trojanowski

przymiotnik od: Trojan (miasto w Bułgarii)


SJP.pl

Osoby o tym nazwisku:

  • Aleksander Trojanowski – polski poeta
  • Aleksandr Trojanowski – radziecki dyplomata
  • Edward Trojanowski – polski malarz, tworzący w stylu secesji.
  • Eugeniusz Trojanowski – polski artysta fotograf, uhonorowany tytułem Artiste
  • Jerzy Trojanowski – polski wojskowy
  • Jerzy Trojanowski – polski biochemik
  • Maciej Trojanowski – polski prezenter telewizyjny i tłumacz
  • Mariusz Trojanowski – doktor habilitowany, nauczyciel akademicki Uniwersytetu Warszawskiego.
  • Mieczysław Ryś-Trojanowski – oficer Legionów Polskich, generał Wojska Polskiego
  • Oleg Trojanowski – radziecki dyplomata
  • Rafał Trojanowski – polski żużlowiec.
  • Stanisław Tymoteusz Trojanowski – franciszkanin, męczennik II wojny światowej, błogosławiony Kościoła katolickiego
  • Tomasz Trojanowski – polski neurochirurg
  • Tomasz Maciej Trojanowski – polski pisarz
  • Wojciech Trojanowski – polski lekkoatleta, dziennikarz i sprawozdawca sportowy
  • Zdzisław Trojanowski – polski hokeista, olimpijczyk.

Wikipedia


trojański

1. przymiotnik od: Troja (starożytne miasto);
2. w informatyce: koń trojański - złośliwe oprogramowanie o destruktywnym działaniu, instalujące się i działające w ukryciu; trojan


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z Troją, dotyczący Troi

 (1.2) hist. związany z Troyes (miastem we Francji)

Wiktionary

Trojański – polski herb szlachecki, znany jedynie z pięciu wizerunków pieczętnych.

Wikipedia

Powiązane:

 (1.1)

:: rzecz. Troja ż., Trojanin m., Trojańczyk m., Trojanka ż.

 (1.2)

:: rzecz. Troyes n.

Wiktionary


trójargumentowy

mający trzy argumenty


SJP.pl


trójatomowy

zawierający trzy atomy, np. rodnik trójatomowy


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) fiz. chem. złożony z trzech atomów

Wiktionary


trójazotan

związek chemiczny, którego cząsteczka zawiera trzy jony azotanowe, np. trójazotan glicerolu; triazotan


SJP.pl


trójbarwność

trójbarwny


SJP.pl

Patrz:

trójbarwny

trójbarwny

mający trzy barwy (kolory); trzybarwny; trójkolorowy


SJP.pl

przymiotnik jakościowy

 (1.1) mający trzy barwy, złożony z elementów w trzech różnych kolorach

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Złożył przysięgę na trójbarwną flagę.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) trójkolorowy, trzykolorowy

Wiktionary


trójbiegowy

trzybiegowy;
1. o mechanizmie napędowym: mający trzy biegi;
2. o pojeździe: wyposażony w mechanizm napędowy o trzech biegach


SJP.pl


trójbiegunowy

mający trzy bieguny


SJP.pl


trójboczność

trójboczny


SJP.pl

Patrz:

trójboczny

trójboczny

dotyczący trójboku, mający trzy boki, ograniczony trzema płaszczyznami itp.


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) geom. mający trzy boki

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Wnętrze kaplicy jest jednoprzestrzenne, rozczłonkowane trójbocznymi wnękami arkadowymi.

Wiktionary


trójboista

zawodnik biorący udział w trójboju


SJP.pl


trójboistka

trójboista


SJP.pl

Patrz:

trójboista

trójbój

zwykle w liczbie pojedynczej:
1. konkurencja sportowa złożona z trzech dyscyplin;
2. zawody rozgrywane w trzech konkurencjach


SJP.pl

Trójbój siłowy (ang. powerlifting) – dyscyplina sportu pośród sportów siłowych.

Wikipedia


trójbojowy

trójbój


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z trójbojem, dotyczący trójboju

Wiktionary

Patrz:

trójbój

Powiązane:

 rzecz. trójbój m.

Wiktionary


trójbok

wielobok płaski o trzech bokach


SJP.pl

Trójkąt – wielokąt o trzech bokach. Trójkąt to najmniejsza (w sensie inkluzji) figura wypukła i domknięta, zawierająca pewne trzy ustalone i niewspółliniowe punkty płaszczyzny (otoczka wypukła wspomnianych trzech punktów).

Odcinki tworzące łamaną nazywamy bokami, punkty wspólne sąsiednich boków nazywamy wierzchołkami trójkąta. Każdy trójkąt jest jednoznacznie wyznaczony przez swoje wierzchołki.

Wikipedia


trójbolcowy

mający trzy bolce


SJP.pl


trójca

trzy osoby, trzech


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) trzy osoby

 (1.2) rzecz, byt o troistej naturze

Wiktionary

Miejscowości w Polsce

  • Trójca – wieś w woj. dolnośląskim, w pow. zgorzeleckim, w gminie Zgorzelec.
  • Trójca – osada leśna w woj. podkarpackim, w pow. bieszczadzkim, w gminie Ustrzyki Dolne
  • Trójca – dawniej samodzielna miejscowość, obecnie w granicach miasta Zawichost

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ˈtrujt͡sa, AS: trui ̯ca

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. trzy n., trojaczki nmos., trójka ż., trója ż., trójeczka ż., potrajanie n., trojenie n., trojaczek m., trójnik m., trójniak m., troistość ż., triada ż.

 czas. potrajać ndk., potroić dk., troić ndk.

 licz. trzy, trzeci

 przym. trójkowy, troisty

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) trójka

Wiktionary


trójchlorek

związek chemiczny, którego cząsteczka zawiera trzy atomy chloru, np. trichlorek azotu; trichlorek


SJP.pl


trójchlorometan

Chloroform (łac. chloroformium) – organiczny związek chemiczny z grupy halogenoalkanów, chlorowa pochodna metanu.

Wikipedia


trójchlorometylen

rodnik alifatyczny posiadający trzy atomy chloru i atom węgla w cząsteczce


SJP.pl


trójcierniowy

przymiotnik

 (1.1) bot. posiadający trzy ciernie

Wiktionary


trójcylindrowy

mający trzy cylindry, np. silnik trójcylindrowy; trzycylindrowy


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) techn. mający trzy cylindry

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) trzycylindrowy

Wiktionary


trójczyce

Trójczyce – wieś w Polsce położona w województwie podkarpackim, w powiecie przemyskim, w gminie Orły.

W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa przemyskiego.

Wikipedia


trojczyk

chrząszcz z rodziny czarnuchowatych, szkodnik ziaren zbóż i magazynów żywnościowych; trojszyk


SJP.pl


trójczyna

potocznie: naciągana trójka (ocena szkolna)


SJP.pl


trójczynnikowy

uwarunkowany trzema czynnikami


SJP.pl


trójczłon

trójwagonowa jednostka w trakcji elektrycznej


SJP.pl


trójczłonowy

składający się z trzech członów


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) liczący trzy człony, składający się z trzech członów

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌtrujt͡ʃwɔ̃ˈnɔvɨ, AS: trui ̯ču̯õnovy

Wiktionary


trojden

wielki książę litewski w latach 1269-1282


SJP.pl

  • Trojden – imię
  • Trojden (zm. 1282) – wielki książę litewski od ok. 1270
  • Trojden I (1284/86–1341) – książę czerski i warszawski
  • Trojden II (zm. 1427) – książę rawski, płocki, sochaczewski, gostyniński, płoński, bełski i wiski od 1426, wspólnie z braćmi

Wikipedia


trójdenny

przymiotnik relacyjny

 (1.1) taki, który ma trzy dna

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Poniższe wartości w przypadku wiercenia większej ilości odcinków horyzontalnych (otwór dwudenny, trójdenny itd.) ulegną proporcjonalnemu zwiększeniu..

Wiktionary


trójdrogowy

mający trzy drogi, przewody; trójdrożny


SJP.pl


trójdrożny

1. mający trzy drogi, przewody; trójdrogowy;
2. głośnik trójdrożny - mający trzy głośniki w kolumnie głośnikowej


SJP.pl


trójdrzwiowy

mający troje drzwi; trzydrzwiowy


SJP.pl


trójdziałowy

złożony z trzech części, dzielący się na trzy części; trójdzielny, trzyczęściowy


SJP.pl


trójdzielność

dzielenie się czegoś na trzy części


SJP.pl


trójdzielny

złożony z trzech części, dzielący się na trzy części; trzyczęściowy


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) dzielący się na trzy części, składający się z trzech części, taki, w którym można wyróżnić trzy części

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Zmiany stanu opon mózgowych wpływają na nerw trójdzielny, łączący mózg z resztą głowy i twarzą.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: trujˈd͡ʑɛlnɨ, AS: trui ̯ʒ́elny

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. trójdzielność ż.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) trzyczęściowy

Wiktionary


trójdźwięk

akord składający się z trzech różnych dźwięków


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) muz. akord złożony z trzech dźwięków, które mogą zostać uporządkowane w układ dwóch nałożonych tercji;

Wiktionary

Trójdźwięk – najprostszy akord o budowie tercjowej, składający się z trzech dźwięków nazywanych (kolejno): prymą (podstawa akordu), tercją i kwintą. Pryma akordu decyduje o jego nazwie. Tercja i kwinta akordu decydują o jego trybie (molowy, durowy, zmniejszony lub zwiększony). Dźwięki wchodzące w skład trójdźwięku nazywa się składnikami trójdźwięku.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Trójdźwięki są podstawą europejskiego systemu harmonii funkcyjnej.

Wiktionary


troje

liczebnik zbiorowy odpowiadający liczbie 3, używany w odniesieniu do osób różnej płci, dzieci i młodych zwierząt oraz do przedmiotów o nazwie występującej tylko w liczbie mnogiej


SJP.pl

liczebnik zbiorowy

 (1.1) …odpowiadający liczbie 3

Wiktionary

Ich Troje – polski zespół pop-rockowy, założony 3 listopada 1995 w Łodzi przez Jacka Łągwę i Michała Wiśniewskiego. Żeński skład grupy wielokrotnie się zmieniał, trzon zespołu od samego początku tworzą jego założyciele.

Zespół nagrywa piosenki głównie w języku polskim, w przeszłości zespół tworzył także w językach: niemieckim, angielskim, hiszpańskim, rosyjskim, włoskim i francuskim. Od debiutu w 1996 zespół nagrał i wydał jedenaście albumów studyjnych: Intro (1996), ITI Cd. (1997), 3 (1999), Ad. 4 (2001), Po piąte... a niech gadają (2002), 6-ty ostatni przystanek (2004), 7 grzechów głównych (2006), Ósmy obcy pasażer (2008), Pierwiastek z dziewięciu (2017), Projekt X (2022) i Wybiła jedenasta (2025), a także dwa albumy złożone z kompilacji największych przebojów zespołu. Za albumy Ad. 4 i Po piąte... a niech gadają zespół uzyskał certyfikat diamentowej płyty za sprzedaż w ponad półmilionowym nakładzie. Zespół wylansował wiele przebojów, m.in. „Prawo”, „A wszystko to... (bo ciebie kocham)!”, „Powiedz”, „Zawsze z Tobą chciałbym być...”, „Razem a jednak osobno” i „Keine Grenzen – Żadnych granic”.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Co najmniej troje z moich sąsiadów to nauczyciele.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈtrɔjɛ, AS: troi ̯e

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. trzy n., trojak mrz., trójka ż., trójeczka ż.

 czas. troić się, troić

 przym. potrójny, troisty

 licz. trzy

 temsłow. trój-

 przysł. troiście

Wiktionary


trójeczka

zdrobnienie od: trójka


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) pot. zdrobn. od: trójka

Wiktionary

Wymowa:

IPA: truˈjɛt͡ʃka, AS: trui ̯ečka

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. troistość ż., trzy n., trójca ż., trojenie n., potrajanie n., trójka ż., trója ż.

 przym. potrójny, troisty

 licz. troje, trzy

 temsłow. trój-

 czas. troić

 przysł. troiście

Wiktionary


trojednik

rodzaj roślin zielnych z rodziny liliowatych; trójednik


SJP.pl


trójelektrodowy

zawierający trzy elektrody


SJP.pl


trójelementowy

złożony z trzech elementów; trzyelementowy


SJP.pl


trojeść

roślina z rodziny toinowatych o barwnych, pachnących kwiatach, wytwarzająca ostry i trujący sok mleczny


SJP.pl

Wikipedia


trojeściowate

rodzina roślin dwuliściennych licząca około 3000 gatunków, przeważnie pnączy i roślin zielnych (rzadziej drzew i krzewów), pochodzących z okolic tropikalnych i subtropikalnych


SJP.pl

Trojeściowate (Asclepiadaceae) – rodzina roślin z rzędu goryczkowców (w systemie Cronquista z roku 1981). W nowszych systemach klasyfikacyjnych (np. system APG III z 2009) należące tu rośliny włączane są do toinowatych, jako podrodzina Asclepioideae. Takson w ujęciu Cronquista liczył ok. 3000 gatunków w około 250 rodzajach, zamieszkujących głównie obszary tropikalne i subtropikalne. Nieliczni przedstawiciele zamieszkują także klimat umiarkowany.

Wikipedia


trojeściowaty

o cechach trojeściowatych (rodzina roślin)


SJP.pl


trojeściowy

1. trojeść;
2. goryczka trojeściowa - gatunek rośliny z rodziny goryczkowatych; goryczka trojeściowata


SJP.pl


trójetapowo

przysłówek

 (1.1) w trzech etapach, fazach

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌtrujɛtaˈpɔvɔ, AS: trui ̯etapovo

Wiktionary

Powiązane:

 przym. trójetapowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) trójfazowo, trójstopniowo

Wiktionary


trójetapowy

składający się z trzech etapów; trzyetapowy


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) składający się z trzech etapów

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌtrujɛtaˈpɔvɨ, AS: trui ̯etapovy

Wiktionary

Powiązane:

 przysł. trójetapowo

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) trójstopniowy, trójfazowy

Wiktionary


trójfazowo

trójfazowy


SJP.pl

przysłówek

 (1.1) w trzech fazach, etapach

Wiktionary

Patrz:

trójfazowy

Wymowa:

IPA: ˌtrujfaˈzɔvɔ, AS: trui ̯fazovo

Wiktionary

Powiązane:

 przym. trójfazowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) trójetapowo, trójstopniowo

Wiktionary


trójfazowy

trzyfazowy;
1. składający się z trzech faz, etapów;
2. działający w układzie odpowiednich trzech prądów przemiennych


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) składający się z trzech faz, etapów

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Od kilku miesięcy biorę pigułki antykoncepcyjne, trójfazowe, podobno bardzo mało szkodliwe dla przyszłego dzieciaczka.

 (1.1) Przemiennik ten przekształca trójfazowe, stałoczęstotliwościowe wejście 400 V na trójfazowe, zmiennoczęstotliwościowe wyjście 400 V, aby kontrolować prędkość standardowego silnika indukcyjnego prądu zmiennego.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌtrujfaˈzɔvɨ, AS: trui ̯fazovy

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. trójfazowość ż.

 przysł. trójfazowo

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) trójstopniowy, trójetapowy

Wiktionary


trójfenylometan

węglowodór aromatyczny, bezbarwne ciało stałe; trytan, trifenylometan


SJP.pl


trójfluorek

chemiczny związek nieorganiczny z trzema atomami fluoru w cząsteczce, np. trójfluorek chloru, trójfluorek boru


SJP.pl


trójfosforan

sól lub ester kwasu trifosforowego; trifosforan


SJP.pl


trójfunkcyjny

mający trzy funkcje; trzyfunkcyjny


SJP.pl


trójgatunkowy

złożony z trzech gatunków, występujący w trzech gatunkach


SJP.pl


trójgliceryd

organiczny związek chemiczny, ester glicerolu i trzech kwasów tłuszczowych; trigliceryd


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) biochem. organiczny związek chemiczny należący do lipidów;

Wiktionary

Triacyloglicerole (triacyloglicerydy, triglicerydy, trójglicerydy, TG) – organiczne związki chemiczne należące do lipidów (tłuszczów prostych). Są to estry gliceryny (glicerolu) i trzech kwasów tłuszczowych. Wraz z wolnymi kwasami tłuszczowymi są jednym z głównych materiałów energetycznych zużywanych na bieżące potrzeby organizmu lub są też magazynowane jako materiał zapasowy w postaci tkanki tłuszczowej.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Choroby układu krążenia wiążą się z podwyższonym poziomem trójglicerydów i cholesterolu we krwi.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) triacyloglicerol

Wiktionary


trójglicerydowy

trójgliceryd; triglicerydowy


SJP.pl


trójglicerydy

organiczny związek chemiczny, ester glicerolu i trzech kwasów tłuszczowych; trigliceryd


SJP.pl

Triacyloglicerole (triacyloglicerydy, triglicerydy, trójglicerydy, TG) – organiczne związki chemiczne należące do lipidów (tłuszczów prostych). Są to estry gliceryny (glicerolu) i trzech kwasów tłuszczowych. Wraz z wolnymi kwasami tłuszczowymi są jednym z głównych materiałów energetycznych zużywanych na bieżące potrzeby organizmu lub są też magazynowane jako materiał zapasowy w postaci tkanki tłuszczowej.

Wikipedia


trójgraniasty

mający trzy granie (krawędzie, kanty); trójkanciasty


SJP.pl


trójgraniec

ostro zakończone narzędzie chirurgiczne; troakar, trokar


SJP.pl


trójgłos

śpiew lub rozmowa trzech osób


SJP.pl


trójgłoska

połączenie trzech samogłosek w jednej sylabie w ten sposób, że tylko jedna, środkowa, jest elementem zgłoskotwórczym; tryftong


SJP.pl


trójgłowy

mający trzy głowy; trzygłowy


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) taki, który ma trzy głowy

Wiktionary

Wymowa:

IPA: trujˈɡwɔvɨ, AS: trui ̯gu̯ovy

Wiktionary

Powiązane:

 przym. trzygłowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) trzygłowy

Wiktionary


trójiglicznia

drzewo z rodziny motylkowatych, pochodzące z Ameryki Północnej


SJP.pl

Glediczja trójcierniowa, iglicznia trójcierniowa (Gleditsia triacanthos L.) – gatunek drzewa z rodziny bobowatych (Fabaceae Lindl.). Pochodzi z Ameryki Północnej, rozprzestrzenił się w Australii, jest też uprawiany w wielu krajach świata.

Na niektórych obszarach rozprzestrzenia się jako roślina inwazyjna.

Wikipedia


trójinstancyjny

mający trzy instancje


SJP.pl


trójjajeczny

przymiotnik

 (1.1) taki, który zawiera trzy jajka (na pewną porcję)

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌtrujːäˈjɛt͡ʃnɨ, AS: tru•i ̯äi ̯ečny

Wiktionary

Powiązane:

 przym. trzyjajowy

Wiktionary


trójjedyny

przymiotnik

 (1.1) środ. rel. jeden w trzech osobach

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌtrujːɛˈdɨ̃nɨ, AS: tru•i ̯edny

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. trójjedność ż.

Wiktionary


trójjelitek

drapieżny bezkręgowiec zaliczany do gromady wirków, typu płazińców, mający ruchomą gardziel rozgałęziającą się w jelito o trzech odnogach; wypławek


SJP.pl


trójjęzyczny

trzyjęzyczny;
1. posługujący się trzema językami;
2. napisany w trzech językach;
3. o jakimś terenie: zamieszkany przez ludność posługującą się trzema językami


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) posługujący się trzema językami

 (1.2) napisany w trzech językach

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Stał się pisarzem trójjęzycznym: pisał po polsku, po francusku i w jidisz.

 (1.2) W Monachium zaprezentujemy również oferty prywatne - przygotowane w podobnej szacie graficznej co oferty gminne, w postaci 12 trójjęzycznych, niezależnych kart.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌtrujːɛ̃w̃ˈzɨt͡ʃnɨ, AS: tru•i ̯ẽũ̯zyčny

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1-2) trzyjęzyczny

Wiktionary


trójjodotyronina

organiczny związek chemiczny, hormon tarczycy; trijodotyronina


SJP.pl

Trijodotyronina (T3) – organiczny związek chemiczny, trijodowa pochodna tyroniny. Hormon tarczycy wytwarzany przez komórki pęcherzyków tego gruczołu, magazynowany w postaci tyreoglobuliny i wydzielany do krwiobiegu.

Wikipedia


trojka

trzykonny zaprzęg rosyjski


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) pot. Program III Polskiego Radia

 (1.2) geogr. wieś w Polsce, w województwie wielkopolskim, w gminie Stare Miasto;

Wiktionary

  • trojka – pojazd konny
  • trojka lub trójka – pojęcie organizacyjne w polityce; komitet w organizacjach międzynarodowych
    • Trojka – organ Unii Europejskiej związany z prezydencją Rady UE
    • Troika – zespół złożony z Komisji Europejskiej, Europejskiego Banku Centralnego i Międzynarodowego Funduszu Walutowego, który odpowiadał za ustalenie warunków udzielenia pomocy finansowej Grecji, Irlandii, Portugalii i Cyprowi oraz nadzór nad ich wypełnieniem te państwa

    Wikipedia

    Przykłady

     (1.1) Inne rozgłośnie już tylko robią wodę z mózgu, dlatego przełączam się na Trójkę.

    Wiktionary

    Powiązane:

     rzecz. trójka ż.

    Wiktionary


trójkącik

zdrobnienie od: trójkąt


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) zdrobn. od trójkąt

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) To nie trójkąt, a tylko mały trójkącik.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. trójkąt m.

 przym. trójkątny

Wiktionary


trójkanałowy

mający trzy kanały; trzykanałowy


SJP.pl


trójkanciasty

mający trzy kanty (krawędzie, granie); trójgraniasty


SJP.pl


trójkarz

potocznie: uczeń mający przeważnie trójki jako oceny z przedmiotów szkolnych; trójkowicz


SJP.pl


trójkąt

1. wielokąt o trzech kątach
2. przedmiot mający geometryczny kształt tego wielokąta
3. instrument perkusyjny


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna

 (1.1) astr. jeden z gwiazdozbiorów nieba północnego;

Wiktionary

Trójkąt – wielokąt o trzech bokach. Trójkąt to najmniejsza (w sensie inkluzji) figura wypukła i domknięta, zawierająca pewne trzy ustalone i niewspółliniowe punkty płaszczyzny (otoczka wypukła wspomnianych trzech punktów).

Odcinki tworzące łamaną nazywamy bokami, punkty wspólne sąsiednich boków nazywamy wierzchołkami trójkąta. Każdy trójkąt jest jednoznacznie wyznaczony przez swoje wierzchołki.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ˈtrujkɔ̃nt, AS: trui ̯kõnt

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) skr. Tri

Wiktionary


trójkątnie

przysłówek

 (1.1) na sposób trójkątny

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. trójkąt mrz.

 przym. trójkątny

Wiktionary


trójkątność

trójkątny


SJP.pl

Patrz:

trójkątny

trójkątny

mający kształt trójkąta


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) dotyczący trójkąta (figury geometrycznej)

 (1.2) mający kształt podobny do trójkąta (figury geometrycznej)

Wiktionary

Wymowa:

IPA: trujˈkɔ̃ntnɨ, AS: trui ̯kõntny

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. trójkąt m., trójkącik m.

 przysł. trójkątnie

 przym. trójkątowy

Wiktionary


trójkątować

dawniej w geodezji: stosować triangulację


SJP.pl


trójkątowanie

metoda wyznaczania w terenie współrzędnych punktów za pomocą układów trójkątów utworzonych przez te punkty; triangulacja


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) daw. triangulacja

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. trójkąt mrz.

 czas. trójkątować ndk.

Wiktionary


trójkątowy

trójkąt


SJP.pl

Patrz:

trójkąt

trójkierunkowy

prowadzony w trzech kierunkach; trzykierunkowy


SJP.pl


trójklapowy

o liściach, owocach, torebkach nasiennych: podzielony na pięć części; trzyklapowy


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) bot. posiadający trzy klapy

Wiktionary


trójklasowy

obejmujący trzy klasy, mający trzy klasy; trzyklasowy


SJP.pl


trójkolorowi

o sportowcach w grach zespołowych (najczęściej o piłkarzach) reprezentujących kraj, którego flaga ma trzy kolory


SJP.pl


trójkolorowy

mający trzy kolory (barwy); trójbarwny; trzybarwny


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) mający trzy kolory

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌtrujkɔlɔˈrɔvɨ, AS: trui ̯kolorovy

Wiktionary

Powiązane:

 przysł. trójkolorowo

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) trzykolorowy, trójbarwny

Wiktionary


trójkolumnowy

mający trzy kolumny; trzykolumnowy


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) taki, który składa się z trzech kolumn

Wiktionary


trójkombinacja

konkurencja narciarska składająca się z biegu zjazdowego, slalomu specjalnego i slalomu giganta


SJP.pl


trójkomórkowy

składający się z trzech komórek


SJP.pl


trójkomorowy

mający trzy komory; trzykomorowy


SJP.pl


trójkonny

1. o pojeździe: zaprzężony w trzy konie;
2. o silniku: mający moc trzech koni mechanicznych


SJP.pl


trójkośny

koszony trzy razy w roku


SJP.pl


trójkowicz

potocznie: uczeń mający przeważnie trójki jako oceny z przedmiotów szkolnych; trójkarz


SJP.pl


trójkowiczka

trójkowicz


SJP.pl

Patrz:

trójkowicz

trójkowy

przymiotnik od: trójka


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) związany z liczbą trzy, dotyczący liczby trzy

 (1.2) związany z czymś symbolizowanym liczbą trzy, np. programem radiowym

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Pracuje się systemem trójkowym - trzy osoby wybierają ziemniaki z ziemi i przesypują do worka.

 (1.2) Z końcem kwietnia wreszcie koniec trójkowego kalendarza pełnego zagadkowych ilustracji.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. troistość ż., trójca ż.

 przym. troisty

 czas. troić

 przysł. troiście

Wiktionary


trójkołowiec

mający trzy koła, poruszający się na trzech kołach; trycykl


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) mot. pojazd poruszający się na trzech kołach

Wiktionary

Trójkołowiec – pojazd o trzech kołach

  • trójkołowiec (samochód)
  • trajka
  • tricykl
  • rower trójkołowy

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ˌtrujkɔˈwɔvʲjɛt͡s, AS: trui ̯kou̯ovʹi ̯ec

Wiktionary

Powiązane:

 przym. trójkołowy

Wiktionary


trójkołowy

mający trzy koła; trzykołowy


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) taki, który ma trzy koła

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌtrujkɔˈwɔvɨ, AS: trui ̯kou̯ovy

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. trójkołowiec mrz.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) trzykołowy

Wiktionary


trójkrezol

produkt węglopochodny używany do wyrobu mas plastycznych, klejów syntetycznych itp.


SJP.pl


trójkrok

rodzaj biegu na nartach, w którym na trzy kroki przypada jedno odepchnięcie się obydwoma kijkami


SJP.pl


trójksiąg

cykl trzech utworów literackich stworzonych przez jednego autora i odpowiednio powiązanych ze sobą tematycznie; trylogia


SJP.pl


trójkwiatowy

mający trzy kwiaty


SJP.pl


trójlampowy

mający trzy lampy; trzylampowy


SJP.pl


trójliniowy

mający trzy linie; trzyliniowy


SJP.pl


trójlinowy

złożony z trzech linii; trzyliniowy, trilinearny


SJP.pl


trójliść

1. bobrek trójlistkowy, roślina z rodziny bobrkowatych;
2. ornament w kształcie trójdzielnego liścia


SJP.pl


trójlist

bylina o trzypłatkowym kwiecie na trzech liściach, pochodząca z Azji i Ameryki Północnej


SJP.pl

Trójlist (Trillium L.) – rodzaj wieloletnich, ziemnopączkowych roślin zielnych z rodziny melantkowatych, obejmujący 45 gatunków, występujących w Azji (od Afganistanu do Dalekiego Wschodu) oraz w Ameryce Północnej. Charakterystyczną cechą morfologiczną tych roślin jest występowanie poszczególnych elementów ich budowy w trójkach. Wiele gatunków trójlistów znajduje zastosowanie jako rośliny lecznicze i ozdobne.

Wikipedia


trójlistkowy

bobrek trójlistkowy - pospolita niska bylina bagienna


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) bot. posiadający trzy listki

Wiktionary


trójlistny

mający trzy liście; trzylistny


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) złożony z trzech liści, mający trzy liście

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Najbardziej widocznym rekwizytem jest trójlistna koniczynka.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: trujˈlʲistnɨ, AS: trui ̯lʹistny

Wiktionary


trójliterówka

słowo trzyliterowe; trójka, trzyliterówka


SJP.pl


trójlojalizm

postawa polityczna w Polsce po upadku powstania styczniowego, charakteryzująca się lojalnością i ugodowością wobec wszystkich trzech państw zaborczych za cenę ekonomicznych i kulturalnych ustępstw z ich strony; trójlojalność


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) polit. hist. postawa polityczna części społeczeństwa polskiego po upadku powstania styczniowego, zakładająca rezygnację z dążeń niepodległościowych i podporządkowanie się zaborcom w zamian za ekonomiczne i kulturalne ustępstwa z ich strony

Wiktionary

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ˌtrujlɔˈjalʲism̥, AS: trui ̯loi ̯alʹism̦

Wiktionary


trójlojalność

postawa polityczna w Polsce po upadku powstania styczniowego, charakteryzująca się lojalnością i ugodowością wobec wszystkich trzech państw zaborczych za cenę ekonomicznych i kulturalnych ustępstw z ich strony; trójlojalizm


SJP.pl


trójlojalny

1. postępujący zgodnie z trójlojalizmem - postawą polityczną w Polsce pod zaborami, np. trójlojalny arystokrata;
2. właściwy trójlojalizmowi, np. trójlojalne broszury, czasopisma


SJP.pl


trójlufka

myśliwska strzelba posiadająca trzy lufy; dryling; drylinger


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) łow. strzelba myśliwska o trzech lufach - dwóch górnych na śrut i jednej kulowej (albo na odwrót)

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Najczęściej używaną bronią kombinowaną jest trójlufka, tzw. dryling, który ma dwie lufy śrutowe i jedną kulową lub dwie kulowe i jedną śrutową.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) dryling

Wiktionary


trójlufowy

mający trzy lufy


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) wojsk. mający trzy lufy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) trzylufowy

Wiktionary


trójmasztowiec

statek trójmasztowy (trzymasztowy); trzymasztowiec


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) żegl. statek posiadający trzy maszty

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌtrujmaˈʃtɔvʲjɛt͡s, AS: trui ̯maštovʹi ̯ec

Wiktionary

Powiązane:

 przym. trójmasztowy

Wiktionary


trójmasztowy

mający trzy maszty; trzymasztowy


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) o żaglowcu: mający trzy maszty

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌtrujmaˈʃtɔvɨ, AS: trui ̯maštovy

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. trójmasztowiec

Wiktionary


trójmecz

zawody rozgrywane między trzema drużynami


SJP.pl


trójmetyloamina

amina trzeciorzędowa, związek chemiczny używany do produkcji choliny; trimetyloamina


SJP.pl


trójmian

wielomian będący sumą trzech jednomianów


SJP.pl


trójmiarowy

o takcie: dzielący się na trzy jednostki rytmiczne


SJP.pl


trójmiasto

zespół trzech miast położonych blisko siebie, połączonych wspólną komunikacją


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki, nazwa własna

 (1.1) geogr. adm. zespół miejski, który tworzą następujące miasta: Gdańsk, Gdynia, Sopot;

Wiktionary

Trójmiasto (kaszub. Trzëgard) – policentryczny ośrodek metropolitalny, obejmujący trzy połączone miasta: Gdańsk, Sopot i Gdynię. Położony w północnej Polsce, nad Zatoką Gdańską obejmuje obszar o powierzchni 1102,27 km² zamieszkały przez 760 463 osoby (stan na 1 stycznia 2024 r.). Stanowi także centralną część aglomeracji trójmiejskiej.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Gdyby ktoś chciał ze mną szczerze porozmawiać, tak od serca, to by napisał do mnie bezpośrednio miesiące temu, uczciwie, pod własnym nazwiskiem, a nie dzwonił dziś do radia ze stadionu w Trójmieście.

 (1.1) Trzydziestodziewięcioletni Grzegorz R., mieszkaniec Trójmiasta, poszukiwany międzynarodowym listem gończym, został zatrzymany przez poznańskich policjantów z PG z KWP.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: trujˈmʲjastɔ, AS: trui ̯mʹi ̯asto

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. trójmiasto n.

 przym. trójmiejski

Wiktionary


trójmiejski

przymiotnik od: Trójmiasto, trójmiasto


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z Trójmiastem, dotyczący Trójmiasta

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Na co dzień pracuję również jako bookerka w trójmiejskiej agencji modelek.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Trójmiasto n., trójmiasto n.

Wiktionary


trójmiejskość

trójmiejski


SJP.pl

Patrz:

trójmiejski

trójmorze

rzeczownik, rodzaj nijaki, nazwa własna

 (1.1) ekon. polit. międzynarodowa inicjatywa gospodarczo-polityczna krajów wschodniej Europy;

Wiktionary

Trójmorze lub Międzymorze (w skrócie 3M, a także 3S, 3SI lub TSI od ang. Three Seas Initiative albo BABS od ang. Baltic, Adriatic, Black Sea Initiative; łac. Trimarium lub Intermarium) – międzynarodowa inicjatywa gospodarczo-polityczna skupiająca 13 państw Unii Europejskiej położonych w pobliżu mórz Bałtyckiego, Czarnego i Adriatyckiego. W skład grupy wchodzą: Austria, Bułgaria, Chorwacja, Czechy, Estonia, Litwa, Łotwa, Polska, Rumunia, Słowacja, Słowenia, Węgry i Grecja.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Idea Trójmorza, pomimo że czasem jest łączona z ideą Międzymorza, różni się od koncepcji forsowanej przez polską dyplomację w okresie międzywojennym.

Wiktionary


trójmotorowiec

pojazd napędzany trzema motorami


SJP.pl


trójmotorowy

mający trzy motory, napędzany siłą trzech motorów


SJP.pl


trójnaczyniowy

mający trzy naczynia


SJP.pl


trojnar

nazwisko


SJP.pl


trójnarodowy

odnoszący się do trzech narodów


SJP.pl


trójnawowy

mający trzy nawy; trzynawowy


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) archit. taki, który ma trzy nawy

Wiktionary


trójnerwowy

o liściach niektórych roślin: mający trzy nerwy


SJP.pl


trójnia

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) byt potrójny lub troisty

Wiktionary

Trójnia – wieś w Polsce położona w województwie lubelskim, w powiecie lubartowskim, w gminie Lubartów.

W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do ówczesnego województwa lubelskiego.

Wieś stanowi sołectwo gminy Lubartów. Według Narodowego Spisu Powszechnego (III 2011 r.) wieś liczyła 64 mieszkańców i była najmniej ludną wsią w gminie.

Wikipedia

Powiązane:

 rzecz. trojenie n.

Wiktionary


trójniaczek

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) zdrobn. od trójniak

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. trójniak m.

Wiktionary


trójniak

miód pitny, łączy w sobie jedną część miodu i dwie części wody. Taka proporcja powoduje, że znacznie szybciej niż półtoraki czy dwójniaki, trójniaki osiągają odpowiedni kolor i bukiet smakowy oraz 13% zawartość alkoholu


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) miód pitny powstały z fermentacji brzeczki, w której stosunek objętości miodu do wody wynosi 1:2

Wiktionary

  • trójniak – miód pitny
  • Trójniak – przełęcz w obrębie Wzgórz Trzebnickich w Gminie Oborniki Śląskie

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ˈtrujɲak, AS: trui ̯ńak

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. potrajanie n., trojenie n., trojaczki nmos.

:: zdrobn. trójniaczek m.

 licz. trzy

 przym. troisty

 czas. troić

 przysł. troiście

Wiktionary


trójnica

dziura w tkaninie sieciowej spowodowana rozerwaniem trzech sąsiednich oczek


SJP.pl


trojniczek

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) gw-pl|Śląsk Cieszyński. numizm. pół centa, trzy grosze

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Jo je mały połaźniczek, / Prziszieł żech tu po trójniczek. / Trójniczek mi dejcie, / Sy mnie sie nie śmiyjcie.

Wiktionary


trójnik

rodzaj łącznika kanalizacyjnego o trzech wylotach


SJP.pl

  • trójnik (hydraulika)
  • trójnik (elektryka)

Wikipedia


trójnitka

cienka linka żeglarska, składająca się z trzech pokrętek


SJP.pl


trójnitroceluloza

związek organiczny powstający pod wpływem działania kwasu azotowego na celulozę stosowany do wyrobu materiałów wybuchowych; bawełna strzelnicza


SJP.pl


trójnitrofenol

związek organiczny w postaci żółtych kryształów, otrzymywany przez działanie mieszaniny stężonego kwasu siarkowego i azotowego na fenol, używany do wyrobu materiałów wybuchowych; trinitrofenol, kwas pikrynowy


SJP.pl


trójnitroksylen

kruszący materiał wybuchowy; ksylit


SJP.pl


trójnitrotoluen

silny materiał wybuchowy; TNT, trinitrotoluen


SJP.pl

Trotyl, 2,4,6-trinitrotoluen, TNT – organiczny związek chemiczny z grupy nitrozwiązków, stosowany jako kruszący materiał wybuchowy.

Trotyl topi się w temp. 80,2 °C, spala się wydzielając kopcący, czarny, toksyczny dym. Ulega wybuchowemu rozkładowi powyżej 240 °C. Praktycznie nierozpuszczalny w wodzie (stężenie maks. wynosi ok. 0,01%). Rozpuszcza się w rozpuszczalnikach organicznych.

Wikipedia


trójnóg

1. sprzęt o trzech nogach;
2. podstawa o trzech nogach, np. statyw


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) przedmiot, sprzęt o trzech nogach

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Wikingowie używali m.in. żelaznych garnków, które wieszali na trójnogu nad ogniem.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈtrujnuk, AS: trui ̯nuk

Wiktionary

Powiązane:

 przym. trójnożny, trójnogi

Wiktionary


trójnogi

mający trzy nogi; trójnożny, trzynożny, trzynogi


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) mający trzy nogi

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. trójnóg mrz.

 przym. trójnożny

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) trójnożny

Wiktionary


trójnóż

krajarka introligatorska o trzech nożach, służąca do jednoczesnego przycinania bloku książki z trzech stron


SJP.pl

Trójnóż – maszyna introligatorska umożliwiająca okrawanie bloków książkowych z jednej, dwóch lub trzech stron w czasie jednego taktu maszyny.

Trójnóż wynaleziono w 1877 roku. Było to drogie urządzenie, dlatego posiadały go tylko duże introligatornie. Jedną z nich była lwowska introligatornia Ossolineum, która kupiła trójnóż w 1912 roku w lipskiej fabryce Krausego. Trójnóż umożliwia przycięcie bloku książki jednocześnie z trzech stron.

Wikipedia


trójnożek

zdrobnienie od: trójnóg; trójnóżek


SJP.pl


trójnożny

mający trzy nogi; trzynożny, trzynogi, trójnogi


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) mający trzy nogi

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. trójnóg mrz.

 przym. trójnogi

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) trójnogi

Wiktionary


trójobwodowy

mający trzy obwody, związany z trzema obwodami


SJP.pl


trójosiowy

mający trzy osie; trzyosiowy


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) mający trzy osie

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) trzyosiowy

Wiktionary


trójosobowość

w religii chrześcijańskiej: istnienie Boga w Trzech Osobach Boskich


SJP.pl


trójostrzowy

mający trzy ostrza; trzyostrzowy


SJP.pl


trójpak

zgrzewka zawierająca trzy jednostki danego produktu, np. piwa, wody mineralnej; trzypak


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) hand. paczka zbiorcza po trzy sztuki towaru

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Poproszę dwa trójpaki kremu do stóp.

Wiktionary


trójpalcowy

1. zwykle w odniesieniu do ludzkich dłoni, stóp: mający trzy palce;
2. wykonywany trzema palcami


SJP.pl


trójpalczasty

zwykle o zwierzęciu (jego odnóżach, kończynach) lub przedmiocie: mający trzy palce


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) taki, który ma trzy palce

Wiktionary


trójpartyjny

składający się z trzech partii, np. system trójpartyjny


SJP.pl


trójpasmowy

składający się z trzech pasm (np. o drodze, jezdni), działający w trzech pasmach itp.; trzypasmowy


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) taki, który ma trzy pasma

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. trójpasmówka ż.

Wiktionary


trójpienne

rośliny, których jedne osobniki mają tylko kwiaty męskie (pręcikowe), inne tylko kwiaty żeńskie (słupkowe), a jeszcze inne kwiaty obupłciowe


SJP.pl


trójpienność

w biologii: zjawisko występowania niektórych gatunków roślin w trzech formach, z kwiatami męskimi, żeńskimi i obupłciowymi; triecja


SJP.pl


trójpienny

mający osobniki o kwiatach męskich (pręcikowych), albo osobniki o kwiatach żeńskich (słupkowych), albo osobniki z kwiatami obupłciowymi


SJP.pl


trójpodmiotowy

mający trzy podmioty


SJP.pl


trójpodział

podział na trzy części


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) książk. podział na trzy części

Wiktionary


trójpokrętkowy

lina trójpokrętkowa - lina skręcona z trzech pokrętek


SJP.pl


trójpokładowiec

statek mający trzy pokłady


SJP.pl


trójpokładowy

mający trzy pokłady


SJP.pl


trójpolówka

dawny system uprawy roli podzielonej na trzy pola, uprawiane na przemian; trzypolówka


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) roln. sposób uprawy roli w którym, w ciągu trzech lat, pole obsiewane jest zbożem jarym, innego roku ozimym by wreszcie ugorować; grunty zazwyczaj dzieli się tak by każdy rodzaj zagospodarowania objął trzecią ich część;

Wiktionary

Trójpolówka – sposób uprawy roli polegający na podzieleniu ziemi uprawnej na trzy pola. Każdego roku uprawiane są tylko dwa z nich, a trzecie ugoruje, co pozwala na „odpoczywanie” ziemi. Jedno pole obsiewano jesienią zbożem ozimym, drugie obsiewano wiosną zbożem jarym, a trzecie pole ugorowane stanowiło pastwisko.

Wikipedia

Powiązane:

 przym. trójpolówkowy

Wiktionary


trójpolówkowy

przymiotnik

 (1.1) roln. związany z trójpolówką

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. trójpolówka ż.

Wiktionary


trójpolowy

dotyczący trójpolówki (dawny system uprawy roli podzielonej na trzy pola, uprawiane na przemian); trzypolowy


SJP.pl


trójporozumienie

porozumienie Francji, Rosji i Wielkiej Brytanii utworzone w latach 1904-1907 jako przeciwwaga trójprzymierza Niemiec, Austro-Węgier i Włoch; ententa


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) hist. nazwa szeregu porozumień pomiędzy Francją, Rosją i Wielką Brytanią z przełomu XIX i XX w;

Wiktionary

Ententa (czyt. ãnˈtãnta, z fr. entente – porozumienie, ang. Triple Entente, potrójna ententa, trójporozumienie) – sojusz pomiędzy Francją, Wielką Brytanią i Imperium Rosyjskim. Do jego powstania dochodziło stopniowo. Był odpowiedzią na zawarte w 1882 Trójprzymierze.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Państwa Trójporozumienia tworzyły sojusz wojskowy.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌtrujpɔrɔzũˈmʲjɛ̇̃ɲɛ, AS: trui ̯porozũmʹi ̯ė̃ńe

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) Alianci, Ententa

Wiktionary


trójpoziomowy

składający się z trzech poziomów; trzypoziomowy


SJP.pl


trójpołaciowy

mający trzy połacie dachowe


SJP.pl


trójpołożeniowy

mający trzy położenia; trzypołożeniowy


SJP.pl


trójpręcikowy

mający trzy pręciki, np. wierzba trójpręcikowa


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) bot. posiadający trzy pręciki

Wiktionary


trójpręgi

pasecznik trójpręgi - gatunek wiewiórki


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) mający trzy pręgi

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) W słoiku pływała trójpręga rybka.

Wiktionary


trójprężny

tłokowa maszyna trójprężna - maszyna parowa przystosowana do trzykrotnego wyzyskania energii cieplnej pary w kolejnych cylindrach


SJP.pl


trójprzelotowy

mający trzy przeloty


SJP.pl


trójprzepływowy

mający trzy przepływy


SJP.pl


trójprzęsłowy

mający trzy przęsła; trzyprzęsłowy


SJP.pl


trójprzewodowy

mający trzy przewody elektryczne; trzyprzewodowy


SJP.pl


trójprzymierze

przymierze trzech państw


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki, nazwa własna

 (1.1) hist. sojusz pomiędzy Niemcami, Austro-Węgrami i Włochami z 1888 r.;

Wiktionary

Trójprzymierze (niem. Dreibund, wł. Triplice alleanza) – tajny obronny układ pomiędzy trzema państwami europejskimi: Cesarstwem Niemieckim, Królestwem Włoch (do 3 maja 1915) i Austro-Węgrami, zawiązany 20 maja 1882 w Wiedniu. Trójprzymierze było odnawiane w 1887, 1891, 1902 i 1912. Trójprzymierze rozpadło się w 1915 w czasie I wojny światowej, po przystąpieniu przez Włochy do działań wojennych przeciwko Austro-Węgrom.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) W 1914 r. Włochy uznały, że nie obowiązują ich warunki Trójprzymierza, gdyż w wojnie przeciw Niemcom wzięła udział Francja.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌtrujpʃɨ̃ˈmʲjɛʒɛ, AS: trui ̯pšỹmʹi ̯eže

Wiktionary


trójpunktowy

trzypunktowy;
1. składający się z trzech punktów;
2. mający wymiar trzech punktów (np. czcionka)


SJP.pl


trójpłaszczyznowy

przymiotnik

 (1.1) rozmieszczony na trzech płaszczyznach

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌtrujpwaʃt͡ʃɨzˈnɔvɨ, AS: trui ̯pu̯aščyznovy

Wiktionary


trójpłat

samolot posiadający trzy płaty nośne; trójpłatowiec, triplan


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) lotn. samolot o trzech płatach nośnych;

Wiktionary

Trójpłat – układ konstrukcyjny płatowca, samolotu o trzech płatach nośnych. Od dwupłatu różniący się posiadaniem trzeciego płata nośnego, pomiędzy górnym a dolnym.

Konstrukcje trójpłatowe w porównaniu z dwupłatami miały dodatkową zaletę – zachowanie takiej samej siły nośnej przy zmniejszonej rozpiętości skrzydeł, co zwiększało zwrotność tych samolotów.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Skrzydła tego trójpłata były dodatkowo wzmocnione.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈtrujpwat, AS: trui ̯pu̯at

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. trójpłatowiec, trzypłatowiec

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) trójpłatowiec

Wiktionary


trójpłatkowy

przymiotnik relacyjny

 (1.1) taki, który ma trzy płatki

Wiktionary


trójpłatowiec

1. samolot posiadający trzy płaty nośne; trójpłat, triplan;
2. kopalny stawonóg morski z ery paleozoicznej; trzypłatowiec; trylobit


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) lotn. zob. trójpłat.

Wiktionary

Trójpłat – układ konstrukcyjny płatowca, samolotu o trzech płatach nośnych. Od dwupłatu różniący się posiadaniem trzeciego płata nośnego, pomiędzy górnym a dolnym.

Konstrukcje trójpłatowe w porównaniu z dwupłatami miały dodatkową zaletę – zachowanie takiej samej siły nośnej przy zmniejszonej rozpiętości skrzydeł, co zwiększało zwrotność tych samolotów.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Na pokazie będzie można zobaczyć trójpłatowce sprzed prawie stu lat.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌtrujpwaˈtɔvʲjɛt͡s, AS: trui ̯pu̯atovʹi ̯ec

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. trzypłatowiec m., trójpłat m.

 przym. trójpłatowy, trzypłatowy

Wiktionary


trójpłatowy

mający trzy płaty, np. samolot trójpłatowy


SJP.pl


trójpłytowy

składający się z trzech płyt; trzypłytowy


SJP.pl


trójramienny

mający trzy ramiona, odnogi itp.; trzyramienny


SJP.pl


trójrdzeniowy

mający trzy rdzenie; trzyrdzeniowy, np. trzyrdzeniowy procesor


SJP.pl


trójróg

kapelusz mający trzy rogi


SJP.pl


trójrogaty

dawniej: mający trzy rogi; trójrogi


SJP.pl


trójrogi

mający trzy rogi; trójrogaty


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) posiadający trzy rogi

Wiktionary


trójrożny

mający trzy rogi


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) mający trzy rogi

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Jeden z częstochowskich kapeluszników robi trójrożne i czterorożne birety księżowskie.

Wiktionary


trójrzędowiec

starożytny statek fenicki, grecki lub rzymski, zaopatrzony w trzy rzędy wioseł; trzyrzędowiec


SJP.pl


trójrzędowy

mający trzy rzędy; trzyrzędowy


SJP.pl


trójsceniczny

odbywający się na trzech scenach


SJP.pl


trójścian

część przestrzeni ograniczona trzema kątami płaskimi o wspólnym wierzchołku, sąsiednie ramiona kątów pokrywają się


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) mat. bryła ograniczona przez trzy nierównoległe płaszczyzny

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈtrujɕt͡ɕãn, AS: trui ̯śćãn

Wiktionary


trójścienny

mający trzy ściany


SJP.pl


trójsektorowy

składający się z trzech sektorów


SJP.pl


trójsieczny

1. mający trzy ostrza;
2. o liściu: mający blaszki o trzech głębszych wcięciach; potrójnie sieczny


SJP.pl


trójsiemne

rząd roślin z klasy dwuliściennych; wilczomleczowce


SJP.pl

Wilczomleczowce, trójsiemne (Euphorbiales Lindl., daw. Tricoccae) – rząd roślin należący do klasy dwuliściennych. Liczy ok. 8000 gatunków, rosnących przede wszystkim w krajach tropikalnych.

Wikipedia


trójsiemny

o cechach trójsiemnych (rząd roślin)


SJP.pl


trójsilnikowy

mający trzy silniki; trzysilnikowy


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) taki, który jest wyposażony w trzy silniki

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Dziewięć trójsilnikowych, niesłychanie paliwożernych i powolnych Jaków-40 służy w 36 specjalnym pułku lotnictwa transportowego na Okęciu.

Wiktionary


trójskibowy

pług trójskibowy - pług, który podczas orki odkłada po trzy skiby naraz


SJP.pl


trójskoczek

zawodnik biorący udział w konkurencji trójskoku


SJP.pl


trójskoczkini

trójskoczek


SJP.pl

Patrz:

trójskoczek

trójskok

konkurencja lekkoatletyczna polegająca na trzech następujących po sobie skokach za pomocą odbicia z jednej nogi


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) sport. konkurencja lekkoatletyczna, w której zawodnik musi wykonać trzy następujące po sobie skoki i wylądować na piaszczystej skoczni obunóż;

Wiktionary

Trójskok – konkurencja lekkoatletyczna, w której zawodnik musi wykonać trzy następujące po sobie skoki:

  • pierwszy – odbicie z nogi 1 i lądowanie na tę samą nogę 1
  • drugi – odbicie z nogi 1 i lądowanie na nogę przeciwną 2
  • trzeci – odbicie z nogi 2 i lądowanie w dowolny sposób, zazwyczaj na obie nogi.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Brytyjski zawodnik ustanowił nowy rekord świata w trójskoku.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈtrujskɔk, AS: trui ̯skok

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. trójskoczek m., trójskoczkini ż.

Wiktionary


trójskośny

1. układ trójskośny - układ krystalograficzny o dwóch klasach symetrii;
2. kryształ trójskośny - kryształ o bardzo małym stopniu symetrii, nieprzystające do siebie po jakimkolwiek obrocie


SJP.pl


trójskrzydlny

mający trzy skrzydła


SJP.pl


trójskrzydłowy

mający trzy skrzydła; trzyskrzydłowy


SJP.pl


trójskrzydły

mający trzy skrzydła


SJP.pl


trójskrzyn

rodzaj roślin z rodziny wilczomleczowatych; kroton


SJP.pl

Wikipedia


trójskładnikowy

złożony z trzech składników; trzyskładnikowy


SJP.pl


trójsmakowy

mający trzy smaki


SJP.pl


trójsoczewkowy

mający trzy soczewki


SJP.pl


trójspadowy

dach trójspadowy - mający trzy spady (pochyłe płaszczyzny); dach trzyspadowy


SJP.pl


trójśrubowiec

statek napędzany motorem o trzech śrubach


SJP.pl


trójstanowy

związany z trzema stanami, pozycjami


SJP.pl


trójstopniowo

przysłówek

 (1.1) w trzech etapach, fazach

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌtrujstɔpʲˈɲɔvɔ, AS: trui ̯stopʹńovo

Wiktionary

Powiązane:

 przym. trójstopniowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) trójetapowo, trójfazowo

Wiktionary


trójstopniowość

trójstopniowy; trzystopniowość


SJP.pl


trójstopniowy

trzystopniowy;
1. mający trzy stopnie (w jakiejś skali);
2. mający trzy stopnie, etapy


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) składający się z trzech stopni, schodków

 (1.2) składający się z trzech stopni, etapów

Wiktionary

Przykłady

 (1.2) Struktura instytucji jest trójstopniowa: oprócz Generalnej Dyrekcji Ochrony Środowiska działają dyrekcje regionalne (16) oraz oddziały terenowe.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌtrujstɔpʲˈɲɔvɨ, AS: trui ̯stopʹńovy

Wiktionary

Powiązane:

 (1.2) przysł. trójstopniowo

Wiktionary

Synonimy:

 (1.2) trójetapowy, trójfazowy

Wiktionary


trójstopowiec

wiersz składający się z trzech stóp


SJP.pl

Trójstopowiec – wzorzec iloczasowy lub sylabotoniczny, w którym można wydzielić trzy stopy.

Trójstopowiec trocheiczny SsSsSs
Trójstopowiec jambiczny sSsSsS
Trójstopowiec daktykiczny SssSssSss
Trójstopowiec amfibrachiczny sSssSssSs
Trójstopowiec anapestyczny ssSssSssS
Trójstopowiec peoniczny III ssSsssSsssSs

W praktyce w trójstopowcach daktylicznych występuje kataleksa, a w trójstopowcach jambicznych i anapestycznych hiperkataleksa.

Wikipedia


trójstopowy

trzystopowy;
1. o wierszu: składający się z trzech stóp;
2. rzadko: mający długość trzech stóp


SJP.pl


trójstrefowy

mający trzy strefy, związany z trzema strefami; trzystrefowy


SJP.pl


trójstronność

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) odprzym. cecha tego, co jest trójstronne; cecha tych, którzy są trójstronni

Wiktionary

Powiązane:

 przym. trójstronny

 przysł. trójstronnie

Wiktionary


trójstronny

1. działający z trzech stron;
2. taki, w którym biorą udział trzy strony


SJP.pl


trójstrumieniowy

ruch trójstrumieniowy - ruch kołowy na jezdni, w którym trzy pojazdy mogą jechać jednocześnie obok siebie w tym samym kierunku


SJP.pl


trójstrunny

mający trzy struny; trójstrunowy, trzystrunowy, trzystrunny


SJP.pl


trójstrunowy

mający trzy struny; trójstrunny, trzystrunowy, trzystrunny


SJP.pl


trójstyk

punkt styczności granic trzech równorzędnych jednostek terytorialnych, najczęściej państw


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) geogr. zetknięcie granic trzech państw

Wiktionary

Trójstyk – punkt styku granic trzech równorzędnych jednostek terytorialnych. Najczęściej odnosi się do granic państw.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) W południowej części wsi, na Trzycatku, znajduje się trójstyk granic Polski, Czech i Słowacji.

Wiktionary

Powiązane:

 przym. trójstykowy

Wiktionary


trójsylabowy

złożony z trzech sylab (zgłosek); trójzgłoskowy


SJP.pl


trójszczeblowy

mający trzy szczeble


SJP.pl


trójszczękowy

mający trzy szczęki


SJP.pl


trójszereg

potrójny szereg utworzony z trzech szeregów równoległych do siebie


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) potrójny szereg; trzy szeregi ustawione równolegle do siebie

Wiktionary

Wymowa:

IPA: trujˈʃɛrɛk, AS: trui ̯šerek

Wiktionary


trojszyk

chrząszcz z rodziny czarnuchowatych, szkodnik ziaren zbóż i magazynów żywnościowych; trojczyk


SJP.pl

Trojszyk (Tribolium) – rodzaj chrząszczy z rodziny czarnuchowatych i podrodziny Tenebrioninae.

Wikipedia


trójszynowy

składający się z trzech szyn; trzyszynowy


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) techn. mający trzy szyny; wykorzystujący trzy szyny

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) trzyszynowy

Wiktionary


trójtaśmowy

mający trzy taśmy, złożony z trzech taśm


SJP.pl


trójtlen

alotropowa odmiana tlenu posiadająca w cząsteczce trzy atomy tego pierwiastka; ozon


SJP.pl

Ozon (stgr. ὄζον [ódzōn] – pachnący), tritlen lub trójtlen (O3) – alotropowa odmiana tlenu składająca się z trójatomowych cząsteczek.

Posiada silne własności aseptyczne i toksyczne, w związku z czym stosowany jest przy dezynfekcji wody. Naturalnie gromadzi się w stratosferze tworząc warstwę ozonową, która pochłania część promieniowania z zakresu nadfioletu o długości fali między 200 nm a 300 nm dochodzącego ze Słońca do Ziemi.

Wikipedia


trójtlenek

związek chemiczny, którego cząsteczka składa się z trzech atomów tlenu połączonych z jednym atomem lub z kilkoma atomami innego pierwiastka; tritlenek


SJP.pl


trójtraktowy

taki, którego pomieszczenia wewnętrzne uszeregowane są w trzech równoległych do siebie rzędach


SJP.pl


trójwalcówka

młyn do rozdrabniania surowców, wyposażony w trzy walce


SJP.pl


trójwarstwowość

składanie się z trzech warstw; trzywarstwowość


SJP.pl


trójwarstwowy

składający się z trzech warstw


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) liczący trzy warstwy, składający się z trzech warstw

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌtrujvarˈstfɔvɨ, AS: trui ̯varstfovy

Wiktionary

Powiązane:

 przym. trzywarstwowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) trzywarstwowy

Wiktionary


trójwartościowość

trójwartościowy


SJP.pl

Patrz:

trójwartościowy

trójwartościowy

o pierwiastku: zawierający atomy tworzące trzy wiązania chemiczne z innymi atomami


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) przybierający jedną z trzech możliwych wartości

 (1.2) chem. wykorzystujący trzy elektrony do utworzenia wiązania chemicznego

Wiktionary


trójwątkowość

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) cecha tego, co trójwątkowe

Wiktionary

Powiązane:

 przym. trójwątkowy

Wiktionary


trójwątkowy

mający trzy wątki


SJP.pl


trójwęglowy

mający trzy atomy węgla w cząsteczce


SJP.pl


trójwersowy

składający się z trzech wersów; trzywersowy, trzywierszowy


SJP.pl


trójwiązkowy

składający się z trzech wiązek


SJP.pl


trójwiersz

strofa trzywierszowa lub utwór trzywierszowy


SJP.pl


trójwierszowy

składający się z trzech wierszy; trzywierszowy


SJP.pl


trójwieś

kompleks trzech wsi


SJP.pl


trójwodny

w chemii: zawierający trzy cząsteczki wody


SJP.pl


trójwręb

czworoboczna płyta z dwoma pionowymi żłobkami dzielącymi ją na trzy pasy, występująca na fryzach budowli w stylu doryckim; tryglif


SJP.pl


trójwymiar

przestrzeń o trzech wymiarach; przestrzeń trójwymiarowa


SJP.pl

Wikipedia


trójwymiarowość

trójwymiarowy


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) odprzym. cecha tego, co jest trójwymiarowe

Wiktionary

Patrz:

trójwymiarowy

Powiązane:

 przym. trójwymiarowy

 przysł. trójwymiarowo

Wiktionary


trójwymiarowy

1. mający trzy wymiary: długość, szerokość i wysokość;
2. dający złudzenie, że przedstawiane przedmioty lub obrazy mają trzy wymiary


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) mający trzy wymiary (najczęściej: długość, szerokość i wysokość)

przymiotnik jakościowy

 (2.1) książk. dający złudzenie, że przedstawiony obraz ma trzy wymiary

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌtrujvɨ̃mʲjaˈrɔvɨ, AS: trui ̯vỹmʹi ̯arovy

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. trójwymiarowość ż., trójwymiar m.

 przysł. trójwymiarowo

Wiktionary


trójwyrazowy

składający się z trzech wyrazów; trzywyrazowy


SJP.pl


trójwyspowiec

statek transportowy, mający podniesiony pokład na śródokręciu, dziobie i rufie; trójzrębowiec


SJP.pl


trójwyspowy

trójwyspowiec


SJP.pl

Patrz:

trójwyspowiec

trójwyznaniowy

składający się z trzech wyznań


SJP.pl


trójwzgórze

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) herald. element w heraldyce, występujący na herbach i godłach, potrójne wzgórze;

Wiktionary

Trójwzgórze – element w heraldyce, występujący na herbach i godłach. Przedstawia on trzy wzgórza w kolorze zazwyczaj zielonym, w których środkowe jest większe od dwóch pozostałych. Wzgórza są zwykle o zaokrąglonych szczytach, rzadziej spiczaste.W symbolice trójwzgórze oznacza góry, wyżynę lub po prostu pagórkowatość terenu.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Niebieskie trójwzgórze widnieje w herbie Słowacji.

Wiktionary


trójwładza

współistnienie trzech ośrodków władzy na jakimś terytorium


SJP.pl


trójząb

1. broń podobna do wideł, mająca trzy metalowe zęby;
2. w mitologii antycznej: trójzębna laska, stanowiąca godło Posejdona (Neptuna) - boga morza


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna

 (1.1) godło Ukrainy w kształcie stylizowanego ostrza trójzębu

Wiktionary

Trójząb – rodzaj broni białej, używanej niegdyś przez rybaków do polowania na większe ryby i ośmiornice, składa się z drzewca i osadzonych na nim trzech metalowych zębów, zakończonych hakami.

Trójząb jest atrybutem greckiego Posejdona (rzymskiego Neptuna), używany był przez niego do rozbijania skał i tworzenia źródeł. Jest także atrybutem hinduskiego boga Śiwy.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ˈtrujzɔ̃mp, AS: trui ̯zõmp

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. trójząb m.

 przym. trójzębny, trzyzębowy, trzyzębny

Wiktionary


trójzaborowy

odnoszący się do trzech zaborów, związany z trzema zaborami


SJP.pl


trójżaglowy

mający trzy żagle


SJP.pl


trójzakresowy

obejmujący trzy zakresy, działający w trzech zakresach; trzyzakresowy


SJP.pl


trójzasadowy

o kwasie lub jego soli: zawierający trzy czynne atomy wodoru dające się zastąpić atomami metalu


SJP.pl


trójzaworowy

mający trzy zawory


SJP.pl


trójzdrój

połączenie trzech miejscowości uzdrowiskowych mających źródła wód leczniczych


SJP.pl


trójzębny

mający trzy zęby, zakończony trzema zębami


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) książk. o osobach mający trzy zęby

 (1.2) książk. o przedmiotach mający trzy zęby (ostrza)

Wiktionary

Wymowa:

IPA: trujˈzɛ̃mbnɨ, AS: trui ̯zmbny

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. trójząb m., Trójząb m.

Wiktionary


trójżebrowy

przymiotnik relacyjny

 (1.1) taki, który ma trzy żebra

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. trójżebrowiec m.

Wiktionary


trójżeńcowate

o cechach trójżeńcowatych (rodzina roślin)


SJP.pl

Trójżeńcowate (Burmanniaceae Blume) – rodzina roślin z rzędu pochrzynowców (Dioscoreales). Należy tu 11 rodzajów roślin występujących w strefie międzyzwrotnikowej, przy czym największe ich zróżnicowanie jest w tropikalnej Ameryce Południowej i Środkowej. Występują poza tym także w Ameryce Północnej (Illinois), w południowej Australii i na Nowej Zelandii.

Wikipedia


trójżeńcowaty

o cechach trójżeńcowatych (rodzina roślin)


SJP.pl


trójzgłoskowiec

trzysylabowiec;
1. wyraz składający się z trzech zgłosek;
2. rodzaj utworu poetyckiego, w którym każdy wers składa się z trzech zgłosek


SJP.pl

Trójzgłoskowiec – metrum o rozmiarze trzech sylab, występujące w wariancie żeńskim (sSs), z natury amfibrachicznym, lub w wariancie męskim (SsS). Z reguły pojawia się w przeplocie z innymi, dłuższymi formatami.

Trójzgłoskowy refren występuje często w rondach:

Słyszycie poszum spadających liści?
Jesień ordzawia marzenia człowieka...
Zórz nam za wiele wróżyli psalmiści —
Za wiele! (...)
Za wieleż czasów, gdy świat się oczyści,
Królestwo Boże tu się na nim ziści —
Za wiele?
Antoni Lange, Rozmyślania, XIII

Wikipedia


trójziele

legendarna roślina lecznicza


SJP.pl


trójzmianowość

trójzmianowy


SJP.pl

Patrz:

trójzmianowy

trójzmianowy

przebiegający na trzy zmiany, wykonywany na trzy zmiany; trzyzmianowy


SJP.pl


trójznaczność

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) odprzym. cecha tego, co jest trójznaczne; cecha tych, którzy są trójznaczni

Wiktionary

Powiązane:

 przym. trójznaczny

 przysł. trójznacznie

Wiktionary


trójznak

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) jęz. jedna głoska oznaczona za pomocą trzech liter

Wiktionary

Trójznak, trigraf – trzy litery oznaczające jedną lub dwie głoski.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) W języku polskim trójznakiem jest „dzi”.

Wiktionary


trójzrębowiec

statek transportowy, mający podniesiony pokład na śródokręciu, dziobie i rufie; trójwyspowiec


SJP.pl


trójzrębowy

trójzrębowiec


SJP.pl

Patrz:

trójzrębowiec

trójzwity

zwinięty trzykrotnie, zwykle w odniesieniu do specjalnie plecionych lin


SJP.pl


trójżyłowy

o kablu: mający trzy żyły; trzyżyłowy


SJP.pl


trójłatkowy

przymiotnik

 (1.1) bot. posiadający trzy łatki

Wiktionary


trok

rzemień, pas, powróz do wiązania, przywiązywania czegoś, niekiedy zakończony pętlą


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) krótki sznurek, rzemień, taśma do troczenia – przywiązywania czegoś;

 (1.2) przyszyty kawałek tasiemki służący do łączenia tkanin (np. w ubraniu, namiocie)

Wiktionary

Trok – rzemień, pas lub powróz służący do wiązania, przywiązywania (przytraczania) czegoś. W znaczeniu potocznym: pasek, sznurek, tasiemka przyszyta do ubrania, służąca do wiązania lub „ściągania” jego części.

Jako akcesorium myśliwskie troki w postaci wielorzemykowych pęt (zazwyczaj skórzanych lub sznurkowych), służą do noszenia upolowanego ptactwa.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: trɔk, AS: trok

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. troczenie n., przytroczenie n.

:: zdrobn. troczek m.

 czas. troczyć ndk., przytroczyć dk.

 przym. trokowy

Wiktionary


troka

rzemień, pas, powróz do wiązania, przywiązywania czegoś, niekiedy zakończony pętlą


SJP.pl


trokar

ostro zakończone narzędzie chirurgiczne; troakar; trójgraniec


SJP.pl

Trokar – narzędzie chirurgiczne w kształcie prowadnicy rurowej (kaniula, koszulka, kanał roboczy, port), w której umieszczony jest trzpień ze stali, lub twardego plastiku (mandryn, obturator, sztyft, grot) o ostrym bądź zaokrąglonym zakończeniu. Trokary stosuje się w chirurgii endoskopowej w celu wytworzenia kanału przez powłoki ciała do jamy otrzewnej, jamy opłucnej, przestrzeni zaotrzewnowej bądź innych części ciała. Po osadzeniu trokaru usuwa się mandryn, a pozostawiona metalowa, lub plastikowa kaniula jest wykorzystywana jako port umożliwiający wprowadzanie narzędzi endoskopowych. Kaniule trokaru posiadają na końcach uszczelki zapobiegające ucieczce gazu wprowadzonego do jamy ciała w celu utrzymania odmy. Chirurgiczne techniki endoskopowe najczęściej stosuje się w operacjach na narządach jamy brzusznej (laparoskopia) i klatki piersiowej (torakoskopia).

Wikipedia


troki

rzemień, pas, powróz do wiązania, przywiązywania czegoś, niekiedy zakończony pętlą


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj niemęskoosobowy, liczba mnoga, nazwa własna

 (1.1) geogr. miasto na Litwie;

Wiktionary

Troki (lit. Trakai, biał. Трокі) – miasto na Litwie, w okręgu wileńskim, siedziba rejonu trockiego.

Troki leżą na Pojezierzu Wileńskim, na półwyspie między jeziorami Galwe na północy, Tataryszki na zachodzie, Łuka na wschodzie i Giełusz na południu. Ośrodek turystyczny. Miasteczko położone 28 km od Wilna.

Wikipedia

Powiązane:

 przym. trocki

Wiktionary


troktolit

magmowa skała głębinowa z rodziny gabro; pstrągowiec


SJP.pl

Troktolit (Pstrągowiec) – głębinowa zasadowa skała magmowa podobna do gabra z grupy gabroidów. Odmiana gabra oliwinowego.

Wikipedia


trolej

odbierak (zbieracz) prądu, dostarczający go do silnika pojazdu (np. tramwaju bądź trolejbusu)


SJP.pl


trolejbus

autobus napędzany energią elektryczną pobieraną z sieci trakcyjnej


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) drogowy pojazd komunikacji miejskiej napędzany energią elektryczną pobieraną z sieci trakcyjnej;

Wiktionary

Trolejbus – drogowy pojazd silnikowy (zazwyczaj pasażerski, niekiedy towarowy) z napędem elektrycznym, pobierający prąd elektryczny z zewnętrznego źródła zasilania (podstacji trakcyjnych) przez dwuprzewodową sieć trakcyjną za pośrednictwem pałąkowego odbieraka prądu. W odróżnieniu od tramwajów trolejbusy mają możliwość ominięcia przeszkody w ruchu drogowym.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Pierwsze trolejbusy zaczęto tworzyć w XX wieku.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: trɔˈlɛjbus, AS: trolei ̯bus

Wiktionary

Powiązane:

 przym. trolejbusowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) żart. trajtek

Wiktionary


trolejbusowy

przymiotnik

 (1.1) związany z trolejbusem, dotyczący trolejbusów; wykorzystujący trolejbusy do transportu

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. trolejbus m.

Wiktionary


troler

żeglarski statek rybacki do połowu ryb wędami ciągnionymi


SJP.pl


trolit

masa plastyczna, podobna do celuloidu, otrzymywana z azotanów i octanów celulozy; trudnopalna, stosowana jako izolator


SJP.pl


troll

[czytaj: trol]
1. w wierzeniach ludów skandynawskich: nieprzychylny ludziom olbrzym lub karzeł, zamieszkujący zwykle górskie pieczary;
2. potocznie: osoba prowokująca, podpuszczająca i denerwująca kogoś w internecie


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy

 (1.1) mitgerm. skand. istota mająca postać olbrzyma lub karła, zamieszkująca zwykle górskie pieczary, zazwyczaj nieprzyjazna wobec ludzi

 (1.2) przen. inform. w środowisku użytkowników Internetu: osoba zamieszczająca na publicznym forum napastliwe, kontrowersyjne, ośmieszające innych wypowiedzi, których celem jest wywołanie dyskusji i skupienie uwagi na autorze

Wiktionary

Troll (norw., szw. troll, duń. trold) – przypominający wyglądem człowieka stwór ze skandynawskich wierzeń ludowych, wywodzący się z mitologii nordyckiej.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Także postacie drugoplanowe, takie jak ogry, smoki, trolle, rycerze, olbrzymy, mają wyraźnie przypisane cechy charakteru.

 (1.2) W ciągu ostatniego tygodnia nastąpił gigantyczny atak ze strony zarówno mediów prawicowych, sympatyków prawicy, trolli z farmy, posłów prawicy, jak i europosłów z prawicy.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: trɔl, AS: trol

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. trolling mrz., trollowanie n.

 czas. trollować ndk.

Wiktionary


trollerka

[czytaj: troling] potocznie: prowokowanie, podpuszczanie i denerwowanie kogoś w internecie; trollowanie, trolling


SJP.pl


trollerski

troll


SJP.pl

Patrz:

troll

trollica

[czytaj: trolica] żeński odpowiednik trolla


SJP.pl


trolling

[czytaj: troling] potocznie: prowokowanie, podpuszczanie i denerwowanie kogoś w internecie; trollowanie, trollerka


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) inform. wysyłanie wrogich, obraźliwych lub kontrowersyjnych wiadomości na jedno z publicznych miejsc w Internecie w celu wzniecenia kłótni;

 (1.2) wędk. kontrowersyjna metoda łowienia drapieżnych ryb polegająca na ciągnięciu przynęty przyczepionej do żyłki lub linki za łódką

Wiktionary

Trollowanie (ang. trolling) – antyspołeczne zachowanie charakterystyczne dla internetowych forów dyskusyjnych i mediów społecznościowych, polegające na zamieszczaniu kontrowersyjnych, napastliwych, często nieprawdziwych treści w celu zwrócenia na siebie uwagi albo sprowokowania, ośmieszenia lub obrażenia innych użytkowników. Osobę odpowiedzialną za publikowanie takich przekazów określa się jako „troll”.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Trolling jest złamaniem jednej z podstawowych zasad netykiety.

 (1.1) „Mały trolling przed snem – to nawet lepsze niż lektura!” — pomyślała babcia Dusia i odłożyła notebooka na nocną szafkę.

 (1.2) Ty, patrz, ten lamus robi trolling, myśli, że ma łódkę to jest profesjonalistą!

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈtrɔlʲĩŋk, AS: trolʹĩŋk

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. troll m., trollowanie n.

 czas. trollować ndk.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) prowokacja, prowokowanie, awanturnictwo

Wiktionary


trollować

[czytaj: trolować] potocznie: prowokować, podpuszczać i denerwować kogoś w internecie


SJP.pl


trollowy

troll [czytaj: trolowy]


SJP.pl


trolowanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|trolować.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. nietrolowanie n.

 czas. trolować ndk.

Wiktionary


trombina

enzym osocza powstający z nieaktywnej protrombiny umożliwiający powstanie nierozpuszczalnego włóknika (fibryny) z rozpuszczalnego substratu (fibrynogenu) umożliwiając krzepnięcie krwi


SJP.pl

Wikipedia


trombita

ludowy dęty instrument muzyczny; trembita


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) muz. etn. dęty instrument muzyczny w postaci bardzo długiej, prostej, drewnianej rury, używany przez Hucułów, także w Rumunii, na Węgrzech i Podhalu; podobny do ligawki i bazuny;

Wiktionary

Trombita, trąbita, trembita – ludowy instrument dęty w kształcie prostej lub zagiętej nieco na końcu rury, sięgającej do 4 metrów długości, używany jako pasterska trąba wydająca głęboki, niski dźwięk, oraz jako instrument sygnałowy, służący przede wszystkim do komunikowania się na odległość i zwoływania w określonych celach.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: trɔ̃mˈbʲita, AS: trõmbʹita

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) trembita

Wiktionary


trombocyt

(zwykle w liczbie mnogiej) krwinka pozbawiona jądra komórkowego, uczestnicząca w procesie krzepnięcia krwi; krwinka płytkowa, płytka krwi


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) biol. podłużna komórka pozbawiona jądra odgrywająca u większości kręgowców istotną rolę w procesach krzepnięcia krwi;

Wiktionary

Trombocyt, płytka krwi, płytka Bizzozera, krwinka płytkowa – morfotyczny składnik krwi, podłużny strzępek komórki (nie jest ona komórką w przeciwieństwie do erytrocytów oraz leukocytów) pozbawiony jądra komórkowego, niezdolny do poruszania się, odgrywający u większości kręgowców istotną rolę w procesach krzepnięcia krwi. Są to dyskowate struktury, mniejsze od pozostałych komórkowych składników krwi (około 1–2 μm), otoczone błoną komórkową fragmenty cytoplazmy oderwane od megakariocytów (trombopoeza). Zawierają w cytoplazmie szereg ziarnistości zawierających liczne mediatory biologiczne, a na powierzchni glikoproteiny spełniające funkcje receptorowe. Ziarnistości te to: lizosomy, mitochondria, rybosomy, ziarna glikogenu oraz mikrofibryle i mikrotubule.

Wikipedia

Przykłady

składnia.

kolokacje.

synonimy.

 (1.1) płytka krwi

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

 rzecz. trombocytopenia, trombocytoza, trombocytemia, trombastenia, trombopatia

frazeologia.

etymologia.

uwagi.

tłumaczenia.

* hiszpański: (1.1) plaqueta ż., trombocito m.

* niemiecki: (1.1) Thrombozyt m.

* nowogrecki: (1.1) αιμοπετάλιο n., θρομβοκύτταρο n.

* słowacki: (1.1) trombocyt m.

* szwedzki: (1.1) trombocyt w.

źródła.

== trombocyt (język słowacki.) ==

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik, rodzaj męski nieżywotny

 (1.1) biol. trombocyt

odmiana.

przykłady.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: trɔ̃mˈbɔt͡sɨt, AS: trõmbocyt

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. trombocytopenia, trombocytoza, trombocytemia, trombastenia, trombopatia

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) płytka krwi

Wiktionary


trombocytopenia

obniżenie liczby płytek krwi spowodowane uszkodzeniem komórek szpiku kostnego; małopłytkowość, trombopenia


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) zob. małopłytkowość.

Wiktionary

Wikipedia

Powiązane:

 rzecz. trombocyt mrz.

Wiktionary


trombofilia

choroba charakteryzująca się zwiększoną krzepliwością krwi i tworzeniem zakrzepów w naczyniach krwionośnych; nadkrzepliwość


SJP.pl

Trombofilia – wrodzony lub nabyty zespół chorobowy charakteryzujący się zwiększona skłonnością do tworzenia zakrzepów żylnych lub rzadko tętniczych spowodowaną zaburzeniami w układzie krzepnięcia.

Wikipedia


trombogenny

trombogen


SJP.pl

Patrz:

trombogen

trombokinaza

enzym proteolityczny występujący w tkankach oraz w płytkach krwi i osoczu, zapoczątkowujący proces krzepnięcia krwi; tromboplastyna, protrombinaza


SJP.pl


tromboksan

organiczny związek chemiczny, hormon tkankowy powodujący agregację trombocytów


SJP.pl

Tromboksany (łac. thrombus – zakrzep; w skrócie TX) – jedna z biologicznie czynnych substancji zaliczanych do eikozanoidów. Produkowana jest z kwasu arachidonowego przez cyklooksygenazę. Powodują m.in. agregację trombocytów i skurcz naczyń krwionośnych.

Tromboksany różnią się od prostaglandyn charakterem pierścienia. Pierścień tromboksanów jest sześcioczłonowy i zawiera dodatkowo atom tlenu.

Wyróżniamy 2 postacie tromboksanów:

  • A
  • B

Wikipedia


tromboliza

rozpuszczenie zakrzepu wewnątrz naczynia krwionośnego


SJP.pl

Tromboliza – rozpuszczenie zakrzepu w wyniku podania leków trombolitycznych, np.: tPA lub streptokinaza.

Leczenie trombolityczne ma na celu przywrócenie przepływu krwi w zamkniętym lub znacznie zwężonym naczyniu krwionośnym. Stosowane jest w zawale serca, udarze niedokrwiennym i ciężkiej zatorowości płucnej.

Wikipedia


trombon

instrument muzyczny; puzon


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) muz. daw. puzon

Wiktionary

Przykłady

składnia.

kolokacje.

synonimy.

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

frazeologia.

etymologia.

uwagi.

współczesna.

tłumaczenia.

 (1.1) zobtłum|puzon.

źródła.

== trombon (język chorwacki.) ==

thumb|trombon (1.1)

ortografie.

wymowa. IPA3|trombon.

znaczenia.

rzeczownik, rodzaj męski

 (1.1) muz. puzon

odmiana.

przykłady.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈtrɔ̃mbɔ̃n, AS: trõmbõn

Wiktionary


trombonista

dawniej: osoba grająca na trombonie (puzonie); trombon (rzadko), puzonista


SJP.pl


trombonistka

trombonista


SJP.pl

Patrz:

trombonista

trombopenia

obniżenie liczby płytek krwi spowodowane uszkodzeniem komórek szpiku kostnego; małopłytkowość, trombocytopenia


SJP.pl


tromboplastyna

enzym proteolityczny występujący w tkankach oraz w płytkach krwi i osoczu, zapoczątkowujący proces krzepnięcia krwi; trombokinaza, protrombinaza


SJP.pl

Wikipedia


trombopoetyna

hormon odpowiedzialny za produkcję i dojrzewanie trombocytów na drodze trombopoezy


SJP.pl

Trombopoetyna – hormon odpowiedzialny za produkcję i dojrzewanie trombocytów (czyli składników krwi odpowiedzialnych za jej krzepnięcie) na drodze trombopoezy. Jest produkowana głównie przez komórki wątroby i (w mniejszej ilości) przez nerki i mięśnie szkieletowe. Działa pobudzająco na megakariocyty szpiku kostnego.

Wikipedia


trombopoeza

proces powstawania trombocytów w szpiku kostnym


SJP.pl

Wikipedia


trombosan

środek zapobiegający tworzeniu się skrzeplin w naczyniach krwionośnych, hamujący powstawanie protrombiny w wątrobie; dwukumarol


SJP.pl


tromboza

zakrzepica żył głębokich


SJP.pl


trompa

narożne stożkowate sklepienie, stosowane w celu podtrzymywania górnych partii budowli


SJP.pl

Trompa – narożny detal architektoniczny (wysklepek) pozwalający na przejście z rzutu czworobocznego do ośmiobocznego lub koła (a nawet elipsy jak w katedrze w Pizie) stanowiącego podstawę kopuły. Trompa jest rodzajem małego sklepienia złożonego z łęczków zwiększających się ku górze.

Przykłady:

  • trzy wschodnie wieże-latarnie chórowe w katedrze w Poznaniu
  • kaplica św. Antoniego w kościele Augustianów na Piasku we Wrocławiu

Wikipedia


tromtadracja

krzykliwe i demonstracyjne głoszenie jakichś poglądów; tromtadractwo


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) książk. pejor. krzykliwe i demonstracyjne przedstawienie jakichś poglądów lub wyniosłych haseł pozbawionych treści

 (1.2) książk. pejor. osoby lub środowiska głoszące swe poglądy krzykliwie i demonstracyjnie

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌtrɔ̃mtaˈdrat͡sʲja, AS: trõmtadracʹi ̯a

Wiktionary

Powiązane:

 przym. tromtadracki

 przysł. tromtadracko

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) górnolotność, napuszoność, efekciarstwo

Wiktionary


tromtadracki

efekciarski, krzykliwy


SJP.pl

przymiotnik jakościowy

 (1.1) książk. górnolotny, napuszony, krzykliwy i pozbawiony treści

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (2.1) książk. osoba, która w sposób górnolotny, napuszony, krzykliwy i pozbawiony treści głosi jakieś poglądy lub hasła

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. tromtadracja ż., tromtadractwo n., tromtadrata m.

:: fż. tromtadracka ż.

 przym. tromtadratyczny

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) książk. kabotyński; pot. efekciarski, szpanerski

Wiktionary


tromtadrata

osoba uprawiająca tromtadrację; krzykacz


SJP.pl


tron

1. ozdobny fotel będący honorowym miejscem monarchy lub dostojników kościelnych;
2. książkowo:
a) władza lub godność króla; korona;
b) osoba panująca, monarcha;
3. żartobliwie: sedes


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) fotel lub podobny mebel przeznaczony dla monarchów lub hierarchów kościelnych;

 (1.2) przen. stanowisko monarchy w danym kraju

 (1.3) teol. w lm.: według klasyfikacji Pseudo-Dionizego Areopagity trzeci chór anielski;

 (1.4) żart. sedes, muszla klozetowa

Wiktionary

Tron (gr. thronos, thranus, łac. thronustaboret, siedzenie), w języku staropolskim również stolec – oficjalne określenie siedziska najczęściej o kształcie krzesła, na którym monarcha zasiada przy oficjalnych okazjach. W sensie abstrakcyjnym tron określa również władzę monarchii. Wstąpienie monarchy na tron (intronizacja) podczas obrzędu koronacji oznacza początek panowania władcy.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Król zasiadł na tronie i zamyślił się.

 (1.2) W XV wieku tron Polski należał do Jagiellonów.

 (1.3) Razem z tronami i cherubinami serafini przebywają przed Bogiem w światłości.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: trɔ̃n, AS: trõn

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. detronizacja ż., intronizacja ż., tronowanie n.

 czas. tronować ndk., detronizować ndk., intronizować ndk.

 przym. tronowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.2) państwo, władztwo

Wiktionary


trondheim

[czytaj: tronhejm] miasto w Norwegii


SJP.pl

Trondheim (dawniej Nidaros oraz Trondhjem) – miasto w Norwegii, nad Trondheimsfjorden u ujścia rzeki Nidelvy. Ośrodek administracyjny, dobrze rozwinięty przemysł stoczniowy, maszynowy, metalowy, rybny, ważny port handlowy i rybacki.Ważny ośrodek sportów zimowych (trasy biegowe, skocznie narciarskie). W 2023 miejscowość liczyła 212 660 mieszkańców.

Wikipedia


trondheimski

Trondheim [czytaj: tronhejmski]


SJP.pl


tronik

zdrobniale: tron (1. ozdobny fotel będący honorowym miejscem monarchy lub dostojników kościelnych;
2. żartobliwie: sedes)


SJP.pl


tronować

1. sprawować władzę monarszą; królować, panować;
2. zajmować naczelne, najważniejsze miejsce


SJP.pl

czasownik niedokonany

 (1.1) zajmować tron

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. tron m., tronowanie n.

Wiktionary


tronowanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|tronować.

Wiktionary

Powiązane:

 czas. tronować ndk.

 rzecz. tron mrz.

Wiktionary


tronowy

przymiotnik od: tron


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) dotyczący tronu, związany z tronem; będący miejscem, gdzie stoi tron

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. tron m.

Wiktionary


troński

nazwisko


SJP.pl


troodon

rodzaj dinozaura gadziomiednicznego, żyjącego około 70 mln lat temu


SJP.pl

Wikipedia


troodony

rodzaj dinozaura gadziomiednicznego, żyjącego około 70 mln lat temu


SJP.pl

Troodony (Troodontidae) – rodzina teropodów z grupy celurozaurów.

Wikipedia


trooper

[czytaj: truper] samochód typu Isuzu Trooper


SJP.pl

Trooper – piwo górnej fermentacji istniejące na rynku od 2013 roku. Powstałe w wyniku współpracy wokalisty zespołu heavymetalowego Iron Maiden, Bruce’a Dickinsona, z browarem Robinsons Brewery. Efektem tego jest klasyczne jasne Ale, charakteryzujące się chmielowym aromatem (chmiele: Goldings, Bobek, Cascade).

Wikipedia


troostyt

składnik strukturalny stali i żeliw szarych poddanych obróbce cieplnej


SJP.pl

Troostyt – drobnoziarnista odmiana perlitu; mieszanina ferrytu i cementytu powstająca z austenitu w wyniku przemiany eutektoidalnej. Najczęściej uzyskuje się go w wyniku przemiany izotermicznej austenitu w temperaturze około 550 °C. Nazwa troostyt pochodzi od nazwiska francuskiego chemika Louisa Josepha Troosta (1825–1911). Nie do końca się przyjęła w świecie materiałoznawców, dlatego najczęściej w literaturze angielskiej można znaleźć określenie fine pearlite.

Wikipedia


trop

1. odciski zwierzęcych kończyn na ziemi, śniegu; ślad;
2. w literaturze: wyraz bądź zwrot w znaczeniu przenośnym (np. alegoria, metonimia, metafora);
3. (zwykle w liczbie mnogiej) wstawka melodyczna dodawana do melodii chorałowej razem z nowym tekstem


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) ślad odciśniętych stóp

 (1.2) liter. zwrot o znaczeniu przenośnym;

 (1.3) muz. wstawka melodyczna dodawana z nowym tekstem do melodii chorałowej

 (1.4) filoz. argument przedstawiany przez sceptyków, mający wykazać, że żadne twierdzenie nie może być ani udowodnione, ani też obalone i że wszelkie poznanie jest niemożliwe

forma czasownika.

 (2.1) 2. os. lp. rozk. od: tropić

Wiktionary

  • trop – drobna pieśń liturgiczna powstała w wyniku podkładania tekstu pod melodie śpiewu liturgicznego.
  • trop – w retoryce zastąpienie pewnego słowa lub wyrażenia innym – dla większej obrazowości, wyrazistości i skuteczności przekazu słownego.
  • trop – ślad kończyn (łap, kopyt itp.) zwierzęcia.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: trɔp, AS: trop

Wiktionary

Powiązane:

 (1.1)

 rzecz. tropiciel m., tropicielstwo n., tropienie n., tropowiec mzw.

 czas. tropić ndk., wytropić dk.

 (1.2-4)

 przym. tropiczny

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) ślad

Wiktionary


troparion

Tropar (troparion) (z gr. τροπάριον, liczba mnoga: τροπάρια, od τρέπω 'odwracać') – jedna z form muzycznych w obrządku bizantyjskim, będącym w użyciu w Kościołach prawosławnych oraz w Katolickich Kościołach Wschodnich tradycji bizantyjskiej. Jest to poetycki śpiew liturgiczny o prostej strukturze i rytmicznej kadencji, który przybliża nam historię i znaczenie soteriologiczne danego święta, wydarzenia lub świętego.

Wikipedia


tropić

1. w łowiectwie: ścigać zwierza, podążając jego tropem; śledzić;
2. śledzić, szukać kogoś, zwłaszcza w celu pojmania; ścigać;
3. przenośnie: szukać śladów, objawów czegoś, zwłaszcza w celu wyeliminowania czegoś


SJP.pl

czasownik

 (1.1) iść za kimś lub za czymś po jego śladach – tropach, zapachu

 (1.2) przen. śledzić, ścigać kogoś lub coś

 (1.3) gw-pl|Śląsk Cieszyński. martwić, boleć

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈtrɔpʲit͡ɕ, AS: tropʹić

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. trop mrz., tropienie n., tropiciel mos., tropicielka ż., tropowiec mzw.

 czas. wytropić dk.

Wiktionary


tropiciel

osoba tropiąca zwierzynę; osoba biegła w tropieniu, osaczaniu


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) łow. osoba tropiąca zwierzynę

 (1.2) przen. szpicel

rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy

 (2.1) kynol. łow. pies tropiący zwierzynę;

Wiktionary

  • Tropiciel (film 1987)
  • Tropiciel (film 2000) (ang. The Tracker)
  • Tropiciel (film 2007)
  • Tropiciel (film 2010) (ang. Tracker)
  • Tropiciel powieść Orsona Scotta Carda

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Dziedzicowie mają dobrych tropicieli, urządzają doskonałe polowania.

 (1.2) Ślad odnalazł indiański tropiciel z wioski nad potokiem.

 (2.1) Myśliwy trzyma tropiciela u siebie, traktuje go nieomal jak członka rodziny.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. trop m., tropienie n., tropicielstwo n., tropowiec mzw.

 czas. tropić ndk.

Wiktionary

Synonimy:

 (2.1) tropowiec

Wiktionary


tropicielka

tropiciel


SJP.pl

Tropicielka – drugi żeński stopień harcerski w ZHP, SHK Zawisza i ZHR. Przeznaczony dla dziewcząt wieku 12-13 lat. Oznaczeniem stopnia jest srebrna lilijka nabita na Krzyżu Harcerskim (ZHR) lub dwie belki na pagonie (ZHP).

Wikipedia

Patrz:

tropiciel

tropiczny

dotyczący tropiku; tropikalny


SJP.pl


tropienie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|tropić.

Wiktionary

Powiązane:

 czas. tropić

 rzecz. tropiciel mzw./mos.

Wiktionary


tropik

1. strefa położona między zwrotnikami Raka i Koziorożca; tropiki;
2. gorący i na ogół bardzo wilgotny klimat charakterystyczny dla tego obszaru;
3. zewnętrzna warstwa namiotu, zabezpieczające przed utratą ciepła oraz przed opadami;
4. tkanina wykonana z wełny lub elany;
5. ubranie z tego materiału;
6. zdrobnienie od: trop (ślad);
7. zdrobnienie od: trop (wyraz)


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) geogr. gorąca i wilgotna strefa klimatyczna na Ziemi położona między zwrotnikami;

 (1.2) włók. lekka i cienka tkanina na letnie ubrania

 (1.3) wierzchnia warstwa namiotu turystycznego;

 (1.4) astr. zwrotnik, zwrotnik niebieski

Wiktionary

  • strefa międzyzwrotnikowa (tropikalna)
  • tropik (tkanina)
  • tropik (namiot)

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Rośliny te występują w tropikach i subtropikach.

 (1.2) Włóż kurtkę z tropiku, jest bardziej przewiewna.

 (1.3) Powierzchnia tropiku pokryta była żółtym pyłem z sosen.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈtrɔpʲik, AS: tropʹik

Wiktionary

Powiązane:

 przym. tropikalny, tropikowy

 przysł. tropikalnie

 rzecz. subtropik mrz.

Wiktionary

Synonimy:

antonimy.

hiperonimy.

 (1.1) strefa

 (1.2) tkanina

 (1.3) warstwa

 (1.4) zwrotnik

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

 przym. tropikalny, tropikowy

 przysł. tropikalnie

 rzecz. subtropik mrz.

frazeologia.

etymologia.

 (1.1) etym|łac|tropicus. < etym|gr|τροπικός. < etym|gr|τροπή|-ικός. < etym|gr|τρέπω|-η.

 (1.4) etym|gr. tropein 'zawracać, zmieniać się', tropikós 'zwrotny'

uwagi.

 

tłumaczenia.

* angielski: (1.1) tropics; (1.3) flysheet

* esperanto: (1.1) tropiklando, tropikoj; (1.4) tropiko

* hiszpański: (1.1) trópico m.

źródła.

== tropik (esperanto (morfem).) ==

wymowa.

znaczenia.

morfem|eo.

 (1.1) geogr. zwrotnik

odmiana.

przykłady.

składnia.

kolokacje.

synonimy.

Wiktionary


tropika

dział semantyki poetyckiej zajmujący się przenośniami w języku artystycznym


SJP.pl


tropikalizacja

1. przystosowanie konstrukcji maszyn i urządzeń do eksploatacji w warunkach tropikalnych
2. nadawanie materiałom odporności na warunki tropikalne


SJP.pl


tropikalizacyjny

1. przymiotnik od: tropikalizacja
2. komora tropikalizacyjna - urządzenie utrzymujące w swym wnętrzu pożądane warunki klimatyczne, używane do badań w warunkach tropikalnych


SJP.pl


tropikalizować

nadawać materiałom odporność na warunki tropikalne


SJP.pl


tropikalność

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) odprzym. cecha tego, co jest tropikalne

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. tropikalizacja ż.

 przym. tropikalny

 przysł. tropikalnie

Wiktionary


tropikalny

przymiotnik

 (1.1) typowy dla strefy międzyzwrotnikowej, o klimacie gorącym i wilgotnym

 (1.2) daw. lub spec. związany z tropikami (czyli zwrotnikami)

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) W jakich krajach tropikalnych bywałaś?

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌtrɔpʲiˈkalnɨ, AS: tropʹikalny

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. tropik m., tropikalność ż.

 przym. tropikowy, subtropikalny

 przysł. tropikalnie

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) gorący, upalny, ciepły, podzwrotnikowy, zwrotnikowy, równikowy

Wiktionary


tropikamid

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) farm. lek cholinolityczny stosowany w diagnostyce i przygotowaniach do zabiegów okulistycznych w celu rozszerzenia źrenicy;

Wiktionary

Tropikamid (łac. tropicamidum) – wielofunkcyjny organiczny związek chemiczny, z grupy pirydyn, cholinolityk, lek stosowany w diagnostyce i przygotowaniu do zabiegów okulistycznych.

Wikipedia


tropiki

1. strefa położona między zwrotnikami Raka i Koziorożca; tropiki;
2. gorący i na ogół bardzo wilgotny klimat charakterystyczny dla tego obszaru;
3. zewnętrzna warstwa namiotu, zabezpieczające przed utratą ciepła oraz przed opadami;
4. tkanina wykonana z wełny lub elany;
5. ubranie z tego materiału;
6. zdrobnienie od: trop (ślad);
7. zdrobnienie od: trop (wyraz)


SJP.pl

Wikipedia


tropina

związek organiczny, pochodna hydrolizy atropiny; ma zastosowanie w medycynie


SJP.pl


tropiszewo

Tropiszewo (niem. Trappenfelde) – wieś w Polsce położona w województwie pomorskim, w powiecie malborskim, w gminie Lichnowy na obszarze Wielkich Żuław Malborskich.

W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa elbląskiego.

W Tropiszewie urodził się Franz Komnick (1857-1938) - przedsiębiorca niemiecki, konstruktor samochodów, zasłużony dla Elbląga przemysłowiec.

Wikipedia


tropiszów

Tropiszów – wieś w Polsce położona w województwie małopolskim, w powiecie krakowskim, w gminie Igołomia-Wawrzeńczyce.

Wieś duchowna, własność Opactwa Benedyktynek w Staniątkach położona była w drugiej połowie XVI wieku w powiecie proszowskim województwa krakowskiego. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa krakowskiego.

Wikipedia


tropizm

reakcja ruchowa (zwrot lub wygięcie) roślin i niższych zwierząt prowadzących osiadły tryb życia na bodźce zewnętrzne działające kierunkowo (np. na światło, wilgotność środowiska), dodatnia w kierunku działania bodźca lub ujemna w kierunku przeciwnym; także wrodzona zdolność organizmów do wykonywania takich ruchów


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) biol. ruchy wzrostowe roślin lub ich części oraz ruchy niższych zwierząt pod wpływem działania bodźców, wykonywane przez organizm w kierunku źródła bodźców (tropizm dodatni) lub w stronę przeciwną (tropizm ujemny); zdolność organizmów do wykonywania takich ruchów;

Wiktionary

Tropizm – reakcja ruchowa roślin i niższych zwierząt na bodźce zewnętrzne. Ruch (zwrot lub wygięcie) w kierunku bodźca to tropizm dodatni, plagiotropizm, w kierunku przeciwnym – tropizm ujemny, ortotropizm. Plagiotropizm może przybierać formę tropizmu transwersalnego, polegającego na ustawieniu organu pod kątem 90° do bodźca – diatropizm.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Że to jest wszystko parcie do szczęścia, do tego niewyraźnego celu za mgłą, a może z mgły, który nazywa się szczęście i który jest jak tropizmy — światło wszczynające w materii naszego jestestwa.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈtrɔpʲism̥, AS: tropʹism̦

Wiktionary


tropnąć

potocznie: tropnąć się - zorientować się w czymś, domyślić się czegoś


SJP.pl


tropnięty

taki, który się tropnął (zorientował się w czymś)


SJP.pl


tropofit

Tropofit (gr. tropos – zwrot) – roślina klimatu zmiennego, gdzie okresy korzystnych warunków dla wzrostu roślin pojawiają się cyklicznie. Tropofity potrafią przetrwać zarówno ostrą zimę jak i upalne lato, okres suchy i mokry.

Tropofity potrafią przetrwać niekorzystne okresy rozwoju dostosowując do nich swój pokrój i aktywność życiową. W klimacie umiarkowanym i zimnym niekorzystnym dla roślin okresem jest zima, zarówno ze względu na niskie temperatury, jak i fizjologiczną suszę (przy zamarzniętym podłożu pobieranie wody jest niemożliwe). Na okres zimy rośliny tego klimatu przechodzą w stan spoczynku. W obszarach klimatu ciepłego, gdzie latem panuje susza, okresem korzystniejszym dla roślin są chłodniejsze pory roku, rosnące tam rośliny przechodzą więc w stan spoczynku podczas upalnego i suchego lata.

Wikipedia


tropokolagen

biopolimer zbudowany z trzech cząsteczek kolagenu


SJP.pl

Tropokolagen – złożony biopolimer, zbudowany z trzech cząsteczek kolagenu, tworzących potrójną helisę o ścisłej budowie. Stanowi strukturalną podstawę budowy włókien kolagenowych o większej grubości, wydzielany do przestrzeni międzykomórkowej polimeryzuje w grubsze włókna o różnej grubości. Długość splotu tropokolagenu wynosi 260 nm, grubość 1,5 nm o skoku 0,3 nm. Syntetyzowany jest przede wszystkim przez fibroblasty w tkance łącznej.

Wikipedia


troponina

białko uczestniczące w mechanizmie regulacji skurczu mięśnia sercowego


SJP.pl

Troponina – białko regulujące skurcze mięśni poprzecznie prążkowanych i mięśnia sercowego.

Oznaczenie sercowych izoform troponin ma podstawowe znaczenie w diagnostyce zawału mięśnia sercowego.

Wyróżnia się:

  • troponinę TnC – przyłączającą wapń podczas skurczu mięśnia
  • troponinę TnI – wiążącą aktynę i hamującą jej kontakt z miozyną
  • troponinę TnT – wiążącą tropomiozynę.

Wikipedia


troponinowy

troponina


SJP.pl

Patrz:

troponina

tropopauza

w meteorologii: przejściowa warstwa między troposferą a stratosferą o jednakowej temperaturze w przekroju pionowym


SJP.pl

Tropopauza – warstwa atmosfery ziemskiej o grubości ok. 1–2 km, tworząca strefę przejściową między troposferą a stratosferą.Nad biegunami rozciąga się na wysokości od ok. 6–8 km, w szerokościach umiarkowanych do 10–12 km, a nad równikiem podnosi się do 15–17 km. Jej położenie zależy również od pory roku – latem znajduje się wyżej. Temperatura w warstwie tej sięga do –55 °C.

Wikipedia


troposfera

najniższa warstwa atmosfery


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) geofiz. najniższa warstwa atmosfery Ziemi, która znajduje się bezpośrednio nad powierzchnią planetaanety i rozciąga się do wysokości około 8–18 km, w zależności od szerokości geograficznej (najniższa nad biegunami, najwyższa nad równikiem)

Wiktionary

Troposfera – najniższa warstwa atmosfery planety, zawierająca większość jej masy, w której temperatura zasadniczo maleje ze wzrostem wysokości. Jej górną granicą jest tropopauza, która oddziela ją od wyższej stratosfery (na planetach, na których stratosfera nie występuje, troposfera leży pod mezosferą). W troposferze częste są turbulencje, występują tam najważniejsze procesy kształtujące pogodę i klimat.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) W troposferze temperatura spada wraz z wysokością.

Wiktionary

Powiązane:

 przym. troposferyczny

Wiktionary

Synonimy:

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

 przym. troposferyczny

frazeologia.

etymologia. etym|gr|τροπή|σφαῖρα.

uwagi.

tłumaczenia.

* angielski: (1.1) troposphere

* baskijski: (1.1) troposfera

* bułgarski: (1.1) тропосфера ż.

* chorwacki: (1.1) troposfera ż.

* duński: (1.1) troposfære w.

* galicyjski: (1.1) troposfera ż.

* hiszpański: (1.1) troposfera ż.

* kataloński: (1.1) troposfera ż.

* norweski (bokmål): (1.1) troposfære m.

* norweski (nynorsk): (1.1) troposfære m.

* nowogrecki: (1.1) τροπόσφαιρα ż.

* portugalski: (1.1) troposfera ż.

* słoweński: (1.1) troposfera ż.

* włoski: (1.1) troposfera ż.

źródła.

== troposfera (język baskijski.) ==

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik

 (1.1) geofiz. troposfera

odmiana.

przykłady.

składnia.

kolokacje.

synonimy.

Wiktionary


troposferyczny

przymiotnik relacyjny

 (1.1) meteorol. związany z troposferą

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. troposfera ż.

Wiktionary


tropowiec

rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy

 (1.1) kynol. łow. pies tropiący zwierzynę;

Wiktionary

Psy gończe – grupa psów wykorzystywanych głównie do tropienia i pogoni za zwierzyną, posługujących się przede wszystkim węchem.

Przeważnie z długimi obwisłymi uszami.

Osobną grupę stanowią charty.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Odpowiednio ułożony ogar polski może być doskonałym tropowcem.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. trop m., tropiciel m., tropienie n.

 czas. tropić ndk.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) pies gończy

Wiktionary


tropowy

trop


SJP.pl

Patrz:

trop

troppo

za wiele - określenie używane w powiązaniu z innymi


SJP.pl


trościanka

wieś w Polsce


SJP.pl

Trościanka – wieś w Polsce położona w województwie lubelskim, w powiecie chełmskim, w gminie Wojsławice.

W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa chełmskiego.

Wieś stanowi sołectwo gminy Wojsławice. Według Narodowego Spisu Powszechnego (III 2011 r.) liczyła 60 mieszkańców i była osiemnastą co do wielkości miejscowością gminy Wojsławice.

Wierni Kościoła rzymskokatolickiego należą do parafii św. Anny w Tuczępach.

Wikipedia


troska

troskliwość, pieczołowitość, opieka


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) chęć pomocy komuś; dbałość o czyjeś dobro

 (1.2) zmartwienie, kłopot

Wiktionary

troska

  1. «uczucie niepokoju wywołane trudną sytuacją lub przewidywaniem takiej sytuacji»
  2. «sytuacja, w której doznajemy takiego uczucia»
  3. «dbałość o kogoś, o coś lub zabieganie o coś»

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Ta pielęgniarka obdarza troską wszystkich pacjentów.

 (1.2) Odkąd zepsuł się samochód, nasze wakacje są pełne trosk.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈtrɔska, AS: troska

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. troskliwość ż., troskanie n., zatroskanie n., beztroskość ż.

 czas. troszczyć się ndk., zatroszczyć się dk.

 przym. troskliwy, zatroskany

 przysł. troskliwie

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) opieka, czułość

Wiktionary


troskać

troskać się - dawniej:
1. martwić się, niepokoić się;
2. myśleć o czymś z niepokojem i obawą; troszczyć się


SJP.pl


troskanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|troskać.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. troska ż., zatroskanie n., troszczenie n., zatroszczenie n.

 czas. troskać ndk., zatroskać dk., troszczyć ndk., zatroszczyć dk.

Wiktionary


troskawy

przymiotnik

 (1.1) stpol. pełen troski

Wiktionary

Wymowa:

IPA: trɔˈskavɨ, AS: troskavy

Wiktionary


troskliwie

przysłówek sposobu

 (1.1) z troską, dbałością, oddaniem

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. beztroskość ż., troska ż., troskliwość ż.

 czas. troszczyć się

 przym. troskliwy

Wiktionary


troskliwiej

stopień wyższy od przysłówka: troskliwie


SJP.pl


troskliwość

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) bycie troskliwym w opiece lub zajmowaniu się czymś

 (1.2) daw. zmartwienie, zgryzota

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) A wypchaj się pan z tą całą pańską troskliwością!

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. troska ż., troszczenie się n.

 czas. troszczyć ndk., troszczyć się ndk.

 przym. troskliwy

 przysł. troskliwie

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) dbałość, opiekuńczość, pieczołowitość, staranność

Wiktionary


troskliwszy

stopień wyższy od przymiotnika: troskliwy


SJP.pl


troskliwy

przymiotnik

 (1.1) wyrażający troskę, zmartwienie, niepokój

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Poszukuję troskliwego opiekuna dla dwóch miesięcznych szczeniąt.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: trɔsˈklʲivɨ, AS: trosklʹivy

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. troska ż., troskliwość ż., beztroskość ż.

 czas. troszczyć się, zatroszczyć się

 przysł. troskliwie

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) opiekuńczy, dbały

Wiktionary


troszczyn

gatunek krzewu z rodziny szakłakowatych; kruszyna pospolita, szakłak kruszyna, wilczyna


SJP.pl

Troszczyn – wieś w Polsce, położona w województwie wielkopolskim, w powiecie nowotomyskim, w gminie Opalenica.

W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa poznańskiego.

W okresie Wielkiego Księstwa Poznańskiego (1815-1848) wieś wzmiankowana była jako Troszczyn Olędry i należała do wsi większych w ówczesnym powiecie bukowskim, który dzielił się na cztery okręgi (bukowski, grodziski, lutomyślski oraz lwowkowski). Troszczyn Olędry należał do okręgu grodziskiego i stanowił część obszernego majątku Grodzisk (Grätz), którego właścicielem był wówczas Szolc i Łubieński. Według spisu urzędowego z 1837 roku wieś liczyła 173 mieszkańców i 21 dymów (domostw).

