teownik

kształtownik o przekroju poprzecznym w kształcie litery T; teówka


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) techn. kształtownik o przekroju poprzecznym zbliżonym do litery T;

Wiktionary

Teownik – rodzaj kształtownika o przekroju poprzecznym zbliżonym do litery T. Z teowników wykonywane są elementy konstrukcji maszyn, budowli i tym podobne.

Wikipedia


teowy

w kształcie litery T


SJP.pl


teozof

zwolennik teozofii


SJP.pl


teozofia

1. filozoficzno-religijny nurt myślowy badający tajemnice świata nadprzyrodzonego przez mistyczny kontakt z Bogiem
2. nazwa dla różnych ruchów filozoficzno-religijnych rozwijających się zwłaszcza na przełomie wieków XIX i XX


SJP.pl

Teozofia (gr. theos „bóg” i sophia „mądrość”) – światopogląd religijno-filozoficzny głoszący możliwość uzyskania bezpośredniego kontaktu człowieka ze światem nadprzyrodzonym i poznania jego tajemnic przede wszystkim przez mistyczne objawienie, w węższym znaczeniu jeden z przejawów tendencji połączenia różnych religii (synkretyzm) głoszony przez Towarzystwo Teozoficzne, założone w 1875 roku przez Helenę Bławatską w Nowym Jorku.

Wikipedia


teozoficzny

przymiotnik

 (1.1) związany z teozofią

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌtɛɔzɔˈfʲit͡ʃnɨ, AS: teozofʹičny

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. teozofia ż., teozof m., teozofka ż.

 przysł. teozoficznie

Wiktionary


tępacki

tępak


SJP.pl

Patrz:

tępak

tępactwo

potocznie: tępota, głupota


SJP.pl


tępaczek

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) zdrobn. od tępak

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. tępak m.

Wiktionary


tępaczka

rzadko, obraźliwie: kobieta ograniczona umysłowo, mało bystra; tumanka


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) pot. rzad. kobieta tępa

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. tępactwo n.

:: fm. tępak m.

 przym. tępy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) idiotka

Wiktionary


tępak

obraźliwie: człowiek ograniczony umysłowo, mało bystry; głupek, matoł, osioł, tuman


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) pot. obraź. osoba tępa, głupia, mało inteligentna, bezmyślna

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Nie wyrabiam, co za tępak!

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈtɛ̃mpak, AS: tmpak

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. tępota ż., tępaczek mos.

:: fż. tępaczka ż.

 przym. tępy

 przysł. tępo

 czas. tępić ndk.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) głupek, bęcwał, jełop

Wiktionary


tępawość

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) odprzym. cecha tego, co jest tępawe; cecha tych, którzy są tępawi

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. tępota ż., tępak m., tępaczka ż.

 przym. tępawy, tępy

 przysł. tępawo, tępo

Wiktionary


tępawy

1. niezbyt ostry, przytępiony;
2. ograniczony umysłowo, przygłupi


SJP.pl


tepedowiec

członek TPD (Towarzystwa Przyjaciół Dzieci); TPD-owiec


SJP.pl


tepedowski

przymiotnik od: TPD (Towarzystwo Przyjaciół Dzieci); TPD-owski


SJP.pl


teperek

nazwisko


SJP.pl


tępić

1. podejmować działania w celu zlikwidowania czegoś, wyniszczenia, zwalczenia;
2. powodować, że coś staje się tępe (nieostre);
3. tępić się:
a) wyniszczać się wzajemnie;
b) stawać się tępym (nieostrym)


SJP.pl

czasownik przechodni niedokonany (dk. stępić)

 (1.1) czynić tępym

 (1.2) zmniejszać natężenie czegoś

czasownik przechodni niedokonany (dk. wytępić)

 (2.1) masowo zabijać (stworzenia żywe)

 (2.2) zwalczać, dążyć do wyeliminowania kogoś lub czegoś; prześladować

czasownik zwrotny niedokonany tępić się (dk. stępić się)

 (3.1) stawać się tępym, ulegać stępieniu

czasownik zwrotny niedokonany tępić się (dk. wytępić się)

 (4.1) niszczyć siebie nawzajem

Wiktionary

Przykłady

 (2.1) Tym środkiem tępimy stonkę na kartoflisku.

 (3.1) Rycerz zauważył, że jego miecz dziwnie szybko się tępi.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈtɛ̃mpʲit͡ɕ, AS: tmpʹić

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. tępak mos., tępienie n., stępienie n., tępota ż.

 przym. tępy

 czas. stępić dk.

 przysł. tępo

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) ścierać

 (2.1) eksterminować, eliminować, niszczyć, unicestwiać, wytrzebiać, zgładzać

Wiktionary


tępiciel

ktoś, kto niszczy coś, tępi, zabija


SJP.pl


tępicielka

kobieta, która niszczy coś, tępi, zabija


SJP.pl


tepidarium

sala do ciepłych kąpieli w starożytnych łaźniach rzymskich


SJP.pl

Tepidarium – ogrzewana podłogowo sala z ciepłą wodą przeznaczona do wypoczynku w starożytnych termach rzymskich. Charakteryzuje się bezpośrednim promieniowaniem ze ścian i podłóg ciepła mającego wpływ na organizm.

W łaźniach Rzymian tepidarium stanowiło centralną halę otoczoną innymi pomieszczeniami. Było prawdopodobnie pierwszym z odwiedzanych przez kąpiących się miejsc i stanowiło swoisty wstęp do dalszych gorących (caldarium) bądź zimnych (frigidarium) kąpieli. Tepidarium wyróżniało się najbogatszymi zdobieniami pośród innych pomieszczeń łaźni. Znanym przykładem jest odkryte na terenie Pompei tepidarium nakryte półkolistym sklepieniem kolebkowym, zdobione reliefami w stiuku, otoczone ściennymi wnękami oddzielonymi od siebie atlantami.

Wikipedia


tepido

określenie wykonawcze: obojętnie


SJP.pl


tępieć

stawać się tępym


SJP.pl


tępiej

stopień wyższy od przysłówka: tępo


SJP.pl


tępienie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|tępić.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: tɛ̃mˈpʲjɛ̇̃ɲɛ, AS: tẽmpʹi ̯ė̃ńe

Wiktionary

Powiązane:

 czas. tępić (się) ndk., stępić (się) dk.

 rzecz. stępienie dk.

 przysł. tępo, tępawo

 przym. tępy, tępawy

Wiktionary


tepito

rzeczownik, rodzaj nijaki, nazwa własna

 (1.1) geogr. adm. dzielnica miasta Meksyk, mająca opinię niebezpiecznej, z szemranym handlem, własną kulturą, dialektem i unikalnym sposobem bycia

Wiktionary

Przykłady

składnia.

kolokacje.

synonimy.

antonimy.

hiperonimy.

 (1.1) dzielnica

hiponimy.

holonimy.

 (1.1) Meksyk

meronimy.

pokrewne.

frazeologia.

etymologia.

 (1.1) etym|hiszp|Tepito.

uwagi.

tłumaczenia.

* angielski: (1.1) Tepito

* hiszpański: (1.1) Tepito

źródła.

== Tepito (język hiszpański.) ==

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik

 (1.1) geogr. adm. Tepito

odmiana.

przykłady.

Wiktionary

Synonimy:

antonimy.

hiperonimy.

 (1.1) dzielnica

hiponimy.

holonimy.

 (1.1) Meksyk

meronimy.

pokrewne.

frazeologia.

etymologia.

 (1.1) etym|hiszp|Tepito.

uwagi.

tłumaczenia.

* angielski: (1.1) Tepito

* hiszpański: (1.1) Tepito

źródła.

== Tepito (język hiszpański.) ==

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik

 (1.1) geogr. adm. Tepito

odmiana.

przykłady.

składnia.

kolokacje.

synonimy.

Wiktionary


tępizna

rzadko: tępota (brak wiedzy, głupota)


SJP.pl


tępo

przysłówek

 (1.1) tak, że coś nie ma ostrego końca lub krawędzi

 (1.2) w sposób świadczący o niskiej zdolności umysłowej

 (1.3) w sposób bierny, świadczący o zamyśleniu

 (1.4) będąc mało dźwięcznym i przytłumionym

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Następnie w operowane miejsce przez kilkumilimetrowe nacięcia […] wprowadza się tępo zakończoną sondę z otworkami, za pomocą której usuwa się tłuszcz […]

 (1.2) Pisarz prezentuje Polaków jako ludzi nie rozumiejących własnej historii, wyzbytych tożsamości, tępo broniących własnej tradycji, ze strachu wypychających obcych poza swoją wspólnotę […]

 (1.3) W międzyczasie na podwórzu zbierał się już spory tłum gapiów, tępo wpatrzony w powiększającą się plamaamę krwi.

 (1.4) I dziewczyna stojąca w mroku zaciskała dłonie, bransolety podzwaniały tępo.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. tępawość ż., tępak mos., tępol m., tępość ż., tępota ż.

 czas. stępić dk., tępić ndk.

 przym. tępy

Wiktionary


tępogłów

gatunek ryby, występujący głównie w ciepłych morzach


SJP.pl


tępogłowie

gatunek ryby, występujący głównie w ciepłych morzach


SJP.pl


tępogłowy

gatunek ryby, występujący głównie w ciepłych morzach


SJP.pl


tępokrawędzisty

mający tępe kanty, krawędzie; tępokanciasty


SJP.pl


tępol

pogardliwie o osobie niewykształconej bądź nieradzącej sobie z czymś; tępak, głupek


SJP.pl


tępoodwłokowce

tropikalny pajęczak nocny


SJP.pl

Tępoodwłokowce (Amblypygi) – rząd pajęczaków występujących w klimacie równikowym (tropikalnym). Są nocnymi drapieżnikami o długości ciała do 5 cm.

Wikipedia


tępoodwłokowiec

tropikalny pajęczak nocny


SJP.pl


tępoogonowy

mający ścięty, niespiszczasty ogon


SJP.pl


tępooki

mający tępe oczy


SJP.pl


tępość

1. brak inteligencji, ograniczoność umysłowa; tępota;
2. brak energii, apatia, otępienie; tępota;
3. brak ostrych krawędzi, szpiczastych zakończeń


SJP.pl


tęposterny

wydrzyk tęposterny - arktyczny ptak z rodziny wydrzyków


SJP.pl


tęposz

tęposz niski - gatunek mchu z rodziny krzywoszyjowatych


SJP.pl


tępota

1. brak wiedzy, bezmyślność i przejaw tej bezmyślności; głupota;
2. osoba bezmyślna, nieinteligentna


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) brak inteligencji, cecha tego, kto jest tępy

 (1.2) cecha czegoś, co jest tępe, nieostre

Wiktionary

Powiązane:

 przym. tępy

 rzecz. tępak mos., tępawość ż.

 czas. tępić

 przysł. tępo

Wiktionary


tepować

uderzać lekko pędzlem po świeżo zamalowanej powierzchni obrazu w celu uzyskania chropowatości


SJP.pl


tępoząb

rodzaj mchów z rodziny parzęchlinowatych


SJP.pl


tepsa

potocznie, z odcieniem lekceważenia o Telekomunikacji Polskiej


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) hist. pot. Telekomunikacja Polska

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Mój wuj pracował w Tepsie.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) skr. TP

Wiktionary


tępszy

stopień wyższy od przymiotnika: tępy; bardziej tępy


SJP.pl


tępy

1. mający nieostrą krawędź; źle tnący, stępiony;
2. niemający ostrego zakończenia, ścięty;
3. ograniczony umysłowo, mało inteligentny;
4. apatyczny, odrętwiały, bierny


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) nieostry, mający nieostrą krawędź bądź końcówkę

 (1.2) przen. taki, który występuje w niewyraźnej formie

 (1.3) przen. pot. obraź. głupi, mało inteligentny

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Golenie się tępą maszynką zmniejsza prawdopodobieństwo skaleczenia.

 (1.2) Obudziłem się z tępym bólem głowy.

 (1.3) Mój brat to niestety tępy matołek i raczej nie zda z matematyki.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈtɛ̃mpɨ, AS: tmpy

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. tępienie n., stępienie n., stępianie n., otępienie n., otępianie n., tępota ż., tępak m., tępaczka ż., tępawość ż.

 czas. tępić ndk., stępić dk., otępiać ndk., otępić dk.

 przysł. tępo, tępawo

 przym. tępawy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) nieostry

 (1.3) tępawy

Wiktionary


tequila

[czytaj: tekila] wódka meksykańska z soku agawy


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) mocny meksykański napój alkoholowy produkowany ze sfermentowanego soku agawy niebieskiej;

Wiktionary

Tequila – wysokoprocentowy, meksykański napój alkoholowy, produkowany ze sfermentowanego soku agawy niebieskiej (Agave tequilana). Nazwa pochodzi od miasta Tequila, centrum produkcji trunku.

Wikipedia


ter

mieszanina smoły, kalafonii i tłuszczu używana jako smar ochronny


SJP.pl

  • Ter – rzeka w Hiszpanii
  • Ter – wieś rozproszona w gminie Ljubno w Słowenii
  • TER – marka francuskich kolei państwowych

Wikipedia


tera

(architektura) świątynia buddyjska w Japonii, złożona z ośmiu budowli sakralnych


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) archit. rodzaj buddyjskiej świątyni w Japonii

 (1.2) gw-pl|Górny Śląsk, Pszczyna. smoła

przysłówek

 (2.1) gw-pl|Górny Śląsk. teraz

Wiktionary

Tera (T) (gr. teras – potwór) – przedrostek jednostki miary oznaczający mnożnik 1 000 000 000 000 = 1012 (bilion).

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Dachy ter zazwyczaj kryła dachówka.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈtɛra, AS: tera

Wiktionary

Powiązane:

 czas. terować

Wiktionary


terabajt

w informatyce: jednostka pojemności pamięci równa 1024 gigabajtom (skrót: TB)


SJP.pl

Terabajt (skrót TB), tebibajt (skrót TiB) – jednostki używane w informatyce m.in. do określania rozmiaru największych pamięci masowych, zasobów plików i baz danych. Przedrostek tera pochodzi od greckiego słowa téras oznaczającego potwora; przedrostek tebi został utworzony sztucznie (zob. przedrostek dwójkowy).

Wikipedia


terabajtowy

terabajt


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) inform. mający pojemność lub rozmiar jednego terabajta

Wiktionary

Patrz:

terabajt

Powiązane:

 rzecz. terabajt mrz.

Wiktionary


terabit

jednostka informacji; bilion bitów


SJP.pl

Terabit – jednostka informacji, w skrócie Tb lub Tbit.

1 Tbit = 1012 = 1 000 000 000 000 bitów.

Przykładowe przeliczenia na inne jednostki:

1 Tb = 1000 Gb
1000 Tb = 1 Pb


Zwykle jednak:

1 Tb = 1024 Gb
8 Tb = 8192 Gb  = 1024 GB

Wikipedia


terabitowy

terabit


SJP.pl

Patrz:

terabit

terać

dawniej: zmniejszać moc, wartość czegoś, zużywać, nadwerężać; marnować, tracić, trwonić, tyrać


SJP.pl


teraflop

jednostka mocy obliczeniowej komputera równa bilionowi flopów; teraflops


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) inform. jednostka mocy obliczeniowej komputera równa 1012 (bilion) flopów

Wiktionary

FLOPS (od ang. floating point operations per second, operacje zmiennoprzecinkowe na sekundę) – jednostka mocy obliczeniowej komputerów, używana szczególnie w zastosowaniach naukowych. Jest bardziej uniwersalna od wcześniej używanej jednostki MIPS, oznaczającej liczbę rozkazów procesora wykonanych na sekundę.

FLOPS nie jest jednostką SI, ale można go interpretować jako jednostkę o wymiarze 1/s.

Wikipedia

Przykłady

składnia.

kolokacje.

synonimy.

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

frazeologia.

etymologia.

 etymn|pol|tera-|flop.

uwagi.

tłumaczenia.

* angielski: (1.1) teraflop

źródła.

== teraflop (język angielski.) ==

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik

 (1.1) inform. teraflop

odmiana.

przykłady.

Wiktionary

Synonimy:

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

frazeologia.

etymologia.

 etymn|pol|tera-|flop.

uwagi.

tłumaczenia.

* angielski: (1.1) teraflop

źródła.

== teraflop (język angielski.) ==

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik

 (1.1) inform. teraflop

odmiana.

przykłady.

składnia.

kolokacje.

synonimy.

Wiktionary


teraflops

jednostka mocy obliczeniowej komputera równa bilionowi flopsów; teraflop


SJP.pl

FLOPS (od ang. floating point operations per second, operacje zmiennoprzecinkowe na sekundę) – jednostka mocy obliczeniowej komputerów, używana szczególnie w zastosowaniach naukowych. Jest bardziej uniwersalna od wcześniej używanej jednostki MIPS, oznaczającej liczbę rozkazów procesora wykonanych na sekundę.

FLOPS nie jest jednostką SI, ale można go interpretować jako jednostkę o wymiarze 1/s.

Wikipedia


teraherc

jednostka częstotliwości równa bilionowi herców


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) metrol. fiz. jednostka częstotliwości równa bilionowi herców

Wiktionary

Herc (Hz) (niem. Hertz) – jednostka miary częstotliwości w układzie SI (jednostka pochodna układu SI) i w wielu innych, np. CGS, MKS i MKSA. Definiuje się ją jako liczbę cykli na sekundę:

\mathrm {1\ Hz={\frac {1}{1\ s}}=1\ s^{-1}} .

Nazwa jednostki pochodzi od nazwiska niemieckiego fizyka Heinricha Hertza, zajmującego się m.in. badaniem fal elektromagnetycznych.

Wikipedia

Synonimy:

 (1.1) fresnel, oznaczenie THz; rzad. teracykl

Wiktionary


terajewicz

nazwisko


SJP.pl


terakociarz

robotnik zajmujący się układaniem terakoty


SJP.pl


terakota

1. palona, nieszkliwiona glina;
2. wyrób z nieszkliwionej gliny, porowaty, o barwie czerwonej lub żółtej;
3. nazwa koloru brązowoczerwonego


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) techn. tworzywo ceramiczne otrzymywane przez spiekanie w temperaturze 1150–1300°C gliny ogniotrwałej, skaleni, piasku, z dodatkiem barwiących tlenków metali, zwykle na kolor ceglastoczerwony;

 (1.2) bud. szt. wyrób z terakoty (1.1), zwykle przedmiot użytkowy, artystyczny lub okładzina

Wiktionary

Terakota (wł. terra cotta – ziemia wypalona) – wyroby z dobrze oczyszczonej i wypalonej gliny w formie figurek lub płytek, stosowane do zdobień.

Znane w starożytnym Egipcie, Mezopotamii, Grecji, Etrurii, Rzymie oraz w prekolumbijskiej Mezoameryce. Przedmioty były modelowane ręcznie lub odciskane w formach, a następnie wypalane. Wyrobów nie powlekano firnisem i początkowo nie malowano. Najciekawsze figurki pochodzą z IV w. p.n.e. z beockiej Tanagry, z okresu hellenistycznego – z małoazjatyckiej Myriny. Największe, naturalnej wielkości figury (w tym tzw. Apollo) pochodzą z Wejów (500 r. p.n.e.).

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ˌtɛraˈkɔta, AS: terakota

Wiktionary

Powiązane:

 przym. terakotowy

Wiktionary


terakotowy

przymiotnik

 (1.1) dotyczący terakoty; wykonany z terakoty

 (1.2) koloru brązowoczerwonego

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. terakota ż.

Wiktionary


terakowski

nazwisko


SJP.pl


teralit

magmowa skała głębinowa podobna do gabra


SJP.pl


terapena

rodzaj żółwi z rodziny żółwi błotnych


SJP.pl


terapeuta

1. specjalista w stosowaniu jakichś zabiegów medycznych, zwykle lekarz;
2. psychoterapeuta


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) med. specjalista od prowadzenia jakiejś terapii;

 (1.2) psych. psychoterapeuta

Wiktionary

Terapeuta to osoba, która specjalizuje się w określonym rodzaju terapii, najczęściej w psychoterapii. Można się też spotkać z definicją która określa terapeutę jako "specjalistę w dziedzinie terapii, znawca metod terapii". Terapeuta stosując odpowiednie metody, testy oraz angażując pacjenta/klienta w rozwiązywanie określonych zadań i wykonywanie odpowiednich czynności wpływają na zmianę postępowania lub zmianę zachowania swojego pacjenta/klienta. Najczęściej terapeutami są psycholodzy, lekarze, fizjoterapeuci, psychopedagodzy oraz pracownicy socjalni. W Polsce dość liczną grupę stanowią terapeuci zajęciowi, którzy poprzez organizację odpowiednich zajęć manualnych swoich podopiecznych wpływają na poprawę ich samopoczucia lub zachowania.

Wikipedia

Przykłady

 (1.2) Terapeuta przeanalizował seksualne błędy pacjentki i opisał je w swojej publikacji.

 (1.2) Szkoła freudowska zakłada, że pacjent przenosi swoje dziecięce, negatywne doświadczenia i konflikty na terapeutę, sprawiając, iż dochodzi do powstania tzw. „fantazji przeniesieniowej”.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌtɛraˈpɛwta, AS: terapeu̯ta

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. terapia ż., terapeutyka ż.

:: fż. terapeutka ż.

 przym. terapeutyczny

 przysł. terapeutycznie

 temsłow. -terapia, -terapeutyczny

Wiktionary

Synonimy:

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

 rzecz. terapia ż., terapeutyka ż.

:: fż. terapeutka ż.

 przym. terapeutyczny

 przysł. terapeutycznie

 temsłow. -terapia, -terapeutyczny

frazeologia.

etymologia.

 etym|gr|θεραπευτής.

uwagi.

tłumaczenia.

* angielski: (1.1) therapist

* baskijski: (1.1) terapeuta

* białoruski: (1.1) тэрапеўт m.

* bułgarski: (1.1) терапевт m.

* duński: (1.1) terapeut w.

* fiński: (1.1) terapeutti

* francuski: (1.1) thérapeute m.

* hiszpański: (1.1) terapeuta m.

* interlingua: (1.1) therapeuta

* niderlandzki: (1.1) therapeut

* niemiecki: (1.1) Therapeut m.

* nowogrecki: (1.1) θεραπευτής m.

* portugalski: (1.1) terapeuta m.

* rosyjski: (1.1) терапевт m.

* szkocki gaelicki: (1.1) teiripiche m.

* turecki: (1.1) terapist

* ukraiński: (1.1) терапевт m.

* włoski: (1.1) terapeuta m.; (1.2) terapeuta m.

źródła.

== terapeuta (język baskijski.) ==

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik

 (1.1) med. terapeuta

odmiana.

przykłady.

składnia.

kolokacje.

synonimy.

Wiktionary


terapeutka

terapeuta


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) med. specjalistka od prowadzenia jakiejś terapii

 (1.2) psych. psychoterapeutka

Wiktionary

Patrz:

terapeuta

Przykłady

 (1.1) Jeszcze nie opowiadałam o wypadku mojej terapeutce.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. terapia ż., terapeutyka ż.

:: fm. terapeuta mos.

 przym. terapeutyczny

 przysł. terapeutycznie

 temsłow. -terapia, -terapeutyczny

Wiktionary

Synonimy:

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

 rzecz. terapia ż., terapeutyka ż.

:: fm. terapeuta mos.

 przym. terapeutyczny

 przysł. terapeutycznie

 temsłow. -terapia, -terapeutyczny

frazeologia.

etymologia. etymn|pol|terapeuta|-ka.

uwagi.

 zobacz też: Indeks:Polski - Zawody

tłumaczenia.

 (1.1) zobtłum rodz|terapeuta.

* francuski: (1.1) thérapeute ż.

* hiszpański: (1.1) terapeuta ż.

* portugalski: (1.1) terapeuta ż.

* słowacki: (1.1) terapeutka ż.

* włoski: (1.1) terapeuta ż., terapista ż.

źródła.

== terapeutka (język słowacki.) ==

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) med. terapeutka

odmiana.

przykłady.

składnia.

kolokacje.

synonimy.

Wiktionary


terapeutycznie

przysłówek

 (1.1) za pomocą terapii

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. terapia ż., terapeuta m., terapeutka ż., terapeutyka ż.

 przym. terapeutyczny

 temsłow. -terapia, -terapeutyczny

Wiktionary


terapeutyczny

1. leczniczy;
2. psychoterapeutyczny;
3. spełniający taką samą rolę jak terapia


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) dotyczący terapii lub terapeuty

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Sala terapeutyczna jest lepsza w Poznaniu niż Gnieźnie, ale tu i tu jest otwarta jedną godzinę w dni robocze.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. terapia ż., terapeuta m., terapeutka ż., terapeutyka ż.

 przysł. terapeutycznie

 temsłow. -terapia, -terapeutyczny

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) leczniczy

Wiktionary


terapeutyzować

czasownik niedokonany

 (1.1) poddawać kogoś / coś terapii

Wiktionary

Powiązane:

 czas. sterapeutyzować dk.

 rzecz. terapia ż.

Wiktionary


terapia

przywracanie zdrowia przez stosowanie różnego rodzaju zabiegów, leków; także metoda leczenia choroby; terapeutyka


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) med. przywracanie zdrowia, proces leczenia

Wiktionary

Działalność lecznicza – działania służące zachowaniu, ratowaniu, przywracaniu lub poprawie zdrowia w ramach procesu określanego czasem także jako leczenie, terapia lub kuracja, obejmującego świadczenia zdrowotne udzielane celem przywrócenia równowagi (homeostazy) organizmu dotkniętego chorobą lub kalectwem albo poprawieniu jego jakości życia, za pomocą odpowiednich zabiegów medycznych, pielęgnacyjnych, usprawniających albo psychoterapeutycznych, z użyciem stosownych leków, materiałów, urządzeń, ćwiczeń lub rozmowy. Działalność lecznicza może również polegać na promocji zdrowia lub realizacji zadań dydaktycznych i badawczych w powiązaniu z udzielaniem świadczeń zdrowotnych i promocją zdrowia, w tym wdrażaniem nowych technologii medycznych oraz metod leczenia.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Pamiętaj, żeby zabrać Kazimierza na terapię w czwartek po szkole.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: tɛˈrapʲja, AS: terapʹi ̯a

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. terapeuta mos., terapeutka ż., terapeutyka ż., terapeutyczność ż., terapeutyzowanie n., sterapeutyzowanie n.

 czas. terapeutyzować ndk., sterapeutyzować dk.

 przym. terapeutyczny

 przysł. terapeutycznie

 temsłow. -terapia, -terapeutyczny

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) kuracja

Wiktionary


terapsyd

przedstawiciel rzędu wymarłych gadów z gromady synapsydów; gad ssakokształtny


SJP.pl


terapsydy

przedstawiciel rzędu wymarłych gadów z gromady synapsydów; gad ssakokształtny


SJP.pl

Terapsydy, gady ssakokształtne (Therapsida) – rząd synapsydów, który pojawił się we wczesnym permie i stał się dominującą grupą kręgowców lądowych w połowie tego okresu. Zgodnie z zasadami kladystyki do terapsydów, aby były taksonem monofiletycznym, należy również zaliczyć wywodzącą się z cynodontów gromadę ssaków.

Wikipedia


terasa

płaski, poziomy próg na zboczu doliny rzecznej lub nad brzegiem morza


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) geogr. geol. płaski teren na zboczu doliny rzeki lub nad brzegiem morza;

 (1.2) przest. zob. taras.

Wiktionary

Terasa (taras) – forma terenu powstała w dolinie rzecznej wskutek erozyjnej lub akumulacyjnej działalności płynących wód. Występuje w zespołach, tworząc w przekroju poprzecznym doliny charakterystyczny układ schodów. Terasy mogą też powstać na wybrzeżu morza lub jeziora, w związku z działalnością falowania i zmiany poziomu lustra wody w akwenie.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Wodę do picia czerpano z licznych studni i źródeł kopanych na terasie dolnej.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: tɛˈrasa, AS: terasa

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. teras m.

 przym. terasowy

Wiktionary


terasowaty

1. mający pewne cechy terasy;
2. zawierający terasy


SJP.pl


teratogenetyczny

teratogeneza; teratogenny


SJP.pl


teratogeneza

powstawanie wad rozwojowych w trakcie rozwoju osobniczego


SJP.pl


teratogenia

dział embriologii zajmujący się powstawaniem wad rozwojowych


SJP.pl


teratogeniczny

teratogenia


SJP.pl

Patrz:

teratogenia

teratogenność

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) cecha tego, co jest teratogenne, co powoduje powstawanie wad rozwojowych płodu

Wiktionary

Teratogenność (dosłownie potworotwórczość od teratos – potwór) – właściwość teratogenów powodująca wady (potworności) w rozwoju płodu (mają ją np. promieniowanie, wirusy, ksenobiotyki, niektóre lekarstwa).

Działanie teratogenne to działanie toksyczne substancji na zarodek lub płód (śmierć zarodka, zaburzenia czynnościowe, opóźnienie rozwoju, przedwczesne urodzenie).

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Za szczególnie ważne zagadnienie uważa chroniczne zatruwanie organizmów zwierzęcych, a w końcu i człowieka, mając na względzie nie tylko kumulację i sumowanie się trucizn, ale także ich wpływ na układ nerwowy, teratogenność, mutagenność (…).

 (1.1) Konieczne są niezawodne i ostre metody kontroli potencjalnych leków, zwłaszcza na karcynogenność i teratogenność.

Wiktionary

Powiązane:

 przym. teratogenny

 przysł. teratogennie

Wiktionary


teratogenny

powodujący wady rozwojowe w organizmach


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) med. wet. powodujący powstawanie wad rozwojowych płodu

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. teratogenność ż.

 przysł. teratogennie

Wiktionary


teratolog

specjalista w dziedzinie teratologii


SJP.pl


teratologia

nauka o dziedzicznych lub patologicznych zniekształceniach u ludzi, zwierząt i roślin


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) biol. med. nauka o wadach rozwojowych i potwornościach u organizmów żywych;

Wiktionary

Teratologia (z gr. téras = potwór i lógos = nauka) – nauka, która zajmuje się badaniem potworności, nieprawidłowości oraz wad rozwojowych. Powiązana jest ściśle z anatomią porównawczą i patologiczną, embriologią i genetyką. Badania teratologii mają wielkie znaczenie dla poznania prawidłowego rozwoju organizmów, ponieważ u potworków widoczne są szczególnie wyraźnie określone właściwości rozwojowe.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Jego fascynacja teratologią pogłębiała się z każdym rokiem.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌtɛratɔˈlɔɟja, AS: teratoloǵi ̯a

Wiktionary

Powiązane:

 przym. teratologiczny

Wiktionary

Synonimy:

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

 przym. teratologiczny

frazeologia.

etymologia.

 etym|gr|τέρας|λόγος.

uwagi.

tłumaczenia.

* angielski: (1.1) teratology

* baskijski: (1.1) teratologia

* bułgarski: (1.1) тератология ż.

* hiszpański: (1.1) teratología ż.

* interlingua: (1.1) teratologia

* niemiecki: (1.1) Teratologie ż.

* portugalski: (1.1) teratologia ż.

* rosyjski: (1.1) тератология ż.

* słowacki: (1.1) teratológia ż.

* włoski: (1.1) teratologia ż.

źródła.

== teratologia (język baskijski.) ==

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik

 (1.1) biol. med. teratologia

odmiana.

przykłady.

składnia.

kolokacje.

synonimy.

Wiktionary


teratologiczny

przymiotnik relacyjny

 (1.1) biol. med. związany z teratologią, dotyczący teratologii

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. teratologia ż.

Wiktionary


teratoma

nowotwór przeważnie w postaci torbieli, zbudowany z bezładnie ułożonych tkanek i fragmentów narządów; potworniak


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) med. zob. potworniak.

Wiktionary

Wikipedia

Przykłady

składnia.

kolokacje.

synonimy.

 (1.1) potworniak

antonimy.

hiperonimy.

 (1.1) nowotwór

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

frazeologia.

etymologia.

 etym|łac|teratoma.

uwagi.

tłumaczenia.

 (1.1) zobtłum|potworniak.

źródła.

== teratoma (język angielski.) ==

wymowa.

 IPA|tɛrəˈtəʊmə.

znaczenia.

rzeczownik

 (1.1) med. potworniak, teratoma

odmiana.

przykłady.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌtɛraˈtɔ̃ma, AS: teratõma

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) potworniak

Wiktionary


teratornis

przedstawiciel rodziny kopalnych ptaków; teratornit


SJP.pl

Teratornis merriami (sęp olbrzymi) – wielki wymarły ptak drapieżny z rodziny Teratornithidae z plejstocenu Ameryki Północnej. Mógł być największym ptakiem, jakiego widział człowiek – żył od ok. 2 mln do 10 tys. lat temu. Wiele okazów odnaleziono w naturalnych złożach asfaltu w Rancho La Brea w Kalifornii. Większy był Aiolornis incredibilis, dawniej nazywany Teratornis incredibilis, ale ten wymarł przed przybyciem człowieka do Nowego Świata. Największym znanym ptakiem latającym był Argentavis magnificens, również z rodziny Teratornithidae.

Wikipedia


teratornisy

rodzina kopalnych ptaków; teratornity


SJP.pl


teratornit

przedstawiciel rodziny kopalnych ptaków; teratornis


SJP.pl


teratornity

rodzina kopalnych ptaków; teratornisy


SJP.pl


terawat

jednostka mocy równa 10^12 watów (skrót: TW)


SJP.pl

Wat (W) – jednostka mocy i strumienia energii w układzie SI (jednostka pochodna układu SI). Nazwa wat pochodzi od nazwiska brytyjskiego inżyniera i wynalazcy Jamesa Watta.

Wikipedia


terawatogodzina

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) elektr. ilość energii elektrycznej równa pracy wykonywanej przez prąd o mocy 1 terawata w ciągu jednej godziny; miliard kilowatogodzin

Wiktionary

Kilowatogodzina (kWh) – jednostka pracy, energii oraz ciepła; ilość energii zużywana przez godzinę urządzeniem o mocy kilowata (1000 watów). To jednostka wielokrotna jednostki energii – watosekundy (czyli dżula) w układzie SI:

1\;{\text{kWh}}=1\cdot 1000\;{\text{W}}\cdot 60\cdot 60\;{\text{s}}=3\;600\;000\;{\text{Ws}}=3\;600\;000\;{\text{J}}=3,\!6\;{\text{MJ}}.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ˌtɛravatɔɡɔˈd͡ʑĩna, AS: teravatogoʒ́ĩna

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) skrót TWh

Wiktionary


teraz

w tej chwili


SJP.pl

przysłówek

 (1.1) w tej chwili, obecnie

Wiktionary

  • Teraz (oryg. À tout de suite) – film z 2004 roku, reż. Benoît Jacquot
  • Teraz – piosenka zespołu IRA
  • Teraz – album Doroty Osińskiej
  • Teraz – album zespołu Lady Pank
  • Teraz – album Te-Trisa i Pogze
  • Teraz! – polska partia polityczna założona przez Ryszarda Petru istniejąca w latach 2018-2019
  • Teraz – mołdawski blok wyborczy.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Kiedyś mieszkałem w bloku, ale teraz mieszkam już we własnym domu.

 (1.1) Teraz zapraszam wszystkich do środka.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈtɛras, AS: teras

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. teraźniejszość ż., raz mrz.

 przym. teraźniejszy

 licz. raz

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) aktualnie, obecnie; gw-pl|Górny Śląsk|terazki, terozka.

Wiktionary


terazki

przysłówek

 (1.1) gw-pl|Górny Śląsk. teraz

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) gw-pl|Górny Śląsk|terozka.

Wiktionary


teraźniejszość

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) czas obecny; to, co dzieje się teraz

 (1.2) odprzym. cecha tego, co jest teraźniejsze; cecha tych, którzy są teraźniejsi

Wiktionary

Teraźniejszość – część linii czasu dziejąca się obecnie (w liniowej koncepcji czasu). W tym sensie teraźniejszości przeciwstawia się przeszłość oraz przyszłość.

W filozofii istnieje pozycja zwana prezentyzmem, według której teraźniejszość jest jedynym z trzech wymienionych stanów (przeszłość, przyszłość, teraźniejszość), który rzeczywiście istnieje. Terminy, które stosuje się do mówienia o pozostałych stanach, są konwencjami i nie należy z nich wyciągać konsekwencji ontologicznych.

Wikipedia

Powiązane:

 przym. teraźniejszy

 przysł. teraz

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) dziś, dzisiaj, dzisiejszość, współczesność

Wiktionary


teraźniejszy

przymiotnik

 (1.1) odbywający się teraz

 (1.2) gram. dotyczący czasu teraźniejszego

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Wypełniłam dziś ankietę „Stan teraźniejszy i przyszłość mojej gminy”.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌtɛraˈʑɲɛ̇jʃɨ, AS: teraźńėi ̯šy

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. raz mrz., teraźniejszość ż.

 przysł. teraz

 liczgł. raz

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) dzisiejszy, współczesny, obecny, bieżący

Wiktionary


terazzo

mieszanina wody, cementu i grysu stosowana do wylewki posadzek lub schodów; lastryko, lastriko, lastrico, terrazzo


SJP.pl

Lastriko (również lastryko, lastrico, terazzo) – materiał budowlany, rodzaj betonowego (rzadziej asfaltowego) podłoża utworzony przez mieszaninę wody, cementu (asfaltu), grysu oraz barwnika stosowany do wylewania posadzek, schodów, parapetów oraz do nagrobków.

Wikipedia


terb

pierwiastek chemiczny o symbolu Tb i liczbie atomowej 65, metal należący do lantanowców, wykorzystywany m.in. jako składnik materiałów magnetycznych


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) chem. pierwiastek chemiczny o symbolu Tb i liczbie atomowej 65;

Wiktionary

Terb (Tb, łac. terbium) – pierwiastek chemiczny, lantanowiec.

Jest to jeden z czterech pierwiastków, których nazwy zostały utworzone od szwedzkiej miejscowości Ytterby (są to: erb, itr, iterb, terb). Został odkryty w 1843 r.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Jakie właściwości chemiczne ma terb?

Wiktionary

Wymowa:

IPA: tɛrp, AS: terp

Wiktionary

Powiązane:

 przym. terbowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) symbol. Tb

Wiktionary


terbowy

terb


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) dotyczący terbu

Wiktionary

Patrz:

terb

Powiązane:

 rzecz. terb m.

Wiktionary


tercdecyma

interwał muzyczny złożony z oktawy i seksty


SJP.pl

Tercdecyma – interwał złożony zawarty między trzynastoma kolejnymi stopniami skali muzycznej. W szeregu zasadniczym naturalnie występuje tercdecyma mała i wielka. Zastosowanie znaków chromatycznych pozwala zmienić jej rozmiar.

Wikipedia


tercecik

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) zdrobn. od tercet

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. tercet m.

Wiktionary


terceron

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) potomek Mulatki i białego mężczyzny lub Mulata i białej kobiety

Wiktionary

Wymowa:

IPA: tɛrˈt͡sɛrɔ̃n, AS: tercerõn

Wiktionary


tercet

zespół składający się z trzech wykonawców; trio


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) trzech muzyków

 (1.2) trzech ludzi, którzy razem coś robią

Wiktionary

Tercet – dwuznaczne pojęcie muzyczne:

  1. zespół trzech wokalistów;
  2. utwór muzyczny na trzy głosy wokalne.

Trzyosobowy zespół instrumentalny nosi nazwę trio. Analogicznie dwuosobowy zespół wokalny nosi nazwę duet, a dwuosobowy zespół instrumentalny to duo. Od kwartetu wzwyż nie ma rozróżnienia, określenie dotyczy zarówno czterech śpiewaków, jak i czterech instrumentalistów.

Wikipedia

Przykłady

składnia.

kolokacje.

synonimy.

 (1.2) trio, przest. triumwirat, trójca, trójka

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

 rzecz. tercjan mos., Tercjusz mos., tercecik mrz., tercja ż., tercjarz mos.

frazeologia.

etymologia.

uwagi.

tłumaczenia.

* esperanto: (1.1) terceto; (1.2) terceto

źródła.

== tercet (język angielski.) ==

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik

 (1.1) liter. tercyna

odmiana.

przykłady.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈtɛrt͡sɛt, AS: tercet

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. tercjan mos., Tercjusz mos., tercecik mrz., tercja ż., tercjarz mos.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.2) trio, przest. triumwirat, trójca, trójka

Wiktionary


tercetowy

tercet


SJP.pl

Patrz:

tercet

tercja

1. główny interwał w akordach systemu dur-moll
2. dawniej: sześćdziesiąta część sekundy
3. jedna z trzech części meczu
4. trzecia pozycja obronna w szabli w szermierce
5. stopień czcionki o wielkości szesnastu punktów typograficznych


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) muz. interwał o wielkości 3 lub 4 półtonów;

 (1.2) typogr. druk. w systemie miar typograficznych Didota stopień czcionki odpowiadający szesnastu punktom (6,0144 mm)

Wiktionary

  • tercja (interwał) – interwał w muzyce
  • tercja (akustyka) – interwał w akustyce
  • tercja (hokej) – część gry lub część pola gry w hokeju na lodzie
  • tercja – w drukarstwie stopień czcionki (jej wielkość), wynoszący 16 punktów; czcionka dwa razy mniejsza to petit, a dwa razy większa to dwutercja
  • tercja (czas) – jednostka czasu odpowiadająca sześćdziesiątej części sekundy
  • tercja kątowa – jednostka miary kąta płaskiego odpowiadająca sześćdziesiątej części sekundy kątowej
  • tercja (geografia) – jednostka geograficzna, sześćdziesiąta część sekundy geograficznej
  • tercja (automatyka) – pasmo częstotliwości pomiędzy częstotliwościami, których stosunek równa się pierwiastek trzeciego stopnia z dwóch. Trzy kolejne tercje stanowią oktawę.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ˈtɛrt͡sʲja, AS: tercʹi ̯a

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. tercjan m., Tercjusz m., tercjarz m., tercjarstwo n., tercet m., tercjarka ż.

 przym. tercjowy, tercjarski

Wiktionary


tercjalny

tercja (część modlitwy brewiarzowej); tercjowy


SJP.pl


tercjan

dawniej: woźny w zakładzie naukowym; pedel; bedel


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) przest. woźny szkolny

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈtɛrt͡sʲjãn, AS: tercʹi ̯ãn

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. tercjanowa ż., tercja ż., tercjarz m., tercjarka ż., tercet m., tercyna ż., sestercja ż., tercyl m., Tercjusz m., Tercjanna ż.

 przym. tercyjny, tercetowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) pedel, bedel

Wiktionary


tercjanowa

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) przest. żona tercjana

 (1.2) przest. woźna

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌtɛrt͡sʲjãˈnɔva, AS: tercʹi ̯ãnova

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Tercjusz mos., tercjan

Wiktionary


tercjara

potocznie: kobieta, która jako osoba świecka związana jest z określonym zakonem


SJP.pl


tercjarka

tercjarz


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) członkini jednego z trzecich zakonów

Wiktionary

Patrz:

tercjarz

Przykłady

 (1.1) Feretron niosły tercjarki, baldachim wzięli tercjarze.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. tercjarstwo n.

:: fm. tercjarz m.

 przym. tercjarski

Wiktionary


tercjarski

związany z tercjarstwem (organizacja religijna ludzi świeckich)


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) dotyczący tercjarstwa, właściwy tercjarstwu, związany z tercjarstwem, należący do tercjarstwa

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Miesięcznik tercjarski można nabyć w czasie spotkań formacyjnych.

 (1.1) O polskich ruchu tercjarskim ojciec Alojzy mógłby opowiadać godzinami.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. tercjarstwo n., tercjarz m., tercjarka ż., tercja ż.

Wiktionary


tercjarstwo

w kościele katolickim: organizacja religijna ludzi świeckich, związana z określonym zakonem (jednak bez obowiązku życia w klasztorze i składania ślubów zakonnych); stowarzyszenie tercjarskie; trzeci zakon


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) rel. w Kościele katolickim: organizacja religijna, której świeccy członkowie w codziennym życiu realizują zasady jednego z zakonów, jednak bez obowiązku pozostawania w klasztorze i składania ślubów zakonnych; trzeci zakon

Wiktionary

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Ojciec Alojzy ciekawie opowiadał o historii polskiego tercjarstwa.

 (1.1) Za tydzień rozpocznie się kongres światowego tercjarstwa.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. tercjarz m., tercjarka ż., tercja ż.

 przym. tercjarski

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) trzeci zakon

Wiktionary


tercjarz

członek tercjarstwa, świeckiego zgromadzenia wokół niektórych klasztorów, przestrzegającego ich reguły


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) rel. członek jednego z katolickich stowarzyszeń świeckich, tzw. „zakonów tercjarskich” (zakonów trzecich);

Wiktionary

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) W szeregach tercjarzy pojawiało się coraz więcej znanych i wielkich osobistości, a coraz mniej osób świętych.

 (1.1) Skoro świt brat tercjarz napalił w piecu i poodmykał okiennice.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. tercjarstwo n., tercja ż., tercet m., tercjan m., Tercjusz m.

:: fż. tercjarka ż.

 przym. tercjarski, tercjowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) zakonnik świecki

Wiktionary


tercjusz

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy, nazwa własna

 (1.1) rzad. imię|polski|m.;

Wiktionary

Tercjusz – imię męskie pochodzenia łacińskiego, od liczebnika oznaczającego "trzeci" (por. Oktawiusz). Patronem tego imienia jest św. Tercjusz, wspominany razem ze śwśw. Dionizją, Datywą, Leoncją, Emilianem, Bonifacym, Majorykiem i Serwusem (V wiek).

Tercjusz imieniny obchodzi 6 grudnia.


Wikipedia

Powiązane:

 rzecz. tercjan m., tercjanowa ż., tercja ż., tercjarz m., tercjarka ż., tercet m., tercyna ż., sestercja ż., tercyl m.

:: fż. Tercjanna ż.

 przym. tercyjny, tercetowy

Wiktionary


tercyna

trzywierszowa zwrotka o specyficznym układzie rymów


SJP.pl

Tercyna (wł. terza rima) – strofa otwarta złożona z 3 wersów, zwykle jedenastozgłoskowych, powiązana rymami ze strofą poprzednią i następną. Rymy mają następujący układ w kolejnych zwrotkach: aba, bcb, cdc, ded itd.

Nagle mnie trącił płacz na pustym błoniu:
„Rzymie, nie jesteś ty już dawnym Rzymem”.
Tak śpiewał pasterz trzód, siedząc na koniu.
Przede mną mroczne błękitnawym dymem
Sznury pałaców pod Apeninami,
Nad nim kościół ten, co jest olbrzymem.
Juliusz Słowacki, Rzym

Wikipedia


tercynowy

tercyna


SJP.pl

Patrz:

tercyna

tere-fere

potoczne wyrażenie wypowiadane, gdy powątpiewamy w prawdziwość czyichś słów (np. Tere fere, znowu zmyślasz.), lekceważymy czyjąś wypowiedź (np. Tere fere, gadaj zdrów.), przekomarzamy się z kimś (np. Tere fere, złap mnie!) itp.; tere fere


SJP.pl


terebiniec

Terebiniec – kolonia w Polsce położona w województwie lubelskim, w powiecie hrubieszowskim, w gminie Werbkowice.

W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa zamojskiego.

Kolonia jest sołectwem w gminie Werbkowice. Według Narodowego Spisu Powszechnego (III 2011 r.) liczyła 308 mieszkańców i była dwunastą co do wielkości miejscowością gminy.

Wikipedia


terebint

drzewo lub krzew z rodziny nanerczowatych; terpentynowe drzewo, pistacja terpentynowa


SJP.pl

Pistacja terpentynowa (Pistacia terebinthus L.), nazywana także terebintem, terebintowym lub terpenowym drzewem – gatunek drzewa z rejonu Morza Śródziemnego.

Wikipedia


tereftalan

poli(tereftalan etylenu) - popularne tworzywo sztuczne z grupy poliestrów; PET


SJP.pl


tereftalowy

kwas tereftalowy - kwas aromatyczny, izomer kwasu ftalowego używany do syntezy włókien poliestrowych


SJP.pl


terek

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna

 (1.1) geogr. hydron. rzeka na Przedkaukaziu, płynąca przez Rosję i Gruzję, uchodząca deltą do Morza Kaspijskiego;

Wiktionary

Terek (gruz. თერგი, Tergi; ros. Терек, Tieriek; czecz. Теркa, Terka) – rzeka na Kaukazie Północnym. Jej długość wynosi 623 km; dorzecze zajmuje powierzchnię 43,2 tys. km².

Źródła znajdują się w Wielkim Kaukazie na stokach Pasma Głównego (Wododziałowego). Rzeka przepływa przez terytorium Gruzji i Rosji (Osetia Północna, Czeczenia i Dagestan). W Pasmie Bocznym tworzy przełom zwany Wąwozem Darialskim (dł. ok. 3 km, głębokość do 1000 m).

Wikipedia

Powiązane:

 przym. terski

Wiktionary


terekia

ptak z rodziny bekasowatych


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) ornit. nazwa systematyczna|Xenus cinereus|ref=tak., gatunek ptaka z rodziny bekasowatych;

Wiktionary

Terekia (Xenus cinereus) – gatunek średniej wielkości ptaka wędrownego z rodziny bekasowatych (Scolopacidae). Nie jest zagrożony wyginięciem.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: tɛˈrɛca, AS: tereḱa

Wiktionary


terelak

nazwisko


SJP.pl


terem

w pałacach carskich i bojarskich na Rusi: najwyższa kondygnacja mieszkalna, głównie dla kobiet


SJP.pl

Terem (ros. tieriem, dosł. poddasze) – najwyższa kondygnacja w XVII-wiecznych pałacach carskich i dworach bojarskich, przeznaczona wyłącznie dla kobiet.

Kondygnacja ta była zazwyczaj wyodrębniona od reszty budowli malowniczym, wysokim dachem. Budowano ją czasem osobno i była wówczas połączona z główną rezydencją zamkniętym przejściem.

Wikipedia


teremiec

Teremiec – kolonia w Polsce położona w województwie lubelskim, w powiecie chełmskim, w gminie Białopole.

W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa chełmskiego.

Kolonia jest sołectwem w gminie Białopole. Według Narodowego Spisu Powszechnego z roku 2011 kolonia liczyła 129 mieszkańców i była dziesiątą co do liczby ludności miejscowością gminy.

Wierni Kościoła rzymskokatolickiego należą do parafii Matki Bożej Częstochowskiej w Białopolu.

Wikipedia


teren

1. obszar, miejsce;
2. potocznie: prowincjonalne ośrodki partii politycznej


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) pewien określony obszar ziemi

 (1.2) obszar będący w sferze czyichś wpływów, zainteresowania czy działania

 (1.3) przen. dziedzina czyjejś aktywność

 (1.4) pot. władza, ośrodek prowincjonalny wobec władzy, ośrodka centralnego

 (1.5) arena pewnych określonych wydarzeń

 (1.6) otwarta część powierzchni ziemi wraz z jej ukształtowaniem i pokryciem

Wiktionary

Teren – każdy dowolnie określony fragment powierzchni lądowej. Termin spełniający taką samą funkcję, jak akwen w odniesieniu do powierzchni wodnej.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Z tego wzgórza lepiej widać cały teren.

 (1.2) Nikt nie będzie sprzedawał dragów na moim terenie!

 (1.3) Wchodzisz w mój teren działania.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈtɛrɛ̃n, AS: terẽn

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. terenówka ż., terenowiec m.

 przym. terenowy

 przysł. terenowo

Wiktionary

Synonimy:

 (1.2) terytorium

 (1.3) krąg, zakres, strefa życia, strefa (wpływów), domena

Wiktionary


terencja

imię żeńskie


SJP.pl

Terencja – imię żeńskie pochodzenia rzymskiego, powstałe z nazwy rzymskiego rodu Terentius (o nieznanym znaczeniu). Jego męską formą jest Terencjusz.

Terencja imieniny obchodzi 21 czerwca.

Zobacz też:

  • Sainte-Thérence – miejscowość i gmina we Francji

Wikipedia


terencjusz

imię męskie


SJP.pl

Publius Terentius Afer (ur. ok. 195 p.n.e., zm. nie wcześniej niż 159 p.n.e.) – komediopisarz rzymski, jeden z dwóch (obok Plauta), którego komedie zachowały się do naszych czasów.

Wikipedia


terencjuszostwo

Terencjusz z małżonką; Terencjuszowie


SJP.pl


terencjuszowie

imię męskie


SJP.pl


terencjuszowy

przymiotnik dzierżawczy - należący do Terencjusza lub z nim związany


SJP.pl


terenia

imię zdrobnienie od: Teresa (imię żeńskie)


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) zdrobn. imię|polski|ż. Teresa

 (1.2) geogr. wieś w Polsce, w województwie mazowieckim, w powiecie pruszkowskim, w gminie Brwinów;

Wiktionary

Terenia – wieś sołecka w Polsce, położona w województwie mazowieckim, w powiecie pruszkowskim, w gminie Brwinów.

W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa warszawskiego.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Dostałam od cioci Tereni nowe filiżanki.

 (1.2) Mieszkaliśmy w Tereni przez dwa lata.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Tereska ż., Teresa ż.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) Renia

Wiktionary


terenin

przymiotnik dzierżawczy - należący do Tereni lub z nią związany


SJP.pl

2 miejscowości w Polsce:

  • Terenin – kolonia w woj. lubelskim, w pow. chełmskim, w gminie Wierzbica
  • Terenin – wieś w woj. łódzkim, w pow. pabianickim, w gminie Pabianice

Wikipedia


tereniny

przymiotnik dzierżawczy - należący do Tereni lub z nią związany


SJP.pl


terenowiec

1. osoba pracująca w terenie; działacz terenowy;
2. osoba uprawiająca sportowo jazdę samochodem terenowym po nieutwardzonych trasach; off roadowiec, off-roadowiec, offroadowiec, offroader, off-roader


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) środ. działacz terenowy

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Wyślemy tam jakiegoś terenowca.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. teren

 przym. terenowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) działacz terenowy

Wiktionary


terenówka

potocznie:
1. samochód przystosowany specjalnie do jazdy w terenie; samochód terenowy;
2. liga (klasa) terenowa;
3. ogół działań mających miejsce w terenie


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) mot. pot. samochód przystosowany do jazdy w utrudnionych warunkach terenowych

 (1.2) typ gry fabularnej

Wiktionary

  • Terenówka – rodzaj gry fabularnej
  • samochód terenowy

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Od zawsze chciał kupić terenówkę, ale dopiero teraz go na to stać.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌtɛrɛ̃ˈnufka, AS: terẽnufka

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. teren m.

 przym. terenowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) samochód terenowy, dżip, jeep, łazik

Wiktionary


terenowy

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z terenem, dotyczący terenu

 (1.2) taki, który działa poza biurem, „w terenie”

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Rowery trekkingowe stanowią kompromis pomiędzy komfortem klasycznego roweru miejskiego, szybkością roweru szosowego i dzielnością terenową roweru górskiego.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. terenowiec mos., teren m., terenówka ż.

 przysł. terenowo

Wiktionary

Synonimy:

 (1.2) regionalny

Wiktionary


terenoznawca

specjalista w zakresie wiedzy o ukształtowaniu terenu, sposobach odwzorowywania go na mapie oraz o orientowaniu się w nim


SJP.pl


terenoznawczy

związany z wiedzą o ukształtowaniu terenu, sposobach odwzorowywania go na mapie oraz o orientowaniu się w nim


SJP.pl


terenoznawczyni

specjalistka w zakresie wiedzy o ukształtowaniu terenu, sposobach odwzorowywania go na mapie oraz o orientowaniu się w nim


SJP.pl


terenoznawstwo

wiedza o ukształtowaniu terenu, sposobach odwzorowywania go na mapie oraz o orientowaniu się w nim


SJP.pl

Terenoznawstwo – jest to sztuka orientacji w terenie, odczytywania i sporządzania map, posługiwania kompasem, busolą itp. Umiejętność podstawowa potrzebna do uprawiania turystyki.

Do terenoznawstwa zaliczamy często jeszcze:

  • umiejętność obsługi kompasu i busoli (wyznaczania azymutu i kierunków świata)
  • znaki patrolowe
  • ocenianie odległości „na oko”
  • pomiar wysokości drzewa i szerokości rzeki
  • szkice terenu.

Wikipedia


terentiew

nazwisko


SJP.pl


tereny

1. obszar, miejsce;
2. potocznie: prowincjonalne ośrodki partii politycznej


SJP.pl


tereré

yerba mate przygotowana na zimno


SJP.pl

Tereré − popularny w Ameryce Południowej napój, który przyrządza się na zimno z liści ostrokrzewu paragwajskiego (yerba mate, herba mate, mate, caa mate, caa mati, Ilex paraguariensis).

Tereré spożywa się w północno-wschodniej Argentynie i południowej Brazylii, a także w Paragwaju, gdzie kultura jego picia jest szczególnie rozwinięta.

Wikipedia


teresa

imię żeńskie


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) imię|polski|ż.;

Wiktionary

Teresa – imię żeńskie pochodzenia greckiego. Może wywodzić się od słowa oznaczającego „mieszkanka wyspy Thera (znanej dziś jako: Santoryn)”.

W Polsce imię pojawiło się w XVII wieku.

W innych językach:

  • łacina – Teresia
  • angielski – Theresa, Teresa, Terese, Teressa, Tessa, Tracey, Terry, Tess
  • czeski – Tereza
  • hiszpański – Teresa, Teresita
  • litewski – Teresė, Terė, Tarasia.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Zainteresowanie Teresy historią okazało się zadaniem ponad moje siły.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: tɛˈrɛsa, AS: teresa

Wiktionary

Powiązane:

 zdrobn. Terenia ż., Tereska ż.

 rzecz. terezjanka ż.

 przym. terezjański

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) gw-pl|Górny Śląsk|Ryjza.

Wiktionary


teresiak

nazwisko


SJP.pl


teresin

wieś w Polsce


SJP.pl

Miejscowości i ich części

w Polsce wg TERYT jest ich 17, w tym 11 podstawowych
  • Teresin – wieś w woj. kujawsko-pomorskim, w pow. bydgoskim, w gminie Sicienko
  • Teresin – część wsi Zalesie w woj. kujawsko-pomorskim, w pow. włocławskim, w gminie Chodecz
  • Teresin – wieś w woj. lubelskim, w pow. chełmskim, w gminie Białopole
  • Teresin – wieś w woj. lubelskim, w pow. chełmskim, w gminie Leśniowice
  • Teresin – kolonia wsi Stanisławów w woj. lubelskim, w pow. chełmskim, w gminie Żmudź
  • Teresin – wieś w woj. łódzkim, w pow. bełchatowskim, w gminie Drużbice
  • Teresin – wieś w woj. łódzkim, w pow. brzezińskim, w gminie Dmosin
  • Teresin – wieś w woj. łódzkim, w pow. kutnowskim, w gminie Krośniewice
  • Teresin – wieś w woj. łódzkim, w pow. rawskim, w gminie Biała Rawska.
  • Teresin – wieś w woj. małopolskim, w pow. proszowickim, w gminie Proszowice
  • Teresin – część wsi Ołpiny w woj. małopolskim, w pow. tarnowskim, w gminie Szerzyny
  • Teresin – wieś w woj. mazowieckim, w pow. otwockim, w gminie Kołbiel
  • Teresin – wieś w woj. mazowieckim, w pow. sochaczewskim, w gminie Teresin
  • Teresin – część wsi Borki w woj. mazowieckim, w pow. wołomińskim, w gminie Radzymin
  • Teresin – część wsi Kroczów Większy w woj. mazowieckim, w pow. zwoleńskim, w gminie Kazanów
  • Teresin – wieś w woj. wielkopolskim, w pow. czarnkowsko-trzcianeckim, w gminie Trzcianka
  • Teresin – osada w woj. wielkopolskim, w pow. czarnkowsko-trzcianeckim, w gminie Trzcianka

Wikipedia


teresinianin

mieszkaniec Teresina (wsi w Polsce)


SJP.pl


teresinianka

mieszkanka Teresina (wsi w Polsce)


SJP.pl


teresiński

przymiotnik od: Teresin


SJP.pl


teresiny

przymiotnik dzierżawczy - należący do Teresy lub z nią związany


SJP.pl

Teresiny – osada leśna w Polsce położony w województwie wielkopolskim, w powiecie krotoszyńskim, w gminie Krotoszyn. Miejscowość wchodzi w skład sołectwa Roszki.

W okresie Wielkiego Księstwa Poznańskiego (1815-1848) miejscowość wzmiankowana jako Teresin (niem. Theresienstein) należała do wsi większych w ówczesnym pruskim powiecie Krotoszyn w rejencji poznańskiej. Teresin należał do okręgu krotoszyńskiego tego powiatu i stanowił odrębny majątek, którego właścicielem był wówczas książę Thurn und Taxis. Według spisu urzędowego z 1837 roku wieś liczyła 116 mieszkańców, którzy zamieszkiwali 4 dymy (domostwa). W skład majątku Teresin wchodziły wówczas także: posada Domki, Krotoszyn Stary, Cegielnia zakład, Borzacin, Brzoza i kolonia Brzoza oraz Nowy Folwark.

Wikipedia


tereska

zdrobnienie od: Teresa (imię żeńskie)


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) zdrobn. poufała forma imienia żeńskiego Teresa

 (1.2) geogr. przysiółek w Polsce w województwie wielkopolskim, w gminie Margonin;

Wiktionary

Tereska – przysiółek w Polsce położona w województwie wielkopolskim, w powiecie chodzieskim, w gminie Margonin.

W latach 1975–1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa pilskiego.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Nasza Tereska od tygodnia pracuje jako pomoc dentystyczna.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Teresa ż., Terenia ż., Teresin m.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) Terenia

Wiktionary


terespol

miasto w Polsce


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna

 (1.1) geogr. miasto w Polsce, w województwie lubelskim;

 (1.2) geogr. wieś w województwie wielkopolskim, w gminie Rakoniewice;

 (1.3) geogr. zob. Terespol Pomorski.

Wiktionary

Terespol – miasto w województwie lubelskim, w powiecie bialskim.

