mayflower

nazwa galeonu, który w 1620 r. przywiózł z Anglii do Ameryki Północnej pierwszych osadników


SJP.pl

Mayflower – mały, drewniany żaglowiec, trójmasztowy galeon handlowy, na którym koloniści angielscy, tzw. pielgrzymi, w liczbie 102 osób, przybyli do Ameryki Północnej w 1620 roku.

Wikipedia


mayo

[czytaj: maja] w filozofii buddyjskiej: iluzja, złudzenie, potężna siła tworząca kosmiczną ułudę rzeczywistego bytu świata materialnego; maja


SJP.pl

  • Mayo National Park – park narodowy w Irlandii
  • Mayo (Yukon) – jednostka samorządowa w Yukonie
  • Mayo – szczep Indian z zamieszkałych w meksykańskim stanie Sonora

Rzeki:

  • Mayo – rzeka w Peru
  • Mayo – rzeka w Kolumbii
  • Mayo – rzeka w Meksyku
  • Mayo – rzeka w Argentynie

Wikipedia


mayowski

[czytaj: majowski] taki jak u Maya, właściwy twórczości Maya


SJP.pl


maź

gęsta, lepka, często brudząca substancja


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) mężczyzna będący w małżeństwie

 (1.2) przest. mężczyzna; rycerz, wojownik

Wiktionary

  • maź – produkt suchej destylacji drewna (obok dziegciu i smoły), używany do smarowania osi wozów i różnych ruchomych elementów (w młynach, tartakach); nazwa "maź" bywa stosowana zamiennie z "dziegciem"
  • maź płodowa
  • maź stawowa
  • maź pogazowa: smoła pogazowa lub prodermina

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Chciałbym poznać męża Eweliny.

 (1.2) „Ci mężowie to nieustraszeni wojownicy” - powiedział król.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: mɔ̃w̃ʃ, AS: mõũ̯š

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. małżeństwo n., mężatka ż., mężczyzna m., mężnienie n., zmężnienie n.

:: zdrobn. mężulek m., mężuś m., mężulo m., mężulko m., mężunio m.

:: zgrub. mężysko m.

 czas. mężnieć ndk., zmężnieć dk.

 przym. mężowski, mężowy, zamężny, męski

 przysł. mężnie, męsko, po męsku

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) małżonek, współmałżonek

Wiktionary


maz.

skrót od: Mazowiecki, np. Mińsk Maz.


SJP.pl

skrót

 (1.1) = mazowiecki

Wiktionary


maża

wóz, zwykle zaprzężony w woły, używany na Ukrainie do przewożenia towarów


SJP.pl


mazać

1. powlekać, smarować;
2. pisać niedbale, bazgrać;
3. wymazywać, ścierać;
4. mazać się - płakać


SJP.pl

czasownik przechodni niedokonany (dk. maznąć)

 (1.1) pokrywać lub smarować coś czymś mazistym lub klejącym się

 (1.2) brudzić coś lub kogoś czymś, co się rozmazuje

 (1.3) pot. pisać lub rysować coś w szybki i niestaranny sposób

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. maźnica ż., maz m., mazanie n., maźnięcie n., mazak m., namazanie n., zamazywanie n., wymazywanie n., wymazanie n., zamazanie n., zmazywanie n., zmazanie n., maziak mrz., mazidło n., mazok mos., maź ż.

 czas. maznąć dk., namazać dk., zamazywać ndk., zamazać dk., wymazywać ndk., wymazać dk., zmazywać ndk., zmazać dk.

Wiktionary


mazaczek

zdrobnienie od: mazak


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) zdrobn. od mazak

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. mazak m., maźnica ż.

Wiktionary


mazagran

napój chłodzący z czarnej kawy, koniaku lub rumu


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) napój przyrządzany ze słodzonej kawy z dodatkiem lodu oraz rumu lub koniaku;

Wiktionary

Mazagran (Mazaghran) – miasto w Algierii, od którego pochodzi nazwa napoju alkoholowo-kawowego mazagran.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Białe kwadraciki stolików jeżyły się kieliszkami z mazagranem i lemoniadą.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: maˈzaɡrãn, AS: mazagrãn

Wiktionary


mazaja

niekształtny rysunek, wzór, plamy na tkaninie, gryzmoły na papierze itp.


SJP.pl


mazaje

nieczytelne, niewyraźne, niechlujne pismo; bazgroły


SJP.pl


mazak

1. przyrząd do rysowania grubych linii, mający wkład napełniony tuszem lub atramentem i końcówkę z filcu, drewna lub tworzywa sztucznego; pisak, marker, flamaster;
2. gruby pędzel lub szczoteczka do nakładania farby lub pasty;
3. młodzieżowo: twarz albo nos


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) pot. flamaster

 (1.2) lwów. twarz

Wiktionary

Pisak (cienkopis, flamaster, mazak, marker) – jest to rodzaj długopisu, wewnątrz którego znajduje się porowaty rdzeń nasączony tuszem. Końcówka pisząca jest również porowata, dzięki czemu tusz powoli przepływa na powierzchnię papieru czy innego materiału. Dostępna jest ich szeroka gama kolorów i rodzajów tuszu.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Dzieci lubią malować mazakami, bo są wyraziste, nie muszą się tyle napracować co kredką. (z Internetu)

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈmazak, AS: mazak

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. mazanie n.

:: zdrobn. mazaczek m.

 czas. mazać ndk.

Wiktionary


mazaki

1. przyrząd do rysowania grubych linii, mający wkład napełniony tuszem lub atramentem i końcówkę z filcu, drewna lub tworzywa sztucznego; pisak, marker, flamaster;
2. gruby pędzel lub szczoteczka do nakładania farby lub pasty;
3. młodzieżowo: twarz albo nos


SJP.pl


mazakowy

przymiotnik od: mazak


SJP.pl


mazalny

list (kwit) mazalny - dokument wymagany przy wykreślaniu banku z hipoteki nieruchomości


SJP.pl


mazama

ssak parzystokopytny z rodziny jeleniowatych


SJP.pl

Mazama (Mazama) – rodzaj ssaków z podrodziny saren (Capreolinae) w obrębie rodziny jeleniowatych (Cervidae).

Wikipedia


mazańcowice

Mazańcowice (cz. Mazančovice, niem. Matzdorf) – wieś w Polsce położona w województwie śląskim, w powiecie bielskim, w gminie Jasienica, na Śląsku Cieszyńskim. Powierzchnia sołectwa wynosi 818 ha, a liczba ludności około 4000, co daje gęstość zaludnienia równą 415,8 os./km².

Wikipedia


mazanderański

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z Mazandaranem, dotyczący Mazandaranu

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (2.1) jęz. język mazanderański;

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Mazandaran mrz.

Wiktionary


mazanek

ludowy instrument muzyczny, rodzaj skrzypiec


SJP.pl

  • Ewa Mazanek – pedagog
  • Jan Mazanek – ksiądz
  • Janusz Mazanek – aktor
  • Stefan Mazanek – ksiądz

Wikipedia


mazanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|mazać.

Wiktionary

Powiązane:

 czas. mazać ndk., pomazać dk., zamazać dk.

 rzecz. maźnica ż., mazidło n., mazak mrz., maziak mrz., maź ż.

Wiktionary


mazaniec

Mazaniec – wieś w Polsce położona w województwie łódzkim, w powiecie pajęczańskim, w gminie Siemkowice. Miejscowość wchodzi w skład sołectwa Lipnik.

W latach 1975–1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa sieradzkiego.

Wikipedia


mazanina

potocznie: niestaranne albo nieudolne pismo lub rysunki


SJP.pl


mazanka

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) tradycyjna koszula wygotowana w łoju i maśle

Wiktionary

Mazanki – ludowy trzystrunowy instrument smyczkowy, kształtem zbliżony do skrzypiec.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Wiatr rozwiewa mu długie włosy i wąsy i igra z wypuszczonym nawierzch kraszanic podołem „mazanki“ — koszuli, wygotowanej w łoju i maśle

Wiktionary


mazanki

ludowy instrument muzyczny, rodzaj skrzypiec


SJP.pl

  • Mazanki (instrument) – mały trzystrunowy smyczkowy instrument muzyczny
  • Mazanki – wieś w woj. kujawsko-pomorskim, w pow. grudziądzkim, w gminie Radzyń Chełmiński
  • Mazanki – wieś w woj. warmińsko-mazurskim, w pow. iławskim, w gminie Zalewo

Wikipedia


mazanów

Mazanów – wieś w Polsce położona w województwie lubelskim, w powiecie opolskim, w gminie Józefów nad Wisłą.

Wieś szlachecka położona była w drugiej połowie XVI wieku w powiecie urzędowskim województwa lubelskiego. W latach 1963–1972 wieś należała i była siedzibą władz gromady Mazanów. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do ówczesnego województwa lubelskiego.

Wikipedia


mazanówka

wieś w Polsce


SJP.pl

Mazanówka – wieś w Polsce położona w województwie lubelskim, w powiecie bialskim, w gminie Tuczna.

Wieś jest sołectwem w gminie Tuczna. Według Narodowego Spisu Powszechnego z roku 2011 wieś liczyła 192 mieszkańców.

W latach 1954–1959 wieś należała i była siedzibą władz gromady Mazanówka, po jej zniesieniu w gromadzie Tuczna. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa bialskopodlaskiego.

Wikipedia


mazar

typ mauzoleum w architekturze islamskiej


SJP.pl

Mazar – był to typ mauzoleum w architekturze islamu w Azji Środkowej. W średniowieczu mazar był budowany na planie centralnym z cegły palonej, kryty najczęściej kopułą. Fasada frontowa posiadała dekoracyjny portyk lub liwan.

Wikipedia


mazarin

[czytaj: mazaRĘ lub mazaREN] nazwisko, m.in. Jules Mazarin (właściwie: Giulio Mazzarini) (1602-1661) - polityk francuski pochodzenia włoskiego, od 1640 kardynał


SJP.pl

Jules Mazarin właśc. Giulio Raimondo Mazzarini, również Mazarini (ur. 14 lipca 1602 w Pescinie, zm. 9 marca 1661 w Vincennes) – francuski kardynał, od 1642 pierwszy minister Francji.

Wikipedia


mazarini

[czytaj: macarini] francuski kardynał, od 1642 roku pierwszy minister Francji; Mazarin, Mazzarini


SJP.pl

Jules Mazarin właśc. Giulio Raimondo Mazzarini, również Mazarini (ur. 14 lipca 1602 w Pescinie, zm. 9 marca 1661 w Vincennes) – francuski kardynał, od 1642 pierwszy minister Francji.

Wikipedia


mazda

samochód marki Mazda


SJP.pl

Mazda Motor Corporation (jap. マツダ株式会社, Matsuda Kabushiki-gaisha) – japoński producent samochodów osobowych mający swą siedzibę w mieście Hiroszima. Koncern został założony w 1920 roku przez Jujiro Matsudę.

Filozofią marki jest hasło „zoom-zoom”, które towarzyszy firmie od 2002 roku, nawiązujące do przyjemności z jazdy. W 2007 roku Mazda postanowiła obniżyć spalanie w swoich samochodach (nawet o 30%) do roku 2015. Filozofia marki uległa delikatnej zmianie, obejmując dodatkowo dbałość o środowisko naturalne i przyjęła brzmienie: „zrównoważony zoom-zoom”.

Wikipedia


mazdaista

wyznawca mazdaizmu; mazdeista


SJP.pl


mazdaistka

mazdaista; mazdeistka


SJP.pl


mazdaistyczny

mazdaizm, mazdeistyczny, mazdajski, mazdejski


SJP.pl


mazdaizm

staroirańska religia oparta na kulcie Ahura Mazdy, boga dobra i światła; mazdeizm


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) rel. staroirański kult boga Ahura Mazdy (Ormuzda), powstały w VIII wieku p.n.e.;

Wiktionary

Mazdaizm, Mazda – Jasna (od Mazda [Ahura Mazda] i aw. Mazdajasnô) – podstawa kolejnych religii perskich (zaratusztrianizmu, mazdaizmu achemenidzkiego, manicheizmu, zoroastryzmu średnioperskiego za panowania dynastii Sasanidów III–VIII w. i nowoperskiego, a także zurwanizmu).

Wikipedia


mazdakizm

ruch społeczno-religijny stworzony przez Mazdaka w VI w. w Persji


SJP.pl


mazdamer

półtwardy, podpuszczkowy ser holenderski z krowiego mleka


SJP.pl

Mazdamer (niderl. Maasdammer lub Maasdam kaas) – rodzaj holenderskiego sera produkowany z krowiego mleka. Mazdamer jest zaliczany do serów półtwardych, podpuszczkowych dojrzewających. Ser powstał na początku lat 90. XX wieku jako alternatywa dla szwajcarskich serów typu ementaler. Ma smak bardziej słodki i orzechowy niż ementaler, delikatną, żółtą skórkę, a w przekroju widoczne duże dziury. Jest także bardziej wilgotny i sprężysty. Zawiera ok. 45% tłuszczu w masie suchej.

Wikipedia


mazdeista

wyznawca mazdaizmu; mazdaista


SJP.pl


mazdeistka

mazdeista; mazdaistka


SJP.pl


mazdeistyczny

mazdeizm, mazdaistyczny, mazdajski, mazdejski


SJP.pl


mazdeizm

staroirańska religia oparta na kulcie Ahura Mazdy, boga dobra i światła; mazdaizm


SJP.pl


mazek

nazwisko


SJP.pl


mazenderański

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z Mazenderanami, dotyczący Mazenderanów

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Mazenderanin mos., Mazenderanka ż.

Wiktionary


mazepa

potocznie: mężczyzna, chłopiec skłonny do płaczu; beksa, mazgaj


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński lub męskoosobowy

 (1.1) pot. płaczliwy człowiek, mazgaj

Wiktionary

Osoby
  • Isaak Mazepa – polityk ukraiński (1884-1952)
  • Iwan Mazepa – szlachcic i hetman ukraiński (1639-1709)
Literatura
  • Mazepa – poemat George’a Gordona Byrona z 1818 roku
  • Mazepa – dramat Juliusza Słowackiego z 1839 roku

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Dlaczego płaczesz, ty mazepo?

Wiktionary

Wymowa:

IPA: maˈzɛpa, AS: mazepa

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) beksa, mazgaj

Wiktionary


mazer

mazerunek;
1. naturalny rysunek słojów drewna lub żyłek kamienia o zawiłym lub splątanym układzie, wykorzystywany w rzemiośle artystycznym; flader;
2. imitacja rysunków słojów malowana na drewnie w celu zastąpienia kosztownych oklein szlachetnych gatunków drewna; flader;
3. technika zdobnicza naśladująca naturalny rysunek słojów drewna, wykonywana na różnych podłożach


SJP.pl

Mazer (z niem. maser – słoje drewna) lub flader (z niem. fladern – łopotać) – naturalny, a w pewnym okresie malowany układ usłojenia drewna uzyskiwany z desek przekroju stycznego drewna lub okleiny (fornir) o bogatym, zawiłym rysunku (czeczota, korzeń orzecha, jesion tzw. baranek).

Wikipedia


mazerować

ozdabiać imitacją słojów drewna; słojować


SJP.pl


mazerunek

mazer;
1. naturalny rysunek słojów drewna lub żyłek kamienia o zawiłym lub splątanym układzie, wykorzystywany w rzemiośle artystycznym; flader;
2. imitacja rysunków słojów malowana na drewnie w celu zastąpienia kosztownych oklein szlachetnych gatunków drewna; flader;
3. technika zdobnicza naśladująca naturalny rysunek słojów drewna, wykonywana na różnych podłożach


SJP.pl


mazewo

Mazewo – wieś w Polsce położona w województwie podlaskim, w powiecie grajewskim, w gminie Szczuczyn.

Prywatna wieś szlachecka położona była w drugiej połowie XVI wieku w powiecie wąsoskim ziemi wiskiej województwa mazowieckiego. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa łomżyńskiego.

Wierni kościoła rzymskokatolickiego należą do parafii św. Stanisława Biskupa i Męczennika w Niedźwiadnej.

Wikipedia


mażewski

nazwisko


SJP.pl


mazgaić

mazgaić się - rozczulać się nad sobą, płakać z byle powodu


SJP.pl


mazgaj

człowiek powolny, ślamazarnego usposobienia, skłonny do płaczu; beksa; ślamazara


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) pot. pejor. osoba nadmiernie płaczliwa

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Nie bądź mazgajem, to tylko drobna porażka!

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. mazgajstwo n.

 czas. mazgaić się

 przym. mazgajowaty, mazgajski

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) beksa

Wiktionary


mazgajowatość

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) odprzym. cecha tego, co jest mazgajowate; cecha tych, którzy są mazgajowaci

Wiktionary

Powiązane:

 przym. mazgajowaty

 przysł. mazgajowato

Wiktionary


mazgajowaty

potocznie: skłonny do płaczu, płaczliwy; bekliwy, płaksiwy


SJP.pl


mazhab

szkoła klasyczna prawa muzułmańskiego


SJP.pl

Mazhab (arab. مذهب maḏhab, l.mn. مذاهب maḏāhib, pl. "doktryna") – szkoła prawa islamskiego. Na przestrzeni wieków powstało kilka oddzielnych szkół, które w inny sposób interpretują funkcjonowanie prawa i przepisów.

Wikipedia


mazhabowy

przymiotnik od: mazhab


SJP.pl


maziać

pokrywać mazią


SJP.pl


maziaczek

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) zdrobn. od maziak

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. maziak m.

Wiktionary


maziaja

potocznie: barwny, bezkształtny malunek o abstrakcyjnych motywach; mazaja, bohomaz


SJP.pl


maziak

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) rozmazane zabrudzenia

Wiktionary

Mięsak maziówkowy, maziówczak złośliwy (łac. sarcoma synoviale, synovioma malignum) – rzadki nowotwór złośliwy należący do grupy mięsaków tkanek miękkich o nieznanym kierunku różnicowania i wysokiej złośliwości histologicznej. Jest to jeden z najczęściej występujących mięsaków tkanek miękkich u ludzi stanowiąc 5–10% wszystkich mięsaków tkanek miękkich. Występuje głównie u osób młodych, przede wszystkim przed 30. rokiem życia, nierzadko dotykając również młodzież. Nowotwór lokalizuje się głównie w obrębie kończyn, przede wszystkim kończyn dolnych, czasem również górnych, a rzadziej pojawia się w dowolnej lokalizacji anatomicznej. Głównym objawem choroby jest obecność wyczuwalnego guza. Wyróżnia się dwa warianty histopatologiczne mięsaka maziówkowego – częstszy jednofazowy, złożony z komórek wrzecionowatych lub bardzo rzadko z komórek nabłonkopodobnych, oraz rzadszy dwufazowy zawierający oba te elementy komórkowe w różnych proporcjach.

Wikipedia

Powiązane:

 rzecz. maz m., mazanie n.

:: zdrobn. maziaczek m.

 czas. mazać ndk.

Wiktionary


maziarczyk

nazwisko


SJP.pl


maziarnia

dawny, prymitywny warsztat, w którym wytwarzało się smołę, dziegieć i maź; smołownia, dziegciarnia, smolarnia


SJP.pl

Miejscowości i ich części w Polsce

  • Maziarnia – część miasta Tomaszów Lubelski
  • Maziarnia – część wsi Majdan Nowy w woj. lubelskim, w pow. biłgorajskim, w gminie Księżpol
  • Maziarnia – kolonia w woj. lubelskim, w pow. chełmskim, w gminie Żmudź
  • Maziarnia – część wsi Wilcza Wola w woj. podkarpackim, w pow. kolbuszowskim, w gminie Dzikowiec
  • Maziarnia – część wsi Huta Różaniecka w woj. podkarpackim, w pow. lubaczowskim, w gminie Narol
  • Maziarnia – część wsi Moszczanica w woj. podkarpackim, w pow. lubaczowskim, w gminie Stary Dzików
  • Maziarnia – część wsi Albigowa w woj. podkarpackim, w pow. łańcuckim, w gminie Łańcut
  • Maziarnia – wieś w woj. podkarpackim, w pow. niżańskim, w gminie Harasiuki
  • Maziarnia – wieś w woj. podkarpackim, w pow. stalowowolskim, w gminie Bojanów

Wikipedia


maziarski

maziarz


SJP.pl

  • Stanisław Maziarski – profesor nauk medycznych, rektor UJ
  • Jacek Maziarski – poseł, dziennikarz i publicysta (wnuk Stanisława, ojciec Wojciecha)
  • Wojciech Maziarski – dziennikarz i działacz opozycyjny (syn Jacka)

Wikipedia

Patrz:

maziarz

maziarstwo

robienie lub sprzedawanie mazi, zajęcie maziarza; dziegciarstwo


SJP.pl


maziarz

dawniej: człowiek robiący lub sprzedający maź


SJP.pl


maziczka

roślina z rodziny astrowatych (złożonych), z której nasion otrzymuje się olej jadalny i smar; tłustka


SJP.pl

Maziczka (Madia Molina) – rodzaj roślin z rodziny astrowatych (Asteraceae). Obejmuje 11 gatunków. Rośliny te rosną w północnej i zachodniej części Ameryki Północnej oraz w południowej części Ameryki Południowej (w Chile i Argentynie). Poza tym jako introdukowane rosną w różnych krajach Europy, w Australii i na Hawajach. Występują w siedliskach nasłonecznionych i suchych, także na przydrożach.

Wikipedia


mazidło

1. płynna lub półpłynna emulsja zawierająca substancje lecznicze przeznaczona do smarowania skóry
2. to, co służy do smarowania, wcierania; smarowidło; maść


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) częściowo płynna substancja służąca do smarowania, wcierania

 (1.2) stpol. rel. olejek święty

 (1.3) stpol. kosmet. maść kosmetyczna, krem

 (1.4) stpol. kosmet. kosmetyk do wykonywania makijażu

Wiktionary

Mazidło (łac. linimentum) – galenowa półstała postać leku, o konsystencji rzadszej od maści. Jako podłoża do sporządzania mazideł stosuje się:

  • olej tłusty (roślinny), np. oliwa — mazidło olejowe
  • lanolina — mazidło lanolinowe,
  • mydło — mazidło mydlane

Wikipedia

Wymowa:

IPA: maˈʑidwɔ, AS: maźidu̯o

Wiktionary

Powiązane:

 czas. mazać ndk.

 rzecz. mazanie n., maźnica ż.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.4) barwidło

Wiktionary


mazik

nazwisko


SJP.pl


maziński

nazwisko


SJP.pl


maziowaty

gęsty i lepki, kleisty; mazisty, ciastowaty


SJP.pl


maziówka

wewnętrzna warstwa torebki stawowej


SJP.pl


maziowy

przymiotnik od: maź


SJP.pl


mazisty

gęsty i lepki, kleisty; maziowaty, ciastowaty


SJP.pl


maziziarn

drzewo występujące w Ameryce Łacińskiej


SJP.pl


maznąć

1. pobrudzić kogoś lub coś jednym ruchem czymś co się rozmazuje; 3. potocznie: napisać lub narysować coś szybko, niestarannie


SJP.pl


maźnica

1. naczynie do przechowywania mazi, smoły lub dziegciu;
2. w technice: element zestawów kołowych taboru szynowego, korpus łożysk ślizgowych; smarownica, lubrykator


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) kolej. łożysko ślizgowe osi pojazdu wraz z urządzeniem smarującym lub stosowana współcześnie obudowa łożyska wałeczkowego z pracującymi wewnątrz smarem;

 (1.2) daw. naczynie do przechowywania smarów, smoły lub dziegciu

Wiktionary

Maźnica – w pojazdach szynowych łożysko ślizgowe osiowe wraz z urządzeniem smarującym (dawniej) lub obudowa łożyska tocznego pojazdu kolejowego (obecnie).

Wikipedia

Powiązane:

 rzecz. maź ż., mazidło n., mazanie n., maźnięcie n., umazanie n., mazak m., mazaczek m.

 czas. mazać ndk., maznąć dk., umazać dk.

 przym. maziowy, maźnicowy

Wiktionary


maźniczka

zdrobnienie od: maźnica


SJP.pl


maźnięcie

1. pobrudzić kogoś lub coś jednym ruchem czymś co się rozmazuje; 3. potocznie: napisać lub narysować coś szybko, niestarannie


SJP.pl


maznóć

czasownik dokonany

 (1.1) gw-pl|Śląsk Cieszyński. uderzyć

Wiktionary


mazoch

nazwisko


SJP.pl

Mazoch:

  • Jan Mazoch
  • Jiří Mazoch

Masoch:

  • Leopold Sacher-Masoch von Kronenthal
    • Leopold von Sacher-Masoch
  • Franciszek Masoch

Wikipedia


mazojen

rzeczownik, rodzaj męski

 (1.1) białystok. majonez

Wiktionary


mazok

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) gw-pl|Zaolzie. brudas

Wiktionary

Powiązane:

 czas. mazać ndk.

 rzecz. mazula ż.

Wiktionary


mazonit

rodzaj ekologicznej, twardej i bardzo trwałej płyty pilśniowej, używany m.in. do wyrobu blatów stołów do ping-ponga, deskorolek, kajaków itp.


SJP.pl


mażoretka

dziewczyna żonglująca podczas defilady specjalną pałeczką


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) dziewczyna lub kobieta, która w stylizowanym, galowym mundurze uczestniczy w pokazowych przemarszach z elementami musztry i choreografii;

Wiktionary

Mażoretki – wyraz zapożyczony z jęz. francuskiego. Słowo majorette znaczy mniej więcej majorki. Oznacza dziewczyny ubrane w paradne stroje zawierające elementy umundurowania galowego różnych służb i formacji.

Mażoretki występują na pokazach estradowych i paradach ulicznych, prezentując choreograficzne układy taneczno-marszowe do muzyki orkiestr dętych, żonglując i podrzucając przy tym pałeczki mażoretkowe (tzw. batony). Mażoretki spełniają nie tylko funkcję widowiskowego dodatku, ale za pomocą wykonywanych gestów sygnalizują zbliżający się zakręt, zakończenie utworu, zmianę rytmu. Mażoretka maszerująca przed orkiestrą zwana jest tamburmajorką.

Wikipedia


mazowiecki

przymiotnik od: Mazowsze


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) dotyczący Mazowsza, związany z Mazowszem, pochodzący z Mazowsza

Wiktionary

  • Konrad I mazowiecki (1187?-1247) – książę mazowiecki małopolski i kujawski
  • Stanisław mazowiecki (1500-1524) – książę mazowiecki
  • Tadeusz Mazowiecki (1927-2013) – polski polityk
  • Wojciech Mazowiecki (ur. 1957) – polski dziennikarz, publicysta

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) To wasz minister, podobnie jak kiedyś Konrad Mazowiecki, sprowadził Krzyżaków.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌmazɔˈvʲjɛt͡sʲci, AS: mazovʹi ̯ecʹḱi

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Mazowsze n., Mazowszanin mos., Mazowszanka ż., mazowszanin mos., mazowszanka ż.

 przym. podmazowiecki, mazowszański, wysokomazowiecki

Wiktionary


mazowieckie

przymiotnik od: Mazowsze


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) geogr. region w środkowej Polsce

Wiktionary

Województwo mazowieckie – jednostka podziału administracyjnego Polski, znajdująca się w środkowo-wschodniej Polsce. Jest największym województwem pod względem powierzchni i ludności. Obejmuje obszar o powierzchni 35 558,47 km². Według danych z 31 grudnia 2019 r. miało około 5,4 mln mieszkańców. Siedzibą władz województwa jest Warszawa.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Włodek był dowódcą oddziału w Mazowieckiem i Kaliskiem.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Mazowsze n., Mazowszanin mos., Mazowszanka ż., mazowszanin mos., mazowszanka ż.

 przym. mazowszański

Wiktionary


mazowieckogrodziski

przymiotnik od: Grodzisk Mazowiecki; grodziskomazowiecki


SJP.pl


mazowieckotomaszowski

Tomaszów Mazowiecki; tomaszowski


SJP.pl


mazowizm

wyraz, zwrot, forma, konstrukcja składniowa lub cecha fonetyczna właściwe dialektowi mazowieckiemu


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) jęz. dialektyzm mazowiecki

Wiktionary


mazowszanin

członek zespołu "Mazowsze"


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) mieszkaniec Mazowsza

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Wielu Mazowszan wypoczywa na Mazurach.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Mazowsze n., Mazowieckie n., mazowszanin mos., mazowszanka ż.

:: fż. Mazowszanka ż.

 przym. mazowiecki, mazowszański

Wiktionary


mazowszanka

1. członkini zespołu "Mazowsze";
2. woda mineralna marki Mazowszanka


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) mieszkanka Mazowsza

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Mazowsze n., Mazowieckie n., mazowszanin mos., mazowszanka ż.

:: fm. Mazowszanin mos.

 przym. mazowiecki, mazowszański

Wiktionary


mazowszański

dotyczący zespołu "Mazowsze"


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) dotyczący zespołu „Mazowsze”, związany z zespołem „Mazowsze”

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Na parkingu przed telewizją stoją mazowszańskie autokary.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Mazowsze n., Mazowieckie n., Mazowszanin mos., Mazowszanka ż., mazowszanin mos., mazowszanka ż.

 przym. mazowiecki

Wiktionary


mazowsze

1. kraina historyczna w Polsce;
2. polski tygodnik


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki, nazwa własna

 (1.1) geogr. kraina w centralno-wschodniej Polsce;

Wiktionary

Mazowsze (łac. Mazovia) – kraina historyczna w centralnej oraz północno-wschodniej Polsce, położona w środkowym biegu Wisły oraz dorzeczu jej dopływów.

Historyczną stolicą Mazowsza jest Płock, a Mazowsza południowego Czersk. Za panowania Władysława Hermana Płock był również stolicą Polski oraz najstarszym miastem tego regionu (prawa miejskie w 1237 roku).

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Warszawa leży na Mazowszu.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: maˈzɔfʃɛ, AS: mazofše

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Mazowszanin m., mazowszanin m., Mazowszanka ż., mazowszanka ż., Mazowieckie n.

 przym. mazowiecki, mazowszański

Wiktionary


mazu

gatunek łososia pacyficznego; sima


SJP.pl

  • Mazu – chińska bogini mórz
  • Mazu Liedao – archipelag w Cieśninie Tajwańskiej
  • Mazu Daoyi (709-788) – chiński mistrz chan
  • mazu, inaczej sima (Oncorhynchus masou) – gatunek ryby z rodziny łososiowatych

Wikipedia


mazuchówka

wieś w Polsce


SJP.pl

Mazuchówka (niem. Masuchowken, 1936–1945 Rodental) – wieś w Polsce położona w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie giżyckim, w gminie Wydminy. Przed osiedleniem się na ziemiach odzyskanych Polaków nosiła nazwę Rodental.

W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa suwalskiego.

Wikipedia


mazun

armeński napój ze sfermentowanego mleka o konsystencji jogurtu


SJP.pl


mażungazaur

rodzaj dinozaura z rodziny abelizaurów; madżungatol


SJP.pl

Wikipedia


mazur

ludowy taniec figurowy; muzyka do tego tańca


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) mieszkaniec Mazur albo Mazowsza

 (1.2) etn. człowiek z plemięemienia Mazowszan, pochodzący z Mazowsza;

forma rzeczownika.

 (2.1) D. lp. od: Mazury

Wiktionary

  • Mazur – mieszkaniec Mazowsza lub Mazur
  • Mazur – część wsi Przybyszowy w woj. świętokrzyskim, w pow. koneckim, w gminie Końskie
  • Mazur – polski taniec ludowy
  • Mazur – jedno z najpopularniejszych nazwisk w Polsce
  • Mazur – rodzina lampowych odbiorników radiowych
  • Mazur – czasopismo, założone m.in. przez Bogumiła Labusza
  • Mazur – ciągnik gąsienicowy

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ˈmazur, AS: mazur

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. mazurek mrz./mzw., Mazury nmos.

:: fż. Mazurka ż.

 przym. mazurski

Wiktionary


mazurczak

nazwisko


SJP.pl


mazurczyk

nazwisko


SJP.pl


mazureczek

zdrobnienie od: mazurek


SJP.pl


mazurek

1. rodzaj wielkanocnego wypieku, zwykle z kruchego ciasta, przekładanego bakaliami i lukrowanego;
2. zdrobnienie od: mazur (taniec ludowy);
3. krótki utwór muzyczny w rytmie 3/4 stylizowany na mazura
4. ptak z rodziny wróbli; wróbel mazurek


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) zdrobn. od mazur

 (1.2) muz. choreogr. stylizowany taneczny utwór muzyczny w takcie 3/4, oparty na mazurze, oberku lub kujawiaku;

 (1.3) muz. choreogr. wiejska taneczna forma muzyczna często utożsamiana z oberkiem;

 (1.4) spoż. kulin. etn. tradycyjne ciasto wielkanocne na cienkim kruchym spodzie, przykryte masą i odświętnie zdobione;

rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy

 (2.1) ornit. nazwa systematyczna|Passer montanus|ref=tak., gatunek małego ptaka podobnego do wróbla;

 (2.2) ornit. osobnik ptaka z gatunku mazurek (2.1)

Wiktionary

  • mazurek – ciasto kuchni polskiej
  • Mazurek – nazwisko
  • mazurek (Passer montanus) – ptak z rodziny wróbli
  • s/y Mazurek – polski jacht
Muzyka
  • Mazurek Dąbrowskiego – hymn Polski
  • mazurek – polski taniec tańczony na wsi
  • mazurek – polski taniec stylizowany
  • Mazurek – książka dla dzieci z płytą CD, wydana w 2010 r.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: maˈzurɛk, AS: mazurek

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. mazur m., mazureczek m., Mazury nmos., Mazur m., Mazurka ż., mazurzenie n., mazurskość ż., Mazurowo n., Mazurowice nmos., Mazurowiec m., Mazurówka ż., mazurka ż.

 czas. mazurzyć ndk.

 przym. mazurkowy, mazurski

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) mazureczek

 (2.1) wróbel mazurek

Wiktionary


mazurenko

nazwisko


SJP.pl


mazurka

taniec będący połączeniem polki i mazura; polka mazurka; tramblanka; tramblantka


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) mieszkanka Mazur

 (1.2) etn. kobieta z plemięemienia Mazowszan, pochodząca z Mazowsza

Wiktionary

Mazurka (ros. Мазурка) – wieś (sieło) w Rosji, w obwodzie woroneskim, w rejonie poworińskim. W 2010 liczyła 786 mieszkańców.

Wikipedia

Powiązane:

 rzecz. mazur mrz., mazurek m., Mazury nmos., mazurzenie n.

:: fm. Mazur mos.

 czas. mazurzyć ndk.

 przym. mazurski

Wiktionary


mazurkiewicz

nazwisko


SJP.pl

  • Mazurkiewicz – polskie nazwisko. 27 stycznia 2022 r. nazwisko to nosiło 16 617 polskich obywateli.

Wikipedia


mazurkowy

przymiotnik od: mazurek


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z mazurkiem, dotyczący mazurka

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. mazurek m., mazur mzw.

Wiktionary


mazurowski

nazwisko


SJP.pl


mazurowy

przymiotnik od: mazur


SJP.pl


mazurski

przymiotnik od: Mazury


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) pochodzący z Mazur, związany z Mazurami

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Lud tutejszy nie grzeszy zbytnią urodą, ale jest rosły, silny i wytrwały w pracy, a przytem uczciwy i moralny, w czem przedstawia zupełne przeciwieństwo z sąsiadującymi z nim ludnością ruską i mazurską, która nie posiada w tym stopniu żadnej z powyższych zalet, choć pod zewnętrznym względem przedstawia typ o wiele idealniejszy.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: maˈzursʲci, AS: mazursʹḱi

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. mazurzenie n., mazurek mrz./mzw.

 czas. mazurzyć

Wiktionary


mazurskość

zespół cech charakterystycznych dla Mazur


SJP.pl


mazury

ludowy taniec figurowy; muzyka do tego tańca


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj niemęskoosobowy, liczba mnoga, nazwa własna

 (1.1) hist. geogr. region etnograficzny i geograficzny w północno-wschodniej Polsce;

 (1.2) geogr. toponim, nazwa kilkudziesięciu miejscowości i części miejscowości w Polsce i na Ukrainie;

Wiktionary

Mazury (hist. Mazowsze Pruskie, Mazury Pruskie, maz. Mazuri, niem. Masuren) – region etnograficzny i geograficzny w północno-wschodniej Polsce, będący częścią Prus. Główną grupą etnograficzną regionu są Mazurzy.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Na Mazurach znajduje się wiele jezior polodowcowych.

Wiktionary

Powiązane:

 przym. mazurski

 rzecz. Mazur mos., mazur mrz., Mazurka ż., mazurek m., mazurzenie n.

 czas. mazurzyć ndk.

Wiktionary


mazurzenie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) proces fonetyczny polegający na wymowie spółgłosek dziąsłowych ortograficzny|sz., ortograficzny|ż., ortograficzny|cz., ortograficzny|dż. jako przedniojęzykowo-zębowych ortograficzny|s., ortograficzny|z., ortograficzny|c., ortograficzny|dz.;

Wiktionary

Mazurzenie (także mazurowanie, rzadziej sakanie, na Śląsku sycenie) – proces fonetyczny polegający na wymawianiu zamiast spółgłosek dziąsłowych ⟨sz⟩, ⟨cz⟩, ⟨ż⟩, ⟨dż⟩ głosek zębowych: ⟨s⟩, ⟨c⟩, ⟨z⟩, ⟨dz⟩. Na przykład: „czepek” jako cepek, „szyja” jako syja, „życie” jako zycie. Jest postrzegane jako znamię statusu społecznego („wiejska” mowa) i mówiący mają tendencję do wyzbywania się go. Zjawiskiem przeciwnym do mazurzenia, a powstałym poprzez hiperpoprawne unikanie mazurzenia, jest szadzenie.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Sokólszczanie od Korycina, Suchowoli i Janowa, nazywają Królestwo Kongresowe Polszczą lub Krolestwem, Koroną zaś a nie inaczej, zowią po dziś dzień okolicę leżącą za rzeką Bierezowa, (rzeka ta wraz z Biebrzą stanowiła odwieczną granicę między Litwą i Koroną), czyli północna część powiatu białostockiego, a która za rzeczypospolitej wchodziła w skład małopolskiego Podlasia, i w której główną a dziwnie obijającą się o ucho właściwością, jest ni mniej, ni więcej tylko t. z. mazurzenie, (n. p. sto, cehò, cort, docka vel corka, kacan, posòṷ, rusać, scenià, stabin itp.).

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌmazuˈʒɛ̃ɲɛ, AS: mazužńe

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. mazurek m., Mazur m., Mazury nmos., Mazurka ż.

 czas. mazurzyć ndk.

 przym. mazurski

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) mazurowanie, sakanie, cakanie

Wiktionary


mazurzyć

wymawiać spółgłoski dziąsłowe sz, dż, ż, cz jak zębowe (dentalne) s, dz, z, c


SJP.pl

czasownik

 (1.1) jęz. mówić w sposób typowy dla gwar Mazowsza i Małopolski, zastępując ortograficzny|cz., ortograficzny|dż., ortograficzny|sz., ortograficzny|ż. przez ortograficzny|c., ortograficzny|dz., ortograficzny|s., ortograficzny|z.;

Wiktionary

Wymowa:

IPA: maˈzuʒɨt͡ɕ, AS: mazužyć

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. mazurek mrz./mzw., mazurzenie n., Mazury

 przym. mazurski

Wiktionary


mazurzysta

1. kompozytor mazurków;
2. człowiek umiejący dobrze tańczyć mazura


SJP.pl


mazurzystka

mazurzysta


SJP.pl

Patrz:

mazurzysta

mazut

ciecz oleista, pozostałość po destylacji ropy naftowej


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) chem. oleista ciecz pozostała po destylacji ropy naftowej niskiej jakości, używana jako paliwo lub olej opałowy;

Wiktionary

Mazut, ciężki olej opałowy – oleista ciecz będąca pozostałością po destylacji niskogatunkowej ropy naftowej w warunkach atmosferycznych (ciśnienie normalne), w temperaturze od 250 do 350°C. Składa się z węglowodorów wysokocząsteczkowych.

Wikipedia

Powiązane:

 przym. mazutowy

Wiktionary


mazutowy

przymiotnik od: mazut


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z mazutem, dotyczący mazutu; wykorzystujący, spalający mazut

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. mazut mrz.

Wiktionary


mazzarini

[czytaj: maccarini] francuski kardynał, od 1642 roku pierwszy minister Francji; Mazarin, Mazarini


SJP.pl

Jules Mazarin właśc. Giulio Raimondo Mazzarini, również Mazarini (ur. 14 lipca 1602 w Pescinie, zm. 9 marca 1661 w Vincennes) – francuski kardynał, od 1642 pierwszy minister Francji.

Wikipedia


mała

dziewczynka, dziecko; także potocznie lub pieszczotliwie o młodszej osobie


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) pot. mała dziewczynka

 (1.2) pot. pieszcz. lub żart. o dorosłej kobiecie, np. o sympatii

 (1.3) pot. eufem. srom

forma przymiotnika.

 (2.1) ż. lp. od: mały

Wiktionary

Mała – wieś w Polsce, położona w województwie podkarpackim, w powiecie ropczycko-sędziszowskim, w gminie Ropczyce.

W latach 1954–1961 wieś należała i była siedzibą władz gromady Mała, po jej zniesieniu w gromadzie Niedźwiada. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa rzeszowskiego.

Miejscowość jest siedzibą parafii św. Michała Archanioła, należącej do dekanatu Wielopole Skrzyńskie, diecezji rzeszowskiej.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Kupiłam małej śliczną sukieneczkę, a będę musiała ją obabuchać, bo boję się, że się przeziębi.

 (1.2) Moja mała woli teatr od kina, więc się przy niej ukulturalniam.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈmawa, AS: mau̯a

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. mały m., małość ż., malec m.

 przym. mały

 przysł. mało

 licz. mało

Wiktionary


małacentów

Małacentów – wieś w Polsce położona w województwie świętokrzyskim, w powiecie kieleckim, w gminie Łagów.

Były wsią biskupstwa włocławskiego w województwie sandomierskim w ostatniej ćwierci XVI wieku. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa kieleckiego.

Wikipedia


małachow

nazwisko


SJP.pl


małachowice

Małachowice – wieś w Polsce położona w województwie łódzkim, w powiecie zgierskim, w gminie Ozorków.

W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do ówczesnego województwa łódzkiego.

Na początku XX wieku Małachowice oraz okoliczne miejscowości zamieszkiwane były przez mariawitów, którzy we wsi pobudowali własny kościół w 1908 roku, przy którym mieszkała siostra zakonna. W roku 1909 w Małachowicach mieszkało 50 wyznawców nowego ruchu, którzy podlegali pod parafię mariawicką pw. Trójcy Przenajświętszej w Piątku. Kościół został rozebrany po II wojnie światowej. Do dziś jedyną pozostałością po mariawitach jest cmentarz znajdujący się w południowo-zachodniej części miejscowości.

Wikipedia


małachowski

Małachowo-Złych Miejsc


SJP.pl

  • Małachowski – polskie nazwisko.

Wikipedia

Patrz:

Małachowo-Złych Miejsc

małastów

Małastów (j. łemkowski Маластів) – wieś w Polsce położona w województwie małopolskim, w powiecie gorlickim, w gminie Sękowa.

Wieś królewska starostwa bieckiego w powiecie bieckim województwa krakowskiego w końcu XVI wieku.

Wikipedia


małaszewski

nazwisko


SJP.pl


małaszyński

nazwisko


SJP.pl


małchański

przymiotnik

 (1.1) związany z Małchanem (rzeką na Zabajkalu w Rosji)

Wiktionary


małcużyński

nazwisko polskie, m.in. Witold Małcużyński (1914-1977) - polski pianista o światowej sławie, w 1937 roku został laureatem Konkursu Chopinowskiego


SJP.pl

  • Witold Małcużyński (1914-1977) – pianista
  • Karol Małcużyński (1922-1984) – poseł, dziennikarz i publicysta

Wikipedia


małdaniec

Małdaniec (niem. Maldanietz, 1938–1945 Maldanen) – wieś w Polsce położona w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie szczycieńskim, w gminie Szczytno.

W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa olsztyńskiego.

Wikipedia


małdr

w dawnej Polsce:
1. miara zboża;
2. dziesięcina płacona w zbożu; małdrat


SJP.pl


małdrat

w dawnej Polsce: dziesięcina płacona w zbożu; małdr


SJP.pl

Małdrat – (łac. tremodius, niem. Drömt, Malter; także: maldrat, małdyt, małdr, osep, maltter, maldrum, maltrum, zentmalter) – średniowieczna miara dziesięciny pobieranej z jednego łanu uprawnej roli. W późniejszych czasach oznaczał jednostkę objętości zboża, stosowaną w krajach niemieckich oraz Szwajcarii.

Wikipedia


małdrzyk

mądrzyk; dawniej:
1. serek ze słodkiego mleka;
2. (zwykle w liczbie mnogiej) pieróg z serem lub rodzaj ciasta z serem; dziś tylko w związku frazeologicznym: (złożyć) ręce w małdrzyk - (złożyć) dłonie na krzyż wewnętrznymi powierzchniami do siebie


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) daw. zdrobn. od małdr zwarzonego podpuszczką; Gloger|małdrzyk, mądrzyk.

 (1.3) reg. kulin. placuszek z białego sera utartego z jajami i smażonego na oleju, najczęściej podawany na słodko

 (1.4) przen. zob. ręce w małdrzyk.

Wiktionary

Przykłady

 (1.2) Miał w teatrum kredens gustownie ozdobny, z cukrawi, limonadami, było dla amatorów wino i różne łakocie, szczególniej smaczne były małdrzyki z konfektami, w których sam król Imć i inni panowie wielce sobie gustowali.

 (1.4) Na moją prośbę usiadła na krześle naprzeciw, składając dłonie w małdrzyk niczym panienka z pensji.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈmawḍʒɨk, AS: mau̯ḍžyk

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. małdr m., małdrat m.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.2) mądrzyk, mędrzyk, mondrzyk

Wiktionary


małdycki

przymiotnik od: Małdyty


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z Małdytami, dotyczący Małdyt

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Małdyty nmos., małdycianin m., małdycianka ż.

Wiktionary


małdyty

wieś w Polsce


SJP.pl

Małdyty (niem. Maldeuten) – wieś w Polsce położona w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie ostródzkim, w gminie Małdyty nad jeziorem Sambród i na trasie linii kolejowej Elbląg-Morąg-Olsztyn. Zachodnim skrajem miejscowości przebiega trasa drogi krajowej nr 7.

Wikipedia


małe

potomstwo zwierząt; młode


SJP.pl

Miejscowości i ich części w Polsce

Wg TERYT jest ich 2, w tym 1 podstawowa
  • Małe – wieś w woj. łódzkim, w pow. poddębickim, w gminie Poddębice
  • Małe – przysiółek wsi Kłączno w woj. pomorskim, w pow. bytowskim, w gminie Studzienice

Wikipedia


małecki

nazwisko polskie, m.in.
1. Antoni Małecki (1821-1913) - badacz literatury, historii i języka polskiego, filolog klasyczny, dramatopisarz;
2. Mieczysław Małecki (1903-1946) - slawista, wybitny dialektolog, jeden z głównych twórców geografii lingwistycznej


SJP.pl

  • Adrian Małecki (ur. 1975) – polski koszykarz
  • Aleksander Małecki (1916–2009) – polski dyplomata
  • Aleksander Małecki (1901–1939) – polski szermierz
  • Aleksander Małecki – polski historyk
  • Antoni Małecki (1821–1913) – historyk literatury, mediewista, językoznawca, filolog klasyczny, heraldyk, dramaturg, rektor Uniwersytetu Lwowskiego
  • Grzegorz Małecki (ur. 1975) – polski aktor filmowy, dubbingowy
  • Grzegorz Małecki (ur. 1967) – polski funkcjonariusz cywilnych służb specjalnych, dyplomata
  • Grzegorz Małecki (ur. 1984) – polski koszykarz
  • Grzegorz Małecki – polski scenograf
  • Jakub Małecki (ur. 1982) – polski pisarz
  • Jan Marian Małecki (1926–2017) – polski historyk
  • Konrad Małecki (1979–2017) – polski siatkarz
  • Maciej Małecki (ur. 1940) – kompozytor
  • Maciej Małecki (ur. 1974) – polski samorządowiec i polityk, poseł na Sejm VII kadencji
  • Maciej Małecki – polski farmaceuta
  • Marcin Małecki (1964–2008) – polski kompozytor i pianista jazzowy
  • Marek Małecki (1938–2023) – polski jeździec i trener
  • Marek Małecki (ur. 1972) – polski adwokat
  • Mieczysław Małecki (1903–1946) – polski językoznawca, slawista
  • Mikołaj Małecki (ur. 1986) – polski karnista, wykładowca, popularyzator nauki
  • Patryk Małecki (ur. 1988) – polski piłkarz
  • Stefan Małecki (1915–2017) – polski oficer, kawaler Orderu Virtuti Militari
  • Stefan Małecki (1924–2012) – polski grafik

Wikipedia


małęczyn

Miejscowości w Polsce

Wg TERYT jest ich 2
  • Małęczyn – wieś w woj. mazowieckim, w pow. radomskim, w gminie Gózd
  • Małęczyn – wieś w woj. mazowieckim, w pow. kozienickim, w gminie Grabów nad Pilicą

Wikipedia


małek

nazwisko


SJP.pl

Osoby o tym nazwisku:

  • Artur Małek – polski taternik, alpinista i himalaista
  • Jan Michał Małek – polski inżynier, przedsiębiorca, inwestor, deweloper i działacz polonijny
  • Mirosław Małek – polski żeglarz, olimpijczyk
  • Stanisław Małek – polski ekolog
  • Stanisław Małek – polski wojskowy

Wikipedia


małgiew

jadalny małż morski; piaskołaz


SJP.pl


małgonia

zdrobnienie od: Małgorzata (imię żeńskie)


SJP.pl


małgorzaciny

przymiotnik dzierżawczy - należący do Małgorzaty lub z nią związany


SJP.pl


małgorzata

imię żeńskie


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) imię|polski|ż.;

Wiktionary

  • Małgorzata – imię żeńskie
  • Małgorzata – królowa Szkocji 1286–1290
  • Małgorzata I – królowa Danii, Szwecji i Norwegii 1395–1412
  • Małgorzata – żona Ernesta I Żelaznego, arcyksięcia Styrii, Karyntii i Krainy; córka Bogusława V, księcia wołogosko-rugijskiego i słupskiego oraz Adelajdy Welf
  • Małgorzata – rosyjska mniszka prawosławna pochodzenia greckiego, nowomęczennica
  • Małgorzata – hrabina Burgundii w latach 1190-1208
  • Małgorzata – angielska hrabina Pembroke
  • Małgorzata – księżna Danii
  • Małgorzata – księżniczka Grecji
  • Małgorzata – infantka hiszpańska
  • Małgorzata II – królowa Danii od 14 stycznia 1972 roku
  • Małgorzata (księżna zatorska)
  • Małgorzata Nikołajewna (Маргарита Hиколаевна) – postać z powieści Mistrz i Małgorzata
  • Święta Małgorzata – kilka świętych o tym imieniu
    • św. Małgorzata Antiocheńska (zm. ok. 303–305) – męczennica z czasów rzymskich
    • św. Małgorzata Szkocka (ok. 1045–1093) – królowa Szkocji
    • św. Małgorzata Węgierska (1242–1270) – węgierska królewna, dominikanka, mistyczka, stygmatyczka
    • św. Małgorzata z Kortony (1247–1297) – włoska tercjarka, stygmatyczka
    • św. Małgorzata Maria Alacoque (1647–1690) – francuska wizytka, wizjonerka

    Wikipedia

    Przykłady

     (1.1) Moja pani od chemii ma na imię Małgorzata.

     (1.1) Na biurku Małgorzaty pojawiły się przybory do pisania.

    Wiktionary

    Wymowa:

    IPA: ˌmawɡɔˈʒata, AS: mau̯gožata

    Wiktionary

    Powiązane:

     rzecz. Małgorzacin mrz., Małgorzatów mrz.

    :: zdrobn. Małgorzatka ż., Małgosia ż., Małgośka ż., Małgoś ż., Margo ż., Gosia ż., Gośka ż.

    :: zgrub. Małgocha ż.

     przym. Małgorzatowy

    Wiktionary

    Synonimy:

     (1.1) reg. śl. Gryjta, Gryjtka.

    Wiktionary


małgorzatka

1. bułka z makiem
2. odmiana gruszek


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) zdrobn. od: Małgorzata

Wiktionary

Małgorzatka – dawna osada w Polsce, położona w województwie kujawsko-pomorskim, w powiecie brodnickim, w gminie Brodnica, w sołectwie Karbowo 2.

W latach 1975–1998 miejscowość położona była w województwie toruńskim.

Nazwę zniesiono z 2023 r.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ˌmawɡɔˈʒatka, AS: mau̯gožatka

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Małgorzata ż., Gosia ż., Małgosia ż., Małgośka ż., Gośka ż., Margo ż., Małgoś ż., Małgorzacin m., Małgorzatów m.

 przym. Małgorzatowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) Gosia ż., Małgosia ż., Małgośka ż., Gośka ż.

Wiktionary


małgorzatów

Małgorzatów – wieś w Polsce położona w województwie łódzkim, w powiecie rawskim, w gminie Rawa Mazowiecka.

W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa skierniewickiego.

Wikipedia


małgośczyny

przymiotnik dzierżawczy - należący do Małgośki lub z nią związany


SJP.pl


małgosia

zdrobnienie od: Małgorzata (imię żeńskie); Małgośka


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) zdrobn. Małgorzata

Wiktionary

Małgorzata – imię żeńskie pochodzenia greckiego.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Dzisiaj spotkałem Małgosię.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: mawˈɡɔɕa, AS: mau̯gośa

Wiktionary

Powiązane:

 (1.1) Małgorzatka; zgrub. Małgorzata; zdrobn. Gosia

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) Małgorzatka, Gosia, reg. śl. Gryjta.

Wiktionary


małgosiny

przymiotnik dzierżawczy - należący do Małgosi lub z nią związany


SJP.pl


małgośka

zdrobnienie od: Małgorzata (imię żeńskie); Małgosia


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) poufała forma imienia Małgorzata

Wiktionary

Małgośka (lub Małgośka, szkoda łez) – utwór muzyczny z 1973 roku, wykonywany przez polską piosenkarkę popową Marylę Rodowicz. Został skomponowany przez Katarzynę Gärtner, a autorką jego tekstu jest Agnieszka Osiecka. W marcu 1973 został wydany na singlu. W 1974 ukazał się w nowej wersji na czwartym albumie studyjnym Rodowicz, Rok. Uchodzi za jeden z największych przebojów polskiej muzyki rozrywkowej.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Małgośka, mówią mi, • On niewart jednej łzy, • On nie jest wart jednej łzy!

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Małgorzata ż., Małgorzacin m., Małgorzatów m., Gosia ż., Małgosia ż., Małgorzatka ż., Gośka ż., Margo ż., Małgoś ż.

 przym. Małgorzatowy, Małgośkowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) Gosia ż., Małgosia ż., Małgorzatka ż., Gośka ż., Margo ż., Małgoś ż.

Wiktionary


małgów

2 miejscowości w Polsce:

  • Małgów – wieś w woj. wielkopolskim, w pow. gostyńskim, w gminie Pogorzela
  • Małgów – wieś w woj. wielkopolskim, w pow. kaliskim, w gminie Lisków

Wikipedia


małka

obce imię żeńskie


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) geogr. rzeka w południowej Rosji europejskiej, lewy dopływ Tereku;

Wiktionary

  • Małka – struga w Polsce, dopływ Iny
  • Małka – struga w Polsce, dopływ Wisłoka
  • Małka – rzeka w Rosji, na Kaukazie, dopływ Tereka

Wikipedia


małkiewicz

nazwisko


SJP.pl


małkinia

1. Małkinia Dolna - wieś w Polsce;
2. Małkinia Górna - wieś w Polsce;
3. Małkinia Mała-Przewóz - wieś w Polsce


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) geogr. wieś w Polsce;

Wiktionary

Miejscowości w Polsce:

  • Małkinia Dolna
  • Małkinia Górna
  • Małkinia Mała-Przewóz

Stacje kolejowe:

  • Małkinia (stacja kolejowa)

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Urodziłem się w Małkini.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: mawʲˈcĩɲa, AS: mau̯ʹḱĩńa

Wiktionary


małkinianin

mieszkaniec Małkini


SJP.pl


małkinianka

mieszkanka Małkini


SJP.pl


małkiński

związany z Małkinią


SJP.pl


małkocin

Małkocin – wieś w Polsce położona w województwie zachodniopomorskim, w powiecie stargardzkim, w gminie Stargard.

W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa szczecińskiego.

Wieś typu ulicówka o układzie południkowym, położona nad rzeką Małką, 7 km na północ od Stargardu, przy nieczynnej linii Stargardzkiej Kolei Wąskotorowej.

Wikipedia


małkowice

W Polsce
  • Małkowice – wieś w woj. dolnośląskim, w pow. wrocławskim, w gminie Kąty Wrocławskie
  • Małkowice – wieś w woj. podkarpackim, w pow. przemyskim, w gminie Orły
  • Małkowice – gromada
Na Ukrainie
  • Małkowice – wieś na Ukrainie w obwodzie lwowskim

Wikipedia


małkowo

Małkowo (kaszub. Môłkòwò, niem. Mahlkau, Malkau) – wieś kaszubska w Polsce położona w województwie pomorskim, w powiecie kartuskim, w gminie Żukowo.

Wikipedia


małkowski

nazwisko


SJP.pl

  • Adam Małkowski (1869-1938) – polityk
  • Andrzej Małkowski (1888-1919) – skaut
  • Czesław Jerzy Małkowski (ur. 1950) – samorządowiec
  • Eugeniusz Geno Małkowski (1942-2016) – malarz
  • Leszek Małkowski (1955-2010) – dziennikarz
  • Maciej Małkowski (ur. 1985) – piłkarz
  • Sebastian Małkowski (ur. 1987) – piłkarz
  • Stanisław Małkowski (geolog) (1889-1962) – geolog
  • Stanisław Małkowski (duchowny) (ur. 1944) – ksiądz
  • Witold Małkowski (1884-1962) – malarz, scenograf
  • Władysław Małkowski (1840-1911) – prawnik
  • Zbigniew Małkowski (ur. 1978) – piłkarz

Wikipedia


małmazja

wyborowe wino likierowe, zwłaszcza białe, wyrabiane dawniej na południu Europy i na wyspach Morza Śródziemnego


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) daw. enol. słodkie wino greckie

 (1.2) bot. enol. odmiana winorośli uprawiana na południu Europy

Wiktionary

Małmazja – słodkie, aromatyczne wino o ciemnej barwie, wyrabiane pierwotnie ze szczepu winogron o tej nazwie w okolicach miasta Malvasia na Peloponezie, następnie także w innych miejscach w regionie Morza Śródziemnego oraz na Wyspach Kanaryjskich i na Maderze. Tłoczono ją ze specjalnej odmiany winorośli (malvasia). W Polsce ceniona była wyżej niż wina francuskie i reńskie.

Wikipedia


małmazyjski

małmazja


SJP.pl

Patrz:

małmazja

mało

1. niewielki, niski, nieduży;
2. przenośnie: zwykły, pospolity, małowartościowy;
3. występujący w niewielkim natężeniu; nieznaczny, nieważny, błahy;
4. krótkotrwały;
5. bardzo młody, niedorosły


SJP.pl

liczebnik nieokreślony

 (1.1) niewielka ilość czegoś lub kogoś

przysłówek

 (2.1) w niewielkim stopniu

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) W klasie jest mało uczniów.

 (2.1) Ten pisarz jest mało znany, opublikował tylko jedną książkę w lokalnym wydawnictwie.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈmawɔ, AS: mau̯o

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. malizna ż., mały m., mała ż., maleństwo n., maluch m., małość ż., Mały mos.

 przym. mały, maleńki

 temsłow. mało-

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) nieco, trochę, niewiele, odrobinę, tyle, co kot napłakał, tyle co nic, jak na lekarstwo; pot. tyle, co brudu za paznokciem; przest. ździebko

Wiktionary


mało-

temat słowotwórczy

 (1.1) pierwszy człon wyrazów złożonych wskazujący na małe rozmiary lub małą skalę tego, co jest nazwane drugim członem

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) małokalibrowy • małomiasteczkowy • małosolny • małomieszczanin • małowartościowość

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. maluch mos./mzw.

 przym. mały

 licz. mało

 zaim. mało

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) mikro-

Wiktionary


małoazjatycki

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z Azją Mniejszą, dotyczący Azji Mniejszej

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Azja Mniejsza ż., Małoazjata mos., Małoazjatka ż.

Wiktionary


małocice

Małocice – wieś sołecka w Polsce położona w województwie mazowieckim, w powiecie nowodworskim, w gminie Czosnów.

W latach 1954–1959 wieś należała i była siedzibą władz gromady Małocice, po jej zniesieniu w gromadzie Czosnów. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa warszawskiego.

Wikipedia


małociechowo

Małociechowo – wieś w Polsce położona w województwie kujawsko-pomorskim, w powiecie świeckim, w gminie Pruszcz. Według spisu powszechnego z 31 marca 2011 roku wieś liczyła 173 mieszkańców.

W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa bydgoskiego.

Wikipedia


małocin

2 miejscowości w Polsce:

  • Małocin – wieś w woj. kujawsko-pomorskim, w pow. nakielskim, w gminie Nakło nad Notecią
  • Małocin – wieś w woj. mazowieckim, w pow. żuromińskim, w gminie Bieżuń

Wikipedia


małocząsteczkowy

złożony z cząsteczek o małej masie


SJP.pl


małodobry

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) śrpol. eufem. kat

Wiktionary


małoduszniej

stopień wyższy od przysłówka: małodusznie


SJP.pl


małoduszność

brak odwagi cywilnej, niechęć lub nieumiejętność wzięcia na siebie odpowiedzialności, niezdolność do szlachetnych działań; tchórzostwo, bojaźliwość, bezduszność


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) książk. cecha kogoś, kto nie potrafi wybaczać nawet drobnych przewinień; także. zachowanie wynikające z nieumiejętności wybaczania

 (1.2) książk. cecha kogoś, kto nie ma odwagi cywilnej; także. zachowanie wynikające z braku odwagi cywilnej

Wiktionary

Powiązane:

 przym. małoduszny

 przysł. małodusznie

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) małostkowość

Wiktionary


małoduszny

niemający odwagi cywilnej, niezdolny do szlachetnych odruchów, nieumiejący wybaczać


SJP.pl


małoformatowy

rzadko: mający niewielkie wymiary; małowymiarowy, małogabarytowy


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) odznaczający się niewielkimi rozmiarami

 (1.2) mający małą powierzchnię

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Malował małoformatowe dzieła głównie techniką akwarelową.

Wiktionary


małogabarytowy

mający małe wymiary, poniżej standardowych rozmiarów


SJP.pl


małogoski

przymiotnik od: Małogoszcz


SJP.pl


małogoszcz

(r. męski) miasto w województwie świętokrzyskim, na zachód od Kielc; Małogoszcz (r. żeński)


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna

 (1.1) geogr. miasto w Polsce;

Wiktionary

Małogoszcz – miasto w woj. świętokrzyskim, w powiecie jędrzejowskim, siedziba gminy miejsko-wiejskiej Małogoszcz.

Gród kasztelański w prowincji łęczyckiej przed rozbiciem dzielnicowym i w księstwie łęczyckim do I połowy XIII wieku. Miasto królewskie w powiecie chęcińskim województwa sandomierskiego w drugiej połowie XVI wieku. W latach 1975–1998 miasto administracyjnie należało do woj. kieleckiego. Nazwa miasta pochodzi od staropolskiego imienia męskiego Małogost.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: maˈwɔɡɔʃt͡ʃ, AS: mau̯ogošč

Wiktionary


małogoszczanin

mieszkaniec Małogoszcza (miasta w Polsce)


SJP.pl


małogoszczanka

mieszkanka Małogoszcza (miasta w Polsce)


SJP.pl


małogłowie

wada rozwojowa charakteryzująca się małymi wymiarami mózgoczaszki w stosunku do twarzoczaszki, łącząca się zwykle z niedorozwojem umysłowym; mikrocefalia, małomóżdże


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) zob. mikrocefalia.

Wiktionary

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) W zasadzie rozróżnia się małogłowie pierwotne (prawdziwe) i małogłowie wtórne. Małogłowie pierwotne jest wadą rozwojową uwarunkowaną genetycznie.

Wiktionary


małogłowy

mający małą głowę


SJP.pl


małokalibrowy

o broni: mający niewielką średnicę lufy


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) o broni, amunicji: mający niewielki kaliber

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Względy te przemawiają za stosowaniem do zadań policyjnych przede wszystkim broni małokalibrowej.

Wiktionary


małokaloryczny

mający małą wartość kaloryczną; niskokaloryczny


SJP.pl


małokarpacki

przymiotnik relacyjny

 (1.1) dotyczący Małych Karpat, związany z Małymi Karpatami, pochodzący z Małych Karpat

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Małe Karpaty nmos.

 przym. karpacki

Wiktionary


małokrwisty

zawierający mało krwi, np. befsztyk małokrwisty


SJP.pl


małolat

lekceważąco o nastolatku


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) pot. lekcew. nastolatek, osoba niepełnoletnia

forma rzeczownika.

 (2.1) D. lp. od: małolata

Wiktionary

Małolat, właściwie Michał Tadeusz Kapliński (ur. 7 lutego 1984 w Warszawie) – polski raper, autor tekstów, projektant gier komputerowych i przedsiębiorca. Prezes studia deweloperskiego True Games. Młodszy brat Pezeta. Współtworzył duet z producentem Ajronem.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Napadło na mnie dwóch małolatów i ukradli mi portfel.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: maˈwɔlat, AS: mau̯olat

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. małoletniość ż., małoletność ż., małoletni m., małolatek m., małolatka ż.

:: fż. małolata ż.

 przym. małoletni

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) chłopiec; pot. chłopak, łebek / łepek, młokos, młodziak, młodzik, podrostek, wyrostek; książk. gołowąs, kawaler, młodociany, młodzieniec; urz. małoletni, nieletni, niepełnoletni; przest. młodzian, młodzieniaszek

Wiktionary


małolata

kilkunastoletnia dziewczyna


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) pot. lekcew. nastolatka, dziewczyna niepełnoletnia

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Widziałam Wieśka na mieście z jakąś małolatą.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌmawɔˈlata, AS: mau̯olata

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. małolat m., małoletni mos.

 przym. małoletni

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) dziewczyna

Wiktionary


małolatek

potocznie: chłopiec mający kilka lub kilkanaście lat


SJP.pl


małolatka

potocznie: dziewczyna mająca kilka lub kilkanaście lat


SJP.pl


małolaty

lekceważąco: kilkunastoletnia młodzież obojga płci


SJP.pl


małolepszy

nazwisko polskie


SJP.pl

  • Małolepszy, Małolepsza – nazwisko

Wikipedia


małoletni

niepełnoletni


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) tak młody, że nie posiada pełni praw obywatelskich

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (2.1) osoba małoletnia (1.1)

Wiktionary

Małoletni, osoba małoletnia – w rozumieniu polskiego prawa cywilnego osoba, która nie ukończyła 18 lat lub nie zawarła małżeństwa (w wyniku jednego z tych zdarzeń uzyskuje się pełnoletniość). Bycie małoletnim wpływa na zakres zdolności do czynności prawnych oraz na możliwość zasiedzenia nieruchomości będącej własnością małoletniego lub przedawnienia przysługującego mu roszczenia.

Wikipedia

Powiązane:

 rzecz. małolata ż., małolat mos., małoletnia ż., małoletniość ż., małoletność ż.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) młodociany, niedorosły, nieletni, niepełnoletni

 (2.1) młodociany, nieletni, niepełnoletni, chłopiec

Wiktionary


małoletnia

kobieta niepełnoletnia


SJP.pl


małoletniość

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) praw. nieposiadanie wieku określonego przez prawo jako wymagany dla pełnoletniości

Wiktionary

Powiązane:

 przym. małoletni

 rzecz. małoletni m., małolat mos.

Wiktionary


małolitrażowy

o samochodzie: mający małą pojemność silnika


SJP.pl


małomiasteczkowość

małomiasteczkowy


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) cecha tego, co małomiasteczkowe

Wiktionary

Patrz:

małomiasteczkowy

Powiązane:

 przym. małomiasteczkowy

Wiktionary


małomiasteczkowy

1. związany z małym miasteczkiem, należący do niego;
2. lekceważąco: typowy dla małego miasteczka lub z niego pochodzący; prowincjonalny, zacofany


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z małym miasteczkiem, odnoszący się do małego miasteczka, znajdujący się w małym miasteczku

 (1.2) mieszkający w małym miasteczku, pochodzący z małego miasteczka

przymiotnik jakościowy

 (2.1) lekcew. charakterystyczny dla małego miasteczka

Wiktionary

Małomiasteczkowy – pierwszy singel polskiego piosenkarza Dawida Podsiadły z jego trzeciego albumu studyjnego, zatytułowanego Małomiasteczkowy. Singel został wydany 6 czerwca 2018.

Piosenka była nominowana do nagrody polskiego przemysłu fonograficznego Fryderyka w kategorii „teledysk roku” i „utwór roku”.

Wikipedia

Powiązane:

 rzecz. małomiasteczkowość ż.

Wiktionary


małomice

1. miasto w Polsce;
2. dzielnica Lubina


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj niemęskoosobowy, liczba mnoga, nazwa własna

 (1.1) geogr. miasto w Polsce;

Wiktionary

Małomice (niem. Mallmitz) – miasto w województwie lubuskim w powiecie żagańskim. Położone nad rzeką Bóbr, na skraju Borów Dolnośląskich, w południowej części województwa.

W latach 1975–1998 miasto administracyjnie należało do woj. zielonogórskiego.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ˌmawɔ̃ˈmʲit͡sɛ, AS: mau̯õmʹice

Wiktionary


małomicki

Małomice


SJP.pl

Patrz:

Małomice

małomiczanin

mieszkaniec Małomic (miasta w Polsce)


SJP.pl


małomiczanka

mieszkanka Małomic (miasta w Polsce)


SJP.pl


małomiejski

związany z małym miasteczkiem, należący do niego; małomiasteczkowy


SJP.pl


małomiejskość

małomiejski


SJP.pl

Patrz:

małomiejski

małomierzyce

Małomierzyce – wieś w Polsce położona w województwie mazowieckim, w powiecie radomskim, w gminie Iłża. Ma status sołectwa.

Były wsią biskupstwa krakowskiego w województwie sandomierskim w ostatniej ćwierci XVI wieku. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa radomskiego.

Wikipedia


małomieszczanin

drobnomieszczanin;
1. człowiek należący do klasy średniej, np. drobny przedsiębiorca, sklepikarz, urzędnik;
2. pogardliwie: człowiek ograniczony, małostkowy, bez wyższych aspiracji; filister, kołtun


SJP.pl


małomieszczanka

małomieszczanin; drobnomieszczanka


SJP.pl


małomieszczański

małomieszczaństwo; drobnomieszczański


SJP.pl


małomieszczańskość

małomieszczański


SJP.pl

Patrz:

małomieszczański

małomieszczaństwo

drobnomieszczaństwo;
1. klasa społeczna, zwykle utożsamiana z klasą średnią właściwą lub klasą średnią niższą; właściciele małych firm, warsztatów, sklepików;
2. postawa życiowa, sposób myślenia nacechowany brakiem wyższych aspiracji i zainteresowań, ograniczonymi horyzontami, ciasnotą poglądów; filisterstwo, kołtuństwo


SJP.pl


małomin

Małomin – wieś w Polsce położona w województwie kujawsko-pomorskim, w powiecie lipnowskim, w gminie Tłuchowo.

Wikipedia


małomir

imię męskie


SJP.pl

Małomir – staropolskie imię męskie, złożone z członów Mało- ("mało") i -mir ("pokój, spokój, dobro"). Znaczenie imienia: "mały pokój".

Małomir imieniny obchodzi 11 stycznia.

Wikipedia


małomowność

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) odprzym. cecha tego, co jest małomówne; cecha tych, którzy są małomówni

Wiktionary

Powiązane:

 przym. małomówny

 przysł. małomównie

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) burkliwość, milczkowatość, milkliwość, mrukliwość, mrukowatość

Wiktionary


małomowny

dawniej: małomówny


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) taki, który mówi mało; nie jest gadatliwy

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌmawɔ̃ˈmuvnɨ, AS: mau̯õmuvny

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. małomówność ż.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) burkliwy, lakoniczny, milczący, milczkowaty, milkliwy, mrukliwy, mrukowaty, nierozmowny

Wiktionary


małomóżdże

wada rozwojowa charakteryzująca się małymi wymiarami mózgoczaszki w stosunku do twarzoczaszki, łącząca się zwykle z niedorozwojem umysłowym; mikrocefalia, małogłowie


SJP.pl


małonakładowy

przymiotnik jakościowy

 (1.1) mający mały nakład

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Opublikował to ogłoszenie w jakiejś małonakładowej gazecie powiatowej.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) niskonakładowy

Wiktionary


małoobrazkowy

umożliwiający wykonywanie zdjęć małego formatu


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) fot. pozwalający na uzyskanie zdjęć małego formatu

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Aby zmniejszyć objętość poczty, materiał fotografowano na błonach małoobrazkowych, które następnie poddawano dodatkowej obróbce chemicznej, żeby zamaskować utrwalony obraz.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌmawɔːbraˈskɔvɨ, AS: mau̯•obraskovy

Wiktionary


małoodpadowy

w technice: dający, wytwarzający mało odpadów; niskoodpadowy


SJP.pl


małop.

skrót od: małopolski


SJP.pl

skrót

 (1.1) = małopolski

Wiktionary


małopolanin

mieszkaniec Małopolski


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) mieszkaniec Małopolski

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Ślązacy różnią się od Małopolan gwarą i kuchnią.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. małopolanizm m., Małopolska ż.

:: fż. Małopolanka ż.

 przym. małopolski

 przysł. małopolsko

Wiktionary


małopolanka

mieszkanka Małopolski


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) mieszkanka Małopolski

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Pierwsza żona dziadka Zdziśka była Małopolanką spod Wieliczki.

Wiktionary

Powiązane:

 przym. małopolski

 rzecz. Małopolska ż.

:: fm. Małopolanin m.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) reg. śl. Polyna.

Wiktionary


małopolska

przymiotnik od: Małopolska


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) geogr. kraina na południu Polski;

Wiktionary

Małopolska (łac. Polonia Minor) – kraina historyczna i etnograficzna Polski, obejmująca obecnie południowo-wschodnią część kraju, w górnym i częściowo środkowym dorzeczu Wisły oraz w dorzeczu górnej Warty. Stolicą Małopolski jest Kraków.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Kraków leży w Małopolsce.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌmawɔˈpɔlska, AS: mau̯opolska

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Małopolanin mos., Małopolanka ż.

 przym. małopolski

Wiktionary


małopolski

przymiotnik od: Małopolska


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) dotyczący Małopolski, związany z Małopolską, pochodzący z Małopolski

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌmawɔˈpɔlsʲci, AS: mau̯opolsʹḱi

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Małopolska ż., Małopolanin m., Małopolanka ż.

Wiktionary


małopolskość

małopolski


SJP.pl

Patrz:

małopolski

małopowierzchniowy

zajmujący niewielką powierzchnię, np. sklep małopowierzchniowy


SJP.pl


małoprocentowy

zawierający mały procent czegoś


SJP.pl


małopłocczanin

mieszkaniec Małego Płocka


SJP.pl


małopłocczanka

mieszkanka Małego Płocka


SJP.pl


małopłocki

przymiotnik od: Mały Płock


SJP.pl


małopłytkowość

zmniejszenie poniżej normy ilości płytek krwi w osoczu; trombocytopenia


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) med. zmniejszenie liczby płytek krwi poniżej prawidłowych wartości

Wiktionary

Wikipedia

Synonimy:

 (1.1) trombocytopenia

Wiktionary


małopłytkowy

mający liczbę płytek krwi poniżej wartości prawidłowych


SJP.pl


małorealistyczny

dotyczący małego realizmu (nurtu realizmu zajmującego się życiem codziennym środowisk, potocznym językiem i drobnymi realiami obyczajowymi)


SJP.pl


małorolność

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) cecha tego, co małorolne

Wiktionary

Powiązane:

 przym. małorolny

 rzecz. małorolny mos.

Wiktionary


małorolny

mający mało roli (ziemi uprawnej), np. chłop małorolny; drobnorolny


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) posiadający małą ilość ziemi uprawnej

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (2.1) chłop małorolny (1.1)

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Otóż ułożył się jakoś z komisarzem ziemskim, że kilkanaście hektarów skazanego na reformę gruntu przydzielono małorolnej parafii.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. małorolność ż.

Wiktionary


małorosjanin

członek ukraińskiego narodu wschodniosłowiańskiego zamieszkującego ziemie historycznej Rusi; Małorus, Małorusin


SJP.pl


małorus

członek ukraińskiego narodu wschodniosłowiańskiego zamieszkującego ziemie historycznej Rusi; Małorusin, Małorosjanin


SJP.pl


małorusin

członek ukraińskiego narodu wschodniosłowiańskiego zamieszkującego ziemie historycznej Rusi; Małorus, Małorosjanin


SJP.pl


małoruski

przymiotnik

 (1.1) daw. ukraiński

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (2.1) daw. ukraiński (język)

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Małorosja ż., Małoruś ż., Małorus m.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) małorosyjski, ukraiński

Wiktionary


małość

1. małe rozmiary, mała ilość czegoś;
2. mierność, nicość, mizeria


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) cecha tego, co małe

Wiktionary

  • Małość – wieś na Białorusi, w obwodzie witebskim, w rejonie miorskim, w sielsowiecie Nowy Pohost.
  • Małość – chutor na Białorusi, w obwodzie witebskim, w rejonie głębockim, w sielsowiecie Prozoroki.
  • Małość II – dawny folwark na Białorusi, w obwodzie witebskim, w rejonie głębockim, w sielsowiecie Prozoroki.

Wikipedia

Powiązane:

 przym. mały, maluczki

 rzecz. malizna ż., maleństwo n., maluch mzw., mała ż., mały mzw., maluczki mzw., malec mos.

 licz. mało

 przysł. mało

Wiktionary


małości

1. małe rozmiary, mała ilość czegoś;
2. mierność, nicość, mizeria


SJP.pl


małoskalowy

1. mający niewielką wydajność, niewielki zakres działania, np. piecyk małoskalowy;
2. o mapie: posiadający małą skalę


SJP.pl


małoskrzydły

przymiotnik

 (1.1) taki, który ma skrzydła małych rozmiarów

 (1.2) taki, który ma mało skrzydeł

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌmawɔˈskʃɨdwɨ, AS: mau̯oskšydu̯y

Wiktionary


małosolny

przymiotnik

 (1.1) kulin. taki, który przyrządzono z niewielką ilością soli

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Częstym dodatkiem do posiłku był małosolny ogórek, a do picia herbata w butelce.

Wiktionary


małostka

błahostka


SJP.pl


małostkowość

małostkowy


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) cecha tego, co małostkowe; cecha tych, którzy są małostkowi

Wiktionary

Patrz:

małostkowy

Powiązane:

 rzecz. małostka ż.

 przym. małostkowy

 przysł. małostkowo

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) małoduszność

Wiktionary


małostkowy

1. przywiązujący wagę do rzeczy nieistotnych, pomijający rzeczy ważne;
2. świadczący o takim zachowaniu, np. małostkowa podejrzliwość


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) taki, który przywiązuje wagę do spraw mało istotnych, mało ważnych, błahych, a nie dostrzega tego, co jest naprawdę istotne

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Jola jest wyjątkowo małostkowa, obraziła się na mnie o to, że podałam cukiernicę najpierw Krysi.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌmawɔˈstkɔvɨ, AS: mau̯ostkovy

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. małostka ż., małostkowość ż.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) drobiazgowy, małoduszny

Wiktionary


małoszewo

Miejscowości i ich części w Polsce

Wg TERYT jest ich 2, w tym 1 podstawowa
  • Małoszewo – wieś w woj. mazowieckim, w pow. płockim, w gminie Bodzanów
  • Małoszewo – część wsi Baranowo w woj. warmińsko-mazurskim, powiecie mrągowskim, w gminie Mikołajki

Wikipedia


małoszów

2 miejscowości w Polsce:

  • Małoszów – wieś w woj. małopolskim, w pow. miechowskim, w gminie Książ Wielki
  • Małoszów – wieś w woj. świętokrzyskim, w pow. kazimierskim, w gminie Skalbmierz

Wikipedia


małota

nazwisko


SJP.pl


małotowarowy

odnoszący się do towarów produkowanych przez małych wytwórców; drobnotowarowy


SJP.pl


małowartościowy

mający niewielką wartość materialną albo moralną


SJP.pl


małowice

W Polsce
  • Małowice – wieś w woj. dolnośląskim, w pow. wołowskim, w gminie Wińsko
  • Małowice – przysiółek wsi Mokra w woj. lubuskim, w pow. żarskim, w gminie Lubsko
  • Małowice – gromada

Wikipedia


małówka

wieś w Polsce


SJP.pl

Małówka – wieś w Polsce położona w województwie podkarpackim, w powiecie strzyżowskim, w gminie Niebylec.

W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa rzeszowskiego.

Wikipedia


małowodzie

w medycynie: zbyt mała ilość wód płodowych (nieprzekraczająca 100 ml) w worku owodniowym


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) med. występująca w czasie ciąży anomalia, w której ilość płynów zawartych w błonach płodowych jest za mała;

Wiktionary

Małowodzie (łac. oligohydramnion) i bezwodzie (łac. anhydramnion) – stany, w których ilość płynu owodniowego jest za mała. Małowodzie rozpoznaje się, gdy ilość płynu owodniowego w 32–36 tygodniu ciąży jest mniejsza niż 500 ml, albo gdy indeks płynu owodniowego (wskaźnik AFI) wynosi poniżej 5-6.

Wikipedia

Powiązane:

 rzecz. bezwodzie n., woda ż.

Wiktionary


małoż

wzmocnione "mało"


SJP.pl


małołączniak

szczyt w Tatrach


SJP.pl

Małołączniak (słow. Malolúčniak, 2096 m) – szczyt w Tatrach Zachodnich należący do masywu Czerwonych Wierchów.

Wikipedia


małpa

1. zwierzę o chwytnych kończynach i dobrze rozwiniętych półkulach mózgowych, żyjące najczęściej w lasach tropikalnych, prowadzące nadrzewny tryb życia;
2. potocznie: znak @, używany w adresach internetowych, będący skrótem angielskiego "at";
3. obraźliwie: człowiek złośliwy, brzydki itp.


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) zool. zwierzę z rzędu naczelnych o silnie rozwiniętym mózgu i chwytnych kończynach;

 (1.2) pot. inform. znak @

 (1.3) obraź. pogard. o osobie: osoba wredna, złośliwa, wyrządzająca krzywdę

 (1.4) obraź. pogard. o osobie: osoba prymitywna

 (1.5) stpol. obraź. nierządnica

Wiktionary

  • małpa – zob. małpy właściwe, w tym:
    • małpy szerokonose, inaczej małpy Nowego Świata
    • małpy wąskonose, wśród których wyróżniane są:
      • małpy wąskonose zwierzokształtne, inaczej małpy Starego Świata
      • małpy człekokształtne

      Wikipedia

      Przykłady

       (1.1) Małpy żyją na drzewach.

       (1.2) Małpę umieszczamy w adresie e-mail przed domeną.

       (1.3) Dowiedziałem się nie tylko, że jestem satanistą i brudnopisem, ale również debilem, małpą i kryminalistą.

       (1.4) Ta głupia małpa źle wydała mi resztę!

      Wiktionary

      Wymowa:

      IPA: ˈmawpa, AS: mau̯pa

      Wiktionary

      Powiązane:

       rzecz. małpiatka ż., małpiarnia ż., małpiarstwo n., małpiarz mos., małpolud m., małpożer m., małpowanie n., zmałpowanie n.

      :: zdrobn. małpka ż., małpeczka ż., małpiątko n., małpię n.

      :: zgrub. małpiszon mzw.

       czas. odmałpować dk., małpować ndk., zmałpować dk.

       przym. małpi, małpiarski, małpowaty

       przysł. małpio

      Wiktionary

      Synonimy:

       (1.1) reg. pozn. reg. śl. afa., daw. małlafa

       (1.2) rzad. at

       (1.4) dzikus, prymityw, prostak

       (1.5) stpol. duchna, duchniczka, niewiasta sobiewolna, pani duszka

      Wiktionary


małpeczka

1. pieszczotliwie o małpie; małpeńka;
2. małpeczka pazurzasta - mała małpka nadrzewna pochodząca z lasów Środkowej i Południowej Ameryki; matołek


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) pot. zdrobn. od: małpa

Wiktionary

Wymowa:

IPA: mawˈpɛt͡ʃka, AS: mau̯pečka

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. małpię n., małpiszon mzw., małpa ż., małpka ż., małpiarnia ż., małpowanie n.

 czas. małpować

Wiktionary


małpeńka

pieszczotliwie o małpie; małpeczka


SJP.pl


małpi

związany z małpą, charakterystyczny dla małpy


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z małpą, dotyczący małpy

przymiotnik jakościowy

 (2.1) charakterystyczny dla małpy, mający cechy małpy

Wiktionary

Przykłady

 (2.1) Małpy skaczą niedościgle, Małpy robią małpie figle, Niech pan spojrzy na pawiana: Co za małpa, proszę pana!

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈmawpʲi, AS: mau̯pʹi

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. małpię n., małpiszon mzw., małpa ż., małpka ż., małpiarnia ż., małpierz m., małpiatka ż., małpowanie n., odmałpowanie n.

 czas. małpować ndk., odmałpować dk.

 przysł. małpio

Wiktionary


małpiarnia

pomieszczenie dla małp


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) zootechn. pomieszczenie albo budynek przeznaczony dla małp lub małpiatek

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Wybudowana w latach 60. małpiarnia, w 1998 r. została wyremontowana i przebudowana.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: mawˈpʲjarʲɲa, AS: mau̯pʹi ̯arʹńa

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. małpię n., małpa ż., małpeczka ż., małpka ż., małpowanie n., małpiatka ż., małpiszon mzw.

 czas. małpować ndk.

 przym. małpi, małpiarniany

Wiktionary


małpiarski

naśladujący bezmyślnie, przedrzeźniający


SJP.pl


małpiarstwo

rzadko:
1. mechaniczne, bezmyślne naśladownictwo; kopiowanie, kopiarstwo, papugowanie;
2. niepoważne zachowanie się, głupie żarty; błazeństwo, błazenada, pajacowanie


SJP.pl


małpiarz

1. osoba bezmyślnie naśladująca kogoś lub coś;
2. osoba zachowująca się niepoważnie, skłonna do głupich żartów; błazen, pajac, klaun;
3. dawniej: wędrowny jarmarczny kuglarz z małpami


SJP.pl


małpiasty

przestarzałe: podobny do małpy, mający cechy małpy


SJP.pl


małpiatka

zwierzę z grupy naczelnych niezaliczane do małp, np. lemur, lori, palczak czy wyrak


SJP.pl

Małpiatki (Prosimiae, czasami pisane Prosimii) – pospolita nazwa grupy niedużych ssaków naczelnych. Nazwa Prosimia oznacza „przed małpami” i nawiązuje do wielu prymitywnych cech budowy małpiatek w porównaniu z wyżej rozwiniętymi naczelnymi – małpami właściwymi. Do małpiatek zalicza się lemury, lemurki, indrisy, lorisy, palczaki, galago i wyraki (tarsjusze).

