm, mendelew, nobel lub lorens


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) chem. radioaktywny metal z grupy pierwiastków chemicznych ósmego okresu, w najczęstszym rozumieniu o liczbach atomowych od 83 (aktynu) do 103 (lorensu);

Wiktionary

Aktynowce – grupa pierwiastków chemicznych wydzielona z układu okresowego. Ich nieoficjalny wspólny symbol to An.

Grupa ta liczy 15 metali: aktyn, tor, protaktyn, uran, neptun, pluton, ameryk, kiur, berkel, kaliforn, einstein, ferm, mendelew, nobel, lorens.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Tor jest radioaktywnym aktynowcem odkrytym w 1828 roku przez szwedzkiego chemika — Jönsa Jakoba Berzeliusa, stąd też jego nazwa pochodząca od nordyckiego boga burzy i piorunów — Thora.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. aktyn mrz.

Wiktionary


aktynowy

przymiotnik od: aktyn


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) dotyczący aktynu

Wiktionary

Powiązane:

 (1.1) aktyn m.

Wiktionary


aktyntasza

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) gw-pl|Górny Śląsk. aktówka

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Hefty mogesz nosić w aktyntaszy.

Wiktionary


aktynula

planktoniczna larwa występująca w cyklu rozwojowym niektórych stułbiopławów, przypominająca budową polipa; aktinula


SJP.pl


aktyw

aktywna grupa członków organizacji lub partii


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) najbardziej wartościowa, aktywna grupa w obrębie organizacji

 (1.2) hist. w PRL-u: członkowie władz PZPR wszelkich szczebli, a w szerszym znaczeniu także członkowie sprzymierzonych z PZPR stronnictw i związków zawodowych;

 (1.3) hist. eufem. w PRL-u: członek doraźnie powoływanych bojówek partyjnych służących do rozpędzania protestów

Wiktionary

Aktyw (łac. activus – czynny) – określenie odnoszące się do członków danej organizacji, wykazujących się największą aktywnością.

W okresie PRL termin ten stosowano w nowomowie politycznej w następujących znaczeniach:

  • Aktyw partyjny (zakładu pracy, gminy, województwa) to (formalnie wybieralni) członkowie władz PZPR wszelkich szczebli, poczynając od organizatorów grup partyjnych, na I sekretarzu odpowiedniego Komitetu kończąc; szczególną rolę miał tu aktyw centralny, do którego zaliczano – decyzją odpowiednich władz PZPR nie tylko etatowych działaczy partyjnych, ale także różnych wolontariuszy, na przykład wykładowców partyjnych oraz różne, wybitne niekiedy osoby, których obecność w tym gronie miała grono to nobilitować w oczach opinii publicznej.

Wikipedia

Powiązane:

 przym. aktywny

Wiktionary


aktywa

1. ekonomia: środki gospodarcze (m.in. nieruchomości, towary) gotowe do dyspozycji w danym momencie przez jednostkę gospodarczą będącą w ich posiadaniu;
2. przenośnie: mocne strony kogoś lub czegoś


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj niemęskoosobowy, liczba mnoga

 (1.1) księg. kontrolowane przez jednostkę gospodarczą zasoby majątkowe o wiarygodnie określonej wartości, które użyte spowodują wpływ do jednostki korzyści ekonomicznych;

Wiktionary

Aktywa (z łac. activus ‘czynny’ od actus ‘czyn’, actum ‘rzecz zrobiona’ od ago, agere ‘prowadzić; czynić; działać’) – kontrolowane przez jednostkę gospodarczą zasoby majątkowe o wiarygodnie określonej wartości, uzyskane w wyniku przeszłych zdarzeń, które spowodują w przyszłości wpływ do jednostki korzyści ekonomicznych. Jeśli zasób majątkowy nie spełnia któregoś z powyższych kryteriów, nie może być ujęty w bilansie.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Uczyniła to w imię jakiegoś libertariańskiego konstruktu ideologicznego, który sprawdzoną metodę izolacji toksycznych aktywów każe nazywać równią pochyłą prowadzącą do socjalizmu.

Wiktionary

Powiązane:

 przym. aktywny

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) środki gospodarcze, stan czynny majątku

Wiktionary


aktywacja

1. w chemii i fizyce: wzmaganie działania jakiegoś procesu, mechanizmu, organizmu;
2. w telekomunikacji: przyłączenie telefonu do odpowiedniej sieci, rozpoczynające i gwarantujące jego działanie


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) chem. fiz. wzmaganie działania jakiegoś procesu, mechanizmu, organizmu

 (1.2) techn. przyłączenie telefonu do odpowiedniej sieci, rozpoczynające i gwarantujące jego działanie

Wiktionary

Aktywacja, aktywowanie – nadanie czemuś gotowości do działania. Pojęcie słownikowe mające konkretne odniesienia w wielu dziedzinach.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ˌaktɨˈvat͡sʲja, AS: aktyvacʹi ̯a

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. aktywowanie n., aktywator m., aktywność ż.

 czas. aktywować ndk.

 przym. aktywacyjny

Wiktionary


aktywacyjność

aktywacyjny


SJP.pl

Patrz:

aktywacyjny

aktywacyjny

dotyczący aktywacji (np. analiza aktywacyjna, usługi aktywacyjne)


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z aktywacją, dotyczący aktywacji, służący do aktywacji

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Ważne zastosowanie w przemyśle znalazła analiza aktywacyjna, metoda, która pozwala wykryć zanieczyszczenia chemiczne kontrolowanego materiału efektywniej, niż przy zastosowaniu konwencjonalnej analizy chemicznej.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. aktywacja ż., aktywowanie n., aktywator mrz.

 czas. aktywować ndk.

Wiktionary


aktywator

1. substancja przyspieszająca pewną reakcję po zmieszaniu jej z katalizatorem; promotor;
2. w informatyce: program komputerowy uwierzytelniający wpisywany numer seryjny, zapobiegający piractwu komputerowemu


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) coś, co uruchamia, przyspiesza albo wzmacnia działanie jakiegoś procesu, reakcji chemicznej czy urządzenia

Wiktionary

  • aktywator (chemia), inaczej promotor – substancja, która po dodaniu do katalizatora znacznie zwiększa szybkość reakcji (zobacz też aktywator enzymatyczny)
  • aktywator (fiz.) – substancja wprowadzana w śladowych ilościach do siatki krystalicznej luminoforu w celu zwiększenia jego luminescencji
  • aktywator (genetyka)
  • aktywator (elektronika)

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Jony metali mogą być aktywatorami enzymów.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) inicjator, czynnik aktywujący

Wiktionary


aktywista

członek organizacji, partii itp. mocno zaangażowany w jej działalność


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) bardzo czynny członek organizacji walczący w imię określonych praw lub przekonań

 (1.2) hist. zwolennik kierunku polityki polskiej okresu pierwszej wojny światowej, dążącego do współpracy z okupującymi Niemcami i Austro-Węgrami

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Od lat, część naukowców i aktywistów praw zwierząt stara się o przyznanie naczelnym podstawowych praw – do życia i wolności oraz wprowadzenia zakazu tortur wobec naszych najbliższych krewnych.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌaktɨˈvʲista, AS: aktyvʹista

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. aktywizm m., aktywizacja ż., aktywność ż.

:: fż. aktywistka ż.

 czas. aktywizować ndk.

 przym. aktywistyczny, aktywny, aktywistowski

 przysł. aktywnie

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) działacz

Wiktionary


aktywistka

aktywista


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) fż. od: aktywista

Wiktionary

Patrz:

aktywista

Przykłady

 (1.1) Znana ukraińska piosenkarka i aktywistka Rusłana Łyżyczko przyjechała do Polski, by wczoraj wziąć udział w programie „Świat się kręci” i opowiedzieć, co tak naprawdę dzieje się w jej ojczyźnie.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌaktɨˈvʲistka, AS: aktyvʹistka

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. aktywizm m.

:: fm. aktywista m.

 przysł. aktywnie

 przym. aktywny

Wiktionary


aktywistowski

przymiotnik relacyjny

 (1.1) rzad. związany z aktywistą, dotyczący aktywisty

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. aktywista mos.

Wiktionary


aktywistycznie

aktywistyczny


SJP.pl

Patrz:

aktywistyczny

aktywistyczny

odnoszący się do aktywizmu


SJP.pl


aktywizacja

czynienie czegoś aktywnym; także: pobudzanie do działania


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) pobudzanie do działania; uruchamianie aktywności

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Aktywizacja seniorów jest jednym z głównych celów tego programu społecznego.

Wiktionary

Powiązane:

 czas. aktywizować ndk., zaktywizować dk.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) mobilizacja

Wiktionary


aktywizacyjny

dotyczący aktywizacji


SJP.pl


aktywizator

człowiek aktywizujący, uaktywniający innych


SJP.pl


aktywizatorka

aktywizator


SJP.pl

Patrz:

aktywizator

aktywizm

aktywność, czynna postawa uczestniczenia w życiu organizacyjnym


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) czynna postawa; bycie aktywnym

 (1.2) hist. kierunek polityczny w okresie I wojny światowej zabiegający o powiązanie polskiej polityki z Niemcami i Austro-Węgrami

 (1.3) filoz. przekonanie myślicielskie o pierwszeństwie aktywności i zmiany nad stałością

Wiktionary

Aktywizm — działania i wysiłki na rzecz promowania, utrudniania, kierowania lub interweniowania w reformy społeczne, polityczne, ekonomiczne lub środowiskowe z pragnieniem wprowadzenia zmian w odbiorze społecznym obszaru będącego tematem działań.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Pomimo wielu przedsięwzięć, reżyserka, blogerka i niezależna perkusistka rockowa Eleni Vlachos jest jednoosobowym tornadem wegańskiego aktywizmu.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. aktywność ż., aktywista m., aktywistka ż., aktywizowanie n.

 czas. aktywizować ndk.

 przysł. aktywnie

Wiktionary


aktywizować

czynić coś aktywnym, pobudzać do działania; ożywiać


SJP.pl

czasownik przechodni niedokonany (dk. zaktywizować)

 (1.1) pobudzać do działania, wprowadzać w stan aktywności

 (1.2) włączać coś, co było nieaktywne

czasownik zwrotny niedokonany aktywizować się (dk. zaktywizować się)

 (2.1) stawać się aktywnym

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Postarajmy się aktywizować bezrobotnych, żeby łatwiej znaleźli pracę.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) mobilizować, pobudzać

 (1.2) uaktywniać, uruchamiać, włączać

Wiktionary


aktywizowanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) książk. pobudzanie do aktywności, działania

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. zaktywizowanie n., aktywizacja ż., aktywizm m., aktywista m., aktywistka ż., aktywność ż.

 czas. aktywizować ndk., zaktywizować dk.

 przym. aktywny, aktywistyczny, aktywizacyjny

 przysł. aktywnie

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) aktywizacja

Wiktionary


aktywizujący

czynić coś aktywnym, pobudzać do działania; ożywiać


SJP.pl

Patrz:

aktywizować

aktywnie

przysłówek sposobu

 (1.1) w sposób aktywny

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) W obronie przedmościa toruńskiego i linii Drwęcy aktywnie uczestniczył także 2. batalion pułku morskiego.

 (1.1) Aktywnie uprawiał narciarstwo, zarówno w Tatrach, jak i w Alpach.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. aktywność ż., aktywizm m., aktywista m., aktywistka ż., aktywizowanie n.

 przym. aktywny

Wiktionary


aktywniej

stopień wyższy od przysłówka: aktywnie


SJP.pl


aktywniejszy

stopień wyższy od przymiotnika: aktywny


SJP.pl


aktywność

bycie aktywnym


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) działanie, przejawianie inicjatywy, branie udziału

 (1.2) chem. pozorne efektywne stężenie substancji w roztworze;

Wiktionary

  • aktywność termodynamiczna
    • aktywność stężeniowa, np. aktywność molowa
    • aktywność ciśnieniowa – lotność
  • aktywność promieniotwórcza
    • aktywność nasycenia
  • aktywność geologiczna
    • aktywność wulkaniczna
    • aktywność geotermiczna
  • aktywność polityczna
  • aktywność – pojęcie psychologiczne z regulacyjnej teorii temperamentu Jana Strelaua
  • aktywność zawodowa

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Aktywność fizyczna pomaga w walce z nadwagą.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: akˈtɨvnɔɕt͡ɕ, AS: aktyvność

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. aktywizacja ż., aktywizm m., aktywista m., aktywistka ż., aktywizowanie n., aktywacja ż., aktywowanie n.

 czas. aktywować ndk., aktywizować ndk.

 przym. aktywny

 przysł. aktywnie

Wiktionary

Synonimy:

 (1.2) aktywność stężeniowa

Wiktionary


aktywnościowy

aktywność


SJP.pl

Patrz:

aktywność

aktywny

1. działający lub skłonny do działania, czynny, dynamiczny;
2. w chemii: zdolny do reakcji chemicznej lub mający wpływ na jej przebieg;
3. o wulkanie: czynny, niewygasły


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) biorący w czymś żywy udział, przejawiający inicjatywę; czynny; działający

 (1.2) chem. zdolny do reakcji chemicznej lub przyspieszający ją

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Io jest pokryty wulkanami, z których wiele jest obecnie aktywnych.

 (1.2) Cer jest miękkim, chemicznie aktywnym metalem.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: akˈtɨvnɨ, AS: aktyvny

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. aktywność ż., aktywizacja ż., aktywista m., aktywistka ż., aktyw m., aktywa nmos., aktywizowanie n.

 czas. aktywizować ndk., zaktywizować dk., uaktywniać ndk., uaktywnić dk.

 przysł. aktywnie

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) czynny, działający

Wiktionary


aktywować

1. w chemii i fizyce: wzmagać działanie jakiegoś procesu, mechanizmu, organizmu;
2. w telekomunikacji: przyłączać telefon (zwłaszcza komórkowy) do odpowiedniej sieci, rozpoczynając i gwarantując jego działanie


SJP.pl

czasownik przechodni dwuaspektowy

 (1.1) sprawiać, że coś staje się aktywne

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Czy wiesz, jak się aktywuje modem?

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌaktɨˈvɔvat͡ɕ, AS: aktyvovać

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. aktywność ż., aktywacja ż., aktywator m., aktywowanie n.

 przym. aktywacyjny

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) uaktywnić

Wiktionary


aktywowalność

aktywowalny


SJP.pl

Patrz:

aktywowalny

aktywowalny

dający się aktywować


SJP.pl


aktywowanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) czynienie czegoś aktywnym

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Założenie i aktywowanie konta w tym sklepie internetowym zajęło mi pięć minut.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌaktɨvɔˈvãɲɛ, AS: aktyvovãńe

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. aktywacja ż., aktywator m., aktywność ż.

 czas. aktywować ndk.

 przym. aktywacyjny

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) aktywacja

Wiktionary


akubus

wóz napędzany akumulatorami elektrycznymi


SJP.pl


akuczi

rodzaj gryzoni z rodziny agutiowatych


SJP.pl

Akuczi (Myoprocta) – rodzaj ssaków z rodziny agutiowatych (Dasyproctidae).

Wikipedia


akulturacja

1. przyjmowanie wzorców kulturowych przez jednostkę
2. wytwór procesu akulturacji, kultura


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) socjol. przyjęcie przez osobę lub grupę kultury innej grupy

Wiktionary

Akulturacja – termin stosowany w naukach społecznych (m.in. antropologia, etnologia, pedagogika, psychologia, socjologia) oraz naukach o zarządzaniu (m.in. zarządzanie międzykulturowe, kultura organizacji) na określenie zjawisk zachodzących na styku kultur pomiędzy ludźmi (jednostkami i grupami).

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ˌakultuˈrat͡sʲja, AS: akulturacʹi ̯a

Wiktionary


akulturacyjny

dotyczący akulturacji


SJP.pl


akumulacja

1. gromadzenie (się) czegoś, zbieranie (się) czegoś;
2. w ekonomii: zwiększanie środków inwestycyjnych oraz zasobów i rezerw finansowych w przeciwieństwie do wydatkowania na bieżącą konsumpcję


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) książk. gromadzenie lub nagromadzenie się czegoś

 (1.2) ekon. przeznaczanie części dochodu narodowego na inwestycje;

 (1.3) geol. proces gromadzenia się osadów na powierzchni ziemi albo na dnie basenów wodnych, powodowany zazwyczaj działalnością wiatru, wody lub lodowców, prowadzący do powstania skał osadowych;

Wiktionary

  • akumulacja (ekonomia)
  • akumulacja (geologia)

Wikipedia

Przykłady

 (1.3) Strefa intramarginalna lodowca Haakena, a więc obszar pomiędzy morenami końcowymi a czołem lodowca, odznacza się powszechnością osadów i rzeźby powstałej w wyniku akumulacji glacjalnej.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. akumulator m., akumulowanie n., kumulacja ż.

 czas. akumulować ndk., zakumulować dk.

 przym. akumulacyjny, akumulatorowy

Wiktionary


akumulacyjny

dotyczący akumulacji (np. zjawiska akumulacyjne, tendencje akumulacyjne)


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z akumulacją, gromadzeniem

 (1.2) geol. związany z akumulacją

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. kumulacja ż., akumulacja ż., akumulowanie n.

 czas. akumulować ndk., zakumulować dk.

Wiktionary


akumulator

urządzenie do gromadzenia energii, doładowywane wielokrotnie


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) techn. urządzenie służące do magazynowania energii (elektrycznej, mechanicznej lub cieplnej)

 (1.2) inform. rejestr procesora przechowujący wynik operacji

Wiktionary

  • akumulator elektryczny
    • akumulator kwasowo-ołowiowy (samochodowy)
    • akumulator zasadowy
    • akumulator żelowy
    • akumulator niklowo-kadmowy (Ni-Cd)
    • akumulator niklowo-metalowo-wodorkowy (NiMH)
    • akumulator litowo-jonowy (Li-Ion)
    • akumulator litowo-polimerowy (Li-Po)
    • akumulator cynkowo-powietrzny
  • akumulator hydrauliczny
  • akumulator mechaniczny
  • akumulator procesora

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Muszę naładować akumulator w samochodzie, bo rano miałam problem z zapaleniem.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌakũmuˈlatɔr, AS: akũmulator

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. akumulacja ż., akumulatorówka ż., akumulowanie n.

:: zdrobn. akumulatorek m.

 czas. akumulować ndk.

 przym. akumulatorowy

Wiktionary

Synonimy:

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

 rzecz. akumulacja ż., akumulatorówka ż., akumulowanie n.

:: zdrobn. akumulatorek m.

 czas. akumulować ndk.

 przym. akumulatorowy

frazeologia. podładować / naładować / ładować akumulatory

etymologia.

 etym|łac|accumulator. → zbieracz

uwagi.

tłumaczenia.

* angielski: (1.1) battery, accumulator; (1.2) accumulator

* arabski: (1.1) بطارية مختزنة, بطارية

* baskijski: (1.1) metagailu

* białoruski: (1.1) акумулятар m.

* bułgarski: (1.1) акумулатор m.

* czeski: (1.1) akumulátor m.; (1.2) akumulátor m.

* duński: (1.1) batteri n., akkumulator w.

* esperanto: (1.1) akumulatoro, akumulilo

* fiński: (1.1) akku

* francuski: (1.1) batterie ż.; (1.2) accumulateur m.

* hiszpański: (1.1) acumulador m., batería ż.

* ido: (1.1) akumulatoro

* indonezyjski: (1.1) aki, baterai

* interlingua: (1.1) accumulator

* islandzki: (1.1) rafgeymir m., rafhlaða ż.

* kataloński: (1.1) acumulador m.

* litewski: (1.1) akumuliatorius m.

* niemiecki: (1.1) Akku m., Akkumulator m.

* norweski (bokmål): (1.1) batteri n., akkumulator m.

* norweski (nynorsk): (1.1) batteri n., akkumulator m.

* nowogrecki: (1.1) συσσωρευτής m., μπαταρία ż.

* rosyjski: (1.1) аккумулятор m.

* serbski: (1.1) акумулатор m.

* słowacki: (1.1) akumulátor m.

* słoweński: (1.1) akumulator m.

* szwedzki: (1.1) ackumulator w., batteri n.

* ukraiński: (1.1) акумулятор m.

* węgierski: (1.1) akkumulátor

* wilamowski: (1.1) ȧkumlȧtor m.

* włoski: (1.1) accumulatore m., batteria ż.

źródła.

== akumulator (język chorwacki.) ==

ortografie.

wymowa.

 IPA|akumǔlaːtor.

 dzielenie|a|ku|mu|la|tor.

znaczenia.

rzeczownik, rodzaj męski

 (1.1) elektr. akumulator

odmiana.

przykłady.

składnia.

kolokacje.

synonimy.

Wiktionary


akumulatorek

zdrobnienie od: akumulator


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) techn. bateria, którą można ponownie naładować

 (1.2) zdrobn. od: akumulator

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Od zwykłych baterii lepsze są akumulatorki, które można wielokrotnie ładować, wystarczy tylko kupić ładowarkę.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌakũmulaˈtɔrɛk, AS: akũmulatorek

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. akumulator m.

Wiktionary


akumulatornia

pomieszczenie, w którym pracują akumulatory


SJP.pl


akumulatorowo-sieciowy

zasilany prądem z akumulatora lub z sieci


SJP.pl


akumulatorowy

akumulator, np. wózek akumulatorowy, bateria akumulatorowa


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) techn. związany z akumulatorem; wykorzystujący akumulator do zasilania

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. akumulator mrz., akumulacja ż., akumulowanie n.

 czas. akumulować ndk., zakumulować dk.

Wiktionary


akumulować

gromadzić, skupiać, zbierać


SJP.pl

czasownik przechodni niedokonany (dk. zakumulować)

 (1.1) dokonywać akumulacji

czasownik zwrotny niedokonany akumulować się (dk. zakumulować się)

 (2.1) być akumulowanym

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. akumulator mrz., akumulacja ż.

 przym. akumulacyjny, akumulatorowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) gromadzić, składać, skupiać, zbierać

 (2.1) gromadzić się, składać się, skupiać się, zbierać się

Wiktionary


akuna

kanadyjska firma produkująca zdrową żywność


SJP.pl

Akuna – australijski jacht o napędzie parowym.

Wikipedia


akunin

nazwisko


SJP.pl


akupresura

niekonwencjonalna metoda leczenia, polegająca na naciskaniu określonych punktów ciała pacjenta


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) med. wywodząca się z Chin tradycyjna metoda leczenia polegająca na naciskaniu, masowaniu i opukiwaniu ciała;

Wiktionary

Akupresura – pseudomedyczna metoda leczenia pochodząca z Chin, znana już 7 tysięcy lat temu. Polega na dotykaniu, głaskaniu, uciskaniu lub opukiwaniu określonych miejsc na ciele człowieka. Akupresura jest "miękką" wersją akupunktury. Pomimo niewykazanej naukowo skuteczności, według jej zwolenników jest ona cennym uzupełnieniem medycyny konwencjonalnej.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Zabiegi uciskowe, które są istotą akupresury, mają pobudzić przepływ energii.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌakuprɛˈsura, AS: akupresura

Wiktionary

Powiązane:

 przym. akupresurowy

Wiktionary


akupresurowy

akupresura


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z akupresurą, dotyczący akupresury

Wiktionary

Patrz:

akupresura

Powiązane:

 rzecz. akupresura ż.

Wiktionary


akupresurzysta

osoba fachowo stosująca wobec kogoś akupresurę


SJP.pl


akupresurzystka

akupresurzysta


SJP.pl

Patrz:

akupresurzysta

akupunkt

miejsce zakończeń nerwowych w skórze lub tkance podskórnej, szczególnie wrażliwe na stymulację przez nakłucie, ucisk lub masaż


SJP.pl


akupunktura

dalekowschodnia metoda leczenia, polegająca na wbijaniu igieł w określone punkty ciała pacjenta; nakłuwanie, igłoterapia


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) med. sztuka leczenia polegająca na wbijaniu igieł w określone miejsca na ciele człowieka;

Wiktionary

Akupunktura (z łac. acus „igła”, punctura „(u)kłucie”; chiń. 針灸 zhēnjiǔ) – technika leczenia wywodząca się z Dalekiego Wschodu (Chiny, Japonia, Mongolia). Jest obecnie uznawana w wielu krajach jako uzupełnienie medycyny konwencjonalnej, chociaż nie ma naukowych dowodów na jej skuteczność, a analizy badań klinicznych wskazują na silną stronniczość tych, które są prowadzone w krajach Dalekiego Wschodu.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) W tym muzeum przechowywany jest najstarszy chiński tekst medyczny traktujący o akupunkturze.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌakupũŋkˈtura, AS: akupũŋktura

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. akupunkt, akupunkturzysta, akupunkturzystka

 przym. akupunkturowy

Wiktionary


akupunkturowy

związany z akupunkturą


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) związany z akupunkturą

Wiktionary


akupunkturzysta

osoba fachowo stosująca wobec kogoś akupunkturę


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) med. specjalista leczący akupunkturą

Wiktionary

Akupunktura (z łac. acus „igła”, punctura „(u)kłucie”; chiń. 針灸 zhēnjiǔ) – technika leczenia wywodząca się z Dalekiego Wschodu (Chiny, Japonia, Mongolia). Jest obecnie uznawana w wielu krajach jako uzupełnienie medycyny konwencjonalnej, chociaż nie ma naukowych dowodów na jej skuteczność, a analizy badań klinicznych wskazują na silną stronniczość tych, które są prowadzone w krajach Dalekiego Wschodu.

Wikipedia


akupunkturzystka

akupunkturzysta


SJP.pl

Patrz:

akupunkturzysta

akurat

przysłówek:
1. podkreślający wyraz, któremu towarzyszy; właśnie;
2. oznaczający: w tym czasie; właśnie;
3. mający charakter wykrzyknienia, wyrażający zaprzeczenie, niedowierzanie itp.


SJP.pl

partykuła

 (1.1) podkreślenie dokładności informacji; właśnie tak / tyle / …

 (1.2) podkreślenie, wskazanie obiektu lub obiektów wyróżnionych spośród innych

przysłówek czasu

 (2.1) wskazanie chwili, w której ma lub miało miejsce zdarzenie lub że chwilę wcześniej się zakończyło

wykrzyknik

 (3.1) zaprzeczenie, protest wobec zastanego stanu lub wcześniejszej wypowiedzi

Wiktionary

Akurat – polski zespół muzyczny założony w 1994 roku w Bielsku-Białej.

Graną przez zespół muzykę trudno zaliczyć do jednego, konkretnego nurtu muzycznego. Zawiera ona w sobie elementy rocka, ska, reggae, punk rocka, pop oraz funk rocka. Członkowie grupy określają swoją muzykę jako poezję ska-kaną. Cechą charakterystyczną ich tekstów jest zabawa słowami.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Wasze kobiety są akurat tyle warte co i mężczyźni.

 (1.1) Tymczasem akurat o wpół do dziewiątej zachciało mi się pić i – zamiast do pań, poszedłem na kufelek.

 (1.2) Nie wiadomo do końca, dlaczego akurat te rzeczy kojarzą się ze zdolnościami hakerskimi […]

 (2.1) Akurat przechodziłem obok, więc pomyślałem, że do was zajrzę.

 (2.1) Nie ma go, akurat wyszedł.

 (3.1) Akurat! Zaraz, zaraz! Nie tak znowu obcesowo.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: aˈkurat, AS: akurat

Wiktionary

Powiązane:

 przym. akuratny

 przysł. akuratnie

 rzecz. akuratność ż.

Wiktionary

Synonimy:

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

 przym. akuratny

 przysł. akuratnie

 rzecz. akuratność ż.

frazeologia.

etymologia.

 (1.1) etym|niem|akkurat. < etym|łac|accurate.

uwagi.

tłumaczenia.

* angielski: (1.1) just, exactly, precisely; (1.2) just, exactly, precisely; (2.1) at this very moment, just; (3.1) tell me another!, nothing of the kind!, a likely story!

* białoruski: (1.1) акурат

* czeski: (1.1) akorát

* esperanto: (1.1) ĝuste, ekzakte, precize

* francuski: (1.1) exactement; (2.1) justement; (3.1) mon œil, mais comment donc

* jidysz: (1.1) טאַקע (take), פּונקט (punkt); (1.2) טאַקע (take), פּונקט (punkt); (3.1) פּונקט (punkt)

* kaszubski: (1.1) prawie, dëcht le, akùrat; (1.2) prawie, dëcht le; (2.1) prawie, dëcht le

* rosyjski: (1.1) именно; (2.1) только что

* ukraiński: (2.1) якра́з; (3.1) якра́з

źródła.

== akurat (esperanto (morfem).) ==

wymowa.

znaczenia.

morfem|eo.

 (1.1) dokładny, dokładnie

odmiana.

przykłady.

składnia.

kolokacje.

synonimy.

Wiktionary


akuratnie

przysłówek sposobu

 (1.1) pot. dokładnie, starannie, porządnie

 (1.2) gw-pl|Poznań. starannie

przysłówek czasu

 (2.1) łódź. właśnie w tym momencie, wtedy

 (2.2) łódź. właśnie, akurat akurat, właśnie

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Jak to akuratnie posprzątałeś!

 (2.1) Gdy przyszliśmy to oni akuratnie wychodzili.

 (2.2) Pewności nie mam, ale to jednak dziwne, że akuratnie tych czterech, co najwięcej do strajku namawiali, zaraz na drugi dzień wylali z fabryki.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌakuˈratʲɲɛ, AS: akuratʹńe

Wiktionary

Powiązane:

 przym. akuratny

 przysł. akurat

 wykrz. akurat

 partyk. akurat

 rzecz. akuratność ż.

Wiktionary


akuratniej

stopień wyższy od przysłówka: akuratnie; bardziej akuratnie


SJP.pl


akuratniejszy

stopień wyższy od przymiotnika: akuratny; bardziej akuratny


SJP.pl


akuratność

akuratny


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) odprzym. cecha tego, co jest akuratne; cecha tych, którzy są akuratni

Wiktionary

Patrz:

akuratny

Powiązane:

 przym. akuratny

 przysł. akuratnie, akurat

 partyk. akurat

 wykrz. akurat

Wiktionary


akuratny

dokładny, punktualny


SJP.pl

przymiotnik jakościowy

 (1.1) daw. dokładny, staranny

 (1.2) łódź. dokładny, staranny

 (1.4) gw-pl|Poznań. dokładny, staranny

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Ona jest taka akuratna, zawsze u niej porządek.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. akuratność ż.

 przysł. akuratnie, akurat

 wykrz. akurat

 partyk. akurat

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) dokładny, porządny, rzetelny, staranny, sumienny

Wiktionary


akustoelektronika

Akustoelektronika – gałąź elektroniki bazująca na zjawisku propagacji akustycznych fal powierzchniowych (AFP) w kryształach (najczęściej piezoelektrycznych) i oddziaływaniu tych fal z nośnikami ładunków elektrycznych.

Akustoelektronika zajmuje się teorią oraz praktycznymi aspektami konstrukcji takich układów z AFP jak:

  • filtry pasmowoprzepustowe i środkowozaporowe,
  • dyspersyjne i bezdyspersyjne linie opóźniające,
  • konwolutory,
  • korelatory,
  • procesory Fouriera,
  • czujniki wielkości nieelektrycznych,
  • żyroskopy, (zob. żyroskop akustoelektroniczny)
  • układy zdalnej identyfikacji,
  • serwomechanizmy (aktywatory - ang. actuators) i in.

Wikipedia


akustooptyczny

akustooptyka


SJP.pl

Patrz:

akustooptyka

akustyczka

akustyk


SJP.pl

Patrz:

akustyk

akustyczniejszy

stopień wyższy od przymiotnika: akustyczny


SJP.pl


akustyczno-artykulacyjny

dotyczący akustyki i artykulacji


SJP.pl


akustyczno-optyczny

dotyczący zarówno akustyki, jak i optyki (np. sygnalizatory akustyczno-optyczne)


SJP.pl


akustyczność

właściwości wnętrza pod względem słyszalności dźwięków


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) odprzym. cecha tego, co jest akustyczne

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. akustyka ż., akustyk m.

 przym. akustyczny

 przysł. akustycznie

Wiktionary


akustyczny

1. dotyczący dźwięku; zapewniający odpowiednie rozchodzenie się dźwięku (np. akustyczne wnętrze sali koncertowej);
2. nieizolujący hałasów (akustyczne mieszkanie w bloku)


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) odnoszący się do zjawisk dźwiękowych

 (1.2) fiz. odpowiednio przenoszący dźwięk, z dobrą akustyką

 (1.3) muz. dotyczący instrumentu wyposażonego w naturalny rezonator i do muzyki wykonywanej na nim

 (1.4) muz. używający niezelektryfikowanych, tradycyjnych instrumentów

 (1.5) techn. nieizolujący od hałasów

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Miał fantastyczne zdolności naśladownictwa ludzi i wymowy. Fantastyczną pamięć akustyczną, więc mógł się bardzo prędko nauczyć.

Wiktionary

Powiązane:

 przysł. akustycznie

 rzecz. akustyczność, akustyk, akustyka

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) dźwiękowy

Wiktionary


akustyk

1. fizyk specjalizujący się w akustyce;
2. specjalista od rozchodzenia się fal dźwiękowych w pewnym pomieszczeniu lub na pewnej przestrzeni


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) specjalista w dziedzinie akustyki – nauki o falach dźwiękowych

 (1.2) specjalista zajmujący się jakością dźwięku i obsługą sprzętu nagłaśniającego

Wiktionary

Akustyka (stgr. ἀκουστός akustós „słyszalny” od ἀκούω akuo „słyszę”) – dział fizyki i techniki zajmujący się zjawiskami związanymi z powstawaniem, propagacją i oddziaływaniem fal akustycznych. Ze względu na różnorodność działów akustyka jest obecnie traktowana jako nauka interdyscyplinarna, obejmująca poświęconą zagadnieniom podstawowym akustykę ogólną, oraz szereg działów akustyki stosowanej, zajmujących się praktycznym zastosowaniem zjawisk akustycznych.

Wikipedia

Przykłady

 (1.2) Akustyk teatralny obiecał dostosowanie mikrofonów z oprzyrządowaniem do naszych potrzeb.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. akustyczność ż., akustyka ż.

:: fż. akustyczka ż.

 przym. akustyczny

 przysł. akustycznie

Wiktionary


akustyka

1. dział fizyki i techniki obejmujący naukę o wytwarzaniu, odbiorze i rozchodzeniu się fal sprężystych w ośrodku gazowym, ciekłym i stałym;
2. warunki rozchodzenia się fal dźwiękowych w pewnym pomieszczeniu lub na pewnej przestrzeni


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) fiz. dział fizyki, nauka o dźwięku i rozchodzeniu się fal sprężystych w różnych ośrodkach

 (1.2) fiz. muz. warunki wnętrza decydujące o rozchodzeniu się w nim dźwięków

forma rzeczownika.

 (2.1) D. i B. lp. od: akustyk

Wiktionary

Akustyka (stgr. ἀκουστός akustós „słyszalny” od ἀκούω akuo „słyszę”) – dział fizyki i techniki zajmujący się zjawiskami związanymi z powstawaniem, propagacją i oddziaływaniem fal akustycznych. Ze względu na różnorodność działów akustyka jest obecnie traktowana jako nauka interdyscyplinarna, obejmująca poświęconą zagadnieniom podstawowym akustykę ogólną, oraz szereg działów akustyki stosowanej, zajmujących się praktycznym zastosowaniem zjawisk akustycznych.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Główne gałęzie fizyki układa Comte w porządku następującym: barologia, termologia, akustyka, optyka, elektrologia.

 (1.2) Akustyka nowej hali jest wyśmienita.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. akustyczność ż., akustyk mos.

 przym. akustyczny

 przysł. akustycznie

Wiktionary

Synonimy:

 (1.2) akustyczność, rezonans

Wiktionary


akuszer

1. dawniej: osoba specjalizująca się w odbieraniu porodów; położnik, położny;
2. osoba lub zjawisko wywołujące określony stan rzeczy, np. akuszer nacjonalizmu


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) med. zob. położnik.

 (1.2) przen. osoba, która czynnie wspomaga jakąś przemianę lub powstanie czegoś

Wiktionary

Wikipedia

Wymowa:

IPA: aˈkuʃɛr, AS: akušer

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. akuszeria ż., akuszerstwo n.

:: fż. akuszerka ż.

 przym. akuszerski

Wiktionary


akuszeria

gałąź medycyny dotycząca przebiegu ciąży, porodu i okresu poporodowego; położnictwo


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) daw. określenie położnictwa

Wiktionary

Położnictwo – dziedzina medycyny zajmująca się fizjologicznym okresem ciąży, porodu i połogu. Ściśle związana z ginekologią.W starożytności położnictwo opierało się wyłącznie na intuicji. Współczesne położnictwo oparte jest na podstawach naukowych, które budowano od XVI w. (Ambroise Paré i in.) W Polsce wchodzi w zakres specjalizacji lekarskiej położnictwo i ginekologia, której konsultantem krajowym od 1 sierpnia 2017 jest prof. dr hab. Krzysztof Czajkowski.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Akuszeria wymagała dużego zaangażowania.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌakuˈʃɛrʲja, AS: akušerʹi ̯a

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. akuszerka ż., akuszer m., akuszerstwo n.

 przym. akuszerski, akuszeryjny

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) położnictwo, akuszerstwo

Wiktionary


akuszerka

pielęgniarka specjalizująca się w odbieraniu porodów; położna


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) przest. położna;

Wiktionary

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Dawniej akuszerki miały dużo pracy.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌakuˈʃɛrka, AS: akušerka

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. akuszer mos., akuszeria ż., akuszerstwo n.

 przym. akuszerski, akuszeryjny

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) położna; gw-pl|Górny Śląsk|madla.

Wiktionary


akuszerski

przymiotnik od: akuszer


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) przest. med. związany z osobą lub zawodem akuszera, akuszerstwem

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. akuszer mos., akuszeria ż., akuszerstwo n., akuszerka ż.

 przym. akuszeryjny

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) położniczy

Wiktionary


akuszerstwo

położnictwo; dział medycyny dotyczący teorii i praktyki w zakresie ciąży, porodu i płodu


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) przest. położnictwo

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. akuszer mos., akuszeria ż., akuszerka ż.

 przym. akuszerski, akuszeryjny

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) akuszeria, położnictwo

Wiktionary


akuszeryjny

przymiotnik od: akuszeria


SJP.pl


akut

akcent samogłoski krótkiej


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) fonet. akcent ostry;

Wiktionary

Akcent ostry (akut, akcent silny) – znak diakrytyczny w postaci ukośnej kreski, o kształcie prostym lub nieznacznego klina, wznoszącej się od lewej do prawej (np. τό). Stosowany w alfabecie łacińskim, cyrylicy tylko do oznaczania akcentu i w alfabecie greckim tylko w samogłoskach.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ˈakut, AS: akut

Wiktionary

Powiązane:

 przym. akutowy

Wiktionary


akutancja

Akutancja, ostrość konturowa, efekt konturowy, efekt brzegowy – parametr w optyce określający szerokość przejścia tonalnego w obszarze konturu, czyli na granicy wyraźnie kontrastowych szczegółów obrazu.

W przyrządach optycznych akutancja jest pochodną zdolności rozdzielczej obiektywu oraz jego ostrości.

Wikipedia


akutowy

związany z akutem


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) fonet. związany z akutem, dotyczący akutu

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. akut mrz.

Wiktionary


akuzatiwus

akuzatiwus, akuzatyw, biernik; w językoznawstwie:
1. czwarty przypadek w polskiej deklinacji, odpowiadający na pytania: kogo? co?, który w zdaniu pełni funkcję dopełnienia bliższego;
2. forma wyrazowa tego przypadka


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) gram. zob. biernik.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. accusativus mrz., akuzatyw mrz.

 skr. A.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) accusativus, akuzatyw

Wiktionary


akuzator

dawniej: oskarżyciel


SJP.pl


akuzatyw

accusativus, akuzatiwus, biernik; w językoznawstwie:
1. czwarty przypadek w polskiej deklinacji, odpowiadający na pytania: kogo? co?, który w zdaniu pełni funkcję dopełnienia bliższego;
2. forma wyrazowa tego przypadka


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) gram. biernik

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌakuˈzatɨf, AS: akuzatyf

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. accusativus mrz., akuzatiwus mrz.

Wiktionary


akuzatywny

akuzatyw


SJP.pl

Patrz:

akuzatyw

akuzmatyczny

przymiotnik

 (1.1) o dźwięku: bez związku ze źródłem

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌakuzmaˈtɨt͡ʃnɨ, AS: akuzmatyčny

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. akuzmatyka ż.

Wiktionary


akwaaerobik

wodna gimnastyka w rytmie muzyki; aqua aerobic, aqua aerobik


SJP.pl


akwadag

zawiesina grafitu koloidalnego w wodzie, używana do pokrywania wewnętrznych powierzchni lamp elektronowych


SJP.pl


akwaforcista

grafik wykorzystujący akwafortę w swej twórczości


SJP.pl


akwaforcistka

akwaforcista


SJP.pl

Patrz:

akwaforcista

akwaforta

kwasoryt;
1. technika graficzna wklęsła, w której obraz otrzymuje się poprzez odbijanie wytrawionego kwasem rysunku na płycie miedzianej;
2. rycina wykonana tą techniką


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) szt. technika trawienia płyt z naniesionym rysunkiem i wykonywania z nich odbitek;

 (1.2) szt. grafika wykonana techniką akwaforty (1.1)

Wiktionary

Akwaforta, kwasoryt (wł. acquaforte – mocna woda, czyli kwas azotowy) – technika graficzna wklęsła, także odbitka otrzymana tą techniką. Technika akwaforty została wynaleziona na przełomie XV i XVI wieku, a spopularyzowano ją w XVI wieku.

Wikipedia

Przykłady

 (1.2) […] wszystko, co posiadał, wydawał na akwaforty, których miał całą tekę na dnie szafy, a które od czasu do czasu przeglądał […]

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌakfaˈfɔrta, AS: akfaforta

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. akwaforcista, akwaforcistka

 przym. akwafortowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) kwasoryt

Wiktionary


akwafortowy

związany z akwafortą


SJP.pl


akwakultura

1. hodowla zwierząt i roślin wodnych;
2. nauka o hodowli zwierząt i roślin wodnych


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) ekol. ryb. forma gospodarki ludzkiej, mająca na celu zwiększenie pozyskiwania żywności (rzadziej innych produktów) ze środowiska wodnego;

Wiktionary

Akwakultura – forma gospodarki ludzkiej, mająca na celu zwiększenie pozyskiwania żywności (rzadziej innych produktów) ze środowiska wodnego; polega na hodowli wybranych rodzajów organizmów wodnych, głównie zwierzęcych, w naturalnych lub sztucznych zbiornikach wodnych – słodko- lub słonowodnych. Najprostszą i najpospolitszą odmianą akwakultury jest zapewnienie korzystnych warunków do bytowania licznym przedstawicielom danego gatunku użytkowego (ryb, mięczaków i in.) w mniej lub bardziej wydzielonej części akwenu. Bardziej intensywną formą jest hodowla w stawach, basenach lub wielkich, zanurzonych w wodzie pojemnikach (sadzach). W takich przypadkach stosuje się dokarmianie, zapewnia, o ile to konieczne, odpowiedni przepływ wody czy natlenianie, ochronę przed drapieżnikami i chorobami, a nawet podgrzewanie wody (np. próby hodowli ryb w basenach z wodą geotermalną) itp. W przypadku organizmów osiadłych (np. glony, ostrygi) zabiegi hodowlane polegają głównie na zwiększeniu powierzchni, na której mogłyby się osiedlać, przez układanie na dnie odpowiednich przedmiotów, np. zużytych opon samochodowych, zawieszanie sieci, sznurów, itp.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) W związku z niebezpieczeństwem przełowienia licznych populacji organizmów użytkowych, zwłaszcza morskich, akwakultura postrzegana jest jako alternatywa dla tradycyjnego rybołówstwa.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌakfakulˈtura, AS: akfakultura

Wiktionary


akwalung

aparat tlenowy do nurkowania


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) zespół urządzeń i czynników oddechowych pozwalających nurkowi na swobodne nurkowanie i przebywanie pod wodą;

Wiktionary

Akwalung (ang. Aqua-Lung, od łac. aqua - woda i ang. lung - płuco) – sprzęt, aparat umożliwiający przebywanie płetwonurkowi pod wodą. Akwalung wynaleźli w 1943 Jacques-Yves Cousteau i Emile Gagnan.

Akwalung składa się z:

  • butli nurkowej ze sprężonym powietrzem lub mieszaniną gazów do wdychania, np. nitrox,
  • automatu oddechowego,
  • giętkiego przewodu łączącego butlę z ustnikiem.


Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Kobieta z założonym akwalungiem przeszła po pokładzie.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: aˈkfalũŋk, AS: akfalũŋk

Wiktionary

Powiązane:

 przym. akwatyczny

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) aparat nurkowy

Wiktionary


akwalungowy

akwalung


SJP.pl

Patrz:

akwalung

akwamanila

dawne ozdobne naczynie na wodę, służące do polewania rąk, używane między innymi przy chrześcijańskich obrzędach religijnych


SJP.pl

Akwamanile (akwamanila, akwamanilla) (łac. aqua – woda, manus – ręka) - metalowe lub ceramiczne naczynie na wodę do polewania rąk przy obrzędach liturgicznych.

Wikipedia


akwamanile

dawne ozdobne naczynie na wodę, służące do polewania rąk, używane między innymi przy chrześcijańskich obrzędach religijnych


SJP.pl

Akwamanile (akwamanila, akwamanilla) (łac. aqua – woda, manus – ręka) - metalowe lub ceramiczne naczynie na wodę do polewania rąk przy obrzędach liturgicznych.

Wikipedia


akwamaryn

kamień szlachetny w kolorze wody morskiej, odmiana berylu; akwamaryna


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) miner. przezroczysty minerał o niebieskawozielonej barwie, odmiana berylu;

 (1.2) jubil. drogocenny kamień szlachetny

Wiktionary

Akwamaryn (łac. aqua marina „woda morska”) – minerał, będący krzemianem glinu i berylu; błękitny lub niebieskozielony (w zależności od ilości domieszek związków żelaza) kamień szlachetny, będący przezroczystą odmianą berylu.

Nazwę akwamaryn wprowadził w 1609 Anselmus de Boodt w swoim dziele Gemmarum et Lapidum Historiia.

Wikipedia

Przykłady

 (1.2) Mówi się, że akwamaryn daje odwagę, nadzieję i optymizm ludziom o znakach zodiaku Waga, Wodnik, Ryby oraz Bliźnięta.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌakfãˈmarɨ̃n, AS: akfãmarỹn

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. akwamaryna ż.

:: zdrobn. akwamerynek m.

 przym. akwamarynowy, akwatyczny

Wiktionary


akwamaryna

kamień szlachetny w kolorze wody morskiej, odmiana berylu; akwamaryn


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) miner. zob. akwamaryn.

 (1.2) barwa niebieskawozielona

Wiktionary

  • Akwamaryna – amerykański film
  • Akwamaryn – kamień szlachetny
  • Akwamaryna – kolor, odcień niebieskiego

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ˌakfãmaˈrɨ̃na, AS: akfãmarna

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. akwamaryn mrz.

 przym. akwamarynowy, akwatyczny

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) akwamaryn

Wiktionary


akwamarynowy

związany z akwamaryną


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z akwamaryną, dotyczący akwamaryny

przymiotnik jakościowy

 (2.1) mający kolor akwamaryny

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. akwamaryn mrz., akwamaryna ż.

Wiktionary


akwametria

Akwametria – zespół metod z zakresu chemii analitycznej ilościowej obejmującej metody oznaczania zawartości wody w substancjach nieorganicznych, organicznych i ich mieszaninach, w postaci ciekłej (np. oleje), stałej (np. produkty farmaceutyczne, susze roślinne, mąka) lub gazowej. Do metod akwametrycznych zalicza się metody, w przypadku których selektywnie oznaczana jest woda (np. miareczkowanie lub chromatografię), co wyklucza powszechnie stosowaną metodę grawimetryczną (suszarkową), służącą do zgrubnego oznaczania zawartości wody wraz z innymi składnikami lotnymi.

Wikipedia


akwanauta

[czytaj: akfanałta] osoba prowadząca badania podwodne (zwykle płetwonurek z akwalungiem)


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) osoba prowadząca badania podwodne dna morskiego

Wiktionary

Oceanonauta, akwanauta – osoba uczestnicząca w eksploracji głębin mórz i oceanów. Do oceanonautów zaliczyć można oprócz nurków, również osoby uczestniczące w podwodnych eksperymentach i projektach badawczych.

Wikipedia

Powiązane:

 rzecz. akwanautyka ż.

:: fż. akwanautka ż.

 przym. akwanautyczny

Wiktionary


akwanautka

akwanauta


SJP.pl

Patrz:

akwanauta

akwanautyczny

[czytaj: akfanałtyczny] dotyczący akwanautyki (np. badania akwanautyczne, sprzęt akwanautyczny)


SJP.pl


akwanautyka

[czytaj: akfanałtyka] badania podwodne, głównie nad możliwościami długotrwałego przebywania człowieka pod wodą


SJP.pl


akwapark

obiekt rekreacyjny złożony z wielu wodnych atrakcji, np. zjeżdżalni, sauny, trampoliny, sztucznej rzeki; aquapark, aqua park, park wodny


SJP.pl

Wikipedia


akwaparkowy

akwapark; aquaparkowy


SJP.pl


akwaplan

narty wodne


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) sport. inaczej → narty wodne

Wiktionary

Wymowa:

IPA: aˈkfaplãn, AS: akfaplãn

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) narty wodne

Wiktionary


akwaponiczny

akwaponika


SJP.pl

Patrz:

akwaponika

akwaponika

system produkcji żywności łączący konwencjonalną akwakulturę (hodowlę wodnej fauny w zbiornikach) z hydroponiką (uprawą roślin w wodzie)


SJP.pl

Akwaponika to system produkcji żywności łączący konwencjonalną akwakulturę (hodowlę wodnej fauny w zbiornikach) z hydroponiką (uprawa roślin w wodzie) w wytworzonym symbiotycznym środowisku. W konwencjonalnej akwakulturze ekskrementy zwierząt kumulują się w wodzie, zwiększając jej toksyczność. W systemie akwaponicznym woda z akwakultury zasila system hydroponiczny, gdzie produkty uboczne rozkładane są przez bakterie na azotany i azotyny, które następnie wchłaniane są przez rośliny jako produkty odżywcze. Oczyszczona w ten sposób woda wraca do akwakultury.

Wikipedia


akwaporyna

integralne białko błonowe tworzące kanały uczestniczące w procesie transportu wody


SJP.pl

Akwaporyny (AQP z ang. aquaporin) – integralne białka błonowe, które tworząkanały, uczestniczące w procesie transportu wody (a także niektórych innych cząsteczek o podobnych rozmiarach np. glicerolu) przez półprzepuszczalne błony komórek organizmów żywych.

Wikipedia


akwarela

1. farba malarska o spoiwie rozpuszczalnym w wodzie; farba akwarelowa, wodna;
2. technika malarska polegająca na używaniu farb akwarelowych;
3. obraz malowany farbami akwarelowymi lub malowany inną techniką, a następnie lawowany


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) szt. rozpuszczalna w wodzie farba stosowana w malarstwie

 (1.2) szt. technika malowania akwarelami (1.1);

 (1.3) szt. obraz namalowany akwarelami (1.1)

Wiktionary

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Ta głowa, malowana akwarelą, miała siłę i ciepło, olejnego obrazu, a zarazem była w niej cała istota (…)

 (1.2) Szereg wykonanych techniką akwareli pejzaży zaginęło bezpowrotnie w wojennej zawierusze.

 (1.3) Na ścianie wisiało kilka akwarel z cieszyńskimi zabytkami.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌakfaˈrɛla, AS: akfarela

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. akwarelista mos., akwarelistka ż.

:: zdrobn. akwarelka ż.

 przym. akwarelowy, akwarelkowy, akwatyczny

 przysł. akwarelowo

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) akwarelka

Wiktionary


akwarelista

artysta malujący akwarelą


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) szt. malarz malujący obrazy farbami akwarelowymi

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. akwarela ż., akwarelka ż.

:: fż. akwarelistka ż.

 przym. akwarelowy, akwatyczny

Wiktionary


akwarelistka

artystka malująca akwarelami


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) szt. malarka malująca obrazy farbami akwarelowymi

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. akwarela ż., akwarelka ż.

:: fm. akwarelista mos.

 przym. akwarelowy, akwatyczny

Wiktionary


akwarelka

zdrobnienie od: akwarela


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) zdrobn. od: akwarela (obraz)

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌakfaˈrɛlka, AS: akfarelka

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. akwarelistka ż., akwarela ż., akwarelista mos.

 przym. akwatyczny, akwarelowy

Wiktionary


akwarelowy

związany z akwarelą (np. farby akwarelowe, obrazek akwarelowy)


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) szt. związany z akwarelą, dotyczący akwareli, wykonany akwarelami

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Tworzone przez malarkę naprędce portreciki akwarelowe rozchodziły się jak ciepłe bułeczki.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. akwarela ż., akwarelista mos., akwarelistka ż., akwarelka ż.