Pod względem historycznym Terespol leży na Polesiu, w dawnej ziemi brzeskiej. Miasto magnackie położone było w końcu XVIII wieku w powiecie brzeskolitewskim województwa brzeskolitewskiego. W latach 1975–1998 miasto administracyjnie należało do województwa bialskopodlaskiego.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: tɛˈrɛspɔl, AS: terespol

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. terespolanin m., terespolanka ż.

 przym. terespolski

Wiktionary


terespolanin

mieszkaniec Terespola


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) mieszkaniec Terespola

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌtɛrɛspɔˈlãɲĩn, AS: terespolãńĩn

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Terespol, terespolanka

 przym. terespolski

Wiktionary


terespolanka

mieszkanka Terespola


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) mieszkanka Terespola

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌtɛrɛspɔˈlãnka, AS: terespolãnka

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Terespol, terespolanin

 przym. terespolski

Wiktionary


terespolski

przymiotnik od: Terespol


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) przym. od Terespol

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Pamiętam, kiedy przyjechaliśmy na Pragę, na dworzec Terespolski, jechaliśmy potem przez most Kierbedzia.

 (1.1) Jej rozwój nastąpił na początku XX w., co było związane z budową linii kolei terespolskiej.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌtɛrɛˈspɔlsʲci, AS: terespolsʹḱi

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Terespol, terespolanin, terespolanka

Wiktionary


tereszkiewicz

nazwisko


SJP.pl


tereszko

nazwisko


SJP.pl


tereszpol

gmina wiejska w Polsce


SJP.pl

  • Tereszpol-Kukiełki – wieś w Polsce położona w województwie lubelskim, w powiecie biłgorajskim, w gminie Tereszpol
  • Tereszpol-Zaorenda – wieś w Polsce położona w województwie lubelskim, w powiecie biłgorajskim, w gminie Tereszpol, siedziba gminy
  • Tereszpol-Zygmunty – wieś w Polsce położona w województwie lubelskim, w powiecie biłgorajskim, w gminie Tereszpol
  • Tereszpol – gmina w województwie lubelskim

Wikipedia


tereszpolski

przymiotnik od: Tereszpol-Kukiełki, Tereszpol-Zaorenda, Tereszpol-Zygmunty


SJP.pl


tereszyn

Tereszyn – wieś w Polsce położona w województwie lubelskim, w powiecie lubelskim, w gminie Konopnica.

Wieś leży przy drodze krajowej nr 19 .

W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do ówczesnego województwa lubelskiego.

Wikipedia


terezin

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna

 (1.1) geogr. miasto i twierdza w Czechach, w kraju usteckim, nad rzeką Ochrzą;

Wiktionary

Terezin (cz. Terezín, niem. Theresienstadt) – miasto i twierdza w Czechach, w kraju usteckim, nad rzeką Ochrza, na południowy wschód od Litomierzyc. W 2021 roku miasto liczyło 2 852 mieszkańców. W mieście rozwinął się przemysł spożywczy oraz metalowy.

Wikipedia

Powiązane:

 przym. tereziński

Wiktionary


tereziński

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z Terezinem, dotyczący Terezina

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Terezin mrz.

Wiktionary


terezjański

przymiotnik

 (1.1) hist. mający związek z panowaniem cesarzowej Marii Teresy Habsburg

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. terezjanka ż., Teresa ż.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) teresiański, tereziański

Wiktionary


tergal

1. włókna syntetyczne z terylenu;
2. tkanina lub dzianina z tego włókna (często z domieszką wełny albo bawełny)


SJP.pl

Poli(tereftalan etylenu), PET (C10H8O4)n – termoplastyczny polimer z grupy poliestrów stosowany na dużą skalę do produkcji włókien syntetycznych i butelek do napojów bezalkoholowych. PET powstał w latach czterdziestych XX wieku w Wielkiej Brytanii.

Wikipedia


tergit

płytka grzbietowa segmentu ciała w szkielecie zewnętrznym stawonogów


SJP.pl

Tergum (l. mn.: terga) – grzbietowa część poszczególnych segmentów ciała stawonogów z wyjątkiem głowy. Przednia krawędź tergum nazywa się podstawą (base), zaś tylna wierzchołkiem (apex lub margin). Terga tułowiowe u owadów tworzą notum. Najsilniej zesklerotyzowaną część tergum tworzą skleryty zwane płytkami grzbietowymi lub tergitami.

Wikipedia


tergiwersacja

dawniej: szalbierstwo, oszukaństwo


SJP.pl


tergum

grzbietowa część segmentu ciała stawonogów innego niż głowa


SJP.pl

Tergum (l. mn.: terga) – grzbietowa część poszczególnych segmentów ciała stawonogów z wyjątkiem głowy. Przednia krawędź tergum nazywa się podstawą (base), zaś tylna wierzchołkiem (apex lub margin). Terga tułowiowe u owadów tworzą notum. Najsilniej zesklerotyzowaną część tergum tworzą skleryty zwane płytkami grzbietowymi lub tergitami.

Wikipedia


terier

nieduży pies różnej maści, klasyfikowany pierwotnie jako pies myśliwski, obecnie jako domowy; terrier


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy

 (1.1) kynol. typ psa należącego pierwotnie do grona psów myśliwskich – norowców;

Wiktionary

Terier – typ psa należącego pierwotnie do grona psów myśliwskich – norowców, polujących także na powierzchni (praca w nagance z innymi psami). Wykorzystywane były do polowań na zwierzęta takie jak: borsuki, wydry, lisy czy szczury. Obecnie większość ras terierów nie pełni już funkcji myśliwskich.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Angielskie teriery dały początek wielu rasom terierów na całym świecie.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈtɛrʲjɛr, AS: terʹi ̯er

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. terierek mzw., terierka ż.

 przym. terierowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) terrier

Wiktionary


terierek

samica teriera


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy

 (1.1) zdrobn. od: terier

 (1.2) kynol. mały terier

forma rzeczownika.

 (2.1) D. lm. od: terierka

Wiktionary

Przykłady

 (1.2) Bożena dostała od męża małego terierka na Dzieciątko.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. terier mzw., terierka ż.

 przym. terierowy

Wiktionary


terierka

samica teriera


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) kynol. suka teriera

forma rzeczownika|rodzaj=męskozwierzęcy.

 (2.1) D. i B. lp. od: terierek

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Zwalili wszystko na terierkę naszej sąsiadki.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. terierek mzw.

:: fm. terier mzw.

 przym. terierowy

Wiktionary


terierowy

przymiotnik od: terier


SJP.pl

przymiotnik dzierżawczy

 (1.1) kynol. należący do teriera

przymiotnik relacyjny

 (2.1) kynol. dotyczący teriera, określający teriera, używany przy terierze

przymiotnik jakościowy

 (3.1) kynol. charakterystyczny dla teriera, mający cechy teriera

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. terier mzw., terierek mzw., terierka ż.

Wiktionary


terijaki

teriyaki;
1. japońska technika kulinarna polegająca na grillowaniu bądź pieczeniu mięsa lub ryb w specjalnej marynacie;
2. japoński sos na bazie sosu sojowego


SJP.pl


terinka

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) gw-pl|Górny Śląsk. salaterka

Wiktionary

Wikipedia

Synonimy:

 (1.1) gw-pl|Górny Śląsk|asjetka.

Wiktionary


teriodont

przedstawiciel grupy gadów z rzędu terapsydów; gad ssakozębny


SJP.pl


teriodonty

grupa gadów z rzędu terapsydów; gady ssakozębne


SJP.pl

Teriodonty, dawniej nazywane gadami ssakozębnymi (Theriodontia) – grupa owodniowców z rzędu terapsydów z gromady Synapsida.

To bezpośredni przodkowie ssaków, gdyż w ich budowie występuje szereg cech charakterystycznych dla ssaków:

  • czaszka ma dwa kłykcie potyliczne
  • zęby zróżnicowane na siekacze, kły, przedtrzonowce i trzonowce
  • kończyny długie wyprostowane unoszące ciało wysoko ponad ziemią

Wikipedia


teriolit

zwierzęca skamieniałość


SJP.pl


teriolog

specjalista w dziedzinie teriologii


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) biol. zoolog zajmujący się ssakami

rzeczownik, rodzaj żeński

 (2.1) biol. specjalistka w dziedzinie teriologii

Wiktionary

Teriologia, mammologia, mammalogia, mastologia (gr. θηριον thērion „dzikie zwierzę”, od θηρ thēr, θηρος thēros „zwierzę”; λογος logos „słowo, dyskusja”) – dział zoologii zajmujący się ssakami (Mammalia), ich budową, ekologią, systematyką, rozmieszczeniem (zoogeografia), ewolucją i biologią.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: tɛrʲˈjɔlɔk, AS: terʹi ̯olok

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. teriologia ż.

 przym. teriologiczny

 przysł. teriologicznie

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) mammolog, mastolog

 (2.1) mammolog, mastolog

Wiktionary


teriologia

dział zoologii, nauka o ssakach; mammologia; mastologia


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) zool. dział zoologii zajmujący się ssakami;

Wiktionary

Teriologia, mammologia, mammalogia, mastologia (gr. θηριον thērion „dzikie zwierzę”, od θηρ thēr, θηρος thēros „zwierzę”; λογος logos „słowo, dyskusja”) – dział zoologii zajmujący się ssakami (Mammalia), ich budową, ekologią, systematyką, rozmieszczeniem (zoogeografia), ewolucją i biologią.

Wikipedia

Przykłady

składnia.

kolokacje.

synonimy.

 (1.1) mammologia, mastologia, nauka o ssakach

antonimy.

hiperonimy.

 (1.1) nauka

hiponimy.

holonimy.

 (1.1) zoologia

meronimy.

 (1.1) cetologia, chiropterologia, felinologia, hipologia, kynologia, prymatologia

pokrewne.

 rzecz. teriolog m.

 przym. teriologiczny

frazeologia.

etymologia.

uwagi.

 (1.1) Liczba mnoga w tabeli odmiany została podana za Słownikiem gramatycznym języka polskiego. Inne słowniki (np.: Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego, Uniwersalny słownik języka polskiego) odnotowują, że rzeczownik ten nie tworzy liczby mnogiej.

tłumaczenia.

* angielski: (1.1) theriology, therology

* hiszpański: (1.1) teriología ż.

* nowogrecki: (1.1) θηλαστικολογία ż.

* rosyjski: (1.1) териология ż.

* słowacki: (1.1) teriológia ż.

* włoski: (1.1) teriologia ż.

źródła.

== teriologia (język włoski.) ==

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) teriologia

odmiana.

przykłady.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌtɛrʲjɔˈlɔɟja, AS: terʹi ̯oloǵi ̯a

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. teriolog m.

 przym. teriologiczny

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) mammologia, mastologia, nauka o ssakach

Wiktionary


teriologiczny

przymiotnik

 (1.1) zool. związany z teriologią, dotyczący teriologii

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌtɛrʲjɔlɔˈɟit͡ʃnɨ, AS: terʹi ̯oloǵičny

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. teriologia ż., teriolog m.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) mammologiczny, mastologiczny

Wiktionary


teriyaki

[czytaj: terijaki] terijaki;
1. japońska technika kulinarna polegająca na grillowaniu bądź pieczeniu mięsa lub ryb w specjalnej marynacie;
2. japoński sos na bazie sosu sojowego


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) kulin. tradycyjna japońska technika kulinarna polegająca na marynowaniu mięs w specjalnej marynacie tare, składającej się z sosu sojowego, słodkiego sake oraz cukru lub miodu;

Wiktionary

Teriyaki (jap. 照り焼き) – japońska technika kulinarna, zaliczana do kategorii potraw yakimono, polegająca na pieczeniu bądź grillowaniu mięsa lub ryb w specjalnej marynacie zwanej tare. W samej Japonii najbardziej popularne są różne rodzaje ryb przyrządzonych w ten sposób, zaś na Zachodzie raczej mięsa.

Wikipedia


terka

nazwisko


SJP.pl

Terka (ukr. Терка) – wieś w Polsce, położona w województwie podkarpackim, w powiecie leskim, w gminie Solina. Leży nad Solinką.

W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa krośnieńskiego.

Była to jedna z pierwszych wsi Balów; wiadomo, że istniała już w 1463 r. W połowie XIX wieku właścicielem posiadłości tabularnej Terka była Sabina Krajewska.

Wikipedia


terkocący

potocznie: wydający suchy, jednostajnie przerywany dźwięk; zgrzytliwy, przenikliwy, terkoczący


SJP.pl


terkoczący

potocznie: wydający suchy, jednostajnie przerywany dźwięk; zgrzytliwy, przenikliwy, terkocący


SJP.pl


terkot

odgłos terkotania, grzechotania, cykotania


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) pot. odgłos wytwarzany poprzez jednostajne miarowe uderzanie

 (1.2) lekcew. monotonne szybkie mówienie

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Między strzały z karabinów miesza się terkot maszynek oraz można odróżnić bardziej głuche strzały z dubeltówek.

 (1.1) Przerwała się w połowie ostatnia gama terkotu, szarpnęło coś w środku i młyn stanął.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. terkotanie n., terkotka ż., terkotliwość ż.

 czas. przeterkotać dk., rozterkotać się dk., terkotać ndk., zaterkotać dk.

 przym. terkotliwy

 przysł. terkotliwie

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) warkot, trajkot, turkot

 (1.2) trajkot

Wiktionary


terkotka

element kołowrotka wędkarskiego


SJP.pl

Wikipedia


terkotliwy

wydający terkot; terkoczący


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) wydający terkot, podobny do terkotania

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Kiedy naciskał klamkę, napadł go ostry, terkotliwy kaszel.

 (1.1) W autobusie siedziała za mną terkotliwa kobieta, która uprzykrzała nam podróż.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. terkot mrz., terkotanie n., terkotka ż., terkotliwość ż.

 czas. terkotać ndk., zaterkotać dk.

Wiktionary


terlecki

nazwisko


SJP.pl

Terlecki (forma żeńska: Terlecka; liczba mnoga: Terleccy) – polskie, ukraińskie i białoruskie nazwisko. Na początku lat 90. XX wieku Polskę zamieszkiwały 3333 osoby o tym nazwisku. Nazwisko to pochodzi od miejscowości Terło w dawnej ziemi przemyskiej województwa ruskiego I Rzeczypospolitej. Dziś Terło znajduje się na Ukrainie, kilka kilometrów od polsko-ukraińskiego przejścia w Krościenku.

Wikipedia


terlica

sztywna część siodła


SJP.pl

Terlica – stanowi szkielet (stelaż), każdego siodła. W jej skład wchodzą takie części jak: siedzisko, maszynki (zamki puślisk) oraz przedni i tylny łęk (w siodle klasycznym – angielskim) lub ławki, rożek, widelec i tylny łęk (w siodle westernowym). Do budowy terlicy wykorzystuje się dziś głównie tworzywa sztuczne, kiedyś terlice wykonywano z drewna.

Wikipedia


terlików

Terlików – dawniej Terlikowo, wieś sołecka w Polsce położona w województwie mazowieckim, w powiecie łosickim, w gminie Sarnaki.

W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa bialskopodlaskiego.

Wieś założona przed 1430 r. W Terlikowie znajduje się jedyny zarejestrowany zespół zabudowy zaścianka szlacheckiego, obecnie należący do rodziny Soszyńskich. Zespół składa się z kilku budynków mieszkalnych, z których jeden (najprawdopodobniej dwór) datowany jest na przełom XVIII-XIX w. Budynki mieszkalne i gospodarcze rozrzucone są nieregularnie, przemieszane z nową zabudową. Do elementów kompozycji zespołu należy również rozproszona zieleń oraz przepusty wodne i sadzawki.

Wikipedia


terlikowski

nazwisko


SJP.pl

  • Franciszek Terlikowski – nauczyciel, filolog klasyczny
  • Konstanty Terlikowski – sędzia i adwokat
  • Tomasz Terlikowski – pisarz i publicysta katolicki
  • Włodzimierz Terlikowski – malarz

Wikipedia


term

1. w mechanice kwantowej:
a) term atomowy - obserwowany stan atomu odpowiadający rzeczywistym stanom o różnej energii;
b) term molekularny - obserwowany stan cząsteczki odpowiadający jej rzeczywistej energii;
2. w spektroskopii: term widmowy - energia danego poziomu elektronowego wyrażona w kajzerach


SJP.pl

Term (formuła nazwowa) – wyrażenie składające się ze zmiennych oraz symboli funkcyjnych o dowolnej argumentowości (w tym o argumentowości 0, czyli stałych) z pewnego ustalonego zbioru.

W wielu dziedzinach matematyki używa się określenia term na oznaczenie napisów (wyrażeń) formalnych, które mogą być traktowane jako nazwy na obiekty matematyczne. W większości przypadków znaczenie to można przedstawić jako termy w pewnym języku pierwszego rzędu, opisane poniżej.

Wikipedia


terma

1. grzejnik gazowy lub elektryczny do wody, używany przede wszystkim w gospodarstwach domowych;
2. źródło wód termalnych lub odwiert, z którego takie wody wypływają; cieplica, gorące źródło


SJP.pl

Źródło termalne, źródło ciepłe, źródło gorące, cieplica – źródło, z którego wypływa woda termalna o temperaturze wyższej o co najmniej 5 °C od średniej rocznej temperatury powietrza na danym obszarze (według klasyfikacji hydrogeologicznej) lub wyższej niż 20 °C (według klasyfikacji balneologicznej).

Wikipedia


termalit

materiał termoizolacyjny, który otrzymuje się w wyniku wypalania mieszaniny ziemi okrzemkowej, krzemionki, szamotu i materiałów spalających się podczas wypalania


SJP.pl

Termalit – wyroby termalitowe produkowane z ziemi okrzemkowej, należą do ceramiki ogniotrwałej. Najczęściej były formowane w kształtki o wymiarach cegły i używane do wykonywania izolacji pieców i kotłów.

Wikipedia


termaloj

magnetycznie miękki stop niklu, miedzi i żelaza, specjalny materiał o wysokiej przewodności cieplnej, używany w systemach zarządzania ciepłem


SJP.pl


termedia

(zwykle w liczbie mnogiej) dawniej: awantura, kłopot, ceregiela


SJP.pl

Termedia – wydawnictwo medyczne zajmujące się publikacją czasopism i książek o charakterze naukowym i edukacyjno-poglądowym dla środowiska medycznego. Organizuje również zjazdy, kongresy i konferencje.

Wikipedia


termenvox

elektroniczny instrument muzyczny skonstruowany w 1920 roku przez Lwa Termena; eterofon, theremin


SJP.pl

Theremin (eterofon, termenvox) – instrument muzyczny z grupy elektrofonów elektronicznych skonstruowany przez rosyjskiego fizyka i wynalazcę Lwa Termena. Dźwięki emitowane przez theremin są ubogie harmonicznie i przypominają w swym brzmieniu wycie, jęk, kobiecy głos, gwizd, piłę, flet, skrzypce lub inne instrumenty.

Wikipedia


termeski

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z Termezem, dotyczący Termezu

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Termez mrz.

Wiktionary


termez

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna

 (1.1) geogr. adm. miasto w południowo-wschodniej części Uzbekistanu, port na prawym brzegu Amu-darii;

Wiktionary

Termez (uzb. Termiz) – miasto w południowo-wschodniej części Uzbekistanu, port na prawym brzegu Amu-darii, ośrodek administracyjny wilajetu surchandaryjskiego. W 2016 roku liczyło ok. 135,7 tys. mieszkańców.

Ośrodek przemysłu spożywczego, materiałów budowlanych, oczyszczalnie bawełny; najwyższe w Uzbekistanie temperatury letnie (maksymalnie do 50 °C); muzeum; ruiny zamku Kyrk Kyz (IX wiek), mauzolea: Hakim at-Tirmizi (IX-XV wiek) i Sułtan Saadat (XI-XVII wiek).

Wikipedia

Powiązane:

 przym. termeski

Wiktionary


termia

jednostka ciepła równa jednej megakalorii


SJP.pl

Termia (gr. Θέρμεια, tur. Doğanköy) – wieś na Cyprze, w dystrykcie Kirenia. Obecnie znajduje się w granicach Cypru Północnego.

Wikipedia


termici

odnoszący się do termita (bielca, roślinożernego owada), należący do termita, np. termicie gniazdo


SJP.pl


termiczny

dotyczący ciepła; cieplny


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) mający związek z ciepłem, dotyczący ciepła

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Żółta odmiana rombowa powstaje jako produkt termicznego rozkładu azotanu lub węglanu ołowiu w temp. 300–350 °C.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. terma ż., termakadam mrz., termia ż., termidor mrz., termika ż., termos mrz.

 przym. termalny

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) cieplny

Wiktionary


termidor

jedenasty miesiąc francuskiego kalendarza republikańskiego; thermidor


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) zob. thermidor.

Wiktionary

Thermidor (termidor) (z gr. thérme = 'gorąco' + doron = 'dar') – jedenasty miesiąc we francuskim kalendarzu rewolucyjnym, drugi miesiąc lata. Trwał od 19 lipca do 17 sierpnia.

Po thermidorze następował miesiąc fructidor.

Wikipedia

Powiązane:

 rzecz. termidorianin m.

 przym. termidoriański, termiczny

Wiktionary


termidorianin

w okresie Wielkiej Rewolucji Francuskiej: członek grupy posłów Konwentu, która w lipcu 1794 roku obaliła dyktaturę jakobinów i sprawowała władzę do chwili utworzenia dyrektoriatu


SJP.pl


termik

specjalista w zakresie izolacji termicznej


SJP.pl


termika

1. pionowe prądy powietrza powstałe na skutek nierównomiernego nagrzania się Ziemi promieniami słonecznymi
2. nauka zajmująca się zagadnieniami wytwarzania, gromadzenia i przesyłania ciepła


SJP.pl


termin

1. okres, czas, w którym dana czynność powinna być wykonana;
2. wyraz albo połączenie wyrazowe o ustalonym znaczeniu naukowym lub technicznym; nazwa naukowa;
3. nauka rzemiosła u majstra;
4. dawniej: posiedzenie sądu, rozprawa sądowa; rok


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) jęz. wyrażenie lub wyraz o specyficznym znaczeniu

 (1.2) czas przeznaczony na wykonanie czegoś

 (1.3) określony moment zdarzenia

 (1.4) hist. nauka rzemiosła

 (1.5) stpol. w lm. terminy tarapaty, niebezpieczeństwa wojenne

Wiktionary

Termin – element słownictwa charakterystyczny dla określonej dziedziny wiedzy lub działalności ludzkiej, używany w odniesieniu do obiektów i pojęć właściwych dla tego obszaru w sposób – w założeniu – ścisły, precyzyjny i jednoznaczny. Zbiór terminów właściwych dla pewnego obszaru działalności tworzy jego terminologię.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Słownik zawiera dużo terminów związanych z biologią.

 (1.2) Jutro mija termin oddania pracy.

 (1.3) Termin wyjazdu przesuwamy na następną sobotę.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈtɛrmʲĩn, AS: termʹĩn

Wiktionary

Powiązane:

 (1.2) przym. przeterminowany, terminowy, terminalny

:: rzecz. terminowość ż., terminarz m.

 (1.4) czas. terminować

Wiktionary

Synonimy:

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

 (1.2) przym. przeterminowany, terminowy, terminalny

:: rzecz. terminowość ż., terminarz m.

 (1.4) czas. terminować

frazeologia.

 termin zerowy

etymologia.

 etym|łac|terminus.

uwagi.

tłumaczenia.

* albański: (1.1) term m.; (1.2) afat m.

* angielski: (1.1) term; (1.2) term

* arabski: (1.1) مصطلح m.; (1.2) أجل m.

* baskijski: (1.1) termino; (1.2) epe

* bułgarski: (1.1) термин m.

* chiński standardowy: (1.1) 词 (cí), 词语 (cíyǔ); (1.2) 日期 (rìqī), 时间 (shíjiān); (1.3) 日期 (rìqī), 时间 (shíjiān)

* duński: (1.1) term w., fagterm w., begreb n., fagudtryk n.; (1.2) frist w.; (1.3) termin w., tid w., tidstermin w.

* esperanto: (1.1) termino; (1.2) templimo, limtempo, tempolimo

* hiszpański: (1.1) término m., palabra ż., vocablo m.; (1.2) plazo m., término m.; (1.3) plazo m., término m.; (1.4) aprendizaje m. (de un oficio)

* karaimski: (1.3) заман

* łaciński: (1.1) terminus

* niemiecki: (1.2) Termin m.

* polski język migowy: PJM-ukryj| (1.2) {{PJM|termin.}}

* rosyjski: (1.1) термин m.; (1.2) срок m.

* rumuński: (1.1) termen

* szwedzki: (1.1) term w., fackterm w., fackord n.; (1.2) termin w., frist w., tidsfrist w.

* tybetański: (1.1) བརྡ

* ukraiński: (1.1) термін m.; (1.2) строк m.

* wilamowski: (1.1) termin m.

źródła.

== termin (esperanto (morfem).) ==

wymowa.

znaczenia.

morfem|eo.

 (1.1) termin, nazwa

odmiana.

przykłady.

składnia.

kolokacje.

synonimy.

Wiktionary


terminacja

1. w biologii: ostatni etap translacji (biosyntezy białka w komórce);
2. w medycynie: aborcja dokonana z powodu ciężkich wad wrodzonych płodu


SJP.pl

Terminacja – końcowy etap translacji, podczas którego działają sygnały terminacyjne, wskazujące koniec sekwencji aminokwasowej. Istnieją trzy kodony „stop”, które nie mają odpowiadających sobie cząsteczek tRNA: UGA, UAA i UAG. Kiedy rybosom osiągnie taki kodon, zatrzymuje się, kończąc ten etap biosyntezy białka. Czynniki uwalniające powodują uwolnienie syntetyzowanego łańcucha polipeptydowego z rybosomu oraz dysocjację podjednostek rybosomu.

Wikipedia


terminacyjny

terminacja


SJP.pl

Patrz:

terminacja

terminal

1. duży budynek, w którym ludzie oczekują na samolot, statek lub autobus
2. budynek, w którym ładuje się towary przeznaczone do transportu
3. prosty komputer, który wszystkie programy uruchamia z serwera, z którym jest połączony


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) inform. urządzenie do zdalnego sterowania komputerem;

 (1.2) inform. program komputerowy, umożliwiający zdalne korzystanie z innego komputera

 (1.3) lotn. mar. kolej. część lotniska, portu itp., gdzie samoloty, statki, autobusy itp. zaczynają lub kończą podróż

Wiktionary

  • terminal komputerowy – urządzenie pozwalające człowiekowi na zdalną pracę z komputerem lub systemem komputerowym
  • terminal pasażerski – budynek lub zespół budynków będących wydzieloną częścią portu lotniczego lub morskiego przeznaczoną do obsługi ruchu pasażerskiego i świadczącą usługi na rzecz pasażerów
  • Terminal – film z 2004 roku w reżyserii Stevena Spielberga
  • terminal promowy – miejsce przybycia promu w celu wysadzenia/zaokrętowania pasażerów oraz ładunku
  • terminal cargo – wydzielona część portu lotniczego lub morskiego świadcząca usługi załadunku, wyładunku i magazynowania towarów przesyłanych drogą lotniczą lub morską
  • terminal POS – urządzenie do akceptacji płatności poprzez kartę płatniczą lub telefon z NFC
  • terminal kontenerowy
  • terminal towarowy

Wikipedia

Wymowa:

IPA: tɛrˈmʲĩnal, AS: termʹĩnal

Wiktionary

Powiązane:

 przym. terminalowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) końcówka, dalekopis, klient

 (1.2) klient

Wiktionary


terminalizacja

zmierzanie, przesuwanie ku końcowi; zakańczanie


SJP.pl


terminalność

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) odprzym. cecha tego, co jest terminalne; cecha tych, którzy są terminalni

Wiktionary

Powiązane:

 przym. terminalny

 przysł. terminalnie

Wiktionary


terminalny

w medycynie: związany z ostatnim etapem choroby, poprzedzającym śmierć pacjenta; przedśmiertny, agonalny


SJP.pl


terminalowy

terminal


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z terminalem, dotyczący terminalu

Wiktionary

Patrz:

terminal

Powiązane:

 rzecz. terminal mrz.

Wiktionary


terminarz

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) czyjś rozkład zajęć, terminów

 (1.2) kalendarz w formie książki z rubrykami do planowanieanowania czasu

Wiktionary

Wymowa:

IPA: tɛrˈmʲĩnaʃ, AS: termʹĩnaš

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. termin m.

:: zdrobn. terminarzyk m.

 czas. terminować

 przym. terminowy

 przysł. terminowo

Wiktionary


terminarzyk

zdrobnienie od: terminarz


SJP.pl


terminator

przestarzałe: uczeń odbywający naukę pod kierunkiem majstra


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) uczeń pobierający nauki rzemiosła pod okiem mistrza

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (2.1) astr. linia pomiędzy oświetloną (dzienną) a nieoświetloną (nocną) stroną ciała niebieskiego (zwykle planetaanety lub księżyca);

 (2.2) elektron. inform. element w sieciach komputerowych opartych na kablu koncentrycznym służący do zakończenia linii;

 (2.3) biol. odcinek genu, na którym kończy się proces transkrypcji

Wiktionary

  • terminator – uczeń pobierający nauki rzemiosła pod okiem mistrza. Kończąc naukę, uzyskuje tytuł czeladnika. Zasady przyjmowania, długości nauki i wymaganych umiejętności do zakończenia nauki określały często statuty cechowe.
  • terminator – linia oddzielająca część oświetloną ciała niebieskiego od części nieoświetlonej
  • terminator – element sieci komputerowej służący do zakończenia linii (szczególnie Ethernet 10BASE2).
  • terminator – element osprzętu SCSI kończący linię
  • terminator – odcinek genu, na którym kończy się proces transkrypcji.
  • Terminator – seria filmów
    • Terminator
    • Terminator 2: Dzień sądu
    • T2 3D: Battle across Time
    • Terminator 3: Bunt maszyn
    • Terminator: Ocalenie
    • Terminator: Genisys
    • Terminator: Mroczne przeznaczenie
    • Terminator: Kroniki Sary Connor – serial telewizyjny

    Wikipedia

    Wymowa:

    IPA: ˌtɛrmʲĩˈnatɔr, AS: termʹĩnator

    Wiktionary

    Powiązane:

     rzecz. termin m., terminarz m., terminowanie n.

     czas. terminować ndk.

     przym. terminatorski, terminalny, terminowy, terminarzowy

     przysł. terminowo, terminalnie

    Wiktionary


terminatorka

1. uczennica odbywająca naukę pod kierunkiem majstra;
2. potocznie: terminowanie, termin


SJP.pl


terministyczny

terminizm


SJP.pl

Patrz:

terminizm

terminka

dawniej: brudnopis, brulion


SJP.pl


terminolog

Terminolog – specjalista w dziedzinie zarządzania terminologią, czyli tworzenia uporządkowanego zasobu terminów (słów oraz zwrotów) używanych w danej dziedzinie działalności lub organizacji. Praca terminologiczna obejmuje najczęściej, choć nie zawsze, dopasowanie zasobu terminologicznego w jednym języku do analogicznego zasobu w innym lub innych językach.

Wikipedia


terminologia

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) zbiór słów z danej dziedziny, np. nauki, sztuki, wojskowości

Wiktionary

  • nazewnictwo
  • terminologia – zbiór terminów
  • terminologia brydżowa
  • terminologia tańca klasycznego
  • terminologia curlingu
  • terminologia teorii gier
  • terminologia muzyczna
  • terminologia w Neon Genesis Evangelion
  • terminologia w serii Magical Girl Lyrical Nanoha
  • leksykografia terminologiczna

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) We współczesnej terminologii naukowej nie używa się określenia „debil” w stosunku do osoby niepełnosprawnej intelektualnie.

 (1.1) Najczęściej jako eskortowce określa się w polskiej terminologii okręty brytyjskiej klasy slupów.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌtɛrmʲĩnɔˈlɔɟja, AS: termʹĩnoloǵi ̯a

Wiktionary

Powiązane:

 przym. terminologiczny

 przysł. terminologicznie

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) mianownictwo

Wiktionary


terminologiczny

przymiotnik

 (1.1) dotyczący terminologii

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. terminologia ż.

 przysł. terminologicznie

Wiktionary


terminotwórstwo

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) rzad. ustanawianie terminów

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. terminotwórca m., terminotwórczość ż.

 przym. terminotwórczy

 przysł. terminotwórczo

Wiktionary


terminować

1. uczyć się zawodu u majstra;
2. zdobywać doświadczenie w jakimś zawodzie


SJP.pl

czasownik

 (1.1) uczyć się zawodu pod okiem fachowca

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. terminarz mrz., terminator mos./mrz.

Wiktionary


terminowanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) uczenie się zawodu przez czeladnika u majstra

 (1.2) zdobywanie doświadczenia w jakiejś dziedzinie

Wiktionary

Powiązane:

 czas. terminować ndk.

 rzecz. terminator mrz./mos.

Wiktionary


terminowość

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) odprzym. cecha tego, co jest terminowe; cecha tych, którzy są terminowi

Wiktionary

Powiązane:

 przym. terminowy

 przysł. terminowo

Wiktionary


terminowy

przymiotnik

 (1.1) odbywający się w wyznaczonym terminie

 (1.2) pilnujący danego terminu, wykonujący coś na czas

 (1.3) wymagający pilnego wykonania

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. terminator mos./mrz., terminarz mrz., termin mrz., terminowość ż.

 przym. bezterminowy, długoterminowy, krótkoterminowy, średnioterminowy

 przysł. terminowo

Wiktionary

Synonimy:

 (1.2) punktualny

Wiktionary


termisil

rodzaj bardzo twardego szkła laboratoryjnego


SJP.pl


termistor

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) elektron. typ opornika, w którym opór zmienia się w znaczący sposób wraz ze zmianą temperatury, a znajomość tej zależności pozwala na użycie go jako czujnika temperatury;

Wiktionary

Termistor – rezystor półprzewodnikowy o rezystancji silnie zależnej od temperatury, tzn. w dużo większym stopniu niż w przypadku standardowych oporników. Najczęściej półprzewodnikowy lub metalowy. Wykonuje się je z tlenków: manganu, niklu, kobaltu, miedzi, glinu, wanadu i litu. Od rodzaju i proporcji użytych tlenków zależą właściwości termistora.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: tɛrˈmʲistɔr, AS: termʹistor

Wiktionary

Powiązane:

 przym. termistorowy

Wiktionary


termit

robak drzewny, owad podobny do mrówki, żyjący w krajach tropikalnych


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy

 (1.1) ent. owad społeczny krajów tropikalnych;

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (2.1) techn. mieszanina glinu z tlenkami metali stosowana w pirotechnice i spawalnictwie;

Wiktionary

  • termity – rząd owadów
  • termit (pirotechnika) – materiał pirotechniczny

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Na szczęście co kilkadziesiąt kroków wznosiły się kopce termitów, wysokie niekiedy na kilkanaście stóp.

 (2.1) Niektórzy uważają, że rząd USA użył termitu do przeprowadzenia kontrolowanego wyburzenia World Trade Center 11 września 2001 r. w celu upozorowania ataku terrorystycznego.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈtɛrmʲit, AS: termʹit

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. termitiera ż.

 przym. termici, termitowy

Wiktionary


termitiera

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) ent. gniazdo termitów mające kształt wysokiej kolumny, gniazda na drzewie lub w formie kanałów w drzewie i ziemi

Wiktionary

Termitiera – gniazdo zbudowane i zamieszkiwane przez termity.

Wikipedia

Powiązane:

 rzecz. termit m.

Wiktionary


termity

robak drzewny, owad podobny do mrówki, żyjący w krajach tropikalnych


SJP.pl

Termity (Isoptera, Termitoidae) – infrarząd (lub alternatywnie epirodzina) owadów społecznych z rzędu karaczanów.

Nazwa Isoptera jest połączeniem gr. iso- czyli równy, i -ptera, czyli skrzydła – co oznacza równoskrzydłe owady dorosłe (w przeciwieństwie do mrówek, których formy uskrzydlone mają przednią parę skrzydeł większą od drugiej pary skrzydeł). Przechodzą przeobrażenie niezupełne. Termity mają aparat gębowy gryzący. Typowa wielkość termita waha się od 4 do 11 mm długości.

Wikipedia


termizacja

obróbka cieplna surowego mleka częściowo niszcząca bakterie (ogrzewanie 15–30 sekund w temperaturze 57–68°C)


SJP.pl

Termizacja – ogrzewanie mleka surowego co najmniej przez 15 sekund w temperaturze od 57 do 68 °C, w którego wyniku występuje dodatnia reakcja na obecność fosfatazy.

Wikipedia


termizować

poddawać surowe mleko obróbce cieplnej częściowo niszczącej bakterie (15–30 sekund w temperaturze 57–68°C)


SJP.pl


termizowany

poddawać surowe mleko obróbce cieplnej częściowo niszczącej bakterie (15–30 sekund w temperaturze 57–68°C)


SJP.pl


termo-

przedrostek

 (1.1) …tworzący pierwszy człon wyrazów związanych z ciepłem lub temperaturą

Wiktionary


termoablacja

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) med. chirurgiczne niszczenie tkanek przez podwyższenie ich temperatury i wywołanie w nich martwicy;

Wiktionary

Termoablacja, ablacja termiczna – metoda leczenia chirurgicznego polegająca na wprowadzaniu pod kontrolą ultrasonograficzną lub tomograficzną do centrum guza nowotworowego elektrody w kształcie igły, generującej prąd przemienny o wysokiej częstotliwości (300–500 kHz), który przepływa przez tkanki.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Wiele ośrodków na świecie pracuje nad zastosowaniem wysokiej temperatury w niszczeniu guzów nowotworowych, czyli termoablacją przerzutów w wątrobie, nerkach i innych narządach.

Wiktionary


termoaktywny

przymiotnik

 (1.1) odzież. o tkaninach, odzieży itp.: mający właściwość utrzymywania optymalnej temperatury i wilgotności ludzkiego ciała

 (1.2) taki, którego składniki uaktywniają się w wyniku ogrzania

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Każda koszulka termoaktywna jest odzieżą termiczną, ale nie każde ubranie termiczne jest jednocześnie termoaktywne.

Wiktionary


termoakustyczny

termoakustyka


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) fiz. związany z powstawaniem i rozchodzeniem się fal akustycznych wywoływanych miejscowymi zmianami temperatury w ośrodku materialnym albo badaniem tych fal

Wiktionary

Patrz:

termoakustyka

Przykłady

 (1.1) Stos to podstawowy element urządzenia termoakustycznego, w którym transportowane jest ciepło z jednego do drugiego krańca.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. termoakustyka ż.

Wiktionary


termoakustyka

dziedzina fizyki zajmująca się wzajemnym wpływem fal akustycznych i przepływu ciepła


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) fiz. nauka badająca powstawanie i rozchodzenie się fal akustycznych wywoływanych miejscowymi zmianami temperatury w ośrodku materialnym;

Wiktionary

Termoakustyka – dział fizyki badający wzajemny wpływ fal akustycznych i przepływu ciepła.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Termoakustyka oferuje obecnie wiele możliwości opracowania innowacyjnych rozwiązań w dziedzinie konwersji energii.

Wiktionary

Powiązane:

 przym. termoakustyczny

Wiktionary


termoanemometr

Termoanemometr – rodzaj przyrządu pomiarowego, który służy do pomiaru prędkości przepływu powietrza. Nagrzewany prądem czujnik jest chłodzony określonym strumieniem powietrza, co powoduje zmianę proporcji natężenia prądu oraz oporności włókna.

Termoanemometr jest zwykle stosowany w laboratoriach aerodynamicznych do prowadzenia różnorodnych badań związanych z aerodynamiką.

Wikipedia


termoareometr

areometr połączony z termometrem


SJP.pl

Wikipedia


termobarokomora

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) techn. urządzenie, wewnątrz którego mogą być odtwarzane różne temperatury i ciśnienia, używane m.in. do symulowania warunków panujących w powietrzu

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Z tego powodu w badaniach, mimo zastosowania termobarokomory, sterowanie ciśnieniem dostarczanym do przetworników odbywało się z zewnętrznego kalibratora.

Wiktionary


termobarometr

przyrząd służący do wyznaczania wysokości punktu nad poziomem morza za pomocą pomiaru temperatury wrzenia wody w tym punkcie; hipsotermometr


SJP.pl

Hipsotermometr, termobarometr – rodzaj przyrzędu pomiarowego, który służy do wyznaczenia wysokości danego punktu n.p.m. w sprawdzanym w danej chwili przedmiocie. Wyznaczona wysokość jest zawsze określona na podstawie pomiaru temperatury wrzenia wody w danym punkcie pomiarowym przedmiotu.

Wikipedia


termobaryczny

przymiotnik

 (1.1) wojsk. działający poprzez wysoką temperaturę oraz ekstremalnie wysokie, a następnie niskie ciśnienie

Wiktionary


termobimetal

element będący połączeniem dwóch metali o różnych współczynnikach rozszerzalności termicznej, stosowany np. w kierunkowskazach samochodowych


SJP.pl

Termobimetal (inaczej: bimetal termometryczny) – w technice element sprężysty, powstały poprzez połączenie metodą lutowania bądź zgrzewania dwóch warstw metali lub ich stopów, charakteryzujących się różnymi współczynnikami rozszerzalności cieplnej. Warstwa, której współczynnik ma większą wartość, zwana jest warstwą czynną, druga zaś – warstwą bierną. Termobimetale najczęściej wytwarzane są w postaci płytek lub taśm. Taśmy większej długości często zwija się w płaską spiralę Archimedesa lub linię walcową śrubową tak, aby zajmowały mniej miejsca. Spotyka się także elementy, w których łączy się różne kształty w celu uzyskania specjalnego efektu.

Wikipedia


termochemia

Termochemia – dział termodynamiki chemicznej zajmujący się efektami energetycznymi (cieplnymi) reakcji chemicznych i przemian fazowych, ich zależnością od warunków fizycznych oraz wymianą energii pomiędzy układem i otoczeniem.

Podstawowe prawa termochemii to:

  1. prawo Hessa
  2. prawo Kirchhoffa (chemia fizyczna)

Wikipedia


termoczuły

reagujący w sposób widoczny na zmiany temperatury


SJP.pl


termodetektor

struktura wrażliwa na ciepło, neuron występujący w podwzgórzu


SJP.pl


termodyfuzja

przepływ materii spowodowany nierównomiernym rozkładem temperatury; termotransport, efekt Soreta


SJP.pl

Termodyfuzja, dyfuzja termiczna, zjawisko Soreta, efekt Soreta, termoforeza, termomigracja, termotransport – proces termomechaniczny wywołany różnicą temperatur w ośrodku. Polega na przemieszczaniu się cząstek w mieszaninie lub roztworze (czyli dyfuzji) zgodnie z gradientem temperatur, co prowadzi do powstania określonego dla danych warunków gradientu stężeń.

Wikipedia


termodyfuzyjny

termodyfuzja


SJP.pl

Patrz:

termodyfuzja

termodylucja

rozcieńczeniowa metoda pomiaru przepływu krwi


SJP.pl


termodynamiczny

przymiotnik

 (1.1) fiz. związany z termodynamiką

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Przejście z jednego stanu termodynamicznego do drugiego nazywane jest przemianą termodynamiczną.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌtɛrmɔdɨ̃nãˈmʲit͡ʃnɨ, AS: termodỹnãmʹičny

Wiktionary

Powiązane:

 zob. termodynamika.

Wiktionary


termodynamika

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) fiz. nauka zajmująca się badaniem efektów energetycznych przemian fizycznych i chemicznych;

Wiktionary

Termodynamika – dział fizyki zajmujący się badaniem energetycznych efektów wszelkich przemian fizycznych i chemicznych, które wpływają na zmiany energii wewnętrznej analizowanych układów. Termodynamika bada przede wszystkim przemiany cieplne, lecz także efekty energetyczne reakcji chemicznych, przemian z udziałem jonów, przemiany fazowe, a nawet przemiany jądrowe i energii elektrycznej.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Termodynamika to mój ulubiony dział fizyki.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌtɛrmɔdɨ̃ˈnãmʲika, AS: termodỹnãmʹika

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. termodynamik m.

 przym. termodynamiczny

 przysł. termodynamicznie

Wiktionary


termoelastoplast

rodzaj elastomeru wytworzonego metodami termoplastycznymi; elastomer plastyczny


SJP.pl


termoelektret

elektret otrzymany przez ogrzewanie dielektryka do temperatury bliskiej jego temperatury topnienia, a następnie oziębianie go w polu elektrycznym do temperatury pokojowej


SJP.pl


termoelektrolityczny

termoelektroliza


SJP.pl

Patrz:

termoelektroliza

termoelektroliza

Termoelektroliza – rodzaj elektrolizy, w której elektrolitem nie jest roztwór związku chemicznego zdolnego do dysocjacji elektrolitycznej, lecz związek w postaci czystej, ale stopionej w wysokiej temperaturze.

Termolektroliza jest stosowana m.in. do otrzymywania niektórych metali np. glinu, potasu, wapnia, magnezu, sodu ze stopionych soli lub wodorotlenków tych metali.

Wikipedia


termoelektrolizer

Termoelektrolizer – urządzenie elektrotermiczne elektrodowe służące do produkcji aluminium oraz metali alkalicznych takich jak: sód, potas, wapń. W urządzeniach tych wydzielanie ciepła następuje w elektrolicie pod wpływem przepływającego w nim prądu. Termoelektrolizery zasilane są prądem stałym o napięciu kilku woltów, dlatego wanny te łączy się szeregowo po kilkadziesiąt, a nawet sto lub więcej.

Wikipedia


termoelektryk

potocznie: materiał mermoelektryczny


SJP.pl


termoelement

obwód elektryczny, w którym siła elektromotoryczna powstaje przy występowaniu różnicy temperatur; termoogniwo; termopara


SJP.pl

Termopara, termoogniwo, termoelement, ogniwo termoelektryczne – element obwodu elektrycznego składający się z dwóch różnych przewodników, wykorzystujący zjawisko Seebecka, zachodzące na ich styku. Termopara jest wykorzystywana jako czujnik temperatury, rzadziej jako źródło zasilania o bardzo niskim napięciu i relatywnie wysokim prądzie.

Wikipedia


termoemisja

emisja jonów lub elektronów pod wpływem ogrzania ciała do wysokiej temperatury


SJP.pl

Emisja termoelektronowa – emisja elektronów przez rozgrzane ciała, w wyniku cieplnego pobudzenia elektronów. Dla większości ciał emisja termoelektronowa zachodzi w temperaturach powyżej 1000 kelwinów, a dla trudnotopliwych metali w temperaturach powyżej 2000 K.

Zjawisko znalazło szerokie zastosowanie w lampach elektronowych.

Wikipedia


termoenergetyczny

termoenergetyka


SJP.pl

Patrz:

termoenergetyka

termofil

organizm ciepłolubny, potrzebujący do życia podwyższonych temperatur


SJP.pl

Termofil, organizm ciepłolubny, organizm termofilny (z gr. thermós – ciepły, philéō – lubię) – ekstremofilny organizm żyjący w środowiskach o stosunkowo wysokich temperaturach. Kryterium temperatury granicznej jest różnie określane przez poszczególnych autorów. W najszerszym znaczeniu organizmami termofilnymi nazywane są gatunki wymagające do życia temperatur powyżej 20 °C.

Wikipedia


termofilność

termofilny


SJP.pl

Patrz:

termofilny

termofilny

przymiotnik

 (1.1) ciepłolubny

Wiktionary


termofor

gumowy worek napełniany gorącą wodą, służący do miejscowego ogrzewania ciała


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) gumowy worek, służący do miejscowego ogrzewania lub ochładzania ciała;

 (1.2) fiz. przyrząd do pomiaru m.in. ciepła właściwego cieczy

Wiktionary

Termofor – worek napełniany gorącą wodą, który służy do miejscowego nagrzewania ciała. Nazwa powstała z połączenia termo- + gr. phorós = niosący od phoreín = nieść.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Boli cię brzuch? Przyłóż sobie termofor, to powinno pomóc.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: tɛrˈmɔfɔr, AS: termofor

Wiktionary


termoformować

formować wyroby z płaskich folii lub płyt podgrzanych do temperatury bliskiej temperatury mięknienia


SJP.pl


termoformowanie

formować wyroby z płaskich folii lub płyt podgrzanych do temperatury bliskiej temperatury mięknienia


SJP.pl


termogeneza

proces wytwarzania energii termicznej w celu utrzymania stałej temperatury ciała


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) fizj. zespół procesów fizjologicznych i metabolicznych oraz reakcji behawioralnych, których efektem jest wytworzenie ciepła w organizmie;

Wiktionary

Termogeneza – w fizjologii jest to zespół procesów fizjologicznych i metabolicznych (oksydacyjnych lub katabolicznych) oraz reakcji behawioralnych, których celem jest wytworzenie ciepła dla utrzymania stałej temperatury ciała. Jest charakterystyczna dla zwierząt stałocieplnych.

Wikipedia

Przykłady

składnia.

kolokacje.

synonimy.

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

frazeologia.

etymologia.

 etymn|pol|termo-|geneza.

uwagi.

tłumaczenia.

* angielski: (1.1) thermogenesis

* baskijski: (1.1) termogenesi

* bośniacki: (1.1) termogeneza ż.

* francuski: (1.1) thermogenèse ż.

* galicyjski: (1.1) termoxénese ż.

* hiszpański: (1.1) termogénesis ż.

* kataloński: (1.1) termogènesi ż.

* niemiecki: (1.1) Thermogenese ż., Wärmebildung ż.

* rumuński: (1.1) termogeneză ż.

* słoweński: (1.1) termogeneza ż.

* turecki: (1.1) termogenez

* ukraiński: (1.1) теплопродукція ż.

* włoski: (1.1) termogenesi ż.

źródła.

== termogeneza (język bośniacki.) ==

ortografie.

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) fizj. termogeneza

odmiana.

przykłady.

Wiktionary

Synonimy:

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

frazeologia.

etymologia.

 etymn|pol|termo-|geneza.

uwagi.

tłumaczenia.

* angielski: (1.1) thermogenesis

* baskijski: (1.1) termogenesi

* bośniacki: (1.1) termogeneza ż.

* francuski: (1.1) thermogenèse ż.

* galicyjski: (1.1) termoxénese ż.

* hiszpański: (1.1) termogénesis ż.

* kataloński: (1.1) termogènesi ż.

* niemiecki: (1.1) Thermogenese ż., Wärmebildung ż.

* rumuński: (1.1) termogeneză ż.

* słoweński: (1.1) termogeneza ż.

* turecki: (1.1) termogenez

* ukraiński: (1.1) теплопродукція ż.

* włoski: (1.1) termogenesi ż.

źródła.

== termogeneza (język bośniacki.) ==

ortografie.

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) fizj. termogeneza

odmiana.

przykłady.

składnia.

kolokacje.

synonimy.

Wiktionary


termograf

1. urządzenie wykonujące obraz rozkładu temperatur na powierzchni jakiegoś obiektu;
2. termometr do samoczynnego zapisu zmian temperatury


SJP.pl


Termograf – przyrząd mierzący temperaturę i rejestrujący jej przebieg w funkcji czasu.

Elementem reagującym na zmiany temperatury jest najczęściej czujnik deformacyjny, zmieniający swój kształt w funkcji zmian temperatury (np. rożek manometryczny wypełniony cieczą rozszerzalną lub element bimetaliczny).

Wikipedia


termografia

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) med. metoda diagnostyczna wykorzystująca podczerwień do wykrywania chorób

Wiktionary

Termografia – proces obrazowania w paśmie średniej podczerwieni (o długości fali od 9 do 14 μm). Pozwala on na rejestrację promieniowania cieplnego emitowanego przez ciała fizyczne w przedziale temperatur spotykanych w warunkach codziennych, bez konieczności oświetlania ich zewnętrznym źródłem światła, a w niektórych rozwiązaniach na dokładny pomiar temperatury tych obiektów.

Wikipedia

Przykłady

składnia.

kolokacje.

synonimy.

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

frazeologia.

etymologia.

uwagi.

tłumaczenia.

* angielski: (1.1) thermal imaging

* duński: (1.1) termografi w.

źródła.

== termografia (język baskijski.) ==

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik

 (1.1) termografia

odmiana.

przykłady.

Wiktionary

Synonimy:

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

frazeologia.

etymologia.

uwagi.

tłumaczenia.

* angielski: (1.1) thermal imaging

* duński: (1.1) termografi w.

źródła.

== termografia (język baskijski.) ==

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik

 (1.1) termografia

odmiana.

przykłady.

składnia.

kolokacje.

synonimy.

Wiktionary


termogram

Termogram – zapis obrazu cieplnego. Termogram może zostać sporządzony w postaci fotografii z aparatu fotograficznego, zapisu na taśmie wideo lub pliku na dowolnym nośniku pamięci cyfrowej. Barwy widoczne na obrazie termogramu są umownie przypisane do poszczególnych wartości temperatur. Obraz termogramu może też zawierać izotermy. Termogram może mieć też formę krzywej w funkcji czasu wydrukowanej na papierze przez termograf.

Wikipedia


termograwimetria

metoda analizy termicznej


SJP.pl

Analiza termograwimetryczna (termiczna analiza grawimetryczna; termograwimetria; skróty TGA lub TG z ang.: thermogravimetric analysis, thermogravimetry) – technika pozwalająca wnioskować o wielkości przemiany termicznej oraz o temperaturze w jakiej ta przemiana zachodzi. Pozwala także na oznaczenie poszczególnych składników badanej próbki. Ubytki lub przyrosty masy zależą w największym stopniu od stechiometrii reakcji, zachodzących podczas analizy.

Wikipedia


termogłębokościomierz

przyrząd do określania głębokości mórz metodą termiczną


SJP.pl


termohigrograf

urządzenie samopiszące, służące do rejestrowania zmian temperatury i stanu wilgotności powietrza


SJP.pl


termohigrometr

urządzenie posiadające funkcje termometru i higrometru


SJP.pl


termohipsometr

przyrząd do pomiaru ciśnienia powietrza za pomocą pomiaru temperatury wrzenia wody


SJP.pl


termoizolacja

materiał izolacyjny o małej przewodności cieplnej, chroniący ciało przed wymianą energii z otoczeniem


SJP.pl


termoizolacyjny

dotyczący termoizolacji


SJP.pl


termoizolator

substancja, materiał lub produkt o małej przewodności cieplnej; izolator termiczny


SJP.pl

Izolator termiczny, termoizolator – substancja, materiał albo produkt o małej przewodności cieplnej. Dla materiałów budowlanych pracujących w temperaturach mniejszych od 100 °C za izolatory uznaje się materiały o przewodności cieplnej mniejszej od 0{,}1\ \mathrm {\tfrac {W}{m\cdot K}} . W technice wysokich temperatur nawet do 10\ \mathrm {\tfrac {W}{m\cdot K}} .

Wikipedia


termoizolować

oddzielać (oddzielić) materiałem chroniącym przed przepuszczaniem ciepła


SJP.pl


termoizopleta

krzywa wykreślana w celu przedstawienia przebiegu temperatury gleby w funkcji czasu i głębokości


SJP.pl

Termoizopleta - graficzna forma ilustracji zmian w temperaturze rocznej gleby na różnej głębokości. Charakterystyka zmian powinna zawierać wartości ekstremalne lub absolutne.

Wikipedia


termojądrowy

przymiotnik relacyjny

 (1.1) fiz. dotyczący łączenia lekkich jąder atomów w cięższe pod wpływem wysokich temperatur

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Aby nastąpiła termojądrowa fuzja, plazmaazmę jąder wodorowych należy rozgrzać do temperatury 100 mln stopni.

Wiktionary


termojonizacja

Jonizacja termiczna – zjawisko jonizacji wywołanej ruchem cieplnym i zderzeniami cząsteczek substancji. Termin odnosi się do dwóch zjawisk:

  1. jonizacji termicznej w gazach, inaczej termojonizacja;
  2. jonizacji powierzchniowej wywołanej parowaniem jonów.

Wikipedia


termokatoda

katoda o emisji termoelektronowej; katoda żarzona


SJP.pl

Termokatoda – katoda wysyłająca elektrony pod wpływem temperatury. Termokatoda podłączana jest do ujemnego bieguna napięcia zasilającego i stanowi ważny element wielu lamp elektronowych.

Wikipedia


termoklina

środkowa warstwa wód słodkich i słonych, charakteryzująca się dużym spadkiem temperatury


SJP.pl

Termoklina (metalimnion, warstwa skoku termicznego) – w stratyfikowanych zbiornikach wodnych warstwa wody, w której następuje szybka zmiana temperatury wraz ze wzrostem głębokości. Powyżej i poniżej termokliny zmiany temperatury są mniej zauważalne.

Wikipedia


termokras

Termokras, kras termiczny, geliwytopiska – formy terenu podobne do krasowych, powstałe w obszarach wiecznej zmarzliny wskutek wytapiania lodu.Termokras występuje na obszarach wiecznej zmarzliny, m.in. Syberii, Alaski i północnej Kanady.

Wikipedia


termokurczliwość

zdolność, właściwość kurczenia się w czasie obróbki cieplnej


SJP.pl


termolezja

metoda likwidowania bólu bez trwałego uszkodzenia tkanki nerwowej; polega na wyłączaniu wysokiej częstotliwości prądem struktur nerwowych przewodzących ból


SJP.pl

Termolezja (ang. radio frequency thermolesion, RF-thermolesion) – metoda zwalczania bólu przewlekłego, polegająca na zastosowaniu prądu o częstotliwości fal radiowych (300–500 kHz).

Istotą zabiegu jest uszkodzenie struktur nerwowych poprzez kontrolowane działanie temperatury, którą uzyskuje się dzięki rozchodzącym się w tkankach falom radiowym o określonej długości, które są generowane przez generatory fal wysokiej częstotliwości.

Wikipedia


termoliza

Dysocjacja termiczna, termoliza (gr. thérmē – „ciepło, gorąco”, lýsis – „rozpuszczenie, rozluźnienie”) – rozpad cząsteczek związków chemicznych na mniejsze cząsteczki lub atomy pod wpływem temperatury. Im słabsze jest wiązanie chemiczne w cząsteczce, tym niższa jest temperatura, w której dysocjacja termiczna zachodzi. Przykładem termolizy z życia codziennego jest karmelizacja sacharozy (cukru spożywczego) w temp. 160 °C:

\mathrm {C_{12}H_{22}O_{11}\ {\overset {\Delta }{\longrightarrow }}\ 12\,C+11\,H_{2}O.}

Wikipedia


termolok

zwykle w liczbie mnogiej: wałki do nawijania włosów, które przed użyciem nagrzewa się w specjalnym podgrzewaczu


SJP.pl


termolokacja

wykrywanie obiektów i określanie ich położenia w przestrzeni przy użyciu emitowanego lub odbijanego przez nie elektromagnetycznego promieniowania cieplnego; infralokacja


SJP.pl


termolokacyjny

dotyczący termolokacji


SJP.pl


termoluminescencja

Termoluminescencja – luminescencja substancji wywołana ogrzewaniem substancji, która wcześniej została pobudzona przez światło lub promieniowanie przenikliwe. Zjawisko to występuje w fosforach krystalicznych, fluorycie), szkłach, monokryształach tlenkowych.

Wikipedia


termoluminescencyjny

dotyczący termoluminescencji


SJP.pl


termomagnetyczny

termomagnetyzm


SJP.pl

Patrz:

termomagnetyzm

termometr

przyrząd do mierzenia temperatury


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) przyrząd do pomiaru temperatury;

Wiktionary

Termometr – przyrząd do pomiaru temperatury metodą pośrednią, na podstawie zmiany pod wpływem temperatury właściwości termometrycznej ciała termometrycznego. Zakres mierzonych temperatur i zastosowań termometru w znacznym stopniu zależy od ciała termometrycznego i właściwości termometrycznej. Termometr może służyć do pomiaru dowolnej temperatury w określonym zakresie lub wskazywania tylko wybranych wartości temperatury (wskaźniki temperatury)

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Mieścił się w niej sok pokrzywy, rozgniecione pająki i stonogi, miałko potłuczone szkło oraz wydobyte ze stłuczonego termometru żywe srebro (rtęć).

Wiktionary

Wymowa:

IPA: tɛrˈmɔ̃mɛtr̥, AS: termõmetr̦

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. termometria ż.

 przym. termometryczny

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) ciepłomierz

Wiktionary


termometria

Termometria – gałąź fizyki, która zajmuje się pomiarami temperatur oraz konstrukcją przyrządów do pomiarów temperatur (termometr) i ich wykorzystywania w nauce oraz technice.

Wikipedia


termomodelage

[czytaj: termomodeLAŻ] z francuskiego: rodzaj zabiegu kosmetycznego, maseczka uwalniająca ciepło


SJP.pl


termomodernizacja

modernizacja mająca na celu zmniejszenie zapotrzebowania na energię cieplną w budynku; termorenowacja


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) techn. bud. przedsięwzięcie mające na celu zmniejszenie zapotrzebowania budynku na energię cieplną

Wiktionary

Termomodernizacja – przedsięwzięcie mające na celu zmniejszenie zapotrzebowania i zużycia energii cieplnej w danym obiekcie budowlanym.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Termomodernizacja to wprowadzenie w domu takich zmian, które zminimalizują utratę ciepła.

Wiktionary

Powiązane:

 przym. termomodernizacyjny

Wiktionary


termomodernizować

prowadzić prace zmniejszające straty ciepła w budynku


SJP.pl


termon

kuchenka o jednej fajerce


SJP.pl


termonastia

Termonastia – ruchy nastyczne roślin wywołane zmianą temperatury. Przykładem takich ruchów jest zamykanie się (po obniżeniu temperatury) i otwieranie (po podniesieniu temperatury) płatków krokusa czy też tulipana na skutek zmian termicznych. Mechanizm ten wywoływany jest szybszym wzrostem górnej powierzchni działek okwiatu niż dolnej w cieplejszym otoczeniu. Podczas jednego ruchu termonastycznego płatki tulipana (który reaguje na zmianę temperatury o co najmniej 1 °C) wydłużają się o ok. 7%, co może po kilkukrotnym wywołaniu tego mechanizmu spowodować podwojenie ich długości. Kwiaty szafranu reagują na zmianę już 0,2 °C.

