hbr

skrót od: List do Hebrajczyków - jedna z ksiąg biblijnych, wchodząca w skład Nowego Testamentu


SJP.pl

skrót

 (1.1) = bibl. List do Hebrajczyków

Wiktionary

List do Hebrajczyków [Hbr], List do Żydów [Żyd] – jeden z listów Nowego Testamentu, zamieszczany w wydaniach Biblii przed Listami powszechnymi. Imię autora nie jest w liście wymienione i od początku stanowiło kwestię sporną. Przez długie lata autorstwo przypisywano Pawłowi z Tarsu, pogląd ten jest jednak obecnie zarzucony. Również kanoniczność Listu budziła wątpliwości. Obecnie kwestie autorstwa i kanoniczności nie znajdują się w centrum zainteresowań biblistów, poruszane są natomiast zagadnienia takie jak struktura Listu, tło religijno-historyczne i główne wątki myśli teologicznej.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ˈlʲizd ˌːɔ‿xɛbrajˈʧ̑ɨkuf, AS: lʹiz• do‿χebrai ̯čykuf

Wiktionary


hbsag

skrótowiec, rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) = med. antygen HBs, marker wirusowego zapalenia wątroby;

Wiktionary


hbt

skrótowiec

 (1.1) = harc. Harcerski Bieg Terenowy

Wiktionary


hd

[czytaj: ejcz di lub ha de] skrót od: high definition (wysoka rozdzielczość)


SJP.pl


hdd

skrót od: hard disc drive - dysk twardy, urządzenie do przechowywania danych


SJP.pl


hdl

skrót od: high-density lipoprotein - lipoproteina wysokiej gęstości, cholesterol mający korzystny wpływ na organizm człowieka


SJP.pl

skrótowiec

 (1.1) biochem. lipoproteina o wysokiej gęstości

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Cząstka HDL może zawierać ponad sto rodzajów lipidów.

Wiktionary

Powiązane:

 skr. HDL-C, HDL2, HDL3, HDL A-I, HDL A-I/A-II

Wiktionary


hdmi

[czytaj: ha-de-em-I] skrót od: High Definition Multimedia Interface - interfejs do przesyłania cyfrowego, nieskompresowanego sygnału audio i wideo; hdmi


SJP.pl

HDMI (ang. High Definition Multimedia Interface, „multimedialny interfejs wysokiej rozdzielczości”) – interfejs służący do przesyłania cyfrowego, nieskompresowanego sygnału audio i wideo. Producenci elektroniki użytkowej zaczęli stosować technologię HDMI w swoich produktach od września 2003 roku.

Wikipedia


hdsl

skrót od: High Digital Subscriber Line, rodzaj złącza umożliwiającego przesyłanie sygnałów cyfrowych przy pomocy linii telefonicznej


SJP.pl


hdtv

[czytaj: hadetefał lub ejdżditiwi] opracowany w latach osiemdziesiątych XX wieku w Japonii system telewizji wysokiej rozdzielczości


SJP.pl


hdz

skrót od: Hrvatska Demokratska Zajednica - Chorwacka Wspólnota Demokratyczna


SJP.pl


he

1. wyraz, zwykle powtarzany, oznaczający śmiech, zwłaszcza złośliwy, ironiczny; che;
2. okrzyk wyrażający różne nastroje, zarówno przyjemne, jak i przykre (np. He, udało się! He, co tam, następnym razem się uda.); ha;
3. partykuła pytajna (np. Zjesz to, he?); hę;


SJP.pl

partykuła

 (1.1) pot. …wzmacniająca pytanie

Wiktionary

Chiny:

  • He – powiat w zachodniej części prefektury miejskiej Ma’anshan w prowincji Anhui

Osoby:

  • He (chin. 和妃) – żona księcia z mandżurskiej dynastii Qing Mian
  • He – druga żona cesarza Chin Linga

Inne:

  • He – pierwiastek chemiczny Hel
  • He (ה) – litera alfabetu hebrajskiego
  • He – znak japońskich sylabariuszy hiragana
  • He – starożytne chińskie naczynie rytualne

Zobacz też:

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) To w końcu idziesz do kina, hę?

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) co

Wiktionary


he-man

[czytaj: hi men] w kulturze masowej: mocny, dzielny, bohaterski mężczyzna; he man, superman, supermen


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) archetyp silnego, dzielnego bohatera w kulturze masowej

Wiktionary

He-Man (najsilniejszy człowiek we wszechświecie) – superbohater, fikcyjna postać z serii zabawek Masters of the Universe (Władcy wszechświata) firmy Mattel oraz wywodzących się z nich produktów: filmów rysunkowych i komiksów (a także aktorskiego filmu kinowego).

Wikipedia


hea

środowiskowo: zakończenie filmu, książki itp. w stylu "i żyli długo i szczęśliwie"


SJP.pl


head-banging

[czytaj: HED BENgin(g)] środowiskowo: energiczne potrząsanie głową w rytm muzyki; head banging, headbanging


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męski

 (1.1) muz. ekspresja podekscytowania muzyką poprzez rytmiczne uderzanie we własną głowę pięściami lub potrząsanie głową

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Head-banging jest specjalną formą tańca.

Wiktionary


head-hunter

[czytaj: hedhanter] osoba zawodowo zajmująca się head huntingiem - wyszukiwaniem i przejmowaniem najlepszych, najbardziej perspektywicznych pracowników innych firm; headhunter, head hunter


SJP.pl


head-hunting

[czytaj: hedhanting] wyszukiwanie i przejmowanie najlepszych, najbardziej perspektywicznych pracowników innych firm; head hunting, headhunting


SJP.pl


headbanging

[czytaj: HED BENgin(g)] środowiskowo: energiczne potrząsanie głową w rytm muzyki; head-banging, head banging


SJP.pl

Headbang, headbanging – energiczne machanie głową w rytm muzyki, najczęściej heavy metalu i pokrewnych. Początki zjawiska sięgają późnych lat 60 XX wieku, ewoluując w różne style, takie jak: up-down, circular swing czy side to side.

Headbanging może prowadzić m.in. do urazów szyi, wstrząśnienia mózgu, bólu i zawrotów głowy oraz uczucia zamroczenia. Ryzyko urazów wzrasta wraz z tempem utworu muzycznego powyżej 130 bpm.

Wikipedia


headhunter

[czytaj: hedhanter] osoba zawodowo zajmująca się head huntingiem - wyszukiwaniem i przejmowaniem najlepszych, najbardziej perspektywicznych pracowników innych firm; head-hunter, head hunter


SJP.pl

Headhunter (pol. łowca głów) – pracownik (konsultant) agencji doradztwa personalnego świadczącej usługi executive search.

Praca headhuntera polega na identyfikacji menedżerów wysokiego szczebla lub szczególnie cenionych na rynku specjalistów, nawiązanie z nimi kontaktu w celu skłonienia ich do zmiany pracodawcy i przyjęcia oferty pracy swego klienta (tzw. poszukiwania bezpośrednie).

Proces rekrutacji przez łowców głów jest poufny.

Wikipedia


headhunterka

headhunter [czytaj: hedhanterka]


SJP.pl


headhunterski

[czytaj: hedhanterski] przymiotnik od: head hunter, head hunting (np. firma headhunterska)


SJP.pl


headhunting

[czytaj: hedhanting] wyszukiwanie i przejmowanie najlepszych, najbardziej perspektywicznych pracowników innych firm; head-hunting, head hunting


SJP.pl

Executive search, zwyczajowo headhunting – metoda rekrutacji kandydatów na najwyższe stanowiska kierownicze oraz stanowiska specjalistyczne wymagające rzadkich kwalifikacji, przeprowadzana przy pomocy poszukiwań bezpośrednich.

Usługa executive search jest z reguły – ale nie zawsze – realizowana przez wyspecjalizowane firmy doradztwa personalnego, nazywane zwyczajowo firmami headhunterskimi.

Wikipedia


headline

[czytaj: hedlajn] nagłówek, tytuł artykułu lub slogan ogłoszenia


SJP.pl


headliner

[czytaj: hedlajner] wokalista lub zespół grający jako ostatni na głównej scenie podczas koncertu lub imprezy


SJP.pl


headlinerka

headliner [czytaj: hedlajnerka]


SJP.pl


headset

[czytaj: hedset] słuchawki z mikrofonem osadzone na wspólnym pałąku


SJP.pl


headshot

rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy

 (1.1) środ. w grach komputerowych: strzał w głowę

Wiktionary


healer

[czytaj: hiler] uzdrowiciel leczący za pomocą bioenergoterapii (bioterapii); bioenergoterapeuta; bioterapeuta


SJP.pl

Healer (kor.: 힐러, MOCT: Hilleo) – 20-odcinkowy serial południowokoreański z lat 2014-2015. Główne role odgrywają w nim Ji Chang-wook, Park Min-young oraz Yoo Ji-tae. Serial był emitowany na stacji KBS2 od 8 grudnia 2014 do 10 lutego 2015 w poniedziałki i wtorki o 22:00.

Serial jest dostępny z napisami w języku polskim za pośrednictwem platformy Viki, pod tytułem Healer.

Wikipedia


healerka

[czytaj: hilerka] uzdrowicielka lecząca za pomocą bioenergoterapii (bioterapii); bioenergoterapeutka; bioterapeutka


SJP.pl


heaney

[czytaj: HIny] nazwisko


SJP.pl


hearst

  • Hearst (Kanada)
  • William Randolph Hearst
  • Hearst Castle

Wikipedia


heartland

rzeczownik, rodzaj męski, nazwa własna

 (1.1) geogr. polit. wg teorii geopolitycznej Johna Mackindera najważniejszy strategicznie rejon świata, znajdujący się gdzieś w centralnej Eurazji;

Wiktionary

  • Heartland – piosenka zespołu U2
  • Heartland – cykl powieści dla młodzieży autorstwa Lauren Brooke
  • Heartland – obszar geopolityczny wyodrębniony przez Halforda Mackindera
  • Heartland – album Brewer & Shipley
  • Heartland – album Client
  • Heartland – album Hevein
  • Heartland (Zaklinacze koni) – kanadyjski serial obyczajowy z 2007 roku
  • film:
    • Heartland – western amerykański z 1979 roku
    • Heartland – dramat brytyjski z 1989 roku
    • Heartland – film familijny z 2003 roku

    Wikipedia

    Przykłady

     (1.1) Według Johna Mackindera Heartland ma być jądrem Wyspy Świata, naturalną fortecą, obszarem warunkującym panowanie nad resztą globu.

    Wiktionary

    Synonimy:

    antonimy.

    hiperonimy.

    hiponimy.

    holonimy.

    meronimy.

    pokrewne.

    frazeologia.

    etymologia.

     etym|ang|heart|land. → serce + ląd

    uwagi.

     por|Rimland.

    tłumaczenia.

    * angielski: (1.1) Heartland

    źródła.

    == Heartland (język angielski.) ==

    wymowa.

    znaczenia.

    rzeczownik, nazwa własna

     (1.1) geogr. polit. Heartland

    odmiana.

     (1.1) lp. Heartland; blm.

    przykłady.

    składnia.

    kolokacje.

    synonimy.

    Wiktionary


heath

[czytaj: hit] nazwisko


SJP.pl

Miejscowości w USA:

  • Heath – miejscowość w stanie Alabama, w hrabstwie Covington
  • Heath – miasto w stanie Ohio, w hrabstwie Licking
  • Heath – miasto w stanie Teksas, w hrabstwie Rockwall
  • Heath – miejscowość w stanie Massachusetts, w hrabstwie Franklin

Wikipedia


heathcliff

Heathcliff – postać fikcyjna, główny bohater powieści Emily Brontë pt. Wichrowe Wzgórza. Był ciemnowłosym znajdą przygarniętym przez pana Earnshawa. Kochał swoją przybraną siostrę, Katarzynę Earnshaw. Po jej śmierci doprowadził do ruiny jej rodzinę. Stale prześladowany przez ducha zmarłej ukochanej, znajduje ukojenie dopiero w śmierci. Pochowany u boku ukochanej, na wzgórzach. Jest przykładem bohatera bajronicznego.

Wikipedia


heathrow

[czytaj: hitroł] główny port lotniczy Londynu, jeden z największych na świecie


SJP.pl

  • Heathrow – port lotniczy w Londynie
  • Heathrow – miejscowość spisowa w Stanach Zjednoczonych, w stanie Floryda, w hrabstwie Seminole
  • Heathrow – była miejscowość w Anglii, w hrabstwie Wielki Londyn

Wikipedia


heavymetalowiec

[czytaj: hewimetalowiec]
1. członek subkultury młodzieżowej powstałej wokół miłośników heavy metalu;
2. muzyk grający heavy metal


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) miłośnik heavy metalu, członek subkultury związanej z tą muzyką

 (1.2) muzyk uprawiający heavy metal

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌxɛvʲĩmɛtaˈlɔvʲjɛt͡s, AS: χevʹĩmetalovʹi ̯ec

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. heavy metal m.

 przym. heavymetalowy

Wiktionary


heavymetalowy

heavy metal [czytaj: hewimetalowy]


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) muz. dotyczący heavy metalu lub heavymetalowca

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Bartek i Patryk pojechali na koncert heavymetalowy.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. heavy metal m., heavymetalowiec m.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) metalowy

Wiktionary


heba

w mitologii greckiej: bogini będąca uosobieniem wiecznej młodości; Hebe


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) mitgr. zob. Hebe.

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Oboje, Heba i Ganimedes, krzątając się przy ucztach, roznosili bogom ambrozję i nektar.

 (1.1) Atrybutami Heby były: dzban i czara.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈxɛba, AS: χeba

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Hebe ż.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) Hebe, Juwentas, Juwentus

Wiktionary


hebama

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) gw-pl|Górny Śląsk. położna

Wiktionary


heban

1. rodzaj drzew o soczystych, pomarańczowych lub czerwonych owocach, rosnących w strefie międzyzwrotnikowej; hebanowiec, hurma, persymona, kaki;
2. drewno tego drzewa, cenione z powodu twardości i odporności na butwienie


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) cenne drewno różnych gatunków drzew (głównie hebanowców) rosnących w strefie międzyzwrotnikowej i podzwrotnikowej;

 (1.2) mebel z hebanu (1.1)

Wiktionary

Heban – cenne drewno różnych gatunków drzew (głównie hebanowców) rosnących w strefie międzyzwrotnikowej i podzwrotnikowej. Jest ciemno zabarwione lub czarne, twarde, ciężkie, trudno łupliwe. Wykorzystywane jest do wyrobu instrumentów muzycznych, przyborów kreślarskich, mebli artystycznych, a także w rzeźbiarstwie.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Na stole stała figurka z hebanu.

 (1.2) Odziedziczyliśmy ten piękny heban, który u dziadków stał w dużym pokoju.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈxɛbãn, AS: χebãn

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. ebenista mos., hebanek mrz., hebanista mos., hebankowate lm nm., hebankowatość ż., hebanowiec mrz., hebanowość ż.

 przym. hebankowaty, hebanowy

Wiktionary


hebanista

dawniej: stolarz wykonujący przedmioty z drewna hebanowego


SJP.pl


hebankowate

rodzina drzew i krzewów, rosnących w strefie zwrotnikowej, niektóre gatunki wykorzystywane w meblarstwie


SJP.pl

Wikipedia


hebankowaty

o cechach hebankowatych (rodzina roślin)


SJP.pl


hebanowiec

rodzaj drzew o soczystych, pomarańczowych lub czerwonych owocach, rosnących w strefie międzyzwrotnikowej; heban, hurma, persymona, kaki


SJP.pl

Hurma, hebanek, hebanowiec, kaki, sharon, szaron, szarona, persymona (Diospyros L.) – rodzaj roślin drzewiastych z rodziny hebankowatych. Obejmuje ok. 740 gatunków. Występują one w strefie międzyzwrotnikowej, głównie w Azji (zwłaszcza w południowych Chinach) i na obu kontynentach amerykańskich o klimacie tropikalnym i subtropikalnym. Niektóre gatunki sięgają stref umiarkowanych rosnąc w Argentynie i Chile, południowo-wschodniej części Stanów Zjednoczonych, w rejonie Kaukazu i w Azji Wschodniej. Występują w różnych siedliskach i formacjach, zwykle w lasach i na terenach skalistych, w klimacie wilgotnym lub okresowo suchym, zwykle na terenach nizinnych lub na średnich wysokościach.

Wikipedia


hebanowy

1. zrobiony z hebanu
2. będący barwy hebanu


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) wykonany z hebanu, dotyczący hebanu

 (1.2) głęboko czarny lub bardzo ciemny

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) I oto miała w dłoni czarny krzyżyk z hebanowego drzewa inkrustowany złotem, z napisem: "Olszynka Grochowska 1831".

 (1.2) Estetyczne meble w kolorze hebanowym, w gabinecie dyrekcji miękkie, skórzane fotele.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. ebenista mos., heban mrz.

Wiktionary


hebd

dziki bez; chebd


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) bot. pot. nazwa systematyczna|Sambucus ebulus|L.|ref=tak., bez hebd

Wiktionary


hebda

nazwisko


SJP.pl

Osoby o tym nazwisku:

  • Henryk Hebda – polski żołnierz i partyzant
  • Józef Hebda – polski tenisista
  • Michał Hebda – polski żołnierz
  • Mieczysław Hebda – polski działacz partyjny i państwowy, poseł na Sejm PRL
  • Miłosz Hebda – polski siatkarz
  • Stefan Hebda – polski żołnierz i samorządowiec

Wikipedia


hebdów

dziki bez; chebd


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) gw-pl|Górny Śląsk. jedwab

Wiktionary

Hebdów – wieś w Polsce położona w województwie małopolskim, w powiecie proszowickim, w gminie Nowe Brzesko, przy drodze krajowej nr 79.

W latach 1975–1998 miejscowość leżała w województwie krakowskim.

Wieś Chebdów, była własnością opactwa norbertanów w Hebdowie. W drugiej połowie XVI wieku położona była w powiecie proszowskim województwa krakowskiego.

Wikipedia


hebdowianin

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) mieszkaniec Hebdowa

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Hebdów m.

:: fż. hebdowianka ż.

 przym. hebdowski

Wiktionary


hebdowianka

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) mieszkanka Hebdowa

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Hebdów m.

:: fm. hebdowianin m.

 przym. hebdowski

Wiktionary


hebdowski

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z Hebdowem, dotyczący Hebdowa

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Hebdów m., hebdowianin m., hebdowianka ż.

Wiktionary


hebe

egzotyczny krzew z rodziny babkowatych, uprawiany też jako roślina ozdobna


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) mitgr. bogini i uosobienie młodości oraz szafarka ambrozji i nektaru na Olimpie, utożsamiana z rzymską Juwentas;

 (1.2) astr. planetoida o numerze katalogowym 6;

Wiktionary

  • Hebe – planetoida o numerze katalogowym 6
  • Hebe – w mitologii greckiej bogini i uosobienie młodości
  • hebe (Hebe) – rodzaj roślin z rodziny trędownikowatych
  • HMS „Hebe” – nazwa pięciu okrętów Royal Navy
  • Hebe – sieć sklepów drogeryjnych

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Hebe uchodziła za córkę Zeusa i Hery, siostrę Ejlejtyi, Aresa i Hefajstosa oraz żonę unieśmiertelnionego Heraklesa.

 (1.1) Oboje, Hebe i Ganimedes, krzątając się przy ucztach, roznosili bogom ambrozję i nektar.

 (1.1) Atrybutami Hebe były dzban i czara.

 (1.2) Hebe porusza się w obszarze między orbitami Marsa i Jowisza, czyli w pasie głównym planetoid.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈxɛbɛ, AS: χebe

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. hebe ż.

 zob. Heba.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) war. rzad. Heba; rzad. Młodość; Juwentas, Juwentus

Wiktionary


hebefrenia

w medycynie: choroba psychiczna, postać schizofrenii


SJP.pl

Schizofrenia zdezorganizowana lub hebefreniczna – podtyp schizofrenii, który charakteryzuje się przede wszystkim niespójnością, absurdalnością zachowania oraz nieadekwatnością reakcji emocjonalnych lub ich całkowitym brakiem; ponadto obserwuje się wzmożoną wrażliwość na bodźce wewnętrzne przy jednoczesnym osłabieniu wrażliwości na bodźce zewnętrzne. Mogą występować halucynacje oraz urojenia, ale nigdy nie tworzą one usystematyzowanej całości. Charakterystyczne dla chorych jest także zaniedbanie higieny osobistej, a niekiedy koprofagia.

Wikipedia


hebefreniczka

chora cierpiąca na hebefrenię (odmianę schizofrenii)


SJP.pl


hebefreniczny

hebefrenia


SJP.pl

Patrz:

hebefrenia

hebefrenik

osoba chora na hebefrenię - odmianę schizofrenii


SJP.pl


hebei

[czytaj: hebej] prowincja w Chinach; Hopej


SJP.pl

Hebei (wymowa; chiń. 河北; pinyin Hébĕi; Wade-Giles Ho-pei; dosł. „Na północ od Rzeki”) – północna prowincja Chińskiej Republiki Ludowej, położona na północ od Huang He, od wschodu granicząca z Morzem Wschodniochińskim. Wewnątrz jej terytorium znajduje się miasto wydzielone i stolica Chin – Pekin oraz miasto wydzielone Tiencin. Stolicą prowincji jest natomiast Shijiazhuang.

Wikipedia


hebel

1. narzędzie stolarskie z wysuwanym ostrzem, używane do wyrównywania, wygładzania powierzchni drewna; strug;
2. potocznie: stary, zniszczony pojazd; grat, gruchot, pudło, złom;
3. potocznie: hamulec pojazdu; hampel;
4. środowiskowo: pokrętło urządzenia do przetwarzania dźwięku, używanego w studiach radiowych i telewizyjnych oraz klubach


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) techn. strug

Wiktionary

Osoby o tym nazwisku:

  • Edmund Hebel – polski bokser
  • Paweł Hebel – polski dowódca partyzancki
  • Zdravko Hebel – chorwacki piłkarz wodny

Inne:

  • Hebel (in. strug) – ręczne narzędzie do obróbki skrawaniem drewna

Wikipedia

Powiązane:

 rzecz. heblowanie n.

 czas. heblować

Wiktionary


hebelek

zdrobnienie od: hebel


SJP.pl


hebelkowy

hebelek


SJP.pl

Patrz:

hebelek

hebertysta

w okresie rewolucji francuskiej: członek stronnictwa skrajnie lewicowego (od nazwiska przywódcy, J. Héberta)


SJP.pl


hebes

głupiec


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) daw. osobnik tępy, nierozgarnięty, niepojętny, głupi

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Z tym hebesem nie pomoże, trzeba zrobić to inaczej.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) głupek, tępak, zakuty łeb, zakuta pała

Wiktionary


heblarka

ręczne narzędzie do wygładzania powierzchni drewna; strugarka


SJP.pl


heblarnia

1. dział zakładu przemysłowego, w którym się hebluje;
2. narzędzie stolarskie do wyrównywania i wygładzania powierzchni; strugarka


SJP.pl


heblarski

heblarz


SJP.pl

Patrz:

heblarz

heblarz

osoba zawodowo obsługująca heblarkę; strugacz


SJP.pl


heblować

wyrównywać, wygładzać powierzchnię drewna ręcznie (heblem) lub maszynowo; strugać


SJP.pl


heblowanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|heblować.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. nieheblowanie n., hebel mrz.

 czas. heblować ndk.

Wiktionary


heblowina

odpadki powstałe przy obróbce drewna


SJP.pl


heblowiny

cienkie wióry powstałe przy heblowaniu


SJP.pl


hebr.

skrót od: hebrajski


SJP.pl

skrót

 (1.1) = hebrajski

Wiktionary

Język hebrajski (hebr. ‏עִבְרִית‎, trb. ‏ˤiwrit‎) – język z grupy kananejskiej języków semickich północno-zachodnich, należących do afroazjatyckiej rodziny językowej, zapisywany przeważnie alfabetem hebrajskim. Jako główny język judaizmu jest nierozerwalnie związany z historią Żydów i współcześnie – z Państwem Izrael.

Wikipedia


hebraista

badacz, znawca języka hebrajskiego i literatury hebrajskiej


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) nauk. osoba zajmująca się naukowo hebraistyką

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Instytut zaprosił kilku wybitnych hebraistów z Francji i Belgii.

Wiktionary

Powiązane:

 przym. hebrajski

 rzecz. hebraistyka ż., hebraizm mrz., hebrajski mrz.

Wiktionary


hebraistka

badaczka, znawczyni języka hebrajskiego i literatury hebrajskiej


SJP.pl


hebraistyczny

hebraistyka


SJP.pl

Patrz:

hebraistyka

hebraistyka

nauka o języku hebrajskim i literaturze hebrajskiej


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) eduk. dyscyplina humanistyczna zajmująca się literaturą hebrajską i językiem hebrajskim;

 (1.2) pot. studia obejmujące hebraistykę (1.1) na wyższej uczelni

Wiktionary

Hebraistyka – nauka badająca język hebrajski, literaturę w tym języku, kulturę i historię obszarów hebrajskojęzycznych, łącznie z dziejami judaizmu. Hebraistykę można uznać za dział semitystyki i szerszej orientalistyki. Jest też uznawana za naukę pomocniczą biblistyki.

Wikipedia

Przykłady

 (1.2) Ksiądz profesor ma też doktorat z hebraistyki.

 (1.2) W zeszłym roku ukończyłem hebraistykę na UJ.

Wiktionary

Powiązane:

 przym. hebrajski

 rzecz. hebrajski mrz., hebraista mos., hebraizm mrz.

 przysł. po hebrajsku

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1-2) filologia hebrajska

Wiktionary


hebraizacja

poddawanie wpływom hebrajskim, rozszerzanie wpływów hebrajskich, nadawanie czemuś cech typowo hebrajskich


SJP.pl


hebraizm

wyraz, zwrot lub konstrukcja składniowa przejęte z języka hebrajskiego lub na nim wzorowane


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) jęz. wyraz, zwrot, forma gramatyczna zapożyczona do jakiegoś języka z języka hebrajskiego;

Wiktionary

Hebraizm – wyraz, zwrot lub konstrukcja składniowa zapożyczona z języka hebrajskiego.

Największa grupa hebraizmów związana jest z religią judaistyczną, np.: bar micwa, cadyk, Chanuka, chasydyzm, cheder, Gemara, goj, golem, Jahwe (JHWH), jesziwa, Jezus, Jom Kipur, kadisz, kabała, kahał, Karaim, koszer, maca, macewa, menora, Mesjasz, Midrasz, Miszna, mykwa, Pesach, Purim, Rosz Haszana, szabat (sobota), szames, szoa, Sukkot, szatan, Szawuot, talit, Talmud, Tora.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: xɛˈbrajism̥, AS: χebrai ̯ism̦

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. hebrajski mrz., hebraista, hebraistyka, Hebrajczyk, hebrajczyk, Hebrajka, hebrajka, hebrajszczyzna

 przym. hebrajski

 przysł. po hebrajsku

Wiktionary


hebraizować

poddawać wpływom hebrajskim, rozszerzać wpływy hebrajskie, nadawać czemuś cechy typowo hebrajskie


SJP.pl


hebrajczycy

wyznawca religii żydowskiej


SJP.pl

Hebrajczycy (‏עברים‎), Izraelici – starożytny lud opisany w Biblii; jeden z ludów semickich, definiowany pochodzeniem od Jakuba, inaczej Izraela. Był też nazywany Ludem Bożym. Składał się z 12 plemion i posługiwał językiem hebrajskim. Początkowo Izraelici byli koczownikami, ale w II tysiącleciu p.n.e. osiedlili się w Kanaan, gdzie król Saul zjednoczył ich w jedno państwo – Królestwo Izraela.

Wikipedia


hebrajczyk

wyznawca religii żydowskiej


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) bibl. etn. członek starożytnego, półkoczowniczego ludu semickiego posługującego się biblijnym językiem hebrajskim

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Jeśli się tobie sprzeda brat twój, Hebrajczyk lub Hebrajka, będzie niewolnikiem przez sześć lat. W siódmym roku wolnym go wypuścisz od siebie.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. hebrajski mrz., hebraizm mrz., Hebrajka ż.

 przym. hebrajski

 przysł. po hebrajsku

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) Izraelita, Żyd

Wiktionary


hebrajka

wyznawczyni religii żydowskiej


SJP.pl


hebrajski

dotyczący dawnej kultury żydowskiej; typowy dla tej kultury


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z Hebrajczykami

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (2.1) jęz. język z grupy kananejskiej języków semickich;

Wiktionary

Język hebrajski (hebr. ‏עִבְרִית‎, trb. ‏ˤiwrit‎) – język z grupy kananejskiej języków semickich północno-zachodnich, należących do afroazjatyckiej rodziny językowej, zapisywany przeważnie alfabetem hebrajskim. Jako główny język judaizmu jest nierozerwalnie związany z historią Żydów i współcześnie – z Państwem Izrael.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Hebrajskie pieśni są niezwykłe.

 (2.1) Nie znam hebrajskiego.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: xɛˈbrajsʲci, AS: χebrai ̯sʹḱi

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Hebrajczyk m., Hebrajka ż., hebrajczyk m., hebrajka ż., hebrajszczyzna ż., hebraizm m., hebraistyka ż., hebraista mos.

 przym. hebraistyczny

 przysł. po hebrajsku

Wiktionary

Synonimy:

 (2.1) skr. hebr.

Wiktionary


hebrajskojęzyczny

1. posługujący się językiem hebrajskim;
2. napisany w języku hebrajskim;
3. o jakimś terenie: zamieszkany przez ludność posługującą się językiem hebrajskim


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) posługujący się językiem hebrajskim

 (1.2) taki, którego mieszkańcy posługują się językiem hebrajskim

 (1.3) spisany, stworzony w języku hebrajskim

Wiktionary

Przykłady

 (1.3) Na ostatniej aukcji zabrakło pasjonatów magii, okultyzmu i alchemii. (…) Wyjątkiem był Maimonides, hebrajskojęzyczny tekst, który zmienił właściciela za 4100 zł.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: xɛˈbrajskɔjɛ̃w̃ˈzɨt͡ʃnɨ, AS: χebrai ̯skoi ̯ẽũ̯zyčny

Wiktionary


hebrajskość

hebrajski


SJP.pl

Patrz:

hebrajski

hebrajszczyzna

wszystko, co jest związane z kulturą starożydowską


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) jęz. język hebrajski

 (1.2) to, co żydowskie

Wiktionary

Powiązane:

 przym. hebrajski

 rzecz. hebrajski mrz., hebraizm mrz.

 przysł. po hebrajsku

Wiktionary


hebron

miasto w Palestynie


SJP.pl

Hebron (arab. ‏الخليل‎, Al-Chalil; hebr. ‏חֶבְרוֹן‎) – miasto położone na Wyżynie Judzkiej, na Zachodnim Brzegu. Największe miasto Zachodniego Brzegu i drugie po względem wielkości w Państwie Palestyna (po mieście Gaza), liczące 215 571 palestyńskich mieszkańców (w 2020). W wydzielonej strefie H2 na granicy Starego Miasta Hebronu mieszka także ok. 500-850 osadników żydowskich.

Wikipedia


hebrończyk

mieszkaniec Hebronu


SJP.pl


hebronit

minerał z grupy fosforanów, rodzaj amblygonitu o mniejszej zawartości sodu


SJP.pl


hebronka

mieszkanka Hebronu


SJP.pl


hebroński

przymiotnik od: Hebron (miasto w Palestynie lub jedna z wielu miejscowości w USA)


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z Hebronem, dotyczący Hebronu

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Hebron mrz.

Wiktionary


hebrydy

archipelag na Oceanie Atlantyckim; Wyspy Hebrydzkie


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj niemęskoosobowy, liczba mnoga, nazwa własna

 (1.1) geogr. archipelag na Oceanie Atlantyckim ciągnący się wzdłuż północno-zachodnich wybrzeży Szkocji;

Wiktionary

Hebrydy (ang. Hebrides, wym. [ˈhɛbrɨdiːz], lub Western Isles; gael. Innse Gall) – archipelag ok. 500 wysp na Oceanie Atlantyckim, wzdłuż północno-zachodnich wybrzeży Szkocji. Hebrydy należą do Wielkiej Brytanii. Główną miejscowością jest Stornoway. Wyspy zajmują powierzchnię 7555 km², a zamieszkuje je 43,4 tys. osób (2001).

Wikipedia

Powiązane:

 przym. hebrydzki

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) Wyspy Hebrydzkie

Wiktionary


hebrydzki

przymiotnik od: Hebrydy


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z Hebrydami (Wyspami Hebrydzkimi), dotyczący Hebrydów

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Hebrydy nmos.

Wiktionary


heca

potocznie: zabawne wydarzenie, niezwykła historia; szopka; numer


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) pot. przest. zabawna sytuacja najczęściej wywołująca zaskoczenie

 (1.2) pot. przest. zdarzenie lub ciąg zdarzeń wywołujący zamieszanie i mający negatywne skutki

 (1.3) daw. cyrk, w którym szczuto psami zwierzęta oraz uprawiano woltyżerkę w formie rozrywki dla widzów

 (1.4) daw. łow. naganka myśliwska

Wiktionary

Heca – piąty album studyjny polskiej piosenkarki Lanberry. Wydawnictwo ukazało się 8 listopada 2024 nakładem wytwórni muzycznej Warner Music Poland.

Album jest utrzymany w stylu muzyki pop i pop-rock. Składa się z wersji standardowej (1 CD), limitowanej (1 CD i żelki) i płyty analogowej (1 LP).

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Z tym wyścigiem to istna heca była!

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈxɛt͡sa, AS: χeca

Wiktionary

Powiązane:

 czas. hecować ndk.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) beka, jaja, figiel

 (1.2) awantura, cyrk

 (1.4) obława, nagonka, naganka, gon

Wiktionary


hecarski

hecarz


SJP.pl

Patrz:

hecarz

hecarz

żartowniś, człowiek lubiący wyprawiać hece


SJP.pl


hechtja

egzotyczna roślina z rodziny ananasowatych


SJP.pl


heciak

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) daw. gbur, cham

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈxɛt͡ɕak, AS: χećak

Wiktionary


hecker

[czytaj: heker] nazwisko


SJP.pl

Hecker – wieś w Stanach Zjednoczonych, w stanie Illinois, w hrabstwie Monroe.

Wikipedia


hecmistrz

dawniej: człowiek wykonujący sztuczki cyrkowe; cyrkowiec


SJP.pl


hecny

zabawny, wesoły, zadziorny


SJP.pl


hecować

dawniej: wyprawiać hece; figlować, dokazywać


SJP.pl

czasownik nieprzechodni niedokonany (dk. brak)

 (1.1) pot. przest. wyprawiać hece

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) To było w sierpniu, to był odpust, ale oni zrobili sobie z tego imieniny z piciem. Siedzieli w cieniu pod dębem, pili, jedli, wrzeszczeli coraz głośniej i tak hecowali, aż ich jakaś głupota ruszyła, wzięli się do kopania balona po całym obejściu, spłoszyli kury, podrażnili psa, na koniec wybili szybę w oknie, i znowu się rozsiedli pod dębem, żeby pić i mamlasić się.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. heca ż.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) psocić

Wiktionary


hecowniej

stopień wyższy od przysłówka: hecownie


SJP.pl


hecowniejszy

stopień wyższy od przymiotnika: hecowny


SJP.pl


hecowny

śmieszny; komiczny


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) gw-pl|Kresy. zabawny

Wiktionary


hecznarowice

Hecznarowice (wil. Hylciadüf) – wieś w Polsce położona w województwie śląskim, w powiecie bielskim, w gminie Wilamowice. Powierzchnia sołectwa wynosi 828 ha a liczba ludności 2374 (2009), co daje gęstość zaludnienia równą 286,7 os./km².

Wikipedia


hecznarowicki

przymiotnik relacyjny

 (1.1) dotyczący Hecznarowic

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Hecznarowice nmos., hecznarowiczanin m., hecznarowiczanka ż.

Wiktionary


hecznarowiczanin

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) mieszkaniec Hecznarowic

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Hecznarowice nmos.

:: fż. hecznarowiczanka ż.

 przym. hecznarowicki

Wiktionary


hecznarowiczanka

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) mieszkanka Hecznarowic

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Hecznarowice nmos.

:: fm. hecznarowiczanin m.

 przym. hecznarowicki

Wiktionary


heder

gatunek rośliny; pnącze amerykańskie; bluszcz


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) roln. część robocza kombajnu rolniczego

forma rzeczownika.

 (2.1) D. lm.: od hedera

Wiktionary

Przykłady

składnia.

kolokacje.

synonimy.

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

frazeologia.

etymologia.

 etym|ang|header.

uwagi.

tłumaczenia.

* angielski: (1.1) header, combine header

źródła.

== heder (esperanto (morfem).) ==

wymowa.

znaczenia.

morfem|eo.

 (1.1) bot. bluszcz

odmiana.

przykłady.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈxɛdɛr, AS: χeder

Wiktionary

Synonimy:

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

frazeologia.

etymologia.

 etym|ang|header.

uwagi.

tłumaczenia.

* angielski: (1.1) header, combine header

źródła.

== heder (esperanto (morfem).) ==

wymowa.

znaczenia.

morfem|eo.

 (1.1) bot. bluszcz

odmiana.

przykłady.

składnia.

kolokacje.

synonimy.

Wiktionary


hedera

gatunek rośliny; pnącze amerykańskie; bluszcz


SJP.pl

Bluszcz (Hedera L.) – rodzaj roślin z rodziny araliowatych (Araliaceae). Obejmuje w zależności od ujęcia systematycznego od ok. 12, poprzez 18 do ok. 22 gatunków. Występują one w Europie, północnej Afryce, w tym na Wyspach Kanaryjskich, Maderze i Azorach, na Kaukazie oraz w zachodniej, centralnej i wschodniej Azji. Do flory Polski należy jeden gatunek – bluszcz pospolity Hedera helix. Rośliny te zasiedlają lasy i tereny skaliste, wspinając się po drzewach i skałach. Kwiaty zapylane są przez pszczoły i muchówki. Owoce są chętnie jadane przez ptaki, a zimozielone liście chętnie zgryzane bywają zimą przez jeleniowate i owce.

Wikipedia


hedging

[czytaj: hedżing] określenie technik zabezpieczających przed ryzykiem niekorzystnych zmian cen na rynku, polegających na dokonywaniu transakcji na rynku instrumentów pochodnych - rynku terminowym, zmierzających do osiągnięcia przeciwnego skutku niż rezultaty kontraktu na rynku instrumentów bazowych


SJP.pl

Hedging – strategia zabezpieczająca przed nadmiernymi wahaniami cen papierów wartościowych, polegająca na doborze do portfela aktywów o przeciwnie skorelowanych trendach.

Wikipedia


hedgingowy

związany z hedgingiem (rodzajem techniki zabezpieczającej), dotyczący hedgingu, np. fundusz hedgingowy


SJP.pl


hedonista

mężczyzna popierający hedonizm, zgadzający się z hedonizmem


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) zwolennik hedonizmu

Wiktionary

Hedonizm (gr. ἡδονή hedone – „przyjemność, rozkosz”) – pogląd, doktryna, uznająca przyjemność, rozkosz za najwyższe dobro i cel życia, główny motyw ludzkiego postępowania.

Wikipedia

Powiązane:

 rzecz. hedonizm m.

:: fż. hedonistka ż.

 przym. hedonistyczny

 przysł. hedonistycznie

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) sybaryta

Wiktionary


hedonistka

kobieta żyjąca według zasad hedonizmu, zwolenniczka hedonizmu


SJP.pl


hedonistyczny

ekstremalnie nastawiony na zaspakajanie własnych potrzeb cielesnych i poszukiwanie nowych silnych doznań


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) właściwy hedonizmowi lub/i hedonistom

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. hedonizm m., hedonista m., hedonistka ż.

 przysł. hedonistycznie

Wiktionary


hedonizm

1. postawa życiowa oparta na dążeniu do przyjemności i unikaniu przykrych rzeczy; wygodnictwo, sybarytyzm;
2. kierunek filozoficzny, według którego przyjemność i unikanie cierpienia jest najwyższym dobrem, celem oraz głównym motywem ludzkiego postępowania


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) filoz. doktryna etyczna głosząca, iż rozkosz (i unikanie przykrości/cierpienia) jest najwyższym lub jedynym dobrem i celem życia

 (1.2) postawa życiowa opierająca się na doktrynie hedonizmu (1.1)

Wiktionary

Hedonizm (gr. ἡδονή hedone – „przyjemność, rozkosz”) – pogląd, doktryna, uznająca przyjemność, rozkosz za najwyższe dobro i cel życia, główny motyw ludzkiego postępowania.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Sokratejski hedonizm nie jest tedy hedonizmem w ścisłym tego słowa znaczeniu. Jest to bowiem bardzo oryginalna próba racjonalnego uzasadnienia moralności bez odwoływania się do metafizyki (…), możemy tu odnaleźć ciekawą teorię racjonalnego zachowania: wybór przyjemności, utożsamionej z dobrem, jest postrzegany jako naturalna skłonność ludzkiego umysłu.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. hedonista m., hedonistka ż.

 przym. hedonistyczny

 przysł. hedonistycznie

Wiktionary

Synonimy:

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

 rzecz. hedonista m., hedonistka ż.

 przym. hedonistyczny

 przysł. hedonistycznie

frazeologia.

etymologia.

 etym|gr|ἡδονή. (hedone) → „przyjemność”, „rozkosz”

uwagi.

tłumaczenia.

* angielski: (1.1) hedonism

* azerski: (1.1) hedonizm

* baskijski: (1.1) hedonismo

* białoruski: (1.1) геданізм m.; (1.2) геданізм m.

* bośniacki: (1.1) hedonizam m.

* bułgarski: (1.1) хедонизъм m.

* chorwacki: (1.1) hedonizam m.

* czeski: (1.1) hédonismus m.

* dzongkha: (1.1) ཆད་ལྟ

* esperanto: (1.1) hedonismo

* estoński: (1.1) hedonism

* fiński: (1.1) hedonismi

* francuski: (1.1) hédonisme m.

* hiszpański: (1.1) hedonismo m.

* ido: (1.1) hedonismo

* kataloński: (1.1) hedonisme m.

* kazachski: (1.1) гедонизм

* litewski: (1.1) hedonizmas m.

* łotewski: (1.1) hedonisms m.

* niemiecki: (1.1) Hedonismus m.

* ormiański: (1.1) հեդոնիզմ

* portugalski: (1.1) hedonismo m.

* rosyjski: (1.1) гедонизм m.; (1.2) гедонизм m.

* serbski: (1.1) хедонизам m.

* słowacki: (1.1) hedonizmus m.

* szwedzki: (1.1) hedonism w.

* turecki: (1.1) hedonizm, hazcılık

* ukraiński: (1.1) гедонізм m.; (1.2) гедонізм m.

* węgierski: (1.1) hedonizmus

* włoski: (1.1) edonismo m.

źródła.

== hedonizm (język azerski.) ==

ortografie.

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik

 (1.1) hedonizm

odmiana.

przykłady.

składnia.

kolokacje.

synonimy.

Wiktionary


hedwiżynianin

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) mieszkaniec Hedwiżyna

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Hedwiżyn m.

:: fż. hedwiżynianka ż.

 przym. hedwiżyński

Wiktionary


hedwiżynianka

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) mieszkanka Hedwiżyna

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Hedwiżyn m.

:: fm. hedwiżynianin m.

 przym. hedwiżyński

Wiktionary


hedwiżyński

przymiotnik relacyjny

 (1.1) dotyczący Hedwiżyna

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Hedwiżyn m., hedwiżynianin m., hedwiżynianka ż.

Wiktionary


hedyphon

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna

 (1.1) geogr. hist. rzeka w północnym Iraku, obecnie nazywana Khasa

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Słońce odbijało się w wodach Hedyphonu.

Wiktionary


hedżab

chusta zasłaniająca włosy, uszy i szyję, noszona przez muzułmanki; hidżab


SJP.pl


hedżas

region historyczny w Arabii; Hidżaz


SJP.pl


hedżet

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) hist. biała korona władców Górnego Egiptu w okresie predynastycznym;

Wiktionary

Hedżet – biała korona egipskich władców przypominająca owalną mitrę. Był to atrybut władzy faraona nad Górnym Egiptem.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ˈxɛd͡ʒɛt, AS: χeǯet

Wiktionary


hedżra

hidżra, ucieczka Mahometa z Mekki do Medyny


SJP.pl


heeler

[czytaj: hiler] potocznie: pies rasy lancashire heeler


SJP.pl


heerenveen

Heerenveen (fryz. It Hearrenfean) – duża miejscowość w północnej Holandii, we Fryzji.

W mieście znajduje się stacja kolejowa Heerenveen.

Od 2011 roku burmistrzem miasta jest Tjeerd van der Zwan.

Wikipedia


hefajstos

mit. gr. bóg ognia i kowalstwa, opiekun rękodzielników


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy, nazwa własna

 (1.1) mitgr. bóg ognia, wulkanów, kowalstwa, metali i metalurgii, utożsamiany z rzymskim Wulkanem;

Wiktionary

Hefajstos (stgr. Ἥφαιστος Hephaistos, łac. Vulcanus) – w mitologii greckiej bóg ognia, kowali i złotników. Hefajstos był uważany za syna Zeusa i Hery lub według innej wersji samej Hery. Opiekun rękodzielników. W mitologii rzymskiej jego odpowiednikiem jest Wulkan.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Hefajstos uchodził za syna Zeusa i Hery oraz męża Afrodyty.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: xɛˈfajstɔs, AS: χefai ̯stos

Wiktionary

Powiązane:

 przym. Hefajstosowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) Wulkan

Wiktionary


hefard

młody sokół schwytany w okresie pierwszego pierzenia


SJP.pl


hefei

[czytaj: hefej] miasto w Chinach; Hofej


SJP.pl

Hefei (chiń. 合肥市; pinyin Héféi shì) – miasto o statusie prefektury miejskiej we wschodnich Chinach, ośrodek administracyjny prowincji Anhui. W 2010 roku liczba mieszkańców miasta wynosiła 5 702 466. Prefektura miejska w listopadzie 2000 roku liczyła 4 467 384 mieszkańców, a 1999 roku – 4 375 742 mieszkańców. Ośrodek hutnictwa żelaza oraz przemysłu maszynowego, elektronicznego, bawełnianego i spożywczego; miasto posiada własny port lotniczy.

Wikipedia


heft

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) gw-pl|Górny Śląsk. zeszyt

Wiktionary


heftling

środowiskowo: więzień hitlerowskiego obozu zagłady


SJP.pl


heftować

czasownik nieprzechodni niedokonany

 (1.1) gw-pl|Górny Śląsk. wymiotować

 (1.2) techn. spawać punktowo

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Ale jo dziś heftowoł, to po tej imprezie, bo za dużo żech wypioł.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. heftowanie n.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) zob. wymiotować.

Wiktionary


heftowanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|heftować.

Wiktionary

Powiązane:

 czas. heftować ndk.

Wiktionary


hegar

doodbytniczy wlew roztworu soli fizjologicznej, używany w celu oczyszczenia jelita grubego


SJP.pl


hegel

nazwisko, np. Georg Hegel (1770 - 1831), niemiecki filozof, twórca nowoczesnego idealizmu


SJP.pl

Georg Wilhelm Friedrich Hegel (ur. 27 sierpnia 1770 w Stuttgarcie, zm. 14 listopada 1831 w Berlinie) – filozof, uznawany za najważniejszego przedstawiciela idealizmu niemieckiego, pierwszego filozofa nowoczesnego, a jednocześnie ostatniego z filozofów wielkich systemów. Twórca heglizmu. Miał wpływ na wielu filozofów, m.in. na Karla Marxa.

Wikipedia


hegemon

osoba, organizacja lub państwo mające władzę i przewagę nad innymi


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) polit. przywódca, człowiek mający władzę i przewagę nad innymi

 (1.2) polit. państwo, partia polityczna lub jakakolwiek grupa czy zbiorowość, mająca władzę i dominująca nad innymi

Wiktionary

Wikipedia

Przykłady

składnia.

kolokacje.

synonimy.

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

 rzecz. hegemonia ż., hegemonizm m.

 przym. hegemonistyczny, hegemoniczny

frazeologia.

etymologia.

 etym|gr|ἡγεμών. (hēgemṓn)

uwagi.

tłumaczenia.

* angielski: (1.1) hegemon

* interlingua: (1.1) hegemono

* karpatorusiński: (1.1) геґемон m.

* niemiecki: (1.1) Hegemon m.

* rosyjski: (1.1) гегемон m.

* słowacki: (1.1) hegemón m.

* uzbecki: (1.1) gegemon

źródła.

== hegemon (język angielski.) ==

wymowa.

 amer. IPA|'he.dʒe.mən.

znaczenia.

rzeczownik

 (1.1) hegemon

odmiana.

 (1.1) lp. hegemon; lm. hegemons

przykłady.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: xɛˈɡɛ̃mɔ̃n, AS: χegmõn

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. hegemonia ż., hegemonizm m.

 przym. hegemonistyczny, hegemoniczny

Wiktionary

Synonimy:

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

 rzecz. hegemonia ż., hegemonizm m.

 przym. hegemonistyczny, hegemoniczny

frazeologia.

etymologia.

 etym|gr|ἡγεμών. (hēgemṓn)

uwagi.

tłumaczenia.

* angielski: (1.1) hegemon

* interlingua: (1.1) hegemono

* karpatorusiński: (1.1) геґемон m.

* niemiecki: (1.1) Hegemon m.

* rosyjski: (1.1) гегемон m.

* słowacki: (1.1) hegemón m.

* uzbecki: (1.1) gegemon

źródła.

== hegemon (język angielski.) ==

wymowa.

 amer. IPA|'he.dʒe.mən.

znaczenia.

rzeczownik

 (1.1) hegemon

odmiana.

 (1.1) lp. hegemon; lm. hegemons

przykłady.

składnia.

kolokacje.

synonimy.

Wiktionary


hegemone

rzeczownik, rodzaj nijaki, nazwa własna

 (1.1) astr. jeden z księżyców Jowisza;

Wiktionary

Hegemone (Jowisz XXXIX) – mały zewnętrzny księżyc Jowisza, odkryty 8 lutego 2003 roku przez grupę astronomów z Uniwersytetu Hawajskiego, kierowaną przez Scotta Shepparda.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Księżyc Hegemone został odkryty przez grupę astronomów z Uniwersytetu Hawajskiego.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌxɛɡɛ̃ˈmɔ̃nɛ, AS: χegẽmõne

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) Jowisz XXXIX

Wiktionary


hegemonia

1. przywództwo, zwłaszcza jakiegoś państwa na innymi; władztwo, panowanie;
2. przeważający wpływ, supremacja, górowanie


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) polit. panowanie, przewodnictwo jakiejś osoby lub grupy osób (np. klasy społecznej, partii politycznej czy państwa) nad kimś lub czymś

Wiktionary

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Wygrana w drugiej wojnie peloponeskiej oznaczała dla Sparty hegemonię nad ówczesną Grecją przez następne trzydzieści lat.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌxɛɡɛ̃ˈmɔ̃ɲja, AS: χegẽmõńi ̯a

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. hegemonizm m., hegemon m.

 przym. hegemonistyczny, hegemoniczny

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) przewodnictwo, przodownictwo, przywództwo, dominacja, supremacja, prymat, przewaga, panowanie, władza

Wiktionary


hegemonialny

związany z dominacją uzyskiwaną dzięki przewadze nad innymi; hegemoniczny


SJP.pl


hegemoniczny

związany z dominacją uzyskiwaną dzięki przewadze nad innymi; hegemonialny


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) związany z hegemonią; mający charakter hegemona; podporządkowujący sobie innych

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Państwo prowadzi hegemoniczną politykę w regionie.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. hegemon mos., hegemonia ż.

Wiktionary


hegemonistyczny

hegemonia; hegemoniczny


SJP.pl


hegemonizm

1. przywództwo polityczne jednego państwa nad drugim;
2. dążenie do hegemonii


SJP.pl


hegemonka

hegemon


SJP.pl

Patrz:

hegemon

hegira

ucieczka Mahometa z Mekki do Medyny; hedżra; hidżra


SJP.pl

Hidżra (z arab. hidżra(t); هِجْرَة – „wywędrowanie, zerwanie stosunków, ucieczka” – inaczej hegira) – „Wielka Emigracja” proroka Mahometa oraz jego zwolenników z Mekki do Jatribu, późniejszej Medyny.

Wikipedia


heglista

zwolennik, wyznawca heglizmu


SJP.pl


heglistka

heglista


SJP.pl

Patrz:

heglista

heglistowski

heglizm


SJP.pl

Patrz:

heglizm

heglizm

1. system filozoficzny Hegla;
2. poglądy, szkoły i kierunki filozoficzne nawiązujące do filozofii Hegla, podejmujące i rozwijające idee i koncepcje w niej zawarte oraz nadające im swoistą interpretację


SJP.pl

Pojęcie to używane jest w różnych znaczeniach:

  1. w ścisłym sensie oznacza system filozoficzny G.W.F. Hegla;
  2. w szerszym znaczeniu oznacza szkoły i nurty filozoficzne kontynuujące filozofię Hegla;
  3. w najszerszym znaczeniu oznacza jakąkolwiek filozofię nawiązującą (świadomie lub nie), bądź wykazującą cechy charakterystyczne dla poglądów Hegla lub heglistów.

Wikipedia


heglowski

właściwy filozofii Hegla lub z niej wynikający


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) taki, jak u Hegla; właściwy filozofii Hegla lub na niej oparty

Wiktionary

Wymowa:

IPA: xɛɡˈlɔfsʲci, AS: χeglofsʹḱi

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. heglizm m., heglista m., heglistka ż.

 przym. nieheglowski, antyheglowski

 przysł. po heglowsku

Wiktionary


heh

wykrzyknik wyrażający zdziwienie, zniechęcenie, zniecierpliwienie itp.


SJP.pl

Wikipedia


hehe

lud afrykański zamieszkujący południową Tanzanię


SJP.pl

Stany Zjednoczone:

  • Hehe Butte – góra
  • Hehe Creek – rzeka
  • Hehe Mountain – góra

Inne:

  • (200002) Hehe – planetoida
  • hehe – język
  • Hehe – lud

Zobacz też:

  • Cheche

Wikipedia


heheszka

potocznie:
1. coś zabawnego, żartobliwego; dowcip, figiel, kawał, żart;
2. podśmiewanie się, drwinka, kpinka; prześmiewka, śmieszek;
3. uśmiechnięta emotka


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) pot. żart. podśmiewanie się, żartowanie z kogoś lub czegoś

Wiktionary

Powiązane:

 wykrz. hehe

Wiktionary


heheszki

potocznie: podśmiewanie się; prześmiewka, śmieszka


SJP.pl


heheszkować

potocznie:
1. drwić z kogoś;
2. żartować, śmiać się, wygłupiać się


SJP.pl


heheszkowy

potocznie: zrobiony lub powiedziany w taki sposób, by kogoś rozbawić lub zażartować z niego


SJP.pl


heidegger

Osoby o nazwisku Heidegger:

  • Klaus Heidegger – austriacki narciarz alpejski
  • Linus Heidegger – austriacki panczenista
  • Martin Heidegger – niemiecki filozof

Wikipedia


heideggerowski

przymiotnik dzierżawczy

 (1.1) należący do Martina Heideggera

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Zrozumiałe jest więc, że odnoszenie Heideggerowskich pojęć choćby do tradycji greckiej niekoniecznie jest uzasadnione.

Wiktionary

Powiązane:

 przym. heideggerowski

Wiktionary


heidelberczyk

[czytaj: hajdelberczyk]
1. mieszkaniec Heidelbergu (miasta w Niemczech);
2. absolwent uniwersytetu w Heidelbergu


SJP.pl


heidelberg

[czytaj: hajdelberk]
1. miasto w Niemczech;
2. miasto w Kanadzie;
3. miasto w Australii;
4. miasto w RPA;
5. nazwa kilku miejscowości w USA


SJP.pl

Heidelberg – miasto na prawach powiatu w Niemczech, w kraju związkowym Badenia-Wirtembergia, w rejencji Karlsruhe, w regionie Rhein-Neckar. Heidelberg leży po obu stronach Neckaru, na zboczach południowego Odenwaldu, u podnóża góry Königstuhl. Jest siedzibą powiatu Rhein-Neckar-Kreis, jednak do niego nie należy. Liczba mieszkańców wynosi 162 273 (31 grudnia 2022), a powierzchnia miasta 108,83 km². Miasto słynie ze swojego pięknego położenia i łagodnego klimatu.

Wikipedia


heidelberka

[czytaj: hajdelberka] mieszkanka Heidelbergu


SJP.pl


heidelberski

[czytaj: hajdelberski] przymiotnik od: Heidelberg


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z Heidelbergiem (miastem w Niemczech)

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Heidelberg m., heidelberczyk m., heidelberka ż.

Wiktionary


heifetz

[czytaj: hajfits] nazwisko


SJP.pl


heilongjiang

prowincja w Chinach; Hejlungciang


SJP.pl

Heilongjiang ([xéɪlʊ̌ŋtɕjɑ́ŋ]; chiń. upr. 黑龙江; chiń. trad. 黑龍江; pinyin Hēilóngjiāng; Wade-Giles Hei-lung-chiang) – północna prowincja ChRL. Jej nazwa, dosł. Rzeka Czarnego Smoka (黑龙江), pochodzi od chińskiej nazwy Amuru, który wyznacza północną granicę prowincji, a jednocześnie stanowi naturalną granicę chińsko-rosyjską.Stolicą prowincji jest Harbin.

Wikipedia


heimat

[czytaj: hajmat] region, z którym ktoś czuje się związany; Heimat


SJP.pl

  • Heimat – zob. ojczyzna prywatna
  • Heimat – niemiecki film w reż. Carla Froelicha z 1938
  • Heimat – niemiecki miniserial w reż. Edgara Reitza z 1984
  • Heimat – album niemieckiego grupy muzycznej Heaven Shall Burn z 2025

Zobacz też

  • ojczyzna

Wikipedia


heimlich

nazwisko


SJP.pl


heimwera

[czytaj: hajmwera] związek o charakterze paramilitarnym, powstały w Austrii w okresie międzywojennym


SJP.pl


heine

[czytaj: hajne] nazwisko, m.in.
1. Heinrich Heine (1797-1856), poeta niemiecki;
2. Eduard Heine (1821-81), matematyk niemiecki;
3. Jacob von Heine (1800-79), lekarz niemiecki


SJP.pl

Osoby:

  • Benjamin Heine (ur. 1983) – belgijski autor dowcipów rysunkowych, karykaturzysta polityczny i malarz
  • Cariba Heine (ur. 1988) – australijska aktorka i tancerka
  • Ewa Heine – polska dziennikarka radiowa i krytyk teatralny
  • Heinrich Heine (1797–1856) – niemiecki poeta
  • Heinrich Eduard Heine (1821–1881) – niemiecki matematyk
  • Herman Heine Goldstine (1913–2004) – amerykański matematyk i oficer
  • Judith "Jutta" Heine (ur. 1940) – niemiecka lekkoatletka
  • Peter Heine Nielsen (ur. 1973) – duński szachista
  • Thomas Theodor Heine (1867–1948) – niemiecki malarz i rzeźbiarz
  • Veitel Heine Ephraim (1703–1775) – niemiecki przedsiębiorca
  • Wolfgang Heine (1861–1944) – niemiecki prawnik i polityk

Wikipedia


heineken

[czytaj: hajneken] piwo marki Heineken


SJP.pl

Heineken N.V. – holenderskie przedsiębiorstwo piwowarskie, założone w 1864 przez Gerarda Adriaana Heinekena w Amsterdamie.

Holenderskie browary Heinekena znajdują się w Zoeterwoude i ’s-Hertogenbosch.

Trzy litery e znajdujące się w logo piwa zostały lekko skrzywione do tyłu, aby wyglądały, jakby się śmiały. Pomysł trzech e został wprowadzony, gdyż uważano oryginalne logo za zbyt poważne dla piwa. Czerwona gwiazda jest oryginalnym logo marki, używanym od samego początku. Jego dokładne pochodzenie nie jest znane, choć istnieje kilka prawdopodobnych wyjaśnień:

  • że był to symbol średniowiecznych browarów europejskich przekonanych, że dysponuje on tajemną mocą, strzegącą procesu warzenia piwa,
  • że cztery punkty gwiazdy symbolizują cztery żywioły: ziemię, ogień, wodę i wiatr, natomiast piąty punkt jest nieznany. Reprezentuje on żywioł, nad którym browarnicy średniowieczni nie mieli kontroli,
  • gwiazda była na drzwiach wejściowych browaru, co oznaczało etap procesu warzenia. W okresie zimnej wojny pierwotny wzór zmieniono, aby uniknąć skojarzeń z komunizmem (na etykiecie pojawiła się biała gwiazda z czerwonym konturem). Po zakończeniu zimnej wojny na etykiety powróciła oryginalna czerwona gwiazda.

Wikipedia


heinemedina

[czytaj: hajnemedina] potocznie: choroba Heinego-Medina (ostra choroba zakaźna wywoływana przez wirus polio, występująca głównie u dzieci, prowadząca do trwałych porażeń mięśni kończyn, a także brzucha i klatki piersiowej)


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) pot. choroba Heinego-Medina

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Czy to była heinemedina czy też inna choroba, trudno powiedzieć, nikt się na tym za bardzo nie znał.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) pot. polio

Wiktionary


heinkel

[czytaj: hajnkel] niemiecki samolot bojowy typu Heinkel


SJP.pl

Heinkel Flugzeugwerke – niemiecka wytwórnia lotnicza założona przez Ernsta Heinkla. W latach 30. i 40. produkowała samoloty bojowe, głównie bombowce, dla Luftwaffe.

Wikipedia


heinrich

[czytaj: hajnrich]
1. obce imię męskie;
2. nazwisko


SJP.pl

  • Henryk – imię
osoby
  • Henryk Sandomierski (zm. 1166) – książę sandomierski od 1146
  • Henryk z Blois (1101-1171) – biskup Winchesteru
  • Henryk Lew (1129-1195) – książę Saksonii jako Henryk III 1142–1180 i Bawarii jako Henryk XII 1156–1180 z dynastii Welfów
  • Henryk Młody Król (1155-1183) – Plantagenet, koronowany na króla Anglii za życia ojca Henryka II Plantageneta, zmarł przed nim
  • Henryk z Żygocina (zm. 1248) – ostatni znany rycerz zakonu Braci Dobrzyńskich
  • Henryk z Wierzbna (zm. 1319) – biskup wrocławski
  • Henryk z Wierzbna (zm. 1342/1343) – archidiakon wrocławski
  • Henryk Karyncki (zm. 1335) – król Czech w 1306 i 1307-1310, hrabia Tyrolu, książę Karyntii i Krainy w latach 1295-1335, tytularny król Polski 1306 i 1307-1310.
  • Henryk z Rynarzewa (zm. 1339) – wojewoda kaliski
  • Henryk z Łajs (XIV w.) – zasadźca Barczewa
  • Henryk mazowiecki (zm. 1392/1393) – biskup nominat płocki
  • Henryk z Langenstein (zm. 1397) – niemiecki teolog i matematyk
  • Henryk z Rogowa (zm. 1425) – podskarbi koronny
  • Henryk Spokojny (zm. 1473) – książę Brunszwiku
  • Henryk Pobożny (1473-1541) – książę Saksonii
  • Henryk (1533–1598) – książę Brunszwiku-Dannenbergu
  • Henryk Pruski (1726-1802) – wódz pruski i dyplomata, młodszy brat króla Fryderyka II
  • Henryk Pytel (1955–2024) – polski hokeista
  • Henryk, hrabia Chambord (1820-1883) – pretendent do tronu francuskiego
  • Henryk Orleański, książę Francji (1933–2019) – pretendent do tronu Francji
  • Henryk (ur. 1934) – książę małżonek Danii
  • Henryk (Henryk Maltański, zm. 1230) – żeglarz, admirał floty sycylijskiej, hrabia Malty
  • Henryk (Henrik Carl Joachim Alain; ur. 2009) – hrabia Monpezat
  • Henryk (Henryk Schenk, zm. 1301) – biskup chełmiński
  • Henryk (zm. ok. 1130) – kardynał prezbiter S. Prisca
  • Henryk (Henryk Wilhelm Fryderyk Albert Windsor, 1900-1974) – członek brytyjskiej rodziny królewskiej
  • Henryk (Henryk Włodzimierz Albrecht Ernest Mecklemburg-Schwerin, 1876-1934) – książę Meklemburgii-Schwerinu, arystokrata niemiecki
  • Henryk (zm. 1466) – książę Meklemburgii-Stargard
  • Henryk (1661-1738) – książę Saksonii-Merseburga-Sprembergu
  • Henryk (1650-1710) – książę Saksonii w księstwie Saksonii-Gothy-Altenburga
  • Henryk (1657-1728) – książę Saksonii-Weißenfels-Barby
  • Henryk (Henry Charles Albert David, ur. 1984) – książę Zjednoczonego Królestwa Wielkiej Brytanii i Irlandii Północnej
  • Henryk (zm. 1375) – książę Szlezwika
  • Henryk (Heinrich von Porwalle, zm. 1334) – duchowny rzymskokatolicki
  • Henryk (Henri Albért Gabriel Félix Marie Guillaume, ur. 1955) – wielki książę Luksemburga

Wikipedia


heisenberg

[czytaj: HAJzenberg] nazwisko niemieckie, m.in. Werner Karl Heisenberg (1901-76), niem. fizyk teoretyk


SJP.pl

Heisenberg to niemieckie nazwisko. Najbardziej znane osoby noszące to nazwisko to:

  • August Heisenberg (1869–1930) − niemiecki historyk i bizantynolog, ojciec Wernera
  • Werner Heisenberg (1901–1976) − niemiecki fizyk, laureat Nagrody Nobla, ojciec m.in. Johena i Martina.
  • Johen Heisenberg (ur. 1939) – niemiecki fizyk jądrowy
  • Martin Heisenberg (ur. 1940) − niemiecki neurobiolog i genetyk.
  • Valeria Heisenberg (ur. 1969) − niemiecka artystka.
  • Benjamin Heisenberg (ur. 1974) − niemiecki reżyser i scenarzysta.
  • Walter White – postać fikcyjna z serialu Breaking Bad, używająca pseudonimu Heisenberg.

Wikipedia


heitor

Ettore Marcelino Domingos (często Héitor Marcelino Domingues) (20 grudnia 1898 – 21 września 1972) – piłkarz brazylijski znany jako Héitor lub Héitor Domingues, napastnik.

Urodzony w São Paulo Héitor karierę piłkarską rozpoczął w 1915 roku w klubie Mackenzie São Paulo. W 1916 znalazł się w pierwszym zespole klubu Mackenzie, jednak nie na długo, bo jeszcze w tym samym roku został graczem klubu Palestra Itália.

Wikipedia


hej

potocznie:
1. wykrzyknik mający na celu zwrócenie czyjejś uwagi; hejże, ej;
2. słowo wypowiadane podczas witania się oraz żegnania z osobami dobrze sobie znanymi, np. kolegami; cześć, czołem, serwus, hejka


SJP.pl

wykrzyknik

 (1.1) zwrócenie czyjejś uwagi

 (1.2) przywołanie kogoś

 (1.3) pot. forma nieformalnego powitania

Wiktionary

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Hej, patrz na to!

 (1.1) Chyba po raz pierwszy Anglicy wyzbyli się snobistycznej powściągliwości i oto pokazywali Londyn nowoczesny, pogodny, barwny, hej, niemalże parysko roześmiany.

 (1.2) Hej, ty kudłaty! A czego do konwi zaglądasz?

 (1.3) Hej, jak się masz?

Wiktionary

Wymowa:

IPA: xɛj, AS: χei ̯

Wiktionary

Powiązane:

 wykrz. hejka

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) ej, halo, uwaga, patrz

 (1.2) ej, halo

 (1.3) cześć, hejka

Wiktionary


heja

forma powitania lub pożegnania używana w sytuacjach nieoficjalnych; hejo, siema, siemka, siemasz, siemano, siemanko, siemaneczko, cześć, hej, hejka, serwus


SJP.pl


hejcenie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|hejcić.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. hejt m., hejter m., hejterka ż.

 czas. hejcić

 wykrz. hejt

Wiktionary


hejcić

hate'ować, hejtować; potocznie:
1. zamieszczać w internecie obraźliwe i zwykle agresywne komentarze;
2. mówić w sposób wrogi i agresywny na jakiś temat lub o jakiejś osobie


SJP.pl

czasownik przechodni niedokonany

 (1.1) pot. wyrażać nienawiść

 (1.2) pot. nienawidzić

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈxɛjt͡ɕit͡ɕ, AS: χei ̯ćić

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. hejter m., hejcenie n.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1-2) hejtować

Wiktionary


hejduk

nazwisko


SJP.pl


hejka

forma powitania lub pożegnania używana w sytuacjach nieoficjalnych; siema, siemka, siemasz, siemano, siemanko, siemaneczko, cześć, hej, heja, serwus


SJP.pl


hejlogia

dział kryminalistyki wykorzystujący unikalny wzór bruzd warg ludzkich


SJP.pl


hejlungciang

prowincja w Chinach; Heilongjiang


SJP.pl

Heilongjiang ([xéɪlʊ̌ŋtɕjɑ́ŋ]; chiń. upr. 黑龙江; chiń. trad. 黑龍江; pinyin Hēilóngjiāng; Wade-Giles Hei-lung-chiang) – północna prowincja ChRL. Jej nazwa, dosł. Rzeka Czarnego Smoka (黑龙江), pochodzi od chińskiej nazwy Amuru, który wyznacza północną granicę prowincji, a jednocześnie stanowi naturalną granicę chińsko-rosyjską.Stolicą prowincji jest Harbin.

Wikipedia


hejnalica

wieża, z której wykonuje się hejnał


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) wieża hejnałowa

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. hejnał m., hejnalista m., hejnalistka m., hejnałówka ż.

 przym. hejnałowy

Wiktionary


hejnalista

osoba grająca hejnał


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) muz. mężczyzna, który gra hejnały na trąbce

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. hejnał m., hejnałówka ż., hejnalica ż., hejnalistyka ż.

:: fż. hejnalistka ż.

 przym. hejnałowy

Wiktionary


hejnalistka

kobieta grająca hejnał


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) muz. kobieta, która gra hejnały na trąbce

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Do konkursu festiwalowego przystąpili hejnaliści z 17 miast, wśród nich znalazła się jedyna hejnalistka, Patrycja Andrysiak z Chełmna.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. hejnał m., hejnałówka ż., hejnalica ż., hejnalistyka ż., hejnalistyka ż.

:: fm. hejnalista m.

 przym. hejnałowy

Wiktionary


hejnał

1. sygnał grany na trąbce;
2. melodia grana o określonej porze z wieży ratuszowej lub kościelnej


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) muz. melodia grana o określonej porze, przeważnie na instrumencie dętym; zwykle odgrywany z wieży;

 (1.2) muz. sygnał grany na trąbce, który wzywa do czegoś

 (1.3) łow. ornit. charakterystyczny głos, który żurawie wydają o świcie i wieczorem

Wiktionary

Hejnał, hajnał, ejnał (od węg. hajnal – świt) – sygnał muzyczny np. o charakterze uroczystej pobudki, oznajmienia godziny lub pożaru, wygrywany na przykład przez strażnika wieżowego np. na trąbce; również świecka lub sakralna pieśń (np. hejnały adwentowe).

Najstarsza i nadal trwała tradycja wygrywania hejnału dotyczy kościoła Mariackiego w Krakowie, gdzie jest on grany co godzinę z wieży kościoła.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) W każde południe polskie radio transmituje hejnał z Krakowa.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈxɛjnaw, AS: χei ̯nau̯

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. hejnalista m., hejnalistka ż., hejnalica ż., hejnałówka ż., hejnalistyka ż.

 przym. hejnałowy

Wiktionary


hejnałówka

trąbka, na której odgrywa się hejnały


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) muz. trąbka do grania sygnałów i hejnałów

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. hejnał m., hejnalista m., hejnalistka ż., hejnalica ż., hejnalistyka ż.

 przym. hejnałowy

Wiktionary


hejnałowy

przymiotnik od: hejnał


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z hejnałem, dotyczący hejnału

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. hejnał m., hejnalista m., hejnalistka ż., hejnalica ż., hejnałówka ż., hejnalistyka ż.

Wiktionary


hejnowicz

nazwisko


SJP.pl


hejo

forma powitania lub pożegnania używana w sytuacjach nieoficjalnych; heja, siema, siemka, siemasz, siemano, siemanko, siemaneczko, cześć, hej, hejka, serwus


SJP.pl


hejt

hate;
1. obraźliwy i zwykle agresywny komentarz internetowy;
2. mówienie w sposób wrogi i agresywny na jakiś temat lub o jakiejś osobie


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) pot. obraźliwy lub pełen agresji komentarz zamieszczony w Internecie

 (1.2) pot. działanie w Internecie przejawiające złość, wrogość, nienawiść wobec kogoś

wykrzyknik apelatywny

 (2.1) gwara. komunikat dla konia: w prawo

Wiktionary

Hejt internetowy (ang. hate, pol. nienawiść) – zjawisko społeczne o charakterze poniżającym obserwowanym w środowisku Internetu (portale społecznościowe, komentarze pod artykułami w serwisach informacyjnych, komunikatory Internetowe etc.). Według słownika języka polskiego jest to obraźliwy i zwykle agresywny komentarz internetowy lub mówienie w sposób wrogi i agresywny na jakiś temat lub o jakiejś osobie.

Wikipedia

Przykłady

 (1.2) Posłowie zapowiedzieli walkę z hejtem, usankcjonowaną prawnie.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: xɛjt, AS: χei ̯t

Wiktionary

Powiązane:

 (1.1-2) rzecz. hejter mos., hejterka ż., hejtowanie n., hejcenie n.

 (1.1-2) czas. hejtować ndk.

 (1.1-2) przym. hejterski

Wiktionary

Synonimy:

 (2.1) gwara. hejta, hetta

Wiktionary


hejta

inaczej: hetta


SJP.pl

wykrzyknik

 (1.1) gwara. rzad. komenda dla konia w zaprzęgu do jazdy w prawo

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) hejt, hetta

Wiktionary


hejter

potocznie: osoba wyrażająca opinie pełne nienawiści, negatywności; hater, hejt


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) slang. w Internecie: osoba, która krytykuje coś lub kogoś w bezwzględny sposób, najczęściej anonimowo lub pod pseudonimem

Wiktionary

Hejter (z ang. hater „nienawistnik, przeciwnik, krytykant”) – określenie osoby, która publikuje w internecie (nierzadko pod pseudonimem) agresywne, obraźliwe lub skrajnie krytyczne komentarze (zwyczajowo określane jako „hejt internetowy”) pozbawione rzeczowej argumentacji i wygłaszane pod adresem konkretnej osoby lub grupy osób.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Pewna profesor nazwała ostatnio jednego z dziennikarzy hejterem, nawiązując do jego młodzieńczej działalności.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈxɛjtɛr, AS: χei ̯ter

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. hejt m., hejtowanie n., zhejtowanie n., hejcenie n.

:: fż. hejterka ż.

 czas. hejtować ndk., zhejtować dk., hejcić ndk.

 przym. hejterski, hejtowy

Wiktionary


hejterada

potocznie: obraźliwe i zwykle agresywne komentarze internetowe wymierzone przez wiele osób w daną osobę, grupę, ideę itp.


SJP.pl


hejterka

hejter


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) neol. pot. w Internecie: kobieta krytykująca coś lub kogoś w bezwzględny sposób, najczęściej anonimowo lub pod pseudonimem

Wiktionary

Patrz:

hejter

Przykłady

 (1.1) (…) pewna pani napisała w liście do redakcji, taka hejterka jak wy wszyscy, że on nie zna się na niczym totalnie, łże, obraża etc.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. hejt m., hejtowanie n.

:: fm. hejter m.

 czas. hejtować ndk.

 przym. hejterski

 wykrz. hejt

Wiktionary


hejterski

wyrażający opinie pełne nienawiści, negatywności; haterski


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) slang. związany z hejterami, dotyczący hejtera, hejtowania

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. hejt mrz., hejter mos., hejterka ż., hejtowanie n.

 czas. hejtować ndk.

 wykrz. hejt

Wiktionary


hejterstwo

haterstwo; potocznie:
1. wyrażanie opinii pełnych nienawiści, negatywności; hejtowanie, hejting;
2. grupa lub ogół hejterów


SJP.pl


hejting

potocznie: wyrażanie opinii pełnych nienawiści, negatywności; hejtowanie, hejterstwo, haterstwo


SJP.pl


hejtować

hate'ować, hejcić; potocznie:
1. zamieszczać w internecie obraźliwe i zwykle agresywne komentarze;
2. mówić w sposób wrogi i agresywny na jakiś temat lub o jakiejś osobie


SJP.pl

czasownik przechodni niedokonany

 (1.1) pot. wyrażać nienawiść

 (1.2) pot. nienawidzić

Wiktionary

Wymowa:

IPA: xɛjˈtɔvat͡ɕ, AS: χei ̯tovać

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. hejter m., hejtowanie n., hejt mrz., hejterka ż.

 przym. hejterski

 wykrz. hejt

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1-2) hejcić

Wiktionary


hejtowanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|hejtować.

Wiktionary

Powiązane:

 czas. hejtować

 rzecz. hejter mos., hejt mrz., hejterka ż.

 przym. hejterski

 wykrz. hejt

Wiktionary


hejże

potocznie: wykrzyknik mający na celu zwrócenie czyjejś uwagi; hej, ej


SJP.pl

wykrzyknik

 (1.1) zwrócenie czyjejś uwagi

 (1.2) przywołanie kogoś

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Hejże, zatrzymajcie tego człowieka!

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) ej, halo, hej, uwaga, patrz

Wiktionary


hekabe

w mitologii greckiej: małżonka Priama, króla Troi; Hekuba


SJP.pl

Hekabe (także Hekuba, gr. Ἑκάβη Hekábē, łac. Hecabe) – w mitologii greckiej królowa Troi.

Uchodziła za żonę króla Priama. Była matką dziewiętnaściorga spośród jego 50 dzieci, m.in.: Hektora, Parysa, Deifobosa, Polidora, Kasandry, Helenosa, Kreuzy, Polikseny, Laodike, Medesykasty, Polidamasa, Troilosa i Pandarosa.

Wikipedia


hekata

w mitologii greckiej: bogini magii i czarów; Hekate


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) mitgr. zob. Hekate.

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Hekata ukazywała się czarodziejom i czarodziejkom z płonącymi pochodniami w obu rękach, w towarzystwie wyjących psów lub też pod postacią zwierząt: suki, wilczycy, klaczy.

 (1.1) Atrybutami Hekaty były: bicz, pochodnie, wąż, pies, wilczyca, klacz, kot, magiczne i trujące zioła.

 (1.1) Aby ubłagać Hekatę, wynoszono jej na rozdroża resztki ofiar składanych umarłym.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: xɛˈkata, AS: χekata

Wiktionary

Powiązane:

 zob. Hekate.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) war. Hekate; Trywia

Wiktionary


hekate

w mitologii greckiej: bogini magii i czarów; Hekata


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) mitgr. bogini czarów, magii, nekromancji, widm i rozdroży (miejsc sprzyjających czarom);

 (1.2) astr. planetoida o numerze katalogowym 100;

Wiktionary

Hekate (stgr. Ἑκάτη Hekátē, łac. Hecate) – w mitologii greckiej i rzymskiej przede wszystkim bogini nekromancji, czarów, magii oraz świata istot i zjawisk nadprzyrodzonych. Bogini liminalna i w późniejszej historii kultu lunarna, psychopomp, opiekunka dusz niepogrzebanych, zmarłych tragicznie. Przewodniczy Persefonie w drodze do zaświatów, jak i do ziemii, będąc jej przewodniczką i opiekunką.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Hekate, córka tytana Persesa i Asterii, ukazywała się czarodziejom i czarodziejkom z płonącymi pochodniami w obu rękach, w towarzystwie wyjących psów lub też pod postacią zwierząt: suki, wilczycy, klaczy.

 (1.1) W sztukach plastycznych Hekate bywa przedstawiana jako tronująca kobieta z pochodnią lub jako trzy połączone plecyecami niewiasty.

 (1.1) Atrybutami Hekate były: pochodnie, bicz, wąż, pies, wilczyca, klacz, kot, magiczne i trujące zioła.

 (1.1) Aby ubłagać Hekate, wynoszono jej na rozdroża resztki ofiar składanych umarłym.

 (1.1) Późniejsze tradycje uważają Hekate za matkę Kirke.

 (1.2) Hekate porusza się w obszarze między orbitami Marsa i Jowisza, czyli w pasie głównym planetoid.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: xɛˈkatɛ, AS: χekate

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Hekata ż., hekateion m.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) war. rzad. Hekata; Trywia

Wiktionary


hekatomba

1. w starożytnej Grecji: początkowo ofiara ze 100 wołów, później każda ofiara z dużej liczby zwierząt;
2. wielkie poświęcenie dla jakiejś sprawy, łączące się z ofiarą w postaci ludzkich istnień; jednoczesna zagłada ogromnej liczby ludzi


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) staroż. rel. ofiara ze stu byków składana przez Greków pierwotnie Zeusowi, później i innym bogom;

 (1.2) książk. wielka ofiara dla jakiejś sprawy pociągająca śmierć wielu ludzi

Wiktionary

Hekatomba (gr. ἑκατόμβη, z ἑκᾰτόν hekatón, 'sto' i βοῦς boús, 'wół') – pierwotnie ofiara składana Zeusowi, złożona ze 100 wołów. Jeśli składana była innemu bogu niekoniecznie były to woły. Tak proszono o łaskę i opiekę nad ludźmi, a także o ich pragnienia. Później zaczęto tak nazywać wszystkie większe ofiary poświęcone różnym bogom.

Wikipedia

Synonimy:

 (1.2) zagłada, apokalipsa

Wiktionary


hekatompedon

w starożytnych Atenach: świątynia poświęcona Atenie, mająca 100 stóp długości


SJP.pl


hekatonchejr

w mitologii greckiej: olbrzym o stu rękach i pięćdziesięciu głowach


SJP.pl

Hekatonchejrowie (także sturęcy; gr. Ἑκατόνχειρες Hekatóncheires, łac. Hecatoncheires, Centimani ‘Sturęcy’) – w mitologii greckiej synowie Gai i Uranosa; 3 olbrzymi o stu rękach i pięćdziesięciu głowach. Razem z cyklopami wrzuceni przez ojca do Tartaru. Należą wraz z cyklopami do jednego pokolenia. Brali udział w tytanomachii po stronie Zeusa.

  • Ajgajon (Aigaion, Aegaeon) zwany Briareos (Briareus)
  • Kottos (Cottus)
  • Gyges (Gyes, Gyjes)

Wikipedia


hekele

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) gw-pl|Górny Śląsk. kulin. pasta śledziowa z ogórkami kiszonymi, jajkiem i cebulą;

Wiktionary

Hekele (hekerle, niem. Häckerle) – śląska potrawa sporządzana na zimno z solonych filetów śledziowych, jaj na twardo, ogórków kiszonych i cebuli. Wszystkie składniki kroi się w drobną kostkę lub mieli, a całość doprawia pieprzem i musztardą.

Wikipedia


hekelfon

drewniany instrument muzyczny dęty; rodzaj barytonowego oboju


SJP.pl


hekla

wulkan w Islandii


SJP.pl

Hekla (isl. „kaptur, czepek, płaszcz z kapturem”) – wulkan w południowo-zachodniej Islandii, położony 115 km na wschód od stolicy kraju, Reykjavíku. Najwyższy czynny wulkan wyspy (1491 m n.p.m.), należy też do najbardziej aktywnych.

Hekla jest stratowulkanem, który powstał w rezultacie wylewów o charakterze liniowym z kilku szczelinowych kraterów, rozsianych na obszarze kilkunastu kilometrów. W czasie erupcji wulkan wyrzuca duże ilości różnych produktów wulkanicznych: bomby, popioły, gazy oraz lawę. Dlatego zalicza się go do wulkanów eksplozywno-efuzywnych typu wezuwiańskiego.

Wikipedia


heklować

czasownik niedokonany

 (1.1) kujawy. gw-pl|Poznań., gw-pl|Śląsk Cieszyński. szydełkować

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. heklowanie n., heknadla ż.

Wiktionary


heklowanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|heklować.

Wiktionary

Powiązane:

 czas. heklować ndk.

Wiktionary


heklówka

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) poznań. szydełko

Wiktionary


heks

regionalnie: zła, skłonna do kłótni kobieta; jędza, ksantypa


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) pot. obiekt w kształcie heksagonu, sześciokąta

 (1.2) środ. rodzaj kostki wspinaczkowej o przekroju nieregularnego sześciokąta;

 (1.3) slang. sześciokątne pole w siatce, stosowane m.in. w grach planszowych lub komputerowych

forma rzeczownika.

 (2.1) D. lm. od heksa

Wiktionary

Belgia:

  • Heks – dzielnica (deelgemeente) gminy Heers w Regionie Flamandzkim, w prowincji Limburgia, w okręgu Tongeren

Osoby:

  • Oskar Hekš – czechosłowacki lekkoatleta

Inne:

  • Heks – zamek w Belgii

Zobacz też:

  • Hex

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Ja proponuję uczniom pracę z trzema rodzajami heksów: całkowicie pustymi do uzupełniania, wszystkimi zapełnionymi pojęciami z danego działu i częściowo zapełnionymi - pojawia się kilka kluczowych pojęć, do których młodzież buduje własne skojarzenia, dopisuje przykłady, dobiera cechy itd.

 (1.2) Wprowadzenie heksów było dużym krokiem naprzód, umożliwiając asekurację w - niemal - równoległych szczelinach i tym samym pozwalając na podniesienie poziom wspinaczki klasycznej. Właściwie do dzisiaj pełnią one podobną rolę.

 (1.3) Strategie oparte na podzielonej na heksy mapie to kawał historii gier. Rozgrywane na planszach a później również na monitorach - zawsze miały grono wiernych fanów.

 (1.3) Plansza do gry, podzielona na 19 heksagonalnych pól, kształtem zbliżona jest do heksa, […].

Wiktionary

Wymowa:

IPA: xɛks, AS: χeks

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. heksówka ż.

 przym. heksowy

Wiktionary


heksa

regionalnie: zła, skłonna do kłótni kobieta; jędza, ksantypa


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) reg-pl|Górny Śląsk. czarownica, wiedźma

 (1.2) reg-pl|Górny Śląsk. postrzał, lumbago

 (1.3) reg-pl|Poznań. jędza

Wiktionary


heksabiblos

zbiór prawa rzymskiego w języku greckim, opracowany w 1345 roku na podstawie justyniańskich zbiorów


SJP.pl


heksabioza

bioza (dwucukier) dająca dwie cząsteczki heksozy w procesie hydrolizy


SJP.pl


heksachlorofen

związek chloroorganiczny, dawniej stosowany jako środek dezynfekujący i bakteriobójczy


SJP.pl


heksachord

1. diatoniczny szereg 6 dźwięków z półtonem w środku;
2. sześciostrunowy instrument muzyczny


SJP.pl

Heksachord (gr. heksáchordos = sześciostrunowy) – diatoniczny postęp 6 dźwięków. Podstawa podziału materiału dźwiękowego oraz podstawa systemu solmizacji od czasów Guido d'Arezzo (1050) do XVII w.

Istniały trzy odmiany heksachordu:

  • naturale od dźwięku c,
  • durum (twardy) od g,
  • molle (miękki) od f, z dźwiękiem b zamiast h.

Wikipedia


heksadekagon

wielokąt wypukły mający szesnaście boków


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) geom. wielokąt, który ma szesnaście boków

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) szesnastokąt, szesnastobok

Wiktionary


heksadekan

weglowodór nasycony - cetan


SJP.pl

Heksadekan, cetan — organiczny związek chemiczny z grupy alkanów o szesnastu atomach węgla połączonych w prosty łańcuch. Stosowany jako wzorzec do wyznaczania liczby cetanowej.

Jest jednym ze związków o najniższej liczbie oktanowej: < −30.

Wikipedia


heksaedr

jedna z pięciu brył platońskich; sześcian


SJP.pl

Sześcian (inaczej sześciościan foremny a. z gr. heksaedr) – wielościan foremny o sześciu ścianach w kształcie przystających kwadratów. Ma dwanaście krawędzi, osiem wierzchołków i cztery przekątne. Ścinając odpowiednio wierzchołki sześcianu otrzymujemy wielościan półforemny o nazwie sześcian ścięty.

Wikipedia


heksaedryt

Heksaedryt – typ meteorytu żelaznego o niskiej zawartości niklu (poniżej 6%). Może się składać wyłącznie z monokryształów kamacytu. W meteorytach tego typu nie występują figury Widmanstättena.

Wikipedia


heksaemeron

temat stworzenia świata i ludzi w sześć dni zawarty w prologu Księgi Rodzaju


SJP.pl

Heksaemeron (z gr. hexa hemeron – sześć dni) – w egzegezie biblijnej nazwa opisu stworzenia świata zawartego w Księdze Rodzaju 1,1–2,4a, w którym Bóg stwarza wszechświat w ciągu sześciu dni.

Wikipedia


heksafluorek

heksafluorek siarki - związek chemiczny o bardzo dobrych właściwościach dielektrycznych


SJP.pl


heksagon

sześciokąt, sześciobok


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) geom. wielokąt o sześciu bokach i sześciu kątach wewnętrznych

Wiktionary

Sześciokąt (sześciobok, heksagon) – wielokąt o sześciu bokach i sześciu kątach wewnętrznych. Suma miar kątów w dowolnym sześciokącie jest równa 720°.

Wikipedia

Powiązane:

 przym. heksagonalny

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) sześciokąt, sześciobok

Wiktionary


heksagonalny

mający sześć kątów; sześciokątny; seksagonalny


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) zbliżony kształtem do sześciokąta

 (1.2) mający sześć kątów

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. heksagon mrz.