Wiktionary


akwariarstwo

akwarystyka; wiedza z zakresu hodowli w akwariach roślin i zwierząt, również sama hodowla tych organizmów


SJP.pl


akwariarz

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) pot. akwarysta

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Kaliscy akwariarze kupują żywy pokarm w naszym sklepie.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. akwarium n.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) książk. akwarysta

Wiktionary


akwariowy

przymiotnik od: akwarium


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z akwarium, dotyczący hodowli w akwarium

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Zaprezentowali sprzęt do pielęgnacji ogrodów, szeroką gamę kwiatów, roślin doniczkowych, rabatowych, balkonowych oraz wodnych i akwariowych.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌakfaˈrʲjɔvɨ, AS: akfarʹi ̯ovy

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. akwarium n., akwarysta m., akwarystyka ż.

 przym. akwarystyczny

Wiktionary


akwarium

zbiornik na wodę, zwykle szklany, przeznaczony do hodowli roślin, ryb i in. organizmów wodnych; bywa wyposażone w urządzenia utrzymujące określone warunki środowiska wodnego


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) duży, przezroczysty, prostopadłościenny zbiornik na wodę

 (1.2) hodowla wodna (np. ryb) urządzona w akwarium (1.1)

 (1.3) budynek w ogrodzie zoologicznym z ekspozycją ryb

 (1.4) uczn. tramwaj

 (1.5) uczn. szkoła

 (1.6) pot. przeszklone pomieszczenie

Wiktionary

Akwarium (łac. aquarium, „naczynie na wodę”) – sztuczny zbiornik wodny o zróżnicowanych rozmiarach i kształtach, z co najmniej jedną ścianą z materiału przezroczystego, zwykle ze szkła, służący do hodowli oraz prezentacji organizmów żyjących w środowisku słodko- lub słonowodnym.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Nie należy myć akwarium środkami chemicznymi.

 (1.2) W moim akwarium pływają tylko dwie rybki.

 (1.3) Mój syn był ze szkołą na wycieczce w akwarium.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: aˈkfarʲjũm, AS: akfarʹi ̯ũm

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. akwariarz mos., akwarystyka ż., akwarysta mos., akwarystka ż.

 przym. akwariowy, akwarystyczny, akwatyczny

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) zbiornik; pot. baniak

Wiktionary


akwarydy

trzy roje meteorów związane z kometą Halleya


SJP.pl

Akwarydy – trzy roje meteorów związane z kometą Halleya (m.in. Eta Akwarydy widoczne między 24 IV a 20 V). Radiant roju znajduje się w konstelacji Wodnika. Pozostałe dwa roje można obserwować pomiędzy 24 VII a 6 VIII, maksimum przypada w 28 VII.

Wikipedia


akwaryjny

akwarium


SJP.pl

Patrz:

akwarium

akwarysta

hodowca ryb i roślin akwariowych; akwariarz


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) książk. hodowca zwierząt i roślin akwariowych

Wiktionary

Akwarysta – osoba zajmująca się akwarystyką w ramach relaksu (hobbysta, miłośnik) lub zawodowo (specjalista w zakresie akwarystyki, hodowca zwierząt lub roślin akwariowych). Akwaryści działają samodzielnie, zrzeszają się w klubach lub stowarzyszeniach akwarystów.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) W naszym sklepie zaopatrują się akwaryści z Kaliskiego.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. akwarystyka ż.

:: fż. akwarystka ż.

 przym. akwariowy, akwarystyczny, akwatyczny

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) pot. akwariarz

Wiktionary


akwarystka

wiedza oparta na obserwacjach i doświadczeniach z zakresu hodowli zwierząt i roślin w akwariach


SJP.pl


akwarystyczno-zoologiczny

związany z akwarystyką i zoologią (np. sklep akwarystyczno-zoologiczny)


SJP.pl


akwarystyczny

akwarystyka


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z akwarystyką, dotyczący akwarystyki

Wiktionary

Patrz:

akwarystyka

Przykłady

 (1.1) Nie zostałem członkiem klubu akwarystycznego tylko z powodu zaporowo wysokiej składki członkowskiej.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. akwarium n., akwarysta mos., akwarystyka ż.

 przym. akwariowy

Wiktionary


akwarystyka

wiedza oparta na obserwacjach i doświadczeniach z zakresu hodowli zwierząt i roślin w akwariach


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) hodowla zwierząt wodnych w akwarium

 (1.2) wiedza na tematy związane z taką hodowlą

Wiktionary

Akwarystyka – dziedzina wiedzy dotycząca hodowli wodnych zwierząt i roślin w akwarium, amatorskie lub zawodowe zajmowanie się hodowlą organizmów wodnych w akwariach. Ze względu na środowisko, z którego pochodzą hodowane organizmy, wyróżnia się akwarystykę słodkowodną oraz morską. Osoba zajmująca się akwarystyką to akwarysta.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Założyłem bloga i dzielę się moim doświadczeniem w akwarystyce.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌakfaˈrɨstɨka, AS: akfarystyka

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. akwarium n., akwarysta m., akwarystka ż.

 przym. akwarystyczny, akwariowy, akwatyczny

Wiktionary


akwaterapia

ogół zabiegów leczniczych z użyciem wody w różnych stanach skupienia; aquaterapia, wodolecznictwo, hydroterapia, hydropatia


SJP.pl

Hydroterapia, dział fizjoterapii, inaczej wodolecznictwo, akwaterapia (łac. aqua = woda) – metoda leczenia bodźcowego polegająca na zewnętrznym stosowaniu wody o różnych stanach skupienia: ciekłej, stałej lub gazowej. Podstawę leczniczego działania stanowi odpowiednia temperatura lub ciśnienie wody użytej odpowiednio do danej terapii.

Wikipedia


akwaterrarium

odmiana wiwarium będąca połączeniem terrarium (część lądowa) i akwarium (część wodna)


SJP.pl

Akwaterrarium – odmiana wiwarium zawierająca wycinek przestrzeni wodnej i część służącą jako ląd. Przeznaczone do hodowli zwierząt wodno-lądowych takich jak np. żółwie wodno-lądowe. Najczęściej jest to akwarium wypełnione wodą, a część lądową stanowi podwieszana lub pływająca wysepka, bądź wystające z wody góry kamieni lub korzenie.

Akwaterraria bardzo często występują w akwariach publicznych i oceanariach. W Polsce znajduje się w Aquarium i Muzeum Przyrodnicze w Krakowie.

Wikipedia


akwatinta

akwatynta;
1. technika graficzna polegająca na pokrywaniu płyty werniksem i usuwaniu z niej całych płaszczyzn, a następnie użyciu na niej kwasu azotowego;
2. rycina, odbitka wykonana tą techniką


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) szt. podobna do akwaforty technika polegająca na trawieniu płaszczyzn;

 (1.2) szt. grafika wykonana akwatintą (1.1)

Wiktionary

Akwatinta — odmiana techniki druku wklęsłego zbliżona do akwaforty, niegdyś stosowana jako jedna z metod odtwarzania obrazów i rysunków, dzisiaj wykorzystywana już tylko jako technika artystyczna, a więc zaliczana do grafiki warsztatowej.

Wykonanie formy drukowej w tej metodzie polega na:1. pokryciu płyty metalowej sproszkowaną kalafonią lub pyłem asfaltowym, które podgrzane topią się i przylegają do niej, 2. naniesieniu obrazu poprzez zasłonięcie wybranych fragmentów powierzchni metalu werniksem, 3. następnie trawieniu odsłoniętego metalu kwasem azotowym.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Mój mąż jest to grzeczny i delikatny gentleman, dyplomata, prawnik, nawet prawodawca, amator sztychów, akwafort, akwatint i innych jakichś tam jeszcze grawiur.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌakfaˈtʲĩnta, AS: akfatʹĩnta

Wiktionary


akwatorium

akwen portowy, miejsce postoju i manewrowania statków


SJP.pl

Akwatorium – termin o takim samym znaczeniu jak akwen, ale stosowany wobec obszarów wody o konkretnym znaczeniu.

Akwatorium portowe to wewnętrzna część powierzchni wodnej portu lub przystani. Jest ona otoczona budowlami wodnymi, takimi jak nabrzeża czy falochrony, oraz ewentualnie innymi formami linii brzegowej, np. brzegiem rzeki. Zamiast falochronu, granicę akwatorium portowego mogą wyznaczać np. boje, pławy lub budowle hydrotechniczne. W skład akwatorium portowego wchodzą następujące akweny: awanport, baseny portowe, doki, kanały portowe.

Wikipedia


akwatyczny

przymiotnik relacyjny

 (1.1) książk. związany z żywiołem wody, dotyczący wody (jeziora, rzeki, morza)

 (1.2) szt. zajmujący się tematyką żywiołu wody, traktujący o nim

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. akwarium n., akwarystyka ż., akwarysta m., akwarystka ż., akwarela ż., akwarelka ż., akwarelista m., akwarelistka ż., akwamaryna ż., akwalung m., akwamaryn m.

Wiktionary


akwatynta

akwatinta;
1. technika graficzna polegająca na pokrywaniu płyty werniksem i usuwaniu z niej całych płaszczyzn, a następnie użyciu na niej kwasu azotowego;
2. rycina, odbitka wykonana tą techniką


SJP.pl


akwawibron

1. urządzenie do leczniczego lub rehabilitacyjnego hydromasażu;
2. zabieg takiego masażu


SJP.pl


akwawita

dawniej: wódka, gorzałka; okowita


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) przest. wódka

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌakfaˈvʲita, AS: akfavʹita

Wiktionary


akwedukcik

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) zdrobn. od akwedukt

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) To nie akwedukt, lecz tylko mały akwedukcik.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. akwedukt m.

Wiktionary


akwedukt

w starożytności, średniowieczu, obecnie przede wszystkim w melioracjach: wodociąg wraz z konstrukcją nośną doprowadzający wodę z dalekich źródeł do miasta, wykorzystujący naturalny spadek terenu


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) kanał wodociągowy, rurociąg podziemny lub nadziemny, doprowadzający wodę z odległych źródeł na ogół do miast przy wykorzystaniu siły ciążenia ziemskiego;

Wiktionary

Akwedukt (łac. aquae ductus, ‘ciąg wodny’) – kanał wodociągowy, rurociąg podziemny lub nadziemny, doprowadzający wodę z odległych źródeł – na ogół do miast – przy wykorzystaniu siły ciążenia ziemskiego. Może być umieszczony na arkadach poprowadzonych nad rzekami lub nierównościami terenu. Akweduktem nazywany jest również most kanału wodnego.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Jeden z najstarszych znanych akweduktów został zbudowany na polecenie asyryjskiego króla Sennacherib.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: aˈkfɛdukt, AS: akfedukt

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. akwedukcik mrz.

 przym. akweduktowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) przest. wodotok

Wiktionary


akweduktowy

przymiotnik od: akwedukt


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z akweduktem, dotyczący akweduktu

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. akwedukt mrz.

Wiktionary


akwen

1. obszar wodny;
2. część portu wodnego


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) każdy dowolnie zdefiniowany/określony obszar wód zarówno portowych jak i wód otwartych, zarówno morskich jak i śródlądowych

Wiktionary

Akwen (łac. aqua) – dowolnie określony obszar wodny, np. akwen północnego Atlantyku, akwen Morza Bałtyckiego, akwen redy, akwen portu, akweny śródlądowe, akweny rzeczne, akwen słono- lub słodkowodny.

Termin utworzony analogicznie do słowa teren (łac. terra – ziemia) od łacińskiego słowa aqua = woda. Z tego względu wyrażenie akwen wodny jest krytykowanym pleonazmem.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Akwen Zatoki Biskajskiej jest obszarem rozwiniętego rybołówstwa.

 (1.1) Dwa statki czekają na akwenie redy.

Wiktionary

Powiązane:

 przym. akwenowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) akwatorium

Wiktionary


akwenowy

akwen


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z akwenem, dotyczący akwenu

Wiktionary

Patrz:

akwen

Powiązane:

 rzecz. akwen m.

Wiktionary


akwila

imię żeńskie


SJP.pl

Akwila – imię męskie pochodzenia łacińskiego, wywodzące się od Aquila (słowa oznaczającego "orzeł"). W Nowym Testamencie opisany jest Akwila. Wśród znanych nosicieli tego imienia byli też św. Akwila, męczennik oraz tłumacz Akwila z Synopy.

Wikipedia


akwileja

miasto we Włoszech


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) geogr. miasto i gmina w północno-wschodnich Włoszech; w starożytności ważne miasto, później siedziba patriarchy;

Wiktionary

Akwileja (łac. Aquileia, wł. Aquileia, friulski Acuilee, słoweński Oglej) – miasto i gmina w północno-wschodnich Włoszech w regionie Friuli-Wenecja Julijska. Ważny ośrodek turystyczny.

Według danych na rok 2004 gminę zamieszkiwało 3330 osób, 92,5 os./km².

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Jeszcze w I w. p.n.e. Akwileja była miastem pogranicznym i tu znajdowała się wtedy rzymska granica celna. Po przesunięciu granic państwa rzymskiego nad Dunaj Akwileja stała się punktem węzłowym całego systemu dróg prowadzących ku nowym granicom imperium.

 (1.1) Po upadku cesarstwa Akwileja jako stolica patriarchatu była punktem wyjściowym licznych misji, które szerzyły chrześcijaństwo w zachodniej części Półwyspu Bałkańskiego.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌakfʲiˈlɛja, AS: akfʹilei ̯a

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. akwilejczyk mos., akwilejka ż.

 przym. akwilejski

Wiktionary


akwilejczyk

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) mieszkaniec Akwilei

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Akwilejczycy, jak podaje Herodian — uprawiali winną latorośl, a wino eksportowali.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌakfʲiˈlɛjt͡ʃɨk, AS: akfʹilei ̯čyk

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Akwileja ż.

:: fż. akwilejka ż.

 przym. akwilejski

Wiktionary


akwilejka

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) mieszkanka Akwilei

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌakfʲiˈlɛjka, AS: akfʹilei ̯ka

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Akwileja ż.

:: fm. akwilejczyk mos.

 przym. akwilejski

Wiktionary


akwilejski

Akwileja (miasto we Włoszech)


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) dotyczący Akwilei, związany z Akwileją

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Zbliżył się do cesarza, a gdy został jego sojusznikiem, uderzył na ziemie patriarchy akwilejskiego.

 (1.1) Uczynił to przez poselstwo, na czele którego stał sam patriarcha akwilejski.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌakfʲiˈlɛjsʲci, AS: akfʹilei ̯sʹḱi

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Akwileja ż., akwilejczyk m., akwilejka ż.

Wiktionary


akwilina

imię żeńskie


SJP.pl

Wikipedia


akwilininy

przymiotnik dzierżawczy - należący do Akwiliny lub z nią związany


SJP.pl


akwiliny

przymiotnik dzierżawczy - należący do Akwili lub z nią związany


SJP.pl


akwilon

porywisty wiatr północny lub północno-wschodni


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy, nazwa własna

 (1.1) mitrzym. bóg wiatru północnego, utożsamiany z greckim Boreaszem;

Wiktionary

Akwilon (łac. Aquilo, gr. Βορέας Boréas, Borrás) – w mitologii rzymskiej bóg i uosobienie wiatru północnego i północnej strony świata.

Uosabiał gwałtowny, burzliwy, mroźny i niebezpieczny dla żeglarzy wiatr. Był utożsamiany z greckim Boreaszem.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: aˈkfʲilɔ̃n, AS: akfʹilõn

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. akwilon mrz.

 przym. Akwilonowy, akwilonowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) Boreasz

Wiktionary


akwilonaris

dostojka akwilonaris - motyl dzienny z rodziny rusałkowatych


SJP.pl


akwin

miejscowość we Włoszech


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna

 (1.1) geogr. miejscowość i gmina we Włoszech, w regionie Lacjum;

Wiktionary

Akwin (wł. Aquino, łac. Aquinum) – miejscowość i gmina we Włoszech, w regionie Lacjum, w prowincji Frosinone, 12 km na północ od Cassino.

Według danych na rok 2004 gminę zamieszkuje 5337 osób, 280,9 os./km².

W Akwinie urodził się Juwenalis i cesarz rzymski Pesceniusz Niger. W położonym 8 km na północ zamku Roccasecca urodził się syn hrabiego Akwinu św. Tomasz.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Na przykład w Akwinie (prowincja Frosinone) był zwyczaj ścinania włosów żonom lub matkom i układania ich na zwłokach (lub wkładania do rąk) mężów czy synów. Zakazuje takich praktyk wyraźnie, jako że chodziło o pogański zwyczaj, synod w Akwinie z 1581 roku.

 (1.1) Już święty Tomasz z Akwinu twierdził, że nie wiemy, co znaczy być, w przypadku Boga, ponieważ Bóg jest inaczej, niż są rzeczy.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Akwinata mos., akwińczyk mos.

 przym. akwiński

Wiktionary


akwinata

Tomasz Akwinata (1225 - 1274) - chrześcijański filozof i teolog; św. Tomasz z Akwinu


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy, nazwa własna

 (1.1) hist. rel. przydomek Tomasza z Akwinu, świętego Kościoła katolickiego;

Wiktionary

Tomasz z Akwinu, także Akwinata (łac. Thomas de Aquino; ur. w 1224 albo w 1225 w Roccasecca, zm. 7 marca 1274 w Fossanuova) – włoski filozof scholastyczny, teolog, członek Zakonu Kaznodziejskiego (dominikanów). Uważany za jednego z najwybitniejszych myślicieli w dziejach chrześcijaństwa. Święty Kościoła katolickiego; jeden z doktorów Kościoła, który nauczając przekazywał owoce swej kontemplacji (łac. contemplata aliis tradere).

Wikipedia

Powiązane:

 rzecz. Akwin mrz., akwińczyk mos.

 przym. akwinacki

Wiktionary


akwińczyk

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) mieszkaniec Akwinu, osoba rodem z Akwinu

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Wiele idei Tomasza z Akwinu nie uzyskało wówczas akceptacji, lecz reformatorzy Kościoła rzymskokatolickiego na soborze w Trydencie (1545–1563) korzystali z jego prac podczas tworzenia dekretów, nadając tym samym akwińczykowi trwające po dziś dzień znaczenie w Kościele.

 (1.1) Święty Tomasz Akwińczyk pisał: „Kłamstwo jest grzechem śmiertelnym, jeżeli bezpośrednio sprzeciwia się miłości – miłości Bożej, lubo też miłości człowieczej, gdy przez okoliczność daje bliźniemu ciężkie zgorszenie, albo też szkodę czyni bliźniemu.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Akwin mrz., Akwinata mos.

 przym. akwiński

Wiktionary


akwinit

silnie trująca ciecz o ostrej woni stosowana do dezynsekcji pomieszczeń, również jako gaz bojowy; chloropikryna


SJP.pl


akwiński

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z Akwinem, dotyczący Akwinu

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Akwin mrz., akwińczyk mos.

Wiktionary


akwirowanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) rzad. prowadzenie akwizycji

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. akwizycja ż., akwizytor m., akwizytorka ż.

 czas. akwirować

 przym. akwizycyjny, akwizytorski

Wiktionary


akwitańczyk

mieszkaniec Akwitanii (regionu we Francji)


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) mieszkaniec Akwitanii

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Akwitania ż.

:: fż. Akwitanka ż.

 przym. akwitański

Wiktionary


akwitania

region we Francji


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) geogr. kraina historyczna w południowo-zachodniej Francji ze stolicą w Bordeaux;

Wiktionary

Akwitania (fr. Aquitaine) – kraina historyczna i dawny region administracyjny we Francji, położony na wybrzeżu atlantyckim w południowo-zachodniej części kraju. Region graniczył z Hiszpanią oraz regionami: Poitou-Charentes, Limousin i Midi-Pireneje.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Najważniejszymi miastami Akwitanii są Bordeaux, Pau i Mérignac.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌakfʲiˈtãɲja, AS: akfʹitãńi ̯a

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Akwitańczyk mos., Akwitanka ż.

 przym. akwitański

Wiktionary


akwitanka

mieszkanka Akwitanii (regionu we Francji)


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) mieszkanka Akwitanii

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Akwitania ż.

:: fm. Akwitańczyk mos.

 przym. akwitański

Wiktionary


akwitański

Akwitania


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) dotyczący Akwitanii, związany z Akwitanią, pochodzący z Akwitanii

Wiktionary

Patrz:

Akwitania

Przykłady

 (1.1) Podczas pobytu na akwitańskim dworze Urban próbował nakłonić Wilhelma, aby ten przyjął krzyż i ruszył na wyprawę krzyżową.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌakfʲiˈtãj̃sʲci, AS: akfʹitãĩ ̯sʹḱi

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Akwitania ż., Akwitańczyk mos., Akwitanka ż.

Wiktionary


akwizgran

miasto w Niemczech; Aachen


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna

 (1.1) geogr. niemieckie miasto na prawach powiatu w kraju związkowym Nadrenia Północna-Westfalia, bezpośrednio przy granicy z Belgią i Holandią;

Wiktionary

Akwizgran (niem. Aachen, Bad Aachen; fr. Aix-la-Chapelle; niderl. Aken) – miasto uzdrowiskowe na prawach powiatu w Niemczech, w kraju związkowym Nadrenia Północna-Westfalia, w rejencji Kolonia, siedziba regionu miejskiego Akwizgran. Leży bezpośrednio przy granicy z Belgią i Holandią.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Dwaj więźniowie uciekli z zakładu karnego w Akwizgranie.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: aˈkfʲizɡrãn, AS: akfʹizgrãn

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. akwizgrańczyk mos., akwizgranka ż.

 przym. akwizgrański

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) Aachen

Wiktionary


akwizgrańczyk

mieszkaniec Akwizgranu


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) mieszkaniec Akwizgranu; ktoś pochodzący z Akwizgranu

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Akwizgran mrz.

:: fż. akwizgranka ż.

 przym. akwizgrański

Wiktionary


akwizgranka

mieszkanka Akwizgranu


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) mieszkanka Akwizgranu

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Moja przyjaciółka jest akwizgranką.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Akwizgran mrz.

:: fm. akwizgrańczyk mos.

 przym. akwizgrański

Wiktionary


akwizgrański

Akwizgran


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z Akwizgranem, pochodzący z Akwizgranu

Wiktionary

Patrz:

Akwizgran

Powiązane:

 rzecz. Akwizgran mrz., akwizgrańczyk mos., akwizgranka ż.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) stpol. akski

Wiktionary


akwizycja

zbieranie zamówień na towary lub usługi


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) hand. pozyskiwanie klientów, zbieranie zamówień w imieniu danej firmy

 (1.2) pozyskiwanie, gromadzenie zasobów

Wiktionary

Akwizycja (z łac. acquisitio – nabywanie) – nabycie, nabytek.

W marketingu to:

  • zjednywanie, pozyskiwanie klientów,
  • zbieranie zamówień,
  • zawieranie umów dotyczących dostawy produktów lub wykonanie usług.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Akwizycja to ciężki kawałek chleba, czasem trzeba się nachodzić cały dzień, by sprzedać jedną rzecz.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. akwizytor mos., akwirowanie n.

Wiktionary


akwizycyjny

dotyczący akwizycji


SJP.pl


akwizytor

domokrążca;
1. człowiek zajmujący się akwizycją; agent;
2. potocznie: osoba chodząca po domach i oferująca rozmaite towary lub usługi


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) osoba trudniąca się akwizycją

 (1.2) uczn. handlarz narkotykami

Wiktionary

Akwizycja (z łac. acquisitio – nabywanie) – nabycie, nabytek.

W marketingu to:

  • zjednywanie, pozyskiwanie klientów,
  • zbieranie zamówień,
  • zawieranie umów dotyczących dostawy produktów lub wykonanie usług.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ˌakfʲiˈzɨtɔr, AS: akfʹizytor

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. akwizycja ż.

:: fż. akwizytorka ż.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) przedstawiciel handlowy; przest. komiwojażer; pot. domokrążca

 (1.2) diler

Wiktionary


akwizytorka

akwizytor


SJP.pl

Patrz:

akwizytor

akwizytorski

przymiotnik od: akwizytor


SJP.pl


akwizytorstwo

zajęcie akwizytora


SJP.pl


akworyna

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) biochem. u meduz: enzym katalizujący utlenianie w obecności wapnia;

Wiktionary

Akworyna – enzym katalizujący utlenianie w obecności wapnia. W reakcji następuje uwolnienie dwutlenku węgla i emisja światła o długości fali 466 nm. Enzym występuje u meduz.

Akworyna wraz z białkiem zielonej fluorescencji została wykorzystana do wizualizacji komórek nerwowych w mózgu muszki owocowej oraz obserwacji regulacji neuronów.


Wikipedia


akyn

ludowy poeta i pieśniarz; żyrau; aszyk; ozan


SJP.pl

Akyn – w tradycjach narodów Azji Środkowej ludowy poeta improwizator, pieśniarz wykonujący przy akompaniamencie tradycyjnego instrumentu muzycznego utwory swoje lub tradycyjne, najczęściej o charakterze lirycznym lub epickim. Tradycyjnym instrumentem wykorzystywanym przez akynów była dombra, aczkolwiek wielu twórców, zwłaszcza w nowszych czasach, korzystało także np. z kobyzu.

Wikipedia


ąkły

omkły, onkły; młodzieżowo:
1. trudny w opisie, bezkształtny;
2. mało bystry, niepojętny, ciężko myślący;
3. nudny, nudnawy


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) środ. młodz. trudny w opisie, bezkształtny

 (1.3) młodz. cechujący się brakiem istotnego waloru lub elementu, traktowany z tego powodu jako niesatysfakcjonujący oraz nieatrakcyjny

Wiktionary

Synonimy:

 (1.2) niedorobiony

 (1.2-3) omkły, onkły

Wiktionary


al

w starożytnym Rzymie:
1. skrzydło szyku bojowego;
2. oddział piechoty lub jazdy sprzymierzeńców, liczący kilkuset żołnierzy


SJP.pl

Belgia:

  • Al-Habech – luksemburska nazwa miejscowości Habay-la-Vieille
  • Al Vå – walońska nazwa miejscowości Leval-Trahegnies

Luksemburg:

  • Al Esch – dzielnica Esch-sur-Alzette

Norwegia:

  • Ål – gmina

Wikipedia


al-

przedrostek

 (1.1) pierwszy człon niektórych wyrazów pochodzących z języka arabskiego, pozostałość arabskiego rodzajnika określonego rzeczowników rodzaju męskiego

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) el-

Wiktionary


al-alamajn

miasto w północnym Egipcie; El Alamein


SJP.pl

Al-Alamajn (często spotykana jest również stara pisownia El Alamein) – miasto w północnym Egipcie nad Morzem Śródziemnym, w muhafazie Matruh, 106 km na zachód od Aleksandrii, 240 km na północny zachód od Kairu, port naftowy, centrum turystyczne. Około 7000 mieszkańców.

Wikipedia


al-asad

nazwisko


SJP.pl

Al-Asad (arab. ‏الأسد‎) – zbiornik retencyjny w północnej Syrii, w muhafazie Ar-Rakka, zlokalizowany na rzece Eufrat. Jezioro ma powierzchnię 625 km², liczy około 80 km długości i 8 km szerokości. Objętość zbiornika wynosi 11,6 km³.

Wikipedia


al-basra

miasto w Iraku; Basra


SJP.pl

Basra (arab. البصرة, Al-Basra, także Busra, Busrah) – drugie co do wielkości miasto w Iraku, liczące około 2 600 000 mieszkańców (2003).

Basra jest położona na szlaku wodnym Szatt al-Arab w pobliżu Zatoki Perskiej (55 km od ujścia), jest głównym portem kraju i stolicą muhafazy Basra.

Wikipedia


al-bida

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) geogr. hist. Ad-Dauha, stolica Kataru

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) W walizce znalazł stare zdjęcia Al-Bidy z przełomu wieków.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) Ad-Dauha, Dauha, Doha

Wiktionary


al-charidża

grupa oaz w południowym Egipcie; Charga


SJP.pl

Charga (arab. الخارجة, Al-Charidża) – miasto w Egipcie, ośrodek administracyjny muhafazy Nowa Dolina, położone w oazie Charga na Pustyni Libijskiej.

Wikipedia


al-dżazira

arabska stacja telewizyjna z siedzibą w Katarze


SJP.pl

Al-Dżazira (ang. Al-Jazeera, arab. الجزيرة, tłum. „Wyspa” lub „Półwysep”) – arabska stacja telewizyjna z siedzibą w Dosze, stolicy Kataru.

Kanał rozpoczął nadawanie 1 listopada 1996 roku, przyjmując do siebie wielu dziennikarzy z zawieszonego w kwietniu tego samego roku arabskojęzycznego kanału BBC World Service, który napotkał trudności z cenzurą w Arabii Saudyjskiej.

Wikipedia


al-falludża

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) geogr. miasto w środkowym Iraku;

Wiktionary

Al-Falludża (arab. لفلوجة) – miasto w środkowym Iraku. Przed rokiem 2003 miasto liczyło 435 tys. mieszkańców.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) W listopadzie 2005 wojska amerykańskie szturmujące irackie miasto Al-Falludża użyły na szeroką skalę pociski dymne zawierające biały fosfor. W 2006 podczas kryzysu izraelsko-libańskiego Izrael używał pociski z białym fosforem.

Wiktionary


al-hilla

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) geogr. adm. miasto w środkowym Iraku, nad rzeką Szatt al-Hilla;

Wiktionary

Al-Hilla (arab. الحلة) – miasto w środkowym Iraku, leżące 100 km na południowy zachód od Bagdadu nad rzeką Szatt al-Hilla (odnoga Eufratu). Liczba mieszkańców: 215 tys. (1985), 412 tys. (1998), 510 tys. (2002). Jest stolicą muhafazy Babilon; w pobliżu znajdują się ruiny starożytnych miast: Babilonu, Borsippa i Kisz. Leży w regionie rolniczym, intensywnie nawadnianym wodą z Eufratu.

Wikipedia


al-kaba

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna

 (1.1) rel. świątynia w Mekce, najważniejsze miejsce kultu w islamie;

Wiktionary

Al-Kaba (arab. الكعبة, trl. Al-Kaʿbah) – świątynia i sanktuarium w Mekce, najważniejsze miejsce święte islamu.

Wikipedia

Synonimy:

 (1.1) Kaaba

Wiktionary


al-kaida

organizacja sunnicka posługująca się terrorystycznymi metodami


SJP.pl

Al-Ka’ida (arab. ‏القاعدة‎, Al-Qāʿida, wym. /ælqɑːʕɪdɐ/, tłum. „Baza” lub „Zasada”) – islamistyczna sunnicka organizacja terrorystyczna, utworzona w 1988 roku przez Abd Allaha Azzama.

Wikipedia


al-manama

stolica Bahrajnu


SJP.pl

Manama (arab. ‏المنامة, Al-Manāmah‎) – stolica i największe miasto Bahrajnu położone nad Zatoką Perską, na północnym wschodzie wyspy Bahrajn.

Nazwa Manama oznacza śpiące miejsce.

Manama była jednym z dwunastu regionów municypalnych Bahrajnu, a od 3 lipca 2002 wchodzi w skład muhafazy al-Asima.

Wikipedia


al-owiec

członek AL (Armii Ludowej); aelowiec, alowiec


SJP.pl


al-owski

AL (Armia Ludowa); alowski, aelowski


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) hist. związany z AL (Armią Ludową)

Wiktionary

Powiązane:

 skr. AL

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) aelowski, alowski

Wiktionary


al-quds

rzeczownik, nazwa własna

 (1.1) geogr. polit. transliteracja arabskiej nazwy Jerozolimy

Wiktionary

W ciągu stuleci miasto Jerozolima (Jeruzalem) znane było pod wieloma nazwami w różnych językach.

Wikipedia

Synonimy:

 (1.1) Jerozolima

Wiktionary


al-rijad

stolica Arabii Saudyjskiej; Rijad


SJP.pl

Rijad (arab. ‏الرياض‎, Ar-Riyāḍ, Ar-Rijad) – stolica Arabii Saudyjskiej położona w środkowej części kraju, u wschodniego podnóża gór Dżabal Tuwajk, siedziba administracyjna prowincji Rijad. W 2010 roku miasto liczyło ok. 5,2 mln mieszkańców.

Wikipedia


al-ujun

nieoficjalna stolica Sahary Zachodniej


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy lub nijaki, nazwa własna

 (1.1) geogr. adm. nieoficjalna stolica Sahary Zachodniej;

Wiktionary

Al-Ujun (arab. العيون, także jako El Aaiún i Laâyoune) – miasto w północnej Saharze Zachodniej (państwo nieuznawane; dawna kolonia hiszpańska: Hiszpańska Afryka Zachodnia), obecnie pod kontrolą marokańską. Stolica regionu Al-Ujun-As-Sakija al-Hamra, w latach 1940–1976 stolica Sahary Zachodniej.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Al-Ujun jest nieoficjalną stolicą Sahary Zachodniej, terytorium, które od 1975 roku jest okupowane przez Maroko.

Wiktionary


al.

1. skrót od: aleja
2. skrót wyrażenia "a linea" (od nowego wiersza)
3. skrót od: alias (inaczej, czyli)


SJP.pl

skrót

 (1.1) = Aleje

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Co znajduje się pod adresem Al. Jerozolimskie 3?

Wiktionary


ala

w starożytnym Rzymie:
1. skrzydło szyku bojowego;
2. oddział piechoty lub jazdy sprzymierzeńców, liczący kilkuset żołnierzy


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) zdrobn. Alicja

 (1.2) zdrobn. Alina

symbol

 (2.1) chem. alanina

Wiktionary

  • Ala – zdrobnienie imienia Alicja, Alina
  • Ala – właśc. Alicja Boratyn, polska piosenkarka popowo-rockowa
  • Ala – afrykańskie bóstwo podziemi (bogini Ibów)
  • ala – starożytne oddziały Rzymu i Mezopotamii
  • Ala – postać literacka występująca w dramacie Tango Sławomira Mrożka
  • Ala – miasto i gmina we Włoszech
  • Ala – miejscowość w Portugalii, w gminie Macedo de Cavaleiros
  • Ala – wieś w Estonii, w prowincji Hiiu, w gminie Pühalepa
  • Ala – wieś w Estonii, w prowincji Valga, w gminie Helme
  • Ala – nazwa skrótowa alaniny

Wikipedia

Przykłady

 (1.2) Ala ma kota. As to Ali pies.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈala, AS: ala

Wiktionary

Powiązane:

 (1.1) rzecz. Alicja ż.

 (1.2) rzecz. Alina ż.

Wiktionary

Synonimy:

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

 (1.1) rzecz. Alicja ż.

 (1.2) rzecz. Alina ż.

frazeologia.

etymologia.

uwagi.

tłumaczenia.

źródła.

== Ala (język susu.) ==

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik

 (1.1) Bóg

odmiana.

przykłady.

 (1.1) Ala tantu. → Chwalmy Boga.

składnia.

kolokacje.

synonimy.

Wiktionary


alabama

rzeka i stan w Stanach Zjednoczonych


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) geogr. adm. stan w Stanach Zjednoczonych;

 (1.2) geogr. rzeka w Stanach Zjednoczonych;

Wiktionary

Alabama (wym. /ˌæləˈbæmə/ ( odsłuchaj)) – stan w południowo-wschodniej części Stanów Zjednoczonych, położony nad Zatoką Meksykańską.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ˌalaˈbãma, AS: alabãma

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Alabamczyk mos., Alabamka ż.

 przym. alabamski

Wiktionary


alabamczyk

mieszkaniec Alabamy (stanu w Stanach Zjednoczonych)


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) mieszkaniec Alabamy

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Większość Alabamczyków nie wystawia nosa poza swój stan.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Alabama ż.

:: fż. Alabamka ż.

 przym. alabamski

Wiktionary


alabamka

mieszkanka Alabamy (stanu w Stanach Zjednoczonych)


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) mieszkanka Alabamy

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Alabama ż.

:: fm. Alabamczyk mos.

 przym. alabamski

Wiktionary


alabamski

Alabama (rzeka lub stan w USA)


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) geogr. związany z Alabamą lub jej mieszkańcami

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Ukryty za kupą gruzu Diddens trzymał się za stopę i dla odwrócenia uwagi od bólu szczegółowo opisywał w typowo alabamskim stylu wynaturzony użytek, jaki mój dziadek zrobił z mojej prababki.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Alabamka ż., Alabamczyk mos., Alabama ż.

Wiktionary


alabandyt

minerał, siarczek manganu (II), o barwie zielonej lub cielistej


SJP.pl


alabaster

minerał, drobnoziarnista odmiana gipsu, najczęściej białej barwy


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) miner. zbita, drobnoziarnista odmiana gipsu, delikatnie zabarwiona lub biała;

Wiktionary

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Niektóre zaś komnaty całe od złota; krzesła i ławy bisiorem albo lamą kryte, stoły z marmuru i alabastru […]

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌalaˈbastɛr, AS: alabaster

Wiktionary

Powiązane:

 przym. alabastrowy

Wiktionary


alabastron

naczynko z alabastru, gliny lub szkła, używane w starożytnej Grecji i w starożytnym Egipcie


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) hist. szt. niewielki flakonik na wonności

Wiktionary

Wikipedia

Powiązane:

 przym. alabastrowy

Wiktionary


alabastrowy

1. wykonany z alabastru (np. alabastrowa waza);
2. podobny do alabastru, właściwy alabastrowi, jasny i gładki (np. alabastrowa biel, alabastrowe dłonie)


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) dotyczący alabastru, zrobiony z alabastru

przymiotnik jakościowy

 (2.1) książk. przypominający alabaster barwą, gładkością i delikatnością

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Ołtarz w kaplicy Bractwa Maryjnego (po stronie pn.) z 1646, pochodzący z kościoła pojezuickiego w Braniewie, odnawiany w 1815, wykonany jest z czarnego marmuru z alabastrowymi rzeźbami.

 (2.1) Stała smutna w kącie, a jej alabastrowe, nagie ciało, dopiero wypuszczało pędy ramion.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌalabaˈstrɔvɨ, AS: alabastrovy

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. alabaster mrz., alabastron mrz., alabastrowość ż.

 przysł. alabastrowo

Wiktionary


aladár

obce imię męskie


SJP.pl


aladyn

bohater "Księgi tysiąca i jednej nocy", który wszedł w posiadanie magicznej lampy, zamieszkiwanej przez dżina spełniającego wszystkie życzenia jej posiadacza


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy, nazwa własna

 (1.1) imię|polski|m.;

 (1.2) imię bohatera jednej z opowieści „Baśni z tysiąca i jednej nocy”;

Wiktionary

Aladyn (oryginalna pisownia علاء الدين Ala ad-Din – „wyniosły w wierze”) – bohater jednej z opowieści Księgi tysiąca i jednej nocy, który staje się właścicielem zaczarowanej lampy, zamieszkiwanej przez potężnego, spełniającego życzenia dżinna.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Aladyn wypuścił z lampy dżinna.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: aˈladɨ̃n, AS: aladỹn

Wiktionary


aladynowy

przymiotnik dzierżawczy - należący do Aladyna lub z nim związany


SJP.pl


alain

[czytaj: aLĘ albo aLEN] francuskie imię męskie


SJP.pl

Émile Chartier zwany Alain (ur. 3 marca 1868 w Mortagne-au-Perche, zm. 2 czerwca 1951 w Le Vésinet) – francuski filozof, dziennikarz oraz pacyfista.

Wikipedia


alakant

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) stpol. wino czerwone produkcji hiszpańskiej

Wiktionary

Wymowa:

IPA: aˈlakãnt, AS: alakãnt

Wiktionary


alaks

preparat o działaniu przeczyszczającym; alax


SJP.pl


alaktaga

rodzaj gryzoni z rodziny skoczkowatych


SJP.pl

Alaktaga (Allactaga) – rodzaj ssaków z podrodziny alaktag (Allactaginae) w obrębie rodziny skoczkowatych (Dipodidae).

Wikipedia


alalia

zaburzenia mowy spowodowane uszkodzeniami mózgu


SJP.pl

  • alalia – zaburzenie mowy
  • Alalia (obecnie Aléria) – starożytne miasto na Korsyce, w którego pobliżu rozegrała się bitwa morska w 535 p.n.e.

Wikipedia


alalik

osoba cierpiąca na alalię (zaburzenie mowy)


SJP.pl


alaman

członek ludu germańskiego, osiadłego nad górnym Renem; Aleman


SJP.pl


alamanowie

lud germański, osiadły nad górnym Renem; Alemanowie


SJP.pl

Alemanowie, Alamanowie (łac. Alamanni) – germański związek plemienny, od III wieku n.e. dokonujący najazdów na zachodnie prowincje cesarstwa rzymskiego.

Wikipedia


alambik

dawniej: alembik


SJP.pl


alamogordo

Alamogordo – miasto na południu USA, w stanie Nowy Meksyk, na wysokości 1321 m n.p.m., na zachodnich stokach gór Sacramento, na południowy zachód od Albuquerque. Siedziba hrabstwa Otero. Według spisu w 2020 roku liczy 30,9 tys. mieszkańców i jest 10. co do wielkości miastem w stanie.

W odległości 24 km na południowy zachód znajduje się White Sands National Monument.

Wikipedia


alamozaur

północnoamerykański zauropod z okresu kredy, długość około 20 metrów


SJP.pl

Alamozaur (Alamosaurus) – rodzaj zauropoda z grupy tytanozaurów (Titanosauria); jego nazwa oznacza "jaszczur z Alamo". Nazwa pochodzi od pasma górskiego Ojo Alamo w stanie Nowy Meksyk, gdzie znaleziono go po raz pierwszy.

Wikipedia


alan

imię męskie


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy, nazwa własna

 (1.1) imię|polski|m.;

 (1.2) hist. członek plemienia Alanów (przodek Osetyńca)

Wiktionary

Alan – imię męskie pochodzenia najprawdopodobniej celtyckiego. Może też wywodzić się od nazwy irańskiego plemienia Alanów. Znaczenie tego imienia nie jest dokładnie znane, prawdopodobne znaczenia:

  • „mały kamień” lub „przystojny” z języka bretońskiego
  • „harmonia” z języka celtyckiego

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Pełen goryczy list napisał do Baracka Obamy Amerykanin Alan Gross, który siedzi w więzieniu za szpiegostwo.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈalãn, AS: alãn

Wiktionary

Synonimy:

 (1.2) Halan, Tanaita, As

Wiktionary


alana

imię żeńskie


SJP.pl

Alana – imię żeńskie pochodzenia celtyckiego, odpowiednik męski: Alan.

Alana imieniny obchodzi: 14 sierpnia, 14 października, 25 listopada

Wikipedia


alandczyk

mieszkaniec Wysp Alandzkich


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) mieszkaniec Wysp Alandzkich

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Większość Alandczyków mówi po szwedzku.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz.

:: fż. Alandka ż.

 przym. alandzki

Wiktionary


alandka

mieszkanka Wysp Alandzkich


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) mieszkanka Wysp Alandzkich

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz.

:: fm. Alandczyk mos.

 przym. alandzki

Wiktionary


alandzki

przymiotnik relacyjny

 (1.1) geogr. związany z Wyspami Alandzkimi

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Alandczyk mos., Alandka ż.

Wiktionary


alanina

aminokwas endogenny


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) biol. organiczny związek chemiczny, jeden z dwudziestu podstawowych aminokwasów białkowych;

Wiktionary

Alanina, skr. Ala, A – organiczny związek chemiczny z grupy α-aminokwasów. Enancjomer o konfiguracji S (L) jest jednym z dwudziestu podstawowych aminokwasów białkowych. Bierze też udział w cyklu glukozowo-alaninowym.

Wikipedia

Przykłady

składnia.

kolokacje.

synonimy.

 (1.1) α-alanina, Ala

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

frazeologia.

etymologia.

 etym|franc|alanine.

uwagi.

tłumaczenia.

* angielski: (1.1) alanine

* baskijski: (1.1) alanina

* białoruski: (1.1) аланін m.

* czeski: (1.1) alanin m.

* duński: (1.1) alanin

* francuski: (1.1) alanine ż.

* hiszpański: (1.1) alanina ż.

* kataloński: (1.1) alanina ż.

* niemiecki: (1.1) Alanin n.

* nowogrecki: (1.1) αλανίνη ż.

* portugalski: (1.1) alanina ż.

* rosyjski: (1.1) аланин m.

* rumuński: (1.1) alanină ż.

* szwedzki: (1.1) alanin

* węgierski: (1.1) alanin

* włoski: (1.1) alanina ż.

źródła.

odmiana.

przykłady.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌalãˈɲĩna, AS: alãńĩna

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) α-alanina, Ala

Wiktionary


alaninowy

przymiotnik od: alanina


SJP.pl


alaniny

aminokwas endogenny


SJP.pl


alankara

zbiór norm stylistycznych poezji hinduskiej dotyczących zarówno semantyki, jak i warstwy brzmieniowej wypowiedzi


SJP.pl

Alankara (z sanskrytu „ozdoba”) – jedno z podstawowych pojęć tradycyjnej poetyki indyjskiej. Choć przypomina europejskie tropy i figury retoryczne, nie jest z nimi tożsame. Najważniejsza różnica polega na tym, że alankara najczęściej odnosi się do całej strofy wiersza, a nie do pojedynczych słów czy zwrotów. Indyjscy teoretycy literatury stworzyli liczne systemy klasyfikacji alankar, których liczba stopniowo rosła – od kilku podstawowych do ponad stu różnych typów.

Wikipedia


alanostwo

Alan z małżonką; Alanowie


SJP.pl


alanowie

Alan z małżonką; Alanostwo


SJP.pl

Alanowie (Halanowie, Tanaitowie lub Asowie; gr. Αλανοί, chiń. 阿蘭聊; pinyin Ālánliáo, także chiń. 奄蔡 Yǎncài z II w. i 阿蘭 Alan z III w.) – lud irański uczestniczący w wielkiej wędrówce ludów, spokrewniony ze Scyto-Sarmatami.

Wikipedia


alanowy

przymiotnik dzierżawczy - należący do Alana lub z nim związany


SJP.pl


alantoina

pochodna mocznika, substancja krystaliczna słabo rozpuszczalna w wodzie; stosowana do produkcji maści i zasypek; allantoina


SJP.pl

Alantoina, 5-ureidohydantoina – organiczny związek chemiczny z grupy ureidów, heterocykliczna pochodna mocznika. Powstaje z kwasu moczowego u niektórych roślin oraz u większości ssaków (wyjątek stanowią naczelne), u których reakcję tę katalizuje oksydaza moczanowa, a przebiega ona w peroksysomach.

Wikipedia


alantoinowy

związany z alantoiną


SJP.pl


alanya

[czytaj: alańja] miasto i prowincja w Turcji


SJP.pl

Alanya – miasto i dystrykt w południowej Turcji, w prowincji Antalya na Riwierze Tureckiej, nad Morzem Śródziemnym. Od strony lądu otoczona górami Taurus. Zlokalizowana na terenie starożytnej Pamfilii. Jeden z największych tureckich kurortów wypoczynkowych, usytuowany 135 km na wschód od Antalyi. Na południe od centrum miasta położony jest wysoki na blisko 250 metrów skalny cypel zamkowy. Cały cypel był twierdzą obronną z trzema wieżami.

Wikipedia


alarm

1. sygnał, najczęściej dźwiękowy, ostrzegający o grożącym lub zaistniałym niebezpieczeństwie;
2. urządzenie ostrzegające o niebezpieczeństwie;
3. czas trwania nalotu nieprzyjacielskiego


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) sygnał dźwiękowy lub świetlny ostrzegający przed niebezpieczeństwem

 (1.2) urządzenie do nadawania sygnału alarmu (1.1)

 (1.3) wezwanie do działania

Wiktionary

  • alarm – sygnał wzywający do gotowości na wypadek zagrożenia. Najczęściej jest to sygnał dźwiękowy. W dawnych czasach było to bicie w bębny lub dzwony, stąd powiedzenie "bić na alarm" (na trwogę). Aktualnie używane są raczej syreny. Umówione modulacje dźwięku informują o rodzaju zagrożenia.
  • alarm – stan gotowości w przypadku powszechnego zagrożenia (np. pożar, powódź), także: stan gotowości bojowej w wojsku wywołany takim sygnałem
    • alarm pożarowy
    • alarm o skażeniach
    • alarm powietrzny
    • alarm powodziowy

    Wikipedia

    Przykłady

     (1.1) W pomieszczeniu rozległ się alarm i wszyscy wybiegli w popłochu

     (1.2) Kupiłem alarm do swojego mieszkania.

    Wiktionary

    Wymowa:

    IPA: ˈalarm, AS: alarm

    Wiktionary

    Powiązane:

     rzecz. alarmator mos., alarmista mos., alarmistka ż., alarmon mrz., alarmowanie n., zaalarmowanie n.

     czas. alarmować ndk., zaalarmować dk.

     ims. alarmujący

     przym. alarmowy, alarmistyczny

     przysł. alarmistycznie

    Wiktionary

    Synonimy:

     (1.1) alert, mobilizacja, ostrzeżenie

     (1.2) sygnał, brzęczyk, dzwonek

     (1.3) larum

    Wiktionary


alarmator

dawniej: panikarz


SJP.pl


alarmista

dawniej: człowiek szerzący panikę; panikarz


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) przest. osoba wywołująca panikę

Wiktionary

Przykłady

składnia.

kolokacje.

synonimy.

 (1.1) neutr. panikarz

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

 rzecz. alarm mrz., alarmowanie n.

frazeologia.

etymologia.

 etym|franc|alarmiste.

uwagi.

tłumaczenia.

źródła.

odmiana.

przykłady.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌalarˈmʲista, AS: alarmʹista

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. alarm mrz., alarmowanie n.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) neutr. panikarz

Wiktionary


alarmistka

alarmista


SJP.pl

Patrz:

alarmista

alarmistyczny

taki, który budzi niepokój, zwraca uwagę na groźną sytuację, np. alarmistyczny ton artykułu


SJP.pl


alarmizm

przestarzale: szerzenie paniki


SJP.pl


alarmon

wewnątrzkomórkowe białko sygnałowe, produkowane pod wpływem silnych bodźców zewnętrznych


SJP.pl


alarmować

1. zawiadamiać o grożącym niebezpieczeństwie lub zdarzeniu wymagającym działania; ostrzegać;
2. wywoływać poruszenie, niepokój lub panikę


SJP.pl

czasownik przechodni niedokonany (dk. zaalarmować)

 (1.1) zawiadamiać o niebezpieczeństwie lub sytuacji wymagającej szybkiego działania

 (1.2) wywoływać niepokój

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Socjologowie z Uniwersytetu Łódzkiego, którzy planowaćanują przeprowadzenie badań dotyczących galerianek, alarmują, że sprzedawanie się młodocianych dziewcząt to jedno z najgroźniejszych zjawisk naszych czasów.

 (1.2) Wulgarność na niektórych kanałach telewizji osiągnęła alarmujący poziom.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. alarm mrz., alarmowanie n., zaalarmowanie n.

 przym. alarmistyczny, alarmujący, alarmowy

 przysł. alarmująco

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) wzywać, bić na alarm, podnosić alarm

 (1.2) niepokoić, poruszać

Wiktionary


alarmowanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) wszczynanie alarmu

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) W ramach treningów i ćwiczeń dotyczących systemów alarmowania, celem jednoczesnego upamiętnienia 75. rocznicy wybuchu Powstania Warszawskiego, w dniu 1 sierpnia 2019 roku o godz. 17:00 w Choczu nadany zostanie pojedyńczy akustyczny sygnał alarmowy (syrena).

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. zaalarmowanie n., alarm m., alarmista m.

 czas. alarmować ndk., zaalarmować dk.

 przym. alarmistyczny, alarmowy

 przysł. alarmistycznie

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) bicie na alarm

Wiktionary


alarmowy

przymiotnik od: alarm


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) dający sygnał o grożącym niebezpieczeństwie

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) W ramach treningów i ćwiczeń dotyczących systemów alarmowania, celem jednoczesnego upamiętnienia 75. rocznicy wybuchu Powstania Warszawskiego, w dniu 1 sierpnia 2019 roku o godz. 17:00 w Choczu nadany zostanie pojedyńczy akustyczny sygnał alarmowy (syrena).

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. alarm mrz., alarmowanie n., zaalarmowanie n.

 czas. alarmować ndk., zaalarmować dk.

 przym. alarmistyczny, alarmujący

 przysł. alarmistycznie, alarmowo, alarmująco

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) ostrzegawczy

Wiktionary


alarmujący

groźny, wzbudzający niepokój; niepokojący, alarmistyczny


SJP.pl


alaryk

Wikipedia


alaska

Alaska; alaskijski, alaskański


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) geogr. adm. stan w Stanach Zjednoczonych;

 (1.2) geogr. półwysep w Ameryce Północnej;

 (1.3) geogr. łańcuch górski w Ameryce Północnej;

Wiktionary

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Alaska jest jedynym stanem w Ameryce Północnej, który nie sąsiaduje z pozostałymi 48 amerykańskimi stanami kontynentu.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: aˈlaska, AS: alaska

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Alaskijczyk mos., Alaskijka ż., Alaskanin mos., Alaskanka ż.

 przym. alaskijski, alaski, alaskański

Wiktionary


alaskan

rasa psów, głównie husky i malamute


SJP.pl


alaskanin

mieszkaniec Alaski; Alaskijczyk


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) mieszkaniec Alaski

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Wczoraj Alaskanie wybrali senatora.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Alaska ż., Alaskijczyk m.

:: fż. Alaskanka ż., Alaskijka ż.

 przym. alaskijski, alaski, alaskański

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) rzad. Alaskijczyk

Wiktionary


alaskanka

mieszkanka Alaski; Alaskijka


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) mieszkanka Alaski

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Samolocik zabrał jeszcze jedną Alaskankę.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Alaska ż., Alaskijka ż.