Wikipedia


troszczyna

gatunek krzewu z rodziny szakłakowatych; kruszyna pospolita, szakłak kruszyna, wilczyna


SJP.pl

Kruszyna pospolita (Frangula alnus Mill.) – gatunek krzewu należący do rodziny szakłakowatych (Rhamnaceae). W Polsce występuje pospolicie na całym niżu i w niższych położeniach górskich. Inne nazwy: szakłak kruszyna, troszczyna, wilczyna.Status gatunku we florze Polski: gatunek rodzimy.

Wikipedia


troszczyno

gatunek krzewu z rodziny szakłakowatych; kruszyna pospolita, szakłak kruszyna, wilczyna


SJP.pl

Troszczyno (niem. Friedrichsgnade) – wieś sołecka w Polsce położona w województwie zachodniopomorskim, w powiecie łobeskim, w gminie Radowo Małe.

W latach 1818–1945 miejscowość administracyjnie należała do Landkreis Regenwalde (Powiat Resko) z siedzibą do roku 1860 w Resku, a następnie w Łobzie. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa szczecińskiego.

Wikipedia


troszczyński

nazwisko


SJP.pl


troszeczkę

niewiele, kapeczkę


SJP.pl

liczebnik nieokreślony

 (1.1) zdrobn. od: trochę; bardzo mało, malutko, odrobinę

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Tadeusz wysunął spod koca i kołdry lewą rękę, troszeczkę, tylko aby sprawdzić, która godzina.

 (1.1) Udawałam przed tym taksiarzem, że jestem cudzoziemką i po polsku mówię tylko ot, troszeczkę.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: trɔˈʃɛt͡ʃkɛ, AS: trošečke

Wiktionary

Powiązane:

 licz. trochę, troszeńkę, troszkę

 przysł. troszkę, troszeńkę

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) odrobinkę

Wiktionary


troszeńkę

przysłówek

 (1.1) pot. bardzo mało

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Tomku, skup się chociaż troszeńkę.

 (1.1) Chyba troszeńkę się spóźniłaś?

Wiktionary

Powiązane:

 przysł. trochę, troszkę

 licz. trochę, troszkę, troszeczkę

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) troszeczkę, troszkę

Wiktionary


troszkę

przysłówek

 (1.1) bardzo mało

forma rzeczownika.

 (2.1) B. lp. od: troszka

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Byliśmy już troszkę znudzeni jego gadaniem.

 (1.1) Musisz się troszkę bardziej skupić.

Wiktionary

Powiązane:

 przysł. trochę, troszeńkę

 licz. trochę, troszeczkę

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) troszeczkę, troszeńkę

Wiktionary


troszkiewicz

nazwisko


SJP.pl


troszkowo

Troszkowo (niem. Klackendorf) – wieś w Polsce położona w województwie warmińsko-mazurskim, powiecie bartoszyckim, gminie Bisztynek.

W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa olsztyńskiego.

Wikipedia


troszyn

wieś w Polsce


SJP.pl

  • Troszyn – wieś w województwie mazowieckim, w powiecie ostrołęckim, w gminie Troszyn
  • Troszyn – wieś w województwie zachodniopomorskim, w powiecie gryfińskim, w gminie Mieszkowice
  • Troszyn – wieś w województwie zachodniopomorskim, w powiecie kamieńskim, w gminie Wolin
  • Troszyn – gmina wiejska w województwie mazowieckim, w powiecie ostrołęckim
  • Troszyn – dawna gromada w powiecie ostrołęckim w województwie warszawskim
  • Troszyn – kolejowy przystanek osobowy w Troszynie, w województwie zachodniopomorskim

Wikipedia


troszynek

wieś w Polsce


SJP.pl

Troszynek – wieś w Polsce położona w województwie zachodniopomorskim, w powiecie kamieńskim, w gminie Wolin.

W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa szczecińskiego.

Wikipedia


troszyński

przymiotnik od: Troszyn


SJP.pl


trot

dawniej: niewielka gałązka na opał


SJP.pl

Trot (kor. 트로트 teuroteu) – gatunek koreańskiej muzyki rozrywkowej, znany z używania powtarzalnych rytmów i modulacji wokalnych. Jest uznawany za najstarszą formę koreańskiej muzyki popowej. Sformułowany w czasie japońskich rządów na początku XX wieku, gatunek ukształtował się pod wpływem japońskich, koreańskich i amerykańskich elementów muzycznych. Choć popularność gatunku spadła w latach 90. XX w., wraz z rozwojem K-popu, został on przywrócony przez współczesnych koreańskich artystów popowych, takich jak Jang Yun-jeong, Super Junior-T, Daesung (z Big Bangu), Lizzy (z After School) oraz Joy (członkini Red Velvet).

Wikipedia


trotuar

miejsce przeznaczone dla ruchu pieszego; chodnik


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) przest. część ulicy odgrodzona krawężnikiem od jezdni, przeznaczona dla ruchu pieszego

Wiktionary

Chodnik, trotuar – utwardzony pas terenu służący do poruszania się pieszych, zazwyczaj fragment pobocza drogi. W Polsce najczęściej wyłożony jest płytami betonowymi, kostką betonową lub kamiennym brukiem.

Główną funkcją chodników jest zapewnienie bezpiecznej i wygodnej komunikacji pieszym i oddzielenie jej od komunikacji kołowej na drodze. Mogą pełnić funkcje promenady. Ozdobne mozaiki oraz specjalna, mała infrastruktura mogą przekształcać chodnik w dzieło sztuki.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Długi rząd skulonych postaci dreptał w błotnistej papce trotuaru, czekając na 113.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: trɔˈtuwar, AS: trotuar

Wiktionary

Powiązane:

 przym. trotuarowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) neutr. chodnik

Wiktionary


trotuarek

zdrobnienie od: trotuar


SJP.pl


trotuarowy

przymiotnik od: trotuar


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) przest. dotyczący trotuaru (chodnika); stanowiący część trotuaru; dziejący się na trotuarze

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. trotuar mrz.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) neutr. chodnikowy

Wiktionary


troty

duże trociny


SJP.pl


trotyl

materiał wybuchowy


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) chem. organiczny związek chemiczny, silny materiał wybuchowy;

Wiktionary

Trotyl, 2,4,6-trinitrotoluen, TNT – organiczny związek chemiczny z grupy nitrozwiązków, stosowany jako kruszący materiał wybuchowy.

Trotyl topi się w temp. 80,2 °C, spala się wydzielając kopcący, czarny, toksyczny dym. Ulega wybuchowemu rozkładowi powyżej 240 °C. Praktycznie nierozpuszczalny w wodzie (stężenie maks. wynosi ok. 0,01%). Rozpuszcza się w rozpuszczalnikach organicznych.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Po raz pierwszy trotyl wyprodukowano na skalę komercyjną w Niemczech w roku 1901.

Wiktionary

Powiązane:

 przym. trotylowy

Wiktionary


trotylopodobny

podobny właściwościami do trotylu


SJP.pl


trotz

[czytaj: troc] nazwisko


SJP.pl


trowa

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) gw-pl|Górny Śląsk. bot. trawa

Wiktionary


trówła

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) gw-pl|Śląsk Cieszyński. trumna

 (1.2) gw-pl|Śląsk Cieszyński. skrzynia

Wiktionary

Trówła, tróhła, trógła - malowana, datowana skrzynia na ubrania i cenne przedmioty, element posagu panny młodej, w którym gromadziła wyprawę ślubną. W trówłach, poprzedniczkach szaf, trzymano ubrania i najcenniejsze przedmioty w domu, był one cenne i przekazywane z pokolenia na pokolenie.

Wikipedia

Synonimy:

 (1.1) tróchła

 (1.2) tróchła

Wiktionary


troyes

1. miasto we Francji;
2. Chrétien de Troyes (ok. 1135-ok. 1183), poeta francuski


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki, nazwa własna

 (1.1) geogr. adm. miasto we Francji, położone nad Sekwaną, w regionie Grand Est, historyczna stolica Szampanii;

Wiktionary

Troyes (wymowa, tʁwa) – miasto i gmina we Francji, położone nad Sekwaną, w regionie Grand Est, w departamencie Aube, w okręgu (arondissement) Troyes. Miasto było historyczną stolicą Szampanii.

Wikipedia

Powiązane:

 przym. trojański

Wiktionary


trr

wykrzyknik naśladujący terkot; trrr


SJP.pl


trrr

wykrzyknik naśladujący terkot; trr


SJP.pl


trubadur

średniowieczny poeta i śpiewak wędrujący po dworach południowej Francji


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) hist. poeta dworski tworzący w XI–XIII wieku w południowej Francji, wędrowny poeta i śpiewak;

 (1.2) książk. przen. poeta, pieśniarz wędrowny

Wiktionary

  • Trubadur – opera Giuseppe Verdiego z 1853 r.
  • trubadurzy – poeci i zarazem muzycy francuscy działający w XII i XIII wieku
  • Trubadurzy – polski zespół muzyczny
  • „Trubadur” – Ogólnopolski Klub Miłośników Opery pod patronatem Programu II Polskiego Radia (zał. w 1996)

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Uzdolnieni żonglerzy i ubodzy trubadurzy, szukając zarobku, przyszli do Włoch.

 (1.1) Laura — jakby na wspomnienie swéj sławnéj imienniczki — kocha się w dawnych zwyczajach rycerskich: lubi słuchać śpiewu trubadura u nóg swoich.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz.

:: fż. trubadurka ż.

 przym. trubadurski

 przysł. trubadursko

Wiktionary

Synonimy:

 (1.2) bard

Wiktionary


trubadurka

trubadur


SJP.pl

Patrz:

trubadur

trubalski

nazwisko


SJP.pl


trubieckoj

  • Andriej Trubieckoj (1920–2002) – radziecki partyzant
  • Igor Trubieckoj (1912–2008) – radziecko-francuski kierowca wyścigowy
  • Jewgienij Trubieckoj (1863–1920) – rosyjski filozof
  • Nikołaj Trubieckoj (1890–1938) – rosyjski językoznawca
  • Nikołaj Trubieckoj (duchowny) (1907–1978) – rosyjski emigracyjny duchowny
  • Siergiej Trubieckoj

Wikipedia


truć

1. zabijać za pomocą trucizny;
2. przenośnie: dawać niedobre jedzenie, mogące zaszkodzić jedzącemu;
3. przenośnie: niepokoić, dręczyć, martwić;
4. potocznie: mówić długo, w sposób uciążliwy dla słuchacza; ględzić; gderać


SJP.pl

czasownik przechodni niedokonany (dk. otruć, zatruć)

 (1.1) powodować objawy choroby lub śmierć poprzez działanie trucizny

czasownik przechodni niedokonany (dk. struć, zatruć)

 (2.1) dawać niezdrowe jedzenie i wywoływać objawy choroby układu pokarmowego

 (2.2) powodować zanieczyszczenie środowiska przyrodniczego

 (2.3) pot. powodować niepokój, przygnębienie

 (2.4) daw. zużywać, niszczyć

czasownik nieprzechodni niedokonany

 (3.1) pogard. mówić rozwlekle, natrętnie prosić

czasownik zwrotny niedokonany truć się (dk. otruć się, zatruć się)

 (4.1) zażywać truciznę

czasownik zwrotny niedokonany truć się (dk. struć się, zatruć się)

 (5.1) przyjmować niewłaściwy pokarm, szkodząc zdrowiu

 (5.2) pot. ulegać złym przemyśleniom

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. trujak mzw., truciciel m., trucie n., trucizna ż., trutka ż.

 przym. trujący

 przysł. trująco

 czas. otruć, wytruwać

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) niszczyć, uśmiercać, zatruwać

 (2.1) zatruwać

 (2.2) zanieczyszczać, zatruwać

 (2.3) dręczyć, martwić, niepokoić, przygnębiać, trapić, zatruwać

 (3.1) gadać, ględzić, nawijać, zrzędzić

 (4.1) zatruwać się

 (5.2) gnębić się, martwić się, niepokoić się, zadręczać się, zatruwać się

Wiktionary


truchanowski

nazwisko


SJP.pl


truchcik

zdrobnienie od: trucht


SJP.pl


truchcikiem

zdrobnienie od: trucht


SJP.pl


truchełko

zdrobnienie od: truchło


SJP.pl


truchleć

bać się bardzo, drętwieć ze strachu; trwożyć się


SJP.pl


trucht

1. bieg konia lub innego zwierzęcia, pośredni między stępem a kłusem;
2. wolny bieg małymi kroczkami


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) wolny, nieśpieszny bieg małymi krokami o prędkości między 5 a 10 km/h

 (1.2) bieg konia lub innego zwierzęcia, pośredni między stępem a kłusem

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. truchtanie n.

 czas. truchtać ndk., potruchtać dk., przytruchtać dk.

Wiktionary


truchtać

biec pomału, nie nadwyrężając się


SJP.pl


truchtem

1. bieg konia lub innego zwierzęcia, pośredni między stępem a kłusem;
2. wolny bieg małymi kroczkami


SJP.pl


truchła

1. blok skalny oddzielający się w stropie wzdłuż płaszczyzn łupności, przybierający zwykle kształt wieka trumny
2. gwarowo: trumna


SJP.pl


truchło

przestarzale:
a) ciało zmarłego, zwłoki
b) próchno


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) to, co ulega bądź ulegnie rozkładowi; martwe ciało

 (1.2) przen. książk. coś martwego, przestarzałego

 (1.3) przen. pot. pejor. obraź. człowiek stary, niedołężny

 (1.4) stpol. smutek, przygnębienie, strapienie

Wiktionary

Zwłoki – martwe ciało ludzkie lub zwierzęce.

Bez spreparowania zwanego mumifikacją zwłoki ulegają procesowi rozkładu. Po zniszczeniu wierzchnich tkanek pozostają kości, które są trudno rozkładalne. Dopiero po czasie kilkuset lat zwłoki zostają całkowicie rozłożone przez biodegradację. Zwłoki po mumifikacji mogą utrzymywać się bardzo długo. Sztuka utrzymywania ciał istniała już w starożytnym Egipcie.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Policjant zabezpieczył truchło kota.

 (1.3) Z żwawej staruszki zmieniła się w bezsilne truchło, na łasce opieki społecznej.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈtruxwɔ, AS: truχu̯o

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. truchlenie n.

 czas. truchleć ndk., struchleć ndk.

 przym. struchlały

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) zwłoki

 (1.3) starzec

Wiktionary


truciciel

osoba, która otruła kogoś


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) ktoś, kto kogoś truje lub otruł

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (2.1) zakład przemysłowy, który zanieczyszcza środowisko naturalne

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. trujak mzw., trutka ż., trucizna ż., trucie n.

 czas. wytruwać, truć ndk., otruć dk.

 przym. trujący

Wiktionary


trucicielka

kobieta, która otruła kogoś


SJP.pl


trucień

rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy

 (1.1) przest. ent. pszcz. truteń

 (1.2) przest. przen. pejor. truteń

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Mrówki mają śpichlerze, pracowite roje • Znoszą miody i woski, a trucień napoje, [...]

 (1.1) [...] kto w życiu tego warunku nie spełnił, ten przeżył jak rzeka, co jałowo płynie, jak kwiat pusty, co przekwitł bez owocu, jak trucień, co z siebie nic pożytecznego nie snując, cudzą pracę zjadał.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. trudeń m.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) truteń, przest. trąd, trut

Wiktionary


trucizna

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) toksykol. substancja mogąca zakłócić funkcjonowanie organizmu lub spowodować śmierć;

Wiktionary

Trucizna – substancja chemiczna, która wprowadzona do organizmu, wskutek swych właściwości fizycznych i chemicznych, może wywołać zmiany struktury lub zaburzenia czynności organizmu, których wynikiem jest choroba lub śmierć. Badaniem wpływu trucizn na organizmy zajmuje się nauka zwana toksykologią. Niemal każda substancja w pewnych okolicznościach i w odpowiednio dużej dawce może wywołać zatrucie, jednak aby była zaklasyfikowana jako trucizna, szkodliwe działanie musi być spowodowane spożyciem niewielkiej jej ilości. Paracelsus sformułował ten problem słowami: „Cóż jest trucizną? Wszystko jest trucizną i nic nie jest trucizną. Tylko dawka czyni, że dana substancja jest trucizną”.Ilość substancji, która powoduje śmierć organizmu określa dawka śmiertelna.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Dali mi jako pokarm truciznę, / a gdy byłem spragniony, poili mnie octem.

 (1.1) Dla żartu z butelki z trucizną usunął etykietę z trupią czaszką i skrzyżowanymi piszczelami.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: truˈt͡ɕizna, AS: trućizna

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. trutka ż., truciciel mos./mrz., trucicielka ż., trucie n., zatrucie n., odtrutka ż.

 czas. truć ndk., otruć dk., wytruć dk., struć dk., podtruć dk., zatruć dk.

 przym. trujący, otruty, podtruty, struty

 przysł. trująco

 ims. trujący

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) toksyna, trutka, jad; gw-pl|Górny Śląsk|gid.

Wiktionary


truck

[czytaj: trak] niewielka ciężarówka


SJP.pl

Samochód ciężarowy, w skrócie ciężarówka – pojazd samochodowy przeznaczony konstrukcyjnie do przewozu ładunków towarowych. Definicja ta obejmuje także samochód ciężarowo-osobowy, skonstruowany do transportu ładunków i osób w liczbie od 4 do 9 (łącznie z kierowcą).

Według danych statystycznych, pod koniec roku 2018 w Polsce zarejestrowanych było 3 758 000 samochodów ciężarowych i ciągników siodłowych.

Wikipedia


trucker

[czytaj: traker] kierowca trucka (niewielkiej ciężarówki)


SJP.pl


trud

1. ciężka praca, wysiłek, fatyga; znój, trudy (rzadko);
2. ciężkie warunki panujące gdzieś; niedogodność


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) ciężka praca, duży wysiłek

Wiktionary

miejscowości
  • Trud – wieś na Białorusi, w obwodzie homelskim, w rejonie kormańskim
  • Trud – wieś w Bułgarii, w obwodzie Płowdiw, w gminie Marica
inne
  • Trud – radziecki, a następnie rosyjski dziennik, organ związków zawodowych
  • Trud – przystanek kolejowy na Białorusi, linii Osipowicze – Baranowicze

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Postanowił nie żałować trudu i doprowadzić sprawę do końca.

 (1.1) Nie złamie wolnych żadna klęska, / Nie strwoży śmiałych żaden trud — / Pójdziemy razem do zwycięstwa, / Gdy ramię w ramię stanie lud.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: trut, AS: trut

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. trudność ż.

 czas. trudnić ndk., trudnić się ndk., utrudniać ndk., utrudnić dk.

 przym. trudny

 przysł. trudno

 wykrz. trudno

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) fatyga, wysiłek, znój

Wiktionary


truda

zdrobnienie od: Gertruda


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) gw-pl|Górny Śląsk. imię|polski|ż. Gertruda

Wiktionary

Truda może być zdrobnieniem imion żeńskich:

  • Gertruda
  • Edeltruda (Edeltrauda)

Wikipedia

Synonimy:

 (1.1) gw-pl|Górny Śląsk|Trudka.

Wiktionary


trudka

zdrobnienie od: Gertruda (imię żeńskie)


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) gw-pl|Górny Śląsk. zdrobn. imię|polski|ż. Truda

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) gw-pl|Górny Śląsk|Truda.

Wiktionary


trudnić

dawniej:
1. trudzić;
2. utrudniać


SJP.pl


trudniej

stopień wyższy od przysłówka: trudno


SJP.pl


trudniejszy

stopień wyższy od przymiotnika: trudny


SJP.pl


trudno

niełatwy, ciężki, mozolny, męczący, kłopotliwy


SJP.pl

przysłówek w związku z bezokolicznikiem

 (1.1) z koniecznością włożenia dużego wysiłku, uciążliwie, opornie

 (1.2) z dużą dozą niepewności

 (1.3) przykro, kłopotliwie

przysłówek

 (2.1) odprzym. trudny

 (2.2) zobacz też: trudno o

wykrzyknik

 (3.1) wykrzyknik oznaczający akceptację trudności, lub przykrych konsekwencji.

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Najtrudniej jest się zdecydować, potem już jest z górki.

 (1.1) Dzieci trudno upilnować.

 (1.2) (Jest mi) trudno powiedzieć, co on właściwie miał na myśli.

 (1.3) Być Polakiem tutaj trudno, być Żydem trudno, ale być jednym i drugim w jednym ciele – straszne (Aleksander Rozenfeld, Żydowskie gadanie)

 (2.1) Czy można stosować opatrunki lniane na trudno gojące się rany?

 (2.2) Trudno o większego zucha, jak był Stefek Burczymucha. (Maria Konopnicka Stefek Burczymucha)

 (3.1) Trudno, nie dostanę się na studia w tym roku.

 (3.1) Chociaż teraz musi płakać, potem znowu będzie skakać. Trudno! (Julian Tuwim, Skakanka)

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈtrudnɔ, AS: trudno

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. trud, trudność

 czas. trudzić, trudzić się

 przym. trudny

Wiktionary

Synonimy:

 (1-2) niełatwo, ciężko, z trudnością; z trudem

 (3.1) no trudno, no dobra, bywa, zdarza się, trudno i darmo

Wiktionary


trudnopalny

trudno zapalający się


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) z trudem zapalający się

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌtrudnɔˈpalnɨ, AS: trudnopalny

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. trudnopalność ż.

Wiktionary


trudność

1. coś, co jest uciążliwe, wymagające dużego nakładu pracy; problem, przeszkoda, utrudnienie;
2. cecha, właściwość tego, co jest skomplikowane, wymagające wysiłku; szkopuł, sęk, komplikacja, powikłanie


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) przeszkoda, coś, co utrudnia osiągnięcie celu

 (1.2) coś, co jest trudne

 (1.3) właściwość rzeczy trudnych

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Niespodziewane trudności sprawiły, że musieliśmy zrezygnować z projektu.

 (1.2) To dla mnie spora trudność…

 (1.3) Cała trudność tego podejścia polega na konieczności zdobycia kilku rzadkich składników.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈtrudnɔɕt͡ɕ, AS: trudność

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. trud mrz., utrudnienie n., utrudnianie n.

 czas. utrudniać ndk., utrudnić dk., trudnić się ndk.

 przym. trudny

 przysł. trudno

 wykrz. trudno

Wiktionary


trudności

przeszkody, komplikacje; przeciwności


SJP.pl


trudnościerność

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) odprzym. cecha tego, co jest trudnościerne

Wiktionary

Powiązane:

 przym. trudnościerny

Wiktionary


trudnotopliwość

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) odprzym. cecha tego, co jest trudnotopliwe

Wiktionary

Powiązane:

 przym. trudnotopliwy

 przysł. trudnotopliwie

Wiktionary


trudnotopliwy

przymiotnik jakościowy

 (1.1) mający bardzo wysoką temperaturę topnienia

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) W urządzeniach elektrożużlowych przetapia się głównie stal, rzadziej żelazostopy i metale trudnotopliwe, a m.in. tytan i cyrkon.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌtrudnɔtɔˈplʲivɨ, AS: trudnotoplʹivy

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. trudnotopliwość ż.

Wiktionary


trudnołamliwość

trudnołamliwy


SJP.pl

Patrz:

trudnołamliwy

trudnołamliwy

taki, który trudno się łamie; trudno łamliwy


SJP.pl


trudny

niełatwy, ciężki, mozolny, męczący, kłopotliwy


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) taki, którego wykonanie wymaga wysiłku

 (1.2) niełatwy do zrozumienia

 (1.3) o człowieku o złym charakterze

 (1.4) gw-pl|Bukowina. zmęczony

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Wykonanie trudnego manewru wymaga sporego doświadczenia.

 (1.1) To będzie trudna sprawa do załatwienia…

 (1.2) Fizyka dla niektórych jest trudna do zrozumienia.

 (1.3) Ludzie go nie lubili, bo był trudny, zamknięty w sobie.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈtrudnɨ, AS: trudny

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. trud mrz., trudność ż., utrudnienie n.

 przysł. trudno

 czas. utrudniać ndk., utrudnić dk.

 wykrz. trudno

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) skomplikowany, wymagający, niełatwy, mozolny, męczący, ciężki, żmudny

 (1.2) niejasny, skomplikowany, zagmatwany, zawiły

Wiktionary


trudowicy

Wikipedia


trudy

1. ciężka praca, wysiłek, fatyga; znój, trudy (rzadko);
2. ciężkie warunki panujące gdzieś; niedogodność


SJP.pl

Trudy (biał. Труды; ros. Труды) – wieś na Białorusi, w obwodzie witebskim, w rejonie miorskim, w sielsowiecie Uźmiony.

Wikipedia


trudzia

zdrobnienie od: Gertruda (imię żeńskie)


SJP.pl


trudzić

czasownik przechodni niedokonany (dk. natrudzić)

 (1.1) zmuszać do trudu

czasownik przechodni niedokonany (dk. potrudzić, utrudzić)

 (2.1) powodować utrudzenie, zmęczenie; pomęczyć kogoś

czasownik zwrotny niedokonany trudzić się (dk. natrudzić się)

 (3.1) wykonywać z trudem; pracować z dużym wysiłkiem

czasownik przechodni niedokonany trudzić się (dk. potrudzić się, utrudzić się)

 (4.1) zadawać sobie trud, starając się o coś

czasownik zwrotny niedokonany trudzić się (dk. brak)

 (5.1) mieć określoną pracę

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. trudzenie n.

 przysł. trudno

 wykrz. trudno

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) fatygować

 (2.1) męczyć, nużyć, wyczerpywać

 (3.1) męczyć się

 (5.1) trudnić się, zajmować się

Wiktionary


trudziczka

krzew lub pnącze, wiecznie zielone, z rodziny trudziczkowatych


SJP.pl


trudziczkowate

rodzina roślin drzewiastych rosnących głównie w krajach tropikalnych


SJP.pl

Wikipedia


trudziczkowaty

o cechach trudziczkowatych (rodzina roślin)


SJP.pl


trufel

rzadko: trufla;
1. rodzaj grzybów z rodziny truflowatych, rosnący pod ziemią w lasach dębowych lub bukowych;
2. czekoladowy cukierek z suchym nadzieniem


SJP.pl


trufelka

w botanice: jelenia trufelka - niejadalny grzyb z rodziny truflowatych, żyjący w symbiozie z korzeniami drzew


SJP.pl


truffaldino

wł. bohater włoskiej commedii dell'arte, naiwny prostaczek


SJP.pl


truffaut

[czytaj: triFO] nazwisko


SJP.pl


trufla

1. rodzaj grzybów z rodziny truflowatych, rosnący pod ziemią w lasach dębowych lub bukowych; trufel;
2. czekoladowy cukierek z suchym nadzieniem; trufel;
3. mocno czekoladowe ciasto o miękkiej konsystencji, podobne w smaku do trufli (cukierka);
4. końcowa, nieowłosiona część nosa u psa


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) mikol. grzyb jadalny wytwarzający podziemne owocniki;

 (1.2) spoż. cukierek czekoladowy z suchym nadzieniem, najczęściej o smaku rumowym

 (1.3) kynol. nieowłosiona końcówka nosa u psa

Wiktionary

  • trufla – nieowłosiona końcówka nosa u psa
  • trufla – rodzaj grzyba
  • trufle – wyrób cukierniczy z czekolady i masła lub śmietany

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Uwielbiają je szczególnie wiewiórki i zwierzyna płowa, dlatego obserwowanie zachowania zwierząt może dostarczyć wskazówek, gdzie należy szukać trufli

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈtrufla, AS: trufla

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. truflowate, truflarz mos.

:: zdrobn. trufelka ż.

 przym. truflowy, truflowaty

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) rzad. trufel

 (1.2) rzad. trufel

Wiktionary


truflowate

rodzina grzybów z klasy workowców właściwych, cechujących się podziemnymi owocnikami kilkucentymetrowej wielkości, o kulistym lub jajowatym kształcie


SJP.pl

Truflowate (Tuberaceae Dumort.) – rodzina grzybów należąca do rzędu kustrzebkowców (Pezizales).

Wikipedia


truflowaty

o cechach truflowatych (rodzina grzybów)


SJP.pl


truflowce

rząd grzybów z klasy workowców właściwych; Tuberales


SJP.pl


truflowiec

przedstawiciel rzędu grzybów z klasy workowców właściwych


SJP.pl


truflowy

przymiotnik

 (1.1) związany z truflą

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Proszę, podaj mi ze dwie czekoladki truflowe z zielonego pudełeczka.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: trufˈlɔvɨ, AS: truflovy

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. trufla ż.

Wiktionary


truistyczny

truizm


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) banalny, wyświechtany

Wiktionary

Patrz:

truizm

Powiązane:

 rzecz. truizm mrz.

Wiktionary


truizm

to, co jest oczywiste, powszechnie znane; banał, komunał, frazes


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) wypowiedź prawdziwa, ale taka, że jej treść jest wszystkim znana; banał, coś oczywistego

Wiktionary

Truizm (ang. truism od truth – „prawda”) – stwierdzenie prawdziwe, ale banalne, znane wszystkim albo zbyt błahe, aby warto było je wygłaszać. Może być użyte jako figura retoryczna. Truizmem jest np. stwierdzenie, że „Słońce jest jasne”. W retoryce, jeśli nie chce się być posądzonym o bezkrytyczne posługiwanie się banałami, często używa się następującego zwrotu: „Truizmem byłoby stwierdzenie, że...”, po czym następuje wygłoszenie tej banalnej prawdy.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ˈtrujism̥, AS: trui ̯ism̦

Wiktionary

Powiązane:

 przym. truistyczny

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) banał, frazes, komunał, liczman, oczywistość, ogólnik, slogan, stara śpiewka

Wiktionary


trująco

przysłówek

 (1.1) w sposób trujący

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Składniki dymu nikotynowego działają trująco na błonę wewnętrzną tętnic, uszkadzają ją, przyczyniając się do powstawania blaszek miażdżycowych.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. trujak mzw., trucizna ż.

 czas. truć ndk.

 przym. trujący

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) toksycznie

Wiktionary


trujący

wywołujący chorobę lub śmierć po przeniknięciu do organizmu, powodujący zatrucie; toksyczny


SJP.pl

forma czasownika.

 (1.1) imiesłów przymiotnikowy czynny od czasownika: truć

przymiotnik

 (2.1) taki, który truje, szkodzi zdrowiu, powodujący zatrucie lub śmierć

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Medyk królowej, od tygodni trujący króla, nie pokazywał niczego po sobie.

 (2.1) Nie jedz muchomora, bo jest trujący!

Wiktionary

Wymowa:

IPA: truˈjɔ̃nt͡sɨ, AS: trui ̯õncy

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. trujak mzw., trucizna ż., trutka ż., truciciel m., trucicielka ż., zatrucie n.

 czas. wytruwać, truć ndk., otruć dk., zatruć dk., podtruć dk., wytruć dk.

 przysł. trująco

Wiktionary

Synonimy:

 (2.1) toksyczny

Wiktionary


trujak

potocznie: trujący grzyb


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy

 (1.1) pot. mikol. trujący grzyb

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Janek przyniósł z lasu prawie same trujaki.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. trucizna ż., trutka ż., odtrutka m., truciciel m., trucicielka ż., trucie n., odtruwanie n., odtrucie n., otrucie n., zatruwanie n., zatrucie n., wytruwanie n., wytrucie n., strucie n., podtruwanie n., podtrucie n.

 czas. truć ndk., odtruwać ndk., odtruć dk., otruć dk., zatruwać ndk., zatruć dk., wytruwać ndk., wytruć dk., struć dk., podtruwać ndk., podtruć dk.

 przym. trujący, trucicielski

 przym. trująco

 przysł. trująco

Wiktionary


trujillo

[czytaj: truhijo]
1. miasto i stan w Wenezueli;
2. miasto w Peru;
3. miasto w Kolumbii;
4. miasto w Hondurasie;
5. miasto w Hiszpanii


SJP.pl

Miasta:

  • Trujillo – miasto w Peru
  • Trujillo Alta – miasto w Portoryko
  • Trujillo – miasto w Kolumbii
  • Trujillo – miasto w Wenezueli
  • Trujillo – miasto w Hondurasie
  • Trujillo – miasto w Hiszpanii, we wspólnocie autonomicznej Estremadura

Wikipedia


trukwa

roślina z rodziny dyniowatych; luffa; gąbczak


SJP.pl

Trukwa, gąbczak (Luffa Mill.) – rodzaj jednorocznych pnączy z rodziny dyniowatych. Obejmuje 9 gatunków występujących na wszystkich kontynentach w strefie tropikalnej i subtropikalnej.

Wikipedia


truman

nazwisko


SJP.pl

Miejscowości w USA:

  • Truman – miasto w stanie Minnesota, w hrabstwie Martin

Gminy w USA:

  • Truman (ang. Truman Township) – gmina w stanie Dakota Północna, w hrabstwie Pierce
Filmy
  • Truman − argentyńsko-hiszpański film tragikomiczny z 2015 roku w reżyserii Cesca Gaya
  • Truman − amerykański film biograficzny z 1995 roku, w reżyserii Franka Piersona

Wikipedia


trumf

1. karta w kolorze atutowym
2. rodzaj gry karcianej


SJP.pl


trumienka

mała trumna


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) zdrobn. od: trumna

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) I znowu podniósł ją ojciec, a powolnie stąpając złożył ostrożnie w ubogiej trumience.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: trũˈmʲjɛ̃nka, AS: trũmʹi ̯nka

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. trumna ż., trumniarz m., trumniak m.

 przym. trumienny

Wiktionary


trumienny

przymiotnik

 (1.1) dotyczący trumny

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. trumna ż., trumienka ż., trumniarz mos.

Wiktionary


trumna

skrzynia z wiekiem, w której składa się ciało zmarłego


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) zazwyczaj drewniany pojemnik, do którego kładzie się ciało zmarłej osoby;

 (1.2) pot. zamknięty bagażnik dachowy

 (1.3) środ. sport. koszykówka pole pod koszem

 (1.4) środ. sport. strzelectwo futerał na karabin

Wiktionary

Trumna (łac. tumba) – skrzynia drewniana lub metalowa, często wykładana materiałem i koronkami, służąca do pochówku zmarłych ludzi.

Trumny służą też nocą jako miejsce snu (np. w zakonie sióstr klarysek), a za dnia jako miejsce do siedzenia.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Ciało zmarłego złożono do trumny.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈtrũmna, AS: trũmna

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. trumniarz mos., trumniak mrz.

:: zdrobn. trumienka ż.

 przym. trumienny

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) eufem. cztery deski, drewniana jesionka, drewniany szlafrok, sosnowa jesionka, dębowa kamizelka, drewniany garnitur; daw. skrzynka; gw-pl|Śląsk Cieszyński|tróchła, trówła., gw-pl|Górny Śląsk|truła.

Wiktionary


trumniaczek

zdrobnienie od: trumniak


SJP.pl


trumniak

płytki pantofel damski bez obcasa


SJP.pl


trumniaki

płytki pantofel damski bez obcasa


SJP.pl

Wikipedia


trumniarski

przymiotnik od: trumniarz


SJP.pl


trumniarz

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) rzem. rzemieślnik wyrabiający trumny

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Zygmunta chrzestny jest trumniarzem i sporo zarabia.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈtrũmʲɲaʃ, AS: trũmʹńaš

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. trumna ż., trumienka ż., trumnisko n., trumnica ż., trumniak mrz., trumniaczek m.

 przym. trumniarski, trumienny, trumniany

Wiktionary


trumnisko

zgrubienie od: trumna


SJP.pl


trump

nazwisko


SJP.pl

Osoby

  • Donald Trump (ur. 1946) – amerykański prezydent, przedsiębiorca i polityk
  • Donald Trump Jr. (ur. 1977) – amerykański przedsiębiorca, syn Donalda
  • Eric Trump (ur. 1984) – amerykański przedsiębiorca, syn Donalda
  • Harvey Trump (ur. 1968) – angielski krykiecista
  • Ivana Trump (1949–2022) – amerykańska modelka, pierwsza żona Donalda
  • Ivanka Trump (ur. 1981) – amerykańska modelka i przedsiębiorca, córka Donalda
  • John G. Trump (1907–1985) – amerykański fizyk i inżynier
  • Judd Trump (ur. 1989) – angielski snookerzysta
  • Melania Trump (ur. 1970) – słoweńsko-amerykańska modelka, trzecia żona Donalda, pierwsza dama USA
  • Peter Trump (ur. 1950) – niemiecki hokeista na trawie

Wikipedia


trumpista

[czytaj: trampista] zwolennik Donalda Trumpa


SJP.pl


trumpizacja

[czytaj: trampizacja] zmiana czegoś (np. polityki) na styl typowy dla prezydenta Donalda Trumpa


SJP.pl


trumpizm

styl polityczny i ideologia związana z Donaldem Trumpem


SJP.pl

Trumpizm – ruch polityczny w Stanach Zjednoczonych, obejmujący ideologie polityczne związane z Donaldem Trumpem.

Trumpizm pojawił się podczas kampanii Trumpa przed wyborami prezydenckimi w 2016. Ruch ten określano jako amerykańską odmianę polityczną skrajnej prawicy oraz nacjonalistyczno-populistycznego i neonacjonalistycznego nastawienia, widocznego w wielu krajach od końca lat 2010. Zwolennicy Trumpa stali się największą frakcją Partii Republikańskiej Stanów Zjednoczonych.

Wikipedia


trumpizować

[czytaj: trampizować] pogardliwie: trumpizować się - naśladować pod względem politycznym styl prezydenta USA Donalda Trumpa


SJP.pl


trumsel

prostokątny żagiel rejowy, na szóstym lub siódmym piętrze żagli w ożaglowaniu rejowym


SJP.pl

Trumsel – prostokątny żagiel rejowy zajmujący szóste lub siódme piętro żagli w ożaglowaniu rejowym żaglowców. W zależności od masztu, trumsel może nazywać się: foktrumsel, grottrumsel lub stertrumsel.

Trumsle spotykane są stosunkowo rzadko, gdyż rzadko zdarzają się żaglowce z tak dużą ilością pięter żagli. Z polskich jednostek trumsle nosi jedynie bryg STS Fryderyk Chopin (na obu masztach).

Wikipedia


truneczek

zdrobnienie od: trunek


SJP.pl


trunek

napój alkoholowy; alkohol


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) książk. napój alkoholowy

 (1.2) daw. jakikolwiek napój

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Wino to szlachetny trunek, znany już w starożytności.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈtrũnɛk, AS: trũnek

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. trunkowy m., trunkowa ż.

 przym. trunkowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) alkohol, drink, napitek

Wiktionary


trunk

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) inform. wspólny kanał komunikacyjny, którym przesyłane są dane z różnych VLAN-ów; jeden kanał fizyczny podzielony na kilka logicznych

Wiktionary

Trunking – pojęcie z dziedziny techniki radiowej, telefonicznej i informatycznej. We wszystkich trzech przypadkach oznacza łączenie danych w jeden wspólny kanał, w którym przesyłane są dane.Tranking (trunking) to metoda używania niewielkiej liczby kanałów telekomunikacyjnych przez dużą liczbę potencjalnych użytkowników.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: trãŋk, AS: trãŋk

Wiktionary


trunking

[czytaj: TRANking] automatyczny rozdział kanałów radiowych pomiędzy użytkowników radiotelefonów; tranking


SJP.pl

Trunking – pojęcie z dziedziny techniki radiowej, telefonicznej i informatycznej. We wszystkich trzech przypadkach oznacza łączenie danych w jeden wspólny kanał, w którym przesyłane są dane.Tranking (trunking) to metoda używania niewielkiej liczby kanałów telekomunikacyjnych przez dużą liczbę potencjalnych użytkowników.

Wikipedia


trunkowa

żartobliwie: kobieta chętnie i często pijąca alkohol


SJP.pl


trunkowy

żartobliwie: osoba chętnie i często pijąca alkohol


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) książk. od: trunek

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (2.1) pot. żart. ktoś, kto często i chętnie pije alkohol

Wiktionary

Przykłady

 (2.1) Trunkowym nie podobało się, że do najbliższego monopolowego jest ponad pięć kilometrów.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: trũŋˈkɔvɨ, AS: trũŋkovy

Wiktionary

Powiązane:

 forma żeńska (2.1) trunkowa

 rzecz. trunek

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) pijacki

 (2.1) pijak

Wiktionary


trunnonosz

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) daw. osoba niosąca trumnę

Wiktionary


trup

ciało zmarłego, zwłoki; również padłe zwierzę, padlina


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy lub męskozwierzęcy

 (1.1) ciało zmarłego człowieka; rzad. zwierzęcia

 (1.2) pot. pogard. wyeksploatowany, zniszczony przedmiot, urządzenie, najczęściej samochód

forma rzeczownika.

 (2.1) D. lm. od: trupa

Wiktionary

Zwłoki – martwe ciało ludzkie lub zwierzęce.

Bez spreparowania zwanego mumifikacją zwłoki ulegają procesowi rozkładu. Po zniszczeniu wierzchnich tkanek pozostają kości, które są trudno rozkładalne. Dopiero po czasie kilkuset lat zwłoki zostają całkowicie rozłożone przez biodegradację. Zwłoki po mumifikacji mogą utrzymywać się bardzo długo. Sztuka utrzymywania ciał istniała już w starożytnym Egipcie.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Podczas jednego z synodów sądzono trupa ubranego w szaty papieskie – stąd nazwa „synod trupi”.

 (1.2) Ty się tym trupem wybierasz nad morze? Przecież on ci się w połowie drogi rozleci.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: trup, AS: trup

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. trupiarnia ż., truposz m., truposzczak m., trupięgi nmos., utrupienie n., ukatrupienie n.

:: zdrobn. trupek m.

:: zgrub. trupisko n.

 czas. utrupić dk., ukatrupić dk.

 przym. trupi

 przysł. trupio

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) nieboszczyk, nieżywy, zmarły, zwłoki; pot. umarlak, sztywny, truposz, truposzczak, umrzyk, zewłok; zgrub. trupisko; pogard. ścierwo; daw. truchło

 (1.2) grat, gruchot, klekot, rupieć, ruina, rzęch, szmelc, wrak

Wiktionary


trupa

wędrowny zespół aktorów


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) przest. grupa artystów teatralnych lub cyrkowych

forma rzeczownika.

 (2.1) D. i B. lp. od: trup

Wiktionary

Trupa (z fr. troupe) – zespół teatralny lub cyrkowy, uliczny, a często wędrowny wystawiający przedstawienia osobowe, lalkowe lub pokazy zręczności. Trupy mogą tworzyć np. aktorzy dawniej zwani kuglarzami uprawiający iluzję uliczną oraz mimowie, linoskoczkowie, żonglerzy, szczudlarze, połykacze ognia, błaźni lub karły.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ˈtrupa, AS: trupa

Wiktionary


trupeczek

zdrobnienie od: trupek


SJP.pl


trupek

zdrobnienie od: trup (zwykle o zwłokach dziecka)


SJP.pl


trupi

przymiotnik od: trup


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) odnoszący się do trupa, związany z trupem

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) W świetle jarzeniówki cera artystki przybrała trupi odcień.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈtrupʲi, AS: trupʹi

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. trup mos./mzw., trupiarnia ż., trupek mzw., truposzczak mos./mzw.

 czas. utrupiać ndk., utrupić dk., ukatrupić dk., ukatrupiać ndk.

 przysł. trupio

Wiktionary


trupiak

ekspresywnie: trup, zmarły; truposzczak, trupisko, truposz


SJP.pl


trupianka

wieś w Polsce


SJP.pl


trupiarnia

pomieszczenie, w którym przechowywane są ciała zmarłych do chwili pogrzebu; kostnica


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) kostnica

 (1.2) posp. miejsce, w którym przebywają starzy ludzie

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. trup m., trupięga mos./ż.

 przym. trupi

Wiktionary


trupiarniany

trupiarnia


SJP.pl

Patrz:

trupiarnia

trupieć

stawać się trupem; umierać


SJP.pl


trupięga

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) gwara. but zakładany nieboszczykowi do trumny, wykonany zwykle z marnych materiałów

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (2.1) gwara. pejor. niedołężny starzec

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) I grosz trwoniąc ostatni dla nóg niedołęgi, / Zdobywa buty z łyka, tak zwane trupięgi.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. trup m., trupek m., trupsko n., truposz m., truposzczak m., trupienie n., strupienie n., trupiarnia ż.

 czas. trupieć ndk., strupieć dk.

 przym. trupi

 przysł. trupio

Wiktionary

Synonimy:

 (2.1) grzyb

Wiktionary


trupięgi

gwarowo: buty zakładane umarłym do trumny


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj niemęskoosobowy, liczba mnoga

 (1.1) buty zakładane nieboszczykowi do trumny, wykonane zwykle z marnych materiałów

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. trup m., kościotrup m., trupek m., trupsko n., truposz m., truposzczak m., trupienie n., strupienie n., trupiarnia ż.

 czas. trupieć ndk., strupieć dk.

 przym. trupi

 przysł. trupio

Wiktionary


trupień

stawać się trupem; umierać


SJP.pl

  • Trupień – część wsi Strawczynek w Polsce położona w województwie świętokrzyskim, w powiecie kieleckim, w gminie Strawczyn
  • Trupień – wieś w Polsce położona w województwie mazowieckim, w powiecie radomskim, w gminie Pionki, od 1976 Zalesie
  • Trupień – wzniesienie w południowo-zachodniej Polsce, na Pogórzu Kaczawskim, na Pogórzu Złotoryjskim
  • Trupień – szczyt należący do Pasma Zgórskiego w Górach Świętokrzyskich

Wikipedia


trupio

przysłówek

 (1.1) w sposób trupi, jak u trupa

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. trup m., truposz m., trupisko n., trupięga mos./ż.

 przym. trupi

 czas. ukatrupić

Wiktionary


trupioblady

potocznie: bardzo blady, blady jak trup; trupio blady


SJP.pl


trupiogłowy

osoba nosząca na czapce trupią głowę jako emblemat, np. gestapowiec, esesman


SJP.pl


trupiosiny

potocznie: bardzo siny, siny jak trup; trupioblady, trupio blady


SJP.pl


trupisko

ekspresywnie: trup, zmarły; truposzczak, truposz, trupiak


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) zgrub. od trup

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Sądząc z rozmiaru trumny, środek skrywał ogromne trupisko.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. trup m., truposzczak m., truposz m.

 przysł. trupio

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) trup; pot. truposzczak, truposz

Wiktionary


trupnica

trupnica padlinówka - gatunek muchówki z rodziny plujkowatych


SJP.pl


trupojad

zwierzę żywiące się martwymi ciałami innych zwierząt, np. sęp, hiena, szakal; nekrofag; padlinożerca


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy

 (1.1) biol. organizm heterotroficzny

Wiktionary

Nekrofagi (necrophaga), trupojady, padlinożercy (gr. nekrós „trup”, phágo „jem, pożeram”) – organizmy (np. owady) odżywiające się martwymi zwierzętami, np. sępy, hieny, niektóre owady, np. larwy chrząszczy z rodziny Silphidae (zoonecrophaga) lub roślinami, np. larwy Anobiidae (phytonecrophaga).

Wikipedia

Synonimy:

 (1.1) nekrofag, padlinożerca, trupożerca

Wiktionary


truposz

ekspresywnie: trup, zmarły; truposzczak, trupisko, trupiak


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy lub męskozwierzęcy

 (1.1) pot. ekspresywnie trup

Wiktionary

Truposz (oryg. Dead Man) – film z gatunku western z 1995 roku, wyreżyserowany przez Jima Jarmuscha. Produkcję zrealizowano na czarno-białej taśmie, według scenariusza Jarmuscha.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) W sarkofagu leżał truposz hrabiny, ubrany na czarno, z zakrytą welonem twarzą.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. trup m., trupisko n., truposzczak mzw./mos.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) trup; pot. truposzczak, trupisko

Wiktionary


truposzczaczek

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) zdrobn. od truposzczak

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. truposzczak m.

Wiktionary


truposzczak

ekspresywnie: trup, zmarły; truposz, trupisko, trupiak


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy lub męskozwierzęcy

 (1.1) pot. trup

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Ciotka Luiza przez całe lata robiła manikiur truposzczakom.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. trup m., trupisko n., truposz m., truposzczenie n.

:: zdrobn. truposzczaczek m.

 czas. truposzczeć ndk.

 przym. trupi

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) trup; pot. truposz, trupisko

Wiktionary


truposzka

truposz


SJP.pl

Patrz:

truposz

trupowisko

potocznie: pobojowisko


SJP.pl


trupożerca

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) biol. zwierzę żerujące na padlinie

Wiktionary

Powiązane:

 przym. trupożerny

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) nekrofag, padlinożerca, trupojad

Wiktionary


trupożerny

przymiotnik

 (1.1) odżywiający się ciałami zmarłych lub padliną

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. trupożerca mos.

Wiktionary


trurl

Cyberiada – cykl opowiadań Stanisława Lema osadzonych w świecie robotów, z głównymi bohaterami Trurlem i Klapaucjuszem. Po raz pierwszy wydany pod tym tytułem nakładem Wydawnictwa Literackiego w roku 1965.

Najstarsze opowiadania z cyklu ukazały się w zbiorze Bajki robotów w 1964, ostatnie – Powtórka – w zbiorze pod tym samym tytułem w 1979.

Z powodu podobieństwa obu zbiorów (świat, tematyka), Cyberiada jest zwykle łączona z Bajkami robotów.

Wikipedia


truś

trusia;
1. pieszczotliwie o króliku
2. człowiek bojaźliwy, cichy, milczący


SJP.pl


truściński

nazwisko


SJP.pl


trusewicz

nazwisko


SJP.pl


trusia

pieszczotliwie o króliku; truś


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) pieszcz. królik

 (1.2) przen. człowiek bojaźliwy, cichy

Wiktionary


trusiątko

zdrobnienie od: trusia


SJP.pl


truśka

dawniej: królik; trusia


SJP.pl


truskawa

zgrubienie od: truskawka


SJP.pl


truskawczak

lesz truskawczak - gatunek chrząszcza z rodziny biegaczowatych


SJP.pl


truskaweczka

mała truskawka


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) pot. zdrobn. od: truskawka

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Bożenko, weź sobie truskaweczkę. Babcia ci umyła.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌtruskaˈvɛt͡ʃka, AS: truskavečka

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. truskawka ż.

 przym. truskawkowy

 przysł. truskawkowo

Wiktionary


truskawiec

Truskawiec (ukr. Трускавець, Truskaweć) – miasto na Ukrainie, w obwodzie lwowskim. Liczy ok. 29 tys. mieszkańców.

Uzdrowisko (źródła mineralne) położone u stóp Karpat (przedgórze Karpat Wschodnich), w dolinie Worotiszczy (dorzecze Dniestru), w odległości 100 km od Lwowa i 8 km na południe od Drohobycza.

Wikipedia


truskawka

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) bot. nazwa systematyczna|Fragaria grandiflora|ref=tak., nazwa systematyczna|Fragaria ananassa., roślina uprawna o czerwonych, soczystych owocach, powstała ze skrzyżowania poziomki wirginijskiej i poziomki chilijskiej;

 (1.2) kulin. owoc truskawki (1.1)

Wiktionary

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Wczoraj posadziłem na działce truskawki.

 (1.2) Truskawki są soczyste i znakomicie nadają się do jedzenia na surowo, a także na przetwory.

 (1.2) Ja truskawek nie zamawiałem.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: truˈskafka, AS: truskafka

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. truskawkowiec m.

:: zdrobn. truskaweczka ż.

 przym. truskawkowy

 przysł. truskawkowo

Wiktionary


truskawkarnia

miejsce hodowli truskawek


SJP.pl


truskawkobranie

Wikipedia


truskawkować

potocznie: jeść truskawki


SJP.pl


truskawkowiec

opuchlak truskawkowiec - gatunek chrząszcza z rodziny ryjkowcowatych


SJP.pl


truskawkowo

przysłówek sposobu

 (1.1) w sposób odpowiedni truskawce

 (1.2) z użyciem barwy truskawki, z obecnością truskawkowego koloru

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Przypomniało mi się jak parę miesięcy temu moja siostra dostała pendrive'a który pachniał truskawkowo […]

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. truskawka ż., truskaweczka ż.

 przym. truskawkowy

Wiktionary


truskawkowy

przymiotnik relacyjny

 (1.1) dotyczący truskawek – krzewów i owoców

przymiotnik jakościowy

 (2.1) kulin. przyrządzony z truskawek, z dodatkiem truskawek

 (2.2) mający kolor w pełni dojrzałej truskawki

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Pod Krakowem ciągną się obszerne plantacjaantacje truskawkowe.

 (2.1) Ostatnio kupowałeś dżem truskawkowy.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌtruskafˈkɔvɨ, AS: truskafkovy

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. truskawka ż., truskaweczka ż.

 przysł. truskawkowo

Wiktionary


truski

nazwisko


SJP.pl

Truski – wieś w Polsce położona w województwie podlaskim, w powiecie bielskim, w gminie Bielsk Podlaski.

W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa białostockiego.

Wierni kościoła rzymskokatolickiego należą do parafii Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny w Łubinie Kościelnym.

Wikipedia


truskolaski

nazwisko


SJP.pl


truskolasy

nazwa kilku wsi w Polsce


SJP.pl

Miejscowości w Polsce
  • Truskolasy – wieś w woj. śląskim, w pow. kłobuckim, w gminie Wręczyca Wielka
  • Truskolasy – wieś w woj. świętokrzyskim, w pow. opatowskim, w gminie Sadowie
Zobacz też
  • Truskolasy-Lachy, Truskolasy-Niwisko, Truskolasy-Olszyna, Truskolasy-Wola
  • Stare Truskolasy

Wikipedia


trust

[czytaj: trast lub trust] rodzaj monopolu, w którym kilka przedsiębiorstw łączy się w jedno wielkie


SJP.pl

  • trust – forma koncentracji kapitałowej
  • trust – forma branżowej organizacji przemysłu państwowego (por. zjednoczenie) w ZSRR w okresie międzywojennym
  • Trust – belgijski zespół muzyczny
  • Trust – francuski zespół muzyczny
  • Trust – kanadyjski zespół muzyczny
  • Trust – film z 1990
  • Trust – film z 2010
  • Trust – producent akcesoriów komputerowych
  • Trust Company Ltd. – producent części samochodowych
  • Trust – singel Ayumi Hamasaki
  • Trust – piosenka grupy The Cure
  • Trust – piosenka grupy The Pharcyde
  • Trust – tytuł pierwszej płyty francuskiego zespołu Trust z 1979 roku
  • Trust – serial telewizyjny stacji FX

Wikipedia


trustowy

trust [czytaj: trustowy lub trastowy]


SJP.pl


truszczelina

Moszenki, truszczelina, kolutea (Colutea L.) – rodzaj roślin z rodziny bobowatych. Rodzaj ten obejmuje 28 gatunków. Występują one w basenie Morza Śródziemnego – w Europie południowej i północno-zachodniej Afryce, na Bliskim Wschodzie i w rejonie Kaukazu, w Azji Środkowej, w Himalajach i zachodnich Chinach oraz na izolowanym obszarze we wschodniej Afryce. Rodzaj najbardziej zróżnicowany jest w Azji Środkowej. Są to krzewy zasiedlające zwykle suche siedliska, często na stokach wzgórz i gór, rosnące zarówno w formacjach trawiastych, jak i zaroślowych i leśnych.

Wikipedia


truszczyński

nazwisko


SJP.pl

Osoby o tym nazwisku:

  • Jakub Truszczyński – polski aktor dubbingowy
  • Jan Truszczyński – polski dyplomata, urzędnik państwowy
  • Krzysztof Truszczyński – polski piłkarz
  • Marian Truszczyński – polski lekarz weterynarii
  • Roman Truszczyński – polski nauczyciel, harcerz
  • Stefan Truszczyński – polski organmistrz

Wikipedia


truszki

wieś w Polsce


SJP.pl

W Polsce
  • Truszki – wieś w woj. mazowieckim, w pow. ciechanowskim, w gminie Gołymin-Ośrodek
  • Truszki – wieś w woj. podlaskim, w pow. łomżyńskim, w gminie Piątnica
  • Truszki – wieś w woj. podlaskim, w pow. łomżyńskim, w gminie Śniadowo
Inne
  • dawna gmina Truszki na Ukrainie, w powiecie wasylkowskim
Zobacz też
  • Truszki-Patory, Truszki-Kucze, Truszki-Zalesie

Wikipedia


truszkowski

nazwisko


SJP.pl


trut

rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy

 (1.1) przest. ent. pszcz. truteń

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Najsłabszemi zaś są szczęki u trutów, gdy te ich nigdy używać nie potrzebują. sic.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: trut, AS: trut

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. truteń m., trutówka ż., trutowisko n.

 przym. trutowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) truteń, przest. trąd, trucień

Wiktionary


truteń

przenośnie: człowiek leniwy, żyjący na cudzy koszt; pasożyt, darmozjad, próżniak


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy

 (1.1) ent. pszcz. samiec pszczoły miodnej;

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (2.1) pot. przen. pejor. mężczyzna, który nie pracuje, a żyje cudzym kosztem

Wiktionary

Truteń – samiec pszczoły miodnej.

Zwykle trutnie rozwijają się z jaj niezapłodnionych i są haploidalne, ale mogą się również rozwijać z jaj zapłodnionych, z zygot homozygotycznych pod względem alleli płciowych i są wówczas diploidalne. Ich rozwój zarodkowy przebiega normalnie, larwy nie są mniej żywotne od larw trutni haploidalnych, ale wkrótce po około 6 godzinach po wykluciu się z jaj zjadane są przez pszczoły robotnice.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ˈtrutɛ̃ɲ, AS: trutẽń

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. trutówka ż., trutowisko n., trut mzw.

 przym. trutowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) przest. trąd, przest. trut; gw-pl|Górny Śląsk|trąt.

 (2.1) darmozjad, próżniak, leń, nierób, obibok

Wiktionary


trutka

trująca substancja wymieszana z pokarmem, służąca do zabijania zwierząt wyrządzających szkody


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) pot. pokarm zawierający substancję trującą, wykładany w celu pozbycia się szkodników

 (1.2) pot. porcja trutki (1.1)

Wiktionary

Przykłady

 (1.2) Wyłożyłeś tam już trutki?

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈtrutka, AS: trutka

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. trujak mzw., trucizna ż., trucie n., truciciel m., trucicielka ż.

 czas. truć ndk., zatruwać ndk., zatruć dk.

 przym. trujący

 ims. trujący

Wiktionary


trutnica

trutnica lucernowa - gatunek błonkówki z rodziny pszczolinkowatych


SJP.pl


trutniowiec

fruczak trutniowiec - motyl z rodziny zawisakowatych


SJP.pl


trutnowo

wieś w Polsce


SJP.pl

2 miejscowości w Polsce:

  • Trutnowo – wieś w woj. kujawsko-pomorskim, w pow. tucholskim, w gminie Lubiewo
  • Trutnowo – wieś w woj. warmińsko-mazurskim, w pow. bartoszyckim, w gminie Bartoszyce

Wikipedia


trutnowski

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z miastem Trutnów, dotyczący Trutnowa

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Trutnów m.

Wiktionary


trutowisko

pasieczysko przeznaczone wyłącznie do unasieniania matek pszczelich


SJP.pl

Trutowisko – izolowany naturalny obszar geograficzny (wyspa, dolina itp.) o promieniu co najmniej 10 km, na którym występuje jedna linia trutni (pnie ojcowskie). Tworzenie i utrzymymanie trutowisk umożliwia kontrolowane parowanie się matek pszczelich w celu zachowania czystości podgatunku (rasy) lub linii pszczoły miodnej lub tworzenia kontrolowanych krzyżówek.

Wikipedia


trutówka

pszczoła robotnica, składająca jaja, z których wylęgają się trutnie


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) ent. pszcz. pszczoła robotnica składająca niezapłodnione jajeczka w bezmatecznej rodzinie pszczelej

Wiktionary

Trutówka – pszczoła robotnica, u której następuje rozwój jajników. W przypadku, gdy występuje również składanie jaj, mówi się o trutówce fizjologicznej, w przeciwnym wypadku o trutówce anatomicznej.

Wikipedia

Powiązane:

 rzecz. truteń m., trut mzw.

 przym. trutowy

Wiktionary


trutowy

w pszczelarstwie: związany z trutniem (samcem pszczoły miodnej), np. plastry trutowe


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) pszcz. dotyczący trutnia, samca pszczoły miodnej

Wiktionary

Wymowa:

IPA: truˈtɔvɨ, AS: trutovy

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. truteń m., trutówka ż., trut mzw.

Wiktionary


trutututu

trutututu, majtki z drutu - zwrot używany w celu wyrażenia opinii, że to, co zostało uprzednio powiedziane, mówiący uważa za głupie lub nieprawdziwe; srutututu, majtki z drutu


SJP.pl


trutynować

rozważać coś


SJP.pl


truwer

średniowieczny, wędrowny aktor, śpiewak; wagant; goliard


SJP.pl

Truwerzy (fr. trouvère) – średniowieczni artyści wywodzący się zarówno ze stanu szlacheckiego jak i mieszczańskiego. Kontynuowali oni sztukę trubadurów. Działali od drugiej połowy XII wieku na terenie północnej Francji.

Byli głównie muzykami, ale także poetami. Do gatunków uprawianych przez nich należały między innymi ballady, ronda oraz virelai. Tworzyli tak zwaną śpiewogrę. Wykonywali swoje utwory przy akompaniamencie prostych instrumentów, takich jak szałamaja czy lutnia. Tematyka ich dzieł była zróżnicowana, obejmowała zarówno tematykę miłosną (Adam de la Halle – Le jeu de Robin et de Marion), jak i wojenną.

Wikipedia


truła

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) gw-pl|Górny Śląsk. trumna

forma czasownika.

 (2.1) 3. os. lp., ż., przesz. od: truć

Wiktionary


trwać

1. istnieć przez jakiś czas;
2. obstawać przy czymś


SJP.pl

czasownik nieprzechodni niedokonany

 (1.1) istnieć lub odbywać się przez jakiś czas

 (1.2) pozostawać w niezmienionej sytuacji albo pozycji

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Jak ją ten samochód potrącił na pasach, parę godzin trwało, zanim zrobili prześwietlenie, badania i takie tam.

 (1.2) Po tamtej stronie słuchawki trwało milczenie, przerywane lekkim sapaniem.

 (1.2) Cóż tam ten tłum dostrzega trwający w zachwyceniu.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: tr̥fat͡ɕ, AS: tr̦fać

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. utrwalacz mos./mrz., utrwalenie n., trwałość, trwała, trwanie, wytrwanie

 czas. przetrwać, wytrwać, dotrwać, potrwać

 przym. trwały

 przysł. trwale, nietrwale

Wiktionary

Synonimy:

 (1.2) utrzymywać się

Wiktionary


trwale

przysłówek

 (1.1) niezmiennie, permanentnie

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Przysłali kobietę trwale niezdolną do pracy.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. utrwalacz mos./mrz., trwanie n., trwałość ż.

 czas. trwać ndk.

 przym. trwały

 przysł. nietrwale

Wiktionary


trwalej

stopień wyższy od przysłówka: trwale


SJP.pl


trwalszy

stopień wyższy od przymiotnika: trwały


SJP.pl


trwanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|trwać.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈtr̥fãɲɛ, AS: tr̦fãńe

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. utrwalacz mos./mrz., utrwalenie n., trwała

 czas. trwać

 przym. trwały

 przysł. trwale

Wiktionary


trwała

potocznie: trwała ondulacja


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) pot. fryzj. trwała ondulacja

forma przymiotnika.

 (2.1) ż. od: trwały

Wiktionary

Trwała ondulacja (fr. ondulation – falowanie), zwana potocznie trwałą – zabieg fryzjerski polegający na zmianie struktury włosa środkami chemicznymi i nadaniu mu nowego kształtu za pomocą wałków. Trwała ondulacja składa się zwykle z trzech etapów:

  1. nawinięcia włosów na wałki i nawilżenie płynem ondulacyjnym,
  2. spłukanie włosów,
  3. zastosowanie płynu utrwalającego.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Moja babcia ostatnio wróciła od fryzjera z trwałą.

 (1.1) Fryzjerka zrobiła mi trwałą, ale trochę ją przypaliła.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈtr̥fawa, AS: tr̦fau̯a

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. trwałość ż., trwanie n., wytrwanie n., utrwalenie n.

 czas. trwać ndk., wytrwać dk.

 przym. trwały, wytrwały

Wiktionary


trwałość

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) odprzymiotnikowy od|trwały.

Wiktionary

Trwałość – zdolność obiektu do zachowania stanu zdatności. Określona jest dla normalnych, czyli założonych przy projektowaniu, warunków eksploatacji.

Trwałość oczekiwana (administracyjna): trwałość oczekiwana przez użytkownika na podstawie rozsądnej oceny; za taką trwałość jest on skłonny zapłacić.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ˈtr̥fawɔɕt͡ɕ, AS: tr̦fau̯ość

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. utrwalacz mos./mrz., utrwalenie n., trwała

 czas. trwać, utrwalać

 przym. trwały

 przysł. trwale

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) stałość, wierność, stabilność, wytrzymałość, wytrwałość

Wiktionary


trwały

niezmienny, nieulegający zmianom, ponadczasowy


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) taki, który nie ulega większym zmianom

 (1.2) taki, który nadaje się do użytku przez długi czas ze względu na swoją trwałość, wytrzymałość, odporność

forma czasownika.

 (2.1) 3. os. nmos. przesz. od: trwać

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Wypadek samochodowy pozostawił trwały uszczerbek na zdrowiu Marka.

 (1.2) Każdy przedmiot, który użytkuje się dłużej niż jeden rok jest środkiem trwałym.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈtr̥fawɨ, AS: tr̦fau̯y

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. trwała ż., trwałość ż., utrwalacz m., utrwalanie n., utrwalenie n., trwanie n., wytrwanie n., przetrwanie n., przetrwalnik m.

 czas. trwać ndk., wytrwać dk., utrwalać ndk., utrwalić dk., przetrwać dk.

 przym. wytrwały

 przysł. trwale, wytrwale, nietrwale

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) niezmienny, stały, stabilny, nieustanny, bezustanny

 (1.2) odporny, wytrzymały

Wiktionary


trwoga

przejmujący strach


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) intensywny strach, przerażenie, lęk, obawa (np. przed czymś, co ma się wydarzyć)

 (1.2) coś strasznego, przerażającego, koszmarnego, niebezpiecznego (np. rzecz, sytuacja, pora, żywioł czy zjawisko)

Wiktionary

Strach – jedna z podstawowych cech pierwotnych (nie tylko ludzka) mających swe źródło w instynkcie przetrwania. Stan silnego emocjonalnego napięcia, pojawiający się w sytuacjach realnego zagrożenia, naturalną reakcją organizmu jest np. odruch silnego napięcia mięśni, a w konsekwencji ucieczka lub walka.Spowodowany jest zdolnością zapamiętywania i kojarzenia podobnych sytuacji (podobna sytuacja w przeszłości miała groźny skutek) oraz w przypadku ludzi z umiejętnością abstrakcyjnego myślenia (z mojej decyzji wyniknie sytuacja, która spowoduje groźny skutek).Nierozerwalnie związany z przyszłością (odstęp czasowy jest nieistotny) gdyż zdarzenia z przeszłości odczuwamy inaczej (żal po jakiejś stracie) a jeszcze inaczej teraźniejsze (ból sprawia nam cierpienie). Straty lub bólu mającego nadejść możemy się bać (odczuwamy przed nimi strach).Strach może mieć skutek pozytywny, gdy efektem jest ochrona nas lub naszego interesu, albo negatywny, gdy powstrzymuje nas przed konsekwentnym dążeniem do celu.Jest subiektywny, gdyż ten sam spodziewany skutek nie zawsze i nie u wszystkich spowoduje poczucie zagrożenia.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Krzyknął w nagłej trwodze.

 (1.1) Z trwogą i wahaniem myślała o nadchodzących zmianach.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈtr̥fɔɡa, AS: tr̦foga

Wiktionary

Powiązane:

 czas. trwożyć

 przym. trwożliwy, trwożny

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) lęk, strach, panika

 (1.2) koszmar, groza, zagrożenie, horrendum

Wiktionary


trwonić

marnować, marnotrawić


SJP.pl

czasownik przechodni niedokonany (dk. strwonić)

 (1.1) tracić coś na byle co, zbytecznie

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Trwonić pieniądze, zwłaszcza nie swoje, to czysta przyjemność.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. trwonienie n.

 czas. roztrwonić dk.

Wiktionary


trwoniciel

dawniej: ten, kto trwoni; marnotrawca, rozrzutnik, utracjusz


SJP.pl


trwożliwiej

stopień wyższy od przysłówka: trwożliwie


SJP.pl


trwożliwość

skłonność do odczuwania trwogi, strachu; strachliwość, lękliwość, bojaźliwość


SJP.pl


trwożliwszy

stopień wyższy od przymiotnika: trwożliwy


SJP.pl


trwożnica

rodzaj jadowitych węży z podrodziny grzechotników


SJP.pl


trwożniej

stopień wyższy od przysłówka: trwożnie


SJP.pl


trwożniejszy

stopień wyższy od przymiotnika: trwożny


SJP.pl


trwożny

1. przerażony, przestraszony;
2. wyrażający lęk, przerażenie; trwożliwy


SJP.pl


trwożyć

1. wywoływać strach, wzbudzać niepokój, grozę; przerażać;
2. trwożyć się:
a) odczuwać strach; bać się, lękać się, truchleć;
b) bać się o kogoś lub o coś; niepokoić się


SJP.pl

czasownik przechodni niedokonany (dk. strwożyć)

 (1.1) książk. przejmować trwogą, wywoływać niepokój bądź strach

czasownik zwrotny niedokonany trwożyć się (dk. strwożyć się)

 (2.1) książk. odczuwać trwogę, czuć niepokój bądź strach przed czymś

 (2.2) daw. straszyć siebie nawzajem

Wiktionary

Przykłady

 (2.1) Dla nieprawości karałeś człowieka: i uczyniłeś, że wyschła jako pająk dusza jego; zaiste, próżno się trwoży wszelki człowiek.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. trwoga ż., trwożliwość ż.

 czas. strwożyć dk., zatrważać ndk., zatrwożyć dk.

 przym. trwożliwy, trwożny

 przysł. trwożliwie, trwożnie

Wiktionary


trx

[czytaj: te-er-iks] zestaw dwóch regulowanych pasów do ćwiczeń z wykorzystaniem masy własnego ciała


SJP.pl

  • Honda TRX – pojazdy ATV (quady) marki Honda
  • Michelin TRX – niskoprofilowe opony
  • Taśmy TRX – sprzęt sportowy (taśmy polimerowe)
  • Tronix (TRX) – kryptowaluta
  • Yamaha TRX 850 – model motocykla firmy Yamaha
  • TRX – skrót oznaczający transceiver

Wikipedia


try-

temat słowotwórczy

 (1.1) pierwszy człon wyrazów złożonych oznaczających trzykrotne wystąpienie czegoś lub całość składającą się z trzech części

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) trój-, tri-

Wiktionary


tryb

1. ząb na kole zębatym lub rowek na walcu albo stożku;
2. obracające się koło zębate, stanowiące część niektórych mechanizmów; tryby;
3. ustalona kolejność czynności prowadzących do załatwienia sprawy; procedura;
4. kategoria gramatyczna informująca za pomocą form czasownika o stosunku mówiącego do treści zdania;
5. w muzyce: typ skali, gamy lub tonacji


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) procedura lub ustalony wariant jej wykonania

 (1.2) koło zębate, szczególnie duże;

 (1.3) jęz. kategoria gramatyczna wyrażająca stosunek mówiącego do treści wypowiedzenia;

 (1.4) muz. molowa lub durowa wersja akordu, tonacji, lub gamy

Wiktionary

  • tryb – koło zębate
  • tryb – pomocnicza kategoria systematyczna w biologii, inaczej plemię (tribus)

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Nie ma ustalonego trybu postępowania w takich sytuacjach.

 (1.1) System uruchomił się w trybie awaryjnym.

 (1.1) Zostanie osądzony w trybie doraźnym.

 (1.1) W trybie nadpisywania wprowadzane znaki zastępują wcześniej wpisane znaki dokumentu.

 (1.2) Tryby się zatarły.

 (1.3) Tryb przypuszczający wyraża niepewność, warunkowość lub wyrażone pośrednio życzenie.

 (1.4) Sonet skomponowany został w trybie molowym.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: trɨp, AS: tryp

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. trybowanie n.

:: zdrobn. trybik m.

 czas. trybować ndk.; slang. trybić ndk., zatrybić dk.

 przym. trybowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) procedura, mechanizm, zwyczaj

 (1.2) koło zębate

Wiktionary


tryb.

skrót

 (1.1) = trybunał

Wiktionary


tryba

prosta droga w lesie powstała przez wycięcie drzew; linia ostępowa, przesieka, dukt


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) leśn. pas wycięty w drzewostanie, dzielący las na ostępy

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Charty szły trybą, kalecząć się o kamienie i ciernie, cierpiąc z powodu lat przyjemnego życia.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈtrɨba, AS: tryba

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) dukt, przecinka, przesieka

Wiktionary


trybada

lesbijka, homoseksualistka; safonka


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) lesbijka

Wiktionary

Lesbijka (rzadziej safonka lub trybada) – kobieta o orientacji homoseksualnej, czyli taka, która odczuwa romantyczny i seksualny pociąg do innych kobiet, i w oparciu o ten pociąg może budować własną tożsamość oraz zawierać trwałe związki z innymi kobietami, a także odczuwać przynależność do społeczności osób odczuwających ten pociąg.

Wikipedia

Powiązane:

 rzecz. trybadyzm mrz.

Wiktionary


trybadyzm

aktywność seksualna pomiędzy dwiema kobietami, polegająca na ocieraniu się sromami; tribadyzm


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) seks. homoseksualizm kobiecy

Wiktionary

Trybadyzm – odmiana homoseksualnego seksu bez penetracji, w którym kobieta pociera swoim sromem części ciała innej kobiety. Podobne zachowanie zostało zaobserwowane u samic bonobo. W języku angielskim potocznym wyrażeniem na jedną z form takiego stosunku jest "scissoring", a jego polskim odpowiednikiem jest słowo „nożycowanie”.

Wikipedia

Powiązane:

 rzecz. trybada ż.

Wiktionary


trybalistka

trybalista


SJP.pl

Patrz:

trybalista

trybalistyczny

trybalizm


SJP.pl

Patrz:

trybalizm

trybalizm

tendencja do utrzymywania się podziałów i odrębności plemiennych w społeczeństwach tradycyjnych lub nowych strukturach etnicznych


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) socjol. utrzymywanie się w społeczeństwach narodowych dawnych podziałów i odrębności klanowych, plemiennych

 (1.2) silne poczucie odrębności plemiennyemiennej

 (1.3) przen. utrzymywanie się quasi plemiennych i wodzowskich relacji w jakimś środowisku, np. politycznym

Wiktionary

Trybalizm, inaczej plemienność – idea dążąca do utrzymania się plemiennej struktury społeczeństwa pozbawionego scentralizowanej władzy, jednocześnie idea jest przeciwna kształtowaniu się narodów. Trybalizm może akceptować współczesne aspekty życia oraz czynności, jak np. praktykowanie religii abrahamowych, edukację, komunikację mobilną oraz wymianę walut. Wykazuje również cechy podobne do nacjonalizmu oraz sprzeczne z islamem.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: trɨˈbalʲism̥, AS: trybalʹism̦

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. tribal m.

 przym. trybalistyczny

Wiktionary


trybański

nazwisko


SJP.pl


trybała

nazwisko


SJP.pl


trybek

mały, niewielki tryb (w maszynie); trybik


SJP.pl


trybić

potocznie: sprawnie funkcjonować, działać jak należy


SJP.pl


trybik

mały, niewielki tryb (w maszynie)


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) zdrobn. od: tryb

 (1.2) mały tryb, np. w zegarku

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈtrɨbʲik, AS: trybʹik

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. trybowanie n., tryb m.

 czas. trybować; slang. trybić, zatrybić

 przym. trybowy, trybikowy

Wiktionary


trybochemia

dziedzina mechanochemii zajmująca się badaniem chemicznych i fizykochemicznych przemian ciał stałych, zachodzących pod wpływem czynników mechanicznych


SJP.pl


trybofizyka

dział fizyki zajmujący się procesami fizycznymi zachodzącymi pod wpływem energii mechanicznej w ciałach stałych, zwykle podczas obróbki mechanicznej


SJP.pl


trybolog

specjalista badający zjawiska tarcia i zużywania się powierzchni ruchomych elementów maszyn, np. łożysk, hamulców; tribolog


SJP.pl


trybologia

nauka zajmująca się zjawiskami zachodzącymi między powierzchniami trącymi elementów maszyn i urządzeń; tribologia


SJP.pl

Tribologia, trybologia – nauka o procesach zachodzących w ruchomym styku ciał stałych. Zajmuje się opisem zjawisk tarcia, zużywania oraz smarowania. Tribologia jest ważna przy konstruowaniu i eksploatacji ruchowych węzłów maszyn (np.: łożyska, sprzęgła, hamulce itp.). Stosowanie tej wiedzy pozwala osiągnąć polepszenie sprawności, niezawodności i trwałości różnych urządzeń.

Wikipedia


tryboluminescencja

Wikipedia


trybometria

zespół metod pomiaru sił tarcia zewnętrznego oraz określania odporności na zużycie i progu tarcia zewnętrznego dla danej pary trących się ciał


SJP.pl


trybować

1. oddzielać mięso od kości;
2. zdobić wyroby z blachy, wybijając wgłębienia i uzyskując po drugiej stronie wypukły wzór; repusować


SJP.pl


trybowanie

1. oddzielać mięso od kości;
2. zdobić wyroby z blachy, wybijając wgłębienia i uzyskując po drugiej stronie wypukły wzór; repusować


SJP.pl

  • Trybowanie – usuwanie z surowego mięsa niepożądanych części
  • Trybowanie – zdobienie wyrobów z blachy

Wikipedia


trybówka

Trybówka – część wsi Zaczopki w Polsce położona w województwie lubelskim, w powiecie bialskim, w gminie Rokitno.

Wikipedia


trybownik

nóż do trybowania mięsa


SJP.pl


trybowy

tryb


SJP.pl

Patrz:

tryb

trybrach

stopa wierszowa złożona z trzech sylab krótkich


SJP.pl


trybula

trybuła;
1. roślina zielna z rodziny baldaszkowatych;
2. trybula ogrodowa - gatunek rośliny jednorocznej z rodziny selerowatych


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) bot. nazwa systematyczna|Anthriscus|ref=tak., rodzaj roślin należący do rodziny selerowatych, o wiotkich, pierzastych liściach przypominających nać pietruszki, o zapachu anyżku;

Wiktionary

Trybula (Anthriscus Pers.) – rodzaj roślin należący do rodziny selerowatych. Obejmuje 13–20 gatunków. Występują one głównie w Europie, zasięgi niektórych sięgają na wschodzie Azji. Jeden gatunek o najszerszym zasięgu – trybula leśna A. sylvestris sięga na wschodzie do Chin, a na południu rośnie w Afryce północnej po Etiopię oraz na izolowanym obszarze w Górach Smoczych w Afryce Południowej. W Polsce występują dwa gatunki rodzime – trybula leśna A. sylvestris i trybula lśniąca A. nitida oraz dwa zadomowione antropofity – trybula ogrodowa A. cerefolium i trybula pospolita A. caucalis.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Trybula oczyszcza krew oraz wzmacnia odporność.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: trɨˈbula, AS: trybula

Wiktionary


trybulacja

dawniej: kłopot, niepokój, zmartwienie, ambaras


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) daw. zmartwienie, niepokój, kłopot

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) zmartwienie, niepokój, kłopot, ambaras, frasunek

Wiktionary


trybularz

kościelne naczynie do spalania kadzidła; kadzielnica


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) rel. rodzaj utensyliów liturgicznych, służący do okadzania podczas uroczystości i nabożeństw religijnych;

Wiktionary

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Ministrant podaje diakonowi trybularz.

Wiktionary

Powiązane:

 przym. trybularzowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) kadzielnica

Wiktionary


trybularzowy

przymiotnik relacyjny

 (1.1) dotyczący trybularza, związany z trybularzem

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Ministrant rozpalił węgielek trybularzowy i włożył go do trybularza.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. trybularz mrz.

Wiktionary


trybulka

regionalnie: szczypiorek; trymbulka


SJP.pl


trybulski

nazwisko


SJP.pl


trybun

głosiciel, obrońca idei społecznych


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męski

 (1.1) hist. urząd cywilny w starożytnym Rzymie, utworzony w celu ochrony interesów obywateli, zwłaszcza plebejuszy;

 (1.2) hist. urząd wojskowy w starożytnym Rzymie, oficer;

 (1.3) przen. osoba występująca w imieniu ludu

 (1.4) przen. propagator idei, głównie społecznych lub politycznych

forma rzeczownika.

 (2.1) D. lm. od: trybuna

Wiktionary

  • trybun ludowy – cywilny urzędnik w starożytnym Rzymie
  • trybun wojskowy – stopień wojskowy w armii starożytnego Rzymu
  • trybun – obrońca ludu, osoba upowszechniająca określone idee społeczne (przenośnia)

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Do sprawy powrócono dopiero w 133 roku p.n.e. kiedy to na urząd trybuna ludowego wybrano Tyberiusza Semproniusza Grakcha.

 (1.2) Trybun skinął na otaczających go żołnierzy, ci zaś dopadli Pawła.

 (1.3) No więc odkąd pamiętam, szlajał się po obrzeżach polityki niejaki Zatyra, trybun ludowy, obrońca rolników i w ogóle Polaków.

 (1.4) Drugi po Leninie autorytet rewolucji, charyzmatyczny trybun z grzywą włosów nad czołem; twórca Armii Czerwonej i – dzięki wcieleniu 30 tys. białych oficerów – architekt jej zwycięstwa w wojnie domowej.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. trybunał mrz., trybuna ż., trybunat mrz.

 przym. trybunicyjny

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) trybun ludowy

 (1.2) trybun wojskowy

 (1.3) rzecznik, ombudsman

Wiktionary


trybuna

głosiciel, obrońca idei społecznych


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) specjalne podwyższenie z pulpitem przeznaczone dla mówcy

 (1.2) specjalny podest dla oficjeli podczas uroczystości publicznych, defilad, pochodów

 (1.3) podwyższone amfiteatralnie siedzenia dla publiczności na stadionie, w cyrku

 (1.4) egzemplarz czasopisma ze słowem „trybuna” w tytule, np. „Trybuna Ludu”, „Trybuna Śląska”

 (1.5) archit. empora

forma rzeczownika.

 (2.1) D. i B. lp. od: trybun

Wiktionary

Trybuna – podwyższone miejsce, przeznaczone dla mówcy (np. trybuna parlamentarna), dla oficjeli podczas uroczystości publicznych lub dla publiczności (np. na stadionie, w cyrku).

Wikipedia

Wymowa:

IPA: trɨˈbũna, AS: trybũna

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. trybun m., trybunał m., trybunalczyk m., trybunat m.

:: zdrobn. trybunka ż.

 przym. trybunalski, trybunicyjny

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) mównica

 (1.5) empora, galeria

Wiktionary


trybunalski

odnoszący się do trybunału, np. sąd trybunalski


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) dotyczący trybunału, związany z trybunałem

Wiktionary

Powiązane:

 (1.1) zob. trybunał.

Wiktionary


trybunat

nazwa urzędu w republice rzymskiej


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) hist. urząd, godność trybuna rzymskiego

 (1.2) hist. okres sprawowania urzędu trybuna rzymskiego

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. trybunał mrz., trybun m., trybuna ż.

 przym. trybunicyjny

Wiktionary


trybunał

sąd o specjalnych kompetencjach lub o szczególnym znaczeniu


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) praw. kolegium sędziowskie o szczególnych uprawnieniach

 (1.2) praw. instancja orzekająca, kolegium sądowe;

 (1.3) hist. praw. szlachecki sąd apelacyjny w dawnej Polsce

Wiktionary

Trybunał – organ władzy sądowniczej uprawniony do sądzenia, rozstrzygania, ustalania roszczeń lub sporów – bez względu na to, czy w jego nazwie występuje słowo trybunał.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Strony postępowania przedstawiają Trybunałowi pisemne oświadczenie.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. trybuna ż., trybun m., trybunat m.

 przym. trybunalski, trybunicyjny

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) skr. tryb.

Wiktionary


trybunicyjny

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z trybunem i rolą, postawą trybuna, dotyczący trybuna i jego roli

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Oczywiście, Le Pen zachowała kilka wątków trybunicyjnych, aby kanalizować niezadowolenie czy wściekłość ludzi, którzy widzieli mieszkające obok nich rodziny imigranckie, otrzymujące zasiłki socjalne, podczas gdy oni zmagają się z bezrobociem.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. trybun m., trybunka ż., trybuna ż., trybunał m., trybunat m.

 przym. trybunalski

Wiktionary


trybunka

zdrobnienie od: trybuna


SJP.pl


trybunowicz

potocznie: piłkarz, który nie załapał się do składu podstawowego ani rezerwowego drużyny


SJP.pl


trybuś

nazwisko


SJP.pl


trybusz

nazwisko


SJP.pl


trybuszon

dawniej: korkociąg


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) daw. korkociąg

Wiktionary

Korkociąg (staropol. trybuszon od franc. tire-bouchon lub grajcar, grajcarek) – przyrząd do wyjmowania korków z butelek. W najbardziej podstawowej swej konstrukcji jest to szpikulec skręcony śrubowo, na którego końcu znajduje się uchwyt do wkręcania korkociągu w korek i wyjmowania korka. Niektóre modele są wyposażone w ostry nożyk do cięcia folii oraz dźwignię ułatwiającą otwieranie bez nadmiernego wysiłku.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: trɨˈbuʃɔ̃n, AS: trybušõn

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz.

:: zdrobn. trybuszonik m.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) daw. gw-pl|Kraków|tyrbuszon.

Wiktionary


trybuszonik

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) zdrobn. trybuszon

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌtrɨbuˈʃɔ̃ɲik, AS: trybušõńik

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. trybuszon m.

Wiktionary


trybut

1. dawniej: opłata nakładana przez władcę na kraj przez niego podbity; kontrybucja, haracz, podatek;
2. w antycznym Rzymie: podatek, którzy płacili mieszkańcy prowincji;
3. podniośle: coś, co zostało poświęcone, ofiarowane; danina


SJP.pl

Danina (trybut z łac. tributum) – świadczenie o charakterze przymusowym, funkcjonujące w starożytności oraz średniowieczu, uiszczane monarsze przez poddanych lub władcy silniejszemu przez władcę słabszego jako wyraz uznania jego zwierzchności. W przypadku chłopów zastąpiona przez pańszczyznę lub czynsz.

Wikipedia


trybutariusz

osoba płacąca trybut


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) ktoś kto płaci daninę władzy zwierzchniej

Wiktionary

Trybutariusz – osoba (władca) płacąca trybut (daninę) innej osobie (władcy).

Wikipedia


trybuła

trybula;
1. roślina zielna z rodziny baldaszkowatych;
2. trybuła ogrodowa - gatunek rośliny jednorocznej z rodziny selerowatych


SJP.pl


tryby

prosta droga w lesie powstała przez wycięcie drzew; linia ostępowa, przesieka, dukt


SJP.pl


trychalny

w fykologii: mający postać nici, złożony z jednojądrowych komórek


SJP.pl


trychina

nicień pasożytujący w jelitach, wywołuje trychinozę (włośnicę); włosień


SJP.pl

Włosień kręty, włosień spiralny, trychina (Trichinella spiralis) – gatunek pasożytniczego nicienia z rodziny Trichinellidae. Jest jednym z najgroźniejszych pasożytów człowieka – wywołuje chorobę włośnicę (trychinozę), która może mieć ciężki przebieg, kończący się niekiedy śmiercią.

Wikipedia


trychinelloza

przewlekła choroba pasożytnicza zwierząt i człowieka wywoływana przez włośnie; włośnica; trychinoza


SJP.pl


trychinoskop

mikroskop do wykrywania i badania trychin


SJP.pl


trychinoskopia

mikroskopowe badanie mięsa zwierząt rzeźnych w celu wykrycia trychin


SJP.pl


trychinoskopowy

dotyczący trychinoskopii


SJP.pl


trychinoza

przewlekła choroba pasożytnicza zwierząt i człowieka wywoływana przez włośnie; włośnica; trychinelloza


SJP.pl

Włośnica, trychinoza, trichinelloza (łac. trichinosis, trichinellosis) – ciężka choroba pasożytnicza, spowodowana zarażeniem człowieka lub zwierzęcia nicieniem z rodzaju Trichinella, w Polsce najczęściej spowodowana jest włośniem krętym (Trichinella spiralis).

Wikipedia


trychocefaloza

choroba pasożytnicza człowieka i zwierząt, wywoływana przez nicienia włosogłówkę, często prowadząca do zapalenia wyrostka robaczkowego, anemii i chorób wrzodowych przewodu pokarmowego; włosogłówczyca


SJP.pl


trycholog

specjalista od dolegliwości związanych z włosami i skórą głowy


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) med. lekarz specjalista trychologii

rzeczownik, rodzaj żeński

 (2.1) med. lekarka specjalistka trychologii

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Fryzjer radzi iść do trychologa i to jak najszybciej.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. trychologia ż.

 przym. trychologiczny

 przysł. trychologicznie

Wiktionary


trychologia

dziedzina medycyny zajmująca się leczeniem dolegliwości związanych z włosami i skórą głowy


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) med. kosmet. dziedzina nauki zajmująca się łysieniem, schorzeniami oraz pielęgnacją włosów i skóry głowy

Wiktionary

Trychologia – dziedzina medycyny zajmująca się diagnozowaniem i leczeniem dolegliwości związanych z ludzkimi włosami i skórą głowy.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ˌtrɨxɔˈlɔɟja, AS: tryχoloǵi ̯a

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. trycholog m., trycholożka ż.

 przym. trychologiczny

 przysł. trychologicznie

Wiktionary


trychologiczny

trychologia


SJP.pl

Patrz:

trychologia

trycholożka

trycholog


SJP.pl

Patrz:

trycholog

trychom

forma życiowa sinic, długa i cienka kolonia ściśniętych komórek


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy

 (1.1) mikrobiol. forma życiowa sinic, nitkowata kolonia komórek;

Wiktionary

Trychom – forma życiowa sinic w postaci nitkowatej kolonii komórek ściśle do siebie przylegających, przy czym poprzeczne ściany komórkowe są wspólne dla sąsiadujących komórek, w związku z czym te nie mogą odłączać się swobodnie. Komórki trychomu połączone są plazmodesmami.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Komórki trychomu połączone są plazmodesmami. (Wikipedia)

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈtrɨxɔ̃m, AS: tryχõm

Wiktionary


trychomowy

trychom


SJP.pl

Patrz:

trychom

trychotomia

trójdzielność


SJP.pl


trychotomiczny

przymiotnik relacyjny

 (1.1) dzielący się na trzy części, trzy człony

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. trychotomia ż.

Wiktionary


trycykl

Tricykl / Trycykl – rodzaj dawnego roweru trójkołowego o dwóch dużych kołach tylnych i małym przednim kole. Jest to jeden z welocypedów. Wynaleziono go w II połowie XIX wieku.

Wikipedia


trycyna

związek organiczny, flawon w postaci białego, krystalicznego proszku, umiarkowanie rozpuszczalny w wodzie


SJP.pl


tryczek

zdrobnienie od: tryk; młody tryk


SJP.pl


tryczówka

wieś w Polsce


SJP.pl

Tryczówka – wieś w Polsce położona w województwie podlaskim, w powiecie białostockim, w gminie Juchnowiec Kościelny.

Wikipedia


trydencki

przymiotnik od: Trydent


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z Trydentem, dotyczący Trydentu, pochodzący z Trydentu

 (1.2) rel. dotyczący soboru trydenckiego, związany z soborem trydenckim

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Trydent mrz., trydentczyk mos., trydentka ż.

 przym. potrydencki

Wiktionary


trydent

1. miasto we Włoszech;
2. Trydent-Górna Adyga: region autonomiczny we Włoszech; Tyrol Włoski


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna

 (1.1) geogr. adm. miasto i gmina w północnych Włoszech;

 (1.2) geogr. adm. prowincja w północnych Włoszech;

 (1.3) teol. hist. sobór trydencki

Wiktionary

Trydent (wł. Trento, niem. Trient, ladyński oraz lombardzki Trent, łac. Tridentum) – miasto i gmina we Włoszech, w regionie Trydent-Górna Adyga, w prowincji Trydent.

Miasto położone jest na wysokości 194 m n.p.m. Według danych na rok 2023 gminę zamieszkiwały 117 984 osoby, 747,3 os./km². Miasto jest głównie znane z odbywającego się w latach 1545–1563 Soboru Trydenckiego.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Mam kilkadziesiąt pocztówek z Trydentu w moich zbiorach.

 (1.1) Trydent jest znany z długiego w nim pobytu ks. Aleksandra mazowieckiego, który był pierwszym biskupem-Polakiem we Włoszech (XV w.). Jego otoczenie opracowało wczesny słowniczek polsko-włoski niedawno odnaleziony w tutejszym archiwum.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. trydentczyk mos., trydentka ż.

 przym. trydencki, potrydencki

Wiktionary

Synonimy:

 (1.2) ofic. Prowincja Autonomiczna Trydentu

Wiktionary


trydentczyk

mieszkaniec Trydentu-Górnej Adygi (regionu we Włoszech)


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) mieszkaniec Trydentu; osoba z tego miasta

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Legenda świętego Szymona została spopularyzowana w Polsce za sprawą Piotra Skargi. W swoich Żywotach Świętych opisał on dzieje tragicznej śmierci małego trydentczyka, a także morderstwo jakiego mieli dopuścić się Żydzi w litewskich Puniach.

 (1.1) Ten strzelec alpejski, z pochodzenia trydentczyk, w 1962 roku - w wieku dwudziestu dwu lat - zachorował na kostniakomięsaka lewego biodra, który zwykle bardzo szybko prowadzi do zniszczenia całej kości biodrowej.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Trydent mrz.

:: fż. trydentka ż.

 przym. trydencki

Wiktionary


trydentka

mieszkanka Trydentu-Górnej Adygi (regionu we Włoszech)


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) mieszkanka Trydentu; kobieta z tego miasta

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Trydent mrz.

:: fm. trydentczyk mos.

 przym. trydencki

Wiktionary


trydymit

minerał, rombowa odmiana kwarcu; stosowany jako składnik materiałów ogniotrwałych


SJP.pl

Trydymit – minerał z gromady krzemianów. Nazwa pochodzi od gr. tridymos = potrójny; zawdzięcza swoją nazwę szczególnie częstemu występowaniu w formie trojaków, ale spotyka się również bliźniaki i zbliźniaczenia wielokrotne.

Wikipedia


tryfan

spodumen, minerał z gromady krzemianów


SJP.pl


tryfić

potocznie: bać się; cykać się, strachać się


SJP.pl


tryfiliusz

imię męskie


SJP.pl

Tryfiliusz – imię męskie pochodzenia greckiego, gr. Triphyllios, wywodzące się od imienia króla Arkadii, Triphylosa. Patronem tego imienia jest św. Tryfiliusz, biskup Leukozji (Nikozji).

Tryfiliusz imieniny obchodzi 13 czerwca.

Wikipedia


tryforium

w budynkach romańskich i gotyckich: trójdzielne arkadowe okno lub przezrocze; triforium


SJP.pl

Wikipedia


tryforyjny

przymiotnik od: tryforium


SJP.pl


tryftong

połączenie trzech samogłosek w jednej sylabie


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) jęz. dźwięk samogłoskowy o zmiennym przebiegu artykulacji, będący złożeniem samogłoski i dwóch półsamogłosek; przez użytkowników języka postrzegany jako złożenie trzech samogłosek

Wiktionary

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Nazwę chińskiej sztuki geomancji, "feng shui", Polacy wymawiają jak "feng szuj", a tymczasem w chińskim "shui" zawiera tryftong [uei], a nie dyftong [ui] i tę sylabę powinno wymawiać się jak "szłej".

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈtrɨftɔ̃ŋk, AS: tryftõŋk

Wiktionary

Powiązane:

 przym. tryftongiczny

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) trójgłoska

Wiktionary


tryglif

płyta ozdobna na fryzie budowli antycznej w stylu doryckim, podzielona dwoma pionowymi wrębami na trzy pasy


SJP.pl

Tryglif – element dekoracyjny w postaci prostokątnej płyty stosowanej we fryzie belkowania doryckiego, stosowany w architekturze starożytnej Grecji i Rzymu. Była ona umieszczana między metopami we fryzie oraz na narożnikach budowli. Pod każdym tryglifem znajdowała się regula (listewka) z sześcioma guttae (łezkami). Tryglify występują również w monumentalnych budynkach wznoszonych według wzorów antycznych w stylu klasycyzmu oraz w okresie eklektycznego historyzmu.

Wikipedia


tryglifon

fryz, w którym na przemian występują tryglify i metopy


SJP.pl


trygon

w astrologii: odległość kątowa wynosząca 120 stopni


SJP.pl

Dasyatis – rodzaj morskich i słodkowodnych ryb chrzęstnoszkieletowych z podrodziny Dasyatinae w obrębie rodziny ogończowatych (Dasyatidae).

Wikipedia


trygonometria

dział matematyki zajmujący się badaniem zależności między bokami i kątami trójkątów płaskich lub sferycznych


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) mat. dział matematyki obejmujący badanie związków między bokami i kątami trójkątów za pomocą funkcji zwanych trygonometrycznymi;

Wiktionary

Trygonometria (łac. trigonometria) – dział matematyki z pogranicza geometrii płaskiej i analizy, badający:

  • związki miarowe między bokami i kątami trójkątów;
  • funkcje trygonometryczne, początkowo definiowane przez trójkąty, a później też w inny sposób; badania te bywają nazywane goniometrią, przy czym termin ten ma też inne znaczenia.

Wikipedia

Powiązane:

 przym. trygonometryczny

Wiktionary


trygonometryczny

przymiotnik

 (1.1) mat. związany z trygonometrią, dotyczący trygonometrii

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. trygonometria ż.

 przysł. trygonometrycznie

Wiktionary


trygort

Trygort (niem. Thiergarten, Zwierzyniec) – wieś w Polsce położona w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie węgorzewskim, w gminie Węgorzewo.

Wieś została założona w 1452 roku.

W Trygorcie mieszkał starosta przasnyski Błażej Krasiński.

W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa suwalskiego.

We wsi dwór o skromnych cechach klasycystycznych z końca XIX w..

Wikipedia


tryhubica

rodzaj sieci rybackiej


SJP.pl


tryjer

maszyna do sortowania ziarna wg długości i grubości; trier


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męski

 (1.1) masz. maszyna do czyszczenia ziarna zbożowego;

Wiktionary

Tryjer – maszyna rolnicza służąca do czyszczenia nasion. W działaniu wykorzystuje różnicę kształtu danych elementów mieszaniny. Tryjery stosowane są do rozdzielania różnych gatunków zbóż. Stosowane są także do oddzielania nasion chwastów, jako jedna z metod zwalczania chwastów.

Wikipedia


tryjon

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) stpol. przestworze

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈtrɨjɔ̃n, AS: tryi ̯õn

Wiktionary


tryk

1. baran gotowy do rozpłodu;
2. chrząszcz z rodziny kózkowatych


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy

 (1.1) zool. samiec owcy gotowy do rozpłodu

Wiktionary

Owca domowa (Ovis aries) – gatunek hodowlanego zwierzęcia domowego z rodziny wołowatych. Jej przodkiem były najprawdopodobniej różne podgatunki owcy dzikiej (Ovis ammon).

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Żeby założyć hodowlę potrzebujemy jeszcze co najmniej jednego tryka.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: trɨk, AS: tryk

Wiktionary

Powiązane:

 czas. trykać/trykać się

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) baran

Wiktionary


tryka

o baranie lub koźle: uderzać głową, rogami; bóść


SJP.pl


trykać

o baranie lub koźle: uderzać głową, rogami; bóść


SJP.pl

czasownik przechodni niedokonany (dk. tryknąć)

 (1.1) zool. o rogatym zwierzęciu: uderzać rogami

 (1.2) pot. uderzać, przede wszystkim czymś ostrym

 (1.3) posp. o mężczyźnie: odbywać stosunek seksualny

czasownik zwrotny niedokonany trykać się (dk. tryknąć się)

 (2.1) zool. o rogatych zwierzętach: uderzać o siebie rogami

 (2.2) posp. odbywać stosunek płciowy

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Dziki i bawoły szturchały się jeszcze i trykały przez dłuższą chwilę, ale już się w tę sprawę wmieszali przodownicy trzód, oznajmiając kolejno: — Czekamy! Czekamy!

 (1.2) Żeby się oduczyć od pijaństwa, poszedł do szpitala dla chorych umysłowo i tam, gdy mu ktoś coś powiedział, zaczął łbem trykać o ścianę, czy o jakiś twardy kant — / — Warjat! — rzucił oberżysta.

 (2.1) Iwan Gabara opowiedział Jerzemu, że odkrył na Łysej Kiczerze starą, już dobrze zarośniętą olszyną porębę, gdzie o świcie sześć byków trykało się rogami, że aż po wierchach łomot szedł, a jeden z nich był stary osiemnastak.

 (2.2) Z tego poszło, że pobudzeni ciepłem łoża, zachęceni mrokiem i samotnością, zapomniawszy o przyjaźni i miłości do zmarłego Antiocha, jęli się nawzajem trykać, nim jeszcze przybyli do Baffy, skąd Cypryjczyk był rodem.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. tryk mzw., trykanie n., tryknięcie n.

 czas. tryknąć dk.

 przym. trykliwy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) bóść

 (2.1) bóść się

Wiktionary


trykanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|trykać.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. tryknięcie n.

 czas. trykać ndk., tryknąć dk.

Wiktionary


tryknąć

ubóść, trącić


SJP.pl


trykocik

zdrobnienie od: trykot


SJP.pl


trykoń

trykoń karliczek - gatunek chrząszcza z rodziny kózkowatych


SJP.pl


trykonodonty

Trykonodonty (†Triconodonta) – rząd wymarłych ssaków mezozoicznych charakteryzujących się zębami trzonowymi z guzkami ustawionymi w linii jeden za drugim (uzębienie trikonodontyczne). Żyły one od wczesnej jury do późnej kredy; znane ze wszystkich kontynentów poza Australią i Antarktydą. Wielkości od ryjówki do kota. Częścią cech budowy zbliżone były do cynodontów.

Wikipedia


trykot

1. podstawowy splot dziewiarski dzianiny kolumienkowej;
2. dzianina na kostiumy gimnastyczne;
3. odzież z tkaniny trykotowej, zwłaszcza obcisły strój sportowy


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) tkanina z: wełny, bawełny, jedwabiu; dziana sposobem pończoszniczym

 (1.2) odzież z takiej tkaniny trykotu (1.1); zwłaszcza: obcisły, dziany kostium gimnastyczny, kąpielowy, sportowy, baletowy, itp.

Wiktionary

  • trykot – dzianina
  • trykot – odzież wykonana z takiej tkaniny
  • trykot gimnastyczny
  • trykot zapaśniczy

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Najodpowiedniejszym materiałem na ubranie żeglarskie jest wełna (…) Na drugim miejscu należy postawić trykot bawełniany.

 (1.1) Ciepła kurtka z jasnego trykotu.

 (1.1) Po 1811 roku pojawiły się podwiązki wyrabiane z trykotu o specjalnym ściągaczowym ściegu, a w połowie XIX wieku zaczęto do ich wyrobu używać taśmy gumowej.

 (1.2) Zblazowany salonowymi perwersjami, do których wkładał specjalne czarne trykoty, i wściekłą pracą (był niezrównanym chemikiem i dyletantem w mechanice i matematyce), książę oddawał się zupełnemu wypoczynkowi i wszelkim wiejskim rozrywkom.

 (1.2) Dziewczyny w gimnastycznych trykotach przerzucały z rąk do rąk piłkę, która wzbijała się wysoko ponad sztandary.

 (1.2) W kąpieli panowie nosili cienkie trykoty sięgające od obojczyka do połowy uda.

 (1.2) Rick wchodził na scenę w pięknym trykocie czarnym, z wyhaftowaną na piersiach złotą żmiją.

 (1.2) Duch babki szepce do mnie, że ona nie nosiłaby tego, co ja, te dzianiny, trykoty opinające ciało, to dobre na ciepłe majtki, ale na wierzch?

 (1.2) Przychodziliśmy w trykotach, dziewczęta nie umalowane, niczego nie dało się ukryć.

 (1.2) Niestety, już nigdy nie założy zapaśniczego trykotu.

 (1.2) Rożne białe, i w kolorach Wstążki, Kornety, kwiatki, Chustki Gazowe i Jedwabne, Fartuszki Gazowe i jedwabne, Rękawiczki, Pończochy Męskie i Damskie jedwabne, Trykoty na kamizelki i Sultany jedwabne i bawełniane.

Wiktionary

Powiązane:

 przym. trykotowy

 rzecz.

:: zdrobn. trykocik mrz.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.2) trykotaż

Wiktionary


trykotarski

dotyczący produkcji trykotaży


SJP.pl


trykotaż

1. wyrób z trykotu;
2. wyrób z bawełny o splocie bieliźniarskim


SJP.pl


trykotowy

przymiotnik

 (1.1) odnoszący się do trykotu; zrobiony z trykotu; rzad. służący do wyrobu trykotaży

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Mają na sobie marynarskie kostiumy: białe spodnie, trykotowe koszulki w niebieskie pasy.

 (1.1) Wynalazek machiny trykotowej w Anglii, postęp w wyrobie mechanicznym tiulów i koronek, który stanowczo zachwiał dotychczasowy przemysł koroniarek, nowe otworzył dla pracy kobiecej pole.

 (1.1) P. Balbina była młoda, niebrzydka, miała na sobie dość czystą sukienkę perkalową w paski, chusteczkę jedwabną na głowie podwiązaną pod brodą, miała na ręku trykotowe rękawiczki, w ręku parasolik czerwony, a na nóżkach, które żywo stąpały po piasku, nie miała nic — gdyż niestety! szła boso.

 (1.1) Dziekan kapituły, nosił się zupełnie jak człowiek świecki, w pluderkiuderkach trykotowych, z chustką białą na szyi.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. trykot mrz.

Wiktionary


tryktrak

1. gra planszowa dla dwóch graczy; backgammon;
2. stolik do gry o tej samej nazwie;
3. dawna gra w karty


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) rodzaj gry planszowyanszowej dla dwóch graczy;

Wiktionary

Tryktrak (ang. backgammon) lub Nardy (od pal. nēw-ardaxšīrdosłownie: odważny Ardaszir) – gra planszowa dla dwóch graczy. Każdy z graczy dysponuje 15 pionami w odrębnych kolorach, które przesuwa po planszy, składającej się z 24 pól (trójkątów), nazywanych liniami, zgodnie z liczbą oczek wyrzuconych na dwóch kostkach. Celem gry jest zdjęcie wszystkich swoich pionów z planszy. Wygrywa gracz, który uczyni to pierwszy.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ˈtrɨktrak, AS: tryktrak

Wiktionary


tryl

ozdobnik muzyczny uzyskiwany przez szybkie powtarzanie dwu sąsiednich dźwięków, stosowany w śpiewie i w grze instrumentalnej


SJP.pl

Tryl – wieś kociewska w Polsce położona w województwie kujawsko-pomorskim, w powiecie świeckim, w gminie Nowe. Wieś jest siedzibą sołectwa Tryl. Według Narodowego Spisu Powszechnego (III 2011 r.) wieś liczyła 415 mieszkańców. Jest trzecią co do wielkości miejscowością gminy Nowe.

W okresie międzywojennym ulokowana była tu placówka Straży Celnej „Tryl”.

W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa bydgoskiego.

Wikipedia


trylemat

trudny wybór między trzema wykluczającymi się możliwościami


SJP.pl

Trylemat (z gr. τρεις – trzy, oraz λημμα – przesłanka) – schemat wnioskowania, w którym obok trzech zdań warunkowych występuje potrójna alternatywa:

Jest to odpowiednik jednego ze współczesnych praw rachunku zdań.

Wikipedia


tryliard

liczba wynosząca 10^21


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) liczba o wartości 1 000 000 000 000 000 000 000 = 1021;

Wiktionary

Tryliard – liczba o wartości: 1 000 000 000 000 000 000 000 = 1021, czyli jedynka i 21 zer w zapisie dziesiętnym. Termin tryliard jest stosowany w nazewnictwie liczebników w skali długiej i nie ma swojego odpowiednika w skali krótkiej.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ˈtrɨlʲjart, AS: trylʹi ̯art

Wiktionary

Powiązane:

 przym. tryliardowy

Wiktionary


tryliardowy

przymiotnik

 (1.1) przymiotnik od tryliard

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌtrɨlʲjarˈdɔvɨ, AS: trylʹi ̯ardovy

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. tryliard m.