Wiktionary


heksagram

znak graficzny złożony z kombinacji sześciu linii, ponumerowanych od 1 do 6, licząc od dołu


SJP.pl

  • heksagram – figura geometryczna, rodzaj wielokąta gwiaździstego
    • Gwiazda Dawida – symbol w kształcie heksagramu
    • Gwiazda piwowarska – symbol w kształcie heksagramu
  • heksagram – moneta bizantyńska
  • heksagram – rodzaj symbolu występującego w Księdze Przemian (Yijing)

Wikipedia


heksalina

alkohol cykliczny, pochodna heksanu; cykloheksanol


SJP.pl


heksametr

1. w metryce antycznej: wers sześciostopowy, złożony z daktyli zastępowanych przez spondeje, z wyjątkiem piątej stopy, ostatnia stopa zwykle katalektyczna;
2. w wersyfikacji nowożytnej: wers toniczny lub sylabotoniczny, sześcioakcentowy


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) liter. sylabotoniczna akcentuacyjna miara wierszowa

Wiktionary

  • Heksametr daktyliczny
  • Heksametr polski

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Podmiany te powodują, że wers heksametru może mieć od 12 do 17 sylab, ale zawsze składa się z 24 mor.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. heksametrowość ż., heksametryczność ż.

 przym. heksametrowy, heksametryczny

Wiktionary


heksametrowy

przymiotnik od: heksametr


SJP.pl


heksametylenotetraamina

urotropina; substancja stosowana w infekcji dróg moczowych


SJP.pl

Urotropina (heksametylenotetramina, HMTA) – organiczny związek chemiczny, wielopierścieniowa amina trzeciorzędowa.

Wikipedia


heksan

szósty węglowodór nasycony w szeregu homologicznym alkanów stosowany jako rozpuszczalnik


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) chem. związek organiczny, alkan, bezbarwna toksyczna ciecz;

Wiktionary

Heksan – organiczny związek chemiczny z grupy alkanów. Izomery heksanu są bardzo niereaktywne oraz są często stosowane jako rozpuszczalniki w reakcjach organicznych, ponieważ są wysoce niepolarne. Wchodzą również w skład benzyn.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Izomery heksanu są bardzo niereaktywne.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈxɛksãn, AS: χeksãn

Wiktionary


heksanowy

przymiotnik od: heksan


SJP.pl


heksapla

Hexapla, Heksapla (gr. Ἑξαπλᾶ – „sześciokształtna”) – datowana na lata czterdzieste III wieku, zachowana we fragmentach, poliglota opracowana przez Orygenesa. Zawierała sześć umieszczonych obok siebie kolumn w następującej kolejności:

  1. oryginał hebrajski
  2. transkrypcja tekstu hebrajskiego na język grecki
  3. przekład grecki Akwili
  4. przekład grecki Symmachusa
  5. Septuaginta
  6. przekład grecki Teodocjona

Wikipedia


heksaploid

organizm roślinny lub zwierzęcy mający w jądrach komórek somatycznych sześć zespołów chromosomów


SJP.pl


heksapodia

1. sześć stóp metrycznych tego samego rodzaju tworzących jedną całość;
2. metryczny wiersz sześciostopowy


SJP.pl


heksastylos

budowla, najczęściej świątynia, z sześcioma kolumnami ustawionymi od strony frontu


SJP.pl

Heksastylos – świątynia grecka z sześciokolumnową fasadą typu peripteros.

Wikipedia


heksatrioza

trioza (trójcukier) dająca dwie cząsteczki dekstrozy w procesie hydrolizy


SJP.pl


heksen

alken, związek chemiczny, węglowodór nienasycony o 6 atomach węgla


SJP.pl

Hekseny, C
6
H
12
– grupa izomerycznych organicznych związków chemicznych należących do alkenów, które mają jedno wiązanie podwójne i zbudowane są z sześciu atomów węgla. W zależności od położenia wiązania podwójnego rozróżnia się 3 izomery funkcyjne heksenów prostołańcuchowych (1-heksen, 2-heksen, 3-heksen), przy czym 2-heksen i 3-heksen występują w formach cis i trans. Istnieje również 13 heksenów rozgałęzionych, w tym 3-metylo-2-penten i 4-metylo-2-penten występujące w formach cis i trans oraz 3-metylo-1-penten występujący w postaci dwóch enancjomerów.

Wikipedia


heksenszus

silny ból w okolicy lędźwiowej; postrzał, lumbago


SJP.pl

Wikipedia


heksobarbital

pochodna kwasu barbiturowego, lek o działaniu nasennym i uspokajającym; ewipan, narkozan


SJP.pl

Heksobarbital (łac. Hexobarbitalum) – organiczny związek chemiczny, pochodna barbitalu. Używany jako środek znieczulający do krótkich operacji. Wstrzyknięty dożylnie w dużej dawce powoduje natychmiastową utratę przytomności. Jest niebezpieczny po podaniu weronalu lub innych barbituranów. Należy do grupy barbituranów krótko działających.

Wikipedia


heksoda

rodzaj lampy elektronowej


SJP.pl

Heksoda – lampa próżniowa zawierająca sześć elektrod: anodę, katodę i cztery siatki. Heksody były używane głównie jako mieszacze w odbiornikach radiowych i separatory impulsów w odbiornikach telewizyjnych. Obecnie nie są produkowane.

Wikipedia


heksogen

materiał wybuchowy kruszący; cyklonit


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) chem. organiczny związek chemiczny, silny materiał wybuchowy;

Wiktionary

Heksogen (cyklonit, T4, Hx, RDX – od ang. royal demolition explosive lub research department explosive) – organiczny związek chemiczny, jedna z nitroamin heterocyklicznych, stosowana jako materiał wybuchowy.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Inną metodą syntezy heksogenu jest nitrowanie urotropiny mieszaniną kwasu azotowego i azotanu amonu w obecności bezwodnika octowego.

Wiktionary


heksokinaza

enzym z klasy transferaz


SJP.pl

Heksokinaza (EC 2.7.1.1) – enzym z klasy transferaz katalizujący fosforylację D-heksoz do ich 6-fosforanów. Jej substratem może być glukoza, fruktoza, mannoza, sorbitol lub glukozamina. Fosforylacja glukozy do glukozo-6-fosforanu z wykorzystaniem heksokinazy jest pierwszą reakcją glikolizy. Jej Km wynosi 0,05 mmol/l. Jest to reakcja fizjologicznie nieodwracalna.

Wikipedia


heksolit

materiał wybuchowy, mieszanina trotylu i heksogenu


SJP.pl


heksoza

monosacharyd o 6 atomach węgla w cząsteczce, z grupą aldehydową


SJP.pl

Heksozy – grupa organicznych związków chemicznych. Są to monosacharydy (cukry proste) zawierające sześć atomów węgla w cząsteczce. Występują przede wszystkim w formach cyklicznych (piranozy lub furanozy), będących wewnątrzcząsteczkowymi hemiacetalami (półacetalami).

Wszystkie heksozy mają wzór sumaryczny: C6H12O6.

Wikipedia


heksozan

polisacharyd złożony z heksoz (np.: skrobia, glikogen, celuloza, galaktan)


SJP.pl


heksyl

amina, ciało krystaliczne o kolorze pomarańczowym, kruszący materiał wybuchowy używany np. w minach


SJP.pl

Heksyl, dipikryloamina (HNDP) – kruszący materiał wybuchowy. Stosowany głównie w mieszaninie z trotylem, azotanem amonu i glinem do napełniania torped, min morskich, bomb lotniczych itp.

Mieszanina 40% heksylu i 60% trotylu nosi nazwę heksanit. Inne mieszaniny z użyciem heksylu, określane Schießwolle 18, 36 i 39 były używane do napełniania niemieckich głowic torpedowych w czasie obu wojen światowych.

Wikipedia


heksylen

alken, związek chemiczny, węglowodór nienasycony o 6 atomach węgla; heksen


SJP.pl


heksylowy

heksyl


SJP.pl

Patrz:

heksyl

heksyn

organiczny związek chemiczny, węglowodór nienasycony, jeden z szeregu homologicznego alkinów


SJP.pl

Wikipedia


hektar

jednostka miary powierzchni ziemi (1 hektar = 100 arów)


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) fiz. mat. jednostka powierzchni równa stu arom (10 000 metrów kwadratowych);

Wiktionary

Hektar, ha – jednostka powierzchni używana między innymi w rolnictwie, leśnictwie i geodezji (ewidencja gruntów i budynków). 1 hektar jest to pole powierzchni kwadratu o boku 100 m. Hektar to jeden hektometr kwadratowy.

Nazwa pochodzi od przedrostka „hekto-” oznaczającego 100 i nazwy jednostki miary „ar”.

1 ha = 100 a = 10 000 m² = 1 hm² = 0,01 km²
1 km² = 100 ha

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) To pole ma trzy hektary.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈxɛktar, AS: χektar

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz.

:: zdrobn. hektarek

 przym. hektarowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) symbol. ha

Wiktionary


hektarowy

przymiotnik od: hektar


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) mający powierzchnię równą 1 hektarowi

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Córka postawiła dom na hektarowej działce za miastem.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. hektar mrz.

 przym. stuhektarowy

Wiktionary


hektary

jednostka miary powierzchni ziemi (1 hektar = 100 arów)


SJP.pl

W Polsce
  • Hektary – część miasta Częstochowa
  • Hektary – część miasta Wadowice
  • Hektary – część wsi Wola Osowińska woj. lubelskim, w pow. radzyńskim, w gminie Borki
  • Hektary – część wsi Borki woj. lubelskim, w pow. radzyńskim, w gminie Borki
  • Hektary – część wsi Nowodwór woj. lubelskim, w pow. ryckim, w gminie Nowodwór
  • Hektary – przysiółek wsi Zbylczyce w woj. łódzkim, w pow. łęczyckim, w gminie Świnice Warckie
  • Hektary – część wsi Wawrzeńczyce woj. małopolskim, w pow. krakowskim, w gminie Igołomia-Wawrzeńczyce
  • Hektary – część wsi Cianowice woj. małopolskim, w pow. krakowskim, w gminie Skała
  • Hektary – część wsi Ibramowice woj. małopolskim, w pow. proszowickim, w gminie Pałecznica
  • Hektary – część wsi Stogniowice woj. małopolskim, w pow. proszowickim, w gminie Proszowice
  • Hektary – część wsi Makocice woj. małopolskim, w pow. proszowickim, w gminie Proszowice
  • Hektary – przysiółek wsi Gębarzów w woj. mazowieckim, w pow. radomskim, w gminie Skaryszew
  • Hektary – część wsi Wzdów w woj. podkarpackim, w pow. brzozowskim, w gminie Haczów
  • Hektary – część wsi Strzyżowice woj. śląskim, w pow. będzińskim, w gminie Psary
  • Hektary – wieś w woj. śląskim, w pow. będzińskim, w gminie Siewierz
  • Hektary – część wsi Białoborze w woj. świętokrzyskim, w pow. buskim, w gminie Stopnica
  • Hektary – przysiółek wsi Czyżów w woj. świętokrzyskim, w pow. buskim, w gminie Stopnica
  • Hektary – kolonia wsi Złotniki woj. świętokrzyskim, w pow. jędrzejowskim, w gminie Małogoszcz
  • Hektary – kolonia w woj. świętokrzyskim, w pow. jędrzejowskim, w gminie Słupia
  • Hektary – część wsi Miławczyce woj. świętokrzyskim, w pow. kazimierskim, w gminie Czarnocin
  • Hektary – część wsi Broniszów woj. świętokrzyskim, w pow. kazimierskim, w gminie Kazimierza Wielka

Wikipedia


hektograf

wynalezione w 1880 r. urządzenie do sporządzania odbitek z dokumentów; szapirograf


SJP.pl

Hektograf – rodzaj powielacza tekstów oraz rysunków, gdzie jako forma do wykonywania odbitek używana jest specjalna woskowana kalka z przeniesionym na nią (przez docisk) oryginałem. Wszelkie odbitki są wykonane tuszem hektograficznym.

Wikipedia


hektografia

powielanie pisma i rysunków za pomocą hektografu


SJP.pl


hektogram

jednostka masy równa 100 gramom (skrót: hg)


SJP.pl

Kilogram, oznaczenie kg – jednostka masy, w Międzynarodowym Układzie Jednostek Miar (SI) jest jednostką podstawową.

W Międzynarodowym Układzie Miar jest to jedyna jednostka podstawowa posiadająca przedrostek (kilo).

Wikipedia


hektoherc

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) metrol. fiz. rzad. jednostka częstotliwości równa stu hercom

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) oznaczenie hHz; rzad. hektocykl

Wiktionary


hektokotylus

głowonóg z rzędu ośmiornic; żeglarek


SJP.pl

Hektokotylus – narząd kopulacyjny większości głowonogów (z wyjątkiem łodzików z rodzaju Nautilus, u których występuje spadiks), przekształcona część jednego z ramion samców. Służy ono do umieszczania spermatoforów w jamie płaszczowej samicy.

Narząd ten, znaleziony w XIX wieku w jamie płaszczowej samicy żeglarka z rodzaju Argonauta, został uznany za pasożyta i opisany przez Georges'a Cuviera pod nazwą rodzajową Hectocotylus.

Wikipedia


hektolitr

jednostka objętości równa stu litrom


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) miar. jednostka objętości równa 100 litrom

Wiktionary

Litr, oznaczenie l (mała litera) – pozaukładowa jednostka objętości. W przeliczeniu na jednostki SI 1 l = 1/1000 m³ = 1 dm³.

W USA, Kanadzie, Australii do oznaczania tej jednostki stosuje się oficjalnie wielką literę L, w pozostałych krajach świata, w tym w Polsce, normą jest stosowanie małej litery l, choć stosowanie wielkiej litery jest również dopuszczalne.

Wikipedia

Powiązane:

 przym. hektolitrowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) symbol. hl

Wiktionary


hektolitrowy

przymiotnik od: hektolitr


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) mający pojemność jednego hektolitra, zawierający jeden hektolitr czegoś

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. hektolitr mrz.

Wiktionary


hektolitry

jednostka objętości równa stu litrom


SJP.pl


hektometr

jednostka długości wynosząca sto metrów


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) metrol. jednostka długości równa stu metrom;

Wiktionary

Hektometr (symbol: hm) – wielokrotność metra, podstawowej jednostki długości w układzie SI. Jeden hektometr równa się 100 m. Jednostka może być zapisana w notacji naukowej jako 1 E+2 m, co równa się 100 × 1 m.

Nie jest powszechnie używany jako jednostka odległości. Hektometrami odmierza się pikietaż na liniach kolejowych i drogach, zaznaczając go słupkami hektometrowymi.

  • Dla określenia powierzchni używa się hektometrów kwadratowych (hm2), znanych pod nazwą hektar. 1 ha równa się 100 arów, który jest równy 10 000 m².
  • Dla określania objętości używa się hektometrów sześciennych (hm3), gdzie 1 hm3 równa się 1 000 000 m³.

Wikipedia

Synonimy:

 (1.1) symbol. hm

Wiktionary


hektopaskal

jednostka ciśnienia równa stu paskalom


SJP.pl

Paskal (Pa) – jednostka ciśnienia (także naprężenia) w układzie SI (jednostka pochodna układu SI).

\mathrm {1\,Pa={\frac {1\,N}{1\,m^{2}}}={\frac {1\,kg}{1\,m\cdot s^{2}}}}

Wikipedia


hektor

imię męskie


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy, nazwa własna

 (1.1) imię|polski|m.;

 (1.2) mitgr. królewicz i najdzielniejszy bohater trojański, syn Priama

Wiktionary

Hektor (gr. Ἕκτωρ Hektōr, łac. Hector) – w mitologii greckiej królewicz i najdzielniejszy bohater trojański; bohater Iliady Homera.

Uchodził za syna Priama i Hekabe (Hekuba). Był bratem Parysa, Deifoba i Kasandry oraz mężem Andromachy.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ˈxɛktɔr, AS: χektor

Wiktionary


hektorostwo

Hektor z małżonką; Hektorowie


SJP.pl


hektorowie

imię męskie


SJP.pl


hektorowy

przymiotnik dzierżawczy - należący do Hektora lub z nim związany


SJP.pl


hektowat

jednostka mocy równa 100 watom (skrót: hW)


SJP.pl


hektyczny

1. wyniszczający, mający działanie destrukcyjne;
2. pełen niepokoju i podniecenia


SJP.pl

przymiotnik jakościowy

 (1.1) gorączkowy

 (1.2) wyniszczający

 (1.3) podniecony, zaniepokojony, szaleńczy

Wiktionary

Wymowa:

IPA: xɛkˈtɨt͡ʃnɨ, AS: χektyčny

Wiktionary


hektyk

człowiek cierpiący na hektyczną gorączkę


SJP.pl


hekuba

w mitologii greckiej: małżonka Priama, króla Troi; Hekabe


SJP.pl

Hekabe (także Hekuba, gr. Ἑκάβη Hekábē, łac. Hecabe) – w mitologii greckiej królowa Troi.

Uchodziła za żonę króla Priama. Była matką dziewiętnaściorga spośród jego 50 dzieci, m.in.: Hektora, Parysa, Deifobosa, Polidora, Kasandry, Helenosa, Kreuzy, Polikseny, Laodike, Medesykasty, Polidamasa, Troilosa i Pandarosa.

Wikipedia


hel

pierwiastek chemiczny o symbolu He i liczbie atomowej 2, należący do grupy gazów szlachetnych


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna

 (1.1) geogr. adm. miasto w Polsce;

 (1.2) pot. geogr. Półwysep Helski;

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (2.1) mit. władczyni krainy zmarłych z mitologii nordyckiej;

Wiktionary

Polska:

  • Hel – potocznie: Mierzeja Helska
  • Hel – miasto
    • Hel – stacja kolejowa w Helu
    • Hel – dawna gromada
    • Hel – dawna gmina

Inne:

  • (949) Hel – planetoida
  • Hel – bogini w mitologii nordyckiej
  • Hel – polski dramat psychologiczny z 2009
  • Hel – polski thiller z 2015
  • Hel – latarnia morska w Helu
  • hel – pierwiastek chemiczny z grupy gazów szlachetnych
  • Hel – rejon umocniony
  • Hel – szwedzki zespół muzyczny
  • HEL – kod międzynarodowego lotniska w Helsinkach
  • SS Hel – polski statek (drobnicowiec) zbudowany w 1935 roku

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) W Helu znajduje się baza marynarki wojennej.

 (1.2) W tym roku wakacje spędzamy na Helu.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: xɛl, AS: χel

Wiktionary

Powiązane:

 (1.1)

:: rzecz. helanin mos., helanka ż.

:: przym. helski

Wiktionary


hela

rodzaj wozu konnego do przewożenia towarów lub ludzi


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) imię|polski|ż.

Wiktionary

Hela (ang. Hela Province) – prowincja Papui-Nowej Gwinei, położona w zachodniej części kraju. Ośrodkiem administracyjnym prowincji jest miasto Tari (3360 mieszkańców w roku 2011). Zajmuje powierzchnię 10,5 tys. km². W 2011 roku tereny wchodzące obecnie w skład prowincji Hela zamieszkiwało około 250 tys. osób.

Prowincja została utworzona 17 maja 2012 poprzez wyłączenie z prowincji Southern Highlands dystryktów Komo-Margarima, Koroba-Lake Kopiago i Tari-Pori.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Wybieramy się z Helą w Beskidy.

 (1.1) Wypieki Heli cieszyły się wielką popularnością.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈxɛla, AS: χela

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Helena ż., Helcia ż.

 przym. Helenin

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) Helcia; gw-pl|Górny Śląsk|Lyjna.

Wiktionary


helak

nazwisko


SJP.pl


helanco

[czytaj: helanko] helanko;
1. elastyczna przędza z włókien sztucznych, używana do szycia ubrań;
2. ubranie uszyte z helanco - przędzy;
3. wykonany z helanco - przędzy; helankowy


SJP.pl


helanin

mieszkaniec Helu


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) mieszkaniec Helu

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Hel m.

:: fż. helanka ż.

 przym. helski

Wiktionary


helanka

mieszkanka Helu


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) mieszkanka Helu

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Hel m.

:: fm. helanin m.

 przym. helski

Wiktionary


helanko

helanco;
1. elastyczna przędza z włókien sztucznych, używana do szycia ubrań;
2. ubranie uszyte z helanko - przędzy;
3. wykonany z helanko - przędzy; helankowy


SJP.pl


helankowy

helanko


SJP.pl

Patrz:

helanko

helbin

nazwisko


SJP.pl


helcia

zdrobnienie od: Helena (imię żeńskie)


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) imię|polski|ż. zdrobn. Helena

Wiktionary

Trichopilia – rodzaj roślin z rodziny storczykowatych (Orchidaceae). Obejmuje 46 gatunków i 1 hybrydę. Występuje w Ameryce Środkowej i Ameryce Południowej w takich krajach jak: Belize, Boliwia, Brazylia, Kolumbia, Kostaryka, Kuba, Dominikana, Ekwador, Salwador, Gujana Francuska, Gwatemala, Gujana, Haiti, Honduras, Jamajka, Meksyk, Nikaragua, Panama, Peru, Surinam, Trynidad i Tobago, Wenezuela.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Pożyczę sobie atlas od Helci.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Helena ż., Hela ż.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) Hela, Helena, Helenka, Helusia, Helunia

Wiktionary


helen

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) anglosaskie imię żeńskie

Wiktionary

Belgia:

  • Helen-Bos – dzielnica (deelgemeente) miasta Zoutleeuw w Regionie Flamandzkim, w prowincji Brabancja Flamandzka, w okręgu Leuven

Stany Zjednoczone:

  • Helen – miasto w stanie Georgia, w hrabstwie White
  • Helen – jednostka osadnicza w stanie Wirginia Zachodnia, w hrabstwie Raleigh
  • Helen Township – gmina w stanie Minnesota, w hrabstwie McLeod

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) W sieci pojawił się kolejny już zwiastun świetnie zapowiadającego się dramatu z Helen Mirren i Ianem McKellenem.

Wiktionary


helena

imię żeńskie


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) mitgr. liter. królowa spartańska i najpiękniejsza kobieta na świecie; córka Zeusa i Ledy, siostra Polideukesa (Polluksa), Kastora i Klitajmestry oraz żona Menelaosa i ukochana Parysa;

 (1.2) ofic. urz. imię|polski|ż.;

 (1.3) astr. jeden z księżyców Saturna;

 (1.4) astr. planetoida o numerze katalogowym 101, z pasa głównego planetoid, odkryta w 1868 r.;

Wiktionary

Polska:

  • Helena – osiedle w Nowym Sączu
  • Helena – osiedle w Wolsztynie

Słowacja:

  • Helena – szczyt w Wielkiej Fatrze

Stany Zjednoczone:

  • Helena – stolica stanu i miasto w stanie Montana, w hrabstwie Lewis and Clark w USA
  • Helena – miasto w stanie Alabama, w hrabstwie Shelby
  • Helena – miasto w stanie Arkansas, w hrabstwie hrabstwo Phillips (Arkansas)
  • Helena – miasto w stanie Georgia, w hrabstwie Telfair
  • Helena – jednostka osadnicza w stanie Missisipi, w hrabstwie Jackson
  • Helena – wieś w stanie Ohio, w hrabstwie Sandusky
  • Helena – miejscowość w stanie Oklahoma, w hrabstwie Alfalfa
  • Helena (ang. Helena Township) – gmina w stanie Michigan, w hrabstwie Antrim
  • Helena (ang. Helena Township) – gmina w stanie Minnesota, w hrabstwie Scott
  • Helena (ang. Helena Township) – gmina w stanie Dakota Północna, w hrabstwie Griggs

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Siostra Dioskurów, Helena, była najpiękniejszą kobietą na świecie i o nią właśnie toczyła się wojna trojańska.

 (1.1) Porwanie Heleny stało się bezpośrednią przyczyną dziesięcioletniej wojny trojańskiej.

 (1.2) Zeszłoroczne wakacje spędziliśmy z ciocią Heleną.

 (1.2) Pani Heleno, proszę nas jutro odwiedzić.

 (1.4) Helena porusza się w obszarze między orbitami Marsa i Jowisza.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: xɛˈlɛ̃na, AS: χelna

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz.

:: zdrobn. Helenka ż., Hela ż., Helcia ż., Helusia ż., Helunia ż.

:: grub. Helka ż.

 przym.

:: przest. gwara. Helenin, Helenowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.2) zdrobn. Helenka, Hela, Helcia, Helusia, Helunia

Wiktionary


heleniak

nazwisko


SJP.pl


helenin

przymiotnik dzierżawczy

 (1.1) przest. należący do Heleny

Wiktionary

Helenin – kolonia wsi Dominiczyn w Polsce położona w województwie lubelskim, w powiecie włodawskim, w gminie Stary Brus.

Wieś należy do rzymskokatolickiej parafii św. Andrzeja Boboli w Wytycznie.

W latach 1975–1998 kolonia administracyjnie należała do województwa chełmskiego.

Wikipedia

Powiązane:

 rzecz. Helena ż., Helenka ż., Hela ż.

Wiktionary


heleniny

przymiotnik dzierżawczy - należący do Heleny lub z nią związany


SJP.pl


helenka

1. helenka słonecznikowa - bylina występująca w warunkach naturalnych w Ameryce Północnej; dzielżan
2. ptak z rodziny wikłaczy, zamieszkujący Afrykę


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) imię|polski|ż. zdrobn. poufała forma imienia Helena

Wiktionary

  • Helenka – zdrobnienie imienia Helena

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Usiądę sobie za Helenką.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Helena ż.

 przym. Helenin

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) Helena, Hela, Helcia, Helusia, Helunia; gw-pl|Górny Śląsk|Lyjna.

Wiktionary


helenos

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy, nazwa własna

 (1.1) mitgr. wieszczek i królewicz trojański, syn Priama;

Wiktionary

  • Helenos – planetoida o numerze katalogowym 1872
  • Helenos (łac. Helenus) – w mitologii greckiej syn Ojnopsa, zabity przez Hektora
  • Helenos (łac. Helenus) – w mitologii greckiej syn Priama, wieszcz, królewicz trojański

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Przepowiednie Helenosa przeraziły Parysa.

Wiktionary


helenów

Miejscowości w Polsce i ich integralne części

Województwo lubelskie
  • Helenów – część miasta Lublin
  • Helenów – kolonia wsi Jaźwiny, w pow. bialskim, w gminie Biała Podlaska
  • Helenów – kolonia w pow. chełmskim, w gminie Wierzbica
  • Helenów – część wsi Smugi, w pow. lubelskim, w gminie Jastków
  • Helenów – wieś w pow. łukowskim, w gminie Adamów
  • Helenów – wieś w pow. łukowskim, w gminie Wojcieszków

Wikipedia


helga

imię żeńskie


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) imię|polski|ż.;

Wiktionary

Helga – imię żeńskie pochodzenia germańskiego. Ma pochodzić od staronorweskiego słowa heill oznaczającego szczęśliwa lub ciesząca się pomyślnością.

Wschodniosłowiańskim przekształceniem imienia Helga ma być Olga.

Imię niezbyt popularne w Polsce. W latach 30. XX wieku nadano je 72 osobom, a w latach 40. XX wieku nadano je 828 dziewczynkom. Szczyt popularności przypadł w latach 50. XX wieku, kiedy to otrzymały je 993 dzieci. W 1994 roku żyło w Polsce 2255 kobiet o takim imieniu, a w 2001 roku 2275. Imię straciło na popularności. W styczniu 2025 r. w rejestrze PESEL, wśród publicznie dostępnych danych dotyczących osób żyjących, wykazano 1424 kobiety o imieniu Helga nadanym jako imię pierwsze.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Wybraliśmy się z ciotką Helgą do Bremy.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈxɛlɡa, AS: χelga

Wiktionary

Synonimy:

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

frazeologia.

etymologia.

 etymn|staronord|heilagr.

uwagi.

 (1.1) zobacz też: Indeks:Polski - Imiona

tłumaczenia.

* francuski: (1.1) Helga ż.

* niemiecki: (1.1) Helga ż.

* rosyjski: (1.1) Гельга m.

* słoweński: (1.1) Helga ż.

* szwedzki: (1.1) Helga, Helge

* włoski: (1.1) Elga ż.

źródła.

== Helga (język angielski.) ==

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik, nazwa własna

 (1.1) imię|angielski|ż.

odmiana.

przykłady.

składnia.

kolokacje.

synonimy.

Wiktionary


helgoland

wyspa i gmina na Morzu Północnym, należąca do Niemiec


SJP.pl

Helgoland (płnfryz. Deät Lun) – wyspa oraz gmina uzdrowiskowa na Morzu Północnym, należąca do Niemiec, do kraju związkowego Szlezwik-Holsztyn, powiatu Pinneberg. Jako jedno z terytoriów państw członkowskich unii celnej Unii Europejskiej pozostaje poza obszarem jej stosowania.

Najbardziej na zachód położona gmina kraju związkowego.

Wikipedia


helgolandzki

przymiotnik od: Helgoland


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) geogr. związany z Helgolandem (wyspą na Morzu Północnym)

Wiktionary


heli

rodzaj wozu konnego do przewożenia towarów lub ludzi


SJP.pl

Wikipedia


heliaja

w starożytnych Atenach:
a) najwyższy trybunał sądowy zwany sądem przysięgłych;
b) miejsce, gdzie odbywały się sądy


SJP.pl

Heliaja, eliaja (gr. Ἡλιαία, ἁλία, trl. hēliaía) – wielki trybunał (sąd ludowy) w starożytnych Atenach o charakterze sądu przysięgłych, jeden z najważniejszych organów władzy w Atenach w V i IV wieku p.n.e.

Wikipedia


heliakalny

związany ze Słońcem jako gwiazdą; słoneczny


SJP.pl


helianthus

Słonecznik (Helianthus L.) – rodzaj roślin z rodziny astrowatych. Obejmuje ponad 50 gatunków. Występują one naturalnie w Ameryce Północnej na obszarze od Kanady po południowy Meksyk. Poza tym rozprzestrzenione zostały na wszystkich kontynentach z wyjątkiem obszarów równikowych. W naturze rośliny te rosną na suchych lub wilgotnych siedliskach w obrębie prerii, formacji zaroślowych i leśnych. W Polsce introdukowane i zadomowione już rosną trzy gatunki: słonecznik bulwiasty (topinambur) H. tuberosus, słonecznik dziesięciopłatkowy H. decapetalus i słonecznik jaskrawy H. × laetiflorus. Kilka dalszych jest uprawianych, w tym zwłaszcza słonecznik zwyczajny H. annuus. Niejasny jest stopień zadomowienia w Polsce słonecznika olbrzymiego H. giganteus, który odkryty został w 2016 roku zdziczały na przydrożu w Połańcu.

Wikipedia


heliantyna

Oranż metylowy (metylooranż, heliantyna) – organiczny związek chemiczny z grupy barwników azowych. Jest pochodną azobenzenu zawierającą grupę dimetyloaminową oraz grupę sulfonową. Stosowany jako indykator pH.

W temperaturze pokojowej jest to krystaliczne ciało stałe o pomarańczowej barwie. Jako wskaźnik pH stosuje się go w formie wodnego roztworu. Jest stosowany w miareczkowaniu alkacymetrycznym oraz jako składnik mieszanin do nasączania papierków wskaźnikowych.

Wikipedia


heliasta

członek heliai (sądu przysięgłych w starożytnych Atenach)


SJP.pl


heliasz

imię męskie


SJP.pl

  • Heliasz – imię
  • Heliasz – szczyt w Górach Choczańskich na Słowacji

Wikipedia


helidor

imię męskie


SJP.pl


heligonka

instrument muzyczny podobny do akordeonu


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) muz. rodzaj akordeonu, będący idiofonem, czyli de facto instrumentem perkusyjnym; instrument ludowy na Żywiecczyźnie, w Czechach i na Słowacji

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌxɛlʲiˈɡɔ̃ŋka, AS: χelʹigõŋka

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. helikon m.

 przym. heligonkowy

Wiktionary


helikalny

mający kształt helisy


SJP.pl


helikaza

enzym


SJP.pl

Helikazy – grupa enzymów, koniecznych dla wielu procesów związanych z udziałem DNA i RNA. Helikaza umożliwia transkrypcję, replikację oraz naprawę DNA.

Helikazy łączą się z podwójną helisą DNA, sparowanymi nićmi RNA lub hybrydami DNA-RNA, rozplątują je i rozrywają wiązania wodorowe pomiędzy zasadami azotowymi, powodując rozdzielenie nici.

Wikipedia


helikoida

powierzchnia utworzona przez krzywą obracającą się ze stałą prędkością kątową dookoła nieruchomej osi


SJP.pl

Helikoida, powierzchnia śrubowa ogólna – powierzchnia tworzona przez prostą obracająca się wokół innej prostej ze stałą prędkością kątową i jednocześnie przesuwająca się równolegle do tej prostej ze stałą prędkością liniową. Jej nazwa pochodzi od jej pokrewieństwa z linią śrubową (helisą): przez każdy punkt helikoidy przechodzi linia śrubowa całkowicie w niej zawarta. Helikoida jest jedną z pierwszych odkrytych powierzchni minimalnych, jest też powierzchnią prostokreślną.

Wikipedia


helikoidalny

mający kształt helikoidy


SJP.pl


helikon

1. blaszany instrument dęty zbliżony kształtem do ślimaka;
2. grecki instrument muzyczny, odmiana monochordu;
3. przenośnie: grupa wybitnych artystów, poetów


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) muz. instrument dęty blaszany;

Wiktionary

Grecja:

  • Helikon – pasmo górskie

Inne:

  • Helikon – instrument dęty blaszany
  • Helikon – klub jazzowy w Krakowie
  • Helikon – opera w Moskwie
  • Helikon – nieistniejące kino przy ul. Długiej w Gdańsku
  • Helikon-Tex – jeden z polskich producentów odzieży wojskowej

Zobacz też:

  • Helicon
  • Hellikon

Wikipedia

Wymowa:

IPA: xɛˈlʲikɔ̃n, AS: χelʹikõn

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. heligonka ż.

 przym. helikonowy

Wiktionary


helikonia

roślina tropikalna, pochodząca z gorących i wilgotnych obszarów Ameryki Południowej i Północnej oraz wysp Pacyfiku


SJP.pl

  • helikonia – roślina należąca do rzędu imbirowców
  • Helikonia – planeta z Trylogii Helikonii Briana W. Aldissa

Wikipedia


helikoński

przymiotnik od: Helikon (pasmo górskie w Grecji)


SJP.pl


helikopter

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) lotn. statek powietrzny z wirnikiem umieszczonym nad kadłubem, poruszającym się w płaszczyźnie równoległej do ziemi

Wiktionary

Śmigłowiec (również helikopter; od gr. héliks, D. hélikos – skręcony; pterón – skrzydło) – statek powietrzny cięższy od powietrza (aerodyna), rodzaj wiropłatu, wytwarzający siłę nośną w wyniku oddziaływania powietrza na jeden lub więcej wirników nośnych, napędzanych silnikiem.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Nigdy nie leciałem helikopterem.

 (1.1) Bułgarski helikopter został zestrzelony na północy Bagdadu.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌxɛlʲiˈkɔptɛr, AS: χelʹikopter

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz.

:: zdrobn. helikopterek m.

 przym. helikopterowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) śmigłowiec, wirolot

Wiktionary


helikopterek

zdrobnienie od: helikopter


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) zdrobn. od: helikopter

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. helikopter m.

 przym. helikopterowy

Wiktionary


helikopterowiec

Wikipedia


helikopterowy

przymiotnik od: helikopter


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) przym. od helikopter

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Platforma ma na sobie lądowisko helikopterowe, czasami pilnowana jest od zewnątrz przez szybkie łodzie patrolowe.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌxɛlʲikɔptɛˈrɔvɨ, AS: χelʹikopterovy

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. helikopter m., helikopterek mrz.

Wiktionary


heliks

każdy z dwóch łańcuchów kwasów nukleinowych tworzących cząsteczki DNA bądź RNA


SJP.pl


heliktyt

stalaktyt o nieregularnym kształcie


SJP.pl

Wikipedia


helinarciarstwo

dyscyplina sportu


SJP.pl


heling

rodzaj ławy montażowej, na której się buduje statki, jachty, samoloty itp.; helling


SJP.pl


heliński

nazwisko


SJP.pl


helio-

przedrostek

 (1.1) pierwszy człon wyrazów złożonych wskazujący na ich związek znaczeniowy ze Słońcem, energią słoneczną lub światłem słonecznym

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) helio- + fizyka → heliofizyka

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈxɛlʲjɔ, AS: χelʹi ̯o

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. hel m., Helios m., aphelium n., perihelium n., Heliodor m., Heliodora ż., Heliogabal m., Heliopolis m., heliobolus m.

 przym. heliakalny

Wiktionary


heliobiont

organizm roślinny lub zwierzęcy żyjący w miejscach dobrze oświetlonych; heliofil


SJP.pl


heliocentryczność

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) astr. cecha tego, co heliocentryczne

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. heliocentryzm mrz.

 przym. heliocentryczny

Wiktionary


heliocentryczny

przymiotnik relacyjny

 (1.1) astr. związany z heliocentryzmem, dotyczący heliocentryzmu, przyjmujący Słońce za punkt odniesienia

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. heliocentryzm mrz., heliocentryczność ż.

Wiktionary


heliocentrysta

zwolennik teorii heliocentrycznej


SJP.pl


heliocentryzm

teoria przyjmująca Słońce za centrum naszego układu planetarnego


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) astr. teoria o centralnym położeniu Słońca we wszechświecie;

Wiktionary

Heliocentryzm, kopernikanizm (gr. ἡλιος hēlios – słońce, κέντρον kentron – centrum) – teoria budowy Układu Słonecznego, w której Słońce jest jego środkiem, a wszystkie planety – łącznie z Ziemią – je obiegają. W niektórych historycznych wariantach tej teorii Słońce bywało ponadto uznawane za:

  • środek całego Wszechświata,
  • ciało nieruchome. Ta wersja heliocentryzmu bywa nazywana modelem heliostatycznym.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Był to nie tylko pierwszy bezpośredni i eksperymentalny dowód heliocentryzmu, ale także okazało się po raz pierwszy, jak ogromna odległość dzieli Układ Słoneczny od innych gwiazd.

 (1.1) O sprzyjanie heliocentryzmowi oskarżono również kilku władców.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. heliocentryczność ż.

 przym. heliocentryczny

Wiktionary


heliodor

minerał, złotożółta odmiana berylu, kamień szlachetny


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) miner. minerał, przezroczysta odmiana berylu o barwie żółtej;

Wiktionary

  • Heliodor – imię męskie
  • heliodor – kamień szlachetny; przezroczysta, żółtopomarańczowa lub złotożółta odmiana berylu
  • Heliodor – postać biblijna
  • Heliodor (Joann Borisowicz Czistiakow, 1792-1861) – rosyjski biskup prawosławny

Wikipedia

Wymowa:

IPA: xɛˈlʲjɔdɔr, AS: χelʹi ̯odor

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) beryl złoty

Wiktionary


heliodorostwo

Heliodor z małżonką; Heliodorowie


SJP.pl


heliodorowie

imię męskie


SJP.pl


heliodorowy

przymiotnik dzierżawczy - należący do Heliodora lub z nim związany


SJP.pl


helioelektrownia

elektrownia słoneczna


SJP.pl

Energetyka słoneczna – gałąź przemysłu zajmująca się wykorzystaniem energii promieniowania słonecznego zaliczanej do odnawialnych źródeł energii. Od początku XXI wieku rozwija się w tempie około 40% rocznie. Globalne inwestycje w energię słoneczną w 2014 wyniosły 149,6 mld dolarów. W 2022 roku łączna moc zainstalowanych ogniw słonecznych wynosiła 1053 GW (wzrost o 22% w stosunku do 2021 roku) a wyprodukowały one 1023 TWh (3,5% światowego zapotrzebowania na energię elektryczną).

Wikipedia


helioenergetyczny

helioenergetyka


SJP.pl

Patrz:

helioenergetyka

heliofil

organizm roślinny lub zwierzęcy żyjący w miejscach dobrze oświetlonych; heliobiont


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) ekol. organizm światłolubny

Wiktionary


heliofilia

wyzyskiwanie dużego nasłonecznienia przez organizmy żywe


SJP.pl


heliofit

roślina znajdująca optymalne warunki do życia w środowisku dobrze oświetlonym; roślina światłolubna


SJP.pl

Rośliny światłolubne, heliofity (mniej prawidłowo zwane też heliofilami), rośliny światłożądne – rośliny wymagające do swojego rozwoju dużej ilości światła. Rośliny te mogą się prawidłowo rozwijać tylko w środowisku o pełnym nasłonecznieniu. W zacienionych miejscach rozwijają się słabo, lub giną.

Wikipedia


heliofizyczny

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z heliofizyką, fizyki Słońca, dotyczący heliofizyki

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. heliofizyka ż., heliofizyk mos.

Wiktionary


heliofizyk

naukowiec zajmujący się badaniem Słońca


SJP.pl


heliofizyka

dziedzina astrofizyki zajmująca się badaniem Słońca


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) astr. dział astrofizyki badający Słońce i heliosferę;

 (1.2) wydział uczelni lub placówka naukowa, która zajmuje się heliofizyką (1.1)

forma rzeczownika.

 (2.1) D. i B. lp. od: heliofizyk

Wiktionary

Heliofizyka – dział astrofizyki, którego głównym obiektem badań jest Słońce. Zainteresowaniem heliofizyki cieszy się również wiatr słoneczny aż do granic heliopauzy, zachodzące w nim zjawiska przejściowe i jego oddziaływania z innymi obiektami Układu Słonecznego, m.in. związki pomiędzy zjawiskami zachodzącymi na Słońcu a tymi które mają miejsce na Ziemi, jak np. stan jonosfery, burze magnetyczne, zorze polarne itp.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ˌxɛlʲjɔˈfʲizɨka, AS: χelʹi ̯ofʹizyka

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. heliofizyk m.

 przym. heliofizyczny

 przysł. heliofizycznie

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) fizyka Słońca

Wiktionary


heliofob

w biologii: organizm roślinny lub zwierzęcy unikający dużego nasłonecznienia, żyjący w miejscach ocienionych lub w glebie


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) biol. organizm unikający środowisk z dużym nasłonecznieniem

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Do heliofobów zaliczamy większość gatunków paproci.

Wiktionary


heliofobia

w biologii: unikanie przez pewne organizmy roślinne i zwierzęce miejsc nasłonecznionych


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) med. psych. irracjonalny lęk przed słońcem lub światłem słonecznym

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Leczenie heliofobii często wymaga współpracy z psychoterapeutą.

 (1.1) Psycholog zaproponował terapię poznawczo-behawioralną, aby pomóc mi zwalczyć heliofobię.

 (1.1) Na zajęciach z psychologii omawialiśmy przypadek osoby z zaawansowaną heliofobią.

Wiktionary

Powiązane:

 przym. heliofobiczny

Wiktionary


heliofor

chemiczny środek wybielający; wybielacz


SJP.pl


heliogabal

1. syryjski bóg słońca;
2. cesarz rzymski z dynastii Sewerów


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy, nazwa własna

 (1.1) mitgr. greckie bóstwo solarne, lokalna forma kultu ogólnosemickiego boga Baala czczona w Emesie

 (1.2) hist. nastoletni cesarz rzymski władający na początku III w.;

Wiktionary

  • Heliogabal (El Gabal) – syryjski bóg słońca
  • Heliogabal – cesarz rzymski z dynastii Sewerów

Wikipedia

Powiązane:

 przedr. helio-

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) El Gabal, Elah Gabal

Wiktionary


heliograf

1. przyrząd do fotografowania Słońca;
2. przyrząd do rejestracji czasu nasłonecznienia;
3. aparat do przekazywania informacji na odległość


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) meteorol. urządzenie służące do pomiaru czasu trwania usłonecznienia w danym miejscu;

Wiktionary

  • heliograf – przyrząd astronomiczny
  • heliograf – przyrząd meteorologiczny

Wikipedia

Przykłady

składnia.

kolokacje.

synonimy.

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

frazeologia.

etymologia.

 (1.1) helio- + etym|gr. (gráphō) → piszę

uwagi.

tłumaczenia.

* baskijski: (1.1) heliografo

* francuski: (1.1) héliographe m.

* hiszpański: (1.1) heliógrafo m.

* kataloński: (1.1) heliògraf m.

* nowogrecki: (1.1) ηλιογράφος m.

* portugalski: (1.1) heliógrafo m.

* słowacki: (1.1) heliograf m.

* ukraiński: (1.1) геліограф m.

źródła.

odmiana.

przykłady.

Wiktionary


heliografia

1. technika druku płaskiego; odbitka wykonana tą techniką; fototypografia, fotodruk, światłodruk, fototypia;
2. dawna metoda drukowania wklęsłego; odbitka wykonana tą techniką; heliograwiura, fotograwiura


SJP.pl

Heliografia (fr. héliographie) – technika fotograficzna wynaleziona przez Josepha Nicéphore'a Niépce'a na początku lat 20. XIX wieku. Przy jej pomocy w 1826 Niépce otrzymał pierwsze zdjęcie na świecie – Widok z okna w Le Gras.

Wikipedia


heliograwiura

fotograwiura, heliografia;
1. dawna metoda drukowania wklęsłego, w której formę drukową sporządzano przeprowadzając kopiowanie diapozytywu oryginału na papier pigmentowy;
2. odbitka zrobiona taką metodą


SJP.pl

Heliograwiura (fotograwiura) (gr. helio + grawiura) – rodzaj techniki druku wklęsłego, zbliżony do akwatinty, polegający na fotograficznym przenoszeniu obrazu na płytę metalową (najczęściej miedzianą) i wytrawienie za pomocą emulsji światłoczułej w ten sposób, by miejsca najjaśniejsze stworzyły najpłytsze zagłębienia. Wynaleziona w 1879 przez Karela Klíča.

Wikipedia


heliograwiurowy

przymiotnik od: heliograwiura


SJP.pl


heliolatria

kult Słońca, charakterystyczny zwłaszcza wśród religii starożytnych


SJP.pl

Kult solarny (od łac. Sol, „Słońce”) a. heliolatria (od gr. helio-, „słońce” i latreía, „służba bogom”) – w dawnych kulturach oddawanie czci boskiej Słońcu oraz bóstwom solarnym z nim związanym bądź system wyznaniowy uznający Słońce jako prasiłę twórczą. Słońce było centralnym punktem wielu prehistorycznych i starożytnych religii. Słońce i jego ziemski przedstawiciel ogień były wówczas jedynymi źródłami światła i ciepła, a więc życia (było uważane za dawcę, ale też za niszczyciela życia). W konsekwencji często Słońce stawało się też symbolem nieskończoności, źródła energii i mocy życiowej, męskiego Stwórcy (zwykle Słońce utożsamiano z pierwiastkiem męskim – prawdy i oświecenia). Największą czcią Słońce darzyły ludy żyjące w strefie umiarkowanej Ziemi (w strefie podzwrotnikowej większym kultem otaczano Księżyc). Kult Słońca znano w Egipcie, Mezopotamii, Armenii. Słońce czcili starożytni Grecy, Persowie, Aztecy i Słowianie, a także Indianie Ameryki Północnej (Taniec Słońca). Prawie wszędzie Słońce występowało jednak jako bóstwo bezpośrednio podporządkowane lub tożsame głównemu bogu (lub też stanowiąc jego atrybut). W tym ostatnim przypadku następowała często personifikacja Słońca (jako całości lub jego stanów), w formie bóstwa solarnego – najpopularniejsi z nich to: egipski Ra, irański i indyjski, a także rzymski Mitra, nordycka Sol, słowiański Swaróg. Powszechnie uważa się, że kult słońca był punktem wyjścia wszystkich religii związanych z obrzędem całopalenia.

Wikipedia


heliometr

dawna luneta używana do pomiarów astronomicznych


SJP.pl

Heliometr – rodzaj pomiarowego przyrządu astronomicznego, który służy do bardzo precyzyjnego wyznaczania małych odległości kątowych. Jest to refraktor, którego obiektyw został przecięty wzdłuż średnicy. Obie połowy obiektywu można względem siebie przesuwać w sposób mierzalny, przy pomocy śruby mikrometrycznej. Pomiaru odległości kątowej między dwoma obiektami dokonuje się ustawiając rozcięcie równolegle do linii łączącej obrazy tych obiektów na sferze niebieskiej, a następnie przesuwając względem siebie obie połówki aż do pokrycia obrazów w polu widzenia.

Wikipedia


heliominiatura

przestarzale: fotografia barwiona specjalną techniką


SJP.pl


helion

cząstka alfa emitowana przez niektóre pierwiastki promieniotwórcze w trakcie reakcji jądrowych


SJP.pl

Helion – jądro atomowe trwałego izotopu helu 32He w przeciwieństwie do jądra izotopu 42He nazywanego cząstką alfa. Składa się z jednego neutronu i dwóch protonów, stąd jego ładunek elektryczny wynosi +2. Helion jest jądrem lustrzanym trytonu.W reakcjach, poza zapisem 32He, może być oznaczany symbolem "h" (nie kursywą, h zarezerwowane jest dla stałej Plancka).

Wikipedia


helionowy

przymiotnik od: helion


SJP.pl


heliopauza

strefa graniczna heliosfery, w której ciśnienie wiatru słonecznego i materii międzygwiazdowej są zbliżone


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) astr. górna granica heliosfery

Wiktionary

Heliosfera – obszar wokół Słońca, w którym ciśnienie wiatru słonecznego przeważa nad ciśnieniem wiatrów galaktycznych, tworząc „bąbel” wyrzucanej przez Słońce materii w otaczającym ośrodku międzygwiazdowym. Heliosfera zawiera w sobie Słońce, wszystkie planety i większość mniejszych ciał Układu Słonecznego, chociaż hipotetyczny obłok Oorta rozciąga się daleko poza jej granice.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Heliopauza ma kształt bąbla otaczającego Układ Słoneczny i znajduje się w miejscu gdzie ciśnienie wiatru słonecznego przestaje być wystarczające by odpychać wiatr pochodzący z innych gwiazd. Region wokół heliopauzy działa (…) jak tarcza ochronna, znacznie redukując ilość promieniowania kosmicznego docierającego do wnętrza heliosfery.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌxɛlʲjɔˈpawza, AS: χelʹi ̯opau̯za

Wiktionary


helioplastyka

wykorzystanie efektów naturalnego oświetlenia słonecznego w sztuce, zwłaszcza w architekturze


SJP.pl


heliopolis

1. dzielnica Kairu;
2. grecka nazwa libańskiego miasta Baalbek


SJP.pl

  • Heliopolis – miasto starożytnego Egiptu
  • Heliopolis – dawna nazwa miasta Baalbek
  • Heliopolis (P3X-972) – fikcyjna planeta w świecie "Gwiezdnych wrót"

Wikipedia


helios

1. seria dwóch niemieckich próbników kosmicznych do badań ośrodka międzyplanetarnego wewnątrz orbity ziemskiej;
2. mit. gr. bóg-słońce, źródło światła i życia


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy, nazwa własna

 (1.1) mitgr. bóg i uosobienie słońca, utożsamiany z rzymskim Solem;

Wiktionary

  • Helios – w mitologii greckiej bóg i uosobienie Słońca
  • Helios – sieć kin
  • Helios – polski telewizor
  • Helios – superkomputer zainstalowany w Akademickim Centrum Komputerowym Cyfronet AGH
  • Helios – album Audiomachine

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Srebrny rydwan Selene ciągnęły dwa rumaki, a nie cztery, jak złoty rydwan Heliosa.

 (1.1) Atrybutami Heliosa były: korona z promieni słonecznych, złoty rydwan, słonecznik, heliotrop (tomiłek), jaszczurka, konik polny, kruk i kogut.

 (1.1) Kult bóstw uosabiających ciała niebieskie był w Grecji rzadkością, jednak Heliosa czczono na Rodos, a Selene – na Peloponezie.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈxɛlʲjɔs, AS: χelʹi ̯os

Wiktionary

Powiązane:

 przym. gwara. przest. Heliosowy

 temsłow. helio-

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) Sol, Helius, Słońce, Hyperion

Wiktionary


heliosfera

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) astr. przestrzeń wokół Słońca ograniczona zasięgiem występowania wiatru słonecznego (zwykle w liczbie pojedynczej)

Wiktionary

Heliosfera – obszar wokół Słońca, w którym ciśnienie wiatru słonecznego przeważa nad ciśnieniem wiatrów galaktycznych, tworząc „bąbel” wyrzucanej przez Słońce materii w otaczającym ośrodku międzygwiazdowym. Heliosfera zawiera w sobie Słońce, wszystkie planety i większość mniejszych ciał Układu Słonecznego, chociaż hipotetyczny obłok Oorta rozciąga się daleko poza jej granice.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Region wokół heliopauzy działa (…) jak tarcza ochronna, znacznie redukując ilość promieniowania kosmicznego docierającego do wnętrza heliosfery.

 (1.1) Granica heliosfery, heliopauza, otacza cały Układ Słoneczny.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌxɛlʲjɔˈsfɛra, AS: χelʹi ̯osfera

Wiktionary

Synonimy:

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

frazeologia.

etymologia.

 (1.1) etymn|pol|helio-|sfera.

uwagi.

 (1.1) zob. heliopauza.

tłumaczenia.

* angielski: (1.1) heliosphere

* baskijski: (1.1) heliosfera

* francuski: (1.1) héliosphère

* hiszpański: (1.1) heliosfera

* kataloński: (1.1) heliosfera ż.

* węgierski: (1.1) helioszféra

źródła.

== heliosfera (język baskijski.) ==

ortografie.

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik

 (1.1) astr. heliosfera

odmiana.

przykłady.

składnia.

kolokacje.

synonimy.

Wiktionary


helioskop

przyrząd do obserwacji Słońca


SJP.pl

Helioskop (helios – słońce, skopein – oglądać) – przyrząd astronomiczny służący do obserwacji tarczy słonecznej. Jest to ekran umieszczony w odpowiedniej odległości za okularem teleskopu (obserwacja polega na skierowaniu teleskopu na Słońce i rzutowaniu jego obrazu na ekran). Przy prowadzeniu obserwacji pomocny może być heliostat.

Wikipedia


heliostat

Wikipedia


heliotechniczny

przymiotnik

 (1.1) związany z heliotechniką

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. heliotechnika ż.

Wiktionary


helioterapia

metoda leczenia za pomocą kąpieli słonecznych w solariach


SJP.pl


heliotrop

1. roślina zielna lub ozdobny półkrzew tropikalny; tomiłek
2. minerał, odmiana chalcedonu


SJP.pl

  • heliotrop – minerał, odmiana chalcedonu
  • heliotrop – instrument pomiarowy
  • heliotrop – rodzaj roślin z rodziny ogórecznikowatych
  • heliotrop – obracający się budynek, podążający za Słońcem

Wikipedia


heliotropina

związek organiczny występujący w olejkach eterycznych; piperonal


SJP.pl

Piperonal – organiczny związek chemiczny z grupy aldehydów występujący w olejkach eterycznych. Stosowany jest w przemyśle perfumeryjnym jako składnik kompozycji zapachowych, do aromatyzowania likierów oraz jako prekursor MDA i MDMA.

Wikipedia


heliotropizm

reakcja organizmu roślinnego na promieniowanie słoneczne


SJP.pl

Heliotropizm – typ fototropizmu polegający na ruchu rośliny w kierunku światła słonecznego (np. obracanie się kwiatu słonecznika za pozornym ruchem Słońca).

Wikipedia


heliotropowy

przymiotnik od: heliotrop


SJP.pl


heliox

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) mieszanina tlenu i helu używana do nurkowania

Wiktionary

Heliox – mieszanina gazów używana do oddychania w czasie nurkowania, stanowiąca alternatywę dla powietrza.

Heliox składa się z dwóch gazów, tlenu oraz helu w różnych proporcjach, które dobierane są do konkretnego nurkowania. Mieszaninę tę, podobnie jak trimix, hydrox i neox, stosuje się w nurkowaniach głębokich. Dzięki zastąpieniu azotu helem wyeliminowane jest ryzyko wystąpienia narkozy azotowej.

Wikipedia


helipad

lądowisko dla helikopterów


SJP.pl


heliport

port lotniczy dla helikopterów


SJP.pl

Heliport – lotnisko przeznaczone dla przylotów, odlotów i naziemnego ruchu śmigłowców.

Lotniska te ze względu na swoje małe rozmiary znajdują się często w centrum miasta bądź na dachach dużych budynków.

Wikipedia


helisa

linia leżąca na powierzchni walca lub stożka i przecinająca tworzące tych brył pod stałym kątem


SJP.pl

  • helisa – linia śrubowa w matematyce
  • podwójna helisa – w biologii łańcuch kwasu deoksyrybonukleinowego złożony z dwóch komplementarnych łańcuchów zwiniętych w linię śrubową.
  • helisa alfa, helisa pi, helisa 310 – w biologii rodzaje struktury drugorzędowej białka.
  • Podwójna helisa – książka Jamesa Watsona o odkryciu struktury DNA
Zobacz też
  • spirala

Wikipedia


helium

z łaciny: hel (pierwiastek chemiczny)


SJP.pl


helix

dziura na kolczyk w górnej części małżowiny usznej; heliks


SJP.pl

  • Helix – serial TV
  • Helix – miasto w Stanach Zjednoczonych, w stanie Oregon
  • Helix – kanadyjski zespół muzyczny
  • Helix – piąty album studyjny zespołu muzycznego Amaranthe
  • Helix – rodzaj ślimaka z rodziny ślimakowatych

Wikipedia


helka

zdrobnienie od: Helena; Helenka


SJP.pl

Helka – małe jezioro na Wysoczyźnie Łobeskiej, położone w gminie Łobez, w powiecie łobeskim, w woj. zachodniopomorskim. Powierzchnia zbiornika wynosi 1,84 ha i w typologii rybackiej jest jeziorem karasiowym.

Ok. 0,9 km na południowy zachód do Helki leży wieś Zachełmie. Przez jezioro przepływa dopływ z Zachełmia, który należy do zlewni rzeki Regi. Ok. 0,6 km na południowy wschód od Helki znajduje się jezioro Chełm.

Wikipedia


hellada

starożytna nazwa krainy w południowej Tesalii, od VII w. p.n.e. określenie środkowej Grecji, wkrótce miano wszystkich terenów zamieszkanych przez Greków, obecnie - Grecji


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) książk. geogr. Grecja (w szczególności Grecja właściwa)

Wiktionary

Hellada (gr. Ελλάδα, Elláda, a także Ελλάς, Ellás) – ogólna nazwa starożytnej Grecji. Pierwotnie tą nazwą określano ziemie na południu Tesalii, zamieszkane przez plemię Hellenów. Mianem Hellenów zaczęto określać w czasach pohomeryckich wszystkich Greków, a Helladą zasiedlane przez nich ziemie.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Ateńczycy rywalizowali z Koryntyjczykami o przewodnictwo w jednoczeniu Hellady.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: xɛlˈːada, AS: χe•lada

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. hellenista mos., Hellen mos., Hellenka ż., hellenizm mrz., helleński mrz.

 przym. helladzki, helleński

Wiktionary


helladzki

przymiotnik od: Hellada


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z Helladą, Grecją właściwą

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Hellen mos., Hellada ż., hellenista mos.

Wiktionary


hellanodikowie

w starożytnej Grecji: komisja złożona z 10 obywateli Elidy, wybierana na czas igrzysk olimpijskich i czuwająca nad ich przebiegiem


SJP.pl


hellboy

Hellboy – amerykańska seria komiksowa z pogranicza horroru, science-fiction i fantasy, stworzona przez Mike’a Mignola i wydawana od 1993 do 2016 roku. W latach 2014–2016 ukazywała się pt. Hellboy w piekle (ang. Hellboy in Hell). Oryginał amerykański ukazywał się nakładem Dark Horse Comics, najpierw w formie krótkich zeszytów, a potem w książkowych tomach zbiorczych. Łącznie ukazało się 67 zeszytów regularnej serii i 6 numerów specjalnych. Od 2007 roku na stanowisku rysownika serii Mignolę zastąpili m.in. Duncan Fegredo i Richard Corben, przy czym Mignola pozostał jej scenarzystą.

Wikipedia


helleborus

Ciemiernik (Helleborus L.) – rodzaj roślin należących do rodziny jaskrowatych (Ranunculaceae). Obejmuje 15 gatunków. W Europie Zachodniej, od Wysp Brytyjskich po Hiszpanię, występują dwa gatunki. Obszarem o największym zróżnicowaniu rodzaju jest Półwysep Bałkański, gdzie rośnie 8 gatunków ciemierników, a spośród nich niektóre sięgają do Kaukazu. W zachodnich Chinach występuje ciemiernik tybetański o izolowanym zasięgu. W Polsce jako rodzimy rośnie ciemiernik czerwonawy H. purpurascens, a jako introdukowany i już zadomowiony – ciemiernik zielony H. viridis.

Wikipedia


hellen

mieszkaniec Hellady


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy, nazwa własna

 (1.1) mitgr. mityczny protoplasta Greków;

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (2.1) inne określenie Greka, nazwa używana zwłaszcza w odniesieniu do starożytności

Wiktionary

Hellen (Ἕλλην) – mityczny protoplasta Hellenów, późniejszych Greków. Syn Deukaliona (lub czasami Zeusa) i Pyrry, brat Amfiktiona i ojciec Eola, Ksutosa i Dorosa. Z jego imieniem wiąże się nazwa Greków (Hellenowie).

Poślubił nimfę Orseis, która obdarzyła go trzema synami. Według Katalogu niewiast Hezjoda, to jego synowie byli przodkami pierwszych plemion z Grecji: Eol – Eolów, Doros – Dorów, Ksutos – Achajów i Jonów poprzez swoich synów Аchajosa i Iona.

Wikipedia

Przykłady

 (2.1) Obrzezanie uważane było już przez Hellenów i Rzymian za wulgarne okaleczanie doskonałego ciała (…).

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. hellenista mos., Hellada ż., helleński mrz.

:: fż. Hellenka ż.

 przym. helleński, helladzki

Wiktionary


hellenga

nazwisko


SJP.pl


hellenista

znawca, badacz języka i kultury starożytnej Grecji


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) nauk. znawca starożytnej Grecji – języka, historii, kultury; specjalista w dziedzinie hellenistyki

 (1.2) hist. Żyd przejmujący język i zwyczaje greckie

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. hellenistyka ż., hellenizm m., Hellada ż., Hellen m., Hellenka ż., hellenizowanie n., zhellenizowanie n., hellenizacja ż.

:: fż. hellenistka ż.

 czas. hellenizować ndk., zhellenizować dk.

 przym. helleński, hellenistyczny, helladzki

Wiktionary


hellenistka

hellenista


SJP.pl

Patrz:

hellenista

hellenistyczny

odnoszący się do starożytnej Grecji, jej historii, kultury, języka


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) dotyczący hellenizmu

 (1.2) dotyczący hellenistyki

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Okrągłe stoliki oparte na trzech nogach, modne szczególnie w epoce hellenistycznej, przejęli od Greków Rzymianie.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌxɛlːɛ̃ɲiˈstɨt͡ʃnɨ, AS: χe•lẽńistyčny

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. hellenista m., hellenistka ż., hellenistyka ż., hellenizm m., hellenizacja ż., helleński mrz.

 czas. hellenizować

 przym. helleński

Wiktionary


hellenistyka

nauka zajmująca się badaniem dziedzictwa starożytnej Grecji


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) nauka o kulturze helleńskiej

Wiktionary

Hellenistyka, grecystyka – nauka o kulturze i języku starożytnej Grecji. Nazwa „hellenistyka” pochodzi od słowa Hellada, które w języku greckim znaczy „Grecja”. Z kolei samo słowo Hellada pochodzi od Hellena, mitologicznego ojca narodu greckiego.

Wikipedia

Powiązane:

 rzecz. hellenista mos., helleński mrz.

 przym. hellenistyczny, helleński

Wiktionary


hellenizacja

wywieranie wpływu na kultury antyczne przez kulturę obowiązującą w starożytnej Grecji


SJP.pl

Hellenizacja – proces polegający na stopniowym uleganiu wpływom kultury greckiej bądź języka greckiego. Może polegać on na dobrowolnym przejmowaniu przez narody bądź języki pewnych elementów kultury greckiej bądź języka greckiego lub też na przymusowym ich narzucaniu.

Wikipedia


hellenizacyjny

przymiotnik od: hellenizacja


SJP.pl


hellenizm

1. okres dziejów starożytnej Grecji trwający od śmierci Aleksandra Wielkiego do podboju Egiptu przez Rzym;
2. kultura tego okresu;
3. kierunek w kulturze innych epok nawiązujący do starożytnej Grecji;
4. wyraz, zwrot lub konstrukcja składniowa wzorowane na języku starogreckim albo z niego przejęte


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) jęz. wyraz lub zwrot zapożyczony z języka starogreckiego

Wiktionary

  • Epoka hellenistyczna
  • Hellenizm – zapożyczenie językowe z greki
  • Hellenizm – politeistyczna religia odwołująca się do wierzeń starożytnych Greków

Wikipedia

Powiązane:

 rzecz. helleński mrz., hellenista mos., Hellada ż.

 przym. hellenistyczny, helleński

Wiktionary


hellenka

mieszkanka Hellady


SJP.pl


hellenofil

miłośnik kultury starożytnej Grecji; filhellenista, filhellen


SJP.pl


hellenofilka

hellenofil; filhellenistka


SJP.pl


helleński

przymiotnik od: Hellen


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z Helladą i Hellenami, dotyczący Hellady i Hellenów

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (2.1) jęz. każdy z języków z rodziny językowej w obrębie języków indoeuropejskich, wywodzący się z języka protohelleńskiego;

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Hellada ż., Hellen m., Hellenka ż., hellenizm m., hellenistyka ż., hellenista m., hellenistka ż., hellenizacja ż., hellenizowanie n., zhellenizowanie n., helleńskość ż., prahelleński m., protohelleński m.

 czas. hellenizować ndk., zhellenizować dk.

 przym. hellenistyczny, panhelleński, wszechhelleński, przedhelleński, posthelleński, prahelleński, protohelleński

 przysł. helleńsko, hellenistycznie

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) starogrecki

Wiktionary


heller

nazwisko, np. Michaił Heller (1922-1997), rosyjski historyk, intelektualista i badacz historii Rosji


SJP.pl

Osoby o nazwisku Heller
  • Andreas Heller – niemiecki architekt
  • André Heller – brazylijski siatkarz
  • Aron Heller – amerykański dziennikarz
  • Bartosz Heller – polski dziennikarz i komentator sportowy
  • Binem Heller – polski poeta
  • Florian Heller – niemiecki piłkarz
  • Grażyna Kubica-Heller – polska socjolożka
  • Hans Heller (właśc. Hans Jürgen Heller) – niemiecki aktor
  • Hersz Luzer Heller – działacz społeczny, poseł na Sejm I i II kadencji
  • Jom Tow Heller (właśc. Gerszon Saul Jomtow Lipman Heller) – talmudysta
  • Joseph Heller – pisarz amerykański
  • Ludwik Heller – polski kompozytor, antreprener teatralny
  • Marcel Heller – niemiecki piłkarz
  • Michael Heller – zbrodniarz hitlerowski
  • Michaił Heller, (pseud. Adam Kruczek) – rosyjski historyk, intelektualista i badacz historii ZSRR i Rosji
  • Michał Kazimierz Heller – polski prezbiter katolicki, teolog, profesor nauk filozoficznych
  • Siegfried Heller – komendant VI Okręgu Cmentarnego Tarnów
  • Stanisław Heller – ujednoznacznie
  • Stefan Karol Franciszek Heller – dyplomata, uczestnik wojny obronnej 1939
  • Stephen Heller – węgierski kompozytor i pianista
  • Walter Heller – amerykański ekonomista
  • Władysław Eugeniusz Heller (1895–1943) – pułkownik dyplomowany obserwator Wojska Polskiego
  • Władysław Heller (1890–1946) – polski radiotechnik
  • Władysław Heller (1936–2005) – polski trener siatkówki

Wikipedia


hellertion

elektryczny instrument muzyczny z napiętą struną, którą muzyk przyciska palcem, powodując wytwarzanie dźwięków przypominających gwizd


SJP.pl

Hellertion – instrument muzyczny z grupy elektrofonów elektromechanicznych skonstruowany przez niemieckich inżynierów Petera Lertesa i Brunona Helbergera w 1930 roku na zasadzie trautonium. Jego dźwięki przypominają gwizd. Instrument bazował na oscylatorze harmonicznym typu RLC. Zamiast klawiatury lub przełącznika wielopozycyjnego ma napiętą strunę, po której przesuwa się palec, zmieniając częstotliwośc wytwarzanych impulsów elektrycznych, czyli wysokość dźwięku. Pasek jest listwą pokrytą skórą, w której poprzez wywarcie nacisku palcem w różnych miejscach na jej długości zmienia się oporność. Jest to więc w zasadzie opornik o zmiennej oporności. Zakres dźwięków obejmuje około pięciu oktaw. Jako że instrument nie ma własnego stroju, wymaga od grającego dobrego słuchu oraz doświadczenia w wyborze punktów, gdzie można było znaleźć dźwięki muzyczne. Instrument w swej istocie był prototypem sensorowego opornika o zmiennej oporności.

Wikipedia


hellespont

starożytna nazwa cieśniny Dardanele


SJP.pl

Dardanele (tur. Çanakkale Boğazı) – cieśnina między Półwyspem Bałkańskim w Europie a Azją Mniejszą, łącząca Morze Egejskie z morzem Marmara. Długość 61 km, szerokość 1,3–18,5 km. Głównymi portami są Gallipoli i Çanakkale. W starożytności znana jako Hellespont.

Wikipedia


helling

rodzaj ławy montażowej, na której się buduje statki, jachty, samoloty itp.; heling


SJP.pl


hello

z angielskiego: cześć, witam


SJP.pl

  • Hello – program komputerowy służący do bezpośredniej wymiany zdjęć między jego użytkownikami
  • muzyka:
    • Hello – utwór autorstwa amerykańskiego wokalisty Lionela Richiego, który został wydany jako trzeci singiel z jego multiplatynowego albumu Can’t Slow Down w 1984 roku
    • Hello – popowa piosenka napisana przez Christinę Aguilerę, Heather Holley i Roberta "Roba" Hoffmana, a wykonywana przez samą Aguilerę
    • Hello – singel francuskiego muzyka Martina Solveiga i kanadyjskiej formacji Dragonette
    • Hello (Turn Your Radio On) – singel Shakespears Sister z płyty Hormonally Yours wydany w listopadzie 1992
    • Hello – singel grupy Shinee
    • Hello – piosenka Adele z płyty 25
    • Hello – singel Mohombiego
    • Hello – minialbum NU’EST
    • Hello – minialbum Mamamoo

    Wikipedia


helman

nazwisko


SJP.pl


helmholtz

[czytaj: helmholc] nazwisko


SJP.pl


helmint

robak pasożytniczy


SJP.pl


helmintolog

specjalista w dziedzinie helmintologii


SJP.pl


helmintologia

nauka o robakach pasożytniczych i chorobach przez nie wywoływanych


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) nauk. dział zoologii zajmujący się robakami pasożytniczymi;

Wiktionary

Helmintologia (gr. hélminus ‘robak’, lógos ‘nauka’) – dział parazytologii, który zajmował się badaniem tzw. helmintów (pot. robaków), jak również diagnostyką, epidemiologią, patologią, profilaktyką oraz leczeniem wywoływanych przez nie schorzeń.

Aktualnie termin przestarzały.

W obrębie parazytologii postulowano także wyodrębnienie działu helmintologia ewolucyjna.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ˌxɛlmʲĩntɔˈlɔɟja, AS: χelmʹĩntoloǵi ̯a

Wiktionary

Powiązane:

 przym. helmintologiczny

 rzecz. helmintolog

Wiktionary


helmintologiczny

dotyczący helmintologii lub helmintologów (np. badania helmintologiczne)


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z helmintologią, dotyczący helmintologii

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. helmintologia ż., helmintolog mos.

Wiktionary


helmintoza

pasożytnicza choroba wywołana przez robaki; robaczyca; czerwiwość


SJP.pl

Helmintoza (robaczyca) – choroba wywołana przez helminty, które dzielą się na płazińce i nicienie. Do płazińców należą m.in. tasiemiec nieuzbrojony i bruzdogłowiec szeroki, natomiast do nicieni glista ludzka i włosień kręty. Helmintozy są uważane za zaniedbane choroby tropikalne.

Wikipedia


helmintozy

pasożytnicza choroba wywołana przez robaki; robaczyca; czerwiwość


SJP.pl


helmold

Helmold (ur. 1125, zm. 1177) – historyk i kronikarz niemiecki z XII wieku, proboszcz z Bosau w Wagrii.

Wikipedia


helmut

lekceważąco o Niemcu; szkop (Szkop), pluder, prusak, szwab (Szwab)


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy, nazwa własna

 (1.1) imię|polski|m.;

Wiktionary

Helmut – germańskie imię męskie.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Helmut zawsze zaczynał jodłować, kiedy sobie popił.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈxɛlmut, AS: χelmut

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. helmut m.

Wiktionary


helmutostwo

Helmut z małżonką; Helmutowie


SJP.pl


helmutowie

imię męskie


SJP.pl


helmutowy

przymiotnik dzierżawczy - należący do Helmuta lub z nim związany


SJP.pl


helo

rodzaj wozu konnego do przewożenia towarów lub ludzi


SJP.pl


heloci

ludność zależna w starożytnej Sparcie, pracująca na rzecz spartiatów; iloci


SJP.pl

Heloci (gr. εἵλωτες heilotes - jeniec) – jedna z warstw ludności Sparty, składająca się z mieszkańców podbitej Lakonii i Mesenii.

Przywiązani do ziemi niewolnicy, byli podstawową siłą roboczą na spartańskiej wsi, pracującą na utrzymanie spartiatów (hoplitów). Mieli ograniczone prawa, nie posiadali wolności osobistej, nie można było ich sprzedać (byli własnością państwa). Uprawiali ziemię spartiatów, z czego 50% plonów mogli wykorzystywać na własne utrzymanie. Wolno im było zakładać rodziny, gdyż zwiększali w ten sposób swoją liczebność i jednocześnie tak cenną dla Spartan siłę roboczą. Mogli posiadać skromny majątek oraz praktykować swoją religię. Poza tym heloci byli obowiązani do osobistych posług wobec Spartan (towarzyszyli na przykład swym panom w czasie wypraw wojennych jako lekkozbrojni), wykonywania prac rzemieślniczych, stawania do robót publicznych na wezwanie władz.

Wikipedia


heloderma

jadowita jaszczurka z rzędu łuskoskórych, mająca płaską, tępo zaokrągloną głowę i gruby ogon, poruszająca się powoli i ociężale, żyjąca na terenach pustynnych


SJP.pl

Heloderma – rodzaj jaszczurek z rodziny helodermowatych (Helodermatidae), obejmujący jedynych żyjących współcześnie przedstawicieli tej rodziny oraz kladu Monstersauria.

Wikipedia


helofit

roślina występująca w siedliskach silnie podmokłych, bagiennych, zakorzeniona w dnie zbiorników wodnych z pędami wynurzonymi ponad lustro wody; roślina błotna


SJP.pl

Helofity, rośliny błotnopączkowe, geofity bagienne, rośliny błotne – rośliny związane ze środowiskiem błotnym.

W jednym z ujęć helofity to rośliny, które rosną z zanurzonymi w wodzie jedynie korzeniami i dolnymi, niefotosyntetyzującymi częściami pędów. Kategoria taka mieści się pomiędzy roślinami ziemnowodnymi a lądowymi albo jest utożsamiana z roślinami ziemnowodnymi.

Wikipedia


heloiza

1. bohaterka wielu utworów literackich, gł. o tematyce miłosnej;
2. Abelard i Heloiza - symbol nieszczęśliwej miłości; symbol uczucia sławnego mężczyzny i pięknej, młodej, wykształconej kobiety


SJP.pl

Wikipedia


helokać

nawoływać się w górach, śpiewać


SJP.pl


helota

spartański niewolnik; ilota


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) hist. staroż. członek warstwy ludności niewolniczej w społeczeństwie Lacedemonu (Sparty); stanowił własność państwa; przypisany do ziemi pracował na utrzymanie spartiaty

 (1.2) przen. niewolnik

Wiktionary

Heloci (gr. εἵλωτες heilotes - jeniec) – jedna z warstw ludności Sparty, składająca się z mieszkańców podbitej Lakonii i Mesenii.

Przywiązani do ziemi niewolnicy, byli podstawową siłą roboczą na spartańskiej wsi, pracującą na utrzymanie spartiatów (hoplitów). Mieli ograniczone prawa, nie posiadali wolności osobistej, nie można było ich sprzedać (byli własnością państwa). Uprawiali ziemię spartiatów, z czego 50% plonów mogli wykorzystywać na własne utrzymanie. Wolno im było zakładać rodziny, gdyż zwiększali w ten sposób swoją liczebność i jednocześnie tak cenną dla Spartan siłę roboczą. Mogli posiadać skromny majątek oraz praktykować swoją religię. Poza tym heloci byli obowiązani do osobistych posług wobec Spartan (towarzyszyli na przykład swym panom w czasie wypraw wojennych jako lekkozbrojni), wykonywania prac rzemieślniczych, stawania do robót publicznych na wezwanie władz.

Wikipedia


helotkowce

rząd grzybów z klasy patyczniaków; tocznikowce


SJP.pl


helotkowiec

przedstawiciel rzędu grzybów z klasy patyczniaków; tocznikowiec


SJP.pl


helotyczny

helotyzm


SJP.pl

Patrz:

helotyzm

helotyzm

system gospodarczy i społeczny w starożytnej Sparcie, oparty na niewolniczej zależności; niewolnictwo


SJP.pl

Helotyzm (niewolnictwo, kontrolowane pasożytnictwo, od gr. heilotes - jeniec) – specyficzna forma symbiozy, występująca np. u porostów. Gatunki współżyją ze sobą, tworząc jeden organizm, jednak w tej współpracy jeden gatunek (w wypadku porostów - grzyb), odnosi większe korzyści niż drugi (glon). Helotyzm występuje również między niektórymi gatunkami mrówek.

Nazwa tej formy symbiozy pochodzi od helotów - niewolników spartańskich.

Wikipedia


helowce

grupa pierwiastków chemicznych stanowiąca 18. grupę układu okresowego: hel, neon, argon, krypton, ksenon i radon; gazy szlachetne, argonowce


SJP.pl

Helowce, gazy szlachetne – pierwiastki chemiczne ostatniej, 18. grupy układu okresowego (daw. 0 lub VIII głównej). Do pierwiastków tych zalicza się hel, neon, argon, krypton, ksenon i radon. Prawdopodobnie helowcem jest również syntetyczny pierwiastek oganeson.

Wikipedia


helowiec

każdy z sześciu pierwiastków chemicznych (hel, neon, argon, krypton, ksenon, radon) tworzących 18. grupę układu okresowego; argonowiec


SJP.pl


helowy

przymiotnik od: hel


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) chem. dotyczący helu, wypełniony helem

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Laser helowo-neonowy emituje promieniowanie o długości fali równej 632,8 nm (= nanometrów).

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. hel m.

Wiktionary


help

pomoc w zakresie używania danego programu, wyświetlana na ekranie na życzenie użytkownika


SJP.pl

Help – singiel amerykańskiego rapera Lloyd Banks, w piosence wystąpiła piosenkarka Keri Hilson. Utwór pochodzi z albumu rapera Rotten Apple (z 2006 roku).

Wikipedia


helpdesk

dział organizacji odpowiedzialny za przyjmowanie zgłoszeń od jej użytkowników oraz za kontrolę procesu rozwiązywania spraw poruszanych w tych zawiadomieniach; biuro obsługi klienta


SJP.pl

Helpdesk (ang. dosł. „biurko pomocy”) – część (dział, sekcja, zespół lub wyznaczona grupa osób) organizacji odpowiedzialna za przyjmowanie zgłoszeń od użytkowników oraz kontrolę ich rozwiązania, stanowiąca tak zwany pojedynczy punkt kontaktu. W organizacjach samouczących się problemy powtarzające się są rozwiązywane na poziomie helpdesku.

Wikipedia


helpx

[czytaj: helpiks] pomoc gospodarzom w codziennych pracach domowych w zamian za darmowy nocleg i wyżywienie


SJP.pl


hels.

skrót od: helsiński


SJP.pl


helsińczyk

[czytaj: hels-ińczyk] mieszkaniec Helsinek


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) mieszkaniec Helsinek

Wiktionary

Wymowa:

IPA: xɛlˈsʲĩj̃n͇t͡ʃɨk, AS: χelsʹĩĩ ̯ṇčyk

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Helsinki nmos.

:: fż. helsinka ż.

 przym. helsiński

Wiktionary


helsinka

[czytaj: hels-inka] mieszkanka Helsinek


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) mieszkanka Helsinek

Wiktionary

Wymowa:

IPA: xɛlˈsʲĩnka, AS: χelsʹĩnka

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Helsinki nmos.

:: fm. helsińczyk mos.

 przym. helsiński

Wiktionary


helsinki

[czytaj: hels-inka] mieszkanka Helsinek


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj niemęskoosobowy, liczba mnoga, nazwa własna

 (1.1) geogr. stolica Finlandii;

 (1.2) geogr. adm. region administracyjny w Finlandii obejmujący Helsinki (1.1)

 (1.3) astr. planetoida z pasa głównego asteroid o numerze 1495;

Wiktionary

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Proszę Państwa, za dwadzieścia minut wylądujemy w Helsinkach.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: xɛlˈsʲĩnʲci, AS: χelsʹĩnʹḱi

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. helsińczyk mos., helsinka ż.

 przym. helsiński, podhelsiński

Wiktionary


helsiński

[czytaj: hels-inśki] przymiotnik od: Helsinki (stolica Finlandii)


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) odnoszący się do miasta Helsinki

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) - Przeanalizowaliśmy sytuację firm z branży komputerowej - mówi Nigel Litchfield, wiceprezes helsińskiego oddziału Nokii.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: xɛlˈsʲĩj̃sʲci, AS: χelsʹĩĩ ̯sʹḱi

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Helsinki nmos., helsińczyk mos., helsinka ż.

 przym. podhelsiński

Wiktionary


helski

Hel


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) dotyczący Helu

Wiktionary

Patrz:

Hel

Wymowa:

IPA: ˈxɛlsʲci, AS: χelsʹḱi

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Hel m., helanin mos., helanka ż.

Wiktionary


helsztyński

nazwisko


SJP.pl


helunia

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) imię|polski|ż. zdrobn. pieszcz. Helena

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Okulary ciotki Heluni leżą na parapecie.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Helena ż.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) Helusia, Hela, Helena, Helenka, Helcia

Wiktionary


helusia

zdrobnienie od: Helena (imię żeńskie)


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) imię|polski|ż. zdrobn. pieszcz. Helena

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Widziałam tę książkę w biblioteczce u cioci Helusi w Lęborku.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Helena ż.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) Helunia, Hela, Helena, Helenka, Helcia

Wiktionary


helusiny

przymiotnik dzierżawczy - należący do Helusi lub z nią związany


SJP.pl


helutka

zdrobnienie od: Helena (imię żeńskie); Helusia


SJP.pl


helvetica

[czytaj: helWEtika] krój czcionki


SJP.pl

Helvetica – jeden z najpopularniejszych proporcjonalnych jednoelementowych krojów pisma. Opracowany został pierwotnie jako czcionka przez Maxa Miedingera w 1957 r. dla firmy Haas’sche Schriftgießerei ze Szwajcarii. Nazwa kroju pochodzi od słowa Helwecja, rzymskiej nazwy obecnych terenów Szwajcarii.

Wikipedia


helvétius

[czytaj: elwisjus] nazwisko, np. Claude Adrien Helvétius - francuski etyk oświeceniowy (1715-1771)


SJP.pl


helwecja

starożytna nazwa Szwajcarii


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) hist. kraina zamieszkana przez Helwetów;

 (1.2) książk. Szwajcaria

Wiktionary

Helwecja (łac. Helvetia) - nazwa krainy znajdującej się mniej więcej na terenach współczesnej Szwajcarii, wzdłuż doliny rzeki Aare, w której w starożytności żyło plemię Helwetów.

Plemię to, prawdopodobnie pochodzenia celtyckiego pojawiło się na kartach historii, po nieudanej próbie ekspansji na tereny Galii w 58 p.n.e. Tereny Helwetów zostały podbite i wcielone do rzymskiej prowincji Galii Zaalpejskiej przez Juliusza Cezara.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) W I w. p.n.e. Helwecję podbił Juliusz Cezar.

 (1.2) Zwiedzimy Helwecję i Luksemburg.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Helweta mos., Helwetka ż.

 przym. helwecki

Wiktionary


helwecjusz

francuski etyk oświeceniowy (1715-1771); Claude Adrien Helvétius


SJP.pl

Claude Adrien Helvétius, Helwecjusz (ur. 26 lutego 1715 w Paryżu, zm. 26 października 1771 tamże) – francuski filozof i literat, jeden z twórców Wielkiej Encyklopedii Francuskiej.

Wikipedia


helwecki

1. przestarzale: szwajcarski
2. wyznanie helweckie - kalwinizm;
3. przymiotnik od: Helwecja


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) daw. szwajcarski

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Miałem w mojej kolekcji helweckie znaczki.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Helwetka ż., Helweta mos., Helwecja ż.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) szwajcarski

Wiktionary


helweta

wyznawca kalwinizmu


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) staroż. etn. członek starożytnego ludu celtyckiego, którego ziemie podbite zostały przez Rzymian w I w. p.n.e.;

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) W życiu Helwetów dużą rolę odgrywali kapłani, zwani druidami, rekrutujący się zwykle z czołowych rodów plemięemienia.

Wiktionary

Powiązane:

 przym. helwecki

 rzecz. Helwecja ż.

:: fż. Helwetka ż.

Wiktionary


helwetka

helweta


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) staroż. etn. członkini starożytnego ludu celtyckiego, którego ziemie podbite zostały przez Rzymian w I w. p.n.e.

Wiktionary

Patrz:

helweta

Przykłady

 (1.1) Archeolodzy odkopali grób Helwetki z I w. przed Chr..

Wiktionary

Powiązane:

 przym. helwecki

 rzecz. Helwecja ż.

:: fm. Helweta m.

Wiktionary


helwidiusz

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy, nazwa własna

 (1.1) imię|polski|m.

Wiktionary

Helwidiusz (IV/V wiek) – łaciński pisarz, uczeń Auksencjusza z Mediolanu i naśladowca Symmacha. Autor wielu pism, w których dowodził m.in. że Maryja po narodzeniu Jezusa współżyła z Józefem i miała z nim inne dzieci, zwane w Ewangelii „braćmi Pana”. Poglądy te poddał krytyce święty Hieronim ze Strydonu w dziele Przeciw Helwidiuszowi o wiecznym dziewictwie błogosławionej Maryi. Podobne, odrzucone przez Kościół poglądy głosili także Jowinian i Bonosus.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) O życiu Helwidiusza wiadomo niewiele.

Wiktionary


helwin

minerał, tlenek berylu i manganu


SJP.pl

Helwin, helvin – bardzo rzadki minerał z gromady krzemianów.

Wikipedia


helyna

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) gw-pl|Śląsk Cieszyński. Helena

Wiktionary


hem

połączenie żelaza z protoporfiryną, składnik hemoglobiny


SJP.pl

  • Hem – grupa prostetyczna (niebiałkowa część) wielu enzymów
  • Hem – miejscowość we Francji, w regionie Nord-Pas-de-Calais
  • Hem – miejscowość w Danii, w regionie Jutlandia Środkowa, w gminie Skive
  • HEM – (ang. Habitation Extension Module) zaproponowane przez brytyjskich naukowców w 2007/2008 moduły mieszkaniowe dla Międzynarodowej Stacji Kosmicznej. Miałyby zostać skonstruowane, dostarczone rosyjskimi rakietami i dołączone w orbicie do obecnej stacji kosmicznej ok. roku 2011.
  • Hem – alternatywno-folkowa indie grupa muzyczna z Nowego Jorku, m.in. z Sally Ellyson w roli wokalistki. Albumy: Rabbit Songs (2002), Eveningland (2004), No Word From Tom (2006), Funnel Cloud (2006).

Wikipedia


hemaglutynacja

zjawisko powstawania konglomeratów (zlepek) krwinek czerwonych i osadzania się ich; wykorzystywana do określania grup krwi i wykrywania wirusów; hemoaglutynacja


SJP.pl

Aglutynacja – jeden z odczynów immunologicznych, polegający na zlepianiu antygenów upostaciowanych (np. bakterii lub krwinek) pod wpływem swoistej surowicy krwi oraz znajdujących się w niej specyficznych przeciwciał – aglutynin. Proces ten przebiega dwuetapowo: na początku następuje swoiste związanie antygenu z przeciwciałem, a następnie nieswoiste wykłaczanie, zachodzące pod wpływem elektrolitów.

Wikipedia


hemant

roślina cebulowa z rodziny amarylkowatych; hemantus; krasnokwiat


SJP.pl


hemantus

roślina cebulowa z rodziny amarylkowatych; hemant; krasnokwiat


SJP.pl


hemat.

skrót od: hematologia, hematologiczny


SJP.pl


hemateina

substancja barwiąca otrzymywana z drzewa kampeszowego


SJP.pl


hematoblast

komórka, z której kształtuje się krwinka czerwona


SJP.pl


hematochrom

czerwony barwnik pokrewny chlorofilowi, występujący w niektórych komórkach roślinnych


SJP.pl


hematofag

zwierzę odżywiające się krwią, np. pijawka, kleszcz, samica komara, nietoperz; hemofag, organizm krwiolubny, organizm krwiopijny


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy

 (1.1) zool. zwierzę pasożytnicze odżywiające się krwią;

Wiktionary

Hematofag (łac. haematophagus, l. mn. haematophaga) – pasożyt odżywiający się krwią z organizmu żywiciela, np. kleszcze, pijawki, niektóre owady (komary, meszki), a także kręgowce (kandyra, niektóre nietoperze).