Wikipedia


termonastyczny

termonastia


SJP.pl

Patrz:

termonastia

termoobieg

równomierna cyrkulacja ciepłego powietrza w piekarniku


SJP.pl


termoodporność

termoodporny


SJP.pl

Patrz:

termoodporny

termoodporny

odporny na działanie bardzo wysokich temperatur


SJP.pl


termoodzież

odzież utrzymująca optymalną temperaturę ciała


SJP.pl


termoogniwo

obwód elektryczny, w którym siła elektromotoryczna powstaje przy występowaniu różnicy temperatur; termoelement; termopara


SJP.pl

Termopara, termoogniwo, termoelement, ogniwo termoelektryczne – element obwodu elektrycznego składający się z dwóch różnych przewodników, wykorzystujący zjawisko Seebecka, zachodzące na ich styku. Termopara jest wykorzystywana jako czujnik temperatury, rzadziej jako źródło zasilania o bardzo niskim napięciu i relatywnie wysokim prądzie.

Wikipedia


termoopakowanie

opakowanie spożywcze utrzymujące odpowiednią temperaturę pożywienia


SJP.pl


termopan

materiał złożony z dwóch płyt szkła płaskiego okiennego, sklejonych ze sobą dokładnie na krawędziach z pozostawieniem odstępu około 6 mm, który zapewniają paski szkła włożone między te płyty; szkło szczelinowe, szkło hermetyczne


SJP.pl


termopara

czujnik temperatury wykorzystujący zjawisko termoelektryczne; termoelement; termoogniwo


SJP.pl

Termopara, termoogniwo, termoelement, ogniwo termoelektryczne – element obwodu elektrycznego składający się z dwóch różnych przewodników, wykorzystujący zjawisko Seebecka, zachodzące na ich styku. Termopara jest wykorzystywana jako czujnik temperatury, rzadziej jako źródło zasilania o bardzo niskim napięciu i relatywnie wysokim prądzie.

Wikipedia


termopauza

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) meteorol. warstwa atmosfery Ziemi oddzielająca termosferę od egzosfery;

Wiktionary

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ˌtɛrmɔˈpawza, AS: termopau̯za

Wiktionary


termopile

przenośnie: symbol poświęcenia życia w imię honoru narodowego


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj niemęskoosobowy, liczba mnoga, nazwa własna

 (1.1) geogr. hist. strategiczne, wąskie przejście między pasmem górskim Oita a wodami Zatoki Malijskiej, prowadzące z Tesalii do Grecji środkowej w pobliżu miejscowości Lamia w Grecji;

 (1.2) przen. hist. nazwa nadawana szczególnie heroicznym i krwawym walkom, na podobieństwo bitwy pod Termopilami (1.1) stoczonej w 480 r. p.n.e. między Grekami a Persami;

Wiktionary

Termopile (gr. Θερμοπύλες, stgr. Θερμοπύλαι, thermos – gorący, pylai – wrota) – zwężenie równiny nadmorskiej, wąskie przejście (potocznie przesmyk) między górami a morzem w pobliżu miasta Lamia w Grecji, między Zatoką Maliakos a górą Oiti, prowadzące z Tesalii do Grecji Środkowej. Miejsce zawdzięcza nazwę silnemu źródłu dającemu początek strumieniowi o temperaturze wód 40 °C.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Wobec zagrożenia ze strony Persów, 300 doskonale wyszkolonych Spartan pod wodzą króla Leonidasa stacza bój w wąwozie Termopile z ponadstutysięczną armią Kserksesa.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌtɛrmɔˈpʲilɛ, AS: termopʹile

Wiktionary

Powiązane:

 przym. termopilski

Wiktionary


termopilski

przymiotnik od: Termopile (wąwóz w Grecji)


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) związany z Termopilami, dotyczący Termopil

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Po klęsce zadanej Hellenom przez Persów w wąwozie termopilskim, do króla Kserksesa przybyło kilku greckich dezerterów.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌtɛrmɔˈpʲilsʲci, AS: termopʹilsʹḱi

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Termopile nmos.

Wiktionary


termoplast

tworzywo sztuczne, które po ostudzeniu twardnieje i zachowuje kształt nadany mu w czasie ogrzewania; plastomer, termoplastik, termoplastyk, tworzywo termoplastyczne


SJP.pl

Tworzywa termoplastyczne, termoplasty – tworzywa sztuczne wykazujące termoplastyczność, tj. w określonej temperaturze i ciśnieniu zaczynające mieć właściwości lepkiego płynu. Można je kształtować przez tłoczenie i wtryskiwanie w podwyższonej temperaturze, a następnie szybkie schłodzenie do temperatury użytkowej.

Wikipedia


termoplastik

tworzywo sztuczne, które po ostudzeniu twardnieje i zachowuje kształt nadany mu w czasie ogrzewania; plastomer, termoplast, termoplastyk, tworzywo termoplastyczne


SJP.pl


termoplastycznie

termoplastyczny


SJP.pl

Patrz:

termoplastyczny

termoplastyczny

dający się kształtować pod wpływem ogrzewania


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) techn. o tworzywie sztucznym dającym się przetwarzać, kształtować dowolną liczbę razy pod wpływem ogrzewania, bez ulegania rozkładowi chemicznemu

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. termoplastyczność ż.

Wiktionary


termoplastyk

tworzywo sztuczne, które po ostudzeniu twardnieje i zachowuje kształt nadany mu w czasie ogrzewania; plastomer, termoplastik, termoplast, tworzywo termoplastyczne


SJP.pl


termoport

pojemnik termoizolacyjny


SJP.pl


termopren

naturalny kauczuk cyklizowany; pliolit


SJP.pl


termoprzylepny

przyklejający się pod wpływem wysokiej temperatury


SJP.pl


termopunktura

technika leczenia za pomocą przyżegań


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) med. sposób leczenia, wywodzący się z medycyny chińskiej, polegający na drażnieniu wybranych punktów ciała wysoką temperaturą za pomocą żarzących się suszonych ziół;

Wiktionary

Termopunktura – technika leczenia przy pomocy przyżegań, stosowana w medycynie dalekowschodniej.

Termopunktura, podobnie jak akupunktura, oparta jest na oddziaływaniu na odpowiednie punkty na ciele. Miejsca te nie są jednak, jak w akupunkturze, nakłuwane, lecz przypalane patyczkiem owiniętym watą nasączoną substancją leczniczą. Do praktyk tych używane są również papierosy, wypełnione m.in. suszonymi liśćmi bylicy pospolitej. Termopunktura tradycyjnie stosowana była w przypadkach cięższych, gdy akupunktura nie dawała rezultatów.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Termopunktura jest od wieków stosowana na Dalekim Wschodzie, a obecnie także w Europie czy Ameryce, choć badania naukowe nie potwierdzają jej skuteczności.

 (1.1) Można powiedzieć, że stawianie baniek to polski odpowiednik termopunktury.

Wiktionary


termoreceptor

typ receptora rejestrującego zmiany temperatury powierzchni skóry oraz środowiska wewnętrznego organizmu


SJP.pl

Termoreceptor – receptor odbierający ze informacje o zmianach temperatury krwi (termodetektory) lub skóry (np. ciałka Kraussego, ciałka Ruffiniego) i przekazujący je do ośrodka termoregulacji w podwzgórzu celem dostosowania temperatury ciała do temperatury środowiska (termoregulacja).

Wikipedia


termoregulacja

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) fizj. regulacja temperatury w organizmie żywym;

 (1.2) techn. utrzymywanie pożądanej temperatury

Wiktionary

Termoregulacja – zdolność do utrzymania temperatury ciała w zakresie optymalnym dla organizmu. Najczęściej ten mechanizm występuje u ptaków i ssaków.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Dużą część czasu, nawet 8 godzin na dobę, w porze deszczowej, ciepłej i wilgotnej, kiedy to termoregulacja staje się trudna, a ryzyko przegrzania organizmu rośnie, nosorożce spędzają w wodnych bajorkach.

Wiktionary

Powiązane:

 przym. termoregulacyjny

Wiktionary


termoregulacyjny

dotyczący termoregulacji


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) fizj. techn. odnoszący się do termoregulacji, związany z termoregulacją

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Komplety bielizny termoregulacyjnej dostaliśmy od sponsorów z holdingu.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. termoregulacja ż.

Wiktionary


termoregulator

Termostat – urządzenie lub element urządzenia utrzymujący ("-stat") zadaną temperaturę ("termo-") poprzez aktywne działanie.

Nazwa jest używana na określenie urządzeń utrzymujących stałą temperaturę w pewnym zakresie i czasie dzięki dobrej izolacji cieplnej np. termos, wykorzystujące substancje o dużym cieple właściwym (łaźnia wodna) lub cieple przemiany zachodzącym w określonej temperaturze.

Wikipedia


termorenowacja

modernizacja mająca na celu zmniejszenie zapotrzebowania na energię cieplną w budynku; termomodernizacja


SJP.pl


termos

naczynie służące do przechowywania substancji o temperaturze innej niż temperatura otoczenia


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) naczynie na płyn, które utrzymuje ciepło dzięki specjalnej termoizolacji

Wiktionary

Termos (stgr. θέρμε therme – ciepło) – naczynie o podwójnych ściankach, między którymi jest szczelna przestrzeń, w której panuje bardzo niskie ciśnienie, zwane próżnią techniczną. Naczynie to służy głównie do przechowywania substancji o temperaturze znacznie różniącej się od temperatury otoczenia.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Mam nadzieję, że kolega czekający na skrzyżowaniu ma chociaż coś ciepłego w termosie.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz.

:: zdrobn. termosik mrz.

 przym. termiczny

Wiktionary


termosfera

strefa atmosferyczna znajdująca się nad mezosferą; powstają tam zorze polarne


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) meteorol. warstwa atmosfery Ziemi, w której temperatura stopniowo wzrasta wraz ze wzrostem wysokości;

Wiktionary

Termosfera – zewnętrzna warstwa atmosfery planety, w której ma miejsce absorpcja promieniowania, co skutkuje wzrostem temperatury z wysokością. Gazy w termosferze są bardzo rozrzedzone i może być ona uznawana za część przestrzeni kosmicznej. Jest położona nad mezosferą, od której dzieli ją mezopauza, a pod najbardziej zewnętrzną egzosferą, od której oddziela ją termopauza.

Wikipedia

Przykłady

składnia.

kolokacje.

synonimy.

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

 (1.1) atmosfera

meronimy.

pokrewne.

 przym. termosferyczny

frazeologia.

etymologia.

uwagi.

tłumaczenia.

* białoruski: (1.1) тэрмасфера ż.

* bułgarski: (1.1) термосфера ż.

* francuski: (1.1) thermosphère ż.

* galicyjski: (1.1) termosfera ż.

* hiszpański: (1.1) termosfera ż.

* kataloński: (1.1) termosfera ż.

* niemiecki: (1.1) Thermosphäre ż.

* nowogrecki: (1.1) θερμόσφαιρα ż.

źródła.

== termosfera (język baskijski.) ==

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik

 (1.1) meteorol. fiz. termosfera

odmiana.

przykłady.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌtɛrmɔˈsfɛra, AS: termosfera

Wiktionary

Powiązane:

 przym. termosferyczny

Wiktionary

Synonimy:

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

 (1.1) atmosfera

meronimy.

pokrewne.

 przym. termosferyczny

frazeologia.

etymologia.

uwagi.

tłumaczenia.

* białoruski: (1.1) тэрмасфера ż.

* bułgarski: (1.1) термосфера ż.

* francuski: (1.1) thermosphère ż.

* galicyjski: (1.1) termosfera ż.

* hiszpański: (1.1) termosfera ż.

* kataloński: (1.1) termosfera ż.

* niemiecki: (1.1) Thermosphäre ż.

* nowogrecki: (1.1) θερμόσφαιρα ż.

źródła.

== termosfera (język baskijski.) ==

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik

 (1.1) meteorol. fiz. termosfera

odmiana.

przykłady.

składnia.

kolokacje.

synonimy.

Wiktionary


termosik

zdrobniale o termosie


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) zdrobn. od termos

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) To nie termos, lecz tylko mały termosik.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. termos m.

Wiktionary


termoskop

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) techn. przyrząd, którym wykrywa się różnice temperatury;

 (1.2) techn. przyrząd stosowany w hutnictwie i w przemyśle ceramicznym, który służy do stwierdzenia, czy osiągnięto określoną temperaturę

Wiktionary

Termometr Galileusza (nazywany też termoskopem) – przyrząd służący do oceny temperatury otoczenia; odpowiednio wykalibrowany może pełnić funkcję termometru. Obecnie używany głównie w charakterze gadżetu, zabawki lub elementu sztuki użytkowej.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: tɛrˈmɔskɔp, AS: termoskop

Wiktionary

Powiązane:

 przym. termoskopowy

Wiktionary


termoskopowy

termoskop


SJP.pl

Patrz:

termoskop

termosowy

termos


SJP.pl

Patrz:

termos

termostat

urządzenie do utrzymywania określonej temperatury


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) techn. urządzenie służące do utrzymywania pewnej stałej temperatury w zamkniętej przestrzeni;

Wiktionary

Termostat – urządzenie lub element urządzenia utrzymujący ("-stat") zadaną temperaturę ("termo-") poprzez aktywne działanie.

Nazwa jest używana na określenie urządzeń utrzymujących stałą temperaturę w pewnym zakresie i czasie dzięki dobrej izolacji cieplnej np. termos, wykorzystujące substancje o dużym cieple właściwym (łaźnia wodna) lub cieple przemiany zachodzącym w określonej temperaturze.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Przed wyjazdem koniecznie ustawmy termostat podłogówkowy na poziomie 12–15 stopni Celsjusza.

Wiktionary

Powiązane:

 przym. termostatowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) cieplarka

Wiktionary


termostatyczny

termostatyka


SJP.pl

Patrz:

termostatyka

termostatyka

Termodynamika klasyczna, inaczej fenomenologiczna lub termostatyka – badanie makroskopowych, równowagowych zjawisk termodynamicznych na podstawie pewnych aksjomatów popartych doświadczeniami.

Ze względu na fakt, że nauka ta zajmuje się układami w stanie równowagi, w związku z czym nie zajmuje się zmiennością w czasie, niektórzy uważają, że powinna nosić nazwę termostatyki (określenie to nie przyjęło się, pomimo że jego wprowadzenie postulowano już w latach 70.).

Wikipedia


termostos

przyrząd do pomiaru natężeń w widmie promieniowania elektromagnetycznego, w postaci układu połączonych szeregowo termoelementów


SJP.pl


termosublimacyjny

dotyczący termosublimacji


SJP.pl


termosyfon

układ zamknięty, w którym wykorzystano zjawisko samoczynnego krążenia czynnika wskutek różnic gęstości cieczy o niejednakowej temperaturze; zjawisko wykorzystywane m.in. w systemach wodnego chłodzenia silników spalinowych i w instalacjach centralnego ogrzewania


SJP.pl


termotaksja

reakcja ruchowa swobodnie poruszających się organizmów na bodziec kierunkowy - ciepło, dodatnia w kierunku źródła ciepła lub ujemna w kierunku przeciwnym


SJP.pl

Termotaksja – jedna z taksji, reakcja ruchowa swobodnie przemieszczających się organizmów jednokomórkowych na temperaturę panującą w ich otoczeniu.

Wikipedia


termoterapeutyczny

termoterapia


SJP.pl

Patrz:

termoterapia

termoterapia

leczenie za pomocą nagrzewania ciała; ciepłolecznictwo


SJP.pl

Termoterapia – dział fizykoterapii wykorzystujący energię cieplną w celach leczniczych.

W przypadku zabiegów dostarczających do organizmu ciepło nazywana jest ciepłolecznictwem, lub jeśli stosowane zabiegi powodują odebranie ciepła organizmowi nazywana jest zimnolecznictwem, którego szczególną formą jest krioterapia, czyli zabiegi lecznicze z zastosowaniem temperatury poniżej 0 °C.Pomimo różnic zabiegi termoterapii mają wspólny efekt biologiczny, przejawiający się:

  • zmniejszeniem nasilenia bólu
  • rozluźnieniem mięśni
  • w przypadkach ostrych odczynów zapalnych leczenie zimnem hamuje ten odczyn
  • w przypadkach przewlekłych procesów zapalnych efekt ten uzyskuje się ciepłolecznictwem

Wikipedia


termotopliwy

uzyskujący płynność pod wpływem podgrzania


SJP.pl


termotropizm

Termotropizm – ruch wzrostowy roślin pod wpływem zmian temperatury. Wynika ze wzrostu ogrzanych cześć organów, termotropizm dodatni, lub zahamowania wzrostu pod wpływem nagrzewania. Jest to istotny mechanizm adaptacyjny roślin.

Wikipedia


termowizja

technika obserwacji i rejestracji obrazów w podczerwieni


SJP.pl

Termografia – proces obrazowania w paśmie średniej podczerwieni (o długości fali od 9 do 14 μm). Pozwala on na rejestrację promieniowania cieplnego emitowanego przez ciała fizyczne w przedziale temperatur spotykanych w warunkach codziennych, bez konieczności oświetlania ich zewnętrznym źródłem światła, a w niektórych rozwiązaniach na dokładny pomiar temperatury tych obiektów.

Wikipedia


termowizor

Termowizor, kamera termowizyjna, kamera termalna – optoelektroniczne urządzenie obrazowe analizujące tzw. temperaturowe promieniowanie podczerwieni. Występuje w wersjach obserwacyjnych oraz pomiarowych.

Na Zachodzie urządzenia te występują głównie pod nazwami będącymi odpowiednikami nazw: kamera termiczna, termograficzna lub kamera podczerwieni, zwłaszcza gdy z kontekstu wynika, że jej zakres czułości widmowej obejmuje pasma 3–5 lub 8–13 mikrometrów. Pasma te pokrywają się z obszarami wysokiej przepuszczalności atmosfery dla promieniowania podczerwonego.

Wikipedia


termowizyjnie

termowizyjny


SJP.pl

Patrz:

termowizyjny

termowizyjny

przymiotnik

 (1.1) związany z termowizją, dotyczący termowizji

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Wiele dziesiątków miejsc, w których ścieki nielegalnie są spuszczane do Białego Dunajca, wykryła zainstalowana na śmigłowcu kamera termowizyjna.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. termowizja

Wiktionary


termozgrzewalny

możliwy do połączenia pod wpływem wysokiej temperatury


SJP.pl


termy

1. grzejnik gazowy lub elektryczny do wody, używany przede wszystkim w gospodarstwach domowych;
2. źródło wód termalnych lub odwiert, z którego takie wody wypływają; cieplica, gorące źródło


SJP.pl

Termy (łac. thermae od gr. θερμός thermos – „ciepło”) – w starożytnym Rzymie łaźnie publiczne.

Był to zespół obiektów usytuowanych na rozległym terenie, w określonym czasie bezpłatnie dostępnych dla wszystkich. Do głównych funkcjonalnych części term należały:

  • szatnie (apodyterium)
  • baseny z zimną wodą (frigidarium)
  • baseny z ciepłą wodą (tepidarium)
  • baseny z gorącą wodą (caldarium)
  • łaźnie parowe (laconicum)
  • sale masażu (elaeothesium, unctorium), gdzie namaszczano olejkami
  • sale wypoczynkowe, westybule, palestra, biblioteka itp.

Wikipedia


ternar

dawna polska moneta srebrna wartości trzech denarów; trzeciak


SJP.pl

Trzeciak (ternar) – polska srebrna moneta bita za czasów Władysława Jagiełły, a następnie za Zygmunta I Starego i Zygmunta III Wazy. Wartością była równa trzem denarom, trzeciej części półgrosza albo połowie szeląga.

W reformie z 1396–1397 zastąpiła stary zdewaluowany kwartnik, którego wartość spadła z ćwierci skojca (czyli połowy grosza) do szóstej części grosza. Dewaluacja mocno skomplikowała przeliczenia międzymonetarne (kwartnik wart był 8/3 denara), dlatego w 1398 r. przeprowadzono wymianę monet na nowe; skorygowano jednocześnie kurs grosza obrachunkowego z 16 na 18 denarów. Odtąd półgrosz wart był 9 denarów, a „mały kwartnik” 3 denary, co spowodowało przemianowanie go na ternar, czyli trzeciak. Wytwarzanie ternarów Jagiełły odbywało się w Krakowie, a zakończyło między 1407 a 1414 r.

Wikipedia


ternate

rzeczownik, rodzaj nijaki, nazwa własna

 (1.1) wyspa w Indonezji na Morzu Moluckim, w archipelagu Moluki;

 (1.2) miasto w Indonezji na wyspie Ternate (1.1), w prowincji Moluki Północne;

 (1.3) lud indonezyjski;

 (1.4) miejscowość we Włoszech w regionie Lombardia, w prowincji Varese;

Wiktionary

  • Ternate (Włochy)
  • Ternate (miasto)
  • Ternate (Moluki)
  • Ternate (Małe Wyspy Sundajskie)
  • Ternate (lud)
  • język ternate
  • Sułtanat Ternate
  • Ternate (Filipiny)

Wikipedia

Powiązane:

 przym. ternateński

Wiktionary


ternateński

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z Ternate (wyspą lub miejscowością), dotyczący Ternate

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Ternate n., ternate mrz.

Wiktionary


ternew

duży, silny pies o gęstej sierści, używany do ratowania tonących


SJP.pl


terni

rzeczownik, rodzaj nijaki, nazwa własna

 (1.1) geogr. miasto i gmina we Włoszech, położone w Umbrii;

 (1.2) geogr. adm. włoska prowincja położona w środkowej części kraju, w regionie Umbria;

Wiktionary

Terni – miasto i gmina we Włoszech, w regionie Umbria nad Nerą, w prowincji Terni.

Według danych na rok 2004 gminę zamieszkiwały 103 964 osoby, 492,7 os./km².

Miasto słynie z wysokiego na 165 m wodospadu Cascata delle Marmore, który został zbudowany przez inżynierów starożytnego Rzymu. W Terni pochowany został także biskup św. Walenty, będący patronem zakochanych. Co roku, 14 lutego w mieście organizowane są uroczystości z tym związane.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) We Włoszech, gdy Papież odwiedził zakłady stalowe w Terni, robotnicy włożyli mu na głowę kask, dając tym wyraz, że uważają go za jednego z nich.

 (1.1) Miasto Terni zostało uprzemysłowione pod koniec XIX wieku, kiedy to rząd włoski zdecydował wybudować wewnątrz półwyspu stalownię, produkującą głównie uzbrojenie, która byłaby chroniona przed bombardowaniem artyleryjskim z morza. Wybór padł na Terni, w którym istniało już kilka zakładów przemysłowych. Najważniejszym jednak czynnikiem lokalizacji były zasoby wodne niezbędne do chłodzenia instalacji i produkcji energii elektrycznej.

Wiktionary

Synonimy:

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

frazeologia.

etymologia.

uwagi.

tłumaczenia.

* angielski: (1.1) Terni; (1.2) Terni

* francuski: (1.1) Terni; (1.2) Terni

* łaciński: (1.1) Interamna Nahars

* rosyjski: (1.1) Терни

* włoski: (1.1) Terni; (1.2) Terni

źródła.

== Terni (język angielski.) ==

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik, nazwa własna

 (1.1) geogr. Terni

 (1.2) geogr. adm. Terni

odmiana.

przykłady.

składnia.

kolokacje.

synonimy.

Wiktionary


ternion

dawna szafka do przechowywania w kolejowej kasie biletowej wydrukowanych wcześniej biletów kartonowych


SJP.pl

Wikipedia


terno

1. w loterii liczbowej: trzy numery zapewniające wygraną w jednym ciągnieniu;
2. kandydatura trzech osób na jedno stanowisko


SJP.pl


terofit

roślina zielna żyjąca jedynie przez jeden okres wegetacyjny


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) bot. roślina jednoroczna

Wiktionary

Roślina jednoroczna, terofit (gr. theros ‘lato’, phyton ‘roślina’) – jedna z form życiowych roślin. Oznacza roślinę przechodzącą cały cykl rozwojowy (od wykiełkowania z nasiona do wydania własnych nasion) w ciągu jednego okresu wegetacyjnego, później ginąca. Obumierają zarówno nadziemne pędy, jak i części podziemne. Niesprzyjającą wegetacji porę roku przetrwają tylko nasiona. Rośliny jednoroczne należą do roślin monokarpicznych. Są roślinami zielnymi – mają zielne, niezdrewniałe pędy.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Do terofitów należy wiele gatunków roślin klimatu umiarkowanego.

Wiktionary


teromorf

gad kopalny z grupy synapsydów, żyjący w okresie od górnego karbonu do jury


SJP.pl


teropod

dinozaur z rzędu dinozaurów gadziomiednicznych, drapieżny gad o krótkich przednich kończynach


SJP.pl

Teropody (Theropoda) – podrząd dinozaurów z rzędu dinozaurów gadziomiednicznych (Saurischia); nazwa theropod oznacza stopa bestii.

Teropody były dwunożne i w większości mięsożerne (drapieżniki i padlinożercy). Poruszały się w postawie półwyprostowanej. Kończyny tylne były długie, silnie umięśnione, z podudziem dłuższym od uda, co pozwalało teropodom na szybkie bieganie. Kończyny tylne były o 2/3 dłuższe od przednich i posiadały do trzech palców. Kończyny przednie zakończone chwytnymi palcami (ich liczba była zredukowana: 1–4) z pazurami. Posiadały również długi ogon, który ułatwiał im szybką pogoń za ofiarą. Duże oczy wskazują na bardzo dobry wzrok. Zęby ostre, sztyletowate, bocznie spłaszczone, z ząbkowanymi krawędziami. Niektóre utraciły zęby na rzecz dzioba kostnego, otoczonego warstwą rogową. Mięśnie szczęk dobrze rozwinięte. Niektóre teropody (gł. maniraptory) były opierzone. Ich wielkość była różna, od maluchów wielkości kurczaka (epidendrozaur, skansoriopteryks) do kilkunastometrowych olbrzymów (np. giganotozaur, karcharodontozaur, spinozaur).

Wikipedia


teropody

podrząd dinozaurów gadziomiednicznych


SJP.pl

Teropody (Theropoda) – podrząd dinozaurów z rzędu dinozaurów gadziomiednicznych (Saurischia); nazwa theropod oznacza stopa bestii.

Teropody były dwunożne i w większości mięsożerne (drapieżniki i padlinożercy). Poruszały się w postawie półwyprostowanej. Kończyny tylne były długie, silnie umięśnione, z podudziem dłuższym od uda, co pozwalało teropodom na szybkie bieganie. Kończyny tylne były o 2/3 dłuższe od przednich i posiadały do trzech palców. Kończyny przednie zakończone chwytnymi palcami (ich liczba była zredukowana: 1–4) z pazurami. Posiadały również długi ogon, który ułatwiał im szybką pogoń za ofiarą. Duże oczy wskazują na bardzo dobry wzrok. Zęby ostre, sztyletowate, bocznie spłaszczone, z ząbkowanymi krawędziami. Niektóre utraciły zęby na rzecz dzioba kostnego, otoczonego warstwą rogową. Mięśnie szczęk dobrze rozwinięte. Niektóre teropody (gł. maniraptory) były opierzone. Ich wielkość była różna, od maluchów wielkości kurczaka (epidendrozaur, skansoriopteryks) do kilkunastometrowych olbrzymów (np. giganotozaur, karcharodontozaur, spinozaur).

Wikipedia


terować

techn. pokrywać terem


SJP.pl

czasownik niedokonany

 (1.1) gw-pl|Górny Śląsk. smołować

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. tera ż.

 przysł. tera

Wiktionary


terowy

ter


SJP.pl

Patrz:

ter

terozka

przysłówek

 (1.1) gw-pl|Górny Śląsk. teraz

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) gw-pl|Górny Śląsk|terazki.

Wiktionary


terpać

gwarowo: szarpać, tarmosić, potrząsać


SJP.pl


terpander

muzyk z Antissy na Lesbos, żyjący w VII w. p.n.e.


SJP.pl

Terpander (gr. Τέρπανδρος Terpandros, zm. po 675 p.n.e.) – pierwszy znany muzyk grecki, poeta. Działał głównie w Sparcie. Założył tam szkołę pieśni chóralnej. Przypisuje mu się wprowadzenie do muzyki greckiej siedmiostrunowej liry znanej w Azji Mniejszej. Ustalił reguły komponowania hymnu (nomos). Komponował też pieśni biesiadne.

Wikipedia


terpen

węglowodór nienasycony, naturalny związek organiczny pochodzenia roślinnego, najczęściej bezbarwny olej o charakterystycznym zapachu; izoprenoid


SJP.pl

Terpeny (izoprenoidy) – organiczne związki chemiczne o wzorze ogólnym (C5H8)n, których główny szkielet powstał w wyniku połączenia pięciowęglowych jednostek izoprenowych, dlatego liczba atomów węgla w cząsteczce terpenów jest podzielna przez pięć. Izoprenoidy zaliczane są w większości do lipidów.

Wikipedia


terpenoid

związek organiczny, pochodna terpenu zawierająca dodatkową grupę funkcyjną


SJP.pl

Terpenoidy, izoprenoidy – grupa organicznych związków chemicznych zbliżonych do terpenów, dla których nie jest wymagane ścisłe przestrzeganie reguły izoprenowej (którą natomiast muszą spełniać terpeny), np. w wyniku braku fragmentu cząsteczki (zwykle grupy metylowej) lub jej przesunięcia w inne położenie. Terpenoidy zawierają dodatkowo atom lub atomy tlenu w postaci różnych grup funkcyjnych (np. grupy hydroksylowej, karbonylowej lub karboksylowej), natomiast izoprenoidy mogą zawierać tlen lub być węglowodorami.

Wikipedia


terpenoidowy

terpenoid


SJP.pl

Patrz:

terpenoid

terpenoidy

związek organiczny, pochodna terpenu zawierająca dodatkową grupę funkcyjną


SJP.pl

Terpenoidy, izoprenoidy – grupa organicznych związków chemicznych zbliżonych do terpenów, dla których nie jest wymagane ścisłe przestrzeganie reguły izoprenowej (którą natomiast muszą spełniać terpeny), np. w wyniku braku fragmentu cząsteczki (zwykle grupy metylowej) lub jej przesunięcia w inne położenie. Terpenoidy zawierają dodatkowo atom lub atomy tlenu w postaci różnych grup funkcyjnych (np. grupy hydroksylowej, karbonylowej lub karboksylowej), natomiast izoprenoidy mogą zawierać tlen lub być węglowodorami.

Wikipedia


terpentyna

bezbarwna ciecz wysączana z żywic drzew iglastych


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) chem. łatwopalna ciecz o intensywnym zapachu, będąca mieszaniną terpenów; składnik żywic drzew i krzewów iglastych;

Wiktionary

Terpentyna, sylwestren (numer CAS: 8006-64-2, numer RTECS: YO8400000) – mieszanina terpenów (głównie α-pinenu, β-pinenu, a także karenu, kamfenu, terpineolu, octanu bornylu i limonenu) o charakterystycznym, intensywnym zapachu. Jest bezbarwną lub żółtą cieczą, łatwopalną i słabo rozpuszczalną w wodzie. Zawiera do 1% związków nielotnych. Rozpuszcza tłuszcze, parafiny, żywice i inne substancje organiczne.

Wikipedia

Powiązane:

 rzecz. terpentyniarnia ż.

 przym. terpentynowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) sylwestren

Wiktionary


terpentyniarnia

zakład, w którym wytwarzana jest terpentyna


SJP.pl


terpentynowce

rząd roślin obejmujący rutowate, krzyżownicowate, niecierpkowate i klonowate; Terebinthales


SJP.pl


terpentynowiec

przedstawiciel rzędu roślin obejmującego rutowate, krzyżownicowate, niecierpkowate i klonowate


SJP.pl


terpentynowy

przymiotnik relacyjny

 (1.1) dotyczący terpentyny

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. terpentyna ż.

Wiktionary


terpichol

lek ziołowy o swoistym działaniu na drogi żółciowe


SJP.pl


terpinen

cykliczny węglowodór terpenowy, bezbarwna ciecz o zapachu cytrusowym


SJP.pl


terpineol

cykliczny alkohol terpenowy, bezbarwna ciecz o zapachu bzu


SJP.pl


terpiłowski

nazwisko


SJP.pl

  • Terpiłowski – herb szlachecki

Osoby o tym nazwisku:

  • Janusz Terpiłowski (strona ujednoznaczniająca)
  • Jerzy Terpiłowski – polski pisarz, eseista, dramaturg, tłumacz
  • Konrad Terpiłowski – polski chemik
  • Lech Terpiłowski – polski pianista jazzowy, publicysta, krytyk muzyczny

Wikipedia


terpsychora

mitologia grecka: muza tańca, przedstawiana z lirą


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) mitgr. muza tańca i pieśni chóralnej, jedna z towarzyszek Apolla; córka Zeusa i Mnemosyne;

Wiktionary

  • Terpsychora (gr. i łac. Terpsichore) – w mitologii greckiej jedna z menad
  • Terpsychora (gr. i łac. Terpsichore) – w mitologii greckiej muza tańca i pieśni chóralnej

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Terpsychora i jej siostry uświetniały śpiewem biesiady bosko-ludzkie oraz uczty olimpijskie bogów.

 (1.1) Atrybutami Terpsychory były: lira i plektron.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌtɛrpsɨˈxɔra, AS: terpsyχora

Wiktionary


terpsychoterapia

leczenie nerwic lub schorzeń kończyn za pomocą wykonywania ruchów tanecznych w takt muzyki; choreoterapia


SJP.pl


terpuga

ryba morska z rodziny terpugowatych żyjąca w Oceanie Spokojnym, poławiana dla smacznego mięsa


SJP.pl


terpugi

ryba morska z rodziny terpugowatych żyjąca w Oceanie Spokojnym, poławiana dla smacznego mięsa


SJP.pl


terpugowate

rodzina morskich ryb skorpenokształtnych; terpugi


SJP.pl

Terpugowate (Hexagrammidae) – rodzina morskich ryb skorpenokształtnych.

Wikipedia


terpużka

terpużka wielosmużka - gatunek ryby z rodziny terpugowatych; Oxylebius pictus


SJP.pl


terracan

[czytaj: TERrakan] samochód typu Hyundai Terracan


SJP.pl


terraformacja

przekształcanie ciała niebieskiego (np. planety) w taki sposób, by pod względem warunków życia przypominało Ziemię


SJP.pl


terraformować

przekształcać ciało niebieskie (np. planetę) w taki sposób, by pod względem warunków życia przypominało Ziemię


SJP.pl


terramechanika

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) nauk. dziedzina mechaniki zajmująca się interakcją kół i gosienic pojazdów z różnego rodzaju podłożami

Wiktionary


terramycyna

Wikipedia


terrano

samochód typu Nissan Terrano


SJP.pl


terrański

związany z Terranami (rasą występującą w serii gier StarCraft)


SJP.pl


terrariowy

terrarium


SJP.pl

Patrz:

terrarium

terrarium

pomieszczenie przeznaczone do hodowli i obserwacji niewielkich kręgowców lądowych (np. jaszczurek, żab), przystosowane do ich wymagań w naturalnych środowiskach


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) zbiornik lub pomieszczenie przeznaczone do hodowli lądowych płazów, gadów lub pajęczaków;

Wiktionary

Wikipedia

Wymowa:

IPA: tɛrˈːarʲjũm, AS: te•rarʹi ̯ũm

Wiktionary


terrarysta

hodowca zwierząt i roślin w terrarium


SJP.pl


terrarystka

terrarysta


SJP.pl

Patrz:

terrarysta

terrarystyczny

terrarystyka


SJP.pl

Patrz:

terrarystyka

terrarystyka

dziedzina wiedzy związana z hodowaniem zwierząt w terrariach


SJP.pl

Terrarystyka – dziedzina wiedzy dotycząca planowania, budowania, urządzania i prowadzenia terrarium oraz hodowli trzymanych w nim zwierząt i roślin.

Wikipedia


terrazzo

mieszanina wody, cementu i grysu stosowana do wylewki posadzek lub schodów; lastryko, lastriko, lastrico, terazzo


SJP.pl

Terrazzo – miejscowość i gmina we Włoszech, w regionie Wenecja Euganejska, w prowincji Werona.

Według danych na rok 2004 gminę zamieszkiwały 2384 osoby, 119,2 os./km².

Wikipedia


terrestialny

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z Ziemią, dotyczący Ziemi – jako planetaanety

Wiktionary

Powiązane:

 przym. terestryczny

Wiktionary


terrier

nieduży pies różnej maści, klasyfikowany pierwotnie jako pies myśliwski, obecnie jako domowy; terier


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy

 (1.1) kynol. zob. terier.

Wiktionary

RIM-2 Terrier – amerykański rakietowy, okrętowy system przeciwlotniczy oparty na dwustopniowych pociskach powierzchnia-powietrze na paliwo stałe, opracowany przez General Dynamics. Rozwój systemu oznaczonego początkowo jako SAM-N-7, został zapoczątkowany w 1951 roku. Konstrukcja systemu oparta została na eksperymentalnym systemie LARK. System wszedł do służby w roku 1956 z pociskami o zasięgu przekraczającym 35 kilometrów. Wyposażony był w zbliżeniowe głowice o wysokiej prędkości eksplozji, w wersji zaś RIM-2D produkowany był z głowicą jądrową. W roku 1963 status operacyjny uzyskały pociski Advanced Terrier oznaczone jako RIM-2F, w które wyposażone zostały krążowniki, fregaty oraz lotniskowce amerykańskiej marynarki wojennej. Pociski tej wersji zostały także zakupione przez włoską marynarkę wojenną. Od końca lat 60. dwudziestego wieku, pociski Terrier były sukcesywnie zastępowane na pokładach amerykańskich okrętów przez nowsze pociski systemu Standard.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Czy wasze terriery rzeczywiście dobrze tropią?

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈtɛrʲjɛr, AS: terʹi ̯er

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) war. terier

Wiktionary


terrierek

zdrobnienie od: terrier; terierek


SJP.pl


terrina

pasztet z mięsa lub ryb z dodatkiem przypraw, pistacji i brandy


SJP.pl


terrine

[czytaj: teRIN]
1. kamionka, miska gliniana lub jej zawartość;
2. rodzaj francuskiego pasztetu


SJP.pl


terror

używanie przemocy w celu zastraszenia


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) działanie z zastosowaniem przemocy mające na celu zastraszenie drugiego człowieka

Wiktionary

Terror (łac., dosł. strach, groza) – stosowanie przemocy, gwałtu, ucisku, okrucieństwa w celu zastraszenia, zniszczenia przeciwnika; okrutne, krwawe rządy.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Uzurpator utrzymał się na tronie pięć lat, szerząc w państwie terror, opierając się na potędze Asyrii.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈtɛrːɔr, AS: te•ror

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. terroryzm m., terrorysta m., terrorystka ż., terroryzowanie n., sterroryzowanie n.

 czas. terroryzować ndk., sterroryzować dk.

 przym. terrorystyczny

 przysł. terrorystycznie

Wiktionary


terrorysta

organizator lub uczestnik aktów terrorystycznych


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) człowiek dokonujący aktu terrorystycznego, siejący terror, terroryzujący

Wiktionary

Terroryzm (z gr. τρέω, treo, „drżenie, obawa” oraz łac. terror, -oris „strach, trwoga, przerażenie”) – ogół agresywnych działań przestępczych nastawionych na rozgłos i wytworzenie lęku, mających na celu wymuszenie na władzy lub społeczeństwie określonych ustępstw lub świadczeń.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) 7 stycznia 2010 w Portugalii, 100 km od Lizbony odkryto 1,5T materiałów wybuchowych w kryjówce terrorystów z ETA.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌtɛrːɔˈrɨsta, AS: te•rorysta

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. terror m., terroryzm m., terroryzowanie n., sterroryzowanie n.

:: fż. terrorystka ż.

 czas. terroryzować ndk., sterroryzować dk.

 przym. terrorystyczny

 przysł. terrorystycznie

Wiktionary


terrorystka

terrorysta


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) fż. od: terrorysta

Wiktionary

Patrz:

terrorysta

Wymowa:

IPA: ˌtɛrːɔˈrɨstka, AS: te•rorystka

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. terror m., terroryzm m., terroryzowanie n., sterroryzowanie n.

:: fm. terrorysta m.

 czas. terroryzować ndk., sterroryzować dk.

 przym. terrorystyczny

 przysł. terrorystycznie

Wiktionary


terrorystycznie

przysłówek sposobu

 (1.1) w sposób terrorystyczny

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Dlatego właśnie szwajcarskie władze już oficjalnie traktują atak w Lugano jako motywowany terrorystycznie.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. terror mrz., terroryzm mrz., terrorysta mos., terrorystka ż., terroryzowanie n., sterroryzowanie n.

 czas. terroryzować ndk., sterroryzować dk.

 przym. terrorystyczny

Wiktionary



terroryzm

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) polit. użycie przemocy przez osobę lub grupę z pogwałceniem prawa, mające na celu zastraszenie i wymuszenie ustępstw;

Wiktionary

Terroryzm (z gr. τρέω, treo, „drżenie, obawa” oraz łac. terror, -oris „strach, trwoga, przerażenie”) – ogół agresywnych działań przestępczych nastawionych na rozgłos i wytworzenie lęku, mających na celu wymuszenie na władzy lub społeczeństwie określonych ustępstw lub świadczeń.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Utrzymanie bezpieczeństwa narodowego uzależniono od wygranej z międzynarodowym terroryzmem.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: tɛrˈːɔrɨsm̥, AS: te•rorysm̦

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. terror m., terrorysta m., terrorystka ż., terroryzowanie n., sterroryzowanie n.

 czas. terroryzować ndk., sterroryzować dk.

 przym. terrorystyczny

 przysł. terrorystycznie

Wiktionary


terroryzować

czasownik przechodni niedokonany (dk. sterroryzować)

 (1.1) przymuszać do czegoś używając terroru

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Chłopak od Kowalskich terroryzował pół szkoły.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. terror m., terroryzm m., terrorysta m., terrorystka ż., sterroryzowanie n., terroryzowanie n.

 czas. sterroryzować dk.

 przym. terrorystyczny

 przysł. terrorystycznie

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) zastraszać

Wiktionary


terroryzowanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) polit. używanie przemocy w celu zastraszenia

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Celem funkcjonariuszy ugrupowania było zastraszanie, terroryzowanie i mordowanie przeciwników politycznych reżimu.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. terror mrz., terroryzm mrz., terrorysta mos., terrorystka ż., sterroryzowanie n.

 czas. terroryzować ndk., sterroryzować dk.

 przym. terrorystyczny

 przysł. terrorystycznie

Wiktionary


terry

Miejscowości w USA:

  • Terry – miejscowość w stanie Missisipi, w hrabstwie Hinds
  • Terry – miejscowość w stanie Montana, w hrabstwie Prairie

Gminy w USA:

  • Terry (ang. Terry Township) – gmina w stanie Kansas, w hrabstwie Finney
  • Terry (ang. Terry Township) – gmina w stanie Pensylwania, w hrabstwie Bradford

Wikipedia


terrygeniczny

osad terrygeniczny - osad morski składający się z materiału przyniesionego z lądu; osad terygeniczny


SJP.pl


terski

przymiotnik

 (1.1) związany z Terekiem, dotyczący Tereku (rzeki na Przedkaukaziu)

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Terek mrz.

Wiktionary


tersyna

gatunek małego ptaka z rodziny tanagrowatych


SJP.pl

Tersyna (Tersina viridis) – gatunek małego ptaka z rodziny tanagrowatych (Thraupidae). Zamieszkuje północną i środkową Amerykę Południową. Jedyny przedstawiciel rodzaju Tersina. Gatunek nie jest zagrożony wymarciem. Długość ciała ok. 15 cm.

Wikipedia


tersytes

Tersytes (gr. Θερσίτης Thersítēs, łac. Thersites) – w mitologii greckiej wojownik achajski, bezczelny, złośliwy, najtchórzliwszy i najbrzydszy uczestnik wojny trojańskiej; bohater Iliady Homera.

Uchodził za syna Agriosa. Był spokrewniony z Diomedesem. Odznaczał się rzadkimi włosami, przygarbionymi ramionami i krzywymi nogami. Wiele razy wszczynał kłótnię z dowódcami wojsk achajskich podczas wieców, w czasie których obrażał ich i buntował się przeciw nim. Kiedy odgrażał się, że postara się, aby obniżyć morale armii, Odyseusz wychłostał go swym berłem (lub kijem).

Wikipedia


tertio

po trzecie


SJP.pl


tertium

[czytaj: tertjum lub tercjum] obiekt istniejący obok dwu porównywalnych, zestawionych ze sobą; coś trzeciego


SJP.pl


tertulian

łaciński teolog z Afryki Północnej; Quintus Septimius Florens Tertullianus


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy, nazwa własna

 (1.1) imię|polski|m.;

Wiktionary

Tertulian, właśc. Quintus Septimius Florens Tertullianus (ur. 150–160 w Kartaginie, zm. 240 tamże) – łaciński teolog z Afryki Północnej, nawrócony na chrześcijaństwo w 190 roku lub około 195 roku (zobacz Adolf Harnack), stał się jego najgorliwszym w owym czasie apologetą. Poglądy jego wywarły wielki wpływ na całą zachodnią teologię III w. Nauczanie Tertuliana jest cennym źródłem dla teologii, szczególnie dla teologii dogmatycznej.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) O życiu Tertuliana wiadomo niewiele.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. tertulianizm m.

Wiktionary


tertulianowy

przymiotnik dzierżawczy - należący do Tertuliana lub z nim związany


SJP.pl


teruel

rzeczownik, rodzaj nijaki, nazwa własna

 (1.1) geogr. miasto w Hiszpanii, w Aragonii;

 (1.2) geogr. adm. comarca w Hiszpanii, w Aragonii ze stolicą w Teruel (1.1);

 (1.3) geogr. adm. prowincja w Hiszpanii, w Aragonii ze stolicą w Teruel (1.1);

 (1.4) geogr. miasto w Kolumbii

Wiktionary

Teruel – miasto w Aragonii, na środkowym wschodzie Hiszpanii, stolica prowincji o tej samej nazwie. Ma 34 240 mieszkańców (2006) i jest stolicą najmniej zaludnionej prowincji hiszpańskiej. Znajduje się na zlewisku rzek Guadalaviar i Alfambra. Ponadto na Sierra de Albarracín ma swoje źródła rzeka Tag. Leży na wysokości 915 m. Klimat charakteryzuje się mroźnymi zimami oraz gorącymi i suchymi latami. Jest miastem partnerskim Lublińca.

Wikipedia


terygeniczny

osad terygeniczny - osad morski składający się z materiału przyniesionego z lądu; osad terrygeniczny


SJP.pl


terylen

bardzo mocne włókno poliestrowe


SJP.pl


teryna

1. owalne lub okrągłe naczynie z przykrywką pełniące funkcję wazy do zupy;
2. pasztet mięsny, rybny lub warzywny pieczony w bain-marie


SJP.pl


teryt

skrótowiec, rzeczownik

 (1.1) = krajowy rejestr urzędowy podziału terytorialnego kraju;

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Każda jednostka podziału administracyjnego kraju ma swój unikalny identyfikator w rejestrze TERYT.

 (1.1) Warszawa w rejestrze TERYT ma identyfikator: 1465011.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈtɛrɨt, AS: teryt

Wiktionary


terytorializm

Terytorializm – forma instynktownych zachowań u zwierząt polegająca na obronie terytorium (obszaru uznanego za własny). Objawia się wzmożoną agresją wobec przedstawicieli własnego lub innych gatunków. Częściej obserwowany u samców, szczególnie w okresie godowym.

Wikipedia


terytorialność

cecha czegoś związanego z terytorium


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) odprzym. cecha tego, co jest terytorialne

 (1.2) psych. ogół zachowań związanych z zajmowanym terytorium;

Wiktionary

Terytorialność – zachowania przestrzenne człowieka, związane z jego terytorium, a także relacje między otoczeniem materialnym a zachowaniami. Człowiek należy do istot żywych, które ustalają swoje terytorium i bronią go przed zajęciem przez inne osobniki własnego gatunku (terytorializm). Przyjęcie orientacji własnościowej wobec przestrzeni polega na prostym zajęciu tej przestrzeni na stałe lub sporadycznie.

Wikipedia

Powiązane:

 rzecz. terytorium n., terytorializm m., terytorializacja ż., terytorials m.

 przym. terytorialny, eksterytorialny

 przysł. terytorialnie, eksterytorialnie

Wiktionary


terytorialny

przymiotnik od: terytorium


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) dotyczący danego terytorium

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Od XI do XV wieku Piemont był podzielony na pięć jednostek terytorialnych.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌtɛrɨtɔrʲˈjalnɨ, AS: terytorʹi ̯alny

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. terytorium n., terytorialność ż., terytorializm m.

 przysł. terytorialnie

Wiktionary


terytorials

żołnierz Wojsk Obrony Terytorialnej - jednego z pięciu rodzajów Sił Zbrojnych RP


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) wojsk. pot. żołnierz wojsk obrony terytorialnej

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Terytorialsi biorą również udział w zagranicznych ćwiczeniach, takich jak np. te zorganizowane w ubiegłym roku w Wirginii Zachodniej we współpracy z Gwardią Narodową USA, w których wzięło udział 140 żołnierzy TSW.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. terytorialność ż.

Wiktionary


terytorium

obszar o określonych granicach, teren wyodrębniony ze względu na pewne cechy


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) geogr. adm. obszar w określonych granicach;

 (1.2) ekol. teren występowania osobnika lub gatunku;

Wiktionary

  • terytorium – u niektórych zwierząt obszar broniony przed innymi osobnikami tego gatunku
  • terytorium – termin w grze „go”
  • terytorium państwowe – część powierzchni Ziemi, na której dane państwo sprawuje wyłączną kontrolę
  • terytorium – nazwa jednostki podziału administracyjnego niektórych państw świata
    • terytorium narodowe – w Argentynie
    • terytorium federalne – w Australii
    • terytorium związkowe i Narodowe terytorium stołeczne – w Indiach
    • terytorium – w Kanadzie
    • terytorium federalne – w Malezji
    • terytorium federalne – w Pakistanie

    Wikipedia

    Przykłady

     (1.1) Termin terytorium to nazwa jednostki podziału administracyjnego niektórych państw świata.

     (1.2) Zwykle gatunki drapieżne zajmują większe terytoria niż pozostałe gatunki zwierząt.

    Wiktionary

    Wymowa:

    IPA: ˌtɛrɨˈtɔrʲjũm, AS: terytorʹi ̯ũm

    Wiktionary

    Powiązane:

     rzecz. terytorialność ż.

     przym. terytorialny

     przysł. terytorialnie

    Wiktionary

    Synonimy:

     (1.1) obszar, teren, region, rejon, pole, przestrzeń

     (1.2) rewir

    Wiktionary


tes

skrót od: list do Tesaloniczan (1, 2) - jedna z ksiąg biblijnych, wchodząca w skład Nowego Testamentu


SJP.pl

skrót

 (1.1) = bibl. List do Tesaloniczan

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈlʲizd ˌːɔ‿tɛsalɔ̃ˈɲiʧ̑ãn, AS: lʹiz• do‿tesalõńičãn

Wiktionary


tesalia

1. kraina historyczna w Grecji;
2. miasto w Kolumbii


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) hist. kraina historyczna w Grecji;

 (1.2) geogr. region administracyjny w Grecji;

 (1.3) geogr. miasto w Kolumbii w departamencie Huila

Wiktionary

Tesalia (gr. Θεσσαλία – trl. Thessalía) – kraina historyczna i region administracyjny współczesnej Grecji położona nad Morzem Egejskim na południe od Macedonii.

Wikipedia

Przykłady

 (1.2) Ośrodkiem administracyjnym Tesalii jest Larisa.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: tɛˈsalʲja, AS: tesalʹi ̯a

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Tesalczyk mos.

 przym. tesalski, tesalijski

Wiktionary


tesalijski

przymiotnik od: Tesalia (kraina historyczna i region administracyjny w Grecji); tesalski


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z Tesalią, dotyczący Tesalii

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Tesalia ż., Tesalczyk mos., Tesalka ż.

 przym. tesalski

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) tesalski

Wiktionary


tesaloniczanin

mieszkaniec Tesaloniki (starożytnego miasta założonego około 315 roku p.n.e. przez króla Macedończyków Kassandra i nazwanego na cześć jego żony, Tessaloniki, położonego na terenie dzisiejszych Salonik)


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) hist. mieszkaniec Tesaloniki

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Ci byli szlachetniejsi od Tesaloniczan, przyjęli naukę z całą gorliwością i codziennie badali Pisma, czy istotnie tak jest.

 (1.1) Fragment z „Drugiego listu do Tesaloniczan świętego Pawła Apostoła” odczytał ojciec dziecka przystępującego do Pierwszej Komunii Świętej.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Tesalonika ż.

Wiktionary


tesalonika

dawniej: Saloniki (miasto w Grecji)


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) daw. geogr. Saloniki

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Gdy Żydzi z Tesaloniki dowiedzieli się, że również w Berei Paweł głosi słowo Boże, przyszli tam, podburzając tłumy i wzniecając rozruchy. sic.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Tesaloniczanin mos.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) Saloniki

Wiktionary


tesalski

przymiotnik od: Tesalia (kraina historyczna i region administracyjny w Grecji); tesalijski


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z Tesalią, dotyczący Tesalii

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Tesalia ż., Tesalczyk mos., Tesalka ż.

 przym. tesalijski

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) tesalijski

Wiktionary


tesarz

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) gw-pl|Śląsk Cieszyński. cieśla

Wiktionary


teść

ojciec żony lub męża


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) daw. ojciec żony

 (1.2) ojciec żony lub męża

rzeczownik, rodzaj żeński

 (2.1) reg. teściowa

Wiktionary

Relacja rodzinna (także relacja lub stosunek genealogiczny; pot. nazwa lub rodzaj pokrewieństwa i powinowactwa, nazewnictwo, nazwy członków rodziny) – nazwa i rodzaj stosunku zachodzącego między dwiema osobami należącymi do tej samej rodziny, a wynikającego z faktu filiacji i koicji (w genealogii) lub – szerzej – z pokrewieństwa i powinowactwa (w pozostałych naukach). Na relację taką mają również wpływ stopień pokrewieństwa i powinowactwa (pierwszy, drugi, trzeci itd.), różnica pokoleń oraz linia pokrewieństwa i powinowactwa (prosta i boczna, wstępna i zstępna). Relacje rodzinne oblicza się od jednej osoby, którą w genealogii można nazywać probantem, do innego członka jej rodziny.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) […] tak dawniej jak i dzisiaj u ludu, który tej nazwy w wielu stronach używa, świekier, świokier, świekra, świokra, świekrucha oznacza tylko rodziców męża, a teść i teścia – rodziców żony.

 (1.2) Mieszkał z teściem.

 (1.2) Teść wpadał czasem na obiad.

 (1.2) Teść Anny był świetnym arystokratą.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: tɛɕt͡ɕ, AS: teść

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. teściostwo n., teściówka ż.

:: zdrobn. teściunio m.

:: fż. teściowa ż., teścina ż., teściunia ż.

 przym. teściowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) starop|cieść.

Wiktionary


teścia

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) daw. teściowa

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. teść mos.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) współcz. teściowa; daw. teścina

Wiktionary


teścik

zdrobnienie od: test


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) zdrobn. od test

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) To nie test, lecz tylko mały teścik.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. test m.

Wiktionary


teściowa

matka żony lub męża


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) daw. matka żony

 (1.2) matka żony lub męża

forma przymiotnika.

 (2.1) ż. od: teściowy

Wiktionary

Teściowa – matka żony (współcześnie także matka męża, pierwotnie świekra), nazwa relacji rodzinnej w stosunku do zięcia lub synowej.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Ojciec żony zowie się teść, a matka – teściowa lub teścia, dawniej cieść i cieścia.

 (1.2) Moja teściowa mnie nie lubi…

Wiktionary

Wymowa:

IPA: tɛɕˈt͡ɕɔva, AS: teśćova

Wiktionary

Powiązane:

 (1) zob. teść.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) daw. teścina, daw. teścia, reg. teść, daw. cieścia, starop|ćścia.

 (1.2) gwara więzienna jara, jarecka

Wiktionary


teściowie

rodzice żony lub męża


SJP.pl

  • teściowie – rodzice żony lub męża
  • Teściowie (ang. The In-Laws) – amerykański film z 1979, reż. Arthur Hiller
  • Teściowie (ang. The In-Laws) – amerykański film z 2003, reż. Andrew Fleming
  • Teściowie – polski film z 2021
  • Teściowie – polski serial emitowany od 2023

Wikipedia


teściówka

potocznie: teściowa


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) teściowa

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Muszę się zapytać teściówki, ona często tam chodzi.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. teść mos./ż., teściowa ż.

Wiktionary


teściu

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) pot. z zażyłością o teściu

forma rzeczownika.

 (2.1) W. lp. od: teścia

 (2.2) Ms. i W. lp. od: teść

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Mój teściu lubi łowić ryby.

 (1.1) Poprosiliśmy i teściu się zgodził.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. teść mos., teściowa ż.

Wiktionary


teściunio

ekspresywnie: teść


SJP.pl


tesco

[czytaj: tesko]
1. koncern handlowy z siedzibą w Wielkiej Brytanii;
2. sklep lub stacja benzynowa sieci Tesco


SJP.pl

Tesco plc – brytyjska sieć hipermarketów i supermarketów, która ma swoje filie również w innych państwach. Początkowo sieć zajmowała się sprzedażą żywności, ale rozszerzyła swoją ofertę również na odzież, sprzęt elektroniczny i samochody. Do roku 2003 przedsiębiorstwo miało już w swoim posiadaniu ponad 2000 sklepów różnej wielkości, od hipermarketów do niewielkich sklepików, np. przy stacjach benzynowych.

Wikipedia


tesia

zdrobnienie od: Teresa (imię żeńskie)


SJP.pl

Tesia – rodzaj ptaków z podrodziny wierzbówek (Cettiinae) w obrębie rodziny wierzbówkowatych (Cettiidae).

Wikipedia


teski

nazwisko


SJP.pl


tęskliwość

dawniej: tęsknota, rzewność, żałość; tęskność


SJP.pl


tęskliwy

dawniej:
1. tęskny;
2. smutny i gnuśny


SJP.pl


tęsknić

odczuwać brak czegoś lub kogoś


SJP.pl

czasownik nieprzechodni niedokonany

 (1.1) odczuwać tęsknotę; odczuwać brak czegoś dobrego, co wcześniej się miało; czuć nostalgię

 (1.2) pragnąć czegoś, czego nigdy się nie miało

 (1.3) daw. nudzić się czymś

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Tęsknię za tobą, Emilko.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈtɛ̃w̃sʲkɲit͡ɕ, AS: tũ̯sʹḱńić

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. utęsknienie n., tęsknota ż., tęsknienie n., tęsknotka ż., zatęsknienie n., potęsknienie n., stęsknienie n., tęsknica ż., tęskność ż.

 czas. zatęsknić dk., potęsknić dk., stęsknić się dk.

 przym. tęskny

 przysł. tęsknie, tęskno

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) stpol. cirpieć

Wiktionary


tęsknica

książkowo: tęsknota


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) książk. poet. tęsknota

 (1.2) mitsłow. demon uosabiający tęsknotę;

Wiktionary

Tęsknica, tęsknota, osmętnica – demon słowiański wyobrażany w postaci bladego widma kobiecego, stanowiący personifikację stanu chorobliwego zadumania, rozmarzenia czy utęsknienia.

Tęsknica spadała z nieba wraz z gwiazdami, z czarnej chmury burzowej. Była bladym widmem, na głowie nosiła wianek z suchej paproci, owijała się szarą płachtą wyciągniętą spod tapczanu umarłego, na nogi wkładała chodaki, które sama sobie plotła z zielonej trzciny wyrwanej z jeziora lub z wici rosnącymi nad wodami. Chodziła wolnym krokiem, ze spuszczoną głową, siadała najczęściej pod cmentarzami lub figurami przy rozstajnych drogach.

Wikipedia

Powiązane:

 rzecz. utęsknienie n., tęsknota ż., tęsknienie n., tęsknotka ż., zatęsknienie n., potęsknienie n., stęsknienie n., tęskność ż.

 czas. tęsknić ndk., zatęsknić dk., potęsknić dk., stęsknić się dk.

 przym. tęskny, tęsknotowy

 przysł. tęsknie, tęskno

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) tęsknota, tęskność, utęsknienie, żal, żałość, smutek, zasmucenie, smętek, melancholia, melancholijność, nostalgia

Wiktionary


tęsknie

przysłówek

 (1.1) w sposób tęskny

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈtɛ̃w̃sʲcɲɛ, AS: tũ̯sʹḱńe

Wiktionary

Powiązane:

 przym. tęskny

 rzecz. tęsknica ż., tęsknota ż., utęsknienie n., tęsknotka ż.

 czas. tęsknić, zatęsknić

 przysł. tęskno

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) tęskno

Wiktionary


tęskniej

stopień wyższy od przysłówków: tęskno, tęsknie


SJP.pl


tęskniejszy

stopień wyższy od przymiotnika: tęskny; bardziej tęskny


SJP.pl


tęsknienie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|tęsknić.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: tɛ̃w̃sʲˈcɲɛ̇̃ɲɛ, AS: tẽũ̯sʹḱńė̃ńe

Wiktionary

Powiązane:

 czas. tęsknić, zatęsknić

 rzecz. tęsknica ż., utęsknienie n., tęsknotka ż.

 przysł. tęskno

 przym. tęskny

Wiktionary


tęskno

przysłówek

 (1.1) w sposób tęskny

Wiktionary

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Teraz siedzę w domu, z nogą w gipsie i nudzę się, bo za biurem tęskno.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. tęsknota ż., tęsknotka ż., tęsknica ż., tęskność ż., tęskliwość ż., tęsknienie n., utęsknienie n.

 czas. tęsknić ndk., zatęsknić dk.

 przym. tęskny, tęskliwy

 przysł. tęsknie, tęskliwie

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) tęsknie, melancholijnie, rzewnie, smutno, żałośnie; przest. lub poet. tęskliwie

Wiktionary


tęskność

uczucie wywołane rozłąką; melancholijność, sentymentalność, rzewność


SJP.pl


tęsknota

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) uczucie żalu, smutku wywołane rozłąką z kimś, brakiem lub utratą kogoś albo czegoś

 (1.2) chęć osiągnięcia, pozyskania czegoś

Wiktionary

Tęsknota – uczucie braku czegoś lub kogoś istotnego dla danej osoby. Często pojawia się odczuwanie niepokoju, smutku, zamyślenia. Im bardziej odczuwany jest brak kogoś/czegoś, tym bardziej wzmaga się cierpienie psychiczne. Powodami uczucia tęsknoty mogą być: brak wszelkiego kontaktu z bliskimi lub ograniczenie kontaktu z nimi, spowodowane obiektywną sytuacją losową, subiektywnym stanem psychicznym. Tęsknota odczuwana jest także w związku z pragnieniem posiadania partnera, potrzebą akceptacji i zrozumienia przez niego. Stan tęsknoty może być powodem popadnięcia w depresję.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Tęsknota za chłopcem wzbierała w sercu dziewczyny.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: tɛ̃w̃sˈknɔta, AS: tẽũ̯sknota

Wiktionary

Powiązane:

 czas. tęsknić, zatęsknić

 przym. tęskny, tęsknotowy

 przysł. tęsknie, tęskno

 rzecz. tęsknica ż., utęsknienie n., tęsknotka ż.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) smutek, nostalgia, utęsknienie, tęsknica

 (1.2) zapał, żarliwość, pociąg

Wiktionary


tęsknotka

1. zdrobnienie od: tęsknota;
2. kobieta, za którą się tęskni


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) kobieta wytęskniona

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. tęsknota ż., tęskność ż., tęsknienie n., zatęsknienie n., stęsknienie n., tęsknica ż., utęsknienie n.

 czas. tęsknić ndk., zatęsknić dk., stęsknić się dk., wytęsknić dk.

 przym. stęskniony, tęskny

 przysł. tęskno, tęsknie

Wiktionary


tęsknotowy

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z tęsknotą, dotyczący tęsknoty

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. tęsknica ż., tęsknota ż.