:: fm. Alaskanin m., Alaskijczyk m.

 przym. alaskijski, alaski, alaskański

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) Alaskijka

Wiktionary


alaskański

Alaska; alaski, alaskijski


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) związany z Alaską, pochodzący z Alaski

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Chłopak używał jakiegoś dialektu alaskańskiego.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Alaska ż., Alaskijka ż., Alaskijczyk m., Alaskanin m., Alaskanka ż.

 przym. alaski, alaskijski

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) alaski, alaskijski

Wiktionary


alaski

Alaska; alaskijski, alaskański


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) związany z Alaską, pochodzący z Alaski

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) W muzeum mają alaskie totemy.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: aˈlasʲci, AS: alasʹḱi

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Alaska ż., Alaskanin mos., Alaskanka ż., Alaskijczyk mos., Alaskijka ż.

 przym. alaskański, alaskijski

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) alaskański, rzad. alaskijski

Wiktionary


alaskijczyk

rzadko: mieszkaniec Alaski; Alaskanin


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) rzad. mieszkaniec Alaski

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Alaskijczycy łapią łososie i pstrągi.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Alaska ż., Alaskanin m.

:: fż. Alaskanka ż., Alaskijka ż.

 przym. alaskijski, alaski, alaskański

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) Alaskanin

Wiktionary


alaskijka

rzadko: mieszkanka Alaski; Alaskanka


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) rzad. mieszkanka Alaski

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Z namiotu wyszła młoda Alaskijka.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Alaska ż., Alaskanka ż.

:: fm. Alaskanin m., Alaskijczyk m.

 przym. alaskijski, alaski, alaskański

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) Alaskanka

Wiktionary


alaskijski

Alaska; alaski, alaskański


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z Alaską, pochodzący z Alaski

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Kobieta używała jakiegoś dialektu alaskijskiego.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Alaska ż., Alaskijka ż., Alaskijczyk m., Alaskanin m., Alaskanka ż.

 przym. alaski, alaskański

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) alaski, alaskański

Wiktionary


alaskit

magmowa skała głębinowa, odmiana granitu; granit alkalicznoskaleniowy


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) geol. rodzaj skały magmowej;

Wiktionary

Alaskit – kwaśna skała plutoniczna zbudowana ze skaleni alkalicznych, kwarcu i znikomych ilości składników ciemnych; są to skały samodzielnych masywów, pni i małych intruzji; dzielą się na bezalbitowe kalialaskity lub ortoalaskity oraz właściwe (ze skalenia potasowego i albitu). Tworzy brzeżne partie masywów granitowych, czasem samodzielne drobne intruzje. Pospolity, w Polsce występuje w Tatrach Zachodnich (m.in. na Giewoncie i Twardym Grzbiecie).

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Alaskit występuje w Tatrach Zachodnich.

Wiktionary


alastor

złoczyńca, który popełnił nieprzebaczalną zbrodnię


SJP.pl

  • Alastor – postać w mitologii greckiej
  • Alastor – polski zespół muzyczny
  • Alastor Moody – fikcyjna postać, auror z serii książek Harry Potter
  • Alastor – fikcyjna postać, demon z serialu animowanego Hazbin Hotel

Wikipedia


alasz

likier kminkowy pochodzący z Łotwy, przyprawiany m.in. gorzkimi migdałami, anyżem i skórką pomarańczy


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) kulin. napój alkoholowy, klarowny likier kminkowy koloru żółtego;

Wiktionary

Alasz (niem. Allasch) – klarowny likier kminkowy o zawartości alkoholu ok. 40%.

Sporządzany ze spirytusu i destylatu kminkowego, cukru i wody, przyprawiano gorzkimi migdałami, korzeniem dzięgla, anyżem i skórkami pomarańczy.

Nazwa pochodzi od majątku ziemskiego Allasch (łot. Allažmuiža) na Łotwie (wówczas w Rosji carskiej), w pobliżu Rygi, gdzie od roku 1823 wytwarzano ten trunek. Zaprezentowany przez tamtejszych kupców w 1830 r. na Targach Lipskich, spotkał się z uznaniem. Uszlachetniony przez firmę Wilhelma Horna (dotychczasowego producenta tej marki) zyskał popularność w tej części Niemiec, a następnie szerzej w Europie.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Trafiły nam do gustu: świeże serdelki z pobliskiej restauracji i prawdziwy zagraniczny alasz.

 (1.1) Siekiera, motyka, bimber, alasz, / przegra wojnę głupi malarz.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈalaʃ, AS: alaš

Wiktionary


alaszowy

alasz


SJP.pl

Patrz:

alasz

alawici

odłam szyizmu interpretujący zarówno Koran, jak i pięć filarów islamu


SJP.pl

  • Alawici – dynastia władców Maroka
  • Alawici – grupa religijna w łonie islamu.
  • Alawici tureccy – wyznawcy islamskiego systemu religijno-etycznego, stanowiącego mieszaninę imamizmu i pierwotnego szamanizmu turkmeńskiego

Wikipedia


alawicki

alawita


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) rel. związany z alawizmem lub alawitami

Wiktionary

Patrz:

alawita

Powiązane:

 rzecz. alawizm mrz., alawita mos., alawitka ż.

Wiktionary


alawita

wyznawca prądu religijnego, jednego z odłamów islamu; nusajryta


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) rel. wyznawca prądu religijnego na obrzeżach islamu

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Reżim Asada jest popierany przez większość alawitów i chrześcijan, natomiast wśród jego przeciwników dominują sunnici.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌalaˈvʲita, AS: alavʹita

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. alawizm m.

:: fż. alawitka ż.

 przym. alawicki

Wiktionary


alawitka

alawita


SJP.pl

Patrz:

alawita

alawizm

odmiana islamu wyrosła na gruncie wczesnego szyizmu


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) rel. jeden z islamskich nurtów religijnych wyznawanych na terenie Syrii;

Wiktionary

Alawizm (arab. ‏علوية‎, alawijja), nusajryzm (arab. ‏نصيرية‎, nusajrijja, nasirijja), także ansaryzm (ansarijja), namiryzm (namirijja) – synkretyczny prąd religijny wyrosły na gruncie wczesnego szyizmu, którego centralną ideą jest deifikacja Alego. Sami alawici uważają się za muzułmanów, chociaż wydawane w tym zakresie oficjalne deklaracje nie muszą być szczere i mogą wynikać z pobudek politycznych (w myśl zasady takijji). Równocześnie jednak prawdy wiary alawickiej z islamem łączy w praktyce tylko podkreślanie zasady jedynobóstwa.

Wikipedia

Powiązane:

 rzecz. alawita mos., alawitka ż.

 przym. alawicki

Wiktionary


alax

preparat o działaniu przeczyszczającym; alaks


SJP.pl


alb

w mitologii germańskiej: istota pośrednia między bogiem a człowiekiem; alp


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) mitgerm. demon pomiędzy Bogiem a człowiekiem

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (2.1) geol. jeden z okresów w kredzie;

forma rzeczownika.

 (3.1) D. lm. zob. alba.

Wiktionary

Niemcy:

  • Alb – rzeka, dopływ Renu koło Albbruck
  • Alb – rzeka, dopływ Renu koło Eggenstein-Leopoldshafen

Inne:

  • Alb – pojęcie stratygraficzne

Wikipedia

Przykłady

składnia.

kolokacje.

synonimy.

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

frazeologia.

etymologia.

 (1.1) etym|śwn|alp., alb z etym|germ|alfr.

uwagi.

 (1.1) inna pisownia alp

tłumaczenia.

* kataloński: (2.1) Albià m.

źródła.

== alb (język angielski.) ==

wymowa.

 audio|LL-Q1860 (eng)-Vealhurl-alb.wav.

znaczenia.

rzeczownik

 (1.1) rel. alba

odmiana.

przykłady.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: alp, AS: alp

Wiktionary

Synonimy:

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

frazeologia.

etymologia.

 (1.1) etym|śwn|alp., alb z etym|germ|alfr.

uwagi.

 (1.1) inna pisownia alp

tłumaczenia.

* kataloński: (2.1) Albià m.

źródła.

== alb (język angielski.) ==

wymowa.

 audio|LL-Q1860 (eng)-Vealhurl-alb.wav.

znaczenia.

rzeczownik

 (1.1) rel. alba

odmiana.

przykłady.

składnia.

kolokacje.

synonimy.

Wiktionary


alb.

skrót od: Zgromadzenie Braci Albertynów (zakon)


SJP.pl

skrót w funkcji przymiotnika

 (1.1) = jęz. albański

Wiktionary

Język albański (alb. gjuha shqipe) – język indoeuropejski z grupy satem, którym posługuje się ok. 6,2 mln Albańczyków zamieszkujących Albanię (3,6 mln), Kosowo (1,7 mln), Macedonię Północną (450 tys.), a także Włochy (Arboresze), Grecję (Arwanici) i USA (Amerykanie pochodzenia albańskiego). W Albanii, Kosowie i Macedonii Północnej jest objęty statusem języka urzędowego.

Wikipedia

Przykłady

składnia.

kolokacje.

synonimy.

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

frazeologia.

etymologia.

uwagi.

tłumaczenia.

* niemiecki: (1.1) alb.

źródła.

== alb. (język niemiecki.) ==

wymowa.

 audio|De-alb..ogg.

znaczenia.

skrót

 (1.1) = albanisch → albański, alb.

odmiana.

przykłady.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: alˈbãj̃sʲci, AS: albãĩ ̯sʹḱi

Wiktionary

Synonimy:

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

frazeologia.

etymologia.

uwagi.

tłumaczenia.

* niemiecki: (1.1) alb.

źródła.

== alb. (język niemiecki.) ==

wymowa.

 audio|De-alb..ogg.

znaczenia.

skrót

 (1.1) = albanisch → albański, alb.

odmiana.

przykłady.

składnia.

kolokacje.

synonimy.

Wiktionary


alba

1. biała szata z lnianego płótna, o szerokich rękawach, sięgająca do ziemi, używana w kościołach katolickich przez kapłanów podczas liturgii;
2. pieśń jutrzenna, gatunek liryki średniowiecznej


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) kośc. długa biała szata liturgiczna;

 (1.2) liter. gatunek pieśni miłosnej będącej poranną pieśnią rozstania kochanków;

Wiktionary

  • Alba – imię żeńskie
  • alba – róża biała
  • ALBA (Boliwariańska Alternatywa dla Ameryki) – porozumienie gospodarcze
  • Alba Mons (d. Alba Patera) – wulkan tarczowy na Marsie
  • Jessica Alba – aktorka amerykańska
Hiszpania
  • alba – średniowieczna pieśń prowansalska
  • Dom Alba (hiszp. La Casa de Alba) – jeden z najstarszych rodów szlacheckich w Hiszpanii
  • Księstwo Alba – (Alva) księstwo w Hiszpanii; przedstawiciel Ferdynand de Toledo; XIII księżna Alba była patronka i muzą Goi

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) W liturgii alba jest szatą używaną przez duchownych wszystkich stopni, jak również przez osoby świeckie (np. lektorów), które spełniają określone posługi liturgiczne.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈalba, AS: alba

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. albit m., albinos m., albinoska ż., albinizm m., albatros m.

 przym. albinotyczny, albitowy

Wiktionary


albakora

1. gatunek morskiej ryby z rodziny makrelowatych; tuńczyk biały, tuńczyk długopłetwy;
2. gatunek morskiej ryby z rodziny makrelowatych; tuńczyk złoty, tuńczyk żółtopłetwy


SJP.pl

Pod nazwą albakora opisywane są dwa różne gatunki ryb:

  • tuńczyk biały (Thunnus alalunga)
  • tuńczyk żółtopłetwy (Thunnus albacares)

Wikipedia


alban

imię męskie


SJP.pl

  • Alban – miejscowość w USA, w stanie Wisconsin, w hrabstwie Portage
  • Alban – miejscowość we Francji
  • Alban – imię męskie
  • Alban – męczennik brytyjski, święty

Gminy w USA:

  • Alban (ang. Alban Township) – gmina w stanie Dakota Południowa, w hrabstwie Grant
  • Alban (ang. Alban Town) – gmina w stanie Wisconsin, w hrabstwie Portage

Wikipedia


albańczyk

obywatel Albanii


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) etn. człowiek narodowości albańskiej, obywatel Albanii, mieszkaniec Albanii

Wiktionary

  • Albańczycy
  • Albańczyk – film fabularny

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Zabrałam się z jakimś Albańczykiem wracającym do siebie do Tirany.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: alˈbãj̃n͇t͡ʃɨk, AS: albãĩ ̯ṇčyk

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Albania ż., albański mrz.

:: fż. Albanka ż.

 przym. albański

Wiktionary


albania

państwo w Europie


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) geogr. polit. państwo w południowej części Europy, ze stolicą w Tiranie;

Wiktionary

Albania, Republika Albanii (alb. Shqipëria, Republika e Shqipërise) – państwo w południowo-wschodniej Europie na Bałkanach. Albania na zachodzie ma dostęp do Morza Adriatyckiego, a na południowym zachodzie do Morza Jońskiego. Stolicą kraju jest Tirana, jest to również finansowe centrum kraju.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Albania jest krajem europejskim.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: alˈbãɲja, AS: albãńi ̯a

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Albańczyk mos., Albanka ż., albański mrz., albańskość ż., albanistyka ż., albanistka ż., albanista mos.

 przym. albański

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) Republika Albanii, reg. śl. alfabet Steuera Albańijo, ślabikŏrzowy szrajbōnek Albanijŏ.

Wiktionary


albaniusz

imię męskie


SJP.pl


albanka

obywatelka Albanii


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) kobieta narodowości albańskiej, obywatelka Albanii, mieszkanka Albanii

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Karol ożenił się ze śliczniutką Albanką pochodzącą z Tirany.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: alˈbãŋka, AS: albãŋka

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Albania ż., albański mrz.

:: fm. Albańczyk mos.

 przym. albański

Wiktionary

Synonimy:

antonimy.

 (1.1) nie-Albanka

hiperonimy.

 (1.1) Bałkanka

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

 rzecz. Albania ż., albański mrz.

:: fm. Albańczyk mos.

 przym. albański

frazeologia.

etymologia.

uwagi.

tłumaczenia.

 (1.1) zobtłum rodz|Albańczyk.

* arabski: (1.1) البانية ż. / ألبانية ż.

* białoruski: (1.1) албанка ż.

* bułgarski: (1.1) албанка ż.

* czeski: (1.1) Albánka

* dolnołużycki: (1.1) Albanarka ż.

* esperanto: (1.1) albanino

* francuski: (1.1) Albanaise ż.

* górnołużycki: (1.1) Albanjanka ż.

* hiszpański: (1.1) albanesa ż.

* jidysz: (1.1) אַלבאַנערין ż. (albanerin)

* kataloński: (1.1) albanesa ż.

* litewski: (1.1) albanė ż.

* łotewski: (1.1) albāniete ż.

* niemiecki: (1.1) Albanerin ż.

* nowogrecki: (1.1) Αλβανίδα ż.

* rosyjski: (1.1) албанка ż.

* slovio: (1.1) Albanica (Албаница)

* słowacki: (1.1) Albánka ż.

* słoweński: (1.1) Albanka ż.

* ukraiński: (1.1) албанка ż.

* włoski: (1.1) albanese ż.

źródła.

== Albanka (język słoweński.) ==

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) Albanka

odmiana.

przykłady.

składnia.

kolokacje.

synonimy.

Wiktionary


albański

dotyczący Albanii


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z Albanią, dotyczący Albanii

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (2.1) jęz. język używany przez Albańczyków;

 (2.2) jęz. wymarły język używany przez mieszkańców starożytnej Albanii Kaukaskiej;

Wiktionary

Język albański (alb. gjuha shqipe) – język indoeuropejski z grupy satem, którym posługuje się ok. 6,2 mln Albańczyków zamieszkujących Albanię (3,6 mln), Kosowo (1,7 mln), Macedonię Północną (450 tys.), a także Włochy (Arboresze), Grecję (Arwanici) i USA (Amerykanie pochodzenia albańskiego). W Albanii, Kosowie i Macedonii Północnej jest objęty statusem języka urzędowego.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Dzięki albańskim jeżom, które zjadły żmije, można było wybudować ośrodek wypoczynkowy w Złotych Piaskach.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: alˈbãj̃sʲci, AS: albãĩ ̯sʹḱi

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Albania ż., Albańczyk m., Albanka ż., albańskość ż.

 przysł. po albańsku

Wiktionary


albańskojęzyczny

1. posługujący się językiem albańskim;
2. napisany w języku albańskim;
3. o jakimś terenie: zamieszkany przez ludność posługującą się językiem albańskim


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) taki, który posługuje się językiem albańskim

 (1.2) taki, którego mieszkańcy posługują się językiem albańskim

 (1.3) spisany, stworzony w języku albańskim

Wiktionary

Wymowa:

IPA: alˈbãj̃skɔjɛ̃w̃ˈzɨt͡ʃnɨ, AS: albãĩ ̯skoi ̯ẽũ̯zyčny

Wiktionary


albańskość

zespół cech właściwych Albańczykom


SJP.pl


albany

[czytaj: OLbany] miasto w USA


SJP.pl

Albany (wymowa:/ˈɔːlbəniː/) – miasto w Stanach Zjednoczonych nad rzeką Hudson, stolica stanu Nowy Jork i siedziba hrabstwa Albany.

Wikipedia


albarello

ceramiczne naczynie aptekarskie


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) zazwyczaj zdobione ceramiczne naczynie używane przez aptekarzy

Wiktionary

Albarello – jest to fajansowe naczynie aptekarskie w kształcie cylindrycznym (przypominającym łodygę bambusa) u góry lekko zwężone. Używano ich w Mezopotamii i Persji. W okresie Renesansu (w XIV wieku) wykonywano we Włoszech piękne i kolorowe albarelle w majolice.

Wikipedia

Przykłady

składnia.

kolokacje.

synonimy.

antonimy.

hiperonimy.

 (1.1) naczynie

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

frazeologia.

etymologia. etym|wł|albarello. → drzewko, maszcik, biała topola, puszka, słoik

uwagi.

tłumaczenia.

* angielski: (1.1) albarello

źródła.

== albarello (język angielski.) ==

thumb|albarello (1.1)

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik

 (1.1) albarello

odmiana.

przykłady.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌalbaˈrɛlːɔ, AS: albare•lo

Wiktionary


albatros

ptak z rodziny ptaków oceanicznych, występujący głównie na oceanach półkuli południowej


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy

 (1.1) ornit. żyjący w koloniach, żywotny ptak oceaniczny o masywnym dziobie;

Wiktionary

Albatrosy, albatrosowate (Diomedeidae) – rodzina dużych, morskich ptaków zaliczanych do rzędu rurkonosych (Procellariiformes). Pod względem rozpiętości skrzydeł są jednymi z największych latających ptaków, a albatros wędrowny (Diomedea exulans) ma największą rozpiętość skrzydeł (251–350 cm; rekordowy osobnik miał 370 cm) ze wszystkich żyjących gatunków ptaków. Niewiele mniejszą przeciętną rozpiętość skrzydeł (260–320 cm) osiąga kondor wielki (Vultur gryphus). Albatrosy są ptakami bardzo długowiecznymi. W ciągu swojego życia ptaki te pokonują nawet 8 milionów kilometrów.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) W spojrzeniu malowała się taka ciekawość i odrobinę niechętne zdziwienie, jakby oglądał albatrosa z wyspy Borneo, fokę czy krokodyla.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: alˈbatrɔs, AS: albatros

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. alba ż., albatrosowate nmos. lm.

Wiktionary


albatrosowate

o cechach albatrosowatych (rodzina ptaków)


SJP.pl

Albatrosy, albatrosowate (Diomedeidae) – rodzina dużych, morskich ptaków zaliczanych do rzędu rurkonosych (Procellariiformes). Pod względem rozpiętości skrzydeł są jednymi z największych latających ptaków, a albatros wędrowny (Diomedea exulans) ma największą rozpiętość skrzydeł (251–350 cm; rekordowy osobnik miał 370 cm) ze wszystkich żyjących gatunków ptaków. Niewiele mniejszą przeciętną rozpiętość skrzydeł (260–320 cm) osiąga kondor wielki (Vultur gryphus). Albatrosy są ptakami bardzo długowiecznymi. W ciągu swojego życia ptaki te pokonują nawet 8 milionów kilometrów.

Wikipedia


albatrosowaty

o cechach albatrosowatych (rodzina ptaków)


SJP.pl


albea

samochód typu Fiat Albea


SJP.pl


albecki

nazwisko


SJP.pl

Albecki (Ahlebeck) – kaszubski herb szlachecki. Z powodu specyficznej historii regionu, mimo przynależności do Rzeczypospolitej, rodzina i herb nie zostały odnotowane przez polskich heraldyków.

Wikipedia


albedo

1. liczba wyrażająca stosunek natężenia światła odbitego do natężenia światła padającego;
2. biała warstwa skórki owoców cytrusowych


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) biała część skórki w owocach cytrusowych

 (1.2) fiz. liczba charakteryzująca stosunek natężenia światła odbitego do natężenia światła padającego;

Wiktionary

Albedo (łac. białość) – parametr fotometryczny określający zdolność odbijania światła przez daną powierzchnię. Pojęcie to do fizyki wprowadził Johann Heinrich Lambert. Liczbowo jest równe współczynnikowi odbicia fal z całego zakresu o długości 300–3000 nm lub całego zakresu widzialnego.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: alˈbɛdɔ, AS: albedo

Wiktionary


albedometr

miernik natężenia odbitego promieniowania słonecznego


SJP.pl


albee

samochód typu Fiat Albea


SJP.pl

Miejscowości w USA:

  • Albee – miejscowość w stanie Dakota Południowa, w hrabstwie Grant

Gminy w USA:

  • Albee (ang. Albee Township) – gmina w stanie Michigan, w hrabstwie Saginaw

Osoby:

  • Edward Albee (1928-2016) – amerykański dramaturg
  • Fred Houdlett Albee (1876-1945) – amerykański ortopeda

Wikipedia


albena

miejscowość turystyczna w Bułgarii


SJP.pl

Albena (bułg. Албена) – miejscowość turystyczna w Bułgarii, oddalona ok. 32 km na północ od Warny, 14 km od Złotych Piasków i 12 km na południowy zachód od Bałcziku.

Nazwa miejscowości pochodzi od bohaterki sztuki Jordana Jowkowa – Ałbeny. Rozwój kurortu rozpoczął się w 1968 r: w styczniu 1968 Todor Żiwkow dokonał symbolicznego wbicia łopaty, zaś pierwsi turyści zagraniczni (z Polski i Czechosłowacji) pojawili się w kurorcie w 1969 roku.

Wikipedia


albéniz

[czytaj: alBEnis] nazwisko


SJP.pl

Osoby o tym nazwisku:

  • Baltasar Albéniz (1905–1978) – hiszpański trener piłkarski
  • Isaac Albéniz (1860–1909) – hiszpański kompozytor i pianista

Wikipedia


albercik

zdrobnienie od: Albert, Albrecht (imiona męskie)


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy, nazwa własna

 (1.1) imię|polski|m. zdrobn. od Albert

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Albert mos., albertyn mos.

Wiktionary


alberciny

przymiotnik dzierżawczy - należący do Alberty lub z nią związany


SJP.pl


alberga

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) geogr. miejscowość w Szwecji, w regionie administracyjnym Södermanland;

Wiktionary

Alberga – miejscowość (tätort) w Szwecji, w regionie administracyjnym (län) Södermanland (gmina Eskilstuna).

Miejscowość jest położona w prowincji historycznej (landskap) Södermanland, ok. 25 km na południowy zachód od Eskilstuny. Przez Alberge przebiega droga krajowa nr 56 (Riksväg 56; Norrköping – Västerås – Gävle) oraz droga lokalna nr 230 (Länsväg 230) do Eskilstuny.

Wikipedia


alberski

nazwisko


SJP.pl


albert

1. (zwykle w liczbie mnogiej) rodzaj herbatników angielskich
2. gatunek truskawek


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy, nazwa własna

 (1.1) imię|polski|m.;

Wiktionary

  • Albert – imię męskie pochodzenia germańskiego
  • (719) Albert – planetoida w Układzie Słonecznym
  • Albert – polska i czeska sieć handlowa
  • Albert – bohater powieści Msza za miasto Arras
  • Albert – okręg wyborczy w wyborach do Izby Reprezentantów w Belize

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) – Czy ty w piątek coś nagadałaś Albertowi? Bo powiedział, że więcej nie będzie do mnie do domu przychodził! – Ja?! – oburzyłam się. – Ja?! Nagadałam?!

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈalbɛrt, AS: albert

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Albertowa ż., albertyn mos., albertynka ż., Albrecht mos., Albertowo n.

:: zdrobn. Albercik mos.

:: fż. Alberta ż.

 przym. Albertowy, albertyński

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) Olbracht; zdrobn. Albercik, zdrobn. gw-pl|Górny Śląsk|Bercik.

Wiktionary


alberta

1. (zwykle w liczbie mnogiej) rodzaj herbatników angielskich
2. gatunek truskawek


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) geogr. adm. jedna z dziesięciu prowincji kanadyjskich;

 (1.2) imię|polski|ż.;

Wiktionary

Alberta – jedna z prowincji Kanady, w Zachodniej Kanadzie. Alberta graniczy z następującymi prowincjami: od zachodu z Kolumbią Brytyjską, od wschodu z Saskatchewan, z Terytoriami Północno-Zachodnimi na północy i z amerykańskim stanem Montana od południa.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Kanadyjskie Góry Skaliste oddzielają prowincje Alberty i Kolumbii Brytyjskiej.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: alˈbɛrta, AS: alberta

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Albert m., albertyn mos., albertynka ż.

 przym. Albertowy, albertański

Wiktionary


alberti

Osoby o nazwisku Alberti:

  • Domenico Alberti (1710-1740) – włoski kompozytor
  • Kazimiera Alberti – polska poetka, powieściopisarka, tłumaczka, działaczka kulturalna
  • Leone Battista Alberti (1404-1472) – włoski artysta i uczony
  • Stanisław Alberti – polski wojskowy, prawnik, publicysta, tłumacz i starosta

Wikipedia


albertostwo

Albert z małżonką; Albertowie


SJP.pl


albertowie

Albert z małżonką; Albertostwo


SJP.pl


albertowy

przymiotnik dzierżawczy - należący do Alberta lub z nim związany


SJP.pl

przymiotnik dzierżawczy

 (1.1) przest. gwara. taki, który należy do Alberta

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Albert m., Alberta ż., albertyn mos.

 przym. albertyński

Wiktionary


albertozaur

rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy

 (1.1) paleont. rodzaj teropoda z rodziny tyranozaurów;

Wiktionary

Albertozaur (Albertosaurus) – rodzaj teropoda z rodziny tyranozaurów (Tyrannosauridae) żyjącego na zachodzie Ameryki Północnej pod koniec okresu kredowego, niemal 70 mln lat temu. Zasięg występowania gatunku typowego, Albertosaurus sarcophagus, był ograniczony do terenów dzisiejszej prowincji Alberta w Kanadzie, od której pochodzi jego nazwa rodzajowa. Naukowcy nie są zgodni co do liczby gatunków wewnątrz rodzaju Albertosaurus – niektórzy uznają Gorgosaurus libratus za drugi gatunek.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Albertozaur był dwunożnym drapieżnikiem z niewielkimi dwupalczastymi dłońmi i ogromną głową z potężnymi szczękami, uzbrojonymi w ponad pół setki wielkich, ostrych zębów.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌalbɛrˈtɔzawr, AS: albertozau̯r

Wiktionary


albertrandi

polski herb szlachecki


SJP.pl

Albertrandi (Albertrandy) – polski herb szlachecki z nobilitacji.

Wikipedia


albertus

komedia satyryczna o przygodach wojennych Albertusa, bohatera anonimowego utworu "Albertus z wojny" z 1596 roku


SJP.pl


albertville

[czytaj: alberWIL] miasto we Francji i dawna nazwa (1962-79) Kalemii, miasta w Demokratycznej Republice Konga


SJP.pl

Albertville – miejscowość i gmina we Francji, w regionie Owernia-Rodan-Alpy, w departamencie Sabaudia. Przez gminę przepływa rzeka Isère.

Według danych na rok 1990 gminę zamieszkiwało 17 411 osób, a gęstość zaludnienia wynosiła 993 osób/km² (wśród 2880 gmin regionu Rodan-Alpy Albertville plasuje się na 42. miejscu pod względem liczby ludności, natomiast pod względem powierzchni na miejscu 622.).

Wikipedia


albertvillski

Albertville


SJP.pl

Patrz:

Albertville

albertyn

mnich należący do zakonu św. Alberta


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) rel. zakonnik ze zgromadzenia założonego przez św. Alberta Chmielowskiego;

Wiktionary

  • Albertyn − część miasta Słonim na Białorusi
  • Albertyn − wieś na Litwie
  • Albertyn – moneta

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Brat Jacka został albertynem i mieszka w pustelni na Kalatówkach.

 (1.1) Wiedziałeś, że albertyni mają placówkaacówkę na Zaporożu?

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Albert m., Albercik m., Alberta ż.

:: fż. albertynka ż.

 przym. albertyński, Albertowy

Wiktionary


albertyna

mnich należący do zakonu św. Alberta


SJP.pl

Albertyna – żeński odpowiednik imienia Albert, pierwotnie zdrobnienie od żeńskiego imienia Alberta. Patronką tego imienia jest bł. Albertyna Berkenbrock.

W Polsce imię pozostaje imieniem rzadkim. W styczniu 2024 r. w rejestrze PESEL, wśród publicznie dostępnych danych dotyczących osób żyjących, wykazano 135 kobiet o imieniu Albertyna nadanym jako imię pierwsze. Dla porównania, najczęściej nadane jako żeńskie imię pierwsze – Anna, nosi 1 072 616 osób.

Wikipedia


albertyni

mnich należący do zakonu św. Alberta


SJP.pl

Albertyni – Zgromadzenie Braci Albertynów Trzeciego Zakonu Regularnego Świętego Franciszka Serafickiego Posługujących Ubogim (Alb).

Wikipedia


albertyniny

przymiotnik dzierżawczy - należący do Albertyny lub z nią związany


SJP.pl


albertynizm

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) filoz. nurt w filozofii średniowiecznej zapoczątkowany przez Alberta Wielkiego

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Albert m., albertynka ż.

Wiktionary


albertynka

członkini katolickiego zakonu żeńskiego: Zgromadzenie Sióstr Trzeciego Zakonu Regularnego św. Franciszka z Asyżu Posługujących Ubogim


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) rel. zakonnica ze zgromadzenia albertyńskiego

Wiktionary

Albertynka – postać z dramatu Operetka Witolda Gombrowicza.

W tekście utworu występuje jako "Albertynka – cud dziewczynka", panna z dobrego domu. Jest skromna i dobrze wychowana, marzy jednak o nagości, jest niejako nośnikiem jej idei. Hrabia Szarm pragnie posiąść dziewczynę i z zapałem ją uwodzi. O względy Albertynki walczy też baron Firulet.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Bezdomny znalazł schronienie u albertynek w Krakowie.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Albert mos., Alberta ż., albertynizm mrz.

:: fm. albertyn mos.

 przym. albertyński

Wiktionary


albertynki

członkini katolickiego zakonu żeńskiego: Zgromadzenie Sióstr Trzeciego Zakonu Regularnego św. Franciszka z Asyżu Posługujących Ubogim


SJP.pl

Albertynki – Zgromadzenie Sióstr Trzeciego Zakonu Regularnego św. Franciszka z Asyżu Posługujących Ubogim (CSAPI, pol. ZSAPU), żeński zakon katolicki założony przez św. Adama Chmielowskiego 15 stycznia 1891 roku w Krakowie.

Pierwsze siedem sióstr albertynek przyjęło habity za zgodą kard. Albina Dunajewskiego w kaplicy w kurii krakowskiej. Najpierw placówki zgromadzenia powstawały w zaborze austriackim m.in. we Lwowie, Stanisławowie, Jarosławiu, Przemyślu, Samborze i Sokalu, a po I wojnie światowej także w innych częściach Polski. Siostry opiekowały się bezdomnymi, ubogimi, chorymi i uchodźcami wojennymi. Powstała też pustelnia w Starym Bruśnie, przeniesiona w 1898 r. do Prusia, a następnie do Zakopanego.

Wikipedia


albertyński

dotyczący albertynów


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) związany z albertynami lub albertynkami, dotyczący albertynów lub albertynek

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) W Katowicach powstał klasztor albertyński.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. albertyn m., albertynka ż., Albert mos.

 przym. Albertowy

Wiktionary


albertyzm

Albertyzm – system filozoficzny oparty na poglądach św. Alberta Wielkiego.

Jako kierunek zaznaczył się w kręgu paryskim w XV wieku. Jan z Maisonneuve wyodrębnił z doktryny Alberta Wielkiego istotne składniki neoplatońskie, jednocześnie opowiadając się przeciwko tomizmowi, skotyzmowi i ockhamizmowi. Badania Jana kontynuował w Kolonii Heimeryk de Campo. W Polsce albertyzm obecny był w filozofii Jakuba z Gostynina i Jana z Głogowa z Akademii Krakowskiej.

Wikipedia


albi

rzeczownik, rodzaj nijaki, nazwa własna

 (1.1) geogr. miejscowość na południu Francji, na północny wschód od Tuluzy;

Wiktionary

Albi – miejscowość i gmina we Francji, na północny wschód od Tuluzy, w regionie Oksytania, w departamencie Tarn. Ośrodek administracyjny departamentu Tarn. W 2018 roku jej populacja wynosiła 50 741 mieszkańców, gęstość zaludnienia wyniosła 1145.9 osób/km². Przez gminę przepływa rzeka Tarn. W 2010 roku miasto wpisano na listę światowego dziedzictwa UNESCO.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Inni nazywali ich albigensami, gdyż południowofrancuskie miasto Albi stało się centrum ich aktywności.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. albigens mos.

 przym. albigeński

Wiktionary


albicja

egzotyczna roślina ozdobna z rodziny bobowatych


SJP.pl

Albicja (Albizia) – rodzaj roślin z rodziny bobowatych (Fabaceae). Obejmuje 123 gatunki. Występują one w tropikach i strefie subtropikalnej w Azji, Afryce, Australii i w obu Amerykach. Rośliny te zasiedlają różne siedliska, od wilgotnych lasów równikowych po lasy siedlisk suchych. Nazwa naukowa upamiętnia włoskiego przyrodnika Filippo del Albizzi'ego. Wiele gatunków uprawianych jest jako rośliny ozdobne, szczególnie rozpowszechniona w tej roli została albicja biało-różowa.

Wikipedia


albigens

członek francuskich sekt quasi-dominikańskich z XII wieku, odznaczający się wielką pobożnością i ascetycznym trybem życia


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) rel. hist. przedstawiciel heretyckiego ruchu w średniowiecznej Francji;

Wiktionary

Katarzy (katarowie) (od gr. καθαροί, „czyści”) lub albigensi (od francuskiego miasta Albi, gdzie ruch był obecny) – przedstawiciele dualistycznego ruchu religijnego działającego w XI–XIII wieku w południowej Francji i północnych Włoszech, skierowanego przeciw ustrojowi feudalnemu i hierarchii kościelnej. Doktryna jest podobna do manicheizmu, a głównym punktem doktryny katarów było przekonanie, że świat materialny jest zły, pozostaje we władzy złego boga i jest przeciwstawny światu duchowemu należącemu do dobrego boga. Ponadto, doktryna głosi ideę ubóstwa, jest przeciwna gospodarczej hegemonii kleru, uznaje wojny za zło. Katarzy negowali wcielenie i męczeństwo Jezusa i odrzucali wszystko, co uznawali za materialne (pokarmy pochodzenia zwierzęcego, kontakty seksualne).

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Zwano ich także albigensami, od miasta Albi.

Wiktionary

Powiązane:

 przym. albigeński

 rzecz. Albi n.

Wiktionary


albigensi

ruch religijno-społeczny aktywny na południu Europy od XII do XIV wieku, którego przedstawiciele uznawali istnienie dobra i zła, odrzucali organizację Kościoła, propagowali czystość moralną i ascezę; katarzy, katarowie


SJP.pl

Katarzy (katarowie) (od gr. καθαροί, „czyści”) lub albigensi (od francuskiego miasta Albi, gdzie ruch był obecny) – przedstawiciele dualistycznego ruchu religijnego działającego w XI–XIII wieku w południowej Francji i północnych Włoszech, skierowanego przeciw ustrojowi feudalnemu i hierarchii kościelnej. Doktryna jest podobna do manicheizmu, a głównym punktem doktryny katarów było przekonanie, że świat materialny jest zły, pozostaje we władzy złego boga i jest przeciwstawny światu duchowemu należącemu do dobrego boga. Ponadto, doktryna głosi ideę ubóstwa, jest przeciwna gospodarczej hegemonii kleru, uznaje wojny za zło. Katarzy negowali wcielenie i męczeństwo Jezusa i odrzucali wszystko, co uznawali za materialne (pokarmy pochodzenia zwierzęcego, kontakty seksualne).

Wikipedia


albigeński

związany z albigensem, albigensami


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z albigensami, dotyczący albigensów

przymiotnik dzierżawczy

 (2.1) należący do albigensów, będący ich własnością

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Krucjata albigeńska odegrała znaczącą rolę w tworzeniu i organizacji zarówno zakonu dominikanów, jak i średniowiecznej inkwizycji.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. albigens m., Albi n.

Wiktionary


albigowa

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) geogr. wieś w Polsce;

Wiktionary

Albigowa – wieś w Polsce położona w województwie podkarpackim, w powiecie łańcuckim, w gminie Łańcut.

Miejscowość jest siedzibą rzymskokatolickiej parafii Narodzenia Najświętszej Maryi Panny.

W latach 1954–1972 wieś należała i była siedzibą władz gromady Albigowa. W latach 1973–1976 miejscowość była siedzibą gminy Albigowa. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa rzeszowskiego.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ˌalbʲiˈɡɔva, AS: albʹigova

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. albigowianin, albigowianka

 przym. albigowski

Wiktionary


albigowianin

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) mieszkaniec Albigowej

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌalbʲiɡɔˈvʲjä̃ɲĩn, AS: albʹigovʹi ̯ä̃ńĩn

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Albigowa ż.

:: fż. albigowianka ż.

 przym. albigowski

Wiktionary


albigowianka

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) mieszkanka Albigowej

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌalbʲiɡɔˈvʲjãŋka, AS: albʹigovʹi ̯ãŋka

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Albigowa ż.

:: fm. albigowianin

 przym. albigowski

Wiktionary


albigowski

przymiotnik

 (1.1) odrzecz. Albigowa

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌalbʲiˈɡɔfsʲci, AS: albʹigofsʹḱi

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Albigowa, albigowianin, albigowianka

Wiktionary


albin

imię męskie


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy, nazwa własna

 (1.1) imię|polski|m.;

Wiktionary

Albin – imię męskie pochodzenia łacińskiego. Wywodzi się od słowa oznaczającego „biały”. Ponadto istnieje germańskie imię Albwin (Albuin), od którego forma skrócona może być jednakowa z imieniem Albin.

Wystąpiło w staropolskich tekstach w XIV wieku. Imię nie było i nie jest często nadawane. W styczniu 2025 r. w rejestrze PESEL, wśród publicznie dostępnych danych dotyczących osób żyjących, wykazano 2402 mężczyzn o imieniu Albin nadanym jako imię pierwsze oraz 2683 o imieniu Albin jako imieniu drugim. Najczęściej nadane imię męskie – Piotr, występuje w rejestrze PESEL 686017 razy.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Albin się nie wychylał.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈalbʲĩn, AS: albʹĩn

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz.

:: fż. Albina ż.

Wiktionary

Synonimy:

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

 rzecz.

:: fż. Albina ż.

frazeologia.

etymologia.

uwagi.

 (1.1) zobacz też: Indeks:Polski - Imiona

tłumaczenia.

* angielski: (1.1) Albin

* białoruski: (1.1) Альбін m.

* czeski: (1.1) Albín m.

* fiński: (1.1) Alpo

* francuski: (1.1) Aubin m.

* kataloński: (1.1) Albí m.

* niderlandzki: (1.1) Alwin

* niemiecki: (1.1) Albin m.

* rosyjski: (1.1) Альбин m.

* słowacki: (1.1) Albín

* słoweński: (1.1) Albin

* szwedzki: (1.1) Albin w.

* węgierski: (1.1) Albin

* włoski: (1.1) Albino m.

źródła.

== Albin (język angielski.) ==

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik, nazwa własna

 (1.1) imię|angielski|m. Albin

odmiana.

przykłady.

składnia.

kolokacje.

synonimy.

Wiktionary


albina

imię żeńskie


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) imię|polski|ż.;

Wiktionary

Albina – imię żeńskie pochodzenia łacińskiego, żeński odpowiednik imienia Albin. Prawdopodobnie wywodzi się od słowa "albus", czyli czysty, biały.Inna hipoteza głosi, że to połączenie germańskich słów „alb” i „wini”, co ma oznaczać „przyjaciółkę elfów”.

Patronkami tego imienia są:

  • św. Albina z Lugdunum (zm. 177)
  • św. Albina z Cezarei (zm. 250)
  • św. Albina z Paryża

Albina imieniny obchodzi 17 lutego, 16 grudnia, 23 września.

Wikipedia

Przykłady

składnia.

kolokacje.

synonimy.

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

 rzecz.

:: fm. Albin mos.

frazeologia.

etymologia.

 etym|łac.

uwagi.

tłumaczenia.

* rosyjski: (1.1) Альбина ż.

* węgierski: (1.1) Albina

źródła.

== Albina (język angielski.) ==

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik, nazwa własna

 (1.1) imię|angielski|ż.

odmiana.

przykłady.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz.

:: fm. Albin mos.

Wiktionary

Synonimy:

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

 rzecz.

:: fm. Albin mos.

frazeologia.

etymologia.

 etym|łac.

uwagi.

tłumaczenia.

* rosyjski: (1.1) Альбина ż.

* węgierski: (1.1) Albina

źródła.

== Albina (język angielski.) ==

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik, nazwa własna

 (1.1) imię|angielski|ż.

odmiana.

przykłady.

składnia.

kolokacje.

synonimy.

Wiktionary


albiniak

nazwisko


SJP.pl


albininy

przymiotnik dzierżawczy - należący do Albiny lub z nią związany


SJP.pl


albinizm

1. brak lub niedobór barwników melaninowych u człowieka i zwierząt; bielactwo, leukoderma;
2. brak chlorofilu w roślinach


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) med. wet. wrodzony brak barwnika skóry, włosów u ludzi i zwierząt;

 (1.2) bot. brak chlorofilu

Wiktionary

Albinizm, bielactwo – uwarunkowany genetycznie brak lub niedobór pigmentu (melaniny) w organizmie. Osobnik posiadający tę cechę nazywany jest albinosem i charakteryzuje się białym lub bladoróżowym (związanym z prześwitywaniem naczyń krwionośnych) odcieniem skóry, białymi włosami, bladoróżowymi tęczówkami i czerwonymi źrenicami (z uwagi na prześwitywanie naczyń krwionośnych z dna oka). Nazwę tego wrodzonego błędu metabolizmu wprowadził w 1908 roku Archibald Garrod, który zauważył utrzymywanie się zaburzenia w obrębie wybranych rodzin. Oprócz albinizmu całkowitego (uogólnionego) występuje także bielactwo nabyte.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Jan ma albinizm. Albinizm to wrodzony defekt genetyczny.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: alˈbʲĩɲism̥, AS: albʹĩńism̦

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. alba ż., albinos m., albinoska ż.

 przym. albinotyczny

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) bielactwo

Wiktionary


albinoni

nazwisko


SJP.pl


albinos

osoba dotknięta albinizmem


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) med. człowiek dotknięty albinizmem (niedoborem pigmentu w skórze)

rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy

 (2.1) wet. zwierzę dotknięte albinizmem (niedoborem pigmentu w skórze)

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (3.1) bot. roślina dotknięta albinizmem (brakiem chlorofilu)

Wiktionary

  • Albinizm – brak pigmentu w skórze, tworach skórnych, włosach i tęczówce oka;
  • Albinos ze Smyrny – medioplatoński filozof z II w.n.e.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) On miał bardzo jasną skórę, ale nie był albinosem.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: alˈbʲĩnɔs, AS: albʹĩnos

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. albinizm m.

:: fż. albinoska ż.

 przym. albinotyczny

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) bielak

Wiktionary


albinoska

albinos


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) med. kobieta albinos

Wiktionary

Patrz:

albinos, albinos

Wymowa:

IPA: ˌalbʲĩˈnɔska, AS: albʹĩnoska

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. albinizm m.

:: fm. albinos m.

 przym. albinotyczny

Wiktionary


albinoski

albinos


SJP.pl

Patrz:

albinos, albinos

albinostwo

Albin z małżonką; Albinowie


SJP.pl


albinotyczność

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) odprzym. cecha tego, co jest albinotyczne; cecha tych, którzy są albinotyczni

Wiktionary

Powiązane:

 przym. albinotyczny

 przysł. albinotycznie

Wiktionary


albinotyczny

związany z albinizmem, albinosem


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) odznaczający się albinizmem, związany z albinizmem, dotyczący albinizmu

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌalbʲĩnɔˈtɨt͡ʃnɨ, AS: albʹĩnotyčny

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. alba ż., albinizm m., albinos m., albinoska ż., albinotyczność ż.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) bielaczy

Wiktionary


albinowie

Albin z małżonką; Albinostwo


SJP.pl


albinowski

nazwisko


SJP.pl

  • Juliusz Albinowski (1856-1929) – generał dywizji Wojska Polskiego
  • Stanisław Józef Albinowski (1923-2005) – polski ekonomista, publicysta i dziennikarz ekonomiczny.
  • Włodzimierz Albinowski (1848-1915) – powstaniec styczniowy, współorganizator i Członek Zarządu Towarzystwa Gimnastycznego Sokół w Brzesku.

Wikipedia


albinowy

przymiotnik dzierżawczy - należący do Albina lub z nim związany


SJP.pl


albiński

nazwisko


SJP.pl

Albiński – herb szlachecki, nadany w zaborze austriackim.

Wikipedia


albion

dawna nazwa wyspy Brytanii; obecnie poetycko: Anglia


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) poet. Anglia

 (1.2) poet. daw. wyspa Wielka Brytania

Wiktionary

Albion – starodawna i literacka nazwa Anglii (Wielkiej Brytanii) spotykana u autorów starożytnych.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ˈalbʲjɔ̃n, AS: albʹi ̯õn

Wiktionary

Powiązane:

 przym. albioński

Wiktionary


albioński

Albion


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) poet. angielski

Wiktionary

Patrz:

Albion

Przykłady

 (1.1) Cechował go zawsze rodzaj anglosaskiej rezerwy, a nawet i wygląd miał albioński.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Albion mrz.

Wiktionary


albit

minerał, glinokrzemian sodu


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) miner. minerał, glinokrzemian sodowy;

Wiktionary

Albit (skaleń sodowy) – minerał z gromady krzemianów zaliczany do grupy zwanej plagioklazami jak i skaleni alkalicznych. Należy do minerałów pospolitych.Nazwa pochodzi od łacińskiego albus – biały.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ˈalbʲit, AS: albʹit

Wiktionary

Powiązane:

 przym. albitowy

 rzecz. alba ż.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) glinokrzemian sodowy

Wiktionary


albitofir

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) geol. rodzaj magmowej skały wylewnej, składającej się głównie z fenokryształów albitu;

Wiktionary

Albitofir – nazwa skały o podwójnym znaczeniu.

Pierwsze, to skała magmowa wylewna, składająca się głównie z fenokryształów albitu tkwiących w mikrokrystalicznym albitowym cieście skalnym, w bardzo małej ilości może zawierać schlorytyzowane minerały ciemne oraz skupione w geodach kwarce i węglany.

Drugie, to zmieniona hydrotermalnie kwaśna, obojętna lub nawet zasadowa skała wylewna lub hipabysalna; powstała w wyniku intensywnych hydrotermalnych przeobrażeń.

Wikipedia


albitowy

albit


SJP.pl

Patrz:

albit

albo

i, a, zarówno jak; bo


SJP.pl

spójnik

 (1.1) …łączący dwa zdania równorzędne, oraz dwie części zdania, wskazujący, że tylko jedna część jest prawdziwa;

 (1.2) …łączący dwa zdania równorzędne, oraz dwie części zdania, wskazujący, że przynajmniej jedna część jest prawdziwa

 (1.3) stpol. zarówno jak

 (1.4) stpol. i

 (1.5) stpol. ponieważ

partykuła

 (2.1) pot. …wprowadzająca pytanie retoryczne, zaprzeczające komunikowanej w nim treści

forma rzeczownika.

 (3.1) W. lp. od: alba

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Zapukał dwa albo trzy razy.

 (1.2) Jutro pojadę na grzyby albo zostanę w domu.

 (2.1) Albo on to zrozumie?

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈalbɔ, AS: albo

Wiktionary

Synonimy:

 (1.2) lub; daw. abo

 (2.1) alboż, czy, czyż

Wiktionary


albo-albo

wyłącznie jedna z możliwości do wyboru


SJP.pl


alboby

"albo" wraz z cząstką trybu przypuszczającego


SJP.pl


alboć

spójnik

 (1.1) stpol. albo, czy

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈalbɔt͡ɕ, AS: alboć

Wiktionary


alborada

pieśń poranna, także rodzaj utworu wykonywanego w Hiszpanii o poranku na oboju i bębnie


SJP.pl

  • hiszpańska pieśń poranna, wykonywana zazwyczaj na oboju z akompaniamentem bębna.
  • meksykański serial telewizyjny.
  • peruwiański zespół muzyczny, wykonujący muzykę andyjską.

Wikipedia


alborański

przymiotnik

 (1.1) geogr. dotyczący Morza Alborańskiego

Wiktionary


albowiem

spójnik dołączający wyjaśnienie do wcześniejszej informacji


SJP.pl

spójnik

 (1.1) książk. …przyłączający zdanie, które wyjaśnia przekazaną wcześniej informację

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Albowiem tak Bóg umiłował świat, że Syna swego jednorodzonego dał, aby każdy, kto weń wierzy, nie zginął, ale miał żywot wieczny.

 (1.1) Sąd nie rozstrzygał w treści wyroku o kosztach procesu, albowiem poniósł je w całości powód, który przegrał sprawę.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: alˈbɔvʲjɛ̃m, AS: albovʹi ̯ẽm

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) ponieważ, bo; stpol. abociem

Wiktionary


alboż

partykuła będąca wzmocnioną postacią partykuły albo; czyż


SJP.pl

partykuła

 (1.1) przest. wzmocnione „albo” w znaczeniu: „partykuła wprowadzająca pytanie retoryczne, zaprzeczające komunikowanej w nim treści”

Wiktionary


albrecht

1. imię męskie;
2. nazwisko


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy, nazwa własna

 (1.1) imię|polski|m.;

Wiktionary

Albrecht – imię:

  • Albrecht Niedźwiedź (ok. 1100–1170) – margrabia Brandenburgii
  • Albrecht I Habsburg (1255–1308) – książę Austrii i król Niemiec
  • Albrecht Askańczyk (zm. 1385) – książę Brunszwiku-Lüneburga
  • Albrecht II Habsburg (1397–1439) – król Niemiec, jako Albert V arcyksiążę Austrii, jako Albert król Węgier, król Czech i książę Luksemburga.
  • Albrecht Odważny (1443–1500) – książę saski, namiestnik Niderlandów
  • Albrecht Hohenzollern – wielki mistrz zakonu krzyżackiego, książę Prus
  • Albrecht Alcybiades (1522–1557) – margrabia Kulmbach

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Mam na imię Albrecht i pochodzę z Wiednia.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈalbʀɛçt

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Albrechtowo n., Albrechtów mrz., Albrechcice nmos., Albert mos., Olbracht mos.

Wiktionary


albrechtostwo

Albrecht z małżonką; Albrechtowie


SJP.pl


albrechtowie

Albrecht z małżonką; Albrechtostwo


SJP.pl


albrechtowy

przymiotnik dzierżawczy - należący do Albrechta lub z nim związany


SJP.pl


albright

  • Madeleine Albright – amerykańska dyplomatka, sekretarz stanu

Miejscowości w USA:

  • Albright – miejscowość w stanie Wirginia Zachodnia, w hrabstwie Preston

Gminy w USA:

  • Albright (ang. Albright Township) – gmina w stanie Karolina Północna, w hrabstwie Chatham

Wikipedia


albucid

lek syntetyczny z grupy sulfonamidów, stosowany w leczeniu bakteryjnego zapalenia dróg moczowych; sulfacetamid


SJP.pl

Sulfacetamid – organiczny związek chemiczny, amid kwasu para-amino-benzenosulfonowego i kwasu octowego. Jego sól sodowa stosowana jest jako chemioterapeutyk o działaniu bakteriostatycznym w zapaleniach spojówki i rogówki.

Wikipedia


album

1. księga przeznaczona do wkładania lub wklejania i przechowywania np. znaczków pocztowych; klaser;
2. starannie wydana książka z reprodukcjami dzieł sztuki itp. oraz objaśnieniami;
3. płyta muzyczna;
4. pamiętnik;
5. szkicownik malarza lub grafika;
6. księga, w której odnotowano wszystkich studentów uczelni wyższej


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) zbiór reprodukcji, fotografii, pocztówek, znaczków itp.

 (1.2) druk. wydawnictwo o charakterze ilustracyjnym, z niewielką ilością tekstu objaśniającego

 (1.3) muz. wydawnictwo muzyczne zawierające nagrania muzyczne na płycie długogrającej longplay (LP) lub dysku kompaktowym (CD);

 (1.4) (w starożytnym Rzymie) część muru pomalowana na biało przeznaczona do umieszczania ogłoszeń

 (1.5) przest. księga obywateli miasta

 (1.6) przest. pamiętnik, imiennik, sztambuch, gdzie na pamiątkę przyjazne osoby zapisują swoje imiona, wiersze lub kreślą rysunki

Wiktionary

  • album – w starożytnym Rzymie, część muru pomalowana na biało przeznaczona do umieszczania ogłoszeń
  • album – zbiór reprodukcji, fotografii, pocztówek, znaczków itp.
  • album – wydawnictwo książkowe o charakterze ilustracyjnym, z niewielką ilością tekstu objaśniającego
  • album – wydawnictwo zawierające nagrania muzyczne w formie fizycznej lub cyfrowej
  • Album – album muzyczny Moniki Brodki
  • Album – album muzyczny Krystyny Prońko
  • Album – album muzyczny Quorthona

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Kilka fotografii z dziadkowego albumu harcerze opublikowali w swoim wydawnictwie ubiegłej jesieni.