Wikipedia


małpiatki

jeden z podrzędów ssaków naczelnych


SJP.pl

Małpiatki (Prosimiae, czasami pisane Prosimii) – pospolita nazwa grupy niedużych ssaków naczelnych. Nazwa Prosimia oznacza „przed małpami” i nawiązuje do wielu prymitywnych cech budowy małpiatek w porównaniu z wyżej rozwiniętymi naczelnymi – małpami właściwymi. Do małpiatek zalicza się lemury, lemurki, indrisy, lorisy, palczaki, galago i wyraki (tarsjusze).

Wikipedia


małpiątko

pieszczotliwe zdrobnienie od: małpię


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) młoda, niedorosła małpa

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. małpię n., małpiszon mzw., małpowanie n., małpka ż., małpa ż.

 czas. małpować

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) małpię

Wiktionary


małpiątkowaty

rzadko: przypominający młodą, niedorosłą małpę


SJP.pl


małpica

zgrubienie od: małpa (zwykle w przenośnym, obraźliwym znaczeniu)


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) zool. gw-pl|Śląsk Cieszyński. małpa

 (1.2) gw-pl|Śląsk Cieszyński. obraź. o kobiecie

Wiktionary


małpidrąg

rodzaj obelżywego wyzwiska


SJP.pl


małpię

młoda, niedorosła małpa


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) młoda małpa

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Badaczka nie zauważyła zniknięcia małpięcia.

 (1.1) Samica dała małpięciu pierś do ssania.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. małpa ż., małpiatka ż., małpiarnia ż., małpiarstwo n., małpiarz mos., małpowanie n., zmałpowanie n., małpka ż., małpeczka ż., małpiątko n., małpiszon m.

 czas. małpować ndk., zmałpować dk.

 przym. małpi, małpiarski, małpowaty

 przysł. małpio

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) małpiątko, małpka

Wiktionary


małpierz

rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy

 (1.1) stpol. samiec małpy

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈmawpʲjɛʃ, AS: mau̯pʹi ̯eš

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. małpa, małpiszon

 przym. małpi

Wiktionary


małpio

przysłówek

 (1.1) na sposób małpi

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. małpka ż., małpię n., małpiszon mzw., małpa ż.

 przym. małpi

 czas. małpować ndk., zmałpować dk.

Wiktionary


małpiszon

potocznie:
1. małpa;
2. obraźliwie o osobie brzydkiej, dziwacznie ubranej lub dziwacznie się zachowującej


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy

 (1.1) żart. małpa

 (1.2) przen. człowiek dziwacznie się zachowujący

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) W kołyszącej się na sznurze oponie siedział małpiszon ze skórką z banana.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. małpierz mzw., małpa ż., małpiatka ż., małpiarnia ż., małpiarstwo n., małpiarz mos., małpowanie n., zmałpowanie n., małpka ż., małpeczka ż., małpiątko n., małpię n.

 czas. odmałpować, małpować ndk., zmałpować dk.

 przym. małpi, małpiarski, małpowaty

 przysł. małpio

Wiktionary


małpiszonek

zdrobnienie od: małpiszon


SJP.pl


małpka

zdrobniale o małpie


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) zdrobn. od: małpa

 (1.2) mała lub młoda małpa

 (1.3) przen. pot. mała, zwykle stugramowa, butelka alkoholu (głównie wódki i spirytusu)

 (1.4) przen. pot. automatyczny aparat fotograficzny

Wiktionary

  • małpka – potocznie aparat kompaktowy
  • małpka – potocznie 100 bądź 200 ml wódki w butelce
  • małpka – potoczna nazwa symbolu @
  • Małpka Express – nieistniejąca polska sieć sklepów spożywczo-monopolowych

Wikipedia

Przykłady

 (1.3) Została nam dycha, na pół litra nie starczy, tylko na małpkę.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈmawpka, AS: mau̯pka

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. małpa ż., małpiatka ż.

:: zdrobn. małpeczka ż., małpiątko n.

:: zgrub. małpiszon m.

 czas. odmałpować, małpować ndk., zmałpować dk.

 przym. małpi

 przysł. małpio

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) małpeczka

 (1.2) małpiątko

 (1.3) małpa, szczeniaczek

 (1.4) idioten aparat, idioten kamera, głupopstryk

Wiktionary


małpkowy

małpka


SJP.pl

Patrz:

małpka

małpokształtne

rzeczownik, rodzaj niemęskoosobowy, liczba mnoga

 (1.1) syst. zool. nazwa systematyczna|Simiiformes|Haeckel|ref=tak., infrarząd ssaków naczelnych z podrzędu wyższych naczelnych;

Wiktionary

Małpokształtne, małpy właściwe (Simiiformes) – infrarząd ssaków naczelnych z podrzędu wyższych naczelnych obejmujący małpy szerokonose i małpy wąskonose.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Ludzie dzielą z małpokształtnymi wiele cech behawioralnych.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) małpy właściwe

Wiktionary


małpolud

1. istota kopalna łącząca w sobie cechy ludzkie i małpie;
2. obraźliwie: człowiek brzydki, podobny do małpy


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy lub męskorzeczowy

 (1.1) pot. półczłowiek półmałpa

 (1.2) pot. obraź. także iron. o człowieku

Wiktionary

Przykłady

 (1.2) Gdzie znajdziemy garnitur dla takiego małpoluda jak ty?

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. małpa ż.

Wiktionary


małpować

potocznie:
1. bezkrytycznie, ślepo naśladować; papugować;
2. przedrzeźniać kogoś


SJP.pl

czasownik przechodni niedokonany (dk. zmałpować)

 (1.1) pot. naśladować kogoś lub coś w sposób bezkrytyczny i bezmyślny

 (1.2) pot. przedrzeźniać

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Przestań go już małpować!

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. małpowanie n., zmałpowanie n., małpa ż., małpka ż., małpeczka ż., małpiątko n., małpię n., małpiszon mzw., małpiatka ż., małpiarnia ż., małpiarstwo n., małpiarz mos.

 czas. odmałpować, zmałpować dk.

 przym. małpi, małpiarski, małpowaty

 przysł. małpio

Wiktionary


małpowanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) pot. naśladowanie kogoś lub czegoś w sposób bezkrytyczny i bezmyślny

Wiktionary

Małpowanie – slangowe określenie technik podchodzenia na linie, stosowanych w alpinizmie podziemnym, wspinaczce (również lodowej) oraz w pracach na wysokości.

Wikipedia

Powiązane:

 rzecz. zmałpowanie n., małpa ż., małpka ż., małpeczka ż., małpiątko n., małpię n., małpiszon m., małpiatka ż., małpiarnia ż., małpiarstwo n., małpiarz m.

 czas. odmałpować, małpować ndk., zmałpować dk.

 przym. małpi, małpiarski, małpowaty

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) pot. papugowanie; neutr. naśladowanie, imitowanie

Wiktionary


małpowaty

rzadko: przypominający małpę, mający niektóre cechy małpy


SJP.pl


małpożer

filipiński ptak drapieżny z podrodziny jastrzębi


SJP.pl

Małpożer (Pithecophaga jefferyi) – gatunek dużego ptaka drapieżnego z podrodziny jastrzębi (Accipitrinae) w rodzinie jastrzębiowatych (Accipitridae), zamieszkujący Filipiny. Jeden z najrzadszych, najbardziej zagrożonych i najpotężniejszych ptaków na świecie. Jest objęty międzynarodową ochroną gatunków ginących. Obecnie jego populację na wolności ocenia się na zaledwie 250–750 osobników.

Wikipedia


małszewko

Małszewko (niem. Malschöwen) – osada w Polsce położona w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie szczycieńskim, w gminie Dźwierzuty. Wieś położona nad Jeziorem Małeszeweckim. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa olsztyńskiego.

Wikipedia


małszewo

Małszewo (niem. Malschöwen, w latach 1938–1945 Malshöfen) – wieś w Polsce położona w województwie warmińsko-mazurskim nad Jeziorem Małszewskim, w powiecie szczycieńskim, w gminie Jedwabno. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa olsztyńskiego.

Wieś lokowana w 1383 r.

Wikipedia


małuszów

W Polsce
  • Małuszów – wieś w woj. dolnośląskim, w pow. jaworskim, w gminie Męcinka
  • Małuszów – wieś w woj. dolnośląskim, w pow. wrocławskim, w gminie Kobierzyce
  • Małuszów – wieś w woj. lubuskim, w pow. sulęcińskim, w gminie Sulęcin
  • Małuszów – gromada

Wikipedia


małuszyn

Małuszyn (niem. Erbenfelde, do 1936 r. Maluschütz) – wieś w Polsce, położona w województwie dolnośląskim, w powiecie trzebnickim, w gminie Trzebnica.

W latach 1975–1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa wrocławskiego.

We wsi był przystanek kolei wąskotorowej Małuszyn.

Wikipedia


mały

1. niewielki, niski, nieduży;
2. przenośnie: zwykły, pospolity, małowartościowy;
3. występujący w niewielkim natężeniu; nieznaczny, nieważny, błahy;
4. krótkotrwały;
5. bardzo młody, niedorosły


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) mający niewielkie rozmiary, nieduży, drobny, niski

 (1.2) występujący w niewielkiej ilości lub liczbie (zwykle z domyślną cechą)

rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy

 (2.1) dziecko, niedorosły

 (2.2) pot. członek męski, penis

Wiktionary

  • Mały – szczyt w paśmie Arczycy, w północnej części Gorganów
  • Mały – polski film fabularny z 1970
  • Mały – kanadyjsko–amerykański film fabularny z 2006

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Chłopiec bawił się w piaskownicy małymi samochodzikami.

 (1.2) Dzisiaj jest mała wilgotność powietrza.

 (2.1) Proszę pana, niech pan nie częstuje małego cukierkami.

 (2.2) Te, młody, weź sobie popraw kąpielówki, bo ci małego widać.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈmawɨ, AS: mau̯y

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. malec m., maluch m., malizna ż., małość ż.

:: zdrobn. maleństwo n., maluszek m.

:: fż. mała ż.

 przym. maleńki, malutki, maluteńki, malusi, maluczki

 przysł. mało

 licz. mało

 temsłow. mało-

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) drobny, niewielki, nieduży, tyci, drobny, miniaturowy, mikroskopijny, niepokaźny, nieznaczny

Wiktionary


małynka

wieś w Polsce


SJP.pl

Małynka (białorus. Малынка) – wieś w Polsce położona w województwie podlaskim, w powiecie białostockim, w gminie Zabłudów. Nieopodal wsi przepływa rzeka o tej samej nazwie (prawy dopływ rzeki Narew).

W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa białostockiego.

Wikipedia


małysa

nazwisko


SJP.pl


małysiak

nazwisko


SJP.pl


małyska

nazwisko


SJP.pl


małysz

nazwisko, m.in. Adam Małysz - polski skoczek narciarski


SJP.pl

Małysz (forma żeńska: Małysz/Małyszowa/Małyszówna; liczba mnoga: Małyszowie) – polskie nazwisko.

Osoby:

  • Adam Małysz (ur. 1977) – polski skoczek narciarski i kierowca rajdowy, prezes Polskiego Związku Narciarskiego
  • Adolf Małysz (1895-1962) – polski działacz i duchowny zielonoświątkowy
  • Józef Małysz (1896-?) – polski polityk, parlamentarzysta
  • Katarzyna Duczkowska-Małysz – sekretarz stanu w Kancelarii Prezydenta za kadencji Aleksandra Kwaśniewskiego, doradca prezydenta do spraw rolnictwa, ekspert w sprawach polityki regionalnej i integracji europejskiej

Wikipedia


małyszek

nazwisko


SJP.pl


małyszka

nazwisko


SJP.pl


małyszomania

potocznie: fascynacja Adamem Małyszem, polskim skoczkiem narciarskim


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) ogromna popularność skoków narciarskich spowodowana sukcesami polskiego skoczka Adama Małysza

Wiktionary

Małyszomania – zjawisko społeczne, polegające na masowym zainteresowaniu skokami narciarskimi w Polsce w pierwszej dekadzie XXI wieku, będącym skutkiem sukcesów sportowych Adama Małysza.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Przemysław Saleta, jak większość Polaków, uległ małyszomanii i nie mogło go zabraknąć na Pucharze Świata w Zakopanem.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: maˈwɨʃɔˈmãɲja, AS: mau̯yšomãńi ̯a

Wiktionary


małyszyce

Małyszyce – wieś w Polsce położona w województwie małopolskim, w powiecie olkuskim, w gminie Trzyciąż.

Wikipedia


małyszyn

Małyszyn – wieś w Polsce położona w województwie łódzkim, w powiecie wieluńskim, w gminie Wieluń.

W latach 1954–1958 wieś należała i była siedzibą władz gromady Małyszyn, po jej zniesieniu w gromadzie Masłowice, następnie w gromadzie Olewin. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa sieradzkiego.

Przez miejscowość przebiega droga wojewódzka nr 481.

Wikipedia


małż

1. przedstawiciel gromady mięczaków o bocznie spłaszczonym ciele okrytym dwuczęściową muszlą;
2. żartobliwie: małżonka; małża


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy

 (1.1) zool. spłaszczony i okryty muszlą mięczak;

Wiktionary

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) I jak fala morska zaleje wybrzeże, a cofając się zostawia na piasku porosty, małże i rozmaite szczątki pokruszone w topieli, tak każda z tych szwedzkich fal odpływając zostawiała po sobie trupy rozrzucone tu i ówdzie po pochyłości.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: mawʃ, AS: mau̯š

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. małżowina ż.

Wiktionary


małża

1. przedstawiciel gromady mięczaków o bocznie spłaszczonym ciele okrytym dwuczęściową muszlą;
2. żartobliwie: małżonka; małża


SJP.pl


małże

gromada mięczaków mających ciało bocznie spłaszczone, okryte dwoma fałdami płaszcza wytwarzającego dwuczęściową muszlę, a w jamie płaszcza parzyste skrzela


SJP.pl

Wikipedia


małżeński

odnoszący się do małżonków


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) dotyczący małżeństwa, związany z małżeństwem

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Kiedy pojawiają się małżeńskie trudności, jesteśmy bardziej skłonni uznać potrzeby drugiej osoby i zrezygnować z siebie dla dobra tej osoby.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: mawˈʒɛ̃j̃sʲci, AS: mau̯žĩ ̯sʹḱi

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. małżeństwo n., małżonek m., małżonka ż.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) matrymonialny

Wiktionary


małżeńskość

małżeński


SJP.pl

Patrz:

małżeński

małżeństwo

1. związek prawny mężczyzny i kobiety;
2. para małżeńska; małżonkowie


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) praw. etn. socjol. usankcjonowany prawnie lub kulturowo stały związek dwóch osób, zwykle płci przeciwnej, tradycyjnie mający ułatwić wspólne prowadzenie gospodarstwa domowego i finansów, pożycie oraz wychowanie dzieci;

 (1.2) dwie osoby będące w małżeństwie (1.1), małżonkowie

Wiktionary

Małżeństwo – kulturowo uznany związek, co najmniej dwóch osób, najczęściej mężczyzny i kobiety, zwanych małżonkami, który ustanawia prawa i obowiązki między nimi, jak również między nimi i ich dziećmi, a także między nimi i ich powinowatymi. Definicja małżeństwa różni się na całym świecie nie tylko między kulturami i religiami, ale także w całej historii danej kultury i religii, ewoluując w kierunku zarówno poszerzenia, jak i zawężenia tego, kto i co jest nią objęte. Zazwyczaj jednak jest to instytucja, w której stosunki międzyludzkie, przeważnie seksualne, są powszechnie uznawane lub usankcjonowane. W niektórych kulturach małżeństwo jest zalecane lub uważane za obowiązkowe przed podjęciem jakiejkolwiek aktywności seksualnej.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Wciąż pamiętam swoje pierwsze małżeństwo.

 (1.1) Wojciech i Józefa zawarli małżeństwo dnia 3. czerwca 1838 r. w parafii Brwinów pod Warszawą, gdzie mieszkali rodzice panny młodej.

 (1.1) Związki homoseksualne uznaje większość krajów Unii Europejskiej, zaś osoby tej samej płci mogą zawierać małżeństwa w Belgii, Danii, Hiszpanii, Holandii, Portugalii oraz Szwecji, a poza Unią – w Norwegii i Islandii.

 (1.2) Od kiedy Jola i Wojtek są małżeństwem?

 (1.2) W szkole rodzenia poznaliśmy kilka małżeństw z naszego osiedla.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: mawˈʒɛ̃j̃stfɔ, AS: mau̯žĩ ̯stfo

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. mąż mos., małżonek m., małżonka ż., małżonkowie

 przym. małżeński

 przysł. małżeńsko

Wiktionary

Synonimy:

 (1.2) małżonkowie

Wiktionary


małżewo

Małżewo (niem. Groß Malsau ) – wieś w Polsce położona w województwie pomorskim, w powiecie tczewskim, w gminie Tczew, regionie etnograficznym Kociewie. Liczba ludności: 397 osób (2011)

W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa gdańskiego.

Wikipedia


małżonek

1. mężczyzna będący w związku małżeńskim; mąż;
2. urzędowo: mąż lub żona (w stosunku do drugiej osoby); współmałżonek


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) mąż (czyjś)

 (1.2) mąż lub żona (czyiś)

forma rzeczownika.

 (2.1) D. lm. od: małżonka

Wiktionary

Małżonkowie – osoby, które zawarły małżeństwo: mąż (mężczyzna) lub żona (kobieta). W legislacjach wielu państw małżonków mogą stanowić jeden mężczyzna i jedna kobieta (różnopłciowi małżonkowie monogamiczni). W niektórych państwach zalegalizowano małżeństwo osób tej samej płci (małżeństwo jednopłciowe, małżeństwo homoseksualne). W niektórych krajach legalne są również małżeństwa poligamiczne i wówczas małżonków stanowią: jeden mąż z wieloma żonami (wielożeństwo, poligynia) lub rzadziej jedna żona z wieloma mężami (wielomęstwo, poliandria).

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Pani ambasador z małżonkiem zaprosili nas na bal.

 (1.2) W tę rubrykę trzeba wpisać dane małżonka.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: mawˈʒɔ̃nɛk, AS: mau̯žõnek

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. małżeństwo n.

:: fż. małżonka ż.

 przym. małżeński

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) mąż

 (1.2) współmałżonek, mąż, żona

Wiktionary


małżonka

określenie używane w stosunku do kobiety pozostającej w związku małżeńskim; żona


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) podn. cudza żona

forma rzeczownika.

 (2.1) D. i B. lp. od: małżonek

Wiktionary

Małżonkowie – osoby, które zawarły małżeństwo: mąż (mężczyzna) lub żona (kobieta). W legislacjach wielu państw małżonków mogą stanowić jeden mężczyzna i jedna kobieta (różnopłciowi małżonkowie monogamiczni). W niektórych państwach zalegalizowano małżeństwo osób tej samej płci (małżeństwo jednopłciowe, małżeństwo homoseksualne). W niektórych krajach legalne są również małżeństwa poligamiczne i wówczas małżonków stanowią: jeden mąż z wieloma żonami (wielożeństwo, poligynia) lub rzadziej jedna żona z wieloma mężami (wielomęstwo, poliandria).

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Pan ambasador z małżonką wydają dziś huczne przyjęcie.

 (1.1) Wizyta odbywa się na zaproszenie farerskiego ministra finansów, Karstena Hansena i jego małżonki, pani Gullbritt Hansen.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: mawˈʒɔ̃nka, AS: mau̯žõnka

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. małżeństwo n.

:: fm. małżonek m.

 przym. małżeński

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) żona

Wiktionary


małżonkowie

książkowo: mąż i żona


SJP.pl

Małżonkowie – osoby, które zawarły małżeństwo: mąż (mężczyzna) lub żona (kobieta). W legislacjach wielu państw małżonków mogą stanowić jeden mężczyzna i jedna kobieta (różnopłciowi małżonkowie monogamiczni). W niektórych państwach zalegalizowano małżeństwo osób tej samej płci (małżeństwo jednopłciowe, małżeństwo homoseksualne). W niektórych krajach legalne są również małżeństwa poligamiczne i wówczas małżonków stanowią: jeden mąż z wieloma żonami (wielożeństwo, poligynia) lub rzadziej jedna żona z wieloma mężami (wielomęstwo, poliandria).

Wikipedia


małżoraczek

przedstawiciel gromady drobnych skorupiaków wodnych o ciele okrytym dwuczęściową skorupką


SJP.pl

Małżoraczki (Ostracoda) – gromada drobnych skorupiaków (Crustacea) o długości ciała 0,5-5 mm. Największy żyjący obecnie małżoraczek, Gigantocypris agassizi, osiąga 2,3 cm długości.

Wikipedia


małżoraczki

przedstawiciel gromady drobnych skorupiaków wodnych o ciele okrytym dwuczęściową skorupką


SJP.pl

Małżoraczki (Ostracoda) – gromada drobnych skorupiaków (Crustacea) o długości ciała 0,5-5 mm. Największy żyjący obecnie małżoraczek, Gigantocypris agassizi, osiąga 2,3 cm długości.

Wikipedia


małżowina

skorupka okrywająca ciało małża


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) zool. skorupa małża; daw. każdego skorupiaka

 (1.2) anat. chrzęstny lub kostny narząd ciała w kształcie małżowiny (1.1)

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) W dolinie Warty (…) były tradycje pasienia świń mięczakami, które zbierano w rzece i zalewano wrzątkiem, aby oddzielić małżowiny.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. małż m., małża ż., małżyk m., małżynek m.

 przym. małżowinowy, małżowy

Wiktionary


małżowinowy

przymiotnik od: małżowina


SJP.pl


małżowy

małża


SJP.pl

Patrz:

małża

małżyk

zdrobnienie od: małż


SJP.pl


małżynek

pierwotniak z typu orzęsków, mający po stronie brzusznej ciała pęki sztywnych, ruchomych szczecinek, dzięki którym może kroczyć po podłożu stałym


SJP.pl

Małżynek (Stylonychia) – rodzaj orzęsków (Ciliata), pierwotniaków przynależący do rodziny Oxytrichidae. Rodzaj wprowadzony do nomenklatury biologicznej przez Christiana Gottfrieda Ehrenberga w 1830 roku. Znane są też nazwy synonimiczne rodzaju, czasami zapisuje się nazwę jako Stylonichia. Gatunkiem typowym ochrzczono Trichoda mytilus (= S. mytilus).

Wikipedia


mb

skrót od:
1. megabajt;
2. Ministerstwo Budownictwa


SJP.pl

skrót

 (1.1) = rel. Matka Boża

 (1.2) = adm. Ministerstwo Budownictwa

Wiktionary

  • Mb – skrót od megabit (informatyka)
  • mb – metr bieżący

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Artystka wykonała witraże do Kościoła MB Pocieszenia w Sączu.

Wiktionary

Powiązane:

frazeologia.

etymologia.

uwagi.

 

tłumaczenia.

źródła.

== MB (język angielski.) ==

wymowa.

 audioAU|En-au-MB.ogg.

znaczenia.

skrótowiec

 (1.1) = inform. megabyte → megabajt, 220 bajtów

odmiana.

przykłady.

składnia.

kolokacje.

synonimy.

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

Wiktionary

Synonimy:

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

frazeologia.

etymologia.

uwagi.

 

tłumaczenia.

źródła.

== MB (język angielski.) ==

wymowa.

 audioAU|En-au-MB.ogg.

znaczenia.

skrótowiec

 (1.1) = inform. megabyte → megabajt, 220 bajtów

odmiana.

przykłady.

składnia.

kolokacje.

synonimy.

Wiktionary


mba

Ba, Mba – miasto w Fidżi (Dystrykt Zachodni), stolica prowincji Ba, na wyspie Viti Levu. Według danych szacunkowych na rok 2009 liczy 16 040 mieszkańców. Burmistrzem jest Praveen Bala. Położenie: 17°32′00″S 177°41′00″W

Wikipedia


mbabane

stolica Eswatini - państwa w Afryce


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki, nazwa własna

 (1.1) geogr. stolica Eswatini;

Wiktionary

Mbabane – stolica i drugie co do wielkości miasto Eswatini, położone w zachodniej części kraju.

Mbabane jest ważnym ośrodkiem politycznym i handlowym kraju.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: mbaˈbãnɛ, AS: mbabãne

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. mbabanejczyk m., mbabanejka ż.

 przym. mbabanejski

Wiktionary


mbabanejczyk

mieszkaniec Mbabane


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) mieszkaniec Mbabane

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌmbabãˈnɛjt͡ʃɨk, AS: mbabãnei ̯čyk

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Mbabane n.

:: fż. mbabanejka ż.

 przym. mbabanejski

Wiktionary


mbabanejka

mieszkanka Mbabane


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) mieszkanka Mbabane

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌmbabãˈnɛjka, AS: mbabãnei ̯ka

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Mbabane n.

:: fm. mbabanejczyk mos.

 przym. mbabanejski

Wiktionary


mbabanejski

Mbabane (stolica Suazi); mbabański


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) odnoszący się do miasta Mbabane

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌmbabãˈnɛjsʲci, AS: mbabãnei ̯sʹḱi

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. mbabanejka ż., mbabanejczyk m., Mbabane n.

Wiktionary


mbabański

Mbabane (stolica Suazi); mbabanejski


SJP.pl


mbank

mBank SA (w latach 1986–1999 Bank Rozwoju Eksportu SA, w latach 1999–2013 BRE Bank SA) – bank uniwersalny z siedzibą przy ul. Prostej 18 w Warszawie działający od 1986. W latach 2000–2013 mBank był marką handlową banku internetowego należącą do BRE Banku. Na koniec 2021 była to czwarta pod względem wartości aktywów instytucja finansowa w Polsce. Podstawą prawną utworzenia banku była uchwała Rady Ministrów PRL, na mocy której zadaniem banku było wspieranie rozwoju gospodarki w obszarze handlu zagranicznego oraz pozyskiwania dewiz przez przedsiębiorstwa krajowe. Jego akcjonariuszami były Skarb Państwa oraz Narodowy Bank Polski. Od 1992 mBank notowany jest na Giełdzie Papierów Wartościowych w Warszawie.

Wikipedia


mbar

milibar


SJP.pl


mbira

instrument z wydrążonego kawałka drewna; kalimba


SJP.pl

Zanza (znana też jako mbira, canca, sansi, insimbi, kalimba) – instrument muzyczny należący do grupy idiofonów szarpanych. Jest to instrument przede wszystkim afrykański, ale spotykany również w innych częściach świata.

Sztuka wyrobu i gry na mbirze/sansi w Zimbabwe i Malawi wpisana została w 2020 roku na listę reprezentatywną niematerialnego dziedzictwa kulturowego UNESCO.

Wikipedia


mbp

skrót od: Ministerstwo Bezpieczeństwa Publicznego, Miejska Biblioteka Publiczna


SJP.pl

skrótowiec

 (1.1) = hist. Ministerstwo Bezpieczeństwa Publicznego;

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) W 1948 r. MBP otrzymało dziesięć razy więcej środków niż przeznaczono na odbudowę kraju.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) Ministerstwo Bezpieczeństwa Publicznego

Wiktionary


mbps

skrót od: megabits per second, w informatyce: jednostka opisująca szybkość transmisji danych (megabit na sekundę)


SJP.pl

Bit na sekundę (b/s, bps z ang. bit per second) – jednostka natężenia strumienia danych w medium transmisyjnym (np. pomiędzy dwoma komputerami) oraz jednostka przepustowości, czyli maksymalnej ilości informacji, jaka może być przesyłana przez dany kanał telekomunikacyjny w jednostce czasu.

Wikipedia


mbr

skrót od: Master Boot Record, w informatyce: nieduży program zapisany na dysku twardym, uruchamiany przy starcie komputera, odnajdujący aktywne partycje i kontrolujący je


SJP.pl


mcal

skrót od: megakaloria (odczytywany jako cały, odmieniany wyraz)


SJP.pl


mccain

nazwisko


SJP.pl


mccarthy

Nazwisko

  • Benny McCarthy (ur. 1977) – piłkarz południowoafrykański
  • Brenda Schultz-McCarthy (ur. 1970) – tenisistka holenderska
  • Cormac McCarthy (ur. 1933) – pisarz amerykański
  • Eugene McCarthy (1916–2005) – amerykański polityk
  • John McCarthy (ur. 1927) – informatyk amerykański
  • Joseph McCarthy (1908–1957) – amerykański polityk, znany z polityki maccartyzmu
  • Mary McCarthy (1912–1989) – pisarka amerykańska
  • Melissa McCarthy (ur. 1970) – amerykańska aktorka
  • Mick McCarthy (ur. 1959) – irlandzki piłkarz i trener piłkarski
  • Pete McCarthy (1951–2004) – brytyjski dziennikarz i pisarz

Wikipedia


mccartney

[czytaj: makkartnej] nazwisko


SJP.pl


mcchecki

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z Mcchetą, dotyczący Mcchety

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Mccheta ż.

Wiktionary


mccheta

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) geogr. adm. miasto we wschodniej Gruzji, stolica regionu Mccheta-Mtianetia;

Wiktionary

Mccheta (gruz. მცხეთა) – miasto we wschodniej Gruzji, przy ujściu rzeki Aragwy do Kury; stolica regionu Mccheta-Mtianetia.

Wikipedia

Powiązane:

 przym. mcchecki

Wiktionary


mccheta-mtianetia

rzeczownik, nazwa własna

 (1.1) adm. geogr. region administracyjny w północnej Gruzji, ze stolicą w Mcchecie;

Wiktionary

Mccheta-Mtianetia (gruz. მცხეთა-მთიანეთის მხარე) – region administracyjny w północnej Gruzji, ze stolicą w Mcchecie. Przez cały ten region przebiega Gruzińska Droga Wojenna – główny szlak prowadzący z Tbilisi do Władykaukazu, przechodzący w poprzek Wielkiego Kaukazu.

Wikipedia


mcdonald

[czytaj: makdonald] bar firmy McDonald's


SJP.pl


mcdonald's

[czytaj: makdonalds] sieć barów


SJP.pl


mcdonaldyzacja

[czytaj: makdonaldyzacja] przyjmowanie na świecie amerykańskiego stylu życia, głównie postaw konsumpcyjnych; macdonaldyzacja, makdonaldyzacja


SJP.pl

Makdonaldyzacja – proces stopniowego upowszechniania się zasad działania znanych z barów szybkiej obsługi (uosabianych przez sieć McDonald’s) we wszystkich dziedzinach życia społecznego w Stanach Zjednoczonych i na całym świecie.

Tematem makdonaldyzacji zainteresował się George Ritzer już w latach 60. XX wieku. Zjawisko makdonaldyzacji, powiązane z procesem globalizacji, szybko rozpowszechniło się w większości krajów. Makdonaldyzację poprzedziła racjonalizacja i biurokracja.George Ritzer zetknął się z tym elementem kulturowym w 1959, dostrzegł ten system i zaczął doszukiwać się podobnych reguł w innych miejscach, np. na placu zabaw, w szpitalu, przychodni. Stwierdził, że makdonaldyzacja nie jest nowym zjawiskiem, ale stanowi rozwinięcie racjonalizacji, oraz że systemy racjonalne zaczęły dominować i nie ma od nich ucieczki, tzw. „żelazna klatka”. Teoria makdonaldyzacji została sformułowana przez Ritzera w 1993 w książce pt. „Mcdonaldyzacja społeczeństwa”. Autor uważał, że zjawisko to dotyczy wszystkiego, zarówno życia codziennego, politycznego, jak i spraw wiary.

Wikipedia


mcensk

miasto w Rosji; Mceńsk


SJP.pl

Mcensk (ros. Мценск) – miasto w Rosji, w obwodzie orłowskim, nad rzeką Zuszą. Ludność 47 807 (2002).

Po raz pierwszy wspomniany w 1147 jako gród księstwa czernihowskiego. W 1238 zdobyty przez Mongołów. Od 1320 należał do Wielkiego Księstwa Litewskiego. Pod koniec XV w. dwukrotnie najeżdżany przez wojska moskiewskie. Od 1505 w składzie Wielkiego Księstwa Moskiewskiego, a od 1547 w Rosji. W 1778 uzyskał prawa miejskie.

Wikipedia


mceński

Mceńsk


SJP.pl

Patrz:

Mceńsk

mch

skrót od: Księga Machabejska (1, 2) - jedna z ksiąg biblijnych, wchodząca w skład Starego Testamentu


SJP.pl

skrót

 (1.1) = bibl. Księga Machabejska

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈcɕɛ̃ŋɡa ˌmaxaˈbɛjska, AS: ḱśŋga maχabei ̯ska

Wiktionary


mchat

[czytaj: mchat] skrót od rosyjskiego: Moskowskij Chudożestwiennyj Akadiemiczieskij Tieatr, Moskiewski Artystyczny Teatr Akademicki


SJP.pl

skrótowiec, rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) = teatr. hist. Moskiewski Akademicki Teatr Artystyczny;

Wiktionary


mchowaty

przypominający puszystością lub miękkością mech


SJP.pl


mchowice

Mchowice – wieś w Polsce położona w województwie łódzkim, w powiecie łęczyckim, w gminie Piątek.

Wieś archidiakona kapituły kolegiaty łęczyckiej w powiecie łęczyckim województwa łęczyckiego w końcu XVI wieku. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa płockiego.

Wikipedia


mchówko

Mchówko – wieś w Polsce położona w województwie mazowieckim, w powiecie przasnyskim, w gminie Przasnysz. Wieś ma status sołectwa.

W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa ostrołęckiego.

Wierni Kościoła rzymskokatolickiego należą do parafii św. Wojciecha w Przasnyszu.

Wikipedia


mchowo

W Polsce
  • Mchowo – wieś w woj. mazowieckim, w pow. przasnyskim, w gminie Przasnysz
  • Mchowo – wieś w woj. wielkopolskim, w pow. kolskim, w gminie Babiak
  • Mchowo – dawna gromada

Wikipedia


mchowy

przymiotnik od: mech


SJP.pl


mchuś

rozciągnik mchuś - gatunek pająka z rodziny skakunowatych


SJP.pl


mchy

1. roślina zarodnikowa, rośnie gromadnie tworząc darnie w miejscach wilgotnych i zacienionych;
2. przenośnie: puch, meszek;
3. sierść na wyrastających porożach zwierzyny płowej; scypuł


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj niemęskoosobowy, liczba mnoga

 (1.1) syst. bot. nazwa systematyczna|Bryophyta|Schimp.|ref=tak., gromada roślin telomowych obejmująca niewielkie organizmy, przeważnie żyjące skupiskowo w ocienionych i wilgotnych miejscach;

Wiktionary

Mchy (Bryophyta) – gromada roślin telomowych obejmująca małe, osiągające od 1 do 10 cm wysokości organizmy, przeważnie żyjące skupiskowo w ocienionych i wilgotnych miejscach. Nie wykształcają one prawdziwych liści, łodyg czy korzeni, zamiast nich posiadają listki (mikrofile), łodyżki oraz chwytniki, spełniające podobne funkcje, lecz mające odmienną budowę. W rozwoju mchów wyróżnia się dwa następujące po sobie pokolenia: dominujący gametofit (pokolenie haploidalne) wytwarzający gametangia – plemnie i rodnie oraz zależny od niego sporofit (pokolenie diploidalne) wytwarzający zarodniki.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) W sumie opisanych zostało dotychczas około 13 tysięcy gatunków mchów występujących na świecie.

 (1.1) Głównie dzięki mchom (zwłaszcza torfowcom) możliwy jest rozwój torfowisk, a tym samym odkładanie torfu.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. mech mrz., meszek mrz., mszak mrz., omszenie n.

 czas. omszeć dk., omszyć dk.

 przym. mszysty, mchowy, omszały, omszony

Wiktionary


mck

skrót od:
1. Młodzieżowe Centrum Kultury;
2. Międzynarodowy Czerwony Krzyż


SJP.pl

skrótowiec

 (1.1) = Miejskie Centrum Kultury

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ɛ̃m‿t͡sɛ‿ˈka, AS: ẽm‿ce‿ka

Wiktionary


mclaren

[czytaj: maklaren] samochód marki McLaren


SJP.pl


mclaughlin

nazwisko


SJP.pl


mcnair

[czytaj: mikner] nazwisko


SJP.pl


mcpraca

[czytaj: makpraca] słabo płatna praca bez możliwości rozwoju zawodowego; makpraca


SJP.pl

McJob (pol. McPraca) – potoczne określenie niskopłatnej pracy niewymagającej dużych umiejętności, bez szans na awans (według Merriam-Webster’s Collegiate Dictionary z 2003). Termin pochodzi od McDonald’s, nazwy amerykańskiej sieci barów typu fast food, działającej na całym świecie i zatrudniającej w 31 tys. barów około pół miliona osób. Dodatkowe cechy charakterystyczne dla McPracy to wysoka fluktuacja pracowników, duża kontrola sprawowana przez kierowników oraz brak perspektyw zawodowych.

Wikipedia


mcqueen

nazwisko


SJP.pl


md

symbol mendelewu, pierwiastka chemicznego


SJP.pl

Mendelew (Md, łac. mendelevium) – pierwiastek chemiczny z grupy aktynowców w układzie okresowym. Nazwa pochodzi od nazwiska chemika Dmitrija Mendelejewa. Czasami w literaturze jest stosowany błędny symbol Mv.

Pierwiastek otrzymano po raz pierwszy w 1955 r. pod kierunkiem Alberta Ghiorso z Berkeley w Kalifornii, USA bombardując 253Es cząstkami α.

Wikipedia


mda

skrót od: Monochrome Display Adapter, w informatyce: dawny system tworzenia obrazu komputerowego, w którym tekst był widoczny na jednokolorowym ekranie


SJP.pl


mdi

skrót od: Multiple Document Interface, w informatyce: typ programu umożliwiającego jednoczesną pracę z wieloma dokumentami, widocznymi w różnych oknach


SJP.pl


mdk

skrót od:
1. Miejski Dom Kultury;
2. Młodzieżowy Dom Kultury


SJP.pl

skrótowiec

 (1.1) = Młodzieżowy Dom Kultury

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ɛ̃m‿dɛ‿ˈka, AS: ẽm‿de‿ka

Wiktionary


mdlący

o zapachu lub smaku: nieprzyjemny, słodkawy, wywołujący mdłości


SJP.pl


mdleć

tracić przytomność, najczęściej na skutek braku tlenu w mózgu


SJP.pl

czasownik nieprzechodni niedokonany

 (1.1) tracić przytomność, najczęściej na skutek braku tlenu w mózgu

 (1.2) tracić siłę, słabnąć, drętwieć

Wiktionary

Wymowa:

IPA: mdlɛt͡ɕ, AS: mdleć

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. mdlenie n., omdlenie n.

 czas. omdlewać ndk., omdleć dk., zemdleć dk.

Wiktionary


mdlej

tracić przytomność, najczęściej na skutek braku tlenu w mózgu


SJP.pl


mdlejący

tracić przytomność, najczęściej na skutek braku tlenu w mózgu


SJP.pl


mdlenie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|mdleć.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈmdlɛ̃ɲɛ, AS: mdlńe

Wiktionary

Powiązane:

 czas. mdleć

 rzecz. omdlenie n.

Wiktionary


mdlić

pobudzać do wymiotów


SJP.pl

czasownik niewłaściwy nieprzechodni niedokonany (dk. brak)

 (1.1) powodować mdłości

 (1.2) powodować uczucie niesmaku lub wstrętu

czasownik właściwy przechodni niedokonany (dk. brak)

 (2.1) daw. czynić mdłym, osłabiać

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. mdłość ż., mdłości nmos.

 przym. mdlący, mdławy

 przysł. mdło

Wiktionary


mdm

Marszałkowska Dzielnica Mieszkaniowa


SJP.pl


mdma

skrótowiec, rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) = chem. metylenodioksymetamfetamina

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) ecstasy, XTC

Wiktionary


mdr

skrót od: Księga Mądrości - jedna z ksiąg biblijnych, wchodząca w skład Starego Testamentu


SJP.pl

skrót

 (1.1) = bibl. Księga Mądrości

Wiktionary

Przykłady

składnia.

kolokacje.

synonimy.

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

frazeologia.

etymologia.

uwagi. BibliaPL.

tłumaczenia.

* esperanto: (1.1) Saĝ

źródła.

== Mdr (język czeski.) ==

wymowa.

znaczenia.

skrót

 (1.1) = bibl. Kniha Moudrosti → Księga Mądrości

odmiana.

 (1.1) nieodm.

przykłady.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈcɕɛ̃ŋɡa mɔ̃nˈdrɔɕʨ̑i, AS: ḱśŋga mõndrośći

Wiktionary


mdyn

skrót od: megadyna (odczytywany jako cały, odmieniany wyraz)


SJP.pl


mdzewko

Mdzewko – wieś sołecka w Polsce położona w województwie mazowieckim, w powiecie mławskim, w gminie Strzegowo.

W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa ciechanowskiego.

Wikipedia


mdzewo

Mdzewo – wieś sołecka w Polsce położona w województwie mazowieckim, w powiecie mławskim, w gminie Strzegowo. Leży przy drodze wojewódzkiej nr 587.

W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa ciechanowskiego.

Wikipedia


mdławiej

stopień wyższy od przysłówka: mdławo


SJP.pl


mdławo

przysłówek

 (1.1) odprzym. zwykle o świetle, źródle światła: nieco mglisto, niewyraźnie, nikło, słabo świecąc

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Brzmią galopy, wiatr szumi, księżyc mdławo świeci.

 (1.1) Na dworze jeszcze chmurno — gwiazdy z rzadka świecą — a coraz bledziej i mdławiej, — bo mają to w przyrodzeniu swoim, że choć noc całą jasno świecą, to nad ranem gasną — a jeno gwiazda jutrzenna, już co dalej, to jaśniejsza, aż do wzejścia słońca.

Wiktionary

Powiązane:

 przym. mdławy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) mgliście, nikle

Wiktionary


mdławość

mdławy


SJP.pl

Patrz:

mdławy

mdławy

trochę mdły


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) nieco mdły, mdlący, wywołujący nudności

 (1.2) zwykle o świetle, źródle światła: nieco mglisty, niewyraźny, nikły, słabo świecący

 (1.3) mało wyrazisty, mało intensywny

 (1.4) daw. słaby, bezsilny

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Tu moja opiekunka połówką pociętej plastykowej butelki nabiera rozrzutnie mdławej, mydlanej zawiesiny, w której właśnie siedzę, aby mnie nią obficie polać.

 (1.1) Jak rozpoznać [kogo, co palił marihuanę lub haszysz]: lekko powiększone źrenice, przekrwione spojówki, gadatliwość, przyrost apetytu, wesołkowatość, chwiejność nastroju, opóźnione reakcje, słodko-mdławy zapach utrzymujący się we włosach, częste palenie kadzidełek w mieszkaniu dla zamaskowania dymu z papierosa z marihuaną, fajeczki, fifki, bibułki.

 (1.1) Patrzy na wpółuchylone drzwi komory, z której aż bije zapach stęchlizny i mdławy odór psującego się sadła.

 (1.2) Widziszże tę równinę, miejsce spustoszenia, / Gdzie się smutny mdławego błysk iskrzy płomienia?

 (1.2) Tylko małe lampki, wiszące u stropu, rzucały mdławe blaski na ściany bielone, na których gdzieniegdzie czernił się krzyż drewniany.

 (1.2) Lecz w jednej z komnat, jak w grobie zamkniętym, / Ciche drżą modły, mdława lampa płonie.

 (1.2) Ciemność zaległa wszystkie pokoje na piętrach i na dole — przez brudne tylko szyby i zakopcone, jakby dymem czasu, przebijało się mdławe światło księżyca w kwadrze i rzucało dziwaczne cienie na marmurowych posadzkach, od różnych przedmiotów odbite.

 (1.3) Piękny obraz olejny [Heinricha Friedricha] Fügera malowany również na papierze i pod wpływem dzieł [Francisca de] Zurbarána, przedstawiający św. Brunona [z Kwerfurtu], klęczącego w grocie przy modlitwie (106X77 ctm.) posiada galeria hr. Miączyńskiego (Dzieduszyckich). Jest to obraz z epoki późniejszej, wiedeńskiej, kiedy zarzuca on już owe zbyt rozpływające się, mdławe, przesłodzone tony i kontury (Magdalena — Wiedeń), a zaczyna być bardziej samym sobą tj. dzielnym i rzetelnym malarzem, jakim jest zwykle w przepysznych swoich portretach.

 (1.4) — O tym inną razą / Mówić będziemy, a przekonam ciebie, / Że smutek serca… / — Niechaj cię pogrzebie, / Mdława istoto. Nic niech nic zabije; / A twój grobowiec zamknie nic.

Wiktionary

Powiązane:

 przysł. mdławo

 czas. mdlić

 rzecz. mdłości

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) mdły

 (1.2) nikły

 (1.3) nijaki

 (1.4) słaby

Wiktionary


mdłość

brak wyrazu, wyrazistości, ekspresji; bezbarwność, nijakość


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) stpol. słabość

Wiktionary

Wymowa:

IPA: mdwɔɕt͡ɕ, AS: mdu̯ość

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. omdlenie n., mdłości

 czas. mdlić

 przym. mdły

Wiktionary


mdłości

nieprzyjemny stan przy zbliżaniu się wymiotów; nudności


SJP.pl

rzeczownik, liczba mnoga

 (1.1) fizj. stan wywołany przez czynniki fizyczne lub psychiczne poprzedzający wymioty;

Wiktionary

  • nudności
  • Mdłości – utwór autorstwa Sartre’a

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Jego zachowanie przyprawiło niektórych widzów o mdłości.

 (1.1) Gołąbek wymiotny nie należy do najsilniej trujących grzybów, jednak po zjedzeniu nawet małej ilości powoduje bóle brzucha, mdłości i wymioty.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈmdwɔɕt͡ɕi, AS: mdu̯ośći

Wiktionary

Powiązane:

 czas. mdlić

 przym. mdlący, mdławy

 rzecz. mdłość ż.

 przysł. mdło

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) nudności

Wiktionary


mdłosłodki

mdląco, ckliwie słodki


SJP.pl


mdłozielony

nieintensywnie zielony; jasnozielony, bladozielony, mglistozielony, zielonawy, zielonkawy


SJP.pl


mdły

1. bez wyrazistego smaku;
2. powodujący mdłości; mdlący;
3. książkowo:
a) o świetle: słabo świecący, zamglony, mglisty;
b) pozbawiony wyrazu, ekspresji; nijaki, bezbarwny


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) bez wyrazistego smaku

 (1.2) powodujący mdłości

 (1.3) książk. o świetle: słabo świecący, zamglony, mglisty

 (1.4) książk. pozbawiony wyrazu, ekspresji; nijaki, bezbarwny

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Odrazą napawa ją befsztyk krwisty, przepada natomiast za oleistą, mdłą chałwą.

 (1.3) Na hełmy, na bagnety siąpił mdły i rozpylony odblask latarń.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: mdwɨ, AS: mdu̯y

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. omdlenie n., mdłość ż.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) bez smaku, nijaki

 (1.2) mdlący

 (1.3) matowy, mglisty, miękki, nikły, przyćmiony, przydymiony, przygasły, rozmyty, rozproszony, skąpy, słabiuteńki, słabiutki, wątły, wyblakły, zetlały

 (1.4) bez wyrazu, bezbarwny, bezkrwisty, pot. bezpłciowy, blady, nijaki

Wiktionary


me

odgłos przypominający zwierzęce meczenie, m.in. kozy; mee


SJP.pl

skrótowiec

 (1.1) = Mistrzostwa Europy

Wiktionary

  • .me – krajowa domena internetowa najwyższego poziomu przypisana dla Czarnogóry
  • Me – oznaczenie grupy metylowej
  • Me – oznaczenie punktu antropometryczneego menton
  • Me – jedna z nazw ludu Ekari
  • Me – znak japońskich sylabariuszy
  • Me – prawa, które według wierzeń sumeryjskich zostały dane ludziom przez bogów

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Ostatnie ME w piłce nożnej wygrała reprezentacja Hiszpanii.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: mʲiˈsṭʃɔstfa ɛwˈrɔpɨ, AS: mʹisṭšostfa eu̯ropy

Wiktionary


mead

Osoby:

  • Carver Mead (ur. 1934) – informatyk amerykański
  • Elwood Mead (1858-1936) – polityk amerykański, w latach 1924-1936 rządowy komisarz Biura ds. Melioracji USA (United States Bureau of Reclamation)
  • George Mead (1863-1931) – amerykański filozof, socjolog i psycholog
  • Jon Mead (ur. 1967) – kanadyjski curler, mistrz świata z 2011
  • Margaret Mead (1901-1978) – uczona amerykańska, antropolog

Wikipedia


meander

1. zakole rzeki;
2. ciągły ornament charakterystyczny dla sztuki greckiej;
3. przenośnie: zawiłość


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna

 (1.1) geogr. hydron. kręta rzeka w zachodniej Turcji, przepływająca przez Frygię, Karię i Jonię;

Wiktionary

  • meander – rodzaj ornamentu
  • meander – forma korytarza jaskini
  • meander – forma koryta rzeki
  • meander – rodzaj wiersza
  • Meander – amsterdamskie centrum mieszkalno-biurowe powstałe na zrewitalizowanym terenie przemysłowym
  • „Meander” – polskie czasopismo filologiczne
  • Meander – jaskinia w skale Szlachcicowa w Ojcowskim Parku Narodowym
  • Meander – rzeka w zachodniej Turcji

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Rzeka Meander tworzy liczne meandry.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. meander mrz.

 czas. meandrować ndk.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) Menderes, Mendres

Wiktionary


meandrować

tworzyć meandry na rzece


SJP.pl

czasownik nieprzechodni niedokonany

 (1.1) geogr. o rzece tworzyć meandry

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Rezerwat położony jest w zakolu silnie meandrującej rzeki Wdy w jej bardzo wąskim przesmyku.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Meander mrz., meander mrz., meandryczność ż., meandrowanie n.

 przym. meandryczny, meandrowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) wić się

Wiktionary


meandrowaty

1. pełen zakrętów, załamań; kręty;
2. pełen zakoli - półkolistych zakrętów koryta rzecznego;
3. pełen zawiłości, skomplikowany, nieoczywisty


SJP.pl


meandrowce

podgromada dużych wymarłych płazów tarczogłowych; stegocefale, labiryntodonty


SJP.pl

Labiryntodonty, płazy tarczogłowe, meandrowce (Labyrinthodontia) – podgromada wymarłych płazów, żyjących od późnego dewonu do końca wczesnej kredy. Pierwsze labiryntodonty znane są z franu. Płazy te były szczególnie liczne w karbonie i triasie. Na początku jury grupa ta mocno podupadła na skutek konkurencji ze strony krokodylomorfów i od tej pory istniała tylko w dość izolowanej Australii. Dobrze zbudowane, masywne, o długości ciała do 5,0 m i masie do 0,5 tony. Prowadziły ziemnowodny tryb życia, niektóre rodzaje były zwierzętami słodkowodnymi. Nie istniały gatunki w pełni morskie, choć niektóre mogły żyć w deltach. Wszystkie labiryntodonty były drapieżnikami. Były to pierwsze, jeszcze bardzo prymitywne płazy, wywodzące się od ryb trzonopłetwych; posiadały wiele cech rybich. Wywodzą się od nich współczesne płazy i gady (patrz: sejmuria).

Wikipedia


meandrowy

przymiotnik od: meander


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) w kształcie meandrów

 (1.2) o rzece tworzący zakola

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Ramę ozdobimy jakimś meandrowym wzorem.

 (1.2) Przelatując nad Turcją, widzieliśmy kilka meandrowych rzek.

Wiktionary

Powiązane:

 czas. meandrować ndk.

 rzecz. meander mrz., meandrowanie n., meandryczność ż.

 przym. meandryczny

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) meandryczny

Wiktionary


meandry

1. zakole rzeki;
2. ciągły ornament charakterystyczny dla sztuki greckiej;
3. przenośnie: zawiłość


SJP.pl

  • meander – rodzaj ornamentu
  • meander – forma korytarza jaskini
  • meander – forma koryta rzeki
  • meander – rodzaj wiersza
  • Meander – amsterdamskie centrum mieszkalno-biurowe powstałe na zrewitalizowanym terenie przemysłowym
  • „Meander” – polskie czasopismo filologiczne
  • Meander – jaskinia w skale Szlachcicowa w Ojcowskim Parku Narodowym
  • Meander – rzeka w zachodniej Turcji

Wikipedia


meandryczność

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) odczas. cecha tego, co meandruje

Wiktionary

Powiązane:

 czas. meandrować ndk.

 rzecz. meander mrz., meandrowanie n.

 przym. meandryczny, meandrowy

Wiktionary


meandryczny

1. mający kształt meandrów, wijącej się rzeki lub ornamentu w formie ciągłej, załamującej się pod kątem prostym linii;
2. skomplikowany, trudny do zrozumienia; pokrętny, zawikłany


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) w kształcie meandrów

Wiktionary

Powiązane:

 czas. meandrować ndk.

 rzecz. meander mrz., meandrowanie n., meandryczność ż.

 przym. meandrowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) meandrowy

Wiktionary


meandryna

rodzaj korala morskiego z rzędu madreporowców; wądolnica, labiryntnica


SJP.pl


meatware

[czytaj: mitłer] środowiskowo: człowiek jako część systemu komputerowego; wetware


SJP.pl


mebel

sprzęt użytkowy przeznaczony do wyposażenia wnętrz mieszkalnych i publicznych


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) ruchomy sprzęt użytkowy przeznaczony do wyposażenia pomieszczeń;

Wiktionary

Mebel – sprzęt użytkowy przeznaczony do wyposażenia wnętrz mieszkalnych i publicznych. W odróżnieniu od stałych elementów wyposażenia wnętrz (schody, boazeria) meble są ruchomościami. Oprócz cech użytkowych meble posiadają też walory dekoracyjne, reprezentacyjne.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) W pomieszczeniu znajdowały się trzy meble: stół i dwa krzesła.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈmɛbɛl, AS: mebel

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. meblarstwo n., meblowanie n., umeblowanie n., przemeblowanie n., meblarz m., meblarka ż.

:: zdrobn. mebelek m.

 czas. meblować ndk., umeblować dk.

 przym. meblowy, meblarski

Wiktionary

Synonimy:

antonimy.

hiperonimy.

 (1.1) sprzęt

hiponimy.

 (1.1) stół, stolik, krzesło, taboret, stołek, ryczka, szafa, szafka, witrynka, komoda, etażerka, kredens, półka, biblioteczka, ława, ławka, łóżko, kanapa, fotel, łóżeczko, kołyska, bieliźniarka, sofa, szezlong, tapczan, wersalka, meblościanka, regał, pufa, biurko, wieszak, toaletka, segment, siedzisko, podnóżek, kwietnik, leżanka, półkotapczan, szafkotapczan, kozetka, łóżko piętrowe, otomana, skrzynia, serwantka, sekretarzyk, pulpit, konfesjonał, klęcznik, tron

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

 rzecz. meblarstwo n., meblowanie n., umeblowanie n., przemeblowanie n., meblarz m., meblarka ż.

:: zdrobn. mebelek m.

 czas. meblować ndk., umeblować dk.

 przym. meblowy, meblarski

frazeologia.

etymologia.

 etym|niem|Möbel., etym|franc|meuble. < etym|łac|mobilis. → ruchomy

uwagi.

 por|ebenistyka|ebenista.

tłumaczenia.

* angielski: (1.1) (a piece of) furniture

* arabski: (1.1) lm. أثاث

* baskijski: (1.1) altzari

* białoruski: (1.1) мэбля ż.

* czeski: (1.1) nábytek m.

* duński: (1.1) møbel n.

* esperanto: (1.1) meblo

* francuski: (1.1) meuble m.

* hiszpański: (1.1) mueble m.

* jidysz: (1.1) מעבל n. lub lm. (mebl)

* koreański: (1.1) 가구

* niemiecki: (1.1) Möbel n.

* nowogrecki: (1.1) έπιπλο n.

* rosyjski: (1.1) мебель ż.

* szwedzki: (1.1) möbel w.

* turkmeński: (1.1) mebel

* ukraiński: (1.1) меблі

* wilamowski: (1.1) mebl n.

* włoski: (1.1) mobile m.

źródła.

== mebel (język turkmeński.) ==

ortografie.

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik

 (1.1) mebel

odmiana.

przykłady.

składnia.

kolokacje.

synonimy.

Wiktionary


mebelek

zdrobnienie od: mebel


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) zdrobn. od: mebel

 (1.2) mebel-zabawka

Wiktionary

Przykłady

 (1.2) Tonia dostała nowe mebelki dla lalki.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: mɛˈbɛlɛk, AS: mebelek

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. mebel m., meblarstwo n., meblowy m., meblowanie n., umeblowanie n., meblarka ż.

 czas. meblować ndk., umeblować dk.

 przym. meblowy, mebelkowy, meblarski

Wiktionary


mebelkowy

przymiotnik od: mebelek


SJP.pl


meblarka

środowiskowo: wyrób mebli; meblarstwo


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) środ. stolarstwo meblowe

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. mebel, mebelek

 przym. meblowy

 czas. meblować

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) stolarstwo meblowe

Wiktionary


meblarnia

1. zakład lub dział fabryczny produkujący meble;
2. magazyn z meblami używanymi w przedstawieniach teatralnych


SJP.pl


meblarski

dotyczący meblarza, meblarstwa


SJP.pl


meblarstwo

Meblarstwo – dziedzina wytwórczości dotycząca elementów wyposażenia wnętrz, głównie mebli.

W zależności od stopnia skomplikowania konstrukcji, ornamentów, sposobów wykończenia, użytych narzędzi czy materiałów wyroby meblarskie można podzielić na sprzęty samorodne lub dzieła sztuki użytkowej. Jako dzieła sztuki podlegają zmianom stylowym, podobnie jak inne dziedziny artystyczne.

Wikipedia


meblarz

rzemieślnik wyrabiający meble


SJP.pl

  • Oddział PTTK „Meblarz” w Swarzędzu – terenowa jednostka Polskiego Towarzystwa Turystyczno-Krajoznawczego
  • Stolarz meblowy – zawód

Wikipedia


meble

sprzęt użytkowy przeznaczony do wyposażenia wnętrz mieszkalnych i publicznych


SJP.pl

Mebel – sprzęt użytkowy przeznaczony do wyposażenia wnętrz mieszkalnych i publicznych. W odróżnieniu od stałych elementów wyposażenia wnętrz (schody, boazeria) meble są ruchomościami. Oprócz cech użytkowych meble posiadają też walory dekoracyjne, reprezentacyjne.

Wikipedia


meblisko

zgrubienie od: mebel


SJP.pl


meblościanka

zestaw szafek i regałów tworzących zabudowę ściany albo oddzielający część wnętrza


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) zestaw mebli, zazwyczaj składający się z kilku elementów, które są ze sobą połączone i tworzą jedną, spójną całość

Wiktionary

Meblościanka – mebel spopularyzowany w Polsce w latach 70. i 80. XX wieku. Meblościanka składa się z kilku segmentów meblowych, ze względów oszczędnościowych posiadających wspólne elementy pionowe - ścianki boczne. Nazwa odnosi się do tego, że po zmontowaniu mebel stanowił „ścianę”.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Współczesne meblościanki mogą być bardziej zróżnicowane pod względem designu i funkcjonalności.

Wiktionary


meblować

wstawiać meble


SJP.pl

czasownik przechodni niedokonany (dk. umeblować)

 (1.1) urządzać wnętrze meblami

czasownik zwrotny niedokonany meblować się (dk. umeblować się)

 (2.1) meblować własne wnętrze

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Meblujemy gabinet ojca od kilku dni.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. meblowanie n.

 czas. umeblować

Wiktionary


meblowanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|meblować.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. mebel m., mebelek mrz.

 czas. meblować ndk.

 przym. meblowy

Wiktionary


meblowóz

furgon przystosowany do transportu mebli


SJP.pl


meblowy

przymiotnik od: mebel


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) dotyczący mebli

Wiktionary

Wymowa:

IPA: mɛˈblɔvɨ, AS: meblovy

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. meblarka ż., meblowanie n., mebelek mrz., mebel

Wiktionary


mec.

skrót od: mecenas


SJP.pl

skrót

 (1.1) = mecenas

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Mec. Jacek Wilk wniósł dziś w tej sprawie apelację.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) adw.

Wiktionary


mecenas

1. inaczej adwokat;
2. osoba, która wspiera rozwój sztuki czy nauki, np. poprzez kształcenie młodych talentów


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) osoba lub instytucja, która finansuje artystę, rzadziej również naukowców (sprawuje mecenat);

 (1.2) pot. adwokat, radca prawny, doradca podatkowy, rzecznik patentowy (tytuł umieszczany przed nazwiskiem);

Wiktionary

  • Mecenas, przyjaciel cesarza Oktawiana
  • mecenas (prawnik)
  • mecenas sztuki
  • Mecenas (imię greckie).

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Stanisław August Poniatowski był wielkim mecenasem kultury.

 (1.2) Mecenas Kowalski to znakomity specjalista od prawa karnego.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: mɛˈt͡sɛ̃nas, AS: mecnas

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. mecenasostwo n., mecenasowa ż., mecenat m.

 przym. mecenacki

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) sponsor, patron, opiekun

 (1.2) skrót mec.

Wiktionary


mecenaska

mecenas


SJP.pl

Patrz:

mecenas

mecenasostwo

1. stanowisko, zawód mecenasa;
2. wspieranie artystów, pisarzy, uczonych


SJP.pl


mecenasowa

potocznie: żona mecenasa


SJP.pl


mecenasowy

mecenas (rzadko); mecenasowski


SJP.pl


mecenat

patronat nad sztuką, literaturą i nauką, sprawowany przez państwo lub jakąś instytucję


SJP.pl

Mecenat − opieka wpływowych i bogatych miłośników, amatorów literatury i sztuki nad twórcami. Na ogół łączona z finansowym wspieraniem tych osób i ich poczynań.

W potocznym użyciu mecenasem jest nazywany protektor artystów, pisarzy i uczonych, osoba dbająca o rozwój sztuki, literatury, nauki. Określenie pochodzi od nazwiska Gajusza Cilniusza Mecenasa, opiekuna artystów i poetów, przyjaciela i doradcy Oktawiana Augusta.

Wikipedia


mech

1. roślina zarodnikowa, rośnie gromadnie tworząc darnie w miejscach wilgotnych i zacienionych;
2. przenośnie: puch, meszek;
3. sierść na wyrastających porożach zwierzyny płowej; scypuł


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) bot. drobna, niewielka roślina zarodnikowa żyjąca w ocienionych i wilgotnych miejscach

 (1.2) przen. małe, delikatne i gęste włoski

rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy

 (2.1) sf. robot sterowany przez człowieka

Wiktionary

Belgia:

  • Méch-divant-Vierton – walońska nazwa gminy Meix-devant-Virton
  • Méch-li-Tîxhe – walońska nazwa miejscowości Meix-le-Tige

Osoby:

  • Mech – faraon
  • Cezary Mech – polski polityk, ekonomista
  • David Mech – amerykański biolog
  • Krzysztof Mech – polski filozof
  • Leszek Mech – polski scenarzysta
  • Władysław Mech – polski prawnik

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Mchy rosną przeważnie na torfowiskach.

 (2.1) Musisz teraz podążać za mechem, który w jednym miejscu odblokuje z użyciem zamontowanych broni dalsze przejście.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: mɛx, AS: meχ

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. mszak m.

:: zdrobn. meszek m.

 przym. mszysty, mchowy, omszały, omszony, mechowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.2) puch, puszek, meszek

Wiktionary


mech.

skrót od: mechanika, mechaniczny


SJP.pl


mecha

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) daw. zob. miód pitny.

Wiktionary

Mechy (jap. メカ meka; ang. mechanical robot) – duże, najczęściej humanoidalne roboty, sterowane przez umieszczonego w jego wnętrzu pilota, autonomicznie bądź też zdalnie.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Jak mnie mecha we środku lepiej zagrzeje, a po kościach pójdzie — może wstać będę mógł, — dodał Suła.

Wiktionary


mechacić

1. sprawiać, że tkanina staje się kosmata, pokrywa się meszkiem;
2. mechacić się - o tkaninach: pokrywać się meszkiem, stawać się kosmatym


SJP.pl


mechacieć

1. o tkaninie: pokryć się supełkami;
2. dawniej: porastać mechem


SJP.pl


mechanicystyczny

mechanicyzm


SJP.pl

Patrz:

mechanicyzm

mechanicyzm

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) filoz. pogląd postulujący możliwość wyjaśnienia wszystkich zjawisk zachodzących w przyrodzie za pomocą praw i pojęć mechaniki;

Wiktionary

Mechanicyzm – pogląd wywodzący się z XVI-wiecznej filozofii przyrody, zgodnie z którym natura jest zbudowana jak mechanizm. Jest zbiorem materialnych elementów w ruchu, których zachowania wyjaśnia mechanika. To połączenie redukcjonizmu, determinizmu i materializmu.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Powstanie mechanicyzmu wiąże się z początkami nowożytnych nauk przyrodniczych […], a do jego rozwoju przyczyniły się znacząco sukcesy mechaniki Newtonowskiej.

Wiktionary

Powiązane:

 przym. mechanistyczny

 przysł. mechanistycznie

Wiktionary


mechaniczka

mechanik


SJP.pl

Patrz:

mechanik

mechanicznie

przysłówek sposobu

 (1.1) w sposób mechaniczny, za pomocą maszyny

 (1.2) w sposób mechaniczny, podobnie jak maszyna

Wiktionary

Powiązane:

 przym. mechaniczny

 rzecz. mechanik mos./mrz.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) maszynowo

 (1.2) automatycznie, bezmyślnie, machinalnie

Wiktionary


mechaniczny

przymiotnik

 (1.1) związany z mechaniką, opierający się na zasadach mechaniki

 (1.2) związany z mechanizmem, dotyczący mechanizmu

 (1.3) pozbawiony działania woli; automatyczny, machinalny

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Przejście z obsługi ręcznej na mechaniczną oznaczało zwolnienie operatora.

 (1.2) Mechaniczny zgrzyt pompki powodował u mnie cierpnięcie zębów.

 (1.3) Kucharka obierała ziemniaki w sposób całkowicie mechaniczny, zupełnie nie myśląc o tym, co robi.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌmɛxãˈɲit͡ʃnɨ, AS: meχãńičny

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. mechanika ż., mechanizm m., mechanik m., mechanizacja ż., mechanizowanie n.

 czas. mechanizować

 przysł. mechanicznie

Wiktionary

Synonimy:

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

 rzecz. mechanika ż., mechanizm m., mechanik m., mechanizacja ż., mechanizowanie n.

 czas. mechanizować

 przysł. mechanicznie

frazeologia.

etymologia. etym|łac|mechanĭcus. z etym|gr|μηχανικός.

uwagi.

tłumaczenia.

* angielski: (1.1) mechanic, mechanical

* arabski: (1.1) ميكانيكي

* białoruski: (1.1) механічны; (1.2) механічны; (1.3) механічны, аўтаматычны

* czeski: (1.1) mechanický

* duński: (1.1) mekanisk; (1.2) mekanisk; (1.3) mekanisk

* esperanto: (1.1) meĥanika; (1.2) meĥanika

* fiński: (1.1) mekaaninen

* francuski: (1.1) mécanique

* interlingua: (1.1) mechanic

* kaszubski: (1.1) mechaniczny

* niemiecki: (1.1) mechanisch; (1.2) mechanisch; (1.3) mechanisch

* portugalski: (1.1) mecânico

* rosyjski: (1.1) механический; (1.2) механический; (1.3) машинальный

* szwedzki: (1.1) mekanisk; (1.2) mekanisk; (1.3) mekanisk

* ukraiński: (1.1) механічний

* włoski: (1.1) meccanico

źródła.

== mechaniczny (język kaszubski.) ==

wymowa.

znaczenia.

przymiotnik

 (1.1) mechaniczny

odmiana.

przykłady.

składnia.

kolokacje.

synonimy.

Wiktionary


mechanik

1. specjalista w dziedzinie mechaniki;
2. osoba zatrudniona przy obsłudze lub naprawie różnego rodzaju maszyn i urządzeń technicznych


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) osoba, która zajmuje się obsługą oraz naprawą maszyn i urządzeń

 (1.2) specjalista w dziedzinie mechaniki

 (1.3) pot. serwisant w warsztacie naprawy samochodów

 (1.4) żegl. oficer na statku zatrudniony w maszynowni

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (2.1) pot. szkoła zawodowa o profilu mechanicznym

forma rzeczownika.

 (3.1) D. lm. od: mechanika

Wiktionary

Mechanik – osoba zajmująca się projektowaniem, konstruowaniem, budową, eksploatacją, naprawą i modyfikowaniem maszyn, urządzeń i mechanizmów samochodów.

Podział ze względu na wykształcenie:

  • inżynier mechanik
  • technik mechanik
  • robotnik mechanik

Wikipedia

Wymowa:

IPA: mɛˈxãɲik, AS: meχãńik

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. machina ż., mechanizm mrz., mechanika ż., mechaniczność ż., mechanizacja ż., mechanizowanie n., zmechanizowanie n.

 czas. mechanizować ndk., zmechanizować dk.

 przym. mechaniczny, zmechanizowany, mechanistyczny

 przysł. mechanicznie, machinalnie

Wiktionary


mechanika

1. dział fizyki zajmujący się badaniem ruchu i wzajemnego oddziaływania ciał;
2. dział techniki zajmujący się konstrukcją maszyn;
3. sposób działania mechanizmu


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) techn. dział techniki zajmujący się konstruowaniem i budowaniem maszyn i pojazdów;

 (1.2) techn. dział obejmujący mechanikę ośrodków ciągłych i wytrzymałość materiałów

 (1.3) fiz. dział fizyki opisujący ruch i odkształcenie ciał materialnych lub ich części na skutek ich wzajemnych oddziaływań oraz badający stan równowagi między nimi.

 (1.4) sposób działania mechanizmu

 (1.5) inform. model fizyki świata zaimplementowany w grze komputerowej

forma rzeczownika.

 (2.1) D. i B. lp. od: mechanik

Wiktionary

Mechanika (od greckiego mechané - maszyna) — nauka techniczna oraz dział fizyki.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: mɛˈxãɲika, AS: meχãńika

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. mechanizm m., mechanik m., mechanizacja ż., mechanizowanie n.

 przym. mechaniczny

 przysł. mechanicznie

 czas. mechanizować, zmechanizować

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) inżynieria mechaniczna

 (1.2) mechanika techniczna

Wiktionary


mechanistyczny

mechanicyzm


SJP.pl

Patrz:

mechanicyzm

mechanizacja

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) proces zastępowania pracy wykonywanej przez ludzi i zwierzęta przez maszyny

Wiktionary

Mechanizacja − zastępowanie pracy ręcznej przez maszynę, wprowadzanie maszyn i urządzeń mechanicznych. Mechanizacja w przeciwieństwie do automatyzacji nie eliminuje pracy ręcznej, jedynie ją ogranicza. Przykładem mechanizacji jest zastępowanie koni przez maszyny rolnicze.

Wikipedia

Powiązane:

 czas. mechanizować ndk., zmechanizować dk.

 rzecz. mechanik mos./mrz., mechanizator mos., mechanizatorka ż., mechanizm mrz.

 przym. mechaniczny

Wiktionary


mechanizacyjny

związany z mechanizacją


SJP.pl


mechanizator

osoba zajmująca się mechanizacją, wprowadzająca mechanizację do jakiejś dziedziny życia


SJP.pl


mechanizatorka

kobieta zajmująca się mechanizacją, wprowadzająca mechanizację do jakiejś dziedziny życia


SJP.pl


mechanizm

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) techn. zespół pracujących elementów maszyny / urządzenia mających wykonywać określoną czynność

 (1.2) książk. grupa współdziałających wydarzeń, procesów lub zachowań

Wiktionary

Mechanizm (gr. μηχανή 'urządzenie') – zespół współpracujących ze sobą części składowych maszyny lub przyrządu spełniających określone zadanie, jak np. przenoszenie ruchu, sił, sygnałów.

Wiedza opisująca mechanizmy zawarta jest w: teorii mechanizmów i maszyn, inżynierii mechanicznej, inżynierii elektrycznej, inżynierii energetycznej, inżynierii elektronicznej.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Chroboty i zgrzyty mechanizmu nie wróżyły mu długiej żywotności.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: mɛˈxãɲism̥, AS: meχãńism̦

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. mechanika ż., mechanik m., mechanizacja ż., mechanizowanie n., mechanizator m., zmechanizowanie n.

 czas. mechanizować ndk., zmechanizować dk.

 przym. mechaniczny, mechanizacyjny, mechanizmowy

 przysł. mechanicznie

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) maszyneria

 (1.2) zasada

Wiktionary


mechanizmowy

przymiotnik od: mechanizm


SJP.pl


mechanizować

czasownik

 (1.1) zastepować pracę wykonywaną przez ludzi i zwierzęta przez maszyny

Wiktionary

Powiązane:

 przym. mechaniczny

 rzecz. mechanik mos./mrz., mechanizacja ż.

Wiktionary


mechanizowanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|mechanizować.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. zmechanizowanie n., mechanizacja ż., mechanizator m., mechanizm m., mechanika ż., mechanik m.

 czas. mechanizować ndk., zmechanizować dk.

 przym. mechanizacyjny, mechaniczny, mechanizmowy

 przysł. mechanicznie

Wiktionary


mechanoerotyka

ogół przedmiotów, które służą do zwiększenia rozkoszy podczas stosunku płciowego albo masturbacji


SJP.pl


mechanofaktura

rodzaj malarstwa abstrakcyjnego


SJP.pl


mechanofakturowy

przymiotnik od: mechanofaktura


SJP.pl


mechanolamarkizm

Mechanolamarkizm – kierunek neolamarkistyczny, któremu początek dał Eimer publikując w 1888 r. pracę O powstawaniu gatunków w wyniku dziedziczenia nabytych właściwości, nabywanych zgodnie z prawami wzrostu organicznego (Die Entstehung der Arten ....). Swoje poglądy doprecyzował w Otogenezie u motyli (Orthogenesis der Schmetterlinge... - 1897), gdzie przedstawił (w swoim rozumieniu) dowody braku decydującej roli doboru naturalnego w ewolucji biologicznej.

Wikipedia


mechanoreceptor

receptor ciała odbierający bodźce mechaniczne, przekształcający energię mechaniczną i przekazujący ją w postaci impulsu do ośrodkowego układu nerwowego


SJP.pl

Mechanoreceptor – receptor czuciowy odpowiadający za odbiór bodźców mechanicznych, takich jak dotyk, wibracje, rozciąganie. Pod wpływem bodźca następuje zmiana potencjału błony receptora (depolaryzacja). Dostatecznie dużego potencjału receptorowego generuje powstanie impulsu nerwowego w neuronie czuciowym odbierającym sygnał od receptora, który dociera do ośrodkowego układu nerwowego.

Wikipedia


mechanoreceptorowy

przymiotnik od: mechanoreceptor


SJP.pl


mechanoskop

technik kryminalistyczny zajmujący się badaniem śladów narzędzi użytych przy popełnianiu przestępstwa


SJP.pl


mechanoskopia

technika kryminalistyczna zajmujący się badaniem śladów narzędzi użytych przy popełnianiu przestępstwa


SJP.pl

Mechanoskopia (gr. mechané ‘maszyna’ + skopeín ‘patrzeć’) – technika śledcza badająca ślad pozostawiony przez narzędzie użyte przez sprawcę przestępstwa. Każde narzędzie pozostawia na podłożu, z którym się zetknęło, swój niepowtarzalny ślad będący odwzorowaniem wszelkich nierówności, jakie na sobie posiada, powstałych w procesie produkcji lub czynności przystosowujących narzędzie do dokonania przestępstwa. W przypadku gdy podłoże jest twardsze, to ślady mogą powstawać na samym narzędziu.

Wikipedia


mechanoterapia

Mechanoterapia – zastosowanie mechanicznego bodźca w celach terapeutycznych.

Mechanoterapia wykorzystuje proces odbierania i przekazywanie przez komórki ciała sygnału mechanicznego (mechanotransdukcję) w celu zainicjowania procesów naprawy i przebudowy tkanek. W mechanizmie mechanotransdukcji odebrany przez komórki sygnał mechanicznego bodźca przekształcany jest w aktywność elektrochemiczną. Ta, jako bit informacji, może być przetwarzana przez system nerwowy, jak w przypadku priopriocepcji, dotyku, poczucia równowagi i słyszenia.

Wikipedia


mechanotron

lampowy przetwornik mechanoelektryczny o dużej czułości


SJP.pl

Mechanotron – lampa elektronowa, w której jedna z elektrod jest ruchoma, przez co mechaniczne oddziaływanie na tę elektrodę (jej przesunięcie) powoduje proporcjonalną zmianę napięcia lub prądu wyjściowego. Owo przesunięcie może być liniowe bądź rzadziej – kątowe. W najprostszym mechanotronie diodowym oprócz stałej katody występuje ruchoma anoda połączona z trzpieniem wyprowadzonym poprzez elastyczny mieszek na zewnątrz lampy. Ów mieszek zapewnia szczelność lampy. Czułość mechanotronu jest zazwyczaj rzędu dziesiętnych części mA na μm.

Wikipedia


mechari

rasa szybkonogich dromaderów używanych niegdyś w armiach afrykańskich; mehari


SJP.pl


mechatroniczka

mechatronik


SJP.pl

Patrz:

mechatronik

mechatroniczny

przymiotnik

 (1.1) dotyczący mechatroniki

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Biorąc pod uwagę poszczególne kierunki powodzeniem cieszyły się: mechatroniczny, zarządzanie informacją, ekonomiczno-administracyjny i socjalny.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. mechatronik mos., mechatronika ż.

Wiktionary


mechatronik

dział inżynierii będący połączeniem mechaniki precyzyjnej, elektroniki, automatyki i robotyki


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) zaw. techn. technik specjalista w dziedzinie wdrażania i eksploatacji urządzeń i systemów automatyki

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Dla wielu osób jest to nadal zawód obco brzmiący i trudny do rozszyfrowania, ale w krajach zachodnich czy Japonii specjaliści mechatronicy są bardzo wysoko cenieni i dobrze opłacani.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. mechatronika ż.

 przym. mechatroniczny

Wiktionary

Synonimy:

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

 rzecz. mechatronika ż.

 przym. mechatroniczny

frazeologia.

etymologia. etymn|pol|mechatronika.

uwagi.

 (1.1) zobacz też: Indeks:Polski - Zawody

tłumaczenia.

* francuski: (1.1) mécatronicien m.

* niemiecki: (1.1) Mechatroniker m.

* słowacki: (1.1) mechatronik m.

* włoski: (1.1) tecnico meccatronico m.

źródła.

odmiana.

przykłady.

składnia.

kolokacje.

synonimy.

Wiktionary


mechatronika

dział inżynierii będący połączeniem mechaniki precyzyjnej, elektroniki, automatyki i robotyki


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) dział techniki, który łączy w sobie elementy mechaniki, budowy maszyn, elektroniki, automatyki, robotyki oraz informatyki;

Wiktionary

Mechatronika – dziedzina nauki, technika interdyscyplinarna, której istotą jest dodawanie rozwiązań elektronicznych do mechanizmów w celu uzyskania możliwie najlepszych efektów.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ˌmɛxaˈtrɔ̃ɲika, AS: meχatrõńika

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. mechatronik mos.

 przym. mechatroniczny

Wiktionary


mechaty

przypominający miękkością mech, pokryty meszkiem; włochaty, kosmaty, puszysty, mechowaty


SJP.pl

przymiotnik jakościowy

 (1.1) pokryty meszkiem; taki jak mech; kosmaty

Wiktionary

Powiązane:

 zob. mech.

Wiktionary


meches

potocznie: żyd, który przeszedł na inną wiarę


SJP.pl


mecheska

potocznie: żydówka, która przeszła na inną wiarę


SJP.pl


mechlin

W Polsce
  • Mechlin – wieś w woj. mazowieckim, w pow. przysuskim, w gminie Gielniów
  • Mechlin – wieś w woj. wielkopolskim, w pow. śremskim, w gminie Śrem
  • Mechlin – gromada

Wikipedia


mechliński

nazwisko


SJP.pl


mechloretamina

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) inaczej: chlormetyna

Wiktionary

Chlorometyna, chlormetyna (łac. chlormethinum) – organiczny związek chemiczny z grupy iperytów azotowych; azotowy analog iperytu siarkowego. Jest związkiem macierzystym dla całej grupy cytostatyków o właściwościach alkilujących.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Mechloretamina stosowana była jako lek przeciwnowotworowy.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌmɛxlɔrɛtãˈmʲĩna, AS: meχloretãmʹĩna

Wiktionary


mechnica

W Polsce
  • Mechnica – wieś w woj. opolskim, w pow. kędzierzyńsko-kozielskim, w gminie Reńska Wieś
  • Mechnica – przysiółek wsi Jegłownik w woj. warmińsko-mazurskim, w pow. elbląskim, w gminie Gronowo Elbląskie
  • Mechnica – dawna gromada

Wikipedia


mechnice

Miejscowości w Polsce

Wg TERYT jest ich 2
  • Mechnice – wieś w woj. opolskim, w pow. opolskim, w gminie Dąbrowa
  • Mechnice – wieś w woj. wielkopolskim, w pow. kępińskim, w gminie Kępno

Zobacz też

  • Mechnica

Wikipedia


mechowacieć

stawać się mechatym; mechacieć, mechacić się


SJP.pl


mechowaty

przypominający miękkością mech, pokryty meszkiem; włochaty, kosmaty, puszysty, mechaty


SJP.pl


mechowce

przedstawiciel podrzędu stawonogów z podgromady roztoczy


SJP.pl

Mechowce (Oribatida) – grupa saprofagicznych stawonogów z podgromady roztoczy. Mechowce stanowią grupę parafiletyczną, ponieważ istnieją mocne dowody (np. obecność homologicznych gruczołów opistonotalnych) na ich wspólne pokrewieństwo z Astigmata. Jednakże ze względu na duże różnice w biologii obu grup roztoczy, wciąż stosuje się tradycyjny podział. Do znanych polskich badaczy, którzy poświęcili swoją działalności naukową mechowcom, zalicza się: Piotra Skubałę i Ziemowita Olszanowskiego.

Wikipedia


mechowiec

przedstawiciel podrzędu stawonogów z podgromady roztoczy


SJP.pl

Mechowiec – wieś w Polsce położona w województwie podkarpackim, w powiecie kolbuszowskim, w gminie Dzikowiec.

W latach 1954–1959 wieś należała i była siedzibą władz gromady Mechowiec, po jej zniesieniu w gromadzie Dzikowiec Stary. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa rzeszowskiego.

Wikipedia


mechowisko

miejsce w lesie porośnięte mchem


SJP.pl


mechowo

W Polsce
  • Mechowo – osada w woj. pomorskim, w pow. kościerski, w gminie Lipusz,
  • Mechowo – wieś w woj. pomorskim, w pow. puckim, w gminie Puck
  • Mechowo – część wsi Wierzenica w woj. wielkopolskim, w powiecie poznańskim, w gminie Swarzędz
  • Mechowo – osada w woj. zachodniopomorskim, w pow. gryfickim, w gminie Płoty
  • Mechowo – wieś w woj. zachodniopomorskim, w pow. kamieńskim, w gminie Golczewo
  • Mechowo – wieś w woj. zachodniopomorskim, w pow. kołobrzeskim, w gminie Rymań
  • Mechowo – wieś w woj. zachodniopomorskim, w pow. pyrzyckim, w gminie Pyrzyce
  • Mechowo – gromada w powiecie kamieńskim
  • Mechowo – gromada w powiecie łobeskim

Wikipedia


mechowy

przymiotnik

 (1.1) gw-pl|Łowicz. zielony

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. mech

Wiktionary


mechtylda

imię żeńskie


SJP.pl

Matylda – imię żeńskie pochodzenia germańskiego. Wywodzi się z języka staro-wysoko-niemieckiego – słów maht (potęga, władza) oraz hild(is) (walka). Tłumaczy się jako „ta, która jest silna, odważna w walce”.

Jedną z form tego imienia jest Mechtylda. Wariant skrócony, używany w Niemczech i potocznie m.in. na Górnym Śląsku, to Tilda. Blisko spokrewnione z Matyldą jest mające taką samą genezę imię Hilda.

Wikipedia


męcik

nazwisko


SJP.pl


męcimir

dawne imię męskie


SJP.pl

Męcimir – staropolskie imię męskie, złożone z członów Męci- („gnębić, dręczyć”, też: „wzburzać, trząść”) i -mir („pokój, spokój, dobro”). Prawdopodobnie oznaczało „ten, kto narusza pokój”.

Męcimir imieniny obchodzi 21 sierpnia.

Wikipedia


męcina

nazwa kilku wsi w Polsce


SJP.pl

Męcina – wieś w Polsce, położona w województwie małopolskim, w powiecie limanowskim, w gminie Limanowa.

W latach 1954–1972 wieś należała i była siedzibą władz gromady Męcina. W latach 1975–1998 wieś administracyjnie należała do województwa nowosądeckiego.

Wikipedia


męcinecki

przymiotnik od: Męcinka


SJP.pl


męcinka

1. wieś w Polsce;
2. rzeka w Polsce;
3. potok w Polsce


SJP.pl

W Polsce
  • Męcinka – wieś w województwie dolnośląskim, w powiecie jaworskim, w gminie Męcinka
  • Męcinka – część miasta Jedlicze w województwie podkarpackim, w powiecie krośnieńskim
  • Męcinka – potok, dopływ Staruchy
  • Męcinka – rzeka, dopływ Warty
  • Nowa Męcinka – przysiółek wsi Męcinka
  • Męcinka – gmina wiejska w województwie dolnośląskim, w powiecie jaworskim
  • Męcinka – dawna gromada

Wikipedia


meconium

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) med. smółka

Wiktionary

Przykłady

składnia.

kolokacje.

synonimy.

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

frazeologia.

etymologia.

uwagi.

tłumaczenia.

* angielski: (1.1) meconium

źródła.

== meconium (język angielski.) ==

thumb|meconium (1.1)

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik

 (1.1) fizj. smółka

odmiana.

przykłady.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: mɛˈt͡sɔ̃ɲũm, AS: mecõńũm

Wiktionary

Synonimy:

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

frazeologia.

etymologia.

uwagi.

tłumaczenia.

* angielski: (1.1) meconium

źródła.

== meconium (język angielski.) ==

thumb|meconium (1.1)

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik

 (1.1) fizj. smółka

odmiana.

przykłady.

składnia.

kolokacje.

synonimy.