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ˌxɛ̃maˈtɔfak, AS: χmatofak

Wiktionary

Powiązane:

 przym. hematofagiczny

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) hemofag

Wiktionary


hematogen

preparat z krwi zawierający hemoglobinę, glicerynę i sole nieorganiczne krwi, stosowany głównie w leczeniu anemii i krzywicy


SJP.pl


hematokryt

stosunek elementów morfotycznych krwi do jej pełnej objętości


SJP.pl

Hematokryt (liczba hematokrytowa, wskaźnik hematokrytowy; stgr. αίμα krew, κριτής; gr. krinein – oddzielać; oznacza się skrótem Ht lub Hct) – stosunek objętości erytrocytów do objętości pełnej krwi. Wyrażany jest zwykle w procentach lub w postaci ułamka (tzw. frakcji objętości).

Wikipedia


hematokrytowy

przymiotnik od: hematokryt


SJP.pl


hematoksylina

roślinny barwnik występujący w drzewie kampeszowym


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) biochem. związek organiczny o wzorze C16H14O6 mający niebieski kolor, używany do barwienia niektórych struktur komórkowych;

Wiktionary

Hematoksylina – organiczny związek chemiczny, niebieski barwnik służący do wybarwiania zasadochłonnych (bazofilnych) struktur komórkowych, między innymi jądra, uzyskiwany z drewna modrzejca kampechiańskiego.

W wyniku utlenienia, na przykład z chloranem potasu, przekształca się w hemateinę (o głębokim niebieskopurpurowym kolorze). W takiej formie używa się jej do barwienia cytologicznego tkanek wysyconych solami żelaza lub glinu.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Na preparatach zabarwionych hematoksyliną i eozyną melanocyty mają postać jasnych komórek o lekko zasadochłonnej cytoplazmie, z ciemno wybarwionym jądrem.

Wiktionary


hematoksylon

cierniste drzewo z rodziny brezylkowatych; kampeszyn; drzewo kampeszowe


SJP.pl


hematolog

specjalista w dziedzinie hematologii


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) med. lekarz specjalista zajmujący się rozpoznawaniem, profilaktyką i leczeniem chorób krwi i układu krwiotórczego

rzeczownik, rodzaj żeński

 (2.1) med. lekarka specjalistka hematologii

Wiktionary

Hematologia (od gr. haima „krew”) – priorytetowa dziedzina kliniczna medycyny zajmująca się diagnostyką i leczeniem nowotworowych i nienowotworowych chorób krwi i układu krwiotwórczego, a także zaburzeń krwi występujących w pierwotnych schorzeniach innych narządów; również dziedzina naukowa zajmująca się badaniami krwi i układu krwiotwórczego w stanach zdrowia i choroby. W Polsce konsultantem krajowym hematologii od 25 marca 2019 jest prof. dr hab. n. med. Ewa Lech-Marańda.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Największym wyzwaniem dla hematologa jest pacjent, który jest świadkiem Jehowy.

 (2.1) Joanna chce zostać hematologiem.

 (2.1) Mam skierowanie do hematolog Kowalskiej.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌxɛ̃maˈtɔlɔk, AS: χmatolok

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. hematologia ż.

 przym. hematologiczny

 przysł. hematologicznie

Wiktionary


hematologia

dział medycyny zajmujący się krwią i narządami krwiotwórczymi oraz ich schorzeniami


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) med. dział medycyny zajmujący się krwią i układem krwiotwórczym;

Wiktionary

Hematologia (od gr. haima „krew”) – priorytetowa dziedzina kliniczna medycyny zajmująca się diagnostyką i leczeniem nowotworowych i nienowotworowych chorób krwi i układu krwiotwórczego, a także zaburzeń krwi występujących w pierwotnych schorzeniach innych narządów; również dziedzina naukowa zajmująca się badaniami krwi i układu krwiotwórczego w stanach zdrowia i choroby. W Polsce konsultantem krajowym hematologii od 25 marca 2019 jest prof. dr hab. n. med. Ewa Lech-Marańda.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Jego podręcznik hematologii klinicznej zawiera wszystko o chorobach krwi.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. hematolog mos.

 przym. hematologiczny

Wiktionary

Synonimy:

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

 rzecz. hematolog mos.

 przym. hematologiczny

frazeologia.

etymologia.

uwagi.

tłumaczenia.

* angielski: (1.1) hematology, haematology

* baszkirski: (1.1) гематология

* białoruski: (1.1) гематалогія ż.

* bułgarski: (1.1) хематология ż.

* duński: (1.1) hæmatologi w.

* karpatorusiński: (1.1) гематолоґія ż.

* niemiecki: (1.1) Hämatologie ż.

* norweski (bokmål): (1.1) hematologi m.

* norweski (nynorsk): (1.1) hematologi m.

* rosyjski: (1.1) гематология ż.

* szwedzki: (1.1) hematologi w.

* ukraiński: (1.1) гематологія ż.

* węgierski: (1.1) hematológia

źródła.

== hematologia (język baskijski.) ==

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik

 (1.1) med. hematologia

odmiana.

przykłady.

składnia.

kolokacje.

synonimy.

Wiktionary


hematologiczny

dotyczący hematologii lub hematologów (np. badania hematologiczne, poradnia hematologiczna)


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) med. związany z hematologią, dotyczący hematologii

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. hematologia ż., hematolog mos. / ż.

Wiktionary


hematolożka

hematolog


SJP.pl

Patrz:

hematolog

hematopoetyczny

hematopoeza


SJP.pl

Patrz:

hematopoeza

hematopoeza

proces wytwarzania komórek krwi w organizmie; hemopoeza


SJP.pl

Hemopoeza, hematopoeza, hemocytopoeza (ze starogreckiego αἷμα (haima) - krew, cytus - komórka, ποιεῖν (poesis) - wytwarzać) – proces wytwarzania i różnicowania się elementów morfotycznych krwi zachodzący w układzie krwiotwórczym poprzez proliferację oraz dojrzewanie komórek macierzystych hemopoezy.

Wikipedia


hematuria

przedostawanie się czerwonych krwinek do moczu; krwiomocz


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) med. zob. krwiomocz.

Wiktionary

Hematuria, krwiomocz – obecność erytrocytów w moczu, w liczbie przekraczającej 5 sztuk/μl. Wyróżnia się następujące rodzaje krwiomoczu:

  • mikrohematuria, gdy obecność czerwonych ciałek krwi może zostać stwierdzona tylko laboratoryjnie → zobacz krwinkomocz.
  • makrohematuria, gdy mocz wykazuje zabarwienie dostrzegalne gołym okiem. Zwykle wystarcza ilość 0,2 ml krwi na 500 ml moczu.

Wikipedia

Przykłady

składnia.

kolokacje.

synonimy.

 (1.1) krwiomocz

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

frazeologia.

etymologia.

 etym|nłac|haematuria.

uwagi.

tłumaczenia.

 (1.1) zobtłum|krwiomocz.

źródła.

== hematuria (język angielski.) ==

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik policzalny lub niepoliczalny

 (1.1) amer. med. krwiomocz

odmiana.

 (1.1) lp. hematuria; lm. hematurias

przykłady.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) krwiomocz

Wiktionary


hematyna

pochodna hemu zwierająca trójwartościowy atom żelaza, powstaje z hemu lub hemoglobiny; hemina


SJP.pl

Hematyna – pochodna hemu, która zawiera trójwartościowy atom żelaza (Fe3+). Powstaje w utlenowanej hemoglobinie w wyniku autoutleniania. Kompleks globiny (białkowej części hemoglobiny) z hematyną nosi nazwę methemoglobiny. Nie ma ona zdolności odwracalnego przyłączania tlenu i jego transportu w organizmie. Wchodzi w skład niektórych enzymów.

Wikipedia


hematynowy

przymiotnik od: hematyna


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) biol. związany z hematyną, dotyczący hematyny

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. hematyna ż.

Wiktionary


hematyt

brunatny lub czerwony minerał, jedna z najbogatszych rud żelaza


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) miner. pospolity minerał, tlenek żelaza (III);

Wiktionary

Hematyt (z gr. haema (haima) „krew”; haimatites „krwisty” od czerwonej barwy tego minerału po jego sproszkowaniu) – pospolity minerał, tlenek żelaza(III).

Wikipedia

Powiązane:

 przym. hematytowy

 rzecz. Hajmos mrz.

 temsłow. hemo-

Wiktionary


hematytowy

ruda hematytowa, przymiotnik od: hematyt


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) miner. związany z hematytem, dotyczący hematytu

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. hematyt mrz.

Wiktionary


hembra

[czytaj: embra] hiszpańska piękna, atrakcyjna kobieta


SJP.pl


hembrismo

[czytaj: embrismo] zespół cech właściwych kobiecie wykształcony w stopniu ponadprzeciętnym; samiczość, kobiecość


SJP.pl


hemera

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) mitgr. bogini i uosobienie dnia;

 (1.2) astr. planetoida o numerze katalogowym 9671, odkryta w 1997 r.;

Wiktionary

  • Hemera – w mitologii greckiej bogini i uosobienie dnia
  • Hemera – planetoida o numerze katalogowym 9671

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Hemera uchodziła za córkę Ereba i Nyks oraz siostrę Etera, Charona i Nemezys.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: xɛ̃ˈmɛra, AS: χẽmera

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) rzad. Dzień

Wiktionary


hemeralopia

upośledzenie widzenia w ciągu dnia, zwłaszcza w warunkach dużego natężenia światła, spowodowane zwyrodnieniem czopków siatkówki oka; ślepota dzienna


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) med. znaczne niedowidzenie w ciągu dnia;

Wiktionary

Hemeralopia (z gr. ημέρα, hemera 'dzień'; αλαός, alaos 'ślepota') - znaczne niedowidzenie w ciągu dnia, zwłaszcza w świetle słonecznym, którego przyczyną jest uszkodzenie czopków, m.in. w przebiegu dystrofii czopków lub achromatopsji.

Wikipedia

Synonimy:

 (1.1) ślepota zmierzchowa, kurza ślepota

Wiktionary


hemerytryna

czerwony barwnik oddechowy zwierząt będący białkiem zawierającym żelazo, występujący we krwi, np. u niektórych morskich pierścienic


SJP.pl


hemi-

przedrostek

 (1.1) pierwszy człon wyrazów złożonych wskazujący na ich związek znaczeniowy z połowicznością, połową

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) hemi- + sfera → hemisfera

 (1.1) hemi- + celuloza → hemiceluloza

Wiktionary

Synonimy:

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

frazeologia.

etymologia.

 etym|łac|hemi-. < etym|gr|ἡμι-. (hēmi-) < etym|gr|ἥμισυς. (hḗmisus) → połowa

uwagi.

 (1.1) zobacz też: Indeks:Polski - Przedrostki

tłumaczenia.

* angielski: (1.1) hemi-

* łaciński: (1.1) hemi-

źródła.

== hemi- (język angielski.) ==

wymowa.

znaczenia.

przedrostek

 (1.1) hemi-

odmiana.

przykłady.

składnia.

kolokacje.

synonimy.

Wiktionary


hemiacetal

organiczny związek chemiczny powstający w wyniku działania alkoholi na aldehydy lub ketony; półacetal


SJP.pl

Wikipedia


hemiacetalowy

hemiacetal [czytaj: hemi-acetalowy]


SJP.pl


hemianestezja

w medycynie: brak czucia po jednej stronie ciała; znieczulenie połowiczne


SJP.pl


hemiceluloza

polisacharyd występujący w zdrewniałych tkankach roślinnych


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) biochem. polisacharyd bliski chemicznie i strukturalnie celulozie, budujący ścianę komórkową roślin;

Wiktionary

Hemicelulozy – niejednorodna grupa polisacharydów i ich pochodnych, połączonych wiązaniami β-glikozydowymi tworzących rozgałęzione łańcuchy. Są one jednym z głównych składników ściany komórkowej roślin, mogą stanowić ok. 20% suchej masy ściany pierwotnej oraz ok. 30% suchej masy ściany wtórnej. Wchodzą w skład m.in. drewna, słomy, nasion i otrąb. Ich nazwa wywodzi się stąd, że chemicznie i strukturalnie bliskie są celulozie.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Obok celulozy i ligniny hemicelulozy występują w zdrewniałych tkankach roślin.

 (1.1) Jako kryterium podziału hemiceluloz przyjął on budowę ich podstawowych jednostek i makrocząsteczek.

Wiktionary


hemicelulozy

polisacharyd występujący w zdrewniałych tkankach roślinnych


SJP.pl

Hemicelulozy – niejednorodna grupa polisacharydów i ich pochodnych, połączonych wiązaniami β-glikozydowymi tworzących rozgałęzione łańcuchy. Są one jednym z głównych składników ściany komórkowej roślin, mogą stanowić ok. 20% suchej masy ściany pierwotnej oraz ok. 30% suchej masy ściany wtórnej. Wchodzą w skład m.in. drewna, słomy, nasion i otrąb. Ich nazwa wywodzi się stąd, że chemicznie i strukturalnie bliskie są celulozie.

Wikipedia


hemicykl

dawniej: półokrąg, półkole


SJP.pl


hemiedria

w mineralogii: rodzaj symetryczności minerałów


SJP.pl


hemiepifit

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) bot. roślina epifityczna przechodząca część cyklu rozwojowego na podporze, część jako roślina ukorzeniona w glebie

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. epifit mrz.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) półporośle

Wiktionary


hemigraf

rodzaj roślin z rodziny akantowatych


SJP.pl


hemikrania

migrenowy ból jednej połowy głowy


SJP.pl


hemikryptofit

roślina, której pączki odnowieniowe znajdują się na powierzchni gleby


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) bot. roślina z pąkami zimującymi na lub tuż pod powierzchnią ziemi;

Wiktionary

Hemikryptofity (gr. hemi = pół, kryptos = schowany, phyton = roślina), rośliny naziemnopączkowe – jedna z form życiowych roślin. Obejmuje rośliny, których pąki, umożliwiające roślinie odnawianie się, znajdują się tuż przy powierzchni ziemi (albo na niej, albo tuż pod nią).

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Pędy hemikryptofitów obumierają przed zimą.

Wiktionary


hemilaryngektomia

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) med. laryngektomia częściowa, zabieg usunięcia połowy krtani

Wiktionary


hemimelia

wrodzony brak całości lub fragmentu kończyny dolnej lub górnej


SJP.pl

Hemimelia – wada wrodzona polegająca na jedno- lub obustronnym niedorozwoju dystalnej części kończyny dolnej lub górnej. Kość dotknięta wadą może być skrócona lub zupełnie się nie wykształcić, wówczas wada może być nazywana aplazją. Wyróżnia się hemimelię poprzeczną i podłużną.

Wikipedia


hemimerus

owad z rzędu skorków


SJP.pl


hemimetabolia

przeobrażenie larwy owada w postać dojrzałą z pominięciem stadium poczwarki; hemimetamorfoza, przeobrażenie niezupełne


SJP.pl

Przeobrażenie niezupełne owadów, hemimetabolia, hemimetamorfoza – typ metamorfozy larwy owada w dorosłego osobnika, w trakcie której nie występuje stadium poczwarki.

U owadów z przeobrażeniem niezupełnym larwa pierwotna przypomina (w różnym stopniu w zależności od kategorii) osobnika dojrzałego (imago), a narządy larwalne stopniowo, w serii kolejnych linień, przekształcają się w narządy definitywne. Po każdym linieniu następuje też wydatne powiększenie rozmiarów ciała. W ten sposób larwa rośnie aż do ostatniej wylinki i uzyskania wielkości postaci dojrzałej.

Wikipedia


hemimetamorfoza

przeobrażenie larwy owada w postać dojrzałą z pominięciem stadium poczwarki; hemimetabolia, przeobrażenie niezupełne


SJP.pl

Przeobrażenie niezupełne owadów, hemimetabolia, hemimetamorfoza – typ metamorfozy larwy owada w dorosłego osobnika, w trakcie której nie występuje stadium poczwarki.

U owadów z przeobrażeniem niezupełnym larwa pierwotna przypomina (w różnym stopniu w zależności od kategorii) osobnika dojrzałego (imago), a narządy larwalne stopniowo, w serii kolejnych linień, przekształcają się w narządy definitywne. Po każdym linieniu następuje też wydatne powiększenie rozmiarów ciała. W ten sposób larwa rośnie aż do ostatniej wylinki i uzyskania wielkości postaci dojrzałej.

Wikipedia


hemimorfit

kalamin, minerał, krzemian cynku


SJP.pl

Hemimorfit – minerał z gromady krzemianów. Należy do minerałów rzadkich, rozprzestrzenionych tylko w niektórych rejonach Ziemi.

Nazwa pochodzi od gr. hemi = pół i morpho = kształt; nawiązuje do charakterystycznego kształtu kryształów tego minerału (wyglądają jakby były przecięte na pół).

Wikipedia


hemina

pochodna hemu zwierająca trójwartościowy atom żelaza, powstaje z hemu lub hemoglobiny; hematyna


SJP.pl

Hematyna – pochodna hemu, która zawiera trójwartościowy atom żelaza (Fe3+). Powstaje w utlenowanej hemoglobinie w wyniku autoutleniania. Kompleks globiny (białkowej części hemoglobiny) z hematyną nosi nazwę methemoglobiny. Nie ma ona zdolności odwracalnego przyłączania tlenu i jego transportu w organizmie. Wchodzi w skład niektórych enzymów.

Wikipedia


hemingway

[czytaj: HEmingłej] nazwisko angielskie, m.in. Ernest Hemingway (1899-1961), pisarz amerykański, laureat Nagrody Nobla w dziedzinie literatury za rok 1954


SJP.pl

Hemingway – miasto w Stanach Zjednoczonych, w stanie Karolina Południowa, w hrabstwie Williamsburg.

Wikipedia


hemiola

synkopowana figura rytmiczna


SJP.pl

Hemiola (z gr. ἡμιόλιος hemiolios „półtora”) – formuła rytmiczna, w której dwa takty w prostym metrum trójdzielnym (zwykle 3/8 lub 3/4) wykonywane są jak trzy takty w metrum prostym dwudzielnym.

Termin „hemiola” pochodzi od greckiego przymiotnika ἡμιόλιος (hemiolios), który w kontekście teoretyczno-muzycznym został użyty przez Arystoksenusa. Rzeczownik ἡμιολία (hemiolia) był także przez Greków używany w odniesieniu do galery, którą napędzało półtora rzędu wioseł. W muzyce pierwotnie oznaczało proporcję 3:2, która tworzyła interwał kwinty czystej.

Wikipedia


hemiopia

w medycynie: ograniczenie pola widzenia do jednej połowy, spowodowane najczęściej wylewem krwi do mózgu i uszkodzeniem sfery wzrokowej w jego tylnych płatach; połowiczna ślepota, widzenie połowiczne


SJP.pl


hemipareza

częściowe porażenie mięśni obejmujące jedną połowę ciała, będące następstwem uszkodzenia ośrodków ruchowych w mózgu lub rdzeniu kręgowym; niedowład połowiczy


SJP.pl

Hemipareza (niedowład połowiczy) – częściowe porażenie mięśni obejmujące jedną połowę ciała, będące następstwem uszkodzenia ośrodków ruchowych w mózgu lub rdzeniu kręgowym.

Wikipedia


hemiplegia

całkowita utrata siły mięśniowej (całkowity bezwład) jednej połowy ciała, niemożność wykonywania jakichkolwiek ruchów porażoną częścią ciała; porażenie połowicze


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) med. porażenie połowicze, porażenie mięśni jednej połowy ciała

Wiktionary

Wikipedia

Przykłady

składnia.

kolokacje.

synonimy.

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

frazeologia.

etymologia.

 (1.1) etymn|pol|hemi-|-plegia.

uwagi.

tłumaczenia.

* angielski: (1.1) hemiplegia

* arabski: (1.1) فالج

* baskijski: (1.1) hemiplegia

* bułgarski: (1.1) хемиплегия ż.

* francuski: (1.1) hémiplégie

źródła.

== hemiplegia (język angielski.) ==

wymowa.

 audio|LL-Q1860 (eng)-TurtleMedicine-hemiplegia.wav.

znaczenia.

rzeczownik

 (1.1) med. hemiplegia, porażenie połowiczne

odmiana.

przykłady.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌxɛ̃mʲiˈplɛɟja, AS: χmʹipleǵi ̯a

Wiktionary


hemiplegiczny

hemiplegia


SJP.pl

Patrz:

hemiplegia

hemisekcja

rodzaj zabiegu stomatologicznego


SJP.pl

Hemisekcja – zabieg stomatologiczny przeprowadzany w zębach wielokorzeniowych (najczęściej zęby trzonowe) zniszczonych i złamanych, często ze stanem zapalnym. Zabieg polega na leczeniu endodontycznym, separacji i usunięciu w znieczuleniu miejscowym jednego (albo więcej) korzenia zęba wraz z częścią korony zęba, przy pozostawieniu w jamie ustnej pozostałych korzeni. Najczęściej przeprowadzany łącznie z osteotomią. Taki ząb najczęściej wymaga odbudowy protetycznej.

Wikipedia


hemisfera

półkula ziemska lub niebieska


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) książk. półkula

 (1.2) astr. każda z dwu pozornych półkul nieba rozdzielonych płaszczyzną horyzontu

Wiktionary


hemisferektomia

chirurgiczne usunięcie lub odłączenie jednej z półkuli mózgu


SJP.pl

Hemisferektomia – zabieg polegający na resekcji lub odłączeniu jednej półkuli mózgu. Stosowana przy leczeniu ciężkich, lekoopornych form padaczki i zapalenia mózgu Rasmussena.

Wikipedia


hemistych

połówka wersu wyodrębniona przez pauzę rytmiczną


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) liter. półwiersz

Wiktionary

Hemistych, także półwiersz (gr. hemi ‘pół’ i stíchos ‘wers’) – fragment wersu.

W metryce antycznej pojęcie definiujące fragment wersu wyznaczony przez cezurę, która przecina stopę wierszową.

W poezji nowożytnej określa się w ten sposób połowę wersu wyodrębnioną przez średniówkę. Wers podzielony średniówką składa się z dwóch hemistychów, najczęściej równej długości, zwanych także członem przedśredniówkowym i członem pośredniówkowym.

Wikipedia


hemitonium

półton (określenie stosowane w terminologii średniowiecznej); semitonium


SJP.pl


hemizygota

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) biol. genet. organizm, który jest heterogametyczny pod kątem chromosomów płciowych i z tego powodu posiadający tylko jeden allel danego genu sprzężonego z płcią;

Wiktionary

Hemizygota – termin w genetyce określający osobnika płci męskiej posiadającego jedynie jeden allel danego genu związany z chromosomem X. Drugi chromosom "homologiczny" dopełniający diploidalność jest płciowym chromosomem Y.Hemizygoty zatem mogą posiadać jedynie dwa genotypy: XaY (recesywny) oraz XAY (dominujący).

Wikipedia

Powiązane:

 przym. hemizygotyczny

Wiktionary


hemizygotyczność

hemizygotyczny


SJP.pl

Patrz:

hemizygotyczny

hemizygotyczny

taki, w którym występuje przewaga genów jednego typu (X lub Y)


SJP.pl


hemo-

przedrostek

 (1.1) pierwszy człon wyrazów złożonych wskazujący na ich związek znaczeniowy z krwią

Wiktionary

Przykłady

składnia.

kolokacje.

 (1.1) hemodializa • hemofilia • hemoglobina • hemolimfa • hemoroid • hemoterapia

synonimy.

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

 rzecz. hematyt m., Hajmos m.

frazeologia.

etymologia.

 (1.1) etym|gr|αἷμα. → krew

uwagi.

tłumaczenia.

* angielski: (1.1) hemo-, haemo-

* czeski: (1.1) hemo-

* francuski: (1.1) hémo-

* hiszpański: (1.1) hemo-

* kataloński: (1.1) hemo-

* niderlandzki: (1.1) hemo-

* portugalski: (1.1) hemo-

* rosyjski: (1.1) гемо-

* słowacki: (1.1) hemo-

* słoweński: (1.1) hemo-

* włoski: (1.1) emo-

źródła.

== hemo- (język angielski.) ==

wymowa.

znaczenia.

przedrostek

 (1.1) hemo-

odmiana.

przykłady.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈxɛ̃mɔ, AS: χmo

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. hematyt m., Hajmos m.

Wiktionary

Synonimy:

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

 rzecz. hematyt m., Hajmos m.

frazeologia.

etymologia.

 (1.1) etym|gr|αἷμα. → krew

uwagi.

tłumaczenia.

* angielski: (1.1) hemo-, haemo-

* czeski: (1.1) hemo-

* francuski: (1.1) hémo-

* hiszpański: (1.1) hemo-

* kataloński: (1.1) hemo-

* niderlandzki: (1.1) hemo-

* portugalski: (1.1) hemo-

* rosyjski: (1.1) гемо-

* słowacki: (1.1) hemo-

* słoweński: (1.1) hemo-

* włoski: (1.1) emo-

źródła.

== hemo- (język angielski.) ==

wymowa.

znaczenia.

przedrostek

 (1.1) hemo-

odmiana.

przykłady.

składnia.

kolokacje.

 (1.1) hemophiliac • hemophile • hemophilia

synonimy.

 (1.1) haemo-

Wiktionary


hemoaglutynacja

zjawisko powstawania konglomeratów (zlepek) krwinek czerwonych i osadzania się ich; wykorzystywana do określania grup krwi i wykrywania wirusów; hemaglutynacja


SJP.pl


hemoblast

macierzysta komórka krwi występująca w szpiku kostnym; hemocytoblast


SJP.pl

Proerytroblast, hemoblast, pronormoblast, makroblast – komórka linii erytrocytarnej powstająca z komórki macierzystej erytrocytów (CFU-E) podczas erytropoezy. Charakteryzuje się owalnym jądrem z luźną chromatyną, która zawiera silnie zasadochłonną cytoplazmę.

U człowieka to stadium erytropoezy istnieje około 30 godzin.

Wikipedia


hemocel

jama ciała mięczaków i stawonogów zastępująca wtórną jamę ciała


SJP.pl

Hemocel – jama ciała występująca u niektórych bezkręgowców. Hemocelem nazywa się taki miksocel, do którego wydostaje się zawartość układu krwionośnego, tj. występuje układ krwionośny typu otwartego. U stawonogów hemocel wypełnia hemolimfa.

Hemocel występuje u mięczaków i stawonogów:

  • Hemocel stawonogów
  • Hemocel mięczaków

Wikipedia


hemochromatoza

Hemochromatoza dziedziczna (ang. hereditary hemochromatosis, HH), syn. wrodzona lub pierwotna, dawniej stosowane nazwy to: cukrzyca brunatna i cukrzyca brązowa (diabetes bronze) – genetycznie uwarunkowana choroba metabolizmu żelaza, w której dochodzi do nadmiernego wchłaniania tego pierwiastka z pożywienia i nadmiernego gromadzenia w tkankach, co prowadzi do objawów chorobowych.

Wikipedia


hemochromogen

część cząsteczki hemoglobiny stanowiąca o jej charakterze


SJP.pl


hemocyjanina

bezbarwny (po utlenieniu niebieski) barwnik oddechowy zwierząt będący białkiem zawierającym miedź, występujący głównie w płynach ustrojowych mięczaków i owadów


SJP.pl

Hemocyjaniny – barwniki krwi, metaloproteiny pełniące funkcję analogiczną do hemoglobiny; zamiast żelaza zawierające miedź.

Hemocyjaniny są szeroko rozpowszechnione u bezkręgowców, a zwłaszcza u mięczaków i stawonogów. Znajdują się w stanie rozpuszczonym w hemolimfie, a nie w komórkach krwi.

Wikipedia


hemocyt

komórka krwi; krwinka


SJP.pl


hemocytoblast

macierzysta komórka krwi występująca w szpiku kostnym; hemoblast


SJP.pl

Komórka macierzysta hemopoezy (ang. hemapoietic stem cell, HSC), krwiotwórcza komórka macierzysta, komórka macierzysta szpiku lub hemocytoblast – daje pochodzenie prekursorom komórek krwi i układu odpornościowego – mieloidalnym komórkom progenitorowym i limfoidalnym komórkom progenitorowym. Jest wielopotencjalną komórką tkankowo swoistą, jednakże potrafi się różnicować w procesie transdyferencjacji w komórki innych tkanek i należy ją traktować jako komórkę pluripotentną, z czym są związane daleko idące nadzieje dotyczące jej zastosowania terapeutycznego.

Wikipedia


hemocytometr

przyrząd służący do zliczania ilości hemocytów (ciałek krwi)


SJP.pl

Hemocytometr jest przyrządem służącym do liczenia małych elementów w preparacie mikroskopowym. Pierwotnie służył do liczenia komórek krwi, stąd nazwa (hemo- krew, cyto- komórka, -metr przyrząd do mierzenia).

Wikipedia


hemodializa

Hemodializa, dializa pozaustrojowa – zabieg stosowany w leczeniu zaawansowanej przewlekłej i ostrej niewydolności nerek, a także niektórych zatruć. Jego celem usunięcie produktów przemiany materii, nadmiaru wody, substancji toksycznych (np. alkoholi niespożywczych, przedawkowanych leków) z krwi pacjenta poprzez sztuczną błonę półprzepuszczalną; zabieg umożliwia także korektę kwasicy metabolicznej oraz zaburzeń elektrolitowych.

Wikipedia


hemodylucja

kontrolowane rozcieńczenie krwi, obniżające ryzyko powstania zakrzepów


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) med. kontrolowane rozcieńczenie krwi stosowane w celu poprawy jej właściwości;

Wiktionary

Hemodylucja – jest to zabieg kontrolowanego pobrania krwi pełnej bezpośrednio przed operacją i podaniem płynów infuzyjnych w celu utrzymania objętości krwi i jej rozcieńczenia. Zgromadzona podczas zabiegu krew może zostać przywrócona do krwiobiegu po zakończeniu operacji.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ˌxɛ̃mɔdɨˈlut͡sʲja, AS: χmodylucʹi ̯a

Wiktionary


hemodynamiczny

dotyczący krążenia krwi w układzie sercowo-naczyniowym


SJP.pl


hemodynamika

dziedzina wiedzy zajmująca się krążeniem krwi w układzie sercowo-naczyniowym


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) med. dział kardiologii, który zajmuje się badaniem przepływu krwi w sercu i dużych naczyniach krwionośnych

 (1.2) med. ogół własności fizycznych i fizjologicznych charakteryzujących przepływu krwi w sercu i dużych naczyniach krwionośnych pacjenta

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Warunki krążenia przy istnieniu przetrwałego przewodu tętniczego stanowią ciekawy przedmiot badań hemodynamiki (…)

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. hemodynamista m., hemodynamiczka ż.

 przym. hemodynamiczny

Wiktionary


hemodynamometr

aparat do mierzenia ciśnienia krwi


SJP.pl


hemofag

zwierzę odżywiające się krwią, np. pijawka, kleszcz, samica komara, nietoperz; hematofag, organizm krwiolubny, organizm krwiopijny


SJP.pl


hemofilia

dziedziczna choroba krwi, występująca tylko u mężczyzn, polegająca na zaburzeniu krzepnięcia krwi; krwawiączka


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) med. wrodzona choroba krwi polegająca na obniżeniu jej krzepliwości;

Wiktionary

Hemofilie (łac. haemophilia, z gr. αἷμα = "krew" + φιλíα = "kochać") – grupa trzech uwarunkowanych genetycznie skaz krwotocznych, których objawy wynikają z niedoborów czynników krzepnięcia: VIII (hemofilia A), IX (hemofilia B) lub XI (hemofilia C). Hemofilia typu A i B głównie dotyczy mężczyzn, typ C - zarówno kobiet i mężczyzn.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Hemofilia typu A i B głównie dotyczy mężczyzn, typ C - zarówno kobiet i mężczyzn.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. hemofilityk m., hemofilik m.

 przym. hemofiliczny

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) krwawiączka

Wiktionary


hemofiliczka

hemofilik


SJP.pl

Patrz:

hemofilik

hemofiliczny

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z hemofilią, dotyczący hemofilii

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. hemofilia ż., hemofilityk mos., hemofilik mos.

Wiktionary


hemofilik

osoba chora na hemofilię; hemofilityk


SJP.pl


hemofilityczny

hemofilia


SJP.pl

Patrz:

hemofilia

hemofilityk

osoba chora na hemofilię; hemofilik


SJP.pl


hemofilny

hemofilia


SJP.pl

Patrz:

hemofilia

hemofobia

lęk przed widokiem krwi


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) psych. chorobliwy lęk przed krwią

Wiktionary

Hemofobia (gr. haíma 'krew' i phóbos 'strach') – lęk przed widokiem, pobraniem i badaniami krwi oraz wszystkim, co się z nią wiąże. W nagłych przypadkach w wyniku tej fobii może dojść do omdlenia wazowagalnego, co odróżnia hemofobię od większości innych fobii.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) W nagłych przypadkach w wyniku tej fobii może dojść do omdlenia wazowagalnego, co odróżnia hemofobię od większości innych fobii.

Wiktionary


hemoglobina

czerwona hemoproteina występująca w erytrocytach kręgowców i hemolimfie niektórych bezkręgowców, biorąca udział w transporcie tlenu do tkanek


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) biochem. fizj. białko i barwnik erytrocytów nadający krwi czerwony kolor, którego głównym zadaniem jest przenoszenie tlenu

Wiktionary

Hemoglobina (gr. αἷμα haîma „krew”, łac. globus „kula”), oznaczana też skrótami Hb lub HGB – czerwony barwnik krwi, białko zawarte w erytrocytach, którego zasadniczą funkcją jest transportowanie tlenu – przyłączanie go w płucach i uwalnianie w tkankach. Prawie wszystkie kręgowce posiadają hemoglobinę, z wyjątkiem ryb z rodziny bielankowatych.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Badanie stężenia hemoglobiny to element morfologii krwi obwodowej.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. hemoglobinemia ż., hemoglobinometr mrz., hemoglobinometria ż., hemoglobinopatia ż., hemoglobinuria ż., karbaminohemoglobina ż., karboksyhemoglobina ż., methemoglobina ż., oksyhemoglobina ż., sulfohemoglobina ż.

 przym. hemoglobinowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) skr. Hb, Hgb

Wiktionary


hemoglobinemia

obecność hemoglobiny w osoczu krwi, będąca objawem chorobowym


SJP.pl


hemoglobinometr

przyrząd służący do oznaczania ilości hemoglobiny we krwi; hemometr


SJP.pl


hemoglobinopatia

choroba genetyczna prowadząca do zniekształcenia cząsteczek hemoglobiny, objawiająca się m.in. anemią


SJP.pl

Wikipedia


hemoglobinowy

hemoglobina


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) biochem. związany z hemoglobiną, dotyczący hemoglobiny

Wiktionary

Patrz:

hemoglobina

Powiązane:

 rzecz. hemoglobina ż.

Wiktionary


hemoglobinuria

1. chorobowa obecność hemoglobiny w moczu
2. choroba wywoływana przez sporowce z rodzaju Babesia


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) med. schorzenie, w którym wolna hemoglobina przedostaje się do moczu;

Wiktionary

Hemoglobinuria - schorzenie, w którym wolna hemoglobina przedostaje się do moczu, co jest efektem chorobowego rozpadu erytrocytów.

Hemoglobinuria występuje w malarii, napadowej nocnej hemoglobinuriii, niedokrwistości hemolitycznej, a także po zatruciach.

Wikipedia

Przykłady

składnia.

kolokacje.

 (1.1) napadowa nocna hemoglobinuria

synonimy.

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

 rzecz. hemoglobina ż.

frazeologia.

etymologia.

uwagi.

tłumaczenia.

* angielski: (1.1) hemoglobinuria, haemoglobinuria

* białoruski: (1.1) гемаглабінурыя ż.

* francuski: (1.1) hémoglobinurie ż.

* hiszpański: (1.1) hemoglobinuria ż.

* japoński: (1.1) furi|血色素尿症|けつしきそにょうしょう. (kesshikiso nyō shō)

* niderlandzki: (1.1) hemoglobinurie ż.

* niemiecki: (1.1) Hämoglobinurie ż.

* ormiański: (1.1) հեմոգլոբինուրիա (hemo'glo'binuria)

* portugalski: (1.1) hemoglobinúria ż.

* rosyjski: (1.1) гемоглобинурия ż.

* rumuński: (1.1) hemoglobinurie ż.

* słowacki: (1.1) hemoglobinúria ż.

* słoweński: (1.1) hemoglobinurija ż.

* włoski: (1.1) emoglobinuria ż.

źródła.

== hemoglobinuria (język angielski.) ==

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik

 (1.1) med. hemoglobinuria

odmiana.

przykłady.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. hemoglobina ż.

Wiktionary

Synonimy:

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

 rzecz. hemoglobina ż.

frazeologia.

etymologia.

uwagi.

tłumaczenia.

* angielski: (1.1) hemoglobinuria, haemoglobinuria

* białoruski: (1.1) гемаглабінурыя ż.

* francuski: (1.1) hémoglobinurie ż.

* hiszpański: (1.1) hemoglobinuria ż.

* japoński: (1.1) furi|血色素尿症|けつしきそにょうしょう. (kesshikiso nyō shō)

* niderlandzki: (1.1) hemoglobinurie ż.

* niemiecki: (1.1) Hämoglobinurie ż.

* ormiański: (1.1) հեմոգլոբինուրիա (hemo'glo'binuria)

* portugalski: (1.1) hemoglobinúria ż.

* rosyjski: (1.1) гемоглобинурия ż.

* rumuński: (1.1) hemoglobinurie ż.

* słowacki: (1.1) hemoglobinúria ż.

* słoweński: (1.1) hemoglobinurija ż.

* włoski: (1.1) emoglobinuria ż.

źródła.

== hemoglobinuria (język angielski.) ==

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik

 (1.1) med. hemoglobinuria

odmiana.

przykłady.

składnia.

kolokacje.

synonimy.

Wiktionary


hemogram

graficzne i tabelaryczne przedstawienie składu ilościowego krwinek


SJP.pl


hemolimfa

płyn ustrojowy występujący u bezkręgowców z otwartym układem krwionośnym (np. u stawonogów), pełniący funkcje krwi i limfy


SJP.pl

Hemolimfa – płyn ustrojowy bezkręgowców posiadających otwarty układ krwionośny: stawonogi (owady, pajęczaki, skorupiaki), żachwy, mięczaki. Pełni funkcje krwi i limfy. W jej skład wchodzą hemocyty – komórki pełzakowate, które mają zdolność fagocytozy. W jej osoczu może być rozpuszczony barwnik oddechowy: hemocyjanina, chlorokruoryna lub hemoerytryna oraz białka (i polipeptydy) odpornościowe takie jak: cekropiny, attacyny, defensyny.

Wikipedia


hemolityczny

hemoliza


SJP.pl

Patrz:

hemoliza

hemoliza

rozpad krwinek czerwonych w osoczu pod wpływem toksyn, przeciwciał albo ich wadliwej budowy


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) biol. przechodzenie hemoglobiny do osocza krwi wywołane zniszczeniem erytrocytów;

Wiktionary

Hemoliza (łac. haemolysis, z gr. αἷμα = krew + λύσις = rozbicie, rozkład, uwolnienie) – przechodzenie hemoglobiny do osocza krwi wywołane zniszczeniem erytrocytów. Hemoliza może być spowodowana np. toksynami bakteryjnymi, jak również może występować w konflikcie serologicznym oraz chorobach związanych z nieprawidłową budową erytrocytów.

Wikipedia

Przykłady

składnia.

kolokacje.

synonimy.

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

frazeologia.

etymologia.

uwagi.

tłumaczenia.

* angielski: (1.1) hemolysis, haemolysis

* bengalski: (1.1) লালিকানাশ

* chorwacki: (1.1) hemoliza

* duński: (1.1) hæmolyse w.

* fiński: (1.1) hemolyysi

* francuski: (1.1) hémolyse ż.

* japoński: (1.1) furi|溶血|ようけつ.

* niderlandzki: (1.1) hemolyse

* niemiecki: (1.1) Hämolyse

* norweski (bokmål): (1.1) hemolyse

* portugalski: (1.1) hemólise

* rosyjski: (1.1) гемолиз m.

* włoski: (1.1) emolisi

źródła.

== hemoliza (język chorwacki.) ==

ortografie.

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) biol. hemoliza

odmiana.

przykłady.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌxɛ̃mɔˈlʲiza, AS: χmolʹiza

Wiktionary

Synonimy:

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

frazeologia.

etymologia.

uwagi.

tłumaczenia.

* angielski: (1.1) hemolysis, haemolysis

* bengalski: (1.1) লালিকানাশ

* chorwacki: (1.1) hemoliza

* duński: (1.1) hæmolyse w.

* fiński: (1.1) hemolyysi

* francuski: (1.1) hémolyse ż.

* japoński: (1.1) furi|溶血|ようけつ.

* niderlandzki: (1.1) hemolyse

* niemiecki: (1.1) Hämolyse

* norweski (bokmål): (1.1) hemolyse

* portugalski: (1.1) hemólise

* rosyjski: (1.1) гемолиз m.

* włoski: (1.1) emolisi

źródła.

== hemoliza (język chorwacki.) ==

ortografie.

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) biol. hemoliza

odmiana.

przykłady.

składnia.

kolokacje.

synonimy.

Wiktionary


hemolizować

powodować rozpad krwinek czerwonych o i przechodzenie hemoglobiny do osocza


SJP.pl


hemolizyna

zawarte w surowicy przeciwciało, które uszkadza otoczkę czerwonej krwinki


SJP.pl

Hemolizyna – substancja, zwykle białkowa lub lipidowa, zdolna do wywołania hemolizy, czyli rozpadu erytrocytów. Przykłady hemolizyn:

  • białka pochodzenia bakteryjnego – hemolizyna alfa gronkowca złocistego, egzotoksyna formująca kanały białkowe w błonach komórek docelowych,
  • przeciwciała – w immunologii termin hemolizyna oznacza dowolne przeciwciało, mogące rozpoznawać erytrocyty i powodować ich lizę przy udziale dopełniacza. Przeciwciała rozpoznające erytrocyty owcy mogą służyć do łatwego oznaczania aktywności dopełniacza,
  • lipidy – ramnolipidy produkowane przez bakterie Pseudomonas aeruginosa.

Wikipedia


hemometr

przyrząd służący do oznaczania ilości hemoglobiny we krwi; hemoglobinometr


SJP.pl


hemopatia

nieprawidłowości w składzie krwi lub w działaniu układu krwiotwórczego


SJP.pl


hemopatolog

lekarz zajmujący się chorobami układu krwionośnego


SJP.pl


hemopatologia

nauka o chorobach układu krwiotwórczego


SJP.pl


hemopoetyczny

hemopoeza


SJP.pl

Patrz:

hemopoeza

hemopoeza

proces wytwarzania komórek krwi w organizmie; hematopoeza


SJP.pl

Hemopoeza, hematopoeza, hemocytopoeza (ze starogreckiego αἷμα (haima) - krew, cytus - komórka, ποιεῖν (poesis) - wytwarzać) – proces wytwarzania i różnicowania się elementów morfotycznych krwi zachodzący w układzie krwiotwórczym poprzez proliferację oraz dojrzewanie komórek macierzystych hemopoezy.

Wikipedia


hemoproteinowy

przymiotnik od: hemoproteina


SJP.pl


hemoragia

nagłe, silne krwawienie; krwotok


SJP.pl


hemoroid

żylakowate rozszerzenie splotu końcowego odcinka odbytnicy, w formie łatwo krwawiących guzków; krwawnica, guzek krwawniczy, żylak odbytu


SJP.pl


hemoroidalny

hemoroid; hemoroidowy


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) med. związany z hemoroidami, dotyczący hemoroidów; wywołany hemoroidami

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. hemoroidy nmos.

Wiktionary


hemoroidowy

hemoroid; hemoroidalny


SJP.pl


hemoroidy

potocznie: choroba objawiająca się rozszerzeniem żył dolnej części odbytnicy i tworzeniem się guzów; choroba hemoroidalna


SJP.pl

Guzki krwawnicze, hemoroidy – struktury naczyniowe położone w kanale odbytu, które ułatwiają kontrolę oddawania kału. Związany z nimi stan patologiczny, zwany chorobą hemoroidalną lub potocznie hemoroidami, występuje, gdy są one nabrzmiałe lub objęte stanem zapalnym. W zdrowej postaci zachowują się jak poduszeczka złożona z połączeń tętniczo-żylnych i tkanki łącznej.

Wikipedia


hemorol

preparat ziołowy w postaci czopków, stosowany w leczeniu hemoroidów


SJP.pl


hemosporidium

pasożytniczy pierwotniak w czerwonych krwinkach kręgowców


SJP.pl


hemostatyczny

zapewniający prawidłowy obieg krwi i jej prawidłowe krzepnięcie


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) med. zatrzymujący krwawienie

 (1.2) związany z hemostazą, dotyczący hemostazy

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. hemostaza ż.

Wiktionary


hemostaza

jedna z funkcji osocza mająca na celu zatrzymywanie krwi w łożysku naczyniowym i samoistnego hamowania jej wypływu w przypadku uszkodzenia naczynia


SJP.pl

Hemostaza – całokształt mechanizmów zapobiegających wypływowi krwi z naczyń krwionośnych (czyli jej wynaczynieniu), zarówno w warunkach prawidłowych, jak i w przypadkach ich uszkodzenia, a jednocześnie zapewniający utrzymanie płynności i prawidłowego przepływu krwi w układzie krwionośnym. Pojęcie hemostazy obejmuje zarówno krzepnięcie krwi, jak i fibrynolizę. Oba procesy zachodzą jednocześnie, również w momencie tworzenia skrzepu.

Wikipedia


hemostazowy

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z hemostazą, dotyczący hemostazy

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. hemostaza ż.

Wiktionary


hemostin

złożony preparat roślinny w postaci aerozolu, działający przeciwkrwotocznie, przeciwzapalnie i odkażająco


SJP.pl


hemosyderyna

białko powstające z rozpadu erytrocytów, magazynujące żelazo, występujące w wątrobie, śledzionie i szpiku


SJP.pl

Hemosyderyna – kompleks białkowy magazynujący żelazo w komórkach. Zawiera mikrokryształy tlenowodorotlenku żelaza(III), Fe(O)OH, związane z białkiem, a także fosforany i jony innych metali. Wraz z ferrytyną jest główną formą przechowywania nadmiaru żelaza w wątrobie, występuje również w śledzionie i szpiku ssaków. Tworzy nieregularne, nierozpuszczalne agregaty widoczne pod mikroskopem optycznym i elektronowym. Powstaje głównie w wyniku degradacji ferrytyny-L. Żelazo zmagazynowane w hemosyderynie jest słabo biodostępne, może być jednak łatwo uwolnione, prowadząc do niszczenia komórek miąższowych.

Wikipedia


hemoterapia

zastosowanie krwi lub jej przetworów w celach leczniczych; krwiolecznictwo


SJP.pl

Leczenie krwią, hemoterapia, krwiolecznictwo – metoda polegająca na przetaczaniu krwi pełnej lub innych preparatów krwiopochodnych stosowana w celach leczniczych. Jest ona przeprowadzana tylko w wyniku ścisłych wskazań lekarskich ze względu na możliwe powikłania.

Wikipedia


hemotoksyczność

toksyczność względem czerwonych krwinek


SJP.pl


hemotoksyna

trucizna dla krwinek czerwonych


SJP.pl


hemowy

przymiotnik od: hem


SJP.pl


hen

inaczej - bardzo daleko


SJP.pl

skrót

 (1.1) Księga Henocha;

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Hen 10,4 zachował się w wersji greckiej i etiopskiej oraz we fragmentach aramejskich odnalezionych w Qumran.

Wiktionary


hena

nazwisko


SJP.pl


henan

prowincja w Chinach; Honan


SJP.pl

Wikipedia


henański

Henan (prowincja w Chinach)


SJP.pl


hencz

nazwisko


SJP.pl


hendel

imię męskie


SJP.pl


henderson

nazwisko


SJP.pl

Nazwisko

  • Arthur Henderson (1863-1935) – brytyjski polityk
  • Gerrod Henderson (ur. 1978) – amerykański koszykarz
  • Joe Henderson (1937-2001) – amerykański saksofonista tenorowy.
  • Josh Henderson (ur. 1981) – amerykański aktor
  • Martin Henderson (ur. 1974) – nowozelandzki aktor.
  • Nevile Henderson (1882-1942) – brytyjski ambasador w Niemczech w latach 1937 -1939
  • Rickey Henderson (1958-2024) – amerykański baseballista
  • Saffron Henderson (ur. 1965) – kanadyjska aktorka
  • Shirley Henderson (ur. 1965) – brytyjska aktorka.
  • Thomas James Henderson (1798-1844) – brytyjski astronom.

Wikipedia


hendiadys

antyczna figura retoryczna polegająca na określeniu pojęcia za pomocą dwóch wyrazów połączonych spójnikiem


SJP.pl


hendrix

Hendrix – miasto w Stanach Zjednoczonych, w stanie Oklahoma, w hrabstwie Bryan.

Wikipedia


heneken

grube włókno z liści agawy używane do wyrobu sznurów i linek


SJP.pl


henia

zdrobnienie od: Henryka (imię żeńskie)


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) imię|polski|ż. zdrobn. od: Henryka

forma rzeczownika.

 (2.1) D. i B. lp. od: Henio

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) W styczniu zdobyłyśmy z Henią Kilimandżaro.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Heniuś mos., Henryk mos., Henryka ż., Henio mos., Heniu mos., Henryczek mos., Henryczka ż.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) zdrobn. Henryczka

Wiktionary


henicz

nazwisko


SJP.pl


heniek

zdrobnienie od: Henryk (imię męskie)


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy, nazwa własna

 (1.1) imię|polski|m., kolokwialna forma imienia Henryk

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Heniek jest dobrym kumplem.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈxɛ̃ɲɛk, AS: χńek

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Henryk m., Heniuś mos., Henryczek mos., Henryczka ż.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) reg. śl. Hyniek.

Wiktionary


henin

nazwisko


SJP.pl

Wikipedia


henio

zdrobnienie od: Henryk (imię męskie)


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy, nazwa własna

 (1.1) imię|polski|m. zdrobn. od: Henryk

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Dzisiaj znowu nie przywieźli Henia na zajęciach.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Henryczek mos., Heniuś mos., Henia ż., Heniu mos., Henryk mos., Henryka ż.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) zdrobn. Heniek, Heniu, Heniuś, Henryczek

Wiktionary


heniowie

Henio z małżonką


SJP.pl


heniu

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy, nazwa własna

 (1.1) gwara. imię|polski|m. zdrobn. od: Henryk

forma rzeczownika.

 (2.1) W. lp. od: Henia

 (2.2) Ms. i W. lp. od: Henio

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Przyszedł do nas pan Heniu zdenerwowany na szefa.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Henryczek mos., Heniuś mos., Henia ż., Henio mos., Henryk mos., Henryka ż.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) zdrobn. Heniek, Henio, Heniuś, Henryczek

Wiktionary


heniuś

zdrobnienie od: Henryk (imię męskie)


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy, nazwa własna

 (1.1) imię|polski|m. zdrobn. od: Henryk

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Sprzątając u Heniusia, znalazłam mój zgubiony kolczyk.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Henia ż., Heniek mos., Henio mos., Heniu mos., Henryk mos., Henryka ż.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) zdrobn. Heniek, Henio, Heniu, Henryczek

Wiktionary


henkel

niemiecki koncern chemiczny


SJP.pl

Wikipedia


heńkowie

zdrobnienie od: Henryk (imię męskie)


SJP.pl


heńkowy

przymiotnik dzierżawczy - należący do Heńka lub z nim związany


SJP.pl


henley

Miejscowości

  • Henley – miejscowość w stanie Nowa Południowa Walia, w Australii
  • Henley – miejscowość w Nowej Zelandii

Anglia

  • Henley – miejscowość w hrabstwie Shropshire, w civil parish Acton Scott
  • Henley – miejscowość w hrabstwie Shropshire, w civil parish Bitterley
  • Henley – miejscowość w hrabstwie Wiltshire, w civil parish Box
  • Henley – miejscowość w hrabstwie Wiltshire, w civil parish Buttermere
  • Henley – miejscowość w hrabstwie Dorset
  • Henley – miejscowość w hrabstwie Gloucestershire
  • Henley – miejscowość w hrabstwie Somerset
  • Henley – miejscowość w hrabstwie Suffolk
  • Henley – miejscowość w hrabstwie West Sussex
  • Henley – miejscowość w hrabstwie West Midlands, w dystrykcie Coventry
  • Henley-in-Arden – miasto w hrabstwie Warwickshire
  • Henley-on-Thames – miasto w hrabstwie Oxfordshire
    • Okręg wyborczy Henley

    Wikipedia


henna

1. ciernisty krzew z rodziny krwawnicowatych, występujący w strefie międzyzwrotnikowej; turecznia, lawsonia, hennowy krzew;
2. naturalny czerwonopomarańczowy barwnik otrzymywany z pędów krzewu o tej samej nazwie; chna;
3. farba do włosów, której głównym składnikiem jest ten barwnik; chna


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) biochem. kosmet. czerwonopomarańczowy barwnik otrzymywany z liści lawsonii bezwonnej, używany do farbowania skóry i włosów;

 (1.2) kosmet. zabieg kosmetyczny polegający na pomalowaniu skóry henną (1.1) lub nałożeniu jej na rzęsy

 (1.3) kosmet. farba do włosów, której głównym składnikiem jest henna (1.1); także otrzymywana syntetycznie

Wiktionary

Henna (arab. ‏حناء‎) – barwnik roślinny produkowany z liści i pędów rośliny zwanej lawsonią bezbronną (Lawsonia inermis L.).

Wikipedia

Przykłady

 (1.2) Miałam wczoraj robioną hennę.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈxɛ̃nːa, AS: χ•na

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. hennowanie n.

 przym. hennowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.3) chna

Wiktionary


hennegawia

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) geogr. hist. kraina historyczna i średniowieczne hrabstwo, położone w południowej części Niderlandów, jej stołecznym miastem jest Mons;

Wiktionary

Powiązane:

 przym. hennegawski

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) Hainaut, hist. Hannonia

Wiktionary


hennegawski

przymiotnik relacyjny

 (1.1) odnoszący się do Hennegawii, związany z Hennegawią

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Hennegawia ż.

Wiktionary


hennel

nazwisko


SJP.pl


hennin

średniowieczne nakrycie głowy kobiet


SJP.pl

Hennin – kobiece nakrycie głowy noszone głównie przez kobiety we Francji oraz Burgundii w 2 poł. XV wieku.

Pierwotnie ich pochodzenie łączy się ze wschodnim ubiorem kościelnym. Odbywając podróże do Cypru i Aleksandrii, Europejczycy musieli spotkać się z syryjskimi mitrami. Poza nimi upatruje się wpływów dostarczanych z Chin, gdzie noszono czepce w stylu hou z dynastii Wei i Tang.

Wikipedia


hennowy

przymiotnik od: henna


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z henną, dotyczący henny

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Krzew lawsonii często nazywany jest hennowym właśnie ze względu na pozyskiwaną z niego hennę, która powstaje po sproszkowaniu i ugotowaniu liści.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. henna ż., hennowanie n.

Wiktionary


henoch

imię męskie


SJP.pl

  • Henoch lub Enoch – hebrajskie imię męskie

Wikipedia


henolog

filozof uznający, że nadrzędną zasadą rzeczywistości jest jedność i niepodzielność bytu


SJP.pl


henoteistyczny

henoteizm


SJP.pl

Patrz:

henoteizm

henoteizm

w niektórych religiach politeistycznych: traktowanie jednego z bogów jako jedynego, przesłaniającego pozostałe bóstwa; katenoteizm


SJP.pl

Henoteizm (z gr. εἷς heis, dopełniacz ἑνός henos – „jeden”, θεός theos – „bóg”) – forma przejściowa religii pomiędzy politeizmem a monoteizmem.W henoteizmie uznaje się istnienie wielu bóstw przy jednoczesnym wywyższeniu jednego bóstwa (najczęściej jest to stojący na czele panteonu bóg). W odróżnieniu od monoteizmu pomniejsze bóstwa mogą być uznawane za hipostazy najwyższego, ale nie stanowią z nim jedności.

Wikipedia


henr

jednostka indukcyjności w układzie SI


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) miar. fiz. jednostka indukcyjności oraz permeancji w układzie SI, oznaczana H;

Wiktionary

Henr (H) – jednostka indukcyjności oraz permeancji (przewodności magnetycznej) w układzie SI (jednostka pochodna układu SI). Nazwa „henr” pochodzi od nazwiska amerykańskiego fizyka Josepha Henry’ego.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Przenikalność magnetyczną ośrodka wyrażono w henrach na metr.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: xɛ̃nr, AS: χẽnr

Wiktionary


henri

obce imię męskie


SJP.pl

Belgia:

  • Henri-Chapelle – dzielnica (section) gminy Welkenraedt w Regionie Walońskim, w prowincji Liège, w okręgu Verviers

Osoby:

  • Henri – brazylijski piłkarz
  • David Henri – francuski scenarzysta
  • Florence Henri – szwajcarska malarka
  • Robert Henri – amerykański malarz

Inne:

  • Henri – francuskie imię męskie

Wikipedia


henrieciny

przymiotnik dzierżawczy - należący do Henriety lub z nią związany


SJP.pl


henrieta

imię żeńskie


SJP.pl


henrietta

imię żeńskie


SJP.pl

Miejscowości w USA:

  • Henrietta – jednostka osadnicza w stanie Karolina Północna, w hrabstwie Rutherford
  • Henrietta – miasto w stanie Missouri, w hrabstwie Ray
  • Henrietta – miasto w stanie Teksas, w hrabstwie Clay
  • Henrietta – miasto w stanie Nowy Jork, w hrabstwie Monroe
  • Henrietta – miasto w stanie Wisconsin, w hrabstwie Richland

Wikipedia


henromierz

miernik indukcyjności układów elektrycznych


SJP.pl


henry

jednostka indukcyjności w układzie SI


SJP.pl

Miejscowości w USA:

  • Henry – miasto w stanie Illinois, w hrabstwie Marshall
  • Henry – wieś w stanie Nebraska, w hrabstwie Furnas
  • Henry – miejscowość w stanie Dakota Południowa, w hrabstwie Codington
  • Henry – miejscowość w stanie Tennessee, w hrabstwie Henry

Wikipedia


henryczek

zdrobnienie od: Henryk (imię męskie)


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy, nazwa własna

 (1.1) imię|polski|m. zdrobn. od: Henryk

forma rzeczownika.

 (2.1) D. lm. od: Henryczka

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Chyba wujka Henryczka nie spotkamy w sobotę na urodzinach.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Henia ż., Heniek mos., Henio mos., Heniu mos., Henryk mos., Henryczka ż., Henryka ż.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) zdrobn. Heniek, Henio, Heniu, Heniuś

Wiktionary


henryczka

zdrobnienie od: Henryka


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) imię|polski|ż. zdrobn. od: Henryka

forma rzeczownika.

 (2.1) D. i B. lp. od: Henryczek

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Widzę, że pan Bazyli wpadł panience Henryczce w oko.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Henryk mos., Henryka ż., Henia ż., Heniek mos., Henryczek mos.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) zdrobn. Henia

Wiktionary


henryk

imię męskie


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy, nazwa własna

 (1.1) imię|polski|m.;

Wiktionary

  • Henryk – imię
osoby
  • Henryk Sandomierski (zm. 1166) – książę sandomierski od 1146
  • Henryk z Blois (1101-1171) – biskup Winchesteru
  • Henryk Lew (1129-1195) – książę Saksonii jako Henryk III 1142–1180 i Bawarii jako Henryk XII 1156–1180 z dynastii Welfów
  • Henryk Młody Król (1155-1183) – Plantagenet, koronowany na króla Anglii za życia ojca Henryka II Plantageneta, zmarł przed nim
  • Henryk z Żygocina (zm. 1248) – ostatni znany rycerz zakonu Braci Dobrzyńskich
  • Henryk z Wierzbna (zm. 1319) – biskup wrocławski
  • Henryk z Wierzbna (zm. 1342/1343) – archidiakon wrocławski
  • Henryk Karyncki (zm. 1335) – król Czech w 1306 i 1307-1310, hrabia Tyrolu, książę Karyntii i Krainy w latach 1295-1335, tytularny król Polski 1306 i 1307-1310.
  • Henryk z Rynarzewa (zm. 1339) – wojewoda kaliski
  • Henryk z Łajs (XIV w.) – zasadźca Barczewa
  • Henryk mazowiecki (zm. 1392/1393) – biskup nominat płocki
  • Henryk z Langenstein (zm. 1397) – niemiecki teolog i matematyk
  • Henryk z Rogowa (zm. 1425) – podskarbi koronny
  • Henryk Spokojny (zm. 1473) – książę Brunszwiku
  • Henryk Pobożny (1473-1541) – książę Saksonii
  • Henryk (1533–1598) – książę Brunszwiku-Dannenbergu
  • Henryk Pruski (1726-1802) – wódz pruski i dyplomata, młodszy brat króla Fryderyka II
  • Henryk Pytel (1955–2024) – polski hokeista
  • Henryk, hrabia Chambord (1820-1883) – pretendent do tronu francuskiego
  • Henryk Orleański, książę Francji (1933–2019) – pretendent do tronu Francji
  • Henryk (ur. 1934) – książę małżonek Danii
  • Henryk (Henryk Maltański, zm. 1230) – żeglarz, admirał floty sycylijskiej, hrabia Malty
  • Henryk (Henrik Carl Joachim Alain; ur. 2009) – hrabia Monpezat
  • Henryk (Henryk Schenk, zm. 1301) – biskup chełmiński
  • Henryk (zm. ok. 1130) – kardynał prezbiter S. Prisca
  • Henryk (Henryk Wilhelm Fryderyk Albert Windsor, 1900-1974) – członek brytyjskiej rodziny królewskiej
  • Henryk (Henryk Włodzimierz Albrecht Ernest Mecklemburg-Schwerin, 1876-1934) – książę Meklemburgii-Schwerinu, arystokrata niemiecki
  • Henryk (zm. 1466) – książę Meklemburgii-Stargard
  • Henryk (1661-1738) – książę Saksonii-Merseburga-Sprembergu
  • Henryk (1650-1710) – książę Saksonii w księstwie Saksonii-Gothy-Altenburga
  • Henryk (1657-1728) – książę Saksonii-Weißenfels-Barby
  • Henryk (Henry Charles Albert David, ur. 1984) – książę Zjednoczonego Królestwa Wielkiej Brytanii i Irlandii Północnej
  • Henryk (zm. 1375) – książę Szlezwika
  • Henryk (Heinrich von Porwalle, zm. 1334) – duchowny rzymskokatolicki
  • Henryk (Henri Albért Gabriel Félix Marie Guillaume, ur. 1955) – wielki książę Luksemburga

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Henryk zawsze był wspaniałym programistą.

 (1.1) Pojeździmy trochę z Henrykiem na nartach.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈxɛ̃nrɨk, AS: χnryk

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Henrykowa ż., Henrykówna ż., Henrykowo n.

:: fż. Henryka ż.

:: zdrobn. Heniek mos., Henio mos., Heniu mos., Heniuś mos., Henryczek mos., Henryś mos.

 przym. Henrykowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) zdrobn. Heniek, Henio, Heniu, Heniuś, Henryczek

Wiktionary


henryka

imię żeńskie


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) imię|polski|ż.;

forma rzeczownika.

 (2.1) D. i B. lp. od: Henryk

Wiktionary

Henryka − żeński odpowiednik imienia Henryk, o germańskim pochodzeniu.

Henryka imieniny obchodzi 21 lutego i 16 marca.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: xɛ̃nˈrɨka, AS: χẽnryka

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz.

:: zdrobn. Henia ż.

:: fm. Henryk mos.

 przym. Henrykowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) zdrobn. Henia

Wiktionary


henrykostwo

Henryk z małżonką; Henrykowie


SJP.pl


henryków

nazwa wielu miejscowości i ich części w Polsce


SJP.pl

Miejscowości i ich części w Polsce
  • Henryków – część miasta Garwolin
  • Henryków – część miasta Łódź, w delegaturze Łódź-Widzew
  • Henryków – część miasta Ostrowiec Świętokrzyski
  • Henryków – część miasta Warszawa, w dzielnicy Białołęka
  • Henryków – część miasta Warszawa, w dzielnicy Mokotów
  • Henryków – część miasta Zduńska Wola
  • Henryków – wieś w woj. dolnośląskim, w pow. ząbkowickim, w gminie Ziębice
  • Henryków – wieś w woj. kujawsko-pomorskim, w pow. włocławskim, w gminie Lubień Kujawski
  • Henryków – wieś w woj. lubuskim, w pow. żagańskim, w gminie Szprotawa
  • Henryków – wieś w woj. łódzkim, w pow. brzezińskim, w gminie Brzeziny
  • Henryków – część wsi Janki w woj. łódzkim, w pow. pajęczańskim, w gminie Pajęczno
  • Henryków – część wsi Kraszewice w woj. łódzkim, w pow. radomszczańskim, w gminie Masłowice
  • Henryków – część wsi Gaj w woj. łódzkim, w pow. radomszczańskim, w gminie Przedbórz
  • Henryków – wieś w woj. łódzkim, w pow. tomaszowskim, w gminie Lubochnia
  • Henryków – część wsi Prusinowice w woj. łódzkim, w pow. zduńskowolskim, w gminie Szadek
  • Henryków – wieś w woj. łódzkim, w pow. zduńskowolskim, w gminie Zduńska Wola
  • Henryków – część wsi Kozłów w woj. mazowieckim, w pow. garwolińskim, w gminie Parysów
  • Henryków – wieś w woj. mazowieckim, w pow. grójeckim, w gminie Chynów
  • Henryków – wieś w woj. mazowieckim, w pow. kozienickim, w gminie Głowaczów
  • Henryków – wieś w woj. mazowieckim, w pow. sochaczewskim, w gminie Iłów
  • Henryków – część wsi Dachnów w woj. podkarpackim, w pow. lubaczowskim, w gminie Cieszanów
  • Henryków – wieś w woj. świętokrzyskim, w pow. jędrzejowskim, w gminie Małogoszcz
  • Henryków – część wsi Szewna w woj. świętokrzyskim, w pow. ostrowieckim w gminie Bodzechów
  • Henryków – część wsi Bliżyn w woj. świętokrzyskim, w pow. skarżyskim, w gminie Bliżyn
  • Henryków – wieś w woj. wielkopolskim, w pow. krotoszyńskim, w gminie Rozdrażew

Wikipedia


henrykowianin

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) mieszkaniec miejscowości Henrykowo

 (1.2) mieszkaniec miejscowości Henryków

 (1.3) mieszkaniec miejscowości Henryków Lubański

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Henrykowo n., Henryków m.

:: fż. henrykowianka ż.

 przym. henrykowski

Wiktionary


henrykowianka

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) mieszkanka miejscowości Henrykowo

 (1.2) mieszkanka miejscowości Henryków

 (1.3) mieszkanka miejscowości Henryków Lubański

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Henrykowo n., Henryków m.

:: fm. henrykowianin m.

 przym. henrykowski

Wiktionary


henrykowie

imię męskie


SJP.pl


henrykowo

rzeczownik, rodzaj nijaki, nazwa własna

 (1.1) hist. gromada (najmniejsza jednostka podziału terytorialnego PRL) w latach 1954–1972;

Wiktionary

W Polsce
  • Henrykowo – część wsi Maluszyn w woj. mazowieckim, w pow. sierpeckim, w gminie Szczutowo
  • Henrykowo – wieś w woj. mazowieckim, w pow. płońskim, w gminie Nowe Miasto
  • Henrykowo – wieś w woj. podlaskim, w pow. białostockim, w gminie Grabówka
  • Henrykowo – osada w woj. warmińsko-mazurskim, w pow. kętrzyńskim, w gminie Kętrzyn
  • Henrykowo – wieś w woj. warmińsko-mazurskim, w pow. lidzbarskim, w gminie Orneta
  • Henrykowo – osada wsi Warkały w woj. warmińsko-mazurskim, w pow. ostródzkim, w gminie Miłakowo
  • Henrykowo – wieś w woj. wielkopolskim, w pow. leszczyńskim, w gminie Święciechowa
  • Henrykowo – zniesiona osada w woj. wielkopolskim, w pow. leszczyńskim, w gminie Święciechowa
  • Henrykowo – wieś w woj. wielkopolskim, w pow. średzkim, w gminie Środa Wielkopolska

Wikipedia

Powiązane:

 rzecz. Henryk mos., henrykowianin mos., henrykowianka ż.

 przym. henrykowski

Wiktionary


henrykowski

przymiotnik relacyjny

 (1.1) dotyczący miejscowości Henrykowo

 (1.2) dotyczący miejscowości Henryków

 (1.3) dotyczący miejscowości Henryków Lubański

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Henrykowo n., Henryków m., henrykowianin m., henrykowianka ż., Henryś mos.

 przym. Henrykowy

Wiktionary


henrykowy

przymiotnik dzierżawczy - należący do Henryka lub z nim związany


SJP.pl

przymiotnik dzierżawczy

 (1.1) przest. gwara. należący do Henryka

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Przed Henrykową chałupą rosły dwa stare kasztany.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Henryk mos., Henryka ż., Henryków mrz., Henryś mos.

 przym. henrykowski

Wiktionary


henryś

zdrobnienie od: Henryk (imię męskie)


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy, nazwa własna

 (1.1) zdrobn. Henryk

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Elżbieta miała już czas ułożyć do snu swego małego Henrysia, gdy trzej jej prześladowcy podjeżdżali ku wiosce.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Henryk m., Henryków m.

:: fż. Henrysia ż.

 przym. Henrykowy, henrykowski

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) Heniek, Henio

Wiktionary


hentai

gatunek anime i mangi o tematyce pornograficznej


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) szt. japońska animacja, komiks lub gra komputerowa zawierająca treści pornograficzne;

Wiktionary

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) „Bible Black” to przykład filmu hentai.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈxɛ̃ntaj, AS: χntai ̯

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) etchi, H anime, H manga

Wiktionary


hentaigana

używany dawniej system pisma japońskiego


SJP.pl


hentriakontan

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) biochem. węglowodór prosty zawierający 31 atomów węgla;

Wiktionary

Hentriakontan – organiczny związek chemiczny, alkan o trzydziestu jeden atomach węgla w cząsteczce. Posiada
10 660 307 791 izomerów konstytucyjnych.

Wikipedia

Synonimy:

 (1.1) C31H64

Wiktionary


hep

wykrzyknik

 (1.1) onomatopeja imitująca dźwięk czkania

Wiktionary

Przykłady

składnia.

kolokacje.

synonimy.

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

frazeologia.

etymologia.

uwagi.

tłumaczenia.

źródła.

== hep (język bretoński.) ==

wymowa.

znaczenia.

przyimek

 (1.1) bez

odmiana.

przykłady.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: xɛp, AS: χep

Wiktionary

Synonimy:

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

frazeologia.

etymologia.

uwagi.

tłumaczenia.

źródła.

== hep (język bretoński.) ==

wymowa.

znaczenia.

przyimek

 (1.1) bez

odmiana.

przykłady.

składnia.

kolokacje.

synonimy.

Wiktionary


hepać

potocznie:
1. ganić, besztać kogoś;
2. potrząsać kimś lub czymś;
3. rzucać coś na ziemię;
4. o jedzeniu: odbijać się; czkać, bekać


SJP.pl

czasownik przechodni niedokonany (dk. hepnąć)

 (1.1) rzad. ciężko pracować

 (1.2) rzad. łajać

 (1.3) rzad. rzucać o ziemię

 (1.4) rzad. mieć czkawkę

 (1.5) rzad. odbijać po zjedzeniu lub wypiciu

czasownik zwrotny niedokonany hepać się (dk. brak)

 (2.1) rzad. odbijać się po jedzeniu

Wiktionary

Przykłady

 (2.1) Po wątróbce zawsze mi się hepie.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. hepanie n., hepnięcie n.

 czas. hepnąć dk.

Wiktionary


heparyna

naturalna substancja wytwarzana głównie przez wątrobę, płuca i jelita, zapobiegająca krzepnięciu krwi


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) farm. lek przeciwzakrzepowy, aktywator antytrombiny;

Wiktionary

Heparyna (łac. Heparinum) – organiczny związek chemiczny, polisacharyd zbudowany głównie z N-siarczanu i O-siarczanu glikozoaminoglikanu zbudowanego z reszt D-glukozaminy i kwasu L-iduronowego połączonych w nierozgałęziony łańcuch. Masa molowa cząsteczek heparyny mieści się w granicach 3000–30 000 g/mol. W warunkach fizjologicznych heparyna jest polianionem.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Heparyny służą do leczenia zaburzeń zakrzepowych i zatorowych.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌxɛpaˈrɨ̃na, AS: χeparna

Wiktionary


heparynowy

przymiotnik od: heparyna


SJP.pl


hepason

preparat leczniczy zawierający 70 % niezbędnych aminokwasów, działa ochronnie i pobudzająco na wątrobę, stosowany w uszkodzeniu miąższu wątroby, w marskości itp.


SJP.pl


hepatektomia

całkowite lub częściowe usunięcie wątroby


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) med. całkowite lub częściowe usunięcie wątroby

Wiktionary


hepatocyt

podstawowa, złożona komórka wątroby


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) med. anat. komórka wątrobowa;

Wiktionary

Hepatocyt, komórka wątrobowa – wieloboczna komórka, stanowiąca podstawowy element strukturalny miąższu wątroby. Hepatocyty tworzą ok. 80% masy tego narządu. Rozmiary ok. 20–30 µm.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ˌxɛpaˈtɔt͡sɨt, AS: χepatocyt

Wiktionary

Powiązane:

 przym. hepatyczny

Wiktionary


hepatolog

lekarz zajmujący się chorobami wątroby


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) med. lekarz specjalista zajmujący się profilaktyką, rozpoznawaniem i leczeniem chorób wątroby, pęcherzyka żółciowego i dróg żółciowych

rzeczownik, rodzaj żeński

 (2.1) med. lekarka specjalistka hepatologii

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Zamiast ciągle brać krople i ziółka na wątrobę, może powinieneś iść do hepatologa?

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌxɛpaˈtɔlɔk, AS: χepatolok

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. hepatologia ż.

 przym. hepatologiczny

 przysł. hepatologicznie

Wiktionary


hepatologia

dział medycyny zajmujący się leczeniem chorób wątroby


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) med. nauka o wątrobie

Wiktionary

Wikipedia

Przykłady

składnia.

kolokacje.

synonimy.

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

 (1.1) medycyna

meronimy.

pokrewne.

 rzecz. hepatolog mos.

 przym. hepatologiczny

frazeologia.

etymologia.

 etymn|pol|hepato-|-logia.etym|gr|ἧπαρ|λόγος.

uwagi.

tłumaczenia.

* angielski: (1.1) hepatology

* baskijski: (1.1) hepatologia

* hiszpański: (1.1) hepatología ż.

* niemiecki: (1.1) Hepatologie ż.

* nowogrecki: (1.1) ηπατολογία ż.

* rosyjski: (1.1) гепатология ż.

* słowacki: (1.1) hepatológia ż.

źródła.

== hepatologia (język baskijski.) ==

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik

 (1.1) med. hepatologia

odmiana.

przykłady.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. hepatolog mos.

 przym. hepatologiczny

Wiktionary

Synonimy:

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

 (1.1) medycyna

meronimy.

pokrewne.

 rzecz. hepatolog mos.

 przym. hepatologiczny

frazeologia.

etymologia.

 etymn|pol|hepato-|-logia.etym|gr|ἧπαρ|λόγος.

uwagi.

tłumaczenia.

* angielski: (1.1) hepatology

* baskijski: (1.1) hepatologia

* hiszpański: (1.1) hepatología ż.

* niemiecki: (1.1) Hepatologie ż.

* nowogrecki: (1.1) ηπατολογία ż.

* rosyjski: (1.1) гепатология ż.

* słowacki: (1.1) hepatológia ż.

źródła.

== hepatologia (język baskijski.) ==

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik

 (1.1) med. hepatologia

odmiana.

przykłady.

składnia.

kolokacje.

synonimy.

Wiktionary


hepatologiczny

przymiotnik relacyjny

 (1.1) med. związany z hepatologią, dotyczący hepatologii

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. hepatologia ż., hepatolog mos.

Wiktionary


hepatolożka

hepatolog


SJP.pl

Patrz:

hepatolog

hepatomegalia

w medycynie: powiększenie wątroby


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) med. chorobliwe powiększenie wątroby;

Wiktionary

Hepatomegalia – termin medyczny oznaczający powiększenie wątroby.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) W badaniach metabolizmu i biogenezy peroksysomów dużą rolę odegrały niektóre syntetyczne związki chemiczne, m.in. klofibrat […], który podawany przewlekle zwierzętom doświadczalnym wywołuje hepatomegalię.

Wiktionary


hepatosplenomegalia

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) med. powiększenie wątroby i śledziony

Wiktionary

Hepatosplenomegalia – termin medyczny oznaczający powiększenie wątroby i śledziony.

Wikipedia

Przykłady

składnia.

kolokacje.

synonimy.

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

frazeologia.

etymologia.

uwagi.

tłumaczenia.

* angielski: (1.1) hepatosplenomegaly

* bułgarski: (1.1) хепатоспленомегалия ż.

* czeski: (1.1) hepatosplenomegalie ż.

* francuski: (1.1) hépatosplénomégalie ż.

* hiszpański: (1.1) hepatosplenomegalia ż.

* kataloński: (1.1) hepatosplenomegàlia ż.

* włoski: (1.1) epatosplenomegalia ż.

źródła.

== hepatosplenomegalia (język hiszpański.) ==

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) med. hepatosplenomegalia

odmiana.

przykłady.

Wiktionary

Synonimy:

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

frazeologia.

etymologia.

uwagi.

tłumaczenia.

* angielski: (1.1) hepatosplenomegaly

* bułgarski: (1.1) хепатоспленомегалия ż.

* czeski: (1.1) hepatosplenomegalie ż.

* francuski: (1.1) hépatosplénomégalie ż.

* hiszpański: (1.1) hepatosplenomegalia ż.

* kataloński: (1.1) hepatosplenomegàlia ż.

* włoski: (1.1) epatosplenomegalia ż.

źródła.

== hepatosplenomegalia (język hiszpański.) ==

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) med. hepatosplenomegalia

odmiana.

przykłady.

składnia.

kolokacje.

synonimy.

Wiktionary


hepatotoksycznie

przysłówek

 (1.1) w sposób hepatotoksyczny

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. hepatotoksyczność ż.

 przym. hepatotoksyczny

Wiktionary


hepatotoksyczność

cecha czegoś, co powoduje uszkodzenie wątroby


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) cecha substancji chemicznej polegająca na zdolności zaburzania funkcji lub uszkadzania komórek wątroby albo całej wątroby

Wiktionary

Hepatotoksyczność – cecha niektórych substancji chemicznych (w tym leków) polegająca na wywoływaniu uszkodzeń wątroby. Substancje wykazujące hepatotoksyczność to hepatotoksyny.

Przykłady substancji o potwierdzonym działaniu hepatotoksycznym:

  • paracetamol
  • aflatoksyny

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Barbiturany, karbamazepina, izoniazyd i rifampicyna nasilają hepatotoksyczność paracetamolu.

Wiktionary

Powiązane:

 przym. hepatotoksyczny

 przysł. hepatotoksycznie

Wiktionary


hepatotoksyczny

powodujący uszkodzenie wątroby


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) med. zdolny do powodowania uszkodzeń wątroby

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Nosiciele HBV powinni o tym poinformować lekarza każdorazowo przed przepisaniem leków, z uwagi na zwiększoną wrażliwość wątroby na środki hepatotoksyczne.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. hepatotoksyczność ż., hepatotoksyna ż.

 przysł. hepatotoksycznie

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) środek hepatotoksyczny • działanie hepatotoksyczne

Wiktionary


hepatotoksyna

substancja działająca toksycznie na wątrobę


SJP.pl

Hepatotoksyny (od gr. hepar, wątroba + toksyny) – substancje wykazujące hepatotoksyczność, czyli działające toksycznie na wątrobę.

Dzielone są na hepatotoksyny o działaniu bezpośrednim i pośrednim. W pierwszym przypadku na hepatocyt wywierany jest bezpośredni efekt uszkadzający lub niszczący jego organelle i strukturę, co prowadzi do martwicy lub stłuszczenia hepatocytu. Hepatotoksynami bezpośrednimi są m.in. tetrachlorometan, fosfor biały oraz chloroform. Hepatotoksyny pośrednie wywołują uszkodzenie hepatocytu na skutek odwrócenia lub zahamowania jego zasadniczych przemian metabolicznych, można je podzielić na dwa typy - cytotoksyczny i cholestatyczny. Niektóre toksyny wywołują zarówno efekt bezpośredni, jak i pośredni.

Wikipedia


hepatyczny

związany z chorobami wątroby; wątrobowy


SJP.pl


hepatyt

komórka budulcowa wątroby


SJP.pl


hepburn

  • Hepburn – miasto w stanie Iowa, w hrabstwie Page w Stanach Zjednoczonych
  • Hepburn – obszar niemunicypalny w Hardin County, w Ohio, w Stanach Zjednoczonych
  • Hepburn – miejscowość w hrabstwie Northumberland (Anglia)
  • Audrey Hepburn – brytyjska aktorka i działaczka humanitarna
  • gmina Hepburn (ang. Hepburn Township) – gmina w stanie Pensylwania, w hrabstwie Lycoming w Stanach Zjednoczonych
  • Katharine Hepburn – aktorka amerykańska, laureatka czterech Oscarów
  • James Curtis Hepburn – amerykański lekarz i chrześcijański misjonarz, pamiętany jako twórca systemu latynizacji języka japońskiego, znanego jako transkrypcja Hepburna
  • transkrypcja Hepburna – transkrypcja pisma i dźwięków języka japońskiego na alfabet łaciński

Wikipedia


hepnąć

potocznie:
1. zganić, zbesztać kogoś;
2. potrząsnąć kimś lub czymś;
3. rzucić coś na ziemię;
4. o jedzeniu: odbić się; czknąć, beknąć


SJP.pl

czasownik przechodni dokonany (ndk. hepać)

 (1.1) rzad. połajać

 (1.2) rzad. rzucić o ziemię

 (1.3) rzad. czknąć

 (1.4) rzad. odbić po jedzeniu lub wypiciu

Wiktionary

Przykłady

 (1.4) Czasem mi się zdarza, że ukradkiem hepnę po wypiciu coca-coli.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. hepanie n., hepnięcie n.

 czas. hepać ndk.

Wiktionary


hepster

hipster, hipsters; rzadko:
1. osoba podkreślająca swoją oryginalność i indywidualność nietypowym ubiorem oraz zainteresowaniem sztuką alternatywną;
2. przedstawiciel subkultury miejskiej w Stanach Zjednoczonych, powiązanej z fascynacją kulturą murzyńską i jazzem


SJP.pl


heptachord

skala siedmiostopniowa, czyli złożona z 7 dźwięków w obrębie oktawy; heptatonika


SJP.pl

Heptatonika, heptachord – w muzykologii termin określający każdą skalę muzyczną zbudowaną z siedmiu stopni, np. skale durowa i molowa z systemu funkcyjnego, skale modalne.

Wikipedia


heptagon

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) geom. figura geometryczna o siedmiu kątach i siedmiu bokach

Wiktionary

Przykłady

składnia.

kolokacje.

synonimy.

 (1.1) siedmiobok, siedmiokąt

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

frazeologia.

etymologia. etym|gr|ἑπτάγωνον.etym|gr|ἑπτά. ("siedem") + etym|gr|γωνία. ("kąt")

uwagi.

tłumaczenia.

* angielski: (1.1) heptagon

* duński: (1.1) heptagon w.

* hiszpański: (1.1) heptágono m.

* interlingua: (1.1) heptagon

* niemiecki: (1.1) Heptagon n.

* nowogrecki: (1.1) επτάγωνο n., εφτάγωνο n.

źródła.

== heptagon (język angielski.) ==

wymowa.

 audioCA|En-ca-heptagon.oga.

 audio|LL-Q1860 (eng)-Wodencafe-heptagon.wav.

znaczenia.

rzeczownik policzalny

 (1.1) geom. siedmiokąt, siedmiobok

odmiana.

przykłady.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: xɛpˈtaɡɔ̃n, AS: χeptagõn

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) siedmiobok, siedmiokąt

Wiktionary


heptagonalny

mający siedem kątów; siedmiokątny


SJP.pl


heptagonowy

o kształcie heptagonu; heptagonalny, siedmioboczny, siedmiokątny


SJP.pl


heptagram

rodzaj wielokąta gwiaździstego złożonego z siedmiu linii


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) geom. figura w kształcie regularnej siedmioramiennej gwiazdy

Wiktionary

Przykłady

składnia.

kolokacje.

synonimy.

 (1.1) septagram, septegram, septogram

antonimy.

hiperonimy.

 (1.1) heptagon, siedmiokąt

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

frazeologia.

etymologia.

 (1.1) etym|gr|ἑπτά|γράμμα. (heptá + grama) → siedem + litera, znak

uwagi.

tłumaczenia.

* angielski: (1.1) heptagram

* baskijski: (1.1) heptagrama

* duński: (1.1) heptagram n.

* francuski: (1.1) heptagramme m.

* łaciński: (1.1) heptagrammum

* niemiecki: (1.1) Heptagramm n.

* nowogrecki: (1.1) επτάγραμμα n.

* portugalski: (1.1) septograma m.

* turecki: (1.1) heptagram

źródła.

== heptagram (język angielski.) ==

thumb|heptagram (1.1)

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik

 (1.1) geom. heptagram

odmiana.

 (1.1) lp. heptagram; lm. heptagrams

przykłady.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) septagram, septegram, septogram

Wiktionary


heptametr

miara wiersza, równa siedmiu stopom metrycznym


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) liter. wiersz o siedmiu stopach metrycznych

Wiktionary

Heptametr (siedmiostopowiec) – metrum, które dzieli się na siedem stóp.W literaturze polskiej występują heptametry trocheiczne (czternastozgłoskowe) SsSsSsSs//SsSsSs i jambiczne (piętnastozgłoskowe) sSsSsSsS//sSsSsSs. Heptametrem jambicznym Stanisław Ciesielczuk napisał wiersz List z tomiku Pies kosmosu:

Tu wieczór mi piękniejszy jest od poetyckiej blachy,
A nocą często cały drżę, gdy niebem się zachwycę.
I słucham ćwierkań białych gwiazd z gniazd pod błękitnym dachem
I wznoszę złote ściany chat, chat nowych pod księżycem.

Wikipedia

Synonimy:

 (1.1) wiersz siedmiostopowy

Wiktionary


heptan

siódmy węglowodór nasycony w szeregu homologicznym alkanów


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) chem. związek organiczny, alkan, bezbarwna, toksyczna ciecz;

Wiktionary

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Istnieje dziewięć izomerów heptanu.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈxɛptãn, AS: χeptãn

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. izoheptan m., neoheptan m.

Wiktionary


heptanowy

przymiotnik od: heptan


SJP.pl


heptaploid

organizm roślinny lub zwierzęcy mający w jądrach komórek somatycznych siedem zespołów chromosomów


SJP.pl


heptarchia

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) hist. grupa wczesnośredniowiecznych królestw anglosaskich na terenie Anglii

Wiktionary

Heptarchia (ang. Heptarchy, gr. siedmiowładztwo, heptá–siedem, archḗ–władza) – okres w historii Anglii od VI do IX w., w czasie którego na terenie kraju istniało siedem królestw założonych przez Anglosasów, choć liczba państw anglosaskich, ciągle walczących między sobą, ulegała zmianie na przestrzeni lat. W IX w. zostały najechane i częściowo podbite przez wojowników duńskich i norweskich, a w X w. ostatecznie zjednoczone przez Wessex.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Od połowy VIII wieku do początków IX wieku Mercja była państwem-hegemonem heptarchii.

Wiktionary


heptatonika

skala siedmiostopniowa, czyli złożona z 7 dźwięków w obrębie oktawy; heptachord


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) muz. skala złożona z siedmiu kolejnych dźwięków w obrębie oktawy

Wiktionary

Heptatonika, heptachord – w muzykologii termin określający każdą skalę muzyczną zbudowaną z siedmiu stopni, np. skale durowa i molowa z systemu funkcyjnego, skale modalne.

Wikipedia

Synonimy:

 (1.1) heptachord, skala siedmiostopniowa

Wiktionary


hepten

alken o siedmiu atomach węgla w cząsteczce


SJP.pl


heptoda

lampa siedmioelektrodowa


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) elektr. lampa elektronowa z siedmioma elektrodami, tj. katodą, anodą i pięcioma siatkami

Wiktionary

Heptoda – lampa elektronowa zawierająca siedem elektrod – pięć siatek (stąd inna nazwa: pentagrid) oraz anodę i katodę.

Wikipedia


heptoza

cukier prosty, którego cząsteczka zawiera siedem atomów węgla i tlenu


SJP.pl

Heptozy – cukry proste zawierające siedem atomów węgla w cząsteczce.