 (1.2) Gdzie znajdziemy jakieś albumy ze zdjęciami wawelskich arrasów?

 (1.3) W zeszłym tygodniu była premiera nowego albumu grupy "Kaczki na Akord".

 (1.3) Piosenka z tego albumu była hitem w 2005 roku.

 (1.3) W mojej kolekcji mam wiele albumów z lat 80. i 90.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈalbũm, AS: albũm

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. minialbum mrz.

:: zdrobn. albumik mrz.

 przym. albumowy

Wiktionary


albumik

zdrobnienie od: album


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) zdrobn. mały album

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. album mrz., albumowicz mos.

Wiktionary


albumina

białko proste występujące m.in. w osoczu krwi, mleku, zbożu, jajkach


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) biochem. białko rozpuszczalne w wodzie;

Wiktionary

Albuminy – białka występujące w płynach (np. osoczu krwi i mleku) oraz w tkankach zwierzęcych i w nasionach roślin. Cechują się niewielkimi masami cząsteczkowymi, dobrze rozpuszczają się w wodzie (są hydrofilowe), łatwo krystalizują. W składzie istotną rolę odgrywa kwas asparaginowy i glutaminowy (do 25%), leucyna i izoleucyna (ok. 16%), natomiast glicyny jest niewiele (ok. 1%).

Przykładami albumin zwierzęcych jest albumina osocza, alfa-laktoalbumina (LA) mleka i owoalbumina.

Wikipedia

Przykłady

składnia.

kolokacje.

 (1.1) albumina osocza

synonimy.

antonimy.

hiperonimy.

 (1.1) białko

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

 rzecz. albuminuria ż., abuminoid m.

 przym. albuminowy

frazeologia.

etymologia.

 etym|łac|albumen.

uwagi.

tłumaczenia.

* baskijski: (1.1) albumina

* białoruski: (1.1) альбумін m.

* bułgarski: (1.1) албумин m.

* czeski: (1.1) albumin m.

* duński: (1.1) albumin n.

* francuski: (1.1) albumine

* hiszpański: (1.1) albúmina

* interlingua: (1.1) albumina

* kataloński: (1.1) albúmina ż.

* niemiecki: (1.1) Albumin n.

* portugalski: (1.1) albumina

* rosyjski: (1.1) альбумин m.

* słowacki: (1.1) albumín m.

* szwedzki: (1.1) albumin

* ukraiński: (1.1) альбумін m.

* węgierski: (1.1) albumin

* włoski: (1.1) albumina ż.

źródła.

== albumina (język angielski.) ==

wymowa.

znaczenia.

forma rzeczownika|en.

 (1.1) plural|albumen.

odmiana.

przykłady.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌalbũˈmʲĩna, AS: albũmʹĩna

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. albuminuria ż., abuminoid m.

 przym. albuminowy

Wiktionary

Synonimy:

antonimy.

hiperonimy.

 (1.1) białko

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

 rzecz. albuminuria ż., abuminoid m.

 przym. albuminowy

frazeologia.

etymologia.

 etym|łac|albumen.

uwagi.

tłumaczenia.

* baskijski: (1.1) albumina

* białoruski: (1.1) альбумін m.

* bułgarski: (1.1) албумин m.

* czeski: (1.1) albumin m.

* duński: (1.1) albumin n.

* francuski: (1.1) albumine

* hiszpański: (1.1) albúmina

* interlingua: (1.1) albumina

* kataloński: (1.1) albúmina ż.

* niemiecki: (1.1) Albumin n.

* portugalski: (1.1) albumina

* rosyjski: (1.1) альбумин m.

* słowacki: (1.1) albumín m.

* szwedzki: (1.1) albumin

* ukraiński: (1.1) альбумін m.

* węgierski: (1.1) albumin

* włoski: (1.1) albumina ż.

źródła.

== albumina (język angielski.) ==

wymowa.

znaczenia.

forma rzeczownika|en.

 (1.1) plural|albumen.

odmiana.

przykłady.

składnia.

kolokacje.

synonimy.

Wiktionary


albuminat

połączenie białka z metalami, stosowane jako preparaty lecznicze


SJP.pl


albuminoid

białko o budowie włókienkowej, bardzo odporne na działanie enzymów i czynników chemicznych; skleroproteid, skleroproteina


SJP.pl


albuminometr

przyrząd do określania ilości białek w płynach ustrojowych organizmu


SJP.pl


albuminowy

związany z albuminą


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z albuminą, dotyczący albuminy

 (1.2) zbudowany, wykonany z albuminy lub z jej dodatkiem

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. albumina ż., albuminuria ż., abuminoid m.

Wiktionary


albuminuria

obecność ciał białkowych w moczu; proteinuria; białkomocz


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) med. zob. białkomocz.;

Wiktionary

Albuminuria – objaw chorobowy polegający na występowaniu drobnocząsteczkowych albumin w moczu. Ich stężenie oznacza się w przygodnej próbce lub określa wydalanie w zbiórce dobowej moczu. Stężenie poniżej 20 mg/l lub wydalanie do 30 mg/24h przyjmuje się za fizjologiczną normę (normoalbuminuria).

Wikipedia

Przykłady

składnia.

kolokacje.

synonimy.

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

 rzecz. albumina

 przym. albuminowy

frazeologia.

etymologia. etym|łac|albumen. + etymn|pol|-uria.

uwagi.

tłumaczenia.

* esperanto: (1.1) albuminurio

* hiszpański: (1.1) albuminuria ż.

* interlingua: (1.1) albuminuria

* niemiecki: (1.1) Albuminurie ż.

* nowogrecki: (1.1) λευκωματουρία ż.

* rosyjski: (1.1) альбуминурия ż.

* włoski: (1.1) albuminuria ż.

źródła.

== albuminuria (język angielski.) ==

wymowa.

 audio|LL-Q1860 (eng)-Neøn-albuminuria.wav.

znaczenia.

rzeczownik

 (1.1) med. białkomocz, albuminuria

odmiana.

przykłady.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌalbũmʲĩˈnurʲja, AS: albũmʹĩnurʹi ̯a

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. albumina

 przym. albuminowy

Wiktionary


albuminy

białko proste występujące m.in. w osoczu krwi, mleku, zbożu, jajkach


SJP.pl

Albuminy – białka występujące w płynach (np. osoczu krwi i mleku) oraz w tkankach zwierzęcych i w nasionach roślin. Cechują się niewielkimi masami cząsteczkowymi, dobrze rozpuszczają się w wodzie (są hydrofilowe), łatwo krystalizują. W składzie istotną rolę odgrywa kwas asparaginowy i glutaminowy (do 25%), leucyna i izoleucyna (ok. 16%), natomiast glicyny jest niewiele (ok. 1%).

Przykładami albumin zwierzęcych jest albumina osocza, alfa-laktoalbumina (LA) mleka i owoalbumina.

Wikipedia


albumowicz

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) osoba, którą ze względu na jej osiągnięcia umieszczono w albumie

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌalbũˈmɔvʲit͡ʃ, AS: albũmovʹič

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. album mrz., albumik mrz.

 przym. albumowy

Wiktionary


albumowy

związany z albumem (w znaczeniu książki z reprodukcjami obrazów), np. albumowe wydanie książki o Wrocławiu


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z albumem, dotyczący albumu

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Niezwykły świat Orientu to albumowy przewodnik po fascynujących miejscach Azji.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌalbũˈmɔvɨ, AS: albũmovy

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. album mrz., albumowicz mos.

Wiktionary


albuquerque

[czytaj: albeKERki] miasto w USA


SJP.pl

Albuquerque – miasto w Stanach Zjednoczonych, w stanie Nowy Meksyk, ośrodek administracyjny hrabstwa Bernalillo, położone nad rzeką Rio Grande, u podnóża pasma górskiego Sandia (na wschodzie). Największe miasto w Nowym Meksyku, główny ośrodek gospodarczy oraz węzeł transportowy tego stanu. W 2020 roku miasto zamieszkane było przez 564 559 mieszkańców; obszar metropolitalny – 916 528.

Wikipedia


alcantara

[czytaj: alkantara] miękki, wytrzymały materiał tekstylny; alkantara


SJP.pl

  • alcantara – materiał tekstylny
  • Alcántara – miasto w Hiszpanii
  • Alcântara – miasto w Brazylii
  • Alcântara – kosmodrom w Brazylii
  • Alcantara – rzeka na Sycylii
  • Alcantara– stacja kolejowa w Giardini-Naxos, w prowincji Mesyna, w regionie Sycylia, we Włoszech
  • Alcántara – zakon rycerski założony w czasie rekonkwisty

Wikipedia


alcatel

[czytaj: alkatel] firma, gigant telekomunikacyjny


SJP.pl

Alcatel-Lucent – spółka globalna, wcześniej z siedzibą główną w Paryżu, a od stycznia 2016 roku jest częścią Nokii. Dostawca sprzętu, oprogramowania i usług telekomunikacyjnych.Powstała 1 grudnia 2006 roku z połączenia się firm Alcatel oraz Lucent Technologies.

Spółka akcyjna notowana na giełdach w Paryżu (Euronext), Nowym Jorku (NYSE) i Tokio. Wchodziła w skład indeksu giełdowego CAC 40.

W Polsce koncern utworzył i dynamicznie rozwijał oddział w Bydgoszczy.

Wikipedia


alcatraz

[czytaj: AlkatRAZ]
1. wyspa w zatoce San Francisco;
2. nieczynne już, ciężkie więzienie na tej wyspie


SJP.pl

Alcatraz Island – wyspa na Zatoce San Francisco. W języku hiszpańskim zwana jest Wyspą Głuptaków (hiszp. Isla de los Alcatraces), a w angielskim nazywana także Skałą (ang. The Rock). Znajduje się na niej nieczynne już więzienie o zaostrzonym rygorze, działające od 1934 do 1963 roku. Zamknięte zostało głównie z powodu wysokich kosztów utrzymania, błędów konstrukcyjnych i powstających uszkodzeń betonowych elementów poprzez słone, nadmorskie powietrze.

Wikipedia


alcazar

[czytaj: alkaZAR] grupa muzyczna


SJP.pl

Alkazar (arab. القصر, trb. al-qaṣr, w tłum. na pol. „pałac”, „zamek”, „fort”; hiszp. alcázar) – na Bliskim Wschodzie – świecka rezydencja o charakterze reprezentacyjnym, budowana w centrum lub poza murami miasta. W Hiszpanii – warowny, a zarazem reprezentacyjny pałac mauretański o cechach architektury muzułmańskiej, którego pomieszczenia mieszkalne i użytkowe były grupowane wokół dziedzińców z portykami. Alkazar w Sewilli uchodzi za najwybitniejsze dzieło architektury mauretańskiej w Hiszpanii.

Wikipedia


alcejski

strofa alcejska - rodzaj strofy czterowierszowej spotykanej w poezji antycznej


SJP.pl


alceściny

przymiotnik dzierżawczy - należący do Alcesty lub z nią związany


SJP.pl


alcest

imię męskie


SJP.pl

Alcest – projekt muzyczny powstały w 2000 roku w Bagnols-sur-Cèze, we Francji. Na początku w zespole było trzech członków: Neige, Aegnor i Argoth. Razem wydali pierwszą płytę demo, która była utrzymana w stylistyce blackmetalowej. Niedługo po tym z zespołu odeszli Aegnor i Argoth, zostawiając Neige'a jako jedynego członka. Od tego momentu muzyka Alcest zmieniała się coraz bardziej, zbliżając się w stronę shoegaze.

Wikipedia


alcesta

imię żeńskie


SJP.pl

Alcesta (wł. Alceste) – opera Christopha Willibalda Glucka, w trzech aktach, do której libretto napisał Ranieri de’ Calzabigi. Jej premiera miała miejsce w Wiedniu 26 grudnia 1767 roku, zaś wersję francuską tej opery wystawiono po raz pierwszy w Paryżu 23 kwietnia 1776 roku.

Opera oparta jest na micie o Alkestis.

Wikipedia


alcestostwo

Alcest z małżonką; Alcestowie


SJP.pl


alcestowie

Alcest z małżonką; Alcestostwo


SJP.pl


alcestowy

przymiotnik dzierżawczy - należący do Alcesta lub z nim związany


SJP.pl


alchemia

średniowieczna pseudonauka mająca na celu odnalezienie substancji (tzw. kamienia filozoficznego) zamieniającej każdą inną substancję w złoto lub inne metale szlachetne i będącej lekiem na każdą dolegliwość


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) przednaukowa dziedzina wiedzy mająca na celu odkrycie sposobu przemiany metali nieszlachetnych w złoto i wynalezienie leku przedłużającego życie;

 (1.2) książk. sztuka robienia czegoś, postrzegana jako tajemnicza

Wiktionary

Alchemia – przednaukowa praktyka łącząca elementy, które zawarte są obecnie w chemii, fizyce, sztuce, semiotyce, psychologii, parapsychologii, metalurgii, medycynie, astrologii, mistycyzmie i religii. Wspólnym celem alchemików było odkrycie metody transmutacji ołowiu w złoto (kamień filozoficzny), lekarstwa na wszelkie choroby (panaceum), eliksiru nieśmiertelności czy sztuczne stworzenie ludzkiego życia (homunkulus). Alchemię można uważać za bezpośredniego przodka współczesnej chemii.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Pochodził z Norymbergi, studiował medycynę na uniwersytecie w Wittenberdze, ale przede wszystkim interesował się wykładaną tam alchemią, astrologią i magią.

 (1.2) Może działa dopiero ta cała alchemia gotowania, to misterium. Zapachy z dzieciństwa, które przywołują wspomnienia, które wywołują łzy wzruszenia…

Wiktionary

Wymowa:

IPA: alˈxɛ̃mʲja, AS: alχmʹi ̯a

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. alchemik m., alchemista m.

 przym. alchemicki, alchemiczny

 przysł. alchemicznie

Wiktionary

Synonimy:

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

 rzecz. alchemik m., alchemista m.

 przym. alchemicki, alchemiczny

 przysł. alchemicznie

frazeologia.

etymologia.

 etym|śrłac|alchimia. < etym2|arab|كيمياء|الْكِيمِيَاء. (al-kīmiyāʼ)

uwagi.

 wikicytaty.

tłumaczenia.

* afrykanerski: (1.1) alchemie

* angielski: (1.1) alchemy

* arabski: (1.1) خيمياء, الخيمياء

* azerski: (1.1) əlkimya

* baskijski: (1.1) alkimia

* białoruski: (1.1) алхімія ż.

* bośniacki: (1.1) alhemija

* bułgarski: (1.1) алхимия ż.

* chiński standardowy: (1.1) 炼金术

* chorwacki: (1.1) alkemija ż.

* duński: (1.1) alkymi w., alkemi w.; (1.2) alkymi w., alkemi w.

* esperanto: (1.1) alĥemio, alkemio

* francuski: (1.1) alchimie ż.

* galicyjski: (1.1) alquimia ż.

* hiszpański: (1.1) alquimia ż.

* islandzki: (1.1) alkemía

* japoński: (1.1) 錬金術 (れんきんじゅつ, renkinjutsu)

* jidysz: (1.1) אַלכעמיע ż. (alchemje)

* kataloński: (1.1) alquímia ż.

* niemiecki: (1.1) Alchemie ż.

* norweski (bokmål): (1.1) alkymi m.

* norweski (nynorsk): (1.1) alkymi m.

* perski: (1.1) کیمیا

* portugalski: (1.1) alquimia ż.

* rosyjski: (1.1) алхимия ż.

* serbski: (1.1) алхемија ż.

* słowacki: (1.1) alchýmia ż.

* słoweński: (1.1) alkemija ż.

* turecki: (1.1) alşimi

* ukraiński: (1.1) алхімія

* węgierski: (1.1) alkímia

źródła.

== alchemia (język łaciński.) ==

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) alchemia

odmiana.

przykłady.

składnia.

kolokacje.

synonimy.

Wiktionary


alchemicki

alchemik


SJP.pl

Patrz:

alchemik

alchemiczka

alchemik


SJP.pl

Patrz:

alchemik

alchemiczny

alchemia


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) dotyczący alchemii

Wiktionary

Patrz:

alchemia

Powiązane:

 rzecz. alchemik mos., alchemia ż.

 przysł. alchemicznie

Wiktionary


alchemik

człowiek zajmujący się alchemią


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) osoba zajmująca się alchemią w średniowieczu

 (1.2) uczn. nauczyciel chemii

Wiktionary

  • Człowiek zajmujący się alchemią
  • Alchemik – powieść napisana przez Paulo Coelho
  • Alchemik – polski film z 1988 roku
  • Alchemik – obraz namalowany przez Adriaena van Ostade
  • Alchemik – polska grupa jazzowa

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) W średniowieczu alchemicy próbowali uzyskać złoto z ołowiu.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: alˈxɛ̃mʲik, AS: alχmʹik

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. alchemia ż., alchemista m.

:: fż. alchemiczka ż.

 przym. alchemiczny, alchemicki

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) alchemista

Wiktionary


alchemista

dawniej: alchemik - człowiek zajmujący się alchemią


SJP.pl


alchemistka

alchemista; alchemiczka


SJP.pl


alcik

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) zdrobn. od alt

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) To nie alt, lecz tylko słabiutki alcik.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. alt m.

 przym. altowy

Wiktionary


alcista

1. muzyk grający na altówce; altowiolinista; altowiolista; altysta;
2. osoba śpiewająca altem; altysta, alt;
3. muzyk grający na instrumencie o skali zbliżonej do skali głosu altowego (np. na saksofonie altowym); altysta


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) chłopiec lub mężczyzna śpiewający altem

 (1.2) zob. altowiolista.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: alʲˈt͡ɕista, AS: alʹćista

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. alt m., altysta m., altówka ż.

:: fż. alcistka ż., altystka ż.

 przym. altowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1-2) altysta, kontratenor, falsecista

Wiktionary


alcistka

muzyk płci żeńskiej grający na altówce; altowiolistka; altowiolinistka; altystka


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) kobieta śpiewająca altem

 (1.2) zob. altowiolistka.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: alʲˈt͡ɕistka, AS: alʹćistka

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. alt m., altystka ż.

:: fm. alcista m., altysta m.

 przym. altowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1-2) altystka

Wiktionary


alcoblock

[czytaj: alkoblok] urządzenie uniemożliwiające uruchomienie silnika samochodu po wykryciu niedozwolonej dawki alkoholu u kierowcy; alkoblokada, alkolock, alcolock, alkoblock, alkoblok


SJP.pl


alcolock

[czytaj: alkolok] urządzenie uniemożliwiające uruchomienie silnika samochodu po wykryciu niedozwolonej dawki alkoholu u kierowcy; alkoblokada, alkolock, alcoblock, alkoblock, alkoblok


SJP.pl


alcybiades

(ok. 450-404 p.n.e.) ateński wódz i polityk z okresu wojny peloponeskiej; Alkibiades


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy, nazwa własna

 (1.1) hist. ateński strateg;

 (1.2) imię|polski|m.

Wiktionary

Alkibiades, Alcybiades (gr. Ἀλκιβιάδης, ur. 450 p.n.e., zm. 404 p.n.e.) – ateński strateg. Był kluczową postacią ostatnich 15 lat II wojny peloponeskiej. Charakteryzowany jest jako wybitny polityk i wódz, któremu brak rozwagi, wygórowane ambicje i skłonność do wystawnego trybu życia przysporzyły wielu wrogów. Dla Greków był postacią kontrowersyjną.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) W Atenach Alcybiades prowadził rozwiązły tryb życia.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) Alkibiades

Wiktionary


alcybiadesowy

przymiotnik dzierżawczy - należący do Alcybiadesa lub z nim związany


SJP.pl


alcyd

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy, nazwa własna

 (1.1) mitrzym. heros z mitologii rzymskiej, syn Jowisza, utożsamiany z greckim Heraklesem

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Folco mnie zwali ludzie, którym miłem • było me imię; dziś mój blask i słowa • pije to niebo, z wód którego piłem; • bo mniej płonęła córka Belusowa, • wbrew Sycheusowi, Kreuzie, w serca szkole, • niż ja, nim moja posiwiała głowa; • ni Rodopianka, która czuła wolę • do Demofonta, ani (stare dzieje) • Alcyd, co w sercu swym zamykał Jole.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Alcydes m.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) Alcydes

Wiktionary


alcyona

skalnik alcyona - motyl dzienny z rodziny rusałkowatych


SJP.pl

Wikipedia


alczeringa

sfera sacrum u Aborygenów; alcziranga


SJP.pl

Czas snu (także alczeringa, alcziranga lub altjeringa; (ang. Dreamtime, w językach aborygeńskich malchera, alcheringa, mura-mura, Tjukurrpa i inne) – mitologia australijskich Aborygenów.

Wikipedia


alcziranga

sfera sacrum u Aborygenów; alczeringa


SJP.pl

Czas snu (także alczeringa, alcziranga lub altjeringa; (ang. Dreamtime, w językach aborygeńskich malchera, alcheringa, mura-mura, Tjukurrpa i inne) – mitologia australijskich Aborygenów.

Wikipedia


alczyk

ptak z rodziny alk, o czarno-białym ubarwieniu, występujący na Grenlandii i sąsiadujących z nią od zachodu wyspach; traczyk lodowy


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy

 (1.1) ornit. nazwa systematyczna|Alle alle|ref=tak., mały morski ptak z rodziny alk;

Wiktionary

Alczyk, traczyk, traczyk lodowy (Alle alle) – gatunek małego ptaka z rodziny alk (Alcidae), jedyny przedstawiciel rodzaju Alle. Najmniejszy przedstawiciel rodziny alk zamieszkujący regiony nearktyczne i palearktyczne. Nie jest zagrożony wyginięciem.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ˈalt͡ʃɨk, AS: alčyk

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) traczyk, traczyk alczyk, traczyk lodowy

Wiktionary


alda

książka pochodząca z oficyny Aldusa Manutiusa i jego następców; aldyna


SJP.pl

  • Alda – wieś w stanie Nebraska, w hrabstwie Hall
  • Alda (ang. Alda Township) – gmina w stanie Nebraska, w hrabstwie Hall
  • Występowanie tekstu hasła z wyrażeniem „Alda” w tytule

Wikipedia


aldebaran

rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy, nazwa własna

 (1.1) astr. najjaśniejsza gwiazda w gwiazdozbiorze Byka; jedna z gwiazd podwójnych, czerwonych olbrzymów i najjaśniejszych gwiazd na niebie;

Wiktionary

Aldebaran (Alfa Tauri, α Tau) – najjaśniejsza gwiazda w gwiazdozbiorze Byka. Jest oddalona o około 67 lat świetlnych od Słońca. Jest to układ podwójny, dyskutowane jest istnienie w nim planet.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Najjaśniejszą gwiazdą w gwiazdozbiorze Byka jest Aldebaran, zwany też Okiem Byka.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌaldɛˈbarãn, AS: aldebarãn

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) Oko Byka, alfa Byka, α Tauri

Wiktionary


aldehyd

związek organiczny zawierający w cząsteczce grupę aldehydową, powstający w wyniku utleniania alkoholu, powszechnie używany w przemyśle


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) chem. organiczny związek chemiczny posiadający grupę aldehydową, czyli grupę karbonylową (C=O) połączoną z jednym (-CHO) lub dwoma (CH2O) atomami wodoru, aktywny chemicznie, ma silne właściwości redukujące;

Wiktionary

Aldehydy (łac. alcohol dehydrogenatus = „alkohol odwodorniony”) – klasa organicznych związków chemicznych posiadających grupę aldehydową, czyli grupę karbonylową (C=O) połączoną z jednym (CHO) lub dwoma (CH
2
O
) atomami wodoru. Proste aldehydy, będące pochodnymi alkanów i zawierające w cząsteczce jedną grupę aldehydową to alkanale o wzorze ogólnym C
n
H
2n+1
CHO
.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: alˈdɛxɨt, AS: aldeχyt

Wiktionary

Powiązane:

 przym. aldehydowy

Wiktionary


aldehydowy

związany z aldehydem, dotyczący aldehydu (np. grupa aldehydowa - atom węglu i atom wodoru powiązane atomem węgla, występujące w każdym aldehydzie)


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) chem. dotyczący aldehydu, związany z aldehydem

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌaldɛxɨˈdɔvɨ, AS: aldeχydovy

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. aldehyd m.

Wiktionary


aldehydy

związek organiczny zawierający w cząsteczce grupę aldehydową, powstający w wyniku utleniania alkoholu, powszechnie używany w przemyśle


SJP.pl

Aldehydy (łac. alcohol dehydrogenatus = „alkohol odwodorniony”) – klasa organicznych związków chemicznych posiadających grupę aldehydową, czyli grupę karbonylową (C=O) połączoną z jednym (CHO) lub dwoma (CH
2
O
) atomami wodoru. Proste aldehydy, będące pochodnymi alkanów i zawierające w cząsteczce jedną grupę aldehydową to alkanale o wzorze ogólnym C
n
H
2n+1
CHO
.

Wikipedia


alderamin

Alderamin (Alfa Cephei, α Cep) – najjaśniejsza gwiazda w gwiazdozbiorze Cefeusza, odległa od Słońca o około 49 lat świetlnych.

Wikipedia


alderman

we wczesnośredniowiecznej Anglii: urzędnik stojący na czele shire


SJP.pl


aldis

w żeglarstwie: rodzaj pokładowej, przenośnej lampy sygnalizacyjnej, umożliwiającej nadawanie kierunkowych, dyskretnych sygnałów świetlnych


SJP.pl

Lampa sygnałowa – lampa Aldisa, przenośny lub stacjonarny morski reflektor przeznaczony do świetlnej sygnalizacji alfabetem Morse'a lub dowolnym innym kodem. Głównie używany w relacji okręt ↔ okręt i okręt ↔ brzeg.

Źródło światła (zwykle żarówka dużej mocy) przesłonięte jest żaluzją, której mechanizm umożliwia bardzo szybkie odsłanianie i ponowne przysłanianie strumienia światła.

Aldis ma istotne znaczenie w porozumiewaniu się w czasie ciszy radiowej.

Wikipedia


aldo

książka pochodząca z oficyny Aldusa Manutiusa i jego następców; aldyna


SJP.pl


aldoheksoza

cukier prosty zawierający sześć atomów węgla w swej cząsteczce


SJP.pl

Aldozy lub aldehydocukry, cukry aldehydowe – cukry proste, w których cząsteczkach występuje grupa aldehydowa, w przeciwieństwie do ketoz, w których występuje grupa ketonowa. Ich ogólny wzór sumaryczny to CnH2nOn (gdzie n≥3).

Wikipedia


aldoksym

związek organiczny, produkt reakcji kondensacji aldehydów z hydroksyloaminą; otrzymywany w celu identyfikacji aldehydów


SJP.pl


aldol

związek chemiczny zawierający grupę aldehydową i alkoholową


SJP.pl

Aldole, β-hydroksyaldehydy, aldehydoalkohole – związki organiczne zawierające grupę aldehydową i hydroksylową. Otrzymywane są w wyniku kondensacji aldolowej. Ich odkrywcą jest Charles Adolf Wurtz.

Terminem aldol określa się zwyczajowo acetaldol, czyli 3-hydroksybutanal, produkt kondensacji aldolowej acetaldehydu.

Wikipedia


aldolaza

enzym należący do klasy liaz, biorący udział w glikolizie


SJP.pl

Wikipedia


aldolowy

aldol


SJP.pl

Patrz:

aldol

aldona

imię żeńskie


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) imię|polski|ż.;

Wiktionary

Aldona – imię żeńskie, pochodzi ono od staropruskiego miana Aldegut lub białoruskiego Ałdonia, będącego przekształceniem greckiego imienia Eudokia (Eudocja). Nosiło je wiele księżniczek litewskich wydawanych za polskich książąt (głównie mazowieckich).

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Aldony będziesz się radził? Ona jest mądra jak Salomonowe portki!

Wiktionary

Wymowa:

IPA: alˈdɔ̃na, AS: aldõna

Wiktionary


aldoniny

przymiotnik dzierżawczy - należący do Aldony lub z nią związany


SJP.pl


aldonka

zdrobnienie od imienia żeńskiego Aldona


SJP.pl


aldopentoza

cukier prosty zawierający pięć atomów węgla w swej cząsteczce


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) biochem. aldoza, która ma pięć atomów węgla w cząsteczce

Wiktionary

Aldozy lub aldehydocukry, cukry aldehydowe – cukry proste, w których cząsteczkach występuje grupa aldehydowa, w przeciwieństwie do ketoz, w których występuje grupa ketonowa. Ich ogólny wzór sumaryczny to CnH2nOn (gdzie n≥3).

Wikipedia


aldosteron

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) biol. biochem. hormon sterydowy wytwarzany przez warstwę kłębkowatą kory nadnerczy, należący do grupy mineralokortykoidów

Wiktionary

Aldosteron – organiczny związek chemiczny z grupy steroidów. Należy do hormonów sterydowych wytwarzanych przez warstwę kłębkowatą kory nadnerczy. Aldosteron należy do grupy hormonów kory nadnerczy określanych jako mineralokortykosteroidy (aldosteron i 11-dezoksykortykosteron).

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Januszowi zbadają poziom aldosteronu i kortyzolu, gdyż wykryli mu przypadkowo guz nadnercza w badaniu TK.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌaldɔˈstɛrɔ̃n, AS: aldosterõn

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. aldosteronizm

Wiktionary


aldoza

związek organiczny z grupy cukrów prostych zawierający w swej budowie grupę aldehydową


SJP.pl

Aldozy lub aldehydocukry, cukry aldehydowe – cukry proste, w których cząsteczkach występuje grupa aldehydowa, w przeciwieństwie do ketoz, w których występuje grupa ketonowa. Ich ogólny wzór sumaryczny to CnH2nOn (gdzie n≥3).

Wikipedia


aldozowy

związany z aldozą, dotyczący aldozy


SJP.pl


aldozy

związek organiczny z grupy cukrów prostych zawierający w swej budowie grupę aldehydową


SJP.pl

Aldozy lub aldehydocukry, cukry aldehydowe – cukry proste, w których cząsteczkach występuje grupa aldehydowa, w przeciwieństwie do ketoz, w których występuje grupa ketonowa. Ich ogólny wzór sumaryczny to CnH2nOn (gdzie n≥3).

Wikipedia


aldrej

stop metali: aluminium, magnezu, krzemu i żelaza; dobry przewodnik elektryczny, stosowany do wyrobu przewodników wysokiego napięcia


SJP.pl


aldrich

[czytaj: OLdricz] nazwisko


SJP.pl

Osoby o nazwisku Aldrich:

  • Robert Aldrich – amerykański reżyser i producent filmowy

Miejscowości w USA:

  • Aldrich – miasto w stanie Minnesota, w hrabstwie Todd
  • Aldrich – wieś w stanie Missouri, w hrabstwie Polk

Gminy w USA:

  • Aldrich (ang. Aldrich Township) – gmina w stanie Minnesota, w hrabstwie Wadena

Wikipedia


aldridge

[czytaj: oldridż albo oldrycz] nazwisko


SJP.pl

Aldridge – miasto w Wielkiej Brytanii, w Anglii, w regionie West Midlands, w hrabstwie West Midlands, w dystrykcie Walsall. W 2015 roku miasto liczyła 39 631 mieszkańców.

Pierwsza wzmianka o mieście pochodzi z 1086 roku. Aldridge jest wspomniana w Domesday Book (1086) jako Alrewic.

Wikipedia


aldrin

nazwisko


SJP.pl

Aldryna – organiczny związek chemiczny z grupy węglowodorów halogenowanych mający postać białego nierozpuszczalnego w wodzie proszku.

Silnie trujący, stosowany jako insektycyd polichlorowy, jest także trujący dla ssaków. Jest stosowany przeciw pędrakom i larwom oraz do dezynfekcji gleb.

Preparaty handlowe to m.in. Aldrin, Agronex TA.

Wikipedia


aldrowanda

wieloletnia owadożerna roślina wodna z rodziny rosiczkowatych


SJP.pl

Aldrowanda (Aldrovanda L.) – rodzaj roślin mięsożernych z rodziny rosiczkowatych. Do czasów współczesnych przetrwał tylko jeden, występujący w rozproszeniu w Europie, Azji, Afryce i Australii gatunek, obecny także w Polsce – aldrowanda pęcherzykowata (Aldrovanda vesiculosa). Jest on zarazem gatunkiem typowym rodzaju.

Wikipedia


aldryna

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) chem. toksyczny związek chloroorganiczny o wzorze sumarycznym C12H8Cl6, trwały w środowisku, używany, zwłaszcza dawniej, jako insektycyd;

Wiktionary

Aldryna – organiczny związek chemiczny z grupy węglowodorów halogenowanych mający postać białego nierozpuszczalnego w wodzie proszku.

Silnie trujący, stosowany jako insektycyd polichlorowy, jest także trujący dla ssaków. Jest stosowany przeciw pędrakom i larwom oraz do dezynfekcji gleb.

Preparaty handlowe to m.in. Aldrin, Agronex TA.

Wikipedia


aldunia

zdrobnienie od: Aldona, Romualda (imiona żeńskie)


SJP.pl


aldyna

książka pochodząca z oficyny Aldusa Manutiusa i jego następców; alda


SJP.pl


ale

1. spójnik (lecz), partykuła lub wykrzyknik;
2. uwaga, zastrzeżenie;
3. słaba strona kogoś albo czegoś;
4. [czytaj: ejl] mocne jasne piwo angielskie


SJP.pl

spójnik

 (1.1) …służący do łączenia zdań wtedy, gdy jedno z nich jest przeciwieństwem drugiego, gdy sytuacja z jednego z nich zachodzi pomimo sytuacji ze zdania drugiego

 (1.2) …służący do łączenia zdań wtedy, gdy podkreślamy, że jedno stwierdzenie nie jest prawdziwe, a drugie jest

wykrzyknik

 (2.1) …wyrażający zdumienie nad czymś

 (2.2) …wyrażający zachwyt nad czymś

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (3.1) spoż. gatunek piwa górnej fermentacji przygotowywanego z udziałem specjalnych drożdży;

 (3.2) wada, słaba strona

 (3.3) kontrargument, zastrzeżenie

partykuła

 (4.1) gw-pl|Poznań. ależ

Wiktionary

  • ale – gatunek piwa
  • ale – kod języka aleuckiego (ISO 639-2, ISO 639-3, SIL)
  • Ale – album studyjny Doroty Miśkiewicz
  • Ale – przezwisko Alessandro Del Piero, włoskiego piłkarza,
  • Apple Lossless Encoder – kodek audio firmy Apple Inc.
  • Ale – album studyjny Alexii

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Polska reprezentacja dobrze grała w meczu z Birmą, ale przegrała.

 (1.2) Nie myślę o sobie, ale o tobie.

 (2.2) Ale ta dziewczyna ma zgrabne nogi!

 (3.1) Barman! Jeszcze jedno ale!

 (3.2) To był dobry samochód, choć miał swoje ale.

 (3.3) W zasadzie masz rację, lecz mam jedno ale.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈalɛ, AS: ale

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) lecz, pomimo / mimo to, jednak

 (1.2) lecz, tylko

 (2.1) ależ

Wiktionary


aleatoryczny

oparty na zasadach aleatoryzmu; dopuszczający znaczną dowolność rytmiczną i tonalną w sposobie wykonania


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) muz. związany z aleatoryzmem, dotyczący aleatoryzmu, zbudowany na zasadach aleatoryzmu

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. aleatoryzm mrz.

Wiktionary


aleatoryka

zasada konstrukcji utworów w muzyce współczesnej, która dopuszcza dowolność rytmiczną lub tonalną w sposobie wykonania; aleatoryzm


SJP.pl


aleatorysta

zwolennik aleatoryzmu


SJP.pl


aleatorystka

aleatorysta


SJP.pl

Patrz:

aleatorysta

aleatoryzm

zasada konstrukcji utworów w muzyce współczesnej, która dopuszcza dowolność rytmiczną lub tonalną w sposobie wykonania; aleatoryka


SJP.pl

Aleatoryzm (łac. ālěā, także indeterminizm) – technika kompozytorska w muzyce współczesnej polegająca na dopuszczeniu przez kompozytora przypadkowości podczas wykonywania kompozycji w zakresie pewnych jej elementów, zakładając tym samym niepowtarzalność samego wykonania. Twórcą terminu jest Pierre Boulez. Za pioniera aleatoryzmu uznawany jest John Cage. Aleatoryzm jest jedną z cech teatru instrumentalnego. Muzycy tacy jak Sylvano Bussotti indeterminowali swoją muzykę wykorzystując notację graficzną.

Wikipedia


alec

[czytaj: alek] obce imię męskie


SJP.pl

spójnik

 (1.1) stpol. wszakże, jednak

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈalɛt͡ɕ, AS: aleć

Wiktionary


alef

litera alfabetu hebrajskiego


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) jęz. pierwsza litera alfabetów semickich: m.in. fenickiego, aramejskiego, arabskiego (ا), hebrajskiego (א), syryjskiego (ܐ);

 (1.2) mat. w teorii mnogości, moc zbiorów nieskończonego

Wiktionary

Alef (א) – pierwsza litera alfabetów semickich, między innymi fenickiego, aramejskiego, arabskiego, hebrajskiego i syryjskiego, odpowiadająca liczbie 1.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) W mistycznych nurtach judaizmu graficzna forma alef symbolizuje nieskończoność oraz Boga, a także jedność.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈalɛf, AS: alef

Wiktionary


alegacja

przestarzałe: podawanie dowodów, cytowanie


SJP.pl


alegat

przestarzałe: załącznik, dowód, dokument


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) przest. dokument, załącznik;

Wiktionary

Alegat, l.mn. alegata – przestarzała nazwa dokumentu będącego załącznikiem, podstawą wystawienia innego dokumentu będącego dowodem w sprawie.

Termin pierwotnie stosowany w szerokim znaczeniu, obecnie zawężony do archiwalnych dokumentów dotyczących zawierania małżeństw. Do archiwów państwowych alegata przekazywane są przez urzędy stanu cywilnego po 100 latach od ich wytworzenia i udostępniane są jako część zespołu archiwalnego akt stanu cywilnego.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) W archiwum oprócz samych aktów zgonu znajdowały się również powiązane z nimi alegata.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: aˈlɛɡat, AS: alegat

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) załącznik, dokument, dowód

Wiktionary


alegoreza

sposób interpretacji wypowiedzi słownych, znaków ikonicznych lub zjawisk naturalnych, zakładający dwupłaszczyznowość ich znaczeń: dosłownych, danych bezpośrednio, oraz głębokich, utajonych i stanowiących istotę przekazu


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) liter. dwustopniowy sposób interpretacji znaków polegający na odczytywaniu najpierw znaczenia dosłownego, a później głębszego;

Wiktionary

Alegoreza – dwustopniowa metoda interpretacji przekazów znakowych (słownych i ikonograficznych).

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Alegoreza była stosowana już w antyku, ale rozwinęła się w średniowieczu.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌalɛɡɔˈrɛza, AS: alegoreza

Wiktionary


alegoria

postać, idea lub wydarzenie mające poza dosłownym znaczeniem stały umowny sens przenośny (w przeciwieństwie do symbolu), np. kobieta z przewiązanymi oczami, mająca w jednej ręce wagę, a w drugiej miecz - alegoria sprawiedliwości


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) liter. szt. nawiązanie do czegoś/kogoś, przywołanie przekazane nie wprost, ale metaforycznie, za pomocą wypowiedzi zaszyfrowanej w przypowieści;

Wiktionary

Alegoria (stgr. ἀλληγορία allēgoría, od ἀλληγορέω allēgoréo „mówię w przenośni, obrazowo” z ἄλλος allos „inny, różny” i ἀγορεύω agoreuo „przemawiać w zgromadzeniu” z ἀγορά agora „zgromadzenie”) w literaturze i sztukach plastycznych – obraz plastyczny lub słowny przedstawiający pojęcie, ideę, myśl lub wydarzenie np. poprzez personifikację. Odczytanie alegorii umożliwiają m.in. atrybuty lub emblematy o konkretnym znaczeniu, dlatego, w przeciwieństwie do symbolu, przesłanie alegorii jest zazwyczaj jednoznaczne.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Klepsydra jest alegorią śmierci.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌalɛˈɡɔrʲja, AS: alegorʹi ̯a

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. alegoryzacja ż., alegoryzm m., alegoryczność ż., alegoryka ż., alegoryzowanie n.

:: zdrobn. alegoryjka ż.

 czas. alegoryzować

 przym. alegoryczny

 przysł. alegorycznie

Wiktionary

Synonimy:

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

 rzecz. alegoryzacja ż., alegoryzm m., alegoryczność ż., alegoryka ż., alegoryzowanie n.

:: zdrobn. alegoryjka ż.

 czas. alegoryzować

 przym. alegoryczny

 przysł. alegorycznie

frazeologia.

etymologia.

 etym|gr|ἀλληγορία. < etym|gr. allegoreo 'mówić coś innego'

uwagi.

 (1.1) zobacz też: alegoreza

tłumaczenia.

* angielski: (1.1) allegory

* baskijski: (1.1) alegoria

* białoruski: (1.1) алегорыя ż.

* bułgarski: (1.1) алегория ż.

* duński: (1.1) allegori w.

* esperanto: (1.1) alegorio

* francuski: (1.1) allégorie ż.

* hiszpański: (1.1) alegoría ż.

* interlingua: (1.1) allegoria

* kataloński: (1.1) al·legoria ż.

* łaciński: (1.1) allegoria ż.

* niemiecki: (1.1) Allegorie ż.

* nowogrecki: (1.1) αλληγορία ż.

* portugalski: (1.1) alegoria ż.

* rosyjski: (1.1) аллегория ż.

* słowacki: (1.1) alegória ż., inotaj m.

* szwedzki: (1.1) allegori w.

* ukraiński: (1.1) алегорія ż.

źródła.

== alegoria (język baskijski.) ==

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik

 (1.1) alegoria

odmiana.

przykłady.

składnia.

kolokacje.

synonimy.

Wiktionary


alegorycznie

przysłówek sposobu

 (1.1) przenośnie, w sposób alegoryczny

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Jezus Chrystus zwykł mawiać alegorycznie.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌalɛɡɔˈrɨt͡ʃʲɲɛ, AS: alegoryčʹńe

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. alegoryzacja ż., alegoria ż., alegoryjka ż., alegoryzm m., alegoryczność ż., alegoryka ż., alegoryzowanie n.

 czas. alegoryzować

 przym. alegoryczny

Wiktionary


alegoryczność

cecha postaci, motywu lub fabuły, które poza znaczeniem dosłownym mają stały umowny sens przenośny, będący zwykle obrazowym przedstawieniem pojęć lub idei


SJP.pl


alegoryczny

będący alegorią, mający charakter alegorii lub odnoszący się do alegorii (obrazowego przedstawienia pojęć oderwanych w literaturze i sztuce)


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) liter. szt. taki, który ma poza znaczeniem dosłownym stały umowny sens przenośny

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Sens duchowy z kolei dzielił się na sens alegoryczny, odsłaniający prawdy wiary, moralny, zawierający normy postępowania w życiu, i anagogiczny, odnoszący się do życia po śmierci.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌalɛɡɔˈrɨt͡ʃnɨ, AS: alegoryčny

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. alegoryzacja ż., alegoria ż., alegoryjka ż., alegoryzm m., alegoryczność ż., alegoryka ż., alegoryzowanie n.

 czas. alegoryzować

 przysł. alegorycznie

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) paraboliczny, przenośny

Wiktionary


alegoryjka

zdrobnienie od: alegoria


SJP.pl


alegoryk

osoba przedstawiająca coś za pomocą alegorii


SJP.pl


alegoryka

1. zbiór, ogół alegoryj występujących w jakimś utworze
2. stosowanie alegorii, przedstawianie czegoś za pomocą alegorii


SJP.pl


alegoryzacja

wyrażanie czegoś za pomocą alegorii, używanie alegorii, alegoryzowanie; parabolizacja


SJP.pl


alegoryzm

1. w literaturze i sztuce, głównie średniowiecznej: tendencja do uznawania alegorii za najważniejszy środek wypowiedzi;
2. alegoryczny charakter czegoś, alegoryczność


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) szt. tendencja w sztuce stosująca alegorię jako najważniejszy środek przekazu;

Wiktionary

Alegoryzm – jedna z zasadniczych tendencji literatury i sztuki średniowiecza, a także baroku, polegająca na posługiwaniu alegorią jako źródłem wskazującym na głębsze znaczenie zjawisk materialnych. Źródłem alegorii średniowiecznej było Pismo Święte.

Wikipedia

Powiązane:

 rzecz. alegoria ż., alegoryzowanie n.

 przysł. alegorycznie

 przym. alegoryczny

Wiktionary


alegoryzować

posługiwać się alegorią, używać alegorii; nadawać czemuś sens alegoryczny


SJP.pl

czasownik przechodni niedokonany (dk. zalegoryzować)

 (1.1) liter. przedstawiać w formie alegorii lub interpretować coś jako alegorię

czasownik zwrotny niedokonany alegoryzować się (dk. zalegoryzować)

 (2.1) być odbieranym lub interpretowanym jako alegoria

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. alegoria ż., alegoryzowanie n.

Wiktionary


alegoryzowanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) liter. szt. używanie alegorii w celu przedstawienia czegoś

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. alegoryzacja ż., alegoria ż., alegoryjka ż., alegoryzm m., alegoryczność ż., alegoryka ż.

 czas. alegoryzować

 przym. alegoryczny

 przysł. alegorycznie

Wiktionary


alegować

przestarzałe: podawać jako dowód, przytaczać, powoływać się na coś


SJP.pl


alegowanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) przest. przytaczanie czegoś, powoływanie się na coś

Wiktionary

Powiązane:

 czas. alegować

Wiktionary


alej

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna

 (1.1) geogr. rzeka w azjatyckiej części Rosji, lewy dopływ Obu, przepływa przez Kraj Ałtajski;

Wiktionary

Mitologia
  • Aleos – postać z mitologii greckiej
Geografia
  • Alajh – miasto w Libanie
  • Alej – rzeka w Rosji

Wikipedia

Przykłady

składnia.

kolokacje.

 (1.1) kolokacje rzeka|D=Aleju|N=Alejem.

synonimy.

antonimy.

hiperonimy.

 (1.1) rzeka

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

 rzecz. Alejsk mrz.

frazeologia.

etymologia.

uwagi.

tłumaczenia.

* angielski: (1.1) Aley River

* białoruski: (1.1) Алей

* bułgarski: (1.1) Алей m.

* czeski: (1.1) Alej

* francuski: (1.1) Aleï

* hiszpański: (1.1) Río Aléi

* litewski: (1.1) Alėjus

* niemiecki: (1.1) Alei

* rosyjski: (1.1) Алей m.

* ukraiński: (1.1) Алей

* węgierski: (1.1) Alej

* włoski: (1.1) Alej

źródła.

== Alej (język węgierski.) ==

thumb|Alej (1.1)

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik, nazwa własna

 (1.1) geogr. Alej

odmiana.

przykłady.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Alejsk mrz.

Wiktionary


aleja

1. droga wśród drzew;
2. szeroka ulica miejska


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) droga wysadzana po obu stronach drzewami lub krzewami;

 (1.2) szeroka, reprezentacyjna ulica

Wiktionary

Aleja – droga piesza, rowerowa lub jezdna, jak również szlak komunikacji wodnej, obsadzony po obu stronach drzewami albo krzewami o określonej kompozycji, czyli z zachowaniem rytmu nasadzeń i powiązań krajobrazowych. Charakterystyczną jej cechą są także szczególne walory przyrodnicze, kulturowe, estetyczne i gospodarcze. Wyróżnia się aleje jednogatunkowe lub wielogatunkowe, jednowiekowe lub wielowiekowe oraz jedno-, dwu- lub wielorzędowe. W polskim krajobrazie otwartym najczęściej występuje aleja jednorzędowa (po jednym rzędzie z każdej strony), jednowiekowa i jednogatunkowa – liściasta (najpopularniejsze to: lipy, dęby, topole, klony – udział gatunków różni się między regionami).

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Przez park biegła aleja wysadzana kasztanowcami.

 (1.2) Główna aleja Częstochowy prowadzi ku Jasnej Górze.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: aˈlɛja, AS: alei ̯a

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. alejowiec m., alejówka ż.

:: zdrobn. alejka ż.

 przym. alejowy, alejkowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) skr. al.

Wiktionary


alejandro

[czytaj: alehandro] obce imię męskie


SJP.pl

Urugwaj:

  • Alejandro Gallinal – miasto

Osoby:

  • Edesio Alejandro – kubański kompozytor
  • Hajji Alejandro – filipiński piosenkarz
  • Kevin Alejandro – amerykański aktor
  • Rachel Alejandro – filipińska piosenkarka
  • Rauw Alejandro – portorykański piosenkarz
  • Roberto Alejandro – meksykański zapaśnik

Wikipedia


alejka

mała aleja


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) zdrobn. od: aleja

 (1.2) wąska uliczka spacerowa

 (1.3) gwara więzienna przestrzeń (przejście) między łóżkami ustawionymi w celi

 (1.4) przejście między półkami w supermarkecie

Wiktionary

Aleja – droga piesza, rowerowa lub jezdna, jak również szlak komunikacji wodnej, obsadzony po obu stronach drzewami albo krzewami o określonej kompozycji, czyli z zachowaniem rytmu nasadzeń i powiązań krajobrazowych. Charakterystyczną jej cechą są także szczególne walory przyrodnicze, kulturowe, estetyczne i gospodarcze. Wyróżnia się aleje jednogatunkowe lub wielogatunkowe, jednowiekowe lub wielowiekowe oraz jedno-, dwu- lub wielorzędowe. W polskim krajobrazie otwartym najczęściej występuje aleja jednorzędowa (po jednym rzędzie z każdej strony), jednowiekowa i jednogatunkowa – liściasta (najpopularniejsze to: lipy, dęby, topole, klony – udział gatunków różni się między regionami).

Wikipedia

Przykłady

 (1.2) Dziewczyna chodziła po alejce i patrzyła na dzieci, które radośnie bawiły się w piaskownicy.

 (1.4) Makaron może pani znaleźć w drugiej alejce za stoiskiem mięsnym.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: aˈlɛjka, AS: alei ̯ka

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. aleja ż.

 przym. alejowy, alejkowy

Wiktionary


alejkowy

alejka


SJP.pl

Patrz:

alejka

alejówka

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) gw-pl|Warszawa. dziewczyna, sympatia

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌalɛˈjufka, AS: alei ̯ufka

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. aleja

Wiktionary

Synonimy:

 (1.2) zob. prostytutka.

Wiktionary


alejowy

związany z aleją


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) związany z aleją; mający formę alei

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. aleja ż., alejka ż.

Wiktionary


alejsk

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna

 (1.1) geogr. adm. miasto w azjatyckiej części Rosji, w Kraju Ałtajskim, centrum administracyjne rejonu alejskiego;

Wiktionary

Alejsk (ros. Алейск) – miasto w azjatyckiej części Rosji, w Kraju Ałtajskim, centrum administracyjne rejonu alejskiego.

Miasto położone jest nad rzeką Alej, prawym dopływem Obu, 125 km na południowy zachód od Barnaułu.

Wikipedia

Powiązane:

 rzecz. Alej mrz.

 przym. alejski

Wiktionary


alek

zdrobnienie od: Aleksy, Aleksander, Alan (imiona męskie)


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy, nazwa własna

 (1.1) imię|polski|m. zdrobn. od Aleksy, Aleksander

Wiktionary

Maciej Aleksy Dawidowski, ps. „Alek”, „Glizda”, „Kopernicki”, „Koziorożec” (ur. 3 listopada 1920 w Drohobyczu, zm. 30 marca 1943 w Warszawie) – polski instruktor harcerski, podharcmistrz, członek Szarych Szeregów i Grup Szturmowych, jeden z bohaterów książki Aleksandra Kamińskiego Kamienie na szaniec.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Pojechaliśmy z Alkiem nad morze.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈalɛk, AS: alek

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Aleksander mos., Olo mos.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) Aleś, Aluś, Olek, Oluś

Wiktionary


aleks

imię męskie


SJP.pl

Aleksy – imię męskie pochodzenia późnogreckiego (gr. Αλέξιος, Aléxios). Zostało utworzone od czasownika aléks, czyli „bronić” lub „wspomagać”. Imię Aleksy zostało rozpowszechnione w różnych językach dzięki średniowiecznej legendzie o św. Aleksym.

Wikipedia


aleksa

imię żeńskie


SJP.pl

Aleksa – forma żeńska imienia Aleksy.

Aleksa imieniny obchodzi 18 marca, 18 maja.

Wikipedia


aleksander

imię męskie


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy, nazwa własna

 (1.1) imię|polski|m.;

forma rzeczownika.

 (2.1) D. lm. od: Aleksandra

Wiktionary

Aleksander (stgr. Ἀλέξανδρος, aleksandros – obrońca ludzi) – imię męskie pochodzenia greckiego składające się z dwóch członów: stgr. αλέξειν (bronić, wspomagać) i ἀνδρός (od ἀνήρ – mąż, mężczyzna). Całość bywa interpretowana jako „broniący mężów, troszczący się o mężów, opiekujący się mężami”.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Mam na imię Aleksander i jestem kowalem z Pułtuska.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌalɛˈksãndɛr, AS: aleksãnder

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Aleksandria ż., aleksandryjczyk mos., aleksandryjka ż., aleksandryn mrz., Aleksandrów mrz., Aleksandrowa ż., Aleksandrówna ż., aleksandrynizm m.

