sr

symbol strontu, pierwiastka chemicznego


SJP.pl

  • Stront (Sr) – pierwiastek chemiczny z grupy metali ziem alkalicznych
  • Steradian (sr) – miara kąta bryłowego
  • Sąd rejonowy (SR)
  • Stacja rozrządowa (SR)
  • kod ISO 639-1 (sr) dla języka serbskiego
  • kod ISO 3166-1 (SR) dla państwa Surinam
  • Slovenský rozhlas – słowacki publiczny nadawca radiowy
  • Saarländischer Rundfunk – niemiecki regionalny nadawca radiowo-telewizyjny
  • Sveriges Radio (SR) – szwedzki publiczny nadawca radiowy
  • senior
  • SR – oznaczenie literowe Rybnika na tablicach rejestracyjnych pojazdów w Polsce

Wikipedia


sr.

skrót od: senior (najstarszy członek rodziny lub rodu); Sr.


SJP.pl

skrót

 (1.1) = środa

Wiktionary


śr.-d.-niem.

skrót od: średnio-dolno-niemiecki


SJP.pl


śr.-g.-niem.

1. skrót od: średnio-górno-niemiecki;
2. skrót od: środkowo-górno-niemiecki


SJP.pl


śr.-w.-niem.

skrót od: średnio-wysoko-niemiecki; śr.-wys.-niem.


SJP.pl


śr.-wys.-niem.

skrót od: średnio-wysoko-niemiecki; śr.-w.-niem.


SJP.pl


srąbek

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) reg. sanie

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) srąbik, szrumbek

Wiktionary


srać

wulgarnie: oddawać kał, wypróżniać się


SJP.pl

czasownik nieprzechodni niedokonany (dk. brak)

 (1.1) wulg. fizj. wypróżniać się przez otwór odbytniczy

 (1.2) wulg. lekceważyć kogoś lub coś, kpić sobie z czegoś, gwizdać na coś

czasownik zwrotny niedokonany srać się (dk. brak)

 (2.1) wulg. pot. przesadnie bać się czegoś

 (2.2) wulg. pot. mieć o coś pretensje

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Cholera! Ten twój bachor nic tylko żre, sra i wyje!

 (1.2) Sram na was, wy skurwysyny!

Wiktionary

Wymowa:

IPA: srat͡ɕ, AS: srać

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. sraczka ż., sracz mrz., sraczyk mrz., obesraniec mos., zasraniec mos., sranie n., dosranie n., dosrywanie n., nasranie n., obesranie n., obsranie n., obsrywanie n., osranie n., osrywanie n., podesranie n., podsrywanie n., posranie n., przesranie n., przysranie n., przysrywanie n., usranie n., wysranie n., zasranie n., zasrywanie n., zesranie n., zesrywanie n.

 czas. dosrać dk., dosrywać ndk., nasrać dk., obesrać dk., obsrać dk., obsrywać ndk., osrać dk., osrywać ndk., podesrać dk., podsrywać ndk., posrać się dk., przesrać dk., przysrać dk., przysrywać ndk., usrać się dk., wysrać dk., zasrać dk., zasrywać ndk., zesrać się dk., zesrywać się ndk.

 przym. sraczkowaty, sraczowy, zasrany, sraki, szaraczkowy

 wykrz. sru

 przysł. srak

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) defekować, załatwiać się, oddawać stolec; pot. robić kupę

 (1.2) bagatelizować, ignorować, lekceważyć; pot. bimbać, gwizdać, kichać, olewać; mieć gdzieś, mieć w nosie

Wiktionary


sracz

wulgarnie:
1. ubikacja, ustęp;
2. młoda osoba, zwłaszcza niedojrzała; smarkul, smarkacz, młodzik


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) grub. ubikacja

 (1.2) grub. sedes

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Zastanawiam się, czy w tym „mieście” nie ma ciekawszych tematów dla prasy od kilku skradzionych klamek w sraczu starostwa.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: srat͡ʃ, AS: srač

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. sranie n., sraka ż., sraczka ż., wysranie n.

:: zdrobn. sraczyk m.

 czas. srać ndk., wysrać dk.

 przym. sraczkowaty, sraczowy, sraki, szaraczkowy

 przysł. srak

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) srocz, kibel, klop

Wiktionary


sraczka

wulgarnie: biegunka, rozwolnienie


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) pot. wulg. biegunka, rozwolnienie

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) On ma chyba sraczkę, bo od godziny siedzi w kiblu.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈsrat͡ʃka, AS: sračka

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. sracz mrz.

:: zgrub. sraka ż.

 czas. srać, obesrać

 przym. sraczkowaty, sraki, sraczkowy, szaraczkowy

 przysł. srak

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) rozwolnienie, biegunka, luźny stolec

Wiktionary


sraczkowaty

potocznie: żółtobrązowy, przypominający kolor kału podczas rozwolnienia


SJP.pl

przymiotnik jakościowy

 (1.1) posp. kolor brudno żółtozielony lub żółtobrązowy

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. sracz mrz., sraczyk mrz., sranie n., sraka ż., sraczka ż., wysranie n.

 czas. obesrać, srać ndk., wysrać dk.

 przym. sraczowy, sraki, szaraczkowy

 przysł. srak

Wiktionary


sraczkowy

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z sraczką, dotyczący sraczki

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. sraczka ż.

Wiktionary


sraczowy

przymiotnik od: sracz


SJP.pl


sraczyk

zdrobnienie od: sracz


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) wulg. zdrobn. sracz

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. sracz m., sranie n., sraka ż., sraczka ż., wysranie n.

 czas. srać ndk., wysrać dk.

 przym. sraczkowaty, sraczowy, sraki, szaraczkowy

 przysł. srak

Wiktionary


srajda

pogardliwe określenie młodej dziewczyny, siksa


SJP.pl


srajdek

sraluch, smarkacz, smród; pogardliwie:
1. młoda osoba, zwłaszcza niedojrzała;
2. dziecko, zwłaszcza niegrzeczne


SJP.pl


srajtaśma

potocznie: papier toaletowy; szajspapier


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) pot. wulg. papier toaletowy

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Na początku pandemii COVID-19 ludzie masowo kupowali srajtaśmę i makaron, bo bali się zamknięcia sklepów.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: srajˈtaɕma, AS: srai ̯taśma

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) szajspapier

Wiktionary


srak

przysłówek sposobu

 (1.1) wulg. nieuprzejma, abstrakcyjna odpowiedź na pytanie „Jak?”

forma rzeczownika|rodzaj=żeński.

 (2.1) D. lm. od sraka

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. sraka ż., sraczka ż., sranie n., sranko n., obsrywanie n., obsranie n., obesranie n., wysranie n., podsrywanie n., podesranie n., sracz m., sraczyk m., obsraniec m., obesraniec m., sraczkowatość ż., obsrywacz m.

 czas. srać ndk., obsrywać ndk., obsrać dk., obesrać dk., wysrać dk., podsrywać ndk., podesrać dk.

 przym. sraczkowaty, sraki, szaraczkowy

 przysł. sraczkowato

Wiktionary


sraka

wulgarnie:
1. biegunka, rozwolnienie; sraczka;
2. pośladki, tyłek; dupa, dupsko


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) wulg. rozwolnienie

 (1.2) białystok. tyłek

Wiktionary

Przykłady

składnia.

kolokacje.

synonimy.

 (1.1) sraczka

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

 rzecz. sraczka ż., sracz mrz., sraczyk mrz., sranie n.

 przym. sraczkowaty, sraki, szaraczkowy

 przysł. srak

frazeologia.

etymologia.

uwagi.

tłumaczenia.

 (1.1) zobtłum|sraczka.

 (1.2) zobtłum|tyłek.

źródła.

== sraka (język słoweński.) ==

wymowa. IPA|ˈsràːka.

znaczenia.

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) ornit. sroka

odmiana.

przykłady.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈsraka, AS: sraka

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. sraczka ż., sracz mrz., sraczyk mrz., sranie n.

 przym. sraczkowaty, sraki, szaraczkowy

 przysł. srak

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) sraczka

Wiktionary


sraki

wulgarnie:
1. biegunka, rozwolnienie; sraczka;
2. pośladki, tyłek; dupa, dupsko


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) wulg. nieuprzejma, abstrakcyjna odpowiedź na pytanie „Jaki?”

forma rzeczownika|rodzaj=żeński.

 (2.1) M. i B. lm. od sraka

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. sraka ż., sraczka ż., sranie n., sranko n., obsrywanie n., obsranie n., obesranie n., wysranie n., podsrywanie n., podesranie n., sracz m., sraczyk m., obsraniec m., obesraniec m., sraczkowatość ż., obsrywacz m.

 czas. srać ndk., obsrywać ndk., obsrać dk., obesrać dk., wysrać dk., podsrywać ndk., podesrać dk.

 przym. sraczkowaty, szaraczkowy

 przysł. sraczkowato, srak

Wiktionary


sralis-mazgalis

wykrzyknik

 (1.1) wulg. iron. bzdury, akurat, a gdzie tam, nieprawda

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) – Jestem socjalizująca – mawiała o sobie. – Sralis-mazgalis! – komentowały ciotki. – Znalazła się komunistka! Może jeszcze wstąpi do partii?!

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌsralʲis‿mazˈɡalʲis, AS: sralʹis‿mazgalʹis

Wiktionary


sraluch

smarkacz, srajdek, smród; pogardliwie:
1. młoda osoba, zwłaszcza niedojrzała;
2. dziecko, zwłaszcza niegrzeczne


SJP.pl


sranda

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) gw-pl|Śląsk Cieszyński. granda, żart

Wiktionary


sranie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|srać.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈsrãɲɛ, AS: srãńe

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. sracz m., sraczyk m., sraka ż., sraczka ż.

 czas. srać ndk.

 przym. sraczkowaty, sraki, zasrany, szaraczkowy

 ims. zasrany

 przysł. srak

Wiktionary


sreberko

1. zdrobnienie od srebra
2. potocznie: kawałek, płatek staniolu lub lśniącej folii metalowej


SJP.pl


śrebny

przymiotnik

 (1.1) gw-pl|Górny Śląsk. srebrny

Wiktionary


srebra

1. pierwiastek chemiczny o symbolu Ag, stosowany w jubilerstwie, fotografice i lecznictwie;
2. przenośnie: blask, połysk, odblask srebrny;
3. wyroby, naczynia ze srebra, nici z dodatkiem srebra;
4. srebrny medal przyznawany za zajęcie drugiego miejsca w zawodach;
5. żywe srebro:
a) osoba pełna życia i energii;
b) rtęć


SJP.pl


srebrenica

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) geogr. miasto we wschodniej Bośni, leżące na terenie autonomicznej Republiki Serbskiej;

Wiktionary

Srebrenica (cyr. Сребреница) – miasto w Bośni i Hercegowinie, w Republice Serbskiej, siedziba gminy Srebrenica. W 2013 roku liczyło 4709 mieszkańców, z czego większość stanowili Boszniacy.

Miasto zawdzięcza swoją nazwę wydobyciu srebra. Obecnie działa w nim kopalnia soli i uzdrowisko. W jego pobliżu działały także kopalnie ołowiu, cynku i złota. W 1991 zamieszkane przez 37 213 osób, z czego blisko 73% stanowili bośniaccy Muzułmanie, a 25% Serbowie.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Na spotkaniu zdecydowaliśmy jednogłośnie, żeby zaprosić wszystkich przewodniczących boszniackich i probośniackich partii w BiH do spotkania w Mostarze, aby tak, jak to miało miejsce w Srebrenicy, wysłać komunikat o jedności Boszniaków, powiedział Marić, dodając, że rozmowy o Mostarze muszą być prowadzone w tym mieście.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌsrɛbrɛ̃ˈɲit͡sa, AS: srebrẽńica

Wiktionary

Powiązane:

 przym. srebrenicki

Wiktionary


srebrenicki

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany ze Srebrenicą, dotyczący Srebrenicy

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Srebrenica ż.

Wiktionary


srebrnawy

zbliżony do srebrnego, nie do końca srebrny, prawie srebrny


SJP.pl


srebrniak

1. srebrny pieniądz; srebrnik;
2. polska rasa gołębi;
3. środowiskowo: troć wpływająca do rzek na tarło


SJP.pl


srebrnica

naramiennica srebrnica - gatunek ćmy z rodziny garbatkowatych


SJP.pl

Miejscowości w Polsce i ich części
  • Srebrnica – część miasta Koronowo, w woj. kujawsko-pomorskim, w pow. bydgoskim, w gminie Koronowo
  • Srebrnica – wieś w woj. łódzkim, w pow. wieluńskim, w gminie Wieluń

Wikipedia


srebrnik

1. dawna moneta srebrna;
2. zimozielona roślina drzewiasta z rodziny srebrnikowatych, o barwnych przykwiatkach i srebrzyście owłosionych liściach, występująca głównie w Afryce Południowej;
3. bylina z rodziny różowatych, o żółtych kwiatach i srebrzyście owłosionych liściach, rozpowszechniona na całym świecie, w Polsce rosnąca na wilgotnych łąkach, rowach i w pobliżu zabudowań gospodarskich; pięciornik gęsi


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) hist. pot. każda dawna moneta srebrna

 (1.2) bot. rodzaj rośliny z rodziny srebrnikowatych;

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (2.1) rzem. rzemieślnik wytwarzający wyroby ze srebra

Wiktionary

Wikipedia

Powiązane:

 rzecz. srebro n.

 przym. srebrzysty

Wiktionary


srebrnikowate

rodzina roślin drzewiastych z rzędu srebrnikowców, o barwnych kwiatach zebranych w kwiatostany i skórzastych liściach, często srebrzystych na spodniej stronie, występujących wyłącznie na półkuli południowej; owełkowate


SJP.pl

Srebrnikowate (Proteaceae Juss.) – rodzina roślin z rzędu srebrnikowców (Proteales). Należy do niej ok. 1615–1750 gatunków zebranych w około 79–80 rodzajów. Rośliny te występują głównie na półkuli południowej, z centrami zróżnicowania w Australii i południowej Afryce. Nieliczne rodzaje obecne są na Madagaskarze, w strefie międzyzwrotnikowej Azji, Afryki, Ameryki Południowej i Środkowej. Jedynie w Australii i na sąsiadujących z nią wyspach występują wszyscy przedstawiciele 5 podrodzin wyróżnianych w obrębie srebrnikowatych, a tylko dwie z nich mają przedstawicieli na innych kontynentach.

Wikipedia


srebrnikowaty

o cechach srebrnikowatych (rodzina roślin drzewiastych); owełkowaty


SJP.pl


srebrnikowce

przedstawiciel rzędu roślin okrytonasiennych


SJP.pl

Srebrnikowce (Proteales Dumort.) – rząd roślin stanowiący jeden ze starszych kladów w obrębie dwuliściennych właściwych. We współczesnym ujęciu rząd obejmuje 4 rodziny z 85 rodzajami i 1750 gatunkami. Rośliny te występują głównie w strefie międzyzwrotnikowej, z centrum zróżnicowania w Azji i na kontynentach amerykańskich. Do strefy klimatu umiarkowanego na półkuli północnej sięga platan wschodni Platanus orientalis rosnący w obszarze śródziemnomorskim, północnoamerykańskie gatunki z tego rodzaju i też tam rosnący lotos żółty Nelumbo lutea. Na półkuli południowej do południowych krańców Ameryki Południowej, Afryki i Australii sięga zasięg srebrnikowatych Proteaceae.

Wikipedia


srebrnikowiec

przedstawiciel rzędu roślin okrytonasiennych


SJP.pl


srebrno-biały

w części srebrny, w części biały


SJP.pl


srebrno-miedziany

w części srebrny, w części miedziany


SJP.pl


srebrno-popielaty

w części srebrny, w części popielaty


SJP.pl


srebrno-złoty

w części srebrny, w części złoty


SJP.pl


srebrnobiały

biały o odcieniu srebrnym


SJP.pl

przymiotnik jakościowy

 (1.1) biały o srebrnym odcieniu

Wiktionary


srebrnobrody

mający siwą brodę; siwobrody


SJP.pl


srebrnodrzew

gatunek drzewa z rodziny srebrnikowatych


SJP.pl


srebrnodziobek

rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy

 (1.1) ornit. mały ptak z podrodziny mniszek

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Na gałęzi przysiadły dwa srebrnodziobki.

Wiktionary


srebrnodzioby

przymiotnik

 (1.1) taki, który ma srebrny dziób

Wiktionary


srebrnogórski

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany ze Srebrną Górą, dotyczący Srebrnej Góry

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Srebrnogórski księżyc wstaje, woła już harcerską brać.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Srebra Góra ż., srebrnogórzanin m., srebrnogórzanka ż.

Wiktionary


srebrnogrzbiety

kanczyl srebrnogrzbiety - wietnamski ssak z rodziny kanczylowatych


SJP.pl


srebrnogrzywy

mający srebrną grzywę


SJP.pl


srebrnogłów

drzewo z rodziny srebrnikowatych, rosnące w Ameryce Południowej; srebrzan; drzewo srebrne


SJP.pl


srebrnogłowy

drzewo z rodziny srebrnikowatych, rosnące w Ameryce Południowej; srebrzan; drzewo srebrne


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) taki, który ma srebrną głowę

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌsrɛbrnɔˈɡwɔvɨ, AS: srebrnogu̯ovy

Wiktionary


srebrnojubileuszowy

rzadko: związany z dwudziestą piątą rocznicą ślubu


SJP.pl


srebrnolicy

dzioborożec srebrnolicy - gatunek tropikalnego ptaka z rodziny dzioborożców


SJP.pl


srebrnolistny

mający srebrne liście


SJP.pl


srebrnomatowy

srebrny bez połysku


SJP.pl


srebrnoogonowy

przymiotnik relacyjny

 (1.1) taki, który ma srebrny ogon

Wiktionary


srebrnooki

mający srebrne oczy


SJP.pl

przymiotnik jakościowy

 (1.1) mający srebrne oczy

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Karol dostał srebrnooką rybę od koleżanki z klasy.

Wiktionary


srebrnopalladowy

wykonany ze srebra i palladu


SJP.pl


srebrnopióry

mający srebrne pióra


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) taki, który ma srebrne pióra, pierze

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌsrɛbrnɔˈpʲjurɨ, AS: srebrnopʹi ̯ury

Wiktionary


srebrnopopielaty

popielaty o odcieniu srebrnym


SJP.pl


srebrnosiny

siny o srebrnym odcieniu


SJP.pl


srebrnoskrzydły

przymiotnik relacyjny

 (1.1) taki, który ma srebrne skrzydła

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌsrɛbrnɔˈskʃɨdwɨ, AS: srebrnoskšydu̯y

Wiktionary


srebrnoszary

szary o odcieniu srebrnym


SJP.pl

przymiotnik jakościowy

 (1.1) szary ze srebrnym odcieniem

Wiktionary


srebrnousty

środowiskowo: dotyczący polityka wyróżnionego za najciekawszą wypowiedź w Srebrnych Ustach - plebiscycie radiowej Trójki


SJP.pl


srebrnowłosy

książkowo: mający włosy koloru srebra


SJP.pl


srebrnołuski

mający srebrne łuski


SJP.pl


srebrny

1. zrobiony ze srebra; o medalach, odznaczeniach itp.: będący drugim spośród najwyższych wyróżnień, zaraz po złotym;
2. mający kolor srebra, srebrzysty;
3. o głosie, tonie itp.: metaliczny, dźwięczny; srebrzysty


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) jubil. wykonany ze srebra

 (1.2) przypominający kolor srebra

 (1.3) sport. odnoszący się do zdobycia drugiego miejsca, związany ze zdobyciem drugiego miejsca

Wiktionary

Barwa srebrna (srebro) – metaliczny odcień koloru szarego, bliski wypolerowanemu srebru. Ponieważ na monitorze komputera nie można wyświetlić fluorescencyjności ani efektu błyszczenia się metali, kolor ten jest wyświetlany jako jasny odcień szarości.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Założyła czarną sukienkę i długie, srebrne kolczyki.

 (1.2) Kupiliśmy nowy samochód, to ten srebrny metalik.

 (1.2) W ołtarzu głównym kościoła znajduje się obraz Matki Boskiej Truskolaskiej w srebrnej sukience – słynący z cudów.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈsrɛbrnɨ, AS: srebrny

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. srebro n., sreberko n., srebrnictwo n., srebrzenie n.

 czas. srebrzyć ndk., posrebrzyć dk.

 przym. srebrzysty, srebrzony, posrebrzany

 przysł. srebrnie, srebrno

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) ze srebra

 (1.2) srebrzysty; gw-pl|Górny Śląsk|śrebny.

Wiktionary


srebro

1. pierwiastek chemiczny o symbolu Ag, stosowany w jubilerstwie, fotografice i lecznictwie;
2. przenośnie: blask, połysk, odblask srebrny;
3. wyroby, naczynia ze srebra, nici z dodatkiem srebra;
4. srebrny medal przyznawany za zajęcie drugiego miejsca w zawodach;
5. żywe srebro:
a) osoba pełna życia i energii;
b) rtęć


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) chem. pierwiastek chemiczny o symbolu Ag i liczbie atomowej 47;

 (1.2) biały, błyszczący metal szlachetny, surowiec do wyrobu m.in. biżuterii, monet

 (1.3) wyrób, zwłaszcza naczynie, ze srebra (1.2)

 (1.4) sport. srebrny medal

Wiktionary

Srebro (Ag, łac. argentum) – pierwiastek chemiczny z grupy metali przejściowych w układzie okresowym. Jest srebrzystobiałym metalem, o największej przewodności elektrycznej i termicznej. W przyrodzie występuje w stanie wolnym, a także w minerałach, takich jak argentyt czy chlorargyryt. Większość wydobywanego srebra występuje jako domieszka rud miedzi, złota, ołowiu i cynku.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Jakie właściwości chemiczne ma srebro?

 (1.2) Kupiłam wczoraj piękne kolczyki ze srebra.

 (1.3) To nasze rodowe srebra, cudem ocalone z wojennej pożogi.

 (1.4) Polscy siatkarze zdobyli srebro!

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈsrɛbrɔ, AS: srebro

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. srebrnik m.

 czas. posrebrzać ndk., posrebrzyć dk.

 przym. srebrny, srebrzysty

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) symbol. Ag

Wiktionary


srebrochłonny

pochłaniający srebro


SJP.pl


srebrodajny

zawierający srebro, dostarczający srebra; srebronośny


SJP.pl


srebronośny

obfitujący w srebro; dostarczający srebra; zawierający srebro


SJP.pl


srebroplamek

modraszek srebroplamek - gatunek motyla z rodziny modraszkowatych


SJP.pl


srebrowo

Srebrowo – wieś w Polsce, położona w województwie podlaskim, w powiecie łomżyńskim, w gminie Wizna.

W latach 1975–1998 wieś administracyjnie należała do województwa łomżyńskiego.

Wierni kościoła rzymskokatolickiego należą do parafii św. Jana Chrzciciela w Wiznie.

Wikipedia


srebrowy

przymiotnik od: srebro


SJP.pl


srebrzan

drzewo z rodziny srebrnikowatych, rosnące w Ameryce Południowej; srebrnogłów; srebrne drzewo


SJP.pl


srebrzanka

rodzaj stali produkowanej w postaci prętów o lśniącej powierzchni, używanych do produkcji części mechanizmów bez dalszej obróbki mechanicznej


SJP.pl

Srebrzanka (biał. Сярэбранка, Siarebrianka; ros. Серебрянка, Sieriebranka) – wieś na Białorusi, w obwodzie mińskim, w rejonie mołodeczańskim, w sielsowiecie Radoszkowice.

Wikipedia


srebrzany

drzewo z rodziny srebrnikowatych, rosnące w Ameryce Południowej; srebrnogłów; srebrne drzewo


SJP.pl


srebrzenie

element dekoracyjny wykonany techniką pokrywania cieniutką warstwą srebra


SJP.pl


srebrzyca

1. gatunek ryby akwariowej
2. choroba powstała wskutek długotrwałego wewnętrznego lub zewnętrznego stosowania związków srebra


SJP.pl

Srebrzyca, argyria (od grec. ἄργυρος „srebro”) – zespół objawów wywołany niezamierzonym wchłanianiem lub celowym przyjmowaniem srebra (najczęściej pyłu srebra lub srebra koloidalnego). Głównym symptomem jest zmiana koloru skóry na siny lub sinoszary w miejscach wystawionych na promienie słoneczne. Przebarwienia mogą obejmować niektóre obszary skóry lub całą jej powierzchnię. Stan taki może mieć charakter tymczasowy i ustąpić po ustaniu wchłaniania lub zaprzestaniu przyjmowania srebra.

Wikipedia


srebrzyk

1. srebrzyk opałek - gatunek morskiej ryby z rodziny srebrzykowatych; srebrzyk wielki;
2. potocznie: rybik cukrowy


SJP.pl

Argentyna wielka, argentyna, argentynka, srebrzyk opałek, srebrzyk wielki (Argentina silus) – gatunek morskiej ryby z rodziny srebrzykowatych (Argentinidae).

Wikipedia


srebrzykowate

rodzina morskich ryb promieniopłetwych


SJP.pl

Srebrzykowate, argentyny, argentynowate (Argentinidae) – rodzina morskich ryb srebrzykokształtnych (Argentiniformes), wcześniej zaliczana do stynkokształtnych. Obejmuje około 20 gatunków, w tym wiele poławianych gospodarczo.

Wikipedia


srebrzyściej

stopień wyższy od przysłówków: srebrzysto, srebrzyście


SJP.pl


srebrzystobiało

przysłówek sposobu

 (1.1) z użyciem srebrzystobiałej barwy

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Kuchnia, pomalowana przez pana Pawła na srebrzystobiało, prezentowała się znakomicie.

Wiktionary

Powiązane:

 przym. srebrzystobiały

Wiktionary


srebrzystobiały

biały o odcieniu srebrzystym, platynowy


SJP.pl

przymiotnik jakościowy

 (1.1) biały o srebrzystym odcieniu

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Mikołaj miał srebrzystobiałą brodę i złotą laskę.

Wiktionary

Powiązane:

 przysł. srebrzystobiało

Wiktionary


srebrzystobłękitny

błękitny o odcieniu srebrzystym


SJP.pl


srebrzystoczarny

czarny o odcieniu srebrzystym


SJP.pl

przymiotnik jakościowy

 (1.1) koloru czarnego o srebrzystym odcieniu

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Siedziała na tapczanie i obserwowała bardzo dużymi oczami srebrzystoczarną szybę okna.

Wiktionary


srebrzystoczerwony

czerwony o srebrzystym odcieniu


SJP.pl


srebrzystogłowy

przymiotnik

 (1.1) taki, który ma srebrzystą głowę

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌsrɛbʒɨstɔˈɡwɔvɨ, AS: srebžystogu̯ovy

Wiktionary


srebrzystolistny

mający srebrzyste liście


SJP.pl


srebrzystoniebieskawy

nieco niebieski o srebrzystym odcieniu


SJP.pl


srebrzystoniebieski

niebieski o odcieniu srebrzystym


SJP.pl


srebrzystopopielaty

popielaty o srebrzystym odcieniu


SJP.pl

przymiotnik jakościowy

 (1.1) szary o odcieniu popielatym

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Malarka przedstawiła las bukowy ze srebrzystopopielatymi pniami drzew.

Wiktionary


srebrzystopurpurowy

purpurowy o odcieniu srebrzystym


SJP.pl


srebrzystoróżowy

różowy o odcieniu srebrzystym


SJP.pl


srebrzystoskrzydły

przymiotnik

 (1.1) taki, który ma srebrzyste skrzydła

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌsrɛbʒɨstɔˈskʃɨdwɨ, AS: srebžystoskšydu̯y

Wiktionary


srebrzystoszary

szary o odcieniu srebrzystym


SJP.pl

przymiotnik jakościowy

 (1.1) szary o odcieniu srebrzystym

Wiktionary


srebrzystożółtawy

nieco żółty o srebrzystym odcieniu


SJP.pl


srebrzystożółty

żółty o odcieniu srebrzystym


SJP.pl


srebrzystszy

stopień wyższy od przymiotnika: srebrzysty


SJP.pl


srebrzysty

1. mający kolor srebra, srebrny;
2. o głosie, tonie itp.: metaliczny, dźwięczny; srebrny


SJP.pl

przymiotnik jakościowy

 (1.1) mający barwę i połysk srebra

 (1.2) o głosie lub śmiechu mający czyste, wysokie i wyraźne brzmienie

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) W srebrzystych, gęstych jak szczotka koniczynach grały świerszcze.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: srɛˈbʒɨstɨ, AS: srebžysty

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. srebra nmos., srebrniak m., srebrnica ż., srebrnienie n., srebrnik mrz., srebro n., srebrzenie n., srebrzyca ż., srebrzystość ż.

 czas. srebrnieć ndk., srebrzyć ndk., posrebrzać ndk., posrebrzyć dk., zasrebrnieć dk.

 przym. srebrny, srebrowy

 przysł. srebrnie, srebrzyście

Wiktionary

Synonimy:

 (1.2) metaliczny, dźwięczny

Wiktionary


śred.

śr.; skrót od:
1. średni, średnio;
2. średnica


SJP.pl


średn.

średniow., średw.; skrót od:
1. średniowiecze;
2. średniowieczny


SJP.pl


średni

1. średniej wielkości;
2. znajdujący się pomiędzy małym a dużym, pośredniej wielkości pod względem miary;
3. przeciętny


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) przeciętny, taki sobie

 (1.2) będący pośrodku między czymś małym a dużym (np. pod względem masy, siły, natężenia); nie najmniejszy i nie największy

 (1.3) mat. stanowiący wynik dzielenia sumy składników przez ich liczbę lub będący oszacowaniem tej wielkości

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Film był średni, ale Angelina Jolie zagrała całkiem nieźle.

 (1.2) Był to chłop średniego wzrostu z szeroką piersią i potężnymi ramionami.

 (1.3) Średni wiek internauty w Polsce to trzydzieści sześć lat.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈɕrɛdʲɲi, AS: średʹńi

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. średnia ż., średnica ż., średnik m., średniówka ż., pośrednik m., pośrednictwo n., średniak m., średniość ż.

 czas. uśredniać ndk., uśrednić dk.

 przym. pośredni, bezpośredni, średnicowy

 przysł. średnio

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1-2) przest. średny, stpol. szredni, przest. sprzedni, gwara. strzeni, gwara. weśredni

 (1.1) zwykły, przeciętny

 (1.2) umiarkowany

Wiktionary


średnia

1. średniej wielkości;
2. znajdujący się pomiędzy małym a dużym, pośredniej wielkości pod względem miary;
3. przeciętny


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) mat. pot. średnia arytmetyczna, wynik dzielenia sumy danych składników przez ich liczbę;

 (1.2) mat. funkcja wieloargumentowa, niemalejąca ze względu na każdy swój argument, o wartościach nie mniejszych od minimum argumentów i nie większych od maksimum argumentów;

forma przymiotnika.

 (2.1) ż. M., W. lp. od: średni

Wiktionary

Średnia – w najogólniejszej wersji dowolna funkcja \mu (a_{1},\dots ,a_{n}) spełniająca, dla dowolnych a_{1},\dots ,a_{n}, warunek

\min(a_{1},\dots ,a_{n})\leqslant \mu (a_{1},\dots ,a_{n})\leqslant \max(a_{1},\dots ,a_{n})

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Nauczyciele wystawili już wszystkie oceny, muszę obliczyć swoją średnią.

 (1.1) Średnia wieku w jego firmie to 45+.

 (2.1) Piłem tę nową kawę, ale jest średnia.

Wiktionary

Powiązane:

 przym. średni

 przysł. średnio

 rzecz. średnica ż.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) przeciętna, średnia arytmetyczna

Wiktionary


średniaczek

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) zdrobn. od średniak

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. średniak m.

Wiktionary


średniaczka

średniak


SJP.pl

Patrz:

średniak

średniak

1. osoba przeciętna i niczym się niewyróżniająca; przeciętniak, szaraczek, szarak;
2. dziecko w przedszkolu w średniej grupie wiekowej;
3. przestarzale: rolnik posiadający średniej wielkości gospodarstwo rolne


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) przedszkolak z drugiej grupy wiekowej; starszy od malucha, a młodszy od starszaka

 (1.2) ktoś przeciętny w pewnej dyscyplinie

 (1.3) techn. rodzaj pilnika

 (1.4) hist. socjol. średniozamożny chłop

Wiktionary

  • Średniak (Góry Bialskie) – szczyt o wysokości 995 m n.p.m., w południowo-zachodniej Polsce w Górach Bialskich
  • Średniak (Góry Kamienne) – wzniesienie w Sudetach Środkowych, w Górach Kamiennych (782 m n.p.m.)
  • Średniak (Lasocki Grzbiet) – szczyt w Karkonoszach, w obrębie Grzbietu Lasockiego (843 m n.p.m.)
  • Średniak (Gorce) – szczyt w Gorcach
  • Średniak (Masyw Śnieżnika) – szczyt w masywie Śnieżnika
  • Średniak (Karkonosze) – szczyt w Karkonoszach
  • Średniak (Góry Sowie)

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ˈɕrɛdʲɲak, AS: średʹńak

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. średnica ż., średnik mrz., średniaczek mos.

 przym. średni

Wiktionary

Synonimy:

 (1.2) przeciętniak

Wiktionary


średniaki

1. osoba przeciętna i niczym się niewyróżniająca; przeciętniak, szaraczek, szarak;
2. dziecko w przedszkolu w średniej grupie wiekowej;
3. przestarzale: rolnik posiadający średniej wielkości gospodarstwo rolne


SJP.pl

  • Średniaki – grupa przedszkolna
  • Średniaki - zęby sieczne zwierząt domowych (patrz wzór zębowy)

Wikipedia


średnian

nazwa 14-punktowego stopnia pisma w poligrafii (1 punkt typograficzny to około 3/8 mm); mitel


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) typogr. druk. w systemie miar typograficznych Didota stopień czcionki odpowiadający czternastu punktom (5,2626 mm)

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈɕrɛdʲɲãn, AS: średʹńãn

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) mitel, mytel

Wiktionary


średniawka

potocznie: coś przeciętnego, niewyróżniającego się żadnymi szczególnymi cechami


SJP.pl


średniawy

1. niezbyt dobry pod jakimś względem;
2. mniej więcej średniego wzrostu


SJP.pl


średnica

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) geom. odcinek prowadzący od jednej do drugiej krawędzi okręgu, koła lub przekroju cylindra i przechodzący przez jego środek;

 (1.2) geom. długość średnicy (1.1)

 (1.3) geom. ogólnie: odległość między najdalszymi punktami figury

Wiktionary

Średnica okręgu lub sfery – dowolny odcinek o końcach należących do tej figury i przechodzący przez jej środek symetrii.

Niekiedy tę definicję rozszerza się na stożkowe i kwadryki mające środek symetrii (np. elipsy, elipsoidy, a nawet hiperbole i hiperboloidy).

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Długość średnicy jest zawsze dwa razy większa od długości promienia.

 (1.2) Zgubienie obrączki Paweł usiłował wytłumaczyć jej zbyt dużą średnicą.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ɕrɛdʲˈɲit͡sa, AS: średʹńica

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. średnicówka ż., średnicowanie n., średniość ż., średniak m., średniaczka ż., uśrednianie n., uśrednienie n., średnia ż., średnik mrz.

 czas. średnicować ndk., uśredniać ndk., uśrednić dk.

 przym. średni, średnicowy

 przysł. średnio

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) symbol.

Wiktionary


średnicki

nazwisko


SJP.pl


średnicomierz

1. przyrząd do wyznaczania zmian średnicy w otworze wiertniczym; kawernomierz
2. przyrząd do pomiaru średnicy drzew; fita; klupa


SJP.pl

Średnicomierz (klupa) - przyrząd do pomiaru średnic drewna okrągłego, powszechnie używany przez leśników.

Wikipedia


średnicówka

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) techn. przyrząd pomiarowy służący do mierzenia wymiarów wewnętrznych, przede wszystkim średnic otworów;

 (1.2) trasa szybkiego ruchu wiodąca przez środek miasta, zwykle będąca systemem tuneli i wiaduktów w celu zapewnienia szybkiego przejazdu przez zatłoczone centrum

Wiktionary

Średnicówka – przyrząd pomiarowy do mierzenia wymiarów wewnętrznych, przede wszystkim średnic otworów.

Wikipedia

Przykłady

 (1.2) Warszawscy i katowiccy urzędnicy dopiero teraz zorientowali się, że w ich kasie zabrakło aż 250 milionów złotych na budowę ostatniego odcinka średnicówki.

 (1.2) Średnicówki budowane są najczęściej dla obsługi wewnątrz aglomeracyjnego ruchu pasażerskiego, w przeciwieństwie do tras obwodowych, obsługujących ruch towarowy i tranzytowy względem centrum ruch pasażerski.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌɕrɛdʲɲiˈt͡sufka, AS: średʹńicufka

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. średnica ż.

 przym. średnicowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.2) trasa średnicowa

Wiktionary


średnik

";" - znak przestankowy pełniący funkcję pośrednią między funkcją kropki a przecinka


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) jęz. znak przestankowy (;) oddzielający dwie wypowiedzi, posiadajcy funkcję pośrednią między kropką a przecinkiem;

Wiktionary

Średnik – rozdzielający znak interpunkcyjny. Zarówno graficznie, jak i funkcjonalnie stanowi połączenie przecinka i kropki.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Znowu pomylił średnik z przecinkiem.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈɕrɛdʲɲik, AS: średʹńik

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. średnica ż., średniactwo n., średniak m.

 przym. średni

 przysł. średnio

Wiktionary


średnio

przysłówek

 (1.1) przeciętnie, zazwyczaj

 (1.2) tak sobie; ani dobrze, ani źle

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Można uznać, że średnio na przepisowy kwadrans przypada drugi kwadrans - nielegalny.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈɕrɛdʲɲɔ, AS: średʹńo

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. średnia ż., średnica ż., średnik mrz., średniość ż.

 przym. średni

 czas. uśredniać ndk., uśrednić dk.

Wiktionary


średnio-dolno-niemiecki

język średnio-dolno-niemiecki - język zachodniogermański powstały z języka starosaksońskiego po XII wieku


SJP.pl


średnio-górno-niemiecki

język średnio-górno-niemiecki - historyczna forma języka niemieckiego; język średnio-wysoko-niemiecki


SJP.pl


średnio-wysoko-niemiecki

język średnio-wysoko-niemiecki - historyczna forma języka niemieckiego; język średnio-górno-niemiecki


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) jęz. historyczna forma języka niemieckiego (język średnio-wysoko-niemiecki);

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈɕrɛdʲɲɔ vɨˈsɔkɔ ɲɛ̃ˈmʲjɛt͡sʲci, AS: średʹńo vysoko ńẽmʹi ̯ecʹḱi

Wiktionary


średnioangielski

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) jęz. język średnioangielski;

Wiktionary


średniodobowy

przymiotnik

 (1.1) wynoszący tyle, ile średnia z poszczególnych dób

 (1.2) będący średnią z danej doby

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Stężenia średniodobowe również wykazały przekroczenia wartości dopuszczalnej:

 (1.2) 3 stycznia, gdy temperatura średniodobowa wynosiła 2,7 stopni zużyto 74 tony węgla, a w miasto pobierało od 12 MW do 15 MW.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌɕrɛdʲɲɔdɔˈbɔvɨ, AS: średʹńodobovy

Wiktionary


średniodystansowiec

zawodnik biegający na średnim dystansie


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) sport. biegacz na średnich dystansach

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Czy polskiemu średniodystansowcowi uda się wywalczyć złoto?

Wiktionary

Powiązane:

 przym. średniodystansowy

Wiktionary


średnioformatowy

umożliwiający wykonywanie zdjęć, wydruków średniego formatu


SJP.pl


średniogłowość

wielkość głowy pośrednia między brachycefalią a dolichocefalią; mezocefalia; mezokefalia


SJP.pl


średniogłowy

mający głowę średniej wielkości


SJP.pl


średnioholenderski

związany z latami 1150-1500 w Holandii


SJP.pl


średniokalibrowy

przymiotnik relacyjny

 (1.1) o broni, amunicji: mający średni kaliber

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) W artykule opisano cechy charakterystyczne oraz przedstawiono budowę średniokalibrowego karabinu wyborowego uzasadniając przyjęte rozwiązania techniczne.

Wiktionary


średniokwartalny

przymiotnik

 (1.1) wynoszący tyle, ile średnia z poszczególnych kwartałów

 (1.2) będący średnią z danego kwartału

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌɕrɛdʲɲɔkfarˈtalnɨ, AS: średʹńokfartalny

Wiktionary


średniomiesięczny

przymiotnik

 (1.1) wynoszący tyle, ile średnia z poszczególnych miesięcy

 (1.2) będący średnią z danego miesiąca

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌɕrɛdʲɲɔ̃mʲjɛ̇ˈɕɛ̃n͇t͡ʃnɨ, AS: średʹńõmʹi ̯ėśṇčny

Wiktionary


średnioniemiecki

język średnioniemiecki - język z dialektów wysokoniemieckich, będących w użyciu w południowej części Niemiec


SJP.pl


średnioodporny

mający średnią odporność na coś; średnio odporny


SJP.pl


średniopolski

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) jęz. historyczna forma języka polskiego używana między XVI a XVIII wiekiem;

przymiotnik relacyjny

 (2.1) jęz. dotyczący języka średniopolskiego (1.1)

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. średniopolszczyzna ż.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) średniopolszczyzna

Wiktionary


średniopłat

jednopłat, którego płat nośny umieszczony jest na wysokości osi podłużnej kadłuba


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) lotn. samolot jednopłatowy o skrzydłach umieszczonych na wysokości osi podłużnej kadłuba;

Wiktionary

Średniopłat – samolot jednopłatowy o płacie umocowanym na wysokości osi podłużnej kadłuba. Układ ten jest korzystniejszy pod względem interferencji skrzydeł i kadłuba od układu dolnopłata, ale charakteryzuje się gorszymi właściwościami nośnymi. Powszechnie spotykany w samolotach myśliwskich, np.:

  • Grumman F4F Wildcat
  • F-16 Fighting Falcon
  • F/A-18 Hornet
  • MiG-21
  • MiG-29
  • Su-27

Wikipedia


średnioroczny

przymiotnik

 (1.1) wynoszący tyle, ile średnia z poszczególnych lat

 (1.2) będący średnią z danego roku

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌɕrɛdʲɲɔˈrɔt͡ʃnɨ, AS: średʹńoročny

Wiktionary


średniorolny

chłop średniorolny


SJP.pl


średniość

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) odprzym. cecha tego, co jest średnie; cecha tych, którzy są średni

Wiktionary

Powiązane:

 przym. średni

 przysł. średnio

 rzecz. średnica ż.

Wiktionary


średnioszlachecki

odnoszący się do średniej szlachty, właściwy średniej szlachcie, należący lub złożony ze średniej szlachty


SJP.pl


średnioterminowość

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) odprzym. cecha tego, co jest średnioterminowe; cecha tych, którzy są średnioterminowi

Wiktionary

Powiązane:

 przym. średnioterminowy

 przysł. średnioterminowo

Wiktionary


średniotygodniowy

przymiotnik

 (1.1) wynoszący tyle, ile średnia z poszczególnych tygodni

 (1.2) będący średnią z danego tygodnia

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌɕrɛdʲɲɔtɨɡɔdʲˈɲɔvɨ, AS: średʹńotygodʹńovy

Wiktionary


średniow.

średw., średn.; skrót od:
1. średniowiecze;
2. średniowieczny


SJP.pl


średnioważony

uwzględniający średnią ważoną


SJP.pl


średniowiecze

epoka w historii Europy trwająca od V do XV wieku; średniowiecze


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) epoka w historii i kulturze europejskiej, obejmująca okres między starożytnością a czasami nowożytnymi;

 (1.2) pot. zacofanie

Wiktionary

Średniowiecze – epoka w historii Europy trwająca od V do XV wieku, która rozpoczęła się wraz z upadkiem cesarstwa zachodniorzymskiego (476 r.) i trwała do epoki renesansu i wielkich odkryć geograficznych (1492 r.). Jest środkowym okresem w tradycyjnym podziale historii Europy na starożytność, średniowiecze i nowożytność. Dzieli się na wczesne, pełne (dojrzałe) i późne średniowiecze.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Moment wynalezienia druku uważa się za koniec średniowiecza.

 (1.1) W średniowieczu każdy rodził się w określonej roli społecznej i miał znikomą szansę na awans […]

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌɕrɛdʲɲɔˈvʲjɛt͡ʃɛ, AS: średʹńovʹi ̯eče

Wiktionary

Powiązane:

 przym. średniowieczny

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) peryfr. wieki średnie

Wiktionary


średniowiecznik

badacz średniowiecza


SJP.pl

Mediewistyka – dyscyplina historyczna zajmująca się różnymi zagadnieniami epoki średniowiecza (m.in. społeczno-gospodarczymi, wojskowo-politycznymi). Współcześnie sięga także do rezultatów badań archeologii i etnografii.

Pojęcie wywodzi się od łacińskich wyrazów medius, medii (pol. pośredni) oraz aevum, aevi (czyt. ewum, ewi; pol. wiek jako okres), które w połączeniu medii aevi znaczą tyle co wieki pośrednie – średniowiecze.

Wikipedia


średniowieczność

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) odprzym. cecha tego, co jest średniowieczne; cecha tych, którzy są średniowieczni

Wiktionary

Powiązane:

 przym. średniowieczny

 przysł. średniowiecznie

Wiktionary


średniowiecznołaciński

dotyczący łaciny średniowiecznej, np. nazwa średniowiecznołacińska


SJP.pl


średniowieczny

odnoszący się do średniowiecza; właściwy tej epoce; pochodzący ze średniowiecza


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) pochodzący ze średniowiecza, związany ze średniowieczem, dotyczący średniowiecza

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Jan Długosz to twórca jednego z najwybitniejszych dzieł średniowiecznej historiografii europejskiej.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌɕrɛdʲɲɔˈvʲjɛt͡ʃnɨ, AS: średʹńovʹi ̯ečny

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. średniowiecze n., średniowieczność ż.

 przym. późnośredniowieczny, wczesnośredniowieczny

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) mediewalny, mediewistyczny

Wiktionary


średniowieczyzna

spuścizna średniowiecza


SJP.pl


średniowiekowy

dawniej: średniowieczny


SJP.pl


średniówka

1. cezura, stały przedział między dwoma wyrazami dzielący wers na dwa człony;
2. nadbudówka w środkowej części statku


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) liter. punkt podziału, przerwa intonacyjna, która dzieli wers na dwa w przybliżeniu równe człony;

 (1.2) żegl. nadbudówka w środkowej części statku

Wiktionary

Średniówka – punkt podziału, który dzieli wers na dwa w przybliżeniu równe tzw. hemistychy, czyli części wersu wydzielone przez każdą cezurę. Zwykle występuje w wersach dłuższych niż ośmiosylabowe.

Miejsce średniówki w wersie zależne jest od granicy wyrazów i zestrojów akcentowych. Z reguły średniówka nie występuje w miejscach podziału zdaniowego, ponieważ byłoby to związane z silnym sygnałem intonacyjnym i tym samym spowodowałoby osłabienie klauzuli. Średniówka występuje w wierszach sylabicznych, sylabotonicznych i tonicznych. Dla poezji polskiej charakterystyczna jest średniówka po piątej sylabie w jedenastozgłoskowcu i po siódmej sylabie w trzynastozgłoskowcu. Jednakże dopuszczalne jest odstąpienie od tej zasady. Jeżeli ma to znaczący wpływ na korzyść utworu średniówka może być nieregularna.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ɕrɛdʲˈɲufka, AS: średʹńufka

Wiktionary

Powiązane:

 przym. średni, średniówkowy

Wiktionary


średniowłóknisty

złożony ze średniej długości włókien


SJP.pl


średniozaawansowany

mający średni stopień zaawansowania; średnio zaawansowany


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) umiarkowanie zaawansowany, mający średni stopień zaawansowania

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌɕrɛdʲɲɔzaːvãw̃sɔˈvãnɨ, AS: średʹńoz•avãũ̯sovãny

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. średniozaawansowaność ż.

Wiktionary


średniozamożny

książkowo: odznaczający się średnią zamożnością, niezbyt bogaty; średnio zamożny


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) niezbyt bogaty

Wiktionary


średniozmineralizowany

nasycony składnikami mineralnymi od 500 do 1500 mg/l


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) charakteryzujący się umiarkowaną, średnią mineralizacją

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Ciągłe picie wody mineralnej jest niewskazane szczególnie dla dzieci. Dobrym rozwiązaniem jest czysta woda źródlana, nisko- lub co najwyżej średniozmineralizowana.

Wiktionary


średw.

średniow., średn.; skrót od:
1. średniowiecze;
2. średniowieczny


SJP.pl


średzinka

gatunek chrząszcza z rodziny kózkowatych


SJP.pl


średziński

nazwisko


SJP.pl


średzki

Środa Śląska, Środa Wielkopolska


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) dotyczący Środy Śląskiej lub Wielkopolskiej

Wiktionary

Patrz:

Środa Śląska, Środa Wielkopolska

Powiązane:

 rzecz. średa ż., średzina m., środzianin m., środzianka ż.

Wiktionary


śrem

miasto w Polsce


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) geogr. miasto pod Poznaniem;

Wiktionary

Śrem (niem. Schrimm) – miasto w woj. wielkopolskim, siedziba powiatu śremskiego i gminy miejsko-wiejskiej Śrem, jedno z najstarszych miast w Polsce. Położone w kolanie Warty w Kotlinie Śremskiej. Śrem jest lokalnym ośrodkiem usługowo-przemysłowym, a także węzłem drogowym przy szosie Poznań-Rawicz, z miasta prowadzą drogi do Wrześni, Leszna, Głuchowa i Czempinia.W latach 1975–1998 miasto administracyjnie należało do woj. poznańskiego.

Wikipedia

Powiązane:

 rzecz. śremianin m., śremianka ż.

 przym. śremski

Wiktionary


śremianin

mieszkaniec Śremu


SJP.pl


śremianka

mieszkanka Śremu


SJP.pl


śremski

Śrem


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) dotyczący Śremu, związany ze Śremem

Wiktionary

Patrz:

Śrem

Przykłady

 (1.1) Wśród 18 nowych zakażonych koronawirusem w Wielkopolsce siedem osób pochodzi z powiatu kępińskiego, który jest głównym ogniskiem epidemii w regionie, trzy z powiatu kaliskiego, po jednym z pilskiego, śremskiego, jarocińskiego, ostrzeszowskiego i tureckiego.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Śrem m., śremianin m., śremianka ż.

Wiktionary


śreżoga

lekka mgła w dzień upalny


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) przest. przypominające suchą mgłę rozgrzane powietrze złudnie migoczące w upalny dzień

 (1.2) przest. bot. zgorzel mrozowa, zważenie się liści lub kwiatów na skutek zimna

Wiktionary

Śreżoga – promienie słoneczne przeświecające przez warstwę mgły, także dymu, zapylonego powietrza itp.

H. Sienkiewicz – W pustyni i w puszczy – rozdział VIII:


Słowo śreżoga bywa też rozumiane jako ruch konwekcyjny rozedrganego w upalny dzień powietrza, powodujący wrażenie mgły (np. nad rozgrzanym asfaltem).

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Grubszy piasek opadł zupełnie; pozostał w powietrzu tylko subtelny, czerwony pył, coś w rodzaju śreżogi, przez którą słońce przeświecało, jak miedziana blacha.

Wiktionary


śrinagar

miasto w Indiach


SJP.pl

Śrinagar (hindi श्रीनगर, trb.: Śrinagar, trl.: Śrīnagar; urdu: سرینگر; kaszmirski: سِرېنَگَر; ang. Srinagar) – miasto w Indiach, położone nad jeziorem Dal. Letnia stolica terytorium związkowego Dżammu i Kaszmir. W 2011 Śrinagar zamieszkiwało 1,2 miliona mieszkańców.

Wikipedia


sriracha

[czytaj: siracza] tajski sos z przetartych papryczek chili, z dodatkiem przypraw


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) kulin. pikantny tajski sos z przetartych papryczek chili z dodatkiem czosnku, octu, cukru i soli używany jako przyprawa;

Wiktionary

Sriracha (taj. ศรีราชา, wym. [sǐːrāːt͡ɕʰāː]) – tajski sos z przetartych papryczek chili z dodatkiem czosnku, octu, cukru i soli. Nazwa sosu pochodzi od nazwy miejscowości Si Racha.

Wikipedia


śrk

skrótowiec w funkcji rzeczownika rodzaju nijakiego

 (1.1) = rel. Światowa Rada Kościołów;

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) ŚRK wybiera właśnie nowego sekretarza generalnego.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ɛɕ‿ɛr‿ˈka, AS: eś‿er‿ka

Wiktionary


sroczątko

zdrobnienie od: sroczę


SJP.pl


sroczę

pisklę sroki


SJP.pl


sroczek

rodzaj ptaków z rodziny muchołówkowatych


SJP.pl


sroczewo

Sroczewo – wieś w Polsce położona w województwie wielkopolskim, w powiecie śremskim, w gminie Książ Wielkopolski.

W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa poznańskiego.

Wieś położona 6 km na północny zachód od Książa Wielkopolskiego przy drodze powiatowej nr 4076 do Świączynia przez Zaborowo oraz nr 4077 do Dobczyna przez Chrząstowo.

Wikipedia


sroczka

rodzaj ptaków z rodziny muchołówkowatych


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) pot. zdrobn. od sroka

Wiktionary

Cieki w Polsce
  • Sroczka – potok, dopływ Dramy
  • Sroczka – struga, dopływ Bełdówki

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ˈsrɔt͡ʃka, AS: sročka

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. srokacz mzw., sroka

 przym. sroczy, srokaty

Wiktionary


sroczy

przymiotnik od: sroka


SJP.pl

przymiotnik dzierżawczy

 (1.1) należący do sroki

przymiotnik relacyjny

 (2.1) związany ze sroką, dotyczący sroki

przymiotnik jakościowy

 (3.1) charakterystyczny dla sroki, mający cechy sroki

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈsrɔt͡ʃɨ, AS: sročy

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. sroka ż., sroczka ż., srokacz ż., srokosz mzw.

 przym. srokaty

Wiktionary


sroczyn

Sroczyn – wieś w Polsce położona w województwie wielkopolskim, w powiecie gnieźnieńskim, w gminie Kiszkowo. Prowadzi tędy Wielkopolska Droga św. Jakuba.

Wieś leży w bezleśnej okolicy, przy drodze z Pobiedzisk do Kiszkowa.

W 1908 roku decyzją administracyjną Niemcy przyłączyli Sroczyn i okoliczne dobra do sąsiedniej kolonii niemieckiej Elsenhof.W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa poznańskiego. W 2011 Sroczyn liczył 173 mieszkańców.

Wikipedia


sroczyński

nazwisko


SJP.pl

Osoby o tym nazwisku:

  • Adam Sroczyński – technolog produktów skrobiowych
  • Aleksander Sroczyński – scenarzysta i reżyser
  • Grzegorz Sroczyński – dziennikarz i publicysta
  • Jan Sroczyński (ujednoznacznienie)
  • Józef Sroczyński – przemysłowiec, meblarz, fabrykant
  • Michał Sroczyński – inżynier górnictwa, przemysłowiec
  • Romuald Sroczyński – organista i pedagog
  • Roman Sroczyński – polityk, poseł na Sejm
  • Ryszard Sroczyński – rzeźbiarz
  • Tadeusz Sroczyński – generał Wojska Polskiego
  • Zdzisław Sroczyński – oficer, cichociemny
  • Zenon Sroczyński – piłkarz

Wikipedia


śród

przestarzale, książkowo: wśród, pośród, wpośród;
1. przyimek komunikujący, że ktoś lub coś jest otoczone jakimiś osobami, przedmiotami (np. Wśród drzew stał on.); pomiędzy;
2. spójnik komunikujący, że ktoś lub coś, o czym mowa, należy do określonego zbioru (np. Wśród tłumu była Ewa.); pomiędzy;
3. spójnik komunikujący, że to, o czym mowa, dotyczy danej grupy czy całości (np. Wśród nas cieszy się zaufaniem.);
4. przyimek komunikujący o zjawiskach towarzyszących danemu zdarzeniu; podczas


SJP.pl

przyimek

 (1.1) przest. wśród

forma rzeczownika|rodzaj=żeński.

 (2.1) D. lm. od: środa

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Śród fali łąk szumiących, śród kwiatów powodzi, • Omijam koralowe ostrowy burzanu.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. środek m., środeczek m., środa ż., środkowanie n., wyśrodkowanie n., dośrodkowywanie n., dośrodkowanie n., Środa m./ż.

 czas. środkować ndk., wyśrodkować dk., dośrodkowywać ndk., dośrodkować dk.

 przym. środkowy, środowy

 przyim. wśród

 temsłow. śród-

Wiktionary


środ.

skrót od: środowisko, środowiskowy, środowiskowo (czytany jako cały, odmienny wyraz)


SJP.pl


środa

trzeci dzień tygodnia


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) trzeci dzień tygodnia;

Wiktionary

Środa (skrót śr.) – dzień tygodnia między wtorkiem a czwartkiem.

Według normy ISO-8601 jest trzecim dniem tygodnia.

W tradycji biblijnej – chrześcijańskiej i żydowskiej, gdzie za pierwszy dzień tygodnia uznawana jest niedziela, środa jest dniem czwartym. Tradycja ta wpłynęła na nazewnictwo w wielu językach:

  • nazwy w językach słowiańskich wywodzą się od słowa środek, gdyż przy założeniu, że niedziela jest dniem pierwszym, środa wypada dokładnie w środku tygodnia: środa, cz. středa, ros. среда (srieda), serb.-chorw. srijeda, stanowi ona także środek tygodnia roboczego (nie licząc weekendu);
  • analogicznie niem. Mittwoch < Mitte ‛środek’ + Woche ‛tydzień’;
  • natomiast port. quarta-feira ‛czwarty targ’ i gr. τετάρτη ‛czwarta’ pochodzą od liczby cztery.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) W każdą środę chodzę na aerobik.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈɕrɔda, AS: środa

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. środeczka ż., środek mrz., Środa ż.

 przym. środowy

 przyim. śród, wśród

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) gw-pl|Śląsk Cieszyński|strzoda., gw-pl|Górny Śląsk|szczoda.

Wiktionary


śródatlantycki

znajdujący się pośród wód Oceanu Atlantyckiego


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) geogr. znajdujący się pośrodku Atlantyku

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Grzbiet Śródatlantycki jest podwodnym łańcuchem górskim ciągnącym się od Islandii po Antarktydę.

Wiktionary


śródbagienny

znajdujący się w środku bagna


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) rzad. otoczony bagnami, znajdujący się w środku bagna

Wiktionary


śródborów

dzielnica Otwocka


SJP.pl

Śródborów – część miasta Otwocka, położona w jego południowej części.

Wikipedia


śródborowski

Śródborów


SJP.pl

Patrz:

Śródborów

śródbrzusze

część powłoki brzucha składająca się z dwóch okolic bocznych brzucha i z okolicy pępkowej


SJP.pl


śródbrzuszny

śródbrzusze


SJP.pl

Patrz:

śródbrzusze

śródbłonek

cienki, płaski nabłonek wyściełający przedsionki i komory serca, naczynia krwionośne i limfatyczne


SJP.pl

Śródbłonek (łac. endothelium) – wysoce wyspecjalizowana wyściółka naczyń krwionośnych i limfatycznych, utworzona z jednej warstwy płaskich komórek o niewielkim jądrze. W naczyniach krwionośnych komórki śródbłonka (endoteliocyty) są z sobą dość ściśle połączone przy pomocy obwódek zamykających, spoczywają na kolagenowej błonie podstawnej, tworząc wraz z nią błonę wewnętrzną, będącą wewnętrzną warstwą tych naczyń (stanowią barierę między krwią i mięśniami gładkimi). Śródbłonki naczyń chłonnych leżą na nieciągłej błonie podstawnej i mają znacznie luźniejszą strukturę (są przepuszczalne nawet dla dużych cząsteczek chemicznych).

Wikipedia


śródbłoniak

nowotwór złośliwy błon surowiczych, zwykle opłucnej


SJP.pl


śródbłonkowy

śródbłonek


SJP.pl

Patrz:

śródbłonek

śródchłonka

płyn wypełniający błędnik błoniasty ucha wewnętrznego; endolimfa


SJP.pl

Śródchłonka, endolimfa (łac. endolympha) – płyn wypełniający struktury błędnika błoniastego. Jego ruch odpowiada za pobudzanie receptorów słuchu i układu równowagi. Charakteryzuje się, w odróżnieniu od przychłonki, wysokim stężeniem jonów potasu (K+) oraz niskim stężeniem jonów sodu (Na+).

Wikipedia


śródchłonkowy

śródchłonka


SJP.pl

Patrz:

śródchłonka

śródciałko

organ komórkowy znajdujący się w pobliżu jądra komórek zwierząt i roślin; centrosom


SJP.pl


śródczaszkowo

śródczaszkowy


SJP.pl

Patrz:

śródczaszkowy

śródczaszkowy

znajdujący się wewnątrz czaszki


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) med. znajdujący się wewnątrz czaszki, dziejący się, odbywający się w obrębie czaszki

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Kolarz zmarł na skutek zatrzymania akcji serca, spowodowanego krwotokiem wewnątrzpłucnym oraz śródczaszkowym.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) wewnątrzczaszkowy

Wiktionary


śródecki

nazwisko


SJP.pl


środeczek

zdrobnienie od: środek


SJP.pl


środeczka

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) zdrobn. od: środa

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. środa ż.

Wiktionary


środek

1. centrum, punkt centralny;
2. wewnętrzna część czegoś;
3. coś co ułatwia działanie, umożliwia osiągnięcie czegoś; sposób; narzędzie;
4. specyfik; preparat; substancja chemiczna


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) miejsce jednakowo oddalone od krawędzi

 (1.2) wnętrze

 (1.3) coś, co ułatwia działanie

 (1.4) dobro ekonomiczne

Wiktionary

  • środek

1. «miejsce jednakowo oddalone od brzegów powierzchni lub przedmiotu»

2. «moment dzielący na dwie równe części jakiś okres, wydarzenie lub zjawisko»

3. «wewnętrzna część czegoś»

4. «coś, co umożliwia lub ułatwia zrobienie czegoś»

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Krzesło stoi na środku pokoju.

 (1.2) Zaprosiłem gości do środka i podałem kawę.

 (1.3) Ten środek na mole na pewno wam pomoże.

 (1.4) Aktualnie mam dużo środków na koncie.

 (1.4) Środki ze sprzedaży działki miały pójść na rozbudowę kawiarnii, ale wciąż wiele brakuje.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈɕrɔdɛk, AS: środek

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. środa ż., środkowy mos., środkowa ż., przeciwśrodek mrz., środkowanie n., dośrodkowywanie n., dośrodkowanie n., wyśrodkowanie n., wypośrodkowanie n., środowisko n.

:: zdrobn. środeczek mrz.

 czas. środkować ndk., wyśrodkować dk., wypośrodkować dk., dośrodkowywać ndk., dośrodkować dk.

 przym. środkowy, środowy, środowiskowy

 przysł. pośrodku, środowiskowo

 przyim. wśród, śród

 przedr. śród-

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) centrum, ognisko, siedlisko

 (1.2) wnętrze

Wiktionary


śródfałdzie

obalone skrzydło antykliny i przylegające do niego skrzydło synkliny


SJP.pl


śródgałkowy

znajdujący się w gałce ocznej; śródoczny


SJP.pl


śródgórski

położony wśród gór, otoczony górami


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) geogr. położony wśród gór

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Zlewnie pozbawione odpływu, w szczególności te największe, leżą z reguły w strefie klimatu suchego, tj. w obrębie pustyń, półpustyń, śródgórskich kotlin i stepów.

Wiktionary


śródgwiezdny

znajdujący się wśród gwiazd, między gwiazdami


SJP.pl


śródgłos

w językoznawstwie: środkowa część wyrazu, zawierająca się pomiędzy głoską lub sylabą początkową i końcową


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) jęz. środkowa pozycja wyrazu lub sylaby

Wiktionary

Fazy artykulacyjne wyrazu – zwane także fazami wypowiedzi, są to części składowe (fazy) wyrazu składające się z jednej lub kilku głosek. Występowanie faz klasyfikuje się jako zjawisko fonetyczne dokonujące się wewnątrz wyrazu lub na pograniczu dwóch wyrazów.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ˈɕrudɡwɔs, AS: śrudgu̯os

Wiktionary


śródgłosowy

w językoznawstwie: dotyczący środkowej części wyrazu


SJP.pl


śródjądrze

struktura w okolicy tylnego brzegu jądra samców ssaków


SJP.pl


śródjelicie

fałd otrzewnej, na którym jest zawieszone jelito


SJP.pl


środk.

skrót od: środkowy


SJP.pl


śródka

nazwisko


SJP.pl

Lokalizacje

  • Śródka – część Poznania
  • Śródka – wieś w woj. warmińsko-mazurskim, w pow. olsztyńskim, w gminie Gietrzwałd
  • Śródka – wieś w woj. wielkopolskim, w pow. międzychodzkim, w gminie Chrzypsko Wielkie
  • Śródka – wieś w woj. wielkopolskim, w pow. poznańskim, w gminie Kleszczewo
  • Śródka – osada leśna w województwie wielkopolskim, w powiecie szamotulskim, w gminie Pniewy

Wikipedia


śródkarcze

środkowa część karku


SJP.pl


środki

1. centrum, punkt centralny;
2. wewnętrzna część czegoś;
3. coś co ułatwia działanie, umożliwia osiągnięcie czegoś; sposób; narzędzie;
4. specyfik; preparat; substancja chemiczna


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj niemęskoosobowy, liczba mnoga

 (1.1) urz. ogół posiadanych zasobów materialnych i finansowych

forma rzeczownika.

 (2.1) M., B. i W. lm. od: środek

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Został bez środków do życia.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. środek m.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) zasoby

Wiktionary


środkiem

1. centrum, punkt centralny;
2. wewnętrzna część czegoś;
3. coś co ułatwia działanie, umożliwia osiągnięcie czegoś; sposób; narzędzie;
4. specyfik; preparat; substancja chemiczna


SJP.pl


śródkolcowate

rzeczownik, rodzaj niemęskoosobowy, liczba mnoga

 (1.1) syst. icht. nazwa systematyczna|Centracanthidae|Rafinesque|ref=tak., rodzina ryb morskich z rzędu okoniokształtnych;

Wiktionary

Śródkolcowate (Centracanthidae) – rodzina morskich ryb z rzędu okoniokształtnych.

Przykładowe gatunki: Pysoń wygrzbiecony (Spicara maena) i Pysoń smukły (Spicara smaris)

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Ryby z rodziny śródkolcowatych występują od Wysp Kanaryjskich po południową Afrykę i Morze Śródziemne.

Wiktionary


śródkoście

Śródkoście (łac. diploë) – warstwa istoty gąbczastej w kościach płaskich czaszki, znajdująca się między blaszką zewnętrzną a blaszką wewnętrzną (szklistą) istoty zbitej. Jest wypełnione szpikiem kostnym i silnie unaczynione przez żyły śródkościa biegnące w szerokich i licznie rozgałęzionych kanałach śródkościa. Wiele kości płaskich w najcieńszych miejscach nie zawiera śródkościa, składając się jedynie z istoty zbitej.

Wikipedia


śródkostna

chrzęstniak śródkostny - rodzaj nowotworu


SJP.pl


śródkostny

chrzęstniak śródkostny - rodzaj nowotworu


SJP.pl


środkowa

1. odcinek łaczący wierzchołek trójkąta ze środkiem przeciwległego boku;
2. zawodniczka grająca na środku ataku, pomocy lub obrony


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) geom. odcinek łączący wierzchołek trójkąta ze środkiem przeciwległego boku;

forma przymiotnika.

 (2.1) M. i W. lp. od środkowy

Wiktionary

  • Środkowa trójkąta
  • Linia środkowa w trójkącie i trapezie
  • środkowa – pozycja na boisku w siatkówce (kobiet)

Wikipedia

Powiązane:

 rzecz. środek mrz.

Wiktionary


środkować

ustawiać na jednej osi; osiować; centrować


SJP.pl

czasownik przechodni niedokonany

 (1.1) ustawiać dwie części maszyn w taki sposób, aby określone punkty tych części pokrywały się ze sobą

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ɕrɔtˈkɔvat͡ɕ, AS: śrotkovać

Wiktionary

Powiązane:

 przyim. wśród, śród

 rzecz. środek mrz., środkowy mos.

 przym. środkowy

Wiktionary


środkowiec

1. wiertło o krótkiej części roboczej, dostosowane do wiercenia w poprzek włókna płytkich otworów o dużej średnicy
2. w górnictwie: stojak w środku odrzwi w szerokim wyrobisku korytarzowym


SJP.pl


środkowo-wschodnio-europejski

dotyczący Europy Środkowo-Wschodniej


SJP.pl


środkowoafrykańczyk

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) obywatel Republiki Środkowoafrykańskiej

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz.

:: fż. Środkowoafrykanka ż.

 przym. środkowoafrykański

Wiktionary


środkowoafrykanka

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) obywatelka Republiki Środkowoafrykańskiej

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz.

:: fm. Środkowoafrykańczyk mos.

 przym. środkowoafrykański

Wiktionary


środkowoafrykański

1. leżący, znajdujący się w Afryce Środkowej
2. przymiotnik od: Republika Środkowoafrykańska


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) odnoszący się do środkowej części Afryki

 (1.2) odnoszący się do Republiki Środkowoafrykańskiej, państwa w Afryce

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Środkowoafrykańskie lasy deszczowe rozciągają się głównie m.in. terenie Gabonu, Nigerii i Konga.

 (1.2) François Bozizé został środkowoafrykańskim prezydentem w maju 2005 roku.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ɕrɔtˈkɔvɔˌafrɨˈkãj̃sʲci, AS: śrotkovoafrykãĩ ̯sʹḱi

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Środkowoafrykańczyk mos., Środkowoafrykanka ż.

Wiktionary


środkowoamerykański

leżący, znajdujący się w Ameryce Środkowej


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z Ameryką Środkową, dotyczący Ameryki Środkowej

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Ameryka Środkowa ż.

Wiktionary


środkowoazjatycki

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z Azją Środkową, dotyczący Azji Środkowej

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Azja Środkowa ż.

Wiktionary


środkowochilijski

dotyczący środkowych obszarów Chile, pochodzący z środkowych obszarów Chile, charakterystyczny dla środkowych obszarów Chile itp.


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z środkową częścią Chile, jej dotyczący, tam się mieszczący lub odbywający się

Wiktionary


środkowoczeski

1. położony w środkowej części Czech;
2. kraj środkowoczeski - jeden z regionów administracyjnych w Czechach


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) związany z środkową częścią Czech; tam położony lub tam odbywający się

Wiktionary


środkowodunajski

związany ze środkowym Dunajem, z terenami położonymi nad środkowym Dunajem


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany ze środkowym biegiem Dunaju

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Dunaj mrz.

Wiktionary


środkowoeuropejczyk

mieszkaniec Europy Środkowej


SJP.pl


środkowoeuropejka

mieszkanka Europy Środkowej


SJP.pl


środkowoeuropejski

dotyczący Europy środkowej, pochodzący z Europy środkowej, charakterystyczny dla Europy środkowej itp.


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) odnoszący się do Europy Środkowej, związany z Europą Środkową

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Stało się to między IX a XI wiekiem naszej ery, gdy ludy środkowoeuropejskie nawróciły się na chrześcijaństwo i w związku z tym musiały zrezygnować z ciałopalenia zmarłych.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Europa Środkowa ż.

Wiktionary


środkowoeuropejskość

środkowoeuropejski


SJP.pl

Patrz:

środkowoeuropejski

środkowojakucki

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z środkową częścią Jakucji

Wiktionary


środkowomałopolski

dotyczący Małopolski środkowej, pochodzący z Małopolski środkowej, charakterystyczny dla Małopolski środkowej itp.


SJP.pl


środkowomorawski

dialekt środkowomorawski - jeden z czterech tradycyjnie wyróżnianych dialektów języka czeskiego; dialekt hanacki


SJP.pl


środkowoniemiecki

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany ze środkową częścią Niemiec

Wiktionary


środkowoobski

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z środkowym biegiem Obu

Wiktionary


środkowopolski

dotyczący Polski środkowej, pochodzący z Polski środkowej, charakterystyczny dla Polski środkowej itp.


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany ze środkową Polską, dotyczący środkowej Polski

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Zlodowacenia środkowopolskie objęły obszar Polski w plejstocenie.

Wiktionary


środkowoprzepustowy

przymiotnik relacyjny

 (1.1) elektr. przepuszczający wszystkie składowe częstotliwości sygnału z określonego zakresu i tłumiący te spoza niego

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Oczywiście, jeżeli środkowa częstotliwość środkowoprzepustowego filtru SOI jest inna niż f_s/4, musimy wykonać wszystkie N mnożeń dla każdej próbki sygnału wyjściowego filtru.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) pasmowoprzepustowy

Wiktionary


środkoworosyjki

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z środkową częścią Rosji

Wiktionary


środkoworosyjski

dotyczący Rosji środkowej, pochodzący z Rosji środkowej, charakterystyczny dla Rosji środkowej itp.


SJP.pl


środkowoschodni

przymiotnik relacyjny

 (1.1) geogr. związany ze Środkowym Wschodem, leżący na Środkowym Wschodzie

Wiktionary


środkowosyberyjski

dotyczący Syberii środkowej, pochodzący z Syberii środkowej, charakterystyczny dla Syberii środkowej itp.


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z środkową częścią Syberii

Wiktionary


środkowosłowacki

przymiotnik

 (1.1) związany z środkową częścią Słowacji; tam położony lub tam odbywający się

Wiktionary


środkowowielkopolski

dotyczący Wielkopolski środkowej, pochodzący z Wielkopolski środkowej, charakterystyczny dla Wielkopolski środkowej itp.


SJP.pl


środkowowołżański

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z środkowym biegiem Wołgi

Wiktionary


środkowowschodni

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany ze Środkowym Wschodem, dotyczący Środkowego Wschodu

 (1.2) położony między środkiem a wschodem albo obejmujący zarówno części środka jak i wschodu

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Celem, do jakiego dąży dziś Irak, a w przyszłości także inne państwa regionu środkowowschodniego, jest nie tyle prosta zmiana ustroju, ile głęboka polityczna transformacja.

 (1.1) Przebył pół świata, żeby móc ćwiczyć sztukę przetrwania w samym środku amazońskiej dżungli, infiltrować obozy środkowowschodnich watażków, studiować starożytne zwoje, siedząc na klasztornej posadzce z tybetańskimi mnichami.

 (1.2) Ogółem w okresie 1961-1970 stwierdzono 136 dni z powietrzem arktycznym oraz 38 dni z powietrzem zwrotnikowym nad środkowowschodnim makroregionem Polski.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Środkowy Wschód mrz.

Wiktionary


środkowowłoski

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z środkową częścią Włoch, jej dotyczący lub tam się mieszczący

Wiktionary


środkowozaporowy

przymiotnik relacyjny

 (1.1) elektr. tłumiący wszystkie składowe częstotliwości sygnału z określonego zakresu i przepuszczający te spoza niego

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Na rysunku F.3(a) przedstawiono charakterystykę amplitudową idealnego filtru środkowozaporowego.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) pasmowozaporowy

Wiktionary


środkowy

przymiotnik relacyjny

 (1.1) znajdujący się w środku

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (2.1) sport. zawodnik, który gra na środku boiska, w linii ataku lub pomocy

Wiktionary

  • środkowy – pozycja w siatkówce;
  • środkowy – pozycja w koszykówce;
  • środkowy – jedna z pozycji w rugby

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Spójrz na te trzy obrazy - środkowy to przykład kubizmu.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ɕrɔtˈkɔvɨ, AS: śrotkovy

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. środek mrz., środeczek mrz.

 czas. środkować ndk.

 przyim. śród, wśród

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) centralny

Wiktionary


śródlądowanie

lądowanie samolotu przed lotniskiem docelowym w celu uzupełnienia paliwa i zabrania nowych pasażerów; międzylądowanie


SJP.pl


śródlądowy

1. znajdujący się w środku lądu, otoczony zewsząd lądem;
2. odbywający się na wodach otoczonych lądem


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) znajdujący się w środku lądu

 (1.2) bez dostępu do morza

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Wodno-błotne tereny śródlądowe, jak torfowiska, bagna i mokradła, zanikają.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌɕrudlɔ̃nˈdɔvɨ, AS: śrudlõndovy

Wiktionary


śródlądzie

1. środek, centrum lądu;
2. obszar wodny znajdujący się na lądzie, np. staw, jezioro


SJP.pl


śródlecie

środek lata


SJP.pl


śródlekcyjny

1. odbywający się w połowie godziny lekcyjnej;
2. odbywający się między lekcjami; międzylekcyjny


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) eduk. odbywający się, przypadający w połowie godziny lekcyjnej

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Przerwy śródlekcyjne to takie treści i sposoby działania nauczycieli, które zmierzają do zapobiegania zmęczeniu i znużeniu uczniów w trakcie trwania lekcji…

Wiktionary


śródleśny

znajdujący się w środku lasu, wśród lasów


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) taki, który przebiega wśród lasów

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) – Ponadto uprawiamy 9 ha pól oraz łąk śródleśnych – mówi Józef Grygorcewicz. – Prowadzimy racjonalną gospodarkę łowiecką i współpracujemy z władzami, nadleśnictwami oraz rolnikami.

 (1.1) Słuchałem ciszy śródleśnej, trzepotu listków osiki, oddechu strzelistych sosen, ostrzegawczego skrzeczenia kraski.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ɕrudˈlɛɕnɨ, AS: śrudleśny

Wiktionary


śródmiąższowy

1. będący wśród miąższu innej tkanki; interstycjalny;
2. śródmiąższowe zapalenie płuc - choroba pęcherzyków płucnych; śródmiąższowe włóknienie płuc


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) biol. dotyczący śródmiąższu

Wiktionary


śródmiejski

1. znajdujący się, wybudowany w centrum miasta;
2. zamieszkały, przebywający w centrum miasta


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) znajdujący się w śródmieściu

 (1.2) mieszkający w śródmieściu

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Skupował śródmiejskie kamienice w Katowicach.

 (1.2) Do rozbiórki nie dopuszczą śródmiejscy straganiarze.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. śródmieście n., Śródmieście n.

Wiktionary


śródmieście

centralna część miasta


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki, nazwa własna

 (1.1) adm. geogr. toponim, nazwa dzielnicy, zwykle położonych centralnie, w szeregu polskich miast

Wiktionary

Śródmieście – centralna część miasta, skupiająca funkcje m.in. administracyjne, handlowe, usługowe i turystyczne, charakteryzująca się zwartą zabudową architektury.

Stanowi strefę miasta o najwyższej aktywności gospodarczej, kulturalnej i najczęstszych kontaktów społecznych.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Wraz z rozwojem przemysłu i inkorporacją sąsiednich miejscowości Śródmieście przekształciło się w centrum administracyjno-usługowe Katowic.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. śródmieście n.

 przym. śródmiejski

Wiktionary


śródmięśniowy

1. znajdujący się wewnątrz mięśnia;
2. znajdujący się między mięśniami


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) anat. znajdujący się wewnątrz mięśnia lub między mięśniami

Wiktionary


śródmorski

leżący, odbywający się między morzami


SJP.pl


śródmorze

środek morza


SJP.pl


śródmóżdże

środkowa część mózgu kręgowców; śródmózgowie


SJP.pl


śródmózgowie

środkowa część mózgu kręgowców; śródmóżdże


SJP.pl

Śródmózgowie (łac. mesencephalon) – środkowa część mózgowia u kręgowców, w której znajduje się wodociąg mózgu (zwany też wodociągiem Sylwiusza) łączący III i IV komorę mózgu. Śródmózgowie łączy się z móżdżkiem i rdzeniem przedłużonym oraz z międzymózgowiem. U ssaków część grzbietowa śródmózgowia utworzona jest przez blaszkę czworaczą, w której wyróżnia się wzgórki górne i dolne lub pokrywę wzrokową zróżnicowaną na ciałka bliźniacze (corpora bigemina), czyli płaty wzrokowe (lobi optici) u pozostałych kręgowców.