Wiktionary


mecyja

potocznie: coś nadzwyczajnego, doskonałego; mecyje, rarytas


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) pot. rzecz niezwykła, nadzwyczajna, przysmak

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) rarytas, specjał

Wiktionary


mecyje

potocznie: coś nadzwyczajnego, doskonałego; mecyja, rarytas


SJP.pl


męcyrz

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) gw-pl|Śląsk Cieszyński. waga sprężynowa

Wiktionary


mecz

rozgrywka sportowa między dwoma zawodnikami lub zespołami


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) sport. część rozgrywek sportowych, rozgrywana między dwoma zawodnikami lub drużynami, umożliwiająca wyłonienie zwycięzcy

forma czasownika.

 (2.1) 2. os. lp. rozk. od: meczeć

Wiktionary

Mecz (ang. match) – podstawowa wielkość rozgrywki w wielu sportach.

Mecze limitowane są czasem lub różnicą zdobytych punktów zgodnie z regulaminem danej dyscypliny sportu i oceniane są przez sędziego lub ich kolektyw.

Mecz składa się zazwyczaj z mniejszych części. Sam natomiast jest częścią większych rozgrywek np. mistrzostw kraju, mistrzostw kontynentu, mistrzostw świata, pucharów, igrzysk olimpijskich, spartakiad.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) W ostatnim meczu między drużynami Czarnych i Szybkich padł remis 1:1 (jeden do jednego).

 (1.1) Nasza drużyna przegrała mecz finałowy i zdobyła srebrny medal.

 (1.1) Pijany komentator przegapił bramkę dla Polski i do końca pierwszej połowy meczu podawał zły wynik.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: mɛt͡ʃ, AS: meč

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. meczówka ż.

:: zdrobn. meczyk mrz.

 przym. meczowy, przedmeczowy, pomeczowy, międzymeczowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) spotkanie, gra

Wiktionary


męcząco

przysłówek

 (1.1) w sposób męczący

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. męczenie n., zmęczenie n., męczarnia ż.

 czas. męczyć ndk., zmęczyć dk.

 przym. męczący

Wiktionary


męczący

dokuczliwy, dolegliwy


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) powodujący zmęczenie fizyczne

 (1.2) sprawiający, że czujemy się zmęczeni psychiczne

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Wchodzenie po schodach na dziesiąte piętro jest męczące.

 (1.2) On jest bardzo męczący — ciągle mówi o tym samym.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. męka ż.

 czas. męczyć ndk., męczyć się ndk., zmęczyć dk., zmęczyć się dk.

 przysł. męcząco

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) ciężki

Wiktionary


męczarnia

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) coś co bardzo męczy

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Tak go pieści pieśń zaklęta / Że męczarni nie pamięta.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. męka ż., męczennik m., męczennica ż., wymęczenie n.

 czas. męczyć

 przysł. męcząco

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) udręka

Wiktionary


meczbol

w tenisie i siatkówce: zagranie piłką umożliwiające wygranie meczu; matchball, piłka meczowa


SJP.pl

Piłka meczowa, meczbol (ang. match-ball) – w niektórych dyscyplinach sportowych, np. w tenisie ziemnym lub piłce siatkowej, rzut piłką kończący grę, jeśli wygrywa ją zawodnik lub drużyna, którym do wygrania meczu brakuje zdobycia tylko jednego punktu.

Wikipedia


meczeć

o owcy, baranie: wydawać charakterystyczny głos; beczeć


SJP.pl


meczecik

zdrobnienie od: meczet


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) zdrobn. od meczet

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) To nie meczet, lecz tylko mały meczecik.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. meczet m.

Wiktionary


męczelka

męczelka syberyjska - gatunek błonkówki z rodziny męczelkowatych


SJP.pl


męczelkowate

rodzina owadów z rzędu błonkoskrzydłych


SJP.pl

Męczelkowate (Braconidae) – rodzina owadów z rzędu błonkoskrzydłych. Larwy męczelkowatych są pasożytami larw innych owadów, najczęściej motyli. Po zakończeniu rozwoju opuszczają ofiarę, a następnie budują owalne kokony, w których następuje przepoczwarczenie.

Wikipedia


męczelkowaty

o cechach męczelkowatych (rodzina owadów)


SJP.pl


męczelnik

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) gw-pl|Śląsk Cieszyński. rel. męczennik

Wiktionary


męczenie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|męczyć.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: mɛ̃n͇ˈt͡ʃɛ̃ɲɛ, AS: mẽṇčńe

Wiktionary

Powiązane:

 czas. męczyć, zmęczyć

 rzecz. zmęczenie n., męczliwość ż., męczennik mos., męka ż., wymęczenie n.

 przym. męczeński

 przysł. męcząco

Wiktionary


męczenino

Męczenino – wieś sołecka w Polsce położona w województwie mazowieckim, w powiecie płockim, w gminie Radzanowo.

W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa płockiego.

Wikipedia


męczennica

1. kobieta cierpiąca w imię swych przekonań, zwłaszcza religijnych; cierpiętnica, męczenniczka;
2. rodzaj roślin z rodziny męczennicowatych; passiflora;
3. męczennica jadalna - gatunek rośliny z rodziny męczennicowatych; marakuja, maracuja


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) kult. rel. kobieta, która zginęła za wiarę lub inną ideę

 (1.2) bot. nazwa systematyczna|Passiflora|L.|ref=tak., rodzaj roślin należąca do rodziny męczennicowatych;

 (1.3) bot. roślina z rodzaju męczennica (1.2)

Wiktionary

Męczennica (Passiflora L.) – rodzaj roślin z rodziny męczennicowatych (Passifloraceae Juss. ex Kunth in Humb.). Obejmuje co najmniej 513–567 gatunków. Występują one głównie w strefach międzyzwrotnikowej i podzwrotnikowej obu Ameryk, 24 gatunki rosną poza tym także w Azji Południowo-Wschodniej, w północnej Australii i na wyspach Oceanu Spokojnego. Centrum zróżnicowania rodzaju znajduje się w tropikach Ameryki Południowej – tylko w Kolumbii rośnie ponad 100 gatunków reprezentujących niemal wszystkie sekcje rodzaju. W USA rośnie 18 gatunków.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Antoninę z Nicei, czczoną jako męczennicę wczesnochrześcijańską, liturgia wspomina 4 maja.

 (1.2) Kilkadziesiąt gatunków z rodzaju męczennica ma jadalne owoce.

 (1.3) Jako rośliny żywicielskie motyli męczennice uprawiane bywają także w motylarniach – pawilonach, w których eksponowane są te owady.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌmɛ̃n͇t͡ʃɛ̃ɲˈːit͡sa, AS: mṇčẽ•ńica

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. męczeństwo n., męczennicowate nmos.

:: fm. męczennik mos.

 czas. męczyć ndk., zamęczyć dk., zmęczyć dk., wymęczyć dk.

 przym. męczeński, męczennicowaty

Wiktionary

Synonimy:

 (1.2) passiflora

Wiktionary


męczennicowate

rodzina roślin dwuliściennych w Ameryce Południowej


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj niemęskoosobowy, liczba mnoga

 (1.1) syst. bot. nazwa systematyczna|Passifloraceae|ref=tak., rodzina roślin z rzędu malpigiowców;

Wiktionary

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Męczennica olbrzymia należy do rodziny męczennicowatych.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. męczennica ż., męczennik m.

 czas. męczyć ndk.

Wiktionary


męczennicowaty

o cechach męczennicowatych (rodzina roślin)


SJP.pl


męczennicowiec

przedstawiciel rzędu roślin okrytonasiennych


SJP.pl


męczennictwo

męczeństwo;
1. znoszenie cierpień i prześladowań w imię wyższych wartości;
2. śmierć z powodu wyznawanej wiary lub wyższych wartości


SJP.pl


męczenniczka

kobieta cierpiąca w imię swych przekonań, zwłaszcza religijnych; cierpiętnica, męczennica


SJP.pl


męczennik

człowiek, który poniósł śmierć, zwykle w cierpieniu, w obronie wiary lub przekonań


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) rel. ktoś, kto poniósł śmierć za wiarę i zwykle został wyniesiony na ołtarze;

 (1.2) przen. osoba, która cierpi z powodu swych przekonań

Wiktionary

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) W miejscu śmierci męczennika znajduje się murowana tablica pamiątkowa.

 (1.2) On był męczennikiem walk o niepodległość.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. męka ż., męczenie n., męczarnia ż., zmęczenie n., wymęczenie n., męczeństwo n., umęczenie n., zamęczenie n., zamęczanie n., męczennicowate nmos.

:: fż. męczennica ż., męczenniczka ż.

 czas. męczyć ndk., zmęczyć dk., wymęczyć dk., umęczyć dk., zamęczyć dk., zamęczać ndk.

 przym. męczeński, męczenniczy

 przysł. męczeńsko

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) daw. martyr, ofiarnik; gw-pl|Śląsk Cieszyński|męczelnik.

 (1.2) cierpiętnik; daw. ofiarnik

Wiktionary


męczeński

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z męczeństwem

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Historyk wydał książkę o dziejach męczeńskich Podlasia i Chełmszczyzny.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. męczennik m., męczennica ż., męczeństwo n., męczenie n., męka ż., zmęczenie n.

Wiktionary


męczeństwo

męczennictwo;
1. znoszenie cierpień i prześladowań w imię wyższych wartości;
2. śmierć z powodu wyznawanej wiary lub wyższych wartości


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) znoszenie mąk (przeważnie z powodów religijnych bądź politycznych)

Wiktionary

Wikipedia

Powiązane:

 rzecz. męczennik m., męczennica ż., męka ż., zmęczenie n.

 przym. męczeński

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) martyrologia, cierpienie, prześladowanie

Wiktionary


meczet

muzułmańska świątynia


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) rel. budynek, miejsce modlitwy i sprawowania kultu Boga w islamie;

Wiktionary

Meczet (arab. ‏مسجد‎ masdżid; l.mn. ‏مساجد‎ masadżid) – miejsce kultu muzułmańskiego. Słowo „meczet” oznacza dowolny budynek, w którym oddaje się cześć Bogu, niezależnie od jego architektury.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Głos muezina wzywał wiernych na modlitwę w meczecie.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈmɛt͡ʃɛt, AS: mečet

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz.

:: zdrobn. meczecik m.

 przym. meczetowy

Wiktionary


meczetowy

przymiotnik od: meczet


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z meczetem, odnoszący się do meczetu

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. meczet mrz.

Wiktionary


mecziar

nazwisko


SJP.pl


męczliwość

nadmierne męczenie się


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) skłonność do szybkiego męczenia się

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. zmęczenie n., męczenie n.

 czas. męczyć ndk., zmęczyć dk.

Wiktionary


męczliwy

taki, który szybko się męczy; słabowity, wrażliwy


SJP.pl


meczowy

przymiotnik od: mecz


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) związany z meczem

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Tacy młodzi zawodnicy [...] posiadają już dużo tenisowej wiedzy technicznej. Brak im tylko doświadczenia meczowego.

 (1.1) Na wymienionym terenie projektowane jest pomieszczenie 1 wzorowego boiska meczowego, otoczonego sześcio-torową, żużlową, bieżnią, dwu boisk treningowych i pewnej ilości ziemnych kortów tennisowych.

 (1.1) W przerwie zmieniłem aż trzech zawodników, po pierwsze dlatego, aby wprowadzić trochę świeżej krwi, a po drugie, aby zobaczyć w meczowej walce jak najwięcej piłkarzy.

 (1.1) Poza tym meczowe statystyki wskazywały, że nasza gra w czasie tych spotkań nie była wcale taka tragiczna.

 (1.1) — Powoli wchodził w rytm meczowy, strzelając jedną bramkę w pierwszej połowie — przypomina trener.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. mecz mrz.

Wiktionary


męczybuła

żartobliwie:
1. mężczyzna uciążliwy, głośno narzekający, zamęczający innych swoimi sprawami; męczybułka, jęczydusza, męczydusza;
2. piekarz


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) żart. gw-pl|Warszawa. piekarz

 (1.2) gw-pl|Warszawa. robotnik, któremu ciężko idzie robota

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. buła ż.

Wiktionary


męczybułka

osoba naprzykrzająca się innym, często niezadowolona z tego, co ma lub co jest proponowane, przez co jej zachowanie jest trudne do zniesienia; męczybuła


SJP.pl


męczyć

1.
a) zadawać męki, sprawiać cierpienie
b) powodować zmęczenie, nudzić, nużyć, zadręczać
c) pot. robić coś z wysiłkiem albo przez dłuższy czas bez większych rezultatów
2. męczyć się:
a) cierpieć
b) trudzić się, biedzić się (nad czymś)


SJP.pl

czasownik przechodni niedokonany

 (1.1) zadawać męki, dręczyć

 (1.2) dokuczać

 (1.3) nużyć

czasownik zwrotny niedokonany męczyć się

 (2.1) stawać się zmęczonym

Wiktionary

Przykłady

 (1.2) Widywała ją już w różnych sytuacjach, również w takich, które wywoływały stres, męczyły i wiodły na granicę choroby, czasem w chorobę.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈmɛ̃n͇t͡ʃɨt͡ɕ, AS: mṇčyć

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. męczennicowate nmos., męczliwość ż., męczarnia ż., wymęczenie n., zmęczenie n., męczennik mos., męczennica ż., męka, męczenie

 przym. męczący

 przysł. męcząco

 ims. zmęczony

 czas. zmęczyć

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) nękać

Wiktionary


męczydusza

(r. męski) potocznie o nudnym mężczyźnie


SJP.pl


meczyk

zdrobniale o meczu


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) pot. sport. zdrobn. od mecz

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) A jakieś piwko do meczyku? Jest?

 (1.1) Kurcze, takiego meczyka jak ten to od dawna nie widziałem! Trzy bramki w pierwszych dziesięciu minutach!

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. mecz mrz.

Wiktionary


męczyn

Męczyn – wieś w Polsce położona w województwie mazowieckim, w powiecie siedleckim, w gminie Mokobody. Ma status sołectwa. Leży nad rzeką Liwiec.

Wierni Kościoła rzymskokatolickiego należą do parafii św. Jadwigi w Mokobodach.

W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa siedleckiego.

Wikipedia


męczyński

nazwisko


SJP.pl


med

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) mieszkaniec Medii, członek plemięemienia Medów;

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Król Dariusz I był prawdopodobnie z pochodzenia Medem.

 (1.1) Bo Stlawowie z Hunnami a Scyta z Bułgarem, • A z drugiej strony Med znów ze Scytą zmówiony…

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Media ż., Medyjczyk mos.

:: fż. Medyjka ż.

 przym. medyjski

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) Medyjczyk

Wiktionary


med.

skrót od: medycyna, medyczny (czytany jako cały, odmienny wyraz)


SJP.pl

skrót

 (1.1) = medycyny, medycznych

Wiktionary

Przykłady

składnia.

kolokacje.

 (1.1) dr med. • dr n. med. • lek. med.

synonimy.

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

 rzecz. medycyna ż., medyk m., medyczka ż., medykament m., medykalizacja ż., medykalizowanie n.

 czas. medykalizować ndk.

 przym. medyczny

 przysł. medycznie

frazeologia.

etymologia.

 etym2n|pol|medycyna|medycyny., etym2n|pol|medyczny|medycznych.

uwagi.

tłumaczenia.

źródła.

== med. (język duński.) ==

wymowa.

znaczenia.

skrót

 (1.1) = medicin, medicinsk → medycyna, medyczny

odmiana.

 (1.1) nieodm.

przykłady.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. medycyna ż., medyk m., medyczka ż., medykament m., medykalizacja ż., medykalizowanie n.

 czas. medykalizować ndk.

 przym. medyczny

 przysł. medycznie

Wiktionary

Synonimy:

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

 rzecz. medycyna ż., medyk m., medyczka ż., medykament m., medykalizacja ż., medykalizowanie n.

 czas. medykalizować ndk.

 przym. medyczny

 przysł. medycznie

frazeologia.

etymologia.

 etym2n|pol|medycyna|medycyny., etym2n|pol|medyczny|medycznych.

uwagi.

tłumaczenia.

źródła.

== med. (język duński.) ==

wymowa.

znaczenia.

skrót

 (1.1) = medicin, medicinsk → medycyna, medyczny

odmiana.

 (1.1) nieodm.

przykłady.

składnia.

kolokacje.

 (1.1) dr.med.

synonimy.

Wiktionary


medaka

nieduża ryba z rodziny kaczorkowatych, hodowana jako rybka akwariowa; ryżówka, ryżanka


SJP.pl

Ryżanka japońska, medaka, ryżówka japońska, ryżówka (Oryzias latipes) – euryhaliczny i amfidromiczny gatunek małej ryby belonokształtnej z rodziny kaczorkowatych (Adrianichthyidae).

Wikipedia


medal

okrągła ozdoba dawana za zasługi dla państwa lub jako nagroda w zawodach sportowych


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) niewielki okrągły wytwór metalowy, ozdobiony reliefem, często na wstążce, wykonany dla upamiętnienia ważnych wydarzeń lub jako odznaczenie;

Wiktionary

Medal – niewielki, najczęściej okrągły lub owalny, płaski wyrób metalowy (odmiana wieloboczna jest zwana plakietką), wykonany zazwyczaj techniką odlewu lub bicia. Często jest zawieszony na wstążce.

Pierwsze medale epoki nowożytnej pochodzą z XIV-wiecznych Włoch, a rozkwit medalierstwa przypada na wieki XV i XVI. Pierwszy medal w Polsce został wybity dla Jana Turzo, w 1508.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Sportowiec zdobył złoty medal.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈmɛdal, AS: medal

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. medalista mos., medalistka ż., medalierstwo n., medalier mos., medalion mrz.

:: zdrobn. medalik mrz.

 przym. medalowy, medalierski

Wiktionary


medalier

artysta lub rzemieślnik projektujący i wytwarzający drobne rzeźby w formie medali


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) rzem. rzemieślnik wytwarzający medale

Wiktionary

Medalierstwo – dziedzina łącząca rzemiosło i sztuki plastyczne, obejmująca wykonywanie drobnych form rzeźbiarskich w formie medali, najczęściej w celu uczczenia jakiejś osoby lub wydarzenia. Medalierstwo jest dziedziną sztuki dekoracyjnej (rzemiosłem artystycznym), którą umieścić można pomiędzy numizmatyką, a złotnictwem i sztukami pięknymi.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Mennica zatrudniała wybitnych medalierów z Włoch i Austrii.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. medalion mrz., medalik mrz., medal mrz., medaliera ż., medaliernia ż., medalierstwo n.

 przym. medalierski

Wiktionary


medaliera

artysta lub rzemieślnik projektujący i wytwarzający drobne rzeźby w formie medali


SJP.pl


medalierka

medalier


SJP.pl

Patrz:

medalier

medaliernia

pracownia, w której wytwarza się medale


SJP.pl


medalierski

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z medalierem lub medalierstwem

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Sztuka medalierska rozwijała się w wielu miastach morawskich.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. medal mrz., medalier mos., medalik mrz., medalierstwo n., medalion mrz., medalista mos.

Wiktionary


medalierstwo

rzemiosło artystyczne obejmujące projektowanie i wytwarzanie medali


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) rzem. projektowanie i wytwarzanie medali;

 (1.2) szt. wyroby medalierskie

Wiktionary

Medalierstwo – dziedzina łącząca rzemiosło i sztuki plastyczne, obejmująca wykonywanie drobnych form rzeźbiarskich w formie medali, najczęściej w celu uczczenia jakiejś osoby lub wydarzenia. Medalierstwo jest dziedziną sztuki dekoracyjnej (rzemiosłem artystycznym), którą umieścić można pomiędzy numizmatyką, a złotnictwem i sztukami pięknymi.

Wikipedia

Przykłady

 (1.2) Na zamku otwarto wystawę medalierstwa włoskiego.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. medalista mos., medalion mrz., medalik mrz., medal mrz., medalier mos., medaliera ż., medaliernia ż.

 przym. medalierski

Wiktionary


medalik

mały medal z wizerunkiem Chrystusa lub świętych, zwykle noszony na łańcuszku na szyi przez katolików


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) zdrobn. od: medal

 (1.2) niewielki krążek z metalu do noszenia na szyi

Wiktionary

Przykłady

 (1.2) Początkowo medaliki te nazywano Medalikami Niepokalanego Poczęcia.

 (1.2) Z masowego grobu w Katyniu wydobyto m.in. okrągłe medaliki chrzcielne i srebrne krzyżyki.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: mɛˈdalʲik, AS: medalʹik

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. medal mrz., medalion mrz., medalikarz mos., medalierstwo n., medalier mos., medalowanie n., medalistka ż., medalista mos.

 czas. medalować ndk., umedalować dk.

 przym. medalowy, medalierski

Wiktionary


medalikarz

potocznie: mieszkaniec Częstochowy


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) pot. mieszkaniec Częstochowy

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Studiowałem w Warszawie, ale w grupie ze mną było trzech medalikarzy, dwóch hanysów i jeden pyra.

 (1.1) Jesteśmy ze świętego miasta - święty szczyt • Medalikarze mówią basta - święty szczyt.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌmɛdaˈlʲikaʃ, AS: medalʹikaš

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. medalik mrz.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) częstochowianin

Wiktionary


medalion

1. ozdoba w kształcie płaskiego, okrągłego pudełeczka z miniaturą, fotografią lub inną pamiątką w środku;
2. płaskorzeźba lub malowidło w owalnym lub okrągłym obramieniu;
3. okrągły kawałek mięsa lub ryby


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) jubil. ozdobny wisiorek-pojemniczek, w którym umieszcza się miniaturowy portret lub pamiątkę;

 (1.2) kulin. owalny kotlet bez panierki

 (1.3) szt. element dekoracyjny w owalnym obramowaniu, na ścianie lub meblu;

 (1.4) łow. trofeum myśliwskie – spreparowana głowa zwierzęcia na drewnianej tarczy;

 (1.5) numizm. jednostronny medal pamiątkowy;

 (1.6) owalny portret na nagrobku

 (1.7) ozdobny wzór wybity na nosku obuwia typu brogsy

Wiktionary

  • medalion (architektura)
  • medalion (medal)
  • medalion (łowiectwo)
  • medalion (potrawa)
  • Medalion – film z 2003 roku
  • Medalion (dekoracja kobierca)

Wikipedia

Przykłady

składnia.

kolokacje.

 (1.2) medalion cielęcy / wieprzowy / barani / wołowy / jagnięcy

 (1.4) medalion z łosia / jelenia / dzika / muflona / …

synonimy.

antonimy.

hiperonimy.

 (1.1) wisiorek

 (1.2) kotlet

 (1.3) dekoracja

 (1.4) trofeum

 (1.5) medal

 (1.6) portret

hiponimy.

 (1.6) porcelanka

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

 rzecz. medal m., medalik m., medalier m., medalierstwo n.

:: zdrobn. medalionik m.

 przym. medalionowy, medalierski

frazeologia.

etymologia.

 (1.1) etym|franc|médaillon. < etym|wł|medaglione.

uwagi.

 

tłumaczenia.

* angielski: (1.1) locket; (1.2) medallion; (1.3) medallion

* bułgarski: (1.1) медальон m.; (1.2) медальон m.; (1.3) медальон m.

* esperanto: (1.1) medaliono; (1.3) medaliono

* hiszpański: (1.1) medallón m.; (1.2) medallón m.; (1.3) medallón m.

* nowogrecki: (1.1) μενταγιόν n.

* szwedzki: (1.1) medaljong w.; (1.2) medaljong w.

źródła.

== medalion (esperanto (morfem).) ==

wymowa.

znaczenia.

morfem|eo.

 (1.1) jubil. medalion

odmiana.

przykłady.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: mɛˈdalʲjɔ̃n, AS: medalʹi ̯õn

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. medal m., medalik m., medalier m., medalierstwo n.

:: zdrobn. medalionik m.

 przym. medalionowy, medalierski

Wiktionary

Synonimy:

antonimy.

hiperonimy.

 (1.1) wisiorek

 (1.2) kotlet

 (1.3) dekoracja

 (1.4) trofeum

 (1.5) medal

 (1.6) portret

hiponimy.

 (1.6) porcelanka

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

 rzecz. medal m., medalik m., medalier m., medalierstwo n.

:: zdrobn. medalionik m.

 przym. medalionowy, medalierski

frazeologia.

etymologia.

 (1.1) etym|franc|médaillon. < etym|wł|medaglione.

uwagi.

 

tłumaczenia.

* angielski: (1.1) locket; (1.2) medallion; (1.3) medallion

* bułgarski: (1.1) медальон m.; (1.2) медальон m.; (1.3) медальон m.

* esperanto: (1.1) medaliono; (1.3) medaliono

* hiszpański: (1.1) medallón m.; (1.2) medallón m.; (1.3) medallón m.

* nowogrecki: (1.1) μενταγιόν n.

* szwedzki: (1.1) medaljong w.; (1.2) medaljong w.

źródła.

== medalion (esperanto (morfem).) ==

wymowa.

znaczenia.

morfem|eo.

 (1.1) jubil. medalion

odmiana.

przykłady.

składnia.

kolokacje.

synonimy.

Wiktionary


medalionik

zdrobnienie od: medalion


SJP.pl


medalionowy

przymiotnik od: medalion


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) związany z medalionem, dotyczący medalionu; mający postać medalionu

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. medalion mrz.

Wiktionary


medalista

zawodnik odznaczony medalem, zdobywca medalu


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) sport. sportowiec, który zdobył medal

 (1.2) kynol. zootechn. zwierzę-samiec, którego hodowcę uhonorowano medalem

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Skład biało-czerwonych zdecydowanie odbiegał od optymalnego, natomiast rywale do Chicago przyjechali w najmocniejszym zestawieniu, z kadrą naszpikowaną medalistami ostatnich mistrzostw świata i igrzysk olimpijskich w Rio de Janeiro.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌmɛdaˈlʲista, AS: medalʹista

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. medal mrz., medalik mrz., medalierstwo n.

:: fż. medalistka ż.

 przym. medalowy, medalierski

 przysł. medalowo

Wiktionary


medalistka

zawodniczka odznaczona medalem, zdobywczyni medalu


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) sport. kobieta, która zdobyła medal

 (1.2) kynol. zootechn. rasowa samica (suka, krowa), która zdobyła medal na wystawie zwierząt

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌmɛdaˈlʲistka, AS: medalʹistka

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. medal m., medalik m.

:: fm. medalista m.

 przym. medalowy

Wiktionary


medalodajny

o sporcie: taki, którego uprawnianie przynosi sporo medali


SJP.pl


medalować

rzadko: przyznawać komuś medal


SJP.pl


medalówka

1. potocznie: wieszak na medale;
2. środowiskowo: klasyfikacja medalowa w zawodach sportowych


SJP.pl


medalowy

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z medalem

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Ostatecznie zawodnik ukończył bieg z medalowym rezultatem.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. medal mrz., medalik mrz., medalista mos., medalistka ż.

Wiktionary


medan

miasto w Indonezji


SJP.pl

Medan (oznacza „pole bitwy”) – miasto w Indonezji, stolica prowincji Sumatra Północna, licząca razem z przedmieściami ok. 3,8 mln mieszkańców.

Wikipedia


medański

Medan


SJP.pl

Patrz:

Medan

medard

imię męskie


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy, nazwa własna

 (1.1) rzad. imię|polski|m.;

forma rzeczownika.

 (2.1) D. lm. od: Medarda

Wiktionary

Niemcy:

  • Medard – dzielnica Trewiru
  • Medard – gmina w kraju związkowym Nadrenia-Palatynat, w powiecie Kusel

Inne:

  • Medard – imię męskie


Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Mam na imię Medard i jestem meteorologiem z Jeleniej Góry.

 (1.1) 8 czerwca przypadają imieniny Medarda.

 (1.1) W sierpniu minionego roku byliśmy z wujkiem Medardem nad Morzem Bałtyckim.

 (1.1) Panie Medardzie, proszę nas jutro odwiedzić.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈmɛdart, AS: medart

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz.

:: zdrobn. Medardek mos., Medek mos.

:: fż. Medarda ż.

 przym. Medardowy, Medardkowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) zdrobn. Medardek, Medek

Wiktionary


medarda

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) imię|polski|ż.;

forma rzeczownika.

 (2.1) D., B. lp. od: Medard

Wiktionary

Medarda – imię żeńskie, żeński odpowiednik germańskiego imienia męskiego Medard, powstałego z członów maht — "potęga, władza, moc, męstwo" oraz hart — "silny, odważny, śmiały".

Medarda imieniny obchodzi 8 czerwca, jako wspomnienie św. Medarda z Noyon (ok. 456 – ok. 545), biskupa Noyon.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) W 1945 r. siostra Medarda otrzymała wewnętrzny nakaz ratowania dusz w świecie.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Medard mos.

Wiktionary


medardostwo

Medard z małżonką; Medardowie


SJP.pl


medardowie

imię męskie


SJP.pl


medardowy

przymiotnik dzierżawczy - należący do Medarda lub z nim związany


SJP.pl

przymiotnik dzierżawczy

 (1.1) przest. gwara. należący do Medarda

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Przed Medardowym domem rosną dwa rosochate orzechy.

 (1.1) Medardowi synowie wyrośli na dorodnych mężczyzn.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Medard mos., Medardek mos., Medek mos.

Wiktionary


medea

córka króla Kolchidy, która pomogła Jazonowi w zdobyciu złotego runa


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) mit. postać z mitologii greckiej, księżniczka kolchidzka i czarodziejka, żona Jazona, dzieciobójczyni;

 (1.2) astr. planetoida o numerze 212, okrążająca Słońce w głównym pasie asteroid;

 (1.3) geogr. miasto w północno-wschodnich Włoszech, w prowincji Gorycja;

Wiktionary

mitologia
  • Medea – w mitologii greckiej, czarodziejka, córka Ajetesa, żona Jazona
geografia i astronomia
  • Medea – miejscowość w prowincji Gorycja, we Włoszech
  • Medea – planetoida o numerze katalogowym 212

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Kobiety, co tu stoicie przed domem, / czy jeszcze w domu ta, która okropną / zbrodnię spełniła, Medea, czy zbiegła?

 (1.2) Medea obiega Słońce w ciągu 5,49 roku, przy średniej odległości 3,11 j.a.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: mɛˈdɛa, AS: medea

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) rzad. Medeia

Wiktionary


medellín

[czytaj: medeJIN] miasto w Kolumbii; Medellin


SJP.pl

Medellín – miasto w północno-zachodniej Kolumbii, w Kordylierze Środkowej (Andy Północne). Jest stolicą departamentu Antioquia. Według spisu ludności z 30 czerwca 2018 roku miasto liczyło 2 382 399 mieszkańców, co czyniło je drugim pod względem wielkości populacji miastem kraju.

Wikipedia


medelliński

Medellin [czytaj: medejiński]


SJP.pl


media

1. środki masowego przekazu; mass media;
2. instalacje w budynku


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) hist. geogr. kraina historyczna na terenie dzisiejszego Iranu oraz dawne państwo na jej terenie;

Wiktionary

  • media – środki masowego przekazu, mass media
  • Media – starożytne państwo
  • media – żyłka w skrzydle owadów
  • media malarskie – środki chemiczne stosowane w malarstwie
  • Media cyfrowe - treści zakodowane cyfrowo
  • Media – stolica historycznej diecezji we Cesarstwie rzymskim w prowincji Mauretania Cezarensis

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ˈmɛdʲja, AS: medʹi ̯a

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. medyjski mrz., Med m., Medyjczyk m., Medyjka ż.

 przym. medyjski

Wiktionary


mediabuyer

[czytaj: mediabajer] w zarządzaniu reklamą: osoba odpowiedzialna za realizację planu mediów poprzez ich zakup w oparciu o trzy zasady: odpowiednia publiczność, stosowny czas, dobra cena; media buyer


SJP.pl


mediacja

pośredniczenie w sporze, mające na celu pogodzenie zwaśnionych stron, przy jednoczesnym zawarciu kompromisu kończącego spór


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) pośredniczenie w sporze, aby ułatwić stronom dojście do porozumienia

Wiktionary

Mediacja (łac. mediatio od mediare 'być w środku, pośredniczyć’ od medius ‘środkowy; bezstronny’) – metoda rozwiązywania sporów, w której osoba trzecia pomaga stronom we wzajemnej komunikacji, określeniu interesów i kwestii do dyskusji oraz dojściu do wspólnie akceptowalnego konsensu. Proces ten ma charakter dobrowolny, poufny i nieformalny. Jeśli jego przebieg jest pomyślny, kończy się porozumieniem/ugodą osób będących w sporze.

Wikipedia

Powiązane:

 czas. mediować

 rzecz. medium n., mediator

 przym. mediacyjny, mediatorski, medialny

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) arbitraż, koncyliacja, pojednawstwo, rozjemstwo, wstawiennictwo

Wiktionary


mediacyjny

pośredniczący w sporze, mający doprowadzić do zażegnania albo złagodzenia konfliktu pomiędzy stronami (np. komisja mediacyjna)


SJP.pl


mediae

w językoznawstwie: dźwięczne spółgłoski zwarte


SJP.pl


mediaholizm

uzależnienie od mass mediów


SJP.pl


mediakonwerter

konwerter pozwalający na połączenie sieci pracujących w tej samej technologii, ale wykorzystujących różne media


SJP.pl


medializm

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) szt. nurt artystyczny w polskiej sztuce awangardowej od lat 60. do 80. XX w. łączący twórców filmu, fotografii i wideoartu, eksperymentujących nad rozwinięciem specyficznego język danego medium

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. medium n.

Wiktionary


medialność

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) cecha tego, co medialne; cecha tych, którzy są medialni

Wiktionary

Powiązane:

 przym. medialny

 rzecz. medium n.

Wiktionary


medialny

1. mający związek z medium i zjawiskami parapsychicznymi;
2. odnoszący się do mass mediów;
3. dotyczący strony zwrotnej czasownika;
4. w statystyce: średni, środkowy


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z mass mediami, dotyczący mass mediów

 (1.2) związany z medium, dotyczący medium parapsychologicznego

 (1.3) średni, środkowy, pośredni

przymiotnik jakościowy

 (2.1) będący atrakcyjnym dla mass mediów

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. mediewistka ż., medium n., media nmos., mediacja ż., mediator m., mediowanie n., mediana ż., medialność ż.

 czas. mediować ndk.

 przym. mediacyjny, mediewistyczny

 przysł. medialnie

Wiktionary


mediana

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) stat. wartość liczbowa, która zajmująca środkowe miejsce w rosnącym szeregu liczb (przy parzystej ilości elementów jest średnią dwóch środkowych liczb);

 (1.2) geom. odcinek, który łączy wierzchołek trójkąta ze środkiem przeciwległego do niego boku

Wiktionary

Mediana, wartość środkowa, drugi kwartyl – wartość cechy w szeregu uporządkowanym, powyżej i poniżej której znajduje się jednakowa liczba obserwacji. Mediana jest kwantylem rzędu 1/2, czyli drugim kwartylem. Jest również trzecim kwantylem szóstego rzędu, piątym decylem itd.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Dla ciągu 1, 2, 3, 7, 9 mediana wynosi 3. Natomiast dla ciągu 1, 3, 7, 122 mediana przyjmuje wartość średniej arytmetycznej z dwóch środkowych wyrazów, czyli 5.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: mɛˈdʲjãna, AS: medʹi ̯ãna

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Med mos., medium n.

 przym. medialny

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) wartość środkowa, drugi kwartyl

 (1.2) środkowa

Wiktionary


medianok

rzeczownik, rodzaj męski

 (1.1) daw. rzad. uczta tuż po północy kończącej dzień postny

Wiktionary

Wymowa:

IPA: mɛˈdʲjãnɔk, AS: medʹi ̯ãnok

Wiktionary


medianowiec

potocznie: osoba, której pensja jest równa medianie pensji osób w danej populacji


SJP.pl


medianowy

mediana


SJP.pl

Patrz:

mediana

medianta

1. trzeci i szósty stopień w gamie durowej lub molowej, pomiędzy toniką a dominantą;
2. akord zbudowany na takim stopniu


SJP.pl

Medianta (łac. medians – rozdzielający pośrodku) to w skali durowej lub molowej nazwa III (medianta górna Mg) lub VI (medianta dolna Md) stopnia gamy.

Medianta III stopnia stanowi połowę odległości między toniką i dominantą w kierunku wznoszącym się (stąd: medianta górna), a medianta VI stopnia połowę między toniką i jej dolną kwintą (stąd: medianta dolna).

Wikipedia


mediaplanner

[czytaj: mediaplaner] w zarządzaniu reklamą: osoba odpowiedzialna za wybranie w imieniu klienta odpowiednich mediów do wyemitowania reklamy; media planner


SJP.pl


mediastinoskop

wziernik służący do bezpośredniego oglądania śródpiersia


SJP.pl


mediastinoskopia

metoda oglądania śródpiersia przez mediastinoskop wprowadzony chirurgicznie, stosowana głównie w rozpoznawaniu nowotworów


SJP.pl

Mediastinoskopia – badanie pozwalające na zobrazowanie zawartości śródpiersia. Zabieg umożliwia pobranie wycinków tkanek (np. węzłów chłonnych) do badań histopatologicznych. Badanie zapewnia bezpośredni dostęp do okolic przedtchawicznych, okołotchawicznych, pod rozwidleniem tchawicy oraz okolic tchawiczno-oskrzelowych.

Wikipedia


mediateka

zbiór materiałów multimedialnych; medioteka


SJP.pl


mediator

osoba pośrednicząca w sporze, której celem jest zażegnanie albo złagodzenie konfliktu pomiędzy stronami; rozjemca


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) osoba pośrednicząca w rozwiązaniu konfliktu

 (1.2) praw. osoba pomagająca stronom we wzajemnej komunikacji, dojściu do ugody

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (2.1) fizj. substancja odpowiedzialna za przekazywanie sygnałów między synapsami;

 (2.2) biol. kompleks białek działający jako koaktywator transkrypcji u eukariontów;

 (2.3) stat. czynnik pośredniczący we wpływie zmiennej niezależnej na zmienną zależną;

Wiktionary

  • Mediator – osoba zarządzająca konfliktem
    • Mediator sądowy – osoba wykwalifikowana i uprawniona do polubownego załatwiania konfliktów prawnych
  • Mediator (biologia) – kompleks białek
  • MediaTor – studencka nagroda dziennikarska
  • Mediator (gazeta) – kwartalnik
  • Mediator (wzorzec projektowy) – wzorzec projektowy
  • Mediator – w statystyce i metodologii, czynnik pośredniczący we wpływie zmiennej objaśniającej (niezależnej) na zmienną objaśnianą (zależną)

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) W późniejszej rywalizacji między Franciszkiem i Karolem Henryk został mediatorem między nimi, utrzymując równowagę władzy w Europie.

 (1.2) Adwokat pełnił rolę mediatora i prowadził negocjacje.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. mediatorstwo n.

:: fż. mediatorka ż.

 przym. mediatorski, medialny

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) rozjemca

 (2.1) neuroprzekaźnik, neuromediator

Wiktionary


mediatorka

kobieta pośrednicząca w sporze, której celem jest zażegnanie albo złagodzenie konfliktu pomiędzy stronami


SJP.pl


mediatorski

mający na celu zażegnanie albo złagodzenie konfliktu pomiędzy stronami (np. rola mediatorska); rozjemczy, pojednawczy


SJP.pl


mediatorstwo

pośredniczenie w sporze mające na celu zażegnanie albo złagodzenie konfliktu pomiędzy stronami; mediacja


SJP.pl


mediatyzacja

1. w filozofii: tworzenie się stanu pośredniego między dwoma pojęciami, bytami lub zjawiskami;
2. w feudalizmie: przejście spod bezpośredniej podległości najwyższemu zwierzchnikowi, np. cesarzowi lub carowi, do podległości względem jego lennika, np. króla lub księcia


SJP.pl

Mediatyzacja (niem. Mediatisierung) była na początku XIX wieku procesem prawnym, który pozbawił niepodległości wiele drobnych państewek na terenie Świętego Cesarstwa Rzymskiego i poddał je pod zwierzchnictwo władców większych tworów państwowych na terenie Niemiec.

Wikipedia


mediatyzacyjny

związany z mediatyzacją


SJP.pl


mediaworker

[czytaj: mediałorker] specjalista łączący w swojej pracy zadania typowe dla dziennikarza, copywritera, piarowca i marketingowca


SJP.pl


mediaworkerka

[czytaj: mediałorkerka] specjalistka łącząca w swojej pracy zadania typowe dla dziennikarza, copywritera, piarowca i marketingowca


SJP.pl


mediaworking

[czytaj: mediałorking] kierunek studiów łączący m.in. dziennikarstwo, marketing, grafikę


SJP.pl


medici

[czytaj: MEdiczi] nazwisko, m.in. Lorenzo Medici - władca Florencji w latach 1449-92


SJP.pl

Medyceusze (wł. De’ Medici) – florencki ród kupiecki i bankierski, od 1477 książęcy.

Wikipedia


mediewal

krój pisma drukarskiego, podobny do antykwy


SJP.pl


mediewalny

średniowieczny


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) książk. średniowieczny

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. mediewistyka ż., mediewista m., mediewistka ż.

 przym. mediewistyczny

Wiktionary


mediewista

specjalista w zakresie mediewistyki, badacz dziejów średniowiecza


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) nauk. historyk zajmujący się mediewistyką

Wiktionary

Mediewista (fr. médiéviste), średniowiecznik – historyk, badacz okresu średniowiecza, specjalista w zakresie mediewistyki. Do zawodu przygotowują studia mediewistyczne w instytutach historii szkół wyższych.

W 2002 roku w Toruniu odbył się pierwszy Kongres Mediewistów Polskich (16–18 września). 11 lutego 2003 roku ukonstytuował się Stały Komitet Mediewistów Polskich, którego celem nadrzędnym jest integracja mediewistów różnych dyscyplin oraz powołanie wspólnego towarzystwa naukowego. On też zorganizował w latach: 2005 (w Lublinie, 19–21 września), 2008 (w Łodzi, 22–24 września), 2011 (w Poznaniu, 19-21 września), 2015 (w Rzeszowie, 20–24 września) i 2018 (we Wrocławiu, 20 - 22 września) kolejne Kongresy Mediewistów Polskich.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ˌmɛdʲjɛˈvʲista, AS: medʹi ̯evʹista

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. mediewistyka ż.

:: fż. mediewistka ż.

 przym. mediewistyczny, mediewalny

Wiktionary


mediewistka

specjalistka w zakresie mediewistyki, badaczka dziejów średniowiecza


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) książk. nauk. forma żeńska od: mediewista

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Basia interesowała się historią starożytną, ale w końcu została mediewistką.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌmɛdʲjɛˈvʲistka, AS: medʹi ̯evʹistka

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. mediewistyka ż.

:: fm. mediewista m.

 przym. mediewistyczny, mediewalny, medialny

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) mediewista

Wiktionary


mediewistyczny

dotyczący mediewistyki (np. historiografia mediewistyczna, spotkania mediewistyczne); średniowieczny


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) książk. nauk. odnoszący się do mediewistyki, dotyczący okresu średniowiecza

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) W okresie PRLu studia mediewistyczne w Polsce pobiły swoim rozwojem studia zachodnioeuropejskie, tak samo jak w ZSRR.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌmɛdʲjɛvʲiˈstɨt͡ʃnɨ, AS: medʹi ̯evʹistyčny

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. medium n., mediewistyka ż., mediewista m., mediewistka ż.

 przym. mediewalny, medialny

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) średniowieczny

Wiktionary


mediewistyka

dział historiografii zajmujący się badaniem dziejów średniowiecza


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) nauk. dziedzina historii zajmująca się zagadnieniami epoki średniowiecza;

Wiktionary

Mediewistyka – dyscyplina historyczna zajmująca się różnymi zagadnieniami epoki średniowiecza (m.in. społeczno-gospodarczymi, wojskowo-politycznymi). Współcześnie sięga także do rezultatów badań archeologii i etnografii.

Pojęcie wywodzi się od łacińskich wyrazów medius, medii (pol. pośredni) oraz aevum, aevi (czyt. ewum, ewi; pol. wiek jako okres), które w połączeniu medii aevi znaczą tyle co wieki pośrednie – średniowiecze.

Wikipedia

Powiązane:

 rzecz. medium n., mediewista mos., mediewistka ż.

 przym. mediewistyczny, mediewalny

Wiktionary


medin

stara dzielnica miast arabskich; medyna


SJP.pl


medina

stara dzielnica miast arabskich; medyna


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) zob. medyna.

Wiktionary

Lokalizacje w Stanach Zjednoczonych

Miejscowości

  • Medina – miasto w stanie Minnesota, w hrabstwie Hennepin
  • Medina – wieś w stanie Nowy Jork, w hrabstwie Orleans
  • Medina – miasto w stanie Dakota Północna, w hrabstwie Stutsman
  • Medina – miasto w stanie Ohio, w hrabstwie Medina
  • Medina – miasto w stanie Tennessee, w hrabstwie Gibson
  • Medina – jednostka osadnicza w stanie Teksas, w hrabstwie Zapata
  • Medina – miasto w stanie Waszyngton, w hrabstwie King
  • Medina – miasto w stanie Wisconsin, w hrabstwie Dane

Wikipedia

Przykłady

składnia.

kolokacje.

synonimy.

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

frazeologia.

etymologia. etym|arab| مدينة.

uwagi.

 zobacz też: mellah

tłumaczenia.

 zobtłum|medyna.

źródła.

== medina (język słowacki.) ==

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) medyna - arabskie stare miasto

 (1.2) slang. med. medycyna, studia medyczne

odmiana.

przykłady.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: mɛˈdʲĩna, AS: medʹĩna

Wiktionary


mediokracja

forma rządów, w których politycy muszą działać w taki sposób, który zostanie przychylnie przedstawiony przez dziennikarzy


SJP.pl


mediokrata

potocznie: zwolennik wpływu mediów na politykę państwa


SJP.pl


mediolan

miasto we Włoszech


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna

 (1.1) geogr. miasto w północnych Włoszech będące stolicą Lombardii;

Wiktionary

Mediolan (wł. Milano, łac. Mediolanum, lomb. Milan lub Milà) – miasto i gmina w północnych Włoszech, stolica prowincji Mediolan i regionu Lombardia. Położone na północno-zachodnim skraju Niziny Padańskiej pomiędzy rzekami Ticino, Adda, Pad i Alpami. Mediolan położony jest na wysokości 122 m n.p.m. Drugie co do wielkości miasto Włoch – po Rzymie – z liczbą mieszkańców ponad 1 mln 300 tys.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Święty Ambroży jest patronem Mediolanu.

 (1.1) Wakacje chcemy spędzić w Mediolanie.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: mɛˈdʲjɔlãn, AS: medʹi ̯olãn

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. mediolańczyk mos., mediolanka ż.

 przym. mediolański, stpol. medelański

Wiktionary


mediolańczyk

mieszkaniec Mediolanu


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) mieszkaniec Mediolanu

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌmɛdʲjɔˈlãj̃n͇t͡ʃɨk, AS: medʹi ̯olãĩ ̯ṇčyk

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Mediolan mrz.

:: fż. mediolanka ż.

 przym. mediolański

Wiktionary


mediolanka

mieszkanka Mediolanu


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) mieszkanka Mediolanu

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌmɛdʲjɔˈlãnka, AS: medʹi ̯olãnka

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Mediolan m.

:: fm. mediolańczyk m.

 przym. mediolański

Wiktionary


mediolański

przymiotnik od: Mediolan


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z Mediolanem, wywodzący się z Mediolanu

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Podziwiamy mediolańską katedrę.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌmɛdʲjɔˈlãj̃sʲci, AS: medʹi ̯olãĩ ̯sʹḱi

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Mediolan m., mediolańczyk mos., mediolanka ż.

Wiktionary


mediota

osoba wierząca we wszystkie informacje podawane przez media


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) publ. osoba bezkrytycznie wierząca mediom

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Politycy i koncerny wolą mieć mediotów sterowanych przez telewizje niż niezależnych internautów w niekontrolowanym internecie.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: mɛˈdʲjɔta, AS: medʹi ̯ota

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. mediotyzm m.

Wiktionary


medioteka

zbiór materiałów multimedialnych; mediateka


SJP.pl


mediotka

kobieta wierząca we wszystkie informacje podawane przez media


SJP.pl


mediotyzm

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) publ. bezkrytyczne wierzenie mediom

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Przeraża mnie ten twój mediotyzm.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. mediota m.

Wiktionary


mediować

pośredniczyć w sporze, prowadzić rozmowy mające doprowadzić do zażegnania albo złagodzenia konfliktu pomiędzy stronami


SJP.pl


mediowanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|mediować.

Wiktionary

Powiązane:

 czas. mediować ndk.

 przym. medialny

 rzecz. medium n.

Wiktionary


mediowy

medium (środek masowego przekazu); medialny


SJP.pl


medioza

nadmierne dążenie do prezentowania się w mediach


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) żart. neol. potrzeba ciągłej obecności w mediach występująca u niektórych polityków i innych osób publicznych

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Od 1989 roku wśród osób publicznych rozwija się epidemia „mediozy”. (z Internetu)

Wiktionary

Wymowa:

IPA: mɛˈdʲjɔza, AS: medʹi ̯oza

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) parcie na szkło

Wiktionary


medioznawca

specjalista w zakresie nauki o mediach


SJP.pl

Na medioznawstwo (nauki o mediach) składa się szereg przedmiotów akademickich traktujących o treści, historii, znaczeniu i skutkach różnych mediów. Uczeni z dziedziny nauk o mediach skupiają swoją uwagę na różnych tematach: politycznej, społecznej, ekonomicznej czy kulturalnej roli spełnianej przez media lub wywieranym przez nie wpływie.

Wikipedia


medioznawczy

związany z nauką o mediach


SJP.pl


medioznawczyni

specjalistka w zakresie nauki o mediach


SJP.pl


medioznawstwo

nauka o mediach


SJP.pl

Na medioznawstwo (nauki o mediach) składa się szereg przedmiotów akademickich traktujących o treści, historii, znaczeniu i skutkach różnych mediów. Uczeni z dziedziny nauk o mediach skupiają swoją uwagę na różnych tematach: politycznej, społecznej, ekonomicznej czy kulturalnej roli spełnianej przez media lub wywieranym przez nie wpływie.

Wikipedia


mediteranistyka

nauka o regionach śródziemnomorskich


SJP.pl

Mediteranistyka (ang. Mediterranean Studies) – wiedza o śródziemnomorskich kulturach, religiach, krajach i narodach, dziejach i współczesności oraz znaczeniu, osiągnięciach i problemach regionu.

W skali światowej jej krzewieniem zajmuje się Mediterranean Studies Association z siedzibą w USA, które organizuje kongresy, wydaje periodyk i wspiera wymianę naukową także dotyczącą studentów.

Wikipedia


medium

1. osoba dająca się łatwo zahipnotyzować;
2. osoba obcująca z duchami podczas seansów spirytystycznych;
3. to, za pośrednictwem czego są przekazywane lub wyrażane jakieś treści


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) nośnik jakiegoś przekazu lub wyrażanej treści, rzekomo pośrednicząca w kontakcie ze światem duchów;

 (1.4) ezot. osoba rzekomo zdolna do jasnowidzenia i telepatii

 (1.10) chem. rozpuszczalnik

Wiktionary

medium – osoba, która komunikuje się z duchami, duszami albo innymi nadprzyrodzonymi siłami.

Medium może też odnosić się do:

  • Medium – środki komunikacji (termin medioznawczy)
  • Medium – gazeta Dolnośląskiej Izby Lekarskiej (ISSN 1425-9397)
  • Medium – witryna internetowa
w filmie telewizyjnym
  • Medium – amerykański serial telewizyjny emitowany w latach 2005–2011
w grach wideo
  • The Medium – gra wideo wyprodukowana i wydana przez Bloober Team 28 stycznia 2021
w kinematografii
  • Medium – polski film w reżyserii Jacka Koprowicza z 1985 roku
  • Medium – amerykański horror w reżyserii Granta Austina Waldmana z 1990 roku
  • Medium – amerykański film dramatyczny w reżyserii Stephena Kaya z 2004 roku
  • Medium – amerykański thriller fantasy w reżyserii Clinta Eastwooda z 2010 roku
w muzyce
  • Medium – grupa muzyczna z Olsztyna
  • Tau (Medium) – polski raper oraz producent muzyczny.
w twórczości operowej
  • Medium – opera w dwóch aktach Gian Carlo Menotti'ego z 1946

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ˈmɛdʲjũm, AS: medʹi ̯ũm

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. multimedium n., mediana ż., medialność ż., mediacja ż., mediator m., mediatorka ż., mediowanie n., wymediowanie n., medializm m., medialista m., medialistka ż., mediumizm m., mediumiczność ż., mediumistyczność ż., mediatyzacja ż., remedium n., medianta ż., mediewalizm m., mediewizm m., mediewistyka ż., mediewista m., mediewistka ż., mediant m., mediokracja ż.

 czas. mediować ndk., wymediować dk.

 przym. medialny, multimedialny, mediacyjny, mediatorski, mediumiczny, mediumistyczny, mediewistyczny, mediokryczny

 przysł. medialnie, multimedialnie, mediacyjnie, mediatorsko

 temsłow. medio-, medie-

Wiktionary

Synonimy:

 (1.2) ośrodek

 (1.10) rozpuszczalnik

Wiktionary


mediumiczny

medium (osoba obcująca z duchami); medialny


SJP.pl


mediumistyczny

mediumizm


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z medium i mediumizmu, dotyczący medium i mediumizmu

Wiktionary

Patrz:

mediumizm

Powiązane:

 rzecz. medium n., mediumizm m.

Wiktionary


mediumizm

Mediumizm – wywoływanie zjawisk paranormalnych za pośrednictwem mediów – osób rzekomo zdolnych do odczuwania zjawisk telepatycznych, wywoływania duchów itp. Jest on stosowany w praktykach religijnych, takich jak spirytualizm, spirytyzm, candomblé, voodoo, szamanizm, makumba, wicca i umbanda. Podczas gdy zachodnie ruchy spirytualizmu i spirytyzmu na Zachodzie są nagłaśniane w mediach, w tradycjach diaspory afrykańskiej mediumizm jest centralną osią praktyki religijnej.

Wikipedia


medjugorie

miejscowość w Bośni i Hercegowinie; Medjugorje, Medziugorie


SJP.pl

Medziugorie (bośn. Međugorje) – miejscowość w Bośni i Hercegowinie, w Federacji Bośni i Hercegowiny, w kantonie hercegowińsko-neretwiańskim, w gminie Čitluk. Leży w południowej części Hercegowiny, 25 km na południowy zachód od Mostaru. W 2013 roku liczyło 2265 mieszkańców, z czego większość stanowili Chorwaci.

Wikipedia


medjugorje

miejscowość w Bośni i Hercegowinie; Medjugorie, Medziugorie


SJP.pl

Medziugorie (bośn. Međugorje) – miejscowość w Bośni i Hercegowinie, w Federacji Bośni i Hercegowiny, w kantonie hercegowińsko-neretwiańskim, w gminie Čitluk. Leży w południowej części Hercegowiny, 25 km na południowy zachód od Mostaru. W 2013 roku liczyło 2265 mieszkańców, z czego większość stanowili Chorwaci.

Wikipedia


mędlica

dawne prymitywne drewniane narzędzie do wstępnej obróbki łodyg lnu i konopi; międlica


SJP.pl


médoc

Médoc (fr. Médoc; oks. Medoc [meˈðuk]) – historyczny region Francji – część regionu winiarskiego Bordeaux, który jest znany głównie z produkcji wysokiej jakości win.

Granicą Médoc jest od wschodu rzeka Żyronda, z drugiej strony znajduje się Ocean Atlantycki. Winorośle rosną na wąskim pasie półwyspu, chronione przed chłodem oceanu lasem Lalande.

Wikipedia


medok

gatunek czerwonego wina bordoskiego; médoc


SJP.pl


mędrala

nazwisko


SJP.pl


mędrczyni

rzadko: kobieta mądra i doświadczona


SJP.pl


mędrek

osoba przemądrzała, lubiaca się mądrzyć, mająca się za mądrzejszą od innych; mądrala


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) przemądrzała osoba

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. wymądrzanie n., mędrzec mos., mędrkowanie n., mądrość ż., mądrostka ż.

Wiktionary


medresa

muzułmańska szkoła; madrasa, madresa


SJP.pl

Medresa, madrasa (z arab. مدرسة, madrasa – szkoła) – teologiczna szkoła muzułmańska, początkowo mieszcząca się przy meczecie, później samodzielna, w której nauczano Koranu, prawa oraz języka arabskiego. Od około X wieku medresy uzyskały pewną samodzielność, zaczęto wykładać w nich także nauki ścisłe.

Wikipedia


mędrkować

popisywać się swą wiedzą i mądrością, zwykle wątpliwą; mądrzyć się, wymądrzać się


SJP.pl


mędrkowanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|mędrkować.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. mędrek mos., mądrostka ż.

 czas. mędrkować ndk.

Wiktionary


mędrów

Mędrów – wieś w Polsce położona w województwie świętokrzyskim, w powiecie kieleckim, w gminie Raków.

W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa kieleckiego.

Wikipedia


mędrszy

stopień wyższy od przymiotnika: mądry; mądrzejszy


SJP.pl


mędrzec

1. człowiek mądry i doświadczony;
2. człowiek zajmujący się rozważaniem ważnych zagadnień; filozof, myśliciel


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) osoba o bardzo dużej wiedzy i doświadczeniu

Wiktionary

Mądrość w najszerszym znaczeniu to umiejętność podejmowaniauzasadnionych decyzji, które w dłuższej perspektywie przynoszą pozytywnerezultaty. W innym ujęciu można powiedzieć, że mądrość to umiejętność praktycznego wykorzystywania posiadanej wiedzy i doświadczenia.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Stary, w myślach pogrążony mędrzec znowu nie poznał Pentuera.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈmɛ̃nḍʒɛt͡s, AS: mnḍžec

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. mądrala mos./ż., mędrek m., mądrość ż.

 czas. mądrzyć się

 przym. mądry

 przysł. mądrze

Wiktionary


mędrzechów

wieś w Polsce


SJP.pl

Mędrzechów – wieś w Polsce położona w województwie małopolskim, w powiecie dąbrowskim, w gminie Mędrzechów.

Miejscowość jest siedzibą gminy Mędrzechów.

W latach 1954–1972 wieś należała i była siedzibą władz gromady Mędrzechów. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa tarnowskiego.

W miejscowości był przystanek kolejowy Mędrzechów.

Wikipedia


mędrzechowski

Mędrzechów


SJP.pl

Patrz:

Mędrzechów

mędrzecki

nazwisko


SJP.pl


mędrzyce

Mędrzyce – wieś w Polsce położona w województwie kujawsko-pomorskim, w powiecie grudziądzkim, w gminie Świecie nad Osą.

Wikipedia


mędrzycki

nazwisko


SJP.pl


meduza

zwierzę morskie o przezroczystym galaretowatym ciele w kształcie dzwonu lub parasola


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) mitgr. jedna z gorgon z mitologii grecka, potwór o kobiecej postaci i wężowych włosach, którego spojrzenie miało zabijać;

Wiktionary

Meduza (Scyphozoa) – jedna z dwóch form morfologicznych parzydełkowców (Cnidaria), pierwotnie swobodnie pływająca, pelagiczna, z galaretowatym ciałem, zwykle w kształcie dzwonu lub parasola, zasadniczo rozmnażająca się płciowo. Nie występuje u koralowców (Anthozoa). Meduzy są drapieżne. Do chwytania zdobyczy i do obrony używają parzydełek. Drugą z form życiowych parzydełkowców jest polip.

Wikipedia


medyceusz

członek florenckiego rodu kupieckiego i bankierskiego, założonego w XII wieku


SJP.pl


medyceusze

florencki ród kupiecki i bankierski, założony w XII wieku


SJP.pl

Medyceusze (wł. De’ Medici) – florencki ród kupiecki i bankierski, od 1477 książęcy.

Wikipedia


medycki

przymiotnik od: Medyka


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) odnoszący się do Medyki, związany z Medyką

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Rada zbierze odpowiednią sumę na odnowę medyckiej synagogi.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Medyka ż.

Wiktionary


medycyna

1. nauka o zdrowiu i chorobach ludzi;
2. sztuka (umiejętność) leczenia chorych i zapobiegania chorobom;
3. potocznie: wydział na wyższej uczelni lub osobna uczelnia, na której studiuje się tę naukę


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) nauk. med. nauka o zdrowiu i chorobach człowieka i zwierząt oraz sposobach zapobiegania i leczenia;

 (1.2) eduk. kierunek na wyższej uczelni, obejmujący studia w zakresie medycyny (1.1)

Wiktionary

Medycyna (łac. medicina „sztuka lekarska”) – nauka empiryczna (oparta na doświadczeniu) obejmująca całość wiedzy o zdrowiu i chorobach człowieka oraz sposobach ich zapobiegania, oraz ich leczenia. Za prekursora medycyny starożytnej uważa się Hipokratesa, a nowożytnej Paracelsusa. W czasach najnowszych wprowadza się zasady medycyny opartej na faktach.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Istnieje wiele chorób, wobec których medycyna jest bezsilna.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌmɛdɨˈt͡sɨ̃na, AS: medycna

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. medyk m., medyczka ż., medykament m., medykalizacja ż., medykalizowanie n.

 czas. medykalizować ndk.

 przym. medyczny

 przysł. medycznie

 skr. med.

Wiktionary


medyczanin

mieszkaniec Medyki (wsi w Polsce)


SJP.pl


medyczanka

mieszkanka Medyki (wsi w Polsce)


SJP.pl


medyczka

potocznie o studentce medycyny


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) lekarka

Wiktionary

Powiązane:

 skr. med.

 rzecz. medyk mos./mrz., medycyna ż.

Wiktionary


medycznie

przysłówek

 (1.1) w sposób dotyczący medycyny, za pomocą medycyny

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) (…) są badania odległych następstw zarówno dla matki, jak i dla dziecka, które pozwolą na upewnienie się co do bezpieczeństwa technik rozrodu wspomaganego medycznie.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. medycyna ż., medyk m., medykalizacja ż., medykalizowanie n.

 czas. medykalizować ndk.

 przym. medyczny

 skr. med.

Wiktionary


medyczny

związany z medycyną, dotyczący medycyny, odnoszący się do medycyny


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) med. związany z medycyną, dotyczący medycyny

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Żydzi i muzułmanie nie amputują napletka z powodów medycznych, ale ze względu na religię, tradycję i kulturę.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: mɛˈdɨt͡ʃnɨ, AS: medyčny

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. medycyna ż., paramedycyna ż., medyk m., paramedyk m., medykament m., medykalizacja ż., medykalizowanie n.

 czas. medykalizować ndk.

 przysł. medycznie

 skr. med.

Wiktionary


medyjana

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) stpol. anat. żyła pośrodku ramienia

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌmɛdɨˈjãna, AS: medyi ̯ãna

Wiktionary


medyjski

przymiotnik od: Media (starożytne państwo na terenach zachodniej części obecnego Iranu)


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z Medią lub Medami, dotyczący Medii lub Medów

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (2.1) jęz. język medyjski

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Media ż., Med mos., Medyjczyk mos., Medyjka ż.

Wiktionary


medyk

1. potocznie o studencie medycyny;
2. dawniej, dziś żartobliwie: lekarz (osoba zajmująca się leczeniem)


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) pot. student medycyny (kierunku lekarskiego)

 (1.2) przest. lekarz

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (2.1) eduk. pot. szkoła zawodowa o profilu medycznym

Wiktionary

Lekarz – osoba posiadająca wiedzę i uprawnienia do leczenia.

Lekarz zajmuje się utrzymywaniem lub przywracaniem zdrowia poprzez badanie, diagnozowanie, prognozowanie i leczenie chorób, urazów i innych schorzeń fizycznych i umysłowych.

Dawniej wyrazy „lekarz” i „doktor” były słowami potocznymi, którymi określano ludzi zajmujących się leczeniem i pielęgnowaniem, posiadających wykształcenie, ale niekoniecznie uniwersyteckie czy akademickie.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Kaśka chodzi z jakimś medykiem, ale on wciąż siedzi w książkach.

 (1.2) Medyk królowej, od tygodni trujący króla, nie pokazywał niczego po sobie.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈmɛdɨk, AS: medyk

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. medykament mrz., medycyna ż., medykalizacja ż., medykalizowanie n.

:: fż. medyczka ż.

 czas. medykalizować ndk.

 przym. medyczny

 przysł. medycznie

 skr. med.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.2) lekarz

Wiktionary


medyka

potocznie: szkoła medyczna


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) geogr. wieś w Polsce, na granicy z Ukrainą;

Wiktionary

Medyka – wieś w Polsce położona w województwie podkarpackim, w powiecie przemyskim, w gminie Medyka.

Miejscowość jest siedzibą gminy oraz rzymskokatolickiej parafii św. Apostołów Piotra i Pawła.

Wieś starostwa przemyskiego położona była na przełomie XVI i XVII wieku w powiecie przemyskim ziemi przemyskiej województwa ruskiego. W latach 1954–1972 wieś należała i była siedzibą władz gromady Medyka. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa przemyskiego.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Od przejścia granicznego w Medyce jechaliśmy już ostrożniej.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. medyczanin m., medyczanka ż.

 przym. medycki

Wiktionary


medykalizacja

proces rozwoju medycyny, w którym coraz więcej zachowań i postaw zostaje potraktowanych jako problemy medyczne


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) socjol. med. proces, którego wynikiem jest zawłaszczenie określonych sfer życia społecznego przez przedstawicieli służby zdrowia, przez co stają się domeną medyczną oraz są traktowane wyłącznie w kategoriach problemów zdrowotnych;

Wiktionary

Medykalizacja – termin socjologiczny używany do opisania „procesu, w wyniku którego pewne rejony życia społecznego stają się domeną medyczną, i są kolonizowane przez przedstawicieli służby zdrowia”. Pojęcie zwykle używane jest krytycznie wobec zbyt wielkiego wpływu medycyny na kształtowanie obrazu m.in. normalności i patologii, chociaż (jak w przypadku kary śmierci, zob. niżej) nie jest to jedyna możliwa interpretacja tego terminu.

Wikipedia

Powiązane:

 rzecz. medycyna ż., medyk m., medyczka ż., medykament m., medykalizowanie n.

 czas. medykalizować ndk.

 przym. medyczny

 przysł. medycznie

 skr. med.

Wiktionary


medykalizować

zwiększać wpływ medycyny na pewne rejony życia społecznego


SJP.pl


medykamencik

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) zdrobn. od medykament

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. medykament m.

Wiktionary


medykament

lek, lekarstwo; środek uśmierzający ból


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) książk. farm. substancja wykorzystywana w medycynie do leczenia

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌmɛdɨˈkãmɛ̃nt, AS: medykãmẽnt

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. medyk m., medyczka ż., medycyna ż., medykamencik mrz., medykalizacja ż., medykalizowanie n.

 czas. medykalizować ndk.

 przym. medyczny

 skr. med.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) lekarstwo, lek, specyfik

Wiktionary


medykochirurg

dawniej: doktor medycyny i chirurgii


SJP.pl


medyna

stara dzielnica miast arabskich; medina


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) geogr. miasto w Arabii Saudyjskiej;

Wiktionary

  • medyna – stara dzielnica arabskich miast
  • Medyna – miasto w Arabii Saudyjskiej
  • Medyna – prowincja w Arabii Saudyjskiej
  • Medyna – chutor na Białorusi, w obwodzie witebskim, w rejonie brasławskim, w sielsowiecie Opsa
  • Medyna – wieś na Litwie, w okręgu wileńskim, w rejonie wileńskim, w gminie Podbrzezie

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Muzułmańscy pielgrzymi udają się do Mekki i Medyny.

 (1.1) (…) ważnym zagrożeniem były bunty plemięemion arabskich, które za życia Muhammada złożyły mu przysięgę lojalności, a które po jego śmierci uznały się za zwolnione z zawartej z nim umowy i wynikających stąd zobowiązań wobec Medyny.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: mɛˈdɨ̃na, AS: medna

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. medyńczyk mos., medynka ż.

 przym. medyński, medyneński

Wiktionary


medyńczyk

mieszkaniec Medyny


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) mieszkaniec Medyny

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Medyna ż.

:: fż. medynka ż.

 przym. medyński

Wiktionary


medyneński

Medyna; medyński


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z Medyną, dotyczący Medyny

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Medyna ż.

 przym. medyński

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) medyński

Wiktionary


medynka

mieszkanka Medyny


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) mieszkanka Medyny

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Medyna ż.

:: fm. medyńczyk mos.

 przym. medyński

Wiktionary


medyński

Medyna


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z Medyną, dotyczący Medyny

Wiktionary

Osoby o tym nazwisku:

  • Adam Medyński − polski szermierz i trener
  • Aleksander Medyński − polski nauczyciel i historyk
  • Wojciech Medyński − polski aktor teatralny, telewizyjny i filmowy
  • Władysław Medyński − polski lekarz psychiatra

Wikipedia

Patrz:

Medyna

Powiązane:

 rzecz. medynka ż., Medyna ż., medyńczyk mos.

 przym. medyneński

Wiktionary


medytacja

zagłębianie się w myślach; rozmyślanie; rozważanie; rozpamiętywanie


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) pogrążanie się w myślach

 (1.2) w hinduizmie, buddyzmie i dżinizmie: praktyki mające na celu samopoznanie, samodoskonalenie;

Wiktionary

Medytacja (łac. meditatio – zagłębianie się w myślach, rozważanie, namysł) – praktyki polegające na ćwiczeniu umysłu lub wprowadzaniu się w odmienny stan świadomości dla uzyskania dobroczynnego skutku, albo aby umysł uznał treść odmiennego stanu bez identyfikowania się z nim lub jako cel sam w sobie. Termin medytacja odnosi się do wielu różnych praktyk, wliczając w to techniki mające na celu zwiększenie wewnętrznej energii siły życiowej (qi, ki, prana itp.) i aby rozwinąć współczucie, miłość, cierpliwość, wielkoduszność i przebaczenie. Medytacja była praktykowana od czasów antycznych jako część tradycji religijnych i wierzeń. Jest stosowana zwłaszcza w jodze oraz w religiach i duchowości Wschodu (buddyzm, taoizm, konfucjanizm, hinduizm, dżinizm), a ostatnio także przez niektóre szkoły psychoterapeutyczne. Elementy medytacji dają się również zauważyć w chrześcijaństwie (hezychazm) i islamie (sufizm). Współcześnie jest często wykorzystywana do oczyszczenia umysłu i jako część terapii różnych problemów zdrowotnych, takich jak np. nadciśnienie, depresja, czy stany lękowe.

Wikipedia

Przykłady

 (1.2) Sikhizm (…), będący interesującą syntezą hinduizmu i islamu, również popiera prawa zwierząt i wegetarianizm. Guru Nanak uważał jedzenie mięsa za coś niewłaściwego, szczególnie dla tych, którzy podejmują medytację.

 (1.2) Medytacja zazen polega na skupieniu i uważności bez osądzania, tworzenia konstrukcji myślowych, ale też bez walki z przypadkowo powstającymi myślami.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌmɛdɨˈtat͡sʲja, AS: medytacʹi ̯a

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. medytowanie n.

 czas. medytować ndk.

 przym. medytacyjny

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) kontemplacja

Wiktionary


medytacje

zagłębianie się w myślach; rozmyślanie; rozważanie; rozpamiętywanie


SJP.pl


medytacyjny

związany z medytacją


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) związany z medytacją

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌmɛdɨtaˈt͡sɨjnɨ, AS: medytacyi ̯ny

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. medytacja ż., medytowanie ż.

Wiktionary


medytować

1. książkowo: głęboko rozmyślać, roztrząsać coś w myślach, zastanawiać się; dumać;
2. oddawać się medytacjom, wprowadzać się w stan najwyższej koncentracji


SJP.pl

czasownik

 (1.1) uprawiać medytację

 (1.2) przen. pogrążać się w myślach

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌmɛdɨˈtɔvat͡ɕ, AS: medytovać

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. medytacja ż., medytowanie n.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) kontemplować

 (1.2) rozmyślać, dumać

Wiktionary


medytowanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|medytować.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌmɛdɨtɔˈvãɲɛ, AS: medytovãńe

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. medytacja ż.

 czas. medytować ndk.

 przym. medytacyjny

Wiktionary


mędzenie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|mędzić.

Wiktionary

Powiązane:

 czas. mędzić

Wiktionary


mędzić

czasownik

 (1.1) łódź. gw-pl|Poznań. ględzić, marudzić

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. mędzenie n.

Wiktionary


medziugorie

miejscowość w Bośni i Hercegowinie; Medjugorje, Medjugorie


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki, nazwa własna

 (1.1) geogr. wieś i ośrodek kultu religijnego w Bośni i Hercegowinie, w południowej części Hercegowiny;

Wiktionary

Medziugorie (bośn. Međugorje) – miejscowość w Bośni i Hercegowinie, w Federacji Bośni i Hercegowiny, w kantonie hercegowińsko-neretwiańskim, w gminie Čitluk. Leży w południowej części Hercegowiny, 25 km na południowy zachód od Mostaru. W 2013 roku liczyło 2265 mieszkańców, z czego większość stanowili Chorwaci.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Spotkałem Kostka w Medziugorie w zeszłym roku.

Wiktionary

Powiązane:

 przym. medziugorski

Wiktionary


medziugorski

przymiotnik

 (1.1) odnoszący się do Medziugoria, związany z Medziugoriem

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Poznała Jurka na medziugorskim deptaku.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Medziugorie n.

Wiktionary


medżlis

parlament w niektórych krajach Bliskiego Wschodu, m.in. w Egipcie, Iranie i Turcji; madżlis


SJP.pl

Medżlis Tatarów Krymskich (krymskotat. Къырымтатар Миллий Меджлиси, Qırımtatar Milliy Meclisi) – organizacja Tatarów krymskich, której zadaniem jest reprezentowanie interesów tej społeczności. Medżlis prowadzi dialog z władzami Ukrainy i Turcji, jego działalność spotyka się zaś ze sprzeciwem Rosji.

Wikipedia


mee

odgłos przypominający zwierzęce meczenie, m.in. kozy; me


SJP.pl


meer

[czytaj: me:r] nazwisko obce


SJP.pl

Belgia:

  • Meer – dzielnica gminy Hoogstraten, w Regionie Flamandzkim, w prowincji Antwerpia, w okręgu Turnhout
  • Meer – osada (gehucht) gminy Riemst, w Regionie Flamandzkim, w prowincji Limburgia, w okręgu Tongeren
  • Meer – osada (gehucht) gminy Tienen, w Regionie Flamandzkim, w prowincji Brabancja Flamandzka, w okręgu Leuven

Wikipedia


meersburg

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna

 (1.1) geogr. miasto w Badenii-Wirtembergii w Niemczech;

Wiktionary

Meersburg – miasto w Niemczech, w kraju związkowym Badenia-Wirtembergia, w rejencji Tybinga, w regionie Bodensee-Oberschwaben, w powiecie Bodenseekreis, siedziba związku gmin Gemeindeverwaltungsverband Meersburg. Leży nad Jeziorem Bodeńskim.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Meersburg leży nad Jeziorem Bodeńskim.

Wiktionary


meeting

[czytaj: miting] miting, mityng;
1. publiczne zebranie, wiec;
2. zawody sportowe, zwłaszcza lekkoatletyczne


SJP.pl


meetingowy

meeting [czytaj: mitingowy]; mitingowy, mityngowy


SJP.pl


meetup

[czytaj: mit-ap] zorganizowane spotkanie jakieś społeczności


SJP.pl


mefa

środowiskowo: mefedron; mefka


SJP.pl


mefedron

organiczny związek chemiczny o silnym działaniu psychoaktywnym, używany jako narkotyk


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) chem. związek organiczny, pochodna katynonu, stymulant i empatogen;

Wiktionary

Mefedron, 4-MMC, 4-metylometkatynon – organiczny związek chemiczny, pochodna katynonu. Stosowany jako stymulant i empatogen. W obrocie występuje pod postacią kryształków, proszku, tabletek lub kapsułek, zwykle jako chlorowodorek lub siarczan tej aminy.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Metabolity mefedronu są neurotoksyczne.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: mɛˈfɛdrɔ̃n, AS: mefedrõn

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) pot. 4-MMC, pot. M-CAT, pot. MMCAT

Wiktionary


mefisto

mężczyzna o demonicznym wyglądzie


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy, nazwa własna

 (1.1) rel. liter. upadły anioł

Wiktionary

Mefistofeles (Mefisto, Mefistofiel) – upadły anioł. Jego imię pochodzi z hebrajskiego: mefir – niszczyciel, tofel – kłamca lub mephistoph – niszczyciel dobra. Być może też z greki: mephostophiles – duch ciemności, nielubiący światła.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) On jest Mefistem nie intelektu, lecz doświadczenia ludzkiego.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. mefisto mos.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) war. Mefistofel, Mefistofeles

Wiktionary


mefistofel

szatan, upadły anioł, duch ciemności; Mefistofeles, Mefisto


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy, nazwa własna

 (1.1) rel. liter. upadły anioł

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Mądrze mówi stary Mefistofel do Fausta: „że ludziom na wpół z ciemnością światło przeznaczone“.

Wiktionary

Powiązane:

 przym. mefistofelowy, mefistofelesowski, mefistofeliczny

 przysł. mefistofelicznie

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) war. Mefisto, Mefistofeles

Wiktionary


mefistofeles

szatan, upadły anioł, duch ciemności; Mefisto, Mefistofel


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy, nazwa własna

 (1.1) rel. liter. upadły anioł;

Wiktionary

Mefistofeles (Mefisto, Mefistofiel) – upadły anioł. Jego imię pochodzi z hebrajskiego: mefir – niszczyciel, tofel – kłamca lub mephistoph – niszczyciel dobra. Być może też z greki: mephostophiles – duch ciemności, nielubiący światła.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Ale przed nim miał jeszcze przyjść diabeł filozof, oświeceniowy intelektualista, goetheański Mefistofeles.

Wiktionary

Powiązane:

 przym. mefistofelesowski, mefistofeliczny, mefistofelowy

 przysł. mefistofelicznie

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) war. Mefisto, Mefistofel

Wiktionary


mefistofelesowski

Mefistofeles; mefistofelowy, mefistofeliczny, mefistofelesowy


SJP.pl

przymiotnik dzierżawczy

 (1.1) książk. należący do diabła

przymiotnik relacyjny

 (2.1) książk. związany z diabłem, dotyczący diabła

przymiotnik jakościowy

 (3.1) książk. mający cechy diabelskie

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Mefistofel mos., Mefistofeles mos.

 przym. mefistofeliczny, mefistofelowy

 przysł. mefistofelicznie

Wiktionary

Synonimy:

 (3.1) czarci, diabli; war. mefistofeliczny, mefistofelowy

Wiktionary


mefistofelesowy

Mefistofeles; mefistofelowy, mefistofeliczny, mefistofelesowski


SJP.pl


mefistofelicznie

przysłówek

 (1.1) książk. na sposób diabelski

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Mefistofel mos., Mefistofeles mos.

 przym. mefistofelesowski, mefistofeliczny, mefistofelowy

Wiktionary


mefistofeliczny

taki, jak u Mefistofela; przewrotny, złośliwy, demoniczny, mefistofelowy


SJP.pl

przymiotnik dzierżawczy

 (1.1) książk. należący do diabła

przymiotnik relacyjny

 (2.1) książk. związany z diabłem, dotyczący diabła

przymiotnik jakościowy

 (3.1) książk. mający cechy diabelskie

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Mefistofel mos., Mefistofeles mos.

 przym. mefistofelesowski, mefistofelowy

 przysł. mefistofelicznie

Wiktionary

Synonimy:

 (3.1) czarci, diabelny, diabli; war. mefistofelesowski, mefistofelowy

Wiktionary


mefistofelowy

taki, jak u Mefistofela; przewrotny, złośliwy, demoniczny, mefistofeliczny


SJP.pl

przymiotnik dzierżawczy

 (1.1) książk. należący do Mefistofela

przymiotnik relacyjny

 (2.1) książk. związany z Mefistofelem, dotyczący Mefistofela

przymiotnik jakościowy

 (3.1) książk. mający cechy diabelskie

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Mefistofel mos., Mefistofeles mos.

 przym. mefistofelesowski, mefistofeliczny

 przysł. mefistofelicznie

Wiktionary

Synonimy:

 (3.1) czarci, diabelski, diabli; war. mefistofelesowski, mefistofeliczny

Wiktionary


mefka

środowiskowo: mefedron; mefa


SJP.pl


meg

angielskie zdrobnienie od: Margaret (imię żeńskie)


SJP.pl

Magnetoencefalografia (MEG) — technika obrazowania elektrycznej czynności mózgu za pomocą rejestracji pola magnetycznego wytworzonego przez mózg. Sygnały są odbierane przez wysokoczułe mierniki pola magnetycznego umieszczone w pobliżu czaszki badanego np. typu SQUID.

Wikipedia


mega

potocznie:
1. megabajt;
2. w użyciu przymiotnikowym:
a) wspaniały, znakomity, świetny; super, hiper, ekstra;
b) wielki, ogromny


SJP.pl

przysłówek

 (1.1) pot. bardzo, ogromnie, mocno

 (1.2) pot. super, ekstra, świetnie

przymiotnik

 (2.1) pot. super, ekstra, świetny

rzeczownik

 (3.1) milion czegoś

 (3.2) inform. 1048576 czegoś

Wiktionary

Mega (M) – przedrostek wielokrotności jednostki miary wielkości fizycznych, o mnożniku 106 = 1 000 000 (milion).

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Byłem mega dumny z mojego kolegi.

 (1.1) Nawet po takim długim czasie mnie to mega rozwala.

 (1.2) Tutaj jest mega.

 (2.1) Dziewczyno, jesteś mega.

 (3.1) Czy ten transformator wytrzyma 30 mega?

 (3.2) Ten plik ma nieco ponad 20 mega.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈmɛɡa, AS: mega

Wiktionary

Powiązane:

 przedr. mega-

Wiktionary


mega-

przedrostek

 (1.1) fiz. przedrostek układu SI oznaczający 106

 (1.2) inform. przedrostek oznaczający 220

 (1.3) pot. przedrostek wzmacniający znaczenie wyrazu

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈmɛɡa, AS: mega

Wiktionary

Powiązane:

 przysł. mega

 przym. mega

 rzecz. mega

Wiktionary


megabajt

w informatyce: jednostka pojemności pamięci równa 1024 kilobajtom (skrót: MB)


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) inform. jednostka pojemności dysków i pamięci komputera równa 1 048 576 bajtów;

Wiktionary

Megabajt (skrót MB) – jednostka używana w informatyce oznaczająca milion bajtów. Jednostka wykorzystywana do określania pojemności pamięci RAM, pendrive'ów, płyt CD itp.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) 1 megabajt to 1024 kilobajty.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. bajt mrz.

Wiktionary


megabajtowy

megabajt


SJP.pl

Patrz:

megabajt

megabekerel

jednostka miary radioaktywności równa milionowi bekerelów


SJP.pl


megabit

w informatyce: jednostka informacji równa 1024 kilobitom (skrót: Mb lub Mbit)


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) inform. jednostka ilości informacji

Wiktionary

Megabit (skrót Mb lub Mbit) – używana w telekomunikacji jednostka informacji:

1 Mbit = 106 = 1 000 000 bitów

Przykładowe przeliczenia na inne jednostki:

8 Mb = 1 MB = 1000 kB
8000 Mb = 1000 MB = 1 GB

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) 1 gigabit to 1024 megabity.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: mɛˈɡabʲit, AS: megabʹit

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) Mb

Wiktionary


megabitowy

megabit


SJP.pl

Patrz:

megabit

megaburger

duży, niepanierowany kotlet z mielonej wołowiny, podawany wraz z dodatkami w rozciętej okrągłej bułce; hamburger


SJP.pl


megacerops

rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy

 (1.1) paleont. zool. nazwa systematyczna|Megacerops., rodzaj wymarłego ssaka z rzędu nieparzystokopytnych, należący do rodziny brontoterów; przedstawiciel megafauny eoceńskiej

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Megacerops zamieszkiwał otwarte tereny zalesione i sawannopodobne w Ameryce Północnej.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) wielkorożec

Wiktionary


megaceros

wymarły ssak z rodziny jeleniowatych, o wielkim łopatowatym porożu dochodzącym do 3 metrów rozpiętości, zamieszkujący tereny Eurazji; jeleń olbrzymi, wielkorogi; megaloceros


SJP.pl


megadobry

potocznie: niezwykle, bardzo dobry; arcydobry, przedobry


SJP.pl


megaduks

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) hist. wojsk. wysoki stopień wojskowy, jeden z najwyższych urzędów w Cesarstwie Bizantyjskim w późnym jego okresie;

Wiktionary

Megaduks (gr. μέγας δούξ, megas douks, „wielki wódz”) – jeden z najwyższych urzędów w późnym Cesarstwie Bizantyńskim. Zlatynizowana forma megadux powstała z greckiego μεγαδούξ. Greckie słowo δούξ oznacza wodza, dowódcę.

Wikipedia


megadyna

jednostka siły równa milionowi dyn


SJP.pl


megadżul

jednostka pracy i energii równa milionowi dżuli (skrót: MJ)


SJP.pl

Dżul (J) (ang. Joule) – jednostka pracy i energii – w tym ciepła – w układzie SI. Jeden dżul to praca wykonana przez siłę o wartości 1 N przy przesunięciu punktu przyłożenia siły o 1 m w kierunku równoległym do kierunku działania siły

1 J = 1 N·m.

Wikipedia


megaelektronowolt

Elektronowolt (eV) – jednostka energii stosowana w fizyce.

Jeden elektronowolt to energia, jaką uzyskuje bądź traci elektron, który przemieścił się w próżni w polu elektrycznym o różnicy potencjałów równej 1 woltowi. Jego wartość wyrażona w dżulach to 1 wolt pomnożony przez elektryczny ładunek elementarny e:

\mathrm {1\ eV=1\ {\mathit {e}}\cdot 1\ V=1{,}602176634\times 10^{-19}\ J} .

Wikipedia


megaerg

jednostka pracy i energii w układzie CGS równa milionowi ergów


SJP.pl


megaewolucja

Megaewolucja – określenie charakteryzujące ewolucję na poziomie globalnym, tj. obejmujące całą biosferę. Przejawia się ona istnieniem najwyższych taksonów (np. królestw, typów, gromad).

Przykładami megaewolucji są: powstanie życia na Ziemi lub masowe wymierania.

Wikipedia


megafanerofit

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) bot. wysokie drzewo osiągające ponad 30 metrów wysokości;

Wiktionary

Fanerofity (gr. phaneros = jawny, phyton = roślina), rośliny jawnopączkowe – jedna z form życiowych roślin z klasyfikacji opracowanej przez Christena Raunkiæra. Obejmuje rośliny o pędach wzniesionych, odnawiające się z pąków znajdujących się co najmniej 0,5 m nad ziemią. Do grupy tej należą wszystkie drzewa, większe krzewy i liany, zarówno te zrzucające liście na zimę, jak i te o zimozielonych liściach. W klimacie tropikalnym do fanerofitów należą także wieloletnie, wysokie rośliny zielne. W niektórych ujęciach do fanerofitów zaliczane są także epifity, które w nowszych źródłach są wyodrębniane w osobną grupę. Fanerofity odgrywają istotną rolę w formacjach leśnych, przy czym dominują w składzie gatunkowym wilgotnych lasów równikowych, podczas gdy w lasach strefy umiarkowanej ustępują hemikryptofitom.