:: zdrobn. Olek mos., Alek mos., Oluś mos., Olo mos., Oleczek mos.

:: fż. Aleksandra ż.

 przym. Aleksandrowy, aleksandryjski

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) pot. Olek, Alek, Oluś, Olo, Oleczek

Wiktionary


aleksandr

rosyjskie imię męskie


SJP.pl


aleksandra

imię żeńskie


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) imię|polski|ż.;

 (1.2) mitgr. zob. Kasandra.

forma rzeczownika.

 (2.1) D. i B. lp. od: Aleksander

Wiktionary

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Aleksandra wczoraj była w kinie.

 (1.1) Jutro pójdę z Aleksandrą do kawiarni na kawę.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌalɛˈksãndra, AS: aleksãndra

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Aleksandria ż.

:: zdrobn. Ola ż., Olka ż., Olcia ż., Oleńka ż., Olunia ż., Olusia ż., Oluchna ż., Aleksa ż., Sandra ż.

:: fm. Aleksander mos.

 przym. Aleksandrzyn

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) zdrobn. Ola, Olka, Olcia, Oleczka, Oleńka, Olunia, Olusia, Oluchna, Aleksa, Sandra

 (1.2) Kasandra, Kassandra

Wiktionary


aleksandreida

popularna w średniowieczu, fantastyczna opowieść, prozą lub wierszem, osnuta na biografii Aleksandra Macedońskiego


SJP.pl

Aleksandreida (Romans o Aleksandrze) – zachowane w różnych, wielojęzycznych redakcjach zbiory legend poświęconych postaci Aleksandra Wielkiego.

Wikipedia


aleksandretta

papuga pochodząca z Afryki, np. aleksandretta obrożna (jedyny gatunek papugi występujący w Polsce)


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) ornit. nazwa systematyczna|Psittacula|ref=tak., ptak z rodziny papug wschodnich

Wiktionary

İskenderun (dawniej Aleksandretta) – miasto w południowo-wschodniej Turcji, w prowincji (il) Hatay, nad Zatoką İskenderun, u podnóża gór Amanos (tur. Elma Dagh). 176 tys. mieszkańców (1989), 230 tys. mieszkańców (2004) – ponad połowę stanowią Turcy, reszta to Arabowie. Ośrodek przemysłu hutniczego i chemicznego, końcowy terminal rurociągu naftowego biegnącego z Iraku. Największy turecki port nad Morzem Śródziemnym – wywóz ropy naftowej i rudy chromu.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Aleksandretty nie są lękliwe i przykuwają uwagę obserwatora głośnymi wrzaskami, piskami, także przy wzajemnym czubieniu się.

Wiktionary


aleksandria

1. drugie co do wielkości miasto w Egipcie;
2. miasto i wieś na Ukrainie;
3. nazwa kilku wsi w Polsce;
4. nazwa kilku wsi na Białorusi


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) geogr. miasto w Egipcie leżące nad brzegiem Morza Śródziemnego;

 (1.2) geogr. toponim, nazwa kilku wsi w Polsce;

 (1.3) geogr. miasto na Ukrainie nad rzeką Ingulec;

 (1.4) geogr. wieś na Ukrainie w rejonie rówieńskim obwodu rówieńskiego nad Horyniem;

Wiktionary

Aleksandria (arab. ‏الإسكندرية‎, Al-Iskandarijja; łac. Alexandria; stgr. Ἀλεξάνδρεια, Aleksandreia;kopt. ⲣⲁⲕⲟϯ, Rakodī) – drugie co do wielkości miasto w Egipcie (z liczbą 4,11 mln mieszkańców w 2006) i aglomeracja z liczbą 4,48 mln mieszkańców w 2008, co stawia ją na szóstym miejscu wśród wszystkich aglomeracji Afryki. Leży nad brzegiem Morza Śródziemnego, jest największym portem Egiptu, siedzibą władz muhafazy aleksandryjskiej, ważnym ośrodkiem przemysłowym, handlowym i naukowym oraz kulturalną stolicą kraju.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Z Aleksandrii wróciliśmy pociągiem do Kairu.

 (1.2) Po ślubie kupiliśmy kawał ziemi w Aleksandrii.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌalɛˈksãndrʲja, AS: aleksãndrʹi ̯a

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. aleksandryjka ż., aleksandryjczyk mos., Aleksandra ż., Aleksander m., aleksandrianin m., aleksandrianka ż., Aleksandrowicz ż./mrz./mos.

 przym. aleksandryjski, aleksandriański

Wiktionary


aleksandrianin

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) mieszkaniec Aleksandrii (wsi w Polsce)

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌalɛksãnˈdrʲjä̃ɲĩn, AS: aleksãndrʹi ̯ä̃ńĩn

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Aleksandria ż.

:: fż. aleksandrianka ż.

 przym. aleksandriański, aleksandryjski

Wiktionary


aleksandrianka

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) mieszkanka Aleksandrii (wsi w Polsce)

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌalɛksãnˈdrʲjãŋka, AS: aleksãndrʹi ̯ãŋka

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Aleksandria ż.

:: fm. aleksandrianin m.

 przym. aleksandriański, aleksandryjski

Wiktionary


aleksandriański

przymiotnik

 (1.1) dotyczący Aleksandrii (wsi w Polsce)

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌalɛksãnˈdrʲjä̃j̃sʲci, AS: aleksãndrʹi ̯ä̃ĩ ̯sʹḱi

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Aleksandria, aleksandrianin, aleksandrianka

 przym. aleksandryjski

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) aleksandryjski

Wiktionary


aleksandrostwo

Aleksander z małżonką; Aleksandrowie


SJP.pl


aleksandrow

nazwisko


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna

 (1.1) geogr. wieś w Polsce;

forma rzeczownika.

 (2.1) D. i B. lm. od: Aleksander

Wiktionary

Aleksandrow (ros. Александров) – miasto w europejskiej części Rosji, w obwodzie włodzimierskim, naWyżynie Moskiewskiej.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ˌalɛˈksãndruf, AS: aleksãndruf

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. aleksandrowianin mos., aleksandrowianka ż., Aleksander mos., Aleksandrowicz mrz./mos.

 przym. aleksandrowski

Wiktionary


aleksandrówczanin

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) mieszkaniec Aleksandrówki

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌalɛksãndrufˈt͡ʃãɲĩn, AS: aleksãndrufčãńĩn

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Aleksandrówka ż.

:: fż. aleksandrówczanka ż.

 przym. aleksandrówecki

Wiktionary


aleksandrówczanka

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) mieszkanka Aleksandrówki

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌalɛksãndrufˈt͡ʃãŋka, AS: aleksãndrufčãŋka

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Aleksandrówka, aleksandrówczanin

 przym. aleksandrówecki

Wiktionary


aleksandrówecki

przymiotnik

 (1.1) odrzecz. Aleksandrówka

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌalɛksãndruˈvɛt͡sʲci, AS: aleksãndruvecʹḱi

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Aleksandrówka, aleksandrówczanin, aleksandrówczanka

Wiktionary


aleksandrowianin

mieszkaniec Aleksandrowa Kujawskiego, Aleksandrowa Łódzkiego


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) mieszkaniec Aleksandrowa

 (1.2) mieszkaniec Aleksandrowa Kujawskiego

 (1.3) mieszkaniec Aleksandrowa Łódzkiego

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌalɛksãndrɔˈvʲjä̃ɲĩn, AS: aleksãndrovʹi ̯ä̃ńĩn

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Aleksandrów m.

:: fż. aleksandrowianka ż.

 przym. aleksandrowski

Wiktionary


aleksandrowianka

mieszkanka Aleksandrowa Kujawskiego, Aleksandrowa Łódzkiego


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) mieszkanka Aleksandrowa

 (1.2) mieszkanka Aleksandrowa Kujawskiego

 (1.3) mieszkanka Aleksandrowa Łódzkiego

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌalɛksãndrɔˈvʲjãnka, AS: aleksãndrovʹi ̯ãnka

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Aleksandrów m.

:: fm. aleksandrowianin

 przym. aleksandrowski

Wiktionary


aleksandrowice

Aleksandrowice to:

  • miejscowości w Polsce:
    • Aleksandrowice – wieś w woj. dolnośląskim, w pow. wołowskim, w gminie Wińsko
    • Aleksandrowice – wieś w woj. małopolskim, w pow. krakowskim, w gminie Zabierzów
  • dzielnice:
    • Aleksandrowice – dzielnica Bielska-Białej

Zobacz też:

  • lotnisko Bielsko-Biała Aleksandrowice
  • stacja kolejowa Bielsko-Biała Aleksandrowice

Wikipedia


aleksandrowicz

nazwisko


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy, nazwa własna

 (1.1) hist. syn Aleksandra

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna

 (2.1) polski herb szlachecki, odmiana herbu Kosy;

Wiktionary

Herby

  • Aleksandrowicz – polski herb szlachecki
  • Aleksandrowicz Hrabia – polski herb szlachecki, hrabiowska odmiana herbu
  • Aleksandrowicz małorosyjski – polski herb szlachecki

Osoby

  • Adolf Aleksandrowicz – polski chemik
  • Alan Aleksandrowicz – polski menedżer i samorządowiec
  • Aniela Aleksandrowicz – polska nauczycielka
  • Antoni Aleksandrowicz (ujednoznacznienie)
  • Elżbieta Aleksandrowicz – polska specjalistka w zakresie rytmiki
  • Eugeniusz Aleksandrowicz – polski polityk i przedsiębiorca
  • Franciszek Aleksandrowicz – polski generał
  • Jakub Aleksandrowicz – polski działacz komunistyczny, członek KPP
  • Jan Aleksandrowicz – polski aktor
  • Jan Alojzy Aleksandrowicz – polski biskup
  • Jerzy Aleksandrowicz – polski botanik
  • Julian Aleksandrowicz – polski lekarz
  • Kazimierz Aleksandrowicz – członek Służby Zwycięstwu Polski
  • Konstanty Aleksandrowicz – polski malarz, portrecista
  • Miriam Aleksandrowicz – polska aktorka
  • Piotr Aleksandrowicz
    • Piotr Aleksandrowicz – polski dziennikarz

    Wikipedia

    Przykłady

     (1.1) U Bonifaciuka zamieszkał sam car Mikołaj Aleksandrowicz Romanow, imperator Wszechrusi.

     (2.1) Nasza rodzina od stu lat pieczętuje się Aleksandrowiczem.

    Wiktionary

    Powiązane:

     rzecz. Aleksander m., Aleksandra ż., Aleksandrów m., Aleksandrówka ż., Aleksandrowo n., Aleksandria ż., aleksandryjczyk m., aleksandryjka ż., aleksandryt m., aleksandryn m.

     przym. Aleksandrowy, aleksandryjski

    Wiktionary


aleksandrowie

Aleksander z małżonką; Aleksandrostwo


SJP.pl


aleksandrówka

nazwa kilkunastu wsi w Polsce


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) geogr. wieś w Polsce;

Wiktionary

Miejscowości i ich części w Polsce

  • Aleksandrówka – część miasta Częstochowa
  • Aleksandrówka – część miasta Ciechanów
  • Aleksandrówka – część miasta Nowy Sącz
  • Aleksandrówka – część miasta Rawa Mazowiecka
  • Aleksandrówka – przysiółek wsi Luboszyce Małe w woj. dolnośląskim, w pow. górowskim, w gminie Jemielno
  • Aleksandrówka – część wsi Michałówka w woj. lubelskim, w pow. bialskim, w gminie Biała Podlaska
  • Aleksandrówka – wieś w woj. lubelskim, w pow. bialskim, w gminie Drelów
  • Aleksandrówka – część wsi Romaszki w woj. lubelskim, w pow. bialskim, w gminie Rossosz
  • Aleksandrówka – kolonia w woj. lubelskim, w pow. chełmskim, w gminie Sawin
  • Aleksandrówka – część wsi Majdan Zahorodyński w woj. lubelskim, w pow. chełmskim, w gminie Siedliszcze
  • Aleksandrówka – wieś w woj. lubelskim, w pow. janowskim, w gminie Batorz
  • Aleksandrówka – wieś w woj. lubelskim, w pow. lubartowskim, w gminie Michów
  • Aleksandrówka – wieś w woj. lubelskim, w pow. łukowskim, w gminie Stoczek Łukowski
  • Aleksandrówka – część wsi Urszulin w woj. lubelskim, w pow. włodawskim, w gminie Urszulin
  • Aleksandrówka – wieś w woj. łódzkim, w pow. kutnowskim, w gminie Żychlin
  • Aleksandrówka – wieś w woj. łódzkim, w pow. poddębickim, w gminie Dalików
  • Aleksandrówka – wieś w woj. mazowieckim, w pow. grójeckim, w gminie Belsk Duży
  • Aleksandrówka – wieś w woj. mazowieckim, w pow. kozienickim, w gminie Kozienice
  • Aleksandrówka – wieś w woj. mazowieckim, w pow. mińskim, w gminie Dębe Wielkie
  • Aleksandrówka – część wsi Wólka Smolana w woj. mazowieckim, w pow. sochaczewskim, w gminie Brochów
  • Aleksandrówka – wieś w woj. mazowieckim, w pow. węgrowskim, w gminie Grębków
  • Aleksandrówka – wieś w woj. mazowieckim, w pow. zwoleńskim, w gminie Policzna
  • Aleksandrówka – kolonia w woj. podlaskim, w pow. sokólskim, w gminie Krynki
  • Aleksandrówka – kolonia wsi Pierożki w woj. podlaskim, w pow. sokólskim, w gminie Szudziałowo
  • Aleksandrówka – wieś w woj. podlaskim, w pow. suwalskim, w gminie Szypliszki
  • Aleksandrówka – wieś w woj. śląskim, w pow. częstochowskim, w gminie Przyrów
  • Aleksandrówka – część wsi Orzechówka w woj. świętokrzyskim w pow. kieleckim w gminie Bodzentyn
  • Aleksandrówka – wieś w woj. wielkopolskim, w pow. kolskim, w gminie Koło

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ˌalɛksãnˈdrufka, AS: aleksãndrufka

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Aleksandrowicz ż./mrz./mos., aleksandrówczanin, aleksandrówczanka

 przym. aleksandrówecki

Wiktionary


aleksandrowo

nazwa kilkunastu wsi w Polsce


SJP.pl

W Polsce
  • Aleksandrowo – wieś w woj. kujawsko-pomorskim, w pow. bydgoskim, w gminie Dobrcz
  • Aleksandrowo – kolonia w woj. kujawsko-pomorskim, w pow. lipnowskim, w gminie Lipno
  • Aleksandrowo – kolonia wsi Kornelin w woj. kujawsko-pomorskim, w pow. nakielskim, w gminie Szubin
  • Aleksandrowo – wieś w woj. kujawsko-pomorskim, w pow. włocławskim, w gminie Brześć Kujawski
  • Aleksandrowo – wieś w woj. kujawsko-pomorskim, w pow. żnińskim, w gminie Barcin
  • Aleksandrowo k. Pokrytek – kolonia w woj. mazowieckim, w pow. mławskim, w gminie Strzegowo
  • Aleksandrowo – wieś w woj. mazowieckim, w pow. mławskim, w gminie Strzegowo
  • Aleksandrowo – wieś w woj. mazowieckim, w pow. nowodworskim, w gminie Nasielsk
  • Aleksandrowo – wieś w woj. mazowieckim, w pow. ostrołęckim, w gminie Lelis
  • Aleksandrowo – wieś w woj. mazowieckim, w pow. ostrołęckim, w gminie Troszyn
  • Aleksandrowo – wieś w woj. mazowieckim, w pow. płockim, w gminie Staroźreby
  • Aleksandrowo – przysiółek w woj. mazowieckim, w pow. przasnyskim, w gminie Chorzele
  • Aleksandrowo – część wsi Nowa Wieś w woj. mazowieckim, w pow. wyszkowskim, w gminie Rząśnik
  • Aleksandrowo – część wsi Doliwy w woj. podlaskim, w pow. łomżyńskim, w gminie Przytuły
  • Aleksandrowo – wieś w woj. podlaskim, w pow. sejneńskim, w gminie Krasnopol
  • Aleksandrowo – wieś w woj. podlaskim, w pow. siemiatyckim, w gminie Grodzisk
  • Aleksandrowo – wieś w woj. podlaskim, w pow. suwalskim, w gminie Bakałarzewo
  • Aleksandrowo – kolonia w woj. warmińsko-mazurskim, w pow. piskim, w gminie Orzysz
  • Aleksandrowo – osada w woj. warmińsko-mazurskim, w pow. piskim, w gminie Orzysz
  • Aleksandrowo – osada w woj. wielkopolskim, w pow. gostyńskim, w gminie Gostyń
  • Aleksandrowo – osada leśna w woj. wielkopolskim, w powiecie grodziskim, w gminie Rakoniewice
  • Aleksandrowo – osada w woj. wielkopolskim, w pow. międzychodzkim, w gminie Międzychód
  • Aleksandrowo – osada w woj. wielkopolskim, w pow. szamotulskim, w gminie Wronki
  • Aleksandrowo – wieś w woj. wielkopolskim, w pow. wągrowieckim, w gminie Wapno

Wikipedia


aleksandrowsk

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna

 (1.1) geogr. adm. miasto na Ukrainie w obwodzie ługańskim;

 (1.2) geogr. adm. miasto w Kraju Permskim Rosji

 (1.3) geogr. zob. Aleksandrowsk Sachaliński.

Wiktionary

Aleksandrowsk (ukr. Олександрівськ) – miasto na Ukrainie w obwodzie ługańskim. Ośrodek przemysłu spożywczego. Od 2014 roku znajduje się pod kontrolą Ługańskiej Republiki Ludowej.

Prawa miejskie posiada od 1961 roku.

Wikipedia

Powiązane:

 przym. aleksandrowski

Wiktionary


aleksandrowski

przymiotnik od: Aleksandrów Kujawski, Aleksandrów Łódzki


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) geogr. dotyczący Aleksandrowa

 (1.2) geogr. dotyczący Aleksandrowa Kujawskiego

 (1.3) geogr. dotyczący Aleksandrowa Łódzkiego

 (1.4) geogr. dotyczący Aleksandrowska (miasta na Ukrainie)

 (1.5) geogr. dotyczący Aleksandrowska Sachalińskiego (miasta w Rosji)

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌalɛksãnˈdrɔfsʲci, AS: aleksãndrofsʹḱi

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Aleksandrów mrz., aleksandrowianin mos., aleksandrowianka ż., Aleksandrowsk mrz.

Wiktionary


aleksandrowy

nazwisko


SJP.pl

przymiotnik dzierżawczy

 (1.1) przest. gwara. należący do Aleksandra

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Za Aleksandrową stodołą rosną dwie duże morwy.

 (1.1) Sąsiadował z Piotrową zagrodą z jednej strony i z Aleksandrowym polem z drugiej.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Aleksander mos., Aleksandrowicz mos./mrz./ż.

Wiktionary


aleksandryjczyk

mieszkaniec Aleksandrii


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) mieszkaniec Aleksandrii (miasta w Egipcie)

Wiktionary

  • Aleksandryjczyk – mieszkaniec Aleksandrii
  • Aleksandryjczyk – przydomek Klaudiusza Ptolemeusza

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ˌalɛksãnˈdrɨjt͡ʃɨk, AS: aleksãndryi ̯čyk

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Aleksandria ż.

:: forma żeńska aleksandryjka ż.

 przym. aleksandryjski

Wiktionary


aleksandryjka

mieszkanka Aleksandrii


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) mieszkanka Aleksandrii (miasta w Egipcie)

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌalɛksãnˈdrɨjka, AS: aleksãndryi ̯ka

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Aleksandria ż.

:: forma męska aleksandryjczyk mos.

 przym. aleksandryjski

Wiktionary


aleksandryjski

Aleksandria


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) dotyczący Aleksandrii (miasta w Egipcie)

 (1.2) dotyczący Aleksandrii (wsi w Polsce)

 (1.3) dotyczący Aleksandrii (miasta na Ukrainie)

Wiktionary

Patrz:

Aleksandria

Przykłady

 (1.1) Archimedes studiował w ówczesnym centrum nauki, Aleksandrii, a po powrocie do rodzinnych Syrakuz utrzymywał bliskie kontakty z uczonymi aleksandryjskimi.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌalɛksãnˈdrɨjsʲci, AS: aleksãndryi ̯sʹḱi

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Aleksandria ż., aleksandryjczyk mos., aleksandryjka ż., Aleksander mos., aleksandrianin mos., aleksandrianka ż., Aleksandrowicz ż./mrz./mos.

 przym. aleksandriański

Wiktionary

Synonimy:

 (1.2) aleksandriański

Wiktionary


aleksandryjskość

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) odprzym. cecha tego, co jest aleksandryjskie; cecha tych, którzy są aleksandryjscy

Wiktionary

Powiązane:

 przym. aleksandryjski

 przysł. aleksandryjsko

Wiktionary


aleksandryn

dwunastozgłoskowy wiersz ze średniówką po szóstej sylabie, dominujący w poezji francuskiej


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) liter. typ wiersza sylabicznego o ustalonej długości — 12 sylab, zwykle z przerwą (średniówką) po szóstej sylabie

Wiktionary

Aleksandryn – forma wierszowa, w której ostatnią akcentowaną sylabą przed średniówką jest sylaba szósta od początku wersu oraz szósta sylaba po średniówce, która jest jednocześnie ostatnią akcentowaną sylabą w wersie.

W wielu miejscach podkreśla się, iż aleksandryn jest heksametrem jambicznym. W oryginalnym francuskim aleksandrynie obostrzenie takie nie występuje. Forma ta jest stosowana w utworach o charakterze heroicznym, np. w epopejach lub tragediach. Wiersz ten był popularny w poezji niemieckiej epoki baroku oraz w nowoczesnej poezji francuskiej.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) W literaturze francuskiej aleksandryn to podstawowy wzorzec wiersza klasycznego od XVI wieku.

Wiktionary


aleksandrynizm

zasadnicza tendencja literatury hellenistycznej, charakteryzująca się upodobaniem do uczoności, posługiwaniem się formami trudnymi i kunsztownymi, dążeniem do perfekcji formalnej


SJP.pl


aleksandryt

minerał, odmiana chryzoberylu


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) miner. minerał, rzadka, przezroczysta odmiana chryzoberylu;

 (1.2) jubil. kamień szlachetny oszlifowany z aleksandrytu (1.1)

Wiktionary

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Pierwsze aleksandryty zostały odkryte w Rosji.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Aleksandrowicz ż./mrz./mos.

Wiktionary


aleksandrytowy

związany z aleksandrytem


SJP.pl


aleksandrzak

nazwisko


SJP.pl


aleksandrzyny

przymiotnik dzierżawczy - należący do Aleksandry lub z nią związany


SJP.pl


aleksiej

imię męskie


SJP.pl


aleksiejuk

nazwisko


SJP.pl


aleksiny

przymiotnik dzierżawczy - należący do Aleksy lub z nią związany


SJP.pl


aleksja

utrata zdolności czytania


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) imię|polski|ż.;

Wiktionary

  • Aleksja (imię)
  • aleksja (medycyna)
  • Aleksja (księżniczka holenderska)
  • Aleksja González-Barros y González – służebnica Boża
  • Aleksja (1847-1923) – rosyjska mniszka prawosławna, przełożona Piuchtickiego Monasteru Zaśnięcia Matki Bożej
Zobacz też
  • Alexia (piosenkarka włoska)

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Aleksja to żeński odpowiednik imienia Aleksy.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: aˈlɛksʲja, AS: aleksʹi ̯a

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Aleksa, Aleksy

Wiktionary


aleksjada

kronika Anny Komneny, córki cesarza bizantyjskiego Aleksego I Komnena, obejmująca lata 1069–1118, a szczególnie czasy panowania jej ojca (1081–1118)


SJP.pl

Aleksjada − dzieło historyczne obejmujące wydarzenia poprzedzające dojście do władzy i panowania cesarza Aleksego I Komnena (1081-1118), stanowiąca również cenne źródło do dziejów pierwszej wyprawy krzyżowej. Jest to jeden z ważniejszych zabytków historiografii.

Wikipedia


aleksostwo

Aleks z małżonką; Aleksowie


SJP.pl


aleksowie

Aleks z małżonką; Aleksostwo


SJP.pl


aleksowy

przymiotnik dzierżawczy - należący do Aleksa lub z nim związany


SJP.pl


aleksy

imię męskie


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy, nazwa własna

 (1.1) imię|polski|m.;

Wiktionary

Aleksy – imię męskie pochodzenia późnogreckiego (gr. Αλέξιος, Aléxios). Zostało utworzone od czasownika aléks, czyli „bronić” lub „wspomagać”. Imię Aleksy zostało rozpowszechnione w różnych językach dzięki średniowiecznej legendzie o św. Aleksym.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Aleksja to żeński odpowiednik imienia Aleksy.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: aˈlɛksɨ, AS: aleksy

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Aleksja

Wiktionary


aleksykalizm

zaburzenia mowy polegające na niemożności prawidłowego nazywania przedmiotów


SJP.pl


aleksyna

bakteriobójcza substancja białkowa zawarta we krwi; komplement; dopełniacz


SJP.pl


aleksytymia

zaburzenie polegające na niemożności wyrażania za pomocą słów swoich stanów emocjonalnych


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) psych. niezdolność do rozumienia lub identyfikowania emocji oraz ich nazywania i wyrażania;

Wiktionary

Wikipedia

Powiązane:

 rzecz. aleksytymik m., aleksytymiczka ż., aleksytymiczność ż.

 przym. aleksytymiczny

 przysł. aleksytymicznie

Wiktionary


aleksytymiczność

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) odprzym. cecha tego, co jest aleksytymiczne; cecha tych, którzy są aleksytymiczni

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. aleksytymia ż., aleksytymik m., aleksytymiczka ż.

 przym. aleksytymiczny

 przysł. aleksytymicznie

Wiktionary


alekto

Alekto (gr. Ἀληκτώ Alēktṓ, łac. Alecto) – w mitologii greckiej jedna z Erynii; bogini i uosobienie nieubłaganego gniewu, niestrudzona.

Wikipedia


alektriomancja

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) ezot. wróżba z piania koguta

Wiktionary


alektromancja

metoda wróżenia polegająca na umieszczaniu koguta w narysowanych na ziemi okręgu, który zawierał ziarna


SJP.pl

Alektromancja, alektriomancja, alektoromancja (gr. ἀλεκτρυών, alectryon – „kogut”, μαντεία, manteia, „dywinacja”) – forma wróżenia polegająca na obserwacji ptaków.

Zazwyczaj wykorzystywanym do tego ptakiem był biały kogut. Wróżono głównie na dwa sposoby: rozsypywano ziarna w kole na ziemi, do którego wrzucono ziarna i obserwowano, które ziarna wybierze jako pierwsze albo trzymano koguta na rękach i wymieniano litery, czekając przy której literze kogut zapieje.

Wikipedia


alektyczny

aleksja


SJP.pl

Patrz:

aleksja

alektyk

osoba, która utraciła zdolność czytania


SJP.pl


aleman

członek ludu germańskiego, osiadłego nad górnym Renem; Alaman


SJP.pl


alemand

alemanda
1. kompozycja muzyczna w tanecznym rytmie;
2. taniec w rytmie 3/4 podobny do walca, albo w takcie 2/4 podobny do kontredansa


SJP.pl


alemanda

alemand
1. kompozycja muzyczna w tanecznym rytmie;
2. taniec w rytmie 3/4 podobny do walca, albo w takcie 2/4 podobny do kontredansa


SJP.pl


alemania

1. kraina historyczno-geograficzna położona na terenie Szwajcarii, Liechtensteinu, Austrii, Niemiec, Francji i Włoch;
2. region w centralnej i wschodniej części Szwajcarii, zamieszkany przez Szwajcarów niemieckojęzycznych


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) geogr. środkowa, niemieckojęzyczna część Szwajcarii;

 (1.2) geogr. hist. kraina historyczna leżąca na pograniczu dzisiejszych Niemiec, Austrii, Szwajcarii i Francji, powiązana z obszarem jaki we wczesnym średniowieczu zdobyło plemię Alemanów

Wiktionary

Alemania (niem. Alemannia, fr. Alemanie, wł. Alemagna) – kraina historyczno-geograficzna położona na terenie Szwajcarii, Liechtensteinu, Austrii (Vorarlberg), Niemiec (Szwabia oraz Badenia), Francji (Alzacja) i Włoch (Tyrol). Alemania to także niemieckojęzyczny region w centralnej i wschodniej części Szwajcarii, zamieszkany przez Szwajcarów niemieckojęzycznych. Głównym miastem regionu jest Zurych. Alemania dzieli się na mniejsze obszary. Podział przedstawia się następująco:

  • Mittelland (kantony: Berno i Solura)
  • Szwajcaria Północno-zachodnia (kantony Argowia, Bazylea-Okręg oraz Bazylea-Miasto)
  • Zurych
  • Szwajcaria Wschodnia (kantony: Appenzell Ausserrhoden, Appenzell Innerrhoden, Glarus, Gryzonia, Sankt Gallen, Szafuza oraz Turgowia)
  • Szwajcaria Środkowa (kantony: Lucerna, Nidwalden, Obwalden, Schwyz, Uri i Zug)

Wikipedia

Przykłady

składnia.

kolokacje.

synonimy.

 (1.2) Alamania

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

 przym. alemański

 rzecz. alemański mrz., Alemanka ż.

frazeologia.

etymologia.

uwagi.

tłumaczenia.

* francuski: (1.1) Suisse alémanique

* niemiecki: (1.1) Deutschschweiz

* włoski: (1.1) Svizzera tedesca

źródła.

== Alemania (język baskijski.) ==

250px|thumb|Alemania (1.1)

wymowa.

 audio|LL-Q8752 (eus)-Xabier Cañas-Alemania.wav.

znaczenia.

rzeczownik

 (1.1) geogr. Niemcy

odmiana.

przykłady.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌalɛ̃ˈmãɲja, AS: alẽmãńi ̯a

Wiktionary

Powiązane:

 przym. alemański

 rzecz. alemański mrz., Alemanka ż.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.2) Alamania

Wiktionary


alemanka

w leśnictwie: dół w ziemi nakryty dachem, służący do przechowywania przez zimę nasion


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) etn. hist. członkini germańskiego plemięemienia Alemanów

 (1.2) etn. mieszkanka Szwajcarii, południowych Niemiec lub Francji, posługująca się dialektem alemańskim języka niemieckiego

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Alemania ż., Alamania ż.

:: fm. Aleman mos., Alaman mos.

 przym. alemański, alamański

Wiktionary


alemannia

[czytaj: alemańja] niemiecki klub sportowy z Akwizgranu


SJP.pl


alemanowie

lud germański, osiadły nad górnym Renem; Alamanowie


SJP.pl

Alemanowie, Alamanowie (łac. Alamanni) – germański związek plemienny, od III wieku n.e. dokonujący najazdów na zachodnie prowincje cesarstwa rzymskiego.

Wikipedia


alemański

Aleman, Alemanowie


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) hist. związany z Alemanami (Alamanami)

 (1.2) związany z Alemanią

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (2.1) jęz. nazwa języka (względnie dialektu) używanego w Szwabii, Badenii, Alzacji i niemieckojęzycznej części Szwajcarii

Wiktionary

Patrz:

Aleman, Alemanowie

Powiązane:

 rzecz. Alemania ż., Alemanka ż.

Wiktionary


alemańskojęzyczny

przymiotnik

 (1.1) taki, który posługuje się językiem alemańskim

 (1.2) taki, którego mieszkańcy posługują się językiem alemańskim

 (1.3) spisany, stworzony w języku alemańskim

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌalɛ̃ˈmãj̃skɔjɛ̃w̃ˈzɨt͡ʃnɨ, AS: alẽmãĩ ̯skoi ̯ẽũ̯zyčny

Wiktionary


alembik

1. dawne naczynie do destylacji cieczy;
2. gatunek wytrawnej wódki, otrzymywanej przez destylacje w takim naczyniu; przepalanka, karmelówka


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) daw. sprzęt laboratoryjny w postaci szklanego lub metalowego naczynia – zbiornika, zakończonego szyjką, w której osadzano korek lub specjalną głowicę z wychodzącą z niej zagiętą rurką; służy do destylacji; ; Gloger.

 (1.2) daw. gatunek wytrawnej wódki wytwarzanej w alembiku (1.1)

Wiktionary

Alembik (łac. alembicus) – dawny sprzęt laboratoryjny w postaci szklanego lub metalowego naczynia - zbiornika, zakończonego szyjką, w której osadzano korek lub specjalną głowicę z wychodzącą z niej zagiętą rurką. Służył do destylacji prostej.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) W tej apteczce całą jedną połać przeznaczyła „szacownemu zdrowiu”. Tam stały gąsiory z różnemi wódkami naciąganemi na słońcu albo przepuszczanemi przez alembik na suche bóle, paraliże, na słabości wewnętrzne; były tam wódki z szyszek młodych, z glist kopanych na wiosnę, a nawet gadzin różnych.

 (1.1) Mleko krowie raz przepędzone przez alembik daje wódkę słabą i cierpką; dwa razy przepędzone zbliża się smakiem do kartoflanej wódki.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: aˈlɛ̃mbʲik, AS: almbʹik

Wiktionary

Powiązane:

 przym. alembikowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) destylator

 (1.2) przepalanka

Wiktionary


alembikowy

przymiotnik od: alembik


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) przym. od: alembik

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌalɛ̃mbʲiˈkɔvɨ, AS: alẽmbʹikovy

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. alembik

Wiktionary


alena

obce imię żeńskie


SJP.pl


alençon

rzeczownik, rodzaj nijaki, nazwa własna

 (1.1) geogr. adm. miasto we Francji, w Normandii;

Wiktionary

Alençon (wymowa) – miejscowość i gmina we Francji, w regionie Normandia, w departamencie Orne.

Wikipedia

Powiązane:

 przym. alensoński

Wiktionary


alensoński

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z Alençon, dotyczący Alençon

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Alençon n.

Wiktionary


alepiński

przymiotnik

 (1.1) daw. alepski

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Aleppo n.

Wiktionary


aleppo

miasto w Syrii; Halab


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki, nazwa własna

 (1.1) geogr. największe miasto Syrii, położone w północno-zachodniej części kraju, około 50 km na południe od granicy z Turcją, w połowie drogi między Eufratem a wybrzeżem Morza Śródziemnego;

 (1.2) geogr. muhafaza ze stolicą w Aleppo (1.1)

Wiktionary

Aleppo (arab. ‏حلب‎ Ḥalab, tur. Halep) – miasto w północno-zachodniej Syrii, około 50 km na południe od granicy z Turcją, położone w połowie drogi między Eufratem a wybrzeżem Morza Śródziemnego w półpustynnej okolicy o ostrym klimacie. Siedziba władz muhafazy Halab. Największe miasto Syrii – 1,4 mln mieszkańców (1990), 1,7 mln mieszkańców (1999), 2,1 mln mieszkańców (dane oficjalne z 2004 roku). Jedno z najstarszych nieprzerwanie zamieszkanych miast Bliskiego Wschodu – od co najmniej 1800 p.n.e. Zamieszkane głównie przez Arabów, dość liczni są Turcy i Ormianie, oprócz nich mieszkają w Aleppo Grecy, Kurdowie i Żydzi. Ośrodek przemysłu włókienniczego, przemysłu spożywczego oraz tkactwa dywanów. Jedno z większych centrów handlowych Bliskiego Wschodu. Węzeł komunikacyjny – skrzyżowanie szlaków kolejowych i drogowych, międzynarodowy port lotniczy, przez miasto przebiega rurociąg z Himsu do Latakii. Ośrodek nauki i kultury – uniwersytet, muzułmańska szkoła teologiczna, szkoła muzyczna.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) W odpowiedzi na te działania terroryści zrzucają pociski na Aleppo, Hamę oraz inne miasta.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: aˈlɛpːɔ, AS: ale•po

Wiktionary

Powiązane:

 przym. alepski, alepiński

Wiktionary


alepski

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z Aleppo, dotyczący Aleppo

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Aleppo n.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) halepski, daw. alepiński

Wiktionary


alercik

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) zdrobn. od alert

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) To nie alert, lecz tylko mały alercik.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. alert m.

Wiktionary


alergan

lek przeciw alergii


SJP.pl


alergen

czynnik, substancja wywołująca alergię


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) med. antygen (czynnik) zewnątrzpochodny, który wywołuje reakcję alergiczną;

Wiktionary

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Tomek jest alergikiem, ale jeszcze nie wiadomo jakie alergeny go uczulają.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: aˈlɛrɡɛ̃n, AS: alergẽn

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. alergia ż., alergik m., alergiczka ż., alergizacja ż., alergizowanie n., alergenność ż.

 przym. alergiczny, alergenowy

 przysł. alergicznie

Wiktionary


alergenność

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) odprzym. cecha tego, co jest alergenne

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. alergen m.

 przym. alergenny

 przysł. alergennie

Wiktionary


alergenny

wywołujący alergię; alergogenny


SJP.pl


alergenowy

alergen


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z alergenem, dotyczący alergenu

Wiktionary

Patrz:

alergen

Powiązane:

 rzecz. alergen m.

Wiktionary


alergia

nieprawidłowe, nadmierne oddziaływanie organizmu na niektóre czynniki, które w normalnych warunkach nie powodują takich reakcji; uczulenie


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) med. uczulenie, nadmierna reakcja organizmu na jakiś czynnik;

 (1.2) przen. nieprzyjazne uczucie do kogoś lub czegoś

Wiktionary

Alergia (popularnie stosowane synonimy: uczulenie, nadwrażliwość) – patologiczna, jakościowo zmieniona odpowiedź tkanek na oddziaływanie różnych obcych substancji, zwanych alergenami, polegająca na reakcji immunologicznej związanej z powstaniem swoistych przeciwciał, które po związaniu z antygenem doprowadzają do uwolnienia różnych substancji – mediatorów stanu zapalnego. Czynnik środowiskowy wywołujący alergię sam w sobie zazwyczaj nie jest dla organizmu szkodliwy. W reakcjach alergicznych uczestniczy układ immunologiczny, jego komórki, na przykład limfocyty (zwłaszcza z podgrupy Th2), granulocyty kwasochłonne (eozynofile) oraz komórki tuczne (mastocyty). Istotną rolę w alergicznych odczynach odgrywają przeciwciała – immunoglobuliny klasy E (IgE). Alergia może objawiać się łagodnie, jak w przypadku kataru czy łzawienia, aż po zagrażający życiu wstrząs anafilaktyczny i śmierć.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Czy ma pan / pani jakikolwiek rodzaj alergii?

Wiktionary

Wymowa:

IPA: aˈlɛrʲɟja, AS: alerʹǵi ̯a

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. alergik m., alergiczka ż., alergen m., alergan m., alergoza ż., alergizacja ż., alergizowanie n., alergiczność ż.

 czas. alergizować ndk.

 przym. alergiczny, alergenny

 przysł. alergicznie, alergizująco

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) uczulenie, nadczułość, nadwrażliwość

 (1.2) niechęć, antypatia

Wiktionary


alergian

krój czcionki


SJP.pl


alergiczka

alergik


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) kobieta uczulona na działanie pewnych substancji

Wiktionary

Patrz:

alergik

Wymowa:

IPA: ˌalɛrʲˈɟit͡ʃka, AS: alerʹǵička

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. alergia ż., alergen m., alergizacja ż., alergizowanie n.

:: fm. alergik m.

 czas. alergizować ndk.

 przym. alergenny, alergiczny

 przysł. alergicznie, alergizująco

Wiktionary


alergiczność

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) odprzym. cecha tego, co jest alergiczne

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. alergologia ż., alergia ż., alergik m., alergiczka ż., alergizowanie n., alergizacja ż., alergoza ż.

 czas. alergizować ndk.

 przym. alergiczny, alergologiczny

 przysł. alergicznie

Wiktionary


alergiczny

dotyczący alergii, spowodowany alergią, cierpiący na alergię (np. wysypka alergiczna, alergiczne dziecko)


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) związany z alergią

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Moczenie nocne jest najczęstszym - po schorzeniach alergicznych - przewlekłym problemem zdrowotnym u dzieci.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌalɛrʲˈɟit͡ʃnɨ, AS: alerʹǵičny

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. alergia ż., alergik m., alergiczka ż., alergen mrz., alergizowanie n., alergiczność ż.

 czas. alergizować ndk.

 przysł. alergicznie

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) uczuleniowy

Wiktionary


alergik

człowiek cierpiący na alergię (uczulenie), chorobę alergiczną (uczuleniową); uczuleniowiec


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) osoba uczulona na działanie alergenów

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Paweł jest alergikiem, ale jeszcze nie wiadomo jakie alergeny go uczulają.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: aˈlɛrʲɟik, AS: alerʹǵik

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. alergia ż., alergen m., alergizacja ż., alergizowanie n.

:: fż. alergiczka ż.

 przym. alergiczny, alergenny

 przysł. alergicznie, alergizująco

 czas. alergizować

Wiktionary


alergizować

wywoływać alergię; uczulać


SJP.pl


alergizowanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) med. wywoływanie alergii, uczulenia

Wiktionary

Powiązane:

 czas. alergizować

 rzecz. alergiczność ż., alergen mrz., alergia ż., alergiczka ż., alergik mos.

 przym. alergiczny

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) uczulanie

Wiktionary


alergizujący

taki, który wywołuje alergię; uczulający


SJP.pl


alergogenny

wywołujący alergię; alergenny


SJP.pl


alergolog

specjalista w dziedzinie alergologii


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) med. lekarz specjalista zajmujący się profilaktyką, rozpoznawaniem i leczeniem chorób alergicznych

rzeczownik, rodzaj żeński

 (2.1) med. lekarka specjalistka alergologii

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Na wizytę u alergologa trzeba czekać ok. czterech miesięcy.

 (2.1) Córka chce zostać alergologiem.

 (2.1) Twój alergolog pracuje w przychodni, natomiast moja alergolog jest profesorem i od dawna jest zatrudniona w klinice uniwersyteckiej.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌalɛrˈɡɔlɔk, AS: alergolok

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. alergologia ż.

:: fż. alergolożka ż.

 przym. alergologiczny

 przysł. alergologicznie

Wiktionary


alergologia

nauka o alergiach i alergenach


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) med. dział medycyny zajmujący się badaniem, leczeniem i zapobieganiem alergii;

Wiktionary

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Od kwietnia wzbogacamy naszą ofertę usług medycznych o alergologię, diabetologię i dermatologię.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌalɛrɡɔˈlɔɟja, AS: alergoloǵi ̯a

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. alergolog m., alergiczność ż.

 przym. alergologiczny

 przysł. alergologicznie

Wiktionary

Synonimy:

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

 (1.1) medycyna

meronimy.

pokrewne.

 rzecz. alergolog m., alergiczność ż.

 przym. alergologiczny

 przysł. alergologicznie

frazeologia.

etymologia.

 etymn|pol|alergia|-logia.

uwagi.

tłumaczenia.

* angielski: (1.1) allergology

* baskijski: (1.1) alergologia

* białoruski: (1.1) алергалогія ż.

* bułgarski: (1.1) алергология ż.

* czeski: (1.1) alergologie ż.

* francuski: (1.1) allergologie ż.

* hiszpański: (1.1) alergología ż.

* niderlandzki: (1.1) allergologie ż.

* niemiecki: (1.1) Allergologie ż.

* portugalski: (1.1) alergologia ż.

* rosyjski: (1.1) аллергология ż.

* szwedzki: (1.1) allergologi w.

* ukraiński: (1.1) алергологія ż.

* węgierski: (1.1) allergológia

* włoski: (1.1) allergologia ż.

źródła.

odmiana.

przykłady.

składnia.

kolokacje.

synonimy.

Wiktionary


alergologiczny

dotyczący alergologii (np. leczenie alergologiczne, preparaty alergologiczne)


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) med. związany z alergologią, dotyczący alergologii

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Czterdziestotrzyletni pacjent trafił do poradni alergologicznej z powodu całorocznego kataru i zapalenia spojówek.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. alergolog m., alergiczność ż., alergolog mos. / ż.

 przysł. alergologicznie

Wiktionary


alergolożka

alergolog


SJP.pl

Patrz:

alergolog

alergoza

choroba alergiczna (rodzaj mikozy)


SJP.pl


alert

stan gotowości do akcji


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) wezwanie do działania w chwili zagrożenia

 (1.2) stan pogotowia

 (1.3) harc. stan gotowości do podjęcia zespołowej akcji przez harcerzy

Wiktionary

Alert – baza-osada, najdalej na północ wysunięty stale zamieszkany punkt na świecie. Znajduje się w terytorium Nunavut na obszarze Kanady. Znajduje się 10 km od Przylądka Sheridan, na północno-wschodnim krańcu Wyspy Ellesmere’a. Alert położony jest nad Morzem Lincolna, 817 km od bieguna północnego.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ˈalɛrt, AS: alert

Wiktionary

Powiązane:

 przym. alertowy

 rzecz. alercik mrz.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) alarm

Wiktionary


alertowicz

osoba informująca na bieżąco o różnych wydarzeniach przy pomocy specjalnych aplikacji mobilnych


SJP.pl


alertowiczka

kobieta informująca na bieżąco o różnych wydarzeniach przy pomocy specjalnych aplikacji mobilnych


SJP.pl


alertowy

związany z alertem


SJP.pl


aleś

potocznie:
1. partykuła "ale" połączona z końcówką czasownikową "-ś" (np. "Aleś się napracował!", "Aleś wypadł na tym pokazie!");
2. spójnik "ale" połączony z końcówką czasownikową "-ś" (np. "Zagrałeś nieźle, aleś odpadł.")


SJP.pl


alessandra

[czytaj: alesandra] obce imię żeńskie


SJP.pl


alessandria

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) geogr. miasto i gmina we Włoszech, w Piemoncie, stolica prowincji Alessandria (1.2);

 (1.2) geogr. adm. włoska prowincja położona w regionie Piemont;

Wiktionary

Alessandria (piem. Lissandria) – miasto i gmina we Włoszech, w regionie Piemont, w prowincji Alessandria. Miasto leży nad rzeką Tanaro, ok. 90 km na południowy wschód od Turynu. Alessandria jest ważnym węzłem kolejowym, ze stacją Alessandria.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Jednak Pierwszy Konsul wcale nie zamierzał uchylić się od przyjęcia bitwy. Doszło do niej 14 czerwca na równinie między miasteczkami Alessandrią i Tortoną, nie opodal wsi Marengo.

Wiktionary


alessio

[czytaj: alesjo] włoskie imię męskie


SJP.pl

Aleksy – imię męskie pochodzenia późnogreckiego (gr. Αλέξιος, Aléxios). Zostało utworzone od czasownika aléks, czyli „bronić” lub „wspomagać”. Imię Aleksy zostało rozpowszechnione w różnych językach dzięki średniowiecznej legendzie o św. Aleksym.

Wikipedia


alestes

rodzaj słodkowodnych ryb z rodziny alestesowatych


SJP.pl

Alestes – rodzaj słodkowodnych ryb kąsaczokształtnych z rodziny alestesowatych (Alestiidae).

Wikipedia


alestesowate

rodzina słodkowodnych ryb promieniopłetwych


SJP.pl

Alestesowate (Alestidae) – rodzina słodkowodnych ryb kąsaczokształtnych (Characiformes), wcześniej klasyfikowana w randze podrodziny w obrębie kąsaczowatych (Characidae). Niektóre gatunki (np. świecik kongijski, świecik wielkołuski, świecik żółty i Lepidarchus adonis) są rybami akwariowymi.

Wikipedia


aleteja

w mitologii greckiej: bogini prawdy


SJP.pl


aletheia

w filozofii greckiej: prawda jako nieodparta oczywistość


SJP.pl

Aletheia może oznaczać:

  • Aletheia – greckie uosobienie prawdy
  • Wydawnictwo Aletheia
  • Aletheia – czasopismo
  • Fundacja Aletheia
  • (259) Aletheia – planetoida

Wikipedia


aletsch

Aletschgletscher, Grosser Aletschgletscher – największy lodowiec Alp, leżący w Alpach Berneńskich, w kantonie Valais w Szwajcarii.

Jesienią 1978 r. powierzchnia lodowca wynosiła 128,28 km2.Według danych z 2002 r. Aletsch miał długość 23,6 km, zajmował powierzchnię 117,6 km2 i składał się z ok. 27 mld ton lodu. Jego grubość w najgłębszym miejscu szacowano na 800 metrów. W 2022 r. powierzchnia wynosiła już tylko 80 km2.

Wikipedia


aletschhorn

Aletschhorn – szczyt w Alpach Berneńskich, części Alp Zachodnich. Leży w Szwajcarii, w kantonie Valais.Jest to drugi co do wysokości szczyt w Alpach Berneńskich. Leży w rejonie Jungfrau-Aletsch-Bietschhorn, który został wpisany na Listę światowego dziedzictwa w 2001 r. Leży ok. 10 km na południe od Eigeru. Aletschhorn można zdobyć ze schronisk: Konkordiahütten (2850 m), Hollandiahütte (3235 m), Oberaletschhütte (2640 m), Mittelaletschbiwak (3013 m) oraz Mönchsjochhütte (3650 m). Szczyt otaczają lodowce: Aletschgletscher na północy, Oberaletschgletscher na południowym zachodzie oraz Mittelaletschgletscher na południu.

Wikipedia


aleucki

przymiotnik od: Aleuty


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) związany z Aleutami (Wyspami Aleuckimi) lub Aleutami (ludźmi)

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (2.1) jęz. język aleucki;

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Aleuty nmos., Aleuta mos., Aleutka ż.

Wiktionary


aleukia

choroba krwi, charakteryzująca się zanikiem granulocytów i trombocytów


SJP.pl


aleurolit

skała osadowa powstała ze scementowania aleurytu


SJP.pl


aleuromancja

wróżenie z pszennej mąki


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) ezot. wróżba z mąki pszennej

Wiktionary

Aleuromancja – starodawna forma wróżenia za pomocą mąki pszennej (gr. αλεύρι alévri – mąka, μαντεία, manteia, „dywinacja”).

Wikipedia


aleuron

substancja zapasowa gromadzona w nasionach, wykorzystywana później podczas kiełkowania


SJP.pl

Ziarno aleuronowe (gr. aleuron – mąka) – w przybliżeniu kuliste, struktury białkowe, otoczone pojedynczą błoną biologiczną, powstające przez odwodnienie i tężenie licznych drobnych wakuoli, rozmieszczonych równomiernie w cytoplazmie. Powstają w końcowym etapie dojrzewania nasion, a zanikają (zostają zużyte) na początku kiełkowania, dostarczając substancji odżywczych kiełkującemu zarodkowi.

Wikipedia


aleuronowy

związany z aleuronem


SJP.pl


aleuryt

1. skała osadowa;
2. gatunek drzewa; tungowiec; tung


SJP.pl


aleurytowy

związany z aleurytem


SJP.pl


aleuta

rdzenny mieszkaniec Aleutów, Wyspy Admiralicji, części półwyspu Alaska, Wysp Komandorskich


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) etn. rdzenny mieszkaniec obszaru Aleutów, Komandorów i zachodniej części Alaski

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Aleuty nmos.

:: fż. Aleutka ż.

 przym. aleucki

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) Unangas

Wiktionary


aleutka

rdzenna mieszkanka Aleutów, Wyspy Admiralicji, części półwyspu Alaska, Wysp Komandorskich


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) etn. rdzenna mieszkanka obszaru Aleutów, Komandorów i zachodniej części Alaski

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Aleuty nmos.

:: fm. Aleuta mos.

 przym. aleucki

Wiktionary


aleuty

archipelag na Północnym Pacyfiku


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj niemęskoosobowy, liczba mnoga, nazwa własna

 (1.1) geogr. archipelag wysp na północy Oceanu Spokojnego,

forma rzeczownika.

 (2.1) D. lp. od: Aleuta

Wiktionary

Wikipedia

Powiązane:

 rzecz. aleucki mrz., Aleuta mos., Aleutka ż.

 przym. aleucki

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) Wyspy Aleuckie

Wiktionary


alewicki

alewizm, alewita


SJP.pl

Patrz:

alewizm, alewita

alewita

wyznawca alewizmu - islamskiego nurtu religijnego


SJP.pl


alewitka

wyznawczyni alewizmu - islamskiego nurtu religijnego


SJP.pl


alewizm

jeden z islamskich nurtów religijnych wyznawanych na terenie Turcji


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) jeden z islamskich systemów religijno-etycznych wyznawany na terenie Turcji

Wiktionary

Wikipedia

Powiązane:

 rzecz. alewita m., alewitka ż.

 przym. alewicki

Wiktionary


alex

1. obce imię męskie;
2. Joe Alex - pseudonim Macieja Słomczyńskiego, polskiego pisarza i tłumacza


SJP.pl

  • Alex – zdrobnienie imion Aleksander i Aleksandra w wielu językach

Wikipedia


alexa

1. obce imię męskie;
2. Joe Alex - pseudonim Macieja Słomczyńskiego, polskiego pisarza i tłumacza


SJP.pl

Alexa Internet, Alexa – amerykańska spółka, funkcjonująca w latach 1996-2022, kontrolowana przez Amazon.com, prowadząca witrynę Alexa, która dostarczała informacje na temat ruchu sieciowego na stronach internetowych oraz udostępniała rankingi najpopularniejszych serwisów ostatniego miesiąca. Serwis był notowany w rankingu Alexa na miejscu 2908.