Do heptoz należą:

Wikipedia


heptyn

alkin o siedmiu atomach węgla w cząsteczce


SJP.pl

Heptyn – organiczny związek chemiczny, węglowodór nienasycony, należący do szeregu homologicznego alkinów o prostym łańcuchu.Istnieją 3 izomery heptynu różniące się położeniem wiązania potrójnego:

  • 1-heptyn (hept-1-yn): CHCCH
    2
    CH
    2
    CH
    2
    CH
    2
    CH
    3
    numer CAS: 628-71-7
  • 2-heptyn (hept-2-yn): CH
    3
    CCCH
    2
    CH
    2
    CH
    2
    CH
    3
    numer CAS: 1119-65-9
  • 3-heptyn (hept-3-yn): CH
    3
    CH
    2
    CCCH
    2
    CH
    2
    CH
    3
    numer CAS: 2586-89-2

Wikipedia


hera

1. środowiskowo o heroinie (acetylowej pochodnej morfiny, silnie i szybko uzależniającego narkotycznego leku przeciwbólowego);
2. krasopani hera - owad z rzędu motyli, chroniony w Polsce


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) mitgr. bogini małżeństw, wierności małżeńskiej, kobiet zamężnych i wdów, małżonka Zeusa;

 (1.2) astr. planetoida o numerze katalogowym 103;

Wiktionary

Hera (stgr. Ἥρα Hēra, łac. Hera, Iuno, Juno, Junona) – w mitologii greckiej trzecia córka Kronosa i Rei, żona Zeusa.

Według niektórych źródeł była trzecią małżonką władcy bogów, po Metydzie (Metis) i Temidzie. Była również królową Olimpu, boginią niebios i płodności, patronką macierzyństwa, opiekunką małżeństwa, piękna i rodziny, a także siostrą Zeusa.

Jej odpowiednikiem w mitologii rzymskiej jest Junona.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Hera uchodziła m.in. za zazdrosną i mściwą, zwłaszcza w stosunku do swych rywalek (Io, Latony, Semele).

 (1.1) Atrybutami Hery były: diadem, berło, lilia, nieśmiertelnik (suchokwiat), granat, paw, kukułka i krowa.

 (1.1) Herze stale towarzyszyły jej córki, Ejlejtyja i Hebe.

 (1.2) Hera porusza się w obszarze między orbitami Marsa i Jowisza, czyli w pasie głównym planetoid.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈxɛra, AS: χera

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. herajon mrz., Heraje nmos.

 przym. Herzyn, herajski

Wiktionary


heracki

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z Heratem, dotyczący Heratu

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Herat mrz.

Wiktionary


herajon

rzeczownik, rodzaj męski

 (1.1) rel. hist. świątynia grecka, miejsce kultu Hery;

Wiktionary

Herajon – świątynia poświęcona greckiej bogini Herze. Herajony spotykane są w basenie Morza Śródziemnego i na Bliskim Wschodzie. Do najsłynniejszych zaliczają się:

  • herajon na Samos
  • herajon w Olimpii
  • herajon w Argos
  • herajon w Paestum
  • herajon na Delos


Wikipedia

Powiązane:

 (1.1) Hera ż.

Wiktionary


herajski

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany boginią Herą, dotyczący bogini Hery

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Hera ż., Heraje nmos., herajon m.

 przym. Herzyn

Wiktionary


heraklea

nazwa około 40 starożytnych miast greckich; Herakleja


SJP.pl

Nazwę Herakleja (Ἡράκλεια), także Heraklea, łac. Heraclea nosiło w starożytności kilkadziesiąt greckich miast, m.in.:

  • Heraklea Pontyjska w Bitynii nad Morzem Czarnym
  • Herakleja Perinthos nad Morzem Marmara
  • Herakleja w Lukanii (Italia), miejsce bitwy Pyrrusa z Rzymianami (pyrrusowe zwycięstwo)
  • Herakleja Minojska na Sycylii
  • Heraclea Lyncestis w Macedonii
  • Herakleja w Trachis, Herakleja Trachińska (zob. oblężenie Heraklei Trachińskiej)
  • Herakleja Kybistra w Kapadocji
  • Herakleja Latmijska w Zatoce Latmijskiej
  • Herakleja Salbake w Karii

Wikipedia


herakleja

nazwa około 40 starożytnych miast greckich; Heraklea


SJP.pl


heraklejski

Herakles


SJP.pl

Patrz:

Herakles

herakles

mit. gr. heros grecki; Herkules (forma zlatynizowana)


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy, nazwa własna

 (1.1) imię|polski|m.;

 (1.2) mitgr. mityczny heros;

Wiktionary

Wikipedia

Przykłady

 (1.2) Lew bywa w legendach identyfikowany z lwem nemejskim, którego pokonał Herakles.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: xɛˈraklɛs, AS: χerakles

Wiktionary

Synonimy:

 (1.2) Alkides, Palajmon, mitrzym. Herkules

Wiktionary


heraklesowy

przymiotnik dzierżawczy - należący do Heraklesa lub z nim związany


SJP.pl


heraklida

potomek Heraklesa


SJP.pl


heraklijski

Herakliusz


SJP.pl

Patrz:

Herakliusz

heraklion

miasto w Grecji; Iraklion


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna

 (1.1) geogr. miasto na Krecie;

Wiktionary

Heraklion, także Iraklion (gr. Ηράκλειο, Iraklio), d. Kandia – największe miasto i stolica administracyjna Krety oraz jednostki regionalnej Heraklion. Piąte co do wielkości miasto w Grecji, liczące 140 730 mieszkańców, według spisu z 2011 roku.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Miesiąc oblegaliśmy mury Heraklionu.

 (1.1) Samolot do Heraklionu został odwołany.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) hist. Kandia

Wiktionary


heraklit

materiał budowlany


SJP.pl

Heraklit z Efezu (stgr. Ἡράκλειτος ὁ Ἐφέσιος Herakleitos ho Ephesios), (ur. ok. 540 p.n.e., zm. ok. 480 p.n.e.) – presokratyczny filozof grecki, zaliczany do jońskich filozofów przyrody, urodzony w mieście Efez, w Jonii, u wybrzeży Azji Mniejszej. Autor pism kosmologicznych, politycznych i teologicznych. Pochodził ze szlachetnego rodu. Mało wiadomo o jego dziecięcych latach i edukacji, on sam uważał siebie za samouka i mędrca. Nazywany był „Ciemnym” (stgr. ὁ Σκοτεινός ho Skoteinos) oraz „Płaczącym Filozofem” ze względu na wariabilistyczną koncepcję świata i człowieka, trudny do zrozumienia styl piśmiennictwa oraz samotne życie, które prowadził. Swoje poglądy przedstawiał za pomocą alegorii i aforyzmów, tak aby mogli je zrozumieć jedynie nieliczni wtajemniczeni.

Wikipedia


heraklitejski

heraklitowy;
1. odnoszący się do heraklityzmu, filozofii głoszącej wieczną i powszechną zmienność wszystkiego;
2. w przenośni: zmienny, płynny


SJP.pl


heraklitowy

heraklitejski;
1. odnoszący się do heraklityzmu, filozofii głoszącej wieczną i powszechną zmienność wszystkiego;
2. w przenośni: zmienny, płynny


SJP.pl


heraklityzm

doktryna filozoficzna Heraklita z Efezu głosząca wieczną i powszechną zmienność wszelkich rzeczy; wariabilizm


SJP.pl


herakliusz

imię męskie


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy, nazwa własna

 (1.1) imię|polski|m.

Wiktionary

  • Herakliusz – imię
  • Herakliusz – cesarz wschodniorzymski 610-641
  • Herakliusz – patriarcha jerozolimski 1180–1191
  • Herakliusz – tragedia Pierre’a Corneille’a
  • Herakliusz – współcesarz w Cesarstwie Bizantyńskim od 659 roku

Wikipedia

Powiązane:

 przym. heraklijski

Wiktionary


herakliuszostwo

Herakliusz z małżonką; Herakliuszowie


SJP.pl


herakliuszowie

imię męskie


SJP.pl


herakliuszowy

przymiotnik dzierżawczy - należący do Herakliusza lub z nim związany


SJP.pl


herald

imię męskie


SJP.pl

Herald – jednostka osadnicza w Stanach Zjednoczonych, w stanie Kalifornia, w hrabstwie Sacramento.

Wikipedia


herald.

skrót od: heraldyka, heraldyczny


SJP.pl

skrót

 (1.1) = herald. heraldyka, heraldyczny

Wiktionary


heraldyczka

heraldyk


SJP.pl

Patrz:

heraldyk

heraldyczny

związany z herbami i rodami szlacheckimi; herbowy


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) dotyczący heraldyki

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Przed 66 laty profesor Kamiński w całkowitej zgodzie z klasycznymi regułami sztuki heraldycznej dopasował kształt godła do zarysu tarczy.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌxɛralˈdɨt͡ʃnɨ, AS: χeraldyčny

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. heraldyka ż.

Wiktionary


heraldyk

specjalista w zakresie heraldyki


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męski

 (1.1) herald. znawca heraldyki

Wiktionary

Heraldyka – jedna z nauk pomocniczych historii, zajmuje się badaniem rozwoju i znaczenia oraz zasadami kształtowania się herbów. Wywodzi się od słowa herold – oznaczającego urzędnika dworskiego, wywołującego nazwiska rycerzy biorących udział w turniejach. W innych językach europejskich nazywana jest podobnie (ang. heraldry, fr. heraldique, niem. Heraldik).

Wikipedia

Powiązane:

 rzecz. heraldyka ż.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) daw. herbopis, herbopisarz

Wiktionary


heraldyka

nauka o herbach i rodach szlacheckich


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) herald. nauka o herbach i rodach szlacheckich;

Wiktionary

Heraldyka – jedna z nauk pomocniczych historii, zajmuje się badaniem rozwoju i znaczenia oraz zasadami kształtowania się herbów. Wywodzi się od słowa herold – oznaczającego urzędnika dworskiego, wywołującego nazwiska rycerzy biorących udział w turniejach. W innych językach europejskich nazywana jest podobnie (ang. heraldry, fr. heraldique, niem. Heraldik).

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Heraldyka jest jedną z nauk pomocniczych historii.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. heraldyk m., heraldyczność ż.

 przym. heraldyczny

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) herboznawstwo

Wiktionary


herat

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna

 (1.1) geogr. adm. miasto w zachodnim Afganistanie, w prowincji Herat;

 (1.2) geogr. adm. jednostka administracyjna w Afganistanie;

Wiktionary

Herat (pers. ‏هرات‎) – miasto w zachodnim Afganistanie, w prowincji Herat. Położony w urodzajnej dolinie rzeki Hari Rod, wypływającej z gór centralnego Afganistanu do pustyni Kara-kum w Turkmenistanie. Jest trzecim co do wielkości miastem Afganistanu, ważnym ośrodkiem handlowym (znanym z produkcji wina) i komunikacyjnym. Szacowana liczba mieszkańców w roku 2015 wyniosła około 808 tys. Mieszkańcy to głównie Tadżycy. Drugą pod względem liczebności grupą etniczną są Pasztuni.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Przeprowadziłam się do Heratu wiosną 2021.

 (1.2) Prowincja Herat dzieli się na 15 dystryktów.

Wiktionary

Powiązane:

 przym. heracki

Wiktionary


herb

1. dziedziczny znak rodu szlacheckiego,
2. godło umieszczane na flagach, monetach itp.


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) herald. dziedziczny znak szlachecki;

 (1.2) herald. godło miejskie, państwowe, regionalne, firmowe

Wiktionary

Herb – heraldyczny projekt wizualny umieszczony na tarczy, również znak rozpoznawczo-bojowy, wywodzący się z symboliki heroicznej lub znaków własnościowych. Od XII w. ustalany według ścisłych reguł heraldycznych, pełniący funkcję wyróżnika pojedynczej osoby, stanu rycerskiego (później szlacheckiego w formie rodów arystokratycznych). Herby mogły posiadać także rodziny, organizacje kościelne, mieszczańskie bądź cech rzemieślniczy, korporacje, miasta, jednostki podziału terytorialnego lub państwa. Funkcjonowały również jako unikalny emblemat organizacji, szkół czy uniwersytetów.

Wikipedia

Przykłady

 (1.2) Odcisk pieczęci z herbem nie może być umieszczany na dokumentach urzędowych w sprawach z zakresu administracji rządowej.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: xɛrp, AS: χerp

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. herbarz m.

 przym. herbowy

 skr. h.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) klejnot herbowy

 (1.2) godło

Wiktionary


herb.

skrót od: herbarz


SJP.pl


herba

z łaciny: ziele; określenie stosowany głównie na receptach


SJP.pl

Osoby o tym nazwisku:

  • Gosia Herba – polska ilustratorka
  • Krystian Herba – polski sportowiec specjalizujący się w trialu rowerowym
  • Robert Herba – polski inżynier, kierowca rajdowy, aktor i kaskader
  • Ryszard Herba – polski aktor

Inne:

  • (880) Herba – planetoida z pasa głównego asteroid

Wikipedia


herbaciano

przysłówek sposobu

 (1.1) z użyciem herbacianej barwy

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Kuchnia, pomalowana przez wujka Karola na herbaciano, prezentowała się znakomicie.

Wiktionary

Powiązane:

 przym. herbaciany

Wiktionary


herbaciany

przymiotnik

 (1.1) dotyczący herbaty, związany z herbatą, zawierający domieszkę herbaty

 (1.2) mający kolor pomarańczowożółty lub pomarańczowobrązowy, taki jak kolor naparu z suszonych liści herbaty

 (1.3) przypominający herbatę w zapachu

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Drzewko herbaciane jest zawsze zielone.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌxɛrbaˈt͡ɕãnɨ, AS: χerbaćãny

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. herbacina ż., herbata ż., herbatka ż., herbaciarnia ż., herbatnica ż., herbaciarz mos., herbaciarka ż., herbatnik mrz., herbatniczek mrz.

 przym. herbatowy, herbatnikowy

 przysł. herbaciano

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) przest. herbatni

Wiktionary


herbaciara

potocznie: miłośniczka herbaty


SJP.pl


herbaciarka

kobieta zajmująca się parzeniem herbaty w biurach


SJP.pl


herbaciarnia

lokal, gdzie serwuje się herbatę, ciasta, desery itp.


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) gastr. lokal gastronomiczny specjalizujący się w podawaniu herbaty

Wiktionary

Herbaciarnia – lokal gastronomiczny typu uzupełniającego, w którym podawana jest przede wszystkim herbata wraz z dodatkami.

Pierwsze herbaciarnie i kawiarnie pojawiły się w Europie w XVII wieku, jako miejsca spotkań i wymiany informacji. Herbaciarnia jest najczęściej lokalem z obsługą kelnerską. Główny asortyment (oprócz herbaty w dużym wyborze) stanowią wyroby cukiernicze, przekąski, napoje bezalkoholowe oraz czasem niskoprocentowe napoje alkoholowe.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Spotkamy się w herbaciarni.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌxɛrbaˈt͡ɕarʲɲa, AS: χerbaćarʹńa

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. herbacina ż., herbata ż., herbatka ż., herbaciarka ż., herbatnik m.

 przym. herbaciany

Wiktionary


herbaciarz

1. osoba zajmująca się parzeniem herbaty w biurach;
2. osoba lubiąca herbatę


SJP.pl


herbacina

marna herbata


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) posp. kiepska, marna herbata

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Zaparzył nędzną herbacinę i usiadł w fotelu.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. herbata ż., herbatka ż., herbaciarka ż., herbaciarnia ż., herbaciarz mos., herbarium n., herbatnik mrz.

 przym. herbaciany, herbaciarski, herbatnikowy

Wiktionary


herbapol

Herbapol – przedsiębiorstwa w Polsce zajmujące się przetwórstwem ziół i produkcją z nich preparatów spożywczych, leczniczych i kosmetycznych.

Powstały w latach 40. XX wieku jako przedsiębiorstwa państwowe. W latach 1947–1982 funkcjonowało Zjednoczenie Przemysłu Zielarskiego „Herbapol” z siedzibą w Warszawie przy ul. Kruczej 24/26.

Wikipedia


herbarium

1. zbiór zasuszonych i uporządkowanych roślin; zielnik, herbarz;
2. instytucja gromadząca zbiory zielnikowe


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) bot. zielnik z ułożonymi i opisanymi roślinami;

 (1.2) bot. instytucja zajmująca się gromadzeniem okazów zielnikowych

Wiktionary

Zielnik, herbarium (łac. herba „zioło”) – zbiór, drukowana lub ręcznie wykonana kolekcja opisanych rycin lub zasuszonych roślin, utrzymana zwykle w formie zeszytowej.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Zbierane do herbarium rośliny, zaraz po zbiorze rozkładane są między papierowymi kartkami chłonącymi wilgoć.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. herbacina ż., herbata ż., herbarz mrz.

Wiktionary


herbartowski

szkoła herbartowska - system dydaktyczny stworzony przez Jana Herbarta, którego najwyższym celem było kształtowanie moralnie silnych charakterów; szkoła tradycyjna


SJP.pl


herbartyzm

koncepcja pedagogiki opracowana przez J.F. Herbarta, zakładająca stałe, kolejne etapy procesu nauczania: przygotowanie i przedstawienie materiału, usystematyzowanie nowej wiedzy, nauka jej wykorzystania


SJP.pl


herbarz

1. książka zawierająca zbiór i opis herbów;
2. zielnik; herbarium


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) daw. księga opisująca i prezentująca herby;

 (1.2) daw. księga o ziołach

Wiktionary

  • Herbarz (zielnik, herbarium) – dawne określenie książki zawierającej rysunki i opisy roślin, głównie leczniczych.
  • Herbarz – dzieło zawierające rysunki i opisy herbów rodów, miast, województw.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ˈxɛrbaʃ, AS: χerbaš

Wiktionary

Powiązane:

 (1.1) rzecz. herb m.; przym. herbowy

 (1.2) rzecz. herbarium n.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.2) zielnik, herbarium

Wiktionary


herbata

1. roślina pochodząca z południowo-wschodniej Azji, z liści i pączków której sporządza się aromatyczny napar;
2. napój z suszonych liści herbaty; jedna porcja napoju;
3. napar z ziół


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) bot. wiecznie zielona roślina z rodzaju nazwa systematyczna|Camellia|ref=tak., zwłaszcza nazwa systematyczna|Camellia sinensis|ref=tak.;

 (1.2) susz z pąków lub liści herbaty (1.1) służący do przygotowania napoju

 (1.3) kulin. napój, napar z herbaty (1.2);

 (1.4) kulin. napój, napar z ziół lub owoców innych niż herbata (1.2)

 (1.5) popołudniowe spotkanie towarzyskie przy stole, często przy herbacie (1.3)

Wiktionary

Herbata – napar przyrządzany z liści i pąków grupy roślin, nazywanych tą samą nazwą, należących do rodzaju kamelia (Camellia). Rośliny te są do siebie podobne, traktowane jako odrębne gatunki lub odmiany jednego gatunku – herbaty chińskiej (Camellia sinensis). Dawniej zaliczano je do rodzaju Thea, różnią się od innych kamelii zawartością substancji swoistych i kilkoma drobnymi cechami morfologicznymi.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Gdy byłem w Chinach, widziałem plantacjaantację herbaty.

 (1.2) Trzeba nasypać trochę herbaty do czajniczka.

 (1.3) Uważam, że herbata jest najsmaczniejszym napojem pod słońcem.

 (1.4) Herbata miętowa dobrze ci zrobi na ból żołądka.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: xɛrˈbata, AS: χerbata

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. herbaciarka ż., herbaciarnia ż., herbaciarz mos., herbacina ż., herbarium n., herbatnik mrz.

:: zdrobn. herbatka ż.

 przym. herbaciany, herbaciarski, herbatnikowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.3) gw-pl|Górny Śląsk|tyj, harbata.; gw-pl|Poznań|arbata.; gwara. więzienna czaj

 (1.4) napar

 (1.5) herbatka

Wiktionary


herbatka

zdrobnienie od: herbata


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) pot. zdrobn. od: herbata

 (1.2) pot. towarzyskie spotkanie przy herbacie

Wiktionary

Napar, herbatka ziołowa (łac. infusum) – forma sporządzania leku ziołowego lub kosmetyku w postaci roztworu, do którego składniki czynne z surowca zielarskiego są ekstrahowane gorącą wodą. Napary stosuje się do użycia wewnętrznego (spożycia) lub zewnętrznego (do kompresów, przemywania powierzchni ciała).

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Po herbatce pójdziemy się przejść do parku.

 (1.1) Napiłbym się herbatki z cytrynką.

 (1.2) Honorata do dzisiaj wspomina herbatki u cioci Czesi.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. herbacina ż., herbata ż., herbaciarnia ż.

 przym. herbaciany

Wiktionary

Synonimy:

 (1.2) kawka

Wiktionary


herbatkować

potocznie: pić herbatę


SJP.pl


herbatnica

naczynie na szusz herbaciany


SJP.pl


herbatniczek

zdrobniale o herbatniku


SJP.pl


herbatnik

kruche ciastko podawane do kawy lub herbaty


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) kulin. suche, dość twarde ciastko pszenne w kształcie ząbkowanego prostokąta, podawane zwykle do herbaty lub kawy;

 (1.2) gw-pl|Poznań. czajnik

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (2.1) więz. kumpel z celi, osoba, która herbatnikuje

Wiktionary

Herbatnik – pieczony produkt konsumpcyjny, posiadający formę małych i twardych, czasami słodzonych ciasteczek na bazie mąki, tłuszczu (np. masła), cukru i środków spulchniających.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Na stole leżała otwarta paczka herbatników.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: xɛrˈbatʲɲik, AS: χerbatʹńik

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. herbacina ż., herbaciarnia ż., herbata ż., herbaciarz m., herbaciarka ż.

 czas. herbatnikować ndk.

 przym. herbatnikowy, herbaciany

Wiktionary


herbatniki

kruche ciastko podawane do kawy lub herbaty


SJP.pl

Herbatnik – pieczony produkt konsumpcyjny, posiadający formę małych i twardych, czasami słodzonych ciasteczek na bazie mąki, tłuszczu (np. masła), cukru i środków spulchniających.

Wikipedia


herbatnikować

czasownik nieprzechodni niedokonany

 (1.1) więz. dzielić się przydziałami z paczek przysyłanych od rodziny, najczęściej ze współwięźniami z celi

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. herbatnik mos.

Wiktionary


herbatnikowy

herbatnik


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) od: herbatnik

Wiktionary

Patrz:

herbatnik

Przykłady

 (1.1) Robię prosty sernik na zimno na herbatnikowym spodzie.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌxɛrbatʲɲiˈkɔvɨ, AS: χerbatʹńikovy

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. herbacina ż., herbata ż., herbatnik

 przym. herbaciany

Wiktionary


herbatoholiczka

kobieta uwielbiająca pić herbatę


SJP.pl


herbatoholik

osoba uwielbiająca pić herbatę


SJP.pl


herbatoholizm

zamiłowanie do picia herbaty


SJP.pl


herbatomat

automat do sprzedaży herbaty


SJP.pl


herbatowate

o cechach herbatowatych (rodzina roślin)


SJP.pl

Wikipedia


herbatowaty

o cechach herbatowatych (rodzina roślin)


SJP.pl


herbatowce

rząd roślin dwuliściennych; kameliowce


SJP.pl

Herbatowce, kameliowce (Theales Lindl. 1833, Guttiferales) - rząd przeważnie roślin drzewiastych należący do klasy dwuliściennych. Zalicza się do niego ponad 2000 gatunków rosnących w krajach tropikalnych i subtropikalnych.

Wikipedia


herbatowiec

przedstawiciel rzędu roślin dwuliściennych; kameliowiec


SJP.pl


herbatowy

dawniej: herbaciany


SJP.pl


herbert

1. imię męskie;
2. nazwisko


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy, nazwa własna

 (1.1) imię|polski|m.;

Wiktionary

Herbert – imię męskie pochodzenia germańskiego, Herbert. Wywodzi się od słowa oznaczającego „błyszczący”, „jaśniejący”. Patronem tego imienia jest św. Herbert, pustelnik z Cumberland wspominany 20 marca.

Oboczną formą imienia jest Herybert, niem. Heribert. Nie należy łączyć obu tych imion.

Herbert imieniny obchodzi 16 marca, jako wspomnienie św. Heryberta, arcybiskupa Kolonii, i 20 marca, jako wspomnienie św. Herberta, pustelnika z Cumberland.

Wikipedia

Przykłady

składnia.

kolokacje.

 (1.1) kolokacje imię m|święty=tak.

synonimy.

 (1.1) Herbercik m., Bercik m.

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

frazeologia.

etymologia.

 etym|germ.

uwagi.

 (1.1) zobacz też: Indeks:Polski - Imiona

tłumaczenia.

* rosyjski: (1.1) Герберт m., Херберт m.

* szwedzki: (1.1) Herbert w.

* włoski: (1.1) Erberto m.

źródła.

== Herbert (język angielski.) ==

wymowa.

 audio|LL-Q1860 (eng)-Vealhurl-Herbert.wav.

znaczenia.

rzeczownik, nazwa własna

 (1.1) imię|angielski|m. Herbert

odmiana.

przykłady.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈxɛrbɛrt, AS: χerbert

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) Herbercik m., Bercik m.

Wiktionary


herbertostwo

Herbert z małżonką; Herbertowie


SJP.pl


herbertowie

1. imię męskie;
2. nazwisko


SJP.pl


herbertowski

taki jak u Zbigniewa Herberta, charakterystyczny dla Zbigniewa Herberta


SJP.pl


herbertowy

przymiotnik dzierżawczy - należący do Herberta lub z nim związany


SJP.pl


herbianin

mieszkaniec wsi: Herby


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) mieszkaniec Herbów

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Herby nmos.

:: fż. herbianka ż.

 przym. herbski

Wiktionary


herbianka

mieszkanka wsi: Herby


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) mieszkanka Herbów

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Herby nmos.

:: fm. herbianin m.

 przym. herbski

Wiktionary


herbicyd

chemiczny środek ochrony roślin o działaniu chwastobójczym


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) biochem. ogrod. roln. pestycyd do zwalczania chwastów;

Wiktionary

Herbicydy (łac. herba - trawa, caedo - zabijać) – rodzaj pestycydów służących do selektywnego lub nieselektywnego zwalczania chwastów w uprawach. Ich stosowanie może stanowić uzupełnienie mechanicznych zabiegów pielęgnacyjnych.

Pierwszym powszechnie stosowanym herbicydem był kwas 2,4-dichlorofenoksyoctowy.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Ta babka tak dużo napsikała tego herbicydu, że sama się zatruła i trafiła na oddział toksykologiczny.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: xɛrˈbʲit͡sɨt, AS: χerbʹicyt

Wiktionary

Powiązane:

 przym. herbicydowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) środek chwastobójczy

Wiktionary


herbicydowy

mający w swoim składzie herbicydy; chwastobójczy


SJP.pl


herbie

1. dziedziczny znak rodu szlacheckiego,
2. godło umieszczane na flagach, monetach itp.


SJP.pl

Garbi (oryg. nazwa w jęz. ang. Herbie) – samochód wyścigowy Volkswagen Garbus, użyty w filmach: Kochany Chrabąszcz, Garbi znowu w trasie, Chrabąszcz jedzie do Monte Carlo, Garbie jedzie do Rio i Garbi: super bryka oraz serialu telewizyjnym The Love Bug.

Wikipedia


herbik

zdrobnienie od: herb


SJP.pl

Herb mieszczański – charakterystyczny znak rodowy ustalony według określonych reguł heraldycznych używany w średniowieczu na wzór herbu rycerskiego przez patrycjat miejski i bogatsze mieszczaństwo.

Wikipedia


herbolog

specjalista w zakresie nauki o biologii, ekologii i zwalczaniu chwastów


SJP.pl


herbologia

nauka o biologii, ekologii i zwalczaniu chwastów


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) nauk. biol. nauka przyrodnicza o chwastach i ich zwalczaniu;

Wiktionary

Herbologia - nauka o biologii, ekologii izwalczaniu chwastów. Herbologia stanowi jeden zdziałów ochrony roślin, obejmuje takie zagadnienia jak:

  • konkurencyjność chwastów w stosunku do roślin uprawnych,
  • szkodliwość chwastów,
  • kompensacja chwastów,
  • ustalanie progów szkodliwości zachwaszczenia,
  • ocena biologicznej skuteczności działania herbicydów oraz ich mieszanek w zależności od przebiegu pogody, warunków glebowych i stopnia zachwaszczenia,
  • chemiczne, fizyczne, mechaniczne, biologiczne i agrotechniczne metody zwalczania chwastów,
  • badania wrażliwości odmianowej roślin uprawnych na herbicydy,
  • uodpornianie się chwastów,
  • ekologiczne skutki stosowania herbicydów,
  • działanie następcze herbicydów,
  • pozostałości herbicydów w środowisku i roślinie,
  • opracowanie metody integrowanej zwalczania chwastów,
  • sporządzanie map fitosocjologicznych,
  • rejonizacja zachwaszczenia.

Wikipedia

Powiązane:

 rzecz. herbolog m., herbolożka ż.

 przym. herbologiczny

 przysł. herbologicznie

Wiktionary


herbopis

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) daw. herald. człowiek piszący o herbach

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) herbopisarz; współcz. heraldyk

Wiktionary


herbopisarz

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) daw. herald. zob. herbopis.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) daw. herbopis; współcz. heraldyk

Wiktionary


herboryzacja

gromadzenie roślin w celach naukowych


SJP.pl


herbowy

herb


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) dotyczący herbów, związany z herbem, herbami

 (1.2) pieczętujący się herbem, używający herbu

Wiktionary

Patrz:

herb

Powiązane:

 rzecz. herb m., herbarz mrz.

Wiktionary


herbski

przymiotnik od: Herby (wieś pod Częstochową)


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) dotyczący Herbów

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Herby nmos., herbianin m., herbianka ż.

Wiktionary


herbst

Miasta

  • Herbst – jednostka osadnicza w USA, w stanie Indiana

Osoby:

  • Edward Herbst (1844-1921) – przemysłowiec polski
  • Ilan Herbst (ur. 1968) – izraelski brydżysta
  • Irena Herbst (ur. 1946) – polska ekonomistka, wiceminister
  • Johann Andreas Herbst (ok. 1588-1666) – niemiecki kompozytor
  • Johann Friedrich Wilhelm Herbst (1743-1807) – niemiecki naturalista, entomolog
  • Karel Herbst (ur. 1943) – biskup
  • Krzysztof Herbst (ur. 1943) – polski socjolog
  • Lothar Herbst (1940-2000) – polski poeta, działacz antykomunistycznej opozycji
  • Matylda Herbst (1856-1939) – filantropka
  • Ofir Herbst (ur. 1971) – izraelski brydżysta
  • Reinfried Herbst (ur. 1978) – austriacki narciarz alpejski
  • Stanisław Herbst (1907-1973) – polski historyk
  • Stefan Herbst (ur. 1978) – niemiecki pływak
  • Witold Aleksander Herbst (1918-2017) – polski pilot wojskowy

Wikipedia


herburt

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna

 (1.1) herald. polski herb szlachecki;

Wiktionary

  • Herburt, Herbort, Arbort – imię męskie
  • Herburt – herb szlachecki
  • Herburt – wzgórze (554 m n.p.m.) na Pogórzu Przemyskim
  • Rodzina Herburtów
  • Herburt – powieść Zygmunta Krasińskiego z 1837.
  • Jan Herburt (po 1524–1577) – polski dyplomata i pisarz renesansowy
  • Jan Szczęsny Herburt (1567–1616) – pisarz, dyplomata, poseł
  • Mikołaj Herburt (zm. 1593) – kasztelan przemyski i halicki
  • Piotr Herburt (1485–1532) – starosta biecki
  • Stanisław Herburt (przed 1524–1584) – kasztelan lwowski
  • Walenty Herburt (1524–1572) – biskup przemyski, dyplomata
  • Fryderyk Herburt (+1519) – obrońca Sokala

Wikipedia


herbuś

nazwisko


SJP.pl


herbut

nazwisko


SJP.pl

  • Herbut – polskie nazwisko.

osoby o nazwisku Herbut:

  • Igor Herbut (ur. 1990) – polski piosenkarz, autor tekstów i kompozytor pochodzenia łemkowskiego, założyciel i wokalista zespołu LemON.
  • Józef Herbut (1933–2018) – polski duchowny katolicki, filozof, profesor nauk humanistycznych, kapłan diecezji opolskiej, nauczyciel akademicki Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego i Uniwersytetu Opolskiego, specjalista w zakresie logiki języka religijnego, metodologii filozofii i metodologii nauk.

Wikipedia


herby

1. dziedziczny znak rodu szlacheckiego,
2. godło umieszczane na flagach, monetach itp.


SJP.pl

Herby – wieś w Polsce położona w powiecie lublinieckim w województwie śląskim, siedziba gminy Herby. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa częstochowskiego.

Na terenie Herb znajduje się kilka średniej wielkości zakładów przemysłowych i magazynowych. Między centralną częścią miejscowości a stacją kolejową Herby Nowe zlokalizowany jest zakład recyklingu, dawniej w tym miejscu znajdowało się największe składowisko złomu w Polsce.

Wikipedia


herc

jednostka główna częstotliwości


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) fiz. jednostka miary częstotliwości; symbol. Hz;

 (1.2) gw-pl|Górny Śląsk. karc. kier, serce, czerwień

Wiktionary

Herc (Hz) (niem. Hertz) – jednostka miary częstotliwości w układzie SI (jednostka pochodna układu SI) i w wielu innych, np. CGS, MKS i MKSA. Definiuje się ją jako liczbę cykli na sekundę:

\mathrm {1\ Hz={\frac {1}{1\ s}}=1\ s^{-1}} .

Nazwa jednostki pochodzi od nazwiska niemieckiego fizyka Heinricha Hertza, zajmującego się m.in. badaniem fal elektromagnetycznych.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Znamionowa częstotliwość systemów elektroenergetycznych w Europie wynosi 50 Hz (= pięćdziesiąt herców).

 (1.2) Alojz wygrał herce z ręki.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: xɛrt͡s, AS: χerc

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) symbol. Hz

 (1.2) kier, serce, czerwień

Wiktionary


herceg-bośnia

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) geogr. polit. państwo w Europie na Półwyspie Bałkańskim ze stolicą w Sarajewie;

 (1.2) hist. polit. państwo istniejące podczas wojny w Bośni i Hercegowinie;

Wiktionary

Wymowa:

IPA: xɛrt͡sɛɡˈbɔɕɲa, AS: χerceg‿bośńa

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Herceg-Bośniak m., Herceg-Bośniaczka ż.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) Bośnia i Hercegowina, Bośnia-Hercegowina

 (1.1) Chorwacka Republika Herceg-Bośni

Wiktionary


hercegowina

kraina historyczna w Europie


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) geogr. hist. region w południowej Europie; część składowa państwa Bośnia i Hercegowina;

Wiktionary

Hercegowina (serb.-chorw. Hercegovina/Херцеговина) – region geograficzno-historyczny w Alpach Dynarskich, obejmujący południową część państwa Bośnia i Hercegowina.

W trakcie rozgrywek dyplomatycznych wielkich mocarstw na przełomie XIX i XX wieku nazwa regionu wraz z terminem Bośnia utrwaliła się jako określenie terytorium dawnego osmańskiego wilajetu bośniackiego w znanej dziś postaci – „Bośnia i Hercegowina”.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Jadąc z północy Chorwacji do Dubrownika, przejeżdżaliśmy przez Hercegowinę.

 (1.1) Największym miastem Hercegowiny jest Mostar.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌxɛrt͡sɛɡɔˈvʲĩna, AS: χercegovʹĩna

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Hercegowińczyk mos., Hercegowinka ż.

 przym. hercegowiński

Wiktionary


hercegowińczyk

mieszkaniec Hercegowiny


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) mieszkaniec Hercegowiny

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Hercegowina ż.

:: fż. Hercegowinka ż.

 przym. hercegowiński

Wiktionary


hercegowinka

mieszkanka Hercegowiny


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) mieszkanka Hercegowiny

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Hercegowina ż.

:: fm. Hercegowińczyk mos.

 przym. hercegowiński

Wiktionary


hercegowiński

związany z Hercegowiną, dotyczący Hercegowiny


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z Hercegowiną, dotyczący Hercegowiny

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Hercegowina ż., Hercegowińczyk m., Hercegowinka ż.

 przym. antyhercegowiński, prohercegowiński

Wiktionary


hercklekot

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) reg. śląskie palpitacja serca, kołatanie serca

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Ej, uważej, bo hercklekotów dostoniesz i gibis ci z ryja wydupi.

Wiktionary


hercówka

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) gw-pl|Górny Śląsk. techn. łopata

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) gw-pl|Górny Śląsk|babsko rzić.

Wiktionary


hercules

[czytaj: herkules] rodzaj karty graficznej do komputera


SJP.pl

  • Hércules CF – hiszpański klub piłkarski
  • Lockheed C-130 Hercules – amerykański samolot
  • Hughes H-4 Hercules – amerykańska łódź latająca
  • Hercules Graphics Card – standard kart graficznych
  • Hercules Computer Technology, Inc. – producent kart graficznych Hercules
  • Ray Fernandez, pseudonim Hercules – amerykański wrestler
  • Hercules – tytuł (oryginalny) filmu animowanego z 1997 roku
  • Hercules – miasto w Stanach Zjednoczonych, w stanie Kalifornia, w hrabstwie Contra Costa
  • M88A2 Hercules – najnowsza wersja produkcyjna wozu zabezpieczenia technicznego M88 Recovery Vehicle
  • „Hércules” – argentyński niszczyciel rakietowy
  • Hercules – platformowa gra akcji

Wikipedia


hercynidy

w geologii: europejskie łańcuchy górskie, powstałe w czasie fałdowań trwających od karbonu do permu; waryscydy


SJP.pl

Hercynidy (Waryscydy) – góry powstałe w czasie orogenezy hercyńskiej/waryscyjskiej (trwającej od środkowego dewonu do końca permu). Orogen waryscyjski ma charakter spolaryzowany z wyraźnymi strefami internidów i eksternidów.

W Polsce termin waryscydy odnosi się do pasa górskiego, który się skonsolidował na przełomie westfal/stefan.

Wikipedia


hercynit

minerał z grupy spineli, tlenek glinu i żelaza


SJP.pl

Hercynit (Ferrospinel) – minerał z gromady tlenków, należy do grupy spineli. Tlenek żelaza i glinu o wzorze chemicznym FeAl2O4. Należy do minerałów rzadkich.

Nazwa pochodzi od nazwy pasma górskiego Hercynidów, gdzie minerał ten został znaleziony.

Wikipedia


hercyński

orogeneza hercyńska - wielkie ruchy górotwórcze, które rozpoczęły się w dewonie, a największe nasilenie osiągnęły w karbonie; orogeneza waryscyjska


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) geol. związany z orogenezą hercyńską

 (1.2) geogr. związany z górami Harzu

Wiktionary

Synonimy:

 (1.2) harceński

Wiktionary


herda

nazwisko


SJP.pl


herder

Herder:

  • Johann Gottfried (von) Herder (1744–1803) – niemiecki filozof, pastor i pisarz
  • Andreas Herder (ur. 1964) – niemiecki aktor
  • Andrzej Herder (1937–2002) – polski aktor filmowy i teatralny
  • August von Herder (1776–1838) – niemiecki geolog i mineralog
  • Bartholomä Herder (1774–1839) – niemiecki wydawca
  • Benjamin Herder (1818–1888) – niemiecki wydawca
  • Ferdinand Gottfried von Herder (1820–1896) – niemiecko-rosyjski botanik
  • Gerhard Herder (ur. 1928) – niemiecki dyplomata, ambasador NRD
  • Gottfried von Herder (1858–1912) – niemiecki ziemianin i polityk, MdR
  • Hans Ludwig Herder (ur. 1956) – niemiecki pisarz
  • Hermann Herder (1864–1937) – niemiecki wydawca
  • Hermann Herder (1926–2011) – niemiecki wydawca
  • Theophil Herder-Dorneich (1898–1987) – niemiecki wydawca
  • Uwe Herder (1942–1998) – niemiecki polityk (SPD)
  • Wilhelm von Herder (1824–1907) – niemiecki ziemianin i polityk, MdL (Królestwo Saksonii)
  • Wolfgang von Herder (1810–1853) – niemiecki ziemianin, geolog i polityk, MdL (Królestwo Saksonii)

Wikipedia


herdzik

nazwisko


SJP.pl


hereford

rasa bydła mięsnego


SJP.pl

Hereford – miasto i civil parish w Wielkiej Brytanii, w Anglii, w hrabstwie ceremonialnym Herefordshire, położone w pobliżu granicy z Walią, nad rzeką Wye. W 2011 roku civil parish liczyła 53 516 mieszkańców.

Hereford to typowe miasteczko rolnicze (nazwę „Hereford” nosi rasa bydła mięsnego). Miasto to znajduje się około 26 km na wschód od granicy Walii i 37 km na zachód od miasta Worcester.

Wikipedia


herer

członek ludu afrykańskiego zamieszkującego południową część Afryki


SJP.pl


hererowie

lud afrykański należący do grupy ludów Bantu, zamieszkujący południową część Afryki


SJP.pl

Wikipedia


heretycki

związany z heretykiem, herezją; będący herezją (np. heretyckie poglądy, heretycki tekst)


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) rel. dotyczący heretyka, herezji

 (1.2) przen. sprzeczny z poglądami ogółu

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Ruchy heretyckie, np. katarów, negowały ważność sakramentu Eucharystii.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌxɛrɛˈtɨt͡sʲci, AS: χeretycʹḱi

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. herezja ż., heretyk m., heretyczka ż., herezjarcha mos.

 przysł. heretycko

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) bogoburczy, heterodoksyjny, nieprawowierny; przest. kacerski

 (1.2) obrazoburczy

Wiktionary


heretycko

przysłówek

 (1.1) właściwie dla herezji, w sposób heretycki

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. herezja ż., heretyk mos., heretyczka ż., herezjarcha mos., herezjologia ż.

 przym. heretycki

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) nieortodoksyjnie

Wiktionary


heretyckość

heretycki


SJP.pl

Patrz:

heretycki

heretyczka

1. wyznawczyni herezji, poglądu religijnego sprzecznego z dogmatami
2. przenośnie: kobieta o śmiałych, sprzecznych z powszechnie głoszonymi, poglądach


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) rel. teol. zwolenniczka herezji

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. herezja ż.

:: fm. heretyk m.

 przym. heretycki

 przysł. heretycko

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) odstępczyni, wichrzycielka

Wiktionary


heretyk

1. wyznawca herezji, poglądu religijnego sprzecznego z dogmatami
2. przenośnie: człowiek o śmiałych, sprzecznych z powszechnie głoszonymi, poglądach


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) rel. teol. zwolennik herezji

Wiktionary

Herezja (gr. αἵρεσις hairesis – wybierać, łac. haeresis) – doktryna religijna odrzucana przez władze kościelne lub religijne jako błędna. Pojęcie to oraz walka z herezją dotyczy głównie religii chrześcijańskich, obecne jest także w judaizmie, natomiast mniejsze znaczenie ma w buddyzmie, islamie i hinduizmie (wg innych źródeł herezja w hinduizmie w ogóle nie występuje).

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Na soborze potępiono poglądy kilku heretyków.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: xɛˈrɛtɨk, AS: χeretyk

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. herezja ż.

:: fż. heretyczka ż.

 przym. heretycki

 przysł. heretycko

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) odszczepieniec, odstępca, wichrzyciel

Wiktionary


herezja

1. pogląd religijny sprzeczny z dogmatem religii panującej;
2. grupa religijna wyznająca takie poglądy;
3. przenośnie: śmiały, sprzeczny z powszechnie głoszonym, pogląd lub postępowanie


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) rel. pogląd religijny sprzeczny z dogmatami religii panującej;

 (1.2) przen. kontrowersyjny pogląd, odstępstwo od powszechnie przyjętych poglądów

Wiktionary

Herezja (gr. αἵρεσις hairesis – wybierać, łac. haeresis) – doktryna religijna odrzucana przez władze kościelne lub religijne jako błędna. Pojęcie to oraz walka z herezją dotyczy głównie religii chrześcijańskich, obecne jest także w judaizmie, natomiast mniejsze znaczenie ma w buddyzmie, islamie i hinduizmie (wg innych źródeł herezja w hinduizmie w ogóle nie występuje).

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Giordano Bruno został oskarżony o herezję i spalony na stosie.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: xɛˈrɛzʲja, AS: χerezʹi ̯a

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. heretyk mos., heretyczka ż., herezjarcha mos., herezjologia ż.

 przym. heretycki

 przysł. heretycko

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) heterodoksja; książk. nieprawowierność; przest. kacerstwo

 (1.2) obrazoburstwo

Wiktionary


herezjarcha

przywódca, założyciel sekty heretyckiej


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) rel. założyciel lub przywódca ruchu religijnego uznanego za heretycki przez denominację, z której ruch ten się wydzielił;

Wiktionary

Herezjarcha – założyciel lub przywódca ruchu religijnego, który został uznany za heretycki przez denominację, z której ten ruch się wydzielił.

Jednymi z pierwszych oficjalnie ogłoszonych herezji przez Kościół katolicki były marcjonizm zapoczątkowany przez Marcjona w II w. n.e. czy arianizm zainicjowany przez Ariusza na początku IV w. n.e. Za herezjarchów uznawani byli działacze reformacyjni jak Marcin Luter, Jan Kalwin czy Casiodoro de Reina.

Wikipedia

Powiązane:

 rzecz. herezja ż., heretyk m., heretyczka ż.

 przym. heretycki

 przysł. heretycko

Wiktionary


herezje

1. pogląd religijny sprzeczny z dogmatem religii panującej;
2. grupa religijna wyznająca takie poglądy;
3. przenośnie: śmiały, sprzeczny z powszechnie głoszonym, pogląd lub postępowanie


SJP.pl

Herezje – album studyjny polskiego rapera Jacka „Meza” Mejera.

Wydawnictwo ukazało się 17 kwietnia 2009 roku nakładem wytwórni muzycznej My Music. Gościnnie w nagraniach wzięli udział m.in. Losza Vera, Orzech, Kloozkha, Owal/Emcedwa oraz Vito WS.

Wikipedia


herhor

egipski wódz (XI w. p.n.e.), arcykapłan Amona


SJP.pl

Herhor, Si-Amon HeriHor (egip. Syn Amona Horus go chroni, Hem-Neczer Tepi-en-Amon, Boski Ojciec Pierwszy Prorok Amona) – kapłan i polityk egipski, prawdopodobnie pochodzenia libijskiego, który zyskał sławę jako dowódca wojskowy.

Wikipedia


herkogamia

przestrzenne lub mechaniczne zabezpieczenie przed samozapyleniem, występujące w kwiatach obupłciowych


SJP.pl


herkulanum

miasto starożytne w Italii


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki, nazwa własna

 (1.1) geogr. miasto we Włoszech, położone u stóp Wezuwiusza

 (1.2) geogr. hist. starożytne miasto położone w pobliżu obecnego Herkulanum (1.1), zniszczone podczas wybuchu Wezuwiusza w 79 roku n.e.;

Wiktionary

Herkulanum albo Herkulaneum (łac. Herculaneum, gr. Heraklejon, wł. Ercolano) – miasto w Kampanii położone w sąsiedztwie Wezuwiusza i zniszczone wraz z Pompejami i Stabiami podczas jego wybuchu 24 sierpnia 79 roku.

Wikipedia

Przykłady

 (1.2) Wezuwiusz uznawany był za wulkan wygasły przed jego słynną erupcją w 79 roku n.e., która zniszczyła Herkulanum i Pompeje.

Wiktionary

Powiązane:

 przym. herkulanejski

Wiktionary


herkules

człowiek wyjątkowo silny; mocarz, siłacz, atleta


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy, nazwa własna

 (1.1) imię|polski|m.;

 (1.2) mitrzym. mityczny heros;

rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy, nazwa własna

 (2.1) astr. gwiazdozbiór na półkuli północnej;

Wiktionary

Herkules (łac. Hercules) – ubóstwiony heros mitologii rzymskiej, którego kult w późniejszym okresie zlał się całkowicie z greckim herosem Heraklesem. Rzymianie zachowali kilka własnych mitów dotyczących tej postaci.

Rzymska legenda przypisuje Herkulesowi zabicie olbrzyma Kakusa i króla Faunusa. Herkulesa miał w swoim kraju ugościć Ewander, zaś po śmierci herosa ustanowił jego kult. Początkowo Herkules był czczony w Rzymie jako opiekun własności, strażnik wejść i opiekun podróżujących oraz handlujących. Rolnicy i kupcy składali mu dziesięcinę z zysków i zbiorów. W IV wieku p.n.e. Herkules stał się bogiem zwycięstwa i nadano mu przydomki Victor (Zwycięzca) i Invictus (Niezwyciężony). Młodzi żołnierze rzymscy czcili go jako najpotężniejszego i niezwyciężonego herosa a wodzowie i triumfatorzy prosili go o pomoc w zwycięstwie i oddawali mu część łupów wojennych. Atrybutem Herkulesa, inaczej niż jego greckiego odpowiednika, była lira. Przedstawiany był z nią często w towarzystwie Apollona i muz. W dniu 12 sierpnia przypadało w Rzymie święto Herkulesa, natomiast 4 czerwca obchodzono święto Herkulesa Wielkiego Opiekuna (łac. Hercules Magnus Custos).

Wikipedia

Przykłady

składnia.

kolokacje.

 (1.1) kolokacje imię m.

synonimy.

 (1.2) mitgr. Herakles

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

 rzecz. herkules m., Herkulan m.

 przym. herkulesowy

frazeologia.

 i Herkules dupa, kiedy ludzi kupa • i Herkules nie pomoże, kiedy ludzi całe morze

etymologia.

uwagi.

 (1.1) zobacz też: Indeks:Polski - Imiona

 (2.1) zoblistę|Indeks:Polski - Astronomia|Indeks:Polski - Indeks terminów astronomicznych.

tłumaczenia.

* baskijski: (1.2) Herkules; (2.1) Herkules

* bułgarski: (1.2) Херкулес m.; (2.1) Херкулес m.

* czeski: (1.1) Herkules

* esperanto: (1.1) Herkulo, Herkuleso; (1.2) Herkulo, Herkuleso; (2.1) Herkulo

* francuski: (1.1) Hercule m.; (1.2) Hercule m.; (2.1) Hercule m.

* hiszpański: (1.2) Hércules m.; (2.1) Hércules m.

* kataloński: (2.1) Hèrcules

* rosyjski: (1.2) Геркулес m.; (2.1) Геркулес m.

* węgierski: (1.2) Hercules; (2.1) Hercules

* włoski: (1.1) Ercole m.; (1.2) Ercole m.; (2.1) Ercole m.

źródła.

== Herkules (język czeski.) ==

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik, rodzaj męski

 (1.1) astr. Herkules

odmiana.

przykłady.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: xɛrˈkulɛs, AS: χerkules

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. herkules m., Herkulan m.

 przym. herkulesowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.2) mitgr. Herakles

Wiktionary


herkulesowy

1. odnoszący się do Herkulesa
2. przenośnie: silny, potężny


SJP.pl


herkulo

dietetyczna kasza owsiana ze specjalnego przemiału, zwykle w postaci płatków


SJP.pl


herling

nazwisko


SJP.pl


herma

1. czworoboczny słup rozszerzający się ku górze zwieńczony popiersiem lub rzeźbą głowy;
2. średniowieczny relikwiarz w kształcie popiersia


SJP.pl

Herma (stgr. ἑρμῆς hermes, lm. ἑρμαῖ hermai) – architektoniczny element dekoracyjny w kształcie czworokątnego słupka zwężającego się ku dołowi, a na szczycie zakończonego popiersiem lub rzeźbą głowy o cechach fantastycznych albo portretowych.

Wikipedia


hermafrodyta

w medycynie: człowiek mający narządy płciowe obu płci; obojnak, hermafrodyta (r. żeński)


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męski (męskooosobowy, męskozwierzęcy lub męskorzeczowy), opcjonalnie żeński

 (1.1) biol. osobnik wytwarzający gamety zarówno męskie, jak i żeńskie

Wiktionary

Hermafrodyt, Hermafrodyta (gr. Ἑρμαφρόδιτος Hermaphróditos, łac. Hermaphroditus – obupłciowy) – w mitologii greckiej dwupłciowa postać, znana też jako bóstwo w sztuce i literaturze antycznej.

Wikipedia

Powiązane:

 rzecz. hermafrodytyzm mrz.

 przym. hermafrodytyczny

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) obojnak, osobnik obupłciowy

Wiktionary


hermafrodytowy

hermafrodyta; hermafrodytyczny, obupłciowy


SJP.pl


hermafrodytyczny

właściwy obojnakowi; obupłciowy, obojnacki; obojnaczy


SJP.pl


hermafrodytyzm

obojnaczość, obupłciowość, dwupłciowość, obojnactwo, diseksualizm;
1. u zwierząt: jednoczesne występowanie gruczołów rozrodczych męskich i żeńskich w organizmie lub gruczołu obojnaczego;
2. u człowieka: wrodzona wada rozwojowa polegająca na istnieniu u tej samej osoby gonad męskich i żeńskich


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) anat. posiadanie cielesnych cech obu płci

Wiktionary

Hermafrodytyzm, inaczej obojnactwo, dwupłciowość, obupłciowość, androgynia – zjawisko występowania w ciele jednego osobnika jednocześnie męskich i żeńskich gruczołów rozrodczych albo występowanie w jego ciele gruczołu obojnaczego wytwarzającego jaja i plemniki. Obojnactwo występuje często u zwierząt bezkręgowych i u roślin wyższych, rzadziej u kręgowców. U osobników hermafrodytycznych najczęściej zachodzi zapłodnienie krzyżowe, rzadziej samozapłodnienie – u roślin nazywane samopylnością.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Hermafrodytyzm u człowieka jest wrodzonym zaburzeniem różnicowania narządów płciowych.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌxɛrmafrɔˈdɨtɨsm̥, AS: χermafrodytysm̦

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. hermafrodyta m.

 przym. hermafrodytyczny

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) interseksualizm, obojnactwo, dwupłciowość, obupłciowość, biseksualizm

Wiktionary


herman

imię męskie


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy, nazwa własna

 (1.1) imię|polski|m.;

Wiktionary

Herman – imię męskie pochodzenia germańskiego. Wywodzi się od słowa oznaczającego „wojownik”. Innym jego wariantem jest Armin, natomiast nazwisko Menzel stanowi podwójne zdrobnienie imienia Hermann. W średniowiecznej Polsce odnotowywano polskie formy Jerzman i Jirzman.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Herman, nasz najmłodszy, uderzał z zachwytem w blaszany kubek, aż dzwoniło.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈxɛrmãn, AS: χermãn

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Herminia ż.

Wiktionary


hermandad

hiszpańska nazwa związków miast kastylijskich tworzonych w średniowieczu dla obrony własnych interesów lub uzyskania celów politycznych


SJP.pl

Wikipedia


hermann

obce imię męskie


SJP.pl

  • Hermann (Herman) – herb szlachecki
  • Hermann – pseudonim, pod którym publikuje komiksy Hermann Huppen.
  • Hermann – kasztelan kłodzki
  • Hermann – niemieckie imię męskie
  • Hermann – miasto w Stanach Zjednoczonych, w stanie Missouri, w hrabstwie Gasconade

Wikipedia


hermanostwo

Herman z małżonką; Hermanowie


SJP.pl


hermanowianin

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) mieszkaniec Hermanowej

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Hermanowa ż.

:: fż. hermanowianka ż.

 przym. hermanowski

Wiktionary


hermanowianka

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) mieszkanka Hermanowej

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Hermanowa ż.

:: fm. hermanowianin m.

 przym. hermanowski

Wiktionary


hermanowice

Hermanowice – wieś w Polsce położona w województwie podkarpackim, w powiecie przemyskim, w gminie Przemyśl.

Wikipedia


hermanowicki

przymiotnik relacyjny

 (1.1) dotyczący Hermanowic

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Hermanowice nmos., hermanowiczanin m., hermanowiczanka ż.

Wiktionary


hermanowicz

nazwisko


SJP.pl

  • Hermanowicz – polskie nazwisko.
Osoby noszące nazwisko Hermanowicz
  • Antoni Hermanowicz – piłkarz i trener
  • Józef Hermanowicz (ujednoznacznienie)
  • Henryk Hermanowicz – fotografik
  • Mariusz Hermanowicz – fotografik
  • Marta Hermanowicz – pisarka

Wikipedia


hermanowiczanin

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) mieszkaniec Hermanowic

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Hermanowice nmos.

:: fż. hermanowiczanka ż.

 przym. hermanowicki

Wiktionary


hermanowiczanka

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) mieszkanka Hermanowic

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Hermanowice nmos.

:: fm. hermanowiczanin m.

 przym. hermanowicki

Wiktionary


hermanowie

imię męskie


SJP.pl

  • Hermanowie herbu Biberstein – polski ród szlachecki
  • Hermanowie herbu Łodzia – polski ród szlachecki
  • Hermanowie herbu Pobóg – polski ród szlachecki
  • Hermanowie herbu Wczele – polski ród szlachecki
  • Hermanowie herbu własnego – polski ród szlachecki

Wikipedia


hermanowski

nazwisko


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) dotyczący Hermanowej

Wiktionary

Hermanowski:

  • Jan Hermanowski
  • Wincenty Hermanowski

Wikipedia

Powiązane:

 rzecz. Hermanowa ż., hermanowianin m., hermanowianka ż.

Wiktionary


hermanowy

przymiotnik dzierżawczy - należący do Hermana lub z nim związany


SJP.pl


hermaszewski

nazwisko


SJP.pl


hermelin

biały plusz w czarne cętki, używany jako imitacja futra gronostajowego


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) daw. gronostaj, futro gronostajowe

Wiktionary

Przykłady

składnia.

kolokacje.

synonimy.

antonimy.

hiperonimy.

 (1.1) futro

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

frazeologia.

etymologia.

uwagi.

współczesna.

tłumaczenia.

 (1.1) zobtłum|gronostaj.

źródła.

== hermelin (język szwedzki.) ==

thumb|hermelin (1.1)

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik, rodzaj wspólny

 (1.1) zool. gronostaj

odmiana.

 (1.1) en hermelin, hermelinen, hermeliner, hermelinerna

przykłady.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: xɛrˈmɛlʲĩn, AS: χermelʹĩn

Wiktionary


hermenegild

imię żeńskie


SJP.pl

  • Hermenegild – imię pochodzenia germańskiego
  • św. Hermenegild – książę wizygocki, syn Leowigilda

Wikipedia


hermenegilda

imię żeńskie


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) imię|polski|ż.;

Wiktionary

Hermenegilda – imię żeńskie o pochodzeniu germańskim. W starogermańskim oznaczało "pełne poświęcenie": ermen – 'całe, pełne' i gild – 'poświęcenie'.

W Polsce spopularyzował je Konstanty Ildefons Gałczyński stwarzając postać Hermenegildy Kociubińskiej, postaci w "Teatrzyku Zielona Gęś" oraz książka i serial TV pt. Czterej pancerni i pies, w których imię to występuje jako kryptonim niemieckiej operacji desantowej (Hermenegilde komm!). W odcinku 11 pt. Wojenny siew, dzięki pamięci Gustlika (który "mioł taka ciotka"), bohaterom udało się skojarzyć kryptonim akcji z dniem jej przeprowadzenia - 13 kwietnia 1945 r.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ˌxɛrmɛ̃nɛˈɟilda, AS: χermẽneǵilda

Wiktionary


hermenegildziny

przymiotnik dzierżawczy - należący do Hermenegildy lub z nią związany


SJP.pl


hermeneja

zbiór zasad malarstwa religijnego w Kościele wschodniochrześcijańskim


SJP.pl


hermeneuta

1. uczony zajmujący się hermeneutyką (dziedziną filologii);
2. badacz, zwolennik lub wyznawca hermeneutyki (dziedziny fenomenologii)


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) naukowiec zajmujący się hermeneutyką, jako dziedziną filologii

 (1.2) zwolennik, badacz lub wyznawca hermeneutyki, jako dziedziny fenomenologii

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌxɛrmɛ̃ˈnɛwta, AS: χermẽneu̯ta

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. hermeneutyka ż., Hermes m.

:: fż. hermeneutka ż.

 przym. hermeneutyczny

Wiktionary


hermeneutka

hermeneuta


SJP.pl

Patrz:

hermeneuta

hermeneutyczny

przymiotnik od: hermeneutyka (np. model hermeneutyczny, proces hermeneutyczny)


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) związany z hermeneutyką, dotyczący hermeneutyki

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Polonista mógł więc, jeśli chciał, zaglądać na wykład o filozofii hermeneutycznej, a filozof studiować sztukę grecką.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌxɛrmɛ̃nɛwˈtɨt͡ʃnɨ, AS: χermẽneu̯tyčny

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. hermeneutyka ż., hermeneuta m., hermeneutka ż.

 przysł. hermeneutycznie

Wiktionary


hermeneutyka

1. dziedzina filologii badająca źródła pisane
2. w filozofii:
a) subiektywna metoda poznania wytworów kultury
b) w fenomenologii: droga poznawcza własnej egzystencji i istoty świata
c) koncepcja filozoficzno-literaturoznawcza


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) jęz. teol. sztuka objaśniania tekstów literackich;

Wiktionary

Wikipedia

Powiązane:

 przym. hermeneutyczny

 rzecz. hermeneuta mos.

Wiktionary


hermes

w mitologii greckiej: bóg dróg i podróżnych, posłaniec bogów i przewodnik dusz do świata zmarłych


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy, nazwa własna

 (1.1) mitgr. bóg dróg, podróżnych, wędrowców, kupców, złodziei, pasterzy i wynalazców, utożsamiany z rzymskim Merkurym;

 (1.2) imię|polski|m.; imię mitologiczne;

rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy, nazwa własna

 (2.1) astr. planetoida podwójna o numerze katalogowym 69230, odkryta w 1937 r.;

 (2.2) wojsk. bezzałogowy aparat latający produkcji izraelskiej, zaprojektowany w kilku wersjach;

rzeczownik, rodzaj nijaki, nazwa własna

 (3.1) geogr. miejscowość w północnej Francji, w departamencie Oise;

 (3.2) geogr. adm. gmina w północnej Francji, w departamencie Oise

Wiktionary

Hermes (gr. Ἑρμῆς Hermḗs, łac. Mercurius) – w mitologii greckiej bóg dróg, podróżnych, kupców, pasterzy, złodziei, posłaniec bogów i psychopomp. Hermes jako bóg handlu musiał mieć opanowane techniki dobijania targu, uznano go więc za boga „przekonującej wymowy”. A ponieważ stąd już tylko krok od oszustw, Hermes został także opiekunem złodziei, co przypisywano mu raczej żartem niż naprawdę. Jeden z 12 bogów olimpijskich.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Atrybutami Hermesa były: kaduceusz, kapelusz o szerokim rondzie (petasos), skrzydlate sandały, sakiewka, owca, cyprys, migdałowiec i miód.

 (1.2) Mam na imię Hermes i jestem podróżnikiem.

 (2.1) Natomiast możliwe jest i niejednokrotnie się zdarzało, iż planetoida, mijając Ziemię, zniekształca znacznie swą orbitę okołosłoneczną, jak np. w przypadku Hermesa.

 (3.1) Mieszkałem w Hermes ubiegłego lata, przez dwa tygodnie sierpnia.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈxɛrmɛs, AS: χermes

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. herma ż., hermetyzm mrz., hermetyczność ż.

:: fż. Hermia ż.

 przym. hermesowy, hermowy, hermetyczny; przest. gwara. Hermesowy

 przysł. hermetycznie

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) Merkury

Wiktionary


hermesowy

przymiotnik dzierżawczy - należący do Hermesa lub z nim związany


SJP.pl


hermetycznie

przysłówek

 (1.1) techn. bez dostępu powietrza

 (1.2) daw. ściśle

 (1.3) przen. uniemożliwiając wpływy z zewnątrz

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Nasiona dostarczono w hermetycznie zamkniętych skrzyniach.

 (1.3) Ich środowisko, tak hermetycznie zamknięte na ludzi spoza Krakowa, już gniło we własnym sosie.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Hermes n./mzw./mos., hermetyczność ż.

 przym. hermetyczny

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) szczelnie

Wiktionary


hermetyczniej

stopień wyższy od przysłówka: hermetycznie


SJP.pl


hermetyczność

hermetyczny


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) odprzym. cecha tego, co jest hermetyczne; cecha tych, którzy są hermetyczni

Wiktionary

Hermetyczność – cecha dowolnego układu lub urządzenia, oznaczająca jego kompletną zamkniętość dla zewnętrznych czynników.

W technice obudowa hermetyczna oznacza obudowę zdolną do całkowitego powstrzymania cieczy (nawet podczas zanurzenia), jak i gazów (np. powietrza).

Wikipedia

Patrz:

hermetyczny

Powiązane:

 przym. hermetyczny

 przysł. hermetycznie

 rzecz. Hermes n./mzw./mos.

Wiktionary


hermetyczny

1. szczelnie zamknięty
2. odizolowany od świata zewnętrznego
3. dostępny tylko dla wtajemniczonych
4. dotyczący hermetyzmu (w znaczeniu gnostyckiego nurtu filozoficzno-religijnego)


SJP.pl

przymiotnik jakościowy

 (1.1) techn. bardzo dokładnie zamknięty, nieprzepuszczający powietrza

 (1.2) przen. odporny na wpływy z zewnątrz

 (1.3) zrozumiały dla małego grona ludzi

przymiotnik relacyjny

 (2.1) związany z hermetyzmem, dotyczący hermetyzmu

Wiktionary

Przykłady

 (1.3) Większość ludzi uważa, że współczesna sztuka jest hermetyczna i niezrozumiała.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Hermes n./m., hermetyczność ż., hermetyzacja ż., hermetyzm mrz., hermetyzowanie n., rozhermetyzowanie n., rozhermetyzowanie n.

 czas. hermetyzować ndk., rozhermetyzowywać ndk., rozhermetyzować dk.

 przym. niehermetyczny

 przysł. hermetycznie

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) szczelny

 (1.2) odizolowany, odosobniony, wyizolowany, zamknięty

 (1.3) ezoteryczny, niejasny, niezrozumiały, sekretny, tajemniczy

Wiktionary


hermetyk

zwolennik hermetyzmu, gnostycznego ruchu filozoficzno-religijnego


SJP.pl


hermetyzacja

uszczelnianie czegoś


SJP.pl

Pojęcie Hermetyzacja może odnosić się do:

  • Hermetyzacja w informatyce
  • Hermetyczność
  • Uszczelniania, czynienia jakiegoś urządzenia (pojemnika, kabiny np. samolotu) hermetycznym

Wikipedia


hermetyzacyjny

hermetyzacja


SJP.pl

Patrz:

hermetyzacja

hermetyzm

gnostycki nurt filozoficzno-religijny


SJP.pl

Hermetyzm – greko-egipski mistyczny zespół wierzeń pogańskich zawartych w zbiorze zwanym Corpus Hermeticum – zbiorze osiemnastu traktatów powstałych w hellenistycznej Aleksandrii w I wieku n.e. Za inicjatora tej filozofii uznaje się półmitycznego Hermesa Trismegistosa, utożsamianego z egipskim Thotem.

Wikipedia


hermetyzować

uszczelniać coś


SJP.pl


hermina

dziwaczka hermina; gatunek motyla


SJP.pl

Hermina – żeński odpowiednik imienia Herman.

Hermina imieniny obchodzi 25 sierpnia i 24 grudnia.

Alternatywne formy: Hermana

Wikipedia


herminia

imię żeńskie


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) rzad. imię|polski|ż.

Wiktionary

  • Herminia – żeńska forma imienia Herman
  • Herminia – rodzaj grzybów

Wikipedia

Powiązane:

 rzecz. Hermina ż., Herman m.

Wiktionary


hermininy

przymiotnik dzierżawczy - należący do Herminy lub z nią związany


SJP.pl


herminiusz

imię męskie


SJP.pl


herminiuszostwo

Herminiusz z małżonką; Herminiuszowie


SJP.pl


herminiuszowie

imię męskie


SJP.pl


herminiuszowy

przymiotnik dzierżawczy - należący do Herminiusza lub z nim związany


SJP.pl


hermitowski

równy swemu sprzężeniu zespolonemu, np. macierz hermitowska; samosprzężony


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) mat. równy swemu sprzężeniu zespolonemu

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Operator pędu w mechanice kwantowej jest hermitowski.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌxɛrmʲiˈtɔfsʲci, AS: χermʹitofsʹḱi

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. hermitowskość

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) samosprzężony

Wiktionary


hermlin

nazwisko


SJP.pl


hermokopida

1. osoba, która zbezcześciła kultowe posągi Hermesa;
2. proces hermokopidów - wszczęte przed ateńskim sądem w 415 r. p.n.e. śledztwo dotyczące znieważenia herm


SJP.pl


hermon

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna

 (1.1) geogr. bibl. najwyższy szczyt łańcucha górskiego Antylibanu;

 (1.2) geogr. toponim, nazwa miejscowości i gmin w Stanach Zjednoczonych

Wiktionary

Hermon (arab. ‏جبل الشيخ‎, Dżabal asz-Szajch; hebr. ‏הַר חֶרְמוֹן‎, Har Chermon) – najwyższy szczyt łańcucha górskiego Antylibanu. Wznosi się na wysokość 2814 m n.p.m..

Hermon jest nazywany siwowłosą górą, śnieżną górą i w Izraelu, oczami państwa, ze względu na rolę, jaką odgrywa w izraelskim systemie wczesnego ostrzegania.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Wyrosłam jak cedr na Libanie / i jak cyprys na górach Hermonu.

 (1.1) Na Hermonie otwarto ośrodek sportów zimowych.

Wiktionary


hermowy

przymiotnik od: herma


SJP.pl


hernandez

Hernandez – jednostka osadnicza w Stanach Zjednoczonych, w stanie Nowy Meksyk, w hrabstwie Rio Arriba.

Miejscowość jest znana jako sceneria fotografii Ansela Adamsa Moonrise, Hernandez, New Mexico z 1941.

Wikipedia


hernani

Hernani
  • Hernani – miasto w Hiszpanii w prowincji Gipuzkoa
  • Hernani – dramat Victora Hugo
  • Hernani – stacja kolejowa w miejscowości Hernani, w Hiszpanii
Hernâni
  • Hernâni – piłkarz brazylijski, ur. 1984
  • Hernani – piłkarz brazylijski, ur. 1994
  • Hernâni – piłkarz portugalski

Wikipedia


hernia

w medycynie: przepuklina; ruptura


SJP.pl


herniaria

Wikipedia


hernik

nazwisko


SJP.pl

Hernik (forma żeńska: Hernik, liczba mnoga: Hernik) – polskie nazwisko notowane od 1387 roku.

Wikipedia


herniografia

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) med. badanie obrazowe przepukliny

Wiktionary


herod

przenośnie: osoba zła, okrutna, despotyczna


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy, nazwa własna

 (1.1) hist. imię|polski|m.;

Wiktionary

Herod, właściwie 'Herodes', greckie imię męskie, oznaczające 'dzielny', 'bohater'.

Dynastia herodiańska:

  • Herod z Askalonu, znany także jako Herod I (ur. ok. 178 p.n.e.) – pradziadek Heroda Wielkiego
  • Herod Wielki, znany także jako Herod II (ok. 73 p.n.e. – 4 p.n.e.) – król Judei
  • Synowie Heroda Wielkiego:
    • Herod III, znany także jako m.in. Herod Boethos i Herod Filip I (ur. ok. 28 p.n.e. – I wieku) – pierwszy mąż Herodiady
    • Herod IV (ur. ok. 27 p.n.e.) – syn Kleopatry z Jerozolimy
    • Herod Archelaos (ok. 23 p.n.e. – po 6 n.e.) – etnarcha Judei, Samarii i Idumei
    • Herod Antypas, znany także jako Antypas II (przed 20 p.n.e. – po 39 n.e.) – tetrarcha Galilei
    • Herod Filip II, znany także jako Filip Tetrarcha (ok. 20 p.n.e. – 34 n.e.) – tetrarcha Iturei i okręgu Trachonitis
  • Wnukowie Heroda Wielkiego:
    • Herod z Chalkis, znany także jako Herod V (10/9 p.n.e. – 48 n.e.) – król Chalkis
    • Herod VI (po 20 p.n.e. – po 37) – syn Fazaela II i Salampsio
    • Herod Agryppa I (ok. 10 p.n.e. – 44 n.e.) – król Judei
  • Prawnukowie Heroda Wielkiego:
    • Herod Agryppa II (27 n.e – ok. 93 n.e.) – tetrarcha Chalkis
    • Herod VII – syn Arystobula z Chalkis i Salome III

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Jezus urodził się 3–4 lata po śmierci króla Heroda Wielkiego.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈxɛrɔt, AS: χerot

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Herodes mos., Herodiana ż., herod mos., herody lm nm., Herodiada ż.

 przym. Herodowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) Herodes

Wiktionary


herod-baba

kobieta o silnym charakterze i wrogo nastawiona


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) pot. żart. kobieta zła

 (1.2) pot. żart. kobieta despotyczna

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Za ladą stała herod-baba, łypiąc na mnie groźnymi ślepiami.

 (1.2) Teściowa trzyma nas krótko, to istna herod-baba, prawdziwa hetera.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) baba-chłop, baba-grzmot, babochłop, kobieton

 (1.2) despotka, hetera, megiera

Wiktionary


herodiada

wnuczka Heroda Wielkiego, matka Salome


SJP.pl

Wikipedia


herodion

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy, nazwa własna

 (1.1) imię męskie;

Wiktionary

Herodion (hebr.: הרודיון; arab.: Jebel Fureidis, łac. Herodium, koine: Ήρωδεīον) – forteca Heroda Wielkiego usytuowana na szczycie wzgórza niedaleko Betlejem na Pustyni Judzkiej, w środkowej części Izraela.

Znajduje się ona w odległości 11 km na południe od Jerozolimy.

Wikipedia

Powiązane:

 rzecz. Rodion m., Irodion m.

Wiktionary


herodot

grecki historyk z Halikarnasu


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy, nazwa własna

 (1.1) imię|polski|m.

Wiktionary

Herodot z Halikarnasu (starogr. Ἡρόδοτος ὁ Ἁλικαρνασσεύς, Herodotos ho Halikarnasseus) (ur. ok. 484 p.n.e. w Halikarnasie, obecnie Bodrum w Turcji, zm. ok. 426 p.n.e. w Turioj lub Atenach) – historyk grecki, zwany Ojcem historii, czasem także Ojcem geografii. Jedynym jego zachowanym dziełem jest 9-księgowa relacja z wojen perskich, opisująca także geografię i historię Hellady, Persji i Egiptu oraz okolicznych krain, zatytułowana Dzieje (Ἱστορίαι Historiai, łac. Historiae).

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Skwer nazwano na cześć sławnego Herodota z Halikarnasu.

Wiktionary


herodowy

dotyczący Heroda


SJP.pl


herody

widowisko ludowe przedstawiające narodziny Jezusa


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj niemęskoosobowy, liczba mnoga

 (1.1) etn. folk. widowisko ludowe przedstawiane w okresie świąt Bożego Narodzenia o tematyce związanej z tematyką narodzin Chrystusa;

 (1.2) etn. folk. uczestnicy bożonarodzeniowego przedstawienia ludowego

forma rzeczownika|rodzaj=męskoosobowy.

 (2.1) M. i W. lm. od: herod

Wiktionary

Herody – ludowe przedstawienia bożonarodzeniowe, podobne do jasełek, odgrywane w różnych regionach Polski przez grupy kolędnicze.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) W herodach z terenu ziemi wieluńskiej brakuje Anioła.

 (1.2) Stroje naszych herodów poszyły panie z koła gospodyń.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Herod mos., herod mos.

 przym. herodowy, Herodowy

Wiktionary


heroicznie

przysłówek sposobu

 (1.1) w sposób heroiczny, bohaterski

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Polska wyzwoleńcza Armia Krajowa, która heroicznie walczyła z hitlerowskimi okupantami, wszczęła powstanie w Warszawie.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌxɛrɔˈjit͡ʃʲɲɛ, AS: χeroi ̯ičʹńe

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. heros m., heroizm m., heroiczność ż.

 przym. heroiczny

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) bohatersko, odważnie, dzielnie

Wiktionary


heroiczniej

stopień wyższy od przysłówka: heroicznie


SJP.pl


heroiczność

heroiczny


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) cecha tego, co jest heroiczne; cecha tego, kto jest heroiczny

Wiktionary

Patrz:

heroiczny

Powiązane:

 rzecz. heros m.

 przym. heroiczny

 przysł. heroicznie

Wiktionary


heroiczny

1. odważny, śmiały, dzielny; bohaterski;
2. o poemacie, epopei: opiewający czyny bohaterów


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) książk. pełen odwagi i poświęcenia

 (1.2) opiewający czyny dawnych bohaterów

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) […] człowiek niewierzący może być heroiczny, altruistyczny, wieść życie moralne i być – w potocznym rozumieniu tego słowa – święty, i to świętszy od bardzo wielu chrześcijan.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. heros m., heroizm m., heroiczność ż.

 przysł. heroicznie

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) bohaterski, odważny, dzielny

Wiktionary


heroida

utwór poetycki w literaturze antycznej utrzymany w konwencji listu miłosnego od lub do postaci mitologicznych


SJP.pl


heroidy

utwór poetycki w literaturze antycznej utrzymany w konwencji listu miłosnego od lub do postaci mitologicznych


SJP.pl

Heroidy czyli Listy (łac. Heroides albo Epistulae) – piętnaście wierszowanych, fikcyjnych listów miłosnych autorstwa Owidiusza. Poeta użycza głosu bohaterkom opowieści i mitów starożytnych, które piszą do swoich ukochanych.

Wikipedia


heroika

utwory literackie opowiadające o czynach bohaterskich i heroicznych


SJP.pl


heroikomiczny

heroikomika


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) łączący cechy heroiczne i komiczne

Wiktionary

Patrz:

heroikomika

Przykłady

 (1.1) Renaldo puścił tutaj piękny poemat heroikomiczny dotyczący Hiszpanii przed-frankowskiej, przez przypadek zapomniawszy uwzględnić aspektów politycznych, ale co tam – nikt by tego od Renaldo nie wymagał.

 (1.1) Dużo później odkryłem, że ten homeryczny śmiech wywoływały urywki heroikomiczne.

Wiktionary


heroikomika

połączenie heroizmu i komizmu


SJP.pl


heroikomikum

poemat komiczny, w którym błahy temat jest przedstawiony w sposób podniosły


SJP.pl


heroina

1. silny narkotyk z grupy opiatów, pochodna morfiny; diacetylomorfina, diamorfina;
2. w teatrze: aktorka grająca główne role;
3. przestarzale: kobieta dzielna, ofiarna; bohaterka


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) książk. główna bohaterka sztuki, dramatu, itp.

 (1.2) teatr. aktorka grająca główną rolę

 (1.3) silna, bohaterska kobieta, kobieta-heros

 (1.4) biochem. farm. organiczny związek chemiczny, pochodna morfiny, biały krystaliczny proszek;

Wiktionary

Heroina, diacetylomorfina, diamorfina – organiczny związek chemiczny, półsyntetyczny opioid (diacetylowana pochodna morfiny). W postaci czystej heroina jest białą, sypką, bezwonną substancją o gorzkim smaku i temperaturze topnienia 173 °C. Po raz pierwszy heroina została zsyntetyzowana w 1874 r. poprzez acetylację morfiny – opiatu występującego w opium mleczka makowego i suszonej słomie makowej (makówka + ok. 15 cm łodygi), pochodzących z maku lekarskiego (Papaver somniferum). Heroina zaliczana jest do grupy depresantów podobnie jak morfina, w porównaniu do której w przypadku podania drogą dożylną wykazuje około 3–5-krotnie silniejsze lecz krótsze działanie przeciwbólowe. Jest silnym agonistą receptorów opioidowych μ, δ, κ, podobnie jak jej endogenne odpowiedniki – endorfiny. Dzięki grupom acetylowym heroina szybciej niż morfina przechodzi przez barierę krew-mózg. W mózgu jest enzymatycznie metabolizowana do aktywnych terapeutycznie metabolitów: 6-mono-acetylo-morfiny (6-MAM) i morfiny, stąd można spotkać się w stosunku do heroiny z określeniem proleku.

Wikipedia

Przykłady

 (1.4) Gdy doktor przestał przepisywać mu lek, chłopiec znalazł drugi najlepszy, lub po prostu kolejny dostępny towar: heroinę.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌxɛrɔˈjĩna, AS: χeroi ̯ĩna

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. heroinista mos., heroinistka ż.

 przym. heroinowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.4) brown sugar; pot. hera, kompot

Wiktionary


heroinista

osoba uzależniona od heroiny


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) człowiek uzależniony od heroiny

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌxɛrɔjĩˈɲista, AS: χeroi ̯ĩńista

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. heroina ż., heroinizm m.

:: fż. heroinistka ż.

 przym. heroinowy

Wiktionary


heroinistka

heroinista


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) kobieta uzależniona od heroiny

Wiktionary

Patrz:

heroinista

Przykłady

składnia.

kolokacje.

synonimy.

antonimy.

hiperonimy.

 (1.1) narkomanka

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

 rzecz. heroina ż., heroinizm m.

:: fm. heroinista m.

 przym. heroinowy

frazeologia.

etymologia.

uwagi.

tłumaczenia.

 (1.1) zobtłum rodz|heroinista.

* rosyjski: (1.1) героинистка ż.

* słowacki: (1.1) heroinistka ż.

źródła.

== heroinistka (język słowacki.) ==

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) heroinistka

odmiana.

przykłady.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌxɛrɔjĩˈɲistka, AS: χeroi ̯ĩńistka

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. heroina ż., heroinizm m.

:: fm. heroinista m.

 przym. heroinowy

Wiktionary


heroinizm

uzależnienie od heroiny; heroinomania


SJP.pl

Heroinizm – uzależnienie od zażywania diacetylomorfiny C21H23NO (heroiny, opioidu: półsyntetycznej pochodnej morfiny). Heroinizm jest jedną z najcięższych kompulsji narkotycznych. Heroinizm można podzielić na uzależnienie fizyczne i psychiczne. Uzależnienie fizyczne charakteryzują tzw. objawy abstynencyjne – nudności, bóle kostno-stawowe, bóle mięśni, biegunka. Wiąże się ono z wbudowywaniem heroiny w metabolizm organizmu osoby zażywającej nałogowo ten narkotyk.

Wikipedia


heroinomania

nałogowe zażywanie heroiny; heroinizm


SJP.pl


heroinowy

przymiotnik od: heroina


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) chem. związany z heroiną, dotyczący heroiny (narkotyku)

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. heroina ż., heroinista mos., heroinistka ż.

Wiktionary


heroistyczny

heroizm


SJP.pl

Patrz:

heroizm

heroizacja

nadawanie komuś lub czemuś bohaterstwa


SJP.pl


heroizacyjny

związany z nadaniem cech bohaterskich


SJP.pl


heroizm

bohaterstwo, odwaga, poświęcenie


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) postawa pełna odwagi, śmiałości, hartu ducha, działania dla dobra innych itd.; także ukazanie takiej postawy czynami.

Wiktionary

Heroizm – zdolność dokonywania wielkich czynów przez bohaterów lub ludzi wyróżniających się wyjątkową świadomością swojej misji historycznej, często utożsamiany z męstwem.

Pojęcie heroizmu wprowadził do refleksji historiozoficznej Giambattista Vico. W wieku XIX związało się z historiozofiami i koncepcjami politycznymi prawicy oraz indywidualizmem, (Thomas Carlyle, Friedrich Nietzsche) – występował też jednak, chociaż rzadziej, w myśli lewicowej (Stanisław Brzozowski), a nawet komunistycznej (Antonio Gramsci, „heroizm proletariacki”).

Wikipedia

Powiązane:

 przysł. heroicznie

 przym. heroiczny

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) bohaterstwo

Wiktionary


herold

1. zwiastun, głosiciel nowej idei;
2. w średniowieczu: poseł, urzędnik ogłaszający w imieniu władcy ważne wydarzenia lub zarządzenia;
3. w średniowieczu: urzędnik wywołujący uczestników ceremonii dworskich i turniejów rycerskich, sprawdzający ich pochodzenie i herby


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) hist. w średniowieczu mistrz ceremonii na dworze panującego władcy; także sędzia podczas rycerskich turniejów

 (1.2) hist. w średniowieczu poseł ogłaszający zarządzenia w imieniu władcy

 (1.3) przen. głosiciel nowej myśli

Wiktionary

Herold – średniowieczny urzędnik dworski, wywołujący nazwiska rycerzy biorących udział w turniejach, mistrz ceremonii, sędzia turniejów rycerskich, strażnik poprawności herbów.

W starożytnej Grecji urzędnikiem o podobnym charakterze lecz z większym zakresem zadań był keryks.Słowo "herold" wywodzi się od starogermańskiego słowa hariowaldus, tj. ten, który zna się, rozpoznaje opiekuńcze bóstwa rodowe, plemienne oraz zna ich rodowody.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ˈxɛrɔlt, AS: χerolt

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. heroldia ż.

 przym. heroldowski, heroldzki

Wiktionary


heroldia

w zaborze rosyjskim: urząd rozpatrujący i zatwierdzający dowody szlachectwa


SJP.pl

Wikipedia


heroldowski

herold; heroldowy


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z osobą lub pracą herolda, dotyczący herolda

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. herold mos., heroldia ż.

 przym. heroldzki

Wiktionary


heroldowy

herold; heroldowski


SJP.pl


heroldzki

przymiotnik relacyjny

 (1.1) rzad. związany z heroldem, dotyczący herolda

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. herold mos.

 przym. heroldowski

Wiktionary


heron

Heron z Aleksandrii - grecki mechanik, wynalazca i matematyk


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy, nazwa własna

 (1.1) imię|polski|m.;

Wiktionary

Heron – imię męskie pochodzenia greckiego wywodzące się od wyrazu pospolitego hērōs, co oznacza "mocny, silny, bohater", przejęte do łaciny jako Ero // Hero // Heron.

Heron imieniny obchodzi:

  • 28 czerwca, jako wspomnienie św. Herona, wspominanego wraz ze św. Plutarchem, Heraklidem, Serenem, Marcelą, Potamieną i Raidą.
  • 17 października, jako wspomnienie św. Herona, biskupa Antiochii i następcy św. Ignacego Antiocheńskiego
  • 14 grudnia, jako wspomnienie św. Herona, wspominanego razem ze świętymi. Aterem (Arseniuszem), Izydorem i Dioskurem

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ˈxɛrɔ̃n, AS: χerõn

Wiktionary


heros

1. w mitologii greckiej: potomek bogów z ich związków ze śmiertelnikami; półbóg;
2. potocznie: człowiek odważny, dokonujący niezwykłych czynów


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) mitgr. postać o nadludzkich przymiotach, zrodzona ze związku człowieka i boga

 (1.2) przen. ktoś bohaterski

Wiktionary

Heros (stgr. ἥρως „bohater”) – w mitologii greckiej postać zrodzona ze związku człowieka i boga. Herosi mieli nadzwyczajne zdolności, jak wielka siła, spryt, odwaga, inteligencja czy inne przymioty. Choć byli dziećmi bogów, nie posiedli cechy nieśmiertelności. Byli dowodem przenikania się świata bogów i ludzi.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Heros błyskawicznie pchnął w niego zaczarowanym mieczem i trafił Minotaura prosto w serce.

Wiktionary

Powiązane:

 przysł. heroicznie

 rzecz. heroiczność ż.

 przym. heroiczny

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) półbóg

 (1.2) bohater

Wiktionary


heroska

potocznie: waleczna, dzielna kobieta; bohaterka


SJP.pl


herostrat

szewc z Efezu (IV w. p.n.e.)


SJP.pl


herostrates

człowiek, który powodowany nieokiełznaną żądzą sławy, usiłuje uwiecznić swoje imię zbrodnią, barbarzyńskim uczynkiem


SJP.pl

Herostrates, właśc. Herostratos, gr. Ἡρόστρατος (IV w. p.n.e.) – szewc z Efezu ogarnięty obsesją zyskania wiecznej sławy, który w tym celu podpalił słynną miejscową świątynię Artemidy.

Wikipedia


herostratesowy

1. dotyczący Herostratesa, charakterystyczny dla Herostratesa;
2. chcący za wszelką cenę uzyskać rozgłos, dążący do sławy wszystkimi sposobami


SJP.pl


herostratowy

dotyczący Herostrata


SJP.pl


herostratyzm

postawa herostratesa


SJP.pl


herpeswiroza

choroba wywoływana przez herpeswirusy


SJP.pl


herpeswirus

typ wirusa pasożytującego na zwierzętach (kręgowcach)


SJP.pl

Herpeswirusy (łac. Herpesviridae, od gr. herpeton - pełzać) - rodzina dsDNA wirusów pasożytujących na zwierzętach (kręgowcach). Zawiera ponad 100 gatunków.

Wikipedia


herpeswirusowy

herpeswirus


SJP.pl

Patrz:

herpeswirus

herpetarium

pomieszczenie przeznaczone do hodowli i obserwacji gadów oraz płazów


SJP.pl

Herpetarium – rodzaj lub część ogrodu zoologicznego służąca do eksponowania żywych okazów gadów i płazów. Najczęściej spotyka się w nich węże, jaszczurki, legwany i inne gatunki gadów i płazów.

Najstarsze herpetarium na ziemiach polskich założył Johann Gottlieb Schultz w Toruniu w 1797 roku, tworząc pierwszy w kraju Ogród Zoobotaniczny. Obecnie herpetarium w Toruniu znacznie rozbudowano. Herpetaria znajdują się także w innych ogrodach zoologicznych w Polsce.

Wikipedia


herpeto-

temat słowotwórczy

 (1.1) pierwszy człon wyrazów złożonych wskazujący na ich związek znaczeniowy z gadami, płazami

Wiktionary


herpetolog

specjalista w zakresie herpetologii


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) zool. zoolog badający płazy i gady

rzeczownik, rodzaj żeński

 (2.1) zool. zoolożka badająca płazy i gady

Wiktionary

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Południowoafrykańskiemu herpetologowi nie udało się odkryć nowego gatunku żaby.