Wikipedia

Powiązane:

 rzecz. fanerofit mrz.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) makrofanerofit

Wiktionary


megafauna

zwierzęta o dużych rozmiarach


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) biol. paleont. wymarłe zwierzęta dużych rozmiarów;

Wiktionary

Megafauna ((gr.) megas „olbrzymi” + (łac.) fauna „zwierzę”) – termin stosowany w archeologii i paleontologii dla określenia zwierząt o dużych rozmiarach. Za miernik uznawana jest masa ciała i stosuje się dwie wartości graniczne: zwierzęta o masie powyżej 45 kg (100 funtów) lub powyżej 100 kg (220 funtów). Termin megafauna może zawierać podkategorie uwzględniające pozycję troficzną zwierząt, w której wyróżnia się megaroślinożerców (np. jeleń szlachetny), megamięsożerców (np. lew) i rzadziej megawszystkożerców (np. niedźwiedź grizzly).

Wikipedia

Przykłady

składnia.

kolokacje.

synonimy.

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

frazeologia.

etymologia.

uwagi.

tłumaczenia.

* angielski: (1.1) megafauna

* duński: (1.1) megafauna w.

źródła.

== megafauna (język słowacki.) ==

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) biol. paleont. megafauna

odmiana.

przykłady.

Wiktionary

Synonimy:

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

frazeologia.

etymologia.

uwagi.

tłumaczenia.

* angielski: (1.1) megafauna

* duński: (1.1) megafauna w.

źródła.

== megafauna (język słowacki.) ==

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) biol. paleont. megafauna

odmiana.

przykłady.

składnia.

kolokacje.

synonimy.

Wiktionary


megaflop

jednostka mocy obliczeniowej komputerów równa miliardowi flopów; megaflops


SJP.pl


megaflops

jednostka mocy obliczeniowej komputerów równa miliardowi flopsów; megaflop


SJP.pl


megafon

1. głośnik o dużej mocy, instalowany na otwartej przestrzeni publicznej;
2. przenośne urządzenie składające się z mikrofonu, wzmacniacza i głośnika tubowego


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) techn. głośnik o dużej mocy, instalowany w miejscach publicznych

 (1.2) techn. przenośne urządzenie składające się z mikrofonu i głośnika tubowego

Wiktionary

Megafon (z gr. μέγας, mégas = „wielki, potężny” oraz φωνή, fōnē = „dźwięk, głos”) – głośnik lub (często) zestaw kilku głośników znacznej mocy (na ogół łącznie kilkudziesięciu lub kilkuset watów), służących do nagłaśniania otwartych przestrzeni (stadionów sportowych, ulic itp.) oraz bardzo obszernych wnętrz (np. hale dworców kolejowych, portów lotniczych itp.) Zazwyczaj montowane są na wysokości kilku metrów nad ziemią (na masztach lub pod stropem), aby zapewnić słyszalność także ze stosunkowo dużej odległości.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: mɛˈɡafɔ̃n, AS: megafõn

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. megafonista mos., megafonistka ż., megafonizacja ż., megafonizowanie n., zmegafonizowanie n., megafonik mrz.

 przym. megafonowy, megafonizacyjny, zmegafonizowany

 czas. megafonizować ndk., zmegafonizować dk.

Wiktionary


megafonik

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) zdrobn. od megafon

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. megafon m.

Wiktionary


megafonista

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) osoba zajmująca się informowaniem pasażerów, klientów itp. przez megafon

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. megafon mrz., megafonizacja ż., megafonizowanie n., zmegafonizowanie n.

:: fż. megafonistka ż.

 przym. megafonowy, megafonizacyjny, zmegafonizowany

 czas. megafonizować ndk., zmegafonizować dk.

Wiktionary


megafonistka

megafonista


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) fż. od: megafonista

Wiktionary

Patrz:

megafonista

Przykłady

 (1.1) Megafonistki przestaną niedługo zapowiadać pociągi na Dworcu Centralnym. Zamiast nich komunikaty ma wygłaszać maszyna.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. megafon mrz., megafonizacja ż., megafonizowanie n., zmegafonizowanie n.

:: fm. megafonista mos.

 przym. megafonowy, megafonizacyjny, zmegafonizowany

 czas. megafonizować ndk., zmegafonizować dk.

Wiktionary


megafonizacja

nagłaśnianie przeprowadzane przy użyciu aparatury elektroakustycznej


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) techn. instalowanie megafonów w miejscach publicznych

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. megafon mrz., megafonista mos., megafonistka ż., megafonizowanie n., zmegafonizowanie n.

 przym. megafonowy, megafonizacyjny, zmegafonizowany

 czas. megafonizować ndk., zmegafonizować dk.

Wiktionary


megafonizacyjny

przymiotnik od: megafonizacja


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z megafonizacją, dotyczący megafonizacji

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. megafon mrz., megafonista mos., megafonistka ż., megafonizacja ż., megafonizowanie n., zmegafonizowanie n.

 przym. megafonowy, zmegafonizowany

 czas. megafonizować ndk., zmegafonizować dk.

Wiktionary


megafonizować

dokonywać megafonizacji


SJP.pl

czasownik przechodni niedokonany

 (1.1) techn. zaopatrywać w megafony

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. megafon mrz., megafonista mos., megafonistka ż., megafonizacja ż., megafonizowanie n., zmegafonizowanie n.

 przym. megafonowy, megafonizacyjny, zmegafonizowany

 czas. zmegafonizować dk.

Wiktionary


megafonizowanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) techn. instalowanie megafonów

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. megafon mrz., megafonista mos., megafonistka ż., megafonizacja ż., zmegafonizowanie n.

 przym. megafonowy, megafonizacyjny, zmegafonizowany

 czas. megafonizować ndk., zmegafonizować dk.

Wiktionary


megafonowy

przymiotnik od: megafon


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z megafonem, dotyczący megafonu

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. megafon mrz., megafonista mos., megafonistka ż., megafonizacja ż., megafonizowanie n., zmegafonizowanie n.

 przym. megafonizacyjny, zmegafonizowany

 czas. megafonizować ndk., zmegafonizować dk.

Wiktionary


megagalaktyka

ogromna galaktyka złożona z kilku mniejszych galaktyk


SJP.pl


megagram

jednostka masy równa milionowi gramów (skrót: Mg)


SJP.pl

Megagram (symbol Mg) – pochodna jednostka masy w układzie SI (także pochodna jednostka masy w stosowanym dawniej układzie CGS) równa jednemu milionowi gramów (1 000 000 g), popularna nazwa – tona.

Wikipedia


megagwiazda

gwiazda filmowa, piosenkarka, piosenkarz itp. o światowej sławie; supergwiazda, supergwiazdor, superstar, megagwiazdor


SJP.pl


megagwiazdor

gwiazdor filmowa, piosenkarz itp. o światowej sławie; supergwiazda, supergwiazdor, superstar, megagwiazda


SJP.pl


megaherc

jednostka częstotliwości równa 1 000 000 herców


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) metrol. fiz. jednostka częstotliwości równa milionowi herców

Wiktionary

Herc (Hz) (niem. Hertz) – jednostka miary częstotliwości w układzie SI (jednostka pochodna układu SI) i w wielu innych, np. CGS, MKS i MKSA. Definiuje się ją jako liczbę cykli na sekundę:

\mathrm {1\ Hz={\frac {1}{1\ s}}=1\ s^{-1}} .

Nazwa jednostki pochodzi od nazwiska niemieckiego fizyka Heinricha Hertza, zajmującego się m.in. badaniem fal elektromagnetycznych.

Wikipedia

Powiązane:

 przym. megahercowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) symbol. MHz; rzad. megacykl

Wiktionary


megahercowy

megaherc


SJP.pl

Patrz:

megaherc

megahit

potocznie: wielki hit; superhit, superprzebój, megaprzebój


SJP.pl


megahotel

hotel o nadzwyczajnie dużych rozmiarach


SJP.pl


megajacht

duży, luksusowy jacht, zwykle o długości ponad 60 m


SJP.pl


megajra

Wikipedia


megakaloria

pozaukładowa jednostka ciepła równa milionowi kalorii (skrót: Mcal)


SJP.pl


megakarioblast

komórka występująca w szpiku kostnym


SJP.pl


megakariocyt

komórka powstała z megakarioblastu


SJP.pl

Wikipedia


megakoncern

przedsiębiorstwo o bardzo dużych rozmiarach


SJP.pl


megakoncert

potocznie:
1. wielki koncert;
2. bardzo udany koncert


SJP.pl


megakorporacja

wielka korporacja


SJP.pl


megalania

gatunek wymarłej jaszczurki z rodziny waranów


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) paleont. zool. nazwa systematyczna|Varanus priscus|Owen|ref=tak., wymarły gatunek warana żyjącego w plejstocenie na terenie Australii;

Wiktionary

Megalania (Varanus priscus) – gatunek warana, przedstawiciel megafauny, żyjący w plejstocenie na terenach Australii, wymarły prawdopodobnie około 40 tys. lat temu. Najnowsze znalezione szczątki mają około 50 tys. lat.

Wikipedia

Synonimy:

 (1.1) waran dawny

Wiktionary


megalit

wielki blok kamienny lub budowla wzniesiona z takich bloków, najczęściej z okresu neolitu


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) duży, nieobrobiony lub częściowo obrobiony kamień, rodzaj prehistorycznej budowli;

Wiktionary

Budowle megalityczne, Megality (wielki kamień z gr. μέγας «megas» – wielki, λίθος «lithos» – kamień) to duży, nieobrobiony lub częściowo obrobiony kamień stanowiący samodzielną budowlę lub element większej budowli z takich kamieni (wykonanej bez użycia zaprawy), o charakterze kultowym, grobowym lub (prawdopodobnie) związanymi z obserwacjami astronomicznymi, wzniesiony w czasach prehistorycznych.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Megality znajdują się w różnych miejscach na świecie.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: mɛˈɡalʲit, AS: megalʹit

Wiktionary

Powiązane:

 przym. megalityczny

Wiktionary


megalityczny

zbudowany z wielkich bloków kamiennych


SJP.pl


megaloblast

olbrzymi erytroblast, który może powstawać w szpiku


SJP.pl


megaloblastyczny

megaloblast


SJP.pl

Patrz:

megaloblast

megaloceros

wymarły ssak z rodziny jeleniowatych, o wielkim łopatowatym porożu dochodzącym do 3 metrów rozpiętości, zamieszkujący tereny Eurazji; jeleń olbrzymi, wielkorogi; megaceros


SJP.pl


megalocyt

olbrzymia krwinka czerwona, która może występować w krwi


SJP.pl


megalodon

wymarły gatunek ryby chrzęstnoszkieletowej, prehistoryczny rekin będący największą znaną rybą drapieżną


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy

 (1.1) icht. paleont. nazwa systematyczna|Carcharodon megalodon|ref=tak. lub nazwa systematyczna|Carcharocles megalodon|ref=tak., prehistoryczny rekin, wymarły gatunek największej znanej ryby drapieżnej;

Wiktionary

Megalodon (Otodus megalodon lub Carcharocles megalodon) – wymarły gatunek ryby chrzęstnoszkieletowej, prehistoryczny rekin, największa ze znanych ryb drapieżnych. Żył 15,9–2,6 mln lat temu w morzach miocenu i pliocenu.

Z powodu chrzęstnej budowy szkieletu zachowało się niewiele skamieniałości tego gatunku i jest on znany głównie ze skamieniałości w postaci olbrzymich trójkątnych zębów o drobno ząbkowanych brzegach, od których pochodzi nazwa gatunku (z gr. mégas, D.-megálou – wielki + odoús, D.-odóntos – ząb). Według wczesnej rekonstrukcji szczęk, sporządzonej przez Bashforda Deana, megalodon mógł przekraczać nawet 25 m długości, jednak rekonstrukcja ta okazała się nieprawidłowa. W 1996 roku znaleziono ząb megalodona mierzący 16,8 cm długości, będący wówczas największym znanym zębem tego rekina. Później odkryto jeszcze większe zęby, co pozwoliło oszacować długość ciała rekina na ponad 18 m. Nowsze analizy wskazują na maksymalną długość między 14,5 a 16 m. Na podstawie porównań ze współczesnymi rekinami szacuje się, że u 16-metrowego megalodona głowa miała prawdopodobnie długość ok. 4,65 m, płetwa grzbietowa – ok. 1,62 m wysokości, a płetwa ogonowa – 3,85 m wysokości. Megalodony cechowały się dużą zmiennością maksymalnych rozmiarów (zarówno w czasie geologicznym, jak i przestrzeni). Ponadto dobór naturalny premiował duże rozmiary, co prowadziło do zwiększania się rozmiarów ciała w czasie ewolucji gatunku.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Nie wiadomo wciąż, czy megalodon był rzeczywiście przodkiem żarłacza białego.

Wiktionary


megaloman

człowiek mający przesadnie wysokie wyobrażenie o własnej wartości; pyszałek


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) książk. człowiek, który ma manię wielkościową, charakteryzuje się megalomanią, ma zbyt wysokie mniemanie o sobie

Wiktionary

Megalomania (urojenia wielkościowe) – zaburzenie urojeniowe polegające na przesadnym skupieniu się na własnej doskonałości, samozadowoleniu oraz świadomości własnej wartości, znaczenia, możliwości i osiągnięć. Prowadzą one do zawyżenia samooceny.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ˌmɛɡaˈlɔ̃mãn, AS: megalõmãn

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. megalomania ż., megalomaństwo n.

:: fż. megalomanka ż.

 przym. megalomański

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) arogant, buc, bufon, mitoman, pyszałek, ważniak, zarozumialec

Wiktionary


megalomania

przecenianie własnej wartości, swoich zasług, wysokie mniemanie o sobie; wyniosłość, zarozumiałość, pycha, mania wielkości


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) przesadnie wysokie przekonanie o swojej wartości, rozumie itp.;

Wiktionary

Megalomania (urojenia wielkościowe) – zaburzenie urojeniowe polegające na przesadnym skupieniu się na własnej doskonałości, samozadowoleniu oraz świadomości własnej wartości, znaczenia, możliwości i osiągnięć. Prowadzą one do zawyżenia samooceny.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ˌmɛɡalɔ̃ˈmãɲja, AS: megalõmãńi ̯a

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. megaloman

 przym. megalomański

Wiktionary


megalomanka

kobieta przesadnie przekonana o swej wartości


SJP.pl


megalomański

zarozumiały, pyszałkowaty


SJP.pl

przymiotnik jakościowy

 (1.1) właściwy megalomanii lub megalomanowi, świadczący o przesadnym przekonaniu o swojej wartości

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌmɛɡalɔ̃ˈmãj̃sʲci, AS: megalõmãĩ ̯sʹḱi

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. megaloman m., megalomanka ż., megalomania ż., megalomaństwo n.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) zarozumiały, chełpliwy, dufny, nieskromny, nadęty, pyszałkowaty, zadufany

Wiktionary


megalopolis

powiązany funkcjonalnie i komunikacyjnie obszar dwóch lub więcej aglomeracji; skupisko miast


SJP.pl

Megalopolis (z gr. megalo- = 'wielko-', polis – ‘miasto’) – wielkoprzestrzenny policentryczny układ osadniczy, silnie zurbanizowany, powiązany funkcjonalnie i komunikacyjnie, tworzony przez układ kilku aglomeracji miejskich, o łącznej populacji powyżej 20 milionów mieszkańców. Innymi słowy: Pewna liczba aglomeracji, których miasta satelickie się zazębiają.

Wikipedia


megalotnisko

ogromny port lotniczny


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) lotn. znacznych rozmiarów węzłowy port lotniczy

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Czy megalotnisko CPK zagrozi niemieckim portom lotniczym?

Wiktionary


megalozaur

olbrzymi gad kopalny, mięsożerny jaszczur o potężnych tylnych nogach i bardzo krótkich przednich kończynach, żyjący na przełomie jury i kredy; megalozaurus


SJP.pl

Megalozaur (Megalosaurus, „wielki jaszczur”) – rodzaj dużego teropoda z rodziny Megalosauridae żyjącego w środkowej jurze na terenie dzisiejszej Europy. Jest to pierwszy nazwany i formalnie opisany dinozaur nie należący do ptaków; rodzaj został nazwany i opisany w 1824 roku przez Williama Bucklanda na podstawie skamieniałości odkrytych w osadach formacji Taynton Limestone na terenie hrabstwa Oxfordshire (Anglia), natomiast gatunek typowy M. bucklandii – nazwany na cześć Bucklanda – opisał w 1827 roku Gideon Mantell.

Wikipedia


megalozauroid

przedstawiciel nadrodziny dinozaurów z podrzędu teropodów; spinozauroid


SJP.pl


megalozauroidy

nadrodzina dinozaurów z podrzędu teropodów; spinozauroidy


SJP.pl

Megalozauroidy (Megalosauroidea); synonim: spinozauroidy (Spinosauroidea) – nadrodzina dinozaurów z grupy teropodów.

Pierwotnie nadrodzina była nazywana Spinosauroidea (Stromer, 1915). Należą do niej duże teropody, zgrupowane w 2 rodziny: megalozaurów (Megalosauridae) i spinozaurów (Spinosauridae).

Wikipedia


megalozaurus

olbrzymi gad kopalny, mięsożerny jaszczur o potężnych tylnych nogach i bardzo krótkich przednich kończynach, żyjący na przełomie jury i kredy; megalozaur


SJP.pl


megalozaury

olbrzymi gad kopalny, mięsożerny jaszczur o potężnych tylnych nogach i bardzo krótkich przednich kończynach, żyjący na przełomie jury i kredy; megalozaurus


SJP.pl

Megalozaury (Megalosauridae) – rodzina dinozaurów z grupy teropodów.

Były to duże (długość ciała do 9 m), dwunożne mięsożerne dinozaury. Żyły w środkowej i późnej jurze na terenach współczesnej Europy, Ameryki Północnej, Afryki i być może Azji (Leshansaurus).

Wikipedia


megamarket

sklep samoobsługowy, w którym jednocześnie może robić zakupy kilka tysięcy osób


SJP.pl


megametr

jednostka długości równa 1000000 metrów


SJP.pl

Megametr (symbol: Mm) – wielokrotność metra, podstawowej jednostki długości w układzie SI. Jeden megametr równa 1 000 000 m. Jednostka może być zapisana jako 1 E+6 m (notacja naukowa) lub 1×106 m (notacja wykładnicza), co równa się 1 000 000 × 1 m.

Nie jest powszechnie używany jako jednostka odległości. Czasami używany w literaturze s-f.

Wikipedia


megamiasto

bardzo duże miasto; metropolia


SJP.pl

Megamiasto – miejska jednostka osadnicza charakteryzująca się bardzo dużą powierzchnią i liczbą mieszkańców. Megamiasta tworzą się w wyniku "eksplozji miast". Jest to proces napływu ludności (głównie ze wsi lub małych miasteczek) do większego miasta (często stolicy) w poszukiwaniu pracy i lepszych warunków życia. W tym wypadku przedmieścia nie rozwijają się zbyt intensywnie (miasto ma dość zwarty układ przestrzenny). Na ogromną skalę tworzą się za to slumsy.

Wikipedia


mégane

[czytaj: meGAN] samochód typu Renault Mégane


SJP.pl


meganit

materiał wybuchowy stosowany w górnictwie


SJP.pl


megantrop

istota człowiekowata z dolnego plejstocenu, o cechach pośrednich między australopitekiem a pitekantropem


SJP.pl

Megantrop (Meganthropus) – nazwa nadana hominidowi, którego zęby i fragment szczęki odkryto w latach 1941 i 1952 w Sangiran (Jawa); stąd początkowo nazwano go Meganthropus paleojavanicus. W późniejszym okresie (1948, Swartkrans, RPA) odkryto kolejne szczątki, sklasyfikowane pod nazwą Meganthropus africanus. Niewielka liczba odkrytych skamieniałości utrudnia ich jednoznaczne zaklasyfikowanie. W publikacjach najczęściej spotyka się propozycje uznania megantropa za podgatunek Homo erectus, choć nierzadko przyrównuje się je do przedstawicieli rodzaju Australopithecus, Paranthropus lub Gigantopithecus.

Wikipedia


megaom

[czytaj: megaOM] jednostka oporu elektrycznego równa milionowi omów; megom (rzadko)


SJP.pl


megaomomierz

przyrząd do bezpośredniego lub pośredniego mierzenia oporności elektrycznej w megaomach


SJP.pl


megaparsek

astronomiczna jednostka odległości równa milionowi parseków


SJP.pl

Parsek – jednostka odległości używana w astronomii. Jest to odległość, dla której kąt paralaksy (równy połowie kąta całkowitej rocznej zmiany) położenia Ziemi widzianej prostopadle do płaszczyzny orbity wynosi 1 sekundę łuku. Parsek można równoważnie opisać jako odległość, z jakiej połowa wielkiej osi orbity ziemskiej (czyli 1 au) jest widoczna jako łuk (na firmamencie obserwującego) o długości 1 sekundy kątowej.

Wikipedia


megapaskal

jednostka ciśnienia równa milionowi paskali


SJP.pl

Paskal (Pa) – jednostka ciśnienia (także naprężenia) w układzie SI (jednostka pochodna układu SI).

\mathrm {1\,Pa={\frac {1\,N}{1\,m^{2}}}={\frac {1\,kg}{1\,m\cdot s^{2}}}}

Wikipedia


megapiksel

milion pikseli, jednostka miary określająca rozdzielczość urządzenia graficznego, np. monitora


SJP.pl

Megapiksel (skrót: Mpx, Mpix) – wielkość opisująca liczbę elementarnych punktów matrycy CCD. Przedrostek mega oznacza milion, a zatem jeden megapiksel to jeden milion pikseli odwzorowanych przez matrycę. Jednostka ta jest używana najczęściej w cyfrowych aparatach fotograficznych i kamerach wideo oraz telefonach komórkowych jako jednostki obrazującej możliwą wielkość tworzonego obrazu.

Wikipedia


megapikselowy

megapiksel


SJP.pl

Patrz:

megapiksel

megaplakat

potocznie: wielki, ogromny plakat


SJP.pl


megaplankton

plankton wód morskich obejmujący duże organizmy wielkości do kilkudziesięciu centymetrów, np. duże skorupiaki, niektóre meduzy, żebropławy


SJP.pl


megapolia

miasto przyszłości o ogromnych rozmiarach


SJP.pl


megapond

jednostka siły równa milionowi pondów (skrót: Mp)


SJP.pl


megaprodukcja

film, którego nakręcenie kosztowało bardzo dużo pieniędzy


SJP.pl


megapyr

stop chromu, aluminium i żelaza, odporny na utlenianie, działanie siarki i jej związków; używany głównie na elementy grzejne pieców elektrycznych


SJP.pl


megara

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) geogr. miasto w Grecji, w północnej części Przesmyku Korynckiego, w czasach klasycznych niezależna polis;

Wiktionary

  • Megara – miasto w Grecji, nad Morzem Egejskim
  • Megara – gmina w Grecji
  • Megara – w mitologii greckiej królewna tebańska, córka Kreona
  • USS „Megara” (ARVA-6) – okręt US Navy
  • Megara – hiszpański zespół muzyczny
Zobacz też
  • Megara Hyblaja – kolonia Megary

Wikipedia

Powiązane:

 rzecz. Megaryda ż., megaryjczyk mos.

 przym. megaryjski

Wiktionary


megareklama

1. duży afisz reklamowy; megaplakat, billboard, poster;
2. duża kampania reklamowa jakiegoś produktu, firmy, marki; kampania reklamowa, promocja


SJP.pl


megaron

1. budynek jednoizbowy z przedsionkiem, zwykle kolumnowym, charakterystyczny dla kultury minojskiej i mykeńskiej; w oparciu o ten wzorzec wznoszono reprezentacyjne części pałaców i świątynie starożytne;
2. centralna część domu greckiego, przeznaczona dla mężczyzn


SJP.pl

Megaron (stgr. μέγαρον - "duża izba") – charakterystyczny typ budowli w starożytnej kulturze egejskiej, składowa, reprezentacyjna część pałaców mykeńskich i jednocześnie prototyp podstawowej formy starożytnych świątyń greckich. Służył celom reprezentacyjnym oraz kultowym.

Wikipedia


megaryda

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) geogr. hist. niewielka kraina starożytna położona wokół miasta Megara

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Megara ż.

Wiktionary


megaryjski

przymiotnik od: Megara (miasto w Grecji)


SJP.pl


megasam

Megasam – nazwa określająca wielki sklep samoobsługowy. Megasamy zaczęły powstawać w Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej, w latach 70. XX wieku. W środku sklepu klienci mogli swobodnie przemieszczać się pomiędzy półkami z artykułami.

Przykładem tego typu obiektu był otwarty w 1975 megasam „Meteor” w Poznaniu na Osiedlu Kosmonautów, o powierzchni 2850 m², oraz otwarty w 1980 megasam na Ursynowie w Warszawie.

Wikipedia


megaskopowy

przymiotnik od: megaskop


SJP.pl


megaspora

duży zarodnik paprotników różnozarodnikowych wytwarzany w zarodni dużej (makrosporangium) na sporoficie; makrospora


SJP.pl

Makrospora (megaspora) – zarodnik, z którego rozwija się gametofit żeński (produkujący komórki jajowe). Makrospory wytwarzane są w makrosporangiach na sporoficie. Występują u roślin różnozarodnikowych (wymarłe gatunki skrzypowych, niektóre widłaki i paprocie oraz wszystkie rośliny nasienne).

Wikipedia


megastore

[czytaj: MEgastor] duży sklep sprzedający różne rodzaje towarów


SJP.pl


megater

duży ssak kopalny, spokrewniony z dzisiejszymi leniwcami nadrzewnymi, żyjący w okresie plejstocenu na terenach obu Ameryk; megaterium


SJP.pl


megaterium

duży ssak kopalny, spokrewniony z dzisiejszymi leniwcami nadrzewnymi, żyjący w okresie plejstocenu na terenach obu Ameryk; megater


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) zool. paleont. nazwa systematyczna|Megatherium|ref=tak., rodzaj leniwców żyjących od późnego pliocenu do późnego plejstocenu;

 (1.2) zool. zwierzę z rodzaju megaterium (1.1)

Wiktionary

Megaterium (Megatherium, „wielkie zwierzę”) – rodzaj leniwca naziemnego osiągającego rozmiary prawie takie jak współczesnego słonia. Zamieszkiwał Amerykę Południową i Środkową od późnego pliocenu do późnego plejstocenu, dokładniej od 5,3 miliona do 11 tysięcy lat temu. Jego przodkiem prawdopodobnie było Promegatherium osiągające rozmiary dzisiejszego nosorożca.

Wikipedia


megaterm

roślina wymagająca do życia wysokiej temperatury; roślina ciepłolubna, roślina megatermiczna, termofil


SJP.pl


megatermiczny

roślina megatermiczna - roślina wymagająca do życia wysokiej temperatury; roślina ciepłolubna, megaterm, termofil


SJP.pl


megatermizm

zjawisko wymagania przez niektóre rośliny wysokiej temperatury do właściwego ich rozwoju


SJP.pl


megatona

jednostka masy równa milionowi ton (skrót: Mt)


SJP.pl

Równoważnik trotylowy – masa trotylu, przy wybuchu której wydzieli się taka sama ilość energii, jak przy wybuchu danego ładunku. Jest podstawowym parametrem broni jądrowej, stosowany jednak także do określania siły innych zdarzeń, na przykład uderzeń meteorytów. Często nazywany jest mocą wybuchu.

Wikipedia


megatonowy

megatona


SJP.pl

Patrz:

megatona

megatrend

Uniwersytet Megatrend (serb. Универзитет Мегатренд) – serbska niepubliczna uczelnia w Belgradzie. Z około 20 tysiącami studentów jest obecnie największą prywatną uczelnią w Serbii i jedną z największych w tej części Europy.

Wikipedia


megawat

jednostka mocy równa milionowi watów (skrót: MW)


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) fiz. metrol. milion watów (jednostka mocy)

Wiktionary

Wat (W) – jednostka mocy i strumienia energii w układzie SI (jednostka pochodna układu SI). Nazwa wat pochodzi od nazwiska brytyjskiego inżyniera i wynalazcy Jamesa Watta.

Wikipedia

Synonimy:

 (1.1) symbol. MW

Wiktionary


megawatoamper

jednostka mocy prądu elektrycznego równa mocy miliona watów przy natężeniu równym 1 amperowi, skrót: MWA


SJP.pl


megawatogodzina

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) elektr. ilość energii elektrycznej równa pracy wykonywanej przez prąd o mocy 1 megawata w ciągu jednej godziny; 1000 kilowatogodzin

Wiktionary

Kilowatogodzina (kWh) – jednostka pracy, energii oraz ciepła; ilość energii zużywana przez godzinę urządzeniem o mocy kilowata (1000 watów). To jednostka wielokrotna jednostki energii – watosekundy (czyli dżula) w układzie SI:

1\;{\text{kWh}}=1\cdot 1000\;{\text{W}}\cdot 60\cdot 60\;{\text{s}}=3\;600\;000\;{\text{Ws}}=3\;600\;000\;{\text{J}}=3,\!6\;{\text{MJ}}.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ˌmɛɡavatɔɡɔˈd͡ʑĩna, AS: megavatogoʒ́ĩna

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) skrót MWh

Wiktionary


megawatomierz

watomierz mierzący moc prądu elektrycznego w megawatach


SJP.pl


megawolt

jednostka napięcia elektrycznego, potencjału elektrycznego, a także siły elektromotorycznej równa milionowi woltów (skrót: MV)


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) miar. fiz. jednostka potencjału elektrycznego równa milionowi woltów

Wiktionary

Wolt (V) – jednostka potencjału elektrycznego, napięcia elektrycznego i siły elektromotorycznej, używana w układach jednostek miar SI, MKS i MKSA.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Aparat naświetla energią wiązek fotonowych o sile 6 megawoltów, ale istnieje możliwość rozbudowy o wiązkę fotonów o energii 10 lub 15 megawoltów.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) symbol. MV

Wiktionary


megera

postać z mitologii greckiej; Megiera


SJP.pl


megiddo

Megiddo (hebr. ‏מגידו‎, arab. ‏تل المتسلم, Tell el-Mutesellim; pol. Miejsce tłumów) – starożytne miasto i stanowisko archeologiczne znajdujące się w Dolnej Galilei, na północy Izraela. Od 1966 roku obszar chroniony jest przez Park Narodowy Megiddo (hebr. גן לאומי תל מגידו; ang. Megiddo National Park). W 2005 roku obszar został zarejestrowany wraz z ruinami miast Chasor i Beer Szewa na liście światowego dziedzictwa kultury UNESCO.

Wikipedia


megiera

książkowo: kobieta kłótliwa, zła, mściwa; szantrapa, piekielnica, kłótnica, awanturnica, sekutnica


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) książk. obraź. kobieta despotyczna, kłótliwa, zła

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Jak megiero z tobą żyć?

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) arogantka, awanturnica, baba jaga, babsztyl, choleryczka, czarownica, furiatka, jędza, kłótnica, krzykaczka, krzykała, piekielnica, sekutnica, wiedźma, złośnica; posp. cholernica, zgaga, zołza; obraź. hetera; przen. krowa; reg. śl. murchla.

Wiktionary


megila

zwój pergaminu, zawierający tekst jednej z pięciu ksiąg hebrajskich


SJP.pl


megilla

zwój pergaminu, zawierający tekst jednej z pięciu ksiąg hebrajskich


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) liter. żyd. ozdobny zwój literatury żydowskiej

 (1.2) liter. przen. bogata w szczegóły nudna opowieść

 (1.3) liter. bibl. tekst Księgi Estery;

Wiktionary


męgla

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) gw-pl|Poznań. magiel

Wiktionary

Powiązane:

 czas. męglować

Wiktionary


meglenorumuński

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z Meglenorumunami, dotyczący Meglenorumunów

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (2.1) jęz. język meglenorumuński;

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Meglenorumun mos.

Wiktionary


megom

[czytaj: megOM] jednostka oporu elektrycznego równa milionowi omów; megaom (częściej)


SJP.pl


megomierz

omomierz mierzący oporność elektryczną w megaomach


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) metrol. elektr. przyrząd do pomiaru oporu elektrycznego mierzący w megaomach

Wiktionary


megrelia

kraina historyczna w zachodniej Gruzji


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) hist. geogr. kraina historyczna w zachodniej Gruzji, nad Morzem Czarnym;

Wiktionary

Megrelia, Mingrelia (gruz. სამეგრელო, Samegrelo) – region w zachodniej Gruzji.

Megrelia od zachodu graniczy z Morzem Czarnym i Abchazją, od północy ze Swanetią i Leczchumi, od wschodu z Imeretią, a od południa z Gurią.

Wikipedia

Powiązane:

 przym. megrelski

 rzecz. megrelski mrz.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) Mingrelia

Wiktionary


megrelski

Megrelia (region w Gruzji)


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z Megrelią, dotyczący Megrelii

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (2.1) jęz. język megrelski;

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Megrelia ż.

Wiktionary

Synonimy:

 (2.1) hist. iweryjski

Wiktionary


megrez

jedna z siedmiu gwiazd w gwiazdozbiorze Wielkiej Niedźwiedzicy, tworzących sylwetkę Wielkiego Wozu


SJP.pl

Megrez (Delta Ursae Majoris, δ UMa) — jedna z gwiazd w gwiazdozbiorze Wielkiej Niedźwiedzicy (wielkość gwiazdowa: 3,32m). Odległa od Słońca o ok. 81 lat świetlnych.

Wikipedia


meh

wykrzyknik (rzadziej przymiotnik) wyrażający obojętność, brak entuzjazmu, rezygnację; eh, ech, ee


SJP.pl


mehari

rasa szybkonogich dromaderów używanych niegdyś w armiach afrykańskich; mechari


SJP.pl


mehdi

arabskie imię męskie


SJP.pl


mehendi

orientalna sztuka malowania dłoni i stóp henną


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) etn. hinduski zwyczaj misternego dekorowania henną dłoni i stóp panny młodej;

Wiktionary

Wikipedia

Synonimy:

 (1.1) mehndi

Wiktionary


mehmed

popularne imię tureckich sułtanów


SJP.pl

Mehmed – popularne imię sułtanów tureckich:

  • Mehmed I
  • Mehmed II Zdobywca
  • Mehmed III
  • Mehmed IV
  • Mehmed V
  • Mehmed VI
  • Mehmed (ok. 1521-1543) – książę (şehzade) osmański, pierwszy syn Sulejmana Wspaniałego i sułtanki Roksolany

Wikipedia


mehmet

turecki odpowiednik imienia Muhammad; Mehmed


SJP.pl


mehoffer

nazwisko, m.in.: Józef Mehoffer, malarz, grafik i witrażysta, przedstawiciel Młodej Polski


SJP.pl

Józef Mehoffer (ur. 19 marca 1869 w Ropczycach, zm. 7 lipca 1946 w Wadowicach) – polski malarz, witrażysta, grafik o austriackich korzeniach, jeden z najważniejszych artystów okresu Młodej Polski.

Absolwent krakowskiej Szkoły Sztuk Pięknych i uczeń Jana Matejki, także współpracownik Stanisława Wyspiańskiego. Był twórcą m.in. autoportretów (1897, 1898), obrazów portretowych (W letnim mieszkaniu, 1904; W laurowej sali, 1909; Słońce majowe, 1911) oraz kompozycji inspirowanych płótnami impresjonistycznymi i secesyjnymi (Dziwny ogród, 1913; Czerwona parasolka, 1917). Zajmował się też projektowaniem witraży kościelnych i grafik użytkowych.

Wikipedia


mein

skrótowiec, rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) = adm. eduk. Ministerstwo Edukacji i Nauki;

Wiktionary


meiosis

figura stylistyczna, przeciwieństwo hiperboli; zastąpienie określenia jego zaprzeczonym przeciwstawieniem; litotes, litota, antyfaza


SJP.pl


meissner

Niemcy:

  • Meißner – gmina w kraju związkowym Hesja, w powiecie Werra-Meißner

Osoby:

  • Alexander Meissner – austriacki radiotechnik
  • Alfred F.S. Meissner – polski chirurg-stomatolog, prof. AS i UŁ, powstaniec wielkopolski, powstaniec warszawski
  • Czesław Meissner – polski lekarz, polityk II RP, powstaniec wielkopolski
  • Fritz Walther Meissner (Meißner) – fizyk niemiecki
  • Janusz Meissner – polski pisarz, lotnik wojskowy, powstaniec śląski
  • Johann Heinrich Meissner – gdański rzeźbiarz późnego baroku
  • Józef Meissner – specjalista w dziedzinie włókiennictwa, profesor Politechniki Łódzkiej
  • Kimberly Meissner – amerykańska łyżwiarka figurowa
  • Krzysztof Meissner – fizyk polski
  • Michał Meissner – polski złotnik
  • Mieczysław Meissner – polski ksiądz, społecznik i działacz narodowy, powstaniec wielkopolski
  • Tadeusz Meissner – kapitan Batorego i SS Warszawa, powstaniec śląski, poseł II kadencji 1957–1961
  • Włodzimierz Meissner – polski ornitolog i ekolog

Wikipedia


meister

Meister – niemieckie nazwisko

Osoby noszące nazwisku Meister:

  • Joseph Meister (1876–1940) – Francuz, pierwsza osoba wyleczona ze wścieklizny
  • Lothar Meister (1931–2021) – niemiecki kolarz torowy i szosowy
  • Oskar Meister (1846–1907) – niemiecki organista i dyrygent

Wikipedia


meistersinger

[czytaj: majster-z-inger] średniowieczny niemiecki wędrowny poeta dworski, tworzący i wykonujący pieśni miłosne, najczęściej do wtóru wioli albo harfy; minezinger, minnesinger, minesinger, minezenger, majstersinger, majsterzenger, majsterzinger


SJP.pl


meitner

sztucznie otrzymywany pierwiastek chemiczny o liczbie atomowej 109 i symbolu Mt


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) chem. pierwiastek chemiczny o symbolu Mt i liczbie atomowej 109;

Wiktionary

Meitner (Mt, łac. meitnerium), wcześniej unnilennium (Une) – pierwiastek chemiczny z grupy metali przejściowych w układzie okresowym. Nazwa pochodzi od nazwiska austriackiej fizyczki jądrowej Lise Meitner.

Pierwiastek ten został otrzymany po raz pierwszy 29 sierpnia 1982 r. przez zespół naukowców z Instytutu Badań Ciężkich Jonów w Darmstadt, pracującego pod kierunkiem Petera Armbrustera i Gottfrieda Münzenberga.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Jakie właściwości chemiczne ma meitner?

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈmajtnɛr, AS: mai ̯tner

Wiktionary

Powiązane:

 przym. meitnerowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) symbol. Mt; stara nazwa unnilennium (Une)

Wiktionary


meitnerowy

przymiotnik

 (1.1) dotyczący meitneru

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. meitner m.

Wiktionary


mej

zaimek dzierżawczy, dopełniacz liczby pojedynczej, rodzaj żeński

 (1.1) daw. mojej

Wiktionary

Przykłady

składnia.

kolokacje.

synonimy.

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

frazeologia.

etymologia.

uwagi.

współczesna.

tłumaczenia.

źródła.

== mej (język dolnołużycki.) ==

wymowa.

znaczenia.

zaimek osobowy

 (1.1) my (dwaj / dwie / dwoje) (1. os. du.)

odmiana.

 (1.1) Aneks:Język dolnołużycki - zaimki

przykłady.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: mɛj, AS: mei ̯

Wiktionary


mejer

nazwisko


SJP.pl


mejl

mail, email, e-mail;
1. poczta elektroniczna;
2. wiadomość wysłana za pomocą poczty elektronicznej;
3. adres użytkownika poczty elektronicznej


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) pot. wiadomość e-mailowa

 (1.2) pot. adres e-mail

Wiktionary

Poczta elektroniczna, e-poczta, pot. mejl (ang. electronic mail, e-mail, email, w skrócie: mail) – usługa komunikacji interpersonalnej, która umożliwia przekazywanie komunikatu z wykorzystaniem standardu SMTP (Simple Mail Transfer Protocol), POP3 (Post Office Protocol), IMAP4 (Internet Message Access Protocol) lub innego standardu zapewniającego te same funkcje.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Dlaczego nie odpowiedziałeś na mój mejl?

 (1.2) Proszę podać swój mejl w tej ankiecie.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: mɛjl, AS: mei ̯l

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. e-mail m., E-mail m., mail mrz.

 czas. mejlować

 przym. mejlowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1-2) e-mail

Wiktionary


mejlingowy

związany z wysyłką e-maili do dużej grupy odbiorców; mailingowy


SJP.pl


mejlować

czasownik nieprzechodni niedokonany

 (1.1) pot. zob. e-mailować.

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Od tygodnia mejluję z poznanym na czacie Austriakiem i myślę, że to równy gość.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: mɛjˈlɔvat͡ɕ, AS: mei ̯lovać

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. mail mrz., mejlowanie, mejl

 przym. mejlowy

Wiktionary


mejlowanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|mejlować.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌmɛjlɔˈvãɲɛ, AS: mei ̯lovãńe

Wiktionary

Powiązane:

 czas. mejlować

 przym. mejlowy

Wiktionary


mejlowy

mejl; mailowy, e-mailowy, emailowy


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) inform. związany z pocztą e-mail

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. mail mrz., mailing mrz., mejl mrz., mejlowanie n.

 czas. mejlować ndk.

 przym. mailowy

 przysł. mejlowo

Wiktionary


mejloza

potocznie: zbyt częste korzystanie z poczty elektronicznej, zwykle w ramach obowiązków zawodowych; mailoza


SJP.pl


mejospora

zarodnik o zredukowanej liczbie chromosomów u grzybów i roślin; megaspora


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) biol. haploidalny zarodnik, występuje u grzybów i roślin, powstaje w wyniku mejozy;

Wiktionary

Mejospora, tetraspora, gonospora – haploidalny zarodnik (1n), występujący u grzybów i roślin, powstający w wyniku mejozy. Mejospory są wytworzone przez sporofit (2n), który rozwinął się z zygoty (2n) dzięki połączeniu się haploidalnych gamet (1n) – wytworów haploidalnego pokolenia – gametofitu. U roślin mejospory (1n) dają początek gametofitowi (1n).

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Mejospory dają początek gametofitowi.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌmɛjɔˈspɔra, AS: mei ̯ospora

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. bazydiospora ż., chlamydospora ż.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) gonospora, megaspora, tetraspora

Wiktionary


mejotyczny

1. związany z mejozą;
2. powstały na drodze mejozy


SJP.pl


mejoza

podział jądra komórkowego prowadzący do powstania komórek potomnych o dwa razy mniejszej liczbie chromosomów w porównaniu do innych komórek ciała; kariokineza redukcyjna; podział redukcyjny


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) biol. proces podziału redukcyjnego jądra komórkowego, z którego powstają cztery jądra o połowie chromosomów komórki macierzystej;

Wiktionary

Mejoza, skrót: R! (R – od redukcji) – proces podziału redukcyjnego jądra komórkowego, z którego powstają 4 jądra o połowie chromosomów (po jednym z każdej pary) komórki wyjściowej.

Mejoza jest wykorzystywana w ludzkim ciele do produkcji gamet – komórek płciowych: plemników i komórek jajowych. Jej celem jest stworzenie komórek potomnych z dokładnie połową liczby chromosomów komórki macierzystej. Inaczej ujmując, mejoza u ludzi jest procesem podziału, który przeprowadza nas od komórki diploidalnej (tej z dwoma zestawami chromosomów), do komórek haploidalnych (tych z pojedynczym zestawem chromosomów). U ludzi plemniki i komórki jajowe są komórkami haploidalnymi wytworzonymi w mejozie. Wszystkie gamety wytworzone w mejozie są haploidalne, ale nie są identyczne genetycznie. Kiedy plemnik i komórka jajowa łączą się w procesie zapłodnienia, dwa haploidalne zestawy chromosomów tworzą kompletny, diploidalny garnitur chromosomów – nowy genom.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Jutro mam sprawdzian z biologii; uczę się, czym są mejoza i mitoza.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: mɛˈjɔza, AS: mei ̯oza

Wiktionary

Synonimy:

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

frazeologia.

etymologia.

 etym|gr|μείωσις. (meíōsis) → zmniejszenie

uwagi.

tłumaczenia.

* angielski: (1.1) meiosis

* baskijski: (1.1) meiosi

* bułgarski: (1.1) мейоза ż.

* czeski: (1.1) meióza ż.

* francuski: (1.1) méiose ż.

* hiszpański: (1.1) meiosis ż.

* kaszubski: (1.1) mejoza ż.

* łaciński: (1.1) meiosis ż.

* niemiecki: (1.1) Meiose ż.

* nowogrecki: (1.1) μείωση ż.

* rosyjski: (1.1) мейо́з m.

* węgierski: (1.1) meiózis

* włoski: (1.1) meiosi

źródła.

== mejoza (język kaszubski.) ==

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) biol. mejoza

odmiana.

przykłady.

składnia.

kolokacje.

synonimy.

Wiktionary


mejseński

przymiotnik

 (1.1) daw. miśnieński

Wiktionary

Wymowa:

IPA: mɛjˈsɛ̃j̃sʲci, AS: mei ̯sĩ ̯sʹḱi

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) miśnieński

Wiktionary


mejznerzyn

Mejznerzyn – wieś w Polsce położona w województwie lubelskim, w powiecie lubartowskim, w gminie Michów.

W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do ówczesnego województwa lubelskiego.

Wieś stanowi sołectwo gminy Michów. Według Narodowego Spisu Powszechnego z roku 2011 wieś liczyła 361 mieszkańców.

Wikipedia


męka

1. cierpienie, ból
2. rel. męczeństwo
3. udręka, utrapienie, kłopot


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) wielkie cierpienie (fizyczne lub psychiczne)

 (1.2) zob. Męka Pańska.

Wiktionary

  • Męka – pasja Jezusa Chrystusa (Męka Pańska)
  • Męka Chrystusa – obraz Hansa Memlinga
  • Męka – dzielnica Sieradza (od 1979)
  • Męka Księża – dzielnica Sieradza (od 1979)
  • Męka – dawna gmina w powiecie sieradzkim
  • Męka milczenia – brytyjski film z 1929

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ˈmɛ̃ŋka, AS: mŋka

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. męczarnia ż., męczennik mos., męczennica ż., męczenie n., zmęczenie n., wymęczenie n., męczeństwo n.

 czas. męczyć ndk., zmęczyć dk., wymęczyć dk.

 przym. zmęczony, męczenniczy, zmęczeniowy, męczący, męczeński

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) ból, krzyż, cierpienie, katusza, udręka, tortura, kaźń

Wiktionary


mękarzów

Mękarzów – wieś sołecka w Polsce położona w województwie świętokrzyskim, w powiecie włoszczowskim, w gminie Moskorzew

Położona 7 km na północ od Moskorzewa, 23 km na południe od Włoszczowy, 71 km na południowy zachód od Kielc.

W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa częstochowskiego.

Wikipedia


mękarzowice

2 miejscowości w Polsce:

  • Mękarzowice – wieś w woj. dolnośląskim, w pow. oleśnickim, w gminie Dobroszyce
  • Mękarzowice – wieś w woj. świętokrzyskim, w pow. kazimierskim, w gminie Czarnocin

Wikipedia


męki

1. cierpienie, ból
2. rel. męczeństwo
3. udręka, utrapienie, kłopot


SJP.pl


mekintosz

1. odmiana jabłoni o soczystych owocach z czerwono-zieloną skórką;
2. owoc tej odmiany jabłoni


SJP.pl

Wikipedia


mekka

miejsce, do którego ludzie przyjeżdżają masowo, ponieważ stwarza ono korzystne warunki do określonego działania, rozwijania własnych umiejętności itp., np. mekka aktorów, artystów


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) geogr. miasto w zachodniej części Arabii Saudyjskiej;

Wiktionary

Mekka (arab. مكة, Makka) – miasto w zachodniej części Arabii Saudyjskiej, w krainie Hidżaz, u podnóża gór Dżabal al-Hidżaz, siedziba administracyjna prowincji Mekka. W 2010 roku liczyło ok. 1,5 mln mieszkańców.

Centrum religijne islamu i najświętsze miasto muzułmanów, dostępne tylko dla wyznawców tej religii. Według wyznawców islamu miejsce urodzenia Mahometa (w 571) oraz miejsce objawienia sur mekkańskich. Od powrotu proroka z Medyny w 630, cel pielgrzymek wszystkich muzułmanów z całego świata. Zarządzana przez członków rodziny kalifa Alego (Alidów), od 960 noszących tytuł szarifów. Szarifowie Mekki zachowywali niezależność od kalifatu, którą zdołali utrzymać także po włączeniu Mekki w skład imperium osmańskiego (1517). Od 1924 należy do Arabii Saudyjskiej.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Każdy muzułmanin powinien odbyć pielgrzymkę do Mekki, przynajmniej raz w życiu.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. mekkańczyk mos., mekkanka ż., mekka ż.

 przym. mekkański

Wiktionary


mekkańczyk

mieszkaniec Mekki (miasta w Arabii Saudyjskiej)


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) mieszkaniec Mekki

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Mekka ż., mekka ż.

:: fż. mekkanka ż.

 przym. mekkański

Wiktionary


mekkanka

mieszkanka Mekki (miasta w Arabii Saudyjskiej)


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) mieszkanka Mekki

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Mekka ż., mekka ż.

:: fm. mekkańczyk mos.

 przym. mekkański

Wiktionary


mekkański

przymiotnik od: Mekka


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z Mekką, dotyczący Mekki

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. mekkańczyk mos., Mekka ż., mekkanka ż.

Wiktionary


meklemburczyk

mieszkaniec Meklemburgii (krainy)


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) mieszkaniec Meklemburgii

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Meklemburgia ż.

:: fż. Meklemburka ż.

 przym. meklemburski

Wiktionary


meklemburg

koń rasy meklemburskiej


SJP.pl


meklemburgia

kraina historyczna w północno-wschodniej części Niemiec


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) geogr. hist. kraina historyczna w Niemczech, położona nad Bałtykiem, pomiędzy rzekami Łabą a Recknitz;

Wiktionary

Meklemburgia (niem. Mecklenburg) – kraina historyczna położona pomiędzy rzekami Łabą a Reknicą, zajmuje płaskie i faliste tereny Pojezierza Meklemburskiego. Obecnie jest to zachodnia i największa część kraju związkowego Meklemburgia-Pomorze Przednie (Mecklenburg-Vorpommern) w Niemczech.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Reprezentacyjne dzieła kamienne po 1580 roku na ogół wykonywane były w warsztatach Meklemburgii, w których przewodnimi artystami byli Niderlandczycy współpracujący z Komaskami i miejscowymi.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Meklemburczyk mos., Meklemburka ż.

 przym. meklemburski

Wiktionary


meklemburka

mieszkanka Meklemburgii (krainy)


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) mieszkanka Meklemburgii

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Meklemburgia ż.

:: fm. Meklemburczyk mos.

 przym. meklemburski

Wiktionary


meklemburski

przymiotnik od: Meklemburgia (kraina historyczna w Niemczech)


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z Meklemburgią, dotyczący Meklemburgii

 (1.2) związany z Meklemburgiem, dotyczący Meklemburga

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Meklemburka ż., Meklemburczyk mos., Meklemburgia ż.

Wiktionary


meknes

miasto w Maroku


SJP.pl

Meknes (arab. مكناس, Miknās; marok. arab. Meknas; fr. Meknès) – miasto w północnym Maroku, w regionie Fez-Meknes, na przedpolu Atlasu Średniego, na wysokości ok. 530 metrów, siedziba administracyjna prefektury Meknes. W 2024 roku liczyło ok. 552 tys. mieszkańców.

Wikipedia


mekneski

Meknes


SJP.pl

Patrz:

Meknes

mękolić

potocznie: narzekać, zrzędzić, męczyć


SJP.pl


mekong

najdłuższa rzeka na Półwyspie Indochińskim


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna

 (1.1) geogr. rzeka w południowo-wschodniej Azji;

Wiktionary

Mekong (chiń. trad. 瀾滄江; pinyin Láncāng Jiāng; taj. แม่น้ำโขง; Me Nam Khong, tybet. རྫ་ཆུ་, Wylie: rDza chu, ZWPY: Za qu; wiet. Mê Kông; laot. ແມ່ນ້ຳຂອງ) – najdłuższa rzeka na Półwyspie Indochińskim (4. w Azji, 9. na świecie).Mekong ma swoje źródła w Chinach, w górach Tangla na Wyżynie Tybetańskiej, na wysokości 5110 m n.p.m. Przepływa następnie przez Laos, Tajlandię, Kambodżę oraz Wietnam. Uchodzi do Morza Południowochińskiego szeroką deltą o powierzchni 58,5 tys. km². Częściowo wyznacza granicę Laosu z Tajlandią oraz Mjanmą.

Wikipedia

Przykłady

składnia.

kolokacje.

 (1.1) Delta Mekongu • kolokacje rzeka|D=Mekongu|N=Mekongiem.

synonimy.

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

 przym. mekongijski

frazeologia.

etymologia.

uwagi.

tłumaczenia.

* angielski: (1.1) Mekong

* arabski: (1.1) ميكونغ

* bułgarski: (1.1) Меконг m.

* francuski: (1.1) Mékong

* niemiecki: (1.1) Mekong m.

* nowogrecki: (1.1) Μεκόνγκ

* perski: (1.1) مکونگ

* rosyjski: (1.1) Меконг m.

* słowacki: (1.1) Mekong m.

* szwedzki: (1.1) Mekong

* tajski: (1.1) แม่น้ำโขง

* włoski: (1.1) Mekong m.

źródła.

== Mekong (język angielski.) ==

thumb|Mekong (1.1)

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik, nazwa własna

 (1.1) geogr. Mekong

odmiana.

przykłady.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈmɛkɔ̃ŋk, AS: mekõŋk

Wiktionary

Powiązane:

 przym. mekongijski

Wiktionary


mekongijski

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z Mekongiem, dotyczący Mekongu

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Stoję prawie przy końcu jednej z największych rzek świata, która ma cztery i pół tysiąca kilometrów długości. Zaczyna swój bieg w Tybecie, a następnie płynie przez Chiny, Laos i Kambodżę, gdzie kiedyś z Elą pływaliśmy po Mekongu czółnem w poszukiwaniu tamtejszych ślepych mekongijskich delfinów.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Mekong mrz.

Wiktionary


meks.

skrót od: meksykański


SJP.pl


meksyk

1. potocznie o rozprzężeniu, awanturze, bałaganie
2. rodzaj tkaniny


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna

 (1.1) geogr. polit. państwo w Ameryce Północnej;

 (1.2) geogr. stolica Meksyku (1.1);

 (1.3) geogr. adm. stan w Meksyku (1.1) otaczający Meksyk (1.2);

 (1.4) geogr. osiedle w Krakowie, w dzielnicy Nowa Huta

 (1.5) geogr. dzielnica Rybnika;

 (1.6) geogr. zob. Nowy Meksyk.

Wiktionary

Meksyk (hiszp. México, nahuatl Mēxihco), oficjalnie Meksykańskie Stany Zjednoczone (hiszp. Estados Unidos Mexicanos) – państwo w Ameryce Północnej. Sąsiaduje ze Stanami Zjednoczonymi (na północy), z Oceanem Spokojnym (na zachodzie i południu), Zatoką Meksykańską i Morzem Karaibskim (na wschodzie) oraz z Gwatemalą i Belize (na południowym wschodzie).

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Prezydent Jamajki złożył oficjalną wizytę w Meksyku.

 (1.2) Aztecy założyli Meksyk w XIV wieku.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈmɛksɨk, AS: meksyk

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. meksyk mrz., Meksykanin mos., meksykanin mos., Meksykanka ż., meksykanka ż., meksykańskość ż., meksykanizm mrz.

 przym. meksykański, promeksykański, antymeksykański

 przysł. meksykańsko

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) ofic. Meksykańskie Stany Zjednoczone

 (1.2) Dystrykt Federalny

Wiktionary


meksykaniec

lekceważąco: Meksykanin; Meksykaniec


SJP.pl


meksykanin

mieszkaniec miasta Meksyk


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) obywatel Meksyku

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌmɛksɨˈkãɲĩn, AS: meksykãńĩn

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Meksyk m., meksykanin m., meksykanka ż.

:: fż. Meksykanka ż.

 przym. meksykański, promeksykański

Wiktionary


meksykanka

1. mieszkanka Meksyku (miasta);
2. ozdobna, kolorowa opaska noszona na przegubie dłoni, wykonywana z muliny


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) obywatelka Meksyku

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌmɛksɨˈkãnka, AS: meksykãnka

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Meksyk mrz., meksykanin mos., meksykanka ż.

:: fm. Meksykanin mos.

 przym. meksykański

Wiktionary


meksykański

związany z Meksykiem


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) odnoszący się do państwa Meksyk

 (1.2) odnoszący się do miasta Meksyk

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Jednocześnie bardzo wiele żółwi wodnych meksykańskich - bywają też nazywane ozdobnymi - przynoszą do zoo sami ich opiekunowie.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌmɛksɨˈkãj̃sʲci, AS: meksykãĩ ̯sʹḱi

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. meksykańskość ż., meksyk m., Meksyk m., Meksykanin m., Meksykanka ż., meksykanin m., meksykanka ż.

 przysł. meksykańsko

 przym. promeksykański

Wiktionary


meksykańsko

przysłówek

 (1.1) na sposób meksykański, po meksykańsku

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Na ścianie wisiał meksykańsko wyglądający kapelusz.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Meksyk mrz., meksyk mrz.

 przym. meksykański

Wiktionary


meksykańsko-amerykański

w części meksykański, w części amerykański; dotyczący Meksyku i Ameryki


SJP.pl


meksykańskość

meksykański


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) kult. cecha tego, co meksykańskie; meksykański charakter czegoś

Wiktionary

Patrz:

meksykański

Powiązane:

 rzecz. Meksyk mrz., meksyk mrz.

 przym. meksykański

Wiktionary


mękławka

drapieżna ryba słodkowodna z rodziny amiowatych; miękławka, amia


SJP.pl

Miękławka, mękławka, amia (Amia calva) – gatunek ryby z rodzaju amia, rodziny amiowatych (Amiidae) i rzędu amiokształtnych. Ryba o niewielkim znaczeniu gospodarczym, poławiana przez wędkarzy, spotykana w akwariach publicznych.

Wikipedia


mękławkokształtne

rząd drapieżnych ryb promieniopłetwych; amiokształtne


SJP.pl

Amiokształtne, mękławkokształtne (Amiiformes) – rząd słodkowodnych, drapieżnych ryb z gromady ryb promieniopłetwych (Actinopterygii) obejmujący gatunki o prymitywnych cechach budowy. Wraz z niszczukokształtnymi są zaliczane do przejściowców (Holostei).

Wikipedia


mel

pozaukładowa jednostka wysokości dźwięku określana metodami akustyki psychologicznej


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) jednostka skali subiektywnej wysokości dźwięku;

Wiktionary

Mel – miejscowość i gmina we Włoszech, w regionie Wenecja Euganejska, w prowincji Belluno.

Według danych na styczeń 2009 gminę zamieszkiwały 6284 osoby przy gęstości zaludnienia 73,3 os./1 km².

Wikipedia

Przykłady

składnia.

kolokacje.

synonimy.

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

frazeologia.

etymologia.

 (1.1) etym|ang|mel. < skr. od etym|ang|melody. → melodia

uwagi.

tłumaczenia.

* angielski: (1.1) mel

źródła.

== mel (język albański.) ==

wymowa.

 audio|LL-Q8748 (sqi)-Arianit-mel.wav.

znaczenia.

rzeczownik, rodzaj męski

 (1.1) proso

odmiana.

przykłady.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: mɛl, AS: mel

Wiktionary

Synonimy:

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

frazeologia.

etymologia.

 (1.1) etym|ang|mel. < skr. od etym|ang|melody. → melodia

uwagi.

tłumaczenia.

* angielski: (1.1) mel

źródła.

== mel (język albański.) ==

wymowa.

 audio|LL-Q8748 (sqi)-Arianit-mel.wav.

znaczenia.

rzeczownik, rodzaj męski

 (1.1) proso

odmiana.

przykłady.

składnia.

kolokacje.

synonimy.

Wiktionary


mela

potocznie: ślina


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) zdrobn. imię|polski|ż. Malwina

Wiktionary

Mela – miejscowość i gmina we Francji, w regionie Korsyka, w departamencie Korsyka Południowa.

Według danych na rok 1990 gminę zamieszkiwało 30 osób, a gęstość zaludnienia wynosiła 6 osób/km².

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Na opolskim festiwalu wystąpiła Mela Koteluk wykonując piosenkę z repertuaru Tadeusza Woźniaka pt. Pośrodku świata.

Wiktionary


melać

młodzieżowo: pluć; charchać


SJP.pl

czasownik przechodni niedokonany

 (1.1) gw-pl|Górny Śląsk. mleć

czasownik nieprzechodni niedokonany

 (2.1) wulg. pluć

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. melanie n.

Wiktionary


melafir

magmowa skała wylewna


SJP.pl

Melafir (z gr. µέλας 'czarny' i φύρω 'mieszać'), paleobazalt (gr. παλαιός 'stary, dawny') – pochodząca z paleozoiku (karbon, perm) zasadowa, wylewna skała magmowa o strukturze porfirowej, migdałowcowej teksturze i szarofiołkowym, czerwonobrunatnym lub zielonoczarnym zabarwieniu uzyskanym wskutek wtórnych przeobrażeń. Młodopaleozoiczny odpowiednik bazaltu.

Wikipedia


melafirowy

przymiotnik od: melafir


SJP.pl


melak

nazwisko


SJP.pl

  • Andrzej Melak (ur. 1944) – polski działacz społeczny i samorządowiec, prezes Komitetu Katyńskiego, poseł na Sejm VIII kadencji
  • Arkadiusz Melak (1951–2011) – polski działacz opozycyjny okresu PRL
  • Marian Melak (1907–1944) – polski działacz komunistyczny, dowódca Garnizonu Drewnica Armii Ludowej
  • Sławomir Melak (1953–2024) – polski działacz opozycyjny okresu PRL
  • Stefan Melak (1946–2010) – polski dziennikarz, działacz opozycyjny okresu PRL, przewodniczący Komitetu Katyńskiego

Wikipedia


melakser

wieloczynnościowy robot kuchenny; malakser


SJP.pl


melamina

1. słaba zasada, bezbarwna substancja krystaliczna, używana jako surowiec do wyrobu tworzyw sztucznych;
2. potocznie: sztuczne tworzywo, okładzina stołów, szaf itp.


SJP.pl

Melamina (cyjanuramid, 2,4,6-triamino-1,3,5-triazyna) – aromatyczny związek chemiczny z grupy amin, pochodna triazyny, trimer cyjanamidu.

Jest bezbarwną substancją krystaliczną. Ma postać białego proszku, jest trudno palna, odporna na działanie wody, temperatury i światła. Ma wysoką twardość powierzchni, nie występują w niej prądy błądzące.

Wikipedia


melancholia

1. przygnębienie, nastrój łagodnego smutku; nostalgia;
2. w medycynie: głęboka depresja psychiczna objawiająca się apatią, niechęcią do życia, niekiedy myślami samobójczymi; splin, spleen, chandra


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) psych. depresja psychiczna objawiająca się apatią i niechęcią do życia

Wiktionary

Melancholia (stgr. μελαγχολία – „czarna żółć”) – w języku potocznym zasmucenie związane ze wspomnieniami, stan lekkiego przygnębienia.

W dawnym języku medycznym stosowano ten termin na określenie schorzenia psychicznego, później znanego jako depresja.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Śmierć rodziców sprawiła, że popadła w melancholię.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌmɛlãnˈxɔlʲja, AS: melãnχolʹi ̯a

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. melancholijność ż., melancholik m., melancholiczka ż., melancholizowanie n.

 czas. melancholizować

 przym. melancholiczny, melancholijny

 przysł. melancholijnie

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) peryfr. czarna żółć

Wiktionary


melancholiczka

kobieta ze skłonnością do melancholii lub ogarnięta melancholią (apatią, smutkiem, przygnębieniem, niechęcią do życia)


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) kobieta cierpiąca na melancholię

 (1.2) kobieta o łagodnym, biernym usposobieniu i powolnych reakcjach uczuciowych

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Ta melancholiczka całymi dniami płacze w swoim pokoju.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌmɛlãnxɔˈlʲit͡ʃka, AS: melãnχolʹička

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. melancholia ż., melancholijność ż., melancholizowanie n.

:: fm. melancholik m.

 przym. melancholiczny, melancholijny

 czas. melancholizować

 przysł. melancholijnie

Wiktionary


melancholiczniej

stopień wyższy od przysłówka: melancholicznie


SJP.pl


melancholiczność

w psychologii: skłonność do melancholii (głębokiej depresji psychicznej), właściwość melancholika; melancholijność


SJP.pl


melancholiczny

w psychologii: skłonny do melancholii (depresji psychicznej), właściwy melancholikowi; melancholijny


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) właściwy melancholikowi; związany z melancholią, przejawiający melancholię

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. melancholizowanie n., melancholijność ż., melancholiczka ż., melancholik mos., melancholia ż.

 przym. melancholijny

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) melancholijny

Wiktionary


melancholijnie

przysłówek

 (1.1) w sposób melancholijny

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. melancholijność ż., melancholia ż., melancholik m., melancholiczka ż.

 przym. melancholijny

Wiktionary


melancholijniej

stopień wyższy od przysłówka: melancholijnie


SJP.pl


melancholijność

1. w psychologii: skłonność do melancholii (głębokiej depresji psychicznej), właściwość melancholika; melancholiczność;
2. książkowo: skłonność do popadania w melancholię - nastrój łagodnego smutku; nostalgia, zaduma


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) skłonność do melancholii, depresji psychicznej, smutku

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Jego melancholijność sprawiała, że nie umiał cieszyć się życiem.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌmɛlãnxɔˈlʲijnɔɕt͡ɕ, AS: melãnχolʹii ̯ność

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. melancholiczność ż., melancholia ż., melancholik m., melancholiczka ż., melancholizowanie n.

 czas. melancholizować

 przym. melancholiczny, melancholijny

 przysł. melancholicznie, melancholijnie

Wiktionary


melancholijny

1. w psychologii: skłonny do melancholii (depresji psychicznej), właściwy melancholikowi; melancholiczny;
2. książkowo: pełen łagodnego smutku, przygnębienia; nostalgiczny, tęskny, bajroniczny


SJP.pl

przymiotnik jakościowy

 (1.1) wyrażający melancholię lub skłonny do niej

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Pewnego melancholijnego popołudnia w sierpniu 2005 roku wąchałem stare książki w bibliotece Benoîta Mandelbrota.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. melancholia ż., melancholik mos., melancholiczka ż., melancholijność ż.

 przym. melancholiczny

 przysł. melancholijnie

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) melancholiczny, nostalgiczny

Wiktionary


melancholik

1. jeden z typów temperamentu wg klasyfikacji Hipokratesa (człowiek, którego charakteryzują powolne, słabe lecz długotrwałe reakcje uczuciowe);
2. człowiek ze skłonnością do melancholii lub ogarnięty melancholią (apatią, smutkiem, przygnębieniem, niechęcią do życia)


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) człowiek cierpiący na melancholię

 (1.2) człowiek o łagodnym, biernym usposobieniu i powolnych reakcjach uczuciowych;

Wiktionary

Melancholik (gr. mélanos – czarny + chole – żółć) – jeden z temperamentów wyróżnianych w teorii humoralnej. Wiązany był z przewagą wpływu czarnej żółci na typ konstytucyjny człowieka. Wraz z rozwojem teorii humoralnej od starożytności do średniowiecza i wyróżnianego w niej podziału na cztery elementy, jako kolejne powiązania podawano dorosłość, jesień, ziemię (jako jeden z żywiołów), śledzionę, czerń, smak kwaśny. Astrologicznym skojarzeniem były Waga, Skorpion, Strzelec i Saturn. Podobnie jak w przypadku krwi, miały mu odpowiadać cechy zimna i wilgoci.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Ten melancholik odmawia wszelkich kontaktów z ludźmi.

 (1.2) Sam nie wiem, jak się tam znaleźliśmy, wśród mam, babć i zakochanych melancholików - my, dwaj młodzi przystojniacy z błyskiem w oku.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌmɛlãnˈxɔlʲik, AS: melãnχolʹik

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. melancholia ż., melancholijność ż., melancholizowanie n.

:: fż. melancholiczka ż.

 czas. melancholizować ndk.

 przym. melancholiczny, melancholijny

 przysł. melancholijnie

Wiktionary


melancholika

przestarzałe: pieśń o melancholijnym charakterze


SJP.pl


melancholizowanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|melancholizować.

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Ciągłe melancholizowanie wpędziło go w końcu w depresję.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌmɛlãnxɔlʲizɔˈvãɲɛ, AS: melãnχolʹizovãńe

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. melancholia ż., melancholik m., melancholiczka ż., melancholijność ż.

 przym. melancholiczny

 czas. melancholizować

Wiktionary


melanchton

Filip Melanchton (właściwie Philipp Schwartzerd ur. 16 lutego 1497 w Bretten, zm. 19 kwietnia 1560 w Wittenberdze) – reformator religijny, najbliższy współpracownik Marcina Lutra, współtwórca reformacji, profesor Uniwersytetu w Wittenberdze. W Niemczech zreorganizował szkolnictwo i wprowadził szkołę humanistyczną, która stała się wzorcem dla szkół na Śląsku i Pomorzu. Autor Wyznania augsburskiego, podstawowej księgi wyznaniowej luteranizmu.

Wikipedia


melanemia

w medycynie: obecność melaniny we krwi w wyniku zakażenia malarią


SJP.pl


melanezja

wyspy w zachodniej części Oceanii


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) geogr. zachodnia część Oceanii;

Wiktionary

Melanezja (z stgr. μέλας melas „czarny” + νῆσος nesos „wyspa”) – zachodnia część Oceanii. Wyspy Melanezji są przeważnie pochodzenia wulkanicznego, rzadziej koralowego, przy czym Nowa Gwinea to wyspa kontynentalna. Ich łączna powierzchnia wynosi 925 tys. km², a zamieszkuje je blisko 6,7 mln osób, głównie Papuasów i Melanezyjczyków.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Nowa Gwinea to największa wyspa Melanezji.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌmɛlãˈnɛzʲja, AS: melãnezʹi ̯a

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Melanezyjczyk mos., Melanezyjka ż.

 przym. melanezyjski

Wiktionary


melanezyjczyk

mieszkaniec Melanezji (wysp)


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) etn. rdzenny mieszkaniec Melanezji

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Melanezja ż.

:: fż. Melanezyjka ż.

 przym. melanezyjski

Wiktionary


melanezyjka

mieszkanka Melanezji (wysp)


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) etn. rdzenna mieszkanka Melanezji

Wiktionary

Pacyficzka złotawa, melanezyjka (Neolalage banksiana) – gatunek małego ptaka z rodziny monarek (Monarchidae). Endemiczny dla Vanuatu, gdzie jego naturalnym środowiskiem są głównie subtropikalne lub tropikalne wilgotne lasy nizinne. Nie jest zagrożony wyginięciem.

Wikipedia

Powiązane:

 rzecz. Melanezja ż.

:: fm. Melanezyjczyk mos.

 przym. melanezyjski

Wiktionary


melanezyjski

przymiotnik od: Melanezja


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z Melanezją, dotyczący Melanezji

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Melanezja ż., Melanezyjczyk mos., Melanezyjka ż.

Wiktionary


melania

imię żeńskie


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) imię|polski|ż.;

Wiktionary

Melania – imię żeńskie pochodzenia greckiego. Wywodzi się od gr. μέλας, znaczącego „czarna”.

Melania imieniny obchodzi 13 stycznia i 31 grudnia, a patronką jest m.in. św. Melania Młodsza.

Żeński odpowiednik imienia Melaniusz.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Co dostanie od nas babcia Melania na zajączka?

Wiktionary

Wymowa:

IPA: mɛˈlãɲja, AS: melãńi ̯a

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Melaniusz mos.

:: zdrobn. Mela ż.

Wiktionary

Synonimy:

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

 rzecz. Melaniusz mos.

:: zdrobn. Mela ż.

frazeologia.

etymologia.

 etym|płac|Melania. < etym|gr|μελανία. (melanía) → pieprzyk < etym|gr|μέλας. (mélas) → czarny, ciemny

uwagi.

 (1.1) zobacz też: Indeks:Polski - Imiona

tłumaczenia.

* angielski: (1.1) Melanie, Melany

* białoruski: (1.1) Малання ż.

* farerski: (1.1) Melania ż.

* łaciński: (1.1) Melania ż.

* niemiecki: (1.1) Melanie ż.

* rosyjski: (1.1) Маланья ż., Мелания ż.

* ukraiński: (1.1) Меланія ż.

* włoski: (1.1) Melania ż.

źródła.

== Melania (język farerski.) ==

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) imię|farerski|ż. Melania

odmiana.

przykłady.

składnia.

kolokacje.

synonimy.

Wiktionary


melanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|melać.

Wiktionary

Powiązane:

 czas. melać ndk.

Wiktionary


melanina

ciemnobrunatny pigment nadający barwę m.in. skórze, tęczówce oka, włosom, pobudzany do syntezy przez promienie UV, spełniający funkcje ochronne


SJP.pl

Melaniny – grupa organicznych związków chemicznych odpowiadających za pigmentację organizmów (promieniowców, niektórych grzybów, roślin wyższych, pijawek, stawonogów, mięczaków, osłonic oraz kręgowców). U zwierząt powstają one w melanocytach (komórkach barwnikowych) i są gromadzone w melanosomach.

Wikipedia


melaninowy

melanina


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) biol. związany z melaniną, dotyczący melaniny

Wiktionary

Patrz:

melanina

Powiązane:

 rzecz. melanina ż.

Wiktionary


melaniny

ciemnobrunatny pigment nadający barwę m.in. skórze, tęczówce oka, włosom, pobudzany do syntezy przez promienie UV, spełniający funkcje ochronne


SJP.pl

Melaniny – grupa organicznych związków chemicznych odpowiadających za pigmentację organizmów (promieniowców, niektórych grzybów, roślin wyższych, pijawek, stawonogów, mięczaków, osłonic oraz kręgowców). U zwierząt powstają one w melanocytach (komórkach barwnikowych) i są gromadzone w melanosomach.

Wikipedia


melanistyczny

melanizm


SJP.pl

Patrz:

melanizm

melanit

minerał; brunatnoczarna odmiana andradytu


SJP.pl

Melanit (nazwa pochodzi od greckiego słowa melanos – czarny) – kamień szlachetny, gemmologiczna odmiana andradytu (granatu).

Wikipedia


melaniuk

nazwisko


SJP.pl


melaniusz

imię męskie


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy, nazwa własna

 (1.1) imię|polski|m.;

Wiktionary

Melaniusz – imię męskie pochodzenia greckiego.

Żeński odpowiednik: Melania

W Kościele katolickim patronem tego imienia jest m.in. św. Melaniusz, biskup Rennes, zm. ok. 530 roku. W Polsce brak poświadczeń stosowania imienia.

Melaniusz imieniny obchodzi: 6 stycznia, 13 marca, 22 kwietnia i 6 listopada.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Wspomnienie liturgiczne św. Melaniusza obchodzone jest 6 listopada.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Melania ż.

Wiktionary


melanizm

Melanizm (gr. mélas, mélanos – czarny) – brunatne lub czarne zabarwienie skóry lub jej wytworów wynikające ze zwiększonej zawartości melaniny – ciemnego pigmentu w chromatoforach (komórkach barwnikowych). Występuje zarówno u bezkręgowców, jak i kręgowców. Może być formą adaptacji do środowiska lub występować jako zaburzenie chorobowe.

Wikipedia


melanka

zdrobnienie od: Melania (imię żeńskie)


SJP.pl


melano-

temat słowotwórczy

 (1.1) pierwszy człon wyrazów złożonych wskazujący na ich związek znaczeniowy z ciemną barwą

Wiktionary

Przykłady

składnia.

kolokacje.

 (1.1) melanocyt • melanodermia • melanofor • melanogeneza • melanosom

synonimy.

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

frazeologia.

etymologia.

 (1.1) etym|gr|μελανο-. < etym|gr|μέλας., -ανος → czarny

uwagi.

tłumaczenia.

* włoski: (1.1) melano-

źródła.

== melano- (język włoski.) ==

wymowa.

znaczenia.

temat słowotwórczy

 (1.1) melano-

odmiana.

przykłady.

Wiktionary


melanoblast

(zwykle w liczbie mnogiej) komórka macierzysta melanocytów


SJP.pl


melanocyt

(zwykle w liczbie mnogiej) komórka produkująca i magazynująca ciemny barwnik - melaninę


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) biol. komórka, która zawiera i wytwarza melaninę

Wiktionary

Melanocyty (gr. melas, melanos ‘czarny’ kytos ‘komórka’) – komórki pigmentowe wytwarzające w procesie melanogenezy melaninę. Występują w warstwie podstawnej naskórka, a także w błonie naczyniowej oka (naczyniówka, ciało rzęskowe, tęczówka), uchu wewnętrznym (ślimak) oraz oponach mózgowo-rdzeniowych (w oponie pajęczej oraz oponie miękkiej). Liczba melanocytów w naskórku różnych ras ludzi jest podobna, różnią się intensywnością syntezy melaniny.

Wikipedia


melanofor

(zwykle w liczbie mnogiej) komórka gromadząca ciemny barwnik - melaninę


SJP.pl

Melanofory (z gr. melas, melanos - czarny + phoreo - nosić) – chromatofory znajdujące się w skórze właściwej, zawierające ciemny barwnik - melaninę, wytworzony przez melanocyty naskórka. Melanofory są fibroblastami wypełnionymi na drodze endocytozy ziarnami melaniny. Dają się hodować in vitro. Melanofory występujące w skórze kijanek zawierają melanopsynę.

Wikipedia


melanoforowy

hormon melanoforowy - hormon tropowy o charakterze peptydowym, wydzielany przez komórki przysadki mózgowej, stymulujący produkcję melaniny (ciemnego barwnika) w melanocytach; melanotrofina


SJP.pl


melanoidyna

polimer o dużej masie cząsteczkowej o brązowej barwie, występuje m.in. w kawie i słodzie jęczmiennym


SJP.pl

Melanoidyny – polimery o dużej masie cząsteczkowej o brązowej barwie. Tworzą się podczas reakcji Maillarda, z połączenia cukrów i aminokwasów w wysokiej temperaturze i niskiej zawartości wody. Są powszechne spotykane w żywności, która została poddana jakiejś formie brązowienia nieenzymatycznego.

Wikipedia


melanoidynowy

melanoidyna


SJP.pl

Patrz:

melanoidyna

melanoma

nowotwór złośliwy skóry; czerniak


SJP.pl

Czerniak, zwany też czerniakiem złośliwym (łac. melanoma malignum) – nowotwór złośliwy skóry, błon śluzowych lub błony naczyniowej oka wywodzący się z melanocytów. Stanowi od 5% do 7% nowotworów złośliwych skóry człowieka. Corocznie jest rozpoznawane około 130 000 przypadków tej choroby, większość u osób rasy białej. Zapadalność na świecie wykazuje znaczną zależność geograficzną. Czerniak przed 40. rokiem życia jest rzadki, szczyt zachorowań przypada na siódmą i ósmą dekadę życia.

Wikipedia


melanotrofina

hormon tropowy o charakterze peptydowym, wydzielany przez komórki przysadki mózgowej, stymulujący produkcję melaniny (ciemnego barwnika) w melanocytach; hormon melanoforowy, melanotropina


SJP.pl


melanotropina

hormon tropowy o charakterze peptydowym, wydzielany przez komórki przysadki mózgowej, stymulujący produkcję melaniny (ciemnego barwnika) w melanocytach; hormon melanotropowy, melanotrofina, intermedyna


SJP.pl

Melanotropina (MSH, hormon melanotropowy, intermedyna) – hormon polipeptydowy wytwarzany przez komórki pośredniej części przysadki mózgowej, którego działanie skupia się na melanoforach, czyli komórkach barwnikowych zawierających pigment, zwany melaniną. Hormony kory nadnercza (kortyzol) i rdzenia nadnerczy (adrenalina, noradrenalina) silnie hamują wydzielania hormonu melanotropowego.

Wikipedia


melanotropowy

hormon melanotropowy - hormon tropowy o charakterze peptydowym, wydzielany przez komórki przysadki mózgowej, stymulujący produkcję melaniny (ciemnego barwnika) w melanocytach; melanotropina, intermedyna


SJP.pl


melanotyczny

melanoza


SJP.pl

Patrz:

melanoza

melanów

Miejscowości w Polsce

Wg TERYT jest ich 2
  • Melanów – wieś w woj. mazowieckim, w pow. garwolińskim, w gminie Łaskarzew
  • Melanów – wieś w woj. mazowieckim, w pow. zwoleńskim, w gminie Zwoleń

Wikipedia


melanoza

choroba młodych zwierząt, głównie cieląt, objawiająca się czarnymi plamami w wątrobie, śledzionie, oponach mózgowych powstałymi przez nagromadzenie się komórek barwnikowych; czerniaczka


SJP.pl


melanteryt

minerał, uwodniony siarczan żelaza


SJP.pl


melanż

1. pomieszanie różnych rzeczy, cech lub stylów; mieszanina;
2. połączenie paru nitek o różnych kolorach;
3. przędza o takim połączeniu nitek;
4. potocznie: ostro zakrapiana impreza; peklaż


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) pomieszanie różnych rzeczy

 (1.2) pot. impreza z alkoholem

 (1.3) włók. tkanina lub włóczka złożona z nitek o różnych barwach

 (1.4) włók. kolor tkaniny lub włóczki złożonej z nitek o różnych barwach

 (1.5) sf. fikcyjna przyprawa, wymyślona na potrzeby powieści Franka Herberta pt. Diuna;

 (1.6) roln. mieszanka mineralna dodawana do pasz zwierzęcych

Wiktionary

  • melanż – fikcyjna substancja w uniwersum Diuny
  • melanż – kilka pojęć z dziedziny geologii
  • melanż – rodzaj tkaniny
  • Melanż – polskie wydawnictwo książkowe

Wikipedia

Przykłady

 (1.2) Wczoraj u Jarka na chacie był niezły melanż.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈmɛlãw̃ʃ, AS: melãũ̯š

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. melanżer m.

 czas. melanżować

 przym. melanżowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) mieszanina

 (1.2) pot. balanga, pot. biba, żart. bibka, pot. impra, impreza

Wiktionary


melanżer

gniotownik służący do zgniatania masy czekoladowej


SJP.pl


melanżować

1. łączyć odmienne rzeczy, mieszać różne składniki;
2. tworzyć włóczkę, łącząc różnokolorowe nitki


SJP.pl


melanżowy

przymiotnik od: melanż


SJP.pl


melanżyk

zdrobnienie od: melanż (ostro zakrapiana impreza)


SJP.pl


melar

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna

 (1.1) geogr. jezioro położone w środkowej Szwecji, na zachód od Sztokholmu;

Wiktionary

Melar (szw. Mälaren) – trzecie pod względem wielkości jezioro Szwecji, położone w Svealand w Szwecji środkowej.

Na jeziorze znajdują się liczne wyspy. Jezioro połączone jest z Morzem Bałtyckim i jeziorem Hjälmar. Jezioro Melar wykorzystywane jest w żegludze. Na jego wschodnim brzegu leży Sztokholm. Według przekazów w dolinie jeziora Melar (Mälardalen) miało swoją siedzibę plemię Swionów.

Wikipedia


melas

środowiskowo: melasa


SJP.pl


melasa

ciemnobrunatny, gęsty, słodki płyn będący produktem ubocznym przy produkcji cukru, stosowany jako cenny surowiec do otrzymywania wielu związków chemicznych oraz jako pasza dla bydła; melas


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) kulin. ciemnobrązowy, gęsty syrop o odczynie słabo alkalicznym, który powstaje jako produkt uboczny podczas produkcji cukru spożywczego;

Wiktionary

Melasa, melas – ciemnobrązowy, gęsty syrop o odczynie słabo alkalicznym. Powstaje jako produkt uboczny podczas produkcji cukru spożywczego. Jest produktem o zawartości około 40% sacharozy lub mniej, której dalsze odzyskiwanie jest nieopłacalne.

Stosowana głównie do produkcji alkoholu, drożdży piekarniczych oraz paszowych, do produkcji gliceryny oraz kwasów organicznych – cytrynowego i szczawiowego. Jest bogatym źródłem żelaza niehemowego. Można z niej izolować betainę.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: mɛˈlasa, AS: melasa

Wiktionary

Powiązane:

 przym. melasowy

Wiktionary


melaśnik

zbiornik do przechowywania melasu


SJP.pl


melasowy

przymiotnik od:
1. melasa;
2. melas


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z melasą, dotyczący melasy; zawierający melasę

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. melasa ż.

Wiktionary


melatonina

hormon syntetyzowany przez szyszynkę, siatkówkę oka i przewód pokarmowy, regulujący zasypianie, budzenie się oraz fazy snu


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) biochem. hormon syntetyzowany w pinealocytach szyszynki, odpowiadający za regulację dobowego cyklu snu i czuwania;

Wiktionary

Melatonina – organiczny związek chemiczny, pochodna tryptofanu. U zwierząt jest hormonem syntetyzowanym głównie w szyszynce. Koordynuje pracę nadrzędnego zegara biologicznego u ssaków, regulującego rytmy dobowe, między innymi snu i czuwania.

Wikipedia

Przykłady

składnia.

kolokacje.

synonimy.

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

 przym. melatoninowy

frazeologia.

etymologia.

uwagi.

tłumaczenia.

* angielski: (1.1) melatonin

* arabski: (1.1) ميلاتونين m. (mīlātūnīn)

* azerski: (1.1) melatonin

* baskijski: (1.1) melatonina

* białoruski: (1.1) мелатанін m.

* białoruski (taraszkiewica): (1.1) мэлятанін m.

* bułgarski: (1.1) мелатонин m.

* czeski: (1.1) melatonin

* esperanto: (1.1) melatonino

* estoński: (1.1) melatoniin

* fiński: (1.1) melatoniini

* francuski: (1.1) mélatonine ż.

* gruziński: (1.1) მელატონინი (melat'onini)

* gudźarati: (1.1) મેલાટોનિન (mēlāṭōnina)

* hebrajski: (1.1) מלטונין

* indonezyjski: (1.1) melatonin

* japoński: (1.1) メラトニン (meratonin)

* kataloński: (1.1) melatonina ż.

* koreański: (1.1) 멜라토닌 (mellat’onin)

* litewski: (1.1) melatoninas

* łaciński: (1.1) melatoninum

* łotewski: (1.1) melatonīns m.