Wikipedia


alexander

obce imię męskie


SJP.pl

  • Aleksander
  • Christopher Alexander – angielski architekt i teoretyk architektury
  • James Waddell Alexander – amerykański matematyk
  • Lisa Alexander – kanadyjska pływaczka synchroniczna
  • Lloyd Alexander (1924-2007) – amerykański pisarz

Wikipedia


alexandre

[czytaj: aleksĄDR] francuskie imię męskie


SJP.pl

José Alexandre Alves Lindo (ur. 15 sierpnia 1973 w Santo André) – brazylijski piłkarz występujący na pozycji pomocnika.

Wikipedia


alexandrowicz

nazwisko


SJP.pl

Osoby o tym nazwisku:

  • Antoni Alexandrowicz – polski oficer, pilot wojskowy
  • Ludwik Alexandrowicz – polski leśniczy
  • Maria Alexandrowicz – polska śpiewaczka
  • Przemysław Alexandrowicz – polski polityk, nauczyciel, samorządowiec, senator
  • Stanisław Alexandrowicz – polski historyk
  • Stanisław Alexandrowicz – polski inżynier budowlany
  • Stefan Alexandrowicz – polski zootechnik, specjalista szczegółowej hodowli zwierząt

Wikipedia


alexis

[czytaj: aLEKs-is]
1. obce imię męskie;
2. nazwisko


SJP.pl

  • Aleksja – imię żeńskie
  • Aleksis (394 p.n.e. – 275 p.n.e.) – grecki komediopisarz
Miejscowości w USA
  • Alexis – wieś w stanie Illinois, w hrabstwie Warren
Gminy w USA
  • Alexis (ang. Alexis Township) – gmina w stanie Nebraska, w hrabstwie Butler

Wikipedia


ależ

wzmocniona partykuła "ale"


SJP.pl

partykuła wzmacniająca

 (1.1) wyraz zdumienia, zaskoczenia

 (1.2) podkreślenie kontrastu z wcześniejszą wypowiedzią

 (1.3) stpol.

wykrzyknik

 (2.1) wykrzyknik stosowany dla wyrażenia protestu, braku zgody

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Ależ przestań wreszcie kręcić.

 (1.2) Ależ to nie był on…

 (2.1) Ależ! Jak mogłeś.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈalɛʃ, AS: aleš

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1-2) ale

 (2.1) ale

Wiktionary


ależby

"ależ" wraz z cząstką trybu przypuszczającego


SJP.pl


alf

1. pierwsza litera greckiego alfabetu;
2. śródziemnomorski gatunek ostnicy; halfa; esparto;
3. alfa i omega - osoba o niepodważalnym autorytecie w jakiejś dziedzinie, wyrocznia;
4. samochód typu Lancia Alfa


SJP.pl

Luksemburg:

  • Alf – lieu-dit w gminie Echternach, w kantonie Echternach

Niemcy:

  • Alf – gmina w kraju związkowym Nadrenia-Palatynat, w powiecie Cochem-Zell
  • Alf – rzeka

Polska:

  • Alf – skała wspinaczkowa w Suliszowicach na Wyżynie Częstochowskiej

Wikipedia


alfa

1. pierwsza litera greckiego alfabetu;
2. śródziemnomorski gatunek ostnicy; halfa; esparto;
3. alfa i omega - osoba o niepodważalnym autorytecie w jakiejś dziedzinie, wyrocznia;
4. samochód typu Lancia Alfa


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) jęz. nazwa pierwszej litery alfabetu greckiego, α;

 (1.2) mot. pot. samochód marki Alfa Romeo

liczebnik porządkowy

 (2.1) pierwszy (przy oznaczaniu np. kątów, faz, współczynników, wersji itp.)

 (2.2) przen. w użyciu przymiotnikowym najważniejszy, najjaśniejszy itp.

Wiktionary

Alfa (ἄλφα, pisana Αα) − pierwsza litera alfabetu greckiego. W greckim systemie liczbowym oznacza liczbę 1. Alfa pochodzi od litery alfabetu fenickiego alef . Od alfy pochodzą łacińskie A i cyrylickie А.

W języku starogreckim i grece współczesnej alfa reprezentuje samogłoskę otwartą przednią niezaokrągloną /a/.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Litera alfa jest podobna do łacińskiego a.

 (1.2) Jacek jeździ nową alfą swojego ojca.

 (2.1) Rozpad promieniotwórczy wiąże się z emisją cząstek alfa, beta i gamma.

 (2.2) W wilczym stadzie rozmnaża się tylko para alfa.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈalfa, AS: alfa

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) α

 (2.1) pierwszy, numer jeden

Wiktionary


alfa-fetoproteina

białko płodowe przenikające od płodu do matki; AFP


SJP.pl


alfa-hydroksykwas

kwas owocowy występujący w kosmetykach


SJP.pl


alfaaktywny

przymiotnik relacyjny

 (1.1) fiz. emitujący promienie alfa

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) alfapromieniotwórczy

Wiktionary


alfabet

1. zestaw liter, czyli symboli graficznych dźwięków danego języka, ułożony w porządku tradycyjnym; abecadło;
2. zbiór znaków jakiegoś systemu znakowego, odpowiadających literom alfabetu;
3. podstawowe informacje o czymś


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) jęz. zbiór wszystkich liter ułożony w ogólnie przyjętym porządku;

 (1.2) uporządkowany zbiór znaków jakiegoś systemu znakowego, odpowiadających literom alfabetu (1.1)

 (1.3) przen. podstawy danej dziedziny wiedzy lub umiejętności, podstawowe zasady czegoś, podstawowe informacje o czymś

Wiktionary

Alfabet, abecadło (od stgr. nazw pierwszych liter alfabetu: alfa i beta lub z łac. abecedarium) – najpopularniejszy system zapisywania mowy. Termin ten bywa używany w kilku znaczeniach, co jest źródłem licznych nieporozumień w dziedzinie historii i teorii pisma. Nieściśle „alfabetami” nazywa się też systemy pisma, które nimi nie są (pseudoalfabety).

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) W alfabecie litera „s” znajduje się po „r”.

 (1.3) Umiejętność wiązania węzłów to alfabet żeglarstwa.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: alˈfabɛt, AS: alfabet

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. alfabetyzacja ż., alfabetyzm m.

 przym. alfabetyczny

 przysł. alfabetycznie

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) abecadło, abdżad

 (1.3) ABC, podstawy

Wiktionary


alfabeta

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) daw. żart. iron. człowiek prawie niepiśmienny, znający tylko alfabet

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌalfaˈbɛta, AS: alfabeta

Wiktionary


alfabetowy

alfabet; alfabetyczny, abecadłowy


SJP.pl


alfabetycznie

przysłówek sposobu

 (1.1) w sposób alfabetyczny, zgodnie z kolejnością liter w alfabecie

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Nazwiska kandydatów ułożone zostały alfabetycznie.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌalfabɛˈtɨt͡ʃʲɲɛ, AS: alfabetyčʹńe

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. alfabet m., alfabetyzacja ż., alfabetyczność ż.

 przym. alfabetyczny, alfabetowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) abecadłowo

Wiktionary


alfabetyczność

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) odprzym. cecha tego, co jest alfabetyczne

Wiktionary

Powiązane:

 przym. alfabetyczny

 przysł. alfabetycznie

Wiktionary


alfabetyczny

alfabet; alfabetowy, abecadłowy


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) ułożony w kolejności zgodnej z układem liter w alfabecie

 (1.2) odnoszący się do alfabetu, związany z alfabetem

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Przygotowałem alfabetyczną listę haseł, które muszą się znaleźć w naszym leksykonie.

 (1.2) Pismo alfabetyczne powstało na Bliskim Wschodzie.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌalfabɛˈtɨt͡ʃnɨ, AS: alfabetyčny

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. alfabet mrz., alfabetyzacja ż., alfabetyczność ż.

 przym. alfabetowy

 przysł. alfabetycznie

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) abecadlny, abecadłowy

Wiktionary


alfabetyzacja

1. nauczanie pisania i czytania w rejonach zacofanych;
2. tworzenie alfabetu na potrzeby języka, który go jeszcze nie ma;
3. układanie wyrazów w porządku alfabetycznym


SJP.pl


alfabetyzm

umiejętność czytania tekstu ze zrozumieniem oraz pisania, czytania i liczenia


SJP.pl

Alfabetyzm – określenie odnoszące się do podstawowych zasobów wiedzy i umiejętności niezbędnych do uczestnictwa w życiu społecznym danej zbiorowości ludzkiej.

Wymagany zestaw tych zasobów zależy od czynników historycznych i społeczno-kulturowych. Dotyczy kompetencji zdobywanych przez całe życie jednostki i uznawanych w danej epoce za podstawowe, stanowiące wymóg społeczny i poddawane kontroli społecznej. Dotyczy zarówno cech zdobywanych w edukacji nieformalnej, jak i drogą formalnego systemu nauczania. Alfabetyzm odnosi się nie tylko do umiejętności czytania i pisania, ale też do podstawowej wiedzy matematycznej, geograficznej, biologicznej, fizycznej, technicznej, o społeczeństwie oraz umiejętności jak posługiwanie się komputerem i internetem.

Wikipedia


alfanumeryczność

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) odprzym. cecha tego, co jest alfanumeryczne

Wiktionary

Powiązane:

 przym. alfanumeryczny

 przysł. alfanumerycznie

Wiktionary


alfanumeryczny

literowo-cyfrowy, np. sposób komunikacji między urządzeniami komputera


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) inform. zawierający lub wykorzystujący litery i cyfry

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. alfanumeryczność ż.

Wiktionary


alfapromieniotwórczy

wysyłający promienie alfa


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) fiz. emitujący promienie alfa

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) alfaaktywny

Wiktionary


alfatron

jonizacyjna lampa elektronowa, służąca do mierzenia bardzo niskich ciśnień gazu


SJP.pl


alfatronowy

alfatron


SJP.pl

Patrz:

alfatron

alfejos

w mitologii greckiej: bóg rzeki o tej samej nazwie, syn Okeanosa i Tetydy


SJP.pl

  • Alfejos (Alfios) – rzeka w Grecji
  • Alfejos (gr. Alpheios, łac. Alpheus) – w mitologii greckiej bóg i uosobienie rzeki Alfios (Alfejos)
  • Alfejos – grecki poeta żyjąc w I w. p.n.e.

Wikipedia


alfer

stop żelaza i aluminium


SJP.pl


alferowy

związany z alferem


SJP.pl


alfeusz

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy, nazwa własna

 (1.1) imię|polski|m.;

Wiktionary

Alfeusz – imię męskie pochodzenia grecko-hebrajskiego, od Αλφαιος (Alphaios), gr. formy imienia hebr. o znaczeniu „zmieniający się, zmienny”; zlatynizowana wersja imienia Kleofas. Postać o tym imieniu występuje w Nowym Testamencie; jest to ojciec Jakuba i Mateusza Ewangelisty. Ponadto istnieje przynajmniej dwóch świętych katolickich o tym imieniu.

Wikipedia


alfka

pieszczotliwie i środowiskowo o samochodzie marki Alfa Romeo


SJP.pl


alfons

człowiek czerpiący zyski z cudzego nierządu; sutener, kupler, rajfur


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy, nazwa własna

 (1.1) imię|polski|m.;

Wiktionary

Alfons – imię męskie pochodzenia germańskiego, powstałe ze złożenia członów al („cały”) lub adal („szlachetny ród”) oraz funs („szybki, chętny, życzliwy”). Imię to zostało spopularyzowane w Polsce w XVIII i XIX wieku przez zakon redemptorystów, którego założycielem był św. Alfons Maria Liguori. Popularność Alfonsa następnie spadła po przedstawieniu komedii Aleksandra Dumasa syna „Monsieur Alphonse” z 1873 r., pod wpływem której alfons w roli rzeczownika pospolitego zyskał w Polsce znaczenie sutener. Taka konotacja imienia Alfons nie ma charakteru ogólnoświatowego i np. w Hiszpanii, w której imię to nosiło kilkunastu królów (d. prowincji hiszpańskich), również obecnie imię to jest dość często spotykane.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Nie znam żadnego Alfonsa.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈalfɔ̃w̃s, AS: alfõũ̯s

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. alfons mos.

:: zdrobn. Alfonsik m., Ali m., Fonsik m., Fonsio m.

 przym. Alfonsowy, alfonsowaty

Wiktionary

Synonimy:

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

 rzecz. alfons mos.

:: zdrobn. Alfonsik m., Ali m., Fonsik m., Fonsio m.

 przym. Alfonsowy, alfonsowaty

frazeologia.

etymologia.

 etym|płac|Alphonsus. < etym|wł|Alfonso. < etym|hiszp|Alfonso.

uwagi.

 (1.1) zobacz też: Indeks:Polski - Imiona

tłumaczenia.

* angielski: (1.1) Alphonsus

* baskijski: (1.1) Alfontso

* białoruski: (1.1) Альфонс m.

* esperanto: (1.1) Alfonso

* francuski: (1.1) Alphonse m.

* hiszpański: (1.1) Alfonso m.

* kataloński: (1.1) Alfons m.

* niemiecki: (1.1) Alfons m.

* nowogrecki: (1.1) Αλφόνσος m.

* rosyjski: (1.1) Альфонс m.

* słowacki: (1.1) Alfonz m.

* szwedzki: (1.1) Alfons, Alfonso

* ukraiński: (1.1) Альфонс m.

* węgierski: (1.1) Alfonz

* włoski: (1.1) Alfonso m.

źródła.

== Alfons (język kataloński.) ==

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik, rodzaj męski, nazwa własna

 (1.1) imię|kataloński|m. Alfons

odmiana.

przykłady.

składnia.

kolokacje.

synonimy.

Wiktionary


alfonsiaczek

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) zdrobn. od alfonsiak

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. alfonsiak m.

Wiktionary


alfonsiak

pogardliwie o sutenerze


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) pot. posp. pogard. zob. alfons.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. alfons m.

:: zdrobn. alfonsiaczek m.

 przym. alfonsowaty

Wiktionary


alfonsjański

przymiotnik od: Alfons Maria Liguori, np. myśl alfonsjańska


SJP.pl


alfonso

obce imię męskie


SJP.pl


alfonsostwo

Alfons z małżonką; Alfonsowie


SJP.pl


alfonsowaty

wyglądem lub zachowaniem przypominający alfonsa


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) posp. przypominający swym wyglądem lub usposobieniem alfonsa

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. alfons mos., alfonsiak mos., Alfons mos., Fonsio mos.

Wiktionary


alfonsowie

Alfons z małżonką; Alfonsostwo


SJP.pl


alfonsowy

przymiotnik dzierżawczy - należący do Alfonsa lub z nim związany


SJP.pl


alfonsyna

imię żeńskie


SJP.pl

Alfonsa, Alfonsyna – imię żeńskie pochodzenia germańskiego, żeński odpowiednik imienia Alfons, powstałe ze złożenia członów al ("cały") lub adal ("szlachetny ród") oraz funs ("szybka, chętna, życzliwa"). Patronką tego imienia jest św. Alfonsa od Niepokalanego Poczęcia zm. w Muttathupadam (w 1946 roku) oraz czcigodna Alfonsa Eppinger. Imię to występuje również bardzo rzadko w wersji Alfonsyna, stanowiącej spolszczenie zdrobnienia imienia Alfonsa, powstałego na gruncie romańskim.

Wikipedia


alfred

imię męskie


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy, nazwa własna

 (1.1) imię|polski|m.;

forma rzeczownika.

 (2.1) D. lm. od: Alfreda

Wiktionary

Alfred – imię męskie pochodzenia germańskiego. Wywodzi się od słów oznaczających „mądry jak Elf”.

Forma żeńska: Alfreda.

Alfred imieniny obchodzi: 4 lipca, 19 lipca, 4 sierpnia, 14 sierpnia i 14 grudnia.

Odpowiedniki w innych językach:

  • esperanto: Alfredo

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Wujowi Alfredowi oddali rower.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈalfrɛt, AS: alfret

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz.

:: zdrobn. Alfredek m., Alfredzio m., Fredek m., Fredzio m.

:: fż. Alfreda ż.

 przym. Alfredowy

Wiktionary


alfreda

imię żeńskie


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) imię|polski|ż.;

Wiktionary

Alfreda – żeński odpowiednik imienia Alfred.

Alfreda imieniny obchodzi: 19 lipca i 2 sierpnia.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Pogrzeb pani Alfredy odbył się w Głogówku.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: alfˈrɛda, AS: alfreda

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Alfred mos.

:: zdrobn. Fredka ż., Fredzia ż.

Wiktionary

Synonimy:

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

 rzecz. Alfred mos.

:: zdrobn. Fredka ż., Fredzia ż.

frazeologia.

etymologia.

uwagi.

 (1.1) zobacz też: Indeks:Polski - Imiona

tłumaczenia.

* niemiecki: (1.1) Alfreda ż.

* rosyjski: (1.1) Альфреда ż.

* ukraiński: (1.1) Альфреда ż.

* włoski: (1.1) Alfreda ż.

źródła.

== Alfreda (język angielski.) ==

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik, nazwa własna

 (1.1) imię|angielski|ż.

odmiana.

przykłady.

składnia.

kolokacje.

synonimy.

Wiktionary


alfredostwo

Alfred z małżonką; Alfredowie


SJP.pl


alfredowie

Alfred z małżonką; Alfredostwo


SJP.pl


alfredowy

przymiotnik dzierżawczy - należący do Alfreda lub z nim związany


SJP.pl


alfredziny

przymiotnik dzierżawczy - należący do Alfredy lub z nią związany


SJP.pl


alfresko

technika malarstwa ściennego polegająca na malowaniu na wilgotnym podkładzie farbami zmieszanymi z wodą, pozwalająca na uzyskanie bardzo trwałych malowideł; fresk, al fresco


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) zob. al fresco.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: alfˈrɛskɔ, AS: alfresko

Wiktionary


alfrid

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy, nazwa własna

 (1.1) gw-pl|Górny Śląsk. Alfred

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Alfrid durś szczylo afa.

Wiktionary


alfun

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy, nazwa własna

 (1.1) gw-pl|Górny Śląsk. Alfons

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Alfun durś szczylo afa.

Wiktionary


alga

najprostsza, samożywna roślina plechowa; wodorost; glon


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) zob. glon.

Wiktionary

Glony, algi (łac. Algae, gr. Phykos) – grupa morfologiczno-ekologiczna, składająca się tradycyjnie z kilku niespokrewnionych linii ewolucyjnych organizmów plechowych, tj. beztkankowych.

Nauka zajmująca się glonami to algologia (fykologia).

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Sproszkowane algi morskie są doskonałym dodatkiem do potraw.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈalɡa, AS: alga

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) glon

Wiktionary


algarve

rzeczownik, rodzaj nijaki, nazwa własna

 (1.1) geogr. hist. nadatlantycka kraina historyczna w południowej Portugalii;

Wiktionary

Algarve (wym. [aɫˈɡaɾv(ɨ)]; z arab. الغرب al-Garb/al-garb „zachód, ziemia położona na zachód”) – region i kraina historyczna w kontynentalnej Portugalii, obejmująca całą południową część tego kraju, tj. podłużny pas wzdłuż wybrzeża Oceanu Atlantyckiego – długości około 40 kilometrów i szerokości około 140 kilometrów – od Przylądka Świętego Wincentego na zachodzie do rzeki Gwadiany na wschodzie (granica z Hiszpanią).

Wikipedia


algawski

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z krainą Allgäu w południowych Niemczech;

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Swoją fermę mleczarską w Bilewie Matka oparła na krowach sprowadzanych z Holandii i Bawarii (rasa algawska).

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Allgäu n.

Wiktionary


algebra

jeden z działów matematyki


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) jeden z działów matematyki;

 (1.2) mat. zbiór z określonymi na nim działaniami (struktura algebraiczna);

 (1.3) pot. środ. stud. lekcja algebry (1.1)

Wiktionary

Algebra (arab. ‏الجبر‎, al-dżabr) – jedna z głównych dziedzin matematyki, zajmująca się wszelkimi strukturami algebraicznymi, czyli zbiorami – lub bardziej ogólnymi klasami – wyposażonymi w działania; struktury te bywają też nazywane algebrami ogólnymi. Początkowym przykładem takiego obiektu, długo definiującym tę dziedzinę, były liczby rzeczywiste ze standardowymi działaniami arytmetycznymi, a także liczby zespolone rozszerzające ten zbiór, wprowadzone właśnie na potrzeby klasycznie rozumianej algebry.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Przy rozwiązywaniu zadań z algebry powinniśmy sprawdzać otrzymane wyniki.

 (1.2) Algebra Boole'a jest podstawą rachunku zbiorów.

 (1.3) Po analizie mamy dwie algebry i laborkę z fizyki.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: alˈɡɛbra, AS: algebra

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. algebraik m.

 przym. algebraiczny

 przysł. algebraicznie

Wiktionary


algebraf

łamigłówka, w której cyfry zastąpiono literami lub piktogramami


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) mat. przedstawienie pewnego działania za pomocą liter (cyfry zastąpione literami), w którym każda litera odpowiada jednej i tej samej cyfrze

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Niektórym rozwiązywanie algebrafów sprawia dużo kłopotu.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: alˈɡɛbraf, AS: algebraf

Wiktionary


algebraiczka

algebraik


SJP.pl

Patrz:

algebraik

algebraiczność

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) odprzym. cecha tego, co jest algebraiczne

Wiktionary

Powiązane:

 przym. algebraiczny

 przysł. algebraicznie

Wiktionary


algebraiczny

odnoszący się do algebry


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) dotyczący algebry

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Funkcję nazywa się algebraiczną, gdy jest ona rozwiązaniem równania algebraicznego.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. algebra ż., algebraik m., algebraista m., algebraiczka ż., algebraiczność ż.

 przysł. algebraicznie

Wiktionary


algebraik

specjalista matematyk w zakresie algebry


SJP.pl

Algebra (arab. ‏الجبر‎, al-dżabr) – jedna z głównych dziedzin matematyki, zajmująca się wszelkimi strukturami algebraicznymi, czyli zbiorami – lub bardziej ogólnymi klasami – wyposażonymi w działania; struktury te bywają też nazywane algebrami ogólnymi. Początkowym przykładem takiego obiektu, długo definiującym tę dziedzinę, były liczby rzeczywiste ze standardowymi działaniami arytmetycznymi, a także liczby zespolone rozszerzające ten zbiór, wprowadzone właśnie na potrzeby klasycznie rozumianej algebry.

Wikipedia


algezja

wrażliwość na ból


SJP.pl


algezymetr

przyrząd do mierzenia siły działania bodźca wywołującego ból


SJP.pl


algezymetria

pomiar odczuwania bólu mierzony z wykorzystaniem mechanicznych, elektrycznych, termicznych i chemicznych metod badań


SJP.pl


alghedonia

przeżywanie rozkoszy podczas doznawania bólu, typowe dla masochizmu


SJP.pl

Masochizm – rodzaj preferencji seksualnych, w którym jednostka odczuwa podniecenie seksualne w sytuacjach, kiedy zadawany jest jej fizyczny i psychiczny ból lub gdy jest poniżana. Masochizm może być uznany za zaburzenie, jeśli jednostka odczuwa w związku z nim poczucie winy, lęk, rozpacz i jeśli zaburza on funkcjonowanie w innych sferach życia. W historycznych klasyfikacjach zaburzeń psychicznych był zawsze uznawany za zaburzenie, uległo to zmianie w klasyfikacjach ICD-11 i DSM-5.

Wikipedia


alghero

rzeczownik, rodzaj nijaki, nazwa własna

 (1.1) geogr. miejscowość i gmina na Sardynii, w prowincji Sassari;

Wiktionary

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Około 40% mieszkańców Alghero posługuje się na co dzień archaiczną odmianą katalońskiego.

Wiktionary


algida

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) pot. uczn. prostytutka

Wiktionary

Algida – marka lodów należąca do koncernu Unilever. Istnieje od lat 50. XX wieku – jej państwem ojczystym są Włochy.

W Polsce została wprowadzona wraz z zakupem przez koncern fabryki lodów w Baninie w 1993 roku. W ofercie „Algidy” znajdują się lody produkowane dla wszystkich krajów, w których Unilever trudni się ich dystrybucją (m.in. Cornetto, Vienetta), a także te produkowane tylko na rynki lokalne lub grupy krajów (w Polsce np. Big, Kolorki).

Wikipedia

Wymowa:

IPA: alʲˈɟida, AS: alʹǵida

Wiktionary


algier

stolica Algierii


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna

 (1.1) geogr. stolica Algierii;

Wiktionary

Algier (fr. Alger, arab. مدينة الجزائر [Madinat al-Dżaza'ir]) – stolica Algierii. Miasto leży w obszernej zatoce nad Morzem Śródziemnym, 800 km od Marsylii. Nad miastem wznoszą się wzgórza do wysokości 400 m n.p.m. Algier jest centrum gospodarczym, kulturalnym i głównym portem kraju, a także najważniejszym ośrodkiem naukowym.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Obok na śnieżnym obrusie walały się olbrzymie, prawie białe grona winne z Algieru […]

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈalʲɟɛr, AS: alʹǵer

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Algierka ż., Algierczyk mos., Algieria ż., algierczyk mos., algierka ż.

 przym. algierski

Wiktionary


algierczyk

mieszkaniec Algieru


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) obywatel Algierii

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Spotkać tam można zarówno Algierczyków, jak i Egipcjan.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: alʲˈɟɛrt͡ʃɨk, AS: alʹǵerčyk

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Algieria ż., Algier mrz., algierczyk mos., algierka ż.

:: fm. Algierka ż.

 przym. algierski

Wiktionary


algieria

państwo w Afryce


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) geogr. polit. państwo w północnej Afryce ze stolicą w Algierze;

Wiktionary

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) W Algierii była siedziba Legii Cudzoziemskiej.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: alʲˈɟɛrʲja, AS: alʹǵerʹi ̯a

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Algier mrz., Algierczyk mos., Algierka ż.

 przym. algierski

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) urz. Algierska Republika Ludowo-Demokratyczna

Wiktionary


algierka

1. dawny, długi płaszcz męski
2. mieszkanka Algieru


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) obywatelka Algierii

Wiktionary

Wymowa:

IPA: alʲˈɟɛrka, AS: alʹǵerka

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Algieria ż., Algier mrz., algierczyk mos., algierka ż.

:: fm. Algierczyk mos.

 przym. algierski

Wiktionary



algierskość

algierski


SJP.pl

Patrz:

algierski

algijski

przymiotnik

 (1.1) etn. jęz. dotyczący autochtonicznych ludów (Indian) północnej części Ameryki Północnej

Wiktionary


algina

galaretowata, kleista substancja otrzymywana z wodorostów


SJP.pl

  • alginian sodu
  • kwas alginowy

Wikipedia


alginat

włókno uzyskane z soli metalicznych kwasu alginowego


SJP.pl


alginatowy

alginat


SJP.pl

Patrz:

alginat

alginian

sól kwasu alginowego


SJP.pl

Kwas alginowy – organiczny związek chemiczny z grupy polisacharydów, kopolimer kwasu mannuronowego i kwasu guluronowego, połączonych wiązaniem β-1,4-glikozydowym. Kolejność i długość bloków może być różna. Możliwe są również wystąpienia pojedynczych cząsteczek zamiast całych bloków.

Jest składnikiem ścian komórkowych wielu morskich glonów (głównie brunatnic).

Wikipedia


alginiany

sól kwasu alginowego


SJP.pl

Alginiany – sole kwasu alginowego.

Wikipedia


alginit

składnik niektórych rodzajów kerogenu


SJP.pl

Alginit – macerał z grupy liptynitu.

  • w węglach brunatnych utworzony z alg. Jest owalny, barwa czarna, jaskrawa fluorescencja. Związany jest z nim często bituminit, który powstał z rozkładu alg. Występuje przeważnie w postaci drobnych ziaren.
  • w węglach kamiennych – macerał rzadki w węglach humusowych, powszechny w węglach sapropelowych szczególnie w bogheadach. Morfologia owalna, bardzo silna fluorescencja, często razem z nim współwystępuje bituminit, czyli macerał wtórny utworzony z alginitu w czasie uwęglenia. Ma on morfologię nieregularną, może mieć zmienną fluorescencję. W skałach niewęglanowych (np. w wapieniach) fluorescencja może być od jaskrawożółtej do pomarańczowej.

Wikipedia


alginowy

w chemii: kwas alginowy - składnik błon komórkowych niektórych glonów morskich, bezbarwna koloidalna masa o budowie włóknistej, mająca zastosowanie głównie w przemyśle mydlarsko-kosmetycznym, spożywczym i włókienniczym


SJP.pl


algo-

przedrostek

 (1.1) pierwszy człon wyrazów złożonych wskazujący na ich związek znaczeniowy z bólem

Wiktionary

Przykłady

składnia.

kolokacje.

 (1.1) algofobia • algolagnia • algologia • algometria

synonimy.

 (1.1) algi-, alge-

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

 przym. analgetyczny

frazeologia.

etymologia.

 etym|gr|ἄλγος. → ból lub etym|gr|ἀλγέω. → cierpieć

uwagi.

tłumaczenia.

* interlingua: (1.1) algo-

* włoski: (1.1) algo-

źródła.

== algo- (interlingua.) ==

wymowa.

znaczenia.

przedrostek

 (1.1) algo-

odmiana.

przykłady.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈalɡɔ, AS: algo

Wiktionary

Powiązane:

 przym. analgetyczny

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) algi-, alge-

Wiktionary


algofobia

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) psych. nieuzasadniony lęk przed bólem;

Wiktionary

Algofobia – irracjonalny lęk przed bólem. Fobię tę wywołują różne obiekty oraz sytuacje, które według osoby chorej mogą prowadzić do niebezpieczeństwa.

Leczenie algofobii jest najczęściej prowadzone za pomocą terapii behawioralnej oraz środków anksjolitycznych.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ˌalɡɔˈfɔbʲja, AS: algofobʹi ̯a

Wiktionary


algol

1. gwiazda zmienna w gwiazdozbiorze Perseusza; Per;
2. język programowania wysokiego poziomu; ALGOL


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) astr. Beta Persei, gwiazda podwójna w gwiazdozbiorze Perseusza;

 (1.2) inform. algorytmiczny język programowania, stworzony w latach 50. XX wieku; wpłynął istotnie na kształtowanie się innych języków wysokiego poziomu;

Wiktionary

  • Algol (gwiazda)
  • Algol (język programowania)

Wikipedia

Przykłady

 (1.2) Od momentu powstania przez około 20 lat Algol był de facto standardem opisu algorytmów w publikacjach naukowych i podręcznikach.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈalɡɔl, AS: algol

Wiktionary


algolagnia

doznawanie rozkoszy płciowej przy zadawaniu albo odczuwaniu bólu; sadomasochizm


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) psych. zaburzenie seksualne polegające na osiąganiu satysfakcji poprzez zadawanie bólu i cierpienia sobie lub innej osobie;

Wiktionary

Algolagnia (stgr. ἄλγος, algos – ból, stgr. λαγνεία, lagneia – pożądanie) – zaburzenie seksualne polegające na osiąganiu satysfakcji poprzez zadawanie bólu (w szczególności w miejscach stref erogennych) i cierpienia sobie lub innej osobie. Istnieją dwa rodzaje algolagnii: masochizm oraz sadyzm.

Wikipedia

Przykłady

składnia.

kolokacje.

synonimy.

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

frazeologia.

etymologia.

 etymn|pol|algo-. + etym|gr|λαγνεία. (lagnia) → pożądanie

uwagi.

tłumaczenia.

* angielski: (1.1) algolagnia

* francuski: (1.1) algolagnie

* hiszpański: (1.1) algolagnia ż.

* niemiecki: (1.1) algolagnie

* rosyjski: (1.1) алголагния ż.

* włoski: (1.1) algolagnia ż.

źródła.

== algolagnia (język włoski.) ==

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) psych. algolagnia

odmiana.

 (1.1) lp. algolagnia; lm. algolagnie

przykłady.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌalɡɔˈlaɟɲja, AS: algolaǵńi ̯a

Wiktionary

Synonimy:

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

frazeologia.

etymologia.

 etymn|pol|algo-. + etym|gr|λαγνεία. (lagnia) → pożądanie

uwagi.

tłumaczenia.

* angielski: (1.1) algolagnia

* francuski: (1.1) algolagnie

* hiszpański: (1.1) algolagnia ż.

* niemiecki: (1.1) algolagnie

* rosyjski: (1.1) алголагния ż.

* włoski: (1.1) algolagnia ż.

źródła.

== algolagnia (język włoski.) ==

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) psych. algolagnia

odmiana.

 (1.1) lp. algolagnia; lm. algolagnie

przykłady.

składnia.

kolokacje.

synonimy.

Wiktionary


algolog

specjalista w zakresie algologii (fykologii); fykolog


SJP.pl

Algologia jest pojęciem dwuznacznym:

  • w biologii jest synonimem fykologii – dział botaniki, nauka o glonach
  • w medycynie jest synonimem algezjologii – nauka zajmująca się badaniem i leczeniem bólu

Wikipedia


algologia

dział botaniki zajmujący się glonami; fykologia


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) bot. nauka o glonach

 (1.2) med. nauka zajmująca się badaniem i leczeniem bólu

Wiktionary

Algologia jest pojęciem dwuznacznym:

  • w biologii jest synonimem fykologii – dział botaniki, nauka o glonach
  • w medycynie jest synonimem algezjologii – nauka zajmująca się badaniem i leczeniem bólu

Wikipedia

Przykłady

składnia.

kolokacje.

synonimy.

 (1.1) fykologia, fikologia, skrót alg.

 (1.2) algezjologia

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

 rzecz. algolog mos.

 przym. algologiczny

frazeologia.

etymologia.

 (1.1) etym|łac|alga. + etymn|pol|-logia.

 (1.2) etymn|pol|algo-|-logia.

uwagi.

tłumaczenia.

* niemiecki: (1.1) Algologie ż.; (1.2) Algesiologie ż.

* włoski: (1.1) algologia ż.; (1.2) algologia ż.

źródła.

== algologia (język włoski.) ==

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) bot. algologia

 (1.2) med. algologia

odmiana.

przykłady.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌalɡɔˈlɔɟja, AS: algoloǵi ̯a

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. algolog mos.

 przym. algologiczny

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) fykologia, fikologia, skrót alg.

 (1.2) algezjologia

Wiktionary


algologiczny

przymiotnik relacyjny

 (1.1) bot. związany z algologią

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. algologia ż.

Wiktionary


algolożka

algolog


SJP.pl

Patrz:

algolog

algometria

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) med. pomiar wrażliwości na ból

Wiktionary

Przykłady

składnia.

kolokacje.

synonimy.

 (1.1) algezymetria

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

 rzecz. algometr mrz.

frazeologia.

etymologia.

 etymn|pol|algo-|-metria.

uwagi.

tłumaczenia.

* angielski: (1.1) algometry

* interlingua: (1.1) algometria

* włoski: (1.1) algometria ż.

źródła.

== algometria (interlingua.) ==

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik

 (1.1) med. algometria, algezymetria

odmiana.

przykłady.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌalɡɔ̃ˈmɛtrʲja, AS: algõmetrʹi ̯a

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. algometr mrz.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) algezymetria

Wiktionary


algon.

skrót od: algonkiński


SJP.pl


algoncki

tyczący się algonku, drugiej ery w dziejach ziemi


SJP.pl


algonk

druga era w dziejach Ziemi; eozoik, era proterozoiczna, proterozoik


SJP.pl

Proterozoik (algonk, eozoik)

  • w sensie geochronologicznym: trzeci eon w dziejach Ziemi, młodszy od hadeiku i archaiku a starszy od fanerozoiku. Proterozoik trwał około dwóch miliardów lat (od około 2,5 mld do 542 mln lat temu). Dzieli się na trzy ery: paleoproterozoik, mezoproterozoik i neoproterozoik.

Wikipedia


algonkin

język z rodziny algonkińskiej, używany w niektórych prowincjach Kanady; język algonkiński


SJP.pl

Wikipedia


algonkini

grupa plemion indiańskich; Algonkinowie


SJP.pl

Wikipedia


algonkinowie

grupa plemion indiańskich; Algonkini


SJP.pl

Algonkinowie, Algonkini, Algonkini właściwi (fr. Algonquin) – plemię indiańskie zamieszkujące tereny nad rzeką Ottawą w południowej części kanadyjskiej prowincji Quebec. Według informacji z 1669 część Algonkinów weszła w skład plemienia Oneidów. Mówią językiem algonkińskim (algonquin), należącym do algonkiańskiej grupy językowej.

Wikipedia


algonkiński

1. proterozoiczny
2. dotyczący Algonkinów, właściwy Algonkinom


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z Algonkinami, dotyczący Algonkinów

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (2.1) jęz. język używany przez niewielką grupę rdzennych mieszkańców Kanady;

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Algonkini lm m.

Wiktionary

Synonimy:

 (2.1) algonkin

Wiktionary


algorytm

określony sposób rozwiązania jakiegoś problemu, składający się z ciągu następujących po sobie czynności (lub instrukcji)


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) inform. sformalizowany zapis sposobu postępowania w określonej sytuacji, przepis;

Wiktionary

Algorytm – skończony ciąg jasno zdefiniowanych czynności koniecznych do wykonania pewnego rodzaju zadań, sposób postępowania prowadzący do rozwiązania problemu. Można go przedstawić na schemacie blokowym.

Słowo „algorytm” pochodzi od łacińskiego słowa algorithmus, oznaczającego wykonywanie działań przy pomocy liczb arabskich (w odróżnieniu od abacism – przy pomocy abakusa), które z kolei wzięło się od nazwy „Algoritmi”, zlatynizowanej wersji nazwiska „al-Chwarizmi” Abu Abdullaha Muhammada ibn Musy al-Chuwarizmiego, matematyka perskiego z IX wieku.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Czy znasz algorytm obliczania liczby pi?

Wiktionary

Wymowa:

IPA: alˈɡɔrɨtm̥, AS: algorytm̦

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. algorytmizacja ż., algol m., algorytmizowanie n.

 czas. algorytmizować

 przym. algorytmiczny

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) przepis, instrukcja

Wiktionary


algorytmiczny

zapisany w postaci algorytmu (np. algorytmiczne rozwiązanie problemu)


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z algorytmami, algorytmiką, dotyczący algorytmów, algorytmiki

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. algorytm mrz., algorytmika ż., algorytmizowanie n.

 przysł. algorytmicznie

Wiktionary


algorytmik

dziedzina informatyki zajmująca się projektowaniem i analizą algorytmów


SJP.pl


algorytmika

dziedzina informatyki zajmująca się projektowaniem i analizą algorytmów


SJP.pl

Algorytmika – dział matematyki oraz informatyki zajmujący się analizą oraz projektowaniem algorytmów.

Algorytmika ma bardzo duży wpływ na wydajność systemów komputerowych. Z tego względu algorytmy, podobnie jak układy elektroniczne komputera, są uznawane za technologię.

Algorytmy operują na strukturach danych, stąd w literaturze często zagadnienia te są omawiane w tych samych pozycjach.

Wikipedia


algorytmizacja

opis czegoś za pomocą algorytmu


SJP.pl


algorytmizowanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) mat. inform. opisywanie czegoś za pomocą algorytmu

 (1.2) opracowywanie algorytmu koniecznego do rozwiązania jakiegoś zadania

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. algorytm m., algorytmizacja ż.

 czas. algorytmizować

 przym. algorytmiczny

 przysł. algorytmicznie

Wiktionary


algoterapia

terapia przy zastosowaniu wyciągów z glonów


SJP.pl


algowy

alga


SJP.pl

Patrz:

alga

algrafia

technika druku płaskiego wykorzystująca płyty aluminiowe powleczone warstwą światłoczułą


SJP.pl

Algrafia, aluminografia (z niem. Algraphie) — jedna z pierwszych technik druku płaskiego, wynaleziona w 1892 roku. Po raz pierwszy zastosowana przez Josefa Scholza w Moguncji. W technice tej formą drukową jest cienka płyta aluminiowa, szlifowana, następnie ziarnowana i pokrywana materiałem światłoczułym. Na tej powłoce nanoszony jest negatyw rysunku.

Wikipedia


alhambra

1. zabytkowy zespół pałacowy w hiszpańskiej Grenadzie;
2. miasto w USA;
3. model samochodu marki Seat


SJP.pl

Alhambra (arab. ‏الحمراء‎ al hamra, dosłownie „czerwona”) – warowny zespół pałacowy w Granadzie w andaluzyjskim regionie Hiszpanii, zbudowany w latach 1232–1273 i rozbudowywany do XIV wieku. Jej rozbudowa nastąpiła za panowania emirów z dynastii Nasrydów – Jusufa I i Muhammada V. Alhambra była twierdzą mauretańskich kalifów.

W 1984 roku Twierdza Alhambra została wpisana na listę światowego dziedzictwa kultury UNESCO.

Wikipedia


alhambryjski

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z Alhambrą, dotyczący Alhambry

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Alhambra ż.

Wiktionary


ali

w starożytnym Rzymie:
1. skrzydło szyku bojowego;
2. oddział piechoty lub jazdy sprzymierzeńców, liczący kilkuset żołnierzy


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy, nazwa własna

 (1.1) imię|polski|m.

forma rzeczownika.

 (2.1) D. lp. od: Ala

Wiktionary

  • Ali (imię)
  • Ali ibn Abi Talib – kalif, pierwszy imam szyitów
  • Ali – miasto w Bahrajnie
  • Alii – wieś w Gruzji, w regionie Wewnętrzna Kartlia
  • Alì – miejscowość we Włoszech
  • Ali – film biograficzny o Muhammadzie Alim w reżyserii Michaela Manna z Willem Smithem w roli głównej
  • Ali G
  • Ali – indyjski aktor

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Ali codziennie studiuje Koran.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈalʲi, AS: alʹi

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Alfons mos.

Wiktionary

Synonimy:

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

 rzecz. Alfons mos.

frazeologia.

etymologia.

uwagi.

tłumaczenia.

* zazaki: (1.1) Ali m.

źródła.

== Ali (język angielski.) ==

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik, nazwa własna

 (1.1) imię|angielski|m.

 (1.2) zdrobn. od imienia żeńskiego Alexandra

odmiana.

przykłady.

składnia.

kolokacje.

synonimy.

Wiktionary


alianci

1. w okresie I wojny światowej: państwa walczące przeciw państwom centralnym; ententa;
2. w okresie II wojny światowej: państwa koalicji antyhitlerowskiej


SJP.pl

Alianci (fr. alliance, przymierze) – słowo oznaczające sojuszników, sprzymierzeńców.

Wikipedia


aliancki

odnoszący się do alianta, aliantów; sprzymierzony; sojuszniczy


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z aliantami, dotyczący aliantów

przymiotnik dzierżawczy

 (2.1) należący dla aliantów

Wiktionary

Przykłady

 (2.1) Kapitan znalazł się wśród alianckich jeńców w niewoli japońskiej.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. aliant mos., aliantka ż.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) sojuszniczy

Wiktionary


alians

sojusz


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) przymierze między państwami

Wiktionary

  • sojusz
  • Alians – grupa muzyczna
  • alians strategiczny – w ekonomii
  • Prawy Alians – młodzieżowa organizacja pozarządowa na Białorusi
  • Alians Ewangeliczny w RP – polska organizacja międzykościelna
  • Światowy Alians Kościołów Reformowanych – wspólnota Kościołów reformowanych
  • Światowy Alians Ewangeliczny – stowarzyszenie zrzeszające kościoły ewangelickie

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Dwa państwa zawarły alians.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈalʲjãw̃s, AS: alʹi ̯ãũ̯s

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) przymierze, sojusz, koalicja

Wiktionary


aliant

1. sojusznik wojenny; sprzymierzeniec;
2. w okresie I wojny światowej: każde z państw sprzymierzonych przeciw państwom centralnym;
3. w okresie II wojny światowej: każde państwo koalicji antyhitlerowskiej


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) wojsk. polit. stojący po tej samej stronie w działaniach wojennych

 (1.2) hist. państwo opozycyjne w stosunku do Niemiec w I i II wojnie światowej

Wiktionary

Alianci (fr. alliance, przymierze) – słowo oznaczające sojuszników, sprzymierzeńców.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Wczoraj aliantom udało się zająć wybrzeże.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz.

:: fż. aliantka ż.

 przym. aliancki

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) sojusznik, sprzymierzeniec, sprzymierzony

Wiktionary


aliantka

aliant


SJP.pl

Patrz:

aliant

alias

nazwa zastępcza konta e-mailowego


SJP.pl

spójnik

 (1.1) inaczej (zwany), znany jako

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (2.1) inform. alternatywny identyfikator użytkownika lub inny (zazwyczaj prostszy, krótszy) adres sieciowy odnoszący się do tego samego obiektu

Wiktionary

Alias (inaczej zwany, znany jako), vel (łac. albo, czyli) – alternatywna nazwa służąca do identyfikacji obiektów, ludzi itp. (pseudonim). Zwykle z aliasem związana jest funkcja polegająca na skróceniu i uproszczeniu nazewnictwa.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Stefan Kamiński alias Fryderyk Roeder pochodził z Pomorza.

 (2.1) Po rejestracji uzyskujemy darmowe konto pocztowe wraz z trzema aliasami.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈalʲjas, AS: alʹi ̯as

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) aka, vel

Wiktionary


aliasing

[czytaj: aljas-ing lub aljejs-in(g)]
1. w grafice komputerowej: niepożądany efekt polegający na niewygładzaniu zakrzywionych powierzchni;
2. zakłócenie fali dźwiękowej w czasie tworzenia dźwięku cyfrowego


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) inform. zniekształcenie sygnału na skutek nakładania się jego widm spowodowanego zbyt niską częstotliwością próbkowania, w przypadku rasteryzacji powodujące artefakty graficzne

Wiktionary

Informatyka
  • aliasing – przetwarzanie sygnałów
  • aliasing – grafika komputerowa, obraz
  • aliasing – informatyka, strony WWW

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Zauważmy, że widmo sygnału wyjściowego filtru dolnoprzepustowego zostało pasmowo ograniczone, dzięki czemu uniknęliśmy aliasingu widmowego na wyjściu przetwornika A/C.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. antyaliasing m.

Wiktionary


aliaż

1. przestarzałe: stop (metali);
2. połączenie różnych pojęć, właściwości itp.; mieszanina


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) daw. stop kilku metali, czasem z dodatkiem niemetali

Wiktionary


alibabki

Alibabki – polski żeński zespół wokalny założony w Warszawie zimą 1963 przez Zbigniewa Ciechana i Jana Rysińskiego.

15-krotnie wystąpiły na Krajowym Festiwalu Piosenki Polskiej w Opolu, zdobywając łącznie trzy główne nagrody. Cztery razy wystąpiły na festiwalu w Sopocie, zdobywając nagrodę publiczności.

Wikipedia


alibi

dowód nieobecności w miejscu przestępstwa w momencie jego popełnienia


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) praw. niezbity dowód czyjejś nieobecności w miejscu przestępstwa w czasie jego popełnienia;

Wiktionary

Alibi (łac. gdzie indziej) – dowód w postępowaniu karnym na okoliczność, że podejrzany albo oskarżony znajdował się w miejscu innym niż miejsce popełnienia zarzucanego mu przestępstwa. W szerszym znaczeniu mianem alibi określany jest każdy dowód przesądzający, że podejrzany lub oskarżony nie mógł popełnić zarzuconego mu przestępstwa.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Policja nie może mi niczego zrobić, bo mam alibi.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: aˈlʲibʲi, AS: alʹibʹi

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) wymówka, usprawiedliwienie

Wiktionary


alibista

świadek dostarczający fałszywego alibi


SJP.pl


alibistka

alibista


SJP.pl

Patrz:

alibista

alibizm

szukanie usprawiedliwienia siebie


SJP.pl


alić

aliści; dawniej:
1. spójnik wyrażający przeciwieństwo, kontrast bądź odmienne ujęcie treści, np.: Smutne to, alić prawdziwe.; a jednak, mimo to;
2. partykuła wzmacniająca, wyrażająca zwykle odmienność, nagłą zmianę sytuacji, np.: Alić przegrali już w pierwszym starciu.; a to


SJP.pl

spójnik

 (1.1) stpol. i oto

zaimek wskazujący

 (2.1) stpol. oto

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈalʲit͡ɕ, AS: alʹić

Wiktionary


alicante

[czytaj: alikante] miasto w Hiszpanii


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki, nazwa własna

 (1.1) geogr. miasto portowe w południowo-wschodniej Hiszpanii;

Wiktionary

Alicante (hiszp. wym. [a.liˈkan.te]), Alacant (walenc. wym. [a.laˈkant]) – miasto we wschodniej Hiszpanii, w regionie Walencja, stolica prowincji Alicante. Kąpielisko na Costa Blanca, położone u stóp skalistego wzniesienia, na którym wznosi się Castillo de Santa Bárbara.

Wikipedia


alice

Postacie o imieniu Alice

Aktorzy i filmowcy

  • Alice Connor – brytyjska aktorka
  • Alice Prin – francuska aktorka, modelka
  • Alice Ghostley – amerykańska aktorka
  • Alice Guy-Blaché – pionierka kina francuskiego i amerykańskiego, producentka filmowa, pierwsza kobieta zajmująca się reżyserią filmową
  • Alice Hunter – australijska aktorka
  • Alice Nellis – czeska reżyserka
  • Alice Taglioni – francuska aktorka
  • Mary Alice Smith – amerykańska aktorka

Wikipedia


alichnowicz

nazwisko


SJP.pl


alicja

imię żeńskie


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) imię|polski|ż.;

Wiktionary

Alicja – imię żeńskie.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Alicja sama sobie zaprojektowała ten niespotykany ubiór.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: aˈlʲit͡sʲja, AS: alʹicʹi ̯a

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz.

:: zdrobn. Ala ż.

Wiktionary


alicykliczny

związki alicykliczne - niearomatyczne związki organiczne o pierścieniu zbudowanym wyłącznie z atomów węgla, obejmujące cykloalkany oraz cykloalkeny i ich pochodne


SJP.pl


alida

imię żeńskie


SJP.pl

Adelajda – imię żeńskie pochodzenia germańskiego. Składa się z elementów adal "ród, ród szlachetny" i heit "osoba, stan, rodzaj" i oznaczać mogło osobę wywodzącą się ze szlachetnego rodu.

Inne formy imienia: Adela, Adelina

Wikipedia


alidada

część przyrządu do mierzenia kątów, mająca postać listwy lub koła z podziałem kątowym, mogąca się obracać wraz z lunetą celowniczą względem nieruchomej podstawy


SJP.pl

Alidada – ruchoma część teodolitu lub sekstantu mogąca obracać się względem spodarki i limbusa. Na alidadzie znajdują się libelle służące do poziomowania teodolitu, urządzenia odczytowe pozwalające wykonać odczyt podziałki kątowej limbusa.

Wikipedia


alidziny

przymiotnik dzierżawczy - należący do Alidy lub z nią związany


SJP.pl


alienacja

1. poczucie obcości; wyobcowanie, odizolowanie się od środowiska;
2. w prawie: przeniesienie prawa własności na inną osobę


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) psych. stan osoby, która utraciła więź ze środowiskiem, w którym żyje;

 (1.2) filoz. proces, w którym pewne wytwory działalności ludzkiej odrywają się od swych twórców i podporządkowują ich sobie

 (1.3) praw. przeniesienie prawa własności na inną osobę

Wiktionary

Alienacja (wyobcowanie) (łac. alienus, alienum „obcy, cudzy”) – poczucie izolacji od społeczeństwa, nieutożsamianie się ze społecznością lokalną i ponadlokalną, utrata tożsamości jednostki charakterystyczna dla dużych ośrodków miejskich w społeczeństwach przemysłowych i poprzemysłowych (postindustrialnych) oraz dla sytuacji migracji zarobkowej.

Wikipedia

Przykłady

 (1.2) Postmodernistyczna alienacja sztuki wydaje się być procesem nieodwracalnym, ale też nieuniknionym.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌalʲjɛ̃ˈnat͡sʲja, AS: alʹi ̯ẽnacʹi ̯a

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. alienowanie n., wyalienowanie n., alienista mos.

 przym. alienacyjny

 przysł. alienacyjnie

 czas. alienować ndk., wyalienować dk.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) wyobcowanie

Wiktionary


alienacyjnie

przysłówek

 (1.1) od: alienacyjny

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌalʲjɛ̃naˈt͡sɨjɲɛ, AS: alʹi ̯ẽnacyi ̯ńe

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. alienacja ż., alienowanie n., wyalienowanie n.

 przym. alienacyjny

 czas. alienować ndk., wyalienować dk.

Wiktionary


alienacyjny

dotyczący alienacji


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) książk. związany z alienacją, dotyczący alienacji

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌalʲjɛ̃naˈt͡sɨjnɨ, AS: alʹi ̯ẽnacyi ̯ny

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. alienista mos., alienacja ż., alienowanie n., wyalienowanie n.

 przysł. alienacyjnie

 czas. alienować ndk., wyalienować dk.

Wiktionary


alienata

dobra odstąpione na czyjąś korzyść


SJP.pl


alienista

lekarz chorób umysłowych, psychiatra


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) daw. med. psychiatra

Wiktionary

  • Psychiatria
  • Alienista (powieść)
  • Alienista (serial telewizyjny)

Wikipedia

Przykłady

składnia.

kolokacje.

synonimy.

antonimy.

hiperonimy.

 (1.1) lekarz, naukowiec

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

 rzecz. alienacja ż., alienowanie n., wyalienowanie n., alienator m., alienatorka ż., alienizacja ż.

 czas. alienować ndk., wyalienować dk.

 przym. alienacyjny

frazeologia.

etymologia.

uwagi.

współczesna.

tłumaczenia.

 (1.1) zobtłum|psychiatra.