 (2.1) Brazylijska herpetolog otrzymała dotację na badania żmij amazońskich.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. herpetologia ż.

 przym. herpetologiczny

Wiktionary


herpetologia

dział zoologii, nauka o płazach i gadach


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) zool. dział zoologii, nauka o płazach i gadach;

Wiktionary

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Herpetologia jest jednym z działów zoologii.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌxɛrpɛtɔˈlɔɟja, AS: χerpetoloǵi ̯a

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. herpetolog m., herpetolożka ż.

 przym. herpetologiczny

Wiktionary

Synonimy:

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

 (1.1) zoologia

meronimy.

 (1.1) batrachologia, reptiliologia

pokrewne.

 rzecz. herpetolog m., herpetolożka ż.

 przym. herpetologiczny

frazeologia.

etymologia.

 (1.1) etymn|pol|herpeto-|-logia.

uwagi.

 (1.1) zobacz też: Indeks:Polski - Biologia

 (1.1) Liczba mnoga w tabeli odmiany została podana za Słownikiem gramatycznym języka polskiego. Inne słowniki (np.: Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego, Uniwersalny słownik języka polskiego) odnotowują, że rzeczownik ten nie tworzy liczby mnogiej.

tłumaczenia.

* angielski: (1.1) herpetology

* baskijski: (1.1) herpetologia

* białoruski: (1.1) герпеталогія ż.

* białoruski (taraszkiewica): (1.1) герпэталёгія ż.

* czeski: (1.1) herpetologie ż.

* duński: (1.1) herpetologi w.

* francuski: (1.1) herpétologie ż., erpétologie ż.

* hiszpański: (1.1) herpetología ż.

* interlingua: (1.1) herpetologia

* niemiecki: (1.1) Herpetologie ż.

* nowogrecki: (1.1) ερπετολογία ż.

* rosyjski: (1.1) герпетология ż.

* słowacki: (1.1) herpetológia ż.

* ukraiński: (1.1) герпетологія ż.

* włoski: (1.1) erpetologia ż.

źródła.

odmiana.

przykłady.

składnia.

kolokacje.

synonimy.

Wiktionary


herpetologiczny

związany z herpetologią, nauką o płazach i gadach


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) biol. związany z herpetologią, dotyczący herpetologii

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌxɛrpɛtɔlɔˈɟit͡ʃnɨ, AS: χerpetoloǵičny

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. herpetologia ż., herpetolog m.

Wiktionary


herpetolożka

herpetolog


SJP.pl

Patrz:

herpetolog

herrera

Herrera – gmina w Hiszpanii, w prowincji Sewilla, w Andaluzji, o powierzchni 53,48 km². W 2011 roku gmina liczyła 6526 mieszkańców. Znajduje się na skrzyżowaniu w geograficznym centrum Andaluzji, niecałą godzinę od stolic prowincji, takich jak Kordoba, Málaga i Sewilla, i nieco ponad godzinę od Granady.

Wikipedia


herschel

[czytaj: HERszel] nazwisko


SJP.pl

  • William Herschel (1738–1822) – astronom, fizyk i kompozytor, odkrywca promieniowania podczerwonego i Urana
  • John Herschel (1792–1871) – astronom, fizyk i chemik, syn Williama
  • Caroline Herschel (1750–1848) – astronom, siostra Williama
  • Kosmiczne Obserwatorium Herschela (w skrócie Herschel) – teleskop kosmiczny
  • Herschel – planetoida nazwana na cześć Williama Herschela
  • Herschel – wielki krater uderzeniowy na Mimasie
  • Herschel (wyspa na Oceanie Spokojnym) - wyspa u wybrzeży Chile
  • Herschel (wyspa na Oceanie Arktycznym) - wyspa na Morzu Beauforta

Wikipedia


herstoria

historia ze szczególnym uwzględnieniem roli kobiet, ujmowana z perspektywy feministycznej


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) socjol. hist. treści historyczne, w których nie jest pomijana rola kobiet lub takie, które są opowiadane z kobiecej perspektywy;

Wiktionary

Herstoria (ang. herstory) – historia opisywana z perspektywy feministycznej, ze szczególnym uwzględnieniem dziejowej roli kobiet. Pojęcie herstory zostało ukute w angielszczyźnie w latach 70. XX wieku w ramach feminizmu drugiej fali jako gra słów nawiązująca do zaimka osobowego rodzaju męskiego his („jego”) i angielskiego terminu story („opowieść”). Co połączone dają history („historia”). Zaimek his został zastąpiony zaimkiem osobowym rodzaju żeńskiego her („jej”). Powstaje nowe słowo: herstory, co ma brzmieć jak „jej opowieść”.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Włókniarkami w Łodzi zajmujemy się dość mocno, zarówno z pozycji naukowych, jak i feministycznych, a także tożsamościowych – to część naszej herstorii.

Wiktionary

Powiązane:

 przym. herstoryczny

Wiktionary


herstoryczny

dotyczący historii ze szczególnym uwzględnieniem roli kobiet


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z herstorią, dotyczący herstorii, czyli taki, który szczególnie uwzględnia rolę kobiet

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. herstoria ż.

Wiktionary


hersylia

imię żeńskie z mitologii rzymskiej


SJP.pl

Hersylia – imię żeńskie o niejasnej etymologii, pochodzące z mitologii rzymskiej, w której Hersilia była żoną Romulusa. W Polsce imię to nosiła m.in. Hersylia Januszewska, córka ojczyma Juliusza Słowackiego, Augusta Bécu, która poślubiła wuja Słowackiego, Teofila Januszewskiego (brata Salomei Januszewskiej, matki Słowackiego).

Zobacz też
  • (206) Hersilia

Wikipedia


hersz

imię męskie


SJP.pl


herszel

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy, nazwa własna

 (1.1) imię|polski|m.

Wiktionary


herszt

przywódca, lider bandy, szajki


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) pot. przywódca bandy, szajki złoczyńców

Wiktionary

Wymowa:

IPA: xɛrʃt, AS: χeršt

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. hersztowanie n.

 czas. hersztować ndk.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) watażka

Wiktionary


hertha

[czytaj: herta] nazwa berlińskiego klubu piłkarskiego


SJP.pl


hertz

[czytaj: herc] nazwisko pochodzenia niemieckiego


SJP.pl

  • The Hertz Corporation – amerykańskie przedsiębiorstwo zajmujące się wynajmem samochodów
  • Hertz Studio – polskie studio nagraniowe
  • Hertz Systems – polskie przedsiębiorstwo teleinformatyczne
  • Hertz – krater na Księżycu
  • (16761) Hertz – planetoida

Wikipedia


herulowie

szczep germański, pierwotnie osiadły w Skandynawii


SJP.pl

Herulowie – lud wschodniogermański wywodzący się z terenów południowej Szwecji, spokrewniony z Gotami.

Wikipedia


hery

rzeczownik, rodzaj niemęskoosobowy, liczba mnoga

 (1.1) pot. slang. długie włosy

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Prawdziwi metale noszą hery do pasa.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈxɛrɨ, AS: χery

Wiktionary

Synonimy:

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

frazeologia.

etymologia.

 (1.1) etym|ang|hair.

uwagi.

tłumaczenia.

źródła.

== hery (język malgaski.) ==

wymowa.

 audio|LL-Q7930 (mlg)-Jagwar-hery.wav.

znaczenia.

rzeczownik

 (1.1) siła

odmiana.

przykłady.

składnia.

kolokacje.

synonimy.

Wiktionary


herytiera

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) przest. bogata, posażna panna

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. herytierka ż.

Wiktionary


herzog

[czytaj: HERcok] nazwisko


SJP.pl

  • Herzog – tytuł feudalny używany w Niemczech;
  • Roman Herzog – niemiecki prawnik i polityk, były prezydent Niemiec;
  • Chaim Herzog – szósty prezydent państwa Izrael;
  • Werner Herzog (wł. Werner Stipetič) – niemiecki reżyser, scenarzysta i producent filmowy;
  • George Herzog – amerykański etnomuzykolog;
  • Andreas Herzog – piłkarz austriacki;
  • André Maurois (wł. Émile Salomon Wilhelm Herzog) – pisarz francuski;
  • Maurice Herzog – francuski alpinista, himalaista;
  • Herzog & de Meuron – szwajcarskie biuro architektoniczne;
    • Jacques Herzog – szwajcarski architekt;

    Wikipedia


hes

dźwięk h obniżony o pół tonu; b


SJP.pl

  • Hes (l.mn. Hesi, Hesowie) – mieszkaniec Hesji
  • hes – dźwięk b
  • hydroksyetylowana skrobia
  • Hypertext Editing System
  • zespół hipereozynofilowy

Zobacz też:

  • Hees
  • Hess

Wikipedia


heses

dźwięk h obniżony o dwa półtony


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) muz. dźwięk h obniżony o cały ton;

Wiktionary

Heses – dźwięk, którego częstotliwość dla heses¹ wynosi 440 Hz. Jest to obniżony za pomocą podwójnego bemola dźwięk h. Dźwięki enharmonicznie równoważne to: gisis i a.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ˈxɛsɛs, AS: χeses

Wiktionary


hesja

kraj związkowy w Niemczech


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) geogr. kraj związkowy i kraina historyczna w Republice Federalnej Niemiec ze stolicą w Wiesbaden;

Wiktionary

Hesja (niem. Hessen) – kraj związkowy w zachodniej części Niemiec. Stolicą kraju związkowego jest Wiesbaden.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ˈxɛsʲja, AS: χesʹi ̯a

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Hesyjczyk mos., Hesyjka ż.

 przym. heski

Wiktionary


hesjan

kwadratowa macierz drugich pochodnych cząstkowych funkcji; macierz Hessego


SJP.pl

Hesjan, macierz Hessego – macierz (kwadratowa) drugich pochodnych cząstkowych funkcji o wartościach rzeczywistych dwukrotnie różniczkowalnej w pewnym punkcie dziedziny. Czasem pod pojęciem hesjanu rozumie się wyznacznik macierzy Hessego, będący formą kwadratową przyrostów zmiennych. Jest on używany przy znajdowaniu ekstremów funkcji wielu zmiennych.

Nazwę hesjanu wprowadził James Joseph Sylvester dla upamiętnienia niemieckiego matematyka Ottona Hessego (1811–1874).

Wikipedia


heski

przymiotnik od: Hesja


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) od Hesja

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈxɛsʲci, AS: χesʹḱi

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Hesja ż., Hesyjczyk mos., Hesyjka ż.

Wiktionary


hesperetyna

organiczny związek chemiczny, rodzaj flawonoidu występujący w cytrusach


SJP.pl

Hesperetyna to związek zaliczany do flawanonów, będących rodzajem flawonoidów. Hesperetyna w postaci swojego glikozydu, hesperydyny, jest dominującym flawonoidem w cytrynach i pomarańczach.

Wikipedia


hesperia

1. w starożytności określenie krajów położonych na zachodzie; u Greków oznaczało zwykle Italię, u ludów latyńskich Hiszpanię;
2. w mitologii greckiej: nimfa leśna z Troady;
3. planeta Wenus widoczna nad horyzontem po zachodzie Słońca; Gwiazda Wieczorna, Hesperos


SJP.pl

Astronomia

  • Hesperia (Wenus, Gwiazda Wieczorna, Hesperos) – planeta Wenus widoczna nad horyzontem po zachodzie Słońca
  • Hesperia – planetoida o numerze katalogowym 69
  • Hesperia Planum – równina na Marsie

Wikipedia


hesperornis

kopalny, nielatający ptak z okresu kredowego


SJP.pl

Hesperornis – rodzaj kopalnych ptaków z rodziny Hesperornithidae.

Etymologia nazwy zwyczajowej: gr. ἑσπερος hesperos „zachodni”; ορνις ornis, ορνιθος ornithos „ptak”.

Ptaki te żyły w epoce późnej kredy (ok. 89–65 mln lat temu). Osiągały metr wysokości na stojąco. Ich szczątki odnaleziono na terenie Ameryki Północnej – w Kanadzie i w USA (głównie w stanie Kansas); jeden gatunek – H. rossicus – opisano z europejskiej części Rosji (Zbiornik Cymlański), jego szczątki odnaleziono też w Szwecji.

Wikipedia


hesperos

1. planeta Wenus widoczna nad horyzontem po zachodzie Słońca; Gwiazda Wieczorna, Hesperia;
2. w mitologii greckiej: bóg i uosobienie Gwiazdy Wieczornej; Hesperus


SJP.pl

Hesperos (Hesper, Hesperus, Gwiazda Wieczorna; stgr. Ἓσπερος Esperos ‘wieczorny’, łac. Vesper, Vesperus ‘wieczorny’) – w mitologii greckiej bóg i uosobienie Gwiazdy Wieczornej (planety Wenus).

Wikipedia


hesperyda

w mitologii greckiej: nimfa Zachodzącego Słońca, strażniczka jabłoni o złotych jabłkach


SJP.pl


hesperydowy

przymiotnik

 (1.1) środ. kosmet. o zapachu (najczęściej perfum): przypominający zapach jednego z owoców drzew cytrusowych

 (1.2) mitgr. mający związek z Hesperydami

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) A więc, przypomnijmy: tradycyjny szypr ma hesperydowe (cytrusowe) otwarcie (np. bergamotka), kwiatowe, balsamiczne serce (np. labdanum, słodka żywica z czystka) oraz bazę złożoną z nut ziemistych i drzewnych, takich jak paczula, wetyweria czy najważniejszy: mech dębowy.

 (1.1) Jeśli typowo poszukujesz zapachów mocnych, soczyście intensywnych, radosnych cytrusów, tak odświeżających jak wysoka szklanka lemoniady albo grejpfrut, klasyczna woda kolońska i zapachy hesperydowe są dla Ciebie stworzone.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. hesperyda ż., hesperydowość ż.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) cytrusowy

 (1.2) hesperyjski

Wiktionary


hesperydyna

jeden z naturalnych żółtych barwników roślinnych


SJP.pl

Hesperydyna – organiczny związek chemiczny będący glikozydem hesperetyny zaliczanej do flawanonów będących rodzajem flawonoidów. Dawniej nazywana witaminą P2. Występuje w dużych ilościach w owocach cytrusów. Nazwa związku pochodzi od greckich nimf ogrodów – Hesperyd.

Wikipedia


hesperyjski

1. dawniej: zachodni lub wieczorny;
2. w mitologii greckiej: ogrody hesperyjskie - ogrody bogów słynące ze złotych jabłek; raj hesperydowy


SJP.pl


hess

nazwisko


SJP.pl

Osoby:

  • Erika Hess – szwajcarska narciarka alpejska
  • Germain Henri Hess – chemik rosyjski pochodzenia szwajcarskiego - odkrywca prawa Hessa
  • Harry Hammond Hess – amerykański geolog i wojskowy
  • Jan Hess
  • Karl Hess – dziennikarz amerykański, jeden z twórców anarchosyndykalizmu
  • Mieczysław Hess – polski geograf i klimatolog
  • Mojżesz Hess – filozof niemiecko-żydowski
  • Myra Hess – brytyjska pianistka
  • Reinhard Hess – trener skoków narciarskich
  • Sandra Hess – szwajcarsko-amerykańska aktorka filmowa i telewizyjna
  • Victor Franz Hess – austriacki fizyk, laureat Nagrody Nobla w 1936
  • Walter Richard Rudolf Hess – jeden z przywódców III Rzeszy
  • Walter Rudolf Hess – szwajcarski fizjolog, chirurg i okulista, laureat nagrody Nobla w dziedzinie fizjologii i medycyny w roku 1949
  • Willy Hess – szwajcarski muzykolog i kompozytor
  • Zbigniew Hess – polski działacz partyjny

Wikipedia


hesse

Hesse – miejscowość i gmina we Francji, w regionie Grand Est, w departamencie Mozela.

Według danych na rok 1990 gminę zamieszkiwało 566 osób, a gęstość zaludnienia wynosiła 44 osoby/km² (wśród 2335 gmin Lotaryngii Hesse plasuje się na 550. miejscu pod względem liczby ludności, natomiast pod względem powierzchni na miejscu 430.).

Wikipedia


hesse-bukowska

nazwisko


SJP.pl


hessonit

minerał, odmiana grossularu występująca w skałach wapiennych i magmowych


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) miner. kamień szlachetny, odmiana grossularu o barwie żółtej, cynamonowobrunatnej;

Wiktionary

Hessonit – należący do gromady krzemianów, będący granatem, rzadka odmiana grossularu. Inaczej zwany jest kamieniem cynamonowym, dawniej kanelem. Nazwa wywodzi się z greckiego hesson, które oznacza „mniej cenny” lub „gorszy,” nawiązując do niższej wartości minerału w porównaniu z cyrkonem, do którego jest podobny.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: xɛsˈːɔ̃ɲit, AS: χe•sõńit

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) kamień cynamonowy; daw. kanel

Wiktionary


hester

koń z rasy koni szwedzkich, służący w ciężkich jazdach; pospolity na Litwie i Żmudzi


SJP.pl

Hester – jednostka osadnicza w Stanach Zjednoczonych, w stanie Luizjana, w parafii St. James.

Wikipedia


hestia

mit. gr. bogini domowego ogniska, ośrodka życia rodzinnego, czczona też jako opiekunka ogniska gminnego bądź państw


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) mitgr. bogini ogniska domowego oraz świętego i wiecznego ognia, utożsamiana z rzymską Westą, symbol domu i rodziny;

 (1.2) rzad. imię|polski|ż.

 (1.3) astr. planetoida o numerze katalogowym 46;

Wiktionary

Hestia (stgr. Ἑστία Hestía ‘ognisko domowe’, łac. Vesta) – w mitologii greckiej córka Kronosa i Rei, siostra Zeusa, Demeter i Hery oraz Posejdona i Hadesa. Ślubowała dziewictwo, jak Artemida. Opiekunka ogniska domowego, podróżnych, nowożeńców i sierot. Hestia reprezentowała moralną ideę czystości i trwałości rodzinnego życia.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Hestia uchodziła za córkę Kronosa i Rei oraz siostrę Zeusa, Hadesa, Posejdona, Hery i Demeter.

 (1.1) Hestia ustąpiła Dionizosowi swoje miejsce w gronie dwunastu największych bóstw olimpijskich.

 (1.1) Kult Hestii sprawowano we wszystkich domostwach i w świątyniach wszystkich bogów.

 (1.2) Moja babka wujeczna, która jest Polką greckiego pochodzenia, ma na imię Hestia.

 (1.3) Hestia porusza się w obszarze między orbitami Marsa i Jowisza, czyli w pasie głównym planetoid.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈxɛstʲja, AS: χestʹi ̯a

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) Westa

Wiktionary


hesyjczyk

mieszkaniec Hesji (kraju związkowego w Niemczech)


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) mieszkaniec Hesji

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Podobny charakter ma artykuł A. Miillera poświęcony Hesyjczykowi Janowi Leuderode jako kanonikowi wrocławskiemu i śląskich kapituł kolegiackich (…).

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Hesja ż.

:: fż. Hesyjka ż.

 przym. heski

Wiktionary


hesyjka

mieszkanka Hesji (kraju związkowego w Niemczech)


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) mieszkanka Hesji

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Hesja ż.

:: fm. Hesyjczyk mos.

 przym. heski

Wiktionary


het

przestarzały wyraz o ekspresywnym charakterze, oznaczający tyle, co: daleko, hen, z dala


SJP.pl

przysłówek miejsca

 (1.1) przest. daleko

Wiktionary

Belgia:

  • Het Steen

Węgry:

  • Hét – wieś

Inne:

  • het – niderlandzki przedimek
  • Het – brytyjski zespół muzyczny
  • Het – niderlandzki zespół muzyczny

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) To het, tam, gdzie za borem / Słonko idzie spać wieczorem (…)

Wiktionary

Wymowa:

IPA: xɛt, AS: χet

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) daleko, tam, hen

Wiktionary


heta

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) litera alfabetu greckiego oznaczająca spółgłoskę [h], Ͱ ͱ;

Wiktionary

Heta (ἧτα, pisana Ͱͱ) – litera alfabetu greckiego oznaczająca spółgłoskę [h], przedstawiająca ją jako pełną literę, a nie tylko jako znak diakrytyczny spiritus asper wywodzący się z tej litery, która z kolei wywodzi się z lewej połówki litery eta.

Wikipedia

Przykłady

składnia.

kolokacje.

synonimy.

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

frazeologia.

etymologia.

uwagi.

tłumaczenia.

* angielski: (1.1) heta

źródła.

== heta (język angielski.) ==

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik

 (1.1) litera grecka heta, Ͱ ͱ

odmiana.

przykłady.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈxɛta, AS: χeta

Wiktionary

Powiązane:

frazeologia.

etymologia.

uwagi.

tłumaczenia.

* angielski: (1.1) heta

źródła.

== heta (język angielski.) ==

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik

 (1.1) litera grecka heta, Ͱ ͱ

odmiana.

przykłady.

składnia.

kolokacje.

synonimy.

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

Wiktionary

Synonimy:

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

frazeologia.

etymologia.

uwagi.

tłumaczenia.

* angielski: (1.1) heta

źródła.

== heta (język angielski.) ==

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik

 (1.1) litera grecka heta, Ͱ ͱ

odmiana.

przykłady.

składnia.

kolokacje.

synonimy.

Wiktionary


hetajr

w starożytnej Macedonii: żołnierz jazdy rekrutującej się ze szlachty


SJP.pl


hetajria

w starożytnej Grecji: związek religijny, towarzyski lub polityczny; heteria


SJP.pl


hetera

1. kobieta kłótliwa, złośliwa; jędza, piekielnica, kłótnica, awanturnica;
2. w starożytnej Grecji: piękna i wykształcona kobieta lekkich obyczajów


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) hist. w starożytnej Grecji: prostytutka, często inteligentna i wykształcona;

 (1.2) złośliwa, kłótliwa kobieta, jędza

Wiktionary

Hetera (gr. hetaíra – towarzyszka) – w starożytnej Grecji odpowiednik kurtyzany. Hetera od zwykłej prostytutki różniła się niezależnością i wysoką pozycją towarzyską. Inna nazwa to córa Koryntu.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: xɛˈtɛra, AS: χetera

Wiktionary


heteria

1. w starożytnej Grecji: związek religijny, towarzyski lub polityczny; hetajria;
2. w nowożytnej Grecji: związek handlowy, towarzystwo naukowe lub tajna organizacja polityczna


SJP.pl

Heteria (gr. Εταιρεία, czyli "grupa przyjaciół") – nieformalne stowarzyszenia arystokratyczne w starożytnej Grecji, a w Grecji nowożytnej stowarzyszenia naukowe, gospodarcze lub polityczne. Najbardziej znanym z nich była tajna organizacja narodowowyzwoleńcza Filiki Eteria działająca na początku XIX w.

Wikipedia


hetero

potocznie o osobie orientacji heteroseksualnej


SJP.pl


heteroatom

Heteroatom (z greki heteros - różny, + atomos) - to w nomenklaturze chemii organicznej określenie dowolnego atomu, znajdującego się w cząsteczce związku organicznego, którym nie jest węgiel lub wodór. Zwykle określenie to odnosi się do azotu, tlenu, siarki lub fosforu.

Wikipedia


heteroauksyna

hormon roślinny regulujący wiele procesów rozwojowych u roślin


SJP.pl


heterobatmia

różny poziom rozwoju ewolucyjnego części organizmu lub narządu


SJP.pl


heterobazydium

typ podstawki u grzybów podstawczaków; fragmobazydium, protobazydium


SJP.pl


heterochromatyna

chromatyna pozbawiona genów, albo mająca nieaktywne geny, tworząca silnie zwartą spiralę


SJP.pl

Heterochromatyna jest częścią chromatyny w jądrze interfazowym, w której nić DNA jest szczególnie mocno upakowana. Jej cechą charakterystyczną jest ograniczenie udziału w procesie transkrypcji, co ma wpływ na ekspresję genów. Jej zwarta struktura decyduje o tym, że jest nieaktywna genetycznie.

Wikipedia


heterochromia

odmienny kolor tęczówek oczu u jednej osoby lub różnobarwność jednej tęczówki


SJP.pl

Różnobarwność tęczówki (łac. heterochromia iridis) i różnobarwność tęczówek (łac. heterochromia iridum) – zaburzenia rozwoju, polegające na różnicach w rozmieszczeniu barwnika w obrębie różnych obszarów tęczówki jednego oka bądź różnym zabarwieniu tęczówki jednego i drugiego oka.

Ta drobna wada wrodzona występuje zarówno u ludzi, jak i u zwierząt, jako izolowana cecha dysmorficzna albo składowa zespołów wad wrodzonych.

Wikipedia


heterochromosom

chromosom, który odpowiada za wykształcanie się płci; heterosom, alosom, allosom


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) biochem. chromosom determinujący płeć

Wiktionary

Chromosomy płci, heterochromosomy, allosomy – chromosomy determinujące płeć u rozdzielnopłciowych organizmów eukariotycznych. Płeć osobnika determinuje ich obecność lub ich liczba w stosunku do liczby autosomów.

U człowieka występują 22 pary chromosomów autosomalnych i jedna para chromosomów płci, która odpowiada za determinację płci. Łącznie kariotyp człowieka tworzą 23 pary chromosomów. Osobnik posiadający chromosomy XX jest płci żeńskiej, natomiast osobnik z jednym chromosomem X i jednym chromosomem Y – będzie płci męskiej.X jest większy od Y i zawiera więcej genów. Y zawiera gen SRY determinujący płeć męską. Płeć determinowana jest zatem przez chromosom otrzymany od ojca. W tej sytuacji samce są płcią heterogametyczną, bo mogą wytwarzać dwa rodzaje gamet, a samice płcią homogametyczną. Gen SRY powoduje tworzenie się jąder, a one testosteronu, który z kolei warunkuje drugorzędowe cechy płciowe: prącie, nasieniowody i inne.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Spotkano kilka typów zaburzeń związanych z ilością heterochromosomów u człowieka.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌxɛtɛrɔxrɔ̃ˈmɔsɔ̃m, AS: χeteroχrõmosõm

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) allosom

Wiktionary


heterochronia

ewolucyjne przesunięcie momentu i tempa powstawania jakiegoś narządu czy organu w trakcie ontogenezy organizmu, w stosunku do jego przodków ewolucyjnych


SJP.pl

Heterochronia – zaburzenie ontogenezy polegające na akceleracji (przyspieszeniu) lub retardacji (opóźnieniu) rozwoju konkretnego narządu w stosunku do rozwoju reszty organizmu.

Wikipedia


heterocykliczny

przymiotnik

 (1.1) chem. o związkach cyklicznych: taki, w którym co najmniej jeden pierścień zawiera atomy dwóch lub więcej różnych pierwiastków;

 (1.2) chem. o pierścieniu atomów: zawierający atomy więcej niż jednego pierwiastka

Wiktionary

Przykłady

 (1.2) Nikotyna zbudowana jest z dwóch pierścieni heterocyklicznych.

Wiktionary


heterocysta

wyspecjalizowana komórka pozwalająca kolonijnym sinicom wiązać wolny azot


SJP.pl

Heterocyty, heterocysty (synonim przestarzały) – przekształcone komórki (pojedyncze, rzadziej tworzące szereg kilku komórek) występujące u sinic z rzędów Nostocales i Stignematales (głównie u form nitkowatych). Komórki te odpowiadają za proces asymilacji azotu z atmosfery (diazotrofię).

Wikipedia


heterodoksalność

w religii: wyznawanie poglądów, dogmatów odmiennych od obowiązujących w danej religii, lecz nieuznanych przez nią za herezję; nieprawowierność, heterodoksja


SJP.pl


heterodoksja

w religii: wyznawanie poglądów, dogmatów odmiennych od obowiązujących w danej religii, lecz nieuznanych przez nią za herezję; nieprawowierność, heterodoksalność


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) rel. filoz. uznawanie odmiennych poglądów, niezgodnych z obowiązującą doktryną wiary; szerzej: niezgodnych z obowiązującymi zasadami, kanonem;

Wiktionary

Heterodoksja – (gr. ἕτερος i δόξα), nieprawowierność; uznawanie odmiennych poglądów, dogmatów, niezgodnych z obowiązującą w danej religii doktryną wiary.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) W późnym średniowieczu Pikardia stała się terenem działalności licznych ruchów heterodoksji religijnej, waldensów, begardów, a także braci i sióstr herezji wolnego ducha.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. heterodoksalność ż., heterodoksyjność ż.

 przym. heterodoksyjny

 przysł. heterodoksyjnie

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) nieprawowierność, heterodoksalność

Wiktionary


heterodoksyjny

w religii: taki, który dotyczy heterodoksji - wyznawania poglądów, dogmatów odmiennych od obowiązujących w danej religii, lecz nieuznanych przez nią za herezję; innowierczy


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) właściwy heterodoksji, wyznający poglądy odmienne od tych głoszonych przez Kościół doktryny wiary

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. heterodoksja ż.

Wiktionary


heterodon

wąż z rodziny połozowatych, występuje w Ameryce Północnej


SJP.pl

Heterodon – rodzaj węży z podrodziny ślimaczarzy (Dipsadinae) w rodzinie połozowatych (Colubridae).

Wikipedia


heterodontozaur

rodzaj dinozaura ptasiomiednicznego z okresu wczesnej jury


SJP.pl

Heterodontozaur (Heterodontosaurus) – rodzaj dinozaura ptasiomiednicznego z rodziny heterodontozaurów (Heterodontosauridae). Żył we wczesnej jurze na terenach współczesnej południowej Afryki.

Wikipedia


heterodontozaury

rodzina wczesnych dinozaurów ptasiomiednicznych


SJP.pl

Heterodontozaury (Heterodontosauridae) – rodzina wczesnych dinozaurów ptasiomiednicznych będących prawdopodobnie bazalnymi przedstawicielami grupy. Ich skamieniałości należą do rzadkości, choć zwierzęta te zamieszkiwały całą planetę na początku okresu jurajskiego, a kilku przedstawicieli przetrwało do wczesnej kredy.

Wikipedia


heterodontyczny

taki, który ma zęby o różnych kształtach; różnozębny


SJP.pl


heterodontyzm

zróżnicowanie budowy zębów, np. u człowieka: siekacze, kły, przedtrzonowce i trzonowce; odwrotnością tej cechy jest homodontyzm


SJP.pl

Heterodontyzm, uzębienie heterodontyczne, uzębienie heterodontowe – rodzaj uzębienia charakteryzujący się zróżnicowaniem kształtów i wielkości zębów w zależności od ich przeznaczenia. Spotykany u gadów i u ssaków.

W przypadku typowego uzębienia heterodontycznego u ssaków wyróżnia się cztery podstawowe typy funkcjonalne zębów:

  • zęby sieczne, czyli siekacze – są najbardziej wysunięte do przodu
  • kły służące do chwytania pokarmu i rozrywania go na mniejsze kawałki
  • zęby boczne, zwane również policzkowymi wykorzystywane do miażdżenia i rozcierania pokarmu do których zaliczane są:
    • przedtrzonowce
    • trzonowce

Wikipedia


heterodyna

generator drgań elektrycznych o małej mocy i dużej częstotliwości


SJP.pl

Heterodyna, generator lokalny (gr. hetero- 'różny' i dyna 'moc') – stabilny i zazwyczaj o regulowanej częstotliwości generator drgań elektrycznych stosowany do modulacji (demodulacji) lub zmiany częstotliwości drgań w procesach tzw. heterodynowania (dudnienia/mieszania) elektrycznych przebiegów sinusoidalnych o nieznacznie różnych częstotliwościach.

Wikipedia


heterodynować

w fizyce: uzyskiwać drgania o częstotliwościach słyszalnych w wyniku przemiany częstotliwości


SJP.pl


heteroepitaksja

proces epitaksjalny polegający na wytwarzaniu na monokrystalicznym podłożu jednego półprzewodnika cienkiej warstwy innego materiału półprzewodnikowego


SJP.pl


heterofilia

występowanie liści o różnych kształtach na tej samej roślinie; różnolistność


SJP.pl

Heterofilia, różnolistność, różnopostaciowość liści – zjawisko zróżnicowania kształtu dojrzałych liści wyrastających na tej samej roślinie lub roślinach tego samego gatunku. W wąskim ujęciu obejmuje różnolistność warunkowaną czynnikami środowiska, w szerszym obejmuje także wszelkie dziedziczne modyfikacje liści.

Wikipedia


heterofilny

heterofilia


SJP.pl

Patrz:

heterofilia

heterofonia

prymitywna technika polifoniczna polegająca na równoczesnym wykonaniu melodii i ornamentowanego wariantu


SJP.pl

Heterofonia (z gr. héteros – drugi, inny; phoné – dźwięk), – jest rodzajem faktury, która polega na równoczesnym wykonaniu melodii głównej i jej improwizowanej wersji (jednej lub kilku). Technika ta znana jest i stosowana głównie w muzyce ludowej.

Wikipedia


heterofoniczny

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z heterofonią, dotyczący heterofonii

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. heterofonia ż., heterofon mrz.

Wiktionary


heteroforia

zaburzenie równowagi mięśni ocznych prowadzące do braku zbieżności źrenic i ich nieprawidłowego ustawienia względem siebie; zez


SJP.pl


heterogametyczny

heterogameta


SJP.pl

Patrz:

heterogameta

heterogamia

rozmnażanie się organizmów przy udziale komórek męskich i żeńskich, zróżnicowanych pod względem morfologicznym i fizjologicznym; anizogamia


SJP.pl

Anizogamia, heterogamia – typ rozmnażania płciowego polegający na łączeniu się gamet zróżnicowanych wielkością (z powodu różnej ilości zgromadzonych w nich materiałów zapasowych), kształtem lub zdolnością ruchu (np. obecnością wici). Komórka żeńska (makrogameta) jest zwykle większa niż męska (mikrogameta). Anizogamia jest jedną z dwóch rodzajów gametogamii lub gametangiogamii. Jej przeciwieństwem jest izogamia.

Wikipedia


heterogamiczny

heterogamia


SJP.pl

Patrz:

heterogamia

heterogenetyczny

heterogeneza


SJP.pl

Patrz:

heterogeneza

heterogenia

przynależność do innego rodzaju; odmienność; innorodność


SJP.pl


heterogeniczność

zróżnicowanie


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) cecha tego, co heterogeniczne; cecha tych, którzy są heterogeniczni

Wiktionary

Wikipedia

Powiązane:

 rzecz. heterogenia ż.

 przym. heterogeniczny

 przysł. heterogenicznie

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) różnorodność

Wiktionary


heterogeniczny

różnorodny; heterogenny


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) chem. fiz. taki układ lub proces, w którym występuje więcej niż jedna faza (ciekła, gazowa, stała) na raz

 (1.2) chem. złożony z widocznie (gołym okiem albo pod mikroskopem) różnych składowych

 (1.3) książk. złożony ze składowych o różnej naturze albo charakterze

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. heterogeniczność ż.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) niejednorodny

 (1.2) niejednorodny

 (1.3) niejednorodny, różnorodny, innorodny

Wiktionary


heterogenny

różnorodny; heterogeniczny


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) zawierający elementy o różnym pochodzeniu lub cechach

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Złożoność tych interakcji czyni cząstki HDL wielce heterogennymi poprzez ich kształt, wielkość i ładunek powierzchniowy.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) war. heterogeniczny; różnorodny, niejednorodny

Wiktionary


heteroglikan

cukier, w którego skład wchodzi więcej niż jeden rodzaj reszt monosacharydowych; heteropolisacharyd, mukopolisacharyd


SJP.pl


heteroglikany

cukier, w którego skład wchodzi więcej niż jeden rodzaj reszt monosacharydowych; heteropolisacharyd, mukopolisacharyd


SJP.pl

Heteroglikany (heteropolisacharydy, mukopolisacharydy) – polisacharydy, w których skład wchodzi więcej niż jeden rodzaj reszt monosacharydowych. Przykładowe heteroglikany to kwas hialuronowy i kwas chondroitynosiarkowy znajdujące się w mazi międzykomórkowej, stawach i chrząstkach, i będące czynnikami grupowymi krwi, oraz heparyna odpowiedzialna za hamowanie procesu krzepnięcia krwi.

Wikipedia


heterogonia

naprzemienne występowanie w cyklu rozwojowym partenogenezy i tradycyjnego rozmnażania płciowego


SJP.pl

Heterogonia – cykl życiowy zwierząt, w którym występuje przemiana pokoleń rozmnażających się płciowo, ale w różny sposób: rozdzielnopłciowo lub partenogenetycznie. Niekiedy pomiędzy poszczególnymi pokoleniami mogą występować różnice morfologiczne. W takim cyklu pokolenie partenogenetyczne ma za zadanie zwiększyć liczebność oraz zasięg występowania, natomiast rolą pokolenia rozdzielnopłciowego jest zwiększenie różnorodności genetycznej.

Wikipedia


heterogoniczny

zróżnicowany


SJP.pl


heterohemoterapia

leczenie zastrzykami domięśniowymi krwi cudzej


SJP.pl


heterokarion

komórka zawierająca dwa jądra o różnym materiale genetycznym


SJP.pl

Heterokarion – komórka zawierająca co najmniej dwa genetycznie różne jądra. Cecha taka naturalnie i często występuje u grzybów – heterokarionem może być komórka, zarodnik lub grzybnia. Heterokariony można otrzymać również sztucznie w laboratorium.

Zobacz też

dikarion, heterozygota, komórczak

Wikipedia


heterokariotyczny

heterokarioza


SJP.pl

Patrz:

heterokarioza

heterokarpia

Heterokarpia – zjawisko wykształcania różnorodnych owoców na tej samej roślinie. Częste jest na przykład w należącej do astrowatych podrodzinie Asteroideae. U żółtlicy drobnokwiatowej Galinsogia parviflora owoce (niełupki) powstające w środku koszyczków z kwiatów rurkowatych posiadają puch kielichowy i są roznoszone przez wiatr, owoce powstające z brzeżnych kwiatów języczkowych nie posiadają puchu kielichowego, pozostają w koszyczkach i dostają się do gleby bezpośrednio w miejscu wzrostu rośliny. W ten sposób żółtlica będąca rośliną jednoroczną może przez wiele lat rosnąć w tym samym miejscu, zaś roznoszone przez wiatr nasiona zapewniają jej rozprzestrzenianie się.

Wikipedia


heteroklityczny

nieprawidłowy, dziwaczny, odbiegający od normy


SJP.pl


heterologiczny

przymiotnik

 (1.1) odmienny, wykraczający poza normalność, obcopochodny

Wiktionary


heteromeryczny

o budowie organizmu złożonego: taki, którego poszczególne elementy są wyraźnie widoczne, np. plecha heteromeryczna


SJP.pl


heteromorfizm

występowanie w obrębie tego samego gatunku różnych postaci osobników, np. u pszczół - matki, trutnie, robotnice; polimorfizm, wielopostaciowość


SJP.pl

Heteromorfizm, różnopostaciowość – występowanie w obrębie jednego gatunku biologicznego osobników o dwu (dymorfizm) lub wielu (polimorfizm) odmiennych postaciach, swobodnie się krzyżujących, warunkowanych genetycznie, hormonalnie lub zmianami środowiska.

Wikipedia


heteromorfoza

Heteromorfoza – proces regeneracji utraconego narządu polegający na odtworzeniu w danym miejscu innego narządu niż pierwotnie się tam znajdował (np. raki mogą zregenerować czułki w miejsce utraconych słupków ocznych).

Wikipedia


heteronacjonalizm

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) polit. powiązanie ideologii nacjonalistycznej z heteroseksualnymi ideałami wykorzystywane przeciwko osobom LGBTI oraz jako antagonizm wobec krajów, w których prawa osób LGBTI zostały uregulowane prawnie.;

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌxɛtɛrɔnat͡sʲjɔ̃ˈnalʲism̥, AS: χeteronacʹi ̯õnalʹism̦

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. homonacjonalizm m., feminacjonalizm m.,

Wiktionary


heteronim

rodzaj pseudonimu literackiego


SJP.pl

Heteronim – rodzaj pseudonimu literackiego (artystycznego), fikcyjny autor.

Od zwyczajnego pseudonimu różni się tym, że ukryty za heteronimem autor tworzy fikcyjną postać, obdarzając ją osobną biografią, wyglądem fizycznym oraz autonomiczną tożsamością i poglądami, często sprzecznymi z doświadczeniami rzeczywistego twórcy. Każdy z heteronimów posiada zazwyczaj własny styl i manierę literacką (twórczą).

Wikipedia


heteronimia

zjawisko nadawania pseudonimów literackich


SJP.pl


heteronimiczny

heteronimia, heteronim


SJP.pl

Patrz:

heteronimia, heteronim

heteronomia

podleganie normom, prawom, których się samemu nie stanowiło; przeciwieństwo autonomii


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) podleganie normom, których nie ustanowiło się samemu

Wiktionary

Heteronomia (gr. heteros – inny, nomos – prawo) – zachowanie polegające na poddawaniu się, przyjęciu norm ustalonych przez innych ludzi (głównym powodem ich przestrzegania są sankcje zewnętrzne). Według Sergiusza Hessena jest to stan pośredni między anomią a autonomią.

Jest to drugi etap rozwoju moralnego człowieka według Jeana Piageta, który następuje między 2 a 9 rokiem życia.

Wikipedia

Synonimy:

 (1.1) niesamodzielność

Wiktionary


heteronomiczny

odnoszący się do heteronomii


SJP.pl


heteronorma

potocznie: heteronormatywność


SJP.pl


heteronormatywność

tendencja kulturowa, w której uznaje się w seksualności tylko tradycyjne role płciowe i traktuje mniejszości seksualne wyłącznie w kategoriach dewiacyjnych


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) odprzym. cecha tego, co jest heteronormatywne; cecha tych, którzy są heteronormatywni

Wiktionary

Heteronormatywność – idea zakładająca, że heteroseksualność jest normalną, naturalną, preferowaną formą seksualności i związków międzyludzkich, która nie wymaga wyjaśnień i jest lepsza od homoseksualności czy biseksualności. Heteronormatywność polega na wszechobecności w normach społecznych, prawnych i w kontaktach społecznych założenia, że wszyscy ludzie są heteroseksualni oraz że pełnią tradycyjne role płciowe.

Wikipedia

Powiązane:

 przym. heteronormatywny

 przysł. heteronormatywnie

Wiktionary


heteronormatywny

uznający w seksualności tylko tradycyjne role płciowe i traktujący mniejszości seksualne wyłącznie w kategoriach dewiacyjnych


SJP.pl


heteroplastyczny

przymiotnik od: heteroplastyka


SJP.pl


heteroplastyk

specjalista w dziedzinie heteroplastyki


SJP.pl


heteroplastyka

przeszczepianie tkanek lub organów z organizmu jednego gatunku na organizm innego gatunku; ksenotransplantacja, heterotransplantacja


SJP.pl


heteroplazja

zaburzenie w różnicowaniu się niektórych tkanek


SJP.pl


heteropolisacharyd

cukier, w którego skład wchodzi więcej niż jeden rodzaj reszt monosacharydowych; mukopolisacharyd, heteroglikan


SJP.pl


heteroryza

wykształcanie przez jedną roślinę różnych rodzajów korzeni; różnokorzeniowość


SJP.pl


heteroseksualista

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) osoba o orientacji heteroseksualnej

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Autorka widać sądzi, że działacze gejowscy nie mają innych zmartwień ponad to, jak dokuczyć praworządnym, przyzwoitym heteroseksualistom.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌxɛtɛrɔsɛksuwaˈlʲista, AS: χeteroseksualʹista

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. heteroseksualizm m., heteroseksualność ż.

:: fż. heteroseksualistka ż.

 przym. heteroseksualny

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) heteryk

Wiktionary


heteroseksualistka

kobieta orientacji heteroseksualnej


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) kobieta o orientacji heteroseksualnej

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. heteroseksualizm m., heteroseksualność ż.

:: fm. heteroseksualista m.

 przym. heteroseksualny

Wiktionary


heteroseksualizm

najczęstsza orientacja seksualna, pociąg erotyczny do przedstawicieli odmiennej płci; heteroseksualność


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) odczuwanie popędu płciowego do osób płci przeciwnej;

Wiktionary

Heteroseksualność (także heteroseksualizm; od stgr. ἕτερος, héteros „drugi, inny” oraz łac. sexus „płeć”) – pociąg seksualny lub zainteresowanie seksualne skierowane do osób przeciwnej płci (biologicznej lub kulturowej). Pociąg seksualny u heteroseksualistów jest aktywowany głównie przez zewnętrzne cechy typowo należące do płci przeciwnej, więc w kategorię heteroseksualizmu wlicza się także pociąg seksualny w stronę postaci fikcyjnych oraz osób które z zewnątrz wyglądają jak osoba należąca do biologicznej płci przeciwnej. Heteroseksualizm (pociąg seksualny w stronę osób przeciwnej płci) nie jest tym samym co heteroromantyzm, czyli pociąg romantyczny w stronę osób płci przeciwnej, jednak w większości przypadków występują one razem.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ˌxɛtɛrɔsɛksuˈwalʲism̥, AS: χeteroseksualʹism̦

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. seks mrz., heteroseksualność ż., heteroseksualista m., heteroseksualistka ż.

 przym. heteroseksualny

 przysł. heteroseksualnie

Wiktionary


heteroseksualność

najczęstsza orientacja seksualna, pociąg erotyczny do przedstawicieli odmiennej płci; heteroseksualizm


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) seks. cecha tego, co heteroseksualne; cecha tych, którzy są heteroseksualni

Wiktionary

Heteroseksualność (także heteroseksualizm; od stgr. ἕτερος, héteros „drugi, inny” oraz łac. sexus „płeć”) – pociąg seksualny lub zainteresowanie seksualne skierowane do osób przeciwnej płci (biologicznej lub kulturowej). Pociąg seksualny u heteroseksualistów jest aktywowany głównie przez zewnętrzne cechy typowo należące do płci przeciwnej, więc w kategorię heteroseksualizmu wlicza się także pociąg seksualny w stronę postaci fikcyjnych oraz osób które z zewnątrz wyglądają jak osoba należąca do biologicznej płci przeciwnej. Heteroseksualizm (pociąg seksualny w stronę osób przeciwnej płci) nie jest tym samym co heteroromantyzm, czyli pociąg romantyczny w stronę osób płci przeciwnej, jednak w większości przypadków występują one razem.

Wikipedia

Powiązane:

 rzecz. seks mrz., heteroseksualizm m., heteroseksualista m., heteroseksualistka ż.

 przym. heteroseksualny

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) homoseksualność

Wiktionary


heteroseksualny

dotyczący pociągu do płci przeciwnej


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) odczuwający pociąg seksualny wyłącznie do osób płci przeciwnej

 (1.2) związany z heteroseksualnością, dotyczący heteroseksualności

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Zakażeniu ulega coraz więcej osób o orientacji heteroseksualnej, które nigdy w przeszłości nie stosowały dożylnie narkotyków.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌxɛtɛrɔsɛksuˈwalnɨ, AS: χeteroseksualny

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. seks mrz., heteroseksualizm m., heteroseksualność ż., heteroseksualista m., heteroseksualistka ż.

 przysł. heteroseksualnie

Wiktionary


heterosfera

Wikipedia


heterosom

chromosom, który odpowiada za wykształcanie się płci; heterochromosom, alosom, allosom


SJP.pl

Chromosomy płci, heterochromosomy, allosomy – chromosomy determinujące płeć u rozdzielnopłciowych organizmów eukariotycznych. Płeć osobnika determinuje ich obecność lub ich liczba w stosunku do liczby autosomów.

U człowieka występują 22 pary chromosomów autosomalnych i jedna para chromosomów płci, która odpowiada za determinację płci. Łącznie kariotyp człowieka tworzą 23 pary chromosomów. Osobnik posiadający chromosomy XX jest płci żeńskiej, natomiast osobnik z jednym chromosomem X i jednym chromosomem Y – będzie płci męskiej.X jest większy od Y i zawiera więcej genów. Y zawiera gen SRY determinujący płeć męską. Płeć determinowana jest zatem przez chromosom otrzymany od ojca. W tej sytuacji samce są płcią heterogametyczną, bo mogą wytwarzać dwa rodzaje gamet, a samice płcią homogametyczną. Gen SRY powoduje tworzenie się jąder, a one testosteronu, który z kolei warunkuje drugorzędowe cechy płciowe: prącie, nasieniowody i inne.

Wikipedia


heterospermia

wniknięcie do dojrzałego jaja samicy dwu lub więcej plemników pochodzących od samców z różnych linii, ras hodowlanych lub z różnych gatunków


SJP.pl

Heterospermia – zjawisko wniknięcia do komórki jajowej dwóch (lub więcej) plemników pochodzących od samców z różnych ras hodowlanych lub nawet gatunków. W naturze zapłodnienia heterospermiczne nie występują, zawsze są wywoływane sztucznie (np. u trzody chlewnej).

Wikipedia


heterosporia

właściwość niektórych paprotników polegająca na wytwarzaniu dwóch typów zarodników: makrospor i mikrospor; różnozarodnikowość


SJP.pl

Różnozarodnikowość, heterosporia – wytwarzanie przez sporofit części roślin dwóch rodzajów zarodników (spor): męskich mikrospor (powstających w mikrosporangiach w wyniku mejozy mikrosporocytów) i żeńskich makrospor (powstających w makrosporangiach w wyniku mejozy makrosporocytów). Z mikrospor męskich rozwijają się gametofity męskie, z makrospor – gametofity żeńskie. Jeżeli spory zróżnicowane są nie tylko płcią, ale także wielkością – zjawisko takie określane jest jako anizosporia.

Wikipedia


heterostraki

podgromada wymarłych bezżuchwowców wodnych, obejmująca opancerzone kręgowce z okresu wczesnego syluru do późnego dewonu; innopancerne


SJP.pl

Heterostraki (†Heterostraci) – grupa wymarłych bezżuchwowców wodnych zaliczanych do pteraspidokształtnych (†Pteraspidomorphi), obejmująca opancerzone kręgowce z okresu od wczesnego syluru (430 milionów lat temu) do późnego dewonu (370 milionów lat temu). Poznano około 300 gatunków kopalnych. Cechą charakterystyczną dla tej grupy są pojedyncze otwory skrzelowe w pancerzu na każdym boku zwierzęcia. Zewnętrzny pancerz składał się z płytek kostnych zawierających zębinę i aspidynę. Małe oczy były położone w grzbietowej części głowy. Osiągały maksymalnie 1,5 m długości, zwykle mniej.

Wikipedia


heterostylia

występowanie w jednoodmianowej populacji rośliny kilku typów kwiatów, różniących się wysokością osadzenia pylników i znamion, stanowiące zabezpieczenie przed samozapylaniem się kwiatu; różnosłupkowość


SJP.pl

Różnosłupkowość (heterostylia) – wytwarzanie na roślinie tego samego gatunku kwiatów dwupostaciowych (distylia) Czasami (rzadko) zdarzają się trójpostaciowe (tristylia).

U pierwiosnka np. istnieją dwa rodzaje kwiatów: w jednych kwiatach słupki są wyżej niż pręciki, w drugich odwrotnie. Kwiaty pierwiosnków mające długą rurkę kwiatową zapylane są zwykle przez motyle. Gdy motyl włoży swoją ssawkę do kwiatu o nisko osadzonych pręcikach, to pyłek przylepi się do górnej części ssawki. Pyłek ten zapyli kwiat o wysoko położonym słupku, gdy motyl przeleci na następny kwiat pierwiosnka.

Wikipedia


heterotaksja

nieprawidłowe położenie organów ciała


SJP.pl

Heterotaksja (łac. situs ambiguus) – grupa zespołów wad wrodzonych charakteryzujących się nieprawidłowością ułożenia narządów jamy brzusznej i klatki piersiowej, determinacji stron ciała. Termin wprowadził Saint-Hilaire w 1836 roku.

Wikipedia


heterotalizm

przeprowadzanie procesu płciowego przez dwa odmienne typy grzybni tego samego gatunku


SJP.pl

Heterotalizm, różnoplechowość – możliwość koniugacji między plechami tego samego gatunku, ale tylko wtedy, gdy należą one do dwóch różnych fizjologicznych typów, które oznacza się jako (+) i (–). Czasami mówi się o płciowości tych plech. Zewnętrznie plechy nie różnią się od siebie, jednak gdy spotkają się dwie plechy (+), lub dwie plechy (–) nie prowadzi to do powstawania zygospor.

Wikipedia


heterotopia

w medycynie: przesunięcie organu lub jego części z pozycji właściwej


SJP.pl

Wikipedia


heterotransplantacja

przeszczepianie tkanek lub organów z organizmu jednego gatunku na organizm innego gatunku; ksenotransplantacja, heteroplastyka


SJP.pl


heterotransplantacyjny

przymiotnik od: heterotransplantacja


SJP.pl


heterotrof

organizm zdolny do syntezy związków organicznych jedynie z gotowych już związków dwutlenku węgla, np. węglowodanów, białek, lipidów itp.


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy

 (1.1) biol. organizm cudzożywny

Wiktionary

Heterotrofizm, cudzożywność (gr. héteros – inny. różny + gr. trophikós – odżywczy) – jeden z dwóch podstawowych (obok autotrofizmu) sposobów odżywiania się organizmów. Heterotrofy (organizmy cudzożywne) odżywiają się związkami organicznymi.

Ten sposób odżywiania dotyczy:

  • większości bakterii,
  • grzybów,
  • śluzowców,
  • niektórych roślin,
  • zwierząt.

Wikipedia

Powiązane:

 rzecz. heterotrofia ż., heterotrofizm mrz.

 przym. heterotrofny, heterotroficzny

 przysł. heterotroficznie

Wiktionary


heterotrofia

żywienie się gotowymi związkami organicznymi pochodzenia roślinnego lub zwierzęcego przez organizmy niezdolne do przeprowadzania fotosyntezy i chemosyntezy; heterotrofizm, cudzożywność


SJP.pl

Heterotrofizm, cudzożywność (gr. héteros – inny. różny + gr. trophikós – odżywczy) – jeden z dwóch podstawowych (obok autotrofizmu) sposobów odżywiania się organizmów. Heterotrofy (organizmy cudzożywne) odżywiają się związkami organicznymi.

Ten sposób odżywiania dotyczy:

  • większości bakterii,
  • grzybów,
  • śluzowców,
  • niektórych roślin,
  • zwierząt.

Wikipedia


heterotroficzny

o organizmach zwierzęcych lub roślinnych: odżywiający się gotowymi związkami organicznymi pochodzenia roślinnego lub zwierzęcego; cudzożywny


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) biol. zob. cudzożywny.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. heterotrofizm mrz., heterotrof mzw.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) cudzożywny

Wiktionary


heterotrofizm

żywienie się gotowymi związkami organicznymi pochodzenia roślinnego lub zwierzęcego przez organizmy niezdolne do przeprowadzania fotosyntezy i chemosyntezy; heterotrofia, cudzożywność


SJP.pl

Heterotrofizm, cudzożywność (gr. héteros – inny. różny + gr. trophikós – odżywczy) – jeden z dwóch podstawowych (obok autotrofizmu) sposobów odżywiania się organizmów. Heterotrofy (organizmy cudzożywne) odżywiają się związkami organicznymi.

Ten sposób odżywiania dotyczy:

  • większości bakterii,
  • grzybów,
  • śluzowców,
  • niektórych roślin,
  • zwierząt.

Wikipedia


heterotrychalny

mający wyraźne zróżnicowanie typów nici, które spełniają różne funkcje; różnoniciowy


SJP.pl


heterozja

bujność wzrostu w drugim pokoleniu


SJP.pl

Heterozja (gr. hetérōsis – przekształcenie), wigor mieszańców, bujność mieszańców – zjawisko polegające na zwiększeniu wartości fenotypowej cech ilościowych pierwszego pokolenia mieszańców (F1) w odniesieniu do homozygotycznych rodziców.

Wikipedia


heterozygota

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) biol. genet. organizm posiadający jeden dominujący i jeden recesywny allel danego genu;

Wiktionary

Heterozygota – organizm posiadający zróżnicowane allele tego samego genu (np. Aa), w tym samym locus w chromosomach homologicznych. Gamety osobnika heterozygotycznego mogą być różne, tzn. mogą zawierać zupełnie odmienny materiał genetyczny.

Wikipedia

Powiązane:

 przym. heterozygotyczny

 rzecz. zygota ż.

Wiktionary


heterozygotyczny

heterozygota


SJP.pl

Patrz:

heterozygota

heterycki

heteryk


SJP.pl

Patrz:

heteryk

heteryczka

potocznie: heteroseksualistka


SJP.pl


heteryk

potocznie: osoba heteroseksualna


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) środ. LGBT: osoba heteroseksualna

Wiktionary

Wymowa:

IPA: xɛˈtɛrɨk, AS: χeteryk

Wiktionary


heteryzm

przestarzałe: obyczaj małżeństw zbiorowych


SJP.pl


hetka

1. ktoś mało znaczący, ubogi, byle kto;
2. dawniej: lichy koń, szkapina; dziś tylko w wyrażeniu: hetka-pętelka - ktoś mało znaczący, ubogi, byle kto


SJP.pl


hetka-pętelka

potocznie: mężczyzna mało znaczący, mało wartościowy, taki, którego inni lekceważą


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) ktoś biedny, z kim nikt się nie liczy, byle kto

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌxɛtka‿pɛ̃nˈtɛlka, AS: χetka‿pẽntelka

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) zero

Wiktionary


hetki

przysłówek sposobu

 (1.1) gwara. całkowicie, zupełnie

Wiktionary

Przykłady

składnia.

kolokacje.

synonimy.

 (1.1) het

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

frazeologia.

etymologia.

uwagi.

tłumaczenia.

 (1.1) zobtłum|całkowicie.

źródła.

== hetki (język fiński.) ==

wymowa. audio|Fi-hetki.ogg.

znaczenia.

rzeczownik

 (1.1) chwila, moment

odmiana.

 (1.1) lm. hetket

przykłady.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) het

Wiktionary


hetm.

skrót od: hetman, hetmański


SJP.pl


hetman

najwyższy dowódca wojska polskiego i litewskiego do czasów rozbiorów


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) hist. wojsk. najwyższy dowódca stałych (zaciężnych) wojsk polsko-litewskich w przedrozbiorowej Rzeczypospolitej od XV wieku do 1795 roku;

 (1.2) hist. wojsk. obieralny przywódca Kozaków zaporoskich w XVI–XVII wieku

rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy

 (2.1) szach. figura o możliwości poruszania w każdym kierunku;

Wiktionary

Hetman (od czes. hejtman) – tytuł wojskowy rozpowszechniony na terenie Europy Wschodniej i Środkowej. W kontekście wojsk polsko-litewskich oznaczał najwyższych dowódców stałych (kwarcianych) w przedrozbiorowej Rzeczypospolitej od XV wieku do 1795 roku. Formalnie nie podlegały mu wojska pospolitego ruszenia ani rejestrowe kozackie, podporządkowane własnemu dowodzeniu (regimentarze, atamani).

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Szlachcic skłonił się przed hetmanem.

 (2.1) Nie zawsze warto promować piona na hetmana.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈxɛtmãn, AS: χetmãn

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. hetmaństwo n., hetmańszczyzna ż., Hetmańszczyzna ż., hetmanowa ż., hetmanowicz m., hetmanienie n.

:: fż. hetmanka ż.

 czas. hetmanić ndk.

 przym. hetmański, hetmanowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.2) ataman, sahajdaczny

 (2.1) królowa, królówka, dama

Wiktionary


hetmanat

hetmańszczyzna


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) hist. system autonomicznych rządów terytorialnych na Ukrainie

Wiktionary

Hetmanat, Hetmańszczyzna (ukr. Гетьманщина), (1649–1764), zwane także Wojskiem Zaporoskim – w okresie Rzeczypospolitej Obojga Narodów system autonomicznych rządów terytorialnych na Ukrainie Naddnieprzańskiej, oparty na systemie demokracji wojennej Kozaków Zaporoskich, powstały w wyniku zawartej w roku 1649 ugody zborowskiej wojska zaporoskiego z królem Polski Janem II Kazimierzem Wazą i Rzecząpospolitą, potwierdzony w roku 1654 w ugodzie perejasławskiej pomiędzy wojskiem zaporoskim a carem rosyjskim Aleksym I i ponownie (w rozszerzonej formie) w unii hadziackiej (króla i Rzeczypospolitej z Kozaczyzną zaporoską, 1658).

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Hetman, stojący na czele hetmanatu, pochodził z wyboru.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. hetman mos., hetmanka ż., hetmanic mos., hetmanowicz mos., hetmanowa ż., hetmanówna ż., hetmańszczyzna ż., hetmanisko n., hetmanek m., hetmanienie n., pohetmanienie n., hetmańskość ż.

 czas. hetmanić ndk., pohetmanić dk.

 przym. hetmański, hetmanowy

 przysł. hetmańsko

Wiktionary


hetmańczyk

nazwisko


SJP.pl


hetmanić

być hetmanem, sprawować władzę hetmana


SJP.pl


hetmanka

hetman


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) przen. kobieta hetman, podniośle o przywódczyni

 (1.2) pot. szkoła, klub lub instytucja, która przyjęła imię jednego z historycznych hetmanów

Wiktionary

Patrz:

hetman

Przykłady

 (1.1) Wśród bohaterek wystawy są m.in. Paulina Kuczalska-Reinschmit, zwana hetmanką polskiego feminizmu, czy Aleksandra Szczerbińska, działaczka PPS i POW oraz druga żona Józefa Piłsudskiego.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. hetmanat mrz., hetmanic mos., hetmanowicz mos., hetmanowa ż., hetmanówna ż., hetmańszczyzna ż., hetmanisko n., hetmanek m., hetmanienie n., pohetmanienie n., hetmańskość ż.

:: fm. hetman mos.

 czas. hetmanić ndk., pohetmanić dk.

 przym. hetmański, hetmanowy

 przysł. hetmańsko

Wiktionary


hetmanostwo

hetman z żoną


SJP.pl


hetmanowa

żona hetmana


SJP.pl


hetmanówna

dawniej: córka hetmana


SJP.pl


hetmanowy

przymiotnik od: hetman (dowódca wojsk)


SJP.pl


hetmański

1. związany z hetmanem, należący do hetmana;
2. gambit hetmański - jedno z podstawowych otwarć w szachach


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) hist. wojsk. związany z osobą lub urzędem hetmana, dotyczący hetmana

 (1.2) szach. związany z hetmanem, dotyczący hetmana

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. hetman mos., hetmanka ż., hetmanowa ż., hetmanówna ż., hetmanowicz mos., hetmaństwo n., hetmańszczyzna ż., hetmańczuk mos., hetmanat mrz., Hetmański mos., Hetmańska ż.

Wiktionary


hetnik

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) gw-pl|Kresy. łobuz

Wiktionary


hetta

okrzyk kierujący konia na prawo


SJP.pl

wykrzyknik apelatywny

 (1.1) gwara. rzad. komunikat dla konia: w prawo

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) gwara. hejt, hejta

Wiktionary


hetyci

starożytny lud zamieszkujący w drugim tysiącleciu p.n.e. wschodnie i centralne rejony Anatolii


SJP.pl

Wikipedia


hetycki

przymiotnik od: Hetyci (lud indoeuropejski, który stworzył w drugim tysiącleciu przed naszą erą imperium na terenie Anatolii)


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) staroż. dotyczący Hetytów, ludu, który około XVII wieku p.n.e. stworzył potężne państwo z centrum w Hattusa w Anatolii

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (2.1) jęz. wymarły język z podrodziny anatolijskiej języków indoeuropejskich;

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Syria była wielkim węzłem komunikacyjnym. To tutaj spotykały się wszystkie drogi, to tutaj stykały się pierwiastki greckie, hetyckie, huryckie, mezopotamskie i egipskie.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. hetyckość ż., Hetyta mos., Hetytka ż.

 przysł. hetycko

Wiktionary

Synonimy:

 (2.1) nesycki

Wiktionary


hetycko

przysłówek

 (1.1) na sposób hetycki, po hetycku

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. hetycki mrz., hetyckość ż., Hetyta mos., Hetytka ż.

 przym. hetycki

Wiktionary


hetyckość

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) cecha tego, co hetyckie; hetycki charakter czegoś

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. hetycki mrz., Hetyta mos., Hetytka ż.

 przym. hetycki

 przysł. hetycko

Wiktionary


hetyta

członek starożytnego ludu zamieszkującego wschodnie i centralne rejony Anatolii


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) etn. hist. członek starożytnego ludu indoeuropejskiego zamieszkującego Anatolię;

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Profesor kopał w ruinach miasta Hetytów w Anatolii.

 (1.1) Hetyci stosowali birytualny obrządek pogrzebowy.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. hetyckość ż.

:: fż. Hetytka ż.

 przym. hetycki

 przysł. hetycko

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) Nesyta

Wiktionary


hetytka

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) staroż. członkini starożytnego ludu indoeuropejskiego zamieszkującego Anatolię

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Wzorem innych królów Salomon stale pomnażał swój harem. Były w nim kobiety różnych ras i religii: Egipcjanki, Moabitki, Ammonitki, Edomitki, Fenicjanki i Hetytki.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz.

:: fm. Hetyta mos.

 przym. hetycki

 przysł. hetycko

Wiktionary


hetytolog

specjalista w dziedzinie hetytologii


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) specjalista w dziedzinie hetytologii

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Na kongres hetytologiczny przybyli hetytolodzy z Ameryki i Europy.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. hetytologia ż.

 przym. hetytologiczny

Wiktionary


hetytologia

nauka zajmująca się badaniem dziedzictwa Hetytów


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) antrop. jęz. nauka badająca historię i kulturę starożytnego państwa Hetytów

Wiktionary

Hetytologia – nauka z dziedziny nauk historycznych, zajmująca się dziejami starożytnego państwa Hetytów (XVII-XII w. p.n.e.), kulturą materialną i duchową Hetytów oraz ich językiem.

Jako początek hetytologii jako odrębnej nauki przyjmuje się rok 1915, kiedy to czeski uczony Bedřich Hrozný rozszyfrował pismo hetyckie z tabliczek odnalezionych w anatolijskim Boğazköy.

Do znanych polskich hetytologów zaliczali się m.in. Stefan Przeworski, Rudolf Ranoszek i Maciej Popko.


Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Kulturą materialną i duchową Hetytów bada hetytologia.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. hetytolog m.

 przym. hetytologiczny

Wiktionary


hetytologiczny

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z hetytologią, dotyczący hetytologii

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Na kongres hetytologiczny przybyli hetytolodzy z Ameryki i Europy.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. hetytolog mos., hetytologia ż.

Wiktionary


heulandyt

minerał z grupy zeolitów, uwodniony glinokrzemian wapnia


SJP.pl

Heulandyt – minerał z gromady krzemianów, zaliczany do grupy zeolitów. Należy do grupy minerałów rzadkich.

Nazwa pochodzi od nazwiska niemieckiego kolekcjonera i handlarza minerałów, mieszkającego w Anglii J.H. Heulanda (1778–1856).

Wikipedia


heureka

eureka, okrzyk radości po dokonaniu jakiegoś odkrycia


SJP.pl

wykrzyknik

 (1.1) „znalazłem!”, okrzyk radości po dokonaniu jakiegoś odkrycia lub znalezieniu rozwiązania problemu;

Wiktionary

Heureka (z gr. εὕρηκα „znalazłem”) – wykrzyknienie radości, wydawane zwykle przy niespodziewanym wpadnięciu na jakiś pomysł (iluminacji), często kojarzone z odkryciami naukowymi.

Wikipedia

Przykłady

składnia.

kolokacje.

synonimy.

 (1.1) eureka!, aha!

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

 rzecz. eureka ż., heurystyka ż.

 przym. heurystyczny

 przysł. heurystycznie

 wykrz. eureka

frazeologia.

etymologia.

 (1.1) etym|gr|εὕρηκα. (heúrēka) → znalazłem; przypisywane Archimedesowi, który miał z tym okrzykiem wyskoczyć z wanny, gdy odkrył prawo dotyczące siły wyporu, nazwane później jego imieniem – prawem Archimedesa

uwagi.

tłumaczenia.

* angielski: (1.1) eureka!, heureka!

* czeski: (1.1) heuréka!

* francuski: (1.1) eurêka!

* hiszpański: (1.1) eureka!

* kataloński: (1.1) eureka!

* nowogrecki: (1.1) εύρηκα!

* rosyjski: (1.1) эврика!

* słowacki: (1.1) heuréka!

* ukraiński: (1.1) е́врика!

* węgierski: (1.1) heuréka!

* włoski: (1.1) eureka!

źródła.

== heureka (język angielski.) ==

thumb|heureka! (1.1)

wymowa.

znaczenia.

wykrzyknik

 (1.1) eureka! znalazłem!

odmiana.

 (1.1) nieodm.

przykłady.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. eureka ż., heurystyka ż.

 przym. heurystyczny

 przysł. heurystycznie

 wykrz. eureka

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) eureka!, aha!

Wiktionary


heureza

sposób organizowania nauki szkolnej


SJP.pl

Heureza (gr. heúresisodnalezienie) – sposób nauczania polegający na naprowadzaniu uczniów na właściwy tok rozumowania i doprowadzeniu do samodzielnego rozwiązania przez nich problemów.

Jedną z pierwszych osób używających heurezy był Sokrates. Metoda ta jest też często używana przez pedagogów sprzeciwiających się przekazywaniu uczniom suchych informacji.

Wikipedia


heurystyczny

dotyczący heurystyki; związany z heurystyką


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) związany z heurystyką; oparty na heurystyce

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. eureka ż., heurystyka ż.

 przysł. heurystycznie

 wykrz. eureka, heureka

Wiktionary


heurystyka

1. umiejętność wyszukiwania i zbierania materiałów historycznych
2. umiejętność wykrywania i kojarzenia ze sobą nowych faktów, które są pomocne w dochodzeniu do poznania nowych prawd


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) log. umiejętność wykrywania nowych faktów oraz znajdywania związków między faktami, zwłaszcza z wykorzystaniem hipotez;

 (1.2) inform. pot. algorytm heurystyczny, czyli znajdujący przybliżone rozwiązanie problemu optymalizacyjnego.

Wiktionary

  • heurystyka w logice,
  • heurystyka w informatyce i teorii obliczeń,
  • heurystyka jako nauka o dokonywaniu odkryć,
  • heurystyki wydawania sądów w psychologii,
    • heurystyka dostępności,
    • heurystyka reprezentatywności,
    • heurystyka zakotwiczenia i dostosowania.

Wikipedia

Przykłady

 (1.2) To tylko heurystyka, więc nie ma zbyt mocnych podstaw matematycznych, ale wyniki są prawie optymalne.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: xɛwˈrɨstɨka, AS: χeu̯rystyka

Wiktionary

Powiązane:

 przym. heurystyczny

 przysł. heurystycznie

 wykrz. eureka, heureka

 rzecz. eureka ż.

Wiktionary


hewea

wiecznie zielone drzewo z rodziny wilczomleczowatych, z dorzecza Amazonki, o trójdzielnych liściach i niepozornych kwiatach zebranych w wiechy, wytwarzające w korze sok mleczny (lateks), służący do wyrobu naturalnego kauczuku; drzewo kauczukowe, kauczukowiec


SJP.pl

  • kauczukowiec, hevea – drzewo kauczukodajne
  • HEWEA – producent pojazdów użytkowych i dostawca komponentów do ich produkcji

Wikipedia


heweliusz

piwo marki Heweliusz


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy, nazwa własna

 (1.1) liter. spolszczone nazwisko gdańskiego astronoma Johannesa Heveliusa;

rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy, nazwa własna

 (2.1) hand. marka piwa

Wiktionary

Osoby

  • Jan Heweliusz (Johannes Hevelius) – astronom
  • Elżbieta Koopman Heweliusz – żona Jana Heweliusza

Jednostki pływające

  • MF „Jan Heweliusz” – prom ro-ro
  • ORP „Heweliusz” – okręt hydrograficzny

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Duży wpływ na przyszłe życie Heweliusza miała rozpoczęta w 1618 nauka w Gdańskim Gimnazjum Akademickim.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. heweliusz mzw.

Wiktionary


hewitt

Miejscowości w USA:

  • Hewitt – miasto w stanie Minnesota, w hrabstwie Todd
  • Hewitt – miasto w stanie Teksas, w hrabstwie McLennan
  • Hewitt – miasto w stanie Wisconsin, w hrabstwie Marathon
  • Hewitt – wieś w stanie Wisconsin, w hrabstwie Wood

Gminy w USA:

  • Hewitt (ang. Hewitt Town) – gmina w stanie Wisconsin, w hrabstwie Marathon

Wikipedia


hewlett-packard

[czytaj: hjulet-pakard] firma informatyczna i jej marka


SJP.pl

HP Inc. (do 1 listopada 2015: Hewlett-Packard Company) – amerykańskie przedsiębiorstwo informatyczne z siedzibą w Palo Alto w Kalifornii, założone w 1939 r. W 2010 roku drugie pod względem obrotów przedsiębiorstwo informatyczne świata. Producent m.in. komputerów osobistych, serwerów, drukarek i urządzeń poligraficznych oraz dostawca usług IT.

Wikipedia


hewra

banda, grupa złodziei, środowisko przestępcze; chewra


SJP.pl

Hewra – polski zespół wykonujący muzykę z pogranicza cloud rapu, trapu i muzyki eksperymentalnej, założony w 2013 roku przez byłych członków JWP, rapera Fostera (jako Amen Pacierzu) oraz producenta Kubę O. (jako ₪). Grupa utworzyła bardzo blisko współpracujące kolektywy HEWRA MOBBYN (z Mobbyn) i The Hewra (z Zer022, G.R.A. i Tuzzą), a jej właściwy skład uzupełnili raper Młody Dron (ex-JWP, jako Meat) i raper-producent-wokalista Don Poldon (ex-Mobbyn) oraz rapujący grafik Zazamek.

Wikipedia


hex

duńska gra planszowa dla dwóch osób


SJP.pl

Belgia:

  • Hex – francuska nazwa miejscowości Heks

Inne:

  • hex – szesnastkowy system liczbowy, heksadecymalny
  • Hex – magiczny komputer ze Świata Dysku
  • Hex – gra planszowa
  • Hex: Klątwa upadłych aniołów – serial telewizyjny

Wikipedia


hexapod

rzeczownik, rodzaj męski

 (1.1) jeden z rodzajów bloków betonowych służących do budowy falochronów narzutowych i w ochronie brzegu morskiego

Wiktionary

Wymowa:

IPA: xɛˈksapɔt, AS: χeksapot

Wiktionary


hey

nazwa zespołu


SJP.pl

Hey – polski rockowy zespół muzyczny, założony w 1992 roku w Szczecinie. W 2017 zawiesił działalność i od tej pory wznawia ją tylko na rzecz sporadycznych koncertów. Jego obecny skład tworzą: wokalistka Katarzyna Nosowska, gitarzyści Marcin Żabiełowicz i Paweł Krawczyk, perkusista Robert Ligiewicz, basista Jacek Chrzanowski i klawiszowiec Marcin Macuk.

Wikipedia


heyah

marka telefonii komórkowej w Polsce


SJP.pl

Heyah – polska marka usług telefonii komórkowej, działającej w systemie prepaid. Operatorem sieci Heyah jest T-Mobile, do której należy także sieć T-Mobile Polska. Do 2009 roku Heyah oferowała jedynie karty SIM, doładowania i usługi, później uzupełniła ofertę o sprzedaż telefonów komórkowych. Logo Heyah jest stylizowany kształt pięciopalczastej dłoni (pierwotnie czerwony, obecnie wielokolorowy) uzupełniony nazwą sieci, dawniej stylizowaną na uliczne graffiti.

Wikipedia


heyman

[czytaj: hejman] nazwisko


SJP.pl

Heyman:

  • David Heyman
  • Marcin Heyman
  • Paul Heyman
  • (7738) Heyman

Wikipedia


hezbollah

członek fanatycznej organizacji terrorystycznej w niektórych krajach arabskich


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) polit. libańska partia polityczna muzułmańskich szyitów;

Wiktionary

Hezbollah (arab. ‏حزب ﷲ‎, Ḥizb Allāh, „partia Boga”) – libańska partia polityczna radykalnych szyitów, utworzona w 1982. Od początku była wspierana i finansowana przez Iran, Syrię, a także przez dotacje jej zwolenników. Organizacja sama siebie określa jako „antyimperialistyczna”.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: xɛzˈbɔlːax, AS: χezbo•laχ

Wiktionary


hezjod

jeden z najstarszych poetów greckich


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy, nazwa własna

 (1.1) liter. grecki epik;

Wiktionary

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Zdaniem Hezjoda, greckiego epika, Kalipso urodziła Odyseuszowi dwójkę dzieci, Nausitusa i Nausinusa.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈxɛzʲjɔt, AS: χezʹi ̯ot

Wiktionary

Powiązane:

 przym. hezjodowy, Hezjodowy

Wiktionary


hezjodowy

przymiotnik dzierżawczy - należący do Hezjoda lub z nim związany


SJP.pl

przymiotnik dzierżawczy

 (1.1) należący do Hezjoda, będący jego własnością

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌxɛzʲjɔˈdɔvɨ, AS: χezʹi ̯odovy

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Hezjod m.

 przym. hezjodowy

Wiktionary


hezychasta

mnich, wyznawca hezychazmu, mistycznego nurtu w chrześcijaństwie


SJP.pl


hezychastka

hezychasta


SJP.pl

Patrz:

hezychasta

hezychastyczny

hezychazm


SJP.pl

Patrz:

hezychazm

hezychazm

nurt mistyczno-ascetyczny w chrześcijaństwie wschodnim


SJP.pl

Hezychazm (‘ησυχασμóς, hesychasmos; od greckiego ‘ησυχία, hēsychía – wyciszenie: w teologii rozumiane jako „nieprzerwana cześć i służba Bogu ”) – bizantyński nurt mistyczny, który osiągnął szczytowy rozwój i popularność w wieku XIV. Hezychaści twierdzili, że można odnaleźć zjednoczenie z Bogiem jedynie poprzez Chrystusa, praktykując cnoty i modlitwę. Głosili możliwość ujrzenia Światłości Bożej dzięki intensywnej modlitwie, kontemplacji i specyficznym praktykom ascetycznym, polegającym na wstrzymywaniu oddechu w trakcie modlitewnego wyciszenia. Ruch wzbudził poważne kontrowersje w Kościele greckim, gdzie tradycja zażartych sporów teologicznych (por. spory chrystologiczne, ikonoklazm) była długa. Ostatecznie jednak na kilku kolejnych synodach konstantynopolitańskich w połowie XIV wieku hezychazm odniósł trwałe zwycięstwo nad swymi przeciwnikami.

Wikipedia


hezychia

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) rel. wywodząca się ze średniowiecznego Bizancjum chrześcijańska praktyka modlitewna oparta na skupieniu i kontemplacji w ciszy i spokoju, dla osiągnięcia oderwania od doczesności i poświęcenia się Bogu

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Hezychia ż., hezychazm m., hezychasta m., hezychastka ż.

 przym. hezychalny, hezychastyczny

 przysł. hezychalnie, hezychastycznie

Wiktionary


hezytacja

dawniej: wahanie się, niezdecydowanie


SJP.pl


hełm

1. ochronne nakrycie głowy,
2. w architekturze: zwieńczenie wieży w formie stożka pokryte dachówkami lub blachą


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) zwykle usztywnione nakrycie głowy chroniące ją przed urazami;

 (1.2) archit. obłe lub stożkowe zakończenie wieży;

Wiktionary

Hełm – rodzaj uzbrojenia ochronnego osłaniającego głowę. Znany i użytkowany od starożytności po współczesność. Dawniej stanowiący element zbroi chroniący przed ciosami zadawanymi bronią białą (np. mieczem, włócznią) lub przed pociskami broni neurobalistycznej (np. łuku, kuszy). Współcześnie funkcjonujący jako standardowy element wyposażenia żołnierzy chroniący przed odłamkami i szrapnelami.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Jego hełm przeszyła strzała.

 (1.2) Ten barokowy hełm pochodzi z 1713 roku.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: xɛwm, AS: χeu̯m

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. hełmofon m., hełmoróg m., hełmiatka ż.

 przym. hełmiasty, hełmowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) kask, stpol. szłom

Wiktionary


hełmce

owad o brązowym lub czarnym owalnym ciele, żyjący w skupiskach ludzkich; karaczan


SJP.pl

Karaczany, hełmce (Blattodea, Blattoptera, Blattariae, Blattaria) – rząd owadów z przeobrażeniem niezupełnym, liczący około 4600 gatunków. Prowadzą ukryty tryb życia (kryptyczny), przeważnie nocny, są wszystkożerne.

Ciało zazwyczaj ciemno ubarwione (różne odcienie brązu i ciemnego brązu). Głowa jest prawie w całości ukryta pod tarczowatym i szerokim przedpleczem (stąd ich nazwa hełmce). Mają długie, wieloczłonowe i pokryte szczecinkami czułki. Przednia para skrzydeł jest silnie schitynizowana i ciemniejsza. Skrzydła z widocznym i gęstym użyłkowaniem. Tylna para skrzydeł jest zazwyczaj szeroka i błoniasta, w spoczynku ukryte pod pierwszą parą. Często spotykane są formy krótkoskrzydłe (brachypteria). Odnóża są długie i smukłe z długimi kolcami, pozwalają na szybki bieg. Odwłok jest szeroki, zakończony parą członowanych wyrostków odwłokowych (cerci). Samice czasem noszą przyczepiony do odwłoka kokon jajowy (ooteka).

Wikipedia


hełmiasty

mający kształt hełmu


SJP.pl


hełmiatka

ptak z rodziny kaczek


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) ornit. nazwa systematyczna|Netta rufina|ref=tak., średni ptak wodny z upierzeniem głowy tworzącym puszysty hełm;

Wiktionary

Hełmiatka, kaczka hełmiasta (Netta rufina) – gatunek średniej wielkości ptaka wodnego z rodziny kaczkowatych (Anatidae). Nie wyróżnia się podgatunków. Nie jest zagrożony wyginięciem.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: xɛwˈmʲjatka, AS: χeu̯mʹi ̯atka

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. hełm, hełmka, hełmofon, hełmoróg

 przym. hełmiasty, hełmowy

Wiktionary


hełmiec

owad o brązowym lub czarnym owalnym ciele, żyjący w skupiskach ludzkich; karaczan


SJP.pl


hełmik

rodzaj grzybów z rzędu łuszczeńcowców


SJP.pl

Cudonia Fr. (hełmik) – rodzaj grzybów z rodziny hełmikowatych (Cudoniaceae). W Polsce występują 2 gatunki: Cudonia circinans i C. confusa.

Wikipedia


hełmka

wodny bezkręgowiec


SJP.pl


hełmodziób

gatunek ptaka z rodziny wangowatych


SJP.pl

Hełmodziób (Euryceros prevostii) – gatunek średniej wielkości ptaka z rodziny wangowatych (Vangidae); endemit Madagaskaru. Zagrożony wyginięciem.

Wikipedia


hełmofon

hełm z wmontowanymi słuchawkami i mikrofonem


SJP.pl

Hełmofon – ochronne nakrycie głowy z wmontowanymi słuchawkami oraz z laryngofonami lub mikrofonem, jednocześnie umożliwiające łączność radiową lub telefoniczną w warunkach dużego hałasu zewnętrznego. Używany przez załogi samolotów, czołgów itp..

W przeciwieństwie do hełmu – hełmofon nie zapewnia ochrony przed odłamkami w bezpośredniej walce. Jego zadaniem jest zapewnienie ochrony przed uderzeniami w wystające elementy wyposażenia wewnątrz pojazdu.

Wikipedia


hełmogwanowate

o cechach hełmogwanowatych (rodzina jaszczurek)


SJP.pl

Hełmogwanowate (Corytophanidae) – rodzina drapieżnych jaszczurek z infrarzędu Iguania w obrębie rzędu łuskonośnych (Squamata), powszechnie znanych pod nazwą bazyliszków - od nazwy najliczniejszego w gatunki rodzaju Basiliscus. Wcześniej były zaliczane do rodziny legwanowatych (Iguanidae). Badania wykazały, że są blisko spokrewnione z długonogwanowatymi (Polychrotidae).

Wikipedia


hełmogwanowaty

o cechach hełmogwanowatych (rodzina jaszczurek)


SJP.pl


hełmogłowik

hełmogłowik czarny, hełmogłowik biały - gatunki ptaków z rodziny gorzykowatych


SJP.pl


hełmoróg

ptak z rodziny dzioborożców


SJP.pl


hełmówka

rodzaj grzybów z rzędu pieczarkowców


SJP.pl

Galerina Earle (hełmówka) – rodzaj grzybów należący do rodziny podziemniczkowatych (Hymenogastraceae).

Wikipedia


hełmowy

przymiotnik od: hełm


SJP.pl


hf

symbol hafnu, pierwiastka chemicznego


SJP.pl

Hafn (Hf, łac. hafnium) – pierwiastek chemiczny, metal przejściowy. Nazwa pochodzi od łacińskiej nazwy Kopenhagi „Hafnia”, gdzie został odkryty.

Odkrywcami hafnu są György von Hevesy z Węgier i Dirk Coster z Holandii. Został odkryty w 1922 roku. O odkryciu poinformował Niels Bohr w przemówieniu wygłoszonym 11 grudnia 1922 roku, w związku z otrzymaniem Nagrody Nobla w dziedzinie fizyki. Odkrycia hafnu dokonano dzięki wykorzystaniu założeń teorii budowy atomu Bohra i było ono jednocześnie dowodem trafności tej teorii. Pierwsza publikacja, informująca o odkryciu hafnu ukazała się 2 stycznia 1923 roku.

Wikipedia


hg

hektogram


SJP.pl

Rtęć (Hg, łac. hydrargyrum, z gr. ὑδράργυρος hydrargyros ‘wodne srebro’) – pierwiastek chemiczny z grupy metali przejściowych. Uznana za pierwiastek przez Lavoisiera. Rtęć jest jedynym metalem występującym w warunkach normalnych w stanie ciekłym.

Wikipedia


hgw

skrótowiec

 (1.1) = pot. eufem. huj go wie sic.; właśc. chuj go wie

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) war. hgw

Wiktionary


hi

wyraz, zwykle powtarzany, naśladujący śmiech, zwłaszcza cichy, czasem ironiczny; chi


SJP.pl

skrót

 (1.1) = Księga Hioba

Wiktionary

Wikipedia

Przykłady

składnia.

kolokacje.

synonimy.

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

frazeologia.

etymologia.

uwagi. BibliaPL.

tłumaczenia.

* esperanto: (1.1) Ijo

* hiszpański: (1.1) Job

źródła.

== Hi (język angielski.) ==

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik, nazwa własna

 (1.1) imię|angielski|m., zdrobn. od Hiram

odmiana.

przykłady.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈcɕɛ̃ŋɡa ˈxʲjɔba, AS: ḱśŋga χʹi ̯oba

Wiktionary

Synonimy:

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

frazeologia.

etymologia.

uwagi. BibliaPL.

tłumaczenia.

* esperanto: (1.1) Ijo

* hiszpański: (1.1) Job

źródła.

== Hi (język angielski.) ==

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik, nazwa własna

 (1.1) imię|angielski|m., zdrobn. od Hiram

odmiana.

przykłady.

składnia.

kolokacje.

synonimy.

Wiktionary


hi-end

[czytaj: haj-end] high-end; w marketingu:
1. grupa najbogatszych klientów, do której adresowane są drogie produkty wysokiej jakości, zwłaszcza sprzęt elektroniczny;
2. produkt adresowany do tej grupy


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) muz. o aparaturze elektroakustycznej: taki, który zapewnia najwyższą wierność odtwarzania w warunkach domowych, zwłaszcza muzyki

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) high end

Wiktionary


hi-fi

[czytaj: haj fi] określenie urządzeń elektroakustycznych o bardzo wysokiej jakości odtwarzania dźwięku; skrót od: high fidelity [czytaj: haj fiDElity]


SJP.pl

  • Hi-fi (ang. high fidelity) – termin dotyczący dźwięku
  • Hi-fi – rosyjski zespół muzyczny

Wikipedia


hi-tech

[czytaj: haj tek] urządzenie wykorzystujące osiągnięcia najnowszych technologii


SJP.pl


hiacyncik

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) zdrobn. od hiacynt

Wiktionary

Hiacyntowiec, hiacyncik (Hyacinthoides) – rodzaj roślin z rodziny szparagowatych. Obejmuje 11–12 gatunków występujących w zachodniej Europie (kwitną wiosną) i w górach Afryki północno-zachodniej (te zakwitają głównie jesienią i zimą). Przedstawiciele rodzaju uprawiani są w ogrodach w strefie klimatu umiarkowanego, skąd okazjonalnie rozprzestrzeniają się i dziczeją (np. w Ameryce Północnej).

Wikipedia

Powiązane:

 rzecz. hiacynt m., Jacek mos.

Wiktionary


hiacynciny

przymiotnik dzierżawczy - należący do Hiacynty lub z nią związany


SJP.pl


hiacynt

roślina cebulkowa z rodziny liliowatych


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy, nazwa własna

 (1.1) mitgr. piękny młodzieniec, królewicz spartański, ukochany Apollina i Zefira, syn Amyklasa (lub Ojbalosa) i Diomede;

 (1.2) imię|polski|m.;

Wiktionary

Botanika

  • hiacynt (Hyacinthus) – rodzaj roślin z rodziny szparagowatych

Geologia

  • hiacynt – minerał, odmiana cyrkonu

Mitologia

  • Hiacynt (gr. Hyakinthos, łac. Hyacinthus) – w mitologii greckiej ukochany Apollina, syn Amyklasa
  • Hiacynt (gr. Hyakinthos, łac. Hyacinthus) – w mitologii greckiej ojciec Hiakintyd, Lacedemończyk zamieszkały w Atenach

Wikipedia

Przykłady

 (1.2) Bratem świętego męczennika Hiacynta był Prot.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈxʲjat͡sɨ̃nt, AS: χʹi ̯acỹnt

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. hiacynt mrz., hiacyntowate nmos.

:: zdrobn. Hiacyntek mos.

:: fż. Hiacynta ż.

 przym. Hiacyntowy, hiacyntowy, Jackowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) Hiakintos

Wiktionary


hiacynta

roślina cebulkowa z rodziny liliowatych


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) imię|polski|ż.;

forma rzeczownika.