Wiktionary


tęskny

wyrażający tęsknotę


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) pełen tęsknoty, nostalgii

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Ciepły, głęboki alt kobiecy śpiewa jakąś tęskną piosenkę po hiszpańsku.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈtɛ̃w̃sknɨ, AS: tũ̯skny

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. tęsknota ż., tęsknotka ż., tęsknica ż., tęskność ż., tęskliwość ż., tęsknienie n., utęsknienie n.

 czas. tęsknić ndk., zatęsknić dk.

 przym. stęskniony

 przysł. tęsknie, tęskno, tęskliwie

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) nostalgiczny, stęskniony

Wiktionary


tesla

jednostka indukcji magnetycznej


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) mot. marka samochodu

Wiktionary

  • Nikola Tesla (1856–1943) – serbski wynalazca
  • Tesla – jednostka indukcji magnetycznej
  • (2244) Tesla – planetoida
  • Tesla – amerykański producent samochodów elektrycznych
  • Tesla – czechosłowackie zakłady elektroniczne
  • Tesla – amerykański zespół rockowy
  • Tesla Girls – trzeci singiel angielskiego zespołu Orchestral Manoeuvres in the Dark
  • Nvidia Tesla – procesor karty graficznej firmy Nvidia

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Zdaniem części analityków cena akcji Tesli jest teraz bezpośrednio powiązana z wartością bitcoina.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. tesla ż.

Wiktionary


teslomierz

miernik indukcji magnetycznej


SJP.pl

Teslomierz – przyrząd do pomiaru indukcji magnetycznej bądź natężenia pola magnetycznego. Składa się z przetwornika pola magnetycznego w sygnał elektryczny oraz układu do pomiaru sygnału.

Podział teslomierzy:

  • hallotronowe,
  • rezonansowe,
  • indukcyjne,
  • transduktorowe.

Wikipedia


tesmoforie

Tesmoforie, Thesmoforie, Thesmoforia, Thesmophoria, gr. Θεσμοφόρια – święto ku czci Demeter i jej córki Persefony-Kory obchodzone w starożytnej Grecji jesienią, w miesiącu Pyanepsion.

Ponieważ w Thesmoforiach uczestniczyły wyłącznie kobiety, zobowiązane do zachowania tajemnicy na temat przebiegu obrzędów, w źródłach odnaleźć można stosunkowo niewiele informacji dotyczących obchodów święta. Nawet związana z nim komedia Arystofanesa Kobiety na święcie Thesmoforiów (gr. Thesmophoriazousai) nie zawiera zbyt wielu szczegółów. Wzmianki na temat święta znaleźć można u wielu autorów, między innymi Herodota i Plutarcha, cennym źródłem informacji jest jedno z bizantyńskich scholiów do Dialogów heter Lukiana.

Wikipedia


tespis

Tespis z Ikarii (stgr. Θέσπις – Thespis; VI w. p.n.e.) – grecki poeta i aktor, twórca tragedii – aktora (odpowiadacza), dialogu z chórem.

Wikipedia


tessa

obce imię żeńskie


SJP.pl


tessera

kostka będąca najmniejszym elementem mozaiki, zwykle z kamienia lub szkła


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) szt. archit. element mozaiki, kostka

Wiktionary

Tessera (łac. tessera – kostka, zdr. tessella) – nazwa techniki mozaikowej (łac. opus tessalatum) wykonywanej przy pomocy małych (0,7 cm-1,5 cm) dokładnie obrobionych, kwadratowych bądź prostokątnych kawałków kamienia (kostek) lub szkła barwionego albo złoconego. Wyraz „tessera” oznacza także pojedynczą kostkę.

Wikipedia


tesserakt

czterowymiarowy odpowiednik sześcianu; hipersześcian


SJP.pl

Hipersześcian – uogólnienie sześcianu w n-wymiarowych przestrzeniach kartezjańskich \mathbb {R} ^{n}. Hipersześcianami są obok sześcianu między innymi odcinek i kwadrat, jednak nazwy hipersześcian używa się najczęściej dla przestrzeni o wymiarach powyżej trzech. Hipersześcian jest wielokomórką foremną.

Wikipedia


tessitura

[czytaj: tess-itura] zasięg głosu dominujący w utworze muzycznym; tessytura


SJP.pl

Wikipedia


tessyn

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna

 (1.1) geogr. rzad. Ticino, kanton w Szwajcarii;

Wiktionary

Ticino (niem. Tessin; lmo. Tesín, Tisín; fr. Tessin; rm. Tessin) – najdalej wysunięty na południe kanton Szwajcarii. Tereny Ticino zostały zajęte przez Szwajcarów w XV i na początku XVI wieku, w 1803 kanton przystąpił do Konfederacji Szwajcarskiej jako pełnoprawny członek. Jego stolicą jest miasto Bellinzona. Językiem urzędowym kantonu jest język włoski, natomiast językiem mówionym jest język lombardzki - wyjątkiem jest gmina Bosco/Gurin, gdzie mówi się po alemańsku. W kantonie wykształciła się kuchnia Ticino, która ma wpływy włoskie.

Wikipedia

Powiązane:

 przym. tessyński

Wiktionary


tessyński

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z Tessynem, dotyczący Tessynu, pochodzący z Tessynu (Ticino) (kantonu w Szwajcarii)

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Tessyn mrz.

Wiktionary


tessytura

zasięg głosu dominujący w utworze muzycznym; tessitura


SJP.pl


test

1. rodzaj pisemnego sprawdzianu, egzamin; zestaw odpowiednio przygotowanych pytań;
2. badanie, próba;
3. kontrolny obraz w odbiorniku telewizyjnym


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) próba podejmowana, aby uzyskać odpowiedź na postawione pytania

 (1.2) eduk. egzamin, sprawdzian

 (1.3) techn. obraz próbny w telewizorze

 (1.4) inform. kod utworzony w celu sprawdzenia poprawności działania fragmentu programu

Wiktionary

  • test – egzamin
  • test statystyczny
  • test psychologiczny
  • test oprogramowania
  • test – polecenie systemu Unix
  • Test – rzeka w Anglii
  • Test – polska grupa muzyczna
  • Test – album polskiej grupy muzycznej Test
  • Test – album polskiej grupy muzycznej Macca Squad

Wikipedia

Przykłady

 (1.2) Uczniowie pisali wczoraj test z języka angielskiego.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: tɛst, AS: test

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. tester m., testerka ż., testowanie n., przetestowanie n., teścik mrz.

 czas. testować ndk., przetestować dk.

 przym. testowy

 przysł. testowo

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) sprawdzenie

Wiktionary


testamencik

zdrobnienie od: testament


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) zdrobn. od testament

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) To nie testament, lecz tylko mały testamencik.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. testament m., testator

Wiktionary


testament

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) praw. dokument, w którym człowiek określa, co po jego śmierci należy zrobić z jego majątkiem;

 (1.2) książk. przen. dzieło zawierające przesłanie dla przyszłych pokoleń

Wiktionary

Testament (z łac. testamentum – sporządzone przy świadkach, testis – świadek) – rozrządzenie własnym majątkiem na wypadek śmierci. W Polsce kwestie związane ze sporządzaniem testamentów reguluje przede wszystkim kodeks cywilny.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Mój kuzyn sporządził testament, mimo że jest jeszcze bardzo młody.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: tɛˈstãmɛ̃nt, AS: testãmẽnt

Wiktionary

Powiązane:

 przym. testamentowy, testamentalny

 rzecz. testamencik mrz., testator

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) ostatnia wola

Wiktionary


testator

osoba sporządzająca pisemne rozporządzenie majątkiem na wypadek swojej śmierci


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) praw. osoba, która sporządziła testament

Wiktionary

Spadkodawca (łac. testator, de cuius) jest osobą fizyczną, której prawa i obowiązki majątkowe o charakterze cywilnoprawnym stają się z chwilą śmierci tej osoby spadkiem, a więc wyodrębnioną masą majątkową, poddaną przepisom prawa spadkowego, która przechodzi z tą chwilą na jedną lub kilka osób, zwanych spadkobiercami. Ustanie osób prawnych i innych jednostek organizacyjnych określają właściwe przepisy.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Testator powinien mianować spadkobiercę z imienia i z nazwiska.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: tɛˈstatɔr, AS: testator

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. testament, testamencik, testatorka

 przym. testamentowy, testatorski

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) spadkodawca

Wiktionary


testatorka

kobieta sporządzająca pisemne rozporządzenie majątkiem na wypadek swojej śmierci


SJP.pl


tester

osoba sprawdzająca dobrowolnie na sobie działanie jeszcze niewprowadzonego do użytku leku lub kosmetyku


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) techn. urządzenie, przyrząd do testowania

 (1.2) kosmet. próbka kosmetyku rozdawana dla wypróbowania klientom sklepu

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (2.1) med. człowiek zajmujący się sprawdzaniem działania leku, który jest dopiero w fazie testów

 (2.2) inform. osoba weryfikująca działanie oprogramowania

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Prosta operacja, jaką było umieszczenie w elektronicznych elementach sterujących pamięci, pozwoliła na wyeliminowanie długotrwałych zazwyczaj pobytów w diagnostycznych stacjach serwisowych. Dziś mechanik wyposażony w specjalny tester, odczytujący pamięć danego sterownika, jest w stanie szybko zlokalizować ewentualne uszkodzenie.

 (2.2) W fazie testowej Powerset będzie umożliwiała przeszukiwanie artykułów z Wikipedii. Dopiero gdy testerzy pozytywnie zaopiniują jej działanie, firma rozpocznie prace nad większym systemem, który zacznie indeksować strony dostępne w internecie.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈtɛstɛr, AS: tester

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. test mrz.

:: fż. testerka ż.

 czas. testować ndk., przetestować dk.

Wiktionary


testerka

tester


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) inform. kobieta weryfikująca działanie oprogramowania

Wiktionary

Patrz:

tester

Powiązane:

 rzecz. test mrz., tester mos./mrz.

Wiktionary


testimonium

fragment wypowiedzi pisarza antycznego, cytowany przez innego autora


SJP.pl


testo

partia wokalna w oratoriach, pełniąca funkcję narratora objaśniającego tło akcji i zaistniałą sytuację dramatyczną


SJP.pl


testomania

nadmierne stosowanie i przywiązywanie wagi do testów wiedzy i umiejętności; testoza, sprawdzianoza


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) skłonność do nadmiernego stosowania i przesadnego przywiązywania wagi do sprawdzania wiedzy i umiejętności za pomocą testów

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Testomania zaczyna się już w nauczaniu początkowym, tj. w klasach 1-3 szkół podstawowych, chociaż potrzeby rozwojowe dzieci wskazują na zupełnie inne metody pracy.

Wiktionary


testosteron

męski hormon


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) biochem. med. fizj. męski hormon płciowy, wytwarzany przez jądra, otrzymywany także syntetycznie, stosowany domięśniowo jako lek przy schorzeniach na tle niedomogi płciowej u mężczyzn, jak również przy niektórych chorobach kobiecych oraz nowotworowych;

Wiktionary

Testosteron, 17β-hydroksy-4-androsten-3-on – organiczny związek chemiczny z grupy androgenów, podstawowy męski steroidowy hormon płciowy. Jest produkowany przez komórki śródmiąższowe Leydiga w jądrach pod wpływem hormonu luteinizującego, a także w niewielkich ilościach przez korę nadnerczy, jajniki i łożysko.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Nadmierny łojotok występuje w okresie pokwitania, przy zaburzeniach czynności hormonalnych, przy stosowaniu niektórych leków hormonalnych, w tym androgenów i testosteronu.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌtɛstɔˈstɛrɔ̃n, AS: testosterõn

Wiktionary


testować

czasownik

 (1.1) badać z wykorzystaniem testu

 (1.2) sprawdzać

 (1.3) praw. sporządzać testament

 (1.4) bud. fugować

Wiktionary

Przykłady

 (1.2) Dzisiaj testowałem zasoby słownika internetowego.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: tɛˈstɔvat͡ɕ, AS: testovać

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. testowanie n., test m., tester mos./mrz.

 czas. przetestować

Wiktionary


testowalność

testowalny


SJP.pl

Patrz:

testowalny

testowalny

dający się przetestować


SJP.pl


testowanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|testować.

Wiktionary

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ˌtɛstɔˈvãɲɛ, AS: testovãńe

Wiktionary

Powiązane:

 czas. testować

 rzecz. test mrz.

Wiktionary


testówka

potocznie: egzemplarz testowy


SJP.pl


testowość

cecha czegoś, co jest testem


SJP.pl


testowy

1. będący testem lub częścią testu;
2. dokonywany przy pomocy testu


SJP.pl


testoza

zbyt częste przeprowadzanie w szkole testów; sprawdzianoza


SJP.pl


testymonial

prezentacja opinii użytkownika na temat oferowanego produktu


SJP.pl


teszarz

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) stpol. stolarz

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈtɛʃaʃ, AS: tešaš

Wiktionary


tet

litera alfabetu greckiego; theta


SJP.pl

Tet (ט ,ط) – litera alfabetów semickich, m.in. fenickiego, aramejskiego, arabskiego, hebrajskiego.

W arabskim jest transliterowana jako ṭ. W hebrajskim odpowiada dźwiękowi [t]. W wymowie sefardyjskiej i przypuszczalnie w fenickim odróżnia się od taw obecnością faryngalizacji.

Wikipedia


teta

litera alfabetu greckiego; theta


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) nazwa ósmej litery alfabetu greckiego, θ;

Wiktionary

Theta (thita, θῆτα, pisana Θθ lub ϴϑ) – ósma litera alfabetu greckiego oznaczająca spółgłoskę aspirowaną „t” (czyli „th”). W greckim systemie liczbowym oznacza liczbę 9.

Wikipedia

Przykłady

składnia.

kolokacje.

synonimy.

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

frazeologia.

etymologia.

 (1.1) etym|gr|θῆτα.

uwagi.

tłumaczenia.

 (1.1) zobtłum|theta.

źródła.

== teta (język baskijski.) ==

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik

 (1.1) theta (nazwa greckiej litery θ)

odmiana.

przykłady.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈtɛta, AS: teta

Wiktionary


tetania

napady drgawek, skurcze mięśni występujące wskutek wzmożonej pobudliwości nerwowo-mięśniowej; tężyczka; spazmofilia


SJP.pl


tetanur

przedstawiciel infrarzędu dinozaurów z podrzędu teropodów


SJP.pl


tetanury

przedstawiciel infrarzędu dinozaurów z podrzędu teropodów


SJP.pl

Wikipedia


tetanus

choroba, tężec


SJP.pl


tête-à-tête

przysłówek

 (1.1) książk. sam na sam

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (2.1) książk. spotkanie dwóch osób

Wiktionary

Przykłady

 (2.1) Herminę zostawiła ze mną i z ogromnym moim ambarasem wobec tego tête-à-tête.

 (2.1) Ich tête-à-tête przerodziło się w upojną noc.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) w cztery oczy

 (2.1) randka, schadzka

Wiktionary


tętent

odgłos uderzeń kopyt biegnącego zwierzęcia o podłoże np. podczas galopu; dudnienie


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) odgłos uderzających o ziemię kopyt biegnącego zwierzęcia

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Stanęliśmy i przez chwilę zaległa taka cisza, że słychać było tętent siwej klaczy dopędzającego nas adiutanta.

 (1.1) Na przodzie orszaku smyczki dotąd w powietrzu sterczące na struny opadły; z dźwiękami skrzypiec i basetli wygrywających marsza zmieszał się turkot kół i tętent koni.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈtɛ̃ntɛ̃nt, AS: tntẽnt

Wiktionary

Powiązane:

 czas. tętnić ndk.

 rzecz. tętno n.

Wiktionary


tetera

1. rzadka kaszka z mąki gryczanej i żytniej popularna na Zaporożu
2. rodzaj dzbanka do herbaty


SJP.pl


tetere

rzeczownik, rodzaj nijaki, nazwa własna

 (1.1) geogr. hydron. rzeka w obwodzie irkuckim i Kraju Krasnojarskiego Rosji, uchodzi do Podkamiennej Tunguzki

Wiktionary


teterew

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna

 (1.1) geogr. rzeka na Ukrainie, prawy dopływ Dniepru;

Wiktionary

Wikipedia

Synonimy:

 (1.1) hist. war. Teterów

Wiktionary


teterycz

nazwisko


SJP.pl


tetetka

potocznie: pistolet TT - pistolet samopowtarzalny, będący w czasie II wojny światowej osobistą bronią oficerów, podoficerów i szeregowców Armii Radzieckiej i Wojska Polskiego


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) wojsk. samopowtarzalny pistolet używany zwłaszcza podczas drugiej wojny światowej przez siły zbrojne Związku Radzieckiego;

Wiktionary

TT (ros. Тульский Токарев, Tulskij Tokariew; oficjalnie 7,62 мм пистолет самозарядный обр. 1933 года, pot. tetetka) – radziecki pistolet samopowtarzalny. W latach 1933–1951 podstawowy pistolet Armii Czerwonej / Radzieckiej. Produkowany w ZSRR do 1967 roku. Szeroko rozpowszechniony w krajach bloku wschodniego, gdzie uruchamiano produkcję licencyjną i/lub opracowywano wersje regionalne.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) W biegu mierzył do policjantów z tetetki, magazynki miał w kieszeniach.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) TT

Wiktionary


tethering

[czytaj: tedering] metoda dostępu do internetu za pomocą telefonu komórkowego


SJP.pl

Tethering – metoda podłączenia komputera do internetu poprzez telefon komórkowy. Połączenie telefonu z komputerem może mieć postać zarówno przewodową (np. USB) jak i bezprzewodową (Bluetooth, Wi-Fi).

Telefony GSM generacji 2 i wyższych mają możliwość przesyłania danych za pomocą sieci operatora komórkowego, tj. mogą pracować jako modem. Od lat są prowadzone prace mające na celu zwiększenie przepustowości danych znacznie powyżej podstawowego pasma GSM i obecnie (w 2012 r.) w sieciach są implementowane standardy HSDPA, HSUPA i LTE zapewniające transmisję z łączną prędkością do 100 Mb/s. Oczywistym zastosowaniem tych technologii jest łączenie telefonu z Internetem, w celu bezpośredniego dostępu do obecnych w nim serwisów, a także połączenie modemowe dla komputera osobistego.

Wikipedia


tetmajer

nazwisko


SJP.pl

  • Adolf Tetmajer (Adolf Tettmayer von Przerwa,1813-1892) – poseł do Sejmu Krajowego Galicji
  • Jadwiga Tetmajer-Naimska (1891–1975) – polska malarka
  • Jan Kazimierz Przerwa-Tetmajer (1901–1920) – podporucznik kawalerii Wojska Polskiego, oficer 8 pułku ułanów, kawaler Virtuti Militari, syn Włodzimierza
  • Józef Przerwa-Tetmajer (1804–1880) – polski poeta, matematyk i działacz niepodległościowy
  • Karol Przerwa-Tetmajer (1784–1875) – polski poeta i dramatopisarz
  • Kazimierz Przerwa-Tetmajer (1865–1940) – polski pisarz
  • Leon Przerwa-Tetmajer (1800–1881) – polski posiadacz ziemski i działacz niepodległościowy
  • Ludwig Tetmajer (1850–1905) – szwajcarski inżynier, pionier materiałoznawstwa
  • Michał Przerwa-Tetmajer (ujednoznacznienie)
  • Włodzimierz Tetmajer (1861–1923) – polski malarz, pisarz i polityk (działacz ludowy i niepodległościowy), ojciec Jana Kazimierza

Wikipedia


tętniaczek

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) zdrobn. od tętniak

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. tętniak m.

Wiktionary


tętniak

chorobowe uwypuklenie ściany tętnicy, mające często postać tętniącego guza wypełnionego krwią lub skrzepliną; anewryzm; aneuryzma


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy lub męskorzeczowy

 (1.1) med. ograniczone poszerzenia światła tętnicy;

Wiktionary

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Tętniak jest objawem poważnej choroby.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈtɛ̃ntʲɲak, AS: tntʹńak

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. tętno n., tętnica ż., tętniczka ż., tętnienie n.

:: zdrobn. tętniaczek m.

 czas. tętnić ndk., tętnieć ndk.

 przym. tętniczy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) przest. aneuryzma, anewryzm

Wiktionary


tętniakowaty

tętniak, np. tętniakowate poszerzenie


SJP.pl


tętnić

1. powodować charakterystyczny odgłos uderzeniami kopyt, stóp; dudnić;
2. płynąć rytmicznym ruchem; pulsować;
3. być pełnym rytmicznych odgłosów; rozbrzmiewać


SJP.pl


tętnica

naczynie krwionośne, którym krew wypływa z serca


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) anat. naczynie krwionośne, w którym krew płynie z serca;

Wiktionary

Tętnica, naczynie tętnicze (łac. arteria) – makroskopowo widoczne naczynie krwionośne o nieprzepuszczalnej ścianie, które bez względu na fizjologiczny skład krwi, prowadzi krew z serca do narządów ciała. Układ naczyń tętniczych jest połączony z układem naczyń żylnych poprzez sieć naczyń włosowatych.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: tɛ̃ntʲˈɲit͡sa, AS: tẽntʹńica

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. tętniak m., tętnienie n.

:: zdrobn. tętniczka ż.

 czas. tętnić, zatętnić

 przym. tętniczy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) arteria

Wiktionary


tętniczka

zdrobnienie od: tętnica


SJP.pl

Wikipedia


tętniczy

przymiotnik

 (1.1) med. dotyczący tętnicy (tętnic)

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) W którym miejscu łożyska tętniczego jest największy spadek oporu naczyniowego?

Wiktionary

Wymowa:

IPA: tɛ̃ntʲˈɲit͡ʃɨ, AS: tẽntʹńičy

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. tętno n., tętnica ż., tętniak mrz./mzw.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) tętnicowy, arterialny

Wiktionary


tętnik

pneumatyczny podnośnik cieczy; pulsometr


SJP.pl


tętno

rytmiczne rozciąganie ścian tętnic wskutek pracy serca; puls


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) med. biol. falisty, powtarzający się ruch naczyń krwionośnych wywoływany akcją serca;

Wiktionary

Puls, tętno – falisty ruch naczyń tętniczych zależny od skurczów serca i od elastyczności ścian tętniczych.

Wikipedia

Powiązane:

 rzecz. tętnica ż., tętniczka ż., tętniak m., tętent m., tętnienie n.

 czas. tętnić ndk., zatętnić dk.

 przym. tętniczy

 przysł. tętniczo

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) puls

Wiktionary


tetra

1. lekka tkanina bawełniana, używana w kuchni lub do szycia pieluch;
2. wyrób z tetry - tkaniny;
3. nazwa zwyczajowa tetrachlorometanu (czterochlorku węgla);
4. ryba akwariowa z rodziny kąsaczowatych, np. tetra cesarska


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) włók. luźna tkanina, zwykle bawełniana, materiał na pieluchy

 (1.2) pot. chem. tetrachlorometan

 (1.3) pot. icht. nazwa kilku gatunków drobnych ryb z rodziny kąsaczowatych

Wiktionary

  • tetra- – gr. "cztero-", afiks uwielokrotniający, stosowany w nazwach związków chemicznych
  • tetra – luźna tkanina, najczęściej bawełniana.
  • tetra – nazwa zwyczajowa tetrachlorometanu (czterochlorku węgla); zob. też gaśnica tetrowa – gaśnica zawierająca tetrę jako czynnik gaśniczy
  • TETRA – Terrestrial Trunked Radio – system cyfrowej łączności radiotelefonicznej.

Wikipedia

Przykłady

składnia.

kolokacje.

synonimy.

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

 przym. tetrowy

frazeologia.

etymologia.

uwagi.

 

tłumaczenia.

 (1.2) zobtłum|tetrachlorometan.

źródła.

== tetra (esperanto (morfem).) ==

wymowa.

znaczenia.

morfem|eo.

 (1.1) zool. jarząbek

odmiana.

przykłady.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈtɛtra, AS: tetra

Wiktionary

Powiązane:

 przym. tetrowy

Wiktionary

Synonimy:

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

 przym. tetrowy

frazeologia.

etymologia.

uwagi.

 

tłumaczenia.

 (1.2) zobtłum|tetrachlorometan.

źródła.

== tetra (esperanto (morfem).) ==

wymowa.

znaczenia.

morfem|eo.

 (1.1) zool. jarząbek

odmiana.

przykłady.

składnia.

kolokacje.

synonimy.

Wiktionary


tetra-

przedrostek

 (1.1) pierwszy człon wyrazów złożonych mający znaczenie: czterokrotny, poczwórny

Wiktionary

Przykłady

składnia.

kolokacje.

 (1.1) tetraborowy • tetracyklina • tetralogia • tetramer • tetrametr • tetraplegia • tetrapylon • tetrarchia • tetrastyl

synonimy.

 (1.1) cztero-, czwór-, kwadro-

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

frazeologia.

etymologia.

 (1.1) etym|gr|τετρα-. → cztero- < etym|gr|τέτταρες., etym|gr|τέσσαρες. → cztery

uwagi.

tłumaczenia.

* angielski: (1.1) tetra-, tetr-, quadri-

* włoski: (1.1) tetra-, quadri-

źródła.

== tetra- (język angielski.) ==

wymowa.

 IPA|ˈtɛtɹə.

 audio|LL-Q1860 (eng)-Vealhurl-tetra-.wav.

znaczenia.

przedrostek

 (1.1) tetra-, cztero-, kwadro-

odmiana.

przykłady.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) cztero-, czwór-, kwadro-

Wiktionary


tetraboran

tetraboran sodu - sól sodowa kwasu borowego; boraks


SJP.pl


tetrabrach

antyczna stopa muzyczna złożona z czterech krótkich sylab; proceleusmatyk, dypirrychej, dypirychej


SJP.pl


tetrać

czasownik

 (1.1) poznań. robić coś pracowicie, męczyć się (nad czymś), paprać

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. tetranie n.

Wiktionary


tetrachlorek

tetrachlorek węgla - organiczny związek chemiczny, stosowany jako rozpuszczalnik, a dawniej jako środek gaśniczy w gaśnicach tetrowych; tetrachlorometan, tetra


SJP.pl


tetrachlorometan

bezbarwny związek chemiczny stosowany m.in. jako rozpuszczalnik tłuszczów, olejów; substancja trująca, narkotyczna; tetra, czterochlorek węgla


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) chem. związek organiczny, bezbarwna, trująca ciecz, mająca słodkawy zapach, stosowana jako rozpuszczalnik oraz w gaśnicach;

Wiktionary

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ˌtɛtraxlɔrɔ̃ˈmɛtãn, AS: tetraχlorõmetãn

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) tetrachlorek węgla, pot. tetra, daw. czterochlorek węgla, czterochlorometan

Wiktionary


tetrachord

1. następstwo 4 kolejnych dźwięków;
2. starożytny instrument czterostrunny


SJP.pl

Tetrachord – cztery kolejne dźwięki siedmiostopniowej skali muzycznej zawierające się w kwarcie czystej.

Podział tetrachordów:

  • ze względu na dźwięki skali muzycznej, jakie zawiera:
    • tetrachord dolny – zawiera pierwsze cztery dźwięki (w gamie C-dur są to: c, d, e, f)
    • tetrachord górny – zawiera pozostałe trzy dźwięki i pierwszy powtórzony o oktawę wyżej (w gamie C-dur są to: g, a, h, c)

    Wikipedia


tetrachromatyzm

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) ponadprzeciętna zdolność widzenia większej liczby kolorów

Wiktionary


tetracja

w matematyce: wielokrotne potęgowanie elementu przez siebie


SJP.pl

Tetracja (znana też jako iterowane potęgowanie, superpotęgowanie, wieża wykładnicza lub hiper-4) – działanie dwuargumentowe będące wielokrotnym potęgowaniem elementu przez siebie.

Słowo tetracja wymyślił angielski matematyk Reuben Louis Goodstein łącząc tetra- (cztery) i iteracja. W praktyce tetracja jest używana do zapisu bardzo dużych liczb. Poniżej przedstawione są pierwsze cztery hiperoperatory:

  1. dodawanie
    a+n=a+\underbrace {1+1+\ldots +1} _{n}
    a powiększone o 1 n razy.
  2. mnożenie
    a\cdot n=\underbrace {a+a+\ldots +a} _{n}
    a dodane do siebie n razy.
  3. potęgowanie
    a^{n}=\underbrace {a\cdot a\cdot \ldots \cdot a} _{n}
    a pomnożone przez siebie n razy.
  4. tetracja
    ^{n}a=\underbrace {a^{a^{\cdot ^{\cdot ^{a}}}}} _{n}
    a potęgowane przez siebie n razy.

Wikipedia


tetracyklina

antybiotyk z grupy tetracyklin, stosowany w licznych chorobach zakaźnych


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) farm. żółty krystaliczny antybiotyk o szerokim spektrum działania

Wiktionary

Tetracyklina – antybiotyk tetracyklinowy, wytwarzany przez niektóre szczepy Streptomyces o szerokim spektrum przeciwbakteryjnym. Jest stosowany głównie w leczeniu trądziku.

Wikipedia


tetrada

1. zbiór czterech elementów;
2. rzadko w informatyce: półbajt;
3. kompleks zbudowany z czterech chromatyd pochodzących z dwóch chromosomów homologicznych


SJP.pl

  • tetrada – rzadko używana nazwa półbajtu (czwórki bitów)
  • tetrada Fallota – cztery wady w zespole Fallota
  • tetrada chromatyd

Wikipedia


tetradrachma

antyczna moneta o wartości 4 drachm


SJP.pl

Drachma (stgr. δραχμή drachmḗ od dratchomai – chwytam) – podstawowa moneta srebrna w starożytnej Grecji, rozpowszechniona też w państwach Azji Mniejszej i w części starożytnego Bliskiego Wschodu (m.in. Syria, Egipt) oraz w Kartaginie; jako podstawowa jednostka monetarna emitowana również w Grecji nowożytnej (1832–2002).

Wikipedia


tetradymit

minerał, siarkotellurek bizmutu; stosowany do otrzymywania bizmutu i telluru


SJP.pl


tetraedr

jedna z pięciu brył platońskich; czworościan foremny


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) geom. bryła geometryczna, której podstawa oraz ściany są trójkątami

Wiktionary

Czworościan foremny a. tetraedr (z gr.) – czworościan, którego ściany są przystającymi trójkątami równobocznymi. Jeden z pięciu wielościanów foremnych. Ma 6 krawędzi i 4 wierzchołki. Czworościan foremny jest przykładem trójwymiarowego sympleksu. Czworościan foremny jest dualny do samego siebie. Kanoniczne współrzędne wierzchołków czworościanu mają postać (1, 1, 1), (−1, −1, 1), (−1, 1, −1) i (1, −1, −1).

Wikipedia

Wymowa:

IPA: tɛˈtraɛtr̥, AS: tetraetr̦

Wiktionary

Powiązane:

 przym. tetraedralny, tetraedryczny

 rzecz. tetraedryt m.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) czworościan

Wiktionary


tetraedryt

Tetraedryt – minerał z gromady siarkosoli. Minerał rzadki, rozpowszechniony tylko w niektórych rejonach Ziemi.

Nazwa nawiązuje do częstej, czworościennej (tetraedrycznej) postaci kryształów tego minerału.

Wikipedia


tetraetyloołów

związek chemiczny używany jako środek przeciwstukowy do benzyn; czteroetyloołów


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) chem. trująca, bezbarwna, oleista ciecz, stosowana głównie jako środek przeciwstukowy do benzyn, metaloorganiczny związek chemiczny o wzorze sumarycznym C8H20Pb;

Wiktionary

Tetraetyloołów (czteroetylek ołowiu), (C2H5)4Pb, Et4Pb – metaloorganiczny związek chemiczny, połączenie atomu ołowiu z 4 grupami etylowymi. Stosowany głównie jako środek przeciwstukowy do benzyn.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Tetraetyloołów oraz tetrametyloołów są używane jako środki przeciwstukowe.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌtɛtraɛtɨlɔˈːwuf, AS: tetraetyl•ou̯uf

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) czteroetyloołów, czteroetylek ołowiu (IV), tetraetylek ołowiu (IV)

Wiktionary


tetrafluorek

związek chemiczny z cząsteczką zawierającą cztery atomy fluoru; czterofluorek


SJP.pl


tetrafluoroetylen

pochodna etylenu, w której cztery atomy węgla zostały podstawione atomami fluoru


SJP.pl

Tetrafluoroeten, TFE – organiczny związek chemiczny z grupy węglowodorów halogenowanych (halogenoalken), fluoropochodna etenu, stosowany głównie jako monomer do syntezy politetrafluoroetylenu (CF
2
CF
2
)
n
oraz jako ważny półprodukt w wielu innych syntezach organicznych.

Wikipedia


tetragon

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) geom. rzad. czworokąt, figura geometryczna o czterech kątach

Wiktionary

Przykłady

składnia.

kolokacje.

synonimy.

 (1.1) czworokąt, czworobok

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

 przym. tetragonalny

frazeologia.

etymologia. etym|gr|τετράγωνος. (tetrágonos) → czworokątny

uwagi.

tłumaczenia.

 (1.1) zobtłum|czworokąt.

* niemiecki: (1.1) Tetragon n.

źródła.

== tetragon (język angielski.) ==

wymowa.

 audio|LL-Q1860 (eng)-Vealhurl-tetragon.wav.

znaczenia.

rzeczownik

 (1.1) geom. rzad. czworokąt, czworobok

odmiana.

przykłady.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: tɛˈtraɡɔ̃n, AS: tetragõn

Wiktionary

Powiązane:

 przym. tetragonalny

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) czworokąt, czworobok

Wiktionary


tetragonalny

mający cztery kąty; czworokątny


SJP.pl


tetragram

układ czterech hebrajskich spółgłosek (JHWH), oznaczający według tradycji żydowskiej imię Boga (Jahwe); tetragramaton, tetragrammaton


SJP.pl

Tetragram – cztery hebrajskie litery będące zapisem imienia własnego Boga w Biblii: jod, he, waw, he (hebr. יהוה). Termin „tetragram” pochodzi z języka greckiego i składa się z członów tetra, „cztero-” lub „cztery”, i grámma, „litera”; dosłownie znaczy więc „czteroliterowy”. W Biblii hebrajskiej tetragram pojawia się ponad 6800 razy. Różne formy jego zapisu można spotkać w źródłach pozabiblijnych, niektórych rękopisach Septuaginty oraz rękopisach qumrańskich. Choć czterokrotnie pojawia się w zwrocie „Hallelujah”, nie występuje w podstawowej formie w Nowym Testamencie, wspominają jednak o nim ojcowie Kościoła.

Wikipedia


tetragramaton

układ czterech hebrajskich spółgłosek (JHWH), oznaczający według tradycji żydowskiej imię Boga (Jahwe); tetragrammaton, tetragram


SJP.pl


tetragrammaton

układ czterech hebrajskich spółgłosek (JHWH), oznaczający według tradycji żydowskiej imię Boga (Jahwe); tetragramaton, tetragram


SJP.pl


tetragramowy

tetragram


SJP.pl

Patrz:

tetragram

tetrahydrobiopteryna

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) biochem. kofaktor niektórych enzymów (głównie hydroksylaz aminokwasów aromatycznych) uczestniczący w konwersji aminokwasów do prekursorów neuroprzekaźników

Wiktionary

Sapropteryna (łac. sapropterinum) – organiczny związek chemiczny, syntetyczny odpowiednik naturalnie występującej w organizmie tetrahydrobiopteryny (BH4), stosowany w leczeniu fenyloketonurii i hiperfenyloalaninemii spowodowanej niedoborem tetrahydrobiopteryny.

Wikipedia

Synonimy:

 (1.1) 5,6,7,8-tetrahydrobiopterydyna, BH4, THB, (R)-2-amino-6-[(1R,2S)-1,2-dihydroksypropylo]-5,6,7,8-tetrahydropterydyn-4(3H)-on, sapropteryna; wzór sumaryczny: C9H15N5O3

Wiktionary


tetrahydrokannabinol

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) chem. związek organiczny z grupy kannabinoidów o wzorze sumarycznym wzór chemiczny|C21H30O2.; główna substancja psychoaktywna zawarta w konopiach;

Wiktionary

Tetrahydrokannabinol, THC – organiczny związek chemiczny z grupy kannabinoidów, izomer kannabidiolu i główna substancja psychoaktywna zawarta w konopiach. Jest praktycznie nierozpuszczalny w wodzie, natomiast rozpuszcza się w rozpuszczalnikach organicznych, np. alkoholu, tłuszczach.

Najczęściej mówiąc o THC mówi się o izomerze o nazwie (−)-trans9-tetrahydrokannabinol.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Na podstawie analizy chemicznej, wiedzą, że napój zawiera tetrahydrokannabinol […], który jest substancją odurzającą.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) skr. THC

Wiktionary


tetrahymena

rodzaj pierwotniaków z typu orzęsków


SJP.pl

Tetrahymena – rodzaj orzęsków. Występuje u niego 7 płci (oznaczanych I, II, III, IV, V, VI i VII), z których każda może współżyć z każdą inną. Orzęski różnej płci wyglądają tak samo, ale nie występują równie często.

U Tetrahymena płeć kontroluje gen zwany "mat". Każdy jego allel nie decyduje o płci, tylko określa jej prawdopodobieństwo. W sumie jest co najmniej 14 alleli, podzielonych na 2 główne grupy: A i B. W grupie A możliwa jest każda płeć poza IV i VII, w B każda inna od I.

Wikipedia


tetrajodotyronina

hormon tarczycy, aminokwas zawierający jod; tyroksyna


SJP.pl


tetrakok

bakteria chorobotwórcza


SJP.pl


tetrakozaktyd

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) biochem. farm. syntetyczny hormon, analog ludzkiej kortykotropiny

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Gdzie jest wykorzystywany tetrakozaktyd?

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌtɛtrakɔˈzaktɨt, AS: tetrakozaktyt

Wiktionary


tetralina

węglowodór aromatyczny powstający przez uwodornienie naftalenu pod ciśnieniem, stosowany jako rozpuszczalnik i dodatek do paliwa w silnikach spalinowych; tetrahydronaftalen, czterohydronaftalen


SJP.pl

Tetralina (1,2,3,4-tetrahydronaftalen, C10H12) – węglowodór aromatyczny powstały w wyniku katalitycznej redukcji naftalenu.

Używana jest jako rozpuszczalnik, półprodukt w przemyśle chemicznym oraz jako dodatek do paliw.

Wikipedia


tetralogia

cykl czterech utworów literackich stworzonych przez jednego autora i odpowiednio powiązanych ze sobą tematycznie; czteroksiąg;
2. w starożytnej Grecji: widowisko teatralne złożone z trzech tragedii i dramatu satyrowego jednego autora


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) liter. utwór literacki składający się z czterech części

 (1.2) hist. teatr. w starożytnej Grecji: przedstawienie teatralne składające się z czterech utworów jednego autora wystawianych jeden po drugim;

Wiktionary

Wikipedia

Przykłady

składnia.

kolokacje.

synonimy.

 (1.1) czteroksiąg

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

 przym. tetralogiczny

frazeologia.

etymologia.

 etym|gr|τετραλογία. (tetralogía)

uwagi.

 (1.1) zoblistę|dylogia|trylogia|tetralogia|pentalogia|heksalogia|septalogia.

tłumaczenia.

* angielski: (1.1) tetralogy; (1.2) tetralogy

* czeski: (1.1) tetralogie ż.

* francuski: (1.1) tétralogie ż.; (1.2) tétralogie ż.

* hiszpański: (1.1) tetralogía ż.; (1.2) tetralogía ż.

* niemiecki: (1.1) Tetralogie ż.

* nowogrecki: (1.1) τετραλογία ż.; (1.2) τετραλογία ż.

* portugalski: (1.1) tetralogia ż.; (1.2) tetralogia ż.

* słowacki: (1.1) tetralógia ż.; (1.2) tetralógia ż.

* starogrecki: (1.1) τετραλογία ż.; (1.2) τετραλογία ż.

* włoski: (1.1) tetralogia ż.; (1.2) tetralogia ż.

źródła.

== tetralogia (język włoski.) ==

wymowa.

 IPA|te.tra.lo.ˈʤi.a.

znaczenia.

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) staroż. tetralogia

 (1.2) liter. tetralogia

odmiana.

 (1.1-2) lp. tetralogia; lm. tetralogie

przykłady.

Wiktionary

Powiązane:

 przym. tetralogiczny

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) czteroksiąg

Wiktionary


tetralogiczny

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z tetralogią, dotyczący tetralogii

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. tetralogia ż.

Wiktionary


tetramer

Tetramery – oligomery, cząsteczki składające się z czterech merów, które mogą być jednakowe - homotetramery lub różnić się - heterotetramery. Pojęcia "homotetramery" i "heterotetramery" stosuje się wyłącznie w biochemii.

Przykładami heterotetramerów są: hemoglibiny, receptor AMPA, receptor NMDA, niektóre akwaporyny oraz niektóre enzymy.

Przykładem homotetrametu może być np. glukuronidaza.

Wikipedia


tetrametr

miara wiersza, równa czterem stopom lub z czterem dypodiom


SJP.pl


tetramorfa

Tetramorfa lub tetramorfos – w sztuce średniowiecza powiązanie symboli czterech ewangelistów w jedną postać (z gr. tetramorphos: „o czterech kształtach”, od tetra- + -morphos). Symbolika wywodzi się z tradycji starożytnego Wschodu.

Wikipedia


tetranie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|tetrać.

Wiktionary

Powiązane:

 czas. tetrać ndk.

Wiktionary


tetrapak

jednorazowe, kartonowe opakowanie do mleka, napojów i innych cieczy w kształcie piramidy czterościennej, wykonane z taśmy kartonowej powlekanej od wewnątrz folią termoplastyczną


SJP.pl


tetraplegia

paraliż wszystkich czterech kończyn spowodowany uszkodzeniem rdzenia kręgowego w odcinku szyjnym; porażenie czterokończynowe


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) med. paraliż czterokończynowy;

Wiktionary

Tetraplegia (z gr. tetra – cztery, plege – cios, rana) – paraliż czterokończynowy. Powstaje na skutek uszkodzenia rdzenia kręgowego w odcinku szyjnym.

Rokowania co do poprawy neurologicznej są praktycznie zerowe. Jak do tej pory, poza eksperymentami na zwierzętach, które dały pozytywne wyniki, nie ma możliwości odtworzenia połączeń nerwowych w tymże odcinku.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Tetraplegia powstaje na skutek uszkodzenia rdzenia kręgowego w odcinku szyjnym.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌtɛtraˈplɛɟja, AS: tetrapleǵi ̯a

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. tetraplegik m.

 przym. tetraplegiczny

Wiktionary


tetraplegik

osoba cierpiąca na paraliż wszystkich czterech kończyn, spowodowany uszkodzeniem rdzenia kręgowego w odcinku szyjnym


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) osoba z tetraplegią – paraliżem czterokończynowym

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Po wypadku samochodowym jestem tetraplegikiem.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌtɛtraˈplɛɟik, AS: tetrapleǵik

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. tetraplegia ż.

 przym. tetraplegiczny

Wiktionary


tetraploid

organizm roślinny lub zwierzęcy mający w jądrach komórek somatycznych cztery zespoły chromosomów


SJP.pl

Tetraploid (ang. tetraploid) – organizm lub komórka z poczwórnym zestawem chromosomów homologicznych zawartych w jądrze komórkowym. Podstawowa liczba chromosomów oznaczana jest x, stąd u tetraploidów 2n = 4x, ale też bywają tetraploidy oznaczane jako 4n.

Wikipedia


tetrapod

przedstawiciel grupy kręgowców obejmującej płazy, gady, ptaki i ssaki; czworonóg


SJP.pl


tetrapodia

wiersz czterostopowy; czterostopowiec


SJP.pl

Tetrapodia (gr. tetrapodíaczłon czterostopowy) – typ wiersza złożonego z czterech identycznych stóp w każdym wersie.

  • tetrapodia trocheiczna: SsSsSsSs – w wierszu polskim bardzo częsta;
  • tetrapodia jambiczna: sSsSsSsS – w wierszu polskim niezbyt częsta;
  • tetrapodia daktyliczna: SssSssSssSss – w wierszu polskim nie występuje;
  • tetrapodia amfibrachiczna: sSssSssSssSs – w wierszu polskim bardzo częsta;
  • tetrapodia anapestyczna: ssSssSssSssS – w wierszu polskim rzadka;
  • tetrapodia peoniczna III – w wierszu polskim rzadka.

Wikipedia


tetrapody

przedstawiciel grupy kręgowców obejmującej płazy, gady, ptaki i ssaki; czworonóg


SJP.pl

Czworonogi, tetrapody (Tetrapoda) – grupa kręgowców obejmująca płazy, gady, ptaki i ssaki.

W 1989 roku Jacques Gauthier i współpracownicy zdefiniowali nazwę Tetrapoda jako odnoszącą się do grupy koronowej, czyli obejmującej ostatniego wspólnego przodka grup Lissamphibia oraz owodniowców i wszystkich jego potomków, jednak niektórzy naukowcy rozszerzają znaczenie tego terminu na klad obejmujący wszystkie kręgowce mające kończyny z palcami. Według panującego konsensusu tetrapody wyodrębniły się z przedstawicieli grupy Tetrapodomorpha, takich jak Eusthenopteron, Panderichthys czy Tiktaalik, we wczesnym dewonie, prawdopodobnie w słodkowodnym lub słonawym środowisku w odpowiedzi na modyfikacje ekosystemów lądowych i nadwodnych, związane z intensywnym rozwojem roślinności. Najstarsze odnalezione skamieniałości ciał tetrapodów ocenia się na późny fran, jednak liczące około 395 mln lat odciski stóp odkryte w morskich osadach w Zachełmiu w Górach Świętokrzyskich są od nich starsze o około 18 milionów lat i mają około 10 milionów lat więcej niż najstarsze znane pozostałości przedstawicieli Elpistostegidae – domniemanych przodków tetrapodów – co sugeruje, że przekształcenie ryb w czworonogi miało miejsce znacznie wcześniej niż powszechnie uważano, a pierwsze tetrapody żyły w odmiennych ekosystemach. Pierwsze analizy przeprowadzone po odkryciu zachełmiańskich tropów sugerują, że czworonogi powstały we wczesnym dewonie, w emsie, około 403 mln lat temu. Dokładne ustalenie czasu wyewoluowania tetrapodów jest jednak trudne ze względu na niejasną pozycję filogenetyczną zwierząt, które pozostawiły ślady z Zachełmia – jeśli były one bazalnymi czworonogami, grupa ta mogła powstać około 399 mln lat temu, natomiast jeśli były one bliżej spokrewnione z grupą koronową, wówczas szacowany czas wyewoluowania pierwszych przedstawicieli Tetrapoda wynosiłby około 414 mln lat temu.

Kladogram według Laurina w Tree of Life Web Project

Wikipedia


tetrapylon

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) archit. hist. monumentalna brama o czterech wejściach, stawiana w starożytności na skrzyżowaniach dróg lub na forach;

Wiktionary

Tetrapylon (gr. τετράπυλον, lm tetrapyla; od τετράπυλος – czwórbramny) – w architekturze rzymskiej okazała brama czterowejściowa stawiana na głównym placu miasta lub na skrzyżowaniu jego wielkich ulic.

Był to rodzaj łuku czterościennego (tj. o czterech fasadach) z dwoma skrzyżowanymi przelotami. Jego elewację okładano płaskorzeźbionymi płytami i zdobiono posągami, a nawet grupami rzeźbiarskimi z brązu. Termin tetrakionion odnoszony jest do odmiany tetrapylonu, pozbawionej pokrycia krzyżujących się przelotów i w rzeczywistości złożonej z czterech oddzielnych elementów.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) W miejscu przecięcia się obu ulic wznosi się tetrapylon, którego pozostałości zachowały się jeszcze do XIX wieku.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌtɛtraˈpɨlɔ̃n, AS: tetrapylõn

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) łuk poczwórny; łuk czterobramny

Wiktionary


tetrarcha

tytuł nadawany w starożytności władcy tetrarchii


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) hist. władca tetrarchii;

Wiktionary

Tetrarcha (z gr. tettares – cztery, archo – rządzę) – tytuł nadawany w starożytności władcy tetrarchii.

W okresie cesarstwa Rzymianie stosowali ten tytuł także w odniesieniu do panujących w mniejszych państwach azjatyckich – np. tetrarcha Herod Antypas.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Cezar przejrzał jego plan, miał jednak zaledwie 1000 żołnierzy i musiał czekać na legion, który obiecał mu dostarczyć tetrarcha Galacji. (Bitwa pod Zelą)

Wiktionary

Wymowa:

IPA: tɛˈtrarxa, AS: tetrarχa

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. tetrarchia ż.

Wiktionary

Synonimy:

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

 rzecz. tetrarchia ż.

frazeologia.

etymologia.

uwagi.

tłumaczenia.

* baskijski: (1.1) tetrarka

* francuski: (1.1) tétrarque m.

* hiszpański: (1.1) tetrarca m.

* interlingua: (1.1) tetrarcha

* nowogrecki: (1.1) τετράρχης m.

* rosyjski: (1.1) тетрарх m.

źródła.

== tetrarcha (interlingua.) ==

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik

 (1.1) tetrarcha

odmiana.

przykłady.

składnia.

kolokacje.

synonimy.

Wiktionary


tetrarchia

w starożytnym Rzymie: system współrządów 4 cesarzy wprowadzony przez Dioklecjana


SJP.pl

Tetrarchia (gr. τετραρχία, „rządy czterech”, „czwórwładza”; łac. quadrumvirat) – system rządów w Cesarstwie rzymskim wprowadzany stopniowo przez cesarza Dioklecjana od 286 roku. Polegał na równoczesnym sprawowaniu władzy przez czterech panujących: dwóch augustów i dwóch władców niższej rangi z tytułem cezara.

Wikipedia


tetrasporowce

rząd roślin z klasy zielenic właściwych; Tetrasporales


SJP.pl


tetrasporowiec

przedstawiciel rzędu roślin z klasy zielenic właściwych


SJP.pl


tetrastych

strofa czterowierszowa lub utwór czterowierszowy; czterowiersz; kwartyna


SJP.pl

Tetrastych, także kwartyna, kwarten, quatrain, czterowiersz, czterowers – typ strofy, zwłaszcza w poezji lirycznej. Składa się z czterech wersów, najczęściej izosylabicznych i połączonych rymami (parzystymi, okalającymi lub krzyżowymi). Typowy dla tetrastychu jest ośmio-, jedenasto- lub trzynastozgłoskowiec. Strofa tego typu jest często elementem składowym całych układów stroficznych, na przykład sonetu. Tetrastych często pojawia się w liryce polskiej.

Jak się nie nudzić? gdy oto nad globem
Milion gwiazd cichych się świeci,
A każda innym jaśnieje sposobem,
A wszystko stoi – i leci...
Cyprian Kamil Norwid, Marionetki
Błękitami gęstemi do góry, drąc oporu skołtunione chmury,
W buntowniczej zuchwałej radości, w zażartości natężeń i walk,
Wśród wzdętego ogromu przestrzeni – lotnych flotyll śpiewającym sznurem
Żeglujemy w zachwytu fontanny, w niepieszczoną przez nikogo dal.
Stanisław Ciesielczuk, Czarodziejstwo

Wikipedia


tetrastyl

świątynia grecka o fasadzie z czerema kolumnami; tetrastylos


SJP.pl


tetrastylos

świątynia grecka o fasadzie z czerema kolumnami; tetrastyl


SJP.pl


tetratlenek

związek chemiczny zawierający cztery atomy tlenu w cząsteczce; np. tlenek azotu IV, tlenek ołowiu IV


SJP.pl


tetrazen

Tetrazen – organiczny związek chemiczny używany jako materiał wybuchowy inicjujący.

Wikipedia


tetri

zdawkowa moneta gruzińska (100 tetri = 1 lari)


SJP.pl

Lari – jednostka walutowa Gruzji dzieląca się na 100 tetri. Banknoty lari produkowane były, między innymi, przez Polską Wytwórnię Papierów Wartościowych.

Wikipedia


tetroda

lampa próżniowa z czterema elektrodami


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) elektron. lampa elektronowa posiadająca cztery elektrody: anodę, dwie siatki i katodę;

Wiktionary

Tetroda – rodzaj lampy elektronowej posiadającej cztery elektrody: anodę, katodę i dwie siatki umieszczone pomiędzy anodą i katodą.

Krótko tetrodami nazywa się najczęściej czteroelektrodowe lampy próżniowe, choć niektóre tyratrony są gazowanymi tetrodami.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Ponieważ tetrody 6550 mogą dostarczyć sygnał o dużej mocy, to mają dodatkowy potencjał do tworzenia wrażenia bardzo dynamicznego dźwięku z momentalną rekonstrukcją przy gwałtownych uderzeniach i równoczesną klarownością brzmienia w zakresie wysokich częstotliwości akustycznych.

Wiktionary

Powiązane:

 przym. tetrodowy

Wiktionary


tetrodonowate

rodzina ryb promieniopłetwych z rzędu najeżkokształtnych; kolcobrzuchowate, rozdymkowate


SJP.pl

Rozdymkowate, tetrodonowate, kolcobrzuchowate (Tetraodontidae) – rodzina głównie morskich ryb promieniopłetwych z rzędu rozdymkokształtnych (Tetraodontiformes), rzadziej spotykane w wodach słodkich lub słonawych. Ich ciało zawiera silnie trującą tetrodotoksynę. Niektóre gatunki spotykane są w hodowlach akwarystycznych.

Wikipedia


tetrodontokształtne

rząd ryb promieniopłetwych; najeżkokształtne, rozdymkokształtne


SJP.pl

Wikipedia


tetrowy

przymiotnik od: tetra


SJP.pl


tetroza

cukier prosty mający 4 atomy węgla w cząsteczce


SJP.pl

Tetrozy – cukry proste zawierające cztery atomy węgla w cząsteczce.

Do tetroz należą, niewystępujące w naturze:

  • erytruloza
  • erytroza
  • treoza

Wikipedia


tetryczeć

stawać się zgorzkniałym, gderliwym


SJP.pl


tetryczka

tetryk


SJP.pl

Patrz:

tetryk

tetryczny

przestarzałe: o zgryźliwym usposobieniu, właściwym marudzie, mantyce


SJP.pl


tetryk

człowiek zgryźliwy, zgorzkniały, zrzędliwy; zrzęda, mantyka


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) człowiek zgryźliwy, zgorzkniały, zrzędliwy

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Bycie tetrykiem to wyłącznie stan umysłu i może wystąpić w każdym wieku, albo nie wystąpić wcale.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) maruda, zrzęda

Wiktionary


tetrykowaty

przymiotnik jakościowy

 (1.1) nieco tetryczny

Wiktionary


tetryl

materiał wybuchowy silniejszy od trotylu; tetrylit


SJP.pl

Tetryl (tetrylit, 2,4,6-trinitrofenylo-N-metylonitroamina, (NO2)3C6H2NCH3NO2) – organiczny związek chemiczny z grupy nitroamin, materiał wybuchowy będący produktem nitrowania dimetyloaniliny.

Tetryl został po raz pierwszy otrzymany w 1877, jednak jako wojskowy materiał wybuchowy zaczęto go stosować dopiero na początku XX w. – nieco później niż trotyl.

Wikipedia


tetrylit

materiał wybuchowy silniejszy od trotylu; tetryl


SJP.pl

Tetryl (tetrylit, 2,4,6-trinitrofenylo-N-metylonitroamina, (NO2)3C6H2NCH3NO2) – organiczny związek chemiczny z grupy nitroamin, materiał wybuchowy będący produktem nitrowania dimetyloaniliny.

Tetryl został po raz pierwszy otrzymany w 1877, jednak jako wojskowy materiał wybuchowy zaczęto go stosować dopiero na początku XX w. – nieco później niż trotyl.

Wikipedia


tetum

język urzędowy Timoru Wschodniego


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) jęz. jeden z języków urzędowych w Timorze Wschodnim, obok portugalskiego;

Wiktionary

  • Tetum (Tetun) – grupa etniczna
  • tetum (tetun) – język austronezyjski

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Kościół katolicki przyjął tetum jako język liturgiczny.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈtɛtũm, AS: tetũm

Wiktionary

Synonimy:

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

frazeologia.

etymologia.

uwagi.

tłumaczenia.

* angielski: (1.1) Tetum

źródła.

== tetum (język baskijski.) ==

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik

 (1.1) jęz. tetum

odmiana.

przykłady.

składnia.

kolokacje.

synonimy.

Wiktionary


tetyczny

stwierdzający, ustanawiający coś


SJP.pl


tetyda

1. bogini, matka herosa Achillesa;
2. jeden z księżyców Saturna;
3. praocean


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) mitgr. nimfa; córka Nereusa i żona Peleusa; matka Achillesa; jedna z nereid;

 (1.2) mitgr. bogini i uosobienie żeńskiej płodności morza;

 (1.3) geol. praocean rozdzielający Europę i Afrykę;

 (1.4) astr. księżyc Saturna;

Wiktionary

  • Tetyda – w mitologii greckiej jedna z Nereid, matka Achillesa
  • Tetyda – w mitologii greckiej jedna z tytanid, matka Okeanid
  • Tetyda – księżyc Saturna
  • Tetyda – praocean

Wikipedia

Przykłady

składnia.

kolokacje.

synonimy.

 (1.1) Tetis

 (1.2) Tetys

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

frazeologia.

 włosy Tetydy

etymologia.

 (1.1) etym|gr|Θέτις. (Thétis)

 (1.2) etym|gr|Τηθύς. (Tethýs)

 (1.3-4) od (1.2)

uwagi.

 (1.2) zoblistę|Fojbe|Hyperion|Japet|Kojos|Krios|Kronos|Mnemosyne|Okeanos|Rea|Teja|Temida.

 

tłumaczenia.

* angielski: (1.1) Thetis; (1.2) Tethys; (1.3) Tethys

* nowogrecki: (1.1) Θέτις ż.; (1.2) Τηθύς ż.; (1.3) Τηθύς ż.; (1.4) Τηθύς ż.

* rosyjski: (1.1) Тетида ż.; (1.2) Тетида ż.; (1.3) Тетида ż.; (1.4) Тетида ż.

źródła.

== Tetyda (język słowacki.) ==

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) astr. Tetyda - księżyc Saturna

odmiana.

przykłady.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: tɛˈtɨda, AS: tetyda

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) Tetis

 (1.2) Tetys

Wiktionary


tetys

bogini, matka herosa Achillesa; Tetyda


SJP.pl

  • Tethys (Tetyda) – księżyc Saturna
  • Tethys (Tetyda) – prehistoryczny ocean
  • Tethys (Tetyda, Tetys) – w mitologii greckiej jedna z tytanid, matka Okeanid

Wikipedia


teukros

w mitologii greckiej:
1. król Teukrów, syn Skamandra;
2. uczestnik wojny trojańskiej, syn Telamona


SJP.pl

  • Teukros (łac. Teucer, Teucrus) – w mitologii greckiej król Teukrów, syn Skamandra
  • Teukros (łac. Teucer, Teucrus) – w mitologii greckiej uczestnik wojny trojańskiej, syn Telamona

Wikipedia


teurg

mag praktykujący teurgię


SJP.pl


teurgia

forma magii mająca zmusić bóstwo do jakiegoś działania, popularna w okresie hellenizmu i w średniowieczu


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) ezot. rytuał zmuszający bogów lub bóstwa do działania zgodnie z wolą odprawiającego dany rytuał lub jego zleceniodawcy;

Wiktionary

Teurgia (gr. θεουργία, „boskie działanie”) – praktykowanie rytuałów niekiedy o magicznym charakterze, występujące w późnej starożytności i średniowieczu.

Słowo „teurgiczny” pojawia się dopiero w II wieku i wydaje się tworem autora lub autorów Wyroczni chaldejskich, używanym na oznaczenie wysiłków zdolnych oczyścić duszę i jej „pojazd” – ciało astralne – w celu umożliwienia jej kontemplacji bogów. Rytuały te składają się z ablucji, ofiar i inwokacji zawierających słowa rytualne. Teurgię od magii różni to, że ta pierwsza służy celom religijnym, spełniając wymogi rytuałów, co do których sądzi się, że mogą oddziaływać na bogów i wręcz „przymuszać” ich do działania, natomiast magia ma na celu wykorzystywanie formuł religijnych w celach z gruntu świeckich. Później pod pojęciem teurgii rozumiana była wiara w możność ożywiania posągów lub obrazów.

Wikipedia

Przykłady

składnia.

kolokacje.

synonimy.