Wiktionary


trylik

zdrobnienie od: tryl


SJP.pl


trylinka

sześcioboczna kostka betonowa do układania nawierzchni drogowej


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) bud. kostka betonowa sześciokątna, układana na nawierzchniach drogowych;

Wiktionary

Trylinka – sześciokątne płyty betonowe (o wymiarach ok.: szer. 35 cm, dł. ścianki bocznej 20 cm, wys. 15 cm, 12 cm lub 8 cm) używane zazwyczaj do budowy nawierzchni parkingów, składowisk, tymczasowych dróg. Trylinka stosowana jest również do zabezpieczania i utwardzania pochyłych nawierzchni wkopów lub nasypów. Nazwa pochodzi od nazwiska polskiego wynalazcy Władysława Trylińskiego, któremu 24 kwietnia 1933 roku udzielono patentu nr 18323 na jezdnię drogową i chodniki z płyt betonowych sześciokątnych.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Już wiemy kto i dlaczego odkupił od Mateusza trylinkę.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: trɨˈlʲĩnka, AS: trylʹĩnka

Wiktionary


trylion

liczba wynosząca 10^18


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) liczba o wartości: 1 000 000 000 000 000 000 = 1018;

Wiktionary

Trylion – liczba o wartości: 1 000 000 000 000 000 000 = 1018, w krajach stosujących długą skalę.

W krajach stosujących krótką skalę (głównie kraje anglojęzyczne) trylion oznacza liczbę 1012, czyli bilion na długiej skali.

W układzie SI mnożnikowi 1018 odpowiada przedrostek jednostki miary Eksa o symbolu E, a jego odwrotności (jedna trylionowa) 10-18 odpowiada atto o symbolu a.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ˈtrɨlʲjɔ̃n, AS: trylʹi ̯õn

Wiktionary

Powiązane:

 przym. trylionowy

 rzecz. trylionik mrz.

Wiktionary


trylionik

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) zdrobn. od trylion

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. trylion m.

Wiktionary


trylit

rodzaj budowli megalitycznej o charakterze sakralnym, składającej się z trzech głazów, wznoszona w neolicie i w epoce brązu


SJP.pl

Trylit (try + líthos czyli kamień) – budowla typu megalitycznego, zbudowana z trzech głazów: dwóch pionowych i trzeciego ułożonego poziomo.

Trylity budowano w neolicie i epoce brązu, prawdopodobnie jako obiekty kultu religijnego lub proste obserwatoria astronomiczne.

Wikipedia


trylobit

wymarły morski stawonóg żyjący w erze paleozoicznej


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy

 (1.1) zool. paleont. wymarły morski stawonóg paleozoiczny;

Wiktionary

Trylobity (†Trilobita, z gr. treis ‘trzy’ + lobos ‘płat’) – wymarła gromada morskich stawonogów o owalnym i spłaszczonym grzbietobrzusznie ciele, z wyraźnie wyróżnioną częścią głowową, tułowiową i ogonową. Od strony grzbietu przykryte kalcytowym pancerzem. Dwie głębokie bruzdy wzdłuż dłuższej osi ciała dzielą optycznie jego powierzchnię na trzy płaty (stąd nazwa gromady). Pojawiły się w połowie wczesnego kambru, a wymarły z końcem permu.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Trylobity żyły od kambru do permu.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: trɨˈlɔbʲit, AS: trylobʹit

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) trzypłatowiec, trójpłatowiec

Wiktionary


trylobitokształtne

podtyp wymarłych stawonogów; trylobitowce


SJP.pl

Trylobitokształtne, trylobitowce (†Trilobitomorpha) – podtyp wymarłych zwierząt wodnych z typu stawonogów, obejmujący ok. 4 tysięcy znanych gatunków. Ciało jednolicie segmentowane, mające odnóża na wszystkich segmentach ciała, z wyjątkiem pierwszego i ostatniego. Pokryte pancerzem. Występowały w morzach płytkich, głównie w strefach przybrzeżnych. Pędziły przeważnie tryb życia przydenny, nieliczne gatunki były planktonowe.

Wikipedia


trylobitowce

podtyp wymarłych stawonogów; trylobitokształtne


SJP.pl

Trylobitokształtne, trylobitowce (†Trilobitomorpha) – podtyp wymarłych zwierząt wodnych z typu stawonogów, obejmujący ok. 4 tysięcy znanych gatunków. Ciało jednolicie segmentowane, mające odnóża na wszystkich segmentach ciała, z wyjątkiem pierwszego i ostatniego. Pokryte pancerzem. Występowały w morzach płytkich, głównie w strefach przybrzeżnych. Pędziły przeważnie tryb życia przydenny, nieliczne gatunki były planktonowe.

Wikipedia


trylobity

wymarły morski stawonóg żyjący w erze paleozoicznej


SJP.pl

Trylobity (†Trilobita, z gr. treis ‘trzy’ + lobos ‘płat’) – wymarła gromada morskich stawonogów o owalnym i spłaszczonym grzbietobrzusznie ciele, z wyraźnie wyróżnioną częścią głowową, tułowiową i ogonową. Od strony grzbietu przykryte kalcytowym pancerzem. Dwie głębokie bruzdy wzdłuż dłuższej osi ciała dzielą optycznie jego powierzchnię na trzy płaty (stąd nazwa gromady). Pojawiły się w połowie wczesnego kambru, a wymarły z końcem permu.

Wikipedia


trylogia

utwór składający się z trzech tematycznie powiązanych części; trójksiąg


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) liter. muz. film. cykl składający się z trzech utworów literackich, muzycznych lub filmowych, z których każdy stanowi odrębną całość, lecz połączonych np. wspólną tematyką, grupą bohaterów

Wiktionary

Trylogia – cykl dzieł składający się z trzech utworów, z których każdy stanowi zamkniętą i integralną całość. Dzieła w trylogii łączą zwykle takie cechy, jak tematyka, czy grupa postaci.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Przeczytałem całą trylogię "Władca pierścieni".

Wiktionary


trylon

gaz zaliczany do bojowych środków trujących porażające układ nerwowy, np.: sarin, soman, tabun


SJP.pl

Trylony (trilony) – grupa fosforoorganicznych bojowych środków trujących o działaniu paralityczno-drgawkowym, pochodne kwasów alkilohalogenofosforowych. Do tej klasy związków należy większość BST: m.in.: sarin, soman, tabun, cyklosarin, etylosarin, DFP.

Wikipedia


trylowy

tryl


SJP.pl

Patrz:

tryl

trym

w żeglarstwie: przechylenie statku w stronę rufy lub dziobu; przegłębienie


SJP.pl

  • trym – przegłębienie statku
  • Trym – olbrzym z mitologii nordyckiej
  • Trym – imię i jednocześnie pseudonim norweskiego perkusisty Tryma Torsona

Wikipedia


trymakr

stopa metryczna złożona z trzech długich lub akcentowanych sylab; molos, molossus


SJP.pl


trymbulka

regionalnie: szczypiorek; trybulka


SJP.pl


trymer

1. robotnik portowy, specjalista od rozkładania ładunków masowych;
2. pracownik kotłowni statku parowego przerzucający węgiel


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) maszynka służąca do strzyżenia brody, wąsów oraz usuwania zbędnego owłosienia w nosie i uszach;

 (1.2) narzędzie służące do trymowania sierści zwierząt

 (1.3) lotn. wychylna część steru w samolocie

 (1.4) elektr. kondensator służący do dostrajania obwodów elektrycznych

 (1.5) urządzenie do cięcia papieru, folii, zdjęć itp.

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (2.1) robotnik portowy trymujący ładunek na statku

 (2.2) żegl. żeglarz odpowiedzialny za trymowanie żagla, liny itp.

 (2.3) mar. najniższy stopniem marynarz w kotłowni parowca przerzucający węgiel

Wiktionary

  • trymer w lotnictwie
  • trymer – dodatkowa płetwa sterowa w jachcie ułatwiająca utrzymanie go na kursie
  • trymer – kondensator dostrojczy (do dostrajania obwodu rezonansowego), o pojemności wielokrotnie mniejszej niż kondensatora strojeniowego, z którym trymer współpracuje
  • trymer – marynarz w kotłowni parowca przerzucający węgiel z zasobni pod palenisko
  • trymer – robotnik portowy przemieszczający sypkie ładunki spod luku w głąb ładowni i odwrotnie
  • trymer – maszynka do przystrzygania brody i włosów oraz do trymowania sierści

Wikipedia

Powiązane:

 rzecz. trymowanie n.

 czas. trymować

Wiktionary


trymerofit

przedstawiciel typu roślin należącego do grupy paprotników


SJP.pl


trymerować

trymować;
1. usuwać martwy włos z sierści niektórych psów;
2. przycinać zbędne ludzkie owłosienie


SJP.pl


trymerski

trymer


SJP.pl

Patrz:

trymer

trymestr

okres trzymiesięczny stanowiący trzecią cześć roku akademickiego lub trzecią część ciąży


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) urz. trzymiesięczny okres stanowiący jedną trzecią roku akademickiego na niektórych uczelniach

 (1.2) med. trzymiesięczny okres stanowiący jedną trzecią ciąży u kobiety

Wiktionary

Trymestr – okres trwający trzy miesiące (por. semestr, kwartał).

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) A jak zapewniają nasi rozmówcy, kto choć jeden trymestr postudiuje w Anglii, ten już raczej nie wróci na polską uczelnię.

 (1.2) Są różne podziały czasu trwania ciąży, możemy ją liczyć w tygodniach, miesiącach lub trymestrach. (z Internetu)

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈtrɨ̃mɛstr̥, AS: trmestr̦

Wiktionary

Powiązane:

 przym. trymestralny

Wiktionary


trymetr

wiersz złożony z trzech stóp lub trzech dwustopowych miar wierszowych


SJP.pl


trymomierz

przyrząd wskazujący wielkość przegłębienia statku; przegłębieniomierz


SJP.pl


trymować

1. odpowiednio umieszczać ładunek na statku, tak aby zapewnić mu należytą stateczność;
2. nadawać linie, żaglowi pożądany kształt, długość itp.;
3. usuwać martwy włos z sierści niektórych psów; trymerować;
4. przycinać zbędne ludzkie owłosienie; trymerować


SJP.pl

czasownik

 (1.1) kynol. usuwać martwą sierść psa w celach estetycznych i pielęgnacyjnych

Wiktionary

Wymowa:

IPA: trɨ̃ˈmɔvat͡ɕ, AS: trỹmovać

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. trymowanie n., trymer mos./mrz.

Wiktionary


trymowanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|trymować.

 (1.2) mors. rozłożenie ciężaru jednostce pływającej w celu uzyskania jego odpowiedniego położenia na wodzie

Wiktionary

  • trymowanie – rozmieszczanie ładunku sypkiego w ładowni statku w celu zapewnienia stateczności na wodzie
  • trymowanie – nadawanie żaglowi lub linie odpowiedniego kształtu, np. skracanie liny za pomocą węzła żeglarskiego
  • trymowanie ryb – usuwanie niejadalnych części ryb
  • trymowanie sierści – pielęgnacja sierści psa

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ˌtrɨ̃mɔˈvãɲɛ, AS: trmovãńe

Wiktionary

Powiązane:

 czas. trymować

 rzecz. trymer mos./mrz.

Wiktionary


trymowy

związany z trymem (np. trymowe przechyły statku, system trymowy)


SJP.pl


trynacja

odprawianie trzech mszy przez jednego kapłana tego samego dnia


SJP.pl

Trynacja – forma trzykrotnego odprawiania Mszy świętej tego samego dnia.

Odprawianie trzech mszy w ciągu jednego dnia jest uzasadnione tylko w przypadku braku kapłanów. Z ważnych względów duszpasterskich może być ona dopuszczalna i odprawiana za zgodą biskupa.

Wikipedia


tryńcza

miasto w Polsce


SJP.pl

Tryńcza – wieś w Polsce, położona w województwie podkarpackim, w powiecie przeworskim, siedziba gminy Tryńcza.

Miejscowość leży na prawym brzegu Wisłoka, przy drodze krajowej nr 77 prowadzącej od Przemyśla w kierunku Sandomierza, w pobliżu linii kolejowej nr 68 łączącej Lublin z Przeworskiem. Przystanek kolejowy Tryńcza zlokalizowany jest w sąsiedniej wsi, Wólka Małkowa. Oprócz toru głównego zasadniczego, znajduje się tu także tor mijankowy.

Wikipedia


tryngel

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) środ. muz. muzyk zbierający pieniądze w orkiestrze

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈtrɨ̃ŋɡɛl, AS: trŋgel

Wiktionary


tryngeld

dawniej: drobna zapłata za przysługę, napiwek; trynkgeld


SJP.pl


tryngiel

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) daw. napiwek

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈtrɨ̃ŋʲɟɛl, AS: trŋʹǵel

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) daw. tryngielt

Wiktionary


trynia

roślina z rodziny baldaszkowatych (selerowatych), rosnąca na stokach i stepach południowo-wschodniej Europy i części Azji; trinia


SJP.pl

Trynia (Trinia Hoffm.) – rodzaj roślin z rodziny selerowatych. Obejmuje 13 gatunków. Występują one w strefie klimatu umiarkowanego w zachodniej i południowej Europie oraz w zachodniej Azji. We florze Polski brak przedstawicieli tego rodzaju, ale na Podolu i Wołyniu występują trzy gatunki. Rośliny stepów i kamienistych stoków. Kwiaty Trinia glauca są zapylane przez mrówki.

Wikipedia


trynić

potocznie: trynić się - wdzierać się, wnikać, wpychać się


SJP.pl


trynidad

wyspa na Oceanie Atlantyckim


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna

 (1.1) geogr. wyspa w Małych Antylach, na Oceanie Atlantyckim, u północno-wschodnich wybrzeży Ameryki Południowej;

Wiktionary

Trynidad – wyspa w Małych Antylach, na Oceanie Atlantyckim, u północno-wschodnich wybrzeży Ameryki Południowej; największa i najbardziej zaludniona z 23 wysp państwa Trynidad i Tobago; 4,8 tys. km², 1 mln mieszkańców (1980).

Na Trynidadzie leży stolica państwa – Port-of-Spain. Niektóre inne miasta wyspy: Arima, Couva, San Fernando i Chaguanas.

Jako pierwszy z Europejczyków zobaczył ją Krzysztof Kolumb 31 lipca 1498.

Wikipedia

Powiązane:

 rzecz. Trynidadczyk mos., Trynidadka ż.

 przym. trynidadzki

Wiktionary


trynidadczyk

1. mieszkaniec Trynidadu (wyspy)
2. obywatel Trynidadu i Tobago


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) mieszkaniec Trynidadu

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Trynidad mrz.

:: fż. Trynidadka ż.

 przym. trynidadzki

Wiktionary


trynidadka

1. mieszkanka Trynidadu (wyspy)
2. obywatel Trynidadu i Tobago


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) mieszkanka Trynidadu

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Trynidad mrz.

:: fm. Trynidadczyk mos.

 przym. trynidadzki

Wiktionary


trynidadzki

przymiotnik od: Trynidad


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z Trynidadem, dotyczący Trynidadu

 (1.2) związany z Trynidadem i Tobago, dotyczący Trynidadu i Tobago

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Trynidad mrz., Trynidadczyk mos., Trynidadka ż.

Wiktionary


trynidadzko-tobagijski

przymiotnik od: Trynidad i Tobago


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) odnoszący się do państwa Trynidad i Tobago

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌtrɨ̃ɲiˈdat͡skɔ ˌtɔbaˈɟijsʲci, AS: trńidacko tobaǵii ̯sʹḱi

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Trynidad i Tobago

Wiktionary


tryniecki

przymiotnik od: Tryńcza


SJP.pl


trynio

potocznie: tryper


SJP.pl


trynitarianin

zwolennik głównego nurtu w chrześcijaństwie, uznającego dogmat Trójcy Świętej


SJP.pl


trynitarianka

zwolenniczka głównego nurtu w chrześcijaństwie, uznającego dogmat Trójcy Świętej


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) rel. zakonnica z żeńskiej gałęzi zakonu założonego przez św. Jana z Matty

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) O robienie zastrzyków poproszono siostrę trynitariankę.

 (1.1) Za trynitariankami skręcisz w prawo.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. trynitarz m.

 przym. trynitarski

Wiktionary


trynitarka

zakonnica należąca do Mniszek Zakonu Trójcy Przenajświętszej i Niewolników


SJP.pl


trynitarny

dotyczący jedności Trójcy Świętej


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) rel. dotyczący trynitarianizmu, trynitaryzmu

Wiktionary

Powiązane:

 przym. antytrynitarny

Wiktionary


trynitarski

przymiotnik od: trynitarz


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z trynitarzami, dotyczący trynitarzy

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Zakonnik poprowadził wykład o charyzmacie trynitarskim.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. trynitarz m., trynitarianka ż.

Wiktionary


trynitaryzm

Trójca Święta, Święta Trójca (łac. Sancta Trinitas, także Trinitas, stgr. Αγια Τριας, trb. Hágia Trías) – chrześcijański dogmat uznający, że Bóg jest Bogiem Trójjedynym, istniejącym jako trzy Osoby – po grecku hipostazy – pozostając jednocześnie jednym Bytem. Wszystkie trzy Osoby są rozumiane jako mające tę samą jedną istotę czyli naturę (tautuzja), a nie jedynie podobne natury. Od początku trzeciego wieku doktryna Trójcy zaczęła być formułowana następująco: jest „jeden Bóg istniejący w trzech Osobach i jednej substancji, Ojciec, Syn i Duch Święty”. Wiara w Trójcę jest wyznawana przez wszystkie Kościoły katolickie, prawosławne, wszystkie główne wyznania wyrastające z nurtu reformacji takie, jak luteranizm, kalwinizm, anglikanizm, metodyzm i prezbiterianizm oraz wspólnoty ewangelikalne i w odróżnianej od innych grup religijnych wersji bez uznawania wiecznego zrodzenia Syna i bez uznawania niewzruszoności Boga przez Kościół Adwentystów Dnia Siódmego. Dogmat o Trójcy Świętej jest więc uważany za „centralną prawdę wiary teologii chrześcijańskiej”.

Wikipedia


trynitarz

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) rel. zakonnik z zakonu założonego przez św. Jana z Matty;

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Od kogo ten trynitarz dostał bukiet róż?

 (1.1) Zadaniem trynitarzy było wykupowanie niewolników chrześcijańskich z rąk muzułmanów.

Wiktionary

Powiązane:

:: fż. trynitarianka ż.

 przym. trynitarski

Wiktionary


trynkgeld

dawniej: drobna zapłata za przysługę, napiwek; tryngeld


SJP.pl


trynknąć

gwarowo: podpić sobie, napić się alkoholu


SJP.pl


trynknięty

potocznie: taki, który się trochę upił; podpity


SJP.pl


trypa

tkanina wełniana lub bawełniana podobna do aksamitu


SJP.pl


trypaflawina

środek leczniczo-dezynfekcyjny stosowany do zwalczania infekcji bakteryjnych; trypoflawina


SJP.pl


trypanosom

pasożytniczy pierwotniak powodujący choroby zwierząt i ludzi; trypanosoma, świdrowiec


SJP.pl


trypanosoma

pasożytniczy pierwotniak powodujący choroby zwierząt i ludzi; trypanosom, świdrowiec


SJP.pl

Świdrowiec (Trypanosoma) – rodzaj pasożytniczych pierwotniaków należących do rodziny świdrowców (Trypanosomatidae), będących pasożytami bezwzględnymi zwierząt kręgowych, w tym człowieka.

Dojrzałe postacie zwane trypomastigota pasożytują w krwi zwierząt kręgowych i człowieka. Wektorem przenoszącym oraz drugim żywicielem są różne gatunki much, kleszczy. U ryb i płazów świdrowce są przenoszone przez pijawki. Jedynym wyjątkiem jest Trypanosoma equiperdum, która nie posiada drugiego żywiciela.

Wikipedia


trypanosomatoza

pasożytnicza choroba tropikalna wywołana przez świdrowce, przenoszone przez różne gatunki muchy tse-tse; śpiączka afrykańska


SJP.pl

Trypanosomoza lub synonimy: trypanosomatoza, trypanosomiaza – nazwa kilku chorób pasożytniczych wywoływanych u kręgowców przez świdrowce.

Wikipedia


trypel

organogeniczna skała osadowa, odmiana diatomitu, stosowana jako surowiec w przemyśle ceramicznym; łupek polerski, trypla


SJP.pl


tryper

zakaźna choroba weneryczna wywoływana przez ziarniaki - gonokoki; rzeżączka; gonorea


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy

 (1.1) pot. rzeżączka

Wiktionary

Rzeżączka (gr. γονόρροια gonórrhoia, łac. gonorrhoea, co znaczy „nasieniotok”), także wiewiór, tryper – choroba zakaźna, przenoszona drogą płciową, której czynnikiem etiologicznym jest Gram-ujemna bakteria – dwoinka rzeżączki (Neisseria gonorrhoeae).

Wikipedia

Synonimy:

 (1.1) rzeżączka, wiewiór

Wiktionary


trypla

1. uderzenie podczas gry w bilard jednej bili w drugą tak, aby się odbiła dwa razy od bandy;
2. organogeniczna skała osadowa, odmiana diatomitu, stosowana jako surowiec w przemyśle ceramicznym; łupek polerski, trypel


SJP.pl

  • trypla (skała)
  • trypla (bilard)
  • trypla (wyścigi konne)

Wikipedia


tryplet

triplet;
1. trzywersowe przysłowie lub zagadka;
2. trzy kolejne nukleotydy w łańcuchu DNA; kodon;
3. w myślistwie: trzy celne strzały, kładące trzy zwierzęta;
4. fotograficzny obiektyw anastygmatyczny złożony z trzech członków


SJP.pl

  • kodon – tryplet, trójka kodująca
  • stan trypletowy – szczególny stan niektórych atomów i cząsteczek
  • tryplet (obiektyw) – rodzaj obiektywu fotograficznego
  • tryplet (spektrometria) – czyli potrójnie rozdzielony sygnał spektralny (np. w NMR)
  • tryplety – sztucznie sporządzone kamienie

Wikipedia


tryplika

w prawie, rzadko: wypowiedź odrzucająca argumentację zawartą w duplice


SJP.pl


tryplikat

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) rzad. trzecia sztuka lub kopia danego dokumentu

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) A wszystkiego była obfitość nieraz w tryplikatach, zbiory bowiem powstawały z zsypywania bibliotek po zamożniejszych emigrantach z 1831 r. […].

Wiktionary


trypodia

wers złożony z trzech identycznych stóp


SJP.pl

Trypodia (gr. tripodíaczłon trzystopowy) – typ wiersza złożonego z trzech identycznych stóp w każdym wersie.

  • Trypodia trocheiczna: SsSsSs - w wierszu polskim bardzo częsta
  • Trypodia jambiczna: sSsSsS - w wierszu polskim niezbyt częsta
  • Trypodia daktyliczna: SssSssSss - w wierszu polskim nie występuje
  • Trypodia amfibrachiczna: sSssSssSs - w wierszu polskim bardzo częsta
  • Trypodia anapestyczna: ssSssSssS - w wierszu polskim rzadka
  • Trypodia peoniczna III - w wierszu polskim rzadka

Wikipedia


trypoflawina

środek leczniczo-dezynfekcyjny stosowany do zwalczania infekcji bakteryjnych; trypaflawina


SJP.pl


trypolis

1. stolica Libii;
2. miasto w północnym Libanie, nad Morzem Śródziemnym


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna

 (1.1) geogr. miasto, stolica Libii;

 (1.2) geogr. miasto w północnym Libanie nad Morzem Śródziemnym;

Wiktionary

Trypolis (arab. ‏طرابلس‎, Ṭarābulus) – stolica i największe miasto Libii, położone w północno-zachodniej części kraju, w Trypolitanii, nad Morzem Śródziemnym.

Miasto liczy 2,2 mln mieszkańców (2011), podczas gdy w 1973 mieszkało tu ponad 481 tys. osób.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: trɨˈpɔlʲis, AS: trypolʹis

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Trypolitańczyk mos., Trypolitanka ż., trypolitańczyk m., trypolitanka ż., Tripoli n., Tripolis n.

 przym. trypolitański, trypoliski

Wiktionary


trypoliski

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z Trypolisem, dotyczący Trypolisu (miasta w Libii albo Libanie)

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Trypolis mrz.

Wiktionary


trypolitańczyk

mieszkaniec Trypolisu


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) mieszkaniec Trypolitanii

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Trypolitania ż., Trypolis mrz., trypolitańczyk mos., trypolitanka ż.

:: fż. Trypolitanka ż.

 przym. trypolitański

Wiktionary


trypolitania

historyczna kraina w zachodniej Libii zamieszkiwana w starożytności przez plemiona berberyjskie


SJP.pl

Trypolitania (arab. ‏طرابلس‎, Tarabulus, Ţarābulus; łac. Regio Tripolitana; gr. Τριπολιτάνια) – kraina historyczna w zachodniej Libii nad wybrzeżem Morza Śródziemnego zamieszkana w starożytności przez Berberów. Od VIII wieku p.n.e. u jej wybrzeży zaczęły powstawać kolonie fenickie. Pod koniec VI wieku p.n.e. kolonie te podporządkowała sobie Kartagina. Po III wojnie punickiej (fenickiej) podbita przez Rzymian, w roku 435 przez Wandalów, w 533 przez Bizancjum, w VIII wieku przez Arabów.

Wikipedia


trypolitanka

mieszkanka Trypolisu


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) mieszkanka Trypolitanii

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Trypolitania ż., Trypolis mrz., trypolitańczyk mos., trypolitanka ż.

:: fm. Trypolitańczyk mos.

 przym. trypolitański

Wiktionary


trypolitański

1. przymiotnik od: Trypolis (stolica Libii)
2. przymiotnik od: Trypolitania (kraina w Libii)


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) odnoszący się do miasta Trypolis

 (2.1) odnoszący się do Trypolitanii

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌtrɨpɔlʲiˈtãj̃sʲci, AS: trypolʹitãĩ ̯sʹḱi

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Trypolitańczyk mos., Trypolitanka ż., trypolitańczyk m., trypolitanka ż., Trypolis m., Tripoli n. Tripolis n.

Wiktionary


trypowy

dawniej: wykonany z trypy - tkaniny wełnianej lub bawełnianej podobnej do aksamitu, wyrabianej w Polsce od XVI wieku


SJP.pl


trypsyna

enzym soku trzustkowego aktywny w środowisku zasadowym, rozkładający białka na składniki prostsze


SJP.pl

Trypsyna (EC 3.4.21.4) – enzym trawienny wytwarzany przez część zewnątrzwydzielniczą trzustki.Jest wydzielany w postaci proenzymu – trypsynogenu, który wchodzi w skład soku trzustkowego. W dwunastnicy pod wpływem niewielkich nawet ilości innego enzymu - enterokinazy dochodzi do aktywacji trypsynogenu. Dzięki autokatalitycznej zdolności trypsyny (przy pH 7,9) szybko dochodzi do pełnego uczynnienia wydzielonego trypsynogenu.

Wikipedia


trypsynogen

nieaktywny prekursor trypsyny produkowany przez trzustkę


SJP.pl

Trypsynogen – proenzym wydzielany przez zewnątrzwydzielniczą część trzustki i jako składnik soku trzustkowego transportowany do dwunastnicy, gdzie jest aktywowany przez enteropeptydazę do trypsyny. W patologicznej nieszczelności zwieracza Oddiego aktywacja może nastąpić w świetle przewodów trzustkowych za sprawą trypsyny, enteropeptydazy lub żółci co prowadzić może do zapalenie trzustki.

Wikipedia


tryptamina

amina powszechnie występująca w organizmach żywych


SJP.pl

Tryptamina – organiczny związek chemiczny amina biogenna powszechnie występujący w organizmach żywych. In vivo jest ona syntetyzowana z tryptofanu, jako etap pośredni wytwarzania indolu oraz wielu alkaloidów.

Tryptaminę można stosunkowo łatwo modyfikować chemiczne otrzymując całą klasę związków chemicznych, o wspólnej nazwie tryptaminy.Do najbardziej znanych tryptamin naturalnych należą: serotonina i melatonina. Tryptaminy powszechnie występują w roślinach, zwierzętach, a także w ludzkim mózgu. Część z nich znalazło zastosowania w medycynie (np.: sumatryptan – lek na migrenę), zaś część to substancje psychoaktywne – np. DMT, AMT, DiPT. Tryptamina wchodzi też w skład większych, bardziej skomplikowanych cząsteczek jak LSD i johimbina.

Wikipedia


tryptan

Tryptany (agonisty receptora 5HT1B/1D) – grupa leków stosowanych w leczeniu ataków migreny. Wykazują się skutecznością w przerywaniu pojedynczego napadu bólu migrenowego, ale nie zapobiegają ich wystąpieniu, ani nie prowadzą do wyleczenia tej choroby.

Wikipedia


tryptofan

aromatyczny aminokwas egzogenny


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) biochem. aminokwas z łańcuchem bocznym opartym na szkielecie indolu, produkowany przez rośliny i niektóre bakterie;

Wiktionary

Tryptofan (skrótowo Trp lub W) – organiczny związek chemiczny z grupy aminokwasów białkowych. Jest obojętny elektrycznie; jego łańcuch boczny oparty jest na szkielecie indolu.

Wchodzi w skład białek (białka mleka, białka krwi), należy do aminokwasów niezbędnych (nie może być syntetyzowany w organizmie człowieka i musi być dostarczany z pożywieniem). Zdolność do jego syntezy mają niektóre rośliny i bakterie.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Człowiek nie potrafi syntetyzować tryptofanu we własnym organizmie.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) kwas (2S)-2-amino-3-(1H-indol-3-ylo)propanowy, kwas (2S)-2-amino-3-indolopropanowy, kwas α-amino-β-indolopropionowy, skr. Trp, W, wzór sumaryczny: wzór chemiczny|C11H12N2O2.

Wiktionary


trypton

drobne cząsteczki mineralne zwietrzałych skał i rozłożonych szczątków organicznych, występujące w postaci zawiesiny w zbiornikach wodnych i tworzące osady denne; abioseston


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) jeden ze składników sestonu, zawiesiny unoszącej się w wodzie każdego zbiornika wodnego;

Wiktionary

Trypton, abioseston – jeden ze składników sestonu, zawiesiny unoszącej się w wodzie każdego zbiornika wodnego. W skład tryptonu wchodzą nieożywione cząstki pochodzenia mineralnego (np. drobne iły) i organicznego (resztki organizmów, fragmenty tkanek).

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ˈtrɨptɔ̃n, AS: tryptõn

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) abioseston

Wiktionary


tryptyk

1. trójskrzydłowy ołtarz; trójdzielna kompozycja malarska lub rzeźbiarska;
2. dzieło literackie, filmowe itp. składające się z trzech części połączonych wspólnym tematem


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) szt. dzieło (malarskie, literackie, rzeźbiarskie, filmowe itp.) składające się z trzech części;

 (1.2) trójdzielna nastawa ołtarzowa

Wiktionary

Tryptyk – typ nastawy ołtarzowej składający się z części środkowej oraz dwóch bocznych skrzydeł.

Tryptyk jest poliptykiem, czyli ołtarzem szafiastym charakterystycznym dla gotyku. Skrzydła są zwykle osadzone na zawiasach i ruchome, dzięki czemu mogą się zamykać, zasłaniając część środkową. Najczęściej są zdobione z obu stron malowidłami lub płaskorzeźbą.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ˈtrɨptɨk, AS: tryptyk

Wiktionary

Powiązane:

 przym. tryptykowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) trylogia (w odniesieniu do dzieł literackich i filmowych)

Wiktionary


tryrema

rodzaj starożytnej łodzi charakteryzujący się trzema rzędami wioseł; trirema


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) zob. trirema.

Wiktionary

Triera (gr. Τριήρεις triēreis) – trójrzędowiec, starogrecka galera z trzema rzędami wioseł, początkowo wiosłowa, a następnie żaglowo-wiosłowa, zwana triremą (łac. trireme) przez Rzymian, także przez część historyków współczesnych. Przyjmuje się, że triery zaczęły powstawać w połowie VII wieku p.n.e. Można wskazać chronologicznie i konstrukcyjnie, że grecka triera była poprzedniczką okrętów rzymskich. Była bardzo zwrotna. Triery mogły mieć 38–41 m długości i 3–5 m szerokości, zanurzenie do 1,9 m, wyporność 70-90 ton, prędkość: do 9 węzłów przy pomocy wioseł; 12 węzłów z pomocą żagli; 6 węzłów – prędkość podróżna, z podziałem załogi na dwie wachty. Dziób chroniony był przez ciężki, zazwyczaj okuty brązem taran, stanowiący główną broń triery.

Wikipedia


trysekcja

w matematyce: podział dowolnego odcinka lub kąta na trzy równe części


SJP.pl


trysk

rozpryskujące się kropelki wody lub błota; bryzg


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) rozpryskująca się ciecz

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. tryśnięcie n., wytryśnięcie n., tryskawka ż., tryskacz m., tryskanie n., tryskawa ż.

 czas. trysnąć, tryskać ndk.

 przym. tryskaczowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) bryzg, tryśnięcie

Wiktionary


tryskać

czasownik przechodni niedokonany (dk. trysnąć)

 (1.1) wydobywać się nagle, wyrzucać gwałtownie

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈtrɨskat͡ɕ, AS: tryskać

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. wytryśnięcie n., tryśnięcie n., tryskawka ż., wytrysk mrz., tryskanie n., trysk mrz., tryskacz mrz., tryskawa ż.

 czas. trysnąć

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) chlustać, buchać, bluzgać, pryskać, wytryskać, strzelać, wybuchać

Wiktionary


tryskacz

1. bylina z rodziny dyniowatych o owocach podobnych do małych ogórków; ośli ogórek;
2. urządzenie służące do spryskiwania czegoś


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) techn. urządzenie do spryskiwania

Wiktionary

Tryskacz lub główka tryskaczowa – element instalacji tryskaczowej używany do rozprowadzenia wody znajdującej się w rurociągach instalacji po powierzchni obiektu, w którym został zamontowany. Tryskacze są jednym z systemów samoobrony budynku przed pożarem. Ich rodzaj, sposób rozmieszczania i obliczania są ściśle określone przez przepisy przeciwpożarowe i budowlane.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Majster kazał wymienić tryskacz, bo dysza się w nim zatkała.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. wytryśnięcie n., trysk mrz., tryskanie n., tryskawa ż., tryskawiec mrz., tryskawka ż., tryśnięcie n.

 czas. tryskać ndk., trysnąć dk.

 przym. tryskaczowy

Wiktionary


tryskanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) gwałtowne wylatywanie strumieni płynu

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. wytryśnięcie n., tryskawa ż., trysk m., tryśnięcie n., tryskacz m., tryskawiec m., tryskawka ż.

 czas. tryskać ndk., trysnąć dk.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) bryzganie, pryskanie

Wiktionary


tryskawa

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) techn. urządzenie wyrzucające pod ciśnieniem strumień cieczy

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. trysk mrz., tryskacz mrz., tryskanie n., tryskawiec mrz., tryśnięcie n.

:: zdrobn. tryskawka ż.

 czas. tryskać ndk., trysnąć dk.

Wiktionary


tryskawiec

roślina zielna z rodziny dyniowatych, o owocach przypominających małe ogórki


SJP.pl

Wikipedia


tryskawka

1. przyrząd laboratoryjny służący do wydmuchiwania cieczy z kolby
2. narząd występujący u płaszczek służący do pobierania wody do oddychania, zlokalizowany z tyłu głowy


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) lab. chem. przyrząd laboratoryjny do podawania niewielkich ilości płynu bez precyzyjnego odmierzania ilości;

 (1.2) techn. urządzenie wyrzucające pod ciśnieniem strumień cieczy

 (1.3) zool. icht. szczelina skrzelowa między łukiem gnykowym a żuchwowym niektórych ryb;

Wiktionary

  • tryskawka (aparatura chemiczna)
  • tryskawka (biologia)

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Korzystanie z tryskawki szklanej wymaga pewnej wprawy.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. wytryśnięcie n., trysk mrz., tryskacz mrz., tryskanie n., tryskawa ż., tryskawiec mrz., tryśnięcie n.

 czas. tryskać ndk., trysnąć dk.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.2) tryskawa

Wiktionary


trysnąć

czasownik nieprzechodni dokonany (ndk. myć)

 (1.1) wydobyć się cienką mocną strugą

 (1.2) wydobyć się z siebie coś cienką mocną strugą

 (1.3) zamanifestować swój stan psychiczny lub fizyczny

 (1.4) pojawić się z impetem

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) W tejże chwili krzyk dał się słyszeć... krew trysnęła i strumień jej oblał zbliżającego się jenerała, który zachwiał się i padł na wznak.

 (1.2) Nim słońce tryśnie światła promieniami, / By mgły z wątpienia i złudy rozgonić.

 (1.3) Za tych — co batem ścięte liście, / za tych — co ptaki z wosku lane, / tych co im krew znużeniem tryśnie / i tych — co wbici cieniem w ścianę / i za zwierzęta konające / którym powoli oczy bledną — / — chciałbyś odrzucić Bogu — życie, / umrzeć raz drugi jak Zbawiciel.

 (1.4) W tem — z burzy trysnęła tęcza!

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. wytrysk mrz., wytryśnięcie n., tryskawka ż., trysk mrz., tryskanie n., tryśnięcie n., tryskacz mrz., tryskawa ż.

 czas. tryskać ndk.

Wiktionary


tryśnięcie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) wylanie się nagłym i mocnym strumieniem

 (1.2) wyrzucenie z siebie z gwałtownością

 (1.3) nagłe przejawienie się

 (1.4) okazanie czegoś w nadmiarze lub bardzo widocznie

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Nagłe tryśnięcie wody przestraszyło ptaki.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. trysk mrz., tryskacz mrz., tryskanie n., tryskawa ż., tryskawiec mrz., tryskawka ż., wytryśnięcie n.

 czas. tryskać ndk., trysnąć dk., wytryskać ndk., wytryskiwać ndk., wytrysnąć dk.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) bryzg, trysk, wytrysk, wytryśnięcie

Wiktionary


tryszczyn

wieś w Polsce


SJP.pl

Wikipedia


tryt

otrzymywany sztucznie izotop wodoru o liczbie masowej 3, którego jądro zawiera jeden proton i dwa neutrony


SJP.pl

Tryt (radiowodór) – nietrwały izotop wodoru, którego jądro (tryton) składa się z jednego protonu i dwóch neutronów. Oznaczany jest symbolem 3H lub T.

Jego czas połowicznego rozpadu wynosi 12,33 lat. Rozpada się w wyniku rozpadu β, podczas którego powstaje jądro helu 3He:

{}_{1}^{3}{\hbox{H}}\;\to \;_{2}^{3}{\hbox{He}}+e^{-}+ {\overline {\nu }}_{e}

Wikipedia


trytan

węglowodór aromatyczny, bezbarwne ciało stałe; trifenylometan, trójfenylometan


SJP.pl

Wikipedia


tryteizm

pogląd kwestionujący jedność chrześcijańskiej Trójcy Świętej, uznający odrębność trzech Osób Boskich; triteizm


SJP.pl

Wikipedia


trytka

potocznie: opaska zaciskowa; trytytka


SJP.pl

Opaska zaciskowa (także znana pod nazwą zip, opaska kablowa, raps, trytytka, trytka i in.) – elastyczna obejma z tworzywa sztucznego z mechanizmem zębatkowo-zapadkowym stosowana głównie do spinania wiązek kabli elektrycznych.

Nazwy „trytytki” oraz „trytytka” są zarejestrowanymi w Urzędzie Patentowym Rzeczypospolitej Polskiej słownymi znakami towarowymi o numerach rejestru odpowiednio R.192091 i R.303165.

Wikipedia


trytoma

trytoma groniasta - gatunek afrykańskiej byliny


SJP.pl

Trytoma, knifofia, wstydlin (Kniphofia) – rodzaj roślin z rodziny złotogłowowatych. Obejmuje 70 gatunków. Większość gatunków (48) występuje w południowej części Afryki, zwłaszcza w Górach Smoczych. W górach Afryki środkowej rosną 22 gatunki (na północy sięgają do Kamerunu i Erytrei). Dwa opisano także z Madagaskaru, a jeden z Jemenu.

Wikipedia


tryton

1. płaz z rodziny salamander; traszka
2. ślimak morski z podgromady ślimaków przodoskrzelnych
3. bóstwo w orszaku Posejdona wyobrażane jako pół człowiek, pół wąż, przedstawiane w malarstwie i rzeźbie


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męski

 (1.1) zool. zob. traszka.

 (1.2) muz. odstęp trzech tonów;

 (1.3) zool. gatunek ślimaka morskiego;

 (1.4) fiz. jądro trytu;

 (1.5) mit. w mitologii greckiej bóstwo morskie, pół człowiek-pół ryba lub pół wąż;

Wiktionary

  • tryton – jądro atomu trytu
  • Tryton – księżyc Neptuna
  • Tryton – w mitologii greckiej bóstwo morskie, syn Posejdona i Amfitryty
  • tryton – w mitologii greckiej każda z istot o mieszanej budowie – pół człowiek, pół ryba
  • tryton – odległość 3 całych tonów
  • tryton (traszka) – płaz ogoniasty z rodziny salamandrowatych
  • Tryton – superkomputer zainstalowany na Politechnice Gdańskiej w 2015

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ˈtrɨtɔ̃n, AS: trytõn

Wiktionary


trytowy

związany z trytem (izotopem wodoru), np. wskazówka trytowa


SJP.pl


tryturacja

1. rozrzedzanie proszku zawierającego czynnik aktywny większą ilością substancji obojętnej;
2. rozcieranie na miałki proszek, zwykle w moździerzu


SJP.pl


trytytka

potocznie: opaska zaciskowa; trytka


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) środ. elastyczna obejma z tworzywa sztucznego z mechanizmem zębatkowo-zapadkowym stosowana np. do spinania wiązek kabli elektrycznych lub mocowania kołpaków;

Wiktionary

Opaska zaciskowa (także znana pod nazwą zip, opaska kablowa, raps, trytytka, trytka i in.) – elastyczna obejma z tworzywa sztucznego z mechanizmem zębatkowo-zapadkowym stosowana głównie do spinania wiązek kabli elektrycznych.

Nazwy „trytytki” oraz „trytytka” są zarejestrowanymi w Urzędzie Patentowym Rzeczypospolitej Polskiej słownymi znakami towarowymi o numerach rejestru odpowiednio R.192091 i R.303165.

Wikipedia

Powiązane:

 rzecz. trytyt m., trytka ż.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) opaska zaciskowa, trytyt, trytka, zip, opaska kablowa, krawatka kablowa, raps, tretytka

Wiktionary


tryumf

triumf;
1. zwycięstwo nad przeciwnikiem, wygrana; sukces, osiągnięcie;
2. duma z osiągniętego sukcesu;
3. w starożytnym Rzymie: uroczysty pochód zwycięskiego wodza; potem także uroczystość z racji sukcesu


SJP.pl

Triumf (z łac. triumphus) – w antycznym Rzymie najwyższe wyróżnienie jakie otrzymywał wódz za swe zwycięstwa na polu walki. Początkowo miał charakter religijny, związany z oczyszczeniem żołnierzy biorących udział w walce. Z czasem ewoluował w kierunku okazałego widowiska mającego na celu uczczenie zwycięskiego wodza i jego żołnierzy.

Wikipedia


tryumfalistyczny

tryumfalizm; triumfalistyczny


SJP.pl


tryumfalniej

stopień wyższy od przysłówka: tryumfalnie


SJP.pl


tryumfalniejszy

stopień najwyższy od przymiotnika: tryumfalny


SJP.pl


tryumfalność

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) odprzym. cecha tego, co jest tryumfalne

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. tryumf m., triumf m., tryumfik m., triumfik m., tryumfator m., tryumfatorka ż., triumfator m., triumfatorka ż., tryumfowanie n., triumfowanie n., zatryumfowanie n., zatriumfowanie n.

 czas. tryumfować ndk., triumfować ndk., zatryumfować dk., zatriumfować dk.

 przym. tryumfalny, triumfalny, tryumfatorski, triumfatorski

 przysł. tryumfalnie, triumfalnie, tryumfatorsko, triumfatorsko

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) triumfalność

Wiktionary


tryumfalny

tryumf; triumfalny


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z tryumfem, dotyczący tryumfu, wyrażający tryumf

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Zobaczył ją pod łukiem tryumfalnym o poranku.

 (1.1) Wojsko wzniosło okrzyk tryumfalny na cześć imperatora.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. triumf m., tryumf m. , triumfator m. / tryumfator m., triumfatorka ż. / tryumfatorka ż., triumfalizm m., tryumfalizm m.

 czas. triumfować ndk. / tryumfować ndk., zatriumfować dk.

 przym. triumfalny, triumfalistyczny, tryumfalistyczny

 przysł. triumfalnie, tryumfalnie, triumfalistycznie, tryumfalistycznie

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) triumfalny

Wiktionary


tryumfator

człowiek, który odniósł zwycięstwo, sukces; triumfator


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) rzad. ktoś, kto odniósł zwycięstwo

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. tryumfalność ż., triumf m., tryumf m., triumfator m., triumfatorka ż., tryumfatorka ż., triumfalizm m., tryumfalizm m.

 czas. triumfować ndk., tryumfować ndk., zatriumfować dk.

 przym. triumfalny, triumfalistyczny, tryumfalistyczny, tryumfalny

 przysł. triumfalnie, tryumfalnie, triumfalistycznie, tryumfalistycznie

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) zwycięzca

Wiktionary


tryumfatorka

kobieta, która odniosła zwycięstwo, sukces; triumfatorka


SJP.pl


tryumfatorski

tryumfator; triumfatorski


SJP.pl


tryumfny

przymiotnik relacyjny

 (1.1) daw. tryumfalny, triumfalny

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. triumf m., tryumf m.

Wiktionary


tryumfowy

przymiotnik relacyjny

 (1.1) daw. tryumfalny, triumfalny

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. triumf m., tryumf m.

Wiktionary


tryumfujący

wyniosły, dumny; triumfujący


SJP.pl


tryumwirat

triumwirat;
1. w starożytnym Rzymie:
a) porozumienie między trzema mężami stanu w celu sprawowania władzy;
b) mężowie stanu, którzy zawarli takie porozumienie;
2. przenośnie: trzy osoby podejmujące wspólne działania


SJP.pl


trywializacja

przesadne upraszczanie, spłycanie


SJP.pl

Trywializacja – zanikanie regionalnej odrębności i zdominowanie dużych obszarów (ekosystemów) przez jeden typ roślinności niezwiązany ze specyfiką geologiczną czy klimatyczną danego regionu. Wskutek tego pozostają tylko gatunki wszędobylskie, o szerokiej amplitudzie ekologicznej i tolerancji na zmiany środowiskowe lub pojawiają się ekspansywne gatunki inwazyjne. Trywializacja prowadzi do zacierania lokalnej bioróżnorodności.

Wikipedia


trywializm

trywialny charakter czegoś; trywialność


SJP.pl


trywializować

czynić coś trywialnym, upraszczać, sprowadzać do banału


SJP.pl

czasownik

 (1.1) sprowadzać coś do rzeczy trywialnej, banalnej

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌtrɨvʲjalʲiˈzɔvat͡ɕ, AS: tryvʹi ̯alʹizovać

Wiktionary

Powiązane:

 przym. trywialny

 rzecz. trywializm m., trywialność ż., trywializacja ż., trywializowanie n.

 przysł. trywialnie

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) upraszczać, wulgaryzować

Wiktionary


trywializowanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|trywializować.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌtrɨvʲjalʲizɔˈvãɲɛ, AS: tryvʹi ̯alʹizovãńe

Wiktionary

Powiązane:

 przym. trywialny

 rzecz. trywializm m., trywialność ż., trywializacja ż.

 czas. trywializować

Wiktionary


trywialnie

przysłówek

 (1.1) w sposób trywialny, niewybredny, ordynarny

Wiktionary

Wymowa:

IPA: trɨˈvʲjalʲɲɛ, AS: tryvʹi ̯alʹńe

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. trywialność

 czas. trywializować

 przym. trywialny

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) banalnie, pospolicie, wulgarnie, ordynarnie

Wiktionary


trywialnieć

stawać się trywialnym, pospolitym; pospolicieć


SJP.pl


trywialniej

stopień wyższy od przysłówka: trywialnie


SJP.pl


trywialniejszy

stopień wyższy od przymiotnika: trywialny; bardziej trywialny


SJP.pl


trywialność

trywialny charakter; coś trywialnego


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) odprzym. cecha tego, co jest trywialne; cecha tych, którzy są trywialni

Wiktionary

Trywialność (etym. → trivium; przym. trywialny):

  • brak istotności, banalność, błahość, termin oznaczający rzecz małej wagi, nieciekawą,
  • trywialność w matematyce.

Wikipedia

Powiązane:

 przym. trywialny

 przysł. trywialnie

 rzecz. trywializowanie n.

 czas. trywializować

Wiktionary


trywialny

1. odbiegający od norm kulturalnych obowiązujących w społeczeństwie; prostacki, ordynarny, nieprzyzwoity;
2. powszechnie znany, oczywisty, pospolity; oklepany, schematyczny


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) książk. niewyszukany, pospolity

 (1.2) oczywisty i banalnie łatwy

Wiktionary

Trywialność (etym. → trivium; przym. trywialny):

  • brak istotności, banalność, błahość, termin oznaczający rzecz małej wagi, nieciekawą,
  • trywialność w matematyce.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Ze wspomnień i pamiętników wiadomo, że dosadność ta nie była pozą: Huysmans tak samo pisał, jak mówił, nie stroniąc od gwary ulicznej i wyrażeń uchodzących podówczas za trywialne.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: trɨˈvʲjalnɨ, AS: tryvʹi ̯alny

Wiktionary

Powiązane:

 przysł. trywialnie

 rzecz. trywialność ż., trywializowanie n.

 czas. trywializować

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) ordynarny, prostacki

Wiktionary


trywium

w średniowieczu: program nauczania oparty na trzech przedmiotach: gramatyce, dialektyce i retoryce; najniższa klasa w szkole, realizująca taki program; szkoła realizująca taki program; trivium; triwium


SJP.pl

Trivium (łac., „rozstaje, [potrójne] rozdroże”, od tri – trzy, via – droga; łac. trivialis, „będący na rozstajach”, stąd: „pospolity”), również trywium oraz triwium (l.mn. trivia, trywia, triwia):

  • trivium – trzy pierwsze, obok quadrivium, z siedmiu sztuk wyzwolonych,
  • Trivium – zespół
  • Trivium – szyfr

Wikipedia


tryzna

dawna uczta pogrzebowa połączona z zapasami i igrzyskami


SJP.pl

Wikipedia


tryźnić

czasownik przechodni niedokonany

 (1.1) gw-pl|Górny Śląsk. tyranizować

Wiktionary


tryzub

1. oficjalne godło Ukrainy
2. gwarowo: żłób z paszą, stawiany w lesie dla zwierząt


SJP.pl

Herb Ukrainy (ukr. Герб України) – jeden z symboli państwowych Ukrainy. Herbem jest złoty trójząb (ukr. тризуб – [tryzúb]) na niebieskiej tarczy. W obecnie funkcjonującej formie został wprowadzony 19 lutego 1992 roku, na mocy ustawy „O herbie państwowym Ukrainy”.

Wikipedia


trza

dawniej, dziś żartobliwie: trzeba, powinno się, należy


SJP.pl

czasownik niewłaściwy

 (1.1) daw. obecnie pot. (często żart.) trzeba

 (1.2) gw-pl|Górny Śląsk. trzeba

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Nocą skryliśmy się w łozinie, odetchnąć trza było dać koniom i sobie.

Wiktionary


trząchać

potocznie: trząść, potrząsnąć kimś lub czymś


SJP.pl


trząsać

gwarowo:
1. trząść;
2. rządzić despotycznie, decydować o wszystkim


SJP.pl


trząść

1. poruszać czymś energicznie; potrząsać czymś, wprawiać coś w drżenie;
2. jechać nierówno, powodując podskakiwanie wiezionych ludzi lub przedmiotów; huśtać; rzucać;
3. potocznie: rządzić czymś despotycznie, mieć duży wpływ na coś


SJP.pl

czasownik przechodni niedokonany (dk. zatrząść)

 (1.1) wykonywać ruchy drgania, szarpania

 (1.2) powodować podrzucanie zawartości podczas jazdy

 (1.3) pot. podporządkowywać sobie wszystko

 (1.4) pot. wywoływać silne emocje

czasownik zwrotny trząść się (dk. zatrząść się)

 (2.1) poddawać się drganiom

 (2.2) przechylać się na boki i podskakiwać podczas jazdy

 (2.3) pot. być poddanym silnym emocjom

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Samolot zaczął się coraz widoczniej trząść.

 (1.3) Ten bezwzględny bandzior trząsł całą okolicą.

 (2.3) Trzęsła się ze strachu, gdy mówiła ojcu o swojej ciąży.

Wiktionary

Powiązane:

 czas. otrząsać, otrząsnąć, wstrząsać, potrząsnąć

 rzecz. trzęsienie n., otrzęsiny nmos., potrząsanie n., trzęsionka ż., wstrząs mrz.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) miotać, potrząsać, szamotać, szarpać, wstrząsać

 (2.1) drgać, drżeć, dygotać, wibrować

 (2.2) podrygiwać, podskakiwać

Wiktionary


trzaseczka

zdrobnienie od: trzaska


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) pot. zdrobn. od: trzaska

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ṭʃaˈsɛt͡ʃka, AS: ṭšasečka

Wiktionary


trzask

ostry, krótki dźwięk towarzyszący pękaniu czegoś, rozdzieraniu czegoś


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) suchy, gwałtowny, urwany odgłos

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) — DLACZEGO?! — wrzasnęła, uderzając pięścią w lustro. Pękło z trzaskiem i kilka kawałków szkła wpadło do zlewu.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. trzaskanie n., trzaśnięcie n., nietrzaskanie n., trzaska ż., zatrzask m., potrzask m., zatrzaśnięcie n.

 czas. trzaskać ndk., trzasnąć dk.

 przym. trzaśnięty

Wiktionary


trzask-prask

potocznie: nagle i szybko


SJP.pl


trzaska

1. drobny kawałek drewna używany zwykle na podpałkę, drzazga
2. błędnica trzaska - gatunek motyla


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) drobny kawałek drewna używany zwykle na podpałkę, drzazga

 (1.2) błędnica trzaska - gatunek motyla

Wiktionary

  • Trzaska (herb szlachecki)

Osoby o tym nazwisku:

  • Antoni Trzaska – działacz ruchu robotniczego
  • Jan Trzaska – żołnierz
  • Julian Trzaska – powstaniec z 1848 r. i powstania styczniowego, emigrant
  • Filip Trzaska (1919-2014) – wydawca i księgarz
  • Franciszek Trzaska – żołnierz ZWZ/AK, więzień UB
  • Mikołaj Trzaska – muzyk
  • Paweł Trzaska (1958–1995) – scenarzysta i reżyser filmowy
  • Stanisław Trzaska – nauczyciel i polityk
  • Władysław Trzaska (1881-1964) – wydawca i księgarz
  • Władysław Trzaska – pułkownik MO
  • Antoni Trzaska-Durski (1895–1982) – gen. brygady PSZ
  • Feliks Trzaska-Kotowski – księgarz i bibliofil

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ˈṭʃaska, AS: ṭšaska

Wiktionary

Powiązane:

 czas. trzaskać

 rzecz. trzask mrz.

 przym. trzaśnięty

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) drzazga

Wiktionary


trzaskać

czasownik przechodni niedokonany (dk. trzasnąć)

 (1.1) uderzać mocno, wywołując trzask

 (1.2) wydawać charakterystyczny krótki odgłos podczas rozpadania, pękania

 (1.3) pot. robić coś w szybkim tempie i w dużej liczbie

czasownik zwrotny trzaskać się (dk. trzasnąć się)

 (2.1) pot. uderzać się mocno

 (2.2) pot. zadawać sobie wzajemnie ciosy

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. potrzask mrz., trzask mrz., trzaska ż., trzaskanie n.

 czas. trzasnąć dk.

 przym. trzaśnięty

 wykrz. trzask-prask

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) huczeć, łoskotać, zgrzytać

Wiktionary


trzaskacz

1. rodzaj ptaków śpiewających z rzędu wróblowych;
2. regionalnie: drewniana klekotka; kłapacz, kłapaczka, kołatanka, tyrkawka


SJP.pl


trzaskalski

nazwisko


SJP.pl


trzaskanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|trzaskać.

Wiktionary

Powiązane:

 czas. trzaskać ndk.

 rzecz. trzask m.

 przym. trzaśnięty

Wiktionary


trzaskawica

staropolska nazwa strzelby


SJP.pl


trzaski

ostry, krótki dźwięk towarzyszący pękaniu czegoś, rozdzieraniu czegoś


SJP.pl

8 miejscowości w Polsce:

  • Trzaski – wieś w woj. kujawsko-pomorskim, w pow. inowrocławskim, w gminie Inowrocław
  • Trzaski – wieś w woj. mazowieckim, w pow. ostrołęckim, w gminie Troszyn
  • Trzaski – wieś w woj. mazowieckim, w pow. żuromińskim, w gminie Bieżuń
  • Trzaski – wieś w woj. podlaskim, w pow. łomżyńskim, w gminie Przytuły
  • Trzaski – wieś w woj. podlaskim, w pow. wysokomazowieckim, w gminie Ciechanowiec
  • Trzaski – osada w woj. wielkopolskim, w pow. krotoszyńskim, w gminie Zduny
  • Trzaski – osada w woj. zachodniopomorskim, w pow. gryfińskim, w gminie Banie
  • Trzaski – osada w woj. zachodniopomorskim, w pow. łobeskim, w gminie Resko

Wikipedia


trzaskot

przestarzale: trzask, trzaskanie


SJP.pl


trzaskowice

wieś w Polsce


SJP.pl

2 miejscowości w Polsce:

  • Trzaskowice – wieś w woj. wielkopolskim, w pow. chodzieskim, w gminie Chodzież
  • Trzaskowice – wieś w województwie wielkopolskim, w powiecie chodzieskim, w gminie Chodzież

Wikipedia


trzaskowisko

1. miejsce, gdzie rąbie się drewno;
2. chrust; drobne gałązki leżące na ziemi


SJP.pl


trzaskowski

nazwisko


SJP.pl

Osoby o nazwisku Trzaskowski:

  • Andrzej Trzaskowski (1933–1998) – muzyk
  • Antoni Trzaskowski (1941–2025) – piłkarz
  • Bronisław Trzaskowski (1824–1906) – pedagog i językoznawca
  • Jerzy Trzaskowski (ur. 1952) – strzelec
  • Ludzimił Trzaskowski (1856–1929) – urzędnik samorządowy
  • Rafał Trzaskowski (ur. 1972) – polityk
  • Stanisław Trzaskowski (1867–1940) – prawnik

Wikipedia


trzasnąć

czasownik przechodni dokonany ndk. trzaskać

 (1.1) uderzyć mocno w coś, wywołując krótki, głośny dźwięk

 (1.2) wydać płaski, suchy dźwięk jak przy łamaniu czegoś

 (1.3) pot. zrobić coś szybko, biegle, gwałtownie

czasownik zwrotny dokonany trzasnąć się ndk. trzaskać się

 (2.1) samemu uderzyć się mocno

 (2.2) zadać sobie ciosy nawzajem

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. trzask mrz., trzaśnięcie n.

 czas. trzaskać ndk.

 przym. trzaśnięty

Wiktionary

Synonimy:

 (1.2) pęknąć

 (2.1) huknąć się, rąbnąć się, walnąć się

Wiktionary


trzaśnięta

potocznie: niemądry, niespełna rozumu; szurnięty


SJP.pl


trzaśnięty

potocznie: niemądry, niespełna rozumu; szurnięty


SJP.pl

forma czasownika.

 (1.1) imiesłów przymiotnikowy bierny od czasownika: trzasnąć

przymiotnik jakościowy

 (2.1) pot. niespełna rozumu; trzepnięty, walnięty

Wiktionary

Przykłady

 (2.1) (…) podszedł do mnie Trélat, rewolucjonista na modłę sentymentalną i marzyciel, który spiskował na rzecz republiki przez całą monarchię, poza tym zasłużony lekarz, który prowadził wówczas jeden z głównych w Paryżu szpitali dla umysłowo chorych, chociaż sam był nieco trzaśnięty.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. trzask m., trzaskanie n., trzaśnięcie n., nietrzaskanie n., trzaska ż., zatrzask m., potrzask m., zatrzaśnięcie n.

 czas. trzaskać ndk., trzasnąć dk.

Wiktionary

Synonimy:

 (2.1) kopnięty, rąbnięty

Wiktionary


trzaszczka

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) stpol. źdźbło

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈṭʃaʃt͡ʃka, AS: ṭšaščka

Wiktionary


trzcian

rodzaj roślin jednoliściennych z rodziny marantowatych; Thalia


SJP.pl


trzciana

wieś w Polsce


SJP.pl

Miejscowości i ich części w Polsce

Wg TERYT jest ich 6, w tym 5 podstawowych
  • Trzciana – wieś w woj. małopolskim, w pow. bocheńskim, w gminie Trzciana
  • Trzciana – część wsi Ruda w woj. mazowieckim, w pow. wołomińskim, w gminie Radzymin
  • Trzciana – wieś w woj. podkarpackim, w pow. krośnieńskim, w gminie Dukla
  • Trzciana – wieś w woj. podkarpackim, w pow. mieleckim, w gminie Czermin
  • Trzciana – wieś w woj. podkarpackim, w pow. rzeszowskim, w gminie Świlcza
  • Trzciana – wieś w woj. zachodniopomorskim, w pow. świdwińskim, w gminie Sławoborze

Wikipedia


trzcianczanin

mieszkaniec Trzcianki (miasta w Polsce)


SJP.pl


trzcianczanka

mieszkanka Trzcianki (miasta w Polsce)


SJP.pl


trzcianecki

przymiotnik od: Trzcianka


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) dotyczący Trzcianki, związany z Trzcianką

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Trzcianka ż., trzcianczanin m., trzcianczanka ż.

Wiktionary


trzcianiec

wieś w Polsce


SJP.pl

Trzcianiec – osada w Polsce, położona w województwie podkarpackim, w powiecie bieszczadzkim, w gminie Ustrzyki Dolne. Leży przy DW890, u zbiegu potoków Roztoki i Klimówka, które poniżej wsi tworzą potok Krzywiec - dopływ Wiaru.

Wieś leży na pograniczu Pogórza Przemyskiego i pasma Chwaniowa, należącego do Gór Sanocko Turczańskich.

Wikipedia


trzcianieński

przymiotnik od: Trzcianne


SJP.pl


trzcianka

1. miasto w Polsce;
2. wieś w Polsce


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) geogr. miasto w województwie wielkopolskim;

Wiktionary

Trzcianka (pol. hist. Trzciana Łąka, niem. Schönlanke) – miasto w Polsce, w województwie wielkopolskim, w powiecie czarnkowsko-trzcianeckim, siedziba gminy miejsko-wiejskiej Trzcianka. Miasto położone jest nad rzeką Trzcianka i pięcioma jeziorami na Pojezierzu Wałeckim.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ˈṭʃʲt͡ɕãŋka, AS: ṭšʹćãŋka

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. trzcianczanin m., trzcianczanka ż.

 przym. trzcianecki

Wiktionary


trzcianne

wieś w Polsce


SJP.pl

Trzcianne (jid. ‏טרעסטיני‎ Trestini) – wieś (dawniej miasto) w województwie podlaskim, w powiecie monieckim, siedziba gminy Trzcianne. Wieś zamieszkuje ok. 561 osób.

Trzcianne uzyskało lokację miejską przed 1700 rokiem, zdegradowane w 1801 roku.

Wieś jest siedzibą rzymskokatolickiej parafii św. Apostołów Piotra i Pawła.

Wikipedia


trzciański

Trzciana


SJP.pl

Patrz:

Trzciana

trzciel

miasto w Polsce


SJP.pl

rzeczownik, nazwa własna

 (1.1) geogr. miasto w Polsce;

Wiktionary

Trzciel (w latach 1793–1945 niem. Tirschtiegel) – miasto w województwie lubuskim, w powiecie międzyrzeckim, siedziba gminy miejsko-wiejskiej Trzciel. W latach 1975–1998 miasto administracyjnie należało do województwa gorzowskiego.

Według danych GUS z 31 grudnia 2019 r. Trzciel liczył 2358 mieszkańców.

Trzciel leży w historycznej Wielkopolsce. Tradycyjnie miasto dzielone było na prawobrzeżny Trzciel Stary oraz lewobrzeżny Trzciel Nowy, mające swoje własne rynki.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ṭʃʲt͡ɕɛl, AS: ṭšʹćel

Wiktionary


trzcielanin

mieszkaniec Trzciela (miasta w Polsce)


SJP.pl


trzcielanka

mieszkanka Trzciela (miasta w Polsce)


SJP.pl


trzcielin

wieś w Polsce


SJP.pl

Trzcielin – wieś w Polsce położona w województwie wielkopolskim, w powiecie poznańskim, w gminie Dopiewo.

Wikipedia


trzcielski

przymiotnik od: Trzciel


SJP.pl


trzcina

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) bot. roślina o wysokiej łodydze, z kwiatami w postaci wiech, rosnąca przy brzegach zbiorników wodnych i na mokradłach;

 (1.2) zbiorowisko, zarośla trzciny (1.1); teren porośnięty trzciną (1.1)

 (1.3) materiał otrzymywany z trzciny (1.1)

 (1.4) łodyga trzciny (1.1) używana dawniej jako narzędzie kary

Wiktionary

Trzcina (Phragmites L.) – rodzaj roślin należący do rodziny wiechlinowatych. Należy do niego 4–5 gatunków. Rodzaj jest niemal kosmopolityczny, brak go tylko w Oceanii, na północy Ameryki Północnej, w Brazylii. Najszerzej rozprzestrzenionym gatunkiem jest trzcina pospolita (Phragmites australis) – jedyny przedstawiciel rodzaju w Polsce. Jest to też gatunek typowy rodzaju. Wszystkie gatunki tu należące są roślinami wodnymi i bagiennymi, często pokrywającymi rozległe obszary.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Jak jasno się sylweta rybaka odcina, / Co stoi w łodzi, prosty i gibki, jak trzcina…

 (1.2) W Szczebrzeszynie chrząszcz brzmi w trzcinie (…).

 (1.3) Bardzo podobają mi się meble robione z trzciny.

 (1.4) Trzcina znów grzmi na katedrze.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈṭʃʲt͡ɕĩna, AS: ṭšʹćĩna

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. trzcinowisko n.

:: zdrobn. trzcinka ż.

 przym. trzcinowaty, trzcinowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.2) szuwar, szuwary, trzcinowisko

Wiktionary


trzciniak

trzcinnik;
1. ptak z rodziny pokrzewkowatych, owadożerny, żyjący wśród bujnej roślinności, szczególnie nad wodami, wśród trzcin; trzciniak drozdówka;
2. ryba z rodziny wielopłetwcowatych, wyglądem przypominająca węża; wąż trzcinowy


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy

 (1.1) ornit. nazwa systematyczna|Acrocephalus|ref=tak., niewielki ptak wędrowny z rodziny trzciniaków;

Wiktionary

  • trzciniak zwyczajny (Acrocephalus arundinaceus) – ptak z rodziny Acrocephalidae (wcześniej zaliczany do pokrzewkowatych)
  • trzciniak – właściwie trzcinnik (Erpetoichthys calabaricus) – ryba z rodziny wielopłetwcowatych
  • Trzciniak – wzgórze w Górach Izerskich

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Badania dowiodły, że w biotopach o największym zagęszczeniu trzciniaków występuje kilka par lęgowych na 1 ha trzcinowisk.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. trzciniaki nmos., trzcina ż.

Wiktionary


trzciniaki

rzeczownik, rodzaj niemęskoosobowy, liczba mnoga

 (1.1) ornit. nazwa systematyczna|Acrocephalidae|Salvin|ref=tak., rodzina ptaków z rzędu wróblowych;

Wiktionary

Trzciniaki (Acrocephalidae) – rodzina ptaków z rzędu wróblowych (Passeriformes), wyodrębniona z rodziny pokrzewkowatych (Sylviidae).

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Również papiruśnik zaliczany jest do trzciniaków.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. trzcina ż., trzciniak mzw.

Wiktionary


trzciniarski

dotyczący trzciny, wyrobów z trzciny


SJP.pl


trzciniasty

przestarzałe: dotyczący trzciny, zrobiony z trzciny, porosły trzciną; trzcinowy


SJP.pl


trzcinica

wieś w Polsce


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) geogr. wieś w Polsce, w województwie podkarpackim, w gminie Jasło

 (1.2) geogr. wieś w Polsce, w województwie wielkopolskim, w gminie Wielichowo

 (1.3) geogr. wieś w Polsce, w województwie zachodniopomorskim, w powiecie kępińskim

Wiktionary

3 miejscowości w Polsce:

  • Trzcinica – wieś w woj. podkarpackim, w pow. jasielskim, w gminie Jasło
  • Trzcinica – wieś w woj. wielkopolskim, w pow. grodziskim, w gminie Wielichowo
  • Trzcinica – wieś w woj. wielkopolskim, w pow. kępińskim, w gminie Trzcinica

Filmy:

  • Trzcinica: Karpacka Troja – fabularyzowany film dokumentalny z 2011 roku

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Na terenie Trzcinicy znajduje się skansen archeologiczny.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. trzcina ż., trzcinka ż., trzcinowisko n., trzcinicok m.

 przym. trzcinowy

Wiktionary


trzcinicki

przymiotnik od: Trzcinica


SJP.pl


trzcinicok

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) reg. mieszkaniec Trzcinicy

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Trzcinica ż.

Wiktionary


trzciniec

wieś w Polsce


SJP.pl

Miejscowości i ich części w Polsce

  • Trzciniec – część miasta Bogatynia
  • Trzciniec – wieś w woj. kujawsko-pomorskim, w pow. bydgoskim, w gminie Białe Błota
  • Trzciniec – osada w woj. kujawsko-pomorskim, w pow. bydgoskim, w gminie Sicienko
  • Trzciniec – przysiółek wsi Zamość w woj. kujawsko-pomorskim, w pow. nakielskim, w gminie Szubin
  • Trzciniec – wieś w woj. lubelskim, w pow. lubartowskim, w gminie Lubartów
  • Trzciniec – wieś w woj. lubelskim, w pow. lubartowskim, w gminie Michów
  • Trzciniec – wieś w woj. lubelskim, w pow. opolskim, w gminie Chodel
  • Trzciniec – wieś w woj. lubelskim, w pow. opolskim, w gminie Łaziska
  • Trzciniec – wieś w woj. łódzkim, w pow. kutnowskim, w gminie Bedlno
  • Trzciniec – część wsi Siedlce w woj. łódzkim, w pow. łaskim, w gminie Sędziejowice
  • Trzciniec – kolonia w woj. łódzkim, w pow. pajęczańskim, w gminie Sulmierzyce
  • Trzciniec – wieś w woj. mazowieckim, w pow. mławskim, w gminie Radzanów
  • Trzciniec – wieś w woj. mazowieckim, w pow. pułtuskim, w gminie Pułtusk
  • Trzciniec – wieś w woj. mazowieckim, w pow. siedleckim, w gminie Skórzec
  • Trzciniec – wieś w woj. mazowieckim, w pow. warszawski zachodnim, w gminie Leszno
  • Trzciniec – wieś w woj. śląskim, w pow. zawierciańskim, w gminie Kroczyce
  • Trzciniec – wieś w woj. świętokrzyskim, w pow. jędrzejowskim, w gminie Nagłowice
  • Trzciniec – osada w woj. wielkopolskim, w pow. konińskim, w gminie Wierzbinek
  • Trzciniec – wieś w woj. zachodniopomorskim, w pow. drawskim, w gminie Czaplinek
  • Trzciniec – osada w woj. zachodniopomorskim, w pow. myśliborskim, w gminie Nowogródek Pomorski

Wikipedia


trzciniecki

przymiotnik od: Trzciniec


SJP.pl


trzcinisko

zgrubienie od: trzcina


SJP.pl

Trzcinisko (niem. Schönrohr) – wieś w Polsce położona w województwie pomorskim, w powiecie gdańskim, w gminie Cedry Wielkie.

Wieś na obszarze Żuław Gdańskich nad Martwą Wisłą, stanowi sołectwo Trzcinisko w którego skład wchodzi również miejscowość Szerzawa.

Wieś należąca do Żuław Steblewskich terytorium miasta Gdańska położona była w drugiej połowie XVI wieku w województwie pomorskim. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa gdańskiego.

Wikipedia


trzcinka

zdrobnienie od: trzcina


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) zdrobn. trzcina

Wiktionary

  • trzcinka oficerska – krótka laseczka używana w wojsku jako insygnium oficerskie

2 miejscowości w Polsce:

  • Trzcinka – wieś w woj. łódzkim, w pow. sieradzkim, w gminie Brąszewice
  • Trzcinka – wieś w woj. mazowieckim, w pow. wołomińskim, w gminie Poświętne

Wikipedia

Powiązane:

 rzecz. Trzcinica ż., trzcina ż.

 przym. trzcinowaty, trzcinowy

Wiktionary


trzcinniczek

gatunek niewielkiego ptaka wędrownego z rodziny trzciniaków; trzcinniczek zwyczajny


SJP.pl

Trzcinniczek (zwyczajny), trzcionka (Acrocephalus scirpaceus) – gatunek niewielkiego ptaka wędrownego z rodziny trzciniaków (Acrocephalidae), wcześniej zaliczany do pokrzewkowatych (Sylviidae).

Wikipedia


trzcinniczysko

obszar porośnięty trzcinnikiem (rośliną z rodziny wiechlinowatych)


SJP.pl


trzcinnik

1. ptak z rodziny pokrzewkowatych, owadożerny, żyjący wśród bujnej roślinności, szczególnie nad wodami, wśród trzcin; trzciniak, trzciniak drozdówka;
2. ryba z rodziny wielopłetwcowatych, wyglądem przypominająca węża; trzciniak, wąż trzcinowy;
3. roślina wieloletnia z rodziny wiechlinowatych (traw)


SJP.pl

  • Trzcinnik – gatunek ryby słodkowodnej
  • Trzcinnik – rodzaj roślin z rodziny wiechlinowatych

Wikipedia


trzcinopalma

Kalamus rotangowy (Calamus rotang L.) – gatunek roślin z rodziny arekowatych (Arecaceae). Ma wiele nazw zwyczajowych: rotang właściwy, palma rotangowa, trzcina hiszpańska, trzcina indyjska, trzcinopalma rotang, kalamus właściwy, rattan, śmigna rotang. Rośnie dziko na Cejlonie i w Indiach.

Wikipedia


trzcinowaty

1. mozga trzcinowata - gatunek rośliny z rodziny traw; ostrzyca trzcinowata, mielec;
2. lasecznica trzcinowata - gatunek rośliny z rodziny traw;
3. bambus trzcinowaty - gatunek rośliny z rodziny traw;
4. skolochloa trzcinowata - gatunek rośliny z rodziny traw


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) przypominający trzcinę

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. trzcina ż.

:: zdrobn. trzcinka ż.

 przym. trzcinowy

Wiktionary


trzcinowisko

teren porosły trzciną


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) miejsce gdzie rośnie trzcina

Wiktionary

Szuwar trzcinowy, zespół trzciny pospolitej, trzcinowisko (Phragmitetum australis) – syntakson w randze zespołu budowany przez słodkowodny makrofit: trzcinę pospolitą. Należy do klasy zespołów szuwarowych Phragmitetea.

Wikipedia

Powiązane:

 rzecz. Trzcinica ż., trzcina ż.

 przym. trzcinowy

Wiktionary


trzcinowy

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z trzciną, dotyczący trzciny

 (1.2) wykonany z trzciny

Wiktionary

Przykłady

 (1.2) Bala podjęła spoczywający w kącie wielki wachlarz trzcinowy i jęła poruszać nim miarowo, uważając, by powiew szedł ku Nachorowi.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ṭʃʲt͡ɕĩˈnɔvɨ, AS: ṭšʹćĩnovy

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. trzcina ż., trzcinka ż., trzcinowisko n., Trzcinica ż.

 przym. trzcinowaty

Wiktionary


trzciński

przymiotnik od: Trzcińsko Zdrój


SJP.pl

  • Trzciński – nazwisko

Osoby o nazwisku Trzciński:

  • Czesław Trzciński – podoficer, jeniec, zamordowany 1942 w III Rzeszy
  • Henryk Trzciński – wioślarz, olimpijczyk z Moskwy 1980
  • Ignacy Trzciński – podczaszy inflancki w 1782 roku, poseł na Sejm I RP
  • Jan Trzciński – miecznik łęczycki 1693–1704
  • Janusz Trzciński – muzyk, animator kultury
  • Janusz Trzciński – konstytucjonalista, profesor nauk prawnych, poseł na Sejm
  • Józef Michał Trzciński – biskup gnieźnieński 1732/38
  • Juliusz Trzciński – polityk, działacz społeczny, minister, poseł na Sejm Ustawodawczy w II RP
  • Krzysztof Trzciński (Krzysztof Komeda) – kompozytor i pianista jazzowy
  • Marek Trzciński – polityk, elektronik, przedsiębiorca, senator VII kadencji
  • Mariusz Trzciński – wioślarz, olimpijczyk z Moskwy 1980
  • Stanisław Trzciński – kulturoznawca, ekonomista, menedżer kultury i przedsiębiorca
  • Stanisław Trzciński – szlachcic
  • Stanisław Dzierżek Trzciński – podstarości, cześnik i łowczy lubelski
  • Stefan Trzciński – polski Sprawiedliwy wśród Narodów Świata
  • Tadeusz Trzciński – stolnik bydgoski, łowczy inowrocławski, poseł na Sejm Czteroletni, starosta kruszwicki
  • Tadeusz Trzciński – harmonijkarz, członek zespołu Breakout
  • Teofil Trzciński – dyrektor i reżyser teatralny
  • Wojciech Trzciński – kompozytor muzyki rozrywkowej, filmowej i teatralnej, aranżer
  • Zenon Trzciński – generał dywizji i komendant główny MO

Wikipedia


trzcińsko

przymiotnik od: Trzcińsko Zdrój


SJP.pl

Trzcińsko (niem. Rohrlach dawniej Różniewo) – wieś w Polsce położona w województwie dolnośląskim, w powiecie karkonoskim, w gminie Janowice Wielkie, na pograniczu Rudaw Janowickich i Kotliny Jeleniogórskiej w Sudetach Zachodnich. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa jeleniogórskiego.

Wikipedia


trzcińsko-zdrój

rzeczownik, rodzaj nijaki, nazwa własna

 (1.1) geogr. miasto w Polsce;

Wiktionary

Trzcińsko-Zdrój (niem. Bad Schönfließ) – miasto w zachodniej Polsce, w woj. zachodniopomorskim, w powiecie gryfińskim, siedziba gminy miejsko-wiejskiej Trzcińsko-Zdrój, nad rzeką Rurzycą.

Według danych z 31 grudnia 2021 r. miasto miało 2171 mieszkańców.

Pod względem historycznym Trzcińsko-Zdrój leży na Pomorzu Zachodnim.

W latach 1946–1998 miasto administracyjnie należało do woj. szczecińskiego.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ṭʃʲt͡ɕĩj̃ˈskɔ‿zdruj, AS: ṭšʹćĩĩ ̯sko‿zdrui ̯

Wiktionary


trzcionka

nazwisko


SJP.pl


trzcionkowski

nazwisko


SJP.pl


trzeba

czasownik modalny (predykatyw) używany dla wyrażenia obowiązku, powinności, stosowności działania; powinno się, wypada, należy, potrzeba


SJP.pl

czasownik niewłaściwy

 (1.1) …tworzący wyrażenia, w których wykonanie czynności jest konieczne lub niezbędne; musieć w formie bezosobowej

Wiktionary

Obiata – termin oznaczający ofiarę składaną bogom lub siłom nadnaturalnym.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Trzeba kupić cukier, bo mamy go już bardzo mało.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈṭʃɛba, AS: ṭšeba

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. potrzeba ż., potrzebowanie n., zapotrzebowanie n.

 czas. potrzebować ndk.

 przym. potrzebny

 przysł. potrzebnie

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) potrzeba, musieć, należy, powinno się, slang. trza

Wiktionary


trzebaż

przestarzałe: czasownik modalny "trzeba" wzmocniony partykułą wzmacniającą "-ż", używany w funkcji pytajnej lub wzmocnionej, np.: Trzebaż jeszcze, aby mnie, zamku urzędnika, Gerwazego Rębajłę, Horeszków klucznika, lżyć w domu Panów moich? (A. Mickiewicz)


SJP.pl


trzebiatów

1. miasto w Polsce;
2. wieś w Polsce


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna

 (1.1) geogr. miasto w województwie zachodniopomorskim;

Wiktionary

Trzebiatów (niem. Treptow an der Rega) – miasto w północno-zachodniej Polsce, w woj. zachodniopomorskim, w powiecie gryfickim, siedziba miejsko-wiejskiej gminy Trzebiatów. Leży na Pobrzeżu Szczecińskim, nad rzeką Regą, w odległości ok. 8 km od Morza Bałtyckiego.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Trzebiatów jest miastem pomorskim.

 (1.1) Trzebiatów leży nad Regą.

 (1.1) Na rynku w Trzebiatowie znajduje się ratusz.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ṭʃɛˈbʲjatuf, AS: ṭšebʹi ̯atuf

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. trzebiatowianin m., trzebiatowianka ż.

 przym. trzebiatowski

Wiktionary


trzebiatowianin

mieszkaniec Trzebiatowa


SJP.pl


trzebiatowianka

mieszkanka Trzebiatowa


SJP.pl


trzebiatowski

przymiotnik od: Trzebiatów


SJP.pl

Trzebiatowski (kaszb. Trzebiatowsczi; forma żeńska: Trzebiatowska, kaszb. Trzebiatowskô; liczba mnoga: Trzebiatowscy, kaszb. Trzebiatowsczé) – nazwisko rodów kaszubskiej szlachty, wywodzących się z kaszubskiej miejscowości Trzebiatkowa.

Wikipedia


trzebić

1. usuwać gruczoły płciowe, głównie samców, przeznaczonych na tucz
2. wybijać zwierzynę
3. przerzedzać las


SJP.pl

czasownik przechodni

 (1.1) usuwać lub niszczyć coś

 (1.2) przerzedzać las

 (1.3) wybijać zwierzynę

 (1.4) usuwać gruczoły płciowe u zwierząt hodowlanych

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈṭʃɛbʲit͡ɕ, AS: ṭšebʹić

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. trzebież ż., trzebienie n., przetrzebienie n., wytrzebienie n., trzebieniec mos.

 czas. przetrzebić dk., wytrzebić dk.

Wiktionary


trzebica

wieś w Polsce


SJP.pl

Trzebica – wieś w Polsce położona w województwie świętokrzyskim, w powiecie buskim, w gminie Pacanów.

W latach 1975–1998 miejscowość położona była w województwie kieleckim.

Wikipedia


trzebiciel

1. przestarzałe: osoba lub zwierzę niszczące lasy, zabijające zwierzynę;
2. dawniej: osoba kastrująca zwierzęta domowe


SJP.pl


trzebiec

wieś w Polsce


SJP.pl

Trzebiec (niem. Neuhof) – osada w Polsce położona w województwie zachodniopomorskim, w powiecie białogardzkim, w gminie Tychowo. W latach 1975–1998 osada należała do województwa koszalińskiego. Według danych UM, na dzień 31 grudnia 2014 roku osada miała 67 stałych mieszkańców. Osada wchodzi w skład sołectwa Wicewo. Największa osada w gminie.

Wikipedia


trzebiechów

wieś w Polsce


SJP.pl

Miejscowości w Polsce
  • Trzebiechów – wieś w woj. lubuskim, w pow. krośnieńskim, w gminie Maszewo
  • Trzebiechów – wieś w woj. lubuskim, w pow. zielonogórskim, w gminie Trzebiechów
  • Trzebiechów – osada leśna w woj. lubuskim, w pow. zielonogórskim, w gminie Trzebiechów

Wikipedia


trzebiechowski

przymiotnik od: Trzebiechów


SJP.pl


trzebiel

wieś w Polsce


SJP.pl

Trzebiel (tuż po wojnie Trebuła, niem. Triebel, dlnłuż. Trjebule lub Trjebul, 1945-46 Trąby) – wieś i siedziba gminy w województwie lubuskim, w powiecie żarskim, dawniej miasto. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa zielonogórskiego.

Trzebiel leży około 5 km od granicy z Niemcami, przy drodze krajowej nr 12 i autostradzie A18.

W 2009 roku miejscowość liczyła 1347 mieszkańców.

Wikipedia


trzebielino

wieś w Polsce


SJP.pl

Trzebielino (kaszb. Trzebielënò, niem. Treblin) – wieś w Polsce położona w województwie pomorskim, w powiecie bytowskim, w gminie Trzebielino, w pobliżu jeziora Trzebielskiego (Trzebielińskiego) i przy trasie drogi krajowej nr . Miejscowość jest siedzibą sołectwa Trzebielino w którego skład wchodzą również Szczyciec i Toczek.

Wikipedia


trzebieliński

przymiotnik od: Trzebielino


SJP.pl


trzebielski

przymiotnik od: Trzebiel


SJP.pl


trzebieńczyce

wieś w Polsce


SJP.pl

Trzebieńczyce – wieś w Polsce położona w województwie małopolskim, w powiecie oświęcimskim, w gminie Zator, nad Skawą. W miejscowości znajduje się nieczynny przystanek kolejowy Trzebieńczyce linii 103 (Trzebinia – Skawce).

W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa bielskiego.

Wikipedia


trzebienice

wieś w Polsce


SJP.pl

Trzebienice – wieś w Polsce położona w województwie małopolskim, w powiecie miechowskim, w gminie Gołcza.

Wikipedia


trzebienie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) niszczenie, usuwanie, likwidowanie czegoś, aby stało się mniej liczne

 (1.2) wycinanie drzew i krzewów

 (1.3) wybijanie, tępienie zwierząt

 (1.4) wet. usuwanie samcom gruczołów płciowych

Wiktionary

Trzebienie – wieś w Polsce położona w województwie wielkopolskim, w powiecie kaliskim, w gminie Lisków.

Wikipedia

Powiązane:

 rzecz. przetrzebienie n., wytrzebienie n., trzebież ż.

 czas. trzebić ndk., przetrzebić dk., wytrzebić dk.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) przetrzebianie, usuwanie

 (1.2) wycinanie, karczowanie

 (1.3) przetrzebianie, tępienie, wybijanie

 (1.4) czyszczenie, kastrowanie

Wiktionary


trzebieniec

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) daw. eunuch

Wiktionary

Wikipedia

Powiązane:

 czas. trzebić ndk.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) kastrat, eunuch, rzezaniec

Wiktionary


trzebieski

przymiotnik od: Trzebież


SJP.pl


trzebieszów

wieś w Polsce


SJP.pl

Trzebieszów – wieś w Polsce położona w województwie lubelskim, w powiecie łukowskim, w gminie Trzebieszów.

Wieś królewska położona była w drugiej połowie XVI wieku w ziemi łukowskiej województwa lubelskiego. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa siedleckiego.

Wikipedia


trzebieszowice

wieś w Polsce


SJP.pl

Trzebieszowice (po 1945 Łacko, niem. Kunzendorf an der Biele) – wieś w Polsce położona w województwie dolnośląskim, w powiecie kłodzkim, w gminie Lądek-Zdrój, leży przy drodze Lądek-Zdrój – Kłodzko, w dolinie Białej Lądeckiej.

Wikipedia


trzebieszowicki

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z Trzebieszowicami, dotyczący Trzebieszowic

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Trzebieszowice nmos.

Wiktionary


trzebieszowski

przymiotnik od: Trzebieszów, Trzebieszów-Kolonia, Trzebieszów Drugi, Trzebieszów Pierwszy


SJP.pl


trzebiesławice

Miejscowości w Polsce

  • Trzebiesławice – dzielnica Dąbrowy Górniczej
  • Trzebiesławice – wieś w woj. świętokrzyskim, w pow. sandomierskim, w gminie Łoniów

Zobacz też

  • Trzebiesławice Stare

Wikipedia


trzebież

1. wycinanie drzew
2. wybijanie, tępienie zwierzyny


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) leśn. cięcia pielęgnacyjne drzewostanu

Wiktionary

Trzebież (do 1945 niem. Ziegenort) – wieś w Polsce położona w województwie zachodniopomorskim, w powiecie polickim, w gminie Police. Należy do aglomeracji szczecińskiej.

W latach 1973–1976 miejscowość była siedzibą gminy Trzebież.

Wikipedia

Powiązane:

 czas. przetrzebić, trzebić, wytrzebić

 rzecz. trzebienie n., wytrzebienie n.

Wiktionary


trzebieżanin

mieszkaniec Trzebieży


SJP.pl


trzebieżanka

mieszkanka Trzebieży


SJP.pl


trzebimir

dawne imię męskie


SJP.pl


trzebin

wieś w Polsce


SJP.pl

2 miejscowości w Polsce:

  • Trzebin – wieś w woj. wielkopolskim, w pow. pleszewskim, w gminie Dobrzyca
  • Trzebin – wieś w woj. zachodniopomorskim, w pow. wałeckim, w gminie Człopa

Miejscowość w Niemczech:

  • Trzebin – polska nazwa gminy Neutrebbin w Brandenburgii

Wikipedia


trzebinia

miasto w Polsce


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) geogr. miasto w Polsce;

Wiktionary

Trzebinia (1969–1977 Trzebinia-Siersza) – miasto w województwie małopolskim, w powiecie chrzanowskim, siedziba gminy miejsko-wiejskiej Trzebinia.

Według danych Głównego Urzędu Statystycznego z 1 stycznia 2024 r. miasto miało 18 502 mieszkańców.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ṭʃɛˈbʲĩɲa, AS: ṭšebʹĩńa

Wiktionary


trzebinianin

mieszkaniec Trzebini


SJP.pl


trzebinianka

mieszkanka Trzebini


SJP.pl


trzebiński

przymiotnik od: Trzebinia


SJP.pl

Trzebiński – polski herb szlachecki z nobilitacji.

Wikipedia


trzebionka

drewno otrzymane z trzebieży


SJP.pl

Trzebionka – osiedle miasta Trzebinia, w powiecie chrzanowskim, w województwie małopolskim.

Do 1956 r. wieś, w tym też roku weszła w skład osiedla Wodna. Od 1961 r. w granicach Trzebini.

Na Trzebionce znajduje się szkoła podstawowa i przedszkole, a także hotel i restauracja. Trzebionka jest miejscem bardzo dobrze połączonym komunikacją miejską z centrum miasta (ok. 5 min. drogi autobusem) i innymi miastami.

Wikipedia


trzebisko

miejsce wykarczowane, pokryte pniakami po wyciętym lesie; karczunek, karczowisko, trzebowisko


SJP.pl


trzebiszewo

wieś w Polsce


SJP.pl

Trzebiszewo (niem. Trebisch) – wieś w Polsce położona w województwie lubuskim, w powiecie międzyrzeckim, w gminie Skwierzyna. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa gorzowskiego.

Wieś znajduje się przy trasie Skwierzyna – Gorzów Wielkopolski. Posiada połączenie kolejowe, na którym poruszają się szynobusy relacji Zielona Góra – Zbąszynek – Gorzów Wielkopolski.

Wikipedia


trzebiszyn

wieś w Polsce


SJP.pl

Miejscowości w Polsce

Wg TERYT jest ich 2
  • Trzebiszyn – wieś w woj. opolskim, w pow. kluczborskim, w gminie Lasowice Wielkie
  • Trzebiszyn – wieś w woj. zachodniopomorskim, w pow. białogardzkim, w gminie Tychowo

Wikipedia


trzebisław

imię żeńskie


SJP.pl

Trzebiesław, Trzebisław, Trzebosław – staropolskie imię męskie, złożone z członów Trzebie- ("czyszczenie, trzebienie", "ofiara") i -sław ("sława"). Mogło oznaczać "tego, który niszczy sławę (wrogów)" lub może "tego, który sławi ofiarę". Żeńskie odpowiedniki: Trzebiesława, Trzebosława.

Trzebiesław imieniny obchodzi 13 marca.

Wikipedia


trzebisława

imię żeńskie


SJP.pl

Trzebiesława, Trzebosława – staropolskie imię żeńskie, złożone z członów Trzebie- ("czyszczenie, trzebienie", "ofiara") i -sława ("sława"). Mogło oznaczać "tę, która niszczy sławę (wrogów)" lub może "tę, która sławi ofiarę". Męskie odpowiedniki: Trzebiesław, Trzebisław.

Trzebiesława imieniny obchodzi 12 lutego.

Wikipedia


trzebnica

w czasach przedchrześcijańskich: miejsce składania ofiar bogom


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) geogr. miasto w Polsce, w województwie dolnośląskim, w powiecie trzebnickim;

Wiktionary

Trzebnica (niem. Trebnitz, cz. Třebnice) – miasto w województwie dolnośląskim, w powiecie trzebnickim, siedziba gminy miejsko-wiejskiej Trzebnica i władz powiatowych. Położone we wschodniej części Wzgórz Trzebnickich, obecnie jest jednym z miast aglomeracji wrocławskiej.

W Trzebnicy znajduje się jedno z miejsc pochówku władców Polski – bazylika św. Jadwigi.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) W kilkanaście lat po fundacji w Trzebnicy powstają nowe klasztory cysterek na ziemiach polskich.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ṭʃɛbʲˈɲit͡sa, AS: ṭšebʹńica

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. trzebniczanin mos., trzebniczanka ż.

 przym. trzebnicki

Wiktionary


trzebnicki

Trzebnica


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) odnoszący się do Trzebnicy, związany z Trzebnicą

Wiktionary

Patrz:

Trzebnica

Przykłady

 (1.1) Herb powiatu trzebnickiego przedstawia czarnego półorła.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Trzebnica ż., trzebniczanin m., trzebniczanka ż.

Wiktionary


trzebniczanin

mieszkaniec Trzebnicy


SJP.pl


trzebniczanka

mieszkanka Trzebnicy


SJP.pl


trzebniów

wieś w Polsce


SJP.pl

Trzebniów (także Trzebniew) – wieś w Polsce, w województwie śląskim, w powiecie myszkowskim, w gminie Niegowa.

Wikipedia


trzebno

czasownik nieosobowy

 (1.1) poznań. trzeba

Wiktionary

Trzebno (kasz. Jezoro Trzebno) – jezioro na Pojezierzu Kaszubskim w powiecie kartuskim (województwo pomorskie). Przez jezioro leżące na obszarze Kaszubskiego Parku Krajobrazowego przepływa Radunia, która jest swoistym łącznikiem jeziora z „Kółkiem Raduńskim”.

Ogólna powierzchnia: 2,6 ha, długość: 0,9 km, szerokość: 300 m, maksymalna głębokość: 4,5 m.

Wikipedia


trzeboń

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna

 (1.1) geogr. miasto w Czechach, w kraju południowoczeskim;

Wiktionary

Wikipedia

Powiązane:

 przym. trzeboński

Wiktionary


trzeboszowice

wieś w Polsce


SJP.pl

Trzeboszowice (daw. Siemiałowice, niem. Schwammelwitz) – wieś w Polsce położona w województwie opolskim, w powiecie nyskim, w gminie Paczków.

W latach 1945–1954 siedziba gminy Trzeboszowice. Następnie do 1972 roku były siedzibą Gromadzkiej Rady Narodowej.

W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do ówczesnego województwa opolskiego.

Wikipedia


trzebów

wieś w Polsce


SJP.pl

2 miejscowości w Polsce:

  • Trzebów – wieś w woj. lubuskim, w pow. sulęcińskim, w gminie Sulęcin
  • Trzebów – wieś w woj. lubuskim, w pow. żagańskim, w gminie Żagań

Zobacz też: Trzebowo

Wikipedia


trzebowianin

członek zachodniosłowiańskiego plemienia zamieszkującego Dolny Śląsk na zachód i północ od siedzib Ślężan


SJP.pl


trzebowisko

miejsce wykarczowane, pokryte pniakami po wyciętym lesie; karczunek, karczowisko, trzebisko


SJP.pl


trzebowit

imię męskie


SJP.pl

Trzebowit – staropolskie imię męskie, złożone z członów Trzebo- ("czyszczenie, trzebienie, ofiara") i -wit ("pan, władca"). Mogło oznaczać "pana ofiary", "tego, który sprawuje ofiarę".

Trzebowit imieniny obchodzi 16 stycznia i 6 listopada.

Wikipedia


trzebowniski

przymiotnik od: Trzebownisko


SJP.pl


trzebownisko

przymiotnik od: Trzebownisko


SJP.pl

Trzebownisko – wieś w Polsce, położona w województwie podkarpackim, w powiecie rzeszowskim, w gminie Trzebownisko. Jest siedzibą gminy Trzebownisko. Wieś ma 3713 mieszkańców.

Prywatna wieś szlachecka, położona w województwie ruskim, w 1739 roku należała wraz z folwarkiem do klucza Łąka Lubomirskich. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa rzeszowskiego.

Wikipedia


trzebuchów

wieś w Polsce


SJP.pl

Trzebuchów – wieś w Polsce położona w województwie wielkopolskim, w powiecie kolskim, w gminie Osiek Mały.

W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa konińskiego.

Z tej wsi pochodzi biskup katolicki Marian Gołębiewski.

Wikipedia


trzebuniak

nazwisko


SJP.pl


trzebyczecki

Trzebyczka


SJP.pl

Patrz:

Trzebyczka

trzebyczka

1. wieś w województwie śląskim, w powiecie zawierciańskim;
2. osada w województwie śląskim, w powiecie zawierciańskim


SJP.pl

  • Trzebyczka – potok w województwie śląskim
  • Trzebyczka – wieś w województwie śląskim, w powiecie zawierciańskim, w gminie Łazy
  • Trzebyczka – osada leśna w województwie śląskim, w powiecie zawierciańskim, w gminie Łazy

Wikipedia


trzeć

1. przyciskając, przesuwać czymś po czymś
2. rozdrabniać za pomocą tarki; rozcierać
3. wygładzać powierzchnię czegoś poprzez suwanie po niej odpowiednimi przyrządami
4. rżnąć coś
5. trzeć się:
a) ocierać się o coś
b) o rybach: odbywać tarło


SJP.pl

czasownik przechodni niedokonany (dk. brak)

 (1.1) naciskając, pocierać

 (1.2) dotykać, utrudniając ruch

 (1.3) kulin. rozdrabniać na cząstki lub rozgniatać na jednolitą masę

 (1.4) rzad. uwierać, obcierać

 (1.5) techn. wygładzać, wyrównywać powierzchnię odpowiednim narzędziem

 (1.6) środ. rozcinać, rżnąc piłą

czasownik zwrotny niedokonany trzeć się (dk. brak)

 (2.1) pocierać sobą o coś

 (2.2) dotykać się, utrudniając ruch

 (2.3) przen. kłócić się

 (2.4) zool. (o rybach) odbywać tarło, wykonywać funkcje rozrodcze

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Jak się kąpię, to trę sobie pięty pumeksem.

 (1.1) Nie trzyj oka, bo znów jęczmyk ci się zrobi.

 (1.3) Turlał goryl po Urlach kolorowe korale, rudy góral kartofle tarł na tarce wytrwale, gdy spotkali się w Urlach góral tarł, goryl turlał chociaż sensu nie było w tym wcale.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ṭʃɛt͡ɕ, AS: ṭšeć

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. zacierka ż., tarcie n., tarło n., natarcie n., tarcica ż., trak m.

 czas. utrzeć dk., zetrzeć dk., wycierać ndk., przecierać ndk.

 przym. tarłowy, tarty

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) pocierać, ocierać, nacierać, szorować

 (2.1) ocierać się

Wiktionary


trzechdniowy

rzadko: trzydniowy (mający trzy dni, trwający trzy dni itp.)


SJP.pl


trzechkrotny

dawniej: trzykrotny


SJP.pl


trzechlecie

okres trzech lat


SJP.pl


trzechletni

rzadko: trzyletni (mający trzy lata, trwający trzy lata itp.)


SJP.pl


trzechsetlecie

okres trzystu lat


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) okres trzystu lat

 (1.2) trzechsetna rocznica

Wiktionary

Przykłady

 (1.2) Wczoraj obchodziliśmy trzechsetlecie nadania praw miejskich.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌṭʃɛxsɛˈtlɛt͡ɕɛ, AS: ṭšeχsetleće

Wiktionary

Powiązane:

 przym. trzystuletni, trzechsetletni

Wiktionary


trzechsetletni

mający trzysta lat, trwający trzysta lat itp.; trzystuletni, trzystoletni


SJP.pl


trzechsetny

trzysetny;
1. będący ostatnim elementem zbioru złożonego z trzystu jednostek;
2. będący jedną z trzystu części


SJP.pl

przymiotnik odliczebnikowy

 (1.1) od trzysta

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) W kioskach ukazał się trzechsetny numer miesięcznika "Co w trawie piszczy".

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ṭʃɛxˈsɛtnɨ, AS: ṭšeχsetny

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. trzysetka ż.

 przym. trzysetny

 licz. trzysta

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) trzysetny

Wiktionary


trzeci

liczebnik porządkowy odpowiadający liczbie 3


SJP.pl

przymiotnik odliczebnikowy

 (1.1) od 3

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (2.1) pot. żegl. trzeci oficer

 (2.2) osoba występująca po dwóch poprzednich; jeden z trzech

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (3.1) dzień miesiąca po drugim

rzeczownik, rodzaj żeński

 (4.1) trzecia: godzina trzecia

Wiktionary

Trzeci – polski film w reżyserii Jana Hryniaka, według scenariusza Wojciecha Zimińskiego, z główną rolą Marka Kondrata. Film jest próbą nawiązania do Noża w wodzie (1961) Romana Polańskiego.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Za zajęcie trzeciego miejsca przyznawany jest brązowy medal.

 (3.1) Wypłatę otrzymujemy trzeciego.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈṭʃɛt͡ɕi, AS: ṭšeći

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. trzeciak mzw./mrz., trojak mrz., potrajanie n., trojenie n., trojaczki nmos., trzecia ż.

 licz. trzy

 przym. potrójny

 temsłow. trzecio-, trój-

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) 3.

Wiktionary


trzecia

godzina trzecia


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) godzina trzecia po południu lub po północy

forma przymiotnika.

 (2.1) M. i W. ż. lp. od: trzeci

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Wrócę do domu przed trzecią.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. trzeci mos./mrz.

 przym. trzeci

Wiktionary


trzeciaczka

zimnica, malaria trzydniowa, charakteryzuje się występowaniem napadów gorączki, dreszczy i potów co 48 godzin


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) med. odmiana malarii o lżejszym przebiegu, charakteryzująca się powtarzaniem się napadów choroby co trzecią dobę

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Plasmodium ovalae wywołuje chorobę o objawach podobnych do trzeciaczki, ale o przebiegu znacznie łagodniejszym.

Wiktionary


trzeciak

1. dawna polska moneta srebrna wartości trzech denarów; ternar
2. potocznie: uczeń trzeciej klasy


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy lub męskorzeczowy

 (1.1) pszcz. trzeci rój w roku

 (1.2) hist. monet. drobna srebrna moneta bita w Polsce w XIV/XV wieku;

Wiktionary

Trzeciak (ternar) – polska srebrna moneta bita za czasów Władysława Jagiełły, a następnie za Zygmunta I Starego i Zygmunta III Wazy. Wartością była równa trzem denarom, trzeciej części półgrosza albo połowie szeląga.

W reformie z 1396–1397 zastąpiła stary zdewaluowany kwartnik, którego wartość spadła z ćwierci skojca (czyli połowy grosza) do szóstej części grosza. Dewaluacja mocno skomplikowała przeliczenia międzymonetarne (kwartnik wart był 8/3 denara), dlatego w 1398 r. przeprowadzono wymianę monet na nowe; skorygowano jednocześnie kurs grosza obrachunkowego z 16 na 18 denarów. Odtąd półgrosz wart był 9 denarów, a „mały kwartnik” 3 denary, co spowodowało przemianowanie go na ternar, czyli trzeciak. Wytwarzanie ternarów Jagiełły odbywało się w Krakowie, a zakończyło między 1407 a 1414 r.

Wikipedia

Powiązane:

 przym. trzeci

 rzecz. trzeci mos./mrz.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.2) ternar

Wiktionary


trzeciakiewicz

nazwisko


SJP.pl


trzeciakowski

nazwisko


SJP.pl

Osoby o tym nazwisku:

  • Lech Trzeciakowski – polski historyk
  • Wiesław Trzeciakowski – polski poeta, prozaik, publicysta i historyk
  • Witold Trzeciakowski – polski ekonomista

Wikipedia


trzecie

liczebnik porządkowy odpowiadający liczbie 3


SJP.pl


trzeciewiec

wieś w Polsce


SJP.pl

Trzeciewiec – (niem. Goldfeld) wieś sołecka w Polsce, położona w województwie kujawsko-pomorskim, w powiecie bydgoskim, w gminie Dobrcz.

Wikipedia


trzeciewnica

wieś w Polsce


SJP.pl

Trzeciewnica – wieś w Polsce położona w województwie kujawsko-pomorskim, w powiecie nakielskim, w gminie Nakło nad Notecią.

Wieś królewska Cietrzewnica starostwa nakielskiego, pod koniec XVI wieku leżała w powiecie nakielskim województwa kaliskiego.

Wikipedia


trzecio-

temat słowotwórczy

 (1.1) pierwszy człon wyrazów złożonych wskazujący na trzecie miejsce, następstwo, podrzędność lub złą jakość tego, do czego się odnosi drugi człon

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. potrajanie n., trojenie n., trojaczki nmos., trojak mrz., trzy n., trzeci mos./mrz.

 przym. trzeci, potrójny

 licz. trzy

Wiktionary


trzecioklasista

uczeń trzeciej klasy


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) eduk. uczeń trzeciej klasy

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. trzecioklasistka ż.

Wiktionary


trzecioklasistka

uczennica trzeciej klasy


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) eduk. uczennica trzeciej klasy

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. trzecioklasista

Wiktionary


trzecioligowiec

1. zawodnik grający w trzeciej lidze
2. pot. o kimś, kto zajmuje bardzo niską pozycję, stanowisko, nie cieszy się prestiżem, "gra w trzeciej lidze"


SJP.pl


trzecioligowy

należący do trzeciej ligi, rozgrywany przez tę ligę


SJP.pl


trzecioroczność

trzecioroczny


SJP.pl

Patrz:

trzecioroczny

trzecioroczny

uczeń trzecioroczny


SJP.pl


trzeciorzęd

w dawniejszych klasyfikacjach: starszy okres ery kenozoicznej


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) geol. starszy okres (system) kenozoiku, dzielący się na paleogen i neogen;

Wiktionary

Trzeciorzęd – według starszych wersji periodyzacji starszy okres ery kenozoicznej, od 65 do 1,8 mln lat temu. Dzieli się na:

  • neogen (24-1,8 mln lat temu)
    • pliocen
    • miocen
  • paleogen (65-24 mln lat temu)
    • oligocen
    • eocen
    • paleocen.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ṭʃɛˈt͡ɕɔʒɛ̃nt, AS: ṭšećožẽnt

Wiktionary

Powiązane:

 przym. trzeciorzędowy, trzeciorzędny

Wiktionary


trzeciorzędność

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) cecha tego, co trzeciorzędne

Wiktionary

Powiązane:

 przym. trzeciorzędny

Wiktionary


trzeciorzędny

będący na dalszym miejscu pod względem ważności, wartości, znaczenia


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) uznawany za mniej istotny od innych

 (1.2) uznawany za znacznie gorszy od innych

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Kiedyś uwierzył nawet, że mu się to udało, gdy po długiej rozmowie o jakimś trzeciorzędnym meczu Legii obstawa wstała i wyszła z kawiarni.

 (1.2) Trzeciorzędne licea nie przygotują do egzaminu na studia tak jak renomowane szkoły — w Warszawie, Krakowie czy w mniejszych miastach, ale z długimi tradycjami.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. trzeciorzęd mrz., trzeciorzędność ż.

 przysł. trzeciorzędnie

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) drugorzędny, marginalny, podrzędny

 (1.2) drugorzędny, mierny, podrzędny, pośledni

Wiktionary


trzeciorzędowy

trzeciorzęd, np. trzeciorzędowa flora, fauna


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) dotyczący trzeciorzędu, występujący, powstały w trzeciorzędzie

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. trzeciorzęd mrz.