Wikipedia


śródmózgowy

związany ze środkową częścią mózgu kręgowców


SJP.pl


śródnabłonkowy

rak śródnabłonkowy - nowotwór ograniczony do tkanki nabłonkowej danego narządu


SJP.pl


śródnaczyniowy

dotyczący wnętrza naczyń krwionośnych


SJP.pl


śródnercze

parzysty narząd wydalniczy czynny u dorosłych bezowodniowców oraz w okresie zarodkowym u gadów, ptaków i ssaków; pranercze, pranerka, ciało Wolffa


SJP.pl


środnik

środkowy element kształtownika, zawarty między stopkami, bądź dwuteowego dźwigara blachowego


SJP.pl

Środnik – konstrukcyjna, środkowa część walcowanej belki metalowej (dwuteownika, teownika, ceownika, zetownika) lub blachownicy, łącząca ze sobą oba jej pasy (górny i dolny).

W dźwigarze dwuteowym połączenie to powstaje w procesie jego wytwarzania w hucie stali przez walcowanie. W dźwigarze blachownicowym blachę środnika łączy się z blachami pasów przez spawanie lub nitowanie. Dzięki takiemu (dwuteowemu) kształtowi przekroju poprzecznego środnik pracuje głównie na ścinanie.

Wikipedia


śródnocny

występujący w środku nocy


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) książk. dziejący się, występujący w środku nocy

Wiktionary


śródoceaniczny

leżący, odbywający się pośród wód oceanu lub między oceanami


SJP.pl


śródoczny

znajdujący się w gałce ocznej; śródgałkowy


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) anat. znajdujący się wewnątrz gałki ocznej

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) wewnątrzgałkowy

Wiktionary


śródokręcie

środkowa część statku na pokładzie i wewnątrz kadłuba


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) żegl. środkowa część statku;

Wiktionary

Śródokręcie – środkowa część kadłuba jednostki pływającej znajdująca się pomiędzy częścią dziobową oraz rufową. Jest to rejon w okolicy połowy długości jednostki. Stanowi największy przedział kadłuba. Może być podzielony na szereg pomieszczeń o różnym przeznaczeniu.

Wikipedia


śródoperacyjnie

śródoperacyjny


SJP.pl

przysłówek

 (1.1) med. w trakcie operacji

Wiktionary

Patrz:

śródoperacyjny

Przykłady

 (1.1) Przy użyciu zminimalizowanej sondy wysokiej częstotliwości można śródoperacyjnie przeprowadzić zabieg tak, by nie uszkodzić np. dużego naczynia, co mogłoby spowodować śmiertelny krwotok.

Wiktionary

Powiązane:

 przym. śródoperacyjny

Wiktionary


śródoperacyjny

występujący, odbywający się w czasie trwania operacji


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) med. odbywający, dziejący się w trakcie operacji

Wiktionary

Powiązane:

 przysł. śródoperacyjnie

Wiktionary


śródosiowce

przedstawiciel kladu ssaków kopytnych


SJP.pl


śródosiowiec

przedstawiciel kladu ssaków kopytnych


SJP.pl


środowisko

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) ekol. ogół elementów nieożywionych i ożywionych, składających się na otoczenie

 (1.2) miejsce wychowywania w grupie; ludzie z niej

 (1.3) grupa ludzi zajmująca się tym samym zawodem, np. aktorzy

 (1.4) harc. rodzaj pośredniej struktury w organizacjach harcerskich, nieformalna konfederacja drużyn i gromad posiadających wspólny numerfakt.

Wiktionary

Środowisko – ogół elementów nieożywionych i ożywionych, zarówno naturalnych, jak i powstałych w wyniku działalności człowieka, występujących na określonym obszarze oraz ich wzajemne powiązania, oddziaływania i zależności. Jest to pojęcie podrzędne w stosunku do przyrody, obejmującej również elementy ożywione.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Chrońmy środowisko naszego miasta!

 (1.3) Sobotni marsz KOD-u i opozycji miał być sygnałem dla przedwyborczego zjednoczenia różnych środowisk przeciwko PiS-owi.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌɕrɔdɔˈvʲiskɔ, AS: środovʹisko

Wiktionary

Powiązane:

 przym. środowiskowy

 przysł. środowiskowo

 rzecz. środek mrz.

Wiktionary


środowiskotwórczy

wpływający na ukształtowanie środowiska


SJP.pl


środowiskowość

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) cecha tego, co środowiskowe

Wiktionary

Powiązane:

 przym. środowiskowy

Wiktionary


środowiskowy

przymiotnik

 (1.1) związany ze środowiskiem

 (1.2) jęz. (wyraz) używany tylko w określonych środowiskach

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Nadaje to włóknom keratynowym odporność na zerwanie i czynniki środowiskowe, zapewniając ich giętkość i elastyczność, zaś stwardnienie – przy bardzo dużej ilości mostków dwusiarczkowych.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌɕrɔdɔvʲiˈskɔvɨ, AS: środovʹiskovy

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. środowisko n., środek mrz., środowiskowość ż.

 przysł. środowiskowo

Wiktionary


środowy

związany ze środą


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) właściwy środzie; dziejący się w środę

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Oglądałeś środowy mecz?

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ɕrɔˈdɔvɨ, AS: środovy

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. środa ż., środek mrz.

 przyim. śród

Wiktionary


śródpiersie

przestrzeń wewnątrz klatki piersiowej, w której znajdują się takie narządy, jak serce, aorta, tchawica i przełyk


SJP.pl

  • śródpiersie (łac. mesosternum) – dolna część śródtułowia sześcionogów
  • śródpiersie (łac. mediastinum) – jama klatki piersiowej człowieka

Wikipedia


śródpiersiowy

śródpiersie


SJP.pl

Patrz:

śródpiersie

śródpiętro

w górnictwie: część piętra o dużej wysokości w pionie, w której wybiera się złoże osobnymi środkami do urabiania, ale korzysta ze środków transportowych piętra


SJP.pl


śródplecze

płytka grzbietowa śródtułowia u owadów


SJP.pl

Śródplecze (łac. mesonotum, mesotergum) – grzbietowa płytka (tergit) tułowia sześcionogów, położona na śródtułowiu. U owadów uskrzydlonych wchodzi w skład alinotum, czyli grzbietowej części skrzydłotułowia.

U skrytoszczękich, owadów bezskrzydłych i larw śródplecze jest stosunkowo niewielkie i zbudowane podobnie jak inne tergity. U form uskrzydlonych ulega silnym modyfikacjom, dzięki czemu służy za punkt przyczepu mięśni skrzydłowych oraz samo bierze udział w mechanizmie ruchu skrzydeł. W takim przypadku błoniaste połączenie między śródpleczem a zapleczem ulega redukcji. Jeżeli przednie skrzydła są wykorzystywane w locie to akrotergit i antekosta zaplecza zlewają się z tyłem śródplecza, tworząc zatarczę śródplecza (mesopostnotum).

Wikipedia


śródplon

Wikipedia


śródplonowy

przymiotnik relacyjny

 (1.1) roln. dotyczący śródplonu

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. śródplon m.

Wiktionary


śródpolny

przymiotnik

 (1.1) taki, który znajduje się wśród pól

Wiktionary


śródpłacie

środkowa część płata nośnego samolotu przylegająca do kadłuba; centropłat


SJP.pl


śródręcze

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) anat. część ręki człowieka między palcami i nadgarstkiem

Wiktionary

Śródręcze (łac. metacarpus) – przestrzeń topograficzna ręki, granicząca proksymalnie z nadgarstkiem, dystalnie z palcami ręki. Szkielet śródręcza człowieka składa się z 5 kości długich.

U zwierząt domowych ich liczba jest zmienna. U psów występuje ich 5, u świń 4, natomiast u przeżuwaczy jedna – powstała ze zrośnięcia się kości III i IV. Koń ma jedną dobrze wykształconą kość śródręcza (III) oraz dwie zredukowane kości rysikowe – II i IV.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ɕruˈdrɛ̃n͇t͡ʃɛ, AS: śrudrṇče

Wiktionary

Powiązane:

 przym. śródręczny, śródręczowy

Wiktionary


śródręczny

przymiotnik relacyjny

 (1.1) anat. związany z śródręczem, dotyczący śródręcza

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. śródręcze n.

 przym. śródręczowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) rzad. śródręczowy

Wiktionary


śródręczowy

przymiotnik relacyjny

 (1.1) rzad. anat. związany z śródręczem, dotyczący śródręcza

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. śródręcze n.

 przym. śródręczny

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) śródręczny

Wiktionary


śródreglowy

przymiotnik relacyjny

 (1.1) rzad. znajdujący się wśród regli, pomiędzy reglami

Wiktionary


śródroczny

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany ze środkiem roku

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. rocznik mrz.

Wiktionary


śródrzeczny

przymiotnik relacyjny

 (1.1) znajdujący się pośród wód rzeki lub pomiędzy dwoma rzekami

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) W ramach projektu „Ptasie Wyspy – kontynuacja czynnej ochrony zagrożonych gatunków ptaków siewkowych” realizujemy ochronę jedynej, śródrzecznej kolonii mewy siwej na dolnej Wiśle.

Wiktionary


śródścienny

mięśniak śródścienny - mięśniak macicy


SJP.pl


śródsierdzie

najgrubsza warstwa ściany serca


SJP.pl

Śródsierdzie – środkowa warstwa ściany serca kręgowców. Znajduje się pomiędzy nasierdziem a wsierdziem.

Składają się na nie:

  • szkielet serca (miejsce przyczepu mięśnia sercowego, oddziela przedsionki od komór),
  • mięsień sercowy (śródsierdzie właściwe),
  • układ bodźcotwórczo-przewodzący.

Wikipedia


śródskalny

rzadko: znajdujący się wśród skał, między skałami; międzyskalny


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) rzad. znajdujący się wśród skał, pomiędzy skałami

Wiktionary


śródskórnia

wewnętrzna warstwa kory pierwotnej


SJP.pl

Endoderma, śródskórnia – tkanka pochodzenia miękiszowego, najbardziej wewnętrzna warstwa kory pierwotnej, otaczająca walec osiowy. W łodydze występuje najczęściej jako tzw. pochwa skrobiowa, natomiast w korzeniu pełni funkcję ochronną dla walca osiowego.

Wikipedia


śródstopie

środkowa część stopy między stępem a palcami


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) anat. środkowa część stopy, znajdująca się między stępem a palcami

Wiktionary

Śródstopie łac. metatarsus) – metapodium kończyny tylnej kręgowców. Każda kość śródstopia ma długi trzon i dwa powiększone końce. Podstawa kości śródstopia łączy się za pomocą stawów z kośćmi stępu. Zakończenia kości śródstopia łączą się za pomocą stawów z odpowiadającymi im palcami stopy.

Wikipedia

Powiązane:

 przym. śródstopny

Wiktionary


śródstopny

śródstopie; śródstopowy


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) anat. związany z śródstopiem, dotyczący śródstopia

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. śródstopie n.

 przym. śródstopowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) śródstopowy

Wiktionary


śródstopowy

śródstopie; śródstopny


SJP.pl


śródszaniec

dawne umocnienie obronne budowane wewnątrz większego zespołu obronnego, stanowiące ostatni punkt oporu


SJP.pl

Śródszaniec – część dzieła fortyfikacyjnego budowana wewnątrz większego zespołu umocnień. Był ostatnim punktem oporu albo miejscem służącym do przygotowania przeciwnatarcia po przełamaniu linii obrony. W twierdzach rolę śródszańca mogła spełniać cytadela lub fort, a w zamkach stołp.

Wikipedia


śródszpan

skrótowa zapowiedź dalszej części programu telewizyjnego, puszczana najczęściej na półmetku audycji


SJP.pl


śródszpikowo

śródszpikowy


SJP.pl

Patrz:

śródszpikowy

śródtekstowy

występujący w obrębie tekstu, wśród zdań tworzących tekst; wewnątrztekstowy


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) znajdujący się w tekście

Wiktionary


śródtkankowy

przymiotnik relacyjny

 (1.1) med. anat. znajdujący się między komórkami tkanki, dziejący się w przestrzeni międzytkankowej

Wiktionary


śródtytuł

tytuł jednej części większej całości


SJP.pl


śródwieczerz

(r. żeński) dawniej, dziś gwarowo: początek zmierzchu


SJP.pl


śródwięzadłowy

znajdujący się wewnątrz więzadła


SJP.pl


śródwodny

przymiotnik relacyjny

 (1.1) położony pośród wód

Wiktionary


śródwyrazowy

przymiotnik

 (1.1) jęz. zachodzący wewnątrz wyrazu, znajdujący się w wyrazie

Wiktionary


środzianin

1. mieszkaniec Środy Śląskiej (miasta w Polsce);
2. mieszkaniec Środy Wielkopolskiej (miasta w Polsce)


SJP.pl


środzianka

1. mieszkanka Środy Śląskiej (miasta w Polsce);
2. mieszkanka Środy Wielkopolskiej (miasta w Polsce)


SJP.pl


śródziemie

rzeczownik, rodzaj nijaki, nazwa własna

 (1.1) liter. fikcyjny kontynent w mitologii stworzonej przez J.R.R. Tolkiena;

 (1.2) liter. mitologia stworzona przez J.R.R. Tolkiena

Wiktionary

Śródziemie (ang. Middle-earth) – kontynent, na którym toczy się akcja większości legendarium J.R.R. Tolkiena. Określenie to używane jest zarówno na określenie całej Ziemi (Ardy) opisanej m.in. w Hobbicie, Władcy Pierścieni i Silmarillionie, jak i w węższym sensie, jako nazwa głównego kontynentu Ardy (zwanego również Endorem).

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Utwory o Śródziemiu powstawały w przeciągu dziesięcioleci.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ɕrudʲˈʑɛ̃mʲjɛ, AS: śrudʹźmʹi ̯e

Wiktionary


śródziemnie

śródziemny


SJP.pl

Patrz:

śródziemny

śródziemnomorski

[czytaj: śród-ziemnomorski]
1. znajdujący się nad Morzem Śródziemnym;
2. charakterystyczny dla obszarów nad Morzem Śródziemnym;
3. dziejący się nad Morzem Śródziemnym lub na nim;
4. typ śródziemnomorski - typ antropologiczny białej rasy, występujący w południowej Europie


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) geogr. związany z Morzem Śródziemnym lub jego basenem

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) We Włoszech panuje klimat śródziemnomorski.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌɕrudʲʑɛ̃mnɔ̃ˈmɔrsʲci, AS: śrudʹźẽmnõmorsʹḱi

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Śródziemnomorze n., Morze Śródziemne n., śródziemnomorskość ż.

Wiktionary


śródziemnomorskość

śródziemnomorski [czytaj: śród-ziemnomorskość]


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) odprzym. cecha tego, co jest śródziemnomorskie; cecha tych, którzy są śródziemnomorski

Wiktionary

Powiązane:

 przym. śródziemnomorski

 przysł. śródziemnomorsko

Wiktionary


śródziemnomorze

region obejmujący obszary leżące nad Morzem Śródziemnym należące do Europy, Azji i Afryki; strefa śródziemnomorska


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) geogr. region obejmujący obszar leżące nad Morzem Śródziemnym w Europie, Azji i Afryce

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Morze Śródziemne n.

 przym. śródziemnomorski

Wiktionary


śródziemny

przymiotnik

 (1.1) znajdujący się wewnątrz lądu

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ɕrudʲˈʑɛ̃mnɨ, AS: śrudʹźmny

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Ziemianin mos.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) śródlądowy

Wiktionary


śródżylny

wprowadzany bezpośrednio do żyły; dożylny, intrawenalny


SJP.pl


śródłożne

o cechach śródłożnych (rząd roślin)


SJP.pl

Wikipedia


śródłożny

o cechach śródłożnych (rząd roślin)


SJP.pl


srogi

niemający wyrozumiałości, litości, okrutny, surowy


SJP.pl

przymiotnik jakościowy

 (1.1) surowy, bez litości, niewyrozumiały

 (1.2) gw-pl|Górny Śląsk. duży, ogromny

Wiktionary

Osoby o tym nazwisku:

  • Tadeusz Srogi – polski więzień obozów niemieckich

Władcy o tym przydomku:

  • Bolesław I Srogi – książę Czech
  • Fryderyk III Srogi – margrabia Miśni i landgraf Turyngii
  • Harald III Srogi – król Norwegii
  • Iwan III Srogi – wielki książę moskiewski
  • Jan Srogi – hospodar mołdawski

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Gdy zaś w Weronie na samą Wielkanoc motłoch powstańczy wyrżnął w ciągu trzech dni czterystu Francuzów — komenderujący generał Kilmaine, srogi biorąc odwet, żelazną ręką zdławił żywioły buntu.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈsrɔɟi, AS: sroǵi

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. srogość ż.

 przysł. srogo

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) okrutny, daw. luty

Wiktionary


srogo

przysłówek

 (1.1) bezlitośnie, surowo

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Zima srogo nas tego roku potraktowała.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. srogość ż.

 przym. srogi

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) okrutnie

Wiktionary


srogoń

srogoń baldaszkowiec - gatunek pluskwiaka z rodziny tasznikowatych


SJP.pl


srogość

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) cecha tego, kto jest srogi

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈsrɔɡɔɕt͡ɕ, AS: srogość

Wiktionary

Powiązane:

 przym. srogi

 przysł. srogo

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) surowość

Wiktionary


srogosz

nazwisko


SJP.pl


sroka

ptak o czarno-białym upierzeniu, mający długi ogon, znany ze skłonności do zbierania świecidełek, pospolity w Polsce


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) ornit. nazwa systematyczna|Pica pica|ref=tak., czarno-biały ptak z długim ogonem;

Wiktionary

  • sroka – gatunek ptaka z rodziny krukowatych (Corvidae)

Osoby o nazwisku Sroka:

  • Anna Sroka – aktorka
  • Antoni Sroka – inżynier mechanik, bibliotekarz
  • Bronisław Sroka – działacz opozycji w PRL
  • Bronisław Sroka – oficer-radiotelegrafista
  • Edmund Sroka – polityk
  • Grzegorz Sroka – franciszkanin
  • Henryk Sroka – teolog
  • Iwona Sroka – ekonomistka
  • Magdalena Sroka (ur. 1979) – policjantka, posłanka na Sejm RP
  • Magdalena Sroka – polska menedżerka kultury, była dyrektor Instytutu Sztuki Filmowej
  • Marcin Sroka – koszykarz
  • Rafał Sroka – hokeista
  • Stanisław Sroka (1896–1920) – polski artylerzysta
  • Stanisław Sroka (1909–1967) – polski polityk, prezydent Poznania
  • Stanisław Sroka (1941–2014) – polski działacz państwowy i zootechnik, przewodniczący WRN w Lesznie (1984–1990)
  • Stanisław Tadeusz Sroka (ur. 1949) – polski historyk, zastępca redaktora naczelnego Polskiego Słownika Biograficznego
  • Stanisław A. Sroka (ur. 1966) – polski historyk
  • Wilhelm Sroka – architekt

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Między brzozami przelatywały przed powozem sroki i dudki.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈsrɔka, AS: sroka

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. srokacz mzw.

:: zdrobn. sroczka ż.

 przym. sroczy, srokaty

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) gw-pl|Górny Śląsk|stroka, stróka.

Wiktionary


srokacz

1. koń lub wół maści pstrej; pstrok
2. przestarzale, żartobliwie: człowiek szpakowaty


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy

 (1.1) srokaty koń

Wiktionary

  • Srokacze
  • umaszczenie koni, np. pinto
  • Timiszoarski srokacz – rasa gołębi
  • Królik olbrzym srokacz

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ˈsrɔkat͡ʃ, AS: srokač

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. sroka ż., sroczka ż., srokosz m., srokacizna ż.

 przym. srokaty, sroczy

Wiktionary


srokaty

o maści zwierząt, zwykle konia: mający sierść w łaty lub cętki


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) w czarno-białe łaty, cętki (głównie o maści konia)

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Był on, nie licząc gruntu, chałupy i paru krów, właścicielem srokatego konia i żony Magdy.

 (1.1) (…) kole niezgorszej krowiny, którą chłop trzymał krótko na postronku, kręcił się z rykiem tęgi, srokaty byk (…)

Wiktionary

Wymowa:

IPA: srɔˈkatɨ, AS: srokaty

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. sroka ż., sroczka ż., srokacz m., srokacizna ż., srokosz mzw.

 przym. sroczy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) daw. strokaty, reg. śl. strokaty.

Wiktionary


srokosz

gatunek ptaka z rodziny dzierzb


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy

 (1.1) ornit. nazwa systematyczna|Lanius excubitor|ref=tak., popielatoczarny ptak występujący na półkuli północnej;

Wiktionary

Srokosz, dzierzba srokosz (Lanius excubitor) – gatunek średniej wielkości ptaka z rodziny dzierzb (Laniidae). Część populacji wędrowna. Zamieszkuje Eurazję oraz północną połowę Afryki; populacje wędrowne zimują na południe od miejsc gniazdowania. Nie jest zagrożony wyginięciem.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Czasami tylko przesuwał się na horyzoncie, zazwyczaj przygarbiony, skradając się do jakiegoś zwierza z gatunku turkawki, kukułki, żołny, a nawet srokosza lub trznadla.

 (1.1) Piszczą żałośnie w trzcinach szpaki, kraczą kurki wodne, pogwizdują bekasy, huczą bąki, kwakają ukryte stada kaczek, smutnie pośpiewują rybitwy; rytmicznie wyrzucając do lotu skrzydła kołyszą się kulony, srokosze kują żelazo na gałązkach olszyn, a wysoko na gałęziach sosen edukują swe dzieci, obrzydliwie wrzeszcząc, wrony-matki.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈsrɔkɔʃ, AS: srokoš

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. sroka ż., srokacz m., Srokowo n.

 przym. srokaty, sroczy

Wiktionary


srokowianin

mieszkaniec Srokowa (wsi w Polsce)


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) mieszkaniec Srokowa

 (1.2) osoba pochodząca z Srokowa, urodzona w Srokowie

Wiktionary

Przykłady

 (1.2) Wójt Srokowa nie jest rodowitym srokowianinem.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Srokowo n.

:: fż. srokowianka ż.

 przym. srokowski

Wiktionary


srokowianka

mieszkanka Srokowa (wsi w Polsce)


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) mieszkanka Srokowa

 (1.2) kobieta pochodząca z Srokowa, urodzona w Srokowie

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Zapraszamy wszystkie srokowianki na bezpłatną cytologię.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Srokowo n.

:: fm. srokowianin m.

 przym. srokowski

Wiktionary


srokowo

wieś w Polsce


SJP.pl

Srokowo (przed II wojną światową Dryfort, niem. Drengfurth) – wieś w Polsce, położona w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie kętrzyńskim, w gminie Srokowo, na Mazurach. Siedziba gminy Srokowo. Dawniej miasto; uzyskało lokację miejską w 1405 roku, zdegradowane w 1945 roku. W latach 1975–1998 miejscowość położona była w województwie olsztyńskim.

Wikipedia


srokowski

przymiotnik od: Sroki, Srokowo


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany ze Srokowem, dotyczący Srokowa

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Srokowo n., srokowianin m., srokowianka ż.

Wiktionary


srom

1. ogół zewnętrznych narządów płciowych kobiet i samic ssaków;
2. dawniej: wstyd, hańba, niesława


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) anat. seks. zewnętrzne żeńskie narządy płciowe;

 (1.2) przest. (dziś książk.) wstyd, zniewaga

Wiktionary

Srom, rzadziej wulwa (łac. vulva) – zewnętrzna część narządów płciowych samic ssaków. U kobiety składa się z wzgórka łonowego, dwóch warg sromowych większych i dwóch mniejszych, spoidła przedniego i tylnego warg, wędzidełka warg sromowych, łechtaczki, napletka łechtaczki, wędzidełka łechtaczki oraz przedsionka pochwy.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Wiele kobiet nie lubi rozmawiać o swoim sromie.

 (1.2) Joachim z wielkim sromem i smętkiem odszedwszy, mowił sam k' sobie: „Coż mam teraz działać?” → Joachim z wielkim wstydem i smutkiem odszedłszy, mówił sam do siebie: „Co mam teraz robić?”

Wiktionary

Wymowa:

IPA: srɔ̃m, AS: srõm

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. sromota ż., sromotność ż.

 czas. sromać się, zasromać się, zasromać, sromać

 przym. sromotny, sromowy, sromieźliwy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) stpol. kiep

 (1.2) stpol. sromota

Wiktionary


sromać

czasownik przechodni niedokonany (dk. brak)

 (1.1) przest. zawstydzać

czasownik zwrotny niedokonany (dk. brak)

 (2.1) przest. wstydzić się

Wiktionary

Przykłady

 (2.1) …mieszkają w lasach, jedzą strawy plugawyugawe, nie sromają się wobec rodziców mówić rzeczy ladace.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈsrɔ̃mat͡ɕ, AS: srõmać

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. srom m., sromota ż.

 czas. zasromać dk.

 przym. sromotny

Wiktionary


sromek

nazwisko


SJP.pl


sromieźliwy

przymiotnik jakościowy

 (1.1) daw. skromny, wstydliwy

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. srom m., sromota ż.

 przym. sromotny, sromny

Wiktionary


sromota

przestarzałe: zhańbienie, zniesławienie, wstyd


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) przest. hańba, niesława

Wiktionary

Sromota – szósty album Świetlików wydany po ośmiu latach od poprzedniej płyty, tj. 12 października 2013 roku Na album składają się trzy płyty, razem zawiera on trzydzieści sześć piosenek. Każda kolejna płyta zawiera więcej utworów od poprzedniej, a na ostatniej można usłyszeć zaproszonych gości.

Wikipedia

Powiązane:

 czas. sromać, sromać się, sromocić ndk.

 przysł. sromotnie

 rzecz. srom mrz., sromotność ż.

 przym. sromotny, sromieźliwy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) wstyd; przest. zelżywość

Wiktionary


sromotniej

stopień wyższy od przysłówka: sromotnie


SJP.pl


sromotniejszy

stopień wyższy od przymiotnika: sromotny


SJP.pl


sromotnik

grzyb z rodziny sromotnikowatych


SJP.pl

Phallus Junius ex L. (sromotnik) – rodzaj grzybów z rodziny sromotnikowatych (Phallaceae).

Wikipedia


sromotnikowate

o cechach sromotnikowatych (rodzina grzybów)


SJP.pl

Sromotnikowate (Phallaceae Corda) – rodzina grzybów znajdująca się w rzędzie sromotnikowców (Phallales).

Wikipedia


sromotnikowaty

o cechach sromotnikowatych (rodzina grzybów)


SJP.pl


sromotnikowce

przedstawiciel rzędu grzybów z klasy pieczarniaków


SJP.pl

Sromotnikowce (Phallales E. Fisch.) – rząd grzybów z klasy pieczarniaków (Agaricomycetes).

Wikipedia


sromotnikowiec

przedstawiciel rzędu grzybów z klasy pieczarniaków


SJP.pl


sromotnikowy

sromotnik


SJP.pl

Patrz:

sromotnik

sromotność

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) odprzym. cecha tego, co jest sromotne

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. sromotnik m., srom m., sromota ż.

 przym. sromotny, sromotnikowy

 przysł. sromotnie

Wiktionary


sromotny

całkowity, okrywający wstydem, żałosny


SJP.pl

przymiotnik jakościowy

 (1.1) okrywający wstydem lub hańbą, przynoszący hańbę albo wstyd

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Tysiące gapiów biegną na wzgórze, by zobaczyć, jak Krzyżacy poniosą sromotną klęską.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: srɔ̃ˈmɔtnɨ, AS: srõmotny

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. srom m., sromota ż., sromotnik m., sromotnikowate nmos., sromanie n., zasromanie n., sromotność ż.

 przym. sromotnikowy, sromotnikowaty, sromieźliwy

 przysł. sromotnie

 czas. sromać ndk., zasromać dk.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) haniebny, niechlubny, niesławny

Wiktionary


sromowy

srom


SJP.pl

Patrz:

srom

śrotowany

przymiotnik

 (1.1) gw-pl|środkowowielkopolska. razowy

Wiktionary


śrotowy

przymiotnik

 (1.1) gw-pl|środkowowielkopolska. razowy

Wiktionary


srożej

stopień wyższy od przysłówka: srogo


SJP.pl


sroższy

stopień wyższy od przymiotnika: srogi


SJP.pl


srożyć

czynić srogim, nadawać czemuś wyraz srogości


SJP.pl


srożypląt

wiecznie zielone drzewo liściaste z rodziny korzeniarowatych, z obszarów tropikalnych, wypuszczające z pnia i gałęzi liczne korzenie podporowe i powietrzne, wchodzące w skład namorzynów, cenione m.in. ze względu na twarde drewno używane jako budulec i do obróbki stolarskiej; korzeniara, korzeniara namorzyniec, ryzofora


SJP.pl


śrp

skrót od: Światowa Rada Pokoju


SJP.pl


srr

skrótowiec, rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) polit. hist. = Socjalistyczna Republika Radziecka

Wiktionary


sru

wykrzyknik nazywający czynność wykonywaną nagle, szybko, z impetem; fru


SJP.pl


śruba

1. element połączeń rozłącznych wykonany w postaci pręta z naniesionym gwintem
2. element napędowy statku w postaci powierzchni wirujących wokół wspólnej osi


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) techn. pręt metalowy, zakończony łbem z jednej strony, a z drugiej gwintem, umożliwiającym zakręcanie lub odkręcanie;

 (1.2) żegl. urządzenie napędowe statku wodnego;

 (1.3) sport. w piłce ręcznej: strzał wykonany z obrotu

 (1.4) sport. w skokach do wody: skok z obrotem wzdłuż pionowej osi ciała

Wiktionary

  • śruba (maszyna prosta)
  • śruba (złącze)
  • śruba mikrometryczna
  • śruba ustawcza – służy do poziomowania instrumentu geodezyjnego
  • śruba pociągowa
  • śruba rzymska
  • śruba lodowa we wspinaczce lodowej
  • śruba okrętowa
  • śruba nastawna
  • śruba Archimedesa

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Trzeba dokręcić tę śrubę, bo drzwiczki od piekarnika wylatują.

 (1.2) Śruba jest jedną z najważniejszych części statku.

 (1.3) Kowalski strzelił do bramki ze śruby.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈɕruba, AS: śruba

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. śrubowanie n., wyśrubowanie n., śrubsztak m.

:: zdrobn. śrubka ż., śrubeczka ż.

 czas. śrubować ndk., wyśrubować dk.

 przym. śrubowy

 przysł. śrubowo

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) gw-pl|Górny Śląsk|szroba.

Wiktionary


śrubeczka

zdrobnienie od: śrubka


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) pot. zdrobn. od: śrubka

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ɕruˈbɛt͡ʃka, AS: śrubečka

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. śrubowiec mzw./mrz., śrubowce nmos., śruba ż., śrubka ż.

 przym. śrubowy

Wiktionary


śrubiarnia

dział fabryki produkujący różnego rodzaju śruby


SJP.pl


śrubka

zdrobnienie od: śruba


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) zdrobn. od śruba

 (1.2) mała śruba

Wiktionary

Śrubka – drugi singel polskiej piosenkarki Sanah z jej piątego albumu studyjnego, zatytułowanego Kaprysy. Singel został wydany 25 kwietnia 2024.

Nagranie otrzymało w Polsce status platynowego singla, przekraczając liczbę 50 tysięcy sprzedanych kopii.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ˈɕrupka, AS: śrupka

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. śrubowiec mzw./mrz., śrubowce nmos., śrubeczka ż., śruba ż., śrubowanie n., wyśrubowanie n., śrubsztak m.

 czas. śrubować ndk., wyśrubować dk.

 przym. śrubowy

 przysł. śrubowo

Wiktionary


śrubokręcik

zdrobnienie od: śrubokręt


SJP.pl


śrubokręt

ręczne narzędzie do wkręcania i wykręcania śrub lub wkrętów; wkrętak


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) techn. proste narzędzie do wkręcania lub wykręcania śrub i wkrętów

Wiktionary

Wkrętak (śrubokręt) – jedno z podstawowych narzędzi ręcznych. Wkrętak składa się z rękojeści i grotu. W najprostszym wykonaniu jest to pręt (najczęściej stalowy, ale bywają wkrętaki z innych metali, np. z mosiądzu oraz z tworzyw sztucznych), na jednym końcu ścięty lub spłaszczony tak, że powstała w ten sposób wąska krawędź umożliwia wsunięcie jej w wycięcie w łbie wkręta, co następnie, poprzez obrót wkrętaka wokół osi, umożliwia obrócenie wraz z nim samego wkrętu. Przeciwległy koniec pręta (grotu) zazwyczaj umocowany jest w uchwycie (rękojeści), zazwyczaj z tworzywa sztucznego, ułatwiającym obracanie wkrętaka, choć czasem stosuje się rozwiązanie polegające na wygięciu przeciwległego końca w sposób umożliwiający obrót narzędziem.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Podczas odkręcania starej płyty złamał się śrubokręt.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ɕruˈbɔkrɛ̃nt, AS: śrubokrẽnt

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) wkrętak; gw-pl|Górny Śląsk|szrałbyncyjer, szróbokrynt.

Wiktionary


śrubokrętowy

śrubokręt


SJP.pl

Patrz:

śrubokręt

śruborogi

o zwierzęciu: taki, który ma rogi w kształcie śrub


SJP.pl


śrubować

1. przykręcać śrubą;
2. kręcić;
3. zawyżać cenę


SJP.pl


śrubowanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|śrubować.

Wiktionary

Powiązane:

 czas. śrubować ndk.

 rzecz. śrubowiec mzw./mrz., śrubowce nmos., śruba ż., śrubka ż.

 przym. śrubowy

Wiktionary


śrubowaty

przypominający kształtem śrubę, podobny do śruby


SJP.pl


śrubowce

1. drobnoustrój mający kształt luźno skręconej spirali; spirylla, spiryllum;
2. statek wodny, którego napędem jest śruba okrętowa; statek śrubowy


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj niemęskoosobowy, liczba mnoga

 (1.1) mikrobiol. nazwa systematyczna|Spirillum|Ehrenberg|ref=tak., rodzaj bakterii;

forma rzeczownika.

 (2.1) plural|śrubowiec.

Wiktionary

Śrubowce (łac. Spirillum) – rodzaj Gram-ujemnych bakterii z rzędu Nitrosomonadales. Nazwa bierze się od spiralnej, skręconej morfologii ich komórek. Zazwyczaj występują w stojących wodach słodkich. Zdolne do aktywnego pływania za pomocą występujących na obu biegunach komórki wiązek lub pojedynczych wici charakteryzujących się dużą długością fali i około jednym skrętem.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Na obu biegunach komórek śrubowców występują wiązki lub wici umożliwiające pływanie.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. śrubowiec mzw./mrz., śruba ż., śrubka ż., śrubeczka ż., śrubowanie n., wyśrubowanie n., śrubsztak mrz.

 czas. śrubować ndk., wyśrubować dk.

 przym. śrubowaty, śrubowy

 przysł. śrubowo

Wiktionary


śrubowiec

1. drobnoustrój mający kształt luźno skręconej spirali; spirylla, spiryllum;
2. statek wodny, którego napędem jest śruba okrętowa; statek śrubowy


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy

 (1.1) mikrobiol. bakteria o spiralnej morfologii

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (2.1) żegl. statek z napędem śrubowym

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Przykładowo u ludzi śrubowiec może wywołać szczurzą gorączkę.

 (2.1) W stoczni powstaje ogromny śrubowiec dla armatora zza oceanu.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. śruba ż., śrubka ż., śrubeczka ż., śrubowanie n., wyśrubowanie n., śrubsztak mrz., śrubowce nmos.

 czas. śrubować ndk., wyśrubować dk.

 przym. śrubowaty, śrubowy

 przysł. śrubowo

Wiktionary

Synonimy:

 (2.1) statek śrubowy

Wiktionary


śrubowy

śruba


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) techn. łączony lub regulowany za pomocą śruby

 (1.2) mot. poruszany śrubą

 (1.3) przypominający lub naśladujący ruch śruby

Wiktionary

Patrz:

śruba

Powiązane:

 rzecz. śrubowce nmos., śruba ż., śrubka ż., śrubeczka ż., śrubowanie n., wyśrubowanie n., śrubowiec mrz., śrubsztak mrz.

 czas. śrubować ndk., wyśrubować dk.

 przysł. śrubowo

Wiktionary


śrubstag

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) białystok. imadło

Wiktionary


śrubsztak

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) przest. techn. imadło, narzędzie do unieruchamiania obrabianych przedmiotów

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Tam szereg ślusarzy jak na komendę schyla się i podnosi nad szeregiem śrubsztaków.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. śrubowiec mzw./mrz., śrubowce nmos., śrubka ż., śruba ż.

 przym. śrubowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) szrubsztak

Wiktionary


śrubunek

połączenie rurowe za pomocą dwuzłączki


SJP.pl

Śrubunek – rodzaj kształtki rurowej gwintowanej, którą wykorzystuje się do instalowania łatworozłącznych połączeń rur w instalacjach hydraulicznych (wodnych, gazowych, sprężonego powietrza, centralnego ogrzewania i innych) łączonych na gwinty. Na rynku występuje wiele rodzajów śrubunków, które nazywa się także dwuzłączkami (przy czym nazwa ta jest dwuznaczna, gdyż odnosi się ona też do tzw. nypli), a dawniej także funkcjonowała nazwa holender.

Wikipedia


śrucik

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) zdrobn. od śrut

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. śrut m.

 przym. śrutowy

Wiktionary


śrucina

1. kulka śrutu;
2. frakcja mlewa składająca się z największych cząstek


SJP.pl


śruciny

1. kulka śrutu;
2. frakcja mlewa składająca się z największych cząstek


SJP.pl


śrupać

czasownik

 (1.1) gw-pl|Poznań. chrupać, głośno gryźć

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. śrupanie n.

Wiktionary


śrupanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|śrupać.

Wiktionary

Powiązane:

 czas. śrupać ndk.

Wiktionary


śrut

kulki ołowiane o niewielkiej średnicy stanowiące pocisk do myśliwskiej broni gładkolufowej


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) ołowiane kulki jako pocisk

forma rzeczownika.

 (2.1) D. lm. śruta

Wiktionary

Śrut metalowy (l. poj. śrucina) – wyrób hutniczy w postaci niewielkich rozmiarów cząstek metalu, zwykle nieprzekraczających wielkości kilku milimetrów, w kształcie zbliżonych do kulistego. W postaci śrutu dostarcza się stopy odlewnicze. Śrut może być wykorzystany także jako gotowy materiał, np. na balast lub jako śrut strzelniczy w strzelbach (w których strzela się wieloma śrucinami naraz) i wiatrówkach (w których często strzela się jedynie jedną śruciną jednocześnie)

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Wpadł na linię łączącą obu mężczyzn w ułamek sekundy po tym, jak porcja grubego śrutu opuściła lufę strzelby.

 (2.1) Są śruty i nie ma śrut.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ɕrut, AS: śrut

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. śruta ż., śrutownik m., śrutowanie n., śrucik mrz.

 czas. śrutować, ześrutować

 przym. śrutowy

Wiktionary


śruta

rozdrobnione na śrutowniku ziarno zbóż i roślin strączkowych, używane na paszę treściwą dla zwierząt


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) roln. spoż. pasza zwierzęca ze ziaren zbóż;

Wiktionary

Śruta – produkt otrzymany poprzez jednorazowe rozdrobnienie nasion roślin uprawnych poprzez ich rozkruszenie przeprowadzone w specjalnym urządzeniu – śrutowniku. Najczęściej produkuje się śrutę zbożową, ale może być także z innych nasion, np. roślin motylkowych (strączkowych), lub oleistych.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ˈɕruta, AS: śruta

Wiktionary

Powiązane:

 czas. ześrutować, śrutować

 rzecz. śrut mrz.

 przym. śrutowy

Wiktionary


śrutarz

robotnik, który oczyszcza i wygładza powierzchnie metalowe przy użyciu ziaren metalu - śrutu


SJP.pl


śrutować

1. rozdrabniać ziarna lub nasiona na śrutę;
2. usuwać na tokarce zewnętrzne wady powierzchni wyrobów metalowych ciągnionych lub walcowanych;
3. oczyszczać powierzchnię przedmiotów metalowych strumieniem śrutu; kuleczkować


SJP.pl

czasownik przechodni niedokonany (dk. ześrutować)

 (1.1) roln. przygotowywać śrutę

 (1.2) techn. wygładzać powierzchnię przedmiotu wykonanego z metalu przy pomocy śrutownicy

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. śrut mrz., śruta ż., śrutownica ż., śrutownik mrz.

 czas. ześrutować dk.

 przym. śrutowy

Wiktionary


śrutowiec

zawodnik biorący udział w strzelaniu śrutowym


SJP.pl


śrutówka

strzelba myśliwska, z której strzela się śrutem


SJP.pl


śrutownia

pomieszczenie, w którym śrutuje się ziarno i makuchy


SJP.pl


śrutownica

maszyna do tworzenia śrutu np do pistoletów na śrut


SJP.pl


śrutownik

maszyna do przygotowywania paszy dla zwierząt hodowlanych


SJP.pl

Śrutownik – maszyna do rozdrabniania zboża.

Śrutowniki służą do śrutowania ziarna zbóż. Efektem finalnym jest śruta, mająca zastosowanie w piwowarstwie do wyrobu piwa lub jako pasza dla zwierząt hodowlanych. W przemyśle piwowarskim śrutowniki zwane są również młynem, natomiast w rolnictwie – rozdrabniaczem pasz.

Wikipedia


śrutowy

śrut, śruta


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany ze śrutem, dotyczący śrutu

 (1.2) wykorzystujący śrut, przeznaczony na śrut

Wiktionary

Patrz:

śrut, śruta

Przykłady

 (1.2) Broń kombinowana ma lufy śrutowe i kulowe.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. śrut mrz., śruta ż., śrutownik mrz., śrutowanie n., śrucik mrz.

 czas. śrutować ndk., ześrutować dk.

Wiktionary


srutututu

srutututu, majtki z drutu - zwrot używany w celu wyrażenia opinii, że to, co zostało uprzednio powiedziane, mówiący uważa za głupie lub nieprawdziwe; trutututu, majtki z drutu


SJP.pl


śrutwa

nazwisko


SJP.pl


śruty

rzeczownik, rodzaj niemęskoosobowy, liczba mnoga

 (1.1) gw-pl|Śląsk Cieszyński. odzież robocza, łachmany

Wiktionary


śryz

zlodowaciałe kryształki tworzące się w wodzie rzek; śryż


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) meteorol. hydrol. cząsteczki lodu wymieszane z wodą, tworzące gąbczastą masę, powstające w zbiornikach wodnych po opadnięciu temperatury poniżej 0°C;

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Śryż to zawiesista warstwa połączonych kryształków lodu.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ɕrɨʃ, AS: śryš

Wiktionary

Powiązane:

 przym. śryżowy

Wiktionary


śryżowy

śryż


SJP.pl

Patrz:

śryż

śrzebro

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) stpol. chem. srebro

 (1.2) stpol. numizm. prawdop. srebrna moneta

 (1.3) stpol. numizm. prawdop. moneta bez domieszki metali nieszlachetnych, czyste

 (1.4) stpol. prawdop. wyrób ze srebra

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1-4) war. jrzebro, strzebro, śrebro

Wiktionary


srzednicki

nazwisko


SJP.pl

  • Jan Kołłątaj-Srzednicki (1883–1944) – polski lekarz i generał
  • Jerzy Srzednicki (1930–2007) – polski malarz, grafik, rzeźbiarz, poeta
  • Konrad Srzednicki (1894–1993) – polski malarz i grafik
  • Roman Srzednicki (ur. 1954) – polski matematyk
  • Stanisław Pomian-Srzednicki (1840–1925) – polski sędzia, pierwszy Pierwszy Prezes Sądu Najwyższego
  • Stanisław Srzednicki (1915–1944) – polski instruktor harcerski, powstaniec warszawski

Wikipedia


srzeżoga

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) daw. i gwara. migotliwe, lśniące powietrze w czasie upału; lekka mgiełka

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Rdza czyli mączna rosa albo srzeżoga staje się albo gdy miodowa rosa uschnie i niby się w proch obraca, albo jest od nocnego zimna i rannych przymrozków szkodliwie spieczona wilgoć (…). Dzieje się to w maju i czerwcu.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) rdza, rosa mączna, śrzeżoga, śreż

Wiktionary


śrzon

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) daw. szron

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Z powietrza powstają rosa, śrzon, mgła, obłoki, deszcz, śnieg, grad, rdza, trąby, wichry itd.. (…) Śrzon jest rosa albo mgła zmarzła.

Wiktionary


ss

[czytaj: es-ES] skrót od:
1. Schutzstaffel - organizacja hitlerowska;
2. Stocznia Szczecińska


SJP.pl


ss-man

[czytaj: esesman] członek SS, hitlerowskich partyjnych oddziałów szturmowych; esesowiec, esesman, SS-owiec


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) zob. esesman.

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Serie karabinów maszynowych zmiatały SS-manów z płaskiego terenu.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ɛˈsɛsmãn, AS: esesmãn

Wiktionary


ss-manka

[czytaj: esesmanka] członkini SS, hitlerowskich partyjnych oddziałów szturmowych; esesmanka


SJP.pl


ss-owiec

[czytaj: esesowiec] członek SS, hitlerowskich partyjnych oddziałów szturmowych; esesowiec, esesman, SS-man


SJP.pl


ss-owski

SS (formacja zbrojna niemieckiej partii hitlerowskiej); esesowski


SJP.pl


ss.

skrót od: siostry zakonne


SJP.pl

skrót

 (1.1) = święci

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Nauka śś. Ojców Kościoła.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) św. św.

Wiktionary


ssać

pić wyciągając z czegoś płyn ustami


SJP.pl

czasownik przechodni

 (1.1) pić wyciągając z czegoś płyn ustami

 (1.2) o niemowlętach i młodych zwierzętach pić mleko z piersi matki

 (1.3) powolne spożywanie twardego i rozpuszczalnego pod wpływem śliny pokarmu

 (1.4) trzymać w ustach coś niejadalnego i obracać językiem

 (1.5) odprowadzać płyn (gaz i ciecz) lub drobne przedmioty za pomocą podciśnienia

 (1.6) eufem. grub. robić fellatio, mieć stosunek oralny

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Moje dzieci wolą ssać skondensowane kakao z tubki niż je rozpuszczać w szklance wody.

 (1.2) Kubuś, gdy ssie, to zawsze zamyka oczka.

 (1.2) Gdy Margot stanik swój rozpinała, / By miał kotek, biedactwo, co ssać / Biegła nas, biegła nas cała zgraja, / By popa-pa-pa-pa-pa-patrzeć…

 (1.3) Tomek lubi ssać landrynki.

 (1.4) Niektóre przedszkolaki mają zły nawyk ssania kciuka.

 (1.5) Odkurzacz zawsze z jednej strony ssie, a z drugiej dmucha.

 (1.6) Skoro ona mi nie chce ssać, to nasze życie erotyczne na tym traci.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: sːat͡ɕ, AS: •sać

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. ssanie n., ssak m., ssawka ż., ssawa ż., przyssawka ż., ssacz m., ssaczka ż., osesek m.; daw. sys m., sysak m., sysałka ż., sysadło n., sysanie n., syseczka ż., sysołek m.

 czas. wysysać / wyssać, odessać / odsysać, zasysać / zassać, przyssać / przyssać; daw. sysać

 przym. ssący, ssaczy, wyssany, przyssany, odessany

 przysł. ssąco

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1-4) pot. środ. cyckać; daw. sysać; gw-pl|Śląsk Cieszyński|muldać.

 (1.3) ciumkać

 (1.5) zasysać

 (1.6) wulg. robić loda

Wiktionary


ssący

pić wyciągając z czegoś płyn ustami


SJP.pl


ssaczy

ssak


SJP.pl

Patrz:

ssak

ssak

przedstawiciel gromady kręgowców, których młode karmią się mlekiem matki


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy

 (1.1) zool. nazwa systematyczna|Mammalia|ref=tak., zwierzę z podtypu kręgowców żyworodnych, które po urodzeniu żywi się mlekiem matki;

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (2.1) med. techn. zob. aspirator.

Wiktionary

Ssaki (Mammalia) – zwierzęta należące do kręgowców, charakteryzujące się głównie:

  • występowaniem gruczołów mlekowych u samic;
  • zazwyczaj obecnością owłosienia (włosy lub futro; silnie zredukowane u gatunków wodnych, jak hipopotamy, u waleni całkowicie zanikają przed porodem lub w trakcie);
  • stałocieplnością (potocznie „ciepłokrwistość”).

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Charakterystyczną cechą ssaków jest stałocieplność.

 (2.1) Kierownik bloku operacyjnego zawiadomił dyrektora szpitala, że ma tylko jeden sprawny ssak.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: sːak, AS: •sak

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. ssaki nmos., przyssawka ż., ssawka ż., ssanie n.

 czas. ssać ndk.

 przym. ssaczy, ssawny

Wiktionary

Synonimy:

 (2.1) aspirator

Wiktionary


ssaki

rzeczownik, rodzaj niemęskoosobowy, liczba mnoga

 (1.1) syst. zool. nazwa systematyczna|Mammalia|ref=tak., gromada zwierząt należących do kręgowców;

forma rzeczownika.

 (2.1) M., B. i W. lm. od: ssak

Wiktionary

Ssaki (Mammalia) – zwierzęta należące do kręgowców, charakteryzujące się głównie:

  • występowaniem gruczołów mlekowych u samic;
  • zazwyczaj obecnością owłosienia (włosy lub futro; silnie zredukowane u gatunków wodnych, jak hipopotamy, u waleni całkowicie zanikają przed porodem lub w trakcie);
  • stałocieplnością (potocznie „ciepłokrwistość”).

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Działem zoologii zajmującym się ssakami jest teriologia.

 (1.1) Szkielet ssaków wykazuje duży stopień skostnienia.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. ssak mzw., ssawka ż., ssanie n.

 czas. ssać ndk.

 przym. ssaczy, ssawny

Wiktionary


ssakozębny

gady ssakozębne - grupa gadów z rzędu terapsydów; teriodonty


SJP.pl


ssangyong

samochód marki SsangYong


SJP.pl


ssanie

napełnianie cylindra wodą, powietrzem lub mieszanką pod działaniem podciśnienia wywołanego ruchem tłoka w cylindrze


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|ssać.

 (1.2) techn. napełnianie cylindra silnika spalinowego mieszanką, powietrzem lub wodą

 (1.3) przen. uczucie głodu

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Prawidłowo stosowane ssanie oleju słonecznikowego powinno rezultować dobrym samopoczuciem oraz widoczną poprawą ogólnego zdrowia.

 (1.3) Czuję ssanie w żołądku i szybko muszę coś zjeść.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈsːãɲɛ, AS: •sãńe

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. ssak m., ssaki nmos.

 czas. ssać

Wiktionary


ssawa

wentylator wysysający gazy, pyły lub dymy ze zbiornika, pomieszczenia, kopalni itp. i wytłaczający je do atmosfery lub innej przestrzeni; ekshaustor


SJP.pl

Pompa próżniowa, ekshaustor, ssawa – urządzenie stosowane w technice służące do usuwania gazów (wytworzenia podciśnienia) w zamkniętej przestrzeni. Pompy dzieli się ze względu na sposób działania na: objętościowe, strumieniowe, jonowo-sorpcyjne, jonowo magnetyczne, molekularne, kondensacyjne, adsorpcyjne i jonowe.

Wikipedia


ssawiec

ssawiec niedźwiedziowaty - dawna nazwa szopa pracza


SJP.pl


ssawka

1. aparat gębowy motyla w postaci długiej rurki w kształcie trąbki, służący do wysysania nektaru z kwiatów;
2. organ organizmów pasożytniczych służący do pobierania pokarmu od żywiciela; haustorium;
3. końcówka odkurzacza


SJP.pl

Ssawka, trąbka (łac. haustellum, proboscis) – wieloznaczny termin stosowany w zoologii dla określenia wydłużonego, nieparzystego przydatku na głowie niektórych zwierząt, głównie bezkręgowych, zazwyczaj połączonego z otworem gębowym i służącego do pobierania pokarmu. W poszczególnych grupach zwierząt ma różnorodną budowę. Oprócz pobierania substancji pokarmowych może też pełnić funkcje czuciowe, oddechowe lub czepne.

Wikipedia


ssawkonóg

rodzaj nietoperza z rodziny ssawkonogowatych


SJP.pl

Ssawkonóg (Myzopoda) – rodzaj ssaków z rodziny ssawkonogowatych (Myzopodidae).

Wikipedia


ssawkonogie

rodzina nietoperzy; ssawkonogowate


SJP.pl

Ssawkonogowate, ssawkonogie (Myzopodidae) – rodzina ssaków z podrzędu mroczkokształtnych (Vespertilioniformes) w rzędzie nietoperzy (Chiroptera).

Wikipedia


ssawkonogowate

rodzina nietoperzy; ssawkonogie


SJP.pl

Ssawkonogowate, ssawkonogie (Myzopodidae) – rodzina ssaków z podrzędu mroczkokształtnych (Vespertilioniformes) w rzędzie nietoperzy (Chiroptera).

Wikipedia


ssawny

1. mający zdolność wysysania płynów lub gazów, umożliwiający takie wysysanie;
2. kosz ssawny - sito znajdujące się na wlocie przewodu ssawnego pompy, chroniące ją przed zasysaniem dużych zanieczyszczeń; smok;
3. rura ssawna - przewód łączący wlot pompy, cylindra, silnika spalinowego itp. z obszarem zasysania


SJP.pl


sscc

skrót od: Congregatio Sacrorum Cordium Iesu et Mariae - Zgromadzenie Najświętszych Serc Jezusa i Maryi, katolickie zgromadzenie zakonne


SJP.pl


ssd

skrót od: solid-state drive - urządzenie do przechowywania danych zbudowane w oparciu o pamięć flash


SJP.pl


ssp

skrót od: Pia Societas a Sancto Apostolo Paulo - zakon paulistów


SJP.pl

skrótowiec, rzeczownik, rodzaj żeński lub nijaki

 (1.1) = ekon. praw. spółka skarbu państwa

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Innowacje wiążą się z olbrzymim ryzykiem, tymczasem w SSP i administracji istnieje szczególnie duża niechęć do jego podejmowania, za wszelką cenę chce się unikać porażek i pomyłek.

Wiktionary


sss

wykrzyknik

 (1.1) dźwięk. odgłos naśladujący syczenie żmiji

 (1.2) dźwięk. dźwięk wydawany przez ulatniający się pod ciśnieniem gaz

 (1.3) dźwięk. odgłos wydawany podczas odczuwania bólu

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. syczek m., syczenie n., syk m., syknięcie n.

 czas. syczeć ndk., syknąć dk.

 przym. sykliwy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.3) ała

Wiktionary


ssss

[czytaj: es-es-es-es] zaburzenie psychiczne objawiające się nadwrażliwością na określone odgłosy; mizofonia


SJP.pl


st

skrót od: Stary Testament (czytany jako całe, odmienne wyrażenie); S.T.


SJP.pl

skrótowiec

 (1.1) rel. = Stary Testament

 (1.2) = Stowarzyszenie Techników

Wiktionary

Przykłady

składnia.

kolokacje.

synonimy.

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

frazeologia.

etymologia.

uwagi.

tłumaczenia.

* angielski: (1.1) OT

* nowogrecki: (1.1) Π.Δ.

źródła.

== ST (język niemiecki.) ==

wymowa.

znaczenia.

skrót

 (1.1) = turyst. Studio → studio

odmiana.

przykłady.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈstarɨ tɛˈstãmɛ̃nt, AS: stary testãmẽnt

Wiktionary

Synonimy:

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

frazeologia.

etymologia.

uwagi.

tłumaczenia.

* angielski: (1.1) OT

* nowogrecki: (1.1) Π.Δ.

źródła.

== ST (język niemiecki.) ==

wymowa.

znaczenia.

skrót

 (1.1) = turyst. Studio → studio

odmiana.

przykłady.

składnia.

kolokacje.

synonimy.

Wiktionary


st-ce

skrót

 (1.1) = geogr. Starachowice

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌstaraxɔˈvʲit͡sɛ, AS: staraχovʹice

Wiktionary


st.

skrót od:
1. stopień;
2. starszy;
3. stołeczny; stoł.;
4. stacja


SJP.pl

skrót

 (1.1) = stopień (stanowisko)

 (1.2) = stopień (miara temperatury/kąta)

 (1.3) = stołeczny

 (1.4) = starszy

 (1.5) = stacja

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) gen. bryg. w st. sp. Tadeusz Jastrzębski, ps. „Jabłoński” (= generał brygady w stanie spoczynku… pseudonim…)

 (1.2) maksymalna temperatura 100 st. C. (= stopni Celsjusza)

 (1.3) Na prezydenta Rada m. st. (= miasta stołecznego) Warszawy wybrała urbanistę Stanisława Wyganowskiego.

 (1.4) Obowiązki kaprali często przypominają te, które wykonują sierżanci, a nawet st. sierżanci.

Wiktionary

Synonimy:

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

frazeologia.

etymologia.

uwagi.

tłumaczenia.

źródła.

== st. (język angielski.) ==

wymowa.

znaczenia.

skrót

 (1.1) = saint → święty

 (1.2) = street → ulica

odmiana.

przykłady.

składnia.

kolokacje.

synonimy.

 (1.1-2) St, st

Wiktionary


st.-czes.

skrót od: staroczeski


SJP.pl


st.-fr.

skrót od: starofrancuski


SJP.pl


st.-hol.

skrót od: staroholenderski


SJP.pl


st.-irań.

skrót od: staroirański


SJP.pl


st.-mor.

skrót od: staromorawski


SJP.pl


st.-pol.

skrót od: staropolski


SJP.pl


st.-prus.

skrót od: staropruski


SJP.pl


st.-rus.

skrót od: staroruski


SJP.pl


st.-skand.

skrót od: staroskandynawski


SJP.pl


st.-w.-niem.

skrót od: staro-wysoko-niemiecki


SJP.pl


st.-wys.-niem.

skrót od: staro-wysoko-niemiecki


SJP.pl


st.rus.

skrót w funkcji przymiotnika

 (1.1) = staroruski

Wiktionary


staatsoper

[czytaj: sztats-oper] Wiedeńska Opera Państwowa, jej gmach jest jednym z największych zabytków Wiednia


SJP.pl

Wikipedia


stabelaryzować

zestawić w formie tabeli, ułożyć w tabelę


SJP.pl


stabieńszczyzna

wieś w Polsce


SJP.pl

Stabieńszczyzna – wieś w Polsce położona w województwie podlaskim, w powiecie sejneńskim, w gminie Krasnopol.

W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa suwalskiego.

Wikipedia


stabilidyna

układ amatorskiego odbiornika radiowego, przeznaczonego do odbioru krótkich fal


SJP.pl


stabilistor

rodzaj diody stabilizacyjnej


SJP.pl

Wikipedia


stabilitron

przyrząd elektroniczny do stabilizacji napięcia


SJP.pl

Jarzeniówka stabilizacyjna (także: jarzeniowy stabilizator napięcia, stabiliwolt, stabilitron) to lampa gazowana z zimną katodą służąca do stabilizacji napięcia. Spełniała podobną rolę w układach lampowych jak dioda Zenera w półprzewodnikowych. Obecnie ma znaczenie wyłącznie historyczne.

Wikipedia


stabiliwolt

jeden z rodzajów lamp używanych do stabilizacji napięć elektrycznych


SJP.pl

Jarzeniówka stabilizacyjna (także: jarzeniowy stabilizator napięcia, stabiliwolt, stabilitron) to lampa gazowana z zimną katodą służąca do stabilizacji napięcia. Spełniała podobną rolę w układach lampowych jak dioda Zenera w półprzewodnikowych. Obecnie ma znaczenie wyłącznie historyczne.

Wikipedia


stabilizacja

stan równowagi; utrwalenie jakiegoś stanu, położenia, zjawiska itp.


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) stan trwałości i równowagi w przebiegu określonych procesów, w określonej dziedzinie życia

 (1.2) przywrócenie równowagi w gospodarce

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Ponadto stała para ślubna czy nieślubna zwykle ma konkretne plany, dotyczące przyszłości i stabilizacji życia we dwoje, w związku z czym zależy im na możliwie jak najszybszym ukończeniu studiów i stworzeniu sobie własnego domu.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. stabilizowanie n., ustabilizowanie n., stabilizator m., stabilność ż.

 czas. stabilizować ndk., ustabilizować dk.

 przym. stabilizacyjny, stabilny

 przysł. stabilizacyjnie, stabilnie

Wiktionary


stabilizacyjny

stabilizacja


SJP.pl

Patrz:

stabilizacja

stabilizator

1. urządzenie do utrzymywania stałej wartości jakiejś wielkości fizycznej (napięcia elektrycznego, kierunku ruchu itp.) lub ograniczenia jej zmian;
2. substancja chemiczna dodawana w małych ilościach do żywności, kosmetyków, leków itp. w celu zapobieżenia niepożądanym zmianom;
3. urządzenie w pojazdach mechanicznych, zapobiegające zbyt dużemu przechylaniu się na boki;
4. urządzenie automatycznie utrzymujące samolot w ustalonym kursie


SJP.pl

  • Stabilizator – układ elektroniczny stosowany do stabilizacji parametrów sygnałów.
  • Stabilizator poprzeczny – element zawieszenia pojazdu jezdnego zapobiegający jego przechyłom.
  • Stabilizator podłoża – maszyna do robót drogowych.
  • Stabilizator – element konstrukcji statku redukujący jego przechyły.
  • Stabilizator (zwany też buforem lub płynem buforującym) – płyn stosowany w zespole wodnym maszyn offsetowych w celu utrzymania kwasowości i twardości wody na odpowiednim poziomie, optymalnym dla druku offsetowego.
  • Stabilizator – substancja umożliwiająca utrzymanie właściwości fizyczno-chemicznych środków spożywczych.
  • Stabilizator – mieszaniny związków chemicznych, zapobiegające krzepnięciu krwi,
  • Stabilizator – grupa izotropii, podgrupa grupy działającej na zbiorze.

Wikipedia


stabilizować

1. doprowadzać do stanu trwałości, równowagi; ustalać, normować;
2. utrzymywać stałą wartość, pozycję czegoś;
3. stabilizować się - stawać się trwałym, stałym; utrwalać się, statkować


SJP.pl

czasownik

 (1.1) czynić stabilnym

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. stabilizowanie n., stabilizacja ż., stabilizator m., stabilność ż., ustabilizowanie n.

 przym. stabilny

Wiktionary


stabilniej

stopień wyższy od przysłówka: stabilnie


SJP.pl


stabilniejszy

stopień wyższy od przymiotnika: stabilny


SJP.pl


stabilność

stabilny


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) cecha tego, co stabilne

Wiktionary

  • stateczność (mechanika)
  • stabilność układu automatycznej regulacji

Wikipedia

Patrz:

stabilny

Wymowa:

IPA: staˈbʲilnɔɕt͡ɕ, AS: stabʹilność

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. stabilizacja ż., stabilizator m.

 czas. stabilizować ndk.

 przym. stabilny

 przysł. stabilnie

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) trwałość, równowaga

Wiktionary


stabilny

1. niezmieniający się przez dłuższy czas; stały, nieruchomy;
2. o konstrukcjach lub przedmiotach: utrzymujący stałą pozycję;
3. o układzie fizycznym, biologicznym, ekonomicznym itp.: łatwo powracający do równowagi po jej zaburzeniu


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) niezmieniający się przez dłuższy czas

 (1.2) (o konstrukcjach lub przedmiotach) utrzymujący stałą pozycję

 (1.3) łatwo powracający do równowagi po wcześniejszym jej zakłóceniu

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Okres dzieciństwa prawdopodobnie był stabilny i upłynął w przychylnej atmosferze.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: staˈbʲilnɨ, AS: stabʹilny

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. stabilność ż., stabilizacja ż., ustabilizowanie n.

 czas. stabilizować ndk.

 przym. stabilizacyjny

 przysł. stabilnie

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) niezmienny, stały, trwały, ciągły, permanentny

 (1.2) niewzruszony, niezachwiany, nieruchomy, solidny

 (1.3) zrównoważony, równy

Wiktionary


stabilopod

rzeczownik

 (1.1) jeden z rodzajów bloków betonowych służących do budowy falochronów narzutowych i w ochronie brzegu morskiego

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌstabʲiˈlɔpɔt, AS: stabʹilopot

Wiktionary


stabit

rzeczownik

 (1.1) jeden z rodzajów bloków betonowych służących do budowy falochronów narzutowych i w ochronie brzegu morskiego

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈstabʲit, AS: stabʹit

Wiktionary


stablecoin

[czytaj: stejblkojn] rodzaj kryptowaluty, której wartość jest związana ze stabilnym aktywem, takim jak oficjalna waluta (dolar) lub złoto


SJP.pl

Stablecoin – token płatniczy, którego wartość jest trwale powiązana z wartością dobra pozostającego w obrocie, np. złota lub oficjalnej waluty (FIAT).

Może, przy zachowaniu dodatkowych wymogów przewidzianych w ustawie o usługach płatniczych, spełniać definicję pieniądza elektronicznego.

Wikipedia


stablecoinowy

stablecoin


SJP.pl

Patrz:

stablecoin

stablewice

Stablewice – wieś w Polsce położona w województwie kujawsko-pomorskim, w powiecie chełmińskim, w gminie Unisław.

W latach 1939 - 1942 wieś była podzielona na Nowe Stablewice (Neu-Stablewitz) i Stare Stablewice (Alt-Stablewitz), lecz po przeprowadzonej zamianie nazw miejscowości w Okręgu Rzeszy Gdańsk-Prusy Zachodnie, w latach 1942 - 1945 nazywały się odpowiednio Neuschlägeldorf i Altschlägeldorf.

Wikipedia


stablicować

czasownik

 (1.1) dokonany od|tablicować.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌstablʲiˈt͡sɔvat͡ɕ, AS: stablʹicovać

Wiktionary


stablicowanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|stablicować.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌstablʲit͡sɔˈvãɲɛ, AS: stablʹicovãńe

Wiktionary


stabloidyzować

1. nadać czemuś bardzo uproszczoną formę;
2. stabloidyzować się - upodobnić się stylem do tabloidów, popularnych gazet zajmujących się plotkami i nieistotnymi sensacjami


SJP.pl


stabrów

Stabrów – wieś w Polsce położona w województwie lubelskim, w powiecie zamojskim, w gminie Sitno.

W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa zamojskiego.

Wieś jest sołectwem w gminie Sitno. Według Narodowego Spisu Powszechnego z roku 2011 wieś liczyła 661 mieszkańców.

Wierni Kościoła rzymskokatolickiego należą do parafii Najświętszego Serca Jezusowego w Jarosławcu lub do parafii Podwyższenia Krzyża Świętego w Horyszowie Polskim.

Wikipedia


stabryła

nazwisko


SJP.pl


stabuizować

nadać charakter tabu


SJP.pl


stabulacja

w zootechnice: chów bydła oborze, również w ciągu całego lata, bez wypasu łąkowego; chów oborowy


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) zootechn. dokarmianie w oborze bydła zielonką podczas całego lata

 (1.2) zootechn. całoroczne przebywanie bydła w oborze

Wiktionary


stabulować

wyrównać tekst tabulatorem


SJP.pl


stać

stać się:
a) wydarzyć się
b) zmienić się w kogoś, coś
c) spełnić się


SJP.pl

czasownik nieprzechodni

 (1.1) o człowieku, zwierzęciu: być w pozycji wyprostowanej, podpartym tylko na nogach

 (1.2) o przedmiocie: być ustawionym w taki sposób, że pionowy wymiar jest większy od poziomych

 (1.3) pot. o penisie: być w stanie erekcji (często z podmiotem domyślnym)

 (1.4) o mechanizmie, silniku: nie pracować, nie działać

 (1.5) przest. pot. kosztować, mieć jakąś cenę

 (1.6) tylko w bezok. mieć na coś dość pieniędzy, móc kupić

 (1.7) znajdować się w jakimś miejscu

 (1.8) środ. inform. działać (o programie lub serwerze)

 (1.9) nie ruszać się z miejsca

 (1.10) zabiegać (o coś)

 (1.11) tylko w bezok. być w stanie coś zrobić

czasownik zwrotny dokonany stać się

 (2.1) dokonany od|stawać się.

 (2.2) gw-pl|Mazury. skończyć się

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Pod latarnią stały dwie policjantki przebrane za prostytutki.

 (1.2) Regał stoi pod ścianą.

 (1.3) Zawsze mi (penis) stoi, kiedy widzę dziewczynę w krótkiej spódnicy.

 (1.4) Zegarek mi stoi.

 (1.5) Ceny akcji stały na poziomie 20 (dwudziestu) złotych za sztukę, po czym nagle spadły.

 (1.6) Nie stać mnie na nowy samochód.

 (1.7) Na postoju stała taksówka.

 (1.8) Ten serwer stoi już prawie miesiąc bez przerwy.

 (1.9) Autobus stoi na przystanku.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: stat͡ɕ, AS: stać

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. stanie, stałość, stoisko, stojak, stojanka, stójka, stół, wystawienie, stacja, stacz

 czas. stawać / stanąć, stawać się / stać się, ustanawiać

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) reg. pozn. stojeć.; gw-pl|Mazowsze|stojać.

 (1.2), (1.7) znajdować się, być

 (1.5) kosztować

 (1.7) zaparkować (samochód)

Wiktionary


staccato

[czytaj: stakKAto] w muzyce: rodzaj artykulacji polegający na wyraźnym oddzielaniu dźwięków


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) muz. technika śpiewu lub gry na instrumentach muzycznych polegająca na ostrym oddzielaniu od siebie kolejnych dźwięków przez skracanie czasu ich trwania;

przysłówek

 (2.1) w sposób charakterystyczny dla techniki staccato (1.1)

Wiktionary

Staccato (wym. stakkato; wł. oderwany, oddzielony) – technika artykulacji w grze na instrumentach muzycznych, w której kolejne dźwięki są grane oddzielnie, ze skracaniem ich wartości.

W grze na gitarze, harfie czy innych instrumentach strunowych szarpanych staccato wykonuje się poprzez natychmiastowe uciszenie struny po jej szarpnięciu, lub poprzez szarpanie strun już lekko przytrzymanych.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) W instrumentach smyczkowych staccato polega na „puszczeniu” smyczka, żeby się zatrzymał, lub oderwaniu go od struny.

Wiktionary


staccatowy

staccato


SJP.pl

Patrz:

staccato

stacewicz

nazwisko


SJP.pl


stacey

[czytaj: stejs-i] obce imię żeńskie


SJP.pl


stach

zdrobnienie od: Stanisław (imię męskie); Stasiek, Staszek, Stacho


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy, nazwa własna

 (1.1) zdrobn. poufała forma męskiego imienia Stanisław

forma rzeczownika.

 (2.1) D. lm. od Stacha

Wiktionary

  • Stach – forma zdrobnienia imienia Stanisław

Osoby o tym nazwisku:

  • Dariusz Stach – polski aktor
  • Hania Stach – polska piosenkarka
  • Jagoda Stach – polska aktorka
  • Jan Stach (zoolog) – polski zoolog
  • Piotr Stach – rzymskokatolicki duchowny, teolog, biblista, wykładowca akademicki

Osoby o tym imieniu:

  • Stach Konwa – kurpiowski bohater
  • Stach Szabłowski – polski historyk i krytyk sztuki

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Po narąbaniu całej drewutni Stach poszedł w kimono.

Wiktionary

Powiązane:

 (1.1)

 rzecz. Stanisław mos., Stanisława ż., Staszek mos., Staszka ż., Staś mos., Stasia ż., daw. Stachura mos.

:: fż. Stacha ż.

 rzecz. Stachowa ż., Stachówna ż.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) Staś, Staszek

Wiktionary


stacha

potocznie: znieść coś z trudem; staskać, staszczyć


SJP.pl


stachać

potocznie: znieść coś z trudem; staskać, staszczyć


SJP.pl


stachańczyk

nazwisko


SJP.pl


stachanow

Aleksiej Grigorjewicz Stachanow właśc. Andriej, ros. Алексей Григорьевич Стаханов (ur. 21 grudnia 1905?/3 stycznia 1906 we wsi Ługowaja w guberni orłowskiej, zm. 5 listopada 1977 w Doniecku) – górnik dołowy kopalni „Centralnaja-Irmino”, Bohater Pracy Socjalistycznej po wykonaniu 1400 procent normy, prekursor ruchu stachanowskiego.

Wikipedia


stachanowiec

1. w ZSRR i innych krajach socjalistycznych - uczestnik ruchu przodownictwa pracy (od nazwiska oficjalnego inicjatora, górnika A. Stachanowa);
2. wykonawca robiący dużo, szybko i bez dbałości o jakość;
3. żartobliwie: pracoholik


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) pracownik, który przekraczał normy produkcyjne

Wiktionary

Przodownik pracy (potocznie: stachanowiec, ros. ударник – udarnik) – tytuł przyznawany w państwach bloku wschodniego pracownikom, którzy znacznie przekroczyli normy pracy przewidziane do wykonania. Konsekwencjami było podnoszenie norm pracy dla wszystkich pracowników bez podnoszenia wynagrodzeń za pracę.

Wikipedia


stachanówka

stachanowiec


SJP.pl

Patrz:

stachanowiec

stachanowski

1. związany z osobą Aleksieja Stachanowa;
2. pejoratywnie: związany ze stachanowcem - osobą pracującą szybko i niedbale


SJP.pl


stachanowszczyzna

kampania propagandowa Związku Sowieckiego, mająca na celu podniesienie wydajności pracy przez współzawodnictwo


SJP.pl


stachecki

nazwisko


SJP.pl


stachelek

nazwisko


SJP.pl


stachera

nazwisko


SJP.pl


stacherski

nazwisko


SJP.pl


stachewicz

nazwisko


SJP.pl


stachiewicz

nazwisko


SJP.pl

  • Stachiewicz – polskie nazwisko

osoby o nazwisku Stachiewicz:

  • Julian Stachiewicz (1890–1934) – generał brygady Wojska Polskiego
  • Juliusz Stachiewicz (1924–1976) – profesor wydziału mechaniki Uniwersytetu McGil
  • Piotr Stachiewicz (1858–1938) – malarz i ilustrator
  • Piotr Stachiewicz (1926–1988) – powstaniec warszawski
  • Stanisław Stachiewicz (1869–1917) – urzędnik
  • Sylwester Stachiewicz (1892–1940) – major intendent Wojska Polskiego
  • Wacław Stachiewicz (1894–1973) – generał dywizji Wojska Polskiego
  • Wanda Stachiewicz (1895–1995) – działaczka kulturalna

Wikipedia


stachiurkolistny

przymiotnik

 (1.1) bot. mający liście jak stachiurek

Wiktionary


stachlewski

nazwisko


SJP.pl


stachniewicz

nazwisko


SJP.pl


stachnik

nazwisko


SJP.pl

Osoby o tym nazwisku:

  • Franciszek Stachnik – polski polityk ludowy
  • Richard Stachnik – katolicki duchowny i polityk
  • Witold Stachnik – polski brydżysta

Wikipedia


stachniuk

nazwisko


SJP.pl


stacho

zdrobnienie od: Stanisława


SJP.pl


stachoń

nazwisko


SJP.pl

Stachoń (808 m n.p.m.) – wzniesienie w południowo-zachodniej Polsce, w Sudetach Środkowych, w Górach Kamiennych, w Masywie Dzikowca i Lesistej Wielkiej, około 2,5 km na zachód od miejscowości Unisław Śląski.

Wikipedia


stachowa

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) przest. żona Stacha

forma rzeczownika.

 (2.1) D. lp. od: Stachów

 (2.2) D. lp. od: Stachowo

forma przymiotnika.

 (3.1) ż. lp. od: Stachowy

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Ambroży dopiero co powiedział mi o tym nieszczęściu. Gdzież Stachowa?

 (2.1-2) Jadę dziś do Stachowa.

 (3.1) Przed gankiem stojał pan Jacek z Mateuszem i pykając fajeczkę godził go do rznięcia drzewa na Stachową chałupę

Wiktionary

Wymowa:

IPA: staˈxɔva, AS: staχova

Wiktionary

Powiązane:

 zob. Stach.

Wiktionary


stachowiak

nazwisko


SJP.pl


stachowicz

nazwisko


SJP.pl

  • Stachowicz – nazwisko

osoby o nazwisku Stachowicz:

  • Aleksiej Stachowicz (ur. 1918) – rosyjski działacz emigracyjny, oficer Wehrmachtu podczas II wojny światowej
  • Damian Stachowicz (1658– 1699) – polski kompozytor doby barokowej, pijar
  • Edmund Stachowicz (ur. 1948) – polski polityk
  • Helena Stachowicz (1923–1994) – polska lekkoatletka, która specjalizowała się w rzucie oszczepem oraz dyskiem
  • Izabela „Czajka” Stachowicz (1893–1969) – ur. Izabela Szwarc, polska pisarka żydowskiego pochodzenia
  • Józef Stachowicz (1900–1985) – polski pedagog, polonista, organizator tajnego nauczania w powiecie sanockim
  • Jerzy Stachowicz (ur. 1956) – oficer Służby Bezpieczeństwa następnie Urzędu Ochrony Państwa oraz Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego
  • Katarzyna Stachowicz (ur. 1977) – polska polityk
  • Michał Stachowicz (1768–1825) – polski artysta malarz i grafik epoki romantyzmu
  • Teodor Baltazar Stachowicz (1800–1873) – polski artysta malarz
  • Wojciech Stachowicz (1888–1958) – pułkownik artylerii Wojska Polskiego

Wikipedia


stachowie

zdrobnienie od: Stanisław (imię męskie); Stasiek, Staszek, Stacho


SJP.pl


stachowski

nazwisko


SJP.pl

osoby noszące nazwisko Stachowski:

  • Amber Stachowski – amerykańska piłkarka wodna
  • Antoni (Stachowski) – ukraiński biskup Rosyjskiego Kościoła Prawosławnego, święty prawosławny
  • Józef Stachowski (1913–1944) – polski poeta
  • Mieczysław Stachowski (1900–1966) – polski inżynier leśnik, oficer rezerwy Wojska Polskiego, żołnierz Armii Krajowej
  • Marek Stachowski (1936–2004) – polski kompozytor współczesny i pedagog
  • Marek Stachowski (ur. 1957) – polski slawista i turkolog, etymolog, językoznawca historyczno-porównawczy
  • Ryszard Stachowski – psycholog, doktor habilitowany nauk humanistycznych, profesor Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza, profesor zwyczajny
  • Serhij Stachowski – tenisista ukraiński
  • Stanisław Stachowski (1930–2021) – polski slawista i turkolog, językoznawca, badacz leksyki, leksykograf
  • William Stachowski – amerykański polityk
  • Władysław Stachowski (1887–1974) – regionalista, kolekcjoner, działacz społeczny

Wikipedia


stachowy

przymiotnik dzierżawczy - należący do Stacha lub z nim związany


SJP.pl


stachura

nazwisko


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) daw. zdrobn. Stach, Stanisław

Wiktionary

Stachura – wieś w Polsce położona w województwie świętokrzyskim, w powiecie kieleckim, w gminie Mniów.

Wikipedia

Powiązane:

 rzecz. Stach, Stacha, Stachowa, Stachówna, Stanisław, Stanisława, Stasia, Stasio, Staszek, Staś

Wiktionary


stachurski

nazwisko


SJP.pl


stachyra

nazwisko


SJP.pl

Stachyra – polskie nazwisko. Na początku lat 90. nosiło je ponad 2600 osób.

Wikipedia


stacja

1. miejsce, gdzie zatrzymują się pociągi lub inne środki lokomocji i transportu; dworzec;
2. zakład działający na danym obszarze (np. badawczy, naukowy); placówka;
3. w dawnej Polsce: obowiązek utrzymania przejeżdżającego władcy, jego świty, dostojników i niższych urzędników;
4. dawniej: miejsce zmiany koni pocztowych w czasie podróży dyliżansem;
5. w liturgii rzymskiej: miejsce zatrzymania się procesji w celu odprawienia modłów


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) kolej. zespół budynków i infrastruktury umożliwiający obsługę pasażerów lub towarów przewożonych koleją

 (1.2) zakład, placówka, instytucja obsługująca dany teren

 (1.3) mot. punkt sprzedaży paliwa samochodom

 (1.4) inform. urządzenie do odczytu wymiennych nośników danych

 (1.5) rel. każdy z czternastu tradycyjnych wizerunków drogi krzyżowej Chrystusa umieszczanych w miejscu kultu

 (1.6) nauk. wyspecjalizowany ośrodek badawczy i naukowy

 (1.7) daw. miejsce zatrzymywania na odpoczynek, nocleg lub okresowy pobyt

 (1.8) hist. książęca powinność utrzymania przejeżdżającego władcy i jego świty

 (1.9) telew. zob. stacja telewizyjna.

Wiktionary

Stacja (pierwotnie) – miejsce zatrzymywania na odpoczynek, nocleg lub okresowy pobyt.