 (2.1) D. i B. lp. od: Hiacynt

Wiktionary

Hiacynta – żeńska forma imienia Hiacynt o greckim pochodzeniu.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Nie spotkałeś po drodze Hiacynty?

 (1.1) Krewnymi Hiacynty byli Łucja i Franciszek.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. hiacynt mrz.

:: fm. Hiacynt mos.

 przym. Jackowy, hiacyntowy

Wiktionary


hiacyntostwo

Hiacynt z małżonką; Hiacyntowie


SJP.pl


hiacyntowate

o cechach hiacyntowatych (rodzina roślin)


SJP.pl

Wikipedia


hiacyntowaty

o cechach hiacyntowatych (rodzina roślin)


SJP.pl


hiacyntowie

imię męskie


SJP.pl


hiacyntowy

hiacynt


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z hiacyntem, dotyczący hiacyntu

Wiktionary

Patrz:

hiacynt

Przykłady

 (1.1) Wokół rozsiewają hiacyntowy zapach, w ciepłe dni wawrzynek zwabia owady, najczęściej motyle.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. hiacynt m., Hiacynt m., Hiacynta ż., Jacek m., Jacuś m., Jacenty m., Hiakintos m., jacynt m., jacynkt m.

 przym. Jackowy, Hiacyntowy

Wiktionary


hiada

w mitologii greckiej: nimfa, córka Atlasa i Ajtry


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) mitgr. każda z siedmiu nimf, córek Atlasa, które zostały przeniesione na firmament jako otwarta gromada gwiazd w gwiazdozbiorze Byka, zwana Hiadami;

Wiktionary

Hiady (także „Nimfy z góry Nysy”; gr. Ὑάδες Hyádes, od hýein ‘padanie deszczu’, ‘płaczki’, łac. Suculae, gr. Νύσιαι Nýsiai, łac. Nysiae) – w mitologii greckiej nimfy, siedem sióstr:

  • Ambrozja (Ambrosja; gr. Ἀμβροσία Ambrosía, łac. Ambrosia);
  • Eudora (Eudore; gr. Εὐδωρη Eúdorē, łac. Eudora);
  • Ajsyle (Fajsyle; gr. Φαισυλη Phaisyle, łac. Phaesyle);
  • Koronis (gr. Κορωνίς Korōnís, łac. Coronis);
  • Dione (Diona; gr. Διώνη Diṓnē, łac. Diona);
  • Polykso (gr. Πολυξώ Polyksṓ, łac. Polyxo);
  • Fajo (gr. Φαιω Phaiō, łac. Phaeo).

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Plejady były córkami tytana Atlasa i okeanidy Plejone albo Ajtry oraz siostrami Plejad i Hesperyd.

 (1.1) Mityczne Hiady są identyfikowane z Hiadami w gwiazdozbiorze Byka.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈxʲjada, AS: χʹi ̯ada

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Hiady nmos.

Wiktionary


hiady

najjaśniejsza otwarta gromada gwiazd


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj niemęskoosobowy, liczba mnoga, nazwa własna

 (1.1) astr. otwarta gromada gwiazd w gwiazdozbiorze Byka;

forma rzeczownika.

 (2.1) M., B. i W. lm. od: Hiada

Wiktionary

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) W Byku leżą dwie z najjaśniejszych gromad gwiazd – Plejady i Hiady.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈxʲjadɨ, AS: χʹi ̯ady

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Hiada ż.

Wiktionary


hialina

ciało białkowe szkliste, występujące w warunkach prawidłowych w tarczycy i chrząstce


SJP.pl

Hialina stanowi glikoproteinę budującą podwójną warstwę wokół jaja jeżowców. Obecność tej warstwy jest konieczna dla zapewnienia integracji komórek w czasie bruzdkowania. Ponadto hialina warunkuje prawidłowy przebieg tworzenia się blastocelu i jest niezbędna w procesie gastrulacji. Powstanie otoczki hialinowej jest związane z zajściem reakcji korowej po zapłodnieniu.

Wikipedia


hialinowy

hialina


SJP.pl

Patrz:

hialina

hialit

minerał, szlachetna, przezroczysta odmiana opalu


SJP.pl


hialitowy

hialit


SJP.pl

Patrz:

hialit

hialoklastyt

szklista skamielina powstała z zastygłej lawy wulkanicznej


SJP.pl


hialoplazma

koloidalny roztwór związków organicznych i nieorganicznych, w którym zawieszone są pozostałe elementy komórkowe; cytoplazma podstawowa


SJP.pl


hialuronian

hialuronian sodu - związek chemiczny wykorzystywany w kroplach do oczu


SJP.pl


hialuronidaza

enzym obniżający lepkość kwasu hialuronowego


SJP.pl

Hialuronidaza – enzym (EC 3.2.1.35) z klasy hydrolaz depolimeryzujący kwas hialuronowy, w wyniku czego zmniejsza się lepkość ośrodka, co ułatwia rozprzestrzenianie się obcych substancji i drobnoustrojów w organizmie (z tego powodu bywa nazywana "czynnikiem rozprzestrzeniającym").

Wikipedia


hiat

występowanie po sobie dwóch samogłosek w sąsiadujących sylabach; hiatus; rozziew


SJP.pl

Rozziew (hiatus, hiat) – sąsiedztwo dwóch samogłosek bądź wewnątrz wyrazu (na przykład boa, moa – tak zwany hiatus wewnętrzny), bądź też na styku dwóch wyrazów (hiatus zewnętrzny). W wielu językach istnieje tendencja do unikania rozziewu, może być ona realizowana przez:

  • epentezę, najczęściej półsamogłoski, na przykład nienormatywna wymowa kakało zamiast kakao
  • zanik sylabiczności poprzez przekształcenie samogłoski w półsamogłoskę, na przykład: dojdę = do + idę
  • zanik jednej z samogłosek (elizja), na przykład: zaglądać = za + oglądać
  • zlanie się dwóch samogłosek w jedną samogłoskę (synereza) lub w dyftong, na przykład: doglądać = do + oglądać

Wikipedia


hiatus

1. luka w osadach skalnych (dotycząca braku osadów z pewnego okresu);
2. występowanie po sobie dwóch samogłosek w sąsiadujących sylabach (np. oaza); hiat; rozziew;
3. w archeologii: zanik osadnictwa na danym terenie (hiatus osadniczy)


SJP.pl

  • pojęcie z zakresu językoznawstwa, inaczej rozziew
  • pojęcie z zakresu geologii, inaczej luka stratygraficzna
  • Hiatus – belgijska grupa muzyczna

Wikipedia


hibakusha

[czytaj: hibakusza] kobieta dotknięta skutkami wybuchu bomby atomowej w Hiroszimie lub Nagasaki; hibakusi


SJP.pl

Hibakusha (jap. 被爆者 hibaku-sha) (IPA: [çiβa̠kɯ̥ᵝɕʲa̠]) – słowo w języku japońskim oznaczające „osobę będącą ofiarą eksplozji”. W szczególności jednak odnosi się do ofiar ataku atomowego na Hiroszimę lub Nagasaki.

Wikipedia


hibakusi

osoba dotknięta skutkami wybuchu bomby atomowej w Hiroshimie lub Nagasaki; hibakusha


SJP.pl


hiberna

zimowe leże wojska


SJP.pl

Hiberna (łac. hibernare – zimować, hibernus – zimowy) – w starożytnym Rzymie zimowy obóz legionów. W Rzeczypospolitej hiberna była obowiązkiem ciążącym na majątkach ziemskich, polegającym na zapewnieniu wojsku zimowych leży – tj. zakwaterowania i wyżywienia.

Wikipedia


hibernacja

1. wymuszone lub naturalne zmniejszenie aktywności organizmów żywych poprzez lub dzięki obniżeniu temperatury ciała; hibernizacja;
2. zmniejszenie aktywności organizmów, urządzeń (np. komputerów); uśpienie


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) biol. stan fizjologiczny głębokiego uśpienia, w który zapadają niektóre zwierzęta w odpowiedzi na niesprzyjające warunki środowiskowe, szczególnie zimą

 (1.2) inform. oszczędzający energię tryb pracy komputera, w którym zapisuje on stan systemu (RAM) na dysk i całkowicie się wyłącza — po ponownym uruchomieniu wraca do poprzedniego stanu

Wiktionary

Hibernacja (łac. hibernus – zimowy):

  • Hibernacja naturalna – stan fizjologiczny organizmu polegający na spowolnieniu procesów życiowych
  • Hibernacja komputera – stan zawieszenia pracy komputera
  • Hibernacja sztuczna – sztuczny proces zamrażania organizmów

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Podczas hibernacji zwierzę korzysta z nagromadzonych zapasów tłuszczu.

Wiktionary

Powiązane:

 przym. hibernacyjny

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) sen zimowy

Wiktionary


hibernacyjny

przymiotnik od: hibernacja


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) biol. związany z hibernacją, dotyczący hibernacji

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. hibernacja ż., hiberna ż.

Wiktionary


hibernatus

osoba poddana hibernacji, zamrożona na długi czas


SJP.pl

Hibernatus – francuska komedia z 1969 roku w reżyserii Édouarda Molinaro z Louisem de Funesem w roli głównej.

Zdjęcia kręcono na terenie departamentów Yvelines (Wersal, Le Vésinet, Saint-Germain-en-Laye), Dolina Oise (opactwo Royaumont) i Sekwana-Saint-Denis (lotnisko w Le Bourget).

Polska premiera odbyła się w maju 1971 roku w podwójnym pokazie z dokumentami WFO: Złoty wiek Pomorza i Warmii z 1970 roku i Warszawa w malarstwie Canaletta z 1969 roku.

Wikipedia


hibernizacja

wymuszone lub naturalne zmniejszenie aktywności organizmów żywych poprzez lub dzięki obniżeniu temperatury ciała; hibernacja


SJP.pl


hibernować

zmniejszać temperaturę ciała organizmu żywego w celu zmniejszenia jego aktywności życiowej


SJP.pl


hibiskus

1. roślina zielna lub drzewo z rodziny ślazowatych, rosnące w około 200 gatunkach w strefie zwrotnikowej i podzwrotnikowej; ketmia, ibiszek;
2. jeden z gatunków ketmii, jednoroczna roślina zielna, o żółtych kwiatach wyrastających z mięsistych czerwonych kielichów, z których przyrządza się napoje; ketmia szczawiowa, malwa sudańska


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) bot. nazwa systematyczna|Hibiscus|ref=tak. ketmia, róża chińska, malwa sudańska

 (1.2) suszone kwiaty malwy sudańskiej

Wiktionary

Ketmia, hibiskus, róża chińska (Hibiscus L.) – rodzaj krzewów i roślin zielnych z rodziny ślazowatych. W zależności od ujęcia systematycznego zaliczanych jest tu od ok. 200 do ponad 400, a nawet 700 gatunków. Niezależnie od ujęcia zasięg rodzaju jest rozległy – obejmuje wszystkie kontynenty w strefie międzyzwrotnikowej z mniej licznymi przedstawicielami w strefie klimatu umiarkowanego. W południowej Europie występują jako rośliny rodzime dwa gatunki. Rośliny te zasiedlają różnorodne siedliska – od bagien i lasów, w tym namorzyny, poprzez formacje zaroślowe, po otwarte tereny skaliste, pustynie i wybrzeża. Kwiaty zapylane są przez owady i ptaki.

Wikipedia


hibiskusowy

przymiotnik od: hibiskus


SJP.pl


hibner

nazwisko


SJP.pl


hica

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) gw-pl|Górny Śląsk. upał, skwar, żar

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. hicwele ż.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) gw-pl|Górny Śląsk|donc.

Wiktionary


hichiriki

[czytaj: hiciriki] japoński instrument muzyczny o chińskim pochodzeniu


SJP.pl

Hichiriki (jap. 篳篥) – tradycyjna japońska odmiana oboju cylindrycznego, jeden z dwóch rodzajów instrumentów dętych obok fletu ryūteki (także ryōteki, „smoczy flet”, bambusowy flet poprzeczny o średniej wysokości, pokryty korą, z siedmioma otworami), używanych w muzyce gagaku. Jest instrumentem prowadzącym melodię, którą odgrywają flety.

Wikipedia


hicik

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) zdrobn. od hit

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. hit m.

Wiktionary


hicior

potocznie zgrubienie od: hit (przebój, szlagier)


SJP.pl


hicks

Osoby o tym nazwisku:

  • Adam Hicks – amerykański aktor i raper
  • Bill Hicks – amerykański komik i satyryk
  • Bonny Hicks – singapurska pisarka i modelka
  • Catherine Hicks – amerykańska aktorka telewizyjna i filmowa
  • David Hicks – australijski terrorysta
  • George Hicks – angielski piłkarz
  • Greg Hicks – amerykański zapaśnik
  • James Hicks – amerykański aktor i scenarzysta filmowy
  • Michele Hicks – amerykańska modelka
  • Michael Hicks – amerykański koszykarz
  • Thomas Hicks – amerykański bobsleista, olimpijczyk
  • Thomas Hicks – amerykański lekkoatleta, olimpijczyk
  • William Hicks – brytyjski wojskowy

Wikipedia


hidalgo

członek niższej szlachty hiszpańskiej


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) szlachcic hiszpański

Wiktionary

Hidalgo – stan położony w środkowym Meksyku. Graniczy ze stanami Tlaxcala, México, Querétaro, San Luis Potosí, Veracruz oraz Pueblą. Stolicą stanu jest miasto Pachuca. Nazwa stanu pochodzi od przywódcy walk o niepodległość Meksyku – księdza Miguela Hidalgo y Costilli.

Wikipedia

Przykłady

składnia.

kolokacje.

synonimy.

antonimy.

hiperonimy.

 (1.1) szlachcic, Hiszpan

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

frazeologia.

etymologia.

 etym|hiszp|hidalgo.

uwagi.

tłumaczenia.

* angielski: (1.1) hidalgo

* baskijski: (1.1) kapare

* francuski: (1.1) hidalgo m.

* hiszpański: (1.1) hidalgo m.

* słowacki: (1.1) hidalgo m.

źródła.

== hidalgo (język angielski.) ==

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik

 (1.1) hidalgo, szlachcic hiszpański

odmiana.

przykłady.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: iˈdalɡɔ, AS: idalgo

Wiktionary

Synonimy:

antonimy.

hiperonimy.

 (1.1) szlachcic, Hiszpan

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

frazeologia.

etymologia.

 etym|hiszp|hidalgo.

uwagi.

tłumaczenia.

* angielski: (1.1) hidalgo

* baskijski: (1.1) kapare

* francuski: (1.1) hidalgo m.

* hiszpański: (1.1) hidalgo m.

* słowacki: (1.1) hidalgo m.

źródła.

== hidalgo (język angielski.) ==

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik

 (1.1) hidalgo, szlachcic hiszpański

odmiana.

przykłady.

składnia.

kolokacje.

synonimy.

Wiktionary


hidumin

wieloskładnikowy stop aluminium z miedzią, używany do wyrobu tłoków silników spalinowych, głowic cylindrów itp.; hiduminium


SJP.pl


hiduminium

wieloskładnikowy stop aluminium z miedzią, używany do wyrobu tłoków silników spalinowych, głowic cylindrów itp.; hidumin


SJP.pl


hidżab

chusta zasłaniająca włosy, uszy i szyję, noszona przez muzułmanki; hedżab


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) odzież. rodzaj szala lub chusty noszonej głównie przez muzułmanki, zakrywającej głowę, uszy, włosy i szyję, ale pozostawiającej twarz odsłoniętą;

 (1.2) rel. tradycyjna zasada muzułmańskiego kobiecego i męskiego sposobu ubierania, ale także zachowywania się, zgodna z nakazem religijnej przyzwoitości, cnotliwości bądź skromności

Wiktionary

Hidżab (arab. ‏حجاب‎, ḥiǧāb; tłum. „okrycie, zasłona”) – w tłumaczeniu z arabskiego oznacza "zasłonę" i "ochronę". Jest to nakrycie głowy, które nosi część kobiet wyznających islam. Kobiety noszą hidżab w obecności dorosłych mężczyzn, którzy nie są ich najbliższymi krewnymi.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) …w Egipcie, gdzie dozwolony jest strój europejski, młode, wykształcone i eleganckie kobiety same decydują się na nałożenie hidżabu

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈxʲid͡ʒap, AS: χʹiǯap

Wiktionary


hidżaski

przymiotnik od: Hidżaz, kraina w zachodniej części Arabii Saudyjskiej


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z Hidżazem, dotyczący Hidżazu

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Hidżaz mrz.

Wiktionary


hidżaz

region historyczny w Arabii; Hedżas


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna

 (1.1) geogr. hist. kraina historyczna w zachodniej części Półwyspu Arabskiego, nad Morzem Czerwonym, z głównymi ośrodkami w Mekce, Medynie i Dżuddzie;

Wiktionary

Hidżaz (także Hedżaz, arab. ‏الحجاز‎ = Al-Hidżaz) – region historyczny w Arabii. Stolicą regionu jest Dżudda, jednak rolę głównego miasta pełni Mekka. Jest to ziemia święta dla muzułmanów, gdyż znajdują się tutaj Mekka i Medyna.

Wikipedia

Powiązane:

 przym. hidżaski

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) Hedżaz

Wiktionary


hidźra

osoba trzeciej płci w kulturach Azji Południowej (na subkontynencie indyjskim)


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy lub żeński

 (1.1) osoba trzeciej płci na subkontynencie indyjskim;

Wiktionary

Hidźra (hijra) – określenie osoby trzeciej płci w kulturach Azji Południowej (na subkontynencie indyjskim).

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Zjawisko trzeciej płci nie jest typowe tylko dla Tajlandii. Występuje także w innych kulturach, na przykład w Meksyku w stanie Oaxaca przedstawiciel trzeciej płci nazywa się «muxe», w Indiach zaś «hidźra». Ci ostatni widoczni są wszędzie w swoim kraju. Ich status społeczny jest znacznie wyższy niż «kathoeys» w Tajlandii.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈxʲid͡ʑra, AS: χʹiʒ́ra

Wiktionary


hiemalny

organizm hiemalny - roślina lub zwierzę żyjące na śniegu; organizm niwalny, organizm naśnieżny, kriobiont


SJP.pl


hiena

1. drapieżne zwierzę padlinożerne zamieszkujące Afrykę i Azję Południową;
2. pogardliwie o człowieku bezwzględnym, żerującym na nieszczęściu innych


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) zool. drapieżny ssak przypominający masywnego kota i żywiący się padliną;

 (1.2) przen. pogard. człowiek zyskujący kosztem innych ludzi

Wiktionary

Zwierzę z rodziny hienowatych (podrodzina Hyaeninae – hieny):

  • Hiena – rodzaj ssaków z podrodziny hien
  • hiena brunatna (Parahyaena brunnea)
  • hiena cętkowana, hiena plamista (Crocuta crocuta)
  • hiena pręgowana, hiena pasiasta (Hyaena hyaena)
  • wymarła hiena jaskiniowa (†Crocuta (crocuta) spelaea)

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) W pustyni ziewały hieny i szakale, a drzemiący lew przeciągał potężne cielsko gotując się do pościgów za łupem.

 (1.2) Nigdy nie wybaczę tym hienom, które ograbiły moich dziadków.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈxʲjɛ̃na, AS: χʹi ̯na

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. hienołak mzw., hienowate lm nm., hieny lm nm.

 przym. hieni

Wiktionary


hieni

dotyczący hieny


SJP.pl

przymiotnik dzierżawczy

 (1.1) należący do hieny

przymiotnik relacyjny

 (2.1) dotyczący hieny, określający hienę, używany przy hienie

przymiotnik jakościowy

 (3.1) charakterystyczny dla hieny, mający cechy hieny

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. hiena ż., hienołak mzw., hienowate lm nm., hieny lm nm.

Wiktionary


hienowate

rodzina dużych ssaków drapieżnych


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj niemęskoosobowy, liczba mnoga

 (1.1) syst. zool. nazwa systematyczna|Hyaenidae|Gray|ref=tak., rodzina dużych ssaków drapieżnych z podrzędu kotokształtnych;

Wiktionary

Hienowate (Hyaenidae) – rodzina dużych ssaków drapieżnych z podrzędu kotokształtnych (Feliformia) w obrębie rzędu drapieżnych (Carnivora).

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Na Saharze występują też inne hienowate.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. hiena ż., hieny lm nm., hienołak mzw.

 przym. hieni

Wiktionary


hienowaty

o cechach hienowatych (rodzina ssaków)


SJP.pl


hienołak

rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy

 (1.1) mit. folk. człowiek potrafiący zmienić się w hienę lub hiena ukrywająca się pod postacią człowieka

 (1.2) fant. człowiek, którego jedną z form jest hiena

Wiktionary

Wymowa:

IPA: xʲjɛ̃ˈnɔwak, AS: χʹi ̯ẽnou̯ak

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. hieny nmos., hienowate nmos., hiena ż.

 przym. hieni

Wiktionary


hieny

rzeczownik, rodzaj niemęskoosobowy, liczba mnoga

 (1.1) syst. zool. nazwa systematyczna|Hyaeninae|Gray|ref=tak., podrodzina dużych ssaków drapieżnych z rodziny hienowatych;

forma rzeczownika.

 (2.1) M., B. i W. lm. od: hiena

Wiktionary

Hieny (Hyaeninae) – wyróżniana przez część systematyków, na podstawie różnic w uzębieniu, podrodzina dużych ssaków drapieżnych z rodziny hienowatych (Hyaenidae).

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Protel grzywiasty nie należy do hien.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. hiena ż., hienołak mzw., hienowate lm nm.

 przym. hieni

Wiktionary


hierarcha

1. tytuł biskupi w kościele greckim
2. władca, zwierzchnik
3. osoba wysoko postawiona w hierarchii kościelnej


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) wysoki dostojnik w Kościele katolickim lub wschodnich kościołach chrześcijańskich

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) „Kościół nie jest wylęgarnią pedofilów” – hierarchowie bronią się przed oskarżeniami.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. hierarchia ż., hierarchiczność ż., hierarchizacja ż., zhierarchizowanie n.

 czas. hierarchizować ndk., zhierarchizować dk.

 przym. hierarchiczny, zhierarchizowany, hierarchizacyjny

 przysł. hierarchicznie

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) książę Kościoła

Wiktionary


hierarchia

1. ustalony porządek według wybranego kryterium, np. ważności
2. grupa osób sprawująca władzę, zwłaszcza w Kościołach


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) układ elementów jakiejś struktury uporządkowany od najwyższych do najniższych według określonego kryterium;

 (1.2) osoby sprawujące władzę w organizacji, w szczególności w Kościele

Wiktionary

Hierarchia (z gr. „urząd najwyższego kapłana”):

  1. kolejność rzeczy, zagadnień od najważniejszych do najmniej ważnych.
  2. ustanowienie ważności stanowiska albo władz urzędowych, służbowych lub kościelnych (np. hierarchia kościelna, stopnie wojskowe).

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Aby ustalić hierarchię w stadzie żyraf, męskie osobniki stają do pojedynku na szyje.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: xʲjɛˈrarxʲja, AS: χʹi ̯erarχʹi ̯a

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. hierarchiczność ż., hierarchizacja ż., hierarcha m., zhierarchizowanie n.

 czas. hierarchizować ndk., zhierarchizować dk.

 przym. hierarchiczny, zhierarchizowany

 przysł. hierarchicznie

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) drabina, gradacja, klasyfikacja, porządek, ranking, sekwencja

Wiktionary


hierarchicznie

przysłówek

 (1.1) zgodnie z hierarchią, na sposób hierarchiczny

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) W społeczności rycerskiej funkcjonowały dwa systemy porządkujące ją hierarchicznie. Jeden oparty na własności, drugi na osobistym męstwie i wspaniałych czynach.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. hierarchizacja ż., hierarchiczność ż., zhierarchizowanie n., hierarcha mos., hierarchia ż.

 przym. hierarchiczny

Wiktionary


hierarchiczność

hierarchiczny


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) cecha układu elementów jakiejś struktury uporządkowanych od najwyższych do najniższych według określonego kryterium

Wiktionary

Patrz:

hierarchiczny

Przykłady

 (1.1) Wspólną cechą wojska i Kościoła katolickiego jest hierarchiczność tych organizacji.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. hierarchia ż., hierarchizacja ż., hierarcha m., zhierarchizowanie n.

 czas. hierarchizować ndk., zhierarchizować dk.

 przym. hierarchiczny, zhierarchizowany

 przysł. hierarchicznie

Wiktionary


hierarchiczny

określony przez hierarchię (np. hierarchiczna zależność, hierarchiczna struktura)


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) taki, który jest uporządkowany zgodnie z przyjętą hierarchią

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Tradycyjny hierarchiczny model organizacji przedsiębiorstwa oparty na strukturze armii został stworzony na wczesnym etapie rozwoju kapitalizmu w XIX wieku, kiedy podstawową metodą zarządzania było wydawanie poleceń i kontrola ich wykonania.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. hierarchia ż., hierarchiczność ż., hierarcha m., hierarchizacja ż., hierarchizowanie n., zhierarchizowanie n., dehierarchizacja ż., dehierarchizowanie n., zdehierarchizowanie n.

 czas. hierarchizować ndk., zhierarchizować dk., dehierarchizować ndk., zdehierarchizować dk.

 przym. hierarchizacyjny, ahierarchiczny

 przysł. hierarchicznie

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) zhierarchizowany

Wiktionary


hierarchizacja

hierarchizować


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) uporządkowanie elementów czegoś według pewnej hierarchii

Wiktionary

Hierarchia (z gr. „urząd najwyższego kapłana”):

  1. kolejność rzeczy, zagadnień od najważniejszych do najmniej ważnych.
  2. ustanowienie ważności stanowiska albo władz urzędowych, służbowych lub kościelnych (np. hierarchia kościelna, stopnie wojskowe).

Wikipedia

Patrz:

hierarchizować

Przykłady

 (1.1) Jednym z kryteriów wspomnianego uporządkowania jest hierarchizacja norm prawnych, czyli ich usytuowanie względem siebie na zasadzie podporządkowania i wzajemnej zależności.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. hierarchia ż., hierarchiczność ż., hierarcha mos., hierarchizowanie n., zhierarchizowanie n.

 czas. hierarchizować ndk., zhierarchizować dk.

 przym. hierarchiczny, hierarchizacyjny

 przysł. hierarchicznie

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) hierarchizowanie

Wiktionary


hierarchizować

porządkować zgodnie z hierarchią


SJP.pl


hieratyczność

1. monumentalność i dostojeństwo w sposobie przedstawiania postaci w dziełach sztuki; patos;
2. uroczystość, podniosłość w odniesieniu do rytuału


SJP.pl


hieratyczny

1. właściwy uroczystemu rytuałowi (np. tańce hieratyczne)
2. pełen patosu, podniosły (np. hieratyczna forma dzieła)
3. pismo hieratyczne - staroegipskie uproszczone pismo hieroglificzne, którym posługiwano się w życiu codziennym


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) właściwy uroczystemu rytuałowi (np. religijnemu)

 (1.2) namaszczony, dostojny, pełen patosu (zwykle o dziełach sztuki)

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) A był to przecież okres, kiedy rytuał liturgiczny sam w sobie był hieratyczny, łaciński, tradycyjny i powściągliwy.

 (1.2) Przywykły do oglądania scen ceremonialnych, bezdusznych i hieratycznych, utrzymanych w tej samej sztywnej konwencji, przeżyłem moment uniesienia.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌxʲjɛraˈtɨt͡ʃnɨ, AS: χʹi ̯eratyčny

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. hieratyzm m.

 czas. hieratyzować

Wiktionary


hieratyka

hieratyzm;
1. patos, dostojność charakteryzujące np. uroczyste rytuały religijne
2. tendencja do ukazywania dostojeństwa postaci w dziełach sztuki


SJP.pl

Hieratyka (gr. ἱερατικός – kapłański od ἱερεύς – kapłan) – jedna z form starożytnego pisma egipskiego, służąca przeważnie do zapisywania świętych tekstów na papirusie.

Znaki tego pisma nie miały już obrazkowego charakteru hieroglifów i były często łączone. Pismo to pojawiło się już w czasach I dynastii. Około 660 r. p.n.e. hieratyka zaczęła ustępować demotyce, ale jeszcze przez kilka stuleci była używana przez kapłanów.

Wikipedia


hieratysta

zwolennik hieratyzmu


SJP.pl


hieratyzacja

nadawanie cech dostojeństwa i podniosłości


SJP.pl


hieratyzm

hieratyka;
1. patos, dostojność charakteryzujące np. uroczyste rytuały religijne
2. tendencja do ukazywania dostojeństwa postaci w dziełach sztuki


SJP.pl

Hieratyzm – tendencja w sztuce do uwypuklania w dziełach postaci, w celu pokazania ich dostojeństwa, jak również do ukazywania dostojności uroczystych rytuałów religijnych. W tej tendencji postacie są pokazywane jako zastygłe w pełnym wzniosłości bezruchu.

Wikipedia


hierodiakon

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) kośc. prawosławny mnich wyświęcony na diakona;

Wiktionary

Hierodiakon (gr. ἱεροδιάκονοϛ, cs. іеродïа́конъ) – w kościołach greckokatolickich i prawosławnym mnich posiadający święcenia kapłańskie w stopniu diakona. Hierodiakon może asystować i pomagać prezbiterom i biskupom podczas nabożeństw, ale nie może ich sam sprawować.

Wikipedia


hierodul

w starożytności: niewolnik należący do świątyni


SJP.pl


hierodula

w starożytności: święta prostytutka-niewolnica należąca do jednej ze świątyń Isztar lub Afrodyty


SJP.pl

Wikipedia


hierofania

termin określający zjawisko manifestacji świętości, sposobu przejawiania się sacrum, upowszechniony przez M. Eliadego


SJP.pl

Wikipedia


hierofant

hierofanta;
1. arcykapłan misteriów eleuzyjskich, który pokazywał i wyjaśniał pełne tajemnic świętości;
2. przenośnie: osoba wtajemniczająca, wprowadzająca w tajniki czegoś


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) hist. rel. kapłan w starożytnej Grecji, który wprowadzał adeptów w tajniki kultu misteryjnego

 (1.2) książk. osoba, która wprowadza kogoś w tajniki czegoś

Wiktionary

Papież (Arcykapłan) – karta tarota należąca do Arkanów Wielkich, oznaczana numerem 5 (V).

Inne nazwy: Hierofant, Wielki Kapłan, Mistrz, Jupiter, Bakhus, Wielki Ojciec, Mag Wieczności.

Wikipedia

Powiązane:

 rzecz. hierofania ż.

 przym. hierofantyczny

Wiktionary


hierofanta

hierofanta;
1. arcykapłan misteriów eleuzyjskich, który pokazywał i wyjaśniał pełne tajemnic świętości;
2. przenośnie: osoba wtajemniczająca, wprowadzająca w tajniki czegoś


SJP.pl


hierofantka

hierofanta


SJP.pl

Papieżyca (Arcykapłanka) – karta tarota należąca do Wielkich Arkanów, oznaczana numerem 2 (II).

Inne nazwy: Kapłanka, Hierofantka, Junona, Czarownica, Kapłanka Srebrnej Gwiazdy.

Wikipedia

Patrz:

hierofanta

hierogamia

sakralny akt zawarcia związku małżeńskiego (bądź akt seksualny) przez boską parę albo ich kapłańskich lub królewskich reprezentantów, symbolizujący połączenie dwóch sfer: niebiańskiej i ziemskiej


SJP.pl

Wikipedia


hierogamiczny

przymiotnik od: hierogamia


SJP.pl


hieroglif

zwykle w liczbie mnogiej:
1. znak pisma obrazkowego
2. przenośnie: znak zrozumiały tylko dla wtajemniczonych
3. przenośnie: nieczytelna litera
4. w geologii: nierówność na powierzchni warstw skalnych


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) starożytne egipskie pismo obrazkowe;

 (1.2) przen. nieczytelny pojedynczy znak pisarski

 (1.3) pismo obrazkowe (starożytne, trudne do odczytania)

 (1.4) przen. pismo nieczytelne

 (1.5) przen. znak zrozumiały tylko dla wtajemniczonych

 (1.6) geol. ślad na powierzchni warstwy skalnej powstały w wyniku działań czynników organicznych lub mechanicznych (wypukły lub wklęsły);

Wiktionary

Hieroglify (stgr. ἱερογλυφικά hieroglyphiká, dosł. „święte znaki”) – najstarszy rodzaj pisma starożytnego Egiptu, obok pisma hieratycznego i demotycznego. Nazwa wywodzi się (podobnie jak nazwa władcy – faraona) z greki i oznacza święte znaki. Grecy nie mogli ich zrozumieć, ale doskonale wiedzieli, do czego służą.

Określenie „hieroglify” stosowane jest także w stosunku do innych rodzajów pisma piktograficznego, używanego m.in. przez Azteków i Majów.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Ten egipski papirus zapisany hieroglifami kupiłem na targu staroci.

 (1.2) Nie wiem, co napisałeś, bo w alfabecie łacińskim nie ma hieroglifów.

 (1.3) Znam alfabety łaciński i cyrylicę i twierdzę, że to jest hieroglif.

 (1.4) To nie jest wypracowanie, lecz hieroglif.

 (1.5) Ten hieroglif to znak. Mówi – idź ostrożnie. Każdy harcerz go zna.

 (1.6) Ten hieroglif to odcisk stopy brontozaura.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: xʲjɛˈrɔɡlʲif, AS: χʹi ̯eroglʹif

Wiktionary

Powiązane:

 przym. hieroglificzny, hieroglifowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.2,4) gryzmoł, bazgroł

 (1.5) znak, symbol, run

Wiktionary


hieroglificzny

przymiotnik od: hieroglif (np. pismo hieroglificzne, inskrypcja hieroglificzna); hieroglifowy


SJP.pl


hieroglifowy

przymiotnik od: hieroglif (np. hieroglifowa zagadka, formacja hieroglifowa); hieroglificzny


SJP.pl


hieroglify

zwykle w liczbie mnogiej:
1. znak pisma obrazkowego
2. przenośnie: znak zrozumiały tylko dla wtajemniczonych
3. przenośnie: nieczytelna litera
4. w geologii: nierówność na powierzchni warstw skalnych


SJP.pl

Hieroglify (stgr. ἱερογλυφικά hieroglyphiká, dosł. „święte znaki”) – najstarszy rodzaj pisma starożytnego Egiptu, obok pisma hieratycznego i demotycznego. Nazwa wywodzi się (podobnie jak nazwa władcy – faraona) z greki i oznacza święte znaki. Grecy nie mogli ich zrozumieć, ale doskonale wiedzieli, do czego służą.

Określenie „hieroglify” stosowane jest także w stosunku do innych rodzajów pisma piktograficznego, używanego m.in. przez Azteków i Majów.

Wikipedia


hierogram

litery symbolizujące osobę świętą, zwykle akronim od ich zwyczajowego określenia, np. symbol Jezusa IHS (Iesus Hominum Salvator)


SJP.pl


hierokracja

rządy, władza kapłanów


SJP.pl

Hierokracja (gr. hierós „święty, potężny” + krátos „władza”) – w naukach politycznych: system ustrojowy państwa, w którym władzę sprawują kapłani. Uzyskiwali oni legitymizację swojej władzy z samego faktu bycia religijnymi przedstawicielami. Hierokracja powstała w pierwszych wspólnotach o charakterze państwowym, które miały swój początek w rejonie Mezopotamii.

Wikipedia


hierokratyczny

hierokracja; teokratyczny


SJP.pl


hieromancja

wróżenie z wnętrzności zwierząt ofiarnych


SJP.pl

Hieromancja, hieroskopia – wróżenie z ofiar; z obserwacji ofiar lub obiektów świętych. Czasami pojęcie to odnosi się węziej do wróżenia z chodu zwierząt ofiarnych lub wróżenia z wnętrzności zwierząt ofiarnych (to ostatnie określane jako haruspicja).

Wikipedia


hieromant

kapłan wróżący ze zwierząt ofiarnych


SJP.pl


hieron

rzeczownik, rodzaj męski

 (1.1) rel. hist. specjalne poświęcone miejsce w greckiej świątyni

Wiktionary

Powiązane:

 (1.1) hierarchia, hierarcha, hierarchiczny, hierarchizować, hierarchiczny, hierarchiczność, hierarchizowanie

Wiktionary


hieronim

imię męskie


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy, nazwa własna

 (1.1) imię|polski|m.;

forma rzeczownika.

 (2.1) D. lm. od: Hieronima

Wiktionary

Hieronim – imię męskie pochodzenia greckiego. Wywodzi się od słów oznaczających „święte imię” (ἱερός, dor. τὸ ὄνυμα + ος).

Hieronim imieniny obchodzi: 8 lutego, 3 marca, 20 lipca, 30 września, 6 listopada, 4 grudnia i 11 grudnia.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Mam na imię Hieronim i jestem spawaczem w szczecińskiej stoczni.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: xʲjɛˈrɔ̃ɲĩm, AS: χʹi ̯erõńĩm

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Hieronimów m., Hieronimowo n., Hieronimowicz m./ż., hieronimita m.

:: zdrobn. Hirek mos., Hiruś mos., Hireczek mos.

:: fż. Hieronima ż.

 przym. Hieronimowy, hieronimicki

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) Hirek, Hiruś, Hireczek

Wiktionary


hieronima

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) imię|polski|ż.

forma rzeczownika.

 (2.1) D. i B. lp. od: Hieronim

Wiktionary

Hieronima – imię żeńskie pochodzenia greckiego, żeński odpowiednik imienia Hieronim. Wywodzi się od słów oznaczających "święta poświęcona bóstwu" i "imię", co można tłumaczyć jako "nosząca święte imię".

Hieronima imieniny obchodzi 20 lipca i 30 września.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Furtę otwarła siostra Hieronima.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Hieronim mos.

 przym. Hieronimowy

Wiktionary


hieronimek

zdrobnienie od: Hieronim (imię męskie)


SJP.pl


hieronimkowie

zdrobnienie od: Hieronim (imię męskie)


SJP.pl


hieronimkowy

przymiotnik dzierżawczy - należący do Hieronimka lub z nim związany


SJP.pl


hieronimostwo

Hieronim z małżonką; Hieronimowie


SJP.pl


hieronimowie

imię męskie


SJP.pl


hieronimowy

przymiotnik dzierżawczy - należący do Hieronima lub z nim związany


SJP.pl

przymiotnik dzierżawczy

 (1.1) przest. gwara. należący do Hieronima

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Przed Hieronimową chałupą rosną stare sosny.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Hieronim mos., Hieronima ż.

Wiktionary


hif

potocznie o wirusie HIV


SJP.pl


hifereza

w językoznawstwie: zanik samogłoski przed samogłoską w środku wyrazu


SJP.pl


hifowiec

nosiciel wirusa HIV; HIV-owiec


SJP.pl


hig.

skrót od: higiena


SJP.pl


higashiosaka

[czytaj: higasi-osaka albo higaszi-osaka] miasto w Japonii


SJP.pl

Higashiōsaka (jap. 東大阪市 Higashi-Ōsaka-shi) – miasto w Japonii, na wyspie Honsiu, w prefekturze Osaka.

Wikipedia


higgins

Miejscowości w USA:

  • Higgins – miasto w stanie Teksas, w hrabstwie Lipscomb

Gminy w USA:

  • Higgins (ang. Higgins Township) – gmina w stanie Arkansas, w hrabstwie Conway
  • Higgins (ang. Higgins Township) – gmina w stanie Michigan, w hrabstwie Roscommon
  • Higgins (ang. Higgins Township) – gmina w stanie Karolina Północna, w hrabstwie McDowell

Wikipedia


higgs

  • Bozon Higgsa
  • Pole Higgsa

Wikipedia


higgson

hipotetyczna cząstka h; cząstka Higgsa; bozon Higgsa


SJP.pl

Wikipedia


high-end

[czytaj: haj-end] hi-end; w marketingu:
1. grupa najbogatszych klientów, do której adresowane są drogie produkty wysokiej jakości, zwłaszcza sprzęt elektroniczny;
2. produkt adresowany do tej grupy


SJP.pl


high-tech

[czytaj: hajtech] najnowsza, zwłaszcza elektroniczna, technologia; high tech


SJP.pl


highboy

[czytaj: hajboj] wysoka komoda składająca się z dwóch mniejszych kilkuszufladowych komód, ustawionych jedna na drugiej, lub komora na podwyższeniu z szufladami i wygiętymi nóżkami, charakterystyczna dla meblarstwa amerykańskiego i angielskiego w XVIII-XIX wieku; tallboy


SJP.pl

Tallboy – rodzaj mebla. Nazywany był również chest-on-chest, double chest, high chest. Jest to wysoka komoda, składająca się z dwóch mniejszych komód, z szufladami, ustawionych na sobie. Jej podstawa jest zwykle wsparta na niskich nóżkach, a góra mebla jest zakończona ozdobnym gzymsem lub szczytem. Tallboy wykształcił się z komody jednoczęściowej o wysokich, toczonych lub wygiętych nogach. Formę dwuczęściową osiągnął w XVII wieku w Anglii, gdzie również nadano mu nazwę. Mebel był charakterystyczny dla meblarstwa angielskiego i amerykańskiego. Największą popularność osiągnął w XVIII i XIX wieku. Używany był głównie w sypialniach. Zachowane wczesne przykłady tallboya wykonane są z drewna orzechowego, ale większość istniejących do dziś egzemplarzy wytwarzano z mahoniu, będącego w XVIII wieku częstym surowcem do wyrobu mebli.

Wikipedia


highbrow

[czytaj: hajbrał] intelektualista pogardliwie odnoszący się do kultury masowej


SJP.pl


highland

[czytaj: hajlend]
1. rasa silnych koni szkockich;
2. stara szkocka rasa bydła


SJP.pl

Highland (gael. Sgìre Comhairle na Gàidhealtachd) – jednostka administracyjna (council area) w północnej Szkocji, dawniej region administracyjny (1973-1996), z ośrodkiem administracyjnym w Inverness. Jest to największa pod względem powierzchni jednostka administracyjna w Szkocji, zajmująca obszar 25 684 km² (około 1/3 terytorium Szkocji). Obejmuje znaczną część górzystego regionu geograficzno-historycznego Highlands, a także część archipelagu Hebrydów Wewnętrznych, w tym jego największą wyspę, Skye. Liczba ludności wynosi 232 730 (2011).

Wikipedia


highsmith

Osoby o tym nazwisku:

  • Haywood Highsmith – amerykański koszykarz
  • Patricia Highsmith – amerykańska pisarka

Wikipedia


highway

[czytaj: hajłej] środowiskowo: główna droga biegnąca przez dany kraj; autostrada


SJP.pl

Miejscowości

  • Highway – miejscowość w Anglii, w hrabstwie Berkshire, w dystrykcie Windsor and Maidenhead
  • Highway – miejscowość w Anglii, w hrabstwie Kornwalii, w dystrykcie Kornwalii
  • Highway – miejscowość w Anglii, w hrabstwie Herefordshire
  • Highway – miejscowość w Anglii, w hrabstwie Somerset
  • Highway – miejscowość w Anglii, w hrabstwie Wiltshire

Wikipedia


higieja

w mitologii greckiej: bogini zdrowia


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) mitgr. bogini i uosobienie zdrowia;

Wiktionary

Higieja (Hygieja, Hygea, Hygia) (stgr. Ὑγίεια Hygíeia – zdrowie, łac. Hygea, Salus – zdrowie) – w mitologii greckiej bóstwo i uosobienie zdrowia.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Atrybutami Higiei były czara i wąż.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: xʲiˈɟɛ̇ja, AS: χʹiǵėi ̯a

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. higiena ż., higienista mos., higienistka ż., higieniczność ż., higienizacja ż., higienizacyjność ż.

 przym. higieniczny, higienizacyjny

 przysł. higienicznie

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) rzad. Hygieja, Hygea, Hygia, Zdrowie

Wiktionary


higien.

skrót od: higieniczny


SJP.pl


higiena

dbanie o czystość ciała


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) dbanie o czystość ciała

 (1.2) med. nauka o wpływie środowiska na zdrowie ludzkie

Wiktionary

Higiena (gr. hygeinos – leczniczy) – dział medycyny badający wpływ środowiska na zdrowie fizyczne i psychiczne człowieka. Celem tych badań jest zapewnienie poszczególnym osobom oraz społeczeństwu jak najlepszych warunków rozwoju fizycznego i psychicznego. Praktycznymi wynikami higieny są wskazania dotyczące usuwania z życia ludzkiego wpływów ujemnych, w różny sposób zagrażających zdrowiu i wprowadzania czynników dodatnich.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Dentyści rekomendują stosowanie nici dentystycznej do dbania o higienę jamy ustnej.

 (1.1) Higiena osobista Jana pozostawiała wiele do życzenia.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: xʲiˈɟɛ̃na, AS: χʹiǵna

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Higieja ż., higieniczność ż., higienizacja ż., higienista mos., higienistka ż.

 przym. higieniczny, higienizacyjny

 przysł. higienicznie

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) czystość, schludność, med. sterylność

Wiktionary


higienicznie

przysłówek sposobu

 (1.1) w sposób higieniczny, zgodny z higieną

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Bonifratrzy żyją higienicznie, dbając o czystość w swoich placówkach.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌxʲiɟɛ̇̃ˈɲit͡ʃʲɲɛ, AS: χʹiǵė̃ńičʹńe

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. higiena ż., Higieja ż., higienista mos., higienistka ż.,niehigieniczność ż.

 przym. higieniczny

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) czysto, sterylnie, jałowo, aseptycznie

Wiktionary


higieniczniej

stopień wyższy od przysłówka: higienicznie


SJP.pl


higieniczniejszy

stopień wyższy od przymiotnika: higieniczny


SJP.pl


higieniczność

higieniczny


SJP.pl

Patrz:

higieniczny

higieniczny

przymiotnik

 (1.1) zapewniający przestrzeganie czystości i utrzymywanie zdrowia

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) W społeczeństwach, gdzie warunki higieniczne są nieodpowiednie, karmienie niemowlęcia piersią jest dobrym sposobem zapobiegania biegunce.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. niehigieniczność ż., higiena ż., higieniczność ż., higienista mos., higienistka ż., Higieja ż.

 przysł. higienicznie

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) czysty, sanitarny, zdrowotny

Wiktionary


higienista

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) med. specjalista w zakresie higieny

 (1.2) przen. ktoś, kto skrupulatnie przestrzega zasad higieny

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Z powyższych uwag wypada, że dobrym higienistą teoretykiem będzie ten, kto dobrze pozna budowę ludzkiego organizmu, jego niezliczone funkcje tudzież rozmaite czynniki, działające na zdrowie w sposób korzystny lub niekorzystny.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌxʲiɟɛ̇̃ˈɲista, AS: χʹiǵė̃ńista

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. higiena ż., higienistyka ż., higieniczność ż., higienizowanie n., Higieniewo n.

:: fż. higienistka ż.

 czas. higienizować ndk.

 przym. higieniczny, higienistyczny

 przysł. higienicznie, higienistycznie

Wiktionary

Synonimy:

 (1.2) pot. czyścioch

Wiktionary


higienistka

higienista


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) med. specjalistka w zakresie higieny

 (1.2) przen. kobieta, która skrupulatnie przestrzega zasad higieny

Wiktionary

Patrz:

higienista

Przykłady

 (1.1) Kasię bolał dziś w szkole brzuch, musiała pójść do higienistki.

 (1.2) Marysia to okropna higienistka, non stop lata ze ścierką.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌxʲiɟɛ̇̃ˈɲistka, AS: χʹiǵė̃ńistka

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. higiena ż., higienistyka ż., higieniczność ż., higienizowanie n., Higieniewo n.

:: fm. higienista m.

 czas. higienizować ndk.

 przym. higieniczny, higienistyczny

 przysł. higienicznie, higienistycznie

Wiktionary

Synonimy:

 (1.2) czyścioszka

Wiktionary


higienistyczny

higienizm


SJP.pl

Patrz:

higienizm

higienizacyjny

higienizacja


SJP.pl

Patrz:

higienizacja

higrofil

organizm potrzebujący do swojego bytowania silnie wilgotnego środowiska (np. dżdżownica)


SJP.pl

Higrofil – organizm wilgociolubny, przystosowany do życia w środowisku o dużej wilgotności gleby i powietrza. Zwierzęta higrofilne (np. płazy, ślimaki, dżdżownice) mają nagi, łatwo wysychający naskórek. Higrofilami jest także większość grzybów oraz niektóre rośliny.

Wikipedia


higrofilność

higrofilny


SJP.pl

Patrz:

higrofilny

higrofit

roślina żyjąca w miejscach wilgotnych, wrażliwa na niedostatek wody


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) bot. roślina wilgociolubna

Wiktionary

Higrofit – roślina zajmująca siedliska o dużej wilgotności zarówno gleby, jak i powietrza. Typowe higrofity występują w dolnych piętrach lasów tropikalnych. Są to gatunki begonii, gloksynii i inne. W lasach europejskich cechy higrofitów posiadają szczawik zajęczy, piżmaczek wiosenny, niecierpek pospolity, czy zawilec gajowy; wśród roślin uprawnych są to pomidor, ziemniak, kapusta.

Wikipedia


higrofitowy

przymiotnik od: higrofit


SJP.pl


higrofobia

chorobliwy lęk przed płynami, wilgocią, parą wodną itp.


SJP.pl


higrograf

samopisząca odmiana higrometru (urządzenia do pomiaru wilgotności powietrza)


SJP.pl

Higrograf – higrometr samoczynnie rejestrujący stan i zmiany wilgotności gazów (np.powietrza), przyrząd wykorzystywany w meteorologii. Zapis zmian wilgotności gazu w czasie dokonywany jest przez higrograf na przykład na wyskalowanym pasku papieru naciągniętym na bęben.


Wikipedia


higrogram

zapis badania wilgotności powietrza za pomocą higrografu


SJP.pl


higrometr

miernik wilgotności powietrza; wilgociomierz; wilgotnościomierz


SJP.pl

Wilgotnościomierz, higrometr (gr. hygros - wilgotny, mokry) – przyrząd służący do wyznaczania wilgotności. Specjalną grupą higrometrów są psychrometry (gr. psychros - zimny, chłodny), czyli przyrządy oparte na pomiarze termometrem suchym i wilgotnym. Współczesne higrometry są często przyrządami elektronicznymi mierzącymi także temperaturę, ciśnienie czy temperaturę punktu rosy.

Wikipedia


higrometria

Higrometria (gr. hygrós - wilgotny, mokry; metréō - mierzę) - dział metrologii, zajmujący się metodami pomiarów wilgotności gazów, zwłaszcza powietrza. Znajduje zastosowanie głównie w medycynie, konserwacji dzieł sztuki oraz budowie urządzeń służących do klimatyzacji pomieszczeń. Przyrządy używane do pomiaru wilgotności gazów to higrometry.

Wikipedia


higrometryczny

higrometr


SJP.pl

Patrz:

higrometr

higroskop

przyrząd pokazujący poziom wilgotności powietrza


SJP.pl


higroskopijność

własność niektórych ciał, która polega na łatwości pochłaniania wody i pary wodnej


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) podatność niektórych substancji na wchłanianie wilgoci;

Wiktionary

Higroskopijność – zdolność niektórych substancji do wchłaniania wilgoci lub wiązania się z wodą. Woda ta może pochodzić z pary wodnej znajdującej się w powietrzu, z wilgoci znajdującej się w gruncie, z rosy osadzającej się na powierzchni substancji itp. Pochłanianie występuje wtedy, gdy woda przenika z miejsca kontaktu z materiałem higroskopijnym do jego wnętrza. Odbywać się to może na różne sposoby.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ˌxʲiɡrɔskɔˈpʲijnɔɕt͡ɕ, AS: χʹigroskopʹii ̯ność

Wiktionary

Powiązane:

 przym. higroskopijny

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) chłonność

Wiktionary


higroskopijny

odznaczający się tendencją do pochłaniania wody, pary wodnej


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) chem. farm. szybko i łatwo wchłaniający (absorbujący) wodę z otoczenia, najczęściej w postaci pary wodnej

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. higroskopijność ż.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) chłonny

Wiktionary


higroskopowy

przymiotnik od: higroskop


SJP.pl


higrostat

urządzenie automatycznie regulujące wilgotność powietrza; humidostat


SJP.pl


higrotropizm

ruch organów roślin spowodowany lokalną różnicą wilgotności środowiska; hydrotropizm


SJP.pl

Hydrotropizm – tropizm wywołany działaniem wody na rośliny. Rodzaj chemotropizmu. Polega na wygięciu i kierunkowym wzroście części roślin wrażliwych na nasycenie wodą (parą wodną) – korzeni, ryzoidów itp. Hydrotropizm dodatni skutkuje przesuwaniem i dalszym wzrostem narządu w kierunku źródła wody. Podstawowym miejscem odbierania bodźca jest wierzchołek korzenia.

Wikipedia


higrotyczny

higrotyzm; higromorficzny


SJP.pl


hikikomori

1. ciągłe siedzenie w domu i zerwanie kontaktów ze społeczeństwem;
2. osoba cierpiąca na taki syndrom


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) choroba cywilizacyjna polegająca na tym, że jednostka staje się samotnikiem, zazwyczaj pozostającym w izolacji w jednym pokoju przez bardzo długi czas;

Wiktionary

Hikikomori (jap. 引きこもり, 引き籠もり, 引き篭もり) – słowo (rzeczownik odczasownikowy) w języku japońskim, pochodzące od czasownika hikikomoru oznaczającego „wejście do środka i niewychodzenie na zewnątrz”, „ograniczenie się do przebywania w zamkniętej przestrzeni, domu, pokoju”. Hikikomori ma także znaczenie „wagarów” (futōkō 不登校) lub „odmowy pójścia, uczęszczania do szkoły” (tōkō-kyohi 登校拒否).

Wikipedia


hiking

[czytaj: hajking] piesza wędrówka poza miastem, zwykle w górach


SJP.pl

Wikipedia


hikingowy

hiking [czytaj: hajkingowy]


SJP.pl


hikora

rodzaj drzewa orzechowatego


SJP.pl

Orzesznik zwany także przeorzechem, hikorą i karią (Carya Nutt.) – rodzaj roślin z rodziny orzechowatych (Juglandaceae). Obejmuje 18 gatunków, choć w niektórych ujęciach wykazywanych jest ich od 17 do 25.

Największe zróżnicowanie gatunkowe orzeszników jest w południowej części Stanów Zjednoczonych i w północnym Meksyku, cztery gatunki rosną także we wschodniej części Ameryki Północnej, kilka w Ameryce Środkowej, 6 gatunków rośnie w Azji Południowo-Wschodniej, z czego trzy są endemitami Chin. W Polsce uprawiane najczęściej są orzesznik gorzki C. cordiformis i pięciolistkowy C. ovata, rzadziej orzesznik siedmiolistkowy Carya laciniosa. Pierwsze dwa gatunki mają status już zadomowionych antropofitów.

Wikipedia


hikorowy

przymiotnik od: hikora


SJP.pl


hilal

półksiężyc, symbol islamu


SJP.pl

Półksiężyc – symbol w kształcie sierpa Księżyca. Symbol islamu od XIX wieku. Stosowany również w kulturze europejskiej.

Wikipedia


hilaria

imię żeńskie


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) rzad. imię|polski|ż.;

Wiktionary

Hilaria – żeński odpowiednik imienia Hilary. Jego patronką jest św. Hilaria, matka św. Afry.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Mam na imię Hilaria i studiuję amerykanistykę na Uniwersytecie Gdańskim.

 (1.1) 12 sierpnia przypadają imieniny Hilarii.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: xʲiˈlarʲja, AS: χʹilarʹi ̯a

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz.

:: fm. Hilary mos.

Wiktionary


hilarostwo

Hilary z małżonką; Hilarowie


SJP.pl


hilarotragedia

ulubiony w dolnych Włoszech rodzaj farsy, wyśmiewającej legendy


SJP.pl


hilarowicz

nazwisko


SJP.pl


hilarowie

Hilary z małżonką; Hilarostwo


SJP.pl


hilarowy

przymiotnik dzierżawczy - należący do Hilarego lub z nim związany


SJP.pl

przymiotnik dzierżawczy

 (1.1) przest. gwara. taki, który należy do Hilarego

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Hilary mos.

Wiktionary


hilary

imię męskie


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy, nazwa własna

 (1.1) imię|polski|m.;

Wiktionary

Hilary (łac. laris, z gr. larós – wesoły, pogodny, radosny) – imię męskie pochodzenia łacińsko-greckiego. Od tego imienia powstała staropolska forma skrócona (zdrobniała, spieszczona) Larysz, utworzona za pomocą popularnej w imiennictwie polskim, a także ruskim techniki ucinania nagłosu.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Mój dziadek ze strony ojca ma na imię Hilary.

 (1.1) Biega, krzyczy pan Hilary: „Gdzie są moje okulary?”

 (1.1) W Kościele katolickim na 13 stycznia przypada wspomnienie św. Hilarego z Poitiers, biskupa i doktora Kościoła, zaś na 28 lutego – św. Hilarego, papieża i wielkiego czciciela Jana Ewangelisty.

 (1.1) Hilarowie dzień swego patrona, czyli imieniny, obchodzą 13 stycznia, a także 14 stycznia, 28 lutego, 16 marca i 5 maja.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: xʲiˈlarɨ, AS: χʹilary

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Hilarowa ż., Hilarówna ż., Hilarostwo lm m.

:: zdrobn. Hilarek mos.

:: fż. Hilaria ż.

 przym. Hilarowy, Hilarkowy

 zob. Hilaria.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) zdrobn. Hilarek

Wiktionary


hilbert

Osoby noszące nazwisko Hilbert
  • Andy Hilbert (ur. 1981) – amerykański hokeista
  • Auguste Hilbert (1889-1957) – luksemburski bobsleista
  • David Hilbert (1862-1943) – matematyk niemiecki
  • Lukas Loules (ur. Hilbert, 1972) – niemiecki kompozytor
  • Roberto Hilbert (ur. 1984) – piłkarz niemiecki
  • Rodrigo Hilbert (ur. 1980) – brazylijski aktor i model

Wikipedia


hilda

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) imię|polski|ż.;

Wiktionary

Hilda – imię żeńskie pochodzenia germańskiego wywodzące się od słowa hild – walka.

Często bywa zdrobnieniem od imienia Hildegarda, nie jest jednak tożsame z tym imieniem. Odpowiednikiem w języku węgierskim jest Ildikó, w rosyjskim Gilda (Гильда).

Hilda imieniny obchodzi 12 stycznia.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Przy domu pani Hildy pasła się łosza z młodym.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈxʲilda, AS: χʹilda

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Hildzia ż.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) zdrobn. Hildzia

Wiktionary


hildebrandt

nazwisko


SJP.pl

Osoby o tym nazwisku:

  • Andreas Hildebrandt – gdański budowniczy organów
  • Bogdan Hildebrandt – polski artysta
  • Dieter Hildebrandt – niemiecki kabareciarz
  • Franz-Reinhold Hildebrandt (1906–1991) – niemiecki pastor i teolog protestancki
  • Friedrich Hildebrandt – niemiecki polityk
  • Heinz Hildebrandt – duński piłkarz
  • Johann Lucas von Hildebrandt – niemiecki architekt i inżynier wojskowy
  • Karl Sigismund Ulrich Hildebrandt – niemiecki kompozytor, pianista i organista
  • Krzysztof Hildebrandt – polski działacz samorządowy
  • Richard Hildebrandt – niemiecki wojskowy, zbrodniarz wojenny
  • Robert Hildebrandt – niemiecki wojskowy
  • Sarah Hildebrandt – amerykańska zapaśniczka
  • Theodor Hildebrandt – niemiecki malarz

Wikipedia


hildegarda

imię żeńskie


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) imię|polski|ż.;

Wiktionary

  • Hildegarda – imię
  • Hildegarda (758–783) – żona Karola Wielkiego
  • Hildegarda z Bingen (1098–1179) – bł. Kościoła katolickiego

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Moja babka miała na imię Hildegarda i głosowała zawsze na Centrum.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌxʲildɛˈɡarda, AS: χʹildegarda

Wiktionary


hildegardziny

przymiotnik dzierżawczy - należący do Hildegardy lub z nią związany


SJP.pl


hildenbrandia

hildenbrandia rzeczna - gatunek słodkowodnego krasnorostu


SJP.pl

Hildenbrandia – rodzaj morskich krasnorostów.

Wikipedia


hildenbrandiowate

rodzina krasnorostów


SJP.pl


hildzia

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) zdrobn. imię|polski|ż. Hilda

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Nie widziałam pani Hildzi na combrze.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Hilda ż.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) rzecz. Hilda

Wiktionary


hilea

wilgotny las tropikalny


SJP.pl


hilemorfizm

pogląd filozoficzny zapoczątkowany przez Arystotelesa, zgodnie z którym istnienie i funkcjonowanie obiektów przyrodniczych opiera się na zasadzie połączenia ze sobą dwóch prapierwiastków (praprzyczyn): materii (gr. hyle) i formy (gr. morphe); hylemorfizm


SJP.pl

Hilemorfizm (gr. ὕλη hylē – materia, μορφή morphē – kształt), hylemorfizm – stanowisko w teorii bytu (metafizyka) i filozofii przyrody dotyczące ontycznej budowy i działania ciał naturalnych. Według tej teorii każdy byt jest ukonstytuowany przez materię pierwszą i formę substancjalną. Za pomocą tego założenia można wyjaśnić m.in. fakt zmian substancjalnych – przechodzenia jednej substancji w inne substancje, tzn. ginięcia jednej substancji przy jednoczesnym powstawaniu innych.

Wikipedia


hileozaur

rodzaj czworonożnego, roślinożernego dinozaura z rodziny ankylozaurów; hyleozaur, polakantoid


SJP.pl

Hileozaur (Hylaeosaurus) – czworonożny, roślinożerny dinozaur z grupy Ankylosauria. Rodzaj ten obejmuje jeden gatunek – Hylaeosaurus armatus. Hylaeosaurus oznacza „leśny jaszczur”, armatus oznacza uzbrojony. Nadana została przez angielskiego paleontologa, Gideona Mantella.

Wikipedia


hill

popularne nazwisko w krajach anglosaskich


SJP.pl

Stany Zjednoczone:

  • Hill – miasto w stanie New Hampshire, w hrabstwie Merrimack
  • Hill – miasto w stanie Wisconsin, w hrabstwie Price
  • Hill (ang. Hill Township) – gmina w stanie Arkansas, w hrabstwie Independence
  • Hill (ang. Hill Township) – gmina w stanie Arkansas, w hrabstwie Pulaski
  • Hill (ang. Hill Township) – gmina w stanie Michigan, w hrabstwie Ogemaw
  • Hill (ang. Hill Township) – gmina w stanie Minnesota, w hrabstwie Kittson
  • Hill (ang. Hill Township) – gmina w stanie Missouri, w hrabstwie Carroll
  • Hill (ang. Hill Township) – gmina w stanie Nebraska, w hrabstwie Knox
  • Hill (ang. Hill Town) – gmina w stanie New Hampshire, w hrabstwie Merrimack
  • Hill (ang. Hill Township) – gmina w stanie Dakota Północna, w hrabstwie Cass
  • Hill (ang. Hill Town) – gmina w stanie Wisconsin, w hrabstwie Price
  • hrabstwo Hill (ang. Hill County) – w stanie Montana
  • hrabstwo Hill (ang. Hill County) – w stanie Teksas

Wikipedia


hillary

obce imię żeńskie


SJP.pl


hillman

samochód marki Hillman


SJP.pl

  • Hillman – dawna brytyjska marka samochodów

Miejscowości w USA:

  • Hillman – wieś w stanie Michigan, w hrabstwie Montmorency
  • Hillman – miasto w stanie Minnesota, w hrabstwie Morrison

Gminy w USA:

  • Hillman (ang. Hillman Township) – gmina w stanie Michigan, w hrabstwie Montmorency
  • Hillman (ang. Hillman Township) – gmina w stanie Minnesota, w hrabstwie Kanabec
  • Hillman (ang. Hillman Township) – gmina w stanie Minnesota, w hrabstwie Morrison

Wikipedia


hilobiologia

dział biologii zajmujący się systematyką, strukturą i właściwościami ekologicznymi leśnych zespołów biologicznych; hylobiologia


SJP.pl


hilobiont

organizm żyjący wyłącznie w środowisku leśnym; hylobiont


SJP.pl


hilofil

organizm najlepiej rozwijający się w środowisku leśnym; hylofil


SJP.pl


hilopatolog

specjalista w zakresie hilopatologii


SJP.pl


hilopatologia

nauka o przyczynach chorób leśnych zespołów biologicznych


SJP.pl


hiloteizm

doktryna utożsamiająca materię z bóstwem


SJP.pl


hilozoizm

według filozofów przedsokratycznych: pogląd przypisujący życie całej materii; hylozoizm


SJP.pl

Hylozoizm (gr. ὕλη hyle „materia” i ζωή zoē „życie”) – koncepcja filozoficzna ożywionej materii; pogląd, według którego zasada ruchu jest jej immanentna.

Powstał na tle przekonań przedfilozoficznych typowych dla animizmu. Został sformułowany przez Talesa z Miletu w twierdzeniu: „wszystko jest ożywione, jak to widać w bursztynie i magnesie”. Do hylozoistów należeli m.in. także pozostali (prócz Talesa z Miletu) tzw. filozofowie jońscy, czyli Anaksymenes i Anaksymander, ponadto Heraklit, Leukippos czy Demokryt.

Wikipedia


hilton

nazwisko


SJP.pl

  • sieć hotelowa Hilton – sieć hoteli notowana na giełdzie nowojorskiej
    • Hilton Warsaw Hotel and Convention Centre – pięciogwiazdkowy hotel w Warszawie, zlokalizowany na rogu ulic Grzybowskiej i Wroniej
    • hotel Hilton w Gdańsku – pięciogwiazdkowy hotel w Gdańsku, zlokalizowany przy Rybackim Pobrzeżu nad Motławą
  • wsie w Anglii:
    • Hilton – w hrabstwie Cambridgeshire
    • Hilton – w hrabstwie Durham
    • Hilton – w hrabstwie Derbyshire, w dystrykcie South Derbyshire
    • Hilton – w hrabstwie Dorset
    • Hilton – w hrabstwie Kumbria
    • Hilton – w hrabstwie ceremonialnym North Yorkshire, w dystrykcie Stockton-on-Tees
    • Hilton – w hrabstwie Shropshire
    • Hilton – w hrabstwie Staffordshire, w dystrykcie Lichfield
    • Hilton – w hrabstwie Staffordshire, w dystrykcie South Staffordshire
  • Hilton – gmina w Kanadzie, w prowincji Ontario, w dystrykcie Algoma
  • Hilton – miasto w Południowej Afryce, w prowincji KwaZulu-Natal
  • Hilton – wieś w Stanach Zjednoczonych, w stanie Nowy Jork

Wikipedia


hilum

blizna na dojrzałym nasieniu powstała po oderwaniu się sznureczka zalążkowego; znaczek


SJP.pl

Hilum (l. mn. hila) – w biologii słowo mające różne znaczenia:

  • w botanice – znaczek – ślad na łupinie nasiennej po sznureczku (funiculus), tj. paśmie wiązek przewodzących łączących zalążek z zalążnią;
  • w mykologii – blizna (wnęka) u podstawy zarodnika. U zarodników typu konidium występuje w miejscu, w którym oderwały się one od komórki konidiotwórczej. Dobrze widoczne hilum występują np. u Cladosporium lub Exserohilum. W bazydiosporach występuje w miejscu, w którym połączone były ze sterygmą. Obok niej często występuje wyrostek wnęki (hilar appendix lub apiculus). Hilum zwane bywa także znaczkiem lub łysinką, a jeśli w odczynniku Melzera barwi się na ciemno, wówczas nosi nazwę plamki. Hilum często jest gładkie na całej powierzchni, lub przynajmniej na jej części; jeśli ściana zarodnika jest ornamentowana (np. brodawkami, kolcami, grzbietami itp.), wyraźnie się od niej odróżnia.

Wikipedia


hilux

samochód typu Toyota Hilux


SJP.pl


himalaista

osoba uprawiająca wspinaczkę wysokogórską w Himalajach


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) człowiek uprawiający himalaizm

Wiktionary

Himalaista – człowiek uprawiający himalaizm, czyli wspinaczkę wysokogórską uprawianą w Himalajach lub w innych wysokich górach, w których wysokość szczytów przekracza 7000 m n.p.m. Są to m.in. Karakorum, Kunlun, Hindukusz, Pamir, Tienszan.

Terminem tym określa się osoby, które zajmują się zaawansowaną wspinaczką górską, prowadzoną poza wyznaczonymi szlakami turystycznymi.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Jestem aktywnym himalaistą – co trzy lata biorę udział w kolejnej wyprawie w Himalaje.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌxʲĩmalaˈjista, AS: χʹĩmalai ̯ista

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. himalaizm m., himalaistyka ż., Himalaje nmos.

:: fż. himalaistka ż.

 przym. himalaistyczny, himalajski

Wiktionary

Synonimy:

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

 rzecz. himalaizm m., himalaistyka ż., Himalaje nmos.

:: fż. himalaistka ż.

 przym. himalaistyczny, himalajski

frazeologia.

etymologia.

uwagi.

 por|alpinista|taternik|wspinacz.

tłumaczenia.

* baskijski: (1.1) himalaista

* francuski: (1.1) himalayiste m.

źródła.

== himalaista (język baskijski.) ==

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik

 (1.1) himalaista

odmiana.

przykłady.

składnia.

kolokacje.

synonimy.

Wiktionary


himalaistka

himalaista


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) kobieta uprawiająca himalaizm

Wiktionary

Patrz:

himalaista

Powiązane:

 rzecz. himalaizm mrz., himalaistyka ż., Himalaje lm nm.

:: fm. himalaista mos.

 przym. himalaistyczny, himalajski

Wiktionary


himalaistyczny

himalaizm


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z himalaistyką, dotyczący himalaistyki

Wiktionary

Patrz:

himalaizm

Powiązane:

 rzecz. himalaizm mrz., himalaistka ż., himalaista mos., Himalaje nmos., himalaistyka ż.

 przym. himalajski

Wiktionary


himalaistyka

wspinaczka wysokogórska w Himalajach; himalaizm


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) dziedzina wiedzy zajmujący się Himalajami

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) W naszej księgarni turystycznej mamy wydzielony dział himalaistyki.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌxʲĩmalajiˈstɨka, AS: χʹĩmalai ̯istyka

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. himalaista m., himalaistka ż., Himalaje

 przym. himalaistyczny

Wiktionary


himalaizm

wspinaczka wysokogórska w Himalajach; himalaistyka


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) wspinaczka wysokogórska uprawiana w Himalajach;

Wiktionary

Himalaizm – wspinaczka wysokogórska uprawiana w Himalajach.

W szerszym znaczeniu himalaizm to wspinaczka, podobna co do charakteru do wspinaczki w Himalajach, ale uprawiana także w innych wysokich górach, w których wysokość szczytów przekracza 7000 m n.p.m. Są to Karakorum, Kunlun, Hindukusz, Pamir, Tienszan, Daxue Shan. Himalaizm zaliczany jest przez firmy ubezpieczeniowe do sportów ekstremalnych. Himalaizm jest lokalną odmianą alpinizmu.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ˌxʲĩmaˈlajism̥, AS: χʹĩmalai ̯ism̦

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Himalaje, himalaista m., himalaistka ż.

 przym. himalaistyczny, himalajski

Wiktionary


himalaja

rodzaj masażu relaksującego


SJP.pl


himalaje

przenośnie: górna granica czegoś, szczyt, maksimum


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj niemęskoosobowy, liczba mnoga, nazwa własna

 (1.1) geogr. łańcuch górski położony w południowej Azji, najwyższy na Ziemi;

 (1.2) przen. trudności w osiągnięciu czegoś

 (1.3) przen. wysoki stopień czegoś

Wiktionary

Himalaje – najwyższy łańcuch górski na Ziemi.

Łańcuch Himalajów leży w południowej Azji, ma ponad 2,5 tys. km długości i około 250 km szerokości. Rozciąga się na terenach należących do Pakistanu, Indii, Chin (Tybetu), Nepalu i Bhutanu. W Himalajach znajduje się aż 10 z 14 ośmiotysięczników świata. Szczyty przekraczające 8000 m n.p.m. tworzą Wielkie Himalaje, w których najniższe przełęcze przeważnie leżą powyżej 4000 m n.p.m. Najwyższy szczyt to Mount Everest o wysokości 8848 m n.p.m. Od wschodu pasmo to ogranicza dolina Brahmaputry, a od zachodu – Indusu. Wierzchołki Małych Himalajów sięgają średnio 2400 m n.p.m., tylko na zachodzie 4000 m n.p.m. Najniższe pasmo Siwalik ciągnie się wzdłuż całego systemu od Brahmaputry do Indusu, a jego wysokość nie przekracza 2000 m n.p.m.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Zasadnicze wypiętrzenie Himalajów nastąpiło w oligocenie, w czasie orogenezy alpejskiej.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌxʲĩmaˈlajɛ, AS: χʹĩmalai ̯e

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. himalaje nmos., himalaizm mrz., himalaistyka ż., himalaista mos., himalaistka ż.

 przym. himalajski, himalaistyczny

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) dach świata

Wiktionary


himalajski

przymiotnik od: Himalaje


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) dotyczący Himalajów, związany z Himalajami, pochodzący z Himalajów

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Włosi tradycyjnie wyróżniają trzy klasyczne typy lodowców: pirenejski, alpejski i himalajski.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌxʲĩmaˈlajsʲci, AS: χʹĩmalai ̯sʹḱi

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Himalaje lm nm., himalaizm mrz., himalaista mos., himalaistka ż.

 przym. himalaistyczny

Wiktionary


himalia

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) mitgr. nimfa z wyspy Rodos, jedna z kochanek Zeusa;

 (1.2) astr. jeden z księżyców Jowisza;

Wiktionary

  • Himalia – w mitologii greckiej nimfa z Rodos, matka Spartajosa, Kroniosa i Kytosa
  • Himalia – księżyc Jowisza

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Himalia uchodziła za matkę Spartajosa, Kroniosa i Kytosa.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: xʲĩˈmalʲja, AS: χʹĩmalʹi ̯a

Wiktionary

Synonimy:

 (1.2) Jowisz VI

Wiktionary


himation

wierzchnie okrycie noszone na chitonie


SJP.pl

Himation (stgr. ἱμάτιον himátion) – wierzchnie okrycie mężczyzn i kobiet w starożytnej Grecji, będące prostą sztuką materiału ułożoną w fałdy.

Pierwotnie oznaczający w ogóle szatę bądź okrycie, stanowił narzutkę (περίβλημα) na spodnią odzież. Był to prostokątny płat grubszej tkaniny, zwykle wełnianej (także z lnu), którym spowijano się jak szeroką płachtą; wszedł w użycie pod koniec VI wieku p.n.e. Zazwyczaj nakładano go na chiton i starannie drapowano w fałdy; często był barwny albo zdobiony barwnym lamowaniem. Tkany z najlepszej materii, stanowił obowiązkową część stroju pana młodego podczas zaślubin i wesela (gamos).

Wikipedia


himilsbach

nazwisko


SJP.pl


himmelkommando

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) gwara. obozowa grupa więźniów, którzy transportują zwłoki z miejsca zabicia do krematorium

Wiktionary


himmler

Heinrich Luitpold Himmler (wym. [ˈhaɪnʁɪç ˈluːɪtˌpɔlt ˈhɪmlɐ]; ur. 7 października 1900 w Monachium, zm. 23 maja 1945 w Lüneburgu) – niemiecki polityk, działacz partyjny, wojskowy, bojówkarz i rolnik, jeden z przywódców i najpotężniejszych dygnitarzy III Rzeszy, Reichsführer-SS, Chef der Deutschen Polizei, Reichsleiter, Komisarz Rzeszy do spraw Umacniania Niemczyzny, szef Schutzstaffel (1929–1945) i Ordnungspolizei (1936–1945), przewodniczący Rady Ministrów III Rzeszy, minister spraw wewnętrznych (1943–1945), dowódca Grupy Armii „Wisła” i Armii Rezerwowej, zbrodniarz wojenny będący współautorem Holocaustu. Nazywany był prawą ręką Hitlera.

Wikipedia


hims

miasto w Syrii; Homs


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki, nazwa własna

 (1.1) geogr. miasto w zachodniej Syrii w dolinie rzeki Orontes;

 (1.2) geogr. adm. muhafaza w Syrii z ośrodkiem administracyjnym w Himsie (1.1);

Wiktionary

Hims, Homs (arab. ‏حمص‎, aram. ‏ܚܡܨ‎) – miasto w zachodniej Syrii, w oazie Pustyni Syryjskiej w dolinie rzeki Orontes, ośrodek administracyjny muhafazy Hims, położony na linii kolejowej Aleppo–Damaszek.

Trzecie co do wielkości miasto Syrii. W spisie powszechnym z 2004 roku liczyło 652 609 mieszkańców.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Od XI w. Hims znajdowało się w rękach Seldżukidów.

 (1.2) Muhafaza Hims graniczy od zachodu z muhafazą Tartus.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) Homs; hist. staroż. Emesa

 (1.2) Homs

Wiktionary


hin

zaimek wskazujący

 (1.1) gw-pl|Mazury. tam

Wiktionary

Hin eg. hnw – starożytna miara objętości, używana m.in. do płynów i ziarna.

W Egipcie równy był 0,47 litra, u Hebrajczyków równy około 6 lub 3,6 lub też 7 litrów.

Wikipedia

Przykłady

składnia.

kolokacje.

synonimy.

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

frazeologia.

etymologia.

 etym|niem|hin.

uwagi.

tłumaczenia.

 (1.1) zobtłum|tam.

źródła.

== hin (esperanto (morfem).) ==

wymowa.

znaczenia.

morfem|eo.

 (1.1) osłomuł

odmiana.

przykłady.

Wiktionary

Synonimy:

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

frazeologia.

etymologia.

 etym|niem|hin.

uwagi.

tłumaczenia.

 (1.1) zobtłum|tam.

źródła.

== hin (esperanto (morfem).) ==

wymowa.

znaczenia.

morfem|eo.

 (1.1) osłomuł

odmiana.

przykłady.

składnia.

kolokacje.

synonimy.

Wiktionary


hinajana

kierunek buddyzmu oparty na naukach Buddy i dążeniu do osiągnięcia nirwany; therawada


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) nazwa bardziej tradycyjnych szkół wczesnego buddyzmu, nadana przez ich oponentów;

 (1.2) nieprawidłowafakt., lecz często używana nazwa buddyjskiej szkoły theravada

Wiktionary

Hinajana – nazwa „hīnayāna” (sanskr. हीनयान; chiń. xiaosheng 小乘, kor. sosŭng 소승, jap. shōjō, wiet. tiểu thừa) oznacza Podrzędny Pojazd, Gorszy Wóz, Niższy Wóz (według Pali Text Society: hina = 1. gorszy, niższy, 2. pozbawiony), choć często tłumaczy się tę nazwę jako Mały Wóz. Termin ten został nadany kilku szkołom spośród wczesnych szkół buddyjskich przez ich oponentów ze szkoły mahāsaṃghika na II soborze w Vesali (lub Vaishali, Wajśali) za panowania króla Kalasoki około roku 386 p.n.e.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ˌxʲĩnaˈjãna, AS: χʹĩnai ̯ãna

Wiktionary


hinajanista

wyznawca hinajany (kierunku buddyzmu)


SJP.pl


hinajanistyczny

hinajana


SJP.pl

Patrz:

hinajana

hinc

nazwisko


SJP.pl

Osoby o tym nazwisku:

  • Bartosz Hinc – polski piłkarz
  • Tomasz Hinc – polski samorządowiec i menedżer
  • Waldemar Hinc – polski architekt

Wikipedia


hind.

skrót od: hinduski


SJP.pl

Język hindi – język z grupy indoaryjskiej języków indoeuropejskich, którym posługuje się około 600-700 milionów ludzi na świecie, co plasuje hindi na drugim miejscu na globie, po języku angielskim, pod względem liczby użytkowników (na trzecim po chińskim, jeśli pod uwagę bierze się jedynie jako pierwszy język deklarowany). Według spisu powszechnego z 2011 roku w Indiach ponad pół miliarda ludzi (528 347 193) deklaruje hindi jako pierwszy język, oraz 139 207 180 jako język drugi, co daje łącznie 55,13% populacji Indii.

Wikipedia


hindenburg

słynny niemiecki sterowiec, największy statek powietrzny w historii; w 1936 odbywał regularne loty transatlantyckie między Niemcami a USA; 6 maja 1937 podczas lądowania zapalił się w powietrzu i uległ zniszczeniu, zginęło wówczas 36 osób


SJP.pl

  • Hindenburg − nazwa Zabrza w latach 1915–1946
  • Hindenburg − dzielnica gminy Hohenberg-Krusemark, w kraju związkowym Saksonia-Anhalt, w powiecie Stendal
  • LZ-129 Hindenburg – sterowiec
  • Paul von Hindenburg – feldmarszałek
  • Hindenburg – film z 1975 roku
  • Hindenburg – niemiecki nazistowski podobóz Auschwitz-Birkenau, w Hucie w Zabrzu

Wikipedia


hindi

jeden z języków nowoindyjskich, język urzędowy Indii


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) jęz. język urzędowy Indii;

Wiktionary

Język hindi – język z grupy indoaryjskiej języków indoeuropejskich, którym posługuje się około 600-700 milionów ludzi na świecie, co plasuje hindi na drugim miejscu na globie, po języku angielskim, pod względem liczby użytkowników (na trzecim po chińskim, jeśli pod uwagę bierze się jedynie jako pierwszy język deklarowany). Według spisu powszechnego z 2011 roku w Indiach ponad pół miliarda ludzi (528 347 193) deklaruje hindi jako pierwszy język, oraz 139 207 180 jako język drugi, co daje łącznie 55,13% populacji Indii.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) W Indiach mówi się w języku hindi.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈxʲĩndʲi, AS: χʹĩndʹi

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Hindus m., hinduizm m., hinduista m., hinduistka ż., Hindustan m.

Wiktionary


hindostan

nazwa Indii wywodząca się z języka perskiego; Hindustan


SJP.pl


hindostański

przymiotnik od: Hindustan; hindustański


SJP.pl


hinduista

1. wyznawca hinduizmu; hindus
2. specjalista w dziedzinie hinduistyki


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) rel. wyznawca hinduizmu

 (1.2) nauk. specjalista w zakresie hinduistyki

Wiktionary

Hinduizm – określenie zbiorcze na grupę wierzeń religijnych, wyznawanych głównie na Półwyspie Indyjskim.

Rozmaite odłamy hinduizmu wyznaje ponad 1 miliard ludzi, z których ok. 910 milionów mieszka w Indiach i Nepalu (łącznie). Inne państwa ze znacznym odsetkiem hinduistów to: Bangladesz, Sri Lanka, Pakistan, Indonezja, Singapur, Gujana, Surinam, Fidżi, Mauritius, Trynidad i Tobago, Republika Południowej Afryki. W związku z tym hinduizm, traktowany zbiorczo, jest trzecią pod względem liczby wyznawców religią świata.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Buddyści i hinduiści wierzą w reinkarnację.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌxʲĩnduˈjista, AS: χʹĩndui ̯ista

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. hinduizm m., hinduistyka ż.

:: fż. hinduistka ż.

 przym. hinduski, hinduistyczny

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) hindus

Wiktionary


hinduistka

hinduista


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) rel. kobieta, która wyznaje hinduizm

Wiktionary

Patrz:

hinduista

Przykłady

składnia.

kolokacje.

synonimy.

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

 rzecz. hinduizm m., hindi m., hindus m., Hindus m., hinduska ż., Hinduska ż.

:: fm. hinduista m.

 przym. hinduski, hinduistyczny

frazeologia.

etymologia.

uwagi.

tłumaczenia.

 (1.1) zobtłum rodz|hinduista.

* białoruski: (1.1) індуска ż.

* bułgarski: (1.1) индуистка ż.

* francuski: (1.1) hindouiste ż.

* rosyjski: (1.1) индуска ż.

* rumuński: (1.1) hinduistă ż.

* słowacki: (1.1) hinduistka ż.

* ukraiński: (1.1) індуска ż.

* włoski: (1.1) induista ż.

źródła.

== hinduistka (język słowacki.) ==

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) rel. hinduistka

odmiana.

przykłady.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌxʲĩnduˈjistka, AS: χʹĩndui ̯istka

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. hinduizm m., hindi m., hindus m., Hindus m., hinduska ż., Hinduska ż.

:: fm. hinduista m.

 przym. hinduski, hinduistyczny

Wiktionary


hinduistyczny

hinduizm


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) rel. związany z hinduizmem, dotyczący hinduizmu

Wiktionary

Patrz:

hinduizm

Wymowa:

IPA: ˌxʲĩndujiˈstɨt͡ʃnɨ, AS: χʹĩndui ̯istyčny

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Indus mos./mrz., hinduizm m., hinduista m., hinduistka ż., Hindus m., Hinduska ż., hindus m., hinduska ż., hinduski m., Indyk m.

 przym. hinduski

Wiktionary


hinduizm

monoteistyczna religia indyjska będąca kontynuacją wedyzmu i braminizmu


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) teol. rel. grupa wierzeń religijnych wyznawanych głównie na Półwyspie Indyjskim;

Wiktionary

Hinduizm – określenie zbiorcze na grupę wierzeń religijnych, wyznawanych głównie na Półwyspie Indyjskim.

Rozmaite odłamy hinduizmu wyznaje ponad 1 miliard ludzi, z których ok. 910 milionów mieszka w Indiach i Nepalu (łącznie). Inne państwa ze znacznym odsetkiem hinduistów to: Bangladesz, Sri Lanka, Pakistan, Indonezja, Singapur, Gujana, Surinam, Fidżi, Mauritius, Trynidad i Tobago, Republika Południowej Afryki. W związku z tym hinduizm, traktowany zbiorczo, jest trzecią pod względem liczby wyznawców religią świata.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Hinduizm to jedna z najstarszych religii świata nadal praktykowanych.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: xʲĩnˈdujism̥, AS: χʹĩndui ̯ism̦

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Indus mos./mrz., Hindustan mrz., Hindus m., hindus m., Hinduska ż., hinduska ż., hindi m., hinduista m., hinduistka ż., hinduistyka ż., hinduski m.

 przym. hinduistyczny, hinduski

Wiktionary

Synonimy:

antonimy.

hiperonimy.

 (1.1) religia

hiponimy.

 (1.1) braminizm, wedyzm

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

 rzecz. Indus mos./mrz., Hindustan mrz., Hindus m., hindus m., Hinduska ż., hinduska ż., hindi m., hinduista m., hinduistka ż., hinduistyka ż., hinduski m.

 przym. hinduistyczny, hinduski

frazeologia.

etymologia.

 etym|pers|هندو. (hindū) < etym|sanskr|सिन्धु. (síndhu) < etym|sanskr|स्यन्दयति. (स्यन्द्) (syandayati, syand) → „płynąć”

uwagi.

tłumaczenia.

* angielski: (1.1) hinduism

* arabski: (1.1) هندوسية ż.

* baskijski: (1.1) hinduismo

* białoruski: (1.1) індуізм m.

* bułgarski: (1.1) индуизъм m.

* czeski: (1.1) hinduismus m.

* esperanto: (1.1) hinduismo

* francuski: (1.1) hindouisme m.

* hindi: (1.1) हिन्दू धर्म m. (hindū dharma)

* hiszpański: (1.1) hinduismo m.

* islandzki: (1.1) hindúismi m., hindúatrú ż.

* japoński: (1.1) ヒンドゥー教 (hindū kyō)

* karpatorusiński: (1.1) індуїзм m.

* kurmandżi: (1.1) hinduîzm ż.

* łaciński: (1.1) hinduismus m.

* malediwski: (1.1) ހިންދޫދީން

* niemiecki: (1.1) Hinduismus m.

* orija: (1.1) ହିନ୍ଦୁ ଧର୍ମ (hindu dharma)

* pendżabski: (1.1) ਹਿੰਦੂ ਧਰਮ m. (hiṃdū dharama)

* rosyjski: (1.1) индуизм m.

* slovio: (1.1) Hinduizm, Hinduvera

* szwedzki: (1.1) hinduism w.

* tajski: (1.1) ศาสนาฮินดู (saat.sa.naa.hin.duu)

* tamilski: (1.1) இந்து சமயம் (intu camayam)

* turecki: (1.1) hinduizm

* tybetański: (1.1) ཧིན་ཏུའི་ཆོས་ལུགས (hin tu'i chos lugs)

* ukraiński: (1.1) індуїзм m.

* urdu: (1.1) ہندومت

* uzbecki: (1.1) hinduiylik

* wietnamski: (1.1) Ấn Độ giáo

* włoski: (1.1) induismo m.

źródła.

== hinduizm (język turecki.) ==

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik

 (1.1) rel. hinduizm

odmiana.

przykłady.

składnia.

kolokacje.

synonimy.

Wiktionary


hindukuski

Hindukusz


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z Hindukuszem, dotyczący Hindukuszu

Wiktionary

Patrz:

Hindukusz

Przykłady

 (1.1) Hindukuskie przełęcze od zawsze były szlakiem nie tylko kupieckich karawan, ale także najeźdźczych armii, okrutnych wojowników z syberyjskich stepów, opętanych snem o podboju świata i legendą o skarbach Indii, Buchary i Chorasanu (…).

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Hindukusz mrz.