* macedoński: (1.1) мелатонин m.

* niemiecki: (1.1) Melatonin n.

* ormiański: (1.1) մելատոնին (melato'nin)

* perski: (1.1) ملاتونین

* portugalski: (1.1) melatonina ż.

* rosyjski: (1.1) мелатонин m.

* rumuński: (1.1) melatonină ż.

* słowacki: (1.1) melatonín m.

* słoweński: (1.1) melatonin m.

* szwedzki: (1.1) melatonin

* tajski: (1.1) เมลาโทนิน

* tamilski: (1.1) மெலட்டோனின் (melaṭṭōṉiṉ)

* turecki: (1.1) melatonin

* ukraiński: (1.1) мелатонін m.

* węgierski: (1.1) melatonin

* włoski: (1.1) melatonina ż.

źródła.

== melatonina (język baskijski.) ==

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik

 (1.1) biochem. melatonina

odmiana.

przykłady.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌmɛlatɔ̃ˈɲĩna, AS: melatõńĩna

Wiktionary

Powiązane:

 przym. melatoninowy

Wiktionary

Synonimy:

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

 przym. melatoninowy

frazeologia.

etymologia.

uwagi.

tłumaczenia.

* angielski: (1.1) melatonin

* arabski: (1.1) ميلاتونين m. (mīlātūnīn)

* azerski: (1.1) melatonin

* baskijski: (1.1) melatonina

* białoruski: (1.1) мелатанін m.

* białoruski (taraszkiewica): (1.1) мэлятанін m.

* bułgarski: (1.1) мелатонин m.

* czeski: (1.1) melatonin

* esperanto: (1.1) melatonino

* estoński: (1.1) melatoniin

* fiński: (1.1) melatoniini

* francuski: (1.1) mélatonine ż.

* gruziński: (1.1) მელატონინი (melat'onini)

* gudźarati: (1.1) મેલાટોનિન (mēlāṭōnina)

* hebrajski: (1.1) מלטונין

* indonezyjski: (1.1) melatonin

* japoński: (1.1) メラトニン (meratonin)

* kataloński: (1.1) melatonina ż.

* koreański: (1.1) 멜라토닌 (mellat’onin)

* litewski: (1.1) melatoninas

* łaciński: (1.1) melatoninum

* łotewski: (1.1) melatonīns m.

* macedoński: (1.1) мелатонин m.

* niemiecki: (1.1) Melatonin n.

* ormiański: (1.1) մելատոնին (melato'nin)

* perski: (1.1) ملاتونین

* portugalski: (1.1) melatonina ż.

* rosyjski: (1.1) мелатонин m.

* rumuński: (1.1) melatonină ż.

* słowacki: (1.1) melatonín m.

* słoweński: (1.1) melatonin m.

* szwedzki: (1.1) melatonin

* tajski: (1.1) เมลาโทนิน

* tamilski: (1.1) மெலட்டோனின் (melaṭṭōṉiṉ)

* turecki: (1.1) melatonin

* ukraiński: (1.1) мелатонін m.

* węgierski: (1.1) melatonin

* włoski: (1.1) melatonina ż.

źródła.

== melatonina (język baskijski.) ==

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik

 (1.1) biochem. melatonina

odmiana.

przykłady.

składnia.

kolokacje.

synonimy.

Wiktionary


melatoninowy

melatonina


SJP.pl

Patrz:

melatonina

melba

lody z kremem i owocami


SJP.pl

Melba (fr. pêche(s) Melba, ang. Peach Melba) – deser przygotowywany ze świeżych brzoskwiń, lodów waniliowych i słodzonego przecieru truskawkowego (względnie malinowego), znanego jako sos melba (sauce Melba). Przepis opracował Auguste Escoffier, reformator i kodyfikator kuchni francuskiej, na cześć australijskiej śpiewaczki Nellie Melby. Dokładniejsze informacje o jego powstaniu mają przy tym często charakter anegdotyczny – rozmijają się nawet relacje samych Escoffiera i Melby. Istnieją także inne dania nazwane imieniem Melby i kojarzone z Escoffierem, jak starsze niż melba pêches au cygne wzorowane na łabędziu z Lohengrina, a także odmiany oryginalnej melby, w tym poires Melba (gruszki melba) i fraises Melba (truskawki melba). Znane są też tosty melba (Melba toasts), a także rodzaj garnirunku z pomidorów o tej nazwie.

Wikipedia


melbourne

[czytaj: melbern]
1. miasto w Australii;
2. miasto w Stanach Zjednoczonych


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki, nazwa własna

 (1.1) geogr. duże miasto w Australii, stolica stanu Victoria;

 (1.2) geogr. toponim, nazwa czterech miejscowości w USA

Wiktionary

Melbourne (wym. [ˈmelbən] lub [ˈmɛlbərn]) – miasto w południowo-wschodniej Australii położone nad zatoką Port Phillip, stolica stanu Wiktoria. Jest drugim co do wielkości miastem Australii i Oceanii (po Sydney), z liczbą ludności wynoszącą 5,2 mln mieszkańców. W latach 1901–1927 stolica Australii.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) W Melbourne – obok Sydney – znajduje się największe skupisko polonijne Australii.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. melbourneńczyk mos.

 przym. melbourneński

Wiktionary


melbourneńczyk

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) rzad. mieszkaniec Melbourne

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Ale gdyby to szczerze powiedział Charliemu, tamtemu byłoby przykro, bo melbourneńczycy pasjonują się tą grą i codziennie całe strony dzienników jej są poświęcone.

 (1.1) A iluż w tym Melbourne poetów! Co drugi melbourneńczyk pisze wiersze! Sama zobaczysz!

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Melbourne n.

 przym. melbourneński

Wiktionary


melbourneński

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z Melbourne

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Podczas melbourneńskiej olimpiady zaprzyjaźniłem się z polskimi wioślarzami, którym służyłem pomocą jako oficjalny tłumacz.

 (1.1) Słychać ostrzegawczy głos wszystkich dzwonów – pisał melbourneński publicysta. – Ostatnie badania wykazały, że na 872 876 katolików w Melbourne tylko 228 591 uczęszcza na niedzielne msze.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Melbourne n., melbourneńczyk mos.

Wiktionary


melchicki

melchita; melkicki


SJP.pl


melchior

srebrzystobiały stop miedzi z niklem, cynkiem i żelazem


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy, nazwa własna

 (1.1) imię|polski|m.;

rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy, nazwa własna

 (2.1) astr. planetoida o numerze katalogowym 3235;

Wiktionary

  • Melchior – imię męskie
  • Melchior – planetoida o numerze katalogowym 3235
  • melchior – stop miedzi z niklem, cynkiem i żelazem
  • Melchior – letnia stacja polarna należąca do Argentyny

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Mój stryjeczny dziadek ma na imię Melchior.

 (1.1) Melchiorowie dzień swego patrona, czyli imieniny, obchodzą 6 stycznia, a także 7 września.

 (2.1) Melchior porusza się w obszarze między orbitami Marsa i Jowisza, czyli w pasie głównym planetoid.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈmɛlxʲjɔr, AS: melχʹi ̯or

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Melchiorowa ż., Melchiorówna ż., Melchiorostwo lm m.

:: zdrobn. Melchiorek mos.

 przym. Melchiorowy, Melchiorkowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) zdrobn. Melchiorek

Wiktionary


melchiorostwo

Melchior z małżonką; Melchiorowie


SJP.pl


melchiorowie

Melchior z małżonką; Melchiorostwo


SJP.pl


melchiorowy

przymiotnik dzierżawczy - należący do Melchiora lub z nim związany


SJP.pl


melchita

wyznawca Kościoła melchickiego (melkickiego); melkita


SJP.pl


melchitka

melchita


SJP.pl

Patrz:

melchita

melchizedech

podstawka w monstrancji, zwykle w kształcie półksiężyca, podtrzymująca hostię; melchizedek, lunula


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) kośc. małe naczyńko w kształcie półksiężyca, w którym konsekrowana hostia jest umieszczana w monstrancji;

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Zakonnica wypolerowała melchizedecha i odniosła go do zakrystii.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) melchizedek, lunula

Wiktionary


melchizedechianin

wyznawca wczesnochrześcijańskiej sekty antytrynitarskiej, czczącej Melchizedecha


SJP.pl


melchizedek

podstawka w monstrancji, zwykle w kształcie półksiężyca, podtrzymująca hostię; melchizedech, lunula


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy, nazwa własna

 (1.1) bibl. imię|polski|m.;

Wiktionary

Melchizedek (hebr. מַלְכִּי־צָדֶק) – postać biblijna pojawiająca się w Księdze Rodzaju 14,18-20, przedstawiona jako kapłan El-Eljona („Boga Najwyższego”) i król Szalemu (Salemu, prawdopodobnie obecnej Jerozolimy). Wyniósł chleb i wino na powitanie Abrama przybywającego po wygranej bitwie. Zgodnie z tradycyjnie przyjętą datacją epoki patriarchów Izraela, uznawaną np. przez Williama F. Albrighta oraz Albrechta Alta, Melchizedek, jako współczesny Abrahamowi, żył na początku drugiego tysiąclecia p.n.e.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Był bowiem jeszcze w lędźwiach praojca swego, gdy Melchizedek wyszedł mu na spotkanie.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. melchizedek mrz.

 przym. Melchizedekowy

Wiktionary

Synonimy:

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

 rzecz. melchizedek mrz.

 przym. Melchizedekowy

frazeologia.

etymologia.

 etym|łac|Melchisedech. < etym|gr|Μελχισεδέκ. (Melkhisedék) < etym|hebr|מלכי־צדק. (malki-tsédek) → król sprawiedliwości

uwagi.

tłumaczenia.

* angielski: (1.1) Melchizedek

* arabski: (1.1) ملكي صادق m.

* białoruski: (1.1) Мелхіседэк m. (Melhìsedèk)

* białoruski (taraszkiewica): (1.1) Мэльхісэдэк m. (Mèlʹhìsèdèk)

* czeski: (1.1) Melchisedech m., Malkísedek m.

* esperanto: (1.1) Melkisedek

* francuski: (1.1) Melchisédech m., Melchisédek m., Melkisédek m., Melkisédeq m.

* gruziński: (1.1) მელქისედეკ

* hiszpański: (1.1) Melquisedec m.

* łaciński: (1.1) Melchisedech m.

* niemiecki: (1.1) Melchisedek m., Melchizedek m.

* nowogrecki: (1.1) Μελχισεδέκ m. (Melchisedek)

* portugalski: (1.1) Melquisedeque m.

* rosyjski: (1.1) Мелхи́седек m. (Melhísedek)

* słowacki: (1.1) Melchisedech m., Melchizedech m.

* starogrecki: (1.1) Μελχισεδέκ m. (Melkhisedék)

* suahili: (1.1) Melkisedek

* turecki: (1.1) Melkisedek

* ukraiński: (1.1) Мельхіседек m. (Melʹhìsedek)

* walijski: (1.1) Melchisedec m.

* włoski: (1.1) Melchisedek m., Melchisedec m.

źródła.

== Melchizedek (język angielski.) ==

wymowa.

 bryt., amer.: IPA|melˈkɪzədek.

znaczenia.

rzeczownik, nazwa własna

 (1.1) bibl. Melchizedek

odmiana.

przykłady.

składnia.

kolokacje.

synonimy.

Wiktionary


melchizedekowy

przymiotnik dzierżawczy

 (1.1) przest. gwara. taki, który należy do Melchizedeka

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Melchizedek mos.

Wiktionary


meldometr

przyrząd służący do oznaczania temperatur topnienia ciał trudnotopliwych


SJP.pl


meldonium

organiczny związek chemiczny stosowany w leczeniu niedokrwienia, używany także jako środek dopingujący


SJP.pl

Meldonium (łac. meldonium) – organiczny związek chemiczny z grupy betain, lek stosowany w leczeniu niedokrwienia oraz rekonwalescencji po epizodach niedokrwiennych. Wykorzystywany jako środek podnoszący wydolność w sporcie wyczynowym. Ma budowę zbliżoną do karnityny i po wprowadzeniu do organizmu obniża jej stężenie wewnątrzkomórkowe. Od 1 stycznia 2016 roku zakazany przez Światową Agencję Antydopingową (WADA).

Wikipedia


meldować

czasownik przechodni niedokonany (dk. zameldować)

 (1.1) zgłaszać fakt

 (1.2) zgłaszać obecność

czasownik zwrotny niedokonany meldować się (dk. zameldować się)

 (2.1) zgłaszać swoją obecność

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Melduję, że zadanie wykonane.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. meldowanie n., meldunek mrz.

 przym. meldunkowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) donosić, informować

Wiktionary


meldunek

1. raport, zgłoszenie, doniesienie;
2. zapis w książce meldunkowej;
3. w niektórych grach karcianych: zgłoszenie pary kart (dama i król) w tym samym kolorze


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) oficjalnie przekazana informacja

 (1.2) pot. zapis w książce meldunkowej osoby mieszkającej w jakimś miejscu

 (1.3) karc. w tysiącu: król i dama jednakowego koloru będące w posiadaniu jednego z graczy

Wiktionary

  • meldunek, w wojsku – sprawozdanie składane przełożonemu
  • meldunek, w prawie – określenie adresu stałego lub czasowego zamieszkania określonej osoby.
  • Meldunek – obraz olejny namalowany przez brytyjską malarkę Marjorie Violet Watherston

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Od pięciu tygodni radiostacja nadaje fałszywe meldunki. Rozumiesz? Trzeba oczyścić siatkę, wyeliminować tego, kto zdradził.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: mɛlˈdũnɛk, AS: meldũnek

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. meldowanie n.

 czas. meldować, zameldować, wymeldować

 przym. meldunkowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) doniesienie, raport, informacja, ogłoszenie, zawiadomienie

 (1.2) zameldowanie

Wiktionary


meldunkowy

przymiotnik od: meldunek


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z meldunkiem, odnoszący się do meldunku

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Proszę wypełnić formularz meldunkowy i wrócić z nim do mnie.

 (1.1) Czy meldunkowe zmiany mają sens?

Wiktionary

Powiązane:

 czas. meldować ndk., zameldować dk.

 rzecz. meldunek mrz.

Wiktionary


meleager

postać z mitologii greckiej


SJP.pl

Meleager (gr. Μελέαγρος Meléagros, łac. Meleager) – w mitologii greckiej jeden z Argonautów i herosów.

Uchodził za syna Ojneusa i Altei. Z jego narodzinami wiązała się przepowiednia Mojr, że będzie żył dopóki nie spłonie pochodnia paląca się podczas jego narodzin. Matka ugasiła ją więc zaraz po urodzeniu i ukryła w bezpiecznym miejscu. Meleager poślubił Kleopatrę, córkę Idasa, z którą miał córkę Polydorę.

Wikipedia


melecjanie

sekta chrześcijańska utworzona na początku IV wieku w wyniku działalności Melecjusza (biskupa Lykopolis w Egipcie)


SJP.pl

Melecjanie – sekta chrześcijańska ukształtowana w wyniku schizmy, jaka nastąpiła w Kościele w początkach IV w. w wyniku działalności Melecjusza, biskupa Lykopolis w Egipcie. Powstanie melecjan nie miało początkowo charakteru doktrynalnego, lecz tylko dyscyplinarny.

Wikipedia


melecjański

melecjanie


SJP.pl

Patrz:

melecjanie

melecjusz

imię męskie


SJP.pl

Wikipedia


melekeok

rzeczownik, nazwa własna

 (1.1) geogr. miasto w Palau;

Wiktionary

Wikipedia

Przykłady

składnia.

kolokacje.

synonimy.

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

 rzecz. melekeokańczyk mos., melekeokanka ż.

 przym. melekeokański

frazeologia.

etymologia.

uwagi.

tłumaczenia.

* szwedzki: (1.1) Melekeok

źródła.

== Melekeok (język szwedzki.) ==

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik, nazwa własna

 (1.1) geogr. Melekeok

odmiana.

 (1.1) nieodm.

przykłady.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌmɛlɛˈkɛɔk, AS: melekeok

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. melekeokańczyk mos., melekeokanka ż.

 przym. melekeokański

Wiktionary

Synonimy:

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

 rzecz. melekeokańczyk mos., melekeokanka ż.

 przym. melekeokański

frazeologia.

etymologia.

uwagi.

tłumaczenia.

* szwedzki: (1.1) Melekeok

źródła.

== Melekeok (język szwedzki.) ==

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik, nazwa własna

 (1.1) geogr. Melekeok

odmiana.

 (1.1) nieodm.

przykłady.

składnia.

kolokacje.

synonimy.

Wiktionary


melekeokańczyk

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) mieszkaniec Melekeoku

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌmɛlɛkɛɔˈkãj̃n͇t͡ʃɨk, AS: melekeokãĩ ̯ṇčyk

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Melekeok m.

:: fż. melekeokanka ż.

 przym. melekeokański

Wiktionary


melekeokanka

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) mieszkanka Melekeoku

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌmɛlɛkɛɔˈkãŋka, AS: melekeokãŋka

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Melekeok, melekeokańczyk

 przym. melekeokański

Wiktionary


melekeokański

przymiotnik

 (1.1) odnoszący się do miasta Melekeok

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌmɛlɛkɛɔˈkãj̃sʲci, AS: melekeokãĩ ̯sʹḱi

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. melekeokańczyk m., melekeokanka ż., Melekeok

Wiktionary


meleks

mały, częściowo odkryty samochód o napędzie elektrycznym; melex (zastrzeżony znak towarowy)


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) pot. mały elektryczny wózek do przewozu osób

Wiktionary

Melex – polski producent elektrycznych mikrosamochodów z siedzibą w Mielcu działający od 1971 roku.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Pan Bernard ciągle jeździł meleksem po placacu pełnego dzieci.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈmɛlɛks, AS: meleks

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) melex

Wiktionary


meleksowy

przymiotnik od: meleks


SJP.pl


melepeta

(r. męski) potocznie: niezdarny, mało inteligentny mężczyzna; gamoń, fajtłapa, niezdara, niedołęga, gapa


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński lub męskozwierzęcy

 (1.1) pot. pejor. ktoś niezdarny, powolny, niemądry

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Taki z niego melepeta, że nawet herbatę potrafi przypalić.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌmɛlɛˈpɛta, AS: melepeta

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. melepeciarz m.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) gapa, fajtłapa, niezdara, gamoń, niedołęga

Wiktionary


meler

nazwisko


SJP.pl


melex

mały, częściowo odkryty samochód o napędzie elektrycznym; meleks


SJP.pl

Melex – polski producent elektrycznych mikrosamochodów z siedzibą w Mielcu działający od 1971 roku.

Wikipedia


melfalan

substancja czynna w paliatywnym leczeniu nowotworowym


SJP.pl

Melfalan – organiczny związek chemiczny, lek należący do pochodnych iperytu azotowego, który zawiera rodnik fenyloalaninowy. Ma właściwości alkilujące, jest cytostatykiem swoistym dla cyklu komórkowego. Działa wolniej i jest mniej toksyczny niż np. cyklofosfamid.

Wikipedia


melia

melia indyjska - gatunek drzewa z rodziny miodlowatych; miodla indyjska


SJP.pl

Melia – w mitologii greckiej jedna z okeanid.

Była córką Okeanosa. Została kochanką boga Apollina, z którym spłodziła Ismeniosa i Temerosa. Czczono ją wraz z Apollinem w świątyni koło Tebami. Jej imieniem nazwano też źródło w samych Tebach. Niektóre źródła podają, że wśród okeanid była też inna Melia, małżonka boga rzeki Inachos.

Wikipedia


melibioza

dwucukier zbudowany z galaktozy i glukozy, otrzymywany przez częściową hydrolizę rafinozy


SJP.pl


melić

czasownik

 (1.1) gw-pl|Poznań. mleć

Wiktionary


meliczny

1. charakterystyczny dla meliki; śpiewany;
2. poezja meliczna - grecka poezja liryczna wykonywana przy akompaniamencie instrumentów muzycznych; melika


SJP.pl


melijski

przymiotnik relacyjny

 (1.1) hist. związany z Melos, dotyczący Melos (współcz. Milos)

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Melos

Wiktionary


melika

1. odmiana liryki greckiej;
2. melodyka bez uwzględnienia rytmu


SJP.pl

Melika (łac. melicus, z gr. melikós – dotyczący śpiewu, muzyczny) – jeden ze składników melodii, dobór interwałów bez uwzględnienia rytmu.

Dobór dźwięków (interwałów) zależy od przyjętego systemu tonalnego, w związku z tym wyróżnia się rodzaje struktur melicznych:

  • premodalne (pentatonika i inne skale pierwotne),
  • modalne (skale modalne),
  • funkcyjno-harmoniczne (system dur-moll).

Wikipedia


melikot

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) gw-pl|Górny Śląsk. plotkarka

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) gw-pl|Górny Śląsk|drzistula, fyrtula, klachula, klachulino, klapaczka, klebetnica, klekotka, klyta, paploła, tyrtula, tyrtulino, tyrtyna.; gw-pl|Śląsk Cieszyński|fulandryna, klebetnica, lejana.

Wiktionary


melilit

minerał bogaty w wapń, spotykany głównie w magmowych skałach wylewnych


SJP.pl

Melilit – minerał z gromady krzemianów grupowych. Nazwa pochodzi z gr. meli czyli miód oraz lithos czyli skała/kamień.

Melility to krzemiany grupowe Ca2Mg i Ca2Al oraz ich analogon strukturalny Ca2Zn (hardystonit). Skrajnymi ogniwami szeregu melilitów są:

  • akermanit Ca2Mg[Si2O7]
  • gehlenit Ca2Al[(Si,Al)2O7]

Wikipedia


melilla

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) geogr. hiszpańskie miasto będące enklawą na terytorium Maroka;

Wiktionary

Melilla ([me'liʎa], hiszp. Ciudad Autónoma de Melilla) – miasto, jednostka administracyjna Hiszpanii, w północnej Afryce, na wschodnim wybrzeżu Maroka. Stanowi eksklawę Hiszpanii. Wolny port, ważny ośrodek rybołówstwa i przetwórstwa rybnego (głównie sardynek). Ma powierzchnię 12,3 km². Liczba mieszkańców (głównie Hiszpanów) w roku 2017 wyniosła 86 120 osób.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Do 1909 (= tysiąc dziewięćset dziewięć) Melilla była okupowana przez Hiszpanię. ([http://pl.wikipedia.org/wiki/Melilla z Wikipedii])

Wiktionary

Wymowa:

IPA: mɛˈlʲila, AS: melʹila

Wiktionary


melilotus

Nostrzyk (Melilotus Mill.) – rodzaj roślin z rodziny bobowatych (motylkowatych) Fabaceae. Należą do niego 23 gatunki. Występują na wszystkich kontynentach Starego Świata, jako introdukowane rosną też na innych kontynentach. Nazwa naukowa nawiązuje do jednej z grup roślin w starożytnej taksonomii ludowej opisywanych jako lotos, czy dokładniej „miodowy lotos”.

Wikipedia


melina

miejsce schronienia, zwłaszcza dla złodziei i pokątnego handlu alkoholem


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) imię|polski|ż.

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Pomysł Europejskiej Stolicy Kultury zrodził się w 1985 r., a jego inicjatorką była ówczesna grecka minister kultury Melina Mercouri.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: meˈliːna

Wiktionary


melinda

imię żeńskie


SJP.pl

Melinda – rodzaj muchówek z rodziny plujkowatych (Calliphoridae).

Wikipedia


meliniara

kobieta zajmująca się nielegalną sprzedażą alkoholu w mieszkaniu, albo przechowująca u siebie skradzione przedmioty lub przestępców


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) pot. środ. kobieta prowadząca melinę

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Wczoraj milicja zamknęła meliniarę z naprzeciwka.

Wiktionary

Powiązane:

 czas. zamelinować dk.

 rzecz. melina ż., meliniarka ż., meliniarstwo n.

:: fm. meliniarz m.

 przym. meliniarski

 przysł. meliniarsko

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) meliniarka

Wiktionary


meliniarka

meliniarz


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) środ. kobieta prowadząca melinę

 (1.2) daw. gwara. więz. kobieta dająca przytułek złodziejom

Wiktionary

Patrz:

meliniarz

Przykłady

 (1.1) Wczoraj milicja zamknęła meliniarkę z naprzeciwka.

Wiktionary

Powiązane:

 czas. zamelinować dk.

 rzecz. melina ż., meliniara ż., meliniarstwo n.

:: fm. meliniarz m.

 przym. meliniarski

 przysł. meliniarsko

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) meliniara

Wiktionary


meliniarski

dotyczący meliniarza, meliny


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z meliną, dotyczący meliny

przymiotnik jakościowy

 (2.1) charakterystyczny dla meliny

Wiktionary

Powiązane:

 czas. zamelinować dk.

 rzecz. melina ż., meliniara ż., meliniarka ż., meliniarstwo n., meliniarz mos.

 przysł. meliniarsko

Wiktionary


meliniarsko

przysłówek

 (1.1) tak jak na melinie

Wiktionary

Powiązane:

 czas. zamelinować dk.

 rzecz. meliniara ż., melina ż., meliniarka ż., meliniarstwo n., meliniarz mos.

 przym. meliniarski

Wiktionary


meliniarstwo

potocznie: ogół cech właściwych meliniarzom


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) proceder prowadzenia melin

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Milicja zatrzymała ją za meliniarstwo.

Wiktionary

Powiązane:

 czas. zamelinować dk.

 rzecz. melina ż., meliniara ż., meliniarka ż., meliniarz m.

 przym. meliniarski

 przysł. meliniarsko

Wiktionary


meliniarz

1. osoba ukrywająca u siebie przestępców lub osoby poszukiwane przez policję;
2. osoba pokątnie handlująca alkoholem lub narkotykami


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) mężczyzna prowadzący melinę

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Milicja zatrzymała meliniarza z drugiego piętra.

Wiktionary

Powiązane:

 czas. zamelinować dk.

 rzecz. melina ż., meliniarstwo n.

:: fż. meliniara ż., meliniarka ż.

 przym. meliniarski

 przysł. meliniarsko

Wiktionary


melinit

materiał wybuchowy składający się z kwasu pikrynowego i kolodium


SJP.pl

Kwas pikrynowy (gr. pikros – gorzki, ze względu na gorzkawy smak; 2,4,6-trinitrofenol) – organiczny związek chemiczny z grupy związków nitrowych i fenoli, hydroksylowa pochodna 1,3,5-trinitrobenzenu.

Wikipedia


melinować

czasownik

 (1.1) ukrywać coś w melinie

Wiktionary


meliny

miejsce schronienia, zwłaszcza dla złodziei i pokątnego handlu alkoholem


SJP.pl


melioracja

ogół zabiegów służących do zwiększenia żyzności gleby


SJP.pl

Melioracja – zabiegi mające na celu trwałe polepszenie rolniczych zdolności produkcyjnych gleb.

Do zabiegów tych zaliczamy: drenowanie ceramiczne i PVC, wykonywanie rowów nawadniająco-odwadniających, budowę zbiorników retencyjnych, regulację rzek, ochronę przeciwpowodziową, nasadzenia roślinnością terenów zalewowych i nieużytków rolnych (fitomelioracje).

Wikipedia


melioracyjny

związany z melioracją


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z melioracją, służący do melioracji

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. meliorowanie n., melioracja ż.

Wiktionary


meliorant

specjalista w dziedzinie prac melioracyjnych; meliorator


SJP.pl


meliorantka

meliorant


SJP.pl

Patrz:

meliorant

meliorator

rzadko: specjalista w dziedzinie prac melioracyjnych; meliorant


SJP.pl


melioratywny

w językoznawstwie: dodatni, rozstrzygający o dodatnim odcieniu formy wyrazowej


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) jęz. rozstrzygający o dodatnim zabarwieniu formy wyrazowej

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌmɛlʲjɔraˈtɨvnɨ, AS: melʹi ̯oratyvny

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) dodatni, pozytywny

Wiktionary


meliorować

1. wykonywać zabiegi polepszające jakość gleby, zwłaszcza nawadniać lub osuszać;
2. dawniej: ulepszać poprawiać


SJP.pl


meliorowanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|meliorować.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. zmeliorowanie n., melioracja ż., meliorant m., meliorator m.

 czas. meliorować ndk., zmeliorować dk.

 przym. melioracyjny

Wiktionary


melioryzacja

nabieranie przez wyrazy zabarwienia dodatniego


SJP.pl


melioryzm

pogląd filozoficzny, według którego dobro jest naturalnym dążeniem człowieka, a dążenie do zła wynika z niewiedzy lub błędu


SJP.pl

Melioryzm (z łac. melior – lepszy) – przekonanie o naturalnym dążeniu człowieka ku dobru, ku temu co lepsze, doskonalsze. Może być także postrzegany jako szeroko pojęte doskonalenie społeczeństwa. Wiąże się ono z przekonaniem, że wszelkie dążenia do celów złych biorą się z niewiedzy lub błędu.

Przekonania meliorystyczne były charakterystyczne np. dla Witolda Rubczyńskiego, Elzenberga i Kotarbińskiego.

Wikipedia


meliowate

rodzina roślin z rzędu mydleńcowców; miodlowate


SJP.pl

Wikipedia


melisa

śródziemnomorska bylina z rodziny wargowych; rojownik


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) bot. kulin. nazwa systematyczna|Melissa officinalis|L.|ref=tak., roślina lecznicza o owłosionej łodydze i jajowatych liściach, kwitnąca na niebiesko lub różowo, mająca cytrynowym zapach, stosowana także jako przyprawa;

 (1.2) farm. spoż. napar sporządzony z liści melisy (1.1)

 (1.3) farm. spoż. przyprawa sporządzona z liści melisy (1.1)

Wiktionary

  • Melisa – imię żeńskie
  • Melisa – rodzaj roślin z rodziny jasnotowatych, do tego rodzaju należy Melisa lekarska
  • Melisa – album saksofonisty Przemka Dyakowskiego

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Zasadziłam trochę melisy, będzie jak znalazł na choroby.

 (1.2) Napij się melisy, ból głowy powinien minąć.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: mɛˈlʲisa, AS: melʹisa

Wiktionary

Powiązane:

 przym. melisowy, melisowaty

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) melisa lekarska, rojownik, pszczelnik, matecznik, starzyszek, cytrynowe ziele

Wiktionary


meliska

herbatka z melisy


SJP.pl


melisowaty

miodownik melisowaty - gatunek rośliny z rodziny jasnotowatych


SJP.pl

przymiotnik jakościowy

 (1.1) bot. przypominający melisę, mający cechy melisy

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. melisa ż., meliska ż.

Wiktionary


melisówka

nalewka na melisie lekarskiej i przyprawach smakowych


SJP.pl


melisowy

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z melisą, dotyczący melisy, zawierający melisę, otrzymany z melisy

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. melisa ż.

Wiktionary


melissa

imię żeńskie


SJP.pl

Melissa – miasto w Stanach Zjednoczonych, w stanie Teksas, w hrabstwie Collin. Północne przedmieście aglomeracji Dallas. Według spisu z 2020 roku liczy 13,9 tys. mieszkańców.

Wikipedia


melit

minerał, sól glinowa kwasu melitowego, zawierająca wodę krystalizacyjną; występuje w postaci tetragonalnych kryształów lub w zbitych skupieniach barwy miodowej; miodowiec


SJP.pl


melita

imię żeńskie


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) rzad. imię|polski|ż.

Wiktionary

  • Melita – personifikacja Malty lub Maltańczyków
  • Melita – komedia Pierre’a Corneille’a
  • Melita – maltańskie przedsiębiorstwo, operator telekomunikacyjny
  • Melita FC – maltański klub piłkarski

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Mam na imię Melita i jestem pszczelarką oraz piernikarką z Torunia.

 (1.1) Melita to rzadkie imię żeńskie w Polsce.

 (1.1) 10 marca przypadają imieniny Melity i Melisy.

 (1.1) Ambroży poślubił Melitę dopiero po skończeniu studiów.

 (1.1) W lipcu minionego roku byliśmy z ciocią Melitą w Muzeum Pszczelarstwa w Swarzędzu.

 (1.1) Pani Melito, proszę nas jutro odwiedzić.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: mɛˈlʲita, AS: melʹita

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz.

:: war. Melisa ż.

:: zdrobn. Melitka ż.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) war. Melisa; zdrobn. Melitka

Wiktionary


melitoksyna

pochodna kumaryny, związek powstający w zgniłej koniczynie; dikumarol, antyprotrombina, antywitamina K


SJP.pl

Wikipedia


melitopol

miasto na Ukrainie


SJP.pl

Melitopol (ukr. Мелітополь) – miasto w południowo-wschodniej części Ukrainy, w obwodzie zaporoskim, nad Mołoczną (uchodzi do Morza Azowskiego), od marca 2022 pod okupacją rosyjską.

W mieście rozwinął się przemysł maszynowy, spożywczy, odzieżowy, dziewiarski oraz materiałów budowlanych.

Wikipedia


melitowy

kwas melitowy - rodzaj kwasu organicznego


SJP.pl


melitoza

cukier znajdujący się w niektórych roślinach


SJP.pl


melizanosalata

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) kulin. grecka pasta z pieczonych bakłażanów

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Na śniadanie mam dziś melizanosalatę, oliwki i biały chleb.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌmɛlʲizãnɔsaˈlata, AS: melʹizãnosalata

Wiktionary


melizmat

w muzyce: ozdobnik melodyczny, figuracja śpiewana na jednej sylabie tekstu


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) muz. ozdobnik melodyczny, figuracja zbudowana z przynajmniej dwóch dźwięków, śpiewana na jednej zgłosce tekstu;

Wiktionary

Melizmat (gr.) – figura melodyczna śpiewana na jednej sylabie tekstu. W praktyce oznacza to, że na jednej sylabie wykonuje się wiele dźwięków.

Melizmatyka jest charakterystyczna dla śpiewu ambrozjańskiego, chorału gregoriańskiego (zwłaszcza na słowach Amen lub Alleluja) i muzyki orientalnej. Jest często stosowana w charakterze ornamentyki muzycznej we współczesnej muzyce popularnej. Jej użycie jest charakterystyczne w twórczości takich wokalistek jak Whitney Houston, Mariah Carey czy Christiny Aguilery.

Wikipedia

Przykłady

składnia.

kolokacje.

synonimy.

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

 rzecz. melizmatyka ż.

 przym. melizmatyczny

frazeologia.

etymologia. etym|gr|μέλισμα.

uwagi.

tłumaczenia.

* angielski: (1.1) melisma

* białoruski: (1.1) мелізма ż.

* bułgarski: (1.1) мелизъм m.

* czeski: (1.1) melisma ż.

* duński: (1.1) melisme w.

* esperanto: (1.1) melismo

* kaszubski: (1.1) melizmat m.

* słowacki: (1.1) melizma ż.

źródła.

== melizmat (język kaszubski.) ==

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik, rodzaj męski

 (1.1) muz. melizmat

odmiana.

przykłady.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. melizmatyka ż.

 przym. melizmatyczny

Wiktionary

Synonimy:

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

 rzecz. melizmatyka ż.

 przym. melizmatyczny

frazeologia.

etymologia. etym|gr|μέλισμα.

uwagi.

tłumaczenia.

* angielski: (1.1) melisma

* białoruski: (1.1) мелізма ż.

* bułgarski: (1.1) мелизъм m.

* czeski: (1.1) melisma ż.

* duński: (1.1) melisme w.

* esperanto: (1.1) melismo

* kaszubski: (1.1) melizmat m.

* słowacki: (1.1) melizma ż.

źródła.

== melizmat (język kaszubski.) ==

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik, rodzaj męski

 (1.1) muz. melizmat

odmiana.

przykłady.

składnia.

kolokacje.

synonimy.

Wiktionary


melizmatyczny

melizmat


SJP.pl

Patrz:

melizmat

melizmatyka

ozdabianie śpiewanego tekstu figuracjami na jednej sylabie, charakterystyczne dla chorału gregoriańskiego


SJP.pl


melk

miasto w Austrii


SJP.pl

Austria:

  • Melk – powiat w kraju związkowym Dolna Austria
  • Melk – miasto w kraju związkowym Dolna Austria, w powiecie Melk
  • Melk – rzeka, dopływ Dunaju

Osoby:

  • Heinrich von Melk – austriacki pisarz

Inne:

  • Melk – opactwo
  • Melk – obóz koncentracyjny
  • Melk – szkoła katolicka

Zobacz też:

  • Mälk

Wikipedia


melka

nazwisko


SJP.pl


melki

rzeczownik, rodzaj niemęskoosobowy, liczba mnoga

 (1.1) gw-pl|Poznań. cukierki

Wiktionary


melkicki

melkita; melchicki


SJP.pl


melkita

wyznawca Kościoła melkickiego (melchickiego); melchita


SJP.pl


melkitka

melkita


SJP.pl

Patrz:

melkita

mellah

dzielnica żydowska w miastach północnoafrykańskich


SJP.pl

rzeczownik

 (1.1) daw. dzielnica żydowska w mieście północnoafrykańskim

Wiktionary

Przykłady

składnia.

kolokacje.

synonimy.

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

frazeologia.

etymologia. etym|arab|ملاح., prawdopodobnie od etym|arab|ملح. = 'sól'

uwagi. zobacz też: medina

współczesna.

tłumaczenia.

* angielski: (1.1) mellah

* arabski: (1.1) الملاح ,ملاح

* francuski: (1.1) mellah m.

źródła.

== mellah (język turecki.) ==

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik

 (1.1) żeglarz

odmiana.

przykłady.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈmɛlːax, AS: me•laχ

Wiktionary

Synonimy:

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

frazeologia.

etymologia. etym|arab|ملاح., prawdopodobnie od etym|arab|ملح. = 'sól'

uwagi. zobacz też: medina

współczesna.

tłumaczenia.

* angielski: (1.1) mellah

* arabski: (1.1) الملاح ,ملاح

* francuski: (1.1) mellah m.

źródła.

== mellah (język turecki.) ==

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik

 (1.1) żeglarz

odmiana.

przykłady.

składnia.

kolokacje.

synonimy.

Wiktionary


meller

nazwisko


SJP.pl


mello

  • miasto Mello we Francji
  • miasto Mello we Włoszech
Zobacz też
  • Anthony de Mello

Wikipedia


mellotron

elektroniczny instrument klawiszowy skonstruowany w 1963 roku; melotron


SJP.pl

Melotron (ang. mellotron) – obok organów Hammonda, najpowszechniej używany instrument muzyczny z grupy elektrofonów elektromechanicznych ery przedsyntezatorowej.

Melotron został skonstruowany w 1963 roku i produkowany był do 1986 roku. Produkowała go angielska firma Streetly Electronics.

Wikipedia


melnik

bułgarskie czerwone wino o wysokiej jakości; mełnik


SJP.pl

Melnik, Mełnik (bułg. Мелник) – to najmniejsze miasto w Bułgarii (216 mieszkańców w 2011 roku), położone w południowo-zachodniej części kraju, w obwodzie Błagojewgrad, w gminie Sandanski.

Wikipedia


melo

potocznie: ślina


SJP.pl

Melo – miasto we wschodnim Urugwaju, na wschodnim krańcu niewysokiego pasma Cuchilla Grande, na wysokości 80 m n.p.m. Położone jest około 60 km od granicy z Brazylią. Ludność: 50,6 tys. (2004). Ośrodek administracyjny departamentu Cerro Largo.

Wikipedia


melodeklamacja

deklamowanie utworów literackich przy akompaniamencie muzyki; melorecytacja


SJP.pl

Melorecytacja (melodeklamacja) – artystyczne wygłaszanie utworów literackich z towarzyszeniem muzyki.

Wikipedia


melodeklamacyjny

przymiotnik od: melodeklamacja


SJP.pl


melodeklamatorka

melodeklamator


SJP.pl

Patrz:

melodeklamator

melodia

obok rytmu i harmonii jeden z podstawowych elementów dzieła muzycznego


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) muz. ciąg dźwięków, każdy o określonej wysokości i czasie trwania, rozpoznawany przez słuchacza jako jedna całość;

Wiktionary

Melodia – jeden z elementów dzieła muzycznego, będący szeregiem dźwięków o określonej długości ich trwania i odległości między nimi. Dźwięki te muszą następować po sobie w logicznym porządku. Sama melodia jest powiązana przede wszystkim z rytmem. Melodia wiąże się również z elementami ekspresji muzycznej: dynamiką i artykulacją. Z następstw dźwięków wynikają połączenia harmoniczne.

Wikipedia

Przykłady

składnia.

kolokacje.

synonimy.

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

 rzecz. melodyjność ż.

:: zdrobn. melodyjka ż.

 przym. melodyjny, melodyczny

 przysł. melodyjnie

frazeologia.

etymologia.

uwagi.

tłumaczenia.

* afrykanerski: (1.1) melodie

* albański: (1.1) melodi ż.

* angielski: (1.1) melody, tune, air

* arabski: (1.1) لحن m. (laḥn), نغم m. (naḡm)

* azerski: (1.1) melodiya

* baskijski: (1.1) melodia

* baszkirski: (1.1) көй (köy)

* białoruski: (1.1) мелодыя ż. (melodyja)

* bośniacki: (1.1) melodija ż.

* bułgarski: (1.1) мелодия ż. (melodija)

* cebuano: (1.1) huni

* chiński standardowy: (1.1) 曲调 (qǔdiào)

* chorwacki: (1.1) melodija ż.

* czeski: (1.1) melodie ż.

* duński: (1.1) melodi w.

* esperanto: (1.1) melodio

* estoński: (1.1) viis

* farerski: (1.1) lag n.

* fiński: (1.1) sävel, sävelmä

* francuski: (1.1) mélodie ż.

* fryzyjski: (1.1) melody

* galicyjski: (1.1) melodía ż.

* gruziński: (1.1) მელოდია (melodia)

* hebrajski: (1.1) מנגינה ż. (mangina)

* hindi: (1.1) राग m. (rāg)

* hiszpański: (1.1) melodía ż.

* ido: (1.1) melodio

* indonezyjski: (1.1) melodi, langgam

* interlingua: (1.1) melodia

* irlandzki: (1.1) séis ż.

* islandzki: (1.1) lag n.

* japoński: (1.1) メロディ (merodi), メロディー (merodī)

* jidysz: (1.1) מעלאָדיע ż. (melodje)

* kataloński: (1.1) melodia ż.

* kazachski: (1.1) әуен / äuen

* khmerski: (1.1) បទភ្លេង (bɑt phleing)

* koreański: (1.1) 선율 (seonyul)

* litewski: (1.1) melodija ż.

* luksemburski: (1.1) Melodie ż.

* łaciński: (1.1) melodia ż.

* łotewski: (1.1) melodija ż.

* macedoński: (1.1) мелодија ż. (melodija)

* malajski: (1.1) melodi

* maltański: (1.1) melodija ż.

* maoryski: (1.1) rangi

* mongolski: (1.1) ая (aja), аялгуу (ajalguu)

* nepalski: (1.1) स्वरमाधूर्य (svaramādhūrya)

* niderlandzki: (1.1) melodie ż., deun m.

* niemiecki: (1.1) Melodie ż., Weise ż.

* norweski (bokmål): (1.1) melodi m.

* nowogrecki: (1.1) μελωδία ż. (melodía)

* ormiański: (1.1) մեղեդի (mełedi)

* perski: (1.1) آهنگ (âhang)

* portugalski: (1.1) melodia ż.

* rosyjski: (1.1) мелодия ż.

* rumuński: (1.1) melodie ż.

* serbski: (1.1) мелодија / melodija ż.

* słowacki: (1.1) melódia ż.

* słoweński: (1.1) melodija ż.

* somalijski: (1.1) laxan

* staroangielski: (1.1) swinn m.

* starogrecki: (1.1) μελῳδία ż. (melōidía)

* sundajski: (1.1) melodi

* szkocki gaelicki: (1.1) fonn m.

* szwedzki: (1.1) melodi w., låt w.

* tadżycki: (1.1) оҳанг (ohang)

* tajski: (1.1) ทำนอง (tam-nɔɔng)

* tatarski: (1.1) köy / көй

* telugu: (1.1) శ్రావ్యత (śrāvyata)

* turecki: (1.1) melodi

* tuvalu: (1.1) ˈfati, lagi

* tybetański: (1.1) དབྱངས

* ukraiński: (1.1) мелодія ż. (melodija)

* walijski: (1.1) alaw ż.

* węgierski: (1.1) dallam, melódia

* wietnamski: (1.1) âm điệu

* wilamowski: (1.1) melodii ż.

* włoski: (1.1) melodia ż.

źródła.

== melodia (język baskijski.) ==

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik

 (1.1) muz. melodia

odmiana.

przykłady.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: mɛˈlɔdʲja, AS: melodʹi ̯a

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. melodyjność ż.

:: zdrobn. melodyjka ż.

 przym. melodyjny, melodyczny

 przysł. melodyjnie

Wiktionary

Synonimy:

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

 rzecz. melodyjność ż.

:: zdrobn. melodyjka ż.

 przym. melodyjny, melodyczny

 przysł. melodyjnie

frazeologia.

etymologia.

uwagi.

tłumaczenia.

* afrykanerski: (1.1) melodie

* albański: (1.1) melodi ż.

* angielski: (1.1) melody, tune, air

* arabski: (1.1) لحن m. (laḥn), نغم m. (naḡm)

* azerski: (1.1) melodiya

* baskijski: (1.1) melodia

* baszkirski: (1.1) көй (köy)

* białoruski: (1.1) мелодыя ż. (melodyja)

* bośniacki: (1.1) melodija ż.

* bułgarski: (1.1) мелодия ż. (melodija)

* cebuano: (1.1) huni

* chiński standardowy: (1.1) 曲调 (qǔdiào)

* chorwacki: (1.1) melodija ż.

* czeski: (1.1) melodie ż.

* duński: (1.1) melodi w.

* esperanto: (1.1) melodio

* estoński: (1.1) viis

* farerski: (1.1) lag n.

* fiński: (1.1) sävel, sävelmä

* francuski: (1.1) mélodie ż.

* fryzyjski: (1.1) melody

* galicyjski: (1.1) melodía ż.

* gruziński: (1.1) მელოდია (melodia)

* hebrajski: (1.1) מנגינה ż. (mangina)

* hindi: (1.1) राग m. (rāg)

* hiszpański: (1.1) melodía ż.

* ido: (1.1) melodio

* indonezyjski: (1.1) melodi, langgam

* interlingua: (1.1) melodia

* irlandzki: (1.1) séis ż.

* islandzki: (1.1) lag n.

* japoński: (1.1) メロディ (merodi), メロディー (merodī)

* jidysz: (1.1) מעלאָדיע ż. (melodje)

* kataloński: (1.1) melodia ż.

* kazachski: (1.1) әуен / äuen

* khmerski: (1.1) បទភ្លេង (bɑt phleing)

* koreański: (1.1) 선율 (seonyul)

* litewski: (1.1) melodija ż.

* luksemburski: (1.1) Melodie ż.

* łaciński: (1.1) melodia ż.

* łotewski: (1.1) melodija ż.

* macedoński: (1.1) мелодија ż. (melodija)

* malajski: (1.1) melodi

* maltański: (1.1) melodija ż.

* maoryski: (1.1) rangi

* mongolski: (1.1) ая (aja), аялгуу (ajalguu)

* nepalski: (1.1) स्वरमाधूर्य (svaramādhūrya)

* niderlandzki: (1.1) melodie ż., deun m.

* niemiecki: (1.1) Melodie ż., Weise ż.

* norweski (bokmål): (1.1) melodi m.

* nowogrecki: (1.1) μελωδία ż. (melodía)

* ormiański: (1.1) մեղեդի (mełedi)

* perski: (1.1) آهنگ (âhang)

* portugalski: (1.1) melodia ż.

* rosyjski: (1.1) мелодия ż.

* rumuński: (1.1) melodie ż.

* serbski: (1.1) мелодија / melodija ż.

* słowacki: (1.1) melódia ż.

* słoweński: (1.1) melodija ż.

* somalijski: (1.1) laxan

* staroangielski: (1.1) swinn m.

* starogrecki: (1.1) μελῳδία ż. (melōidía)

* sundajski: (1.1) melodi

* szkocki gaelicki: (1.1) fonn m.

* szwedzki: (1.1) melodi w., låt w.

* tadżycki: (1.1) оҳанг (ohang)

* tajski: (1.1) ทำนอง (tam-nɔɔng)

* tatarski: (1.1) köy / көй

* telugu: (1.1) శ్రావ్యత (śrāvyata)

* turecki: (1.1) melodi

* tuvalu: (1.1) ˈfati, lagi

* tybetański: (1.1) དབྱངས

* ukraiński: (1.1) мелодія ż. (melodija)

* walijski: (1.1) alaw ż.

* węgierski: (1.1) dallam, melódia

* wietnamski: (1.1) âm điệu

* wilamowski: (1.1) melodii ż.

* włoski: (1.1) melodia ż.

źródła.

== melodia (język baskijski.) ==

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik

 (1.1) muz. melodia

odmiana.

przykłady.

składnia.

kolokacje.

synonimy.

 (1.1) doinu

Wiktionary


melodramat

1. utwór dramatyczny, film lub powieść o sensacyjnej fabule obfitujący w sentymentalne sceny;
2. historia, scena lub zachowanie przesadnie sentymentalne i egzaltowane;
3. utwór dramatyczny z muzyką i melodeklamacją, popularny w XVIII w.


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) liter. film. teatr. sentymentalny utwór o wartkiej fabule przeplatanej wątkami miłosnymi

 (1.2) sytuacja nadmiernie sentymentalna

Wiktionary

Melodramat – utwór literacki, literacko-muzyczny lub filmowy o sensacyjnej fabule nasyconej efektami patetyczno-sentymentalnymi i z zawartym w niej wątkiem miłosnym.

Wikipedia

Powiązane:

 rzecz. melodramatyczność ż., melodramatyzm mrz., melodramatyzowanie n.

 czas. melodramatyzować ndk.

 przym. melodramatyczny

 przysł. melodramatycznie

Wiktionary


melodramatyczny

melodramat


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) dotyczący melodramatu

Wiktionary

Patrz:

melodramat

Powiązane:

 rzecz. melodramat m.

Wiktionary


melodyczność

charakterystyczna w zakresie melodii cecha jakiegoś utworu, stylu, kompozytora lub epoki; melodyka


SJP.pl


melodyczny

przymiotnik

 (1.1) odnoszący się do melodyki

 (1.2) przest. melodyjny

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. melodyjność ż., melodia ż., melodyczność ż., melodyka ż.

 przysł. melodycznie

Wiktionary


melodyjka

1. zdrobnienie od: melodia;
2. prosta, nieskomplikowana melodia; śpiewka


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) zdrobn. od: melodia

Wiktionary

Wikipedia

Powiązane:

 zob. melodia.

Wiktionary


melodyjnie

przysłówek

 (1.1) w sposób melodyjny

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. melodia ż., melodyjność ż.

 przym. melodyjny

Wiktionary


melodyjniej

stopień wyższy od przysłówka: melodyjnie


SJP.pl


melodyjniejszy

stopień wyższy od przymiotnika: melodyjny


SJP.pl


melodyjność

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) cecha tego, co melodyjne

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. melodia ż., melodyjka ż., melodyka ż., melodyk m.

 przym. melodyjny, melodyczny

 przysł. melodyjnie

Wiktionary


melodyjny

1. przyjemnie brzmiący; dźwięczny; harmonijny;
2. odnoszący się do melodii


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) o przyjemnym brzmieniu

Wiktionary

Powiązane:

 przysł. melodyjnie

 rzecz. melodia ż., melodyjność ż.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) dźwięczny, harmonijny

Wiktionary


melodyk

muzyk kształtujący motyw utworu muzycznego


SJP.pl


melodyka

charakterystyczna w zakresie melodii cecha jakiegoś utworu, stylu, kompozytora lub epoki


SJP.pl

Melodyka – element dzieła muzycznego porządkujący następstwo dźwięków. Też: zespół cech melodii charakterystycznych dla danego stylu, epoki, grupy kompozytorów, np. melodyka barokowa, melodyka w utworach Fryderyka Chopina.

Melodykę dzieli się na: wokalną (przewaga sekund, ograniczona ruchliwość) i instrumentalną (większe zróżnicowanie interwałowe).

Wikipedia


melodysta

kompozytor uwydatniający w utworze muzycznym melodię


SJP.pl

Melodysta lub Melodyst– warszawska rodzina klezmerska, z której pochodził Jerzy Petersburski, a po matce Henryk Gold. Alfred Melodysta był autorem muzyki do piosenek Fiakier i Ja chcę tak naprawdę wykonywanych przez Hankę Ordonównę. Ja chcę tak naprawdę nagrały Kinga Preis i Jolanta Fraszyńska (płyta Syrena Elektro). Według Marii Wacholc Fred Melodyst był autorem muzyki do piosenki Czerwone jabłuszko.

Wikipedia


melodystka

melodysta


SJP.pl

Patrz:

melodysta

melograf

przyrząd umocowany przy fortepianie notujący na papierze zapis nutowy granej muzyki; pianograf


SJP.pl


meloman

miłośnik muzyki; muzykoman


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) miłośnik muzyki (w domyśle: klasycznej)

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Na koncert przyszło wielu melomanów.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: mɛˈlɔ̃mãn, AS: melõmãn

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. melomania ż., melomaństwo n.

:: fż. melomanka ż.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) audiofil

Wiktionary


melomania

uwielbienie muzyki, fascynacja sztuką muzyczną


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) zamiłowanie do muzyki, zwłaszcza klasycznej

Wiktionary

Przykłady

składnia.

kolokacje.

synonimy.

 (1.1) melomaństwo

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

 rzecz. meloman mos., melomanka ż., melomaństwo n.

 przym. melomański

frazeologia.

etymologia.

 etym|franc|mélomanie. < etym|starogr|μέλος. + etym|starogr|μανία.

uwagi.

tłumaczenia.

* angielski: (1.1) melomania

* francuski: (1.1) mélomanie ż.

* galicyjski: (1.1) melomanía ż.

* hiszpański: (1.1) melomanía ż.

* niemiecki: (1.1) Melomanie ż.

* rosyjski: (1.1) мелома́ния ż.

* ukraiński: (1.1) меломанія ż.

* włoski: (1.1) melomania ż., musicomania ż.

źródła.

== melomania (język włoski.) ==

wymowa.

 IPA|me.lo.ma.'ni.a.

znaczenia.

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) melomania

odmiana.

 (1.1) lp. melomania; lm. melomanie

przykłady.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌmɛlɔ̃ˈmãɲja, AS: melõmãńi ̯a

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. meloman mos., melomanka ż., melomaństwo n.

 przym. melomański

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) melomaństwo

Wiktionary


melomanka

miłośniczka muzyki; muzykomanka


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) kobieta, która lubi słuchać muzyki

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌmɛlɔ̃ˈmãnka, AS: melõmãnka

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. melomania ż., melomaństwo n.

:: fm. meloman m.

 przym. melomański

Wiktionary


melomański

przymiotnik od: meloman


SJP.pl


melon

1. roślina jednoroczna z rodzaju dyniowatych, wywodząca się z tropikalnej Afryki lub Azji; owoc tej rośliny;
2. kapelusz męski o twardym półkulistym denku; melonik;
3. potocznie: milion złotych


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) bot. roślina z gatunku ogórek melon, należącego do rodziny jednorocznych dyniowatych;

 (1.2) spoż. jadalny owoc melona (1.1)

 (1.3) przen. slang. grub. wydatna kobieca pierś

 (1.4) uczn. milion a. tysiąc złotych

 (1.6) więz. ostrzyżona głowa

 (1.7) więz. kapelusz

Wiktionary

Ogórek melon, melon (Cucumis melo L., z gr. melopepon = „miękkie jabłko”) – gatunek z rodziny dyniowatych. Roślina jednoroczna o jadalnych, soczystych owocach. Rośnie dziko w Afryce, na dużych obszarach Azji o klimacie tropikalnym i umiarkowanym, w Australii i na niektórych wyspach Pacyfiku. Jest uprawiany w wielu krajach na całym świecie.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Melon rośnie dziko w Afryce, dużej części Azji i w Australii.

 (1.2) Melony w 90% składają się z wody; zawierają też dużo cukru.

 (1.3) Pewnie dostała tę rolę, bo ma duże melony!

 (1.4) Mówi, że ten komp kosztuje melon.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈmɛlɔ̃n, AS: melõn

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. melonik m.

 przym. melonowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.3) cyc

Wiktionary


melonik

1. męski kapelusz o twardym, półkolistym denku; dęciak;
2. zdrobnienie od: melon


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) sztywny, półkolisty kapelusz męski

 (1.2) zdrobn. od melon

Wiktionary

Melonik – rodzaj męskiego nakrycia głowy, kapelusz z niewielkim rondem o podwiniętej do góry krawędzi i wypukłym półkulistym (podobnym do połówki melona) denkiem. Niemiecka nazwa takiego kapelusza (Melone), podobnie jak francuska (chapeau melon) oraz jeszcze w kilku innych językach także nawiązuje do podobieństwa do tego owocu.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) (…) trafił w rondo melonika i strącił go w wąwóz.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: mɛˈlɔ̃ɲik, AS: melõńik

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. melon m.

 przym. melonowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) lwów|dętek, baniaczek.; reg. pozn. globusik.

Wiktionary


melonogłów

melonogłów wielozębny - gatunek ssaka z rodziny delfinowatych; delfin grubogłowy


SJP.pl

Melonogłów wielozębny, delfin grubogłowy (Peponocephala electra) – gatunek ssaka z rodziny delfinowatych (Delphinidae).

Wikipedia


melonowaty

mający kształt melona, przypominający melon


SJP.pl


melonowcowate

rodzina roślin dwuliściennych


SJP.pl

Wikipedia


melonowcowaty

o cechach melonowcowatych (rodzina roślin)


SJP.pl


melonowiec

wysoka bylina o pokroju drzewiastym, uprawiana w krajach tropikalnych ze względu na jadalne, żółtopomarańczowe owoce przypominające melony; drzewo melonowe, papaja


SJP.pl

Wikipedia


melonowy

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z melonami, dotyczący melonów, wykonany z melona

przymiotnik jakościowy

 (2.1) mający jakieś cechy melona np. smak, zapach

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. melon mrz., melonowiec mrz., melonik mrz.

Wiktionary


melony

1. roślina jednoroczna z rodzaju dyniowatych, wywodząca się z tropikalnej Afryki lub Azji; owoc tej rośliny;
2. kapelusz męski o twardym półkulistym denku; melonik;
3. potocznie: milion złotych


SJP.pl


melopea

w antycznej poezji greckiej: obrzędowa pieśń taneczna wykonywana przez aojdę przy akompaniamencie muzyki; melopeja


SJP.pl


melopeja

w antycznej poezji greckiej: obrzędowa pieśń taneczna wykonywana przez aojda przy akompaniamencie muzyki; melopea


SJP.pl


melorecytacja

deklamowanie utworów literackich przy akompaniamencie muzyki; melodeklamacja


SJP.pl

Melorecytacja (melodeklamacja) – artystyczne wygłaszanie utworów literackich z towarzyszeniem muzyki.

Wikipedia


melorecytacyjny

przymiotnik od: melorecytacja


SJP.pl


melorecytatorka

melorecytator


SJP.pl

Patrz:

melorecytator

melos

dawniej w muzyce: pojęcie charakteryzujące melodyczną podstawę utworu muzycznego


SJP.pl

Milos (gr. Μήλος) – wyspa w archipelagu Cyklady na Morzu Egejskim. W starożytności zamieszkiwana przez Dorów. Głównym portem Milos jest Adamas.

Leży w administracji zdecentralizowanej Wyspy Egejskie, w regionie Wyspy Egejskie Południowe, w jednostce regionalnej Milos, w gminie Milos.

Wikipedia


melotron

elektroniczny instrument klawiszowy skonstruowany w 1963 roku; mellotron


SJP.pl

Melotron (ang. mellotron) – obok organów Hammonda, najpowszechniej używany instrument muzyczny z grupy elektrofonów elektromechanicznych ery przedsyntezatorowej.

Melotron został skonstruowany w 1963 roku i produkowany był do 1986 roku. Produkowała go angielska firma Streetly Electronics.

Wikipedia


melpomena

sztuka teatralna; teatr


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) mitgr. muza tragedii, jedna z towarzyszek Apolla; córka Zeusa i Mnemosyne;

Wiktionary

Melpomene (także Melpomena, „Śpiewająca”; gr. Μελπομένη Melpoménē, łac. Melpomene, ‘Śpiewaczka’; od gr. mélpein ‘śpiewać’) – w mitologii greckiej muza tragedii.

Uchodziła za córkę boga Zeusa i tytanidy Mnemosyne oraz za siostrę: Erato, Euterpe, Kalliope, Klio, Polihymnii, Talii, Terpsychory i Uranii. Według jednej z wersji miała z bogiem Acheloosem córki – syreny.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Melpomena i jej siostry uświetniały śpiewem biesiady bosko-ludzkie oraz uczty olimpijskie bogów.

 (1.1) Atrybutami Melpomeny były: maska tragiczna, wieniec z winnej latorośli i maczuga.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌmɛlpɔ̃ˈmɛ̃na, AS: melpõmna

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) Melpomene

Wiktionary


melpomene

w mitologii greckiej: muza tragedii, przedstawiana z maską tragiczną; Melpomena


SJP.pl

Taksonomia

  • Melpomene – rodzaj pająków z rodziny lejkowcowatych
  • Melpomene – rodzaj paproci z rodziny paprotkowatych

Inne

  • Melpomene – planetoida o numerze katalogowym 18
  • „Melpomene” (HMS „Melpomene”) – nazwa okrętów Royal Navy
  • Melpomene (Melpomena) – w mitologii greckiej muza tragedii

Wikipedia


melszpajz

legumina parzona z mąki, mleka i jaj; melszpejz


SJP.pl


melszpejz

legumina parzona z mąki, mleka i jaj; melszpajz


SJP.pl


meltemi

rzeczownik, rodzaj męski

 (1.1) meteorol. wiatr na Morzu Egejskim wiejący latem, przynoszący dobrą pogodę;

Wiktionary

  • etezje – rodzaj wiatrów
  • Meltemi (system operacyjny) – system operacyjny dla prostych telefonów oparty na Linuxie MeeGo

Wikipedia

Synonimy:

 (1.1) etezja

Wiktionary


melton

gruba tkanina płaszczowa z przędzy wełnianej


SJP.pl

Miejscowości w Anglii:

  • Melton – dystrykt hrabstwa Leicestershire (Anglia)
    • Melton Mowbray – miasto w hrabstwie Leicestershire (Anglia)
  • Okręg wyborczy Melton
  • Melton – miejscowość w hrabstwie East Riding of Yorkshire (Anglia)
  • Melton – miejscowość w hrabstwie Suffolk (Anglia)
  • Melton Constable – miejscowość w hrabstwie Norfolk (Anglia)
  • Melton Ross – miejscowość w hrabstwie Lincolnshire (Anglia)
  • Great Melton – miejscowość w hrabstwie Norfolk (Anglia)
  • High Melton – miejscowość w hrabstwie South Yorkshire (Anglia)
  • Little Melton – miejscowość w hrabstwie Norfolk (Anglia)
  • West Melton – miejscowość w hrabstwie South Yorkshire (Anglia)

Wikipedia


meluzyna

1. popularny w średniowieczu świecznik wiszący, umieszczany zazwyczaj pośrodku stropu sali jadalnej;
2. element zdobniczy świeczników lub luster w kształcie kobiety z ogonem ryby lub węża


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) mit. książk. postać z literatury średniowiecznej i mitów, pół-kobieta, pół-ryba;

Wiktionary

Meluzyna – według legend i folkloru to rusałka wodna o postaci węża, która zamieniła się w kobiecą postać. Według jednej z wersji legend literackich z XIV wieku Meluzyna była czarodziejką. Taka wersja została spisana w latach 1387–1393 przez Jehana (Jeana) d’Arras, dworzanina księcia Jana de Berry.

W sztuce terminem meluzyna określa się element zdobniczy przedmiotów użytkowych (najczęściej świeczników), w postaci figurki przedstawiającej postać kobiecą z ogonem ryby lub węża.

Wikipedia

Powiązane:

 rzecz. meluzyna ż.

Wiktionary


melville

Biografie:

  • Herman Melville – pisarz

Miejscowości w USA:

  • Melville – miejscowość w stanie Luizjana, w parafii St. Landry
  • Melville – jednostka osadnicza w stanie Nowy Jork, w hrabstwie Suffolk
  • Melville – jednostka osadnicza w stanie Rhode Island, w hrabstwie Newport

Wikipedia


melzer

Melzer:

  • Barbara Melzer
  • Hagen Melzer
  • Jürgen Melzer
  • Manfred Melzer
  • Martin Melzer
  • Václav Melzer

Wikipedia


melzupa

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) gw-pl|Górny Śląsk. zupa mleczna z mąką

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz.

:: zdrobn. melzupka

Wiktionary


melzupka

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) gw-pl|Górny Śląsk. kulin. zdrobn. od: melzupa

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. melzupa ż.

Wiktionary


mem

w socjobiologii: jednostka informacji kulturowej


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) kult. dająca się powielać i podlegająca ewolucji jednostka kultury;

 (1.2) inform. środ. internetowe: chwytliwa porcja informacji lub idea, powielana w internecie, mająca wywołać u odbiorcy, lub w jakimś środowisku odbiorców, określone uczucia;

 (1.3) jęz. trzynasta litera alfabetów semickich (fenickiego, arabskiego م, hebrajskiego מ, aramejskiego i syryjskiego);

forma zaimka.

 (2.1) daw. N. i Ms. m. oraz n. od: mój

Wiktionary

Wikipedia

Przykłady

 (1.2) Memy internetowe z powodzeniem wykorzystuje się w celach reklamowych.

 (2.1) Całem mem sercem, duszą niewinną, / Kocham tę świętą ziemię rodzinną, / Na której moja kołyska stała, / I której dawna karmi mię chwała.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: mɛ̃m, AS: mẽm

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. memetyka ż., memetyk m., memplex, memiczność ż.

 przym. memetyczny, memiczny

 przysł. memetycznie, memicznie

Wiktionary

Synonimy:

 (1.2) mem internetowy

Wiktionary


membrana

cienka, sprężysta płytka przenosząca drgania akustyczne na mechaniczne albo mechaniczne na akustyczne


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) techn. cienka elastyczna przegroda między dwoma ośrodkami

Wiktionary

  • membrana – element konstrukcyjny podzespołów akustycznych i elektroakustycznych
  • membrana – w instrumentach muzycznych z grupy membranofonów napięta na obręczy błona
  • membrana – elastyczna przepona oddzielająca wnętrze dozownika chromatografu gazowego od otoczenia
  • membrana – sprężysta przegroda oddzielająca dwie komory maszyn
  • membrana – błoniasta, końcowa część półpokryw pluskwiaków różnoskrzydłych
  • membrana (brana) – element M-teorii
  • membrana półprzepuszczalna – rodzaj membrany, która przepuszcza niektóre rodzaje cząsteczek a zatrzymuje inne

Wikipedia

Przykłady

składnia.

kolokacje.

synonimy.

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

 przym. membranowy

frazeologia.

etymologia.

 etym|łac|membrana. → błona

uwagi.

tłumaczenia.

źródła.

== membrana (interlingua.) ==

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik

 (1.1) membrana

 (1.2) błona

odmiana.

przykłady.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: mɛ̃mˈbrãna, AS: mẽmbrãna

Wiktionary

Powiązane:

 przym. membranowy

Wiktionary

Synonimy:

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

 przym. membranowy

frazeologia.

etymologia.

 etym|łac|membrana. → błona

uwagi.

tłumaczenia.

źródła.

== membrana (interlingua.) ==

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik

 (1.1) membrana

 (1.2) błona

odmiana.

przykłady.

składnia.

kolokacje.

synonimy.

Wiktionary


membranofon

instrument perkusyjny, w którym źródłem dźwięku jest drgająca skóra lub błona


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) muz. instrument muzyczny, w którym wibratorem dźwięku jest membrana;

Wiktionary

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Tamburyn zaliczony jest do membranofonów.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌmɛ̃mbrãˈnɔfɔ̃n, AS: mmbrãnofõn

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) instrument perkusyjny membranowy

Wiktionary


membranowy

przymiotnik od: membrana


SJP.pl


memeja

osoba ślamazarna, nieporadna życiowo; niezdara


SJP.pl


memento

rodzaj ostrzeżenia, przestrogi


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) książk. przypomnienie

 (1.2) książk. ostrzeżenie, przestroga

 (1.3) rel. każda z dwu modlitw zaczynających się od słowa „memento” podczas mszy rzymskokatolickiej

Wiktionary

Memento – amerykański dramat dreszczowy neo-noir z 2000 roku w reżyserii Christophera Nolana.

Wikipedia

Przykłady

składnia.

kolokacje.

synonimy.

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

frazeologia.

etymologia.

 etym|łac.

uwagi.

tłumaczenia.

źródła.

== memento (język angielski.) ==

wymowa.

 audioUS|En-us-memento.ogg.

 audioAU|En-au-memento.ogg.

znaczenia.

rzeczownik

 (1.1) pamiątka

odmiana.

przykłady.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: mɛ̃ˈmɛ̃ntɔ, AS: mẽmnto

Wiktionary


memetyczka

specjalistka badająca funkcjonowanie memów (jednostek informacji kulturowej)


SJP.pl


memetyczny

memetyka


SJP.pl

Patrz:

memetyka

memetyk

specjalista badający funkcjonowanie memów (jednostek informacji kulturowej)


SJP.pl


memetyka

dziedzina nauki badająca funkcjonowanie memów (jednostek informacji kulturowej)


SJP.pl

Memetyka (ang. memetics) – nauka badająca zarówno teoretycznie, jak i empirycznie, procesy replikacji memów, ich rozprzestrzenianie się i ewolucję. Memetyka jest paradygmatem ewolucji kulturowej zakładającym, że tak jak w ewolucji biologicznej jednostką doboru jest gen, tak w ewolucji kulturowej jednostką doboru jest mem, czyli najmniejsza jednostka informacji kulturowej.

Wikipedia


memficki

przymiotnik od: Memfis (starożytne miasto w Egipcie)


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) staroż. związany z Memfisem, dotyczący Memfisu

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Obydwa system religijne — heliopolitański i hermopolitański — sięgają swymi początkami w epokę prehistoryczną Egiptu, natomiast pogląd trzeci — memficki — jest od nich młodszy, gdyż powstał za panowania dwóch pierwszych dynastii, a więc w drugiej połowie III tysiąclecia p.n.e.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Memfis mrz.

Wiktionary


memfis

starożytne miasto egipskie


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki, nazwa własna

 (1.1) hist. geogr. jedno z najważniejszych miast starożytnego Egiptu;

Wiktionary

Memfis (gr. Μέμφις, Mémphis) – grecka nazwa jednego z najważniejszych miast starożytnego Egiptu, centrum politycznego, handlowego i administracyjnego, ośrodka kultu Ptaha, Sechmet i Apisa, stolicy w epoce Starego Państwa (III–VI dynastia).

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Poznał król naukę magów chaldejskich i niniwskich, astrologów z Abydos, Sais i Memfis, tajemnice wróżów, mistagogów i epoptów asyryjskich i wróżbitów-jasnowidzów z Baktrii i Persepolis i przekonał się, że ich wiedza jest li tylko ludzką wiedzą.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈmɛ̃w̃fʲis, AS: mũ̯fʹis

Wiktionary

Powiązane:

 przym. memficki

Wiktionary


memiara

memiarz


SJP.pl

Patrz:

memiarz

memiarka

potocznie: kobieta tworząca w internecie chwytliwe informacje o charakterze humorystycznym, zwykle w postaci filmiku, obrazka lub zdjęcia


SJP.pl


memiarz

potocznie: twórca memów


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) slang. miłośnik lub twórca memów

Wiktionary


memiczność

memiczny


SJP.pl

Patrz:

memiczny

memiczny

taki, o którym łatwo można stworzyć wiele memów; memotwórczy


SJP.pl

przymiotnik jakościowy

 (1.1) slang. młodz. inspirujący do tworzenia memów

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. mem mrz., memiczność ż.

 przysł. memicznie

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) memotwórczy

Wiktionary


memistor

element elektrochemiczny, integrator z pamięcią analogową, w którym wykorzystano zjawisko elektroosadzania i elektrorozpuszczania


SJP.pl


memla

dziecko, które zwykle je bardzo mało, bez apetytu


SJP.pl


memnon

postać z mitologii greckiej


SJP.pl

Memnon (gr. Μέμνων Mémnōn, łac. Memnon) – w mitologii greckiej król Etiopów, syn Eos ze związku z Titonosem, uczestnik wojny trojańskiej.

Był on silny, mężny i piękny, zabił Antylocha i poległ z ręki jego przyjaciela – Achillesa pod Troją. Eos, zrozpaczona po stracie syna, padła do nóg Zeusa i wybłagała o uznanie dla syna, aby miał cześć u ludzi, niczego nie prosząc dla siebie. Zeus, by złagodzić ból matki, zgodził się. Podczas ceremonii pogrzebowej, gdy złożono ciało Memnona na stosie, spośród dymu i płomieni wyleciało stado białych ptaków, które podzieliwszy się na dwie grupy stoczyły krwawy bój nad zwłokami Memnona, składając w ten sposób ofiarę z własnej krwi na jego grobie.

Wikipedia


memnonowy

przymiotnik dzierżawczy - należący do Memnona lub z nim związany


SJP.pl


memo

precyzyjna, zwięzła notatka dokumentująca bieżące ustalenia, stosowana w firmach, instytucjach i urzędach; notatka służbowa


SJP.pl


memorabilia

rzeczy wiekopomne, godne zapamiętania


SJP.pl

Memorabilia – dwupłytowy album zespołu Stare Dobre Małżeństwo, wydany 10 października 2016.

Wikipedia


memorandum

notatka uszczegóławiająca lub wyjaśniająca stanowisko przedstawione przez jedną ze stron w trakcie rozmów lub w ustnym oświadczeniu; aide-mémoire


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) niepodpisane i niepodstemplowane jeszcze pismo, dokument dyplomatyczny, mogący być przedmiotem rokowań

Wiktionary

  • Memorandum budapeszteńskie
  • Memorandum Kozaka
  • Memorandum Hossbacha
  • Memorandum Hottela
  • Memorandum dotyczące uczenia się przez całe życie

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ˌmɛ̃mɔˈrãndũm, AS: mmorãndũm

Wiktionary


memoratywny

upamiętniający; kommemoratywny


SJP.pl


memorialny

dotyczący upamiętnienia ważnych wydarzeń lub postaci z przeszłości


SJP.pl


memoriał

rodzaj oficjalnego pisma do władz


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) społ. polit. oficjalne pismo do władz, które zawiera prośby lub uwagi dotyczące ważnych dla ogółu sprawch

 (1.2) sport. zawody sportowe dla uczczenia czyjejś pamięci

 (1.3) hand. ekon. księga handlowa przeznaczona do księgowania obrotów bezgotówkowych

 (1.4) przest. pamięć, pamiętanie

Wiktionary

  • memoriał – rodzaj oficjalnego pisma do władz:
    • Memoriał 59
    • „Memoriał o polityce rosyjskiej i odbudowaniu Królestwa Polskiego” Michała Sokolnickiego
    • „Memoriał w sprawie używania języka polskiego” Edwarda Raczyńskiego
    • Memoriał (1898) – pismo polskiego wychodźstwa do papieża Leona XIII

    Wikipedia

    Przykłady

     (1.1) W tym samym czasie w Anglii zaczęto rozważać korzyści i niekorzyści płynące dla Wielkiej Brytanii z możliwej odbudowy państwa polskiego. Rozważania te znalazły wyraz w dwóch memoriałach, opracowanych jesienią 1916 r.

     (1.2) Cały czas na memoriale obecny był wójt, który dopingował zawodników, a na końcu pogratulował sportowej walki i wręczył nagrody.

    Wiktionary

    Powiązane:

     rzecz. memorabilium n., memoryczność ż., memuar m.

     przym. memoriałowy, memoryczny, memuarowy

    Wiktionary


memoriałowy

przymiotnik od: memoriał


SJP.pl


memorystick

typ wymiennych kart pamięci, używany np. w niektórych aparatach cyfrowych


SJP.pl


memoryzacja

zachowywanie w pamięci; zapamiętywanie


SJP.pl


memotwórczy

sprzyjający powstawaniu memów; memiczny


SJP.pl


memowy

mem


SJP.pl

Patrz:

mem

memphis

[czytaj: memfis] miasto w USA


SJP.pl

Memphis – miasto i znaczący port rzeczny w środkowej części Stanów Zjednoczonych, w południowo-zachodniej części hrabstwa Shelby, w stanie Tennessee, nad rzeką Missisipi. Nazwa pochodzi od miasta Memfis w starożytnym Egipcie. Według danych z 2023 liczy 618,6 tys. mieszkańców i obejmuje blisko 1,34 mln w obszarze metropolitalnym.

Wikipedia


memrystor

jeden z podstawowych biernych elementów elektronicznych


SJP.pl

Memrystor (ang. memristor) – jeden z podstawowych biernych elementów elektronicznych; trzy pozostałe to opornik (rezystor), kondensator i cewka. Memrystor (ang. memory resistor – opornik z pamięcią) działa jako pojedyncza komórka pamięci, może być użyty do przechowywania jednego bitu informacji, rezystancja memrystora może być sterowana prądowo.

Wikipedia


memrystorowy

memrystor


SJP.pl

Patrz:

memrystor

memuar

dawniej: pamiętnik


SJP.pl


memuarowy

przymiotnik od: memuar


SJP.pl


memuarysta

dawniej: autor memuarów (pamiętników); pamiętnikarz


SJP.pl


memuarystka

memuarysta


SJP.pl

Patrz:

memuarysta

memuarystyczny

dotyczący memuarystyki (pamiętnikarstwa); pamiętnikarski


SJP.pl


memuarystyka

dawniej: pisanie memuarów (pamiętników); pamiętnikarstwo


SJP.pl


memłać

mamłać; potocznie:
1. przewracać językiem w buzi; mamlać, mamleć;
2. gnieść coś, brudzić i poniewierać


SJP.pl


memłanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|memłać.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. niememłanie n.

 czas. memłać ndk.

Wiktionary


men

potocznie, czasami ironicznie, o chłopaku, mężczyźnie


SJP.pl

skrótowiec

 (1.1) = Ministerstwo Edukacji Narodowej;

Wiktionary

Men (niem. Main, łac. Moenus, Menus, śrłac. Mogonus) – rzeka w środkowych Niemczech o długości 524 km.

Źródło w Smreczanach (Biały Men, Weißer Main) i Jurze Frankońskiej (Czerwony Men, Roter Main), płynie przez Bawarię i Hesję i uchodzi do Renu w Mainz-Kastel (dzielnicy Wiesbaden).

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) MEN ma swoją siedzibę w Warszawie.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: mɛ̃n, AS: mẽn

Wiktionary


menacha

potocznie: duża menażka


SJP.pl


menachem

imię męskie


SJP.pl

  • Menachem – król Izraela (państwa północnego) w latach 752–742 p.n.e.
  • Menachem – powstaniec żydowski biorący udział w wojnie żydowskiej (66–73)

Wikipedia


menachinon

witamina K2, rozpuszczalna w tłuszczach; farnochinon


SJP.pl


menada

1. kobieta w stanie ekstazy w czasie uroczystości ku czci Dionizosa; bachantka;
2. w przenośni o kobiecie nienaturalnie podnieconej


SJP.pl

Menady (także bakchantki, bachantki, gr. Μαινάδες Mainádes ‘szalejące’, gr. Bάκχαι Bákchai, łac. Maenades, Bacchae) – 1. w mitologii greckiej towarzyszki Dionizosa; 2. czcicielki Dionizosa (Bachusa).

Wikipedia


menadion

organiczny związek chemiczny z grupy chinonów; witamina K3


SJP.pl

Menadion – organiczny związek chemiczny z grupy chinonów, syntetyczna prowitamina rozpuszczalna w tłuszczach, określana jako witamina K3, stosowana jako lek hemostatyczny.

Wikipedia


menadżer

1. kierownik, zarządca przedsiębiorstwa; manager, menedżer;
2. osoba organizująca występy estradowe lub imprezy sportowe, kierująca sprawami kontraktowymi artystów lub sportowców, opiekująca się ich interesami; menedżer, menażer, manager, agent


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) ekon. kierownik;

 (1.2) osoba, która zajmuje się reprezentowaniem artysty, sportowca lub ich zespołu

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (2.1) inform. program zarządzający

Wiktionary

Menedżer, także menadżer, kiedyś menażer (ang. manager) – osoba, której podstawowym zadaniem jest realizacja procesu zarządzania – planowanie i podejmowanie decyzji, organizowanie, przewodzenie – motywowanie i kontrolowanie.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: mɛ̃ˈnad͡ʒɛr, AS: mẽnaǯer

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. manager m., menedżer m., menadżeryzm m., management m., menadżerowanie n.

:: fż. menadżerka ż., menedżerka ż.

 czas. menadżerować ndk.

 przym. menadżerski, managerski

 przysł. menadżersko

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) kierownik, zarządca, manager, menedżer

Wiktionary


menadżerka

menadżer; menażerka, managerka, menedżerka


SJP.pl


menaion

12 ksiąg o żywocie świętych, ułożone w porządku świętowania ich pamięci według kalendarza prawosławnego


SJP.pl


menakme

okres w życiu kobiety od pierwszej do ostatniej menstruacji


SJP.pl

Menakme – okres w życiu kobiety od pierwszej do ostatniej miesiączki, czyli od końca okresu dojrzewania do menopauzy.

Wikipedia


menam

rzeka w Azji


SJP.pl

Menam (taj. Chao Phraya) – rzeka na Półwyspie Indochińskim w zachodniej Tajlandii.

Przy jej ujściu do Zatoki Tajlandzkiej położony jest Bangkok, stolica Tajlandii. Długość ok. 365 km, powierzchnia dorzecza 160 tys. km². Menam powstaje z połączenia rzek: Ping (590 km) i Nan (627 km), płynie przez Nizinę Menamu (Czau Praja), a uchodząc do Zatoki Tajlandzkiej tworzy rozległą deltę. Jest wykorzystywana do nawadniania, żeglugi i spławu drewna.

Wikipedia


menamski

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z Menamem, dotyczący Menamu

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Menam mrz.

Wiktionary


menander

obce imię męskie


SJP.pl

Wikipedia


menarche

pierwsze krwawienie miesiączkowe u dziewcząt


SJP.pl

Menarche – określenie oznaczające wystąpienie u dziewcząt pierwszej miesiączki (pierwszego cyklu menstruacyjnego).

Menarche występuje po 14 miesiącach od szczytu skoku pokwitaniowego. Wiek menarche jest zewnątrzpopulacyjnie jak i wewnątrzpopulacyjnie zróżnicowany, zależy od czynników genetycznych i czynników środowiskowych. Jest czułym wskaźnikiem sytuacji społeczno-ekonomicznej, w której przebiega rozwój osobniczy danej jednostki. Złe warunki bytowe opóźniają wiek menarche, natomiast poprawa warunków obniża ten wiek. U polskich dziewcząt występuje średnio w wieku 12 lat i 9 miesięcy, a tzw. krytyczna masa ciała, która określa masę ciała przeważnie niezbędną do wystąpienia pierwszej miesiączki, wynosi 46 ± 0,5 kg przy średnim wzroście 157 ± 0,5 cm. Występowanie menarche związane jest również z porami roku, na wsi częściej ma miejsce w miesiącach: czerwiec-lipiec, zaś w mieście w miesiącach: grudzień-styczeń. Menarche jest oznaką dojrzałości płciowej, co jest jednoznaczne z zakończeniem procesu pokwitania.

Wikipedia


menassa

imię żeńskie


SJP.pl


menat

w starożytnym Egipcie: naszyjnik z koralików, używany jako amulet lub instrument muzyczny


SJP.pl

Menat – miejscowość i gmina we Francji, w regionie Owernia-Rodan-Alpy, w departamencie Puy-de-Dôme.

Według danych na rok 1990 gminę zamieszkiwało 640 osób, a gęstość zaludnienia wynosiła 32 osoby/km² (wśród 1310 gmin Owernii Menat plasuje się na 336. miejscu pod względem liczby ludności, natomiast pod względem powierzchni na miejscu 451.).

Wikipedia


menaż

1. przestarzale:
a) kasyno wojskowe
b) gospodarstwo domowe
2. dawniej: oszczędne gospodarowanie


SJP.pl

Menaż – w gastronomii określenie elementu zastawy stołowej w postaci stojaka na przyprawy ułatwiającego ich przenoszenie. Popularny w lokalach gastronomicznych, niekiedy nazywany bywa również przyprawnikiem.

W podstawowej wersji posiada miejsca na solniczkę i pieprzniczkę, jednak można spotkać bardziej rozbudowane menaże, które mogą pomieścić więcej pojemników z przyprawami sypkimi lub płynnymi, takimi jak ocet, oliwa, maggi, papryka, a także np. wykałaczki.

Wikipedia


menaża

kuchnia lub stołówka wojskowa


SJP.pl


menażer

osoba organizująca występy estradowe lub imprezy sportowe, kierująca sprawami kontraktowymi artystów lub sportowców, opiekująca się ich interesami; menadżer, menedżer, manager, agent


SJP.pl


menażeria

1. dawniej: klatki z dzikimi zwierzętami przewożone i wystawiane dla rozrywki publiczności; także: miejsce gdzie się trzyma i pokazuje te zwierzęta;
2. przenośnie: grupa ludzi o nietypowym wyglądzie lub upodobaniach; także: zbiór dziwacznych przedmiotów


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) hist. zool. niecodzienne gatunki zwierząt w klatkach obwożone w celach pokazowych;

 (1.2) hist. zool. pomieszczenie lub zespół klatek, gdzie przetrzymywane są niecodzienne gatunki zwierząt

Wiktionary

Menażeria (z fr. ménagerie – menażeria od ménager – oszczędzać, pokierować czymś, obmyślić z ménage – gospodarstwo (domowe), małżeństwo):

  1. Pomieszczenie lub miejsce, w którym zgrupowane są zwierzęta (najczęściej egzotyczne) w celu pokazywania ich zwiedzającym. Były zakładane w ogrodach pałacowych. Rozpowszechniły się we Francji w XVII–XVIII wieku. Z czasem przerodziły się we współczesne ogrody zoologiczne.
  2. Przedsiębiorstwo obwożące na pokaz dzikie zwierzęta w klatkach. Obecnie pojęcie tożsame z cyrkiem z występami tresowanych zwierząt.
  3. Ogólne określenie zwierząt, stosowane najczęściej w literaturze itp. bądź w sensie żartobliwym.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ˌmɛ̃naˈʒɛrʲja, AS: mnažerʹi ̯a

Wiktionary


menażerka

menażer; managerka, menadżerka, menedżerka


SJP.pl


menażeryjny

przymiotnik od: menażeria


SJP.pl


menażka

blaszane naczynie z pokrywką, używane do posiłków w wojsku i na obozach turystycznych


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) harc. wojsk. lekki metalowy pojemnik służący do spożywania posiłków, czasami też do ich przygotowywania;

Wiktionary

Menażka – lekki, zamykany pojemnik, dwu- lub trzyczęściowy, służący jako naczynie do spożywania posiłków, a czasem też ich przygotowywania (szczególnie ciepłych). Menażka używana jest głównie przez żołnierzy i turystów.