  • stacja – w średniowieczu obowiązek utrzymania przejeżdżającego władcy, jego świty, dostojników i niższych urzędników, stanowiący powinność prawa książęcego.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Uwaga, wysiadamy na następnej stacji.

 (1.1) Kiedy ponownie się ocknąłem, była już druga po południu. Natychmiast przypomniałem sobie, co się stało, pobiegłem do najbliższej stacji kolejowej i ruszyłem w drogę powrotną.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈstat͡sʲja, AS: stacʹi ̯a

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. stanie n., stawanie n., stacjonowanie n.

:: zdrobn. stacyjka ż.

 czas. stać dk./ndk., stawać ndk., stanąć dk., stacjonować ndk.

 przym. stacyjny, wokółstacyjny, przystacyjny, stacjonarny

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) przystanek, dworzec, terminal

 (1.3) stacja benzynowa

 (1.4) napęd

 (1.6) placówka

 (1.8) stan, gościtwa

 (1.9) kanał, program

Wiktionary


stacjonariusz

księgarz na średniowiecznym uniwersytecie


SJP.pl

Stacjonariusz (stationarius) – średniowieczny handlarz uniwersytecki pełniący jednocześnie funkcje bibliotekarza, księgarza i wydawcy dla kopii ksiąg rękopiśmiennych.

Pod koniec średniowiecza, ale jeszcze przed erą druku, nastąpił znaczący rozwój rękopiśmiennictwa. Skryptoria wyszły wtedy także poza mury zakonów, a umiejętność czytania i pisania, oraz potrzeba gromadzenia książek zaczęły gwałtownie powszednieć, rozszerzając się na inne stany niż dotąd, jak np. na mieszczaństwo. Przypadło to na okres rozwoju miast (XIII–XIV wiek), a co za tym idzie także wyższych szkół świeckich - uniwersytetów.

Wikipedia


stacjonarka

potocznie:
1. komputer stacjonarny, pecet;
2. dawniej: mała placówka lecznicza z kilkoma łóżkami


SJP.pl


stacjonarność

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) odprzym. cecha tego, co jest stacjonarne

Wiktionary

Proces stacjonarny – proces stochastyczny, w którym wszystkie momenty oraz momenty łączne są stałe.

Gdy wartość średnia, wariancja oraz funkcja autokorelacji zmieniają się wraz ze zmianą czasu, proces losowy x(t) nazywa się niestacjonarnym. W szczególnym przypadku, gdy wartość średnia oraz funkcja autokorelacji nie zależą od czasu t_{1}, proces losowy x(t) nazywa się słabo stacjonarnym, kowariancyjnie stacjonarnym lub stacjonarnym w szerszym zakresie. Średnia wartość słabo stacjonarnych procesów jest stała, a funkcja autokorelacji zależy tylko od przesunięcia \tau .

Wikipedia

Powiązane:

 przym. stacjonarny

 przysł. stacjonarnie

Wiktionary


stacjonarny

pozostający na miejscu, stały; studia stacjonarne - studia, w których studenci uczestniczą bezpośrednio w zajęciach, wykładach, na których zajęcia odbywają się codziennie, studia niezaoczne


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) pozostający, odbywający się w jednym miejscu, niezmieniający miejsca położenia

 (1.2) eduk. polegający na codziennym uczestnictwie słuchaczy lub studentów w zajęciach

Wiktionary

Powiązane:

 przysł. stacjonarnie

 czas. stacjonować ndk.

 rzecz. stacja ż., stacyjka ż., stacjonarność ż.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.2) dzienny

Wiktionary


stacjonata

w jeździectwie: pojedyncza przeszkoda, zbudowana z drągów bądź desek


SJP.pl

Stacjonata – najpopularniejsza pojedyncza pionowa (skok na wysokość) przeszkoda do skoków konnych, wykorzystywana w zawodach lub w ćwiczeniach skoku. Zbudowana jest z dwóch stojaków i drągów lub desek, zawieszonych jedna nad drugą. Drągi umocowane są za pomocą tzw. łyżek lub kłódek, które umożliwiają przesuwanie ich w górę lub w dół, w celu zmiany wysokości przeszkody. Stacjonatę można postawić przy wąskim rowie. Rodzajem stacjonaty jest też szlaban.

Wikipedia


stacjonować

przebywać w pewnym miejscu przez jakiś czas (zwykle o wojsku)


SJP.pl

czasownik niedokonany

 (1.1) wojsk. mieć gdzieś bazę, mieć postój

 (1.2) żart. wystawać gdzieś, sterczeć gdzieś

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Polskie wojsko stacjonowało na Golanie na granicy izraelskiej.

 (1.2) Młodzi całymi godzinami potrafią stacjonować pod budką z piwem.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. stacjonowanie n., stacja ż., stacyjka ż.

 przym. stacjonarny, stacyjny

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) bazować

Wiktionary


stacjonowanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) wojsk. przebywanie gdzieś przez jakiś czas, posiadanie gdzieś bazy

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Stacjonowanie wojsk francuskich na Śląsku przedłużało się w nieskończoność.

Wiktionary

Powiązane:

 czas. stacjonować ndk.

 rzecz. stacja ż.

Wiktionary


stacjonowany

dawniej: taki, któremu wyznaczono miejsce postoju, pobytu


SJP.pl


stacjusz

  • Cecyliusz Stacjusz (ok. 220 p.n.e. – ok. 168 p.n.e.) – komediopisarz rzymski
  • Publiusz Papiniusz Stacjusz (ok. 45-96) – poeta rzymski

Wikipedia


stacki

nazwisko


SJP.pl


stacyje

rzeczownik, rodzaj niemęskoosobowy, liczba mnoga

 (1.1) gw-pl|Górny Śląsk. rel. droga krzyżowa

Wiktionary


stacyjka

zdrobnienie od: stacja


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) zdrobn. od stacja

 (1.2) mała stacja (kolejowa lub benzynowa)

 (1.3) mot. przełącznik z zamkiem do uruchamiania silnika pojazdu przy pomocy klucza

Wiktionary

Stacyjka (Stacyjka. Ballada w 13 obrazach) – polski serial obyczajowo-komediowy w reżyserii Radosława Piwowarskiego, zdjęcia realizowano w latach 2003–2004, premierowy odcinek wyemitowano w TVP 12 września 2004 roku. Zdjęcia plenerowe zrealizowano w Jezioranach pod Olsztynem oraz w Pasłęku koło Elbląga. Okres zdjęciowy rozpoczął się 3 października 2003 roku.

Wikipedia

Przykłady

 (1.2) Pociąg zatrzymał się przy małej stacyjce.

 (1.3) Proszę zostawić kluczyki w stacyjce.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. stacja ż.

 czas. stacjonować dk.

 przym. stacyjny, stacjonarny

Wiktionary

Synonimy:

antonimy.

hiperonimy.

 (1.2) budynek

 (1.3) urządzenie

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

 rzecz. stacja ż.

 czas. stacjonować dk.

 przym. stacyjny, stacjonarny

frazeologia.

etymologia.

 etymn|stacja|-ka.

uwagi.

tłumaczenia.

 (1.1) zobtłum zdrobn|stacja.

* angielski: (1.3) ignition, ignition switch, ignition lock, starter lock

* duński: (1.3) tændingslås w.

* francuski: (1.3) commutateur d’allumage m.

* kaszubski: (1.1) stacyjka ż.; (1.2) stacyjka ż.

* niemiecki: (1.3) Magnetschalter m., Zündschalter m., Zündschloss n.

* włoski: (1.2) stazioncina ż.; (1.3) commutatore d'accensione m.

źródła.

== stacyjka (język kaszubski.) ==

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) zdrobn. stacyjka

odmiana.

przykłady.

składnia.

kolokacje.

synonimy.

Wiktionary


stacyjny

związany z stacją


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany ze stacją, dotyczący stacji, właściwy stacji, znajdujący się w obrębie stacji

 (1.2) stanowiący stację

 (1.3) odbywający się stacjami

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Stacja posiadała bocznicę kolejową oraz budynek stacyjny z kasą biletową.

 (1.3) Na początku XIV w. nastąpił (…) zanik liturgii stacyjnej, której przewodniczył biskup Rzymu.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. stacja ż., stacyjka ż.

 czas. stacjonować ndk.

 przysł. stacyjnie

Wiktionary


stacz

potocznie: mężczyzna odpłatnie stojący w kolejce za kogoś


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) ktoś, kto stoi

 (1.2) zob. stacz kolejkowy.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: stat͡ʃ, AS: stač

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. stanie n.

 czas. stać ndk., ustanawiać

Wiktionary


staczać

1. rozgrywać walkę, potyczkę itp.;
2. niszczyć przez gryzienie, drążenie;
3. staczać się:
a) spadać skądś, tocząc się;
b) doświadczać upadku moralnego


SJP.pl


staczanka

staczanie drewna do wody przed spławem


SJP.pl


staczka

potocznie: kobieta odpłatnie stojąca w kolejce za kogoś


SJP.pl


stąd

zaimek przysłówkowy zastępujący wyrazy lub wyrażenia oznaczające m.in. określenia miejsca, przyczynę, powód, źródło czegoś


SJP.pl

zaimek

 (1.1) wyznaczenie miejsca, w którym znajduje się osoba mówiąca, z orientacją na zewnątrz

 (1.2) z tego powodu

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Wyjdź stąd natychmiast!

 (1.2) Rząd nadrukował pieniędzy, i stąd mamy wysoką inflację.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: stɔ̃nt, AS: stõnt

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) gw-pl|Śląsk Cieszyński|stela.

 (1.2) dlatego

Wiktionary


stade

Stade (dolnoniem. Stood) – miasto powiatowe w Niemczech w kraju związkowym Dolna Saksonia, siedziba powiatu Stade. W 2001 liczyło 45 152 mieszkańców, w 2005 - 45 928, a w 2008 45 918 mieszkańców.

Miasto zostało założone w 994.

W mieście znajduje się huta aluminium, stocznia, port rzeczny oraz muzeum.

Wikipedia


stadełko

zdrobnienie od: stadło


SJP.pl


stadialny

1. dzielący się na poszczególne stadia;
2. odnoszący się do danego stadium procesu


SJP.pl


stadiał

Stadiał (glacistadiał) – chłodniejszy okres w glacjale, podczas którego lodowce zwiększają swój zasięg. Stadiały oddzielone są od siebie interstadiałami, cieplejszymi okresami, podczas których lodowce „cofają się” na niewielkie odległości. Parę stadiał—interstadiał można uznać za rodzaj oscylacji klimatycznej.

Wikipedia


stadion

1. odpowiednio wyposażony, otoczony trybunami dla widzów obiekt, na którym odbywają się zawody sportowe;
2. w starożytnej Grecji: jednostka długości równa 164 m (attycka) lub 192 m (olimpijska)


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) sport. duża budowla z miejscami dla widzów, miejsce rozgrywania zawodów sportowych;

 (1.2) hist. miara długości używana w starożytnych krajach o różnych długościach (zazwyczaj 185 m);

Wiktionary

Stadion sportowy – obiekt budowlany przeznaczony do rozgrywania zawodów różnych dyscyplin sportowych.

Nazwa stadion pochodzi z języka starogreckiego. Termin στάδιον (stadion) był jednostką miary długości używaną w starożytnej Grecji i równej 600 stopom. Bieżnia greckich stadionów miała długość równą 1 stadionu.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Gdyby ktoś chciał ze mną szczerze porozmawiać, tak od serca, to by napisał do mnie bezpośrednio miesiące temu, uczciwie, pod własnym nazwiskiem, a nie dzwonił dziś do radia ze stadionu w Trójmieście.

 (1.1) PGE jest sponsorem tytularnym naszego narodowego stadionu.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈstadʲjɔ̃n, AS: stadʹi ̯õn

Wiktionary

Powiązane:

 przym. stadionowy, wokółstadionowy, przystadionowy

Wiktionary

Synonimy:

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

 przym. stadionowy, wokółstadionowy, przystadionowy

frazeologia.

etymologia. etym|gr|στάδιον. „stadion” („miejsce, gdzie ludzie stoją”)

uwagi.

tłumaczenia.

* angielski: (1.1) stadium

* arabski: (1.1) استاد

* baskijski: (1.1) estadio; (1.2) estadio

* białoruski: (1.1) стадыён

* bułgarski: (1.1) стадион m.

* dolnołużycki: (1.1) stadion m.

* duński: (1.1) stadion n.; (1.2) stadion n.

* esperanto: (1.1) stadiono

* fiński: (1.1) stadion

* francuski: (1.1) stade m.; (1.2) stade m.

* górnołużycki: (1.1) stadion m.

* interlingua: (1.1) stadio

* islandzki: (1.1) íþróttavöllur m., leikvangur m.

* jidysz: (1.1) סטאַדיאָן m. (stadjon)

* kataloński: (1.1) estadi m.

* litewski: (1.1) stadionas m.

* łaciński: (1.1) stadium

* niemiecki: (1.1) Stadion n.

* norweski (bokmål): (1.1) stadion n./m.

* norweski (nynorsk): (1.1) stadion n./m.

* rosyjski: (1.1) стадион m.

* szwedzki: (1.1) stadion w.; (1.2) stadion w.

* ukraiński: (1.1) стадіон m.

* węgierski: (1.1) stadion

* wietnamski: (1.1) sân vận động

* włoski: (1.1) stadio m.

źródła.

== stadion (język afrykanerski.) ==

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik

 (1.1) stadion

odmiana.

przykłady.

składnia.

kolokacje.

synonimy.

Wiktionary


stadionowy

stadion


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) związany ze stadionem, odbywający się na stadionie

Wiktionary

Patrz:

stadion

Przykłady

 (1.1) Przygotowywana jest także specjalna choreografia stadionowa, a wszystko uświetni pokaz sztucznych ogni.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. stadion m.

Wiktionary


stadium

faza, poziom, etap, stopień rozwoju


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) część procesu, część czasu rozwoju

 (1.2) hist. w starożytnym Rzymie miara odległości równa około 160 m

Wiktionary

Stadium – stacja podziemna Mass Rapid Transit (MRT) na Circle Line w Singapurze. Znajduje się w dzielnicy Kallang, tuż obok Singapore Sports Hub.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ˈstadʲjũm, AS: stadʹi ̯ũm

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) faza, etap

Wiktionary


stadko

zdrobnienie od: stado


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) zdrobn. od stado

 (1.2) małe stado

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈstatkɔ, AS: statko

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. stado n., stadnik m., stadnina ż., stadność ż.

 przym. stadny, stadninowy

 przysł. stadnie

Wiktionary


stadniak

rodzaj ptaków śpiewających


SJP.pl


stadnicki

nazwisko


SJP.pl


stadniczka

stadniczka żółtoskrzydła - gatunek ptaka z rodziny papugowatych


SJP.pl


stadnie

przysłówek

 (1.1) zool. stadem, w stadzie

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Strzelby żyją stadnie w płytkich wodach.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. stado n., stadko n., stadnina ż.

 przym. stadny, stadninowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) gromadnie

Wiktionary


stadnik

1. samiec rozpłodowy bydła domowego; buhaj;
2. stadnik długopłetwy - gatunek ryby z rodziny alestesowatych; bystrzyk długopłetwy, alestes długopłetwy


SJP.pl

  • buhaj (stadnik lub potocznie byk) − przeznaczony do rozpłodu samiec bydła domowego

Osoby o tym nazwisku:

  • Adam Stadnik – polski rolnik i polityk
  • Alina Stadnik – ukraińska zapaśniczka
  • Andrij Stadnik – ukraiński zapaśnik
  • Hanna Stadnik – polska uczestniczka II wojny światowej, działaczka kombatancka
  • Marija Stadnik – ukraińska i azerska (od 2007) zapaśniczka

Wikipedia


stadnina

ośrodek hodowli koni


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) zootechn. pogłowie koni w hodowli zarodowej

 (1.2) zootechn. ośrodek zajmujący się hodowlą lub reprodukcją koni;

Wiktionary

  • Stadnina – osada w województwie pomorskim, w powiecie kwidzyńskim, w gminie Prabuty
  • Stadnina – dzielnica Starogardu Gdańskiego
  • Stadnina – część Sierakowa
  • Stadnina – miejsce hodowli koni

Wikipedia

Przykłady

 (1.2) Po szkole chodziliśmy do stadniny pomagać przy koniach.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. stado n., stadność ż.

:: zdrobn. stadninka ż.

 przym. stadniczy, stadny, stadninowy

 przysł. stadnie

Wiktionary


stadninka

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) zdrobn. od: stadnina

 (1.2) mała stadnina

Wiktionary

Przykłady

 (1.2) Podarowaliśmy ogiera niewielkiej stadnince na Zakarpaciu.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. stadnina ż.

Wiktionary


stadninowy

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany ze stadniną, dotyczący stadniny

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. stado n., stadko n., stadnik m., stadnina ż., stadność ż.

 przym. stadny

 przysł. stadnie

Wiktionary


stadność

życie w stadzie, w grupie


SJP.pl


stadny

żyjący w stadzie, związany ze stadem (np. zwierzę stadne, instynkt stadny)


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) odbywający się stadem, dotyczący stada

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Góralki uważane są za zwierzęta stadne, żyjące w hordach.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. stadnina ż., stadko n., stado n.

 przysł. stadnie

 przym. stadninowy

Wiktionary


stado

1. gromada zwierząt jednego gatunku, trzoda, sfora, tabun
2. tłum, gromada, chmara


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) zool. grupa osobników tego samego, rzadziej różnych gatunków zwierząt, żyjąca na określonym terytorium, związana mniej lub bardziej zaawansowaną formą organizacji społecznej;

 (1.2) zootechn. hodowlana grupa zwierząt

 (1.3) przen. pejor. duża liczba ludzi (nawet nietworzących grupy)

 (1.4) przen. pot. gromada podobnych do siebie obiektów

Wiktionary

Stado – grupa osobników tego samego, rzadziej różnych gatunków zwierząt, żyjąca na określonym terytorium, związana mniej lub bardziej zaawansowaną formą organizacji społecznej. Łączenie się osobników w stada jest najczęściej związane z rozrodem. Do zwierząt stadnych należy wiele gatunków kręgowców, głównie spośród ssaków, ptaków i ryb. U wilków i dzików stado nazywane jest watahą. Duże stado ryb to ławica.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Stado dzikich kóz wyjrzało z gąszczy na polankę, popatrzało czarnymi oczyma i pierzchnęło.

 (1.3) To stado krzyczących demonstrantów działało mi na nerwy.

 (1.3) Przychodzi tu codziennie całe stado ludzi.

 (1.4) Wysoko na niebie ułożyły się stada lekkich chmurek.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈstadɔ, AS: stado

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. stadnik m., stadnina ż.

:: zdrobn. stadko n.

 przym. stadny, stadninowy

 przysł. stadnie

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) gromada, ławica, tabun, trzoda, chmara, wataha, chmura, grupa, klucz

 (1.3) tabun, horda, tłum, wataha, często w lm.

Wiktionary


stądże

wzmocniony zaimek przysłowny "stąd"


SJP.pl


stadło

żartobliwie o parze małżeńskiej


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) pot. para małżeńska

Wiktionary

Stadła (do 1964 Stadło) – wieś w Polsce położona w województwie małopolskim, w powiecie nowosądeckim, w gminie Podegrodzie. Jedna z najstarszych osad kolonistów niemieckich na Sądecczyźnie.

Wieś królewska starostwa sądeckiego w powiecie sądeckim województwa krakowskiego w końcu XVI wieku.

Wikipedia

Przykłady

składnia.

kolokacje.

synonimy.

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

frazeologia.

etymologia.

uwagi.

tłumaczenia.

* niemiecki: (1.1) Ehepaar n.

* wilamowski: (1.1) stodłuø n.

źródła.

== stadło (język dolnołużycki.) ==

wymowa.

 IPA|ˈstadwɔ.

znaczenia.

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) stado

odmiana.

przykłady.

Wiktionary

Synonimy:

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

frazeologia.

etymologia.

uwagi.

tłumaczenia.

* niemiecki: (1.1) Ehepaar n.

* wilamowski: (1.1) stodłuø n.

źródła.

== stadło (język dolnołużycki.) ==

wymowa.

 IPA|ˈstadwɔ.

znaczenia.

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) stado

odmiana.

przykłady.

składnia.

kolokacje.

synonimy.

Wiktionary


staf

potocznie: marihuana; gańdźa, gandzia, gandża, maryśka, marycha, stuff


SJP.pl


staff

  • Leopold Staff – polski poeta
  • Franciszek Staff – polski ichtiolog
  • Ludwik Maria Staff – polski poeta
  • Staff – polski raper
  • slang. marihuana

Wikipedia


stafford

[czytaj: stafed]
1. nazwa kilku miejscowości, hrabstw i gmin w USA;
2. miasto w Anglii


SJP.pl

Stafford – miasto w Wielkiej Brytanii, w Anglii, w Staffordshire, w dystrykcie Stafford. Ośrodek administracyjny hrabstwa Staffordshire. Położone w samym sercu regionu West Midlands. Według Narodowego Spisu Ludności wydanego w 2001 roku, miasto ma 63 681 mieszkańców. W 2011 roku dystrykt liczył 113 869 mieszkańców. Jest miastem partnerskim Skarżyska-Kamiennej.

Wikipedia


staffordzki

przymiotnik od: Stafford


SJP.pl


staffowski

przymiotnik dzierżawczy - należący do Staffa lub z nim związany


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) liter. dotyczący życia i twórczości Leopolda Staffa, charakterystyczny, typowy dla Staffa lub jego twórczości, taki jak u Staffa

Wiktionary

Powiązane:

 przym. Staffowy

 rzecz. Staff mos./ż., Staffowa ż., Staffówna ż.

Wiktionary


staffowy

przymiotnik dzierżawczy

 (1.1) należący/odnoszący się do Leopolda Staffa

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Nocne rozmowy Staffowych kochanków, a zwłaszcza monologi wyrażające tęsknotę, przywodzą na myśl dialogi bohaterów Mickiewiczowskiego „Konrada Wallenroda”.

Wiktionary

Powiązane:

 przym. staffowski

 rzecz. Staff mos./ż., Staffowa ż., Staffówna ż.

Wiktionary


stafilokok

drobnoustrój kulisty; gronkowiec


SJP.pl


stafisz

nazwisko


SJP.pl


stagflacja

szybki wzrost stopy inflacji w warunkach stagnacji gospodarczej


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) ekon. występowanie wysokiej inflacji w warunkach stagnacji gospodarczej;

Wiktionary

Stagflacja (ang. stagflation, stagnacja + inflacja) – zjawisko makroekonomiczne, polegające na jednoczesnym występowaniu w gospodarce danego państwa zarówno znaczącej inflacji, jak i stagnacji gospodarczej (inflacja zwykle wiąże się z fazą wzrostu w cyklu koniunkturalnym). Przyczyn tego zjawiska upatruje się w negatywnym szoku podażowym, który powoduje zarówno wzrost cen, jak też i ograniczenie produkcji.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: stakfˈlat͡sʲja, AS: stakflacʹi ̯a

Wiktionary


stagflacyjny

stagflacja


SJP.pl

Patrz:

stagflacja

stągiew

dawna jednostka objętości równa ok. 200 litrom


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) wysoki dzban kamienny lub gliniany do przechowywania wody albo wina, zwykle węższy górą, z jednym uchem

 (1.2) metrol. dawna miara objętości równa ok. 200 litrom;

Wiktionary

Stągiew – dawna jednostka objętości, stosowana w XIX wieku (po 1819 roku). Stągiew odpowiadała 50 garncom nowopolskim, czyli ok. 200 litrom.

Wikipedia


stagiryta

przydomek Arystotelesa


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy, nazwa własna

 (1.1) hist. filoz. przydomek Arystotelesa ze Stagiry

Wiktionary

Arystoteles (starogr. Ἀριστοτέλης, Aristotelēs, ur. 384 p.n.e. w Stagirze, zm. 322 p.n.e. w Chalkis) – filozof, jeden z trzech – obok Sokratesa i Platona – najsławniejszych filozofów starożytnej Grecji. Nazywany też Stagirytą (od miejsca urodzenia) lub po prostu Filozofem (w tekstach średniowiecznych i nowożytnych).

Wikipedia


stagnacja

1. brak działania w jakiejś dziedzinie, brak zmian;
2. brak wzrostu gospodarczego


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) wyhamowanie lub całkowite zatrzymanie postępu w jakiejś dziedzinie

Wiktionary

  • Stagnacja – zastój w danej dziedzinie
  • Stagnacja – w ekonomii: stałość wskaźników ekonomicznych zwykle towarzysząca recesji
  • Stagnacja – w hydrobiologii: brak mieszania się wód
  • Stagnacja – w glacjologii: postój lodowca
  • Stagnacja – album studyjny polskiej grupy muzycznej Desdemona

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Zerwanie tradycyjnych więzi i szlaków handlowych spowodowało załamanie się dotychczasowych źródeł dochodu ludności, co pogrążyło region w stagnacji. (Wikipedia)

Wiktionary

Wymowa:

IPA: staɡˈnat͡sʲja, AS: stagnacʹi ̯a

Wiktionary

Powiązane:

 przym. stagnacyjny

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) zastój

Wiktionary


stagnacyjny

przymiotnik od: stagnacja


SJP.pl


stagnofilny

lubiący przebywać w środowisku wody stałej, np. ryby stagnofilne


SJP.pl


stagnolepis

rodzaj dużych, opancerzonych gadów naczelnych z rzędu aetozaurów


SJP.pl


staja

1. dawna miara długości o różnych wartościach w zależności od czasu i miejsca; także dawna miara powierzchni; staje; stajanie
2. górska polana z szałasem służącym pasterzom w okresie pobytu w górach


SJP.pl

Staja (bardziej poprawnie staje, stajanie) – staropolska miara długości drogi.Istnieją dwie miary o tej samej nazwie:

  1. długość bruzdy, jaką wół orał bez zatrzymywania i zawracania, odpowiadająca anglosaskiej mierze furlong. Staja taka mogła mieć różną długość: staja statutowa równała się 84 łokciom; staropolska – ok. 134 m;
  2. odległość przebyta przez konia pomiędzy dwoma odpoczynkami, odpowiadająca anglosaskiej mierze o nazwie league. Taka staja, zwana milową to – ok. 893 m; a nowopolska to – ok. 1066,8 m.

Wikipedia


stajać

o lodzie lub śniegu: stopnieć, roztopić się


SJP.pl


stajanie

dawna miara długości o różnych wartościach w zależności od czasu i miejsca; także dawna miara powierzchni; staja; staje


SJP.pl

Staja (bardziej poprawnie staje, stajanie) – staropolska miara długości drogi.Istnieją dwie miary o tej samej nazwie:

  1. długość bruzdy, jaką wół orał bez zatrzymywania i zawracania, odpowiadająca anglosaskiej mierze furlong. Staja taka mogła mieć różną długość: staja statutowa równała się 84 łokciom; staropolska – ok. 134 m;
  2. odległość przebyta przez konia pomiędzy dwoma odpoczynkami, odpowiadająca anglosaskiej mierze o nazwie league. Taka staja, zwana milową to – ok. 893 m; a nowopolska to – ok. 1066,8 m.

Wikipedia


stajały

o lodzie lub śniegu: taki, który stajał (stopniał, roztopił się)


SJP.pl


staje

dawna miara długości o różnych wartościach w zależności od czasu i miejsca; także dawna miara powierzchni; staja; stajanie


SJP.pl

Staja (bardziej poprawnie staje, stajanie) – staropolska miara długości drogi.Istnieją dwie miary o tej samej nazwie:

  1. długość bruzdy, jaką wół orał bez zatrzymywania i zawracania, odpowiadająca anglosaskiej mierze furlong. Staja taka mogła mieć różną długość: staja statutowa równała się 84 łokciom; staropolska – ok. 134 m;
  2. odległość przebyta przez konia pomiędzy dwoma odpoczynkami, odpowiadająca anglosaskiej mierze o nazwie league. Taka staja, zwana milową to – ok. 893 m; a nowopolska to – ok. 1066,8 m.

Wikipedia


stajeneczka

zdrobnienie od: stajnia


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) pot. zdrobn. od: stajnia

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌstajɛ̃ˈnɛt͡ʃka, AS: stai ̯ẽnečka

Wiktionary


stajenka

zdrobnienie od: stajnia


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) zdrobn. od: stajnia

 (1.2) mała stajnia

 (1.3) rel. model żłóbka betlejemskiego, zwykle z figurkami

Wiktionary

Szopka bożonarodzeniowa – makieta lub diorama przedstawiająca wyobrażenie miejsca narodzin Jezusa Chrystusa (stajni, jaskini lub groty). Sceny obrazują moment przybycia pasterzy lub Trzech Mędrców. W każdej szopce znajduje się przedstawienie Świętej Rodziny (mały Jezus, Maria oraz Józef). Najczęściej elementem szopki polskiej są także postaci Trzech Mędrców, pasterzy, a także bydło (wół – zob. Iz 1,3), osioł i owce, Gwiazda Betlejemska, anioły.

Wikipedia

Przykłady

 (1.3) Pójdźmy wszyscy do stajenki, / do Jezusa i Panienki.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: staˈjɛ̃nka, AS: stai ̯nka

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. stajnia ż., stajenny mos.

 przym. stajenny

Wiktionary

Synonimy:

 (1.3) szopka, żłóbek; gw-pl|Górny Śląsk|betlejka, betlyjka.

Wiktionary


stajenny

osoba specjalistycznie zajmująca się końmi; masztalerz


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) pracownik zajmujący się końmi i stajnią

przymiotnik

 (2.1) dotyczący stajni

Wiktionary

Stajenny – osoba pracująca przy koniach w stadninach. Zajmuje się ich karmieniem i pojeniem, czyszczeniem sierści, podawaniem leków i suplementów. Ich praca sprowadza się też do prostych prac gospodarczych na terenie stadniny. Nie należy mylić ich z masztalerzami, do obowiązków których dochodzi jeszcze: podjeżdżanie i zajeżdżanie młodych koni, sprawdzanie stanu ich zdrowia oraz ogólna opieka nad wszystkimi końmi w stadzie.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Stangret siada na kozioł, Weller obok niego, pickwickiści okrywają sobie nogi płaszczami, nosy wsuwają w szale, stajenni zdejmują okrycia z koni, stangret krzyczy wesoło „Wio!“ — i pojechali!

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. stajenka ż., stajnia ż.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) daw. masztalerz, masztelarz

Wiktionary


stajkowo

2 miejscowości w Polsce:

  • Stajkowo – wieś w woj. wielkopolskim, w pow. czarnkowsko-trzcianeckim, w gminie Lubasz
  • Stajkowo – osada w woj. zachodniopomorskim, w pow. białogardzkim, w gminie Białogard

Wikipedia


stajnia

1. budynek przeznaczony dla koni
2. grupa koni, motocyklów, bolidów itp. przygotowywana do wyścigów, reprezentująca barwy jednego właściciela, sponsora


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) zootechn. budynek, pomieszczenie dla koni;

 (1.2) pot. jeźdz. klub jeździecki, szkoła jazdy konnej

 (1.3) sport. mot. zespół wyścigowy i konstrukcyjny Formuły 1

 (1.4) daw. zajezdnia parowozów

Wiktionary

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Przed stajnią stała stara chabeta.

 (1.2) Nasza stajnia organizuje w niedzielę czworoboki otwarte.

 (1.3) McLaren pilnie potrzebuje świeżej gotówki – brytyjska stajnia F1 i producent samochodów sportowych planowaćanuje rozstać się ze swoim spektakularnym budynkiem firmowym.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈstajɲa, AS: stai ̯ńa

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. stajenny m.

:: zdrobn. stajenka ż.

 przym. stajenny

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) reg. śl. masztol., reg. śl. masztal.

Wiktionary


stajniak

nazwisko


SJP.pl


stakan

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) szklanka do picia wódki lub spirytusu, kojarzona z Rosjanami

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Żołnierze sowieccy nie mogli uwierzyć, że mimo pięciu lat wojny, zniszczeń, mordów, rekwizycji, kontrybucji i grabieży, nazajutrz po bitwie, na tej samej ulicy, na której wczoraj walczyli, mogli dostać stakan bimbru, a do tego jeszcze zakąskę.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈstakãn, AS: stakãn

Wiktionary


stal

stop żelaza z węglem i innymi pierwiastkami


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) met. stop żelaza z węglem;

Wiktionary

Stal – stop żelaza z węglem i innymi pierwiastkami, plastycznie obrobiony i obrabialny cieplnie, o zawartości węgla nieprzekraczającej 2,11%, co odpowiada granicznej rozpuszczalności węgla w żelazie (dla stali stopowych zawartość węgla może być dużo wyższa). Węgiel w stali najczęściej występuje w postaci perlitu płytkowego. Niekiedy jednak, szczególnie przy większych zawartościach węgla, cementyt występuje w postaci kulkowej w otoczeniu ziaren ferrytu.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) W dzisiejszych czasach stal jest powszechnie stosowanym materiałem.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: stal, AS: stal

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. stalka ż., stalówka ż., staliwo n., stalowiec mos., stalownia ż.

 przym. stalowy

Wiktionary

Synonimy:

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

 rzecz. stalka ż., stalówka ż., staliwo n., stalowiec mos., stalownia ż.

 przym. stalowy

frazeologia.

 twardy jak stal • mieć nerwy ze stali

etymologia.

 etym|niem|Stahl.

uwagi.

tłumaczenia.

* afrykanerski: (1.1) staal

* angielski: (1.1) steel

* arabski: (1.1) فولاذ, صلب

* baskijski: (1.1) altzairu

* białoruski: (1.1) сталь ż.

* bułgarski: (1.1) стомана

* czeski: (1.1) ocel ż.

* duński: (1.1) stål n.

* esperanto: (1.1) ŝtalo

* francuski: (1.1) acier m.

* gruziński: (1.1) ფოლადი

* hiszpański: (1.1) acero m.

* interlingua: (1.1) aciero

* islandzki: (1.1) stál n.

* japoński: (1.1) 鋼 (はがね, hagane), 鋼 (こう, kō), 鋼鉄 (こうてつ, kōtetsu), 鉄鋼 (てっこう, tekkō)

* jidysz: (1.1) שטאָל n. (sztol)

* kataloński: (1.1) acer m.

* łaciński: (1.1) chalybs m., adamas m.

* niemiecki: (1.1) Stahl m.

* norweski (bokmål): (1.1) stål

* nowogrecki: (1.1) ατσάλι n., χάλυβας m.

* ormiański: (1.1) պողպատ

* rosyjski: (1.1) сталь ż.

* rumuński: (1.1) oțel n.

* sanskryt: (1.1) अयस्

* szwedzki: (1.1) stål n.

* średnio-wysoko-niemiecki: (1.1) stahel m./n.

* ukraiński: (1.1) сталь ż.

* węgierski: (1.1) acél

* wilamowski: (1.1) śtöł m.

* włoski: (1.1) acciaio m.

źródła.

== stal (esperanto (morfem).) ==

wymowa.

znaczenia.

morfem|eo.

 (1.1) stajnia

odmiana.

przykłady.

składnia.

kolokacje.

synonimy.

Wiktionary


stala

nazwisko


SJP.pl

Osoby:

  • Dave Stala – polski zawodnik futbolu kanadyjskiego
  • Józef Stala – polski duchowny
  • Marian Stala – polski krytyk
  • Urszula Stala – polska siatkarka
  • Zbigniew Stala – polski hokeista

Inne:

  • Stala & So. – fiński zespół muzyczny

Zobacz też:

  • Stalla

Wikipedia


stalag

w okresie II wojny światowej niemiecki obóz dla jeńców wojennych


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) hist. niemiecki obóz dla jeńców wojennych (szeregowych i podoficerów) podczas II wojny światowej;

Wiktionary

Stalag (niem. skrót od Stammlager für kriegsgefangene Mannschaften und Unteroffiziere) – w czasie II wojny światowej niemiecki obóz jeniecki podczas II wojny światowej przeznaczony dla szeregowców i podoficerów.

Oddzielną kategorię stanowiły obozy Stalag Luft (Stammlager für kriegsgefangene Luftwaffenangehörige) pod zarządem Luftwaffe, przeznaczone dla lotników wszelkich stopni oraz Marlag (Kriegsmarine-Kriegsgefangenen-Mannschaftsstammlager) przeznaczone dla podoficerów i szeregowych marynarki wojennej.

Wikipedia

Powiązane:

 przym. stalagowy

Wiktionary


stalagmicik

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) zdrobn. od stalagmit

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) To nie stalagmit, lecz tylko mały stalagmicik.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. stalagmit m.

Wiktionary


stalagmit

naciek krystaliczny w postaci słupa lub stożka, powstający na dnie jaskini wskutek osadzania się węglanu wapnia po wyparowaniu wody kapiącej ze stropu jaskini


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) geol. naciek jaskiniowy narastający od dna jaskini ku górze;

Wiktionary

Stalagmit (fr. stalagmite z gr. σταλαγμίτης) – naciek jaskiniowy, grawitacyjny osiągający duże rozmiary. Może występować w postaci słupa, stożka, guza itp. Narasta od dna jaskini krasowej ku górze wskutek wytrącania się węglanu wapnia z kapiącej ze stropu wody – w przypadku jaskini lodowej – jej zamarzania. Stalagmitowi odpowiada zazwyczaj stalaktyt w stropie jaskini, w wyniku ich połączenia powstaje kolumna zwana stalagnatem.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: staˈlaɡmʲit, AS: stalagmʹit

Wiktionary

Powiązane:

 przym. stalagmitowy

 rzecz. stalagmicik mrz.

Wiktionary


stalagmitowy

przymiotnik od: stalagmit


SJP.pl


stalagmometr

przyrząd używany do mierzenia napięcia powierzchniowego cieczy


SJP.pl

Stalagmometr – przyrząd do pomiaru napięcia powierzchniowego na granicy cieczy i gazu lub na granicy dwóch nierozpuszczalnych w sobie faz ciekłych. Składa się z pojemnika na ciecz podlegającą badaniu oraz kapilary z odpowiednio ukształtowanym (płasko oszlifowanym) zakończeniem zwanym stopką. Taka konstrukcja pozwala na powolny, swobodny wypływ zgromadzonej cieczy dyskretnymi porcjami – kroplami, tworzącymi się pod stopką kapilary i regularnie odrywającymi się od niej.

Wikipedia


stalagnacik

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) zdrobn. od stalagnat

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) To nie stalagnat, lecz tylko mały stalagnacik.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. stalagnat m.

Wiktionary


stalagnat

wapienna forma naciekowa powstała w wyniku połączenia się stalaktytu ze stalagmitem


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) geol. mający kształt kolumny naciek jaskiniowy powstały z połączenia stalagmitu ze stalaktytem;

Wiktionary

Stalagnat (kolumna naciekowa) – naciek jaskiniowy w formie kolumny, słupa, lejka itp., łączący strop jaskini krasowej z jej dnem. Powstaje on w efekcie równoczesnego rozwoju stalaktytu idącego od stropu i stalagmitu na dnie jaskini, który tworzy się z wytrącania węglanu wapnia z wody kapiącej z tego stalaktytu. Odpowiednio długi rozrost obu form leżących na jednej osi prowadzi do ich połączenia i wykształcenia stalagnatu.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: staˈlaɡnat, AS: stalagnat

Wiktionary

Powiązane:

 przym. stalagnatowy

 rzecz. stalagnacik mrz.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) kolumna naciekowa

Wiktionary


stalagnatowy

przymiotnik od: stalagnat


SJP.pl


stalak

stalowy stojak służący jako podpora stropu w kopalni


SJP.pl


stalaktycik

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) zdrobn. od stalaktyt

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) To nie stalaktyt, lecz tylko mały stalaktycik.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. stalaktyt m.

Wiktionary


stalaktyt

naciek krystaliczny w postaci sopla zwisającego ze stropu jaskini; sopleniec


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) geol. naciek jaskiniowy w kształcie sopla, zwisający ze stropu jaskini;

Wiktionary

Stalaktyt, sopleniec, nawis (gr. σταλακτίτης od σταλάσσω 'kapać') – grawitacyjny naciek jaskiniowy mający najczęściej kształt wydłużonego, odwróconego stożka (sopla), narastającego od stropu jaskini krasowej ku jej spągowi.

Powstawanie stalaktytów

Wikipedia

Wymowa:

IPA: staˈlaktɨt, AS: stalaktyt

Wiktionary

Powiązane:

 przym. stalaktytowy

 rzecz. stalaktycik mrz.

Wiktionary


stalaktytowy

przymiotnik od: stalaktyt


SJP.pl


stale

przysłówek

 (1.1) pot. bez przerwy, cały czas

Wiktionary

Stale – wieś w Polsce, położona w województwie podkarpackim, w powiecie tarnobrzeskim, w gminie Grębów.

W latach 1973–1976 w gminie Tarnobrzeg.

W latach 1975–1998 wieś administracyjnie należała do województwa tarnobrzeskiego.

W miejscowości funkcjonuje rzymskokatolicka parafia św. Teresy z Avili należąca do dekanatu Tarnobrzeg.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Nie lubię się bawić z Anią, ona stale się przechwala.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈstalɛ, AS: stale

Wiktionary

Powiązane:

 przym. stały

 rzecz. stałość ż.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) ciągle, non stop, reg. śl. furt.

Wiktionary


stalej

dawny stopień wyższy od przysłówka: stale (trwale)


SJP.pl


stalewo

Stalewo (niem. Stall) – wieś w Polsce położona w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie elbląskim, w gminie Markusy, na obszarze Żuław Elbląskich.

Wieś królewska położona była w II połowie XVI wieku w województwie malborskim. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa elbląskiego.

Wikipedia


stalewski

nazwisko


SJP.pl


stalexport

1. dwa wieżowce w Katowicach, zaprojektowane pod koniec lat 70. XX wieku;
2. polskie przedsiębiorstwo


SJP.pl

  • Stalexport – Przedsiębiorstwo Handlu Zagranicznego „STALEXPORT”, po 1989 Stalexport S.A.
  • Stalexport Autostrada Małopolska – spółka akcyjna eksploatująca odcinek autostrady A4: Katowice – Kraków
  • Stalexport Autostrady
  • Stalexport (wieżowce) – dwa połączone ze sobą katowickie wieżowce

Wikipedia


stalica

żelazne okucie skrzynki w sieczkarni


SJP.pl


stalin

nazwisko, np. Józef Stalin (Iosif Wissarionowicz Dżugaszwili), 1878-1953 - działacz komunistyczny i dyktator Związku Radzieckiego, osobiście odpowiedzialny za zbrodnie popełnione przez reżim, który stworzył


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy, nazwa własna

 (1.1) hist. polit. pseudonim Iosifa Wissarionowicza Dżugaszwiliego, radzieckiego polityka i przywódcy;

Wiktionary

Józef Stalin (ros. Иосиф Сталин), właśc. Iosif Wissarionowicz Dżugaszwili (ros. Ио́сиф Виссарио́нович Джугашви́ли, wym. [ɪˈosʲɪf vʲɪsərʲɪˈonəvʲɪt͡ɕ d͡ʐʐʊɡɐˈʂvʲilʲɪ] ( odsłuchaj); Ioseb Besarionis Dze Dżughaszwili, gruz. იოსებ ბესარიონის ძე ჯუღაშვილი; ps. Stalin, Koba, Soso, Iwanow, Wasiljew, Czyżykow, Besoszwili; ur. 6 grudnia?/18 grudnia 1878 w Gori, zm. 5 marca 1953 w Kuncewie (obecnie dzielnica Moskwy) – rewolucjonista bolszewicki, dyktator, polityk i zbrodniarz komunistyczny pochodzenia gruzińskiego. Był jednym z organizatorów zbrojnego przewrotu bolszewickiego, który przeszedł do historii jako „rewolucja październikowa”. Do 1922 był członkiem Rady Komisarzy Ludowych, pełnił w niej m.in. funkcję komisarza do spraw narodowościowych. W latach 1919–1953 był członkiem Biura Politycznego KC RKP(b), następnie WKP(b) i KPZR. Odpowiedzialny za śmierć milionów ludzi, uznawany za jednego z największych zbrodniarzy w historii ludzkości.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Śmierć Stalina spowodowała falę histerii w propagandzie i społeczeństwie oraz ostatni realny paroksyzm jego kultu.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. stalinizm m., stalinista m., stalinistka ż., stalinizacja ż., stalinowiec m., Stalińsk mrz.

 czas. stalinizować ndk.

 przym. stalinowski, Stalinowski

Wiktionary


stalingrad

funkcjonująca w latach 1925-1961 nazwa Wołgogradu (miasto w Rosji)


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna

 (1.1) hist. geogr. nazwa Wołgogradu w latach 1925-1961

Wiktionary

  • Stalingrad – nazwa miasta Wołgograd w latach 1925–61
  • Stalingrad – radziecki film dokumentalny z 1943 r. w reżyserii Leonida Warłamowa
  • Stalingrad – radziecki film wojenny z 1989 r. w reżyserii Jurija Ozierowa
  • Stalingrad – niemiecki film wojenny z 1993 r. w reżyserii Josepha Vilsmaiera
  • Stalingrad – rosyjski film wojenny z 2013 r. w reżyserii Fiodora Bondarczuka
  • Stalingrad − stacja metra w Paryżu
  • Stalingrad − album heavymetalowej grupy Accept

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Oblężenie Stalingradu trwało półtora roku.

 (1.1) Występował później na deskach scen w Norylsku (daleko na północy Rosji), dagestańskiej Machaczkale, nadwołżańskim Stalingradzie, Leningradzie i Moskwie.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: staˈlʲĩŋɡrat, AS: stalʹĩŋgrat

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. stalingradczyk mos., stalingradka ż.

 przym. stalingradzki

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) współcz. Wołgograd; hist. Carycyn

Wiktionary


stalingradczyk

mieszkaniec Stalingradu (obecnie - Wołgograd)


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) mieszkaniec Stalingradu

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Stalingrad mrz.

:: fż. stalingradka ż.

 przym. stalingradzki

Wiktionary


stalingradka

mieszkanka Stalingradu (obecnie - Wołgograd)


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) mieszkanka Stalingradu

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Stalingrad mrz.

:: fm. stalingradczyk mos.

 przym. stalingradzki

Wiktionary


stalingradzki

związany ze Stalingradem (dawna nazwa (1925-61) rosyjskiego miasta Wołgograd)


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) związany ze Stalingradem, dotyczący Stalingradu

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Stalingrad m., stalingradczyk mos., stalingradka ż.

Wiktionary


stalinista

zwolennik Stalina, stalinizmu lub członek stalinowskiego aparatu władzy


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) polit. zwolennik Józefa Stalina, stalinizmu lub członek stalinowskiego aparatu władzy

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌstalʲĩˈɲista, AS: stalʹĩńista

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. stalinizm m., stalinowiec m.

:: fż. stalinistka ż.

 przym. stalinowski, Stalinowski

 czas. stalinizować

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) stalinowiec

Wiktionary


stalinistka

stalinista; stalinówka


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) polit. zwolenniczka Józefa Stalina, stalinizmu lub członkini stalinowskiego aparatu władzy

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Jego matka, zatwardziała stalinistka, nie pozwalała mu chodzić do kościoła.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Stalin ż., stalinizm m., stalinizacja ż., stalinowiec m.

:: fm. stalinista m.

 przym. stalinowski, Stalinowski

 czas. stalinizować

Wiktionary


stalinizacja

wprowadzanie lub upowszechnianie stalinizmu w Związku Radzieckim i państwach pozostających pod jego wpływem politycznym


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) hist. polit. wprowadzanie stalinizmu

Wiktionary

Stalinizacja – proces zapoczątkowany w okresie Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej (od 1948 roku do 1956 roku) charakteryzujący się wpływem stalinizmu na kształtowanie stosunków społeczno-gospodarczych. W gospodarce przejawiał się kolektywizacją przemysłu i obszarów wiejskich oraz likwidacją prywatnych przedsiębiorstw handlowych, w kulturze – rozwojem kierunku artystycznego nazywanego socrealizem. W życiu publicznym odejściem od systemu wielopartyjnego na rzecz kierowniczej roli partii komunistycznej – Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej. W stosunkach społecznych był to okres nasilonej cenzury oraz wzmożonej działalności Urzędu Bezpieczeństwa PRL skutkującej dużą liczbą pokazowych procesów sądowych i egzekucji działaczy takich organizacji patriotycznych jak Armia Krajowa.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) W Czechosłowacji stalinizacja dotykała samej głębi ludzkiej egzystencji.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Stalin ż., stalinizm m., stalinista m., stalinistka ż., stalinowiec m.

 czas. stalinizować

 przym. stalinowski, Stalinowski

Wiktionary


stalinizm

1. okres rządów J. Stalina;
2. system ideologiczny autorstwa J. Stalina, oparty o założenie, że rewolucja komunistyczna może odnieść sukces także w jednym tylko państwie (przeciwieństwo trockizmu) oraz że rewolucja światowa nie nastąpi samoistnie, lecz musi zostać starannie przygotowana, w tym poprzez wykorzystanie konfliktów między mocarstwami imperialistycznymi


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) hist. polit. ustrój, praktyka rządzenia panująca w ZSRR za czasów Józefa Stalina;

Wiktionary

Stalinizm – ukształtowany w latach 30. XX wieku w Związku Socjalistycznych Republik Radzieckich pod dyktatorskimi rządami Józefa Stalina system poglądów ideologicznych i sposób kierowania partią oraz państwem komunistycznym i jego gospodarką. Sprowadzał się do rządów jednej partii za pomocą przymusu (terroru) i propagandy oraz centralnie sterowanej gospodarki planowej.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Zarówno nazizm, jak i stalinizm były ideologiami i ustrojami totalitarnymi.

 (1.1) Na konkretne pytanie o stalinizm odpowiadasz, że być może ludzie niekoniecznie lubią towarzysza Stalina (tu ironiu ja poniał), ale tęsknią za dobrym carem. To dlaczego kochają mordercę cara?!

Wiktionary

Wymowa:

IPA: staˈlʲĩɲism̥, AS: stalʹĩńism̦

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. stalinowiec m., stalinista m., stalinistka ż., stalinówka ż., stalinowskość ż., Stalin mos., stalinizacja ż.

 przym. stalinowski, Stalinowski

 przysł. stalinowsko

 czas. stalinizować

Wiktionary


stalinizować

wprowadzać i rozpowszechniać zasady stalinizmu


SJP.pl

czasownik przechodni niedokonany

 (1.1) hist. polit. wprowadzać lub upowszechniać stalinizm

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Zaraz po wojnie zaczęto stalinizować inteligencję.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Stalin ż., stalinizm m., stalinizacja ż., stalinista m., stalinistka ż., stalinowiec m.

 przym. stalinowski, Stalinowski

 czas. destalinizować

Wiktionary


stalinogród

funkcjonująca w latach 1953-1956 nazwa Katowic


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna

 (1.1) hist. geogr. nazwa Katowic w latach 1953–1956

Wiktionary

Katowice (niem. Kattowitz) – miasto na prawach powiatu w południowej Polsce, położone we wschodniej części Górnego Śląska, na Wyżynie Śląskiej. Jest siedzibą władz województwa śląskiego i Górnośląsko-Zagłębiowskiej Metropolii, a jednocześnie stanowi największe pod względem liczby ludności miasto konurbacji katowickiej i jedenaste największe w Polsce.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Michał Ogórek urodził się w Stalinogrodzie.

Wiktionary

Powiązane:

 przym. stalinogrodzki

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) Katowice

Wiktionary


stalinogrodzki

przymiotnik relacyjny

 (1.1) odnoszący się do Stalinogrodu, związany ze Stalinogrodem

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Przez stalinogrodzki rynek przeszedł pochód pierwszomajowy.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Stalinogród m.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) katowicki

Wiktionary


stalinowiec

zwolennik Stalina, stalinizmu lub członek stalinowskiego aparatu władzy; stalinista


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) polit. zob. stalinista.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌstalʲĩˈnɔvʲjɛt͡s, AS: stalʹĩnovʹi ̯ec

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. stalinizm m., stalinista m., stalinistka ż., Stalin mos., stalinizacja ż.

 przym. stalinowski, Stalinowski

 czas. stalinizować

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) stalinista

Wiktionary


stalinówka

stalinowiec; stalinistka


SJP.pl


stalinowski

stalinizm


SJP.pl

przymiotnik dzierżawczy

 (1.1) hist. polit. należący do Józefa Stalina

Wiktionary

Patrz:

stalinizm

Powiązane:

 rzecz. Stalin mos., stalinizm mrz., stalinista mos., stalinistka ż., stalinizacja ż., stalinowiec mos.

 czas. stalinizować

 przym. stalinowski

Wiktionary


stalińsk

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna

 (1.1) geogr. hist. Nowokuźnieck, nazwa noszona przez miasto w latach 1932–61

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Stalin mos.

 przym. staliński

Wiktionary


staliować

zwęzić ubranie w talii; wytaliować


SJP.pl


staliwo

stal gorszego gatunku


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) stal w stanie ciekłym lub w postaci gotowych odlewów

Wiktionary

Staliwo – wieloskładnikowy stop żelaza z węglem, niepoddany obróbce plastycznej.

W odmianach użytkowych zawartość węgla nie przekracza 1,5%, suma typowych domieszek również nie przekracza 1%. Właściwości mechaniczne staliwa są nieco niższe niż własności stali o takim samym składzie po obróbce plastycznej. Wynika to z charakterystycznych dla odlewów: gruboziarnistości i pustek międzykrystalicznych. Staliwo ma natomiast znacznie lepsze właściwości mechaniczne od żeliwa, w szczególności – jest plastycznie obrabialne, a odmiany o zawartości węgla poniżej 0,25% są również dobrze spawalne.Ze względu na skład chemiczny rozróżnia się staliwa:

  • węglowe – zawierające tylko składniki zwykłe i zanieczyszczenia z przerobu hutniczego
  • stopowe – zawierające dodatkowo wprowadzone celowo domieszki stopowe

Wikipedia

Wymowa:

IPA: staˈlʲivɔ, AS: stalʹivo

Wiktionary

Powiązane:

 przym. staliwny

 rzecz. stalownia ż., stalowiec mos., stalówka ż., stal

Wiktionary


stalka

dawniej:
1. stalowy pręt do krzesania ognia;
2. przyrząd do ostrzenia noży, tasaków itp.;
3. zakończenie pióra, stalówka;
4. stalowa listewka do usztywniania spódnic, gorsetów itp.; brykla


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) stalowy pręt do ostrzenia noży

 (1.2) przest. pot. stalówka

 (1.3) wędk. pot. stalowy przypon

 (1.4) daw. stalowa sprężyna w staniku, gorsecie

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. stal, stalówka ż.

 przym. stalowy

Wiktionary


stalker

[czytaj: stoker lub stalker] osoba uporczywie nagabująca, prześladująca kogoś, naruszająca prywatność innej osoby


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) krym. osoba prześladująca swoją ofiarę poprzez śledzenie jej i utrudnianie życia

Wiktionary

  • stalker w prawie karnym to osoba, która komuś się naprzykrza lub prześladuje.
  • stalkerzy – bohaterowie powieści Piknik na skraju drogi Arkadija i Borysa Strugackich i innych książek osadzonych w nurcie fantastyki postapokaliptycznej.
  • Stalker – film Andrieja Tarkowskiego na podstawie powieści Piknik na skraju drogi Arkadija i Borysa Strugackich.
  • S.T.A.L.K.E.R. – seria gier komputerowych inspirowana powieścią Piknik na skraju drogi Arkadija i Borysa Strugackich oraz katastrofą w Czarnobylu.
  • Stalker – brytyjski film z 2010
  • Stalker – irlandzki film z 2012
  • Stalker – nigeryjski film z 2016
  • Stalker – amerykański serial telewizyjny stacji CBS

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Ofiarę stalkera budziły nocą wulgarne SMS-y.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈstalkɛr, AS: stalker

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. stalking mrz., stalkowanie n.

:: fż. stalkerka ż.

 czas. stalkować ndk.

Wiktionary


stalkerka

[czytaj: stokerka lub stalkerka] kobieta uporczywie nagabująca, prześladująca kogoś, naruszająca prywatność innej osoby


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) krym. kobieta dopuszczająca się stalkingu

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Postawiono zarzuty 27-letniej stalkerce nękającej byłego kochanka.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. stalking mrz., stalkowanie n.

:: fm. stalker mos.

 czas. stalkować ndk.

Wiktionary


stalkerski

stalker [czytaj: stokerski lub stalkerski]


SJP.pl


stalking

[czytaj: stoking lub stalking] uporczywe nagabywanie, naprzykrzanie się, prześladowanie innej osoby i naruszanie jej prywatności


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) socjol. krym. złośliwe i powtarzające się nagabywanie, naprzykrzanie się czy prześladowanie, zagrażające czyjemuś bezpieczeństwu;

Wiktionary

Stalking – termin pochodzący z języka angielskiego, który oznacza „podchody” lub „skradanie się”. Pod koniec lat 80. XX wieku stalking zyskał dodatkowe negatywne znaczenie na skutek nowego zjawiska społecznego, jakim było obsesyjne podążanie fanów za gwiazdami filmowymi Hollywood. Obecnie stalking jest definiowany jako „złośliwe i powtarzające się nagabywanie, naprzykrzanie się czy prześladowanie zagrażające czyjemuś bezpieczeństwu”.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Zwykle powodem stalkingu jest chora miłość albo uwielbienie.

 (1.1) (…) w USA co roku dotyka to 1,4 mln osób, a w Polsce do bycia ofiarą stalkingu przyznała się co ósma badana osoba.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈstɔcĩŋk|ˈstacĩŋk, AS: stoḱĩŋk|staḱĩŋk

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. stalker mos., stalkerka ż., stalkowanie n.

 czas. stalkować ndk.

Wiktionary


stalkingowy

[czytaj: stokingowy lub stalkingowy] związany z uporczywym nagabywaniem, prześladowaniem kogoś, naruszaniem prywatności innej osoby


SJP.pl


stalkować

[czytaj: stokować lub stalkować] uporczywie nagabywać, naprzykrzać się, prześladować inną osobę i naruszać jej prywatność; nękać


SJP.pl


stalla

drewniana lub kamienna ławka dla duchownych, bogato zdobiona, ustawiona w prezbiterium


SJP.pl

Szwajcaria:

  • Stalla – dawna nazwa miejscowości Bivio

Osoby:

  • Bernhard Stalla – niemiecki historyk

Zobacz też:

  • Stala
  • stalle

Wikipedia


stalle

rzeczownik, rodzaj niemęskoosobowy, liczba mnoga

 (1.1) ławy usytuowane przy bocznych ścianach prezbiterium, często bogato dekorowane;

Wiktionary

Stalle – drewniane lub kamienne ławki ustawione w prezbiterium przy bocznych ścianach. Często bardzo bogato zdobione rzeźbiarsko, malarsko lub intarsją, poprzedzielane na pojedyncze siedziska.

Miały zazwyczaj wysokie oparcia (zaplecki), często z baldachimem. Z przodu dostawione były obudowane klęczniki. Siedzenia w stallach mogły być podnoszone lub umocowane na stałe. W podnoszonych siedzeniach od spodu umieszczane były tzw. mizerykordie – wsporniki ułatwiające stanie podczas nabożeństw. Wejścia do stalli zamykane były dekoracyjnymi bramkami. W czasie szczególnie uroczystych nabożeństw zdobione były dekoracyjnymi tkaninami.

Wikipedia


stallone

[czytaj: staLON] nazwisko


SJP.pl


stalmach

nazwisko


SJP.pl

  • Andrzej Stalmach – polski lekkoatleta
  • Paweł Stalmach – polski dziennikarz, publicysta i działacz społeczny

Wikipedia


stalnica

porembica stalnica - gatunek pluskwiaka z rodziny tarczówkowatych, występujący w Europie Środkowej


SJP.pl


stalny

przymiotnik

 (1.1) daw. stalowy, wykonany ze stali

Wiktionary


stalochłonny

zużywający dużo stali


SJP.pl


staloryt

1. rodzaj techniki graficznej
2. rycina uzyskiwana tą techniką


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) szt. technika graficzna należąca do druku wklęsłego polegająca na wykonaniu ryciny rylcem na płycie stalowej, pomalowaniu go farbą i odbiciu na papierze;

 (1.2) odbitka, rycina, która została wykonana techniką stalorytu (1.1)

Wiktionary

Staloryt — technika graficzna należąca do druku wklęsłego — również nazwa ryciny wykonanej tej techniką. Polega na wykonaniu ryciny rylcem na płycie stalowej. Wymaga dużej precyzji od rytownika, ponieważ retusze i poprawki są prawie niemożliwe ze względu na twardość materiału. Po zakończeniu rytowania płyta jest dodatkowo hartowana.

Wikipedia


stalorytnictwo

sztuka wykonywania stalorytów


SJP.pl


stalorytnik

specjalista w dziedzinie wykonywania stalorytów


SJP.pl


staloskop

przyrząd do szybkiego badania składu chemicznego stali metodą analizy widmowej; stilometr


SJP.pl


stalować

przestarzale: zlecać rzemieślnikowi wykonanie czegoś


SJP.pl


stalóweczka

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) zdrobn. od: stalówka

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. stalówka ż.

Wiktionary


stalowiec

zawodnik lub fan klubu Stal (np. Stal Mielec, Stal Gorzów)


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) pot. kibic klubu sportowego Stal Gorzów

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. stal ż., stalownia ż., stalówka ż., staliwo n.

 przym. stalowy

Wiktionary


stalówka

1. cienka blaszka uformowana w kształcie ostrza, rozdwojonego na końcu, służąca do pisania;
2. potocznie: stalowa linka


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) końcowa, robocza część pióra;

 (1.2) stalowa linka

Wiktionary

Stalówka – ukształtowana w formie cienkiego ostrza, rozdwojonego na końcu, stalowa, bądź wykonana z innego materiału (np. złoto, tytan) cienka blacha, służąca do pisania piórem przy użyciu ciekłego atramentu.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Ferdynanda złamała stalówkę i zapaćkała cały zeszyt.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: staˈlufka, AS: stalufka

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. stalownia ż., stalowiec mos., stal ż., staliwo n., stalka ż.

:: zdrobn. stalóweczka ż.

 przym. stalowy, stalowniowy, stalówkowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) stalka

Wiktionary


stalówkowy

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany ze stalówką, dotyczący stalówki

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. stalówka ż.

Wiktionary


stalownia

zakład produkcyjny (fabryka) wytwarzający stal


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) techn. hutn. dział huty zajmujący się wytapianiem stali

Wiktionary

Stalownia – dział huty zajmujący się wytapianiem stali.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Kombinat w Starachowicach posiadał już w tym czasie nową walcownię i stalownię.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. stal ż., stalówka ż., staliwo n., stalowiec m.

 przym. stalowy

Wiktionary


stalownictwo

dział hutnictwa obejmujący wytapianie stali


SJP.pl


stalownik

osoba wytwarzająca stal


SJP.pl

Stalownik – opuszczony szpital znajdujący się na obrzeżach Bielska-Białej w dzielnicy Mikuszowice. Nazwa Stalownik wywodzi się od dawnego resortu hutnictwa, który był pierwszym właścicielem obiektu.

Został wybudowany w latach 60 XX wieku na zboczu Łysej Góry. Został otwarty w listopadzie 1967 jako sanatorium specjalizujące się w leczeniu płuc u osób dorosłych między innymi gruźlicę. Obiekt dysponował m.in. 320 miejscami głównie w 3 osobowych pokojach, 2 salami operacyjnymi, kawiarnią, salą kinowo-widowiskową. W 1982 został przekształcony w Specjalistyczny Szpital Miejski. Sprawował on swoją funkcję do 2001, w którym jego role przejął nowo wybudowany szpital wojewódzki „Pod Szyndzielnią”. Budynek Stalownika był już przestarzały i położony na pograniczach miasta na stosunkowo trudno dostępnym zboczu góry, co utrudniało dojazd karetkom i innym służbom.

Wikipedia


stalowobłękitny

błękitny o stalowym (szaroniebieskim) odcieniu


SJP.pl


stalowoczarny

czarny o stalowym (szaroniebieskim) odcieniu


SJP.pl


stalowogranatowy

granatowy o stalowym (szaroniebieskim) odcieniu


SJP.pl


stalowoniebieski

niebieski o stalowym (szaroniebieskim) odcieniu


SJP.pl

przymiotnik jakościowy

 (1.1) mający kolor niebieski o odcieniu stalowym, szarym i połyskliwym

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Niebo między konarami ma odcień chłodny, stalowoniebieski i pokryte jest dość gęsto obłoczkami.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. stalowoniebieskość ż.

 przysł. stalowoniebiesko

Wiktionary


stalowosrebrny

srebrny o stalowym (szaroniebieskim) odcieniu


SJP.pl


stalowoszary

szary o stalowym (szaroniebieskim) odcieniu


SJP.pl


stalowowolanin

mieszkaniec Stalowej Woli (miasta w Polsce)


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) mieszkaniec Stalowej Woli

 (1.2) osoba pochodząca ze Stalowej Woli, urodzona w Stalowej Woli

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Koncert na cześć stalowowolan stał się okazją by uhonorować ważnego i znanego rodaka.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Stalowa Wola ż.

:: fż. stalowowolanka ż.

 przym. stalowowolski

Wiktionary


stalowowolanka

mieszkanka Stalowej Woli (miasta w Polsce)


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) mieszkanka Stalowej Woli

 (1.2) kobieta pochodząca ze Stalowej Woli, urodzona w Stalowej Woli

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Stalowa Wola ż.

:: fm. stalowowolanin m.

 przym. stalowowolski

Wiktionary


stalowowolski

przymiotnik od: Stalowa Wola


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) dotyczący Stalowej Woli, związany ze Stalową Wolą, pochodzący ze Stalowej Woli

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌstalɔvɔˈvɔlsʲci, AS: stalovovolsʹḱi

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Stalowa Wola ż., stalowowolanin m., stalowowolanka ż.

Wiktionary


stalowy

1. wykonany ze stali;
2. mający kolor stali, szaroniebieski;
3. przenośnie:
a) bardzo silny, twardy;
b) silny psychicznie, nieugięty, niezłomny; świadczący o takich cechach


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) związany ze stalą, dotyczący stali

 (1.2) wykonany ze stali

 (1.3) książk. mający kolor stali

 (1.4) przen. twardy, mocny, silny fizycznie

 (1.5) przen. silny, odporny psychicznie; także. będący wyrazem mocnego charakteru

Wiktionary

Przykłady

 (1.2) Strop zespolony składa się ze stalowych belek i płyty żelbetowej.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: staˈlɔvɨ, AS: stalovy

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. stal ż., stalownia ż., stalowiec mos., stalka ż., stalówka ż.

 przysł. stalowo

Wiktionary

Synonimy:

 (1.2) reg. śl. ocelowy.

 (1.3) szaroniebieski, popielaty

 (1.4) żelazny

 (1.5) twardy jak stal, żelazny

Wiktionary


stalszy

stopień wyższy od przymiotnika: stały


SJP.pl


staluga

dawniej: sztaluga; stojak z ruchomymi uchwytami, służącymi malarzowi do umieszczania malowanego obrazu na odpowiedniej wysokości


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) daw. sztaluga, sztalugi

Wiktionary

Wymowa:

IPA: staˈluɡa, AS: staluga

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) sztaluga, sztalugi

Wiktionary


stalugwa

gatunek ptaka z rodziny bekasowatych; brodziec samotny, samotnik


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) ornit. samotnik, brodziec samotny

Wiktionary

Samotnik, brodziec samotny, stalugwa (Tringa ochropus) – gatunek średniej wielkości ptaka wędrownego z rodziny bekasowatych (Scolopacidae). Nie wyróżnia się podgatunków. Nie jest zagrożony wyginięciem.

Wikipedia


stambulczyk

mieszkaniec Stambułu; stambułczyk


SJP.pl


stambulski

Stambuł (miasto w Turcji); istambulski


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) dotyczący Stambułu, związany ze Stambułem

Wiktionary

Wymowa:

IPA: stãmˈbulsʲci, AS: stãmbulsʹḱi

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Istambuł mrz., Stambuł mos., stambułczyk mos., stambułka ż.

Wiktionary


stambuł

(w starożytności Bizancjum, 324-1453 Konstantynopol, 1453-1930 nazwy Konstantynopol i Stambuł używane zamiennie) największe miasto w Turcji; rzadziej: Istambuł


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna

 (1.1) geogr. największe miasto Turcji, leżące nad Bosforem, na dwóch kontynentach;

Wiktionary

Stambuł (tur. İstanbul, dawniej Konstantynopol, Carogród) – największe i najludniejsze miasto w Turcji oraz jej centrum kulturalne, handlowe i finansowe. Rozciąga się po obu stronach cieśniny morskiej Bosfor, od północnego wybrzeża Morza Marmara do południowego wybrzeża Morza Czarnego. Położenie miejscowości zarówno w europejskiej Tracji, jak i azjatyckiej Bitynii sprawia, że jest ona jedyną metropolią świata znajdującą się na dwóch kontynentach.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Azjatycka część Stambułu stanowi sypialnię miasta.

 (1.1) Rozwiane minarety, • meczety, kopuły, • w liliowych jaszmakach drzemiące kobiety, • pachnące Stambuły…

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈstãmbuw, AS: stãmbuu̯

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Istambuł mrz., stambułczyk mos., stambułka ż.

 przym. stambulski

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) Istambuł; hist. Bizancjum, Konstantynopol, Carogród

Wiktionary


stambułczyk

mieszkaniec Stambułu; stambulczyk


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) mieszkaniec Stambułu; osoba z tego miasta

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) My, stambułczycy, nadal straszymy rząd historyczną klątwą: wszyscy, którzy zdobędą nasze miasto, stają się wcześniej czy później ofiarą jego tragicznego losu.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Stambuł mrz., stambułka ż.

:: fż. stambułka ż.

 przym. stambulski

Wiktionary


stambułka

1. fajka turecka;
2. mieszkanka Stambułu


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) mieszkanka Stambułu; kobieta z tego miasta

 (1.2) daw. fajka turecka

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Stambuł mrz.

:: fm. stambułczyk mos.

 przym. stambulski

Wiktionary


stamina

środowiskowo: wytrzymałość jakiegoś urządzenia


SJP.pl

Stamina – szósty album studyjny polskiego rapera Gedza. Wydawnictwo ukazało się 19 listopada 2020 za pośrednictwem wytwórni muzycznej NNJL w dystrybucji Universal Music Polska.

Album jest utrzymany w stylu muzyki hip-hop. Składa się z wersji standardowej (1 CD).

Płyta dotarła do 5. miejsca polskiej listy sprzedaży – OLiS. Wydawnictwo uzyskało status złotej płyty, przekraczając liczbę 15 tysięcy sprzedanych kopii.

Wikipedia


stamirowice

2 miejscowości w Polsce:

  • Stamirowice – wieś w woj. łódzkim, w pow. łódzkim wschodnim, w gminie Koluszki
  • Stamirowice – wieś w woj. mazowieckim, w pow. grójeckim, w gminie Mogielnica

Wikipedia


stampila

pieczątka (stempel) imienna, firmowa


SJP.pl


stamppot

[czytaj: stampot] ziemniaki utłuczone wraz z warzywami


SJP.pl

Stamppot (niderl. stampen „tłuc, ubijać” i pot „garnek”) – ziemniaki utłuczone razem z warzywami.

Prosta i pożywna potrawa charakterystyczna dla tradycyjnej kuchni holenderskiej, łatwa do przygotowania w dużej ilości. Podstawowym składnikiem są ugotowane i utłuczone ziemniaki. Do jej przygotowania nadają się ziemniaki, które rozpadają się podczas gotowania, tzw. kruimig. Tym niemniej stamppot nie jest odpowiednikiem ziemniaczanego purée – ugotowane ziemniaki i warzywa rozgniata się za pomocą metalowego tłuczka na niejednorodną masę.

Wikipedia


stamtąd

z tamtego miejsca


SJP.pl

zaimek

 (1.1) z tamtego miejsca, z tamtej lokalizacji, z miejsca oddalonego od nas

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Za rogiem jest sklep. Przynieś mi stamtąd mleko.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈstãmtɔ̃nt, AS: stãmtõnt

Wiktionary

Powiązane:

 zaim. tam

 partyk. tam

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) stąd

Wiktionary


stan

1. całokształt okoliczności, warunki, w których się ktoś lub coś znajduje; sytuacja, pozycja, położenie;
2. poziom, ilość czegoś; liczba;
3. czyjeś usposobienie, czyjś nastrój;
4. jednostka administracyjna i terytorialna w niektórych państwach federalnych;
5. wcięcie w pasie; talia, pas, kibić;
6. część tułowia od ramion do talii;
7. część sukni lub innego okrycia wierzchniego od ramion do pasa lub w okolicach talii;
8. jedna z warstw społecznych, na jakie dzieliło się społeczeństwo w państwach europejskich od XIII do XVIII wieku;
9. przynależność do takiej warstwy wynikająca z pochodzenia lub zawodu;
10. przestarzałe: zajęcie wykonywane przez kogoś; zawód, stanowisko;
11. archaicznie: państwo, kraj wraz z rządem;
12. archaicznie: rząd, rządzenie, polityka


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) sytuacja, stopień czegoś, poziom sprawności w danej chwili; nastrój

 (1.2) ilość, wielkość czegoś

 (1.3) adm. odrębna jednostka administracyjna niektórych państw federacyjnych;

 (1.4) hist. socjol. grupa społeczna w okresie od średniowiecza do XVIII w.;

 (1.5) część ubrania kobiety na wysokości talii

 (1.6) daw. państwo

 (1.7) stpol. zapewnienie utrzymania wojsku

 (1.8) daw. namiot

Wiktionary

Stany naukowe:

Nauki ścisłe

  • stan – w matematyce: jedno z możliwych położeń procesu (łańcucha) Markowa
  • stan skupienia – w fizyce: podstawowa forma substancji
  • stan splątany – w fizyce kwantowej: rodzaj skorelowanego stanu kwantowego
  • stan makroskopowy – w termodynamice: stan układu opisany przy użyciu zmiennych makroskopowych
  • stan stacjonarny – wyróżniamy trzy odrębne definicje:
    • w fizyce: stan układu fizycznego, którego opis jest niezależny od zmiennej czasowej
    • w chemii: teoria stanu, mająca na celu uprościć rozwiązywanie niektórych równań reakcji
    • w kosmologii: teoria stanu jako model kosmologiczny, alternatywny dla Wielkiego Wybuchu
  • stan krytyczny — wyróżniamy wiele odrębnych definicji, m.in.:
    • w fizyce jądrowej: stan równowagi w reaktorze jądrowym
    • w termodynamice: stan pośredni między cieczą i gazem w punkcie krytycznym
    • w hydrodynamice: stan opływu, dla którego opór spada w związku z przejściem od przepływu laminarnego do turbulentnego
  • stan obiektu – w informatyce: wartość przypisana do obiektu
  • stan – w programowaniu: czynnościowy wzorzec projektowy
  • stan układu – w cybernetyce: pojęcie w teorii układów dynamicznych i teorii sterowania.

Nauki humanistyczne

  • stan psychiczny – w psychologii element procesu psychicznego
  • stan krytyczny – w medycynie: poważny stan leczonego pacjenta
  • stan rzeczy – w filozofii: informacja o stanie faktycznym bytu oraz jego stosunku do otoczenia
  • stan natury – w filozofii politycznej: stosunki międzyludzkie w okresie przed zapoczątkowaniem procesu socjalizacji
  • stan – w architekturze: element dawnej karczmy, będący połączeniem wozowni i stajni
  • stan morza – w żegludze: umowne określenie stanu powierzchni morza w zależności od wysokości występującej fali
  • stan zachowania – w numizmatyce: kategoria przypisywana numizmatowi, w zależności od widocznych efektów zużycia lub stopnia zniszczenia

Stany prawne:

  • stan cywilny – w prawie cywilnym i rodzinnym: jeden z elementów sytuacji prawnej osoby fizycznej
  • stan techniki – w prawie patentowym: ogół informacji potencjalnie dostępnej każdemu przed datą oznaczenia pierwszeństwa do uzyskania patentu
  • stan nadzwyczajny – w prawie konstytucyjnym: szczególny reżim prawny, służący odwróceniu lub umniejszeniu skutków szczególnych zagrożeń, jeżeli zwykłe środki konstytucyjne są niewystarczające
    • stan klęski żywiołowej
    • stan wyjątkowy
    • stan wojenny
    • stan wojny
  • stan zagrożenia epidemicznego – sytuacja prawna na danym obszarze, ogłaszana wraz z ryzykiem wystąpienia epidemii
  • stan epidemii – sytuacja prawna na danym obszarze, ogłaszana w celu opanowania skutków epidemii

Stany polityczno-społeczne:

  • stan – synonim państwa (w pojęciach np. racja stanu, zdrada stanu, Sekretarz Stanu, Trybunał Stanu)
  • stan – w niektórych państwach federalnych (m.in. w USA) nazwa składowej części federacji
  • stan – zamknięta grupa społeczeństwa feudalnego
  • stan – średniowieczny obowiązek utrzymania przejeżdżającego władcy, jego świty, dostojników i niższych urzędników, stanowiący powinność prawa książęcego

Stan w muzyce:

  • Stan – tytuł utworu Eminema
  • Stan – nazwa utworu Gibbsa

Stan w języku

  • stan – inaczej: talia, kibić, pas, wcięcie w pasie
  • Stan – imię męskie, będące zdrobnieniem imienia Stanley lub Stanisław, bądź zangielszczoną wersją imienia Stanisław

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Ten budynek jest w kiepskim stanie: powybijane szyby, zarośnięty ogród, myszy…

 (1.2) Stan pułku kawalerii wynosił w tej chwili tylko 20 jeźdźców.

 (1.3) Przestępca uciekając przed FBI przekroczył granicę stanu.

 (1.4) Wyróżnia się cztery stany: szlachtę i duchowieństwo, chłopów i mieszczaństwo.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: stãn, AS: stãn

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Stany nmos., stanowisko n.

 rzecz. stanik m.

 przym. stanowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) warunki, położenie, sytuacja, nastrój

 (1.2) ilość, wielkość, liczebność

 (1.4) kasta

Wiktionary


stanąć

1. przybrać pozycję wyprostowaną, pionową;
2. zatrzymać się w ruchu; przestać funkcjonować;
3. znaleźć się w określonym stanie, sytuacji;
4. stawić się osobiście; zgłosić się;
5. dawniej: zatrzymać się na pobyt w danym miejscu; zamieszkać


SJP.pl

czasownik nieprzechodni dokonany (ndk. stawać)

 (1.1) o człowieku, zwierzętach: powstać, dźwignąć się na nogi

 (1.2) o przedmiotach, samochodach: zostać postawionym, umieszczonym gdzieś

 (1.3) o budowlach: zostać zbudowanym gdzieś

 (1.4) o przedmiotach: zostać ustawionym w pozycji pionowej

 (1.5) zatrzymać się, przestać się poruszać, przestać działać

 (1.6) stężeć, zakrzepnąć

 (1.7) zgłosić się gdzieś na polecenie, rozkaz

 (1.8) pojawić się, znaleźć się gdzieś

 (1.9) trafić na wyzwanie

 (1.10) pot. o członku męskim: być w erekcji

 (1.11) pot. o włosach, wąsach, brwiach: nastroszyć się, najeżyć

 (1.12) pot. zostać ogłoszonym, uchwalonym, podjętym; dojść do skutku, wejść w życie

 (1.13) daw. nieos. wystarczyć

 (1.14) daw. zatrzymać się, zamieszkać w jakimś miejscu na jakiś czas

 (1.15) daw. przybyć dokądś po długiej podróży, wędrówce

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Po dwudziestu latach stanął na nogach.

 (1.2) – Gdzie stanąłeś samochodem? – Pod budynkiem sądu.

 (1.3) Pod urzędem miasta stanął pomnik generała Sikorskiego.

 (1.4) Nóż wypadł mu z ręki i stanął sztorcem w śniegu.

 (1.5) Od pewnego czasu zegarek późnił się, a wczoraj całkowicie stanął.

 (1.6) Temperatura mocno spadła i okoliczne rzeki stanęły.

 (1.7) Młodzi bielszczanie stanęli przed komisją wojskową.

 (1.8) Stanął na progu i spoglądał na swoje podwórko.

 (1.9) Nie spodziewał się, że będzie musiał stanąć oko w oko z tym zbrodniarzem.

 (1.10) Poczuł się niekomfortowo, bo stanął mu podczas meczu.

 (1.11) Kiedy tylko wszedł do domu, włosy stanęły mu na głowie z przerażenia.

 (1.12) W 1919 roku stanął traktat wersalski.

 (1.13) A kiedy jadła nie stanie, • Szarpajmy ciało na sztuki (…)

 (1.14) Staniemy gdzieś w hotelu, zanim znajdziemy stałe mieszkanie.