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

 rzecz. teurg

 przym. teurgiczny

frazeologia.

etymologia.

uwagi.

tłumaczenia.

* angielski: (1.1) theurgy

* francuski: (1.1) théurgie ż.

* friulski: (1.1) teurgjie ż.

* niderlandzki: (1.1) theürgie ż.

* niemiecki: (1.1) Theurgie ż.

* włoski: (1.1) teurgia ż.

źródła.

== teurgia (język włoski.) ==

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) ezot. teurgia

odmiana.

przykłady.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. teurg

 przym. teurgiczny

Wiktionary

Synonimy:

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

 rzecz. teurg

 przym. teurgiczny

frazeologia.

etymologia.

uwagi.

tłumaczenia.

* angielski: (1.1) theurgy

* francuski: (1.1) théurgie ż.

* friulski: (1.1) teurgjie ż.

* niderlandzki: (1.1) theürgie ż.

* niemiecki: (1.1) Theurgie ż.

* włoski: (1.1) teurgia ż.

źródła.

== teurgia (język włoski.) ==

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) ezot. teurgia

odmiana.

przykłady.

składnia.

kolokacje.

synonimy.

Wiktionary


teutoburski

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z Teutbergiem (Teutburgiem); dotyczący Teutbergu (Teutburga)

Wiktionary


teuton

członek starożytnego plemienia zamieszkującego na Półwyspie Jutlandzkim, prawdopodobnie germańskiego albo celtyckiego


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) etn. hist. członek starożytnego plemięemienia wywodzącego się z Półwyspu Jutlandzkiego

Wiktionary

Powiązane:

 przym. teutoński

Wiktionary


teutoni

plemię germańskie; Teutonowie


SJP.pl

Teutoni, Teutonowie (łac. Teutones, Teutoni, gr. Τεύτονες) – lud germański lub celtycki zamieszkujący pierwotnie przy dolnym biegu Łaby i na Półwyspie Jutlandzkim na południe od siedzib Cymbrów. Po raz pierwszy wymienieni w źródłach antycznych przez Pyteasza z Massalii. Wraz z Cymbrami i Ambronami pobili wojska rzymskie pod Arausio (Arauzjoną) w Galii w 105 p.n.e. Podczas tej bitwy, dowodzonej ze strony Rzymian przez konsula Gnejusza Maliusza Maksymusa i prokonsula Kwintusa Serwiliusza Cepiona, zginęło ponad 100 000 Rzymian. Była to jedna z największych klęsk wojsk rzymskich w dziejach. Plemiona germańskie nie wykorzystały jednak osłabienia Rzymu i odstąpiły od inwazji na Półwysep Apeniński.

Wikipedia


teutonizm

to, co teutońskie; kultura i cywilizacja teutońska, niemiecka


SJP.pl


teutonowie

plemię germańskie; Teutoni


SJP.pl

Teutoni, Teutonowie (łac. Teutones, Teutoni, gr. Τεύτονες) – lud germański lub celtycki zamieszkujący pierwotnie przy dolnym biegu Łaby i na Półwyspie Jutlandzkim na południe od siedzib Cymbrów. Po raz pierwszy wymienieni w źródłach antycznych przez Pyteasza z Massalii. Wraz z Cymbrami i Ambronami pobili wojska rzymskie pod Arausio (Arauzjoną) w Galii w 105 p.n.e. Podczas tej bitwy, dowodzonej ze strony Rzymian przez konsula Gnejusza Maliusza Maksymusa i prokonsula Kwintusa Serwiliusza Cepiona, zginęło ponad 100 000 Rzymian. Była to jedna z największych klęsk wojsk rzymskich w dziejach. Plemiona germańskie nie wykorzystały jednak osłabienia Rzymu i odstąpiły od inwazji na Półwysep Apeniński.

Wikipedia


teutoński

1. niemiecki, pruski, germański;
2. dawniej: krzyżacki


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) hist. związany z Teutonami

 (1.2) książk. związany z Krzyżakami

Wiktionary

Przykłady

 (1.2) Ruiny pierwszej siedziby teutońskiej znajdują się w Jerozolimie.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Teuton mos., Teutonka ż., Teutonia ż.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) germański, niemiecki

 (1.2) krzyżacki

Wiktionary


teutońszczyzna

przestarzale: Niemcy, Teutoni; niemczyzna


SJP.pl


tev

teraelektronowolt


SJP.pl


tex

jednostka miary w systemie międzynarodowej numeracji włókien; teks


SJP.pl

  • Tex (film) w reżyserii Tima Huntera
  • Tex (powieść) S.E. Hinton
  • TeX system komputerowy

Wikipedia


texaco

[czytaj: TEksako] amerykańskie przedsiębiorstwo handlowe; marka


SJP.pl

Texaco (Texas Company) – amerykański koncern petrochemiczny działający w latach 1901–2001.

Wikipedia


texarkana

miasto w USA


SJP.pl

Miejscowości w USA:

  • Texarkana – miasto w stanie Arkansas, w hrabstwie Miller
  • Texarkana – miasto w stanie Teksas, w hrabstwie Bowie

Wikipedia


texarkański

Texarkana


SJP.pl

Patrz:

Texarkana

texas

gruba, sztywna tkanina bawełniana wykorzystywana najczęściej do szycia odzieży o kroju sportowym; teksas


SJP.pl

Geografia

Stany Zjednoczone

  • Texas – angielska nazwa stanu Teksas (USA)
  • Texas – miasto w stanie Wisconsin, w hrabstwie Marathon
  • Gmina Texas (ang. Texas Township) w stanie Arkansas, w hrabstwie Craighead
  • Gmina Texas (ang. Texas Township) w stanie Arkansas, w hrabstwie Lee
  • Gmina Texas (ang. Texas Township) w stanie Illinois, w hrabstwie De Witt
  • Gmina Texas (ang. Texas Township) w stanie Michigan, w hrabstwie Kalamazoo
  • Gmina Texas (ang. Texas Township) w stanie Missouri, w hrabstwie Dent
  • Gmina Texas (ang. Texas Township) w stanie Ohio, w hrabstwie Crawford
  • Gmina Texas (ang. Texas Township) w stanie Pensylwania, w hrabstwie Wayne
  • Gmina Texas (ang. Texas Town) w stanie Wisconsin, w hrabstwie Marathon
  • Hrabstwo Texas w stanie Missouri
  • Hrabstwo Texas w stanie Oklahoma

Wikipedia


texel

bezroga owca holenderska; teksel


SJP.pl

Texel – nizinna wyspa w Holandii, wysunięta najdalej na zachód w grupie Wysp Zachodniofryzyjskich. Całe terytorium wyspy oraz otaczające je wody stanowią gminę miejską Texel, wchodzącą w skład prowincji Holandia Północna. Oddzielona na północy cieśniną od wyspy Vlieland. Siedziba władz mieści się w Den Burg. Burmistrzem w kadencji 2014-2018 jest Francine Giskes.

Ludność wyspy zajmuje się rybołówstwem oraz uprawą kwiatów. Na wyspie rozwinęła się turystyka.

Wikipedia


tey

były kabaret


SJP.pl

  • Great Tey – miejscowość w Anglii, w hrabstwie Essex
  • Josephine Tey – szkocka pisarka, autorka powieści detektywistycznych, historycznych i sztuk teatralnych
  • Kabaret Tey – polski kabaret
  • Little Tey – miejscowość w Anglii, w hrabstwie Essex
  • Marks Tey – miejscowość w Anglii, w hrabstwie Essex

Wikipedia


też

partykuła:
1. uwydatniająca różne rodzaje wypowiedzi; także, również;
2. wzmacniająca wyraz (zwykle spójnik) jej towarzyszący;
3. mająca charakter ekspresywny, ujemnie zabarwiająca wyraz, do którego się odnosi, wyrażająca np. lekceważenie


SJP.pl

partykuła

 (1.1) zob. również.

forma zaimka.

 (2.1) M., B. i W. nmos. od: tenże

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Melony w 90% składają się z wody; zawierają też dużo cukru.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: tɛʃ, AS: teš

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) gw-pl|Górny Śląsk|tyż.

Wiktionary


teza

1. założenie, które ktoś zamierza uzasadnić;
2. twierdzenie lub część twierdzenia wymagające dowodu;
3. w utworze literackim: rozwiązanie problemu przedstawione czytelnikowi przez autora; przesłanie, idea


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) twierdzenie dla którego należy przedstawić uzasadnienie

 (1.2) filoz. pierwszy etap trójfazowego cyklu rozwojego w dialektyce Hegla

 (1.3) liter. rozwiązanie problemu podsunięte czytelnikowi przez autora

 (1.4) mat. część twierdzenia, którą należy udowodnić przy danych założeniach

 (1.5) log. założenie lub twierdzenie, które wymaga dowodu

Wiktionary

Teza (gr. θέσις [thésis] – ’umieszczenie, rozmieszczenie, złożenie, kompozycja’, od τίθημι [títhēmi] – ’umieścić, położyć, kłaść, postawić’) – twierdzenie, dla którego przedstawia się uzasadnienie. W ujęciu matematycznym jest to część twierdzenia, którą należy udowodnić, opierając się na przyjętym założeniu.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Brak bezpośrednich dowodów na potwierdzenie tej tezy.

 (1.3) Książka zawiera liczne przykłady, potwierdzające tezę autora.

Wiktionary

Powiązane:

 przym. tezowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) założenie

 (1.3) idea, przesłanie

Wiktionary


tezaurus

leksykon


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) książk. dzieło, które obejmuje całość określonej wiedzy, dorobku intelektualnego

 (1.2) jęz. słownik, który obejmuje pełne słownictwo jakiegoś języka

Wiktionary

Tezaurus – słownik odzwierciedlający strukturę pola semantycznego danego języka informacyjno-wyszukiwawczego, obejmujący deskryptory, ich relacje oraz reguły stosowania.

Tezaurusy tworzy się dla języków deskryptorowych, w których to językach znajdują się deskryptory związane relacjami paradygmatycznymi oraz askryptory.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: tɛˈzawrus, AS: tezau̯rus

Wiktionary


tezauryzacja

gromadzenie i przechowywanie wartości, skarbu, majątku


SJP.pl

Wikipedia


tezauryzacyjny

dotyczący tezauryzacji


SJP.pl


tezauryzować

czasownik

 (1.1) zbierać, gromadzić, kolekcjonować

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌtɛzawrɨˈzɔvat͡ɕ, AS: tezau̯ryzovać

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. tezauryzowanie n., tezauryzacja

 przym. tezauryzacyjny

Wiktionary


tezauryzowanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|tezauryzować.

Wiktionary

Powiązane:

 czas. tezauryzować ndk.

Wiktionary


tezcatlipoca

rzeczownik, rodzaj męski, nazwa własna

 (1.1) rel. aztecki bóg zła, ciemności i zemsty

Wiktionary

Wikipedia

Synonimy:

 (1.1) Metzli

Wiktionary


tężcowy

1. wywołujący tężec;
2. będący objawem tężca


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) med. związany z tężcem, dotyczący tężca

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. tężec mrz.

 przym. przeciwtężcowy

Wiktionary


tężec

groźna choroba zakaźna


SJP.pl

czasownik nieprzechodni niedokonany

 (1.1) zmieniać stan skupienia z ciekłego na stały

 (1.2) stawać się sztywnym, nieruchomieć, drętwieć

 (1.3) stawać się mocniejszym, solidniejszym, wzmagać, nabierać sił, potęgi

Wiktionary

Tężec (łac. tetanus) – ostra i ciężka choroba przyranna zwierząt. Jest on chorobą zakaźną (wywoływana przez bakteryjny czynnik zakaźny), ale nie zaraźliwą, ponieważ jej przyczyną są egzotoksyny (o charakterze neurotoksyn) wytwarzane przez bakterię laseczkę tężca (Clostridium tetani).

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ˈtɛ̃w̃ʒɛt͡ɕ, AS: tũ̯žeć

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. tężenie

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) krzepnąć

Wiktionary


tężej

stopień wyższy od przysłówka: tęgo


SJP.pl


tężenie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|tężeć.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: tɛ̃w̃ˈʒɛ̃ɲɛ, AS: tẽũ̯žńe

Wiktionary

Powiązane:

 czas. tężeć

Wiktionary


tezeusz

w mitologii greckiej: królewicz i heros ateński


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy, nazwa własna

 (1.1) mitgr. heros ateński i pogromca Minotaura, syn Egeusza (albo Posejdona) i Ajtry;

 (1.2) imię|polski|m.;

Wiktionary

Tezeusz (gr. Θησεύς Thēseús, łac. Theseus) – w mitologii greckiej królewicz i heros ateński.

Uchodził za syna Posejdona i Ajtry (formalnie był synem Egeusza, króla Aten). Wychowywany poza domem z obawy przed żądnymi tronu synami swojego stryja Pallasa. Jego wejściem w dorosłość było uniesienie głazu, pod którym Egeusz (Ajgeus) zostawił dla niego miecz i sandały.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Najbardziej tajemniczym momentem w przygodach Tezeusza jest geranos, magiczny taniec labiryntu.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: tɛˈzɛwuʃ, AS: teze

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Tezeida mos.

 przym. Tezeuszowy

Wiktionary


tezeuszowy

przymiotnik dzierżawczy - należący do Tezeusza lub z nim związany


SJP.pl


tężnia

budowla z drewna i gałęzi tarniny, zwykle kilkupiętrowej wysokości i długości do kilkuset metrów; pierwotnie służąca do uzyskiwania soli kuchennej, obecnie miejsce do zażywania inhalacji


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) budowla z drewna i gałęzi tarniny służąca do zwiększania stężenia soli w solance;

 (1.2) drewniana konstrukcja wykorzystywana jako inhalatorium w uzdrowisku

Wiktionary

Tężnia, gradiernia – budowla z drewna i gałęzi tarniny służąca do zwiększania stężenia soli w solance przez jej częściowe odparowanie. Tężnie służyły w przeszłości do uzyskiwania soli kuchennej, obecnie jako potężne inhalatoria w kurortach.

Wikipedia

Przykłady

 (1.2) Spaceruję sobie wzdłuż tężni.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. tężnik m.

 czas. tężyć ndk.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) gradiernia

Wiktionary


tężnica

tężnica wytworna, tężnica mała - gatunki ważki z rodziny łątkowatych


SJP.pl


tężnik

usztywniający element konstrukcyjny budowli


SJP.pl


tężniowy

tężnia


SJP.pl

Patrz:

tężnia

tezowy

zawierający tezę, ideę, jakieś poglądy, przekonania


SJP.pl


tęższy

stopień wyższy od przymiotnika: tęgi; bardziej tęgi


SJP.pl


tężyć

czynić coś, np. mięśnie, psychikę, wytrzymałym, mocnym; wytężać, napinać, natężać


SJP.pl


tężyczka

napady drgawek, skurcze mięśni występujące wskutek wzmożonej pobudliwości nerwowo-mięśniowej; spazmofilia; tetania


SJP.pl

Tężyczka (łac. tetania) – stan patofizjologiczny, objawiający się nadmiernym skurczem mięśni. Występuje przy hipokalcemii. Jedną z rzadszych przyczyn jej występowania jest zespół Gitelmana.

Przy znacznej hipokalcemii (Ca2+ < 7 mg/dl) występują parestezje, skurcze mięśni szkieletowych z przewagą zginaczy kończyn górnych i prostowników kończyn dolnych. Inne objawy, tzw. równoważniki tężyczki to skurcz naczyń wieńcowych skutkujący objawami dusznicy bolesnej, brzusznych (powodujący anginę brzuszną), mózgowych, zaburzenia świadomości, TIA), obwodowych (rzekomy zespół Raynauda), skurcz głośni (łac. laryngospasmus), oskrzeli, powiek, światłowstręt oraz podwójne widzenie.

Wikipedia


tężyzna

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) pokaźna siła i wytrzymałość

Wiktionary


tfi

[czytaj: te-ef-I] skrót od: towarzystwo funduszy inwestycyjnych


SJP.pl


tfu

pfu;
1. wyraz naśladujący dźwięk słyszany przy splunięciu;
2. wyraz używany w sytuacji, gdy ktoś się przejęzyczył, pomylił itp.


SJP.pl

wykrzyknik

 (1.1) onomatopeja naśladująca spluwanie, będąca wyrazem pogardy

 (1.2) …wskazujący chęć poprawny przejęzyczenia

Wiktionary

Tfu – drugi singel z albumu Kasi Nosowskiej pt. Sushi.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Nie wzruszy mnie ataczek ani zgrywa, ten pistolecik schowaj proszę, tfu!

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1-2) tfuj

Wiktionary


tfue

skrótowiec

 (1.1) = Traktat o funkcjonowaniu Unii Europejskiej

Wiktionary


tfuj

wykrzyknik wyrażający wstręt, obrzydzenie, niesmak


SJP.pl

wykrzyknik

 (1.1) …onomatopeja wyrażająca splunięcie po zjedzeniu czegoś niedobrego, wstręt, obrzydzenie, niesmak

 (1.2) …onomatopeja wyrażająca splunięcie jako zdecydowaną dezaprobatę czegoś

Wiktionary


tg

skrót od: tangens (pisany bez kropki, czytany jako cały, odmienny wyraz)


SJP.pl

symbol

 (1.1) = mat. tangens

Wiktionary

  • tg – symbol funkcji trygonometrycznej tangens
  • tg – symbol języka tadżyckiego według normy ISO 639-1
  • tg – symbol lipidu Triacyloglicerole
  • /tg/ (Traditional Games) – board na imageboardzie 4chan poświęcony grom planszowym i klasycznym (niekomputerowym) grom fabularnym

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ˈtãŋɡɛ̃w̃s, AS: tãŋgẽũ̯s

Wiktionary


tgv

[czytaj: te-że-WE] skrót od: Train a Grande Vitesse - francuski pociąg elektryczny o wielkiej prędkości


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki lub męskorzeczowy

 (1.1) rodzaj francuskich elektrycznych zespołów trakcyjnych, osiągających w regularnej eksploatacji prędkości do 320 km/h;

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Dzień dobry, TGV przyjedzie na stację Paryż północny o godzinie ósmej.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: tɛ‿ʒɛ‿ˈvɛ, AS: te‿že‿ve

Wiktionary


th

symbol toru, pierwiastka chemicznego


SJP.pl

  • Th – symbol chemiczny pierwiastka tor (łac. thorium)
  • Th – medyczne oznaczenie piersiowego odcinka kręgosłupa lub rdzenia kręgowego
  • dwuznak th
  • thorn (Þ) – litera alfabetu staroangielskiego, odpowiednikiem zastępującego dwuznaku th

Wikipedia


thackeray

[czytaj: TEkerej albo SEkerej] nazwisko, m.in. William Thackeray (1811-1863) - pisarz angielski


SJP.pl


thai

[czytaj: taj]
1. język tajlandzki (syjamski); taj, thaj;
2. języki thai - grupa języków używanych w Tajlandii, Birmie, Laosie, Wietnamie i Chinach; języki taj, języki thaj


SJP.pl

Thái (dosł. „Tajowie”) – jedna z oficjalnie uznanych mniejszości narodowych Wietnamu. Obejmuje łącznie tzw. Białych i Czarnych Tajów. Inne ludy posługujące się językami tajskimi zaliczane są w Wietnamie do mniejszości Tày lub Nùng.

Wikipedia


thaj

[czytaj: taj]
1. język tajlandzki (syjamski); taj, thai;
2. języki thaj - grupa języków używanych w Tajlandii, Birmie, Laosie, Wietnamie i Chinach; języki taj, języki thai


SJP.pl


thalasemia

[czytaj: talasemia] choroba dziedziczna, w której zaburzona synteza łańcuchów globiny w hemoglobinie prowadzi do niedokrwistości, uszkodzenia śledziony, a w ostrej postaci - do dziesiątego roku życia człowieka - do śmierci; talasemia


SJP.pl


thalassoterapia

leczenie klimatyczne w miejscowościach nadmorskich; talasoterapia


SJP.pl


thali

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) kulin. północnoindyjskie danie, podawane na dużym metalowym talerzu, składające się z ryżu, placekacków ciapati, otoczonego małymi miseczkami zawierającymi dodatki: dal, sosy, jarzyny, jogurt, papad, czatnej, aćar itd.;

Wiktionary

Thali (hindi थाली, dosł. „talerz”) – północnoindyjskie danie, podawane na dużym metalowym talerzu (tacy). Nazwa odnosi się także do samego talerza.

Składa się z ryżu, placków ciapati/puri/roti, otoczonego wianuszkiem małych miseczek zawierających różne dodatki: dal, sosy, jarzyny, jogurt, papad, czatnej, aćar itd. Bywają również thali niewegetariańskie. Istnieją duże różnice regionalne w zakresie doboru składników.

Wikipedia


thalia

[czytaj: talja] samochód typu Renault Thalia


SJP.pl

Mitologia grecka

  • Thalia (Talia, Taleja, Thalea) – w mitologii greckiej jedna z Charyt
  • Thalia (Talia, Taleja, Thalea) – w mitologii greckiej muza komedii
  • Thalia (Talia) – w mitologii greckiej jedna z Nereid

Wikipedia


thalidomid

[czytaj: talidomid] lek przeciwbólowy i uspokajający, zażywany przez kobiety ciężarne w latach sześćdziesiątych XX w., o skutkach ubocznych powodujących deformacje płodu; talidomid


SJP.pl

Talidomid – organiczny związek chemiczny zbudowany z reszty ftalimidowej i glutarimidowej, stosowany jako lek o działaniu przeciwwymiotnym, przeciwbólowym, usypiającym i hipnotycznym. Talidomid został uzyskany przez chemików z Chemie Grünenthal z Republiki Federalnej Niemiec w 1953 roku.

Wikipedia


thallophyta

[czytaj: tallofyta] grupa organizmów wielokomórkowych; plechowce


SJP.pl


thallus

jedno- lub wielokomórkowa tkanka plechowców; plecha


SJP.pl


thatcher

[czytaj: taczer] nazwisko


SJP.pl

  • Thatcher – jednostka osadnicza w Utah
  • Thatcher – miasto w Arizonie
  • USS Thatcher – dwa okręty USS Navy
  • C/1861 G1 (Thatcher) – kometa

Wikipedia


thatcherysta

[czytaj: taczerysta] zwolennik thatcheryzmu; taczerysta


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) zwolennik thatcheryzmu

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌtat͡ʃɛˈrɨsta, AS: tačerysta

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. thatcheryzm m., taczeryzm m., taczerysta m.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) taczerysta

Wiktionary


thatcherystka

thatcherysta [czytaj: taczerystka]; taczerystka


SJP.pl


thatcherystowski

[czytaj: taczerystowski] właściwy thatcheryzmowi, odnoszący się do thatcheryzmu, związany z polityką premier Wielkiej Brytanii Margaret Thatcher; taczerystowski


SJP.pl


thatcheryzm

styl sprawowania rządów (od nazwiska M.Thatcher - brytyjskiej premier w latach 1979-1990); taczeryzm


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) ekon. liberalna polityka gospodarcza prowadzona przez Margaret Thatcher, premiera Wielkiej Brytanii w latach 1979-1990, cechująca się m.in. ograniczaniem roli państwa i związków zawodowych w gospodarce;

Wiktionary

Taczeryzm (thatcheryzm) – poglądy i będąca ich wynikiem działalność Lady Margaret Thatcher, która z ramienia Partii Konserwatywnej pełniła urząd premiera Wielkiej Brytanii w latach 1979–1990.

Termin ten został po raz pierwszy wykorzystany przez przedstawicieli opozycyjnej, lewicowej Partii Pracy. Taczeryzm oznacza połączenie elementów konserwatyzmu, neoliberalizmu i monetaryzmu.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: taˈt͡ʃɛrɨsm̥, AS: tačerysm̦

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. thatcherysta, taczerysta, taczeryzm

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) taczeryzm

Wiktionary


thc

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) chem. tetrahydrokannabinol

Wiktionary

Przykłady

składnia.

kolokacje.

synonimy.

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

frazeologia.

etymologia.

 etym|ang|THC. < etym|ang|tetrahydrocannabinol.

uwagi.

tłumaczenia.

* angielski: (1.1) THC

* rosyjski: (1.1) ТГК

* ukraiński: (1.1) ТГК

źródła.

== THC (język angielski.) ==

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik

 (1.1) = chem. tetrahydrocannabinol → tetrahydrokannabinol

odmiana.

przykłady.

Wiktionary

Synonimy:

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

frazeologia.

etymologia.

 etym|ang|THC. < etym|ang|tetrahydrocannabinol.

uwagi.

tłumaczenia.

* angielski: (1.1) THC

* rosyjski: (1.1) ТГК

* ukraiński: (1.1) ТГК

źródła.

== THC (język angielski.) ==

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik

 (1.1) = chem. tetrahydrocannabinol → tetrahydrokannabinol

odmiana.

przykłady.

składnia.

kolokacje.

synonimy.

Wiktionary


theatron

w greckim teatrze starożytnym - widownia, zbocze wzgórza z ławami, w kształcie wycinka większego niż półkole


SJP.pl

Theatron (gr. theaomai - przyglądam się, patrzę) – nazwa widowni w teatrze greckim. W teatrze rzymskim widownię nazywano cavea.

Widownia otaczała nieco więcej niż połowę obwodu orchestry. Stopnie widowni rozchodziły się promieniście ku górze i były podzielone na części zwane kerkides, co ułatwiało przejście do poszczególnych miejsc.

Wikipedia


theatrum

[czytaj: teatrum] przestawienie teatralne lub sytuacja podobna do takiego przedstawienia; teatrum


SJP.pl


thebe

[czytaj: tebe] drobna moneta botswańska (100 thebe = 1 pula)


SJP.pl

  • Imię Tebe w mitologii greckiej nosi kilka postaci:
    • Amazonka
    • nimfa leśna, żona Zetosa
  • Imieniem Tebe został nazwany jeden z księżyców Jowisza
  • tebe – drobna moneta w Botswanie, 100 tebe to jedna pula

Wikipedia


thema

[czytaj: tema] samochód typu Lancia Thema


SJP.pl


themerson

  • Franciszka Themerson (1907–1988) – polska malarka, rysowniczka, ilustratorka, scenografka, realizatorka filmów i wydawczyni
  • Stefan Themerson (1910–1988) – polski awangardowy artysta, prozaik, poeta, eseista, filozof, filmowiec i kompozytor

Wikipedia


theodor

Teodor (gr. θεός + δῶρον – bóg + dar, tj. „dar boży, darowany przez boga”) – imię męskie pochodzenia greckiego. Por. Diodor.

W Polsce nadawane co najmniej od XIII wieku i zapisywane m.in. w postaci: Tader, Chodor (wschsł.), Teodor, Todor, C(z)ader, C(z)eder. Odpowiednikiem znaczeniowym tego imienia wśród imion staropolskich jest Dadzbog, Bożydar, Bogdan, Bohdan.

Wikipedia


theodorakis

greckie nazwisko


SJP.pl


theodore

Theodore lub Theodore Racing (pełna nazwa: Theodore Racing Team) – hongkoński zespół Formuły 1 startujący w latach 1977-1978 i 1981-1983, założony przez Teddiego Yipa.

Wikipedia


theotokos

Matka Boża (skr. MB), Theotokos (gr. Θεοτόκος), pot. Matka Boska, Boża Rodzicielka, Bogurodzica a. Bogarodzica – jeden z dwóch (obok „Najświętsza Maryja Panna”) oficjalnych tytułów Marii z Nazaretu, matki Jezusa, używany m.in. w Kościele katolickim i Kościołach prawosławnych (cs. Bogorodica). W wersji współczesnej tytuł ten brzmiałby Matka Boga.

Wikipedia


theravada

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) rel. filoz. jedna ze szkół buddyjskich, tzw. wczesnych, uważana za najstarszą spośród istniejących do dziś;

Wiktionary

Therawada (pāli: थेरवाद theravāda; sanskr. स्थविरवाद sthaviravāda; dosł. „doktryna starszych”) – najdłużej istniejąca szkoła buddyjska spośród wczesnych szkół buddyjskich. Jej zwolenników zwiemy therawadinami (sanskr. theravādin, dosł. „głoszącymi (-vādin)) [to, co nauczają] starsi” (thera), czyli mistrzowie, nauczyciele wywodzący swą naukę bezpośrednio od Buddy.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Byłem nafaszerowany tekstami mistycznymi, szczególnie buddyjskimi. Było to już po spotkaniach z moim pierwszym nauczycielem medytacji, (…) mnichem w tradycji buddyzmu theravady, w Londynie w 1970 r.

Wiktionary


therawada

kierunek buddyzmu oparty na naukach Buddy i dążeniu do osiągnięcia nirwany, jedna z głównych szkół hinajany; sthawirawada


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) zob. theravada.

Wiktionary

Therawada (pāli: थेरवाद theravāda; sanskr. स्थविरवाद sthaviravāda; dosł. „doktryna starszych”) – najdłużej istniejąca szkoła buddyjska spośród wczesnych szkół buddyjskich. Jej zwolenników zwiemy therawadinami (sanskr. theravādin, dosł. „głoszącymi (-vādin)) [to, co nauczają] starsi” (thera), czyli mistrzowie, nauczyciele wywodzący swą naukę bezpośrednio od Buddy.

Wikipedia


therawadin

buddysta praktykujący therawadę


SJP.pl


theremin

[czytaj: teremin] elektroniczny instrument muzyczny skonstruowany w 1920 roku przez Lwa Termena; termenvox, eterofon


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) muz. instrument elektroniczny, wytwarzający dźwięk o różnej wysokości i sile w zależności od odległości dłoni muzyka od dwóch umieszczonych na tym instrumencie anten;

Wiktionary

Theremin (eterofon, termenvox) – instrument muzyczny z grupy elektrofonów elektronicznych skonstruowany przez rosyjskiego fizyka i wynalazcę Lwa Termena. Dźwięki emitowane przez theremin są ubogie harmonicznie i przypominają w swym brzmieniu wycie, jęk, kobiecy głos, gwizd, piłę, flet, skrzypce lub inne instrumenty.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Chciałbym nauczyć się grać na thereminie. Podoba mi się jego barwa.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. thereminista m., thereministka ż.

Wiktionary


thereministka

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) muz. kobieta grająca na thereminie

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. theremin m.

:: fm. thereminista m.

Wiktionary


theresa

Stany Zjednoczone:

  • Theresa – miasto w stanie Nowy Jork, w hrabstwie Jefferson
  • Theresa – miasto w stanie Wisconsin, w hrabstwie Dodge
  • Theresa – wieś w stanie Nowy Jork, w hrabstwie Jefferson
  • Theresa – wieś w stanie Wisconsin, w hrabstwie Dodge
  • Theresa (ang. Theresa Town) – gmina w stanie Nowy Jork, w hrabstwie Jefferson
  • Theresa (ang. Theresa Township) – gmina w stanie Dakota Południowa, w hrabstwie Beadle
  • Theresa (ang. Theresa Town) – gmina w stanie Wisconsin, w hrabstwie Dodge

Wikipedia


thermidor

[czytaj: termidor] jedenasty miesiąc francuskiego kalendarza republikańskiego; termidor


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) nazwa jedenastego miesiąca we francuskim kalendarzu rewolucyjnym (okres 19 lipcem a 17 sierpniem);

Wiktionary

Thermidor (termidor) (z gr. thérme = 'gorąco' + doron = 'dar') – jedenasty miesiąc we francuskim kalendarzu rewolucyjnym, drugi miesiąc lata. Trwał od 19 lipca do 17 sierpnia.

Po thermidorze następował miesiąc fructidor.

Wikipedia


theta

[czytaj: teta]
1. litera alfabetu greckiego; teta;
2. samochód typu Lancia Theta


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) nazwa ósmej litery alfabetu greckiego, θ;

Wiktionary

Theta (thita, θῆτα, pisana Θθ lub ϴϑ) – ósma litera alfabetu greckiego oznaczająca spółgłoskę aspirowaną „t” (czyli „th”). W greckim systemie liczbowym oznacza liczbę 9.

Wikipedia

Przykłady

składnia.

kolokacje.

synonimy.

 (1.1) teta

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

frazeologia.

etymologia.

 (1.1) etym|gr|θῆτα.

uwagi.

tłumaczenia.

* arabski: (1.1) ثيتا

* asturyjski: (1.1) theta

* duński: (1.1) theta n.

* francuski: (1.1) thêta

* niemiecki: (1.1) Theta n.

* nowogrecki: (1.1) θήτα n.

* ukraiński: (1.1) тета ż.

źródła.

== theta (język angielski.) ==

wymowa.

 audioUS|En-us-theta.ogg.

 audioUS|En-us-theta-2.ogg.

 audio|LL-Q1860 (eng)-Arlo Barnes-theta.wav.

znaczenia.

rzeczownik

 (1.1) litera grecka theta

odmiana.

przykłady.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈtɛta, AS: teta

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) teta

Wiktionary


thiers

  • Louis Adolphe Thiers – (1797-1877), francuski polityk, historyk, zwolennik monarchii konstytucyjnej, był premierem w okresie panowania Ludwika Filipa I.
  • Thiers – miejscowość i gmina we Francji, w regionie Owernia, w departamencie Puy-de-Dôme.

Wikipedia


thietmar

  • Ditmar (także Dytmar) – inna wersja imienia Thietmar
  • Thietmar z Pragi (Dytmar) – pierwszy biskup Pragi, zm. 982
  • Thietmar z Merseburga – kronikarz, biskup merseburski, zm. 1018
  • Thietmar I – margrabia miśnieński 976–979
  • Thietmar II – margrabia łużycki 1015–1029/30

Wikipedia


thimphu

stolica Bhutanu


SJP.pl

rzeczownik, nazwa własna

 (1.1) geogr. stolica Bhutanu

Wiktionary

Thimphu (dzongkha ཐིམ་ཕུ) – stolica i największe miasto Bhutanu położone w Himalajach na wysokości ok. 2000 m n.p.m. Rezydencja królewska oraz ośrodek handlowo-rzemieślniczy związany z hodowlą owiec i jaków. Miasto jest zamieszkiwane przez 99 021 osób. Przed rokiem 1960 Thimphu składało się głównie z małych wiosek, które dziś są dzielnicami miasta. Od 1962 roku jest oficjalną stolicą Bhutanu (wcześniej stolicą było miasto, w którym w danym momencie przebywał król).

Wikipedia

Przykłady

składnia.

kolokacje.

 (1.1) kolokacje miejscowość|D=Thimphu|Ms=Thimphu.

synonimy.

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

frazeologia.

etymologia.

uwagi.

tłumaczenia.

* amharski: (1.1) ጢምጱ

* angielski: (1.1) Thimphu

* arabski: (1.1) تيمفو

* baskijski: (1.1) Thimphu

* czeski: (1.1) Thimphu

* dzongkha: (1.1) ཐིམ་ཕུ

* francuski: (1.1) Thimphou

* hiszpański: (1.1) Timbu

* japoński: (1.1) ティンプー

* koreański: (1.1) 팀부

* niemiecki: (1.1) Thimphu n.

* szwedzki: (1.1) Thimphu

* tybetański: (1.1) ཐིམ་ཕུ, ཐིམ་ཕུག་

* ukraiński: (1.1) Тхімпху

źródła.

== Thimphu (język angielski.) ==

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik, nazwa własna

 (1.1) geogr. Thimphu

odmiana.

przykłady.

Wiktionary


thinspiracja

[czytaj: finspiracja] coś służącego za zachętę do dalszego odchudzania


SJP.pl


thiocol

[czytaj: tjokol] syrop wykrztuśny; tiokol


SJP.pl


thomas

[czytaj: tomas]
1. obce imię męskie;
2. nazwisko


SJP.pl

Stany Zjednoczone:

  • Thomas – miasto w stanie Oklahoma, w hrabstwie Custer
  • Thomas – miasto w stanie Wirginia Zachodnia, w hrabstwie Tucker
  • Thomas (ang. Thomas Township) – gmina w stanie Kansas, w hrabstwie Ellsworth
  • Thomas (ang. Thomas Township) – gmina w stanie Michigan, w hrabstwie Saginaw
  • Thomas (ang. Thomas Township) – gmina w stanie Missouri, w hrabstwie Ripley
  • hrabstwo Thomas (ang. Thomas County) – w stanie Georgia
  • hrabstwo Thomas (ang. Thomas County) – w stanie Kansas
  • hrabstwo Thomas (ang. Thomas County) – w stanie Nebraska

Wikipedia


thompson

[czytaj: tompson] nazwisko


SJP.pl

  • Thompson – nazwisko

Inne:

  • Thompson – marka należąca do firmy Auto-Ordnance
  • Pistolet maszynowy Thompson – broń produkowana przez firmę Auto-Ordnance
  • Thompson – chorwacki zespół rockowy założony w 1991 roku przez Marko Perkovicia
  • Thompson – plemię Indian Ameryki Północnej

Wikipedia


thomson

[czytaj: tomson] produkt marki Thomson


SJP.pl

  • Thomson – dawna firma międzynarodowego koncernu elektronicznego, obecnie Thales Group i Technicolor SA
  • Thomson Corporation – kanadyjskie imperium medialne
  • Thomson Airways – brytyjska linia lotnicza
  • Thomson TO7 – jeden z komputerów Thomson

Wikipedia


thor

Thor (ze staronord. Þórr, grom) – jeden z głównych bogów nordyckich z dynastii Azów (syn Odyna i Jörð, małżonek Sif), odpowiednik południowogermańskiego Donara, bóg burzy i piorunów, sił witalnych, rolnictwa (jako sprowadzający deszcz odpowiedzialny za urodzaj). Patronował także małżeństwu i ognisku domowemu.

Wikipedia


thoreau

Thoreau – jednostka osadnicza w Stanach Zjednoczonych, w stanie Nowy Meksyk, w hrabstwie McKinley.

Wikipedia


thoren

dalekowschodnia potrawa na bazie oleju kokosowego z curry i warzywami


SJP.pl


thorgal

Thorgal – francuskojęzyczna seria komiksowa stworzona przez belgijskiego scenarzystę Jeana Van Hamme'a i polskiego rysownika Grzegorza Rosińskiego. Opowiada o przygodach Thorgala Aegirssona, który stara się chronić swoją rodzinę przed niebezpiecznymi ludźmi i bogami. Fabuła serii osadzona jest głównie w świecie wikingów i utrzymana jest w konwencjach fantasy, science fiction oraz dramatu historycznego i wykorzystuje wiele motywów z mitologii nordyckiej.

Wikipedia


thorpe

Miejscowości w Anglii
  • Thorpe – miejscowość w hrabstwie East Riding of Yorkshire (Anglia)
  • Thorpe – miejscowość w hrabstwie Surrey (Anglia)
  • Thorpe (Derbyshire)
  • Thorpe (Nottinghamshire)
  • Thorpe (North Yorkshire)
  • Thorpe next Haddiscoe – miejscowość w hrabstwie Norfolk (Anglia)

Wikipedia


thorshavn

[czytaj: TORShałn] ośrodek administracyjny na Wyspach Owczych


SJP.pl

rzeczownik, nazwa własna

 (1.1) geogr. stolica Wysp Owczych;

Wiktionary

Thorshavn (far. Tórshavn) – największe miasto archipelagu Wysp Owczych, jednocześnie jego stolica i siedziba najwyższych władz tego duńskiego terytorium zależnego. Miasto leży na wyspie Streymoy, zamieszkuje je 12 375 osób. Nazwa Thorshavn oznacza po duńsku Port Thora, nordyckiego boga burzy i piorunów. W mieście rozwinął się przemysł spożywczy.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Prócz licznych szkół podstawowych, w Thorshavn działa kilka liceów, a także szkół zawodowych, przygotowujących głównie do pracy w przetwórstwie rybnym.

Wiktionary


thorstein

[czytaj: tosztajn] norweskie imię męskie


SJP.pl


thot

[czytaj: tot] w mitologii egipskiej: bóg księżyca i pan czasu; Tot


SJP.pl

Tot (Thoth) – egipski bóg Księżyca, patron mądrości. Zaliczano go do bogów-stwórców i uważano za wynalazcę egipskiego pisma – hieroglifów, kalendarza, a także arytmetyki, geometrii, muzyki, liczby i rysunków. W związku z tym był przede wszystkim opiekunem i patronem pisarzy oraz ludzi nauki i sztuki. Był głównym opiekunem miasta i regionu Hermopolis.

Wikipedia


thrash

[czytaj: trasz] bardzo dynamiczna i agresywna odmiana heavy metalu z elementami muzyki punk; trash, thrashmetal, trash metal, thrash metal


SJP.pl


thrashcore

[czytaj: traszkor] rodzaj potężnie nagłośnionej muzyki rockowej, będący rozwinięciem stylu heavy metal; thrash, speed metal


SJP.pl

Thrashcore (także fastcore) – podgatunek hardcore punku powstały na początku lat 80.. Zasadniczo trashcore jest szybszą odmianą hardcore punku, w której dodatkowo używa się często blastów. Piosenki mogą być bardzo krótkie i zazwyczaj traktują o młodzieńczym buncie lub antymilitaryzmie.

Thrashcore jest często mylony z crossover thrashem, a nawet thrash metalem. Ponadto niektóre grupy grające crossover – takie jak D.R.I. – zaczynały jako zespoły grające thrashcore.

Wikipedia


thrashcore'owy

thrashcore [czytaj: traszkorowy]; thrashcorowy


SJP.pl


thrashcorowy

thrashcore [czytaj: traszkorowy]; thrashcore'owy


SJP.pl


thrashjazzowy

thrash jazz [czytaj: trasz dżezowy]


SJP.pl


thrashmetal

[czytaj: traszmetal] bardzo dynamiczna i agresywna odmiana heavy metalu z elementami muzyki punk; thrash, trash, thrash metal, trash metal


SJP.pl


thrashmetalowy

[czytaj: traszmetalowy] charakterystyczny dla thrash metalu (odmiany heavy metalu), związany z thrash metalem; thrashowy, trashowy, trashmetalowy


SJP.pl


thrashowy

[czytaj: traszowy] charakterystyczny dla thrashu (odmiany heavy metalu), związany z thrashem; trashowy, trashmetalowy, thrashmetalowy


SJP.pl


thrashrockowy

trash rock [czytaj: trasz rokowy]


SJP.pl


thriller

[czytaj: triler lub triller] film lub książka o sensacyjnej akcji, przepełnionej atmosferą grozy i niesamowitości; dreszczowiec


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) zob. dreszczowiec.

Wiktionary

  • dreszczowiec – utwór sensacyjny
    • Technothriller
    • Thriller medyczny
  • Thriller – album Michaela Jacksona z 1982 roku.
    • „Thriller” – singel Michaela Jacksona z albumu Thriller
  • ,,Michael Jackson’s Thriller” – teledysk Michaela Jacksona do piosenki „Thriller”
  • Thriller – minialbum zespołu BtoB
  • Thriller – amerykański serial telewizyjny z lat 1960–1962

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Chętnie oglądam thrillery, bo lubię dreszczyk emocji.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈtrʲilɛr, AS: trʹiler

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) dreszczowiec

Wiktionary


thrillerowy

thriller [czytaj: trilerowy lub trillerowy]; dreszczowcowy


SJP.pl


thrombosis

zakrzep krwi w naczyniach krwionośnych


SJP.pl


thulit

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) miner. różowa lub różowoczerwona odmiana zoisytu lub klinozoisytu;

Wiktionary

Thulit (rosalin, unionit) – różowa lub różowoczerwona odmiana zoisytu lub klinozoisytu. Odmiana zasobna w mangan.

Nazwa pochodzi od dawnej nazwy północnej części Norwegii (legendarnej wyspy) - Thule, gdzie minerał ten występuje.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ˈtulʲit, AS: tulʹit

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) rosalin, unionit

Wiktionary


thunbergia

[czytaj: tunbergia] roślina zielna z rodziny akantusowatych (akantowatych); tunbergia


SJP.pl

Tunbergia (Thunbergia Retz.) – rodzaj roślin z rodziny akantowatych (Acanthaceae). Należy do niego ok. 90 gatunków występujących w Afryce Południowej, południowej Azji i na Madagaskarze. Gatunkiem typowym jest Thunbergia capensis Retz.. Nazwę nadano dla uczczenia szwedzkiego botanika Carla Petera Thunberga.

Wikipedia


thunder

[czytaj: tander]
1. czcionka komputerowa;
2. brytyjski zespół muzyczny


SJP.pl

Thunder – brytyjska rockowa grupa muzyczna, założona w 1989 roku w Londynie.

Wikipedia


thunderbird

popularny program do odbierania poczty e-mail


SJP.pl

  • "ThunderBird" – zespół muzyczny
  • Mozilla Thunderbird – klient poczty elektronicznej
  • U.S. Air Force Thunderbirds – zespół akrobacyjny Sił Powietrznych Stanów Zjednoczonych
  • Ford Thunderbird – samochód osobowy firmy Ford Motor Company
  • Triumph Thunderbird – motocykl

Wikipedia


thurgau

niemiecka nazwa Turgowii, szwajcarskiego kantonu


SJP.pl

Szwajcaria:

  • Thurgau – niemiecka nazwa kantonu Turgowia

Inne:

  • Thurgau – statek z 1855 r.
  • Thurgau – statek z 1932 r.
  • Thurgau – statek z 1954 r.
  • Thurgau – statek z 1984 r.
  • Thurgau Silence – statek

Zobacz też:

  • HC Thurgau
  • Müller-Thurgau

Wikipedia


thurman

Miejscowości w USA:

  • Thurman – miasto w stanie Nowy Jork, w hrabstwie Warren
  • Thurman – miasto w stanie Iowa, w hrabstwie Fremont

Gminy w USA:

  • Thurman (ang. Thurman Town) – gmina w stanie Nowy Jork, w hrabstwie Warren

Wikipedia


thx

[czytaj: fenks] internetowy skrót od: thanks - dziękuję; thx


SJP.pl


thyssen

Thyssen (Thyssen Aktiengesellschaft, Thyssen AG) – niemiecki koncern przemysłowy, następnie przemysłowo-handlowy założony przez Augusta Thyssena, na bazie powstałej w 1867 roku walcowni. Działał przede wszystkim w przemyśle ciężkim, w jego skład wchodziło 300 przedsiębiorstw zajmującym się hutnictwem, wydobyciem węgla i rud metali; a także produkcją maszyn i urządzeń oraz recyclingiem.

Wikipedia


thyssenkrupp

ThyssenKrupp AG – niemiecki koncern zatrudniający około 159 000 pracowników, powstały w 1999 roku w wyniku połączeniu spółek Thyssen oraz Krupp. Korporacja jest zarejestrowana w Essen i Duisburgu, a składa się z 670 osobnych spółek rozsianych po całym świecie. Według danych z 2005 roku, 23,58% udziałów w spółce należy do fundacji Alfried Krupp von Bohlen und Halbach.

Wikipedia


ti

symbol tytanu, pierwiastka chemicznego


SJP.pl

wykrzyknik

 (1.1) onomatopeja naśladująca wysoki dźwięk

 (1.2) onomatopeja naśladująca krótki dźwięk w kodzie Morse'a

Wiktionary

Belgia:

  • Tî – walońska nazwa miejscowości Thieu
  • Tî-l'-Bôdwin – walońska nazwa miejscowości Thy-le-Bauduin
  • Tî-l'-Tchestea – walońska nazwa miejscowości Thy-le-Château

Inne:

  • Ti – tytan

Zobacz też:

  • TI

Wikipedia

Wymowa:

IPA: tʲi, AS: tʹi

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. titawa ż.

Wiktionary


tiacetamid

amid kwasu tiooctowego, białe ciało stałe rozpuszczalne w wodzie


SJP.pl


tiagły

poddany chłop, zobowiązany do wykonywania robocizny na rzecz swojego pana (na ziemiach Litwy i Białorusi)


SJP.pl


tiahuanaco

1. miasto w Boliwii;
2. ruiny prekolumbijskiego miasta w Boliwii, leżące nieopodal współczesnego miasta o tej samej nazwie


SJP.pl

Tiahuanaco (w języku keczua) lub Tiwanaku (w języku ajmara) – największy ośrodek kultury andyjskiej z okresu regionalnego, wpisany na listę światowego dziedzictwa kultury UNESCO. Położony jest w pobliżu jeziora Titicaca w departamencie La Paz w Boliwii na wysokości 3800 m n.p.m.

Wikipedia


tiamat

Tiamat – w mitologii babilońskiej bogini-matka, personifikacja słonych wód oceanu, należała do pierwszego pokolenia bóstw. Apsu – partner Tiamat – kojarzony był natomiast z wodami słodkimi.

Tiamat była matką młodszej generacji bogów. Została zabita przez Marduka, który z jej przepołowionego ciała utworzył Ziemię i sklepienie nieba. Z jej głowy i piersi zostały stworzone góry, natomiast z jej oczu wypłynęły Tygrys i Eufrat.

Wikipedia


tiamina

związek organiczny, witamina B1


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) biochem. egzogenny związek organiczny niezbędny m.in. w prawidłowym metabolizmie komórkowym zaliczany do witamin z grupy B;

Wiktionary

Wikipedia

Przykłady

składnia.

kolokacje.

synonimy.

 (1.1) witamina B₁, aneuryna

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

 rzecz. tiaminaza ż.

frazeologia.

etymologia.

uwagi.

tłumaczenia.

* angielski: (1.1) thiamine, thiamin

* bułgarski: (1.1) тиамин m.

* francuski: (1.1) thiamine

* hiszpański: (1.1) tiamina ż.

* kataloński: (1.1) tiamina ż.

* nowogrecki: (1.1) θειαμίνη ż.

* portugalski: (1.1) tiamina ż.

* rumuński: (1.1) tiamină ż.

* słowacki: (1.1) tiamín m.

* ukraiński: (1.1) тіамін m.

* węgierski: (1.1) tiamin

* włoski: (1.1) tiamina ż.

źródła.

== tiamina (język hiszpański.) ==

thumb|tiamina (1.1)

wymowa. IPA3|tja.'mĩ.na.

znaczenia.

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) biochem. tiamina

odmiana.

 (1.1) blm.

przykłady.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: tʲjãˈmʲĩna, AS: tʹi ̯ãmʹĩna

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. tiaminaza ż.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) witamina B₁, aneuryna

Wiktionary


tian'anmen

  • Brama Niebiańskiego Spokoju (Tiān’ānmén)
  • Plac Niebiańskiego Spokoju (Tiān’ānmén Guǎngchǎng)

Wikipedia


tian'anmen

monumentalna brama i główny plac w Pekinie; Tiananmen, Brama Niebiańskiego Spokoju


SJP.pl


tiananmen

monumentalna brama i główny plac w Pekinie; Tian'anmen, Brama Niebiańskiego Spokoju


SJP.pl

  • Brama Niebiańskiego Spokoju (Tiān’ānmén)
  • Plac Niebiańskiego Spokoju (Tiān’ānmén Guǎngchǎng)

Wikipedia


tianjin

[czytaj: TJENdzin] miasto w Chinach; Tiencin


SJP.pl

Wikipedia


tiara

1. nakrycie głowy papieża, używane do 1965 roku;
2. przenośnie: godność papieża


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) rel. hist. pontyfikalna korona papieska;

 (1.2) rel. przen. urząd papieski, godność

 (1.3) hist. stożkowe nakrycie głowy perskich władców i kapłanów

Wiktionary

Tiara (łac. triregnum) – papieska korona złożona z trzech diademów, wysadzana kamieniami szlachetnymi i perłami, ozdobiona na szczycie małym krzyżem.

W tej formie używana od przełomu XIII i XIV wieku do 1965 roku; wtedy papież Paweł VI przekazał tiarę na cele charytatywne. Tiara widnieje nadal w godle Watykanu. Benedykt XVI jako pierwszy papież wycofał ją jednak z herbu papieskiego (zastąpił ją mitrą i paliuszem).

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Widziałam jedną z papieskich tiar w Waszyngtonie.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈtʲjara, AS: tʹi ̯ara

Wiktionary


tiarella

roślina uprawna z rodziny skalnicowatych


SJP.pl

Wikipedia


tiazol

związek heterocykliczny, bezbarwna ciecz o przykrym zapachu


SJP.pl

Tiazol – pięcioczłonowy heterocykliczny związek chemiczny zawierający atom siarki i azotu w pozycjach 1 i 3. Ma budowę płaską i charakter aromatyczny. Dzięki obecności atomu azotu wykazuje właściwości zasadowe (pKa = 2,5), jednak znacznie słabsze niż pirydyna (pKa = 5,2).

Wikipedia


tiazolowy

tiazol


SJP.pl

Patrz:

tiazol

tiazyd

dowolny diuretyk o budowie sulfonamidowej, będący pochodną lub analogiem benzotiadiazyny, najczęściej stosowany w leczeniu nadciśnienia


SJP.pl


tibia

starorzymski dęty instrument muzyczny zbliżony do klarnetu i oboju


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) muz. staroż. starorzymski flet

Wiktionary

Tibia – gra komputerowa z gatunku MMORPG, stworzona przez czterech niemieckich studentów informatyki (Stephan Börzsönyi, Guido Lübke, Ulrich Schlott i Stephan Vogler), dystrybuowana przez niemiecką firmę CipSoft. Pierwsza wersja Tibii została wydana 7 stycznia 1997.

Wikipedia


tibor

obce imię męskie


SJP.pl


tichy

Tichy – czeskie nazwisko. Na początku lat 90. XX wieku nosiły je w Polsce 33 osoby

osoby o tym nazwisku:

  • Jan Tichy
  • Karol Tichy
  • Rafał Tichy

postacie fikcyjne:

  • Ijon Tichy – postać literacka

Wikipedia


ticker

[czytaj: tiker] pasek z najistotniejszymi informacjami, zwykle u dołu ekranu telewizora


SJP.pl

Ticker (inaczej scroll lub crawl) – pasek informacyjny, na którym widoczne są najważniejsze informacje. Jest zwykle umieszczany w dolnej części ekranu telewizora i wyświetlany przez cały czas trwania programu telewizyjnego. Pierwszy raz ten sposób przekazywania informacji zastosowała amerykańska stacja Fox News Channel.

Wikipedia


tico

[czytaj: tiko] samochód typu Daewoo Tico


SJP.pl

Alex Chandre de Oliveira (ur. 21 grudnia 1977 w Kurytybie, zm. 14 czerwca 2014 tamże) – brazylijski piłkarz występujący na pozycji napastnika.

Wikipedia


tie-break

[czytaj: taj-brejk albo taj-brek]
1. skrócona, końcowa część meczu służąca wyłonieniu zwycięzcy (np. w siatkówce piąty set grany do 15 punktów);
2. w tenisie ziemnym: specjalny gem rozgrywany przy stanie 6:6 w secie, służący wyłonieniu zwycięzcy seta


SJP.pl


tiefdruck

[czytaj: tifdruk] wklęsłodruk, rotograwiura;
1. technika drukowania za pomocą formy z wgłębieniami wypełnionymi farbą;
2. odbitka wykonana tą techniką


SJP.pl


tien-szan

góry w Azji


SJP.pl

Tienszan, Tien-szan (chiń. 天山; pinyin Tiān Shān; dosł. „niebiańskie góry”) – łańcuch górski w Azji Centralnej, na pograniczu Kazachstanu, Uzbekistanu, Kirgistanu i Chin. Długość łańcucha wynosi około 2500 km, najwyższym szczytem jest Szczyt Zwycięstwa (także Pik Pobiedy; 7439 m n.p.m.).

Wikipedia


tien-szański

Tien-szan; tienszański


SJP.pl


tiencin

miasto w Chinach; Tianjin


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna

 (1.1) geogr. adm. miasto w Chinach znajdujące się pomiędzy Pekinem a zatoką Pohaj;

Wiktionary

Wikipedia


tienszański

Tien-szan; tien-szański


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z Tienszanem, dotyczący Tienszanu

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Tienszan mrz.

Wiktionary


tiento

organowy utwór polifoniczny, popularny w XVI-wiecznej Hiszpanii


SJP.pl


tiergarten

[czytaj: tirgartn] dzielnica Berlina


SJP.pl

Niemcy:

  • Tiergarten – dzielnica Berlina
  • Tiergarten – dzielnica Oberkirch
  • Berlin Tiergarten – stacja kolejowa w Berlinie
  • Tiergarten – dawny okręg administracyjny (Bezirk) w Berlinie

Inne:

  • Großer Tiergarten – park w Berlinie
  • Lainzer Tiergarten – obszar chroniony w Wiedniu

Zobacz też:

  • Berlin-Tiergarten
  • Thiergarten

Wikipedia


tierieszka

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) geogr. hydron. rzeka w południowej Rosji przeduralskiej, prawy dopływ Wołgi;

Wiktionary

Tierieszka (ros. Терешка; t. Большая Терешка, Bolszaja Tierieszka) – rzeka w południowej Rosji przeduralskiej (obwody uljanowski i saratowski), prawy dopływ Wołgi w zlewisku Morza Kaspijskiego. Długość – 213 km, powierzchnia zlewni – 9710 km², średni przepływ 46 km przed ujściem – 17,5 m³/s. Reżim śnieżny. Pokrywa lodowa od przełomu listopada i grudnia do przełomu marca i kwietnia. Głębokość 0,5 do 1,5 m, szerokość u ujścia 80–100 m. Duża zawartość mułu w wodzie.

Wikipedia


tiff

ang. Tag(ged) Image File Format, format zapisu plików graficznych wykorzystujący wiele metod kompresji


SJP.pl

Osoby:

  • Milan Tiff – amerykański lekkoatleta

Inne:

  • Tiff – format plików

Zobacz też:

  • Tief
  • Tif

Wikipedia


tiffany

Firma

  • Tiffany & Co. – amerykańska firma jubilerska

Osoby

  • Charles Lewis Tiffany (1812–1902) – jubiler amerykański, założyciel firmy Tiffany, ojciec Louisa C. Tiffany'ego
  • Louis Comfort Tiffany (1848–1933) – artysta amerykański (witraże i dzieła ze szkła oraz wyroby jubilerskie w stylu secesji).
  • Taryn Terrell, pseud. Tiffany (ur. 1985) – amerykańska zapaśniczka, pracująca w World Wrestling Entertainment
  • Tiffany Darwish, znana jako Tiffany (ur. 1971) – amerykańska piosenkarka.

Wikipedia


tiffin

w Indiach: lekki posiłek spożywany w południe


SJP.pl

Miejscowości w USA:

  • Tiffin – miasto w stanie Iowa, w hrabstwie Johnson
  • Tiffin – miasto w stanie Ohio, w hrabstwie Seneca

Gminy w USA:

  • Tiffin (ang. Tiffin Township) – gmina w stanie Ohio, w hrabstwie Adams
  • Tiffin (ang. Tiffin Township) – gmina w stanie Ohio, w hrabstwie Defiance

Wikipedia


tifo

pasjonowanie się piłką nożną (rzadziej innym sportem), fanatyczne kibicowanie jakiemuś klubowi piłkarskiemu


SJP.pl


tifoso

[czytaj: tifozo] kibic piłkarski, zwłaszcza w odniesieniu do zagorzałych fanów włoskich


SJP.pl


tig

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) techn. metoda spawania elektrodą wolframową w osłonie gazów obojętnych;

Wiktionary


tiger

imię męskie


SJP.pl

M.in. anglojęzyczny i niemieckojęzyczny odpowiednik wyrażenia „tygrys azjatycki”.

Wikipedia


tigmonastia

Haptonastia – ruch nastyczny organów roślinnych (także zwierzęcych) wywołany działaniem specyficznego bodźca mechanicznego. Od sejsmonastii (tigmonastii) odróżnia się tym, że wywoływana jest przez konkretny bodziec mechaniczny, a nie dowolny dotyk (np. nie przez dotykanie pałeczką lub upadkiem kropli deszczu) oraz jest wynikiem wzrostu (pod wpływem auksyn), a nie zmian turgoru. Niektóre źródła nie odróżniają tych typów nastii. Jak inne nastie, nie zależy od kierunku działania bodźca, co ją odróżnia od tigmotropizmu.

Wikipedia


tigmotaksja

reakcja ruchowa wolno poruszających się organizmów na bodziec kierunkowy - dotyk, polegająca na ich ścisłym przywieraniu do podłoża, występująca u zwierząt żyjących w norach, jaskiniach lub na dnie morskim; stereotaksja


SJP.pl

Tigmotaksja, stereotaksja – rodzaj taksji polegający na ruchu pojedynczych komórek lub całych organizmów w odpowiedzi na bodźce dotykowe. Odgrywa ona znaczącą rolę adaptacyjną w warunkach słabego oświetlenia. Przykłady:

  • orientacja przestrzenna zwierząt żyjących pod ziemią,
  • przywieranie do podłoża organizmów żyjących w wodach płynących (unikanie porwania przez prąd wody),
  • skłonność szczurów do poruszania się przy ścianach pomieszczenia.

Wikipedia


tigmotropizm

jeden z tropizmów; wygięcie wzrostowe niektórych organów roślinnych (np. wąsów czepnych) oraz osiadłych organizmów zwierzęcych (np. ukwiału), powstające w wyniku bodźca dotykowego; haptotropizm


SJP.pl

Wikipedia


tigra

samochód typu Opel Tigra


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) mot. samochód typu Opel Tigra

Wiktionary

Przykłady

składnia.

kolokacje.

synonimy.

antonimy.

hiperonimy.

 (1.1) opel

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

frazeologia.

etymologia.

uwagi.

tłumaczenia.

źródła.

== tigra (esperanto.) ==

morfologia. morfeo|tigr|a.

wymowa.

znaczenia.

przymiotnik

 (1.1) tygrysi

odmiana.

przykłady.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈtʲiɡra, AS: tʹigra

Wiktionary

Synonimy:

antonimy.

hiperonimy.

 (1.1) opel

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

frazeologia.

etymologia.

uwagi.

tłumaczenia.

źródła.

== tigra (esperanto.) ==

morfologia. morfeo|tigr|a.

wymowa.

znaczenia.

przymiotnik

 (1.1) tygrysi

odmiana.

przykłady.

składnia.

kolokacje.

synonimy.

Wiktionary


tigrinia

język urzędowy Erytrei


SJP.pl


tigroid

Wikipedia


tijuana

[czytaj: tiCHŁAna] miasto w Meksyku


SJP.pl

Tijuana – miasto w północno-zachodnim Meksyku, w stanie Kalifornia Dolna, leżące przy granicy z USA, w pobliżu San Diego, i w pobliżu wybrzeża Pacyfiku, które od centrum miasta dzieli odległość około 10 km.