Wiktionary


trzecioteścik

test pisany na zakończenie nauki w trzeciej klasie szkoły podstawowej


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) środ. eduk. Ogólnopolskie Badanie Umiejętności Trzecioklasistów

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌṭʃɛt͡ɕɔˈtɛɕt͡ɕik, AS: ṭšećoteśćik

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) OBUT

Wiktionary


trzem

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) stpol. pałac

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ṭʃɛ̃m, AS: ṭšẽm

Wiktionary


trzemcha

gatunek drzewa lub dużego krzewu z rodziny różowatych; czeremcha pospolita, smrodynia, śliwa kocierpka


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) bot. nazwa systematyczna|Padus avium|Mill.|ref=tak., gatunek drzewa lub dużego krzewu z rodziny różowatych

 (1.2) bot. drzewo lub krzew z gatunku trzemcha (1.1)

Wiktionary

Miejscowości w Polsce:

  • Trzemcha Dolna
  • Trzemcha Górna

Wikipedia

Przykłady

 (1.2) Kwiaty trzemchy są oszałamiająco pachnące.

 (1.2) Obok przystanku rosną duże trzemchy.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) czeremcha, czeremcha zwyczajna, czeremcha pospolita, śliwa kocierpka, czeremucha, smrodynia

 (1.2) czeremcha

Wiktionary


trzemeśnia

Trzemeśnia – wieś w Polsce, położona w województwie małopolskim, w powiecie myślenickim, w gminie Myślenice.

W latach 1975–1998 wieś położona była w województwie krakowskim.

Wikipedia


trzemeszeński

przymiotnik od: Trzemeszno


SJP.pl


trzemesznianin

mieszkaniec Trzemeszna


SJP.pl


trzemesznianka

mieszkanka Trzemeszna


SJP.pl


trzemeszno

1. miasto w Polsce;
2. wieś w Polsce


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki, nazwa własna

 (1.1) geogr. miasto w Polsce;

Wiktionary

Trzemeszno (niem. Tremessen) – miasto w woj. wielkopolskim, w powiecie gnieźnieńskim, siedziba gminy miejsko-wiejskiej Trzemeszno.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ṭʃɛ̃ˈmɛʃnɔ, AS: ṭšẽmešno

Wiktionary


trzemienko

wieś w Polsce


SJP.pl

Trzemienko – osada w Polsce położona w województwie zachodniopomorskim, w powiecie szczecineckim, w gminie Barwice.W latach 1975–1998 miejscowość położona była w województwie koszalińskim. Leży przy drodze wojewódzkiej nr 171.

Wikipedia


trzemiętówko

wieś w Polsce


SJP.pl

Trzemiętówko (niem. Bergfeld) – wieś w Polsce położona w województwie kujawsko-pomorskim, w powiecie bydgoskim, w gminie Sicienko.

Wikipedia


trzemiętowo

wieś w Polsce


SJP.pl

Trzemiętowo – wieś w Polsce położona w województwie kujawsko-pomorskim, w powiecie bydgoskim, w gminie Sicienko.

Wikipedia


trzemuszka

wieś w Polsce


SJP.pl

Trzemuszka – wieś w Polsce położona w województwie mazowieckim, w powiecie siedleckim, w gminie Kotuń. Ma status sołectwa.

Wierni Kościoła rzymskokatolickiego należą do parafii Świętej Trójcy w Żeliszewie Podkościelnym.

W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa siedleckiego.

Wikipedia


trzeń

trzeń długoryjki (długoryjkowy), trzeń krótkoryjkowy - gatunki chrząszczy z rodziny ryjkowcowatych


SJP.pl


trzep

trzep szparagówka - muchówka z rodziny nasionnic


SJP.pl

wykrzyknik

 (1.1) naśladuje krótki dźwięk o jasnej barwie, powstający przy uderzeniu czymś płaskim o coś, upadku miękkiej rzeczy na twardą powierzchnię, rozpłaszczająca się nierzadko po upadku

forma czasownika.

 (2.1) 2. os. rozk. lp. od: trzepać

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. trzepnięcie n.

 czas. trzepać ndk., trzepnąć dk.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) pac

Wiktionary


trzepać

1. potrząsać, uderzać czymś w coś z rozmachem;
2. uderzać w coś, zwykle trzepaczką w celu usunięcia kurzu, przewietrzenia czegoś itp.;
3. szybko mówić, często bez związku, bez zastanowienia


SJP.pl

czasownik przechodni

 (1.1) usuwać kurz z przedmiotu (np. dywanu) poprzez uderzanie w niego np. trzepaczką

 (1.2) pot. dokładnie wypytywać, przesłuchiwać

 (1.3) pot. szukać, przeglądać, rewidować, kontrolować komuś coś

 (1.4) pot. machać skrzydłami

 (1.5) pot. bić coś lub kogoś

 (1.6) ubijać pianę

 (1.7) pot. sypać

 (1.8) pot. poruszać czymś energicznie

czasownik zwrotny trzepać się

 (2.1) miotać się

 (2.2) pot. uprawiać samogwałt

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Jasio trzepie dywan.

 (1.2) Ale mnie ta baba od matmy przetrzepała.

 (1.2) Ale mnie przetrzepali na komisariacie.

 (1.3) Policjanci przetrzepali mi kieszenie szukając dragów.

 (1.4) Popatrz jak tamten ptak trzepie skrzydłami.

 (1.5) Przestań to powtarzać albo cię trzepnę!

 (1.6) Jasio trzepie pianę na masę do placekacka.

 (1.7) Jasio znowu natrzepał mi za dużo pieprzu do zupy.

 (1.8) Przestań tak trzepać rzęsami, na mnie to nie działa.

 (2.1) Popatrz jak ten ptak trzepie się w zaroślach.

 (2.2) Ty świntuchu, przestań trzepać się pod kołdrą!

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈṭʃɛpat͡ɕ, AS: ṭšepać

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. trzepacz mos./mrz., trzepaczka ż., trzepak m., trzepanie n., trzepnięcie n.

 wykrz. trzep

Wiktionary

Synonimy:

 (2.2) walić konia

Wiktionary


trzepacz

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) rzem. włók. drewniane narzędzie do trzepania lnu

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (2.1) ktoś, kto coś trzepie

 (2.2) daw. rzem. wędrowny rzemieślnik zajmujący się czyszczeniem lnu

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. trzepak m., trzepaczek m., trzepaczka ż., trzepanie n., wytrzepanie n., trzepaniec m., roztrzepaniec m., roztrzepywanie n., roztrzepanie n., wytrzepywanie n., wytrzepanie n., utrzepywanie n., utrzepanie n., trzepotanie n., zatrzepotanie n., trzepot m., wytrzepywanie n., wytrzepanie n., trzepanko n., trzepanka ż., trzeparka ż., przetrzepywanie n., przetrzepanie n., strzepywanie n., strzepanie n., strzepnięcie n., potrzepywanie n., potrzepanie n., trzepotliwość ż.

 czas. otrzepywać, trzepać ndk., wytrzepać dk., roztrzepywać ndk., roztrzepać dk., wytrzepywać ndk., wytrzepać dk., utrzepywać ndk., utrzepać dk., trzepotać ndk., zatrzepotać dk., wytrzepywać ndk., wytrzepać dk., przeprzpywać ndk., przetrzepać dk., strzepywać ndk., strzepać dk., strzepnąć dk., potrzepywać ndk., porzepać dk.

 przym. roztrzepany, trzepnięty, trzepaczkowy, trzepotliwy

 przysł. trzepotliwie

Wiktionary


trzepaczka

1. narzędzie służące do trzepania z kurzu;
2. narzędzie, zwykle druciane, używane w gospodarstwie domowym do ubijania białka jaj


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) przyrząd do trzepania dywanów z kurzu;

 (1.2) narzędzie do ubijania piany z białek jaj lub śmietany;

Wiktionary

  • trzepaczka do dywanów
  • trzepaczka kuchenna

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ṭʃɛˈpat͡ʃka, AS: ṭšepačka

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. trzepak m., trzepanie n., trzepnięcie n., trzepacz m.

 czas. otrzepywać, trzepać ndk., trzepnąć dk.

 przym. trzepaczkowy

Wiktionary


trzepaczkowy

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z trzepaczką, dotyczący trzepaczki

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. trzepacz mos./mrz., trzepaczka ż.

Wiktionary


trzepak

urządzenie służące do zawieszania rzeczy trzepanych z kurzu


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) konstrukcja składająca się z dwóch słupków z poprzeczką, służąca do przewieszania dywanów i innych rzeczy trzepanych z kurzu;

 (1.2) gw-pl|Kresy. trzepaczka

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (2.1) pot. o człowieku szybko mówiącym lub roztrzepanym, zakręconym

Wiktionary

Trzepak – przyrząd lub urządzenie pomagające w zasadniczy sposób w trzepaniu dywanów, szczególnie popularne przed upowszechnieniem się odkurzaczy. Zbudowane jako usztywniona rama, najczęściej z rur stalowych, mocowana do podłoża na stałe lub do ściany za pomocą uchwytów umożliwiających obrót trzepaka na ścianę lub prostopadle do niej.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Anka jest na podwórku, robi fikołki na trzepaku.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈṭʃɛpak, AS: ṭšepak

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. trzepacz mos./mrz., trzepaczka ż., trzepanie n., zatrzepanie n., trzepot m., trzepotanie n., zatrzepotanie n., wytrzepywanie n., wytrzepanie n., wytrzepotanie n., trzepotliwość ż.

 czas. trzepać ndk., zatrzepać dk., trzepotać ndk., zatrzepotać dk., wytrzepywać ndk., wytrzepać dk., wytrzepotać dk.

 przym. trzepotliwy, trzepakowy

 przysł. trzepotliwie

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) reg. śl. klopsztanga., reg. pozn. sztender.

Wiktionary


trzepakowy

trzepak


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z trzepakiem, dotyczący trzepaka

Wiktionary

Patrz:

trzepak

Powiązane:

 rzecz. trzepak m.

 czas. otrzepywać

Wiktionary


trzepalnia

część przędzalni bawełny, w której czyści się bawełnę w specjalnych maszynach


SJP.pl


trzepanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|trzepać.

Wiktionary

Powiązane:

 czas. trzepać ndk.

 rzecz. trzepaczka ż., trzepak mos./mrz.

Wiktionary


trzepietać

regionalnie: trzepotać


SJP.pl


trzepla

trzepla zielona - gatunek ważki z rodziny gadziogłówkowatych


SJP.pl


trzepnica

wieś w Polsce


SJP.pl

Trzepnica – wieś w Polsce położona w województwie łódzkim, w powiecie piotrkowskim, w gminie Łęki Szlacheckie. Wieś zamieszkiwana jest przez około 430 mieszkańców.

W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa piotrkowskiego.

Wikipedia


trzepocik

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) zdrobn. od trzepot

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. trzepot m.

Wiktionary


trzepot

1. szybkie ruchy czegoś na wietrze;
2. odgłos trzepotania;
3. mocne bicie serca


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) szybki ruch skrzydeł ptaków z towarzyszącym mu szumem lub furkotem

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. trzepotanie n., zatrzepotanie n., trzepocik mrz., trzepacz mos./mrz.

 czas. trzepotać ndk.

Wiktionary


trzepotać

wykonywać czymś szybkie ruchy, często wydając charakterystyczny odgłos


SJP.pl

czasownik nieprzechodni niedokonany (dk. zatrzepotać)

 (1.1) poruszać czymś szybko, rytmicznie, wywołując charakterystyczne dźwięki

 (1.2) poruszać się szybko, rytmicznie na wietrze, wydając charakterystyczny szmer

 (1.3) bić mocno (serce)

czasownik zwrotny niedokonany trzepotać się (dk. zatrzepotać się)

 (2.1) poruszać się szybko, gwałtownie i chaotycznie, aby uwolnić się, wydostać się skądś

 (2.2) poruszać się szybko, rytmicznie na wietrze, wydając charakterystyczny szmer

 (2.3) bić mocno (serce)

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. trzepot mrz., trzepotanie n., zatrzepotanie n., trzepacz mos./mrz.

 czas. zatrzepotać dk.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) łopotać, machać, trzepać

 (1.2) łopotać, trzepotać się

 (1.3) łopotać, trzepotać się

 (2.1) miotać się, szamotać się, trzepać się

Wiktionary


trzepotanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|trzepotać.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. trzepot m., zatrzepotanie n., trzepacz mos./mrz.

 czas. trzepotać ndk., zatrzepotać dk.

Wiktionary


trzepotka

skrzydło ptaka


SJP.pl


trzepotliwy

trzepoczący się, migoczący; skłonny do trzepotania


SJP.pl


trzepowo

wieś w Polsce


SJP.pl

Miejscowości i ich części w Polsce

Wg TERYT jest ich 3, w tym 2 podstawowe
  • Trzepowo – część miasta i jednostka pomocnicza gminy Płock
  • Trzepowo – wieś w woj. mazowieckim, w pow. pułtuskim, w gminie Pokrzywnica
  • Trzepowo – wieś w woj. pomorskim, w pow. gdańskim, w gminie Przywidz

Wikipedia


trzęś

1. poruszać czymś energicznie; potrząsać czymś, wprawiać coś w drżenie;
2. jechać nierówno, powodując podskakiwanie wiezionych ludzi lub przedmiotów; huśtać; rzucać;
3. potocznie: rządzić czymś despotycznie, mieć duży wpływ na coś


SJP.pl


trzęsacz

wieś w Polsce


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna

 (1.1) geogr. nazwa kilku miejscowości w północnej Polsce;

Wiktionary

4 miejscowości w Polsce:

  • Trzęsacz – wieś w woj. kujawsko-pomorskim, w pow. bydgoskim, w gminie Dobrcz
  • Trzęsacz – osada w woj. pomorskim, w pow. człuchowskim, w gminie Przechlewo
  • Trzęsacz – wieś w woj. zachodniopomorskim, w pow. choszczeńskim, w gminie Pełczyce
  • Trzęsacz – wieś w woj. zachodniopomorskim, w pow. gryfickim, w gminie Rewal

a także:

  • Trzęsacz – jezioro w woj. zachodniopomorskim, w gminie Stepnica, w pow. goleniowskim

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) W Trzęsaczu w powiecie gryfickim znajdują się ruiny kościoła.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈṭʃɛ̃w̃sat͡ʃ, AS: ṭšũ̯sač

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. trzęsaczanin m., trzęsaczanka ż.

 przym. trzęsacki

Wiktionary


trzęsak

urządzenie w maszynie papierniczej do potrząsania sitem


SJP.pl

Tremella Pers. (trzęsak) – rodzaj grzybów z rodziny trzęsakowatych (Tremellaceae). W Europie występuje około 25 gatunków, w Polsce kilkanaście.

Wikipedia


trzęsakowate

o cechach trzęsakowatych (rodzina grzybów)


SJP.pl

Trzęsakowate (Tremellaceae Fr.) – rodzina grzybów należąca do rzędu trzęsakowców (Tremellales).

Wikipedia


trzęsakowaty

o cechach trzęsakowatych (rodzina grzybów)


SJP.pl


trzęsakowce

rząd grzybów z typu podstawczaków


SJP.pl

Trzęsakowce (Tremellales Fr.) – rząd grzybów należący do klasy Tremellomycetes.

Wikipedia


trzęsakowiec

przedstawiciel rzędu grzybów z typu podstawczaków


SJP.pl


trzęsawiec

fraza rzeczownikowa, rodzaj męskozwierzęcy

 (1.1) icht. przest. strętwa

Wiktionary


trzęsawisko

grząski grunt, podmokły teren, zwykle porośnięty szuwarami; bagno, mokradło, moczary, grzęzawisko


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) podmokły i grząski teren, zwykle porośnięty szuwarami

 (1.2) przen. niezwykle trudna do rozwiązania sytuacja

Wiktionary

Trzęsawisko – jedno z funkcjonujących w języku polskim określeń bagna. Źródłosłów wiąże się ze słowem „trząść”, co łączy się z tym, że oznacza ono teren łatwo zapadający się. Ze względu na możliwość ugrzęźnięcia, jego synonimem jest m.in. „grzęzawisko”, a jedną z podstawowych relacji semantycznych jest związek trzęsawiska z niebezpieczeństwem.

Wikipedia

Synonimy:

 (1.1) bagno, grzęzawisko, mokradło, moczary

Wiktionary


trzęsawka

1. ciężka choroba owiec i kóz; scrapie, cenuroza, kołowacizna;
2. potocznie: trzęsienie się; trzęsionka


SJP.pl

Trzęsawka (z ang. scrapie „ocierać się, drapać”; polskie nazwy: choroba kłusowa, kołowacizna) – pasażowalna encefalopatia gąbczasta owiec i kóz wywoływana przez priony, nieznany do niedawna patogen, wywołujący również podobną do trzęsawki chorobę u ludzi, zwaną kuru. Scrapie najprawdopodobniej nie może zostać przeniesiona bezpośrednio na człowieka, ale zaleca się unikanie kontaktu z tkankami i płynami ustrojowymi chorego zwierzęcia.

Wikipedia


trzęsałka

dawniej: febra, malaria


SJP.pl


trześcianka

Trześcianka (ros. Тростяница, białorus. Трасьцянка, w miejsc. gwarze Trościanka lub Tryścianka) – wieś w Polsce, położona w województwie podlaskim, w powiecie hajnowskim, w gminie Narew. Leży w dolinie rzek Rudnia i Małynka (prawe dopływy rzeki Narew), przy drodze wojewódzkiej nr 685, pomiędzy miejscowościami Żywkowo i Ancuty.

Wikipedia


trzęsianka

dawniej: mieszanina siana i słomy, stanowiąca paszę dla bydła i koni


SJP.pl


trzęsicowate

rodzina mchów z klasy prątników


SJP.pl


trzęsidupa

potocznie: człowiek tchórzliwy; trzęsiportek


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) wulg. tchórzliwy człowiek

rzeczownik, rodzaj żeński

 (2.1) wulg. tchórzliwa kobieta

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Jesteśmy pod władzą mięczaków i trzęsidupów, którzy nie pozwalają chłopcom na normalny rozwój!

 (2.1) Jaka z niej trzęsidupa!

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌṭʃɛ̃w̃ɕiˈdupa, AS: ṭšũ̯śidupa

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) bojaźliwiec, strachajło, tchórz, panikarz, trusia, asekurant, ostrożniak, kapitulant, cykor, zajęcze serce, człowiek małego ducha

Wiktionary


trzęsidupka

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) daw. lub gwara. ornit. pliszka

Wiktionary


trzęsidło

glon z rodziny trzęsidłowatych, o kulistej, galaretowatej plesze, występujący pospolicie w wodach słodkich i w miejscach wilgotnych; galaretnica


SJP.pl

Trzęsidło (Nostoc) – rodzaj kolonijnych sinic, należących do rzędu Nostocales.

Wikipedia


trzęsidłowate

rodzina sinic tworzących skupienia o charakterze kolonii, występujących głównie w wodach słodkich i miejscach wilgotnych


SJP.pl


trzęsidłowaty

o cechach trzęsidłowatych (rodzina sinic)


SJP.pl


trzęsiec

rodzaj mchów z rodziny trzęsicowatych


SJP.pl

Trzęślik, trzęsiec (Timmia) – rodzaj mchów (prątników) z monotypowej rodziny – trzęślikowate Timmiaceae z rzędu trzęślikowce Timmiales z 4 lub 8 gatunkami (w zależności od ich ujęcia systematycznego). Rośliny te występują w Eurazji, Ameryce Północnej, w północnej Afryce, na Nowej Zelandii i Hawajach. W Polsce rosną trzy–cztery gatunki (różnica wynika z wyodrębniania trzęślika bawarskiego w randze osobnego gatunku lub podgatunku trzęślika meklemburskiego). Trzęślik meklemburski jest jedynym przedstawicielem rodzaju występującym w Polsce na nizinach. W górach rosną poza tym trzęślik norweski i austriacki. Są to mchy naskalne i torfowiskowe.

Wikipedia


trzęsienie

1. poruszać czymś energicznie; potrząsać czymś, wprawiać coś w drżenie;
2. jechać nierówno, powodując podskakiwanie wiezionych ludzi lub przedmiotów; huśtać; rzucać;
3. potocznie: rządzić czymś despotycznie, mieć duży wpływ na coś


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|trząść.

Wiktionary

Powiązane:

 czas. otrząsnąć, otrząsać, trząść ndk.

 rzecz. trzęsionka ż.

Wiktionary


trzęsigłowa

(r. męski) dawniej: mężczyzna zawracający komuś głowę, niedający komuś spokoju


SJP.pl


trzęsiogon

gatunek średniej wielkości ptaka z rodziny garncarzowatych, np. trzęsiogon ciemny


SJP.pl


trzęsiogonek

rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy

 (1.1) daw. lub gwara. ornit. pliszka

Wiktionary


trzęsionka

potocznie: trzęsienie się; trzęsawka


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) pot. trzęsienie się – z zimna, strachu lub podczas jazdy po wybojach

 (1.2) poznań. kulin. galareta mięsna

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. trzęsienie m., otrzęsiny m., wytrząsanie n., wytrząśnięcie n., trzęsawka ż.

 czas. trząść ndk., wytrząsać ndk., wytrząść dk.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.2) galareta, zimne nóżki, auszpik; reg. pozn. galart.

Wiktionary


trzęsiportek

potocznie: człowiek tchórzliwy; trzęsidupa


SJP.pl


trzęślica

trwała trawa gęstokępkowa, rosnąca na ubogich łąkach i torfowiskach


SJP.pl

Trzęślica (Molinia Schrank) – rodzaj roślin z rodziny wiechlinowatych. Należą do niego dwa gatunki. Występują one niemal w całej Europie, w zachodniej Azji (Kazachstan, Kaukaz, Azja Mniejsza i Bliski Wschód), w północno-zachodniej Afryce oraz w Etiopii. Oba gatunki z tego rodzaju występują także w Polsce.

Wikipedia


trześń

Miejscowości w Polsce i ich części
  • Trześń – wieś w woj. podkarpackim, w pow. kolbuszowskim, w gminie Niwiska
  • Trześń – wieś w woj. podkarpackim, w pow. mieleckim, w gminie Mielec
  • Trześń – wieś w woj. podkarpackim, w pow. tarnobrzeskim, w gminie Gorzyce
  • Trześń – część miasta Sandomierz, w woj. świętokrzyskim, w pow. sandomierskim, w gminie miasto Sandomierz

Wikipedia


trześnia

regionalnie: czereśnia


SJP.pl

Trześnia (do 31.12.2012 Trześnie) – wieś w Polsce położona w województwie dolnośląskim, w powiecie strzelińskim, w gminie Strzelin.

Wikipedia


trześniewski

nazwisko


SJP.pl

Trześniewski:

  • Elżbieta Trześniewska
  • Franciszek Trześniewski
  • Jarosław Trześniewski-Kwiecień

Wikipedia


trześniów

wieś w Polsce


SJP.pl

Miejscowości i ich części w Polsce

Wg TERYT jest ich 3, w tym 2 podstawowe
  • Trześniów – część miasta Lublin
  • Trześniów – wieś w woj. lubuskim, w pow. słubickim, w gminie Ośno Lubuskie
  • Trześniów – wieś w woj. podkarpackim, w pow. brzozowskim, w gminie Haczów

Wikipedia


trześniówka

Trześniówka – rzeka, prawostronny dopływ Wisły, o długości 56,26 km i powierzchni dorzecza 569,6 km².

Źródła rzeki znajdują się na Płaskowyżu Kolbuszowskim, na północny zachód od Cmolasu. W górnym biegu (do ujścia Kozieńca) płynie pod nazwą Jamnica. Trześniówka uchodzi do Wisły na 272. jej kilometrze, w okolicy Sandomierza. Jej dopływami są Smarkata, Koniecpólka, Kaczówka, Mokrzyszówka, Żupawka, Dąbrówka.

Wikipedia


trześniowski

nazwisko


SJP.pl

Osoby o tym nazwisku:

  • Paweł Trześniowski – polski dziennikarz i scenarzysta
  • Roman Trześniowski – polski teoretyk wychowania fizycznego, pedagog
  • Zdzisław Trześniowski – polski wojskowy
  • Zbigniew Trześniowski – polski pisarz, folklorysta i regionalista

Wikipedia


trzeszcz

w gwarze łowieckiej: oczy zająca


SJP.pl


trzeszczący

trzeszczeć


SJP.pl

Patrz:

trzeszczeć

trzeszczański

przymiotnik od: Trzeszczany


SJP.pl


trzeszczany

wieś w Polsce


SJP.pl

Trzeszczany Pierwsze (po roku 1999 Trzeszczany) – wieś w Polsce położona w województwie lubelskim, w powiecie hrubieszowskim, w gminie Trzeszczany.

W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa zamojskiego.

Wikipedia


trzeszczeć

wydawać ostry, skrzypiący dźwięk, najczęściej przy pękaniu, rozrywaniu czegoś, tarciu; skrzypieć, chrzęścić


SJP.pl

czasownik

 (1.1) wydawać odgłos przypominający trzask lub skrzypienie

 (1.2) pot. nudzić mówieniem, marudzić

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. trzeszczenie n.

Wiktionary


trzeszczenia

wydawać ostry, skrzypiący dźwięk, najczęściej przy pękaniu, rozrywaniu czegoś, tarciu; skrzypieć, chrzęścić


SJP.pl

Szmer oddechowy, szmery oddechowe (ang. respiratory sounds) – zjawisko akustyczne stwierdzane podczas osłuchiwania pacjenta, słyszalne nad płucami podczas wdechu i wydechu. Szmer jest składową akustycznych zjawisk powstających podczas przepływu powietrza przez poszczególne elementy układu oddechowego - tchawicę, oskrzela, oskrzeliki oraz pęcherzyki płucne. Osłuchiwanie płuc pozwala na wstępną diagnozę zaburzeń i chorób układu oddechowego.

Wikipedia


trzeszczenie

wydawać ostry, skrzypiący dźwięk, najczęściej przy pękaniu, rozrywaniu czegoś, tarciu; skrzypieć, chrzęścić


SJP.pl


trzeszczka

drobna, okrągława kostka włączona w końce ścięgien mięśni w sąsiedztwie stawów, powstająca na skutek miejscowego kostnienia ścięgien, kość trzeszczkowa; kość heterotopowa


SJP.pl

Wikipedia


trzeszczkowski

nazwisko


SJP.pl


trzeszczok

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) poznań. małe, nieznośne, płaczliwe i krzykliwe dziecko

Wiktionary


trzeszczyn

wieś w Polsce


SJP.pl

Trzeszczyn (do 1945 niem. Trestin) – wieś w Polsce położona w województwie zachodniopomorskim, w powiecie polickim, w gminie Police przy granicy miasta Police. Miejscowość jest usytuowana na Równinie Polickiej na skraju Puszczy Wkrzańskiej. Przez wieś przebiega droga wojewódzka nr 114.

Wikipedia


trzeszkowice

wieś w Polsce


SJP.pl

Trzeszkowice – wieś w Polsce położona w województwie lubelskim, w powiecie świdnickim, w gminie Mełgiew.

W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do ówczesnego województwa lubelskiego.

Wieś jest sołectwem w gminie Mełgiew. Według Narodowego Spisu Powszechnego z roku 2011 wieś liczyła 280 mieszkańców.

Wierni Kościoła rzymskokatolickiego należą do parafii św. Wita w Mełgwi.

Wikipedia


trzeszyn

wieś w Polsce


SJP.pl

Trzeszyn – wieś w północno-zachodniej Polsce, położona w województwie zachodniopomorskim, w powiecie gryfickim, w gminie Karnice.

Według danych w 2011 roku wieś miała 142 mieszkańców.

W latach 1946–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa szczecińskiego.

Wikipedia


trzęsło

1. poruszać czymś energicznie; potrząsać czymś, wprawiać coś w drżenie;
2. jechać nierówno, powodując podskakiwanie wiezionych ludzi lub przedmiotów; huśtać; rzucać;
3. potocznie: rządzić czymś despotycznie, mieć duży wpływ na coś


SJP.pl


trzetrzelewski

nazwisko


SJP.pl


trzewa

trzewia


SJP.pl


trzewia

wnętrzności


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj niemęskoosobowy, liczba mnoga

 (1.1) narządy wewnętrzne jamy brzusznej człowieka lub zwierzęcia

Wiktionary

Trzewia, trzewa, potocznie wnętrzności (łac. viscera, gr. splanchnon) – narządy wewnętrzne zwierząt (w tym i człowieka), znajdujące się w jamach ciała. Należą do tej grupy narządy klatki piersiowej i jamy brzusznej.

Trzewia występuje także u mięczaków jako narządy wewnętrzne, znajdujące się w worku trzewiowym.


Wikipedia

Wymowa:

IPA: ˈṭʃɛvʲja, AS: ṭševʹi ̯a

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. trzewiowiec m.

 przym. trzewiowy, trzewny

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) wnętrzności

Wiktionary


trzewiczek

1. zdrobnienie od: trzewik;
2. roślina z rodziny storczykowatych o dużych kwiatach kształtem przypominających trzewiczek, hodowana jako roślina ozdobna; obuwik


SJP.pl

Trzewiczek – dawna osada, obecnie część miasta Sławków województwie śląskim, w powiecie będzińskim.

Miejscowość położona jest w Sławkowie na granicy z Dąbrową Górniczą. Od zachodu graniczy z jej dzielnicą Rudną, a od wschodu z częścią Sławkowa - Ciołkowizną. Od południa graniczy z bazą przeładunku rud. Stanowi część ulicy Jodłowej. Znajduje się blisko stacji kolejowej Dąbrowa Górnicza Wschodnia.

Wikipedia


trzewiczkowaty

przypominający trzewiczek, podobny do trzewiczka


SJP.pl


trzewiczyna

marny, podniszczony trzewik


SJP.pl


trzewik

but z cholewką sznurowany do kostki


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy lub męskorzeczowy

 (1.1) rodzaj obuwia, charakteryzujący się twardą (trwałą) zelówką i obejmującą kostkę sznurowaną cholewką;

Wiktionary

  • obuwie
    • Trzewiki (obuwie)
    • obuwie ochronne
  • Trzewik – ochronna nakładka
    • Trzewik – ochronna nakładka na kolbę do amortyzacji odrzutu broni
    • Trzewik – element pochwy miecza
  • Trzewik – część zbroi

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Miała na nogach czerwone trzewiki z klamrami.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈṭʃɛvʲik, AS: ṭševʹik

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz.

:: zdrobn. trzewiczek mrz.

 przym. trzewikowy, trzewiczkowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) gw-pl|Śląsk Cieszyński|strzewik.

Wiktionary


trzewiki

but z cholewką sznurowany do kostki


SJP.pl


trzewikodziób

rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy

 (1.1) ornit. nazwa systematyczna|Balaeniceps rex|ref=tak., duży afrykański ptak o krótkim, silnym i masywnym dziobie, żywiący się wyłącznie rybami dwudysznymi;

Wiktionary

Trzewikodziób (Balaeniceps rex) – gatunek dużego ptaka z rodziny trzewikodziobów (Balaenicipitidae), będący jej jedynym przedstawicielem. Występuje od Sudanu Południowego i południowo-zachodniej Etiopii przez Ugandę po południowo-wschodnią Demokratyczną Republikę Konga i północną Zambię. Poza sezonem lęgowym nieregularnie odwiedza Republikę Środkowoafrykańską. Narażony na wyginięcie.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ˌṭʃɛvʲiˈkɔd͡ʑup, AS: ṭševʹikoʒ́up

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) butodziób

Wiktionary


trzewioczaszka

część trzewiowa czaszki stanowiąca rusztowanie dla początkowych odcinków układu oddechowego i pokarmowego


SJP.pl

Trzewioczaszka – część twarzowa (brzuszna) czaszki kręgowców, otaczająca jamę gębową i gardziel. Jest zbudowana z chrząstek i kości. Tworzy aparat chwytny, stanowi rusztowanie dla początkowych odcinków układu oddechowego oraz pokarmowego, a także skrzeli (u kręgowców wodnych) oraz innych narządów (u kręgowców lądowych). W toku ewolucji następuje coraz ściślejsze połączenie kości trzewioczaszki oraz zmniejszanie ich liczby.

Wikipedia


trzewny

tyczący się trzewi


SJP.pl


trzeźwa

1. realistyczny, jasny
2. świadomy, nie znajdujący się pod wpływem środków odurzających lub alkoholu


SJP.pl


trzeźwiący

w medycynie: środki, leki, krople, sole trzeźwiące - środki przywracające przytomność omdlałej osobie


SJP.pl


trzeźwić

doprowadzać do przytomności; cucić


SJP.pl


trzeźwieć

stawać się trzeźwym, wychodzić z zamroczenia alkoholowego lub snu


SJP.pl


trzeźwiej

stopień wyższy od przysłówka: trzeźwo


SJP.pl


trzeźwiejszy

stopień wyższy od przymiotnika: trzeźwy; bardziej trzeźwy


SJP.pl


trzeźwiusieńki

zdrobnienie od: trzeźwy; trzeźwiutki, trzeźwiuteńki


SJP.pl


trzeźwiuteńki

zdrobnienie od: trzeźwy; trzeźwiutki, trzeźwiusieńki


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) pot. zdrobn. od: trzeźwy

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌṭʃɛʑvʲjuˈtɛ̃ɲci, AS: ṭšeźvʹi ̯utńḱi

Wiktionary


trzeźwiutki

zdrobnienie od: trzeźwy; trzeźwiuteńki, trzeźwiusieńki


SJP.pl


trzeźwo

przysłówek sposobu

 (1.1) nie będąc pod wpływem alkoholu

 (1.2) przen. mając jasny umysł, myśląc z rozsądkiem

Wiktionary

Przykłady

 (1.2) Od sędziego wymaga się czterech rzeczy: aby słuchał grzecznie, odpowiadał mądrze, rozważał sprawę trzeźwo i decydował bezstronnie.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. trzeźwość ż., trzeźwienie n., wytrzeźwienie n., wytrzeźwiałka ż.

 czas. trzeźwieć ndk., wytrzeźwieć dk.

 przym. trzeźwy, trzeźwiutki

Wiktionary

Synonimy:

 (1.2) rzeczowo, rozsądnie, rozumnie

Wiktionary


trzeźwość

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) niezmroczenie alkoholem

 (1.2) cecha tego, co jest trzeźwe, rozsądne, rzeczowe; cecha tego, kto jest trzeźwy, rozsądny, rzeczowy

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. wytrzeźwienie n., otrzeźwienie n.

 czas. trzeźwieć ndk., wytrzeźwieć dk.

 przym. trzeźwy

 przysł. trzeźwo

Wiktionary


trzeźwościowy

trzeźwość


SJP.pl

Patrz:

trzeźwość

trzeźwy

1. realistyczny, jasny
2. świadomy, nie znajdujący się pod wpływem środków odurzających lub alkoholu


SJP.pl

przymiotnik jakościowy

 (1.1) niepijany

 (1.2) przytomny, rozbudzony

 (1.3) kierujący się rozumem, rozsądkiem

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Wrócił do domu zupełnie trzeźwy.

 (1.2) Budził się zawsze trzeźwy i wesoły.

 (1.3) Miał trzeźwy umysł.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈṭʃɛʑvɨ, AS: ṭšeźvy

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. trzeźwość ż., trzeźwa ż., trzeźwienie n., wytrzeźwienie n.

 czas. trzeźwieć ndk., wytrzeźwieć dk.

 przysł. trzeźwo

Wiktionary


trzi

liczebnik

 (1.1) gw-pl|Śląsk Cieszyński. trzy

Wiktionary


trzmiel

duży owad, większy od pszczoły, żyjący w roju, żywiący się nektarem


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy

 (1.1) ent. nazwa systematyczna|Bombus|Latreille|ref=tak., owłosiony owad żyjący w koloniach mieszkający w gniazdach zakładanych w ziemi;

Wiktionary

Trzmiel – zwyczajowa nazwa dużej, krępej i gęsto owłosionej pszczoły o czarnym ubarwieniu, zwykle z szerokimi, poprzecznymi, żółtymi lub pomarańczowymi pasami. W mowie potocznej często błędnie nazywany bąkiem. W literaturze polskiej nazwą „trzmiel” określane są społeczne pszczoły z rodzaju Bombus.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Kwitły i pachniały młode lipy – rozlegał się wszędzie melodyjny gwar pszczół, trzmieli, os, nieprzerwany krzyk kosów i pogwizdywanie wilg.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ṭʃmʲjɛl, AS: ṭšmʹi ̯el

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. trzmielec mzw., trzmielica ż., trzmielina ż.

 przym. trzmieli

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) pot. bąk

Wiktionary


trzmielec

błonkówka z rodziny pszczołowatych


SJP.pl

Trzmielec, brzmik (Psithyrus) – podrodzaj dużych, krępych pszczół zaliczanych do rodzaju Bombus, pasożytujących na społecznościach innych gatunków swojego rodzaju. Z powodu odmiennej biologii i morfologii dawniej były klasyfikowane w randze odrębnego rodzaju.

Wikipedia


trzmielewski

nazwisko


SJP.pl


trzmieli

duży owad, większy od pszczoły, żyjący w roju, żywiący się nektarem


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) charakterystyczny dla trzmiela; dotyczący, odnoszący się do trzmiela, wyprodukowany przez trzmiele

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈṭʃmʲjɛlʲi, AS: ṭšmʹi ̯elʹi

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. trzmiel

Wiktionary


trzmielina

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) bot. nazwa systematyczna|Euonymus|L.|ref=tak., rodzaj roślin krzewiastych, drzew lub pnączy z rodziny dławiszowatych;

Wiktionary

Trzmielina (Euonymus L.) – rodzaj krzewów z rodziny dławiszowatych. Obejmuje 140 gatunków. Rośliny te występują w strefie umiarkowanej półkuli północnej – w Ameryce Północnej, Europie, północno-zachodniej Afryce i w Azji, schodząc do strefy międzyzwrotnikowej w Ameryce Centralnej (na południu do Kostaryki), w południowo-wschodniej Azji sięgając do Nowej Gwinei i Queensland w Australii oraz na Madagaskarze (tamtejsze rośliny bywają wyodrębniane jako Astrocassine). Największe zróżnicowanie osiągają w Chinach, gdzie rośnie 90 gatunków, w tym 50 to endemity. W Europie występują naturalnie cztery gatunki. W Polsce dziko rosną dwa gatunki – trzmielina pospolita E. europaea i trzmielina brodawkowata E. verrucosa. Rośliny te występują w lasach i zaroślach.

Wikipedia

Powiązane:

 rzecz. trzmiel mzw.

Wiktionary


trzmielinowate

rodzina drzew, krzewów i pnączy (rzadziej roślin zielnych) z klasy roślin dwuliściennych, występujących głównie w umiarkowanej strefie półkuli północnej


SJP.pl


trzmielinowaty

o cechach trzmielinowatych (rodzina roślin)


SJP.pl


trzmielojad

ptak drapieżny z rodziny jastrzębiowatych, żywiący się głównie trzmielami, osami i pszczołami (stąd jego nazwa), żyjący w Eurazji i w południowej Afryce; pszczołojad


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy

 (1.1) ornit. nazwa systematyczna|Pernis apivorus|ref=tak., drapieżny ptak żywiący się żądłówkami;

Wiktionary

Trzmielojad (zwyczajny), pszczołojad (Pernis apivorus) – gatunek dużego, wędrownego ptaka drapieżnego z rodziny jastrzębiowatych (Accipitridae). Nie wyróżnia się podgatunków.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ṭʃmʲjɛˈlɔjat, AS: ṭšmʹi ̯eloi ̯at

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) pszczołojad

Wiktionary


trzmielów

wieś w Polsce


SJP.pl

Trzmielów – wieś w Polsce położona w województwie dolnośląskim, w powiecie polkowickim, w gminie Chocianów.

Wikipedia


trzmielowiec

ślipień trzmielowiec - muchówka z rodziny wyślepkowatych


SJP.pl


trzmielówka

rodzaj muchówki z rodziny bzygowatych; Volucella


SJP.pl


trznadel

ptak z rodziny ziarnojadów


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy

 (1.1) ornit. drobny ptak śpiewający, nieco większy od wróbla, o żółtym i rdzawobrązowym upierzeniu

Wiktionary

ptaki z podrodziny
  • trznadle
  • Trznadel białogłowy
  • Trznadel czarnogłowy
  • Trznadel czubaty
  • Trznadel Jankowskiego
  • Trznadel złotawy
  • Trznadel zwyczajny
osoby o nazwisku Trznadel
  • Antoni Trznadel (1857–1908) – teolog, profesor Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie
  • Jacek Trznadel (ur. 1930) – pisarz, poeta, krytyk literacki i publicysta
  • Jan Trznadel (1866–1920) – polski duchowny rzymskokatolicki, doktor teologii
  • Józef Trznadel (1883–1944) – polski urzędnik samorządowy
  • Kazimierz Trznadel (1926–2016) – polski lekarz i wojskowy
  • Stanisław Trznadel (1889–1970) − polski lekarz

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ˈṭʃnadɛl, AS: ṭšnadel

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. zdrobn. trznadelek

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) gw-pl|Górny Śląsk|sternal, sternadel, styrnadel.

Wiktionary


trznadelek

mały ptak z rodziny trznadli


SJP.pl

Trznadelek (Schoeniclus pusillus) – gatunek małego wędrownego ptaka z rodziny trznadli (Emberizidae), występujący w Eurazji. W Polsce obserwowany sporadycznie. Nie jest zagrożony wyginięciem.

Wikipedia


trznadlowate

o cechach trznadlowatych (rodzina ptaków)


SJP.pl

Trznadle, trznadlowate (Emberizidae) – rodzina ptaków z rzędu wróblowych (Passeriformes). Obejmuje ponad 40 gatunków. Są to małe lub średnie ptaki, odżywiające się przeważnie owadami bądź ziarnami. Zamieszkują Eurazję i Afrykę.

Wikipedia


trznadlowaty

o cechach trznadlowatych (rodzina ptaków)


SJP.pl


trzniać

potocznie: lekceważyć kogoś lub coś; czniać


SJP.pl


trzoda

grupa zwierząt, zwłaszcza domowych, np. bydła, owiec, kóz


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) zootechn. gromada zwierząt hodowlanych

 (1.2) książk. przen. lud, wierni

Wiktionary

  • Trzoda chlewna
  • Trzoda Geriona

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Całą swoją trzodę trzymam w oborze.

 (1.1) Na zawsze opuszczone jego miasta / będą pastwiskiem dla trzód, / które się tam pokładą, / i nikt ich nie spłoszy.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈṭʃɔda, AS: ṭšoda

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. zdrobn. trzodka ż., trzódka ż.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.2) stado

Wiktionary


trzódka

zdrobnienie od: trzoda


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) zdrobn. od: trzoda

 (1.2) żart. niewielka grupa zwierząt hodowlanych

 (1.3) przen. wspólnota wiernych

Wiktionary

Przykłady

 (1.2) Pasterz poprowadził swą małą trzódkę na śródleśną łąkę.

 (1.3) Nie bój się, mała trzódko, gdyż spodobało się Ojcu waszemu dać wam królestwo.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. trzoda ż., trzodka ż.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.2) stadko

Wiktionary


trzon

główna, zasadnicza, podstawowa część


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) najważniejszy, główny element jakiegoś przedmiotu

 (1.2) rękojeść, trzonek

 (1.3) archit. układ ścian w budynku zapewniający jego stateczność ogólną

 (1.4) mikol. część grzyba, na której opiera się jego kapelusz

 (1.6) techn. środkowa część pieca piekarskiego

 (1.9) daw. techn. piec kuchenny

 (1.14) archit. część kolumny pomiędzy bazą a głowicą;

Wiktionary

Trzon – najważniejsza część kolumny. Ustawiano go na bazie albo bezpośrednio na stylobacie (np. w porządku doryckim). Na szczycie trzonu znajdowała się głowica (kapitel), która łączyła go z belkowaniem. W architekturze klasycznej trzon miał kształt walca o powierzchni gładkiej lub zdobionej kanelurami. Architektura baroku spopularyzowała kolumny o trzonach tordowanych (skręconych wzdłuż linii śrubowej) lub w formie wiązki skręconej z 2-4 prętów.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Badania doświadczalne stanowiły trzon jego pracy magisterskiej.

 (1.3) Wewnątrz trzonu budynku znajdują się szyby windowe i klatki schodowe oraz szachty instalacyjne.

 (1.4) Trzony tych grzybów są obrzydliwe.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ṭʃɔ̃n, AS: ṭšõn

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. trzonowiec m., trzonolinowiec m., trzonkowiwec m.

:: zdrobn. trzonek m.

 przym. trzonowy, trzonkowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) rdzeń

Wiktionary


trzoneczek

1. szypułka liścia lub owocu;
2. zdrobnienie od: trzonek


SJP.pl


trzoneczkowy

kisielnica trzoneczkowa - gatunek grzybów z rodziny uszakowatych


SJP.pl


trzonek

uchwyt jakiegoś narzędzia; rękojeść, rączka


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) uchwyt, rękojeść jakiegoś narzędzia

Wiktionary

  • rękojeść, uchwyt, rączka;
    • trzonek noża – środkowa część noża tokarskiego, strugarskiego lub dłutowniczego zakończona ostrzem;
    • trzonek zaworu (trzpień zaworu, wrzeciono zaworu) – walcowa część zaworu (typu grzybkowego), na której końcu znajduje się grzybek zaworu;
    • trzonek lampy – część lampy służąca do umocowania jej w oprawce i do połączenia z obwodem zasilającym. Zależnie od rodzaju połączenia rozróżnia się trzonki:
      • bagnetowe,
      • gwintowe (edisonowskie);

      Wikipedia

      Przykłady

       (1.1) Nóż lepiej wziąć za trzonek niż za ostrze.

      Wiktionary

      Wymowa:

      IPA: ˈṭʃɔ̃nɛk, AS: ṭšõnek

      Wiktionary

      Powiązane:

       rzecz. trzon m., trzonowiec mrz./mzw.

       przym. trzonowy

      Wiktionary


trzonicokształtne

rząd ryb mięśniopłetwych; celakantokształtne, latimeriokształtne, trzonopłetwokształtne


SJP.pl

Celakantokształtne, latimeriokształtne, trzonicokształtne, trzonopłetwokształtne (Coelacanthiformes) – rząd ryb mięśniopłetwych (Sarcopterygii), obejmujący liczne gatunki znane ze śladów kopalnych, w tym dwa, które przetrwały do czasów współczesnych. Charakteryzują się dyficerkalną płetwą ogonową, złożoną z 3 płatów (jeden na końcu płetwy i dwa symetrycznie rozłożone), obecnością zewnętrznych nozdrzy (brak nozdrzy tylnych). Przednia płetwa grzbietowa położona przed środkiem korpusu.

Wikipedia


trzonkooczne

rząd ślimaków płucodysznych


SJP.pl

Trzonkooczne (Stylommatophora) – klad ślimaków płucodysznych (Pulmonata), w randze rzędu, obejmujący około 30 tys. gatunków grupowanych w kilkudziesięciu rodzinach, o kosmopolitycznym rozmieszczeniu. Oczy trzonkoocznych osadzone są na szczycie drugiej pary czułków. Czułki pierwszej pary są zredukowane, trudne do zaobserwowania. Ślimaki lądowe, nieliczne ziemnowodne, o muszlach różnych kształtów, czasem o muszli małej i przykrytej płaszczem (ślinikowate i pomrowcowate), zredukowanej do małej tarczki (Testacellidae) bądź wykształconej normalnie (np. ślimakowate).

Wikipedia


trzonkówka

przedstawiciel podrzędu owadów z rzędu błonkówek; stylikowiec, stylikówka


SJP.pl


trzonkówki

podrząd owadów z rzędu błonkówek; stylikowce, stylikówki


SJP.pl

Trzonkówki, zwane również stylikowcami, stylikówkami lub stylikoodwłokimi (Apocrita) – podrząd owadów z rzędu błonkówek.

Wikipedia


trzonkowy

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z trzonkiem, dotyczący trzonka

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. trzonek m., trzon mrz.

Wiktionary


trzonolinowiec

budynek o konstrukcji wiszącej, mający szkielet o kwadratowej podstawie, wsparty na betonowym trzonie biegnącym przez środek; trzonowiec


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) archit. budynek, którego konstrukcja oparta jest o żelbetowy trzon nośny i podwieszane na linach stropy;

Wiktionary

Trzonolinowiec (budynek trzonowo-cięgnowy) – wielokondygnacyjny szkieletowy budynek przeznaczony do przebywania w nim ludzi (biura, mieszkania).

Wikipedia

Powiązane:

 rzecz. trzon mrz.

Wiktionary


trzonopłetwe

podgromada ryb kostnoszkieletowych, obejmująca formy kopalne żyjące od początku dewonu do triasu w wodach śródlądowych, z jednym tylko żyjącym współcześnie gatunkiem - latimerią; cechują się parzystymi płetwami brzusznymi i piersiowymi, osadzonymi na długich i silnie umięśnionych trzonach (stąd nazwa)


SJP.pl

Trzonopłetwe (Crossopterygii) – drapieżne ryby kostnoszkieletowe o płetwach osadzonych na długich trzonach o strukturze pięciopalczastej. W zapisie kopalnym są znane od dolnego dewonu (około 400 mln lat temu).

Występowały w wodach morskich i w zbiornikach słodkowodnych. Osiągały około 1,5 m długości. Do czasów współczesnych przetrwały jedynie latimeria.

Wikipedia


trzonopłetwokształtne

rząd ryb mięśniopłetwych; celakantokształtne, latimeriokształtne, trzonicokształtne


SJP.pl


trzonopłetwy

o cechach trzonopłetwych (podgromada ryb)


SJP.pl


trzonowiec

1. rodzaj zęba u ssaków; ząb trzonowy;
2. budynek o konstrukcji wiszącej, mający szkielet o kwadratowej podstawie, wsparty na betonowym trzonie biegnącym przez środek; trzonolinowiec


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy lub męskorzeczowy

 (1.1) anat. tylny ząb służący do miażdżenia pokarmu;

Wiktionary

Zęby trzonowe (łac. dentes molares) – rodzaj zębów występujących u ssaków, w tym człowieka – w uzębieniu stałym.

Położone są najbardziej z tyłu ze wszystkich zębów jamy ustnej i służą do rozcierania pokarmu. Górne i dolne zęby trzonowe różnią się znacznie. Posiadają 2 lub 3 korzenie i wiele guzków. Ostatni trzonowiec, często niewystępujący i bardzo zmienny, to tzw. ząb mądrości.

Wikipedia

Powiązane:

 rzecz. trzon mrz., trzonek m., przedtrzonowiec m.

 przym. trzonowy

Wiktionary


trzonowy

1. związany z trzonem, pochodzący od trzonu;
2. określenie rodzaju zębów stałych znajdujących się najbardziej z tyłu jamy ustnej


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z trzonem, dotyczący trzonu

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. trzon m., trzonek mrz., trzonowiec mzw./mrz.

Wiktionary


trzop

gwarowo: stary garnek gliniany


SJP.pl


trzos

1. w dawnej Polsce od XVI wieku: skórzany lub wełniany pas z kieszeniami na pieniądze;
2. woreczek na pieniądze; trzosik, sakwa, sakiewka, kiesa


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) daw. pas z kieszeniami na pieniądze

 (1.2) książk. posiadany majątek

Wiktionary

  • trzos – pas góralski,
  • trzos – woreczek na pieniądze (sakiewka)

Osoby noszące nazwisko Trzos

  • Andrzej Trzos-Rastawiecki (1933–2019), reżyser i scenarzysta
  • Henryk Trzos (1885–1954), podpułkownik Wojska Polskiego.
  • Michał Trzos (1879–1908), bojowiec Polskiej Partii Socjalistycznej

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Nie zdobywajcie złota ani srebra, ani miedzi do swych trzosów.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ṭʃɔs, AS: ṭšos

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. trzosik mrz.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) sakwa, kiesa, kabza, kaleta

Wiktionary


trzosik

woreczek na pieniądze; trzos, sakwa, sakiewka, kiesa


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) zdrobn. od trzos

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) To nie trzos, lecz tylko mały trzosik.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. trzos m.

Wiktionary


trzósło

część pługa w kształcie noża do odcinania skiby w płaszczyźnie pionowej


SJP.pl


trzpień

1. walec, kolec służący do osadzania czegoś
2. część zamku, na który wkłada się klucz mający okrągły otwór na końcu
3. centralna część jakiegoś przedmiotu; oś, rdzeń


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) metalowy walec, na który można mocować różne rzeczy

Wiktionary


trzpiennik

owad błonkoskrzydły z rodziny trzpienników


SJP.pl


trzpiennikowate

1. zgłębiec trzpiennikowaty - owad z rodziny gąsienicznikowatych; zgłębiec trzpiennikowiec;
2. o cechach trzpiennikowatych (rodzina owadów)


SJP.pl

Trzpiennikowate (Siricidae) – rodzina owadów z rzędu błonkoskrzydłych. Trzpiennikowate mają wydłużone, walcowate ciało. Na końcu odwłoka samicy krótkie pokładełko. Larwy trzpiennikowatych żerują w martwym drewnie.

Wikipedia


trzpiennikowaty

1. zgłębiec trzpiennikowaty - owad z rodziny gąsienicznikowatych; zgłębiec trzpiennikowiec;
2. o cechach trzpiennikowatych (rodzina owadów)


SJP.pl


trzpiennikowiec

zgłębiec trzpiennikowiec - owad z rodziny gąsienicznikowatych; zgłębiec trzpiennikowaty


SJP.pl


trzpiot

człowiek lekkomyślny, roztrzepany, beztroski


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) ktoś roztrzepany i lekkomyślny

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Mam Adama za trzpiota, któremu pstro w głowie.

 (1.1) Dwa te trzpioty wpadły do pokoju Ryszarda, który siedział u komina i spoglądał na niebo gwiazdami usiane.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. trzpioteczka ż., trzpiotowość ż., trzpiotowatość ż., trzpiotostwo n.

:: zdrobn. trzpiotek m.

:: fż. trzpiotka ż.

 czas. trzpiotować ndk.

 przym. trzpiotowaty, trzpiotliwy, trzpiotowski

 przysł. trzpiotowato

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) fircyk, lekkoduch, letkiewicz, szałaput, świszczypała, pędziwiatr, paliwoda, pustak, szaławiła, wartogłów, wietrznik, szałaputa

Wiktionary


trzpiotek

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) rzad. zdrobn. od: trzpiot

forma rzeczownika.

 (2.1) D. lm. od: trzpiotka

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Mam Adasia za trzpiotka, któremu pstro w głowie.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. trzpiot mos., trzpiotka ż., trzpiotowość ż., trzpiotowatość ż., trzpiotostwo n.

:: fż. trzpioteczka ż.

 czas. trzpiotować ndk.

 przym. trzpiotowaty, trzpiotliwy, trzpiotowski

 przysł. trzpiotowato

Wiktionary


trzpiotka

kobieta lekkomyślna, roztrzepana, wesoła


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) kobieta, dziewczyna roztrzepana i lekkomyślna

Wiktionary

Przykłady

 (1.1)  Nie chciałam jednak, Aniu, aby mię uważał za trzpiotkę.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. trzpiotek m., trzpiotowość ż., trzpiotowatość ż., trzpiotostwo n.

:: zdrobn. trzpioteczka ż.

:: fm. trzpiot mos.

 czas. trzpiotować ndk.

 przym. trzpiotowaty, trzpiotliwy, trzpiotowski

 przysł. trzpiotowato

Wiktionary


trzpiotowaty

1. nieco beztroski, roztrzepany, lekkomyślny;
2. świadczący o czyjejś beztrosce, lekkomyślności


SJP.pl


trzpiotowski

przymiotnik relacyjny

 (1.1) rzad. lekkomyślny, niefrasobliwy

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Babka Anzelma uważała go za lekkoducha, często komentowała jego trzpiotowski styl życia.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. trzpiot mos., trzpiotka ż., trzpioteczka ż., trzpiotek m., trzpiotowość ż., trzpiotowatość ż., trzpiotostwo n.

 czas. trzpiotować ndk.

 przym. trzpiotowaty, trzpiotliwy

 przysł. trzpiotowato

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) beztroski

Wiktionary


trzustka

duży gruczoł trawienny i dokrewny, wytwarzający enzymy ułatwiające trawienie oraz insulinę


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) anat. gruczoł jamy brzusznej składający się z części hormonalnej i trawiennej;

Wiktionary

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Przeciętna masa trzustki wynosi od 70 do 100 gramów.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈṭʃustka, AS: ṭšustka

Wiktionary

Powiązane:

 przym. trzustkowy

Wiktionary

Synonimy:

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

 przym. trzustkowy

frazeologia.

etymologia.

uwagi.

 (1.1) zobacz też: Indeks:Polski - Części ciała

tłumaczenia.

* angielski: (1.1) pancreas

* arabski: (1.1) بنكرياس m. (bankiryās)

* asturyjski: (1.1) páncrees m.

* azerski: (1.1) mədəaltı vəzi

* baskijski: (1.1) pankrea

* białoruski: (1.1) падстраўнікавая залоза ż.

* bułgarski: (1.1) панкреас m., задстомашна жлеза ż.

* chiński standardowy: (1.1) ptrad|胰臟. / pupr|胰脏. (yízàng)

* chorwacki: (1.1) gušterača ż., pankreas m., rzad. želudnjača ż.

* czeski: (1.1) slinivka břišní ż., slinivka ż., pankreas m.

* duński: (1.1) bugspytkirtel w., pankreas w.

* esperanto: (1.1) pankreato

* estoński: (1.1) kõhunääre, pankreas

* fiński: (1.1) haima

* francuski: (1.1) pancréas m.

* galicyjski: (1.1) páncreas m.

* gudźarati: (1.1) સ્વાદુપિંડ m. (svādupiṇḍa)

* hebrajski: (1.1) לבלב m. (lavlav)

* hindi: (1.1) अग्न्याशय m. (agnyāśay)

* hiszpański: (1.1) páncreas m.

* ido: (1.1) pankreato

* indonezyjski: (1.1) kelenjar ludah perut, pankreas

* interlingua: (1.1) pancreas

* irlandzki: (1.1) paincréas m.

* islandzki: (1.1) bris n., briskirtill m.

* jakucki: (1.1) ноор (noor)

* japoński: (1.1) 膵臓 (すいぞう, suizō)

* jidysz: (1.1) פאנקרעאס n.

* kałmucki: (1.1) нөр (nör)

* kaszubski: (1.1) trzustka ż.

* kataloński: (1.1) pàncrees m.

* kazachski: (1.1) ұйқы безі / uyqı bezi

* khmerski: (1.1) លំពែង (lumpɛɛŋ)

* koreański: (1.1) 췌장 (chwejang)

* laotański: (1.1) ຕັບອ່ອນ (tap ʼǭn)

* litewski: (1.1) kasa ż.

* luksemburski: (1.1) Bauchspaicheldrüs ż., Pankreas m.

* łaciński: (1.1) pancreas ż.

* łotewski: (1.1) aizkuņģa dziedzeris m.

* macedoński: (1.1) панкреас m. (pankreas)

* malajski: (1.1) pankreas

* maltański: (1.1) frixa ż., pankreas m.

* nawaho: (1.1) alohkʼeʼ

* niderlandzki: (1.1) alvleesklier ż./m., pancreas n./m.

* niemiecki: (1.1) Bauchspeicheldrüse ż., Pankreas n.

* norweski (bokmål): (1.1) bukspyttkjertel m.

* norweski (nynorsk): (1.1) bukspyttkjertel m.

* norweski (riksmål): (1.1) bukspyttkjertel m.

* nowogrecki: (1.1) πάγκρεας n. (págkreas)

* plautdietsch: (1.1) Pluz ż.

* portugalski: (1.1) pâncreas m.

* rosyjski: (1.1) поджелудочная железа ż.

* rumuński: (1.1) pancreas n.

* serbski: (1.1) гуштерача (gušterača) ż.

* slovio: (1.1) podzxeludokju zxleza (поджелудокйу жлеза)

* słowacki: (1.1) podžalúdková žľaza ż.

* słoweński: (1.1) trebušna slinavka ż., pankreas m.

* starogrecki: (1.1) πάγκρεας n. (pánkreas)

* szwedzki: (1.1) bukspottkörtel w.

* tagalski: (1.1) lapay

* tajski: (1.1) ตับอ่อน (dtàp-ɔ̀ɔn)

* turecki: (1.1) pankreas

* ukraiński: (1.1) підшлункова залоза ż. (pidšlunkova zaloza)

* volapük: (1.1) pankreat

* węgierski: (1.1) hasnyálmirigy

* wietnamski: (1.1) tụy

* włoski: (1.1) pancreas m.

źródła.

== trzustka (język kaszubski.) ==

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) trzustka

odmiana.

przykłady.

składnia.

kolokacje.

synonimy.

Wiktionary


trzustkowy

przymiotnik

 (1.1) anat. związany z trzustką

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. trzustka ż.

Wiktionary


trzy

liczebnik główny oznaczający liczbę 3


SJP.pl

liczebnik główny (porządkowy: trzeci • zbiorowy: troje)

 (1.1) liczba 3

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (2.1) cyfra 3

Wiktionary

3 (trzy) – liczba naturalna następująca po 2 i poprzedzająca 4. 3 jest też cyfrą wykorzystywaną do zapisu liczb w różnych systemach liczbowych, np. w ósemkowym, dziesiętnym i szesnastkowym.3 jest jedyną liczbą, która jest sumą liczb naturalnych mniejszych od niej tzn. 1+2=3

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Przy stole stoją trzy krzesła. Na tych krzesłach siedzi trzech panów (= siedzą trzej panowie).

 (1.1) Na jeziorze pływają trzy kaczki. Nakarmimy te trzy kaczki?

 (2.1) Wykaligrafowałem na okładce ozdobne trzy.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ṭʃɨ, AS: ṭšy

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. trzeci mos./mrz., trojak mrz., trójka ż., trójeczka ż., trójca ż., trojaczek m., potrajanie n., trojenie n., trojaczki nmos., Trjan m., Trojak m., trójniak m., trójnik m., troistość ż., trojakość ż., potrójność ż.

 czas. troić się, potrajać, potroić, roztroić, roztrajać

 przym. potrójny, trojaki, troisty, trzeci

 przysł. potrójnie, trojako, troiście

 licz. troje, trzeci, trojaki

 temsłow. trój-, trzecio-, trzy-

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) zapis arabski: 3; zapis rzymski: III

Wiktionary


trzy-

przedrostek

 (1.1) pierwszy człon wyrazów złożonych oznaczających trzykrotne wystąpienie czegoś

 (1.2) pierwszy człon wyrazów złożonych oznaczających całość składającą się z trzech części

Wiktionary

Powiązane:

 licz. trzy

 rzecz. trzy n., trojak mrz.

Wiktionary


trzyabonentowy

dotyczący trzech abonentów


SJP.pl


trzyaktówka

sztuka teatralna lub inny utwór sceniczny składający się z trzech aktów


SJP.pl


trzyaktowy

o utworze scenicznym: mający trzy akty; trójaktowy


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) liter. teatr. składający się z trzech aktów

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. trzyaktówka ż.

Wiktionary


trzyarkuszowy

składający się z trzech arkuszy, wydrukowany na trzech arkuszach itp.


SJP.pl


trzyarowy

mający powierzchnię trzech arów


SJP.pl


trzybarwny

mający trzy barwy (kolory); trójbarwny; trójkolorowy


SJP.pl


trzybiegowy

trójbiegowy;
1. o mechanizmie napędowym: mający trzy biegi;
2. o pojeździe: wyposażony w mechanizm napędowy o trzech biegach


SJP.pl


trzybiegunowy

mający trzy bieguny, np. przełącznik trzybiegunowy


SJP.pl


trzybitowy

1. zawierający trzy bity;
2. działający w oparciu o słowa (rozkazy, dane) długości trzech bitów


SJP.pl


trzybramkowy

charakteryzujący się strzeleniem trzech bramek


SJP.pl


trzybrygadowy

składający się z trzech brygad


SJP.pl


trzycalowy

mający długość trzech cali


SJP.pl


trzycatek

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna

 (1.1) geogr. przysiółek wsi Jaworzynka, w gminie Istebna, w powiecie cieszyńskim

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) W południowej części wsi, na Trzycatku, znajduje się trójstyk granic Polski, Czech i Słowacji.

Wiktionary


trzychipowy

[czytaj: trzyczipowy] mający trzy chipy; trzyczipowy


SJP.pl


trzychodówka

zadanie szachowe, w którym białe mają na celu dać mata w trzech ruchach


SJP.pl

Trzychodówka – zadanie szachowe, w którym białe matują w swoim trzecim posunięciu.

Przykłady trzychodówek szachowych:



Pełne rozwiązania:

zadanie nr 1:

  • 1.Gd5 K:d5 2.Kb5 e5 3.Hc4 mat
  • 1.Gd5 ed5 2.Ha4! d4 3.Hb5 mat

Wikipedia


trzyciąski

przymiotnik od: Trzyciąż


SJP.pl


trzyciąż

wieś w Polsce


SJP.pl

Trzyciąż – wieś w Polsce położona w województwie małopolskim, w powiecie olkuskim, w gminie Trzyciąż, przy drodze wojewódzkiej nr 794.

W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa krakowskiego. Miejscowość jest siedzibą gminy Trzyciąż.

Wikipedia


trzyćwierciowy

mieszczący w sobie trzy czwarte jakiejś całości


SJP.pl


trzycyfrowy

złożony z trzech cyfr


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) składający się z trzech cyfr, mający trzy cyfry

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Numery trzycyfrowe będą zastrzeżone tylko dla służb ratunkowych

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌṭʃɨt͡sɨfˈrɔvɨ, AS: ṭšycyfrovy

Wiktionary


trzycylindrowy

mający trzy cylindry, np. silnik trzycylindrowy; trójcylindrowy


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) techn. mający trzy cylindry

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) trójcylindrowy

Wiktionary


trzyczęściowość

podział na trzy części


SJP.pl


trzyczęściowy

składający się z trzech części


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) składający się z trzech części, podzielony na trzy części

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Poeta stworzył trzyczęściowy poemat o Beskidzie.

Wiktionary


trzyczipowy

mający trzy czipy; trzychipowy


SJP.pl


trzyczłonowy

składający się z trzech członów


SJP.pl


trzydaniowy

składający się z trzech dań


SJP.pl


trzydnicki

przymiotnik od: Trzydnik Duży


SJP.pl


trzydniówka

okres trzydniowy, czynność lub zjawisko trwające trzy dni


SJP.pl

Rumień nagły (gorączka trzydniowa, trzydniówka, choroba szósta, łac. exanthema subitum) – choroba zakaźna dzieci, głównie w wieku do 2 lat, wywołana przez wirus HHV-6 (występujący w odmianie A i B) oraz HHV-7. Gorączkę trzydniową po raz pierwszy opisano w 1910 roku, jej przyczynę znaleziono w 1988 roku. Chorują na nią dzieci między 6 a 24 miesiącem życia. Okres wylęgania wynosi od 7 do 17 dni.

Wikipedia


trzydniowy

mający trzy dni, trwający trzy dni itp.; trzechdniowy (rzadko)


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) trwający trzy dni

 (1.2) będący w wieku trzech dni

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) W programie jest trzydniowa rowerowa wycieczka wokół całych Tatr, zimą jazda na nartach.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ṭʃɨdʲˈɲɔvɨ, AS: ṭšydʹńovy

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. trzydniówka ż., Trzydnik m.

Wiktionary


trzydobowy

trwający trzy doby


SJP.pl


trzydolarowy

mający wartość trzech dolarów


SJP.pl


trzydrzwiowy

mający troje drzwi; trójdrzwiowy


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) mający troje drzwi

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ṭʃɨˈḍʒvʲjɔvɨ, AS: ṭšyḍžvʹi ̯ovy

Wiktionary


trzydziecha

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) zgrub. od trzydziestka (wszystkie znaczenia, zwykle trzydzieści lat)

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Na parkiecie szalały same trzydziechy.

 (1.1) W czerwcu Stochównie stuknie trzydziecha.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. trzydziestka ż.

 licz. trzydzieści, trzydziesty

 przym. trzydziesty

Wiktionary


trzydzieści

liczebnik oznaczający liczbę 30


SJP.pl

liczebnik główny

 (1.1) 30

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Dwa razy trzydzieści to kopa, czyli sześćdziesiąt.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ṭʃɨˈd͡ʑɛ̇ɕt͡ɕi, AS: ṭšyʒ́ėśći

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. trzydziecha ż., trzydziestka ż.

 przym. trzydziesty

 licz. trzydzieścioro

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) zapis arabski 30; zapis rzymski XXX

Wiktionary


trzydzieścioro

liczebnik zbiorowy odpowiadający liczbie 30, używany w odniesieniu do osób różnej płci, dzieci i młodych zwierząt oraz do przedmiotów o nazwie występującej tylko w liczbie mnogiej


SJP.pl

liczebnik zbiorowy

 (1.1) …odpowiadający liczbie 30

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) W naszej klasie jest trzydzieścioro uczniów.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌṭʃɨd͡ʑɛ̇ɕˈt͡ɕɔrɔ, AS: ṭšyʒ́ėśćoro

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. trzydziestka ż.

 przym. trzydziesty

 licz. trzydzieści

Wiktionary


trzydziesta

liczebnik porządkowy odpowiadający liczbie 30


SJP.pl


trzydziestak

ktoś związany z obiektem (np. drużyną, oddziałem) oznaczonym liczbą 30


SJP.pl


trzydziestka

1. liczba 30;
2. wiek osoby mającej trzydzieści lat;
3. coś oznaczonego numerem 30;
4. zbiór trzydziestu jednostek


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) liczba 30

 (1.2) grupa 30 osób lub rzeczy

 (1.3) 30 lat życia

 (1.4) pot. kobieta w wieku trzydziestu lat

Wiktionary

Przykłady

 (1.2) Konkurs skoków narciarskich w Predazzo został przerwany po pierwszej serii, a Adam Małysz po skoku na 114 m znalazł się poza czołową trzydziestką.

 (1.3) Zaczęło się bieganie po lekarzach, badania, nerwy bo trzydziestka już przekroczona.

 (1.4) Na parkiecie szalały same trzydziestki.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ṭʃɨˈd͡ʑɛstka, AS: ṭšyʒ́estka

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz.

:: zgrub. trzydziecha ż.

 przym. trzydziesty

 licz. trzydzieści, trzydzieścioro

Wiktionary

Synonimy:

 (1.4) trzydziestolatka

Wiktionary


trzydziestkowy

przymiotnik

 (1.1) związany z liczbą trzydzieści, dotyczący liczby trzydzieści

Wiktionary


trzydziestoczteroipółletni

mający trzydzieści cztery lata i pół roku


SJP.pl


trzydziestoczterolatek

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) mężczyzna mający trzydzieści cztery lata

rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy

 (2.1) zwierzę, roślina lub rzecz mająca trzydzieści cztery lata

forma rzeczownika.

 (3.1) D. lm. od trzydziestoczterolatka

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌṭʃɨd͡ʑɛstɔt͡ʃtɛrɔˈlatɛk, AS: ṭšyʒ́estočterolatek

Wiktionary

Powiązane:

 przym. trzydziestoczteroletni

 rzecz. trzydziestoczterolatka ż.

Wiktionary


trzydziestoczterolatka

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) kobieta mająca trzydzieści cztery lata

 (1.2) zwierzę, rzecz lub roślina mająca trzydzieści cztery lata

forma rzeczownika.

 (2.1) D., B. lp. od trzydziestoczterolatek

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌṭʃɨd͡ʑɛstɔt͡ʃtɛrɔˈlatka, AS: ṭšyʒ́estočterolatka

Wiktionary

Powiązane:

 przym. trzydziestoczteroletni

 rzecz. trzydziestoczterolatek m.

Wiktionary


trzydziestoczteroletni

mający trzydzieści cztery lata, trwający trzydzieści cztery lata itp.


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) mający trzydzieści cztery lata

 (1.2) trwający trzydzieści cztery lata

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) "Postanowiono, że trzydziestoczteroletni Jagiełło zostanie mężem jedenastoletniej Jadwigi" (Paweł Jasienica, Myśli o dawnej Polsce, Warszawa 1977, Czytelnik, s. 315).

 (1.1) stycznia Badanie kobiety trzydziestoczteroletniej, która przeżyła w Warszawie osiem miesięcy pod niemieckim terrorem.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌṭʃɨd͡ʑɛstɔt͡ʃtɛrɔˈlɛtʲɲi, AS: ṭšyʒ́estočteroletʹńi

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. trzydziestoczterolatek m., trzydziestoczterolatka ż.

Wiktionary


trzydziestodniowy

mający trzydzieści dni, trwający trzydzieści dni itp.


SJP.pl


trzydziestodwójka

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) muz. nuta trwająca jedną trzydziestą drugą całej nuty;

Wiktionary

Trzydziestodwójka – nuta w notacji muzycznej trwająca trzydziestą drugą część całej nuty (tyle, co pół szesnastki lub dwie sześćdziesięcioczwórki).

Trzydziestodwójki poniżej trzeciej linii z zasady zapisuje się w ten sposób, że laski znajdują się po prawej stronie główki i skierowane są do góry. Od trzeciej linii wzwyż laski umieszcza się po lewej stronie główki i skierowane są one w dół. Chorągiewki zawsze umieszcza się po prawej stronie kreski. Jeśli kilka trzydziestodwójek sąsiaduje ze sobą, można je połączyć w grupę za pomocą potrójnej belki.

Wikipedia


trzydziestodwubitowy

opisany za pomocą trzydziestu dwóch cyfr w systemie dwójkowym pozycyjnym, adresujący przy użyciu trzydziestu dwóch cyfr w systemie dwójkowym pozycyjnym; 32-bitowy


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) inform. taki, który zawiera trzydzieści dwa bity

 (1.2) inform. taki, który działa w oparciu o słowa (rozkazy, dane) długości trzydziestu dwóch bitów

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌṭʃɨd͡ʑɛstɔdvubʲiˈtɔvɨ, AS: ṭšyʒ́estodvubʹitovy

Wiktionary


trzydziestodwuipółletni

będący w wieku 32 lat i pół roku


SJP.pl


trzydziestodwukartowy

złożony z trzydziestu dwu kart


SJP.pl


trzydziestodwulatek

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) mężczyzna mający trzydzieści dwa lata

rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy

 (2.1) zwierzę, roślina lub rzecz mająca trzydzieści dwa lata

forma rzeczownika.

 (3.1) D. lm. od trzydziestodwulatka

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌṭʃɨd͡ʑɛstɔdvuˈlatɛk, AS: ṭšyʒ́estodvulatek

Wiktionary

Powiązane:

 przym. trzydziestodwuletni

 rzecz. trzydziestodwulatka ż.

Wiktionary


trzydziestodwulatka

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) kobieta mająca trzydzieści dwa lata

 (1.2) zwierzę, rzecz lub roślina mająca trzydzieści dwa lata

forma rzeczownika.

 (2.1) D., B. lp. od trzydziestodwulatek

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌṭʃɨd͡ʑɛstɔdvuˈlatka, AS: ṭšyʒ́estodvulatka

Wiktionary

Powiązane:

 przym. trzydziestodwuletni

 rzecz. trzydziestodwulatek m.

Wiktionary


trzydziestodwuletni

mający trzydzieści dwa lata


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) mający trzydzieści dwa lata

 (1.2) trwający trzydzieści dwa lata

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Tej księżycowej nocy, trzydziestodwuletni Koba, opatulony kożuchem, długo chodził po dziedzińcu w kłębiącej się, mroźnej mgle.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌṭʃɨd͡ʑɛstɔdvuˈlɛtʲɲi, AS: ṭšyʒ́estodvuletʹńi

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. trzydziestodwulatek m., trzydziestodwulatka ż.

Wiktionary


trzydziestodwumilionowy

a) liczebnik porządkowy odpowiadający liczbie 32 000 000;
b) liczący trzydzieści dwa miliony czegoś


SJP.pl


trzydziestodziewięciolatek

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) mężczyzna mający trzydzieści dziewięć lat

rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy

 (2.1) zwierzę, roślina lub rzecz mająca trzydzieści dziewięć lat

forma rzeczownika.

 (3.1) D. lm. od trzydziestodziewięciolatka

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌṭʃɨd͡ʑɛstɔd͡ʑɛvʲjɛ̇̃ɲt͡ɕɔˈlatɛk, AS: ṭšyʒ́estoʒ́evʹi ̯ė̃ńćolatek

Wiktionary

Powiązane:

 przym. trzydziestodziewięcioletni

 rzecz. trzydziestodziewięciolatka ż.

Wiktionary


trzydziestodziewięciolatka

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) kobieta mająca trzydzieści dziewięć lat

 (1.2) zwierzę, rzecz lub roślina mająca trzydzieści dziewięć lat

forma rzeczownika.

 (2.1) D., B. lp. od trzydziestodziewięciolatek

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌṭʃɨd͡ʑɛstɔd͡ʑɛvʲjɛ̇̃ɲt͡ɕɔˈlatka, AS: ṭšyʒ́estoʒ́evʹi ̯ė̃ńćolatka

Wiktionary

Powiązane:

 przym. trzydziestodziewięcioletni

 rzecz. trzydziestodziewięciolatek m.

Wiktionary


trzydziestodziewięcioletni

mający trzydzieści dziewięć lat, trwający trzydzieści dziewięć lat itp.


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) mający trzydzieści dziewięć lat

 (1.2) trwający trzydzieści dziewięć lat

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Trzydziestodziewięcioletni Grzegorz R., mieszkaniec Trójmiasta, poszukiwany międzynarodowym listem gończym, został zatrzymany przez poznańskich policjantów z PG z KWP.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌṭʃɨd͡ʑɛstɔd͡ʑɛvʲjɛ̇̃ɲt͡ɕɔˈlɛtʲɲi, AS: ṭšyʒ́estoʒ́evʹi ̯ė̃ńćoletʹńi

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. trzydziestodziewięciolatek m., trzydziestodziewięciolatka ż.

Wiktionary


trzydziestogodzinny

trwający trzydzieści godzin


SJP.pl


trzydziestojednolatek

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) mężczyzna mający trzydzieści jeden lat

rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy

 (2.1) zwierzę, roślina lub rzecz mająca trzydzieści jeden lat

forma rzeczownika.

 (3.1) D. lm. od trzydziestojednolatka

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌṭʃɨd͡ʑɛstɔjɛdnɔˈlatɛk, AS: ṭšyʒ́estoi ̯ednolatek

Wiktionary

Powiązane:

 przym. trzydziestojednoletni

 rzecz. trzydziestojednolatka ż.

Wiktionary


trzydziestojednolatka

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) kobieta mająca trzydzieści jeden lat

 (1.2) zwierzę, rzecz lub roślina mająca trzydzieści jeden lat

forma rzeczownika.

 (2.1) D., B. lp. od trzydziestojednolatek

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌṭʃɨd͡ʑɛstɔjɛdnɔˈlatka, AS: ṭšyʒ́estoi ̯ednolatka

Wiktionary

Powiązane:

 przym. trzydziestojednoletni

 rzecz. trzydziestojednolatek m.

Wiktionary


trzydziestojednoletni

mający trzydzieści jeden lat


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) mający trzydzieści jeden lat

 (1.2) trwający trzydzieści jeden lat

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Współscenarzystą filmu jest, obok reżysera, Aleksandr Rodionow, trzydziestojednoletni moskwianin, absolwent stołecznego Instytutu Literackiego imienia Gorkiego (rocznik 1999).

 (1.1) Trzydziestojednoletni mieszkaniec powiatu gnieźnieńskiego przedstawił fałszywe prawo jazdy kategorii B. Kierowcę zatrzymano do wyjaśnienia.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌṭʃɨd͡ʑɛstɔjɛdnɔˈlɛtʲɲi, AS: ṭšyʒ́estoi ̯ednoletʹńi

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. trzydziestojednolatek m., trzydziestojednolatka ż.

Wiktionary


trzydziestokilkuletni

mający trzydzieści kilka lat, trwający trzydzieści kilka lat itp.


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) mający lub trwający trzydzieści kilka lat

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) W kameralnej przestrzeni rozbrzmiewały kanony. I nagle do mężczyzny doskoczyła trzydziestokilkuletnia kobieta.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌṭʃɨd͡ʑɛstɔcilkuˈlɛtʲɲi, AS: ṭšyʒ́estoḱilkuletʹńi

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) trzydziestoparoletni

Wiktionary


trzydziestokilogramowy

1. ważący 30 kilogramów;
2. przeznaczony na 30 kilogramów czegoś


SJP.pl


trzydziestokilometrowy

przymiotnik

 (1.1) taki, który ma wielkość (długość) trzydziestu kilometrów

Wiktionary


trzydziestokilowy

potocznie: trzydziestokilogramowy


SJP.pl


trzydziestokrotność

trzydziestokrotny


SJP.pl

Patrz:

trzydziestokrotny

trzydziestokrotny

powtarzający się trzydzieści razy


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) odbywający się/powtarzający się trzydzieści razy

 (1.2) taki, który osiągnął/zdobył/robił coś trzydzieści razy

 (1.3) trzydzieści razy większy bądź mniejszy od czegoś

Wiktionary

Powiązane:

 przysł. trzydziestokrotnie

Wiktionary


trzydziestolatek

mężczyzna trzydziestoletni


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) osoba w wieku 30-39 lat

rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy

 (2.1) zwierzę, roślina lub rzecz mająca 30-39 lat

forma rzeczownika.

 (3.1) D. lm. od trzydziestolatka

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Bartek ma spore doświadczenie zawodowe jak na trzydziestolatka.

 (2.1) Kupiłem na giełdzie starego malucha. Jak na trzydziestolatka całkiem dobrze się spisuje.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌṭʃɨd͡ʑɛstɔˈlatɛk, AS: ṭšyʒ́estolatek

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. trzydziestolecie n.

:: fż. trzydziestolatka ż.

 przym. trzydziestoletni

Wiktionary


trzydziestolatka

1. kobieta albo samica zwierząt mająca trzydzieści lat;
2. okres obejmujący trzydzieści lat


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) kobieta mająca trzydzieści lat

 (1.2) zwierzę, rzecz lub roślina mająca trzydzieści lat

forma rzeczownika.

 (2.1) D., B. lp. od trzydziestolatek

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Aga jest bardzo zadbana, nie wygląda na trzydziestolatkę.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌṭʃɨd͡ʑɛstɔˈlatka, AS: ṭšyʒ́estolatka

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. trzydziestolecie n.

:: fm. trzydziestolatek m.

 przym. trzydziestoletni

Wiktionary


trzydziestolatki

1. kobieta albo samica zwierząt mająca trzydzieści lat;
2. okres obejmujący trzydzieści lat


SJP.pl


trzydziestolecie

1. okres trzydziestu lat;
2. trzydziesta rocznica czegoś


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) okres trzydziestu lat

 (1.2) trzydziesta rocznica

Wiktionary

Przykłady

 (1.2) Obchodziliśmy wczoraj trzydziestolecie zawarcia związku małżeńskiego.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌṭʃɨd͡ʑɛstɔˈlɛt͡ɕɛ, AS: ṭšyʒ́estoleće

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. trzydziestolatek m., trzydziestolatka ż.

 przym. trzydziestoletni

Wiktionary


trzydziestoletni

mający trzydzieści lat


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) mający trzydzieści lat

 (1.2) trwający trzydzieści lat

Wiktionary

Przykłady

 (1.2) Uległo spaleniu i zniszczeniu w czasie wojen husyckich i wojny trzydziestoletniej.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌṭʃɨd͡ʑɛstɔˈlɛtʲɲi, AS: ṭšyʒ́estoletʹńi

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. trzydziestolatek m., trzydziestolatka ż., trzydziestolecie n.

Wiktionary


trzydziestometrowy

mający długość trzydziestu metrów, wynoszący trzydzieści metrów


SJP.pl


trzydziestomilionowy

a) liczebnik porządkowy odpowiadający liczbie 30 000 000;
b) liczący trzydzieści milionów czegoś


SJP.pl


trzydziestominutowy

przymiotnik relacyjny

 (1.1) trwający trzydzieści minut

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) półgodzinny

Wiktionary


trzydziestoośmiolatek

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) mężczyzna mający trzydzieści osiem lat

rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy

 (2.1) zwierzę, roślina lub rzecz mająca trzydzieści osiem lat

forma rzeczownika.

 (3.1) D. lm. od trzydziestoośmiolatka

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌṭʃɨd͡ʑɛstɔːɕmʲjɔˈlatɛk, AS: ṭšyʒ́est•ośmʹi ̯olatek

Wiktionary

Powiązane:

 przym. trzydziestoośmioletni

 rzecz. trzydziestoośmiolatka ż.

Wiktionary


trzydziestoośmiolatka

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) kobieta mająca trzydzieści osiem lat

 (1.2) zwierzę, rzecz lub roślina mająca trzydzieści osiem lat

forma rzeczownika.

 (2.1) D., B. lp. od trzydziestoośmiolatek

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌṭʃɨd͡ʑɛstɔːɕmʲjɔˈlatka, AS: ṭšyʒ́est•ośmʹi ̯olatka

Wiktionary

Powiązane:

 przym. trzydziestoośmioletni

 rzecz. trzydziestoośmiolatek m.

Wiktionary


trzydziestoośmioletni

mający trzydzieści osiem lat, trwający trzydzieści osiem lat itp.


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) mający trzydzieści osiem lat

 (1.2) trwający trzydzieści osiem lat

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Zabójcą Doroty Z. był jej sąsiad z parteru, trzydziestoośmioletni inżynier Jan L., ojciec dwóch córek, stateczny, spokojny człowiek i przykładny mąż.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌṭʃɨd͡ʑɛstɔːɕmʲjɔˈlɛtʲɲi, AS: ṭšyʒ́est•ośmʹi ̯oletʹńi

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. trzydziestoośmiolatek m., trzydziestoośmiolatka ż.

Wiktionary


trzydziestoosobowy

1. składający się z trzydziestu osób (np. drużyna trzydziestoosobowa);
2. przeznaczony dla trzydziestu osób (np. trzydziestoosobowy pojazd)


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) przeznaczony dla trzydziestu osób, mogący pomieścić trzydzieści osób

 (1.2) złożony z trzydziestu osób, wykonywany przez trzydzieści osób

Wiktionary

Przykłady

 (1.2) Czternaście grających par oraz dwie kibicujące dziewczyny - dają w sumie trzydziestoosobową, rekordową frekwencję na ostrzeszowskim, czwartkowym turnieju.

 (1.2) Codziennie wyruszają do lasu grupy ok. trzydziestoosobowe, zbierając w sumie po kilkadziesiąt wypełnionych śmieciami worków.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌṭʃɨd͡ʑɛstɔːsɔˈbɔvɨ, AS: ṭšyʒ́est•osobovy

Wiktionary


trzydziestoparolatek

mężczyzna trzydziestoparoletni


SJP.pl


trzydziestoparoletni

mający trzydzieści parę lat, trwający trzydzieści parę lat itp.


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) mający lub trwający trzydzieści kilka lat

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌṭʃɨd͡ʑɛstɔparɔˈlɛtʲɲi, AS: ṭšyʒ́estoparoletʹńi

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) trzydziestokilkuletni

Wiktionary


trzydziestopięciolatek

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) mężczyzna mający trzydzieści pięć lat

rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy

 (2.1) zwierzę, roślina lub rzecz mająca trzydzieści pięć lat

forma rzeczownika.

 (3.1) D. lm. od trzydziestopięciolatka

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌṭʃɨd͡ʑɛstɔpʲjɛ̇̃ɲt͡ɕɔˈlatɛk, AS: ṭšyʒ́estopʹi ̯ė̃ńćolatek

Wiktionary

Powiązane:

 przym. trzydziestopięcioletni

 rzecz. trzydziestopięciolatka ż.

Wiktionary


trzydziestopięciolatka

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) kobieta mająca trzydzieści pięć lat

 (1.2) zwierzę, rzecz lub roślina mająca trzydzieści pięć lat

forma rzeczownika.

 (2.1) D., B. lp. od trzydziestopięciolatek

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌṭʃɨd͡ʑɛstɔpʲjɛ̇̃ɲt͡ɕɔˈlatka, AS: ṭšyʒ́estopʹi ̯ė̃ńćolatka

Wiktionary

Powiązane:

 przym. trzydziestopięcioletni

 rzecz. trzydziestopięciolatek m.

Wiktionary


trzydziestopięciolecie

1. okres trzydziestu pięciu lat;
2. trzydziesta piąta rocznica czegoś


SJP.pl


trzydziestopięcioletni

mający trzydzieści pięć lat, trwający trzydzieści pięć lat itp.


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) mający trzydzieści pięć lat

 (1.2) trwający trzydzieści pięć lat

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Poszła do łazienki i spojrzała w lustro – trzydziestopięcioletnia, ładna kobieta z ufarbowanymi na jasno włosami, ze śladami zmęczenia na twarzy po nieprzespanej nocy, skupionym spojrzeniem.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌṭʃɨd͡ʑɛstɔpʲjɛ̇̃ɲt͡ɕɔˈlɛtʲɲi, AS: ṭšyʒ́estopʹi ̯ė̃ńćoletʹńi

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. trzydziestopięciolatek m., trzydziestopięciolatka ż.

Wiktionary


trzydziestoprocentowy

stanowiący trzydzieści procent czegoś


SJP.pl


trzydziestościan

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) geom. wielościan o trzydziestu ścianach

Wiktionary


trzydziestosiedmioipółletni

mający trzydzieści siedem i pół roku; trwający trzydzieści siedem i pół roku


SJP.pl


trzydziestosiedmiolatek

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) mężczyzna mający trzydzieści siedem lat

rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy

 (2.1) zwierzę, roślina lub rzecz mająca trzydzieści siedem lat

forma rzeczownika.

 (3.1) D. lm. od trzydziestosiedmiolatka

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌṭʃɨd͡ʑɛstɔɕɛdmʲjɔˈlatɛk, AS: ṭšyʒ́estośedmʹi ̯olatek

Wiktionary

Powiązane:

 przym. trzydziestosiedmioletni

 rzecz. trzydziestosiedmiolatka ż.

Wiktionary


trzydziestosiedmiolatka

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) kobieta mająca trzydzieści siedem lat

 (1.2) zwierzę, rzecz lub roślina mająca trzydzieści siedem lat

forma rzeczownika.

 (2.1) D., B. lp. od trzydziestosiedmiolatek

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌṭʃɨd͡ʑɛstɔɕɛdmʲjɔˈlatka, AS: ṭšyʒ́estośedmʹi ̯olatka

Wiktionary

Powiązane:

 przym. trzydziestosiedmioletni

 rzecz. trzydziestosiedmiolatek m.

Wiktionary


trzydziestosiedmioletni

mający trzydzieści siedem lat, trwający trzydzieści siedem lat itp.


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) mający trzydzieści siedem lat

 (1.2) trwający trzydzieści siedem lat

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌṭʃɨd͡ʑɛstɔɕɛdmʲjɔˈlɛtʲɲi, AS: ṭšyʒ́estośedmʹi ̯oletʹńi

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. trzydziestosiedmiolatek m., trzydziestosiedmiolatka ż.

Wiktionary


trzydziestostopniowy

1. mający trzydzieści stopni (w jakiejś skali);
2. mający trzydzieści stopni, etapów


SJP.pl


trzydziestosześciolatek

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) mężczyzna mający trzydzieści sześć lat

rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy

 (2.1) zwierzę, roślina lub rzecz mająca trzydzieści sześć lat

forma rzeczownika.

 (3.1) D. lm. od trzydziestosześciolatka

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌṭʃɨd͡ʑɛstɔʃɛɕt͡ɕɔˈlatɛk, AS: ṭšyʒ́estošeśćolatek

Wiktionary

Powiązane:

 przym. trzydziestosześcioletni

 rzecz. trzydziestosześciolatka ż.

Wiktionary


trzydziestosześciolatka

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) kobieta mająca trzydzieści sześć lat

 (1.2) zwierzę, rzecz lub roślina mająca trzydzieści sześć lat

forma rzeczownika.

 (2.1) D., B. lp. od trzydziestosześciolatek

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌṭʃɨd͡ʑɛstɔʃɛɕt͡ɕɔˈlatka, AS: ṭšyʒ́estošeśćolatka

Wiktionary

Powiązane:

 przym. trzydziestosześcioletni

 rzecz. trzydziestosześciolatek m.

Wiktionary


trzydziestosześcioletni

mający trzydzieści sześć lat, trwający trzydzieści sześć lat itp.


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) mający trzydzieści sześć lat

 (1.2) trwający trzydzieści sześć lat

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Trzydziestosześcioletni mężczyzna zginął w sobotnie przedpołudnie, gdy przejeżdżał na swym rowerze pod drzewem przy placu Traugutta.

 (1.1) Miał koło pięćdziesiątki, ja grałam kobietę trzydziestosześcioletnią.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌṭʃɨd͡ʑɛstɔʃɛɕt͡ɕɔˈlɛtʲɲi, AS: ṭšyʒ́estošeśćoletʹńi

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. trzydziestosześciolatek m., trzydziestosześciolatka ż.

Wiktionary


trzydziestotomowy

przymiotnik

 (1.1) składający się z trzydziestu tomów, zawarty w trzydziestu tomach, wydany w trzydziestu tomach

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌṭʃɨd͡ʑɛstɔtɔ̃ˈmɔvɨ, AS: ṭšyʒ́estotõmovy

Wiktionary


trzydziestotonowy

1. ważący trzydzieści ton;
2. mieszczący trzydzieści ton czegoś;
3. mogący unieść trzydzieści ton


SJP.pl


trzydziestotrzyipółletni

mający trzydzieści trzy lata i pół roku


SJP.pl


trzydziestotrzylatek

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) mężczyzna mający trzydzieści trzy lata

rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy

 (2.1) zwierzę, roślina lub rzecz mająca trzydzieści trzy lata

forma rzeczownika.

 (3.1) D. lm. od trzydziestotrzylatka

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌṭʃɨd͡ʑɛstɔṭʃɨˈlatɛk, AS: ṭšyʒ́estoṭšylatek

Wiktionary

Powiązane:

 przym. trzydziestotrzyletni

 rzecz. trzydziestotrzylatka ż.

Wiktionary


trzydziestotrzylatka

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) kobieta mająca trzydzieści trzy lata

 (1.2) zwierzę, rzecz lub roślina mająca trzydzieści trzy lata

forma rzeczownika.

 (2.1) D., B. lp. od trzydziestotrzylatek

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌṭʃɨd͡ʑɛstɔṭʃɨˈlatka, AS: ṭšyʒ́estoṭšylatka

Wiktionary

Powiązane:

 przym. trzydziestotrzyletni

 rzecz. trzydziestotrzylatek m.

Wiktionary


trzydziestotrzyletni

mający trzydzieści trzy lata, trwający trzydzieści trzy lata itp.


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) mający trzydzieści trzy lata

 (1.2) trwający trzydzieści trzy lata

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌṭʃɨd͡ʑɛstɔṭʃɨˈlɛtʲɲi, AS: ṭšyʒ́estoṭšyletʹńi

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. trzydziestotrzylatek m., trzydziestotrzylatka ż.

Wiktionary


trzydziestotysięcznik

statek o nośności trzydziestu tysięcy ton


SJP.pl


trzydziesty

liczebnik porządkowy odpowiadający liczbie 30


SJP.pl

przymiotnik odliczebnikowy

 (1.1) od 30

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) W zależności od tego, na ile "wpuścisz" Boga do swej świadomości i swego życia, na tyle otrzymasz to, czego ci potrzeba. Jeśli otworzysz się w trzydziestu procentach, dostaniesz tylko trzydzieści procent, jeśli w siedemdziesięciu - siedemdziesiąt.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ṭʃɨˈd͡ʑɛstɨ, AS: ṭšyʒ́esty

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. trzydziecha ż., trzydziestka ż.

 licz. trzydzieści, trzydzieścioro

 temsłow. trzydziesto-

Wiktionary


trzyelementowy

złożony z trzech elementów; trójelementowy


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) składający się z trzech elementów

Wiktionary


trzyetapowy

składający się z trzech etapów; trójetapowy


SJP.pl


trzyfazowy

trójfazowy;
1. składający się z trzech faz, etapów;
2. działający w układzie odpowiednich trzech prądów przemiennych


SJP.pl


trzyfrankowy

mający wartość trzech franków


SJP.pl


trzyfunkcyjny

mający trzy funkcje; trójfunkcyjny


SJP.pl


trzyfuntowy

mający wartość trzech funtów


SJP.pl


trzygarncówka

naczynie o pojemności trzech garnców


SJP.pl


trzygarncowy

o pojemności trzech garnców


SJP.pl


trzygniazdkowy

składający się z trzech gniazdek


SJP.pl


trzygodzinny

trwający trzy godziny


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) trwający trzy godziny

 (1.2) będący w wieku trzech godzin

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Po trzygodzinnej przeprowadzce do nowej siedziby firmy czekały na mnie same niespodzianki.

 (1.1) Trzygodzinny spektakl osnuty jest na motywach „Człowieka śmiechu”, romantycznej powieści Wiktora Hugo.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌṭʃɨɡɔˈd͡ʑĩnːɨ, AS: ṭšygoʒ́ĩ•ny

Wiktionary


trzygramowy

ważący trzy gramy


SJP.pl


trzygroszówka

dawna moneta trzygroszowa


SJP.pl


trzygroszowy

mający wartość trzech groszy


SJP.pl


trzygłosowy

złożony z trzech głosów, skomponowany na trzy głosy, wykonywany przez trzy głosy itp.


SJP.pl


trzygłów

bóstwo słowiańskie


SJP.pl

Trzygłów (także: Trzygław, Trygław; dosł. „mający trzy głowy”) – bóg Pomorzan i prawdopodobnie Słowian połabskich, czczony w Szczecinie, Wolinie i prawdopodobnie Brennie (ob. Brandenburg). Kult potwierdzony od 1124 r., m.in. w żywotach św. Ottona z Bambergu, oficjalnie upadł w 1127 r.

Wikipedia


trzygłowy

mający trzy głowy; trójgłowy


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) mający trzy głowy

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Trzygłów m.

 przym. trójgłowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) trójgłowy

Wiktionary


trzyhektarowy

a) będący wielkości trzech hektarów;
b) posiadający trzy hektary ziemi (np. rolnik trzyhektarowy)


SJP.pl


trzyipółgodzinny

trwający trzy i pół godziny


SJP.pl


trzyipółkrotność

trzyipółkrotny


SJP.pl

Patrz:

trzyipółkrotny

trzyipółkrotny

powtarzający się trzy i pół raza


SJP.pl


trzyipółletni

mający trzy lata i pół roku


SJP.pl


trzyipółmetrowy

mający długość trzech i pół metra


SJP.pl


trzyipółmilionowy

liczący trzy i pół miliona czegoś


SJP.pl


trzyizbowy

składający się z trzech izb


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) złożony z trzech izb, pomieszczeń

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Budowali trzyizbowe chałupy kryte strzechą.

Wiktionary


trzyjajeczny

zawierający w składzie trzy jajka, np. makaron trzyjajeczny


SJP.pl


trzyjęzyczny

trójjęzyczny;
1. posługujący się trzema językami;
2. napisany w trzech językach;
3. o jakimś terenie: zamieszkany przez ludność posługującą się trzema językami


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) posługujący się trzema językami

 (1.2) napisany w trzech językach

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌṭʃɨjɛ̃w̃ˈzɨt͡ʃnɨ, AS: ṭšyi ̯ẽũ̯zyčny

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1-2) trójjęzyczny

Wiktionary


trzykadłubowiec

statek mający trzy kadłuby


SJP.pl

Trimaran, trzykadłubowiec – statek wodny posiadający trzy połączone sztywno kadłuby (jeden centralny i dwa boczne) umieszczone równolegle względem siebie. Trimarany mogą być zarówno jednostkami silnikowymi, jak i napędzanymi żaglami. Mogą należeć do grupy jachtów mieczowych, balastowych, jak i balastowo-mieczowych.

Wikipedia


trzykadłubowy

mający trzy kadłuby


SJP.pl


trzykanałowy

mający trzy kanały; trójkanałowy


SJP.pl


trzykaratowy

ważący trzy karaty


SJP.pl


trzykartkowy

mający trzy kartki


SJP.pl


trzykierunkowy

prowadzony w trzech kierunkach; trójkierunkowy


SJP.pl


trzykilogramowy

1. ważący 3 kilogramy;
2. przeznaczony na 3 kilogramy czegoś


SJP.pl


trzykilometrowy

mający długość trzech kilometrów, wynoszący trzy kilometry


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) taki, który ma wielkość (długość) trzech kilometrów

Wiktionary


trzykilowy

potocznie: trzykilogramowy


SJP.pl


trzyklamrowy

mający trzy klamry


SJP.pl


trzyklapowy

o liściach, owocach, torebkach nasiennych: podzielony na pięć części; trójklapowy


SJP.pl


trzyklasówka

potocznie: szkoła trzyklasowa


SJP.pl


trzyklasowy

obejmujący trzy klasy, mający trzy klasy; trójklasowy


SJP.pl


trzykolorowy

składający się z trzech kolorów; trójbarwny


SJP.pl


trzykolumnowy

mający trzy kolumny; trójkolumnowy


SJP.pl


trzykomórkowy

składający się z trzech komórek


SJP.pl


trzykomorowy

mający trzy komory; trójkomorowy


SJP.pl


trzykondygnacyjny

składający się z trzech kondygnacji


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) taki, który ma trzy kondygnacje

Wiktionary


trzykonny

1. o pojeździe: zaprzężony w trzy konie;
2. o silniku: mający moc trzech koni mechanicznych


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) o pojazdach: taki, który jest zaprzęgany do trzech koni

 (1.2) składający się z trzech koni

 (1.3) techn. mot. mający moc trzech koni mechanicznych

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Pędził przez drogę w trzykonnym zaprzęgu nie bacząc na nic.

Wiktionary


trzykośny

o łąkach itp.: koszony trzy razy w roku


SJP.pl


trzykółka

potocznie: wózek trzykołowy


SJP.pl


trzykołowiec

mający trzy koła


SJP.pl


trzykołowy

mający trzy koła; trójkołowy


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) zob. trójkołowy.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. trzykołowiec m.

Wiktionary


trzykreślny

oktawa trzykreślna - jedna z oktaw (dźwięki oznaczane małymi literami z trójką arabską w górnym indeksie)


SJP.pl


trzykroć

trzy razy; trzykrotnie


SJP.pl

przysłówek

 (1.1) przest. dziś książk. trzykrotnie, trzy razy

liczebnik główny

 (2.1) przest. 300 000

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. trzykrotka ż., trzykrotność ż.

 przym. trzykrotny

 przysł. trzykrotnie

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) trzykrotnie

Wiktionary


trzykrotka

rodzaj roślin z rodziny komelinowatych, pochodzący z Ameryki, obejmujący około 70 gatunków występujących od południowej Kanady do północnej Argentyny, uprawianych w doniczkach jako kwiat ozdobny; tradeskancja


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) bot. nazwa systematyczna|Tradescantia|ref=tak., rodzaj bylin z rodziny komelinowatych;

 (1.2) bot. roślina z rodzaju trzykrotka (1.1)

Wiktionary

Trzykrotka, tradeskancja (Tradescantia L.) – rodzaj roślin z klasy jednoliściennych, z rodziny komelinowatych (Commelinaceae), pochodzących z Ameryki. Należy do niego ok. 70 gatunków występujących od południowej Kanady do północnej Argentyny. Gatunkiem typowym jest Tradescantia virginiana L. Naukowa nazwa rodzajowa upamiętnia Johna Tradescanta starszego (ok. 1570–1638), ogrodnika Karola I Stuarta.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Trzykrotka jest łatwą w uprawie rośliną doniczkową, którą można zobaczyć w wielu domach.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ṭʃɨˈkrɔtka, AS: ṭšykrotka

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. trzykrotność ż.

 przym. trzykrotny

 przysł. trzykrotnie, trzykroć

 liczgł. trzykroć

Wiktionary


trzykrotkowce

rząd roślin zielnych z kladu jednoliściennych; komelinowce


SJP.pl

Wikipedia


trzykrotkowiec

przedstawiciel rzędu roślin zielnych z kladu jednoliściennych; komelinowiec


SJP.pl


trzykrotnie

przysłówek

 (1.1) trzy razy

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ṭʃɨˈkrɔtʲɲɛ, AS: ṭšykrotʹńe

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. trzykrotka ż., trzykrotność ż.

 przym. trzykrotny

 przysł. trzykroć

 liczgł. trzykroć

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) trzykroć

Wiktionary


trzykrotność

trzykrotny


SJP.pl

Patrz:

trzykrotny

trzykrotny

powtarzający się trzy razy


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) odbywający się/powtarzający się trzy razy

 (1.2) taki, który osiągnął/zdobył/robił coś trzy razy

 (1.3) trzy razy większy bądź mniejszy od czegoś

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ṭʃɨˈkrɔtnɨ, AS: ṭšykrotny

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. trzykrotka ż., trzykrotność ż.

 przysł. trzykrotnie, trzykroć

 liczgł. trzykroć

Wiktionary


trzylampowy

mający trzy lampy; trójlampowy


SJP.pl


trzylatek

dziecko mające trzy lata


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) chłopiec w wieku trzech lat

rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy

 (2.1) zwierzę, roślina lub rzecz mająca trzy lata

forma rzeczownika.

 (3.1) D. lm. od trzylatka

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ṭʃɨˈlatɛk, AS: ṭšylatek

Wiktionary

Powiązane:

 przym. trzyletni

 rzecz. trzylatka ż.

Wiktionary


trzylatka

1. dziewczynka albo samica zwierząt mająca trzy lata;
2. okres obejmujący trzy lata


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) dziewczynka mająca trzy lata

 (1.2) zwierzę, rzecz lub roślina mająca trzy lata

forma rzeczownika.

 (2.1) D., B. lp. od trzylatek

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ṭʃɨˈlatka, AS: ṭšylatka

Wiktionary

Powiązane:

 przym. trzyletni

 rzecz. trzylatek m.

Wiktionary


trzylatki

1. dziewczynka albo samica zwierząt mająca trzy lata;
2. okres obejmujący trzy lata


SJP.pl


trzylecie

1. okres trzech lat;
2. trzecia rocznica czegoś


SJP.pl


trzyletni

mający trzy lata, trwający trzy lata itp.; trzechletni (rzadko)


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) mający trzy lata

 (1.2) trwający trzy lata

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Całe szczęście, że Karolcia zdołała w jakiejś chwili, kiedy Adaś gapił się na wiewiórkę, wyjąć mu kredkę z ręki. Po prostu wyjęła i miała zamiar jak najszybciej wyjść z sali, kiedy jakiś malec, no naprawdę taki zupełnie malutki chłopczyk, może trzyletni, zaczął wołać, że chciałby mieć króliczka.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ṭʃɨˈlɛtʲɲi, AS: ṭšyletʹńi

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. trzylecie n., trzylatek m., trzylatka ż.

Wiktionary


trzylinijkowy

składający się z trzech linijek; trzywersowy, trójwersowy, trzywierszowy


SJP.pl


trzyliniowy

mający trzy linie; trójliniowy


SJP.pl


trzylistny

mający trzy liście; trójlistny


SJP.pl


trzyliterówka

słowo trzyliterowe; trójka, trójliterówka


SJP.pl


trzyliterowy

złożony z trzech liter


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) taki, który składa się z trzech liter

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Nazwa partii braci Kaczyńskich ma trzyliterowy skrót: PiS.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌṭʃɨlʲitɛˈrɔvɨ, AS: ṭšylʹiterovy

Wiktionary


trzylitrowy

mający objętość trzech litrów


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) mający pojemność trzech litrów, zawierający trzy litry czegoś

Wiktionary


trzylufowy

mający trzy lufy


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) wojsk. mający trzy lufy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) trójlufowy

Wiktionary


trzymać

czasownik przechodni niedokonany

 (1.1) chwycić coś / kogoś (np. rękami, nogami, zębami) i nie wypuszczać

 (1.2) ustawić kogoś / coś w określonej pozycji, położeniu i utrzymywać tę pozycję

 (1.3) zmuszać kogoś do przebywania gdzieś, przetrzymywać kogoś w zamknięciu; więzić

 (1.4) sprawować opiekę nad czymś, opiekować się czymś, dbać o to i zarządzać tym; pilnować

 (1.5) pozostawiać w określonym stanie lub w określonej sytuacji

 (1.6) przechowywać

 (1.7) pot. hodować

 (1.8) pot. zamocowywać

 (1.9) zatrudniać

czasownik zwrotny niedokonany trzymać się

 (2.1) przytrzymywać coś w celu zachowania określonej pozycji (nieprzewrócenia się / niewypadnięcia itp.)