źródła.

== alienista (język hiszpański.) ==

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik, rodzaj męski i żeński

 (1.1) med. psychiatra

odmiana.

przykłady.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌalʲjɛ̇̃ˈɲista, AS: alʹi ̯ė̃ńista

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. alienacja ż., alienowanie n., wyalienowanie n., alienator m., alienatorka ż., alienizacja ż.

 czas. alienować ndk., wyalienować dk.

 przym. alienacyjny

Wiktionary

Synonimy:

antonimy.

hiperonimy.

 (1.1) lekarz, naukowiec

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

 rzecz. alienacja ż., alienowanie n., wyalienowanie n., alienator m., alienatorka ż., alienizacja ż.

 czas. alienować ndk., wyalienować dk.

 przym. alienacyjny

frazeologia.

etymologia.

uwagi.

współczesna.

tłumaczenia.

 (1.1) zobtłum|psychiatra.

źródła.

== alienista (język hiszpański.) ==

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik, rodzaj męski i żeński

 (1.1) med. psychiatra

odmiana.

przykłady.

składnia.

kolokacje.

synonimy.

Wiktionary


alienować

1. alienować się - stawać się obcym w danym środowisku;
2. przenosić prawo własności na inną osobę


SJP.pl

czasownik przechodni niedokonany (dk. brak)

 (1.1) powodować utratę więzi z własnym środowiskiem

 (1.2) praw. przenosić prawo własności na inną osobę

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌalʲjɛ̃ˈnɔvat͡ɕ, AS: alʹi ̯ẽnovać

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. alienista mos., alienacja ż., alienowanie n., wyalienowanie n.

 przym. alienacyjny

 przysł. alienacyjnie

 czas. wyalienować dk.

Wiktionary


alienowanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) powodowanie utraty więzi z własnym środowiskiem

 (1.2) praw. przenoszenie prawa własności na inną osobę

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. alienista mos., wyalienowanie n., alienacja ż.

 czas. alienować ndk., wyalienować dk.

 przym. alienacyjny

 przysł. alienacyjnie

Wiktionary


aliexpress

Aliexpress – chiński serwis sprzedażowy, należący do Alibaba Group, uruchomiony 26 kwietnia 2010, jako platforma poświęcona wyłącznie sprzedaży detalicznej. Dostawcami produktów, korzystającymi z usług AliExpress, są przeważnie małe lub średnie firmy z Chin.

Wikipedia


alif

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) jęz. nazwa pierwszej litery alfabetu arabskiego, ا;

Wiktionary

Alif – pierwsza litera alfabetu arabskiego. Litera ta służy:

do zapisu długiego a; występowanie: np. w słowie woda – ماء (IPA [mɑ:ˀ]).

أ, إ – jako nośnik hamzy (ء) – wtedy może na początku wyrazów oznaczać krótkie a, i lub u; występowanie: np. w słowie alif (ألف).

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) W arabskim systemie liczbowym do VIII w. alif odpowiadał liczbie 1.

Wiktionary


alifatyczno-aromatyczny

mający cechy związku alifatycznego i aromatycznego (np. aminy alifatyczno-aromatyczne)


SJP.pl


alifatyczność

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) odprzym. cecha tego, co jest alifatyczne

Wiktionary

Wikipedia

Powiązane:

 przym. alifatyczny

 przysł. alifatycznie

Wiktionary


alifatyczny

związki alifatyczne - organiczne związki acykliczne o budowie łańcucha otwartego, np. etan


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) chem. o strukturze łańcuchowej (otwartej) lub zawierający pierścienie nienasycone (nie mające delokalizowanych elektronów π)

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. alifatyczność ż.

Wiktionary


aligacja

1. w technice:
a) stop różnych metali;
b) domieszka;
2. mieszanie dwóch gatunków towarów dla uzyskania gatunku średniego


SJP.pl


aligator

gad z rzędu krokodyli


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy

 (1.1) herp. wodny, drapieżny gad z rodziny nazwa systematyczna|Alligatoridae|ref=tak., o szerokim pysku, mylony często z krokodylem;

 (1.2) uczn. bardzo wymagający nauczyciel

Wiktionary

Aligatorowate (Alligatoridae) – rodzina gadów z rzędu krokodyli. Zaliczają się do niej aligatory (podrodzina Alligatorinae z jednym rodzajem Alligator) i kajmany (podrodzina Caimaninae). Zwierzęta te zamieszkują strefę gorącą obu Ameryk i wschodnie Chiny (Alligator sinensis). Południowo-wschodnią część USA zamieszkuje aligator missisipski (Alligator mississippiensis). Kajmany zamieszkują Amerykę Południową aż do Meksyku.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Z bezpiecznej odległości, z łódki obserwowaliśmy ogromnego aligatora wpełzającego do rzeki.

 (1.1) W nikczemnym jego sklepiku żółw wisiał, wypchany aligator obok szczątków dziwnego kształtu ryb; na jego półkach leżała tu i ówdzie zbieranina próżnych flasz, słojów, zielonych czerepów, pęcherzów, stęchłych nasion; resztki sznurków i zapleśniałe kawałki lukrecji.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌalʲiˈɡatɔr, AS: alʹigator

Wiktionary


aligatorek

zdrobnienie od: aligator


SJP.pl


aligatorowate

rodzina krokodyli


SJP.pl

Aligatorowate (Alligatoridae) – rodzina gadów z rzędu krokodyli. Zaliczają się do niej aligatory (podrodzina Alligatorinae z jednym rodzajem Alligator) i kajmany (podrodzina Caimaninae). Zwierzęta te zamieszkują strefę gorącą obu Ameryk i wschodnie Chiny (Alligator sinensis). Południowo-wschodnią część USA zamieszkuje aligator missisipski (Alligator mississippiensis). Kajmany zamieszkują Amerykę Południową aż do Meksyku.

Wikipedia


aligatorowaty

o cechach aligatorowatych (rodzina gadów)


SJP.pl


aligatorowy

przymiotnik od: aligator


SJP.pl


alighieri

[czytaj: aligjeri] Dante Alighieri (1265 - 1321), włoski poeta, autor "Boskiej komedii"; Dante


SJP.pl


alignement

[czytaj: alińMĄ] zgrupowanie bloków kamiennych (menhirów) w jednym szeregu lub w wielorzędowych alejach


SJP.pl


aliholiczka

kobieta zbyt często przeglądająca oferty i robiąca zakupy w chińskim serwisie sprzedażowym AliExpress


SJP.pl


aliholik

osoba zbyt często przeglądająca oferty i robiąca zakupy w chińskim serwisie sprzedażowym AliExpress


SJP.pl


aliholizm

zbyt częste przeglądanie ofert i robienie zakupów w chińskim serwisie sprzedażowym AliExpress, traktowane jako objaw choroby


SJP.pl


alija

wezwanie do uroczystego czytania Tory w synagodze


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) hist. polit. migracja Żydów do Palestyny, a po 1948 roku do współczesnego Izraela;

Wiktionary

Alija (hebr. עלייה, dosłownie: wstąpienie) – żydowska imigracja do Palestyny, a po 1948 roku do współczesnego państwa Izrael. Tak Żydzi określają „powrót do ojczyzny swoich ojców”.

Wikipedia

Przykłady

składnia.

kolokacje.

synonimy.

antonimy.

hiperonimy.

 (1.1) migracja

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

frazeologia.

etymologia.

uwagi.

tłumaczenia.

* angielski: (1.1) aliyah

* czeski: (1.1) alija ż.

* francuski: (1.1) alya ż.

* hebrajski: (1.1) עלייה ż.

* hiszpański: (1.1) aliyá ż., aliá ż.

* niemiecki: (1.1) Alija ż.

* rosyjski: (1.1) алия ż.

* ukraiński: (1.1) алія ż.

* węgierski: (1.1) alija

źródła.

== alija (język czeski.) ==

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) hist. polit. alija

odmiana.

przykłady.

Wiktionary

Synonimy:

antonimy.

hiperonimy.

 (1.1) migracja

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

frazeologia.

etymologia.

uwagi.

tłumaczenia.

* angielski: (1.1) aliyah

* czeski: (1.1) alija ż.

* francuski: (1.1) alya ż.

* hebrajski: (1.1) עלייה ż.

* hiszpański: (1.1) aliyá ż., aliá ż.

* niemiecki: (1.1) Alija ż.

* rosyjski: (1.1) алия ż.

* ukraiński: (1.1) алія ż.

* węgierski: (1.1) alija

źródła.

== alija (język czeski.) ==

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) hist. polit. alija

odmiana.

przykłady.

składnia.

kolokacje.

synonimy.

Wiktionary


alikant

dawniej: hiszpańskie wino czerwone


SJP.pl


alikwot

składowy ton dźwięku, którego częstotliwość jest wielokrotnością częstotliwości tonu podstawowego


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) muz. przydźwięk współbrzmiący z tonem zasadniczym

Wiktionary

Składowa harmoniczna, alikwot (łac. aliquot, kilka) – w akustyce część składowa dźwięku muzycznego o przebiegu sinusoidalnym i częstotliwości n=fk, gdzie f jest częstotliwością tonu podstawowego (składowa podstawowa), natomiast k jest liczbą naturalną większą od 1. Długości fal kolejnych składowych harmonicznych są elementami szeregu harmonicznego.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Dzięki tłumieniu kolejnych alikwotów staje się możliwe uzyskanie przedęcia na instrumentach dętych oraz flażoletów na instrumentach strunowych.

Wiktionary

Powiązane:

 przym. alikwotowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) składowa harmoniczna

Wiktionary


alikwota

składowy ton dźwięku, którego częstotliwość jest wielokrotnością częstotliwości tonu podstawowego; alikwot


SJP.pl


alikwotowy

związany z alikwotem


SJP.pl


alim

uczony muzułmański, znawca teologii i prawa; ulem, ulema


SJP.pl

Ulem – muzułmański teolog i uczony. Słowo pochodzi z wyrazu arabskiego alim, oznaczającego uczonego. W skład grupy ulemów wchodzili wszyscy duchowni muzułmańscy: muftiowie oraz imamowie. Ulemów określa się również mianem znawców szariatu. Ich główną siedzibą były meczety. Główną rolę posiadał meczet al-Azhar w Kairze.

Wikipedia


alimenciara

alimenciarz


SJP.pl

Patrz:

alimenciarz

alimenciarz

potocznie:
1. alimentator;
2. osoba skazana na karę więzienia za niepłacenie alimentów


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) pot. ktoś, kto jest zobowiązany do płacenia alimentów

 (1.2) pot. osoba odsiadująca karę więzienia za niepłacenie alimentów

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌalʲĩˈmɛ̃ɲt͡ɕaʃ, AS: alʹĩmńćaš

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. alimenty nmos., alimenta nmos., alimentator m., alimentariusz m., alimentariuszka ż., alimentacja ż., alimentowanie n.

:: fż. alimenciara ż.

 czas. alimentować

 przym. alimentacyjny

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) alimentator

Wiktionary


aliment

rzeczownik, rodzaj męski

 (1.1) stpol. żywioł, element, pierwiastek

 (1.2) śrpol. pożywienie, pokarm, żywność

Wiktionary

Wymowa:

IPA: aˈlʲĩmɛ̃nt, AS: alʹĩmẽnt

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) stpol. element

Wiktionary


alimenta

rzeczownik, rodzaj niemęskoosobowy, liczba mnoga

 (1.1) praw. zob. alimenty.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌalʲĩˈmɛ̃nta, AS: alʹĩmnta

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. alimenty nmos., alimentator mos., alimenciarz mos., alimentariusz mos., alimentariuszka ż., alimentacja ż., alimentowanie n.

 czas. alimentować ndk.

 przym. alimentacyjny

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) alimenty

Wiktionary


alimentacja

1. zasilanie rzek i jezior w wodę
2. ponoszenie kosztów na utrzymanie innych osób


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) płacenie alimentów

 (1.2) hydrol. uzupełnianie zasobów wodnych rzeki, jeziora

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. alimenty nmos., alimenciarz mos., alimenta nmos., alimentator mos., alimentowanie n.

 czas. alimentować ndk.

 przym. alimentowy, alimentacyjny, alimenciarski

Wiktionary


alimentacyjny

dotyczący alimentacji (płacenia alimentów), np. obowiązek alimentacyjny


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) praw. związany z alimentami

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. alimenciarz mos., alimenta nmos., alimentator mos., alimentowanie n., alimenty nmos., alimentacja ż.

Wiktionary


alimentarny

1. związany z odżywianiem;
2. przestarzale: alimentacyjny


SJP.pl


alimentator

osoba płacąca alimenty


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) ktoś kto płaci alimenty

Wiktionary

Alimentator – organ systemu autonomicznego służący do pobierania energii i materii z otoczenia.

Termin wprowadzony przez Mariana Mazura. Alimentator stanowi początkowy element toru energomaterialnego systemu autonomicznnego. Pobraną materię i energię przekazuje do akumulatora.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Alimentatorem został dziadek dziecka.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌalʲĩmɛ̃nˈtatɔr, AS: alʹĩmẽntator

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. alimenty nmos., alimenta nmos., alimenciarz m., alimentariusz m., alimentariuszka ż., alimentacja ż., alimentowanie n.

 czas. alimentować

 przym. alimentacyjny

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) pot. alimenciarz

Wiktionary


alimentobiorca

osoba otrzymująca alimenty


SJP.pl


alimentowanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) płacenie alimentów

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. alimenty nmos., alimenta nmos., alimentator m., alimenciarz m., alimentariusz m., alimentariuszka ż., alimentacja ż.

 czas. alimentować

 przym. alimentacyjny

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) alimentacja

Wiktionary


alimenty

kwoty łożone na utrzymanie osób niemogących się utrzymać samodzielnie przez osoby mający taki obowiązek z tytułu prawa


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj niemęskoosobowy, liczba mnoga

 (1.1) praw. regularne, obligatoryjne świadczenia, na ogół pieniężne, na rzecz osób fizycznych, do których zobowiązywane są na drodze prawnej inne osoby fizyczne;

Wiktionary

Alimenty (z łac. alimentum „pokarm”, od alere „karmić, żywić”) – świadczenia na rzecz osób fizycznych, które nie mogą uzyskać środków utrzymania własnymi siłami, do których zobowiązywane są inne osoby bliskie.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Joanna długo sądziła się z byłym mężem o alimenty.

 (1.1) Udało się to Marlenie, która dziś w internecie radzi nie tylko, jak złapać na dziecko, ale jak potem wywalczyć wysokie alimenty.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌalʲĩˈmɛ̃ntɨ, AS: alʹĩmnty

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. alimenta nmos., alimentator mos., alimenciarz mos., alimentariusz mos., alimentariuszka ż., alimentacja ż., alimentowanie n.

 czas. alimentować ndk.

 przym. alimentacyjny, alimentowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) alimenta

Wiktionary


alina

imię żeńskie


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) imię|polski|ż.;

Wiktionary

Alina – imię żeńskie pochodzenia germańskiego, powstałe jako forma pochodna od Adelajda, Adelina. W staropolszczyźnie pisane m.in. Alena, Helina.
Imię to może mieć też związek z mianem Halina – „ładna”, „dostojna”, „spokojna”. Alina to także pierwotna, pruska nazwa rzeki Łyny, która w młodszych formach brzmiała Alna (1251 n.e.) i Alne (1308). Alina w języku pruskim oznaczała samicę jelenia – łanię. Po litewsku słowo elnias oznacza jelenia.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Macie może jakieś zdjęcie Aliny w mundurku?

 (1.1) Podwieź Alinę na stację kolejową!

Wiktionary

Wymowa:

IPA: aˈlʲĩna, AS: alʹĩna

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz.

:: zdrobn. Ala ż., Alinka ż., Alusia ż.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) zdrobn. Alinka, Alusia

Wiktionary


alinearność

alinearny


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) odprzym. cecha tego, co jest alinearne

Wiktionary

Patrz:

alinearny

Powiązane:

 przym. alinearny

 przysł. alinearnie

Wiktionary


alinearny

nieustawiony w linii; nieliniowy, nieciągły


SJP.pl


alininy

przymiotnik dzierżawczy - należący do Aliny lub z nią związany


SJP.pl


aliniometr

instrument geodezyjny używany do wyznaczania bezwzględnych przemieszczeń badanych punktów


SJP.pl


alinka

zdrobnienie od: Alina (imię żeńskie)


SJP.pl


alioth

jedna z siedmiu gwiazd w gwiazdozbiorze Wielkiej Niedźwiedzicy, tworzących sylwetkę Wielkiego Wozu


SJP.pl

Alioth (Epsilon Ursae Majoris, ε UMa) – najjaśniejsza gwiazda w gwiazdozbiorze Wielkiej Niedźwiedzicy, część asteryzmu Wielkiego Wozu. Jest oddalona o 83 lata świetlne od Słońca.

Wikipedia


aliści

dawniej:
1. spójnik wyrażający przeciwieństwo, kontrast bądź odmienne ujęcie treści, np.: Smutne to, aliści prawdziwe.; a jednak, mimo to;
2. partykuła wzmacniająca, wyrażająca zwykle odmienność, nagłą zmianę sytuacji, np.: Aliści przegrali już w pierwszym starciu.; a to


SJP.pl


alison

anglosaskie imię żeńskie


SJP.pl

Alison Barros Moraes (ur. 30 czerwca 1982) – brazylijski piłkarz występujący na pozycji napastnika.

Wikipedia


alistair

[czytaj: alister] obce imię męskie


SJP.pl


alit

skała osadowa z dużą zawartością glinu


SJP.pl

Alit – nieorganiczny związek chemiczny, sól kwasu krzemowego i wapnia, zasadowy krzemian wapnia o składzie 3CaO·SiO2, oznaczany też symbolem C3S. Jest składnikiem klinkieru (półproduktu cementu portlandzkiego) odpowiedzialnym za wczesne wiązanie cementu.

Wikipedia


alitalia

włoskie linie lotnicze


SJP.pl

Alitalia (AZ) – włoski narodowy przewoźnik lotniczy, istniejący od 1946 do 2021. Dominującym udziałowcem był włoski skarb państwa, reszta akcji znajdowała się w rękach pracowników. Główny inwestor branżowy, Etihad, dysponował 49% udziałów.

Główny węzeł Alitalii znajdował się na lotnisku Fiumicino w Rzymie (FCO). Do końca marca 2008 roku Alitalia posiadała drugi węzeł na lotnisku Malpensa niedaleko Mediolanu. Dyrekcja Generalna zdecydowała jednak o opuszczeniu tego lotniska i przeniesienia 1/3 samolotów na lotnisko główne do Rzymu.

Wikipedia


aliteracja

powtórzenie jednakowych układów głoskowych na początku kolejnych wersów lub sąsiadujących ze sobą wyrazów jako sposób instrumentacji głoskowej, uwydatnienia budowy wiersza lub gry słów


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) jęz. powtórzenie jednej lub kilku głosek na początku lub w akcentowanych pozycjach kolejnych wyrazów tworzących zdanie lub wers;

Wiktionary

Aliteracja (z łac. ad + litera) – powtórzenie w celach ekspresywnych jednej lub kilku głosek na początku lub w akcentowanych pozycjach kolejnych wyrazów tworzących zdanie lub wers.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ˌalʲitɛˈrat͡sʲja, AS: alʹiteracʹi ̯a

Wiktionary

Powiązane:

 przym. aliteracyjny

Wiktionary


aliteracki

nie związany z literaturą, nieliteracki


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) pozbawiony cech literackich

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Przemówienie Alfonsa miało styl zupełnie aliteracki, chłodny i rzeczowy.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) nieliteracki, nieartystyczny, użytkowy

Wiktionary


aliteracyjność

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) odprzym. cecha tego, co jest aliteracyjne

Wiktionary

Powiązane:

 przym. aliteracyjny

 przysł. aliteracyjnie

Wiktionary


aliteracyjny

dotyczący aliteracji


SJP.pl


alitowy

alit


SJP.pl

Patrz:

alit

alium

dwuletnia, cebulkowa roślina warzywna, używana jako przyprawa kuchenna oraz środek leczniczy; czosnek


SJP.pl


aliż

spójnik

 (1.1) stpol. że

 (1.2) stpol. dopóki

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈalʲiʃ, AS: alʹiš

Wiktionary


alizaryna

substancja barwiąca, dawniej otrzymywana z korzeni marzanny farbiarskiej


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) chem. cenny, czerwony barwnik zaprawowy stosowany w analizie chemicznej;

Wiktionary

Alizaryna, czerwień alizarynowa – organiczny związek chemiczny z grupy chinonów, pochodna antrachinonu. Czerwony barwnik stosowany już w starożytności jako tzw. kraplak, pozyskiwany z korzeni marzany barwierskiej.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Jeżeli przyjrzymy się uważniej wzorowi alizaryny, zauważymy z łatwością, że zbudowany jest na podobieństwo chinonu i zawiera w swoim składzie chromofor złożony.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌalʲizaˈrɨ̃na, AS: alʹizarna

Wiktionary

Powiązane:

 przym. alizarynowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) czerwień alizarynowa

Wiktionary


alizarynowy

przymiotnik od: alizaryna


SJP.pl


alizja

kolizja statku będącego w ruchu ze statkiem stojącym


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) żegl. zderzenie statku płynącego ze stojącym

Wiktionary

Wymowa:

IPA: aˈlʲizʲja, AS: alʹizʹi ̯a

Wiktionary


alk.

skrót

 (1.1) = alkohol

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Niewłaściwie oznakowane butelki piwa Carlsberg Pilsner Premium 500 ml o obj. alk. 5,0% zostały wycofane ze względu na błąd na linii produkcyjnej.

Wiktionary


alka

gatunek średniej wielkości ptaka morskiego z rzędu siewkowych; alka zwyczajna, alka krzywonosa


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) imię|polski|ż., poufała forma imienia Alicja

forma rzeczownika.

 (2.1) D., B. lp. od Alek

Wiktionary

Alka (zwyczajna), alka krzywonosa (Alca torda) – gatunek średniej wielkości ptaka morskiego z rodziny alk (Alcidae) i jednocześnie jej największy żyjący członek. Jedyny przedstawiciel rodzaju Alca. Wędrowny. Nie jest zagrożony.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Kaśka kątem oka zauważyła, że Alka miała minę, jakby ktoś jej napluł między oczy. Zazdrosna o niego.

 (2.1) Barbara Wachowicz w poruszającym artykule w „Naszym Dzienniku” przywołuje fragmenty listów Basi Sapińskiej do Alka Dawidowskiego, młodych warszawiaków, którym wojna brutalnie wdarła się w szczęście i młodość.

Wiktionary

Powiązane:

 (1.1) rzecz. Alicja ż., Ala ż.

Wiktionary


alka-prim

niesteroidowy lek o działaniu przeciwzapalnym, przeciwgorączkowym i przeciwbólowym, hamujący agregację płytek krwi


SJP.pl


alka-seltzer

[czytaj: alka zelcer] lek firmy Bayer; kwas acetylosalicylowy w tabletkach


SJP.pl

Wikipedia


alkacymetria

objętościowa metoda chemicznej analizy ilościowej


SJP.pl

Alkacymetria – jeden z ważniejszych działów analizy miareczkowej, zwanej też analizą objętościową, w którym ustala się dokładne stężenie kwasów lub zasad poprzez miareczkowanie roztworów z użyciem odpowiednio zasad lub kwasów. W trakcie miareczkowania alkacymetrycznego zachodzi reakcja zobojętniania, która prowadzi do zmian pH mieszaniny. Zmiany te rejestruje się z użyciem chemicznych wskaźników pH, lub pH-metrów.

Wikipedia


alkacymetryczny

alkacymetria


SJP.pl

Patrz:

alkacymetria

alkad

starszy urzędnik gminy w Hiszpanii


SJP.pl

Alkad (hiszp. alcalde z arab. الْقَائِد al-kadi 'sędzia') – osoba stojąca na czele władz miejskich w Hiszpanii (przewodniczący zarządu miasta), odpowiednik burmistrza lub prezydenta miasta. Funkcja i kompetencje Alkada mogą różnić się w zależności od kraju i szczebla administracyjnego. Termin ten jest powszechnie używany w Hiszpanii oraz w krajach Ameryki Łacińskiej.

Wikipedia


alkafile

Alkalifile, alkafile, organizmy zasadolubne – organizmy (zarówno rośliny, jak i zwierzęta), które najlepiej rozwijają się w glebie lub wodzie o odczynie zasadowym, na ogół w środowisku bogatym również w związki wapnia. Organizmy te są też zazwyczaj kalcyfilami.

Wikipedia


alkahest

środek alchemiczny


SJP.pl


alkaid

jedna z siedmiu gwiazd w gwiazdozbiorze Wielkiej Niedźwiedzicy tworzących sylwetkę Wielkiego Wozu; Benathnash


SJP.pl

Alkaid (Eta Ursae Majoris, η UMa) – jedna z jaśniejszych gwiazd w gwiazdozbiorze Wielkiej Niedźwiedzicy. Odległa od Słońca o około 104 lat świetlnych.

Wikipedia


alkajos

poeta grecki, żył na przełomie VII i VI w. p.n.e.


SJP.pl

  • Alkajos z Mityleny – grecki poeta z okresu archaicznego
  • Alkajos z Messany – grecki poeta z okresu hellenistycznego
  • Alkajos – w mitologii greckiej syn Androgeosa
  • Alkajos – w mitologii greckiej syn Heraklesa
  • Alkajos – w mitologii greckiej syn Perseusza, król Tirynsu

Wikipedia


alkajski

taki jak u Alkajosa, właściwy Alkajosowi, nawiązujący do pieśni Alkajosa itp.


SJP.pl


alkala

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) geogr. toponim obecny w nazwach kilkunastu miast w Hiszpanii, Kolumbii i na Filipinach

Wiktionary

Alcalá de Henares – miasto w Hiszpanii nad rzeką Henares (dopływ rzeki Jarama), w regionie Madryt. Położone jest 30 km od Madrytu.

Miasto jest jednym z najstarszych w Hiszpanii, z tego powodu jego zabytkowe centrum zostało wpisane na Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO. W XV wieku powstał tu uniwersytet.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Hiszpanami byli św. Piotr z Alkantary oraz św. Dydak z Alkali.

Wiktionary


alkalia

wodorotlenki metali alkalicznych, mocne zasady nieorganiczne


SJP.pl

Alkalia (arab. al-kali ‘potaż’) – ogólna nazwa dla: tlenków oraz wodorotlenków litowców, glinu i magnezu, roztworów wodnych wodorotlenków litowców oraz wapnia, a także węglanu sodu oraz potasu. Do alkaliów zalicza się także wodny roztwór amoniaku. Wszystkie alkalia wykazują mocny odczyn zasadowy. Stosowane są m.in. jako środki wiążące kwasy żółciowe oraz zobojętniające sok żołądkowy.

Wikipedia


alkaliceluloza

Alkaliceluloza – półprodukt chemiczny uzyskiwany przez traktowanie celulozy ok. 18% roztworem wodorotlenku sodu. Zawiera ok. 50% wody i ok. 15% NaOH, przy czym szacuje się, że ok. połowa NaOH jest związana z celulozą. Jej skład chemiczny nie jest ściśle określony i odpowiada w przybliżeniu wzorowi (C6H10O6·NaOH)n. Rozpuszcza się w odczynniku Schweizera.

Wikipedia


alkaliczność

posiadanie właściwości zasady; zasadowość


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) chem. biochem. zob. zasadowość.

Wiktionary

Skala pH – ilościowa skala kwasowości i zasadowościroztworów wodnych związków chemicznych.Skala ta jest oparta na aktywności jonów wodorowych H+ w roztworach wodnych.

Formalnie pH definiuje się jako:

pH = –log10[a(H+)]

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ˌalkaˈlʲit͡ʃnɔɕt͡ɕ, AS: alkalʹičność

Wiktionary

Powiązane:

 przym. alkaliczny

Wiktionary


alkalicznoskaleniowy

granit alkalicznoskaleniowy - magmowa skała głębinowa, odmiana granitu; alaskit


SJP.pl


alkaliczny

1. w chemii: taki, który ma silne właściwości zasadowe (np. roztwór alkaliczny);
2. metale alkaliczne - metale, których wodorotlenki są silnymi zasadami;
3. bateria alkaliczna - bateria o dużej trwałości, w której elektrolitem jest wodorotlenek metalu alkalicznego


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) chem. dotyczący alkaliów

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. alkalia lm. nmos., alkaliczność ż., alkalizowanie n.

 czas. alkalizować

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) zasadowy

Wiktionary


alkalifil

organizm, dla którego optymalnym środowiskiem są wody lub gleby o odczynie zasadowym


SJP.pl


alkalimetria

metoda analizy chemicznej pozwalająca na określenie ilościowe kwasów przez miareczkowanie zasadami


SJP.pl

Alkacymetria – jeden z ważniejszych działów analizy miareczkowej, zwanej też analizą objętościową, w którym ustala się dokładne stężenie kwasów lub zasad poprzez miareczkowanie roztworów z użyciem odpowiednio zasad lub kwasów. W trakcie miareczkowania alkacymetrycznego zachodzi reakcja zobojętniania, która prowadzi do zmian pH mieszaniny. Zmiany te rejestruje się z użyciem chemicznych wskaźników pH, lub pH-metrów.

Wikipedia


alkalimetryczny

alkalimetria


SJP.pl

Patrz:

alkalimetria

alkalizacja

czynienie czegoś alkalicznym, dodawanie związków zasadowych


SJP.pl


alkalizować

w chemii: dodawać związki zasadowe w celu zneutralizowania kwasów albo nadania charakteru zasadowego


SJP.pl

czasownik przechodni niedokonany (dk. brak)

 (1.1) chem. dodawać zasady, zmieniać odczyn na zasadowy

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Chemik alkalizował ciecz w probówce.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌalkalʲiˈzɔvat͡ɕ, AS: alkalʹizovać

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. alkalia, alkalizowanie n.

 czas. zalkalizować dk.

 przym. alkaliczny

Wiktionary


alkalizowanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) chem. proces zmieniania odczynu na bardziej zasadowy; dodawanie zasady

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Stosując długotrwałe alkalizowanie moczu, udaje się czasem rozpuścić kamienie moczanowe.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌalkalʲizɔˈvãɲɛ, AS: alkalʹizovãńe

Wiktionary

Powiązane:

 czas. alkalizować ndk., zalkalizować dk.

 przym. alkaliczny

 rzecz. alkalia

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) alkalizacja

Wiktionary


alkaloid

związek organiczny, przeważnie trujący; w małych dawkach może być stosowany jako lek


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) chem. naturalnie występujący zasadowy związek chemiczny (na ogół heterocykliczny), głównie pochodzenia roślinnego, zawierający azot;

Wiktionary

Alkaloidy (arabskie alkali – potaż i stgr. εἶδος eidos – postać = „przyjmujący postać zasady”) – według rekomendacji IUPAC z 1995 roku jest to grupa naturalnie występujących zasadowych związków organicznych (na ogół heterocyklicznych), głównie pochodzenia roślinnego, zawierających azot. Aminokwasy, peptydy, białka, nukleotydy, kwasy nukleinowe, aminocukry i antybiotyki nie są zwykle zaliczane do alkaloidów. Dodatkowo do tej grupy włączone są niektóre obojętne związki chemiczne biogenetycznie związane z alkaloidami zasadowymi.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Kapsaicyna, alkaloid papryczek chili, zapobiega powstaniu i postępom uszkodzenia wątroby.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌalkaˈlɔjit, AS: alkaloi ̯it

Wiktionary

Powiązane:

 przym. alkaloidowy

Wiktionary


alkaloidowy

przymiotnik od: alkaloid


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) dotyczący alkaloidu, związany z alkaloidem

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌalkalɔjiˈdɔvɨ, AS: alkaloi ̯idovy

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. alkaloid m.

Wiktionary


alkaloidy

związek organiczny, przeważnie trujący; w małych dawkach może być stosowany jako lek


SJP.pl

Alkaloidy (arabskie alkali – potaż i stgr. εἶδος eidos – postać = „przyjmujący postać zasady”) – według rekomendacji IUPAC z 1995 roku jest to grupa naturalnie występujących zasadowych związków organicznych (na ogół heterocyklicznych), głównie pochodzenia roślinnego, zawierających azot. Aminokwasy, peptydy, białka, nukleotydy, kwasy nukleinowe, aminocukry i antybiotyki nie są zwykle zaliczane do alkaloidów. Dodatkowo do tej grupy włączone są niektóre obojętne związki chemiczne biogenetycznie związane z alkaloidami zasadowymi.

Wikipedia


alkaloza

zaburzenie równowagi kwasowo-zasadowej w organizmie człowieka, podwyższony poziom zasad we krwi, stan odwrotny do kwasicy; zasadowica


SJP.pl

Zasadowica, alkaloza (łac. alcalosis) – zakłócenie równowagi kwasowo-zasadowej, stan podwyższonego pH osocza krwi wywołany zmniejszeniem w nim stężenia jonów wodorowych lub zwiększeniem stężenia zasad.

Wyróżnia się dwa typy zasadowicy:

  • Zasadowica metaboliczna – podwyższenie pH osocza następuje wskutek wzrostu stężenia jonów wodorowęglanowych (HCO3), przy jednoczesnej utracie jonów wodorowych oraz potasu. Powstaje wskutek znacznej utraty kwaśnego soku żołądkowego (podczas długotrwałych wymiotów lub biegunek), stosowania leków alkalizujących (np. w chorobie wrzodowej), a także w przebiegu niektórych chorób hormonalnych (np. zespołu Conna).
  • Zasadowica oddechowa – podwyższenie pH osocza następuje wskutek spadku stężenia dwutlenku węgla. Powstaje wskutek hiperwentylacji, a także w stanach pobudzenia ośrodka oddechowego (np. podczas gorączki, śpiączki wątrobowej, czy zatrucia salicylanami). Jej objawiami są: parestezje, napady tężyczki oraz ogólne osłabienie.

Wikipedia


alkamenes

Alkamenes (gr. Ἀλκαμένης) – grecki rzeźbiarz z V w. p.n.e., pochodzący z Aten lub Lemnos, uczeń Fidiasza, działał m.in. w Atenach, Olimpii i Sparcie.

Wikipedia


alkan

węglowodór stosowany jako surowiec w przemyśle chemicznym


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) chem. organiczny związek chemiczny, łańcuchowy węglowodór nasycony, w którym występują wyłącznie pojedyncze wiązania chemiczne;

Wiktionary

  • alkan (węglowodór)
  • Charles-Valentin Alkan

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Alkany zawierające więcej niż trzy atomy węgla mogą tworzyć wiele różnych izomerów konstytucyjnych.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈalkãn, AS: alkãn

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) pot. parafina

Wiktionary


alkanina

naturalny barwnik czerwony występujący w korzeniach alkanny i farbownika; anchusina


SJP.pl

Alkanina, anchusina – organiczny związek chemiczny, naturalny, czerwony barwnik, otrzymywany z korzeni alkanny barwierskiej (Alkanna tinctoria) oraz farbownika lekarskiego (Anchusa officinalis). Pochodna naftochinonu. Alkaniny używano jako barwnika zaprawowego, natomiast obecnie wykorzystuje się ją w przemyśle kosmetycznym, w mikroskopii oraz w analizie chemicznej.

Wikipedia


alkaninowy

związany z alkaniną


SJP.pl


alkanna

1. bylina stepowa z rodziny szorstkolistnych, rosnąca na stepach obszaru śródziemnomorskiego, z której korzeni otrzymuje się czerwony barwnik;
2. w chemii: mieszanina barwników z tej rośliny, używana do barwienia kosmetyków i środków żywnościowych


SJP.pl

Alkanna, czerwienica (Alkanna) – rodzaj roślin należący do rodziny ogórecznikowatych (Boraginaceae). Obejmuje około 40–50 gatunków. Występują one w południowej Europie (17 gatunków), północnej Afryce i w Azji południowo-zachodniej sięgając po Iran na wschodzie. Centrum zróżnicowania jest Turcja, gdzie występuje 31 gatunków z tego rodzaju. W Polsce w naturze tylko jako przejściowo dziczejący (efemerofit) zarejestrowany został jeden gatunek – alkanna pierwiosnkowata A. primuliflora. Rośliny te rosną w miejscach suchych, skalistych, trawiastych, także na porzuconych gruntach rolnych.

Wikipedia


alkanowy

związany z alkanem


SJP.pl


alkantara

miękki, wytrzymały materiał tekstylny; alcantara


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) geogr. miasto w Hiszpanii;

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Hiszpanami byli św. Piotr z Alkantary oraz św. Dydak z Alkali.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. alkantaryn mos.

Wiktionary


alkantaryn

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) rel. hist. członek odłamu franciszkanów zapoczątkowanego w Hiszpanii

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Założycielem alkantarynów był franciszkański mistyk i asceta św. Piotr z Alkantary.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Alkantara ż.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) franciszkanin, minoryta, brat mniejszy, bernardyn, obserwant, amadeita, dyskalceata

Wiktionary


alkany

węglowodór stosowany jako surowiec w przemyśle chemicznym


SJP.pl

Alkany (parafiny, z łac. parum affinis = mało powinowaty) – łańcuchowe węglowodory nasycone, organiczne związki chemiczne zbudowane wyłącznie z atomów węgla i wodoru, przy czym atomy węgla połączone są ze sobą wyłącznie wiązaniami pojedynczymi. Ogólny wzór sumaryczny alkanów ma postać C
n
H
2n+2
.

Wikipedia


alkapton

organiczny związek chemiczny z grupy kwasów karboksylowych, metabolit przemiany fenyloalaniny i tyrozyny; kwas homogentyzynowy


SJP.pl


alkaptonuria

choroba genetyczna prowadząca do zapalenia stawów i ścięgien


SJP.pl

Wikipedia


alkatron

tranzystor polowy o symetrii kołowej, o dwóch bramach złączowych


SJP.pl

Alkatron – rodzaj tranzystora unipolarnego. Wyposażony jest on w dwa złącza mające symetrię kołową. Każde złącze stanowi oddzielną bramkę. Jedna z bramek służy do ustalenia żądanej początkowej szerokości kanału w ten sposób, aby oddziaływanie napięcia na drugiej bramce na prąd tego kanału było maksymalne.

Wikipedia


alkazaba

twierdza lub cytadela w architekturze muzułmańskiej; kasba, kasba


SJP.pl


alkazar

muzułmańska świecka rezydencja o charakterze reprezentacyjnym


SJP.pl

Alkazar (arab. القصر, trb. al-qaṣr, w tłum. na pol. „pałac”, „zamek”, „fort”; hiszp. alcázar) – na Bliskim Wschodzie – świecka rezydencja o charakterze reprezentacyjnym, budowana w centrum lub poza murami miasta. W Hiszpanii – warowny, a zarazem reprezentacyjny pałac mauretański o cechach architektury muzułmańskiej, którego pomieszczenia mieszkalne i użytkowe były grupowane wokół dziedzińców z portykami. Alkazar w Sewilli uchodzi za najwybitniejsze dzieło architektury mauretańskiej w Hiszpanii.

Wikipedia


alken

nienasycony węglowodór alifatyczny; olefina


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) chem. organiczny związek chemiczny z grupy węglowodorów nienasyconych, w którym występuje jedno podwójne wiązanie chemiczne pomiędzy atomami węgla;

Wiktionary

Belgia:

  • Alken – gmina w Regionie Flamandzkim, w prowincji Limburgia, w okręgu Tongeren

Dania:

  • Alken – miasto

Niemcy:

  • Alken – gmina w Niemczech, w kraju związkowym Nadrenia-Palatynat, w powiecie Mayen-Koblenz

Osoby:

  • Heinrich Alken – niemiecki malarz

Zobacz też:

  • Alkeny

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Najprostszym alkenem jest eten.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈalkɛ̃n, AS: alkẽn

Wiktionary


alkenowy

związany z alkenem


SJP.pl


alkeny

nienasycony węglowodór alifatyczny; olefina


SJP.pl

Wikipedia


alkermes

przestarzałe: owad z rodziny pluskwiaków, z którego larw produkowano barwnik do tkanin; czerwiec polski; alkiermes


SJP.pl

Alkermes – rodzaj napoju alkoholowego o czerwonej barwie, który dzięki przyprawom korzennym jest bardzo aromatyczny; likier włoskiego pochodzenia.

Wikipedia


alki

gatunek średniej wielkości ptaka morskiego z rzędu siewkowych; alka zwyczajna, alka krzywonosa


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński, liczba mnoga

 (1.1) ornit. nazwa systematyczna|Alcidae|ref=tak., rodzina ptaków morskich z rzędu siewkowców, zamieszkujących wyłącznie półkulę północną;

Wiktionary

Alki (Alcidae) – rodzina ptaków z rzędu siewkowych (Charadriiformes). Obejmuje 24 gatunki obecnie żyjące oraz jeden wymarły. Obejmuje gatunki morskie zamieszkujące skaliste wybrzeża w strefie klimatów chłodnych i umiarkowanych półkuli północnej (chociaż niektóre gatunki zapuszczają się nawet do Zatoki Kalifornijskiej). Kanadyjski ornitolog, Anthony Gaston, zasugerował, że większość gatunków trzyma się północnych wód przez wzgląd na obecne w tropikach rekiny.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ˈalʲci, AS: alʹḱi

Wiktionary


alkibiades

(ok. 450-404 p.n.e.) ateński wódz i polityk z okresu wojny peloponeskiej; Alcybiades


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy, nazwa własna

 (1.1) hist. ateński strateg;

 (1.2) imię|polski|m.

Wiktionary

Alkibiades, Alcybiades (gr. Ἀλκιβιάδης, ur. 450 p.n.e., zm. 404 p.n.e.) – ateński strateg. Był kluczową postacią ostatnich 15 lat II wojny peloponeskiej. Charakteryzowany jest jako wybitny polityk i wódz, któremu brak rozwagi, wygórowane ambicje i skłonność do wystawnego trybu życia przysporzyły wielu wrogów. Dla Greków był postacią kontrowersyjną.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) W Atenach Alkibiades prowadził rozwiązły tryb życia.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) Alcybiades

Wiktionary


alkibiadesowy

przymiotnik dzierżawczy - należący do Alkibiadesa lub z nim związany


SJP.pl


alkid

potocznie: alkidal (żywica wykorzystywana m.in. do wyrobu farb)


SJP.pl


alkidal

żywica wykorzystywana do wyrobu farb, lakierów itp.


SJP.pl


alkidale

żywica wykorzystywana do wyrobu farb, lakierów itp.


SJP.pl

Żywice alkidowe (alkidale) – żywice polimerowe z grupy poliestrów, powstające np. w wyniku polikondensacji alkoholi polihydroksylowych i kwasów polikarboksylowych. Pierwszymi znanymi alkidalami były gliptale, zbudowane z reszt gliceryny i kwasu ftalowego. Alkidale mogą być modyfikowane, np. kwasami karboksylowymi, kwasami żywicznymi lub olejami roślinnymi. Stosowane jako lakiery, w Polsce znane jako poloftale i polomale.

Wikipedia


alkidowy

związany z alkidem


SJP.pl


alkiermes

przestarzałe: owad z rodziny pluskwiaków, z którego larw produkowano barwnik do tkanin; czerwiec polski; alkermes


SJP.pl

Szkarłatka, alkiermes (Phytolacca L.) – rodzaj roślin z rodziny szkarłatkowatych (alkiermesowatych). Obejmuje 26 gatunków. Rośliny te spotykane są na wszystkich kontynentach (z wyjątkiem Antarktydy) w strefie tropikalnej i subtropikalnej, z największym zróżnicowaniem na półkuli północnej, przy czym w Europie, Australii, północnej Afryce rośliny te występują jako introdukowane. W Polsce dwa gatunki notowane są jako przejściowo dziczejące (efemerofity) – szkarłatka amerykańska P. americana i szkarłatka jagodowa P. acinosa.

Wikipedia


alkiermesowate

o cechach alkiermesowatych (rodzina roślin)


SJP.pl

Szkarłatkowate, alkiermesowate (Phytolaccaceae) – rodzina roślin należąca do rzędu goździkowców (Caryophyllales). Należą do niej w ujęciu systemu APG IV z 2016 roku 4 rodzaje z 32 gatunkami. Wcześniej do rodziny zaliczano 12 do 17 rodzajów. Rośliny te zamieszkują głównie kraje tropikalne i subtropikalne. Najbardziej zróżnicowane są w Ameryce Środkowej i południowej Afryce.

Wikipedia


alkiermesowaty

o cechach alkiermesowatych (rodzina roślin)


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) bot. o cechach roślin z rodziny alkiermesowatych

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. alkiermesowate nmos.

Wiktionary


alkierz

1. wysunięta narożna część budynku kryta osobnym dachem
2. boczny, mały pokój, służący zwykle za sypialnię


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) archit. wysunięty narożnik budynku z wydzielonym dachem;

 (1.2) daw. mały boczny pokój służący za sypialnię

Wiktionary

Alkierz (st.franc. arquière "miejsce dla łuczników" (wystające z muru), z łac. arcuarium, "wykusz dla łuczników", niem. Erker) – narożnik, zwykle na rzucie kwadratu lub prostokąta, wyraźnie występujący z bryły budynku, z odrębnym dachem, niekiedy wyższy od korpusu głównego i wówczas zwany wieżą alkierzową.

Alkierzem nazywano również izbę znajdującą się w takim narożniku. W budownictwie wiejskim alkierzem określano małą izdebkę przy dużej izbie.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Poszli oboje do alkierza i wysunęli na środek stół malowany na wiśniowo.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈalʲcɛʃ, AS: alʹḱeš

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz.

:: zdrobn. alkierzyk mrz.

 przym. alkierzowy

Wiktionary


alkierzowy

związany z alkierzem


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z alkierzem, dotyczący alkierza

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. alkierz mrz., alkierzyk mrz.

Wiktionary


alkierzyk

zdrobnienie od: alkierz


SJP.pl


alkil

jednowartościowa grupa organiczna, wywodząca się z cząsteczki węglowodoru alifatycznego, np. metyl lub etyl


SJP.pl

Grupa alkilowa, potocznie alkil – fragment organicznego związku chemicznego, jednowartościowa grupa utworzona formalnie przez oderwanie jednego atomu wodoru od cząsteczki alkanu. Oznacza się ją często literą R (symbol „R”, od ang. residue, nie jest jednak dla niej zarezerwowany i może symbolizować dowolną grupę funkcyjną), a jej wzór ogólny to CnH2n+1.

Wikipedia


alkilacja

proces syntezy chemicznej polegający na zastępowaniu wodoru alkilami


SJP.pl

Alkilowanie, alkilacja – obszerna grupa reakcji chemicznych polegających na przeniesieniu grupy alkilowej lub aryloalkilowej z jednego do drugiego związku chemicznego. Grupa alkilowa może być przeniesiona w formie rodnika, karboanionu lub karbokationu co stanowi podstawę systematyki tych reakcji. Ze względu na technologiczne i biologiczne znaczenie tych reakcji badanie alkilowania stanowi jeden z najważniejszych działów chemii organicznej.

Wikipedia


alkile

jednowartościowa grupa organiczna, wywodząca się z cząsteczki węglowodoru alifatycznego, np. metyl lub etyl


SJP.pl

Grupa alkilowa, potocznie alkil – fragment organicznego związku chemicznego, jednowartościowa grupa utworzona formalnie przez oderwanie jednego atomu wodoru od cząsteczki alkanu. Oznacza się ją często literą R (symbol „R”, od ang. residue, nie jest jednak dla niej zarezerwowany i może symbolizować dowolną grupę funkcyjną), a jej wzór ogólny to CnH2n+1.

Wikipedia


alkiloarylosulfoniany

Alkiloarylosulfoniany – związki organiczne, sulfonowane parafiny zawierające lipofilowy fragment alifatyczny i arylowy oraz hydrofilową grupę sulfonową. Są to substancje powierzchniowo czynne należące do detergentów anionowych. Sole alkiloarylowych kwasów sulfonowych, np. dodecylobenzenosulfonian sodu, wykazują dobre właściwości piorące i myjące.

Zbliżone właściwości mają alkanosulfoniany.

Wikipedia


alkilosiarczan

związek organiczny będący solą monoestrów kwasu siarkowego i alifatycznych alkoholi, stosowany jako składnik szamponów, środków piorących i myjących oraz jako substancja pomocnicza w przemyśle włókienniczym, skórzanym, tworzyw sztucznych


SJP.pl


alkilosiarczany

związek organiczny będący solą monoestrów kwasu siarkowego i alifatycznych alkoholi, stosowany jako składnik szamponów, środków piorących i myjących oraz jako substancja pomocnicza w przemyśle włókienniczym, skórzanym, tworzyw sztucznych


SJP.pl


alkilować

dodawać grupy alkilowe do związku chemicznego


SJP.pl

czasownik przechodni niedokonany (dk. brak)

 (1.1) chem. przyłączać grupę alkilową do związku organicznego

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Drugą ważną właściwością estru acetylooctowego i jego alkilowanych pochodnych jest zdolność łączenia się w różne związki pierścieniowe [...]

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. alkilowanie n., alkil m., alkilacja ż.

 przym. alkilowy

Wiktionary


alkilowanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) chem. reakcja wprowadzania grupy alkilowej (alkilu) lub alkiloarylowej do cząsteczki związku organicznego;

Wiktionary

Alkilowanie, alkilacja – obszerna grupa reakcji chemicznych polegających na przeniesieniu grupy alkilowej lub aryloalkilowej z jednego do drugiego związku chemicznego. Grupa alkilowa może być przeniesiona w formie rodnika, karboanionu lub karbokationu co stanowi podstawę systematyki tych reakcji. Ze względu na technologiczne i biologiczne znaczenie tych reakcji badanie alkilowania stanowi jeden z najważniejszych działów chemii organicznej.

Wikipedia

Powiązane:

 rzecz. alkil m., alkilacja ż.

 czas. alkilować

 przym. alkilowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) alkilacja

Wiktionary


alkilowy

związany z alkilem


SJP.pl


alkin

węglowodór łańcuchowy nienasycony zawierający w cząsteczkach jedno wiązanie potrójne między atomami węgla


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) chem. organiczny związek chemiczny, w którym występują przynajmniej jedno potrójne wiązanie chemiczne pomiędzy atomami węgla;

Wiktionary

Alkiny (zwyczajowo: acetyleny) – grupa organicznych związków chemicznych będących węglowodorami nienasyconymi, w których występuje jedno wiązanie potrójne między atomami węgla (CC).

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Alkiny są bardziej reaktywne od alkanów i alkenów.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈalʲcĩn, AS: alʹḱĩn

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) pot. acetylen

Wiktionary


alkinoos

Alkinoos (stgr. Ἀλκίνοος 'Potężny Umysł' od ἀλκή 'siła, potęga' i νόος 'umysł') – w mitologii greckiej król Feaków mieszkających na wyspie Scherii. Wnuk Posejdona, syn Fajaksa lub Nausitoosa, brat Lokrosa, małżonek królowej Arete i ojciec Nauzyki.

Wikipedia


alkinowy

związany z alkinem


SJP.pl


alkiny

węglowodór łańcuchowy nienasycony zawierający w cząsteczkach jedno wiązanie potrójne między atomami węgla


SJP.pl

Alkiny (zwyczajowo: acetyleny) – grupa organicznych związków chemicznych będących węglowodorami nienasyconymi, w których występuje jedno wiązanie potrójne między atomami węgla (CC).

Wikipedia


alkione

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) mitgr. jedna z Plejad; córka Atlasa i Plejone; przeniesiona na firmament jako gwiazda Alkione (1.4);

 (1.2) mitgr. królewna z Magnezji; córka Eola i żona Keyksa, zamieniona w zimorodka;

 (1.3) mitgr. córka Idasa, syna Afareusa, i Marpessy oraz żona Meleagra;

 (1.4) astr. najjaśniejsza gwiazda w Plejadach; jedna z gwiazd w gwiazdozbiorze Byka; jedna z gwiazd pojedynczych;

Wiktionary

  • Alkione – gwiazda w gwiazdozbiorze Byka, w gromadzie Plejady
  • Alkione (gr. Alkyone, łac. Alcyone) – w mitologii greckiej jedna z Plejad
  • Alkione (gr. Alkyone, łac. Alcyone) – w mitologii greckiej córka Eola, żona Keyksa
  • Alkione (Kleopatra) – w mitologii greckiej córka Idasa

Wikipedia

Wymowa:

IPA: alʲˈcɔ̃nɛ, AS: alʹḱõne

Wiktionary

Powiązane:

 przym. alkionowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) Alcyone, Halcyone

 (1.2) Alcyone, Halcyone

 (1.3) Alcyone, Kleopatra

 (1.4) Alcyone

Wiktionary


alkmaar

Alkmaar – miasto i gmina w północno-zachodniej Holandii, w prowincji Holandia Północna, zlokalizowane nad Kanałem Północnoholenderskim. Ośrodek przemysłowy (produkcja czekolady), handlowy (miejsce targów serowarskich) i kulturalny (muzeum piwa).

Wikipedia


alkman

Alkman (gr. Ἀλκμάν), VII w. p.n.e. – poeta spartański zaliczany do największych twórców lirycznych starożytnej Grecji.

Alkman prawdopodobnie był Spartaninem, ale według niektórych źródeł pochodził z Sardes w Lidii. Mógł być też niewolnikiem, którego wyzwolono i przyznano obywatelstwo miasta ze względu na wielki talent. Według Pauzaniasza po śmierci został pochowany obok rzekomego grobowca Heleny.