 (1.15) Po długiej drodze, zmordowany stanąłem w domu o północy.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈstãnɔ̃ɲt͡ɕ, AS: stãnõńć

Wiktionary

Powiązane:

 czas. ndk. stawać, dk. stać, przystanąć

 rzecz. stacja ż., stanięcie n.

Wiktionary


stanaszek

nazwisko


SJP.pl


stanca

w poezji prowansalskiej nazwa utworu poetyckiego o wyrazistej i zamkniętej budowie, złożonego z kilku lub kilkunastu wersów; stanza


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) liter. strofa ośmiowierszowa

 (1.2) liter. utwór poetycki składający się ze strof ośmiowierszowych

Wiktionary

Stanca – wieś w Rumunii, w okręgu Braiła, w gminie Stăncuța. W 2011 roku liczyła 327 mieszkańców.

Wikipedia


stancelewski

nazwisko


SJP.pl


stancja

1. mieszkanie, często wraz z utrzymaniem, odnajmowane uczniom lub studentom;
2. dawniej: pokój, sypialnia


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) mieszkanie wynajmowane uczniom lub studentom

 (1.2) daw. pokój oferowany gościom

Wiktionary

Stancja (wł. stanza, czyt. stanca – pokój, izba) – określenie mieszkania, pokoju lub izb wynajmowanych poza miejscem stałego zamieszkania, głównie na czas nauki (głównie szkoły średniej i studiów). Ceny najmu mieszkania na ten cel, podobnie jak ceny innych mieszkań, uzależnione są od miejscowości.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Jurek mieszka na stancji w Gliwicach.

Wiktionary


stanclik

nazwisko


SJP.pl


stańco

nazwisko


SJP.pl


stańcować

stańczyć; potocznie:
1. zużyć długim lub intensywnym tańcem;
2. stańcować się - zaspokoić chęć tańczenia poprzez długie, intensywne tańce; wytańcować się, wytańczyć się, natańczyć się, natańcować się, otańczyć się, otańcować się


SJP.pl


stancyjka

zdrobnienie od: stancja


SJP.pl


stańczak

nazwisko


SJP.pl

Stańczak – polskie nazwisko. Na początku lat 90. XX wieku w Polsce nosiło je 7 115 osób.

Wikipedia


stańczony

taki, który się stańczył (natańczył)


SJP.pl


stańczyć

stańcować;
1. zużyć długim lub intensywnym tańcem;
2. stańczyć się - zaspokoić chęć tańczenia poprzez długie, intensywne tańce; wytańcować się, wytańczyć się, natańczyć się, natańcować się, otańczyć się, otańcować się


SJP.pl


stańczyk

członek stronnictwa konserwatywnego działającego w Galicji po upadku powstania styczniowego


SJP.pl

Stańczyk (właściwie Stanisław Wysota z Sułkowa, błazen; ur. ok. 1480, zm. między 1556 a 1562) – błazen nadworny Zygmunta Starego i Zygmunta Augusta, znany z ostrego dowcipu.

Wikipedia


stańczykowski

przymiotnik dzierżawczy - należący do Stańczyka lub z nim związany


SJP.pl


stańczykowy

przymiotnik dzierżawczy - należący do Stańczyka lub z nim związany


SJP.pl


stand

[czytaj: stend]
1. stanowisko dla zawodników w zawodach strzeleckich;
2. trybuna dla widzów wyścigów konnych;
3. stoisko, na którym są rozłożone eksponaty wystawowe;
4. stojak na ulotki reklamowe


SJP.pl

Stand – wieś w Anglii, w hrabstwie Wielki Manchester. Leży 11 km na północny zachód od centrum miasta Manchester.

Wikipedia


stand-by

[czytaj: stand baj] standby;
1. tryb czuwania niektórych urządzeń po wyłączeniu;
2. akredytywa stand-by - zobowiązanie banku otwierającego do zapłacenia na pierwsze żądanie beneficjenta kwoty akredytywy w przypadku niewywiązania się zleceniodawcy ze swoich zobowiązań


SJP.pl


stand-up

[czytaj: stend ap]
1. komediowy występ w postaci monologu przed publicznością;
2. komentarz reportera telewizyjnego wygłaszany na stojąco przed kamerą


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) teatr. komediowy występ sceniczny w formie monologu;

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. stand-uper m.

 przym. stand-upowy

Wiktionary


stand-uper

[czytaj: stendAper] komik wygłaszający monolog przed publicznością; standuper, stand uper, stendaper, stand-upowiec, standupowiec, stand upowiec, stendapowiec


SJP.pl


stand-uperka

[czytaj: stendaPERka] komiczka wygłaszająca monolog przed publicznością; standuperka, stand uperka, stendaperka


SJP.pl


stand-upowiec

[czytaj: stendaPOwiec] komik wygłaszający monolog przed publicznością; stand-uper, standuper, stendaper, stand uper, standupowiec, stand upowiec, stendapowiec


SJP.pl


stand-upowy

przymiotnik

 (1.1) związany ze stand-upem, dotyczący stand-upu

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Scena stand-upowa w naszym kraju ciągle się rozwija.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. stand-up m., stand-uper m.

Wiktionary


standard

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) powszechne kryterium określające poziom usług lub towarów spełniających podstawowe wymagania;

 (1.2) podstawowa wersja produktu

 (1.3) muz. w jazzie popularny temat muzyczny będący podstawą improwizacji;

 (1.4) jęz. standard literacki, język standardowy;

 (1.5) środ. tańce standardowe

Wiktionary

Standard – wspólnie ustalone kryterium, które określa powszechne, zwykle najbardziej pożądane cechy czegoś, np. wytwarzanego przedmiotu (np. standardem jest, że każdy współcześnie wytwarzany telewizor wyświetla kolory) czy ludzkiego zachowania (norma kulturowa). Standard to czasem także podstawowa, najprostsza wersja produktu.

  • W ekonomii zejście poniżej standardu zwykle dyskwalifikuje dany wytwór i powoduje brak popytu na ów przedmiot, lub obniżenie jego ceny. Przekraczanie standardów jest zwykle mile widziane u konsumentów, lecz wiąże się ono z większymi kosztami produkcji i sprzedaży. Standard w tym ujęciu jest kryterium, którego nie można zmierzyć (można zmierzyć pewne cechy kryterium, jak np. dopuszczalna długość telefonu komórkowego itp., ale samego standardu dokładnie zmierzyć się nie da), jest płynną granicą ustalaną na bieżąco zarówno przez grupy konsumenckie, jak i indywidualnych odbiorców.
  • W muzyce rozrywkowej standardem nazywamy utwór stale wykonywany i opracowywany przez coraz to innych wykonawców. Lista standardów muzyki rozrywkowej i jazzowej liczy kilkaset utworów.
  • W technice standard to zestaw parametrów, zwykle posiadający nazwę (np. PAL w telewizji), który zapewnia odpowiedni poziom jakości, bezpieczeństwa, wygody lub zgodności z innymi wytworami techniki. To ostatnie jest ważne np. w kolejnictwie (rozmiary szyn), produkcji śrub (rozmiary gwintów) czy takich dziedzinach techniki jak informatyka i telekomunikacja, zwłaszcza w sieciach komputerowych (np. w Internecie), ze względu na łatwość i szybkość zmian zachowań komputerów, związaną z nieporównywalnie niższymi kosztami niż w innych dziedzinach przemysłu (np. zmiana systemu rozmiarów torów kolejowych w Europie w porównaniu z wprowadzeniem protokołu IPv6), i konieczność utrzymywania komunikacji między dużą ilością różnych rozwiązań.
  • W socjolingwistyce standard to umownie ustalona, znormalizowana forma języka (por. język standardowy).

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ˈstãndart, AS: stãndart

Wiktionary

Powiązane:

 przym. standardowy, standaryzacyjny

 rzecz. standaryzacja ż., niestandardowość ż., standardowość ż.

 czas. standaryzować ndk.

Wiktionary


standardowość

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) cecha tego, co jest standardowe; cecha tych, którzy są standardowi

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. standard m., niestandardowość ż.

 przym. standardowy

 przysł. standardowo

Wiktionary


standardowy

typowy, zgodny z normą


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) typowy, przeciętny, mało oryginalny

 (1.2) zgodny z określonym standardem, normą itp.

 (1.3) jęz. mieszczący się w normach mowy ogólnonarodowej

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Wszyscy się ostro sprzeciwili, gdy dyrekcja ogłosiła, że za nadgodziny będzie płacona standardowa stawka.

 (1.2) Standardowa płyta CD ma 12 centymetrów średnicy.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌstãndarˈdɔvɨ, AS: stãndardovy

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. niestandardowość ż., standaryzacja ż., standard, standardowość

 przysł. standardowo

 czas. standaryzować, ustandaryzować

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) banalny, rutynowy, schematyczny, skostniały, stereotypowy, szablonowy, sztampowy, tradycyjny, uporządkowany, utarty, utrwalony, zwykły

 (1.2) normatywny, preskryptywny

 (1.3) literacki

Wiktionary


standardzik

zdrobnienie od: standard


SJP.pl


standartowy

dawniej, dziś niepoprawnie: standardowy


SJP.pl


standaryzacja

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) proces wprowadzania jednakowych norm w danej dziedzinie (najczęściej w przemyśle)

Wiktionary

  • standaryzacja (psychometria)
  • standaryzacja (statystyka)
  • standaryzacja (technika)
  • standaryzacja (socjolingwistyka)

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ˌstãndarɨˈzat͡sʲja, AS: stãndaryzacʹi ̯a

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. standard m., niestandardowość ż.

 czas. standaryzować ndk.

 przym. standaryzacyjny, standardowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) normalizacja, ujednolicenie

Wiktionary


standaryzacyjny

przymiotnik od: standaryzacja


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z standaryzacją, dotyczący standaryzacji

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. standaryzacja ż., standard mrz.

 czas. standaryzować ndk.

Wiktionary


standby

[czytaj: standbaj] stand-by;
1. tryb czuwania niektórych urządzeń po wyłączeniu;
2. akredytywa standby - zobowiązanie banku otwierającego do zapłacenia na pierwsze żądanie beneficjenta kwoty akredytywy w przypadku niewywiązania się zleceniodawcy ze swoich zobowiązań


SJP.pl


standuper

[czytaj: stendAper] komik wygłaszający monolog przed publicznością; stand-uper, stand uper, stendaper, stand-upowiec, standupowiec, stand upowiec, stendapowiec


SJP.pl


standuperka

[czytaj: stendaPERka] komiczka wygłaszająca monolog przed publicznością; stand-uperka, stand uperka, stendaperka


SJP.pl


standupowiec

[czytaj: stendaPOwiec] komik wygłaszający monolog przed publicznością; stand-uper, standuper, stendaper, stand uper, stand-upowiec, stand upowiec, stendapowiec


SJP.pl


standupowy

przymiotnik

 (1.1) zob. stand-upowy.

Wiktionary


stanecki

nazwisko


SJP.pl

Osoby o tym nazwisku:

  • Janusz Stanecki – polski chórmistrz, dyrygent
  • Tomasz Stanecki – polski fizyk
  • Zdzisław Stanecki – polski wynalazca
  • Zofia Stanecka – polska pisarka dziecięca

Wikipedia


stanek

nazwisko


SJP.pl

Miejscowości i ich części w Polsce

Wg TERYT jest ich 2, w tym 1 podstawowa
  • Stanek – przysiółek wsi Nowe Smarchowice w woj. opolskim, w pow. namysłowskim, w gminie Namysłów
  • Stanek – osada leśna w woj. podlaskim, w pow. białostockim, w gminie Michałowo

Wikipedia


stanford

miasto w USA


SJP.pl

  • Uniwersytet Stanforda

Miejscowości w USA:

  • Stanford – jednostka osadnicza w stanie Kalifornia, w hrabstwie Santa Clara
  • Stanford – wieś w stanie Illinois, w hrabstwie McLean
  • Stanford – miasto w stanie Kentucky, w hrabstwie Lincoln
  • Stanford – miejscowość w stanie Montana, w hrabstwie Judith Basin
  • Stanford – miejscowość w stanie Nowy Jork, w hrabstwie Dutchess

Wikipedia


stangrecki

stangret


SJP.pl

Patrz:

stangret

stangret

woźnica, furman, foryś


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) prywatny woźnica powożący końmi

Wiktionary

Stangret (z niem. Stangenreiter) – zwany również Forszpan – dawniej powożący końmi w bryczce lub karecie, będący w służbie u właściciela pojazdu, którym był np. dziedzic.

Do prawidłowego powożenia zaprzęgiem wielokonnym stangret potrzebował pomocnika zwanego forysiem. W przeciwieństwie do furmana czy woźnicy, często powoził ubrany w liberię.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Honorcia kupiła obraz olejny ze stangretem ubranym w liberię.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. stangretka ż.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) woźnica, furman, kuczer

Wiktionary


stangretka

stangret


SJP.pl

Patrz:

stangret

stanhopea

nadrzewna roślina z rodziny storczykowatych


SJP.pl

Stanhopea – rodzaj roślin z rodziny storczykowatych (Orchidaceae). Obejmuje 77 gatunków. Rośliny występują w Ameryce Środkowej i Ameryce Południowej w takich krajach jak: Belize, Boliwia, Brazylia, Kolumbia, Kostaryka, Ekwador, Salwador, Gujana Francuska, Gwatemala, Gujana, Honduras, Meksyk, Nikaragua, Panama, Peru, Surinam, Trynidad i Tobago, Wenezuela.

Wikipedia


staniak

nazwisko


SJP.pl


staniaszek

nazwisko


SJP.pl


staniątki

Staniątki – wieś w Polsce, położona w województwie małopolskim, w powiecie wielickim, w gminie Niepołomice, 22 km od Krakowa i 5 km na południowy zachód od Niepołomic, w sąsiedztwie Puszczy Niepołomickiej.

Wieś duchowna, własność Opactwa Benedyktynek w Staniątkach położona była w drugiej połowie XVI wieku w powiecie szczyrzyckim województwa krakowskiego.
Dawniej samodzielna wieś i gmina jednostkowa w powiecie bocheńskim. 1 października 1931 do Staniątek włączono zniesione gminy Chrość i Podborze.

Wikipedia


staniały

stać się tańszym


SJP.pl


stanibor

imię męskie


SJP.pl

Stanibor – staropolskie imię męskie, złożone z członu Stani- ("stać, stać się, stanąć") oraz członu -bor ("walczyć, zmagać się"). Mogło oznaczać "ten, który zostanie sławnym wojownikiem".

Stanibor imieniny obchodzi 15 maja.

Wikipedia


staniborostwo

Stanibor z żoną; Staniborowie


SJP.pl


staniborowie

imię męskie


SJP.pl


staniborowy

przymiotnik dzierżawczy - należący do Stanibora lub z nim związany


SJP.pl


stanica

1. schronisko przy szlaku wodnym;
2. kaukaskie osiedle wiejskie;
3. rosyjska jednostka administracyjna;
4. dawniej: pograniczna strażnica wojskowa;
5. dawniej: obronna osada kozacka


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) daw. wojskowa strażnica graniczna

 (1.2) wiejska osada kozacka

 (1.3) schronisko turystyczne przy szlaku wodnym

 (1.4) harc. letnie obozowisko harcerskie

Wiktionary

  • stanica (budowla)
  • stanica (chorągiew)
Miejscowości w Polsce
  • Stanica – osada w woj. dolnośląskim, w pow. strzelińskim, w gminie Przeworno
  • Stanica – wieś w woj. śląskim, w pow. gliwickim, w gminie Pilchowice
Zobacz też
  • stanica harcerska
  • stanica kozacka
  • stanica żeglarska

Wikipedia

Wymowa:

IPA: stãˈɲit͡sa, AS: stãńica

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Stanicówka ż.

 przym. stanicowy

Wiktionary


stanicki

nazwisko


SJP.pl


stanicowy

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z stanicą, dotyczący stanicy

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. stanica ż.

Wiktionary


staniczek

zdrobnienie od: stanik


SJP.pl


stanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|stać.

forma czasownika.

 (2.1) 3. os. lp. przysz. czasownika stanąć

Wiktionary

  • strona 183 tomu XI (tom z r. 1890) Stanie, u Buszyńskiego Stole, dobra, powiat rossieński, gmina Kołtyniany, o 54 wiorsty od Rossień.

Suplement

  • strona 616 tomu XV_cz.2 (suplement z r. 1902) Stanie

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ˈstãɲɛ, AS: stãńe

Wiktionary

Powiązane:

 czas. stać

 rzecz. postój mrz., stacja ż., stacz mos., stoisko n., stojak mos./mrz.

Wiktionary


staniec

nazwisko


SJP.pl


stanięcie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|stanąć.

Wiktionary

Powiązane:

 czas. stanąć

Wiktionary


stanięcino

Stanięcino (kaszb. Staniãcëno lub Staniszëno, niem. Stantin) – wieś w Polsce położona w województwie pomorskim, w powiecie słupskim, w gminie Redzikowo.

W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa słupskiego.

Wikipedia


staniek

nazwisko


SJP.pl

  • Edward Staniek (ur. 1941) – polski prezbiter katolicki
  • Irena Staniek – polska śpiewaczka
  • Jan Staniek (1879-1968) – archiwista amator, pamiętnikarz, z zawodu hutnik
  • Jarosław Staniek (ur. 1965) – polski tancerz i choreograf
  • Mirosław Staniek (1968–2009) – polski piłkarz
  • Ryszard Staniek (ur. 1971) – polski piłkarz

Wikipedia


staniewicz

nazwisko


SJP.pl

  • Antoni Staniewicz − polski ziemianin, działacz socjalistyczny i społeczny, adwokat, polityk i senator
  • Ezechiel Staniewicz − polski ziemianin, dowódca w powstaniu listopadowym
  • Jerzy Staniewicz − polski komandor
  • Leon Staniewicz − polski inżynier elektrotechnik
  • Restytut Staniewicz − polski historyk
  • Roman Adam Staniewicz − polski dyplomata
  • Wiktor Staniewicz – polski matematyk, rektor Uniwersytetu Stefana Batorego w Wilnie
  • Witold Staniewicz − polski ekonomista rolny, poseł na Sejm, minister i, wolnomularz
  • Zbigniew Staniewicz − polski aktor

Wikipedia


staniewski

nazwisko


SJP.pl

Staniewski (forma żeńska: Staniewska, liczba mnoga: Staniewscy) – nazwisko używane m.in. w Polsce.

Na początku lat 90. XX wieku nosiło je w Polsce 1797 pełnoletnich osób. Najwięcej w dawnym woj. poznańskim (213 osób), kieleckim (204 osoby), radomskim (196 osób) i łódzkim (193 osoby).

Wikipedia


stanik

1. część damskiej bielizny;
2. część stroju ludowego kobiet; kaftan bez rękawów;
3. górna część sukni; gorset


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy, nazwa własna

 (1.1) gw-pl|Górny Śląsk. poufała forma imienia Stanisław

Wiktionary

  • Biustonosz
  • Stanik – część stroju ludowego kobiet

Wikipedia


stanikowski

nazwisko


SJP.pl


stanikowy

stanik


SJP.pl

Patrz:

stanik

stanimir

imię męskie


SJP.pl

Stanimir – staropolskie imię męskie, złożone z członu Stani- ("stać, stać się, stanąć") oraz członu -mir ("pokój, spokój, dobro"). Mogło oznaczać "niech się stanie pokój" albo "ten, który ustanawia pokój".

Stanimir imieniny obchodzi 7 maja i 2 października.

Wikipedia


stanimira

imię żeńskie


SJP.pl


stanimirostwo

Stanimir z żoną; Stanimirowie


SJP.pl


stanimirowie

imię męskie


SJP.pl


stanimirowy

przymiotnik dzierżawczy - należący do Stanimira lub z nim związany


SJP.pl


stanin

jednostka miary stosowana do porównywania wyników w różnych kategoriach danego egzaminu


SJP.pl

  • stanin – jednostka miary skali staninowej
  • Stanin – wieś w Polsce położona w województwie lubelskim, w powiecie łukowskim, w gminie Stanin.
  • Stanin – wieś na Ukrainie, w obwodzie lwowskim, w rejonie szeptyckim

Wikipedia


staninowy

stanin


SJP.pl

Patrz:

stanin

staniński

przymiotnik od: Stanin


SJP.pl


staniol

cienka, miękka blaszka imitująca złoto, używana głównie do pakowania artykułów spożywczych; cynfolia; pozłotka; pozłotko


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) cienki, cynowy arkusz

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Szopkarze rywalizowali ze sobą, szopki stawały się coraz bardziej strojne, imponując swym rozmiarem i barwnością. Początkowo malowano je, później oklejano kolorowymi papierkami, staniolem.

Wiktionary

Powiązane:

 przym. staniolowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) cynfolia

Wiktionary


staniolowy

staniol; cynfoliowy


SJP.pl


stanislador

złota moneta bita za czasów Stanisława Augusta; suweren


SJP.pl

Stanislasdor (stanislador, stanislaus d'or) – złota moneta trzydukatowa okresu panowania Stanisława Augusta Poniatowskiego o masie 12,3449 grama, próby 833, średnicy 29 mm, bita tylko w 1794 r. w nakładzie 5256 szt. Istnieją też półstanislasdory – złote monety 1½-dukatowe tej samej próby, o masie 6,1724 grama i średnicy 22,3 mm, wybite w nakładzie 8114 szt. również tylko w 1794 r.

Wikipedia


stanisz

nazwisko


SJP.pl


staniszewice

Staniszewice – wieś w Polsce położona w województwie mazowieckim, w powiecie grójeckim, w gminie Chynów.

W skład sołectwa Staniszewice wchodzą także wsie Grabina i Kozłów.

Wieś szlachecka Stanisewice Thobiae położona była w drugiej połowie XVI wieku w powiecie czerskim ziemi czerskiej województwa mazowieckiego.

Wikipedia


staniszewo

nazwa kilku wsi w Polsce


SJP.pl

Miejscowości w Polsce

Wg TERYT jest ich 3
  • Staniszewo – wieś w woj. pomorskim, w pow. kartuskim, w gminie Kartuzy
  • Staniszewo – osada w woj. warmińsko-mazurskim, w pow. kętrzyńskim, w gminie Barciany
  • Staniszewo – wieś w woj. wielkopolskim, w pow. średzkim, w gminie Środa Wielkopolska

Wikipedia


staniszewski

nazwisko


SJP.pl

Osoby o tym nazwisku:

  • Bogumił Staniszewski – polski specjalista w zakresie energetyki cieplnej, członek PAN
  • Daniel Staniszewski – polski kolarz
  • Jacek Staniszewski – polski artysta współczesny
  • Jan Staniszewski – polski urzędnik
  • Jan Zygmunt Staniszewski – polski urzędnik
  • Jan Staniszewski – polski lekkoatleta
  • Przemysław Staniszewski – polski samorządowiec

Wikipedia


staniszkis

nazwisko


SJP.pl

Osoby o tym nazwisku:

  • Jadwiga Staniszkis – polska socjolog
  • Jerzy Staniszkis – polski inżynier architekt
  • Magdalena Staniszkis – polska architektka
  • Maria Staniszkis – polska adwokat
  • Witold Kazimierz Staniszkis – polski informatyk
  • Witold Teofil Staniszkis – polski agrotechnik
  • Witold Wincenty Staniszkis – polski inżynier hydrotechnik

Wikipedia


stanisław

imię męskie


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy, nazwa własna

 (1.1) imię|polski|m.;

forma rzeczownika.

 (2.1) D. lm. od: Stanisława

Wiktionary

Stanisław – męskie imię pochodzenia słowiańskiego, złożone z członów stani- („stać, stać się, stanąć”) oraz -sław („sława”). Oznacza tego, który „stanie się sławnym”. Do końca XV wieku imię to zanotowano u około 1500 osób, a więc należało ono do najpopularniejszych w Polsce obok Więcesława i Sędziwuja.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Stanisław nie pływa zbyt dobrze i zawsze niepotrzebnie wzbija wokół siebie fontanny wody.

 (1.1) Z Adama zaś zrodzony syn Jan Bylczyński a ten miał czterech synów, Szymona, Pawła, Grzegorza i Stanisława, dwóch synów Szymon i Paweł bezpotomnie zeszli.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: stãˈɲiswaf, AS: stãńisu̯af

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Stanisławów mrz., Stanisławowo n., Stanisławowa ż., Stanisławówna ż., Stanisławostwo lm m.

:: fż. Stanisława ż.

:: zdrobn. Stach mos., Stasio mos., Staszek mos., Staś mos.

 przym. stanisławowski, Stanisławowski, Stanisławowy, stanisławski

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) gw-pl|Górny Śląsk|Stanik.

Wiktionary


stanisława

imię żeńskie


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) imię|polski|ż.;

forma rzeczownika.

 (2.1) D., B. lp. od: Stanisław

Wiktionary

Stanisława – staropolskie imię żeńskie, złożone z członu Stani- („stać, stać się, stanąć”) oraz członu -sława („sława”). Wywodzi się od słów oznaczających „stań się sławną”. Męskie odpowiedniki: Stanisław, Stasław, Tasław. W źródłach polskich poświadczone od XIII wieku.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Żona wujka Antoniego ma na imię Stanisława.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌstãɲiˈswava, AS: stãńisu̯ava

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Stanisław m.

:: zdrobn. Stacha, Stasia, Staszka

 przym. Stanisławowski, stanisławowski

Wiktionary


stanisławczyk

nazwisko


SJP.pl

Stanisławczyk – wieś (dawniej miasto) w Polsce położona w województwie podkarpackim, w powiecie przemyskim, w gminie Przemyśl. Leży nad rzeką Wiar.

Stanisławczyk uzyskał lokację miejską przed 1717 rokiem, zdegradowany w 1785 roku. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa przemyskiego.

Wikipedia


stanisławek

nazwisko


SJP.pl


stanisławice

Miejscowości i ich części w Polsce

Wg TERYT jest ich 7, w tym 5 podstawowych
  • Stanisławice – wieś w woj. łódzkim, w pow. kutnowskim, w gminie Bedlno
  • Stanisławice – wieś w woj. łódzkim, w pow. radomszczańskim, w gminie Gidle
  • Stanisławice – wieś w woj. małopolskim, w pow. bocheńskim, w gminie Bochnia
  • Stanisławice – część wsi Siedliska w woj. małopolskim, w pow. proszowickim, w gminie Koszyce
  • Stanisławice – wieś w woj. mazowieckim, w pow. kozienickim, w gminie Kozienice
  • Stanisławice – wieś w woj. śląskim, w pow. częstochowskim, w gminie Koniecpol
  • Stanisławice – przysiółek wsi Łaziska w woj. świętokrzyskim, w pow. kieleckim, w gminie Piekoszów

Wikipedia


stanisławiny

przymiotnik dzierżawczy - należący do Stanisławy lub z nią związany


SJP.pl


stanisławostwo

Stanisław z żoną; Stanisławowie


SJP.pl


stanisławów

1. nazwa wielu miejscowości i ich części w Polsce;
2. dawniej: Iwano-Frankiwsk (miasto na Ukrainie); Iwano-Frankowsk


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna

 (1.1) geogr. toponim, nazwa kilkudziesięciu dzielnic, wsi, osad i przysiółków w Polsce;

 (1.2) hist. geogr. Iwano-Frankiwsk na Ukrainie;

forma rzeczownika.

 (2.1) D. i B. lm. od: Stanisław

Wiktionary

Iwano-Frankiwsk (ukr. Івано-Франківськ, Iwano-Frankiwśk), Stanisławów – miasto w zachodniej części Ukrainy, na przedgórzu Karpat, stolica obwodu iwanofrankiwskiego i siedziba rejonu iwanofrankiwskiego. 1 stycznia 2022 roku liczyło 238 196 mieszkańców, dla porównania spis powszechny w 2024 zanotował ich 227 827.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Zbliżaliśmy się do Stanisławowa, kiedy zaczęło grzmieć.

 (1.2) Turcy już w roku 1676 oblegali mury Stanisławowa, który obronił się, ale kosztem ogromnych zniszczeń.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Stanisław m., Stanisława ż., Staś mos., Stanisławowszczyzna ż.

 przym. stanisławowski

Wiktionary

Synonimy:

 (1.2) Iwano-Frankiwsk

Wiktionary


stanisławowie

imię męskie


SJP.pl


stanisławówka

wieś w Polsce


SJP.pl

Miejscowości i ich części w Polsce

  • Stanisławówka – część miasta Osieczna
  • Stanisławówka – wieś w woj. lubelskim, w pow. chełmskim, w gminie Dubienka
  • Stanisławówka – kolonia wsi Żdżary w woj. łódzkim, w pow. wieruszowskim, w gminie Bolesławiec
  • Stanisławówka – kolonia wsi Leśce, położona w woj. lubelskim, w pow. lubelskim, w gminie Garbów

Wikipedia


stanisławowo

  • Stanisławowo – dawne miasto położone w obrębie współczesnego Poznania
Miejscowości w Polsce
  • Stanisławowo – część wsi Szpetal Górny, w woj. kujawsko-pomorskim, w pow. włocławskim, w gminie Fabianki
  • Stanisławowo – wieś w woj. mazowieckim, w pow. legionowskim, w gminie Serock
  • Stanisławowo – część miasta Mława, w woj. mazowieckim, w pow. mławskim, w gminie miasto Mława
  • Stanisławowo – wieś w woj. mazowieckim, w pow. nowodworskim, w gminie Pomiechówek
  • Stanisławowo – wieś w woj. mazowieckim, w pow. płockim, w gminie Drobin
  • Stanisławowo – część wsi Grodziec, w woj. mazowieckim, w pow. płońskim, w gminie Czerwińsk nad Wisłą
  • Stanisławowo – wieś w woj. mazowieckim, w pow. żuromińskim, w gminie Bieżuń
  • Stanisławowo – wieś w woj. podlaskim, w pow. białostockim, w gminie Juchnowiec Kościelny
  • Stanisławowo – wieś w woj. podlaskim, w pow. łomżyńskim, w gminie Zbójna
  • Stanisławowo – wieś w woj. pomorskim, w pow. gdańskim, w gminie Cedry Wielkie
  • Stanisławowo – kolonia w woj. wielkopolskim, w powiecie konińskim, w gminie Ślesin
  • Stanisławowo – wieś w woj. wielkopolskim, w pow. konińskim, w gminie Wierzbinek
  • Stanisławowo – wieś w woj. wielkopolskim, w pow. wrzesińskim, w gminie Września

Wikipedia


stanisławowski

przymiotnik dzierżawczy - należący do Stanisława lub z nim związany


SJP.pl

przymiotnik dzierżawczy

 (1.1) należący do Stanisława

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Stanisław mos., Stanisława ż.

 przym. stanisławowski, Stanisławowy

Wiktionary


stanisławowy

przymiotnik dzierżawczy - należący do Stanisława lub z nim związany


SJP.pl

przymiotnik dzierżawczy

 (1.1) przest. gwara. należący do Stanisława

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Na werandzie stały Stanisławowe kalosze.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Stanisław mos., Staś mos.

 przym. stanisławowski, Stanisławowski

Wiktionary


stanisławski

nazwisko


SJP.pl

  • Albert Ludwik Stanisławski (1612–1688) – warmiński wójt krajowy
  • Albin Stanisławski (1908–1940) – polski żołnierz, ofiara zbrodni katyńskiej
  • Baltazar Stanisławski (zm. 1610) – polski szlachcic
  • Bogusław Stanisławski (1930–2019) – polski działacz społeczny
  • Grzegorz Stanisławski (ur. 1969) – polski ekonomista, menedżer, urzędnik państwowy
  • Jan Stanisławski (1860–1907) – polski malarz
  • Jan Stanisławski (1893–1973) – polski anglista, leksykograf; lektor języka angielskiego na Uniwersytecie Jagiellońskim, podczas okupacji więzień obozu Sachsenhausen
  • Jan Tadeusz Stanisławski (1936–2007) – polski satyryk, współzałożyciel klubu Stodoła
  • Jarosław Stanisławski (1931–2015) – polski artysta fotograf
  • Kacper Stanisławski (zm. 1619) – polski szlachcic
  • Konstanty Stanisławski (1863–1938) – rosyjski reżyser, aktor i teoretyk teatru, reformator teatru rosyjskiego
  • Krzysztof Stanisławski (ur. 1956) – polski kulturoznawca
  • Łukasz Stanisławski (ur. 1983) – polski żużlowiec
  • Maksymilian Stanisławski (1807–1881) – polski ksiądz i żołnierz
  • Marcin Stanisławski (ur. 1983) – polski futsalista
  • Michał Zygmunt Stanisławski – wojewoda kijowski w latach 1665–1668
  • Ryszard Stanisławski (1921–2000) – polski historyk i krytyk sztuki
  • Stanisław Stanisławski (1870–1941) – polski aktor filmowy i teatralny
  • Tadeusz Stanisławski (ur. 1969) – polski ksiądz, przedstawiciel nauk prawnych
  • Teofil Stanisławski (ur. 1940) – polski działacz polityczny
  • Tomasz Stanisławski (ur. 1972) – polski polityk, starosta powiatu goleniowskiego
  • Wacław Stanisławski (1652–1717) – warmiński wójt krajowy
  • Walerian Stanisławski (zm. 1681) – polski ksiądz
  • Wiesław Stanisławski (1909–1933) – taternik
  • Włodzimierz Stanisławski (ur. 1949) – polski elektrotechnik
  • Włodzimierz Stanisławski (ur. 1956) – polski hokeista na trawie

Wikipedia


stankiewicz

nazwisko


SJP.pl

Nazwisko polsko-litewsko-białoruskie, ros. i ukr. Станкевич, lit. Stankevičius, biał. Станкевіч.

  • Stankiewicz. Powrót − dyptyk powieściowy Eustachego Rylskiego
  • Adam Stankiewicz − białoruski działacz oświatowy i narodowy
  • Andrzej Stankiewicz − polski dziennikarz i publicysta
  • Angelika Stankiewicz − polska koszykarka
  • Antoni Stankiewicz − duchowny katolicki
  • Arystarch (Stankiewicz) − białoruski biskup prawosławny
  • Barbara Stankiewicz − polska Sprawiedliwa wśród Narodów Świata
  • Danuta Stankiewicz − polska piosenkarka
  • Ewa Stankiewicz – reżyserka filmowa i dziennikarka
  • Eugeniusz Get-Stankiewicz − artysta grafik i rzeźbiarz
  • Fryderyk Stankiewicz – pianista, pedagog muzyczny, kompozytor
  • Helena Stankiewicz − polska działaczka społeczna, autorka wspomnień i wierszy
  • Irena Stankiewicz – artysta grafik
  • Jan Stankiewicz − generał brygady Wojska Polskiego
  • Jan Stankiewicz − oficer marynarki
  • Jan Stankiewicz − białoruski działacz narodowy i polityk
  • Jerzy Stankiewicz – polski historyk architektury i konserwator zabytków
  • Jerzy Stankiewicz – polski muzykolog
  • Józef Stankiewicz (ujednoznacznienie)
  • Katarzyna Stankiewicz − piosenkarka, autorka tekstów, była wokalistka Varius Manx
  • Krystyna Stankiewicz − aktorka
  • Kuba Stankiewicz – polski pianista jazzowy, kompozytor
  • Leon Stankiewicz – adwokat, notariusz, działacz społeczny i polityczny
  • Mamert Stankiewicz − kapitan polskiej marynarki handlowej, dowódca statków „Lwów”, „Polonia”, „Piłsudski”, kawaler orderu Virtuti Militari
  • Marek Stankiewicz – ekonomista
  • Maria Stankiewicz – biolog
  • Michał Stankiewicz – piłkarz ręczny
  • Michał Stankiewicz – wojskowy
  • Rafał Stankiewicz – polski prawnik, profesor
  • Rafał Stankiewicz – polski prawnik, menedżer
  • Roman Stankiewicz − oficer marynarki
  • Roman Stankiewicz − aktor
  • Ryszard Stankiewicz – prezes Zw. Polaków na Łotwie
  • Sebastian Stankiewicz − aktor
  • Siergiej Stankiewicz − rosyjski działacz polityczny, w latach 1995−1999 na emigracji w Polsce
  • Stanisłau Stankiewicz − białoruski działacz narodowy, kolaborant w czasie okupacji hitlerowskiej Białorusi
  • Stanisław Stankiewicz − białoruski księgarz i poeta
  • Stanisław Stankiewicz − polski Sprawiedliwy wśród Narodów Świata
  • Stanisław Stankiewicz „Boy” − żołnierz Armii Krajowej, poległ w akcji „Wilanów”
  • Stanisław Stankiewicz − ukraiński aktor teatralny oraz filmowy
  • Stanley Stanwyck-Stankiewicz – inżynier amerykański
  • Stefan Stankiewicz − malarz, rysownik
  • Sylwester Stankiewicz − generał porucznik Armii Imperium Rosyjskiego i dowódca II Korpusu Polskiego w Rosji
  • Tadeusz Stankiewicz − polski Sprawiedliwy wśród Narodów Świata
  • Temida Stankiewicz-Podhorecka – dziennikarka
  • Tomasz Stankiewicz − ekonomista, wiceminister przekształceń własnościowych
  • Tomasz Stankiewicz − kolarz
  • Wacłau Stankiewicz – polityk litewski
  • Witold Stankiewicz – polski wojskowy
  • Zbigniew Stankiewicz – duchowny katolicki
  • Zofia Stankiewicz − malarka, feministka

Wikipedia


stanko

1. słowiańskie imię męskie;
2. nazwisko, m.in. Jan Stanko (1430-1493) - polski lekarz (nadworny lekarz króla Kazimierza Jagiellończyka), przyrodnik, autor wielojęzycznego słownika lekarskiego


SJP.pl


stankowice

Stankowice (do 1945 niem. Rengersdorf) – wieś w Polsce położona w województwie dolnośląskim, w powiecie lubańskim, w gminie Leśna.

Wikipedia


stankowo

5 miejscowości w Polsce:

  • Stankowo – osada leśna w woj. pomorskim, w pow. bytowskim, w gminie Kołczygłowy
  • Stankowo – wieś w woj. warmińsko-mazurskim, w pow. elbląskim, w gminie Markusy
  • Stankowo – wieś w woj. warmińsko-mazurskim, w pow. szczycieńskim, w gminie Dźwierzuty
  • Stankowo – przysiółek w woj. warmińsko-mazurskim, w pow. ostródzkim, w gminie Morąg
  • Stankowo – wieś w woj. wielkopolskim, w pow. gostyńskim, w gminie Gostyń

Wikipedia


stankowski

nazwisko


SJP.pl


stankuny

rzeczownik, rodzaj niemęskoosobowy, liczba mnoga, nazwa własna

 (1.1) geogr. wieś w Polsce, w województwie podlaskim, w powiecie suwalskim;

Wiktionary

Stankuny – wieś w Polsce położona w województwie podlaskim, w powiecie suwalskim, w gminie Wiżajny.

W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa suwalskiego.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Powstańcy zostali rozbici pod Stankunami i wycofali się do powiatu augustowskiego.

Wiktionary

Powiązane:

 przym. stankuński

Wiktionary


stanlejczyk

[czytaj: stenlejczyk] mieszkaniec Stanley (stolicy Falklandów)


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) mieszkaniec Stanley

Wiktionary

Wymowa:

IPA: stãnˈlɛjt͡ʃɨk, AS: stãnlei ̯čyk

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Stanley m.

:: fż. stanlejka ż.

 przym. stanlejski

Wiktionary


stanlejka

[czytaj: stenlejka] mieszkanka Stanley (stolicy Falklandów)


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) mieszkanka Stanley

Wiktionary

Wymowa:

IPA: stãnˈlɛjka, AS: stãnlei ̯ka

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Stanley

:: fm. stanlejczyk mos.

 przym. stanlejski

Wiktionary


stanlejski

[czytaj: stenlejski] przymiotnik od: Stanley (stolica Falklandów)


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z Stanley, dotyczący Stanley (stolicy Falklandów)

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Stanley n., stanlejczyk mos., stanlejka ż.

Wiktionary


stanley

[czytaj: stanli] stolica Falklandów


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męski, nazwa własna

 (1.1) geogr. stolica Falklandów;

Wiktionary

  • Stanley – imię męskie
  • Stanley – dawne przedsiębiorstwo motoryzacyjne
  • Puchar Stanleya – trofeum dla zwycięzcy amerykańskiej ligi hokejowej NHL
  • Stanley – serial animowany

Wikipedia

Powiązane:

 rzecz. stanlejczyk mos., stanlejka ż.

 przym. stanlejski

Wiktionary


stannin

kruchy, stalowoszary minerał, siarczek miedzi, żelaza i cyny


SJP.pl

Wikipedia


stanny

nazwisko


SJP.pl


stanol

związek chemiczny obniżający poziom lipoprotein we krwi, a w konsekwencji redukujący poziom cholesterolu


SJP.pl

Stanole – grupa różnorodnych związków chemicznych, mających właściwość redukcji poziomu lipoprotein o niskiej gęstości LDL we krwi. Są syntetyzowane ze steroli roślinnych. Występują także w stanie naturalnym w owocach, orzechach, zbożach i olejach roślinnych.

Wikipedia


stanomin

Stanomin – wieś w Polsce położona w województwie kujawsko-pomorskim, w powiecie inowrocławskim, w gminie Dąbrowa Biskupia.

Wikipedia


stanomino

Stanomino (do 1945 r. niem. Standemin) – wieś w Polsce położona w województwie zachodniopomorskim, w powiecie białogardzkim, w gminie Białogard. W latach 1975–1998 wieś należała do województwa koszalińskiego. W roku 2007 wieś liczyła 701 mieszkańców. Wieś wchodzi w skład sołectwa Laski, jest największą w gminie.

Wikipedia


stanosz

nazwisko


SJP.pl


stanowczo

przysłówek

 (1.1) w sposób stanowczy, zdecydowanie

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Gdy ordynator zobaczył, że zamierza ją zabrać do Krakowa maluchem, zaprotestował stanowczo.

 (1.1) Zostanie ukarana! - powiedział głośno i stanowczo mężczyzna w mundurze, w wysokiej niebieskiej czapie.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: stãˈnɔft͡ʃɔ, AS: stãnofčo

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. stanowczość ż.

 przym. stanowczy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) zdecydowanie, kategorycznie

Wiktionary


stanowczość

cecha osób niewahających się, działających zdecydowanie; imperatywność, kategoryczność, bezwzględność


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) cecha tego, co stanowcze

Wiktionary

Powiązane:

 przym. stanowczy

 przysł. stanowczo

 czas. postanawiać

Wiktionary


stanowczy

1. taki, który potrafi podjąć nieodwołalną decyzję, który się nie waha; zdecydowany, kategoryczny;
2. taki, który nie znosi sprzeciwu; bezwzględny, zdecydowany, kategoryczny;
3. taki, który ostatecznie o czymś decyduje, rozstrzyga coś, np. stanowcza walka, bitwa; rozstrzygający, decydujący


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) taki, który potrafi podjąć kategoryczną decyzję, pozbawiony wahań i wątpliwości

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Masz przejmujący głos. Delikatny a zarazem stanowczy. Ładnie oddychasz, jakbyś skrywała w sobie jakąś tajemnicę.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: stãˈnɔft͡ʃɨ, AS: stãnofčy

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. stanowczość ż.

 przysł. stanowczo

 czas. stanowić, postanowić

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) zdecydowany, pewny, twardy, uparty, nieustępliwy, nieugięty

Wiktionary


stanowić

1. być czymś, składać się na coś; opiewać, równać się, wynosić;
2. być czymś, co rozstrzyga o czymś, od czego coś zależy, np.: Coś stanowi o powodzeniu jakiejś misji.; rozstrzygać, decydować, przesądzać;
3. decydować o czymś, ustanawiać coś; postanawiać, ustalać, rozstrzygać;
4. w zootechnice: dopuszczać samca zwierząt gospodarczych do samicy w celu kopulacji;
5. w gwarze łowieckiej, o psach myśliwskich: zatrzymywać uciekające zwierzę szczekaniem, by umożliwić myśliwemu oddanie strzału


SJP.pl

czasownik

 (1.1) składać się na coś, tworzyć coś

 (1.2) być zasadniczym powodem, czynnikiem decydującym

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Najliczniejszą grupę stanowią kobiety po 30 (= trzydziestym) roku życia.

 (1.1) Rocznie firma dostarcza 1 (= jeden) mln (= milion) ton kruszyw, co stanowi ok. 3 (= trzech) procent polskiego rynku. (z [http://www.ecoren.pl/search.xml?_offset=20&search-clause=procent Internetu])

 (1.2) Elektrownia atomowa stanowi duże zagrożenie dla środowiska naturalnego.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: stãˈnɔvʲit͡ɕ, AS: stãnovʹić

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. postanowienie n., stanowienie n.

 przym. stanowczy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) składać się, tworzyć

Wiktionary


stanowice

5 miejscowości w Polsce:

  • Stanowice – osada wsi Daszów, w woj. dolnośląskim, w pow. górowskim, w gminie Jemielno
  • Stanowice – wieś w woj. dolnośląskim, w pow. oławskim, w gminie Oława
  • Stanowice – wieś w woj. dolnośląskim, w pow. świdnickim, w gminie Strzegom
  • Stanowice – wieś w woj. lubuskim, w pow. gorzowskim, w gminie Bogdaniec
  • Stanowice – wieś w woj. śląskim, w pow. rybnickim, w gminie Czerwionka-Leszczyny

Wikipedia


stanowienie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|stanowić.

Wiktionary

Legislacja (fr. législation z łac. legis latio, legis lationis wniosek do prawa od łac. lex, legis prawo + latio przyniesienie) – ustawodawstwo, forma stanowienia prawa, w którym organy państwowe i samorządowe tworzą akty prawne powszechnie obowiązujące na danym terenie. Legislacja utożsamiana jest z kompetencjami parlamentu związanymi z uchwalaniem ustaw.

Wikipedia

Powiązane:

 czas. stanowić

Wiktionary


stanowisko

1. miejsce wykonywania jakiejś czynności; miejsce postoju; miejsce występowania zwierząt lub roślin;
2. punkt widzenia; pogląd;
3. stałe zajęcie; posada; etat;
4. czyjaś pozycja w środowisku;
5. pozycja usytuowania oddziału podczas walki;
6. umocnione, ufortyfikowane miejsce, zajmowane przez wojsko


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) pozycja w hierarchii zawodowej

 (1.2) punkt widzenia, sposób rozumienia czegoś

 (1.3) miejsce wykonywania czynności, miejsce postoju, pobytu

 (1.4) gw-pl|Mazury, Warmia. regulator pługa

Wiktionary

Miejscowości i ich części w Polsce

Wg TERYT jest ich 3, w tym 1 podstawowa
  • Stanowisko – wieś w woj. podlaskim, w pow. sejneńskim, w gminie Giby
  • Stanowisko – część wsi w Stanisławice w woj. mazowieckim, w pow. kozienickim, w gminie Kozienice
  • Stanowisko – część wsi Kożyczkowo w woj. pomorskim, w pow. kartuskim, w gminie Chmielno

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Członkowie zarządu wydają się potężni, silni, pewni siebie. Sprawowanie wysokiego stanowiska wiąże się jednak dzisiaj z większym ryzykiem niż kiedykolwiek dotąd.

 (1.2) Amerykanie, Francuzi, Anglicy, Turcy w ramach KBWE zajmowali coraz bardziej proazerskie stanowisko.

 (1.3) […] odprowadził damy do połowy cmentarza, potem wrócił na swoje stanowisko.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌstãnɔˈvʲiskɔ, AS: stãnovʹisko

Wiktionary

Powiązane:

 przym. stanowiskowy

 rzecz. stan mrz.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) praca, funkcja

 (1.2) pogląd

 (1.3) miejsce

Wiktionary


stanowiskowy

stanowisko


SJP.pl

Patrz:

stanowisko

stanówka

1. zapładnianie klaczy przez ogiera;
2. urządzenie ułatwiające zapładnianie klaczy przez ogiera;
3. okres, w trakcie którego zapładniane są samice owiec


SJP.pl

Stanówka – struga, lewy dopływ Bystrzycy o długości 15,89 km.

Źródła strugi znajdują się na podmokłych łąkach we wsi Jeziory. Z Jezior kieruje się w stronę Gołąbek oraz Dminina, którą to miejscowość oddziela od wsi Rzymy-Rzymki. Następnie rozgranicza Skrzyszew od wsi Kępki i Żyłki, wpływa na teren Skrzyszewa i przez Stok dociera do Ulana, po czym wpada Bystrzycy.

Wikipedia


stanowski

nazwisko


SJP.pl

Stanowski (żeński: Stanowska, l. mn. Stanowscy) – polskie nazwisko.

Wikipedia


stanowy

przymiotnik od: stan


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) adm. związany ze stanem

 (1.2) związany ze stanem w sensie społecznym

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Flaga stanowa Waszyngtonu jest barwy zielonej, a sam stan nazywany jest „wiecznie zielonym”.

 (1.2) Ponad 100 tysięcy mężczyzn i młodzieńców przybyło do piekarskiego wizerunku Matki Bożej Sprawiedliwości i Miłości Społecznej na coroczną pielgrzymkę stanową.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. stan mrz., Stany lm. nmos.

Wiktionary


stańsk

Stańsk (niem. Stenzig) – wieś w Polsce położona w województwie lubuskim, w powiecie słubickim, w gminie Górzyca.

W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa gorzowskiego.

W miejscowości działało państwowe gospodarstwo rolne – Folwark w Stańsku należący do Zakładu Rolnego w Żabicach wchodzącego w skład Lubuskiego Kombinatu Rolnego w Rzepinie.

Stańsk położony jest na drodze lokalnej Czarnów – Ośno Lubuskie.

Wikipedia


stansted

  • Stansted – wieś w hrabstwie Kent
  • Stansted Mountfitchet – miejscowość w hrabstwie Essex
  • London Stansted Airport – port lotniczy w Stansted Mountfitchet

Zobacz też

  • Stanstead

Wikipedia


stanulewicz

nazwisko


SJP.pl


stany

1. całokształt okoliczności, warunki, w których się ktoś lub coś znajduje; sytuacja, pozycja, położenie;
2. poziom, ilość czegoś; liczba;
3. czyjeś usposobienie, czyjś nastrój;
4. jednostka administracyjna i terytorialna w niektórych państwach federalnych;
5. wcięcie w pasie; talia, pas, kibić;
6. część tułowia od ramion do talii;
7. część sukni lub innego okrycia wierzchniego od ramion do pasa lub w okolicach talii;
8. jedna z warstw społecznych, na jakie dzieliło się społeczeństwo w państwach europejskich od XIII do XVIII wieku;
9. przynależność do takiej warstwy wynikająca z pochodzenia lub zawodu;
10. przestarzałe: zajęcie wykonywane przez kogoś; zawód, stanowisko;
11. archaicznie: państwo, kraj wraz z rządem;
12. archaicznie: rząd, rządzenie, polityka


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj niemęskoosobowy, liczba mnoga, nazwa własna

 (1.1) pot. geogr. Stany Zjednoczone Ameryki

Wiktionary

  • Stany – potocznie o Stanach Zjednoczonych
  • stany – zgromadzenie stanowe, organ reprezentujący stany społeczne w Europie XIII–XVIII w.; parlament: Stany Generalne, Stany prowincjonalne
  • Stany – wieś w województwie lubuskim, w powiecie nowosolskim, w gminie Nowa Sól
  • Stany – wieś w województwie podkarpackim, w powiecie stalowowolskim, w gminie Bojanów
  • Stany – wieś w województwie śląskim, w powiecie kłobuckim, w gminie Przystajń
  • Stany – zamknięty przystanek kolejowy położony we wsi Stany w województwie lubuskim, w powiecie nowosolskim
  • Stany – dawna gmina wiejska w powiecie niżańskim w województwie rzeszowskim

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Mój stryj wyemigrował do Stanów.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈstãnɨ, AS: stãny

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. stan m.

 przym. stanowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) pot. Ameryka, Wuj Sam; USA, Stany Zjednoczone Ameryki, Stany Zjednoczone

Wiktionary


stanza

[czytaj: stanca] w poezji prowansalskiej nazwa utworu poetyckiego o wyrazistej i zamkniętej budowie, złożonego z kilku lub kilkunastu wersów; stanca


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) liter. strofa ośmiowierszowa

 (1.2) liter. utwór poetycki składający się ze strof ośmiowierszowych

Wiktionary

Przykłady

składnia.

kolokacje.

synonimy.

antonimy.

hiperonimy.

 (1.1) strofa

 (1.2) wiersz

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

frazeologia.

etymologia.

 etym|włoski|stanza.

uwagi.

 (1.1) inna pisownia stanca

tłumaczenia.

źródła.

== stanza (język angielski.) ==

wymowa.

 IPA|ˈstænzə.

 audio|LL-Q1860 (eng)-Vealhurl-stanza.wav.

znaczenia.

rzeczownik

 (1.1) strofa

odmiana.

przykłady.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈstãnt͡sa, AS: stãnca

Wiktionary

Synonimy:

antonimy.

hiperonimy.

 (1.1) strofa

 (1.2) wiersz

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

frazeologia.

etymologia.

 etym|włoski|stanza.

uwagi.

 (1.1) inna pisownia stanca

tłumaczenia.

źródła.

== stanza (język angielski.) ==

wymowa.

 IPA|ˈstænzə.

 audio|LL-Q1860 (eng)-Vealhurl-stanza.wav.

znaczenia.

rzeczownik

 (1.1) strofa

odmiana.

przykłady.

składnia.

kolokacje.

synonimy.

Wiktionary


stąpać

stawiać kroki, kroczyć


SJP.pl

czasownik nieprzechodni niedokonany

 (1.1) stawiać kroki

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Koń ostrożnie stąpał po skutym lodem jeziorze.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈstɔ̃mpat͡ɕ, AS: stõmpać

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. stąpanie n., przystęp m.

 czas. dostępować, następować, odstępować, przestępować, przystępować, rozstępować, wstępować, występować, zstępować, zastępować

 aspekt dokonany stąpnąć

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) iść, kroczyć

Wiktionary


stąpanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|stąpać.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: stɔ̃mˈpãɲɛ, AS: stõmpãńe

Wiktionary

Powiązane:

 czas. stąpać

Wiktionary


stapel

rampa betonowa, służąca do budowy i wodowania statków


SJP.pl

Geografia

Francja

Niderlandzka nazwa miejscowości:

  • Étaples

Niemcy

  • Stapel – część gminy Altmärkische Höhe w kraju związkowym Saksonia-Anhalt, w powiecie Stendal
  • Stapel – gmina w kraju związkowym Szlezwik-Holsztyn, w powiecie Schleswig-Flensburg

Wikipedia


stapelia

bylina z rodziny toinowatych, o pięcioramiennych kwiatach wydzielających zapach padliny; zamszyca, brudnota


SJP.pl

Stapelia (Stapelia L.) – rodzaj roślin należący do rodziny toinowatych, liczący około 39 gatunków pochodzących z południowej Afryki.

Wikipedia


stapianie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|stapiać.

Wiktionary

Powiązane:

 czas. stopić, stapiać ndk.

 rzecz. stopienie n.

Wiktionary


stąpić

czasownik nieprzechodni dokonany (ndk. stąpać)

 (1.1) przest. wejść, wstąpić gdzie, przybyć dokąd, zrobić gdzie pierwszy krok

 (1.2) przest. postawić nogę, stopę idąc; zrobić krok

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Z wyniosłych gór ojców twoich, żadnemi sic. [żadnymi] burzami nie wstrząśnionych stąpiłeś na nasze równiny, [zniszczone wszelkiemi sic. [wszelkimi] nawałnościami, z których roje synów rozsypały się na cudze morze i skały, przestraszone cieniem ojczyzny, zalegającym próżną krwią zlane siedliska.]

 (1.2) Cóż to dziadziowi? — Nic, źle stąpiłem. — Zawsze mówię, że Dziadzio za prędko chodzi.

 (1.2) [Wywiedli ostatniego; — zdało się, że wzbraniał, / Lecz on biedny iść nie mógł, co chwila się słaniał, /] Z wolna schodził ze schodów i ledwie na drugi / Szczebel stąpił, stoczył się i upadł jak długi; [/ To Wasilewski, siedział tu w naszym sąsiedztwie; / Dano mu tyle kijów onegdaj na śledztwie, / Że mu odtąd krwi kropli w twarzy nie zostało.]

Wiktionary


stapler

chirurgiczny przyrząd do zszywania lub zamykania ran za pomocą zszywek


SJP.pl

Szew mechaniczny (ang. stapling) – półautomatyczny sposób zespolenia tkanek w chirurgii za pomocą specjalnych zszywek (klamry), które zazwyczaj zamykają się w kształcie litery B.

Zszywki są zakładane za pomocą urządzeń nazywanych staplerami, które w szczękach aparatu chwytają dwie warstwy tkanek i zbliżają je do siebie. Zszywki po przejściu przez tkanki wyginają się na kowadełku o kształcie dostosowanym do typu staplera. Niektóre staplery posiadają odpowiednio ukształtowany nóż, który odcina niepotrzebne tkanki. Umożliwiają one szybkie zamknięcie światła „na głucho” operowanego narządu i usunięcie jego fragmentu.

Wikipedia


stąpnąć

postawić krok


SJP.pl


stąpnięcie

postawić krok


SJP.pl


stąpor

rzadko: podłużny tłuczek do kruszenia, miażdżenia różnych substancji lub materiałów albo do wbijania czegoś w podłoże; stępor


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) zob. stępor.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. stąpornia ż.

Wiktionary


stąporek

nazwisko


SJP.pl


stąporków

miasto w Polsce


SJP.pl

Stąporków – miasto w woj. świętokrzyskim, w powiecie koneckim, siedziba władz miejsko-wiejskiej gminy Stąporków. Miejscowość leży nad rzeką Czarną Konecką i jej dopływem Młynówką.

Miejscowość otrzymała prawa miejskie w 1967 roku. W latach 1975–1998 miasto administracyjnie należało do woj. kieleckiego. Według danych z 2021 roku Stąporków liczył 5274 mieszkańców.

Wikipedia


stąporkowianin

mieszkaniec Stąporkowa (miasta w Polsce)


SJP.pl


stąporkowianka

mieszkanka Stąporkowa (miasta w Polsce)


SJP.pl


stąporkowski

przymiotnik od: Stąporków


SJP.pl


star

ciężarówka marki Star


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy

 (1.1) mot. samochód marki Star

Wiktionary

Przedsiębiorstwa:

  • Fabryka Samochodów Ciężarowych „Star”
  • Star Division – producent pakietu biurowego StarOffice
  • Star Micronics – producent drukarek
  • S.Tar-TV – Małopolska Telewizja Kablowa
  • Star Bonifacio Echeverria – hiszpański producent broni palnej

Wikipedia

Wymowa:

IPA: star, AS: star

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Starachowice nmos., starachowiczanin mos., starachowiczanka ż.

 przym. starachowicki

Wiktionary


stara

potocznie:
1. żona;
2. matka;
3. szefowa;
4. stara kobieta;
5. dobra znajoma


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) pot. stara kobieta

 (1.2) pot. matka

 (1.3) pot. przełożona, szefowa

 (1.4) pot. małżonka

wykrzyknik

 (2.1) pot. zwracając się do dobrej znajomej

forma przymiotnika.

 (3.1) ż. lp. od: stary

forma rzeczownika.

 (4.1) D. i B. lp. od: star

Wiktionary

Stara – wieś w Polsce, położona w województwie łódzkim, w powiecie piotrkowskim, w gminie Aleksandrów.

W latach 1975–1998 wieś administracyjnie należała do województwa piotrkowskiego.

W okolicy miejscowości znajduje się wzniesienie o nazwie Diabla Góra.

14 stycznia 1944 oddział żandarmerii niemieckiej pod dowództwem Alberta Schustera dokonał egzekucji na mieszkańcach wsi. Zamordowano 7 osób.

Wierni Kościoła rzymskokatolickiego należą do parafii św. Rozalii w Dąbrówce.

Wikipedia

Powiązane:

 przym. stary

 rzecz. stary mos.

 przysł. staro

Wiktionary


starać

starać się:
1. dążyć do uzyskania, załatwienia czegoś; ubiegać się;
2. próbować zrobić coś jak najlepiej


SJP.pl


starachowice

miasto w Polsce, w województwie świętokrzyskim


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj niemęskoosobowy, liczba mnoga, nazwa własna

 (1.1) geogr. miasto w Polsce;

Wiktionary

Starachowice (w latach 1939–1949 Starachowice-Wierzbnik) – miasto w województwie świętokrzyskim, siedziba powiatu starachowickiego.

Miasto położone jest na pograniczu Gór Świętokrzyskich i Przedgórza Iłżeckiego. Leży w dolinie rzeki Kamiennej i jest otoczone rozległymi lasami – pozostałością Puszczy Świętokrzyskiej.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Mam na imię Pelagia i pochodzę ze wsi pod Starachowicami.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌstaraxɔˈvʲit͡sɛ, AS: staraχovʹice

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. starachowiczanin mos., starachowiczanka ż., star mrz./mzw.

 przym. starachowicki

Wiktionary


starachowicki

przymiotnik od: Starachowice


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) związany ze Starachowicami, dotyczący Starachowic

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Starachowice nmos., starachowiczanin m., starachowiczanka ż., star m.

Wiktionary


starachowiczanin

mieszkaniec Starachowic


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) mieszkaniec Starachowic

 (1.2) osoba pochodząca z Starachowic, urodzona w Starachowicach

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌstaraxɔvʲiˈt͡ʃãɲĩn, AS: staraχovʹičãńĩn

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Starachowice nmos.

:: fż. starachowiczanka ż.

 przym. starachowicki

Wiktionary


starachowiczanka

mieszkanka Starachowic


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) mieszkanka Starachowic

 (1.2) kobieta pochodząca z Starachowic, urodzona w Starachowicach

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Drogie starachowiczanki! Zapraszamy na obchody Dnia Kobiet do naszego domu kultury.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌstaraxɔvʲiˈt͡ʃãnka, AS: staraχovʹičãnka

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. star mrz./mzw., Starachowice nmos.

:: fm. starachowiczanin m.

 przym. starachowicki

Wiktionary


starający

starać się:
1. dążyć do uzyskania, załatwienia czegoś; ubiegać się;
2. próbować zrobić coś jak najlepiej


SJP.pl


starak

nazwisko


SJP.pl

  • Agnieszka Woźniak-Starak (ur. 1978) – polska dziennikarka
  • Anna Woźniak-Starak (ur. 1951) – polska była modelka, przedsiębiorczyni
  • Jerzy Starak (ur. 1945) – polski biznesmen
  • Piotr Woźniak-Starak (1980–2019) – polski producent filmowy
  • Teodozij Starak (1931–1999) – ukraiński dysydent, działacz społeczny i dyplomata
  • Zbigniew Starak (1915–1993) – podpułkownik Wojska Polskiego

Wikipedia


starani

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) gw-pl|Śląsk Cieszyński. zmartwienie

Wiktionary

Powiązane:

 czas. starać sie ndk.

Wiktionary


staranie

starać się:
1. dążyć do uzyskania, załatwienia czegoś; ubiegać się;
2. próbować zrobić coś jak najlepiej


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) działanie w kierunku realizacji pewnego zamiaru, pragnienia

 (1.2) przest. troskliwa opieka

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Jego usilne starania o objęcie posady nie przyniosły rezultatu.

 (1.2) Doprowadził rannego przyjaciela do najbliższego zajazdu i przykazał gospodarzowi, aby miał o nim staranie.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: staˈrãɲɛ, AS: starãńe

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. staranność ż.

 czas. starać się

 przym. staranny

 przysł. starannie

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) dążenie, wysiłek, zabieg, zachód

Wiktionary


starannie

przysłówek

 (1.1) w sposób staranny, dokładny, schludny; z dbałością o szczegóły

Wiktionary

Wymowa:

IPA: staˈrãɲːɛ, AS: starã•ńe

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. staranność ż., staranie n.

 przym. staranny

 czas. starać się, starać się

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) dokładnie, schludnie, dokładnie, precyzyjnie, troskliwie, uważnie, pilnie

Wiktionary


staranniej

stopień wyższy od przysłówka: starannie


SJP.pl


staranniejszy

stopień wyższy od przymiotnika: staranny


SJP.pl


staranność

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) cecha bycia starannym

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. staranie n.

 czas. starać się ndk.

 przym. staranny

 przysł. starannie

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) sumienność

Wiktionary


staranny

przymiotnik

 (1.1) taki, który wykonano ze starannością, pietyzmem, dokładnie

 (1.2) (o osobie) zajmujący się czymś sumiennie

Wiktionary

Wymowa:

IPA: staˈrãnːɨ, AS: starã•ny

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. staranność ż., staranie n.

 czas. starać się ndk.

 przysł. starannie

Wiktionary


stararchitekt

architekt nominowany do Nagrody Pritzkera lub jej laureat


SJP.pl


starasować

utworzyć tarasy na stoku góry lub pagórka


SJP.pl


starasowywać

tworzyć tarasy na stokach góry, pagórka


SJP.pl


staraszek

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) gw-pl|Górny Śląsk. dziadek

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. starek mos.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) war. gw-pl|Górny Śląsk|starek, staroszek, starzik, starziyk, starzyk.

Wiktionary


starawy

potocznie:
1. niemłody, niezupełnie stary; podstarzały;
2. o jedzeniu: trochę nieświeży, czerstwy;
3. nieco stary, niezbyt nowy, np. starawy dom


SJP.pl


starbaksik

potocznie: kawiarnia sieci Starbucks; Starbaksik, Starbunio (starbunio)


SJP.pl


starbucks

międzynarodowa sieć kawiarni


SJP.pl

Starbucks Corporation – największa na świecie sieć kawiarni. Została założona 30 marca 1971 w Seattle w stanie Waszyngton. W 1987 przejęta przez Howarda Schultza.

Według stanu z dnia 25 marca 2018, koncern posiada 27 984 kawiarni w 74 krajach i terytoriach zależnych, w tym 14 209 w Stanach Zjednoczonych, 3399 w Chinach, 1488 w Kanadzie, 1333 w Japonii, 1168 w Korei Południowej, 971 w Wielkiej Brytanii, 656 w Meksyku, 426 w Tajwanie, 415 w Turcji, 337 na Filipinach, 331 w Indonezji, 328 w Tajlandii, 252 w Malezji i 68 w Polsce.

Wikipedia


starbunio

potocznie: kawiarnia sieci Starbucks; Starbaksik (starbaksik), Starbunio


SJP.pl


starcie

spotkanie się w walce dwóch przeciwników


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|zetrzeć.

 (1.2) usunięcie czegoś ścierając

 (1.3) epizod walki zbrojnej

 (1.4) ostra wymiana zdań

 (1.5) powierzchowna rana skóry

 (1.6) sport. część walki sportowej

forma rzeczownika.

 (2.1) Ms. i W. lp. od: start

Wiktionary

Bitwa – zbrojne starcie sił zbrojnych stron prowadzących wojnę, mające zwykle duży lub decydujący wpływ na przebieg lub wynik operacji, kampanii i wojny. We współczesnej terminologii wojskowej bitwa to kilka jednoczesnych lub kolejnych operacji prowadzonych siłami kilku współdziałających ze sobą frontów lub grup armii przy udziale lotnictwa i ewentualnie marynarki wojennej. Potocznie bitwą określa się każde większe starcie zbrojne.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ˈstarʲt͡ɕɛ, AS: starʹće

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. ścierniwo n.

 przym. ścierny

Wiktionary

Synonimy:

 (1.3) bitwa, potyczka

 (1.4) utarczka, kłótnia

 (1.5) otarcie

 (1.6) runda, pojedynek

Wiktionary


starcik

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) zdrobn. od start

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. start m.

Wiktionary


starcza

należący do starca, właściwy starcowi


SJP.pl

Starcza – wieś w Polsce położona w województwie śląskim, w powiecie częstochowskim, w gminie Starcza.

Wikipedia


starczać

czasownik nieprzechodni dokonany (ndk. starczyć)

 (1.1) być w wystarczającej ilości albo liczbie

 (1.2) być dostateczną pobudką do czegoś

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Żądam podwyżki! Ta głodowa pensja nie starcza mi na życie! Zapasy starczą w najlepszym przypadku na dwa dni!

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. starczanie n.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1-2) wystarczać

Wiktionary


starczański

Starcza


SJP.pl

Patrz:

Starcza

starczewice

Starczewice – wieś w Polsce położona w województwie mazowieckim, w powiecie siedleckim, w gminie Korczew. Ma status sołectwa.

Miejscowość znajduje się w Nadbużańskim Parku Krajobrazowym, nad rzeką Bug, 4 km od miejscowości Korczew.

W latach 1975−1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa siedleckiego.

Wierni kościoła rzymskokatolickiego należą do parafii św. Stanisława Biskupa Męczennika i św. Anny w Knychówku.

Wikipedia


starczewski

nazwisko


SJP.pl

Osoby o tym nazwisku:

  • Adalbert Wojciech Starczewski – rosyjski dziennikarz, historyk literatury oraz językoznawca
  • Antoni Starczewski – polski artysta oraz nauczyciel akademicki
  • Feliks Władysław Starczewski – polski kompozytor, pianista i muzykolog
  • Jan Starczewski – polski prawnik, organizator pomocy społecznej
  • Marek Starczewski – polski dziennikarz
  • Stefan Starczewski – polski polonista, pedagog, socjolog kultury, działacz opozycji demokratycznej w PRL

Wikipedia


starczość

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) cecha tego, co starcze; cecha tych, którzy są starczy

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. starzec m., staroć ż./mrz.

 przym. starczy

 przysł. starczo

Wiktionary


starczów

Starczów (niem. Alt Altmannsdorf) – wieś w Polsce, położona w województwie dolnośląskim, w powiecie ząbkowickim, w gminie Kamieniec Ząbkowicki.

Wikipedia


starczówek

Starczówek – wieś w Polsce położona w województwie dolnośląskim, w powiecie ząbkowickim, w gminie Ziębice.

Wikipedia


starczowzroczna

w medycynie: taki, który dotyczy starczowzroczności, czyli niezdolności do dokładnego widzenia z bliska, występującej zazwyczaj po czterdziestym roku życia


SJP.pl


starczowzroczność

niezdolność do dokładnego widzenia z bliska, występująca zazwyczaj po czterdziestym roku życia; prezbiopia


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) med. wada wzroku polegająca na niewyraźnym widzeniu na bliskie odległości spowodowanym zmniejszoną zdolnością akomodacji oka, zwykle wynikającą ze starzenia się;

Wiktionary

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Osoby, które decydują się na chirurgiczny zabieg korekcji starczowzroczności to przeważnie ludzie żyjący bardzo aktywnie, uprawiający sporty lub wykonujący określony zawód, np. aktora.

Wiktionary

Powiązane:

 przym. starczowzroczny

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) prezbiopia

Wiktionary


starczowzroczny

w medycynie: taki, który dotyczy starczowzroczności, czyli niezdolności do dokładnego widzenia z bliska, występującej zazwyczaj po czterdziestym roku życia


SJP.pl


starczy

należący do starca, właściwy starcowi


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) właściwy starcowi

forma czasownika.

 (2.1) 3 os. lp. przysz. od: starczyć

wykrzyknik

 (3.1) używany do przerwania czyjegoś działania

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Sąd Najwyższy uznał, że generał cierpi na demencję starczą i w związku z tym nie może być sądzony.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈstart͡ʃɨ, AS: starčy

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. stary mos., starczość ż., starość ż., starzec m., staruszka ż., starówka ż., starzyzna ż.

 przysł. starczo, staro

 przym. stary

Wiktionary

Synonimy:

 (3.1) wystarczy

Wiktionary


starczyć

być w dostatecznej liczbie lub ilości, pozwalającej na zaspokojenie bieżących potrzeb; wystarczyć


SJP.pl

czasownik nieprzechodni dokonany (ndk. starczać)

 (1.1) wystąpić w wystarczającej ilości albo liczbie

 (1.2) stać się dostateczną pobudką do czegoś

Wiktionary


stare

mający wiele lat


SJP.pl

Miejscowości w Szwecji:

  • Stare – miejscowość w regionie Västra Götaland, w gminie Strömstad

3 miejscowości w Polsce:

  • Stare – wieś w woj. wielkopolskim, w pow. obornickim, w gminie Rogoźno
  • Stare – wieś w woj. wielkopolskim, w pow. pilskim, w gminie Wysoka
  • Stare – osada w woj. wielkopolskim, w pow. szamotulskim, w gminie Kaźmierz

Wikipedia


stareczka

zdrobnienie od: starka


SJP.pl


staręga

nazwisko


SJP.pl


starek

1. wódka ze spirytusu żytniego;
2. samica ptaków łownych


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) stpol. (także. gw-pl|Górny Śląsk.) dziadek

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈstarɛk, AS: starek

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz.

:: fż. starka ż.

 przym. stary

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) war. gw-pl|Górny Śląsk|staraszek, staroszek, starzik, starziyk, starzyk, upa.

Wiktionary


stareńki

zdrobnienie od: stary


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) pot. zdrobn. od: stary

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Budynek był rzeczywiście stareńki, a kuchnia wyjątkowo ciasna.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: staˈrɛ̃ɲci, AS: starńḱi

Wiktionary

Powiązane:

 przym. stary

 rzecz. stary mos., staroć ż./mrz.

Wiktionary


starężynek

Starężynek – wieś w Polsce położona w województwie wielkopolskim, w powiecie wągrowieckim, w gminie Damasławek.

W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa pilskiego.

Wikipedia


starganie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|stargać.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. targanie n., potarganie n., wytarganie n., wtarganie n.

 czas. stargać dk., targać ndk., potargać dk., wytargać dk., wtargać dk.

Wiktionary


stargard

miasto w województwie zachodniopomorskim


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna

 (1.1) geogr. miasto w północnej Polsce, w województwie zachodniopomorskim;

Wiktionary

Stargard (w latach 1950–2015 Stargard Szczeciński, niem. Stargard in Pommern, Stargard an der Ihna) – miasto w Polsce, w województwie zachodniopomorskim, siedziba powiatu stargardzkiego oraz gminy wiejskiej Stargard, położone na Równinie Pyrzycko-Stargardzkiej, nad Iną.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Na średniowiecznej pięczęci Stargardu widniał gryf.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. stargardzianin m., stargardzianka ż.

 przym. stargardzki

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) hist. Starogród, hist. Stargard Szczeciński

Wiktionary


stargardzianin

mieszkaniec Stargardu (miasta w Polsce)


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) mieszkaniec Stargardu

 (1.2) osoba pochodząca z Stargardu, urodzona w Stargardzie

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) W manifestacji wzięło udział kilkudziesięciu stargardzian.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Stargard mrz.

:: fż. stargardzianka ż.

 przym. stargardzki

Wiktionary


stargardzianka

mieszkanka Stargardu (miasta w Polsce)


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) mieszkanka Stargardu

 (1.2) kobieta pochodząca z Stargardu, urodzona w Stargardzie

Wiktionary

Przykłady

 (1.2) W tym gronie nie było żadnej rodowitej stargardzianki.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Stargard mrz.

:: fm. stargardzianin mos.

 przym. stargardzki

Wiktionary


stargardzki

przymiotnik od: Stargard Szczeciński


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) odnoszący się do Stargardu, związany ze Stargardem

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Stargard m., stargardzianin mos., stargardzianka ż.

Wiktionary


stargetować

marketingu: określić target (grupę docelową)


SJP.pl


starka

1. wódka ze spirytusu żytniego;
2. samica ptaków łownych


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) gw-pl|Górny Śląsk, Śląsk Cieszyński. babcia

 (1.2) spoż. gatunek tradycyjnej żytniej wódki;

Wiktionary

Starka – tradycyjna, wytrawna wódka żytnia, produkowana głównie w Polsce, Rosji, na Białorusi i Litwie.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Łogorki im sie tak podarziły, że starka chcieli se je zakisić, ale ni mieli takigo wielkigo boncloka.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz.

:: zdrobn. stareczka ż.

 przym. stary

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) gw-pl|Górny Śląsk|oma.

Wiktionary


starkiewicz

nazwisko


SJP.pl

  • Szymon Starkiewicz (1877–1962) – pediatra, twórca Sanatorium „Górka” w Busku-Zdroju
  • Leon Starkiewicz (1878–1953) – nauczyciel, założyciel i wieloletni dyrektor Gimnazjum Miejskiego w Łodzi, brat Szymona
  • Witold Starkiewicz (1906–1978) – okulista, profesor Pomorskiej Akademii Medycznej, syn Szymona
  • Władysław Starkiewicz (1876–1958) – lekarz internista, ordynator Szpitala Dzieciątka Jezus w Warszawie, brat stryjeczny Szymona
  • Szczęsny Starkiewicz (1881–1958) – proboszcz parafii w Lipnie, dziekan lipnowski, działacz społeczny, poseł do Sejmu Ustawodawczego (1919–1922), brat Władysława, brat stryjeczny Szymona
  • Zenon Starkiewicz (1906–1993) – oficer Wojska Polskiego, uczestnik kampanii wrześniowej, norweskiej i włoskiej
  • Julia Starkiewiczowa (1908–1978) – pediatra, profesor Pomorskiej Akademii Medycznej, żona Witolda
  • Halina Starska, właśc. Helena Starkiewicz (1888–1957) – aktorka filmowa i teatralna, reżyser
  • Ewa Pronicka – prof. pediatrii, CZD, córka Witolda
  • Joanna Kośmider – prof. chemii, olfaktometria, ZUT, córka Witolda

Wikipedia


starkować

dawniej: rozetrzeć na tarce


SJP.pl

czasownik przechodni dokonany (ndk. tarkować)

 (1.1) zetrzeć na tarce

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Starkuj marchew, pietruszkę i seler do zupy!

 (1.1) Jak możesz wyrzucać głąby do śmieci? Przecież zawsze można je starkować i dodać do sałatki albo zakisić!

Wiktionary

Powiązane:

 czas. tarkować

 rzecz. tarka ż., tarkowanie n., starkowanie n.

Wiktionary


starkowo

Starkowo – nazwa m.in. toponimów w Polsce i w Rosji

Wikipedia


starkowski

nazwisko


SJP.pl


starlet

samochód typu Toyota Starlet


SJP.pl


starletka

początkująca aktorka, która chce zostać gwiazdą filmową


SJP.pl


starlit

minerał, niebieski cyrkon


SJP.pl


starmach

nazwisko


SJP.pl

Osoby:

  • Andrzej Starmach − polski marszand, historyk sztuki i kolekcjoner
  • Anna Starmach − polska kucharz, historyk sztuki z wykształcenia
  • Bolesława Starmach − polska botaniczka i mykolożka
  • Karol Starmach − polski hydrobiolog
  • Teresa Starmach − polska nauczycielka, działaczka samorządowa i społeczna

Inne:

  • Galeria Starmach − galeria sztuki w Krakowie

Wikipedia


starnawski

nazwisko


SJP.pl


starnikować

obrobić tarnikiem


SJP.pl


starnin

Starnin (niem. Sternin) – wieś w północno-zachodniej Polsce, położona w województwie zachodniopomorskim, w powiecie kołobrzeskim, w gminie Rymań. Wieś jest siedzibą sołectwa Starnin w którego skład wchodzi również miejscowość Bębnikąt.

Według danych z 4 września 2013 r. Starnin miał 232 mieszkańców.

Wikipedia


staro

przysłówek

 (1.1) tak jak osoba w słusznym wieku

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Pan Miłosław wyszedł staro, jakby miał z siedemdziesiąt lat.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. stara ż., stary mos., starość ż., starzec mos., staruszek mos., staruszka ż., starowina ż., starowinka ż., starszyzna ż., starosta mos., starówka ż., staroć ż./mrz.

 czas. starzeć się ndk., postarzać dk.

 przym. starczy, stareńki

Wiktionary


staro-cerkiewno-słowiański

dotyczący języka staro-cerkiewno-słowiańskiego


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) jęz. wymarły język południowosłowiański, będący najstarszym literackim językiem słowiańskim;

przymiotnik relacyjny

 (2.1) odnoszący się do staro-cerkiewno-słowiańskiego (1.1), związany z tym językiem

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Teraz uczniowie muszą być niemal przygotowani do rozważań akademickich, wchodzić na specjalistyczne ścieżki. To trochę tak, jakby zamiast literatury romantyzmu uczyć się staro-cerkiewno-słowiańskiego.

 (2.1) Zdaniem autora wszelka próba wypreparowania z języka staro-cerkiewno-słowiańskiego wpływów greckich nie mogłaby zakończyć się powodzeniem, gdyż byłaby to analiza języka nigdy nie istniejącego.