 (2.2) być w dobrej kondycji fizycznej

 (2.3) stanowić całość, nie rozpadać się

 (2.4) przytrzymywać własną część ciała lub odzieży

 (2.5) przytrzymywać sobie wzajemnie część ciała lub odzieży

 (2.6) utrzymać określony dystans od czegoś

 (2.7) postępować według (czegoś)

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Trzyma w ręku zegarek, ale nie chce nam podać godziny.

 (1.2) Trzymaj ręce wysoko, tak żebym je widział.

 (1.3) Trzymają go w więzieniu już od dwóch lat.

 (1.4) Każdy kustosz musi trzymać pieczę nad zbiorami muzealnymi.

 (1.5) Nie mogę go dłużej trzymać w niepewności.

 (1.5) Na obecnych studiach trzyma mnie jedynie niemożność podjęcia decyzji o rezygnacji z nich

 (1.6) Wszystkie swoje zapasy trzymam w spiżarni.

 (1.7) Już od roku nie trzyma żadnych zwierząt.

 (1.8) To dobre nici, będą trzymać mocno i szew nie pęknie.

 (1.9) Trzymam tego kierowcę, bo jest dobrym pracownikiem.

 (2.1) Trzymaj się poręczy, bo na schodach jest ślisko.

 (2.2) On dobrze się trzyma jak na swój wiek.

 (2.2) Jak dobrze trzyma się ten człowiek.

 (2.3) Póki wszystko się trzyma, nie będę tego ruszać.

 (2.4) Jacek upadł i z bólu trzyma się za nogę.

 (2.6) Trzymaj się ode mnie z daleka, ty perwersie!

 (2.6) Zrozumiałem, że wybuchła epidemia, od której trzeba się trzymać z daleka, choć będzie to trudne.

 (2.7) (…) najważniejszy problem to przedłużenie czasu ludzkiego życia. Jednak każdy z nas trzymając się określonych reguł higieny i dietetyki, może przedłużyć ten czas i powinien to zrobić dla siebie, swojej rodziny i swojej Ojczyzny.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈṭʃɨ̃mat͡ɕ, AS: ṭšmać

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. trzymacz mos./mrz., trzymanka ż., trzymak m., trzymanie n., dotrzymanie n., dotrzymywanie n., otrzymanie n., otrzymywanie n., podtrzymanie n., podtrzymywanie n., pootrzymywanie n., potrzymanie n., powstrzymanie n., powstrzymywanie n., pozatrzymywanie n., przetrzymanie n., przetrzymywanie n., przytrzymanie n., przytrzymywanie n., utrzymanie n., utrzymywanie n., wstrzymanie n., wstrzymywanie n., wytrzymanie n., wytrzymywanie n., zatrzymanie n., zatrzymywanie n.

 czas. dotrzymać dk., dotrzymywać ndk., otrzymać dk., otrzymywać ndk., podtrzymać dk., podtrzymywać ndk., pootrzymywać dk., potrzymać dk., powstrzymać dk., powstrzymywać ndk., pozatrzymywać dk., przetrzymać dk., przetrzymywać ndk., przytrzymać dk., przytrzymywać ndk., utrzymać dk., utrzymywać ndk., wstrzymać dk., wstrzymywać ndk., wytrzymać dk., wytrzymywać ndk., zatrzymać dk., zatrzymywać ndk.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) dzierżyć, reg. śl. dzierżeć.

Wiktionary


trzymacz

przestarzale: osoba, która coś trzyma


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) przest. ten, kto trzyma

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (2.1) coś, co podtrzymuje inną rzecz

 (2.2) herald. element udostojniający herb w postaci zwierzęcia lub figury go podtrzymującej;

Wiktionary

Przykłady

 (2.2) Kangur i emu są trzymaczami herbu Australii.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. trzymak mrz., trzymanie n.

 czas. trzymać ndk.

Wiktionary


trzymadełko

zdrobnienie od: trzymadło


SJP.pl


trzymadło

1. urządzenie do przytrzymywania przedmiotów w czasie ich obróbki (np. szlifowania);
2. uchwyt, rękojeść


SJP.pl


trzymak

1. narzędzie ślusarskie, służące do trzymania obrabianego przedmiotu;
2. dzierżak, cepisko


SJP.pl


trzymandatowy

trzymandatowy okręg wyborczy - okręg, w którym do objęcia są trzy mandaty poselskie


SJP.pl


trzymanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|trzymać.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ṭʃɨ̃ˈmãɲɛ, AS: ṭšỹmãńe

Wiktionary

Powiązane:

 czas. utrzymywać, wstrzymać, trzymać ndk.

 rzecz. trzymacz mos./mrz.

Wiktionary


trzymanka

potocznie: trzymanie się czegoś; zwykle w zwrocie: bez trzymanki - nie trzymając się rękoma


SJP.pl


trzymasztowiec

statek trójmasztowy (trzymasztowy); trójmasztowiec


SJP.pl


trzymasztowy

mający trzy maszty; trójmasztowy


SJP.pl


trzymetrowy

mający długość trzech metrów, wynoszący trzy metry


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) mierzący trzy metry albo trzy metry kwadratowe

Wiktionary


trzymiejscowy

mający trzy miejsca


SJP.pl


trzymiesięczny

mający trzy miesiące, trwający trzy miesiące itp.


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) trwający trzy miesiące

 (1.2) będący w wieku trzech miesięcy

 (1.3) przypadający co trzy miesiące

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌṭʃɨ̃mʲjɛ̇ˈɕɛ̃n͇t͡ʃnɨ, AS: ṭšmʹi ̯ėśṇčny

Wiktionary


trzymiliardowy

liczący trzy miliardy czegoś


SJP.pl


trzymilionowy

liczący trzy miliony czegoś


SJP.pl


trzymilowy

mający długość trzech mil, wynoszący trzy mile


SJP.pl


trzyminutówka

audycja telewizyjna lub radiowa trwająca trzy minuty


SJP.pl


trzyminutowy

trwający trzy minuty


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) trwający trzy minuty

Wiktionary


trzymonaw

rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy

 (1.1) icht. przest. podnawka, ryba z rodziny nazwa systematyczna|Echeneidae|ref=tak.

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Rzucone w morze trzymonawy rozpoczęły natychmiast swą czynność, czepiają się skorupy żółwi tak zawzięcie, że dałyby się raczej rozszarpać niż oderwać od swej zdobyczy.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. trzymonawka ż.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) podnawka, remora; przest. trzymonawka, ssacz, tarczygłów

Wiktionary


trzymorgowy

składający się z trzech mórg


SJP.pl


trzymorowy

obejmujący trzy mory, trwający trzy mory


SJP.pl


trzynaście

liczebnik oznaczający liczbę 13


SJP.pl

liczebnik główny

 (1.1) 13

Wiktionary

  • 13 – liczba naturalna
  • 13 – rok naszej ery
  • 13 – rok przed naszą erą

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) W wielu hotelach nie ma pokoju numer trzynaście, bo trzynastka jest uważana za liczbę pechową.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ṭʃɨ̃ˈnaɕt͡ɕɛ, AS: ṭšỹnaśće

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. trzynasta ż., trzynastka ż.

 licz. trzynaścioro

 przym. trzynasty

Wiktionary


trzynaścioro

liczebnik zbiorowy odpowiadający liczbie 13, używany w odniesieniu do osób różnej płci, dzieci i młodych zwierząt oraz do przedmiotów o nazwie występującej tylko w liczbie mnogiej


SJP.pl

liczebnik zbiorowy

 (1.1) …odpowiadający liczbie 13

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Trzynaścioro uczniów z naszej klasy (sześciu chłopców i siedem dziewczynek) zakwalifikowało się do finału konkursu.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌṭʃɨ̃naɕˈt͡ɕɔrɔ, AS: ṭšnaśćoro

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. trzynastka ż.

 przym. trzynasty

 licz. trzynaście

Wiktionary


trzynasta

godzina trzynasta


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) godzina 13, godzina pierwsza po południu

forma przymiotnika.

 (2.1) M. i W. ż. lp. od: trzynasty

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) (…) mój samolot odlatuje mniej więcej o trzynastej albo o czternastej, albo o piętnastej, albo coś koło tego.

Wiktionary

Powiązane:

 licz. trzynaście

 przym. trzynasty

Wiktionary


trzynastak

ktoś związany z obiektem (np. drużyną, oddziałem) oznaczonym liczbą 13


SJP.pl


trzynastka

1. liczba 13;
2. wiek osoby mającej trzynaście lat;
3. coś oznaczonego numerem 13;
4. zbiór trzynastu jednostek


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) liczba 13

 (1.2) coś, czego jest 13, całość składająca się z 13 elementów, jednostek itp.

 (1.3) to, co ma numer 13, jest oznaczone liczbą 13, np. dom, autobus

 (1.4) dodatkowa pensja wypłacana w niektórych zakładach pracy; trzynasta pensja

Wiktionary

  • 13 – liczba naturalna
  • 13 – rok naszej ery
  • 13 – rok przed naszą erą

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) W wielu hotelach nie ma pokoju numer trzynaście, bo trzynastka jest uważana za liczbę pechową.

 (1.2) Cała trzynastka weszła na boisko i dopiero kapitan zdecydował, kto będzie grał.

 (1.3) Miałem jechać trójką, a przez pomyłkę wsiadłem do trzynastki.

 (1.4) W naszym zakładzie pracy trzynastka jest wypłacana dopiero w marcu.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ṭʃɨ̃ˈnastka, AS: ṭšỹnastka

Wiktionary

Powiązane:

 licz. trzynaście, trzynaścioro

 przym. trzynasty

Wiktionary


trzynastkowy

przymiotnik

 (1.1) związany z liczbą trzynaście, dotyczący liczby trzynaście

Wiktionary


trzynastoboczny

mający 13 boków


SJP.pl


trzynastocyfrowy

złożony z trzynastu cyfr


SJP.pl


trzynastodniowy

trwający trzynaście dni


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) trwający trzynaście dni

 (1.2) będący w wieku trzynastu dni

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) W oświęcimskiej galerii Pro Arte dobiegł końca trzynastodniowy plener Art'01.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌṭʃɨ̃nastɔˈdʲɲɔvɨ, AS: ṭšnastodʹńovy

Wiktionary


trzynastogodzinny

trwający trzynaście godzin


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) trwający trzynaście godzin

 (1.2) będący w wieku trzynastu godzin

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌṭʃɨ̃nastɔɡɔˈd͡ʑĩnːɨ, AS: ṭšnastogoʒ́ĩ•ny

Wiktionary


trzynastokąt

figura płaska mająca 13 kątów


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) geom. wielokąt o trzynastu bokach

Wiktionary

Powiązane:

 przym. trzynastokątny

 rzecz. trzynastokącik mrz.

Wiktionary


trzynastokilometrowy

mający długość trzynastu kilometrów, wynoszący trzynaście kilometrów


SJP.pl


trzynastokrotnie

przysłówek

 (1.1) trzynaście razy

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) W 31-letniej historii MŚ Polacy trzynastokrotnie stawali na podium.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌṭʃɨ̃nastɔˈkrɔtʲɲɛ, AS: ṭšnastokrotʹńe

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. trzynastokrotność ż.

 przym. trzynastokrotny

Wiktionary


trzynastokrotność

trzynastokrotny


SJP.pl

Patrz:

trzynastokrotny

trzynastokrotny

powtarzający się trzynaście razy


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) odbywający się/powtarzający się trzynaście razy

 (1.2) taki, który osiągnął/zdobył/robił coś trzynaście razy

 (1.3) trzynaście razy większy bądź mniejszy od czegoś

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌṭʃɨ̃nastɔˈkrɔtnɨ, AS: ṭšnastokrotny

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. trzynastokrotność ż.

 przysł. trzynastokrotnie

Wiktionary


trzynastolatek

chłopiec trzynastoletni


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) chłopak mający trzynaście lat

rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy

 (2.1) zwierzę, roślina lub rzecz mająca trzynaście lat

forma rzeczownika.

 (3.1) D. lm. od trzynastolatka

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌṭʃɨ̃nastɔˈlatɛk, AS: ṭšnastolatek

Wiktionary

Powiązane:

 przym. trzynastoletni

 rzecz. trzynastolatka

Wiktionary


trzynastolatka

dziewczynka albo samica zwierząt mająca trzynaście lat


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) dziewczyna mająca trzynaście lat

 (1.2) zwierzę, rzecz lub roślina mająca trzynaście lat

forma rzeczownika.

 (2.1) D., B. lp. od trzynastolatek

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌṭʃɨ̃nastɔˈlatka, AS: ṭšnastolatka

Wiktionary

Powiązane:

 przym. trzynastoletni

 rzecz. trzynastolatek m.

Wiktionary


trzynastolatki

dziewczynka albo samica zwierząt mająca trzynaście lat


SJP.pl


trzynastolecie

1. okres trzynastu lat;
2. trzynasta rocznica czegoś


SJP.pl


trzynastoletni

1. trwający trzynaście lat; przypadający za trzynaście lat;
2. będący w wieku trzynastu lat, mający trzynaście lat


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) mający trzynaście lat

 (1.2) trwający trzynaście lat

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Najważniejszy był jednak tron w Krakowie, uzyskany na zasadzie opieki nad wdową po Leszku Białym Grzymisławie i trzynastoletnim, słabowitym Bolkiem.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌṭʃɨ̃nastɔˈlɛtʲɲi, AS: ṭšnastoletʹńi

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. trzynastolecie n., trzynastolatek m., trzynastolatka ż.

Wiktionary


trzynastoliterowy

przymiotnik

 (1.1) taki, który składa się z trzynastu liter

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ṭʃɨ̃ˈnastɔˌlʲitɛˈrɔvɨ, AS: ṭšỹnastolʹiterovy

Wiktionary


trzynastomiesięczny

mający trzynaście miesięcy, trwający trzynaście miesięcy itp.


SJP.pl


trzynastominutowy

przymiotnik relacyjny

 (1.1) trwający trzynaście minut

Wiktionary


trzynastoodcinkowy

składający się z trzynastu odcinków


SJP.pl


trzynastoosobowy

1. składający się z trzynastu osób;
2. przeznaczony dla trzynastu osób


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) przeznaczony dla trzynastu osób, mogący pomieścić trzynaście osób

 (1.2) złożony z trzynastu osób, wykonywany przez trzynaście osób

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Trzynastoosobowy zespół tworzą obecnie uczniowie szkoły podstawowej, gimnazjum i liceum.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌṭʃɨ̃nastɔːsɔˈbɔvɨ, AS: ṭšnast•osobovy

Wiktionary


trzynastopiętrowy

przymiotnik relacyjny

 (1.1) złożony z parteru i trzynastu kondygnacji położonych nad nim

Wiktionary


trzynastościan

wielościan o 13 ścianach


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) geom. wielościan o trzynastu ścianach

Wiktionary


trzynastostopniowy

1. mający trzynaście stopni (w jakiejś skali);
2. mający trzynaście stopni, etapów


SJP.pl


trzynastotomowy

przymiotnik

 (1.1) składający się z trzynastu tomów, zawarty w trzynastu tomach, wydany w trzynastu tomach

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌṭʃɨ̃nastɔtɔ̃ˈmɔvɨ, AS: ṭšnastotõmovy

Wiktionary


trzynastotonowy

ważący trzynaście ton


SJP.pl


trzynastotygodniowy

przymiotnik

 (1.1) trwający trzynaście tygodni

 (1.2) będący w wieku trzynastu tygodni

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌṭʃɨ̃nastɔtɨɡɔdʲˈɲɔvɨ, AS: ṭšnastotygodʹńovy

Wiktionary


trzynastowieczny

dotyczący trzynastego wieku, pochodzący z trzynastego wieku, żyjący w trzynastym wieku, dziejący się w trzynastym wieku itp.


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) taki, który wydarzył się lub żył w trzynastym wieku; taki, który pochodzi z trzynastego wieku

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) O zamierzchłej, ponoć trzynastowiecznej, historii szkolnego budynku świadczą wystające z piwnicznych fundamentów olbrzymie głazy.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌṭʃɨ̃nastɔˈvʲjɛt͡ʃnɨ, AS: ṭšnastovʹi ̯ečny

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. trzynastowiecze n.

Wiktionary


trzynastozgłoskowiec

rodzaj utworu poetyckiego, w którym każdy wers składa się z trzynastu zgłosek


SJP.pl

Trzynastozgłoskowiec – format wiersza sylabicznego, w którym w każdym wersie występuje trzynaście sylab. W każdym wersie po 7. sylabie występuje średniówka. Trzynastozgłoskowiec wykazuje dużą odporność na sylabotonizację. Jest najbardziej uniwersalnym formatem wiersza polskiego, stosowanym we wszystkich trzech rodzajach literackich, zarówno w układzie stychicznym, jak i zwrotkowym, w utworach o różnej długości – od dwóch do kilkudziesięciu tysięcy wersów. W epoce staropolskiej był prawie tak znany jak jedenastozgłoskowiec, oparty na wzorach włoskich i używany w oktawie. O większej popularności trzynastozgłoskowca przesądził zapewne wpływ literatury francuskiej.

Wikipedia


trzynastozgłoskowy

złożony z trzynastu zgłosek (sylab); trzynastosylabowy


SJP.pl


trzynasty

liczebnik porządkowy odpowiadający liczbie 13


SJP.pl

przymiotnik odliczebnikowy

 (1.1) od 13

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (2.1) dzień miesiąca po dwunastym

rzeczownik, rodzaj żeński

 (3.1) trzynasta: godzina trzynasta

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) W tym hotelu nie ma pokojów na trzynastym piętrze, gdyż podobno przynosi to pecha.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ṭʃɨ̃ˈnastɨ, AS: ṭšỹnasty

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. trzynasta ż., trzynastka ż.

 licz. trzynaście, trzynaścioro

 temsłow. trzynasto-

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) skrót 13.

Wiktionary


trzynawowy

mający trzy nawy; trójnawowy


SJP.pl


trzyniec

1. miasto w Czechach, Třinec;
2. wieś w Polsce


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna

 (1.1) geogr. miasto we wschodnich Czechach, nad Olzą, w kraju morawsko-śląskim, w obrębie Śląska Cieszyńskiego;

 (1.2) geogr. wieś w województwie pomorskim;

Wiktionary

Trzyniec (cz. Třinec, niem. Trzynietz, słow. Trinec) – miasto statutarne we wschodnich Czechach, w kraju morawsko-śląskim, w powiecie Frydek-Mistek, w obrębie Zagłębia Ostrawsko-Karwińskiego. Położone jest w historycznych granicach regionu Śląska Cieszyńskiego, nad rzeką Olzą, na granicy Pogórza Morawsko-Śląskiego i Pogórza Śląskiego, południowe dzielnice zaś w kotlinie rozdzielającej Beskid Śląski i Beskid Morawsko-Śląski.

Wikipedia

Powiązane:

 przym. trzyniecki

Wiktionary


trzyniecki

przymiotnik od: Trzyniec


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z Trzyńcem, dotyczący Trzyńca

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Trzyniec mrz.

Wiktionary


trzynitkowy

zrobiony z trzech nitek


SJP.pl


trzynogi

mający trzy nogi; trójnożny, trzynożny, trójnogi


SJP.pl


trzynożny

mający trzy nogi; trójnożny, trzynogi, trójnogi


SJP.pl


trzynożowy

wyposażony w trzy noże


SJP.pl


trzynsikitka

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) gw-pl|Górny Śląsk. ornit. pliszka

Wiktionary


trzyodcinkowy

składający się z trzech odcinków


SJP.pl


trzyoddziałowy

mający trzy oddziały


SJP.pl


trzyokienny

mający trzy okna


SJP.pl


trzyoktawowy

mający rozpiętość trzech oktaw


SJP.pl


trzyosiowy

mający trzy osie; trójosiowy


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) mający trzy osie

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) trójosiowy

Wiktionary


trzyosobowy

1. składający się z trzech osób (np. drużyna trzyosobowa);
2. przeznaczony dla trzech osób (np. trzyosobowy pojazd)


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) przeznaczony dla trzech osób, mogący pomieścić trzy osoby

 (1.2) złożony z trzech osób, wykonywany przez trzy osoby

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Kobiety otrzymują pokój trzyosobowy. Ładny, dobrze wyposażony, z dużym balkonem i łazienką.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌṭʃɨɔsɔˈbɔvɨ, AS: ṭšyosobovy

Wiktionary


trzyostrzowy

mający trzy ostrza; trójostrzowy


SJP.pl


trzyotworowy

mający trzy otwory


SJP.pl


trzypak

zgrzewka zawierająca trzy jednostki danego produktu, np. piwa, wody mineralnej; trójpak


SJP.pl


trzypalnikowy

mający trzy palniki


SJP.pl


trzypasmówka

droga z trzema pasami ruchu w tym samym kierunku


SJP.pl


trzypasmowy

składający się z trzech pasm (np. o drodze, jezdni), działający w trzech pasmach itp.; trójpasmowy


SJP.pl


trzypędowy

mający trzy pędy


SJP.pl


trzypensówka

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) hist. numizm. moneta o nominale trzech pensów

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌṭʃɨpɛ̃w̃ˈsufka, AS: ṭšypẽũ̯sufka

Wiktionary

Powiązane:

 przym. trzypensowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) trójpensówka

Wiktionary


trzypensowy

przymiotnik

 (1.1) liczący trzy pensy, mający wartość trzech pensów

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌṭʃɨpɛ̃w̃ˈsɔvɨ, AS: ṭšypẽũ̯sovy

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. trzypensówka

Wiktionary


trzypiętrowy

mający trzy piętra


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) złożony z parteru i trzech wyższych kondygnacji

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Biała taksówka wynajęta w Palermo dowiozła ją pod same drzwi jej rodzinnego domu, szkaradnego, wąskiego, trzypiętrowego budynku przy ul. Scorsone 24.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. trzypiętrowiec m.

Wiktionary


trzypokojowy

złożony z trzech pokojów


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) z trzema pokojami

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Kupiłem wczoraj trzypokojowe mieszkanie w centrum miasta.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌṭʃɨpɔkɔˈjɔvɨ, AS: ṭšypokoi ̯ovy

Wiktionary


trzypokoleniowy

przymiotnik

 (1.1) składający się z trzech pokoleń

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌṭʃɨpɔkɔlɛ̃ˈɲɔvɨ, AS: ṭšypokolẽńovy

Wiktionary


trzypokładowy

mający trzy pokłady


SJP.pl


trzypolówka

dawny system uprawy roli podzielonej na trzy pola, uprawiane na przemian; trójpolówka


SJP.pl


trzypoziomowy

składający się z trzech poziomów; trójpoziomowy


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) z trzema poziomami, mający trzy poziomy

Wiktionary


trzypołożeniowy

mający trzy położenia; trójpołożeniowy


SJP.pl


trzypręgowy

krogulec trzypręgowy - gatunek ptaka z rodziny jastrzębiowatych


SJP.pl


trzyprocentowy

stanowiący trzy procent jakiejś całości


SJP.pl


trzypromilowy

mający trzy promile


SJP.pl


trzyprzęsłowy

mający trzy przęsła; trójprzęsłowy


SJP.pl


trzyprzewodowy

mający trzy przewody elektryczne; trójprzewodowy


SJP.pl


trzypunktowy

trójpunktowy;
1. składający się z trzech punktów;
2. mający wymiar trzech punktów (np. czcionka)


SJP.pl


trzypłatkowy

mający trzy płatki


SJP.pl


trzypłatowiec

kopalny stawonóg morski z ery paleozoicznej; trójpłatowiec; trylobit


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) lotn. samolot o trzech płatach nośnych

rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy

 (2.1) zool. trylobit, kopalny stawonóg morski

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌṭʃɨpwaˈtɔvʲjɛt͡s, AS: ṭšypu̯atovʹi ̯ec

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. trójpłat m., trójpłatowiec m.

 przym. trzypłatowy, trójpłatowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) trójpłat, trójpłatowiec

 (2.1) trylobit, trójpłatowiec

Wiktionary


trzypłytowy

składający się z trzech płyt; trójpłytowy


SJP.pl


trzyramienny

mający trzy ramiona, odnogi itp.; trójramienny


SJP.pl


trzyrazowy

1. zachodzący trzy razy;
2. mogący być użyty trzy razy


SJP.pl


trzyrdzeniowy

mający trzy rdzenie; trójrdzeniowy


SJP.pl


trzyrodzinny

składający się z trzech rodzin


SJP.pl


trzyrublówka

rosyjski banknot o wartości trzech rubli


SJP.pl


trzyrublowy

mający wartość trzech rubli


SJP.pl


trzyrundowy

trwający trzy rundy


SJP.pl


trzyrzędowiec

starożytny statek fenicki, grecki lub rzymski, zaopatrzony w trzy rzędy wioseł; trójrzędowiec


SJP.pl


trzyrzędowy

mający trzy rzędy; trójrzędowy


SJP.pl


trzysalowy

mający trzy sale


SJP.pl


trzyścieżkowy

mający trzy ścieżki


SJP.pl


trzysekcyjny

mający trzy sekcje


SJP.pl


trzysekundowy

trwający trzy sekundy


SJP.pl


trzysemestralny

trwający trzy semestry


SJP.pl


trzysesyjny

składający się z trzech sesji


SJP.pl


trzysetka

1. liczba 300;
2. całość składająca się z trzystu części lub jednostek;
3. to, co jest oznaczone liczbą 300


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) nazwa liczby 300

Wiktionary

Powiązane:

 przym. trzechsetny, trzysetny

 licz. trzysta

Wiktionary


trzysetny

trzechsetny;
1. będący ostatnim elementem zbioru złożonego z trzystu jednostek;
2. będący jedną z trzystu części


SJP.pl

przymiotnik odliczebnikowy

 (1.1) od trzysta

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ṭʃɨˈsɛtnɨ, AS: ṭšysetny

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. trzysetka ż.

 licz. trzysta

 przym. trzechsetny

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) trzechsetny

Wiktionary


trzysetowy

składający się z 3 setów


SJP.pl


trzysezonowy

o serialu: mający trzy sezony


SJP.pl


trzysilnikowy

mający trzy silniki; trójsilnikowy


SJP.pl


trzyskrzydlec

roślina z rodziny dławiszowatych, pochodząca z Azji południowo-wschodniej; dostarcza substancji do proszków owadobójczych


SJP.pl


trzyskrzydłowy

mający trzy skrzydła


SJP.pl


trzyskładnikowy

złożony z trzech składników; trójskładnikowy


SJP.pl


trzyśladowy

pojazd trzyśladowy - pojazd kołowy pozostawiający trzy ślady


SJP.pl


trzyspadowy

dach trzyspadowy - mający trzy spady (pochyłe płaszczyzny); dach trójspadowy


SJP.pl


trzysta

liczebnik oznaczający liczbę 300


SJP.pl

liczebnik główny

 (1.1) liczba 300

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Znajdź budkę numer trzysta sześćdziesiąt. Śmieje się, menda, i przerywa połączenie.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈṭʃɨsta, AS: ṭšysta

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. trzysetka ż.

 przym. trzysetny, trzechsetny

Wiktionary


trzystoletni

mający trzysta lat, trwający trzysta lat itp.; trzechsetletni, trzystuletni


SJP.pl


trzystopniowość

trzystopniowy; trójstopniowość


SJP.pl


trzystopniowy

trójstopniowy;
1. mający trzy stopnie (w jakiejś skali);
2. mający trzy stopnie, etapy


SJP.pl


trzystopowy

trójstopowy;
1. o wierszu: składający się z trzech stóp;
2. rzadko: mający długość trzech stóp


SJP.pl


trzystrefowy

mający trzy strefy, związany z trzema strefami


SJP.pl


trzystrofowy

składający się z trzech strof; trzyzwrotkowy


SJP.pl


trzystronicowy

zajmujący trzy stronice


SJP.pl


trzystronny

mający trzy strony; trójstronny


SJP.pl


trzystrunny

mający trzy struny; trójstrunowy, trójstrunny, trzystrunowy


SJP.pl


trzystrunowy

mający trzy struny; trójstrunowy, trójstrunny, trzystrunny


SJP.pl


trzystrzałowy

o ręcznej broni palnej: mieszczący w magazynku maksymalnie trzy naboje


SJP.pl


trzystukilometrowy

mający długość trzystu kilometrów, wynoszący trzysta kilometrów


SJP.pl


trzystukonny

mający trzysta koni, np. silnik trzystukonny


SJP.pl


trzystuletni

mający trzysta lat, trwający trzysta lat itp.; trzechsetletni, trzystoletni


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) mający trzysta lat

 (1.2) trwający trzysta lat

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Mariusz Łesiuk już myśli o zbudowaniu obok altany z ławeczkami, by zachęcić do piknikowania w cieniu trzystuletnich drzew.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌṭʃɨstuˈlɛtʲɲi, AS: ṭšystuletʹńi

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. trzechsetlecie n.

 przym. trzystoletni, trzechsetletni

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1-2) trzystoletni, trzechsetletni

Wiktionary


trzystumetrowy

przymiotnik

 (1.1) mierzący trzysta metrów albo trzysta metrów kwadratowych

Wiktionary


trzyświecowy

mający trzy świece


SJP.pl


trzysylabowiec

rodzaj utworu poetyckiego, w którym każdy wers składa się z trzech sylab; trzyzgłoskowiec, trójzgłoskowiec


SJP.pl


trzysylabowy

złożony z trzech sylab (zgłosek); trzyzgłoskowy


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) liczący trzy sylaby, składający się z trzech sylab

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌṭʃɨsɨlaˈbɔvɨ, AS: ṭšysylabovy

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. trzysylabowiec m.

Wiktionary


trzyszcz

chrząszcz z rodziny o tej samej nazwie, o długości ciała do 4 cm i jaskrawym ubarwieniu, często z metalicznym połyskiem


SJP.pl


trzyszcze

chrząszcz z rodziny o tej samej nazwie, o długości ciała do 4 cm i jaskrawym ubarwieniu, często z metalicznym połyskiem


SJP.pl


trzyszpaltowy

obejmujący trzy szpalty; ułożony, drukowany w formacie trzech szpalt


SJP.pl


trzyszynowy

składający się z trzech szyn; trójszynowy


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) techn. mający trzy szyny; wykorzystujący trzy szyny

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) trójszynowy

Wiktionary


trzytaktowy

złożony z trzech taktów


SJP.pl


trzytomowy

składający się z trzech tomów, zawarty w trzech tomach


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) składający się z trzech tomów, zawarty w trzech tomach, wydany w trzech tomach

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Numizmatyk wydał przed śmiercią trzytomowe opracowanie dotyczące monet nabatejskich.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌṭʃɨtɔ̃ˈmɔvɨ, AS: ṭšytõmovy

Wiktionary


trzytonówka

1. pojazd o dopuszczalnej ładowności trzy tony;
2. przedmiot ważący trzy tony


SJP.pl


trzytonowy

1. złożony z trzech tonów muzycznych;
2.
a) ważący trzy tony;
b) mieszczący trzy tony czegoś;
c) mogący unieść trzy tony


SJP.pl


trzytorowy

mający trzy tory


SJP.pl


trzytulny

basza trzytulny - basza turecki mający prawo do buńczuka z trzema ogonami końskimi


SJP.pl


trzytygodniowy

mający trzy tygodnie, trwający trzy tygodnie itp.


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) trwający trzy tygodnie

 (1.2) będący w wieku trzech tygodni

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌṭʃɨtɨɡɔdʲˈɲɔvɨ, AS: ṭšytygodʹńovy

Wiktionary


trzytysięcznik

1. szczyt górski o wysokości ponad trzech tysięcy metrów nad poziomem morza;
2. statek o nośności trzech tysięcy ton


SJP.pl


trzytysięczny

trzechtysięczny;
a) liczebnik porządkowy odpowiadający liczbie 3000;
b) liczący trzy tysiące czegoś


SJP.pl

przymiotnik odliczebnikowy

 (1.1) od trzy tysiące

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. trzy tysiące mrz.

Wiktionary


trzytłokowy

mający trzy tłoki


SJP.pl


trzywariantowy

występujący w trzech wariantach


SJP.pl


trzywarstwowość

składanie się z trzech warstw; trójwarstwowość


SJP.pl


trzywarstwowy

złożony z trzech warstw


SJP.pl


trzywatowy

mający moc trzech watów


SJP.pl


trzywersowy

składający się z trzech wersów; trójwersowy, trzywierszowy, trzylinijkowy


SJP.pl


trzywiekowy

mający trzy wieki, trwający trzy wieki


SJP.pl


trzywierszowy

składający się z trzech wierszy; trójwierszowy


SJP.pl


trzywyrazowy

składający się z trzech wyrazów; trójwyrazowy


SJP.pl


trzyzakresowy

obejmujący trzy zakresy, działający w trzech zakresach; trójzakresowy


SJP.pl


trzyzdaniowy

składający się z trzech zdań


SJP.pl


trzyzębowy

mający trzy zęby


SJP.pl


trzyzgłoskowy

złożony z trzech zgłosek (sylab); trzysylabowy


SJP.pl


trzyzmianowość

trzyzmianowy


SJP.pl

Patrz:

trzyzmianowy

trzyzmianowy

przebiegający na trzy zmiany, wykonywany na trzy zmiany; trójzmianowy


SJP.pl


trzyzwrotkowy

mający trzy zwrotki; trzystrofowy


SJP.pl


trzyżyłowy

o kablu: mający trzy żyły; trójżyłowy


SJP.pl


trzyzłotowy

mający wartość trzech złotych


SJP.pl


trzyłokciowy

mający trzy łokcie długości, szerokości


SJP.pl


trzyłóżkowy

mający trzy łóżka


SJP.pl


ts

wykrzyknik nakazujący zachowanie ciszy; tss, cii, ćśś


SJP.pl

skrótowiec

 (1.1) = praw. Trybunał Stanu

Wiktionary

ts

  • ts – dwuznak

Ts

  • Ts – symbol grupy tosylowej
  • Ts – symbol tenesu, pierwiastka chemicznego

TS

Medycyna

  • TS – stwardnienie guzowate (ang. tuberous sclerosis)
  • TS – zespół Turnera (ang. Turner syndrome)
  • TS – zespół Tourette’a (ang. Tourette syndrome)
  • TS – stenoza zastawki trójdzielnej (ang. tricuspid stenosis)
  • TS – transseksualizm

Wikipedia

Przykłady

składnia.

kolokacje.

synonimy.

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

frazeologia.

etymologia.

uwagi.

tłumaczenia.

źródła.

== TS (język angielski.) ==

wymowa.

znaczenia.

skrótowiec, rzeczownik

 (1.1) = med. Tourette syndrome → zespół Tourete'a, syndrom Tourete'a

odmiana.

przykłady.

Wiktionary

Synonimy:

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

frazeologia.

etymologia.

uwagi.

tłumaczenia.

źródła.

== TS (język angielski.) ==

wymowa.

znaczenia.

skrótowiec, rzeczownik

 (1.1) = med. Tourette syndrome → zespół Tourete'a, syndrom Tourete'a

odmiana.

przykłady.

składnia.

kolokacje.

synonimy.

Wiktionary


ts.

skrót od: to samo


SJP.pl

skrót

 (1.1) = to samo

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈtɔ ˈsãmɔ, AS: to sãmo

Wiktionary


tsampa

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) spoż. tybetańska gruboziarnista mąka z prażonego jęczmienia;

Wiktionary

Tsampa, campa (tyb.: རྩམ་པ་, Wylie: rtsam pa) - potrawa z gruboziarnistej mąki z prażonego jęczmienia, herbaty i masła z mleka Jaka. Mąkę jęczmienną praży się na patelni, a następnie łączy z tybetańską herbatą, oraz z masłem i solą, stanowiąca pożywienie Tybetańczyków.

Wikipedia

Przykłady

składnia.

kolokacje.

synonimy.

antonimy.

hiperonimy.

 (1.1) mąka jęczmienna

hiponimy.

holonimy.

 (1.1) jęczmień

meronimy.

pokrewne.

frazeologia.

etymologia.

 (1.1) etym|ang|tsampa. < etym|tyb|རྩམ་པ་.

uwagi.

tłumaczenia.

* angielski: (1.1) tsampa, tsamba

* francuski: (1.1) tsampa ż.

* tybetański: (1.1) རྩམ་པ་

* włoski: (1.1) tsampa ż.

źródła.

== tsampa (język angielski.) ==

thumb|tsampa (1.1)

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik

 (1.1) spoż. tsampa

odmiana.

przykłady.

Wiktionary

Synonimy:

antonimy.

hiperonimy.

 (1.1) mąka jęczmienna

hiponimy.

holonimy.

 (1.1) jęczmień

meronimy.

pokrewne.

frazeologia.

etymologia.

 (1.1) etym|ang|tsampa. < etym|tyb|རྩམ་པ་.

uwagi.

tłumaczenia.

* angielski: (1.1) tsampa, tsamba

* francuski: (1.1) tsampa ż.

* tybetański: (1.1) རྩམ་པ་

* włoski: (1.1) tsampa ż.

źródła.

== tsampa (język angielski.) ==

thumb|tsampa (1.1)

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik

 (1.1) spoż. tsampa

odmiana.

przykłady.

składnia.

kolokacje.

synonimy.

Wiktionary


tse-tse

1. rodzaj owadów z rodziny much obejmujący około 20 gatunków żyjących w Afryce, przenoszących groźne choroby (m.in. śpiączkę afrykańską);
2. mucha tse-tse - mucha z rodzaju tse-tse


SJP.pl


tsh

skrótowiec

 (1.1) = med. biochem. ang. thyroid-stimulating hormone → hormon tyreotropowy / tyreotropina;

Wiktionary

Przykłady

składnia.

kolokacje.

synonimy.

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

frazeologia.

etymologia.

uwagi.

tłumaczenia.

* angielski: (1.1) TSH

źródła.

== TSH (język angielski.) ==

wymowa.

znaczenia.

skrótowiec

 (1.1) = med. biochem. thyroid-stimulating hormone → hormon tyreotropowy / tyreotropina

odmiana.

przykłady.

Wiktionary


tshwane

[czytaj: człane] obszar metropolitalny w RPA


SJP.pl

Tshwane – obszar metropolitalny w Południowej Afryce, w prowincji Gauteng. 18 maja 2011 roku do Tshwane przyłączono dystrykt Metsweding.

Tshwane składa się z następujących miast:

  • Garankuwa
  • Centurion (dawniej Verwoerdburg)
  • Temba
  • Mabopane
  • Winterveld
  • Northern Pretoria Metropolitan Substructure
  • Pretoria
  • Pienaarsrivier
  • Crocodile River
  • Greater Pretoria Metropolitan Council
  • Wallmannsthal
  • Hammanskraal
  • Akasia
  • Soshanguve
  • Mamelodi

Wikipedia


tsingtao

piwo marki Tsingtao


SJP.pl

  • Qingdao – miasto w Chińskiej Republice Ludowej
  • Tsingtao – marka piwa

Wikipedia


tsl

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) = ekon. transport, spedycja, logistyka (jako, branża, sektor gospodarki)

Wiktionary


tśm

skrót od: Towarzystwo Świadomego Macierzyństwa


SJP.pl


tsonga

język z rodziny bantu, jeden z języków urzędowych RPA


SJP.pl

Wikipedia


tsr

skrótowiec, rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) = psych. terapia skoncentrowana na rozwiązaniach;

 (1.2) = techn. telewizyjna stacja retransmisyjna;

Wiktionary


tss

wykrzyknik nakazujący zachowanie ciszy; ts, cii, ćśś


SJP.pl


tsss

wykrzyknik nakazujący zachowanie ciszy; tss, ts


SJP.pl


tsuba

część miecza japońskiego osłaniająca rękę


SJP.pl

Tsuba (jap. ) – garda japońskich mieczy (katana, wakizashi, tantō) lub broni drzewcowej (yari, naginata) – część odpowiadająca za ochronę ręki przed ześlizgnięciem się z rękojeści na głownię (ostrze) miecza i ostrza przeciwnika w kierunku przeciwnym.

Wikipedia


tsue

[czytaj: TSU-e] skrót od: Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej


SJP.pl

skrótowiec, rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) = praw. polit. Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Powrót do orzekania odsuniętych sędziów jest więc skutkiem działania mechanizmu złożonego z aktu TSUE i konstytucyjnie określonego statusu sędziego.

 (1.1) Frankowiczka skarży do TSUE rozporządzenie KE.

Wiktionary


tsuga

zimozielone drzewo iglaste z rodziny sosnowatych, występujące w około 10 gatunkach; choina


SJP.pl

Choina (Tsuga Carriere) – rodzaj iglastych drzew z rodziny sosnowatych. Należy do niego 11 gatunków (w tym 1 mieszaniec). Występują w Ameryce Północnej i wschodniej Azji. Są długowieczne i cienioznośne. Mają duże znaczenie ekonomiczne jako źródło drewna konstrukcyjnego i ścieru oraz drzewa ozdobne. Są ważnym składnikiem górskich i niżowych lasów, odgrywając ekologicznie istotną rolę dla wielu grup zwierząt. Wykorzystywane są też jako rośliny lecznicze.

Wikipedia


tsukuhara

w gimnastyce artystycznej: skok polegający na wykonaniu dwa i pół salta do tyłu lub przodu w pozycji kucznej


SJP.pl


tsunametr

środowiskowo: urządzenie przewidujące nadejście tsunami


SJP.pl


tsunami

fale na oceanach wywołane podwodnym trzęsieniem ziemi


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) geol. fale morskie wywołane ruchami tektonicznymi;

Wiktionary

Tsunami (jap. 津波 tsunami; pol. fala portowa (tsu – port, przystań; nami – fala)) – fala oceaniczna, wywołana podwodnym trzęsieniem ziemi, wybuchem wulkanu, osuwiskiem ziemi lub cieleniem się lodowców, rzadko w wyniku upadku meteorytu.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: tsũˈnãmʲi, AS: tsũnãmʹi

Wiktionary


tsundoku

kupowanie dużej liczby książek i odkładanie ich na półki bez zamiaru ich przeczytania


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) kompulsywne kupowanie książek, z których większość pozostaje nieprzeczytana zalegając w stosach

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Tsundoku wywodzi się z Japonii i bardzo trafnie opisuje zwyczaje panujące wśród współczesnych moli książkowych.

Wiktionary

Synonimy:

antonimy.

hiperonimy.

 (1.1) zakupoholizm

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

frazeologia.

etymologia.

 (1.1) etym|ang|tsundoku. < etym|jap|積ん読.

uwagi.

 (1.1) por|syllogomania.

tłumaczenia.

* angielski: (1.1) tsundoku

* esperanto: (1.1) cundoki

* japoński: (1.1) 積ん読

źródła.

== tsundoku (język angielski.) ==

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik

 (1.1) tsundoku

odmiana.

przykłady.

składnia.

kolokacje.

synonimy.

Wiktionary


tsutsugamushi

[czytaj: tsutsugamuszi] odzwierzęca choroba zakaźna, objawiająca się wysoką gorączką i zamroczeniem; tsutsugamusi, gorączka rzeczna, gorączka plamista japońska


SJP.pl


tsutsugamusi

odzwierzęca choroba zakaźna, objawiająca się wysoką gorączką i zamroczeniem; tsutsugamushi, gorączka rzeczna, gorączka plamista japońska


SJP.pl


tsutsumu

japońska sztuka pakowania towarów, prezentów w papier bambusowy


SJP.pl


tswana

język z grupy bantu będący językiem urzędowym Botswany i RPA; setswana


SJP.pl

Tswana – grupa ludów afrykańskich z rodziny plemion Bantu, zamieszkujących Afrykę Południową. Ich populację szacuje się na ponad 5,6 mln, mówią językiem tswana. Największe społeczności w Botswanie (68% ludności), Południowej Afryce (7% ludności) i Zimbabwe (0,8%). Hodują kozy i bydło oraz uprawiają sorgo i kukurydzę. Wielu mężczyzn pracuje w przemyśle i kopalniach. Struktura społeczna oparta tradycyjnie na patriarchalnych rodach.

Wikipedia


tszczyca

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) stpol. niepokój

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) war. czczyca, tczyca

Wiktionary


tt

skrót od: List do Tytusa - jedna z ksiąg biblijnych, wchodząca w skład Nowego Testamentu


SJP.pl

symbol

 (1.1) … określający znormalizowaną wielkość modelu kolejowego;

Wiktionary

  • TT – skrót oznaczający serwis społecznościowy TikTok
  • Czas ziemski (ang. Terrestrial Time – TT) – skala czasu
  • TT – broń konstrukcji radzieckiej, potocznie tetetka
  • TT – w modelarstwie, podziałka w skali 1:120 lub zbliżonej
  • TT – układ sieci elektroenergetycznej
  • TT, Tt – teratona, jednostka masy równa 1012 ton trotylu
  • TT – w medycynie, czas trombinowy (ang. thrombin time)
  • „TT” – singel grupy Twice
  • Strefa T-T – w geologii, strefa Teisseyre’a-Tornquista
  • Atari TT – komputer będący produktem firmy Atari
  • Audi TT – samochód koncernu Volkswagen produkowany w Győr na Węgrzech
  • TT – ang. skrót Turbine Tanker – zbiornikowiec turbinowy (zobacz też skróty przed imionami statków)
  • TT – ang. skrót Teen Titans – Młodzi Tytani
  • tt. – skrót od tętnice (l. mnoga)
  • TT – ang. skrót transit time, w spedycji przewidywany czas transportu
  • TT – kod przypisany Trynidadowi i Tobago według standardu ISO 3166-1 alfa-2

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Modele TT mają skalę 1:120, a szerokość toru 12 mm.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: tɛ‿ˈtɛ, AS: te‿te

Wiktionary

Powiązane:

frazeologia.

etymologia.

uwagi.

 (1.1) zoblistę|Z|N|TT|H0|0|I.

tłumaczenia.

źródła.

== TT (język niemiecki.) ==

wymowa.

 audio|De-TT.ogg.

znaczenia.

skrótowiec, rodzaj nijaki

 (1.1) = sport. Tischtennis → tenis stołowy

odmiana.

przykłady.

składnia.

kolokacje.

synonimy.

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

 (1.1) TT-Ball, TT-Schläger

pokrewne.

Wiktionary

Synonimy:

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

frazeologia.

etymologia.

uwagi.

 (1.1) zoblistę|Z|N|TT|H0|0|I.

tłumaczenia.

źródła.

== TT (język niemiecki.) ==

wymowa.

 audio|De-TT.ogg.

znaczenia.

skrótowiec, rodzaj nijaki

 (1.1) = sport. Tischtennis → tenis stołowy

odmiana.

przykłady.

składnia.

kolokacje.

synonimy.

Wiktionary


ttb

skrótowiec, rzeczownik

 (1.1) = kynol. terier typu bull

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) TwTB

Wiktionary


tttm

skrót wyrażenia: ten typ tak ma


SJP.pl


tu

1. tutaj;
a) zaimek przysłowny odnoszący się do miejsca bliskiego, zwykle wskazanego w jakiś sposób przez rozmówcę;
b) zaimek przysłowny odnoszący się do miejsca postrzeganego jako bliskie;
c) zaimek przysłowny odnoszący się do wiadomej, konkretnej sytuacji;
2. partykuła wyrażająca różne negatywne stany emocjonalne (np. I bądź tu mądry!);
3. partykuła używana przy przedstawianiu się, np. podczas rozmowy telefonicznej (np. Hej, tu Ela.);
4. wykrzyknik naśladujący odgłos instrumentu, klaksonu samochodowego


SJP.pl

skrót

 (1.1) = lotn. tupolew;

Wiktionary

Osoby:

  • Francisca Tu – niemiecka aktorka
  • Li Tu – australijski tenisista
  • Sergio Tu – tajwański kolarz
  • Xiaoyuan Tu – chińska informatyczka
  • Yuhai Tu – chiński fizyk

Inne:

  • Tu – album studyjny zespołu muzycznego LemON
  • „Tu” – singel LemON
  • „Tu” – singel Lao Che
  • „Tu” – singel Ewy Farnej
  • Tu – chorwacki film w reżyserii Zrinko Ogresty
  • Tu – mniejszość narodowa w Chińskiej Republice Ludowej, z grupy ludów mongolskich
  • Tu – skrót określający samoloty rosyjskiego koncernu Tupolew
  • Tu – w medycynie: guz (tumor)

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Przyjęty przez załogę Tu-154M poziom ryzyka był nieakceptowalny, biorąc pod uwagę rangę i charakter wykonywanego lotu.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. tupolew mrz.

Wiktionary


tualeta

przestarzałe: toaleta


SJP.pl


tuamotu

1. archipelag na Oceanie Spokojnym;
2. lud polinezyjski


SJP.pl

Wikipedia


tuan

tytuł (w znaczeniu pan) używany przez Malajów jako wyraz szacunku


SJP.pl

Tuan – postać z mitologii celtyckiej.

Tuan wielokrotnie zmieniał swą postać. Wpierw przez trzysta lat żył w ciele człowieka. Kolejne trzysta lat spędził jako byk leśny. Kolejne dwieście lat był dzikim kozłem. Na kolejne trzysta lat Tuan został ptakiem. Następne sto lat spędził w ciele łososia. Ryba została złowiona przez rybaka. Jego mięsem pożywiła się królowa, żona Muíredacha Muindberga. Dzięki temu Tuan ponownie urodził się jako syn królowej. Ponownie stał się człowiekiem. Jego cykl reinkarnacji zamknął swą pętlę.

Wikipedia


tuapse

rzeczownik, rodzaj nijaki, nazwa własna

 (1.1) geogr. adm. miasto w Rosji, w Kraju Krasnodarskim, port nad Morzem Czarnym;

Wiktionary

Tuapse (ros. Туапсе, adygejski ТӀуапсэ, gruz. ტუაფსე) – miasto w Rosji, w Kraju Krasnodarskim, port nad Morzem Czarnym. Liczy około 60 tys. mieszkańców (2021).

W mieście od 1929 znajdowała się jedna z największych w Rosji rafineria ropy naftowej należąca do koncernu Rosnieft, która przerabiała 12 mln ton ropy rocznie. W mieście rozwinął się przemysł maszynowy oraz spożywczy.

Wikipedia

Powiązane:

 przym. tuapseński

Wiktionary


tuapseński

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z Tuapse, dotyczący Tuapse

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Tuapse n.

Wiktionary


tuareg

członek koczowniczego ludu w środkowej Saharze


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) etn. nomada, członek ludu berberyjskiego zamieszkującego obszary Sahary, głównie w Algierii, Libii, Mali, Nigrze i Burkina Faso

Wiktionary

Nazwa Tuareg odnosi się do:

  • Tuarega – członka jednego z ludów berberyjskich (Tuaregów)
  • języka tamaszek – makrojęzyka z południowej gałęzi języków berberskich

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Część Tuaregów uciekła z Ghadamis do algierskiej wioski Debdeb, usytuowanej ponad 20 kilometrów od libijskich granic.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: tuˈwarɛk, AS: tuarek

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. tuareski m.

 przym. tuareski

Wiktionary


tuaregowie

koczowniczy lud w środkowej Saharze


SJP.pl

Tuaregowie – lud berberyjski zamieszkujący obszary Sahary, głównie w Algierii, Libii, Mali, Nigrze i Burkina Faso. Sami mówią o sobie kel tamasheq. Tradycyjnie są nomadami, podróżują po pustyni i jej obrzeżach, zajmują się hodowlą bydła i kóz, wytwarzaniem biżuterii i obsługą ruchu turystycznego. W 2012 r. podjęli próbę utworzenia suwerennego państwa Azawad na terenie północnego Mali.

Wikipedia


tuareski

przymiotnik od: Tuareg (członek plemienia afrykańskiego)


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) dotyczący Tuaregów, związany z Tuaregami

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (2.1) jęz. język tamaszek

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌtuwaˈrɛsʲci, AS: tuaresʹḱi

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Tuareg m.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) tamaszek

Wiktionary


tuareżka

członkini koczowniczego ludu w środkowej Saharze


SJP.pl


tuatara

gad z rzędu ryjogłowych, podobny do jaszczurki, zamieszkuje skaliste wybrzeża Nowej Zelandii i kilku wysp w Cieśninie Cooka; hatteria; łupkoząb


SJP.pl

Hatteria, tuatara, łupkoząb (Sphenodon) – rodzaj gadów z rodziny hatteriowatych (Sphenodontidae) występujących endemicznie na Nowej Zelandii.Mimo że wyglądem najbardziej przypominają jaszczurkę, w rzeczywistości reprezentują odrębną linię ewolucyjną lepidozaurów – sfenodonty. Hatterie są jedynymi współczesnymi przedstawicielami tej grupy. Ich najbliżsi krewni to łuskonośne (jaszczurki, amfisbeny i węże). Z tego powodu hatterie wzbudzają zainteresowanie naukowców badających ewolucję jaszczurek i węży oraz rekonstruujących wygląd i zwyczaje najwcześniejszych diapsydów.

Wikipedia


tub

przestarzale: duża, gumowa misa, naczynie służące do mycia się


SJP.pl


tuba

1. instrument muzyczny z grupy aerofonów ustnikowych; długa, metalowa rura o przekroju konicznym, zwinięta w owalną pętlę,
2. opakowanie maści, kremu, farby w postaci rurki z nakrętką,
3. rura w kształcie stożka służąca do wzmocnienia głosu


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) geogr. rzeka w Rosji, w Kraju Krasnojarskim, prawy dopływ Jeniseju;

Wiktionary

Tuba (wł. tubo, skrót: tb.) – instrument dęty blaszany z grupy aerofonów ustnikowych.

Największy i o najniższym stroju spośród tej rodziny instrumentów. Standardowa skala instrumentu (zakres dźwięków muzycznych) od D1 do d1. Doświadczony instrumentalista potrafi uzyskać dźwięki od A2 do a1.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ˈtuba, AS: tuba

Wiktionary


tubądzin

Tubądzin – wieś w Polsce położona w województwie łódzkim, w powiecie sieradzkim, w gminie Wróblew.

W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa sieradzkiego.

Wikipedia


tubafon

instrument muzyczny z grupy idiofonów uderzanych, rodzaj dzwonków, w których płytki zastąpione są metalowymi rurami


SJP.pl


tubalniej

stopień wyższy od przysłówka: tubalnie


SJP.pl


tubalniejszy

stopień wyższy od przymiotnika: tubalny


SJP.pl


tubalność

cecha głosu odznaczającego się donośnym i niskim brzmieniem


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) odprzym. cecha tego, co jest tubalne

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. tuba ż., tubka ż.

 przym. tubalny

 przysł. tubalnie

Wiktionary


tubalny

odznaczający się donośnym i niskim brzmieniem; gromki, grzmiący


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) brzmiący jak przez tubę, charakteryzujący się niskim i donośnym brzmieniem

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Niekiedy do refrenu włączał się głos niemiecki z sąsiedniej stacji, tubalny, jakby obwieszczał nalot.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. tuba ż., tubalność ż.

 przysł. tubalnie

 przym. tubowy

Wiktionary


tube

[czytaj: tjub] londyńska kolej podziemna; metro, underground


SJP.pl

  • Tube – japoński zespół muzyczny
  • Tube – gra komputerowa

Wikipedia


tubera

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) gw-pl|Górny Śląsk. gruźlica

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. tuberok mos., tuberkuloza ż.

Wiktionary


tuberkulacja

tworzenie się bruzd, gruzełków, zwłaszcza w chorych częściach ciała, np. w pęcherzu, sercu


SJP.pl


tuberkuliczny

przymiotnik relacyjny

 (1.1) przest. związany z tuberkulozą (współcz. gruźlica)

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. tuberkuloza ż.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) współcz. gruźliczy

Wiktionary


tuberkulid

wykwit skórny będący następstwem krwiopochodnego wysiewu prątków gruźlicy do skóry


SJP.pl


tuberkulina

mieszanina białek i polisacharydów, otrzymywana z hodowli prątków gruźlicy


SJP.pl

Tuberkulina - (ATC: V04 CF01) białko uzyskiwane z hodowli prątka gruźlicy służące do wykonywania próby tuberkulinowej, po raz pierwszy uzyskana przez Roberta Kocha w 1890 roku.

Nazwę tuberkulina zaproponował Odo Feliks Kazimierz Bujwid i służyła ona początkowo do określania nieoczyszczonej tuberkuliny tzw. starej tuberkuliny.

Wikipedia


tuberkulinowy

w medycynie:
1. związany z gruźlicą;
2. odczyn tuberkulinowy - odczyn występujący po wprowadzeniu do organizmu pacjenta tuberkuliny (mieszaniny białek i polisacharydów, otrzymywanej z hodowli prątków gruźlicy);
3. próba tuberkulinowa - wprowadzenie do organizmu pacjenta tuberkuliny, wykonywane głównie w celu sprawdzenia stanu odporności przeciw gruźlicy


SJP.pl


tuberkuloza

przestarzale: gruźlica


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) przest. med. gruźlica

Wiktionary

Gruźlica (łac. tuberculosis, TB – tubercule bacillus) – powszechna i potencjalnie śmiertelna choroba zakaźna, wywoływana przez prątka gruźlicy (Mycobacterium tuberculosis). Gruźlica dotyczy najczęściej płuc (gruźlica płucna), ale może również atakować ośrodkowy układ nerwowy, układ limfatyczny, naczynia krwionośne, układ kostno-stawowy, moczowo-płciowy oraz skórę. Inne mykobakterie takie jak Mycobacterium bovis, Mycobacterium africanum, Mycobacterium canetti czy Mycobacterium microti wywołują choroby zwane mykobakteriozami i z reguły nie infekują zdrowych osób dorosłych, natomiast są często spotykane u osób z upośledzeniem odporności, np. w przebiegu AIDS.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Tuberkuloza jest jedną z najczęstszych infekcji towarzyszących AIDS.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌtubɛrkuˈlɔza, AS: tuberkuloza

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. tubera ż.

 przym. tuberkuliczny

 przysł. tuberkulicznie

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) gruźlica; przest. suchoty; reg. śl. tubera.

Wiktionary


tuberkuł

potocznie: prątek gruźlicy


SJP.pl


tuberoczka

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) gw-pl|Górny Śląsk. suchotnica

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz.

:: fm. tuberok mos.

Wiktionary


tuberok

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) gw-pl|Górny Śląsk. suchotnik

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. tubera ż.

:: fż. tuberoczka ż.

Wiktionary


tuberoza

roślina o pięknych pachnących kwiatach


SJP.pl

Tuberoza (Polianthes L.) – wyodrębniany w historycznych ujęciach taksonomicznych rodzaj roślin z rodziny agawowatych, do którego zaliczano 13 gatunków roślin występujących głównie w Meksyku. Na początku XXI wieku, na podstawie wyników badań filogenetycznych, został on uznany za synonim rodzaju agawa.

Wikipedia


tubiasty

mający kształt tuby


SJP.pl


tubielewicz

nazwisko


SJP.pl


tubifeks

bezkręgowiec z gromady skąposzczetów; rurecznik


SJP.pl


tubifeksy

bezkręgowiec z gromady skąposzczetów; rurecznik


SJP.pl


tubing

żeliwny pierścień będący konstrukcją tuneli lub szybów


SJP.pl

Tubing (z ang. tube – rura) – rodzaj cylindrycznej obudowy tunelu lub kanału wykonanej z metalu lub żelbetu. Połączone tubingi tworzą pierścień, stanowiący ścianę kanału. Najczęściej wykorzystywane są do budowy szybów wentylacyjnych, szybów kopalnianych czy tuneli metra (w tej technologii powstało częściowo metro w Warszawie).

Wikipedia


tubista

osoba grająca na tubie


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) muz. muzyk, który gra na tubie

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. tuba ż., tubka ż.

Wiktionary


tubistka

kobieta grająca na tubie


SJP.pl


tubka

1. podłużne opakowanie, z którego zawartość wydobywa się ściskając je;
2. zdrobniale o tubie


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) zdrobn. od tuba

 (1.2) mała tuba

 (1.3) zawartość tubki (1.2)

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. tuba ż., tubista m., tubistka ż., tubalność ż.

 przym. tubowy

Wiktionary


tubkal

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna

 (1.1) geogr. góra w Afryce, najwyższy szczyt Maroka i Atlasu Wysokiego;

Wiktionary

Tubkal, Dżabal Tubkal (arab. جبل توبقال, توبقال, tamazight ⵜⵓⴳⴳ ⴽⴰⵍ) – najwyższy szczyt Maroka i gór Atlas (Atlas Wysoki) – 4167 m n.p.m. Jest jednocześnie najwyższym szczytem Afryki Północnej. Położony jest 63 km na południe od Marrakeszu, w Parku Narodowym Tubkalu.

Wikipedia


tubmaryna

dawny instrument smyczkowy z jedną struną, wydający dźwięk przypominający brzmienie trąbki


SJP.pl

Tubmaryna – dawny europejski jedno- lub dwustrunowy instrument muzyczny z grupy chordofonów smyczkowych.

Wikipedia


tubokuraryna

alkaloid wyodrębniony z kurary, mający działanie porażające mięśnie prążkowane


SJP.pl

Tubokuraryna – organiczny związek chemiczny z grupy alkaloidów wyodrębniony z kurary. Ma działanie porażające mięśnie prążkowane. Jest antagonistą receptora nikotynowego na płytce motorycznej mięśni poprzecznie prążkowanych. W chirurgii była stosowana jako lek zwiotczający w postaci chlorku D-tubokuraryny w celu uzyskania zwiotczenia mięśni szkieletowych.

Wikipedia


tuborg

piwo marki Tuborg


SJP.pl

Tuborg – duńska firma piwowarska założona w 1873 roku w Hellerup w północnej części Kopenhagi przez Carla Frederika Tietgena i Philipa W. Heymana. Początkowo browar warzył piwa typu bawarskiego (monachijski lager), a jego pierwszą marką był Rød Tuborg (Czerwony Tuborg). Pięć lat później browar wypuścił swoje najbardziej znane piwo Grøn Tuborg Pilsner (Zielony Pilzner). Było to pierwsze piwo dolnej fermentacji w stylu pilzneńskim w Danii.

Wikipedia


tubowy

przymiotnik od: tuba (zwykle w znaczeniu: rura w kształcie stożka służąca do wzmocnienia głosu), np. gramofon tubowy


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z tubą, dotyczący tuby (zwykle w znaczeniu: „lejkowato rozszerzająca się rura służąca do wzmacniania dźwięku”)

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. tuba ż., tubka ż., tubeczka ż., tubiarz m.

 czas. tubkować ndk.

 przym. tubalny

 przysł. tubalnie

Wiktionary


tubus

element przyrządu optycznego (np. mikroskopu, lunety), tuleja, w której znajdują się soczewki


SJP.pl

Tubus – obudowa urządzeń optycznych lub ich części składowych, wykonana w kształcie tulei, służąca do współosiowego osadzania elementów optycznych – soczewek lub układów optycznych.

Wikipedia


tubylczość

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) odprzym. cecha tego, co jest tubylcze; cecha tych, którzy są tubylczy

Wiktionary

Powiązane:

 przym. tubylczy

 przysł. tubylczo

Wiktionary


tubylczy

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z tubylcami, dotyczący tubylców

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Chodziło o druk książek religijnych w językach tubylczych.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. bywalec mos., tubylec mos., tubylczość ż.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) autochtoniczny, rdzenny

Wiktionary


tubylczyni

rdzenna mieszkanka danego obszaru; aborygenka, autochtonka, tuziemka, tubylka


SJP.pl


tubylec

1. rdzenny mieszkaniec danego obszaru; autochton, aborygen, tuziemiec;
2. stały mieszkaniec jakiegoś terenu, np. miasta lub wsi


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) osoba pochodząca z lokalnej populacji, rdzennej ludności jakiegoś kraju

Wiktionary

Autochton (stgr. αὐτόχθων autochthon – „z tej ziemi”, „tuziemiec, tubylec”, od autós „sam” i chthōn „ziemia”) – człowiek należący do rdzennej ludności danego obszaru.

W odróżnieniu od ludności autochtonicznej mówi się o ludności napływowej.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Tubylcy na wyspie żyją jak przed wiekami, zajmując się rybołówstwem i zbieractwem.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: tuˈbɨlɛt͡s, AS: tubylec

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz.

:: fż. tubylczyni ż.

 przym. tubylczy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) autochton, aborygen, krajowiec, miejscowy, tutejszy, tuziemiec, rdzenny mieszkaniec

Wiktionary


tubylewicz

nazwisko


SJP.pl


tubylka

rdzenna mieszkanka danego obszaru; aborygenka, autochtonka, tuziemka, tubylczyni


SJP.pl


tuchola

1. miasto w Polsce;
2. wieś w Polsce


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) geogr. miasto w województwie kujawsko-pomorskim;

Wiktionary

Tuchola (niem. Tuchel, kaszub. Tëchòlô, Tuchòlô) – miasto w województwie kujawsko-pomorskim, siedziba władz gminy miejsko-wiejskiej Tuchola i powiatu tucholskiego.

Według danych GUS z 31 grudnia 2023 roku Tuchola liczyła 12 969 mieszkańców.

Tuchola uzyskała prawa miejskie w 1346 roku.

Miasto jest siedzibą Tucholskiego Parku Krajobrazowego.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: tuˈxɔla, AS: tuχola

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. tucholanin m., tucholanka ż.

 przym. tucholski

Wiktionary


tucholanin

mieszkaniec Tucholi


SJP.pl


tucholanka

mieszkanka Tucholi


SJP.pl


tucholski

przymiotnik od: Tuchola


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) dotyczący Tucholi, związany z Tucholą, pochodzący z Tucholi

Wiktionary

Tucholski to nazwisko rezydencyjne kogoś z Tucholi w województwie kujawsko-pomorskim.Osoby o nazwisku Tucholski / Tucholska:

  • Anna German-Tucholska (1936–1982) – polska piosenkarka i kompozytorka
  • Jędrzej Tucholski (1932–2012) – polski pisarz historyk
  • Paweł Tucholski (ur. 1969) – polski aktor teatralny
  • Tadeusz Tucholski (1898–1940) – polski chemik i podoficer WP
  • Wawrzyniec Tucholski – huzar i trębacz w armii pruskiej
  • Zbigniew Tucholski (ur. 1975) – polski naukowiec.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: tuˈxɔlsʲci, AS: tuχolsʹḱi

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Tuchola ż., tucholanin m., tucholanka ż.

Wiktionary


tuchomie

wieś w Polsce


SJP.pl

Tuchomie (kaszub. Tëchómie, niem. Groß Tuchen; tuż po wojnie Tuchomyśl) – wieś kaszubska w Polsce położona w województwie pomorskim, w powiecie bytowskim, w gminie Tuchomie, przy drodze krajowej nr 20 Stargard – Szczecinek – Gdynia i na trasie nieistniejącej już linii kolejowej (Lębork) – Bytów – Miastko. Miejscowość jest placówką Ochotniczej Straży Pożarnej i siedzibą gminy Tuchomie. Dawniej dzieliło się na Tuchomie Królewskie (kaszb. Królewsczé Tëchòmié lub też Kr. Tëchòmie, Królewsczi Tëchòm, niem. Königlich Groß Tuchen) i Tuchomie Szlacheckie (kaszb. Szlachecczé Tëchòmié lub też Szl. Tëchòmie, Szlachecczi Tëchòm, niem. Adelig Groß Tuchen).

Wikipedia


tuchomski

przymiotnik od: Tuchomie


SJP.pl


tuchów

miasto w Polsce


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna

 (1.1) geogr. miasto w Polsce w województwie małopolskim;

Wiktionary

Tuchów – miasto na południu Polski w województwie małopolskim, w powiecie tarnowskim, siedziba gminy miejsko-wiejskiej Tuchów.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ˈtuxuf, AS: tuχuf

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. tuchowianin m., tuchowianka ż.

 przym. tuchowski

Wiktionary


tuchowianin

mieszkaniec miasta: Tuchów


SJP.pl


tuchowianka

mieszkanka miasta: Tuchów


SJP.pl


tuchowski

przymiotnik od: Tuchów


SJP.pl


tucjoryzm

Tucjoryzm (z łac. tutior – bezpieczniejszy) – w teologii moralnej system moralny mówiący, że w razie wątpliwości co do zastosowania norm moralnych w konkretnej sytuacji wolno iść jedynie za opinią zgodną z ogólnym prawem, nawet gdyby jego nieobowiązywanie było bardzo prawdopodobne.

Wikipedia


tucki

nazwisko


SJP.pl


tucson

[czytaj: tu:son] miasto w Stanach Zjednoczonych


SJP.pl

Tucson (ˈtuːsɒn) – miasto w hrabstwie Pima, w stanie Arizona w Stanach Zjednoczonych.

Liczba mieszkańców: 525,5 tys., obszar metropolitalny 1 023 320 (dane z lipca 2008). Jest drugim co do wielkości miastem w stanie, po Phoenix.

Wikipedia


tucsoński

Tucson [czytaj: tusoński]


SJP.pl


tucydydes

historyk grecki, Ateńczyk; rzecznik polityki Peryklesa


SJP.pl

Tukidydes z Aten (gr. Θουκυδίδης ὁ Ἀθηναῖος Thukydides ho Athenaios; ur. między 471 a 460 p.n.e., zm. między 404 a 393 p.n.e.) – grecki historyk, autor monografii Wojna peloponeska.

Wikipedia


tucz

intensywne żywienie świń i drobiu przy jednoczesnym ograniczeniu ruchu, mające na celu zwiększenie ich masy (ilości mięsa i tłuszczu)


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) bardzo intensywne karmienie zwierzęcia przeznaczonego na ubój, zwykle dotyczy trzody chlewnej;

Wiktionary

Tucz (opas, opasanie) – bardzo intensywne karmienie zwierzęcia przeznaczonego na ubój. Celem tuczu jest przekształcenie podawanych zwierzęciu pasz na mięso i tłuszcz. Tucz różni się w zależności od gatunku zwierzęcia.

Słowem tucz określa się trzodę chlewną, a słowem opas bydło i inne przeżuwacze oraz konie. Określenie opas oznacza też utuczone już bydło, np. opasy na sprzedaż. Utuczone świnie określa się natomiast mianem tuczników.

Wikipedia

Powiązane:

 czas. tuczyć ndk.

 rzecz. tucznik mzw., tuk mrz., tuczenie n.

Wiktionary


tuczarnia

pomieszczenie lub budynek, w którym tuczy się zwierzęta przeznaczone do uboju


SJP.pl

  • tuczarnia – pomieszczenie, w którym tuczy się zwierzęta przeznaczone do uboju

Wikipedia


tuczenie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) roln. zool. intensywne karmienie zwierzęcia przeznaczonego na ubój;

Wiktionary

Tucz (opas, opasanie) – bardzo intensywne karmienie zwierzęcia przeznaczonego na ubój. Celem tuczu jest przekształcenie podawanych zwierzęciu pasz na mięso i tłuszcz. Tucz różni się w zależności od gatunku zwierzęcia.

Słowem tucz określa się trzodę chlewną, a słowem opas bydło i inne przeżuwacze oraz konie. Określenie opas oznacza też utuczone już bydło, np. opasy na sprzedaż. Utuczone świnie określa się natomiast mianem tuczników.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) […] przymusowe tuczenie gęsi i kaczek od dawna bulwersuje wiele środowisk, w tym także tych niezwiązanych z obroną praw zwierząt.

Wiktionary

Powiązane:

 czas. tuczyć

 rzecz. tuk mrz., tucz mrz.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) tucz, opas, opasanie

Wiktionary


tuczeński

przymiotnik od: Tuczna, Tuczno


SJP.pl


tuczępski

przymiotnik od: Tuczępy


SJP.pl


tuczępy

wieś w Polsce


SJP.pl

Miejscowości w Polsce

Wg TERYT jest ich 4
  • Tuczępy – wieś w woj. lubelskim, w pow. zamojskim, w gminie Grabowiec
  • Tuczępy – wieś w woj. lubuskim, w powiecie strzelecko-drezdeneckim, w gminie Drezdenko
  • Tuczępy – wieś w woj. świętokrzyskim, w pow. buskim, w gminie Tuczępy
  • Tuczępy – wieś w woj. wielkopolskim, w pow. międzychodzkim, w gminie Międzychód

Wikipedia


tuczka

dawniej: mała chmura zapowiadająca burzę


SJP.pl


tuczna

o zwierzętach: specjalnie tuczony na zabicie


SJP.pl

Tuczna – wieś w Polsce, położona w województwie lubelskim, w powiecie bialskim, w gminie Tuczna.

Wieś ekonomii brzeskiej w drugiej połowie XVII wieku. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa bialskopodlaskiego.

Wieś jest sołectwem, siedzibą gminy Tuczna. Jest także siedzibą rzymskokatolickiej Parafii św. Anny. Według Narodowego Spisu Powszechnego z roku 2011 wieś liczyła 1005 mieszkańców.

Wikipedia


tucznianin

mieszkaniec Tuczna (miasta w Polsce)


SJP.pl


tucznianka

mieszkanka Tuczna (miasta w Polsce)


SJP.pl


tucznik

świnia hodowlana w okresie tuczu


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy

 (1.1) zootechn. zwierzę, zwykle świnia, obficie karmione i przeznaczone na ubój;

Wiktionary

Tucznik – świnia intensywnie karmiona i przeznaczona na ubój. Tucznikiem może być zarówno samiec jak i samica, jednak w przypadku samców wiąże się to prawie zawsze z kastracją. Samiec wykastrowany dużo szybciej przybiera na wadze, poza tym jego mięso ma lepszy smak. Aby mięso tucznika było smaczne, ubój musi nastąpić co najmniej miesiąc po kastracji.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) W tym chlewie trzymaliśmy przed zarazą tuczniki.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. tucz m., tuczarnia ż., tuk mrz.

 czas. tuczyć ndk.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) opas, karmnik, karmik, wieprz

Wiktionary


tuczno

1. miasto w Polsce;
2. nazwa kilku wsi w Polsce;
3. nazwa wielu jezior w Polsce


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki, nazwa własna

 (1.1) geogr. miasto w Polsce;

 (1.2) geogr. nazwa trzech wsi w Polsce;

 (1.3) geogr. nazwa dziesięciu jezior w Polsce

Wiktionary

Tuczno (niem. Tütz) – miasto w północno-zachodniej Polsce, w województwie zachodniopomorskim, w powiecie wałeckim, siedziba gminy miejsko-wiejskiej Tuczno.

Według danych z 31 grudnia 2021 r. miasto miało 1824 mieszkańców. Natomiast według danych z 1 stycznia 2014 powierzchnia miasta wynosiła 9,21 km².

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ˈtut͡ʃnɔ, AS: tučno

Wiktionary

Powiązane:

 (1.1) przym. tuczeński

Wiktionary


tuczny

o zwierzętach: specjalnie tuczony na zabicie


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) o zwierzęciu hodowlanym: obficie tuczony z przeznaczeniem na ubój

Wiktionary

Powiązane:

 czas. tuczyć ndk.

 rzecz. tuk mrz.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) karmny

Wiktionary


tuczyć

1. karmić intensywnie hodowane zwierzęta w celu szybkiego przyrostu ich masy;
2. żartobliwie: karmić kogoś do syta, obficie;
3. o pokarmach: powodować tycie;
4. tuczyć się (o zwierzętach lub żartobliwie o ludziach): przybierać na wadze


SJP.pl

czasownik

 (1.1) zootechn. karmić intensywnie zwierzęta w celu uzyskania przyrostu mięsa i tłuszczu

 (1.2) o pokarmie: powodować tycie

 (1.3) pot. żart. karmić zbyt obficie, powodując nadmierne przybieranie na wadze

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. tucz m., tuczarnia ż., tuczec m., tuczenie n., tucznik m., tuk m.

 czas. utuczyć dk., zatuczyć dk.

 przym. tuczny

Wiktionary

Synonimy:

 (1.3) przekarmiać

Wiktionary


tuczyński

Tuczno


SJP.pl

Patrz:

Tuczno

tuderek

nazwisko


SJP.pl


tudor

władca z dynastii Tudorów


SJP.pl

Tudorowie, dynastia Tudorów – dynastia rządząca w Anglii (wraz z Walią) w latach 1485–1603.

Protoplastami tej dynastii byli Owen Tudor (Walijczyk – jego właściwe imię brzmiało: Owain ap Maredudd ap Tudur) – potomek Ednyfeda Fychana, oraz Katarzyna de Valois (córka króla Francji – Karola VI Szalonego), królowa Anglii – wdowa po Henryku V. Po śmierci Henryka V zawarli oni sekretne małżeństwo i mieli trzech synów – Edmunda, Jaspera i Owena oraz córki (źródła różnią się co do ich liczby).

Wikipedia


tudorowie

dynastia angielska; Tudorzy


SJP.pl

Tudorowie, dynastia Tudorów – dynastia rządząca w Anglii (wraz z Walią) w latach 1485–1603.

Protoplastami tej dynastii byli Owen Tudor (Walijczyk – jego właściwe imię brzmiało: Owain ap Maredudd ap Tudur) – potomek Ednyfeda Fychana, oraz Katarzyna de Valois (córka króla Francji – Karola VI Szalonego), królowa Anglii – wdowa po Henryku V. Po śmierci Henryka V zawarli oni sekretne małżeństwo i mieli trzech synów – Edmunda, Jaspera i Owena oraz córki (źródła różnią się co do ich liczby).

Wikipedia


tudotąd

zaimek

 (1.1) poznań. tu

Wiktionary


tudzież

spójnik, który w zdaniach współrzędnie złożonych znaczy tyle co: a także, i, oraz


SJP.pl

spójnik

 (1.1) książk. …łączący słowa i zdania równorzędne, wskazując je jako występujące równocześnie

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Wikipedia tudzież Wikisłownik działają na oprogramowaniu MediaWiki.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈtud͡ʑɛʃ, AS: tuʒ́eš

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) i; (a) także; też; również, oraz

Wiktionary


tue

skrótowiec

 (1.1) = Traktat o Unii Europejskiej

Wiktionary

Wymowa:

IPA: tɛ‿u‿ˈɛ, AS: te‿u‿e

Wiktionary


tuf

skała wulkaniczna


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) geol. rodzaj skały osadowej, składającej się z materiału piroklastycznego;

Wiktionary

Tuf, tuf wulkaniczny – rodzaj lekkiej, zwięzłej, zazwyczaj porowatej skały osadowej należącej do skał piroklastycznych.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) W Polsce tufy występują w obszarach dawnej aktywności wulkanicznej, przede wszystkim w Sudetach.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: tuf, AS: tuf

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. tufit mrz.

 przym. tufowy

Wiktionary

Synonimy:

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

 rzecz. tufit mrz.

 przym. tufowy

frazeologia.

etymologia.

 etym|łac|tofus.

uwagi.

tłumaczenia.

* angielski: (1.1) tuff

* baskijski: (1.1) toba

* fiński: (1.1) tuffi

* francuski: (1.1) tuf m.

* hiszpański: (1.1) toba ż., tufo m.

* irlandzki: (1.1) tuf m.

* islandzki: (1.1) móberg n.

* kataloński: (1.1) tuf m.

* łaciński: (1.1) tofus m.

* niderlandzki: (1.1) tufsteen m.

* niemiecki: (1.1) Tuff m., Tuffstein m.

* portugalski: (1.1) tofo m.

* rosyjski: (1.1) туф

* słowacki: (1.1) tuf m.

* starogrecki: (1.1) πῶρος m.

* turecki: (1.1) tüf

* włoski: (1.1) tufo m.

źródła.

== tuf (esperanto (morfem).) ==

wymowa.

znaczenia.

morfem|eo.

 (1.1) kosmyk, pęczek

odmiana.

przykłady.

składnia.

kolokacje.

synonimy.

Wiktionary


tufit

skała osadowa podobna budową i pochodzeniem do tufu


SJP.pl

Tufit – skała osadowa zbliżona do tufu, składająca się z materiału piroklastycznego ze znaczną domieszką materiału osadowego (m.in. piasku, iłu, szczątków organicznych, popiołów wulkanicznych), osadzonych zazwyczaj w środowisku wodnym.

Skała o strukturze drobnoziarnistej i przeważnie warstwowej.

W Polsce występuje w utworach trzeciorzędowych i paleozoicznych w Górach Świętokrzyskich, Karpatach i Sudetach.

Wikipedia


tufoid

tuf zmieniony przez metamorfizm


SJP.pl


tufoporyt

kruszywo pochodzenia naturalnego otrzymywane przez rozdrobnienie tufów o strukturze drobnoporowatej


SJP.pl


tufowy

przymiotnik od: tuf, np. wulkan tufowy


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) uformowany z tufu

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Drążyli swe cele bezpośrednio w miękkich skałach tufowych.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. tuf m., tufit m.

Wiktionary


tufting

metoda wytwarzania przędzin pętelkowych przez wszywanie pętelek w podkład (np. tkaninę) podklejany następnie warstwą żywicy syntetycznej


SJP.pl


tugaj

pasmo zarośli lub lasów topolowo-wierzbowych, rosnących wzdłuż rzek na Pogórzu Kazaskim


SJP.pl

Tugaj – typ lasu łęgowego (galeriowego) występujący w Azji Środkowej. Podstawowy ekosystem w ekoregionie tugajów środkowoazjatyckich (PA1311 w regionalizacji WWF, 818 w regionalizacji One Earth).

Wikipedia


tugra

symbol sułtana osmańskiego w formie ozdobnego monogramu


SJP.pl

Tugra, tughra (osm. طغراء tuğra) – w kulturze islamu monogramowy znak panującego monarchy (sułtana, chana), pełniący w kręgu wpływów państwa osmańskiego rolę herbu, emblematu władców tureckich, a następnie godła państwowego.

Oprócz imienia władcy tugra zawierała, także imię jego ojca, a niekiedy jego dziadów, tytuł chan z dodatkiem formuły el-muzzafer-da'ima (zawsze zwycięski). Będąc monogramem przywódcy świeckiego, a zarazem religijnego, tugra tworzyła teozoficzny obraz wszechświata, na którego szczycie znajduje się Bóg (laudacja: Bóg hojny, wielkoduszny), a niżej jego ziemski namiestnik – sułtan, którego znak rozciągał się ponad tekstami dotyczącymi spraw ziemskich.

Wikipedia


tugrik

waluta Mongolii; 1 tugrik = 100 mongów


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męski

 (1.1) monet. waluta Mongolii;

Wiktionary

Tugrik (a także Tögrög, mong. төгрөг) (MNT, ₮) – waluta używana w Mongolii. Jeden tugrik równa się 100 möngöm. Istnieją monety o wartości jednego tugrika, a poza tym banknoty o wartości 1, 5, 10, 20, 50, 100, 500, 1000, 5000, 10 000, 20 000 tugrików. W obiegu funkcjonują banknoty od 10 tugrików wzwyż. Międzynarodowy symbol tugrika to MNT. Nazwa pochodzi od słowa dughurik, oznaczającego koło.

Wikipedia

Przykłady

składnia.

kolokacje.

synonimy.

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

frazeologia.

etymologia.

 etym|mong.

uwagi.

tłumaczenia.

* angielski: (1.1) tögrög

* arabski: (1.1) توغروغ m. (tūḡrūḡ)

* baskijski: (1.1) tugrik

* bułgarski: (1.1) тугрик m.

* czeski: (1.1) tugrik m.

* esperanto: (1.1) tugriko

* francuski: (1.1) tugrik m.

* japoński: (1.1) トゥグルグ (tugurugu)

* słowacki: (1.1) tugrik m.

* turecki: (1.1) tögrög

* turkmeński: (1.1) tugrug

* ukraiński: (1.1) тугрик m.

* uzbecki: (1.1) tugrik

* włoski: (1.1) tugrik m.

źródła.

odmiana.

przykłady.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈtuɡrʲik, AS: tugrʹik

Wiktionary

Synonimy:

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

frazeologia.

etymologia.

 etym|mong.

uwagi.

tłumaczenia.

* angielski: (1.1) tögrög

* arabski: (1.1) توغروغ m. (tūḡrūḡ)

* baskijski: (1.1) tugrik

* bułgarski: (1.1) тугрик m.

* czeski: (1.1) tugrik m.

* esperanto: (1.1) tugriko

* francuski: (1.1) tugrik m.

* japoński: (1.1) トゥグルグ (tugurugu)

* słowacki: (1.1) tugrik m.

* turecki: (1.1) tögrög

* turkmeński: (1.1) tugrug

* ukraiński: (1.1) тугрик m.

* uzbecki: (1.1) tugrik

* włoski: (1.1) tugrik m.

źródła.

odmiana.

przykłady.

składnia.

kolokacje.

synonimy.

Wiktionary


tugun

ryba łososiowata rzek syberyjskich


SJP.pl

Tugun (Coregonus tugun) – gatunek małej ryby łososiowatej z podrodziny siejowatych (Coregoninae), nazywany też „śledziem soswińskim”. Osiąga przeciętnie 11 cm, maksymalnie do 20 cm długości całkowitej.

Wikipedia


tugur

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna

 (1.1) geogr. hydrol. rzeka na Dalekim Wschodzie Rosji, uchodząca do Zatoki Tugurskiej Morza Ochockiego

Wiktionary

Powiązane:

 przym. tugurski

Wiktionary


tugurski

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z Tugurem, dotyczący Tuguru

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Tugur mrz.

Wiktionary


tuhanowicze

dawniej: Korczowa


SJP.pl

Korczowa, Karczowa, dawniej Tuhanowicze (biał. Карчова, Тугановічы) – agromiasteczko na Białorusi w rejonie baranowickim obwodu brzeskiego położona nad rzeką Serwecz przy odnodze drogi z Baranowicz i Horodyszczy do Cyryna i Korelicz. Tuhanowicze stanowiły kiedyś oddzielny majątek, obecnie jest to część wsi Korczowa.

Wikipedia


tuileries

Tuilerie (Les Tuileries) – dzielnica znajdująca się w sercu Paryża, między Luwrem, placem Zgody (place de la Concorde) i Sekwaną. Do czasów Komuny Paryskiej stał tam zniszczony w maju 1871 ogromny pałac renesansowo-barokowy, paryska rezydencja walezyjskich i burbońskich królów i napoleońskich cesarzy Francji.

Wikipedia


tuj

wykrzyknik

 (1.1) daw. wojsk. komenda nakazująca przygotowanie broni do strzału

forma rzeczownika.

 (2.1) D. lm. od tuja

Wiktionary

Tuj (ros. Туй, Большой Туй) – rzeka w azjatyckiej części Rosji, prawy dopływ Irtysza. Przepływa przez Syberię Zachodnią. Źródła na Bagnach Wasiugańskich.

Długość – 507 km, powierzchnia zlewni – 8490 km².

Dopływy: Ukratus, Kir-Tau, Aju, Sik, Miss.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Tuj! — skomenderował Kanneberg. Muszkiety szwedzkie poruszyły się jak jeden, żelazne szyje wyciągnęły się ku polskim jezdcom.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: tuj, AS: tui ̯

Wiktionary


tuja

drzewo iglaste z rodziny cyprysowatych; żywotnik


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) bot. nazwa systematyczna|Thuja|ref=tak., zob. żywotnik.

Wiktionary

  • Tuja – żywotnik, roślina iglasta
  • Tuja – rzeka w woj. pomorskim
  • Tuja – wieś w woj. pomorskim
  • Tuja – królowa egipska, żona faraona Seti I, matka Ramzesa II

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ˈtuja, AS: tui ̯a

Wiktionary

Powiązane:

 przym. tujowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) żywotnik

Wiktionary


tujałka

roślina jednoroczna o wielobarwnych kwiatach, pochodząca z Ameryki Południowej


SJP.pl

Tujałka (Salpiglossis) – rodzaj roślin z rodziny psiankowatych. Obejmuje dwa gatunki występujące w południowych Andach od Chile i Argentyny po południowe Peru. Rośliny te rosną w naturze na pustyniach i suchych, skalistych zboczach górskich. Jeden gatunek – tujałka zmienna S. sinuata jest uprawiany jako roślina ozdobna. Roślina bardzo zmienna pod względem barwy kwiatów, wyhodowano liczne jej odmiany ozdobne.

Wikipedia


tujnik

tujnik maleńki - gatunek mchu z rodziny tujowcowatych


SJP.pl


tujon

organiczny związek chemiczny występujący m.in. w piołunówce oraz olejku eterycznym piołunu, szałwii lekarskiej i wrotyczu pospolitego


SJP.pl

Tujon – organiczny związek chemiczny, związek terpenowy, występujący w olejku eterycznym m.in. piołunu (Artemisia absinthium), bylicy pospolitej (Artemisia vulgaris), wrotyczu pospolitego (Tanacetum vulgare), szałwii lekarskiej (Salvia officinalis), żywotnika zachodniego (Thuja occidentalis), a także w napoju alkoholowym z domieszką wyciągu z piołunu – absyncie i gorzkiej ziołowej wódce zwanej piołunówką.

Wikipedia


tujopsis

drzewo iglaste z rodziny cyprysowatych; żywotnikowiec japoński


SJP.pl


tujowcowate

rodzina roślin należąca do prątników (mchów właściwych)


SJP.pl


tujowiec

1. rodzaj mchu z rzędu rokietowców;
2. misecznik tujowiec - pospolity pluskwiak, szkodnik tuj


SJP.pl


tujowy

tuja


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) składający się z tui

 (1.2) wykonany z drewna lub innej części tui

 (1.3) będący częścią tui

Wiktionary

Patrz:

tuja

Wymowa:

IPA: tuˈjɔvɨ, AS: tui ̯ovy

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. tuja

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1-3) żywotnikowy

Wiktionary


tujoza

zbyt częste sadzenie tuj zamiast innych roślin


SJP.pl


tuk

regionalnie: tłuszcz


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) tłuszcz, tucz

 (1.2) poznań. szpik kostny

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Widziałeś lepszą zagrychę jak tuk na razowem chlebku letko posolony?

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. tucz m., tuczarnia ż., tuczec m., tuczenie n., tucznik m., tuczybrzuch m., tuczyciel m.

 czas. tuczyć, utuczyć dk., zatuczyć dk.

 przym. tuczny

Wiktionary

Synonimy:

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

 rzecz. tucz m., tuczarnia ż., tuczec m., tuczenie n., tucznik m., tuczybrzuch m., tuczyciel m.

 czas. tuczyć, utuczyć dk., zatuczyć dk.

 przym. tuczny

frazeologia.

etymologia.

uwagi.

tłumaczenia.

 (1.2) zobtłum|szpik kostny.

źródła.

== tuk (język czeski.) ==

wymowa. audio|Cs-tuk.ogg.

znaczenia.

rzeczownik, rodzaj męski nieżywotny

 (1.1) tłuszcz

odmiana.

 (1.1) odmiana-rzeczownik-czeski

|Mianownik lp = tuk

|Mianownik lm = tuky

|Dopełniacz lp = tuku

|Dopełniacz lm = tuků

|Celownik lp = tuku

|Celownik lm = tukům

|Biernik lp = tuk

|Biernik lm = tuky

|Wołacz lp = tuku

|Wołacz lm = tuky

|Miejscownik lp = tuku

|Miejscownik lm = tucích

|Narzędnik lp = tukem

|Narzędnik lm = tuky

.

przykłady.

składnia.

kolokacje.

synonimy.

Wiktionary


tuk-tuk

zmotoryzowana wersja rikszy, używana jako taksówka w niektórych krajach azjatyckich; autoriksza


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) riksza motocyklowa pełniąca w niektórych krajach rolę taksówki

Wiktionary


tuka

rodzaj sieci rybackiej / łowić w tukę - sposób połowów wykonywanych przez dwie łodzie/kutry


SJP.pl

Tuka – wieś w Estonii, w prowincji Lääne, w gminie Martna.

Wikipedia


tukan

ptak, pieprzojad


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy, nazwa własna

 (1.1) astr. jeden z gwiazdozbiorów nieba południowego;

Wiktionary

  • Tukan – nazwa przedstawicieli rodziny tukanowatych. Niekiedy znaczenie jej ogranicza się tylko do ptaków z rodzaju Ramphastos należącego do tej rodziny.
  • Gwiazdozbiór Tukana
  • Eugeniusz Tukan-Wolski (1928–2014) – polski malarz

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ˈtukãn, AS: tukãn

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. tukan m.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) skr. Tuc

Wiktionary


tukanik

rodzaj ptaków z podrodziny tukanów


SJP.pl


tukanowate

rodzina ptaków z rzędu dzięciołowych


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj niemęskoosobowy, liczba mnoga

 (1.1) syst. ornit. nazwa systematyczna|Ramphastidae|Vigors|ref=tak., rodzina ptaków z rzędu dzięciołowych;

Wiktionary

Tukanowate (Ramphastidae) – rodzina ptaków z rzędu dzięciołowych (Piciformes).

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Szereg tukanowatych zamieszkuje Azję.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. tukan mzw.

Wiktionary


tukanowaty

o cechach tukanowatych (rodzina ptaków)


SJP.pl


tukej

zaimek

 (1.1) gw-pl|Górny Śląsk. tutaj

Wiktionary


tukidydes

starożytny historyk grecki


SJP.pl

Tukidydes z Aten (gr. Θουκυδίδης ὁ Ἀθηναῖος Thukydides ho Athenaios; ur. między 471 a 460 p.n.e., zm. między 404 a 393 p.n.e.) – grecki historyk, autor monografii Wojna peloponeska.

Wikipedia


tukotuki

rodzaj południowoamerykańskiego gryzonia z rodziny tukotukowatych


SJP.pl

Tukotukowate, tukotuki (Ctenomyidae) – rodzina ssaków z podrzędu jeżozwierzowców (Hystricomorpha) w obrębie rzędu gryzoni (Rodentia).

Wikipedia


tukotuko

rodzaj południowoamerykańskiego gryzonia z rodziny tukotukowatych


SJP.pl

Tukotuko (Ctenomys) – rodzaj ssaków z rodziny tukotukowatych (Ctenomyidae).

Wikipedia


tukotukowate

rodzina gryzoni; tukotuki


SJP.pl

Tukotukowate, tukotuki (Ctenomyidae) – rodzina ssaków z podrzędu jeżozwierzowców (Hystricomorpha) w obrębie rzędu gryzoni (Rodentia).

Wikipedia


tukum

mocne włókna palmy pozyskiwane przez Indian do wyrobu sznurków, nici itp.


SJP.pl

Tukums (dawniej niem. Tuckum, pol. Tukum) – miasto w północno-zachodniej części Łotwy, na Wysoczyźnie Kurlandzkiej, na północ od drogi łączącej Rygę i Windawę, siedziba administracyjna novadsu Tukums. W 2016 roku liczyło 18 334 mieszkańców.

Wikipedia


tul

pierwiastek chemiczny o liczbie atomowej 69 i symbolu Tm


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) chem. pierwiastek chemiczny o symbolu Tm i liczbie atomowej 69;

forma czasownika.

 (2.1) rozk. 2 os. lp. zob. tulić.

Wiktionary

Tul (Tm, łac. thulium) – pierwiastek chemiczny z grupy lantanowców w układzie okresowym, należący do tzw. metali ziem rzadkich. Tul jest najrzadszym lantanowcem występującym na Ziemi (promet jest rzadszym, ale nie występuje naturalnie na Ziemi). Jest łatwym w obróbce srebrzysto-szarym metalem. Pomimo jego wysokiej ceny, tul jest używany jako źródło promieniowania w przenośnych aparatach Roentgena i w laserach opartych na ciele stałym.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Jakie właściwości chemiczne ma tul?

Wiktionary

Wymowa:

IPA: tul, AS: tul

Wiktionary

Powiązane:

 przym. tulowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) symbol. Tm

Wiktionary


tul-owiec

członek TUL-u (Towarzystwa Uniwersytetu Ludowego); tulowiec


SJP.pl


tularemia

ostra choroba zakaźna niektórych gryzoni, mogąca przenosić się na człowieka


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) med. wet. ostra bakteryjna choroba zakaźna;

Wiktionary

Tularemia (łac. tularaemia) – ostra bakteryjna choroba zakaźna. Czynnikiem etiologicznym jest pleomorficzna, Gram-ujemna pałeczka Francisella tularensis. Cechą charakterystyczną jest obrzęk zmienionych węzłów chłonnych, może również wystąpić posocznica. Występuje u zwierząt i człowieka.

Wikipedia

Przykłady

składnia.

kolokacje.

synonimy.

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

frazeologia.

etymologia.

 etym|łac|tularaemia.

uwagi.

tłumaczenia.

* angielski: (1.1) tularemia

* azerski: (1.1) tulyaremiya

* baskijski: (1.1) tularemia

* białoruski: (1.1) тулярэмія ż.

* bułgarski: (1.1) туларемия ż.

* chorwacki: (1.1) tularemija ż.

* czeski: (1.1) tularémie ż.

* esperanto: (1.1) tularemio

* francuski: (1.1) tularémie ż.

* gruziński: (1.1) ტულარემია (tularemia)

* japoński: (1.1) furi|野兎病|やとびょう.

* koreański: (1.1) 야토병 (yat’obyŏng), 산토끼병 (sant’okkibyŏng), 툴레어증 (t’ulleŏjŭng)

* ormiański: (1.1) տուլարեմիա (tularemia)

* portugalski: (1.1) tularemia ż.

* słowacki: (1.1) tularémia ż.

* słoweński: (1.1) tularemija ż.

* węgierski: (1.1) tularémia

* włoski: (1.1) tularemia ż.

źródła.

== tularemia (język angielski.) ==

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik

 (1.1) med. tularemia

odmiana.

przykłady.

Wiktionary

Powiązane:

frazeologia.

etymologia.

 etym|łac|tularaemia.

uwagi.

tłumaczenia.

* angielski: (1.1) tularemia

* azerski: (1.1) tulyaremiya

* baskijski: (1.1) tularemia

* białoruski: (1.1) тулярэмія ż.

* bułgarski: (1.1) туларемия ż.

* chorwacki: (1.1) tularemija ż.

* czeski: (1.1) tularémie ż.

* esperanto: (1.1) tularemio

* francuski: (1.1) tularémie ż.

* gruziński: (1.1) ტულარემია (tularemia)

* japoński: (1.1) furi|野兎病|やとびょう.

* koreański: (1.1) 야토병 (yat’obyŏng), 산토끼병 (sant’okkibyŏng), 툴레어증 (t’ulleŏjŭng)

* ormiański: (1.1) տուլարեմիա (tularemia)

* portugalski: (1.1) tularemia ż.

* słowacki: (1.1) tularémia ż.

* słoweński: (1.1) tularemija ż.

* węgierski: (1.1) tularémia

* włoski: (1.1) tularemia ż.

źródła.

== tularemia (język angielski.) ==

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik

 (1.1) med. tularemia

odmiana.

przykłady.

składnia.

kolokacje.

synonimy.

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

Wiktionary

Synonimy:

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

frazeologia.

etymologia.

 etym|łac|tularaemia.

uwagi.

tłumaczenia.

* angielski: (1.1) tularemia

* azerski: (1.1) tulyaremiya

* baskijski: (1.1) tularemia

* białoruski: (1.1) тулярэмія ż.

* bułgarski: (1.1) туларемия ż.

* chorwacki: (1.1) tularemija ż.

* czeski: (1.1) tularémie ż.

* esperanto: (1.1) tularemio

* francuski: (1.1) tularémie ż.

* gruziński: (1.1) ტულარემია (tularemia)

* japoński: (1.1) furi|野兎病|やとびょう.

* koreański: (1.1) 야토병 (yat’obyŏng), 산토끼병 (sant’okkibyŏng), 툴레어증 (t’ulleŏjŭng)

* ormiański: (1.1) տուլարեմիա (tularemia)

* portugalski: (1.1) tularemia ż.

* słowacki: (1.1) tularémia ż.

* słoweński: (1.1) tularemija ż.

* węgierski: (1.1) tularémia

* włoski: (1.1) tularemia ż.

źródła.

== tularemia (język angielski.) ==

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik

 (1.1) med. tularemia

odmiana.

przykłady.

składnia.

kolokacje.

synonimy.

Wiktionary


tulcza

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) geogr. miasto w Rumunii, w Dobrudży;

 (1.2) geogr. okręg we wschodniej Rumunii;

Wiktionary

Tulcza (rum.: Tulcea, bułg., ros., i ukr.: Тулча, Tułcza; tur.: Hora-Tepé lub Tolçu) – miasto okręgowe w Dobrudży (Rumunia); śródlądowy port morski w delcie Dunaju.

Wikipedia

Powiązane:

 przym. tulczański

Wiktionary


tulczański

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z Tulczą, dotyczący Tulczy

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Tulcza ż.

Wiktionary


tulecki

przymiotnik

 (1.1) dotyczący Tulec

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Tulce

Wiktionary


tuleja

1. rurka rozszerzona na jednym końcu, zrobiona z papieru, kartonu, blachy itp.; tutka
2. element konstrukcyjny niektórych maszyn, np. silników tłokowych, w postaci krótkiego odcinka rury, zwykle walcowej


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) techn. element mechanizmów i maszyn w kształcie wydłużonego pierścienia lub wydrążonego walca

 (1.2) poznań. niezdara

Wiktionary

Tuleja – w budowie maszyn element mechanizmów i maszyn posiadający różne zastosowanie (np. cylinder). Tuleja ma kształt wydłużonego pierścienia lub wydrążonego walca.

Spotyka się tuleje wykonane z niemal każdego materiału stosowanego w budowie maszyn w zależności od przeznaczenia tulei.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: tuˈlɛja, AS: tulei ̯a

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. tulejka ż.

Wiktionary


tulejka

mała tuleja


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) zdrobn. od: tuleja

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. tuleja ż.

Wiktionary


tulejkowaty

przypominający kształtem tulejkę, podobny do tulejki; lejkowaty


SJP.pl


tulejnik

rodzaj roślin zielnych z rodziny obrazkowatych; żmijownik


SJP.pl

Wikipedia


tulewo

Tulewo – wieś w Polsce położona w województwie mazowieckim, w powiecie wyszkowskim, w gminie Wyszków. Ma status sołectwa.

W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa ostrołęckiego.

Wierni Kościoła rzymskokatolickiego należą do parafii św. Wojciecha w Wyszkowie.

Wikipedia


tulibacki

nazwisko


SJP.pl


tulibowo

Tulibowo – wieś w Polsce położona w województwie kujawsko-pomorskim, w powiecie lipnowskim, w gminie Dobrzyń nad Wisłą.

Miejscowość leży nad rzeką Wisła. Znajduje się w niej dwór z I połowy XX wieku, wozownia oraz murowany spichlerz.

Wikipedia


tulić

1. obejmując, przyciskać do ciała; przytulać;
2. przykładać do czegoś;
3. zwijać, kulić, chować;
4. tulić się - przyciskać się do czegoś; przytulać się


SJP.pl

czasownik niedokonany

 (1.1) pieszczotliwie przyciskać do siebie

czasownik zwrotny tulić się

 (2.1) pieszczotliwie przyciskać się do kogoś

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Jedną ręką tuliła do siebie wystraszonego psa, drugą mierzyła z rewolweru w stronę drzwi.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. tulenie n., przytulenie n., przytulanie n., przytulanka ż., przytulność ż.

 czas. przytulić dk., przytulać ndk.

 przym. przytulny

 przysł. przytulnie

Wiktionary


tulice

Tulice (niem. Tillendorf) – wieś w Polsce w województwie pomorskim, w powiecie sztumskim, w gminie Stary Targ. Wieś jest siedzibą sołectwa Tulice, w którego skład wchodzą Olszak i będące częścią Tulic Tulice Małe. We wsi znajduje się jezioro i leśniczówka.

Wikipedia


tulipan

roślina z rodziny liliowatych


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy lub męskorzeczowy

 (1.1) bot. nazwa systematyczna|Tulipa|L.|ref=tak., posiadająca wiele odmian roślina cebulowa z rodziny liliowatych, z pojedynczymi dużymi kwiatami;

 (1.2) pot. szklana butelka z rozbitym denkiem służąca jako improwizowane narzędzie do walki

 (1.3) środ. fot. typ osłony obiektywu przypominający kształtem kwiat tulipana (1.1)

 (1.4) chem. przyrząd szklany łączący tygle do sączenia z kolbami ssawkowymi

Wiktionary

Tulipan (Tulipa L.) – rodzaj roślin cebulowych należący do rodziny liliowatych. Zalicza się do niego ok. 120 gatunków i co najmniej 15 tysięcy kultywarów (odmian uprawnych). Odmiany uprawne są mieszańcami lub powstały na drodze mutacji. Naturalny obszar występowania tulipana to Europa Południowa, północna Afryka, Azja od Turcji, przez Iran, góry Pamir i Hindukusz, stepy Kazachstanu, po północno-wschodnie Chiny i Japonię.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Moje ulubione kwiaty to tulipany.

 (1.2) Zdzich zaatakował Bolka tulipanem.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: tuˈlʲipãn, AS: tulʹipãn

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. tulipanowiec m.

:: zdrobn. tulipanek m.

 przym. tulipanowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) gw-pl|Górny Śląsk|tulp, tulpa.

Wiktionary


tulipanek

mały tulipan


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) zdrobn. od: tulipan

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌtulʲiˈpãnɛk, AS: tulʹipãnek

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. tulipan m., tulipanowiec m.

 przym. tulipanowy

Wiktionary


tulipanik

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) zdrobn. od tulipan

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. tulipan m.

Wiktionary


tulipanomania

niebywała moda na hodowlę tulipanów w XVII-wiecznej Holandii; tulipomania


SJP.pl

Tulipomania (tulipanomania, tulipanowa gorączka; niderl. tulpenmanie) – zjawisko ekonomiczne zaistniałe w XVII-wiecznej Holandii (szczególnie w latach 1636–1637), wiążące się z ogromnym wzrostem popytu i cen cebulek tulipanów na tamtejszym rynku. Uważa się, iż była to pierwsza odnotowana bańka spekulacyjna w historii.

Wikipedia


tulipanowcowy

przymiotnik

 (1.1) składający się z tulipanowca

 (1.2) wykonany z drewna lub innej części tulipanowca

 (1.3) będący częścią tulipanowca

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌtulʲipãnɔfˈt͡sɔvɨ, AS: tulʹipãnofcovy

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. tulipanowiec

Wiktionary


tulipanowiec

rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy lub męskorzeczowy

 (1.1) syst. dendr. nazwa systematyczna|Liriodendron|L.|ref=tak., rodzaj roślin drzewiastych z rodziny magnoliowatych;

 (1.2) bot. drzewo z rodzaju tulipanowiec (1.1)

Wiktionary

Tulipanowiec (Liriodendron L., z gr. λείριον leirion – „lilia”, δένδρον dendron – „drzewo”) – rodzaj drzew z rodziny magnoliowatych (Magnoliaceae). Obejmuje dwa gatunki współczesne, z których tulipanowiec amerykański L. tulipifera występuje we wschodniej części Ameryki Północnej (od Vermont i Ontario po Florydę i Luizjanę), a tulipanowiec chiński L. chinense w środkowych i południowych Chinach oraz w północnym Wietnamie. Mimo rozdzielenia geograficznego obu gatunków od co najmniej 10 milionów lat, są zdolne do krzyżowania się choć mieszaniec L. ×sinoamericanum jest sterylny.

Wikipedia

Przykłady

 (1.2) Budkę na tulipanowcu wybrała sikorka.

Wiktionary

Powiązane:

 przym. tulipanowcowy

 rzecz. tulipan mzw./mrz.

Wiktionary


tulipanowy

przymiotnik od: tulipan


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) związany z tulipanem, dotyczący tulipana

 (1.2) o kształcie podobnym do kwiatu tulipana

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) W Holandii widziałem kolorowe tulipanowe pola.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌtulʲipãˈnɔvɨ, AS: tulʹipãnovy

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. tulipan m., tulipanek m., tulipanowiec m.

Wiktionary


tulipomania

niebywała moda na hodowlę tulipanów w XVII-wiecznej Holandii; tulipanomania


SJP.pl

Tulipomania (tulipanomania, tulipanowa gorączka; niderl. tulpenmanie) – zjawisko ekonomiczne zaistniałe w XVII-wiecznej Holandii (szczególnie w latach 1636–1637), wiążące się z ogromnym wzrostem popytu i cen cebulek tulipanów na tamtejszym rynku. Uważa się, iż była to pierwsza odnotowana bańka spekulacyjna w historii.

Wikipedia


tuliszków

miasto w Polsce


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna

 (1.1) geogr. miasto w Polsce w województwie wielkopolskim;

Wiktionary

Tuliszków – miasto w woj. wielkopolskim, w powiecie tureckim, siedziba gminy miejsko-wiejskiej Tuliszków.