Menażka zazwyczaj wykonana jest z aluminium. Dzięki temu menażka jest mniejszym obciążeniem w ekwipunku.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: mɛ̃ˈnaʃka, AS: mẽnaška

Wiktionary


menażki

blaszane naczynie z pokrywką, używane do posiłków w wojsku i na obozach turystycznych


SJP.pl


menażować

dawniej:
1. szanować, szczędzić;
2. gospodarować


SJP.pl


menchia

roślina z rodziny goździkowatych


SJP.pl

Menchia (Moenchia Ehrh.) – rodzaj roślin z rodziny goździkowatych obejmujący trzy gatunki. Występują one w basenie Morza Śródziemnego, skąd introdukowane zostały do Ameryki Północnej, Afryki południowej i Australii. Nazwa rodzajowa upamiętnia niemieckiego botanika – Conrada Moencha (1744–1805). W Polsce odnotowywano jako zawlekane przejściowo dwa gatunki – menchię mantejską i wzniesioną.

Wikipedia


menda

1. wulgarnie, obelżywie o człowieku
2. gatunek maleńkiego owada z rzędu wszy; mendoweszka; wesz łonowa


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) przest. wesz łonowa, mendoweszka

 (1.2) przen. pot. człowiek podły

 (1.3) przen. pot. człowiek głupi, niezdarny

 (1.4) przen. wulg. policjant

Wiktionary

Wesz łonowa, mendoweszka, menda (Pthirus pubis) – gatunek wszy należący do rodziny Pthiridae, pasożytujący na człowieku i powodujący chorobę wszawicę.

Samiec długości 1,3 mm, samica 1,5 mm. Szerokość od 0,8 mm do 1,0 mm. Są silnie spłaszczone grzbietowo-brzusznie. Samica składa około 50 jaj zwanych gnidami, które są mocowane specjalnym "cementem" u nasady włosa. Rozwój osobniczy trwa 13–16 dni.Pasożytuje na skórze owłosionej, głównie w okolicy łonowej, także w pachwinach, pachach, na nogach, brzuchu, na klatce piersiowej, obserwowane są również na brwiach i rzęsach.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Gdy zauważyłam, że w pościeli są mendy, to musiałam ją wygotować, żeby poginęły.

 (1.2) Ta dyrektorska menda obcięła mi pensję!

 (1.3) Co za menda, pożyczyłem mu rower, a ten na pierwszym zakręcie wywalił się i jeszcze kierownicę mi skrzywił.

 (1.4) Wałęsa się i szwenda, pierdolona menda.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈmɛ̃nda, AS: mnda

Wiktionary

Synonimy:

 (1.2) wredol, podlec, świnia, gnida, bydlak, bydlę, gad, gadzina, łajdak, łachudra, łotr, kanalia, padalec, plugawiec, skurczybyk, skurkowaniec, sobaka, swołocz, szubrawiec, szuja, ścierwo, niegodziwiec, nikczemnik, parszywiec, kreatura

 (1.4) pot. obraź. pies; pot. gliniarz, glina, pan władza; pot. żart. misiek, miś, misiak, smerf

Wiktionary


mendak

nazwisko


SJP.pl


mendel

1. przestarzałe: 15 sztuk czegoś (zwłaszcza jaj), 1/4 kopy
2. piętnaście lub mniej snopów zboża ustawianych razem na polu po żniwach


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) przest. miar. 15 sztuk czegoś;

 (1.2) przest. roln. kupka składająca się z piętnastu (czasem dwunastu lub dziesięciu) snopów zboża;

Wiktionary

Mendel (z niem. mandel) – zwyczajowa miara liczbowa: 15 sztuk, czyli 1/4 kopy, stosowane w Polsce od XIV wieku. Gdzieniegdzie mendel liczył 16 (mendel chłopski).

Miara stosowana w odniesieniu do produktów rolnych np. jajek, drobiu. Określenie to bywa jeszcze spotykane na bazarach.

Wikipedia

Przykłady

 (1.2) Wychodził na wzgórza przede dniem, schodził późno w nocy i żął, snopki wiązał, mendle układał a rozmyślał…

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈmɛ̃ndɛl, AS: mndel

Wiktionary

Synonimy:

 (1.2) reg. śl. mondel.

Wiktionary


mendelejew

nazwisko, np. Dmitrij Iwanowicz Mendelejew (1834-1907), chemik rosyjski, twórca okresowego układu pierwiastków


SJP.pl

Dmitrij Iwanowicz Mendelejew (ros. Дмитрий Иванович Менделеев; ur. 27 stycznia?/8 lutego 1834 w Tobolsku, zm. 20 stycznia?/2 lutego 1907 w Petersburgu) – rosyjski chemik, odkrywca (w 1869) prawa okresowości pierwiastków chemicznych, laureat Medalu Copleya.

Wikipedia


mendelek

zdrobnienie od: mendel


SJP.pl


mendelew

promieniotwórczy pierwiastek chemiczny o symbolu Md, niewystępujący w stanie naturalnym w przyrodzie


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) chem. pierwiastek chemiczny o symbolu Md i liczbie atomowej 101;

Wiktionary

Mendelew (Md, łac. mendelevium) – pierwiastek chemiczny z grupy aktynowców w układzie okresowym. Nazwa pochodzi od nazwiska chemika Dmitrija Mendelejewa. Czasami w literaturze jest stosowany błędny symbol Mv.

Pierwiastek otrzymano po raz pierwszy w 1955 r. pod kierunkiem Alberta Ghiorso z Berkeley w Kalifornii, USA bombardując 253Es cząstkami α.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Jakie właściwości chemiczne ma mendelew?

Wiktionary

Wymowa:

IPA: mɛ̃nˈdɛlɛf, AS: mẽndelef

Wiktionary

Powiązane:

 przym. mendelewowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) symbol. Md

Wiktionary


mendelewowy

przymiotnik

 (1.1) dotyczący mendelewu

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. mendelew m.

Wiktionary


mendelista

zwolennik mendelizmu


SJP.pl


mendelistka

zwolenniczka mendelizmu


SJP.pl


mendelistyczny

mendelizm


SJP.pl

Patrz:

mendelizm

mendelizm

teoria genetyczna w biologii, przyjmująca, że geny w procesie rozmnażania się osobników nie ulegają zmianie, lecz rozdzielają się i łączą ze sobą tworząc różne kombinacje cech


SJP.pl


mendelssohn-bartholdy

nazwisko, m.in.: Jakob Ludwig Felix Mendelssohn Bartholdy (1809-1847), niemiecki kompozytor


SJP.pl


menderes

rzeka w Turcji


SJP.pl

Meander (tur. Büyük Menderes Nehri, w starożytności i średniowieczu gr. Μαίανδρος Maíandros) – rzeka w zachodniej Turcji azjatyckiej, o długości 529 km. Swój bieg zaczyna na Wyżynie Anatolijskiej, a kończy w Morzu Egejskim, w pobliżu ruin Miletu. Głównymi dopływami są Çine oraz Ak. Większe miasta, przez które przepływa to Aydin i Nazilli. Rzeka tworzy liczne meandry – pojęcie meander pochodzi od nazwy tej rzeki.

Wikipedia


mendes

  • Eva Mendes (ur. 1974) – amerykańska aktorka
  • Ive Mendes – brazylijska piosenkarka
  • Pedro Mendes – strona ujednoznaczniająca
  • Sam Mendes (ur. 1965) – brytyjski reżyser
  • Sérgio Mendes (ur. 1941) – brazylijski muzyk
  • Shawn Mendes (ur. 1998) – kanadyjski piosenkarz i autor tekstów
  • Tiago Mendes (ur. 1981) – portugalski piłkarz

Wikipedia


mendlować

1. rzadko: układać w mendle;
2. w biologii: dziedziczyć zgodnie z teorią Mendla


SJP.pl


mendlowski

mendel


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) związany z prawami i dorobkiem naukowym Gregora Mendla

Wiktionary

Patrz:

mendel

Wymowa:

IPA: mɛ̃nˈdlɔfsʲci, AS: mẽndlofsʹḱi

Wiktionary


mendog

wielki książę litewski od ok. 1238 r., król od 1253 r.; Mindowe


SJP.pl

Mendog, Mindowe, Mindowg (lit. Mindaugas, starorus. Миндовгъ, Мендогъ, ur. ok. 1200, zm. 12 sierpnia 1263) – (wielki) książę litewski od ok. 1238, król Litwy (1253).

Mendog doprowadził do zjednoczenia księstw plemiennych. Miał rezydencję w zamku Woruta. Podbił Ruś Czarną, po czym uczynił zarządcą tych ziem swego syna Wojsiełka, naznaczając mu siedzibę w Nowogródku, leżącym na jej terytorium.

Wikipedia


mendogowy

przymiotnik dzierżawczy - należący do Mendoga lub z nim związany


SJP.pl


mendowaty

potocznie: odrażającym moralnie, działający na czyjąś szkodę; niegodziwy, podły, haniebny, nikczemny


SJP.pl


mendoweszka

gatunek maleńkiego owada z rzędu wszy; menda; wsza łonowa


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) ent. med. nazwa systematyczna|Pthirus pubis|ref=tak., wesz łonowa, menda;

Wiktionary

Wesz łonowa, mendoweszka, menda (Pthirus pubis) – gatunek wszy należący do rodziny Pthiridae, pasożytujący na człowieku i powodujący chorobę wszawicę.

Samiec długości 1,3 mm, samica 1,5 mm. Szerokość od 0,8 mm do 1,0 mm. Są silnie spłaszczone grzbietowo-brzusznie. Samica składa około 50 jaj zwanych gnidami, które są mocowane specjalnym "cementem" u nasady włosa. Rozwój osobniczy trwa 13–16 dni.Pasożytuje na skórze owłosionej, głównie w okolicy łonowej, także w pachwinach, pachach, na nogach, brzuchu, na klatce piersiowej, obserwowane są również na brwiach i rzęsach.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ˌmɛ̃ndɔˈvɛʃka, AS: mndoveška

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) wesz łonowa

Wiktionary


mendoza

miasto w Argentynie


SJP.pl

Ludzie

  • Alexis Mendoza – piłkarz kolumbijski
  • Andrés Mendoza – piłkarz peruwiański
  • Antonio de Mendoza – hiszpański wicekról Peru
  • Dayana Mendoza – wenezuelska modelka
  • Eduardo Mendoza – hiszpański pisarz związany z Barceloną
  • Manuel Mendoza – amerykański snowboardzista
  • Pedro de Mendoza – hiszpański konkwistador i kolonizator Ameryki Południowej
  • Ramón Mendoza – hiszpański prawnik i przedsiębiorca
  • Sergio Mendoza – honduraski piłkarz
  • Toribio Rodríguez de Mendoza – ksiądz, nauczyciel i trybun, jeden z twórców Republiki Peru

Wikipedia


mendyk

dawniej: żebrak albo żebrzący mnich


SJP.pl


mendyka

dawniej: żebrak albo żebrzący mnich


SJP.pl


mendykancki

odnoszący się do mendykanta, właściwy mendykantom


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z zakonami żebrzącymi, dotyczący zakonów żebrzących

przymiotnik dzierżawczy

 (2.1) należący do zakonów żebrzących, będący ich własnością

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Jego zainteresowania naukowe obejmują również papiestwo i zakony mendykanckie w XIV w. oraz paleografię łacińską, epigrafikę i kodykologię.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. mendykant mos.

Wiktionary


mendykant

dawniej:
1. mnich zakonu żebraczego;
2. żebrak


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) daw. rel. członek zakonu mendykanckiego

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Źródłem utrzymania braci mendykantów, czyli braci żebrzących, była jałmużna.

Wiktionary

Powiązane:

 przym. mendykancki

Wiktionary


mendzić

potocznie: przynudzać, marudzić, narzekać


SJP.pl


menedżer

1. kierownik, zarządca przedsiębiorstwa; manager, menadżer;
2. osoba organizująca występy estradowe lub imprezy sportowe, kierująca sprawami kontraktowymi artystów lub sportowców, opiekująca się ich interesami; menadżer, menażer, manager, agent


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) zarz. kierownik;

 (1.2) osoba, która zajmuje się reprezentowaniem artysty, sportowca lub ich zespołu

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (2.1) inform. program zarządzający

Wiktionary

Menedżer, także menadżer, kiedyś menażer (ang. manager) – osoba, której podstawowym zadaniem jest realizacja procesu zarządzania – planowanie i podejmowanie decyzji, organizowanie, przewodzenie – motywowanie i kontrolowanie.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: mɛ̃ˈnɛd͡ʒɛr, AS: mẽneǯer

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. manager m., menadżer m., menadżeryzm m., management m., menadżerowanie n.

:: fż. menadżerka ż., menedżerka ż.

 czas. menadżerować ndk.

 przym. menadżerski, managerski

 przysł. menadżersko

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) kierownik, zarządca, manager, menadżer

Wiktionary


menedżering

1. zbiór nowoczesnych technik zarządzania;
2. koncepcja amerykańskiego socjologa, J. Burnhama, głosząca, że kierownicy są nową klasą rządzącą w społeczeństwie


SJP.pl


menedżerka

menedżer; menażerka, managerka, menadżerka


SJP.pl


menedżerysta

zwolennik menedżeryzmu


SJP.pl


menedżeryzm

Menedżeryzm, manageryzm – stanowisko z zakresu socjologii i teorii organizacji, zgodnie z którym menadżerowie zajmują przewodnie miejsce w organizacjach czy w społeczeństwie.

Menadżeryzm może być ujmowany normatywnie (menadżerowie powinni pełnić przewodnią rolę w organizacjach) lub opisowo (sytuacja organizacyjna menadżerów uprzywilejowuje ich w dysponowaniu władzą, tworząc określone problemy organizacyjne).

Wikipedia


menedżment

management;
1. zarząd przedsiębiorstwa lub instytucji;
2. zarządzanie, kierowanie;
3. grupa ludzi dbająca o wizerunek i finanse sportowca lub artysty;
4. dziedzina wiedzy dotycząca kierowania przedsiębiorstwami lub instytucjami


SJP.pl


menel

pogardliwie: osoba z marginesu społecznego, bez stałego zatrudnienia, włócząca się po ulicach, nadużywająca alkoholu i budząca odrazę swoim zachowaniem i niechlujnym wyglądem; żul, lump, lumpiarz


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) pot. człowiek z marginesu społecznego, głównie alkoholik

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Jakiś menel stoi pod sklepem i pije wino.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. menelstwo n.

:: fż. menelka ż.

 przym. menelski

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) żul, włóczęga, żebrak, sztajmes, bej, pijak, alkoholik, dykciarz

Wiktionary


menelaos

1. postać z mitologii greckiej, król Sparty, mąż Heleny, brat Agamemnona; jeden z uczestników wojny trojańskiej;
2. grecki filozof, astronom i matematyk żyjący w I w. n. e.; twórca trygonometrii sferycznej


SJP.pl

Menelaos (gr. Μενέλαος Menélaos, łac. Menelaus) – w mitologii greckiej król Sparty i uczestnik wojny trojańskiej; jeden z herosów; bohater Iliady Homera.

Uchodził za syna Atreusza i Aerope. Był bratem Agamemnona oraz mężem Heleny, z którą miał córkę Hermionę.

Wikipedia


menelaosowy

przymiotnik dzierżawczy - należący do Menelaosa lub z nim związany


SJP.pl


menelaus

imię męskie pochodzenia greckiego


SJP.pl

Menelaus – imię męskie pochodzenia greckiego. Pochodzi od greckiego Μενελαος (Menelaos), co oznacza „przeciwstawiający się ludziom”, stanowiąc złożenie μενω (meno) „trwać, przeciwstawiać się, wytrzymać, stawiać opór” i λαος (laos) „lud, ludzie”. W mitologii greckiej Menelaos był królem Sparty i mężem Heleny.Patronem tego imienia jest św. Menelaus, opat (zm. ok. 700 roku).

Menelaus imieniny obchodzi 22 lipca.

Wikipedia


menelica

menel; menelka, lumpiara, żulerka, żulica


SJP.pl


menelik

potocznie: pijaczek


SJP.pl


menelka

menel; menelica, lumpiara, żulerka, żulica


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) pogard. kobieta z marginesu społecznego

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. menelstwo n.

:: fm. menel m.

 przym. menelski

Wiktionary


menelowy

menel


SJP.pl

Patrz:

menel

menelski

dotyczący menela, należący do menela, właściwy menelowi


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) związany z menelem, dotyczący menela

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. menel m., menelka ż., menelstwo n.

Wiktionary


menelstwo

pogardliwie:
1. osoby z marginesu społecznego, bez stałego zatrudnienia, włóczący się po ulicach, nadużywający alkoholu i budzący odrazę swoim zachowaniem i niechlujnym wyglądem; żuleria, żulernia, żulia, żulerka, lumpiarstwo;
2. cecha takich osób


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) pogard. posp. ogólnie o osobach z marginesu społecznego

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Pod sklepem codziennie przesiaduje menelstwo i zaczepia przechodniów.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. menel m., menelka ż.

 przym. menelski

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) hołota

Wiktionary


mener

rzadko: przywódca ugrupowania lub stronnictwa; lider


SJP.pl


mengele

nazwisko


SJP.pl

  • Josef Mengele – niemiecki lekarz i zbrodniarz
  • Karl Mengele – niemiecki przedsiębiorca
  • Mengele Agrartechnik – niemiecki producent maszyn rolniczych

Wikipedia


menhaden

gatunek ryby z rodziny śledziowatych; śledź amerykański


SJP.pl


menhir

podłużny blok kamienny ustawiony pionowo na ziemi, pochodzący głównie z okresu neolitu i początku epoki brązu


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) archeol. w kulturze celtyckiej: nieociosany lub częściowo obrobiony głaz (najczęściej zaostrzony od góry);

Wiktionary

Menhir – w kulturze celtyckiej nieociosany lub częściowo obrobiony głaz (najczęściej zaostrzony od góry) ustawiony pionowo. Nazwa menhir wywodzona jest z bretońskich słów: maen – kamień i hir – wysoki.

Spotykany jest w Anglii, Irlandii, Bretanii, Skandynawii, Francji, na Półwyspie Iberyjskim, na Korsyce, ale znany jest także w Afryce, Azji i Ameryce, gdzie pełnił prawdopodobnie funkcje kultowe.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ˈmɛ̃nxʲir, AS: mnχʹir

Wiktionary

Powiązane:

 przym. menhirowy

Wiktionary


menilit

minerał, odmiana opalu zanieczyszczona tlenkami żelaza


SJP.pl

Opal – mineraloid zaliczany do krzemianów. Nazwa pochodzi od sanskryckiego upala = drogi kamień, kamień szlachetny; bądź od gr. opallios (łac. opalus) = widzieć zmianę (barwy). Opal jest oficjalnym kamieniem szlachetnym Australii.

Wikipedia


menilitowy

przymiotnik od: menilit


SJP.pl


meningokok

bakteria, dwoinka powodująca zapalenie opon mózgowych


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1)  med. mikrobiol. dwoinka powodująca zapalenie opon mózgowych

Wiktionary

Dwoinka zapalenia opon mózgowo-rdzeniowych, meningokok (Neisseria meningitidis) – gatunek Gram-ujemnych bakterii wywołujący zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych oraz posocznicę meningokokową.

Wikipedia


meningokokowy

meningokok


SJP.pl

Patrz:

meningokok

meninizm

ruch przeciwstawiający się dyskryminacji mężczyzn


SJP.pl


menippea

rodzaj satyry, w której proza przeplata się z wierszem; twórcą był grecki satyryk Menippos z Gadary


SJP.pl

Satyra menippejska, menippea – gatunek literatury satyrycznej. Jej nazwa wywodzi się od imienia greckiego cynika Menipposa. Menippea charakteryzuje się połączeniem pierwiastków fantastycznych i realizmu, prozy i wiersza, a także spajaniem różnych form stylistycznych. Jej bohaterem jest najczęściej mędrzec.

Wikipedia


menis

skrót od: Ministerstwo Edukacji Narodowej i Sportu


SJP.pl

skrótowiec

 (1.1) = Ministerstwo Edukacji Narodowej i Sportu

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) MENiS zostało rozdzielone na MEN i Ministerstwo Sportu.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈmɛ̃ɲis, AS: mńis

Wiktionary


menisk

1. w fizyce:
a) wklęsła lub wypukła powierzchnia cieczy;
b) soczewka wklęsło-wypukła;
2. w anatomii: tarczka zbudowana z chrząstki włóknistej, znajdująca się między powierzchniami stawowymi w niektórych stawach (np. kolanowym), odgrywająca rolę amortyzatora; łękotka, łąkotka


SJP.pl

Menisk (gr. menískos zdrobn. od méne „księżyc”) – zakrzywienie powierzchni swobodnej cieczy w pobliżu rozdzielenia od siebie powierzchni swobodnej cieczy i ciała stałego lub innej niemieszającej się cieczy.

Kształt menisku i kierunek jego wypukłości zależy od:

  • w przypadku dwóch cieczy: wypadkowej energii powierzchniowej obu stykających się faz.
  • w przypadku układu – ciecz–gaz od wypadkowej energii powierzchniowej ścianek naczynia i sumarycznego napięcia powierzchniowego lustra cieczy (oprócz własności samej cieczy jest też zależny od rozmiarów lustra cieczy, który wynika z przekroju naczynia).

Wikipedia


meniskowy

przymiotnik od: menisk


SJP.pl


mennica

podległy władzom państwowym zakład produkujący monety oraz medale, ordery i pieczęcie oznaczane godłem państwowym


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) przedsiębiorstwo przemysłu metalowego produkujące monety, medale oraz stemple;

Wiktionary

Mennica – zakład zajmujący się mincerstwem, czyli produkcją (wybijaniem) monet, medali oraz stempli.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Pracą mennicy kierował mincmistrz.

Wiktionary

Powiązane:

 przym. menniczy

Wiktionary


mennictwo

dział gospodarki zajmujący się produkcją monet, orderów, medali i innych przedmiotów wartościowych sygnowanych godłem państwowym


SJP.pl

Mennica – zakład zajmujący się mincerstwem, czyli produkcją (wybijaniem) monet, medali oraz stempli.

Wikipedia


mennonici

członek protestanckiej grupy wyznaniowej, uznającej tylko dwa sakramenty: chrzest dorosłych i eucharystię; menonita


SJP.pl

Mennonici – wyznanie chrześcijańskie zaliczane do protestantyzmu, powstałe w roku 1539 w Holandii. Jest jednym z nurtów anabaptyzmu, nazwę wywodzi od swego założyciela – Menno Simonsa.

Wikipedia


mennonicki

mennonita, mennonici; menonicki


SJP.pl


mennonita

członek protestanckiej grupy wyznaniowej, uznającej tylko dwa sakramenty: chrzest dorosłych i eucharystię; menonita


SJP.pl


mennonitka

mennonita; menonitka


SJP.pl


mennonityzm

wyznanie protestanckie założone przez Menno Simmonsa w XVI wieku w Holandii, będące odłamem anabaptyzmu; menonityzm


SJP.pl

Mennonici – wyznanie chrześcijańskie zaliczane do protestantyzmu, powstałe w roku 1539 w Holandii. Jest jednym z nurtów anabaptyzmu, nazwę wywodzi od swego założyciela – Menno Simonsa.

Wikipedia


meno

określenie wykonawcze: mniej; występuje razem z innymi określeniami tempa i charakteru utworu, np. meno forte, meno mosso


SJP.pl

Meno – miasto w Stanach Zjednoczonych, w stanie Oklahoma, w hrabstwie Major.

Wikipedia


menologium

Menologium (gr. μηνολόγιον, menologion) – w Kościołach prawosławnych i Kościołach greckokatolickich księga liturgiczna zawierająca zbiór krótkich opisów żywotów świętych w układzie kalendarza kościelnego, przeznaczona do odczytywania w trakcie nabożeństwa. Zawarty jest w licznych greckich rękopisach Nowego Testamentu.

W Kościele katolickim odpowiednikiem tej księgi jest martyrologium.

Wikipedia


menonici

członek protestanckiej grupy wyznaniowej, uznającej tylko dwa sakramenty: chrzest dorosłych i eucharystię; mennonita


SJP.pl

Mennonici – wyznanie chrześcijańskie zaliczane do protestantyzmu, powstałe w roku 1539 w Holandii. Jest jednym z nurtów anabaptyzmu, nazwę wywodzi od swego założyciela – Menno Simonsa.

Wikipedia


menonicki

menonita, menonici; mennonicki


SJP.pl


menonita

członek protestanckiej grupy wyznaniowej, uznającej tylko dwa sakramenty: chrzest dorosłych i eucharystię; mennonita


SJP.pl


menonitka

menonita; mennonitka


SJP.pl


menonityzm

wyznanie protestanckie założone przez Menno Simmonsa w XVI wieku w Holandii, będące odłamem anabaptyzmu; mennonityzm


SJP.pl


menopauza

okres w życiu kobiety po klimakterium, objawiający się brakiem miesiączkowania


SJP.pl

Wikipedia


menora

używany przez żydów w celach obrzędowych świecznik siedmioramienny, o ustawionych w jednej linii ramionach (stylizowana menora jest godłem Izraela)


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) rel. żydowski siedmioramienny świecznik liturgiczny;

Wiktionary

Menora (hebr. מנורה, jid. menojre) – w judaizmie nazwa świętego, złotego, siedmioramiennego świecznika, ustawionego w Namiocie Spotkania, a także używanego później w Świątyni Jerozolimskiej (1 Krl 7,49). Formą odstępstwa jest używanie tej nazwy także dla chanukii, czyli świecznika chanukowego. Menora jest jednym z najstarszych i najbardziej rozpowszechnionych symboli używanych w żydowskiej sztuce kultowej. Jest także traktowana jako symbol judaizmu, a jej wizerunek został wykorzystany w herbie państwa Izrael.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) W herbie Izraela widnieje biała menora na niebieskim tle.

 (1.1) Wikary pokazał dzieciom menorę przywiezioną z Jerozolimy.

 (1.1) Jedna z najstarszych menor w Europie znajduje się w Kołobrzegu.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: mɛ̃ˈnɔra, AS: mẽnora

Wiktionary


menos

stan umysłu, usposobienie prowadzące człowieka do sukcesu


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) stan umysłu prowadzący człowieka do sukcesu

Wiktionary

Przykłady

składnia.

kolokacje.

synonimy.

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

frazeologia.

etymologia.

uwagi.

tłumaczenia.

źródła.

== menos (język asturyjski.) ==

wymowa.

znaczenia.

przysłówek

 (1.1) mniej

odmiana.

przykłady.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈmɛ̃nɔs, AS: mnos

Wiktionary

Synonimy:

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

frazeologia.

etymologia.

uwagi.

tłumaczenia.

źródła.

== menos (język asturyjski.) ==

wymowa.

znaczenia.

przysłówek

 (1.1) mniej

odmiana.

przykłady.

składnia.

kolokacje.

synonimy.

Wiktionary


menowski

MEN (Ministerstwo Edukacji Narodowej); MEN-owski


SJP.pl


mensa

1. główna część ołtarza;
2. świadczenie kleru na utrzymanie biskupa


SJP.pl

  • Mensa International – międzynarodowa organizacja, stowarzyszenie ludzi o wysokim ilorazie inteligencji
  • Mensa ołtarzowa
  • Mensa (mebel)
  • Mensa – łacińska nazwa gwiazdozbioru Góry Stołowej

Wikipedia


mensanin

członek stowarzyszenia Mensa International


SJP.pl


mensanka

członkini stowarzyszenia Mensa International


SJP.pl


meński

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z Menem, dotyczący Menu (rzeką w Niemczech)

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Men mrz.

 przym. nadmeński

Wiktionary


menstruacja

faza cyklu miesiączkowego dojrzałych płciowo kobiet (wydalanie krwi i śluzu z macicy wynikające ze złuszczania się warstwy śluzowej błony); miesiączka, period


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) fizj. cykliczne złuszczanie się nabłonka macicy kobiety pod wpływem zmian stężenia hormonów płciowych;

Wiktionary

Menstruacja, miesiączka, krwawienie miesięczne (łac. menses) – fizjologiczne zjawisko polegające na cyklicznym złuszczaniu się nabłonka macicy (endometrium) pod wpływem charakterystycznych zmian stężenia hormonów płciowych (estrogenów i progesteronu), wynikających z układów wzajemnych sprzężeń zwrotnych między gonadami, przednim płatem przysadki mózgowej i podwzgórzem.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ˌmɛ̃w̃struˈwat͡sʲja, AS: mũ̯struacʹi ̯a

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. menstruowanie n.

 czas. menstruować

 przym. menstruacyjny, menstrualny

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) miesiączka, okres, krwawienie miesięczne

Wiktionary


menstruacyjny

związany z menstruacją


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) dotyczący menstruacji

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌmɛ̃w̃struwaˈt͡sɨjnɨ, AS: mũ̯struacyi ̯ny

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. menstruacja ż.

 przym. menstrualny

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) miesiączkowy

Wiktionary


menstrualny

przymiotnik relacyjny

 (1.1) fizj. miesiączkowy, związany z menstruacją

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. menstruacja ż., menstruowanie n.

 czas. menstruować ndk.

 przym. menstruacyjny

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) miesiączkowy, menstruacyjny

Wiktionary


menstruować

mieć menstruację (miesiączkę); miesiączkować


SJP.pl

czasownik

 (1.1) fizj. miesiączkować

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. menstruacja ż.

 przym. menstrualny

Wiktionary


mensura

1. w poligrafii: przymiar przeznaczony do pomiaru długości kolumny;
2. w filozofii: zasada homo mensura (człowiek miara) - zasada mówiąca, że człowiek jest miarą wszystkich rzeczy


SJP.pl


mental

potocznie: mentalność (sposób myślenia)


SJP.pl

  • Mental (serial telewizyjny)
  • Mental: Zagadki umysłu

Wikipedia


mentalista

osoba potrafiąca wywoływać zjawiska pozornie nadprzyrodzone (telepatię lub jasnowidztwo)


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) człowiek, który zajmuje się mentalizmem

Wiktionary

  • Mentalista – iluzjonista
  • Mentalista – serial telewizyjny

Wikipedia

Powiązane:

 rzecz. mentalizm mrz.

:: fż. mentalistka ż.

 przym. mentalistyczny

Wiktionary


mentalistka

mentalista


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) kobieta, która zajmuje się mentalizmem

Wiktionary

Patrz:

mentalista

Powiązane:

 rzecz. mentalizm m., mentalizacja ż., mentalność ż., mentalizowanie n.

:: fm. mentalista ż.

 czas. mentalizować ndk.

 przym. mentalny, mentalistyczny

 przysł. mentalnie

Wiktionary


mentalistyczny

przymiotnik

 (1.1) związany z mentalizmem, dotyczący mentalizmu

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. mentalizm m., mentalizacja ż., mentalność ż., mentalizowanie n., mentalista m., mentalistka ż.

 czas. mentalizować ndk.

 przym. mentalny

Wiktionary


mentalizacja

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) uświadamianie sobie czynności przedtem wykonywanych nawykowo

Wiktionary

Wikipedia

Powiązane:

 rzecz. mentalistka ż., mentalizm mrz.

 przym. mentalistyczny

Wiktionary


mentalizm

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) kategoria sztuki iluzji, umiejętność manipulowania myślami i zachowaniami ludzi;

 (1.2) filoz. pogląd, według którego jednostkowy umysł i jego subiektywne stany stanowią jedyną rzeczywistość

Wiktionary

Mentalizm – kategoria sztuki iluzji reprezentowana przez iluzjonistów mentalistów, z wykorzystaniem sugestii i hipnozy oraz mnemoniki. Wiedza dotycząca wykorzystania iluzji kognitywnych, psychologii, pozwala osiągnąć pozornie niesamowite efekty sprowadzające się głównie do oszukania widza dzięki jego nieświadomości ograniczeń percepcji i błędów poznawczych.

Wikipedia

Powiązane:

 rzecz. mentalista m., mentalista ż., mentalizacja ż., mentalność ż., mentalizowanie n., mentalistka ż.

 czas. mentalizować ndk.

 przym. mentalny, mentalistyczny

 przysł. mentalnie

Wiktionary


mentalność

charakterystyczny sposób myślenia wyróżniający daną osobę lub grupę społeczną na tle innych


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) właściwy komuś sposób myślenia i postrzegania rzeczywistości

Wiktionary

Mentalność (łac. mens dpn. mentis 'umysł') – całość przekonań, postaw, poglądów, sposobu myślenia grupy społecznej (narodu) lub jednostki. Na mentalność mają wpływ czynniki społeczne, kulturowe i biologiczne.

Ogólny system zasad, którymi jednostka lub zbiorowość kieruje się przy postrzeganiu, odczuwaniu, wartościowaniu i reagowaniu na życie społeczne, często jest nieuświadomiony. Mentalność jest budowana przede wszystkim na założeniach norm społecznych obowiązujących w danej grupie.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Z perspektywy kategoryzacji trzeba więc podkreślić, że mentalność postkomunistyczna wpływa na większy segment społeczeństwa, niż „tylko" na sferę gospodarki.

 (1.1) Moja mentalność była jednak inna – nie należy okazywać bólu, tylko go znosić. Nie wolno być słabym i trzeba grać nawet z kontuzją.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. mentalizm m., mentalista m., mentalistka ż.

 przym. mentalny, mentalnościowy, mentalistyczny

 przysł. mentalnie

Wiktionary


mentalnościowy

przymiotnik od: mentalność


SJP.pl


mentalny

dotyczący umysłu; umysłowy (np. rozwój mentalny, pojęcia mentalne)


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) dotyczący sposobu myślenia

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. mentalizm mrz., mentalistka ż., mentalność ż.

 przysł. mentalnie

 przym. mentalistyczny

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) intelektualny, umysłowy

Wiktionary


mentanol

związek chemiczny w postaci bezbarwnej krystalicznej substancji o mocnym zapachu mięty, pozyskiwany z olejku miętowego lub syntetycznie, wykorzystywany w przemyśle farmaceutycznym, kosmetycznym i spożywczym; mentol


SJP.pl


mente

wierzchni narodowy ubiór węgierski, krótki płaszcz noszony w XVI-XVIII wieku na dolmanie; mentyk


SJP.pl

Mentyk (węg. mente) – szamerowana (zdobiona naszytymi pętlami) krótka kurtka podbita futrem, narodowy ubiór węgierski w XVI-XVIII wieku. Zakładana była na dolman (kurtkę mundurową). Powszechna w wojsku. Nosili ją huzarzy.

Wikipedia


mentel

nazwisko


SJP.pl

Osoby o tym nazwisku:

  • Emil Mentel – polski wojskowy
  • Ewa Mentel – polska wokalistka jazzowa
  • Halina Mentel – polska samorządowiec i nauczycielka
  • Łukasz Mentel – polski futsalista
  • Marcin Mentel – polski gitarzysta rockowy
  • Miroslav Mentel – słowacki piłkarz

Wikipedia


mentol

nasycony związek terpenowy, bezbarwna, krystaliczna substancja o silnym zapachu mięty, otrzymywana z olejku miętowego lub syntetycznie, mająca zastosowanie w lecznictwie i w przemyśle spożywczym


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) chem. związek organiczny, bezbarwna, krystaliczna substancja o silnym, charakterystycznym zapachu, występująca w olejku miętowym;

rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy

 (2.1) pot. papieros mentolowy

Wiktionary

Mentol – organiczny związek chemiczny, alkohol z grupy terpenoidów, o ostrym, przenikliwym zapachu miętowym, stosowany masowo w przemyśle kosmetycznym i pomocniczych środkach farmaceutycznych.

Wikipedia

Powiązane:

 rzecz. mentolina ż., mentolówka ż.

 przym. mentolowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) heksahydrotymol, 2-izopropylo-5-metylo-cykloheksanol

Wiktionary


mentolowy

mentol


SJP.pl

przymiotnik jakościowy

 (1.1) o smaku mentolu

Wiktionary

Patrz:

mentol

Przykłady

 (1.1) Próbowałaś już tych cienkich mentolowych z motylkiem na pudełku?

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. mentol mrz./mzw.

Wiktionary


menton

keton terpenowy występujący w olejku miętowym


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) chem. organiczny związek chemiczny występujący w mięcie;

Wiktionary

  • Mentona – miejscowość we Francji
  • menton – związek chemiczny występujący w mięcie
  • Menton (Me) – nieparzysty punkt kraniometryczny na bródce

Wikipedia

Przykłady

składnia.

kolokacje.

synonimy.

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

frazeologia.

etymologia.

 etym|ang|menthone. < etym|łac|mentha. → mięta

uwagi.

tłumaczenia.

* angielski: (1.1) menthone

źródła.

== menton (esperanto (morfem).) ==

wymowa.

znaczenia.

morfem|eo.

 (1.1) anat. podbródek

odmiana.

przykłady.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈmɛ̃ntɔ̃n, AS: mntõn

Wiktionary

Synonimy:

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

frazeologia.

etymologia.

 etym|ang|menthone. < etym|łac|mentha. → mięta

uwagi.

tłumaczenia.

* angielski: (1.1) menthone

źródła.

== menton (esperanto (morfem).) ==

wymowa.

znaczenia.

morfem|eo.

 (1.1) anat. podbródek

odmiana.

przykłady.

składnia.

kolokacje.

synonimy.

Wiktionary


mentona

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) geogr. miejscowość i gmina w południowej Francji, w departamencie Alpy Nadmorskie;

Wiktionary

Mentona (fr. Menton) – miejscowość i gmina we Francji, w regionie Prowansja-Alpy-Lazurowe Wybrzeże, w departamencie Alpy Nadmorskie. Wchodzi w skład zespołu miejskiego Monako-Mentona.

Według danych na rok 2007 gminę zamieszkiwało 28 683 osób, a gęstość zaludnienia wynosiła 1687 osób/km².

Wikipedia

Powiązane:

 przym. mentoński

Wiktionary


mentoński

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z Mentoną, dotyczący Mentony

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Mentona ż.

Wiktionary


mentor

1. mądry doradca, wychowawca i nauczyciel;
2. osoba stale pouczająca innych, lubiąca prawić morały;
3. środowiskowo: opiekun ucznia uczestniczącego w wymianie międzynarodowej


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) książk. doświadczony nauczyciel, doradca, wychowawca

 (1.2) książk. osoba stale pouczająca innych, lubiąca prawić morały

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (2.1) ogrod. roślina o utrwalonych cechach, służąca do przekazywania tych cech zaszczepionemu na niej młodemu pędowi

Wiktionary

  • Mentor – postać z mitologii greckiej
  • Mentor – osoba zajmująca się mentoringiem

Miejscowości w USA:

  • Mentor – miasto w stanie Kentucky, w hrabstwie Campbell
  • Mentor – miasto w stanie Minnesota, w hrabstwie Polk
  • Mentor – miasto w stanie Ohio, w hrabstwie Lake
  • Mentor – miasto w stanie Wisconsin, w hrabstwie Clark

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Mentor to osoba, od której się uczysz, poznajesz jego filozofię dotyczącą konkretnych zagadnień.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈmɛ̃ntɔr, AS: mntor

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. mentorstwo n., mentoring m.

:: fż. mentorka ż.

 przym. mentorski

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) mistrz, trener, ekspert

 (1.2) moralista

Wiktionary


mentoring

rozwijanie potencjału ucznia przez jego mistrza


SJP.pl

Mentoring – partnerska relacja między mistrzem a uczniem (profesorem a studentem, zwierzchnikiem a pracownikiem itp.) zorientowana na odkrywanie i rozwijanie potencjału ucznia. Polega głównie na tym, by uczeń, poprzez regularne rozmowy z mistrzem, zdobywał nową wiedzę, poznawał siebie, rozwijał zawodową samoświadomość i nie obawiał się podążać wybraną samodzielnie drogą samorealizacji.

Wikipedia


mentoringowy

mentoring


SJP.pl

Patrz:

mentoring

mentorka

poważana przez kogoś nauczycielka, będąca dla niego wzorem i doradcą


SJP.pl


mentorować

1. być czyimś doradcą, szanowanym nauczycielem, wzorem do naśladowania;
2. stale pouczać innych; moralizować;
3. szczepić młode pędy na roślinach o utrwalonych i pożądanych cechach hodowlanych


SJP.pl


mentorski

pouczający, moralizujący; kaznodziejski


SJP.pl


mentorstwo

bycie mentorem; cechy mentora


SJP.pl


mentos

cukierek marki Mentos


SJP.pl

Mentos – popularna marka cukierków (dropsów), produkowana przez firmę Perfetti Van Melle Corporation. Mentosy zostały po raz pierwszy wyprodukowane w latach 50. XX wieku w Holandii. Są małe, o owalnym i płaskim kształcie, z twardą otoczką i miękkim, słodkim nadzieniem. Sprzedawane w papierowych tubkach. Tradycyjne odmiany zawierają 14 mentosów, „Sour Mix” flavor – 11.

Wikipedia


mentownia

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) gwara. przestępcza: milicja

Wiktionary

Wymowa:

IPA: mɛ̃nˈtɔvʲɲa, AS: mẽntovʹńa

Wiktionary


mentyk

wierzchni narodowy ubiór węgierski, krótki płaszcz noszony w XVI-XVIII wieku na dolmanie; mente


SJP.pl

Mentyk (węg. mente) – szamerowana (zdobiona naszytymi pętlami) krótka kurtka podbita futrem, narodowy ubiór węgierski w XVI-XVIII wieku. Zakładana była na dolman (kurtkę mundurową). Powszechna w wojsku. Nosili ją huzarzy.

Wikipedia


mentzen

nazwisko


SJP.pl


menu

[czytaj: meNI]
1. spis potraw w restauracji, jadłospis
2. to, co składa się na jakiś posiłek
3. lista dostępnych opcji wyświetlanych na monitorze komputera


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) zestaw dań składających się na posiłek

 (1.2) karta z nazwami potraw oferowanych w restauracji

 (1.3) inform. zestawienie funkcji programu

Wiktionary

  • menu – jadłospis
  • menu telefonu komórkowego
    • SIMextra
  • menu programu komputerowego → patrz pasek menu
  • menu nawigacyjne strony internetowej
    • Menu Start w systemach operacyjnych Microsoft Windows → patrz menedżer aplikacji
    • menu główne – główny ekran jakiejś aplikacji, zazwyczaj gry
    • menu rozwijalne
    • menu kontekstowe (podręczne)
    • menu podrzędne (podmenu)
  • Menu – klawisz na klawiaturze komputerowej wywołujący menu kontekstowe dla aktualnie zaznaczonego obiektu
  • Menus – miejscowość i gmina we Francji
  • Menu – amerykańska czarna komedia z 2022 roku w reżyserii Marka Myloda

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Na dzisiejsze menu składa się grochówka i schabowy z kapustą oraz kompot śliwkowy.

 (1.2) Kelner podał menu; wybraliśmy buraczki z rzepą.

 (1.3) Na ekranie wyświetlone jest menu startowe.

Wiktionary

Powiązane:

frazeologia.

etymologia.

 (1.2) etym|franc|menu.

 (1.3) etym|ang|menu.

uwagi.

tłumaczenia.

* angielski: (1.2) menu; (1.3) menu

* arabski: (1.2) قائمة طعام

* bułgarski: (1.1) меню n.; (1.2) меню n.

* chiński standardowy: (1.2) 菜单 (càidān); (1.3) 菜单 (càidān)

* czeski: (1.1) menu n.; (1.2) menu n.; (1.3) menu n.

* dolnołużycki: (1.2) meni m.; (1.3) meni m.

* duński: (1.2) menu w., menukort n., spisekort n.; (1.3) menu w.

* esperanto: (1.2) menuo, manĝokarto, karto; (1.3) menuo

* francuski: (1.2) menu

* hiszpański: (1.2) menú m.; (1.3) menú m.

* interlingua: (1.2) menu

* japoński: (1.2) メニュー

* kataloński: (1.2) menú m., carta ż.

* łotewski: (1.2) ēdienkarte ż.

* niemiecki: (1) Menü n.; (1.2) Menü n., Speisekarte ż.

* nowogrecki: (1.2) μενού n.; (1.3) μενού n.

* portugalski: (1.1) menu m.; (1.2) ementa ż., brazport. cardápio m.

* rosyjski: (1.2) меню n.; (1.3) меню n.

* slovio: (1.2) menu (мену)

* słowacki: (1.1) menu n., jedálny lístok m.; (1.2) menu n.; (1.3) menu n.

* szwedzki: (1.2) meny w., matsedel w.

* włoski: (1.1) menu m.; (1.2) menu m.; (1.3) menu m.

źródła.

== menu (język afrykanerski.) ==

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik

 (1.1) menu

odmiana.

przykłady.

składnia.

kolokacje.

synonimy.

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.2) jadłospis, karta (dań)

Wiktionary


menuecik

zdrobnienie od: menuet


SJP.pl


menuet

[czytaj: menu-et] taniec starofrancuski, pełen wdzięku i wytworności, niezbyt żywy, tańczony w parach drobnymi kroczkami, rozpowszechniony w XVII-XVIII w.; też: muzyka do tego tańca


SJP.pl

Menuet (fr. menu pas – drobny krok) – francuski taniec ludowy, który stał się z czasem tańcem dworskim, w metrum 3/4 i tempie umiarkowanym. Tańczony był parami i składał się z kilku figur. Największą popularność zdobył na dworze Ludwika XIV.

Figury menueta: ukłon, podanie prawej ręki, podanie lewej ręki, podanie dwóch rąk, figura zet.

Wikipedia


menuetowy

przymiotnik od: menuet


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z menuetem

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. menuet mrz.

Wiktionary


menuhin

nazwisko


SJP.pl


menuki

metalowe amulety przy rękojeści samurajskiego miecza


SJP.pl


menzel

[czytaj: mencel] nazwisko czeskie


SJP.pl

Menzel – nazwisko niemieckie, śląskie. Jest podwójnym zdrobnieniem imienia Hermann.

  • Andreas Menzel (1815–1886) – niemiecki duchowny i teolog katolicki, profesor Liceum Hosianum w Braniewie i Uniwersytetu w Bonn
  • Jiří Menzel (1938–2020) – czeski reżyser, scenarzysta i aktor filmowy, laureat Oscara
  • Adolph Menzel (1815–1905) – niemiecki malarz i grafik, profesor berlińskiej Królewskiej Akademii Sztuki
  • Roderich Menzel (1907–1987) – tenisista reprezentujący Czechosłowację i Niemcy w Pucharze Davisa
  • Wolfgang Menzel (1798–1873) – niemiecki poeta, krytyk i historyk literatury. Autor m.in. historii literatury Literaturgeschichte

Wikipedia


menzula

przyrząd geodezyjny do pomiarów topograficznych


SJP.pl


menzura

1. miara długości kolumny drukarskiej
2. w szermierce: odstęp między dwoma przeciwnikami
3. miara czasu trwania jednego określonego dźwięku w stosunku do drugiego


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) muz. ogół relacji metrycznych pomiędzy dźwiękotwórczymi elementami instrumentów muzycznych

 (1.2) muz. proporcja czasów trwania różnych dźwięków

 (1.3) społ. tradycyjny rytuał, wywodzący się z pojedynku

 (1.4) sport. w szermierce: odstęp pomiędzy przeciwnikami

 (1.5) techn. chem. duża menzurka

Wiktionary

Menzura (od łac. mensura – „miara”, „wymiar”) – w instrumentologii, ogół relacji metrycznych pomiędzy dźwiękotwórczymi elementami instrumentów muzycznych.

W przypadku chordofonów szyjkowych pomiary menzury dotyczą głównie czynnej długości struny drgającej, czyli odległość między siodełkiem a mostkiem, a także odległości między dolną krawędzią płyty rezonansowej a górnym zagięciem otworu rezonansowego i między górną krawędzią płyty rezonansowej a podstawkiem.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Zmiany w menzurze należy przeprowadzić po zmianie rozmiaru strun.

 (1.3) Wywijają nieostrzonymi szpadami – trenują przed następną menzurą, podczas której należy zważać, by nikogo nie zranić.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. menzurka ż.

 przym. menzuralny, menzurkowy

Wiktionary


menzurka

szklane naczynie używane w laboratoriach do mierzenia objętości cieczy lub zanurzonych w niej ciał; cylinder miarowy


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) chem. lab. cylindryczne szklane naczynie z podziałką, służące do pomiaru objętości cieczy

Wiktionary

Cylinder miarowy, zwyczajowo menzurka – naczynie laboratoryjne przeznaczone do odmierzania określonej ilości cieczy. Ma kształt walca otwartego z jednej strony. Na jego ściance znajduje się precyzyjna podziałka objętości.

Tradycyjna menzurka jest zwykle wąska i wysoka (by zwiększyć precyzję pomiaru objętości) i ma plastikową lub szklaną stopkę (podstawkę) oraz wylew (dziobek). Niektóre rodzaje menzurek mają na otwartym końcu szlif, żeby można je zamykać korkiem lub bezpośrednio łączyć z innymi elementami aparatury. Z menzurek takich cieczy nie wylewa się bezpośrednio, lecz przelewa za pomocą cannuli.

Wikipedia

Powiązane:

 rzecz. menzura ż.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) cylinder miarowy

Wiktionary


mep

[czytaj: mep] skrót od: Mała encyklopedia powszechna


SJP.pl


mepiwakaina

organiczny związek chemiczny używany jako środek znieczulający


SJP.pl


meprobamat

lek o działaniu uspokajająco-nasennym


SJP.pl

Meprobamat – organiczny związek chemiczny z grupy karbaminianów alkanodioli, zsyntetyzowany w maju 1950 roku przez Bernarda Jana Ludwika i Franka Bergera. Wprowadzony do lecznictwa w maju 1955 roku, jako jeden z pierwszych leków przeciwlękowych. Pierwszym, najbardziej znanym preparatem handlowym był Miltown. Meprobamat po podaniu doustnym wykazuje działanie uspokajające i przeciwlękowe (dawki jednorazowe 0,2–0,4 g) oraz nasenne (dawki jednorazowe 0,4–0,8 g). Do czasu wprowadzenia benzodiazepin, które go stopniowo wyparły, był głównym przedstawicielem leków przeciwlękowych, szeroko stosowanym w lecznictwie psychiatrycznym. W porównaniu z benzodiazepinami meprobamat działa silniej nasennie, słabiej uspokajająco i przeciwlękowo. Wykazuje dużą toksyczność (niebezpieczeństwo niedokrwistości aplastycznej, agranulocytozy). Kumulując się w ustroju może prowadzić do zatruć. Powoduje częste i uciążliwe objawy uboczne, m.in. „zespół behawioralnej intoksykacji”. Obecnie lek ma znaczenie marginalne, na świecie stosowany rzadko, z tendencją wyraźnie spadkową.

Wikipedia


mer

urzędnik państwowy we Francji


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) adm. przewodniczący rady miejskiej lub gminy we Francji, sprawujący jednocześnie władzę wykonawczą;

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (2.1) chem. najprostszy powtarzający się fragment polimeru;

Wiktionary

Francja:

  • Mer – miasto

Inne:

  • mer – pojęcie chemiczne
  • mer – odpowiednik burmistrza lub prezydenta miasta (między innymi we Francji, Rosji, Gruzji i na Ukrainie)
  • MER – misja międzyplanetarna NASA

Zobacz też:

  • Meer
  • Mehr

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Z uzasadnionych przyczyn mer może być również odwołany dekretem rządu na wniosek ministra spraw wewnętrznych.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: mɛr, AS: mer

Wiktionary

Powiązane:

 (1.1) rzecz. merostwo n.; przym. merowski

Wiktionary

Synonimy:

antonimy.

hiperonimy.

 (1.1) urzędnik

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

 (1.1) rzecz. merostwo n.; przym. merowski

frazeologia.

etymologia.

 (1.1) etym|franc|maire.

 (2.1) etym|gr|μέρος.

uwagi.

tłumaczenia.

* francuski: (1.1) maire m./ż.

* ukraiński: (1.1) мер m.

źródła.

== mer (język arumuński.) ==

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) bot. jabłko

odmiana.

przykłady.

składnia.

kolokacje.

synonimy.

Wiktionary


merak

jedna z siedmiu gwiazd w gwiazdozbiorze Wielkiej Niedźwiedzicy, tworzących sylwetkę Wielkiego Wozu


SJP.pl

Merak (Beta Ursae Majoris, β UMa) – gwiazda w konstelacji Wielkiej Niedźwiedzicy. Wchodzi w skład asteryzmu Wielkiego Wozu. Jest oddalona o około 97 lat świetlnych od Słońca.

Wikipedia


merath

miasto w Indiach


SJP.pl


merc

potocznie: mercedes; merol


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy

 (1.1) pot. mot. samochód marki Mercedes

Wiktionary

Wymowa:

IPA: mɛrt͡s, AS: merc

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Mercedes m./ż., mercedes m.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) mercedes

Wiktionary


mercedariusz

członek zakonu Najświętszej Marii Panny Łaskawej, założonego w 1218 r. w Barcelonie przez św. Piotra Nolasco; mercedysta


SJP.pl

Zakon Najświętszej Marii Panny Łaskawej, skr. mercedariusze, mercedyści (łac. Ordo Beatae Mariae Virginis de Mercede lub Ordo de Mercede, O.de.M.) – zakon rycerski założony w Barcelonie w 1218 przez Piotra Nolasco i zaaprobowany przez króla Aragonii Jakuba 10 sierpnia tego roku. Zakon został zatwierdzony przez papieża Honoriusza III, a następnie zaaprobowany przez papieża Grzegorza IX w 1230, który też 17 stycznia 1235 ostatecznie go zatwierdził i nadał mu regułę augustiańską.

Wikipedia


mercedes

samochód marki Mercedes


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) imię|polski|ż.

 (1.2) astr. planetoida z głównego pasa asteroid oznaczona numerem 1136;

rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy, nazwa własna

 (2.1) mot. marka samochodu produkowanego przez Daimler-Benz i Daimler AG;

rzeczownik, rodzaj nijaki, nazwa własna

 (3.1) geogr. toponim, nazwa kilku miast w Argentynie, Urugwaju i USA

Wiktionary

  • Mercedes – imię hiszpańskie
  • Mercedes-Benz – marka samochodu
  • Mercedes – miasto w Argentynie, w prowincji Buenos Aires
  • Mercedes – miasto w Argentynie, w prowincji Corrientes
  • Mercedes – miasto w Urugwaju, stolica departamentu i port nad rzeką Río Negro
  • Mercedes – miasto w Stanach Zjednoczonych, w stanie Teksas, w hrabstwie Hidalgo
  • Mercedes – miasto w Kostaryce; w prowincji Heredia
  • Mercedes – miasto i gmina w Brazylii, w stanie Parana
  • Villa Mercedes – miasto w Argentynie, w prowincji San Luis
  • (1136) Mercedes – planetoida
  • Mercedes (Mercedes AMG Petronas Formula One Team) – zespół startujący w Formule 1
  • Mercedes AMG High Performance Powertrains – firma inżynierii mechanicznej projektująca i budująca silniki dla Formuły 1
  • Mercedes – księżna Asturii i następczyni tronu Hiszpanii

Wikipedia

Wymowa:

IPA: mɛrˈt͡sɛdɛs, AS: mercedes

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. merc mzw.

Wiktionary


mercedes-benz

marka samochodów i firma


SJP.pl

Mercedes-Benz – marka samochodów należąca do koncernu Mercedes-Benz Group AG, produkującego samochody osobowe i dostawcze. Licencję na korzystanie z marki posiada również przedsiębiorstwo Daimler Truck AG, które produkuje pod nią samochody ciężarowe oraz autobusy. Marka powstała w 1926 roku.

Wikipedia


mercedesy

odmiana róż


SJP.pl


mercedysta

członek zakonu Najświętszej Marii Panny Łaskawej; mercedariusz


SJP.pl


mercer

Biografie

  • Major generał Malcolm Mercer – kanadyjski wojskowy, adwokat
  • Mercer Cook – afroamerykański dyplomata
  • Mercer – francuski DJ i producent muzyczny
  • Christopher Mercer – brytyjski DJ i producent muzyczny znany jako Rusko

Wikipedia


merceryzacja

działanie roztworem ługu sodowego na włókna lub tkaniny bawełniane w celu nadania im pięknego jedwabnego połysku, trwałości i miękkości


SJP.pl

Merceryzacja – poddawanie przędzy lub tkanin bawełnianych działaniu roztworu wodorotlenku sodu (ługu sodowego). Włókno bawełniane zostaje pozbawione matowego naskórka.

W procesie merceryzacji przędza bawełniana jednocześnie jest rozciągana, uzyskuje się włókna o przekroju okrągłym.
Dzięki temu zabiegowi tkanina:

  • nabiera połysku
  • jest bardziej wytrzymała
  • łatwiej poddaje się farbowaniu (np. bawełnę można zafarbować na żywe, intensywne kolory)
  • jest bardziej elastyczna
  • można ją mocniej skręcić.

Wikipedia


merceryzarka

maszyna włókiennicza do merceryzacji


SJP.pl


merceryzować

poddawać włókna lub tkaniny bawełniane działaniu ługu sodowego w celu nadania im połysku, trwałości i miękkości; wykurczać


SJP.pl


merceryzowanie

działanie roztworem ługu sodowego na włókna lub tkaniny bawełniane w celu nadania im połysku, trwałości i miękkości; merceryzacja


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|merceryzować.

Wiktionary

Powiązane:

 czas. merceryzować

Wiktionary


merceryzowany

poddawać włókna lub tkaniny bawełniane działaniu ługu sodowego w celu nadania im połysku, trwałości i miękkości; wykurczać


SJP.pl


mercha

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) stpol. nierządnica

Wiktionary


merchandiser

[czytaj: merczenDAJzer] osoba zajmująca się w firmie sprzedażą towarów lub usług oraz ich promocją


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męski

 (1.1) mężczyzna, który w firmie zajmuje się zbytem towarów i ich promocją

Wiktionary

Merchandiser – pracownik zajmujący się merchandisingiem. Reprezentuje dostawcę towarów w miejscu ich sprzedaży dbając o to, aby warunki ekspozycji stymulowały wielkość sprzedaży. Powinien zatem znać i rozumieć mechanizmy, które towarzyszą zakupowi i umieć je wykorzystać. Powinien posiadać też umiejętności negocjacyjne, aby pogodzić interesy swojego pracodawcy i właściciela sklepu czy hurtowni pozostającego pod presją innych dostawców oraz klientów.

Wikipedia

Powiązane:

 rzecz. merchandising m.

 przym. merchandisingowy

Wiktionary


merchandiserka

merchandiser [czytaj: merczenDAJzerka]


SJP.pl


merchandising

[czytaj: merczendajz-ing] merczendajzing;
1. wywieranie wpływu na zachowanie klientów za pomocą odpowiedniej prezentacji sklepu i towarów w celu zwiększenia sprzedaży;
2. różnego typu gadżety sprzedawane lub rozdawane w celu promowania danego dzieła


SJP.pl

Merchandising – działalność marketingowa, której istotę stanowi stosowanie znaków towarowych, postaci, przedstawień, wizerunków i symboli kojarzonych przez odbiorców z jednym produktem – najczęściej serialem telewizyjnym lub filmem – w celu poprawy efektów sprzedaży innego produktu, adresowanego do szerokich rzesz konsumentów, a oferowanego z zasady w sprzedaży detalicznej. Najczęściej wykorzystuje się w takich przypadkach postacie i symbolikę występującą w filmach dla dzieci i młodzieży, ale również postacie, wizerunki, rekwizyty i symbole związane z takimi produkcjami telewizyjnymi dla dorosłych jak telenowele, seriale, show, teleturnieje, relacje sportowe etc.

Wikipedia


merchandisingowy

[czytaj: merczenDAJz-ingowy] związany z działaniami mającymi na celu sprzedaż towarów lub usług


SJP.pl


mercier

Mercier – miasto w Kanadzie, w prowincji Quebec.

Wikipedia


mercja

wczesnośredniowieczne królestwo anglosaskie


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) hist. średniowieczne królestwo anglosaskie istniejące w środkowej Anglii w latach 527–918;

Wiktionary

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Od połowy VIII wieku do początków IX wieku Mercja była państwem-hegemonem heptarchii.

 (1.1) W 745 lub 746 r. św. Bonifacy napisał do anglosaskiego króla Mercji, Aethelbalda, list, w którym surowo piętnował pozamałżeńskie stosunki seksualne adresata.

Wiktionary

Powiązane:

 przym. mercyjski

Wiktionary


mercosur

Mercosur (hiszp. Mercado Común del Sur – Wspólny Rynek Południa), czasem nazywany także Mercosul (port. „Mercado Comum do Sul”) – międzynarodowa organizacja gospodarcza powołana w roku 1991 traktatem z Asunción (Paragwaj).

Wikipedia


mercury

[czytaj: merkjuri] nazwisko, np. Freddie Mercury (właściwie Farrokh Bulsara, 1946-1991), brytyjski muzyk rockowy, wokalista zespołu Queen


SJP.pl

  • Mercury – dawna amerykańska marka samochodów należąca do koncernu Ford Motor Company
  • Mercury – wyspa w Namibii
  • Mercury – archipelag wysp w Nowej Zelandii
  • Mercury – miejscowość we Francji
  • Program Mercury – amerykański program załogowych lotów kosmicznych
  • Mercury – czasopismo naukowe wydawane przez Towarzystwo Astronomiczne Pacyfiku
  • Freddie Mercury – lider grupy Queen
  • Mercury Prize – nagroda muzyczna
  • Mercury Records – wytwórnia płytowa
  • Mercury – seria amerykańskich wojskowych sztucznych satelitów
  • Mercury - Act 1 – piąty studyjny album amerykańskiej grupy Imagine Dragons

Wikipedia


mercz

potocznie: merchandiser - osoba zajmująca się w firmie sprzedażą towarów lub usług oraz ich promocją


SJP.pl


merczendajzing

[czytaj: merczendajz-ing] merchandising;
1. wywieranie wpływu na zachowanie klientów za pomocą odpowiedniej prezentacji sklepu i towarów w celu zwiększenia sprzedaży;
2. różnego typu gadżety sprzedawane lub rozdawane w celu promowania danego dzieła


SJP.pl


merczyński

nazwisko


SJP.pl


merda

o np. psach: machać ogonem


SJP.pl


merdać

o np. psach: machać ogonem


SJP.pl

czasownik nieprzechodni niedokonany (dk. merdnąć)

 (1.1) o psie: machać ogonem najczęściej z radości

czasownik przechodni niedokonany (dk. brak)

 (2.1) slang. mylić

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Pies na widok swojego pana merdał ogonem i szczekał.

 (2.1) Coś merdasz, koleś – my sprzedajemy, a nie skupujemy.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈmɛrdat͡ɕ, AS: merdać

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. merdanie n., zamerdanie n., pomerdanie n., myrdanie n., pomyrdanie n., merdacz m., merdnięcie n., myrdnięcie n.

 czas. merdnąć dk., zamerdać dk., pomerdać dk., myrdnąć dk., myrdać ndk., pomyrdać dk.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) machać ogonem, kręcić ogonem, góry|myrdać.

 (2.1) myrdać

Wiktionary


merdanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|merdać.

 (1.2) o psie: machanie ogonem najczęściej z radości

Wiktionary

Przykłady

 (1.2) Pies merdaniem ogona przywitał swoją panią.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: mɛrˈdãɲɛ, AS: merdãńe

Wiktionary

Powiązane:

 czas. merdać, merdnąć

 rzecz. merdnięcie n., pomerdanie n.

Wiktionary


merdnąć

czasownik nieprzechodni dokonany (ndk. merdać)

 (1.1) o psie poruszyć ogonem

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Bunia, zaledwie merdnąwszy, poczłapała do budy.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. merdanie n., merdnięcie n.

 czas. merdać ndk., zamerdać dk.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) zamerdać

Wiktionary


merdnięcie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) machnięcie ogonem

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Na pogłaskanie po głowie suczka odpowiedziała zaledwie merdnięciem ogona.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. merdanie n., zamerdanie n.

 czas. merdać, merdnąć dk., zamerdać dk.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) zamerdanie

Wiktionary


merecedes

obce imię żeńskie


SJP.pl


meredith

[czytaj: MEredit]
1. obce imię żeńskie;
2. nazwisko


SJP.pl

Meredith – imię pochodzenia walijskiego, początkowo męskie, od imienia Maredudd – "wielki pan"; w XX wieku używane również jako imię żeńskie. Występuje też jako nazwisko.

W języku walijskim przyjmuje formy "Maredudd" bądź "Meredydd".

Wikipedia


merenga

przekładane kremem lub konfiturami ciastko z białka ubitego na pianę i syropu; merynga


SJP.pl


merengue

[czytaj: merenge] latynoski taniec towarzyski, narodowa muzyka i taniec Dominikany


SJP.pl

Merengue – rodzaj żywej, radosnej muzyki i tańca, który ma swoje korzenie w Dominikanie, na Morzu Karaibskim. W dosłownym tłumaczeniu z języka hiszpańskiego merengue znaczy „beza”. Muzykę wykreował w latach 20. XX wieku Ñico Lora, a wypromował Rafael Leónidas Trujillo, prezydent Dominikany w latach 30. XX wieku, kiedy to merengue stał się narodową muzyką i narodowym tańcem.

Wikipedia


mereolog

specjalista w dziedzinie mereologii


SJP.pl


mereologia

logiczna teoria stosunku części do całości


SJP.pl

Mereologia jest to trzeci z tzw. systemów Leśniewskiego (obok prototetyki i ontologii), dla którego prototetyka i ontologia są systemami wcześniejszymi. Teoria ta została stworzona, aby rozwiązać problem antynomii znalezionych w teorii mnogości i dać wyraz nominalistycznym intuicjom Leśniewskiego.

Wikipedia


mereżka

rodzaj haftu ażurowego


SJP.pl

Mereżka – technika haftu ażurowego, polegająca na tym, że wysnuwa się nitki z tkaniny zawsze w jednym kierunku.

Przed wycięciem nitek należy dokładnie obrębić brzegi z obu stron okrętką. Brzegi mereżki, gdzie nitki nie będą wycinane, obszywa się różnymi ściegami powodującymi podzielenie nitek na pęczki.Ściegi używane do obrzucania brzegów mereżki to: ażurek ściągany, piłeczka, ścieg obrębkowy.

Wikipedia


mereżkarski

służący do wykonywania mereżki, dotyczący mereżkowania


SJP.pl


mereżkowski

nazwisko


SJP.pl


mereżkowy

przymiotnik od: mereżka


SJP.pl


merga

pikantny sos paprykowy spożywany w kuchni arabskiej


SJP.pl

38 Bootis (38 Boo, Merga) – gwiazda w gwiazdozbiorze Wolarza. Znajduje się około 160 lat świetlnych od Ziemi.

Wikipedia


mérida

1. miasto w Meksyku;
2. miasto w Hiszpanii;
3. miasto w Wenezueli;
4. stan w Wenezueli


SJP.pl

  • Mérida – miasto w Hiszpanii
  • Mérida – miasto w Wenezueli
  • Mérida – miasto w Meksyku
  • Mérida – stan w Wenezueli
  • Cordillera de Mérida – góry w Ameryce Południowej
  • Fran Mérida – piłkarz Arsenalu
  • Merida – producent rowerów
  • Mérida FC – meksykański klub piłkarski
  • T-55AM Merida – zmodernizowana wersja czołgu T-55A

Wikipedia


meridian

umowna linia na powierzchni Ziemi łącząca bieguny północny i południowy; południk


SJP.pl

Miejscowości w Stanach Zjednoczonych

  • Meridian – jednostka osadnicza w stanie Kalifornia, w hrabstwie Sutter
  • Meridian – obszar niemunicypalny w stanie Kalifornia, w hrabstwie Kern
  • Meridian – jednostka osadnicza w stanie Kolorado, w hrabstwie Douglas
  • Meridian – miasto w stanie Idaho, w hrabstwie Ada
  • Meridian – miasto w stanie Missisipi, w hrabstwie Lauderdale
  • Meridian – wieś w stanie Nowy Jork, w hrabstwie Cayuga
  • Meridian – miejscowość w stanie Oklahoma, w hrabstwie Logan
  • Meridian – jednostka osadnicza w stanie Oklahoma, w hrabstwie Stephens
  • Meridian – jednostka osadnicza w stanie Pensylwania, w hrabstwie Butler
  • Meridian – miasto w stanie Teksas, w hrabstwie Bosque

Wikipedia


meridiana

dawny przyrząd astronomiczny służący do pomiaru wysokości Słońca na niebie i ustalania momentu górowania Słońca; linia południkowa


SJP.pl

  • alfa Coronae Australis (Meridiana) – najjaśniejsza gwiazda w gwiazdozbiorze Korony Południowej
  • Linia południkowa (meridiana) – dawny instrument astronomiczny
  • Meridiana Fly – linia lotnicza

Wikipedia


meridzki

Mérida


SJP.pl

Patrz:

Mérida

mérimée

[czytaj: meriME] nazwisko


SJP.pl


merino

wysokogatunkowa wełna z runa merynosów


SJP.pl

Merino – miasto w Stanach Zjednoczonych, w stanie Kolorado, w hrabstwie Logan.

Wikipedia


meritum

właściwa, najistotniejsza część sprawy; sedno


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) główna treść, istota sprawy

Wiktionary

  • meritum – główna treść, istota sprawy, sedno sprawy
  • komputer Meritum – seria ośmiobitowych komputerów produkowanych przez Mera-Elzab w Zabrzu
  • Meritum Bank ICB – bank komercyjny z siedzibą w Gdańsku
  • Meritum – album warszawskiej grupy hip-hopowej Zipera

Wikipedia

Wymowa:

IPA: mɛˈrʲitũm, AS: merʹitũm

Wiktionary

Powiązane:

 przym. merytoryczny

 rzecz. merytoryka ż.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) sedno sprawy

Wiktionary


meriva

samochód typu Opel Meriva


SJP.pl


merk

znak używany dawniej przez rzemieślników w celu oznaczenia własnych wyrobów


SJP.pl

Merki – znaki rodowe używane przez kaszubskich rybaków.

Nazwa wywodzi się prawdopodobnie od przekształconego słowa gmerk, oznaczającego mieszczański lub chłopski znak rodowy. Merki znane były już w XVIII w., ale mogły być używane też wcześniej. Miały zwykle kształt prostych znaków linearnych, łatwych do wycięcia lub wypalenia w drewnie, przypominają niekiedy znaki runiczne co bywa powodem spekulacji na temat ich pochodzenia. Służyły zwykle do oznaczania sprzętu rybackiego, łodzi i domostw. Niektóre merki należące do różnych gałęzi wielkich rodów kaszubskich wykazują cechy podobieństwa, co może wskazywać na podobne procesy ich kształtowania jak w przypadku powstawania odmian herbowych.Używane były powszechnie jeszcze w poł. XX w., później rzadziej. Obecnie zauważa się wzrost zainteresowania merkami, związany prawdopodobnie z renesansem tradycji i folkloru kaszubskiego.

Wikipedia


merkantyliczny

przymiotnik od: merkantylizm


SJP.pl


merkantylista

zwolennik merkantylizmu


SJP.pl


merkantylistka

merkantylista


SJP.pl

Patrz:

merkantylista

merkantylistyczny

związany z merkantylizmem


SJP.pl


merkantylizacja

nastawienie wyłącznie na osiąganie zysku, bogacenie się


SJP.pl


merkantylizm

wczesnokapitalistyczna doktryna ekonomiczna upatrująca bogactwa kraju w nieekwiwalentnej wymianie międzynarodowej, postulująca monopol handlu z własnymi koloniami i wysokie cła na wwóz towarów przetworzonych


SJP.pl

Merkantylizm, ustrój merkantylny – system poglądów ekonomiczno-politycznych, który pojawił się we wczesnym okresie nowożytności, wywodzący się z bulionizmu – teorii mówiącej, że posiadanie metali szlachetnych w kraju równa się jego bogactwu.

Wikipedia


merkantylizować

1. poddawać coś komercjalizacji, umasowieniu;
2. kupczyć rzeczami nie na sprzedaż


SJP.pl


merkantylizowanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|merkantylizować.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. merkantylizacja ż., merkantylizm m., merkantylność ż., merkantylista m.

 czas. merkantylizować ndk.

 przym. merkantylny, merkantylistyczny

 przysł. merkantylnie, merkantylistycznie

Wiktionary


merkantylność

merkantylny


SJP.pl

Patrz:

merkantylny

merkantylny

taki, który jest nastawiony na zysk, na uzyskanie korzyści materialnych; handlowy, kupiecki


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) nastawiony wyłącznie na korzyści ekonomiczne

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌmɛrkãnˈtɨlnɨ, AS: merkãntylny

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. merkantylizm m., merkantylizacja ż., merkantylizowanie n.

 przysł. merkantylnie

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) komercyjny

Wiktionary


merkaptan

związek organiczny, analogiczny do alkoholu, w którym tlen zastąpiony jest siarką; tioalkohol


SJP.pl

Tiole, tioalkohole (ze starogreckiego: θεῖον (theion) = siarka; dawniej merkaptany; z łac. mercurium captans = wiążący rtęć) – grupa organicznych związków chemicznych, odpowiedników alkoholi, w których atom tlenu grupy hydroksylowej został zastąpiony atomem siarki. Do tioli należą między innymi:

  • cysteina
  • koenzym A
  • β-merkaptoetanol (HO−CH2CH2−SH) oraz ditiotreitol, stosowane jako reduktory mostków dwusiarczkowych.

Wikipedia


merkaptany

związek organiczny, analogiczny do alkoholu, w którym tlen zastąpiony jest siarką; tioalkohol


SJP.pl

Tiole, tioalkohole (ze starogreckiego: θεῖον (theion) = siarka; dawniej merkaptany; z łac. mercurium captans = wiążący rtęć) – grupa organicznych związków chemicznych, odpowiedników alkoholi, w których atom tlenu grupy hydroksylowej został zastąpiony atomem siarki. Do tioli należą między innymi:

  • cysteina
  • koenzym A
  • β-merkaptoetanol (HO−CH2CH2−SH) oraz ditiotreitol, stosowane jako reduktory mostków dwusiarczkowych.

Wikipedia


merkaptopuryna

lek przeciwnowotworowy


SJP.pl

Merkaptopuryna – lek przeciwnowotworowy i immunosupresyjny stosowany w leczeniu niektórych białaczek i chorób autoimmunologicznych.

Wikipedia


merkator

flamandzki matematyk i kartograf (1512-1594)


SJP.pl

Gerard Merkator, właśc. Gerhard Kremer (łac. Gerardus Mercator; ur. 5 marca 1512 w Rupelmonde, Flandria, zm. 2 grudnia 1594 w Duisburgu, Jülich-Kleve-Berg) – flamandzki matematyk i geograf, prekursor współczesnej kartografii. Autor odwzorowania walcowego wiernokątnego, znanego jako odwzorowanie Merkatora.

Wikipedia


merkel

nazwisko


SJP.pl

Osoby noszące nazwisko Merkel:

  • Alexander Merkel (ur. 1992) – niemiecki piłkarz kazachskiego pochodzenia
  • Angela Merkel (ur. 1954) – kanclerz federalna Niemiec
  • Fred Merkel (ur. 1962) – amerykański motocyklista
  • Friedrich Sigmund Merkel (1845–1919) – niemiecki lekarz anatom i patolog
  • Gustav Merkel (1827–1885) – niemiecki kompozytor i organista
  • Jacek Merkel – polski polityk
  • Janusz Merkel (ur. 1953) – polski artysta malarz
  • Maximilian Merkel (1918–2006) – austriacki piłkarz i trener
  • Una Merkel (1903–1986) − amerykańska aktorka

Wikipedia


merkelowie

nazwisko


SJP.pl


merkia

rodzaj mszaków z rodziny pallawiciniowatych


SJP.pl


merklowie

nazwisko


SJP.pl


merkurialny

dawniej: rtęciowy


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) daw. chem. rtęciowy

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. merkuriusz mrz., merkuriał m., Merkury m., Merkurianin mos., Merkurianka ż.

Wiktionary


merkurianin

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) sf. hipotetyczny mieszkaniec Merkurego

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌmɛrkurʲˈjä̃ɲĩn, AS: merkurʹi ̯ä̃ńĩn

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Merkury mos./mzw., Merkuria ż., Merkuralia nmos., merkuriusz mrz., merkurialność ż.

:: fż. Merkurianka ż.

 przym. merkuriański, merkurialny, Merkurowy

Wiktionary


merkurianka

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) sf. hipotetyczna mieszkanka Merkurego

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌmɛrkurʲˈjãnka, AS: merkurʹi ̯ãnka

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Merkury mos./mzw., Merkuria ż., Merkuralia nmos., merkuriusz mrz., merkurialność ż.

:: fm. Merkurianin mos.

 przym. merkuriański, merkurialny, Merkurowy

Wiktionary


merkuriański

przymiotnik od: Merkury (planeta)


SJP.pl


merkuriusz

dawniej: rtęć


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) daw. chem. rtęć

Wiktionary

Jan II (wł. Merkuriusz ur. w Rzymie, zm. 8 maja 535 tamże) – 56. papież w okresie od 2 stycznia 533 do 8 maja 535.

Wikipedia

Powiązane:

 przym. merkurialny

 rzecz. Merkury mzw./mos., Merkurianin mos., Merkurianka ż.

Wiktionary


merkurometria

metoda chemicznej analizy objętościowej, polegająca na dodawaniu mianowanego roztworu azotanu rtęci do roztworu substancji badanej w celu jej ilościowego oznaczenia; merkurymetria


SJP.pl


merkury

1. w mitologii rzymskiej: bóg handlu;
2. pierwsza według oddalenia od Słońca planeta Układu Słonecznego


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy, nazwa własna

 (1.1) mitrzym. bóg handlu, zysku, kupiectwa, złodziei oraz celników, utożsamiany z greckim Hermesem;

 (1.2) imię|polski|m.;

rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy, nazwa własna

 (2.1) astr. pierwsza według oddalenia od Słońca i najmniejsza planeta Układu Słonecznego, widoczna gołym okiem;

Wiktionary

Merkury – najmniejsza i najbliższa Słońca planeta Układu Słonecznego. Jako planeta dolna znajduje się dla ziemskiego obserwatora zawsze blisko Słońca, dlatego jest trudna do obserwacji. Mimo to należy do planet widocznych gołym okiem i była znana już w starożytności. Merkurego dojrzeć można jedynie tuż przed wschodem lub tuż po zachodzie Słońca.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Atrybutami Merkurego były: skrzydlate sandały, skrzydlaty kapelusz, kaduceusz i sakiewka.

 (1.2) Mam na imię Merkury i jestem handlowcem.

 (2.1) Merkury i Wenus nie mają księżyców.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: mɛrˈkurɨ, AS: merkury

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Merkurianin mos., Merkurianka ż., Merkuralia nmos., merkuriusz mrz., merkurialność ż.

:: fż. Merkuria ż.

 przym. Merkurowy, merkuriański, merkurialny

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) Hermes

 (2.1) symbol.

Wiktionary


merkurymetria

metoda chemicznej analizy objętościowej, polegająca na dodawaniu mianowanego roztworu azotanu rtęci do roztworu substancji badanej w celu jej ilościowego oznaczenia; merkurometria


SJP.pl


merla

cienka, rzadka tkanina bawełniana; marla


SJP.pl

Merla, marla (obie nazwy od francuskiego miasta Marly), gaza introligatorska – używany między innymi w introligatorstwie gruby gumowany muślin, czyli rzadko tkana tkanina bawełniana o splocie płóciennym, silnie klejona. Może być surowa lub bielona.

Wikipedia


merlan

ryba z rodziny dorszowatych; witlinek


SJP.pl


merle

cienka, rzadka tkanina bawełniana; marla


SJP.pl

Francja:

  • Merle-Leignec – gmina

Osoby:

  • Antoine Merle – francuski zapaśnik
  • Carole Merle – francuska narciarka alpejska
  • Robert Merle – francuski pisarz
  • Zofia Merle – polska aktorka

Inne:

  • Merle – francuskie imię męsko-żeńskie

Zobacz też:

  • Blue-merle
  • Meerle
  • Pech Merle

Wikipedia


merlin

1. legendarny czarodziej, pieśniarz i opiekun króla Artura;
2. krój czcionki


SJP.pl

Merlin – jeden z bohaterów legend arturiańskich. Wielki czarodziej. Przyjmuje się, że postać tę wymyślił Geoffrey z Monmouth, przy czym pierwowzorem Merlina był walijski wieszcz i bard – Myrddin. Latynizując to imię, Geoffrey wymyśla formę Merlinus, choć prawidłowa byłaby raczej "Merdinus". Ta ostatnia jednak zbyt mocno kojarzyłoby się ze słowem merda, które w języku łacińskim i w językach romańskich jest ordynarne. W najbardziej rozpowszechnionej wersji legendy, Merlin był synem inkuba i śmiertelnej kobiety (kambionem) – szatan spłodził go, by czynił zło na świecie, lecz Merlin został ochrzczony i wykorzystał odziedziczoną szatańską moc do czynienia dobra. Według innej wersji, Merlin był stworzony przez Mab – królową magii – lecz urodziła go kobieta, która potem zmarła.

Wikipedia


merlon

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) archit. hist. ząb w blankach

Wiktionary

Blanki (krenelaż) – element architektoniczny w postaci zwieńczenia murów obronnych i baszt tzw. zębami – merlonami, pomiędzy którymi znajduje się wolna przestrzeń (tzw. miedza), co miało ułatwić obronę w czasie oblężenia. Blanki stanowiły przedpiersie wieńczące mur, jednocześnie chroniąc biegnący za nimi chodnik strzelecki. W czasie walk w prześwitach pomiędzy zębami byli rozlokowani łucznicy.

Wikipedia


merlot

[czytaj: merLO] gatunek czerwonego wina


SJP.pl

Merlot – czerwony szczep winorośli wywodzący się prawdopodobnie z rejonu Bordeaux, skąd pochodzi pierwsza wzmianka z końca XVIII wieku i powszechnie tam uprawiany. Merlot jest spotykany w niemal wszystkich krajach winiarskich na świecie. Jest jednocześnie najczęściej uprawianą odmianą winorośli we Francji (115 746 ha winnic w 2009, co stanowi około połowę światowej produkcji).

Wikipedia


merlowy

przymiotnik od: merla


SJP.pl


merofit

liściowy segment łodyżki gametofitu mchów


SJP.pl


merogonia

typ rozwoju zarodkowego u morszczynu


SJP.pl


merokrynowy

wydzielanie merokrynowe - rodzaj wydzielania zewnątrzkomórkowego polegające na dyfuzji cząsteczek substancji przez błonę komórkową na zewnątrz bez niszczenia samej komórki


SJP.pl


meroksen

minerał, odmiana biotytu zasobna w magnez


SJP.pl


merol

potocznie: mercedes; merc


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męski

 (1.1) środ. mot. samochód marki Mercedes

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈmɛrɔl, AS: merol

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. merchol

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) mesio, meś

Wiktionary


meromiozyna

jedna z dwóch części (czyli meromiozyna ciężka lub meromiozyna lekka), na które rozpada się miozyna pod wpływem działania enzymów proteolitycznych


SJP.pl


meromorficzny

w matematyce: funkcje meromorficzne - klasa funkcji analitycznych


SJP.pl


merona

cięte, półmatowe włókno wiskozowe


SJP.pl


meronim

wyraz oznaczający część całości, np. wagon w odniesieniu do wyrazu pociąg


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) jęz. wyraz oznaczający część pewnej całości, np. „dywizja” w stosunku do słowa „armia”;

Wiktionary

Meronim (z gr. μέρος – część, όνομα – imię) – wyraz oznaczający część pewnej całości, np. wagon w stosunku do wyrazu pociąg czy konar w stosunku do wyrazu drzewo. Pojęciem przeciwstawnym wobec meronimu jest holonim. Dwa lub więcej meronimy tego samego holonimu pozostają ze sobą w stosunku komeronimii (są komeronimami).

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Palec jest meronimem ręki.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: mɛˈrɔ̃ɲĩm, AS: merõńĩm

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. meronimia ż.

 przym. meronimiczny

Wiktionary


meroplankton

organizmy planktoniczne przebywające w toni wodnej sezonowo, tylko podczas niektórych stadiów larwalnych lub młodocianych


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) biol. ekol. organizmy wchodzące w skład planktonu tylko w stanie młodocianym lub larwalnym;

Wiktionary

Meroplankton (hemiplankton) – organizmy wchodzące w skład planktonu tylko podczas niektórych stadiów rozwojowych (młodocianych lub larwalnych).

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Organizmy odbywające cały cykl życia jako planktony to holoplankton, podczas gdy organizmy, które w planktonie występują tylko przez niektóre stadia rozwojowe to meroplankton.

Wiktionary

Powiązane:

 przym. meroplanktoniczny

Wiktionary


meroplanktoniczny

przymiotnik relacyjny

 (1.1) biol. ekol. związany z meroplanktonem, dotyczący meroplanktonu

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Rozwój zarodkowy trwa kilkadziesiąt dni – dłużej lub krócej, w zależności od temperatury wody, prawdopodobnie również kilkadziesiąt dni trwa stadium paralarwy, czyli meroplanktonicznego osobnika młodocianego nieco tylko odmiennego od dorosłego (przeobrażenie niezupełne).

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. meroplankton mrz.

Wiktionary


merostwo

1. urząd, godność mera (urzędnika państwowego we Francji);
2. biuro mera;
3. budynek, w którym znajduje się biuro mera;
4. okręg administrowany przez mera


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) adm. urząd, godność mera

 (1.2) siedziba mera

 (1.3) adm. okręg podległy merowi

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy, liczba mnoga

 (2.1) mer z małżonką

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Za poprzedniego merostwa zlikwidowano budki telefoniczne.

 (1.2) Możesz zaparkować przed budynkiem merostwa.

 (1.3) W sąsiednim merostwie zniesiono ten rodzaj opłaty.

 (2.1) Prawą lożę rezerwujemy zawsze dla merostwa, którzy lubią nasze sztuki.

Wiktionary

Powiązane:

 przym. merowski

 rzecz. mer mos.

Wiktionary


merowing

przedstawiciel dynastii frankijskiej


SJP.pl

Merowingowie – dynastia panująca w państwie frankijskim w latach 481–751, wywodząca się od władcy Franków salickich Merowecha (Meroweusza). W połowie VIII wieku na tronie Franków zastąpili ich Karolingowie.

Wikipedia


merowingowie

dynastia w państwie Franków


SJP.pl

Merowingowie – dynastia panująca w państwie frankijskim w latach 481–751, wywodząca się od władcy Franków salickich Merowecha (Meroweusza). W połowie VIII wieku na tronie Franków zastąpili ich Karolingowie.

Wikipedia


merowiński

dotyczący Merowingów


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) związany z Merowingami, dotyczący Merowingów

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) […] stosunki demograficzne w merowińskiej Austrazji różniły się od stosunków panujących w królestwach Wizygotów i Burgundów.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌmɛrɔˈvʲĩj̃sʲci, AS: merovʹĩĩ ̯sʹḱi

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Merowing

Wiktionary


merowski

dotyczący mera, należący do mera, właściwy merowi


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) odnoszący się do mera, związany z merem

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Ta odpowiedzialność spoczywa na urzędzie merowskim.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. mer mos., merostwo n.