Wiktionary

Powiązane:

 skr. scs.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) starosłowiański, starocerkiewny, staro-cerkiewno-słowiańszczyzna, daw. starobułgarski, staromacedoński, starosłoweński

Wiktionary


staroalbański

przymiotnik

 (1.1) używany, powstały, dziejący się w dawnej Albanii; pochodzący, wywodzący się z dawnej Albanii

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌstarɔalˈbãj̃sʲci, AS: staroalbãĩ ̯sʹḱi

Wiktionary


staroamerykański

przymiotnik

 (1.1) używany, powstały, dziejący się w dawnej Ameryce; pochodzący, wywodzący się z dawnej Ameryki

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌstarɔãmɛrɨˈkãj̃sʲci, AS: staroãmerykãĩ ̯sʹḱi

Wiktionary


staroangielski

związany z dawną Anglią, powstały, używany w dawnej Anglii itp.


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) używany, powstały, dziejący się w dawnej Anglii; pochodzący, wywodzący się z dawnej Anglii

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) - Ale śpiewanie zaczęłam od średniowiecza i ballad staroangielskich, zresztą o ludowych korzeniach - opowiada. - Tak „naokoło” wróciłam do folkloru polskiego.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌstarɔãŋʲˈɟɛlsʲci, AS: staroãŋʹǵelsʹḱi

Wiktionary


staroarabski

związany z dawną Arabią Saudyjską, powstały, używany w dawnej Arabii Saudyjskiej itp.


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) używany, powstały, dziejący się w dawnej Arabii; pochodzący, wywodzący się z dawnej Arabii

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌstarɔaˈrapsʲci, AS: staroarapsʹḱi

Wiktionary


staroaramejski

związany z dawnymi dziejami Aramejczyków


SJP.pl


staroarmeński

przymiotnik

 (1.1) używany, powstały, dziejący się w dawnej Armenii; pochodzący, wywodzący się z dawnej Armenii

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌstarɔarˈmɛ̃j̃sʲci, AS: staroarmĩ ̯sʹḱi

Wiktionary


staroaustriacki

przymiotnik

 (1.1) używany, powstały, dziejący się w dawnej Austrii; pochodzący, wywodzący się z dawnej Austrii

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌstarɔawˈstrʲjat͡sʲci, AS: staroau̯strʹi ̯acʹḱi

Wiktionary


starobabicki

przymiotnik od: Stare Babice


SJP.pl


starobabiczanin

mieszkaniec Starych Babic (wsi w Polsce)


SJP.pl


starobabiczanka

mieszkanka Starych Babic (wsi w Polsce)


SJP.pl


starobiałoruski

związany z dawną Białorusią, powstały, używany w dawnej Białorusi itp.


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) używany, powstały, dziejący się w dawnej Białorusi; pochodzący, wywodzący się z dawnej Białorusi

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌstarɔbʲjawɔˈrusʲci, AS: starobʹi ̯au̯orusʹḱi

Wiktionary


starobielsk

miasto na Ukrainie


SJP.pl

Starobielsk (ukr. Старобільськ, ros. Старобельск) – miasto na Ukrainie, w obwodzie ługańskim, siedziba rejonu starobielskiego, od marca 2022 pod okupacją rosyjską.

Wikipedia


starobielski

przymiotnik od: Stara Biała, Starobielsk


SJP.pl


starobogaczowicki

przymiotnik od: Stare Bogaczowice


SJP.pl


starobruski

przymiotnik od: Stary Brus


SJP.pl


starobrytyjski

przymiotnik

 (1.1) używany, powstały, dziejący się w dawnej Brytanii; pochodzący, wywodzący się z dawnej Brytanii

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌstarɔbrɨˈtɨjsʲci, AS: starobrytyi ̯sʹḱi

Wiktionary


starobułgarski

związany z dawną Bułgarią, powstały, używany w dawnej Bułgarii itp.


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) używany, powstały, dziejący się w dawnej Bułgarii; pochodzący, wywodzący się z dawnej Bułgarii

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌstarɔbuwˈɡarsʲci, AS: starobuu̯garsʹḱi

Wiktionary


starobłotnicki

przymiotnik od: Stara Błotnica


SJP.pl


staroć

starocie, staroć (r. męski); potocznie:
1. rzecz stara, niemodna, zwykle już nieużyteczna;
2. utwór muzyczny sprzed wielu lat


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński lub męskorzeczowy

 (1.1) stara rzecz, dla niektórych jednak wartościowa

 (1.2) przen. utwór sprzed lat

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈstarɔt͡ɕ, AS: staroć

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. starość ż., starczość ż., starzec m., staruszek m., staruszka ż., starzenie n., postarzenie n., postarzanie n., stary mos., starzyzna ż.

 czas. starzeć ndk., postarzać ndk., postarzyć dk.

 przym. stary, stareńki

 przysł. staro

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) grat, rupieć

Wiktionary


staroceltycki

odnoszący się do wczesnych Celtów, np. język staroceltycki


SJP.pl


starochiński

związany z dawnymi Chinami, powstały, używany w dawnych Chinach itp.


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) używany, powstały, dziejący się w dawnych Chinach; pochodzący, wywodzący się z dawnych Chin

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌstarɔˈxʲĩj̃sʲci, AS: staroχʹĩĩ ̯sʹḱi

Wiktionary


starochorwacki

przymiotnik relacyjny

 (1.1) używany, powstały, dziejący się w dawnej Chorwacji; pochodzący, wywodzący się z dawnej Chorwacji

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌstarɔxɔrˈvat͡sʲci, AS: staroχorvacʹḱi

Wiktionary


starochrześcijański

przymiotnik relacyjny

 (1.1) odnoszący się do czasów pierwszych chrześcijan, związany z pierwszymi chrześcijanami

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Opracowanie dotyczyło piśmiennictwa starochrześcijańskiego.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) wczesnochrześcijański

Wiktionary


starocie

staroć; potocznie:
1. rzecz stara, niemodna, zwykle już nieużyteczna;
2. utwór muzyczny sprzed wielu lat


SJP.pl


staroczarnowski

przymiotnik od: Stare Czarnowo


SJP.pl


staroczech

członek lub sympatyk konserwatywno-liberalnej frakcji politycznej w austro-węgierskim sejmie w drugiej połowie XIX wieku


SJP.pl


staroczeski

związany z dawnymi Czechami, powstały, używany w dawnych Czechach itp.


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) używany, powstały, dziejący się w dawnych Czechach; pochodzący, wywodzący się z dawnych Czech

 (1.2) dotyczący języka staroczeskiego

 (1.3) hist. polit. związany ze stronnictwem staroczechów

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (2.1) jęz. język staroczeski

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌstarɔˈt͡ʃɛsʲci, AS: staročesʹḱi

Wiktionary


staroczesny

przymiotnik

 (1.1) przest. charakterystyczny dla dawnych czasów

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. staroczesność ż.

 przysł. starocześnie

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) starodawny, staroświecki, starożytny, nienowoczesny, przestarzały, dawny

Wiktionary


starodąbrowski

przymiotnik od: Stara Dąbrowa


SJP.pl


starodawniejszy

rzadki stopień wyższy od przymiotnika: starodawny


SJP.pl


starodawny

przymiotnik jakościowy

 (1.1) przynależny dalekiej przeszłości

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) W ciszy słychać było szelesty robaków w trawie i tykanie zegarka na ręce Ślicznej. Nie był duży, w ogóle szwajcarski, ale jakiś starodawny, brzydki.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. starodawność ż.

 przysł. starodawnie

Wiktionary


starodroże

droga, która utraciła dotychczasową kategorię w związku z wybudowaniem nowego odcinka po innym śladzie


SJP.pl


starodruk

druk wydany przed 1800 rokiem


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) bibliot. drukowane dzieło wydane między rokiem 1501 a 1800;

Wiktionary

Starodruk (stary druk) – publikacje drukowane z okresu od wynalezienia druku do końca XVIII w. Do starodruków zaliczają się również inkunabuły. W różnych czasach i różnych krajach przyjmowano końcowa datę w zależności od przełomowych dat w historii lub w dziejach literatury danego kraju. Współcześnie zazwyczaj za datę końcową przyjmuje się rok 1800, wyjątkiem jest m.in. Anglia, gdzie granicą jest rok 1640. Starodruki cechuje ręczne wytwarzanie wszystkich ich składników: papieru, typografii, ewentualnych ilustracji lub oprawy.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: staˈrɔdruk, AS: starodruk

Wiktionary

Powiązane:

 przym. starodrukowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) stary druk

Wiktionary


starodrzew

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) leśn. drzewostan o końcowej żywotności;

 (1.2) leśn. wieloletnie, stare drzewo

Wiktionary

Starodrzew – jedna z ostatnich faz rozwoju drzewostanu (lub pojedynczego drzewa), obejmująca drzewa powyżej 100 lat, o średniej pierśnicy powyżej 50 cm. Drzewa w tej fazie stopniowo tracą zdolność przyrostu wysokości i grubości oraz przejawiają oznaki starzenia się. Następuje obumieranie drzew, a w lukach drzewostanu pojawia się obfity nalot.

Wikipedia

Powiązane:

 rzecz. starodrzewie n., starodrzewo n.

 przym. starodrzewny

Wiktionary


starodub

1. rodzaj roślin z rodziny selerowatych;
2. starodub łąkowy - gatunek rośliny z rodziny selerowatych, objęty w Polsce ścisłą ochroną


SJP.pl

Starodub (ros. Стародуб) – miasto w Rosji, w obwodzie briańskim, siedziba administracyjna rejonu starodubskiego.

Siedziba powiatu starodubowskiego w województwie smoleńskim I Rzeczypospolitej. Miejsce obrad sejmików ziemskich powiatu starodubowskiego.

W 1865 w Starodubie urodziła się polska malarka i kolekcjonerka sztuki Alina Bondy-Glassowa.

Wikipedia


staroduński

przymiotnik

 (1.1) używany, powstały, dziejący się w dawnej Danii; pochodzący, wywodzący się z dawnej Danii

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌstarɔˈdũj̃sʲci, AS: starodũĩ ̯sʹḱi

Wiktionary


starodzierzgoński

przymiotnik od: Stary Dzierzgoń


SJP.pl


starodzikowiecki

przymiotnik od: Stary Dzikowiec


SJP.pl


starodzikowski

przymiotnik od: Stary Dzików


SJP.pl


staroegipski

związany z dawnym Egiptem, powstały, używany w dawnym Egipcie itp.


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) żyjący/mający miejsce w starożytnym Egipcie lub pochodzący/wywodzący się z niego

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Staroegipscy faraonowie byli uważani za bogów.

 (1.1) Staroegipskie metody balsamowania zwłok okazały się niezwykle skuteczne.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌstarɔɛˈɟipsʲci, AS: staroeǵipsʹḱi

Wiktionary


staroestoński

przymiotnik

 (1.1) używany, powstały, dziejący się w dawnej Estonii; pochodzący, wywodzący się z dawnej Estonii

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌstarɔɛˈstɔ̃j̃sʲci, AS: staroestõĩ ̯sʹḱi

Wiktionary


starofiński

przymiotnik

 (1.1) używany, powstały, dziejący się w dawnej Finlandii; pochodzący, wywodzący się z dawnej Finlandii

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌstarɔˈfʲĩj̃sʲci, AS: starofʹĩĩ ̯sʹḱi

Wiktionary


starofrancuski

związany z dawną Francją, powstały, używany w dawnej Francji itp.


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) jęz. język z grupy romańskiej używany w średniowieczu w północnej części dzisiejszej Francji, a także części Szwajcarii i Belgii;

przymiotnik

 (2.1) żyjący/mający miejsce w dawnej Francji lub pochodzący/wywodzący się z niej

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌstarɔfrãnˈt͡susʲci, AS: starofrãncusʹḱi

Wiktionary


starogard

wieś w województwie zachodniopomorskim


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna

 (1.1) geogr. osada sołecka w północnej Polsce, w województwie zachodniopomorskim, w powiecie łobeskim, w gminie Resko;

 (1.2) geogr. toponim stanowiący część nazwy miasta Starogard Gdański

Wiktionary

Starogard (niem. Stargordt, Stargord) – osada sołecka w Polsce położona w województwie zachodniopomorskim, w powiecie łobeskim, w gminie Resko, przy skrzyżowaniu drogi wojewódzkiej nr 148 z drogą wojewódzką nr 152 i przy trasie linii kolejowej Resko-Łobez (obecnie zawieszonej).

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) W dworze obronnym w Starogardzie przeprowadzono w zeszłym roku prace wykopaliskowe.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. starogardzianin m., starogardzianka ż.

 przym. starogardzki

Wiktionary


starogardzianin

mieszkaniec Starogardu


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) mieszkaniec Starogardu Gdańskiego lub wsi Starogard

 (1.2) osoba pochodząca z Starogardu Gdańskiego lub Starogardu, urodzona w Starogardzie Gdański lub Starogardzie

Wiktionary

Przykłady

 (1.2) W tej okolicy mieszka dużo starogardzian.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Starogard m.

:: fż. starogardzianka ż.

 przym. starogardzki

Wiktionary


starogardzianka

mieszkanka Starogardu


SJP.pl


starogardzki

przymiotnik od: Starogard Gdański


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) przym. od: Starogard Gdański

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Starogard m., starogardzianin m., starogardzianka ż.

Wiktionary


staroglacjalny

Obszar staroglacjalny (rzeźba, krajobraz staroglacjalny) - obszar niegdyś zlodowacony, na którym formy polodowcowe są silnie przekształcone przez denudację i dlatego już mało wyraziste. Z reguły obszar ten nie posiada już jezior, których misy zostały całkowicie wypełnione przez osady.

W Polsce nazwę tę stosuje się do obszarów objętych starszymi zlodowaceniami, ale poza zasięgiem ostatniego, zlodowacenia północnopolskiego (bałtyckiego).

Wikipedia


starogrecki

związany ze starożytną Grecją, powstały, używany w starożytnej Grecji itp.


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) używany, powstały, dziejący się w dawnej Grecji; pochodzący, wywodzący się z dawnej Grecji

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (2.1) jęz. język starogrecki;

Wiktionary

Język starogrecki, greka starożytna (stgr. dialekt attycki: ἡ Ἑλληνικὴ γλῶττα, he Hellenikè glõtta) – ogólna nazwa okresu w rozwoju języka greckiego, trwającego od okresu archaicznego przez okres klasyczny aż po okres hellenistyczny w dziejach starożytnej Grecji. W takim ujęciu nazwa „język starogrecki” odnosi się do następujących faz rozwojowych języka:

  • język grecki archaiczny (greka archaiczna)
  • język grecki klasyczny (greka klasyczna)
  • greka koine

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Katabasis jest słowem starogreckim, które znaczy: zstąpienie do otchłani.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌstarɔˈɡrɛt͡sʲci, AS: starogrecʹḱi

Wiktionary


starogród

1. pierwsza powojenna nazwa Stargardu;
2. wieś w Polsce;
3. wieś na Ukrainie


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna

 (1.1) hist. geogr. nazwa Stargardu w latach 1945-1950

Wiktionary

2 miejscowości w Polsce:

  • Starogród – wieś w woj. kujawsko-pomorskim, w pow. chełmińskim, w gminie Chełmno;
  • Starogród – wieś w woj. mazowieckim, w pow. mińskim, w gminie Siennica.

Białoruś:

  • Starogród – historyczna nazwa wsi Staragrad.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Bogdan urodził się w Starogrodzie.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) Stargard

Wiktionary


starohelleński

związany z Helladą, powstały, używany w Helladzie itp.


SJP.pl


starohiszpański

związany z dawną Hiszpanią, powstały, używany w dawnej Hiszpanii itp.


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) używany, powstały, dziejący się w dawnej Hiszpanii; pochodzący, wywodzący się z dawnej Hiszpanii

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Zaprezentował XV-wieczne pieśni pielgrzymkowe, wykonywane w językach łacińskim, starofrancuskim i starohiszpańskim.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌstarɔxʲiʃˈpãj̃sʲci, AS: staroχʹišpãĩ ̯sʹḱi

Wiktionary


staroholenderski

związany z dawną Holandią, powstały, używany w dawnej Holandii itp.


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) używany, powstały, dziejący się w dawnej Holandii; pochodzący, wywodzący się z dawnej Holandii

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌstarɔxɔlɛ̃nˈdɛrsʲci, AS: staroχolẽndersʹḱi

Wiktionary


staroindyjski

związany z dawnymi Indiami, powstały, używany w dawnych Indiach itp.


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) używany, powstały, dziejący się w dawnych Indiach; pochodzący, wywodzący się z dawnych Indii

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌstarɔjĩnˈdɨjsʲci, AS: staroi ̯ĩndyi ̯sʹḱi

Wiktionary


staroirański

związany z dawnym Iranem, powstały, używany w dawnym Iranie itp.


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) używany, powstały, dziejący się w dawnym Iranie; pochodzący, wywodzący się z dawnego Iranu

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Utrzymał się panujący tu wcześniej starożytny kult ognia, muzułmanie przygarnęli też niektórych staroirańskich bogów.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌstarɔjiˈrãj̃sʲci, AS: staroi ̯irãĩ ̯sʹḱi

Wiktionary


staroirlandzki

przymiotnik

 (1.1) używany, powstały, dziejący się w dawnej Irlandii; pochodzący, wywodzący się z dawnej Irlandii

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌstarɔjirˈlãnt͡sʲci, AS: staroi ̯irlãncʹḱi

Wiktionary


staroislandzki

przymiotnik

 (1.1) używany, powstały, dziejący się w dawnej Islandii; pochodzący, wywodzący się z dawnej Islandii

Wiktionary

Język staronordyjski (staronordycki) – język z północnej grupy języków germańskich, używany przez mieszkańców Skandynawii i obszarów przez nich zasiedlonych między VIII i XIV wiekiem. Wywodzi się z języka pranordyjskiego, w późnym średniowieczu dał początek odrębnym językom skandynawskim – jego dialekty zachodnie stanowią podstawę dla islandzkiego, farerskiego, norweskiego oraz wymarłego języka norn, wschodnie zaś – szwedzkiego i duńskiego. Staronordyjski wywarł także znaczny wpływ na kształtowanie się języka angielskiego, szczególnie w warstwie leksykalnej.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Tolkien był specjalistą od lingwistyki, który pasjonował się wymarłymi ale realnymi językami północnymi, na przykład staroislandzkim, gockim.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌstarɔjiˈslãnt͡sʲci, AS: staroi ̯islãncʹḱi

Wiktionary


staroizraelski

związany z dawnym Izraelem, powstały, używany w dawnym Izraelu itp.


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) używany, powstały, dziejący się w dawnym Izraelu; pochodzący, wywodzący się z dawnego Izraela

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌstarɔjizraˈɛlsʲci, AS: staroi ̯izraelsʹḱi

Wiktionary


starojabłonecki

przymiotnik relacyjny

 (1.1) dotyczący Starych Jabłonek, związany ze Starymi Jabłonkami

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Stare Jabłonki nmos.

Wiktionary


starojapoński

przymiotnik

 (1.1) używany, powstały, dziejący się w dawnej Japonii; pochodzący, wywodzący się z dawnej Japonii

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌstarɔjaˈpɔ̃j̃sʲci, AS: staroi ̯apõĩ ̯sʹḱi

Wiktionary


starojudaistyczny

odnoszący się do wczesnego judaizmu


SJP.pl


starojuski

przymiotnik od: Stare Juchy


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) od: Stare Juchy

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Stare Juchy nmos., starojuszanin m., starojuszanka ż.

Wiktionary


starojuszanin

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) mieszkaniec Starych Juch

 (1.2) osoba pochodząca ze Starych Juch, urodzona w Starych Juchach

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Stare Juchy nmos.

:: fż. starojuszanka ż.

 przym. starojuski

Wiktionary


starojuszanka

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) mieszkanka Starych Juch

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Stare Juchy nmos.

:: fm. starojuszanin m.

 przym. starojuski

Wiktionary


starokamienicki

przymiotnik od: Stara Kamienica


SJP.pl


starokamieniczanin

mieszkaniec Starej Kamienicy (wsi w Polsce)


SJP.pl


starokamieniczanka

mieszkanka Starej Kamienicy (wsi w Polsce)


SJP.pl


starokatolicki

odnoszący się do starokatolika, właściwy starokatolikom


SJP.pl


starokatolicyzm

Starokatolicyzm – nurt katolicyzmu, powstały w 1870 roku w wyniku sprzeciwu części Kościoła rzymskokatolickiego wobec ogłoszenia przez sobór watykański I dogmatu o nieomylności i prymacie papieża.

Wikipedia


starokatoliczka

starokatolik


SJP.pl

Patrz:

starokatolik

starokatolik

członek odłamu Kościoła katolickiego, nieuznającego postanowień soboru watykańskiego z 1870 roku, głównie dogmatu nieomylności papieża


SJP.pl


starokawalerstwo

bycie starym kawalerem


SJP.pl


starokiszewski

przymiotnik od: Stara Kiszewa


SJP.pl


starokoreański

przymiotnik

 (1.1) używany, powstały, dziejący się w dawnej Korei; pochodzący, wywodzący się z dawnej Korei

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌstarɔkɔrɛˈãj̃sʲci, AS: starokoreãĩ ̯sʹḱi

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Korea ż.

Wiktionary


starokornicki

przymiotnik od: Stara Kornica


SJP.pl


starokrzepice

Starokrzepice – wieś w Polsce położona w województwie śląskim, w powiecie kłobuckim, w gminie Krzepice, nad rzeką Liswartą.

Obecnie w Starokrzepicach jest około 10 ulic. Główną jest ulica Oleska, która ciągnie się przez całą miejscowość. Pozostałe ulice można zaliczyć jako osiedla.

Wikipedia


starokurowski

przymiotnik od: Stare Kurowo


SJP.pl


starolitewski

związany z dawną Litwą, powstały, używany na dawnej Litwie itp.


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) używany, powstały, dziejący się w dawnej Litwie; pochodzący, wywodzący się z dawnej Litwy

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Gimnazjaliści litewscy, działający pod opieką prezydenta tamtejszego GKE Rimy Baczkiene, zaprezentowali także, nieco na wesoło, modę litewską i starolitewską.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌstarɔlʲiˈtɛfsʲci, AS: starolʹitefsʹḱi

Wiktionary


starolubotyński

przymiotnik od: Stary Lubotyń


SJP.pl


staroluteranin

członek protestanckiej organizacji separatystycznej, popierającej pierwotną doktrynę Kościoła ewangelicko-augsburskiego


SJP.pl


staromacedoński

przymiotnik

 (1.1) używany, powstały, dziejący się w dawnej Macedonii; pochodzący, wywodzący się z dawnej Macedonii

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (2.1) język wymarły używany przez starożytnych mieszkańców Macedonii;

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌstarɔ̃mat͡sɛˈdɔ̃j̃sʲci, AS: starõmacedõĩ ̯sʹḱi

Wiktionary

Synonimy:

 (2.1) macedoński

Wiktionary


staromiejski

przymiotnik od: Stare Miasto


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) dotyczący najstarszej części miasta, dzielnicy

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. stare miasto n.

Wiktionary


staromodnie

przysłówek

 (1.1) w sposób staromodny, według dawnej mody, niemodnie

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) To było takie jakby mieszkanie, pokoje były urządzone staromodnie. W nich znajdowali się sztuczni ludzie, ubrani również staromodnie.

Wiktionary

Powiązane:

 przym. staromodny

Wiktionary


staromodniej

stopień wyższy od przysłówka: staromodnie


SJP.pl


staromodniejszy

stopień wyższy od przymiotnika: staromodny; bardziej staromodny


SJP.pl


staromodny

1. odpowiadający starej modzie; niemodny;
2. o ludziach: nieidący z postępem


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) odpowiadający dawnej modzie, obecnie niemodny

 (1.2) o człowieku: który nie idzie z postępem

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Zdawaliśmy sobie sprawę, że nagrywamy płytę, która w rzeczywistości nie idzie z duchem czasów. To była staromodna muzyka, która nie brzmiała jak to, co można było usłyszeć w radiu.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. staromodność ż.

 przysł. staromodnie

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) staroświecki, przestarzały, niemodny, archaiczny

Wiktionary


staromorawski

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z Starą Morawą, dotyczący Starej Morawy

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Stara Morawa ż.

Wiktionary


staromowa

żartobliwie: język otwartej propagandy, pozbawionej podchwytliwości, przeciwieństwo nowomowy


SJP.pl


staromołdawski

przymiotnik

 (1.1) używany, powstały, dziejący się w dawnej Mołdawii; pochodzący, wywodzący się z dawnej Mołdawii

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌstarɔ̃mɔwˈdafsʲci, AS: starõmou̯dafsʹḱi

Wiktionary


staroń

nazwisko


SJP.pl

Osoby o tym nazwisku:

  • Agnieszka Nagay z domu Staroń – polska zawodniczka w strzelectwie, olimpijka
  • Jerzy Antoni Staroń – polski dziennikarz i działacz sportowy
  • Józef Staroń – polski kolarz
  • Krzysztof Staroń – polski nauczyciel, polityk i urzędnik państwowy
  • Leszek Staroń – polski reżyser, scenarzysta, scenograf i aktor
  • Lidia Staroń – polska polityk, posłanka na Sejm
  • Paweł Staroń – polski wojskowy
  • Przemysław Staroń – polski nauczyciel
  • Wojciech Staroń – polski operator i reżyser

Wikipedia


staroniderlandzki

przymiotnik

 (1.1) używany, powstały, dziejący się w dawnych Niderlandach; pochodzący, wywodzący się z dawnych Niderlandów

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌstarɔ̃ɲidɛrˈlãnt͡sʲci, AS: starõńiderlãncʹḱi

Wiktionary


staroniemiecki

związany z dawnymi Niemcami, powstały, używany w dawnych Niemczech itp.


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) używany, powstały, dziejący się w dawnych Niemczech; pochodzący, wywodzący się z dawnych Niemiec

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌstarɔ̃ɲɛ̃ˈmʲjɛt͡sʲci, AS: starõńẽmʹi ̯ecʹḱi

Wiktionary


staroniewicz

nazwisko


SJP.pl


staronordycki

język staronordycki - język używany przez mieszkańców Skandynawii między VIII a XIV w.; język staronordyjski


SJP.pl


staronordyjski

język staronordyjski - język używany przez mieszkańców Skandynawii między VIII a XIV w.; język staronordycki


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z językami, zwyczajami lub czasami staronordyjskimi, dotyczący języków, zwyczajów lub czasów staronordyjskich

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (2.1) jęz. język staronordyjski;

Wiktionary

Język staronordyjski (staronordycki) – język z północnej grupy języków germańskich, używany przez mieszkańców Skandynawii i obszarów przez nich zasiedlonych między VIII i XIV wiekiem. Wywodzi się z języka pranordyjskiego, w późnym średniowieczu dał początek odrębnym językom skandynawskim – jego dialekty zachodnie stanowią podstawę dla islandzkiego, farerskiego, norweskiego oraz wymarłego języka norn, wschodnie zaś – szwedzkiego i duńskiego. Staronordyjski wywarł także znaczny wpływ na kształtowanie się języka angielskiego, szczególnie w warstwie leksykalnej.

Wikipedia


staronorweski

związany z dawną Norwegią, powstały, używany w dawnej Norwegii itp.


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) używany, powstały, dziejący się w dawnej Norwegii; pochodzący, wywodzący się z dawnej Norwegii

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌstarɔ̃nɔrˈvɛsʲci, AS: starõnorvesʹḱi

Wiktionary


staroobrzędowiec

sekciarz rosyjski należący do odłamu nieuznającego reformy liturgicznej patriarchy moskiewskiego Nikona z 1667 roku; starowierca, starowier, raskolnik


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) rel. członek odłamu cerkwi prawosławnej nieuznającego siedemnastowiecznej reformy liturgicznej patriarchy Nikona;

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Zgodnie z kalendarzem juliańskim prawosławni, grekokatolicy, staroobrzędowcy oraz Ormianie świętują dziś Boże Narodzenie.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) starowier, starowierca; daw. raskolnik

Wiktionary


staroormiański

dotyczący dawnych czasów ormiańskich, istniejący w tych czasach; właściwy dawnym Ormianom


SJP.pl


starooskolski

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z Starym Oskołem, dotyczący Starego Oskołu

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Stary Oskoł mrz.

Wiktionary


staropanewnicki

przymiotnik

 (1.1) odnoszący się do Starych Panewnik, związany ze Starymi Panewnikami

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Będąc nastolatką ciocia Lodzia wylegiwała się na staropanewnickich łąkach.

 (1.1) Przez staropanewnickie lasy przebiega Szlak Dwudziestopięciolecia PTTK.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Stare Panewniki nmos., staropanewniczanin m., staropanewniczanka ż.

Wiktionary


staropanewniczanin

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) mieszkaniec Starych Panewnik

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Ambroży nie jest rodowitym staropanewniczaninem.

 (1.1) Staropanewniczanie marzą o własnej poczcie.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. staropanewniczanka

 przym. staropanewnicki

Wiktionary


staropanewniczanka

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) mieszkanka Starych Panewnik

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Staropanewniczanki chciałyby mieć własny fitness klub.

Wiktionary

Powiązane:

 przym. staropanewnicki

 rzecz. Stare Panewniki, staropanewniczanin

Wiktionary


staropanieński

dotyczący starej panny


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) dotyczący starej panny i staropanieństwa

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. staropanieństwo n.

Wiktionary


staropanieństwo

bycie starą panną


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) bycie starą panną

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Dwie śliczne córki z góry skazane były na staropanieństwo, bo w całej Kowieńszczyźnie nie znalazłby się dostatecznie godny epuzer.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. stara panna ż.

 przym. staropanieński

Wiktionary


staroperski

związany z dawną Persją, powstały, używany w dawnej Persji itp.


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) używany, powstały, dziejący się w dawnej Persji; pochodzący, wywodzący się z dawnej Persji

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Odnowił także staroperską tradycję używania tytułu "król królów".

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌstarɔˈpɛrsʲci, AS: staropersʹḱi

Wiktionary


staropiastowski

związany z okresem rządów pierwszych Piastów, pochodzący z tego okresu, powstały w tym okresie; wczesnopiastowski


SJP.pl


staropolanin

mieszkaniec Staropola (wsi w Polsce)


SJP.pl


staropolanka

1. mieszkanka Staropola (wsi w Polsce);
2. woda mineralna produkowana w Polanicy-Zdroju


SJP.pl

Staropolanka – ogólna nazwa wody mineralnej produkowanej w Polanicy-Zdroju przez Zespół Uzdrowisk Kłodzkich S.A. Nazwa ta stosowana jest od 1946. Staropolanka zawiera 805 mg/dm3 związków mineralnych.

Początkowo produkowana pod jedną nazwą jako Staropolanka, po wykonaniu kolejnych odwiertów o różnej głębokości i mineralizacji wprowadzono nazwy pokrewne dla wód różniących się składem i mineralizacją. W związku z tym dziś występuje w paru odmianach:

  • Staropolanka Zdrój - pochodzi z odwiertu głębokości 20 metrów o nazwie Staropolanka Zdrój. Mineralizacja jest niska i wynosi 295 mg/dm3.
  • Staropolanka - pochodzi z dwóch odwiertów: Pieniawa Józefa I głębokości 88,9 metrów i Pieniawa Józefa II głębokości 43 metrów. Mineralizacja jest średnia i wynosi 846,89 mg/dm3. Oprócz wersji podstawowej produkuje się też różne wersje smakowe.
  • Staropolanka 2000 - pochodzi z odwiertu głębokości 269 metrów o nazwie Staropolanka 2000 uruchomionego w 1993. Mineralizacja jest wysoka i wynosi 2139,00 mg/dm3.

Wikipedia


staropolski

przymiotnik

 (1.1) używany, powstały, dziejący się w dawnej Polsce; pochodzący, wywodzący się z dawnej Polski

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌstarɔˈpɔlsʲci, AS: staropolsʹḱi

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. staropolskość ż., staropolszczyzna ż.

 przysł. po staropolsku

Wiktionary


staropolskość

staropolski


SJP.pl

Patrz:

staropolski

staropolszczyzna

język lub obyczaje staropolskie


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) jęz. język polski od jego wyodrębnienia się z prasłowiańszczyzny (ok. X w.) do końca XVI wieku

Wiktionary

Język staropolski – etap rozwoju języka polskiego w tzw. dobie staropolskiej, którą umownie wyznacza się między rokiem 1136 (lub X wiekiem) a przełomem XV i XVI wieku. W początkach doby staropolskiej pojawiły się pierwsze różnice między poszczególnymi językami zachodniosłowiańskimi, zwłaszcza między grupami: czesko-słowacką a lechicką (język polski, języki pomorskie (w tym kaszubski), język połabski).

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) W staropolszczyźnie widać silne wpływy łaciny, czeskiego i niemieckiego.

Wiktionary

Powiązane:

 przym. staropolski

Wiktionary


staroportugalski

przymiotnik

 (1.1) używany, powstały, dziejący się w dawnej Portugalii; pochodzący, wywodzący się z dawnej Portugalii

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌstarɔpɔrtuˈɡalsʲci, AS: staroportugalsʹḱi

Wiktionary


staroprowansalski

przymiotnik

 (1.1) żyjący/mający miejsce w dawnej Prowansji lub pochodzący/wywodzący się z niej

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌstarɔprɔvãw̃ˈsalsʲci, AS: staroprovãũ̯salsʹḱi

Wiktionary


staropruski

związany z dawnymi Prusami, powstały, używany w dawnych Prusach itp.


SJP.pl


staroraki

Staroraki (Merostomata) – gromada szczękoczułkowców obejmująca 4 gatunki żyjące współcześnie i około 500 gatunków kopalnych. Zalicza się do nich stawonogi z 6–7 parami odnóży na głowotułowiu, blaszkowatymi odnóżami na odwłoku, na których znajdują się wyrostki skrzelowe, a wreszcie szpiczasto zakończonym telsonem. Głowotułów pokryty grubym jednolitym oskórkiem i zazwyczaj zrośnięty na dużym obszarze z odwłokiem.

Wikipedia


staroródka

kobieta pierwszy raz rodząca w późnym wieku


SJP.pl


starorosyjski

przymiotnik

 (1.1) używany, powstały, dziejący się w dawnej Rosji; pochodzący, wywodzący się z dawnej Rosji

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌstarɔrɔˈsɨjsʲci, AS: starorosyi ̯sʹḱi

Wiktionary


starorumuński

przymiotnik

 (1.1) używany, powstały, dziejący się w dawnej Rumunii; pochodzący, wywodzący się z dawnej Rumunii

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌstarɔrũˈmũj̃sʲci, AS: starorũmũĩ ̯sʹḱi

Wiktionary


starorusini

Moskalofilstwo, także moskalofilizm, rusofilstwo galicyjskie (karpackie) lub moskwofilstwo – początkowo językowo-literacki, a później społeczno-polityczny prąd istniejący od początku XIX wieku do lat 40. XX wieku wśród Rusinów karpackich zamieszkujących Galicję, Bukowinę i Zakarpacie. Głosił wspólnotę narodowo-kulturową, następnie również państwową i polityczną z narodem rosyjskim. Ruch ten rywalizował z ukraińskim ruchem narodowym.

Wikipedia


staroruski

dotyczący dawnej Rusi i ich mieszkańców


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) hist. związany z dawną Rusią, dotyczący dawnej Rusi

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (2.1) jęz. obecnie wymarły wschodniosłowiański język używany na Rusi między X a XV wiekiem;

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) skr. st.rus.

 (2.1) skr. st.rus.

Wiktionary


starorzecze

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) geogr. jezioro w dolinie rzecznej, stanowiące fragment jej dawnego koryta;

Wiktionary

Starorzecze (jezioro przyrzeczne) – jezioro leżące na dnie doliny rzecznej, będące fragmentem jej byłego koryta i odcięte wałem przykorytowym od obecnego nurtu. Ma ono zwykle sierpowaty kształt.

Starorzecza powstają najczęściej w dolinach rzek meandrujących poprzez odcięcie szyi meandru. Ulegają one jednak szybkiemu zanikowi przez zamulanie i zasypywanie osadami z wezbrań rzeki oraz przez rozrost roślinności. Ostatecznie może pozostać błotniste zagłębienie zawierające torf.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) W długi weekend wybraliśmy się nad pobliskie starorzecza.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌstarɔˈʒɛt͡ʃɛ, AS: starožeče

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) jezioro przyrzeczne, paleomeander

Wiktionary


starorzymski

związany ze starożytnym Rzymem, powstały, używany w starożytnym Rzymie itp.


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z starożytnym Rzymem, dotyczący starożytnego Rzymu

Wiktionary


starosądecki

przymiotnik od: Stary Sącz


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) dotyczący Starego Sącza, związany ze Starym Sączem

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Stary Sącz m., starosądeczanin m., starosądeczanka ż.

Wiktionary


starosądeczanin

mieszkaniec Starego Sącza


SJP.pl


starosądeczanka

mieszkanka Starego Sącza


SJP.pl


starosaksoński

język starosaksoński - język, którym posługiwali się Sasi i Anglowie na początku średniowiecza; język starosaski


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) jęz. wymarły język zachodniogermański używany przez Anglów i Sasów we wczesnym średniowieczu, przodek języka średnio-dolno-niemieckiego;

przymiotnik relacyjny

 (2.1) jęz. dotyczący języka starosaksońskiego (1.1)

 (2.2) dotyczący dawnych Sasów

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) starosaski

 (2.1) starosaski

Wiktionary


starosaski

język starosaski - język, którym posługiwali się Sasi i Anglowie na początku średniowiecza; język starosaksoński


SJP.pl


starość

1. okres życia następujący po wieku dojrzałym;
2. cecha rzeczy starych


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) stan będący efektem starzenia się, trzeci i ostatni okres życia istot żywych;

 (1.2) gw-pl|Śląsk Cieszyński. kłopot, zmartwienie

Wiktionary

Starość – stan będący efektem starzenia się, ostatni okres życia u ludzi. Starość ma przede wszystkim wymiar biologiczny (fizjologiczny), lecz także poznawczy, emocjonalny i społeczny.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ˈstarɔɕt͡ɕ, AS: starość

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. stary mos., starszy mos., starsza ż., starzyzna ż., starszak mos., starzec m., staruszek m., staruszka ż., starowinka ż., starzenie n., starówka ż., starszyzna ż., staroć

 czas. starzać, postarzać dk., starzeć się ndk., zestarzeć się dk.

 przym. stary, starczy, starszy

 przysł. staro, starczo

 wykrz. starczy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) podeszły wiek; eufem. jesień życia

Wiktionary


starościak

nazwisko


SJP.pl


starościanka

córka starosty


SJP.pl

Starosta – przewodniczący organu wykonawczego powiatu, czyli zarządu powiatu. Jest kierownikiem starostwa powiatowego, zwierzchnikiem służbowym kierowników powiatowych jednostek organizacyjnych powiatu, a także zwierzchnikiem powiatowych służb, inspekcji i straży.

Wikipedia


starościc

dawniej: syn starosty


SJP.pl

Starosta – przewodniczący organu wykonawczego powiatu, czyli zarządu powiatu. Jest kierownikiem starostwa powiatowego, zwierzchnikiem służbowym kierowników powiatowych jednostek organizacyjnych powiatu, a także zwierzchnikiem powiatowych służb, inspekcji i straży.

Wikipedia


starościna

1. kobieta kierująca jakąś grupą ludzi;
2. dawniej: żona starosty


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) żona starosty

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. starosta mos., starostwo n./mos.

Wiktionary


starościński

starosta


SJP.pl

Patrz:

starosta

starościunio

ekspresywnie: starosta


SJP.pl


starosek

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) gw-pl|Górny Śląsk. dziadek

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) staroszek

Wiktionary


staroserbski

przymiotnik

 (1.1) używany, powstały, dziejący się w dawnej Serbii; pochodzący, wywodzący się z dawnej Serbii

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌstarɔˈsɛrpsʲci, AS: staroserpsʹḱi

Wiktionary


starosiedlice

Starosiedlice – wieś w Polsce położona w województwie mazowieckim, w powiecie radomskim, w gminie Iłża. Ma status sołectwa.

Prywatna wieś szlachecka, położona była w drugiej połowie XVI wieku w powiecie radomskim województwa sandomierskiego. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa radomskiego.

Wikipedia


staroskandynawski

związany z dawną Skandynawią, powstały, używany w dawnej Skandynawii itp.


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z dawną Skandynawią, dotyczący dawnej Skandynawii

Wiktionary


starosta

1. urzędnik stojący na czele powiatu;
2. osoba kierująca jakąś grupą ludzi;
3. dawniej:
a) gospodarz wesela, zarządzający weselem;
b) urzędnik mianowany i odwoływany przez monarchę; sprawujący władzę policyjną, sądowniczą, skarbową;
c) naczelnik wspólnoty terytorialnej wśród dawnych plemion słowiańskich; naczelnik rodu


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) zwierzchnik administracji ogólnej na szczeblu powiatu – w Galicji oraz w Polsce w okresie międzywojennym, a także w latach 1944–1950 i od 1999 do dzisiaj

 (1.3) hist. naczelnik wspólnoty terytorialnej wśród plemięemion słowiańskich we wczesnym średniowieczu

 (1.4) hist. od połowy XIV w. urzędnik zarządzający zamkiem i przyległymi królewszczyznami (starosta grodowy), posiadający kompetencje sądownicze

 (1.5) hist. od XVI w. urząd ziemski

 (1.6) hist. w XVI–XVIII w. określenie dzierżawcy królewszczyzny (starosta niegrodowy)

Wiktionary

Starosta – przewodniczący organu wykonawczego powiatu, czyli zarządu powiatu. Jest kierownikiem starostwa powiatowego, zwierzchnikiem służbowym kierowników powiatowych jednostek organizacyjnych powiatu, a także zwierzchnikiem powiatowych służb, inspekcji i straży.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Jeśli nie uda im się znaleźć nikogo takiego, starosta wyda informację o braku możliwości zaspokojenia potrzeb kadrowych twojej firmy na lokalnym rynku pracy.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: staˈrɔsta, AS: starosta

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. stary mos., starostwo n., starościna ż., starzec m., wicestarosta m., starzyzna ż.

 przym. starostecki, starościński, stary

 czas. starostować ndk.

 przysł. staro

Wiktionary


starostka

starosta


SJP.pl

Starostka – polski herb szlachecki z nobilitacji.

Wikipedia

Patrz:

starosta

starostwo

1. siedziba administracyjna powiatu, obszar podległy władzy starosty;
2. urząd starosty


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) adm. obszar podległy władzy starosty;

 (1.2) adm. urząd starosty

 (1.3) adm. władze powiatowe

 (1.4) siedziba władz powiatu

 (1.5) hist. adm. dobra królewskie w Królestwie Polskim nadawane dożywotnio szlachcicom;

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy, liczba mnoga

 (2.1) daw. starosta z małżonką

Wiktionary

Starostwo – jednostka podziału administracyjnego funkcjonująca w Koronie Królestwa Polskiego i Wielkim Księstwie Litewskim. W Polsce starostwa funkcjonowały od XIV wieku. Starostwa ustanawiane były w dobrach ziemskich należących do króla (królewszczyzna) i nadawane były szlachcicom dożywotnio.

Wikipedia

Przykłady

 (1.3) W mieście na prawie powiatu funkcję starostwa powiatowego pełni urząd miasta.

 (2.1) Na zamku stawiły się liczne starostwa, niektóre ze swymi pociechami.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. stary mos., starosta mos., starościna ż., starzec mos., wicestarosta mos., starzyzna ż.

 czas. starostować ndk.

 przym. starostecki, starościński, stary

Wiktionary


staroświecki

1. pochodzący z dawnych czasów, niemodny;
2. nieidący z postępem; zacofany


SJP.pl

przymiotnik jakościowy

 (1.1) wywodzący się ze starych czasów, obecnie niemodny, niepopularny

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. staroświeckość ż., staroświecczyzna ż.

 przysł. staroświecko

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) starej daty, przebrzmiały, przestarzały, nienowoczesny, przedpotopowy, zacofany, niemodny, archaiczny, anachroniczny, staromodny

Wiktionary


staroświeckość

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) odprzym. cecha tego, co jest staroświeckie; cecha tych, którzy są staroświeccy

Wiktionary

Powiązane:

 przym. staroświecki, arcystaroświecki

 przysł. staroświecko

Wiktionary


staroszek

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) gw-pl|Górny Śląsk. dziadek

 (1.2) gw-pl|Górny Śląsk. staruszek

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. staroszka ż.

Wiktionary


staroszka

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) gw-pl|Górny Śląsk. babka, babcia

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz.

:: fm. staroszek mos.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) war. gw-pl|Górny Śląsk|oma, omka, starka, starzinka.

Wiktionary


staroszlachecki

odnoszący się do dawnej szlachty, właściwy dawnej szlachcie, należący do dawnej szlachty


SJP.pl


staroszwedzki

rzeczownik, rodzaj męski

 (1.1) język używany w dawnej Szwecji w okresie między XIII a XVI wiekiem

przymiotnik

 (2.1) używany, powstały, dziejący się w dawnej Szwecji; pochodzący, wywodzący się z dawnej Szwecji

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌstarɔˈʃfɛt͡sʲci, AS: starošfecʹḱi

Wiktionary


starosłowacki

przymiotnik

 (1.1) używany, powstały, dziejący się w dawnej Słowacji; pochodzący, wywodzący się z dawnej Słowacji

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌstarɔswɔˈvat͡sʲci, AS: starosu̯ovacʹḱi

Wiktionary


starosłoweński

przymiotnik

 (1.1) używany, powstały, dziejący się w dawnej Słowenii; pochodzący, wywodzący się z dawnej Słowenii

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌstarɔswɔˈvɛ̃j̃sʲci, AS: starosu̯ovĩ ̯sʹḱi

Wiktionary


starosłowiański

związany z dawną Słowiańszczyzną, dawnymi Słowianami, powstały, używany w dawnej Słowiańszczyźnie itp.


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z dawnymi Słowianami, istniejący w dawnych słowiańskich czasach

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (2.1) jęz. staro-cerkiewno-słowiański

Wiktionary


starotarski

przymiotnik od: Stary Targ


SJP.pl


starotestamentalny

dotyczący Starego Testamentu, zapisany w Starym Testamencie, właściwy Staremu Testamentowi; starotestamentowy


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) dotyczący Starego Testamentu, związany ze Starym Testamentem, zaczerpnięty ze Starego Testamentu

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Malachiasz należy do ksiąg starotestamentalnych.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Stary Testament m., starotestamentowy mos.

 przym. starotestamentowy

 przysł. starotestamentowo

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) starotestamentowy

Wiktionary


starotestamentowo

przysłówek

 (1.1) właściwie dla Starego Testamentu

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. starotestamentowy m.

 przym. starotestamentowy, starotestamentalny

Wiktionary


starotestamentowy

dotyczący Starego Testamentu, zapisany w Starym Testamencie, właściwy Staremu Testamentowi; starotestamentalny


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) rel. związany ze Starym Testamentem, dotyczący Starego Testamentu

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (2.1) żyd (wyznawca)

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Stary Testament m.

 przym. starotestamentalny

 przysł. starotestamentowo

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) starotestamentalny

 (2.1) żyd, starozakonny

Wiktionary


staroturecki

przymiotnik

 (1.1) używany, powstały, dziejący się w dawnej Turcji; pochodzący, wywodzący się z dawnej Turcji

 (1.2) odnoszący się do ludów turkijskich zamieszkujących w okresie mniej więcej od VI do XII wieku tereny przede wszystkim współczesnej Mongolii, południowej Syberii i Azji Środkowej; dotyczący ich kultury, dziejów, języka itp.;

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (2.1) język staroturecki (1.2), najstarszy zaświadczony w piśmie język turkijski;

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Na szczęście po rewolucji Atatürka nie zginęło wszystko, co „swoiste i starotureckie”, ponieważ hreczkosiej widzi kawiarnię, gdzie w trakcie picia kawy można zamówić pedicure.

 (1.2) Kaganat Turków, czyli Staroturecki, obejmował tereny od Morza Czarnego po Koreę na wschodzie.

 (2.1) Uczęszczał ponadto na wykłady starotureckiego i ujgurskiego znanego mongolisty i turkologa prof. Mariana Lewickiego.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌstarɔtuˈrɛt͡sʲci, AS: staroturecʹḱi

Wiktionary

Synonimy:

 (1.2) staroturkijski

 (2.1) staroturkijski

Wiktionary


staroturkijski

przymiotnik

 (1.1) odnoszący się do ludów turkijskich zamieszkujących w okresie mniej więcej od VI do XII wieku tereny przede wszystkim współczesnej Mongolii, południowej Syberii i Azji Środkowej; dotyczący ich kultury, dziejów, języka itp.;

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (2.1) język staroturkijski (1.1), najstarszy zaświadczony w piśmie język turkijski;

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Język staroturkijski był zapisywany pismem przypominającym runiczne.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) staroturecki

 (2.1) staroturecki

Wiktionary


staroukraiński

przymiotnik

 (1.1) używany, powstały, dziejący się w dawnej Ukrainie; pochodzący, wywodzący się z dawnej Ukrainy

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌstarɔwukraˈjĩj̃sʲci, AS: staroukrai ̯ĩĩ ̯sʹḱi

Wiktionary


starować

wyregulować, zrównoważyć wagę


SJP.pl


starowęgierski

przymiotnik

 (1.1) używany, powstały, dziejący się w dawnych Węgrzech; pochodzący, wywodzący się z dawnych Węgier

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌstarɔvɛ̃ŋʲˈɟɛrsʲci, AS: starovẽŋʹǵersʹḱi

Wiktionary


starowice

Miejscowości i ich części w Polsce

Wg TERYT jest ich 3, w tym 2 podstawowe
  • Starowice – część wsi Konradów w woj. opolskim, w pow. nyskim, w gminie Głuchołazy
  • Starowice – wieś w woj. opolskim, w pow. nyskim, w gminie Otmuchów
  • Starowice – wieś w woj. zachodniopomorskim, w pow. szczecineckim, w gminie Borne Sulinowo

Wikipedia


starowicz

nazwisko


SJP.pl

Osoby o nazwisku Starowicz:

  • Łukasz Starowicz (ur. 1976) – snowboardzista
  • Maciej Starowicz – dziennikarz sportowy, trener koszykówki
  • Marta Starowicz (ur. 1960) – koszykarka
  • Zbigniew Lew-Starowicz (1943–2024) – lekarz

Wikipedia


starowiecze

dawniej: dawne lata, wieki


SJP.pl


starowiejski

przymiotnik od: Stara Wieś


SJP.pl

Wikipedia


starowielkopolski

związany z dawną Wielkopolską, powstały, używany w dawnej Wielkopolsce itp.


SJP.pl


starowier

sekciarz rosyjski należący do odłamu nieuznającego reformy liturgicznej patriarchy moskiewskiego Nikona z 1667 roku; starowierca, staroobrzędowiec, raskolnik


SJP.pl


starowierca

sekciarz rosyjski należący do odłamu nieuznającego reformy liturgicznej patriarchy moskiewskiego Nikona z 1667 roku; starowier, staroobrzędowiec, raskolnik


SJP.pl


starowierczyni

starowierca


SJP.pl

Patrz:

starowierca

starowierka

starowier; raskolniczka


SJP.pl


starowierski

starowier


SJP.pl

Patrz:

starowier

starowieś

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) geogr. wieś na Podlasiu;

Wiktionary

Miejscowości i ich części w Polsce

  • Starowieś – część wsi Drelów w woj. lubelskim, w pow. bialskim, w gminie Drelów
  • Starowieś – część wsi Łukowisko w woj. lubelskim, w pow. bialskim, w gminie Międzyrzec Podlaski
  • Starowieś – część wsi Łuniew w woj. lubelskim, w pow. bialskim, w gminie Międzyrzec Podlaski
  • Starowieś – część wsi Misie w woj. lubelskim, w pow. bialskim, w gminie Międzyrzec Podlaski
  • Starowieś – część wsi Górka w woj. lubelskim, w pow. lubartowskim, w gminie Kock
  • Starowieś – część wsi Krasew w woj. lubelskim, w pow. radzyńskim, w gminie Borki
  • Starowieś – część wsi Kąkolewnica w woj. lubelskim, w pow. radzyńskim, w gminie Kąkolewnica
  • Starowieś – część wsi Kolembrody w woj. lubelskim, w pow. radzyńskim, w gminie Komarówka Podlaska
  • Starowieś – część wsi Żelizna w woj. lubelskim, w pow. radzyńskim, w gminie Komarówka Podlaska
  • Starowieś – część wsi Płudy w woj. lubelskim, w pow. radzyńskim, w gminie Radzyń Podlaski
  • Starowieś – część wsi Gąsiory w woj. lubelskim, w pow. radzyńskim, w gminie Ulan-Majorat
  • Starowieś – część wsi Ossowa w woj. lubelskim, w pow. radzyńskim, w gminie Wohyń
  • Starowieś – część wsi Ruskie Piaski w woj. lubelskim, w pow. zamojskim, w gminie Nielisz
  • Starowieś – część wsi Gruszka Zaporska w woj. lubelskim, w pow. zamojskim, w gminie Radecznica
  • Starowieś – część wsi Michalów w woj. lubelskim, w pow. zamojskim, w gminie Sułów
  • Starowieś – część wsi Sułowiec w woj. lubelskim, w pow. zamojskim, w gminie Sułów
  • Starowieś – część wsi Tworyczów w woj. lubelskim, w pow. zamojskim, w gminie Sułów
  • Starowieś – część wsi Łapiguz w woj. lubelskim, w pow. zamojskim, w gminie Zamość
  • Starowieś – wieś w woj. podlaskim, w pow. bielskim, w gminie Boćki

Wikipedia

Wymowa:

IPA: staˈrɔvʲjɛ̇ɕ, AS: starovʹi ̯ėś

Wiktionary


starowieyski

[czytaj: starowiejski] nazwisko


SJP.pl

  • Starowieyski – nazwisko

Osoby o nazwisku Starowieyski:

  • Aleksander Starowieyski - poborca podatkowy księstwa oświęcimskiego i zatorskiego
  • Franciszek Starowieyski (Starowiejski) (1930–2009) – polski grafik, malarz, rysownik i scenograf
  • Marek Starowieyski (ur. 1937) – polski duchowny katolicki, prałat
  • Stanisław Jan Starowieyski (1866–1926) – poseł do Sejmu Krajowego Galicji, właściciel dóbr Bratkówka i Korabniki
  • Stanisław Kostka Starowieyski (1895–1941) – uczestnik wojny polsko-bolszewickiej w 1920 roku, więzień obozu koncentracyjnego w Dachau, błogosławiony Kościoła katolickiego
  • Stanisław Michał Starowieyski (1815– 1895) – ziemianin, członek Rady Państwa, poseł na Sejm Krajowy Galicji

Wikipedia


starowin

wytrawna wódka gatunkowa, podobna do winiaku


SJP.pl


starowina

(r. męski) ze współczuciem o starym mężczyznie


SJP.pl


starowinka

ekspresywnie: stara kobieta; także o mężczyźnie z silniejszym zabarwieniem ekspresywnym


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) rzad. stary poczciwy człowiek

rzeczownik, rodzaj żeński

 (2.1) pot. poczciwa starsza kobieta

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Ojciec Jewmenjusz, ten cudny starowinka, przysiadł się do mnie i, wpatrzony we mnie, ze łzami w oczach długo coś szczebiotał, jak dziecko.

 (2.1) — Nie, babcia pozostała w Pyszkowie, bo starowinka niedomagać zaczęła coraz częściej...

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. starowin mrz., starowina mos./ż.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) starowina, starzec

 (2.1) babcia, babina, starowina, staruszka

Wiktionary


starowiślny

związany ze "starą Wisłą", starorzeczem Wisły


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) związany ze „starą Wisłą”, starorzeczem Wisły

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌstarɔˈvʲiɕl̥nɨ, AS: starovʹiśl̦ny

Wiktionary


starówka

stara część miasta


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) turyst. zwykle najstarsza, zabytkowa część miasta;

Wiktionary

Stare miasto (także: starówka, zespół staromiejski) – historyczne centrum, najstarsza dzielnica miasta, często charakteryzująca się zwartą zabudową, a w przeszłości otoczona murami obronnymi. Typowymi budynkami w obrębie starego miasta są kamienice.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Umarł w Izraelu w roku 1988 pod ukochanymi widokami warszawskiej starówki, wiszącymi nad jego łóżkiem w telawiwskim mieszkaniu.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: staˈrufka, AS: starufka

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. stary mos., starość ż., starzec m., staruszek m., staruszka ż., starowina ż., starzenie n., zestarzenie n., postarzanie n., postarzenie n., starzyzna ż.

 czas. starzeć się ndk., postarzać ndk., postarzyć dk., zestarzeć się dk.

 przym. stary, stareńki, starczy

 przysł. staro, starczo

 wykrz. starczy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) stare miasto

Wiktionary


starowny

dawniej (dziś gwarowo): staranny, porządny, skrzętny, gospodarny


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) daw. zaradny, sprytny, zapobiegliwy

Wiktionary

Wymowa:

IPA: staˈrɔvnɨ, AS: starovny

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. starowność

 przysł. starownie

Wiktionary


starowolski

nazwisko


SJP.pl


starowłoski

związany z dawnymi Włochami, powstały, używany w dawnych Włoszech itp.


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) używany, powstały, dziejący się w dawnych Włoszech; pochodzący, wywodzący się z dawnych Włoch

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌstarɔˈvwɔsʲci, AS: starovu̯osʹḱi

Wiktionary


staroż.

skrót od: starożytność, starożytny (czytany jako cały, odmienny wyraz)


SJP.pl


starozagorski

przymiotnik od: Stara Zagora


SJP.pl


starozakonna

wyznawczyni judaizmu


SJP.pl


starozakonny

1. wyznający judaizm;
2. dotyczący Starego Zakonu (Starego Testamentu)


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) odnoszący się do Starego Testamentu

 (1.2) wyznający religię mojżeszową

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (2.1) wyznawca religii mojżeszowej, judaizmu

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. zakonnik mos.

Wiktionary

Synonimy:

 (2.1) judaista, żyd

Wiktionary


starozamojski

przymiotnik od: Stary Zamość


SJP.pl


starozapustny

dawniej: starozapustna niedziela - pierwsza z dwóch ostatnich niedziel poprzedzających Popielec


SJP.pl


staroźrebski

przymiotnik od: Staroźreby


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) dotyczący Staroźreb, związany ze Staroźrebami

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Staroźreby nmos., staroźrebianin m., staroźrebianka ż.

Wiktionary


staroźreby

wieś w Polsce


SJP.pl

Staroźreby – wieś sołecka w Polsce położona w województwie mazowieckim, w powiecie płockim, w gminie Staroźreby.

W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa płockiego.

Miejscowość jest siedzibą gminy Staroźreby.

Wikipedia


starożydowski

związany z dawnymi dziejami Żydów


SJP.pl


starożytni

książkowo: dawne narody, zwłaszcza Grecy i Rzymianie


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy, liczba mnoga

 (1.1) ludzie żyjący w starożytności, przeważnie w odniesieniu do Greków i Rzymian

forma przymiotnika.

 (2.1) zob. starożytny.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. starożytność ż., starożytnik m.

 przym. starożytny

 przysł. starożytnie

Wiktionary


starożytnictwo

badanie starożytności; znajomość starożytności


SJP.pl


starożytnie

przysłówek

 (1.1) od: starożytny

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌstarɔˈʒɨtʲɲɛ, AS: starožytʹńe

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. starożytni mos., starożytność

 przym. starożytny

Wiktionary


starożytniejszy

przestarzały stopień wyższy od przymiotnika: starożytny (odwieczny)


SJP.pl


starożytnik

historyk badający czasy starożytne; znawca historii starożytnej; miłośnik zabytków i ich kolekcjoner


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) hist. historyk badający okres starożytności

 (1.2) daw. archeolog

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Profesor uważany był za dobrego starożytnika.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. starożytni mos., starożytność ż.

 przym. starożytny

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1-2) antykwarysta

Wiktionary


starożytność

1. okres historyczny od około 4000 r. p.n.e. do 476 r. n.e.; antyk;
2. rzeczy pochodzące z epoki starożytnej;
3. dawność istnienia; starodawność


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) hist. okres w dziejach ludzkości, który trwał od wynalezienia pisma do upadku imperium zachodniorzymskiego w 476 roku;

 (1.2) dawne, zamierzchłe czasy

 (1.3) artefakty z epoki starożytnej

 (1.4) dawność czegoś

Wiktionary

Starożytność – pierwszy okres historii niektórych części świata, wyróżniany zwłaszcza w dziejopisarstwie europejskim. Dotyczy głównie Starego Świata, przede wszystkim Bliskiego Wschodu, Europy i Afryki Północnej, choć termin ten bywa też używany w kontekście Indii i Chin. Starożytność zaczęła się po prehistorii, czyli razem z pierwszymi cywilizacjami w IV tysiącleciu p.n.e., a skończyła około V wieku n.e. Bywa też znana jako antyk, głównie w kontekście Grecji i Rzymu.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) W starożytności żyło wielu słynnych uczonych.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌstarɔˈʒɨtnɔɕt͡ɕ, AS: starožytność

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. starożytnictwo n., starożytnik mos., starożytni mos., stary mos.

 przym. starożytny, stary

 przysł. starożytnie

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) antyk

Wiktionary


starożytności

1. okres historyczny od około 4000 r. p.n.e. do 476 r. n.e.; antyk;
2. rzeczy pochodzące z epoki starożytnej;
3. dawność istnienia; starodawność


SJP.pl


starożytny

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany ze starożytnością, dotyczący starożytności

 (1.2) istniejący od bardzo dawna

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) W starożytnym Rzymie obraza majestatu była traktowana na równi ze zdradą państwa, a karą za jej dokonanie była śmierć i konfiskata majątku.

 (1.1) U starożytnych Egipcjan kanop było zawsze cztery: o pokrywie rzeźbionej na kształt człowieka, pawiana, sokoła i szakala, odpowiednio dla wątroby, płuc, jelit i żołądka.

 (1.1) Szmaragd jest stosowany w jubilerstwie od czasów starożytnych.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌstarɔˈʒɨtnɨ, AS: starožytny

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. stary mos., starożytność ż., starożytnik m., starożytni mos.

 przysł. starożytnie

 przym. późnostarożytny, stary

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) antyczny

 (1.2) odwieczny, prastary, dawny

Wiktionary


staroładoski

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z Starą Ładogą, dotyczący Starej Ładogi

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Stara Ładoga ż.

Wiktionary


starołęcki

przymiotnik od: Starołęka


SJP.pl


starołęka

dzielnica Poznania


SJP.pl

Starołęka (Mała) – dzielnica Poznania, na osiedlu samorządowym Starołęka-Minikowo-Marlewo. Położona jest nad wschodnim brzegiem rzeki Warty.

Wieś duchowna Starołęka Mała, własność Klasztoru Karmelitów Trzewiczkowych w Poznaniu pod koniec XVI wieku leżała w powiecie poznańskim województwa poznańskiego.

Wikipedia


starołomżyński

1. przymiotnik od: Stara Łomża nad Rzeką;
2. przymiotnik od: Star Łomża przy Szosie


SJP.pl


starołotewski

przymiotnik

 (1.1) używany, powstały, dziejący się w dawnej Łotwie; pochodzący, wywodzący się z dawnej Łotwy

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌstarɔwɔˈtɛfsʲci, AS: starou̯otefsʹḱi

Wiktionary


starr

nazwisko obce


SJP.pl

Miejscowości w USA:

  • Starr – miejscowość w stanie Karolina Południowa, w hrabstwie Anderson

Gminy w USA:

  • Starr (ang. Starr Township) – gmina w stanie Kansas, w hrabstwie Cloud
  • Starr (ang. Starr Township) – gmina w stanie Ohio, w hrabstwie Hocking
  • Starr (ang. Starr Township) – gmina w stanie Dakota Południowa, w hrabstwie Hutchinson

Wikipedia


starski

nazwisko


SJP.pl


starsza

kobieta dojrzała lub stara


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) młodz. slang. matka

forma przymiotnika.

 (2.1) stopień wyższy od stara

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Nie idę, bo starsza będzie się pieklić.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. starość ż., starszak mos., starszeństwo n., starszość ż., starszyzna ż.

:: fm. starszy m.

 przym. stary, starszawy, starszyński, starszy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) matka, mama; pot. rodzicielka; obraź. stara

Wiktionary


starszaczek

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) zdrobn. od starszak

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. starszak m.

Wiktionary


starszaczka

starszak


SJP.pl

Patrz:

starszak

starszak

dziecko z grupy starszych dzieci w przedszkolu, żłobku


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) dziecko z trzeciej, najstarszej grupy w przedszkolu

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. starość ż., starszyzna ż.

:: zdrobn. starszaczek m.

 przym. stary, starszy

Wiktionary


starszaki

dziecko z grupy starszych dzieci w przedszkolu, żłobku


SJP.pl


starszeństwo

Starszeństwo (także zasada lub porządek starszeństwa) – reguła nakazująca ustalić kolejność elementów zbioru (np. osób lub odznaczeń) według ich wieku, stażu czy rangi (ważności). Jest to relacja asymetryczna.

Starszeństwo było stosowane w przeszłości bądź nadal stosuje się m.in.:

  • w genealogii na tablicy potomków dla rodzeństwa
  • przy nazywaniu członków rodziny (np. senior; najstarszy-starszy-średni-młodszy-najmłodszy brat ojca itp.)
  • przy dziedziczeniu spadku
  • przy dziedziczeniu tronu → seniorat
  • przy podziale majątku między dzieci jeszcze za życia rodziców (zwłaszcza posag, wiano)
  • w protokole dyplomatycznym
  • w tytułach szlacheckich
  • w funkcjach publicznych (por. urzędy I Rzeczypospolitej; marszałek senior)
  • w stopniach wojskowych
  • w klasach orderów i stopniach odznaczeń (zobacz też polski system orderowo-odznaczeniowy)
  • w kartach do gry

Wikipedia


starszoharcerski

przymiotnik

 (1.1) harc. związany z harcerstwem starszym, dotyczący harcerstwa starszego

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. harcerz starszy m., harcerka starsza ż., harcerstwo starsze n.

Wiktionary


starszość

bycie starszym od kogoś lub czegoś innego; starszeństwo


SJP.pl


starszy

stopień wyższy od przymiotnika: stary


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) w wieku dojrzałym, niemłody

forma przymiotnika.

 (2.1) stopień wyższy od stary

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (3.1) młodz. slang. ojciec

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Starsza nauczycielka nawet nie próbowała ukryć swojej niechęci do nowych uczniów.

 (2.1) On jest starszy ode mnie.

 (3.1) Pożyczyłem od starszego krawat.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈstarʃɨ, AS: staršy

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. starość ż., starszak mos., starszeństwo n., starszość ż., starszyzna ż.

:: fż. starsza ż.

 przym. stary, starszawy, starszyński

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) nie pierwszej młodości, w podeszłym wieku

 (3.1) ojciec, tata; przest. rodzic, rodziciel; obraź. staruch, stary

Wiktionary


starszyzna

1. ludzie zajmujący wysokie stanowiska w jakiejś zbiorowości;
2. u dawnych Słowian: najstarsi członkowie rodu decydujący o jego sprawach


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) ludzie stojący na czele społeczności

 (1.2) przest. ludzie starsi

Wiktionary

  • starszyzna plemienna (por. wiec)
  • starszyzna harcerska

Wikipedia

Wymowa:

IPA: starˈʃɨzna, AS: staršyzna

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. starość ż., starzec m., staruszka ż., stary mos., starszy mos., starszak mos., starzyzna ż., starsza ż.

 czas. starzeć się, zestarzeć się

 przym. stary, starawy, starszy

 przysł. staro

Wiktionary


start

1. rozpoczęcie wyścigu, biegu, pracy, jakiejś działalności;
2. miejsce rozpoczęcia biegu, wyścigu;
3. udział w jakichś zawodach


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) chwila, w której coś zaczyna się

 (1.2) miejsce, w którym coś zaczyna się

 (1.3) komenda wydawana do rozpoczęcia czegoś

 (1.4) czynność, początek ruchu czegoś

 (1.5) czyjś udział w zawodach, w wyborach itp.

 (1.6) początek czyjejś działalności, pracy zawodowej

Wiktionary

  • Start – jednostka osadnicza w USA, w stanie Luizjana
  • Start – faza lotu statku powietrznego
  • Start – polski powojenny aparat fotograficzny
  • Start (Štart) – pośrednia stacja kolei linowej na Łomnicę w Tatrach Wysokich
  • Start – belgijski film
  • Menu Start – główny przycisk w interfejsach systemu Windows
  • Start-1 – rosyjska rakieta kosmiczna
  • START I, START II, New START – układy o ograniczeniu zbrojeń strategicznych
  • START – system medycznej selekcji poszkodowanych (ang. Simple Triage And Rapid Treatment)
  • Start – album zespołu Rh+ wydany w 2008 roku
  • Start – obraz olejny namalowany w 1943 przez angielską malarkę Laurę Knight

Wikipedia

Przykłady

 (1.2) Chociaż prowadził od samego startu, ostatecznie przybiegł drugi.

 (1.4) Samolot stał na pasie startowym, gotowy do startu.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: start, AS: start

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. startowy m., starter m., startówka ż., startowanie n., wystartowanie n., starcik mrz.

 czas. startować, wystartować

 przym. startowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) początek m.

Wiktionary


start-up

[czytaj: start ap] w ekonomii: młoda firma, zwykle z niepewnym pomysłem na biznes; startup


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) ekon. nowo założone przedsiębiorstwo z szansą na szybki i dochodowy rozwój;

Wiktionary

Start-Up (kor. 스타트업 Seutateueop) – południowokoreański serial telewizyjny. Główne role odgrywają w nim Bae Suzy, Nam Joo-hyuk, Kim Seon-ho oraz Kang Han-na. Serial emitowany był na kanale tvN od 17 października do 6 grudnia 2020 roku, w sobotę i niedzielę o 21:15.

W Polsce licencja na emisję serialu wykupiona została przez Netflix; serial dostępny jest pod angielskim tytułem.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Internetowe start-upy to jego żywioł.

Wiktionary


start-uper

[czytaj: startaper] właściciel młodej firmy; startuper, startupowiec, start-upowiec


SJP.pl


start-upowiec

[czytaj: startapowiec] właściciel młodej firmy; startupowiec, start-uper, startuper


SJP.pl


startboks

urządzenie ułatwiające jednoczesny start koni na wyścigach konnych; startmaszyna


SJP.pl


startek

nazwisko


SJP.pl


starter

1. sędzia dający sygnał do rozpoczęcia zawodów sportowych;
2. kierownik lotów


SJP.pl

  • starter – rozrusznik elektryczny
  • starter – zapłonnik świetlówki
  • starter – miotacz w wyjściowym składzie
  • starter – polinukleotydowy fragment RNA

Wikipedia


starterka

sędzia dająca sygnał do rozpoczęcia zawodów sportowych


SJP.pl


startmaszyna

urządzenie ułatwiające jednoczesny start koni na wyścigach konnych; startboks


SJP.pl


startować

czasownik nieprzechodni niedokonany (dk. wystartować)

 (1.1) rozpoczynać bieg, wyścig lub inną konkurencję sportową

 (1.2) stawać do zawodów, wyborów

 (1.3) o statku latającym lub pilocie: rozpoczynać lot

 (1.4) rozpoczynać jakąś działalność

 (1.5) o samolocie, helikopterze, statku kosmicznym, itp. wznosić się do lotu

 (1.6) pot. o jakiejś działalności: rozpoczynać się

Wiktionary

Przykłady

 (1.2) Zawodnik startuje z numerem ósmym.

 (1.2) PJKM startowała w wyborach parlamentarnych w 2005.

 (1.5) Samoloty lecące nad halą startowały z szybkością ponaddźwiękową, co powodowało silne grzmoty.

 (1.6) Akcja startuje pierwszego czerwca.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: starˈtɔvat͡ɕ, AS: startovać

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. start m., startówka ż., startowy m., startowanie n.

 czas. wystartować dk.

 przym. startowy

Wiktionary


startowanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|startować.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌstartɔˈvãɲɛ, AS: startovãńe

Wiktionary

Powiązane:

 czas. startować

 rzecz. start mrz., startowy mos.

 przym. startowy

Wiktionary


startowe

środowiskowo: kwota pieniężna wypłacana zawodnikowi za udział w zawodach


SJP.pl

Patrz:

start

startowisko

miejsce nadające się do startu paralotni, samolotów itp.


SJP.pl


startowy

start


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) przym. od start

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (2.1) kierownik lotów

Wiktionary

Patrz:

start

Wymowa:

IPA: starˈtɔvɨ, AS: startovy

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. start, startowanie

 czas. startować

Wiktionary


startujący

osoba biorąca udział w zawodach; zawodnik


SJP.pl


startup

[czytaj: start ap] w ekonomii: młoda firma, zwykle z niepewnym pomysłem na biznes; start-up


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) neol. ekon. nowo założone innowacyjne przedsiębiorstwo z szansą na szybki i dochodowy rozwój;

Wiktionary

Startup lub start-up – tymczasowa organizacja lub młode innowacyjne przedsiębiorstwo poszukujące modelu biznesowego, który zapewniłby mu zyskowny wzrost.

Wikipedia

Przykłady

składnia.

kolokacje.

synonimy.

 (1.1) start-up

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

frazeologia.

etymologia.

 etym|ang|start up.

uwagi.

 (1.1) Pisownia startup to niestandardowy wariant pisowni start-up spotykany w mediach.

tłumaczenia.

źródła.

== startup (język angielski.) ==

wymowa.

 audio|LL-Q1860 (eng)-Wodencafe-startup.wav.

znaczenia.

rzeczownik

 (1.1) uruchomienie

 (1.2) ekon. niedawno powstałe przedsiębiorstwo

odmiana.

przykłady.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) start-up

Wiktionary


startuper

[czytaj: startaper] właściciel młodej firmy; start-uper, startupowiec, start-upowiec


SJP.pl


startuperka

startuper [czytaj: startaperka]


SJP.pl


startupowiec

[czytaj: startapowiec] właściciel młodej firmy; start-upowiec, start-uper, startuper


SJP.pl


startupowy

startup [czytaj: startapowy]


SJP.pl


starty

przymiotnik

 (1.1) rozdrobniony podczas tarcia lub przecierania

 (1.2) oczyszczony przez wycieranie

forma rzeczownika.

 (2.1) M. i W. lm. od: start

forma czasownika.

 (3.1) ims. przymiotnikowy bierny od: zetrzeć

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Do surówki dodałem seler starty na drobnych oczkach tarki.

 (1.2) Dyżurny, lekcja już się zaczęła, a tablica jeszcze nie starta.

 (2.1) W ubiegły wtorek rozpoczęły się starty w zawodach formuły 1.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈstartɨ, AS: starty

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) utarty

 (1.2) wytarty

Wiktionary


staruch

pogardliwie: stary mężczyzna; stary


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) pogard. stary człowiek

Wiktionary

  • Staruch – jezioro w woj. pomorskim, w powiecie człuchowskim, w gminie Czarne
  • Anna Staruch
  • Antin Staruch
  • Jarosław Staruch
  • Mychajło Staruch
  • Ołeksandr Staruch
  • Tymotej Staruch

Wikipedia

Patrz:

staruch

Powiązane:

 rzecz. staruszek mos./mzw.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) ramol, stary piernik

Wiktionary


starucha

staruch


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) pogard. stara kobieta

forma rzeczownika.

 (2.1) D., B. lp. od: staruch

Wiktionary

Wikipedia

Patrz:

staruch

Przykłady

 (1.1) Kupuję czasem jajec u staruchy, ale poza tym nigdy z nią nie rozmawiam.

 (1.1) Dałaś babciną parasolkę jakiejś starusze pod kościołem?

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. staruszek mos., staruszka

:: fm. staruch mos.

 przym. stary

 przysł. staro

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) stara; staruszka

Wiktionary


starusieńki

zdrobnienie od: stary; staruteńki, starutki


SJP.pl


staruszeczek

zdrobnienie od: staruszek


SJP.pl


staruszeczka

zdrobnienie od: staruszka


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) pot. zdrobn. od: staruszka

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌstaruˈʃɛt͡ʃka, AS: starušečka

Wiktionary


staruszek

1. stary mężczyzna; starzec;
2. potocznie: ojciec


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) pieszcz. z sympatią lub współczuciem o starym mężczyźnie

 (1.2) pieszcz. pot. ojciec

rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy

 (2.1) pieszcz. pot. o starym przedmiocie, zwierzęciu darzonym szczególną sympatią

forma rzeczownika.

 (3.1) D. lm. od: staruszka

Wiktionary

Patrz:

staruszek

Przykłady

 (1.1) Kiedy zwiedzaliśmy podziemia kościoła, podszedł do nas staruszek i opowiedział nam ciekawą legendę.

 (1.2) Zadzwoniłam do staruszka i poprosiłam, żeby po mnie przyjechał.

 (2.1) Janek mówi, że powinienem zmienić samochód, a przecież staruszek całkiem dobrze się spisuje.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: staˈruʃɛk, AS: starušek

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. starówka ż., starość ż., starzec mos., staruch mos., staruszkowie mos.

:: fż. staruszka ż.

 czas. starzeć się ndk., zestarzeć dk.

 przym. stary

 przysł. staro

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) dziadunio, dziadek, dziadeczek

 (1.2) ojczulek

Wiktionary


staruszka

staruszek


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) starsza kobieta

forma rzeczownika.

 (2.1) D. i B. lp. od: staruszek

Wiktionary

Patrz:

staruszek

Przykłady

 (1.1) Kiedy zwiedzaliśmy podziemia kościoła, podeszła do nas staruszka i opowiedziała nam ciekawą legendę.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: staˈruʃka, AS: staruška

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. staruszek, starzec, starość, starówka, starszyzna

:: zgrub. starucha ż.

 przym. stary, starczy

 czas. starzeć się

 przysł. staro

 wykrz. starczy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) starowna, starowinka, stara

Wiktionary


staruszkowie

1. stary mężczyzna; starzec;
2. potocznie: ojciec


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy, liczba mnoga

 (1.1) pot. para (kobieta i mężczyzna) w podeszłym wieku

 (1.2) pot. pieszcz. rodzice

rzeczownik, rodzaj męski

 (2.1) lm. zob. staruszek.

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Staruszkowie powoli wstali z ławki i powędrowali parkową alejką.

 (1.2) Moi staruszkowie wyjeżdżają dziś na wczasy, mam nadzieję, że im się ten wyjazd uda.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌstaruˈʃkɔvʲjɛ, AS: staruškovʹi ̯e

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. staruszek mos./mzw.

Wiktionary


staruteńki

zdrobnienie od: stary; starusieńki, starutki


SJP.pl


starutki

zdrobnienie od: stary; stareńki


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) zdrobn. od: stary

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Nawet właściciel starutkiego AT z procesorem 286, który wyposaży swoją maszynę w modem, będzie mógł korzystać z pożytkiem z Sieci, jeśli tylko przestudiuje starannie dzieło Gilstera.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: staˈrutʲci, AS: starutʹḱi

Wiktionary


starwit

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy, nazwa własna

 (1.1) imię|polski|m.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈstarvʲit, AS: starvʹit

Wiktionary


stary

mający wiele lat


SJP.pl

przymiotnik jakościowy

 (1.1) mający wiele lat, niemłody

 (1.2) charakterystyczny dla starego (1.1) człowieka, świadczący o długim życiu

 (1.3) mający wieloletnie doświadczenie

 (1.4) długo istniejący, mający wieloletnią tradycję

 (1.5) pochodzący z odległej przeszłości

 (1.6) zniszczony w wyniku długiego używania

 (1.7) nieaktualny, nieważny

 (1.8) znany od dawna, a nadal aktualny

 (1.9) o żywności, pokarmie: nieświeży, nienadający się do spożycia

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (2.1) pot. stary (1.1) człowiek

 (2.2) pot. tylko w wołaczu, poufale: sposób zwracania się do dobrego znajomego

 (2.3) pot. przełożony, szef, wojsk. dowódca

 (2.4) pot. posp. ojciec, rodzic

 (2.5) pot. posp. mąż, partner

forma rzeczownika.

 (3.1) M., B. i W. od: star

Wiktionary

Stary – polski stalowy jacht typu Bruceo.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Alejką szedł stary i schorowany człowiek.

 (1.1) W parku spotkałem starego mężczyznę spacerującego z psem.

 (1.2) Pomimo młodego wieku, miał starą, pomarszczoną twarz.

 (1.3) Wezwał na pomoc starego fachowca.

 (1.3) W pracy szanujemy rady starej kadry, bo znają specyfikę naszej branży.

 (1.4) Stare zwyczaje lokalnej ludności bardzo mnie zaciekawiły.

 (1.5) Chciałbym kiedyś zwiedzić ten stary budynek.

 (1.6) Ta drukarka jest stara, musimy ją wymienić na nową.

 (1.7) Zapomniałem, że Ula się przeprowadziła, i wysłałem zaproszenie na jej stary adres.

 (1.7) Nie możesz się zalogować, bo podajesz stare hasło.

 (1.9) W lodówce znalazłem tylko kawałek starego sera.

 (2.2) Stary, kopę lat cię nie widziałem!