Miasto w 2010 roku liczyło ponad 1,3 mln mieszkańców. Tijuana jest siedzibą władz gminy o tej samej nazwie. Jest to położone najdalej na północ duże miasto meksykańskie oraz najdalej na zachód miasto Ameryki Łacińskiej. Z racji takiego położenia Tijuana bywa nazywana „narożnikiem Ameryki Łacińskiej” lub „bramą Meksyku”.

Wikipedia


tijuański

Tijuana [czytaj: tichłański]


SJP.pl


tik

mimowolny, powtarzający się ruch mięśni, najczęściej mimicznych mięśni twarzy


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) med. powtarzający się mimowolny skurcz jednego lub kilku mięśni (najczęściej twarzy)

wykrzynik

 (2.1) zob. tik-tak.

Wiktionary

Tik – krótkotrwały, stereotypowy, mimowolny ruch określonej części ciała (np. mruganie powieką, marszczenie czoła, zaciskanie pięści). Powstaje najczęściej na tle psychicznym, zwykle u dzieci. Może przejść w tzw. tik utrwalony. Zwykle nie wymaga leczenia. Terapia uciążliwych tików opiera się na stosowaniu neuroleptyków. Niekiedy jest objawem uszkodzenia układu pozapiramidowego. Liczne, nasilone tiki pojawiają się w zespole Tourette’a.

Wikipedia

Przykłady

składnia.

kolokacje.

 (1.1) tik nerwowy

synonimy.

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

 przym. tikowy

frazeologia.

etymologia.

uwagi.

tłumaczenia.

* angielski: (1.1) twitch

* baskijski: (1.1) tik

* bułgarski: (1.1) тик m.

* czeski: (1.1) tik

* duński: (1.1) spjæt n.

* esperanto: (1.1) tiko

* hiszpański: (1.1) tic m.

* nowogrecki: (1.1) τικ n.

źródła.

== tik (język baskijski.) ==

wymowa.

 audio|LL-Q8752 (eus)-Aioramu-tik.wav.

znaczenia.

rzeczownik

 (1.1) tik

odmiana.

przykłady.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: tʲik, AS: tʹik

Wiktionary

Powiązane:

 przym. tikowy

Wiktionary

Synonimy:

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

 przym. tikowy

frazeologia.

etymologia.

uwagi.

tłumaczenia.

* angielski: (1.1) twitch

* baskijski: (1.1) tik

* bułgarski: (1.1) тик m.

* czeski: (1.1) tik

* duński: (1.1) spjæt n.

* esperanto: (1.1) tiko

* hiszpański: (1.1) tic m.

* nowogrecki: (1.1) τικ n.

źródła.

== tik (język baskijski.) ==

wymowa.

 audio|LL-Q8752 (eus)-Aioramu-tik.wav.

znaczenia.

rzeczownik

 (1.1) tik

odmiana.

przykłady.

składnia.

kolokacje.

synonimy.

Wiktionary


tik-tak

wyraz określający odgłos powstający przy tykaniu zegara


SJP.pl

wykrzyknik

 (1.1) onomatopeja naśladująca odgłos tykania mechanicznego zegara

Wiktionary

  • Tik-Tak – polski program telewizyjny dla dzieci
  • Tik-Tak – powieść Deana Koontza
  • Tik Tak – brytyjska dobranocka z 2019 roku

Wikipedia

Przykłady

składnia.

kolokacje.

synonimy.

 (1.1) tik-tok, tik tok, tik tak

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

 rzecz. tiktak

frazeologia.

etymologia.

uwagi.

tłumaczenia.

* angielski: (1.1) tick-tock, tic-tac

* bułgarski: (1.1) тик-так

* fiński: (1.1) tik-tak

* francuski: (1.1) tic-tac

* rosyjski: (1.1) тик-так

* rumuński: (1.1) tic-tac

* węgierski: (1.1) tik-tak

źródła.

== tik-tak (język węgierski.) ==

wymowa.

znaczenia.

wykrzyknik

 (1.1) dźwięk. tik-tak

odmiana.

przykłady.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. tiktak

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) tik-tok, tik tok, tik tak

Wiktionary


tik-tok

wykrzyknik

 (1.1) onomatopeja naśladująca odgłos tykania mechanicznego zegara

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) tik-tak, tik tak, tik tok

Wiktionary


tika

czerwona kropka malowana na czole wyznawców hinduizmu; tilaka


SJP.pl

Tilaka (lub pundraka) – w hinduizmie jest to znak na ciele, głównie na czole, przeważnie z glinki lub papki sandałowej, pozwalający odróżnić tradycję, do której należy właściciel tilaki. Glina niezbędna do wykonania tilaki wydobywana jest ze świętej rzeki lub jeziora.

Wikipedia


tiki-taka

środowiskowo: styl gry w piłce nożnej charakteryzujący się utrzymywaniem piłki krótkimi podaniami


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) sport. w piłce nożnej: styl gry polegający na stosowaniu bardzo licznych, szybkich, krótkich i dokładnych podań

Wiktionary


tikowy

przymiotnik od: tik, np. zaburzenia tikowe


SJP.pl


tikrit

miasto w Iraku


SJP.pl

Tikrit, rzadziej Takrit (arab. تكريت, trl. Takrīt / Takrīt, trb. Takrit / Tikrit) – miasto (151 tys. mieszkańców) nad Tygrysem w północnym Iraku; stolica prowincji Salah ad-Din.

W późnej starożytności Tikrit był siedzibą mafriana, czyli przywódcy monofizyckiego kościoła jakobickiego w przynależącej do imperium Sasanidów Mezopotamii; ten fragment Międzyrzecza był bowiem jakobicki, podczas gdy pozostała część podlegała Kościołowi Wschodu i wyznawała chrześcijaństwo w wersji nestoriańskiej. Mafrian rezydował w Tikricie do 1156 roku, kiedy przeniósł się do Mosulu, gdzie mafrianat zanikł po 1860 r. Istniały także inne, lecz mniej znane i ważne, mafrianaty.

Wikipedia


tiksotropia

zjawisko zmniejszenia się lepkości płynu na skutek działania siły mechanicznej (np. mieszania) i utrzymywania tejże lepkości przez określony czas (przez swoistą "pamięć molekularną" płynu)


SJP.pl

Tiksotropia (pamięć cieczy) – właściwość niektórych rodzajów płynów, w których występuje zależność lepkości od czasu działania sił ścinających, które na ten płyn działały. Na przykład niektóre płyny tiksotropowe mogą stać się przez pewien czas mniej lepkie, gdy podda się je intensywnemu mieszaniu. Płyny takie po pewnym czasie (spoczynku) od momentu mieszania ponownie „zastygają”, tzn. zwiększają swoją lepkość do normalnej wartości. Możliwe jest jednak także odwrotne zjawisko, tzn. płynem tiksotropowym jest także taka substancja, która czasowo zwiększa swoją lepkość na skutek mieszania. Tiksotropia jest więc procesem odwracalnym; do zniszczenia struktury tiksotropowej płynu wymagane jest dostarczenie energii.

Wikipedia


tiktak

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) spoż. mały cukierek, drażetka marki Tic Tac

Wiktionary

Powiązane:

 wykrz. tik-tak

Wiktionary


tiktok

aplikacja do nagrywania i publikowania krótkich filmów wideo


SJP.pl


tiktoker

użytkownik TikToka - aplikacji do nagrywania filmików (często pod utwór muzyczny) i ich udostępniania; tiktokowiec


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) twórca treści w serwisie TikTok

Wiktionary

TikTok (w Chinach jako Douyin) – serwis internetowy, którego główna funkcja polega na możliwości publikowania krótkich materiałów wideo. Stworzona przez chińskie przedsiębiorstwo ByteDance 20 września 2016. Dostępny w kilkudziesięciu wersjach językowych.

Wikipedia

Powiązane:

 rzecz.

:: fż. tiktokerka ż.

 przym. tiktokowy

Wiktionary


tiktokerka

użytkowniczka TikToka - aplikacji do nagrywania filmików (często pod utwór muzyczny) i ich udostępniania


SJP.pl


tiktokowiec

użytkownik TikToka - aplikacji do nagrywania filmików (często pod utwór muzyczny) i ich udostępniania; tiktoker


SJP.pl


tiktokowy

TikTok


SJP.pl

Patrz:

TikTok

tila

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) gw-pl|Górny Śląsk. imię|polski|ż. Otylia

Wiktionary

Tila – wieś w Estonii, w prowincji Tartu, w gminie Tartu.

Wikipedia


tilaka

czerwona kropka malowana na czole wyznawców hinduizmu; tika


SJP.pl

Tilaka (lub pundraka) – w hinduizmie jest to znak na ciele, głównie na czole, przeważnie z glinki lub papki sandałowej, pozwalający odróżnić tradycję, do której należy właściciel tilaki. Glina niezbędna do wykonania tilaki wydobywana jest ze świętej rzeki lub jeziora.

Wikipedia


tilapia

rodzaj słodkowodnych ryb okoniokształtnych z rodziny pielęgnicowatych


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) icht. wędk. ryba słodkowodna o pierwotnym zasięgu występowania obejmującym Afrykę i Lewant;

 (1.2) kulin. spoż. mięso z tilapii (1.1)

Wiktionary

Tilapia – rodzaj słodkowodnych ryb okoniokształtnych z rodziny pielęgnicowatych (Cichlidae), ustanowiony przez Andrew Smitha w 1840 roku. Nazwa rodzaju pochodzi z języka Buszmenów i oznacza rybę.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Prawdopodobnie hodowlę tilapii prowadzili już starożytni Egipcjanie.

 (1.2) Skoro nie chcesz tilapii, to zamów sobie pizzę.

Wiktionary


tilbury

[czytaj: TILberi] lekki, dwukołowy, otwarty lub kryty powóz spacerowy, używany w Anglii w XIX i XX wieku


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) hist. lekki powóz dwukołowy, zwykle jednokonny używany w Anglii, popularny również we Włoszech i w Portugalii

Wiktionary

Tilbury – miasto portowe w Wielkiej Brytanii, w Anglii, w hrabstwie Essex, w dystrykcie (unitary authority) Thurrock. W 2001 roku miasto liczyło 11 462 mieszkańców.

W tym mieście ma swą siedzibę klub piłkarski – Tilbury FC.

Wikipedia


tilda

tylda (częściej); rzadko:
1. wężyk w kształcie poziomego S oznaczający miękkość lub nosowość spółgłoski;
2. znak w postaci wężyka oznaczający, że wyraz jest napisany w formie skrótowej lub że jakaś jego część jest celowo opuszczona


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) gw-pl|Górny Śląsk. imię|polski|ż. Matylda

Wiktionary

Tilda – emulator terminali napisany w GTK+. Tilda została zaprojektowana na wzór konsoli z gry Quake, która wysuwa się z góry ekranu, a po wciśnięciu wcześniej zdefiniowanego klawisza (domyślnie tyldy), również się tam chowa.

Uruchamianie emulatora Tilda jest szybsze niż uruchamianie nowego terminala, ponieważ program jest już załadowany do pamięci, więc użytkownicy, którzy często uruchamiają terminal do krótkich zadań bardzo cenią sobie to udogodnienie.

Wikipedia

Przykłady

składnia.

kolokacje.

synonimy.

antonimy.

hiperonimy.

 (1.1) miano

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

frazeologia.

etymologia.

uwagi.

tłumaczenia.

 (1.1) zobtłum|Matylda.

źródła.

== Tilda (język angielski.) ==

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik, nazwa własna

 (1.1) imię|angielski|ż.

odmiana.

przykłady.

Wiktionary

Synonimy:

antonimy.

hiperonimy.

 (1.1) miano

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

frazeologia.

etymologia.

uwagi.

tłumaczenia.

 (1.1) zobtłum|Matylda.

źródła.

== Tilda (język angielski.) ==

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik, nazwa własna

 (1.1) imię|angielski|ż.

odmiana.

przykłady.

składnia.

kolokacje.

synonimy.

Wiktionary


tilia

długowieczne drzewo strefy umiarkowanej półkuli północnej; lipa


SJP.pl

Lipa (Tilia) – rodzaj drzew należący do podrodziny lipowych z rodziny ślazowatych. Obejmuje 31 gatunków. Rośliny te występują w umiarkowanej strefie półkuli północnej. W Ameryce Północnej (wschodnie Stany Zjednoczone i Meksyk) rośnie jeden gatunek (lipa amerykańska T. americana); w Europie i zachodniej Azji – trzy (lipa drobnolistna T. cordata, szerokolistna T. platyphyllos i srebrzysta T. tomentosa), z czego dwa pierwsze rosną w stanie dzikim w Polsce; pozostałe gatunki rosną w Azji Wschodniej, gdzie jest centrum zróżnicowania rodzaju (15 gatunków jest endemitami Chin).

Wikipedia


tilit

warstwa stwardniałej gliny, w której znajdują się głazy o wyraźnie zachowanych na powierzchni rysach lodowcowych; tillit


SJP.pl


tillit

warstwa stwardniałej gliny, w której znajdują się głazy o wyraźnie zachowanych na powierzchni rysach lodowcowych; tilit


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) geol. osad moreny polodowcowej w postaci skonsolidowanej gliny

Wiktionary

Tillit (ang. tillite) – zlityfikowane lub czasami słabo zmetamorfizowane osady moreny polodowcowej w postaci skonsolidowanej gliny, powstałe zwykle przed czwartorzędem.

Znaczenie stratygraficzne, jako poziomy przewodnie, mają tillity powstałe w okresach silnych zlodowaceń w neoproterozoiku (zlodowacenia okresu kriogenu i ediakaru) i paleoproterozoiku (zlodowacenie hurońskie).

Wikipedia

Przykłady

składnia.

kolokacje.

synonimy.

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

frazeologia.

etymologia.

uwagi.

tłumaczenia.

* angielski: (1.1) tillite

źródła.

== tillit (język norweski (bokmål).) ==

wymowa.

 audio|No-tillit.ogg.

znaczenia.

rzeczownik, rodzaj męski lub żeński

 (1.1) zaufanie

odmiana.

przykłady.

Wiktionary

Synonimy:

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

frazeologia.

etymologia.

uwagi.

tłumaczenia.

* angielski: (1.1) tillite

źródła.

== tillit (język norweski (bokmål).) ==

wymowa.

 audio|No-tillit.ogg.

znaczenia.

rzeczownik, rodzaj męski lub żeński

 (1.1) zaufanie

odmiana.

przykłady.

składnia.

kolokacje.

synonimy.

Wiktionary


tim

1. zdrobnienie od: Timothy (obce imię męskie);
2. obce imię męskie


SJP.pl

Tim, TIM
  • Tim – miejscowość w Danii
  • Tim – miejscowość w Rosji
  • Tim – imię męskie, również zdrobnienie od Timothy
  • Tim – australijski film
  • Tim – album The Replacements
  • Tim – album Avicii
  • Gruppo TIM – włoski dostawca usług telekomunikacyjnych
    • Telecom Italia Mobile, TIM – włoski operator telefonii komórkowej
    • TIM San Marino – sanmaryńska firma telekomunikacyjna
    • TIM Brasil – brazylijska firma telekomunikacyjna

    Wikipedia


timag

materiał ceramiczny, którego podstawowym składnikiem jest tytanian magnezu; stosowany jako dielektryk w kondensatorach radiowych


SJP.pl


timajos

Timajos z Tauromenion (gr. Τιμαῖος druga połowa IV w. p.n.e. - pierwsza połowa III w.p.n.e.) – historyk grecki z Sycylii. Syn Andromachosa, założyciela Tauromenionu (dzisiejszej Taorminy). Od 312 p.n.e. przebywał w Atenach jako metojk, prawdopodobnie na skutek zajęcia jego rodzinnego miasta przez Agatoklesa.

Wikipedia


timberlake

Miejscowości w USA:

  • Timberlake – wieś w stanie Ohio, w hrabstwie Lake
  • Timberlake – jednostka osadnicza w stanie Wirginia, w hrabstwie Campbell

Ludzie:

  • Gary Timberlake – gracz baseball;
  • Justin Timberlake – piosenkarz;

Wikipedia


timbr

barwa dźwięku charakterystyczna dla głosu ludzkiego lub instrumentów muzycznych; timbre; tembr


SJP.pl


timbre

[czytaj: tębr] barwa dźwięku charakterystyczna dla głosu ludzkiego lub instrumentów muzycznych; tembr; timbr


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) rzad. jakość brzmienia dźwięku lub głosu

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Karolowi bardzo przypadł do gustu timbre jej głosu.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. tembr mrz.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) barwa, ton, zabarwienie; książk. tembr

Wiktionary


timbuktu

miasto w Mali


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna

 (1.1) geogr. miasto w Mali, nad rzeką Niger;

Wiktionary

Timbuktu (songhaj: Tumbutu, fr. Tombouctou) – miasto w Mali, nad rzeką Niger, założone prawdopodobnie na przełomie XI i XII wieku, zamieszkiwane przez 32 460 osób (2022). Jest stolicą regionu Timbuktu, jednego z siedmiu regionów administracyjnych Mali.

Wikipedia


time

[czytaj: tajm] tygodnik amerykański


SJP.pl

  • time – słowo oznaczające w języku angielskim czas.
  • Time – amerykański tygodnik społeczno-polityczny istniejący od 1923 roku
  • Time (biblioteka standardowa)
  • time – komenda w systemach uniksowych
  • Titan Mare Explorer (TiME) – anulowana misja kosmiczna polegająca na wysłaniu lądownika na powierzchnię jeziora Ligeia Mare na Tytanie

Wikipedia


time-out

[czytaj: tajmAłt] w sporcie: oficjalnie zarządzona przerwa w grze, np. na życzenie trenera jednej z drużyn; time out


SJP.pl


time-sharing

[czytaj: tajm szering] nabycie przez konsumenta prawa do korzystania z budynku lub lokalu w oznaczonym czasie oraz zobowiązanie się do zapłaty ryczałtowego wynagrodzenia


SJP.pl


timenko

nazwisko


SJP.pl


timer

[czytaj: tajmer] urządzenie do pomiaru czasu; czasomierz, stoper


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) urządzenie do odmierzania upływu czasu

Wiktionary

Minutnik – urządzenie do odliczania czasu, sygnalizujące – zazwyczaj akustycznie, np. dzwonkiem – upływ nastawionej wcześniej liczby minut. Wykorzystywane m.in. w gospodarstwie domowym, np. w kuchni, gdzie ułatwia dopilnowanie prawidłowego czasu gotowania potraw.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ˈtajmɛr, AS: tai ̯mer

Wiktionary


times

[czytaj: tajms]
1. krój czcionki; Times New Roman;
2. brytyjski dziennik; The Times


SJP.pl

  • The Times – dziennik brytyjski
  • Times – krój pisma

Wikipedia


timeshare

[czytaj: tajmszer] system nabywania po niskiej cenie apartamentu lub domu wakacyjnego, w którym nabywca może z niego korzystać przez wiele lat, lecz wyłącznie przez określony, powtarzający się okres w roku


SJP.pl

Timeshare (potocznie własność wakacyjna; ang. time – czas, share – dzielić) – system posiadania nieruchomości, w którym klient nabywa w pełni umeblowany i wyposażony apartament lub dom wakacyjny za ułamek kosztu posiadania tradycyjnego apartamentu czy domku letniskowego na zawsze lub na określoną liczbę lat, lecz w tym czasie może korzystać z apartamentu tylko jakiś okres w ciągu roku, zwykle 1, 2 lub 3 tygodnie oraz możliwość korzystania z sieci wymiany wakacyjnej. Można jednak swój tydzień wymienić z kimś innym, za pośrednictwem jednej z firm wymiany wakacyjnej. W niektórych krajach timeshare jest zabroniony.

Wikipedia


timgad

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna

 (1.1) geogr. hist. starożytne miasto w Afryce Północnej, na terenie dzisiejszej Algierii;

Wiktionary

Timgad (Timkad, arab. تيمقاد = Tīmqād, łac. Thamugadi) – starożytne miasto w Afryce Północnej, na terenie dzisiejszej Algierii. Zachowany do dziś kompleks ruin został w 1982 roku wpisany na listę światowego dziedzictwa kultury UNESCO.

Wikipedia

Powiązane:

 przym. timgadzki

Wiktionary


timing

[czytaj: tajming] wybór najlepszego momentu na rozpoczęcie działania


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) wybór precyzyjnego momentu do rozpoczęcia i wykonania jakiegoś działania z maksymalnym efektem

 (1.2) muz. precyzyjne trzymanie się tempa utworu, zwłaszcza w wokalistyce

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) By być dobrym tenisistą, musisz mieć dobry timing.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈtajmʲĩŋk, AS: tai ̯mʹĩŋk

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) refleks, wyczucie czasu, zgranie w czasie

Wiktionary


timiszoara

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) geogr. Timișoara, miasto w zachodniej Rumunii

Wiktionary

Timișoara (daw. pol. Temeszwar, węg. Temesvár, niem. Temeswar, Temeschwar lub Temeschburg) – miasto w zachodniej Rumunii, ośrodek administracyjny okręgu Temesz, przemysł maszynowy, chemiczny, skórzany, włókienniczy, spożywczy. Ważny węzeł komunikacyjny, uniwersytet. Największe miasto i nieoficjalna stolica Banatu.

Wikipedia

Powiązane:

 przym. timiszoarski

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) daw. Temeszwar

Wiktionary


timo

Timo – wieś w Estonii, w prowincji Põlva, w gminie Veriora.

Wikipedia


timok

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna

 (1.1) geogr. rzeka we wschodniej Serbii i północno-wschodniej Bułgarii, prawy dopływ Dunaju;

Wiktionary

Timok (łac. Timacus, serb. i bułg. Тимок) – rzeka we wschodniej Serbii i północno-zachodniej Bułgarii, prawy dopływ Dunaju. Długość – 203 km (ostatnie 15 km stanowi granicę serbsko-bułgarską), powierzchnia zlewni – 4630 km², średni przepływ u ujścia – 24 m³/s.

Wikipedia


timokracja

forma rządów polegająca na sprawowaniu władzy przez wojsko


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) polit. forma rządów, w której władzę sprawuje grupa najbogatszych ludzi;

Wiktionary

Timokracja (gr. τιμοκρατία, od τιμή 'honor, wartość, cześć, szacunek' i κράτος siła, władza) – typ ustroju politycznego. Słowo timokracja posiada różne znaczenia, wywodzące się ze znaczeń greckiego źródłosłowu. Dlatego też w literaturze nie ma zgody, co do interpretacji tego pojęcia.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ˌtʲĩmɔˈkrat͡sʲja, AS: tʹĩmokracʹi ̯a

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. timokrata m.

 przym. timokratyczny

 przysł. timokratycznie

Wiktionary


timokratyczny

timokracja


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) przym. od timokracja

Wiktionary

Patrz:

timokracja

Wymowa:

IPA: ˌtʲĩmɔkraˈtɨt͡ʃnɨ, AS: tʹĩmokratyčny

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. timokracja

Wiktionary


timor

1. półotwarte morze stanowiące część Oceanu Indyjskiego;
2. wyspa między morzami Sawu i Timor leżąca w archipelagu Małych Wysp Sundajskich


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna

 (1.1) geogr. wyspa w południowo-wschodniej Azji;

Wiktionary

Timor (port. Ilha de Timor, tetum Illa Timór, indonez. Pulau Timor) – wyspa w archipelagu Małych Wysp Sundajskich, w południowo-wschodniej Azji. Część zachodnia wyspy, zwana Timorem Zachodnim, należy do Indonezji, natomiast część wschodnia stanowi niepodległe państwo – Timor Wschodni. Na zachód od Timoru leżą wyspy Sumba i Flores, na północny zachód Celebes, a w kierunku południowym znajduje się Australia.

  • Powierzchnia: 30 777 km² (największa wyspa Małych Wysp Sundajskich)

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Timor został odkryty w XVI w. przez Portugalczyków.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈtʲĩmɔr, AS: tʹĩmor

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Timorczyk mos., Timorka ż.

 przym. timorski

Wiktionary

Synonimy:

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

 rzecz. Timorczyk mos., Timorka ż.

 przym. timorski

frazeologia.

etymologia.

uwagi.

tłumaczenia.

* angielski: (1.1) Timor

* bułgarski: (1.1) Тимор m.

* esperanto: (1.1) Timoro

* hiszpański: (1.1) Timor m.

* niemiecki: (1.1) Timor n.

* nowogrecki: (1.1) Τιμόρ n.

* portugalski: (1.1) Timor

* słowacki: (1.1) Timor m.

źródła.

== Timor (język angielski.) ==

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik, nazwa własna

 (1.1) geogr. Timor

odmiana.

przykłady.

składnia.

kolokacje.

synonimy.

Wiktionary


timorczyk

mieszkaniec Timoru (wyspy w archipelagu Małych Wysp Sundajskich)


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) obywatel Timoru Wschodniego

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Mówcy (biorący udział w proteście) nazywali byłego prezydenta Suharto "zbrodniarzem wojennym", obarczając go odpowiedzialnością za śmierć 250 tysięcy wschodnich Timorczyków. ([http://new-arch.rp.pl/artykul/179091_Timorczycy_chca_niepodleglosci.html z Rzeczpospolitej – rp.pl])

Wiktionary

Wymowa:

IPA: tʲĩˈmɔrt͡ʃɨk, AS: tʹĩmorčyk

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Timor mrz.

:: fż. Timorka ż.

 przym. timorski

Wiktionary


timorka

mieszkanka Timoru (wyspy w archipelagu Małych Wysp Sundajskich)


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) obywatelka Timoru Wschodniego

Wiktionary

Wymowa:

IPA: tʲĩˈmɔrka, AS: tʹĩmorka

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Timor mrz.

:: fm. Timorczyk mos.

 przym. timorski

Wiktionary


timoroso

określenie wykonawcze: bojaźliwie, lękliwie


SJP.pl


timorski

Timor


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z Timorem, dotyczący Timoru

Wiktionary

Patrz:

Timor

Powiązane:

 rzecz. Timor mrz., Timorczyk mos., Timorka ż.

 przym. protimorski, antytimorski

Wiktionary


timoszenko

nazwisko


SJP.pl

Osoby o tym nazwisku:

  • Grigorij Timoszenko – radziecki funkcjonariusz organów bezpieczeństwa
  • Siemion Timoszenko – radziecki reżyser filmowy oraz scenarzysta
  • Siemion Timoszenko – radziecki dowódca wojskowy

Wikipedia


timpani

instrument perkusyjny; kotły


SJP.pl


timpton

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna

 (1.1) geogr. hydron. rzeka w Rosji, w Jakucji; prawy dopływ Ałdanu;

Wiktionary

Timpton – rzeka w Rosji, w Jakucji; prawy dopływ Ałdanu. Długość 644 km; powierzchnia dorzecza 44 400 km²; średni roczny przepływ przy ujściu 560 m³/s.

Źródła w Pasmie Stanowym; płynie w kierunku północnym przez Góry Ałdańskie; spławna w dolnym biegu.

Zamarza od października do maja (w tym przez kilka miesięcy do dna); zasilanie deszczowo-śniegowe.

Wikipedia


timur

władca środkowoazjatycki; Tamerlan, Timur Lenk, Timur Chromy


SJP.pl

Timur Chromy znany również jako Tamerlan i Timur Lenk (od Tīmūr-e Lang – Timur Kulawy) (ur. 9 kwietnia 1336 w Chodża Ilgar koło Keszu, zm. 18 lutego 1405 w Otrarze) – wódz mongolskiego plemienia Barłasów, założyciel dynastii Timurydów, panujący w latach 1370–1405, zdobywca większości Azji Środkowej, Iranu, Iraku i Zakaukazia.

Wikipedia


timurowy

przymiotnik dzierżawczy - należący do Timura lub z nim związany


SJP.pl


tina

obce imię żeńskie


SJP.pl

  • Tina – imię żeńskie
  • Tina – film biograficzny o Tinie Turner
  • Tina – wieś w USA, w stanie Missouri, w hrabstwie Carroll
  • Tina – miejscowość w Czadzie
  • Tina – tygodnik
  • TINA – akronim frazy „There is no alternative” (z ang. „nie ma alternatywy”)
  • Tina – rzeka, dopływ jeziora Drużno i rzeki Elbląg
  • Tina – singiel Muńka z albumu Muniek
  • Tina – miasto w Tunezji
  • Tina – słowacka piosenkarka

Wikipedia


tinderek

potocznie: Tinder - portal randkowy; Tinderek


SJP.pl


tinderyzacja

spłycenie relacji międzyludzkich


SJP.pl


tindyjski

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z Tindami, dotyczący Tindów

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (2.1) jęz. język tindyjski

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Tindowie lm m.

Wiktionary


tingel

przestarzale: podrzędna kawiarnia lub restauracja, miejsce występów piosenkarzy, tancerzy itp.; tingel-tangel


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) daw. podrzędna kawiarnia lub restauracja, w której odbywały się występy artystów lub kabaretów wątpliwej reputacji

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Wieczorem zwiedzał tingle i kawiarnie, a wszędzie tak sypał napiwkami, że służba tytułowała go hrabią.

Wiktionary

Powiązane:

 przym. tinglowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) tingel-tangel

Wiktionary


tingel-tangel

przestarzale: podrzędna kawiarnia lub restauracja, miejsce występów piosenkarzy, tancerzy itp.; tingel


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) daw. podrzędna kawiarnia lub restauracja, w której odbywały się występy artystów lub kabaretów wątpliwej reputacji

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Jako ekskapelmistrz teatrów ogródkowych czy też kelner, który zwiedził wszystkie stolice Europy, znał wszystkie hotele i tingel-tangle.

 (1.1) Przedwojenny Wiedeń to świat tak wytwornych kawiarni, jak i podrzędnych tingel-tangli ze striptizem i kabaretem, obskurnych knajp dla dorożkarzy, odrapanych kamienic (…)

Wiktionary

Powiązane:

 przym. tinglowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) tingel

Wiktionary


tingeltangel

przestarzałe: podrzędna kawiarnia lub restauracja, miejsce występów piosenkarzy, tancerzy itp.; tingel-tangel, tingel


SJP.pl


tinglowy

tingel


SJP.pl

Patrz:

tingel

tinkal

minerał zbudowany głównie z uwodnionego boranu sodu; tynkal, boraks rodzimy


SJP.pl

Wikipedia


tinker

rasa kuców z Wielkiej Brytanii i Irlandii


SJP.pl

Tinker (ang. Gypsy horse) – rasa koni lekko pociągowych, hodowanych selektywnie przez Cyganów z Wielkiej Brytanii.

Wikipedia


tinktura

tynktura;
1. lecznicza nalewka przyrządzana na substancjach roślinnych lub zwierzęcych;
2. alkoholowy roztwór preparatów lekarskich;
3. barwa używana przy pokrywaniu pól i godeł w herbach


SJP.pl


tinol

cienka rurka, używana do lutowania


SJP.pl

Tinol – popularna nazwa drutu lutowniczego do lutowania miękkiego. Jest to rurka wykonana z lutu wypełniona topnikiem. Najczęściej spotykaną formą tinolu jest drut z kilkoma kanałami w środku wypełnionymi topnikiem. Czasami tinolem nazywa się także drut z lutu bez topnika.

Wikipedia


tinta

1. nadruk farbą jednego koloru, która nie pokrywa w 100% zadrukowywanej powierzchni, potocznie raster
2. dobór barw na obrazie; tonacja


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) szt. jednolite tło nałożone jasną farbą;

 (1.2) druk. rozrzedzona rastrem wersja zastosowanego koloru

 (1.3) gw-pl|Górny Śląsk. atrament

Wiktionary

Tinta – jednolite tło jasnego koloru.

W plastyce, a szczególnie w technikach malarskich, jest to tło nałożone jasną farbą.

W DTP termin ten nie odnosi się do jasności, lecz do ilości farby. Jest to jednolite tło, nałożone jedną lub kilkoma farbami dowolnego koloru, w ilości poniżej 100% każda. W poligrafii efektem tinty jest niepełne krycie, czyli raster, nazywany przez drukarzy gwarowo „siatką”.

Wikipedia

Przykłady

składnia.

kolokacje.

 (1.1) akwaforta z tintą • akwatinta • litografia na tincie

synonimy.

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

frazeologia.

etymologia.

uwagi.

tłumaczenia.

 (1.3) zobtłum|atrament.

źródła.

== tinta (język baskijski.) ==

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik

 (1.1) atrament

odmiana.

przykłady.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈtʲĩnta, AS: tʹĩnta

Wiktionary

Synonimy:

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

frazeologia.

etymologia.

uwagi.

tłumaczenia.

 (1.3) zobtłum|atrament.

źródła.

== tinta (język baskijski.) ==

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik

 (1.1) atrament

odmiana.

przykłady.

składnia.

kolokacje.

synonimy.

Wiktionary


tintinnando

określenie wykonawcze: barwnie


SJP.pl


tintometr

Kolorymetr (tintometr) – przyrząd optyczny służący do wykonywania pomiaru barwy badanego roztworu, tzw. pomiarów kolorymetrycznych.

Rodzaje kolorymetrów:

  • kolorymetr wizualny (trójbarwny) – pomiaru takiego dokonuje się przez zrównanie barw 2 części pola widzenia, z których jedna ma barwę badaną, druga zaś – uzyskaną przez nałożenie trzech barw podstawowych na białym tle przy odpowiednich natężeniach. Składowe wiązki świetlnej o tych barwach są wydzielane ze światła porównawczego za pomocą odpowiednich filtrów lub pryzmatu. Zmianę natężenia uzyskuje się stosując kliny fotometryczne lub przesłony.
  • kolorymetr obiektywny – działanie to polega na pomiarze prądów fotoelektrycznych odbiornika światła (w tym przypadku fotodetektora) przesłoniętego kolejno jednym z trzech filtrów. Są one tak dobrane aby krzywa czułości widmowej była zbliżona do jednej z krzywych składowych trójchromatycznych widmowych dla danego układu kolorymetrycznego. Stosowane są m.in. do kontroli barw: źródeł światła, barwników, filtrów barwnych, czy również ekranów kineskopów kolorowych.

Wikipedia


tintoretto

Jacopo Tintoretto (właściwie Jacopo Robusti vel Jacopo Comin, ur. 29 września 1518 w Wenecji, zm. 31 maja 1594 tamże) – włoski malarz i rysownik okresu manieryzmu, jeden z głównych przedstawicieli szkoły weneckiej XVI wieku.

Wikipedia


tioalkohol

związek organiczny, analogiczny do alkoholu, w którym tlen zastąpiony jest siarką; merkaptan


SJP.pl


tioalkohole

związek organiczny, analogiczny do alkoholu, w którym tlen zastąpiony jest siarką; merkaptan


SJP.pl


tioarsenian

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) chem. związek chemiczny, sól lub ester nieznanego w stanie wolnym kwasu tioarsenowego;

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Tioarseniany są siarkowymi analogami arsenianów.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌtʲjɔarˈsɛ̃ɲãn, AS: tʹi ̯oarsńãn

Wiktionary

Powiązane:

 przym. tioarsenianowy

 rzecz. arsenian mrz.

Wiktionary


tiocyjanin

sól kwasu rodanowodorowego, bezbarwna, krystaliczna substancja, stosowana do produkcji barwników, środków ochrony roślin oraz w fotografii


SJP.pl


tioeter

siarkoorganiczny związek chemiczny, siarkowy analog eteru; siarkoeter


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) chem. związek siarkoorganiczny, siarkowy analog eteru, posiadający atom siarki połączony z dwoma atomami węgla;

Wiktionary

Tioetery (sulfidy) – grupa siarkoorganicznych związków chemicznych, siarkowych analogów eterów o wzorze ogólnym R−S−R (R ≠ H).

Mają ostry i nieprzyjemny zapach. Są reaktywniejsze niż odpowiadające im etery.

Otrzymywanie sulfidów:

2RBr + Na2S → R−S−R + 2NaBr
R1Br + R2SNa → R1−S−R2 + NaBr

Są podatne na utlenianie do sulfotlenków i sulfonów.


Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Iperyt siarkowy należy do grupy tioeterów.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: tʲjɔˈɛtɛr, AS: tʹi ̯oeter

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) sulfid, przest. siarczek

Wiktionary


tiofen

organiczny związek chemiczny otrzymywany ze smoły węglowej lub syntetycznie, używany w syntezie organicznej, m.in. do produkcji leków i polimerów; tiofuran


SJP.pl

Tiofen, tiofuran – organiczny związek chemiczny z grupy heterocyklicznych związków aromatycznych. Zawiera jeden heteroatom – siarkę. Jest to bezbarwna, ruchliwa ciecz, nierozpuszczalna w wodzie, rozpuszczalna w etanolu i eterze dietylowym. Pod względem właściwości fizycznych zbliżony jest do benzenu. Występuje w smole pogazowej we frakcji benzenowej. Jest stosowany w syntezie organicznej.

Wikipedia


tiofenol

chemiczny związek organiczny, fenol siarkowy


SJP.pl


tiofosgen

pochodna kwasu węglowego, powstała przez podstawienie grup hydroksylowych atomami chloru oraz atomu tlenu atomem siarki


SJP.pl


tiofuran

organiczny związek chemiczny otrzymywany ze smoły węglowej lub syntetycznie, używany w syntezie organicznej, m.in. do produkcji leków i polimerów; tiofen


SJP.pl

Tiofen, tiofuran – organiczny związek chemiczny z grupy heterocyklicznych związków aromatycznych. Zawiera jeden heteroatom – siarkę. Jest to bezbarwna, ruchliwa ciecz, nierozpuszczalna w wodzie, rozpuszczalna w etanolu i eterze dietylowym. Pod względem właściwości fizycznych zbliżony jest do benzenu. Występuje w smole pogazowej we frakcji benzenowej. Jest stosowany w syntezie organicznej.

Wikipedia


tiokarbamid

Tiomocznik (tiokarbamid, amid kwasu tiokarbaminowego) – organiczny związek chemiczny, będący siarkowym analogiem mocznika (zawiera atom siarki zamiast atomu tlenu).

Wikipedia


tiokol

syrop wykrztuśny; thiocol


SJP.pl


tiokole

syrop wykrztuśny; thiocol


SJP.pl


tiokwas

organiczny związek chemiczny stosowany przy produkcji półproduktów farmaceutycznych i odczynników analitycznych, siarkowy analog kwasu karboksylowego, w którym jeden lub dwa atomy tlenu zastąpione zostały atomami siarki


SJP.pl

Tiokwasy (ze starogreckiego: θεῖον (theion) - siarka) – grupa organicznych związków chemicznych, będących siarkowymi analogami kwasów karboksylowych, w których 1 lub 2 atomy tlenu zostały zastąpione atomami siarki.

Nazwa tiokwasy może odnosić się też do nieorganicznych kwasów, w których atomy tlenu zostały zastąpione atomami siarki. Przykładem takiego nieorganicznego tiokwasu może być kwas tiocynowy (IV) - H2SnS3.

Wikipedia


tiokwasy

organiczny związek chemiczny stosowany przy produkcji półproduktów farmaceutycznych i odczynników analitycznych, siarkowy analog kwasu karboksylowego, w którym jeden lub dwa atomy tlenu zastąpione zostały atomami siarki


SJP.pl

Tiokwasy (ze starogreckiego: θεῖον (theion) - siarka) – grupa organicznych związków chemicznych, będących siarkowymi analogami kwasów karboksylowych, w których 1 lub 2 atomy tlenu zostały zastąpione atomami siarki.

Nazwa tiokwasy może odnosić się też do nieorganicznych kwasów, w których atomy tlenu zostały zastąpione atomami siarki. Przykładem takiego nieorganicznego tiokwasu może być kwas tiocynowy (IV) - H2SnS3.

Wikipedia


tiol

ogólna nazwa każdego związku organicznego będącego odpowiednikiem alkoholu, zawierającego w cząsteczce atom siarki, atom wodoru, a także grupę alkilową (tioalkohol, dawniej merkaptan) lub arylową (tiofenol)


SJP.pl

Tiole, tioalkohole (ze starogreckiego: θεῖον (theion) = siarka; dawniej merkaptany; z łac. mercurium captans = wiążący rtęć) – grupa organicznych związków chemicznych, odpowiedników alkoholi, w których atom tlenu grupy hydroksylowej został zastąpiony atomem siarki. Do tioli należą między innymi:

  • cysteina
  • koenzym A
  • β-merkaptoetanol (HO−CH2CH2−SH) oraz ditiotreitol, stosowane jako reduktory mostków dwusiarczkowych.

Wikipedia


tiolowy

przymiotnik od: tiol (związek organiczny)


SJP.pl


tiomerkurymetria

metoda chemicznej analizy miareczkowej


SJP.pl


tiomocznik

krystaliczna, biała substancja, będąca pochodną mocznika


SJP.pl

Tiomocznik (tiokarbamid, amid kwasu tiokarbaminowego) – organiczny związek chemiczny, będący siarkowym analogiem mocznika (zawiera atom siarki zamiast atomu tlenu).

Wikipedia


tion

nietrwały związek chemiczny, pochodna ketonu; tioketon


SJP.pl


tiooctowy

kwas tiooctowy - kwas organiczny będący siarkowym odpowiednikiem kwasu octowego


SJP.pl


tioplasty

Tioplasty, tiokole, kauczuki polisiarczkowe, kuczuki wielosiarczkowe - to syntetyczne kauczuki, otrzymywane w wyniku polikondensacji dichloropochodnych węglowodorów i estrów z wielosiarczkiem sodu.

Po zwulkanizowaniu są odporne na działanie czynników atmosferycznych, olejów, benzyn, rozpuszczalników. Ich wadą jest duża ścieralność oraz przykry zapach. Stosowane m.in. do wyrobu powłok, kabli, klejów oraz modyfikacji żywic epoksydowych.

Wikipedia


tiosiarczan

sól nieznanego w stanie wolnym kwasu tiosiarkowego


SJP.pl

Tiosiarczany – grupa związków chemicznych, soli lub estrów nietrwałego kwasu tiosiarkowego (jednego z tlenowych kwasów siarki). Sole zawierają anion S
2
O2−
3
i przykładem częściej spotykanego związku z tej grupy jest tiosiarczan sodu.

Wikipedia


tiosiarczanowy

przymiotnik od: tiosiarczan


SJP.pl


tiosiarczany

sól nieznanego w stanie wolnym kwasu tiosiarkowego


SJP.pl

Tiosiarczany – grupa związków chemicznych, soli lub estrów nietrwałego kwasu tiosiarkowego (jednego z tlenowych kwasów siarki). Sole zawierają anion S
2
O2−
3
i przykładem częściej spotykanego związku z tej grupy jest tiosiarczan sodu.

Wikipedia


tiosiarkowy

kwas tiosiarkowy - nieorganiczny związek chemiczny, kwas tlenowy siarki


SJP.pl


tioskow

nazwisko


SJP.pl


tiosól

sól powstała podczas reakcji pierwiastka metalicznego ze sztucznie spreparowanym kwasem uzyskiwanym z kwasu tlenowego, w którym atomy tlenu zostały zastąpione atomami siarki; siarkosól


SJP.pl


tiosza

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) geogr. rzeka w Rosji, w obwodzie niżnonowogrodzkim, prawy dopływ Oki;

Wiktionary

Tiosza (ros. Тёша) – rzeka w Rosji, w obwodzie niżnonowogrodzkim. Prawy dopływ Oki. Długość – 311 km. Zlewnia – 7800 km².

Źródła i górny bieg rzeki na Wyżynie Nadwołżańskiej. Płynie ze wschodu na zachód i wpada do Oki poniżej miasta Murom.

Wikipedia


tip

1. potocznie: porada, wskazówka;
2. potocznie: napiwek;
3. w grach bilardowych: końcówka kija pocierana kredą;
4. środowiskowo: kawałek tekturki pełniący funkcję filtra w ręcznie skręcanych papierosach; tipo


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) pot. napiwek

 (1.2) pot. wskazówka, porada

Wiktionary

Przykłady

składnia.

kolokacje.

synonimy.

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

 rzecz. protip mrz.

frazeologia.

etymologia.

 (1.1-2) etym|ang|tip.

uwagi.

tłumaczenia.

 (1.1) zobtłum|napiwek.

źródła.

== tip (język albański.) ==

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik, rodzaj męski

 (1.1) wskazówka

 (1.2) rodzaj, typ

odmiana.

przykłady.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: tʲip, AS: tʹip

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. protip mrz.

Wiktionary

Synonimy:

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

 rzecz. protip mrz.

frazeologia.

etymologia.

 (1.1-2) etym|ang|tip.

uwagi.

tłumaczenia.

 (1.1) zobtłum|napiwek.

źródła.

== tip (język albański.) ==

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik, rodzaj męski

 (1.1) wskazówka

 (1.2) rodzaj, typ

odmiana.

przykłady.

składnia.

kolokacje.

synonimy.

Wiktionary


tip-top

potocznie:
1. doskonały, świetny, bez zarzutu;
2. bardzo dobrze, doskonale


SJP.pl


tipasa

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) geogr. miasto w północnej Algierii nad Morzem Śródziemnym, stolica prowincji Tipasa (1.2);

 (1.2) geogr. adm. prowincja wchodząca w skład Algierii, leży w północnej części kraju, nad Morzem Śródziemnym

Wiktionary

  • Tipasa (obecnie Adżim) – fenickie miasto w dzisiejszej Tunezji
  • Tipasa – miasto fenickie, później rzymskie na terenie dzisiejszej Algierii

Wikipedia

Powiązane:

 przym. tipaski

Wiktionary


tipi

stożkowaty namiot indiański z żerdzi pokrytych skórami, matami lub nieprzemakalnym płótnem


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) etn. stożkowaty namiot złożony z żerdzi pokrytej skórami zwierząt, budowany kiedyś przez Indian Ameryki Północnej;

Wiktionary

Tipi – rodzaj namiotu Indian Ameryki Północnej, głównie północnej części obszaru Wielkich Równin. Nazwa pochodzi z języka siou i oznacza „miejsce gdzie się żyje”. Używane były do mieszkania przez koczownicze plemiona, utrzymujące się z polowania na bizony (m.in. Dakotowie).

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Z tipi wyszły dwie Szoszonki i skierowały się w stronę strumienia.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈtʲipʲi, AS: tʹipʹi

Wiktionary


tipo

środowiskowo: kawałek tekturki pełniący funkcję filtra w ręcznie skręcanych papierosach; tip


SJP.pl


tipować

potocznie: dawać napiwek


SJP.pl

czasownik niedokonany

 (1.1) pot. zostawiać napiwek

Wiktionary


tips

sztuczny paznokieć przyklejany do prawdziwego


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) kosmet. sztuczny paznokieć, płytka przyklejona do prawdziwego paznokcia;

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Magda jest w rozpaczy, bo jej się tips złamał.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: tʲips, AS: tʹips

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. tipsiara ż.

Wiktionary


tipserka

kobieta trudniąca się przyklejaniem tipsów


SJP.pl


tipsiara

pogardliwie: prymitywna kobieta z tipsami


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) pot. pogard. kobieta lub dziewczyna nosząca tipsy

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Kaśka nie pasuje do swoich koleżanek, bo to same tipsiary.

 (1.1) Królową dodaizmu jest oczywiście Doda, „tipsiara" z niezłym „zapleczem".

Wiktionary

Wymowa:

IPA: tʲipʲˈɕara, AS: tʹipʹśara

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. tips m.

Wiktionary


tir

duży samochód ciężarowy; TIR


SJP.pl

skrótowiec w funkcji rzeczownika rodzaju męskorzeczowego

 (1.1) log. konwencja o międzynarodowym transporcie drogowym;

 (1.2) samochód poruszający się w ruchu międzynarodowym w ramach konwencji TIR (1.1)

 (1.3) pot. każda duża ciężarówka

Wiktionary

Osoby:

  • Hossein Tir – irański narciarz
  • Muhammad Abu Tir – palestyński minister
  • Ziyad Abu Tair – palestyński komendant

Inne:

  • tir – nazwa spotykana w języku potocznym w odniesieniu do dużego samochodu ciężarowego do przewozu towarów na trasach międzynarodowych
  • tir – kod ISO 639-3 języka tigrinia

Zobacz też:

  • Tear
  • Tier
  • TIR

Wikipedia

Przykłady

składnia.

kolokacje.

synonimy.

 (1.3) tir

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

 rzecz. tir m., tirowiec m., tirówka ż.

frazeologia.

etymologia.

 (1.1) etym|franc|TIR.

uwagi.

tłumaczenia.

źródła.

== TIR (język francuski.) ==

wymowa.

znaczenia.

skrótowiec w funkcji rzeczownika

 (1.1) transport international routier → międzynarodowy transport drogowy

odmiana.

przykłady.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: tʲir, AS: tʹir

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. tir m., tirowiec m., tirówka ż.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.3) tir

Wiktionary


tir.

skrót

 (1.1) = praw. tiret

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) W związku z zaistniałym opóźnieniem na podstawie art. 492 kc, a także w oparciu o § 21 ust. 1 lit. b tir. 9 umowy o roboty budowlane z dnia 17.01.2014 r. pozwana oświadczyła, iż odstępuje od tej umowy z przyczyn, za które odpowiedzialność ponosi wykonawca.

Wiktionary


tiramisu

1. włoski deser składający się z warstwy biszkoptu nasączonej mocną kawą espresso oraz amarettem, jajek, cukru i śmietany, przekładany kremem i posypany czekoladą;
2. smakujący jak tiramisu - deser


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) kulin. deser złożony z warstw biszkoptu nasączonych espresso i, niekiedy, alkoholem, przełożony kremem z mascarpone, jaj i cukru;

przymiotnik relacyjny

 (2.1) kulin. mający smak lub zapach tiramisu (1.1)

Wiktionary

Tiramisu (wł. tiramisù [tiramiˈsu] – od tira mi sù 'popraw mi humor', dosł. 'podnieś mnie') – deser złożony z warstwy biszkoptu nasączonej bardzo mocną kawą espresso, na którą nakłada się warstwę kremu z sera mascarpone, żółtek jaj kurzych i cukru, a całość posypuje się warstwą grubo zmielonych płatków gorzkiej czekolady. W Polsce popularna jest odmiana z biszkoptami nasączonymi dodatkowo likierem amaretto (we Włoszech wino marsala), do której obok żółtek używa się także białek jaj.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Choć równocześnie rzadko zdajemy sobie sprawę np. z faktu, że tak popularne u nas carpaccio czy deser tiramisu to wcale nie tradycyjne włoskie dania, ale odkrycia kulinarne ostatnich kilkudziesięciu lat.

 (2.1) Torty z kremem tiramisu są najdroższe, kosztują ok. 50 zł za kilogram, a to dlatego, że drogi jest włoski ser (ok. 40 zł za kg).

Wiktionary


tirana

stolica Albanii


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) geogr. stolica Albanii;

Wiktionary

Wikipedia

Wymowa:

IPA: tʲiˈrãna, AS: tʹirãna

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. tirańczyk mos., tiranka ż.

 przym. tirański

Wiktionary


tirańczyk

mieszkaniec Tirany


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) mieszkaniec Tirany

Wiktionary

Wymowa:

IPA: tʲiˈrãj̃n͇t͡ʃɨk, AS: tʹirãĩ ̯ṇčyk

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Tirana ż.

:: fż. tiranka ż.

 przym. tirański

Wiktionary


tiranka

mieszkanka Tirany


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) mieszkanka Tirany

Wiktionary

Przykłady

składnia.

kolokacje.

synonimy.

antonimy.

hiperonimy.

 (1.1) mieszkanka

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

 rzecz. Tirana ż.

:: fm. tirańczyk mos.

 przym. tirański

frazeologia.

etymologia.

uwagi.

 (1.1) Nazwy mieszkańców miast, osiedli i wsi piszemy małą literą.

tłumaczenia.

* esperanto: (1.1) tirananino

* słowacki: (1.1) Tirančanka ż.

źródła.

odmiana.

przykłady.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: tʲiˈrãnka, AS: tʹirãnka

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Tirana ż.

:: fm. tirańczyk mos.

 przym. tirański

Wiktionary

Synonimy:

antonimy.

hiperonimy.

 (1.1) mieszkanka

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

 rzecz. Tirana ż.

:: fm. tirańczyk mos.

 przym. tirański

frazeologia.

etymologia.

uwagi.

 (1.1) Nazwy mieszkańców miast, osiedli i wsi piszemy małą literą.

tłumaczenia.

* esperanto: (1.1) tirananino

* słowacki: (1.1) Tirančanka ż.

źródła.

odmiana.

przykłady.

składnia.

kolokacje.

synonimy.

Wiktionary


tirański

dotyczący Tirany


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) odnoszący się do miasta Tirana

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) A w słynnej piramidzie tirańskiej, zaprojektowanej przez córkę Hodży na wzór piramid paryskich, urządzono za jego żywota muzeum.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: tʲiˈrãj̃sʲci, AS: tʹirãĩ ̯sʹḱi

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Tirana ż., tirańczyk mos., tiranka ż.

Wiktionary


tiret

[czytaj: tirE] rodzaj łącznika, używany przy łączeniu wyrazów złożonych, nazw podwójnych itp. lub przy przenoszeniu części wyrazów do następnego wiersza; dywiz


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) praw. jednostka redakcyjna tekstu prawnego, oznaczana krótką poziomą kreską przypominającą półpauzę;

Wiktionary

Tiret (z fr. łącznik, kreska, od tirer: 'ciągnąć, kreślić'; w jęz. pol. wyraz nieodmienny: tego tiret, kilka tiret; czyt. tiret albo [tiˈʀeː]) – według zasad techniki prawodawczej nazwa jednostki redakcyjnej tekstu prawnego, oznaczanej krótką poziomą kreską przypominającą półpauzę (nieprawidłowo czasem nazywanej również myślnikiem). Zgodnie z ZTP tiret jest elementem wyliczenia, wchodzi w skład litery.

Wikipedia


tirli

wyraz mający naśladować dźwięk instrumentów smyczkowych


SJP.pl

wykrzyknik

 (1.1) onomatopeja imitująca wysokie dźwięki wydawane przez instrument lub ptaka

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Kanarek zaćwierkał: – Tirli, tirli, tirli.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) tirlili, tiurli, tiurrli, tiurlili, tiurrlili, turli, tiur

Wiktionary


tirlili

wykrzyknik

 (1.1) onomatopeja imitująca wysokie dźwięki wydawane przez instrument lub ptaka

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Zeberka zaćwierkała: – Tirlili, tirlili, tirlili.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) tirli, tiurli, tiurrli, tiurlili, tiurrlili, turli, tiur

Wiktionary


tiro

Tiro – wieś w Stanach Zjednoczonych, w stanie Ohio, w hrabstwie Crawford.

Wikipedia


tiroński

wywodzący się od Tirona (wyzwoleńca i sekretarza Cycerona)


SJP.pl


tirówa

zgrubienie od: tirówka; słowo używane często w tonie pogardliwym w stosunku do tirówki lub jako obelga w stosunku do kobiety


SJP.pl


tirowiec

zawodowy kierowca tira


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) pot. kierowca tira

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) W tym roku tirowcy byli sprawcami już ponad 500 wypadków.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: tʲiˈrɔvʲjɛt͡s, AS: tʹirovʹi ̯ec

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. tir m., TIR m., tirówka ż.

 skr. TIR

Wiktionary


tirówka

prostytutka zdobywająca klientów w okolicach szos, oferująca swoje usługi kierowcom, głównie tirów


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) pot. prostytutka, której klientami są kierowcy

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Z usług tirówek korzystają nie tylko tirowcy.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: tʲiˈrufka, AS: tʹirufka

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. TIR m., tirowiec m., tir m.

 skr. TIR

Wiktionary


tirowy

tir


SJP.pl

Patrz:

tir

tirsa

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) geogr. bibl. miasto w Samarii, stanowisko archeologiczne;

 (1.2) imię|polski|ż.

Wiktionary

Tirsa – miasto w północnej Palestynie, wymieniane w Biblii. Identyfikowane ze stanowiskiem archeologicznym Tell el-Farah (północnym), 11 km na północny wschód od Nablusu.

Według Biblii zdobyte przez Jozuego (Joz 12,24). Stolica królestwa Izraela (królestwa północnego) w czasach panowania Baszy i Eliego, król Omri przeniósł stolicę do Samarii (1 Krl 16,23-24). Pieśń nad pieśniami wspomina ją jako miasto bardzo piękne (werset 6,4).

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Tirsa była stolicą Samarii za Baszy i Eli.

 (1.1) Piękna jesteś, przyjaciółko moja, jak Tirsa, / wdzięczna jak Jeruzalem, / groźna jak zbrojne zastępy.

 (1.2) Niewiasta o imieniu Tirsa pojawia się w biblijnej „Księdze Jozuego” w rozdziale siedemnastym.

Wiktionary


tiryns

Tyryns (gr. Τίρυνθα, Tíryntha trl., Tirinta trb.) – cytadela z czasów kultury mykeńskiej położona na Peloponezie.

W miejscu tym już w III tysiącleciu p.n.e. znajdowała się osada. Achajowie zbudowali tam swą twierdzę w XIV–XIII wieku p.n.e. Tyryns został zdobyty przez Dorów około 1100 p.n.e., około 470 p.n.e. cytadela została zniszczona przez Argejczyków.

Wikipedia


tischner

  • Józef Tischner (1931–2000) – polski ksiądz katolicki i filozof, profesor
  • Marian Tischner (ur. 1936) – polski lekarz weterynarii, profesor
  • Kazimierz Tischner (ur. 1946) – polski zootechnik, działacz społeczny i oświatowy
  • Tischner – album muzyczny Voo Voo i kapeli Trebunie-Tutki
  • Tischnerówka – izba pamięci ks. Józefa Tischnera w Łopusznej

Wikipedia


tissot

[czytaj: tiSO] marka zegarków i firma


SJP.pl

Firma

  • Tissot – szwajcarska firma znana z produkcji zegarków

Ludzie

  • James Tissot (1836-1902) – francuski malarz
  • Nicolas Auguste Tissot (1824-1897) – francuski kartograf
  • Noël de Tissot (1914-1944) – francuski hitlerowiec, kolaborant z Vichy, członek SS
  • Samuel Auguste Tissot (1728-1797) – szwajcarski lekarz, popularyzator wiedzy medycznej
  • Stéphane Tissot (ur. 1979) – francuski narciarz

Wikipedia


tiszercik

zdrobnienie od: tiszert


SJP.pl


tiszert

potocznie: koszulka z krótkim rękawkiem; T-shirt


SJP.pl


tisztuch

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) gw-pl|Górny Śląsk. obrus

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Tisztuch boł by aż na ziemia.

Wiktionary


tit

wykrzyknik naśladujący dźwięk klaksonu; titit


SJP.pl

Tit (arab. ﺗﻴﺖ) to miasto i gmina w dystrykcie Aoulef, w prowincji Adrar, w południowo-środkowej Algierii. Według spisu z 2008 roku liczba ludności wynosi 4 417 w porównaniu z 3 160 w 1998 r., z roczną stopą wzrostu 3,5%.

Wikipedia


titan

  • Titan – superkomputer
  • Titan – rodzina amerykańskich rakiet balistycznych
  • Titan – dzielnica Bukaresztu położona w trzecim sektorze
  • Titan – stacja metra w Bukareszcie
  • Titan Airways – brytyjskie linie lotnicze
  • Titan d'Acadie-Bathurst – drużyna hokejowa
  • Titan – Nowa Ziemia – amerykański film fantastyczno-naukowy
  • Titan 2.0 – silnik gier
  • Nissan Titan – samochód osobowy produkowany od 2003 roku
  • Leyland Titan – autobus produkowany w latach 1927-1969 i 1977-1984
  • USS „Titan” – nazwa okrętów US Navy
  • OceanGate Titan– eksperymentalny statek zanurzalny, który 18 czerwca 2023 roku implodował w trakcie ekspedycji do wraku RMS Titanic.

Wikipedia


titanic

brytyjski transatlantyk, zatopiony w 1912 roku po zderzeniu z górą lodową


SJP.pl

Wikipedia


titi

podrodzina i rodzaj małp szerokonosych


SJP.pl

Titi (Callicebinae) – podrodzina ssaków naczelnych z rodziny sakowatych (Pitheciidae).

Wikipedia


titicaca

[czytaj: titikaka] jezioro w Peru i Boliwii


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) geogr. jezioro w Ameryce Południowej;

Wiktionary

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Jezioro Titicaca znajduje się w Andach.

Wiktionary

Synonimy:

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

frazeologia.

etymologia.

uwagi.

tłumaczenia.

* słowacki: (1.1) Titicaca

źródła.

== Titicaca (język słowacki.) ==

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) geogr. Titicaca

odmiana.

przykłady.

składnia.

kolokacje.

synonimy.

Wiktionary


titit

wykrzyknik naśladujący dźwięk klaksonu; tit


SJP.pl


titkow

nazwisko


SJP.pl


tito

  • Josip Broz Tito – polityk
  • Tito – hiszpański piłkarz
  • Tito – miejscowość we Włoszech

Wikipedia


titograd

dawniej: Podgorica (stolica Czarnogóry)


SJP.pl

Podgorica (czarnog. cyr. Подгорица, dawniej Titograd, Ribnica) – największe miasto i stolica Czarnogóry, leżąca na wysokości 44 m n.p.m. Według danych ze spisu ludności z 2023 miasto liczyło 180 186 mieszkańców. Dobre położenie geograficzne między rzekami Ribnicą i Moračą uczyniło miasto atrakcyjnym miejscem do zasiedlenia. Miasto znajduje się blisko ośrodków narciarskich w Górach Dynarskich oraz wybrzeża Morza Adriatyckiego.

Wikipedia


titogradczyk

mieszkaniec Titogradu (Podgoricy); podgoriczanin


SJP.pl


titogradka

mieszkanka Titogradu (Podgoricy); podgoriczanka


SJP.pl


titogradzki

Titograd


SJP.pl

Patrz:

Titograd

titoista

zwolennik narodowej odmiany komunizmu, wprowadzonej w Jugosławii przez Josipa Broza-Tito


SJP.pl


titoistka

titoista


SJP.pl

Patrz:

titoista

titoizm

narodowa odmiana komunizmu, wprowadzona w Jugosławii przez Josipa Broza-Tito


SJP.pl

Wikipedia


titonos

przenośnie: stary, wyniszczony, sterany człowiek


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) przen. człowiek sterany, udręczony chorobami i cierpieniami bardzo sędziwej starości

Wiktionary

Titonos – postać z mitologii greckiej. Był synem króla trojańskiego, Laomedona i Strymo. Jego bratem był Priam. Jego potomkami byli Memnon i Emation. Titonos panował w prowincji Persji z ramienia asyryjskiego króla Teutamosa, zwierzchnika Priama.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: tʲiˈtɔ̃nɔs, AS: tʹitõnos

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Titonos mos.