Przed II wojną światową Tuliszków do 1 kwietnia 1938 roku administracyjnie należał do województwa łódzkiego. Po tej dacie przeszedł do województwa poznańskiego. Natomiast od 1 kwietnia 1939 roku należał do powiatu tureckiego.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Zbliżamy się właśnie ku Tuliszkowu.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: tuˈlʲiʃkuf, AS: tulʹiškuf

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. tuliszkowianin m., tuliszkowianka ż.

 przym. tuliszkowski

Wiktionary


tuliszkowianin

mieszkaniec Tuliszkowa (miasta w Polsce)


SJP.pl


tuliszkowianka

mieszkanka Tuliszkowa (miasta w Polsce)


SJP.pl


tuliszkowski

przymiotnik od: Tuliszków


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z Tuliszkowem, dotyczący Tuliszkowa

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Przewodniczący tuliszkowskiej rady złapany z promilami. Odda mandat za mandat?

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Tuliszków m., tuliszkowianin m., tuliszkowianka ż.

Wiktionary


tuliusz

imię męskie pochodzenia łacińskiego


SJP.pl

Tuliusz – imię męskie pochodzenia łacińskiego, wywodzące się od rzymskiej nazwy rodowej prawdopodobnie pochodzenia etruskiego. Patronem tego imienia jest św. Tuliusz, zm. w Afryce w II wieku.

Tuliusz imieniny obchodzi 19 lutego.

Znani imiennicy:

  • Cyceron, właśc. Marcus Tullius Cicero
  • Kwintus Tulliusz Cycero
  • Tyron, właśc. Marcus Tullius Tiro
  • Serwiusz Tuliusz
  • Tullio Campagnolo (1901–1983) — kolarz włoski

Wikipedia


tuliłezka

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) bot. rodzaj roślin (nazwa systematyczna|Roridula|ref=tak.) z rodziny tuliłezkowatych;

Wiktionary

Tuliłezka (Roridula) – rodzaj roślin z monotypowej rodziny tuliłezkowatych (Roridulaceae Martinov, Tekhno-Bot. Slovar: 549. 3 Aug 1820). Rodzaj obejmuje dwa gatunki występujące w naturze wyłącznie w Afryce południowej w Kraju Przylądkowym.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Tuliłezka należy do rzędu wrzosowców.

Wiktionary


tuliłów

Tuliłów – wieś w Polsce położona w województwie lubelskim, w powiecie bialskim, w gminie Międzyrzec Podlaski.

W latach 1931–1972 znajdował się w granicach Międzyrzeca Podlaskiego. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa bialskopodlaskiego.

Wieś jest sołectwem w gminie Międzyrzec Podlaski. Według Narodowego Spisu Powszechnego z roku 2011 wieś liczyła 395 mieszkańców.

Wikipedia


tulli

nazwisko


SJP.pl


tulon

miasto i gmina we Francji


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna

 (1.1) geogr. miasto i gmina we Francji, w regionie Prowansja-Alpy-Lazurowe Wybrzeże, w departamencie Var;

Wiktionary

Tulon (fr. Toulon, wymowa; oksyt. Tolon) – miasto i gmina w południowo-wschodniej Francji, w regionie Prowansja-Alpy-Lazurowe Wybrzeże, w departamencie Var, położone nad Morzem Śródziemnym. Znajduje się ok. 40 km na wschód od Marsylii.

Wikipedia

Powiązane:

 rzecz. tulończyk mos., tulonka ż.

 przym. tuloński

Wiktionary


tulończyk

mieszkaniec Tulonu


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) mieszkaniec Tulonu

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Tulon mrz.

:: fż. tulonka ż.

 przym. tuloński

Wiktionary


tulonka

mieszkanka Tulonu


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) mieszkanka Tulonu

Wiktionary

Tulonka (biał. Тулёнка, Tulonka; ros. Тулёнка, Tulonka) – wieś na Białorusi, w obwodzie mińskim, w rejonie stołpeckim, w sielsowiecie Szaszki, nad Sułą i przy drodze republikańskiej R54.

Wikipedia

Powiązane:

 rzecz. Tulon mrz.

:: fm. tulończyk mos.

 przym. tuloński

Wiktionary


tuloński

przymiotnik od: Tulon


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) dotyczący Tulonu

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Tulon m., tulończyk m., tulonka ż.

Wiktionary


tulowiec

członek TUL-u (Towarzystwa Uniwersytetu Ludowego); TUL-owiec


SJP.pl


tulowski

dotyczący TUL-u; TUL-owski


SJP.pl


tulowy

przymiotnik od: tul (pierwiastek chemiczny), np. laser tulowy


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) dotyczący tulu

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. tul m.

Wiktionary


tulp

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) gw-pl|Górny Śląsk. tulipan

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. tulpa ż.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) gw-pl|Górny Śląsk|tulpa.

Wiktionary


tulpa

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) gw-pl|Górny Śląsk. tulipan

Wiktionary

Тulpa – pojęcie oznaczające samoświadomego wyimaginowanego przyjaciela. Czasami błędnie używane jako synonim „magicznej emanacji”, „zjawy” lub określania innych zjawisk paranormalnych.W mistycyzmie oznacza byt lub obiekt stworzony przez sferę duchową lub mentalną. Pojęcie to pochodzi od tybetańskiego „སྤྲུལ་པ,” /*sprul.pa/ oznaczającego „budować”.

Wikipedia

Przykłady

składnia.

kolokacje.

synonimy.

 (1.1) gw-pl|Górny Śląsk|tulp.

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

 rzecz. tulp mrz.

frazeologia.

etymologia.

uwagi.

tłumaczenia.

 (1.1) zobtłum|tulipan.

źródła.

== tulpa (język górnołużycki.) ==

thumb|tulpa (1.1)

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) bot. tulipan

odmiana.

przykłady.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. tulp mrz.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) gw-pl|Górny Śląsk|tulp.

Wiktionary


tulsa

miasto w USA


SJP.pl

Tulsa – miasto w centralnej części Stanów Zjednoczonych, w stanie Oklahoma, siedziba administracyjna hrabstwa Tulsa. Według danych z 2021 roku liczy 410,7 tys. mieszkańców, oraz ponad 1 mln w obszarze metropolitalnym, co sprawia, że jest drugim co do wielkości miastem w stanie, po Oklahoma City.

Wikipedia


tulski

przymiotnik od: Tuła


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) dotyczący Tuły

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Tuła ż.

Wiktionary


tulu

pierwiastek chemiczny o liczbie atomowej 69 i symbolu Tm


SJP.pl

Wikipedia


tulup

rodzaj skoku w łyżwiarstwie figurowym, odmiana rittbergera; toeloop, toe-loop


SJP.pl

Skoki łyżwiarskie – jeden z elementów łyżwiarstwa figurowego w konkurencjach jazdy indywidualnej kobiet i mężczyzn oraz parach sportowych. Różnice między poszczególnymi rodzajami skoków są identyfikowane na podstawie krawędzi startowej, kierunku ruchu i liczby prawidłowo wykonanych obrotów tj. od jednego do czterech obrotów wokół własnej osi (zwykle przez lewe ramię). Ich nazwy zazwyczaj pochodzą od nazwisk osób, które je wymyśliły.

Wikipedia


tuluski

przymiotnik od: Tuluza (miasto we Francji)


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) dotyczący Tuluzy

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Tuluza ż., tuluzanin mos., tuluzanka ż.

Wiktionary


tuluza

miasto we Francji


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) geogr. adm. miasto w południowej Francji, położone nad Garonną;

Wiktionary

Tuluza (fr. Toulouse, wymowa; oksyt. Tolosa) – miasto w południowej Francji, stolica regionu Oksytania i departamentu Górna Garonna. Jest czwartym co do wielkości miastem w kraju, po Paryżu, Marsylii i Lyonie. Miasto w granicach administracyjnych gminy liczy 509 200 mieszkańców, natomiast jednostka miejska Tuluza liczy 1 047 829 mieszkańców.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Tuluza jest największym węzłem komunikacyjnym południowo-zachodniej Francji.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: tuˈluza, AS: tuluza

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. tuluzanin mos., tuluzanka ż.

 przym. tuluski

Wiktionary


tuluzanin

mieszkaniec Tuluzy


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) mieszkaniec Tuluzy

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Tuluza ż.

:: fż. tuluzanka ż.

 przym. tuluski

Wiktionary


tuluzanka

mieszkanka Tuluzy


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) mieszkanka Tuluzy

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Tuluza ż.

:: fm. tuluzanin mos.

 przym. tuluski

Wiktionary


tum

przestarzale:
1. kościół katedralny; katedra;
2. kolegiata


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna

 (1.1) geogr. wieś w Polsce, w województwie łódzkim, w gminie Góra Świętej Małgorzaty;

Wiktionary

Tum (od niemieckiego Dom) – średniowieczna nazwa katedry lub kolegiaty, obecnie w zasadzie nie używana, choć niemieckie słowo Dom należałoby właśnie tak tłumaczyć, a nie jako katedrę.

Nie wszyscy etymolodzy zgadzają się z powyższym wywodem, kolegiaty bowiem budowano też później, lecz nazwa rzadko której lokalizacji nawiązuje do słowa tum. W językach germańskich słowo dom oryginalnie pochodziło z satem – od znaczenia plac do siedzenia w hochdeutsch, zapisane jako tuom. Nie ma więc potrzeby wywodzenia słowa tum od dom, skoro niemieckie Dom miało formę tuom i wcale nie oznaczało katedry czy kolegiaty. Doom czy dōm znaczy także sąd, a wiadomo, że na tumach odbywały się sejmy, w których zasądzano wyroki, a także dumano, czyli radzono.

Wikipedia

Powiązane:

 rzecz. tum m.

 przym. tumski

Wiktionary


tumak

zwierzę łasicowate; kuna leśna


SJP.pl

Kuna leśna, tumak (Martes martes) – gatunek niewielkiego ssaka drapieżnego z rodziny łasicowatych.

Wikipedia


tumaki

zwierzę łasicowate; kuna leśna


SJP.pl


tuman

kłąb czegoś sypkiego i unoszącego się w powietrzu


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) kłąb czegoś sypkiego lub lotnego unoszący się w powietrzu

 (1.2) obłok gęstej mgły lub oparów

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (2.1) pot. człowiek niezbyt rozgarnięty, wolno myślący

Wiktionary

Tuman (kor. 두만강, Tuman-gang; chiń. upr. 图们江; pinyin Túmén Jiāng; ros. Туманная, Tumannaja) – rzeka we wschodniej Azji, wyznaczająca wschodnią część granicy Korei Północnej najpierw z Chinami, a następnie, od trójstyku granic Korei, Chin i Rosji, z Rosją.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Słońce zakryły tumany piasku.

 (2.1) Tumanie, mogłeś sprawdzić w Wikisłowniku.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈtũmãn, AS: tũmãn

Wiktionary

Powiązane:

 czas. tumanić ndk., tumanieć ndk.

 przym. tumanowaty

 rzecz. otumanienie n.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1-2) obłok, kłąb

 (2.1) matoł, tępak, gamoń, jełop, bałwan

Wiktionary


tumanić

potocznie: celowo wprowadzać w błąd, zwodzić kogoś; oszukiwać, manić, mamić


SJP.pl


tumanka

potocznie: kobieta tępa, ciężko myśląca, nierozgarnięta; idiotka, głupolka


SJP.pl


tumanowaty

matołkowaty, matołowaty, przygłupi; potocznie:
1. niezbyt mądry, mało bystry, nierozgarnięty;
2. świadczący o ograniczoności umysłowej, np. tumanowate społeczeństwo


SJP.pl


tumba

1. środowiskowo: postument w kształcie prostopadłościanu lub walca, używany w cyrku przy tresurze zwierząt
2. rodzaj podpory stropu wyrobiska w kopalni
3. średniowieczny, kamienny grobowiec


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) szt. archit. grobowiec w formie kamiennej skrzyni lub trumny przykrytej płytą, zazwyczaj z rzeźbionym wizerunkiem zmarłego;

 (1.2) daw. szt. archit. trumna, sarkofag, grobowiec, mauzoleum przeznaczone na zwłoki świętego

 (1.3) górn. rodzaj podpory stropu wyrobiska

 (1.4) środ. postument w kształcie walca lub prostopadłościanu, używany w cyrku przy tresurze zwierząt

 (1.5) daw. urb. słupek oddzielający ulicę od chodnika

Wiktionary

Tumba (gr. tymbos – grób, nagrobek) – główna część gotyckich lub renesansowych grobowców w kształcie kamiennej (w późniejszym okresie również brązowej) skrzyni ozdobionej płaskorzeźbami. Na zamykającej, poziomej płycie umieszczano rzeźbę przedstawiającą postać zmarłego. Termin używany także dla określenia płyty kamiennej umieszczonej w posadzce kościoła z inskrypcją, zdobioną płaskim reliefem, poświęconą zmarłemu.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Podobnie jak w przypadku pozostałych monarchów (z wyjątkiem grobu Kazimierza Wielkiego), nagrobek stanowi swojego rodzaju kenotafium – ciało Kazimierza Jagiellończyka, nie spoczywa we wnętrzu tumby, ale pochowane jest pod posadzką kaplicy.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈtũmba, AS: tũmba

Wiktionary

Powiązane:

 przym. tumbowy

Wiktionary


tumbas

staropolski statek rzeczny do przewożenia towarów; dubas


SJP.pl


tumbowy

tumba


SJP.pl

Patrz:

tumba

tumidajewicz

nazwisko


SJP.pl


tumidajski

nazwisko


SJP.pl

Osoby o tym nazwisku:

  • Aleksander Tumidajski – polski wojskowy
  • Antoni Tumidajski – polski kupiec
  • Kazimierz Tumidajski – polski wojskowy

Wikipedia


tumiwisista

potocznie: osoba wykazująca brak jakiegokolwiek zaangażowania, prowadząca bierny tryb życia


SJP.pl


tumiwisistka

tumiwisista


SJP.pl

Patrz:

tumiwisista

tumiwisizm

potocznie: brak zaangażowania, lekceważenie obowiązków


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) pot. żart. postawa charakteryzująca się obojętnością, biernością, brakiem zaangażowania, lekceważeniem czegoś

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) (…) nonszalancja, bylejakość, taki tumiwisizm jest aprobowany i przez zwierzchnika sił zbrojnych, i prezesa Rady Ministrów.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌtũmʲiˈvʲiɕism̥, AS: tũmʹivʹiśism̦

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. tumiwisista m., tumiwisistka ż.

Wiktionary


tumiłowicz

nazwisko


SJP.pl


tummim

urim i tummim: święte przedmioty ukryte w pektorale arcykapłana, mające zastępować pogańskie wyrocznie


SJP.pl


tumor

obrzmienie o kształcie przeważnie kulistym, będące tworem patologicznym uciskającym sąsiednie tkanki; guz nowotworowy


SJP.pl


tumorektomia

zabieg chirurgiczny polegający na wyłuszczeniu łagodnego guzka nowotworowego z piersi


SJP.pl

Tumorektomia (ang. tumorectomy) – zabieg chirurgiczny, polegający na usunięciu większości lub całości pierwotnego guza nowotworowego, z minimalnym usunięciem otaczającej, zdrowej tkanki.

Wikipedia


tumorowy

przymiotnik od: tumor


SJP.pl


tumski

1. Tum (wieś w Polsce);
2. tum (katedra lub kolegiata)


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z tumem, dotyczący tumu

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Szeregu zabytków tumskich nigdy nie udostępniono zwiedzającym.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. tum mrz., Tum mrz.

Wiktionary


tumult

zgiełk, wrzawa, zamieszanie


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) sytuacja zamętu

 (1.2) gwar zmieszanych głosów

 (1.3) hist. zamieszki na tle wyznaniowym, głównie w okresie I Rzeczpospolitej;

Wiktionary

Tumult (łac. tumultus – zgiełk) – nazwa zaburzeń, zamieszek w czasach I Rzeczypospolitej. Najczęściej były to starcia na tle wyznaniowym połączone z bezczeszczeniem przedmiotów kultu.

Do najbardziej znanych należą:

  • tumult gdański 1525–1526 – antykatolickie wystąpienie luterańskiego pospólstwa i plebsu Gdańska, zakończone ścięciem 14 zwolenników luteranizmu,
  • tumult warszawski w 1525 – wystąpienie pospólstwa przeciw nierówności w dostępie do handlu i nierównego traktowania cechów rzemieślniczych,
  • tumult krakowski 1574 – zburzenie zboru ewangelickiego przez katolików, głównie żaków Akademii Krakowskiej,
  • tumult wileński 1611 – 2 i 3 lipca podczas tumultu splądrowano i spalono zbór kalwiński oraz zabito pastora,
  • tumult lubelski 1627 – zburzenie zboru braci polskich,
  • tumult toruński w 1724 – wystąpienie luterańskiego mieszczaństwa Torunia przeciwko jezuitom.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) W tym tumulcie z łatwością udało się uniknąć pościgu.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈtũmult, AS: tũmult

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. tumultant mos.

 przym. tumultowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) rozgardiasz, galimatias, zamieszanie, zamęt

 (1.2) wrzawa, zgiełk, harmider

 (1.3) zamieszki, pogrom

Wiktionary


tumultant

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) daw. osoba wywołująca tumult

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. tumult mrz.

 przym. tumultowy

Wiktionary


tumultoso

określenie wykonawcze: bardzo głośno, hałaśliwie


SJP.pl


tumultowy

przymiotnik relacyjny

 (1.1) daw. związany z tumultem, dotyczący tumultu

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. tumult mrz., tumultant mos.

Wiktionary


tumulus

kopiec o stożkowatej formie, naturalny lub usypany sztucznie, kryjący grób; kurhan


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) archeol. kopiec ziemny usypany nad grobowcem

Wiktionary

Kurhan, in. tumulus (łac. tumulus) – rodzaj mogiły w formie kopca, o kształcie stożkowatym lub zbliżonym do półkulistego, z elementami drewnianymi, drewniano-kamiennymi lub kamiennymi, w którym znajduje się komora grobowa z pochówkiem szkieletowym lub ciałopalnym. Pomieszczenia grobowe, nieraz bardzo rozbudowane, mają zwykle konstrukcję kamienną bądź drewnianą, czasem są kute w litej skale.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: tũˈmulus, AS: tũmulus

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) kurhan

Wiktionary


tumusin

Tumusin – wieś w Polsce położona w województwie łódzkim, w powiecie poddębickim, w gminie Poddębice.

W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa sieradzkiego.

Wikipedia


tunbergia

roślina zielna z rodziny akantusowatych (akantowatych); thunbergia


SJP.pl

Tunbergia (Thunbergia Retz.) – rodzaj roślin z rodziny akantowatych (Acanthaceae). Należy do niego ok. 90 gatunków występujących w Afryce Południowej, południowej Azji i na Madagaskarze. Gatunkiem typowym jest Thunbergia capensis Retz.. Nazwę nadano dla uczczenia szwedzkiego botanika Carla Petera Thunberga.

Wikipedia


tuńczyk

duża drapieżna ryba


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy

 (1.1) icht. duża, żyjąca w ławicach, ryba drapieżna, ważna w rybołówstwie;

 (1.2) spoż. kulin. mięso z tuńczyka (1.1)

Wiktionary

Wikipedia

Przykłady

 (1.2) Pokrój pomidorki cherry na połówki, dodaj wraz z tuńczykiem do makaronu i gotuj przez kolejne 2-3 minuty.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈtũj̃n͇t͡ʃɨk, AS: tũĩ ̯ṇčyk

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. tuńczykowiec m.

 przym. tuńczykowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) gw-pl|Górny Śląsk|tunfisz.

Wiktionary


tuńczykowce

1. statek przeznaczony do połowu tuńczyków;
2. przedstawiciel podrzędu ryb promieniopłetwych


SJP.pl

Makrelowce (Scombroidei), tuńczykowce (Thunnoidei) – podrząd ryb okoniokształtnych (Perciformes) obejmujący gatunki pelagiczne strefy umiarkowanej i tropikalnej, charakteryzujące się ciałem wrzecionowatego kształtu z cienkim, ale mocnym trzonem ogonowym, zakończonym półksiężycowatą płetwą ogonową. Po obu bokach ogona zwykle obecna jest stępka. Na trzonie ogonowym często występują dodatkowe płetewki. Kości górnoszczękowe są zrośnięte ze sobą i połączone z międzyszczękowymi. W stanie kopalnym makrelowce są znane z pokładów eocenu. Mają bardzo duże znaczenie gospodarcze i użytkowe.

Wikipedia


tuńczykowiec

1. statek przeznaczony do połowu tuńczyków;
2. przedstawiciel podrzędu ryb promieniopłetwych


SJP.pl


tuńczykowy

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z tuńczykiem, dotyczący tuńczyków

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. tuńczyk mzw., tuńczykowiec mzw.

Wiktionary


tundra

bezleśny obszar podbiegunowy, pokryty roślinnością karłowatą, mchami, porostami itp.


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) geogr. bezleśne zbiorowisko roślinności w zimnym klimacie strefy arktycznej i subarktycznej;

Wiktionary

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Strefa tundry jest prawie zupełnie pozbawiona ludzkich osiedli.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈtũndra, AS: tũndra

Wiktionary

Powiązane:

 przym. tundrowy

Wiktionary


tundrowy

przymiotnik od: tundra


SJP.pl


tunek

rodzaj ryb okoniokształtnych z rodziny makrelowatych


SJP.pl


tunel

1. ograniczony z góry odcinek drogi, przejścia, przelotu;
2. środowiskowo:
a) kolczyk tworzący okrągły, szeroki otwór w małżowinie usznej;
b) otwór powstały na skutek założenia takiego kolczyka


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) bud. budowla ziemna umożliwiająca poprowadzenie drogi lub torów kolejowych pod ziemią, górą, wodą itp.;

 (1.2) inform. połączenie się ze zdalnym komputerem przez połączenie się z pośrednim komputerem, z którego dopiero następuje docelowe połączenie;

 (1.3) okolony czymś, słabo oświetlony fragment przestrzeni przypominający podziemne przejście

 (1.4) ogrod. foliowa szklarnia o lekkiej konstrukcji;

 (1.5) kolczyk z wielką dziurą;

Wiktionary

  • tunel – budowla transportowa
  • tunel – rodzaj jaskini
  • tunel – rodzaj kolczyka
  • tunel – termin informatyczny
  • Tunel – część wsi Uherce Mineralne, w Polsce, w województwie podkarpackim, w powiecie leskim, w gminie Olszanica
  • Tunel – nieoficjalna część wsi Uniejów-Rędziny, w Polsce, w województwie małopolskim, w powiecie miechowskim, w gminie Charsznica
  • Tunel – stacja kolejowa w Uniejowie-Rędzinach
  • Tünel – system metra w europejskiej części Stambułu
  • Tunel (Daylight) – film, dreszczowiec z 1996 roku, reż. Rob Cohen
  • Tunel (Tunnelen) – thriller z 2019 roku, reż. Pål Øie
  • Tunel (Der Tunnel) – opowiadanie szwajcarskiego pisarza Friedricha Dürrenmatta
  • Tunel – powieść Ernesta Sábato

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Dzięki tunelom nie trzeba omijać góry.

 (1.2) Haker próbował wykorzystać tunel, ale został szybko namierzony.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈtũnɛl, AS: tũnel

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. tunelowanie n.

:: zdrobn. tunelik m.

 czas. tunelować ndk.

 przym. tunelowy

 przysł. tunelowo

Wiktionary

Synonimy:

 (1.4) foliak

Wiktionary


tunelik

zdrobnienie od: tunel


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) zdrobn. od tunel

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. tunel m.

Wiktionary


tunelować

w informatyce: zastawiać połączenia pomiędzy dwoma hostami w taki sposób, by sprawiały wrażenie połączonych bezpośrednio


SJP.pl


tunelowanie

w informatyce: zastawiać połączenia pomiędzy dwoma hostami w taki sposób, by sprawiały wrażenie połączonych bezpośrednio


SJP.pl

  • efekt tunelowy – przejście układu fizycznego pomiędzy stanami oddzielonymi barierą potencjału w mechanice kwantowej
  • tunelowanie – zestawianie połączenia pomiędzy oddalonymi hostami poprzez sieć nieznającą protokołu, którym hosty te komunikują się (pojęcie z zakresu informatyki)

Wikipedia


tuner

[czyta: tjuner]
1. część składowa radioodbiornika, telewizora itp., służąca do wydzielenia sygnału właściwego ze wszystkich docierających do jego wejścia sygnałów;
2. odbiornik sygnałów radiowych współpracujący ze wzmacniaczem


SJP.pl

Tuner – układ elektroniczny, który ze złożonego sygnału wejściowego wybiera ten, na podstawie którego konstruowany jest dźwięk lub obraz w odbiorniku radiofonicznym (tuner radiowy), odbiorniku telewizyjnym (tuner telewizyjny), bądź satelitarnym (tuner satelitarny).

Często poprzez słowo tuner rozumie się kartę telewizyjną albo inne urządzenie, które potrafi przekształcać sygnał analogowy (S-Video, Composite) na sygnał cyfrowy, zrozumiały dla komputera i jego podzespołów.

Wikipedia


tunerowy

tuner [czytaj: tjunerowy]


SJP.pl


tunetańczyk

mieszkaniec Tunisu; tunisyjczyk


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) mieszkaniec Tunisu

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌtũnɛˈtãj̃n͇t͡ʃɨk, AS: tũnetãĩ ̯ṇčyk

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Tunis m., tunisyjczyk m., tunisyjka ż., Tunezja ż., Tunezyjczyk m., Tunezyjka ż.

:: fż. tunetanka ż.

 przym. tuniski, tunetański, tunezyjski

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) tunisyjczyk

Wiktionary


tunetanka

mieszkanka Tunisu; tunisyjka


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) mieszkanka Tunisu

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌtũnɛˈtãnka, AS: tũnetãnka

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Tunis m., tunisyjczyk m., tunisyjka ż., Tunezja ż., Tunezyjczyk m., Tunezyjka ż.

:: fm. tunetańczyk m.

 przym. tuniski, tunetański, tunezyjski

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) tunisyjka

Wiktionary


tunetański

przymiotnik od: Tunis; tuniski


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) odnoszący się do miasta Tunis

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Leży ono w odległości około 20 km na północny wschód od Tunisu, nad Zatoką Tunetańską.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌtũnɛˈtãj̃sʲci, AS: tũnetãĩ ̯sʹḱi

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Tunis m., tunisyjczyk m., tunisyjka ż., tunetańczyk m., tunetanka ż., Tunezja ż., Tunezyjczyk m., Tunezyjka ż.

 przym. tuniski, tunezyjski

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) tuniski

Wiktionary


tunezja

państwo w Afryce ze stolicą w Tunisie; Republika Tunezyjska


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) geogr. polit. państwo w Afryce;

Wiktionary

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Tunezja położona jest w Afryce Północnej i zajmuje powierzchnię wielkości połowy Polski.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: tũˈnɛzʲja, AS: tũnezʹi ̯a

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Tunezyjczyk m., Tunezyjka ż., Tunis m., tunetańczyk m., tunetanka ż., tunisyjczyk m., tunisyjka ż.

 przym. tunezyjski, tunetański, tuniski

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) Republika Tunezyjska

Wiktionary


tunezyjczyk

obywatel Tunezji


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) obywatel Tunezji

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) W świecie arabskim funkcjonuje stereotyp Tunezyjczyka jako osoby uparcie odżegnującej się od swojej arabskości.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌtũnɛˈzɨjt͡ʃɨk, AS: tũnezyi ̯čyk

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Tunezja ż., Tunis m., tunisyjczyk m., tunisyjka ż., tunetańczyk m., tunetanka ż.

:: fż. Tunezyjka ż.

 przym. tunezyjski, tuniski, tunetański

Wiktionary


tunezyjka

obywatelka Tunezji


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) obywatelka Tunezji

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌtũnɛˈzɨjka, AS: tũnezyi ̯ka

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Tunezja ż., Tunis m., tunisyjczyk m., tunisyjka ż., tunetańczyk m., tunetanka ż.

:: fm. Tunezyjczyk m.

 przym. tunezyjski, tuniski, tunetański

Wiktionary


tunezyjski

przymiotnik od: Tunezja


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) odnoszący się do państwa Tunezja

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌtũnɛˈzɨjsʲci, AS: tũnezyi ̯sʹḱi

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Tunezja ż., Tunezyjczyk m., Tunezyjka ż., Tunis m., tunisyjczyk m., tunisyjka ż., tunetańczyk m., tunetanka ż.

 przym. tuniski, tunetański

Wiktionary


tunfisz

rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy

 (1.1) gw-pl|Górny Śląsk. icht. tuńczyk

Wiktionary


tung

gatunek drzewa; aleuryt; tungowiec


SJP.pl


tunga

pchła piaskowa


SJP.pl


tungowiec

gatunek drzewa; aleuryt; tung


SJP.pl

Tung molukański, nazywany także tungowcem molukańskim, dwuguzem trzyłatowym, kroplanem trzyłatowym (Aleurites moluccanus) – gatunek drzewa z rodziny wilczomleczowatych (Euphorbiaceae). Prawdopodobnie pochodzi z Malezji. Jest obecnie uprawiany w licznych krajach tropikalnych i subtropikalnych. Olej kukui zawiera dużą ilość nienasyconych kwasów tłuszczowych (przede wszystkim kwas linolowy).

Wikipedia


tungowy

1. przymiotnik od: tung, tunga;
2. olej tungowy - olej otrzymywany z drzewa tungowego rosnącego w Chinach


SJP.pl


tungsol

stop wolframu odznaczający się dużą rozszerzalnością cieplną, używany dawniej w elektrycznych wyłącznikach cieplnych


SJP.pl


tungsten

dawniej używana w Polsce nazwa pierwiastka chemicznego wolframu


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) daw. chem. wolfram

Wiktionary

Wolfram (W, łac. wolframium) – pierwiastek chemiczny z grupy metali przejściowych w układzie okresowym. Nazwa pochodzi od wolframitu, minerału, z którego wolfram został wyodrębniony po raz pierwszy. Dawna nazwa polska tungsten pochodzi od szwedzkich słów tung – ‘ciężki’ i sten – ‘kamień’; nazwa o takiej etymologii używana jest współcześnie w języku angielskim, francuskim i kilku innych.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ˈtũŋkstɛ̃n, AS: tũŋkstẽn

Wiktionary


tunguski

dotyczący Tunguzów


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z Tunguzami, dotyczący Tunguzów

 (1.2) jęz. związany z językami tunguskimi

 (1.3) geogr. związany z rzekami: Podkamienną Tunguzką albo Dolną Tunguzką

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (2.1) przest. jęz. język tunguski - współcześnie język ewenkijski;

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Tunguz mos., Tunguzka ż.

Wiktionary


tunguz

dawniej: Ewenk (członek ludu mieszkającego w Eurazji)


SJP.pl


tunguzi

dawniej: Ewenkowie (lud mieszkający w Eurazji)


SJP.pl

  • Tunguzi – stosowana dawniej nazwa Ewenków
  • Tunguzi – ludy tunguskie, używana obecnie nazwa ludów należących do tungusko-mandżurskiej rodziny językowej

Wikipedia


tunguzka

dawniej: Ewenka (członkini ludu mieszkającego w Eurazji)


SJP.pl


tunicela

strój subdiakona podczas mszy odprawianej z asystą lub strój biskupa odprawiającego mszę pontyfikalną; tunicella


SJP.pl

Tunika, tunicella – szata liturgiczna używana przez subdiakona oraz biskupa, nakładana podczas sprawowania uroczystej mszy w nadzwyczajnej formie rytu rzymskiego.

Tunicella występowała jako element stroju liturgicznego w VI w., u schyłku którego wyszła z użycia. Przywrócono ją w IX w. Była podobna do dalmatyki, jednak mniej zdobiona. Ponadto w średniowieczu różniła się od niej węższymi rękawami o odmiennym kroju, ale z czasem ta różnica zanikła. Główną różnicą między tunicellą okresu średniowiecznego a dalmatyką tegoż okresu jest brak rozcięcia po bokach szaty, ponadto ówczesne tuniki były krótsze od dalmatyk.

Wikipedia


tunicella

strój subdiakona podczas mszy odprawianej z asystą lub strój biskupa odprawiającego mszę pontyfikalną; tunicela


SJP.pl


tuniczka

zdrobnienie od: tunika


SJP.pl


tunika

1. spodnia szata z lnu lub wełny noszona w starożytnym Rzymie przez kobiety i mężczyzn;
2. strój rycerza, zakładany na zbroję;
3. część stroju


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) hist. staroż. spodnia, lekka szata wełniana, zwykle z krótkim rękawem lub bez, noszona przez mężczyzn i kobiety w starożytnym Rzymie;

 (1.2) hist. krótka spódniczka noszona dawniej na wąskiej sukni

 (1.3) książk. długa, raczej luźna bluzka przypominająca sukienkę, noszona do spodni, getrów lub wąskiej spódnicy

 (1.4) szata używana niegdyś przez subdiakona oraz biskupa podczas sprawowania liturgii w nadzwyczajnej formie rytu rzymskiego;

 (1.5) zool. osłona ciała niektórych zwierząt morskich, np. osłonic, w formie galaretowatej lub stwardniałej wydzieliny nabłonka

Wiktionary

Tunika (łac.):

Odzież
  • tunika – rodzaj ubioru w starożytnym Rzymie
  • tunika – w Kościele rzymskokatolickim pierwotnie ozdobna szata liturgiczna; później używana przez subdiakonów długa szata zwana tunicellą, wkładana na albę
  • tunika – najbardziej wewnętrzna część habitów zakonnych

Wikipedia

Przykłady

 (1.3) Getrów nienawidzę, tunik też nie lubię z reguły. (z Internetu)

Wiktionary

Wymowa:

IPA: tũˈɲika, AS: tũńika

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. zdrobn. tuniczka

Wiktionary

Synonimy:

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

 rzecz. zdrobn. tuniczka

frazeologia.

etymologia.

 (1.1-5) etym|łac|tunica.

uwagi.

 (1.3) zobacz też: Indeks:Polski - Ubrania

tłumaczenia.

* angielski: (1.1) tunic

* hiszpański: (1.1) túnica ż.

* kaszubski: (1.1) tunika ż.

* kataloński: (1.1) túnica ż.

* słowacki: (1.1) tunika ż.; (1.3) tunika ż.

źródła.

== tunika (język baskijski.) ==

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik

 (1.1) tunika

odmiana.

przykłady.

składnia.

kolokacje.

synonimy.

Wiktionary


tunikowy

tunika


SJP.pl

Patrz:

tunika

tuning

[czytaj: tiuning lub tuning] ogół zabiegów polegających na zmianie wyglądu lub parametrów samochodu w celu dostosowania go do gustu właściciela; rasowanie, tuningowanie


SJP.pl

  • tuning komputerów
  • tuning samochodów
  • tuning motocykli

Wikipedia


tuningować

[czytaj: tjuningować] modyfikować coś (np. komputer, pojazd) w sposób poprawiający wydajność lub odpowiadający czyimś szczególnym potrzebom; rasować


SJP.pl


tuningowiec

[czytaj: tjuningowiec] osoba zajmująca się tuningiem; tuner


SJP.pl


tuningowy

tuning [czytaj: tjuningowy]


SJP.pl


tunis

stolica Tunezji


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna

 (1.1) geogr. stolica Tunezji;

Wiktionary

Tunis (arab. ‏تونس‎; [Tūnis]) – stolica Tunezji, położona w odległości ok. 10 km od Zatoki Tuniskiej na Morzu Śródziemnym, nad zachodnim brzegiem Jeziora Tuniskiego.

Miasto znajduje się ok. 17 km na południowy zachód od dawnej Kartaginy.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Kilkaset osób wzięło udział w pierwszej prorządowej manifestacji w Tunisie.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈtũɲis, AS: tũńis

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. tunisyjczyk m., tunisyjka ż., tunetańczyk m., tunetanka ż., Tunezja ż., Tunezyjczyk m., Tunezyjka ż.

 przym. tuniski, tunetański, tunezyjski

Wiktionary


tuniski

przymiotnik od: Tunis; tunetański


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) odnoszący się do miasta Tunis, dotyczący Tunisu, związany z Tunisem, pochodzący z Tunisu

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Jeszcze raz mógł zginąć w roku 1985, kiedy w odpowiedzi na kolejne zamachy minister obrony Icchak Rabin, po konsultacji z premierem Szimonem Peresem, dał rozkaz zbombardowania tuniskiej kwatery OWP.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: tũˈɲisʲci, AS: tũńisʹḱi

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Tunis m., tunisyjczyk m., tunisyjka ż., tunetańczyk m., tunetanka ż., Tunezja ż., Tunezyjczyk m., Tunezyjka ż.

 przym. tunetański, tunezyjski

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) tunetański

Wiktionary


tunisyjczyk

mieszkaniec Tunisu; tunetańczyk


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) mieszkaniec Tunisu

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌtũɲiˈsɨjt͡ʃɨk, AS: tũńisyi ̯čyk

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Tunis m., tunetańczyk m., tunetanka ż., Tunezja ż., Tunezyjczyk m., Tunezyjka ż.

:: fż. tunisyjka ż.

 przym. tuniski, tunetański, tunezyjski

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) tunetańczyk

Wiktionary


tunisyjka

mieszkanka Tunisu; tunetanka


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) mieszkanka Tunisu

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌtũɲiˈsɨjka, AS: tũńisyi ̯ka

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Tunis m., tunetańczyk m., tunetanka ż., Tunezja ż., Tunezyjczyk m., Tunezyjka ż.

:: fm. tunisyjczyk m.

 przym. tuniski, tunetański, tunezyjski

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) tunetanka

Wiktionary


tuodziangozaur

rodzaj dinozaura z rodziny stegozaurów


SJP.pl

Tuojiangosaurus – rodzaj dinozaura z rodziny stegozaurów (Stegosauridae), żyjący w późnej jurze na terenie obecnych Chin. Jest obecnie największym znanym azjatyckim przedstawicielem tej grupy dinozaurów. Tuodziangozaur został opisany w 1977 roku przez chińskich naukowców (Donga, Li, Zhou i Zhanga) dokładnie sto lat po rodzaju Stegosaurus.

Tuojiangosaurus znaczy "jaszczur znad rzeki Tuo Jiang", płynącej przez prowincję Syczuan, w której znaleziono szczątki.

Wikipedia


tup

zwykle w wyrażeniu "tup, tup" - wykrzyknik naśladujący dźwięki powstające podczas chodzenia, zwłaszcza głośnego; tupu, tupu; tupu-tupu


SJP.pl

wykrzyknik

 (1.1) dźwięk. wyraz naśladujący dźwięki powstające podczas głośnego chodzenia, tupania

forma czasownika.

 (2.1) 2. os. rozk. od tupać

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Tup, chwila ciszy, tup, tup, tup, znowu cisza – coś stąpało po strychu...

Wiktionary

Wymowa:

IPA: tup, AS: tup

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. tupanie n., tupnięcie n., tupotanie n., tuptuś mzw., zatupanie n., zatupotanie n., zatupywanie n.

 czas. tupnąć dk., tupać ndk., tupotać ndk., zatupać dk., zatupotać dk., zatupywać ndk.

Wiktionary


tupać

1. z dużą siłą uderzać stopami, zwykle obutymi, o podłoże;
2. stąpając, powodować powstawanie głośnych odgłosów


SJP.pl

czasownik

 (1.1) mocno uderzać stopami, zwykle obutymi, o ziemię lub podłogę; stąpać głośno

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Tupię nóżką do rytmu.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈtupat͡ɕ, AS: tupać

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. tupanie n., tupotanie n., tupot m., tupany m., tuptuś mzw.

 czas. wytupywać ndk., tupotać ndk., tupnąć dk.

 wykrz. tup

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) tupotać

Wiktionary


tupadły

nazwa kilku wsi w Polsce


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj niemęskoosobowy, liczba mnoga, nazwa własna

 (1.1) geogr. toponim, nazwa kilku wsi w Polsce;

Wiktionary

6 miejscowości w Polsce:

  • Tupadły – wieś w województwie kujawsko-pomorskim, w powiecie inowrocławskim, w gminie Inowrocław
  • Tupadły – wieś w województwie kujawsko-pomorskim, w powiecie inowrocławskim, w gminie Złotniki Kujawskie
  • Tupadły – wieś w województwie kujawsko-pomorskim, w powiecie lipnowskim, w gminie Wielgie
  • Tupadły – wieś w województwie kujawsko-pomorskim, w powiecie nakielskim, w gminie Kcynia
  • Tupadły – wieś w województwie mazowieckim, w powiecie płockim, w gminie Drobin
  • Tupadły – wieś w województwie pomorskim, w powiecie puckim, w gminie Władysławowo

Wikipedia

Powiązane:

 rzecz. Tupadła nmos.

Wiktionary


tupaj

ssak nadrzewny z rodziny tupajowatych; tupaja, wiewiórecznik pospolity


SJP.pl


tupaja

ssak nadrzewny z rodziny tupajowatych; tupaj, wiewiórecznik pospolity


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) zool. nazwa systematyczna|Tupaia|ref=tak., rodzaj ssaka z rodziny tupajowatych;

Wiktionary

Tupaja, nadrzewnica (Tupaia) – rodzaj ssaków z rodziny tupajowatych (Tupaiidae).

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Samica tupai rodzi zwykle dwa młode.

Wiktionary


tupaje

ssak nadrzewny z rodziny tupajowatych; tupaj, wiewiórecznik pospolity


SJP.pl

Wiewióreczniki, tupaje, ryjówki nadrzewne (Scandentia) – rząd ssaków łożyskowych z nadrzędu euarchontów (Euarchonta), blisko spokrewnionych z latawcami i naczelnymi. Dawniej były zaliczane do owadożernych (Insectivora), a czasem do naczelnych (Primates), z uwagi na stosunkowo duży mózg. Wiewióreczniki z wyglądu przypominają wiewiórki, ale nie są z nimi blisko spokrewnione.

Wikipedia


tupajowate

o cechach tupajowatych (rodzina ssaków)


SJP.pl

Tupajowate, wiewiórecznikowate (Tupaiidae) – rodzina ssaków łożyskowych z rzędu wiewióreczników (Scandentia).

Wikipedia


tupajowaty

o cechach tupajowatych (rodzina ssaków)


SJP.pl


tupalski

nazwisko


SJP.pl

Osoby o tym nazwisku:

  • Aleksander Tupalski – polski piłkarz, hokeista i działacz sportowy
  • Andrzej Tupalski (1862-1928) – tytularny generał brygady Wojska Polskiego
  • Łukasz Tupalski – polski piłkarz i trener

Wikipedia


tupamaros

Tupamaros;
1. peruwiański ruch rewolucyjny; Ruch Rewolucyjny im. Tupaca Amaru;
2. lewicowa partyzantka miejska w Urugwaju; Ruch Wyzwolenia Narodowego-Tupamaros


SJP.pl

Tupamaros – lewicowe organizacje rewolucyjne działające w krajach Ameryki Południowej, nazwane od inkaskiego bohatera Tupaca Amaru II

  • Ruch Rewolucyjny im. Tupaca Amaru w Peru
  • Ruch Wyzwolenia Narodowego Tupamaros w Urugwaju

Wikipedia


tupanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|tupać.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. tupot m., tupotanie n., tupanina ż., tupany m., tuptuś mzw.

 czas. wytupywać ndk., tupać ndk., tupotać ndk., tupnąć dk.

 wykrz. tup

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) tupotanie

Wiktionary


tupany

polski taniec ludowy


SJP.pl


tupeciara

kobieta zuchwała, pewna siebie, bezczelna, arogancka, wyrachowana


SJP.pl


tupeciarski

mający duży tupet, pewny siebie, zuchwały


SJP.pl


tupeciarz

ktoś zuchwały, arogancki, bezczelny


SJP.pl


tupecik

zdrobnienie od: tupet (pewność siebie, śmiałość)


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) zdrobn. od tupet (pewność siebie)

 (1.2) zdrobn. od tupet (peruka)

Wiktionary

Przykłady

 (1.2) Odkąd pamiętam nosił na głowie tupecik.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: tuˈpɛt͡ɕik, AS: tupećik

Wiktionary

Powiązane:

 zob. tupet.

Wiktionary


tupet

1. zbytnia śmiałość, pewność siebie; arogancja, zuchwalstwo, buta, pycha, bezczelność;
2. peruka nakrywająca wierzch głowy nad czołem


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) zbytnia pewność siebie, granicząca z bezczelnością, zuchwałość

 (1.2) półperuka noszona przez mężczyzn dla zakrycia łysiny nad czołem

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Z tupetem odpowiadał na pytania.

 (1.2) (…) swojego czasu, nosił włosy pudrowane, fryzurę i tupet markizów francuskich (…)

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈtupɛt, AS: tupet

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. tupeciarz m., tupeciara ż.

:: zdrobn. tupecik m.

 przym. tupeciarski

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) zuchwalstwo, buta, czelność, arogancja

Wiktionary


tupi

język ludów indiańskich zamieszkujących dorzecze Amazonki


SJP.pl


tupikowski

nazwisko


SJP.pl


tuplice

wieś w Polsce


SJP.pl

Tuplice – wieś w Polsce położona w województwie lubuskim, w powiecie żarskim, siedziba gminy Tuplice.

W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa zielonogórskiego.

Wikipedia


tuplicki

przymiotnik od: Tuplice


SJP.pl


tupnąć

uderzyć mocno nogą w podłogę


SJP.pl


tupocik

zdrobnienie od: tupot


SJP.pl


tupolew

samolot typu Tupolew


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy

 (1.1) lotn. samolot marki Tupolew

Wiktionary

Tupolew (PSC Tupolev, wcześniej Tupolev OKB, Biuro Projektowe Tupolewa) – rosyjski koncern lotniczy powstały 22 października 1922 roku.

Nazwa pochodzi od nazwiska rosyjskiego projektanta samolotów - Andrieja Nikołajewicza Tupolewa. Przez ponad 90 lat istnienia w firmie opracowano ponad 300 projektów różnych aparatów latających i małych łodzi, 50 z nich weszło do seryjnej produkcji. W sumie wyprodukowano ponad 18 tysięcy samolotów konstrukcji Tupolewa.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Lot rządowego tupolewa został przerwany.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. tupolewizm mrz.

 skr. Tu

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) Tu; pot. tutka

Wiktionary


tupolewizm

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) publ. polityczna praktyka naginania przepisów w istotnych procedurach bezpieczeństwa państwowego

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. tupolew m.

Wiktionary


tupot

hałaśliwy odgłos tupania, kroków


SJP.pl


tuptać

1. potocznie: chodzić, dreptać koło czegoś; zabiegać; krzątać się;
2. uderzać z hałasem stopami o ziemię


SJP.pl


tuptuś

pieszczotliwie o jeżu


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy

 (1.1) żart. o człowieku lub zwierzęciu, który tupie lub tupta (maszeruje drobnymi kroczkami); często o jeżu

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. tupot m., tupanie n., tupnięcie n., tuptanie n., przytuptanie n., tupacz m., tupany m., przytup m., potupanie n., przytupywanie n., wytupanie n., wytupywanie n., tupanina n.

 czas. tupać ndk., tupnąć dk., tuptać ndk., przytuptać dk., potupać dk., przytupywać ndk., przytupać dk., wytupywać ndk., wytupać dk.

 wykrz. tup

Wiktionary


tupu

zwykle w wyrażeniu "tupu, tupu" - wykrzyknik naśladujący dźwięki powstające podczas chodzenia, zwłaszcza głośnego; tupu-tupu; tup, tup


SJP.pl

wykrzyknik

 (1.1) dźwięk. …naśladujący dźwięki powstające podczas głośnego chodzenia, tupania

Wiktionary

Przykłady

składnia.

kolokacje.

 (1.1) tupu-tup

synonimy.

 (1.1) tup

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

frazeologia.

etymologia.

uwagi.

 (1.1) zazwyczaj powtórzone wielokrotnie, np. „tupu-tupu”

tłumaczenia.

źródła.

== tupu (język czamorro.) ==

thumb|tupu (1.1)

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik

 (1.1) bot. trzcina cukrowa

odmiana.

przykłady.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈtupu, AS: tupu

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) tup

Wiktionary


tupu-tupu

wykrzyknik naśladujący dźwięki powstające podczas chodzenia, zwłaszcza głośnego; tupu, tupu; tup, tup


SJP.pl


tur

wymarły w XVII w., potężny ssak z rodziny krętorogich, przodek bydła domowego


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy, nazwa własna

 (1.1) żegl. typ statków, tzw. pchaczy, budowanych w Polsce;

 (1.2) mot. wojsk. marka pojazdów opancerzonych produkowanych w Polsce;

 (1.3) mot. marka prototypu polsko-czechosłowackiej ciężarówki;

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna

 (2.1) geogr. nazwa szeregu wsi i gromad w Polsce, w Rosji i na Ukrainie;

 (2.2) geogr. hydrol. ciek wodny w Polsce, prawy dopływ Biebrzy

Wiktionary

Tur leśny, tur (Bos primigenius) – wymarły gatunek ssaka z rodziny wołowatych (Bovidae), przodek niektórych ras bydła domowego (Bos taurus). Z opisów w starych kronikach i zachowanych drzeworytów wynika, że tur był bardzo podobny do dużych ras bydła. Odkryty materiał wykopaliskowy jest niewielki.

Wikipedia

Przykłady

 (1.2) Kolejne dwa pojazdy rodziny Tur były lżejsze, opracowane z myślą o odbiorcach zagranicznych (Tur III, Tur IV), a kolejnym modelem proponowanym przez firmę dla Wojska Polskiego był Tur V.

 (2.2) Mieszkając w Turze, często ją spotykałem.

Wiktionary

Powiązane:

 (1.1)

:: rzecz. tur mzw./mrz., turoń mzw., turzyca ż.

:: przym. turzy, turzycowy

 (2.1)

:: rzecz. turzanin mos., turzanka ż.

:: przym. turski

Wiktionary

Synonimy:

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

 (1.1)

:: rzecz. tur mzw./mrz., turoń mzw., turzyca ż.

:: przym. turzy, turzycowy

 (2.1)

:: rzecz. turzanin mos., turzanka ż.

:: przym. turski

frazeologia.

etymologia.

uwagi.

tłumaczenia.

źródła.

== Tur (język turecki.) ==

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik, nazwa własna

 (1.1) imię|turecki|m.

odmiana.

przykłady.

składnia.

kolokacje.

synonimy.

Wiktionary


tur-owiec

członek TUR-u (Towarzystwa Uniwersytetu Robotniczego); turowiec


SJP.pl


tur-owski

TUR; turowski


SJP.pl


tur.

skrót od: turecki; turec.


SJP.pl

skrót

 (1.1) = turecki

Wiktionary

Język turecki (tur. Türkçe, IPA: [ˈtyɾct͡ʃɛ], Türk dili) – język należący do grupy oguzyjskiej języków tureckich, ojczysty dla ponad 83 mln ludzi na całym świecie, co czyni go najpowszechniejszym ze swojej rodziny językowej. Turecki używany jest przede wszystkim w Turcji i na Cyprze Północnym, mniejsze skupiska mówiących znajdują się w Iraku, Grecji, Bułgarii, Macedonii Północnej, Kosowie, Albanii i w innych częściach Europy Wschodniej. Turecki jest używany także przez wielu imigrantów w Europie Zachodniej, zwłaszcza w Niemczech. Turecki dzieli się na wiele dialektów; za podstawę języka literackiego i standard uważany jest turecki stambulski.

Wikipedia

Powiązane:

 rzecz. turecki mrz.

 przym. turecki

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) turec.

Wiktionary


tur.-osm.

skrót od: turecko-osmański


SJP.pl


tura

1. jedna z kolejno powtarzających się czynności;
2. jedna z grup wykonujących jakąś czynność


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) geogr. hydrol. rzeka w Rosji, lewy dopływ Tobołu; przepływająca przez obwód swierdłowskiego i tiumeński na zachodniej Syberii;

Wiktionary

  • Tura – pojęcie związane z grami
  • Tura – miasto w Indiach
  • Tura – miasto w Rosji
  • Tura – miasto na Węgrzech
  • Tura – rzeka
  • Tura – stanowisko archeologiczne w Egipcie z okresu Nagada III

Wikipedia

Przykłady

składnia.

kolokacje.

 (1.1) kolokacje rzeka|D=Tury|N=Turą.

synonimy.

antonimy.

hiperonimy.

 (1.1) rzeka

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

frazeologia.

etymologia.

uwagi.

tłumaczenia.

* białoruski: (1.1) Тура

* litewski: (1.1) Tura

* rosyjski: (1.1) Тура ż.

* ukraiński: (1.1) Тура ż.

źródła.

== Tura (język turecki.) ==

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik, nazwa własna

 (1.1) imię|turecki|m.

odmiana.

przykłady.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈtura, AS: tura

Wiktionary

Synonimy:

antonimy.

hiperonimy.

 (1.1) rzeka

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

frazeologia.

etymologia.

uwagi.

tłumaczenia.

* białoruski: (1.1) Тура

* litewski: (1.1) Tura

* rosyjski: (1.1) Тура ż.

* ukraiński: (1.1) Тура ż.

źródła.

== Tura (język turecki.) ==

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik, nazwa własna

 (1.1) imię|turecki|m.

odmiana.

przykłady.

składnia.

kolokacje.

synonimy.

Wiktionary


turacyna

Turacyna – unikatowy czerwony barwnik organiczny z rodzaju porfiryn występujący naturalnie wyłącznie w piórach niektórych przedstawicieli ptaków z rodziny turakowatych. Ten zawierający miedź związek jest odpowiedzialny za czerwonofioletowy kolor upierzenia turaków. Pod wpływem wilgoci zmienia kolor na granatowy. Inne gatunki ptaków podobne barwy zawdzięczają głównie pochodzącym z roślin karotenoidom.

Wikipedia


turak

ptak afrykański; szyszak; chełmiak; bananojad


SJP.pl

Wikipedia


turakowate

o cechach turakowatych (rodzina ptaków)


SJP.pl

Turakowate (Musophagidae) – rodzina ptaków z rzędu turakowych (Musophagiformes). Występują wyłącznie w Afryce Subsaharyjskiej. Żyją w lasach i na sawannach. Nie są dobrymi lotnikami, za to dobrze biegają i wspinają się po drzewach. Są łatwo rozpoznawalne dzięki charakterystycznym czubom na głowie.

Wikipedia


turakowaty

o cechach turakowatych (rodzina ptaków)


SJP.pl


turakowe

o cechach turakowych (rząd ptaków)


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj niemęskoosobowy, liczba mnoga

 (1.1) syst. ornit. nazwa systematyczna|Musophagiformes|Seebohm|ref=tak., rząd ptaków z infragromady ptaków neognatycznych, obejmuje gatunki występujące wyłącznie w Afryce subsaharyjskiej;

Wiktionary

Turakowe (Musophagiformes) – rząd ptaków z podgromady ptaków nowoczesnych Neornithes. Występują wyłącznie w Afryce Subsaharyjskiej.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Ptaki z rzędu turakowych budują gniazda na drzewach.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. turak mzw., turakowate lm nm.

Wiktionary


turakowerdyna

Turakowerdyna – zielony barwnik organiczny występujący naturalnie w piórach niektórych gatunków ptaków z rodziny turakowatych. Jest jednym z bardzo nielicznych zielonych barwników występujących w ptasich piórach – barwnik o bardzo podobnych właściwościach (możliwe, że identyczny z turakowerdyną) odkryto również u niektórych kuraków i długoszponów. Pióra większości innych gatunków przybierają kolor zielony dzięki załamywaniu się światła na strukturze piór.

Wikipedia


turakowy

o cechach turakowych (rząd ptaków)


SJP.pl


turan

region w Azji Środkowej, w którym żyli Kadżarowie


SJP.pl

  • Turan (partia) – partia polityczna
  • Turan (mitologia) – etruska bogini miłości
  • Turan (botanika) – winorośl z gatunku winorośl właściwa
  • Turan – region w Azji Środkowej, pierwowzór pojęcia turanizm węgierski

Miejscowości:

  • Turan – miasto w Tuwie, w Rosji
  • Turan – samorząd lokalny w Izraelu

Seria węgierskich czołgów z okresu II wojny światowej:

  • 40.M Turán I
  • 41.M Turán II
  • 43.M Turán III

Wikipedia


turańczyk

członek ludu ugrofińskiego lub uralo-ałtajskiego


SJP.pl


turasiewicz

nazwisko


SJP.pl


turawa

wieś w Polsce


SJP.pl

Turawa (dodatkowa nazwa w j. niem. Turawa) – wieś w Polsce, położona w województwie opolskim, powiecie opolskim, w gminie Turawa, na Śląsku Opolskim, na północ od Opola, nad Małą Panwią i Jeziorem Turawskim. Siedziba gminy oraz nadleśnictwa.

W latach 1954–1972 wieś należała i była siedzibą władz gromady Turawa. W latach 1975–1998 wieś położona była w ówczesnym woj. opolskim.

Wikipedia


turawianin

mieszkaniec Turawy (wsi w Polsce)


SJP.pl


turawianka

mieszkanka Turawy (wsi w Polsce)


SJP.pl


turawski

Turawa


SJP.pl

Patrz:

Turawa

turbacja

strapienie, frasunek, kłopot


SJP.pl


turbacz

najwyższy szczyt Gorców w Beskidach Zachodnich


SJP.pl

Turbacz – najwyższy szczyt Gorców, znajdujący się w centralnym punkcie pasma i tworzący potężny rozróg. Według większości źródeł ma wysokość 1310 m n.p.m. Zbudowany jest z fliszu karpackiego.

Wikipedia


turban

1. męskie nakrycie głowy noszone w Indiach, Iranie krajach Półwyspu Arabskiego;
2. długi pas materiału zawijany ręcznie na głowie


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) męskie nakrycie głowy w postaci zwoju noszone w krajach orientalnych;

 (1.2) kobiece nakrycie głowy stylizowane na męski turban (1.1)

Wiktionary

Turban (z języka perskiego: دلبنت dulband) – męskie nakrycie głowy używane często w Indiach, krajach Półwyspu Arabskiego, w Iranie i Afganistanie, oraz w muzułmańskich krajach Afryki m.in. w Sudanie. W poszczególnych krajach nazywany jest lokalnymi nazwami: po arabsku عمامة; ‘imamah, turecku tülbent, w hindi pagri. Turbany nosili również m.in. przedkolumbijscy Majowie. Turban jest zwijany ręcznie z tkaniny bawełnianej o długości do 4 m. Sposobu wiązania turbanu muzułmanie uczą się przede wszystkim od starszych (np. ojców). Nie ma jednej metody. Stąd różny ich wygląd w poszczególnych krajach.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Człowiek w żółtym turbanie skłonił się niziutko i bardzo pokornie.

 (1.2) Tradycja wyznaczyła kobietom tylko sposób zasłaniania głowy i całego ciała – przykrywania ogolonych czaszek (…) peruką, chustą czy turbanem, a także noszenie długich rękawów, grubych pończoch i zapinanie się po samą szyję.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈturbãn, AS: turbãn

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz.

:: zdrobn. turbanik m.

 przym. turbanowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) zawój

Wiktionary


turbanik

zdrobnienie od: turban


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) zdrobn. od turban

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. turban m.

Wiktionary


turbanowy

turban


SJP.pl

Patrz:

turban

turbidymetr

przyrząd do określania mętności płynu


SJP.pl


turbidymetria

metoda optycznej analizy instrumentalnej, wykorzystująca zmiany zmętnienia roztworu powodowane wydzieleniem się oznaczanego składnika w postaci osadu albo emulsji; analiza turbidymetryczna


SJP.pl

Turbidymetria – metoda spektrofotometryczna w chemii analitycznej; służy do pomiaru mętności zawiesin. Istota metody jest analogiczna, jak w przypadku innych metod spektrofotometrycznych i opiera się na pomiarze relacji pomiędzy ilością światła emitowanego przez źródło, a ilością światła docierającą do detektora spektrofotometru, po przejściu przez komórkę (kuwetę) z badaną próbką. Relacja ta zależy głównie od stężenia cząstek zawiesiny, na których zachodzi dyspersja światła.

Wikipedia


turbidymetryczny

analiza turbidymetryczna - metoda optycznej analizy instrumentalnej, wykorzystująca zmiany zmętnienia roztworu powodowane wydzieleniem się oznaczanego składnika w postaci osadu albo emulsji; turbidymetria


SJP.pl


turbina

typ silnika


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) techn. silnik zmieniający energię kinetyczną cieczy lub gazu na ruch obrotowy;

Wiktionary

Turbina (z łac. turbo, burza, trąba powietrzna) – silnik przepływowy wykorzystujący energię przepływającego płynu do wytwarzania energii mechanicznej. Elementem wirnika oddziałującym z płynem są specjalnie ukształtowane łopatki.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Turbiny w elektrowniach wodnych kręcą się znacznie wolniej niż w elektrowniach parowych.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: turˈbʲĩna, AS: turbʹĩna

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. turbo n.

:: zdrobn. turbinka ż.

 przym. turbinowy

 temsłow. turbo-

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) silnik przepływowy

Wiktionary


turbinka

mały silnik napędzany powietrzem sprężonym na zasadzie turbiny


SJP.pl


turbinownia

pomieszczenie w zakładzie energetycznym mieszczące turbiny


SJP.pl


turbinowy

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z turbiną, dotyczący turbiny; działający na zasadzie turbiny

 (1.2) mający turbinę, napędzany turbiną

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. turbina ż.

Wiktionary


turbit

błyszczący żółty i krystaliczny proszek powstający przez ogrzewanie rtęci z kwasem siarkowym


SJP.pl


turbo

potocznie:
1. wyposażony w turbosprężarkę;
2. mający zwiększoną moc


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) pot. mot. turbosprężarka

Wiktionary

  • Turbo – album grupy Judas Priest
  • Turbo – film animowany z 2013 roku w reżyserii Davida Sorena
  • Turbo – guma do żucia produkcji Kent
  • Turbo – miasto w Kolumbii
  • Turbo – polski zespół metalowy
  • Turbo – południowokoreański zespół muzyczny
  • Turbo – rodzaj ślimaków morskich z rodziny turbanów (Turbinidae)
  • Turbo – węgierski zespół rockowy
  • Turbo – seria kompilatorów i programów narzędziowych
  • turbosprężarka (turbo) – maszyna wirnikowa składająca się z turbiny i sprężarki osadzonych na wspólnym wale

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Jacka samochód ma turbo, a mój nie.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈturbɔ, AS: turbo

Wiktionary

Powiązane:

 temsłow. turbo-

 rzecz. turbina ż., turbulencja ż.

Wiktionary


turbo-

temat słowotwórczy

 (1.1) pierwszy człon wyrazów złożonych wskazujący na ich związek znaczeniowy z ruchem wirowym lub z turbiną

Wiktionary

Przykłady

składnia.

kolokacje.

 (1.1) turbogenerator • turbokompresor • turbopompa • turbosprężarka • turbośmigłowiec

synonimy.

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

 rzecz. turbo n., turbina ż., turbulencja ż.

frazeologia.

etymologia.

 etym|łac|turbo.

uwagi.

tłumaczenia.

* włoski: (1.1) turbo-

źródła.

== turbo- (język włoski.) ==

wymowa.

znaczenia.

temat słowotwórczy

 (1.1) turbo-

odmiana.

przykłady.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈturbɔ, AS: turbo

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. turbo n., turbina ż., turbulencja ż.

Wiktionary


turbodiesel

[czytaj: turbodizel]
1. silnik Diesla wyposażony w turbosprężarkę;
2. potocznie: samochód z silnikiem Diesla wyposażonym w turbosprężarkę


SJP.pl

Wikipedia


turbodmuchawa

1. dmuchawa odśrodkowa wielostopniowa;
2. dmuchawa wirnikowa napędzana turbiną


SJP.pl


turbodoładować

zwiększyć moc silnika spalinowego turbosprężarką


SJP.pl


turbodoładowanie

zwiększyć moc silnika spalinowego turbosprężarką


SJP.pl

Turbosprężarka – maszyna wirnikowa składająca się z turbiny i sprężarki osadzonych na wspólnym wale. Służy do doładowania silnika spalinowego albo kotła parowego. Turbina jest zasilana spalinami z silnika, a sprężone powietrze przez sprężarkę zasila silnik. Turbosprężarka zwiększa sprawność i moc silnika przez wtłoczenie dodatkowego powietrza do komory spalania. Ta poprawa osiągów względem silnika wolnossącego wynika z tego, że sprężarka jest w stanie podać więcej powietrza (co umożliwia podanie większej ilości paliwa) do komory spalania niż jest to w stanie zrobić ciśnienie atmosferyczne.

Wikipedia


turbodoładowany

o silniku: doładowany turbosprężarką


SJP.pl


turbodoładowywanie

doładowywanie silnika spalinowego za pomocą turbosprzężarki


SJP.pl


turbogenerator

Turbogenerator – generator synchroniczny prądu elektrycznego przeznaczony do pracy z turbiną parową lub gazową. Wykorzystywany w elektrowniach jako przetwornik energii. Razem z turbiną nazywany turbozespołem.

Maszyny z biegunami utajonymi to maszyny pracujące z dużymi prędkościami obrotowymi, najczęściej jako generatory napędzane turbinami parowymi, stąd ich nazwa turbogeneratory. Ich prędkość wynosi zazwyczaj 3000 obr./min (1500 obr./min - duże jednostki czterobiegunowe), aby więc uzyskać częstotliwość napięcia 50 Hz należy zastosować uzwojenie dwubiegunowe.

Wikipedia


turbokapitalizm

współczesna forma kapitalizmu, opisana w 1999 roku przez amerykańskiego ekonomistę Edwarda Luttwaka


SJP.pl

Turbokapitalizm (kapitalizm z turbodoładowaniem) – termin wprowadzony przez amerykańskiego ekonomistę Edwarda Luttwaka i opisany w książce Turbokapitalizm: zwycięzcy i przegrani światowej gospodarki (1999) oraz w innych licznych artykułach tego autora.

Wikipedia


turbolechityzm

teoria spiskowa, według której Polska tworzyła mocarstwowe państwo zwane Imperium Lechitów przed swoim chrztem; turbosłowianizm


SJP.pl


turbopompa

Turbopompa – maszyna przepływowa składające się z zazwyczaj z pompy wirowej (odśrodkowej lub o przepływie osiowym) o dużej wydajności, osadzonej na jednym wale z turbiną lub silnikiem turbinowym. Turbopompy znajdują zastosowanie w sytuacjach gdzie zachodzi potrzeba przepompowania dużej ilości cieczy w krótkim czasie, np. pompy tłoczące paliwo w silnikach rakietowych lub wodę w wozach strażackich.

Wikipedia


turboreaktor

rodzaj silnika odrzutowego, zawierającego turbinę do sprężania powietrza w celu spalania paliwa


SJP.pl


turbosilnik

silnik turboodrzutowy


SJP.pl


turbosiódemka

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) środ. kolej. lokomotywa elektryczna serii EU07A

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌturbɔɕuˈdɛ̃mka, AS: turbośudmka

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) asynchron, brzydkie kaczątko

Wiktionary


turbosprężarka

Turbosprężarka – maszyna wirnikowa składająca się z turbiny i sprężarki osadzonych na wspólnym wale. Służy do doładowania silnika spalinowego albo kotła parowego. Turbina jest zasilana spalinami z silnika, a sprężone powietrze przez sprężarkę zasila silnik. Turbosprężarka zwiększa sprawność i moc silnika przez wtłoczenie dodatkowego powietrza do komory spalania. Ta poprawa osiągów względem silnika wolnossącego wynika z tego, że sprężarka jest w stanie podać więcej powietrza (co umożliwia podanie większej ilości paliwa) do komory spalania niż jest to w stanie zrobić ciśnienie atmosferyczne.

Wikipedia


turbosłowianizm

teoria spiskowa, według której Polska tworzyła mocarstwowe państwo zwane Imperium Lechitów przed swoim chrztem; turbolechityzm


SJP.pl


turbot

drapieżna ryba z rodziny skarpiowatych, z rzędu płastug; skarp


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy

 (1.1) icht. nazwa systematyczna|Scophthalmus maximus|ref=tak., gatunek ryby z rodziny nagładowatych

 (1.2) icht. ryba z gatunku turbot (1.1)

 (1.3) spoż. mięso z turbota (1.2)

 (1.4) kulin. potrawa z turbota (1.3)

Wiktionary

Skarp, turbot (Scophthalmus maximus) – gatunek ryby flądrokształtnej z rodziny nagładowatych (Scophthalmidae).

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ˈturbɔt, AS: turbot

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz.

:: zdrobn. turbotek m.

 przym. turbotowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) skarp

 (1.2) skarp

Wiktionary


turbotowate

rodzina morskich ryb z rzędu flądrokształtnych; skarpiowate


SJP.pl

Skarpiowate, turbotowate (Bothidae) – rodzina morskich ryb flądrokształtnych. Niektóre gatunki z tej rodziny mają znaczenie gospodarcze.

Wikipedia


turbować

1. sprawiać komuś kłopot;
2. troszczyć się


SJP.pl


turbowentylatorowy

turbowentylator


SJP.pl

Patrz:

turbowentylator

turbowiert

urządzenie służące do wiercenia obrotowego, złożone z turbiny hydraulicznej i sprzęgniętego z nią bezpośrednio świdra


SJP.pl

Turbowiert – urządzenie napędzające sprzężony z nim świder wiertniczy, stosowane w trakcie wierceń obrotowych. Wykorzystuje przepływ tłoczonej do otworu wiertniczego płuczki wiertniczej. Płuczka wprawia w ruch obrotowy turbinę hydrauliczną, a ta z kolei przekazuje moment obrotowy na narzędzie wiercące.

Wikipedia


turbozespół

Turbogenerator – generator synchroniczny prądu elektrycznego przeznaczony do pracy z turbiną parową lub gazową. Wykorzystywany w elektrowniach jako przetwornik energii. Razem z turbiną nazywany turbozespołem.

Maszyny z biegunami utajonymi to maszyny pracujące z dużymi prędkościami obrotowymi, najczęściej jako generatory napędzane turbinami parowymi, stąd ich nazwa turbogeneratory. Ich prędkość wynosi zazwyczaj 3000 obr./min (1500 obr./min - duże jednostki czterobiegunowe), aby więc uzyskać częstotliwość napięcia 50 Hz należy zastosować uzwojenie dwubiegunowe.

Wikipedia


turbulencja

1. gwałtowne zawirowanie powietrza w atmosferze ziemskiej;
2. w fizyce: nielaminarny ruch cząsteczek cieczy lub gazu, w którym ich tory przecinają się ze sobą; przepływ burzliwy;
3. dawniej: stan bezładu, zamętu; zamieszanie


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) chaotycznie poruszające się wiry i strumienie powietrza w atmosferze ziemskiej

 (1.2) ruch cieczy lub gazu, w którym tory poszczególnych elementów cieczy lub gazu przecinają się ze sobą w chaotyczny sposób

Wiktionary

Turbulencja, przepływ burzliwy – w mechanice ośrodków ciągłych, reologii i aerodynamice – określenie bardzo skomplikowanego, nielaminarnego ruchu płynów. Ogólniej termin ten oznacza złożone zachowanie dowolnego układu fizycznego, czasem zachowanie chaotyczne. Ruch turbulentny płynu przejawia się w występowaniu wirów i innych struktur koherentnych, zjawisku oderwania strugi, zjawisku mieszania. Dziedzinami nauki, które analizują zjawiska związane z turbulencją, są: hydrodynamika, aerodynamika i reologia. Model matematyczny turbulencji próbuje się tworzyć na bazie teorii układów dynamicznych i teorii chaosu.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Wbita paznokciami w siedzenie pasażera przede mną próbuję przetrwać te cholerne turbulencje.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz.

:: zdrobn. turbulencyjka ż.

 przym. turbulencyjny

 temsłow. turbo-

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) zawirowanie, wstrząs

 (1.2) wirowanie, zawirowanie

Wiktionary


turbulencyjny

dotyczący turbulencji


SJP.pl


turcja

państwo w południowo-zachodniej Azji i południowo-wschodniej Europie ze stolicą w Ankarze; Republika Turcji


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) polit. geogr. państwo na pograniczu Europy i Azji;

Wiktionary

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Na wakacjach byliśmy w Turcji.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈturt͡sʲja, AS: turcʹi ̯a

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. panturkizm mrz., turecki mrz., Turek mos., Turczynka ż., turcyzm mrz., turecczyzna ż., poturczeniec mos.

 przym. turecki, turkijski, turski

 czas. turczyć ndk.

 przysł. po turecku

Wiktionary


turcyzm

wyraz, zwrot lub konstrukcja składniowa przejęte z języka tureckiego lub na nim wzorowane


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) jęz. wyraz, zwrot, forma gramatyczna zapożyczona do jakiegoś języka z języka tureckiego;

Wiktionary

Turcyzm – zapożyczenie językowe z języka tureckiego lub któregokolwiek z języków tureckich

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ˈturt͡sɨsm̥, AS: turcysm̦

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Turcja ż., Turek mos., Turczynka ż., turecczyzna ż., turecki mrz.

 przym. turecki, turkijski

Wiktionary


turczanin

mieszkaniec Turku


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) mieszkaniec Turku

 (1.2) osoba pochodząca z Turku, urodzona w Turku

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Turek m.

:: fż. turczanka ż.

 przym. turkowski, turecki

Wiktionary


turczanka

mieszkanka Turku


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) mieszkanka Turku

 (1.2) kobieta pochodząca z Turku, urodzona w Turku

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Turek m.

:: fm. turczanin m.

 przym. turecki, turkowski

Wiktionary


turczański

Turka


SJP.pl

Patrz:

Turka

turczyć

narzucać komuś tureckie obyczaje, język, religię etc.


SJP.pl

czasownik przechodni niedokonany

 (1.1) hist. narzucać język turecki lub turecką kulturę; zmuszać kogoś do przejścia na islam

czasownik zwrotny dokonany turczyć się

 (2.1) hist. ulegać turczeniu

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) (…) łączyła ich przyjaźń nierozerwana i koleżeństwo, jednakże rozterki pomiędzy nimi nie ustawały: jeden wszystko chciał turczyć, a drugi kozaczyć (…).

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. turecki mrz., panturkizm mrz., tureczenie n., sturczenie n., poturczenie n., Turcja ż., Turek m., Turczynka ż., tureckość ż., poturczeniec mos.

 czas. poturczyć dk., sturczyć dk.

 przym. turecki, turczy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) bisurmanić

Wiktionary


turczyk

nazwisko


SJP.pl


turczyn

nazwisko


SJP.pl

  • Turczyn – wieś w województwie podlaskim, w powiecie grajewskim, gminie Rajgród
  • Turczyn – kolonia w woj. podlaskim, w pow. białostockim, w gminie Choroszcz
  • Turczyn – wieś na Ukrainie w rejonie gródeckim obwodu lwowskiego
  • Turczyn – rasa gołębia

Wikipedia


turczynka

obywatelka Turcji


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) kobieta narodowości tureckiej, obywatelka Turcji, mieszkanka Turcji

Wiktionary

Turczynka (ukr. Турчинка) – wieś na Ukrainie, w obwodzie żytomierskim, w rejonie żytomierskim, w hromadzie Nowa Borowa. W 2001 liczyła 428 mieszkańców, spośród których 421 wskazało jako ojczysty język ukraiński, a 7 rosyjski.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) W latach 90. cudzoziemskie prostytutki były to głównie Bułgarki lub Turczynki bułgarskiego pochodzenia. Teraz w polskim seksbiznesie dominują Ukrainki.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: turˈt͡ʃɨ̃ŋka, AS: turčŋka

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Turcja ż., turcyzm mrz., turecki m.

:: fm. Turek m.

 przym. turecki, turkijski, turski

 czas. turczyć

 przysł. po turecku

Wiktionary


turczynowicz

nazwisko


SJP.pl

Osoby o tym nazwisku:

  • Adrian Turczynowicz – polski dziennikarz, literat, działacz społeczny i konspiracyjny
  • Danuta Turczynowicz – polska poetka, harcerka i działaczka konspiracyjna
  • Edward Turczynowicz – polski adwokat, szachista i działacz sportowy
  • Jacek Turczynowicz – polski brydżysta
  • Jan Turczynowicz – polski adwokat, samorządowiec
  • Jerzy Turczynowicz – polski inżynier
  • Jolanta Turczynowicz-Kieryłło – polska adwokat, wykładowca akademicki, autorka kampanii społecznych, szachistka
  • Józef Stefan Turczynowicz – rzymskokatolicki duchowny
  • Roman Turczynowicz – polski tancerz i pedagog
  • Stanisław Turczynowicz – polski hydrotechnik
  • Tomasz Turczynowicz – polski architekt

Wikipedia


turczyński

nazwisko


SJP.pl

  • Andrzej Turczyński (ur. 1938) – polski pisarz, poeta
  • Jacek Turczyński (ur. 1964) – polski polityk
  • Józef Turczyński (1884-1953) – polski pianista

Wikipedia


turec.

skrót od: turecki; tur.


SJP.pl

skrót

 (1.1) = turecki

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. turecki mrz.

 przym. turecki

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) tur.

Wiktionary


turecczyzna

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) jęz. język turecki

 (1.2) ogół rzeczy pochodzących z Turcji lub wykonywanych na sposób turecki

 (1.3) postawa charakteryzujący się zapatrzeniem w osiągnięcia kultury tureckiej

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) W Palestynie turecczyzna wcale się nie zadomowiła.

 (1.2) Wzbraniał się przed wpuszczeniem do domu całej tej turecczyzny, w której jego żona była zakochana.

Wiktionary

Powiązane:

 przym. turecki

 rzecz. Turek mos./mrz./ż., turecki mrz., turcyzm mrz., Turcja ż.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) turecki

Wiktionary


turecki

1. Turcja;
2. Turek (miasto w Polsce); turkowski


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) odnoszący się do Turcji, do zamieszkujących ją Turków, do ich kultury, dziejów, języka itp.

 (1.2) odnoszący się do grupy ludów zamieszkujących tereny od Syberii po Europę Wschodnią (m.in. Rosję, Kazachstan, Uzbekistan, Kirgizję, Turkmenię, Azerbejdżan, Turcję), dotyczący ich kultur, dziejów, języków itp.;

 (1.3) dotyczący Turku, związany z Turkiem (miastem)

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (2.1) jęz. język urzędowy Turcji;

Wiktionary

Język turecki (tur. Türkçe, IPA: [ˈtyɾct͡ʃɛ], Türk dili) – język należący do grupy oguzyjskiej języków tureckich, ojczysty dla ponad 83 mln ludzi na całym świecie, co czyni go najpowszechniejszym ze swojej rodziny językowej. Turecki używany jest przede wszystkim w Turcji i na Cyprze Północnym, mniejsze skupiska mówiących znajdują się w Iraku, Grecji, Bułgarii, Macedonii Północnej, Kosowie, Albanii i w innych częściach Europy Wschodniej. Turecki jest używany także przez wielu imigrantów w Europie Zachodniej, zwłaszcza w Niemczech. Turecki dzieli się na wiele dialektów; za podstawę języka literackiego i standard uważany jest turecki stambulski.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: tuˈrɛt͡sʲci, AS: turecʹḱi

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. turkizacja ż., turczanka ż., turczanin mos., poturczenie n., panturkizm mrz., Turcja ż., Turek m., turek m., Turczynka ż., turecczyzna ż., tureckość ż., turcyzm mrz., Turczyn m., turczenie n., sturczenie n.

 czas. turczyć ndk., sturczyć dk.

 przym. turkijski, antyturecki, proturecki, przedturecki, poturecki, turski

 przysł. po turecku

 skr. tur., turec.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.2) turkijski

 (1.3) rzad. turkowski

Wiktionary


turecko-polski

dotyczący Turcji i Polski


SJP.pl


tureckojęzyczny

1. posługujący się językiem tureckim;
2. napisany w języku tureckim;
3. o jakimś terenie: zamieszkany przez ludność posługującą się językiem tureckim


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) taki, który posługuje się językiem tureckim

 (1.2) taki, którego mieszkańcy posługują się językiem tureckim

 (1.3) spisany, stworzony w języku tureckim

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Zaledwie połowa Irańczyków to etniczni Persowie. Czwartą część mieszkańców stanowią tureckojęzyczni Azerowie, od lat tworzący wpływowe lobby.

 (1.1) Elektorat Ruchu składa się z ludności tureckojęzycznej i muzułmańskiej, która stanowi około 15 proc. ogółu mieszkańców Bułgarii.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: tuˈrɛt͡skɔjɛ̃w̃ˈzɨt͡ʃnɨ, AS: tureckoi ̯ẽũ̯zyčny

Wiktionary


tureckość

turecki


SJP.pl

Patrz:

turecki

turecznia

ciernisty krzew z rodziny krwawnicowatych, występujący w strefie międzyzwrotnikowej, uprawiany ze względu na barwnik (hennę) otrzymywany z jego pędów; henna, lawsonia, hennowy krzew


SJP.pl


turek

1. przestarzale:
a) koń rasy tureckiej;
b) turecki tytoń;
2. potocznie: aksamitka (roślina ozdobna z rodziny astrowatych);
3. gatunek grzyba z rodziny zasłonakowatych; płachetka zwyczajna;
4. środowiskowo: samolot linii Turkish Airlines


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) osoba narodowości tureckiej lub obywatel Turcji

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna

 (2.1) geogr. nazwa kilku miejscowości w Polsce;

Wiktionary

Turek – miasto i gmina w Polsce w województwie wielkopolskim, siedziba powiatu tureckiego oraz gminy wiejskiej Turek. Położony na historycznej ziemi sieradzkiej, nad Kanałem Folusz. Był miastem duchownym.

Według danych na 30 czerwca 2022 roku miasto liczyło 24 977 mieszkańców. Miasto stanowi 1,74% powierzchni powiatu.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Nieco później dostałem nowego podwładnego, Turka, który dziś spędził ostatni dzień w naszej firmie.

 (2.1) Dostałem wezwanie do WKU w Turku.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈturɛk, AS: turek

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. panturkizm mrz., turczanka ż., turczanin mos., Turcja ż., Turczynka ż., Turczyn m., turczyn m., turecczyzna ż., turecki m., turcyzm m., tureckość ż., poturczenie n., turkizacja ż., poturczeniec mos.

 przym. turecki, turczy, turkijski, turski

 czas. turczyć

 przysł. po turecku

Wiktionary


tureńczyk

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) mieszkaniec Turenii

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Siostrzeniec hrabiego, wysmukły chłopak o bladej, zalanej krwią twarzy, o ustach drżących ze wzruszenia i trwogi, stał bez hełmu i tarczy w grupie jeźdźców, w których wprawne oko Bertrama po strojach i herbach w mig poznało Tureńczyków.

 (1.1) Inteligencja, z jaką Tureńczyk naprawiał zerwany rzemień, uspokoiła pułkownika d’Aiglemont, który wrócił do powozu przeciągając się dla rozprężenia zdrętwiałych członków (…)

 (1.1) Ambicja Gaskończyka polega na tem (=tym), by się wybić na pierwsze miejsce, by błyszczeć w towarzystwie i radować się z życia. Nie widzi on świata z brzydkiej strony jak Tureńczyk, przeciwnie, zachwyca się jego pięknem sic..

 (1.1) Grzegorz z Tours czuje się Tureńczykiem, mówi o Tureńczykach i przeciwstawia ich mieszkańcom Berry, Mans, Anjou, Blois itd.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Turenia ż.

:: fż. Turenka ż.

 przym. tureński, turoński

Wiktionary


turenia

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) geogr. hist. kraina historyczna we Francji z głównym ośrodkiem w Tours;

Wiktionary

Turenia (fr. Touraine) – kraina historyczno-geograficzna we Francji.

Głównym ośrodkiem i historyczną stolicą Turenii jest miasto Tours. W czasie reformy administracyjnej Francji w 1790 obszar dawnej prowincji Touraine został podzielony na departamenty Indre i Loara, Loir-et-Cher i Indre. Nazywa się ją często „ogrodem Francji”.

Wikipedia

Powiązane:

 rzecz. Tureńczyk mos., Turenka ż.

 przym. tureński, turoński

Wiktionary


tureński

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z Turenią, dotyczący Turenii

 (1.2) dotyczący Tours, zob. turoński.

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Filip Thibault napisał nową konstytucję zatwierdzoną przez papieża Urbana VIII (1568-1614). Tym samym powstała nowa kongregacja zwana tureńską, która obejmowała 25 klasztorów męskich i cztery żeńskie.

 (1.1) W 2. połowie XVII w. rozpowszechniła się wśród karmelitów polskich reforma obserwancka zwana tureńską (od prowincji Touraine we Francji) (…)

 (1.1) Tak, mało kto z ogółu wie, że ten geniusz, którego twórcza myśl stała się podwaliną zarówno nowożytnej nauki jak i filozofii, był z krwi i kości Francuzem, urodzonym w tej samej ziemi tureńskiej, która wydała Rabelais'go i Honoriusza Balzaka.

 (1.1) Termin wina z Doliny Loary mówi więc niewiele i lepiej rzecz uściślać: wina nantejskie, andegaweńskie, tureńskie, orleańskie czy wreszcie wina znad środkowej Loary.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Tureńczyk mos., Turenia ż.

 przym. turoński

Wiktionary


turetycki

przymiotnik od: turetyzm


SJP.pl


turetyczka

kobieta cierpiąca na turetyzm (zespół Tourette'a)


SJP.pl


turetyk

osoba cierpiąca na turetyzm (zespół Tourette'a)


SJP.pl


turetyzm

wrodzone zaburzenie neurologiczne, charakteryzujące się występowaniem licznych tików motorycznych i głosowych; syndrom Tourette'a, zespół Tourette'a


SJP.pl

Zespół Tourette’a, zespół tików głosowych i ruchowych – wrodzone lub nabyte zaburzenie neurologiczne charakteryzujące się przede wszystkim występowaniem licznych tików ruchowych i werbalnych, opisane w 1885 przez francuskiego neurologa Georges’a Gilles’a de la Tourette’a.

Wikipedia


turewicz

nazwisko


SJP.pl


turf

dawniej: tor wyścigowy, wyścigi


SJP.pl


turfan

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna

 (1.1) geogr. adm. miasto w północno-zachodnich Chinach, w regionie autonomicznym Sinciang, w Kotlinie Turfańskiej;

Wiktionary

Turfan (chiń. 吐魯番; pinyin Tǔlǔfán; ujgurski: تۇرپان, Turpan) – miasto na prawach prefektury w północno-zachodnich Chinach, w regionie autonomicznym Sinciang, w Kotlinie Turfańskiej. Ośrodek uprawy winorośli.

12 kwietnia 2015 roku Turfan został podniesiony do rangi miasta na prawach prefektury i powiększony o terytorium prefektury Turfan.

Wikipedia

Powiązane:

 przym. turfański

Wiktionary


turfański

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z Turfanem, dotyczący Turfanu

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Turfan mrz.

Wiktionary


turfowy

przymiotnik od: turf (dawniej: tor wyścigowy, wyścigi)


SJP.pl


turgaj

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna

 (1.1) geogr. rzeka w północno-zachodnim Kazachstanie;

Wiktionary

  • Turgaj – rzeka w Kazachstanie
  • Turgaj – miejscowość w Kazachstanie

Zobacz też:

  • Płaskowyż Turgajski
  • Brama Turgajska
  • obwód turgajski

Wikipedia

Powiązane:

 przym. turgajski

Wiktionary


turgajski

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z Turgajem, dotyczący Turgaju

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Turgaj mrz.

Wiktionary


turgieniew

Wikipedia


turgieniewowski

taki jak u Turgieniewa, charakterystyczny dla Turgieniewa


SJP.pl


turgor

stan jędrności komórki; wewnętrzne ciśnienie komórkowe


SJP.pl

Turgor – stan napięcia ściany komórkowej w wyniku działania na nią ciśnienia hydrostatycznego wewnątrz komórki. Efektem turgoru jest stan jędrności tkanek roślinnych oraz możliwość zachowania kształtu i sztywności nawet tych elementów, które pozbawione są tkanek mechanicznych.

Wikipedia


turgorowy

przymiotnik od: turgor


SJP.pl


turgowia

kanton w Szwajcarii


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) geogr. adm. niemieckojęzyczny kanton w północno-wschodniej Szwajcarii;

Wiktionary

Turgowia (niem. Thurgau; gsw. Tùùrgi, Tùùrgau; fr. Thurgovie; wł. Turgovia; rm. Turgovia; lat. Thurgovia) – kanton w północno-wschodniej Szwajcarii. Jego stolicą jest miasto Frauenfeld. Językiem urzędowym kantonu jest język niemiecki.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: turˈɡɔ.vja, AS: turgovʹi ̯a

Wiktionary

Powiązane:

 przym. turgowski

Wiktionary


turgowski

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z Turgowią, dotyczący Turgowii, pochodzący z Turgowii

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Turgowia ż.

Wiktionary


turia

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) geogr. rzeka na zachodniej Ukrainie, prawy dopływ Prypeci;

Wiktionary

  • Turia – rzeka we wschodniej Hiszpanii
  • Turia – rzeka na północno-zachodniej Ukrainie, dopływ Prypeci
  • Turia – wieś na Ukrainie, w obwodzie wołyńskim, w rejonie turzyskim
  • Turia – gmina w Rumunii, w okręgu Covasna
  • Turia – wieś w Rumunii, w okręgu Covasna, w gminie Turia

Wikipedia


turing

  • Alan Mathison Turing – angielski matematyk
  • (10204) Turing – planetoida nazwana jego imieniem

Wikipedia


turion

forma przetrwalnikowa roślin; pąk zimowy


SJP.pl

  • turion (botanika) – forma przetrwalnikowa roślin
  • Turion 64 – procesor firmy AMD

Wikipedia


turka

1. przestarzale:
a) koń rasy tureckiej;
b) turecki tytoń;
2. potocznie: aksamitka (roślina ozdobna z rodziny astrowatych);
3. gatunek grzyba z rodziny zasłonakowatych; płachetka zwyczajna;
4. środowiskowo: samolot linii Turkish Airlines


SJP.pl

Miejscowości w Polsce i ich części

  • Turka – kolonia wsi Likiec, w woj. kujawsko-pomorskim, w pow. lipnowskim, w gminie Skępe
  • Turka – wieś w woj. lubelskim, w pow. chełmskim, w gminie Dorohusk
  • Turka – wieś w woj. lubelskim, w pow. lubelskim, w gminie Wólka
  • Turka (SIMC 0507101) – osada leśna w woj. mazowieckim, w pow. ostrowskim, w gminie Brok
  • Turka (SIMC 0507118) – osada leśna w woj. mazowieckim, w pow. ostrowskim, w gminie Brok
  • Turka – wieś w woj. mazowieckim, w pow. ostrowskim, w gminie Ostrów Mazowiecka
  • Turka – przysiółek wsi Zielonka, w woj. podkarpackim, w pow. kolbuszowskim, w gminie Raniżów

Wikipedia


turkan

edredon turkan - gatunek kaczki z wybrzeży północnych mórz


SJP.pl

(Edredon) turkan, edredon okazały (Somateria spectabilis) – gatunek dużego ptaka wodnego z rodziny kaczkowatych (Anatidae). W sezonie lęgowym zamieszkuje arktyczne wybrzeża Eurazji i Ameryki Północnej oraz niektóre arktyczne wyspy. Sporadycznie zalatuje do Polski. Nie jest zagrożony wyginięciem.

Wikipedia


turkana

edredon turkan - gatunek kaczki z wybrzeży północnych mórz


SJP.pl

Jezioro Rudolfa albo Turkana (Bassa Narok, Rudolf Hajk) – bezodpływowe, słone jezioro tektoniczne we wschodniej Afryce na pograniczu Etiopii i Kenii. Większość obszaru jeziora leży w granicach Kenii. Jest największym słonowodnym jeziorem Afryki.

Wikipedia


turkaweczka

zdrobnienie od: turkawka


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) pot. zdrobn. od: turkawka

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌturkaˈvɛt͡ʃka, AS: turkavečka

Wiktionary


turkawka

ptak przelotny, podobny do gołębia, wydający dźwięki przypominające turkot


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) ornit. nazwa systematyczna|Streptopelia turtur|ref=tak., średniej wielkości ptak leśny podobny do gołębia;

 (1.2) przest. młoda, miła, ale gadatliwa dziewczyna

Wiktionary

Turkawka (zwyczajna) (Streptopelia turtur) – gatunek średniej wielkości ptaka wędrownego z rodziny gołębiowatych (Columbidae). Narażony na wyginięcie.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Czasami tylko przesuwał się na horyzoncie, zazwyczaj przygarbiony, skradając się do jakiegoś zwierza z gatunku turkawki, kukułki, żołny, a nawet srokosza lub trznadla.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: turˈkafka, AS: turkafka

Wiktionary

Synonimy:

 (1.2) szczebiotka

Wiktionary


turkiestan

miasto w Kazachstanie


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna

 (1.1) geogr. region w Azji Środkowej;

 (1.2) geogr. miasto w południowym Kazachstanie;

Wiktionary

Turkiestan (pers. ‏ترکستان‎ – dosłownie „kraj Turków”) – część Azji Środkowej leżąca pomiędzy Syberią na północy a Tybetem, Indiami i Afganistanem na południu, oraz Morzem Kaspijskim na zachodzie i wschodnią Mongolią i pustynią Gobi na wschodzie.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) W Turkiestanie wyróżnia się m.in. takie regiony jak Zarzecze i Siedmiorzecze.

 (1.2) W Turkiestanie rozwija się przemysł.

Wiktionary

Powiązane:

 przym. turkiestański

Wiktionary


turkiestański

przymiotnik od: Turkiestan


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z Turkiestanem, dotyczący Turkiestanu

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Turkiestan mrz.

Wiktionary


turkiewicz

nazwisko


SJP.pl

Osoby o nazwisku Turkiewicz:

  • Leoncjusz (Turkiewicz)
  • Jarosław Turkiewicz
  • Anna Turkiewicz-Jabłczyńska
  • Witold Turkiewicz
  • Sophia Turkiewicz
  • Zygmunt Turkiewicz
  • Michał Turkiewicz
  • Paweł Turkiewicz
  • Ola Turkiewicz
  • Jan Turkiewicz

Wikipedia


turkieza

pozbawiona rękawów suknia o tureckim kroju, noszona w osiemnastowiecznej Polsce


SJP.pl


turkijski

1. związany z rodziną ludów zamieszkującą tereny od Syberii po Europę Wschodnią;
2. języki turkijskie - najliczniejsza podrodzina języków ałtajskich; języki tureckie


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) odnoszący się do grupy ludów zamieszkujących tereny od Syberii po Europę Wschodnią (m.in. Rosję, Kazachstan, Uzbekistan, Kirgizję, Turkmenię, Azerbejdżan, Turcję), dotyczący ich kultur, dziejów, języków itp.;

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Turkijski język karaimski, którym Karaimowie posługiwali się przez stulecia, zaczął tracić swoje znaczenie od chwili przyłączenia Krymu przez Rosję w 1783 r.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Turcja ż., Turek mos./mrz., Turczynka ż., tureckość ż., turcyzm mrz.

 przym. turecki

 przysł. turecko

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) turecki

Wiktionary


turkizacja

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) narzucanie danemu ludowi lub przyswajanie przez dany lud tureckiej kultury, obyczajów i języka

 (1.2) nadawanie czemuś lub komuś cech tureckich

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Nieco gorzej przebiega turkizacja (i kurdyzacja) Niemiec; żaden z landów nie odnotował jeszcze liczebnej przewagi muzułmanów nad katolikami i protestantami łącznie.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. turecki mrz., Turek m., Turczynka ż., turas m., tureckość ż., sturczenie n., poturczenie n.

 przym. turecki

Wiktionary


turkm.

skrót od: turkmeński


SJP.pl


turkmen

obywatel Turkmenistanu


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) obywatel Turkmenistanu

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈturkmɛ̃n, AS: turkmẽn

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Turkmenistan m., turkmeński m.

:: fż. Turkmenka ż.

 przym. turkmeński

Wiktionary


turkmenbasza

Saparmyrat Ataýewiç Nyýazow (turkm. cyrylica: Сапармырат Атаевич Ныязов, ros. Сапармурат Атаевич Ниязов, Saparmurat Atajewicz Nijazow; ur. 19 lutego 1940 w Gypjaku, zm. 21 grudnia 2006 w Aszchabadzie) – turkmeński polityk, pierwszy sekretarz Komunistycznej Partii Turkmeńskiej SRR w latach 1985–1991, prezydent Turkmenistanu oraz przewodniczący Demokratycznej Partii Turkmenistanu w latach 1991–2006.

Wikipedia


turkmenbaszy

rzeczownik, nazwa własna

 (1.1) geogr. adm. miasto portowe nad Morzem Kaspijskim, w zachodnim Turkmenistanie w wilajecie balkańskim;

Wiktionary

Turkmenbaszy (turkm. Türkmenbaşy, dawniej Krasnowodzk, Krasnowodsk, Красноводск) – miasto w zachodnim Turkmenistanie, w wilajecie balkańskim, port nad Zatoką Turkmenbaszy Morza Kaspijskiego. Położone jest na wysokości 27 m p.p.m. W 2022 roku liczyło ok. 91,7 tys. mieszkańców.

Wikipedia

Synonimy:

 (1.1) hist. Krasnowodzk

Wiktionary


turkmenia

dawna nazwa Turkmenistanu, państwa w Azji


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) hist. Turkmenistan (zwłaszcza w okresie istnienia ZSRR)

Wiktionary

Turkmenistan, Republika Turkmenistanu (turkm. Türkmenistan, Türkmenistan Respublikasy; w okresie ZSRR funkcjonowała nazwa Turkmenia) – państwo położone w Azji Środkowej, na północ od gór Kopet-Dag, pomiędzy Morzem Kaspijskim a Amu-darią. Kraj rozciąga się na 1100 km od wschodu do zachodu oraz na 650 km z północy na południe. Większość mieszkańców stanowią Turkmeni. Turkmenistan graniczy z Afganistanem, Iranem, Uzbekistanem i Kazachstanem.

Wikipedia

Przykłady

składnia.

kolokacje.

synonimy.

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

 przym. turkmeński

 rzecz. turkmeński mrz.

frazeologia.

etymologia.

uwagi.

tłumaczenia.

 (1.1) zobtłum|Turkmenistan.

* słowacki: (1.1) Turkménia ż.

źródła.

== Turkmenia (język angielski.) ==

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik, nazwa własna

 (1.1) geogr. Turkmenia

odmiana.

przykłady.

Wiktionary

Powiązane:

 przym. turkmeński

 rzecz. turkmeński mrz.

Wiktionary

Synonimy:

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

 przym. turkmeński

 rzecz. turkmeński mrz.

frazeologia.

etymologia.

uwagi.

tłumaczenia.

 (1.1) zobtłum|Turkmenistan.

* słowacki: (1.1) Turkménia ż.

źródła.

== Turkmenia (język angielski.) ==

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik, nazwa własna

 (1.1) geogr. Turkmenia

odmiana.

przykłady.

składnia.

kolokacje.

synonimy.

Wiktionary


turkmenistan

państwo w Azji


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna

 (1.1) geogr. polit. jedno z państw w Azji Środkowej;

Wiktionary

Turkmenistan, Republika Turkmenistanu (turkm. Türkmenistan, Türkmenistan Respublikasy; w okresie ZSRR funkcjonowała nazwa Turkmenia) – państwo położone w Azji Środkowej, na północ od gór Kopet-Dag, pomiędzy Morzem Kaspijskim a Amu-darią. Kraj rozciąga się na 1100 km od wschodu do zachodu oraz na 650 km z północy na południe. Większość mieszkańców stanowią Turkmeni. Turkmenistan graniczy z Afganistanem, Iranem, Uzbekistanem i Kazachstanem.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Mieszkańcy Turkmenistanu zbuntowali się przeciwko władzy.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌturkmɛ̃ˈɲistãn, AS: turkmẽńistãn

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. turkmeński, Turkmen m., Turkmeńczyk m., Turkmenka ż.

 przym. turkmeński

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) Turkmenia

Wiktionary


turkmenit

kamień ozdobny, odmiana howlitu


SJP.pl

Howlit – minerał z grupy krzemianów, należy do grupy minerałów rzadkich. Nazwa pochodzi od nazwiska kanadyjskiego chemika i mineraloga Henry'ego Howa, który jako pierwszy opisał ten minerał i określił jego skład chemiczny.

Wikipedia


turkmenka

obywatelka Turkmenistanu


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) obywatelka Turkmenistanu

Wiktionary

Przykłady

składnia.

kolokacje.

synonimy.

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

 rzecz. Turkmenistan m., turkmeński m.

:: fm. Turkmen m.

 przym. turkmeński

frazeologia.

etymologia.

uwagi.

tłumaczenia.

 (1.1) zobtłum rodz|Turkmen.

* białoruski: (1.1) туркменка ż.

* hiszpański: (1.1) turkmena ż., turcomana ż.

* kataloński: (1.1) turcmana ż.

* łotewski: (1.1) turkmēniete ż.

* niemiecki: (1.1) Turkmenin ż.

* rosyjski: (1.1) туркме́нка ż.

* ukraiński: (1.1) туркменка ż.

* węgierski: (1.1) türkmén

* włoski: (1.1) turkmena ż.

źródła.

== Turkmenka (język chorwacki.) ==

ortografie.

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) Turkmenistanka

 (1.2) Turkmenka

odmiana.

przykłady.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: turkˈmɛ̃ŋka, AS: turkmŋka

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Turkmenistan m., turkmeński m.

:: fm. Turkmen m.

 przym. turkmeński

Wiktionary

Synonimy:

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

 rzecz. Turkmenistan m., turkmeński m.

:: fm. Turkmen m.

 przym. turkmeński

frazeologia.

etymologia.

uwagi.

tłumaczenia.

 (1.1) zobtłum rodz|Turkmen.

* białoruski: (1.1) туркменка ż.

* hiszpański: (1.1) turkmena ż., turcomana ż.

* kataloński: (1.1) turcmana ż.

* łotewski: (1.1) turkmēniete ż.

* niemiecki: (1.1) Turkmenin ż.

* rosyjski: (1.1) туркме́нка ż.

* ukraiński: (1.1) туркменка ż.

* węgierski: (1.1) türkmén

* włoski: (1.1) turkmena ż.

źródła.

== Turkmenka (język chorwacki.) ==

ortografie.

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) Turkmenistanka

 (1.2) Turkmenka

odmiana.

przykłady.

składnia.

kolokacje.

synonimy.

Wiktionary


turkmeński

przymiotnik od: Turkmenia


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) odnoszący się do Turkmenów lub do Turkmenistanu

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (2.1) jęz. język urzędowy Turkmenistanu;

Wiktionary

Język turkmeński (türkmençe, түркменче lub türkmen dili, түркмен дили) – język z oguzyjskiej grupy rodziny języków turkijskich. W Turkmenistanie posługuje się nim ok. 3,8 mln ludzi, poza tym ok. 3 mln w innych państwach: Afganistan (500 tys.), Iran (2 mln) i Turcja (1 tys.).

Wikipedia

Wymowa:

IPA: turkˈmɛ̃j̃sʲci, AS: turkmĩ ̯sʹḱi

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Turkmenia ż., Turkmenistan m., Turkmen m., Turkmeńczyk m., Turkmenka ż.

Wiktionary


turkmeńskojęzyczny

przymiotnik

 (1.1) taki, który posługuje się językiem turkmeńskim

 (1.2) taki, którego mieszkańcy posługują się językiem turkmeńskim

 (1.3) spisany, stworzony w języku turkmeńskim

Wiktionary

Wymowa:

IPA: turkˈmɛ̃j̃skɔjɛ̃w̃ˈzɨt͡ʃnɨ, AS: turkmĩ ̯skoi ̯ẽũ̯zyčny

Wiktionary


turkolog

specjalista w zakresie turkologii


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) specjalista w dziedzinie turkologii

rzeczownik, rodzaj żeński

 (2.1) specjalistka w dziedzinie turkologii

Wiktionary

Przykłady

składnia.

kolokacje.

synonimy.

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

 rzecz. turkologia ż.

 przym. turkologiczny

frazeologia.

etymologia. etymn|pol|turkologia.

uwagi.

tłumaczenia.

* angielski: (1.1) Turkologist

* francuski: (1.1) turcologue m.

* kazachski: (1.1) түрколог

* rosyjski: (1.1) тюрколог m.

* słoweński: (1.1) turkolog m.

* włoski: (1.1) turcologo m.

źródła.

== turkolog (język słoweński.) ==

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik, rodzaj męski żywotny

 (1.1) turkolog

odmiana.

przykłady.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. turkologia ż.

 przym. turkologiczny

Wiktionary

Synonimy:

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

 rzecz. turkologia ż.

 przym. turkologiczny

frazeologia.

etymologia. etymn|pol|turkologia.

uwagi.

tłumaczenia.

* angielski: (1.1) Turkologist

* francuski: (1.1) turcologue m.

* kazachski: (1.1) түрколог

* rosyjski: (1.1) тюрколог m.

* słoweński: (1.1) turkolog m.

* włoski: (1.1) turcologo m.

źródła.

== turkolog (język słoweński.) ==

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik, rodzaj męski żywotny

 (1.1) turkolog

odmiana.

przykłady.

składnia.

kolokacje.

synonimy.

Wiktionary


turkologia

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) nauka o językach, historii i kulturze ludów turkijskich;

Wiktionary

Turkologia – nauka o językach, literaturach, kulturach, dziejach, wierzeniach i zwyczajach ludów turkijskich.

Obejmuje ona tradycyjnie dwa kierunki badań: z jednej strony studia nad Turkami osmańskimi i współczesną Republiką Turcji, z drugiej zaś – nad wszystkimi ludami turkijskimi. Badania te dotyczą często w praktyce tylko nauk humanistycznych, w szczególności filologii.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) W 2013 roku Zakład Turkologii przekształcił się w Katedrę Turkologii.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. turkolog mos.

 przym. turkologiczny

Wiktionary


turkologiczny

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z turkologią, dotyczący turkologii

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. turkolog mos., turkologia ż.

Wiktionary


turkolożka

turkolog


SJP.pl

Patrz:

turkolog

turkos

strzelec algierski


SJP.pl


turkot

odgłos, jaki wydają toczące się koła pojazdu lub urządzenia będące w ruchu


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) niski, przerywany dźwięk wydawany przez twarde przedmioty uderzających o powierzchnię lub o siebie nawzajem

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Za oknem plebaniaebanii rozległ się gwałtowny turkot kół.

Wiktionary

Powiązane:

 czas. odturkotać dk., rozturkotać dk., poturkotać dk., turkotać ndk., zaturkotać dk.

 przym. turkotliwy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) klekot, stukot, terkot; daw. tarkot

Wiktionary


turkotać

czasownik nieprzechodni niedokonany (dk. brak)

 (1.1) wydawać niski, przerywany dźwięk, który powstaje przy uderzaniu twardych przedmiotów o powierzchnię lub o siebie nawzajem

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Bez przerwy dzień i noc jeździły tam małe żelazne wagoniki, turkocąc i zgrzytając, a przed oknami sterczał cienki blaszany dymiący komin.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. turkot m.

 czas. doturkotać dk., odturkotać dk., poturkotać dk., rozturkotać dk., zaturkotać dk.

 przym. turkotliwy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) klekotać, stukotać, terkotać; daw. tarkotać

Wiktionary


turkotliwy

wydający turkot


SJP.pl


turkowice

2 miejscowości w Polsce:

  • Turkowice – wieś w woj. lubelskim, w pow. hrubieszowskim, w gminie Werbkowice
  • Turkowice – wieś w woj. wielkopolskim, w pow. tureckim, w gminie Turek

Wikipedia


turkowo

Turkowo – wieś w Polsce położona w województwie wielkopolskim, w powiecie nowotomyskim, w gminie Kuślin.

W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa poznańskiego.

Pierwotnie nazwa wsi brzmiała Tarkowo (od tarniny). Była gniazdem rodziny Turkowskich. Pierwsza wzmianka o de TURKOWO pochodzi z 1411 roku. Dzisiejsza nazwa obowiązuje od 1841 roku. W XVI w. należała do Jastrzębskich, w XVIII w. - do Łukomskich i Sczanieckich, w XIX w. - do Bieczyńskich.

Wikipedia


turkowski

Turek (miasto w Polsce); turecki


SJP.pl

  • Jan Turkowski – polski polityk, były prezydent Łomży
  • Krzysztof Turkowski – polski historyk
  • Marian Turkowski – polski generał
  • Romuald Turkowski – polski historyk
  • Tadeusz Turkowski – strona ujednoznaczniająca

Wikipedia


turku

1. przestarzale:
a) koń rasy tureckiej;
b) turecki tytoń;
2. potocznie: aksamitka (roślina ozdobna z rodziny astrowatych);
3. gatunek grzyba z rodziny zasłonakowatych; płachetka zwyczajna;
4. środowiskowo: samolot linii Turkish Airlines


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki, nazwa własna

 (1.1) geogr. miasto na południowo-zachodnim wybrzeżu Finlandii;

forma rzeczownika.