Wikipedia


alkmena

w mitologii greckiej: córka Elektryona, króla Myken


SJP.pl

Wikipedia


alkmeon

Wikipedia


alko

gatunek średniej wielkości ptaka morskiego z rzędu siewkowych; alka zwyczajna, alka krzywonosa


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy lub nijaki

 (1.1) pot. spoż. alkohol (napój zawierający etanol)

 (1.2) pot. chem. alkohol (związek chemiczny z grupy węglowodorów)

Wiktionary

Alko – polska, prywatna wytwórnia instrumentów muzycznych, założona w 1965 roku w Bielsku-Białej przez Alfreda Kopoczka.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Nie popieram jazdy po alko, ale motocykliści to ostatnia grupa uczestników ruchu których można nazywać świętymi.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) zob. alkohol.

 (1.2) zob. alkohol.

Wiktionary


alkoblock

[czytaj: alkoblok] urządzenie uniemożliwiające uruchomienie silnika samochodu po wykryciu niedozwolonej dawki alkoholu u kierowcy; alkoblokada, alkolock, alcolock, alcoblock, alkoblok


SJP.pl


alkoblok

urządzenie uniemożliwiające uruchomienie silnika samochodu po wykryciu niedozwolonej dawki alkoholu u kierowcy; alkoblokada, alkolock, alcolock, alcoblock, alkoblock


SJP.pl


alkoblokada

urządzenie uniemożliwiające uruchomienie silnika samochodu po wykryciu niedozwolonej dawki alkoholu u kierowcy; alkolock, alcolock, alcoblock, alkoblock, alkoblok


SJP.pl


alkochińczyk

odmiana chińczyka, w której pionki zostały zastąpione kieliszkami z alkoholem


SJP.pl


alkogogle

okulary pokazujące rozmyty obraz widziany przez pijanego kierowcę


SJP.pl


alkohol

1. związek organiczny charakteryzujący się obecnością jednej lub wielu grup wodorotlenowych w cząsteczce;
2. alkohol etylowy lub napój zawierający ten alkohol, np. piwo


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) chem. grupa związków chemicznych, pochodnych węglowodoru, w których cząsteczce jeden lub kilka atomów wodoru zastąpiono grupą hydroksylową (-OH);

 (1.2) spoż. każdy napój, który zawiera minimum 0,5% alkoholu etylowego;

 (1.3) daw. miałko sproszkowany antymon stosowany przez kobiety do barwienia na czarno głównie powiek

Wiktionary

  • alkohole (związki organiczne)
    • alkohol etylowy
  • napój alkoholowy

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Nazwy większości alkoholi tworzy się przez dodanie do nazwy źródłowego węglowodoru przyrostka „-ol”.

 (1.2) „Osobom nietrzeźwym alkoholu nie sprzedajemy” – przeczytał i zasępił się.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: alˈkɔxɔl, AS: alkoχol

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. alkoholan m., alkoholiza ż., alkoholizm m., alkoholik m., alkoholiczka ż., alkoza ż., alkoholizowanie n., alkoholizacja ż.

 czas. alkoholizować ndk.

 przym. alkoholowy, alkoholiczny

Wiktionary

Synonimy:

 (1.2) napój alkoholowy, napój wyskokowy, napitek, trunek, drink; pot. procenty

Wiktionary


alkoholan

związek chemiczny będący efektem reakcji alkoholu z metalem


SJP.pl

Alkoholany (alkoksylany) – organiczne związki chemiczne o wzorze ogólnym ROM (gdzie: R – grupa alkilowa; M – atom metalu). Otrzymuje się je głównie podczas reakcji odpowiedniego alkoholu z metalem (sodem i potasem na zimno, zaś z magnezem i glinem na gorąco) w środowisku bezwodnym. Większość alkoholanów to związki jonowe, choć w niektórych (np. w t-butanolanie glinu) występują wiązania kowalencyjne.

Wikipedia


alkoholanowy

związany z alkoholanem


SJP.pl


alkoholany

związek chemiczny będący efektem reakcji alkoholu z metalem


SJP.pl

Alkoholany (alkoksylany) – organiczne związki chemiczne o wzorze ogólnym ROM (gdzie: R – grupa alkilowa; M – atom metalu). Otrzymuje się je głównie podczas reakcji odpowiedniego alkoholu z metalem (sodem i potasem na zimno, zaś z magnezem i glinem na gorąco) w środowisku bezwodnym. Większość alkoholanów to związki jonowe, choć w niektórych (np. w t-butanolanie glinu) występują wiązania kowalencyjne.

Wikipedia


alkoholatura

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) farm. preparat roślinny otrzymywany poprzez wytrawienie świeżego surowca roślinnego etanolem o stężeniu 80–95℃

Wiktionary

Alkoholatura, intrakt (łac. Alcoholaturae, Intracta) – preparat roślinny, otrzymywany poprzez wytrawienie surowego surowca roślinnego etanolem o stężeniu 80–95° (procent objętościowych). Intrakty są podobne do nalewek, różnią się od nich tym, że są sporządzane z surowców świeżych, a nie suszonych.

Wikipedia

Synonimy:

 (1.1) intrakt

Wiktionary


alkohole

1. związek organiczny charakteryzujący się obecnością jednej lub wielu grup wodorotlenowych w cząsteczce;
2. alkohol etylowy lub napój zawierający ten alkohol, np. piwo


SJP.pl

Wikipedia


alkoholemia

poziom alkoholu w surowicy krwi powyżej normy fizjologicznej


SJP.pl


alkoholiczka

kobieta uzależniona od alkoholu


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) kobieta, która cierpi na alkoholizm

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Moja sąsiadka jest alkoholiczką.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌalkɔxɔˈlʲit͡ʃka, AS: alkoχolʹička

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. alkohol m., alkoholizm m.

:: fm. alkoholik m.

 przym. alkoholowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) pijaczka

Wiktionary


alkoholiczny

alkoholizm


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) związany z alkoholikiem lub alkoholizmem, taki jak u alkoholika

 (1.2) wywołany alkoholem

Wiktionary

Patrz:

alkoholizm

Powiązane:

 rzecz. alkohol mrz., alkoholizowanie n.

Wiktionary


alkoholik

osoba uzależniona od alkoholu


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) osoba, która cierpi na alkoholizm

Wiktionary

Alkoholizm – termin wieloznaczny, w wąskim znaczeniu jest to choroba alkoholowa, czyli uzależnienie od alkoholu etylowego, a w szerokim znaczeniu są to następstwa nadmiernego używania alkoholu, nie tylko zdrowotne, lecz również społeczne (jako patologia – pijaństwo) i inne.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Mój sąsiad jest alkoholikiem.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌalkɔˈxɔlʲik, AS: alkoχolʹik

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. alkoholizm m., alkohol m.

:: fż. alkoholiczka ż.

 przym. alkoholowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) przest. bibosz, wulg. moczymorda, pot. ochlapus, ochlajtus, ochlaptus, opilec, opój, pijak, pijanica, pijus

Wiktionary


alkoholiza

reakcja podwójnej wymiany między alkoholem a związkiem organicznym, np. estrem


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) chem. reakcja chemiczna podwójnej wymiany, zachodząca między alkoholem a innym związkiem organicznym, najczęściej estrem

Wiktionary

Alkoholiza – rodzaj transestryfikacji, reakcja substytucji jednej reszty alkoholowej na inną w estrze typu:


Może być katalizowana kwasem lub zasadą. Jeżeli przeprowadzana jest przez rozpuszczenie estru w docelowym alkoholu, to ma charakter solwolizy.

Wikipedia

Powiązane:

 rzecz. alkohol mrz., alkoza ż.

Wiktionary


alkoholizacja

nasycanie napoju alkoholem


SJP.pl


alkoholizm

uzależnienie od alkoholu


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) med. nałóg alkoholowy, choroba polegająca na odczuwaniu potrzeby picia napojów alkoholowych;

 (1.2) socjol. zjawisko społeczne, groźne w skutkach, polegające na zwiększaniu się liczby osób uzależnionych od alkoholu i pijących nałogowo

 (1.3) pot. nadmierne, zbyt częste spożywanie alkoholu

Wiktionary

Alkoholizm – termin wieloznaczny, w wąskim znaczeniu jest to choroba alkoholowa, czyli uzależnienie od alkoholu etylowego, a w szerokim znaczeniu są to następstwa nadmiernego używania alkoholu, nie tylko zdrowotne, lecz również społeczne (jako patologia – pijaństwo) i inne.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Mój kolega już w wieku piętnastu lat wpadł w alkoholizm.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌalkɔˈxɔlʲism̥, AS: alkoχolʹism̦

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. alkohol m., alkoholik m., alkoholiczka ż., alkoza ż., alkoholizowanie n.

 przym. alkoholowy

 przysł. alkoholowo

 temsłow. alko-

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) choroba alkoholowa; eufem. choroba filipińska

 (1.3) opilstwo, pijaństwo, zaglądanie do kieliszka

Wiktionary


alkoholizować

1. nasycać napój alkoholem;
2. zachęcać do spożywania alkoholu; rozpijać;
3. żartobliwie: alkoholizować się - pić nałogowo alkohol; chlać, tankować


SJP.pl


alkoholizowanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) dodawanie do czegoś alkoholu

 (1.2) sprawianie, że ktoś staje się alkoholikiem; zachęcanie do spożywania alkoholu

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. alkohol m., alkoholizm m., alkoholik m., alkoholiczka ż.

 czas. alkoholizować ndk.

 przym. alkoholowy, alkoholiczny

Wiktionary

Synonimy:

 (1.2) rozpijanie

Wiktionary


alkoholog

specjalista w dziedzinie alkohologii


SJP.pl


alkohologia

Alkohologia, alkoholologia (alkohol + gr. logos ‘nauka’) – dział medycyny zajmujący się badaniem wpływu etanolu (alkoholu etylowego) na organizm, zwłaszcza skutków jego nadmiernego spożywania.

Wikipedia


alkohologiczny

przymiotnik od: alkohologia


SJP.pl


alkoholometr

przyrząd do mierzenia stężenia alkoholu etylowego w roztworach wodnoalkoholowych; alkoholomierz


SJP.pl

Areometr Trallesa – areometr, zwany alkoholomierzem, który podaje zawartość alkoholu w stopniach Trallesa (°Tr), czyli procentach objętościowych (cm³/100 cm³). W alkoholu absolutnym o gęstości d20/4=0,7895 g/cm³ areometr pokazuje 100 °Tr, w wodzie 0 °Tr.

Wikipedia


alkoholometria

zbiór metod mierzenia stężenia alkoholu etylowego w roztworach wodnoalkoholowych


SJP.pl


alkoholomierz

przyrząd do mierzenia stężenia alkoholu etylowego w roztworach wodnoalkoholowych; alkoholometr


SJP.pl

Areometr Trallesa – areometr, zwany alkoholomierzem, który podaje zawartość alkoholu w stopniach Trallesa (°Tr), czyli procentach objętościowych (cm³/100 cm³). W alkoholu absolutnym o gęstości d20/4=0,7895 g/cm³ areometr pokazuje 100 °Tr, w wodzie 0 °Tr.

Wikipedia


alkoholowość

cecha czegoś zawierającego alkohol


SJP.pl


alkoholowy

związany z alkoholem (np. napój alkoholowy, upojenie alkoholowe)


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) zawierający alkohol; związany z alkoholem

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Znów straciłem świadomość na imprezie alkoholowej.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌalkɔxɔˈlɔvɨ, AS: alkoχolovy

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. alkoza ż., alkoholizm mrz., alkohol m., alkoholik m., alkoholiczka ż., alkoholizowanie n.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) wyskokowy, procentowy; monopolowy

Wiktionary


alkoksylowy

grupa alkoksylowa - grupa funkcyjna o ogólnym wzorze -OR lub RO-, gdzie R to dowolna grupa alkilowa


SJP.pl


alkolock

[czytaj: alkolok] urządzenie uniemożliwiające uruchomienie silnika samochodu po wykryciu niedozwolonej dawki alkoholu u kierowcy; alkoblokada, alcolock, alcoblock, alkoblock, alkoblok


SJP.pl


alkomat

urządzenie mierzące poziom zawartości alkoholu we krwi; alkometr, alkotest, alkotester


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) urządzenie służące do określania ilościowej zawartości alkoholu w wydychanym powietrzu;

Wiktionary

Tester trzeźwości – urządzenie służące do określania ilościowej zawartości alkoholu w wydychanym powietrzu za pomocą tzw. promili [‰]. Zostało wynalezione przez Rollę N. Hargera, lekarza z Indianapolis, który opatentował je w 1958 roku. Popularna nazwa potoczna to alkomat.

Wikipedia

Synonimy:

 (1.1) alkotest, tester trzeźwości

Wiktionary


alkomatowy

związany z alkomatem


SJP.pl


alkometr

urządzenie mierzące poziom zawartości alkoholu we krwi; alkomat, alkotest, alkotester


SJP.pl


alkon

modraszek alkon - motyl z rodziny modraszkowatych, w Polsce pod ochroną


SJP.pl

Alkon – postać w mitologii greckiej. Pochodził z Krety. Był łucznikiem i towarzyszem Herkulesa.

Jego strzały nigdy nie chybiały celu. Trafiał nimi przez pierścień umieszczony na głowie mężczyzny i potrafił rozłupać strzałę na dwie części, przebijając brzeszczot umieszczony jako cel. Kiedy jego syna zaatakował wąż, Alkon przebił gada jedną strzała, jednocześnie nie wyrządzając krzywdy synowi.

Wikipedia


alkopost

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) wpis, zwykle w medium społecznościowym, napisany pod wpływem alkoholu

Wiktionary


alkor

gwiazda podwójna (druga - Mizar) w gwiazdozbiorze Wielkiej Niedźwiedzicy, tworząca z pozostałymi sześcioma sylwetkę Wielkiego Wozu


SJP.pl

Alkor (80 Ursae Majoris, 80 UMa) – gwiazda w konstelacji Wielkiej Niedźwiedzicy. Jest oddalona o około 81 lat świetlnych od Słońca.

Wikipedia


alkoran

święta księga islamu obejmująca: naukę Mahometa, zbiór podstawowych przepisów religijnych i prawnych oraz nakazy moralne muzułmanów; Koran


SJP.pl


alkoreksja

ograniczanie jedzenia, aby móc napić się alkoholu bez obaw o przytycie; drunkoreksja, drankoreksja


SJP.pl

Alkoreksja, drunkoreksja, anoreksja alkoholowa – behawioralne zaburzenie odżywiania polegające na ograniczaniu ilości przyjmowanych pokarmów, celem zwiększenia możliwości spożywania alkoholu bez obawy o zwiększenie przyrostu masy ciała. Termin został wprowadzony po raz pierwszy w 2008 i nie został dotąd formalnie sklasyfikowany jako złożone zaburzenie odżywiania. W 2011 Victoria Osborne z Uniwersytetu Missouri poddała alkoreksję pierwszym badaniom naukowym.

Wikipedia


alkorektyczka

anorektyczka często zastępująca posiłki alkoholem


SJP.pl


alkotest

urządzenie mierzące poziom zawartości alkoholu we krwi; alkometr, alkomat, alkotester


SJP.pl


alkotester

urządzenie mierzące poziom zawartości alkoholu we krwi; alkotest, alkometr, alkomat


SJP.pl


alkowa

1. w dawnych domach: wnęka sypialna bez okna przylegająca do pokoju;
2. sekrety, tajemnice dotyczące erotyki


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) przest. archit. wnęka sypialni z łożem małżeńskim, zazwyczaj bez okna; ; Gloger.

 (1.2) mot. sypialna nadbudówka nad szoferką w samochodzie campingowym

 (1.3) ogrod. duża wnęka uformowana w żywopłocie dla ustawienia rzeźby lub ławki

Wiktionary

Alkowa (z arabskiego al-qubba, hiszp. alcoba, franc. alcove) – wydzielona część izby, pokoju, najczęściej w formie wnęki bez okien, przeznaczona na sypialnię (w miejscu tym stawiano łóżko).

Alkowa spotykana była w starożytnym Rzymie, w domach arabskich, z Hiszpanii dotarła do Francji w drugiej połowie XVII w. w budowanych pałacach, w pozostałych krajach Europy rozpowszechniła się w XVIII w. W XIX wieku przekształciła się we wnękę sypialną.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Całe urządzenie pokoju i alkowy było kosztowne i na pierwszy rzut oka bardzo wykwintne. (E. Orzeszkowa: Bańka mydlana)

Wiktionary

Wymowa:

IPA: alˈkɔva, AS: alkova

Wiktionary


alkowiany

przymiotnik

 (1.1) związany z alkową

 (1.2) przen. przest. łóżkowy, seksualny

Wiktionary


alkówka

zdrobnienie od: alkowa


SJP.pl


alkoza

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) slang. stan upojenia alkoholowego

 (1.2) slang. impreza, na której spożywa się duże ilości alkoholu

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Ale wczoraj miałem alkozę, stary…

 (1.2) We wtorek byłem na wspaniałej alkozie.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. alkohol m., alkoholan m., alkoholiza ż., alkoholizm m., alkoholik m., alkoholiczka ż.

 czas. alkoholizować

 przym. alkoholowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.2) melina, melanż

Wiktionary


alkuin

błogosławiony katolicki, filozof, pedagog i teolog (ok. 730-804)


SJP.pl

Alcuin, Alkuin, Alchoin, Alcwin, Ealhwine, Alchwine lub Albinus Flaccus (ur. ok. 730, prawdopodobnie w pobliżu Yorku, zm. 19 maja 804 w Tours) – błogosławiony katolicki, filozof, pedagog, teolog i teoretyk muzyki, uczony mnich anglosaski. Tworzył po łacinie, pisał także utwory poetyckie.

Wikipedia


alkus

potocznie: alkoholik


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) pot. alkoholik

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈalkus, AS: alkus

Wiktionary


all-inclusive

[czytaj: ol inkluz-iw] z angielskiego: zawierający wszystkie koszty (o cenie podróży, wycieczki, pobytu itp.); all inclusive


SJP.pl


alla

na sposób, w stylu, w charakterze, np. alla marcia (w charakterze marsza; marszowo)


SJP.pl

Alla, Ałła – imię żeńskie prawdopodobnie pochodzenia greckiego i wywodzące się od gr. άλλη – „inna”. Używane przede wszystkim w Rosji, na Białorusi i Ukrainie.

Znane osoby o tym imieniu:

  • Ałła Horska - ukraińska plastyczka, działaczka pokolenia lat 60, zaangażowana w obronę dysydentów.
  • Ałła Kudriawcewa - rosyjska tenisistka
  • Ałła Kusznir – izraelska szachistka rosyjskiego pochodzenia
  • Ałła Borisowna Pugaczowa - radziecka i rosyjska piosenkarka, kompozytorka, aktorka, autorka tekstów, reżyserka i producentka muzyczna.
  • Ałła Krawczuk - ukraińska polonistka, popularyzatorka języka polskiego i językoznawczyni, kierownik Katedry Filologii Polskiej na Uniwersytecie Lwowskim.

Wikipedia


allach

w islamie: Bóg, stwórca świata i najwyższy sędzia; Allah, Ałłach, Ałłah


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy, nazwa własna

 (1.1) rel. Bóg w islamie

Wiktionary

Arabskie pojęcia

  • Allah – słowo w języku arabskim (i jednocześnie w islamie) oznaczające Boga

Niemieckie miejscowości

  • Alach
  • Allach – podobóz w obozie koncentracyjnym w Dachau
  • Allach – fabryka porcelany
  • Allach-Untermenzing

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Czyż jest jakiś inny stwórca niż Allach, który zaopatruje was z nieba i z ziemi?

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) Allah, Bóg

Wiktionary


alladynki

bardzo luźnie damskie spodnie; haremki


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj niemęskoosobowy, liczba mnoga

 (1.1) odzież. luźne, bufiaste spodnie z obniżonym krokiem i ściągaczami u nogawek

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Alladynki to spodnie, które przez swój fason skracają sylwetkę.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) alladyny, haremki, hajdawery, pumpy, sindbady

Wiktionary


allah

w islamie: Bóg, stwórca świata i najwyższy sędzia; Allach, Ałłach, Ałłah


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy, nazwa własna

 (1.1) rel. Bóg w islamie;

Wiktionary

Allah (arab. ‏ﷲ‎, Allāh, wym. [aɫˈɫaːh], posłuchaj po arabsku) – w języku arabskim słowo oznaczające abrahamicznego Boga.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Muzułmańskie wyznanie wiary brzmi: „(Oświadczam, że) nie ma bóstwa prócz Boga (Allaha) i oświadczam, że Mahomet (Muhammad) jest wysłannikiem Boga”.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈalːax, AS: a•laχ

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) Bóg, Allach

Wiktionary


allahabad

Prajagradź (hindi प्रयागराज; ang. Prayagraj; do 2018 roku Allahabad) – miasto w Indiach w stanie Uttar Pradeś, gdzie łączą się rzeki Ganges i Jamuna.

Miasto jest ośrodkiem usługowym (handel, turystyka, finanse) i przemysłowym (branża maszynowa, bawełniana, tytoniowa), węzłem komunikacyjnym na szlaku Delhi-Kolkata. Posiada port lotniczy i uniwersytet założony w 1887. W mieście znajdują się muzea oraz zabytki: kolumna Aśoki i pałac Akbara.

Wikipedia


allan

imię męskie


SJP.pl

  • Allan – jedna z form imienia Alan;
  • Allan – polski herb szlachecki, pochodzenia brytyjskiego;
  • Allan (ur. 1991) – brazylijski piłkarz
  • Allan (ur. 1997) – brazylijski piłkarz
Miejscowości
  • Allan – miejscowość we Francji;
  • Allan – miasto w Kanadzie;

Wikipedia


allanit

minerał z grupy epidotów (minerałów krzemianowych); źródło metali ziem rzadkich i pierwiastków promieniotwórczych np. uranu; ortyt


SJP.pl

Allanit (ortyt) – minerał z grupy krzemianów, odmiana epidotu. Należy do grupy minerałów rzadkich.

Nazwa pochodzi od nazwiska szkockiego bankiera i mineraloga Thomasa Allana (1777–1833), który go odkrył.

Wikipedia


allantoina

pochodna mocznika, substancja krystaliczna słabo rozpuszczalna w wodzie; stosowana do produkcji maści i zasypek; alantoina


SJP.pl

Alantoina, 5-ureidohydantoina – organiczny związek chemiczny z grupy ureidów, heterocykliczna pochodna mocznika. Powstaje z kwasu moczowego u niektórych roślin oraz u większości ssaków (wyjątek stanowią naczelne), u których reakcję tę katalizuje oksydaza moczanowa, a przebiega ona w peroksysomach.

Wikipedia


allantoinowy

związany z allantoiną


SJP.pl


allantois

silnie unaczyniona błona płodowa gadów, ptaków i ssaków, powstająca między owodnią a kosmówką i pełniąca rolę oddechową; omocznia


SJP.pl

Wikipedia


allargando

określenie wykonawcze: zwalniając, coraz wolniej


SJP.pl

Tempo (agogika) – jeden z elementów dzieła muzycznego, oznaczający, jak szybko utwór ma być wykonany.

Wikipedia


allatyw

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) gram. przypadek w językach aglutynacyjnych i fleksyjnych oznaczający przemieszczanie się desygnatu w kierunku do i do wewnątrz pewnego określonego obiektu;

Wiktionary

Wikipedia


allegramente

określenie wykonawcze: radośnie, wesoło


SJP.pl


allegretto

1. tempo muzyczne umiarkowanie szybkie, szybsze niż andante i wolniejsze niż allegro;
2. utwór muzyczny lub jego część wykonana w tempie allegretto


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) muz. dość szybko wykonana część utworu

 (1.2) muz. utwór wykonany w dość szybkim tempie

przymiotnik

 (2.1) muz. szybki, niemal allegro

przysłówek sposobu

 (3.1) muz. szybko, niemal allegro

Wiktionary

Tempo (agogika) – jeden z elementów dzieła muzycznego, oznaczający, jak szybko utwór ma być wykonany.

Wikipedia

Przykłady

składnia.

kolokacje.

synonimy.

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

 rzecz. allegro n.

 przym. allegro

 przysł. allegro

frazeologia.

etymologia.

 etym|wł|allegretto. → wesolutki, ochoczo

uwagi.

 zoblistę|allegretto|allegro|allegro assai|allegro con brio|allegro con moto|allegro maestoso|allegro, ma non troppo|allegro moderato.

tłumaczenia.

* bułgarski: (1.1) алегрето n.; (1.2) алегрето n.; (3.1) алегрето

* niemiecki: (1.1) Allegretto n.; (3.1) allegretto

* ukraiński: (1.1) алегретто n.; (3.1) алегретто

źródła.

== allegretto (interlingua.) ==

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik

 (1.1) muz. allegretto (w szybszym tempie)

odmiana.

przykłady.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌalːɛˈɡrɛtːɔ, AS: a•legre•to

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. allegro n.

 przym. allegro

 przysł. allegro

Wiktionary

Synonimy:

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

 rzecz. allegro n.

 przym. allegro

 przysł. allegro

frazeologia.

etymologia.

 etym|wł|allegretto. → wesolutki, ochoczo

uwagi.

 zoblistę|allegretto|allegro|allegro assai|allegro con brio|allegro con moto|allegro maestoso|allegro, ma non troppo|allegro moderato.

tłumaczenia.

* bułgarski: (1.1) алегрето n.; (1.2) алегрето n.; (3.1) алегрето

* niemiecki: (1.1) Allegretto n.; (3.1) allegretto

* ukraiński: (1.1) алегретто n.; (3.1) алегретто

źródła.

== allegretto (interlingua.) ==

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik

 (1.1) muz. allegretto (w szybszym tempie)

odmiana.

przykłady.

składnia.

kolokacje.

synonimy.

Wiktionary


allegro

1. określenie wykonawcze: wesoło, prędko, żwawo
2. szybki, żwawy (o tempie muzycznym)


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) muz. szybkie tempo;

 (1.2) muz. część utworu wykonana w allegro (1.1)

 (1.3) muz. utwór wykonany w allegro (1.1)

 (1.4) choreogr. żywy, szybki taniec

przymiotnik

 (2.1) muz. szybki

przysłówek

 (3.1) muz. wesoło; żywo, szybko

Wiktionary

  • allegro – w muzyce oznaczenie tempa; także allegro sonatowe, jedna z form muzycznych
  • allegro – element tańca baletowego
  • Allegro (Allegro.pl) – polska internetowa platforma handlowa
  • Allegro – polska spółka z branży e-commerce z siedzibą w Poznaniu, prowadząca serwis Allegro.pl, Allegro.cz i Allegro.com
  • Allegro – darmowa biblioteka do tworzenia gier 2D i 3D
  • Allegro – rodzina radioodbiorników polskiej firmy Elektrit z Wilna, produkowana w okresie międzywojennym

Wikipedia

Przykłady

 (3.1) Dlaczego grał pan ten fragment adagio? To trzeba zagrać allegro, z werwą!

Wiktionary

Wymowa:

IPA: alˈːɛɡrɔ, AS: a•legro

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. allegretto n.

 przym. allegretto

 przysł. allegretto

Wiktionary


allegroholiczka

kobieta zbyt często przeglądająca oferty i robiąca zakupy na internetowej platformie handlowej Allegro


SJP.pl


allegroholik

osoba zbyt często przeglądająca oferty i robiąca zakupy na internetowej platformie handlowej Allegro


SJP.pl


allegroholizm

zbyt częste przeglądanie ofert i robienie zakupów na internetowej platformie handlowej Allegro, traktowane jako objaw choroby


SJP.pl


allegrować

potocznie: korzystać z internetowego serwisu aukcyjnego Allegro


SJP.pl


allegrowicz

[czytaj: alegrowicz] osoba sprzedająca lub kupująca na Allegro


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) środ. użytkownik serwisu Allegro.pl, sprzedający lub kupujący

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Z takim allegrowiczem to można robić interesy.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌalːɛˈɡrɔvʲit͡ʃ, AS: a•legrovʹič

Wiktionary

Powiązane:

 forma żeńska allegrowiczka

Wiktionary


allegrowiczka

[czytaj: alegrowiczka] kobieta sprzedająca lub kupująca na Allegro


SJP.pl


allegrowy

Allegro [czytaj: alegrowy]


SJP.pl


allel

w genetyce: jeden z pary (lub większej liczby) genów odpowiedzialnych za tę samą cechę, warunkujących odmienne jej wykształcenie w organizmie; allelomorf


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) biol. jedna z wersji genu w określonym miejscu chromosomu powodująca zmienność cechy;

Wiktionary

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) W myśl zasad dziedziczności każde z czworga dzieci odziedziczyło na zasadzie losowej po jednym z alleli od ojca i od matki.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈalːɛl, AS: a•lel

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. allelopatia ż., allelomorfia ż., allelomorf mrz.

 przym. allelopatyczny

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) allelomorf

Wiktionary


allelomorf

w genetyce: jeden z pary (lub większej liczby) genów odpowiedzialnych za tę samą cechę, warunkujących odmienne jej wykształcenie w organizmie; allel


SJP.pl

Wikipedia


allelopatia

wzajemne oddziaływanie na siebie roślin poprzez wydzielanie substancji chemicznych pobudzających lub hamujących wzrost i rozwój


SJP.pl

Wikipedia


allelopatyczny

allelopatia


SJP.pl

Patrz:

allelopatia

alleluja

chrześcijańskie wezwanie do wiernych o złożenie hołdu Bogu jako wyrazu radości


SJP.pl

wykrzyknik

 (1.1) rel. w liturgii judaistycznej i chrześcijańskiej: okrzyk radości i triumfu zaczynający lub kończący psalmy i pieśni, szczególnie wielkanocne; wezwanie do złożenia hołdu Bogu; ; Gloger|Aleluja|aleluja.

Wiktionary

Alleluja (hebr. ‏הַלְלוּיָהּ‎ hallelujah, czy też halelu-Jáh – „wychwalajcie Jahwe”) – biblijna aklamacja, wychwalająca Jahwe i jednocześnie zwrot nawołujący do jego wychwalania. Zwrot ten jest użyty dwadzieścia cztery razy w Starym Testamencie, głównie w Księdze Psalmów oraz cztery razy w greckiej transliteracji w Nowym Testamencie. Po raz pierwszy pojawia się w Psalmie 104:35. Z wyjątkiem Psalmu 135:3 wprowadza i (lub) kończy psalmy, w których się znajduje. W Apokalipsie św. Jana: „Potymem słyszał jakoby głos rzeszy wielkich na niebie: Allelu-Ja! Zbawienie i chwała i moc Bogu naszemu jest” (Ap 19,1 Biblia Wujka 1599), „Potem usłyszałem jak gdyby głos wielkiego tłumu w niebie – mówiących: Alleluja!” (Ap 19,1 Biblia Tysiąclecia 1965). Alleluja stanowi tu wprowadzenie do serii hymnów.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Pan króluje na wieki, Bóg twój, Syjonie – przez pokolenia. Alleluja.

 (1.1) Pan zmartwychwstał i jest z nami. Alleluja, alleluja! Głośmy razem z aniołami. Alleluja, alleluja!

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌalːɛˈluja, AS: a•lelui ̯a

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. allilujka ż.

 przym. allelujatyczny

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) hosanna

Wiktionary


allelujatyczny

przymiotnik relacyjny

 (1.1) rel. związany z okrzykiem radości i triumfu zaczynającym lub kończącym psalmy i pieśni, szczególnie wielkanocne

 (1.2) rel. związany z wezwaniem do złożenia hołdu Bogu

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) W czasie Wigilii Paschalnej śpiewa się na przemian z ludem uroczysty psalm allelujatyczny.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌalːɛlujaˈtɨt͡ʃnɨ, AS: a•lelui ̯atyčny

Wiktionary

Powiązane:

 wykrz. alleluja

 rzecz. allilujka ż.

Wiktionary


allemande

[czytaj: alMĄD] dawny taniec dworski o umiarkowanym tempie wywodzący się z Niemiec; almanda, almand


SJP.pl

Allemande [almãd] to taniec dworski, pochodzenia niemieckiego, popularny od XVI wieku w Anglii, Francji i Niderlandach. Charakteryzuje się parzystym metrum oraz wolnym tempem. Od XVII wieku uległ stylizacji i wszedł w skład barokowej suity, najbardziej spopularyzowany przez Johanna Sebastiana Bacha. W tradycyjnej suicie Allemande zajmowało pierwsze miejsce – przed Courante, Sarabande i Gigue.

Wikipedia


allen

węglowodór nienasycony, w którym jeden z atomów węgla jest związany z dwoma innymi atomami węgla wiązaniem podwójnym


SJP.pl

Argentyna:

  • Allen – miasto w prowincji Río Negro

Stany Zjednoczone:

  • Allen – miasto w stanie Kansas, w hrabstwie Lyon
  • Allen – miasto w stanie Kentucky, w hrabstwie Floyd
  • Allen – jednostka osadnicza w stanie Maryland, w hrabstwie Wicomico
  • Allen – wieś w stanie Michigan, w hrabstwie Hillsdale
  • Allen – wieś w stanie Nebraska, w hrabstwie Dixon
  • Allen – miejscowość w stanie Nowy Jork, w hrabstwie Allegany
  • Allen – miejscowość w stanie Oklahoma, w hrabstwie Hughes
  • Allen – jednostka osadnicza w stanie Dakota Południowa, w hrabstwie Bennett
  • Allen – miasto w stanie Teksas, w hrabstwie Collin
  • Allen (ang. Allen Township) – gmina w stanie Illinois, w hrabstwie La Salle
  • Allen (ang. Allen Township) – gmina w stanie Indiana, w hrabstwie Miami
  • Allen (ang. Allen Township) – gmina w stanie Indiana, w hrabstwie Noble
  • Allen (ang. Allen Township) – gmina w stanie Iowa, w hrabstwie Harrison
  • Allen (ang. Allen Township) – gmina w stanie Iowa, w hrabstwie Polk
  • Allen (ang. Allen Township) – gmina w stanie Iowa, w hrabstwie Warren
  • Allen (ang. Allen Township) – gmina w stanie Kansas, w hrabstwie Jewell
  • Allen (ang. Allen Township) – gmina w stanie Kansas, w hrabstwie Kingman
  • Allen (ang. Allen Township) – gmina w stanie Michigan, w hrabstwie Hillsdale
  • Allen (ang. Allen Township) – gmina w stanie Missouri, w hrabstwie Worth
  • Allen (ang. Allen Town) – gmina w stanie Nowy Jork, w hrabstwie Allegany
  • Allen (ang. Allen Township) – gmina w stanie Dakota Północna, w hrabstwie Kidder
  • Allen (ang. Allen Township) – gmina w stanie Ohio, w hrabstwie Darke
  • Allen (ang. Allen Township) – gmina w stanie Ohio, w hrabstwie Hancock
  • Allen (ang. Allen Township) – gmina w stanie Ohio, w hrabstwie Ottawa
  • Allen (ang. Allen Township) – gmina w stanie Ohio, w hrabstwie Union
  • Allen (ang. Allen Township) – gmina w stanie Pensylwania, w hrabstwie Northampton
  • Allen (ang. Allen Township) – gmina w stanie Dakota Południowa, w hrabstwie Beadle
  • hrabstwo Allen (ang. Allen County) – w stanie Indiana
  • hrabstwo Allen (ang. Allen County) – w stanie Kansas
  • hrabstwo Allen (ang. Allen County) – w stanie Kentucky
  • hrabstwo Allen (ang. Allen County) – w stanie Ohio
  • parafia Allen (ang. Allen Parish) – w stanie Luizjana

Wikipedia


allende

[czytaj: aJENde] nazwisko


SJP.pl

  • Allende – meteoryt kamienny, który spadł w 1969 w Meksyku
  • Allende – miasto w Meksyku w stanie Coahuila

Osoby o nazwiskiem Allende:

  • Barbara Allende (1957–2022) – hiszpańska fotografka
  • Graciela Allende (ur. 1994) – argentyńska siatkarka
  • Ignacio Allende (1769–1811) – meksykański wojskowy i przywódca niepodległościowy
  • Isabel Allende (ur. 1942) – chilijska pisarka
  • Laura Allende Gossens (1911–1981) – chilijska polityk
  • Marcelo Allende (ur. 1999) – chilijski piłkarz
  • Pedro Humberto Allende (1885–1959) – chilijski kompozytor
  • Ramón Allende Padín (1845–1884) – chilijski lekarz i polityk
  • Salvador Allende Castro (1871–1932) – chilijski adwokat i polityk
  • Salvador Allende (1908–1973) – chilijski polityk

Wikipedia


allenowski

taki jak u Woody'ego Allena, charakterystyczny dla filmów Woody'ego Allena


SJP.pl


allentando

określenie wykonawcze: zwalniając


SJP.pl


allianz

[czytaj: aljanc] europejska firma ubezpieczeniowa


SJP.pl

Wikipedia


allicyna

pochodna aminokwasu alliny należąca do fitoncydów; występuje w czosnku i cebuli, ma działanie bakteriobójcze


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) biochem. nietrwały związek siarkoorganiczny wytwarzany w czosnku po roztarciu lub przecięciu, wykazujący silne właściwości przeciwbakteryjne, przeciwwirusowe i przeciwgrzybicze, wzór chemiczny|C6H10OS2.

Wiktionary

Allicyna – siarkoorganiczny związek chemiczny, fitoncyd o charakterystycznym zapachu. Powstaje po uszkodzeniu tkanki cebuli, czosnku i niektórych innych roślin jako produkt (mieszanina racemiczna) przekształcenia alliiny pod wpływem enzymu alliinazy poprzez pośredni kwas allilosulfenowy.

Wikipedia


alliina

związek chemiczny uznawany za prekursora zapachu i smaku czosnku


SJP.pl

Alliina – siarkoorganiczny związek chemiczny z grupy tioaminokwasów – sulfotlenek S-alkilocysteiny (allilowa pochodna cysteiny). Jest aminokwasem zawierającym siarkę.

Wikipedia


allil

w chemii: jednowartościowy rodnik nienasycony, pochodzący z węglowodoru nienasyconego propenu


SJP.pl

Grupa allilowa, allil, prop-2-en-1-yl – jednowartościowa grupa organiczna wywodząca się z propenu o wzorze CH
2
CH=CH
2
. Występuje w związkach nienasyconych jak np. alkohol allilowy i eugenol.

Wikipedia


allilowy

związany z allilem, dotyczący allilu


SJP.pl


allilujka

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) tradycyjna piosenka religijna, rodzaj wielkanocnej kolędy

Wiktionary

Powiązane:

 wykrz. alleluja

 przym. allelujatyczny

Wiktionary


alloantygen

Alloantygen, antygen allogeniczny – antygen pochodzący od innego osobnika tego samego gatunku. Takie antygeny cechują się wysoką immunogennością i są przyczyną odrzucania przeszczepów, jeśli dany antygen jest różnie zbudowany u dawcy i biorcy. Najsilniejszymi alloantygenami są: antygeny grup krwi oraz antygeny głównego układu zgodności tkankowej.

Wikipedia


allobar

postać pierwiastka o innym składzie izotopowym, ciężarze atomowym niż naturalny


SJP.pl


allobarbital

związek organiczny o działaniu uspokajającym i nasennym, stosowany w bezsenności, nerwicach i stanach lękowych; dial; dwuallyl


SJP.pl

Allobarbital (dial, dwuallyl) – organiczny związek chemiczny, pochodna kwasu barbiturowego o profilu działania zależnym od dawki – uspokajającym lub nasennym i średnim czasie działania. Zsyntetyzowany w roku 1912 przez Ernesta Preiswerka i Ernesta Grethera. Dawniej posiadał zastosowanie jako lek uspokajający, nasenny oraz przeciwdrgawkowy. Samodzielnie jest obecnie praktycznie nie stosowany.

Wikipedia


allobrogowie

starożytne plemię celtyckie


SJP.pl

Allobrogowie – starożytne plemię celtyckie zamieszkujące kiedyś tereny między Rodanem, Izerą, Jeziorem Lemańskim i Alpami Graickimi (Alpes Graiae). Główne ośrodki to Vienna Allobbrogum (ob. Vienne), Genava (ob. Genewa) i Cularo (ob. Grenoble).

Wikipedia


allocentryzm

atrybut osobowości powiązany z kolektywizmem, w którym ludzie skupiają uwagę i działania na innych osobach, a nie na sobie; alocentryzm


SJP.pl


allochoria

rozprzestrzenianie diaspor (np. zarodników, nasion, owoców) z udziałem czynników zewnętrznych, np. wody, wiatru, zwierząt lub człowieka; alochoria


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) bot. rozprzestrzenianie diaspor przy pomocy czynników zewnętrznych;

Wiktionary

Allochoria, alochoria, obcosiewność – rozprzestrzenianie diaspor roślin przy pomocy czynników zewnętrznych.

W zależności od czynnika przenoszącego diaspory wyróżnione zostały typy allochorii:

  • Anemochoria, gdy czynnikiem przenoszącym jest wiatr i określane jest jako:
    • chameochoria dla diaspor wleczonych przez wiatr po powierzchni gleby,
    • meteochoria dla diaspor unoszonych w powietrzu,
    • boleochoria dla diaspor porywanych przez wiatr, a następnie przenoszonych przez inny czynnik.

    Wikipedia

    Przykłady

     (1.1) Wyróżniamy różne typy allochorii, w zależności od czynnika przenoszącego diaspory.

    Wiktionary

    Powiązane:

     przym. allochoryczny

     przysł. allochorycznie

    Wiktionary

    Synonimy:

     (1.1) war. alochoria, obcosiewność

    Wiktionary


allochorycznie

przysłówek sposobu

 (1.1) bot. na sposób allochoryczny

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. allochoria ż.

 przym. allochoryczny

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) war. obcosiewnie

Wiktionary


allochoryczny

przymiotnik relacyjny

 (1.1) odnoszący się do allochorii, związany z allochorią

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Analogicznie jak to jest w przypadku nasion, wyróżnia się diaspory rozprzestrzeniające się samoczynnie (autochoryczne), jak i rozsiewane biernie (allochoryczne).

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. allochoria ż.

 przysł. allochorycznie

Wiktionary


allochromatyczny

allochromatyzm; alochromatyczny


SJP.pl


allochton

w socjologii: osoba niebędąca rdzennym mieszkańcem danego obszaru; alochton


SJP.pl

Allochton - masy skalne przemieszczone poziomo na dużą odległość od miejsca swego powstania, i oderwane od swoich korzeni.

W praktyce pojęcie to dotyczy płaszczowiny, ale stosuje się je również w przypadku, gdy poszczególnych płaszczowin nie można wyróżnić, lub tam, gdzie występują w stanie szczątkowym.

Wikipedia


allochtoniczny

będący allochtonem, składający się z allochtonów (np. ludność allochtoniczna, skały allochtoniczne); alochtoniczny


SJP.pl


allochtonizm

nienależenie do rdzennej ludności jakiegoś obszaru


SJP.pl


allodynia

reagowanie bólem na bodźce niewywołujące takich doznań u zdrowych ludzi


SJP.pl

Allodynia (gr. ἄλλος allos "inny", ὀδύνη odynē "ból") – termin medyczny służący do określenia sytuacji, gdy pacjent ma nieprzyjemne doznania (np. uczucie bólu, pieczenia, parzenia), na skutek oddziaływania bodźca, który u zdrowych ludzi nie wywołuje bólu. Allodynia jest wynikiem uszkodzenia układu nerwowego, na przykład w przebiegu neuropatii autonomicznej w cukrzycy.

Wikipedia


allofan

pozornie bezpostaciowa mieszanina różnych minerałów ilastych; alofan


SJP.pl


allofon

głoska różniąca się od innej głoski tylko cechą fonetyczną, a nie funkcją; wariant fonetyczny fonemu; alofon


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) jęz. wariant fonemu, inaczej: allofony to głoski reprezentujące ten sam fonem mówiącego

Wiktionary

Alofon (allofon, z gr. ἄλλος állos „inny” i φωνή phōnē „dźwięk”) – realizacja fonemu zawierająca oprócz cech fonologicznie relewantnych również szereg cech nierelewantnych w zależności od pozycji głoski (w stosunku do innych) i mówiącego. Przykładowo w języku polskim [ɲ̟] i [j̃] są alofonami fonemu /ɲ/. Dźwięk [j̃] pojawia się na przykład w wyrazie państwo ([ˈpäj̃s̪t̪fɔ]), gdyż fonem /ɲ/ przed spółgłoskami szczelinowymi realizowany jest jako [j̃] (tzw. rozsunięcie artykulacyjne). W innych kontekstach fonetycznych, na przykład w wyrazie sanie ([ˈs̪äɲ̟ɛ]) będzie on realizowany jako [ɲ̟].. Alofony zapisywane są w transkrypcji fonetycznej, nie są zapisywane w transkrypcji fonologicznej.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: alˈːɔfɔ̃n, AS: a•lofõn

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) alofon

Wiktionary


allogamia

właściwość roślin polegająca na zapylaniu się kwiatu pyłkiem pochodzącym z innego kwiatu; alogamia, obcopylność


SJP.pl

Zapylenie krzyżowe (ksenogamia, allogamia) – rodzaj zapylenia, podczas którego pyłek dostający się na słupek pochodzi z pręcików kwiatu tego samego gatunku rośliny, ale znajdującego się na innej roślinie. W ten sposób uzyskuje się osobniki potomne o zróżnicowanym składzie genetycznym.

Wikipedia


allogamiczny

o roślinach: zapylany pyłkiem pochodzącym z innych kwiatów (np. krzewy allogamiczne); alogamiczny, obcopylny


SJP.pl


allogeneza

rozwój gatunków; alogeneza


SJP.pl


allogeniczny

składniki allogeniczne - podstawowe składniki okruchowych skał osadowych; składniki alogeniczne


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) powstały poza miejscem swego występowania

Wiktionary


allograf

graficzna odmiana litery; alograf


SJP.pl


allograficzny

allograf; alograficzny


SJP.pl


allometria

zjawisko nierównomiernego rozwoju danego narządu w stosunku do innych organów lub całego ciała, powodujące zmianę proporcji ciała; alometria


SJP.pl

Allometria – wada rozwojowa, spowodowana wyprzedzeniem lub nienadążaniem rozwoju konkretnego narządu za rozwojem reszty ciała, prowadząca niekiedy do zmiany proporcji ciała.

Wikipedia


allometryczny

allometria; alometryczny


SJP.pl


allomnezja

Allomnezja – zaburzenie jakościowe pamięci długotrwałej (rodzaj paramnezji) w zakresie niewłaściwego umiejscowienia ich w czasie lub przez przyporządkowanie im zupełnie innych emocji niż pojawiające się pierwotnie we wspominanej sytuacji.

Wikipedia


allomorf

w językoznawstwie: funkcjonalnie obojętny wariant morfemu; alomorf


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) jęz. wariant morfemu

Wiktionary

Allomorfy – morfy odpowiadające jednemu morfemowi, inaczej: są to warianty jednego morfemu.

Zbiory allomorfów jednego morfemu nie przecinają się. Wszystkie warianty danego morfemu charakteryzują się zespołem niezmiennych cech (tzw. inwariantem) odróżniających ten morfem od innych morfemów danego języka. Np. za allomorfy morfemu „pies” uznamy: ps-, pies-.

Allomorfem są również formy oboczne niektórych przyimków, np. dośćdosyć, przezprzeze.

Wikipedia

Przykłady

składnia.

kolokacje.

synonimy.

antonimy.

hiperonimy.

 (1.1) morfem

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

frazeologia.

etymologia.

uwagi.

tłumaczenia.

* niemiecki: (1.1) Allomorph (n.)

* węgierski: (1.1) allomorf

źródła.

== allomorf (język węgierski.) ==

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik

 (1.1) jęz. allomorf

odmiana.

przykłady.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: alˈːɔ̃mɔrf, AS: a•lõmorf

Wiktionary

Powiązane:

frazeologia.

etymologia.

uwagi.

tłumaczenia.

* niemiecki: (1.1) Allomorph (n.)

* węgierski: (1.1) allomorf

źródła.

== allomorf (język węgierski.) ==

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik

 (1.1) jęz. allomorf

odmiana.

przykłady.

składnia.

kolokacje.

synonimy.

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

Wiktionary

Synonimy:

antonimy.

hiperonimy.

 (1.1) morfem

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

frazeologia.

etymologia.

uwagi.

tłumaczenia.

* niemiecki: (1.1) Allomorph (n.)

* węgierski: (1.1) allomorf

źródła.

== allomorf (język węgierski.) ==

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik

 (1.1) jęz. allomorf

odmiana.

przykłady.

składnia.

kolokacje.

synonimy.

Wiktionary


allonge

[czytaj: aLĄŻ] dodatek do czeku lub weksla na dodatkowe informacje; alonżka, alonż, przedłużka


SJP.pl


allonim

pseudonim literacki będący nazwiskiem innej osoby, zwykle żyjącej współcześnie z osobą używającą tego pseudonimu; alonim


SJP.pl

Allonim (gr. állos = inny + ónyma = imię) – rodzaj pseudonimu literackiego. Polega na podpisaniu się przez pisarza nazwiskiem innej, żyjącej w tym samym czasie osoby. Allonimy były stosowane w starożytnej Grecji, gdzie często przypisywano swoje dzieła wybitniejszym artystom.

Przykładem użycia allonimu jest opublikowanie poematu Przedświt przez Zygmunta Krasińskiego pod nazwiskiem przyjaciela, poety i wydawcy - Konstantego Gaszyńskiego, co sam autor sugeruje w dedykacji.

Wikipedia


allopata

alopata;
1. lekarz stosujący allopatię;
2. zwolennik allopatii


SJP.pl


allopatia

metoda leczenia polegająca na stosowaniu środków wywołujących w organizmie chorego objawy przeciwne objawom choroby; alopatia


SJP.pl


allopatka

alopatka;
1. lekarka stosująca alopatię;
2. zwolenniczka alopatii


SJP.pl


allopatryczność

Allopatryczność – zjawisko polegające na występowaniu populacji lub spokrewnionych gatunków na wzajemnie wykluczających się obszarach geograficznych, np. różnych kontynentach. Między populacjami allopatrycznymi występuje bardzo słaba wymiana genów (o ile w ogóle zachodzi), co prowadzi często do specjacji.

Wikipedia


allopatyczny

allopatia; alopatyczny


SJP.pl


alloplastyka

Wikipedia


alloploid

organizm zawierający w jądrach komórek somatycznych więcej niż dwa niehomologiczne, diploidalne zespoły chromosomów; aloploid


SJP.pl

Alloploidy, allopoliploidy – organizmy poliploidalne (poliploidy), powstałe poprzez skrzyżowanie dwóch, pochodzących od różnych gatunków, gamet rodzicielskich, w których nie doszło do podziału redukcyjnego (mejozy) lub pochodziły one od gatunków poliploidalnych o parzystej ploidii. Ich genotyp zawiera więcej niż dwa niehomologiczne, diploidalne zestawy chromosomów, pochodzące od obu gatunków rodzicielskich (n1 + n2, gdzie n1 i n2 to genomy należące do dwóch różnych gatunków). Zwykle chromosomy pochodzące od różnych gatunków rodzicielskich są dostatecznie odmienne, by w czasie mejozy łączyły się w pary te należące do jednego gatunku. W efekcie w trakcie tego procesu następuje normalna segregacja par – powstają biwalenty – koniugujące pary, a nie kwartety chromosomów. W efekcie allopoliploidy (zwłaszcza u roślin) wykazują się często normalną płodnością w odróżnieniu od autoploidów. Allopoliploidy zwierzęce są zazwyczaj niepłodne, podobnie jak poliploidy o nieparzystej ploidalności.

Wikipedia


alloploidalność

połączenie się genomów różnych gatunków; aloploidalność


SJP.pl

Alloploidy, allopoliploidy – organizmy poliploidalne (poliploidy), powstałe poprzez skrzyżowanie dwóch, pochodzących od różnych gatunków, gamet rodzicielskich, w których nie doszło do podziału redukcyjnego (mejozy) lub pochodziły one od gatunków poliploidalnych o parzystej ploidii. Ich genotyp zawiera więcej niż dwa niehomologiczne, diploidalne zestawy chromosomów, pochodzące od obu gatunków rodzicielskich (n1 + n2, gdzie n1 i n2 to genomy należące do dwóch różnych gatunków). Zwykle chromosomy pochodzące od różnych gatunków rodzicielskich są dostatecznie odmienne, by w czasie mejozy łączyły się w pary te należące do jednego gatunku. W efekcie w trakcie tego procesu następuje normalna segregacja par – powstają biwalenty – koniugujące pary, a nie kwartety chromosomów. W efekcie allopoliploidy (zwłaszcza u roślin) wykazują się często normalną płodnością w odróżnieniu od autoploidów. Allopoliploidy zwierzęce są zazwyczaj niepłodne, podobnie jak poliploidy o nieparzystej ploidalności.

Wikipedia


allopoliploid

Alloploidy, allopoliploidy – organizmy poliploidalne (poliploidy), powstałe poprzez skrzyżowanie dwóch, pochodzących od różnych gatunków, gamet rodzicielskich, w których nie doszło do podziału redukcyjnego (mejozy) lub pochodziły one od gatunków poliploidalnych o parzystej ploidii. Ich genotyp zawiera więcej niż dwa niehomologiczne, diploidalne zestawy chromosomów, pochodzące od obu gatunków rodzicielskich (n1 + n2, gdzie n1 i n2 to genomy należące do dwóch różnych gatunków). Zwykle chromosomy pochodzące od różnych gatunków rodzicielskich są dostatecznie odmienne, by w czasie mejozy łączyły się w pary te należące do jednego gatunku. W efekcie w trakcie tego procesu następuje normalna segregacja par – powstają biwalenty – koniugujące pary, a nie kwartety chromosomów. W efekcie allopoliploidy (zwłaszcza u roślin) wykazują się często normalną płodnością w odróżnieniu od autoploidów. Allopoliploidy zwierzęce są zazwyczaj niepłodne, podobnie jak poliploidy o nieparzystej ploidalności.

Wikipedia