Wiktionary


merrill

Miejscowości w USA:

  • Merrill – miasto w stanie Iowa, w hrabstwie Plymouth
  • Merrill – miasto w stanie Maine, w hrabstwie Aroostook
  • Merrill – wieś w stanie Michigan, w hrabstwie Saginaw
  • Merrill – miasto w stanie Oregon, w hrabstwie Klamath
  • Merrill – miasto w stanie Wisconsin, w hrabstwie Lincoln
  • Merrill – miejscowość w stanie Wisconsin, w hrabstwie Lincoln

Wikipedia


merseburg

[czytaj: mer-zeburk] miasto w Niemczech


SJP.pl

Merseburg (górnołuż. Mjezybor, pol. hist. Międzybórz, cz. Meziboř) – miasto powiatowe w Niemczech, w kraju związkowym Saksonia-Anhalt, siedziba powiatu Saale. Miasto leży na przedgórzu gór Harzu u ujścia rzeki Geisel do Soławy. Liczy ok. 33,4 tys. mieszkańców.

W mieście jest stacja kolejowa Merseburg.

Wikipedia


merseburski

przymiotnik od: Merseburg


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z Merseburgiem, dotyczący Merseburga, pochodzący z Merseburga

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Merseburg mrz.

Wiktionary


merseyside

Merseyside – hrabstwo ceremonialne i metropolitalne w północno-zachodniej Anglii, w regionie North West England, położone nad Zatoką Liverpoolską i estuarium rzeki Mersey, obejmujące aglomerację miasta Liverpool. Hrabstwo utworzone zostało w 1974 roku na pograniczu historycznych hrabstw Lancashire i Cheshire.

Wikipedia


merta

nazwisko


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) gw-pl|Śląsk Cieszyński. bot. mirt

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) gw-pl|Śląsk Cieszyński|mierta, myrta.

Wiktionary


merton

  • Merton – gmina (borough) Londynu
  • Merton – dzielnica Londynu, w granicach powyższej gminy
  • Merton – wieś w Anglii, w hrabstwie Devon
  • Merton – wieś w Anglii, w hrabstwie Norfolk
  • Merton – wieś w Anglii, w hrabstwie Oxfordshire

Wikipedia


meru

jednostka podstawowa makrocząsteczki otrzymanej przez polimeryzację


SJP.pl

  • Meru – góra w centrum świata w mitologii hinduistycznej
  • Meru – skrócona nazwa góry Sumeru
  • Meru – wulkan w Tanzanii
  • Meru – miasto w Kenii
  • Meru – hrabstwo w Kenii
  • Meru – grupa etniczna w Kenii
  • Méru – miasto w departamencie Oise, Francja
  • Diecezja Meru – rzymskokatolicka diecezja ze stolicą w Meru, w Kenii
  • Język meru – język z rodziny bantu, używany w Kenii i Tanzanii

Wikipedia


merula

ptak z rodziny drozdów


SJP.pl


merveilleuse

[czytaj: merweJEZ] w czasie dyrektoriatu: francuska elegantka naśladująca modę antyczną


SJP.pl


merwinit

skała mineralna z dominującą zawartością glinu, sodu i wapnia


SJP.pl

Merwinit – minerał z gromady krzemianów, zaliczany do krzemianów wyspowych. Jest minerałem skał krzemianowo-wapiennych utworzonych w strefach kontaktowych. Jest charakterystyczny dla facji sanidynitowej. Współwystępuje ze spurrytem, larnitem i wezuwianem. Jest także składnikiem żużli hutniczych. Tworzy odmianę zasobna w Mn.

Wikipedia


merydian

umowna linia na powierzchni Ziemi łącząca biegun północny i południowy; południk


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) astr. południk niebieski

Wiktionary

Wymowa:

IPA: mɛˈrɨdʲjãn, AS: merydʹi ̯ãn

Wiktionary

Powiązane:

 przym. merydionalny

Wiktionary


merydionalny

1. południkowy, biegnący z północy na południe;
2. typ merydionalny - typ antropologiczny charakteryzujący się średnim wzrostem, wydłużoną głową, brunatną skórą i czarnymi, kędzierzawymi włosami


SJP.pl


merynga

przekładane kremem lub konfiturami ciastko z białka ubitego na pianę i syropu; merenga


SJP.pl


merynos

owca o bardzo cenionej, cienkiej wełnie


SJP.pl

Merynos – jezioro w woj. warmińsko-mazurskim, w powiecie iławskim, w gminie Susz, leżące na terenie Pojezierza Łasińskiego.

Wikipedia


merynosowy

przymiotnik od: merynos


SJP.pl


merystem

tkanka roślinna zbudowana z komórek dzielących się, zapoczątkowujących tkanki stałe; tkanka twórcza


SJP.pl

Tkanka twórcza, merystem – tkanka roślinna, składająca się z komórek o cienkich ścianach z centralnie położonym dużym jądrem komórkowym i niewielkimi wakuolami. Komórki te są zdolne do regularnych podziałów komórkowych, a powstające w wyniku podziałów komórki potomne różnicują się tworząc tkanki stałe. Nazwa „merystem” pochodzi od greckiego słowa meristos – mogący się dzielić.

Wikipedia


merystematyczny

merystem; merystemalny


SJP.pl


meryterium

prymitywny trąbowiec kopalny wielkości słonia, o wydłużonej głowie z silnie powiększonymi siekaczami, znany z osadów górnego eocenu Egiptu


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) paleont. zool. najprymitywniejszy i najstarszy przedstawiciel rzędu trąbowców, znany z egipskich osadów górnego eocenu (Moeritherium, sp., rodzaj zwierząt)

Wiktionary


merytokracja

koncepcja M. Younga, według której wiek XXI będzie wiekiem rządów ludzi kompetentnych w jakimś zawodzie lub w jakiejś dziedzinie wiedzy


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) polit. system, w którym władza powierzana jest osobom kompetentnym;

Wiktionary

Merytokracja – wieloznaczna nazwa określająca najczęściej system, w którym pozycje uzależnione są od kompetencji, definiowanych jako połączenie inteligencji i edukacji, weryfikowanych za pomocą obiektywnych systemów oceny (np. certyfikatów). Merytokracja stanowi przeciwieństwo władzy budowanej na bazie rodziny (nepotyzm), klasy (arystokracja) czy narodowości (nacjonalizm).

Wikipedia


merytokratyczny

związany z merytokracją, odnoszący się do merytokracji


SJP.pl


merytorycznie

przysłówek

 (1.1) w sposób odnoszący się do treści sprawy

Wiktionary

Powiązane:

 przym. merytoryczny

 rzecz. merytoryka ż., merytoryczność ż.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) konkretnie, konstruktywnie, logicznie, mądrze, na chłopski rozum, odpowiedzialnie, poważnie, pragmatycznie, racjonalistycznie, racjonalnie, realistycznie, roztropnie, rozumnie, rzeczowo, rzetelnie, solidnie, trafnie, trzeźwo, wiarygodnie, zdrowo, zdroworozsądkowo

Wiktionary


merytoryczność

merytoryczny


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) odprzym. cecha tego, co jest merytoryczne; cecha tych, którzy są merytoryczni

Wiktionary

Patrz:

merytoryczny

Powiązane:

 przym. merytoryczny

 przysł. merytorycznie

 rzecz. merytoryka ż.

Wiktionary


merytoryczny

dotyczący istoty rzeczy, treści, a nie formy; istotny, treściowy


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) dotyczący istoty sprawy, a nie jej strony zewnętrznej

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Informujemy, że kryterium nr 2 oceny merytorycznej wniosków, dotyczące obszaru działalności będzie weryfikowane na podstawie dwóch list stanowiących załączniki do regulaminu naboru wniosków.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. meritum n., merytoryczność ż., merytoryka ż.

 przysł. merytorycznie

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) konkretny, rzeczowy, tematyczny, treściowy

Wiktionary


merytoryka

potocznie: fachowość, ekspercka wiedza


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) pot. wiedza fachowa, profesjonalna

 (1.2) pot. (może środ.) sfera odnosząca się do treści, nie zaś formy zewnętrznej

Wiktionary

Przykłady

 (1.2) Niezwykle ważna jest też merytoryka - nie pisz rzeczy, których nie jesteś pewien!

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. meritum n., merytoryczność ż.

 przysł. merytorycznie

 przym. merytoryczny

Wiktionary


merzyk

mech z rodziny Mniaceae, występujący w licznych gatunkach leśnych i łąkowych


SJP.pl


merzykowate

rodzina mchów z rzędu prątnikowców


SJP.pl


mes

rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy

 (1.1) pot. SMS, es

Wiktionary

Osoby:

  • Marcial Mes – belizeński polityk
  • Peter Mes – niemiecki prawnik

Inne:

  • Metoda elementów skończonych – metoda rozwiązywania układów równań różniczkowych
  • Manufacturing Execution Systems – określenie klasy systemów realizacji produkcji
  • Ten Typ Mes – polski raper, członek zespołów 2cztery7 i Flexxip

Zobacz też:

  • Mees
  • Mess
  • Meß

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Dostałem mesa, ale nie wiem, od kogo.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: mɛs, AS: mes

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) es

Wiktionary


mesa

jadalnia na statku lub okręcie, jak i miejsce dla załogi na spędzanie wolnego czasu; messa


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) żegl. miejsce spożywania posiłków dla załogi i oficerów statku

 (1.2) żegl. pot. główna kajuta jachtu

Wiktionary

  • mesa – duże ogólnodostępne pomieszczenie znajdujące się na jednostce pływającej
  • MESA – oficjalny skrót nazwy Młoda Ekstraklasa
  • Mesa Boogie – firma produkująca wzmacniacze dla gitarzystów i basistów
  • Mesa – klub żeglarski
  • Mesa 3D – biblioteka informatyczna, implementacja OpenGL
  • Mesa – fikcyjne państwo w powieściach Honorverse Davida Webera

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Niewielu przychodzi jeść do mesy, gdy statkiem mocno buja.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈmɛsa, AS: mesa

Wiktionary


mesalina

przenośnie, przestarzale o kobiecie rozpustnej i okrutnej; messalina


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) przest. kobieta rozpustna i okrutna

Wiktionary

Mesalina – rodzaj jaszczurek z rodziny jaszczurkowatych (Lacertidae).

Wikipedia


mescal

[czytaj: meskal] mocny, niedokładnie przedestylowany napój alkoholowy z przefermentowanych części agawy; meskal, mezcal


SJP.pl

  • Mescal – jednostka osadnicza w stanie Arizona, w hrabstwie Cochise
  • Mescal – narodowa wódka meksykańska o lekko słomkowym kolorze

Wikipedia


meschecki

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z Meschetią, dotyczący Meschetii

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Meschetia ż.

 przym. meschetyjski

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) meschetyjski

Wiktionary


meschetia

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) hist. geogr. kraina historyczna w południowo-zachodniej części Gruzji;

Wiktionary

Powiązane:

 przym. meschecki, meschetyjski

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) Samcche

Wiktionary


meschetyjski

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z Meschetią, dotyczący Meschetii

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Meschetia ż.

 przym. meschecki

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) meschecki

Wiktionary


mesel

stalowe narzędzie o ostrzu tnącym, używane do cięcia blachy, prętów itp.; messel, majzel, przecinak


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) techn. pot. stalowe narzędzie do przecinania blachy, mające przekrój prostokątny i ostrze tnące

Wiktionary

Przykłady

składnia.

kolokacje.

synonimy.

 (1.1) przecinak

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

frazeologia.

etymologia. etym|niem|Meißel. ("dłuto")

uwagi.

tłumaczenia.

* angielski: (1.1) cutter

źródła.

== mesel (język starofrancuski.) ==

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik, rodzaj męski

 (1.1) med. trędowaty

przymiotnik

 (2.1) med. trędowaty

odmiana.

przykłady.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) przecinak

Wiktionary


meseńczyk

mieszkaniec Mesenii


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) hist. mieszkaniec Mesenii

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Mesenia ż.

:: fż. Mesenka ż.

 przym. meseński

Wiktionary


mesendżer

rzadko: program komputerowy służący do komunikacji (głównie w formie tekstowej, ale nierzadko także werbalnej, wizualnej) w trybie rzeczywistym poprzez sieć Internet, posiadający często inne funkcje, m.in. przesyłanie plików; komunikator (częściej), messenger (rzadko)


SJP.pl


mesenia

kraina historyczna w starożytnej Grecji; Messenia


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) geogr. hist. kraina na południowo-zachodnim Peloponezie, z historycznym ośrodkiem w Mesini

Wiktionary

Mesenia, Messenia (gr. Μεσσηνία - Messinia) – kraina historyczna w starożytnej Grecji w południowo-zachodniej części Półwyspu Peloponeskiego. Słynie z żyznej ziemi oraz ze swej marki oliwek Kalamatas, najwyższej jakości.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) W skład Peloponezu wchodzą mniejsze krainy: Achaja, Arkadia, Argolida, Elida, Mesenia i Lakonia.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Meseńczyk mos., Mesenka ż.

 przym. meseński

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) war. Messenia

Wiktionary


mesenka

mieszkanka Mesenii


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) hist. mieszkanka Mesenii

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Mesenia ż.

:: fm. Meseńczyk mos.

 przym. meseński

Wiktionary


meseński

związany z Mesenią, dotyczący Mesenii


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z Mesenią, dotyczący Mesenii

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Meseńczyk mos., Mesenka ż., Mesenia ż.

Wiktionary


meserszmit

samolot marki Messerschmitt; messerschmitt


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy

 (1.1) lotn. samolot marki Messerschmitt

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) messerschmitt

Wiktionary


meseta

płaskowyż w krajach hiszpańskojęzycznych


SJP.pl

Meseta, Meseta Iberyjska (hiszp. Meseta Central, z hiszp. – płaskowyż) – wyżynno-górska, środkowa część Półwyspu Iberyjskiego, w Hiszpanii i Portugalii.

Meseta obejmuje obszar ok. 400 tys. km² w centralnej części Półwyspu Iberyjskiego. W środkowej części Mesety znajdują się Góry Kastylijskie, rozdzielające Starą i Nową Kastylię.

Wikipedia


mesjada

poemat narracyjny opowiadający o życiu i męce Jezusa Chrystusa


SJP.pl


mesjaniczny

przymiotnik

 (1.1) zob. mesjanistyczny.

Wiktionary

Powiązane:

 przym. mesjanistyczny, mesjański

 rzecz. mesjanista mos., mesjanizm mrz., mesjasz mos., Mesjasz mos.

Wiktionary


mesjanista

zwolennik mesjanizmu


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) zwolennik mesjanizmu

 (1.2) twórca mesjanizmu

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. mesjanizm m., Mesjasz m., mesjasz m.

:: fż. mesjanistka ż.

 przym. mesjanistyczny, mesjański, mesjaniczny

Wiktionary


mesjanistka

mesjanista


SJP.pl

Patrz:

mesjanista

mesjanistyczny

dotyczący mesjanizmu albo mesjanistów; mesjański


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) związany z wiarą w nadejście Mesjasza

 (1.2) dotyczący mesjanizmu

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. mesjanista m., mesjanizm m., mesjasz m., Mesjasz mos.

 przym. mesjański, mesjaniczny

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) mesjański

Wiktionary


mesjanizm

1. wiara w nadejście Mesjasza, zbawiciela ludzkości przepowiadanego przez proroków;
2. przekonanie o niezwykle ważnym zadaniu, jakie powierzone zostało narodowi lub jednostce;
3. w Polsce w pierwszej połowie XIX wieku: przekonanie, że naród polski zostanie Mesjaszem i zbawi ludzkość poprzez swoje cierpienia


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) wiara w nadejście Mesjasza, który zbawi ludzkość

 (1.2) hist. w Polsce w I poł. XIX w. pogląd przypisujący narodowi polskiemu rolę mesjasza, głoszący wiarę w to, iż naród ten zbawi ludzkość poprzez swoje cierpienia

Wiktionary

Wikipedia

Przykłady

 (1.2) Winkelriedyzm romantyczny kwestionował cierpienie i bierną mękę mesjanizmu. (z Wikipedii)

Wiktionary

Wymowa:

IPA: mɛˈsʲjä̃ɲism̥, AS: mesʹi ̯ä̃ńism̦

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. mesjanista m., Mesjasz m., mesjasz m.

 przym. mesjanistyczny, mesjański, mesjaniczny

Wiktionary


mesjański

dotyczący mesjanizmu albo mesjanistów; mesjanistyczny


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) związany z Mesjaszem lub mesjanizmem

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. mesjanista m., mesjanizm m., mesjasz m., Mesjasz mos.

 przym. mesjanistyczny, mesjaniczny

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) mesjanistyczny

Wiktionary


mesjasz

zbawca, wybawiciel


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy, nazwa własna

 (1.1) rel. chrześcijaństwo Chrystus (jeden z tytułów Jezusa)

 (1.2) rel. judaizm król przepowiadany przez proroków, wybawiciel Izraela

Wiktionary

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Zacheusz zaprosił Mesjasza do swego domu.

 (1.2) Jezus okazał się być oczekiwanym przez Izraela Mesjaszem.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. mesjanista m., mesjanizm m., mesjasz m.

 przym. mesjanistyczny, mesjański, mesjaniczny

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) Zbawca, Zbawiciel, Chrystus, Jezus Chrystus, Pan Jezus

Wiktionary


meskal

mocny, niedokładnie przedestylowany napój alkoholowy z przefermentowanych części agawy; mescal, mezcal


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męski

 (1.1) gatunek kaktusa meksykańskiego, z którego uzyskuje się meskalinę, łac. Lophophora williamsii

 (1.2) tradycyjny alkohol meksykański z różnych gatunków agawy zielonej

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. meskalina

 przym. meskalinowy, meskalowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) jazgrza Williamsa, pejotl, echinokaktus Williamsa, jeżowiec Williamsa

 (1.2) mezcal

Wiktionary


meskalina

narkotyk uzyskiwany z meksykańskich kaktusów lub syntetycznie, mający właściwości euforyczne i halucynogenne


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) chem. narkotyk z grupy alkaloidów fenyloetyloaminowych, silny enteogen;

Wiktionary

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Naturalne występowanie meskaliny dotyczy niektórych kaktusów i bobowatych.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌmɛskaˈlʲĩna, AS: meskalʹĩna

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. meskal m.

 przym. meskalinowy

Wiktionary

Synonimy:

 nazwa systematyczna: 2-(3,4,5-trimetoksyfenylo)-etyloamina

 wzór sumaryczny: wzór chemiczny|C11H17NO3.

Wiktionary


meskalinowy

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z meskaliną, dotyczący meskaliny, zawierający meskalinę

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. meskal m., meskalina ż.

Wiktionary


męski

należący, odnoszący się do mężczyzny; przeznaczony dla mężczyzn; złożony z mężczyzn


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) dotyczący mężczyzny, przeznaczony dla mężczyzny

 (1.2) złożony z mężczyzn

 (1.3) o mężczyźnie: atrakcyjny fizycznie w sposób stereotypowo kojarzony z mężczyzną

 (1.4) odważny, śmiały, zachowujący się w sposób właściwy mężczyznom

 (1.5) biol. zawierający cechy, organy (głównie płciowe) właściwe samcom

 (1.6) gram. zobacz. rodzaj męski

 (1.7) elektr. o wtyczce: mający bolce

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Sprzedawca długo namawiał ją na kupno męskich butów.

 (1.3) Ten piłkarz jest najbardziej męskim członkiem reprezentacji.

 (1.5) Zdumiony podróżnik z niedowierzaniem oglądał kopulację dwóch osobników męskich.

 (1.7) Nie podłączymy tego, skoro mamy dwie męskie wtyczki.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈmɛ̃w̃sʲci, AS: mũ̯sʹḱi

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. mężczyzna m., męskość ż., mężność ż., mąż m., mężnienie n., zmężnienie m.

 czas. mężnieć ndk., zmężnieć dk.

 przym. mężny, zamężny, mężowski, niemęski

 przysł. męsko, mężnie, po męsku

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) dla panów

 (1.3) maskulinistyczny

 (1.5) samczy, symbol.

Wiktionary


meskineria

przestarzale: płytkość uczuć, myśli, małostkowość, ubóstwo duchowe


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) przest. małostkowość, ubóstwo duchowe, pospolitość, jałowość uczuć, płytkość myśli

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌmɛsʲcĩˈnɛrʲja, AS: mesʹḱĩnerʹi ̯a

Wiktionary


męsko

przysłówek

 (1.1) w sposób właściwy mężczyznom

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Jerzy oprowadzał pana swego po całej fabryce, pokazał mu swoją machinę, a podniecony pochwałami, mówił z zapałem i z taką pewnością siebie, a wyglądał tak męsko i pięknie, iż pan jego doznał przygnębiającego uczucia własnej nieudolności — wobec niewolnika…

 (1.1) Męsko ją przytulił, co wywołało uśmiech na jej twarzy.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. męskość ż., męstwo n., mąż mos., mężczyzna mos.

 czas. mężnieć ndk., zmężnieć dk.

 przym. męski, zamężny

 przysł. mężnie, po męsku

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) po męsku

Wiktionary


męskonieżywotny

rodzaj męskonieżywotny - jeden z rodzajów gramatycznych rzeczownika


SJP.pl


męskoos.

skrót od: męskoosobowy


SJP.pl


męskoosobowość

w językoznawstwie: kategoria gramatyczna o charakterze semantycznym i fleksyjnym, w języku polskim związana z rzeczownikami, przymiotnikami, niektórymi zaimkami, formami czasownika i liczebnika, będąca odzwierciedleniem w języku postrzegania rzeczywistości w kategoriach płci męskiej


SJP.pl


męskoosobowy

rodzaj męskoosobowy - kategoria morfologiczna rzeczowników, przymiotników oraz niektórych liczebników, zaimków i czasowników liczby mnogiej odnoszących się do osób płci męskiej lub osób płci męskiej i żeńskiej


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) gram. zob. rodzaj męskoosobowy.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌmɛ̃w̃skɔːsɔˈbɔvɨ, AS: mũ̯sk•osobovy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) skr. m.-os.

Wiktionary


męskorzeczowy

rodzaj męskorzeczowy - jeden z rodzajów gramatycznych rzeczownika; rodzaj męski nieżywotny


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) jęz. tylko w wyrażeniu: rodzaj męskorzeczowy

Wiktionary


męskość

1. zespół cech typowych dla mężczyzny;
2. potencja płciowa mężczyzny;
3. potocznie: męskie narządy płciowe


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) antrop. zbiór cech uważanych za typowe dla mężczyzny;

 (1.2) seks. potencja seksualna mężczyzny

 (1.3) eufem. genitalia, męskie narządy płciowe

Wiktionary

Męskość – zbiór cech, zachowań i ról społecznych tradycyjnie związanych z chłopcami i mężczyznami. Chociaż męskość (podobnie jak kobiecość) jest społecznie skonstruowana, to pewne badania wskazują, że niektóre zachowania uważane za męskie są biologicznie uwarunkowane. W jakim stopniu męskość jest uwarunkowana biologicznie bądź społecznie, jest kwestią dyskusyjną. Pojęcie męskości jest niezależne od biologicznej definicji płci męskiej, ponieważ zarówno kobiety, jak i mężczyźni mogą wykazywać typowo męskie cechy.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Osoby androgyniczne łączą w sobie cechy psychiczne i sposoby zachowania (radzenia sobie w trudnych sytuacjach) charakterystyczne dla tradycyjnie pojmowanej męskości i kobiecości.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈmɛ̃w̃skɔɕt͡ɕ, AS: mũ̯skość

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. mężczyzna mos.

 czas. mężnieć ndk., zmężnieć dk.

 przym. męski

 przysł. męsko, po męsku

Wiktionary

Synonimy:

 (1.2) jurność

 (1.3) przyrodzenie

Wiktionary


męskozwierzęcy

rodzaj męskozwierzęcy - jeden z rodzajów gramatycznych rzeczownika; rodzaj męski żywotny nieosobowy


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) gram. zob. rodzaj męskozwierzęcy.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) męskożywotny; skr. mzw

Wiktionary


męskożywotność

kategoria gramatyczna związana z rzeczownikiem


SJP.pl


męskożywotny

rodzaj męskożywotny - jeden z rodzajów gramatycznych rzeczownika


SJP.pl


mesmeryczny

dotyczący mesmeryzmu lub mesmerystów


SJP.pl


mesmerysta

wyznawca mesmeryzmu


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) zwolennik mesmeryzmu

 (1.2) osoba wprowadzająca w hipnozę

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. mesmeryzm m.

:: fż. mesmerystka ż.

 czas. mesmeryzować

 przym. mesmeryczny

Wiktionary

Synonimy:

 (1.2) hipnotyzer, magnetyzer

Wiktionary


mesmerystka

mesmerysta


SJP.pl

Patrz:

mesmerysta

mesmeryzacja

leczenie za pomocą uzdrawiających sił magnetycznych istniejących w każdym organizmie ludzkim i zwierzęcym


SJP.pl


mesmeryzm

osiemnastowieczny pogląd, uznający istnienie w człowieku uzdrawiających sił magnetycznych


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) hist. med. obalona metoda leczenia oparta na założeniu, że każdy organizm zawiera fluid uniwersalny i właściwości magnetyczne (magnetyzm zwierzęcy), dzięki którym można regulować układ nerwowy i zwalczać różne choroby

Wiktionary

Magnetyzm zwierzęcy, „uniwersalny fluid” – hipotetyczna „siła magnetyczna”, w której Franz Anton Mesmer widział możliwość oddziaływania lekarza na pacjenta w czasie rozwiniętych w końcu XVIII wieku praktyk terapeutycznych, nazywanych mesmeryzmem. W 1784 roku komisje lekarskie w Paryżu i Berlinie potępiły mesmeryzm jako metodę pozbawioną podstaw naukowych (pseudonauka), jednak budził on duże zainteresowanie do końca XIX wieku. Uważa się, że stał się źródłem teorii hipnozy i hipnologii (zob. też trans).

Wikipedia

Powiązane:

 czas. mesmeryzować

 rzecz. mesmerysta m.

 przym. mesmeryczny

Wiktionary


mesmeryzować

leczyć za pomocą uzdrawiających sił magnetycznych istniejących w każdym organizmie ludzkim i zwierzęcym


SJP.pl


mesoda

zwrotka pomiędzy strofą i antystrofą, używana w tragedii greckiej


SJP.pl


mesologia

1. nauka o sposobach osiągnięcia szczęścia;
2. nauka badająca wzajemne relacje między środowiskiem a istotami, które w nim żyją


SJP.pl


messa

jadalnia na statku; mesa


SJP.pl

  • mesa – duże ogólnodostępne pomieszczenie znajdujące się na jednostce pływającej
  • MESA – oficjalny skrót nazwy Młoda Ekstraklasa
  • Mesa Boogie – firma produkująca wzmacniacze dla gitarzystów i basistów
  • Mesa – klub żeglarski
  • Mesa 3D – biblioteka informatyczna, implementacja OpenGL
  • Mesa – fikcyjne państwo w powieściach Honorverse Davida Webera

Wikipedia


messalina

przestarzale: kobieta rozpustna i okrutna; mesalina


SJP.pl

  • (545) Messalina – planetoida
  • Ireneusz "Messalina" Wójcicki – polski piosenkarz
  • Statilia Messalina – prawnuczka Tytusa Statyliusza Taurusa
  • Valeria Messalina – cesarzowa rzymska

Wikipedia


messalka

pseudonim Lucyny Messal (1886 - 1953), polskiej aktorki, śpiewaczki i tancerki


SJP.pl


messel

stalowe narzędzie o ostrzu tnącym, używane do cięcia blachy, prętów itp.; mesel, majzel, przecinak


SJP.pl

Messel – gmina w Niemczech, w kraju związkowym Hesja, w rejencji Darmstadt, w powiecie Darmstadt-Dieburg.

Na terenie gminy znajduje się kopalnia odkrywkowa, jedno z najsłynniejszych w świecie tzw. Fossillagerstätte, znane z unikatowych znalezisk skamieniałości eocenu.

Wikipedia


messenger

[czytaj: mesendżer] rzadko: program do komunikacji, zwykle tekstowej; komunikator (częściej), mesendżer (rzadko)


SJP.pl

  • Messenger – nazwisko
  • Messenger – parowiec
  • MESSENGER (Mercury Surface, Space Environment, Geochemistry and Ranging) – sonda kosmiczna

Wikipedia


messenia

kraina historyczna w starożytnej Grecji; Mesenia


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) geogr. zob. Mesenia.

Wiktionary

Mesenia, Messenia (gr. Μεσσηνία - Messinia) – kraina historyczna w starożytnej Grecji w południowo-zachodniej części Półwyspu Peloponeskiego. Słynie z żyznej ziemi oraz ze swej marki oliwek Kalamatas, najwyższej jakości.

Wikipedia

Przykłady

składnia.

kolokacje.

synonimy.

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

frazeologia.

etymologia.

uwagi.

tłumaczenia.

 (1.1) zobtłum|Mesenia.

źródła.

== Messenia (język angielski.) ==

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik, nazwa własna

 (1.1) geogr. Mesenia

odmiana.

przykłady.

Wiktionary

Synonimy:

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

frazeologia.

etymologia.

uwagi.

tłumaczenia.

 (1.1) zobtłum|Mesenia.

źródła.

== Messenia (język angielski.) ==

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik, nazwa własna

 (1.1) geogr. Mesenia

odmiana.

przykłady.

składnia.

kolokacje.

synonimy.

Wiktionary


messerschmicik

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) zdrobn. od messerschmitt

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. messerschmitt m.

Wiktionary


messerschmitt

[czytaj: meserszmit] samolot marki Messerschmitt; meserszmit


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy

 (1.1) lotn. samolot marki Messerschmitt

Wiktionary

Messerschmitt AG – producent samolotów założony przez niemieckiego konstruktora lotniczego, późniejszego profesora, Willy’ego Messerschmitta w marcu 1926 roku jako Messerschmitt Flugzeugbau GmbH. Poszukując wsparcia ze strony rządu Bawarii, Messerschmitt połączył swoją spółkę z Bayerische Flugzeugwerke. 11 lipca 1938 roku Messerschmitt założył nową spółkę pod własnym nazwiskiem (Messerschmitt AG), która przejęła całe zakłady Bayerische Flugzeugwerke. Główna fabryka samolotów znajdowała się w Augsburgu, mniejsze zakłady powstały w Ratyzbonie i Obertraubling.

Wikipedia

Powiązane:

 rzecz.

:: zdrobn. messerschmicik m.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) meserszmit

Wiktionary


messi

nazwisko


SJP.pl

Osoby o tym nazwisku:

  • João Maria Messi – rzymskokatolicki duchowny
  • Lionel Messi – argentyński piłkarz
  • Raphaël Messi Bouli – kameruński piłkarz

Wikipedia


messidor

dziesiąty miesiąc francuskiego kalendarza republikańskiego


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) nazwa dziesiątego miesiąca we francuskim kalendarzu rewolucyjnym;

Wiktionary

Messidor (z łac. messis = 'żniwo' + z gr. doron = 'dar') – dziesiąty miesiąc we francuskim kalendarzu rewolucyjnym, pierwszy miesiąc lata. Trwał od 19 czerwca do 18 lipca.

Po messidorze następował miesiąc thermidor.

Wikipedia


messyna

miasto i gmina we Włoszech; Mesyna


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) geogr. zob. Mesyna.

Wiktionary

Mesyna (wł. Messina) – miasto i gmina we Włoszech, położone w północno-wschodniej części Sycylii, nad Cieśniną Mesyńską. Trzecie pod względem ludności miasto Sycylii – zamieszkuje je 218,7 tys. osób (2023). Mesyna jest ośrodkiem administracyjnym prowincji Mesyna.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Niegdyś jeździliśmy częściej do Messyny.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. messynka ż., messyńczyk mos.

 przym. messyński

Wiktionary


messyńczyk

mieszkaniec Messyny (Mesyny); mesyńczyk


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) mieszkaniec Messyny

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Do portu ciągnęły tłumy messyńczyków.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Messyna ż.

:: fż. messynka ż.

 przym. messyński

Wiktionary


messynka

mieszkanka Messyny (Mesyny); mesynka


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) mieszkanka Messyny

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) W lusterku samochodu zobaczył otyłą messynkę.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Messyna ż.

:: fm. messyńczyk m.

 przym. messyński

Wiktionary


messyński

związany z Messyną (Mesyną), miastem we Włoszech; mesyński


SJP.pl


mesto

określenie wykonawcze: smutno, żałośnie


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) muz. smutne wykonanie

przymiotnik

 (2.1) muz. ponury, smutny, żałosny

przysłówek

 (3.1) muz. ponuro, smutno, żałośnie

Wiktionary

Przykłady

składnia.

kolokacje.

synonimy.

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

frazeologia.

etymologia.

 etym|wł|mesto. → ponury

uwagi.

tłumaczenia.

* angielski: (1.1) mesto; (2.1) mesto; (3.1) mesto

* duński: (3.1) mesto

źródła.

== mesto (język hiszpański.) ==

wymowa.

znaczenia.

przymiotnik

 (1.1) smutny

odmiana.

przykłady.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈmɛstɔ, AS: mesto

Wiktionary

Powiązane:

frazeologia.

etymologia.

 etym|wł|mesto. → ponury

uwagi.

tłumaczenia.

* angielski: (1.1) mesto; (2.1) mesto; (3.1) mesto

* duński: (3.1) mesto

źródła.

== mesto (język hiszpański.) ==

wymowa.

znaczenia.

przymiotnik

 (1.1) smutny

odmiana.

przykłady.

składnia.

kolokacje.

synonimy.

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

Wiktionary

Synonimy:

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

frazeologia.

etymologia.

 etym|wł|mesto. → ponury

uwagi.

tłumaczenia.

* angielski: (1.1) mesto; (2.1) mesto; (3.1) mesto

* duński: (3.1) mesto

źródła.

== mesto (język hiszpański.) ==

wymowa.

znaczenia.

przymiotnik

 (1.1) smutny

odmiana.

przykłady.

składnia.

kolokacje.

synonimy.

Wiktionary


mestwin

czasopismo wydawane w latach 1925-34 w Toruniu jako dodatek "Słowa Pomorskiego"


SJP.pl

  • Miestwin – staropolskie imię męskie:
    • Mestwin I – książę gdański w latach 1205-1213/20,
    • Mestwin II – książę świecki od 1250 i gdański od 1270 do 1294.
  • Mestwin – osada w woj. pomorskim, w pow. kartuskim, w gminie Stężyca
  • Mestwin – polski jacht żaglowy typu J-80
Zobacz też
  • Mestwinowo

Wikipedia


męstwo

1. odwaga, nieustraszoność, bohaterstwo
2. cnota moralna, jedna z czterech cnót kardynalnych


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odwaga, nieustraszoność, bohaterstwo

 (1.2) cnota moralna, jedna z czterech cnót kardynalnych;

Wiktionary

Męstwo – cnota moralna, która polega na umiejętności podjęcia dobrej decyzji mimo niesprzyjających uwarunkowań, zarówno wewnętrznych, jak i zewnętrznych. Cnota męstwa czyni zdolnym do stawienia czoła próbom i narażenia się na nieprzyjemne konsekwencje, w imię wyższych wartości.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Męstwo wymaga obrony słabszych, których nikt nie broni.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈmɛ̃w̃stfɔ, AS: mũ̯stfo

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. mężczyzna mos.

 przym. mężny

 przysł. męsko, po męsku

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) lwie serce

Wiktionary


mesyna

miasto i gmina we Włoszech; Messyna


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) geogr. miastowe Włoszech położone w północno-wschodniej części Sycylii, nad Cieśniną Mesyńską;

Wiktionary

Mesyna (wł. Messina) – miasto i gmina we Włoszech, położone w północno-wschodniej części Sycylii, nad Cieśniną Mesyńską. Trzecie pod względem ludności miasto Sycylii – zamieszkuje je 218,7 tys. osób (2023). Mesyna jest ośrodkiem administracyjnym prowincji Mesyna.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Stąd do Mesyny mamy jakieś 40 kilometrów.

 (1.1) Na początku XX wieku Mesyna była bliska unicestwienia. Między godziną 5.20 a 5.30 rano w poniedziałek 28 grudnia 1908 roku pod miastem poruszyła się ziemia.Dziś określono by siłę tego trzęsienia ziemi na 7,5 stopnia w skali Richtera.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. mesynka ż., mesyńczyk mos.

 przym. mesyński

Wiktionary


mesyńczyk

mieszkaniec Mesyny (Messyny); messyńczyk


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) mieszkaniec Mesyny

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Na brzegu morza zebrał się tłum mesyńczyków.

 (1.1) Lettereo jest to imię chrzestne często używane w Mesynie. Pochodzi ono od pewnego listu, który Najświętsza Panna miała pisać do mieszkańców tego miasta, datując go: „w roku 1452 od narodzenia mojego syna”. Mesyńczycy taką cześć oddają temu listowi, jaką neapolitańczycy krwi świętego Januarego.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Mesyna ż.

:: fż. mesynka ż.

 przym. mesyński

Wiktionary


mesynka

mieszkanka Mesyny (Messyny); messynka


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) mieszkanka Mesyny

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Idącej przede mną mesynce wypadła pomarańcza.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Mesyna ż.

:: fm. mesyńczyk m.

 przym. mesyński

Wiktionary


mesyński

związany z Mesyną (Messyną), miastem we Włoszech; messyński


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) geogr. związany z Mesyną, dotyczący Mesyny

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Mesyna ż., mesyńczyk mos., mesynka ż.

Wiktionary


mesz

dietetyczna pasza dla koni, wytwarzana z parzonego owsa, otrąb pszennych i siemienia lnianego


SJP.pl


meszaros

[czytaj: MEsarosz] nazwisko


SJP.pl


meszek

1. delikatne, gęste, krótkie włoski na skórze, tkaninie, liściach lub owocach;
2. woskowy nalot pokrywający owoce, butelki wina w piwnicy itp.


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) delikatne, krótkie i gęste włoski

Wiktionary

Meszek, Meszech, Mosoch (hebr. משך) – postać starotestamentowa z Księgi Rodzaju, jeden z synów Jafeta (Rdz 10,2). W Księdze Ezechiela pojawia się jako nazwa ludu mieszkającego na północy (Ez 27,13 i 32,26) oraz kraju pod panowaniem Goga (Ez 32,2-3 i 39,1). Imię Meszeka wiązane jest ze wzmiankowanym w źródłach asyryjskich plemieniem Muszku, przypuszczalnie identycznym z Frygami. Józef Flawiusz uważał go za przodka mieszkańców Kapadocji.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ˈmɛʃɛk, AS: mešek

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. mech m., mchy nmos.

 przym. omszony, mszysty

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) puszek

Wiktionary


meszhed

miasto w Iranie


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męski, nazwa własna

 (1.1) geogr. miasto w północno-wschodnim Iranie, drugie co do wielkości miasto tego kraju;

Wiktionary

Meszhed (pers. ‏مشهد‎, Maszhad) – miasto w północno-wschodnim Iranie, drugie co do wielkości miasto tego kraju (2766,3 tys. w 2011) i ważny ośrodek akademicki. Jest również jednym z najświętszych miejsc dla szyitów. Położone jest 850 km na wschód od Teheranu i stanowi centrum ostanu Chorasan-e Razawi. Leży w dolinie rzeki Kaszaf niedaleko od granicy z Turkmenistanem.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ˈmɛʃxɛt, AS: mešχet

Wiktionary

Powiązane:

 przym. meszhedzki

Wiktionary


meszhedzki

Meszhed


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z Meszhedem, dotyczący Meszhedu

Wiktionary

Patrz:

Meszhed

Powiązane:

 rzecz. Meszhed mrz.

Wiktionary


meszka

drobny owad z rzędu muchówek, którego samica jest pasożytem krwiopijnym; mustyk


SJP.pl

Meszkowate (Simuliidae) – rodzina małych owadów zaliczanych do Nematocera (długoczułkie), popularnie meszki, błędnie nazywane mustykowate, mustyki (Melusinidae Grünberg, 1910). Nazwa meszka lub mustyk stosowana jest również ogólnie dla przedstawicieli rodzaju Simulium. Znanych jest ok. 1750 gatunków występujących we wszystkich strefach klimatycznych, z czego w Polsce rozpoznano ok. 50.

Wikipedia


meszki

drobny owad z rzędu muchówek, którego samica jest pasożytem krwiopijnym; mustyk


SJP.pl

Meszki – wieś solecka w Polsce położona w województwie mazowieckim, w powiecie łosickim, w gminie Łosice.

W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa bialskopodlaskiego.

Wierni Kościoła rzymskokatolickiego należą do parafii św. Zygmunta w Łosicach.

Wikipedia


meszkowate

o cechach charakterystycznych dla meszkowatych (rodziny owadów); mustykowaty


SJP.pl

Meszkowate (Simuliidae) – rodzina małych owadów zaliczanych do Nematocera (długoczułkie), popularnie meszki, błędnie nazywane mustykowate, mustyki (Melusinidae Grünberg, 1910). Nazwa meszka lub mustyk stosowana jest również ogólnie dla przedstawicieli rodzaju Simulium. Znanych jest ok. 1750 gatunków występujących we wszystkich strefach klimatycznych, z czego w Polsce rozpoznano ok. 50.

Wikipedia


meszkowaty

o cechach charakterystycznych dla meszkowatych (rodziny owadów); mustykowaty


SJP.pl


meszkowiec

przedstawiciel rzędu mszaków z klasy wątrobowców; jungermaniowiec


SJP.pl


meszkowy

meszek


SJP.pl

Patrz:

meszek

meszne

dawniej:
1. dochody duchownym połączone z obowiązkiem odprawiania mszy;
2. knieja, ostęp leśny


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) daw. dochody duchownych z odprawiania mszy;

Wiktionary

Meszne (niem. Wedderwill) – wieś w Polsce położona w województwie zachodniopomorskim, w powiecie łobeskim, w gminie Łobez.

Według danych z 29 września 2014 r. wieś miała mieszkańców 64.

W latach 1818–1945 miejscowość administracyjnie należała do Landkreis Regenwalde (Powiat Resko) z siedzibą do roku 1860 w Resku, a następnie w Łobzie.

W latach 1975–1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa szczecińskiego.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) By utrzymać parafię włościanie opłacali meszne, zaś folwarki oddawały dziesięcinę.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. msza ż., mszał mrz., mszalik mrz.

 przym. mszalny

Wiktionary


meszno

Miejscowości w Polsce
  • Meszno – wieś w województwie lubelskim, w powiecie lubartowskim, w gminie Michów
  • Meszno – wieś w województwie lubelskim, w powiecie lubelskim, w gminie Garbów
  • Meszno – osada leśna w województwie lubelskim, w powiecie lubelskim, w gminie Garbów
  • Meszno – wieś w województwie opolskim, w powiecie nyskim, w gminie Otmuchów
  • Meszno – wieś w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie gołdapskim, w gminie Dubeninki
  • Kolonia Meszno – kolonia wsi Meszno w województwie lubelskim, w powiecie lubartowskim, w gminie Michów

Wikipedia


meszt

dawniej: pantofel, papuć; meszta


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) daw. lekki trzewik, kapeć

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Nie boso, lecz zruciwszy zdeptane baczmagi,
W samych mesztach dla swoich meczetów powagi
Bez broni na znak skruchy Turcy do nich kroczą,
Choć we krwi ludzkiej ręce po łokcie ubroczą
.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. meszta ż.

Wiktionary


meszta

dawniej: pantofel, papuć; meszt


SJP.pl


meszty

przestarzałe: obuwie domowe, pantofle, papucie


SJP.pl


meszuge

człowiek niespełna rozumu


SJP.pl

Meszuge (ur. 1958 w Opolu) – polski pisarz i bloger, publikujący artykuły i eseje na temat alkoholizmu i programu 12 kroków AA w periodykach Wspólnoty Anonimowych Alkoholików takich jak: Zdrój, Karlik, Mityng, Warta, czy Gryf oraz na własnym blogu. 27 lipca 2019 Meszuge otrzymał w Licheniu nagrodę „Pelikan”, która przyznawana jest osobom zasłużonym dla środowisk trzeźwościowych w Polsce.

Wikipedia


męt

człowiek z marginesu społecznego


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy

 (1.1) pogard. osoba niemoralnie się prowadząca

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (2.1) materiał unoszące się w cieczy, zmniejszający jej przejrzystość

 (2.2) psych. brak uporządkowania myśli, także nieskładność ciągu wypowiedzi

 (2.3) pot. zaburzenie widzenia, pojawianie się ciemnych plamaam

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Pod budką stało kilku mętów i o czymś głośno deliberowało.

Wiktionary

Powiązane:

 czas. mącić ndk.

 przym. mętnawy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) zawiesina

Wiktionary


meta

1. dokładnie zaznaczone miejsce kończące wyścig; finisz;
2. środowiskowo: miejsce ukrywania się i spotkań przestępców;
3. dawniej: odległość, dystans; dziś tylko w wyrażeniach:
a) na krótką (bliższą) metę - w niedalekiej przyszłości;
b) na dłuższą (dalszą) metę - na dłużej, na dłuższy czas


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) sport. miejsce, które należy osiągnać w zawodach

 (1.2) pot. melina, nielegalny punkt sprzedaży alkoholu

 (1.3) pot. miejsce, w którym można się zatrzymać, zamieszkać lub spędzić miło czas

 (1.4) pot. kryjówka dla kogoś ukrywającego się, będącego w kolizji z prawem

 (1.5) przen. kres lub cel jakiejś działalności

Wiktionary

Toponimy

  • Meta – rzeka w Ameryce Południowej, dopływ Orinoko
  • Meta – departament Kolumbii
  • Meta – obszar niemunicypalny w Stanach Zjednoczonych, w stanie Kentucky
  • Meta – miasto w Stanach Zjednoczonych, stanie Missouri, w hrabstwie Osage
  • Meta – miejscowość i gmina we Włoszech
  • Meta – wieś na Białorusi, w obwodzie witebskim, w rejonie szarkowszczyńskim
  • Meta – potok, prawy dopływ Zadrny w Chełmsku Śląskim
  • Meta – potok, prawy dopływ Zadrny w Krzeszówku

Inne

  • meta – w sporcie, miejsce gdzie kończy się wyścig, np. biegi
  • Meta – imię żeńskie
  • Meta – niemieckie i skandynawskie zdrobnienie od Małgorzaty
  • Meta – rodzaj pająków z rodziny kwadratnikowatych
  • Meta – amerykańskie przedsiębiorstwo
  • Meta – stolica tytularna w Kościele katolickim
  • znaczniki meta – zbiór znaczników w sekcji nagłówkowej dokumentu HTML
  • Meta – polski film fabularny z 1971 roku

Przedrostek

  • meta- – przedrostek oznaczający ponad, poza lub o czymś w innym kontekście (używany w nauce lub w zagadnieniach społecznych), np.:
    • w chemii:
      • organicznej: meta- (skrót m-) oznacza pozycję pośrednią orientacji podstawników w związkach chemicznych (zob. izomeria orto, meta, para)
      • nieorganicznej: meta- oznacza najmniejszą możliwą ilość wody w cząsteczce soli lub kwasu, np.:
        • kwas metafosforowy – HPO3
        • metafosforany – MPO3
        • kwas metanadjodowy – HIO4)
    • w geologii:
      • w petrologii – skały częściowo zmetamorfizowane (np. metazlepieniec)
      • w mineralogii – procesy lub stany pośrednie, zmienione (np. metakaolin)
    • metafizyka klasyczna
    • metateoria
    • metajęzyk
    • metaetyka
    • metadane
    • metamodelowanie – pojęcie w informatyce
  • porównaj: orto, para

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Dobiegł do mety, w ostatniej chwili wyprzedzając przeciwnika.

 (1.2) O tej porze wszystkie sklepy są zamknięte, musimy iść na metę.

 (1.3) Jestem już zmęczony, musimy poszukać jakiejś mety.

 (1.5) Pracowaliśmy nad tym projektem dwa lata i jesteśmy już u mety.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈmɛta, AS: meta

Wiktionary

Synonimy:

 (1.3) miejscówka

Wiktionary


meta-

przedrostek

 (1.1) …wskazujący na wyższy poziom lub szerszy zakres znaczenia

 (1.2) przekraczający, otaczający

 (1.3) chem. mający mniej molekuł wody niż odpowiednik orto-

 (1.4) chem. w izomerycznych pochodnych benzenu, mający dwa podstawniki w naprzeciwległych pozycjach

Wiktionary

Toponimy

  • Meta – rzeka w Ameryce Południowej, dopływ Orinoko
  • Meta – departament Kolumbii
  • Meta – obszar niemunicypalny w Stanach Zjednoczonych, w stanie Kentucky
  • Meta – miasto w Stanach Zjednoczonych, stanie Missouri, w hrabstwie Osage
  • Meta – miejscowość i gmina we Włoszech
  • Meta – wieś na Białorusi, w obwodzie witebskim, w rejonie szarkowszczyńskim
  • Meta – potok, prawy dopływ Zadrny w Chełmsku Śląskim
  • Meta – potok, prawy dopływ Zadrny w Krzeszówku

Inne

  • meta – w sporcie, miejsce gdzie kończy się wyścig, np. biegi
  • Meta – imię żeńskie
  • Meta – niemieckie i skandynawskie zdrobnienie od Małgorzaty
  • Meta – rodzaj pająków z rodziny kwadratnikowatych
  • Meta – amerykańskie przedsiębiorstwo
  • Meta – stolica tytularna w Kościele katolickim
  • znaczniki meta – zbiór znaczników w sekcji nagłówkowej dokumentu HTML
  • Meta – polski film fabularny z 1971 roku

Przedrostek

  • meta- – przedrostek oznaczający ponad, poza lub o czymś w innym kontekście (używany w nauce lub w zagadnieniach społecznych), np.:
    • w chemii:
      • organicznej: meta- (skrót m-) oznacza pozycję pośrednią orientacji podstawników w związkach chemicznych (zob. izomeria orto, meta, para)
      • nieorganicznej: meta- oznacza najmniejszą możliwą ilość wody w cząsteczce soli lub kwasu, np.:
        • kwas metafosforowy – HPO3
        • metafosforany – MPO3
        • kwas metanadjodowy – HIO4)
    • w geologii:
      • w petrologii – skały częściowo zmetamorfizowane (np. metazlepieniec)
      • w mineralogii – procesy lub stany pośrednie, zmienione (np. metakaolin)
    • metafizyka klasyczna
    • metateoria
    • metajęzyk
    • metaetyka
    • metadane
    • metamodelowanie – pojęcie w informatyce
  • porównaj: orto, para

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) metajęzyk = język opisujący inne języki

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈmɛta, AS: meta

Wiktionary


metaanaliza

analizowanie procesu analizy


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) stat. nauk. analiza polegająca na uogólnianiu informacji zawartych w innych badaniach o podobnej tematyce, w celu otrzymania dokładniejszych wniosków, wyników;

Wiktionary

Metaanaliza – pojęcie z zakresu analizy danych i wnioskowania statystycznego, określające wtórne odkrywanie wiedzy metodą badawczą uogólniania informacji zawartych w publikacjach czy źródłach pierwotnych.

Najczęściej metaanaliza przybiera postać przeglądu systematycznego literatury z jakiegoś obszaru, wzbogaconego o analizę (najczęściej statystyczną) uzyskanych wcześniej wyników, wnioskowanie i podsumowanie. Uważa się, że metaanaliza jest samodzielnym i pełnoprawnym rodzajem badania naukowego (z ang. integrative research lub literature-based discovery). Narzędzie to pozwala określić, jakie wnioski płyną z całości publikacji z danego tematu, dając dokładniejszą i szerszą wiedzę niż analizowanie pojedynczych badań. Pojęcie ukuł Gene V. Glass w 1976 r., zaś spopularyzował w 1978 r. Robert Rosenthal, choć proste metody tego typu opisywano już wcześniej, jak np. test łączonego prawdopodobieństwa Ronalda Fishera.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Metaanaliza wyjaśnia krytyczną rolę błędu próby, błędu pomiaru oraz innych artefaktów w determinowaniu obserwowanych rezultatów oraz mocy statystycznej poszczególnych badań.

Wiktionary


metabasis

manewr retoryczny sofistów polegający na zmianie tematu dyskusji


SJP.pl


metabaza

rzadko: apostrofa; w literaturze: bezpośredni, podniosły zwrot do adresata (osoby, bóstwa, idei, wydarzenia, pojęcia lub przedmiotu), np.: Litwo, Ojczyzno moja!


SJP.pl

Apostrofa (gr. ἀποστροφή apostrophḗ – "zwrot") – składniowa figura retoryczna, charakteryzująca się bezpośrednim zwrotem do osoby, bóstwa, idei, wydarzenia, pojęcia lub przedmiotu (dochodzi wówczas do personifikacji adresata wypowiedzi). Dominuje styl podniosły, czasami patetyczny. Apostrofa zazwyczaj jest skierowana do osób, przedmiotów, zjawisk itd., które nie pełnią roli tematu utworu. Dzięki temu można ją wyraźnie wyodrębnić z tekstu.

Wikipedia


metabiotyk

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) metabolity mikroorganizmów probiotycznych

Wiktionary


metabioza

powstawanie warunków sprzyjających rozwojowi pewnych organizmów jako wynik działalności innych organizmów


SJP.pl

Metabioza – w mikrobiologii oznacza następstwo gatunków. Jest to jedna z form współżycia pomiędzy drobnoustrojami. Jeden z nich produkuje metabolity, które hamują jej wzrost natomiast powodują rozwój innych bakterii. Przykładem środowiska w którym zachodzi metabioza może być mleko: w słodkim mleku żyją Lactococcus lactis, których metabolity zakwaszają środowisko co nie sprzyja dalszemu rozwojowi tej bakterii natomiast powoduje rozwój Lactobacillus, który żyje w mleku kwaśnym.

Wikipedia


metabola

figura stylistyczna, która wprowadza zmianę w utworze np. powtórzenie tej samej myśli innymi słowami; inwersja


SJP.pl

Metabola (gr. μεταβоλή metabolḗ – „zmiana, przerzut” od μεταβάλλειν metabállein – „przerzucać w inne miejsce”) – figura stylistyczna (figura retoryczna), wprowadzająca zmianę w utworze, polegająca na powtórzeniu danej myśli przy użyciu innych określeń; także zmiana szyku wyrazów dla uzyskania pożądanego wrażenia fonetycznego (przeniesienie głosek lub wyrazów) lub zmiana rytmu wiersza w metryce.

Wikipedia


metabolicznie

przysłówek

 (1.1) biochem. w sposób metaboliczny

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Błony owe oddzielają krew od wydzieleń, na jednéj więc ich powierzchni zbiera się nowy sok, który jeżeli będzie prostym wysiąkaniem, nic więcéj prócz dziurkowatości nie wymaga; jeżeli zaś będzie przekształceniem wysiąkającéj cieczy, staje się takim za wpływem pośredniczących komórek, metabolicznie tu czynnych:[https://books.google.pl/books?id=X7hbAAAAcAAJ&pg=PA403 403].

 (1.1) Każda przemiana, wtedy wyłącz[n]ie możliwa, gdy znajdują się po temu okoliczności, usprawiedliwia nadających obszerniejsze znacze[ne]nie substancyj międzykomórkowéj, katalitycznie lub metabolicznie przekształcanéj.

 (1.1) Wirus[owe zapalenie wątroby typu] B przenosi się z krwią i w czasie kontaktów seksualnych. Może poważnie upośledzić metabolicznie tych, którzy przeszli zakażenie, często zostaje się jego nosicielem do końca życia.

Wiktionary


metaboliczny

przymiotnik relacyjny

 (1.1) biochem. związany z metabolizmem, dotyczący metabolizmu

 (1.2) liter. związany z metabolą, dotyczący metaboli

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. metabolistka ż., metabolista mos., metabolizm mrz., metabola ż.

Wiktionary


metabolista

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) archit. architekt projektujący w stylu metabolizmu

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Metaboliści głosili nieaktualność tradycyjnych, sztywnych form architektonicznych i urbanistycznych, które zbyt szybko się starzeją i przestają odpowiadać na potrzeby użytkowników.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. metabolizm m.

:: fż. metabolistka ż.

 czas. metabolizować ndk., zmetabolizować dk.

 przym. metaboliczny, metabolistyczny

Wiktionary


metabolistka

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) archit. architektka projektująca w stylu metabolizmu

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. metabolizm m.

:: fm. metabolista m.

 czas. metabolizować ndk., zmetabolizować dk.

 przym. metaboliczny, metabolistyczny

Wiktionary


metabolit

związek chemiczny powstający w organizmach żywych w wyniku przemiany materii


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) chem. związek chemiczny powstający w organizmie w wyniku przemiany materii

 (1.2) biol. owad ulegający całkowitemu przeobrażeniu

Wiktionary

Metabolit – produkt metabolizmu (przemian chemicznych zachodzących w organizmach). Metabolity to związki organiczne i nieorganiczne produkowane przez komórki. Przyjęto jednak, że określenie to nie dotyczy białek i kwasów nukleinowych. Zwykle pisząc o metabolitach ma się na myśli związki niskocząsteczkowe.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ˌmɛtaˈbɔlʲit, AS: metabolʹit

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. metabolizm m., metabola ż.

 przym. metabolityczny, metabolizujący

Wiktionary


metabolity

owad podlegający całkowitej metamorfozie


SJP.pl

Metabolit – produkt metabolizmu (przemian chemicznych zachodzących w organizmach). Metabolity to związki organiczne i nieorganiczne produkowane przez komórki. Przyjęto jednak, że określenie to nie dotyczy białek i kwasów nukleinowych. Zwykle pisząc o metabolitach ma się na myśli związki niskocząsteczkowe.

Wikipedia


metabolizer

żywy organizm, w którym zachodzi metabolizm, dokonuje się przemiana materii


SJP.pl


metabolizm

całokształt reakcji biochemicznych zachodzących w komórkach; przemiana materii


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) biochem. przemiana materii w organizmie;

 (1.2) archit. urb. styl architektoniczny powstały w drugiej połowie XX wieku w Japonii;

Wiktionary

Metabolizm (z gr. μεταβολή 'zmiana' od μετά 'ponad, poza' i βάλλειν 'rzut') – całokształt reakcji chemicznych i związanych z nimi przemian energii zachodzących w żywych komórkach, stanowiący podstawę wszelkich zjawisk biologicznych. Procesy te pozwalają komórce na wzrost i rozmnażanie, zarządzanie swoją strukturą wewnętrzną oraz odpowiadanie na bodźce zewnętrzne.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Mam wolny metabolizm.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌmɛtaˈbɔlʲism̥, AS: metabolʹism̦

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. metabolit mrz., metabolista mos., metabolistka ż.

 przym. metaboliczny

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) przemiana materii

Wiktionary


metabolizować

1. przetwarzać w organizmie poprzez przemiany biochemiczne;
2. metabolizować się - poddawać się procesowi przemian biochemicznych w organizmie


SJP.pl


metabolizowanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|metabolizować.

Wiktionary

Powiązane:

 czas. metabolizować ndk.

Wiktionary


metabolizujący

1. przetwarzać w organizmie poprzez przemiany biochemiczne;
2. metabolizować się - poddawać się procesowi przemian biochemicznych w organizmie


SJP.pl


metaborowy

kwas metaborowy - kwas stosowany w kosmetologii jako środek przeciwzapalny


SJP.pl


metacentrum

Metacentrum – punkt geometryczny jednostki pływającej, którego położenie jest ważne dla jej stateczności.

Wikipedia


metacentryczny

metacentrum


SJP.pl

Patrz:

metacentrum

metacerkaria

otorbiona larwa przywr, np. motylicy wątrobowej


SJP.pl

Metacerkaria – jedna z larw cyklu rozwojowego przywr wnętrzniaków. Powstaje przez otorbienie się cerkarii i utracenie przez nią ogonka. Taka incystowana cerkaria jest postacią inwazyjną. Dostaje się biernie wraz z pokarmem do organizmu żywiciela ostatecznego i przekształca się w postać dorosłą.

Wikipedia


metacyklina

antybiotyk bakteriostatyczny z grupy tetracyklin, stosowany w zakażeniach wywołanych przez bakterie z rodzaju Rickettsia, Chlamydia i Mycoplasma; rondomycyna


SJP.pl


metacynober

minerał, czarna odmiana cynobru


SJP.pl

Metacynober - minerał z grupy siarczków, dymorficzna odmiana cynobru.

Wikipedia


metadana

pojedyncza informacja opisująca jakieś dane


SJP.pl


metadienon

lek anaboliczny powodujący m.in. przyrost masy ciała, stosowany jako środek dopingujący; metanabol, metandienon


SJP.pl


metadon

syntetyczny analog morfiny o przedłużonym działaniu


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) biochem. farm. organiczny związek chemiczny o wzorze sumarycznym C21H27NO, silny opioidowy lek przeciwbólowy;

Wiktionary

Metadon – organiczny związek chemiczny, opioidowy lek przeciwbólowy, pochodna 3,3-difenylopropyloaminy. Działanie przeciwbólowe metadonu jest zbliżone, ale kilkukrotnie silniejsze od morfiny. Mimo że budowa metadonu znacznie się różni od innych opioidowych leków przeciwbólowych również oddziałuje na receptory opioidowe. Metadon jest najprostszym chemicznie znanym lekiem opioidowym.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Działanie przeciwbólowe metadonu jest zbliżone, ale kilkukrotnie silniejsze od morfiny.

Wiktionary

Powiązane:

 przym. metadonowy

Wiktionary


metadonowy

metadon


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) farm. związany z metadonem, dotyczący metadonu, zawierający metadon

Wiktionary

Patrz:

metadon

Powiązane:

 rzecz. metadon mrz.

Wiktionary


metaetyczny

metaetyka


SJP.pl

Patrz:

metaetyka

metaetyka

Metaetyka – dział etyki, jeden z trzech głównych obok etyki normatywnej i opisowej. Obejmuje między innymi zagadnienia wolności woli, odpowiedzialności moralnej i przedmiotu oceny etycznej, lecz włącza je przede wszystkim od strony znaczenia uwikłanych w te zagadnienia podstawowych pojęć, poddając te pojęcia analizie logicznej. W sensie węższym metaetyka zajmuje się pewnymi wyodrębnionymi zagadnieniami, z których dwa – od czasu ukształtowania się jej w odrębnych działach etyki – wysunęły się na czoło:

  • znaczenie orzeczników etycznych (dobry, zły, słuszny, podły);
  • kwestia, czy sądom etycznym przysługuje wartość logiczna i czy wolno je traktować jako fałszywe lub prawdziwe.

Wikipedia


metaf.

skrót od: metaforyczny, metaforycznie


SJP.pl


metafaza

faza podziału jądra komórkowego


SJP.pl

Metafaza – jedna z faz podziału komórki. Występuje zarówno w mitozie, jak i w mejozie, przy czym w tym drugim podziale występuje aż dwukrotnie i oznaczana jest mianem „metafaza I” (podczas mejozy I) i „metafaza II” (podczas mejozy II). Dochodzi w niej do przyczepienia włókien wrzeciona kariokinetycznego do centromerów i ustawienia chromosomów (lub tetrad podczas mejozy) w płaszczyźnie równikowej komórki.

Wikipedia


metafedron

organiczny związek chemiczny z grupy katynonów


SJP.pl

Wikipedia


metafilozofia

Metafilozofia (stgr. μετά + φιλοσοφία) – dział filozofii zajmujący się badaniem jej celów, założeń i metod.

Metafilozofię określa się czasami jako filozofię filozofii, czyli filozofię "drugiego poziomu" (stąd: meta-filozofia).

Wikipedia


metafizyczka

metafizyk


SJP.pl

Patrz:

metafizyk

metafizycznie

przysłówek

 (1.1) w sposób metafizyczny

Wiktionary

Powiązane:

 przym. metafizyczny

 rzecz. metafizyk mos., metafizyka ż.

Wiktionary


metafizycznieć

stawać się metafizycznym, irracjonalnym, pozazmysłowym


SJP.pl


metafizyczność

abstrakcyjność, nierealność


SJP.pl


metafizyczny

1. dotyczący metafizyki (działu filozofii); ontologiczny
2. tajemniczy i niezwykły
3. mętny, nierealny, wydumany


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) filoz. związany z metafizyką, charakterystyczny dla metafizyki i metafizyków

 (1.2) pot. zawiły, niejasny; niemożliwy do zrozumienia

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌmɛtafʲiˈzɨt͡ʃnɨ, AS: metafʹizyčny

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. metafizyk m., metafizyka ż.

 przysł. metafizycznie

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) antydialektyczny

Wiktionary


metafizyk

1. filozof zajmujący się metafizyką; ontolog
2. osoba snująca wydumane, mętne spekulacje


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) filoz. osoba, która zajmuje się metafizyką lub jest zwolennikiem metafizyki

 (1.2) przen. osoba, która ma skłonności do rozważań oderwanych od rzeczywistości

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌmɛtaˈfʲizɨk, AS: metafʹizyk

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. metafizyka ż.

 przym. metafizyczny

 przysł. metafizycznie

Wiktionary


metafizyka

1. jeden z działów filozofii, nauka o bycie; ontologia
2. nieodgadniona istota czegoś
3. wydumane, mętne spekulacje


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) filoz. podstawowa dyscyplina filozoficzna, badająca powszechne własności bytu

 (1.2) rozważania o niepoznawalnym, tajemniczym, niedostępnym zmysłom i doświadczeniu

forma rzeczownika.

 (2.1) D. i B. lp. od: metafizyk

Wiktionary

  • metafizyka klasyczna – jedna z podstawowych dyscyplin filozoficznych, badająca najogólniejsze właściwości bytu (zobacz też: ontologia), ukonstytuowana przez Arystotelesa i rozwijana przez św. Tomasza, Dunsa Szkota czy Ockhama
  • metafizyka – w ujęciu marksistowskim sposób myślenia, metoda poznania, która, w przeciwieństwie do metody dialektycznomaterialistycznej, bierze za punkt wyjścia antydialektyczną interpretację rzeczywistości
  • metafizyka krytyczna – forma nowej metafizyki rozwijanej przez kierunek metafizyczny w neokantyzmie (Ottona Liebmanna, Friedricha Paulsena, Johannesa Volkelta)
  • Metafizyka – dzieło Arystotelesa

Wikipedia

Powiązane:

 rzecz. metafizyczność ż., metafizyk m.

 przym. metafizyczny

 przysł. metafizycznie

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) ontologia

Wiktionary


metafloem

zróżnicowane elementy łyka (floemu)


SJP.pl


metafora

figura stylistyczna polegająca na nietypowym połączeniu wyrazów, dzięki któremu przynajmniej jeden z nich uzyskuje nowe znaczenie; przenośnia


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) jęz. środek stylistyczny polegający na zestawieniu obcych sobie znaczeniowo wyrazów w celu uzyskania nowego, przenośnego znaczenia;

Wiktionary

Metafora (gr. μεταφορά metaphorá), inaczej przenośnia – językowy środek stylistyczny, w którym obce znaczeniowo wyrazy są ze sobą składniowo zestawione, tworząc związek frazeologiczny o innym znaczeniu niż dosłowny sens wyrazów, np. „od ust sobie odejmę”, „podzielę się z wami wiadomością” lub „złote serce”.

Wikipedia

Przykłady

składnia.

kolokacje.

 (1.1) metafora artystyczna / doraźna / genetyczna / językowa / konwencjonalna / poetycka / potoczna / zamrożona / żywa • posłużyć się metaforą • użyć metafory

synonimy.

 (1.1) przenośnia, alegoria

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

 przym. metaforyczny, metaforyzacyjny

 przysł. metaforycznie

 rzecz. metaforyczność ż., metaforyk m., metaforysta m., metaforyka ż., metaforyzacja ż.

frazeologia.

etymologia.

 etym|gr|μεταφορά. < etym|gr|μεταφέρω. < etym|gr|μετά|φέρω.

uwagi.

 wikicytaty.

tłumaczenia.

* angielski: (1.1) metaphor

* arabski: (1.1) استعارة

* azerski: (1.1) metafora

* baskijski: (1.1) metafora

* białoruski: (1.1) метафара ż.

* bułgarski: (1.1) метафора

* chorwacki: (1.1) metafora ż.

* czeski: (1.1) metafora ż.

* esperanto: (1.1) metaforo

* estoński: (1.1) metafoor

* fiński: (1.1) metafora

* francuski: (1.1) métaphore ż.

* gruziński: (1.1) მეტაფორა

* hiszpański: (1.1) metáfora ż.

* interlingua: (1.1) allegoria, metaphora

* japoński: (1.1) メタファー, 文

* jidysz: (1.1) מעטאַפֿאָר m. (metafor)

* kataloński: (1.1) metàfora ż.

* koreański: (1.1) 은유

* łotewski: (1.1) metafora ż.

* niemiecki: (1.1) Metapher ż.

* norweski (bokmål): (1.1) metafor

* nowogrecki: (1.1) μεταφορά ż.

* perski: (1.1) استعاره

* portugalski: (1.1) metáfora ż.

* rosyjski: (1.1) метафора ż.

* słowacki: (1.1) metafora

* szwedzki: (1.1) metafor w.

* tamilski: (1.1) உருவக அணி

* turecki: (1.1) mecaz

* ukraiński: (1.1) метафора ż.

* węgierski: (1.1) metafora

* wietnamski: (1.1) ẩn dụ

* włoski: (1.1) metafora ż.

źródła.

== metafora (język baskijski.) ==

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik

 (1.1) jęz. metafora

odmiana.

przykłady.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌmɛtaˈfɔra, AS: metafora

Wiktionary

Powiązane:

 przym. metaforyczny, metaforyzacyjny

 przysł. metaforycznie

 rzecz. metaforyczność ż., metaforyk m., metaforysta m., metaforyka ż., metaforyzacja ż.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) przenośnia, alegoria

Wiktionary


metaforyczny

wyrażony za pomocą przenośni, metafory; przenośny


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) dotyczący metafory

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. metafora ż., metaforyczność ż.

 przysł. metaforycznie

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) przenośny, niedosłowny

Wiktionary


metaforysta

osoba lubiąca posługiwać się metaforami


SJP.pl


metaforystka

metaforysta


SJP.pl

Patrz:

metaforysta

metaforyzacja

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) jęz. ewolucja znaczenia wyrazu polegająca na przeniesieniu zakresu użycia wyrazu na podstawie podobieństwa dwóch obiektów

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌmɛtafɔrɨˈzat͡sʲja, AS: metaforyzacʹi ̯a

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. metafora ż.

Wiktionary


metaforyzm

posługiwanie się metaforami, skłonność do wyrażania myśli za pomocą metafor


SJP.pl


metafosforowy

kwas metafosforowy - bezbarwna substancja chemiczna przypominająca szkło, łatwo rozpuszczalna w wodzie


SJP.pl


metafraza

1. przeróbka wiersza na prozę lub odwrotnie;
2. przekład z jednego języka na inny, w którym zachowano wierność oryginałowi poprzez zrezygnowanie z walorów artystycznych tekstu


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) jęz. tłumaczenie słowo w słowo;

 (1.2) liter. przerobienie wiersza na prozę lub prozy na wiersz

Wiktionary

Metafraza (gr. μετάφρασις metáphrasis przekład) – dosłowne tłumaczenie (przekład) z jednego języka na inny słowo po słowie i linia po linii dokonany w celu dokładnego oddania treści, bez uwzględniania walorów artystycznych. Metafraza oznacza również przerobienie wiersza na prozę lub prozy na wiersz.

Wikipedia


metageneza

forma przemiany pokoleń u zwierząt, w której następują po sobie na przemian pokolenie rozmnażające się płciowo (za pomocą gamet) i bezpłciowo (przez pączkowanie lub podziały)


SJP.pl

Metageneza (łac. metagenesis) – rodzaj przemiany pokoleń u zwierząt polegający na występowaniu w cyklu życiowym danego gatunku na przemian pokoleń rozmnażających się płciowo (za pomocą gamet) i bezpłciowo (przez pączkowanie lub podział); charakterystyczna np. dla krążkopławów. U owadów występuje jedynie w formie poliembrionii. Zwierzęta rozmnażające się metagenetycznie zazwyczaj różnią się morfologią.

Wikipedia


metagram

w językoznawstwie:
1. mimowolne przestawianie zazwyczaj początkowej głoski (głosek) dwóch lub więcej wyrazów, często wywołujące efekt komiczny, np. urząd nieczynny - nierząd uczynny; spuneryzm, spooneryzm;
2. przestawienie takie dokonane świadomie i w ten sposób, aby wynikłe z niego formy były istniejącymi wyrazami; spuneryzm, spooneryzm;
3. łańcuch słowny utworzony przez kolejne uzupełnianie po jednej literze lub sylabie danego słowa początkowego, np. on-ton-aton-baton


SJP.pl

Metagram – wyraz różniący się od innego jedną literą, pierwszą lub dowolną inną – np. trawa, brawa lub kasa, kara.

W szaradziarstwie rodzaj niediagramowego (słownego) zadania szaradziarskiego polegającego na odgadnięciu wyrazów lub zwrotów różniących się od siebie jedną literą.

Wikipedia


metahistoria

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) nauka o wpływie różnych czynników na nieobiektywne relacjonowanie historii

Wiktionary

Metahistoria – termin używany we współczesnej historiografii, oznaczać może świadome lub nieświadome nieobiektywne podejście do tematu, powielanie mitów historycznych. Czasami terminu używa się jako równoznacznego z filozofią historii.

W ostatnim, XII tomie A Study of HistoryStudium historii, 1960 Arnold Toynbee stwierdził potrzebę zdefiniowania słowa „metahistoria”. Toynbee przypuszcza, że zostało stworzone jako odpowiednik „metafizyki” Arystotelesa. Przez analogię do definicji metafizyki Toynbee proponuje by za metahistorię uznać badanie obszaru poza (lub ponad) obszarem badawczym historii. Toynbee uznał, że metahistoria jest spokrewniona z metafizyką i teologią.

Wikipedia


metahistoryczny

metahistoria


SJP.pl

Patrz:

metahistoria

metainformacja

Wikipedia


metajęzyk

język służący do opisu innego języka


SJP.pl

Metajęzyk – dowolny język służący do opisu innego języka. W skład metajęzyka wchodzą nazwy wyrażeń języka opisywanego, zazwyczaj tworzone jako nazwy cudzysłowowe, predykaty opisujące relacje semantyczne między wyrażeniami języka opisywanego a tym, do czego wyrażenia te się odnoszą (np. „oznacza”, „denotuje”), pewne reguły znaczeniowe, reguły składniowe itp. W szczególności językiem badanym może być ten sam język, w którym przeprowadza się badania.

Wikipedia


metajęzykowy

metajęzyk


SJP.pl

Patrz:

metajęzyk

metakaolin

mineralny dodatek do betonów i zapraw murarskich; metakaolinit


SJP.pl

Metakaolin, metakaolinit – minerał powstający w procesie odwodnienia w temperaturze 700-800 °C naturalnego kaolinitu. Znajduje zastosowanie w syntezie geopolimerów.

Wikipedia


metakaolinit

mineralny dodatek do betonów i zapraw murarskich; metakaolin


SJP.pl


metaklasa

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) inform. w programowaniu obiektowym: klasa służąca do definiowania zachowań innych klas i ich instancji

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Metoda klasy __new__() w metaklasie jest wywoływana wraz z metaklasą, nazwą klasy, klasami bazowymi oraz słownikiem tworzonej klasy.

Wiktionary

Powiązane:

 przym. metaklasowy

Wiktionary


metakognicja

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) psych. zdolność osobnicza do rozpoznawania własnych błędów w rozumowaniu, tzw. „myślenie o myśleniu”

Wiktionary


metakryl

potocznie: klej metakrylowy


SJP.pl


metakrylan

metakrylan metylu - polimer, przezroczyste tworzywo sztuczne; szkło akrylowe, pleksi


SJP.pl


metakrylanowy

metakrylan


SJP.pl

Patrz:

metakrylan

metakrzemowy

kwas metakrzemowy - kwas powstały z połączenia atomu krzemu z dwoma atomami wodoru i trzema atomami krzemu


SJP.pl


metaksylem

rodzaj drewna pierwotnego, tkanka powstająca po protoksylemie


SJP.pl

Wikipedia


metal

1. nieprzezroczysta substancja o charakterystycznym połysku, odznaczająca się dobrym przewodnictwem elektrycznym i cieplnym;
2. rodzaj muzyki


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) chem. pierwiastek chemiczny charakteryzujący się obecnością w sieci krystalicznej elektronów swobodnych;

 (1.2) muz. ostra odmiana muzyki rockowej

 (1.3) herald. jeden z rodzajów tynktury heraldycznej;

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (2.1) pot. fan metalu (1.2)

Wiktionary

  • metale (chemia)
  • metale (astronomia)
  • metal (materiałoznawstwo)
  • heavy metal (muzyka)
  • Metal (album)
  • Metalowcy (subkultura)

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Metale przewodzą prąd elektryczny.

 (1.2) Zazwyczaj słuchała metalu, choć lubiła też pop.

 (2.1) Przed klubem muzycznym stała grupa długowłosych metali w czarnych skórach i pasach z ćwiekami.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈmɛtal, AS: metal

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. metalowiec m., metalizacja ż., metalizowanie n., metalurgia ż., metalurg m.

 czas. metalizować

 przym. metalowy, metaliczny, metalurgiczny

 przysł. metalowo, metalicznie

 temsłow. metalo-

Wiktionary


metalcore

gatunek muzyczny łączący elementy metalu i hardcore'u


SJP.pl

Wikipedia


metaldehyd

Metaldehyd, (CH3CHO)4 – organiczny związek chemiczny, cykliczny tetramer aldehydu octowego o strukturze acetalu (nazwa ta określać może też mieszaninę cyklicznych oligomerów acetaldehydu, (CH3CHO)n o n = 4–6).

Wikipedia


metalepsja

Metalepsja (z gr. μετάληψις metálēpsis – "zmiana, udział") – figura stylistyczna i retoryczna, która polega na zmianie opisu czasu, ciągu przyczynowo-skutkowego lub relacji jakiegoś zdarzenia poprzez:

  • zastąpienie opisu upływu czasu opisem zjawiska o takim samym okresie trwania;
  • mówienie o skutku, jakby był przyczyną, i o przyczynie, jakby była skutkiem;
  • zastąpienie opisu samego faktu opisem okoliczności, w jakich ten fakt miał miejsce.

Wikipedia


metalic

samochód pomalowany metalikiem (lakierem), w kolorze metalic; metalik; metallic


SJP.pl


metalicznoniebieski

niebieski o metalicznym odcieniu


SJP.pl


metaliczność

Metaliczność – zawartość pierwiastków cięższych od helu (metali w rozumieniu astronomicznym) w gwieździe względem ich zawartości w Słońcu.

Wikipedia


metalicznozielony

zielony o metalicznym odcieniu


SJP.pl


metaliczny

1. będący metalem, zawierający metal, zrobiony z metalu;
2. przypominający metal


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) chem. o cechach metalu lub zawierający w składzie metal

 (1.2) podobny do metalu

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. metal m., metaliczność ż., metalizacja ż., metalizowanie n.

 przym. metallic, metalowy

 przysł. metalicznie

Wiktionary


metalik

samochód pomalowany metalikiem (lakierem), w kolorze metalik; metallic; metalic


SJP.pl

Máscara Dorada (ur. 3 listopada 1988 w Guadalajarze) – meksykański zamaskowany profesjonalny wrestler, najbardziej znany z występów w federacji WWE w brandzie Raw w dywizji cruiserweight pod pseudonimem ringowym Gran Metalik. Jest najbardziej znany z występów w Consejo Mundial de Lucha Libre (CMLL). Jego prawdziwe imię i nazwisko jest nieznane. Dorada zadebiutował w 2005 jako Plata II oraz później jako Metallik; jego obecny pseudonim ringowy oznacza po polsku „złota maska”.

Wikipedia


metalimnion

środkowa, stosunkowo cienka warstwa wód w jeziorze, w której następuje gwałtowny spadek temperatury oraz zwykle spadek zawartości tlenu i innych rozpuszczonych w wodzie gazów i substancji; warstwa skoku termicznego, termoklina


SJP.pl

Metalimnion – środkowa, przejściowa warstwa wody w jeziorach. Warstwa skoku termicznego (termoklina), skoku stężenia tlenu (oksyklina) i innych substancji chemicznych (chemoklina). Skok temperatury ma znaczenie kluczowe, dlatego często termoklina jest traktowana jak synonim metalimnionu.

Wikipedia


metalingwistyczny

metalingwistyka


SJP.pl

Patrz:

metalingwistyka

metalingwistyka

nauka o metajęzyku, języku teorii językowych


SJP.pl


metaliteracki

metaliteratura


SJP.pl

Patrz:

metaliteratura

metaliteratura

ogół utworów literackich, których tematem jest literatura


SJP.pl

Metaliteratura – teksty literackie będące wypowiedziami o literaturze. Zalicza się do nich np. powieści zawierające traktaty na temat poetyki powieściowej, poematy wykładające reguły poezji, dzieła dramatyczne, w których toczą się dysputy o sztuce dramaturgicznej lub utwory autotematyczne, tzn. takie, w których narracja odnosi się do nich samych.

Wikipedia


metalizacja

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) techn. proces pokrywania powierzchni przedmiotu warstwą metalu

 (1.2) pot. warstwa metalu powstała w wyniku metalizacji (1.1)

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌmɛtalʲiˈzat͡sʲja, AS: metalʹizacʹi ̯a

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. metal m., metalizowanie n.

 czas. metalizować ndk.

 przym. metalowy, metaliczny

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) metalizowanie

Wiktionary


metalizacyjny

związany z metalizacją


SJP.pl


metalizm

1. jeden z kierunków teorii pieniądza, utożsamiający pieniądze ze szlachetnymi metalami;
2. kruszcowy system pieniężny, w którym w roli pieniądza występuje kruszec


SJP.pl


metalizowanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) techn. pokrywanie przedmiotu powłoką z metalu

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. metal m., metalowiec m., metalizacja ż., metalurgia ż., metalurg m.

 czas. metalizować ndk.

 przym. metalowy, metaliczny, metalurgiczny

 przysł. metalowo, metalicznie

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) metalizacja

Wiktionary


metalka

potocznie: metalowa narta


SJP.pl


metallic

samochód pomalowany metallikiem (lakierem), w kolorze metallic; metalik; metalic


SJP.pl


metallica

samochód pomalowany metallikiem (lakierem), w kolorze metallic; metalik; metalic


SJP.pl

Metallica – amerykański zespół heavymetalowy i thrashmetalowy założony w Los Angeles w Kalifornii w 1981 roku przez Jamesa Hetfielda i Larsa Ulricha. Uważany za jeden z najważniejszych, najbardziej wpływowych zespołów metalowych lat 80. XX wieku, w latach 90. ubiegłego stulecia za najbardziej dochodowy zespół metalowy, a także za jeden z najpopularniejszych i najwybitniejszych zespołów heavymetalowych w dziejach.

Wikipedia


metallika

gatunek muzyki rockowej, wykonywany głównie na instrumentach elektrycznych, charakteryzujący się mocnym, szybkim uderzeniem; metallica, metal


SJP.pl


metalo-

temat słowotwórczy

 (1.1) pierwszy człon wyrazów złożonych wskazujący na ich związek z metalem

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) metaloceramika • metalochromia • metaloorganiczny • metaloplastyk • metaloplastyka • metalorytnictwo • metalotechnika • metaloznawca

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. metal mrz.

Wiktionary


metalocen

Wikipedia


metalofon

dzwon w kształcie kielicha odlany ze stopu miedzi i cyny


SJP.pl

Metalofony – instrumenty muzyczne, w których dźwięk wydobywany jest poprzez uderzenie w strojoną płytkę wykonaną z metalu (najbardziej popularnym jest brąz, ale płytki wykonuje się również z żelaza i miedzi). Metalofony oryginalnie pochodzą z Indonezji, gdzie wykorzystywane są jako melorytmiczna podstawa orkiestr gamelan. W kulturze zachodniej znanymi metalofonami są wibrafon, dzwonki orkiestrowe (glockenspiel) i czelesta.

Wikipedia


metalogenny

tworzący metal, będący podstawą do powstawania metalu


SJP.pl


metalogika

teoria systemu logicznego


SJP.pl

Metalogika – dział logiki matematycznej powiązany z metamatematyką, badający różne systemy logiczne jako teorie formalne (dedukcyjne). Wynikami metalogiki są takie twierdzenia jak np. niesprzeczność danej logiki.

Wikipedia


metalografia

nauka badająca strukturę metali i ich stopów


SJP.pl

Metalografia – nauka o wewnętrznej budowie materiałów metalicznych (metale i ich stopy), oparta głównie na badaniach mikroskopowych.

Metalografia jest połączeniem metaloznawstwa i krystalografii.

Wikipedia


metaloid

pierwiastek chemiczny (np. brom, jod, tlen, siarka, azot, węgiel) nie wykazujący charakterystycznych cech metali, elektroujemny, tworzący tlenki o charakterze bezwodników kwasowych; pierwiastek niemetaliczny; niemetal


SJP.pl

Półmetale (metaloidy) – pierwiastki chemiczne, które mają własności pośrednie między metalami i niemetalami. Zalicza się do nich antymon, arsen, bizmut, bor, german, krzem, selen, tellur i polon, oraz czasami także glin i astat, a w niektórych opracowaniach także węgiel, mający najwyższą temperaturę topnienia z dotychczas poznanych pierwiastków, oraz fosfor (tworzący odmianę czarną o właściwościach fizycznych przypominających metal).

Wikipedia


metalokompleksowy

o barwniku: będący związkiem koordynacyjnym, w którym jedna lub dwie cząsteczki są związane koordynacyjnie z atomem metalu (chromem, rzadziej niklem, miedzią lub kobaltem)


SJP.pl


metalomania

zafascynowanie metalem, gatunkiem muzyki rockowej


SJP.pl


metaloplastyczny

metaloplastyka


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z metaloplastyką, dotyczący metaloplastyki

Wiktionary

Patrz:

metaloplastyka

Powiązane:

 rzecz. metaloplastyk mos., metaloplastyka ż.

Wiktionary


metaloplastyk

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) szt. twórca wykonujący metaloplastyki

forma rzeczownika.

 (2.1) D. lm. od: metaloplastyka

Wiktionary

Metaloplastyka – dziedzina twórczości obejmująca wyrób artystycznych przedmiotów z metalu, jak również przedmioty wykonane tą techniką. Dziełem metaloplastyki mogą być przedmioty użytkowe (lampy, świeczniki, szyldy, kraty itp.) lub dekoracyjne (rzeźby, płaskorzeźby, kompozycje abstrakcyjne). Termin stosowany w sztuce współczesnej, zastosowany po raz pierwszy w latach 20 XX wieku.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Wielu metaloplastyków wystawiało swoje prace w naszej galerii.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. metaloplastyka ż.

 przym. metaloplastyczny

Wiktionary


metaloplastyka

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) szt. dziedzina plastykaastyki artystycznej i użytkowej zajmująca się wyrobami z metali;

 (1.2) pot. ozdobny przedmiot z metalu

forma rzeczownika.