 (2.1) Ms. i W. od: Turek

Wiktionary

Turku (fiń. Turku, szw. Åbo, ros. Турку) – miasto w południowo-zachodniej Finlandii, u ujścia rzeki Aurajoki. Stolica kraju do roku 1812 (oficjalnie od 1809), najstarsze miasto fińskie. Liczy ponad 197 tys. mieszkańców (2022). Uniwersytet założony w 1640 roku. Obecnie stolica regionu Varsinais-Suomi, do 2009 roku prowincji Finlandia Zachodnia, ważny port (w 2018 obsłużył 3,3 mln pasażerów). Rozwinięty przemysł stoczniowy, metalowy, włókienniczy, spożywczy, maszynowy oraz hutniczy. W skład zespołu miejskiego wchodzą: Raisio, Kaarina i Naantali. Jest atrakcyjnym turystycznie miejscem. Działa tam także m.in. polski konsulat honorowy. W mieście widoczne są bardzo silne wpływy kultury szwedzkiej.

Wikipedia


turkuć

turkuć podjadek - ciemnobrązowy owad z nadrodziny świerszczy


SJP.pl

Turkuć podjadek, turkuć pospolity (Gryllotalpa gryllotalpa) – gatunek owada prostoskrzydłego z rodziny turkuciowatych (Gryllotalpidae), jeden z największych owadów w Polsce. Dobrze przystosowany do życia w ziemi, gdzie spędza większość czasu. Larwy identyczne jak imago, ale początkowo bezskrzydłe, a później z krótszymi skrzydłami. Samica opiekuje się jajami, a następnie przez pewien czas młodymi. Owad wszystkożerny, dożywający od dwóch do czterech lat.

Wikipedia


turkucie

turkuć podjadek - ciemnobrązowy owad z nadrodziny świerszczy


SJP.pl

Turkuciowate, turkucie (Gryllotalpidae) – rodzina owadów z rzędu prostoskrzydłych (Orthoptera) obejmująca 107 opisanych gatunków. Występują w strefie umiarkowanej i tropikalnej całego świata. Są przystosowane do życia pod ziemią. Typem nomenklatorycznym rodziny jest Gryllotalpa.

Wikipedia


turkuciowate

rodzina owadów z rzędu prostoskrzydłych, obejmująca ponad 100 gatunków; turkucie


SJP.pl

Turkuciowate, turkucie (Gryllotalpidae) – rodzina owadów z rzędu prostoskrzydłych (Orthoptera) obejmująca 107 opisanych gatunków. Występują w strefie umiarkowanej i tropikalnej całego świata. Są przystosowane do życia pod ziemią. Typem nomenklatorycznym rodziny jest Gryllotalpa.

Wikipedia


turkuciowaty

o cechach turkuciowatych (rodzina owadów)


SJP.pl


turkus

kalait, minerał (uwodniony, zasadowy fosforan miedzi i glinu), kamień ozdobny


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) miner. minerał o barwie niebieskawej lub niebieskozielonej;

 (1.2) barwa, zielony odcień cyjanu;

Wiktionary

Turkus, kalait – minerał z grupy fosforanów.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ˈturkus, AS: turkus

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz.

:: zdrobn. turkusik m.

 przym. turkusowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) rzad. kalait

Wiktionary


turkusik

zdrobnienie od: turkus


SJP.pl


turkuśnik

turkuśnik indyjski - gatunek ptaka z rzędu wróblowych


SJP.pl


turkusowoniebieski

niebieski o odcieniu turkusowym


SJP.pl

przymiotnik jakościowy

 (1.1) niebieski o turkusowym odcieniu

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) W okresie godowym dorosłe samce mają turkusowoniebieskie podgardle, a kolor ich grzbietu staje się bardziej jaskrawozielony.

Wiktionary


turkusowość

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) odprzym. cecha tego, co jest turkusowe; cecha tych, którzy są turkusowi

Wiktionary

Powiązane:

 przym. turkusowy

 przysł. turkusowo

Wiktionary


turkusowozielony

zielony o turkusowym odcieniu


SJP.pl

przymiotnik jakościowy

 (1.1) zielony o turkusowym odcieniu

Wiktionary


turkusowy

1. zrobiony z turkusa, z turkusów, ozdobiony turkusami;
2. mający kolor turkusa, niebieskawozielony


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) jubil. miner. dotyczący turkusu, wykonany z turkusu, związany z turkusem, ozdobiony turkusem

przymiotnik jakościowy

 (2.1) książk. mający kolor niebieskawy lub niebieskawozielony, taki jak kolor turkusu

Wiktionary

Turkus – barwa niebieskozielona. Nazwa pochodzi od barwy kamienia szlachetnego – turkusu.

Kod barwy w systemie szesnastkowym: #40E0D0.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Smukłą szyję kobiety zdobił sznur turkusowych korali.

 (2.1) Kupiłem sobie turkusową bluzę na dzisiejszy wieczór.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌturkuˈsɔvɨ, AS: turkusovy

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. turkus mrz., turkusik mrz., turkusowość ż.

 przysł. turkusowo

Wiktionary

Synonimy:

 (2.1) niebieskawy, niebieskawozielony

Wiktionary


turlać

potocznie:
1. przemieszczać coś okrągłego lub walcowatego po jakiejś powierzchni; toczyć, kulać;
2. turlać się:
a) o jakimś przedmiocie, zwykle okrągłym: przemieszczać się po jakiejś powierzchni, obracając się wokół własnej osi; toczyć się, kulać się;
b) o człowieku lub zwierzęciu: przewracać się w czymś lub po czymś; tarzać się;
c) o pojeździe: jechać wolno, z trudem;
d) o człowieku: iść powoli, z wysiłkiem


SJP.pl

czasownik

 (1.1) popychać jakiś przedmiot, powodując jego toczenie się

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Pyzaty chłopczyk, na oko sześcioletni, turlał piłkę po ścieżce.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. turlanie n.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) toczyć

Wiktionary


turlanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|turlać.

Wiktionary

Powiązane:

 czas. turlać ndk.

Wiktionary


turlanka

potocznie: gra planszowa, w której rzuca się kostką


SJP.pl


turlej

nazwisko


SJP.pl

Turlej – osada w Polsce położona w województwie łódzkim, w powiecie piotrkowskim, w gminie Rozprza.

W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa piotrkowskiego.

Osada składała się z jednego gospodarstwa. Na zdjęciach satelitarnych widać zarys murów ruiny.

Wikipedia


turlejewo

Turlejewo – wieś w Polsce, położona w województwie kujawsko-pomorskim, w powiecie inowrocławskim, w gminie Inowrocław.

Wikipedia


turlejski

nazwisko


SJP.pl


turli

wykrzyknik

 (1.1) onomatopeja imitująca wysokie dźwięki wydawane przez instrument lub ptaka

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Wesołe amarantki radośnie zaterlikały: – Turli, turli, turli, tiur.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) tirli, tirlili, tiurli, tiurrli, tiurlili, tiurrlili, tiur

Wiktionary


turliban

rodzaj roślin z rzędu szparagowców; iksjolirion


SJP.pl

Wikipedia


turlupinada

dawniej: kiepski dowcip


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) błazenada, niewłaściwy, płytki żart

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌturlupʲĩˈnada, AS: turlupʹĩnada

Wiktionary


turma

tiurma;
a) więzienie, areszt
b) wieża służąca za więzienie


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) przest. więzienie, areszt

 (1.2) daw. wieża stanowiąca więzienie

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Jaki ja byłem głupi — mówił sobie — muszę teraz gnić w tej turmie, aż wreszcie zwierzęta co chlubiły się że mnie znają zapomną nawet imię Ropucha!

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) więzienie

 (1.2) wieża

Wiktionary


turmalin

minerał, borokrzemian glinu, sodu, wapnia, magnezu, żelaza lub litu


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) miner. minerał z grupy krzemianów;

Wiktionary

Turmaliny – szereg minerałów należących do grupy krzemianów. Oprócz szerlu, należą do minerałów rzadkich lub bardzo rzadkich.

Nazwa pochodzi od syngaleskiego turmali określającego zdolność do przyciągania, po podgrzaniu, popiołu z ognia.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: turˈmalʲĩn, AS: turmalʹĩn

Wiktionary

Powiązane:

 przym. turmalinowy

Wiktionary


turmalinowy

turmalin


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) dotyczący turmalinu, zrobiony z turmalinu, związany z turmalinem

Wiktionary

Patrz:

turmalin

Wymowa:

IPA: ˌturmalʲĩˈnɔvɨ, AS: turmalʹĩnovy

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. turmalin mrz.

Wiktionary


turnau

[czytaj: turnał] nazwisko polskie


SJP.pl

Osoby
  • Grzegorz Turnau – polski kompozytor
  • Jan Turnau – polski pisarz
  • Jerzy Turnau – ziemianin, założyciel Wyższych Kursów Ziemiańskich
  • Józef Turnau – generał
  • Stefan Turnau – dydaktyk matematyki, doktor habilitowany

Wikipedia


turner

[czytaj: terner albo tarner] nazwisko


SJP.pl

Miejscowości w USA:

  • Turner – jednostka osadnicza w stanie Montana, w hrabstwie Blaine
  • Turner – wieś w stanie Michigan, w hrabstwie Arenac
  • Turner – miasto w stanie Maine, w hrabstwie Androscoggin
  • Turner – miasto w stanie Oregon, w hrabstwie Marion

Wikipedia


turnia

skalista góra o stromych ścianach i ostrym wierzchołku


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) góry. ostry szczyt, skałka o bardzo stromych bądź pionowych ścianach

Wiktionary

Turnia – rodzaj skalistego, ostrego szczytu lub skałki o stromych lub nawet pionowych ścianach. Charakterystyczna jest dla gór o rzeźbie alpejskiej, przekształconych w wyniku działania lodowca, albo powstała w skałach wapiennych w wyniku działania procesów krasowienia. Niewielką turnię nazywa się zdrobniale turniczką (w gwarze podhalańskiej turnicka). W dawniejszej literaturze tatrzańskiej słowo turnia używano też dla określenia po prostu skalistego terenu. Przykładowo „wspinać się po turniach” oznaczało tyle co „chodzić po skałach”.

Wikipedia


turniak

nazwisko


SJP.pl


turnica

rzadko: turnia (skalista góra o stromych ścianach i ostrym wierzchołku)


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) geogr. szczyt na Pogórzu Przemyskim, w masywie Działu;

 (1.2) geogr. ochrśrod. fitocenotyczny rezerwat przyrody w Polsce, w pobliżu Makowej, w powiecie przemyskim, w województwie podkarpackim;

Wiktionary

Turnica – zalesiony szczyt o wysokości 598 m n.p.m., na Pogórzu Przemyskim w masywie Działu.Szczyt jest zaznaczony na mapie UMP.

Wikipedia

Powiązane:

 przym. turnicki

Wiktionary


turnicki

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z Turnicą, dotyczący Turnicy

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Turnica ż.

Wiktionary


turniczka

zdrobnienie od: turnia


SJP.pl

Turniczka – skała w południowo-zachodniej Polsce, w Górach Stołowych, w Sudetach.

Skała należy do grupy piaskowcowych Orlich Skał (niem. Adlerstein) położonych na południowej krawędzi Szczytnika na wysokości 560 m n.p.m. na południowy wschód od Zamku Leśna nad doliną potoku Bystrzyca Dusznicka.

Wikipedia


turniej

1. zawody, w których bierze udział większa liczba drużyn lub zawodników; też: rozgrywki eliminacyjne o mistrzostwo
2. w średniowieczu: zawody rycerskie


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) sport. rozgrywki lub zawody sportowe;

 (1.2) hist. średniowieczne zawody rycerskie;

Wiktionary

Turniej (śr.-w.-niem. turnei) – zawody, w których uczestniczy wielu indywidualnych konkurentów albo ich zespołów. Na ogół mają charakter rywalizacji eliminacyjnej w ubieganiu się o mistrzostwo, np. turniej poetycki, rycerski, wiedzy, szachowy.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Niemcy i Szwedzi weszli dzisiaj do półfinału turnieju piłki ręcznej mężczyzn w Niemczech.

Wiktionary

Powiązane:

 przym. turniejowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) konkurs, współzawodnictwo, zmagania

Wiktionary


turniejowicz

uczestnik turnieju


SJP.pl


turniejowiczka

uczestniczka turnieju


SJP.pl


turniket

turnikiet;
1. drzwi obrotowe;
2. narzędzie chirurgiczne służące do zaciskania tętnic w celu tamowania krwi; ściskacz, krępulec


SJP.pl


turnikiet

turniket;
1. drzwi obrotowe;
2. narzędzie chirurgiczne służące do zaciskania tętnic w celu tamowania krwi; ściskacz, krępulec


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) drzwi obrotowe

 (1.2) bramka obrotowa ze skrzydłami obracającymi się wokół jednej osi, służąca do ograniczenia liczby osób przechodzącej przez nią jednocześnie; kołowrót

Wiktionary

Przykłady

 (1.2) Berlioz nie miał zamiaru dłużej słuchać żebrzącego zgrywusa–dyrygenta, podbiegł do wyjścia i położył rękę na turnikiecie.

Wiktionary


turniowate

o cechach turniowatych (rodzina roślin)


SJP.pl

Turniowate (Thurniaceae) – rodzina roślin jednoliściennych z rzędu wiechlinowców. Należą tu tylko 2 rodzaje z 4 gatunkami występującymi na niewielkim obszarze w Ameryce Południowej (Wyżyna Gujańska i przyległe fragmenty Amazonii) oraz na południowych krańcach Afryki. Rośliny z wyprostowaną bulwą korzeniową lub zgrubiałą, kanciastą łodygą. Liście charakterystyczne jak na przedstawicieli wiechlinowców – ząbkowane wzdłuż brzegu.

Wikipedia


turniowaty

o cechach turniowatych (rodzina roślin)


SJP.pl


turniowy

turnia


SJP.pl

Patrz:

turnia

turnips

rzepa o charakterystycznym wydłużonym korzeniu


SJP.pl


turniura

1. podkład ze sztywnych falban podtrzymujący draperie i tren;
2. suknia o takim podkładzie


SJP.pl

Turniura, tiurniura, cul de Paris (fr. tournure) – stosowany głównie w drugiej połowie XIX wieku element sukni, podkreślający tył bioder i nadający kobiecej sylwetce kształt litery S.

Kopulasty kształt spódnicy zaczął zmieniać się w połowie lat 60. XIX wieku – krynolina stała się mniejsza, jednocześnie wydłużając się z tyłu i tworząc tren. Ostatecznie znikła całkowicie na przełomie lat 60. i 70., zastąpiona przez turniurę; tył spódnicy zaczęły zdobić upinane draperie: spiętrzone fałdy podkreślane wstążkami. Kształt tyłowi sukni nadawał specjalny stelaż, wywodzący się początkowo ze stelaża krynolinowego. Stopniowo stelaż ten skracał się, aż pod koniec lat 70. ustąpił różnego rodzaju specjalnym konstrukcjom i poduszkom umieszczanym na pośladkach.

Wikipedia


turniurowy

przymiotnik od: turniura


SJP.pl


turno

Miejscowości w Polsce
  • Turno – wieś w woj. lubelskim, w pow. parczewskim, w gminie Sosnowica
  • Turno – osada leśna w woj. mazowieckim, w pow. białobrzeskim, w gminie Białobrzegi
  • Turno-Osada – osada w woj. lubelskim, w pow. parczewskim, w gminie Sosnowica

Wikipedia


turnszuły

rzeczownik, rodzaj niemęskoosobowy, liczba mnoga

 (1.1) gw-pl|Górny Śląsk. tenisówki

Wiktionary


turntablism

[czytaj: terntejblizm] posługiwanie się gramofonem poprzez tworzenie skreczów i beatów na płycie winylowej


SJP.pl

Turntablizm (ang. Turntablism) – forma posługiwania się gramofonem poprzez tworzenie scratchy i beat jugglingów (technika żonglerki beatem) na płycie winylowej. Osoba zajmująca się turntablizmem to turntablista.

Turntablizm wywodzi się bezpośrednio z kultury hip-hopowej i jest jednym z jej czterech podstawowych elementów (pozostałe to: rap, breakdance, graffiti).

Wikipedia


turntablista

[czytaj: terntejblista] osoba posługująca się gramofonem poprzez tworzenie scratchy i beatów na płycie winylowej


SJP.pl


turntablizm

1. kierunek muzyczny traktujący gramofon jako pełnoprawny instrument;
2. sztuka posługiwania się gramofonem poprzez tworzenie scratchy i beatów na płycie winylowej


SJP.pl

Turntablizm (ang. Turntablism) – forma posługiwania się gramofonem poprzez tworzenie scratchy i beat jugglingów (technika żonglerki beatem) na płycie winylowej. Osoba zajmująca się turntablizmem to turntablista.

Turntablizm wywodzi się bezpośrednio z kultury hip-hopowej i jest jednym z jej czterech podstawowych elementów (pozostałe to: rap, breakdance, graffiti).

Wikipedia


turnus

1. czas trwania jednej tury wczasów, kolonii, obozu, kursu itp.;
2. grupa osób uczestnicząca w takiej turze


SJP.pl

Turnus – postać w mitologii greckiej i rzymskiej, władca Rutulów.

Lawinia została mu obiecana przez matkę, ale ojciec miał wobec niej inne zamiary i dał rękę córki Eneaszowi. Wobec tego Turnus zebrał wojsko, by odeprzeć Eneasza. Gdy bitwa przybrała niepomyślny bieg dla Rutulów, Turnus wyzwał Eneasza na pojedynek, w którym został przez niego zabity.

Wikipedia


turobin

miasto w Polsce


SJP.pl

Turobin – miasto w Polsce, położone w województwie lubelskim, w powiecie biłgorajskim, w miejsko-wiejskiej gminie Turobin. Leży w zachodniej części Padołu Zamojskiego nad Porem. Jest siedzibą parafii św. Dominika w Turobinie oraz ośrodkiem usługowym dla okolicznych terenów wiejskich.

Wikipedia


turobinianin

mieszkaniec Turobina (miasta w Polsce)


SJP.pl


turobinianka

mieszkanka Turobina (miasta w Polsce)


SJP.pl


turobiński

przymiotnik od: Turobin


SJP.pl


turobów

Turobów – wieś w Polsce położona w województwie łódzkim, w powiecie tomaszowskim, w gminie Czerniewice.

W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa piotrkowskiego.

Wikipedia


turobowice

2 miejscowości w Polsce:

  • Turobowice – wieś w woj. łódzkim, w pow. łódzki wschodnim, w gminie Koluszki
  • Turobowice – wieś w woj. łódzkim, w pow. rawskim, w gminie Sadkowice

Wikipedia


turodzic

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) stpol. człowiek urodzony w danym miejscu

Wiktionary


turon

środkowe piętro epoki kredy górnej


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy

 (1.1) lud. postać rogatego zwierzęcia odgrywana podczas ludowych obrzędów bożonarodzeniowych;

 (1.2) lud. ludowy rekwizyt kolędowy w postaci kłapiącego pyskiem łba

Wiktionary

Turon (ang. Turonian)

  • w sensie geochronologicznym: drugi wiek późnej kredy w erze mezozoicznej, trwający około 4,1 milionów lat (od 93,9 do 89,8 ± 0,3 mln lat). Turon jest młodszy od cenomanu a starszy od koniaku.
  • w sensie chronostratygraficznym: drugie piętro górnej kredy, wyższe od cenomanu a niższe od koniaku.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Czasami turoń mógł być prowadzony na sznurku.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. tur mzw./mrz., Tur mzw./mrz., turzyca ż.

:: zdrobn. turoniek mzw.

 przym. turzy, turzycowy

Wiktionary


turoneński

przymiotnik relacyjny

 (1.1) zob. turoński.

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Kiedy w roku 1250 król z resztkami swej armii wzięty został do niewoli, sułtan Egiptu zażądał okupu w wysokości 500 000 funtów turoneńskich, co równało się milionowi złotych bizantów.

 (1.1) Po szczegółowym zbadaniu proweniencji każdego z kodeksów na podstawie dostępnego materiału, określamy całą tę grupę mianem redakcji iryjsko-turoneńskiej.

 (1.1) Pozwoliłem sobie położyć nacisk na zaimek „tego", gdyż także i Grzegorz turoneński Sykariusza wymienia, ale innego: zamordowanego chyba o całe pokolenie wcześniej.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Tours n.

 przym. turoński

Wiktionary


turoniek

rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy

 (1.1) gwara. zdrobn. od turoń

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. turoń mzw., turzyca ż.

 przym. turzy

Wiktionary


turoński

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z Tours, dotyczący Tours

 (1.2) geol. związany z turonem, dotyczący turonu

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) W 1266 roku w Tours Ludwik IX Święty zaczął wybijać grosze turońskie o wadze 4,2 grama i równe 12 denarom, które znalazły naśladowców w krajach sąsiednich i Europie Środkowej.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Tours n., Turenia ż., Tureńczyk mos., Turenka ż., turon mrz.

 przym. tureński, turoneński

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) tureński, daw. turoneński

Wiktionary


turosieński

przymiotnik od: Turośń Kościelna


SJP.pl


turoski

przymiotnik od: Turośl


SJP.pl


turośl

nazwa kilku miejscowości w Polsce


SJP.pl

W Polsce
  • Turośl – wieś w woj. podlaskim, w pow. kolneńskim, siedziba gminy Turośl
  • Turośl – osada leśna w województwie podlaskim, w powiecie kolneńskim, w gminie Turośl
  • Turośl – wieś w woj. warmińsko-mazurskim, w pow. piskim, w gminie Pisz
  • Turośl – gmina z siedzibą w Turośli
  • Turośl – gromada w powiecie kolneńskim, z siedzibą w Turośli
  • Turośl – gromada w powiecie piskim, z siedzibą w Turośli

Wikipedia


turostówko

Turostówko – wieś w Polsce położona w województwie wielkopolskim, w powiecie gnieźnieńskim, w gminie Kiszkowo.

W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa poznańskiego.

Zobacz też: Turostowo

Wikipedia


turostowo

Turostowo – wieś w Polsce położona w województwie wielkopolskim, w powiecie gnieźnieńskim, w gminie Kiszkowo.

W latach 1954–1958 wieś należała i była siedzibą władz gromady Turostowo, po jej zniesieniu w gromadzie Kiszkowo. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa poznańskiego.

Turostowo leży na terenie Parku Krajobrazowego Puszcza Zielonka.

Wikipedia


turoszów

dzielnica Bogatyni


SJP.pl

Turoszów (do 1945 niem. Türchau) – dzielnica Bogatyni (od 1973) w Kotlinie Turoszowskiej (województwo dolnośląskie); niewielka osada i stacja kolejowa Turoszów.

Ośrodek przemysłowy na obszarze Turoszowskiego Zagłębia Węgla Brunatnego; kombinat górniczo-energetyczny Turów obejmujący 2 kopalnie odkrywkowe i drugą co do wielkości w Polsce elektrownię cieplną Turów.

Wikipedia


turoszowianin

mieszkaniec Turoszowa


SJP.pl


turoszowianka

mieszkanka Turoszowa


SJP.pl


turoszowski

przymiotnik od: Turoszów


SJP.pl


turów

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna

 (1.1) geogr. toponim, nazwa kilku wsi, osad i przysiółków wsi w Polsce;

 (1.2) geogr. miasto na Białorusi;

Wiktionary

W Polsce
  • Turów – wieś w woj. dolnośląskim, w pow. głogowskim, w gminie Głogów
  • Turów – osada w woj. dolnośląskim, w pow. głogowskim, w gminie Pęcław
  • Turów – wieś w woj. dolnośląskim, w pow. lubińskim, w gminie Ścinawa
  • Turów – wieś w woj. dolnośląskim, w pow. wrocławskim, w gminie Żórawina
  • Turów – wieś w woj. lubelskim, w pow. radzyńskim, w gminie Kąkolewnica
  • Turów – wieś w woj. lubuskim, w pow. zielonogórskim, w gminie Nowogród Bobrzański
  • Turów – wieś w woj. łódzkim, w pow. wieluńskim, w gminie Wieluń
  • Turów – wieś w woj. mazowieckim, w pow.wołomińskim, w gminie Wołomin
  • Turów – wieś w woj. śląskim, w pow. częstochowskim, w gminie Olsztyn

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Wyjeżdżając do Turowa, sprzedała mieszkanie w Kielcach.

 (1.1) Celina mieszkała w Turowie do 2021 roku.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. turowianin mos., turowianka ż.

 przym. turowski

Wiktionary


turowianin

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) mieszkaniec Turowa

 (1.2) osoba pochodząca z Turowa, urodzona w Turowie

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Turów mrz.

:: fż. turowianka ż.

 przym. turowski

Wiktionary


turowianka

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) mieszkanka Turowa

 (1.2) kobieta pochodząca z Turowa, urodzona w Turowa

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Turów mrz.

:: fm. turowianin mos.

 przym. turowski

Wiktionary


turowice

3 miejscowości w Polsce:

  • Turowice – wieś w woj. mazowieckim, w pow. grójeckim, w gminie Jasieniec
  • Turowice – wieś w woj. mazowieckim, w pow. piaseczyńskim, w gminie Konstancin-Jeziorna
  • Turowice – wieś w woj. świętokrzyskim, w pow. koneckim, w gminie Fałków

Wikipedia


turowicz

nazwisko


SJP.pl

Turowicz:

  • Andrzej Turowicz
  • Jerzy Turowicz
  • Jerzy Turowicz (aktor)
  • Władysław Turowicz
  • Zofia Turowicz

Wikipedia


turowiec

członek TUR-u (Towarzystwa Uniwersytetu Robotniczego); TUR-owiec


SJP.pl

2 miejscowości w Polsce:

  • Turowiec – wieś w woj. lubelskim, w pow. chełmskim, w gminie Wojsławice
  • Turowiec – osada w woj. pomorskim, w pow. chojnickim, w gminie Brusy

Wikipedia


turówka

1. gra wideo, w której gracze podejmują działania w ustalonej kolejności; gra turowa;
2. roślina z rodziny traw


SJP.pl

  • Turówka – rodzaj roślin należący do rodziny wiechlinowatych

Wikipedia


turowo

tura, np. gra turowa


SJP.pl

Miejscowości i ich części w Polsce

Wg TERYT jest uch 12, w tym 11 podstawowych
  • Turowo – wieś w woj. kujawsko-pomorskim, w pow. włocławskim, w gminie Lubraniec
  • Turowo – wieś w woj. mazowieckim, w pow. mławskim, w gminie Wieczfnia Kościelna
  • Turowo – część wsi Nowy Podleck w woj. mazowieckim, w pow. płockim, w gminie Bulkowo
  • Turowo – wieś w woj. mazowieckim, w pow. przasnyskim, w gminie Czernice Borowe
  • Turowo – osada leśna w woj. podlaskim, w pow. białostockim, w gminie Gródek
  • Turowo – wieś w woj. pomorskim, w pow. bytowskim, w gminie Miastko
  • Turowo – wieś w woj. warmińsko-mazurskim, w pow. ełckim, w gminie Kalinowo
  • Turowo – wieś w woj. warmińsko-mazurskim, w pow. nidzickim, w gminie Kozłowo
  • Turowo – wieś w woj. warmińsko-mazurskim, w pow. piskim, w gminie Pisz
  • Turowo – wieś w woj. wielkopolskim, w pow. szamotulskim, w gminie Pniewy
  • Turowo – wieś w woj. zachodniopomorskim, w pow. szczecineckim, w gminie Szczecinek
  • Turowo – osada w woj. zachodniopomorskim, w pow. szczecineckim, w gminie Szczecinek

Wikipedia


turowość

turowy


SJP.pl

Patrz:

turowy

turowski

TUR; TUR-owski


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) odnoszący się do Turowa, związany z Turowem

Wiktionary

Turowski (forma żeńska: Turowska; liczba mnoga: Turowscy) – polskie nazwisko. Na początku lat 90. XX wieku w Polsce nosiło je 5565 osób.

Wikipedia

Powiązane:

 rzecz. Turów mrz., turowianin mos., turowianka ż.

Wiktionary


turowy

tura, np. gra turowa


SJP.pl

Turowy – osada w Polsce położona w województwie wielkopolskim, w powiecie pleszewskim, w gminie Pleszew.

W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa kaliskiego.

Wikipedia


turpista

przedstawiciel turpizmu


SJP.pl


turpistka

przedstawicielka, zwolenniczka turpizmu


SJP.pl


turpistyczny

dotyczący turpizmu, turpistów


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) odnoszący się do turpizmu albo turpisty; mający wywołać odrazę, odczucie brzydoty

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. turpista mos., turpistka ż., turpizm mrz.

 przysł. turpistycznie

Wiktionary


turpizm

zabieg literacki polegający na wprowadzeniu do utworu elementów brzydoty w celu wywołania szoku estetycznego; kult brzydoty


SJP.pl

Turpizm (łac. turpis „brzydki”) – zabieg literacki polegający na wprowadzeniu do utworu elementów brzydoty w celu wywołania szoku estetycznego. Tendencja występująca w niektórych kierunkach poetyckich 2. połowy XX wieku, której cechą jest antyestetyzm i swoisty kult brzydoty.

Wikipedia


turski

nazwisko


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) daw. turecki

Wiktionary

Osoby o tym nazwisku:

  • Andrzej Turski (1943-2013) – dziennikarz
  • Czesław Turski (1919-2000) – kardiochirurg
  • Feliks Paweł Turski (1729-1800) – biskup
  • Jan Kanty Turski (1832-1870) – poeta
  • Jan Turski (1940-2016) – polityk
  • Józef Klejnot-Turski (1889-1958) – kapitan żeglugi wielkiej
  • Józef Szczęsny Turski (1883-1955) – chemik
  • Józef Turski (1900-1986) – generał
  • Kaya Turski (ur. 1988) – narciarka kanadyjska
  • Łukasz Turski (ur. 1943) – fizyk
  • Marcin Turski (ur. 1973) – kierowca
  • Marian Turski (1926-2025) – historyk, dziennikarz
  • Ryszard Turski (ur. 1929) – socjolog
  • Stanisław Turski (1882-1938) – podpułkownik
  • Stanisław Turski (1906-1986) – matematyk
  • Stefan Turski (1875-1945) – aktor, reżyser
  • Władysław Marek Turski (1938-2013) – informatyk
  • Wojciech Turski (1756-1824) – publicysta, tłumacz, poeta i pamiętnikarz
  • Zbigniew Turski (1908-1979) – kompozytor

Wikipedia

Przykłady

składnia.

kolokacje.

synonimy.

 (1.1) turczy

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

 rzecz. turecki mrz., Turcja ż., Turczynka ż., Turek mos.

 przym. turecki, turczy

frazeologia.

etymologia.

 etymn|pol|Turcja|-ski.

uwagi.

współczesna.

tłumaczenia.

 (1.1) zobtłum|turecki.

źródła.

== turski (język bośniacki.) ==

ortografie.

wymowa.

znaczenia.

przymiotnik

 (1.1) turecki

rzeczownik, rodzaj męski

 (2.1) język turecki

odmiana.

przykłady.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈtursʲci, AS: tursʹḱi

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. turecki mrz., Turcja ż., Turczynka ż., Turek mos.

 przym. turecki, turczy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) turczy

Wiktionary


tursko

  • Tursko – jezioro na Wysoczyźnie Polanowskiej w pow. bytowskim
3 miejscowości w Polsce
  • Tursko – wieś w woj. małopolskim, w pow. tarnowskim, w gminie Ciężkowice
  • Tursko – wieś w woj. pomorskim, w pow. bytowskim, w gminie Miastko
  • Tursko – wieś w woj. wielkopolskim, w pow. pleszewskim, w gminie Gołuchów
  • Tursko – kolonia wsi Józefów w województwie lubelskim, w powiecie chełmskim, w gminie Dubienka

Wikipedia


turuchan

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna

 (1.1) geogr. hydron. rzeka w Rosji, w Kraju Krasnojarskim, lewy dopływ Jeniseju;

Wiktionary

Turuchan (ros. Турухан) – rzeka w Rosji, w Kraju Krasnojarskim, lewy dopływ Jeniseju.

Długość rzeki wynosi 639 km. Powierzchnia dorzecza obejmuje 35 800 km². Bierze początek ze źródła na Nizinie Zachodniosyberyjskiej i jest zasilana głównie przez opady deszczu i śniegu. Średni przepływ wody wynosi w około 371 m³/s. Rzeka jest żeglowna w dolnym biegu do 270 km od ujścia do Jeniseju, choć bywają lata mniej zasobne w opady i wtedy żegluga może być utrudniona. Zamarza w październiku lub listopadzie i lód utrzymuje się do kwietnia lub początku maja.

Wikipedia


turyla

naczynie do przechowywania i transportu substancji żrących


SJP.pl


turyn

miasto we Włoszech


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna

 (1.1) geogr. miasto w północno-zachodnich Włoszech nad rzeką Pad; stolica Piemontu;

 (1.2) geogr. adm. prowincja we Włoszech z ośrodkiem administracyjnym w Turynie (1.1);

Wiktionary

Turyn (wł. Torino) – miasto w północno-zachodnich Włoszech, przy ujściu rzeki Dora Riparia do rzeki Pad, na przedgórzu Alp Zachodnich. Jest stolicą regionu Piemont. Patronem miasta jest św. Jan Chrzciciel (jego święto obchodzone 24 czerwca).

Turyn jest najważniejszym po Mediolanie ośrodkiem gospodarczo-kulturalnym północnych Włoch.

Według danych na 2017 rok miasto zamieszkiwało 883 281 osób, 6785,6 os./km², aglomeracja liczy 2,2 mln mieszkańców.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Nazwa miasta Turyn pochodzi od celtyckiego słowa „tau” oznaczającego góry.

 (1.1) Jan Bosko zmarł w 1888 w Turynie.

 (1.1) Warszawa jest jednym z miast partnerskich Turynu.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈturɨ̃n, AS: turỹn

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. turyńczyk m., turynka ż.

 przym. turyński

Wiktionary


turyńczyk

mieszkaniec Turynu


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) mieszkaniec Turyngii; osoba z tej krainy

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) W ramach niemieckiej świadomości narodowej mieszkańcy NRD byli zorientowani na swój region ojczysty; tzn. identyfikowali się jako Saksończycy, Brandenburczycy, Pomorzanie, Turyńczycy, Ślązacy itd.

 (1.1) Kiedy nazajutrz po bitwie notariusze królewscy zaczęli spisywać jeńców, okazało się, że byli wśród nich rycerze z całej Rzeszy, więc Bawarczycy, Łużyczanie, Szwabowie, Fryzowie, Turyńczycy, Sasi, Frankowie, Westfalczycy, Austriacy, Niemcy znad Renu, Pomorzanie i Inflantczycy.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Turyngia mrz.

:: fż. Turynka ż.

 przym. turyngeński, turyński

Wiktionary


turyngeński

Turyngia (kraina historyczna i kraj związkowy w Niemczech); turyński, turyngijski


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z Turyngią, dotyczący Turyngii

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Turyngia ż., Turyngijka ż., Turyńczyk mos., Turynka ż.

 przym. turyński

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) turyński

Wiktionary


turyngia

1. kraj związkowy w Niemczech;
2. dawna niemiecka kraina historyczna


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) adm. geogr. kraj związkowy w Republice Federalnej Niemiec ze stolicą w Erfurcie;

 (1.2) hist. geogr. kraina historyczna w środkowych Niemczech

Wiktionary

Turyngia (niem. Freistaat ThüringenWolny Kraj Turyngia) – kraj związkowy w Niemczech ze stolicą w Erfurcie.

Turyngia graniczy z następującymi krajami związkowymi: Hesja, Bawaria, Saksonia, Saksonia-Anhalt, Dolna Saksonia.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Pomyślał o tych, którzy musieli zginąć z bezsilności, wspomniał, jak święta Elżbieta, kiedy żyła jeszcze na ziemi, ona, święta jego domu i jego dzieciństwa, szlachetna księżna Turyngii, wysoko znamienita pani, sama chodziła w najuboższe miejsca i przynosiła chorym pocieszenie i odświeżenie.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: tuˈrɨ̃ŋʲɟja, AS: turŋʹǵi ̯a

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Turyńczyk mos., Turynka ż., Turyngijczyk mos., Turyngijka ż.

 przym. turyngeński, turyński

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) ofic. Wolny Kraj Turyngia

Wiktionary


turyngijka

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) mieszkanka Turyngii

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Turyngia ż.

:: fm. Turyngijczyk mos.

 przym. turyngeński, turyński

Wiktionary


turyngijski

Turyngia (kraina historyczna i kraj związkowy w Niemczech); turyński, turyngeński


SJP.pl


turyngit

minerał z grupy chlorytów, glinokrzemian żelaza


SJP.pl

Turyngit – złożony minerał z gromady krzemianów żelaza, magnezu i glinu, z grupy chlorytów żelazistych. Odmiana szamozytu.

Nazwa minerału wiąże się z niemiecką Turyngią, w której minerał ten odkryto i tamtejsze okazy po raz pierwszy opisano.

Wikipedia


turyngski

1. jarząb turyngski - gatunek jarzębu z rodziny różowatych, drzewo ozdobne dorastające do około 5 metrów wysokości o zwartej, początkowo stożkowatej, następnie jajowatej koronie;
2. dawny przymiotnik od: Turyngia; turyngeński, turyński


SJP.pl


turynka

mieszkanka Turynu


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) mieszkanka Turyngii; kobieta z tej krainy

Wiktionary

Turynka (ukr. Туринка) – wieś na Ukrainie, w obwodzie lwowskim, w rejonie lwowskim (wcześniej w rejonie żółkiewskim).

Wikipedia

Powiązane:

 rzecz. Turyngia ż.

:: fm. Turyńczyk mos.

 przym. turyngeński, turyński

Wiktionary


turyński

1. Turyn (miasto we Włoszech);
2. Turyngia (kraina historyczna i kraj związkowy w Niemczech); turyngeński, turyngijski


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) charakterystyczny dla Turynu, związany z Turynem, wywodzący się z Turynu

 (1.2) związany z Turyngią, dotyczący Turyngii, charakterystyczny dla Turyngii

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Od 1578 w katedrze w Turynie przechowywany jest całun turyński.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: tuˈrɨ̃j̃sʲci, AS: turĩ ̯sʹḱi

Wiktionary

Powiązane:

 (1.1)

 rzecz. Turyn m., turyńczyk m., turynka ż.

 (1.2)

 rzecz. Turyngia ż.

 przym. turyngeński

Wiktionary

Synonimy:

 (1.2) turyngeński

Wiktionary


turyst.

skrót od: turystyka


SJP.pl


turysta

osoba uprawiająca turystykę, wędrująca, zwłaszcza pieszo; wędrowiec, podróżnik, piechur, wędrownik


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) osoba uprawiająca turystykę

Wiktionary

Turysta – osoba, która podróżuje do innej miejscowości poza swoim stałym miejscem pobytu na okres nieprzekraczający 12miesięcy, dla której celem podróży nie jest podjęcie stałej pracy w odwiedzanej miejscowości i która korzysta z noclegu przynajmniej przez jedną noc.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Nasz kurort odwiedza co roku mnóstwo turystów.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: tuˈrɨsta, AS: turysta

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. turystyka ż.

:: fż. turystka ż.

 przym. turystyczny

 przysł. turystycznie

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) globtroter, zwiedzający

Wiktionary


turystka

turysta


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) kobieta, która podróżuje dla przyjemności

Wiktionary

Patrz:

turysta

Przykłady

 (1.1) Rozbawiona turystka przez nieuwagę upuściła aparat fotograficzny do wody.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: tuˈrɨstka, AS: turystka

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. turystyka ż.

:: fm. turysta m.

 przym. turystyczny

 przysł. turystycznie

Wiktionary


turystyczność

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) odprzym. cecha tego, co jest turystyczne

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. turystyk mrz., turystyka ż., turysta m., turystka ż.

 przym. turystyczny

 przysł. turystycznie

Wiktionary


turystyczny

turystyka


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z turystyką lub turystami

Wiktionary

Patrz:

turystyka

Przykłady

 (1.1) W Grecji ważną gałęzią gospodarki jest rynek turystyczny.

 (1.1) Na tegoroczne wakacje kupiłem sobie nowy turystyczny plecak i namiot oraz małą, turystyczną kuchenkę gazową.

 (1.1) Na 95 pociągów turystycznych zaplanowanych w 2016 roku aż 12 pojechało od 16 do 19 kwietnia.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌturɨˈstɨt͡ʃnɨ, AS: turystyčny

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. turystyk mrz., turystyka ż., turysta m., turystka ż., turystyczność ż.

 przysł. turystycznie

Wiktionary


turystyfikacja

środowiskowo: zmiany w sferze publicznej spowodowane potrzebami turystów


SJP.pl


turystyk

środowiskowo: motocykl turystyczny


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) pot. mot. motocykl turystyczny, zwykle wyposażony w wygodne siedzenie, duże owiewki i szyby, pojemny bak oraz konstrukcję umożliwiającą jazdę w postawie wyprostowanej

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Sprzedam sportowe kawasaki lub zamienię na jakiś turystyk.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. turystyka ż., turysta m., turystka ż., turystyczność ż., turyzm m., tura ż., antyturystyka ż., agroturystyka ż.

 przym. turystyczny, antyturystyczny, agroturystyczny

 przysł. turystycznie

Wiktionary


turystyka

środowiskowo: motocykl turystyczny


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) wyjazdy poza miejsce zamieszkania w celach krajoznawczych lub wypoczynkowych;

 (1.2) przen. wyjazdy poza miejsce zamieszkania w celach nie związanych z wypoczynkiem

Wiktionary

Turystyka – zjawisko przestrzennej ruchliwości ludzi, które związane jest z dobrowolną zmianą miejsca pobytu, środowiska i rytmu życia. Obejmuje całokształt stosunków i zjawisk związanych z ruchem turystycznym. Najczęściej spotykaną definicją turystyki są następujące słowa: „Turystyka obejmuje ogół czynności osób, które podróżują i przebywają w celach wypoczynkowych, służbowych lub innych nie dłużej niż rok bez przerwy poza swoim codziennym otoczeniem”.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Turystyka to moja pasja i szansa do dalszej samorealizacji.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: tuˈrɨstɨka, AS: turystyka

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. turystyk mrz., turysta m., turystka ż., turystyczność ż., turyzm m.

 przym. turystyczny

 przysł. turystycznie

Wiktionary


turyt

rodzaj betonu autoklawizowanego o jednorodnej strukturze mikroporowatej; mikroporyt


SJP.pl


turyzm

ogół zagadnień związanych z turystyką


SJP.pl

Geografia turyzmu – dziedzina geografii społeczno-ekonomicznej zajmująca się przyrodniczymi oraz antropogenicznymi uwarunkowaniami i następstwami ruchu turystycznego. Pojęcie to obejmuje całokształt zagadnień teoretycznych, geograficznych, gospodarczych, przyrodniczych, statystycznych, prawnych, kulturalnych, społecznych związanych z turystyką.

Wikipedia


turzec

Turzec – wieś w Polsce położona w województwie lubelskim, w powiecie łukowskim, w gminie Stoczek Łukowski.

W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa siedleckiego.

Wieś stanowi sołectwo w gminie Stoczek Łukowski. Według Narodowego Spisu Powszechnego z roku 2011 wieś liczyła 216 mieszkańców.

Wierni Kościoła rzymskokatolickiego należą do parafii Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny w Stoczku Łukowskim.

Wikipedia


turznica

2 miejscowości w Polsce:

  • Turznica – wieś w woj. warmińsko-mazurskim, w pow. ostródzkim, w gminie Ostróda
  • Turznica – osada w woj. zachodniopomorskim, w pow. polickim, w gminie Police

Wikipedia


turzno

2 miejscowości w Polsce:

  • Turzno – wieś w woj. kujawsko-pomorskim, w pow. aleksandrowskim, w gminie Raciążek
    • Turzno Kujawskie – przystanek kolejowy w ww. wsi
  • Turzno – wieś w woj. kujawsko-pomorskim, w pow. toruńskim, w gminie Łysomice

Wikipedia


turzy

przymiotnik od tur


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) dotyczący, odnoszący się do tura

przymiotnik dzierżawczy

 (2.1) należący do tura

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. tur mzw./mrz., Tur mzw./mrz., turoniek mzw., turoń mzw., turzyca ż., turzycowate nmos.

 przym. turzycowy

Wiktionary


turzyca

1. roślina o trójgraniastych łodygach, podobna do trawy;
2. samica tura;
3. sierść zająca


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) bot. nazwa systematyczna|Carex|L.|ref=tak., rodzaj roślin z rodziny ciborowatych;

 (1.2) bot. roślina z rodziny turzyca (1.1)

 (1.3) zool. samica tura leśnego

 (1.4) łow. zajęcza lub królicza sierść

Wiktionary

Turzyca (Carex L.) – rodzaj roślin z rodziny ciborowatych (turzycowatych). Obejmuje ok. 2000 gatunków (w szerokim ujęciu, z włączeniem kilkudziesięciu gatunków z innych rodzajów tradycyjnie wyróżnianych w plemieniu Cariceae). Spotykane są one na całym świecie, ale najbardziej zróżnicowane są w strefie klimatów umiarkowanych. W Polsce występuje ok. 100 gatunków.

Wikipedia

Przykłady

 (1.2) Kwiatostan turzycy składa się z wzniesionych kłosów.

 (1.3) Ostatnia turzyca padła ze starości za króla Zygmunta.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. tur m., Tur m., turoniek mzw., turoń mzw., turzycowate nmos., Turzyn m., Turzynów m., Turzynek m., Turzyniec m., turzycowisko n.

 przym. turzy, turzycowy, turzycowaty

 wykrz. tur

Wiktionary


turzycowate

rodzina bylin o charakterystycznych trawiastych liściach, obecnie ciborowate


SJP.pl

Ciborowate, turzycowate (Cyperaceae Juss.) – rodzina roślin w rzędzie wiechlinowców. Obejmuje około 5500 gatunków zgrupowanych w 109 rodzajów. Rodzina jest kosmopolityczna – jej przedstawiciele spotykani są na całym świecie, szczególnie często w strefie klimatu umiarkowanego chłodnego. Zajmują najczęściej siedliska mokradłowe. Są to rośliny zielne cechujące się znaczną redukcją kwiatów. Charakterystyczne są także trójkanciaste, pełne łodygi z trawiastymi liśćmi wyrastającymi w trzech rzędach.

Wikipedia


turzycowaty

o cechach turzycowatych (rodzina roślin)


SJP.pl


turzycowce

rząd roślin z klasy jednoliściennych; ciborowce


SJP.pl

Ciborowce, turzycowce (Cyperales) – rząd roślin wyróżniany w niektórych systemach klasyfikacyjnych w obrębie jednoliściennych.

Wikipedia


turzycowiec

przedstawiciel rzędu roślin z klasy jednoliściennych; ciborowiec


SJP.pl


turzycowisko

łąka porośnięta turzycą


SJP.pl

Turzycowisko – zbiorowisko roślinne zdominowane przez turzyce.

Turzyce mają zróżnicowane wymagania siedliskowe, choć zwykle związane są z mokradłami, w związku z czym zespoły roślinne tworzące turzycowiska zaliczane są do syntaksonów z różnych klas roślinności. Związane jest to również ze ścieraniem się różnych koncepcji dotyczących syntaksonomii roślinności torfowiskowej i brakiem konsensusu. Część zbiorowisk określanych jako turzycowiska niskie zaliczana jest do klas Carici-Drepanocladetea lub Scheuchzerio-Caricetea, które często są uważane za synonimy. Wśród nich są zbiorowiska z wyraźną dominacją turzyc, jak Caricetum caespitosae (turzycowisko mszyste z turzycą darniową), Peucedano-Caricetum paradoxae (turzycowisko mszyste z turzycą tunikową), jak i zdominowane przez trawy, czyli inną grupę graminoidów, jak Calamagrostietum neglectae (turzycowisko trawiaste z trzcinnikiem prostym) czy Stellario-Agrostietum caninae (turzycowisko trawiaste z mietlicą psią i gwiazdnicą błotną). Druga grupa turzycowisk to szuwary wielkoturzycowe z rzędu Magnocaricion.

Wikipedia


turzyn

  • Turzyn – część Szczecina
  • Turzyn – wieś w województwie kujawsko-pomorskim, w powiecie nakielskim, w gminie Kcynia
  • Turzyn – wieś w województwie mazowieckim, w powiecie wyszkowskim, w gminie Brańszczyk
  • Turzyn – wieś w województwie śląskim, w powiecie częstochowskim, w gminie Lelów

Wikipedia


turzynek

Turzynek – wieś w Polsce położona w województwie kujawsko-pomorskim, w powiecie aleksandrowskim, w gminie Raciążek.

Wikipedia


turzyniec

Miejscowości i ich części w Polsce

Wg TERYT jest ich 4, w tym 3 podstawowe
  • Turzyniec – część wsi Podklasztor w woj. lubelskim, w pow. zamojskim, w gminie Krasnobród
  • Turzyniec – wieś w woj. lubelskim, w pow. zamojskim, w gminie Zwierzyniec
  • Turzyniec – osada w woj. lubuskim, w pow. strzelecko-drezdeneckim, w gminie Drezdenko
  • Turzyniec – osada w woj. zachodniopomorskim, w pow. myśliborskim, w gminie Myślibórz

Wikipedia


turzynów

Turzynów – osada w Polsce położona w województwie wielkopolskim, w powiecie kolskim, w gminie Chodów.

Wieś szlachecka Turzynowo położona była w drugiej połowie XVI wieku w powiecie łęczyckim województwa łęczyckiego. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa konińskiego.

We wsi przystanek kolejowy położony przy linii Warszawa – Poznań.

Wikipedia


turzyński

nazwisko


SJP.pl


tus

skrótowiec

 (1.1) = Trening Umiejętności Społecznych

Wiktionary

Wikipedia


tusia

zdrobnienie od: Marta (imię żeńskie)


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) imię|polski|ż., zdrobniała, poufała forma imienia Marta

Wiktionary


tusiewicz

nazwisko


SJP.pl


tusiński

nazwisko


SJP.pl


tusk

nazwisko


SJP.pl

  • Tusk – nazwisko
    • Bronisław Tusk (1935–2000) – polski rzeźbiarz, ceramik i malarz
    • Donald Tusk (ur. 1957) – polski polityk, w latach 2007–2014 i od 2023 premier Rzeczypospolitej Polskiej, w latach 2014–2019 przewodniczący Rady Europejskiej, w latach 2019–2022 przewodniczący Europejskiej Partii Ludowej.
    • Józef Tusk (1907–1987) – marynarz i żołnierz, dziadek Donalda
    • Łukasz Tusk (ur. 1985) – poseł na Sejm RP VI kadencji
    • Małgorzata Tusk (ur. 1957) – polska historyczka, żona Donalda
    • Katarzyna Tusk (ur. 1987) – polska blogerka, córka Donalda

    Wikipedia


tuskobus

potocznie: autobus, którym poruszał się po Polsce Donald Tusk jako premier i szef PO


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) neol. autobus wyborczy wykorzystywany w kampaniach polskiego polityka Donalda Tuska

Wiktionary


tuskulański

przymiotnik od: Tuskulum


SJP.pl


tuskulum

miasteczko w Lacjum na zboczu Gór Albańskich, od 496 r. p.n.e. municypium rzymskie


SJP.pl


tussa

surowe włókno jedwabne, otrzymywane z kokonów jedwabnika dębowego; tussah, tussor


SJP.pl


tussah

surowe włókno jedwabne, otrzymywane z kokonów jedwabnika dębowego; tussa, tussor


SJP.pl


tussor

motyl zaliczany do rodziny pawicowatych, występujący na obszarze Chin


SJP.pl


tussowy

przymiotnik od: tussa (surowe włókno jedwabne)


SJP.pl


tuste

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) gw-pl|Górny Śląsk. kulin. smalec

Wiktionary


tusz

1. rodzaj wodnej farby pigmentowej;
2. rysunek, malowidło wykonane tą farbą;
3. kosmetyk do malowania rzęs; mascara;
4. fanfara wykonywana przez orkiestrę na wiwat;
5. w szermierce: trafienie przeciwnika;
6. prysznic; natrysk


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) farba wodna używana zwykle do napełniania wkładów w długopisach;

 (1.2) ilustracja wykonana tuszem (1.1)

 (1.3) barwnik do rzęs;

 (1.4) kąpiel z wykorzystaniem prysznica

 (1.5) fanfara

forma rzeczownika|rodzaj=żeński.

 (2.1) D. lm. od: tusza

forma czasownika.

 (3.1) 2. os. lp. rozk. od: tuszyć

Wiktionary

  • tusz (farba)
  • kosmetyk do rzęs
  • prysznic, natrysk
  • tusz, rodzaj fanfary

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Skończył mi się tusz w długopisie.

 (1.3) Kup ten tusz, jest wodoodporny i nie rozmaże ci się na deszczu.

 (1.4) Gorący tusz był zbawienny dla przemarzniętego ciała.

 (1.5) W tym momencie orkiestra zagrała tusz, a na scenę wyszedł dyrektor teatru.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: tuʃ, AS: tuš

Wiktionary

Powiązane:

 przym. tuszowy

Wiktionary


tusza

1. wypatroszone zwierzę; także odgłowiona, wypatroszona ryba
2. postać otyłego człowieka


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) spoż. korpus zwierzęcia rzeźnego po sprawieniu

 (1.2) otyłość

Wiktionary

Tusza (również tusza mięsna, tusza zwierząt) – oznacza cały korpus ubitego zwierzęcia po wypatroszeniu.

W łowiectwie to upolowana zwierzyna gruba po wstępnej obróbce poubojowej.

W obrocie handlowym w postaci całych tusz dostępna jest cielęcina i baranina, półtusz – wieprzowina, a wołowina najczęściej w postaci ćwierćtusz.

Wikipedia

Powiązane:

 rzecz. półtusza ż.

:: zdrobn. tuszka ż.

Wiktionary


tuszel

tuszel makowiec - gatunek chrząszcza z rodziny ryjkowcowatych


SJP.pl


tuszenie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|tuszyć.

Wiktionary

Powiązane:

 czas. tuszyć

Wiktionary


tuszetia

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) hist. geogr. kraina historyczna w północno-wschodniej Gruzji;

Wiktionary

Tuszetia (gruz. თუშეთი, Tuszeti) – region historyczny w północno-wschodniej Gruzji.

Wikipedia

Powiązane:

 przym. tuszecki

Wiktionary


tuszka

1. ubita sztuka drobiu lub królika, zająca po wstępnej obróbce;
2. odgłowiona i wypatroszona ryba; tusza;
3. zdrobnienie od: tusza


SJP.pl


tuszkowo

Tuszkowo – wieś w Polsce położona w województwie kujawsko-pomorskim, w powiecie sępoleńskim, w gminie Sośno.

W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa bydgoskiego. Według Narodowego Spisu Powszechnego (III 2011 r.) liczyła 175 mieszkańców. Jest dwunastą co do wielkości miejscowością gminy Sośno.

Wikipedia


tuszonka

potocznie:
1. tłusta konserwa wieprzowa, popularna podczas II wojny światowej;
2. porcja lub opakowanie takiej konserwy


SJP.pl

Tuszonka (ros. Тушёное мясо, Tuszonoje miaso (pol. Mięso duszone)) – konserwa mięsna ze sterylizowanego wieprzowego, lub wołowego mięsa duszonego we własnym sosie, która stanowiła podstawową rację żywnościową żołnierzy Armii Czerwonej w czasie II wojny światowej. Tuszonka jest gotowa do spożycia, ale może być też częścią innych potraw np. wymieszana z kaszą. Konserwa ta była produkowana w USA (zapasy rosyjskiej tuszonki zmagazynowane przed wojną w zachodnich rejonach kraju wpadły w większości w ręce Wehrmachtu) i dostarczana w ramach pomocy Lend-Lease udzielanej przez USA Związkowi Radzieckiemu. Po otrzymaniu przesyłek z klasycznymi amerykańskimi konserwami mięsnymi z przyprawami (Mielonka SPAM firmy Hormel Foods z Minnesoty) Rosjanie złożyli zamówienie na bardziej u nich znany produkt z mięsa wieprzowego w puszkach, rosyjską tuszonkę. Puszka zawierała jeden funt wieprzowiny, smalec i przyprawy.

Wikipedia


tuszów

1. rodzaj wodnej farby pigmentowej;
2. rysunek, malowidło wykonane tą farbą;
3. kosmetyk do malowania rzęs; mascara;
4. fanfara wykonywana przez orkiestrę na wiwat;
5. w szermierce: trafienie przeciwnika;
6. prysznic; natrysk


SJP.pl

Tuszów – wieś w Polsce położona w województwie lubelskim, w powiecie lubelskim, w gminie Jabłonna i parafii rzymskokatolickiej w Bychawce.

Wieś szlachecka położona była w drugiej połowie XVI wieku w powiecie lubelskim województwa lubelskiego. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do ówczesnego województwa lubelskiego.

Wikipedia


tuszować

1. ukrywać niedociągnięcia, występki, sprawy; maskować, kryć;
2. czynić niewidocznym lub trudnym do zauważenia; maskować;
3. pokrywać kosmetykiem do barwienia rzęs i brwi;
4. pokrywać pigmentową farbą wodną


SJP.pl


tuszowski

przymiotnik od: Tuszów, Tuszów Mały, Tuszów Narodowy


SJP.pl


tuszowy

tusz, tusza


SJP.pl

Patrz:

tusz, tusza

tuszyć

dawniej: spodziewać się, mieć nadzieję, liczyć na coś


SJP.pl

czasownik niedokonany

 (1.1) daw. spodziewać się czegoś, sądzić

 (1.2) reg. gotować, przygotowywać jedzenie

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Pozwól, Panie, tuszyć • Że słowem zdołam cielce złote giąć i kruszyć…

 (1.2) To się musi tuszyć.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈtuʃɨt͡ɕ, AS: tušyć

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. tuszenie n., otucha ż.

Wiktionary


tuszyn

1. miasto w Polsce;
2. wieś w Polsce


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna

 (1.1) geogr. miasto w Polsce w województwie łódzkim;

Wiktionary

Tuszyn – miasto w centralnej Polsce w woj. łódzkim, w pow. łódzkim wschodnim, w gminie Tuszyn, oddalone od południowych granic Łodzi o 15 kilometrów. Położone jest przy autostradzie A1 oraz drodze DK 91. Tuszyn położony jest w dawnej ziemi sieradzkiej.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ˈtuʃɨ̃n, AS: tušỹn

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. tuszynianin m., tuszynianka ż.

 przym. tuszyński

Wiktionary


tuszynianin

mieszkaniec Tuszyna (miasta w Polsce)


SJP.pl


tuszynianka

mieszkanka Tuszyna (miasta w Polsce)


SJP.pl


tuszyński

przymiotnik od: Tuszyn


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z Tuszynem, dotyczący Tuszyna

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Tuszyn mrz., tuszynianin m., tuszynianka ż.

Wiktionary


tut.

skrót od: tutejszy


SJP.pl

skrót

 (1.1) = urz. tutejszy

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Przed zatwierdzeniem tut. Urząd zastrzega sobie prawo do uzgodnienia właściwej mu części.

Wiktionary


tuta

przyrząd wiertniczy w kształcie dzwonu o nagwintowanym wnętrzu, służy do wydobywania urwanych narzędzi wiertniczych


SJP.pl

  • Tuta – miasto w Kolumbii
  • Tuta – wieś w Rumunii
  • Tuta – brazylijski piłkarz
  • Tuta (dawniej Tutanota) – szyfrowana poczta elektroniczna

Wikipedia


tutaj

tu;
1. zaimek przysłowny odnoszący się do miejsca bliskiego, zwykle wskazanego w jakiś sposób przez rozmówcę (np. Tutaj jest moja szkoła.);
2. zaimek przysłowny odnoszący się do miejsca postrzeganego jako bliskie (np. Podbiegł do drzewa i tutaj upadł na ziemię.);
3. zaimek przysłowny odnoszący się do wiadomej, konkretnej sytuacji (np. Tutaj nie chodzi o mnie, ale o ciebie.)


SJP.pl

zaimek

 (1.1) …wskazujący na miejsce, w którym znajduje się mówiący

Wiktionary

  • Tutaj (komiks)
  • Tutaj (tom wierszy)

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Tutaj jest całkiem przyjemnie.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈtutaj, AS: tutai ̯

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. tutejszy mos., tutejsza ż.

 przym. tutejszy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) tu, reg. tudotąd; gw-pl|Górny Śląsk|tukej.; gw-pl|Mazowsze|tutej.

Wiktionary


tutak

nazwisko


SJP.pl


tutanchamon

starożytny król Egiptu; Tutenchamon


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy, nazwa własna

 (1.1) hist. jeden z faraonów;

Wiktionary

Tutanchamon, pierwotnie Tutanchaton (ur. ok. 1342–1339 p.n.e., zm. 1323 p.n.e.) – w latach 1333–1323 p.n.e. faraon XVIII dynastii.

Panowanie Tutanchamona koncentrowało się na odrzuceniu monoteistycznego kultu boga Atona, który wprowadził Echnaton, na rzecz tradycyjnego egipskiego politeizmu.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) W grobowcu Tutanchamona znajdowała się laska ułatwiająca chodzenie i cały zestaw leków.

Wiktionary


tutanchamonowy

przymiotnik dzierżawczy - należący do Tutanchamona lub z nim związany


SJP.pl


tutej

zaimek

 (1.1) gw-pl|Poznań. tutaj

 (1.2) gw-pl|Mazowsze. tutaj

Wiktionary


tutejsza

potocznie o mieszkance jakiejś miejscowości; miejscowa


SJP.pl


tutejszy

potocznie: stały mieszkaniec miejsca, w którym znajduje się mówiący o tej osobie; miejscowy


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) pochodzący z wcześniej wspomnianego miejsca (w którym rozmówcy się znajdują)

 (1.2) dotyczący wcześniej wspomnianego miejsca (w którym rozmówcy się znajdują)

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (2.1) pot. stały mieszkaniec miejsca, w którym znajduje się mówiący o tej osobie

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Będąc poprzednio w Rzymie odwiedziłem pracownie tutejszych mistrzów. Nabyłem nawet niejeden obraz dla Kodnia.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: tuˈtɛjʃɨ, AS: tutei ̯šy

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. tutejsza ż., tutejszość ż.

 zaim. tu, tutaj

Wiktionary

Synonimy:

 (1-2) miejscowy

Wiktionary


tutek

rzeczownik, rodzaj męski

 (1.1) środ. tutorial

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. tutorial m.

Wiktionary


tutela

w starożytnym Rzymie: rodzaj władzy nad niedojrzałymi i kobietami oraz ich majątkiem, wykonywanej przez opiekunów powołanych ustawą, testamentem lub dekretem władzy


SJP.pl


tutenchamon

starożytny król Egiptu; Tutanchamon


SJP.pl

Tutanchamon, pierwotnie Tutanchaton (ur. ok. 1342–1339 p.n.e., zm. 1323 p.n.e.) – w latach 1333–1323 p.n.e. faraon XVIII dynastii.

Panowanie Tutanchamona koncentrowało się na odrzuceniu monoteistycznego kultu boga Atona, który wprowadził Echnaton, na rzecz tradycyjnego egipskiego politeizmu.

Wikipedia


tutenchamonowy

przymiotnik dzierżawczy - należący do Tutenchamona lub z nim związany


SJP.pl


tutka

1. potocznie: papier, liść itp. zwinięty lejkowato, w kształcie stożka lub rurki;
2. potocznie: opakowanie z tak zwiniętego papieru;
3. potocznie: przedmiot w kształcie rurki;
4. przestarzałe: rurka z bibułki do papierosów; gilza, zwijka


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) torebka z papieru, zawiniętego lejkowato, na towary suche i sypkie

 (1.2) rurka

 (1.3) rurka z bibułki do papierosów

 (1.4) lotn. pot. tupolew

Wiktionary

Przykłady

składnia.

kolokacje.

synonimy.

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

frazeologia.

etymologia.

uwagi.

tłumaczenia.

* rosyjski: (1.1) пакет m., кулёк m.; (1.2) трубка ż.; (1.3) гильза ż.; (1.4) тушка ż.

źródła.

== tutka (język fiński.) ==

wymowa.

 IPA3|ˈt̪ut̪kɑ.

 dzielenie|tut|ka.

znaczenia.

rzeczownik

 (1.1) radar

odmiana.

przykłady.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈtutka, AS: tutka

Wiktionary

Synonimy:

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

frazeologia.

etymologia.

uwagi.

tłumaczenia.

* rosyjski: (1.1) пакет m., кулёк m.; (1.2) трубка ż.; (1.3) гильза ż.; (1.4) тушка ż.

źródła.

== tutka (język fiński.) ==

wymowa.

 IPA3|ˈt̪ut̪kɑ.

 dzielenie|tut|ka.

znaczenia.

rzeczownik

 (1.1) radar

odmiana.

przykłady.

składnia.

kolokacje.

synonimy.

Wiktionary


tutkarz

1. chrząszcz z rodziny ryjkowców występujący w około 1300 gatunkach;
2. tutkarz cygarowiec - chrząszcz, szkodnik drzew i krzewów liściastych; zdobnik


SJP.pl


tutkarzowate

o cechach tutkarzowatych (rodzina chrząszczy)


SJP.pl

Tutkarzowate (Rhynchitidae lub Rhynchitinae) – rodzina lub podrodzina chrząszczy z podrzędu wielożernych i nadrodziny ryjkowców. Obejmuje około 800 gatunków. Larwy żerują na więdnących tkankach roślinnych. Samice składają jaja w różnych częściach roślin; niektóre zwijają z liści tutki lub uszkadzają owoce. Dorosłe chrząszcze mają wyraźne ryjki i często są jaskrawo ubarwione.

Wikipedia


tutkarzowaty

o cechach tutkarzowatych (rodzina chrząszczy)


SJP.pl


tutkowski

nazwisko


SJP.pl


tutmosis

król Egiptu; Totmes


SJP.pl


tutnar

1. dawniej: budowniczy miejski;
2. dawniej: urzędnik nadzorujący targi


SJP.pl

Tutnar - staropolski urząd miejski istniejący wyłącznie w Krakowie. W XVI wieku był to niższy urzędnik miejski odpowiedzialny za zarządzanie targami i całym obrotem handlowym. Sprawował nadzór nad porządkiem na targowiskach miejskich i pilnował, aby sprzedawcy przestrzegali ustalonych cen urzędowych. Do jego obowiązków należało również zaopatrywanie miasta w żywność w trudniejszych okresach.

Wikipedia


tutonczana

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) geogr. hydron. rzeka w Rosji, prawy dopływ Dolnej Tunguzki;

Wiktionary

Tutonczana (ros. Тутончана) – rzeka w Rosji.

Rzeka ma 459 km długości oraz powierzchnię dorzecza o wielkości 16 800 km². Źródła rzeki znajdują się na Wyżynie Środkowosyberyjskiej. Uchodzi do prawego brzegu Dolnej Tunguzkiej.

Wikipedia


tutor

1. [czytaj: tiutor] opiekun studentów na wyższych uczelniach;
2. przestarzale: prywatny nauczyciel, korepetytor


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) opiekun studentów na wyższych uczelniach, adiunkt kierujący indywidualnie ich pracą

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈtutɔr, AS: tutor

Wiktionary


tutorial

1. łatwo przystępny, interaktywny samouczek przekazujący wiedzę krok po kroku;
2. spotkanie tutora z podopiecznym


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męski

 (1.1) samouczek;

Wiktionary

Tutorial (z ang. „korepetycje, samouczek”) – metoda przekazywania wiedzy typu „krok po kroku”, pozwalająca łatwo nauczyć się obsługi różnych urządzeń, programowania czy tworzenia. Tutorial jest bardziej interaktywny i dokładniejszy niż instrukcje, nastawiony na naukę poprzez przykład. Tutorial dostarcza wszelkich informacji potrzebnych do wykonania danego zadania.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: tuˈtɔrʲjal, AS: tutorʹi ̯al

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. tutorialik mrz., tutek

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) pot. tutek

Wiktionary


tutorialik

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) zdrobn. od tutorial

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. tutorial m.

Wiktionary


tutoring

[czytaj: tiutoring] system nauczania, w którym indywidualny opiekun kieruje rozwojem ucznia


SJP.pl


tutoringowy

tutoring


SJP.pl

Patrz:

tutoring

tutorka

tutor


SJP.pl

Patrz:

tutor

tutsi

[czytaj: tuts-i]
1. lud afrykański zamieszkujący głównie Ruandę i Burundi
2. przedstawiciel tego ludu


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy, nazwa własna

 (1.1) etn. jedna z trzech grup ludności zamieszkujących Rwandę i Burundi;

Wiktionary

Tutsi (Watussi) – jedna z trzech grup ludności zamieszkujących Rwandę i Burundi, stanowiąca około 14% ludności tych krajów (pozostałe dwie grupy to Twa i Hutu); blisko milion osób tej grupy zostało zamordowanych przez Hutu podczas ludobójstwa w Rwandzie (1994). Tutsi nie są plemieniem, lecz grupą etniczną.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Historycznie Tutsi byli związani z rwandyjską klasą rządzącą, ale zdarzało się, że z powodu ubóstwa Tutsi stawał się Hutu.

Wiktionary


tutti

1. fragment koncertu grany przez całą orkiestrę bez udziału solisty;
2. występ wszystkich wykonawców przewidzianych w danym utworze


SJP.pl

Tutti (wł. wszyscy) – termin muzyczny wskazujący na udział wszystkich wykonawców w określonym dla danego utworu zespole orkiestrowym.

Terminem tutti określa się też partię orkiestry wykonywaną w trakcie pauzowania solisty w koncertach i innych utworach przeznaczonych dla solisty i orkiestry.

W grze organowej tutti oznacza użycie wszystkich rejestrów łącznie, także nazwę specjalnego manubrium, włączającego wszystkie rejestry.

Wikipedia


tutu

krótka spódniczka baletowa


SJP.pl

Tutu – miasto na Wyspach Dziewiczych Stanów Zjednoczonych, na wyspie Saint Thomas.

Wikipedia


tutysta

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) muz. neol. członek orkiestry nie będący solistą

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) A można by zagrać kwintet Dworzaka (…) Albo nawet Schuberta, kwintet „Pstrąg”. To jest marzenie każdego kontrabasisty (…) ale to nie dla mnie, ja nie jestem solistą. Jestem tutystą, to znaczy, siedzę przy trzecim pulpicie. (…) To nie ma nic wspólnego z kwalifikacjami, to są po prostu etaty.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: tuˈtɨsta, AS: tutysta

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz.

:: fż. tutystka ż.

Wiktionary


tutystka

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) muz. neologizm członkini orkiestry nie będąca solistką

Wiktionary

Wymowa:

IPA: tuˈtɨstka, AS: tutystka

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. tutysta m.

Wiktionary


tuvalu

państwo na Oceanie Spokojnym; Tuwalu


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki, nazwa własna

 (1.1) geogr. polit. wyspiarskie państwo ze stolicą w Vaiaku, położone w Oceanii, na południe od równika;

Wiktionary

Tuvalu lub Tuwalu (dawniej: Terytorium Tuvalu, Wyspy Ellice) – państwo położone na Oceanie Spokojnym w zachodniej Polinezji (na północ od Fidżi), Tuvalu tworzy archipelag po angielsku zwany Tuvalu Islands (dawne nazwy angielskie to Lagoon Islands i Ellice Islands), po polsku zaś Wyspami Lagunowymi.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: tuˈvalu, AS: tuvalu

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Tuwalka ż., Tuwalczyk m.

 przym. tuwalski

Wiktionary


tuw

Towarzystwo Ubezpieczeń Wzajemnych


SJP.pl


tuwa

republika w Federacji Rosyjskiej


SJP.pl

Tuwa, Republika Tuwy (ros. Тува lub Тыва, tuwiński Тыва; historyczne nazwy: Tannu-Tuwa, Урянхайский крайKraj Urianchajski) – republika autonomiczna w azjatyckiej części Federacji Rosyjskiej. Graniczy z Mongolią oraz rosyjskimi jednostkami administracyjnymi: Republiką Ałtaju, Chakasją, Krajem Krasnojarskim, obwodem irkuckim i Buriacją.

Wikipedia


tuwalczyk

obywatel Tuvalu (państwa w Oceanii)


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) obywatel Tuvalu

Wiktionary

Wymowa:

IPA: tuˈvalt͡ʃɨk, AS: tuvalčyk

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Tuvalu n.

:: fż. Tuwalka ż.

 przym. tuwalski

Wiktionary


tuwalka

obywatelka Tuvalu (państwa w Oceanii)


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) obywatelka Tuvalu

Wiktionary

Wymowa:

IPA: tuˈvalka, AS: tuvalka

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Tuvalu n.

:: fm. Tuwalczyk mos.

 przym. tuwalski

Wiktionary


tuwalnia

dawniej: szeroki pas materiału, np. ręcznik, obrus


SJP.pl

Tuwalnia – szeroki pas zdobionej, wzorzystej, delikatnej, cienkiej tkaniny.

Jest to dawne określenie chusty, którymi opasywały się kobiety. W znaczeniu liturgicznym może być to określenie welonu naramiennego, pasa tkaniny noszonego podczas przenoszenia Najświętszego Sakramentu lub posługi przy mitrze i pastorale. Znane są także tuwalnie żałobne. W nadzwyczajnej formie Rytu Rzymskiego używa go także subdiakon, który przytrzymuje patenę, która nie jest używana przez znaczną część Mszy Wiernych; welon ten nazywano subdiaconale.

Wikipedia


tuwalski

Tuwalu (państwo w Oceanii)


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) odnoszący się do państwa Tuvalu

Wiktionary

Wymowa:

IPA: tuˈvalsʲci, AS: tuvalsʹḱi

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Tuwalu, Tuvalu n., Tuwalka ż., Tuwalczyk mos.

Wiktionary


tuwalu

państwo na Oceanie Spokojnym; Tuvalu


SJP.pl

rzeczownik, nazwa własna

 (1.1) geogr. zob. Tuvalu.

Wiktionary

Tuvalu lub Tuwalu (dawniej: Terytorium Tuvalu, Wyspy Ellice) – państwo położone na Oceanie Spokojnym w zachodniej Polinezji (na północ od Fidżi), Tuvalu tworzy archipelag po angielsku zwany Tuvalu Islands (dawne nazwy angielskie to Lagoon Islands i Ellice Islands), po polsku zaś Wyspami Lagunowymi.

Wikipedia

Przykłady

składnia.

kolokacje.

synonimy.

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

 przym. tuwalski

frazeologia.

etymologia.

uwagi.

tłumaczenia.

źródła.

== Tuwalu (język turkmeński.) ==

ortografie.

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik, nazwa własna

 (1.1) geogr. Tuvalu

odmiana.

przykłady.

Wiktionary

Powiązane:

 przym. tuwalski

Wiktionary

Synonimy:

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

 przym. tuwalski

frazeologia.

etymologia.

uwagi.

tłumaczenia.

źródła.

== Tuwalu (język turkmeński.) ==

ortografie.

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik, nazwa własna

 (1.1) geogr. Tuvalu

odmiana.

przykłady.

składnia.

kolokacje.

synonimy.

Wiktionary


tuwańczyk

mieszkaniec Tuwy (republiki w Rosji)


SJP.pl


tuwanka

mieszkanka Tuwy (republiki w Rosji)


SJP.pl


tuwański

Tuwa (republika w Rosji)


SJP.pl


tuwim

nazwisko


SJP.pl

  • Julian Tuwim (1894–1953) – polski poeta i pisarz
  • Irena Tuwim (1898–1987) – polska poetka, prozaiczka i tłumaczka

Zobacz także:

  • Tuvim

Wikipedia


tuwimowski

taki jak u Tuwima, charakterystyczny dla Tuwima


SJP.pl

przymiotnik dzierżawczy

 (1.1) związany z Julianem Tuwimem, dotyczący Juliana Tuwima

Wiktionary

Powiązane:

 przym. tuwimowski

Wiktionary


tuwimowy

przymiotnik dzierżawczy - należący do Tuwima lub z nim związany


SJP.pl


tuwiniec

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) przedstawiciel narodu turkijskiego, zamieszkującego Republikę Tuwy, Mongolię oraz Chiny

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. tuwiński mrz., Tuwa ż., Tuwińczyk mos., Tuwijczyk mos.

 przym. tuwiński

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) Tuwińczyk, rzad. Tuwijczyk

Wiktionary


tuwiński

język tuwiński - jeden z języków urzędowych Rosji


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) odnoszący się do Tuwy lub Tuwińców

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (2.1) jęz. język turkijski, którym posługują się Tuwińcy;

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Tuwa ż., Tuwiniec mos., Tuwinka ż.

 przym. tuwański

Wiktionary


tuwodny

o rybach: nieopuszczający swojego właściwego środowiska


SJP.pl


tuz

1. najwyższa karta; as;
2. przenośnie: osoba wpływowa, ktoś na wysokim stanowisku; znakomitość w jakiejś dziedzinie


SJP.pl

przysłówek

 (1.1) prawie, blisko

Wiktionary

Tuz (tur. Tuz Gölü, czyli jezioro solne) – słone jezioro w środkowej Turcji; wydobycie soli kamiennej. Położone w Anatolii jest drugim pod względem wielkości jeziorem Turcji.

Dane:

  • Powierzchnia: 1600-2500 km² (zmienna)
  • Głębokość maksymalna: 5 m
  • Wysokość: 925 m n.p.m.
  • Zasolenie: o 33% zasoleniu. Morze Martwe ma średnio 28%.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Trzasnęła tak, że kawałek szyby zleciał tuż koło mnie. Wydawało się, że okno wypadnie z futryny.

 (1.1) Westchnęła, wyjęła 35 koron i położyła na stoliku, tuż przy opróżnionym talerzu.

 (1.1) Pogoda nie była najprzyjemniejsza. Przy wysokiej wilgotności powietrza słaby, kilkustopniowy mróz dawał się przenikać aż do szpiku kości. Było tuż po piątej i na ulicach znajdowało się sporo ludzi.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: tuʃ, AS: tuš

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) prawie, blisko

Wiktionary


tuzać

czasownik przechodni niedokonany (dk. brak)

 (1.1) daw. pot. szarpać, targać, tarmosić, ciągać

 (1.2) daw. pot. grzmocić, łomotać, bić

czasownik zwrotny niedokonany tuzać się (dk. brak)

 (2.1) daw. pot. szarpać się, ciągnąć się nawzajem, targać się

 (2.2) daw. pot. bić się

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Ponieważ krajem rządzą wojskowi, zatem ludzie skłonni do tuzania, więc też i tuzają Murzynów, czasem bez koniecznej potrzeby, czasem nadto, ale zawsze tylko w razie oporu.

 (1.2) Niegdyś rzucał się na nieprzyjaciela z wybuchami śmiechu podobnymi do rżenia końskiego i tuzał z takim właśnie rozmachem, z jakim obracają się skrzydła wiatraka.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. tuzanie n., tuźnienie n.; tuzanie się

Wiktionary

Synonimy:

 tuzować, tuźnić

Wiktionary


tuziemczy

tuziemiec


SJP.pl

Patrz:

tuziemiec

tuziemiec

dawniej: rdzenny mieszkaniec danego obszaru; autochton, tubylec, aborygen


SJP.pl


tuziemka

rdzenna mieszkanka danego obszaru; aborygenka, autochtonka, tubylka, tubylczyni


SJP.pl


tuzimek

nazwisko


SJP.pl


tuzin

1. dwanaście sztuk;
2. potocznie: znaczna liczba kogoś lub czegoś


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) miar. 12 sztuk

 (1.2) przen. duża ilość czegoś

Wiktionary

Tuzin – inna nazwa liczby dwanaście, zwykle używana w kontekście liczby sztuk (np. tuzin jajek). Samo słowo pochodzi od łacińskiego duodecim.

Pięć tuzinów (60) to kopa, zaś dwanaście tuzinów (144) to gros.

Tuzin używany jest w nielicznych krajach przy definiowaniu oficjalnych jednostek miar, np. w USA stopa liczy tuzin cali. Użycie 12 jako podstawy systemu liczbowego prawdopodobnie pochodzi z Mezopotamii (aramejski system liczbowy).

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Marek kupił tuzin jajek.

 (1.2) Sprawdziłem już z tuzin koszul i żadna nie była z czystej bawełny.

 (1.2) Gdybym była młodsza, miałabym tuziny facetów.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈtuʑĩn, AS: tuźĩn

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. tuzinkowość ż.

 przym. tuzinkowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) dwanaście

Wiktionary


tuzinek

skośnik tuzinek - gatunek motyla z rodziny skośnikowatych


SJP.pl


tuzinkowość

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) pejor. cecha tego, co tuzinkowe

Wiktionary

Powiązane:

 przym. tuzinkowy

 przysł. tuzinkowo

 rzecz. tuzin mrz.

Wiktionary


tuzinkowy

niczym się niewyróżniający, taki jakich wiele


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) książk. niczym niewyróżniający się, taki, jakich jest wielu

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. tuzin m., tuzinkowość ż.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) nieoryginalny, banalny, konwencjonalny

Wiktionary


tuzinowy

tuzin


SJP.pl

Patrz:

tuzin

tuziny

1. dwanaście sztuk;
2. potocznie: znaczna liczba kogoś lub czegoś


SJP.pl


tużurek

dawniej: długi, wełniany surdut męski, noszony na przełomie XIX i XX wieku


SJP.pl

Tużurek (z fr.: tout jour, co znaczy: cały dzień), anglez – rodzaj okrycia męskiego podobnego do żakietu, o wyciętych i zaokrąglonych połach, z jednorzędowym zapięciem i wykładanym, często aksamitnym kołnierzem, kieszonką na lewej piersi oraz kieszeniami z patkami. Miał wąskie mankiety przy rękawach, zapinany był na pięć guzików. Kołnierz sięgał górnego guzika na piersiach.

Wikipedia


tuł

dawniej: kołczan


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) stpol. rozbójnik

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (2.1) stpol. kołczan

Wiktionary

Tuł (621 m n.p.m.) – niewysoki szczyt na Pogórzu Cieszyńskim w wododziale Wisły i Odry, na wschód od Lesznej Górnej.

Wikipedia


tuła

tułać się: szwendać się, błąkać się, chodzić bez celu, przenosić się z miejsca na miejsce z powodu braku własnego domu


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) geogr. miasto w europejskiej części Rosji, nad Upą, stolica obwodu tulskiego;

Wiktionary

Tuła (ros. Ту́ла) – miasto w europejskiej części Rosji, nad Upą, w podmoskiewskim zagłębiu węglowym, około 461 tys. mieszkańców (2024).

Wikipedia

Powiązane:

 przym. tulski

Wiktionary


tułać

tułać się: szwendać się, błąkać się, chodzić bez celu, przenosić się z miejsca na miejsce z powodu braku własnego domu


SJP.pl

czasownik nieprzechodni niedokonany (dk. brak)

 (1.1) zmieniać miejsce pobytu to tu to tam

czasownik zwrotny niedokonany tułać się (dk. brak)

 (2.1) przenosić się z miejsca na miejsce

Wiktionary

Przykłady

 (2.1) Nie przestawali tułać się od miasteczka do miasteczka.

 (2.1) Tułając się, dotarli jakoś do Nowego Jorku.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. tułackość ż., tułactwo n., tułacz mos., tułaczka ż., tułak mos.

 przym. tułacki, tułaczy

 przysł. tułacko

Wiktionary


tułacki

przestarzale: tułaczy


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) przest. związany z tułactwem, dotyczący tułactwa

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Wiódł spokojnie swój tułacki żywot.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. tułackość ż., tułactwo n., tułacz mos., tułaczka ż., tułak mos.

 czas. tułać ndk., tułać się ndk.

 przym. tułaczy

 przysł. tułacko

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) tułaczy

Wiktionary


tułacko

przysłówek

 (1.1) na sposób tułaczy

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. tułackość ż., tułactwo n., tułacz mos., tułaczka ż., tułak mos.

 czas. tułać ndk., tułać się ndk.

 przym. tułacki, tułaczy

Wiktionary


tułackość

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) przest. cecha tego, co tułacze; tułacki charakter czegoś

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Krytyków zaskoczyła swoista tułackość jego opowiadań.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. tułactwo n., tułacz mos., tułaczka ż., tułak mos.

 czas. tułać ndk., tułać się ndk.

 przym. tułacki, tułaczy

 przysł. tułacko

Wiktionary


tułactwo

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) życie polegające na ciągłej zmianie miejsca

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) To ciągłe tułactwo musiało odbić się na jej zdrowiu.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. tułackość ż., tułacz mos., tułaczka ż., tułak mos.

 czas. tułać ndk., tułać się ndk.

 przym. tułacki, tułaczy

 przysł. tułacko

Wiktionary


tułacz

1. człowiek niemający stałego miejsca zamieszkania, własnego domu, schronienia, tułający się; włóczęga;
2. osoba przebywająca poza granicami ojczyzny (zwykle wbrew swej woli); emigrant, wygnaniec, wychodźca


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) osoba bez stałego miejsca zamieszkania

 (1.2) daw. emigrant

 (1.3) przen. ktoś niepotrafiący zagrzać miejsca

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Tułaczem i zbiegiem będziesz na ziemi!.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. tułackość ż., tułactwo n., tułaczka ż., tułak mos.

 czas. tułać ndk., tułać się ndk.

 przym. tułacki, tułaczy

 przysł. tułacko

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) bezdomny, wagabunda, wędrowiec, wędrownik; stpol. tułak

 (1.2) emigrant

Wiktionary


tułaczka

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) życie polegające na ciągłej zmianie miejsca przebywania

 (1.2) kobieta bez stałego miejsca zamieszkania

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Na wiosnę zmarł i tułaczka jego dobiegła końca.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. tułackość ż., tułactwo n., tułacz mos., tułak mos.

 czas. tułać ndk., tułać się ndk.

 przym. tułacki, tułaczy

 przysł. tułacko

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) poniewierka

Wiktionary


tułaczy

dotyczący tułacza, właściwy tułaczowi; bezdomny


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) właściwy tułaczowi

forma rzeczownika.

 (2.1) D., B. lm. od: tułacz

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) O usłysz, Panie, skargi nasze, / O usłysz nasz tułaczy śpiew!

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. tułackość ż., tułactwo n., tułacz mos., tułaczka ż., tułak mos.

 czas. tułać ndk., tułać się ndk.

 przym. tułacki

 przysł. tułacko

Wiktionary


tułak

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) stpol. tułacz

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈtuwak, AS: tuu̯ak

Wiktionary

Powiązane:

 przym. tułacki, tułaczy

 przysł. tułacko

 rzecz. tułaczka ż., tułacz mos., tułactwo n., tułackość ż.

 czas. tułać

Wiktionary


tułkowice

2 miejscowości w Polsce:

  • Tułkowice – wieś w woj. podkarpackim, w pow. strzyżowskim, w gminie Wiśniowa
  • Tułkowice – wieś w woj. świętokrzyskim, w pow. sandomierskim, w gminie Wilczyce

1 miejscowość na Ukrainie:

  • Tułkowice – wieś na Ukrainie w rejonie mościskim obwodu lwowskiego.

Wikipedia


tułodziecki

nazwisko


SJP.pl


tułoma

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) geogr. hydron. rzeka w Rosji, na Półwyspie Kolskim, uchodzi do Zatoki Kolskiej;

Wiktionary

Tułoma (ros. Тулома) – rzeka na Półwyspie Kolskim, w obwodu murmańskim.

Pokrywa się lodem między końcem grudnia a lutym. Topnienie i spływ lodu od kwietnia do początku czerwca. Tułoma wykorzystywana jest do spławu drewna. Na rzece wybudowano dwie elektrownie wodne: Górnotułomska Elektrownia Wodna (oddana do eksploatacji w 1966 r., moc 268 MW), oraz Dolnotułomska Elektrownia Wodna (oddana do eksploatacji w 1938 r., moc 57,2 MW). Rzeka była słynna z połowu łososi z rocznym odłowem przekraczającym 100 ton. Jednak po wybudowaniu zapór migracja ryby ustała i mimo kilkakrotnych prób wybudowania różnego rodzaju ułatwień przepływu łososia, większych sukcesów nie osiągnięto.

Wikipedia


tułów

ciało ludzkie lub zwierzęce bez głowy i kończyn


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) anat. ciało ssaka oprócz głowy i kończyn;

 (1.2) zool. odcinek ciała u owadów i skorupiaków (zwykle pomiędzy głową a odwłokiem)

Wiktionary

Tułów (łac. truncus) – anatomiczny termin, określający centralną część ciała u wielu zwierząt, w tym u człowieka.

U bezkręgowców tułów występuje między głową i odwłokiem. Połączone z nim są narządy lokomocji (odnóża, skrzydła). Tułów stawonogów (skorupiaki, pajęczaki) czasem zrasta się z częścią głowową i tworzy głowotułów.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) U pacjenta lekarz stwierdził niewielkie oparzenia na tułowiu i rękach.

 (1.2) Osę łatwo poznać po żółto-czarnych pasach na tułowiu i odwłoku.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈtuwuf, AS: tuu̯uf

Wiktionary

Powiązane:

 przym. tułowiowy

 rzecz. przedtułów mrz.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) korpus, kadłub

Wiktionary


tułowice

1. miasto w Polsce;
2. wieś w Polsce


SJP.pl

Tułowice (niem. Tillowitz) – miasto w Polsce położone w województwie opolskim, w powiecie opolskim, siedziba gminy miejsko-wiejskiej Tułowice. Historycznie leży na Górnym Śląsku, na Równinie Niemodlińskiej, będącej częścią Niziny Śląskiej. Przepływa przez nie rzeka Ścinawa Niemodlińska.

W latach 1975–1998 miasto administracyjnie należało do województwa opolskiego.

Według danych GUS z 1 stycznia 2024 r. miasto było zamieszkane przez 3622 osoby.

Wikipedia


tułowicki

przymiotnik od: Tułowice


SJP.pl


tułowiczanin

mieszkaniec Tułowic (miasta w Polsce)


SJP.pl


tułowiczanka

mieszkanka Tułowic (miasta w Polsce)


SJP.pl


tułowiowy

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z tułowiem, dotyczący tułowia

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. tułów m.

Wiktionary


tułub

długie futro najczęściej ze skór baranich; tułup


SJP.pl


tułubek

zdrobnienie od: tułub


SJP.pl


tułubowaty

nieforemny, niezgrabny, niekształtny


SJP.pl


tułup

długie, szerokie futro; tułub


SJP.pl


tułwa

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) geogr. rzeka w Rosji w Kraju Permskim, dopływ Kamy

Wiktionary

Powiązane:

 przym. tułwiński

Wiktionary


tułwiński

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z Tułwą, dotyczący Tułwy

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Tułwa ż.

Wiktionary


tv

[czytaj: te-fał albo te-wu] telewizja; tv


SJP.pl

skrótowiec

 (1.1) = telewizja

 (1.2) = telewizyjny

Wiktionary

  • TV, tv – skrótowiec słowa telewizja
  • TV – kod przypisany Tuvalu według standardu ISO 3166-1 alfa-2
    • .tv – domena internetowa wysp Tuvalu
  • TV – samochód
  • TV – terawolt, jednostka potencjału elektrycznego, napięcia elektrycznego i siły elektromotorycznej równa 1012V

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) W umowie z biurem należy ustalić, iluosobowy będzie pokój, czy ma balkon i klimatyzację, czy jest łazienka, TV, lodówka.

Wiktionary


tvn

[czytaj: te-fał-EN] prywatna stacja telewizyjna z wieloma kanałami tematycznymi


SJP.pl


tvn-owiec

[czytaj: tefałenowiec] tefałenowiec, tefauenowiec; potocznie:
1. pracownik stacji TVN;
2. osoba oglądająca głównie programy stacji TVN


SJP.pl


tvp

[czytaj te-fał-pe albo te-wu-pe] Telewizja Polska


SJP.pl

skrótowiec w funkcji rzeczownika rodzaju żeńskiego

 (1.1) = telew. Telewizja Polska;

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Diana Rudnik rozstała się z TVP po 10 latach pracy.

Wiktionary


tvpis

rzeczownik, rodzaj nijaki lub męskorzeczowy

 (1.1) pejor. polit. publ. publiczny nadawca telewizyjny Telewizja Polska postrzegany jako serwilistyczny wobec partii Prawo i Sprawiedliwość od czasu nowelizacji ustawy o radiofonii i telewizji w 2016 roku

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Celem – niezależnie od metod, jakich ostatecznie użyją działacze TVPiS – jest zmniejszenie liczby głosów oddanych na konkurencję.

Wiktionary


tw

skrót od:
1. terawat;
2. Teatr Wielki;
3. tajny współpracownik - osoba współpracująca z jedną z tajnych służb w państwach obozu socjalistycznego


SJP.pl

skrótowiec, rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) = tajny współpracownik;

Wiktionary

  • TW – tajny współpracownik – oznaczenie dokumentacyjne osoby współpracującej z: Służbą Bezpieczeństwa, Zarządem II Sztabu Generalnego WP, Wojskową Służbą Wewnętrzną
  • TW – teatr wojny
  • TW – teoria wszystkiego
  • TW – terawat – jednostka mocy
  • TW – Tramwaje Warszawskie
  • TW – Tauron Wydobycie
  • TW – kod przypisany Tajwanowi według standardu ISO 3166-1 alfa-2
    • .tw – domena internetowa Republiki Chińskiej (Tajwanu)

Wikipedia


twa

zaimek dzierżawczy odpowiadający zaimkowi osobowemu "ty"


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy, nazwa własna

 (1.1) etn. jedna z trzech grup ludności zamieszkujących Rwandę i Burundi;

Wiktionary

  • Twa (grupa etniczna) – ludność pigmejska zamieszkująca tereny środkowej Afryki
  • TWA (Trans World Airlines) – amerykańskie linie lotnicze

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Kilka kobiet Twa prało nad rzeką o wschodzie słońca.

Wiktionary


twain

[czytaj: tłejn] nazwisko, m.in. Mark Twain (1835-1910) - pisarz amerykański


SJP.pl

  • Mark Twain (ur. 1835, zm. 1910) – amerykański pisarz
  • Shania Twain (ur. 1965) – kanadyjska piosenkarka
  • TWAIN – standard komunikacji między skanerami, aparatami cyfrowymi a programami graficznymi
  • (2362) Mark Twain – planetoida z grupy pasa głównego asteroid
  • The Twain Shall Meet – album grupy "Eric Burdon and The Animals"
  • Twain (Kalifornia) – jednostka osadnicza w Stanach Zjednoczonych

Wikipedia


twainowski

[czytaj: tłejnowski] taki jak u Twaina, charakterystyczny dla utworów Twaina


SJP.pl


twarda

1. niedający się łatwo odkształcić przy naciskaniu; sztywny, zwarty, nieelastyczny;
2. odporny na trudności, niepowodzenia; nieugięty,
3. surowy, bezwzględny, nieustępliwy;
4. o warunkach życia: ciężki, przykry, uciążliwy


SJP.pl

Twarda – wieś w Polsce położona w województwie łódzkim, w powiecie tomaszowskim, w gminie Tomaszów Mazowiecki.

Była wsią biskupstwa włocławskiego w województwie sandomierskim w ostatniej ćwierci XVI wieku. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa piotrkowskiego.

Wierni kościoła rzymskokatolickiego należą do parafii św. Anny w Smardzewicach.

Wikipedia


twardawość

twardawy


SJP.pl

Patrz:

twardawy

twardecki

nazwisko


SJP.pl


twardnieć

czasownik przechodni niedokonany (dk. stwardnieć)

 (1.1) stawać się twardym

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Nieliczne rzeczki napotykane u podnóża wzgórz wysychały coraz bardziej, trawa żółkła niemal w oczach, a ziemia twardniała i pękała z gorąca.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. twardość ż., twardziel m., stwardnienie n., zatwardzenie n., twardnienie n., utwardzenie n., twardówka ż., twardzielek m.

 czas. stwardnieć dk., utwardzać ndk., utwardzić dk.

 przym. twardy, zatwardziały, twardawy

 przysł. twardo

Wiktionary


twardnik

1. rodzaj grzybów z rodziny pieczarkowców;
2. twardnik japoński - gatunek grzybów z rzędu pieczarkowców; shiitake, shitake


SJP.pl

Lentinula Earle (twardnik) – rodzaj grzybów z rodziny Omphalotaceae. W Polsce występuje tylko jeden przedstawiciel tego rodzaju.

Wikipedia


twardo

przysłówek

 (1.1) odpornie na odkształcenia

 (1.2) przen. w sposób bezwzględny i surowy

 (1.3) przen. w sposób zdecydowany; z upartością

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. twardość ż., twardówka ż., twardziel mos.

 czas. twardnieć ndk., stwardnieć dk.

 przym. twardawy, twardy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) mocno, sztywno

 (1.2) nieczule, nieoględnie, surowo

 (1.3) nieustępliwie, stanowczo, uparcie, zdecydowanie

Wiktionary


twardogóra

miasto w Polsce


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) geogr. miasto w Polsce;

Wiktionary

Twardogóra (niem. Festenberg) – miasto w Polsce położone w województwie dolnośląskim, w powiecie oleśnickim, w gminie Twardogóra, której jest siedzibą. Według danych GUS z 1 stycznia 2023 r. w Twardogórze mieszkało 6231 osób (500. miejsce w kraju).

W latach 1975–1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa wrocławskiego, obecnie jest jednym z miast aglomeracji wrocławskiej.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ˌtfardɔˈɡura, AS: tfardogura

Wiktionary


twardogórski

przymiotnik od: Twardogóra


SJP.pl


twardogórzanin

mieszkaniec Twardogóry (miasta w Polsce)


SJP.pl


twardogórzanka

mieszkanka Twardogóry (miasta w Polsce)


SJP.pl


twardogłowiec

potocznie: przedstawiciel ortodoksyjnego, niereformowalnego skrzydła partii; twardogłowy, beton, konserwa


SJP.pl


twardogłowy

potocznie: przedstawiciel ortodoksyjnego, niereformowalnego skrzydła partii; twardogłowiec, beton, konserwa


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) pejor. taki, który jest stanowczo niechętny jakimkolwiek zmianom

 (1.2) pejor. taki, który świadczy o stanowczej niechęci wobec jakichkolwiek zmian

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (2.1) pejor. członek pewnej organizacji, który stanowczo sprzeciwia się jakimkolwiek zmianom wewnątrz niej

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Nie chciał, by twardogłowi dogmatycy pokroju Olszowskiego sami nie zrobili przewrotu i nie postawili go pod ścianą.

 (1.2) Wygłosił twardogłowe przemówienie o tym, że partia nie odda prasy i nie pozwoli, by pisma stały się trybuną zespołów redakcyjnych.

 (2.1) Jednak Iliescu musiałby najpierw stłumić opór twardogłowych we własnych szeregach, aby w Rumunii reformatorzy mogli dojść do władzy.

Wiktionary


twardokrywka

zgrzypik twardokrywka - gatunek chrząszcza z rodziny kózkowatych.


SJP.pl


twardolistny

przymiotnik

 (1.1) bot. posiadający twarde liście

Wiktionary


twardość

1. odporność materiału na wszelkiego rodzaju odkształcenia;
2. cecha osób, które są nieczułe, bezduszne, surowe; nieczułość, bezwzględność, bezduszność;
3. cecha osób charakteryzujących się stanowczością i uporem; dzielność, nieustępliwość


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) odprzymiotnikowy od|twardy.

Wiktionary

Wikipedia

Powiązane:

 przym. twardy

 przysł. twardo

 rzecz. twardziel m., stwardnienie n.

 czas. twardnieć, utwardzać ndk., utwardzić dk.

Wiktionary


twardościomierz

miernik twardości ciał stałych


SJP.pl

Skala twardości Millera – skala dla oznaczania twardości stali na podstawie testu dynamicznego (odbicie sprężyste), skorelowana ze skalą twardości Rockwella C (HRC).Twardościomierz przenośny oraz metodę pomiaru opracował ok. 1980 r. Amerykanin Arthur Miller i opatentował w 1982 r.

Wikipedia


twardoskór

niejadalny grzyb z rzędu kropidlakowców; jeleniak


SJP.pl


twardoskóry

mający twardą skórę


SJP.pl


twardoskórzak

rodzaj grzybów z rodziny niszczycowatych


SJP.pl


twardosz

nazwisko


SJP.pl


twardosław

imię męskie


SJP.pl

Twardosław – staropolskie imię męskie. Składa się z członu Twardo- ("twardy") -sław ("sława"). Mogło zatem oznaczać "tego, który cieszy się niepodważalną sławą". Możliwe staropolskie zdrobnienia: Twardy, Twardosz, Twardawa (masc.), Twardziuk. Notowane w dawnych dokumentach od 1255 roku.

Twardosław imieniny obchodzi 21 listopada.

Wikipedia


twardotematowo

twardotematowy


SJP.pl

Patrz:

twardotematowy

twardousty

dawniej (o koniu): niedający się łatwo kierować wędzidłem


SJP.pl


twardów

Twardów – wieś w Polsce położona w województwie wielkopolskim, w powiecie jarocińskim, w gminie Kotlin.

W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa kaliskiego.

Wieś ta dała początek nazwisku rodzinie Twardowskich herbu Ogończyk. We wsi znajduje się zabytkowy kościół parafialny pod wezwaniem świętych Apostołów Piotra i Pawła, wybudowany w latach 1885-1896.

Wikipedia


twardowalutowy

wychodzące z użycia: dotyczący twardej waluty (najczęściej dolara), czyli łatwo wymienialnej waluty o stabilnym kursie


SJP.pl


twardowice

Twardowice – wieś w Polsce, położona w województwie śląskim, w powiecie będzińskim, w gminie Bobrowniki.

Wikipedia


twardówka

gruba, mocna, biaława błona łącznotkankowa otaczająca gałkę oczną w jej tylnej części; białkówka


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) anat. biała błona pokrywająca wewnętrzną powierzchnię oka;

 (1.2) bot. rodzaj grzybów należący do rodziny szyszkogłówkowatych;

Wiktionary

  • twardówka – błona pokrywająca oko
  • twardówka – opona twarda (jedna z opon mózgowo-rdzeniowych)
  • twardówka – rodzaj grzybów
  • Twardówka – wieś na Białorusi

Wikipedia

Powiązane:

 rzecz. twardziel mzw./mos./ż./mrz.

 czas. twardnieć

 przym. twardówkowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.2) łyczak

Wiktionary


twardówkowy

przymiotnik relacyjny

 (1.1) anat. związany z twardówką, dotyczący twardówki

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. twardówka ż.

Wiktionary


twardowo

2 miejscowości w Polsce:

  • Twardowo – wieś w woj. wielkopolskim, w pow. poznańskim, w gminie Stęszew
  • Twardowo – wieś w woj. wielkopolskim, w pow. szamotulskim, w gminie Szamotuły

Wikipedia


twardowski

nazwisko


SJP.pl

Osoby noszące nazwisko Twardowski

  • Aleksandr Twardowski (ros. Александр Трифонович Твардовский, 1910–1971) – rosyjski poeta
  • Andrzej Twardowski (ur. 1955) – fizyk
  • Andrzej Twardowski (ur. XX w.) – pedagog
  • Bolesław Twardowski (1864–1944) – polski arcybiskup
  • Edmund Twardowski (1922–1995) – żołnierz Armii Krajowej
  • Jan Twardowski (1915–2006) – polski ksiądz i poeta
  • Jan Twardowski (1951–2018) – dyrektor Zespołu Pieśni i Tańca „Lublin”
  • Juliusz Twardowski (1874–1945) – austriacki polityk
  • Kazimierz Twardowski (1866–1938) – filozof
  • Marek Twardowski (ur. 1979) – polski kajakarz
  • Romuald Twardowski (ur. 1930) – polski kompozytor i dyrygent
  • Samuel Twardowski (XVII w.) – polski poeta barokowy

Wikipedia


twardszy

stopień wyższy od przymiotnika: twardy


SJP.pl


twardy

1. niedający się łatwo odkształcić przy naciskaniu; sztywny, zwarty, nieelastyczny;
2. odporny na trudności, niepowodzenia; nieugięty,
3. surowy, bezwzględny, nieustępliwy;
4. o warunkach życia: ciężki, przykry, uciążliwy


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) nie miękki, nieuginający się pod naciskiem

 (1.2) o koniecznościach, warunkach itp. wymagający wyrzeczeń lub trudu

 (1.3) o człowieku odporny, niepoddający się przeciwnościom i emocjom

 (1.4) surowy, bezlitosny

 (1.5) nieustępliwy, niedający się przekonać do zmiany zdania

Wiktionary

  • Paweł Twardy – polski duchowny ewangelicki ze Śląska Cieszyńskiego
  • PT-91 – polski czołg podstawowy

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Diament jest najtwardszym z minerałów spotykanych w przyrodzie.

 (1.2) Na odludziu poznawał twarde życie traperów.

 (1.3) Jaś miał ciężkie dzieciństwo, ale był twardy, nigdy nie płakał ani nie rozczulał się nad sobą.

 (1.4) Nowy szef wprowadził twardy regulamin i surowo go przestrzegał.

 (1.5) Długo go przekonywałem do zmiany zdania, ale on był twardy.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈtfardɨ, AS: tfardy

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. twardość ż., twardziel m., stwardnienie n., zatwardzenie n.

 czas. twardnieć ndk., stwardnieć dk., utwardzać ndk., utwardzić dk.

 przym. zatwardziały

 przysł. twardo

Wiktionary

Synonimy:

 (1.2) trudny, uciążliwy, ciężki, przykry

Wiktionary


twardziak

Lentinus Fr. (twardziak) – rodzaj grzybów z rodziny żagwiowatych (Polyporaceae).

Wikipedia


twardzica

tkanka roślinna wzmacniająca, zbudowana zwykle z martwych i podłużnych komórek o ściankach mocno zgrubiałych i zdrewniałych, służąca przede wszystkim do utrzymania sztywności rośliny; sklerenchyma


SJP.pl

  • sklerenchyma – tkanka wzmacniająca roślin
  • twardzica – wada drewna

Wikipedia


twardziej

stopień wyższy od przysłówka: twardo


SJP.pl


twardziel

potocznie: człowiek nieustępliwy, wytrzymały, nieugięty


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) pot. ktoś niezłomny, odporny na trudy i pewny siebie

rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy lub męskorzeczowy

 (2.1) inform. pot. dysk twardy komputera

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (3.1) geol. odosobnione wzgórze, zbudowane ze skał odporniejszych na wietrzenie, niż skały go otaczające

rzeczownik, rodzaj żeński

 (4.1) leśn. wewnętrzna, fizjologicznie nieczynna strefa w pniu drzewa

 (4.2) med. rodzaj przewlekłego, swoistego zapalenia górnych dróg oddechowych wytwarzającego twarde jak chrząstka nacieki;

Wiktionary

  • drewno twardzielowe
  • twardziel (choroba)
  • Twardziel (film)
  • Twardziel (góra)

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Zawsze grał twardziela, faceta bez ojca, matki i bez żadnych powiązań rodzinnych.

 (1.1) (…) A koniec końców to on przejmuje rządy mafią i okazuje się największym twardzielem.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈtfarʲd͡ʑɛl, AS: tfarʹʒ́el

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. twardość ż., utwardzanie n., utwardzenie n., twardnięcie n., twardnienie n., stwardnienie n., stwardnięcie n., twardówka ż., twardzielowanie n., twardzielec m., twardzioszek m., twardzina ż.

:: fż. twardzielka ż.

 czas. twardzielować, utwardzać, utwardzić, twardnieć, stwardnieć

 przym. twardy, twardawy, stwardnieniowy, twardzielowy

 przysł. twardo, twardawo

Wiktionary

Synonimy:

 (3.1) twardzielec

 (4.1) drewno twardzielowe

Wiktionary


twardzielcowy

twardzielec


SJP.pl

Patrz:

twardzielec

twardzielec

odosobnione wzgórze powstałe przez zniszczenie otaczających mas skalnych, ostałe dzięki większej odporności skał; monadnok


SJP.pl

Twardzielec, twardziel (monadnok, inselberg) – forma ukształtowania powierzchni Ziemi – odosobnione wzgórze, zbudowane ze skał twardszych (tzn. odporniejszych na procesy niszczące powierzchnię Ziemi) niż skały je otaczające.

Wikipedia


twardzielka

twardziel


SJP.pl

Patrz:

twardziel

twardzielski

twardziel


SJP.pl

Patrz:

twardziel

twardzik

nazwisko


SJP.pl

Osoby o tym nazwisku:

  • Czesław Twardzik – polski poeta i działacz polityczny
  • Dave Twardzik – amerykański koszykarz
  • Filip Twardzik – czeski piłkarz

Wikipedia


twardzina

przewlekła choroba tkanki łącznej, cechująca się postępującym twardnieniem i grubieniem skóry (całej lub jej części) oraz narządów wewnętrznych, np. serca, płuc, nerek, przełyku; sklerodermia


SJP.pl

Twardzina, sklerodermia (łac. scleroderma) – rzadka, przewlekła choroba charakteryzującą się stwardnieniem skóry i tkanek w wyniku nadmiernego gromadzenia kolagenu. W konsekwencji dochodzi do niewydolności narządów, zaburzeń morfologii i następującej dysfunkcji naczyń krwionośnych. Choroba ta jest spowodowana występowaniem przeciwciał przeciwko wielu antygenom, w tym topoizomerazie oraz centromerom (w CREST), co jest skutkiem zaburzeń immunologicznych również występującym w tej chorobie.