Wiktionary


titonus

przestrojnik titonus - motyl dzienny z rodziny rusałkowatych


SJP.pl


titr

wielkość charakteryzująca grubość włókien i przędzy


SJP.pl


titracja

w chemii: analiza miareczkowa (objętościowa); miareczkowanie


SJP.pl


titracyjny

titracja (chemiczna analiza objętościowa)


SJP.pl


titrant

roztwór mianowany używany w analizie chemicznej do miareczkowania


SJP.pl

Titrant – w miareczkowaniu jest to roztwór dodawany z biurety w postaci kropel do roztworu substancji analizowanej (analit). Titrant jest roztworem mianowanym związku chemicznego zdolnego do reakcji charakterystycznej analizowanego indywiduum chemicznego.

Wikipedia


titrator

urządzenie do miareczkowania (chemicznej analizy objętościowej)


SJP.pl


tituszka

osoba opłacona przez ukraińskie władze do udziału w bójkach i prowokacjach z działaczami opozycyjnymi na placu Niepodległości w Kijowie w 2013 i 2014 roku


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy

 (1.1) pot. polit. chuligan zmanipulowany lub opłacany przez reżim rządzący do zwalczania protestów opozycyjnych; bandyta na usługach władzy;

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Tituszki zaczęły dawać się we znaki demonstrującym na Majdanie we wtorek.

Wiktionary


tiu

1. dźwięk wydawany przez niektóre ptaki;
2. okrzyk zwołujący kury (zwykle powtarzany wielokrotnie)


SJP.pl

Rumunia:

  • Țiu – wieś

Osoby:

  • Mihai Țiu – rumuński florecista

Inne:

  • Tiu – nordycki bóg

Zobacz też:

  • TIU

Wikipedia


tiubietiejka

ludowe nakrycie głowy w krajach Wschodu


SJP.pl

Tiubietiejka (inaczej krymka, turkm. tübätäj, rus. тюбетейка) – mała, okrągła czapka z tkanymi wzorami noszona przez wiele ludów Azji Środkowej (a także przez Tatarów krymskich).

Wikipedia


tiul

lekka tkanina ażurowa, nadająca się na firanki


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) włók. tkana z trzech nitek, bardzo lekka, przejrzysta tkanina – bawełniana, jedwabna lub nylonowa;

wykrzyknik

 (2.1) onomatopeja naśladująca głos ptaka

Wiktionary

Tiul – lekka, ażurowa tkanina tkana splotem gazejskim z włókien bawełnianych, jedwabnych lub syntetycznych.

Jest tkaniną najczęściej jednobarwną, gładką rzadziej wzorzystą.Strukturę tkaniny tworzą sześcioboczne, regularne oczka, które są utworzone przez trzy skrzyżowane i okręcane nitki wątku między nitkami osnowy (osnowa podstawowa i oplatająca oraz wątek utrwalający).

Wikipedia

Powiązane:

 przym. tiulowy

Wiktionary


tiulik

zdrobnienie od: tiul


SJP.pl


tiulka

mała ryba z rodziny śledziowatych; kilka


SJP.pl

Kilka zwyczajna, tiulka (Clupeonella cultriventris) – gatunek dwuśrodowiskowej, ławicowej ryby z rodziny śledziowatych (Clupeidae). Długość do 15 cm. Wzdłuż brzucha ostry kil z łusek. Ma duże znaczenie gospodarcze. Żywi się planktonem. Ikra pelagiczna.

Wikipedia


tiulowy

wykonany z tiulu


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) taki, który jest wykonany z tiulu

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Tiulowe firany, gładkie i haftowane, świetnie harmonizują ze stylowymi meblami, z antykami lub rustykalnymi sprzętami.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. tiul m.

 wykrz. tiul

Wiktionary


tiumeń

miasto w Federacji Rosyjskiej


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) geogr. miasto obwodowe w syberyjskiej części Rosji, położone nad rzeką Turą;

Wiktionary

Tiumeń (ros. Tюмeнь; сиб.татар. Цимке-тора) – miasto obwodowe w Rosji, port nad Turą (dorzecze Obu). Ośrodek przemysłu stoczniowego, maszynowego, metalowego, elektrotechnicznego, drzewnego, chemicznego, włókienniczego i skórzano-obuwniczego.

Wikipedia

Powiązane:

 przym. tiumeński

Wiktionary


tiumeński

przymiotnik od: Tiumień


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) związany z Tiumenią, dotyczący Tiumeni

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Tiumeń ż.

Wiktionary


tiung

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna

 (1.1) geogr. hydron. rzeka w Rosji, w Jakucji; lewy dopływ Wiluju;

Wiktionary

Tiung (ros. Тюнг) – rzeka w Rosji, w Jakucji; lewy dopływ Wiluja. Długość 1092 km; powierzchnia dorzecza 49 800 km²; średni roczny przepływ u ujścia 180 m³/s.

Źródła na Wyżynie Środkowosyberyjskiej; płynie w kierunku południowo-wschodnim, a następnie południowym po Nizinie Środkowojakuckiej, silnie meandrując. Uchodzi do Wiluja na wysokości Wilujska. Spławna na prawie całej długości, żeglowna od 273 km od ujścia.

Zamarza od października do maja; zasilanie śniegowo-deszczowe.

Wikipedia


tiur

wykrzyknik

 (1.1) onomatopeja imitująca wysokie dźwięki wydawane przez instrument lub ptaka

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Wróbelek radośnie zaterlikał: – Tiur, tiur, turli, tiur, tirli, tiur.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) tirli, tirlili, tiurli, tiurrli, tiurlili, tiurrlili, turli

Wiktionary


tiuram

nazwa zwyczajowa fungicydu z grupy pochodnych tiokarbamylu, składnik zapraw nasiennych stosowanych w ochronie zbóż, warzyw i roślin ozdobnych


SJP.pl


tiurbe

rodzaj bogato zdobionego grobowca, występującego w krajach muzułmańskich; kubba


SJP.pl


tiurli

wykrzyknik

 (1.1) onomatopeja imitująca wysokie dźwięki wydawane przez instrument lub ptaka

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Zeberka zaćwierkała: – Tiurli, tiurli, tiurli.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) tirli, tirlili, tiurrli, tiurlili, tiurrlili, turli, tiur

Wiktionary


tiurlili

wykrzyknik

 (1.1) onomatopeja imitująca wysokie dźwięki wydawane przez instrument lub ptaka

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Młode amarantki wesoło terlikały: – Tiurlili, tiurlili, tiurlili, tiur.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) tirli, tirlili, tiurli, tiurrli, tiurrlili, turli, tiur

Wiktionary


tiurma

1. więzienie, areszt;
2. wieża służąca za więzienie; turma


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) pot. więzienie, zazwyczaj carskie lub sowieckie

Wiktionary


tiurniura

elastyczna poduszka z końskiego włosia


SJP.pl

Turniura, tiurniura, cul de Paris (fr. tournure) – stosowany głównie w drugiej połowie XIX wieku element sukni, podkreślający tył bioder i nadający kobiecej sylwetce kształt litery S.

Kopulasty kształt spódnicy zaczął zmieniać się w połowie lat 60. XIX wieku – krynolina stała się mniejsza, jednocześnie wydłużając się z tyłu i tworząc tren. Ostatecznie znikła całkowicie na przełomie lat 60. i 70., zastąpiona przez turniurę; tył spódnicy zaczęły zdobić upinane draperie: spiętrzone fałdy podkreślane wstążkami. Kształt tyłowi sukni nadawał specjalny stelaż, wywodzący się początkowo ze stelaża krynolinowego. Stopniowo stelaż ten skracał się, aż pod koniec lat 70. ustąpił różnego rodzaju specjalnym konstrukcjom i poduszkom umieszczanym na pośladkach.

Wikipedia


tiurrli

wykrzyknik

 (1.1) onomatopeja imitująca wysokie dźwięki wydawane przez instrument lub ptaka

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Młode kanarki ćwierkały: – Tiurrli, tiurrli, tiurrli, tiur.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) tirli, tirlili, tiurli, tiurlili, tiurrlili, turli, tiur

Wiktionary


tiurrlili

wykrzyknik

 (1.1) onomatopeja imitująca wysokie dźwięki wydawane przez instrument lub ptaka

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Młode amarantki wesoło zaterlikały: – Tiurrlili, tiurrlili, tiurrlili, tiur.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) tirli, tirlili, tiurli, tiurrli, tiurlili, turli, tiur

Wiktionary


tivoli

miasto we Włoszech


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki, nazwa własna

 (1.1) geogr. miasto i gmina we Włoszech, w regionie Lacjum, w prowincji Rzym;

 (1.2) geogr. toponim, nazwa kilku miejscowości w USA, Australii, Irlandii i na Grenadzie

Wiktionary

Grenada:

  • Tivoli – miasto

Stany Zjednoczone:

  • Tivoli – wieś w stanie Nowy Jork
  • Tivoli – jednostka osadnicza w stanie Teksas

Włochy:

  • Tivoli – miejscowość i gmina w regionie Lacjum, w prowincji Rzym
    • Tivoli – stacja kolejowa w Tivoli

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Gorąco zrobiło się dopiero na początku 1001 r., gdy mieszkańcy pobliskiego Tivoli podnieśli bunt przeciw cesarzowi i zabili jego dowódcę o imieniu Mazolinus.

 (1.1) Świątynia puławska zamierzona jako kopia świątyni Sybilli w Tivoli, od niej wzięła też nazwę tak stosowną do miejsca, gdzie miały być złożone prawdziwie sybilijskie księgi pamiątek historycznych, godła i wróżby przyszłości.

Wiktionary

Powiązane:

 przym. tivoliński, tyburtyński

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) staroż. Tybur

Wiktionary


tiwik

potocznie: telewizor; pudło, telepudło, telewizornia


SJP.pl


tj

Towarzystwo Jezusowe, Societas Iesu (SI), zakon jezuitów


SJP.pl

skrótowiec, rzeczownik

 (1.1) = rel. Towarzystwo Jezusowe (jezuici)

Wiktionary

Tj – dwuznak. Występuje między innymi w norweskim, szwedzkim i w transkrypcjach języków australijskich jak warlpiri, arrernte i pitjantjatjara. W języku niderlandzkim wymawiany podobnie jak zmiękczone cz (czyli prawie tak samo jak angielskie ch).

Wikipedia


tj.

skrót od: to jest (czytany jako całe wyrażenie)


SJP.pl

skrót, spójnik

 (1.1) = to jest

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Czasownik (verbum) w języku łacińskim podlega koniugacji, tj. odmianie przez osoby, liczby, czasy, tryby i strony.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈtɔ ˈjɛst, AS: to i ̯est

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) czyli, to znaczy, innymi słowy

Wiktionary


tjandi

rodzaj świątyni spotykany na Jawie i Bali; candi, czandi


SJP.pl


tjoleta

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) gw-pl|Górny Śląsk. toaletka

Wiktionary


tk

Trybunał Konstytucyjny


SJP.pl

skrótowiec

 (1.1) = Trybunał Konstytucyjny

Wiktionary

Tk – wolny, wielosystemowy zestaw narzędzi zawierający bibliotekę podstawowych widżetów służący do budowania graficznych interfejsów użytkownika (GUI).

Biblioteka została wymyślona i opracowana przez Johna Ousterhouta jako pakiet języka skryptowego Tcl. Istnieją jednak również dowiązania do Tk spod innych języków, jak Perl (PerlTk), Python (Tkinter), Ruby (RubyTk), a nawet C++ (cpptk).

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Według konstytucji orzeczenia TK są ostateczne, żaden urzędnik nie ma prawa ich odrzucać, zawieszać czy kwestionować.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: tɛ‿ˈka, AS: te‿ka

Wiktionary


tkać

1. sporządzać tkaninę;
2. potocznie: wsuwać, wpychać, wtykać; siłą wkładać komuś coś do ręki; podtykać


SJP.pl

czasownik niedokonany

 (1.1) sporządzać tkaninę

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Penelopa tkała dla teścia całun, który w nocy pruła.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: tkat͡ɕ, AS: tkać

Wiktionary

Powiązane:

 przym. tkany, tkacki

 rzecz. tkalnia ż., tkanie n., tkacz m., tkaczka ż., tkactwo n., tkanina ż., tkanka ż.

Wiktionary


tkacki

dotyczący tkacza lub tkactwa


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) dotyczący tkactwa

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) W początkach dwudziestego wieku Aalten było znane z przemysłu tkackiego.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈtkat͡sʲci, AS: tkacʹḱi

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. tkanina ż., tkactwo n., tkacz m., tkaczka ż., tkanie n.

 czas. tkać ndk.

Wiktionary


tkactwo

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) włók. dział przemysłu włókienniczego i rzemiosła zajmujący się wytwarzaniem tkanin oraz ich wykończeniem;

Wiktionary

Tkactwo – dział przemysłu włókienniczego i rzemiosła zajmujący się wytwarzaniem tkanin. Jedno z najstarszych rzemiosł uprawianych przez człowieka. Jego początki sięgają neolitu. Powstały wtedy najstarsze, pionowe warsztaty tkackie.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Splot płócienny jest najczęściej stosowany w tkactwie lnu i bawełny, rzadziej wełny.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. tkacz mos., tkaczka ż., tkalnia ż., tkanie n., tkanina ż.

 czas. tkać ndk., utkać dk.

 przym. tkacki

Wiktionary


tkacz

1. mężczyzna trudniący się wyrobem tkanin lub robotnik w tkalni;
2. ptak z rodziny wikłaczowatych, podobny do wróbla, żyjący na sawannach Afryki i żywiący się pasożytami bawołów; wróbel towarzyski;
3. mrówka żyjąca w Afryce i południowej Azji, zakładająca swe gniazda w koronach drzew z liści połączonych specjalną wydzieliną jej larw


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) rzem. człowiek zajmujący się wyrobem tkanin

rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy

 (2.1) ornit. nazwa systematyczna|Philetairus socius|ref=tak., rodzaj ptaka z rodziny wróblowatych;

 (2.2) ent. nazwa systematyczna|Oecophylla smaragdina|ref=tak., rodzaj mrówki żyjącej w Azji i Afryce;

Wiktionary

Tkacz (lub tkaczka) - pracownik przemysłu włókienniczego lub rzemieślnik zajmujący się wytwarzaniem tkanin oraz ich wykończeniem. Zawód tkacza jest jednym z najstarszych zawodów uprawianych przez człowieka. Jego początki sięgają neolitu.

Tkacz oraz tkaczka mają swoje święto Dzień Tkaczki w pierwszą sobotę października.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: tkat͡ʃ, AS: tkač

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. tkactwo n., tkanie n., tkanina ż., tkalnia ż.

:: fż. tkaczka ż.

 czas. tkać ndk., utkać dk.

 przym. tkacki

Wiktionary

Synonimy:

 (2.2) prządka

Wiktionary


tkacze

1. mężczyzna trudniący się wyrobem tkanin lub robotnik w tkalni;
2. ptak z rodziny wikłaczowatych, podobny do wróbla, żyjący na sawannach Afryki i żywiący się pasożytami bawołów; wróbel towarzyski;
3. mrówka żyjąca w Afryce i południowej Azji, zakładająca swe gniazda w koronach drzew z liści połączonych specjalną wydzieliną jej larw


SJP.pl

  • Mýtiny – część miasta Harrachov w Czechach, w latach 1945–1958 wieś Tkacze w Polsce
  • Tkacze – wieś na Białorusi, w obwodzie brzeskim, w rejonie prużańskim, w sielsowiecie Linowo
    • Tkacze – przystanek kolejowy w ww. miejscowości
  • Tkacze – dawna wieś. Tereny, na których leżała, znajdują się obecnie na Białorusi, w obwodzie witebskim, w rejonie szarkowszczyńskim, w sielsowiecie Łużki.
  • Tkacze – dramat Gerharta Hauptmanna

Wikipedia


tkaczka

kobieta trudniąca się wyrobem tkanin lub pracownica tkalni


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) rzem. kobieta, która pracuje przy wyrobie tkanin

Wiktionary

Tkacz (lub tkaczka) - pracownik przemysłu włókienniczego lub rzemieślnik zajmujący się wytwarzaniem tkanin oraz ich wykończeniem. Zawód tkacza jest jednym z najstarszych zawodów uprawianych przez człowieka. Jego początki sięgają neolitu.

Tkacz oraz tkaczka mają swoje święto Dzień Tkaczki w pierwszą sobotę października.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ˈtkat͡ʃka, AS: tkačka

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. tkactwo n., tkanie n., tkanina ż., tkacz m., tkalnia ż., tkalnictwo n.

 czas. tkać ndk., utkać dk.

 przym. tkacki

Wiktionary


tkaczuk

nazwisko


SJP.pl

Fenomen Józefa Tkaczuka (fenomen JT) – etnograficzny i socjologiczny fenomen w postaci inskrypcji na murach warszawskiej Saskiej Kępy i Grochowa (a następnie w całej Polsce i w wielu miejscach świata, do których docierali Polacy), który pojawił się na przełomie lat 80. i 90. XX wieku, będący swoistym ewenementem wśród młodzieżowego graffiti.

Wikipedia


tkaczyk

nazwisko


SJP.pl


tkaczyński

nazwisko


SJP.pl


tkalnia

dział fabryki włókienniczej, w którym wyrabia się tkaniny z przędzy


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) zakład lub dział fabryki, w którym wyrabia się tkaniny

Wiktionary

Tkalnia – oddział zakładu włókienniczego, na który, w zależności od branży, składają się przędzalnia, tkalnia i wykończalnia. W przetwórstwie włókien łykowych dodatkowo – roszarnia.

Oddział tkalni składa się z:

  • działu przygotowawczego tkalni – przewijanie przędzy, snucie osnów i cewienie wątku, nitkowanie (skręcanie) przędzy
  • tkalni właściwej – wytwarzanie tkanin (tkanie)
  • cerowni – cerowanie, usuwanie drobnych błędów powstałych w procesie tkania
  • działu kontroli jakości – kontrola jakości, mierzenie i klasyfikacja tkanin surowych. Wyniki tej kontroli wpływają na wynagrodzenie tkaczy
  • magazynu tkanin surowych – magazynowanie i przygotowanie tkanin do procesu wykończenia
  • działu mechanicznego – zaplecze tkalni z magazynem części zamiennych, zapewniające utrzymanie właściwego stanu technicznego maszyn i urządzeń.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ˈtkalʲɲa, AS: tkalʹńa

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. tkanie n., tkanka ż., tkanina ż., tkacz m., tkaczka ż., tkactwo n.

 czas. tkać

Wiktionary


tkalnictwo

przemysł tkacki


SJP.pl


tkańcowate

o cechach tkańcowatych (rodzina pająków)


SJP.pl

Tkańcowate (Nesticidae) – rodzina pająków z podrzędu Opisthothela. W Polsce występuje jeden gatunek - tkaniec (Nesticus cellulanus).

Rodzina Nesticidae zawiera niewiele ponad 200 gatunków podzielonych na 9 rodzajów, z których wiele związanych jest ze środowiskiem jaskiń lub nawisów skalnych. Rodzaj Nesticus jest rodzajem typowym rodziny tkańcowatych, a jego przedstawiciele występują na całym świecie. Niektóre, uznane obecnie za zagrożone wyginięciem gatunki ze spokrewnionego rodzaju Eidmannella wyspecjalizowały się szczególnie w jaskiniach Teksasu, zasiedlając niezwykle niedostępne miejsca. Jeden gatunek, Eidmannella pallida spotykany jest w jaskiniach i nawisach skalnych, ale również na polach uprawnych i innych otwartych siedliskach.

Wikipedia


tkańcowaty

o cechach tkańcowatych (rodzina pająków)


SJP.pl


tkanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|tkać.

Wiktionary

Tkactwo – dział przemysłu włókienniczego i rzemiosła zajmujący się wytwarzaniem tkanin. Jedno z najstarszych rzemiosł uprawianych przez człowieka. Jego początki sięgają neolitu. Powstały wtedy najstarsze, pionowe warsztaty tkackie.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ˈtkãɲɛ, AS: tkãńe

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. tkactwo n., tkacz m., tkaczka ż., tkalnia ż., tkalnictwo n., tkanina ż., tkanica ż., tkanka ż.

 czas. tkać ndk., utkać

 przym. tkacki, tkaninowy

Wiktionary


tkaniec

gatunek pająka z rodziny tkańcowatych


SJP.pl


tkanina

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) włók. płaski wyrób włókienniczy ze splecionych nitek wątku i osnowy;

Wiktionary

Tkanina – wyrób włókienniczy płaski powstający w wyniku przeplatania ze sobą (według założonego splotu) wzajemnie prostopadłych układów nitek osnowy i wątku.

Proces wytwarzania tkaniny nazywa się tkaniem i wykonywany jest na krosnach tkackich (ręcznych lub mechanicznych). Półproduktem do produkcji tkanin jest przędza tkacka.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: tkãˈɲĩna, AS: tkãńĩna

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. tkacz m., tkaczka ż., tkalnia ż., tkanie n., utkanie n., tkanka ż., Tkacze nmos., tkactwo n., Tkaczew m., tkanka ż.

:: zdrobn. tkaninka ż.

 czas. tkać ndk., utkać dk.

 przym. tkaninowy, tkalniczy, tkacki, tkankowy, tkaczy, tkany

 przysł. tkankowo, tkacko

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) materiał, sukno

Wiktionary


tkaninka

zdrobnienie od: tkanina


SJP.pl


tkaninopodobny

mający niektóre właściwości tkaniny, przypominający tkaninę


SJP.pl


tkaninowy

przymiotnik

 (1.1) dotyczący tkanin

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. tkanie n., tkanina ż.

Wiktionary


tkanka

zespół komórek w organizmie, o podobnej budowie, takim samym pochodzeniu, pełniących określone funkcje


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) biol. zespół komórek o podobnych cechach i funkcjach;

Wiktionary

Tkanka (łac. textum, l. m. textus; gr. histos – utkanie, tkanka) – zespół komórek (wraz z macierzą pozakomórkową) o podobnej budowie, określonych czynnościach, wspólnym pochodzeniu, przemianie materii i przystosowanych do wykonywania określonej funkcji na rzecz całego organizmu. Tkanki są elementami składowymi narządów i ich układów. Dział biologii zajmujący się tkankami to histologia.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Naukowcy zainteresowali się znaczeniem pewnego rodzaju tkanek w procesie przemiany materii.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈtkãnka, AS: tkãnka

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. tkankowiec m., tkalnia ż., tkanie n., tkanina ż.

 czas. tkać ndk.

 przym. tkankowy, wewnątrztkankowy

Wiktionary


tkankobójczy

zabijający tkanki, niszczący tkanki


SJP.pl


tkany

1. sporządzać tkaninę;
2. potocznie: wsuwać, wpychać, wtykać; siłą wkładać komuś coś do ręki; podtykać


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) wykonany techniką tkacką

forma czasownika.

 (2.1) imiesłów przymiotnikowy bierny od tkać

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. tkanina ż.

 czas. tkać ndk.

Wiktionary


tkj

Towarzystwo Kultury Języka


SJP.pl


tkkf

Towarzystwo Krzewienia Kultury Fizycznej


SJP.pl

skrótowiec

 (1.1) = Towarzystwo Krzewienia Kultury Fizycznej;

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) TKKF ma siedzibę w Warszawie, a działa na obszarze całej Polski.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌtɛ‿ka‿ka‿ˈɛf, AS: te‿ka‿ka‿ef

Wiktionary


tkkf-owski

TKKF (Towarzystwo Krzewienia Kultury Fizycznej); tekakaefowski


SJP.pl


tkkś

Towarzystwo Krzewienia Kultury Świeckiej, stowarzyszenie ateistyczne działające od roku 1969


SJP.pl


tkliwiej

stopień wyższy od przysłówka: tkliwie


SJP.pl


tkliwość

1. czułość, serdeczność, wrażliwość;
2. silna wrażliwość na dotyk


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) cecha tego, co tkliwe

Wiktionary

Powiązane:

 przym. tkliwy

 przysł. tkliwie

 rzecz. dotyk mrz.

Wiktionary


tkliwszy

stopień wyższy od przymiotnika: tkliwy; bardziej tkliwy


SJP.pl


tkliwy

1. czuły, serdeczny, wrażliwy;
2. silnie reagujący na dotyk


SJP.pl


tkm

skrótowiec

 (1.1) = polit. publ. teraz, kurwa, my;

Wiktionary

Przykłady

składnia.

kolokacje.

synonimy.

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

frazeologia.

etymologia.

uwagi.

tłumaczenia.

źródła.

== TKM (język hiszpański.) ==

wymowa.

znaczenia.

skrót

 (1.1) = te quiero mucho → bardzo cię kocham

odmiana.

przykłady.

Wiktionary

Powiązane:

frazeologia.

etymologia.

uwagi.

tłumaczenia.

źródła.

== TKM (język hiszpański.) ==

wymowa.

znaczenia.

skrót

 (1.1) = te quiero mucho → bardzo cię kocham

odmiana.

przykłady.

składnia.

kolokacje.

synonimy.

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

Wiktionary

Synonimy:

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

frazeologia.

etymologia.

uwagi.

tłumaczenia.

źródła.

== TKM (język hiszpański.) ==

wymowa.

znaczenia.

skrót

 (1.1) = te quiero mucho → bardzo cię kocham

odmiana.

przykłady.

składnia.

kolokacje.

synonimy.

Wiktionary


tkn

skrót od: Towarzystwo Kursów Naukowych


SJP.pl

skrótowiec

 (1.1) = eduk. hist. Towarzystwo Kursów Naukowych;

Wiktionary


tknąć

poruszyć, trącić dotknięciem


SJP.pl

czasownik przechodni dokonany (ndk. tykać)

 (1.1) dokonany od|tykać.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: tknɔ̃ɲt͡ɕ, AS: tknõńć

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. dotyk mrz., tykanie n., tknięcie n., przetykacz mrz., zestyk mrz., niedotykalski mos.

 przym. dotykowy, niedotykalski

 czas. stykać, wytknąć, wytykać, zetknąć

Wiktionary


tknięcie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) poruszenie czegoś z właściwego miejsca za dotknięciem

 (1.2) napoczęcie, naruszenie lub skosztowanie czegoś

 (1.3) uderzenie kogoś

 (1.4) wykorzystanie seksualne kogoś

 (1.5) rozpoczęcie wykonywania jakiejś czynności

 (1.6) opanowanie kogoś przez uczucia, myśli itp.

 (1.7) spadnięcie na kogoś nieszczęść, chorób itp.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. niedotykalski mos., styk mrz., zestyk mrz., stykówka ż., stycznik mrz., tykanie n., zetknięcie n., stykanie n., wytknięcie n., wytykanie n., przetknięcie n., przetkanie n., przetykanie n., natknięcie n., natykanie n., potykanie n., potknięcie n., dotyk mrz., przetykacz mrz.

 czas. tknąć dk., tykać ndk., zetknąć dk., stykać ndk., wytknąć dk., wytykać ndk., przetknąć dk., przetkać dk., przetykać ndk., natknąć dk., natykać ndk., potykać się ndk., potknąć się dk.

 przym. dotykowy, niedotykalski

Wiktionary


tko

skrótowiec, rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) ekon. teoretyczny kurs otwarcia;

Wiktionary

Przykłady

składnia.

kolokacje.

synonimy.

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

frazeologia.

etymologia.

uwagi.

 

tłumaczenia.

* angielski: (1.1) TOP

źródła.

== TKO (język angielski.) ==

wymowa.

znaczenia.

skrótowiec, rzeczownik policzalny

 (1.1) = sport. technical knockout → nokaut techniczny

odmiana.

 (1.1) lp. TKO; lm. TKOs

przykłady.

Wiktionary


tkocz

nazwisko


SJP.pl


tkr

przymiotnik od: Towarzystwo Kółek Rolniczych, Towarzystwo Kultury Robotniczej


SJP.pl


tkwić

zostawać nadal


SJP.pl

czasownik nieprzechodni niedokonany (dk. utkwić)

 (1.1) zostawać nadal w tym samym miejscu, przedtem tam wpadłszy, przybywszy czy będąc wetkniętym

 (1.2) pozostawać długo w umyśle albo sercu

czasownik nieprzechodni niedokonany (dk. brak)

 (2.1) mieć początek w czymś, być istotą czego

Wiktionary

Powiązane:

 czas. utkwić

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) pozostawać, rezydować

 (1.2) być odczuwanym, być pamiętanym, być rozpamiętywanym

 (2.1) być wrodzonym, istnieć, leżeć, osadzać się, zawierać się

Wiktionary


tl

symbol talu, pierwiastka chemicznego


SJP.pl

skrótowiec

 (1.1) = traktat lizboński, traktat z Lizbony

Wiktionary

Tal (Tl, łac. thallium) – pierwiastek chemiczny, metal występujący w bloku p układu okresowego. Nazwa pochodzi od greckiego słowa thallos, oznaczającego zieloną gałązkę.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: tɛ‿ˈːl, AS: t•‿el

Wiktionary


tl;dr

internetowy skrót od: too long; didn't read - skrótowiec informujący, że tekst jest zbyt długi i że się go nie przeczytało; TLDR, tldr, TL;DR


SJP.pl


tlałka

nazwisko


SJP.pl

Osoby o tym nazwisku:

  • Jan Tlałka – polski łyżwiarz
  • Katarzyna Tlałka – polska aktorka
  • Lidia Tlałka – polska lekkoatletka

Wikipedia


tldr

internetowy skrót od: too long; didn't read - skrótowiec informujący, że tekst jest zbyt długi i że się go nie przeczytało; tldr, TL;DR, tl;dr


SJP.pl


tleć

palić się słabo, bez płomienia; tleć się, tlić, tlić się, żarzyć się


SJP.pl


tlen

pierwiastek chemiczny o symbolu O


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) chem. pierwiastek chemiczny o symbolu O i liczbie atomowej 8;

Wiktionary

Tlen (O, łac. oxygenium) – pierwiastek chemiczny o liczbie atomowej 8, niemetal z grupy tlenowców w układzie okresowym.

Stabilnymi izotopami tlenu są 16
O
(stanowi ponad 99% tlenu naturalnego), 17
O
oraz 18
O
.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Tlen jest niezbędny do życia.

 (1.1) Woda składa się z wodoru i tlenu.

 (1.1) Etery podatne są na utlenianie tlenem.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: tlɛ̃n, AS: tlẽn

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. tlenek m., tlenowiec m., tlenienie n., utlenianie n., nadtlenek m., podtlenek m.

 czas. utleniać, tlenić, dotleniać, dotlenić, natlenić, natleniać

 przym. tlenowy, tlenkowy, beztlenowy

 przysł. tlenowo

 temsłow. tleno-

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) kwasoród, symbol. O

Wiktionary


tlenek

związek chemiczny pierwiastka chemicznego z tlenem


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) chem. nieorganiczny związek chemiczny zbudowany z tlenu i innego pierwiastka chemicznego;

Wiktionary

Tlenki – nieorganiczne związki chemiczne, zbudowane z tlenu i innego pierwiastka chemicznego, w którym tlen jest na -II stopniu utlenienia. Powstają w wyniku reakcji pierwiastków z tlenem (utlenianie, spalanie) oraz rozkładu związków zawierających tlen, zaś tlenki na różnych stopniach utlenienia można uzyskać w reakcji utleniania lub redukcji (odpowiednio tlenku o niższych i wyższych wartościowościach drugiego pierwiastka). Najbardziej rozpowszechnionymi tlenkami w przyrodzie są: krzemionka, czyli główny składnik piasku kwarcowego (SiO2), woda (H2O), tlenek żelaza (III), (Fe2O3), tlenek glinu (Al2O3), ditlenek węgla (CO2).

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Tlenki mają bardzo różne własności fizyczne, które zależą od pierwiastka łączącego z tlenem.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈtlɛ̃nɛk, AS: tlnek

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. tlen m., utleniacz m.

 czas. utleniać ndk., utlenić dk.

 przym. tlenkowy, tlenowy, beztlenowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) daw. niedokwas

Wiktionary


tlenić

1. pot. utleniać, rozjaśniać, zwłaszcza włosy;
2. tlenić się - rozjaśniać się, stawać się jasnym


SJP.pl


tleniony

1. pot. utleniać, rozjaśniać, zwłaszcza włosy;
2. tlenić się - rozjaśniać się, stawać się jasnym


SJP.pl


tlenki

związek chemiczny pierwiastka chemicznego z tlenem


SJP.pl

Tlenki – nieorganiczne związki chemiczne, zbudowane z tlenu i innego pierwiastka chemicznego, w którym tlen jest na -II stopniu utlenienia. Powstają w wyniku reakcji pierwiastków z tlenem (utlenianie, spalanie) oraz rozkładu związków zawierających tlen, zaś tlenki na różnych stopniach utlenienia można uzyskać w reakcji utleniania lub redukcji (odpowiednio tlenku o niższych i wyższych wartościowościach drugiego pierwiastka). Najbardziej rozpowszechnionymi tlenkami w przyrodzie są: krzemionka, czyli główny składnik piasku kwarcowego (SiO2), woda (H2O), tlenek żelaza (III), (Fe2O3), tlenek glinu (Al2O3), ditlenek węgla (CO2).

Wikipedia


tlenkownia

zakład produkujący czysty tlenek glinu


SJP.pl


tlenofon

Tlenofon – usługa VoIP oferowana przez firmę Aiton Caldwell (wcześniej przez portal o2.pl). Pozwala ona na prowadzenie bezpłatnych rozmów telefonicznych z innymi użytkownikami usługi Tlenofon oraz płatne z sieciami komórkowymi i stacjonarnymi na całym świecie.

Usługa oparta jest na protokole IAX2 i SIP.

Wikipedia


tlenomierz

miernik stężenia tlenu


SJP.pl


tlenosiarczek

tlenosiarczek węgla - bezbarwny gaz, najbardziej rozpowszechniony związek siarki występujący naturalnie w atmosferze


SJP.pl


tlenoterapia

terapia polegająca na zwiększeniu stężenia tlenu w powietrzu wdychanym przez chorego


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) med. leczenie poprzez podawanie choremu tlenu;

Wiktionary

Tlenoterapia – leczenie tlenem. Metoda terapeutyczna polegająca na wykorzystywaniu tlenu w leczeniu poprzez zwiększenie stężenia tlenu w powietrzu wdechowym.

Wszystkie komórki organizmu wymagają stałego dostarczania tlenu. Niektóre komórki, przede wszystkim neurony, są szczególnie wrażliwe na niedotlenienie. Przerwanie dostarczania tlenu do mózgu na ok. 5 minut prowadzi do nieodwracalnych zmian, a następnie do śmierci (znane są jednak przypadki, w których kilkunastominutowe niedotlenienie nie spowodowało uszkodzeń mózgu). Także przewlekła hipoksja może mieć istotne znaczenie patologiczne.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Szpital tymczasowy łatwo wyposażyć. Oczywiście trzeba dostawić łóżka i zbudować instalację tlenową o odpowiedniej wydajności - bo pamiętajmy, że podstawą leczenia COVID-19 jest tlenoterapia.

Wiktionary


tlenowce

1. biol. organizm, najczęściej drobnoustrój, mogący żyć i rozwijać się jedynie w obecności tlenu atmosferycznego; aerob, aerobiont, oksybiont;
2. chem. pierwiastek chem. należący do VI grupy głównej układu okresowego; siarkowiec


SJP.pl

Tlenowce (siarkowce, chalkogeny) – nazwa pierwiastków należących do 16 (daw. VIA lub VI głównej) grupy układu okresowego. Są to tlen, siarka, selen, tellur, polon i liwermor. Nazwa chalkogeny pochodzi z greckiego chalkos oznaczającego brąz lub metal i związana jest z powszechnym występowaniem tlenu i siarki w rudach metali.

Wikipedia


tlenowiec

1. biol. organizm, najczęściej drobnoustrój, mogący żyć i rozwijać się jedynie w obecności tlenu atmosferycznego; aerob, aerobiont, oksybiont;
2. chem. pierwiastek chem. należący do VI grupy głównej układu okresowego; siarkowiec


SJP.pl


tlenownia

pomieszczenie, w którym znajdują się urządzenia do produkcji tlenu


SJP.pl


tlenowodór

Monotlenek diwodoru (ang. dihydrogen monoxide, DHMO) – nomenklaturowo poprawna, ale rzadko stosowana nazwa chemiczna wody. Jest ona wykorzystywana do mistyfikacji, które mają pokazać skutki ignorancji naukowej i ośmieszać zjawisko publicznego lęku przed nieznanymi nazwami substancji chemicznych.

Wikipedia


tlenowy

przymiotnik od: tlen


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z tlenem, dotyczący tlenu

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Siarka wchodzi w skład aminokwasów stanowiących składniki budulcowe, pomaga przy zwalczaniu infekcji, wspomaga prawidłową gospodarkę tlenową, wspomaga wydzielanie żółci.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: tlɛ̃ˈnɔvɨ, AS: tlẽnovy

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. tlen m., utlenianie n., utlenienie n., tlenienie n., tlenowiec m., beztlenowiec m., tlenek m.

 czas. tlenić ndk., utlenić dk., utleniać ndk.

 przym. beztlenowy, tlenkowy

Wiktionary


tlić

tlić się - palić się słabo, bez płomienia; żarzyć się, tleć, tleć się


SJP.pl


tlk

skrót od: Twoje Linie Kolejowe - marka pociągów


SJP.pl

skrótowiec

 (1.1) = Tanie Linie Kolejowe;

 (1.2) = Twoje Linie Kolejowe;

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Ze Świnoujścia do Krakowa kursuje pociąg TLK "Barbakan".

Wiktionary

Wymowa:

IPA: tɛ‿ːl‿ˈka, AS: t•‿el‿ka

Wiktionary


tlo

partykuła

 (1.1) gw-pl|Warmia. tylko

Wiktionary

Przykłady

składnia.

kolokacje.

synonimy.

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

frazeologia.

etymologia.

uwagi.

tłumaczenia.

 (1.1) zobtłum|tylko.

źródła.

== tlo (język chorwacki.) ==

ortografie.

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) ziemia

 (1.2) geol. gleba

odmiana.

przykłady.

Wiktionary

Synonimy:

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

frazeologia.

etymologia.

uwagi.

tłumaczenia.

 (1.1) zobtłum|tylko.

źródła.

== tlo (język chorwacki.) ==

ortografie.

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) ziemia

 (1.2) geol. gleba

odmiana.

przykłady.

składnia.

kolokacje.

synonimy.

Wiktionary


tlw

skrót od: Towarzystwo Lekarskie Warszawskie, Towarzystwo Lekarskie Wileńskie


SJP.pl


tlx

skrót od: telegraph exchange (telex, dalekopis)


SJP.pl


tm

1. symbol tulu, pierwiastka chemicznego;
2. skrót od: list do Tymoteusza (1 Tm - list pierwszy, 1 Tm - list drugi) - jedna z ksiąg biblijnych, wchodząca w skład Nowego Testamentu


SJP.pl

skrótowiec, rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) pot. tęczowy most

 (1.2) bibl. tekst masorecki;

Wiktionary

  • symbol pierwiastka Tul
  • znak handlowy (skrót z angielskiego tm - trademark)
  • Tm – skrót nazwy gry TrackMania
  • .tm to domena internetowa Turkmenistanu
  • jednostka długości równa 1012 (1 000 000 000 000) metrów.

Wikipedia

Przykłady

składnia.

kolokacje.

synonimy.

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

frazeologia.

etymologia.

uwagi.

 (1.1) stawiane przy datach zgonu zwierzęcia

 (1.2) stosowane przy podawaniu źródeł tłumaczeń Biblii

tłumaczenia.

źródła.

== TM (język angielski.) ==

wymowa.

znaczenia.

skrót

 (1.1) = praw. hand. trademark → znak towarowy

 (1.2) = Their Majesties → Ich Wysokości

 (1.3) = inform. Turing machine → maszyna Turinga

odmiana.

przykłady.

Wiktionary

Powiązane:

frazeologia.

etymologia.

uwagi.

 (1.1) stawiane przy datach zgonu zwierzęcia

 (1.2) stosowane przy podawaniu źródeł tłumaczeń Biblii

tłumaczenia.

źródła.

== TM (język angielski.) ==

wymowa.

znaczenia.

skrót

 (1.1) = praw. hand. trademark → znak towarowy

 (1.2) = Their Majesties → Ich Wysokości

 (1.3) = inform. Turing machine → maszyna Turinga

odmiana.

przykłady.

składnia.

kolokacje.

synonimy.

 (1.1) ™

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

Wiktionary

Synonimy:

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

frazeologia.

etymologia.

uwagi.

 (1.1) stawiane przy datach zgonu zwierzęcia

 (1.2) stosowane przy podawaniu źródeł tłumaczeń Biblii

tłumaczenia.

źródła.

== TM (język angielski.) ==

wymowa.

znaczenia.

skrót

 (1.1) = praw. hand. trademark → znak towarowy

 (1.2) = Their Majesties → Ich Wysokości

 (1.3) = inform. Turing machine → maszyna Turinga

odmiana.

przykłady.

składnia.

kolokacje.

synonimy.

 (1.1) ™

Wiktionary


tm.

skrót od: tego miesiąca


SJP.pl


tmeza

figura retoryczna: rozdzielenie wyrazu będącego złożeniem bądź zrostem na dwie części i wprowadzenie między nie innych słów


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) liter. jęz. środek stylistyczny polegający na umieszczaniu cząstek wyrazów w środku innych wyrazów

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Tmeza dotyczy z kolei podziału pojedynczego słowa (simplicis verbi sectio), rozbicia go na mniejsze części.

Wiktionary


tmjp

skrót od: Towarzystwo Miłośników Języka Polskiego


SJP.pl


tmolos

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy, nazwa własna

 (1.1) mitgr. bóg góry Tmolos, król Lidii, syn Aresa i Teogone, mąż Omfale

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna

 (2.1) daw. geogr. mityczna nazwa góry Bozdağ

Wiktionary

Tmolos (gr. Τμῶλος Tmō̂los, łac. Tmolus) – w mitologii greckiej bóg rzeki i góry Tmolos. Był synem Aresa i Teogone oraz mężem Omfale, z którą spłodził Teoklimenosa. Niektóre mity podają, iż był ojcem Tantala.

Sędziował w pojedynku muzycznym między Marsjaszem (w innej wersji mitu – Panem) i Apollem. Zwycięstwo przyznał Apollinowi. Kiedy Midas nie zgodził się z werdyktem, bóg ukarał go, przyprawiając mu ośle uszy.

Wikipedia


tn

skrótowiec

 (1.1) = hist. polit. traktat nicejski, traktat z Nicei

Wiktionary

  • markery nowotworowe
  • Tn – dawny symbol radonu
  • Tn – troponina
  • Teatr Napięcie
  • TN – TeamNeg
  • TN – teraniuton, jednostka siły w układzie SI równa 1012N
  • TN – Twisted Nematic

Wikipedia

Przykłady

składnia.

kolokacje.

synonimy.

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

frazeologia.

etymologia.

uwagi.

tłumaczenia.

źródła.

== TN (język angielski.) ==

wymowa.

znaczenia.

skrót

 (1.1) = geogr. Tennessee → Tennessee (stan w USA)

odmiana.

przykłady.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: tɛ‿ˈɛ̃n, AS: te‿n

Wiktionary

Synonimy:

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

frazeologia.

etymologia.

uwagi.

tłumaczenia.

źródła.

== TN (język angielski.) ==

wymowa.

znaczenia.

skrót

 (1.1) = geogr. Tennessee → Tennessee (stan w USA)

odmiana.

przykłady.

składnia.

kolokacje.

synonimy.

Wiktionary


tnący

służący do cięcia


SJP.pl


tniak

dłuto służące do przecinania metalu


SJP.pl


tnoik

skrót od: Towarzystko Naukowe Organizacji i Kierownictwa


SJP.pl


tnt

1. kruszący materiał wybuchowy; trotyl;
2. skrót od: Turner Network Television - kanał telewizyjny USA;
3. skrót od: Thomas Nationwide Transport - firma kurierska


SJP.pl


to

wyraz występujący w zdaniu jako partykuła, łącznik, spójnik, jak również w funkcji podmiotu


SJP.pl

zaimek rodzajowy

 (1.1) …wskazujący, rodzaj nijaki

zaimek rzeczowny

 (2.1) …występujący w funkcji podmiotu

partykuła

 (3.1) …podkreślająca ekspresywność wypowiedzi

spójnik

 (4.1) …oznaczający wynikanie lub przyzwolenie

 (4.2) …odnoszący się do powtarzalnego elementu

Wiktionary

To lub to

  • To – tom poetycki Czesława Miłosza
  • To – powieść Stephena Kinga
  • To – duński film z 1964 roku, reż. Palle Kjærulff-Schmidt
  • To – film w reżyserii Andresa Muschiettiego z 2017 roku
  • To – miniserial telewizyjny (film wyemitowany w dwóch częściach)
  • to – kana
  • !To! – album zespołu Strachy na Lachy
  • .to – domena internetowa

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) To dziecko jest nieznośne.

 (2.1) To jest doprawdy skandal!

 (3.1) Kogo to ja widzę!

 (4.1) Jeśli nie rozumiesz, to naucz się języka.

 (4.2) Co kraj, to obyczaj.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: tɔ, AS: to

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) owo; książk. toż; przest. ono; daw. sio

Wiktionary


toaleta

1. pomieszczenie, w którym można załatwić swoje potrzeby fizjologiczne; ubikacja, ustęp;
2. elegancka suknia na specjalne uroczystości;
3. czynności higieniczne;
4. przestarzale: mebel sypialniany z lustrem i szufladami; toaletka


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) ubikacja w miejscu publicznym

 (1.2) szafka służąca do przechowywania kosmetyków

 (1.3) zabiegi higieniczne

 (1.4) elegancki strój kobiecy

Wiktionary

  • Ubikacja
  • Gotowalnia
  • zabiegi kosmetyczne związane z zachowaniem higieny (np. poranna toaleta)
  • motyw malarski, np. Toaleta Diany, Toaleta Wenus

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) W każdym barze powinna być toaleta.

 (1.2) W toalecie trzymam perfumy.

 (1.3) Każdy dzień zaczynamy poranną toaletą.

 (1.4) Do opery panie zakładają wieczorowe toalety a panowie garnitury.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌtɔaˈlɛta, AS: toaleta

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz.

:: zdrobn. toaletka ż.

 przym. toaletowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) klozet, ubikacja, WC

 (1.2) szafka

 (1.3) mycie się

 (1.4) kreacja

Wiktionary


toaletka

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) mebl. stolik z lustrem i miejscem na przybory do makijażu, robienia fryzury itp.

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Dobrze mieć również na swojej toaletce krem liftingujący, poprawiający owal twarzy.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌtɔaˈlɛtka, AS: toaletka

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. toaleta ż., toaletówka ż.

 przym. toaletowy, toaletkowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) gw-pl|Górny Śląsk|tjoleta.

Wiktionary


toaletowy

przymiotnik

 (1.1) dotyczący toalety, używany w celach higienicznych

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌtɔalɛˈtɔvɨ, AS: toaletovy

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. toaleta ż., toaletka ż.

Wiktionary


toaścik

zdrobnienie od: toast


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) zdrobn. od toast

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. toast m.

Wiktionary


toast

wychylenie kielichów za czyjeś zdrowie, za pomyślność kogoś lub czegoś


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) książk. krótka przemowa podczas przyjęcia wygłaszana w celu złożenia życzeń pomyślności, gratulacji itp., podczas której zazwyczaj następuje wzniesienie kieliszka alkoholu

 (1.2) liter. krótka pieśń, śpiewana w czasach staropolskich podczas uczt w momencie podnoszenia kielichów z winem

Wiktionary

Toast – gatunek literatury stosowanej, skonwencjonalizowana formuła lub krótka przemowa wznoszona dla uczczenia kogoś lub czegoś, życzenia komuś pomyślności itp. Po toaście następuje wypicie napoju, często też stuknięcie się kieliszkami. Toast może przybrać charakter konwencjonalnej, krótkiej formuły (np. „na zdrowie!”) lub dłuższej, bardziej oryginalnej przemowy, w którą jednak elementy konwencjonalne często są wbudowane.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Wuj Leon wstał i wzniósł toast za pomyślność pary młodej.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈtɔast, AS: toast

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz.

:: zdrobn. toaścik m.

 przym. toastowy

Wiktionary


tob

Tob (hebr. טוֹב, LXX Τούβιον) – biblijny region położony na wschód od Jeziora Tyberiadzkiego, w północno-wschodniej części Zajordania, dokąd według Księgi Sędziów zbiegł przed swoimi braćmi Jefte (Sdz 11,3). W czasach króla Dawida aramejscy mieszkańcy Tob w sile dwunastu tysięcy ludzi wspomogli Ammonitów w walce przeciwko Izraelowi (2 Sm 10,6-8). Według 1 Księgi Machabejskiej (1 Mch 5,12nn) w trakcie powstania Machabeuszy Żydzi z Tob byli mordowani i uprowadzani do niewoli przez Seleukidów i zostali oswobodzeni przez wojska Judy Machabeusza.

Wikipedia


tobagijczyk

mieszkaniec Tobago


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) mieszkaniec Tobago

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Tobago n.

:: fż. Tobagijka ż.

 przym. tobagijski

Wiktionary


tobagijka

mieszkanka Tobago


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) mieszkanka Tobago

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Tobago n.

:: fm. Tobagijczyk mos.

 przym. tobagijski

Wiktionary


tobagijski

przymiotnik od: Tobago (wyspa)


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z Tobago, dotyczący Tobago

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Tobago n., Tobagijczyk mos., Tobagijka ż.

Wiktionary


tobago

wyspa na Oceanie Atlantyckim


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki, nazwa własna

 (1.1) geogr. karaibska wyspa na Atlantyku u północno-wschodnich wybrzeży Ameryki Południowej, na północny wschód od Trynidadu z którym tworzy jedno państwo Trynidad i Tobago;

Wiktionary

Tobago – wyspa na Oceanie Atlantyckim u północno-wschodnich wybrzeży Ameryki Południowej, na północny wschód od wyspy Trynidad, z którą tworzy jedno państwo Trynidad i Tobago, przy czym zachowuje odrębny samorząd.

Wikipedia

Przykłady

składnia.

kolokacje.

 (1.1) Trynidad i Tobago

synonimy.

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

 (1.1) Trynidad i Tobago

meronimy.

pokrewne.

 rzecz. Tobagijczyk mos., Tobagijka ż.

 przym. tobagijski

frazeologia.

etymologia.

 (1.1) etym|hiszp|tabaco. → cygaro

uwagi.

tłumaczenia.

* angielski: (1.1) Tobago

* esperanto: (1.1) Tobago

* japoński: (1.1) トバゴ島

* nowogrecki: (1.1) Τομπάγκο n.

* rosyjski: (1.1) Тобаго

* turecki: (1.1) Tobago

* ukraiński: (1.1) Тобаго

* węgierski: (1.1) Tobago

źródła.

== Tobago (język angielski.) ==

thumb|Tobago (1.1)

wymowa.

 audio|LL-Q1860 (eng)-Vealhurl-Tobago.wav.

znaczenia.

rzeczownik, nazwa własna

 (1.1) geogr. Tobago

odmiana.

przykłady.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Tobagijczyk mos., Tobagijka ż.

 przym. tobagijski

Wiktionary


tober

nazwisko


SJP.pl


tobiano

wzór srokatej maści konia


SJP.pl


tobias

[czytaj: tobajas]
1. obce imię męskie;
2. nazwisko


SJP.pl

Tobias – wieś w Stanach Zjednoczonych, w stanie Nebraska, w hrabstwie Saline.

Wikipedia


tobiasz

mała, przybrzeżna rybka morska z rodziny dobijakowatych


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy, nazwa własna

 (1.1) imię|polski|m.;

Wiktionary

Tobiasz – imię pochodzenia hebrajskiego, od wyrażenia tobijjahu oznaczającego „Bóg jest dobry”.

W Polsce notowane już w średniowieczu jako Tobijasz, Tobija.

Obce formy:

  • Tobias (łac.)
  • Tobias, Toby, Tobiah (ang.)
  • Tobias (ogólnie przyj. forma)
  • Tobie (fr.)
  • Tobia (wł.)
  • Tovij, Tovija (ros.)
  • Tobiáš (czes., słowac.)
  • Tobija, Tobijaš, Tovija (połud.-słow.).

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Nazwa tego zwyczaju wiąże się z biblijnym Tobiaszem, który dzięki powściągliwości seksualnej w tym czasie uwolnił się od demonicznego zagrożenia.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈtɔbʲjaʃ, AS: tobʹi ̯aš

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Tobiasza ż.

 przym. tobiaszowy, Tobiaszowy

Wiktionary


tobiaszostwo

Tobiasz z małżonką; Tobiaszowie


SJP.pl


tobiaszowie

imię męskie


SJP.pl


tobiaszowy

przymiotnik dzierżawczy - należący do Tobiasza lub z nim związany


SJP.pl

przymiotnik dzierżawczy

 (1.1) przest. gwara. taki, który należy do Tobiasza

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Wytrwale pasał swoje krowy na Tobiaszowej miedzy.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Tobiasz mos., Tobiaszek mos.

Wiktionary


tobie

zaimek

 (1.1) C. lp. → ty

Wiktionary

  • Tobie – album Natalii Kukulskiej
  • Tobie – album Dagadany
  • Tobie – imię

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ˈtɔbʲjɛ, AS: tobʹi ̯e

Wiktionary


tobież

wzmocniony zaimek osobowy "tobie"


SJP.pl


tobik

1. nazwisko polskie;
2. zdrobnienie od: Tobiasz (imię męskie)


SJP.pl


tobogan

sanie używane w ratownictwie górskim do przewozu rannych


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) lekkie, niskie sanki ratowników górskich;

 (1.2) u Indian kanadyjskich: sanki w psich zaprzęgach

Wiktionary

Wikipedia

Wymowa:

IPA: tɔˈbɔɡãn, AS: tobogãn

Wiktionary


tobok

ubiór zawodnika taekwondo; dobok


SJP.pl


tobola

dawniej: podróżna torba; torba używana przez pasterzy


SJP.pl


tobolewski

nazwisko


SJP.pl


tobolice

2 miejscowości w Polsce:

  • Tobolice – wieś w woj. łódzkim, w pow. poddębickim, w gminie Dalików
  • Tobolice – wieś w woj. mazowieckim, w pow. ostrołęckim, w gminie Rzekuń

Wikipedia


tobolsk

miasto w Federacji Rosyjskiej


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna

 (1.1) geogr. miasto w Rosji, w obwodzie tiumeńskim, u ujścia rzeki Toboł do Irtysza;

 (1.2) astr. planetoida o numerze 13125 z pasa głównego asteroid;

Wiktionary

Tobolsk (ros. Тобольск) – miasto w Rosji, w obwodzie tiumeńskim. Położony w północnej części regionu Tiumeń, u zbiegu rzeki Tobol i Irtyszu. Powstałe na obszarze podbitym przez Carstwo Rosyjskie w 1587 roku, stanowiło ważne centrum podboju Syberii i uważane było wtedy za jej stolicę. Siedziba eparchii tobolskiej i tiumeńskiej Rosyjskiego Kościoła Prawosławnego, z XVII-wiecznym soborem Mądrości Bożej i Zaśnięcia Matki Bożej. W mieście znajduje się też rzymskokatolicki kościół Trójcy Przenajświętszej wybudowany w latach 1900-1907 ze składek rosyjskich Polaków.

Wikipedia

Powiązane:

 rzecz. Toboł m., Tobołsk m.

 przym. tobolski

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) rzad. war. Tobołsk

Wiktionary


tobolski

przymiotnik od: Tobolsk (miasto w Rosji), Toboł (rzeka w Rosji i w Kazachstanie)


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z Tobolskiem, dotyczący Tobolska

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Tobolsk mrz., Toboł mrz.

Wiktionary


toborek

nazwisko


SJP.pl


toboł

dawniej: tobół


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) spory pakunek owinięty w materiał

 (1.2) pot. nieporęczny bagaż

Wiktionary

Toboł (ros. Тобол) – rzeka w Rosji zauralskiej i w północnym Kazachstanie, lewy dopływ Irtyszu. Długość – 1591 km, powierzchnia zlewni – 426 tys. km², średni przepływ – 805 m³/s.

Toboł ma źródła w zachodniej części Płaskowyżu Turgajskiego, skąd spływa na północny wschód do północnego odcinka Bramy Turgajskiej, po czym wypływa na Nizinę Zachodniosyberyjską. W dorzeczu Tobołu leży około 20 tys. jezior o łącznej powierzchni 9 tys. km². Reżim rzeki jest śniegowy, z maksimum od maja do początku sierpnia. Toboł zamarza w listopadzie, taje na przełomie kwietnia i maja.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Ten, prócz tobołów na grzbiecie, niósł na karku i Nel, która, między jego niezmiernemi uszyma wyglądała tak, jakgdyby siedziała w wielkim fotelu.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. tobołek mrz.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) tłumok

Wiktionary


toboła

potocznie:
1. duży, nieforemny pakunek; tłumok;
2. ciężki, nieporęczny bagaż


SJP.pl

  • Toboła – kolonia w Polsce położona w województwie kujawsko-pomorskim, w powiecie sępoleńskim, w gminie Sępólno Krajeńskie
  • Toboła – wieś na Białorusi, w obwodzie grodzieńskim, w rejonie grodzieńskim, w sielsowiecie Wiercieliszki
  • Toboła – wieś na Białorusi, w obwodzie grodzieńskim, w rejonie lidzkim, w sielsowiecie Bielica
Zobacz też
  • Franciszek Toboła

Wikipedia


tobołek

1. mały tobół; zawiniątko, pakunek, tłumoczek;
2. roślina z rodziny kapustowatych, o drobnych, białych lub różowawych kwiatach, rosnąca w umiarkowanej strefie półkuli północnej


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) niewielki tobół

 (1.2) lm. bot. nazwa systematyczna|Thlaspi arvense|L.|ref=tak., roślina z rodziny kapustowatych

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Chłopak położył swój pastuszkowy tobołek pod drzewem i zasnął.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. tobół mrz.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) tłumoczek, zawiniątko, węzełek

 (1.2) tobołki polne

Wiktionary


tobołki

1. mały tobół; zawiniątko, pakunek, tłumoczek;
2. roślina z rodziny kapustowatych, o drobnych, białych lub różowawych kwiatach, rosnąca w umiarkowanej strefie półkuli północnej


SJP.pl

  • Tobołki (Pyrrophyta) – grupa glonów z królestwa protistów
  • Tobołki (Thlaspi) – rodzaj roślin z rodziny kapustowatych
  • Tobołki – wieś na Białorusi, w obwodzie brzeskim, w rejonie pińskim

Wikipedia


tobołowo

Tobołowo – wieś w Polsce, w województwie podlaskim, w powiecie augustowskim, w gminie Nowinka. Tobołowo położone jest nad jeziorem o tej samej nazwie.

Wieś królewska ekonomii grodzieńskiej położona była w końcu XVIII wieku w powiecie grodzieńskim województwa trockiego. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa suwalskiego.


Wikipedia


toboły

potocznie: pakunki, rzeczy osobiste, różne przedmioty; klamoty, manatki, tobołki


SJP.pl

Toboły (ukr. Тоболи) – wieś na Ukrainie w rejonie koszyrskim obwodu wołyńskiego.

Wikipedia


tobrucki

przymiotnik od: Tobruk


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z Tobrukiem, dotyczący Tobruku

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Tobruk mrz., tobruczanin mos., tobruczanka ż., tobrukczyk mos.

Wiktionary


tobruczanin

mieszkaniec Tobruku


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) mieszkaniec Tobruku; osoba z tego miasta

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Tobruk mrz., tobrukczyk mos.

:: fż. tobruczanka ż.

 przym. tobrucki

Wiktionary


tobruczanka

mieszkanka Tobruku


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) mieszkanka Tobruku; kobieta z tego miasta

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Tobruk ż., tobrukczyk mos.

:: fm. tobruczanin mos.

 przym. tobrucki

Wiktionary


tobruk

miasto w Libii


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna

 (1.1) geogr. miasto w Libii nad Morzem Śródziemnym;

Wiktionary

Tobruk (arab. طبرق) – miasto portowe w północno-wschodniej Libii, w regionie historycznym Cyrenajka, ośrodek administracyjny gminy Al-Butnan.

W czasie II wojny światowej miasto było miejscem długotrwałych walk między wojskami alianckimi (w tym polskiej Samodzielnej Brygady Strzelców Karpackich, pod dowództwem gen. bryg. Stanisława Kopańskiego, od 21 sierpnia do 9 grudnia 1941 roku) a wojskami niemiecko-włoskimi pod dowództwem Erwina Rommla. Twierdza była kolejno oblegana przez obie walczące strony.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Twierdzę Tobruk próbowały zdobyć wojska włoskie i niemieckie.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. tobruczanin mos., tobruczanka ż., tobrukczyk mos.

 przym. tobrucki

Wiktionary


tobrukczyk

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) hist. wojsk. żołnierz Samodzielnej Brygady Strzelców Karpackich, uczestnik obrony Tobruku

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Opowiadali nam tobrukczycy z Brygady Karpackiej jak piękna i zielona jest Palestyna, pardesami pomarańczowymi pokryta. Gdzie one?