 (2.1) D., B. lp. od: metaloplastyk

Wiktionary

Metaloplastyka – dziedzina twórczości obejmująca wyrób artystycznych przedmiotów z metalu, jak również przedmioty wykonane tą techniką. Dziełem metaloplastyki mogą być przedmioty użytkowe (lampy, świeczniki, szyldy, kraty itp.) lub dekoracyjne (rzeźby, płaskorzeźby, kompozycje abstrakcyjne). Termin stosowany w sztuce współczesnej, zastosowany po raz pierwszy w latach 20 XX wieku.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) W pojęciu szerokim metaloplastyka obejmuje również kowalstwo artystyczne, złotnictwo oraz wszystkie inne techniki obróbki metali znane od starożytności.

 (1.1) Do najwspanialszych dzieł metaloplastyki średniowiecznej zaliczyć można drzwi katedr zdobione scenami z życia Chrystusa czy świętych (katedra w Gnieźnie, katedra w Benewencie, katedra w Monreale i inne).

 (1.2) Rzeźbiarz zaprezentował swoje metaloplastyki na wystawach w Rzymie i Mediolanie.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌmɛtalɔˈplastɨka, AS: metaloplastyka

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. metaloplastyk mos.

 przym. metaloplastyczny

Wiktionary


metaloporfiryna

pochodna porfiryny wchodząca w skład hemoprotein i chlorofili


SJP.pl


metaloproteid

białko złożone, zawierające jako grupę prostetyczną metal, najczęściej żelazo, magnez, miedź, cynk lub mangan; metaloproteina


SJP.pl


metaloproteidy

białka złożone, zawierające metal jako grupę prostetyczną


SJP.pl


metaloproteina

białko złożone, zawierające jako grupę prostetyczną metal, najczęściej żelazo, magnez, miedź, cynk lub mangan


SJP.pl

Metaloproteiny – białka złożone (proteidy). Zbudowane są z części białkowej i grupy prostetycznej. Grupą prostetyczną tu jest atom lub atomy metali takich jak miedź, wapń, żelazo itp. W zależności od metalu grupa prostetyczna powiązana jest ze ściśle określoną funkcją biologiczną. Metale są związane silnymi wiązaniami kowalencyjnymi.

Przykładem metaloproteiny może być hemoglobina z żelazem, która odpowiada za transport tlenu.

Wikipedia


metaloryt

technika druku wypukłego uzyskanego za pomocą metalowej (miedzianej) płyty


SJP.pl

Metaloryt – technika graficzna druku wypukłego, w której forma drukowa wykonana z płyty metalowej.

Ze względu na sposób opracowania płyty metaloryty można podzielić na cięte i trawione. Metoda cięcia metalu jest w druku wypukłym rzadko stosowana, ze względu na dostępność tańszych i łatwiejszych w obróbce materiałów. Metoda trawienia jest bardziej powszechna – płyta jest trawiona jak w technice akwaforty, z tym że odbitkę wykonuje się pokrywając farbą wypukłe elementy.

Wikipedia


metalorytnictwo

grawerowanie na metalu


SJP.pl


metaloterapia

leczenie za pomocą przykładania do ciała i noszenia na nim metalowych blaszek


SJP.pl


metalówa

potocznie: fanka metalu (muzyki); metalówka


SJP.pl


metalowiec

1. pracownik przemysłu budowy maszyn;
2. środ. heavymetalowiec


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) osoba pracująca w przemyśle metalowym

 (1.2) środ. muz. muzyk wykonujący muzykę rockową w jej odmianach nazywanych metalem (np. heavy metal, death metal, black metal, doom metal itd.)

 (1.3) środ. członek subkultury skupiającej się wokół środowiska związanego z heavy metalem i jego odmianami;

 (1.4) środ. muz. młodz. pot. wielbiciel muzyki nazywanej metalem

Wiktionary

Metalowiec – osiedle administracyjne Skarżyska-Kamiennej, usytuowane w zachodniej części miasta.

Osiedle obejmuje tereny na zachód od torów kolejowych w rejonie ulicy Metalowców, między ulicą Paryską a Aleją Niepodległości na osi północ-południe oraz między ulicą Krasińskiego a ulicą Krakowską na osi wschód-zachód.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Świerczewski uczęszczał do szkoły powszechnej, w której skończył dwie klasy. Wraz z ojcem podjął naukę tokarstwa metali, a po jego śmierci w 1912 pracował w warszawskich zakładach Gerlacha jako pomocnik tokarza i tokarz metalowiec.

 (1.4) Pamiętam nieformalną „wojnę” między depeszowcami a metalowcami.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. metalizowanie n., metal

 przym. metalowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.3) metal, heavymetalowiec

Wiktionary


metalówka

potocznie: fanka metalu (muzyki); metalówa


SJP.pl


metalowo-gumowy

wykonany z metalu i gumy (np. tuleje metalowo-gumowe)


SJP.pl


metalowskaźnik

wskaźnik stosowany w kompleksometrii, tworzący z oznaczanym jonem metalu barwne kompleksy


SJP.pl


metalowy

przymiotnik relacyjny

 (1.1) chem. związany z metalem, dotyczący metalu, zrobiony z metalu

przymiotnik jakościowy

 (2.1) muz. odnoszący się do heavy metalu, ostrej odmiany rocka

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Mój metalowy kubek jest bardzo praktyczny, ale parzy w usta.

 (2.1) Jacek słucha tylko metalowej muzyki i dlatego jest już lekko przygłuchawy.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌmɛtaˈlɔvɨ, AS: metalovy

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. metal m., bimetal m., metalurgia ż., metalowiec m., metalizacja ż., metalizowanie n.

 czas. metalizować ndk.

 przym. metaliczny

 przysł. metalowo

Wiktionary

Synonimy:

 (2.1) heavy metalowy, heavymetalowy

Wiktionary


metaloznawca

specjalista w zakresie nauki o strukturze i właściwościach metali i stopów


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) specjalista w dziedzinie metaloznawstwa

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. metaloznawstwo n.

:: fż. metaloznawczyni ż.

 przym. metaloznawczy

Wiktionary


metaloznawczy

związany z nauką o strukturze i właściwościach metali i stopów


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) dotyczący metaloznawstwa i/lub metaloznawców

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. metaloznawstwo n., metaloznawca m.

Wiktionary


metaloznawstwo

nauka o strukturze i właściwościach metali i stopów


SJP.pl

Metaloznawstwo – nauka zajmująca się:

  • strukturą
  • składem chemicznym
  • właściwościami
    • chemicznymi
    • fizycznymi
    • mechanicznymi

metali i ich stopów oraz powiązaniami między własnościami, strukturą i składem chemicznym w funkcji temperatury i obciążeń zewnętrznych. W badaniach tych metaloznawstwo korzysta z dorobku fizyki ciała stałego, chemii fizycznej, termodynamiki, mechaniki, krystalografii i innych dziedzin nauki.

Wikipedia


metalurg

specjalista w dziedzinie metalurgii


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) osoba zajmująca się metalurgią

Wiktionary

Metalurgia (z gr. μέταλλον 'kopalnia, szyb, kamieniołom, metal' i ἔργον 'praca, dzieło') – nauka o metalach obejmująca, między innymi, obróbkę plastyczną, odlewnictwo, metaloznawstwo i metalurgię ekstrakcyjną. Przedmiotem badań metalurgii jest obróbka rud metali aż do produktu końcowego (kabel miedziany, drzwi samochodowe, kształtownik aluminiowy).

Wikipedia

Powiązane:

 rzecz. metalizowanie n., metal m., metalurgia ż.

 przym. metalurgiczny

Wiktionary


metalurgia

1. nauka o otrzymywaniu metali i nadawaniu im pożądanych własności;
2. dział przemysłu zajmujący się produkcją metali i wyrobów metalowych; przemysł metalowy


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) nauka o wytwarzaniu i obróbce metali;

Wiktionary

Metalurgia (z gr. μέταλλον 'kopalnia, szyb, kamieniołom, metal' i ἔργον 'praca, dzieło') – nauka o metalach obejmująca, między innymi, obróbkę plastyczną, odlewnictwo, metaloznawstwo i metalurgię ekstrakcyjną. Przedmiotem badań metalurgii jest obróbka rud metali aż do produktu końcowego (kabel miedziany, drzwi samochodowe, kształtownik aluminiowy).

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Hefajstos był w mitologii greckiej bogiem ognia i metalurgii.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. metal m., metalurg m., metalizowanie n.

 przym. metalurgiczny, metalowy

Wiktionary


metalurgiczny

przymiotnik

 (1.1) związany z metalurgią

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Kombinat metalurgiczny składa się z dwóch wielkich pieców, dwóch walcowni oraz dwóch linii ciągłego odlewania stali (COS).

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. metal mos./mrz.

Wiktionary


metamagnetyk

materiał, w którym możliwe jest przejście od fazy antyferromagnetycznej do ferromagnetycznej


SJP.pl


metamatematyczny

metamatematyka


SJP.pl

Patrz:

metamatematyka

metamatematyka

nauka zajmująca się metodologiczną analizą teorii matematyki


SJP.pl

Metamatematyka (lub meta-matematyka) – bardzo rygorystyczne badanie podstaw matematyki i pewnych aspektów logiki matematycznej z użyciem zaawansowanych środków samej matematyki. Jedną z istotnych jej cech jest rozróżnienie między rozumowaniami prowadzonymi wewnątrz danej sformalizowanej teorii aksjomatycznej a rozumowaniami prowadzonymi na zewnątrz niej.

Wikipedia


metamer

pojedynczy, poprzeczny segment ciała pierścienic


SJP.pl

Metamery, pierścienie ciała, czasami nazywane somitami – występujący u niektórych zwierząt dwubocznie symetrycznych szereg powtarzających się odcinków ciała o pierwotnie podobnej (homonomicznej) budowie. Wyraźnie widoczne metamery występują m.in. u pierścienic (Annelida) i owadów (Insecta). U wieloszczetów (Polychaeta) wszystkie metamery (oprócz płatu głowowego oraz odbytowego) zawierają te same narządy.

Wikipedia


metameria

  • metameria (biologia) – segmentacja wzdłużna ciała niektórych zwierząt
  • metameria (chemia) – jedna z odmian izomerii związków chemicznych
  • metameryzm (nazwa niepoprawna: metameria) – zjawisko różnego odbioru barwy tej samej substancji ze względu na rodzaj oświetlenia

Wikipedia


metameryczny

związany ze zjawiskiem metamerii, np. segmenty metameryczne


SJP.pl


metamfetamina

pochodna amfetaminy o bardzo silnym działaniu pobudzającym


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) farm. pochodna amfetaminy o silnym działaniu psychoaktywnym;

Wiktionary

Metamfetamina (N-metyloamfetamina (rac)-N-metylo-1-fenylopropylo-2-amina) – organiczny związek chemiczny, N-metylowa pochodna amfetaminy, stymulant oparty na szkielecie β-fenyloetyloaminy, prawoskrętny stereoizomer lewometamfetaminy. Jest stosowana jako środek odurzający, a także jako lek przeznaczony do leczenia ADHD i otyłości (w USA pod nazwą handlową Desoxyn).

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Metamfetamina to narodowy narkotyk naszych południowych sąsiadów. Amerykanie alarmują, że zanim się obejrzymy, stanie się euronarkotykiem.

Wiktionary

Powiązane:

 przym. metamfetaminowy

 rzecz. amfetamina ż.

Wiktionary


metamfetaminowy

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z metamfetaminą, dotyczący metamfetaminy

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. metamfetamina ż.

Wiktionary


metamidofos

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) chem. toksyczny insektycyd fosforoorganiczny o wzorze sumarycznym C2H8NO2PS, pochodna acefatu

Wiktionary


metamizol

organiczny związek chemiczny o działaniu przeciwbólowym, przeciwgorączkowym i spazmolitycznym


SJP.pl

Wikipedia


metamorficznie

przysłówek

 (1.1) na sposób metamorficzny

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. metamorfik mrz., metamorfizm mrz., metamorfoza ż.

 przym. metamorficzny

Wiktionary


metamorficzny

przymiotnik

 (1.1) ulegający przemianie lub powstały w jej wyniku

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Archipelag jest zbudowany ze skał pochodzenia wulkanicznego i metamorficznego, których wiek ocenia się na 3 miliardy lat (jedne z najstarszych na świecie).

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. metamorfik mrz., metamorfizm mrz., metamorfoza ż.

 przysł. metamorficznie

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) przeobrażony

Wiktionary


metamorfizm

proces prowadzący do przeobrażenia skał


SJP.pl

Metamorfizm – zespół procesów prowadzących do zmiany skał, tekstury, struktury, składu mineralnego oraz chemicznego. Typowym środowiskiem metamorfizmu jest wnętrze skorupy ziemskiej, może on wystąpić również na powierzchni Ziemi. Metamorfizmem nazywamy tylko przemiany zachodzące w stanie stałym.

Wikipedia


metamorfizować

1. przeobrażać wtórnie skały pierwotnie osadowe lub magmowe;
2. metamorfizować się - ulegać metamorfizacji


SJP.pl


metamorfoza

zmiana postaci, wyglądu zewnętrznego, przekształcenie się jednej formy w inną; przeobrażenie się, przemiana


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) przekształcenie się jednej formy, postaci, struktury w inną

 (1.2) czyjaś fizyczna lub psychiczna zmiana

 (1.3) biol. przejście w kolejne stadium rozwoju

Wiktionary

Przeobrażenie, metamorfoza – w znaczeniu ogólnym – przekształcenie, zmiana formy, postaci lub struktury.

Wikipedia

Przykłady

składnia.

kolokacje.

synonimy.

 (1.1) przemiana, przeobrażenie, transformacja

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

 przysł. metamorficznie

 przym. metamorficzny

frazeologia.

etymologia. etym|franc|métamorphose. < etym|łac|metamorphosis. < etym|gr|μεταμόρφωσις. (metamórphōsis) < etym|gr|μεταμορφόω|-σις. (metamorphóō + -sis)

uwagi.

tłumaczenia.

* angielski: (1.1) metamorphose, metamorphosis

* arabski: (1.1) تحول m.

* baskijski: (1.1) metamorfosi

* chorwacki: (1.1) metamorfoza ż.

* esperanto: (1.1) metamorfozo

* fiński: (1.1) metamorfoosi, muodonvaihdos

* francuski: (1.1) métamorphose ż.

* interlingua: (1.1) metamorphose

* kataloński: (1.1) metamorfosi ż.

* łaciński: (1.1) metamorphosis ż.

* niemiecki: (1.1) Metamorphose ż.

* nowogrecki: (1.1) μεταμόρφωση ż.

* portugalski: (1.1) metamorfose ż.

* rosyjski: (1.1) метаморфоза ż.

* słowacki: (1.1) metamorfóza ż.

* starogrecki: (1.1) μεταμόρφωσις ż.

* ukraiński: (1.1) метаморфоза ż.

* włoski: (1.1) metamorfosi ż.; (1.2) metamorfosi ż.; (1.3) metamorfosi ż.

źródła.

== metamorfoza (język chorwacki.) ==

ortografie.

wymowa.

 IPA|metamorfǒːza.

 dzielenie|me|ta|mor|fo|za.

znaczenia.

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) metamorfoza, przeobrażenie

odmiana.

przykłady.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌmɛtãmɔrˈfɔza, AS: metãmorfoza

Wiktionary

Powiązane:

 przysł. metamorficznie

 przym. metamorficzny

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) przemiana, przeobrażenie, transformacja

Wiktionary


metan

bezbarwny, bezwonny gaz, pierwszy węglowodór w szeregu homologicznym alkanów, główny składnik gazu ziemnego (90%), zwany również gazem błotnym lub gazem kopalnianym


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) chem. wzór chemiczny|CH4., najprostszy alkan, bezwonny i bezbarwny gaz, główny składnik gazu ziemnego, stosowany do syntezy wielu związków organicznych i jako gaz opałowy;

Wiktionary

Metan, CH4 – organiczny związek chemiczny, najprostszy węglowodór nasycony (alkan). W temperaturze pokojowej jest bezwonnym i bezbarwnym gazem. Jest stosowany jako gaz opałowy i surowiec do syntezy wielu innych związków organicznych.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Metan powstaje w przyrodzie w wyniku beztlenowego rozkładu szczątek roślinnych.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈmɛtãn, AS: metãn

Wiktionary

Powiązane:

 przym. metanowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) gaz błotny, gaz kopalniany

Wiktionary


metanabol

lek anaboliczny powodujący m.in. przyrost masy ciała, stosowany jako środek dopingujący; metadienon; metandienon


SJP.pl

Wikipedia


metanal

aldehyd mrówkowy, formaldehyd


SJP.pl

Aldehyd mrówkowy, formaldehyd, E240 (nazwa systematyczna: metanal), HCHO – organiczny związek chemiczny, pierwszy w szeregu homologicznym aldehydów. Został odkryty przez rosyjskiego chemika Aleksandra Butlerowa w 1859 roku. W handlu najczęściej spotyka się jego 35–40% roztwór w wodzie, zwany formaliną. Produktem polimeryzacji formaldehydu jest polioksymetylen (zwany także paraformaldehydem).

Wikipedia


metanarracja

narracja stanowiąca opis strukturalny historii ludzkości, w której występują pojęcia wiążące o wysokim stopniu ogólności, np. naród, cywilizacja, społeczeństwo


SJP.pl


metanauka

nauka o naukach, zajmująca się zwłaszcza metodologią różnych nauk; naukoznawstwo


SJP.pl

Naukoznawstwo – termin rozumiany dwojako:

  • szeroko: zespół nauk o nauce, obejmujący m.in. jej teorię, historię, metodologię i systematykę;
  • wąsko: epistemologia nauki.

Naukoznawstwo zajmuje się problematyką racjonalnego wpływania na rozwój nauk (w pożądanym kierunku) środkami społecznymi; dokładniej jest to zestaw takich badań nad naukami, jakie mają zwiększyć potencjał i efektywność w wykorzystaniu kapitału intelektualnego (ludzkiego i strukturalnego). Zadaniem naukoznawstwa jest opracowywanie rekomendacji dla ludzi, którzy w ramach rozmaitych instytucji i urzędów praktycznie zajmują się sprawami nauki i polityki naukowej w skali globalnej, międzynarodowej, krajowej, regionalnej i instytucjonalnej.

Wikipedia


metandienon

lek anaboliczny powodujący m.in. przyrost masy ciała, stosowany jako środek dopingujący; metadienon; metanabol


SJP.pl

Wikipedia


metanefrydium

narząd wydalniczy bezkręgowców


SJP.pl

Metanefrydium – segmentalny, zwykle parzysty narząd wydalniczy pochodzenia mezodermalnego niektórych bezkręgowców mających dobrze rozwiniętą wtórną jamę ciała (celomę). Występuje u pierścienic (skąposzczetów, pijawek i szczetnic), sikwiaków, kryzelnic i ramienionogów.

Wikipedia


metanejra

w mitologii greckiej: żona Keleosa (króla miasta Eleusis)


SJP.pl

Metanejra (gr. Μετάνειρα) – postać w mitologii greckiej. Była żoną Keleosa, króla Eleusis oraz matką Triptolemosa. Podejmowała gościnnie boginię Demeter, gdy ta poszukiwała córki. Niekiedy Metanejra uważana była za żonę attyckiego herosa Hippotoona, syna Posejdona i Alope.

Wikipedia


metanian

sól kwasu metanowego (mrówkowego); mrówczan


SJP.pl


metaniarz

pracownik kopalni zajmujący się mierzeniem stężenia metanu w powietrzu


SJP.pl


metanit

kruszący materiał wybuchowy


SJP.pl


metanoamid

związek organiczny


SJP.pl

Formamid – organiczny związek chemiczny z grupy amidów, pochodzący od kwasu mrówkowego i będący najprostszym przedstawicielem tej klasy związków. Stosowany jest w syntezie organicznej jako rozpuszczalnik oraz plastyfikator.

Wikipedia


metanodikarboksylowy

kwas metanodikarboksylowy - nasycony kwas dikarboksylowy, bezbarwne kryształy łatwo rozpuszczalne w wodzie, alkoholu etylowym i eterze, stosowane m.in. w przemyśle farmaceutycznym, zwłaszcza do produkcji barbituranów; kwas malonowy (nazwa zwyczajowa)


SJP.pl


metanoja

w Nowym Testamencie i teologii chrześcijańskiej: nawrócenie rozumiane jako zmiana sposobu myślenia i postępowania


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) rel. przemiana duchowa, przyjęcie jakiegoś systemu wartości, poglądów i zasad, nawrócenie;

Wiktionary

Nawrócenie (od gr. ἐπιστρέφω, epistrefo „zawracać”) – przemiana duchowa, przyjęcie jakiegoś systemu wartości, poglądów i zasad.

Wikipedia

Synonimy:

 (1.1) nawrócenie

Wiktionary


metanol

alkohol o jednym atomie węgla w cząsteczce; alkohol metylowy, spirytus drzewny


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) chem. najprostszy związek z grupy alkoholi, bezbarwna, łatwopalna ciecz;

Wiktionary

Metanol, alkohol metylowy, CH3OH – organiczny związek chemiczny, najprostszy alkohol alifatyczny. Został odkryty w 1661 roku przez Roberta Boyle’a. Jest trujący dla człowieka.

Wikipedia

Przykłady

składnia.

kolokacje.

synonimy.

 (1.1) alkohol metylowy, spirytus drzewny, karbinol

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

 przym. metanolowy

frazeologia.

etymologia.

uwagi.

tłumaczenia.

* angielski: (1.1) methanol

* baskijski: (1.1) metanol

* czeski: (1.1) metanol m.

* esperanto: (1.1) metanolo

* francuski: (1.1) méthanol m.

* hiszpański: (1.1) metanol m.

* kataloński: (1.1) metanol m.

* nowogrecki: (1.1) μεθανόλη ż.

* słowacki: (1.1) metanol m.

* szwedzki: (1.1) metanol w.

* węgierski: (1.1) metanol

źródła.

odmiana.

przykłady.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: mɛˈtãnɔl, AS: metãnol

Wiktionary

Powiązane:

 przym. metanolowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) alkohol metylowy, spirytus drzewny, karbinol

Wiktionary


metanolowy

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z metanolem, dotyczący metanolu, zawierający metanol

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. metanol mrz.

Wiktionary


metanometr

przyrząd do pomiaru stężenia metanu w powietrzu; metanomierz


SJP.pl


metanomierz

przyrząd do pomiaru zawartości metanu w powietrzu; metanometr


SJP.pl


metanonośność

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) górn. objętościowa ilość metanu pochodzenia naturalnego, zawarta w jednostce wagowej w głębi calizny węglowej

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Również, wzrastająca z głębokością, metanonośność pokładów sprzyja intensyfikacji zagrożeń metanowego oraz wyrzutami metanu i węgla, zaś wybieranie pokładów grubych zwiększa możliwość wystąpienia pożaru endogenicznego.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌmɛtãnɔ̃ˈnɔɕnɔɕt͡ɕ, AS: metãnõnośność

Wiktionary

Powiązane:

 przym. metanonośny

Wiktionary


metanotiol

siarkowy odpowiednik metanolu; merkaptan metylowy, tiol


SJP.pl

Metanotiol (merkaptan metylowy) – organiczny związek chemiczny z grupy tioli o wzorze CH3SH. Jest siarkowym analogiem metanolu. Występuje w wyziewach wulkanicznych. Metanotiol jest bezbarwnym gazem skraplającym się w temperaturze 6 °C. Ma silny i odrażający zapach zgniłej kapusty.

Wikipedia


metanowiec

tankowiec transportujący metan


SJP.pl


metanowość

Metanowość, stopień metanowości – ilość metanu wydzielającego się do wyrobisk.

  • Metanowość bezwzględna – objętościowa ilość metanu wydzielająca się do wyrobisk (metanowość wentylacyjna) oraz ujmowanego do sieci odmetanowania w jednostce czasu. Wyraża się ją najczęściej w m3/min.
  • Metanowość względna – objętościowa ilość metanu wydzielająca się do wyrobisk oraz ujmowanego do sieci odmetanowania na tonę dobowego wydobycia. Wyraża się ją w m3/Mg.
  • Metanowość wentylacyjna – objętościowa ilość metanu wydzielająca się do wyrobisk górniczych i wyraża się ja w m3/min.
  • Metanowość kryterialna – metanowość bezwzględna, przy której w danych warunkach przewietrzania i odmetanowania przy nierównomiernym wydzielaniu się metanu nie będą występować przekroczenia dopuszczalnej zawartości metanu w wylotowym prądzie powietrza zużytego.
  • Metanonośność – objętościowa ilość metanu pochodzenia naturalnego zawarta w jednostce wagowej w głębi calizny węglowej.

Wikipedia


metanowy

przymiotnik od: metan


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z metanem, dotyczący metanu; zawierający metan

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. metan mrz.

Wiktionary


metaplantacja

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) bot. metoda z zakresu czynnej ochrony przyrody polegająca na sztucznym przesiedlaniu roślin z naturalnego stanowiska na inne, nowo zakładane w warunkach wolnej przyrody

Wiktionary


metaplazja

Wikipedia


metaplazm

przekształcenie brzmienia wyrazu przy zachowaniu jego znaczenia


SJP.pl


metapleks

przezroczyste tworzywo sztuczne produkowane na bazie polimeru; pleksi, szkło akrylowe


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) przezroczyste tworzywo sztuczne

Wiktionary

Szkło akrylowe, szkło organiczne, potocznie plexiglas, pleksi, metapleks, żargonowo pleksa – przezroczyste tworzywo sztuczne, którego głównym składnikiem jest poli(metakrylan metylu) (PMMA, od ang. poly(methyl methacrylate)). Niektóre rodzaje szkła akrylowego zawierają też pewne ilości innych poliakrylowych polimerów i kopolimerów.

Wikipedia


metapleksowy

przymiotnik od: metapleks


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) zrobiony z metapleksu

Wiktionary


metaplik

Metaplik – to specjalny rodzaj pliku, który zawiera definicje innego pliku lub cały inny plik. W kontekście systemów operacyjnych, takich jak Windows, metapliki są często używane do przechowywania informacji o obrazach wektorowych i rastrowych.

Wikipedia


metapoetycki

dotyczący poetyckiej wypowiedzi na temat poezji


SJP.pl


metapolityczny

metapolityka


SJP.pl

Patrz:

metapolityka

metapolityka

refleksja nad sposobami prowadzenie polityki


SJP.pl

Metapolityka (od greckiego metá „poza”, „po” i gr. politiká) – ujęta filozoficznie teoria polityki. Elementami metapolityki jest teoria bytu (metafizyka), teoria poznania (epistemologia) i teoria wartości (aksjologia). Pojęcie po raz pierwszy zostało użyte w dziele Allgemeines Staatsrecht und Staatsverfassungslehre (Göttingen 1793) przez niemieckiego historyka, Augusta von Schlözera.

Wikipedia


metapredykatywny

w językoznawstwie: operator metapredykatywny - nieodmienna część mowy wyróżniana w najnowszych opisach gramatycznych polszczyzny, której funkcja polega na komentowaniu wyrażenia, z którym się łączy, np. bardzo, wielce


SJP.pl


metapsychiczny

w parapsychologii: skierowany do psychiki bez pośrednictwa zmysłów


SJP.pl


metapsychik

osoba zajmująca się badaniem psychiki pojmowanej jako dziedzina zjawisk duchowych, w której działają siły nadprzyrodzone


SJP.pl


metapsychika

osoba zajmująca się badaniem psychiki pojmowanej jako dziedzina zjawisk duchowych, w której działają siły nadprzyrodzone


SJP.pl


metapsycholog

specjalista w zakresie metapsychologii


SJP.pl


metapsychologia

Metapsychologia to termin wprowadzony przez Zygmunta Freuda dla określenia teoretycznego ujęcia procesów psychicznych, wykraczającego poza bezpośrednie obserwacje i doświadczenia kliniczne. Celem metapsychologii jest opisanie funkcjonowania psychiki przy użyciu pojęć teoretycznych, które umożliwiają pełniejsze zrozumienie nieświadomych mechanizmów kierujących ludzkim zachowaniem

Wikipedia


metasekwoja

drzewo iglaste dorastające do wysokości 50 m, o miękkich i jasnych igłach zrzucanych na zimę wraz z gałązkami, pochodzące z Chin


SJP.pl

Metasekwoja (Metasequoia) – rodzaj roślin z rodziny cyprysowatych. Obejmuje jeden gatunek współczesny – metasekwoję chińską. Opisano szereg gatunków wymarłych jednak nie stwierdzono istotnej zmienności przynajmniej pod względem morfologicznym i rośliny tego rodzaju zachowały się w postaci mało zmienionej w całym zapisie kopalnym.

Wikipedia


metasfera

warstwa atmosfery ziemskiej rozciągająca się na wysokości ok. 500-1500 km, między termosferą a protosferą


SJP.pl

Metasfera - warstwa atmosfery ziemskiej rozciągająca się między termosferą, a protonosferą, na wys. ok. 500 - 1500 km. Procesy zachodzące w tej warstwie mają odmienny charakter od procesów zachodzących w niższych warstwach atmosfery ziemskiej, chociaż środowisko nie jest jeszcze w pełni zjonizowane. W badaniach metasfery dużą rolę odgrywają sztuczne satelity Ziemi.

Wikipedia


metaskop

urządzenie do wykrywania źródeł promieniowania podczerwonego


SJP.pl


metasomatoza

naturalny proces zachodzący w skorupie ziemskiej, polegający na zmianie składu chemicznego i mineralnego skał


SJP.pl

Wikipedia


metasomatyczny

metasomatoza


SJP.pl

Patrz:

metasomatoza

metastabilność

Metastabilność – własność delikatnej równowagi stanów, które są stabilne dla małych odchyleń od położenia równowagi, ale większe wychylenie powoduje zmianę stanu i przejście do równowagi pełnej, lub ew. innego stanu metastabilnego.

Ze względu na naturalne fluktuacje stany metastabilne rozpadają się samoistnie, ale czas ich trwania może być bardzo długi. Dlatego dostarczenie energii, np. przez podgrzanie, zwiększa szybkość przemiany i może doprowadzić do zmiany stanu substancji.

Wikipedia


metastabilny

względnie trwały, stabilny przez pewien czas lub w pewnym zakresie warunków zewnętrznych; metatrwały


SJP.pl


metastasio

Pietro Antonio Domenico Trapassi, lepiej znany pod pseudonimem Metastasio (ur. 3 stycznia 1698 w Rzymie, zm. 12 kwietnia 1782 w Wiedniu) – włoski pisarz. Znany jako librecista: jego libretta wykorzystane zostały w operach Händla, Hassego i Vivaldiego.

Wikipedia


metastasis

[czytaj: metastas-is]
1. przedstawienie wydarzeń przyszłych lub minionych za pomocą czasu teraźniejszego;
2. zejście chóru z orchestry w czasie trwania akcji scenicznej w dramacie greckim


SJP.pl


metastatyczny

metastaza


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) med. związany z przerzutami nowotworowymi

Wiktionary

Patrz:

metastaza

Powiązane:

 rzecz. metastaza ż.

Wiktionary


metastaza

wtórne ognisko nowotworu złośliwego, powstałe wskutek przeniesienia komórek nowotworu przez chłonkę lub krew do odległych miejsc organizmu; przerzut


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) med. przerzut nowotworowy, guz wtórny nowotworu złośliwego

Wiktionary

Przerzut nowotworowy, nowotwór przerzutowy, rozsiew nowotworu, metastaza (łac. metastasis, gr. μετάσταση = zmiana miejsca, przesunięcie) – guz wtórny nowotworu złośliwego, powstały z komórek pochodzących z guza pierwotnego. Przerzuty odpowiadają za ponad 90% śmiertelności w chorobach nowotworowych.

Wikipedia

Przykłady

składnia.

kolokacje.

synonimy.

 (1.1) przerzut, rozsiew

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

 przym. metastatyczny

frazeologia.

etymologia.

 etym|śrłac|metastasis. < etym|gr|μετάστασις. < etym|gr|μεθίστημι.

uwagi.

tłumaczenia.

* angielski: (1.1) metastasis

* baskijski: (1.1) metastasi

* czeski: (1.1) metastáza ż.

* duński: (1.1) metastase w.

* francuski: (1.1) métastase ż.

* hiszpański: (1.1) metástasis ż.

* łaciński: (1.1) abevacuatio ż., metastasis ż.

* niemiecki: (1.1) Metastase ż.

* norweski (bokmål): (1.1) metastase m.

* norweski (nynorsk): (1.1) metastase m.

* rosyjski: (1.1) метастаз m.

* słowacki: (1.1) metastáza ż.

* słoweński: (1.1) metastaza ż.

* szwedzki: (1.1) metastas w.

* węgierski: (1.1) daganatáttétel

* włoski: (1.1) metastasi ż.

źródła.

== metastaza (język słoweński.) ==

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) med. metastaza

odmiana.

przykłady.

Wiktionary

Powiązane:

 przym. metastatyczny

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) przerzut, rozsiew

Wiktionary


metatag

element umieszczony w kodzie źródłowym strony internetowej, zawierający informacje o treści strony


SJP.pl


metatekst

tekst mówiący o innym tekście lub naśladujący inny tekst


SJP.pl


metatekstowy

przymiotnik od: metatekst


SJP.pl


metateoretyczny

metateoria


SJP.pl

Patrz:

metateoria

metateoria

w filozofii: teoretyczna analiza jakiejś teorii, zwłaszcza w zakresie jej języka i systemu twierdzeń


SJP.pl

Metateoria – teoria dotycząca pewnych formalnych własności teorii lub zbioru teorii jako całości.

Istnieją zdania metateoretyczne, np. stwierdzenie ta teoria jest fałszywa.

Metateorie o własnościach teorii matematycznych są rozwijane w matematyce.

Wikipedia


metateza

przestawienie głosek lub sylab w wyrazie; przestawka


SJP.pl

Metateza (łac. metathesis, z gr. μετάθεσις metáthesis „przestawienie”) – reakcja chemiczna przebiegająca według ogólnego schematu:

A–B + C–D ⇌ A–D + C–B

W wyniku tej reakcji fragmenty reagujących cząsteczek „zamieniają się miejscami” w skoordynowany sposób.

Wikipedia


metatropizm

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) psych. transwestytyzm

Wiktionary

Transwestytyzm (od łac. trans „za, poza, z tamtej strony” i vestitus „odziany”, inaczej eonizm, metatropizm) – praktyka przyjmowania ubioru, sposobu bycia, a niekiedy także roli płciowej zazwyczaj kojarzonych z płcią przeciwną, jako forma autoekspresji lub też dla psychologicznej gratyfikacji. W niektórych kulturach transwestytyzm jest praktykowany z powodów religijnych, tradycyjnych lub ceremonialnych. Termin ten jest rzadko stosowany w odniesieniu do kobiet.

Wikipedia


metatrwały

względnie trwały, stabilny przez pewien czas lub w pewnym zakresie warunków zewnętrznych; metastabilny


SJP.pl

Metastabilność – własność delikatnej równowagi stanów, które są stabilne dla małych odchyleń od położenia równowagi, ale większe wychylenie powoduje zmianę stanu i przejście do równowagi pełnej, lub ew. innego stanu metastabilnego.

Ze względu na naturalne fluktuacje stany metastabilne rozpadają się samoistnie, ale czas ich trwania może być bardzo długi. Dlatego dostarczenie energii, np. przez podgrzanie, zwiększa szybkość przemiany i może doprowadzić do zmiany stanu substancji.

Wikipedia


metawersum

wirtualne środowisko online, łączące elementy technologii VR (wirtualnej rzeczywistości), AR (rzeczywistości rozszerzonej), gier i mediów społecznościowych


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) koncepcja wirtualnego świata w technologii 3D fukcjonującego dzięki Internetowi i łączącego wiele różnych przestrzeni wirtualnych

Wiktionary

Metawersum (ang. Metaverse) – wirtualne środowisko online, łączące ze sobą elementy rzeczywistości rozszerzonej (AR), rzeczywistości wirtualnej (VR), mediów społecznościowych, gier online i kryptowalut, oraz pozwalające swoim użytkownikom na odczuwanie wirtualnych doznań i prowadzenie interakcji z innymi użytkownikami.

Wikipedia


metaxa

grecka odmiana brandy wzbogacona ekstraktem z ziół


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) spoż. rodzaj regionalnej greckiej wódki będącej mieszaniną destylatu i muskatu, w których maceruje się zioła;

Wiktionary

Metaxa (ngr. Μεταξά) – grecki napój alkoholowy typu koniakowego (brandy), opracowany przez kupca Spirosa Metaksasa w 1888 roku.

Metaxa jest odmianą destylatu z domieszką wina muskatowego. Pochodzi z wysp Samos i Lemnos. Wzbogaca się ją ekstraktem z ziół, m.in. anyżu; do wzbogacających składników należą też płatki róż. Swój aromat zawdzięcza leżakowaniu w odwiecznych dębowych beczkach, a w jej skład wchodzą starzone destylaty przez co najmniej 3 lata, dzięki czemu może być odpowiednio oznaczany gwiazdkami roczników. Do Stanów Zjednoczonych napój trafił w 1900 roku. Obecnie popularny jest w wielu krajach.

Wikipedia

Przykłady

składnia.

kolokacje.

synonimy.

antonimy.

hiperonimy.

 (1.1) wódka, trunek

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

frazeologia.

etymologia.

 etym|el|Μεταξά. < etym|el|Μεταξάς. → Metaksas; od nazwiska kupca Spirosa Metaksasa, który wynalazł ten trunek

uwagi.

tłumaczenia.

* angielski: (1.1) metaxa

* białoruski: (1.1) метакса ż.

* hiszpański: (1.1) metaxá ż.

* kataloński: (1.1) metaxà ż.

* niemiecki: (1.1) Metaxa m.

* nowogrecki: (1.1) Μεταξά n.

* rosyjski: (1.1) метакса ż.

* słowacki: (1.1) metaxa ż.

* ukraiński: (1.1) метакса ż.

źródła.

== metaxa (język angielski.) ==

thumb|metaxa (1.1)

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik

 (1.1) spoż. metaxa

odmiana.

przykłady.

Wiktionary

Synonimy:

antonimy.

hiperonimy.

 (1.1) wódka, trunek

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

frazeologia.

etymologia.

 etym|el|Μεταξά. < etym|el|Μεταξάς. → Metaksas; od nazwiska kupca Spirosa Metaksasa, który wynalazł ten trunek

uwagi.

tłumaczenia.

* angielski: (1.1) metaxa

* białoruski: (1.1) метакса ż.

* hiszpański: (1.1) metaxá ż.

* kataloński: (1.1) metaxà ż.

* niemiecki: (1.1) Metaxa m.

* nowogrecki: (1.1) Μεταξά n.

* rosyjski: (1.1) метакса ż.

* słowacki: (1.1) metaxa ż.

* ukraiński: (1.1) метакса ż.

źródła.

== metaxa (język angielski.) ==

thumb|metaxa (1.1)

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik

 (1.1) spoż. metaxa

odmiana.

przykłady.

składnia.

kolokacje.

synonimy.

Wiktionary


metazoa

zwierzęta, których ciało zbudowane jest z licznych komórek tworzących tkanki


SJP.pl

Zwierzęta (Animalia) – królestwo obejmujące wielokomórkowe organizmy cudzożywne o komórkach eukariotycznych, bez ściany komórkowej, w większości zdolne do aktywnego poruszania się. Są najbardziej zróżnicowanym gatunkowo królestwem organizmów. Tradycyjnie dzielone są sztuczne grupy bezkręgowców i kręgowców, wśród których wyróżnia się: ryby, płazy, gady, ptaki i ssaki, włącznie z człowiekiem.

Wikipedia


metek

wolny człowiek w starożytnej Grecji nieposiadający jednak pełni praw obywatelskich; metojk, metojka


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męski

 (1.1) hist. zob. metojk.

forma rzeczownika.

 (2.1) D. lm. zob. metka.

Wiktionary


metele

1. wieś na Litwie;
2. jezioro na południu Litwy


SJP.pl

  • Metele – jezioro na Litwie
  • Metele – wieś na Litwie, dawniej miasto
  • Metele – dawna gmina

Wikipedia


metelski

nazwisko


SJP.pl

  • Adam Metelski (ur. 1983) – polski koszykarz
  • Stanisław Aleksander Metelski (1885-1965) – prezydent Zgierza

Wikipedia


metempsychiczny

metempsychoza


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) dotyczący metempsychozy

Wiktionary

Patrz:

metempsychoza

Powiązane:

 rzecz. metempsychoza ż.

Wiktionary


metempsychoza

w niektórych religiach: wiara we wcielanie się duszy człowieka po jego śmierci w ciało innej istoty żywej; reinkarnacja


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) reinkarnacja, ponowne wcielenie duszy, wędrówka dusz

Wiktionary

Reinkarnacja (również: metempsychoza, transmigracja; łac. re+in+caro, carnis „ponowne wcielenie”) – pogląd, według którego dusza (bądź świadomość) po śmierci ciała może wcielić się w nowy byt fizyczny. Np. dusza jednego człowieka może przejść w ciało nowo narodzonego dziecka lub zwierzęcia czy nawet według niektórych poglądów rośliny.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Kwestia odbudowy Polski łączyła się w twórczości Zygmunta Krasińskiego z teorią metempsychozy.

Wiktionary

Powiązane:

 przym. metempsychiczny

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) transmigracja, reinkarnacja

Wiktionary


meteo

meteorologiczny


SJP.pl


meteonawigacja

Meteonawigacja, nawigacja meteorologiczna – nauka zajmująca się planowaniem podróży morskich i oceanicznych oraz połowów z uwzględnieniem spodziewanych warunków meteorologicznych.

Prekursorem takich badań był Matthew Fontaine Maury, który w latach 1843-47 opracował mapy przeważających wiatrów i prądów na Atlantyku. Mapy te pozwalały na skrócenie czasu podróży dla żaglowców o ponad 10%.

Wikipedia


meteopata

człowiek odczuwający w większym stopniu zmiany pogodowe, przeżywający je w sposób wyolbrzymiony, chorobliwy; meteoropata


SJP.pl

Wikipedia


meteopatia

nadmierna wrażliwość organizmu na zmiany pogody; meteoropatia


SJP.pl

Wikipedia


meteopatka

kobieta zbytnio wrażliwa na zmiany pogody


SJP.pl


meteopatyczny

meteoropatia; meteoropatyczny


SJP.pl


meteor

1. w astronomii: ciało niebieskie, skalisty okruch, odłamek o wielkości od ułamka milimetra do kilku metrów, krążący w przestrzeni międzyplanetarnej;
2. w meteorologii: zjawisko występujące w atmosferze Ziemi lub na jej powierzchni


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) astr. świecący ślad, jaki zostawia po sobie spalający się w górnych warstwach atmosfery okruch skalny (meteoroid);

Wiktionary

Meteor – świecący ślad, jaki zostawia po sobie meteoroid poruszający się w atmosferze ziemskiej. Jasny ślad powstaje w wyniku świecenia par ulatniających się z powierzchni meteoroidu oraz z nagrzanych i zjonizowanych gazów atmosfery wzdłuż trasy jego przelotu. Niektóre meteoroidy pozostawiają za sobą ślad złożony z „dymu”, który powstaje z jego cząstek oderwanych od jego powierzchni w procesie ablacji. Meteory są potocznie nazywane „spadającymi gwiazdami”.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) W nocy widzieliśmy na niebie kilka meteorów.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: mɛˈtɛɔr, AS: meteor

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. meteoryzm mrz., meteorytyka ż., meteoryt m., meteoroid m.

 przym. meteorowy, meteorytowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) spadająca gwiazda

Wiktionary


meteor.

skrót od: meteorologia, meteorologiczny (czytany jako cały, odmienny wyraz)


SJP.pl


meteorograf

urządzenie rejestrujące ciśnienie, temperaturę i wilgotność powietrza


SJP.pl


meteoroid

okruch skalny poruszający się w przestrzeni kosmicznej


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) astr. okruch skalny mniejszy od planetoidaanetoidy, poruszający się po orbicie;

Wiktionary

Meteoroidy – okruchy skalne (mniejsze od planetoid) poruszające się po orbitach wokół Słońca. Meteoroidy mają zwykle masę od 10−9 do 103 kg (choć najczęściej nie przekracza ona 10−6 kg). Ich rozmiary wynoszą od 0,1 mm do 10 m, ale jest to granica umowna, gdyż obiekty o dobrze wyliczonej orbicie raczej będą nazywane asteroidami. Większe obiekty spośród małych ciał Układu Słonecznego zaliczane są do planetoid, a mniejsze cząstki to pył kosmiczny.

Wikipedia

Przykłady

składnia.

kolokacje.

synonimy.

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

 rzecz. meteor mrz., meteoryt mrz., meteorytyka ż.

 przym. meteorytowy

frazeologia.

etymologia.

uwagi.

tłumaczenia.

* angielski: (1.1) meteoroid

* kataloński: (1.1) meteoroide m.

* szwedzki: (1.1) meteoroid w.

źródła.

== meteoroid (język angielski.) ==

wymowa. audioUS|En-us-meteoroid.ogg.

znaczenia.

rzeczownik

 (1.1) astr. meteoroid

odmiana.

przykłady.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌmɛtɛɔˈrɔjit, AS: meteoroi ̯it

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. meteor mrz., meteoryt mrz., meteorytyka ż.

 przym. meteorytowy

Wiktionary

Synonimy:

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

 rzecz. meteor mrz., meteoryt mrz., meteorytyka ż.

 przym. meteorytowy

frazeologia.

etymologia.

uwagi.

tłumaczenia.

* angielski: (1.1) meteoroid

* kataloński: (1.1) meteoroide m.

* szwedzki: (1.1) meteoroid w.

źródła.

== meteoroid (język angielski.) ==

wymowa. audioUS|En-us-meteoroid.ogg.

znaczenia.

rzeczownik

 (1.1) astr. meteoroid

odmiana.

przykłady.

składnia.

kolokacje.

synonimy.

Wiktionary


meteoroidowy

meteoroid


SJP.pl

Patrz:

meteoroid

meteorol.

skrót od: meteorologia, meteorologiczny


SJP.pl


meteorolog

specjalista w zakresie meteorologii; synoptyk


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) zaw. meteorol. specjalista w dziedzinie meteorologii, osoba prognozująca pogodę

Wiktionary

Meteorolog (synoptyk) – osoba prowadząca badania naukowe i opracowująca modele teoretyczne odnoszące się do składu, struktury i dynamiki atmosfery w powiązaniu z oddziaływaniem podłoża. Meteorolog przygotowuje również prognozy pogody.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ˌmɛtɛɔˈrɔlɔk, AS: meteorolok

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. meteorologia ż.

:: fż. meteorolożka ż.

 przym. meteorologiczny

Wiktionary


meteorologia

nauka zajmująca się badaniem procesów i zjawisk zachodzących w atmosferze oraz przewidywaniem na ich podstawie pogody


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) nauka zajmująca się badaniem zjawisk fizycznych i procesów zachodzących w atmosferze i stanem pogody;

Wiktionary

Meteorologia (gr. metéōron (μετέωρον) – unoszący się w powietrzu, lógos (λόγος)- słowo, wiedza) – nauka zajmująca się badaniem zjawisk fizycznych i procesów zachodzących w atmosferze, szczególnie w jej niższej warstwie – troposferze. Bada, jak te procesy wpływają na przebieg procesów atmosferycznych i stan pogody na danym obszarze.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Prognozowaniem pogody zajmuje się dział meteorologii – synoptyka.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌmɛtɛɔrɔˈlɔɟja, AS: meteoroloǵi ̯a

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. meteorolog m., meteoryzm mrz.

 przym. meteorologiczny

Wiktionary

Synonimy:

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

 (1.1) agrometeorologia, hydrometeorologia, paleometeorologia

pokrewne.

 rzecz. meteorolog m., meteoryzm mrz.

 przym. meteorologiczny

frazeologia.

etymologia.

 etym|gr|μετέωρον|λόγος. → unoszący się w powietrzu + słowo, nauka

uwagi.

tłumaczenia.

* angielski: (1.1) meteorology

* arabski: (1.1) علم الطقس

* baskijski: (1.1) meteorologia

* białoruski: (1.1) метэаралогія ż.

* bułgarski: (1.1) метеорология ż.

* czeski: (1.1) meteorologie ż.

* duński: (1.1) meteorologi w.

* estoński: (1.1) meteoroloogia

* fiński: (1.1) ilmatiede, meteorologia

* francuski: (1.1) météorologie ż.

* galicyjski: (1.1) meteoroloxía ż.

* hiszpański: (1.1) meteorología ż.

* interlingua: (1.1) meteorologia

* jidysz: (1.1) מעטעאָראָלאָגיע ż. (meteorologje)

* lombardzki: (1.1) meteurulugía ż.

* niemiecki: (1.1) Meteorologie ż.

* nowogrecki: (1.1) μετεωρολογία ż.

* ormiański: (1.1) օդերեւութաբանություն

* rosyjski: (1.1) метеорология ż.

* słowacki: (1.1) meteorológia ż.

* szwedzki: (1.1) meteorologi w.

* ukraiński: (1.1) метеорологія ż.

* węgierski: (1.1) meteorológia

* włoski: (1.1) meteorologia ż.

źródła.

== meteorologia (język baskijski.) ==

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik

 (1.1) meteorologia

odmiana.

przykłady.

składnia.

kolokacje.

synonimy.

Wiktionary


meteorologiczny

dotyczący zjawisk atmosferycznych


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z meteorologią, dotyczący meteorologii

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Sensowne prognozy meteorologiczne mogą mieć horyzont maksymalnie tygodnia.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌmɛtɛɔrɔlɔˈɟit͡ʃnɨ, AS: meteoroloǵičny

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. meteorolog m., meteorologia ż.

Wiktionary


meteorolożka

meteorolog


SJP.pl

Patrz:

meteorolog

meteoropata

człowiek odczuwający w większym stopniu zmiany pogodowe, przeżywający je w sposób wyolbrzymiony, chorobliwy; meteopata


SJP.pl


meteoropatia

chorobliwe reakcje organizmu na zmiany pogody; meteopatia


SJP.pl

Wikipedia


meteoropatka

kobieta uskarżająca się na złe samopoczucie, obniżenie sprawności fizycznej i psychofizycznej w trakcie zmiany pogody


SJP.pl


meteoropatologia

dział medycyny, nauka zajmująca się badaniem wpływu poszczególnych czynników meteorologicznych na występowanie chorób i zaburzeń czynności organizmu ludzkiego


SJP.pl


meteoropatyczny

meteoropatia; meteopatyczny


SJP.pl


meteorotropowy

mający związek z negatywnym wpływem warunków atmosferycznych na organizm (np. objawy i choroby meteorotropowe)


SJP.pl


meteorowy

przymiotnik od: meteor


SJP.pl


meteory

rzeczownik, rodzaj niemęskoosobowy, liczba mnoga, nazwa własna

 (1.1) geogr. niewielki, odosobniony masyw górski w Grecji, na północno-zachodnim krańcu Tesalii, w okolicy miasta Kalambaka, zbudowany ze urwistych skał;

Wiktionary

Meteory (gr. Μετέωρα (Meteora) z gr. metéoros – wzniesiony w górę, będący wysoko w powietrzu) – masyw skał z piaskowca i zlepieńca w środkowej Grecji na północno-zachodnim krańcu równiny tesalskiej w okolicy miasta Kalambaka. Skały osiągają wysokość do 540 m n.p.m.

Wikipedia


meteorycik

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) zdrobn. od meteoryt

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. meteoryt m.

Wiktionary


meteoryt

odłamek ciała niebieskiego, który nie spalił się całkowicie w atmosferze ziemskiej i spadł na powierzchnię Ziemi


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) astr. pozostałość drobnego skalnego ciała niebieskiego (meteoroidu) przyciągniętego przez znacznie większe ciało niebieskie, która w postaci ciała stałego dotarła do jego powierzchni;

Wiktionary

Meteoryt – pozostałość ciała niebieskiego (meteoroidu, asteroidy), które w postaci ciała stałego dotarło do powierzchni planety lub księżyca. Na Ziemi najczęściej meteoryty należą do meteorytów kamiennych, głównie chondrytów. Badaniem meteorytów i wszystkich aspektów z nimi związanych zajmuje się meteorytyka.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Muzeum posiada piękną kolekcję meteorytów.

 (1.1) Czy w czasach encyklopedii internetowych ktokolwiek jeszcze bada różnice między meteorytem a kometą?

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌmɛtɛˈɔrɨt, AS: meteoryt

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. meteoryzm mrz., meteor mrz., meteoroid mrz., meteorytyka ż., meteorycik mrz.

 przym. meteorytowy

Wiktionary


meteorytowy

przymiotnik od: meteoryt


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) przym. od meteoryt

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Jądra komet zbudowane są z luźnej mieszanki pyłu meteorytowego, zestalonego dwutlenku węgla, wody i metanu.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌmɛtɛɔrɨˈtɔvɨ, AS: meteorytovy

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. meteoryt m., meteor m., meteoroid m., meteorytyka ż.

Wiktionary


meteorytyczny

meteoryt, meteorytowy


SJP.pl


meteorytyka

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) astr. nauka o meteorytach i związanych z nimi zjawiskach;

Wiktionary

Meteorytyka – nauka o meteorytach i związanych z nimi zjawiskach. Jej przedmiotem jest określanie składu chemicznego i budowy fizycznej meteorytów i klasyfikowanie ich na tej podstawie. Zajmuje się również określaniem wieku meteorytów i ich pochodzeniem. W kręgu jej zainteresowań leży również badanie okoliczności upadku meteorytów na podstawie pozostawionych przez nie kraterów uderzeniowych. Jednym z głównych problemów tej nauki jest pozyskiwanie materiału do badań. Rzadko udaje się odnaleźć meteoryt tuż po upadku. Najczęściej odnajdowane są meteoryty, które spadły setki lub tysiące lat temu. Dlatego do jednego z ważniejszych zadań meteorytyki należy rozpoznawanie meteorytów i odróżnianie ich od ziemskich minerałów.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) W połowie bieżącego wieku meteorytyka, czyli nauka o meteorytach, przekształciła się w odrębną gałąź wiedzy.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌmɛtɛɔˈrɨtɨka, AS: meteorytyka

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. meteorytyk m., meteor m., meteoryt m., meteoroid m.

 przym. meteorytowy, meteorytyczny, meteoryczny, meteorowy

Wiktionary


meteoryzm

gromadzenie się gazów w przewodzie pokarmowym; wzdęcie


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) med. wzdęcie brzucha wskutek nagromadzenia się gazów w jelitach

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. meteor m., meteoryt m., meteorologia ż., meteorolog m.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) wzdęcie, bębnica

Wiktionary


meteotsunami

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) meteorol. przybrzeżna fala morska pochodzenia meteorologicznego podobna do tsunami

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Malta, wyspa znajdująca się na Morzu Śródziemnym, została niedawno doświadczona przez meteotsunami.

Wiktionary

Synonimy:

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

frazeologia.

etymologia.

 etym|ang|meteotsunami. < etym|ang|meteo-|tsunami.

uwagi.

tłumaczenia.

* angielski: (1.1) meteotsunami, meteorological tsunami

* francuski: (1.1) météotsunami m., météo-tsunami m., tsunami météorologique m.

* niemiecki: (1.1) Meteotsunami m.

* rosyjski: (1.1) метеоцунами n.

źródła.

== meteotsunami (język angielski.) ==

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik policzalny

 (1.1) meteorol. meteotsunami

odmiana.

 (1.1) lp. meteotsunami; lm. meteotsunamis

przykłady.

składnia.

kolokacje.

synonimy.

 (1.1) meteorological tsunami

Wiktionary


metformina

organiczny związek chemiczny stosowany jako doustny środek przeciwcukrzycowy


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) chem. farm. chemiczny związek organiczny, dimetylowa pochodna biguanidu, będąca lekiem z grupy biguanidów, stosowanym jako doustny lek przeciwcukrzycowy;

Wiktionary

Metformina – organiczny związek chemiczny, dimetylowa pochodna biguanidu. Jest lekiem z grupy biguanidów, stosowanym jako doustny lek przeciwcukrzycowy w leczeniu cukrzycy typu 2, szczególnie jeśli towarzyszy jej nadwaga lub otyłość. Metforminę stosuje się w lecznictwie od 1957.

Wikipedia

Przykłady

składnia.

kolokacje.

synonimy.

antonimy.

hiperonimy.

 (1.1) lek

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

frazeologia.

etymologia.

uwagi.

tłumaczenia.

* angielski: (1.1) metformin

* fiński: (1.1) metformiini

* francuski: (1.1) metformine ż.

* hiszpański: (1.1) metformina ż.

* niemiecki: (1.1) Metformin n.

* rosyjski: (1.1) метформин m.

źródła.

== metformina (język hiszpański.) ==

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) chem. farm. metformina

odmiana.

przykłady.

Wiktionary

Synonimy:

antonimy.

hiperonimy.

 (1.1) lek

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

frazeologia.

etymologia.

uwagi.

tłumaczenia.

* angielski: (1.1) metformin

* fiński: (1.1) metformiini

* francuski: (1.1) metformine ż.

* hiszpański: (1.1) metformina ż.

* niemiecki: (1.1) Metformin n.

* rosyjski: (1.1) метформин m.

źródła.

== metformina (język hiszpański.) ==

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) chem. farm. metformina

odmiana.

przykłady.

składnia.

kolokacje.

synonimy.

Wiktionary


methemoglobina

pochodna hemoglobiny zawierająca żelazo na trzecim stopniu utlenienia, niezdolna do przenoszenia tlenu, powodująca methemoglobinemię objawiającą się m.in. sinicą skóry


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) biochem. forma hemoglobiny zawierająca żelazo na trzecim stopniu utlenienia i niezdolna przez to do przenoszenia tlenu w organizmie;

Wiktionary

Methemoglobina, MetHb – utleniona forma hemoglobiny, w której zamiast hemu (zawierającego żelazo na II stopniu utlenienia) obecna jest hemina (zawierająca żelazo na III stopniu utlenienia). Nie ma zdolności odwracalnego przyłączania tlenu i jego transportu w organizmie, co jest charakterystyczne dla hemoglobiny.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) W krwiobiegu wzór chemiczny|NO. łączy się chętnie z żelazem hemoglobiny tworząc methemoglobinę, która rozkłada się następnie z powrotem do hemoglobiny oraz nieaktywnych azotanów i azotynów, wydalanych następnie przez nerki.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. methemoglobinemia ż.

 przym. methemoglobinowy

Wiktionary


methemoglobinemia

w medycynie: stan, w którym hemoglobina zawiera trójwartościowy (zamiast dwuwartościowego) jon żelaza, tracąc zdolność do przenoszenia tlenu, spowodowany zatruciem związkami silnie utleniającymi (np. azotany), charakteryzujący się m.in. silną dusznością i sinicą skóry, prowadzący zwykle do zgonu


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) choroba polegająca na występowaniu znacznych ilości methemoglobiny, która nie przenosi tlenu, zamiast hemoglobiny w krwi

Wiktionary

Wikipedia


methemoglobinotwórczy

powodujący powstawanie we krwi methemoglobiny


SJP.pl


methemoglobinowy

przymiotnik od: methemoglobina


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) biochem. dotyczący methemoglobiny

Wiktionary


methemoglobinuria

pojawienie się methemoglobiny w moczu


SJP.pl


metical

[czytaj: metikal] jednostka monetarna Mozambiku (1 metical = 100 centavos)


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy

 (1.1) monet. waluta Mozambiku;

Wiktionary

Metical – oficjalna waluta Mozambiku, wprowadzona w 1976 roku, w zastępstwie portugalskich escudo. Jeden metical dzieli się na 100 centavo.

Nazwa "metical" pochodzi od arabskiego słowa ciężar. W obiegu jest sześć monet: największa o wartości 20 meticali, a najmniejsza o wartości 50 centavo. Wszystkie monety wykonane są z miedzioniklu lub z aluminium. Główną mennicą jest mennica w Lizbonie (Portugalia). Wzornictwo na wszystkich monetach jest podobne, nawiązuje do gospodarki, kultury i historii kraju. Na awersie wszystkich monet znajduje się godło Mozambiku, na rewersie umieszczone zostały wizerunki symbolizujące np: statek i dźwig portowy na monecie z nominałem 2,5 meticala; traktor na 5 meticalach; studentka pochylona nad książkami na monecie 1 meticala. Monety te są tanie oraz łatwo dostępne, lecz istnieją również cenniejsze, wybite dla upamiętnienia niecodziennych, szczególnych wydarzeń (monety okolicznościowe), na przykład: wizyta papieża Jana Pawła II w 1988 roku, piłkarskie mistrzostwa świata lub 10. rocznica uzyskania niepodległości.

Wikipedia

Przykłady

składnia.

kolokacje.

 (1.1) metical mozambicki

synonimy.

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

frazeologia.

etymologia.

uwagi.

tłumaczenia.

* baskijski: (1.1) metical

* ukraiński: (1.1) метикал m.

źródła.

== metical (język baskijski.) ==

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik

 (1.1) monet. metical

odmiana.

przykłady.

Wiktionary

Synonimy:

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

frazeologia.

etymologia.

uwagi.

tłumaczenia.

* baskijski: (1.1) metical

* ukraiński: (1.1) метикал m.

źródła.

== metical (język baskijski.) ==

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik

 (1.1) monet. metical

odmiana.

przykłady.

składnia.

kolokacje.

synonimy.

Wiktionary


metindol

niesterydowy lek przeciwzapalny i przeciwbólowy; indometacyna; indocid


SJP.pl


metionina

aminokwas egzogenny


SJP.pl

Metionina (skróty: Met, M) – organiczny związek chemiczny z grupy podstawowych aminokwasów białkowych. Jest obojętna elektrycznie. Obok cysteiny jest jednym z dwóch aminokwasów zawierających siarkę. Występuje w dużych ilościach w kazeinie mlekowej, białku jaj. Naturalnie występująca metionina ma zazwyczaj konfigurację L.

Wikipedia


metis

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) mitgr. bogini i uosobienie roztropności (w pozytywnym znaczeniu) i przewrotności (w negatywnym znaczeniu);

 (1.2) astr. jeden z księżyców Jowisza;

 (1.3) astr. planetoida o numerze katalogowym 9;

Wiktionary

Astronomia

  • Metis – planetoida o numerze katalogowym 9
  • Metis – księżyc Jowisza

Biologia

  • metis (kłusak rosyjski, Métis Trotter) – rasa konia
  • metis – łacińska nazwa gatunkowa, np. Apatura metis

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Metis uchodziła za pierwszą żonę (lub pierwszą kochankę) Zeusa oraz jedną z najstarszych córek Okeanosa i tytanidy Tetydy.

 (1.1) Córką Metis i Zeusa była Atena, narodzona z głowy boga.

 (1.1) Za radą Gai Zeus połknął Metis.

 (1.3) Metis porusza się w obszarze między orbitami Marsa i Jowisza, czyli w pasie głównym planetoid.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈmɛtʲis, AS: metʹis

Wiktionary

Powiązane:

 zob. Metyda.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) war. Metyda; rzad. Przewrotność, Rozsądek, Roztropność

 (1.2) Jupiter XVI

Wiktionary


metka

1. kartka przyczepiana do towaru, zawierająca informacje o nim;
2. gatunek kiełbasy z surowego mielonego mięsa;
3. potocznie: powierzchowna opinia; etykieta, etykietka, łatka;
4. środowiskowo; metanabol; meta


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) hand. kartonik lub fragment tkaniny przytwierdzony do towaru, zawierający istotne informacje o nim;

 (1.2) spoż. surowa kiełbasa z wędzonego, mielonego i przyprawionego mięsa z tłuszczem, mająca konsystencję pasty do rozsmarowywania;

forma rzeczownika.

 (2.1) D. lp. zob. metek.

Wiktionary

  • metka – informacja o produkcie
  • metka – wyrób z mięsa

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Zwykle znaczki na metce koszuli podają temperaturę prasowania.

 (1.2) Wziąłem sobie na drugie śniadanie dwie bułki z metką i ogórkiem.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈmɛtka, AS: metka

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. metkownica ż., metkowanie n., ometkowanie n.

 czas. metkować ndk., ometkować dk.

 przym. metkowy

Wiktionary


metkal

płótno bawełniane bez apretury


SJP.pl


mętków

Mętków – wieś położona w województwie małopolskim, w powiecie chrzanowskim, w gminie Babice.

Wikipedia


metkować

ometkowywać;
1. przyczepiać metki do sprzedawanych produktów;
2. potocznie: wyrażać powierzchowną opinię o kimś


SJP.pl


metkownica

przyrząd do automatycznego metkowania towarów


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) urządzenie do naklejania etykiet

Wiktionary


metkowy

1. metka;
2. potocznie: firmowy, markowy


SJP.pl


mętlik

bałagan, zamęt w rzeczach, sprawach, myślach lub wypowiedziach; galimatias


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) chaos, zamęt, nieporządek

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈmɛ̃ntlʲik, AS: mntlʹik

Wiktionary

Powiązane:

 przym. mętny

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) pot. bałagan, bigos, dom wariatów, galimatias, kocioł, kociokwik, kołomyja, kołowacizna, kołowanina, kołowrotek, koniec świata, meksyk, miszmasz, młyn, obłęd, pomieszanie z poplątaniem, przewalanka, sajgon, sądny dzień, szurum-burum, urwanie głowy; neutr. bezład, nieład, chaos, dezorganizacja, kakofonia, nieporządek, rozgardiasz, zamęt, zamieszanie; przest. kweres

Wiktionary


mętnawy

trochę mętny, niezupełnie przezroczysty


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) trochę mętny, nie do końca przejrzysty, nie w pełni przezroczysty

 (1.2) niezupełnie zrozumiały, niejasny

Wiktionary

Wymowa:

IPA: mɛ̃ntˈnavɨ, AS: mẽntnavy

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. męt, mętność

 przym. mętny

 przysł. mętnie, mętnawo

Wiktionary


mętniacki

związany z mętniakiem


SJP.pl


mętniactwo

chaos myślowy, pomieszanie pojęć


SJP.pl


mętniak

osoba myśląca i formułująca swoje myśli chaotycznie, niejasno


SJP.pl


mętniej

stopień wyższy od przysłówka: mętnie


SJP.pl


mętniejszy

stopień wyższy od przymiotnika: mętny


SJP.pl


mętno

Mętno (niem. Mantel) – wieś w Polsce, położona w województwie zachodniopomorskim, w powiecie gryfińskim, w gminie Chojna, na Pojezierzu Myśliborskim, nad rzeką Kalicą i jeziorem Mętno, na stoku wzniesień. Pierwsza wzmianka z 1337.

W latach 1954–1959 wieś należała i była siedzibą władz gromady Mętno, po jej zniesieniu w gromadzie Chojna. W latach 1975–1998 wieś administracyjnie należała do województwa szczecińskiego.

Wikipedia


mętnooki

mający mętne oczy


SJP.pl


mętność

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) cecha tego, co mętne

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. mętnawość ż., mąciciel m., mącenie n.

 czas. mącić ndk.

 przym. mętny, mętnawy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) nieklarowność

Wiktionary


mętnoszary

szary i mętny jednocześnie


SJP.pl


mętny

1. zawierający zawiesinę;
2. nieprzejrzysty, zamglony;
3. chaotyczny, nieprecyzyjny, niejasny, podejrzany


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) zawierający męty, z zanieczyszczeniem

 (1.2) bez blasku

 (1.3) słabo widoczny, widziany jak przez mgłę

 (1.4) w chaosie, trudny do zrozumienia

 (1.5) bez dokładnego określenia czy przybliżenia

 (1.6) dający poczucie niepewności

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Ale mętny wyszedł ten roztwór - ciekawe, czy wszystko dodałem jak trzeba…

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈmɛ̃ntnɨ, AS: mntny

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. mątwa ż., mątewka ż., mętlik, mętniak, mętność

 przym. mętnawy

 przysł. mętnie

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) brudny, przybrudzony, zanieczyszczony, nieczysty, nieprzezroczysty

 (1.2) nieczysty, przyciemniony

 (1.3) przymglony

 (1.4) chaotyczny, niejasny, niezrozumiały, nielogiczny

 (1.5) niesprecyzowany, niedokładny

 (1.6) niepewny

Wiktionary


metoda

świadomie stosowany sposób działania prowadzący do uzyskania planowanego rezultatu


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) sposób postępowania mający doprowadzić do osiągnięcia zamierzonego celu

 (1.2) inform. funkcja składowa klasy

Wiktionary

  • Metoda (imię)
  • metoda (programowanie obiektowe)
  • metoda badawcza
  • Metoda (sztuka) – sztuka teatralna autorstwa Jordi Galceran
  • Metoda (film) – argentyńsko-hiszpańsko-włoski film z 2005

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Opisana metoda szybkiego czytania może być pomocna uczniom i studentom.

 (1.2) Moja klasa Plik ma kilka metod, wśród nich są „otwórz” i „zamknij”.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: mɛˈtɔda, AS: metoda

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Metody mos., metodyczność ż.

 przym. ametodyczny, niemetodyczny, metodyczny

 przysł. niemetodycznie, metodycznie

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) podejście, postępowanie, procedura, sposób, strategia, tryb

Wiktionary


metodolog

specjalista w zakresie metodologii


SJP.pl

Metodologia – nauka o metodach badań naukowych, ich skuteczności i wartości poznawczej. Metoda jest sposobem poprawnego postępowania w danej dziedzinie nauki.

Słowo metodologia pochodzi z greckich słów μετά oraz οδός, które razem dosłownie można przetłumaczyć jako "mówienie o (poprawnym)–chodzeniu–wzdłuż–drogi".

Wikipedia


metodologia

nauka obejmująca metody badań naukowych, ich poprawność, skuteczność i naukową wartość


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) nauka o metodach badań naukowych, ich skuteczności i wartości poznawczej;

Wiktionary

Metodologia – nauka o metodach badań naukowych, ich skuteczności i wartości poznawczej. Metoda jest sposobem poprawnego postępowania w danej dziedzinie nauki.

Słowo metodologia pochodzi z greckich słów μετά oraz οδός, które razem dosłownie można przetłumaczyć jako "mówienie o (poprawnym)–chodzeniu–wzdłuż–drogi".

Wikipedia

Przykłady

składnia.

kolokacje.

synonimy.

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

 przym. metodologiczny

frazeologia.

etymologia.

uwagi.

tłumaczenia.

* angielski: (1.1) methodology

* baskijski: (1.1) metodologia

* bułgarski: (1.1) методология ż.

* czeski: (1.1) metodologie ż.

* fiński: (1.1) metodologia

* francuski: (1.1) méthodologie ż.

* niemiecki: (1.1) Methodologie ż.

* portugalski: (1.1) metodologia ż.

* rumuński: (1.1) metodologie

* włoski: (1.1) metodologia

źródła.

== metodologia (język baskijski.) ==

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik

 (1.1) metodologia

odmiana.

przykłady.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌmɛtɔdɔˈlɔɟja, AS: metodoloǵi ̯a

Wiktionary

Powiązane:

 przym. metodologiczny

Wiktionary

Synonimy:

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

 przym. metodologiczny

frazeologia.

etymologia.

uwagi.

tłumaczenia.

* angielski: (1.1) methodology

* baskijski: (1.1) metodologia

* bułgarski: (1.1) методология ż.

* czeski: (1.1) metodologie ż.

* fiński: (1.1) metodologia

* francuski: (1.1) méthodologie ż.

* niemiecki: (1.1) Methodologie ż.

* portugalski: (1.1) metodologia ż.

* rumuński: (1.1) metodologie

* włoski: (1.1) metodologia

źródła.

== metodologia (język baskijski.) ==

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik

 (1.1) metodologia

odmiana.

przykłady.

składnia.

kolokacje.

synonimy.

Wiktionary


metodologicznie

przysłówek sposobu

 (1.1) odnosząc się do metodologii; w odniesieniu do zasad, metod i założeń naukowego badania rzeczywistości

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Ten artykuł metodologicznie bazuje na analizie porównawczej.

Wiktionary

Powiązane:

 przym. metodologiczny

Wiktionary


metodologiczny

metodologia


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) nauk. związany z metodologią

Wiktionary

Patrz:

metodologia

Przykłady

 (1.1) Artykuł zawiera istotne błędy metodologiczne.

 (1.1) Wielkomiejskość — z metodologicznego punktu widzenia — to nic innego, jak zespół pewnych cech socjologicznych i sposobów zachowania.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. metodologia ż.

 przysł. metodologicznie

Wiktionary


metodolożka

metodolog


SJP.pl

Patrz:

metodolog

metodostwo

Metody z małżonką; Metodowie


SJP.pl


metodowie

Metody z małżonką; Metodostwo


SJP.pl


metodowy

przymiotnik dzierżawczy - należący do Metodego lub z nim związany


SJP.pl


metody

świadomie stosowany sposób działania prowadzący do uzyskania planowanego rezultatu


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy, nazwa własna

 (1.1) imię|polski|m.;

Wiktionary

Metody – imię męskie pochodzenia greckiego. Wywodzi się od słowa methodos – „kroczący właściwą drogą”.

Metody imieniny obchodzi: 14 lutego, 14 czerwca, 7 lipca i 18 września.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Mam na imię Metody i jestem slawistą z Warszawy.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: mɛˈtɔdɨ, AS: metody

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. metoda ż., metodyka ż., metodyk mos., metodyczka ż., metodysta mos., metodystka ż., metodyczność ż.

 przym. metodyjski, metodejski, metodiański, metodyczny, metodystyczny

:: przest. gwara. Metodowy

 przysł. metodycznie

Wiktionary


metodyczka

metodyk


SJP.pl

Patrz:

metodyk

metodycznie

przysłówek

 (1.1) w sposób metodyczny

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Można go jednak zasiągać od tych czasow, w których Narody zacząwszy wieść wojnę, metodycznie ustanowiły niektóre prawidła i maxymy, które i[d]ą w kunszt, i umiejętność obróciły.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Metody mos., metoda ż., metodyczność ż.

 przym. metodyczny

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) planowo, systematycznie

Wiktionary


metodyczniej

stopień wyższy od przysłówka: metodycznie


SJP.pl


metodyczność

metodyczny


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) cecha tego, co jest metodyczne

Wiktionary

Patrz:

metodyczny

Przykłady

 (1.1) Takiemi są porządek i metodyczność w ich sprawach.

 (1.1) Warunkiem różnicującym efektywność pracy jednostki i grupy jest metodyczność działania (np. w oparciu o określoną heurystykę, a nie w oparciu o metodę prób i błędów) oraz świadomość i ograniczanie negatywnego wpływu zagrożeń utrudniających pełne wykorzystanie potencjału grupy.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Metody mos., metoda ż.

 przym. metodyczny

 przysł. metodycznie

Wiktionary


metodyczny

1. dotyczący metody lub metodyki czegoś, zwłaszcza nauczania;
2. prowadzony zgodnie z jakimś planem, metodą


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) związany z metodą lub metodyką

 (1.2) wskazujący na przemyślane podejście; ustalony według jakichś zasad

 (1.3) działający według pewnej metody

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Podręcznik zawiera metodyczne wskazówki dla nauczycieli.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. metodyczność ż., Metody mos., metoda ż., metodyka ż.

 przysł. metodycznie

Wiktionary


metodyjski

przymiotnik

 (1.1) związany z Metodym

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌmɛtɔˈdɨjsʲci, AS: metodyi ̯sʹḱi

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Metody m.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) metodejski, metodiański

Wiktionary


metodyk

specjalista w określaniu sposobów nauczania jakiegoś przedmiotu


SJP.pl


metodyka

1. zbiór zasad obejmujący sposoby wykonania jakiejś pracy;
2. w pedagogice: szczegółowy opis sposobu nauczania jakiegoś przedmiotu


SJP.pl

Metodyka – zbiór metod, ustandaryzowane dla wybranego obszaru podejście do rozwiązywania problemów. Metodyka abstrahuje od merytorycznego kontekstu danego obszaru, a skupia się na metodach realizacji zadań, szczególnie metodach zarządzania.

W odróżnieniu od metodologii, która się skupia na odpowiedzi na pytanie Co należy robić?, metodyka koncentruje się na poszukiwaniu odpowiedzi na pytanie Jak to należy robić?. Bardziej kieruje się ku praktyce wykonawczej, a metodologia ku teorii zazwyczaj sprawnego działania. Przykładem jest metodyka zarządzania projektami: PRINCE2 lub TenStep.

Wikipedia


metodyści

odłam religii chrześcijańskiej powstały na bazie Kościoła anglikańskiego w XVIII wieku, głoszący rygoryzm moralny i metodyczne praktyki religijne


SJP.pl

Metodyzm – nurt chrześcijaństwa zapoczątkowany jako wewnętrzny ruch ożywienia wewnątrz Kościoła anglikańskiego (pod wpływem pietyzmu), kierowany przez Johna Wesleya i jego brata, Charlesa. Do kręgu kluczowych działaczy ruchu w początkowej fazie jego dziejów należał George Whitefield. Początkowo nazwę „metodyzm” nadawali ironicznie przeciwnicy Wesleya, którzy krytykowali nadmierny ich zdaniem rygoryzm i skrupulatność w wypełnianiu obowiązków religijnych. Później zwolennicy Wesleya uznali tę nazwę za chlubną.

Wikipedia


metodysta

członek powstałego w XVIII wieku w Wielkiej Brytanii protestanckiego ugrupowania religijnego, uznającego rygoryzm moralny i metodyczną (stąd nazwa) pobożność jako drogę do zbawienia


SJP.pl


metodystka

członkini protestanckiego ugrupowania religijnego


SJP.pl


metodystyczny

metodysta


SJP.pl

Patrz:

metodysta

metodyzm

doktryna religijna metodystów, akcentująca rygoryzm moralny i metodyczną (stąd nazwa) pobożność jako drogę do zbawienia


SJP.pl

Metodyzm – nurt chrześcijaństwa zapoczątkowany jako wewnętrzny ruch ożywienia wewnątrz Kościoła anglikańskiego (pod wpływem pietyzmu), kierowany przez Johna Wesleya i jego brata, Charlesa. Do kręgu kluczowych działaczy ruchu w początkowej fazie jego dziejów należał George Whitefield. Początkowo nazwę „metodyzm” nadawali ironicznie przeciwnicy Wesleya, którzy krytykowali nadmierny ich zdaniem rygoryzm i skrupulatność w wypełnianiu obowiązków religijnych. Później zwolennicy Wesleya uznali tę nazwę za chlubną.

Wikipedia


metojk

wolny człowiek w starożytnej Grecji nieposiadający jednak pełni praw obywatelskich; metojka, metek


SJP.pl

Metojkowie (gr. Μέτοικοι métojkoj dosł. 'wspólnie mieszkający' od metá 'wśród, między; łącznie z; pod; z tyłu; po; według' i oikos 'dom, mieszkanie; gospodarstwo') – cudzoziemcy zamieszkujący Ateny w epoce Starożytnej Grecji. Była to wolna ludność osiedlająca się tam na czas nieokreślony. Mieli podobne obowiązki jak obywatele m.in. służyli w wojsku. Nie posiadali pełnych praw obywatelskich, m.in. nie mogli uczestniczyć w życiu politycznym, brać udziału w Zgromadzeniu Ludowym, piastować urzędów i nabywać ziem. Na ten okres przyznawany im zostawał specjalny opiekun (prostátes). Występował on w ich imieniu w sprawach publicznych i prywatnych.

Wikipedia


metojka

wolny człowiek w starożytnej Grecji nieposiadający jednak pełni praw obywatelskich; metojk, metek


SJP.pl


metoksyl

jednowartościowa grupa funkcyjna złożona z metylu i atomu tlenu; grupa metoksylowa


SJP.pl

Wikipedia


metoksylowanie

wprowadzanie grupy metoksylowej do związku organicznego


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|metoksylować.

Wiktionary

Powiązane:

 czas. metoksylować

Wiktionary


metoksylowy

przymiotnik od: metoksyl


SJP.pl


metol

związek organiczny, bezbarwna lub szarawa drobnokrystaliczna substancja w postaci proszku, stosowana w fotografii jako składnik wywoływaczy


SJP.pl

Metol (siarczan N-metylo-p-aminofenolu) – organiczny związek chemiczny, sól siarczanowa N-metylowanego p-aminofenolu.

N-Metylo-p-aminofenol można otrzymać przez metylowanie p-aminofenolu lub w reakcji hydrochinonu i metyloaminy. Następnie związek ten przeprowadza się w siarczan w reakcji z kwasem siarkowym.

Wikipedia


metolowy

przymiotnik od: metol


SJP.pl


metonimia

figura stylistyczna powiązana z przenośnią, polegająca na zastąpieniu jakiejś nazwy inną, pozostającą z poprzednią w związku rzeczywistym (np. "czytam Mickiewicza" zamiast "czytam utwory Mickiewicza"); zamiennia


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) jęz. figura retoryczna polegająca na zastąpieniu nazwy czegoś nazwą czegoś innego, co pozostaje z nim w uchwytnej zależności;

Wiktionary

Metonimia (gr. μετωνυμία metōnymía), inaczej zamiennia – zastąpienie nazwy jakiegoś przedmiotu lub zjawiska nazwą innego, pozostającego z nim w uchwytnej zależności. Celem może być zwiększenie wyrazistości wypowiedzi lub nadanie jej skrótowości.

Wikipedia

Przykłady

składnia.

kolokacje.

synonimy.

 (1.1) zamiennia

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

frazeologia.

etymologia.

 etym|gr|μετωνυμία.

uwagi.

tłumaczenia.

* angielski: (1.1) metonymy

* baskijski: (1.1) metonimia

* białoruski: (1.1) метанімія ż.

* bułgarski: (1.1) метонимия ż.

* czeski: (1.1) metonymie ż.

* francuski: (1.1) métonymie ż.

* hiszpański: (1.1) metonimia ż.

* niemiecki: (1.1) Metonymie ż.

* nowogrecki: (1.1) μετωνυμία ż.

* rosyjski: (1.1) метонимия ż.

* słowacki: (1.1) metonymia ż.

* ukraiński: (1.1) метонімія ż.

* węgierski: (1.1) metonímia

* włoski: (1.1) metonimia ż.

źródła.

odmiana.

przykłady.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) zamiennia

Wiktionary


metonimiczny

metonimia


SJP.pl

Patrz:

metonimia

metopa

prostokątna płyta we fryzie porządku doryckiego zdobiona płaskorzeźbą


SJP.pl

Metopa – element dekoracyjny występujący w architekturze i sztukach plastycznych.

W starożytnym budownictwie greckim oraz rzymskim – kwadratowa lub prostokątna płyta na fryzie belkowania, między tryglifami, w doryckim porządku architektonicznym.W budownictwie drewnianym metopa wykonywana była z terakoty i zamykała przestrzeń między wystającymi na zewnątrz budynku końcami belek stropowych.W budownictwie kamiennym była najczęściej zdobiona płaskorzeźbą. Sceny przedstawiane na metopach łączyły się zwykle w cykle tematyczne.

Wikipedia


metoposkopia

wróżenie ze zmarszczek na czole


SJP.pl

Metoposkopia – forma wróżbiarstwa, w której wróżbita na podstawie układu zmarszczek na czole i rysów twarzy badanej osoby przewiduje jej charakter i przeznaczenie. Była ona stosowana w starożytności, rozpowszechniona w średniowieczu, a szczyt popularności osiągnęła w XVI i XVII wieku.

Wikipedia


metopozaur

wymarły płaz z rzędu labiryntodontów


SJP.pl

Metopozaur (Metoposaurus) - duży wymarły płaz z rzędu labiryntodontów z triasu.

Metopozaury występowały na początku późnego triasu na terenie dzisiejszej środkowej Europy. Wielkość ciała dochodziła do 3 m, z tego około 25% stanowiła masywna czaszka. Charakterystyczne dla tych płazów jest dobre wykształcenie linii bocznej. Szkielety metopozaurów znajdywane są w Niemczech oraz w Polsce, gdzie stanowisko paleontologiczne Krasiejów dostarczyło najliczniejszego i najbardziej kompletnego materiału. Szereg znalezisk z USA i Indii opisanych początkowo jako gatunki z rodzaju Metoposaurus zaliczono później do innych, choć blisko spokrewnionych, rodzajów.

Wikipedia


metoprolol

winian metoprololu - organiczny związek chemiczny, beta-bloker


SJP.pl

Metoprolol (łac. Metoprololum) – organiczny związek chemiczny stosowany jako kardioselektywny lek z grupy β1-blokerów. Jest pozbawiony wewnętrznej aktywności sympatykomimetycznej (ISA), ma właściwości stabilizujące błonę komórkową. Zmniejsza zapotrzebowanie serca na tlen, spowalnia akcję serca oraz obniża skurczowe i rozkurczowe ciśnienie tętnicze. Jest związkiem chiralnym, produkt farmaceutyczny jest mieszaniną racemiczną obu enancjomerów.

Wikipedia


metr

1. jednostka długości, podstawowa w układzie SI,
2. miarka metrowej długości z podziałką,
3. jednostka masy (100 kilogramów) do odmierzania płodów rolnych (np. ziemniaków)


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) odległość, jaką pokonuje światło w próżni w czasie 1/299 792 458 sekundy;

 (1.2) miarka, której długość jest równa 1 metr (1.1)

 (1.3) pot. roln. kwintal

 (1.4) liter. schemat uporządkowania mowy, zob. metrum.

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (2.1) przest. nauczyciel, zwłaszcza muzyki, tańca lub języków obcych

Wiktionary

Metr (stgr. μέτρον miara) – jednostka podstawowa długości w układach: SI, MKS, MKSA, MTS, oznaczenie m. W myśl definicji zatwierdzonej przez XVII Generalną Konferencję Miar w 1983 jest to odległość, jaką pokonuje światło w próżni w czasie 1/299 792 458 s.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Do tego drzewa będzie ze sto metrów.

 (1.3) Trzeba na zimę kupić przynajmniej z metr ziemniaków.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: mɛtr̥, AS: metr̦

Wiktionary

Powiązane:

 (1.1-4)

:: rzecz. metrówka ż., metraż m.

:: przym. metrowy, metryczny

 (2.1)

:: rzecz. metrowa ż.

Wiktionary


mętrak

nazwisko


SJP.pl


metrampaż

osoba pracująca w drukarni i zajmująca się formowaniem szpalt w kolumny i strony; łamacz


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) druk. osoba pracująca w drukarni, która formuje kolumny publikacji ze złożonych wierszy tekstu oraz innych elementów druku;

Wiktionary

Metrampaż, łamacz (fr. metteur en pages, dosł. składający w stronice, od: mettre – kłaść, wprawić, z łac. mittere; page – stronica z łac. pagina)– składacz formujący ręcznie kolumny publikacji ze szpalt i tabel (złożonych przez zecera) oraz innych elementów jak: klisze, ornamenty, czcionki tytułowe itp.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Metrampaż to jeden z ginących zawodów.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: mɛˈtrãmpaʃ, AS: metrãmpaš

Wiktionary


metraż

długość (metry), powierzchnia (metry kwadratowe) lub kubatura (metry sześcienne) wyrażona w metrach


SJP.pl


metrażowy

przymiotnik od: metraż


SJP.pl