Wikipedia


twardzioszek

grzyb kapeluszowy


SJP.pl

Marasmius Fr. (twardzioszek) – rodzaj grzybów należący do rodziny twardzioszkowatych (Marasmiaceae).

Wikipedia


twardzioszkowate

rodzina grzybów z rzędu pieczarkowców


SJP.pl

Twardzioszkowate (Marasmiaceae Roze ex Kühner) – rodzina grzybów znajdująca się w rzędzie pieczarkowców.

Wikipedia


twaróg

produkt spożywczy wytwarzany z kwaśnego mleka, potocznie zwany serem białym


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) spoż. produkt wytwarzany z mleka po oddzieleniu serwatki; rodzaj sera, świeżego, niedojrzewającego

 (1.2) kulin. potrawa z twarogu (1.1) doprawiona dodatkami i przyprawami

Wiktionary

Twaróg, nazywany też potocznie serem białym – produkt wytwarzany z mleka zsiadłego, zaliczany do serów świeżych, o białej barwie i grudkowatej bądź kremowej konsystencji, zależnej od zawartości tłuszczu w mleku.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Przygotowałam na śniadanie twaróg z rzodkiewką, szczypiorkiem i śmietaną.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈtfaruk, AS: tfaruk

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. twarożek, twarożkarnia

 przym. twarogowy, twarożkarski

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) biały ser

Wiktionary


twarogowy

przymiotnik

 (1.1) zrobiony z twarogu

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. twarożek mrz., twaróg mrz.

Wiktionary


twarowski

nazwisko


SJP.pl


twarożek

zdrobnienie od: twaróg


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) zdrobn. od twaróg

Wiktionary

  • twarożek – wyrób mleczarski, twaróg o konsystencji pasty
  • Twarożek – jezioro w Polsce, w województwie warmińsko-mazurskim, w gminie Zalewo

Wikipedia

Powiązane:

 rzecz. twaróg m.

 przym. twarogowy

Wiktionary


twarożkarnia

wydział w mleczarni produkujący twarogi


SJP.pl


twarz

1. przednia część głowy ludzkiej, lico;
2. przenośnie: osoba


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) przednia część głowy człowieka, zawierająca usta, nos, oczy

 (1.2) przen. pot. aspekt, często aspekt charakteru, wariant czegoś

 (1.3) przen. osoba, która powszechnie jest kojarzona z czymś, np. z instytucją, z ideą

 (1.4) stpol. stworzenie

Wiktionary

Twarz (łac. facies) – przednia część głowy niektórych zwierząt.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Przedszkolanka kazała dzieciom umyć twarze.

 (1.2) Strach ma wiele twarzy.

 (1.2) Ten polityk w ostatnim wystąpieniu pokazał ludzką twarz.

 (1.3) Nasza Jola stała się ostatnio twarzą pewnego kolorowego magazynu.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: tfaʃ, AS: tfaš

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. twarzowiec m., twarzówka ż., potwarz ż., potwarzenie n., spotwarzenie n.

:: zdrobn. twarzyczka ż.

 czas. potwarzyć ndk., spotwarzyć dk.

 przym. twarzowy

 przysł. twarzowo

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) książk. oblicze, lico, fizys; wulg. morda, pysk, ryj; pot. dziób; slang. pot. facjata

 (1.2) oblicze

Wiktionary


twarzoczaszka

kości, które składają się na część twarzową czaszki


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) anat. część czaszki człowieka i naczelnych;

Wiktionary

Trzewioczaszka – część twarzowa (brzuszna) czaszki kręgowców, otaczająca jamę gębową i gardziel. Jest zbudowana z chrząstek i kości. Tworzy aparat chwytny, stanowi rusztowanie dla początkowych odcinków układu oddechowego oraz pokarmowego, a także skrzeli (u kręgowców wodnych) oraz innych narządów (u kręgowców lądowych). W toku ewolucji następuje coraz ściślejsze połączenie kości trzewioczaszki oraz zmniejszanie ich liczby.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) W tucholskiej komendzie policji dowiedzieliśmy się, że w wyniku zdarzenia poszkodowany doznał urazów twarzoczaszki. Został przetransportowany do szpitala w Bydgoszczy.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌtfaʒɔˈt͡ʃaʃka, AS: tfažočaška

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) daw. trzewioczaszka

Wiktionary


twarzoczaszkowy

dotyczący kości składających się na twarzową część czaszki


SJP.pl


twarzowy

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z twarzą, dotyczący twarzy

przymiotnik jakościowy

 (2.1) taki, z którym „jest komuś do twarzy”, który pasuje komuś do jego wyglądu

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. twarz ż., twarzyczka ż., twarzowiec m., twarzówka ż., potwarz ż., potwarzenie n., spotwarzenie n.

 czas. potwarzyć ndk., spotwarzyć dk.

 przysł. twarzowo

Wiktionary


twarzyca

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) daw. twarz, oblicze

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. twarz ż.

Wiktionary


twarzyczka

zdrobnienie od: twarz


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) zdrobn. twarz

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. twarz ż.

 przym. twarzowy

Wiktionary


twe

skrótowiec

 (1.1) = Traktat ustanawiający Wspólnotę Europejską

Wiktionary

Wymowa:

IPA: tɛ‿vu‿ˈɛ, AS: te‿vu‿e

Wiktionary


tweed

[czytaj: tłid, rzadziej: twid] tkanina luźno tkana, z grubej przędzy wełnianej zgrzebnej


SJP.pl

  • tweed – rodzaj tkaniny
  • Tweed – rzeka w Wielkiej Brytanii
  • Tweed – gmina w Kanadzie

Wikipedia


tweedowy

tweed [czytaj: tłidowy]


SJP.pl


tweet

[czytaj: tłit] potocznie: wpis na Twitterze; ćwierk, twit, twitt


SJP.pl

Tweet (właśc. Charlene L. Keys, ur. 21 stycznia 1972 w Rochester w stanie Nowy Jork) – amerykańska piosenkarka, kompozytorka, wykonująca muzykę R&B, soul, neo soul.

Profesjonalnie gra na gitarze, pianinie, basie i perkusji. Przyznaje, że największą inspiracją w jej życiu była rodzina, ale także idole z dzieciństwa jak np. Janet Jackson, Tina Turner, Aretha Franklin czy Whitney Houston. Współpracowała m.in. z Missy Elliott, Timbalandem oraz Magoo.

Wikipedia


tweetnąć

[czytaj: tłitnąć] potocznie: zamieścić wpis na Twitterze; ćwierknąć, twittnąć, twitnąć, zatwitować, zatwittować


SJP.pl


tweetować

[czytaj: tłitować] potocznie: zamieszczać wpis na Twitterze; ćwierkać


SJP.pl


tweetup

[czytaj: tłitap] środowiskowo: spotkanie użytkowników Twittera


SJP.pl


twente

[czytaj: tłente] holenderski klub piłkarski z Enschede


SJP.pl

Twente (dawniej Twenthe) jest nieoficjalnym administracyjnym regionem we wschodniej Holandii, obejmującym najbardziej zurbanizowaną, wschodnią część prowincji Overijssel.

Przybliżone, umowne granice regionu stanowią:

  • rzeki Dinkel i Regge,
  • granica z Niemcami,
  • granica z prowincją Geldria.

Wikipedia


twer

miasto obwodowe w Rosji


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna

 (1.1) geogr. miasto obwodowe w europejskiej części Rosji, nad Wołgą, przy ujściu Twercy;

Wiktionary

Twer (ros. ТверьTwier', w 1931–1990 Калинин – Kalinin) – miasto obwodowe w Rosji, port nad Wołgą, przy ujściu Twercy. W średniowieczu był stolicą księstwa udzielnego (Księstwo twerskie).

Wikipedia

Powiązane:

 rzecz. twerzanin mos., twerzanka ż., Twerca ż.

 przym. twerski

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) hist. Kalinin (1931‒1990)

Wiktionary


twerca

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) geogr. hydron. rzeka w Rosji, lewy dopływ Wołgi, do której wpada na terenie miasta Twer;

Wiktionary

Twerca (ros. Тверца) – rzeka w Rosji, lewy dopływ Wołgi, do której wpada na terenie miasta Twer.

Długość: 188 km, powierzchnia dorzecza – 6510 km². Nad rzeką położone także są miasta: Wysznyj Wołoczok, Torżok, a spośród innych miejscowości – Miednoje.

Dopływy lewe: Osieczenka, Małaja Tigma, Bolszaja Tigma, Łogowież, Kawa; dopływy prawe: Szegra i Osuga. Ta druga jest największym jej dopływem.

Wikipedia

Powiązane:

 rzecz. Twer mrz.

 przym. twerski

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) war. Twierca

Wiktionary


twerk

[czytaj: tłerk] rytmiczne potrząsanie pośladkami; twerking


SJP.pl

rzeczownik

 (1.1) seks. rodzaj tańca o zabarwieniu erotycznym, popularny głównie wśród kobiet, polegający na rytmicznym potrząsaniu pośladkami;

Wiktionary

Wymowa:

IPA: twɛrk, AS: tu̯erk

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) twerking

Wiktionary


twerking

[czytaj: tłerking] rytmiczne potrząsanie pośladkami; twerk


SJP.pl

Twerking (czasem twerk) – rodzaj tańca o zabarwieniu erotycznym, który polega na rytmicznym potrząsaniu pośladkami i biodrami w niskiej pozycji.

Twerking może wywodzić się od tradycyjnych tańców afrykańskich. Według naukowców z Oxford English Dictionary słowo „twerk” miało być użyte po raz pierwszy już w 1820 r. (wtedy zapisane jako twirk) i odnosiło się do skręcającego lub szarpiącego ruchu.

Wikipedia


twerkingowy

twerking [czytaj: tłerkingowy]


SJP.pl


twerkować

[czytaj: tłerkować] rytmicznie potrząsać pośladkami


SJP.pl


twerski

przymiotnik od: Twer (miasto w Rosji)


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z Twerem, dotyczący Tweru

Wiktionary

  • Dymitr Twerski
  • Mordechaj Josef Twerski
  • Michał Twerski
  • Sawwacjusz Twerski
  • Sawa Twerski
  • Żenja Twerski

Wikipedia

Powiązane:

 rzecz. Twer m., Twerca ż.

Wiktionary


twi

język używany na terytorium Ghany, odmiana języka akan


SJP.pl


twierdza

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) archit. wojsk. rodzaj stałej fortyfikacji obronnej, złożonej z fortów i umocnień połączonych w całość;

 (1.2) ciężkie więzienie położone w obrębie fortyfikacji

Wiktionary

Twierdza (forteca z wł. fortezza) – ufortyfikowane miasto, gród, klasztor lub samodzielna budowla o charakterze obronnym (zamek, fort) przystosowana do obrony okrężnej. Twierdze były budowane od starożytności do czasów II wojny światowej, na stałe przebywała w nich załoga. Określenie twierdza stosowane jest także w odniesieniu do więzienia, które znajdowało się na terenie twierdzy.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Oblężenie twierdzy trwało wiele miesięcy.

 (1.2) Skazano go na dwa lata twierdzy.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈtfʲjɛrd͡za, AS: tfʹi ̯erʒa

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. utwierdzenie n.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) forteca, warownia

Wiktionary


twierdzący

wyrażający potakiwanie, przytakiwanie czemuś


SJP.pl


twierdzenie

1. zdanie afirmatywne; przeciwieństwo przeczenia
2. głoszenie czegoś jako prawdziwego
3. w logice: zdanie udowodnione


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|twierdzić.

 (1.2) zdanie oznajmujące określające czyjeś przeświadczenie o czymś

 (1.3) mat. zdanie logiczne, będące elementem teorii matematycznej

Wiktionary

Twierdzenie – sformalizowana wypowiedź sądu, stosowana we wszystkich naukach ścisłych, składająca się z dwóch zbiorów zdań, które łączy relacja implikacji. Pierwszy zbiór zdań określa ściśle warunki dla których dane twierdzenie jest spełnione i nazywa się założeniem twierdzenia, a drugi zbiór zdań jest właściwym sądem, będącym istotną treścią wypowiadanego twierdzenia i zwany jest tezą twierdzenia.

Wikipedia

Przykłady

 (1.2) To twierdzenie jest najbardziej wiarygodne.

 (1.3) Pierre de Fermat zanotował na marginesie książki, że znalazł zadziwiający dowód swojego twierdzenia, ale niestety margines jest za mały aby go zapisać. Twierdzenie pozostało nieudowodnione przez kolejne 350 lat, a znaleziony w końcu dowód jest pięć razy dłuższy niż cała tamta książka.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: tfʲjɛrˈd͡zɛ̃ɲɛ, AS: tfʹi ̯erʒńe

Wiktionary

Powiązane:

 czas. twierdzić ndk., stwierdzać ndk., stwierdzić dk.

 rzecz. utwierdzenie n., stwierdzenie

 przym. twierdzący

Wiktionary

Synonimy:

 (1.2) teza

Wiktionary


twierdzić

czasownik nieprzechodni niedokonany

 (1.1) zapewniać o czymś (zob. twierdzenie.)

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Przestań tak twierdzić!

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈtfʲjɛrʲd͡ʑit͡ɕ, AS: tfʹi ̯erʹʒ́ić

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. utwierdzenie n., twierdzenie

Wiktionary


twindemia

[czytaj: tłindemia] potocznie: współistnienie epidemii dwóch chorób zakaźnych


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) neol. med. jednoczesne wystąpienie dwóch różnych epidemii na tym samym obszarze

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Jeśli nic się nie zmieni, a na razie nic na to nie wskazuje, wraz z nadejściem grypy sezonowej jesienią i zimą może rozwinąć się twindemia COVID-19 oraz grypy.

Wiktionary


twingo

[czytaj: tłingo] samochód typu Renault Twingo


SJP.pl

Renault Twingo – samochód osobowy klasy aut najmniejszych produkowany pod francuską marką Renault od 1993 roku. Od 2026 roku produkowana będzie czwarta generacja modelu.

Wikipedia


twink

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) slang. gejowski atrakcyjny młody mężczyzna w wieku od kilkunastu do dwudziestu kilku lat, o młodzieńczym wyglądzie

Wiktionary


twinning

[czytaj: tłining] sposób wprowadzania zmian do prawa narodowego państwa kandydującego do Unii Europejskiej


SJP.pl


twiściarz

potocznie: człowiek tańczący twista


SJP.pl


twist

[czytaj: tłist]
1. taniec towarzyski polegający na energicznych ruchach bioder i nóg;
2. muzyka do tego tańca


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy

 (1.1) choreogr. taniec towarzyski w takcie dwudzielnym, w którym partnerzy tańczą osobno, wykonując energiczne skręty nóg, bioder i rąk

 (1.2) zakręcane, hermetyczne zamknięcie słojów

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (2.1) zakręcane, hermetyczne zamknięcie słojów

Wiktionary

  • twist – taniec
  • twist – koktajl
  • twist – zakręcane zamknięcie słojów
  • Twist – gmina w kraju związkowym Dolna Saksonia, w powiecie Emsland
  • „Twist” – czasopismo dla młodzieży
  • „Twist” – singel zespołu I Am Kloot z albumu Natural History (2000)

Wikipedia

Wymowa:

IPA: twʲist, AS: tu̯ʹist

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. twistowanie n.

 czas. twistować

 przym. twistowy

Wiktionary


twister

[czytaj: tłister]
1. przyrząd do treningu ramion oraz mięśni brzucha i ud;
2. przynęta wędkarska z tworzywa sztucznego


SJP.pl

  • Twister – amerykański film katastroficzny z 1996 roku
  • twister – rodzaj gry towarzyskiej
  • twister – rodzaj przynęty wędkarskiej

Wikipedia


twistor

czterowymiarowy obiekt algebraiczny, wykorzystywany w fizyce teoretycznej do analizy czasoprzestrzeni


SJP.pl


twistować

[czytaj: tłistować} środowiskowo: ćwiczyć na przyrządzie do treningu ramion oraz mięśni brzucha i ud


SJP.pl


twit

[czytaj: tłit] potocznie: wpis na Twitterze; ćwierk, twitt, tweet


SJP.pl


twitnąć

[czytaj: tłitnąć] potocznie: zamieścić wpis na Twitterze; ćwierknąć, zatweetować, zatwittować, zatwitować, tweetnąć, twittnąć


SJP.pl


twitować

[czytaj: tłitować] potocznie: zamieszczać wpis na Twitterze; ćwierkać, tweetować, twittować


SJP.pl


twitt

[czytaj: tłit] potocznie: wpis na Twitterze; ćwierk, twit, tweet


SJP.pl


twitter

[czytaj: tłiter] serwis społecznościowy do publikowania krótkich wiadomości


SJP.pl

X (pisownia stylizowana: 𝕏), do lipca 2023 jako Twitter – serwis społecznościowy udostępniający usługę mikroblogowania uruchomiony 21 marca 2006 roku. Serwis był notowany w rankingu Alexa na miejscu 10.

Wikipedia


twitterianin

[czytaj: tłiterianin] osoba aktywnie korzystająca z Twittera; twitterianin, ćwierkacz, twitterowicz


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) członek internetowej społeczności Twittera

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Twitter m., twitt m., twittowanie n., zatwittowanie n.

:: fż. twitterianka ż.

 czas. twitować ndk., zatwittować dk.

 przym. twitterowy

Wiktionary


twitterianka

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) członkini internetowej społeczności Twittera

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Twitter m., twitt m., twittowanie n., zatwittowanie n.

:: fm. twitterianin m.

 czas. twitować ndk., zatwittować dk.

 przym. twitterowy

Wiktionary


twitterowicz

[czytaj: tłiterowicz] osoba aktywnie korzystająca z Twittera; twitterianin, ćwierkacz


SJP.pl


twitterowiczka

[czytaj: tłiterowiczka] kobieta aktywnie korzystająca z Twittera


SJP.pl


twitterowy

Twitter [czytaj: tłiterowy]


SJP.pl


twittnąć

[czytaj: tłitnąć] potocznie: zamieścić wpis na Twitterze; ćwierknąć, zatweetować, zatwittować, zatwitować, tweetnąć, twitnąć


SJP.pl


twittować

[czytaj: tłitować] potocznie: zamieszczać wpis na Twitterze; ćwierkać, tweetować, twitować


SJP.pl


twix

[czytaj: tłiks] baton marki Twix


SJP.pl

Twix – nazwa batona produkowanego przez spółkę Mars wchodzącą w skład koncernu Mars Incorporated.

Wikipedia


two-step

[czytaj: tustep]
1. amerykański taniec towarzyski charakteryzujący się rytmem polki lub marsza, najpopularniejszy w latach dwudziestych XX wieku;
2. muzyka grana do tego tańca


SJP.pl


twoi

grupa osób, której częścią jest osoba, do której zwraca się mówiący


SJP.pl


twój

zaimek dzierżawczy odpowiadający zaimkowi osobowemu "ty"


SJP.pl

zaimek dzierżawczy

 (1.1) 2. os. lp.

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Czy to na pewno jest twój pies?

 (1.1) Lecz ja, o Panie, ślę moją modlitwę do Ciebie, / w czasie łaskawości, o Boże; / wysłuchaj mnie w Twojej wielkiej dobroci, / w zbawczej Twej wierności! sic.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: tfuj, AS: tfui ̯

Wiktionary

Synonimy:

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

frazeologia.

etymologia.

uwagi.

 (1.1) zoblistę|mój|twój|jego|jej|nasz|wasz|ich.

tłumaczenia.

* albański: (1.1) yt

* angielski: (1.1) your, yours

* arabski: (1.1) ك

* baskijski: (1.1) zure, hire

* bułgarski: (1.1) твой

* chiński standardowy: (1.1) 你的 (nǐ de)

* chorwacki: (1.1) tvoj

* dolnołużycki: (1.1) twój

* duński: (1.1) din

* esperanto: (1.1) via, rzadziej cia

* estoński: (1.1) sinu, su, ofic. teie, ofic. te

* fiński: (1.1) sinun

* francuski: (1.1) ton, tien

* górnołużycki: (1.1) twój

* hiszpański: (1.1) tuyo, tu

* islandzki: (1.1) þinn

* japoński: (1.1) あなたの

* jidysz: (1.1) דײַן (dajn)

* kaszubski: (1.1) twój

* kazachski: (1.1) -ң, -ың, ің

* łaciński: (1.1) tuus

* łotewski: (1.1) tavs

* niderlandzki: (1.1) jouw

* niemiecki: (1.1) dein

* norweski (bokmål): (1.1) din

* nowogrecki: (1.1) (δικός) σου

* nowopruski: (1.1) twajs

* osetyjski: (1.1) дӕ

* polski język migowy: PJM-ukryj| (1.1) {{PJM|twój.}}

* rosyjski: (1.1) твой

* serbski: (1.1) твој (tvoj)

* slovio: (1.1) tvoi (твои)

* słowacki: (1.1) tvoj

* suahili: (1.1) kwako, ako

* szwedzki: (1.1) din

* turecki: (1.1) senin

* ukraiński: (1.1) твій

* wilamowski: (1.1) daj

* włoski: (1.1) tua

źródła.

== twój (język dolnołużycki.) ==

wymowa.

znaczenia.

zaimek dzierżawczy

 (1.1) twój

odmiana.

przykłady.

składnia.

kolokacje.

synonimy.

Wiktionary


twoja

potocznie: kobieta, która wraz z osobą, do której zwraca się mówiący, stanowi parę (np. małżeńską)


SJP.pl


twoje

potocznie: kobieta, która wraz z osobą, do której zwraca się mówiący, stanowi parę (np. małżeńską)


SJP.pl


twór

to, co zostało stworzone, utworzone


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) żywe stworzenie

 (1.2) element kosmosu, przyrody nieożywionej

 (1.3) wytwór, efekt czyjejś pracy

 (1.4) organizm polityczny lub społeczny

 (1.5) część, element organu o określonych funkcjach w organizmie żywym; także: guz, narośl

Wiktionary

Wymowa:

IPA: tfur, AS: tfur

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. stwórca mos., twórczość, stwór, stworzenie, tworzenie, utwór, przetwór

 czas. tworzyć

 przysł. twórczo

Wiktionary


twórca

osoba tworząca jakąś rzecz; autor, wynalazca


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) książk. osoba, która coś stworzyła, najczęściej dzieło sztuki

 (1.2) książk. osoba, która coś sprawia, organizuje

Wiktionary

Autor, twórca (łac. auctor - sprawca, twórca) – osoba, która tworzyła lub współtworzyła dzieło (utwór w rozumieniu prawa autorskiego).

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Niedawno zmarł twórca tej rzeźby.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈtfurt͡sa, AS: tfurca

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. twórczość ż., tworzenie n., tworzywo n., stwórca

:: fż. twórczyni

 czas. tworzyć ndk., stwarzać ndk., stworzyć dk.

 przym. twórczy

 przysł. twórczo

 przyr. -twórczy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) artysta

 (1.2) autor, architekt

Wiktionary


twórczo

przysłówek

 (1.1) w sposób twórczy, kreatywny

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Trzeba powiedzieć, że przyznawane zaszczyty Iwaszkiewicz potrafił twórczo dyskontować.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈtfurt͡ʃɔ, AS: tfurčo

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. stwórca mos., twórczość, twórca, twórczyni, tworzenie, stworzenie, tworzywo, twór

 przym. twórczy, wytwórczy

 czas. tworzyć, stworzyć

Wiktionary


twórczość

1. tworzenie czegoś, zwłaszcza dzieł sztuki; kreacyjność;
2. ogół dzieł stworzonych przez kogoś, zwłaszcza artystę lub uczonego


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) dzieła; prace tworzone przez kogoś, ogół dorobku twórczego; dorobek artystyczny; 'biesiady'; akt

 (1.2) aktywność opierająca się na tworzeniu, byciu kreatywnym

Wiktionary

Twórczość – wieloaspektowe zjawisko związane z powstawaniem nowych i wartościowych wytworów. Zgodnie ze Słownikiem Języka Polskiego PWN jest to pojęcie oznaczające zarówno proces tworzenia czegoś, jak też ogół dzieł stworzonych przez kogoś. W tym pierwszym znaczeniu używa się pojęcia procesu twórczego, a więc swoistego procesu psychicznego prowadzącego do powstania twórczego dzieła np. dzieła sztuki czy dzieła literackiego. Tego typu zjawiska są badane i opisywane w ramach psychologii twórczości. W tym drugim znaczeniu pojęcie twórczości odnoszone jest do dorobku poszczególnych twórców kultury np. artystów, naukowców, pisarzy, architektów, projektantów etc. W tym kontekście można mówić przykładowo o twórczości malarskiej Leonarda da Vinci czy o twórczości literackiej Williama Shakespeare'a.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Michał Stachowicz, polski rytownik i malarz epoki romantyzmu, w swej twórczości łączył prowincjonalną naiwność ze szczerym patriotyzmem.

 (1.2) W blogach można spotkać wszystko – od przepisów kulinarnych, przez wspomnienia, po własną twórczość.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈtfurt͡ʃɔɕt͡ɕ, AS: tfurčość

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. twórca m., twórczyni ż., tworzenie n., stworzenie n., tworzywo n., twór m.

 czas. tworzyć ndk., stworzyć dk.

 przym. twórczy

 przysł. twórczo

 przyr. -twórczy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) dorobek

 (1.2) kreatywność

Wiktionary


twórczy

1. mający na celu tworzenie; odkrywczy, kreatywny;
2. będący wynikiem tworzenia;
3. dotyczący, skupiający twórców


SJP.pl

przymiotnik jakościowy

 (1.1) taki, który ma zdolność tworzenia, tworzy lub prowadzi do tworzenia

przymiotnik relacyjny

 (2.1) taki, który dotyczy twórców

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) W Księdze Rodzaju są dwa opisy stworzenia, między którymi istnieje niezgodność co do kolejności aktów twórczych Boga.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈtfurt͡ʃɨ, AS: tfurčy

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. stwórca mos., tworzenie n., stworzenie n., twórczość, twórca, twórczyni, tworzywo

 czas. tworzyć

 przysł. twórczo

 przyr. -twórczy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) zdolny, kreatywny, odkrywczy

 (2.1) artystyczny

Wiktionary


twórczyni

kobieta, która coś stworzyła


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) forma żeńska od: twórca

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Joanna Chmielewska jest twórczynią jedynych w swoim rodzaju kryminałów architektonicznych lub architektoniczno-awanturniczych.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: tfurˈt͡ʃɨ̃ɲi, AS: tfurčńi

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. stworzenie n., twórca m., twórczość ż., tworzenie n., tworzywo n., stwórca m.

 czas. tworzyć, stwarzać, stworzyć

 przym. twórczy

 przysł. twórczo

Wiktionary


tworek

nazwisko


SJP.pl

Osoby o tym nazwisku:

  • Antoni Tworek – katolicki duchowny
  • Antoni Tworek – katolicki duchowny
  • Piotr Tworek – polski trener piłkarski
  • Stanisław Tworek – polski historyk
  • Zygmunt Tworek – polski piłkarz

Wikipedia


tworki

nazwa kilku miejscowości i ich części w Polsce


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy, liczba mnoga

 (1.1) geogr. dawna wieś pod Warszawą, obecnie część Pruszkowa

 (1.2) pot. szpital psychiatryczny mieszczący się w Tworkach (1.1)

Wiktionary

Miejscowości i ich części w Polsce

  • Tworki – część miasta Pruszków
  • Tworki – część wsi Łostówka w woj. małopolskim, w pow. limanowskim, w gminie Mszana Dolna
  • Tworki – wieś w woj. mazowieckim, w pow. grójeckim, w gminie Jasieniec
  • Tworki – część wsi Świerże-Panki w woj. mazowieckim, w pow. ostrowskim, w gminie Zaręby Kościelne
  • Tworki – wieś w woj. mazowieckim, w pow. siedleckim, w gminie Wiśniew
  • Tworki – wieś w woj. podlaskim, w pow. bielskim, w gminie Wyszki
  • Tworki – przysiółek wsi Skrodzkie w woj. podlaskim, w pow. grajewskim, w gminie Rajgród

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) W Tworkach jest zlokalizowany przystanek Warszawskiej Kolei Dojazdowej.

 (1.2) Wiedzieli przecież, że od bramy Tworek odchodziły z kwitkiem setki chorych, dla których zabrakło miejsca.

Wiktionary


tworkowice

Tworkowice – wieś w Polsce położona w województwie podlaskim, w powiecie wysokomazowieckim, w gminie Ciechanowiec.

W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa łomżyńskiego.

Wierni kościoła rzymskokatolickiego należą do parafii Trójcy Przenajświętszej w Ciechanowcu.

Wikipedia


tworkowski

przymiotnik od: Tworki, część miasta Pruszków


SJP.pl


twornik

część silnika elektrycznego lub prądnicy


SJP.pl

Twornik – uzwojenie silnika elektrycznego lub prądnicy, w którym indukuje się siła elektromotoryczna na skutek względnego ruchu tego uzwojenia i pola magnetycznego wytworzonego przez odrębne uzwojenie wzbudzenia. W tworniku zachodzi przemiana energii elektrycznej na mechaniczną (silnik) lub mechanicznej na elektryczną (prądnica).

Wikipedia


tworóg

wieś w Polsce


SJP.pl

Tworóg (niem. Tworog) – wieś w Polsce położona w województwie śląskim, w powiecie tarnogórskim, w gminie Tworóg, siedziba tejże gminy.

W latach 1975–1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa katowickiego.

Wikipedia


tworoski

przymiotnik od: Tworóg


SJP.pl


tworowice

Tworowice – wieś w Polsce położona w województwie łódzkim, w powiecie radomszczańskim, w gminie Masłowice.

W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa piotrkowskiego.

Wikipedia


tworowski

nazwisko


SJP.pl


tworyczów

Tworyczów – wieś w Polsce położona w województwie lubelskim, w powiecie zamojskim, w gminie Sułów.

Za Królestwa Polskiego istniała gmina Tworyczów.

W latach 1954–1959 wieś należała i była siedzibą władz gromady Tworyczów, po jej zniesieniu w gromadzie Sułów. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa zamojskiego.

Wikipedia


tworząca

linia prosta lub krzywa, która poruszając się zakreśla powierzchnię


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) geom. krzywa, której ślad ruchu wyznacza jakąś powierzchnię

forma czasownika.

 (2.1) ż. ims. przymiotnikowy czynny od tworzyć

Wiktionary

  • Funkcja tworząca – funkcja matematyczna
  • tworząca stożka, tworząca walca – pojęcia geometryczne

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Tworzącymi powierzchnie walca i stożka są odcinki prostych.

 (1.1) Jeśli powierzchnia stożkowa zostanie przecięta płaszczyzną pod kątem mniejszym względem osi stożka niż jego tworząca, powstaje hiperbola.

Wiktionary

Powiązane:

 czas. tworzyć

Wiktionary


tworzanice

Tworzanice – wieś w Polsce położona w województwie wielkopolskim, w powiecie leszczyńskim, w gminie Rydzyna.

W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa leszczyńskiego.

Wikipedia


tworzenie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|tworzyć.

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Kiedy ty masz czas na tworzenie nowych projektów?

Wiktionary

Wymowa:

IPA: tfɔˈʒɛ̃ɲɛ, AS: tfožńe

Wiktionary

Powiązane:

 czas. tworzyć ndk.

 rzecz. twórczość ż., twórca, twórczyni, twór

 przym. twórczy, wytwórczy

 przysł. twórczo

Wiktionary


tworzyć

1. być sprawcą nowej rzeczy, ustanawiać;
2. komponować, pisać utwór;
3. mieć postać czegoś, stanowić


SJP.pl

czasownik przechodni niedokonany (dk. stworzyć)

 (1.1) budować, konstruować coś nowego (również z niczego); przyczyniać się do powstania czegoś (także pojęć niematerialnych)

 (1.2) być składnikiem czegoś; mieć jakiś kształt

 (1.3) jęz. służyć do utworzenia jakiegoś wyrazu lub jego formy

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Bank Zachodni tworzy nowy oddział w Mławie.

 (1.2) Te kamienie tworzyły w istocie skomplikowane obserwatorium astronomiczne. One tworzą niemal idealny okrąg.

 (1.3) I tak -ość w połączeniu z tematem przymiotnikowym tworzy nomina actionis (burzliwość), nomina attributiva (cenność, społeczność, zręczność, narodowość) i nomina essendi (cichość, stronność).

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈtfɔʒɨt͡ɕ, AS: tfožyć

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. tworzywo n., tworząca ż., tworzenie n., stworzenie n., twór m., twórca m., twórczyni ż., twórczość ż., stwórca m., twornik m.

 czas. stwarzać ndk., stworzyć dk.

 przym. twórczy, stwórczy

 przysł. twórczo

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) kreować, konstruować, budować, komponować, formować

 (1.2) stanowić, formować, obrazować, przedstawiać (zob. uwagi)

Wiktionary


tworzyciel

dawniej: twórca, kreator


SJP.pl


tworzycielka

dawniej: twórczyni, kreatorka


SJP.pl


tworzycielski

tworzyciel


SJP.pl

Patrz:

tworzyciel

tworzydło

Osoby o tym nazwisku:

  • Dariusz Tworzydło (ur. 1974) – polski ekonomista
  • Maciej Tworzydło (ur. 1991) – polski judoka
  • Stanisław Tworzydło (ur. 1933) – polski ceramik i malarz
  • Wiktor Tworzydło (ur. 1986) – polski judoka

Wikipedia


tworzyjanów

Tworzyjanów – wieś w Polsce położona w województwie dolnośląskim, w powiecie świdnickim, w gminie Marcinowice.

Wikipedia


tworzymir

dawne imię męskie


SJP.pl

Tworzymir – staropolskie imię męskie. Składa się z członu Tworzy- ("tworzyć") -mir ("pokój"). Oznacza prawdopodobnie "ten, który stwarza (kreuje) pokój".

Tworzymir imieniny obchodzi 26 marca.

Wikipedia


tworzysław

imię żeńskie


SJP.pl

Tworzysław – staropolskie imię męskie. Składa się z członu Tworzy- ("tworzyć") -sław ("sława"). Oznacza prawdopodobnie "tego, który stwarza (kreuje) sławę".

Żeńska forma: Tworzysława

Tworzysław imieniny obchodzi 31 grudnia

Wikipedia


tworzysława

imię żeńskie


SJP.pl

Tworzysława – imię żeńskie, nienotowane w staropolszczyźnie, stanowiące żeński odpowiednik staropolskiego imienia Tworzysław. Składa się z członu Tworzy- ("tworzyć") -sława ("sława"). Oznacza prawdopodobnie "tę, która stwarza (kreuje) sławę". Imię to wystąpiło we współczesnym zasobie imienniczym jednokrotnie.

Tworzysława imieniny obchodzi 18 sierpnia.

Wikipedia


tworzywo

1. materiał do tworzenia czegoś
2. surowiec, materiał


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) materiał do tworzenia czegoś

Wiktionary

Tworzywo – materiał, który w procesie produkcyjnym przerabia się, nadając mu wymagany kształt. Tworzywa dzielą się na naturalne i sztuczne.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: tfɔˈʒɨvɔ, AS: tfožyvo

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. twórczość ż., twórca m., twórczyni ż., wytwórca m., odtwórca m., odtwórczyni ż., stwórca m.

 czas. tworzyć, stworzyć, stwarzać, wytworzyć, wytwarzać

 przym. twórczy

 przysł. twórczo

Wiktionary


twp

Towarzystwo Wiedzy Powszechnej


SJP.pl


txistorra

rzeczownik

 (1.1) kulin. rodzaj cienkiej i tłustej kiełbaski z Kraju Basków

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Zjedliśmy talo z txistorrą.

Wiktionary


txt

format pliku tekstowego


SJP.pl

Plik tekstowy (ang. text file) – plik zawierający dane w postaci alfanumerycznej.

Wikipedia


ty

zaimek osobowy


SJP.pl

zaimek osobowy

 (1.1) forma grzecznościowa ty

Wiktionary

Osoby:

  • Ty – brytyjski artysta hip-hop
  • Ty Burrell – amerykański aktor
  • Ty Cobb – amerykański gracz w baseball
  • Ty Detmer – amerykański piłkarz
  • Ty Duin – amerykański koszykarz
  • Ty Law – amerykański piłkarz
  • Ty Lawson – amerykański koszykarz
  • Ty Longley – amerykański gitarzysta
  • Ty Loomis – amerykański gracz siatkówki na plaży
  • Ty Murray – dziewięciokrotny mistrz świata – kowboj rodeo. Współzałożyciel i doradca zarządu Professional Bull Riders
  • Ty Olsson – kanadyjski aktor
  • Ty Page – amerykański skater
  • Ty Pennington – amerykański osoba znana z programów telewizyjnych i model
  • Ty Tabor – amerykański muzyk
  • Ty Warner – amerykański producent zabawek
  • Ty Watson – gracz rugby league i trener

Wikipedia

Wymowa:

IPA: tɨ, AS: ty

Wiktionary


tybel

przestarzale o klinie


SJP.pl


tybelak

owad z rodziny błonkówek


SJP.pl


tyber

rzeka we Włoszech; Tybr


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna

 (1.1) geogr. rzeka we Włoszech przepływająca przez Rzym;

Wiktionary

Tyber (wł. Tevere, łac. Tiberis, hist. Albula) – rzeka w środkowej części Włoch. Jej długość to 405 km (trzecia co do długości po Padzie i Adydze rzeka Włoch), powierzchnia zlewni wynosi 17,2 tys. km², a głównym dopływem jest Nera (lewy).

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Wieczorem spacerowaliśmy nad Tybrem.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈtɨbɛr, AS: tyber

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Tyberiusz m., Tybr m., Tiberinus m.

 przym. tybrzański, nadtybrzański

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) rzad. Tybr

Wiktionary


tyberiada

miasto w Izraelu


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) geogr. miasto w Izraelu, w Dystrykcie Północnym, nad Jeziorem Tyberiadzkim;

Wiktionary

Tyberiada (hebr. ‏טְבֶרְיָה‎, Tewerja; arab. ‏طبريا‎, Tabarijja) – miasto położone w Dystrykcie Północnym w Izraelu. Według danych z 2010 Tyberiada miała 41 300 mieszkańców.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Noclegi kupujemy zawsze w Tyberiadzie po drugiej stronie jeziora.

 (1.1) W lipcu zwiedziliśmy Tyberiadę, Magdalę i Kafarnaum.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. tyberiadczyk m., tyberiadka ż., Tyberiusz m.

 przym. tyberiadzki

Wiktionary


tyberiadczyk

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) mieszkaniec Tyberiady

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Tyberiadczycy tłumnie wylegli na miejskie plażaaże.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Tyberiada ż.

:: fż. tyberiadka ż.

 przym. tyberiadzki

Wiktionary


tyberiadka

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) mieszkanka Tyberiady

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Kilka tyberiadek wylegiwało się już na plażaaży.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Tyberiada ż.

:: fm. tyberiadczyk m.

 przym. tyberiadzki

Wiktionary


tyberiadzki

przymiotnik od: Tyberiada


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) odnoszący się do Tyberiady, związany z Tyberiadą

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Słońce niemiłosiernie praży na tyberiadzkich deptakach.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Tyberiada ż., tyberiadczyk mos., tyberiadka ż.

Wiktionary


tyberiusz

imię męskie


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy, nazwa własna

 (1.1) imię|polski|m.;

Wiktionary

Tyberiusz, Tiberius Claudius Nero, po adopcji Tiberius Julius Caesar Augustus, oficjalna tytulatura cesarska Tiberius Caesar Augustus (ur. 16 listopada 42 p.n.e., zm. 16 marca 37 n.e.) – cesarz rzymski, syn Tyberiusza Klaudiusza i Liwii Druzylli, pasierb i następca Oktawiana Augusta.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Grakchus Tyberiusz był synem Kornelii z rodu Scypionów.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: tɨˈbɛrʲjuʃ, AS: tyberʹi ̯uš

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Tyber mrz., Tyberiada ż., Tybr mrz.

Wiktionary


tybet

cienka, miękka tkanina sukniowa z wełny czesankowej


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna

 (1.1) geogr. region historyczno-geograficzny położony na Wyżynie Tybetańskiej;

 (1.2) kraj na Wyżynie Tybetańskiej

 (1.3) jednostka administracyjna Chin, Tybetański Region Autonomiczny;

Wiktionary

  • Tybet – region geograficzno-historyczny w Azji
  • Tybet – de facto niepodległe państwo w latach 1912–1951, nieuznawane na arenie międzynarodowej
  • Wyżyna Tybetańska – wyżyna w Azji
  • Tybetański Region Autonomiczny (Tybet) – jednostka administracyjna Chin
  • Centralny Rząd Tybetański – tybetański rząd na uchodźstwie

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Tybet był zdominowany przez ludy pasterskie ze względu na panujący tam wybitnie kontynentalny klimat.

 (1.2) Dalajlama, zwierzchnik polityczny Tybetu i religijny buddyzmu tybetańskiego, był od początku panowania wyznającej buddyzm dynastii mandżurskiej Qing także przywódcą religii państwowej Chin.

 (1.3) Wiceminister kolei Chin Sun Yongfu powiedział dziennikarzom, że przez wiele lat przeszkody natury komunikacyjnej ograniczały rozwój gospodarki Qinghai i Tybetu, a zwłaszcza Tybetu, który był jedynym w Chinach administracyjnym regionem bez komunikacji kolejowej.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈtɨbɛt, AS: tybet

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. tybetański mrz., Tybetańczyk m., Tybetanka ż.

 przym. tybetański

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) dach świata, Dach Świata, Kraj Śniegów

Wiktionary


tybet.

skrót od: tybetański


SJP.pl


tybetańczyk

mieszkaniec Tybetu (regionu)


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) mieszkaniec Tybetu, Tybetańskiego Regionu Autonomicznego

Wiktionary

Tybetańczyk (Urocynchramus pylzowi) – gatunek ptaka z rodziny tybetańczyków (Urocynchramidae), której jest jedynym przedstawicielem. Endemit Chin. Nie jest zagrożony wyginięciem.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Obiekty te ocalały pomimo ogromnych zniszczeń, jakich dokonano podczas rewolucji kulturalnej, i dowodzą ciągłości osadniczej Tybetańczyków na tych ziemiach.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌtɨbɛˈtãj̃n͇t͡ʃɨk, AS: tybetãĩ ̯ṇčyk

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Tybet mrz.

:: fż. Tybetanka ż.

 przym. tybetański

Wiktionary


tybetanka

mieszkanka Tybetu (regionu)


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) mieszkanka Tybetu

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌtɨbɛˈtãnka, AS: tybetãnka

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Tybet mrz.

:: fm. Tybetańczyk mos.

 przym. tybetański

Wiktionary


tybetański

przymiotnik od: Tybet


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) odnoszący się do Tybetu; związany lub wywodzący się z Tybetu

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (2.1) jęz. język Tybetańczyków;

Wiktionary

Język tybetański (tyb. བོད་སྐད།, Wylie: bod-skad, ZWPY: Pögä) – język z gałęzi tybeto-birmańskiej języków chińsko-tybetańskich. Jest językiem ojczystym Tybetańczyków. Używany jest w Tybecie, Syczuanie, Qinghai (regiony w granicach obecnej Chińskiej Republiki Ludowej) oraz w Bhutanie, Indiach, Nepalu, a także w diasporze Tybetańczyków rozproszonych, m.in. w Norwegii, Szwajcarii, Republice Chińskiej i Stanach Zjednoczonych. Posługuje się nim ok. 6,5 mln ludzi.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Ten tybetański dzwonek przywiozłem z zeszłorocznej podróży.

 (2.1) Najpopularniejszym dialektem tybetańskiego jest lhaski.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌtɨbɛˈtãj̃sʲci, AS: tybetãĩ ̯sʹḱi

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Tybet mrz., Tybetańczyk mos., Tybetanka ż.

Wiktionary


tybetańskojęzyczny

przymiotnik

 (1.1) taki, który posługuje się językiem tybetańskim

 (1.2) taki, którego mieszkańcy posługują się językiem tybetańskim

 (1.3) spisany, stworzony w języku tybetańskim

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌtɨbɛˈtãj̃skɔjɛ̃w̃ˈzɨt͡ʃnɨ, AS: tybetãĩ ̯skoi ̯ẽũ̯zyčny

Wiktionary


tybetolog

badacz języka i kultury Tybetu


SJP.pl


tybetologia

nauka o języku i kulturze Tybetu


SJP.pl

Tybetologia – nauka o językach, literaturze, kulturze, historii i dziejach Tybetu.

Tybetologia jest dziedziną młodą. Chociaż powstała w XIX w., rozwinęła się w pełni dopiero od lat 60. XX wieku, m.in. na skutek dużej fali emigrantów tybetańskich, która dotarła do Stanów Zjednoczonych.

Wikipedia


tybetolożka

tybetolog


SJP.pl

Patrz:

tybetolog

tybińczyk

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) mieszkaniec Tybinga, ktoś pochodzący z tego miasta

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Tybinga ż.

:: fż. tybinka ż.

 przym. tybiński

Wiktionary


tybinga

miasto w Niemczech


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) geogr. powiatowe miasto w południowo-zachodnich Niemczech, w kraju związkowym Badenia-Wirtembergia, siedziba rejencji Tybinga (1.2);

 (1.2) geogr. adm. rejencja w południowych Niemczech, w Badenii-Wirtembergii;

Wiktionary

Tybinga (niem. Tübingen, MAF: /ˈtyːbɪŋən/, wymowa) – powiatowe miasto uniwersyteckie w południowo-zachodnich Niemczech, w kraju związkowym Badenia-Wirtembergia, siedziba rejencji Tybinga, w regionie Neckar-Alb, również siedziba powiatu Tybinga. Leży nad rzeką Neckar.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Rozwój Tybingi i jej uniwersytetu został zahamowany na skutek wojny trzydziestoletniej.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. tybińczyk mos., tybinka ż.

 przym. tybingeński, tybiński

Wiktionary


tybinka

klapa z półtwardej skóry, będąca częścią siodła, dająca oparcie dla kolan jeźdźca; tebenka, tabenka, tebinka


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) mieszkanka Tybingi

Wiktionary

Tybinka – część siodła stanowiąca bok siodła z poduszką kolanową, o którą jeździec opiera kolano.
Istnieją dwa rodzaje tybinek:

  • tybinka duża – płat siodła po bokach siedziska,
  • tybinka mała (podtybinka) – leży pod dużą tybinką, przykrywa przystuły, czyli pasy, do których mocowany jest popręg.

Ustawienie tybinek (niezmienne dla konkretnego siodła), wraz z budową siedziska, wpływa na dosiad jeźdźca i reguluje działanie pomocy jeździeckich, szczególnie łydek.

Wikipedia

Powiązane:

 rzecz. Tybinga ż.

:: fm. tybińczyk mos.

 przym. tybiński

Wiktionary


tybinki

dawniej: frędzle i ozdoby skórzane wiszące u siodła; tebinki, tebenki, tabenki


SJP.pl


tybiński

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z Tybingą, dotyczący Tybingi

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Tybinga ż., tybińczyk mos., tybinka ż.

Wiktionary


tyborów

Miejscowości w Polsce

Wg TERYT jest ich 2
  • Tyborów – wieś w woj. mazowieckim, w pow. kozienickim, w gminie Magnuszew
  • Tyborów – wieś w woj. mazowieckim, w pow. mińskim, w gminie Cegłów

Wikipedia


tyborowski

nazwisko


SJP.pl


tybr

rzeka we Włoszech; Tyber


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna

 (1.1) rzad. geogr. rzeka we Włoszech przepływająca przez Rzym;

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Wieczorem spacerowaliśmy nad Tybrem.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Tyberiusz m., Tyber m., Tiberinus m.

 przym. tybrzański, tyberyjski

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) Tyber

Wiktionary


tybrzański

Tyber, Tybr


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) dotyczący Tybru

Wiktionary

Patrz:

Tyber, Tybr

Powiązane:

 rzecz. Tyber mrz., Tybr mrz.

 przym. nadtybrzański

Wiktionary


tyburcjusz

imię męskie


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy, nazwa własna

 (1.1) imię|polski|m.;

Wiktionary

Tyburcjusz lub Tyburcy, łac. Tibutius – łacińskie imię męskie pochodzące ze starożytnego Rzymu. Wśród patronów św. Tyburcjusz (Tyburcy), żyjący w III wieku.

Tyburcjusz, Tyburcy imieniny obchodzi 14 kwietnia i 11 sierpnia.

Żeński odpowiednik: Tyburcja

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Według legendy ojcem Tyburcjusza był prefekt Rzymu.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Tyburcja ż., Tyburcy m.

Wiktionary


tyburski

nazwisko


SJP.pl


tyc

nazwisko, m.in. Teodor Tyc (1896-1927) - polski historyk i działacz narodowościowy


SJP.pl

czasownik nieprzechodni niedokonany (dk. przytyć)

 (1.1) zwiększać swoją masę za sprawą przyrostu tkanki tłuszczowej

partykuła

 (2.1) przest. przecież

Wiktionary

  • Andrzej Tyc (ur. 1942) – polski matematyk, profesor nauk matematycznych, senator II kadencji.
  • Bogdan Tyc (1956–2020) – polski producent i wydawca muzyczny.
  • Ewa Tyc-Karpińska (ur. 1941) – polska medalierka, projektantka polskich monet.
  • Jan Tyc (1927–2000) – polski inżynier i działacz państwowy, wiceminister.
  • Teodor Tyc (1896–1927) – polski historyk i działacz narodowościowy.
  • Waldemar Tyc – polski ekonomista, dr hab.
  • Wojciech Tyc (ur. 1950) – polski piłkarz grający na pozycji napastnika.
  • Zofia Mocarska-Tyc (ur. 1943) – polska historyk literatury, specjalizująca się w literaturze XIX wieku i korespondencji sztuk.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Jak będziesz wciąż jadł tak tłusto, to będziesz tył.

 (2.1) Tyć to są córki namilejsze moje, • Ty swe potomstwo, jak Hyblejskie roje, • Ku chwale Bożej w pięknym życiu mnożą, • Sławą chędożą. sic.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: tɨt͡ɕ, AS: tyć

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. tycie n., otyłość ż.

Wiktionary


tycer

środowiskowo: pomocnik kieszonkowca wyspecjalizowany w przejmowaniu zrabowanej rzeczy


SJP.pl


tyche

w mitologii greckiej: personifikacja losu, utożsamiana z rzymską Fortuną


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) mitgr. bogini i uosobienie przypadku, ślepego losu, szczęścia (pomyślności, powodzenia) i nieszczęścia oraz opiekunka miast, utożsamiana z rzymską Fortuną;

 (1.2) astr. planetoida o numerze katalogowym 258;

 (1.3) astr. jedna z hipotetycznych planetaanet w Układzie Słonecznym;

Wiktionary

Tyche (także Przypadek; gr. Τύχη Týchē ‘ślepy przypadek’, ‘ślepy los’, łac. Tyche, Fortuna od fors, fortis ‘los’, ‘traf’) – w mitologii greckiej bogini i uosobienie przypadku, „ślepego” losu, szczęścia (pomyślności, powodzenia) i nieszczęścia; opiekunka miast; utożsamiana z rzymską Fortuną.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Tyche uchodziła za córkę tytanidy Tetydy i Zeusa albo Prometeusza, albo Okeanosa.

 (1.1) Atrybutami Tyche były: róg obfitości, ster, kula albo koło.

 (1.1) Atrybutem Tyche, jako bóstwa opiekuńczego miast, była korona z murów obronnych i wież.

 (1.1) Wiele miast Wschodu, jak Antiochia, Aleksandria, miało swoją własną Tyche.

 (1.2) Tyche porusza się w obszarze między orbitami Marsa i Jowisza, czyli w pasie głównym planetoid.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈtɨxɛ, AS: tyχe

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) Fortuna; rzad. Przypadek

Wiktionary


tychizm

w metafizyce: pogląd Williama Jamesa głoszący, że składniki rzeczywistości są niezależne od całości


SJP.pl


tychów

wieś w Polsce


SJP.pl

Tychów (łac. Tychovia, niem. Tychau) – wieś w Polsce położona w województwie łódzkim, w powiecie piotrkowskim, w gminie Czarnocin.

Wieś biskupstwa włocławskiego w powiecie piotrkowskim województwa sieradzkiego w końcu XVI wieku. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa piotrkowskiego.

Wikipedia


tychowianin

1. mieszkaniec Tychów; tyszanin;
2. mieszkaniec Tychowa


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) mieszkaniec Tychowa

 (1.2) mieszkaniec Tychów

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌtɨxɔˈvʲjä̃ɲĩn, AS: tyχovʹi ̯ä̃ńĩn

Wiktionary

Powiązane:

 forma żeńska (1.1-2) tychowianka

 rzecz. (1.1) Tychów

 (1.2) Tychy, tyszanin, tyszanka

 przym. (1.1) tychowski

 (1.2) tyski

Wiktionary

Synonimy:

 (1.2) tyszanin

Wiktionary


tychowianka

1. mieszkanka Tychów; tyszanka;
2. mieszkanka Tychowa


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) mieszkanka Tychowa

 (1.2) mieszkanka Tychów

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌtɨxɔˈvʲjãnka, AS: tyχovʹi ̯ãnka

Wiktionary

Powiązane:

 forma męska (1.1-2) tychowianin

 rzecz. (1.1) Tychów

 (1.2) Tychy, tyszanin, tyszanka

 przym. (1.1) tychowski

 (1.2) tyski

Wiktionary

Synonimy:

 (1.2) tyszanka

Wiktionary


tychówko

1 miejscowość w Polsce:

  • Tychówko – osada w woj. zachodniopomorskim, w pow. świdwińskim, w gminie Połczyn-Zdrój

Miejscowość historyczna, nieistniejąca:

  • Tychówko – opuszczona osada w woj. zachodniopomorskim, w pow. białogardzkim, w gminie Tychowo

Zobacz też: Tychowo, Tychy

Wikipedia


tychowo

1. miasto w Polsce;
2. nazwa dwóch wsi w Polsce


SJP.pl

Tychowo (niem. Groß Tychow) – miasto w północno-zachodniej Polsce, w województwie zachodniopomorskim, w powiecie białogardzkim, siedziba gminy Tychowo. Położone na pograniczu Pojezierza Drawskiego i Równiny Białogardzkiej, w zlewni strugi Liśnicy.

Według danych z 31 grudnia 2016 r. miasto miało 2518 mieszkańców.

Wikipedia


tychowski

Tychów, Tychowo


SJP.pl

Patrz:

Tychów, Tychowo

tychy

miasto w Polsce


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj niemęskoosobowy, liczba mnoga, nazwa własna

 (1.1) geogr. adm. miasto w Polsce;

Wiktionary

Tychy (niem. Tichau) – miasto na prawach powiatu w południowej Polsce, w województwie śląskim.

Według danych GUS z 30 czerwca 2024 r., miasto było zamieszkiwane przez 121 472 osoby.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Jadę jutro do Tychów odwiedzić ciotkę.

 (1.1) Będę się przyglądał Tychom jak się rozwijają.

 (1.1) Za Tychami w kierunku północnym zaczynają się Katowice.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈtɨxɨ, AS: tyχy

Wiktionary

Powiązane:

 przym. tyski

 rzecz. tyszanin, tyszanka, tychowianin, tychowianka

Wiktionary


tyci

bardzo mały


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) pot. pieszcz. albo żart.: bardzo mały

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) W zatoczce pływały tycie rybki.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈtɨt͡ɕi, AS: tyći

Wiktionary

Powiązane:

 przym. tyciutki, tyciuteńki, tyciuśki, tyciusieńki

 przysł. tycio

 licz. tycio

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) malutki, maciupki

Wiktionary


tycie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|tyć.

forma przymiotnika.

 (2.1) zob. tyci.

Wiktionary

Powiązane:

 czas. tyć, przytyć

 partyk. tyć

 rzecz. otyłość ż.

Wiktionary


tycio

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy, nazwa własna

 (1.1) imię|polski|m. poufała forma imienia Tytus

Wiktionary


tyciuchny

zdrobnienie od: tyci; tyciusieński, tyciuteńki, tyciuśki, tyciutki, tyciuni


SJP.pl


tyciuni

zdrobnienie od: tyci; tyciusieński, tyciuteńki, tyciuchny, tyciuśki, tyciutki


SJP.pl


tyciusieńki

zdrobnienie od: tyci; tyciuteński, tyciuśki, tyciutki, tyciuchny, tyciuni


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) pot. zdrobn. od: tyci

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌtɨt͡ɕüˈɕɛ̇̃ɲci, AS: tyćüśė̃ńḱi

Wiktionary

Powiązane:

 przym. tyci, tyciutki

 przysł. tycio

 licz. tycio

Wiktionary


tyciuśki

zdrobnienie od: tyci; tyciusieński, tyciuteńki, tyciuchny, tyciutki, tyciuni


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) pot. zdrobn. od: tyci

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Pan Maluśkiewicz był - tyci, Tyciuśki jak ziarnko kawy, A oprócz tego podróżnik, A oprócz tego ciekawy.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: tɨˈt͡ɕüɕci, AS: tyćüśḱi

Wiktionary

Powiązane:

 przym. tyci

 licz. tycio

Wiktionary


tyciuteńki

zdrobnienie od: tyci; tyciusieński, tyciuśki, tyciutki, tyciuchny, tyciuni


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) pot. zdrobn. od: tyci

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌtɨt͡ɕuˈtɛ̃ɲci, AS: tyćutńḱi

Wiktionary

Powiązane:

 przym. tyci

 licz. tycio

Wiktionary


tyciutki

zdrobnienie od: tyci; tyciusieński, tyciuteńki, tyciuchny, tyciuśki, tyciuni


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) zdrobn. od: tyci

Wiktionary

Wymowa:

IPA: tɨˈt͡ɕutʲci, AS: tyćutʹḱi

Wiktionary

Powiązane:

 przym. tyci, tyciusieńki

 przysł. tycio

 licz. tycio

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) tyciuśki

Wiktionary


tycjan

kolor zbliżony do miedzianego, rudopomarańczowego, często mylony z pomarańczowym; kolor tycjanowy


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy, nazwa własna

 (1.1) imię|polski|m.

Wiktionary

Tycjan, właśc. Tiziano Vecelli lub Vecellio (ur. ok. 1488–1490 w Pieve di Cadore, zm. 27 sierpnia 1576 w Wenecji) – włoski malarz, czołowy przedstawiciel szkoły weneckiej włoskiego malarstwa renesansowego. Uczeń Giovanniego Belliniego oraz Giorgiona.

Od imienia artysty wywodzi się słowo tycjanowski używane na określenie koloru rudopomarańczowego, często wykorzystywanego w obrazach.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ˈtɨt͡sʲjãn, AS: tycʹi ̯ãn

Wiktionary

Powiązane:

 przym. tycjanowski

Wiktionary


tycjanowski

1. dotyczący Tycjana, związany z Tycjanem (włoskim malarzem);
2. o kolorze: rudopomarańczowy, złotorudy


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) dotyczący Tycjana, związany z Tycjanem – włoskim malarzem

 (1.2) złotorudy (zwykle o barwie włosów)

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌtɨt͡sʲjãˈnɔfsʲci, AS: tycʹi ̯ãnofsʹḱi

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Tycjan m.

Wiktionary


tycjanowy

kolor tycjanowy - kolor zbliżony do miedzianego, rudopomarańczowego, często mylony z pomarańczowym; tycjan


SJP.pl


tycoon

[czytaj: tajKUN] wpływowy człowiek interesu, magnat przemysłowy; tajkun, taikun, taikum


SJP.pl

Komputerowa gra ekonomiczna – gra strategiczna, w której czynnik ekonomiczny jest równie ważny lub ważniejszy od czynnika bitewnego; często nawet niezawierająca żadnych elementów militarnych.

Wikipedia


tycz

tycz cieśla - owad, chrząszcz z rodziny kózkowatych


SJP.pl


tyczewo

Tyczewo (do 1945 r. niem. Tietzow) – wieś sołecka w północno-zachodniej Polsce, położona w województwie zachodniopomorskim, w powiecie białogardzkim, w gminie Tychowo. W latach 1975–1998 wieś należała do woj. koszalińskiego. Według danych UM, na dzień 31 grudnia 2014 roku wieś miała 78 mieszkańców.

W skład sołectwa wchodzi także osada Wełdkówko.

Wikipedia


tyczka

1. długi sztywny pręt drewniany; żerdź;
2. sprzęt sportowy używany w dyscyplinie lekkoatletycznej: skok o tyczce


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) zdrobn. od: tyka

 (1.2) sport. elastyczny pręt do wykonywania skoków o tyczce

Wiktionary

  • Mieczysław Tyczka (ur. 1925) – profesor nauk prawnych
  • Antoni Tyczka – (ur. 1952) – polski polityk
  • Edward Nowicki ps "Tyczka" (1910-1945) – porucznik
  • tyczka geodezyjna

Wikipedia

Powiązane:

 rzecz. tyka ż., tyczkarz m., tyczkarka ż.

 przym. tyczkowy, tyczkarski

Wiktionary


tyczkarka

kobieta uprawiająca skok o tyczce


SJP.pl


tyczkarski

dotyczący skoków o tyczce


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) sport. związany z tyczkarzami lub skokami o tyczce

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. tyczkarz mos., tyczkarka ż., tyczka ż., tyka ż.

 przym. tyczkowy

Wiktionary


tyczkarz

zawodnik uprawiający skok o tyczce


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) sport. zawodnik skoków o tyczce

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈtɨt͡ʃkaʃ, AS: tyčkaš

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. tyczka ż., tyka ż.

:: fż. tyczkarka ż.

 przym. tyczkarski, tyczkowy

Wiktionary


tyczkować

wyznaczać przestrzeń tyczkami


SJP.pl


tyczkowaty

przypominający tyczkę, podobny do tyczki


SJP.pl


tyczkowina

Tyczkowina – faza rozwoju drzewostanu pomiędzy młodnikiem a drągowiną. W tym okresie zwarty drzewostan przypomina tyczki. Duże zagęszczenie młodych drzew doprowadza do powstania cienkiego i długiego pnia o grubości w pierśnicy (1,3 m od gruntu) do 10 cm i krótkiej 3 do 5 m korony. Faza tyczkowiny obejmuje lata życia drzewostanu od 25 do 35 lat. W tym okresie następuje silne zwarcie oraz proces przygłuszania i obumierania słabszych drzew.

Wikipedia


tyczkowy

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z tyczką, dotyczący tyczki

 (1.2) roln. taki, który wymaga podpory w uprawie

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. tyczka ż., tyka ż., tyczkarz m., tyczkarka ż., tyczkowanie n.

 czas. tyczkować ndk.

 przym. tykowy, tyczkarski

Wiktionary


tycznia

okres godowy wilków


SJP.pl


tyczny

uprawiany przy pomocy specjalnych tyczek, drabinek (np. fasola tyczna); tyczkowy


SJP.pl


tyczyć

1. przestarzale: wyznaczać drogę; wytyczać
2. tyczyć się - odnosić się do czegoś, kogoś, wiązać się z czymś, kimś


SJP.pl


tyczyn

1. miasto w Polsce;
2. wieś w Polsce;
3. osada w Polsce


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna

 (1.1) geogr. miasto w Polsce w województwie podkarpackim;

Wiktionary

Tyczyn – miasto w województwie podkarpackim, w powiecie rzeszowskim, graniczące bezpośrednio z Rzeszowem. Siedziba gminy miejsko-wiejskiej Tyczyn.

Prywatne miasto szlacheckie lokowane w 1368 roku położone było w XVI wieku w województwie ruskim. W latach 1920–1945 miasto administracyjnie należało do woj. lwowskiego, a w okresie 1945–1975 i 1975–1998 do woj. rzeszowskiego.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ˈtɨt͡ʃɨ̃n, AS: tyčỹn

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. tyczynianin m., tyczynianka ż.

 przym. tyczyński

Wiktionary


tyczynianin

mieszkaniec Tyczyna (miasta w Polsce)


SJP.pl


tyczynianka

mieszkanka Tyczyna (miasta w Polsce)


SJP.pl


tyczyński

przymiotnik od: Tyczyn


SJP.pl

Osoby o tym nazwisku, których noty biograficzne znajdują się w Wikipedii
  • Damian Tyczyński (ur. 2000), hokeista
  • Jerzy Tyczyński (1923-1944), powstaniec warszawski, żołnierz kompanii "Koszta" AK
  • Jerzy Tyczyński (ur. 1907), aktor
  • Stanisław Tyczyński (ur. 1958), przedsiębiorca, założyciel radia RMF FM
  • Tadeusz Tyczyński (1923-1944), powstaniec warszawski, żołnierz batalionu "Zośka" AK
  • Wiesław Tyczyński (1922-1944), powstaniec warszawski, żołnierz batalionu "Zośka" AK
  • Wojciech Tyczyński (1892-1959), pułkownik piechoty Wojska Polskiego II RP

Wikipedia


tydówka

wieś w Polsce


SJP.pl

Tydówka – wieś w Polsce położona w województwie łódzkim, w powiecie łowickim, w gminie Kiernozia.

W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa płockiego.

Wikipedia


tydz.

skrót od: tydzień


SJP.pl

skrót, rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) = tydzień

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. tydzień mrz.

Wiktionary


tydzień

okres 7 dni, najczęściej od poniedziałku do niedzieli


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) okres siedmiu kolejnych dni, zwykle od poniedziałku do niedzieli, będący częścią miesiąca, związany prawdopodobnie ze zmianami Księżyca, powtarzający się cyklicznie;

 (1.2) każdy okres siedmiu dni

Wiktionary

Tydzień – pozaukładowa jednostka czasu; część miesiąca licząca siedem dni, od poniedziałku do niedzieli; każdy okres liczący siedem dni. Ta miara czasu związana jest z fazami Księżyca i odpowiada w przybliżeniu 1/4 miesiąca.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Nazwy dni tygodnia w wielu językach europejskich pochodzą od nazw rzymskich, utworzonych od nazw planetaanet.

 (1.1) W przyszłym tygodniu wyjeżdżamy w góry.

 (1.2) Dziś jest czwartek. Za tydzień, a więc w przyszły czwartek, jest dzień wolny.

 (1.2) Skierowałam go przed trzema tygodniami do szpitala z powodu podrażnienia wyrostka robaczkowego.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈtɨd͡ʑɛ̇̃ɲ, AS: tyʒ́ė̃ń

Wiktionary

Powiązane:

 skr. tydz.

 rzecz. tygodnik mrz., tygodniczek mrz., tygodnikarz mos., tygodniówka ż.

 przym. tygodniowy, tygodnikowy, tygodniówkowy

 przysł. tygodniowo

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) skr. tydz.; gw-pl|Górny Śląsk, Śląsk Cieszyński|tydziyń.

 (1.2) gwara. niedziela; gw-pl|Górny Śląsk, Śląsk Cieszyński|tydziyń.

Wiktionary


tydziyń

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) gw-pl|Górny Śląsk, Śląsk Cieszyński. tydzień

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) (gwara.) Foter sie śmioł zy mie chyba tydziyń. → Ojciec śmiał się ze mnie chyba przez tydzień.

Wiktionary


tyflis

dawna nazwa Tbilisi


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna

 (1.1) geogr. hist. Tbilisi (nazwa oficjalna w latach 1845–1936);

Wiktionary

Tbilisi (gruz. თბილისი, w latach 1845–1936 Tyflis) – stolica i największe miasto Gruzji położone nad rzeką Kurą, zamieszkane przez 1,15 mln osób (aglomeracja 1,5 mln mieszkańców, 2010). Jest głównym kulturalnym, naukowym (Tbiliski Uniwersytet Państwowy, Gruziński Państwowy Uniwersytet Teatru i Kina, Biblioteka Narodowa i liczne uczelnie) i przemysłowym (m.in. produkcja lokomotyw) ośrodkiem Gruzji.

Wikipedia

Powiązane:

 przym. tyfliski

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) współcz. Tbilisi

Wiktionary


tyfliski

przymiotnik od: Tyflis


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) hist. związany z Tyflisem, dotyczący Tyflisu (współcz. Tbilisi)

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Tyflis mrz.

Wiktionary


tyflo-

przedrostek

 (1.1) …tworzący pierwszy człon wyrazów związanych z niewidomymi i niedowidzącymi oraz ze ślepotą

Wiktionary


tyflografia

wypukły druk dla niewidomych


SJP.pl


tyflograficzny

tyflografia


SJP.pl

Patrz:

tyflografia

tyfloinformatyk

specjalista w dziedzinie tyfloinformatyki


SJP.pl


tyfloinformatyka

specjalista w dziedzinie tyfloinformatyki


SJP.pl


tyflolog

specjalista zajmujący się zagadnieniami związanymi z utratą wzroku


SJP.pl


tyflologia

zbiór wiadomości z wielu dziedzin, które mogą być przydatne osobom niewidomym lub tym, które mają do czynienia z niewidomymi


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) med. nauka zajmująca się utratą wzroku oraz badaniem jej przyczyn i skutków;

Wiktionary

Tyflologia (z gr. typhlos - niewidomy) – nauka zajmująca się problemami utraty wzroku.

Tyflologia nie jest wyodrębnioną dyscypliną naukową. Stanowi raczej zbiór wiadomości z wielu dziedzin jak psychologia, medycyna, pedagogika, logopedia, socjologia, technika, które mogą być przydatne niewidomym lub osobom mającym do czynienia z niewidomymi w procesie ich wychowania, edukacji, terapii i rehabilitacji.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Jak twierdzą specjaliści od tyflologii […], wczesna rehabilitacja małych dzieci do trzeciego roku życia większości z nich mogłaby bardzo znacznie usprawnić wzrok, co oznacza — poprawić jakość dorosłego życia.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. tyflolog m.

 przym. tyflologiczny

Wiktionary


tyflologiczny

dotyczący tyflologii


SJP.pl


tyflopedagog

specjalista w zakresie tyflopedagogiki


SJP.pl


tyflopedagogika

dział pedagogiki specjalnej zajmujący się wychowaniem, nauczaniem oraz terapią osób niewidzących i niedowidzących


SJP.pl

Tyflopedagogika (z gr. typhlos – ślepy) – dział pedagogiki specjalnej zajmujący się wychowaniem, edukacją, terapią i rehabilitacją osób niewidomych i niedowidzących w placówkach oświatowych (w tym integracyjnych) oraz poradniach specjalistycznych.

Wikipedia


tyflosolis

rynienkowate wgłębienie w grzbietowej części jelita środkowego skąposzczetów lądowych


SJP.pl

Tyflosolis (łac. typhlosolis) – podłużny fałd jelita występujący u wielu gatunków glebowych skąposzczetów od strony grzbietowej jelita środkowego. Służy zwiększeniu powierzchni wchłaniania pokarmu.

W żołądkach mięczaków są to orzęsione fałdy sortujące pobrany pokarm.

Wikipedia


tyfon

urządzenie alarmowania akustycznego, zamontowane na stopniach i obudowie samochodów pożarniczych; używane do dawania sygnałów ostrzegawczych w czasie jazdy do pożaru


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy, nazwa własna

 (1.1) mitgr. potwór z mitów greckich, pół człowiek, pół zwierzę o ogromnym wzroście i sile;

Wiktionary

Tyfon (także Tyfeus, Tyfaon bądź Tyfos, gr. Τυφῶν Typhō̂n, Τυφωεύς Typhōeús, Τυφάων Typháōn bądź Τυφώς Typhṓs) – w mitologii greckiej najmłodszy syn Gai i Tartarosa.Według innej wersji miał być synem Hery, poczętym bez udziału mężczyzny.

Wikipedia

Przykłady

składnia.

kolokacje.

 (1.1) tyfonomachia

synonimy.

 (1.1) Tyfeus, Tyfaon, Tyfos

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

 rzecz. tyfon m., Tyfeus m., Tyfaon m., Tyfos m.

frazeologia.

etymologia.

uwagi.

tłumaczenia.

* angielski: (1.1) Typhon

* baskijski: (1.1) Tifon

* białoruski: (1.1) Тыфон m.

* bułgarski: (1.1) Тифон m.

* czeski: (1.1) Týfón m.

* esperanto: (1.1) Tifeo

* fiński: (1.1) Tyfon

* hiszpański: (1.1) Tifón m.

* łaciński: (1.1) Typhon m.

* macedoński: (1.1) Тифон m.

* niemiecki: (1.1) Typhon m.

* nowogrecki: (1.1) Τυφών m.

* rosyjski: (1.1) Тифон m.

* starogrecki: (1.1) Τυφῶν m., Τυφωεύς m., Τυφάων m., Τυφώς m.

* ukraiński: (1.1) Тифон m.

* węgierski: (1.1) Tüphón

źródła.

== Tyfon (język fiński.) ==

thumb|Tyfon (1.1)

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik, nazwa własna

 (1.1) mitgr. Tyfon

odmiana.

przykłady.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. tyfon m., Tyfeus m., Tyfaon m., Tyfos m.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) Tyfeus, Tyfaon, Tyfos

Wiktionary


tyftyk

dywdyk; dyftyk;
1. dawniej: tkanina wełniana, jedwabna lub bawełniana; ubiór z tej tkaniny;
2. dawniej: jedwabna kapa na konia


SJP.pl


tyfus

ciężka choroba zakaźna przenoszona przez wszy i pchły; dur brzuszny


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) med. grupa bakteryjnych chorób zakaźnych;

Wiktionary

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Wielu mieszkańców miasta zmarło w trakcie epidemii tyfusu.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈtɨfus, AS: tyfus

Wiktionary

Powiązane:

 przym. tyfusowy, tyfoidalny

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) dur

Wiktionary


tyfusowa

potocznie: kobieta chora na tyfus


SJP.pl


tyfusowy

potocznie: osoba chora na tyfus


SJP.pl


tyg.

skrót od: tygodnik, tygodniowy


SJP.pl


tygel

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) gw-pl|Górny Śląsk. patelnia

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. tyglik mrz.

Wiktionary


tygiel

1. naczynie laboratoryjne różnej pojemności, używane w przemyśle i w laboratoriach chemicznych do topienia metali oraz do spalania i prażenia różnych substancji;
2. miejsce lub stan, w którym zachodzą gwałtowne przemiany, zwykle społeczne, narodowościowe lub religijne;
3. przestarzałe:
a) naczynie kuchenne w kształcie miseczki z długą rączką; rynka;
b) zawartość tego naczynia


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) lab. techn. element wyposażenia laboratoryjnego, naczynie o kształcie podobnym do kubka, służące do wykonywania operacji na substancjach stałych wymagających wysokiej temperatury, np. suchej destylacji, stapiania metali itd.

 (1.2) kulin. naczynie kuchenne w kształcie miseczki z długą rączką

 (1.3) przen. miejsce, w którym zachodzi wiele zmian społecznych, w którym mieszają się narodowości, wyznania itd.

Wiktionary

Tygiel laboratoryjny – sprzęt laboratoryjny o kształcie zbliżonym do kubka, zwykle sprzedawany razem z pokrywką, który służy do wykonywania operacji na substancjach stałych wymagających stosowania wysokiej temperatury, np. pirolizy, suchej destylacji, stapiania metali, wyprażania do suchej masy itp. Wykonywane są zwykle ze specjalnych gatunków porcelany, kwarcu, grafitu lub metali o wysokiej temperaturze topnienia i inertnych chemicznie, takich jak srebro lub platyna. Do przenoszenia tygli służą specjalnie wyprofilowane szczypce. Tygle wykorzystuje się m.in. w analizie ilościowej i mikroanalizie.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ˈtɨɟɛl, AS: tyǵel

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz.

:: zdrobn. tygielek m.

 przym. tyglowy

Wiktionary


tygielek

mały tygiel; zawartość tego naczynia


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) zdrobn. mały tygiel

 (1.2) małe, metalowe naczynie z rączką, służące np. do zaparzania kawy

Wiktionary

Wymowa:

IPA: tɨˈɟɛlɛk, AS: tyǵelek

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. tygiel m.

 przym. tyglowy

Wiktionary


tygielski

nazwisko


SJP.pl

Osoby o tym nazwisku:

  • Wojciech Tygielski – polski historyk
  • Zdzisław Tygielski – polski aktor, śpiewak operetkowy, musicalowy

Wikipedia


tyglak

środowiskowo: piec używany głównie do wytapiania metali nieżelaznych, przeznaczanych później na odlewy; piec tyglowy


SJP.pl


tyglew

mieszaniec samca tygrysa i samicy lwa


SJP.pl

Tyglew – mieszaniec samca tygrysa i samicy lwa (lwicy).

Wikipedia


tyglik

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) gw-pl|Górny Śląsk. patelka

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. tygel mrz.

Wiktionary


tyglówka

dawniej: maszyna drukarska używana głównie do tworzenia druków akcydensowych niewielkiego formatu; pedałówka


SJP.pl


tyglowy

tygiel, np. piec tyglowy, stal tyglowa


SJP.pl


tygodniami

przysłówek

 (1.1) ileś tygodni, przez wiele tygodni

forma rzeczownika.

 (2.1) N. lm. od: tydzień

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Nasza Malwina tygodniami skrobała w przedszkolu kartofle.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. tydzień mrz.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) długo, długotrwale

Wiktionary


tygodnik

publikacja wydawana raz w tygodniu


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) czasopismo ukazujące się co tydzień;

Wiktionary

Tygodnik – czasopismo ukazujące się raz w tygodniu.

W polskim nazewnictwie gatunkowym periodyków nazwa ta, utworzona na wzór dziennika pojawiła się na początku XIX wieku (Tygodnik Wileński 1804), zastępując dawniejszą nazwę "pismo tygodniowe", powstałą pod wpływem niemieckim. Określenie to często stanowi część składową tytułu.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) W kioskach pojawił się nowy tygodnik – „Życie w metropolii”.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: tɨˈɡɔdʲɲik, AS: tygodʹńik

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. tydzień m.

 przym. tygodnikowy, tygodniowy

 przysł. tygodniowo

Wiktionary


tygodniówka

potocznie: zarobek za przepracowany tydzień pracy; wypłata tygodniowa


SJP.pl


tygodniówkowy

tygodniówka


SJP.pl

Patrz:

tygodniówka

tygodniowo

przysłówek

 (1.1) w ciągu tygodnia; dotyczy ilości czegoś

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Julian na swoje utrzymanie przeznacza 300 dolarów tygodniowo.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌtɨɡɔdʲˈɲɔvɔ, AS: tygodʹńovo

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. tydzień m., tygodnik m., tygodniówka ż.

 przym. tygodniowy, tygodnikowy, tygodniówkowy

Wiktionary


tygodniowy

a) mający tydzień (siedem dni), trwający tydzień (siedem dni) itp.; jednotygodniowy; siedmiodniowy;
b) ukazujący się raz w tygodniu, przypadający co tydzień itp.; cotygodniowy


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) odnoszący się do tygodnia; funkcjonujący, trwający, istniejący przez tydzień

 (1.2) zdarzający się, ukazujący się co tydzień; przypadający raz na tydzień

Wiktionary

Przykłady

 (1.2) Gibereliny Ag041 przeciwdziałają także pękaniu jabłek. Działają najskuteczniej w stężeniu 50 mg po pięciokrotnym zastosowaniu w odstępach tygodniowych.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. tydzień m., tygodniówka ż., tygodnik m.

 przym. tygodnikowy, tygodniówkowy, cotygodniowy, jednotygodniowy

 przysł. tygodniowo

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) skr. tyg., jednotygodniowy

 (1.2) skr. tyg., cotygodniowy

Wiktionary


tygr

rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy

 (1.1) śrpol. zool. tygrys

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Do tego ma też sam ten kraj dziwnie wiele dzikich zwierzów – jako elefanty, tygry, lamparty, smoki okrutne, co bardzo szkodzą, lwi, niedźwiedzie czarne, kuropatwy, przepiórki, ptactwa – okrutność wielka, a zwłaszcza nad morzem. sic.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: tɨkr̥, AS: tykr̦

Wiktionary


tygrys

1. największy z żyjących obecnie wielkich kotów o długości ciała do 2 metrów, ogona do 1,1 metra i wadze do 360 kg, drapieżnik o zmiennym ubarwieniu, polujący głównie na zwierzęta kopytne, żyjący 15-17 lat w gęstych zaroślach i górskich lasach, zwykle w pobliżu rzek w krajach południowej, wschodniej i południowo-wschodniej Azji oraz Archipelagu Malajskiego;
2. w czasie drugiej wojny światowej: typ niemieckiego ciężkiego czołgu


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna

 (1.1) geogr. rzeka na Bliskim Wschodzie, przepływa przez Turcję, Syrię i Irak;

Wiktionary

Tygrys azjatycki, tygrys (Panthera tigris) – gatunek dużego, drapieżnego ssaka łożyskowego z podrodziny panter (Pantherinae) w rodzinie kotowatych (Felidae), największego ze współczesnych pięciu gatunków dzikich kotów z rodzaju Panthera, jeden z największych drapieżników lądowych (wielkością ustępuje jedynie niektórym niedźwiedziom). Dorosłe samce osiągają ponad 300 kg masy ciała przy ponad 3 m całkowitej długości. Rekordowa masa ciała samca, z podgatunku tygrysa syberyjskiego, wynosi 423 kg. Dobrze skacze, bardzo dobrze pływa, poluje zwykle samotnie. Dawniej liczny w całej Azji, zawsze budzący grozę, stał się obiektem polowań dla sportu, pieniędzy lub prewencyjnej obrony (ludzi i zwierząt hodowlanych). Wytępiony w wielu regionach, zagrożony wyginięciem, został objęty programami ochrony. Największa dzika populacja żyje w Indiach (gdzie w niektórych regionach tygrysy są uważane za zwierzęta święte).

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) W dorzeczu Eufratu i Tygrysu rozwijały się starożytne cywilizacje.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈtɨɡrɨs, AS: tygrys

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. tygrys m.

 zobacz też: pełna lista w haśle tygrys

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) bibl. Chiddekel

Wiktionary


tygrysek

mały tygrys


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy

 (1.1) zdrobn. od: tygrys

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) W naszym zoo urodziły się dwa tygryski.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: tɨˈɡrɨsɛk, AS: tygrysek

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. tygrys mzw., tygrysica ż., tygrysię n., tygrysiątko n.

 przym. tygrysi

Wiktionary


tygrysi

dotyczący tygrysa (drapieżnik z rodziny kotów)


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z tygrysem; dotyczący tygrysa

przymiotnik dzierżawczy

 (2.1) należący do tygrysa, będący jego własnością

przymiotnik jakościowy

 (3.1) właściwy tygrysowi, podobny do tygrysa

Wiktionary

Przykłady

 (2.1) Czekając w zapamiętaniu na kubiki, ćwiczyliśmy tymczasem tygrysi, oficerski krok i metalowy ton komend.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: tɨˈɡrɨɕi, AS: tygryśi

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. tygrys m., tygrysica ż., tygrysek m., tygrysiątko n., tygrysię n., tygrysówka ż., tygrzyk m., tygryska ż., tygrysisko n.

Wiktionary


tygrysiarnia

pomieszczenie, zwłaszcza w ogrodzie zoologicznym, w którym żyją tygrysy


SJP.pl


tygrysiątko

pieszczotliwe zdrobnienie od: tygrysię


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) zool. młody, niewielki tygrys

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Nad łóżkiem wisiał obraz z tygrysiątkiem w zaroślach.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. tygrysię n., tygrys mzw., tygrysica ż., tygrysek mzw.

 przym. tygrysi

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) tygrysek, tygrysię

Wiktionary


tygrysica

samica tygrysa


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) zool. samica tygrysa

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌtɨɡrɨˈɕit͡sa, AS: tygryśica

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. tygrysek m., tygrysię n., tygrysiątko n.

:: zdrobn. tygrysiczka ż.

:: fm. tygrys m.

 przym. tygrysi

 przysł. tygrysio

Wiktionary


tygrysię

małe tygrysa, mały tygrys


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) młody tygrys

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Matka czuwała przy tygrysięciu dzień i noc.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. tygrys mzw.

:: zdrobn. tygrysiątko n.

 przym. tygrysi

 przysł. tygrysio

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) tygrysek

Wiktionary


tygryska

mały tygrys


SJP.pl

  • tygryska nagobroda, tygryska rdzawoszyja – ptaki z rodzaju Tigrisoma
  • tygryska (tygrysówka) – rodzaj roślin należący do rodziny kosaćcowatych (Iridaceae)

Wikipedia


tygrysówka

rodzaj roślin z rodziny kosaćcowatych; tygryska


SJP.pl

Tygrysówka, tygryska (Tigridia Juss.) – rodzaj wieloletnich roślin należący do rodziny kosaćcowatych (Iridaceae). Należy do niego ok. 50 gatunków roślin występujących w Ameryce Środkowej od Meksyku do Salwadoru i w Ameryce Południowej od Peru do północnego Chile. Nazwa pochodzi z łacińskiego słowa tigris (tj. tygrys), ze względu na barwę kwiatów gatunku Tigridia pavonia, który jest gatunkiem typowym tego rodzaju.

Wikipedia


tygrzyk

tygrzyk paskowany - pająk z rodziny krzyżakowatych


SJP.pl


tyiyn

[czytaj: tijen] drobna waluta Kazachstanu i Kirgistanu


SJP.pl


tyj

przybierać na wadze, stawać się grubym, otyłym


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) gw-pl|Górny Śląsk. kulin. herbata

forma czasownika.

 (2.1) 2. os. lp. rozk. od: tyć

Wiktionary

Wymowa:

IPA: tɨj, AS: tyi ̯

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) gw-pl|Górny Śląsk|harbata, tej.

Wiktionary


tyja

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) geogr. miasto w środkowej Etiopii, wpisane na listę światowego dziedzictwa UNESCO

 (1.2) mitgr. pierwsza kobieta, która złożyła ofiarę Dionizosowi

Wiktionary

Tyja (amhar. ጢያ) – miasto w środkowej Etiopii, w regionie administracyjnym Jedebub Byhierocz, Byhiereseboczynna Hyzbocz. W pobliżu znajduje się stanowisko archeologiczne z 36 kamiennymi stelami, które najprawdopodobniej wyznaczają miejsce nekropoli.

W 1980 roku stanowisko w Tyji zostało wpisane na listę światowego dziedzictwa UNESCO.

Wikipedia


tyjater

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) gw-pl|Górny Śląsk. teatr

 (1.2) gw-pl|Górny Śląsk. kult. przedstawienie teatralne

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Momy gmach, co mo sużyć kulturze, to trza we wsi zrobić tyjater.

Wiktionary


tyjuś

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy, nazwa własna

 (1.1) gw-pl|Górny Śląsk. Teodor

Wiktionary


tyk

czerwone, matowe płótno używane na wsypy


SJP.pl


tyka

1. długa tyczka;
2. przenośnie: wysoki chudzielec


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) zgrub. od: tyczka

 (1.2) żerdź, np. ustawiana jako podpora dla roślin

 (1.3) przen. wysoka i szczupła osoba

 (1.4) łow. główna część poroża u jeleniowatych, z której wyrastają odnogi

forma czasownika.

 (2.1) 3. os. lp. ter. od: tykać

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈtɨka, AS: tyka

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. tyczkowanie n., tyczkarz m., tyczkarka ż., tyczkarstwo n.

:: zdrobn. tyczka ż.

 czas. tyczkować ndk.

 przym. tyczkowy, tyczkowaty, tykowaty, tyczkarski

Wiktionary

Synonimy:

 (1.2) żerdź

Wiktionary


tykać

1. dotykać, powodując poruszanie się czegoś; tknąć, tknąć się, tykać się;
2. mówić komuś "na ty", zwracać się do kogoś po imieniu;
3. czynić komuś krzywdę;
4. wykorzystywać kogoś seksualnie;
5. zabierać się za coś, zaczynać coś robić;
6. napoczynać, naruszać coś, kosztować czegoś


SJP.pl

czasownik nieprzechodni niedokonany (dk. tyknąć)

 (1.1) o zegarze: wydawać krótki odgłos przy przesunięciu wskazówki

 (1.2) pot. zwracać się do kogoś „ty” zamiast „pan”/„pani”

czasownik przechodni niedokonany (dk. tknąć)

 (2.1) dotykać

 (2.2) wchodzić w kontakt (np. fizyczny, seksualny) z inną osobą

 (2.3) powodować wrażenie, uczucie

 (2.4) zajmować się czymś

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Słyszysz? Zegar przestał tykać. Trzeba będzie go nakręcić.

 (1.2) – Służę ci – odparł wynalazca. (Jak wiadomo, w bajkach wszyscy się „tykają”, nawet smoków nie tytułuje się panami i jedynie do królów trzeba się odzywać w liczbie mnogiej.) (Stanisław Lem „Przyjaciel Automateusza”)

 (2.2) Spróbuj tylko tknąć moją córkę, ty draniu! Kijem ci wszystkie kości porachuję! (dk.)

 (2.3) Już miałam wsiąść do tego promu, ale tknęło mnie złe przeczucie i poczekałam na następny. I wiesz co? Tego samego dnia ten prom zatonął! (dk.)

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈtɨkat͡ɕ, AS: tykać

Wiktionary

Powiązane:

 (1.1) rzecz. tykanie

 (1.2) zaim. ty

 (2.1) rzecz. dotyk; przym. dotykowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) cykać

 (1.2) mówić na ty

 (2.1-2) dotykać

Wiktionary


tykanie

1. dotykać, powodując poruszanie się czegoś; tknąć, tknąć się, tykać się;
2. mówić komuś "na ty", zwracać się do kogoś po imieniu;
3. czynić komuś krzywdę;
4. wykorzystywać kogoś seksualnie;
5. zabierać się za coś, zaczynać coś robić;
6. napoczynać, naruszać coś, kosztować czegoś


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|tykać.

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Obudziło mnie tykanie tego wielkiego zegara w salonie.

 (1.1) Niektórzy nie lubią tykania przez obcych.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: tɨˈkãɲɛ, AS: tykãńe

Wiktionary

Powiązane:

 czas. zetknąć, wytykać, wytknąć, stykać, tykać ndk., tknąć dk., tyknąć dk.

 rzecz. niedotykalski mos., styk mrz., stykówka ż., stycznik mrz., tknięcie n., przetykacz mrz., zestyk mrz.

 przym. dotykowy, niedotykalski

 zaim. ty

Wiktionary

Synonimy:

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

 czas. zetknąć, wytykać, wytknąć, stykać, tykać ndk., tknąć dk., tyknąć dk.

 rzecz. niedotykalski mos., styk mrz., stykówka ż., stycznik mrz., tknięcie n., przetykacz mrz., zestyk mrz.

 przym. dotykowy, niedotykalski

 zaim. ty

frazeologia.

etymologia.

uwagi.

tłumaczenia.

* francuski: (1.1) tic tac m.

* hiszpański: (1.1) tictac m.

* nowogrecki: (1.1) τικ τακ n., τίκι τακ n.

źródła.

== tykanie (język słowacki.) ==

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) tykanie (mówienie na ty)

odmiana.

przykłady.

składnia.

kolokacje.

synonimy.

Wiktionary


tykicz

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna

 (1.1) geogr. krótka rzeka w centralnej części Ukrainy, na Wyżynie Naddnieprzańskiej. powstaje z połączenia rzek Tykicza Górnego i Tykicza Gniłego; po zlaniu się z rzeką Wełyka Wyś tworzy Siniuchę;

Wiktionary

Tykicz (ukr. Тікич Tikycz), wcześniej Tykicz Gniły – rzeka w centralnej części Ukrainy, na Wyżynie Naddnieprzańskiej, będąca krótkim – około 4 km – ciekiem. Tykicz płynący z północy na południe powstaje z połączenia rzek Tykicza Górnego (prawy) i Tykicza Gniłego (lewy dopływ). Po zlaniu się z rzeką Wełyka Wyś tworzy Siniuchę.

Wikipedia


tyknąć

rzadkie: np. o zegarze - wydać charakterystyczny odgłos, tyknięcie; cyknąć


SJP.pl

czasownik nieprzechodni dokonany (ndk. tykać)

 (1.1) dokonany od|tykać.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈtɨknɔ̃ɲt͡ɕ, AS: tyknõńć

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. tykanie n.

Wiktionary


tyknięcie

rzadkie: np. o zegarze - wydać charakterystyczny odgłos, tyknięcie; cyknąć


SJP.pl


tykocin

miasto w województwie podlaskim


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna

 (1.1) geogr. miasto w Polsce;

Wiktionary

Tykocin (łac. Tykocien, hebr. Tiktin, Tyktin, Tuktin, Tikoczin, Tykoczyn) – miasto w województwie podlaskim, w powiecie białostockim, siedziba gminy miejsko-wiejskiej Tykocin, położone w Kotlinie Biebrzańskiej nad Narwią, na zachód od Białegostoku. W Tykocinie przebywali wielokrotnie królowie oraz książęta polscy. Duża liczba zabytków, a przede wszystkim zachowany oryginalny układ przestrzenny miasta, z widoczną do dzisiaj granicą części żydowskiej, z oryginalną synagogą (muzeum) powoduje, że miasto jest odwiedzane przez turystów z kraju i zagranicy.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: tɨˈkɔt͡ɕĩn, AS: tykoćĩn

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. tykocinianin m., tykocinianka ż.

 przym. tykociński

Wiktionary


tykocinianin

mieszkaniec miasta: Tykocin


SJP.pl


tykocinianka

mieszkanka Tykocina


SJP.pl


tykociński

przymiotnik od: Tykocin


SJP.pl


tykoczelny

barasinga tykoczelna - gatunek ssaka z rodziny jeleniowatych; jeleń Elda


SJP.pl


tykot

charakterystyczny, powtarzający się dźwięk wydawany przez zegary i niektóre mechanizmy; tykanie


SJP.pl


tykotek

tykotek rudowłos - gatunek chrząszcza z rodziny kołatkowatych


SJP.pl


tykowaty

patykowaty; potocznie:
1. chudy i wysoki;
2. długi jak tyka


SJP.pl


tykwa

roślina warzywna z rodziny dyniowatych


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) bot. roślina o dyniowatych owocach, uprawiana w tropikach

 (1.2) bot. butelkowaty owoc używany do wytwarzania naczyń na obszarach tropikalnych

Wiktionary

Tykwa (Lagenaria Ser.) – rodzaj jednorocznych, pnących roślin tropikalnych z rodziny dyniowatych. Obejmuje 6 gatunków. Występują one w Afryce środkowej i południowej, włącznie z Madagaskarem. Jako rośliny introdukowane obecne są na wszystkich kontynentach z wyjątkiem Antarktydy.

Wikipedia

Powiązane:

 przym. tykwowy

Wiktionary


tykwowy

tykwa


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z tykwą, dotyczący tykwy

Wiktionary

Patrz:

tykwa

Powiązane:

 rzecz. tykwa ż.

Wiktionary


tyl

nazwisko


SJP.pl


tyla

zaimek liczebny wskazujący

 (1.1) gw-pl|Górny Śląsk. tyle

Wiktionary

Tyla Laura Seethal (ur. 30 stycznia 2002 w Edenvale) – południowoafrykańska piosenkarka, tancerka i autorka tekstów piosenek pochodzenia maurytyjskiego.

Wikipedia

Przykłady

składnia.

kolokacje.

synonimy.

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

frazeologia.

etymologia.

uwagi.

tłumaczenia.

 (1.1) zobtłum|tyle.

źródła.

== tyla (język litewski.) ==

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) cisza

odmiana.

przykłady.

Wiktionary

Synonimy:

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

frazeologia.

etymologia.

uwagi.

tłumaczenia.

 (1.1) zobtłum|tyle.

źródła.

== tyla (język litewski.) ==

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) cisza

odmiana.

przykłady.

składnia.

kolokacje.

synonimy.

Wiktionary


tylakoid

struktura występująca w chloroplastach, łącząca stromy złożone z gran


SJP.pl

Tylakoid – pęcherzykowata struktura, podstawowy element budowy wewnętrznej chloroplastu komórki roślinnej lub podobna struktura wchodząca w skład autotroficznej komórki prokariotycznej. U większości roślin w chloroplastach tylakoidy tworzą tzw. system lamellarny, w którego skład wchodzą grana, czyli zwarte stosy spłaszczonych tylakoidów (lamelle gran) oraz intergrana, czyli tylakoidy stromy (lamelle stromy) będące pojedynczymi pęcherzykami tylakoidów łączących grana.

Wikipedia


tylcowy

tylec


SJP.pl

Patrz:

tylec

tylczak

skórna postać nosacizny charakteryzująca się podskórnymi guzami lub wrzodami; nosacizna skóry


SJP.pl

Tylczak łukowy – małe narzędzie krzemienne o ostrej krawędzi ustawionej przeciwlegle do krawędzi stępionej retuszem, zwanej tylcem. Co najmniej jeden koniec tylczaka łukowego jest zaostrzony. Narzędzia takie występowały w Europie Zachodniej w górnym paleolicie. Są typowe między innymi dla kultury azylskiej.

Wikipedia


tylda

tilda (rzadko);
1. wężyk w kształcie poziomego S oznaczający miękkość lub nosowość spółgłoski;
2. znak w postaci wężyka oznaczający, że wyraz jest napisany w formie skrótowej lub że jakaś jego część jest celowo opuszczona


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) typogr. znak w tekście w postaci poziomego wężyka, którym zastępuje się opuszczony dla oszczędności miejsca wyraz lub jego część

 (1.2) typogr. znak diakrytyczny w postaci poziomego wężyka stawianego nad literą

Wiktionary

Tylda (łac. titulus, hiszp. tilde) – znak pisarski w formie wężyka ( ~ ), zwany również falą lub wężykiem. W średniowieczu pierwotnie zapisywano znak w formie wężyka nad literą poprzedzającą skrócony fragment wyrazu w celu zaznaczania abrewiacji. Później znak ten zyskał status znaku diakrytycznego umieszczanego nad spółgłoskami lub samogłoskami, by w końcu przekształcić się w samodzielny znak pisarski w formie wężyka ( ~ ).

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ˈtɨlda, AS: tylda

Wiktionary


tyle

1. zaimek liczebny;
2. liczebnik nieokreślony


SJP.pl

zaimek liczebny wskazujący

 (1.1) określenie odnoszące się do liczebników głównych lub zastępujące je

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Przyniósł tyle książek, ile zmieścił w torbie.

 (1.1) Nie możemy dziś tego załatwić. Niestety nie mam tyle czasu.

 (1.1) Zjadłeś aż tyle cukierków?!

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈtɨlɛ, AS: tyle

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) tak dużo, tak wiele

Wiktionary


tylec

tylna część jakiegoś narzędzia (rzadziej innego przedmiotu); również: tępa strona noża


SJP.pl

Tylec – tylna ściana komory zamkowej. Do tylca mogą być mocowane od wewnątrz zderzaki amortyzujące uderzenie zespołu ruchomego i części mechanizmu spustowego, a od zewnątrz kolba lub uchwyty służące do naprowadzania broni na cel.

Wikipedia


tylek

narzędzie cukiernicze do nadziewania wypieków kremem, dżemem itp.; końcówka do nadziewania


SJP.pl


tylekrotny

przestarzale: tylokrotny


SJP.pl


tylenol

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) farm. handlowa nazwa paracetamolu

Wiktionary

Paracetamol, acetaminofen (łac. paracetamolum) – organiczny związek chemiczny, hydroksylowa pochodna acetanilidu, stosowany jako lek o działaniu przeciwbólowym i przeciwgorączkowym. W handlu znajduje się od 1955. W Polsce stał się popularny w latach 90. XX wieku, wypierając z rynku aminofenazon, powszechnie wówczas używany lek przeciwgorączkowy.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Zgodnie z instrukcją naszych lekarzy, podawałem Julii levodromoran, potem percodan z tylenolem, co trzy godziny dniem i nocą.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) paracetamol, acetaminofen, apap

Wiktionary


tyler

  • Tyler – mały rower składany produkowany w Polsce

Miejscowości w USA:

  • Tyler – miasto w stanie Minnesota, w hrabstwie Lincoln
  • Tyler – miasto w stanie Teksas, w hrabstwie Smith

Gminy w USA:

  • Tyler (ang. Tyler Township) – gmina w stanie Arkansas, w hrabstwie Perry
  • Tyler (ang. Tyler Township) – gmina w stanie Arkansas, w hrabstwie Prairie
  • Tyler (ang. Tyler Township) – gmina w stanie Missouri, w hrabstwie Hickory

Wikipedia


tyleż

'tyle' wzmocnione partykułą


SJP.pl

zaimek liczebny wskazujący

 (1.1) wzmocnione „tyle”

Wiktionary


tyleżkrotny

wzmocnione "tylekrotny"


SJP.pl


tyli

gwarowo: tak wielki albo tak mały; taki


SJP.pl


tylicki

Tylicz (wieś w Polsce)


SJP.pl

Osoby o tym nazwisku:

  • Bartłomiej Tylicki (zm. 1609) – polski szlachcic
  • Jacek Tylicki (ur. 1951) – polski artysta multimedialny
  • Justyna Budzińska-Tylicka (1867-1936) – polska działaczka feministyczna, socjalistyczna i społeczna, polityczka, lekarka
  • Piotr Tylicki (1543–1616) – biskup katolicki i urzędnik królewski
  • Sebastian Tylicki (ur. 1989) – polski siatkarz
  • Stanisław Tylicki (1895–1918) – polski wojskowy
  • Zygmunt Tylicki (1934-2018) – polski polityk

Wikipedia


tylicz

wieś w Polsce


SJP.pl

Wikipedia


tyliński

nazwisko


SJP.pl


tylka

narzędzie cukiernicze do nadziewania wypieków kremem, dżemem itp.; końcówka do nadziewania


SJP.pl

Tylka – wieś w Polsce, położona w województwie małopolskim, w powiecie nowotarskim, w gminie Krościenko nad Dunajcem.

W latach 1975–1998 wieś administracyjnie należała do województwa nowosądeckiego.

Wikipedia


tylko

1. spójnik łączący zdania współrzędne
2. partykuła wyróżniająca jakiś wyraz, wyrazy w zdaniu


SJP.pl

partykuła

 (1.1) oznacza ograniczenie, wyróżnienie, wyodrębnienie

spójnik

 (2.1) łączy frazy o przeciwstawnym znaczeniu lub wyodrębnia dany element

Wiktionary

Tylko – debiutancki album solowy Pablopavo, wydany 25 października 2014 przez Karrot Kommando. Wcześniejsze płyty długogrające z jego udziałem powstawały przede wszystkim pod szyldem Pablopavo i Ludziki. Album zadebiutował na 46. pozycji zestawienia OLiS.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Z wizyty u lekarza cieszą się tylko uczniowie i pracownicy na etacie.

 (2.1) Nie płaczę, tylko oczy mi się pocą.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈtɨlkɔ, AS: tylko

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) jedynie, wyłącznie, ino, przest. jeno, reg-pl|Śląsk|yno., gw-pl|Śląsk Cieszyński|yny., reg-pl|Poznań|aby., reg-pl|Kraków|aby.

 (2.1) ale, lecz

Wiktionary


tylkowo

Wikipedia


tylkowski

nazwisko


SJP.pl

Osoby o tym nazwisku:

  • Krzysztof Tylkowski – polski bobsleista
  • Leszek Tylkowski – polski trener i sędzia szermierczy

Wikipedia


tylman

nazwisko


SJP.pl


tylnica

zakończenie rufy statku, stewa rufowa


SJP.pl

Stewa – część szkieletu statku lub łodzi. Przedłużenie stępki w kierunku dziobu (stewa dziobowa, dziobnica) albo rufy (stewa rufowa, tylnica).

Stewa rufowa kończy rufową część kadłuba statku, łącząc poszycie burt. W przypadku statków wykonana jest zwykle jako staliwny odlew lub stalowa konstrukcja spawana, zawierająca wyjście okrętowego wału napędowego i zawieszenie steru.

Wikipedia


tylnik

1. deska zabezpieczająca tył wozu; zatylnik;
2. gwóźdź przechodzący przez tylną oś i koniec rozwory wozu


SJP.pl

Tylnik – potok górski w południowej Polsce w woj. dolnośląskim w Sudetach Wschodnich, w Górach Bialskich.

Ciek V rzędu o długości ok. 1,75 km, prawy dopływ Kobylicy należący do dorzecza Odry, zlewiska Morza Bałtyckiego.

Wikipedia


tylnokołowiec

Napęd kołowy statku (napęd łopatkowy) polega na zastosowaniu w charakterze pędnika obracających się kół łopatkowych, częściowo zanurzonych w wodzie.

Wikipedia


tylnonapędowy

przymiotnik relacyjny

 (1.1) mot. o pojeździe: wyposażony w napęd na tylną oś

Wiktionary


tylność

tylny


SJP.pl

Patrz:

tylny

tylny

umieszczony z tyłu


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) znajdujący się z tyłu czegoś

 (1.2) jęz. o głosce: taka, której artykulacja odbywa się w głębi jamy ustnej

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈtɨlnɨ, AS: tylny

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. tył m., tyłek m.

 czas. tyłować

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) zadni

Wiktionary


tylodniowy

trwający tyle dni, ile poprzednio określono; tyludniowy


SJP.pl


tylogodzinny

trwający tyle godzin; tylugodzinny


SJP.pl


tylokrotny

występujący, powtarzający tyle razy, tak wiele razy


SJP.pl


tyloletni

trwający tyle lat, ile poprzednio określono; tyluletni


SJP.pl


tylomiesięczny

trwający tyle miesięcy, ile poprzednio określono; tylumiesięczny


SJP.pl


tylor

[czytaj: tajler] nazwisko


SJP.pl


tylotygodniowy

trwający tyle tygodni, ile poprzednio określono; tylutygodniowy


SJP.pl


tyloza

wytwór komórek roślinnych sąsiadujących z ksylemem zasiedlonym przez patogeny naczyniowe


SJP.pl


tyludniowy

trwający tyle dni, ile poprzednio określono; tyledniowy


SJP.pl


tylugodzinny

trwający tyle godzin; tylogodzinny


SJP.pl


tyluletni

trwający tyle lat, ile poprzednio określono; tyloletni


SJP.pl


tylumiesięczny

trwający tyle miesięcy, ile poprzednio określono; tylomiesięczny


SJP.pl


tylutygodniowy

trwający tyle tygodni, ile poprzednio określono; tylotygodniowy


SJP.pl


tylwica

Tylwica – wieś w Polsce położona w województwie podlaskim, w powiecie białostockim, w gminie Michałowo.

Wieś jest siedzibą sołectwa Tylwica w skład którego wchodzą: Tylwica, Tylwica-Kolonia i Tylwica-Majątek.

Prawosławni mieszkańcy wsi należą do parafii Przemienienia Pańskiego w Topolanach. Natomiast wierni kościoła rzymskokatolickiego należą do parafii św. Apostołów Piotra i Pawła w Zabłudowie.

Wikipedia


tylża

dawna nazwa miasta Sowieck w Federacji Rosyjskiej


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) geogr. miasto położone w obwodzie królewieckim, u ujścia Tylży (1.2) do Niemna (egzonim wariantowy wg KSNG);

 (1.2) geogr. rzeka w obwodzie królewieckim, dopływ Niemna

Wiktionary

Sowieck, Tylża (ros. Советск, Sowietsk; niem. Tilsit; lit. Tilžė; ros. hist. Тылжа, Tilża; staropr. Tilzi) – miasto w Rosji, w obwodzie królewieckim, w miejskim okręgu Sowieck, położone u ujścia rzeki Tylży do Niemna, przy granicy z Litwą. W 2020 roku liczyło ok. 39 tys. mieszkańców.

Nazwa miejscowości pochodzi z języka pruskiego.

Wikipedia

Powiązane:

 przym. tylżycki

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) Sowieck

Wiktionary


tylżanin

mieszkaniec Tylży


SJP.pl


tylżanka

mieszkanka Tylży


SJP.pl


tylżycki

przymiotnik od: Tylża


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z Tylżą, dotyczący Tylży

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Tylża ż.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) sowiecki

Wiktionary


tym

partykuła wzmacniająca (np. tym bardziej)


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna

 (1.1) geogr. hydron. rzeka w azjatyckiej części Rosji, prawy dopływ Obu;

Wiktionary

  • Tym – rzeka w Rosji, na Nizinie Zachodniosyberyjskiej
  • Tym – rzeka w Rosji, na Sachalinie

Wikipedia


tymal

rodzaj ptaków z rodziny pekińczyków


SJP.pl


tymalia

rodzaj ptaków z rodziny tymaliowatych


SJP.pl