 (2.2) Słuchaj, stary, ale wczoraj była impreza!

 (2.4) Pozbyłem się starych i mam dzisiaj wolną chatę.

 (2.4) Mój stary pracuje w policji.

 (2.5) Mój stary znowu wrócił wczoraj napruty jak świnia.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈstarɨ, AS: stary

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. starość ż., starzec m., staruszek m., staruszka ż., starowina ż., starowinka ż., starszyzna ż., starosta mos., starościna ż., starówka ż., staroć ż./mrz., starostwo n., starzenie n., zestarzenie n., postarzanie n., postarzenie n., starożytność ż., starczość ż., stareńkość ż., podstarzałość ż., starawość ż., starka ż.

:: fż. stara ż.

 czas. starzeć się ndk., zestarzeć dk., postarzać ndk., postarzyć dk.

 przym. starczy, stareńki, podstarzały, starożytny, starawy

 przysł. staro

 temsłow. staro-

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) leciwy, niemłody, podstarzały, podtatusiały, postarzały, przejrzały, przekwitły, przystary, ramolowaty, sędziwy, skapcaniały, spierniczały, starawy, stareńki, starszawy, stetryczały, strupieszały, w latach, w leciech, wiekowy, zdziadziały, zesklerociały, zestarzały, zgrzybiały, zniedołężniały, zramolały; nie pierwszej młodości, w podeszłym wieku, zaawansowany wiekiem

 (1.3) biegły, bywały, dojrzały, doświadczony, fachowy, kompetentny, obeznany, obyty, rutynowany, stuprocentowy, urodzony, wprawny, wyrobiony, wytrawny, zawołany, zorientowany; całą gębą, co się zowie

 (1.4) akademicki, arcybanalny, banalny, klasyczny, konserwatywny, konwencjonalny, nienowy, nieoryginalny, odgrzewany, ograny, oklepany, opatrzony, osłuchany, pospolity, powszedni, przeciętny, rutyniarski, rutynowy, schematyczny, spospoliciały, spowszedniały, standardowy, stereotypowy, szablonowy, sztampowaty, sztampowy, taśmowy, tradycyjny, tuzinkowy, typowy, utarty, wyświechtany, wytarty, znany, zwyczajny, zwykły, żelazny

 (1.5) dawny, długowiekowy, najdawniejszy, nieskończony, odległy, odwieczny, pierwotny, ponadczasowy, pradawny, pradziejowy, prahistoryczny, praojcowski, prastary, prawieczny, prawiekowy, prehistoryczny, przedhistoryczny, przedwieczny, starodawny, starożytny, tradycyjny, wiecznotrwały, wieczny, wiekuisty, wielowiekowy, zamierzchły, zaprzeszły

 (1.6) nienowy, odrapany, podniszczony, pokancerowany, przechodzony, przenoszony, przystary, sfatygowany, starawy, szmatławy, uszkodzony, używany, wyliniały, wysłużony, wyświechtany, wyświecony, wytarty, zdewastowany, zdezelowany, zeszmacony, złachany, złachmaniony, zniszczony, znoszony, zużyty

 (1.7) anachroniczny, antyczny, archaiczny, dawny, kopalny, muzealny, nieaktualny, niedzisiejszy, niemodny, nienowoczesny, niewspółczesny, pachnący naftaliną, przebrzmiały, przedpotopowy, przestarzały, przeżytkowy, przeżyty, retro, sędziwy, starej daty, starodawny, staromodny, staroświecki, starożytny, średniowieczny, wczorajszy, wiekowy, zabytkowy, zacofany, zdezaktualizowany; nadszarpnięty zębem czasu, z innej epoki

 (1.9) nadgniły, nadpsuty, nieapetyczny, niesmaczny, nieświeży, podgniły, pogniły, popsuty, pozieleniały, przestały, przeterminowany, rozkisły, sfermentowany, skisły, skwaśniały, sparciały, sparszywiały, spleśniały, zepsuty, zgniły, zgorzkniały, zjełczały, zleżały, zzieleniały

 (2.1) emeryt, niemłody, osoba starsza, senior, starszy, starzec, wiekowy; pogard. antyk, chudziak, dziad, dziadyga, dziadzisko, grat, matuzal, matuzalem, piernik, próchno, pryk, ramol, rupieć, sklerotyk, staruch, stary grzyb, suchotnik, szkielet, tetryk, truchło, wrak, zgred; chodzący kościotrup, żywy kościotrup

 (2.2) bliski, brach, druh, kamrat, kolega, koleszka, koleś, koleżka, komiliton, kompan, kum, kumoter, kumpel, partner, pobratymiec, powiernik, przyjaciel, rogatnik, towarzysz, współtowarzysz, ziom, ziomek; brat łata, bratnia dusza, równy gość, super brat, swój chłop

 (2.3) administrator, boss, dyrektor, gestor, kierownik, koordynator, menedżer, naczelnik, pryncypał, przełożony, szef, zarządca, zwierzchnik

 (2.4) ojciec, ojczysko, starszy, tata

 (2.5) małżonek, mąż, mężulek, mężuś, mężysko, nowożeniec, oblubieniec, papa, ślubny, współmałżonek, żonkoś; brzydsza połowa, dozgonny towarzysz, druga połowa, głowa rodziny, gorsza połowa, partner życiowy, żonaty mężczyzna

Wiktionary


starynkiewicz

nazwisko


SJP.pl


starża

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) stpol. czuwanie na zamku

Wiktionary

  • starża – rodzaj topora
  • Starża – herb szlachecki
  • Starża – potoczna nazwa miejscowości Starza

Wikipedia

Przykłady

składnia.

kolokacje.

synonimy.

 (1.1) stróża

odmiana.

przykłady.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈstarʒa, AS: starža

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. straż, stróż

 czas. stróżować

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) stróża

Wiktionary


starzać

czasownik niedokonany

 (1.1) gw-pl|Śląsk Cieszyński. martwić

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. reg. starość ż.

Wiktionary


starzak

nazwisko


SJP.pl


starzec

człowiek stary; staruszek


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) stary mężczyzna

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (2.1) bot. rodzaj roślin z rodziny astrowatych;

Wiktionary

Starzec (Senecio L.) – rodzaj roślin z rodziny astrowatych. Należy do rodzajów o największej liczbie gatunków – liczy ich od ok. 1 do 1,5 tysiąca. Liczba gatunków zależy przy tym od ujęcia taksonomicznego – liczne gatunki z tego rodzaju przeniesione zostały do odrębnych (np. Jacobaea i Tephroseris). Rośliny te występują na wszystkich kontynentach z wyjątkiem Antarktydy.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Agresywny starzec werbalnie zaatakował ekspedientkę.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈstaʒɛt͡s, AS: stažec

Wiktionary

Powiązane:

 (1.1) zdrobn. staruszek; zgrub. pogard. staruch; rzecz. starość, staruszka, starowina, starowinka, starszyzna, starosta, starówka; przym. stary, starczy; przysł. staro; czas. starzeć się, postarzać

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) książk. matuzalem, matuzal; pot. dziadek; pot. pieszcz. dziadunio; pot. pogard. staruch, dziad, dziadyga, dziadzisko, piernik, bzdyk; obraź. mamut; wulg. pierdziel

Wiktionary


starzechowice

Starzechowice – wieś (sołectwo) w Polsce położone w województwie świętokrzyskim, w powiecie koneckim, w gminie Fałków.

W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa piotrkowskiego.

W 2011 roku miejscowość liczyła 326 mieszkańców.

Wierni Kościoła rzymskokatolickiego należą do parafii Świętej Trójcy w Fałkowie.

Wikipedia


starzej

stopień wyższy od przysłówka: staro


SJP.pl


starzenice

Starzenice – wieś w Polsce położona w województwie łódzkim, w powiecie wieluńskim, w gminie Wieluń.

Wieś kapituły katedralnej gnieźnieńskiej w powiecie wieluńskim województwa sieradzkiego w końcu XVI wieku. Do 1953 roku istniała gmina Starzenice. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa sieradzkiego.

Wikipedia


starzenie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|starzeć.

 (1.2) chem. techn. zmiana właściwości materiału z upływem czasu;

Wiktionary

Starzenie – proces polegający na zmianie właściwości użytkowych danego materiału wraz z czasem.

Dla wielu materiałów starzenie jest procesem negatywnym i skutkuje pogorszeniem ich właściwości. Jednym z przykładów starzenia się jest starzenie izolacji elektrycznej w podwyższonej temperaturze. Przykładowo, przyjmuje się, że podwyższenie temperatury pracy o 8 °C powoduje dwukrotne przyspieszenie procesu starzenia izolacji.

Wikipedia

Przykłady

 (1.2) Po zakończeniu przyspieszonego starzenia próbki paliwa są wyjmowane i ochładzane do temperatury otoczenia.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: staˈʒɛ̃ɲɛ, AS: stažńe

Wiktionary

Powiązane:

 czas. starzeć ndk.

 rzecz. starość ż., starówka ż., staroć ż./mrz.

 przym. starzeniowy

Wiktionary


starzeniowy

starzenie


SJP.pl

Patrz:

starzenie

starzęśla

rodzaj rośliny okrytozalążkowej z rodziny wrzosowatych; golteria, gaulteria


SJP.pl


starzewski

nazwisko


SJP.pl

Osoby o tym nazwisku:

  • Jacek Starzewski – polski chirurg, proktolog
  • Jan Starzewski – polski dyplomata, działacz emigracyjny
  • Maciej Starzewski – polski prawnik
  • Michał Starzewski – polski powstaniec
  • Rudolf Starzewski – polski dziennikarz i publicysta
  • Stanisław Starzewski – polski pułkownik dyplomowany W.P, kawaler orderu Virtuti Militari

Wikipedia


starzik

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) gw-pl|Górny Śląsk. dziadek

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz.

:: fż. starzinka ż.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) war. gw-pl|Górny Śląsk|staroszek, starziyk, starzyk.

Wiktionary


starzinka

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) gw-pl|Górny Śląsk. babka, babcia

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz.

:: fm. starzik mos.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) war. gw-pl|Górny Śląsk|oma, omka, staroszka.

Wiktionary


starziyk

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) gw-pl|Górny Śląsk. dziadek

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) war. gw-pl|Górny Śląsk|staroszek, starzik, starzyk.

Wiktionary


starzno

Starzno (niem. Starsen, kaszub. Starzno) – wieś w Polsce położona w województwie pomorskim, w powiecie człuchowskim, w gminie Koczała nad jeziorem Starzeńskim.

Wieś królewska starostwa człuchowskiego w województwie pomorskim w drugiej połowie XVI wieku. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa słupskiego.

Wikipedia


starzony

o alkoholu: poddawany procesowi leżakowania


SJP.pl


starzy

mający wiele lat


SJP.pl


starzyć

1. czynić starym; postarzać;
2. zwiększać wytrzymałość stopów poprzez nagrzewanie ich w wysokiej temperaturze


SJP.pl


starzycki

nazwisko


SJP.pl


starzyk

1. regionalnie: mężczyzna w podeszłym wieku; staruszek, dziadek;
2. starzyk rudogłowy - ptak z rodziny kacykowatych


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) gw-pl|Śląsk Cieszyński, Górny Śląsk. dziadek

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. starzyzna ż.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) war. gw-pl|Górny Śląsk|staroszek, starzik, starziyk.

Wiktionary


starzykowiec

rodzaj ptaków z rodziny kacykowatych


SJP.pl


starzykowo

Starzykowo – wieś w Polsce położona w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie iławskim, w gminie Iława.

W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa olsztyńskiego.


Wikipedia


starzyno

Miejscowości w Polsce

Wg TERYT jest ich 2
  • Starzyno – wieś w woj. mazowieckim, w pow. płockim, w gminie Wyszogród
  • Starzyno – wieś w woj. pomorskim, w pow. puckim, w gminie Puck

Wikipedia


starzyński

nazwisko


SJP.pl

Starzyński (forma żeńska: Starzyńska; liczba mnoga: Starzyńscy) – polskie nazwisko. Na początku lat 90. XX wieku w Polsce nosiły je 4071 osoby. Nazwisko pochodzi od nazwy miejscowej Starczewo i jest najbardziej rozpowszechnione we wschodniej środkowej Polsce.

Wikipedia


starzyzna

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) ogół starych, używanych przedmiotów, ubrań przeznaczonych zwykle do handlu

 (1.2) wszystko to, co jest niewspółczesne, przestarzałe

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. starość ż., staroć m., starzec m., staruszek m., staruszka ż., starowina ż., starowinka ż., starzenie n., postarzenie n., postarzanie n., zestarzenie n., starszak m., starzyk m., starówka ż., starszyzna ż., starosta m., starościna ż., starostwo n.

 czas. starzeć się ndk., zestarzeć się dk., postarzać ndk., postarzyć dk.

 przym. stary, starszawy, stareńki, starczy, starzykowy

 przysł. staro, starczo

 wykrz. starczy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) starocie, rupiecie, bambetle, stare graty

 (1.2) przeżytek

Wiktionary


staś

zdrobnienie od: Stanisław (imię męskie); Stasiek, Stasio


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy, nazwa własna

 (1.1) poufała forma imienia Stanisław

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Rozkoszny, maleńki, taki bezradny i niewinny Staś, śpi bezpiecznie otoczony miękką pościelą.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Stanisław m., Staszek m., Stasio m., Stach m., Stachu m., Stanisława ż., Staszka ż., Stanisławów m.

:: fż. Stasia ż.

 przym. Stanisławowy, Staszkowy, Stasiowy, Stasiny, Stachowy, stanisławowski

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) Staszek, Stasio, Stach, Stachu

Wiktionary


staśczak

nazwisko


SJP.pl


stasi

[czytaj: sztaz-i] służby specjalne NRD (1949-90)


SJP.pl

  • Ministerstwo Bezpieczeństwa Państwowego NRD (Stasi)

Osoby o tym nazwisku:

  • Antonella Stasi – włoska samorządowiec, przedsiębiorca i architekt
  • Bernard Stasi – francuski polityk i samorządowiec

Wikipedia


stasia

zdrobnienie od: Stanisława (imię żeńskie)


SJP.pl


stasiak

nazwisko


SJP.pl

Stasiak (forma żeńska: Stasiak, Stasiakowa; liczba mnoga: Stasiakowie) – popularne nazwisko polskie. Najwięcej osób o tym nazwisku mieszka w Polsce centralnej.

Nazwisko należy do licznej grupy nazwisk pochodzących od imienia Stanisław.

Wikipedia


stasiek

zdrobnienie od: Stanisław (imię męskie); Staś


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy, nazwa własna

 (1.1) zdrobn. Stanisław

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Wyrwał mu czapkę z ręki i gwałtem wsadził na głowę, a następnie to samo zrobił wylęknionemu Staśkowi.

 (1.1) Mama znów rozpłakała się i mnie się pyta: „A ty, Staśku?”

 (1.1) Stasiek! Milicja do ciebie!

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈstaɕɛk, AS: staśek

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) Staszek, Stasio, Staś

Wiktionary


stasiewicz

nazwisko


SJP.pl


stasik

nazwisko


SJP.pl


stasimon

Stasimon (gr. stásimon od stásimos – stojący, nieruchomy) – w starożytnym teatrze greckim pieśń wykonywana przez chór stojący na orchestrze, pod przewodnictwem koryfeusza. Stasima oddzielały partie dialogowo-monologowe odgrywane przez aktorów – epejsodia.

Wikipedia


stasin

przymiotnik dzierżawczy - należący do Stasi lub z nią związany


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna

 (1.1) geogr. toponim, nazwa części miast, wsi i części wsi w Polsce;

Wiktionary

Miejscowości i ich części w Polsce

Wg TERYT jest ich 19, w tym 9 podstawowych
  • Stasin – część miasta Niemcza
  • Stasin – część wsi Kosinowo w woj. kujawsko-pomorskim, w pow. włocławskim, w gminie Włocławek
  • Stasin – część wsi Gawłówka w woj. lubelskim, w pow. lubartowskim, w gminie Michów
  • Stasin – wieś w woj. lubelskim, w pow. lubelskim, w gminie Konopnica
  • Stasin – część wsi Pawłów w woj. lubelskim, w pow. lubelskim, w gminie Strzyżewice
  • Stasin – wieś w woj. lubelskim, w pow. lubelskim, w gminie Wojciechów
  • Stasin – wieś w woj. lubelskim, w pow. opolskim, w gminie Chodel
  • Stasin – wieś w woj. lubelskim, w pow. opolskim, w gminie Józefów nad Wisłą
  • Stasin – wieś w woj. łódzkim, w pow. opoczyńskim, w gminie Paradyż
  • Stasin – część wsi Zgórze w woj. mazowieckim, w pow. garwolińskim, w gminie Miastków Kościelny
  • Stasin – kolonia wsi Podebłocie w woj. mazowieckim, w pow. garwolińskim, w gminie Trojanów
  • Stasin – część wsi Tomczyn w woj. mazowieckim, w pow. kozienickim, w gminie Grabów nad Pilicą
  • Stasin – część wsi Dziurków w woj. mazowieckim, w pow. lipskim, w gminie Solec nad Wisłą
  • Stasin – część wsi Nowe Kanigowo w woj. mazowieckim, w pow. płockim, w gminie Bodzanów
  • Stasin – wieś w woj. mazowieckim, w pow. siedleckim, w gminie Paprotnia
  • Stasin – wieś w woj. mazowieckim, w pow. sokołowskim, w gminie Sabnie
  • Stasin – wieś w woj. mazowieckim, w pow. wyszkowskim, w gminie Długosiodło
  • Stasin – część wsi Strykowice Górne w woj. mazowieckim, w pow. zwoleńskim, w gminie Zwoleń
  • Stasin – przysiółek w woj. wielkopolskim, w pow. rawickim, w gminie Jutrosin

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Szkołę w Stasinie zbudowali osadnicy.

 (1.1) Przez wioskę Stasin przeszła w roku 2019 trąba powietrzna.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. stasinianin mos., stasinianka ż.

 przym. stasiński

Wiktionary


stasinek

zdrobnienie od: Stanisław (imię męskie)


SJP.pl


stasinów

2 miejscowości w Polsce:

  • Stasinów – wieś w woj. lubelskim, w pow. radzyńskim, w gminie Radzyń Podlaski
  • Stasinów – wieś w woj. mazowieckim, w pow. wołomińskim, w gminie Tłuszcz
  • Stasinów – dawna wieś wchłonięta przez Mińsk Mazowiecki

Wikipedia


stasiński

nazwisko


SJP.pl

Osoby o tym nazwisku:

  • Józef Stasiński – polski artysta plastyk
  • Piotr Stasiński – polski dziennikarz
  • Michał Stasiński – polski prawnik, przedsiębiorca i polityk

Wikipedia


stasiny

przymiotnik dzierżawczy - należący do Stasi lub z nią związany


SJP.pl


stasio

zdrobnienie od: Stanisław (imię męskie); Stasiek, Staś


SJP.pl

Wikipedia


stasiowski

nazwisko


SJP.pl


stasiowy

przymiotnik dzierżawczy - należący do Stasia lub z nim związany


SJP.pl


stasiu

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy, nazwa własna

 (1.1) gwara. imię|polski|m., zdrobnienie od Stanisław

forma rzeczownika.

 (2.1) Ms. W. lp. od: Staś

 (2.2) W. lp. od: Stasia

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Stasiu często zagląda do spiżarki.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Stanisław mos.

Wiktionary


stasiuk

nazwisko


SJP.pl

Stasiuk – nazwisko. Pod koniec XX wieku w Polsce nosiło je 1792 osoby.

Osoby o tym nazwisku:

  • Andrzej Stasiuk (ur. 25 września 1960) – polski pisarz, poeta, publicysta, eseista, dramaturg
  • Jerzy Stasiuk (1938-2000) – aktor
  • Karol Stasiuk (ur. 1992) – polski karateka
  • Peter Stasiuk (ur. 16 lipca 1943) – australijski biskup greckokatolicki, redemptorysta, ordynariusz eparchii w Melbourne

Wikipedia


staskać

potocznie: znieść coś z trudem; stachać, staszczyć


SJP.pl


staśkiewicz

nazwisko


SJP.pl


staśko

nazwisko


SJP.pl


staśkowiak

nazwisko


SJP.pl


staśmienie

Staśmienie, czyli fascjacja – silne spłaszczenie niektórych części rośliny. Występuje u wielu gatunków. Obserwowano je na łodydze, szypułce kwiatostanu i na całym kwiatostanie. Jest to objaw chorobowy zaliczany do grupy dziwotworów.

Najczęściej występującym typem fascjacji jest fascjacja liniowa, czyli wstęgowata. Istnieje kilka teorii usiłujących wytłumaczyć zjawisko fascjacji:

  • w wyniku równoległego wzrostu kilku znajdujących się obok siebie merystemów wierzchołkowych lub pąków następuje nienaturalne zrastanie się kilku narządów rośliny, np. pędów, kwiatostanów czy kwiatów
  • fascjacje powstają wskutek nieprawidłowego rozrastania się pojedynczego stożka wzrostu; spowodowane to jest intensywnym i nierównomiernym podziałem komórek merystemu

Wikipedia


stasować

pomieszać karty; potasować


SJP.pl


stasz

nazwisko


SJP.pl


staszak

nazwisko


SJP.pl

Osoby o tym nazwisku:

  • Grażyna Staszak − polska florecistka, trenerka, olimpijka
  • Katarzyna Staszak − polska pływaczka
  • Krzysztof Staszak − polski pięcioboista
  • Marek Staszak − polski prawnik, prokurator, radca prawny, adwokat, wiceminister
  • Włodzimierz Staszak − polski lekkoatleta

Wikipedia


staszczak

nazwisko


SJP.pl


staszczuk

nazwisko


SJP.pl


staszczyć

potocznie: znieść coś z trudem; staskać, stachać


SJP.pl


staszczyk

nazwisko


SJP.pl


staszek

zdrobnienie od: Stanisław (imię męskie)


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) zdrobn. od imienia Stanisław

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Staszek wypił cały wyciąg z owoców, z którego babcia chciała zrobić kompot.

 (1.1) Wciąż pieprzysz, jak o nas się troszczysz, a jak dotąd gówno zrobiłeś i jeszcze masz krew na rękach. Gdyby nie ty, Renia by żyła, i Staszek może też.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈstaʃɛk, AS: stašek

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Stachura mos., Staś mos., Stanisław, Stach

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) Stasiek, Stasio, Staś

Wiktionary


staszel

nazwisko


SJP.pl


staszelowie

nazwisko


SJP.pl


staszewski

nazwisko


SJP.pl

Staszewski (forma żeńska: Staszewska; liczba mnoga: Staszewscy) – polskie nazwisko. Na początku lat 90. XX wieku Polskę zamieszkiwało 8321 osób o tej nazwie osobowej.

Herbarz Polski Kaspra Niesieckiego wymienia Staszewskich herbu Ostoja ze Staszowa.

Wikipedia


staszic

nazwisko


SJP.pl

Staszic – wieś w Polsce, ufundowana przez ks. Stanisława Staszica, położona w województwie lubelskim, w powiecie hrubieszowskim, w gminie Uchanie.

W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa zamojskiego.

Wieś stanowi sołectwo gminy Uchanie. Według Narodowego Spisu Powszechnego z roku 2011 wieś liczyła 232 mieszkańców i była siódmą co do liczby ludności miejscowością gminy.

Wikipedia


staszka

zdrobnienie od: Stanisław (imię męskie)


SJP.pl


staszkiewicz

nazwisko


SJP.pl

Osoby o tym nazwisku:

  • Joanna Staszkiewicz – polska łyżwiarka szybka
  • Walerian Staszkiewicz – polski lekarz chirurg, nauczyciel akademicki
  • Staszkiewicz, Staszkiewicz II – herby szlacheckie, odmiany herbu Sas

Wikipedia


staszkowie

zdrobnienie od: Stanisław (imię męskie)


SJP.pl

Staszkowie – osada w Polsce położona w województwie małopolskim, w powiecie suskim, w gminie Bystra-Sidzina.

W latach 1975–1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa nowosądeckiego.

Wikipedia


staszkówka

wieś w Polsce


SJP.pl

Staszkówka – wieś położona w województwie małopolskim, w powiecie gorlickim, w gminie Moszczenica. Miejscowość leżąca wśród wzniesień Pogórza Ciężkowickiego. W 1915 roku miejsce ciężkich walk w czasie ofensywy gorlickiej.

Wikipedia


staszkowo

Staszkowo (niem. Baarwiese) – dawna wieś, zlikwidowana w 1997 roku przez włączenie do wsi Stare Jabłonki położona w Polsce, w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie ostródzkim, w gminie Ostróda.

W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa olsztyńskiego.

W pobliżu miejscowości swój koniec ma jedno z odgałęzień Kanału Elbląskiego.

Wikipedia


staszkowy

przymiotnik dzierżawczy - należący do Staszka lub z nim związany


SJP.pl


staszlowie

nazwisko


SJP.pl


staszów

1. miasto w Polsce;
2. wieś w Polsce


SJP.pl

Staszów – miasto w woj. świętokrzyskim, w powiecie staszowskim, siedziba gminy miejsko-wiejskiej Staszów. Przez miasto przepływają rzeki Czarna Staszowska i Desta. Według danych z 2023 Staszów liczył 13 680 mieszkańców.

Miasto stanowi centrum administracyjne powiatu staszowskiego – mieszczą się w nim m.in. starostwo, sąd rejonowy, prokuratura rejonowa, Komenda Powiatowa Policji i Komenda Powiatowa Państwowej Straży Pożarnej.

Wikipedia


staszowianin

mieszkaniec Staszowa


SJP.pl


staszowianka

mieszkanka Staszowa


SJP.pl


staszowice

Staszowice – wieś w Polsce położona w województwie dolnośląskim, w powiecie wołowskim, w gminie Wińsko.

Według danych z 2011 roku miejscowość zamieszkiwało 56 osób.

Wikipedia


staszówka

szabla wyrabiana dawniej w Staszowie Sandomierskim


SJP.pl


staszowski

przymiotnik od: Staszów


SJP.pl


staszyc

1. dzielnica Piły;
2. kolonia w Polsce


SJP.pl


staszyce

1. dzielnica Piły;
2. kolonia w Polsce


SJP.pl

1 dzielnica miasta:

  • Staszyce – dzielnica Piły

1 miejscowość w Polsce:

  • Staszyce – kolonia w woj. lubelskim, w pow. chełmskim, w gminie Wierzbica

Wikipedia


staszyński

nazwisko


SJP.pl

Osoby o tym nazwisku:

  • Edmund Staszyński – polski pedagog
  • Wacław Staszyński – polski żołnierz

Wikipedia


stat.

skrót od: statystyka


SJP.pl


stateczek

zdrobnienie od: statek


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) zdrobn. od statek

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. ustatkowienie n.

Wiktionary


statecznieć

rzadko: stawać się poważnym, rozważnym, zrównoważonym


SJP.pl


stateczniej

stopień wyższy od przysłówka: statecznie


SJP.pl


stateczniejszy

stopień wyższy od przymiotnika: stateczny


SJP.pl


statecznik

ruchoma część usterzenia samolotu


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) lotn. nieruchoma lub nastawna część usterzenia samolotu, rakiety bądź pocisku rakietowego, stabilizująca go;

 (1.2) elektr. urządzenie elektryczne mające za zadanie ograniczenie natężenia prądu płynącego przez lampę wyładowczą;

Wiktionary

  • statecznik (lotnictwo)
  • statecznik (oświetlenie)

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Era wielkich niemieckich zeppelinów skończyła się w maju 1937 roku, kiedy "Hindenburg" ze swastykami na statecznikach zamienił się w ognistą kulę.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) brzechwa

Wiktionary


stateczność

stateczny


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) cecha tego, co stateczne

Wiktionary

  • Stateczność (mechanika)
  • Stateczność jednostki pływającej
  • Stateczność samolotu
  • Stateczność konstrukcji
  • Stateczność zboczy
  • Stateczność wyrobiska

Wikipedia

Patrz:

stateczny

Powiązane:

 przym. stateczny

Wiktionary


stateczny

1. poważny, rozważny, zrównoważony;
2. zachowujący swoje położenie pomimo działających sił;
3. mający zdolność powrotu do równowagi po jej utracie


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) zrównoważony, poważny i odpowiedzialny; także. świadczący o takich cechach

 (1.2) o łodzi, samolocie itp. mający zdolność samoczynnego odzyskiwania równowagi po jej utracie

 (1.3) zachowujący swoje położenie mimo działających nań sił

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. stateczność ż., ustatkowanie n., statek m.

 przysł. statecznie

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) odpowiedzialny, opanowany, powściągliwy, spokojny, zrównoważony, poważny, roztropny, rozważny

 (1.2) niewywrotny, stabilny, statyczny, wyważony

 (1.3) stabilny, wyważony, solidny, trwały

Wiktionary


statek

1. jednostka pływająca pasażerska lub handlowa
2. potocznie, zwykle w liczbie mnogiej: sprzęt potrzebny do wykonania jakiejś czynności, narzędzia, przybory, szczególnie naczynia kuchenne


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) żegl. duży obiekt do przewozu towarów lub ludzi drogą wodną

 (1.2) każde urządzenie do takiego przewozu dowolną drogą inną niż ląd;

 (1.3) stpol. daw. stateczność, powaga; cecha właściwa ludziom rozsądnym

 (1.4) przest. majątek, mienie, dostatek; nieruchomość wiejska

 (1.5) przest. (współcz. gw-pl|Śląsk Cieszyński.) zwierzęta domowe; bydło

Wiktionary

Statek – każde urządzenie transportowe, które jest zdolne do pokonywania przestrzeni w sposób dla niego charakterystyczny, ale inny niż poruszanie się w kontakcie ze stałym lądem. W szczególności może pływać pod powierzchnią wody, na jej powierzchni, unosić się w atmosferze lub w przestrzeni kosmicznej. Może mieć własny napęd i urządzenia sterujące, lub być uzależniony od innej jednostki.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Na horyzoncie widać było sylwetkę statku.

 (1.1) Tench zaczął krzyczeć w kierunku statku, lecz na nic to się nie zdało.

 (1.2) Statek kosmiczny wylądował na Księżycu.

 (1.3) Koleją statek i żart chodzi.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈstatɛk, AS: statek

Wiktionary

Powiązane:

 (1.1-2)

 rzecz. statki nmos.

:: zdrobn. stateczek m.

 przym. statkowy

 (1.3)

 rzecz. stateczność ż., statkowanie n., ustatkowanie n.

 czas. statkować się, ustatkować się

 przym. stateczny

 przysł. statecznie

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) hist. korab, daw. podn. nawa, gwara. kurp

 (1.3) stateczność, ustatkowanie, powaga, rozsądek

Wiktionary


stater

starożytna jednostka masowo-pieniężna, równa 2 drachmom lub 2 minom


SJP.pl

  • Stater (jednostka) – grecka jednostka wagowa i monetarna
  • Stater (geologia) – epoka paleoproterozoiku

Wikipedia


statki

1. strategiczna gra planszowa dla dwóch osób; okręty;
2. dawniej: naczynia kuchenne


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj niemęskoosobowy, liczba mnoga

 (1.1) daw. oraz gw-pl|Poznań. naczynia kuchenne

 (1.2) popularna gra logiczna dla dwóch osób;

forma rzeczownika.

 (2.1) M., B. i W. lm. od: statek

Wiktionary

  • statek – pojazd wodny
  • statki – gra planszowa

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Zmywanie statków odbywało się w tym wariackim domu jedynie w dżdżyste dni niedzielne (…)

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) garkuchnia

 (1.2) okręty

Wiktionary


statkiewicz

nazwisko


SJP.pl

Statkiewicz, Statkewicz, Stadtkewitz:

  • Józef Statkiewicz (1918–2009)
  • Maksymilian Statkiewicz (1889–1976) – choreograf i reżyser tetralny
  • Mikałaj (Mikoła) Statkiewicz (biał.: Мікала́й (Міко́ла) Ві́ктаравіч Статке́віч; * 1956)

Wikipedia


statkowski

  • Roman Adam Statkowski (ur. 24 grudnia 1859 w Szczypiornie, zm. 12 listopada 1925 w Warszawie) – polski kompozytor i pedagog muzyczny, profesor Konserwatorium Warszawskiego.
  • Bronisław Statkowski (ur. 1825 w Pińsku, zm. 1898) – polski inżynier, absolwent Instytutu Korpusu Inżynierów Komunikacji w Petersburgu, służył jako inżynier porucznik na Kaukazie. Projektował i nadzorował przebudowę Gruzińskiej Drogi Wojennej.

Wikipedia


statkowy

statek


SJP.pl

Patrz:

statek

statoblast

forma przetrwalnikowa występująca u słodkowodnych mszywiołów


SJP.pl


statocysta

prosty narząd równowagi występujący m.in. u meduz


SJP.pl

Statocysta – narząd równowagi niektórych bezkręgowców.Jest to wypełniony płynem pęcherzyk zbudowany z komórek czuciowych z wiciami lub wypustkami plazmatycznymi skierowanymi do wnętrza. Wewnątrz znajduje się kuliste ziarno węglanu wapnia lub fosforanu wapnia – otolit (statolit).

Wikipedia


statoil

[czytaj: statojl] norweski koncern paliwowy


SJP.pl

Equinor ASA (do 2018: Statoil ASA, do 2009: StatoilHydro ASA) – norweskie przedsiębiorstwo energetyczne, które prowadzi działalność w 38 krajach (2015) oraz do 2012 posiadało stacje paliw w 8 krajach na świecie (m.in. w Polsce – 356 stacji w roku 2013). Stacje paliw należące do koncernu zostały w roku 2010 wydzielone do oddzielnej spółki Statoil Fuel and Retail, która w roku 2012 została przejęta przez Alimentation Couche-Tard. Od roku 2015 stacje paliw przechodziły rebranding polegający na zmianie nazwy na Circle K.

Wikipedia


statolatria

gloryfikacja scentralizowanej władzy państwowej; kult państwa


SJP.pl

Statolatria (z wł. stato „państwo” i łac. latria od gr. λατρία „oddawanie czci boskiej”) – kult scentralizowanego państwa i wszechpotężnej władzy państwowej.

Jako pierwszy tym terminem posłużył się Giovanni Gentile w Doktrynie faszyzmu, opublikowanej w 1931 i podpisanej nazwiskiem Mussoliniego. Termin został spopularyzowany i wyjaśniony przez Ludwiga von Misesa w jego pracy z roku 1944 zatytułowanej Wszechmocny rząd (Omnipotent Government).

Wikipedia


statolit

ziarenko soli wapnia stanowiące część składową narządu zmysłu równowagi; otolit


SJP.pl

Otolit, statolit, kamyczek błędnikowy, statokonium (gr. ὠτο 'ucho', στατός 'trwały, stały, nieruchomy', λῐ́θος 'kamień') – występujący u niektórych kręgowców i bezkręgowców element receptorów grawitacyjnych, zwykle w postaci grudki fosforanu lub węglanu wapnia, wchodzący w skład narządu zmysłu słuchu i zmysłu równowagi (narząd otolitowy). U bezkręgowców (nazywany statolitem) znajduje się wewnątrz statocysty, na włoskach czuciowych. Najbardziej wykształcone otolity mają ryby promieniopłetwe.

Wikipedia


statolityczny

statolit


SJP.pl

Patrz:

statolit

stator

stojan; nieruchoma część maszyny elektrycznej


SJP.pl

Stojan, stator – zespół nieruchomych elementów maszyny lub mechanizmu otaczających wirujący wokół stałej osi wirnik. Najczęściej stosowany jest w pompach, sprężarkach, wentylatorach, dmuchawach, turbinach, maszynach elektrycznych (silnikach, prądnicach).

Wyjątkowo w silniku z wirującym stojanem wiruje on wokół nieruchomego (lub ruchomego) wirnika.

Wikipedia


statory

rzeczownik, liczba mnoga

 (1.1) poznań. - naczynia kuchenne

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) statki

Wiktionary


statua

posąg przedstawiający ludzką postać


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) okazała rzeźba postaci ludzkiej

Wiktionary

Posąg (także statua, figura) – pełnoplastyczna rzeźba przedstawiająca postać ludzką (czasem na koniu), rzadziej zwierzęcia.

Rzeźba ta może być wykonana z kamienia, drewna, ceramiki itp. Zwykle jest ustawiana na postumencie, czasem w niszy. W odniesieniu do figur ludzkich najczęściej stosuje się terminy posąg lub statua. Przy niewielkich rozmiarach rzeźb kultowych lub dekoracyjnych właściwszy jest termin figurka.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: staˈtuwa, AS: statua

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. statuetka ż.

Wiktionary


statuetka

zdrobnienie od: statua; posążek


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) zdrobn. od: statua

 (1.2) mała statua

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌstatuˈwɛtka, AS: statuetka

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. statua ż.

 przym. statuowy, statuetkowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.2) figurka, posążek

Wiktionary


statuować

ustanawiać prawo lub przepis


SJP.pl


statura

dawniej: postura


SJP.pl


status

1. stan prawny osoby, instytucji lub organizacji;
2. pozycja społeczna i zawodowa;
3. funkcja lub znaczenie czegoś


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) położenie, pozycja (np. społeczna)

 (1.2) stan prawny

Wiktionary

  • Status społeczny
  • Status quo

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Mężczyźni za pomocą drogich zegarków i garniturów chcą podkreślić swój status społeczny.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈstatus, AS: status

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. statusik m.

 przym. statusowy

Wiktionary


statusiały

żartobliwie o mężczyźnie: taki, który stał się mało atrakcyjny, nabrał cech charakterystycznych dla dużo starszego człowieka


SJP.pl


statusieć

żartobliwie o mężczyźnie: stać się mało atrakcyjnym, nabrać cech charakterystycznych dla dużo starszego człowieka


SJP.pl


statusowy

status


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z statusem, dotyczący statusu

Wiktionary

Patrz:

status

Powiązane:

 rzecz. status m., statusik m.

Wiktionary


statut

zbiór przepisów określających sposób działania instytucji lub organizacji, jej strukturę i cele


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) adm. praw. akt prawny stanowiący zbiór przepisów dotyczących podmiotu prawa publicznego lub prywatnego;

Wiktionary

Statut – akt prawny regulujący zadania, strukturę organizacyjną i sposób działania podmiotu prawa publicznego lub prywatnego.

Statut jest pojęciem języka prawnego, a nie jednolicie uregulowaną instytucją prawną. Identyczna dla wszystkich statutów jest tylko ich funkcja: statut określa wewnętrzną organizację, cele istnienia, tryb działania i podobne zagadnienia ustrojowe danego podmiotu prawa. Tu jednak już kończą się podobieństwa, ponieważ podmiot ten może należeć do sfery prawa publicznego albo prywatnego – w których statuty są zupełnie czym innym. Zresztą również w ramach prawa publicznego i prywatnego nie ma jednolitej regulacji pojęć statutu. Wymagania co do formy i treści poszczególnych rodzajów statutów określają każdorazowo inne przepisy.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) W zależności do subokreślnika temporalnego wyróżnia się statut niezmienny lub zmienny.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈstatut, AS: statut

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. statuty lm nm.

 przym. statutowy

 przysł. statutowo

Wiktionary


statutowy

przymiotnik od: statut


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) związany ze statutem, wynikający ze statutu

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Wielkość wpłacanych kwot była w praktyce nieograniczona, a fundacja była zwolniona z opodatkowania – pod warunkiem, że zyski przeznaczała na cele statutowe.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. statut m., statuty nmos.

Wiktionary


statuty

zbiór przepisów określających sposób działania instytucji lub organizacji, jej strukturę i cele


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj niemęskoosobowy, liczba mnoga

 (1.1) hist. zbiór przepisów i aktów prawnych w dawnej Polsce

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) 6 czerwca 1346 król Kazimierz ogłosił w Pyzdrach statuty prawne dla Wielkopolski.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. statut mrz., statutowość ż.

 przym. statutowy

 przysł. statutowo

Wiktionary


staty

środowiskowo: statystyki, wyniki


SJP.pl


statycznie

przysłówek

 (1.1) nieruchomo

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. statyw mrz., statyczność ż.

 przym. statyczny

Wiktionary


statyczniej

stopień wyższy od przysłówka: statycznie


SJP.pl


statyczność

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) odprzym. cecha tego, co jest statyczne; cecha tych, którzy są statyczni

Wiktionary

Powiązane:

 przym. statyczny

 przysł. statycznie

 rzecz. statyw mrz.

Wiktionary


statyczny

nieulegający zmianom, będący w bezruchu, będący w stanie równowagi


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) będący w bezruchu

 (1.2) niepodatny na zmiany

 (1.3) w stanie równowagi

 (1.4) fiz. dotyczący statyki

Wiktionary

Wymowa:

IPA: staˈtɨt͡ʃnɨ, AS: statyčny

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. statyw m., statyczność ż., statyka ż.

 przysł. statycznie

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) nieruchomy, niechwiejny, sztywny, zastygły

 (1.2) stały

 (1.3) zrównoważony, wyważony, zbalansowany, stateczny

Wiktionary


statyk

specjalista w dziedzinie statyki


SJP.pl


statyka

1. brak ruchu, stan równowagi;
2. nauka zajmująca się badaniem równowagi ciał poddanych działaniu sił


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) fiz. dział mechaniki fizycznej, zajmujacy sie równowagą sił i momentów sił działających na nieruchome ciała materialne

Wiktionary

Statyka (z gr. στατός 'trwały, stały') – dział mechaniki fizycznej, zaliczany czasem do dynamiki (stan równowagi spoczynkowej uważany za szczególny przypadek ruchu) albo traktowany jako osobna dziedzina. Zajmuje się równowagą sił i momentów sił działających na nieruchome ciała materialne – czyli układami statycznie zrównoważonymi.

Wikipedia

Powiązane:

 przym. statyczny

 rzecz. statyw mrz.

Wiktionary


statyna

lek zmniejszający stężenie cholesterolu LDL we krwi


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) fizj. neurohormon podwzgórza hamujący uwalnianie hormonów przysadki

 (1.2) farm. inhibitory reduktazy HMG-CoA, lek obniżający poziomy lipidów i poprawiający stan układu krążenia

Wiktionary

Statyny – inhibitory reduktazy HMG-CoA, grupa wielofunkcyjnych organicznych związków chemicznych, zarówno pochodzenia naturalnego, jak i syntetycznych, o różnej budowie chemicznej, mających w formie aktywnej wspólną grupę farmakoforową: łańcuch β-hydroksykwasu.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Statyny i liberyny przez lejek docierają do różnych miejsc w przysadce.

 (1.2) Które statyny najbardziej narażają na wystąpienie uszkodzenia mięśni?

Wiktionary

Powiązane:

 przym. statynowy

Wiktionary


statynowy

statyna


SJP.pl

Patrz:

statyna

statysta

osoba występująca w filmie lub sztuce teatralnej w podrzędnej roli lub w scenach zbiorowych


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) odtwórca ról podrzędnych (zwykle niemych) w scenach zbiorowych;

 (1.2) przen. osoba nieuczestnicząca czynnie, postronna, bierny obserwator

 (1.3) daw. mąż stanu, polityk

Wiktionary

Statysta – pełnoprawny pracownik planu zdjęciowego, odgrywający podrzędne role za ustalone wynagrodzenie.

Zwykle występuje w tle postaci głównych. Niekiedy jednak statyści odtwarzają bardziej rozbudowane role, przez co wchodząc ze sobą w interakcje, tworzą bardziej realistyczne tło (np. w filmach Miś, Rejs).

Wielu aktorów rozpoczęło swą praktykę zawodową od statystowania.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Już wstępny nabór do filmu zgromadził ponad 300 statystów.

 (1.2) W tych emocjonujących zdarzeniach byłem jedynie statystą.

 (1.3) Choć nikt go o to nie podejrzewał, z hetmana okazał się być nader tęgi statysta.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. statystowanie n.

Wiktionary


statystka

kobieta występująca w filmie lub sztuce teatralnej w podrzędnej roli lub w scenach zbiorowych


SJP.pl


statystować

pełnić funkcję statysty na planie filmowym lub w spektaklu teatralnym


SJP.pl


statystowanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|statystować.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. statysta m., statystka ż.

 czas. statystować ndk.

Wiktionary


statystyczka

statystyk


SJP.pl

Patrz:

statystyk

statystycznie

przysłówek

 (1.1) w sposób związany ze statystyką

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Stwierdzono nieznaczne, nieistotne statystycznie, zwiększenie liczby krwinek białych.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌstatɨˈstɨt͡ʃʲɲɛ, AS: statystyčʹńe

Wiktionary

Powiązane:

 przym. statystyczny

 rzecz. statystyka ż.

Wiktionary


statystyczny

1. oparty na analizie większej ilości danych;
2. wynikający ze statystyki, przeciętny, typowy


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) odnoszący się do statystyki (nauki)

 (1.2) pot. przeciętny

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Metody statystyczne są podstawowymi narzędziami demografii.

 (1.2) Statystyczny Polak czyta pół książki w ciągu roku.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌstatɨˈstɨt͡ʃnɨ, AS: statystyčny

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. statystyka ż., statystyk m.

 przysł. statystycznie

Wiktionary


statystyk

osoba zajmująca się statystyką


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) specjalista w zakresie statystyki

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Nie każdy statystyk to demograf.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. statystyka ż.

 przym. statystyczny

Wiktionary


statystyka

1. nauka zajmująca się liczbowym opisem zjawisk masowych oraz ich analizowaniem;
2. zbiory informacji liczbowych


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) nauka zajmująca się zbieraniem i analizą danych dotyczących zjawisk masowych;

 (1.2) wynik procesu zbierania i analizy danych dotyczących jakiegoś zjawiska masowego, prezentowany najczęściej w postaci tabel lub wykresów

 (1.3) mat. funkcja, która danemu rozkładowi z próby przypisuje liczbę rzeczywistą;

 (1.4) fiz. model opisujący zbiorowe zachowanie obiektów fizycznych, np. cząstek

 (1.5) fiz. pot. rozkład prawdopodobieństwa będący podstawą statystyki (1.4)

forma rzeczownika.

 (2.1) D. i B. lp. od: statystyk

Wiktionary

Statystyka (niem. Statistik, „badanie faktów i osób publicznych”, z łac. [now.] statisticus, „polityczny, dot. polityki”, od status, „państwo, stan”) – nauka, której przedmiotem zainteresowania są metody pozyskiwania i prezentacji, a przede wszystkim analizy danych opisujących zjawiska, w tym masowe.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Statystyka jest obecnie podstawą planowanieanowania rozwoju nowoczesnego państwa.

 (1.2) Niestety, statystyki pokazały, że klienci nie są zadowoleni z nowego produktu.

 (1.3) Odchylenie standardowe jest najpopularniejszą statystyką określającą rozrzut obserwacji wokół średniej.

 (1.4) Jak dotąd prawa statystyk kwantowych zastosowaliśmy wyłącznie do fotonów i fononów, a więc cząstek, które mogą powstawać i znikać i liczba ich tym samym jest nieokreślona.

 (1.5) Cząstki o spinie całkowitym muszą podlegać statystyce Bosego.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: staˈtɨstɨka, AS: statystyka

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. statystyk m.

 przym. statystyczny

 przysł. statystycznie

Wiktionary


statyw

stabilna podstawa dla aparatu lub kamery, najczęściej rozstawiana na trzech wysuwanych rurkach (np. statywy przenośne)


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) techn. podstawa, najczęściej w postaci trójnogu ze składanymi nogami, wykonana z metalu lub drewna, służąca do stabilizowania mocowanych na niej przyrządów, np. aparatu fotograficznego, kamery, urządzeń geodezyjnych

Wiktionary

Statyw – podstawa zapewniająca stabilizację mocowanego na niej przedmiotu lub urządzenia. Statyw może być rozumiany w znaczeniu ogólniejszym lub węższym jako

  • stojak, podstawa (np. statyw laboratoryjny do próbówek)
  • trójnóg, zwykle zakończony ruchomą głowicą umożliwiającą równoczesne operowanie mocowanym przyrządem i jego stabilizację. Położenie każdej nogi statywu może być regulowane niezależnie, co umożliwia jego pionowe ustawienie w nierównym terenie. Dodatkowo często nogi składają się teleskopowo, co ułatwia jego ustawienie oraz transport. Tego rodzaju statywy znalazły zastosowanie w:
    • fotografii m.in. (statyw fotograficzny)
    • technice operatorskiej
    • w technice pomiarowej (m.in. w geodezji)
    • w technice wojskowej jako podstawa broni

    Wikipedia

    Przykłady

     (1.1) W Zamku Królewskim można wykonywać zdjęcia, ale bez flasha i bez statywu.

    Wiktionary

    Wymowa:

    IPA: ˈstatɨf, AS: statyf

    Wiktionary

    Powiązane:

     przym. statyczny

     przysł. statycznie

     rzecz. statyka ż., statyczność ż., statywik mrz.

    Wiktionary


statywik

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) zdrobn. od statyw

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) To nie statyw, lecz tylko mały statywik.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. statyw m.

Wiktionary


staurolit

minerał, krzemian glinu i żelaza


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) miner. minerał z gromady krzemianów skrystalizowany w formie słupków tworzących krzyż;

Wiktionary

Staurolit (granatyt) – minerał z gromady krzemianów. Minerał pospolity. Nazwa pochodzi od greckich słów stauros i lithos, co oznacza kamień krzyżowy.

Wikipedia

Synonimy:

 (1.1) granatyt, kamień krzyżowy

Wiktionary


staurologia

Teologia krzyża (łac. theologia crucis), także staurologia (nauka o krzyżu) – wyrażenie stworzone przez Marcina Lutra w celu wypracowania właściwego sposobu nauczania teologii.

Według Lutra Boga miłosiernego i zbawiającego poznajemy jako ukrytego w Chrystusie ukrzyżowanym i w przeżyciach cierpienia i pokus. Teologia krzyża mówi o Bogu, który objawił się w ukryciu. Opowiada dramatyczną historię od Wcielenia aż do Krzyża, który dla jednych jest zgorszeniem, a dla innych głupstwem (1. Kor 1,18 n.). Teologia ta sprzeciwia się jakimkolwiek spekulacjom, pokazując równocześnie bezmiar miłosierdzia i misterium wiary w Tego, który „ukrył” swoją boskość w ciele Człowieka. W swoim dziele na temat Lutrowej teologii krzyża Walther von Loewenich przypomina, że krzyż Chrystusa wyraźnie pokazuje, że dla człowieka nie istnieje bezpośrednie poznanie Boga. W obliczu krzyża myślenie chrześcijańskie zatrzymuje się.

Wikipedia


stauropigia

w Kościele prawosławnym: klasztor zależny bezpośrednio od patriarchy lub synodu


SJP.pl

Wikipedia


stauropigialny

przymiotnik od: stauropigia


SJP.pl

Wikipedia


stauroteka

Stauroteka (od gr.stauros – pierwotnie: pal, belka, obecnie również: krzyż; thekē – pojemnik) – specjalny rodzaj relikwiarza przeznaczony do przechowywania fragmentów Drzewa Krzyża Świętego.

Zazwyczaj wykonywano ją w formie krzyża (ten typ stauroteki był wykonywany od IV do XI w.) lub ikony (tzw. stauroteka ikonowa) czy tryptyku (oba te typy wytwarzano od schyłku X w. do końca XII w.). Stauroteka mogła mieć jednak również inne formy: posągu, miniatury bazyliki Grobu Pańskiego, włóczni itp.

Wikipedia


stavanger

Stavanger (wym. [stɑˈʋɑŋjær]) – norweskie miasto portowe i gmina leżąca w okręgu Rogaland, na południowo-zachodnim wybrzeżu Norwegii.

Historia Rady Okręgu sięga roku 1837, ale dopiero w roku 1976 odbyły się lokalne wybory do rządu okręgowego.

Wikipedia


stavros

greckie imię męskie


SJP.pl


staw

1. śródlądowy zbiornik wodny;
2. ruchome połączenie kości


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) hydrol. niewielki zbiornik wody stojącej sztucznego lub naturalnego pochodzenia;

 (1.2) anat. ruchome połączenie kości;

 (1.3) stpol. stan

forma czasownika.

 (2.1) 2. os. lp. rozk. od: stawić

Wiktionary

  • staw – zbiornik wodny
    • staw rybny, staw hodowlany
  • jezioro – naturalne jezioro
    • stawy tatrzańskie
    • stawy karkonoskie
      • Mały Staw (jezioro w Karkonoszach)
      • Wielki Staw (jezioro w Karkonoszach)
  • staw – pojęcie z zakresu anatomii
    • staw kolanowy

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Mój szwagier ma kilka stawów rybnych. Hoduje głównie karpie.

 (1.1) Z pomostu żaba wskoczyła do stawu.

 (1.2) Urazy stawu skokowego są częstymi kontuzjami wśród sportowców.

 (1.2) Pacjent powinien w miarę szybko zacząć uruchamiać stawy po zabiegu.

 (1.2) Dobrym sposobem na rozluźnienie karku, mięśni i łagodzenie nacisku na stawy nóg jest siad po turecku (…)

 (1.2) Gdy zaś wrócił i został sam jeden, ktoś zmagał się z nim aż do wschodu jutrzenki, a widząc, że nie może go pokonać, dotknął jego stawu biodrowego i wywichnął Jakubowi ten staw podczas zmagania się z nim.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: staf, AS: staf

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz.

:: zdrobn. stawek m., stawik m.

 przym. stawowy, wewnątrzstawowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) sadzawka, jeziorko, zbiornik, reg. śl. rybnik.

Wiktionary


stawa

stojący znak nawigacyjny; baka


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) żegl. stały znak nawigacyjny umocowany na lądzie lub w dnie akwenu;

Wiktionary

Stawa – znak nawigacyjny lub sygnalizacyjny umieszczony na brzegu lub w morzu w sposób stały, tzn. wbity w dno bez użycia kotwicy.

Stawa ma łatwo rozpoznawalny kształt, czasem może również emitować sygnały – świetlne, dźwiękowe lub radiowe. Para staw lub stawa i inny znak stały (latarnia morska itp.) mogą tworzyć zespół znaków naprowadzających zwany nabieżnikiem.

Wikipedia


stawać

1. zatrzymywać się; przestawać działać;
2. unosić tułów, opierając się na nogach; podnosić się;
3. zostawać ustawionym pionowo;
4. zgłaszać się z własnej woli lub na wezwanie;
5. stawać się - przechodzić stopniowo z jednego stanu w drugi; przytrafiać, zdarzać się, następować


SJP.pl

czasownik niedokonany

 (1.1) unosić się w kierunku pionowym

 (1.2) przestawać działać

 (1.3) przest. wystarczać

 (1.4) pot. o penisie: przechodzić w stan erekcji

 (1.5) praw. stawiać się (np. w sądzie, na rozprawie)

czasownik zwrotny stawać się

 (2.1) przechodzić w inny stan, zmieniać się; zostawać kimś, czymś

 (2.2) tylko w dk.: wydarzyć się, mieć miejsce, nastąpić

Wiktionary

Przykłady

 (1.4) Często mi (penis) staje, gdy widzę dziewczynę w krótkiej spódnicy.

 (2.1) Pawełek Kryński wkraczał zatem w okres, kiedy miłość i śmierć stają się nieodłącznymi przyjaciółkami mężczyzny.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈstavat͡ɕ, AS: stavać

Wiktionary

Powiązane:

 czas. stać, stać się, stanąć, postawić, przystanąć

 rzecz. stałość ż., stoisko n., stacja ż., stójkowy mos., stawanie n.

Wiktionary


stawanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|stawać.

Wiktionary

Powiązane:

 czas. postawić, stawać ndk.

 rzecz. stacja ż., stójkowy mos.

Wiktionary


stawarczyk

nazwisko


SJP.pl


stawarka

muł na dnie stawów


SJP.pl

rzeczownik

 (1.1) muł pokrywający dno stawu

Wiktionary


stawarski

nazwisko


SJP.pl


stawarz

nazwisko


SJP.pl

Osoby noszące nazwisko „Stawarz”:

  • Antoni Stawarz (1889-1955) – kapitan piechoty Wojska Polskiego
  • Stanisław Stawarz (1894-1940) – podpułkownik piechoty Wojska Polskiego, kawaler Virtuti Militari
  • Aleksander Stawarz (1896-1941) – pułkownik piechoty Wojska Polskiego
  • Genowefa Migas Stawarz Rydz (ur. 1935) – florecistka, trenerka, olimpijka z Rzymu 1960
  • Andrzej Stawarz (ur. 1950) – etnograf, historyk, muzealnik, regionalista
  • Janusz Stawarz (ur. 1959) – piłkarz, były reprezentant Polski

Wikipedia


stawczyk

nazwisko


SJP.pl


stawecki

nazwisko


SJP.pl

Osoby o tym nazwisku:

  • Piotr Stawecki – polski historyk wojskowości
  • Tomasz Stawecki – polski prawnik
  • Wacław Stawecki – polski rzeźbiarz i malarz
  • Zbigniew Stawecki – polski autor tekstów kabaretowych i piosenek, poeta

Wikipedia


staweczek

zdrobnienie od: stawek


SJP.pl


stawek

stawik;
1. mały zbiornik wodny zagospodarowany dla hodowli ryb;
2. zdrobnienie od: staw


SJP.pl

Miejscowości i ich części w Polsce

Wg TERYT jest ich 19, w tym 8 podstawowych
  • Stawek – część miasta Mikołajki
  • Stawek – wieś w woj. kujawsko-pomorskim, w pow. włocławskim, w gminie Baruchowo
  • Stawek – część wsi Juncewo w woj. kujawsko-pomorskim, w pow. żnińskim, w gminie Janowiec Wielkopolski
  • Stawek – część wsi Bordziłówka w woj. lubelskim, w pow. bialskim, w gminie Rossosz
  • Stawek – część wsi Tarnów w woj. lubelskim, w pow. chełmskim, w gminie Wierzbica
  • Stawek – wieś w woj. lubelskim, w pow. łęczyńskim, w gminie Cyców
  • Stawek – wieś w woj. lubelskim, w pow. łęczyńskim, w gminie Spiczyn
  • Stawek – wieś w woj. łódzkim, w pow. bełchatowskim w gminie Kleszczów
  • Stawek – wieś w woj. łódzkim, w pow. wieluńskim, w gminie Czarnożyły
  • Stawek – część wsi Szynkielów w woj. łódzkim, w pow. wieluńskim, w gminie Konopnica
  • Stawek – wieś w woj. mazowieckim, w pow. mińskim, w gminie Latowicz
  • Stawek – osada leśna w woj. mazowieckim, w pow. ostrowskim, w gminie Ostrów Mazowiecka
  • Stawek – część wsi Małęczyn w woj. mazowieckim, w pow. radomskim, w gminie Gózd
  • Stawek – część wsi Polków-Sagały w woj. mazowieckim, w pow. węgrowskim, w gminie Grębków
  • Stawek – część wsi Majdan Królewski w woj. podkarpackim, w pow. kolbuszowskim, w gminie Majdan Królewski
  • Stawek – kolonia wsi Trześcianka w woj. podlaskim, w pow. hajnowskim, w gminie Narew
  • Stawek – część wsi Wełnin w woj. świętokrzyskim, w pow.buskim, gminie Solec-Zdrój
  • Stawek – wieś w woj. warmińsko-mazurskim, w pow. mrągowskim, w gminie Mikołajki
  • Stawek – część wsi Okoleniec w woj. wielkopolskim, w pow. kolskim, w gminie Kłodawa

Wikipedia


stawiać

czasownik przechodni

 (1.1) tak przemieszczać przedmiot, by stał

 (1.2) budować

 (1.3) kupić coś komuś, dawać za darmo – najczęściej alkohol

 (1.4) określać sumę pieniędzy, którą wnosi się do zakładu

 (1.5) określać przedmiot swojego zakładu

 (1.6) umieszczać coś gdzieś

 (1.7) pot. środ. inform. instalować oprogramowanie

 (1.8) pot. środ. inform. uruchamiać oprogramowanie (zwykle serwer, usługę lub demona)

czasownik zwrotny stawiać się

 (2.1) pot. dawać opór

 (2.2) przybywać na żądanie

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Proszę postawić tę szafkę pod oknem.

 (1.1) Ja mówię, żeby postawił brudną wazę na bufecie, a on ją wkłada do lodówki!

 (1.2) Koło mojej kwiaciarni postawili ostatnio paskudny słup ogłoszeniowy.

 (1.2) Dom postawiliśmy kilkanaście metrów od drogi, na skraju pięknego lasu sosnowego.

 (1.2) Zdaniem niektórych parafian postąpiono nierozważnie, stawiając kościół na tak grząskim gruncie.

 (1.3) Stawiam wszystkim piwo, dzisiaj zostałem ojcem!

 (1.4) Stawiam moją roczną pensję, że tego nie zrobisz.

 (1.5) Postawił na zawodnika z numerem trzynastym i przegrał.

 (1.5) Postaw ten talerz na stole.

 (1.6) Muszę postawić system od nowa.

 (1.7) Idę postawić serwer poczty bo leżał całą noc.

 (2.1) Gdy kazałem tym gościom wynosić się do innego stolika, jeden z nich zaczął się stawiać i krzyczał, że nigdzie się stamtąd nie ruszy.

 (2.2) Nie stawił się na spotkanie. Nie raczył nas nawet poinformować, że nie przyjdzie.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈstavʲjät͡ɕ, AS: stavʹi ̯äć

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. zestawienie n., wystawa ż., zastawienie n., zastawianie n., wystawienie n., postawienie n., stawianie n., postawa ż., rozstaw m., zastawa ż., wystawka ż., zastaw mrz.

 czas. stawiać się, nastawiać, przedstawiać, przestawiać, rozstawiać, ustawiać, wstawiać, wystawiać, zastawiać, zostawiać, nastawić, ustanawiać, postawić, wstawić

Wiktionary

Synonimy:

 (1.2) wznosić

Wiktionary


stawianie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|stawiać.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: staˈvʲjä̃ɲɛ, AS: stavʹi ̯ä̃ńe

Wiktionary

Powiązane:

 czas. stawiać ndk., postawić dk., zastawiać ndk., zastawić dk., wystawa ż., wystawka ż.

 rzecz. zastaw mrz., wystawka ż., wystawa ż., wystawienie n., postawienie, zastawianie, zastawienie

Wiktionary


stawiarski

nazwisko


SJP.pl

Osoby o tym nazwisku:

  • Bartłomiej Stawiarski – polski polityk, historyk i samorządowiec
  • Jarosław Stawiarski – polski polityk, historyk i nauczyciel
  • Stanisław Stawiarski – polski urzędnik i dyplomata

Wikipedia


stawiarz

nazwisko


SJP.pl


stawić

dawniej: umieścić (umieszczać), postawić (stawiać); dziś żywe we frazeologii "stawić czoło (czoła)", "stawić opór" - przeciwstawić się


SJP.pl

czasownik przechodni dokonany

 (1.1) daw. rzad. dokonany od|stawiać.

czasownik przechodni niedokonany

 (2.1) daw. zob. stawiać.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. stawienie n., zastaw mrz.

 czas. nastawić, postawić, wstawić

Wiktionary

Synonimy:

 (2.1) stawiać

Wiktionary


stawicki

nazwisko


SJP.pl


stawidło

1. ruchoma zastawka w budowli na rzece, strumieniu, kanale, służąca do regulacji przepływu wody; jaz; zasuwa;
2. w silniku parowym: mechanizm napędzający suwaki lub zawory, regulujący dopływ pary do cylindrów


SJP.pl

Jaz zastawkowy, stawidło – rodzaj jazu wyposażonego w zamknięcia płaskie, na tyle duże, że do ich przemieszczania niezbędne jest zastosowanie prostego mechanizmu, napędzanego najczęściej ręcznie. Stosowane jest przemieszczanie zamknięcia za pośrednictwem listew palczastych, łańcuchów, kół zębatych i ślimaków. Obsługa takiego zamknięcia wykonywana jest ręcznie za pomocą korby, rzadziej stosuje się napęd elektryczny. Jako zamknięcie tego rodzaju jazu stosuje się płaskie zastawki drewniane, zespolone kształtownikami stalowymi, lub zasuwy całkowicie stalowe. Stosowane są również zasuwy dwudzielne dla większych wysokości zamknięcia. Jaz zastawkowy jest więc stopniem wodnym większym od zastawki, w której niewielka wielkość zamknięcia pozwala na ręczne zakładanie i otwieranie zamknięcia, i mniejszym od innych jazów z zamknięciami, w których wielkość zamknięcia wymusza konieczność stosowania odpowiednich siłowników.

Wikipedia


stawiec

  • Stawiec – wieś w województwie dolnośląskim, w powiecie milickim, w gminie Milicz
  • Stawiec – wieś w województwie pomorskim, w powiecie malborskim, w gminie Nowy Staw
  • Stawiec – wieś w województwie pomorskim, w powiecie nowodworskim, w gminie Nowy Dwór Gdański
  • Stawiec – osada w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie iławskim, w gminie Susz

Wikipedia


stawienie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|stawić.

 (1.2) daw. bud. coś, co zostało zbudowane, budynek

Wiktionary

Wymowa:

IPA: staˈvʲjɛ̇̃ɲɛ, AS: stavʹi ̯ė̃ńe

Wiktionary

Powiązane:

 czas. stawić dk., postawić dk.

 rzecz. zastaw mrz.

Wiktionary


stawiennictwo

stawienie się gdzieś na wezwanie


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) urz. przybycie gdzieś (np. do sądu) po uprzednim wezwaniu; stawienie się

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Do powoda należało zadbać o stawiennictwo pozwanego, a przecież bez obecności i aktywności obu stron kontradyktoryjny proces nie mógłby się toczyć.

Wiktionary


stawiguda

wieś w Polsce


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) geogr. wieś gminna w województwie warmińsko-mazurskim;

Wiktionary

Stawiguda (niem. Stabigotten, pol. przed 1939 Stabigoda) – wieś w Polsce położona w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie olsztyńskim, w gminie Stawiguda. Stawiguda leży w południowej części Warmii, przy drodze ekspresowej s51 Olsztynek – Olsztyn. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa olsztyńskiego. Siedziba gminy Stawiguda.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Mimo że nie jestem stawigudzianinem od urodzenia, to bardzo dobrze znam problemy Stawigudy i dlatego kandyduję na wójta naszej gminy.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. stawigudzianin m., stawigudzianka ż.

 przym. stawigudzki

Wiktionary


stawigudzianin

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) mieszkaniec Stawigudy

 (1.2) osoba pochodząca z Stawigudy, urodzona w Stawigudzie

Wiktionary

Przykłady

 (1.2) Mimo że nie jestem stawigudzianinem od urodzenia, to bardzo dobrze znam problemy Stawigudy i dlatego kandyduję na wójta naszej gminy.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Stawiguda ż.

:: fż. stawigudzianka ż.

 przym. stawigudzki

Wiktionary


stawigudzianka

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) mieszkanka Stawigudy

 (1.2) kobieta pochodząca z Stawigudy, urodzona w Stawigudzie

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Stawiguda ż.

:: fm. stawigudzianin m.

 przym. stawigudzki

Wiktionary


stawigudzki

przymiotnik od: Stawiguda


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z Stawigudą, dotyczący Stawigudy

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Stawiguda ż., stawigudzianin m., stawigudzianka ż.

Wiktionary


stawik

stawek;
1. mały zbiornik wodny zagospodarowany dla hodowli ryb;
2. zdrobnienie od: staw


SJP.pl

Miejscowości i ich części w Polsce

  • Stawik – kolonia w woj. lubelskim, w pow. lubartowskim, w gminie Jeziorzany
  • Stawik – część wsi Wielgie w woj. łódzkim, w pow. wieluńskim, w gminie Ostrówek
  • Stawik – przysiółek wsi Rzędowice w woj. małopolskim, w pow. proszowickim, w gminie Koniusza
  • Stawik – przysiółek wsi Łączna w woj. świętokrzyskim, w pow. skarżyskim, w gminie Łączna

Wikipedia


stawikowski

nazwisko


SJP.pl


stawin

Stawin (niem. Friederikenfelde) – osada w Polsce położona w województwie zachodniopomorskim, w powiecie choszczeńskim, w gminie Choszczno. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa gorzowskiego. W roku 2007 osada liczyła 135 mieszkańców. Osada wchodzi w skład sołectwa Stawin.

Wikipedia


stawiński

nazwisko


SJP.pl

  • Bolesław Stawiński (1908-1983) – artysta malarz
  • Eugeniusz Stawiński (1905-1989) – minister przemysłu PRL (1949-1968)
  • Jacek Stawiński – chemik
  • Jerzy Stefan Stawiński (1921-2010) – literat, scenarzysta
  • Julian Stawiński (1904-1973) – tłumacz

Wikipedia


stawiony

dawniej: umieścić (umieszczać), postawić (stawiać); dziś żywe we frazeologii "stawić czoło (czoła)", "stawić opór" - przeciwstawić się


SJP.pl


stawiski

przymiotnik od: Stawiski


SJP.pl

Stawiski – miasto w woj. podlaskim, w powiecie kolneńskim, siedziba gminy miejsko-wiejskiej Stawiski. W latach 1975–1998 miasto administracyjnie należało do woj. łomżyńskiego.

Miasto jest położone nad rzeką Dzierzbią, na historycznym Mazowszu.

Wikipedia


stawisko

przymiotnik od: Stawiski


SJP.pl

Miejscowości i ich części w Polsce

  • Stawisko – część miasta Brzeszcze
  • Stawisko – część miasta Działoszyce
  • Stawisko – część miasta Ropczyce
  • Stawisko – część miasta Szczyrk
  • Stawisko – część miasta Tomaszów Lubelski
  • Stawisko – część wsi Konopnica w woj. łódzkim, w pow. wieluńskim, w gminie Konopnica
  • Stawisko – część wsi Rozkochów w woj. małopolskim, w pow. chrzanowskim, w gminie Babice
  • Stawisko – część wsi Zagórnik w woj. małopolskim, w pow. wadowickim, w gminie Andrychów
  • Stawisko – część wsi Strumiany w woj. małopolskim, w pow. wielickim, w gminie Wieliczka
  • Stawisko – część wsi Śledziejowice w woj. małopolskim, w pow. wielickim, w gminie Wieliczka
  • Stawisko – część wsi Miękisz Stary w woj. podkarpackim, w pow. jarosławskim, w gminie Laszki
  • Stawisko – część wsi Kików w woj. świętokrzyskim, w pow. buskim, w gminie Solec-Zdrój
  • Stawisko – część wsi Żuków w woj. świętokrzyskim, w pow. buskim, w gminie Solec-Zdrój
  • Stawisko – część wsi Donosy w woj. świętokrzyskim, w pow. kazimierskim, w gminie Kazimierza Wielka
  • Stawisko – część wsi Brzózki w woj. wielkopolskim, w pow. konińskim, w gminie Kramsk
  • Stawisko – osada w woj. wielkopolskim, w pow. słupeckim, w gminie Zagórów

Wikipedia


stawiszczanin

mieszkaniec Stawisk (miasta w Polsce)


SJP.pl


stawiszczanka

mieszkanka Stawisk (miasta w Polsce)


SJP.pl


stawiszyce

Stawiszyce – wieś w Polsce położona w województwie świętokrzyskim, w powiecie pińczowskim, w gminie Złota.

W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa kieleckiego.

Wikipedia


stawiszyn

1. miasto w Polsce;
2. wieś w Polsce


SJP.pl

Stawiszyn – miasto w Polsce położone w województwie wielkopolskim, w powiecie kaliskim, w Kaliskiem, na Wysoczyźnie Kaliskiej, nad Bawołem (Czarną Strugą), w aglomeracji kalisko-ostrowskiej, siedziba gminy Stawiszyn. Stawiszyn uzyskał lokację miejską w 1291, zdegradowany w 1870, ponowne nadanie w 1919 roku.

Wikipedia


stawiszynianin

mieszkaniec Stawiszyna (miasta w Polsce)


SJP.pl


stawiszynianka

mieszkanka Stawiszyna (miasta w Polsce)


SJP.pl


stawiszyński

przymiotnik od: Stawiszyn


SJP.pl


stawka

część pieniędzy, rzeczy materialnych bądź niematerialnych, które mogą być przedmiotem zakładu


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) kwota zakładu, którą można zyskać lub stracić w grze hazardowej

 (1.2) kwota płacona za los na loterii

Wiktionary

  1. Stawka – rosyjska nazwa Kwatery Głównej Naczelnego Dowództwa
  2. Stawka – struga, dopływ Pilsi

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Uważam, że tylko poker na wysokie stawki sprawia przyjemność.

 (1.4) Podstawowa stawka płacy robotnika w naszym zakładzie to 1500 zł netto.

 (1.5) Stawka w tym biegu długodystansowym była dość wyrównana.

 (1.6) Łapa lisów borowych jest zwarta, ma ciasno osadzone palce, stawki zaś są dłuższe i silniej uderzają w ziemię.

 (1.6) Wilczyca opadła na brzuch, podkurczając pod siebie tylne stawki, by móc w każdej chwili odbić się nimi od podłoża.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈstafka, AS: stafka

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) pula

 (1.4) kurs wymiany, kwota bazowa

Wiktionary


stawkowy

stawka


SJP.pl

Patrz:

stawka

stawno

Miejscowości i ich części w Polsce

Wg TERYT jest ich 7, w tym 6 podstawowych
  • Stawno – osada w woj. dolnośląskim, w pow. milickim, w gminie Milicz
  • Stawno – część wsi Międzybłocie w woj. wielkopolskim, w pow. złotowskim, w gminie Złotów
  • Stawno – wieś w woj. zachodniopomorskim, w pow. drawskim, w gminie Złocieniec
  • Stawno – wieś w woj. zachodniopomorskim, w pow. goleniowskim, w gminie Goleniów
  • Stawno – osada w woj. zachodniopomorskim, w pow. gryfickim, w gminie Gryfice
  • Stawno – wieś w woj. zachodniopomorskim, w pow. kamieńskim, w gminie Kamień Pomorski
  • Stawno – kolonia w woj. zachodniopomorskim, w pow. myśliborskim, w gminie Nowogródek Pomorski

Wikipedia


stawny

1. charakterystyczny dla stawu; stawowy;
2. stawiany, zastawiany


SJP.pl


stawonóg

bezkręgowe zwierzę mające ciało zbudowane z segmentów i odnóża członowane połączone stawowo; członkonóg


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy

 (1.1) zool. bezkręgowe zwierzę mające ciało zbudowane z segmentów oraz odnóża z połączonych stawami członów;

Wiktionary

Stawonogi (Arthropoda, z gr. ἄρθρον arthron – staw + πούς, ποδός pous, podos – noga) – najliczniejszy typ zwierząt na Ziemi. Dotychczas opisano ponad milion gatunków. Według danych IUCN opisano 950 000 gatunków owadów i 40 000 skorupiaków. Liczby w pozostałych grupach stawonogów wahają się – w zależności od źródła – od kilkunastu tysięcy (np. wije) do ponad 60 tysięcy gatunków pajęczaków, a z każdym rokiem opisywanych jest więcej.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Wśród rycin tutaj zamieszczonych znajdziecie także jednego stawonoga.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: staˈvɔ̃nuk, AS: stavõnuk

Wiktionary


stawonogi

typ bezkręgowców obejmujący ponad milion gatunków, występujących we wszystkich strefach klimatycznych, zbudowanych z segmentów tworzących głowotułów i odwłok lub głowę, tułów i odwłok


SJP.pl

Stawonogi (Arthropoda, z gr. ἄρθρον arthron – staw + πούς, ποδός pous, podos – noga) – najliczniejszy typ zwierząt na Ziemi. Dotychczas opisano ponad milion gatunków. Według danych IUCN opisano 950 000 gatunków owadów i 40 000 skorupiaków. Liczby w pozostałych grupach stawonogów wahają się – w zależności od źródła – od kilkunastu tysięcy (np. wije) do ponad 60 tysięcy gatunków pajęczaków, a z każdym rokiem opisywanych jest więcej.

Wikipedia


staworowski

nazwisko


SJP.pl


stawowczyk

nazwisko


SJP.pl


stawowice

Stawowice – wieś w Polsce położona w województwie łódzkim, w powiecie opoczyńskim, w gminie Paradyż.

W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa piotrkowskiego.

Wierni Kościoła rzymskokatolickiego należą do parafii Przemienienia Pańskiego w Wielkiej Woli.

Wikipedia


stawowski

nazwisko


SJP.pl


stawowy

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z stawem, dotyczący stawu

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. staw m.

Wiktionary


stawrogin

bohater powieści Fiodora Dostojewskiego "Biesy"


SJP.pl


stawropol

miasto w Rosji


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna

 (1.1) geogr. miasto w południowej części Rosji, stolica Kraju Stawropolskiego;

 (1.2) geogr. hist. Togliatti (oficjalna nazwa do 1964)

Wiktionary

Stawropol (ros. Ставрополь; w latach 1935–1943 Woroszyłowsk) – miasto w Federacji Rosyjskiej, stolica Kraju Stawropolskiego. W 2020 roku liczyło 450 tys. mieszkańców.

Wikipedia

Powiązane:

 przym. stawropolski

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) hist. Woroszyłowsk (1935-1943), hist. Stawropol Kaukaski (przed 1935)

 (1.2) Stawropol nad Wołgą, Stawropol Wołżański (do 1964)

Wiktionary


stawropolski

przymiotnik od: Stawropol (stolica Kraju Stawropolskiego)


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany ze Stawropolem (miastem w Rosji)

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Stawropol m.

Wiktionary


stawros

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy, nazwa własna

 (1.1) imię|polski|m.

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna

 (2.1) nazwa kilku greckich miejscowości

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈstavrɔs, AS: stavros

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. stauroteka ż., stauropigia ż.

:: fż. Stawrula

Wiktionary


stawrula

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) imię|polski|ż., żeńska forma imienia Stawros

Wiktionary

Wymowa:

IPA: stavˈrula, AS: stavrula

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. stauroteka ż., stauropigia ż.

:: forma męska Stawros m.

Wiktionary


stawski

nazwisko


SJP.pl

  • Alfons Stawski (ur. 1945) – bokser
  • Henryk Stawski (ur. 1925) – polityk w PRL
  • Jan Stawski (zm. 1677) – podkomorzy przemyski
  • Jerzy Stawski (ur. 1927) – kapitan Wojska Polskiego, żołnierz podziemia niepodległościowego
  • Józef Sławęta Stawski (XVIII w.) – podczaszy wieluński
  • Mikołaj Stawski (XVII w.) – chorąży przemyski, latyczowski, stolnik sanocki, podczaszy sanocki
  • Stanisław Stawski (1732-1796) – nauczyciel
  • Stanisław Stawski (zm. ok. 1498) – biskup
  • Władimir Stawski (1900-1943) – radziecki pisarz,

Wikipedia


stawy

rzeczownik, rodzaj niemęskoosobowy, liczba mnoga, nazwa własna

 (1.1) geogr. hydron. rzeczka na Ukrainie, lewy dopływ Słuczy;

Wiktionary

Miejscowości i ich części w Polsce

Wg TERYT jest ich 26, w tym 5 podstawowych
  • Stawy – część miasta Dęblin
  • Stawy – część miasta Ryki
  • Stawy – wieś w woj. świętokrzyskim, w pow. jędrzejowskim, w gminie Imielno
  • Stawy – przysiółek wsi Lubięcin w woj. lubuskim, w pow. nowosolskim, w gminie Nowa Sól
  • Stawy – wieś w woj. łódzkim, w pow. łęczyckim, w gminie Góra Świętej Małgorzaty
  • Stawy – część wsi Chronów w woj. małopolskim, w pow. bocheńskim, w gminie Nowy Wiśnicz
  • Stawy – część wsi Tęgoborze w woj. małopolskim, w pow. nowosądeckim, w gminie Łososina Dolna
  • Stawy – część wsi Krościenko nad Dunajcem w woj. małopolskim, w pow. nowotarskim, w gminie Krościenko nad Dunajcem
  • Stawy – przysiółek wsi Spytkowice w woj. małopolskim, w pow. wadowickim, w gminie Spytkowice
  • Stawy – część wsi Łękawica w woj. małopolskim, w pow. wadowickim, w gminie Stryszów
  • Stawy – przysiółek wsi Chocznia w woj. małopolskim, w pow. wadowickim, w gminie Wadowice
  • Stawy – część wsi Szulmierz w woj. mazowieckim, w pow. ciechanowski, w gminie Regimin
  • Stawy – osada w woj. mazowieckim, w pow. węgrowskim w gminie Liw
  • Stawy – osada w woj. opolskim, w pow. brzeskim, w gminie Lubsza
  • Stawy – część wsi Piwoda w woj. podkarpackim, w pow. jarosławskim, w gminie Wiązownica
  • Stawy – część wsi Kopytowa w woj. podkarpackim], w pow. krośnieńskim, w gminie Chorkówka
  • Stawy – część wsi Łysakówek w woj. podkarpackim, w pow. mieleckim, w gminie Borowa
  • Stawy – część wsi Łysaków w woj. podkarpackim, w pow. mieleckim, w gminie Czermin
  • Stawy – część wsi Mazańcowice w woj. śląskim, w pow. bielskim, w gminie Jasienica
  • Stawy – część wsi Brenna w woj. śląskim, w pow. cieszyńskim, w gminie Brenna
  • Stawy – część wsi Kowale w woj. śląskim, w pow. cieszyńskim, w gminie Skoczów
  • Stawy – osada wsi Grabarze w woj. śląskim, w pow. kłobuckim, w gminie Lipie
  • Stawy – osada w woj. śląskim, w pow. zawierciańskim, w gminie Irządze
  • Stawy – część wsi Bardo w woj. świętokrzyskim, w pow. kieleckim, w gminie Raków
  • Stawy – część wsi Chobrzany w woj. świętokrzyskim, w pow. sandomierskim, w gminie Samborzec
  • Stawy – część wsi Małgów w woj. wielkopolskim, w pow. gostyńskim, w gminie Pogorzela

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) „W lewym (wysokim) brzegu Stawów między Chmielówką i Rudnią spotykamy dobre odsłonięcia pelitów ludwipolskich (…)”

Wiktionary


staż

1. praktyczna nauka zawodu odbywana przez absolwentów szkół w jakiejś instytucji; okres próbny; praktyka;
2. czas, który upłynął od początku pracy w jakiejś instytucji


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) urz. próbny okres pracy przed objęciem samodzielnego stanowiska, praktyka

 (1.2) urz. czas, w ciągu którego ktoś zdobywał doświadczenie w pewnej dziedzinie

Wiktionary

Staż zawodowy – forma nauki zawodu, polegająca na zdobywaniu wiedzy w miejscu pracy oraz instrument aktywizacji zawodowej osób bezrobotnych, stosowany przez urzędy pracy. Najczęściej stażysta ma przydzielonego mentora, czyli osobę, która uczy go zawodu. Staż odbywa się bez nawiązania stosunku pracy pomiędzy stażystą a pracodawcą.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Nadzór nad odbywaniem stażu przez bezrobotnego sprawuje starosta.