Wiktionary


hindukusz

pasmo górskie mieszczące się w Pakistanie, Afganistanie i Indiach


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna

 (1.1) geogr. pasmo górskie w środkowej części Azji leżące w północno-zachodnim Pakistanie oraz środkowym i wschodnim Afganistanie;

Wiktionary

Hindukusz (paszto: هندوکش; lub Hindu Kūh = هندوکوه i Kūh-e Hind = کوه هند) – łańcuch górski w środkowej części Azji mieszczący się w północno-zachodnim Pakistanie oraz centralnym i wschodnim Afganistanie. Hindukusz graniczy z górami Safed Koh na zachodzie, natomiast od wschodu – z wyżyną Pamiru, górami Karakorum oraz z Himalajami.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Noszak (7492) w Hindukuszu był pierwszym wysokim szczytem, który atakowaliśmy zimą.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: xʲĩnˈdukuʃ, AS: χʹĩndukuš

Wiktionary

Powiązane:

 przym. hindukuski

Wiktionary


hindus

wyznawca hinduizmu; hinduista


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) obywatel Indii

Wiktionary

  • hindus – wyznawca hinduizmu, inaczej: hinduista, bez względu na miejsce zamieszkania (słowo pisane małą literą).
  • Hindus – obywatel Indii.
  • Hindus (The Indian) – film z 2007 roku.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Tu przez zieloną granicę przechodzą tylko kaszmirscy mudżahedini, którzy zachęcani przez Pakistan walczą z Hindusami w Kaszmirze.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈxʲĩndus, AS: χʹĩndus

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. hinduski ż., Induska ż., Indie n., Hinduska ż., hindi m., hinduizm m., hinduistka ż., Indus mrz., Indyk mrz., Indiana ż., Hindustan m.

 przym. hinduski, indyjski, hinduistyczny

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) Indus

Wiktionary


hinduska

hindus


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) obywatelka Indii

Wiktionary

Patrz:

hindus

Wymowa:

IPA: xʲĩnˈduska, AS: χʹĩnduska

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. hinduizm m., Indie nmos., Indus mrz.

:: fm. Hindus mos., Indus mos.

 przym. hinduski, indyjski, hinduistyczny

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) Induska

Wiktionary


hinduski

dotyczący Hindusów, właściwy Hindusom


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) pochodzący z Indii, dotyczący Indii lub Hindusów

 (1.2) rel. związany z hinduizmem

rzeczownik, rodzaj żeński

 (2.1) D. zob. hinduska.

Wiktionary

Patrz:

hindus

Przykłady

 (1.1) Oto hinduska księżniczka!

Wiktionary

Wymowa:

IPA: xʲĩnˈdusʲci, AS: χʹĩndusʹḱi

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Indus mos./mrz., Indie nmos., Hindus m., hindus m., hinduista m., Hinduska ż., hinduska ż., hinduistka ż., hinduizm m., Indyk mrz., Hindustan m.

 przym. hinduistyczny

Wiktionary

Synonimy:

 (1.2) hinduistyczny

Wiktionary


hinduskość

hinduski


SJP.pl

Patrz:

hinduski

hindustan

nazwa Indii wywodząca się z języka perskiego; Hindostan


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna

 (1.1) inna nazwa Indii wywodząca się z języka perskiego

Wiktionary

  • Hindustan – pochodzące z języka perskiego określenie Indii
  • Hindustan Aeronautics Limited – indyjskie przedsiębiorstwo lotnicze
  • Hindustan Motors – indyjskie przedsiębiorstwo motoryzacyjne

Wikipedia

Wymowa:

IPA: xʲĩnˈdustãn, AS: χʹĩndustãn

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Indyk mrz., Indie nmos., Indianin m., Indianka ż., Indus m., Hindus m., Hinduska ż., indyjskość ż., hinduskość ż., hinduizacja ż., hinduizm m., hindi m., Indiana ż., hinduski ż.

 czas. hinduizować ndk.

 przym. indyjski, hinduski

 temsłow. indo-

Wiktionary


hindustani

język potoczny używany w Indii i w Pakistanie


SJP.pl

Język hindustani – forma języka potocznego używana w Indiach północnych oraz na Dekanie, szczególnie popularna przed podziałem Indii Brytyjskich w 1947 r.

Hindustani powstało na podstawie dialektu khariboli, który z kolei wykształcił się z północnych form apabhranśi śauraseni w okresie konsolidacji władzy muzułmańskiej w pierwszej połowie XIII wieku, w okolicach Delhi (niektórzy badacze uważają jednak, że hindustani powstało wcześniej, bo już na początku XII wieku).

Wikipedia


hindustański

przymiotnik od: Hindustan; hindostański


SJP.pl


hindutwa

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) polit. współczesna hinduska ideologia populistyczno-nacjonalistyczna

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Wielokulturowość w duchu Mahatmy Gandhiego ustępuje dziś w Indiach miejsca hindutwie.

Wiktionary


hinnom

W Starym Testamencie

Gehenna (hebr. גי(א)-הינום Gehinnôm, Dolina Hinnom) – dolina, która w czasach starożytnych wyznaczała granice miasta Jerozolimy. Znajdowała się za bramą miasta zwaną Hersit i była pierwotnie wysypiskiem śmieci, miejscem kremacji zwłok przestępców oraz tych, którym odmówiono z różnych względów normalnego pogrzebu.

Wikipedia


hinterland

[czytaj: HINterland] zaplecze;
1. tereny położone z dala od cywilizacji, ośrodków przemysłu, morza itp.; interior;
2. kraj przekazujący (zwłaszcza pod przymusem) innemu środki spożywcze, materiały, sprzęt itp.


SJP.pl

Hinterland (pl. zaplecze) – termin oznaczający teren położony z dala od ośrodków cywilizacji. Najczęściej był usytuowany w głębi kraju, bez dostępu do morza. Z terenów tych dostarczano do obszarów zaludnionych żywność, różnego rodzaju surowce itp.

W dawnych krajach typu kolonialnego, szczególnie w Afryce, zależność taka była pod tzw. przymusem.

Wikipedia


hinz

[czytaj: hinc] nazwisko


SJP.pl


hiob

postać biblijna; Job


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy, nazwa własna

 (1.1) bibl. liter. postać biblijna;

 (1.2) rzad. imię|polski|m.;

Wiktionary

Osoby:

  • duchowni prawosławni:
    • Hiob – patriarcha Aleksandrii
    • Hiob – pierwszy patriarcha moskiewski i całej Rusi, święty prawosławny
    • Hiob – Eigudża Akiaszwili
    • Hiob – John Bandmann
    • Hiob – Jan Borecki
    • Hiob – Igor Getcha
    • Hiob – Wołodymyr Kresowycz
    • Hiob – Richard Osacky
    • Hiob – Wasyl Pawłyszyn
    • Hiob – Jakow Potomkin
    • Hiob – Wiktor Smakouz
    • Hiob – Dmitrij Tywoniuk

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) I Pan przywrócił Hioba do dawnego stanu, gdyż modlił się on za swych przyjaciół.

 (1.1) Żona Hioba wcale go nie wspierała.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: xʲjɔp, AS: χʹi ̯op

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. hiob m.

:: zdrobn. Hiobek m.

 przym. hiobowy, Hiobowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) war. Job

Wiktionary


hiobek

rzeczownik, rodzaj męski, nazwa własna

 (1.1) zdrobn. Hiob

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Kto powiedział Hiobkowi o połamanych nasturcjach?

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Hiob m., hiob m., hiobek m.

 przym. Hiobowy, hiobowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) Hiobuś, Hiobuniek

Wiktionary


hiobowy

1. taki jak u Hioba, charakterystyczny dla Hioba - biblijnego patriarchy; jobowy;
2. tragiczny, smutny, okropny, pełen cierpienia; jobowy;
3. hiobowa wieść, wiadomość - wiadomość o tragedii, nieszczęściu;
4. hiobowy pocieszyciel - osoba próbująca przekonać przyjaciela, że nieszczęście nastąpiło z jego winy


SJP.pl

przymiotnik dzierżawczy

 (1.1) przest. gwara. taki, który należy do Hioba

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Poginęły Hiobowe syny.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Hiob m., hiob m., Hiobek m., hiobek m.

 przym. hiobowy

Wiktionary


hioforba

hioforba butelkowa - gatunek drzewa z rodziny arekowatych


SJP.pl


hiolski

  • Andrzej Hiolski
  • Edmund Hiolski
  • Franciszek Hiolski

Wikipedia


hioscyjamina

Hioscyjamina, L-atropina – organiczny związek chemiczny, alkaloid tropanowy, enancjomer atropiny o konfiguracji S przy atomie 2 grupy fenylopropanianowej. Stosowany w medycynie w postaci chlorowodorku lub siarczanu, jednak o wiele rzadziej od racemicznej atropiny (od której ma silniejsze działanie).

Wikipedia


hioscyna

związek organiczny działający porażająco na zakończenia nerwów przywspółczulnych oraz narkotycznie na ośrodkowy układ nerwowy; skopolamina


SJP.pl

Wikipedia


hip

okrzyk wyrażający radość (z wyrażenia: hip, hip, hura!)


SJP.pl


hip-hop

hip hop;
1. subkultura młodzieżowa wywodząca się ze Stanów Zjednoczonych, której charakterystycznymi elementami są muzyka (rap), taniec (breakdance) i graffiti;
2. styl w muzyce rozrywkowej wywodzący się z kultury hiphopowej;
3. jeden ze stylów tańca nowoczesnego


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) kult. subkultura muzyczna, taneczna i wizualna wywodząca się z afroamerykańskich i portorykańskich społeczności Nowego Jorku

 (1.2) muz. styl muzyki rozrywkowej przypisany kulturze hip-hopu (1.1), który cechuje rytmiczne wypowiadanie czy recytowanie rymujących się słów do wyraźnego akompaniamentu

Wiktionary

Przykłady

składnia.

kolokacje.

 (1.1) kultura hip-hopu

 (1.2) hip-hop alternatywny • hip-hop chrześcijański • hip-hop komediowy • hip-hop świadomy

synonimy.

 (1.2) rap

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

 rzecz. hiphopowiec / hip-hopowiec mos.

 przym. hiphopowy / hip-hopowy

frazeologia.

etymologia. etym|ang|hip-hop.

uwagi. zapis hip hop jest według wielu językoznawców niepoprawny, ale uwzględniany w niektórych słownikach

tłumaczenia.

* angielski: (1.1) hip-hop; (1.2) hip-hop, hip-hop music, rap music

* jidysz: (1.1) היפּהאָפּ m. (hiphop); (1.2) היפּהאָפּ m. (hiphop)

źródła.

== hip-hop (język angielski.) ==

wymowa.

 audio|LL-Q1860 (eng)-Persent101-hip-hop.wav.

znaczenia.

rzeczownik

 (1.1) muz. hip-hop

przymiotnik

 (2.1) muz. hip-hopowy

odmiana.

przykłady.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈxʲip‿xɔp, AS: χʹip‿χop

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. hiphopowiec / hip-hopowiec mos.

 przym. hiphopowy / hip-hopowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.2) rap

Wiktionary


hip-hopolo

gatunek muzyki nieumiejętnie naśladujący hip-hop, przypominający bardziej disco polo; hiphopolo


SJP.pl


hip-hopolowiec

osoba tworząca muzykę w nurcie hip-hopolo; hiphopolowiec


SJP.pl


hip-hopolowy

hip-hopolo; hiphopolowy


SJP.pl


hip-hopowiec

hiphopowiec;
1. osoba należąca do subkultury hiphopowej;
2. osoba tworząca muzykę hiphopową;
3. osoba tańcząca hip-hop


SJP.pl


hip-hopowy

dotyczący hip-hopu, właściwy hip-hopowi; hiphopowy


SJP.pl


hip.

skrót od: hipoteka, hipoteczny


SJP.pl


hiparch

Hipparch, Hipparchos;
1. tyran ateński, młodszy brat Hippiasza (zmarł 514 p.n.e.);
2. grecki astronom pochodzący z Bitynii (190 p.n.e. - 120 p.n.e.)


SJP.pl


hiparion

koń kopalny o małych rozmiarach i lekkiej budowie


SJP.pl


hipcio

zdrobniale o hipopotamie, zwłaszcza młodym; hipek, hipopo, hipopotamek


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy

 (1.1) żart. zdrobn. od: hipopotam

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Mamo, chodźmy zobaczyć hipcia.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈxʲipʲt͡ɕɔ, AS: χʹipʹćo

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. hipopotam m., hipopotamowate nmos.

Wiktionary


hipciowy

hipcio; hipkowy


SJP.pl


hipeastrum

wieloletnia roślina cebulowa z rodziny amarylkowatych; zwartka; zwartnica


SJP.pl

Zwartnica (Hippeastrum Herb.) – rodzaj roślin z rodziny amarylkowatych. Istnieje około 80 gatunków rosnących w tropikalnym i subtropikalnym klimacie Ameryki Południowej – od Argentyny aż po Meksyk i Karaiby.

Wikipedia


hipek

1. ekspresywnie: hipopotam; hipcio, hipopo, hipopotamek;
2. potocznie:
a) figurka wyobrażająca jakąś postać;
b) hipermarket;
c) zwartnica


SJP.pl


hiper

ekstra, super;
1. w użyciu przymiotnikowym: wspaniały, fantastyczny, znakomity, świetny;
2. w użyciu przysłówkowym: wspaniale, fantastycznie, znakomicie, świetnie


SJP.pl


hiper-

przedrostek

 (1.1) pierwszy człon wyrazów złożonych wskazujący na nadmiar lub ponadwymiarowość czegoś albo wskazujący na wielkość lub wysoki poziom czegoś

Wiktionary

Przykłady

składnia.

kolokacje.

 (1.1) hiperaldosteronizm • hiperalgezja • hiperbaryczny • hiperbola • hiperemia • hipererotyzm • hiperestezja • hiperfiltracja • hiperfokalny • hiperfragment • hiperfunkcja • hipergalaktyka • hipergammaglobulinemia • hipergeniczny • hiperglikemia • hipergol • hiperhidroza • hiperinflacja • hiperjądro • hiperkalcemia • hiperkaliemia • hiperkataleksa • hiperkeratoza • hiperkinezja • hiperkompensacja • hiperkrytycyzm • hiperkrytyka • hipermarket • hipermetria • hipermetropia • hipermnezja • hipernatremia • hiperosteoza • hiperplazja • hiperprodukcja • hiperpoprawność • hiperprolaktynemia • hipersil • hipersoniczny • hiperstatyczny • hipersten • hipertelia • hipertermia • hipertonia • hipertrofia • hipertymia • hiperwitaminoza

synonimy.

antonimy.

 (1.1) hipo-

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

frazeologia.

etymologia.

 etym|gr|ὑπερ-. (hyper-) → nad, ponad

uwagi.

tłumaczenia.

* angielski: (1.1) hyper-

* hiszpański: (1.1) hiper-

* rosyjski: (1.1) гипер-

* włoski: (1.1) iper-

źródła.

== hiper- (język hiszpański.) ==

wymowa. IPA3|ˈi.peɾ.

znaczenia.

przedrostek

 (1.1) hiper-

odmiana.

przykłady.

Wiktionary

Synonimy:

antonimy.

 (1.1) hipo-

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

frazeologia.

etymologia.

 etym|gr|ὑπερ-. (hyper-) → nad, ponad

uwagi.

tłumaczenia.

* angielski: (1.1) hyper-

* hiszpański: (1.1) hiper-

* rosyjski: (1.1) гипер-

* włoski: (1.1) iper-

źródła.

== hiper- (język hiszpański.) ==

wymowa. IPA3|ˈi.peɾ.

znaczenia.

przedrostek

 (1.1) hiper-

odmiana.

przykłady.

składnia.

kolokacje.

synonimy.

Wiktionary


hiperaktywność

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) cecha tego, co hiperaktywne; cecha tych, którzy są hiperaktywni

Wiktionary

ADHD (od ang. attention deficit hyperactivity disorder), zespół nadpobudliwości psychoruchowej z deficytem uwagi, zespół nadpobudliwości psychoruchowej z brakiem koncentracji uwagi, w klasyfikacji ICD-10 jako zaburzenia hiperkinetyczne – zespół neurorozwojowych zaburzeń psychicznych objawiający się znacznymi problemami z funkcjami wykonawczymi (np. kontrolą uwagi i kontrolą hamującą), powodujący niewspółmierne do wieku dotkniętej nimi osoby deficyty uwagi, hiperaktywność, nadpobudliwość ruchową lub impulsywność. Osoby dotknięte zaburzeniami z grupy ADHD często wykazują się:

  • brakiem wytrwałości w realizacji zadań wymagających zaangażowania poznawczego,
  • tendencją do przechodzenia od jednej aktywności do drugiej bez ukończenia żadnej z nich,
  • zdezorganizowaną, słabo kontrolowaną, nadmierną aktywnością. Odmianą ADHD jest ADD (ang. attention-deficit disorder, czyli zaburzenie objawiające się deficytem uwagi), gdzie nadpobudliwość nie występuje, zwłaszcza u dorosłych.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) (…) obserwowano, że zaburzenia uwagi i hiperaktywność nie zawsze muszą współwystępować z zachowaniami szkodliwymi, naruszającymi porządek społeczny.

Wiktionary

Powiązane:

 przym. hiperaktywny

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) nadaktywność

Wiktionary


hiperaktywny

1. nadmiernie ruchliwy i nadpobudliwy, zwykle w wyniku zaburzeń neurologicznych;
2. potocznie: niezwykle aktywny, przejawiający inicjatywę ponad miarę; superaktywny


SJP.pl


hiperalgezja

w medycynie: nadwrażliwość na ból


SJP.pl


hiperalimentacja

odżywianie wyłącznie dożylne


SJP.pl


hiperamonemia

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) med. zaburzenie metaboliczne objawiające się zwiększonym ponad dopuszczalny poziom stężeniem amoniaku w surowicy krwi;

Wiktionary

Hiperamonemia – zaburzenie metaboliczne charakteryzujące się zwiększonym ponad dopuszczalny poziom stężeniem amoniaku w surowicy krwi. W zależności od przyczyny wyróżnia się hiperamonemię pierwotną i wtórną.

Hiperamonemia pierwotna jest spowodowana wrodzonymi błędami metabolizmu, które polegają na braku lub zmniejszeniu aktywności enzymów działających w cyklu mocznikowym. Przykładem może być hiperamonemia typu II, czyli wrodzony niedobór transkarbamylazy ornitynowej (OTC), która jest najczęstszą przyczyną nieprawidłowego funkcjonowania cyklu mocznikowego. Choroba jest sprzężona z płcią. Gen OTC zlokalizowany jest na chromosomie X (Xp11).

Wikipedia


hiperastenia

w medycynie: silne osłabienie organizmu, zwykle po długotrwałej chorobie


SJP.pl


hiperatom

Atom egzotyczny – atom, w którym jedna lub więcej cząstek zostały zastąpione innymi cząstkami o tym samym ładunku. Na przykład atomy mionowe i atomy hadronowe to atomy, w których elektron jest zastąpiony inną ujemną cząstką. Do atomów egzotycznych należą również takie, w których jądro zastąpione jest inną cząstką dodatnią, na przykład pozytonium (elektron i pozyton), mionium (elektron i dodatni mion) oraz pionium (pion i mion), a także atomy z hiperjądrem.

Wikipedia


hiperbaria

hiperbaria tlenowa - uszkodzenie organizmu w wyniku działania atmosfery tlenowej o ciśnieniu kilkukrotnie wyższym od normalnego


SJP.pl


hiperbilirubinemia

podwyższone stężenie bilirubiny w surowicy krwi; żółtaczka


SJP.pl

Wikipedia


hiperbola

1. motyw stylistyczny polegający na celowej przesadzie w opisie czegoś, np. morze krwi; przesadnia;
2. rodzaj płaskiej krzywej matematycznej o dwóch oddalających się ramionach


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) mat. zbiór punktów, których bezwzględna wartość różnicy odległości od dwóch ustalonych punktów jest stała;

 (1.2) liter. zabieg stylistyczny polegający na wyolbrzymieniu, przejaskrawieniu cech przedmiotów, osób, zjawisk;

Wiktionary

  • hiperbola (matematyka)
  • hiperbola w retoryce i teorii literatury

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Jeśli powierzchnia stożkowa zostanie przecięta płaszczyzną pod kątem mniejszym względem osi stożka niż jego tworząca, powstaje hiperbola.

 (1.2) Zbyt często stosował hiperbole w swoich wypowiedziach.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌxʲipɛrˈbɔla, AS: χʹiperbola

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. hiperbolizacja ż., hiperbolizm m., hiperbolizowanie n.

 czas. hiperbolizować ndk.

 przym. hiperboliczny

 przysł. hiperbolicznie

Wiktionary

Synonimy:

 (1.2) wyolbrzymienie, przesadnia, przejaskrawienie

Wiktionary


hiperboliczniej

stopień wyższy od przysłówka: hiperbolicznie


SJP.pl


hiperboliczność

hiperboliczny


SJP.pl

Patrz:

hiperboliczny

hiperboliczny

1. w kształcie hiperboli;
2. wykorzystujący hiperbolę jako środek stylistyczny;
3. funkcje hiperboliczne - w matematyce: klasa funkcji elementarnych o własnościach zbliżonych do funkcji trygonometrycznych;
4. prędkość hiperboliczna - w mechanice nieba: prędkość umożliwiająca oddalenie się od ciała niebieskiego na dowolną odległość, większa od prędkości ucieczki


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) liter. wyrażony przy pomocy hiperboli; pełny wyolbrzymień

 (1.2) mat. będący hiperbolą lub z nią związany; dający się hiperbolą wyrazić

Wiktionary

Przykłady

 (1.2) Wiele komet porusza się po orbitach hiperbolicznych przelatując raz w pobliżu Słońca, by już nigdy nie powrócić do granic Układu Słonecznego.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. hiperbola ż., hiperboliczność ż.

 przysł. hiperbolicznie

 (1.1)

:: czas. hiperbolizować ndk.

:: rzecz. hiperbolizacja ż.

Wiktionary


hiperbolizacja

wyolbrzymienie, przesadne przedstawienie jakiegoś zjawiska, osoby lub czynu


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) używanie hiperboli, zwrotów hiperbolicznych

 (1.2) przesadzanie, wyolbrzymianie

Wiktionary

Hiperbola (stgr. ὑπερβολή, łac. superlatio, veri superiectio), także przesadnia lub przesada – trop retoryczny używany w wypowiedziach, polegający na zastąpieniu cech – przypisanych do faktów, osób czy pojęć – innymi, dowolnymi cechami. Cechą w hiperboli jest zmienna, która może przybrać dowolną wartość; natomiast fakt, osobę lub pojęcie oddaje nazwa, której treść byłaby niewłaściwa, jeżeli zostałaby użyta w całym swoim zakresie znaczeniowym. Dlatego hiperbola wykracza poza granice prawdy lub prawdopodobieństwa.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ˌxʲipɛrbɔlʲiˈzat͡sʲja, AS: χʹiperbolʹizacʹi ̯a

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. hiperbola ż., hiperbolizm m., hiperbolizowanie n.

 czas. hiperbolizować ndk.

 przym. hiperboliczny

 przysł. hiperbolicznie

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1,2) hiperbolizm

 (1.2) żart. przesadyzm

Wiktionary


hiperbolizm

skłonność do posługiwania się przesadą, przerysowaniem jako środkiem stylistycznym


SJP.pl


hiperbolizować

wyolbrzymiać coś, nadawać czemuś większe znaczenie, niż jest ono naprawdę


SJP.pl


hiperboloida

powierzchnia nieograniczona stopnia drugiego mająca środek symetrii i 3 wzajemnie prostopadłe osie symetrii, utworzona przez obrót hiperboli dookoła jej osi symetrii


SJP.pl

Hiperboloida – nieograniczona, nierozwijalna powierzchnia drugiego stopnia (kwadryka), powstała przez obrót hiperboli wokół osi symetrii hiperboli rozłącznej z nią (hiperboloida jednopowłokowa) lub osi prostopadłej do poprzedniej, przechodzącej przez oba wierzchołki hiperboli (hiperboloida dwupowłokowa), a także każda otrzymana z takiej przez przekształcenie afiniczne przestrzeni. Każda hiperboloida ma środek symetrii oraz co najmniej trzy osie i trzy płaszczyzny symetrii.

Wikipedia


hiperboloidalny

mający kształt hiperboloidy


SJP.pl


hiperborejczycy

przestarzale: mieszkaniec krajów północnych


SJP.pl

Hiperborea, Hyperborea (stgr. Ὑπερβόρεοι) – w mitologii greckiej legendarna kraina, która miała znajdować się daleko na nieokreślonej północy, za siedzibą wiatru północnego – Boreasza. Była to w wierzeniach Greków kraina wiecznej szczęśliwości, raj na ziemi, o błogosławionym klimacie, dającym bez wysiłku wszystko, co trzeba. Jej mieszkańcy, Hiperboreadzi, prowadzili beztroskie i szczęśliwe życie, wolne od chorób i cierpień, a nasyciwszy się nim, odbierali je sobie, skacząc ze skały w morze.

Wikipedia


hiperborejczyk

przestarzale: mieszkaniec krajów północnych


SJP.pl

Hiperborea, Hyperborea (stgr. Ὑπερβόρεοι) – w mitologii greckiej legendarna kraina, która miała znajdować się daleko na nieokreślonej północy, za siedzibą wiatru północnego – Boreasza. Była to w wierzeniach Greków kraina wiecznej szczęśliwości, raj na ziemi, o błogosławionym klimacie, dającym bez wysiłku wszystko, co trzeba. Jej mieszkańcy, Hiperboreadzi, prowadzili beztroskie i szczęśliwe życie, wolne od chorób i cierpień, a nasyciwszy się nim, odbierali je sobie, skacząc ze skały w morze.

Wikipedia


hiperborejski

hiperborejczyk


SJP.pl

Patrz:

hiperborejczyk

hiperchloremia

podwyższone stężenie chloru we krwi


SJP.pl


hipercholesterolemia

zbyt wysokie stężenie cholesterolu we krwi


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) med. fizj. podwyższone ponad normę stężenie cholesterolu we krwi;

Wiktionary

Hipercholesterolemia (łac. hypercholesterolemia) – podwyższone powyżej normy stężenie cholesterolu w osoczu krwi. Nie jest to schorzenie, ale nieprawidłowość metaboliczna, która może towarzyszyć innym chorobom i jest ważnym czynnikiem ryzyka wystąpienia wielu chorób układu krążenia, jak zawał serca, udar mózgu i inne.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) W Polsce hipercholesterolemia dotyczy około 60% dorosłych, ale tylko nieliczni są tego świadomi.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌxʲipɛrxɔlɛstɛrɔˈlɛ̃mʲja, AS: χʹiperχolesterolmʹi ̯a

Wiktionary


hiperchromia

zwiększona zawartość hemoglobiny w krwince czerwonej; nadbarwliwość


SJP.pl


hiperdulia

przesadna, nadzwyczajna cześć oddawana Matce Bożej


SJP.pl


hiperemia

nadmierne rozszerzenie i wypełnienie krwią naczyń krwionośnych; przekrwienie


SJP.pl


hipererotyzm

nadmierny, anormalny erotyzm


SJP.pl


hiperesteta

człowiek przesadnie lubujący się we wzruszeniach estetycznych


SJP.pl


hiperestetka

hiperesteta


SJP.pl

Patrz:

hiperesteta

hiperestezja

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) med. psych. nadczułość, przewrażliwienie; nadmierna chorobliwa wrażliwość;

Wiktionary

Przeczulica, hiperestezja (łac. hyperaesthesia) – stan w którym występuje nadmierna wrażliwość powierzchni ciała na bodźce, takie jak dotyk, dźwięk i inne.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ˌxʲipɛrɛˈstɛzʲja, AS: χʹiperestezʹi ̯a

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) przeczulica

Wiktionary


hiperfagia

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) med. nadmierne łaknienie;

Wiktionary

Hiperfagia lub polifagia (z gr. πολύ - wiele, φαΐ - jedzenie) – nadmierne zwiększenie łaknienia, będące raczej rzadkim objawem wikłającym niektóre zaburzenia neurologiczne i psychiczne.

Hiperfagia może pojawiać się w:

  • cukrzycy;
  • uszkodzeniu brzuszno-przyśrodkowej części podwzgórza (wraz z moczówką prostą, sennością, niedorozwojem gonad, zaburzeniami pamięci);
  • zespole Kleinego-Levina;
  • zespole Klüvera-Bucy’ego;
  • zaburzeniach nastroju (depresja, zaburzenia maniakalne);
  • zespole Pradera i Williego;
  • bulimii.

Wikipedia

Przykłady

składnia.

kolokacje.

synonimy.

 (1.1) polifagia

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

frazeologia.

etymologia.

 etymn|hiper-|-fagia.

uwagi.

tłumaczenia.

 zobtłum|polifagia.

* hiszpański: (1.1) hiperfagia ż.

* portugalski: (1.1) hiperfagia ż.

źródła.

== hiperfagia (język hiszpański.) ==

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) med. hiperfagia, polifagia

odmiana.

przykłady.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) polifagia

Wiktionary


hiperfokus

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) psych. stan głębokiej koncentracji na określonym temacie, zadaniu lub myśl

Wiktionary


hiperfragment

jądro atomowe zawierające hiperon (nietrwałą cząstkę subjądrową); hiperjądro


SJP.pl


hiperfunkcja

w medycynie: nadmierna aktywność narządów lub organów ciała, np. tarczycy, przysadki mózgowej; nadczynność


SJP.pl


hiperfunkcyjny

hiperfunkcja


SJP.pl

Patrz:

hiperfunkcja

hipergamia

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) dobieranie przez kobietę partnera życiowego o pozycji społecznej wyższej lub co najmniej podobnej do swojej

Wiktionary

Hipergamia – termin używany w naukach społecznych do praktyki poślubiania małżonka z wyższej kasty lub o wyższym statusie społecznym. Potocznie określa się tym terminem także praktykę poszukiwania do związku partnera wyższego statusem i pozycją społeczną. Jest to praktykowane głównie przez kobiety. Antonim „hipogamia” odnosi się do odwrotności: małżeństwa z osobą o niższej klasie społecznej lub statusie.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) W Indiach hipergamia, taka, jaka została zdefiniowana dla Indii Północnych przez Blunta, to jest małżeństwo pomiędzy mężczyzną z wyższej podkasty i kobietą z niższej podkasty w obrębie tej samej kasty [...].

 (1.1) U podwalin małżeństwa, tej elementarnej mikrostruktury społecznej, leży jednak miłość, a nie na przykład chęć stabilizacji czy hipergamia [...].

Wiktionary

Powiązane:

 przym. hipergamiczny

 przysł. hipergamicznie

Wiktionary

Synonimy:

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

 przym. hipergamiczny

 przysł. hipergamicznie

frazeologia.

etymologia.

 etymn|pol|hiper-|-gamia.

uwagi.

tłumaczenia.

* angielski: (1.1) hypergamy

* estoński: (1.1) hüpergaamia

* fiński: (1.1) hypergamia

* francuski: (1.1) hypergamie ż.

* hiszpański: (1.1) hipergamia ż.

* portugalski: (1.1) hipergamia ż.

* rosyjski: (1.1) гипергамия ż.

źródła.

== hipergamia (język hiszpański.) ==

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) hipergamia

odmiana.

przykłady.

składnia.

kolokacje.

synonimy.

Wiktionary


hipergammaglobulinemia

Hiperproteinemia – stan zwiększonego stężenia białka całkowitego w osoczu krwi, czyli stężenie ponad 80 g/l. Praktycznie nie spotyka się hiperproteinemii związanej ze zwiększoną syntezą albumin, tylko ze zwiększoną syntezą immunoglobulin - hipergammaglobulinemię.

Wikipedia


hiperglikemia

stan oznaczający podwyższone ponad normę stężenie glukozy we krwi


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) med. wzrost stężenia glukozy we krwi powyżej górnej granicy normy

Wiktionary

Hiperglikemia – wzrost stężenia glukozy we krwi powyżej górnej granicy normy, której prawidłowe stężenie na czczo wynosi 3,9–5,5 mmol/l (70–99 mg/dl). Hiperglikemia stresowa związana z ostrymi stanami chorobowymi jest różnie definiowana, część autorów przyjmuje, że jest to stężenie glukozy przekraczające 200 mg/dl (11,1 mmol/l) bez wcześniejszej cukrzycy, a inni przyjmują stężenie glukozy przekraczające 140 mg/dl przy hemoglobinie glikowanej <6,5 mmol/l.

Wikipedia


hiperglikemiczny

przymiotnik od: hiperglikemia


SJP.pl


hipergol

paliwo do rakiet kosmicznych


SJP.pl

Materiał samozapalny – jest to materiał palny, substancja lub mieszanina, która ma temperaturę samozapłonu niższą od temperatury pokojowej. Takie substancje są piroforyczne, tj. w zetknięciu z powietrzem (dokładniej atmosferą zawierającą powyżej 10% tlenu) ulegają samozapłonowi (samorzutnie zapalają się).

Wikipedia


hipergraf

rozszerzenie pojęcia grafu (krawędzie hipergrafu mogą być incydentne do dowolnej liczby wierzchołków)


SJP.pl

Hipergraf – rozszerzenie pojęcia grafu. Jego krawędzie, nazywane hiperkrawędziami, mogą być incydentne do dowolnej liczby wierzchołków.

Pojęcie hipergrafu pojawiło się w drugiej połowie ubiegłego stulecia. W 1973 roku francuski matematyk Claude Berge opublikował monografię „Grafy i hipergrafy”, w której sformalizował oraz ujednolicił podstawowe definicje dotyczące teorii hipergrafów.

Wikipedia


hipergrafia

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) psych. zaburzenie polegające na kompulsywnej potrzebie pisania

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. hipergraf m., hipergrafika ż.

Wiktionary


hiperhidroza

nadmierne wydzielanie potu


SJP.pl


hiperhydroza

nadmierna produkcja potu; nadpotliwość


SJP.pl


hiperinflacja

bardzo wysoka inflacja, zwykle wywołana załamaniem gospodarki i systemu finansowego


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) utrata wartości pieniądza powyżej pięćdziesięciu procent miesięcznie

Wiktionary

Hiperinflacja – bardzo wysoka inflacja, powodowana zwykle przez całkowite załamanie systemu finansowego kraju (i utratę zaufania do waluty krajowej) oraz ogromny deficyt budżetowy finansowany przez dodruk pieniędzy. Chociaż zdania ekonomistów różnią się między sobą, od jakiego poziomu wzrost cen stanowi już hiperinflację, często za umowną jej granicę przyjmuje się utrzymujący się przez kilka miesięcy wzrost cen o co najmniej 50% miesięcznie.

Wikipedia


hiperinflacyjny

przymiotnik od: hiperinflacja


SJP.pl


hiperjądro

jądro atomowe zawierające hiperon (nietrwałą cząstkę subjądrową); hiperfragment


SJP.pl

Hiperjądro – typ jądra atomowego, w którym co najmniej jeden nukleon został zastąpiony hiperonem. Typowy czas życia takiego jądra jest mniejszy niż 10−10 sekundy. Najczęstszym przypadkiem hiperjąder są jądra z hiperonem Λ i z Σ{}^{-}.

Wikipedia


hiperkalcemia

podwyższony ponad normę poziom wapnia w surowicy krwi


SJP.pl

Hiperkalcemia – stan podwyższonego poziomu wapnia w surowicy krwi. W zależności od źródeł za górną granicę normy stężenia wapnia całkowitego w surowicy uznaje się 2,6 mmol/l (10,5 mg/dl) bądź 2,75 mmol/l (11 mg/dl) lub stężenia wapnia zjonizowanego powyżej 1,25 mmol/l (5,0 mg/dl). Umiarkowana hiperkalcemia (<3,0 mmol/l; <12,0 mg/dl) przebiega zazwyczaj bez żadnych objawów, w ciężkiej lub gwałtownie narastającej hiperkalcemii może dojść do przełomu hiperkalcemicznego.

Wikipedia


hiperkalciuria

Hiperkalciuria – stan chorobowy, polegający na zwiększonym wydalaniu wapnia z moczem (powyżej 300 mg/dobę u mężczyzn i powyżej 250 mg u kobiet).

Przewlekła hiperkalciuria może prowadzić do kamicy moczowej (występuje w 30-60% przypadków), nefrokalcynozy i zaburzenia wydalniczej funkcji nerek.

Wikipedia


hiperkalemia

podwyższenie powyżej normy stężenia potasu w surowicy krwi; hiperkaliemia


SJP.pl

Hiperkaliemia, hiperkalemia, hiperpotasemia – u człowieka stan, w którym stężenie jonów potasowych K+ w surowicy krwi przekracza przyjętą (umowną) wartość 5,5 mmol/l.

Wikipedia


hiperkaliemia

podwyższenie powyżej normy stężenia potasu w surowicy krwi; hiperkalemia


SJP.pl

Hiperkaliemia, hiperkalemia, hiperpotasemia – u człowieka stan, w którym stężenie jonów potasowych K+ w surowicy krwi przekracza przyjętą (umowną) wartość 5,5 mmol/l.

Wikipedia


hiperkapnia

nadmierny wzrost prężności dwutlenku węgla w krwi tętniczej; hiperkarbia


SJP.pl

Hiperkapnia (ang. hypercapnia) – u człowieka stan patologicznie podwyższonego ciśnienia parcjalnego dwutlenku węgla (pCO2) we krwi powyżej 45 mm Hg (6,0 kPa).

Wikipedia


hiperkapniczny

hiperkapnia


SJP.pl

Patrz:

hiperkapnia

hiperkarbia

nadmierny wzrost prężności dwutlenku węgla w krwi tętniczej; hiperkapnia


SJP.pl


hiperkataleksa

w wierszu sylabotonicznym: rozszerzenie ostatniej stopy w klauzuli wersu lub przed średniówką o dodatkową sylabę nieakcentowaną


SJP.pl

Wikipedia


hiperkatalektyczny

charakteryzujący się hiperkataleksą


SJP.pl


hiperkeratoza

nadmierny przerost zrogowaciałego naskórka


SJP.pl

Hiperkeratoza (łac. hyperkeratosis) – znaczne pogrubienie warstwy rogowej naskórka związane z nadmiernym rogowaceniem.

Wikipedia


hiperkinetyczny

1. zespół hiperkinetyczny - choroba serca objawiająca się jego zbyt szybką pracą;
2. zaburzenie hiperkinetyczne, zespół hiperkinetyczny - zespół nadpobudliwości psychoruchowej; ADHD


SJP.pl


hiperkineza

nadmiernie wzmożona aktywność ruchowa mięśni szkieletowych; hiperkinezja


SJP.pl


hiperkinezja

nadmiernie wzmożona aktywność ruchowa mięśni szkieletowych; hiperkineza


SJP.pl


hiperkompensacyjny

przymiotnik od: hiperkompensacja


SJP.pl


hiperkrytycyzm

nadmierny, zbyt ostry krytycyzm


SJP.pl


hiperkrytyczny

nadmiernie krytyczny, zbyt ostro osądzający


SJP.pl


hiperkula

zwyczajowa nazwa uogólnienia kuli w n-wymiarowych przestrzeniach kartezjańskich


SJP.pl

Hiperkula – zwyczajowa nazwa uogólnienia kuli w n-wymiarowych przestrzeniach kartezjańskich \mathbb {R} ^{n}. Tak więc hiperkulą może być nazwane zarówno dwuwymiarowe koło, jak i trój-, cztero- lub pięciowymiarowa kula; jednak pojęcia tego używa się najczęściej dla cztero- lub więcej wymiarowych kul.

Wikipedia


hiperlaps

rzadko: film poklatkowy, w którym zmienia się pozycja aparatu fotograficznego w dłuższym czasie; hyperlapse


SJP.pl


hiperlibidemia

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) med. seks. hiperseksualność, nadmierna, chorobliwa i nienasycona potrzeba aktywności seksualnej

Wiktionary

Hiperseksualność, hiperlibidemia – dysfunkcja seksualna objawiająca się ciągłą, wyniszczającą i uporczywą potrzebą uprawiania stosunków płciowych, przesłaniającą inne potrzeby. U kobiet dysfunkcja ta określana jest jako nimfomania, natomiast u mężczyzn jako satyryzm (satyriasis). Hiperseksualność odnosząca się do innych zwierząt niż człowiek to snębica.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Najbardziej podstawowymi z dysfunkcji są hipolibidemia i hiperlibidemia traktowane jako zaburzenia popędu seksualnego. Są to odpowiednio: niedostatek i nadwyżka potrzeb seksualnych.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) hiperseksualność, erotomania

Wiktionary


hiperlink

fragment strony internetowej lub dokumentu elektronicznego odsyłający do innego fragmentu strony, innego dokumentu lub innej strony internetowej; link, hiperłącze, odsyłacz, odnośnik, hiperodnośnik


SJP.pl

Hiperłącze (ang. hyperlink, inaczej: odnośnik, odsyłacz, link, hiperlink) – zamieszczone w dokumencie elektronicznym (tekstowym, graficznym, wideo, animacji, PDF, HTML) odwołanie do innego dokumentu lub innego miejsca w danym dokumencie. Uaktywnienie hiperłącza może nastąpić poprzez kliknięcie lub najechanie kursorem na element, który nazywany jest kotwicą. Powoduje to wyświetlenie docelowej informacji. Hiperłącza są powszechnie używane na stronach internetowych.

Wikipedia


hiperlipemia

zaburzenia w przemianie materii wynikające z podwyższonego stężenia lipidów (tłuszczów) we krwi; hiperlipoproteinemia, hiperlipidemia


SJP.pl


hiperlipidemia

zaburzenia w przemianie materii wynikające z podwyższonego stężenia lipidów (tłuszczów) we krwi; hiperlipoproteinemia, hiperlipemia


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) med. zaburzenie metaboliczne polegające na podwyższonych poziomach frakcji cholesterolu lub trójglicerydów w surowicy krwi spowodowane stylem życia (nieprawidłowe odżywianie, nadwaga, siedzący tryb życia) lub predyspozycjami genetycznymi;

Wiktionary

Hiperlipidemia – zespół zaburzeń metabolicznych objawiających się podwyższonymi poziomami frakcji cholesterolu lub trójglicerydów w surowicy krwi. Najczęściej spowodowana jest nieprawidłowym odżywianiem, siedzącym trybem życia, nadwagą, predyspozycjami genetycznymi (hipercholesterolemia rodzinna).

Wikipedia

Przykłady

składnia.

kolokacje.

synonimy.

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

frazeologia.

etymologia.

uwagi.

 nie myl z hiperlibidemia

tłumaczenia.

* angielski: (1.1) hyperlipidemia

* azerski: (1.1) hiperlipidemiya

* francuski: (1.1) hyperlipémie ż.

* hindi: (1.1) हाइपरलिपिडिमिया (hāiparalipiḍimiyā)

* hiszpański: (1.1) hiperlipidemia ż., hiperlipemia ż., hiperlipidosis ż.

* kataloński: (1.1) hiperlipèmia ż.

* koreański: (1.1) 고지혈증 (kojihyŏlchŭng)

* niderlandzki: (1.1) hyperlipidemie ż.

* nowogrecki: (1.1) υπερλιπιδαιμία ż.

* portugalski: (1.1) hiperlipidemia ż.

* rosyjski: (1.1) гиперлипидемия ż.

* słoweński: (1.1) hiperlipidemija ż.

* włoski: (1.1) iperlipidemia ż., iperlipemia ż.

źródła.

== hiperlipidemia (język hiszpański.) ==

wymowa. IPA3|i.peɾ.li.pi.ˈðe.mja.

znaczenia.

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) med. hiperlipidemia

odmiana.

 (1) lm. hiperlipidemias

przykłady.

Wiktionary


hiperlipoproteinemia

zaburzenia w przemianie materii wynikające z podwyższonego stężenia lipidów (tłuszczów) we krwi; hiperlipidemia


SJP.pl


hipermagnezemia

nadmiar magnezu we krwi


SJP.pl


hipermarkecik

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) zdrobn. od hipermarket

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) To nie hipermarket, lecz tylko nędzny hipermarkecik.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. hipermarket m.

Wiktionary


hipermarket

wielki sklep samoobsługowy, większy od supermarketu


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) hand. bardzo duży nowoczesny sklep samoobsługowy oferujący szeroki asortyment towarów codziennego użytku;

Wiktionary

Hipermarket – wielkopowierzchniowy sklep samoobsługowy, często też ze względu na swoje rozmiary znajdujący się na obrzeżach miasta. Hipermarket w ścisłym tego znaczeniu to sklep (market) o bardzo dużej powierzchni, sprzedający szeroki asortyment towarów codziennego użytku, takich jak żywność, ubrania, kosmetyki, środki czyszczące, produkty FMCG (produkty szybkozbywalne z ang. Fast Moving Consumer Goods). Przyjmuje się, że hipermarket ma powierzchnię sprzedażową przekraczającą 2,5 tys. m².

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Lubię robić zakupy w hipermarkecie, bo jest duży wybór i ceny są niższe niż w innych sklepach.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz.

:: zdrobn. hipermarkecik mrz.

 przym. hipermarketowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) supermarket

Wiktionary


hipermarketowy

hipermarket


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z hipermarketem, dotyczący hipermarketu

Wiktionary

Patrz:

hipermarket

Powiązane:

 rzecz. hipermarket m.

Wiktionary


hipermarketyzacja

powstawanie i zwiększająca się popularność hipermarketów


SJP.pl


hipermedium

dokument elektroniczny zawierający tekst, grafikę, dźwięk i hiperłącza


SJP.pl


hipermetabolia

Nadprzeobrażenie, hipermetabolia, hipermetamorfoza, przeobrażenie wielokrotne (łac. hypermetamorphosis) – rodzaj holometabolii, w którym występuje stadium pseudopoczwarki (pseudochrysalis), zwanej też poczwarką rzekomą lub larwą nieruchliwą (larva coarctata), a poszczególne stadia albo przynajmniej jedno stadium larwalne wykazuje znaczne różnice morfologiczne i biologiczne. Z pseudopoczwarki wylęga się kolejne stadium larwalne przekształcające się w poczwarkę.

Wikipedia


hipermetamorfoza

Nadprzeobrażenie, hipermetabolia, hipermetamorfoza, przeobrażenie wielokrotne (łac. hypermetamorphosis) – rodzaj holometabolii, w którym występuje stadium pseudopoczwarki (pseudochrysalis), zwanej też poczwarką rzekomą lub larwą nieruchliwą (larva coarctata), a poszczególne stadia albo przynajmniej jedno stadium larwalne wykazuje znaczne różnice morfologiczne i biologiczne. Z pseudopoczwarki wylęga się kolejne stadium larwalne przekształcające się w poczwarkę.

Wikipedia


hipermetria

wystąpienie w wersie nadliczbowej sylaby lub stopy w porównaniu z liczbą przewidzianą przez wzorzec rytmiczny realizowany w danym wierszu


SJP.pl


hipermetropia

wada wzroku powodująca słabe widzenie z bliska; dalekowidztwo, dalekowzroczność, nadwzroczność


SJP.pl


hipermetryczny

przymiotnik od: hipermetria


SJP.pl


hipermnezja

superpamięć, możliwość przypomnienia sobie doświadczeń z dzieciństwa lub nawet z okresu płodowego


SJP.pl

Hipermnezja (gr. hipermnesia, ang. highly superior autobiographical memory (HSAM)) – wybitna pamięć autobiograficzna, czyli zdolność pamięci do nieograniczonego odtwarzania utrwalonych śladów przeżyć psychicznych, pojawiająca się u niektórych ludzi w trakcie hipnozy lub przeżyć z pogranicza śmierci, a także niezwykle rzadko u osób świadomych (odnotowano sześć takich przypadków, m.in. Jill Price, Bob Petrell, Brad Williams, Rick Baron, Daniel McCartney).

Wikipedia


hipernapęd

w utworach science-fiction: rodzaj napędu statków kosmicznych umożliwiający poruszanie się między systemami planetarnymi; napęd nadświetlny, napęd nadprzestrzenny


SJP.pl

Hiperprzestrzeń (ang. hyperspace), rzadziej nadprzestrzeń, podprzestrzeń itp. – rodzaj alternatywnej przestrzeni opisywanej przez fantastykę naukową. W przestrzeni tej możliwe jest podróżowanie z prędkościami większymi niż prędkość światła w próżni w naszym wszechświecie. Jest to tłumaczone poruszaniem się statków kosmicznych z prędkością większą od prędkości światła przy użyciu tzw. hipernapędu. Inną możliwością jest stworzenie przejścia z zakrzywionej czasoprzestrzeni wszechświata do wyższego wymiaru, w którym droga między dwoma odpowiadającymi punktami jest krótsza.

Wikipedia


hipernatremia

zwiększenie zawartości sodu w ustroju


SJP.pl

Hipernatremia – zwiększenie stężenia sodu w surowicy krwi powyżej 145 mmol/l. Rozpoznanie ostrej ciężkiej hipernatremii stawia się, gdy stężenie sodu w ciągu 72 godzin przekroczy 160 mmol/l. O hipernatremii przewlekłej można mówić, gdy czas jej trwania przekroczy 48 godzin.

Wikipedia


hipernik

stop niklu z żelazem, odznaczający się dużą przenikliwością magnetyczną


SJP.pl


hipernowa

rodzaj wysokoenergetycznej supernowej


SJP.pl

Hipernowa (kolapsar) – rodzaj wysokoenergetycznej supernowej powstający, gdy wyjątkowo masywna gwiazda zapada się na skutek ustania w niej reakcji termojądrowych.

Początkowo nazwa ta odnosiła się do eksplozji o energii przekraczającej stukrotnie jasność zwykłej supernowej (czyli powyżej 1046 dżuli). Później terminem tym zaczęto wyróżniać wybuchy gwiazd najbardziej masywnych, o masach kilkadziesiąt razy przekraczających masę Słońca. Dokładna wartość wyjściowej masy gwiazdy przed kolapsem (na ciągu głównym), potrzebna do tego, aby jej wybuch spowodował hipernową, nie jest znana, zaś astrofizycy szacują ją na co najmniej kilkadziesiąt mas Słońca, w oparciu o teoretyczne modele budowy i ewolucji gwiazd. Istotny wpływ ma tutaj procentowa zawartość helu i pierwiastków ciężkich w gwieździe, czyli jej metaliczność, przyjęty opis konwektywnego transportu energii we wnętrzu gwiazdy, a także tempo utraty masy wskutek wiatru gwiazdowego w ostatnich fazach jej życia.

Wikipedia


hiperoatom

Atom egzotyczny – atom, w którym jedna lub więcej cząstek zostały zastąpione innymi cząstkami o tym samym ładunku. Na przykład atomy mionowe i atomy hadronowe to atomy, w których elektron jest zastąpiony inną ujemną cząstką. Do atomów egzotycznych należą również takie, w których jądro zastąpione jest inną cząstką dodatnią, na przykład pozytonium (elektron i pozyton), mionium (elektron i dodatni mion) oraz pionium (pion i mion), a także atomy z hiperjądrem.

Wikipedia


hiperodnośnik

fragment strony internetowej lub dokumentu elektronicznego odsyłający do innego fragmentu strony, innego dokumentu lub innej strony internetowej; link, hiperlink, hiperłącze, odsyłacz, odnośnik


SJP.pl


hiperoksja

nadmiar tlenu w organizmie


SJP.pl

Hiperoksja – wyższe niż normalne stężenie tlenu w tkankach. O hiperoksji mówi się, gdy ciśnienie parcjalne tlenu w krwi tętniczej przekroczy 300 mmHg.

Wikipedia


hiperon

nietrwała cząstka elementarna


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) fiz. typ cząstek elementarnych z grupy barionów dziwnych;

Wiktionary

Hiperony (z gr. hyper "ponad") – bariony zawierające przynajmniej jeden kwark dziwny (s), ale niezawierające kwarku powabnego (c) ani kwarku b. Zaliczane są w związku z tym do cząstek dziwnych.

Hiperony mają masy większe od masy nukleonu, ale mniejsze niż dwa nukleony.

Wikipedia

Przykłady

składnia.

kolokacje.

synonimy.

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

frazeologia.

etymologia.

 etym2|gr|ὑπέρ|ῠ̔πέρ. (hŭpér; „ponad”) + etymn|pol|-on. (na wzór rzecz. elektron)

uwagi.

tłumaczenia.

* angielski: (1.1) hyperon

* francuski: (1.1) hypéron m.

* hiszpański: (1.1) hiperón m.

* niemiecki: (1.1) Hyperon n.

* rumuński: (1.1) hiperon m.

* słowacki: (1.1) hyperón m.nżw.

źródła.

== hiperon (język rumuński.) ==

wymowa.

 IPA3|hiperˈon.

znaczenia.

rzeczownik, rodzaj męski

 (1.1) fiz. hiperon

odmiana.

przykłady.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: xʲiˈpɛrɔ̃n, AS: χʹiperõn

Wiktionary

Synonimy:

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

frazeologia.

etymologia.

 etym2|gr|ὑπέρ|ῠ̔πέρ. (hŭpér; „ponad”) + etymn|pol|-on. (na wzór rzecz. elektron)

uwagi.

tłumaczenia.

* angielski: (1.1) hyperon

* francuski: (1.1) hypéron m.

* hiszpański: (1.1) hiperón m.

* niemiecki: (1.1) Hyperon n.

* rumuński: (1.1) hiperon m.

* słowacki: (1.1) hyperón m.nżw.

źródła.

== hiperon (język rumuński.) ==

wymowa.

 IPA3|hiperˈon.

znaczenia.

rzeczownik, rodzaj męski

 (1.1) fiz. hiperon

odmiana.

przykłady.

składnia.

kolokacje.

synonimy.

Wiktionary


hiperonim

wyraz o znaczeniu ogólnym, szerszym i nadrzędnym w stosunku do innych, np. słowo "drzewo" jest hiperonimem dla słów "świerk", "brzoza"


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) jęz. wyraz o znaczeniu szerszym od danego i nadrzędnym wobec niego, np. „roślina” w stosunku do słowa „drzewo”;

Wiktionary

Hiperonim (gr. hypér, nad, i ónoma, imię), wyraz nadrzędny, określenie nadrzędne – wyraz, którego znaczenie jest szersze i nadrzędne w stosunku do znaczenia innego wyrazu. Hiperonimia zachodzi między wyrazem o treści bardzo ogólnej i zakresie szerszym a wyrazem o treści bardziej szczegółowej i węższym zakresie, tzn. polega na stosunku: nadrzędność – podrzędność. Przeciwieństwem hiperonimii jest hiponimia.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ˌxʲipɛrˈɔ̃ɲĩm, AS: χʹiperõńĩm

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. hiperonimia ż.

 przym. hiperonimiczny

Wiktionary


hiperonimia

relacja nadrzędności jednego wyrazu względem drugiego, np. wyraz "samochód" jest w takiej relacji do wyrazu "ciężarówka"


SJP.pl


hiperonimiczny

hiperonimia


SJP.pl

Patrz:

hiperonimia

hiperosmia

nadwrażliwość węchowa


SJP.pl

Hiperosmia – nadwrażliwość węchowa. Występuje rzadziej niż anosmia i hiposmia. Hiperosmia może występować z przyczyn psychologicznych (np. jako częsta somatyzacja depresji) lub neurologicznych.

Wikipedia


hiperosteoza

nadmierny przyrost tkanki kostnej


SJP.pl


hiperparametr

superparametr;
1. w uczeniu maszynowym: parametr, którego wartość jest ustawiana przed rozpoczęciem procesu uczenia;
2. w statystyce bayesowskiej: parametr a priori


SJP.pl


hiperparazytyzm

Nadpasożytnictwo, pasożytnictwo wyższych rzędów, hiperpasożytnictwo, hiperparazytyzm – rodzaj pasożytnictwa wyższego (drugiego, a nawet trzeciego) rzędu, w którym żywicielem pasożyta jest inny pasożyt, co może skutkować pozytywnym wpływem na ograniczenie jego działań na żywiciela podstawowego. Żywicielem nadpasożyta (hiperparasitus) jest pasożyt pierwszego lub drugiego stopnia.

Wikipedia


hiperpasożytnictwo

Nadpasożytnictwo, pasożytnictwo wyższych rzędów, hiperpasożytnictwo, hiperparazytyzm – rodzaj pasożytnictwa wyższego (drugiego, a nawet trzeciego) rzędu, w którym żywicielem pasożyta jest inny pasożyt, co może skutkować pozytywnym wpływem na ograniczenie jego działań na żywiciela podstawowego. Żywicielem nadpasożyta (hiperparasitus) jest pasożyt pierwszego lub drugiego stopnia.

Wikipedia


hiperplazja

patologiczne powiększenie tkanki lub narządu; rozrost


SJP.pl

Wikipedia


hiperpoprawność

1. przesadne bycie poprawnym;
2. w odniesieniu do mówienia lub pisania - zbyt formalne stosowanie się do norm językowych


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) jęz. mylne lub przesadne stosowanie odczuwanych norm językowych (zwłaszcza zasad języka standardowego);

Wiktionary

Hiperpoprawność, in. hiperyzacja, hiperkorekcja, przesada poprawnościowa – unikanie form zgodnych z normą językową na rzecz hiperyzmów, czyli form pozbawionych aprobaty normatywnej, ale postrzeganych przez mówiącego jako lepsze.

Wikipedia

Powiązane:

 przym. hiperpoprawny, hiperpoprawnościowy

 przysł. hiperpoprawnie

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) hiperkorektyzm, hiperkorekcja, przesada poprawnościowa, hiperyzacja

Wiktionary


hiperpoprawny

hiperpoprawność


SJP.pl

Patrz:

hiperpoprawność

hiperpowierzchnia

Hiperpowierzchnia – pojęcie z zakresu geometrii wielowymiarowej, uogólnienie pojęcia hiperpłaszczyzny. Hiperpowierzchnia to rozmaitość n-1 wymiarowa zanurzona w przestrzeni będącej rozmaitością n-wymiarową, czyli podrozmaitość o kowymiarze 1.

Wikipedia


hiperprodukcja

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) ekon. produkcja, która przewyższa zapotrzebowanie

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) nadprodukcja

Wiktionary


hiperprzestrzeń

w fantastyce naukowej: przestrzeń alternatywna, w której można pokonywać odległości w czasie krótszym od tego, które pokonuje światło


SJP.pl

  • hiperprzestrzeń w fantastyce naukowej
  • hiperprzestrzeń w fizyce
  • hiperprzestrzeń w matematyce

Wikipedia


hiperpłaszczyzna

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) mat. geom. n-1-wymiarowa hiperpowierzchnia w przestrzeni euklidesowej n.-wymiarowej; odpowiednik płaszczyzny w takiej przestrzeni;

Wiktionary

Hiperpłaszczyzna (dawn. zbiór liniowy) w przestrzeni euklidesowej n-wymiarowej to zbiór rozwiązań równania postaci:

a_{1}\cdot x_{1}+a_{2}\cdot x_{2}+\ldots +a_{n}\cdot x_{n}=A,

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Prosta na płaszczyźnie i płaszczyzna w przestrzeni trójwymiarowej to też hiperpłaszczyzny.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌxʲipɛrpwaˈʃt͡ʃɨzna, AS: χʹiperpu̯aščyzna

Wiktionary


hiperrealistka

hiperrealista


SJP.pl

Patrz:

hiperrealista

hiperrealistyczność

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) odprzym. cecha tego, co jest hiperrealistyczne; cecha tych, którzy są hiperrealistyczni

Wiktionary

Powiązane:

 przym. hiperrealistyczny

 przysł. hiperrealistycznie

 rzecz. realność ż.

Wiktionary


hiperrealistyczny

hiperrealizm


SJP.pl

Patrz:

hiperrealizm

hiperrealizm

kierunek w sztuce polegający na w pełni realistycznym, fotograficznym przedstawianiu rzeczywistości; superrealizm


SJP.pl

Hiperrealizm, superrealizm lub fotorealizm – kierunek w malarstwie XX wieku, którego celem jest przedstawianie rzeczywistości z jak największą precyzją. Termin ten po raz pierwszy zastosował Daniel Abadie w odniesieniu do twórców amerykańskich odtwarzających na płótnach fotografię.

Wikipedia


hiperrzeczywistość

rzeczywistość bardziej rzeczywista niż sama rzeczywistość


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) filoz. postmodernistyczna rzeczywistość zapośredniczona przez symulacje, rezultat mieszania się rzeczywistości społecznej z medialną do zatarcia granic rozróżnialności;

Wiktionary

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Hiperrzeczywistość wyrugowała z rzeczywistości autentyczność przeżyć i zdolność do refleksji i krytycznego oglądu rzeczywistości.

 (1.1) Zaufanie do Ameryki i Amerykanów nie podupada, gdyż powstaje ono z niekwestionowania pomyłek, które działają podobnie jak lifting, po którym amerykańska hiperrzeczywistość pojawia się z jeszcze większą dzikością i rozmachem.

Wiktionary


hiperseksualność

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) med. seks. zaburzenie charakteryzujące się ciągłą, wyniszczającą i uporczywą potrzebą uprawiania stosunków płciowych;

Wiktionary

Hiperseksualność, hiperlibidemia – dysfunkcja seksualna objawiająca się ciągłą, wyniszczającą i uporczywą potrzebą uprawiania stosunków płciowych, przesłaniającą inne potrzeby. U kobiet dysfunkcja ta określana jest jako nimfomania, natomiast u mężczyzn jako satyryzm (satyriasis). Hiperseksualność odnosząca się do innych zwierząt niż człowiek to snębica.

Wikipedia

Synonimy:

 (1.1) hiperlibidemia, erotomania

Wiktionary


hipersensybilizacja

metody podwyższania światłoczułości materiałów fotograficznych


SJP.pl


hipersfera

uogólnienie klasycznej sfery na dowolną liczbę wymiarów


SJP.pl

Hipersfera (gr. υπερ hyper „nad, ponad” i σφαῖρα sphaîra „kula, piłka”) – uogólnienie klasycznej sfery na dowolną liczbę wymiarów.

Wikipedia


hipersferyczny

hipersfera


SJP.pl

Patrz:

hipersfera

hipersil

stop żelaza i krzemu, materiał o cechach miękkiego ferromagnetyka


SJP.pl


hipersomnia

zaburzenie snu przejawiające się nadmierną sennością


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) med. nadmierna senność, występowanie senności mimo przespania nocy, przedłużanie się snu lub występowanie senności w czasie przeznaczonym na aktywność;

Wiktionary

Hipersomnia (nadmierna senność) – występowanie senności mimo przespania nocy oraz przedłużanie się snu lub występowanie jego epizodów w czasie przeznaczonym na aktywność. Rozpoznanie hipersomnii (pierwotnej nadmiernej senności) następuje wtedy, gdy objawy występują dłużej niż miesiąc oraz zostaną wykluczone przyczyny somatyczne, psychiczne, inne dyssomnie i parasomnie oraz przyjmowanie substancji psychoaktywnych.

Wikipedia

Przykłady

składnia.

kolokacje.

 (1.1) hipersomnia objawowa

synonimy.

antonimy.

hiperonimy.

 (1.1) dyssomnia, parasomnia

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

frazeologia.

etymologia.

uwagi.

tłumaczenia.

* angielski: (1.1) hypersomnia

* czeski: (1.1) hypersomnie ż.

* estoński: (1.1) hüpersomnia

* francuski: (1.1) hypersomnie ż.

* hiszpański: (1.1) hipersomnia ż.

* japoński: (1.1) furi|過眠症|かみんしょう. (ka nemuri shō)

* kataloński: (1.1) hipersòmnia ż.

* nowogrecki: (1.1) υπερυπνία ż. (yperypnía)

* portugalski: (1.1) hipersonia ż.

* rosyjski: (1.1) гиперсомния ż.

* serbski: (1.1) хиперсомнија ż.

* włoski: (1.1) ipersonnia ż.

źródła.

== hipersomnia (język hiszpański.) ==

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) med. hipersomnia

odmiana.

przykłady.

Wiktionary


hipersoniczny

zdolny do osiągania prędkości naddźwiękowych, mający taką prędkość (np. samolot hipersoniczny); naddźwiękowy


SJP.pl


hipersorpcja

technologiczny proces stosowany do rozdzielania mieszanin gazowych


SJP.pl


hipersplenizm

zespół objawów nadmiernej aktywności śledziony, obejmujący powiększenie śledziony, niedokrwistość, zmniejszenie ilości leukocytów i płytek we krwi; zespół dużej śledziony


SJP.pl

Hipersplenizm, czyli zespół dużej śledziony – pojęcie kliniczne określające sytuację, gdy powiększeniu śledziony towarzyszą następujące objawy:

  • niedokrwistość
  • leukopenia
  • trombocytopenia

(występujące pojedynczo lub razem jako triada objawów), przy jednoczesnym wyrównawczym przeroście odpowiednich układów w szpiku kostnym.

Leczenie hipersplenizmu polega na operacyjnym usunięciu śledziony (splenektomia).

Wikipedia


hipersten

minerał z grupy piroksenów, krzemian żelaza i magnezu


SJP.pl

Hipersten – minerał z gromady krzemianów, zaliczany do grupy piroksenów. Jest minerałem pospolitym i szeroko rozpowszechnionym.

Nazwa pochodzi od gr. hyper = nad i sthenos = siła (bardzo mocny).

Wikipedia


hiperstenik

osoba charakteryzująca się drażliwością, niekontrolowanymi wybuchami gniewu, nadwrażliwością na bodźce


SJP.pl


hipersześcian

czterowymiarowy odpowiednik sześcianu; tesserakt


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) geom. figura geometryczna będąca uogólnieniem sześcianu dla przestrzeni o n wymiarach, konstruowana przez połączenie dwóch punktów odległych od siebie w przestrzeni o określoną długość i powtórzenie tego procesu w sumie n razy, za każdym razem łącząc powstałe figury tak, że odpowiadające sobie równoległe pary wierzchołków w figurach są od siebie odległe o tę samą długość;

Wiktionary

Hipersześcian – uogólnienie sześcianu w n-wymiarowych przestrzeniach kartezjańskich \mathbb {R} ^{n}. Hipersześcianami są obok sześcianu między innymi odcinek i kwadrat, jednak nazwy hipersześcian używa się najczęściej dla przestrzeni o wymiarach powyżej trzech. Hipersześcian jest wielokomórką foremną.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Jeśli stopni swobody jest d, to można to interpretować jako rozmieszczenie punktów w d-wymiarowym hipersześcianie o boku 1, a kolejne liczby w ciągach jako współrzędne tych punktów.

Wiktionary


hipertekst

1. sposób organizacji informacji w tekście komputerowym, wykorzystujący hiperłącza;
2. utwór literacki możliwy do przeczytania na różne sposoby, umożliwiający przechodzenie od jednego fragmentu do innego w dowolnej kolejności;
3. wytwór kultury nawiązujący do innych wytworów kultury


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) inform. organizacja tekstu komputerowego polegająca na zastosowaniu hiperłączy przenoszących użytkownika do innych informacji;

 (1.2) inform. tekst zapisany hipertekstem (1.1)

Wiktionary

Hipertekst – organizacja danych w postaci niezależnych leksji połączonych hiperłączami. Hipertekst cechuje nielinearność i niestrukturalność układu leksji. Oznacza to, że nie ma z góry zdefiniowanej kolejności czytania leksji, a nawigacja między nimi zależy wyłącznie od użytkownika.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: xʲipɛrˈtɛkst, AS: χʹipertekst

Wiktionary

Powiązane:

 przym. hipertekstowy

Wiktionary


hipertekstowość

hipertekstowy; hipertekstualność


SJP.pl


hipertekstowy

hipertekst; hipertekstualny


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) inform. związany z takim sposobem zapisania danych w dokumencie elektronicznym, który polega na zastosowaniu połączeń fragmentów tekstu z innymi elementami tego dokumentu albo z innym dokumentem i umożliwia odbiorcy tekstu swobodne przechodzenie między nimi

 (1.2) liter. związany z takim utworem literackim, który daje się odczytywać na różne sposoby, co wynika z możliwości przechodzenia od jednego fragmentu do innego w dowolnej kolejności

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Już pierwsze próby realizacji systemów hipertekstowych wykazały, jak trudno jest określić podstawowe cechy tego rodzaju systemów.

 (1.1) Witryna powinna przestrzegać obowiązujących w internecie, specyficznych dla tego medium zasad, np. nie stosować podkreśleń, jeśli dany element nie jest odnośnikiem hipertekstowym.

 (1.1) To właśnie [Tim] Berners-Lee napisał specjalny program, słynny dzisiaj język HTML, umożliwiający takie indeksowanie dokumentów elektronicznych, że tworzą one razem powiązaną, hipertekstową całość.

 (1.1) Stwierdzili oni, że uczniowie i studenci, którym informacje drogą internetową podaje się na ekranie monitora w formie podobnej do drukowanej książki lub czasopisma, z uwzględnieniem numerów stron i spisu treści, osiągają lepsze wyniki od swoich kolegów, którzy korzystają z przyjętej w Internecie formy hipertekstowej z połączeniami do kolejnych informacji.

 (1.2) Ze współpracownikami kontaktują się przez sieć, wydają miesięcznik internetowy, zajmują się literaturą sieci (linternetem), pomogli [Sławomirowi] Shutemu zrobić w sieci pierwszą polską powieść hipertekstową „Blok”.

 (1.2) Mówi się jednak o tym, że opowieść zarejestrowana na dyskietce metodą hipertekstową pozwala czytelnikowi zmieniać zakończenie i kazać bohaterowi przeżywać nowe perypetie; a nawet pozwala kilku czytelnikom rywalizować, który najbardziej interesująco rozwinie opowieść.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. hipertekst mrz.

Wiktionary


hipertekstualność

hipertekstualny; hipertekstowość


SJP.pl


hipertekstualny

hipertekst; hipertekstowy


SJP.pl


hipertensja

hipertonia; wzrost ciśnienia tętniczego krwi ponad wartości uznane za graniczne; stały lub napadowy objaw chorobowy w pierwotnych schorzeniach nerek, tętnic, nadnerczy, przysadki


SJP.pl

Nadciśnienie tętnicze, hipertonia, hipertensja, AH (od ang. arterial hypertension), HA (od łac. hypertonia arterialis), w węższym znaczeniu choroba nadciśnieniowa – schorzenie układu krążenia krwi charakteryzujące się okresowo lub stale podwyższonym ciśnieniem tętniczym, zarówno skurczowym (górnym), jak i rozkurczowym (dolnym).

Wikipedia


hipertensjolog

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) med. lekarz specjalista w zakresie hipertensjologii

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Hipertensjolodzy zajmują się zwłaszcza skomplikowanymi przypadkami nadciśnienia, które może być następstwem innych chorób.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. hipertensjologia ż.

:: fż. hipertensjolożka ż.

 przym. hipertensjologiczny

Wiktionary


hipertensjologia

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) med. dziedzina medycyny, która zajmuje się przebiegiem i leczeniem nadciśnienia tętniczego;

Wiktionary

Wikipedia

Powiązane:

 rzecz. hipertensjolog m., hipertensjolożka ż.

 przym. hipertensjologiczny

 przysł. hipertensjologicznie

Wiktionary


hipertensjolożka

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) med. lekarka specjalistka w zakresie hipertensjologii

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. hipertensjologia ż.

:: fm. hipertensjolog m.

 przym. hipertensjologiczny

Wiktionary


hipertensyjny

hipertensja


SJP.pl

Patrz:

hipertensja

hipertensyna

peptydowy hormon tkankowy złożony z 8 lub 10 aminokwasów; angiotensyna


SJP.pl


hipertensynogen

białko wydzielane przez wątrobę; angiotensynogen


SJP.pl


hipertermia

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) fizj. med. stan nadmiernego wzrostu temperatury organizmu stałocieplnego;

Wiktionary

Hipertermia – stan podwyższonej ciepłoty ciała spowodowany czynnikami wewnętrznymi (np. wysiłek fizyczny, utrudnione oddawanie ciepła do otoczenia) lub zewnętrznymi (np. przebywanie w środowisku o wysokiej temperaturze). Może być również wynikiem infekcji wirusowej albo bakteryjnej (stan ten nazywany jest wówczas gorączką). Temperaturą ciała śmiertelną dla większości zwierząt jest 45 °C (dla człowieka to ok. 42–43 °C).

Wikipedia

Przykłady

składnia.

kolokacje.

synonimy.

antonimy.

 (1.1) hipotermia

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

 przym. hipertermiczny

frazeologia.

etymologia.

 etymn|hiper-|-termia.

uwagi.

tłumaczenia.

* angielski: (1.1) hyperthermia

* arabski: (1.1) فرط الحرارة

* baskijski: (1.1) hipertermia

* białoruski: (1.1) гіпертэрмія ż.

* francuski: (1.1) hyperthermie ż.

* hiszpański: (1.1) hipertermia ż.

* niemiecki: (1.1) Hyperthermie ż.

* nowogrecki: (1.1) υπερθερμία ż., θερμοπληξία ż.

* rosyjski: (1.1) гипертермия ż.

* ukraiński: (1.1) гіпертермія ż.

* włoski: (1.1) ipertermia ż.

źródła.

== hipertermia (język baskijski.) ==

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik

 (1.1) med. hipertermia

odmiana.

przykłady.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌxʲipɛrˈtɛrmʲja, AS: χʹipertermʹi ̯a

Wiktionary

Powiązane:

 przym. hipertermiczny

Wiktionary

Synonimy:

antonimy.

 (1.1) hipotermia

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

 przym. hipertermiczny

frazeologia.

etymologia.

 etymn|hiper-|-termia.

uwagi.

tłumaczenia.

* angielski: (1.1) hyperthermia

* arabski: (1.1) فرط الحرارة

* baskijski: (1.1) hipertermia

* białoruski: (1.1) гіпертэрмія ż.

* francuski: (1.1) hyperthermie ż.

* hiszpański: (1.1) hipertermia ż.

* niemiecki: (1.1) Hyperthermie ż.

* nowogrecki: (1.1) υπερθερμία ż., θερμοπληξία ż.

* rosyjski: (1.1) гипертермия ż.

* ukraiński: (1.1) гіпертермія ż.

* włoski: (1.1) ipertermia ż.

źródła.

== hipertermia (język baskijski.) ==

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik

 (1.1) med. hipertermia

odmiana.

przykłady.

składnia.

kolokacje.

synonimy.

Wiktionary


hipertermiczny

hipertermia


SJP.pl

Patrz:

hipertermia

hipertonia

1. zwiększenie napięcia mięśni szkieletowych, np. przy udarach mózgu;
2. hipertensja; zwiększenie ciśnienia tętniczego krwi; nadciśnienie tętnicze


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) med. patologiczny stan wzmożonego napięcia mięśni szkieletowych

 (1.2) med. nadciśnienie tętnicze

Wiktionary

Przykłady

składnia.

kolokacje.

synonimy.

 (1.2) hipertensja

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

 przym. hipertoniczny

frazeologia.

etymologia.

 etymn|pol|hiper-|-tonia.

uwagi.

tłumaczenia.

* duński: (1.1) hypertoni w.; (1.2) hypertoni w.

* hiszpański: (1.1) hipertonía ż.; (1.2) hipertensión ż.

* niemiecki: (1.1) Hypertonie ż.; (1.2) Hypertonie ż.

* nowogrecki: (1.1) υπερτονία ż.; (1.2) υπέρταση ż.

* słowacki: (1.?) hypertónia ż.

* szwedzki: (1.?) hypertoni w.

* włoski: (1.1) ipertonia ż.; (1.2) ipertensione ż.

źródła.

== hipertonia (język baskijski.) ==

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik

 (1.1) med. hipertonia

odmiana.

przykłady.

Wiktionary

Powiązane:

 przym. hipertoniczny

Wiktionary

Synonimy:

 (1.2) hipertensja

Wiktionary


hipertoniczny

mający wyższe stężenie niż inna substancja (np. roztwór)


SJP.pl


hipertriglicerydemia

zwiększenie poziomu triglicerydów we krwi; hipertrójglicerydemia


SJP.pl

Hipertrójglicerydemia – zwiększenie ponad normę stężenia trójglicerydów we krwi, co wiąże się z ryzykiem rozwoju miażdżycy. Znaczna hipertrójglicerydemia może doprowadzić do ostrego zapalenia trzustki.

Wikipedia


hipertrofia

1. powiększenie narządu spowodowane zwiększeniem się jego elementów komórkowych, bez zwiększenia ich liczby; przerost;
2. przerost czegoś, np. ambicji, uczuć


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) biol. powiększenie jakiegoś narządu w toku ewolucji lub w rozwoju osobniczym

 (1.2) zob. przerost.

Wiktionary

Hipertrofia – trzeci album studyjny zespołu Coma, wydany 10 listopada 2008 roku. Jest to album koncepcyjny, gdzie wszystkie utwory powiązane są jedną myślą przewodnią. W tym przypadku jest to „życie ludzkie, jako szeroko pojęta wola istnienia”. Pierwotnie miał być zatytułowany Hipertrofia woli mocy, jednak zespół zdecydował się na krótszą wersję. Owa wola mocy zaczerpnięta z twórczości Nietzsche'go jest poszlaką do interpretacji całego albumu.

Wikipedia

Przykłady

składnia.

kolokacje.

synonimy.

antonimy.

 (1.1) dystrofia

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

 przym. hipertroficzny

 przysł. hipertroficznie

frazeologia.

etymologia.

 etymn|pol|hiper-|-trofia.

uwagi.

tłumaczenia.

 (1.2) zobtłum|przerost.

* angielski: (1.1) hypertrophy

* bułgarski: (1.1) хипертрофия ż.

* francuski: (1.1) hypertrophie ż.

* hiszpański: (1.1) hipertrofia ż.; (1.2) hipertrofia ż.

* interlingua: (1.1) hypertrophia

* nowogrecki: (1.1) υπερτροφία ż.

* rosyjski: (1.1) гипертрофия ż.

* szwedzki: (1.1) hypertrofi w.

* węgierski: (1.1) hipertrófia

* włoski: (1.1) ipertrofia ż.

źródła.

== hipertrofia (język baskijski.) ==

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik

 (1.1) med. hipertrofia, przerost

odmiana.

przykłady.

Wiktionary

Powiązane:

 przym. hipertroficzny

 przysł. hipertroficznie

Wiktionary

Synonimy:

antonimy.

 (1.1) dystrofia

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

 przym. hipertroficzny

 przysł. hipertroficznie

frazeologia.

etymologia.

 etymn|pol|hiper-|-trofia.

uwagi.

tłumaczenia.

 (1.2) zobtłum|przerost.

* angielski: (1.1) hypertrophy

* bułgarski: (1.1) хипертрофия ż.

* francuski: (1.1) hypertrophie ż.

* hiszpański: (1.1) hipertrofia ż.; (1.2) hipertrofia ż.

* interlingua: (1.1) hypertrophia

* nowogrecki: (1.1) υπερτροφία ż.

* rosyjski: (1.1) гипертрофия ż.

* szwedzki: (1.1) hypertrofi w.

* węgierski: (1.1) hipertrófia

* włoski: (1.1) ipertrofia ż.

źródła.

== hipertrofia (język baskijski.) ==

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik

 (1.1) med. hipertrofia, przerost

odmiana.

przykłady.

składnia.

kolokacje.

synonimy.

Wiktionary


hipertroficzny

powiększony do nadmiernych rozmiarów (o narządzie ciała)


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) dotyczący hipertrofii; nadmiernie rozwinięty, przerosły, rozrośnięty

 (1.2) przen. przerośnięty

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Hipertroficzna i hiperplastyczna tkanka dziąsłowa była twarda i nieco elastyczna.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. hipertrofia ż.

 przysł. hipertroficznie

Wiktionary


hipertrójglicerydemia

zwiększenie poziomu trójglicerydów we krwi; hipertriglicerydemia


SJP.pl

Hipertrójglicerydemia – zwiększenie ponad normę stężenia trójglicerydów we krwi, co wiąże się z ryzykiem rozwoju miażdżycy. Znaczna hipertrójglicerydemia może doprowadzić do ostrego zapalenia trzustki.

Wikipedia


hipertymia

zaburzenie emocjonalne, polegające na długotrwale utrzymującym się stanie nadmiernej wesołkowatości, połączonej z nadmierną pewnością siebie i porywczością


SJP.pl

Hipertymia – cecha wysycenia emocjonalnego charakteryzująca się nadmierną i przesadną ekspresją.

Wikipedia


hipertyreoza

Nadczynność tarczycy, hipertyreoza (łac. hyperthyreosis lub hyperthyreoidismus) – stan chorobowy będący wynikiem nadmiernej produkcji hormonów tarczycy. Rzadziej nadczynność tarczycy powstaje na skutek leczenia nadmiernymi dawkami hormonów tarczycy, zaburzeń w ich obwodowym metabolizmie lub upośledzonej czynności wiążących je receptorów.

Wikipedia


hiperurykemia

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) med. nadmierne stężenie kwasu moczowego we krwi;

Wiktionary

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Świadomość i wiedza dermatologów na temat hiperurykemii może wpłynąć na szybsze rozpoznawanie zaburzeń metabolicznych u pacjentów na podstawie oceny skóry.

Wiktionary


hiperwątkowość

cecha procesora, który zarządza procesem przetwarzania danych tak, jakby dwa oddzielne procesory wykonywały rozkazy równoległe


SJP.pl

Hyper-threading (nazwa oficjalna Hyper-Threading Technology, nazwy skrócone HT Technology, HTT lub HT) – implementacja wielowątkowości współbieżnej (ang. Simultaneous Multi-Threading, SMT) opracowana przez firmę Intel i stosowana w procesorach Atom, Pentium, Core i3, Core i5, Core i7, Itanium, Pentium 4 oraz Xeon.

Wikipedia


hiperwątkowy

w informatyce: umożliwiający działanie w taki sposób, że jeden procesor zarządza procesem przetwarzania danych tak, jakby dwa oddzielne procesory wykonywały rozkazy równoległe


SJP.pl


hiperwentylacja

zwiększona wydajność oddechowa, nadmierna w stosunku do potrzeb organizmu


SJP.pl

Hiperwentylacja – autonomiczna lub kontrolowana zwiększona wentylacja płuc:

  • Znaczenie 1: Stan, w trakcie którego zwiększona ilość powietrza wnika do pęcherzyków płucnych (pobudzona wentylacja pęcherzykowa), powodując zmniejszenie pCO2 (hipokapnia) i prowadząc do rozwoju zasadowicy (alkalozy) oddechowej.
  • Znaczenie 2: Nieprawidłowy, przyspieszony lub pogłębiony oddech często stosowany jako badanie w kierunku padaczki.

Wikipedia


hiperwitaminoza

zespół objawów chorobowych wywołanych zbyt dużą ilością witamin w organizmie, głównie witamin rozpuszczalnych w tłuszczach, np. witaminy A i witaminy D


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) med. zespół objawów chorobowych wywołany nadmiarem niektórych witamin w organizmie;

Wiktionary

Hiperwitaminoza – zespół objawów chorobowych wywołany nadmiarem witamin w organizmie, dotyczy on przede wszystkim witamin rozpuszczalnych w tłuszczach: A, D, E i K. Przeciwieństwem jest awitaminoza.

Wikipedia


hiperwolemia

stan, w którym w łożysku naczyniowym znajduje się zbyt duża ilość krwi


SJP.pl

Hiperwolemia (łac. hypervolaemia) – stan, w którym w łożysku naczyniowym znajduje się zbyt duża objętość płynu, czyli krwi.

Wikipedia


hiperycyna

ciemnoczerwony barwnik występujący w dziurawcu, łagodny środek przeciwdepresyjny


SJP.pl

Hiperycyna – organiczny związek chemiczny z grupy naftodiantronów, pochodna antrachinonu, która wraz z hiperforyną jest jednym z głównych aktywnych składników dziurawca zwyczajnego (Hypericum perforatum). Uważa się, że hiperycyna działa jako antybiotyk, środek przeciwwirusowy i nieswoisty inhibitor kinaz. Hiperycyna może hamować działanie enzymu β-hydroksylazy dopaminy, co prowadzi do zwiększenia poziomu dopaminy, chociaż może w ten sposób zmniejszać norepinefrynę i epinefrynę.

Wikipedia


hiperyzm

błędna forma językowa uważana przez mówiącego lub piszącego za poprawną


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) jęz. forma językowa powstała pod wpływem hiperpoprawności

Wiktionary

Hiperpoprawność, in. hiperyzacja, hiperkorekcja, przesada poprawnościowa – unikanie form zgodnych z normą językową na rzecz hiperyzmów, czyli form pozbawionych aprobaty normatywnej, ale postrzeganych przez mówiącego jako lepsze.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: xʲiˈpɛrɨsm̥, AS: χʹiperysm̦

Wiktionary


hiperłącze

fragment strony internetowej lub dokumentu elektronicznego odsyłający do innego fragmentu strony, innego dokumentu lub innej strony internetowej; hiperlink, link, odsyłacz, odnośnik, hiperodnośnik


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) inform. element strony internetowej, który po kliknięciu na niego umożliwia użytkownikowi przejście do innego dokumentu lub strony lub innego fragmentu tej samej;

Wiktionary

Hiperłącze (ang. hyperlink, inaczej: odnośnik, odsyłacz, link, hiperlink) – zamieszczone w dokumencie elektronicznym (tekstowym, graficznym, wideo, animacji, PDF, HTML) odwołanie do innego dokumentu lub innego miejsca w danym dokumencie. Uaktywnienie hiperłącza może nastąpić poprzez kliknięcie lub najechanie kursorem na element, który nazywany jest kotwicą. Powoduje to wyświetlenie docelowej informacji. Hiperłącza są powszechnie używane na stronach internetowych.

Wikipedia

Synonimy:

 (1.1) link, odnośnik, odsyłacz

Wiktionary


hiperładunek

1. liczba kwantowa związana z oddziaływaniem silnym;
2. wielkość fizyczna przypisywana cząstkom elementarnym; słaby hiperładunek


SJP.pl

Hiperładunek, słaby hiperładunek – wielkość fizyczna przypisywana cząstkom elementarnym. Jest oznaczana literą Y i zdefiniowana następująco:

Y = 2 (Q – I3),

gdzie Q to ładunek elektryczny, a I3 to trzecia składowa słabego izospinu.

Wikipedia


hipestezja

upośledzenie czucia powierzchownego; niedoczulica


SJP.pl

Hipestezja (niedoczulica) – całkowity brak lub osłabienie czucia powierzchniowego (dotyku, wibracji, bólu lub temperatury), występujące w następstwie uszkodzenia nerwów obwodowych (dróg czuciowych) – lub zmniejszenia pobudliwości czuciowych zakończeń nerwowych, np. w przypadku wystąpienia trądu czy oparzeń.

Wikipedia


hiphopolo

gatunek muzyki nieumiejętnie naśladujący hip-hop, przypominający bardziej disco polo; hip-hopolo


SJP.pl

Hip-hopolo – pejoratywny termin określający nagrania z gatunku hip-hop, nawiązujący nazwą do nurtu polskiej muzyki tanecznej disco polo.

Wikipedia


hiphopolowiec

osoba tworząca muzykę w nurcie hip-hopolo; hip-hopolowiec


SJP.pl


hiphopolowy

hiphopolo; hip-hopolowy


SJP.pl


hiphopowiec

hip-hopowiec;
1. osoba należąca do subkultury hiphopowej;
2. osoba tworząca muzykę hiphopową;
3. osoba tańcząca hip-hop


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) muz. miłośnik hip hopu, członek subkultury skupionej wokół wielbiciel tej muzyki

 (1.2) muz. wykonawca lub twórca hip hopu

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌxʲipxɔˈpɔvʲjɛt͡s, AS: χʹipχopovʹi ̯ec

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. hip hop m., hip-hop

 przym. hiphopowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) war. hip-hopowiec

 (1.2) war. hip-hopowiec

Wiktionary


hiphopowy

dotyczący hip-hopu, właściwy hip-hopowi (np. kultura hiphopowa); hip-hopowy, hip hop (w użyciu przymiotnikowym), hip-hop (w użyciu przymiotnikowym)


SJP.pl


hipiatria

dziedzina weterynarii zajmująca się leczeniem koni


SJP.pl


hipiatryczny

hipiatria


SJP.pl

Patrz:

hipiatria

hipiczny

dotyczący hipiki - jeździectwa, związany z hipiką (np. terapia hipiczna, konkurs hipiczny); hippiczny


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z hipiką, dotyczący hipiki

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Każdy chciał zademonstrować swą sztukę hipiczną i przewyższyć drugiego.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. hipika ż.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) jeździecki; war. hippiczny

Wiktionary


hipika

jazda konna, sport konny; hippika, jeździectwo


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) rzad. sport. dyscyplina sportu obejmująca wszystkie formy jazdy konnej

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Najgorsze są szkoły, które oferują błyskotki (typu nauka japońskiego czy hipika), a nie panują nad podstawami.

 (1.1) Na trybunach zasiadają miłośnicy hipiki z całego regionu, śledząc bacznie poczynania zawodników.

Wiktionary

Powiązane:

 przym. hipiczny

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) jeździectwo; war. hippika

Wiktionary


hipis

hippis; hippie;
1. przedstawiciel masowego, pacyfistycznego ruchu młodzieży w latach 60. XX wieku;
2. potocznie: osoba ubierająca się jak przedstawiciel tego ruchu (luźne kolorowe stroje, ozdoby z koralików, długie włosy)


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) socjol. przedstawiciel ruchu młodzieżowego o poglądach pacyfistycznych, powstałego w latach sześćdziesiątych XX w.

 (1.2) pot. osoba wyglądem i ubiorem przypominająca hipisa (1.1)

Wiktionary

Ruch hippisowski, którego członkowie byli nazywani hippisami, hipisami, hippiesami, dziećmi kwiatami albo dziećmi LSD (ang. hippie,-s; to be hip – żyć na bieżąco, dniem dzisiejszym) – kontrkultura kontestacyjna drugiej połowy lat 60. i początku lat 70. XX wieku.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Hipisi siedzieli wokół ogniska i śpiewali protest songi.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈxʲipʲis, AS: χʹipʹis

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. hippis mos., hippie mos.