 (1.1) Rok później, 16 sierpnia 1995 roku, Rada Gminy Gizałki uchwałą nr IX/22/95 nadała tytuły Honorowego Obywatela Gminy Gizałki wszystkim żyjącym Tobrukczykom. Odpowiednie dyplomy wręczono Tobrukczykom 13 października 1995 roku.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Tobruk mrz., tobruczanin mos., tobruczanka ż.

 przym. tobrucki

Wiktionary


toby

spójnik "to" z cząstką "by"


SJP.pl


toć

przestarzale: wszak, wszakże, przecież


SJP.pl

partykuła

 (1.1) gw-pl|Górny Śląsk. oczywiście, naturalnie

 (1.2) gw-pl|Kujawy. ależ, przecież

wykrzyknik

 (2.1) gw-pl|Górny Śląsk. oczywiście, naturalnie

 (2.2) gw-pl|Kujawy. ależ, przecież

Wiktionary


toćby

przestarzale: toby


SJP.pl


toccata

[czytaj: tokkata] improwizacyjny utwór muzyczny na instrument klawiszowy


SJP.pl

Toccata (od wł. toccare = uderzać) – forma muzyczna powstała w XVI wieku, szczególnie popularna w okresie baroku. Zazwyczaj ma charakter improwizacyjny i jest przeznaczona na instrument klawiszowy (organy, klawesyn, fortepian lub klawikord), utrzymana jest w szybkim tempie i wymaga dużej wirtuozerii wykonawczej. Często pełni funkcję wstępu do fugi.

Wikipedia


toccatina

mała toccata


SJP.pl


tocharski

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z Tocharami, dotyczący Tocharów

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (2.1) jęz. język tocharski

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Tochar mos.

Wiktionary


tochizaur

rodzaj niewielkiego dinozaura z rodziny troodonów


SJP.pl

Tochizaur (Tochisaurus nemegtensis) – niewielki teropod z rodziny troodonów. Jego jedyne skamieliny – holotyp (PIN 551-224) zawierający drugą (233 mm), trzecią (232 mm) i czwartą (242 mm) kość śródstopia zostały znaleziony w datowanych na wczesny mastrycht osadach formacji Nemegt (południowa Mongolia). Pierwsza wzmianka o tochizaurze pojawiła się w wydanej w 1987 r. pracy Kurzanowa pt. "Avimimidae and the problem of the origin of birds" jako o nieznanym teropodzie.

Wikipedia


tocja

półpasożytnicza, rzadka roślina z rodziny zarazowatych


SJP.pl

Tocja alpejska, tocja karpacka (Tozzia carpathica Woloszack) – gatunek rośliny należący do monotypowego rodzaju tocja.

Wikipedia


tocqueville

[czytaj: tokWIL] nazwisko, m.in. Charles Alexis de Tocqueville (1805-1859) - francuski historyk i polityk


SJP.pl

Miejscowości:

  • Tocqueville – miejscowość i gmina we Francji, w regionie Dolna Normandia, w departamencie Manche.
  • Tocqueville – miejscowość i gmina we Francji, w regionie Górna Normandia, w departamencie Eure.

Osoby:

  • Alexis de Tocqueville – francuski polityk i myśliciel

Wikipedia


toczak

krąg do ostrzenia narzędzi, poruszany korbą i osadzony nad naczyniem z wodą; brus, osełka, toczydło, szlifierka


SJP.pl


toczek

1. kapelusz damski bez ronda, ściśle przylegający do głowy
2. glon z typu zielenic


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) zdrobn. od: tok

 (1.2) kobiece miękkie nakrycie głowy w kształcie ronda, bez daszka;

 (1.3) jeźdz. ochronna czapka jeździecka, zapinana pod brodą, zwykle z małym daszkiem;

 (1.4) biol. nazwa systematyczna|Volvox|ref=tak., rodzaj zielenicy z rodziny toczkowatych;

 (1.5) górna robocza tarcza koła garncarskiego

 (1.6) daw. pasieka

Wiktionary

  • toczek – nazywany także pszczelnikiem. To miejsce w którym znajdują się ule z pszczołami.
  • toczek – rodzaj zielenicy, jednokomórkowego glonu
  • toczek – nakrycie głowy
    • toczek – rodzaj ochronnego nakrycia głowy stosowanego w jeździectwie
  • toczek – podstawowy element koła garncarskiego

Wikipedia

Powiązane:

 rzecz. tok m., otok m., wytok m., tokarka ż., tokarnia ż., tokarz m., toczenie n., potoczenie n., utoczenie n., wytoczenie n., staczanie n., stoczenie n.

 czas. toczyć ndk., potoczyć dk., utoczyć dk., wytoczyć dk., staczać ndk., stoczyć dk.

 przym. toczny, toczkowy

Wiktionary


toczeń

1. przewlekła, choroba autoimmunologiczna z grupy chorób reumatycznych atakująca skórę, naczynia krwionośne i narządy wewnętrzne
2. postać skórna gruźlicy; lupus


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) med. przewlekła choroba autoimmunologiczna z grupy chorób reumatycznych atakująca skórę, naczynia krwionośne i narządy wewnętrznefakt.

 (1.2) med. postać skórna gruźlicy

Wiktionary

Choroby
  • toczeń neuropsychiatryczny
  • toczeń polekowy
  • toczeń rumieniowaty noworodków
  • toczeń rumieniowaty układowy
  • toczeń rumieniowaty krążkowy
Miejscowości w Polsce
  • Toczeń – wieś w woj. pomorskim, w pow. bytowskim, w gminie Miastko
  • Toczeń – wieś w woj. wielkopolskim, w pow. nowotomyskim, w gminie Miedzichowo

Wikipedia

Powiązane:

 przym. toczniowy

 czas. otaczać

Wiktionary


toczenica

Toczenica (Pierścień, ang. Annulet, fr. Annelet) – mobilium herbowe, podobnie jak prawda przedstawiane w formie obrączki. Wywodzić się ma ze skręconej i zwiniętej w okrąg chusty, mającej za zadanie utrzymać na miejscu chustę rozpostartą na hełmie rycerskim, chroniącą go przed nagrzaniem.

Wikipedia


toczenie

1. posuwać coś obracając
2. czynić coś w dalszym ciągu
3. obrabiać na tokarce


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|toczyć.

Wiktionary

Wikipedia

Wymowa:

IPA: tɔˈt͡ʃɛ̃ɲɛ, AS: točńe

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. otoczak mrz., toczek mrz., tokarka, tokarz

 czas. otaczać, toczyć

 przym. tokarski

Wiktionary


toczka

potocznie: kropka; zwykle w związku frazeologicznym: toczka w toczkę -
a) identycznie, tak samo;
b) identyczny, taki sam


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) białystok. głośnik zakładowego radia

Wiktionary

9K79 Toczka – radziecki taktyczny zestaw rakietowy klasy ziemia-ziemia z pociskami balistycznymi krótkiego zasięgu 9M79F, 9M79K lub 9M79B na lądowej platformie samochodowej z wyrzutnią klasy TEL, przeznaczony do rażenia celów punktowych. Według traktatu INF oznaczony był OTR-21, znany jest też pod nazwą kodową NATO SS-21 Scarab.

Wikipedia


toczkarzowate

rodzina małży żyjących w strefie przybrzeżnej wód ciepłych i dobrze zasolonych, drążących korytarze w piasku, mule, drzewie i skałach; należą do niej między innymi: skałotocz palczak, świdrak okrętowy


SJP.pl


toczkarzowaty

o cechach toczkarzowatych (rodzina małży)


SJP.pl


toczkowce

rząd zielenic właściwych; toczkowe


SJP.pl

Toczkowce (Volvocales) – rząd jedno- lub wielokomórkowych zielenic. Jako jedyne wśród zielenic mają komórki ruchome w stadium wegetatywnym, posiadające jedną lub kilka wici. Rozmnażają się płciowo lub na drodze izogamii, rzadziej anizogamii i oogamii.

Wikipedia


toczkowe

rząd zielenic właściwych; toczkowce


SJP.pl


toczkowiec

przedstawiciel rzędu zielenic właściwych


SJP.pl


toczkowy

o cechach toczkowych (rząd zielenic)


SJP.pl


tocznikowce

rząd grzybów z klasy patyczniaków; helotkowce


SJP.pl

Tocznikowce (Helotiales Nannf. ex Korf & Lizoň) – rząd grzybów z klasy patyczniaków (Leotiomycetes).

Wikipedia


tocznikowiec

przedstawiciel rzędu grzybów z klasy patyczniaków; helotkowiec


SJP.pl


toczny

mogący się toczyć, obracać, kręcić, np. łożysko toczne


SJP.pl


toczony

1. posuwać coś obracając
2. czynić coś w dalszym ciągu
3. obrabiać na tokarce


SJP.pl


toczyć

1. posuwać coś obracając
2. czynić coś w dalszym ciągu
3. obrabiać na tokarce


SJP.pl

czasownik przechodni niedokonany

 (1.1) przesuwać obracając po ziemi

 (1.2) czynić coś, prowadzić

 (1.3) nadawać czemuś kształt, obrabiając to na tokarce

 (1.4) pobierać płyn i wypuszczać go

 (1.5) nadawać kształt wyrobom ceramicznym na kole garncarskim

 (1.6) o chorobach: wyniszczać organizm

 (1.7) o negatywnych uczuciach: dawać się we znaki, trawić, powodować negatywny stan

 (1.8) niszczyć coś, zwłaszcza drewno, poprzez drążenie w nim otworów

 (1.9) formować jakąś masę w kulkę

czasownik zwrotny toczyć się

 (2.1) przesuwać się, obracając się po ziemi (bezwładnie)

 (2.2) dziać się

 (2.3) o pojeździe kołowym: powoli się poruszać (celowo)

 (2.4) o cieczy: płynąć, zwykle w dużych ilościach

 (2.5) pot. powoli, ociężale iść

 (2.6) przesuwać się, zmieniać swoje położenie

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) On wciąż toczy tę beczkę pod górę zamiast zawieźć ją na przyczepie.

 (1.2) Królowie postanowili nie toczyć dalej tej wojny.

 (1.3) Na tej tokarce możesz toczyć tylko przedmioty z drewna.

 (1.4) Toczę wino z beczki.

 (1.5) Później to zrobię, teraz mam brudne ręce, bo toczę garnek z gliny.

 (1.6) Gruźlica toczy ciało chorego.

 (1.7) Smutek toczy moje wnętrze, bo bardzo za nią tęsknię.

 (1.8) Korniki toczą zabytkową szafę.

 (1.9) Toczę kulki mięsne na obiad.

 (2.1) Piłka toczy się po ziemi.

 (2.2) Akcja tej książki toczy się w XIX wieku.

 (2.3) Lokomotywa toczy się po bocznym torze.

 (2.4) Wody rzeki leniwie toczą się szerokim korytem.

 (2.5) Pijak toczył się poboczem.

 (2.6) Księżyc powoli toczył się po niebie.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈtɔt͡ʃɨt͡ɕ, AS: točyć

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. toczenie n., tokarka ż., tokarz m., otoczak m., toczek mrz.

 czas. otaczać, wytaczać

Wiktionary


toczydło

krąg do ostrzenia narzędzi, poruszany korbą i osadzony nad naczyniem z wodą; brus, osełka, toczak, szlifierka


SJP.pl


toczydłowski

nazwisko


SJP.pl


toczyk

toczyk gruszowiaczek - motyl, szkodnik jabłoni


SJP.pl


toczyński

nazwisko


SJP.pl


toczyski

nazwisko


SJP.pl

Miejscowości w Polsce:

  • Toczyski Podborne
  • Toczyski Średnie

Wikipedia


toczysko

część sieci rybackiej, drewniany krążek ułatwiający przesuwanie się jej po dnie


SJP.pl


toczysty

dawniej:
1. jak utoczony, gładki, krągły;
2. taki, po którym łatwo się toczy, równy


SJP.pl


toczyłowo

Toczyłowo – wieś w Polsce położona w województwie podlaskim, w powiecie grajewskim, w gminie Grajewo.

Pod koniec XIX w. wieś należała do gminy Bogusze, powiat szczuczyński. Parafia Rajgród.

W okresie międzywojennym należała do gminy Bogusze, powiat szczuczyński. Majątek ziemski posiadał tu Adam Rydzewski (63 mórg).

Wikipedia


todd

Miejscowości w Argentynie:

  • Todd – miejscowość w prowincji Buenos Aires, w Partido Arrecifes

Gminy w USA:

  • Todd (ang. Todd Township) – gmina w stanie Minnesota, w hrabstwie Hubbard
  • Todd (ang. Todd Township) – gmina w stanie Pensylwania, w hrabstwie Fulton
  • Todd (ang. Todd Township) – gmina w stanie Pensylwania, w hrabstwie Huntingdon

Wikipedia


todo

[czytaj: tudu] w językach programowania: słowo w komentarzu określające zadanie do wykonania


SJP.pl


todorski

nazwisko


SJP.pl


todt

1. Fritz Todt (1891-1942), członek NSDAP, żołnierz i polityk niemiecki;
2. Organizacja Todta (niem. Organisation Todt), hitlerowska organizacja zajmująca się budową obiektów wojskowych, wykorzystująca jako siłę roboczą więźniów


SJP.pl

Organizacja Todta (niem. Organisation Todt, OT) – utworzona w 1938 roku w nazistowskich Niemczech organizacja, której zadaniem była budowa obiektów wojskowych. Nazwa pochodzi od nazwiska Fritza Todta, który początkowo kierował tą organizacją. Po jego śmierci w 1942, szefem organizacji został Albert Speer.

Wikipedia


todzia

zdrobnienie od: Teodozja, Teodora (imiona żeńskie)


SJP.pl

Todzia – wieś sołecka w Polsce położona w województwie mazowieckim, w powiecie ostrołęckim, w gminie Kadzidło. Leży nad Rozogą dopływem Narwi.

Wierni Kościoła rzymskokatolickiego należą do parafii Parafia pw. Ducha Świętego w Kadzidle

Wikipedia


toe-loop

[czytaj: tołlup] rodzaj skoku w łyżwiarstwie figurowym, odmiana rittbergera; toeloop, tulup


SJP.pl


toea

[czytaj: toja] zdawkowa moneta Papui-Nowej Gwinei, 1/100 kiny


SJP.pl

Toea (nazwa w języku hiri motu oznacza cenne rodzaje muszli) – moneta zdawkowa używana w Papui-Nowej Gwinei jako równowartość 1/100 kina. W obiegu występują monety 5, 10, 20 i 50 toea. Od 2002 roku wybijana z mieszanki miedzi i niklu. Od 1980 wybijane są też monety pamiątkowe toea (od 2007 także ze stopu miedzi i niklu).

Wikipedia


toefl

ang. The Test of English as a Foreign Language, certyfikat znajomości języka angielskiego na poziomie zaawansowanym


SJP.pl


toeloop

[czytaj: tołlup] rodzaj skoku w łyżwiarstwie figurowym, odmiana rittbergera; toe-loop, tulup


SJP.pl

Toe-loop, toe loop, toeloop – skok wykonywany w łyżwiarstwie figurowym w konkurencjach jazdy indywidualnej (soliści, solistki) oraz par sportowych, odmiana rittbergera. Należy do grupy skoków kopanych (ang. toe jumps), czyli oddawanych poprzez odbicie z użyciem ząbków łyżwy. Jest jednym z najłatwiejszych skoków łyżwiarskich.

Wikipedia


toeplitz

nazwisko


SJP.pl

  • Bonawentura Toeplitz – polski przemysłowiec
  • Jerzy Toeplitz – polski pedagog, historyk i krytyk filmu
  • Karol Toeplitz – polski filozof, etyk i tłumacz
  • Krzysztof Teodor Toeplitz – polski dziennikarz, felietonista, publicysta, krytyk filmowy i autor scenariuszy
  • Leopold Toeplitz – kupiec
  • Otto Toeplitz – niemiecki matematyk
  • Teodor Toeplitz – prezes Warszawskiej Spółdzielni Mieszkaniowej
  • Teodor Toeplitz – kupiec, członek dozoru bożniczego
  • Zygmunt Toeplitz – przemysłowiec
  • Zuzanna Toeplitz – psycholog

Wikipedia


tofalarski

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z Tofalarami, dotyczący Tofalarów

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (2.1) jęz. język tofalarski

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Tofalar mos.

Wiktionary

Synonimy:

 (2.1) karagaski, tofa

Wiktionary


tofana

śmiertelna trucizna


SJP.pl


tofel

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) gw-pl|Górny Śląsk. blat, lada

Wiktionary

At-Tafila, biblijne Tofel (arab. الطفيلة) − miasto w Jordanii, 183 km na południowy zachód od Ammanu, stolica muhafazy At-Tafila. Położone jest na równinie Tafila. Według spisu ludności z 2015 roku miasto zamieszkuje 27559 osób, 13208 kobiet i 14351 mężczyzn. Miasto jako Tofel wzmiankowane jest już w Księdze Powtórzonego Prawa (Pwt 1,1) w kontekście przemowy Mojżesza do Izraelitów po opuszczeniu przez nich Egiptu.

Wikipedia

Synonimy:

 (1.1) gw-pl|Górny Śląsk|blot, tofla.

Wiktionary


toffi

[czytaj: tofi]
1. gęsta, słodka masa, sporządzana z cukru, mleka i masła;
2. cukierek z tej masy; toffik


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męski lub nijaki

 (1.1) kulin. ciągnący się cukierek mleczny

 (1.2) kulin. masa przypominająca tofi (1.1), stosowana jako nadzienie do ciast

Wiktionary

Toffi – gęsta, słodka, dosyć twarda masa, sporządzana z cukru (lub melasy) i masła. Kolorem i smakiem przypomina nieco miód. Nazwy używa się też dla cukierków wytwarzanych z masy toffi z dodatkiem różnych aromatów, orzechów i innych dodatków. Toffi mogą mieć różną twardość, ale odpowiednią ich konsystencję uzyskuje się przez podgrzewanie i mieszanie masy w odpowiednio wysokiej temperaturze (150-160 st. C). Występują różne odmiany toffi, a w wielu krajach masę o tym składzie nazywa się zwyczajowo inaczej.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Kup pół kilo toffi.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈtɔffʲi, AS: toffʹi

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) ciągutka, mordoklejka

Wiktionary


toffik

[czytaj: tofik] potocznie: toffi (cukierek)


SJP.pl


tofilski

nazwisko


SJP.pl


tofla

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) gw-pl|Górny Śląsk. blat, lada

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) gw-pl|Górny Śląsk|blot, tofel.

Wiktionary


tofu

ser sojowy otrzymywany z naturalnego mleczka sojowego


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) spoż. twarożek z mleka sojowego, składnik wielu potraw orientalnych i wegetariańskich;

Wiktionary

Tofu (jap. 豆腐, 豆富 tōfu; chiń. dòufǔ) – sojowy produkt spożywczy, otrzymywany w procesie koagulacji napoju sojowego.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Tofu jest bogatym źródłem białka, co ma szczególne znaczenie w opartej głównie na niskobiałkowym ryżu i pozbawionej mleka kuchni chińskiej.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈtɔfu, AS: tofu

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. tofucznica ż., tofurnik m.

Wiktionary


tofucznica

odpowiednik jajecznicy na bazie tofu


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) kulin. wegańskie danie przypominające jajecznicę, lecz bazujące na pokruszonym tofu zamiast jajek

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Tofucznica. Przygotowana ze świeżych warzyw, aromatycznych ziół i tofu, ta smaczna i pożywna potrawa nadaje się na posiłek o każdej porze dnia.

 (1.1) Tofucznica to mój weekendowy klasyk i kolejny powód, aby uwielbiać poranki.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. tofu n., tofurnik m.

 przym. tofurnikowy

Wiktionary


tofurnik

wegański odpowiednik sernika na bazie tofu


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) wegański deser lub ciasto na bazie tofu, który przypomina sernik

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Jeśli chcecie, żeby tofurnik był wyjątkowo wilgotny to dobrze jest na dno piekarnika postawić naczynie z gorącą wodą.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. tofu n., tofucznica ż.

 przym. tofurnikowy

Wiktionary


toga

1. długa wierzchnia szata męska noszona w starożytnym Rzymie;
2. urzędowy strój sędziów, adwokatów, prokuratorów; uroczysty strój profesorów wyższych uczelni


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) hist. staroż. długa szata męska, drapowana i zarzucana na lewe ramię, noszona w starożytnym Rzymie

 (1.2) urz. eduk. długi, luźny strój sędziów, adwokatów, prokuratorów i profesorów wyższych uczelni, zakładany w okolicznościach oficjalnych

 (1.3) kośc. szata duchownych ewangelickich

Wiktionary

Toga – w starożytności długie, wierzchnie okrycie noszone przez obywateli rzymskich; w czasach późniejszych rodzaj obszernej fałdowanej szaty będącej urzędowym strojem przedstawicieli sądownictwa i uroczystym strojem akademickim.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Przybrany był w białą tunikę i w ametystową togę, która rzucała sinawy blask na jego oblicze.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈtɔɡa, AS: toga

Wiktionary


togijczyk

obywatel Togo


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) obywatel Togo

Wiktionary

Wymowa:

IPA: tɔˈɟijt͡ʃɨk, AS: toǵii ̯čyk

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Togo m.

:: fż. Togijka ż.

 przym. togijski

Wiktionary


togijka

obywatelka Togo


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) obywatelka Togo

Wiktionary

Wymowa:

IPA: tɔˈɟijka, AS: toǵii ̯ka

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Togo m., Togijczyk m.

 przym. togijski

Wiktionary


togijski

związany z Togo


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) odnoszący się do państwa Togo

Wiktionary

Wymowa:

IPA: tɔˈɟijsʲci, AS: toǵii ̯sʹḱi

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Togo m., Togijczyk m., Togijka ż.

Wiktionary


togliatti

[czytaj: tolJAtti] nazwisko


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki lub męskorzeczowy, nazwa własna

 (1.1) geogr. adm. miasto w Rosji, w obwodzie samarskim, port nad Wołgą;

Wiktionary

Togliatti (ros. Toльятти, Toljatti; do 1964 Stawropol nad Wołgą, ros. Ставрополь на Волге, Stawropol na Wołgie) – miasto w Rosji, w obwodzie samarskim, port nad Wołgą. Ponad 721,7 tys. mieszkańców (styczeń 2010). Obecna nazwa pochodzi od nazwiska włoskiego komunisty Palmira Togliattiego. Według badań przeprowadzonych przez rządowy Uniwersytet Finansowy w Moskwie, Togliatti jest najbiedniejszym miastem Federacji Rosyjskiej.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) W 1972 r. zostanie ukończona budowa Nadwołżańskiej Fabryki Samochodów w Togliattim, której projektowana moc produkcyjna ma wynosić 660 tys. samochodów osobowych rocznie.

Wiktionary

Powiązane:

 przym. togliattiński

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) Stawropol

Wiktionary


togliattiński

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z Togliattim, dotyczący Togliattiego

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Togliatti mrz.

Wiktionary


togo

1. długa wierzchnia szata męska noszona w starożytnym Rzymie;
2. urzędowy strój sędziów, adwokatów, prokuratorów; uroczysty strój profesorów wyższych uczelni


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki, nazwa własna

 (1.1) geogr. polit. państwo w Afryce ze stolicą w Lomé;

Wiktionary

Togo, Republika Togijska – państwo w zachodniej Afryce nad Zatoką Gwinejską. Graniczy z Ghaną, Beninem i Burkina Faso. Obecnie członek Unii Afrykańskiej i ECOWAS.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) ONZ zalicza Togo do grupy jednych z najsłabiej rozwiniętych państw świata.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈtɔɡɔ, AS: togo

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Togijczyk mos., Togijka ż.

 przym. togijski

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) Republika Togijska

Wiktionary


toguzak

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna

 (1.1) geogr. hydron. rzeka w Rosji i Kazachstanie, prawy dopływ Uju w dorzeczu Tobołu

Wiktionary


toi-toi

[czytaj: toj toj] przenośna ubikacja publiczna; toi toi, tojtojka, tojka


SJP.pl

Ubikacja publiczna – typ ubikacji instalowany w średnio- i dalekobieżnych środkach transportu publicznego (pociągi, turystyczne autobusy dalekobieżne, samoloty, statki), a także w innych miejscach publicznych – kawiarniach i restauracjach, urzędach, większych domach handlowych itp., a także – jako wolnostojące obiekty na ulicach i placach miast, rzadziej wsi.

Wikipedia


toina

roślina z rodziny toinowatych, uprawiana głównie na włókno do wyrobu worków, sznurów i lekkiej przędzy; toja


SJP.pl

Toina (Apocynum L.) – rodzaj roślin z rodziny toinowatych (Apocynaceae). Rodzaj liczy 4 gatunki. Występują one w strefie umiarkowanej Ameryki Północnej, Azji i południowo-wschodniej Europy. Znaczenie użytkowe ma toina konopiowata A. cannabinum uprawiana w USA jako roślina lecznicza, włóknista i przemysłowa. W literaturze rzadko pojawia się nazwa „kandyr” lub „konopie kalifornijskie”.

Wikipedia


toinowate

rodzina roślin z klasy dwuliściennych obejmująca drzewa, krzewy i pnącza, rzadziej rośliny zielne, o kwiatach promienistych, naprzemianległych i różnorodnych owocach; występują głównie na obszarach strefy tropikalnej i subtropikalnej


SJP.pl

Wikipedia


toinowaty

o cechach toinowatych (rodzina roślin)


SJP.pl


toja

roślina z rodziny toinowatych, uprawiana głównie na włókno do wyrobu worków, sznurów i lekkiej przędzy; toina


SJP.pl

Toina (Apocynum L.) – rodzaj roślin z rodziny toinowatych (Apocynaceae). Rodzaj liczy 4 gatunki. Występują one w strefie umiarkowanej Ameryki Północnej, Azji i południowo-wschodniej Europy. Znaczenie użytkowe ma toina konopiowata A. cannabinum uprawiana w USA jako roślina lecznicza, włóknista i przemysłowa. W literaturze rzadko pojawia się nazwa „kandyr” lub „konopie kalifornijskie”.

Wikipedia


tojad

trująca bylina z rodziny jaskrowatych, mająca zastosowanie w farmacji; akonit


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) bot. rodzaj roślin wieloletnich z rodziny jaskrowatych;

Wiktionary

Tojad (Aconitum L.) – rodzaj roślin z rodziny jaskrowatych (Ranunculaceae Juss.). Zwyczajowo bywa nazywany mordownikiem (z racji trujących własności). Liczy ok. 320 gatunków. Występują one na półkuli północnej.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Czy tojad jest bardzo trujący?

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈtɔjat, AS: toi ̯at

Wiktionary

Powiązane:

 przym. tojadowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) akonit, mordownik

Wiktionary


tojadolistny

przymiotnik

 (1.1) bot. mający liście jak tojad

Wiktionary


tojadowy

tojad


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) otrzymany z tojadu

Wiktionary

Patrz:

tojad

Wymowa:

IPA: ˌtɔjaˈdɔvɨ, AS: toi ̯adovy

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. tojad

Wiktionary


tojeść

roślina zielna z rodziny pierwiosnkowatych


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) bot. nazwa systematyczna|Lysimachia|L.|ref=tak., rodzaj roślin z rodziny pierwiosnkowatych o wzniesionych lub płożących się łodygach i wyrastających pojedynczo w kącikach liści żółtych kwiatach;

 (1.2) stpol. bot. zob. ciemiężyk białokwiatowy.

 (1.3) stpol. bot. zob. orlik pospolity.

Wiktionary

Tojeść (Lysimachia L.) – rodzaj roślin z rodziny pierwiosnkowatych. W tradycyjnym, wąskim ujęciu taksonomicznym należy tu ok. 150–160 gatunków, ale w szerokim ujęciu zaliczanych jest tu 266 gatunków. Niezależnie od ujęcia rośliny te spotykane są niemal wszędzie, przy czym najbardziej zróżnicowane są w strefie umiarkowanej na półkuli północnej. Rosną w różnych siedliskach, często wilgotnych lub na brzegach wód, ale też w formacjach trawiastych i leśnych oraz na terenach skalistych. Kwiaty zawierają elajofory wabiące owady zapylające, głównie pszczoły.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Tojeść równie dobrze czuje się na stanowiskach słonecznych, jak i ocienionych, tworząc w zależności od odmiany zwarty, szmaragdowozielony lub cytrynowożółty kobierzec.

Wiktionary


tojka

potocznie: przenośna ubikacja publiczna; toi-toi, toi toi, tojtojka


SJP.pl


tojowiec

krzewiaste pnącze z rodziny trojeściowatych, pochodzące z Andów; kondurango


SJP.pl


tojtojka

potocznie: przenośna ubikacja publiczna; toi-toi, toi toi, tojka


SJP.pl


tok

przebieg jakiejś czynności, działania


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna

 (1.1) geogr. hydron. rzeka w obwodzie orenburskim Rosji, prawy dopływ Samary

 (1.2) geogr. hydron. rzeka w obwodzie amurskim Rosji, prawy dopływ Zei

Wiktionary

Toczek (tok) – rodzaj nakrycia głowy w kształcie niewielkiego kapelusza bez ronda. Wykonywany jest z filcu, słomki lub tkanin. Może być całkowicie pozbawiony ozdób lub zdobiony, np. piórami czy klamrami.

Współcześnie najczęściej występujący jako element odzieży damskiej. Dawniej popularnie używany również przez mężczyzn (nazywany też tokiem) np. jako czapka hetmańska.

Wikipedia


tokaj

węgierskie wino deserowe o posmaku chlebowej skórki


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna

 (1.1) geogr. adm. miasto powiatowe w północno-wschodnich Węgrzech;

Wiktionary

  • Tokaj (miasto)
  • Tokaj (góra)
  • Tokaj (wino)
  • Tokaj (region winiarski)
  • Powiat Tokaj

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ˈtɔkaj, AS: tokai ̯

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. tokaj m.

 przym. tokajski

Wiktionary


tokajczyk

mieszkaniec Tokaju (miasta na Węgrzech)


SJP.pl


tokajka

mieszkanka Tokaju (miasta na Węgrzech)


SJP.pl


tokajski

przymiotnik od: Tokaj (miasto na Węgrzech)


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z Tokajem, dotyczący Tokaju (miasta na Węgrzech)

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Tokaj mrz., tokaj mrz.

 przym. podtokajski

Wiktionary


tokamak

urządzenie służące do wytwarzania gorącej plazmy i badania warunków zachodzenia kontrolowanej reakcji termojądrowej


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) techn. urządzenie do przeprowadzania kontrolowanych reakcji termojądrowych przez podgrzanie plazmaazmy deuterowo-trytowej do temperatury kilkudziesięciu milionów stopni Kelwina;

Wiktionary

Wikipedia

Wymowa:

IPA: tɔˈkãmak, AS: tokãmak

Wiktionary


tokarczuk

nazwisko


SJP.pl

Tokarczuk:

  • Antoni Justyn Tokarczuk
  • Ignacy Tokarczuk
  • Olga Tokarczuk
  • (555468) Tokarczuk – planetoida

Wikipedia


tokarczyk

nazwisko


SJP.pl


tokareczka

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) zdrobn. od: tokarka

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. tokarka ż., tokarz mos.

Wiktionary


tokarek

obrabiarka do obróbki skrawaniem powierzchni walcowych poprzez toczenie, wiercenie, gwintowanie


SJP.pl


tokarenka

zdrobnienie od: tokarnia


SJP.pl


tokarka

obrabiarka do obróbki skrawaniem powierzchni walcowych poprzez toczenie, wiercenie, gwintowanie


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) techn. obrabiarka skrawająca, służąca do toczenia wałków, tulei, pierścieni;

Wiktionary

Tokarka – obrabiarka przeznaczona do obróbki skrawaniem przedmiotów najczęściej o powierzchni brył obrotowych (wałki, stożki, kule, gwinty wewnętrzne i zewnętrzne). Narzędziem obróbczym są najczęściej nóż tokarski, wiertło lub narzędzia do gwintowania. Obróbkę na tokarce nazywa się toczeniem. Toczenie wykonuje się poprzez wprawienie obrabianego przedmiotu w ruch obrotowy, a następnie skrawanie jego powierzchni narzędziem obróbczym. Obrabiany przedmiot mocuje się w tym celu w uchwycie bądź w kłach.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Pracownik wykonał na tokarce potrzebną tulejkę.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: tɔˈkarka, AS: tokarka

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. tokarz m., tokarnia ż., tokarstwo n., toczenie n., otoczenie n., toczydło n., otaczanie n., wytaczanie n., wytoczenie n., toczysko n., toczek mrz.

:: zdrobn. tokareczka ż.

 czas. otaczać ndk., toczyć ndk., otoczyć dk., wytoczyć dk., wytaczać ndk.

 przym. tokarski, toczny

Wiktionary


tokarnia

1. pomieszczenie, w którym obrabia się przedmioty na tokarce;
2. maszyna do obróbki skrawaniem powierzchni walcowych; tokarka


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) pomieszczenie, w którym obrabia się przedmioty na tokarce

 (1.2) maszyna do obróbki skrawaniem powierzchni walcowych; tokarka

Wiktionary

  • tokarnia:

1. dawniej: tokarka

2. dawniej: warsztat, pomieszczenie, w którym obrabiane są przedmioty na tokarce

Wikipedia

Wymowa:

IPA: tɔˈkarʲɲa, AS: tokarʹńa

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. tokarz mos., tokarka ż., toczek mrz.

Wiktionary


tokarówka

wieś w Polsce


SJP.pl

Tokarówka – wieś w Polsce położona w województwie lubelskim, w powiecie krasnostawskim, w gminie Żółkiewka. Wieś położona przy drodze wojewódzkiej nr 837.

W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do ówczesnego województwa zamojskiego.

Wikipedia


tokarski

1. dotyczący tokarza, tokarstwa;
2. przymiotnik od: Tokarnia


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) techn. dotyczący tokarza i jego pracy

Wiktionary

  • Tokarski (herb szlachecki) – Tokarski (Lewart odmienny) − kaszubski herb szlachecki

Osoby o tym nazwisku:

  • Jan Tokarski – polski językoznawca
  • Jerzy Tokarski – polski samorządowiec
  • Julian Tokarski – polski geolog, petrograf i gleboznawca
  • Julian Tokarski – polski oficer i polityk
  • Witold Tokarski – polski aktor
  • Zygmunt Tokarski – polski aktor, śpiewak i tancerz

Wikipedia

Powiązane:

 rzecz. tokarz mos., tokarka ż., toczenie n.

Wiktionary


tokarz

osoba trudniąca się obróbka mechaniczną materiałów na tokarce


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) techn. robotnik lub rzemieślnik, który pracuje na tokarce

Wiktionary

Tokarz − osoba zajmująca się obróbką metali i nie tylko (np. obróbka drewna, tworzyw polimerowych etc.). Wymagania, jakie musi spełniać osoba ubiegająca się o to stanowisko to wykształcenie zawodowe, w kierunku operatora obrabiarek skrawających, o specjalności tokarz.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Fabryka zatrudniła dwudziestu nowych tokarzy.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈtɔkaʃ, AS: tokaš

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. toczenie n., tokarka ż., tokareczka ż., tokarnia ż., Tokarnia ż., tokarstwo n., toczek mrz.

 czas. toczyć ndk., wytoczyć dk., wytaczać ndk., utoczyć dk., stoczyć dk., staczać ndk.

 przym. tokarski

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) gw-pl|Górny Śląsk|drejer, dryjer, tokorz.

Wiktionary


tokarz-frezer

robotnik, rzemieślnik wyspecjalizowany w obsłudze tokarki i frezarki


SJP.pl


tokarzewski

nazwisko


SJP.pl


toke

gatunek jaszczurki z rodziny gekonów


SJP.pl

Toke (Gekko gecko) – gatunek jaszczurki z rodziny gekonowatych (Gekkonidae).

Wikipedia


tokelau

[czytaj: tokelAŁ] terytorium zależne Nowej Zelandii


SJP.pl

Tokelau – terytorium zależne Nowej Zelandii, położone na trzech atolach koralowych, należących do archipelagu wysp Tokelau.

Wikipedia


token

urządzenie elektroniczne służące do autoryzacji transakcji internetowych


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) inform. elektroniczny generator kodów jednorazowych do uwierzytelniania transakcji internetowych;

Wiktionary

  • Token – brytyjski konstruktor i zespół Formuły 1
  • token – generator kodów

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Aby dokonać płatności z mojego konta internetowego, muszę użyć tokena.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈtɔkɛ̃n, AS: tokẽn

Wiktionary


tokenizacja

tworzenie tokenów


SJP.pl

Tokenizacja – forma cyfryzacji biznesu oparta na zdecentralizowanej technologii blockchain. Polega na tworzeniu tokenów bądź kryptowalut i ścisłemu przypisywaniu ich do konkretnego projektu, firmy lub osoby (tokeny personalne). Wraz z rozwojem i adaptacją technologii blockchain, potencjał tokenizacji stał się ogromny dzięki inteligentnym kontraktom i pozwala tokenizować wszelkiego rodzaju aktywa jednocześnie obniżając koszty ich transferu.

Wikipedia


tokenizować

tworzyć tokeny


SJP.pl


tokenowy

token


SJP.pl

Patrz:

token

toki

charakterystyczne zachowanie się niektórych ptaków w porze godowej; tokowanie


SJP.pl

  • Toki – zaloty ptaków
  • Toki – komunikator mobilny
  • Toki – platformowa gra komputerowa

Wikipedia


tokijczyk

mieszkaniec Tokio


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) mieszkaniec Tokio

Wiktionary

Wymowa:

IPA: tɔˈcijt͡ʃɨk, AS: toḱii ̯čyk

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Tokio n.

:: fż. tokijka ż.

 przym. tokijski

Wiktionary


tokijka

mieszkanka Tokio


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) mieszkanka Tokio

Wiktionary

Wymowa:

IPA: tɔˈcijka, AS: toḱii ̯ka

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Tokio n.

:: fm. tokijczyk mos.

 przym. tokijski

Wiktionary


tokijski

przymiotnik od: Tokio (stolica Japonii)


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) odnoszący się do miasta Tokio

Wiktionary

Wymowa:

IPA: tɔˈcijsʲci, AS: toḱii ̯sʹḱi

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Tokio n., tokijczyk mrz., tokijka ż.

 przym. podtokijski

Wiktionary


tokio

stolica Japonii


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki, nazwa własna

 (1.1) geogr. miasto, stolica Japonii;

Wiktionary

Tokio (jap. 東京都 Tōkyō-to) – stolica i największe miasto Japonii, położone na południowo-wschodnim wybrzeżu Honsiu i zarazem największy obszar metropolitalny na świecie – liczący 37 115 000 mieszkańców (stan na czerwiec 2024) Spadek -0.21% od czerwca 2023. Nazwa Tōkyō (jap. 東京) oznacza „Wschodnią Stolicę”. Do 1868 r. miasto nazywało się Edo.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Stolica Japonii Tokio leży na wyspie Honsiu nad Zatoką Tokijską.

 (1.1) Nasza reprezentacja po porażce w pierwszym spotkaniu w Tokio, w poniedziałek zagrała dużo lepiej i pewnie pokonała Włochów.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈtɔcɔ, AS: toḱo

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. tokijczyk mos., tokijka ż.

 przym. tokijski

Wiktionary


toko

rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy

 (1.1) ornit. ptak posiadający duży dziób z rodziny dzioborożców;

 (1.2) daw. ornit. tukan toko

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Pokazał mi zdjęcie toko, który wyglądał jak żywcem wyjęty z filmu animowanego o „Królu Lwie”.

 (1.2) W starszej literaturze tukana tego nazywano toko.

Wiktionary

Synonimy:

antonimy.

hiperonimy.

 (1.1) ptak

 (1.2) ptak

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

frazeologia.

etymologia.

 nazwa nadana przez Murzynów z Senegalu i utrwalona w łacińskiej nazwie systematycznej tockus

uwagi.

tłumaczenia.

* angielski: (1.1) hornbill

* francuski: (1.1) calao m.

* hiszpański: (1.1) toco m.

* łaciński: (1.1) tockus m.

* włoski: (1.1) bucero m.

źródła.

== toko (język indonezyjski.) ==

wymowa.

 IPA|ˈto·ko.

 audio|LL-Q9240 (ind)-Xbypass-toko.wav.

znaczenia.

rzeczownik

 (1.1) sklep

odmiana.

przykłady.

składnia.

kolokacje.

synonimy.

Wiktionary


tokoferol

witamina E, główny antyoksydant chroniący komórki przed utleniaczami


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) biochem. witamina E;

Wiktionary

Witamina E – grupa organicznych związków chemicznych, w skład której wchodzą tokoferole i tokotrienole, pełniących w organizmie funkcję niezbędnego składnika pokarmowego, rozpuszczalnej w tłuszczach witaminy. Ich wspólną cechą jest dwupierścieniowy szkielet 6-chromanolu oraz łańcuch boczny zbudowany z 3 jednostek izoprenowych. Stosowana jako dodatek do żywności o numerze E306 (ponadto syntetyczne tokoferole noszą numery E307-309).

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ˌtɔkɔˈfɛrɔl, AS: tokoferol

Wiktionary


tokofobia

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) psych. med. lęk przed ciążą i/lub porodem

Wiktionary

Tokofobia (stgr. τοκοφοβία – lęk przed porodem) – jedna z odmian fobii – lęk przed ciążą i porodem. Z powodu tokofobii pacjentki często wybierają poród drogą cięcia cesarskiego lub bezdzietność.

Częstość występowania: około 6–10% ciąż.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Kobiety dotknięte tokofobią, myśląc o zbliżającym się porodzie, mają przed oczami najgorsze scenariusze.

Wiktionary


tokolog

specjalista od tokologii, nauki o porodach


SJP.pl


tokologia

dział położnictwa zajmujący się porodami


SJP.pl


tokonoma

w japońskich mieszkaniach: wnęka w ścianie, ozdobiona kwiatami lub obrazami


SJP.pl

Tokonoma (jap. 床の間 toko-no-ma) – alkowa, wnęka o stopień wyższa od poziomu podłogi, służąca jako przestrzeń dekoracyjna w japońskim pokoju washitsu, którego podłoga jest pokryta tatami.

Wikipedia


tokorz

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) gw-pl|Górny Śląsk. techn. tokarz

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) gw-pl|Górny Śląsk|drejer, dryjer.

Wiktionary


tokować

1. o samcach niektórych ptaków: tańczyć i wydawać odgłosy wabiące samice w okresie godowym;
2. potocznie: mówić rozwlekle, nawijać


SJP.pl

czasownik

 (1.1) ornit. (o samcach ptaków) wydawać charakterystyczne dźwięki i pokazywać zrytualizowane zachowania (charakterystyczne dla gatunku), w okresie godowym, w celu zwabienia samic

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Zauważywszy tokującego samca pardwy górskiej, piesiec zaczął skradać się niepostrzeżenie w jego kierunku, między dość gęsto rosnącymi w tym miejscu krzewinkami.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. tokowanie n., tok m., tokowisko n.

Wiktionary


tokowik

ptak rozpoczynający trele na tokowisku


SJP.pl


tokowisko

teren toków cietrzewi lub głuszców


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) łow. ornit. miejsce zbiorowych toków ptasich

 (1.2) miejsce z uklepaną równo ziemią

Wiktionary

Tokowisko – teren tzw. toków, czyli godów wielu gatunków ptaków, zwłaszcza głuszców lub cietrzewi. Termin ten czasem stosuje się (zamiennie z tokami) na określenie okresu godowego tych ptaków.

Wikipedia

Powiązane:

 rzecz. tok m., toki nmos., tokowanie n.

 czas. tokować ndk.

Wiktionary


tokowy

toki, tok


SJP.pl

Patrz:

toki, tok

toksafen

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) chem. toksyczny związek chloroorganiczny o wzorze sumarycznym C10H10Cl8, pochodna kamfenu

Wiktionary


toksemia

zatrucie organizmu przez krążące we krwi jady (przeważnie bakteryjne); jadzica


SJP.pl

Toksemia, zatrucie krwi, jadzica – stan chorobowy spowodowany obecnością we krwi toksyn lub innych szkodliwych substancji. Toksyny są zazwyczaj pochodzenia bakteryjnego, np. przy zatruciu jadem kiełbasianym, wągliku, zakażeniu Bacillus cereus i in., jednak mogą mieć też pochodzenie zwierzęce, roślinne lub wewnętrzne.

Wikipedia


toksemiczny

przymiotnik od: toksemia


SJP.pl


toksoid

jad bakteryjny pozbawiony właściwości toksycznych; anatoksyna


SJP.pl

Anatoksyna, toksoid – toksyna bakteryjna pozbawiona właściwości toksycznych, tj. inaktywowana chemicznie (przez dodanie formaliny) lub termicznie (przez ogrzewanie), w taki sposób, aby nie pozbawić jej zdolności stymulacji układu odpornościowego do wytwarzania przeciwciał wobec niej.

Anatoksyny są stosowane jako szczepionki przeciw zakażeniom charakteryzującym się produkcją egzotoksyn (błonica, tężec).

Wikipedia


toksoplazma

pierwotniak pasożytujący w organizmach ssaków i ptaków


SJP.pl


toksoplazmoza

pasożytnicza choroba zakaźna wywołana przez pierwotniaki, przenoszona głównie przez koty


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) med. wet. pasożytnicza choroba ludzi i zwierząt wywoływana przez pierwotniaka Toxoplasma gondii;

Wiktionary

Toksoplazmoza (łac. toxoplasmosis) – pasożytnicza choroba ludzi i zwierząt spowodowana zarażeniem pierwotniakiem Toxoplasma gondii.
Żywicielem ostatecznym są koty domowe i niektóre kotowate. Żywicielem pośrednim zaś wszystkie ssaki łącznie z człowiekiem oraz ptaki.Zakażenie toksoplazmozą to jedno z najczęstszych zakażeń pasożytniczych. Toksoplazmoza występuje praktycznie na całym świecie. Mimo wysokiego odsetka zakażonych, niewielka liczba osób choruje. Reszta to nosiciele.

Wikipedia


toksyczniej

stopień wyższy od przysłówka: toksycznie


SJP.pl


toksyczność

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) cecha tego, co jest toksyczne (dosł. i przen.)

 (1.2) biochem. cecha związków chemicznych polegająca na powodowaniu zaburzeń funkcji lub śmierci komórek, organów lub organizmów po dostaniu się w ich pobliże;

Wiktionary

Toksyczność – cecha substancji chemicznych polegająca na powodowaniu zaburzeń funkcji lub śmierci komórek żywych, narządów lub całych organizmów po dostaniu się w ich pobliże. Substancje te mogą wywierać działanie trujące po wchłonięciu ich m.in. drogą doustną, oddechową lub w wyniku absorpcji przez skórę.

Toksyczność to działanie niepożądane wynikające z reakcji chemicznych, fizykochemicznych pomiędzy związkiem chemicznym, który wniknął do ustroju, a układem biologicznym (DNA, enzymy).

Wikipedia

Wymowa:

IPA: tɔˈksɨt͡ʃnɔɕt͡ɕ, AS: toksyčność

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. toksyna ż.

 przym. toksyczny

 przysł. toksycznie

Wiktionary


toksyczny

1. trujący;
2. wywołany przez toksyny


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) książk. mający właściwości trujące

 (1.2) książk. spowodowany zatruciem, toksynami

 (1.3) książk. przen. wywierający na kogoś destrukcyjny wpływ, wpływający negatywnie na czyjąś psychikę

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Broń chemiczna wykorzystuje związki chemiczne o toksycznych właściwościach.

 (1.3) Dopiero przyjaciele uświadomili jej, jak toksyczny był jej związek z Pawłem.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: tɔˈksɨt͡ʃnɨ, AS: toksyčny

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. toksyczność ż., toksyna ż.

 przysł. toksycznie

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) trujący

 (1.3) niezdrowy

Wiktionary


toksyk

potocznie: osoba toksyczna, szkodliwie wpływająca na innych swoim zachowaniem


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) psych. toksyczny mężczyzna

Wiktionary


toksykolog

specjalista w zakresie toksykologii


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męski

 (1.1) specjalista w dziedzinie toksykologii

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. toksykologia ż.

 przym. toksykologiczny

 przysł. toksykologicznie

Wiktionary


toksykologia

nauka o właściwościach środków trujących


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) biochem. toksykol. med. nauka o cechach substancji toksycznych, ich działaniu na żywe organizmy i o metodach ich wykrywania oraz zapobiegania zatruciom nimi;

Wiktionary

Toksykologia – nauka interdyscyplinarna wyodrębniona z biologii, chemii, medycyny, medycyny weterynaryjnej, farmakologii i innych dziedzin. Dzieli się ją umownie na toksykologię teoretyczną i toksykologię stosowaną.

Nazwa "toksykologia" wywodzi się od greckiego słowa τόξον (toxon) - "łuk" oraz τοξικος (toxicos) - substancja, którą zatruwano strzały.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ˌtɔksɨkɔˈlɔɟja, AS: toksykoloǵi ̯a

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. toksykolog m.

 przym. toksykologiczny

Wiktionary


toksykologiczny

toksykologia


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) med. związany z toksykologią, dotyczący toksykologii

Wiktionary

Patrz:

toksykologia

Powiązane:

 rzecz. toksykologia ż., toksykolog mos.

Wiktionary


toksykolożka

toksykolog


SJP.pl

Patrz:

toksykolog

toksykoman

osoba nadmierne zażywająca szkodliwe substancje, np. narkotyki, leki psychotropowe


SJP.pl


toksykomania

nadmierne zażywanie szkodliwych substancji


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) med. okresowe lub systematyczne świadome narażanie swojego organizmu na szkodliwe działanie różnych substancji: narkotyków, leków, rozpuszczalników, używek i innych potencjalnie szkodliwych substancji

Wiktionary

Toksykomania – nadmierne, okresowe lub systematyczne przyjmowanie substancji działających szkodliwie na organizm człowieka. Ogólne określenie na zjawisko świadomego narażania własnego organizmu na szkodliwe działanie różnych substancji: narkotyków, leków, rozpuszczalników, używek i innych potencjalnie szkodliwych substancji. Toksykomania może prowadzić do rozwoju nałogu i uzależnienia od zażywanych środków.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Typy toksykomanii różnią się od siebie typem i nasileniem zależności, pojawieniem się tolerancji, objawami zatrucia oraz szkodliwością społeczną.

Wiktionary


toksykomanka

kobieta nadmierne zażywająca szkodliwe substancje, np. narkotyki, leki psychotropowe


SJP.pl


toksyna

jad wytwarzany przez organizmy żywe, mający właściwości trujące dla innego organizmu


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) substancja chemiczna o właściwościach trujących

Wiktionary

Toksyny – trucizny organiczne wytwarzane przez drobnoustroje, rośliny, zwierzęta i grzyby.

Toksyny wydzielane przez bakterie do środowiska zewnętrznego to egzotoksyny (wśród nich enterotoksyny wywołujące zatrucia pokarmowe), natomiast toksyny występujące w błonie zewnętrznej bakterii Gram-ujemnych noszą nazwę endotoksyn.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: tɔˈksɨ̃na, AS: toksna

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. toksyczność ż.

 przym. toksyczny

 przysł. toksycznie

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) substancja toksyczna, trucizna, jad

Wiktionary


toksynotwórczość

zdolność organizmów żywych do wytwarzania substancji trujących


SJP.pl


toksynotwórczy

mający zdolność wytwarzania toksyn


SJP.pl


toktogulski

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z Toktogułem, dotyczący Toktogułu

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Toktoguł mrz.

Wiktionary


tol

imię żeńskie


SJP.pl

Tol – miasto i wyspa w Sfederowanych Stanach Mikronezji (stan Chuuk); 5 tys. mieszkańców (2008). Najwyższym wzniesieniem stanu Chuuk jest Winipot (443 m n.p.m.) znajdujący się na tej wyspie.

Wikipedia


tola

imię żeńskie


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) zdrobn. od imienia Anatolia

 (1.2) zdrobn. od imienia Otylia

 (1.3) zdrobn. od imienia Tolisława

Wiktionary

  • Zdrobnienie jednego z imion kobiecych:
    • Anatolia
    • Otylia
    • Tolisława
    • Otolia
  • Tola (postać biblijna) – sędzia plemienia Efraim
  • Tola (postać animowana) – koleżanka Bolka i Lolka
  • Tola – wokalistka Blog 27

Wikipedia


tolak

nazwisko


SJP.pl


tolar

była słoweńska jednostka monetarna (1 tolar = 100 stotinek), od 1 stycznia 2007 roku zastąpiona przez euro


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy

 (1.1) hist. monet. waluta Słowenii w latach 1991–2006;

Wiktionary

Tolar (kod ISO 4217: SIT) – waluta Słowenii będąca w obiegu od października 1991 r. do 31 grudnia 2006. Dzielił się na 100 stotinów. 1 stycznia 2007 r. został zastąpiony przez euro po kursie 239,640 SIT/€.

Nazwa tolar (podobnie jak dolar) pochodzi od dawnej srebrnej monety talar.

Wikipedia

Przykłady

składnia.

kolokacje.

synonimy.

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

 przym. tolarowy

 rzecz. talar mzw.

frazeologia.

etymologia.

uwagi.

tłumaczenia.

* angielski: (1.1) tolar

* baskijski: (1.1) tolar

* białoruski: (1.1) толар m.

* bułgarski: (1.1) толар m.

* czeski: (1.1) tolar m.

* francuski: (1.1) tolar m.

* kataloński: (1.1) tolar m.

* serbski: (1.1) толар m.

* słowacki: (1.1) tolar m.

źródła.

== tolar (język baskijski.) ==

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik

 (1.1) hist. monet. tolar

odmiana.

przykłady.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈtɔlar, AS: tolar

Wiktionary

Powiązane:

 przym. tolarowy

 rzecz. talar mzw.

Wiktionary

Synonimy:

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

 przym. tolarowy

 rzecz. talar mzw.

frazeologia.

etymologia.

uwagi.

tłumaczenia.

* angielski: (1.1) tolar

* baskijski: (1.1) tolar

* białoruski: (1.1) толар m.

* bułgarski: (1.1) толар m.

* czeski: (1.1) tolar m.

* francuski: (1.1) tolar m.

* kataloński: (1.1) tolar m.

* serbski: (1.1) толар m.

* słowacki: (1.1) tolar m.

źródła.

== tolar (język baskijski.) ==

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik

 (1.1) hist. monet. tolar

odmiana.

przykłady.

składnia.

kolokacje.

synonimy.

Wiktionary


tolbutamid

organiczny związek chemiczny stosowany w leczeniu cukrzycy; diabetol


SJP.pl

Wikipedia


toledańczyk

mieszkaniec Toledo


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) mieszkaniec Toledo

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Toledo n.

:: fż. toledanka ż.

 przym. toledański

Wiktionary


toledanka

mieszkanka Toledo


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) mieszkanka Toledo

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Toledo n.

:: fm. toledańczyk mos.

 przym. toledański

Wiktionary


toledański

przymiotnik od: Toledo


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) odnoszący się do Toledo, związany z Toledo

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Mówi się o liturgicznych rytach toledańskim czy izydoriańskim.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Toledo n., toledańczyk mos., toledanka ż.

Wiktionary


toledo

tkanina z wełny czesankowej, o fantazyjnym splocie


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki, nazwa własna

 (1.1) geogr. miasto w środkowej Hiszpanii;

Wiktionary

Toledo najczęściej oznacza:

  • Toledo – miasto w Hiszpanii, stolica prowincji Toledo

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) W wakacje skoczymy do Toledo i Ávili.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. toledańczyk mos., toledanka ż., toledo n.

 przym. toledański

Wiktionary


toleit

magmowa skała wylewna lub subwulkaniczna


SJP.pl

Toleit – magmowa skała wylewna, lub subwulkaniczna, będąca odmianą bazaltu, podobna do dolerytu lub diabazu. Bazalty toleitowe powstają współcześnie w strefach spreadingu dna oceanicznego.

Występuje m.in. w fundamencie platformy wschodnioeuropejskiej we wschodniej Polsce.

Wikipedia


tolek

zdrobnienie od: Anatol, Witold (imiona męskie)


SJP.pl


tolerancja

poszanowanie poglądów, zachowań i wyglądu innych ludzi


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) czyjaś zgoda na istnienie poglądów, zachowań, rzeczy itd., które są dla tego kogoś niemiłe lub nieprzyjemne;

 (1.2) biol. odporność organizmu na szkodliwe czynniki środowiskowe;

 (1.3) techn. dopuszczalny błąd pomiaru lub wykonania jakiejś wielkości;

Wiktionary

Tolerancja (łac. tolerantia – cierpliwość, wytrwałość) – termin oznaczający poszanowanie czyichś poglądów, wierzeń, upodobań, różniących się od własnych. Stosowany w socjologii, badaniach nad kulturą i religią, oznacza postawę zgody na wyznawanie i głoszenie poglądów oraz wierzeń z którymi się nie zgadzamy, jak i praktykowanie sposobu życia, którego zdecydowanie nie aprobujemy, a więc zgody na to, aby społeczność, do której przynależymy, była różnorodna w aspektach dla nas istotnych.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Z religijnego i militarnego starcia katolicyzmu południa Europy z protestantyzmem północy wyłonił się także kształt tak istotnych dla współczesnych pojęć, jak potrzeba tolerancji dla mniejszości religijnych, czy sprawowanie władzy bez odwoływania się do Boga (świeckie państwo)

 (1.3) Tolerancja długości wynosi 2 (= dwa) mm (= milimetry).

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌtɔlɛˈrãnt͡sʲja, AS: tolerãncʹi ̯a

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. tolerancyjność ż., tolerowanie n.

 czas. tolerować ndk.

 przym. tolerancyjny

 przysł. tolerancyjnie

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) pobłażliwość, wyrozumiałość, akceptacja

Wiktionary


tolerancjonista

osoba akceptująca obyczaje i zachowania pozostające w sprzeczności z normami kulturowymi w społeczeństwie


SJP.pl


tolerancjonistka

kobieta akceptująca obyczaje i zachowania pozostające w sprzeczności z normami kulturowymi w społeczeństwie


SJP.pl


tolerancjonistyczny

tolerancjonizm


SJP.pl

Patrz:

tolerancjonizm

tolerancjonizm

akceptacja obyczajów i zachowań pozostających w sprzeczności z normami kulturowymi w społeczeństwie


SJP.pl


tolerancyjnie

przysłówek

 (1.1) w sposób tolerancyjny, pełen tolerancji

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) (…) jak mieszczański liberalizm, będący tolerancyjnie nastawiony do wszystkich kultur, może je akceptować, skoro pośród nich pojawiają się nietolerancja i przemoc.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. tolerancja ż., tolerancyjność ż.

 czas. tolerować ndk.

 przym. tolerancyjny

Wiktionary


tolerancyjniej

stopień wyższy od przysłówka: tolerancyjnie


SJP.pl


tolerancyjniejszy

stopień wyższy od przymiotnika: tolerancyjny


SJP.pl


tolerancyjność

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) cecha tego, co tolerancyjne; cecha tych, którzy są tolerancyjni

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. tolerancja ż., tolerowanie n.

 czas. tolerować

 przym. tolerancyjny

 przysł. tolerancyjnie

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) wyrozumiałość

Wiktionary


tolerancyjny

przymiotnik jakościowy

 (1.1) szanujący czyjeś poglądy, wierzenia, upodobania, czyjeś postępowanie, różniące się od własnych

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Pierwszy edykt tolerancyjny wobec Żydów wydał książę wielkopolski Bolesław Pobożny w 1264 roku.

 (1.1) Krzysztof jest bardzo tolerancyjny.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌtɔlɛrãnˈt͡sɨjnɨ, AS: tolerãncyi ̯ny

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. tolerancja ż., tolerancyjność ż.

 czas. tolerować

 przysł. tolerancyjnie

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) wyrozumiały, pobłażliwy

Wiktionary


tolerować

czasownik przechodni niedokonany (dk. brak)

 (1.1) odnosić się z pobłażaniem do nagannych zachowań lub zjawisk

 (1.2) traktować kogoś lub coś z wyrozumiałością; także. godzić się na obecność jakiejś osoby mimo braku aprobaty dla niej

 (1.3) o organizmie: nie ponosić szkody w wyniku działania określonych bodźców

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Szymon toleruje poglądy Ani, mimo że się z nimi nie zgadza.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌtɔlɛˈrɔvat͡ɕ, AS: tolerovać

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. tolerancja ż., tolerancyjność ż., tolerowanie n.

 przym. tolerancyjny

 przysł. tolerancyjnie

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) dopuszczać, przyzwalać, wytrzymywać, znosić

Wiktionary


tolerowanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|tolerować.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌtɔlɛrɔˈvãɲɛ, AS: tolerovãńe

Wiktionary

Powiązane:

 czas. tolerować

 rzecz. tolerancja ż., tolerancyjność ż.

Wiktionary


toligniew

imię męskie


SJP.pl

Toligniew – staropolskie imię męskie. Składa się z członów Toli- (toliti – "uspokajać", też: "tulić, obejmować rękami"), i -gniew ("gniew"). Znaczenie imienia: "ten, który uspokaja gniew".

Staropolskie zdrobnienia: Tola (masc.), Tolak, Tolczk (lub Tołczk), Tolek, Toleń, Tolęcic, Tolęda, Toliba, Tolim, Tolima (masc.), Tolk (lub Tołk), Tolka (masc.), Tolko, Toch, Tochacz, Tochel, Tochnik, Tochta, Tost, Tosz, Toszak, Toszek, Toszk, Toszka (masc.)

Wikipedia


tolimir

dawne imię męskie


SJP.pl


tolisław

imię męskie


SJP.pl

Tolisław – staropolskie imię męskie. Składa się z członów Toli- (toliti – "uspokajać", też: "tulić"), i -sław ("sława"). Znaczenie imienia: "wyciszający sławę", "skromny". Żeński odpowiednik – Tolisława.

Tolisław imieniny obchodzi 25 lutego, 1 kwietnia i 21 grudnia.

Wikipedia


tolisława

imię żeńskie


SJP.pl

Tolisława – staropolskie imię żeńskie. Składa się z członów Toli- (toliti – "uspokajać", też: "tulić"), i -sława ("sława"). Znaczenie imienia: "wyciszająca sławę", "skromna". Męski odpowiednik – Tolisław. W źródłach polskich poświadczone w XIV wieku (1333 rok).

Tolisława imieniny obchodzi 25 lutego i 25 czerwca.

Wikipedia


tolisławiny

przymiotnik dzierżawczy - należący do Tolisławy lub z nią związany


SJP.pl


tolisławostwo

Tolisław z małżonką; Tolisławowie


SJP.pl


tolisławowie

imię męskie


SJP.pl


tolisławowy

przymiotnik dzierżawczy - należący do Tolisława lub z nim związany


SJP.pl