 (1.2) Ona jest starsza od ciebie stażem aktorskim.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. stażysta m., stażystka ż.

 przym. stażowy

Wiktionary


staza

elastyczna opaska uciskowa używana do zatrzymania przepływu krwi w kończynie


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) med. biol. zastój płynu ustrojowego w organizmie (w naczyniach) lub podłączonym urządzeniu (w przewodach)

 (1.2) środ. med. opaska uciskowa (np. gumowa rurka, pasek), wykorzystywana do zatrzymania przepływu krwi w kończynie

 (1.3) stan braku zmian, stabilności

Wiktionary

  • Opaska uciskowa – staza medyczna
  • Staza taktyczna – staza stosowana nagłego tamowania masywnych krwotoków przy zdarzeniach nagłych w przypadku braku pomocy medycznej
  • stan stazy - z greki: stasis - staza czyli stan stabilności
  • stasis - staza czyli stan uścisku, w kleszczach, w stanie przejściowym, uśpionym (z gier RPG)
  • Staza – wieś w Chorwacji, w żupanii sisacko-moslawińskiej, w gminie Sunja

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Wzrost liczby zarazka inicjuje staza jelitowa wywołana nadmiernym spożyciem przez ptaki paszy o dużej zawartości skrobi i białka, a w szczególności mączki rybnej.

Wiktionary

Powiązane:

 przym. stazowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.2) opaska uciskowa, manszeta

Wiktionary


stażewski

nazwisko


SJP.pl


stażować

potocznie: odbywać staż lub praktykę; praktykować


SJP.pl


stażowy

staż


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z stażem, dotyczący stażu

Wiktionary

Patrz:

staż

Powiązane:

 rzecz. staż m., stażysta mos.

Wiktionary


stazyjka

zdrobnienie od: Anastazja (imię żeńskie)


SJP.pl


stażysta

osoba odbywająca próbny okres pracy


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) urz. osoba, która odbywa staż

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. staż

:: fż. stażystka

 przym. stażowy

Wiktionary


stażystka

kobieta odbywająca próbny okres pracy


SJP.pl


stała

nie ulegający zmianie, ciągle taki sam


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) mat. inform. symbol, któremu przyporządkowana jest pewna niezmienna wartość;

forma przymiotnika.

 (2.1) ż. od stały

forma czasownika.

 (3.1) 3. os. lp. ż. przesz. od: stać

Wiktionary

  • stała matematyczna
  • stała fizyczna
  • stała (informatyka)
  • stała równowagi
  • stała dysocjacji

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Pojęcie stałej jest stosowane nie tylko w matematyce.

 (1.1) c jest stałą fizyczną i równa się 299 792 458 m/s

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈstawa, AS: stau̯a

Wiktionary

Powiązane:

 przym. stały

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) symbol. const

Wiktionary


stałka

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) środ. wojsk. stała przepustka

 (1.2) środ. fot. zob. obiektyw stałoogniskowy.

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Staśkowi cofnęli stałkę za ostatnią samowolkę.

 (1.2) Jeżeli 90% mojej fotografii to portrety i foto rodziny, to czy nie dobrym wyborem będzie fajna stałka? (z Internetu)

 (1.2) Niestety nie da się zastąpić dobrej stałki zoomem i vice versa. (z Internetu)

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈstawka, AS: stau̯ka

Wiktionary


stałocieplność

cecha zwierzęcia zdolnego do utrzymywania temperatury wewnętrznej ciała na względnie stałym poziomie, niezależnym od temperatury otoczenia; ciepłokrwistość, gorącokrwistość, endotermiczność, homojotermia, homeotermia


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) zool. zdolność utrzymywania względnie stałej temperatury ciała niezależnie od temperatury otoczenia, występująca przede wszystkim u ssaków i ptaków;

Wiktionary

Zwierzę stałocieplne, inaczej: ciepłokrwiste, endotermiczne, homojotermiczne (gr. homoios ‘podobny’) – zwierzę, którego temperatura (zwana też ciepłotą ciała) jest względnie stała i w znacznym stopniu niezależna od temperatury otoczenia, a jej dobowe wahania nie są większe od kilku stopni, jeśli znajduje się w normalnym dla swojego gatunku środowisku. Zwierzęta te zwykle utrzymują wysoką temperaturę ciała (np. ssaki ok. 37 °C, ptaki ok. 40 °C) i wykazują aktywność zarówno przy niskich, jak i wysokich temperaturach otoczenia (w przeciwieństwie do zwierząt zmiennocieplnych).

Wikipedia

Powiązane:

 przym. stałocieplny

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) homoiotermia, homojotermia; przest. ciepłokrwistość

Wiktionary


stałocieplny

o zwierzęciu: zdolny do utrzymywania temperatury wewnętrznej ciała na względnie stałym poziomie, niezależnym od temperatury otoczenia; homojotermiczny, ciepłokrwisty, endotermiczny, gorącokrwisty


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) biol. utrzymujący stałą temperaturę niezależnie od temperatury otoczenia

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. stałocieplność ż.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) ciepłokrwisty, homojotermiczny

Wiktionary


stałoczęstotliwościowy

przymiotnik

 (1.1) techn. o stałej częstotliwości

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Przemiennik ten przekształca trójfazowe, stałoczęstotliwościowe wejście 400 V na trójfazowe, zmiennoczęstotliwościowe wyjście 400 V, aby kontrolować prędkość standardowego silnika indukcyjnego prądu zmiennego.

Wiktionary


stałoogniskowość

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) odprzym. cecha tego, co jest stałoogniskowe

Wiktionary

Powiązane:

 przym. stałoogniskowy

 przysł. stałoogniskowo

Wiktionary


stałoogniskowy

przymiotnik relacyjny

 (1.1) fot. o obiektywie: posiadający stałą, niezmienną ogniskową; pozbawiony zoomu

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Panuje przekonanie, że bokeh obiektywów stałoogniskowych jest nieporównywalnie lepszy od zoomów.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. stałoogniskowość ż.

Wiktionary


stałopalny

1. palący się stale, bez przerwy;
2. piec stałopalny - piec, w którym można stale utrzymywać ogień dzięki specjalnemu urzadzeniu regulacyjnemu


SJP.pl


stałoprzecinkowość

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) odprzym. cecha tego, co jest stałoprzecinkowe

Wiktionary

Powiązane:

 przym. stałoprzecinkowy

 przysł. stałoprzecinkowo

Wiktionary


stałopłat

aerodyna o nieruchomych płatach nośnych


SJP.pl

Stałopłat – aerodyna o nieruchomych powierzchniach nośnych. Do stałopłatów zaliczane są wszystkie cięższe od powietrza statki latające, które utrzymują się w powietrzu dzięki sile nośnej wytworzonej przez nieruchome powierzchnie nośne, w tym spadochrony. Odróżniana od wiropłatu.

Podstawowe typy stałopłatów to:

  • latawiec;
  • samolot;
  • szybowiec.

Wikipedia


stałość

niezmienność, trwałość


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) cecha osób, rzeczy i zjawisk niezmiennych w czasie

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Ta jego niezachwiana stałość wzbudzała respekt.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈstawɔɕt͡ɕ, AS: stau̯ość

Wiktionary

Powiązane:

 czas. stać, stawać

 przym. stały

 przysł. stale

 temsłow. stało-

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) niezmienność, trwałość, ciągłość, permanencja

Wiktionary


stały

nie ulegający zmianie, ciągle taki sam


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) niezmieniający się

 (1.2) niezmieniający poglądów, uczuć, postanowień

 (1.3) odbywający się regularnie

 (1.4) bywający gdzieś często

 (1.5) ciągły

 (1.6) elektr. o prądzie: nie zmieniający swojego napięcia z upływem czasu

 (1.7) fiz. o stanie skupienia: taki, w którym cząsteczki, atomy i jony nie wykazują ruchu postępowego, choć mogą wibrować

forma czasownika.

 (2.1) 3. os. ż. lm. przesz. od: stać

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Moje położenie jest stałe względem krzesła, na którym siedzę.

 (1.3) Terminy spotkań są stałe od kilkunastu lat.

 (1.4) Marek jest stałym bywalcem marketu.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈstawɨ, AS: stau̯y

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. stałość ż., stała ż.

 przysł. stale

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) niezmienny, sztywny, trwały, solidny

 (1.2) niezmienny, wierny, konsekwentny

Wiktionary


stchórzyć

zwątpić, przestraszyć się; stracić odwagę


SJP.pl

czasownik nieprzechodni dokonany (ndk. tchórzyć)

 (1.1) wycofać się przed czymś ze strachu

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. tchórz mzw./mos.

Wiktionary


steadicam

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) film. przenośny stabilizator obrazu, umoż­li­wia­jący ka­me­rzy­ście, poruszanie się przy za­cho­wa­niu wy­po­zio­mo­wa­nego, sta­bil­nego kadru

Wiktionary

Steadicam – system stabilizacji kamery, mechanicznie izolujący ruch kamery od operatora. Pozwala uzyskać bardzo płynne ujęcia, nawet gdy operator porusza się szybko po nierównym podłożu.

Steadicam jest zarejestrowanym znakiem handlowym firmy Tiffen, zajmującej się produkcją i dystrybucją sprzętu wspomagającego pracę operatorów kamery. Potocznie jednak używa się tej nazwy w odniesieniu do każdego stabilizatora ruchu kamery składającego się z kamizelki i ramienia.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Operowanie steadicamem wymaga dużo większej wprawy i dosłownie nauczenia się poruszania.

Wiktionary


steak

[czytaj: stek] dawniej, przed spolszczeniem: kotlet z mięsa wołowego, wieprzowego lub cielęcego; stek


SJP.pl


stealth

[czytaj: stelf] o samolocie albo statku: "niewidzialny" dla radarów, niemożliwy do zlokalizowania przez radar


SJP.pl

Stealth (IPA /stelθ/, ang. skradanie się) – inaczej obniżona wykrywalność, techniki mające na celu zmniejszenie możliwości wykrycia obiektu znanymi metodami obserwacji: począwszy od ludzkiego wzroku i słuchu, na metodach technicznych takich jak wykorzystanie zjawiska odbicia fal radarowych. Obecnie dotyczy ona w pierwszym rzędzie odbicia echa radarowego fal o wysokiej częstoliwości, emisji podczerwieni i hałasu samolotów, okrętów oraz jednostek lądowych.

Wikipedia


steam

Steam – platforma dystrybucji cyfrowej i zarządzania prawami cyfrowymi, system gry wieloosobowej oraz serwis społecznościowy stworzony przez Valve Corporation w 2003 roku.

W październiku 2012 roku Valve rozszerzyło ofertę o oprogramowanie niebędące grami. Steam pozwala użytkownikowi na instalację i automatyczne zarządzanie oprogramowaniem na wielu komputerach oraz dostarcza funkcje społecznościowe takie jak listy znajomych i grupy, zapis w chmurze, rozmowy głosowe oraz czat dostępny podczas gry. Steam zapewnia ogólnodostępny interfejs programowania aplikacji (API) zwany Steamworks, który może być użyty przez programistów do zintegrowania z ich produktami takich funkcji platformy Steam jak zabezpieczenie przed kopiowaniem, funkcje sieciowe i matchmaking, osiągnięcia w grach, mikropłatności oraz wsparcie dla zawartości tworzonej przez użytkowników w Steam Workshop.

Wikipedia


steamer

[czytaj: stimer] parownica do ubrań; prasowacz parowy, żelazko parowe, szczotka parowa


SJP.pl


steampunk

[czytaj: stimpank] odmiana fantastyki naukowej, nawiązująca do maszyn parowych epoki wiktoriańskiej


SJP.pl

Steampunk – nurt stylistyczny w kulturze (literatura, film, komiks, moda), odmiana fantastyki naukowej, boczna gałąź cyberpunka. Nazwa pochodzi od słowa „steam” czyli pary i nawiązuje stylistyką, estetyką i techniką do maszyn parowych „epoki pary”, epoki wiktoriańskiej. Inaczej niż w cyberpunku, technika otaczająca bohaterów nie jest oparta na elektronice, lecz na mechanice (np. odpowiednikiem komputera jest maszyna różnicowa). Charakterystyczne dla steampunka zainteresowanie rozwojem techniki często prowadzi do kreowania wynalazków nieznanych w naszej historii, dlatego nurt ten bywa zaliczany do tzw. historii alternatywnych. Akcja utworów steampunkowych przeważnie rozgrywa się w epoce wiktoriańskiej – erze rewolucji technicznej, wieku pary (stąd nazwa gatunku: steam, ang. – para). Steampunk nawiązuje do twórczości ojców fantastyki: Juliusza Verne’a, Herberta George’a Wellsa czy Marka Twaina.

Wikipedia


steampunkowy

steampunk [czytaj: stimpankowy]


SJP.pl


stearan

sól i ester kwasu stearynowego; stearynian


SJP.pl


stearns

Miejscowości w USA:

  • Stearns – jednostka osadnicza w stanie Kentucky, w hrabstwie McCreary

Hrabstwa w USA:

  • hrabstwo Stearns (ang. Stearns County) – w stanie Minnesota

Wikipedia


stearyna

ester gliceryny oraz kwasu stearynowego, biała lub żółtawa ciecz służąca do produkcji świec, past i środków impregnacyjnych


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) chem. biała lub żółtawa substancja, będąca mieszaniną kwasu palmitynowego, kwasu stearynowego oraz nieznacznej ilości kwasów nienasyconych, stosowana m.in. do produkcji świec, mydeł, past, a także w farmacji i przemyśle;

Wiktionary

Stearyna – potoczna nazwa mieszaniny w większości nasyconych kwasów tłuszczowych: kwasu palmitynowego (C
15
H
31
COOH
) i kwasu stearynowego (C
17
H
35
COOH
), od którego pochodzi nazwa stearyny, oraz nieznacznej ilości kwasów nienasyconych.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Stearyna może mieć różny stopień uwodornienia.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. stearynian mrz.

 przym. stearynowy

Wiktionary


stearynian

sól i ester kwasu stearynowego; stearan


SJP.pl


stearynowy

kwas stearynowy - kwas tłuszczowy nasycony o osiemnastu atomach węgla w cząsteczce


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) biochem. związany z stearyną, dotyczący stearyny; zawierający stearynę

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. stearyna ż.

Wiktionary


steatopygia

bardzo silne wygięcie kręgosłupa ku przodowi


SJP.pl

Steatopygia (nazwa wprowadzona w 1822 r. przez W. J. Burchella, z gr. στέαρ – stéar, dopełniacz στέατος – stéatos – „twardy tłuszcz”, „łój”; πυγη – pygē – „pośladki”) – cecha charakterystyczna zwłaszcza dla niektórych ludów afrykańskich – m.in. Buszmenów i Hotentotów (w mniejszym stopniu u Pigmejów), polegająca na znacznym odkładaniu się tłuszczu na pośladkach. Zjawisko to szczególnie widoczne jest u kobiet. Ponadto wraz z tą cechą występuje znaczny przerost warg sromowych mniejszych (labia minora) – nawet do 10 centymetrów – nazywany „fartuszkiem hotentockim” oraz nadmierna lordoza kręgosłupa lędźwiowego. Konsekwencją znacznej steatopygii są zaburzenia statyki ciała i trudności w poruszaniu się, nie zwiększa ona natomiast istotnie ryzyka zachorowania na choroby związane z otyłością (nadciśnienie tętnicze, cukrzyca, itp.). Cechy te mają podłoże genetyczne, ale ich znaczenie nie jest wyjaśnione. U wymienionych ludów steatopygia ujawnia się w okresie dojrzewania, co jest uznawane za oznakę płodności i zdolności do zamążpójścia.

Wikipedia


steatralizować

uteatralizować;
1. przerobić utwór niesceniczny na widowisko teatralne;
2. nadać czemuś cechy teatralne


SJP.pl


steatyt

1. materiał ceramiczny stosowany w ceramice elektrotechnicznej do produkcji izolacji
2. miękki, tłusty minerał barwy białej, zielonej, żółtej, brunatnej lub różowej; słoniniec


SJP.pl

Steatyt (gr. στεατίτης od στέαρ dop. στέατος „tłuszcz, łój”) – rzadki składnik skorupy ziemskiej. Steatyt jest skałą metamorficzną. Powstał w wyniku reakcji minerałów, do której doszło w bardzo wysokiej temperaturze oraz pod bardzo wysokim ciśnieniem. Steatyt tworzy w skorupie ziemskiej obce formacje, ponieważ jego składniki pochodzą z materiałów skalnych znajdujących się w warstwie poniżej skorupy ziemskiej – z płaszcza Ziemi.

Wikipedia


steaua

[czytaj: stjała] klub sportowy z Bukaresztu (stolicy Rumunii)


SJP.pl

  • Steaua Bukareszt
  • Steaua Kiszyniów

Wikipedia


stębark

wieś w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie ostródzkim


SJP.pl

Stębark (tuż po wojnie Sztymbark, niem. Tannenberg) – wieś w Polsce położona w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie ostródzkim, w gminie Grunwald. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa olsztyńskiego.

Wikipedia


stębarski

przymiotnik od: Stębark (wieś w Polsce)


SJP.pl


steblewo

Steblewo (niem. Stüblau) – wieś w Polsce położona w województwie pomorskim, w powiecie gdańskim, w gminie Suchy Dąb na obszarze Żuław Gdańskich. Ośrodek produkcji wikliniarskiej. Od nazwy wsi wywodzi się nazwa południowo-wschodniego obszaru Żuław Gdańskich – „Żuławy Steblewskie”.

Wikipedia


steblów

Miejscowości i ich części w Polsce

Wg TERYT jest ich 3, w tym 2 podstawowe
  • Steblów – część miasta Lubliniec
  • Steblów – wieś w woj. opolskim, w pow. kędzierzyńsko-kozielskim, w gminie Cisek
  • Steblów – wieś w woj. opolskim, w pow. krapkowickim, w gminie Krapkowice

Wikipedia


stebnik

budynek, w którym przechowuje się ule z pszczołami podczas zimy


SJP.pl

  • Stebnik – budynek przeznaczony do przechowywania uli
  • Stebnik – opuszczona wieś Stebnik w Bieszczadach
  • Stebnik – miasto na Ukrainie, w obwodzie lwowskim
  • Stebnik – wieś na Ukrainie w rejonie tyśmienickim obwodu iwanofrankiwskiego
  • Stebnik – stacja kolejowa w miejscowości Stebnik, w rejonie drohobyckim, w obwodzie lwowskim, na Ukrainie

Wikipedia


stebnować

szyć przy użyciu ściegu tworzącego pojedynczą, nieprzerwaną linię; stębnować


SJP.pl

czasownik przechodni niedokonany (dk. ostebnować)

 (1.1) kraw. szyć ozdobnie widocznym ściegiem po wierzchu materiału, tworząc pojedynczą, nieprzerwaną linię

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. stebnowanie n., stebnówka ż.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) war. stębnować

Wiktionary


stebnowanie

ozdobny ścieg tworzący pojedynczą linię na wierzchu tkaniny; stębnowanie, stębnówka


SJP.pl


stebnówka

stębnówka;
1. ozdobny ścieg na wierzchniej stronie materiału tworzący nieprzerwaną linię;
2. maszyna krawiecka do szycia stebnowym ściegiem dwunitkowym


SJP.pl


stebnowy

ścieg stebnowy - ozdobny ścieg na wierzchniej stronie materiału tworzący nieprzerwaną linię; stębnówka, ścieg stębnowy, stebnówka


SJP.pl


stec

nazwisko


SJP.pl

Osoby o nazwisku Stec:

  • Adam Stec – polski specjalista w zakresie chorób wewnętrznych zwierząt
  • Grzegorz Stec − polski malarz, grafik i poeta
  • Kazimierz Stec – generał brygady wojska polskiego
  • Marcin Stec – polski aktor filmowy i teatralny
  • Mirosław Stec – polski prawnik, wykładowca akademicki
  • Rafał Stec – polski dziennikarz sportowy
  • Stanisław Stec – polski polityk, poseł na Sejm
  • Stefan Stec – polski pilot myśliwski, twórca znaku biało-czerwonej szachownicy lotniczej
  • Wojciech Stec – polski chemik
  • Zbigniew Stec – polski malarz
  • Zbigniew Stec (polityk) – polski polityk
  • Zbigniew Stec – polski kierowca rajdowy

Wikipedia


stechiometria

dział chemii ogólnej obejmujący podstawowe prawa chemiczne dotyczące ilościowego składu związków chemicznych i stosunków ilościowych reagujących substancji


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) chem. dział chemii zajmujący się ilościowymi relacjami między substancjami uczestniczącymi w reakcjach chemicznych;

Wiktionary

Stechiometria – dział chemii zajmujący się stosunkami ilościowymi przemian związków chemicznych zachodzących w czasie reakcji chemicznych. Analiza stechiometryczna obejmuje:

  1. Określenie postaci równania stechiometrycznego (bilans atomów).
  2. Zdefiniowanie miary (miar) postępu reakcji chemicznej), poprzedzone wyborem składnika odniesienia (stopień konwersji, liczba postępu reakcji itp.).
  3. Określenie zależności pomiędzy stężeniami reagentów a miarami postępu reakcji chemicznej.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Stechiometria jest fundamentem chemii, umożliwiając precyzyjne kontrolowanie procesów chemicznych i ich praktyczne wykorzystanie.

Wiktionary

Powiązane:

 przym. stechiometryczny

 przysł. stechiometrycznie

Wiktionary

Synonimy:

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

 przym. stechiometryczny

 przysł. stechiometrycznie

frazeologia.

etymologia. etym|gr|στοιχεῖον|μέτρον.

uwagi.

tłumaczenia.

* angielski: (1.1) stoichiometry

* nowogrecki: (1.1) στοιχειομετρία ż.

* włoski: (1.1) stechiometria ż.

źródła.

== stechiometria (język włoski.) ==

wymowa.

 IPA|ste.kjo.me.ˈtri.a.

znaczenia.

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) chem. stechiometria

odmiana.

przykłady.

składnia.

kolokacje.

synonimy.

Wiktionary


stechiometryczny

przymiotnik od: stechiometria


SJP.pl


stęchlej

stopień wyższy od przysłówka: stęchle


SJP.pl


stęchlizna

zapach czegoś co stęchło; zapach charakterystyczny dla wilgotnych, niewietrzonych pomieszczeń


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) zapach odczuwany w wilgotnych, niewietrzonych lub zagrzybionych pomieszczeniach

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Zrobiło się duszno, cuchnie stęchlizną, dymem, gotowanym godzinami jedzeniem oraz ludzkim potem, jakbyśmy wstąpili do piekielnego kręgu.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: stɛ̃w̃xˈlʲizna, AS: stẽũ̯χlʹizna

Wiktionary

Powiązane:

 czas. tęchnąć ndk., stęchnąć dk.

 przym. stęchły, zatęchły

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) zaduch, odór

Wiktionary


stęchnąć

1. zepsuć się pod wpływem wilgoci, przejść zapachem wilgoci, pleśni
2. potocznie, o obrzęku: zmniejszyć się


SJP.pl


stęchnięty

taki, który stęchł; stęchły


SJP.pl


stęchłość

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) odprzym. cecha tego, co jest stęchłe

Wiktionary

Powiązane:

 przym. stęchły

 przysł. stęchłie

Wiktionary


stęchły

taki, który stęchł


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) o zapachu pleśńeśni, długo niewietrzonych pomieszczeń

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Powietrze w izbie było stęchłe, przesycone smrodem niemytych ciał, nad piecem wisiały potwornie brudne onuce.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. stęchlizna ż., stęchłość ż.

 czas. tęchnąć ndk., stęchnąć dk.

 przym. zatęchły

Wiktionary


steciuk

nazwisko


SJP.pl

  • Ołeh Steciuk
  • Tomasz Steciuk

Wikipedia


stecki

nazwisko


SJP.pl

Osoby o tym nazwisku:

  • Konstanty Stecki – polski botanik
  • Konstanty Stecki – polski pisarz
  • Jan Stecki (1871–1954) – polski ekonomista, polityk, działacz organizacji ziemiańskich
  • Jan Stecki – polski fizykochemik
  • Józef Stecki – katolicki ksiądz
  • Tadeusz Stecki – polski historyk, etnograf i pisarz

Wikipedia


steckiewicz

nazwisko


SJP.pl

Osoby o tym nazwisku:

  • Teresa Aniela Steckiewicz − działaczka opozycyjna
  • Wiktor Steckiewicz − polski wojskowy i funkcjonariusz radziecki służb specjalnych
  • Włodzimierz Sackiewicz-Steckiewicz − działacz opozycji

Wikipedia


steczka

gwarowo: ścieżka


SJP.pl


steczkowski

nazwisko


SJP.pl

  • Jan Kanty Steczkowski (1862-1929) – polski ekonomista, prawnik, polityk, minister.
  • Jan Kanty Steczkowski (1923–2016) – polski ekonomista, prof. dr hab. inż.
  • Kazimierz Steczkowski (ur. 1947) – francuski szachista pochodzenia polskiego, mistrz międzynarodowy od 1984 roku.
  • Piotr Steczkowski (ur. 1966) – duchowny katolicki, kanonista, doktor habilitowany nauk prawnych, profesor.
  • Stanisław Steczkowski (1935-2001) – polski dyrygent, twórca chórów i pedagog.
  • Stanisław Steczkowski (oficer) (ur. 1980) – pułkownik Armii Krajowej, dowódca 4.
  • Magda Steczkowska (ur. 1975) – polska wokalistka popowa, śpiewająca w zespole Indigo.
  • Justyna Steczkowska (ur. 1972) – polska piosenkarka, kompozytorka i autorka tekstów, a także skrzypaczka.
  • Maria Steczkowska (daty urodzin i śmierci nieznane) – krakowianka, nauczycielka w szkole.
  • Steczkowscy

Wikipedia


steel

[czytaj: stil] nazwisko


SJP.pl

Steel to jednorazowy powermetalowy szwedzki projekt Danem Swanö z członkami zespołu Opeth, który swoje początki zawdzięcza sesji nagraniowej do albumu Opeth Morningrise. Podczas próby dźwiękowej pojawił się pomysł nagrania dla zabawy krótkiego kawałka zatytułowanego Guitars and Metal. W ten sposób powstał Steel. Wkrótce muzycy otrzymali propozycję nagrania paru innych utworów, początkowo przeznaczonych na demo. Utwory te zostały ostatecznie wydane przez Near Dark Productions na 7 calowym winylu jako limitowana EPka, zatytułowana Heavy Metal Machine. Stanowi ona do dziś cały dorobek artystyczny zespołu.

Wikipedia


steelon

[czytaj: stilon] dawniej: stylon, stilon;
1. mocne włókno poliamidowe;
2. tkanina z włókna o tej samej nazwie


SJP.pl


steeplechase

[czytaj: stiplczejs] w sporcie: konny lub pieszy bieg z przeszkodami


SJP.pl


stefa

zdrobnienie od: Stefania (imię żeńskie)


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) imię|polski|ż. zdrobn. Stefania

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Pojechałyśmy ze Stefą do Sopotu na cały miesiąc.

 (1.1) Wczoraj po robocie rozmawialiśmy o Stefie z naczelnikiem.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Stefek mos., Stefan mos., Stefania ż., Stefanów mrz., Stefcia ż., Stefka ż.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) Stefania; zdrobn. Stefcia, Stefka

Wiktionary


stefan

imię męskie


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy, nazwa własna

 (1.1) imię|polski|m.;

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna

 (2.1) astr. krater księżycowy

 (2.2) herald. polski herb szlachecki, odmiana herbu Ciołek;

Wiktionary

Stefan – imię męskie pochodzenia greckiego (gr. Στέφανος, Stefanos).Wywodzi się od słowa oznaczającego znak zwycięstwa – stgr. στέφανος oznacza „wieniec”. Pierwotnym polskim odpowiednikiem było imię Szczepan.

Żeńskim odpowiednikiem imienia jest Stefania.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Mam na imię Stefan i jestem proboszczem w wiejskiej parafii w Nowym Gierałtowie.

 (1.1) Pierwotnym polskim odpowiednikiem imienia Stefan było imię Szczepan.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈstɛfãn, AS: stefãn

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Stefanowa ż., Stefanówna ż., Stefanostwo lm m., Stefcia ż., Stefka ż., Stefanów mrz., Stefanowo n., Stefanówek mrz., Stefanowizna ż., Stefanowice nmos.

:: zdrobn. Stefanek mos., Stefek mos., Stefuś mos., Stefcio mos.

:: fż. Stefania ż.

 przym.

:: przest. gwara. Stefanowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) zdrobn. Stefanek, Stefek, Stefuś, Stefcio

Wiktionary


stefańczyk

nazwisko


SJP.pl


stefanek

rodzaj ciasta z cienkich warstw biszkoptu przełożonych kremem i oblanych polewą czekoladową


SJP.pl

Stefanek (dawn. Galewice A II, Galewice A) – część wsi Galewice w Polsce, położona w województwie łódzkim, w powiecie wieruszowskim, w gminie Galewice, w Kotlinie Grabowskiej.

W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa kaliskiego.

Wikipedia


stefani

Osoby o tym nazwisku:

  • Fotis Stefani – cypryjski lekkoatleta, olimpijczyk
  • Gwen Stefani – amerykańska piosenkarka
  • Irene Stefani – włoska pielęgniarka i czcigodna służebnica Boża Kościoła katolickiego
  • Jan Stefani – polski kompozytor, skrzypek i dyrygent
  • Luca Stefani – włoski łyżwiarz szybki
  • Simon Stefani – albański polityk komunistyczny

Inne:

  • (4624) Stefani – planetoida z pasa głównego asteroid

Wikipedia


stefania

imię żeńskie


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) imię|polski|ż.;

Wiktionary

Stefania – żeński odpowiednik imienia Stefan.

Stefania imieniny obchodzi 14 maja i 18 września.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Opowiedziałam pani Stefanii o naszej wpadce w Katowicach.

 (1.1) Widziałyśmy ze Stefanią rzeźbę Przekupki na Mariensztacie.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: stɛˈfãɲja, AS: stefãńi ̯a

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Stefanek mos., Stefek mos., Stefuś mos., Stefcio mos., Stefanowa ż., Stefanówa ż., Stefaniakowa ż., Stefaniakówna ż., Stefczykowa ż., Stefczykówna ż., Stefanowiczowa ż., Stefanowiczówna ż., Stefanów mrz., Stefanowo n., Stefanówek mrz., Stefanowizna ż., Stefanowice nmos.

:: zdrobn. Stefka ż., Stefcia ż., Stefa ż.

:: fm. Stefan mos.

 przym. Stefanowy, Stefaniowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) Stefa, Stefcia, Stefka

Wiktionary


stefaniak

nazwisko


SJP.pl

  • Stefaniak – polskie nazwisko; pod koniec XX wieku w Polsce to nazwisko nosiło 13665 osób

osoby o nazwisku Stefaniak:

  • Ewa (Barbara) Sowińska z domu Stefaniak (1944-), polska polityk, lekarka
  • Józef Stefaniak (1941-), polski hokeista, olimpijczyk
  • Kazimierz Stefaniak (1920-1951), polsko-francuski piłkarz
  • Krzysztof Stefaniak (1957-), polski strzelec, trener, medalista mistrzostw Europy, olimpijczyk z Moskwy w 1980
  • Lech Stefaniak (1954-), generał dywizji Wojska Polskiego
  • Ludwik Affa-Stefaniak (1910-1977), polonijny działacz młodzieżowy w Niemczech
  • Mary Helen Stefaniak (właśc. Melissa Milich), amerykańska autorka chorwackiego pochodzenia
  • Monika Stefaniak (1972-), polska aktorka
  • Stanisław Stefaniak (1900-1986), major Armii Krajowej, uczestnik powstania warszawskiego
  • (William) "Bill" (George) Stefaniak (1952-), australijski polityk LPA

Wikipedia


stefanicki

nazwisko


SJP.pl


stefanik

nazwisko


SJP.pl

Osoby o tym nazwisku:

  • Elise Stefanik – amerykańska polityk
  • Semen Stefanik – ukraiński prawnik i polityk
  • Władysław Stefanik – polski żołnierz, sybirak, działacz sportowy i społeczny

Wikipedia


stefaniny

przymiotnik dzierżawczy - należący do Stefanii lub z nią związany


SJP.pl


stefanit

minerał, siarczek srebra i antymonu


SJP.pl

Stephanit (Stefanit) – minerał z gromady siarkosoli. Jest kruszcem srebra. Należy do grupy minerałów rzadkich.

Nazwa pochodzi od nazwiska austriackiego kolekcjonera minerałów Victora Stephana (1817-1867).

Wikipedia


stefaniuk

nazwisko


SJP.pl


stefanka

rodzaj ciasta z cienkich warstw biszkoptu przełożonych kremem i oblanych polewą czekoladową


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) kulin. cuk. wartstwowe, miodowe ciasto półkruche przekładane powidłami i masą z kaszy manny, z polewą czekoladową na wierzchu

Wiktionary

  • stefanka – rodzaj ciastka;
  • stefanka – rodzaj tortu;
  • Stefanka – właśc. Kozia Góra, szczyt na terenie Bielska-Białej
  • Stefanka – potoczna nazwa schroniska turystycznego na Koziej Górze

Wikipedia

Synonimy:

 (1.1) grysikowiec, ciasto czeskie, miodownik

Wiktionary


stefankiewicz

nazwisko


SJP.pl


stefankowy

o cieście: przełożone kremem i oblane polewą czekoladową


SJP.pl


stefanostwo

Stefan z żoną; Stefanowie


SJP.pl


stefanotis

rodzaj roślin z rodziny toinowatych


SJP.pl

Stefanotis (Stephanotis Thouars) – rodzaj roślin z rodziny toinowatych (Apocynaceae). Obejmuje 15 gatunków. Występują one w tropikalnych i subtropikalnych częściach Azji, Afryki i Madagaskaru. Stefanotis bukietowy S. floribunda uprawiany jest jako roślina ozdobna.

Wikipedia


stefanów

imię męskie


SJP.pl

W Polsce
Inne
  • Stefanów – kopalnia węgla kamiennego w Lubelskim Zagłębiu Węglowym
  • Stefanów – pole górnicze, na którym powstała kopalnia Lubelskiego Zagłębia Węglowego
Zobacz też
  • Stefanów Barczewski Drugi, Stefanów Barczewski Pierwszy, Stefanów Ruszkowski, Stefanów Suserski
  • Stefania, Stefanka, Stefanowice, Stefanowo, Stefanówka, Stefany
  • Stefanów - dawna wieś (uroczysko) w gminie Gielniów

Wikipedia


stefanówek

Stefanówek – wieś (dawniej miasto) w Polsce położona w województwie świętokrzyskim, w powiecie staszowskim, w gminie Staszów.

Staefanówek uzyskał lokację miejską przed 1585 rokiem, zdegradowany przed 1800 rokiem.

Wikipedia


stefanowice

Miejscowości i ich części w Polsce

Wg TERYT jest ich 3, w tym 2 podstawowe
  • Stefanowice – wieś w woj. dolnośląskim, w pow. świdnickim, w gminie Marcinowice
  • Stefanowice – część wsi Patoki w woj. łódzkim, w pow. łaskim, w gminie Widawa
  • Stefanowice – wieś w woj. wielkopolskim, w pow. nowotomyskim, w gminie Zbąszyń

Wikipedia


stefanowicz

nazwisko


SJP.pl


stefanowie

imię męskie


SJP.pl


stefanowo

W Polsce
  • Stefanowo – osada w woj. kujawsko-pomorskim, w pow. bydgoskim, w gminie Koronowo
  • Stefanowo – wieś w woj. kujawsko-pomorskim, w pow. inowrocławskim, w gminie Inowrocław
  • Stefanowo – wieś w woj. kujawsko-pomorskim, w pow. radziejowskim, w gminie Bytoń
  • Stefanowo – część wsi Grabówka w woj. kujawsko-pomorskim, w pow. włocławskim, w gminie Choceń
  • Stefanowo – wieś w woj. mazowieckim, w pow. piaseczyńskim, w gminie Lesznowola
  • Stefanowo – nieistniejąca już wieś w woj. mazowieckim, w pow. przysuskim, w gminie Gielniów
  • Stefanowo – wieś w woj. podlaskim, w pow. sokólskim, w gminie Sidra
  • Stefanowo – wieś w woj. pomorskim, w pow. kościerskim, w gminie Liniewo
  • Stefanowo – nieistniejąca już osada w woj. pomorskim, w pow. puckim, w gminie Kosakowo
  • Stefanowo – osada w woj. wielkopolskim, w pow. czarnkowsko-trzcianeckim, w gminie Krzyż Wielkopolski
  • Stefanowo – wieś w woj. wielkopolskim, w pow. gostyńskim, w gminie Piaski
  • Stefanowo – wieś w woj. wielkopolskim, w pow. kolskim, w gminie Babiak
  • Stefanowo – część wsi Witowo w woj. wielkopolskim, w pow. kolskim, w gminie Osiek Mały
  • Stefanowo – wieś w woj. wielkopolskim, w pow. konińskim, w gminie Kazimierz Biskupi
  • Stefanowo – wieś w woj. wielkopolskim, w pow. konińskim, w gminie Sompolno
  • Stefanowo – wieś w woj. wielkopolskim, w pow. nowotomyskim, w gminie Zbąszyń
  • Stefanowo – osada w woj. wielkopolskim, w pow. pilskim, w gminie Wyrzysk
  • Stefanowo – osada w woj. wielkopolskim, w pow. szamotulskim, w gminie Pniewy
  • Stefanowo – stacja kolejowa w Stefanowie

Wikipedia


stefanowski

nazwisko


SJP.pl

  • Antoni Stefanowski (1885–1940) – społecznik, pułkownik lekarz Wojska Polskiego
  • Bohdan Stefanowski (1883–1976) – termodynamik, organizator i rektor Politechniki Łódzkiej
  • Jacek Stefanowski (ur. 1975) – piłkarz
  • Roman Stefanowski (ur. 1929) – działacz socjalistyczny, dziennikarz i radiowiec
  • Stefan Wincenty Stefanowski (1894–1940) – przodownik Policji Państwowej, jedna z ofiar zbrodni katyńskiej

Wikipedia


stefanowy

przymiotnik dzierżawczy - należący do Stefana lub z nim związany


SJP.pl


stefański

nazwisko


SJP.pl

Osoby o tym nazwisku lub pseudonimie:

  • Andrzej Stefański (ujednoznacznienie)
  • Antoni Marian Stefański – polski pisarz, dziennikarz, tłumacz, wydawca
  • Bolesław Stefański – rzymskokatolicki duchowny i partyzant
  • Daniel Stefański – polski sędzia piłkarski
  • Janusz Stefański – polski perkusista jazzowy, kompozytor, pedagog
  • Jerzy Stefański – polski duchowny katolicki
  • Józef Stefański – polski kolarz szosowy
  • Józef Stefański – kapłan rzymskokatolicki, kapelan AK
  • Kazimierz Wiktor Stefański – polski żołnierz, podpułkownik
  • Krzysztof Stefański – historyk sztuki
  • Lech Emfazy Stefański – polski pisarz, publicysta, tłumacz, aktor, reżyser i żołnierz podziemia
  • Ludwik Stefański – polski pianista, pedagog
  • Marcin Stefański (ujednoznacznienie)
  • Marek Stefański – polski organista, pedagog
  • Michał Stefański – polski literaturoznawca, tłumacz
  • Piotr Stefański (ujednoznacznienie)
  • Robert Stefański – polski klarnecista i pedagog.
  • Roman Stefański – polski inżynier, działacz opozycji w PRL, dziennikarz
  • Ryszard Stefański – profesor nauk prawnych
  • Stefan Stefański (ujednoznacznienie)
  • Tadeusz Stefański – polski inżynier, nauczyciel akademicki
  • Teodor Stefański (właśc. Teodor Glensk) – prawnik i działacz społeczny
  • Walenty Stefański – polski księgarz, drukarz, działacz polityczny
  • Witold Stefański (ujednoznacznienie)
  • Włodzimierz Stefański – polski siatkarz, olimpijczyk
  • Zygmunt Stefański (ujednoznacznienie)

Wikipedia


stefcia

zdrobnienie od: Stefania (imię żeńskie)


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) imię|polski|ż. zdrobn. Stefania

forma rzeczownika.

 (2.1) D., B. lp. od Stefcio

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Latał za Stefcią wysoki blondyn z ósmej klasy.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Stefa ż., Stefan mos., Stefania ż., Stefanów mrz., Stefcio mos., Stefka ż.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) Stefania; zdrobn. Stefa, Stefka

Wiktionary


stefciny

przymiotnik dzierżawczy - należący do Stefci lub z nią związany


SJP.pl


stefcio

zdrobnienie od: Stefan (imię męskie)


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy, nazwa własna

 (1.1) imię|polski|m. zdrobn. od: Stefan

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Wczoraj w nocy Stefciowi oszczeniła się spanielka.

 (1.1) W sobotę skoczymy ze Stefciem na narty do Szczyrku.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Stefcia ż., Stefan mos., Stefanek mos., Stefek mos., Stefuś mos., Stefania ż.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) Stefan; zdrobn. Stefanek, Stefek, Stefuś

Wiktionary


stefczyk

nazwisko


SJP.pl


stefek

zdrobnienie od: Stefan (imię męskie); Stefanek, Stefuś


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy, nazwa własna

 (1.1) zdrobn. imię|polski|m. poufała forma męskiego imienia Stefan

forma rzeczownika|rodzaj=żeński.

 (2.1) D. lm. od Stefka

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Trudno o większego zucha, jak był Stefek Burczymucha.

 (1.1) Stefek ma nawet na tym punkcie idée fixe. Czy ja pamiętam jeszcze, co znaczy idée fixe? Bzik, kotku, prawda? Otóż Stefek ma tego bzika, i, co tu robić, ja mu pewnie z głowy go nie wybiję.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈstɛfɛk, AS: stefek

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Stefcio m., Stefuś m., Stefanek m., Stefan m., Stefania ż., Stefa ż., Stefka ż.

 przym. Stefanowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) Stefcio, Stefuś, Stefanek

Wiktionary


steffen

[czytaj: sztefen] nazwisko


SJP.pl

Steffen – popularne w języku niemieckim i duńskim imię męskie pochodzenia greckiego (gr. Στέφανος, Stefanos).Wywodzi się od słowa oznaczającego znak zwycięstwa – stgr. στέφανος oznacza „wieniec”.

Wikipedia


steffi

[czytaj: sztefi] niemieckie imię żeńskie


SJP.pl


stefka

zdrobnienie od: Stefania (imię żeńskie)


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) zdrobn. Stefania

forma rzeczownika.

 (2.1) lp. D. B. zob. Stefek.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈstɛfka, AS: stefka

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Stefek mos., Stefcia ż., Stefa ż., Stefania ż., Stefan mos.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) Stefa, Stefcia

Wiktionary


stefkowy

przymiotnik dzierżawczy - należący do Stefka lub z nim związany


SJP.pl


stefuś

zdrobnienie od: Stefan (imię męskie); Stefek


SJP.pl


steganografia

nauka o komunikacji prowadzonej w taki sposób, by obecność i treść komunikatu nie mogła zostać wykryta


SJP.pl

Steganografia (gr. στεγανός, steganos „ukryty, chroniony” i γράφειν, graphein „pisać”) – nauka o komunikacji w taki sposób, by obecność komunikatu nie mogła zostać wykryta. W odróżnieniu od kryptografii (gdzie obecność komunikatu nie jest negowana, natomiast jego treść jest niejawna) steganografia próbuje ukryć fakt prowadzenia komunikacji. Techniki steganograficzne stosowane są także do znakowania danych cyfrowych.

Wikipedia


stegienka

wieś w Polsce


SJP.pl

Stegienka (niem. Steegnerwerder) – wieś w Polsce położona w województwie pomorskim, w powiecie nowodworskim, w gminie Stegna na obszarze Żuław Wiślanych. Wieś jest siedzibą sołectwa Stegienka w którego skład wchodzi również miejscowość Stegienka-Osada.

W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa elbląskiego.

Wikipedia


stegieński

przymiotnik od: Stegna


SJP.pl


stegna

wieś w Polsce


SJP.pl

Stegna (niem. Steegen lub Kobbelgrube) – wieś w północnej Polsce, położona w województwie pomorskim, w powiecie nowodworskim, siedziba gminy Stegna, na Żuławach Wiślanych, nad Zatoką Gdańską, w rejonie Mierzei Wiślanej. Wieś z przystanią morską dla rybaków (pas plaży), kąpieliskiem morskim i lokalnym węzłem drogowym (skrzyżowanie dróg wojewódzkich: nr 501 i nr 502).

Wikipedia


stegnianin

mieszkaniec Stegny (wsi w Polsce)


SJP.pl


stegnianka

mieszkanka Stegny (wsi w Polsce)


SJP.pl


stegnisko

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) stpol. ślad

Wiktionary

Wymowa:

IPA: stɛɟˈɲiskɔ, AS: steǵńisko

Wiktionary


stegny

dzielnica Warszawy


SJP.pl

Miejscowości i ich części w Polsce

Wg TERYT jest ich 5, w tym 2 podstawowe
  • Stegny – część miasta Mogielnica
  • Stegny – część miasta Warszawa, w dzielnicy Mokotów
  • Stegny – wieś w woj. kujawsko-pomorskim, w pow. tucholskim, w gminie Tuchola
  • Stegny – część wsi Pniewo w woj. podlaskim, w pow. łomżyńskim, w gminie Łomża
  • Stegny – wieś w woj. warmińsko-mazurskim, w pow. elbląskim, w gminie Pasłęk

Wikipedia


stegocefal

duży wymarły płaz tarczogłowy; labiryntodont


SJP.pl


stegocefale

podgromada dużych wymarłych płazów tarczogłowych; meandrowce, labiryntodonty


SJP.pl


stegoceras

rodzaj dinozaura z grupy pachycefalozaurów


SJP.pl

Stegoceras – rodzaj dinozaura z grupy pachycefalozaurów. Żył na terenach Ameryki Północnej w epoce kredy późnej, od około 77,5 do 74 milionów lat temu. Pierwsze okazy z Alberty (Kanada) opisano w 1902, na ich podstawie nazwano gatunek typowy S. validum. Nazwa rodzajowa oznacza „rogate sklepienie”, a epitet gatunkowy znaczy „silny”. Przez lata w rodzaju tym umieszczano kilka innych gatunków, ale przeniesiono je do odrębnych rodzajów albo uznano za młodsze synonimy. Obecnie pozostały tylko S. validum i S. novomexicanum. Status tego ostatniego, ustanowionego w 2011 dzięki skamieniałościom z Nowego Meksyku, jest dyskutowany.

Wikipedia


stegować

czasownik przechodni dokonany

 (1.1)  pot. żart. czynność, której nazwy mówiący nie potrafi określić

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Mógłbyś mi stegować te firanki, bo nie mogę dosięgnąć?

 (1.1) Steguj te okruchy ze stołu.

Wiktionary

Powiązane:

 czas. wytegować, odtegować

 przym. stegowany

Wiktionary


stegozaur

rodzaj dinozaura ptasiomiednicznego


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy

 (1.1) zool. paleont. nazwa systematyczna|Stegosaurus|ref=tak., rodzaj dinozaura żyjącego w późnej jurze na terenie zachodniej Ameryki Północnej;

 (1.2) zool. zwierzę z rodzaju stegozaur (1.1)

Wiktionary

Stegozaur (łac. Stegosaurus) – rodzaj dinozaura ptasiomiednicznego żyjącego w późnej jurze (późny kimeryd-wczesny tyton) na terenie dzisiejszej zachodniej Ameryki Północnej.

W 2006 jego szczątki znaleziono też w Portugalii, co dowodzi obecności zwierzęcia w Europie. Z powodu charakterystycznych płyt na grzbiecie i kolców na ogonie należy do najbardziej rozpoznawalnych dinozaurów. Nazwa Stegosaurus znaczy „zadaszony jaszczur” i bierze źródłosłów ze starożytnej greki, od słów στέγος- (stegos- – „dach”) i σαῦρος (-sauros – „jaszczur”). W górnej formacji Morrison zidentyfikowano co najmniej 3 jego gatunki, znane z pozostałości około 80 osobników żyjących między 155 a 150 milionów lat temu, w środowisku zdominowanym przez olbrzymie zauropody, jak diplodok, kamarazaur czy apatozaur.

Wikipedia

Przykłady

 (1.2) Poczta Polska wyemitowała znaczek pocztowy przedstawiający stegozaura.

Wiktionary


stegozaury

rodzaj dinozaura ptasiomiednicznego


SJP.pl

Wikipedia


stein

nazwisko


SJP.pl

Stein – miasto w Niemczech, w kraju związkowym Bawaria, w rejencji Środkowa Frankonia, w regionie Industrieregion Mittelfranken, w powiecie Fürth. Leży w Okręgu Metropolitarnym Norymbergi, ok. 6 km na południowy zachód od centrum Norymbergi i ok. 5 km na południowy wschód od Zirndorfu, nad rzeką Rednitz, przy drodze B2, B14 i linii kolejowej Norymberga – Nördlingen.

Wikipedia


steinbach

[czytaj: sztajnbach] nazwisko


SJP.pl

Miejscowości

Austria

  • Steinbach am Attersee – gmina w kraju związkowym Górna Austria, w powiecie Vöcklabruck
  • Steinbach am Ziehberg – gmina w kraju związkowym Górna Austria, w powiecie Kirchdorf an der Krems
  • Steinbach an der Steyr – gmina w kraju związkowym Górna Austria, w powiecie Kirchdorf an der Krems

Francja

  • Steinbach – gmina

Kanada

  • Steinbach – miasto

Niemcy

Badenia-Wirtembergia

  • Steinbach – dzielnica Baden-Baden

Bawaria

  • Steinbach am Wald – gmina w powiecie Kronach

Hesja

  • Steinbach (Taunus) – miasto w powiecie Hochtaunus

Nadrenia-Palatynat

  • Steinbach – gmina w powiecie Rhein-Hunsrück
  • Steinbach am Donnersberg – gmina w powiecie Donnersberg
  • Steinbach am Glan – gmina w powiecie Kusel

Saksonia

  • Steinbach – dzielnica Rothenburg/O.L.

Turyngia

  • Steinbach – dzielnica Bad Liebensteinu
  • Steinbach – gmina w powiecie Eichsfeld
  • Steinbach-Hallenberg – miasto w powiecie Schmalkalden-Meiningen

Polska

Wikipedia


steinbeck

[czytaj: stajnbek] nazwisko, m.in. John Steinbeck (1902-68) - amerykański pisarz i reporter, autor m.in. powieści "Grona gniewu" i "Na wschód od Edenu"


SJP.pl

Osoby o tym nazwisku:

  • Janet Steinbeck – australijska pływaczka, olimpijka
  • John Steinbeck – amerykański pisarz i dziennikarz

Wikipedia


steinberg

[czytaj: sztajnberg] nazwisko


SJP.pl

Lokalizacje

Austria

  • Steinberg – miejscowość w gminie Ligist w kraju związkowym Styria, w powiecie Voitsberg
  • Steinberg am Rofan – gmina w kraju związkowym Tyrol, w powiecie Schwaz
  • Steinberg-Dörfl – gmina targowa w kraju związkowym Burgenland, w powiecie Oberpullendorf

Wikipedia


steiner

Osoby o nazwisku Steiner

  • Adalbert Steiner (ur. 1907, zm. 1994) – rumuński piłkarz
  • Anton Steiner (ur. 1958) – austriacki narciarz alpejski
  • April Steiner-Bennett (ur. 1980) – amerykańska tyczkarka
  • Endre Steiner (ur. 1901, zm. 1944) – węgierski szachista
  • Felix Steiner (ur. 1896, zm. 1966) – niemiecki wojskowy
  • Francis George Steiner (ur. 1929) – amerykański krytyk literacki i filozof pochodzenia żydowskiego
  • Georg Friedrich Steiner (ur. przed 1704, zm. ok. 1766) – polski białoskórnik i rysownik
  • Günther Steiner – niemiecki inżynier pochodzenia włoskiego
  • Herman Steiner (ur. 1905, zm. 1955) – amerykański dziennikarz i szachista pochodzenia węgierskiego
  • Jakob Steiner (ur. 1796, zm. 1863) – szwajcarski matematyk
  • János Steiner (ur. 1908, zm. 1960) – węgierski piłkarz i trener piłkarski
  • John Steiner – aktor
  • Lajos Steiner (ur. 1903, zm. 1975) – australijski szachista pochodzenia węgierskiego
  • Leonardo Ulrich Steiner (ur. 1950) – brazylijski duchowny katolicki
  • Manfred Steiner (ur. 1962) – austriacki skoczek narciarski
  • Markus Steiner (ur. 1965, zm. ok. 1940–1945) – ostatni rabin Bielska
  • Markus Steiner – austriacki skoczek narciarski
  • Matthias Steiner (ur. 1982) – niemiecki ciężarowiec
  • Max Steiner (ur. 1888, zm. 1971) – amerykański kompozytor muzyki filmowej pochodzenia austriackiego
  • Maximilian Steiner (ur. 1996) – austriacki skoczek narciarski
  • Nyle Steiner – projektant EWI
  • Paul Steiner (ur. 1957) – niemiecki piłkarz
  • Rick Steiner – wrestler
  • Roswitha Steiner (ur. 1963) – austriacka narciarka alpejska
  • Rudolf Steiner (ur. 1861, zm. 1925) – austriacki filozof i mistyk, twórca antropozofii
  • Rudolf Steiner (ur. 1907, zm. ?) – rumuński piłkarz
  • Scott Steiner – wrestler
  • Sylvia Steiner (ur. 1953) – brazylijska prawniczka
  • Walter Steiner (ur. 1951) – szwajcarski skoczek narciarski
  • Yeshayah Steiner (ur. 1850, zm. 1925) – węgierski rabin chasydzki, założyciel dynastii Kerestir

Wikipedia


steinhaus

Geografia

Austria

  • Steinhaus – gmina w kraju związkowym Górna Austria, w powiecie Wels-Land

Niemcy

  • Steinhaus – dzielnica Landau an der Isar

Wikipedia


steinhoff

Osoby:

  • Gerda Steinhoff – niemiecka nadzorczyni SS
  • Halina Gabor-Steinhoff – polska lekkoatletka
  • Janusz Steinhoff – polski polityk
  • Johannes Steinhoff – niemiecki as myśliwski

Inne:

  • Steinhoff International Holdings – niderlandzkie przedsiębiorstwo

Zobacz też:

  • Steinhof

Wikipedia


steinitz

[czytaj: sztajnic] nazwisko


SJP.pl

Niemcy

  • Steinitz – dzielnica Drebkau
  • Steinitz – dzielnica Salzwedel

Osoby

  • Alexander Steinitz – austriacki dyrygent
  • Ernst Steinitz – niemiecki matematyk
  • Juwal Steinitz – izraelski polityk
  • Wilhelm Steinitz – austriacko-amerykański szachista

Wikipedia


steinkeller

[czytaj: sztajnkeler] nazwisko


SJP.pl


steinway

[czytaj: stajnłej] fortepian marki Steinway and Sons


SJP.pl

Steinway & Sons, a także Steinway, (wymowa /ˈstaɪnweɪ/) – amerykańsko-niemieckie przedsiębiorstwo zajmujące się ręcznym produkowaniem fortepianów, założone w 1853 roku w Nowym Jorku, przez niemieckiego imigranta Heinricha Engelharda Steinwega (później Henry’ego E. Steinwaya).

Od 1995 roku Steinway & Sons wchodzi w skład konglomeratu Steinway Musical Instruments, który pod licznymi markami produkuje, oprócz fortepianów, instrumenty dęte, smyczkowe i perkusyjne.

Wikipedia


stejk

żartobliwie: stek


SJP.pl


stek

1. kotlet z mięsa wołowego, wieprzowego lub cielęcego; steak
2. końcowy odcinek przewodu pokarmowego z ujściem dróg moczowych i płciowych, występujący u niektórych zwierząt; kloaka
3. nagromadzenie, najczęściej czegoś złego, niepożądanego


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) kulin. potrawa z kawałka mięsa krojonego w poprzek włókien mięśniowych lub ryby krojonej w poprzek kręgosłupa, zazwyczaj grillowany lub smażony w głębokim oleju;

 (1.2) zool. końcowa rozszerzona część jelita występująca u prawie wszystkich kręgowców

 (1.3) przen. nagromadzenie, zbiorowisko czegoś (zwykle w sensie negatywnym)

Wiktionary

  • stek – końcowa część jelita większości kręgowców.
  • stek – potrawa ze smażonego lub grillowanego mięsa.
    • stek wołowy, befsztyk – potrawa ze smażonego mięsa wołowego.
    • stek rybny – potrawa ze smażonego, grillowanego lub pieczonego mięsa ryb.
    • stek Salisbury – potrawa z mielonego mięsa wołowego z dodatkiem innych składników.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) O smaku steku decyduje temperatura i czas smażenia.

 (1.3) Zatrzymany mężczyzna niespodziewanie obrzucił ich stekiem wyzwisk.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: stɛk, AS: stek

Wiktionary

Powiązane:

 (1.1)

:: przym. stekowy

 (1.2)

:: rzecz. stekowiec mzw.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.2) kloaka

Wiktionary


stękać

1. wydawać głośne westchnienia;
2. uskarżać się na coś


SJP.pl

czasownik nieprzechodni niedokonany (dk. stęknąć)

 (1.1) wydawać ciężkie westchnienia

 (1.2) mówić zacinająć się

 (1.3) uskarżać się

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. stękanie n., stęknięcie n., stękała m., Stękała ż./mos.

Wiktionary


stękacz

potocznie: osoba uskarżająca się na coś; narzekacz, maruda


SJP.pl


stękała

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) daw. rzem. czeladnik piekarski zajmujący się nadymaniem ciasta

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. stękanie n., stęknięcie n.

 czas. stękać ndk.

Wiktionary


steklinek

Steklinek – wieś w Polsce położona w województwie kujawsko-pomorskim, w powiecie toruńskim, w gminie Czernikowo, nad jeziorem Steklin.

W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa włocławskiego. Według Narodowego Spisu Powszechnego (III 2011 r.) liczyła 543 mieszkańców. Jest piątą co do wielkości miejscowością gminy Czernikowo.

W miejscowości urodziła się Teresa Palczewska, polska aktorka i tancerka.

Był własnością Gabriela Wojciecha Nałęcza.

Wikipedia


steknica

Steknica (kaszb. Stéknëcô) – osada w Polsce położona w województwie pomorskim, w powiecie lęborskim, w gminie Wicko przy drodze wojewódzkiej nr 214 i trasie linii kolejowej Lębork-Łeba. Wieś jest częścią składową sołectwa Łebieniec.

Do 1954 w granicach miasta Łeby. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa słupskiego.

Wikipedia


stęknięcie

głośne, krótkie westchnienie wydawane z bólu lub przy wysiłku fizycznym; stęk


SJP.pl


stekowce

prymitywny typ ssaka charakteryzujący się jajorodnością, zamieszkujący Australię, Tasmanię i Nową Gwineę


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj niemęskoosobowy, liczba mnoga

 (1.1) syst. zool. nazwa systematyczna|Monotremata|Bonaparte|ref=tak., rząd prymitywnych jajorodnych ssaków;

Wiktionary

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Zróżnicowanie taksonomiczne stekowców w przeszłości było jednak większe, a obecnie grupa ta jest jedynie reliktowa.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. stekowiec mzw.

Wiktionary


stekowiec

prymitywny typ ssaka charakteryzujący się jajorodnością, zamieszkujący Australię, Tasmanię i Nową Gwineę


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy

 (1.1) zool. zwierzę, w którego budowie anatomicznej przewody moczowe i płciowe uchodzą do steku

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Kolczatka australijska, będąc stekowcem, znosi jaja.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. stek mrz., stekowce nmos.

 przym. stekowy

Wiktionary


stekowy

stek


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany ze stekiem, dotyczący steku

Wiktionary

Patrz:

stek

Powiązane:

 rzecz. stek mrz., stekowiec mzw.

Wiktionary


stela

1. środkowa część łodygi i korzenia;
2. pomnik nagrobny w postaci czworokątnej, stojącej płyty kamiennej, rozpowszechniony w okresie starożytności


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) imię|polski|ż.;

Wiktionary

Stela (στήλη stélē – słup, łac. stela, stele) – ustawiona pionowo ozdobna płyta kamienna z inskrypcją lub płaskorzeźbioną dekoracją, w starożytności wznoszona w różnych celach; także pionowa płyta nagrobna.

W cywilizacjach starożytnego Bliskiego Wschodu stele pomnikowe z reguły upamiętniały dokonania władców, ich wojny, działalność budowlaną bądź doniosłe wydarzenia religijne (np. Stela sępów, Stela Naram-Sina, Stela Ur-Nammu).

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Mam na imię Stela i jestem astronomką z Olsztyna.

 (1.1) 15 sierpnia przypadają imieniny Steli.

 (1.1) Pani Stelo, proszę nas jutro odwiedzić.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈstɛla, AS: stela

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. stellit mrz.

:: war. Stella ż.

:: zdrobn. Stelka ż., Stelunia ż., Stelusia ż., Stelcia ż.

 przym. stelarny

:: gwara. przest. Stelin, Stelowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) war. Stella; zdrobn. Stelka, Stelunia, Stelusia, Stelcia

Wiktionary


stelągowski

nazwisko


SJP.pl


stelarny

w astronomii: dotyczący gwiazdy lub gwiazd; gwiazdowy


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) gwiezdny, gwiazdowy, dotyczący gwiazd

Wiktionary

Wymowa:

IPA: stɛˈlarnɨ, AS: stelarny

Wiktionary

Powiązane:

 przym. interstelarny

 rzecz. Stela ż., Stella ż.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) astralny

Wiktionary


stelaż

konstrukcja, która podtrzymuje lub usztywnia coś


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) szkielet z cienkich elementów do podparcia i usztywnienia poszycia z tkaniny lub folii;

 (1.2) zestaw elementów (półek, stojaków, rozpórek itp.) służących do prezentowania towarów, eksponatów na wystawach, w sklepach

Wiktionary

Stelaż (z hol. Stellage – 'rusztowanie') – zestaw elementów (jak półki, stojaki, rurki rozporowe, ekrany itd.) służących do prezentacji eksponatów na wystawach.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ˈstɛlaʃ, AS: stelaš

Wiktionary

Powiązane:

 przym. stelażowy

Wiktionary


steliny

przymiotnik dzierżawczy - należący do Steli lub z nią związany


SJP.pl


stella

imię żeńskie


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) imię|polski|ż.;

Wiktionary

  • Stella – imię żeńskie
  • Stella – osiedle w Chrzanowie
  • Stella – polski, dwuosobowy motorower
  • Stella – album szwajcarskiego zespołu Yello
  • Stella – rodzaj z gromady trylobitów
  • Stella – bakterie przyjmujące kształt gwiazdy
  • Stella – serial komediowy
  • Stella – dramat Johanna Wolfganga Goethego
  • Stella – film z 1943
  • Stella – film z 1950
  • Stella – film z 1955
  • Stella – film z 1983
  • Stella – film z 1990
  • Stella – film z 2008
  • Stella – utwór In Extremo
  • Stella – nazwa amerykańskiej złotej monety próbnej o nominale czterech dolarów

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Moja daleka krewna z Olsztyna ma na imię Stella.

 (1.1) […] a panienki wyglądają wprost wspaniale: i Pola, i Marysia, i Stella, i Wanda, i Stasia, i druga Marysia, i Dzidka, i Zosia, i wszędobylska Jadzia […]

 (1.1) Stelle i Stele imieniny obchodzą 15 sierpnia.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈstɛlːa, AS: ste•la

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. stellit mrz.

:: war. Stela ż.

:: zdrobn. Stelka ż., Stelcia ż., Stelunia ż., Stelusia ż.

 przym. Stelin, stelarny

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) war. Stela; zdrobn. Stelka, Stelcia, Stelunia, Stelusia

Wiktionary


stellacja

proces w geometrii polegający na konstruowaniu nowych wielokątów lub wielościanów


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) geom. proces rozszerzania ścian wielościanu w przestrzeni w taki sposób, że tworzą one nowy, bardziej złożony wielościan, zwykle o wyglądzie gwiaździstym

Wiktionary

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Wielościan foremny (np. dwunastościan) może mieć kilka stellacji, z których najsłynniejszymi są np. wielki dwunastościan czy wielki dwudziestościan – znane jako wielościany Keplera–Poinsota.

Wiktionary


stellit

narzędziowy stop odlewniczy kobaltu charakteryzujący się bardzo wysoką twardością


SJP.pl

Stellit – stop odlewniczy kobaltu (44% do 67%), chromu (25% do 32%) i wolframu (2% do 14%) zawierający często także domieszki węgla (0,5% do 4%), żelaza i molibdenu. Stellity charakteryzują się bardzo wysoką twardością, do 64 HRC (bezpośrednio po odlaniu), a zarazem kruchością, wykazują dużą odporność na ścieranie i na wysokie temperatury (do 950 °C), a także wykazują dobrą odporność korozyjną.

Wikipedia


stelmach

przestarzale: rzemieślnik zajmujący się wyrobem wozów oraz części do wozów


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) daw. rzem. rzemieślnik, który zajmuje się wyrobem kół i innych części wozów, powozów, bryczek, sań itp.

Wiktionary

Kołodziej, stelmach (z niem. Stellmacher) – rzemieślnik zajmujący się wyrobem drewnianych wozów i kół.

Po zbudowaniu drewnianej części wozu przekazywano go do okucia kowalowi (który wykonywał części metalowe).

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ˈstɛlmax, AS: stelmaχ

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. stelmachowanie n.

 czas. stelmachować

 przym. stelmachowy

Wiktionary


stelmachować

czasownik

 (1.1) wykonywać to, co stelmach

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Kto mi stelmachuje tak głośno po północy, że nie mogę spać?

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. stelmach m.

Wiktionary


stelmachowanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|stelmachować.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. stelmach mos.

Wiktionary


stelmachowicz

nazwisko


SJP.pl


stelmachowo

2 miejscowości w Polsce:

  • Stelmachowo – wieś w woj. mazowieckim, w pow. warszawskim zachodnim, w gminie Leszno
  • Stelmachowo – wieś w woj. podlaskim, w pow. białostockim, w gminie Tykocin

Wikipedia


stelmachowski

nazwisko


SJP.pl

Stelmachowski (forma żeńska: Stelmachowska; liczba mnoga: Stelmachowscy) – polskie nazwisko. Według danych z 2020 r. nazwisko to nosiły 344 osoby.

Wikipedia


stelmasiak

nazwisko


SJP.pl


stelmaski

stelmach


SJP.pl

Patrz:

stelmach

stelmaszczuk

nazwisko


SJP.pl


stelmaszczyk

nazwisko


SJP.pl


stelmasznia

warsztat, pracownia stelmacha


SJP.pl


stelmaszuk

nazwisko


SJP.pl


stelmaszyk

nazwisko


SJP.pl


stelwaga

w dwukonnym wozie: nieruchoma belka z hakami na orczyki; orczyca, sztelwaga


SJP.pl


stematografia

dawniej: genealogia


SJP.pl


stematyzować

podporządkować coś (wypowiedź, przestrzeń itp.) w całości głównemu tematowi


SJP.pl


stematyzowany

podporządkować coś (wypowiedź, przestrzeń itp.) w całości głównemu tematowi


SJP.pl


stemma

1. rodzaj dzieła łączącego elementy słowne i plastyczne, na który składa się obraz herbu oraz utwór liryczny o tematyce nawiązującej do motywów i scen przedstawionych na herbie, popularny w XVII i XVIII wieku;
2. wykres podobny do grafu, w którym za pomocą odpowiednio opisanych symboli (najczęściej małych liter alfabetu greckiego) przedstawia się zjawiska zachodzące w języku


SJP.pl

  • stemma, inaczej przyoczko boczne – występujący u niektórych owadów typ narządu wzroku,
  • stemma codicum – termin techniczny występujący w krytyce tekstu.

Wikipedia


stempel

1. przyrząd służący do odbijania pieczęci, wzoru;
2. znak fabryczny, pieczęć odbite na czymś za pomocą jakiegoś przyrządu;
3. słup w kopalni stanowiący podporę stropu wyrobiska;
4. narzędzie współpracujące z matrycą, wywierające nacisk na materiał w procesie tłoczenia lub kucia


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) przyrząd, który służy do odbijania wzoru lub tekstu;

 (1.2) znak odbity przez stempel (1.1) na papierze, w laku

 (1.3) słup stanowiący podporę stropu, np. wyrobiska w kopalni;

 (1.4) narzędzie współpracujące z matrycą, które wywiera nacisk na materiał w procesie tłoczenia lub kucia

Wiktionary

Stempel – od niem. Stempel – słowo wieloznaczne:

  • Stempel (biuro) – przyrząd do odciskania wzoru lub tekstu na papierze.
  • Stempel (numizmatyka) – przyrząd do tłoczenia monet.
  • Stempel (górnictwo, budownictwo) – element podpierający.
  • Stempel (obróbka plastyczna) – element tłoczący.
  • Stempel (broń) – inaczej pobojczyk – przyrząd służący do ubijania w lufie prochu, przybitki i pocisku.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ˈstɛ̃mpɛl, AS: stmpel

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. stemplowanie n., podstemplowanie n., stemplówka ż.

:: zdrobn. stempelek m.

 czas. stemplować, podstemplować, ostemplować

 przym. stemplowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) pieczątka, pieczęć

 (1.2) pieczątka

Wiktionary


stempelek

zdrobnienie od: stempel


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) zdrobn. mały stempel

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. stempel m., stemplowanie n., ostemplowanie n.

 czas. stemplować

Wiktionary


stempelkowy

stempelek


SJP.pl

Patrz:

stempelek

stempień

nazwisko


SJP.pl


stemplarka

maszyna do stemplowania; stemplownica


SJP.pl


stemplarski

związany z wyrabianiem stempli


SJP.pl


stemplarz

dawniej: rzemieślnik wyrabiający stemple, pieczątki


SJP.pl


stemplewski

nazwisko


SJP.pl


stemplować

1. odbijać na czymś stempel; pieczętować;
2. podpierać, obudowywać stemplami


SJP.pl

czasownik niedokonany

 (1.1) przystawiać stempel (pieczątkę) do dokumentu, listu

 (1.2) wstawiać stempel (podporę) pod strop

Wiktionary

Wymowa:

IPA: stɛ̃mˈplɔvat͡ɕ, AS: stẽmplovać

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. stempel m., stempelek m., stemplowanie n., podstemplowanie n., ostemplowanie n.

 czas. podstemplować dk.

 przym. stemplowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) pieczętować

Wiktionary


stemplowanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) opatrywanie czegoś odciskiem pieczęci

 (1.2) górn. bud. zabezpieczanie tunelu, pomieszczenia itp. przed zawaleniem przy pomocy podpór (stempli)

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. stempel m., stempelek m., stemplownica ż., stemplownik m., ostemplowanie n., podstemplowanie n.

 czas. ostemplować dk., stemplować ndk., podstemplować

 przym. stemplowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) pieczętowanie

Wiktionary


stemplowe

dawna opłata skarbowa; podatek stemplowy


SJP.pl


stemplownica

maszyna do stemplowania; stemplarka


SJP.pl


stemplownik

pracownik zajmujący się podpieraniem ścian stemplami


SJP.pl


stempniak

nazwisko


SJP.pl


stempniewicz

nazwisko


SJP.pl


stempowski

nazwisko


SJP.pl


sten

1. jednostka siły równa 1000 niutonów;
2. brytyjski pistolet maszynowy z czasów drugiej wojny światowej, mający charakterystyczny magazynek z boku broni


SJP.pl

  • STEN – pistolet maszynowy
  • sten – okres geologiczny, część proterozoiku
  • Sten – punk rockowy zespół muzyczny
  • sten – jednostka w skali stenowej

Wikipedia


stencel

nazwisko


SJP.pl

Osoby o tym nazwisku:

  • Anna Stencel – polska siatkarka
  • Błażej Stencel – polski aktor
  • Eugeniusz Stencel – polski rzymskokatolicki duchowny
  • Grzegorz Stencel – polski piłkarz
  • Krzysztof Stencel – polski matematyk i informatyk
  • Teresa Stachowicz-Stencel – polska onkolog, hematolog i pediatra dziecięca
  • Zdzisław Stencel – polski inżynier i działacz państwowy

Wikipedia


stendaper

komik wygłaszający monolog przed publicznością; stand-uper, standuper, stand uper, stand-upowiec, standupowiec, stand upowiec, stendapowiec


SJP.pl


stendaperka

komiczka wygłaszająca monolog przed publicznością; standuperka, stand uperka, stand-uperka


SJP.pl


stendapowiec

[czytaj: stendaPOwiec] komik wygłaszający monolog przed publicznością; stand-uper, standuper, stendaper, stand uper, stand-upowiec, stand upowiec, standupowiec


SJP.pl


stendendo

określenie wykonawcze: rozciągając, rozszerzając


SJP.pl


stendhal

[czytaj: stęDAL albo stenDAL] pisarz francuski (1783-1842), właściwie Henry Beyle


SJP.pl

Stendhal, właśc. Marie-Henri Beyle (ur. 23 stycznia 1783 w Grenoble zm. 23 marca 1842 w Paryżu) – francuski pisarz romantyk, prekursor realizmu w literaturze, wolnomularz.

Wikipedia


stendhalowski

[czytaj: stędalowski] właściwy Stendhalowi


SJP.pl


stendhalowy

[czytaj: stędalowy albo stendalowy] przymiotnik dzierżawczy - należący do Stendhala lub z nim związany


SJP.pl


stenga

przedłużenie kolumny masztu, służące do rozpinania górnych żagli skośnych


SJP.pl

Stenga – drugi licząc od pokładu segment wieloczłonowego masztu na jachcie, żaglowcu lub innym statku żaglowym. Stenga jest przymocowana do końcowej części kolumny masztu, do niej może być przymocowana w taki sam sposób bramstenga.

Dana stenga nosi nazwę od żagla noszonego na maszcie np. dla grotmasztu – grotstenga, bezanmasztu – bezanstenga.W przypadku bukszprytu, jego przedłużenie nosi nazwę bomstenga.

Wikipedia


stenia

zdrobnienie od: Stefania (imię żeńskie)


SJP.pl

Stenia – rodzaj roślin z rodziny storczykowatych (Orchidaceae). Obejmuje 22 gatunki występujące w Ameryce Południowej w takich krajach jak: Boliwia, Brazylia, Kolumbia, Ekwador, Gujana, Peru, Trynidad i Tobago, Wenezuela.

Wikipedia


steniczny

1. w psychologii: mocny, silny, aktywny;
2. uczucie steniczne - uczucie wyzwalające energię życiową jednostki i pobudzające ją do działania


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) psych. silny, mocny, aktywny

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Afekt, do którego doprowadziła człowieka np. rozpacz czy strach, może być steniczny albo asteniczny w zależności od tego, czy pobudził aktywność ruchową człowieka, czy też podziałał na nią hamująco.

Wiktionary


steniny

przymiotnik dzierżawczy - należący do Steni lub z nią związany


SJP.pl


stenka

nazwisko


SJP.pl

Stenka – polskie nazwisko. Na początku lat 90. XX wieku w Polsce nosiły je 1593 osoby, według nowszych, internetowych danych noszą je 1778 osoby. Nazwisko pochodzi od imion Stanisław, Stanibor lub Stanimir i jest najbardziej rozpowszechnione w północnej środkowej Polsce.

Wikipedia


steno

w mitologii greckiej: jedna z trzech gorgon


SJP.pl

Steno (gr. Σθεννώ Sthennṓ bądź Σθεινώ Stheinṓ, łac. Sthenno bądź Stheino) – w mitologii greckiej jedna z trzech gorgon.

Wikipedia


steno-

przedrostek

 (1.1) ekol. pierwszy człon wyrazów złożonych wskazujący na wąski zakres tolerancji na dany czynnik

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) steno- + termiczny = stenotermiczny

 (1.1) steno- + -biont = stenobiont

Wiktionary


stenobiont

organizm o wąskim zakresie tolerancji wobec czynników środowiska, np. goryl; stenotop


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy

 (1.1) ekol. gatunek o wąskim zakresie tolerancji w stosunku do czynników środowiskowych;

Wiktionary

Stenobionty (gr.: stenós – wąski) – gatunki o wąskim zakresie tolerancji ekologicznej dla danego czynnika, np. goryl, koralowce rafy koralowej, porosty itp. Stenobionty są dobrymi bioindykatorami (gatunkami wskaźnikowymi) – ich występowanie świadczy o obecności lub działaniu określonego czynnika. W praktyce gatunki wskaźnikowe wykorzystuje się także do określania stanu środowiska (np. stopnia jego zanieczyszczenia).

Wikipedia


stenobiotyczny

przystosowany do życia tylko w ściśle określonych warunkach


SJP.pl


stenobiotyzm

zjawisko przystosowywania się organizmu do życia w ściśle określonych warunkach, przeciwieństwo eurybiotyzmu


SJP.pl


stenofag

organizm odżywiający się niewieloma rodzajami (oligofag) lub jednym rodzajem (monofag) pokarmu


SJP.pl

Stenofag – zwierzę z wąską (jęz. grecki steno - "wąski") specjalizacją pokarmową ograniczającą się albo do jednego źródła (monofag) albo małej liczby źródeł pokarmu (oligofag). Przeciwieństwem jest zwierzę bez specjalizacji pokarmowej (pantofag) lub z szeroką specjalizacją pokarmową (polifag).

Wikipedia


stenofagiczny

przymiotnik relacyjny

 (1.1) ekol. cechujący się małą tolerancją w stosunku do rodzaju spożywanego pożywienia

Wiktionary


stenofotyzm

zjawisko znoszenia tylko małych różnic w sile oświetlenia swojego otoczenia przez organizm, przeciwieństwo euryfotyzmu


SJP.pl


stenograf

osoba zapisująca tekst metodą stenografii


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) osoba potrafiąca zapisywać metodą stenografii; ten, kto stenografuje

Wiktionary

Stenograf – osoba biegle posługująca się stenografią, czyli umiejąca pisać pismem stenograficznym. W środowisku autorów systemów stenograficznych oraz adeptów kursów stenografii utrwaliła się zasada, że stenografem nazwać się może osoba, która osiągnęła biegłość praktyczną w sztuce stenografii, tj. potrafiąca zapisać i odczytać stenogram i (kryterium uznaniowe) chętnie posługująca się stenografią.

Wikipedia

Przykłady

składnia.

kolokacje.

synonimy.

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

 rzecz. stenografia ż., stenogram m.

:: fż. stenografka ż.

 czas. stenografować ndk.

 przym. stenograficzny

frazeologia.

etymologia.

uwagi.

tłumaczenia.