:: fż. hipiska ż.

 przym. hipisowski, hippisowski

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) hippis, hippie, dziecko kwiat

Wiktionary


hipisiara

1. potocznie: przedstawicielka pacyfistycznego ruchu młodzieżowego; hipiska;
2. potocznie: kobieta, przypominająca swym zaniedbanym wyglądem, długimi włosami, strojem przedstawicielkę dzieci kwiatów


SJP.pl


hipisizm

masowy, pacyfistyczny ruch młodzieży w latach 60. XX wieku; hipizm, hippizm, hippisizm, ruch hippisowski


SJP.pl


hipiska

hippiska;
1. przedstawicielka masowego, pacyfistycznego ruchu młodzieży w latach 60. XX wieku;
2. potocznie: kobieta ubierająca się jak przedstawicielka tego ruchu (luźne kolorowe stroje, ozdoby z koralików, długie włosy)


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) forma żeńska od: hipis

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Pod drzewem stała hipiska i paliła jointa.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: xʲiˈpʲiska, AS: χʹipʹiska

Wiktionary

Powiązane:

 zob. hipis.

Wiktionary


hipisowski

hipis; hippisowski, hippiesowski


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) socjol. związany z hipisami i ich subkulturą

 (1.2) nawiązujący kolorystyką, stylem do hipisów

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌxʲipʲiˈsɔfsʲci, AS: χʹipʹisofsʹḱi

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. hipis m., hippis m., hipiska ż., hippiska ż., hipisówa ż.

 czas. hipisować

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) hippisowski

 (1.2) hippisowski

Wiktionary


hipisznica

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) gwara. złodziejska: prostytutka, która okrada mężczyzn z pieniędzy

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌxʲipʲiʃʲˈɲit͡sa, AS: χʹipʹišʹńica

Wiktionary


hipizm

masowy, pacyfistyczny ruch młodzieży w latach 60. XX wieku; hippizm, hipisizm, hippisizm, ruch hippisowski


SJP.pl


hipkowie

zdrobnienie od: Hipolit (imię męskie)


SJP.pl


hipkowy

hipek


SJP.pl

Patrz:

hipek

hipnagogia

pojawianie się realistycznych wyobrażeń w czasie zasypiania; omamy hipnagogiczne


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) wyraziste doznanie zmysłowe, pojawiające się w momencie przechodzenia ze stanu czuwania w sen;

Wiktionary

Wikipedia

Powiązane:

 przym. hipnagogiczny

Wiktionary


hipnagogiczny

przymiotnik relacyjny

 (1.1) taki, który towarzyszy zasypianiu

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Halucynacje hipnagogiczne różnią się od snów na kilka sposobów. Chociaż oba są wytworem naszej wyobraźni podczas snu, te nocne wizje zwykle nie mają kontekstu w porównaniu do snów i często zawierają zmieniające się wzory geometryczne lub obrazy zwierząt i ludzi.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. hipnagogia ż.

Wiktionary


hipnoanalgezja

chwilowy mocny sen, podczas którego pacjent nie odczuwa bólu


SJP.pl


hipnodrama

odegranie jakiejś sceny albo odtworzenie jakiejś sytuacji przez osobę lub grupę osób w hipnozie


SJP.pl


hipnogen

lek o działaniu nasennym i uspokajającym


SJP.pl


hipnolog

specjalista w dziedzinie hipnologii


SJP.pl


hipnologia

nauka zajmująca się badaniem stanu hipnozy i jej praktycznym wykorzystaniem; hipnotyzm


SJP.pl

Hipnologia (gr. hýpnos – sen, lógos – nauka) – nauka zajmująca się badaniem stanu hipnozy i jej praktycznym wykorzystaniem.

Wikipedia


hipnologiczny

dotyczący hipnologii lub hipnologów (np. badania hipnologiczne, wiedza hipnologiczna)


SJP.pl


hipnopedia

nauczanie przez sen, zwłaszcza nauczanie języków obcych


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) teoria o nauce podczas snu, mechanicznym odtwarzaniu zapamiętanych lekcji, ćwiczeń itp.;

Wiktionary

Hipnopedia (z gr.) – uczenie się w czasie snu; sposób uczenia się oparty na założeniu, że w początkowej fazie snu mózg ludzki jest w stanie odbierać i magazynować werbalne informacje, które z kolei w ciągu dnia mogą być przedmiotem ponownego uczenia się i szybszego utrwalania. Nocne „lekcje” eksponuje się więc w okresie od zaśnięcia do zapadnięcia w głęboki sen i przed obudzeniem się, tj. w okresach „płytkiego” snu. Badania nad hipnopedią znajdują się dopiero w stadium początkowym.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ˌxʲipnɔˈpɛdʲja, AS: χʹipnopedʹi ̯a

Wiktionary

Powiązane:

 przym. hipnopedyczny

 przysł. hipnotycznie

Wiktionary


hipnopedyczny

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z hipnopedią, dotyczący hipnopedii

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. hipnopedia ż.

 przysł. hipnotycznie

Wiktionary


hipnopompiczny

przymiotnik relacyjny

 (1.1) psych. fizj. taki, który towarzyszy przebudzaniu się

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. hipnopompia ż.

Wiktionary


hipnoporód

stosowanie technik hipnotycznej relaksacji podczas narodzin dziecka; hipnorodzenie, hypnobirthing


SJP.pl


hipnorodzenie

stosowanie technik hipnotycznej relaksacji podczas narodzin dziecka; hipnoporód, hypnobirthing


SJP.pl


hipnoterapeuta

psychoterapeuta posługujący się hipnozą w leczeniu niektórych zaburzeń psychicznych


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) psychoterapeuta wykorzystujący hipnozę

Wiktionary


hipnoterapeutka

psychoterapeutka posługująca się hipnozą w leczeniu niektórych zaburzeń psychicznych


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) psychoterapeutka wykorzystująca hipnozę

Wiktionary


hipnoterapeutyczny

hipnoterapia, np. seans hipnoterapeutyczny


SJP.pl


hipnoterapia

psychoterapia prowadzona z wykorzystaniem właściwości stanu psychicznego powstałego w wyniku hipnozy, pomocna w leczeniu niektórych chorób; hipnoza terapeutyczna


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) med. forma terapii z wykorzystaniem hipnozy

Wiktionary


hipnotycznie

przysłówek

 (1.1) w sposób hipnotyczny

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. hipnoza ż., hipnotyzer mos., hipnotyzerka ż., hipnotyzm mrz., hipnotyzowanie n., zahipnotyzowanie n., zahipnotyzowany mos., Hypnos mos./mzw.

 czas. hipnotyzować ndk., zahipnotyzować dk.

 przym. hipnotyczny, hipnotyzerski, zahipnotyzowany

 temsłow. hipno-

Wiktionary


hipnotyczny

1. odnoszący się do hipnozy, spowodowany przez hipnozę, charakterystyczny dla niej (np. stan hipnotyczny, sugestia hipnotyczna);
2. w przenośni: mający działanie takie jak hipnoza (np. hipnotyczny wpływ muzyki); zniewalający


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) psych. med. związany z hipnozą

 (1.2) przen. odbierający samokontrolę

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Hypnos mzw./mos., hipnoza ż., hipnotyzer mos., hipnotyzowanie n.

 czas. hipnotyzować

 przysł. hipnotycznie

Wiktionary

Synonimy:

 (1.2) zniewalający

Wiktionary


hipnotyk

przestarzałe: osoba, która popadła w stan hipnozy


SJP.pl

Wikipedia


hipnotyzacja

wprowadzenie w stan hipnozy, przez sugestie hipnotyczne doprowadzenie kogoś do stanu pośredniego między snem a jawą; hipnotyzowanie, hipnotyzm


SJP.pl


hipnotyzer

człowiek mogący wprowadzić kogoś w stan hipnozy, usypiający kogoś sugestią; magnetyzer (przestarzale)


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) człowiek stosujący hipnozę

Wiktionary

Hipnoza (stgr. ὕπνος hýpnos, dosłownie „sen”) – definiowana jest jako stan prawidłowo funkcjonującego umysłu, w którym uwaga danej osoby jest mocno zogniskowana na określonych bodźcach, świadomość bodźców pochodzących spoza obszaru zogniskowania uwagi jest znacznie ograniczona oraz podczas którego krytyczny osąd danej osoby zostaje częściowo zawieszony.

Wikipedia

Powiązane:

 rzecz. hipnotyzerstwo n., hipnoza ż., Hypnos mos./mzw., hipnotyzowanie n.

:: fż. hipnotyzerka ż.

 przym. hipnotyzerski, hipnotyczny

Wiktionary


hipnotyzerka

kobieta wprowadzająca kogoś w stan hipnozy, usypiająca kogoś sugestią; magnetyzerka (przestarzale)


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) kobieta stosująca hipnozę

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Hypnos mzw./mos., hipnoza ż., hipnotyzer mos.

 czas. hipnotyzować

 przym. hipnotyczny, hipnotyzerski

Wiktionary


hipnotyzerski

dotyczący hipnotyzera lub hipnotyzerki (np. zdolności hipnotyzerskie, seans hipnotyzerski)


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z hipnotyzerem, hipnotyzerstwem, dotyczący hipnotyzerów

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Hypnos mzw./mos., hipnotyzerstwo n., hipnotyzer mos., hipnotyzerka ż., hipnoza ż., hipnotyzowanie n., zahipnotyzowanie n.

 czas. hipnotyzować ndk., zahipnotyzować dk.

 przym. hipnotyczny

 przysł. hipnotycznie

Wiktionary


hipnotyzerstwo

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) dziedzina związana ze stosowaniem hipnozy

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Hypnos mzw./mos.

Wiktionary


hipnotyzm

1. nauka zajmująca się badaniem stanu hipnozy i jej praktycznym wykorzystaniem; hipnologia;
2. wprowadzenie w stan hipnozy, przez sugestie hipnotyczne doprowadzenie kogoś do stanu pośredniego między snem a jawą; hipnotyzowanie, hipnotyzacja


SJP.pl


hipnotyzować

1. wprowadzać w stan hipnozy, przez sugestie hipnotyczne doprowadzać kogoś do stanu świadomości pośredniego między snem a jawą; magnetyzować (przestarzale);
2. w przenośni: wzbudzać w kimś bardzo silne uczucia, przykuwać czyjąś uwagę; zniewalać, fascynować, magnetyzować


SJP.pl

czasownik

 (1.1) wprowadzać kogoś w hipnozę

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Twoje oczy hipnotyzują mnie i nie dają mi żyć.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Hypnos mzw./mos., hipnoza ż.

Wiktionary


hipnotyzujący

1. wprowadzać w stan hipnozy, przez sugestie hipnotyczne doprowadzać kogoś do stanu świadomości pośredniego między snem a jawą; magnetyzować (przestarzale);
2. w przenośni: wzbudzać w kimś bardzo silne uczucia, przykuwać czyjąś uwagę; zniewalać, fascynować, magnetyzować


SJP.pl

Patrz:

hipnotyzować

hipnoza

1. stan pośredni między snem a jawą, wywołany przez sugestie drugiej osoby, w którym usypiany zachowuje swoją świadomość, jednocześnie poddając się woli hipnotyzera;
2. metoda usypiania sugestią


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) wywołany przez sugestię hipnotyzera lub autosugestię stan przypominający sen;

 (1.2) siła sugestii, usypianie sugestią

Wiktionary

Hipnoza (stgr. ὕπνος hýpnos, dosłownie „sen”) – definiowana jest jako stan prawidłowo funkcjonującego umysłu, w którym uwaga danej osoby jest mocno zogniskowana na określonych bodźcach, świadomość bodźców pochodzących spoza obszaru zogniskowania uwagi jest znacznie ograniczona oraz podczas którego krytyczny osąd danej osoby zostaje częściowo zawieszony.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Czy naprawdę można nauczyć się języka obcego pod hipnozą?

Wiktionary

Wymowa:

IPA: xʲipˈnɔza, AS: χʹipnoza

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. hipnotyzer mos., hipnotyzerka ż., hipnotyzm mrz., hipnotyzowanie n., zahipnotyzowanie n., zahipnotyzowany mos., Hypnos mos./mzw.

 przym. hipnotyczny, hipnotyzerski, zahipnotyzowany

 przysł. hipnotycznie

 czas. hipnotyzować ndk., zahipnotyzować dk.

 przedr. hipno-

Wiktionary

Synonimy:

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

 rzecz. hipnotyzer mos., hipnotyzerka ż., hipnotyzm mrz., hipnotyzowanie n., zahipnotyzowanie n., zahipnotyzowany mos., Hypnos mos./mzw.

 przym. hipnotyczny, hipnotyzerski, zahipnotyzowany

 przysł. hipnotycznie

 czas. hipnotyzować ndk., zahipnotyzować dk.

 przedr. hipno-

frazeologia.

etymologia.

uwagi.

tłumaczenia.

* angielski: (1.1) hypnosis

* baskijski: (1.1) hipnosi

* białoruski: (1.1) гіпноз m.; (1.2) гіпноз m.

* bułgarski: (1.1) хипноза ż.

* czeski: (1.1) hypnóza ż.

* duński: (1.1) hypnose w.; (1.2) hypnose w.

* hiszpański: (1.1) hipnosis ż.

* norweski (bokmål): (1.1) hypnose m.

* norweski (nynorsk): (1.1) hypnose m.

* nowogrecki: (1.1) ύπνωση ż.

* rosyjski: (1.1) гипноз m.

* szwedzki: (1.1) hypnos w.

* węgierski: (1.1) hipnózis

źródła.

== hipnoza (język chorwacki.) ==

ortografie.

wymowa.

 IPA|xipnǒːza.

 dzielenie|hi|pno|za.

znaczenia.

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) hipnoza

odmiana.

przykłady.

składnia.

kolokacje.

synonimy.

Wiktionary


hipo-

temat słowotwórczy

 (1.1) pierwszy człon wyrazów złożonych, oznaczający: pod, poniżej normy

 (1.2) pierwszy człon wyrazów złożonych, oznaczający związek z końmi i jeździectwem

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) hipo- + glikemia = hipoglikemia

 (1.1) hipo- + alergiczny = hipoalergiczny

 (1.2) hipo- + -drom = hipodrom

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈxʲipɔ, AS: χʹipo

Wiktionary

Synonimy:

 (1.2) hip-, hipp-

Wiktionary


hipoaldosteronizm

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) med. zaburzenia spowodowane przez niedobór albo niewystarczające działanie aldosteronu

Wiktionary


hipoalergiczny

o kosmetykach, środkach higieny: niewywołujący alergii; hypoalergiczny


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) kosmet. o kosmetykach: przeznaczony dla alergików, niewywołujący alergii

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Kremy pielęgnacyjne zaś powinny być hipoalergiczne, bez substancji zapachowych, które mogą być fotouczulające.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌxʲipɔalɛrʲˈɟit͡ʃnɨ, AS: χʹipoalerʹǵičny

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. hipoalergiczność ż.

Wiktionary


hipoalgezja

zmniejszone odczuwanie bólu


SJP.pl


hipobaria

niskie ciśnienie atmosferyczne


SJP.pl


hipoblast

warstwa komórek węzła zarodkowego pokrywająca od góry jamę blastocysty


SJP.pl

Hipoblast (endoderma pierwotna) – warstwa komórek węzła zarodkowego, która pokrywa od góry jamę blastocysty i powstaje u człowieka w ósmym dniu rozwoju. W trzecim tygodniu rozwoju (u człowieka) ulega wyparciu przez powstającą z epiblastu endodermę. Jest źródłem części endodermy pęcherzyka żółtkowego.

Wikipedia


hipocentaur

Centaury i centaurydy (także centaurowie; z gr. Κένταυροι Kéntauroi, łac. Centauri) – w mitologii greckiej pół ludzie, pół konie. Były to mityczne istoty o mieszanej budowie. Górna część ich ciała (tułów, głowa, ręce) była podobna do ciała człowieka, natomiast dolna miała kształt konia. Uchodziły za potomstwo Kentaurosa i klaczy magnezyjskich lub Iksjona i widziadła (chmury) Nefele, której Zeus nadał postać Hery.

Wikipedia


hipocentrum

ognisko trzęsienia ziemi


SJP.pl

Hipocentrum (z gr. ὑπο- „pod-” i łac. centrum „środek”) – położony w głębi Ziemi hipotetyczny punkt, od którego rozchodzą się fale sejsmiczne. Należy je odróżniać od ogniska trzęsienia ziemi, które jest pewną objętością wewnątrz Ziemi (czasami o rozmiarach tysięcy kilometrów), w której nastąpiło wyzwolenie energii sprężystej. Pionowo nad hipocentrum, na powierzchni Ziemi, znajduje się epicentrum.

Wikipedia


hipochloremia

zmniejszenie poziomu jonów chloru we krwi


SJP.pl


hipochondria

przesadna, chorobliwa obawa o swoje zdrowie; nozofobia


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) med. chorobliwy strach o własne zdrowie i życie; ciągłe doszukiwanie się u siebie objawów chorób, wyolbrzymianie dolegliwości

 (1.2) daw. med. melancholia, depresja

Wiktionary

Hipochondria (łac. hypochondrium, gr. ὑποχόνδριον „brzuch” od ὑπο „pod” i χονδρός „chrząstka”) – zaburzenie somatoformiczne, którego dominującą cechą jest stałe, nieuzasadnione przekonanie o istnieniu przynajmniej jednej poważnej, postępującej choroby somatycznej. Osoba cierpiąca na hipochondrię ujawnia uporczywe skargi somatyczne lub stale skupia uwagę na ich fizycznej naturze. Normalne czy banalne doznania lub przejawy są często interpretowane jako nienormalne i świadczące o chorobie, a uwaga skupiona jest zwykle na jednym czy dwóch narządach albo układach ciała. Hipochondria często występuje w depresji lub towarzyszy jej lęk.

Wikipedia

Przykłady

składnia.

kolokacje.

synonimy.

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

 rzecz. hipochondryk mos., hipochondryczka ż.

 przym. hipochondryczny

 przysł. hipochondrycznie

frazeologia.

etymologia.

 etym|nłac|hypochondria. → hipochondria, schorzenie, które miało mieścić się w górnej części brzucha < etym|nłac|hypochondrium. < etym|grec|ὑποχόνδριον. (hupokhóndrion) → podżebrze < etym|grec|ὑπό|χόνδρος. (hupó + hóndros) → poniżej + chrząstka

uwagi.

tłumaczenia.

* angielski: (1.1) hypochondria

* baskijski: (1.1) hipokondria

* bułgarski: (1.1) хипохондрия ż.

* czeski: (1.1) hypochondrie ż.

* francuski: (1.1) hypocondrie ż.

* hiszpański: (1.1) hipocondría ż.

* łaciński: (1.1) hypochondria ż.

* niderlandzki: (1.1) hypochondrie ż.

* niemiecki: (1.1) Hypochondrie ż.

* portugalski: (1.1) hipocondria ż.

* rosyjski: (1.1) ипохо́ндрия ż.

* słowacki: (1.1) hypochondria ż.

* szwedzki: (1.1) hypokondri w.

* ukraiński: (1.1) іпохондрія ż.

* węgierski: (1.1) hipochondria

* włoski: (1.1) ipocondria ż.

źródła.

== hipochondria (język węgierski.) ==

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik

 (1.1) med. hipochondria

odmiana.

przykłady.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. hipochondryk mos., hipochondryczka ż.

 przym. hipochondryczny

 przysł. hipochondrycznie

Wiktionary

Synonimy:

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

 rzecz. hipochondryk mos., hipochondryczka ż.

 przym. hipochondryczny

 przysł. hipochondrycznie

frazeologia.

etymologia.

 etym|nłac|hypochondria. → hipochondria, schorzenie, które miało mieścić się w górnej części brzucha < etym|nłac|hypochondrium. < etym|grec|ὑποχόνδριον. (hupokhóndrion) → podżebrze < etym|grec|ὑπό|χόνδρος. (hupó + hóndros) → poniżej + chrząstka

uwagi.

tłumaczenia.

* angielski: (1.1) hypochondria

* baskijski: (1.1) hipokondria

* bułgarski: (1.1) хипохондрия ż.

* czeski: (1.1) hypochondrie ż.

* francuski: (1.1) hypocondrie ż.

* hiszpański: (1.1) hipocondría ż.

* łaciński: (1.1) hypochondria ż.

* niderlandzki: (1.1) hypochondrie ż.

* niemiecki: (1.1) Hypochondrie ż.

* portugalski: (1.1) hipocondria ż.

* rosyjski: (1.1) ипохо́ндрия ż.

* słowacki: (1.1) hypochondria ż.

* szwedzki: (1.1) hypokondri w.

* ukraiński: (1.1) іпохондрія ż.

* węgierski: (1.1) hipochondria

* włoski: (1.1) ipocondria ż.

źródła.

== hipochondria (język węgierski.) ==

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik

 (1.1) med. hipochondria

odmiana.

przykłady.

składnia.

kolokacje.

synonimy.

Wiktionary


hipochondroplazja

wrodzone zaburzenie kostnienia nasad kości


SJP.pl

Hipochondroplazja – genetycznie uwarunkowana, wrodzona choroba (o dziedziczeniu autosomalnym dominującym) prowadząca do nieprawidłowego kostnienia śródchrzęstnego, co powoduje zaburzenie rozwoju pewnych kości w organizmie i karłowatość. Nazwę hipochondroplazji wprowadzili do medycyny Maroteaux i Lamy w 1961 roku.

Wikipedia


hipochondryczka

hipochondryk


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) fż. od: hipochondryk

Wiktionary

Patrz:

hipochondryk

Wymowa:

IPA: ˌxʲipɔxɔ̃nˈdrɨt͡ʃka, AS: χʹipoχõndryčka

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. hipochondria ż.

:: fm. hipochondryk m.

 przym. hipochondryczny

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) chora z urojenia

Wiktionary


hipochondryczny

hipochondria


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) związany z hipochondrią lub hipochondrykami

Wiktionary

Patrz:

hipochondria

Wymowa:

IPA: ˌxʲipɔxɔ̃nˈdrɨt͡ʃnɨ, AS: χʹipoχõndryčny

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. hipochondria ż., hipochondryk m., hipochondryczka ż.

 przysł. hipochondrycznie

Wiktionary


hipochondryk

człowiek wmawiający sobie urojone choroby; śledziennik


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) człowiek mający hipochondrię; wmawiający sobie, że jest na coś chory

Wiktionary

Hipochondria (łac. hypochondrium, gr. ὑποχόνδριον „brzuch” od ὑπο „pod” i χονδρός „chrząstka”) – zaburzenie somatoformiczne, którego dominującą cechą jest stałe, nieuzasadnione przekonanie o istnieniu przynajmniej jednej poważnej, postępującej choroby somatycznej. Osoba cierpiąca na hipochondrię ujawnia uporczywe skargi somatyczne lub stale skupia uwagę na ich fizycznej naturze. Normalne czy banalne doznania lub przejawy są często interpretowane jako nienormalne i świadczące o chorobie, a uwaga skupiona jest zwykle na jednym czy dwóch narządach albo układach ciała. Hipochondria często występuje w depresji lub towarzyszy jej lęk.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ˌxʲipɔˈxɔ̃ndrɨk, AS: χʹipoχõndryk

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. hipochondria ż.

:: fż. hipochondryczka ż.

 przym. hipochondryczny

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) chory z urojenia

Wiktionary


hipochromia

patologiczny stan krwinek czerwonych, które zawierają zmniejszoną ilości hemoglobiny, występuje w niedokrwistości z niedoboru żelaza; niedobarwliwość


SJP.pl


hipocykloida

krzywa płaska, jaką zakreśla ustalony punkt okręgu toczącego się (bez poślizgu) wewnętrznie po drugim, większym okręgu


SJP.pl

Hipocykloida – krzywa płaska, jaką zakreśla ustalony punkt okręgu toczącego się bez poślizgu wewnątrz okręgu o większym promieniu. Krzywa ta jest szczególnym przypadkiem hipotrochoidy.

Kształt hipocykloidy (liczba ostrzy) zależy od ilorazu {\tfrac {R}{r}} promieni okręgów, nieruchomego do toczącego się.

Wikipedia


hipoderma

  • hipoderma – tkanka roślinna
  • hipoderma – tkanka zwierzęca

Wikipedia


hipodrom

teren, na którym odbywają się pokazy lub wyścigi konne


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) archit. sport. starożytny konny tor wyścigowy o kształcie wydłużonego, zaokrąglonego prostokąta

 (1.2) sport. współczesny obiekt sportowy, na którym odbywają się zawody konne;

Wiktionary

Hipodrom (hippodrom; gr. ἱππόδρομος, od ἵππος hippos – koń i δρόμος dromos – droga) – plac przeznaczony do odbywania wyścigów konnych.

W starożytnej Grecji był placem o zarysie wydłużonego prostokąta, zakończonym z węższych stron półokrągło i pełniącym funkcję toru wyścigowego dla koni i rydwanów. Tor długości ok. 364 metrów wzdłuż dłuższych boków posiadał widownię, którą początkowo stanowiło naturalne zbocze wzgórza uzupełniane nasypem ziemnym (jak np. w Olimpii), później widownię tworzyły trybuny, najpierw drewniane, z czasem kamienne. Najbardziej znane znajdowały się w Olimpii (z VIII wieku p.n.e.) i przy sanktuarium Zeusa na arkadyjskiej górze Lykajon.

Wikipedia

Powiązane:

 przym. hipodromiczny

Wiktionary


hipodynamia

zmniejszona aktywność ruchowa lub jej brak, niedobór ruchu; brak dostatecznej aktywności fizycznej; hipokinezja


SJP.pl


hipodynamiczny

hipodynamia


SJP.pl

Patrz:

hipodynamia

hipofora

figura retoryczna polegająca na uprzedzeniu możliwych zarzutów przeciwnika


SJP.pl


hipofunkcja

nieprawidłowe funkcjonowanie jakiegoś narządu w organizmie; niedoczynność


SJP.pl


hipogamia

Hipogamia – termin używany w naukach społecznych na określenie praktyki poślubiania małżonka z niższej kasty lub o niższym statusie społecznym. Potocznie określa się tym terminem także praktykę poszukiwania do związku partnera niższego statusem i pozycją społeczną. Jest to praktykowane głównie przez mężczyzn. Antonim „hipergamia” odnosi się do odwrotności: małżeństwa z osobą o wyższej klasie społecznej lub statusie.

Wikipedia


hipogenitalizm

niedorozwój narządów płciowych


SJP.pl


hipoglikemia

chorobliwy stan organizmu wynikający ze zbyt małej zawartości cukru we krwi; niedocukrzenie


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) med. obniżenie się zawartości glukozy we krwi do poziomu poniżej normy fizjologicznej

Wiktionary

Wikipedia

Synonimy:

 (1.1) niedocukrzenie krwi

Wiktionary


hipogryf

bajeczny koń skrzydlaty z głową gryfa; pegaz


SJP.pl

Hipogryf – stworzenie fantastyczne, będące połączeniem gryfa (pół orła, pół lwa; przednia część, czasem tylko skrzydła i głowa) i klaczy konia (tylna część).

Wczesny opis hipogryfa znajduje się w poemacie Orland szalony Ludovika Ariosta.

Wikipedia


hipointensywny

odnoszący się do obszarów o niskiej intensywności na skanach rezonansu magnetycznego


SJP.pl


hipokalcemia

obniżenie poziomu wapnia w krwi, objawiające się napadami tężyczki


SJP.pl

Hipokalcemia – stan obniżonego poziomu wapnia we krwi. Rozpoznaje się go, gdy stężenie wapnia całkowitego w surowicy krwi nie przekracza 2,25 mmol/l, bądź stężenie wapnia zjonizowanego spada poniżej 0,95 mmol/l. Gdy niedobór wapnia jest nieduży i stężenie wapnia zjonizowanego pozostaje w normie, choroba może przebiegać bezobjawowo. Najczęstszą kliniczną manifestacją hipokalcemii jest tężyczka, jednak w przebiegu hipokalcemii często pojawia się wiele niespecyficznych objawów, określanych jako „równoważniki tężyczki”. Mogą występować typowe dla hipokalcemii zmiany w EKG.

Wikipedia


hipokalemia

obniżenie poniżej normy stężenia potasu w surowicy krwi; hipokaliemia


SJP.pl

Hipokaliemia – stężenie potasu w surowicy krwi mniejsze niż 3,6 mmol/l (u dzieci odpowiednio 3,2 mmol/l).

Wikipedia


hipokaliemia

obniżenie poniżej normy stężenia potasu w surowicy krwi; hipokalemia


SJP.pl

Hipokaliemia – stężenie potasu w surowicy krwi mniejsze niż 3,6 mmol/l (u dzieci odpowiednio 3,2 mmol/l).

Wikipedia


hipokaliemiczny

hipokaliemia


SJP.pl

Patrz:

hipokaliemia

hipokamp

struktura mózgu odpowiedzialna głównie za pamięć


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) anat. element układu limbicznego odpowiedzialny za pamięć, konsolidację i orientację przestrzenną;

Wiktionary

Hipokamp (łac. hippocampus, dawna nazwa: Róg Amona Cornu Ammonis) – element układu limbicznego odpowiedzialny głównie za pamięć; nieduża struktura umieszczona w płacie skroniowym kory mózgowej kresomózgowia. Hipokamp odgrywa ważną rolę w przenoszeniu (konsolidacji) informacji z pamięci krótkotrwałej do pamięci długotrwałej oraz orientacji przestrzennej. Uszkodzenie hipokampu w znacznym stopniu upośledza u zwierząt zdolności uczenia się. Człowiek i inne ssaki posiadają dwa hipokampy, po jednym na każdą połowę mózgu.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Badania dowiodły, że hipokamp może ulec uszkodzeniu pod wpływem dużego stresu.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) róg Amona

Wiktionary


hipokapnia

obniżenie się prężności dwutlenku węgla we krwi tętniczej; hipokarbia


SJP.pl

Hipokapnia, hipokarbia (hypocapnia, hypocarbia) – stan obniżonego ciśnienia parcjalnego dwutlenku węgla (pCO2) we krwi poniżej normy. Wywołana jest podczas hiperwentylacji przy zwiększonym wydalaniu dwutlenku węgla przez płuca. Stan taki powoduje tzw. „mroczki” przed oczyma, występują zawroty głowy, szum w uszach, osłabienie mięśniowe. Hipokapnia może prowadzić do okresowego bezdechu, odruchowego niedokrwienia mózgu oraz do alkalozy.

Wikipedia


hipokarbia

obniżenie się prężności dwutlenku węgla we krwi tętniczej; hipokapnia


SJP.pl

Hipokapnia, hipokarbia (hypocapnia, hypocarbia) – stan obniżonego ciśnienia parcjalnego dwutlenku węgla (pCO2) we krwi poniżej normy. Wywołana jest podczas hiperwentylacji przy zwiększonym wydalaniu dwutlenku węgla przez płuca. Stan taki powoduje tzw. „mroczki” przed oczyma, występują zawroty głowy, szum w uszach, osłabienie mięśniowe. Hipokapnia może prowadzić do okresowego bezdechu, odruchowego niedokrwienia mózgu oraz do alkalozy.

Wikipedia


hipokaustum

system grzewczy stosowany w starożytności np. w termach; hypokaustum; hypokauston


SJP.pl


hipokinezja

zmniejszona aktywność ruchowa lub jej brak, niedobór ruchu; brak dostatecznej aktywności fizycznej; hipodynamia


SJP.pl

Bezczynność ruchowa, pasywna aktywność ruchowa, hipokinezja (łac. hypokinesis, ze stgr. υπó, hipo = pod, tu: mało + stgr. kinein = poruszać się), niewystarczająca aktywność ruchowa. Według innej definicji jest to zmniejszenie obciążenia układu ruchowego przy jednoczesnym przeciążeniu układu nerwowego wynikające z charakteru pracy w pozycji wymuszonej. Sedentarny tryb życia prowadzi do zaburzeń w funkcjonowaniu całego organizmu, a szczególnie niekorzystnie oddziałuje na układy: sercowo-naczyniowy, trawienny, nerwowy, mięśniowy. Według WHO w sposób pośredni i bezpośredni jest główną przyczyną zgonów w krajach rozwiniętych. Od lat 50. XX wieku obserwowane jest gwałtowne przyspieszenie zjawiska hipokinezji.

Wikipedia


hipokorystyczność

hipokorystyczny


SJP.pl

Patrz:

hipokorystyczny

hipokorystyczny

w językoznawstwie: zdrobniały, pieszczotliwy; deminutywny


SJP.pl


hipokorystyk

wyraz powstały za pomocą odpowiedniego formantu, wyrażający przedmiot mniejszy w stosunku do przedmiotu podstawowego (np. głośnik - głośniczek), lub oznaczający pozytywne nastawienie uczuciowe (np. brat - braciszek); hipokorystykum, deminutiwum, zdrobnienie


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) jęz. wyraz pieszczotliwy;

Wiktionary

Hipokorystyk (hipokorystykum, hipokoristikon, hypocorisma, od gr. ὑποκορίζεσθαι hypokorízesthai „nazywać pieszczotliwie”) – wyraz pieszczotliwy, sygnalizujący czułość mówiącego, sympatię bądź aprobatę, zwykle w formie zdrobniałej.

Przykłady:

  • Elżbieta – Ela, Elżunia
  • Małgorzata – Małgosia, Gosia
  • Weronika – Werka, Wera
  • Katarzyna – Kasia
  • kot – koteczek, kicia

Wikipedia

Powiązane:

 rzecz. hipokorystykum n.

 przym. hipokorystyczny

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) hipokorystykum

Wiktionary


hipokorystykum

wyraz powstały za pomocą odpowiedniego formantu, wyrażający przedmiot mniejszy w stosunku do przedmiotu podstawowego (np. głośnik - głośniczek), lub oznaczający pozytywne nastawienie uczuciowe (np. brat - braciszek); hipokorystyk, deminutiwum, zdrobnienie


SJP.pl


hipokotyl

najniższa część łodygi znajdująca się między korzeniem i liścieniami; hypokotyl


SJP.pl

Hipokotyl (gr. hypó ‘pod’, kotýlē ‘czarka’), łodyżka podliścieniowa – najniższa część łodygi znajdująca się między korzeniem i liścieniami, o budowie pośredniej między typową dla łodygi a korzeniem.

Ze względu na szybkość wzrostu hipokotylu w stosunku do epikotylu podczas kiełkowania wyróżnia się:

  • kiełkowanie epigeiczne (nadziemne) – hipokotyl rośnie szybko i wznosi liścienie nad powierzchnię gleby,
  • kiełkowanie hipogeiczne (podziemne) – hipokotyl rośnie tak wolno, że liścienie pozostają pod powierzchnią gleby, którą przebija łodyga nadliścieniowa (epikotyl).

Wikipedia


hipokrates

1. (ok. 460-377 p.n.e.), lekarz grecki, zwany ojcem medycyny;
2. (V w. p.n.e.), gr. matematyk i sofista


SJP.pl

Hipokrates lub Hippokrates z Kos, (gr. Ἱπποκράτης; ur. ok. 460 p.n.e. na wyspie Kos, zm. ok. 377 p.n.e./ok. 375 p.n.e. w Larysie) – lekarz grecki, jeden z prekursorów współczesnej medycyny, obdarzony przydomkiem „ojca medycyny”.

Wikipedia


hipokratesowy

dotyczący Hipokratesa


SJP.pl


hipokratyczny

1. taki, jak u Hipokratesa, nawiązujący do nauki Hipokratesa; hipokratesowy;
2. dawniej: hipokratyczna twarz - blada, zapadnięta twarz o wyostrzonych rysach, występująca w ciężkich stanach chorobowych


SJP.pl


hipokrene

przenośnie: symbol natchnienia poetyckiego; hippokrene


SJP.pl


hipokrycki

hipokryta


SJP.pl

Patrz:

hipokryta

hipokryta

człowiek skrywający prawdziwe myśli i uczucia, by przedstawić się w lepszym świetle; obłudnik, kłamca, faryzeusz, dwulicowiec


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) osoba dwulicowa, obłudna, nieszczera, fałszywa

Wiktionary

Hipokryzja (od gr. ὑπόκρισις hypokrisis, udawanie) – fałszywość, dwulicowość, obłuda. Zachowanie lub sposób myślenia i działania charakteryzujący się niespójnością stosowanych zasad moralnych. Udawanie serdeczności, szlachetności, religijności, zazwyczaj po to, by wprowadzić kogoś w błąd co do swych rzeczywistych intencji i czerpać z tego własne korzyści.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) (…) słowo „monafeq” znaczy dosłownie „hipokryta; dwulicowiec; ktoś, kto z pozoru wspiera kogoś bądź jakieś stanowisko, podczas gdy w istocie jest mu wrogi” (…).

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌxʲipɔˈkrɨta, AS: χʹipokryta

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. hipokryzja ż.

:: fż. hipokrytka ż.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) dwulicowiec, obłudnik, farbowany lis, faryzeusz, jezuita, tartuffe; pot. fałszywiec

Wiktionary


hipokrytka

kobieta dwulicowa, nieszczera


SJP.pl


hipokrytyczny

hipokryzja; hipokryzyjny


SJP.pl


hipokryzja

fałszywość, dwulicowość, obłuda


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) psych. postawa osoby, która postępuje sprzecznie z deklarowanymi przez siebie zasadami moralnymi w celu osiągania korzyści lub przedstawienia siebie w lepszym świetle;

Wiktionary

Hipokryzja (od gr. ὑπόκρισις hypokrisis, udawanie) – fałszywość, dwulicowość, obłuda. Zachowanie lub sposób myślenia i działania charakteryzujący się niespójnością stosowanych zasad moralnych. Udawanie serdeczności, szlachetności, religijności, zazwyczaj po to, by wprowadzić kogoś w błąd co do swych rzeczywistych intencji i czerpać z tego własne korzyści.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Jego życie nasycone było kłamstwami i hipokryzją.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌxʲipɔˈkrɨzʲja, AS: χʹipokryzʹi ̯a

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. hipokryckość ż., hipokryta mos., hipokrytka ż.

 przym. hipokrycki, hipokrytyczny, hipokryzyjny

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) dwulicowość, podwójna moralność, fałszywość, faryzeizm, faryzejstwo, faryzeuszostwo, obłuda, przewrotność, udawanie, zakłamanie

Wiktionary


hipokryzyjny

hipokryzja; hipokrytyczny


SJP.pl


hipoksantyna

zasada purynowa występująca w tkankach i płynach ustrojowych


SJP.pl

Hipoksantyna – organiczny związek chemiczny z grupy zasad purynowych występujący w tkankach i płynach ustrojowych organizmów żywych. Hipoksantyna jest jednym z końcowych produktów przemian puryn i w dużych ilościach wydalana jest z moczem. Tworzy bezbarwne kryształy rozpuszczalne w gorącej wodzie, kwasach i zasadach.

Reszta hipoksantyny stanowi zasadę heterocykliczną w inozynie.

Wikipedia


hipoksemia

niedobór tlenu we krwi, mogący powstawać z przyczyn pozaustrojowych (na dużych wysokościach) albo wewnątrzustrojowych (niewydolność krążenia); niedotlenienie krwi


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) med. niedostateczna zawartość tlenu we krwi tętniczej;

Wiktionary

Hipoksemia, potocznie niedotlenienie – stan zbyt niskiej zawartości tlenu we krwi tętniczej (caO2) zaburzający procesy metaboliczne w tkankach organizmu. Bywa także określana jako „spadek wysycenia tlenem hemoglobiny lub obniżenie prężności tlenu we krwi tętniczej”, ale wielu autorów definiuje spadek prężności tlenu we krwi tętniczej jako hipoksję. Poszczególne publikacje naukowe, zalecenia, wytyczne i rekomendacje towarzystw naukowych podają różny zakres znaczeniowy hipoksemii.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Przy samej hipoksemii mówimy o częściowej niewydolności oddechowej, przy hipoksemii z hiperkapnią rozpoznajemy całkowitą niewydolność oddechową.

Wiktionary

Powiązane:

 przym. hipoksemiczny

Wiktionary


hipoksemiczny

hipoksemia


SJP.pl

Patrz:

hipoksemia

hipoksja

niedobór tlenu w tkankach, mogący powstawać na skutek hipoksemii lub działania toksyn porażających oddychanie komórkowe; hypoksja


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) med. niedostateczna zawartość tlenu w tkankach narządu lub w całym organizmie;

Wiktionary

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Fizjolog Robert Roach z Colorado Center for Altitude Medicine and Physiology twierdzi wręcz, że wyniki uzyskane w wysokogórskich warunkach nie dadzą odpowiedzi na pytanie, co dzieje się u ludzi z hipoksją leczonych na normalnych wysokościach.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) anoksja, niedotlenienie

Wiktionary


hipoksyjny

hipoksja


SJP.pl

Patrz:

hipoksja

hipolibidemia

oziębłość seksualna


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) seks. oziębłość seksualna, obniżenie popędu płciowego;

Wiktionary

Zespół obniżonego popędu seksualnego (ang. hypoactive sexual desire disorder), dawniej hipolibidemia, oziębłość seksualna, u kobiet również frygidność – zaburzenie seksualne charakteryzujące się przewlekłym lub nawracającym obniżeniem lub brakiem popędu płciowego, fantazji erotycznych oraz potrzeby podejmowania aktywności seksualnej.

Wikipedia

Przykłady

składnia.

kolokacje.

 (1.1) hipolibidemia endemiczna

synonimy.

antonimy.

 (1.1) hiperlibidemia

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

frazeologia.

etymologia.

uwagi.

tłumaczenia.

* hiszpański: (1.1) hipolibidemia ż.

* rosyjski: (1.1) гиполибидемия ż.

źródła.

== hipolibidemia (język hiszpański.) ==

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) seks. hipolibidemia

odmiana.

przykłady.

Wiktionary

Synonimy:

antonimy.

 (1.1) hiperlibidemia

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

frazeologia.

etymologia.

uwagi.

tłumaczenia.

* hiszpański: (1.1) hipolibidemia ż.

* rosyjski: (1.1) гиполибидемия ż.

źródła.

== hipolibidemia (język hiszpański.) ==

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) seks. hipolibidemia

odmiana.

przykłady.

składnia.

kolokacje.

synonimy.

Wiktionary


hipoliciny

przymiotnik dzierżawczy - należący do Hipolity lub z nią związany


SJP.pl


hipolimnion

hypolimnion; dolna warstwa wód w jeziorze, słabo oświetlona, najzimniejsza, różnorodnie natleniona


SJP.pl


hipolit

imię męskie


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy, nazwa własna

 (1.1) imię|polski|m.;

Wiktionary

  • Hipolit – arcybiskup gnieźnieński
  • Hipolit – imię męskie
  • Hipolit – hipopotam, zm. 2016 w Śląskiego Ogrodu Zoologicznego, Chorzowie
  • Hipolit (Hippolytos) – w mitologii greckiej jeden z gigantów
  • Hipolit (Hippolytos) – w mitologii greckiej syn Ajgyptosa
  • Hipolit (Hippolytos) – w mitologii greckiej syn Tezeusza, utożsamiony z rzymskim Virbiusem
  • Hipolit (Aleksiej Aleksijewicz Chilko, ur. 1955) − ukraiński biskup prawosławny

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Hipolit zakrywa nagle twarz i wskazuje ręką w kierunku drzwi.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: xʲiˈpɔlʲit, AS: χʹipolʹit

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Hipolitowo n.

:: fż. Hipolita ż.

Wiktionary


hipolita

imię żeńskie


SJP.pl

Hipolita – żeński odpowiednik imienia Hipolit.

Hipolita imieniny obchodzi: 3 lutego, 13 sierpnia, 22 sierpnia i 21 września.

Wikipedia


hipolitostwo

Hipolit z małżonką; Hipolitowie


SJP.pl


hipolitowie

imię męskie


SJP.pl


hipolitowy

przymiotnik dzierżawczy - należący do Hipolita lub z nim związany


SJP.pl


hipolog

specjalista w dziedzinie hipologii; hippolog


SJP.pl


hipologia

nauka zajmująca się badaniem konia domowego, jego naturą, budową i innymi zagadnieniami związanymi z tym koniem; hippologia


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) zool. nauka o koniu domowym;

Wiktionary

Hipologia (z gr. ἵππος = híppos – koń, i λόγος = lógos – słowo, nauka, myśl, rozumowanie) – nauka traktująca o koniu domowym, jego budowie, fizjologii, filogenezie, hodowli i chowie, obejmująca także historię hodowli.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) W zakładach na wyścigach konnych znajomość hipologii nie zwiększa szans na wygraną.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌxʲipɔˈlɔɟja, AS: χʹipoloǵi ̯a

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. hipolog m.

 przym. hipologiczny

Wiktionary


hipologiczny

przymiotnik od: hipologia


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) biol. związany z hipologią, dotyczący hipologii

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌxʲipɔlɔˈɟit͡ʃnɨ, AS: χʹipoloǵičny

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. hipologia ż., hipolog m.

Wiktionary


hipomagnezemia

niedobór magnezu we krwi


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) med. obniżone stężenie magnezu we krwi;

Wiktionary

Niedobór magnezu – zaburzenie elektrolitowe, w którym występuje niski poziom magnezu w organizmie. Może zarówno przebiegać bezobjawowo, jak i wywoływać liczne dolegliwości. Objawami mogą być drżenia, toniczne skurcze mięśni, zaburzenia koordynacji ruchowej, utrata apetytu, zmiany osobowości czy oczopląs. Powikłaniem może być napad padaczkowy bądź nawet zatrzymanie akcji serca w mechanizmie torsade de pointes. Często przebiega razem z hipokaliemią i hipokalcemią z tego też powodu niedoborowi magnezu częstą towarzyszą objawy charakterystyczne dla tężyczki.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) W przebiegu hipomagnezemii mogą wystąpić zaburzenia czynności ośrodkowego układu nerwowego, serca i przewodu pokarmowego.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌxʲipɔ̃maɡnɛˈzɛ̃mʲja, AS: χʹipõmagnezmʹi ̯a

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) hypomagnezemia

Wiktionary


hipomania

nadmierne pobudzenie i podwyższenie nastroju, występujące zwłaszcza w chorobie afektywnej dwubiegunowej


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) zamiłowanie do koni, uwielbianie koni

 (1.2) psych. zaburzenie charakteryzujące się wzmożoną aktywnością

Wiktionary

Hipomania – jedna z postaci epizodu maniakalnego (obok manii z i bez objawów psychotycznych), która w odróżnieniu od manii charakteryzuje się mniejszym zakłóceniem funkcjonowania psychospołecznego.

Klasyfikacja ICD-10 podaje następujące różnice w rozpoznaniu manii i hipomanii:

Jeśli epizod hipomanii lub manii występuje powtórnie, rozpoznaje się zaburzenia afektywne dwubiegunowe, nawet jeżeli u pacjenta nie występowały epizody depresji czy stany mieszane.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ˌxʲipɔ̃ˈmãɲja, AS: χʹipõmãńi ̯a

Wiktionary

Powiązane:

 (1.2) przym. hipomaniakalny

Wiktionary


hipomaniakalny

stan hipomaniakalny, epizod hipomaniakalny - trwające kilka dni łagodne podwyższenie nastroju, występujące w chorobie afektywnej dwubiegunowej


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) psych. związany z hipomanią (w znaczeniu 1.2)

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌxʲipɔ̃mãɲaˈkalnɨ, AS: χʹipõmãńakalny

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. hipomania ż.

Wiktionary


hipomochlion

wyniosłość kostna powodująca zwiększenie kąta działania mięśnia


SJP.pl


hiponatremia

obniżony poziom sodu w surowicy krwi


SJP.pl

Hiponatremia – stan obniżonego poziomu sodu w surowicy krwi. Zwykle definiowany jako spadek stężenia sodu poniżej 135 mmol/l, przy normie 135–145 mmol/l, spowodowany nadmiarem wody w ustroju w stosunku do ilości sodu w organizmie. W większości wypadków przyczyną jest zwiększone wydzielanie hormonu antydiuretycznego.

Wikipedia


hiponatremiczny

hiponatremia


SJP.pl

Patrz:

hiponatremia

hiponeuston

Hiponeuston – zespół organizmów związany ze spodnią stroną błonki powierzchniowej wody, część neustonu – organizmów zasiedlających błonkę powierzchniową.

Organizmy hiponeustonowe zwykle przyczepione są do dolnej powierzchni błonki powierzchniowej. Przystosowane są do trudnych warunków tam panujących, czyli dużej różnicy temperatur na granicy wody i powietrza, dużej ilości tlenu i substancji organicznych.

Wikipedia


hiponim

słowo o węższym i podrzędnym znaczeniu w stosunku do innego, np. "świerk" w stosunku do wyrazu "drzewo"


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) jęz. wyraz o znaczeniu węższym od danego i podrzędnym wobec niego, np. „drzewo” w stosunku do słowa „roślina”;

Wiktionary

Hiponimia (gr. ὑπό, hypo – „poniżej”; όνομα, ónoma – „imię”) – porządkująca relacja hierarchiczna. Zachodzi między wyrazem o treści bardzo szczegółowej i zakresie węższym a wyrazem o treści bardziej ogólnej i szerszym zakresie, tzn. polega na stosunku: podrzędność – nadrzędność. Stanowi rodzaj synonimii leksykalnej.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: xʲiˈpɔ̃ɲĩm, AS: χʹipõńĩm

Wiktionary

Powiązane:

 przym. hiponimiczny

 rzecz. hiponimia ż.

 przysł. hiponimicznie

Wiktionary


hiponimia

relacja podrzędności jednego wyrazu względem drugiego, np. wyraz "ciężarówka" jest w takiej relacji do wyrazu "samochód"


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) jęz. relacja między wyrazem o treści bardzo szczegółowej i zakresie węższym a wyrazem o treści bardziej ogólnej i szerszym zakresie;

Wiktionary

Hiponimia (gr. ὑπό, hypo – „poniżej”; όνομα, ónoma – „imię”) – porządkująca relacja hierarchiczna. Zachodzi między wyrazem o treści bardzo szczegółowej i zakresie węższym a wyrazem o treści bardziej ogólnej i szerszym zakresie, tzn. polega na stosunku: podrzędność – nadrzędność. Stanowi rodzaj synonimii leksykalnej.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Semantyczna podrzędność jednego leksemu względem drugiego nazywamy hiponimią.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. hiponim mrz.

 przym. hiponimiczny

 przysł. hiponimicznie

Wiktionary

Synonimy:

antonimy.

hiperonimy.

 (1.1) podrzędność

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

 rzecz. hiponim mrz.

 przym. hiponimiczny

 przysł. hiponimicznie

frazeologia.

etymologia. etym|gr|ὑπό|ὄνυμα. (hypo + ónoma) → pod + imię

uwagi.

tłumaczenia.

* angielski: (1.1) hyponymy

* francuski: (1.1) hyponymie ż.

* hiszpański: (1.1) hiponimia ż.

* niemiecki: (1.1) Hyponymie ż.

* rosyjski: (1.1) гипонимия ż.

* włoski: (1.1) iponimia ż.

źródła.

== hiponimia (język hiszpański.) ==

wymowa. IPA3|i.po.'nĩ.mja.

znaczenia.

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) jęz. hiponimia

odmiana.

przykłady.

składnia.

kolokacje.

synonimy.

Wiktionary


hiponimicznie

przysłówek

 (1.1) jęz. na sposób hiponimiczny

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. hiponim mrz., hiponimia ż.

 przym. hiponimiczny

Wiktionary


hiponimiczny

przymiotnik relacyjny

 (1.1) jęz. związany z hiponimią, dotyczący hiponimii

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. hiponim mrz., hiponimia ż.

 przysł. hiponimicznie

Wiktionary


hipoplazja

wrodzone, niezupełne ukształtowanie się tkanki, narządu lub układu; agenezja, niedorozwój


SJP.pl

Wikipedia


hipopo

zdrobniale o hipopotamie, zwłaszcza młodym; hipek, hipcio, hipopotamek


SJP.pl


hipopotam

nazwa dwóch roślinożernych ssaków z rodziny hipopotamów, zamieszkujących Afrykę, prowadzących ziemnowodny tryb życia:
1. osiągający do 4,5 m długości; hipopotam nilowy;
2. hipopotam karłowaty - osiągający ok. 1,5 m długości


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy

 (1.1) zool. ssak z rzędu parzystokopytnych prowadzący ziemnowodny tryb życia;

Wiktionary

Hipopotam (Hippopotamus) – rodzaj ssaków parzystokopytnych z podrodziny Hippopotaminae w obrębie z rodziny hipopotamowatych (Hippopotamidae).

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Hipopotamy większość czasu spędzają w wodzie.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌxʲipɔˈpɔtãm, AS: χʹipopotãm

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. hipcio mzw., hipopotamowate lm nm.

 przym. hipopotamowy, hipopotami

Wiktionary


hipopotamek

zdrobniale o hipopotamie, zwłaszcza młodym; hipek, hipcio, hipopo


SJP.pl


hipopotami

przymiotnik dzierżawczy

 (1.1) należący do hipopotama

przymiotnik relacyjny

 (2.1) dotyczący hipopotama, określający hipopotama, używany przy hipopotamie

przymiotnik jakościowy

 (3.1) charakterystyczny dla hipopotama, mający cechy hipopotama

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Myśliwy dokładnie obejrzał hipopotamie odchody.

 (3.1) Luiza już podreptała na stołówkę na swoich hipopotamich nóżkach.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. hipopotam mzw., hipopotamowate nmos.

Wiktionary


hipopotamiarnia

pomieszczenie do hodowli i obserwacji życia hipopotamów; hipopotarium


SJP.pl


hipopotamiątko

zdrobnienie od: hipopotam; hipopotamek


SJP.pl


hipopotamica

samica hipopotama


SJP.pl


hipopotamiczka

zdrobnienie od: hipopotamica


SJP.pl


hipopotamowate

o cechach hipopotamowatych (rodzina ssaków)


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj niemęskoosobowy, liczba mnoga

 (1.1) syst. zool. nazwa systematyczna|Hippopotamidae|Gray|ref=tak., rodzina ssaków parzystokopytnych o masywnej budowie ciała;

Wiktionary

Hipopotamowate (Hippopotamidae) – rodzina ssaków z podrzędu Ancodonta w obrębie rzędu parzystokopytnych (Atriodactyla).

Zwierzęta te charakteryzują się masywną budową ciała, grubą, pofałdowaną skórą prawie pozbawioną owłosienia i grubą warstwą podskórnej tkanki tłuszczowej. Prowadzą ziemnowodny tryb życia, potrafią długo przebywać pod wodą. Samce są większe od samic. Hipopotamy są roślinożerne. Dojrzewają w wieku 4-6 lat. Po 6-7 miesięcznej ciąży samica rodzi zwykle jedno młode. Żyją ok. 40 lat.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Istnieje hipoteza, że hipopotamowate były przodkami waleni.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. hipopotam mzw., hipcio mzw.

 przym. hipopotamowy, hipopotami

Wiktionary


hipopotamowaty

o cechach hipopotamowatych (rodzina ssaków)


SJP.pl


hipopotarium

pomieszczenie do hodowli i obserwacji życia hipopotamów; hipopotamiarnia


SJP.pl


hipoproteinemia

spadek poziomu białka we krwi; niedobiałczenie krwi


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) med. zmniejszenie stężenia białek we krwi;

Wiktionary

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ˌi.po.pɾo.tei̯.ˈnẽ.mja

Wiktionary


hipopus

stadium rozwoju niektórych gatunków roztoczy


SJP.pl


hiporefleksja

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) med. częściowy zanik lub osłabienie odruchu (odruchów)

Wiktionary

Arefleksja – całkowite zniesienie odruchów; częściowe zniesienie odruchów nazywa się hiporefleksją. Arefleksja odruchów skórnych występuje w przebiegu uszkodzenia ośrodkowego neuronu ruchowego, arefleksja odruchów głębokich typowa jest dla obrazu uszkodzenia dolnego neuronu ruchowego.

Wikipedia


hiposmia

zmniejszona zdolność do wyczuwania zapachów


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) zmniejszona zdolność do wyczuwania zapachów;

Wiktionary

Hiposmia – zmniejszona zdolność do wyczuwania zapachów. Powiązanym stanem jest anosmia, w którym węch jest zniesiony. Może ją powodować wiele chorób, m.in. alergiczny nieżyt nosa, narażenie na działanie toksyn, choroby autoimmunologiczne, uraz głowy, zespół Downa, choroba Alzheimera, schizofrenia i stwardnienie rozsiane. Hiposmia jest również częstym (około 90%) oraz wczesnym objawem choroby Parkinsona. Może prowadzić do nadmiernego dodawania soli do potraw.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Jednym z potencjalnych objawów COVIDu jest hiposmia lub wręcz anosmia.

Wiktionary


hiposomnia

Hiposomnia – obniżona potrzeba snu. Objaw m.in. zaburzeń depresyjnych i zespołu zamknięcia.

Wikipedia


hipostatyczny

1. w biologii: gen hipostatyczny - gen nie objawiający się w działaniu w wyniku zdominowania przez działanie innego genu (epistatycznego) o podobnej funkcji;
2. w religioznawstwie: unia hipostatyczna - koncepcja podwójnej, boskiej i ludzkiej jednocześnie, natury Chrystusa; zjednoczenie hipostatyczne;
3. w medycynie: hipostatyczne zapalenie płuc - choroba spowodowana zaleganiem niedotlenionej krwi w płucach; zastoinowe zapalenie płuc


SJP.pl


hipostaza

1. uprzedmiotowienie; przypisywanie realnego bytu abstraktom: stanom, cechom, zdarzeniom;
2. w teologii: termin używany na oznaczenie trzech osób boskich jako odrębnych postaci;
3. zatrzymanie lub zwolnienie przepływu krwi w żyle; zastój


SJP.pl

Hipostaza – termin wywodzący się od greckiego hypóstasis (ὑπόστᾰσις) – podstawa, czyli to co pod spodem. W filozofii Plotyna jest to byt wyemanowany z Absolutu. Filozofia chrześcijańska przejęła ten termin; oznacza ona tutaj każdą z trzech Osób Trójcy Świętej pojmowaną jako różny od pozostałych podmiotów.

Wikipedia


hipostazować

tworzyć hipostazy, przypisywać realne istnienie abstrakcjom


SJP.pl


hipostyl

sala kolumnowa; hypostyl


SJP.pl


hipotaksa

podrzędność jednego zdania w stosunku do innego


SJP.pl

Hipotaksa – połączenie zdań relacją podrzędną (w przeciwieństwie do parataksy). W zdaniu z hipotaksą istnieją dwie części składowe: nadrzędnik i podrzędnik. Jest przeciwieństwem parataksy. Użyta w tekście świadczy (zazwyczaj) o „literackości” tekstu lub o potencjale intelektualnym mówiącego. Jest charakterystyczna dla stylu pisanego i literatury.

Wikipedia


hipotaktyczny

hipotaksa


SJP.pl

Patrz:

hipotaksa

hipoteczny

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z hipoteką, dotyczący hipoteki

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. hipoteka ż., hipotekariusz m., hipotekariuszka ż., hipotekacja ż., hipotekowanie n., zahipotekowanie n.

 czas. hipotekować ndk., zahipotekować dk.

Wiktionary


hipoteka

1. zabezpieczenie finansowe udzielone wierzycielowi przez właściciela nieruchomości wpisanej do ksiąg wieczystych;
2. część księgi wieczystej, w której podane są prawa właścicieli i obciążenia;
3. pot.: stan nieruchomości obciążonej długami


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) praw. rodzaj zabezpieczenia długu poprzez umożliwienie wierzycielowi odzyskanie go z nieruchomości, której to zabezpieczenie dotyczy;

 (1.2) adm. instytucja, biuro, archiwum spraw i akt hipotecznych

Wiktionary

Hipoteka (z gr. ὑποθήκη) – ograniczone prawo rzeczowe ustanawiane na rzeczach (w Polsce wyłącznie na nieruchomościach i statkach morskich wpisanych do rejestru okrętowego) oraz na wybranych prawach (własnościowe spółdzielcze prawo do lokalu, wierzytelność zabezpieczona hipotecznie), służące zabezpieczeniu wierzytelności wynikającej z oznaczonego stosunku prawnego (zwykle kredytu hipotecznego), na mocy którego wierzyciel może dochodzić zaspokojenia z nieruchomości, z pierwszeństwem przed wierzycielami osobistymi każdoczesnego właściciela nieruchomości.Oznacza to, iż zbycie nieruchomości przez dłużnika nie narusza prawa wierzyciela hipotecznego – może on dochodzić zaspokojenia od kogokolwiek, kto stanie się właścicielem lub użytkownikiem wieczystym nieruchomości. Wierzyciel rzeczowy może dochodzić zaspokojenia z nieruchomości przed wierzycielami osobistymi właściciela nieruchomości.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Nie warto kupować mieszkania, na którym już ciąży hipoteka.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌxʲipɔˈtɛka, AS: χʹipoteka

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. hipotekariusz m., hipotekariuszka ż., hipotekacja ż., hipotekowanie n., zahipotekowanie n.

 czas. hipotekować ndk., zahipotekować dk.

 przym. hipoteczny

Wiktionary


hipotensja

obniżenie ciśnienia krwi poniżej normy, połączony zwykle z odczuwaniem znużenia, skłonnością do omdleń, zawrotów głowy; hipotonia, podciśnienie, niedociśnienie tętnicze


SJP.pl

Hipotensja (niedociśnienie), również hipotonia – obniżenie ciśnienia tętniczego poniżej 90/50 mm Hg lub 100/60 mm Hg. Problem dotyczy około 15% społeczeństwa.

Wikipedia


hipotensyjny

obniżający ciśnienie krwi


SJP.pl


hipoterapeuta

terapeuta leczący z pomocą koni


SJP.pl


hipoterapeutka

terapeutka lecząca z pomocą koni


SJP.pl


hipoterapeutyczny

hipoterapia


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) med. związany z hipoterapią, dotyczący hipoterapii

Wiktionary

Patrz:

hipoterapia

Powiązane:

 rzecz. hipoterapia ż.

Wiktionary


hipoterapia

rehabilitacja psychoruchowa z wykorzystaniem koni; hippoterapia


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) med. forma rehabilitacji z wykorzystaniem konia;

Wiktionary

Hipoterapia (od gr. ἵππος hippos „koń”, θεραπεία therapeía „terapia”) – metoda rehabilitacji ruchowej na bazie neurofizjologii, prowadzona przy udziale konia. Jest jedną z wielu form rehabilitacji wieloprofilowej (psycho-ruchowej), oddziałującej jednocześnie psycho-motorycznie, psychoruchowo, sensorycznie, psychicznie i społecznie. Stosowana jest w różnym wieku zarówno u dzieci jak u młodzieży czy dorosłych.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Zarobiliśmy 486 złotych i 90 groszy, a przekazane przez nas pieniądze przyczyniły się do wykupienia kolejnego konia, który trafił do ośrodka hipoterapii.

 (1.1) Oprócz dzieci uczęszczających na hipoterapię, z jazdy konnej korzystają też osoby prywatne.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. hipoterapeuta m., hipoterapeutka ż.

 przym. hipoterapeutyczny

Wiktionary


hipotermia

1. stan obniżenia temperatury ciała organizmu stałocieplnego;
2. oziębienie ciała pacjenta w celu spowolnienia procesów przemiany materii stosowane np. przy niektórych operacjach; sztuczne oziębienie


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) med. stan chorobowy utraty ciepłoty ciała i zaniku funkcji życiowych;

Wiktionary

Hipotermia – obniżenie temperatury wewnętrznej organizmów stałocieplnych poniżej normalnego zakresu jej zmian.

Z energetycznego punktu widzenia, podczas obniżania temperatury ciała bilans cieplny jest ujemny, ilość ciepła wytwarzanego w wyniku przemian metabolicznych jest mniejsza niż ilość ciepła traconego przez organizm. Stan taki może wystąpić w wyniku działania:

  • niskiej temperatury powietrza,
  • niskiej temperatury wody,
  • szybkiego ruchu powietrza,
  • braku izolacji termicznej.

Wikipedia

Przykłady

składnia.

kolokacje.

synonimy.

antonimy.

 (1.1) hipertermia

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

 przym. hipotermiczny

 przysł. hipotermicznie

frazeologia.

etymologia.

uwagi.

tłumaczenia.

* angielski: (1.1) hypothermia

* baskijski: (1.1) hipotermia

* białoruski: (1.1) гіпатэрмія ż.

* bułgarski: (1.1) хипотермия ż.

* czeski: (1.1) hypotermie ż.

* hiszpański: (1.1) hipotermia ż.

* nowogrecki: (1.1) υποθερμία ż.

* rosyjski: (1.1) гипотермия ż.

* ukraiński: (1.1) гіпотермія ż.

* węgierski: (1.1) hipotermia

* włoski: (1.1) ipotermia ż.

źródła.

== hipotermia (język baskijski.) ==

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik

 (1.1) med. hipotermia

odmiana.

przykłady.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌxʲipɔˈtɛrmʲja, AS: χʹipotermʹi ̯a

Wiktionary

Powiązane:

 przym. hipotermiczny

 przysł. hipotermicznie

Wiktionary

Synonimy:

antonimy.

 (1.1) hipertermia

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

 przym. hipotermiczny

 przysł. hipotermicznie

frazeologia.

etymologia.

uwagi.

tłumaczenia.

* angielski: (1.1) hypothermia

* baskijski: (1.1) hipotermia

* białoruski: (1.1) гіпатэрмія ż.

* bułgarski: (1.1) хипотермия ż.

* czeski: (1.1) hypotermie ż.

* hiszpański: (1.1) hipotermia ż.

* nowogrecki: (1.1) υποθερμία ż.

* rosyjski: (1.1) гипотермия ż.

* ukraiński: (1.1) гіпотермія ż.

* węgierski: (1.1) hipotermia

* włoski: (1.1) ipotermia ż.

źródła.

== hipotermia (język baskijski.) ==

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik

 (1.1) med. hipotermia

odmiana.

przykłady.

składnia.

kolokacje.

synonimy.

Wiktionary


hipotermiczny

hipotermia


SJP.pl

Patrz:

hipotermia

hipotetycznie

przysłówek sposobu

 (1.1) tworząc hipotezę; w sposób domniemany

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Powiedzmy, że hipotetycznie potrafimy kochać wszystkich ludzi.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. hipotetyczność ż., hipoteza ż., hipotezyjność ż.

 przym. hipotetyczny, hipotezyjny

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) przypuszczalnie, teoretycznie

Wiktionary


hipotetyczność

hipotetyczny


SJP.pl

Patrz:

hipotetyczny

hipotetyczny

1. oparty na hipotezie; prawdopodobny; przypuszczalny;
2. sąd hipotetyczny - sąd wyrażony przez zdania warunkowe rzeczywiste


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) oparty na prawdopodobieństwie, wymagający sprawdzenia

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Brak korelacji terminologicznej pozbawia badaczy możności skontrolowania wniosków, uznających słowiańskość tego lub innego ludu, wymienionego przez Herodota. Ta okoliczność sprawia, że wszystkie wnioski o Słowianach, oparte na relacjach tego historyka greckiego noszą ze swej natury charakter hipotetyczny (…).

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. hipoteza ż., hipotetyczność ż.

 przysł. hipotetycznie

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) przypuszczalny, domniemany

Wiktionary


hipotetyzm

pogląd w metodologii nauk empirycznych zakładający m.in., że rozwój wiedzy polega na stawianiu hipotez; dedukcjonizm


SJP.pl

Hipotetyzm – sposób uzasadniania twierdzeń w naukach empirycznych

  1. Z hipotez wyprowadza się ich konsekwencje logiczne.
  2. Mając pewien zbiór konsekwencji bada się, czy nie ma w nim tautologii (ew. sprzeczności).
  3. Jeżeli twierdzenie wyprowadzone w ten sposób wnosi coś nowego do teorii, poddaje się je testowi empirycznemu (twierdzenie traktuje się jako przewidujące fakty doświadczalne).

Wikipedia


hipotetyzować

formułować wiele hipotez; gdybać


SJP.pl


hipoteza

1. przypuszczenie, domysł, domniemanie;
2. założenie mające na celu objaśnienie jakiegoś zjawiska, wymagające sprawdzenia


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) niepotwierdzony konstrukt myślowy wyjaśniający dane zagadnienie;

Wiktionary

Hipoteza (gr. ὑπόθεσις hypóthesis – przypuszczenie) – zdanie, które podlega konfirmacji lub falsyfikacji. Stwierdza spodziewaną relację między jakimiś zjawiskami, stanowi propozycję twierdzenia naukowego, które zakłada możliwą lub oczekiwaną w danym kontekście sytuacyjnym naturę związku.

Stawianie i testowanie hipotez to jeden z podstawowych procesów twórczego myślenia oraz fundamentalny element procesu tworzenia nauki.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Docent ośmieszył się opublikowaniem hipotezy, której fałszu potrafi dowieść każdy student fizyki.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌxʲipɔˈtɛza, AS: χʹipoteza

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. hipotetyczność ż.

 przym. hipotetyczny

 przysł. hipotetycznie

Wiktionary


hipotonia

1. obniżenie ciśnienia krwi poniżej normy, połączony zwykle z odczuwaniem znużenia, skłonnością do omdleń, zawrotów głowy; hipotensja, podciśnienie, niedociśnienie tętnicze;
2. zmniejszenie napięcia mięśni szkieletowych


SJP.pl

Hipotonia (łac. hypotonia), hipotonia mięśniowa – obniżenie tonicznego napięcia mięśniowego, spowodowane zazwyczaj uszkodzeniem obwodowego układu nerwowego, chorobami mięśni lub zaburzeniami metabolicznymi. Nazwą tą określa się też hipotensję będącą skutkiem hipotonii mięśniówki naczyń.

Wikipedia


hipotoniczny

mający niższe stężenie niż inna substancja (np. roztwór)


SJP.pl


hipotonik

osoba cierpiąca na hipotonię


SJP.pl


hipotrepsja

stan niedożywienia u niemowląt, mogący się rozwinąć w wyniku nieprawidłowego karmienia, zaniedbań pielęgnacyjnych, przewlekłych lub nawracających zakażeń przewodu pokarmowego, układu moczowego, skóry


SJP.pl


hipotrochoida

krzywa płaska, jaką zakreśla punkt leżący na promieniu okręgu toczącego się bez ślizgania po wewnętrznej stronie innego okręgu


SJP.pl

Hipotrochoida – krzywa zakreślona przez punkt leżący w stałej odległości od środka koła toczącego się po wewnętrznej stronie nieruchomego okręgu.

Wikipedia


hipotrofia

wada rozwojowa polegająca na niedoborze masy danego narządu


SJP.pl


hipotroficzny

hipotrofia


SJP.pl

Patrz:

hipotrofia

hipotypoza

hypotypoza;
1. zabieg niespodziewanie objaśniający omawianą sprawę, np. przez przejście z czasu przeszłego na teraźniejszy;
2. figura retoryczna polegająca na obrazowym, żywym przedstawieniu czegoś


SJP.pl


hipotyreoza

niedoczynność tarczycy


SJP.pl

Niedoczynność tarczycy (łac. hypothyreosis, hypothyroidismus, ang. hypothyroidism) – choroba ludzi i zwierząt spowodowana niedoborem hormonów tarczycy, prowadzącym do spowolnienia procesów metabolicznych.

Wikipedia


hipowentylacja

niedostateczne dostarczenie tlenu do organizmu w wyniku obniżonej ilości oddechów na minutę, występuje w niektórych schorzeniach


SJP.pl


hipowitaminoza

zespół objawów chorobowych wywołanych zbyt małą ilością witamin w organizmie; awitaminoza


SJP.pl

Wikipedia


hipowolemia

stan, w którym w łożysku naczyniowym znajduje się zbyt mała ilość krwi


SJP.pl

Hipowolemia (łac. hypovolaemia) – stan, w którym w łożysku naczyniowym znajduje się zbyt mała ilość płynu (krwi) do jego objętości, tym samym nie zapewnia wystarczających warunków do funkcjonowania układu sercowo-naczyniowego.

Stopień wypełnienia naczyń najbardziej odbija się na powrocie żylnym a tym samym na możliwości napełniania prawej komory określanej przez obciążenie wstępne prawej komory (lub ciśnienie napełniania prawej komory). Ponieważ serce jest pompą tylko tłoczącą (nie ssącą), jeśli ciśnienie to spadnie poniżej 3–4 cm słupa wody, serce pracuje „na pusto” i nie jest w stanie zapewnić tkankom odpowiedniej ilości krwi. Stan taki, jak długo jeszcze pacjent jest wydolny krążeniowo, nazywa się hipowolemią. Kiedy zaczynają się objawy niewydolności, nazywa się już wstrząsem hipowolemicznym. Ciśnienie napełniania prawej komory ocenia się orientacyjnie przez obserwację napełnienia naczyń szyjnych, obiektywny jest pomiar ośrodkowego ciśnienia żylnego.

Wikipedia


hipowolemiczny

hipowolemia


SJP.pl

Patrz:

hipowolemia

hipparch

Hiparch, Hipparchos;
1. tyran ateński, młodszy brat Hippiasza (zmarł 514 p.n.e.);
2. grecki astronom pochodzący z Bitynii (190 p.n.e. - 120 p.n.e.)


SJP.pl

  • Hipparchos z Aten – syn Pizystrata, tyran ateński
  • Hipparchos z Nikei – (190 p.n.e. - 120 p.n.e.) matematyk, geograf i astronom grecki
  • Hipparchos z Eretrii – tyran Eretrii

Wikipedia


hipparchos

Hipparch, Hiparch;
1. tyran ateński, młodszy brat Hippiasza (zmarł 514 p.n.e.);
2. grecki astronom pochodzący z Bitynii (190 p.n.e. - 120 p.n.e.)


SJP.pl

  • Hipparchos z Aten – syn Pizystrata, tyran ateński
  • Hipparchos z Nikei – (190 p.n.e. - 120 p.n.e.) matematyk, geograf i astronom grecki
  • Hipparchos z Eretrii – tyran Eretrii

Wikipedia


hipparion

hiparion; wymarły koń wielkości kuca, kończyny 3-palczaste; pojawił się w pliocenie w Ameryce Pn.; przywędrował do Eurazji i Afryki; wymarł w plejstocenie


SJP.pl

Hipparion (z greckiego hipparion – konik) – wymarły rodzaj nieparzystokopytnych z rodziny koniowatych, żyjący od miocenu do plejstocenu. Zasiedlał Amerykę Północną, Eurazję i Afrykę.

Wikipedia


hippiasz

  • Hippiasz z Elidy – sofista
  • Hippiasz z Aten – syn Pizystrata, tyran ateński

Wikipedia


hippiczny

dotyczący hippiki - jeździectwa, związany z hippiką (np. terapia hippiczna, konkurs hippiczny); hipiczny


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z hippiką, dotyczący hippiki

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Zaczęła opowiadać o swoim treningu do jesiennych konkursów hippicznych, w których napewno zdobędzie pierwsze miejsce, jeżeli ojciec pozwoli jej stanąć.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. hippika ż.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) jeździecki; war. hipiczny

Wiktionary


hippie

[czytaj: hipi] hipis; hippis;
1. przedstawiciel masowego, pacyfistycznego ruchu młodzieży w latach 60. XX wieku;
2. potocznie: osoba ubierająca się jak przedstawiciel tego ruchu (luźne kolorowe stroje, ozdoby z koralików, długie włosy)


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) zob. hipis.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. hipis mos.

Wiktionary


hippiesowski

hippie; hipisowski, hippisowski


SJP.pl


hippika

jazda konna, sport konny; hipika, jeździectwo


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) sport. dyscyplina sportu konnego z wyjątkiem wyścigów konnych

Wiktionary

Jeździectwo – wszystkie konkurencje sportów konnych wraz z powożeniem.

Wikipedia

Powiązane:

 przym. hippiczny

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) jeździectwo; war. rzad. hipika

Wiktionary


hippis

hipis; hippie;
1. przedstawiciel masowego, pacyfistycznego ruchu młodzieży w latach 60. XX wieku;
2. potocznie: osoba ubierająca się jak przedstawiciel tego ruchu (luźne kolorowe stroje, ozdoby z koralików, długie włosy)


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) zob. hipis.

Wiktionary

Ruch hippisowski, którego członkowie byli nazywani hippisami, hipisami, hippiesami, dziećmi kwiatami albo dziećmi LSD (ang. hippie,-s; to be hip – żyć na bieżąco, dniem dzisiejszym) – kontrkultura kontestacyjna drugiej połowy lat 60. i początku lat 70. XX wieku.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Hippisi siedzieli na ulicy i śpiewali protest songi.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈxʲipʲis, AS: χʹipʹis

Wiktionary

Powiązane:

 forma żeńska hippiska

 przym. hippisowski, hipisowski

 rzecz. hipis mos.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) dziecko kwiat

Wiktionary


hippisiara

1. potocznie: przedstawicielka pacyfistycznego ruchu młodzieżowego; hippiska;
2. potocznie: kobieta, przypominająca swym zaniedbanym wyglądem, długimi włosami, strojem przedstawicielkę dzieci kwiatów


SJP.pl


hippisizm

masowy, pacyfistyczny ruch młodzieży w latach 60. XX wieku; hipizm, hippizm, hipisizm, ruch hippisowski


SJP.pl


hippiska

[czytaj: hipiska] hipiska;
1. przedstawicielka masowego, pacyfistycznego ruchu młodzieży w latach 60. XX wieku;
2. potocznie: kobieta ubierająca się jak przedstawicielka tego ruchu (luźne kolorowe stroje, ozdoby z koralików, długie włosy)


SJP.pl


hippisowski

hippis; hipisowski, hippiesowski


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) socjol. związany z hippisami i ich subkulturą

 (1.2) nawiązujący kolorystyką, stylem do hippisów

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. hippis mos., hipis mos.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1-2) hipisowski

Wiktionary


hippizm

masowy, pacyfistyczny ruch młodzieży w latach 60. XX wieku; hipizm, hipisizm, hippisizm, ruch hippisowski


SJP.pl


hippodamejski

przymiotnik

 (1.1) związany z, dotyczący lub będący autorstwa Hippodamosa z Miletu

Wiktionary


hippokamp

w mitologii greckiej i rzymskiej: pół koń, pół ryba z parą końskich nóg


SJP.pl

Hippokampy (lm gr. Ἱπποκάμποι Hippokámpoi, łac. Hippocampi, pol. „konie morskie”, lp gr. Ἱππόκαμπος Hippókampos, łac. Hippocampus, pol. „koń morski”; z gr. hippos ‘koń’) – w mitologii greckiej i rzymskiej pół konie, pół ryby, z parą końskich nóg.

Wikipedia


hippokrene

przenośnie: symbol natchnienia poetyckiego; hipokrene


SJP.pl

Aganippe (zwane też Hippokrene) – w mitologii greckiej źródło w Beocji w gaju u podnóża góry Helikon. Wody źródła wytrysnęły z ziemi pod wpływem uderzenia kopyta Pegaza. Stało się siedzibą nimfy o tym samym imieniu, córki boga-rzeki Termessos w Beocji oraz ulubionym miejscem pobytu muz. Pijącym z niego dawało natchnienie, toteż chętnie przybywali doń poeci. Od nazwy źródła muzy nazywano czasem aganippidami.

Wikipedia


hippolita

Hippolita (także Hippolyta; gr. Ἱππολύτη Hippolýtē, łac. Hippolyte) – mityczna królowa Amazonek. Córka boga wojny, Aresa i Otrere. Siostra Pentezylei, Antiopy i Melanippy.

Wikipedia


hippolog

specjalista w dziedzinie hippologii; hipolog


SJP.pl


hippologia

nauka o koniu domowym, obejmująca: anatomię, fizjologię, ewolucję, filogenezę, chów i hodowlę oraz organizację i historię hodowli koni; hipologia


SJP.pl


hippona

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) geogr. hist. starożytne miasto w północno-wschodniej Algierii, niedaleko obecnego miasta Annaba;

Wiktionary

Annaba (arab. عنّابة, dawniej: Bône, w starożytności: Hippona, łac. Hippo Regius) – miasto w północno-wschodniej Algierii, nad Morzem Śródziemnym.

W 1987 roku miasto miało 306 000 mieszkańców, a w 2003 roku według niektórych danych liczba mieszkańców przekroczyła milion osób.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) W 396 roku umarł biskup Hippony Waleriusz, a Augustyn został obrany jego następcą.

Wiktionary

Powiązane:

 przym. hippoński

Wiktionary


hippoński

przymiotnik relacyjny

 (1.1) odnoszący się do Hippony, związany z Hipponą

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Hippona ż.

Wiktionary


hippoterapia

rehabilitacja psychoruchowa z wykorzystaniem koni; hipoterapia


SJP.pl


hippurites

kopalny małż o asymetrycznej muszli, żyjący gromadnie w ciepłych morzach w okresie górnej kredy; hipuryt


SJP.pl


hipselozaur

rodzaj czworonożnego, roślinożernego dinozaura z rodziny tytanozaurów


SJP.pl

Hypselozaur (Hypselosaurus priscus) – czworonożny, roślinożerny zauropod z rodziny tytanozaurów (Titanosauridae). Zauropod spokrewniony z saltazaurem.

Znaczenie jego nazwy: wysoki jaszczur.

Żył w epoce późnej kredy (ok. 73-65 mln lat temu) na terenach Europy (Francja).
Długość ciała ok. 12 m, masa ok. 10 t.
Jego szczątki znaleziono we Francji i w Hiszpanii.

Wikipedia


hipsograf

miernik poziomu z urządzeniem do samoczynnego zapisu poziomu w funkcji częstotliwości; poziomopis


SJP.pl


hipsografia

obrazowanie ukształtowania terenu ze względu na jego wysokości bezwzględne i względne


SJP.pl


hipsograficzny

związany z hipsografem


SJP.pl


hipsometr

Hipsometr (termobarograf) – przyrząd do pomiaru ciśnienia, wykorzystuje on zależność temperatury wrzenia wody od ciśnienia. Przyrząd składa się z naczynia, w którym wrze woda destylowana, oraz termometru mierzącego temperaturę pary powstającej w wyniku wrzenia. Pomiar temperatury pary umożliwia wyznaczenie temperatury wrzenia wody z dokładnością do 0,05 K, a bezpośrednie zanurzenie termometru we wrzącej wodzie z dokładnością 0,1 K

Wikipedia


hipsometria

opis ukształtowania terenu ze względu na jego wysokości bezwzględne i względne


SJP.pl

Hipsometria – dział geodezji zajmujący się pomiarami wysokości terenu ponad pewien ustalony poziom (najczęściej morza) i przedstawianiem wyników w postaci map, wykresów, profilów lub modeli.

Jedną z najbardziej znanych metod analitycznych w hipsometrii jest krzywa hipsograficzna, stanowiąca wykres funkcyjny, na którego jednej osi (pionowej) zaznaczona jest skala wysokości bezwzględnych, a drugiej (osi poziomej) skala pól, jakie zajmują powierzchnie o określonych wysokościach.

Wikipedia


hipsometryczny

wykorzystujący hipsometrię, przedstawiający wysokość poszczególnych miejsc


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z hipsometrią, dotyczący hipsometrii

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. hipsometria ż., hipsometr mrz.

Wiktionary


hipsoskop

miernik poziomu z lampą oscyloskopową do bezpośredniej obserwacji zależności poziomu sygnału od częstotliwości


SJP.pl


hipsotermometr

przyrząd do wyznaczania wysokości danego punktu nad poziomem morza na podstawie temperatury wrzenia wody w danym punkcie; termobarometr


SJP.pl

Hipsotermometr, termobarometr – rodzaj przyrzędu pomiarowego, który służy do wyznaczenia wysokości danego punktu n.p.m. w sprawdzanym w danej chwili przedmiocie. Wyznaczona wysokość jest zawsze określona na podstawie pomiaru temperatury wrzenia wody w danym punkcie pomiarowym przedmiotu.

Wikipedia


hipster

hepster, hipsters;
1. osoba podkreślająca swoją oryginalność i indywidualność nietypowym ubiorem oraz zainteresowaniem sztuką alternatywną;
2. przedstawiciel subkultury miejskiej w Stanach Zjednoczonych, powiązanej z fascynacją kulturą murzyńską i jazzem


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) przedstawiciel subkultury miejskiej w Stanach Zjednoczonych, związanej z fascynacją kulturą murzyńską, egzotycznymi religiami i jazzem

 (1.2) osoba, która akcentuje swoją oryginalność i niezależność wobec głównego nurtu kultury masowej, odrzuca większość ról i aktywności społecznych, a jednocześnie snobuje się na rzeczy modne

Wiktionary

Wikipedia

Przykłady

 (1.2) Adam nie jest tajemniczy, to zwykły hipster, niby zawsze w super dżinsach i wyperfumowany, ale jakbyś poskrobał, to wyjdzie wiocha.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈxʲipstɛr, AS: χʹipster

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz.

:: fż. hipsterka ż.

 przym. hipsterski

Wiktionary


hipsterka

hipster


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) forma żeńska od: hipster

Wiktionary

Patrz:

hipster

Powiązane:

 rzecz.

:: fm. hipster m.

 przym. hipsterski

Wiktionary


hipsters

hepster, hipster; rzadko:
1. osoba podkreślająca swoją oryginalność i indywidualność nietypowym ubiorem oraz zainteresowaniem sztuką alternatywną;
2. przedstawiciel subkultury miejskiej w Stanach Zjednoczonych, powiązanej z fascynacją kulturą murzyńską i jazzem


SJP.pl


hipsterski

hipster


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z hipsterem lub hipsterką, odnoszący się do hipstera lub hipsterki

Wiktionary

Patrz:

hipster

Przykłady

 (1.1) W tym sklepie sprzedają same hipsterskie gadżety.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. hipster m., hipsterka ż.

Wiktionary


hipsterskość

hipsterski


SJP.pl

Patrz:

hipsterski

hipsterstwo

podkreślanie swojej oryginalności i indywidualności nietypowym ubiorem, zachowaniem oraz zainteresowaniem sztuką alternatywną; hipsteryzm


SJP.pl


hipsteryzm

podkreślanie swojej oryginalności i indywidualności nietypowym ubiorem, zachowaniem oraz zainteresowaniem sztuką alternatywną; hipsterstwo


SJP.pl


hipsylofodon

rodzaj roślinożernego dinozaura ptasiomiednicznego z podrzędu cerapodów; hipsylofodont


SJP.pl

Hipsylofodon (Hypsilophodon) - rodzaj niedużego wymarłego roślinożernego dinozaura ptasiomiednicznego z rodziny hipsylofodontów, żyjącego we wczesnej kredzie. Jego szczątki znaleziono na terenie Wielkiej Brytanii, Portugalii i Hiszpanii. Nazwa "Hypsilophodon" oznacza po łacinie "ząb legwany". Pochodzenie nazwy Hypsilophodon bywa przedmiotem wielu nieporozumień. Wywodzi się ona od słów Hypsilophus (legwan, synonim rodzaju Iguana), aby podkreślić (niepoprawne jak się później okazało) założenie, iż hypsilofodon i iguanodon były bliskimi krewniakami.

Wikipedia


hipsylofodont

rodzaj roślinożernego dinozaura ptasiomiednicznego z podrzędu cerapodów; hipsylofodon


SJP.pl


hipsylofodonty

rodzina dinozaurów z podrzędu cerapodów; hipsylofodony


SJP.pl

Wikipedia


hipsylofodony

rodzaj roślinożernego dinozaura ptasiomiednicznego z podrzędu cerapodów; hipsylofodont


SJP.pl

Wikipedia


hipurowy

kwas hipurowy - organiczny związek chemiczny, jeden z aminokwasów


SJP.pl


hipuryt

kopalny małż o asymetrycznej muszli, żyjący gromadnie w ciepłych morzach w okresie górnej kredy; hippurites


SJP.pl


hipurytowy

przymiotnik od: hipuryt


SJP.pl


hiragana

jeden z dwóch japońskich systemów pisma sylabicznego kana


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) jęz. jeden z dwóch japońskich systemów pisma sylabicznego kana;

Wiktionary

Hiragana (jap. ひらがな, ヒラガナ, 平仮名) – jeden z dwóch japońskich systemów pisma sylabicznego kana. Drugim z nich jest katakana. Każdemu znakowi hiragany odpowiada znak katakany.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Poznałem już wszystkie znaki hiragany.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌxʲiraˈɡãna, AS: χʹiragãna

Wiktionary


hirakoterium

wymarły ssak nieparzystokopytny; eohippus


SJP.pl


hiram

  • Hiram I, król Tyru
  • Hiram Abiff – budowniczy świątyni Salomona z legendy wolnomularskiej

Miejscowości w USA:

  • Hiram – miasto w stanie Georgia, w hrabstwie Paulding
  • Hiram – miasto w stanie Maine, w hrabstwie Oxford
  • Hiram – wieś w stanie Ohio, w hrabstwie Portage

Wikipedia


hirara

gatunek drapieżnego ssaka lądowego z rodziny łasicowatych


SJP.pl

Wikipedia


hireczek

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy, nazwa własna

 (1.1) zdrobn. poufała forma męskiego imienia Hieronim

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Babunia weźmie teraz Hireczka na spacerek.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Hieronim m., Hirek m., Hiruś m.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) Hirek, Hiruś

Wiktionary


hirek

zdrobnienie od: Hieronim (imię męskie)


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy, nazwa własna

 (1.1) zdrobn. Hieronim

Wiktionary

Hirek Wrona, właśc. Hieronim Roman Wrona (ur. 5 sierpnia 1960 w Mielcu) – polski dziennikarz telewizyjny i radiowy, niezależny publicysta, DJ, DVJ. Producent i reżyser wydarzeń artystycznych oraz koncertów. Jest założycielem wytwórni muzycznej Pink Crow Records, był także współwłaścicielem aktywnej w latach 90. wytwórni hip-hopowej B.E.A.T. Records.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Ze dwa lata temu pojechaliśmy z Hirkiem autostopem do Medziugorie.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Hieronim mos., Hireczek mos.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) Hiruś, Hireczek

Wiktionary


hirohito

Hirohito (jap. 裕仁 Hirohito; ur. 29 kwietnia 1901 w Tokio, zm. 7 stycznia 1989 tamże) – 124. cesarz Japonii, panujący w latach 1926–1989. Zgodnie ze zwyczajem, cesarz Japonii po śmierci otrzymuje imię epoki, w czasie której panował. Z tego powodu obecnie nazywany jest cesarzem Shōwa (jap. 昭和天皇 Shōwa tennō).

Wikipedia