* białoruski: (1.1) стэнаграфіст m., стэнаграф m.

* hiszpański: (1.1) estenógrafo m.

* rosyjski: (1.1) стенографист m., стенограф m.

* słowacki: (1.1) stenograf m.

* ukraiński: (1.1) стенограф m., стенографіст m.

źródła.

== stenograf (język słowacki.) ==

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik, rodzaj męski żywotny

 (1.1) stenograf

odmiana.

przykłady.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. stenografia ż., stenogram m.

:: fż. stenografka ż.

 czas. stenografować ndk.

 przym. stenograficzny

Wiktionary


stenografia

sposób szybkiego pisania za pomocą umownych znaków i skrótów


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) sposób pisania za pomocą umownych symboli, konwencji i skrótów, pozwalający notować w tempie ludzkiej mowy;

Wiktionary

Stenografia (gr. stenós „ciasny”, gráphein „pisać”), tachygrafia (gr. tachýs „szybki”) – skrócona, symboliczna metoda zapisu; zwiększa jego szybkość lub zwięzłość, w porównaniu z tradycyjnymi dla danego języka metodami. Istnieje wiele form zapisu stenograficznego, więcej niż klasycznych alfabetów, czyli tzw. pisma długiego. Najlepsze z nich pozwalają dobrze wytrenowanemu stenografowi pisać szybciej niż ktokolwiek zdolny jest mówić.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ˌstɛ̃nɔˈɡrafʲja, AS: stnografʹi ̯a

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. stenograf mos.

 przym. stenograficzny

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) przest. rzad. rychłopis

Wiktionary


stenograficzny

dotyczący stenografii


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z stenografią; wykonany metodą stenografii

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. stenografia ż., stenogram mrz., stenograf mos., stenografka ż.

 czas. stenografować ndk.

 przysł. stenograficznie

Wiktionary


stenografka

kobieta, która zapisuje tekst metodą stenografii


SJP.pl


stenografować

pisać za pomocą umownych znaków i skrótów


SJP.pl


stenogram

zapis stenograficzny


SJP.pl

Stenogram – efekt pracy stenografa, zapis przy pomocy metody stenografii przemówienia, wykładu, zebrania, dyskusji, debaty lub innych notatek. Dla zapewnienia jego czytelności dla nieobeznanych ze stenografią konieczna jest jego transkrypcja na alfabet powszechnie używany w danym kraju.

Stenogramem bywa określany również przetranskrybowany stenogram (np. stenogram z posiedzenia Sejmu). Takie rozumienie stanowi skrót myślowy, niezgodny ze ścisłym znaczeniem terminu.

Wikipedia


stenohalinowy

przymiotnik relacyjny

 (1.1) ekol. cechujący się małą tolerancją w stosunku do różnych wielkości zasolenia

Wiktionary


stenohydryczny

przymiotnik relacyjny

 (1.1) ekol. cechujący się małą tolerancją w stosunku do wahań wilgotności

Wiktionary


stenokardia

choroba powstająca w wyniku zmian w naczyniach wieńcowych i niedokrwienia mięśnia serca; dusznica bolesna; dławica piersiowa


SJP.pl


stenolog

specjalista badający formy i rodzaje pisma stenograficznego


SJP.pl


stenopeliks

rodzaj dinozaura z grupy pachycefalozaurów


SJP.pl

Stenopeliks (Stenopelix valdensis) – dinozaur z grupy pachycefalozaurów (Pachycephalosauria).

Żył w epoce wczesnej kredy (ok. 125 mln lat temu) na terenach współczesnej Europy. Długość ciała ok. 1,5 m. Jego szczątki znaleziono w Niemczech.

Wikipedia


stenopis

zapis treści stenogramu za pomocą znaków standardowego alfabetu


SJP.pl


stenopteryg

rodzaj zauropsyda z rzędu ichtiozaurów


SJP.pl

Stenopteryg (Stenopterygius) – ichtiozaur z rodziny Stenopterygiidae.

Żył we wczesnej i na początku środkowej jury (aalen) na terenach obecnej Europy. Długość ciała ok. 2-3,5 m. Jego szczątki znaleziono w Niemczech, Francji, Anglii, Belgii, Luksemburgu i być może w Szwajcarii.

Wikipedia


stenotermiczny

posiadający wąski zakres tolerancji względem temperatury


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) ekol. cechujący się małą tolerancją w stosunku do zmian temperatury

Wiktionary


stenotermizm

zjawisko znoszenia tylko niewielkich wahań temperatury otoczenia przez organizm, przeciwieństwo eurytermizmu


SJP.pl


stenotol

rodzaj dinozaura z rodziny pachycefalozaurów; stygimoloch


SJP.pl


stenotop

organizm o wąskim zakresie tolerancji wobec czynników środowiska, np. goryl; stenobiont


SJP.pl


stenotopowy

stenotop


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) ekol. cechujący się małą tolerancją w stosunku do czynników środowiska i występujący w ściśle określonych warunkach o niewielkich wahaniach wartości tych czynników

Wiktionary

Patrz:

stenotop

Powiązane:

 rzecz. stenotop

Wiktionary


stenotropizm

umiejętność przystosowania się organizmów do wąskiego zakresu zmienności czynników środowiska


SJP.pl


stenotypia

pisanie na maszynie stenograficznej


SJP.pl

Stenografia (gr. stenós „ciasny”, gráphein „pisać”), tachygrafia (gr. tachýs „szybki”) – skrócona, symboliczna metoda zapisu; zwiększa jego szybkość lub zwięzłość, w porównaniu z tradycyjnymi dla danego języka metodami. Istnieje wiele form zapisu stenograficznego, więcej niż klasycznych alfabetów, czyli tzw. pisma długiego. Najlepsze z nich pozwalają dobrze wytrenowanemu stenografowi pisać szybciej niż ktokolwiek zdolny jest mówić.

Wikipedia


stenotypiczny

stenotypia


SJP.pl

Patrz:

stenotypia

stenotypista

osoba zajmująca się pisaniem lub odtwarzaniem notatek na maszynie stenograficznej przy użyciu skróconej, symbolicznej metody zapisu (stenografii)


SJP.pl


stenotypistka

kobieta pisząca na maszynie stenograficznej


SJP.pl


stenowy

sten


SJP.pl

Patrz:

sten

stenoza

w medycynie: zawężenie np. tętnicy nerkowej, aorty, odległości między kręgami


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) med. zwężenie

Wiktionary

  • zwężenie zastawki aortalnej
  • zwężenie drogi odpływu prawej komory
  • zwężenie drogi odpływu lewej komory
  • stenoza zastawki trójdzielnej
  • zwężenie zastawki mitralnej
  • stenoza kanału kręgowego

Wikipedia


stent

proteza wewnątrznaczyniowa, stosowana w celu poprawienia końcowego efektu zabiegu angioplastyki


SJP.pl

Wikipedia


stentando

określenie wykonawcze: powstrzymując, opóźniając, z trudem


SJP.pl


stentor

rodzaj pierwotniaka z typu orzęsków, mający kształt trąbki zakończonej otworem gębowym, przytwierdzonym do podłoża długą nóżką, obejmujący około 20 gatunków


SJP.pl

  • Stentor – planetoida o numerze katalogowym 2146
  • Stentor (trąbik, trębacz) – rodzaj pierwotniaków z typu orzęsków
  • Stentor – w mitologii greckiej herold o potężnym głosie; bohater Iliady Homera

Wikipedia


stentorowy

o głosie lub śmiechu: bardzo silny, donośny (od Stentora, bohatera "Iliady")


SJP.pl


stenwanta

stalowa lina na statku zaczepiona za stengę, podtrzymująca maszt z boków zebezpieczając przed wygięciem lub złamaniem


SJP.pl

Wikipedia


steoretyzować

dojść do jakichś wniosków na podstawie teoretycznego rozumowania; wyteoretyzować


SJP.pl


step

równina porośnięta różnymi gatunkami wysokich traw, występująca na obszarach strefy umiarkowanej o klimacie suchym, kontynentalnym


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) anat. część ciała łącząca stopę z golenią;

 (1.2) jeźdz. czterotaktowy, najwolniejszy chód konia, osła i muła;

 (1.3) zool. czterotaktowy wzór chodu zwierzęcia czworonożnego;

forma czasownika.

 (2.1) 2. os. lp. rozk. od: stępić

Wiktionary

Step – formacja roślinna stref umiarkowanych, zwykle wielogatunkowa, ale bez drzew. W pokrywie roślinnej znaczną rolę odgrywają trawy, którym towarzyszą kseromorficzne rośliny zielne, rzadko także krzewy. Stepy kształtują się na obszarach pod wpływem klimatu kontynentalnego – z gorącym i suchym latem oraz mroźną i wietrzną zimą. Warunki takie uniemożliwiają rozwój roślin drzewiastych i krzewów. Pierwotnie termin „step” odnosił się tylko do formacji euroazjatyckiej, jednak stosowany jest też w szerokim znaczeniu obejmując typowe dla innych kontynentów formacje trawiaste, takie jak preria w Ameryce Północnej i pampa w Ameryce Południowej.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) W skład stępu u człowieka wchodzi siedem kości.

Wiktionary

Powiązane:

 przysł. stępem, stępa, stępo

 rzecz. stępowanie n.

Wiktionary


stępa

dawne, prymitywne urządzenie służące do obłuskiwania i kruszenia ziarna na kaszę, złożone z misy i ubijaka


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) daw. kulin. urządzenie używane do obłuskiwania i kruszenia ziarna na kaszę;

przysłówek

 (2.1) daw. zob. stępem.

forma rzeczownika.

 (3.1) D. lp. od: stęp

Wiktionary

Stępa:

  • moździerz kaszarski – urządzenie używane do obłuskiwania i kruszenia ziarna na kaszę. Składa się z wysokiego, wąskiego naczynia wydrążonego w kamieniu lub drewnie (rodzaj moździerza) i drewnianego ubijaka zwanego stęporem. Często dolna, robocza powierzchnia stępora nabijana była metalowymi ćwiekami.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Ze stępy wystawał drewniany stępor.

 (2.1) Szliśmy stępa między miedzami, koniki niosły nas lekko, strzygąc uszami.

Wiktionary

Powiązane:

 (1.1)

 rzecz. stępor mrz.

 (2.1)

 rzecz. stęp mrz.

 przysł. stępem, stępo

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) moździerz kaszarski

Wiktionary


stępak

koń poruszający się w wolnym tempie; człapak


SJP.pl


stepan

obce imię męskie


SJP.pl

  • Stepan (Степан) – ukraińskie imię męskie
  • Stepan (kot)

Wikipedia


stepanakercki

Stepanakert


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z Stepanakertem, dotyczący Stepanakertu

Wiktionary

Patrz:

Stepanakert

Powiązane:

 rzecz. Stepanakert mrz.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) chankendzki

Wiktionary


stepanakert

[czytaj: stePAnakert] stolica Górskiego Karabachu


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna

 (1.1) geogr. miasto w Azji, stolica Górskiego Karabachu;

Wiktionary

Chankendi (azer. Xankəndi, orm. Խանքենդի, dawniej Stepanakert, orm. Ստեփանակերտ) – wyludnione miasto w Azerbejdżanie, w regionie Górski Karabach położone u podnóża Masywu Karabaskiego.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Stepanakert leży na obszarze stanowiącym terytorium sporne między Armenią i Azerbejdżanem.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌstɛpãˈnakɛrt, AS: stepãnakert

Wiktionary

Powiązane:

 przym. stepanakercki

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) Chankendi; daw. Wararakn

Wiktionary


stepaniuk

nazwisko


SJP.pl

Stepaniuk (nieodmienne) – polskie i ukraińskie nazwisko. W styczniu 2022 roku w Polsce nosiły je 2384 osoby, w tym 1313 mężczyzn oraz 1071 kobiet. Według danych z 2002 roku najwięcej (825), osób z tym nazwiskiem mieszkało w województwie podlaskim.

Wikipedia


stępczak

nazwisko


SJP.pl


stępem

przysłówek

 (1.1) jeźdz. o biegu: wolno

forma rzeczownika.

 (2.1) N. lp. od: stęp

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Jechaliśmy stępem, przyglądając się opuszczonym gospodarstwom.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. stęp mrz.

 przysł. stępa, stępo

Wiktionary


steper

przyrząd gimnastyczny do ćwiczenia sprawności nóg; stepper


SJP.pl


stephan

[czytaj: sztefan]
1. obce imię męskie;
2. nazwisko


SJP.pl


stephanie

[czytaj: sztefan]
1. obce imię męskie;
2. nazwisko


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) anglosaskie imię żeńskie, Stefania

Wiktionary

  • Stephanie (piosenkarka)
  • Stephanie – postać z serialu Leniuchowo

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Stephanie była w trakcie pakowania przed przeprowadzką, a ostatnie dwa koty Rona niedawno odeszły za tęczowy most, więc przejął opiekę nad znajdkami.

Wiktionary


stephen

[czytaj: stiwen] obce imię męskie


SJP.pl

Stephen – miasto w Stanach Zjednoczonych, w stanie Minnesota, w hrabstwie Marshall.

Wikipedia


stephenie

[czytaj: stiwen] obce imię męskie


SJP.pl


stephens

nazwisko


SJP.pl

Osoby:

  • Alexander Stephens (1812–1883) – amerykański polityk, wiceprezydent Stanów Skonfederowanych Ameryki
  • Graeme L. Stephens (ur. 1952) – fizyk atmosfery
  • Frederic George Stephens (1827/1828–1907) – brytyjski krytyk i historyk sztuki
  • John Lloyd Stephens (1805–1852) – prawnik, dyplomata i podróżnik, odkrywca ruin miasta Copán
  • William Stephens (1859–1944) – amerykański polityk republikański, gubernator Kalifornii, burmistrz Los Angeles

Wikipedia


stephenson

[czytaj: STIwenson] nazwisko, m.in. George Stephenson (1781-1848) - wynalazca brytyjski


SJP.pl

Osoby o nazwisku Stephenson

  • George Stephenson – brytyjski inżynier, "ojciec brytyjskich kolei parowych"
  • Nathan Stephenson – kanadyjski aktor
  • Neal Stephenson – amerykański pisarz science-fiction.
  • Robert Stephenson – angielski inżynier
  • Van Stephenson – amerykański muzyk

Wikipedia


stępiać

1. sprawiać, że coś przestaje być ostre, staje się tępe;
2. stępiać się - (o przedmiotach) przestawać być ostrym, stawać się tępym


SJP.pl


stępiały

1. potocznie: nieostry
2. o zmysłach: osłabiony


SJP.pl


stępić

1. sprawić, że coś przestanie być ostre, stanie się tępe;
2. stępić się - (o przedmiotach) przestać być ostrym, stać się tępym


SJP.pl

czasownik przechodni

 (1.1) dokonany od|tępić.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈstɛ̃mpʲit͡ɕ, AS: stmpʹić

Wiktionary

Powiązane:

 czas. tępić (się) ndk.

 rzecz. tępienie ndk., stępienie dk.

 przysł. tępo, tępawo

 przym. tępy, tępawy

Wiktionary


stępica

w łowiectwie: potrzask na zwierzynę; wnyki, szczęki, żelazko


SJP.pl


stępień

1. sprawić, że coś przestanie być ostre, stanie się tępe;
2. stępić się - (o przedmiotach) przestać być ostrym, stać się tępym


SJP.pl

  • Stępień – wieś w woj. warmińsko-mazurskim, w pow. braniewskim, w gm. Braniewo
  • Stępień – polska nazwa chrząszczy z rodzaju Cychrus
  • Stępień – polskie nazwisko

Wikipedia


stępienie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|stępić.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: stɛ̃mˈpʲjɛ̇̃ɲɛ, AS: stẽmpʹi ̯ė̃ńe

Wiktionary

Powiązane:

 czas. tępić (się) ndk., stępić (się) dk.

 rzecz. tępienie ndk.

 przysł. tępo, tępawo

 przym. tępy, tępawy

Wiktionary


stępin

Stępin (niem. Stampen) – wieś w Polsce położona w województwie dolnośląskim, w powiecie wrocławskim, w gminie Długołęka.

Wikipedia


stępiński

nazwisko


SJP.pl


stępiony

1. sprawić, że coś przestanie być ostre, stanie się tępe;
2. stępić się - (o przedmiotach) przestać być ostrym, stać się tępym


SJP.pl


stępka

wiązanie szkieletu kadłuba statku; kil


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) mar. techn. główna, podłużna belka konstrukcyjna umieszczona w osi na dnie kadłuba statku wodnego;

Wiktionary

Stępka, kil – oś konstrukcyjna szkieletu statku wodnego, jest najniższym elementem konstrukcyjnym jednostki pływającej, biegnie od dziobu do rufy, stanowi podstawę wytrzymałości strukturalnej kadłuba. Stępka występuje w postaciach belkowej i płaskiej. Na stępce opierają się wręgi, a na żaglowcach w nadstępkach także pionowe maszty. Położenie stępki jest symbolem rozpoczęcia budowy jednostki pływającej.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Do stępki mocowane są wręgi (żebra) związane dennikami, które tuż przy stępce mają otwory – szpigaty (myszki) pozwalające spłynąć wodzie do najniżej położonej części kadłuba, czyli zęzy.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈstɛ̃mpka, AS: stmpka

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. nadstępka ż., stępa ż., stępnik m.

 przym. stępkowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) kil

Wiktionary


stępkowski

nazwisko


SJP.pl

Stępkowski (forma żeńska: Stępkowska; liczba mnoga: Stępkowscy) – polskie nazwisko. Na początku lat 90. XX wieku w Polsce nosiły je 2142 osoby Wówczas najwięcej, 353, Stępkowskich mieszkało w województwie warszawskim.
Ród herbowy noszący herb Suchekomnaty.

Osoby o nazwisku Stępkowski
  • Józef Stępkowski – wojewoda kijowski w XVIII wieku
  • Aleksander Stępkowski (1974–) – prawnik, doktor habilitowany nauk prawnych, profesor Uniwersytetu Warszawskiego, współtwórca i pierwszy prezes zarządu Ordo Iuris. W latach 2015–2016 podsekretarz stanu w Ministerstwie Spraw Zagranicznych. Od 2019 sędzia Sądu Najwyższego. Od 2020 pełniący obowiązki pierwszego prezesa Sądu Najwyższego. Od 2020 rzecznik prasowy Sądu Najwyższego.
  • Dariusz Stępkowski (1969–) – salezjanin, doktor habilitowany nauk humanistycznych w zakresie pedagogiki, profesor i prodziekan Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie (UKSW).
  • Józef Stępkowski (1885–) – oficer piechoty Wojska Polskiego
  • Józef Stępkowski (1970–) – inżynier rolnik, polityk, poseł
  • Elżbieta Junosza-Stępkowska (1936–2015) – dziennikarka, redaktorka m.in. "Kierunki", "Słowo Powszechne", "Kurier Polski", "Veto";
  • Tomasz Szwed-Stępkowski (ur. 1951 w Pionkach) – jeden z najpopularniejszych w Polsce piosenkarzy country i folk.
  • Janusz Stępkowski – architekt

Wikipedia


stępkowy

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z stępką, dotyczący stępki

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. stępka ż.

Wiktionary


stęplewski

nazwisko


SJP.pl


stępniak

nazwisko


SJP.pl


stepniarka

rodzaj jaszczurki z rodziny jaszczurkowatych; Eremias


SJP.pl


stepnica

1. miasto w Polsce;
2. rzeka w Polsce


SJP.pl

Stepnica (do 1945 niem. Groß Stepenitz, daw. Stobnica, hist. Stepenitze) – miasto w północno-zachodniej Polsce, w województwie zachodniopomorskim, w powiecie goleniowskim, siedziba gminy miejsko-wiejskiej Stepnica. Położona na pograniczu Równiny Goleniowskiej i Doliny Dolnej Odry, nad Roztoką Odrzańską i uchodzącą do niej rzeką Gowienicą. W mieście znajduje się port morski i kąpielisko morskie.

Według danych z 31 grudnia 2009 r. Stepnica miała 2082 mieszkańców.

Wikipedia


stepnicki

przymiotnik od: Stepnica


SJP.pl


stepniczanin

mieszkaniec Stepnicy (miasta w Polsce)


SJP.pl


stepniczanka

mieszkanka Stepnicy (miasta w Polsce)


SJP.pl


stepniewski

nazwisko


SJP.pl


stępnik

nazwisko


SJP.pl


stepnowski

nazwisko


SJP.pl


stępo

przysłówek

 (1.1) daw. zob. stępem.

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Jadąc stępo, zaobserwowałem, że klacz lekko utyka.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. stęp mrz.

 przysł. stępa, stępem

Wiktionary


stępocin

Stępocin – wieś w Polsce położona w województwie wielkopolskim, w powiecie wrzesińskim, w gminie Nekla.

Wieś duchowna Stępocino, własność biskupstwa poznańskiego, pod koniec XVI wieku leżała w powiecie pyzdrskim województwa kaliskiego. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa poznańskiego.

Wikipedia


stepojeż

rodzaj ssaków z podrodziny jeży


SJP.pl

Stepojeż (Hemiechinus) – rodzaj ssaków z podrodziny jeży (Erinaceinae) w obrębie rodziny jeżowatych (Erinaceidae).

Wikipedia


stępor

podłużny tłuczek do kruszenia, miażdżenia różnych substancji lub materiałów albo do wbijania czegoś w podłoże; stąpor


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) roln. ubijak do tłuczenia ziarna w stępie

 (1.2) techn. ciężki ubijak do wyrównywania ziemi lub wbijania pali

 (1.3) górn. narzędzie do wprowadzania naboju w otwór strzałowy

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. stęporek mrz.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) war. stąpor

Wiktionary


stęporek

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) zdrobn. od stępor

 (1.2) mały stępor

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. stępor mrz.

Wiktionary


stepować

tańczyć, uderzając rytmicznie podkutymi obcasami i czubkami butów o podłogę


SJP.pl


stepowanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|stępować.

Wiktionary

Stepowanie (ang. step – krok) – rodzaj tańca polegający na wystukiwaniu rytmu za pomocą butów podkutych metalowymi blaszkami. Oprócz ruchu stóp tancerz może także poruszać całym ciałem, w zależności od stylu stepowania, bądź efektu jaki chce się uzyskać. W stepie irlandzkim tancerze tradycyjnie trzymają ręce splecione za sobą utrzymując korpus wyprostowany, w stepie amerykańskim wraz z plastycznym korpusem biorą czynny udział w tańcu.

Wikipedia

Powiązane:

 rzecz. stęp m., stępak m.

 czas. stępować ndk.

Wiktionary


stepowieć

przekształcać się w step lub podobne zbiorowisko trawiaste


SJP.pl

czasownik nieprzechodni niedokonany

 (1.1) geogr. zamieniać się w step

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. step m.

Wiktionary


stepówka

ptak z rodziny o tej samej nazwie, żyjący na stepach Azji i Afryki


SJP.pl

Stepówka nadnidziańska (Gampsocleis glabra) – gatunek ciepłolubnego, euroazjatyckiego owada z rodziny pasikonikowatych (Tettigoniidae). Jest gatunkiem kserotermofilnym. Występuje na trawiastych stepach, murawach lub wrzosowiskach – od Hiszpanii po zachodnią Syberię. W Polsce występuje tylko na Ponidziu – krajowa populacja szacowana jest na kilkaset osobników. W kilku krajach Europy został uznany za gatunek wymarły.

Wikipedia


stepówki

rzeczownik, rodzaj niemęskoosobowy, liczba mnoga

 (1.1) syst. ornit. nazwa systematyczna|Pterocliformes|Huxley|ref=tak., rząd ptaków z infragromady ptaków neognatycznych;

Wiktionary

Stepówki, stepówkowate – rząd (Pterocliformes) oraz rodzina (Pteroclidae) ptaków z podgromady ptaków nowoczesnych Neornithes. Obejmuje gatunki pustynne, półpustynne i stepowe, zamieszkujące Azję, Afrykę oraz południowo-zachodnią Europę (Półwysep Iberyjski i południową Francję).

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Podstawą pokarmu stepówek są nasiona, pędy i pąki roślin.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. stepówka ż.

Wiktionary


stepówkowate

o cechach stepówkowatych (rząd ptaków)


SJP.pl

Stepówki, stepówkowate – rząd (Pterocliformes) oraz rodzina (Pteroclidae) ptaków z podgromady ptaków nowoczesnych Neornithes. Obejmuje gatunki pustynne, półpustynne i stepowe, zamieszkujące Azję, Afrykę oraz południowo-zachodnią Europę (Półwysep Iberyjski i południową Francję).

Wikipedia


stepówkowaty

o cechach stepówkowatych (rząd ptaków)


SJP.pl


stępowski

nazwisko, np. Jarema Stępowski (1925-2001), aktor


SJP.pl


stepowy

1. typowy dla stepu, żyjący, rosnący na stepie;
2. związany ze stepem (tańcem), np. krok stepowy


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany ze stepem, dotyczący stepu

 (1.2) związany ze stepem i stepowaniem, dotyczący stepu i stepowania

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) W krajobrazie stepowym dominują trawy.

Wiktionary

Powiązane:

 (1.1)

 rzecz. step m., stepowienie n.

 (1.2)

 rzecz. step m., stepowanie n.

Wiktionary


stepper

przyrząd gimnastyczny do ćwiczenia sprawności nóg; steper


SJP.pl

Stepper – stacjonarne urządzenie treningowe do ćwiczenia przede wszystkim dolnych partii mięśni. Ruchy wykonywane na stepperze przypominają chodzenie po schodach lub wspinanie się pod górkę.

Wikipedia


stępuchowo

Stępuchowo – wieś pałucka w Polsce, położona w województwie wielkopolskim, w powiecie wągrowieckim, w gminie Damasławek.

W latach 1975–1998 wieś administracyjnie należała do województwa pilskiego.

W latach 1458–1523 Stępuchowo posiadało prawa miejskie.

Wikipedia


ster

1. urządzenie do kierowania statkiem wodnym lub powietrznym; rudel;
2. kierownictwo, zarządzanie czymś;
3. jednostka objętości stosowana w Polsce do 1953 roku; metr sześcienny


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) lotn. żegl. urządzenie służące do nadania i utrzymania kierunku ruchu statku wodnego lub powietrznego;

 (1.2) przen. książk. kierowanie, zarządzanie czymś

Wiktionary

Ster – ruchome urządzenie będące częścią jednostki pływającej lub statku powietrznego (patrz: powierzchnie sterowe samolotu), służące zarówno do utrzymywania, jak i do zmiany kierunku ruchu. Działanie steru zmienia kątową orientację jednostki w przestrzeni.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Widząc przeszkodę maksymalnie wychylił ster.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: stɛr, AS: ster

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. sternik mos., sterowiec mrz., sterowanie n., sterownik mrz., sterówka ż., przesterowanie n.

 czas. sterować ndk.

 przym. sterowy

 przysł. sterowniczo

Wiktionary

Synonimy:

 (1.2) kierownictwo

Wiktionary


sterać

1. zmarnować, zniszczyć, nadwerężyć coś głównie przez ciężką pracę, trudy, zmartwienia itp.; styrać;
2. dawniej: podrzeć, zniszczyć coś przez długie używanie;
3. dawniej: roztrwonić (majątek, bogactwa);
4. dawniej: sterać się -
a) stracić siły, zdrowie przez pracę, trudy, męczący tryb życia itp.;
b) o majątku, bogactwach itp.: rozstać roztrwonionym


SJP.pl


steradian

jednostka miary kąta bryłowego; stereoradian


SJP.pl

Steradian (sr od gr. στέρεος – stężały, twardy, masywny, przestrzenny i łac. radius – promień) – jednostka SI określająca miarę kąta bryłowego; niemianowana jednostka pochodna tego układu.

Jest to miara kąta bryłowego o wierzchołku w środku kuli, wycinającego z powierzchni tej kuli pole równe kwadratowi jej promienia. Tak zdefiniowana miara kąta bryłowego przyjmuje wartości rzeczywiste z przedziału [0,4\pi ].

Wikipedia


steran

w chemii: czteropierścieniowy związek bez podstawników, z którego zbudowany jest steroid; cyklopentanoperhydrofenantren


SJP.pl


sterany

potocznie: bardzo zmęczony, wyczerpany wykonywaniem ciężkiej pracy; wykończony, styrany, utyrany, zatyrany, spracowany


SJP.pl


sterburta

prawa burta statku


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) żegl. prawa burta statku patrząc z rufy na dziób

Wiktionary

Burta – strona na statku wodnym, każda z połówek jednostki pływającej, rozdzielonych płaszczyzną symetrii kadłuba. Termin ten ma wiele pokrewnych znaczeń począwszy od całości jednej z połówek kadłuba, poprzez poszycie jednej z połówek (lub część poszycia nad obłem), aż do litej bariery na dużej jednostce, otaczającej odkryty pokład, będącej de facto nadburciem, a nie burtą. Jednak o tym, że coś znajduje się na jednej z burt, mówi się także wtedy, gdy to coś znajduje się nawet znacznie powyżej najwyższego pokładu (np. światła na masztach mogą być w osi jednostki, lub na jednej z burt).

Wikipedia


sterburtowy

sterburta


SJP.pl

Patrz:

sterburta

stercz

gruczoł u mężczyzn i samców ssaków wytwarzający wydzielinę wchodzącą w skład nasienia; gruczoł krokowy; prostata


SJP.pl

Gruczoł krokowy, stercz, prostata (łac. prostata, od starogreckiego προστάτης prostátēs, strażnik) – nieparzysty narząd mięśniowo-gruczołowy będący częścią męskiego układu płciowego. Wydzielina prostaty to mętna, biaława ciecz o charakterystycznym zapachu (to ona nadaje zapach spermie), stanowiąca nośnik plemników. Odczyn wydzieliny jest, w zależności od badań, podawany jako lekko kwasowy (pH 6,1- 6,5) albo lekko zasadowy (pH 7,31).

Wikipedia


sterczeć

czasownik

 (1.1) wystawać poza jakąś powierzchnię, stać na sztorc

 (1.2) pot. stać długo i bezczynnie

 (1.3) gwara więzienna stać

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Gdy sterczące widzę cycki / Wpadam w nastrój poetycki

 (1.2) Czemu się tak spóźniasz? Sterczę już tutaj pół godziny!

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈstɛrt͡ʃɛt͡ɕ, AS: sterčeć

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. sterczenie n., stercz m., sterczyna ż.

 przym. sterczący, sterczynowy

Wiktionary


sterczenie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|sterczeć.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: stɛrˈt͡ʃɛ̃ɲɛ, AS: sterčńe

Wiktionary

Powiązane:

 czas. sterczeć

Wiktionary


sterczowy

stercz


SJP.pl

Patrz:

stercz

sterczyna

pionowy, wieńczący element dekoracji architektonicznej, stosowany też czasem w meblarstwie i w zwieńczeniach ołtarzy


SJP.pl

Pinakiel (inaczej fiala, sterczyna) – pionowy element dekoracyjny w postaci smukłej kamiennej wieżyczki, zakończonej od góry iglicą, której krawędzie udekorowane są żabkami i która zwieńczona jest kwiatonem. W postaci bardziej ozdobnej miał kształt ażurowej kapliczki z maswerkami. Jest charakterystyczny dla architektury gotyckiej i neogotyckiej.

Wikipedia


sterdyń

wieś w Polsce


SJP.pl

Sterdyń (do 2006 Sterdyń-Osada) – wieś w Polsce położona w województwie mazowieckim, w powiecie sokołowskim, Ma status sołectwa, Jest siedzibą gminy Sterdyń oraz parafii św. Anny. Leży na historycznym Podlasiu.

Sterdyń dawniej był miastem – uzyskał lokację miejską przed 1737 rokiem, został zdegradowany w 1869 roku.

Wikipedia


sterdynianin

mieszkaniec Sterdyni (wsi w Polsce)


SJP.pl


sterdynianka

mieszkanka Sterdyni (wsi w Polsce)


SJP.pl


sterdyński

Sterdyń


SJP.pl

Patrz:

Sterdyń

stereo

1. potocznie: stereofoniczny (używane po określanym rzeczowniku);
2. efekt polegający na odtworzeniu i przekazaniu dźwięków przez sprzęt w taki sposób, że dają wrażenie rozmieszczonych w przestrzeni


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) stereofoniczny

przysłówek

 (2.1) stereofonicznie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (3.1) pot. urządzenie lub zestaw stereofoniczny

Wiktionary

Stereofonia (pot. stereo z gr. στερεός "twardy, stały, sztywny, przestrzenny" i φωνή "dźwięk, ton, głos") – elektroakustyczna metoda odbierania, zapisywania, transmitowania i odtwarzania dźwięku, tak aby u słuchającego wywołać wrażenie przestrzennego rozmieszczenia jego źródeł. Zapis dźwięku odbywa się za pomocą co najmniej dwóch niezależnych mikrofonów, osobno dla kanału lewego i prawego, transmisja zaś poprzez dwa oddzielne kanały do dwóch osobnych głośników.

Wikipedia

Przykłady

składnia.

kolokacje.

synonimy.

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

 rzecz. stereofonia ż.

 przym. stereofoniczny

 przysł. stereofonicznie

 przedr. stereo-

frazeologia.

etymologia.

uwagi.

 por|mono|kwadro.

tłumaczenia.

* angielski: (1.1) stereo

źródła.

== stereo (język angielski.) ==

wymowa.

 audio|LL-Q1860 (eng)-Vealhurl-stereo.wav.

znaczenia.

rzeczownik

 (1.1) stereofonia

przymiotnik

 (2.1) stereofoniczny, stereo

odmiana.

przykłady.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: stɛˈrɛɔ, AS: stereo

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. stereofonia ż.

 przym. stereofoniczny

 przysł. stereofonicznie

 przedr. stereo-

Wiktionary


stereobat

1. podium w świątyni rzymskiej;
2. podbudowa świątyni greckiej


SJP.pl

Stereobat (gr. στερεοβάτης z στέρεος „stężały, twardy, masywny, przestrzenny” i βάτος „stąpający”):

  • według Witruwiusza jest to najniższy stopień krepidomy albo górna warstwa fundamentów. Odpowiednik podium w świątyniach rzymskich
  • nazwę odnoszono też do wysokich stopni (krepidomy), w odróżnieniu od umieszczanych od strony wejścia (naprzeciwko głównego portalu) wygodnych stopni do wchodzenia, zwanych krepis

Wikipedia


stereobiektyw

rzadko: fotograficzna nasadka stereoskopowa służąca do robienia zdjęć plastycznych; stereoobiektyw (rzadko)


SJP.pl


stereocefal

rodzaj dinozaura z rodziny ankylozaurów; euoplocefal, skolozaur


SJP.pl


stereochemia

dział zajmujący się strukturą przestrzenną cząstek chemicznych oraz zależnością między ich budową a przebiegiem reakcji, w jakiej biorą udział


SJP.pl

Stereochemia – dział chemii zajmujący się badaniem trójwymiarowej struktury cząsteczek i jej wpływem na własności tych cząsteczek.

Stereochemia zajmuje się czterema podstawowymi zagadnieniami:

  • teoretyczną możliwością występowania i praktyczną analizą izomerii optycznej i geometrycznej związków chemicznych,
  • wyjaśnianiem i analizowaniem mechanizmów reakcji chemicznych prowadzących do zmian w trójwymiarowej strukturze cząsteczek,
  • syntezą asymetryczną, czyli praktycznymi sposobami otrzymywania pożądanych izomerów geometrycznych i optycznych,
  • badaniem wpływu struktury trójwymiarowej cząsteczek na ich własności fizyczne, chemiczne i biologiczne.

Wikipedia


stereochemiczny

stereochemia


SJP.pl

Patrz:

stereochemia

stereochromia

Stereochromia - technika w sztuce, wykorzystywana w malarstwie ściennym, fresków i obrazów, polegająca na zabezpieczeniu pomalowanej powierzchni (podłoża i farb) przed negatywnym działaniem wpływów atmosferycznych lub wandalizmem za pomocą preparatów, np.: szkło wodne, wodorotlenek glinowy, kwas krzemowo-fluorowy.

Wikipedia


stereofonia

elektroakustyczna metoda zapisywania, odbierania, transmitowania i odtwarzania dźwięku, dająca wrażenie przestrzennego rozmieszczenia jego źródeł


SJP.pl

Stereofonia (pot. stereo z gr. στερεός "twardy, stały, sztywny, przestrzenny" i φωνή "dźwięk, ton, głos") – elektroakustyczna metoda odbierania, zapisywania, transmitowania i odtwarzania dźwięku, tak aby u słuchającego wywołać wrażenie przestrzennego rozmieszczenia jego źródeł. Zapis dźwięku odbywa się za pomocą co najmniej dwóch niezależnych mikrofonów, osobno dla kanału lewego i prawego, transmisja zaś poprzez dwa oddzielne kanały do dwóch osobnych głośników.

Wikipedia


stereofoniczność

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) odprzym. cecha tego, co jest stereofoniczne

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. stereofonia ż.

 przym. stereofoniczny

 przysł. stereofonicznie

Wiktionary


stereofoniczny

przymiotnik od: stereofonia


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) elektron. akust. taki, który wykorzystuje technikę stereofonii

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. stereo n., stereofonia ż., stereofoniczność ż.

 przysł. stereofonicznie, stereo

 przym. stereo

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) stereo

Wiktionary


stereofotografia

Stereofotografia, fotografia stereoskopowa – technika polegająca na wykonaniu dwóch zdjęć obiektu z różnych punktów widzenia.

Obserwacja takich zdjęć polega na patrzeniu prawym okiem na fotografię wykonaną z prawego punktu widzenia i lewym okiem – z przeciwnego punktu. Daje to wrażenie iż przedmioty te znajdują się w trójwymiarowej przestrzeni. Naturalność, właściwość takiej techniki osiąga się przez wyrównanie kątów widzenia i odstępów optycznych.

Wikipedia


stereognozja

Wikipedia


stereograf

przyrząd służący do przedstawiania powierzchni brył geometrycznych na płaszczyźnie


SJP.pl


stereografia

perspektywiczne przedstawianie brył geometrycznych na płaszczyźnie, w sposób zachowujący wierność kątów


SJP.pl


stereograficzny

stereografia


SJP.pl

Patrz:

stereografia

stereografka

stereograf


SJP.pl

Patrz:

stereograf

stereogram

1. para zdjęć tego samego przedmiotu wykonanych w ten sposób, że przy ich obserwacji w stereoskopie otrzymuje się trójwymiarowy obraz;
2. przestrzenny, trójwymiarowy obraz jakiejś rzeczy, uzyskany jedną z licznych technik


SJP.pl

Stereogram, obraz stereoskopowy – obraz przedstawiony na płaszczyźnie w taki sposób, aby sprawiał wrażenie trójwymiarowego. Wrażenie to widz może osiągnąć przy zastosowaniu specjalnych okularów o różnobarwnych szkiełkach lub odpowiednio ustawiając wzrok (np. rozszczepiając go) – użyty sposób jest zależny od techniki, jaką utworzono stereogram.

Wikipedia


stereoizomer

jeden ze związków różniących się jedynie przestrzennym ułożeniem atomów; izomer przestrzenny


SJP.pl

Stereoizomery – izomery przestrzenne, związki chemiczne, w których atomy połączone są w tych samych sekwencjach, a różnią się jedynie ułożeniem przestrzennym.

Stereoizomery dzielą się na:

  • izomery optyczne (enancjomery, diastereoizomery)
  • izomery geometryczne (izomery E-Z, izomery cis-trans, izomery aksjalne-ekwatorialne)
  • konformery

Wikipedia


stereokardiograf

urządzenie do badania serca metodą stereokardiografii


SJP.pl


stereomechanika

dział mechaniki zajmujący się odkształceniami i naprężeniami w poszczególnych częściach rożnych konstrukcji


SJP.pl


stereometria

dział geometrii dotyczący własności figur geometrycznych przestrzennych


SJP.pl

Stereometria – geometria przestrzeni trójwymiarowej. Pojęcie to odnosi się najczęściej do przestrzeni euklidesowej, ale może też dotyczyć przestrzeni hiperbolicznej i rzutowej.

Przedmiotem jej badań są własności brył oraz przekształcenia izometryczne i afiniczne przestrzeni.

Wikipedia


stereometryczny

przymiotnik relacyjny

 (1.1) mat. związany z stereometrią, dotyczący stereometrii

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. stereometria ż.

Wiktionary


stereoobiektyw

rzadko: fotograficzna nasadka stereoskopowa służąca do robienia zdjęć plastycznych; stereobiektyw


SJP.pl


stereoradian

przestarzale: jednostka miary kąta bryłowego; steradian


SJP.pl


stereoskop

przyrząd optyczny dający możliwość uzyskania trójwymiarowych obrazów sfotografowanych obiektów


SJP.pl

Stereoskop – przyrząd optyczny, służący do obserwowania fotografii stereoskopowych. Fotografia stereoskopowa składa się z dwóch zdjęć tego samego obiektu, ale wykonanych z różnych punktów widzenia (zob. stereoskopia). Patrzący przez stereoskop widz ma wrażenie przestrzenności i trójwymiarowości oglądanej sceny.

Wikipedia


stereoskopia

Stereoskopia – technika obrazowania oddająca wrażenie normalnego widzenia stereoskopowego, to znaczy odwzorowująca nie tylko kształt i kolor obiektów, ale także ich wzajemne zależności przestrzenne, odległość od obserwatora i głębię sceny.

Wymaga dostarczenia do mózgu dwóch obrazów, widzianych z perspektywy lewego i prawego oka. W tym celu wykonuje się parę zwykłych dwuwymiarowych obrazów (stereoparę), reprezentujących obiekt lub scenę z dwóch punktów widzenia, oddalonych tak jak oczy obserwatora. Obrazy składowe stereopary są bardzo podobne, ale różnią się nieco kątem widzenia obiektów i szczegółami wzajemnego przesłaniania się obiektów w scenie. To właśnie te drobne różnice niosą informację o trzecim wymiarze.

Wikipedia


stereotaksja

1. w medycynie: metoda wprowadzania do określonych miejsc w mózgu elektrody (lub innego urządzenia) celem pobudzenia lub uszkodzenia ośrodka mózgowego;
2. w biologii: reakcja ruchowa wolno poruszających się organizmów na bodziec kierunkowy - dotyk, polegająca na ich ścisłym przywieraniu do podłoża; tigmotaksja


SJP.pl

Tigmotaksja, stereotaksja – rodzaj taksji polegający na ruchu pojedynczych komórek lub całych organizmów w odpowiedzi na bodźce dotykowe. Odgrywa ona znaczącą rolę adaptacyjną w warunkach słabego oświetlenia. Przykłady:

  • orientacja przestrzenna zwierząt żyjących pod ziemią,
  • przywieranie do podłoża organizmów żyjących w wodach płynących (unikanie porwania przez prąd wody),
  • skłonność szczurów do poruszania się przy ścianach pomieszczenia.

Wikipedia


stereotaktyczny

stereotaksja


SJP.pl

Patrz:

stereotaksja

stereotyp

uproszczony obraz kogoś lub czegoś, zwykle oparty na częściowo fałszywych sądach, funkcjonujący w świadomości społecznej i niełatwo zmieniający się


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) socjol. uproszczona konstrukcja myślowa zawierająca irracjonalne bądź fałszywe przeświadczenie dotyczące różnych zjawisk, instytucji, osób, a najczęściej innych grup społecznych;

 (1.2) poligr. rodzaj matrycy drukarskiej do druku wypukłego

 (1.3) inform. adnotacja grupująca inne adnotacje

Wiktionary

Stereotyp (z gr. στερεός „twardy, stały, sztywny, przestrzenny” i τυπος „wzór, odcisk”) – konstrukcja myślowa zawierająca komponent poznawczy, emocjonalny i behawioralny oraz uproszczone przeświadczenie dotyczące genezy różnych zjawisk, w tym dotyczących innych grup społecznych. Jako pierwszy terminu „stereotyp” na określenie uproszczonych schematów, klisz i wyobrażeń, którymi ludzie posługują się do oceniania i kategoryzowania, użył Walter Lippmann w swojej książce „Opinia Publiczna”.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) W świecie arabskim funkcjonuje stereotyp Tunezyjczyka jako osoby uparcie odżegnującej się od swojej arabskości.

 (1.1) Stereotyp przyjęty może być przez jednostkę w wyniku własnych obserwacji, przejmowania poglądów innych osób, wzorców przekazywanych przez społeczeństwo, może być także wynikiem procesów emocjonalnych (…).

 (1.2) Między technicznymi wynalazkami XIX wieku pierwsze prawie miejsce zajmują stereotypy.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌstɛrɛˈɔtɨp, AS: stereotyp

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. stereotypowość ż., stereotypizacja ż., stereotypownia ż., stereotypnia ż., stereotypia ż., stereotyper m., stereotypowanie n.

 czas. stereotypować

 przym. stereotypowy

 przysł. stereotypowo

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) cliché, szablon

Wiktionary


stereotypia

Stereotypia – ciągłe powtarzanie bezcelowych lub rytualnych ruchów, postaw ciała, wypowiedzi występujące u osób z niepełnosprawnością intelektualną, z zaburzeniami ze spektrum autystycznego, dyskinezami późnymi, stereotypowym zaburzeniem ruchowym, a także z innymi zaburzeniami. Stereotypią może być wykonywanie prostych ruchów, takich jak kołysanie ciałem, a także złożonych, jak na przykład naprzemienne krzyżowanie nóg, a także wykonywanie ruchów marszowych w miejscu. Stereotypie słowne to perseweracje.

Wikipedia


stereotypizacja

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) sprowadzanie czegoś do stereotypu, tworzenie stereotypu

Wiktionary

Stereotyp (z gr. στερεός „twardy, stały, sztywny, przestrzenny” i τυπος „wzór, odcisk”) – konstrukcja myślowa zawierająca komponent poznawczy, emocjonalny i behawioralny oraz uproszczone przeświadczenie dotyczące genezy różnych zjawisk, w tym dotyczących innych grup społecznych. Jako pierwszy terminu „stereotyp” na określenie uproszczonych schematów, klisz i wyobrażeń, którymi ludzie posługują się do oceniania i kategoryzowania, użył Walter Lippmann w swojej książce „Opinia Publiczna”.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Obiektem stereotypizacji (uprzedzenia) może być: przynależność rasowa i etniczna, zawód, hobby, płeć, preferencje seksualne czy religia, wygląd zewnętrzny, choroba — praktycznie wszystko.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌstɛrɛɔtɨpʲiˈzat͡sʲja, AS: stereotypʹizacʹi ̯a

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. stereotyp m., stereotypowość ż., stereotypownia ż., stereotypnia ż., stereotypia ż., stereotyper m., stereotypowanie n.

 czas. stereotypować

 przym. stereotypowy

 przysł. stereotypowo

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) kategoryzacja, generalizowanie

Wiktionary


stereotypowo

przysłówek

 (1.1) zgodnie ze stereotypem

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Sprawę braku popularności w Szwajcarii Jana Pawła II też przedstawiono błędnie i stereotypowo - że niby tylko protestanci nie lubią papieża.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌstɛrɛɔtɨˈpɔvɔ, AS: stereotypovo

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. stereotyp m., stereotypowość ż., stereotypizacja ż., stereotypownia ż., stereotypnia ż., stereotypia ż., stereotyper m., stereotypowanie n.

 czas. stereotypować

 przym. stereotypowy

Wiktionary


stereotypowość

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) odprzym. cecha tego, co jest stereotypowe; cecha tych, którzy są stereotypowi

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. stereotyp m., stereotypizacja ż.

 przym. stereotypowy

 przysł. stereotypowo

Wiktionary


stereotypowy

zgodny z stereotypem, niezmienny, szablonowy, tradycyjny


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) zgodny ze stereotypem, niezmienny, szablonowy, tradycyjny

 (1.2) zawsze taki sam, powtarzający się bez zmian

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌstɛrɛɔtɨˈpɔvɨ, AS: stereotypovy

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. stereotyp m., stereotypowość ż., stereotypizacja ż., stereotypownia ż., stereotypnia ż., stereotypia ż., stereotyper m., stereotypowanie n.

 czas. stereotypować

 przysł. stereotypowo

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) tradycyjny

 (1.2) banalny, nieskomplikowany, normalny, oklepany, pospolity, prosty, przeciętny, rutynowy, schematyczny, skostniały, standardowy, szablonowy, sztampowy, tradycyjny, trywialny, tuzinkowy, typowy, utarty, utrwalony, zwyczajny, zwykły

Wiktionary


stereowizja

stereowizja cyfrowa - technika obrazowa umożliwiająca rekonstrukcję scen trójwymiarowych na podstawie obrazów pozyskanych z przynajmniej dwóch sensorów optyczno-elektronicznych


SJP.pl


sterkoryzacja

dawniej: uprawa gruntów przy użyciu nawozów naturalnych lub sztucznych


SJP.pl


sterków

Sterków – wieś w Polsce, położona w województwie lubuskim, w powiecie zielonogórskim, w gminie Nowogród Bobrzański.

W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa zielonogórskiego.

Wikipedia


sterkowicz

nazwisko


SJP.pl


sterkowiec

Sterkowiec – wieś w Polsce położona w województwie małopolskim, w powiecie brzeskim, w gminie Brzesko.

W Sterkowcu znajduje się przystanek kolejowy, przez który przebiega linia kolejowa nr 91 Kraków Główny – Medyka.

Integralne części miejscowości: Łężcz, Na Bagnie, Piaski.

W roku 2021 w Sterkowcu mieszkały 962 osoby, z czego 52,3% mieszkańców stanowiły kobiety, a 47,7% mężczyźni.

Wikipedia


sterlet

ryba słodkowodna z rodziny jesiotrowatych; czeczuga


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy

 (1.1) icht. nazwa systematyczna|Acipenser ruthenus|L.|ref=tak., gatunek słodkowodnej, wędrownej ryby z rodziny jesiotrowatych;

Wiktionary

Sterlet, czeczuga (Acipenser ruthenus, Huso ruthenus) – gatunek słodkowodnej, wędrownej ryby z rodziny jesiotrowatych (Acipenseridae).

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Zjadane chętnie przez sterleta są: larwy owadów, skąposzczety, drobne skorupiaki, a także małe ryby.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) czeczuga

Wiktionary


sterling

w żeglarstwie: deska zawieszona poziomo na linach za burtą, umożliwiająca wykonywanie tam niektórych robót


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) żegl. deska do prac wywieszona za burtę statku

Wiktionary

Nazwisko

  • Jan Sterling
  • Seweryn Sterling – lekarz ftyzjatra, popularyzator higieny, działacz społeczny
  • Władysław Sterling – lekarz neurolog, poeta
  • Raheem Sterling – angielski piłkarz

Technika

  • Sterling – brytyjski pistolet maszynowy
  • Sterling Trucks – amerykański producent samochodów ciężarowych
  • Sterling Motor Cars – amerykańska marka dla brytyjskich samochodów Rover w latach 1987-1991
  • Sterling Airlines – dawna skandynawska linia lotnicza
  • Sterling – program komputerowy do tworzenia fraktali

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ˈstɛrlʲĩŋk, AS: sterlʹĩŋk

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) ławka bosmańska

Wiktionary


sterlitamacki

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z Sterlitamakiem, dotyczący Sterlitamaku

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Sterlitamak mrz.

Wiktionary


sterlitamak

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna

 (1.1) geogr. adm. miasto w Rosji, położone w Baszkortostanie;

Wiktionary

Sterlitamak (ros. Стерлитамак, Stierlitamak, baszk. Стәрлетамаҡ / Stärletamaq) – miasto w Rosji. Jest położone w zachodniej części kraju, w Baszkortostanie. W 2020 liczyło 276 394 mieszkańców. W mieście znajduje się wyższa szkoła pedagogiczna oraz muzeum historyczno-krajoznawcze. W Sterlitamak funkcjonuje port rzeczny.

Wikipedia

Powiązane:

 przym. sterlitamacki

Wiktionary


stermaszt

ostatni, tylny maszt na wielomasztowych statkach o pełnym ożaglowaniu rejowym; krzyżmaszt, krojcmaszt


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męski

 (1.1) żegl. tylny maszt co najmniej trójmasztowca o ożaglowaniu rejowym

Wiktionary

Stermaszt (krojcmaszt) – ostatni maszt na żaglowcach minimum trzymasztowych, pod warunkiem, że znajduje się na nim ożaglowanie rejowe. Ożaglowanie to może zajmować cały maszt lub tylko wyższe piętra żagli, współdzieląc lub oddając niższe piętra ożaglowaniu skośnemu. Stermaszt występuje wyłącznie na żaglowcach typu fregata.

Wikipedia

Synonimy:

 (1.1) krojcmaszt, kreuzmaszt, środ. krojc

Wiktionary


stermomodernizować

przeprowadzić prace zmniejszające straty ciepła w budynku


SJP.pl


stermotorzysta

żeglarz uprawniony do prowadzenia jachtów motorowych po wodach śródlądowych


SJP.pl


stermotorzystka

stermotorzysta


SJP.pl

Patrz:

stermotorzysta

stern

[czytaj: sztern] tygodnik niemiecki


SJP.pl

Stern („gwiazda”) – ilustrowany tygodnik ukazujący się w Niemczech. Założony w 1948 roku, w 2000 jego nakład wynosił około miliona egzemplarzy.

W 1983 roku wzbudził międzynarodową sensację, publikując w odcinkach rzekome dzienniki Adolfa Hitlera. Historycy wykazali jednakże, iż była to mistyfikacja, a tygodnik długo musiał odzyskiwać zaufanie czytelników.

Na rynku niemieckim postrzegany jest jako główny konkurent tygodnika „Der Spiegel”.

Wikipedia


sternadel

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) gw-pl|Górny Śląsk. ornit. trznadel

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) gw-pl|Górny Śląsk|sternal, styrnadel.

Wiktionary


sternal

nazwisko


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) gw-pl|Górny Śląsk. ornit. trznadel

Wiktionary

Osoby o nazwisku Sternal

  • Andrzej Sternal (1898-1984) – polski komunista i działacz robotniczy
  • Lech Sternal (1919-2009) – polski architekt
  • Stanisław Sternal – polski architekt

Wikipedia

Przykłady

składnia.

kolokacje.

synonimy.

 (1.1) gw-pl|Górny Śląsk|sternadel, styrnadel.

antonimy.

hiperonimy.

 (1.1) gw-pl|Górny Śląsk|ptok.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

frazeologia.

etymologia.

uwagi.

tłumaczenia.

 (1.1) zobtłum|trznadel.

źródła.

== sternal (interlingua.) ==

wymowa.

znaczenia.

przymiotnik

 (1.1) anat. mostkowy

odmiana.

przykłady.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) gw-pl|Górny Śląsk|sternadel, styrnadel.

Wiktionary


sternberg

nazwisko


SJP.pl

Sternberg – miasto w Niemczech, w kraju związkowym Meklemburgia-Pomorze Przednie, w powiecie Ludwigslust-Parchim, siedziba Związku Gmin Sternberger Seenlandschaft.

Wikipedia


sterne

[czytaj: stern] nazwisko, m.in. Laurence Sterne (1713-1768) - pisarz angielski


SJP.pl


sternicki

nazwisko


SJP.pl


sternictwo

1. kierowanie statkiem lub łodzią za pomocą steru;
2. kierowanie organizacją, ludźmi; kierownictwo;
3. zespół ludzi zarządzających organizacją, ludźmi; kierownictwo;
4. praca, zawód sternika


SJP.pl


sterniczka

1. żeglarka obsługująca ster;
2. kobieta mająca stopień sternika


SJP.pl

Sterniczka zwyczajna, sterniczka, sterniczka białogłowa (Oxyura leucocephala) – gatunek średniej wielkości ptaka z podrodziny sterniczek (Erismaturinae) w rodzinie kaczkowatych (Anatidae). Występuje plamowo od południowo-zachodniej Europy i północno-zachodniej Afryki po środkową Azję, północno-zachodnie Chiny i Mongolię. Sporadycznie zalatuje do Polski. Jest to gatunek zagrożony wyginięciem.

Wikipedia


sterniczuk

nazwisko


SJP.pl


sterniczy

sternik


SJP.pl

Patrz:

sternik

sternik

1. żeglarz obsługujący ster;
2. stopień żeglarski;
3. żeglarz mający stopień sternika


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) sport. żegl. żeglarz kierujący danym obiektem pływającym

 (1.2) żegl. stopień żeglarski niższy od stopnia kapitana i żeglarz posiadający ów stopień

Wiktionary

Sternik – osoba kierująca jednostką pływającą (statkiem, łodzią itp.) z pomocą steru (urządzenia sterowego).

Na większych statkach i okrętach sternik jest jednym z członków załogi (zwykle nie musi być oficerem), który kieruje okrętem wypełniając polecenia kapitana (dowódcy). Do zadań sternika należy przede wszystkim utrzymywanie zadanego kursu, wyznaczonego na widoczny obiekt na brzegu lub poprzez odniesienie do stron świata (kurs kompasowy).

Wikipedia

Powiązane:

 rzecz. ster mrz., sterniczka ż.

 czas. sterować ndk.

Wiktionary


sternit

drażniący bojowy środek trujący


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) chem. związek chemiczny z podgrupy drażniących bojowych środków trujących, nazywanej sternitami, działający drażniąco na drogi oddechowe, błony śluzowe, oczy i skórę powodując kichanie, kaszel, podrażnienia oczu i górnych dróg oddechowych;

Wiktionary

  • sternit – drażniący bojowy środek trujący
  • sternit – skleryt brzuszny pierścienia ciała stawonogów

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Adamsyt jest sternitem.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈstɛrʲɲit, AS: sterʹńit

Wiktionary

Powiązane:

 przym. sternitowy

Wiktionary


sternity

drażniący bojowy środek trujący


SJP.pl

Sternity (łac. sternuere – kichać; ang. sternutator, sternutatory agent) – podgrupa drażniących bojowych środków trujących. Są ciałami stałymi o bardzo małej lotności, przez co mogą być stosowane jedynie w postaci aerozolu.

Wikipedia


sternowo

Sternowo – wieś w Polsce położona w województwie pomorskim, w powiecie chojnickim, w gminie Chojnice.

Wieś jest częścią składową sołectwa Lotyń.

Prywatna wieś szlachecka położona była w drugiej połowie XVI wieku w województwie pomorskim. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa bydgoskiego.

Wikipedia


sternum

brzuszna (spodnia) część segmentów tułowia i odwłoku stawonogów


SJP.pl

Wikipedia


steroid

związek organiczny biologicznie czynny; steryd


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) biochem. zob. steryd.

Wiktionary

Steroidy, sterydy – organiczne związki chemiczne, specyficzne lipidy, których wspólną cechą jest występowanie w ich cząsteczkach szkieletu węglowego w postaci czterech sprzężonych pierścieni, czyli steranu (cyklopentanoperhydrofenantrenu).

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Żaden zapowiedziany i oficjalny test na steroidy nie jest w stanie wykryć ich stosowania, jeśli odpowiednio zatrze się ślady.

Wiktionary

Powiązane:

 przym. steroidowy

Wiktionary


steroidowy

steroid; sterydowy


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) biochem. związany z steroidami, dotyczący steroidów

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. steroid mrz.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) sterydowy

Wiktionary


sterol

związek chemiczny z grupy sterydów; steryna


SJP.pl

Sterole, steryny – organiczne związki chemiczne, alkohole należące do steroidów. Powstają poprzez formalne podstawienie atomu węgla w pozycji 3 w szkielecie steroidu przez grupę hydroksylową.

Wikipedia


sterolotka

element usterzenia umieszczony na krawędzi spływu skrzydła samolotu; elewon


SJP.pl

Sterolotki (elewony) – powierzchnie sterowe samolotu, stosowane w niektórych konstrukcjach. Łączą w sobie funkcje sterów wysokości oraz lotek. Mogą być wychylane w tym samym kierunku i wtedy pełnią rolę sterów wysokości, zaś przy wychyleniu w przeciwnych kierunkach pełnią rolę lotek.

Stosowane głównie w samolotach bez usterzenia poziomego, w układach latającego skrzydła oraz w samolotach z układem klasycznym o małym wydłużeniu skrzydeł a także w samolotach o zmiennej geometrii skrzydeł.

Wikipedia


sterować

1. wyznaczać kierunek, trasę za pomocą steru
2. kierować jakimiś działaniami, wpływać na coś, rządzić czymś
3. kierować pracą, ruchem urządzeń, maszyn za pomocą komputera, pilota itp.


SJP.pl

czasownik przechodni niedokonany

 (1.1) żegl. wyznaczać kierunek za pomocą steru

 (1.2) kierować jakimiś działaniami, wpływać na coś, rządzić czymś

 (1.3) kontrolować pracę urządzenia

Wiktionary

Wymowa:

IPA: stɛˈrɔvat͡ɕ, AS: sterovać

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. sterówka ż., ster m., sterowiec m., sterownik m., sternik m., sterownia ż., sterowanie n.

 przym. sterowniczy, sterowy

 przysł. sterowniczo

Wiktionary

Synonimy:

 (1.2) kierować, być u steru, manewrować, manipulować

Wiktionary


sterowalność

Sterowalność (ang. controllability) – możliwość wpływania na stan badanego obiektu.

Wikipedia


sterowalny

dający się sterować


SJP.pl


sterowanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|sterować.

Wiktionary

  • sterowanie wielokrotne
  • sterowanie bezpośrednie
  • sterowanie optymalne
  • sterowanie adaptacyjne
  • sterowanie predykcyjne
  • sterowanie stochastyczne
  • sterowanie analogowe
  • sterowanie cyfrowe
  • sterowanie numeryczne
  • sterowanie ślizgowe
  • sterowanie odporne
  • sterowanie okresowe
  • sterowanie ogólne
  • sterowanie powtarzalne
  • sterowanie wsadowe
  • sterowanie skalarne
  • sterowanie ruchem kolejowym
  • sterowanie jakością
  • sterowanie inflacją

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ˌstɛrɔˈvãɲɛ, AS: sterovãńe

Wiktionary

Powiązane:

 czas. sterować

 rzecz. ster m., sterowiec mrz., sterownik mrz.

Wiktionary


sterowany

1. taki, który podlega wpływom, regulacjom (np. gospodarka sterowana)
2. taki, którym daje się kierować za pomocą odpowiednich urządzeń (np. sterowane pociski rakietowe)


SJP.pl


sterowiec

aerostat z napędem silnikowym


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) lotn. sterowalny, podłużny balon napełniony gazem lżejszym od powietrza, posiadający własny napęd;

Wiktionary

Sterowiec – aerostat (statek powietrzny lżejszy od powietrza), od balonu różniący się posiadaniem steru i napędu, dzięki którym może się samodzielnie poruszać, niezależnie od otaczającego go powietrza.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: stɛˈrɔvʲjɛt͡s, AS: sterovʹi ̯ec

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. ster m., sterownia ż., sterownik m., sterowność ż., sterowalność ż., sterowanie n.

 czas. sterować ndk.

 przym. sterowcowy, sterowny, sterowalny

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) cepelin

Wiktionary


sterówka

pióro w ogonie ptaka służące do sterowania kierunkiem lotu


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) żegl. pomost nawigacyjny jednostki pływającej

 (1.2) ornit. ogonowe pióro ptasie

Wiktionary

  • Sterówka – mostek kapitański
  • Sterówka – ogonowe pióro ptasie

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Wolant najczęściej usytuowany jest na sterówce.

 (1.2) Niektóre ptaki wykorzystują sterówki w rytuałach godowych.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. ster mrz.

 czas. sterować ndk.

 przym. sterowniczy, sterowy

 przysł. sterowniczo

Wiktionary


sterownia

pomieszczenie na statku mieszczące przyrządy sterownicze


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) pomieszczenie, z którego czymś się steruje, zarządza

Wiktionary

  • Sterownia – pomieszczenie, w którym znajdują się urządzenia do zawiadywania maszynami lub procesami technologicznymi
  • Sterownia lub sterówka – pomieszczenie na statku, w którym są umieszczone urządzenia do kierowania statkiem
    • zobacz: mostek kapitański

Wikipedia

Powiązane:

 czas. sterować

 rzecz. sterowiec mrz.

Wiktionary


sterownica

  • sterownica w lotnictwie
  • sterownica w żeglarstwie

Wikipedia


sterowniczy

służący do sterowania


SJP.pl


sterowniejszy

stopień wyższy od przymiotnika: sterowny


SJP.pl


sterownik

inform. program komputerowy albo plik odpowiedzialny za odpowiednią współpracę urządzenia peryferyjnego z komputerem i kontrolujący tę współpracę; drajwer; driver


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) inform. program obsługujący urządzenia podłączone do komputera

 (1.2) techn. program lub urządzenie go wykonujące służące do sterowania układem

Wiktionary

  • sterownik CNC
  • sterownik PDF
  • sterownik PLC
  • sterownik urządzenia

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Mój aparat cyfrowy nie działa ze standardowymi systemowymi sterownikami.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: stɛˈrɔvʲɲik, AS: sterovʹńik

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. ster m., sterowiec m., sterowanie n.

 czas. sterować ndk.

 przym. sterowny, sterowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) driver, drajwer, firmware, kontroler

 (1.2) kontroler

Wiktionary


sterowność

Sterowność - cecha procesu lub obiektu (np. samolotu, statku) określająca jego podatność na sygnały sterujące (np na wychylenie wolantu, obrót koła sterowego, ale także na zmianę sterującego napięcia elektrycznego na wejściu wzmacniacza), objawiająca się właściwą, przewidzianą reakcją na te sygnały.

Wikipedia


sterowny

dający się prowadzić po obranym kursie, szybko i sprawnie reagujący na ruchy steru (np. sterowna łódź, sterowny samolot)


SJP.pl


sterowy

przymiotnik od: ster (np. drążek sterowy)


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z sterem, dotyczący steru

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. ster m., sterownik mrz., sterówka ż.

 czas. sterować

Wiktionary


sterroryzować

zmusić kogoś do czegoś przemocą


SJP.pl

czasownik przechodni dokonany (ndk. terroryzować)

 (1.1) polit. użyć przemocy w celu zastraszenia

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Babka z chemii sterroryzowała nas klasówką.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. terror mrz., terroryzm mrz., terrorysta mos., terrorystka ż., sterroryzowanie n., terroryzowanie n.

 czas. terroryzować ndk.

 przym. terrorystyczny

 przysł. terrorystycznie

Wiktionary


sterroryzowanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) polit. użycie przemocy w celu zastraszenia

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Procesy pokazowe miały na celu sterroryzowanie społeczeństwa, rozbijanie solidarności poszczególnych grup społecznych, złamanie woli oporu.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. terror mrz., terroryzm mrz., terrorysta mos., terrorystka ż., terroryzowanie n.

 czas. terroryzować ndk., sterroryzować dk.

 przym. terrorystyczny

 przysł. terrorystycznie

Wiktionary


sterta

wiele przedmiotów położonych jeden na drugim


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) zbiór leżących na sobie przedmiotów

 (1.2) inform. rodzaj pamięci w komputerze;

Wiktionary

  • sterta – obszar przestrzeni adresowej procesu służący do dynamicznej alokacji pamięci
  • sterta (sztyga) – ustawione snopki zżętego zboża na polu (przed zwiezieniem do stodoły) w celu wyschnięcia ziarna przed młóceniem, także jako stóg (rolnictwo)
  • kopiec – struktura danych w informatyce

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Gdzieś na przedmieściu pokazują mi stertę połamanych dzid, łuków, maczug i strzał. Wojownicy złożyli broń, którą następnie policja na wszelki wypadek zniszczyła.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈstɛrta, AS: sterta

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) stos, kupa

Wiktionary


stertnik

maszyna układająca słomę lub siano w sterty


SJP.pl


sterujący

taki, za pomocą którego można czymś kierować, np. zegar sterujący


SJP.pl


steryczny

w chemii: przestrzenny, np. efekt steryczny


SJP.pl


steryd

związek organiczny biologicznie czynny; steroid


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) biochem. lipid zbudowany z czterech pierścieni węglowych, odpowiedzialny za przepływ krwi, regulujący przemianę materii, zachowania seksualne, przyrost tkanek lub pełniący inną określoną funkcję;

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (2.1) pot. obraź. człowiek silnie umięśniony

 (2.2) pot. obraź. człowiek zażywający sterydy (1.1)

Wiktionary

Steroidy, sterydy – organiczne związki chemiczne, specyficzne lipidy, których wspólną cechą jest występowanie w ich cząsteczkach szkieletu węglowego w postaci czterech sprzężonych pierścieni, czyli steranu (cyklopentanoperhydrofenantrenu).

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Krótkotrwale, w przypadku zapalenia spojówek, pomagają także sterydy, które należy stosować pod ścisłą kontrolą lekarza.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. sterydziarz m.

 przym. sterydowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) steroid

 (2.1) kulturysta, obraź. ABS, sterydziarz

Wiktionary


sterydowiec

potocznie: osoba zażywająca sterydy; sterydziarz


SJP.pl


sterydowy

przymiotnik od: steryd; steroidowy


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) biochem. związany ze sterydem

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. sterydziarz mos., steryd

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) steroidowy

Wiktionary


sterydziara

pejoratywnie: kobieta zażywająca sterydy


SJP.pl


sterydziarz

pejoratywnie: osoba zażywająca sterydy; sterydowiec


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) gwara. uczn. obraź. człowiek silnie umięśniony, ćwiczący na siłowni

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Dzisiaj zrezygnowałem z siłowni "wysokiej klasy" w swojej miejscowości. Zrezygnowałem z powodu sterydziarzy ktorzy szydzą z ludzi rozciagających się i wykonujących głównie ćwiczenia na rzeźbę oraz wytrzymałość niż na masę..

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. steryd m.

 przym. sterydowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) kulturysta, obraź. ABS, steryd

Wiktionary


sterygma

1. część żeńskich narządów genitalnych u motyli;
2. część podstawki u podstawczaków, na której wyrasta zarodnik


SJP.pl

  • sterygma – część narządów rozrodczych u motyli
  • sterygma – część podstawki u grzybów podstawkowych

Wikipedia


sterylizacja

1. zabieg chirurgiczny wykonywany w celu trwałego uniemożliwienia zajścia w ciążę lub pozbawienia zdolności płodzenia;
2. niszczenie drobnoustrojów za pomocą środków fizycznych i chemicznych;
3. metoda utrwalania żywności


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) chem. med. niszczenie drobnoustrojów i ich zarodników za pomocą czynników fizycznych i chemicznych przeprowadzane w celach antyseptycznych, do konserwacji produktów żywnościowych itp.;

 (1.2) med. wet. pozbawianie płodności (zwykle podczas zabiegu chirurgicznego) przy jednoczesnym zachowaniu czynności hormonalnej gruczołów płciowych

Wiktionary

  • sterylizacja – zniszczenie wszystkich, zarówno wegetatywnych, jak i przetrwalnikowych form mikroorganizmów, stosowane w medycynie, mikrobiologii, przemyśle kosmetycznym i produkcji żywności.
  • sterylizacja – ubezpłodnienie, zabieg chirurgiczny
    • przymusowa sterylizacja
  • sterylizacja – operacja związana z bilansem płatniczym

Wikipedia

Powiązane:

 rzecz. sterylizator m., sterylność ż., sterylizowanie n., wysterylizowanie n.

 czas. sterylizować ndk., wysterylizować dk.

 przym. sterylizacyjny, sterylny

 przysł. sterylnie

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) wyjaławianie, odkażanie, antyseptyka, dezynfekcja

Wiktionary


sterylizacyjny

przymiotnik od: sterylizacja


SJP.pl


sterylizator

w medycynie: urządzenie do wyjaławiania materiałów i urządzeń medycznych; autoklaw


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) med. aparat medyczny do sterylizacji

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. sterylizacja ż.

 czas. sterylizować

Wiktionary


sterylizatornia

w medycynie: pomieszczenie w szpitalu, gdzie specjalnymi technikami niszczy się drobnoustroje i ich postacie zarodnikowe, gromadzące się na powierzchni narzędzi chirurgicznych i urządzeń medycznych


SJP.pl


sterylizować

1. niszczyć drobnoustroje za pomocą sterylizacji;
2. pozbawiać płodności z zachowaniem czynności hormonalnej gruczołów płciowych


SJP.pl

czasownik przechodni niedokonany (dk. wysterylizować)

 (1.1) biol. med. niszczyć mikroorganizmy i ich spory

 (1.2) biol. med. pozbawiać płodności

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. sterylizacja ż., sterylizator mrz., sterylizowanie n., wysterylizowanie n.

 czas. wysterylizować dk.

 przym. sterylizacyjny, sterylny

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) wyjaławiać

 (1.2) kastrować

Wiktionary


sterylizowany

1. niszczyć drobnoustroje za pomocą sterylizacji;
2. pozbawiać płodności z zachowaniem czynności hormonalnej gruczołów płciowych


SJP.pl


sterylność

sterylny


SJP.pl

Sterylizacja, wyjaławianie – jednostkowy proces technologiczny polegający na zniszczeniu wszystkich, zarówno wegetatywnych, jak i przetrwalnikowych oraz zarodnikowych form mikroorganizmów. Sterylizacji można dokonać mechanicznie, fizycznie, bądź chemicznie, najczęściej używa się metod fizycznych. Prawidłowo wysterylizowany materiał jest jałowy – nie zawiera żadnych żywych drobnoustrojów (także wirusów) oraz ich form przetrwalnikowych.

Wikipedia

Patrz:

sterylny

sterylny

1. pozbawiony drobnoustrojów; jałowy, wyjałowiony;
2. pozbawiony wad i zniekształceń;
3. nieskazitelnie czysty;
4. niepodlegający wpływom zewnętrznym


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) idealnie czysty i pozbawiony drobnoustrojów

Wiktionary

Wymowa:

IPA: stɛˈrɨlnɨ, AS: sterylny

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. sterylność ż., sterylizowanie n., wysterylizowanie n., sterylizacja ż.

 czas. sterylizować ndk., wysterylizować dk.

 przysł. sterylnie

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) higieniczny, idealnie czysty, antyseptyczny, aseptyczny, jałowy, odkażony, wyjałowiony, wysterylizowany, zdezynfekowany, nieskażony, niezanieczyszczony

Wiktionary


steryna

związek chemiczny z grupy sterydów; sterol


SJP.pl


stęskniać

stęskniać się - odczuwać dotkliwie brak kogoś lub czegoś


SJP.pl


stęsknić

stęsknić się - odczuwać dotkliwy brak kogoś podczas jego nieobecności


SJP.pl


stęskniony

książkowo: taki, który stęsknił się za kimś lub za czymś, odczuwa tęsknotę


SJP.pl


stestować

potocznie: przetestować, sprawdzić


SJP.pl


stęszew

miasto w Polsce


SJP.pl

Stęszew (niem. Stensow, 1943-1945 Seenbrück) – miasto w województwie wielkopolskim, w powiecie poznańskim, w gminie Stęszew, nad Samicą Stęszewską, ok. 23 km na południowy zachód od Poznania.

Prywatne miasto szlacheckie Steszew położone było w 1580 roku w powiecie poznańskim województwa poznańskiego. W latach 1975–1998 miasto administracyjnie należało do woj. poznańskiego.

Według danych z 1 stycznia 2024 roku miasto liczyło 5874 mieszkańców.

Wikipedia


stęszewianin

mieszkaniec Stęszewa (miasta w Polsce)


SJP.pl


stęszewianka

mieszkanka Stęszewa (miasta w Polsce)


SJP.pl


stęszewko

Stęszewko – wieś w Polsce położona w województwie wielkopolskim, w powiecie poznańskim, w gminie Pobiedziska. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa poznańskiego.

Miejscowość jest punktem początkowym konnego Wilczego szlaku.

Wikipedia


stęszewski

przymiotnik od: Stęszew


SJP.pl


stęszów

2 miejscowości w Polsce:

  • Stęszów – wieś w woj. dolnośląskim, w pow. wołowskim, w gminie Wołów
  • Stęszów – wieś w woj. łódzkim, w pow. radomszczańskim, w gminie Gidle

Wikipedia


stet

(poligrafia) niech zostanie, jak było przed poprawką (wskazówka korektora dla zecera)


SJP.pl


stetoskop

słuchawka lekarska służąca do osłuchiwania narządów wewnętrznych, zakończona membraną z lejkiem; fonendoskop


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) med. przyrząd diagnostyczny służący do osłuchiwania pacjenta;

Wiktionary

Stetoskop (z gr. στήθος, stēthos – „pierś” i σκοπή, skopé – „obserwacja, ogląd”), inna nazwa to fonendoskop – przyrząd diagnostyczny stosowany w medycynie, służący do osłuchiwania pacjenta, głównie jego klatki piersiowej, serca i jamy brzusznej.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Lekarz wyjął stetoskop i rozpoczął osłuchiwanie malca.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) fonendoskop, słuchawki lekarskie

Wiktionary


stetryczały

taki, który stetryczał (stał się zrzędliwy, zgorzkniały)


SJP.pl


stetryczeć

stać się tetrykiem; zdziwaczeć


SJP.pl


stetson

kapelusz filcowy marki Stetson, podobny do kapelusza kowbojskiego


SJP.pl

Stetson – miasto w Stanach Zjednoczonych, w stanie Maine, w hrabstwie Penobscot.

Wikipedia


stety

potocznie: partykuła uwydatniająca, że coś jest po myśli mówiącego; szczęśliwie, na szczęście


SJP.pl

partykuła

 (1.1) pot. żart. …służąca do wyrażania zadowolenia, że dana sytuacja ma miejsce

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈstɛtɨ, AS: stety

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) na szczęście, szczęśliwie

Wiktionary


steven

[czytaj: stiwen] obce imię męskie


SJP.pl


stevens

[czytaj: stiwens] nazwisko


SJP.pl

Ludzie noszący nazwisko Stevens

Artyści

  • Andrew Stevens – amerykański, aktor, reżyser, scenarzysta producent filmowy i telewizyjny
  • Bozzio Levin Stevens – amerykańska supergrupa muzyczna wykonująca instrumentalny rock i metal progresywny
  • Cat Stevens – brytyjski muzyk, ur. 1948
  • Chloë Stevens Sevigny – amerykańska aktorka
  • Connie Stevens – amerykańska aktorka
  • Earl Stevens – amerykański raper
  • George Stevens – amerykański reżyser w latach 40. i 50. XX wieku, ur. 1904
  • George Stevens Hamilton – amerykański aktor filmowy i telewizyjny, okazjonalnie reżyser filmowy, ur. 1939
  • Pat Stevens – amerykańska aktorka teatralna i filmowa, a także dubbingowa
  • Rachel Stevens – brytyjska wokalistka, aktorka, okazjonalnie modelka
  • Risë Stevens – amerykańska śpiewaczka operowa
  • Ruby Katherine Stevens – amerykańska aktorka filmowa, teatralna i telewizyjna
  • Shakin’ Stevens – walijski piosenkarz rock and rollowy, muzyki pop i autor tekstów piosenek
  • Siaka Stevens – premier, a następnie prezydent Sierra Leone
  • Stella Stevens – amerykańska aktorka, producentka, reżyser i modelka
  • Steve Stevens – amerykański muzyk, kompozytor i instrumentalista, wirtuoz gitary
  • Sufjan Stevens – amerykański piosenkarz, autor tekstów, kompozytor i pisarz
  • Wallace Stevens – amerykański poeta i eseista
  • Yvette Marie Stevens – amerykańska piosenkarka

Wikipedia


stevenson

nazwisko


SJP.pl

Miejscowości w USA:

  • Stevenson – miasto w stanie Alabama, w hrabstwie Jackson
  • Stevenson – miasto w stanie Waszyngton, w hrabstwie Skamania

Gminy w USA:

  • Stevenson (ang. Stevenson Township) – gmina w stanie Illinois, w hrabstwie Marion

Osoby:

  • Robert Louis Stevenson – szkocki powieściopisarz, poeta i reportażysta

Wikipedia


stevia

stewia;
1. rodzaj roślin z rodziny astrowatych, obejmujący około 240 gatunków; skupnia;
2. słodzik z liści tej rośliny


SJP.pl

Stewia, skupnia (Stevia) – rodzaj z rodziny astrowatych. Obejmuje ok. 270 gatunków. Rośliny te występują w Ameryce Południowej i Ameryce Środkowej sięgając na północy po Meksyk i Stany Zjednoczone. Naukowa nazwa rodzaju upamiętnia Pedro Jaime Esteve (zwanego Steviusem) – botanika i medyka z Walencji, zm. 1556.

Stevia rebaudiana jest rozpowszechniona w uprawie i wykorzystywana jako źródło stewiozydów i do słodzenia potraw i napojów.

Wikipedia


stevie

stewia;
1. rodzaj roślin z rodziny astrowatych, obejmujący około 240 gatunków; skupnia;
2. słodzik z liści tej rośliny


SJP.pl


stewa

dolna część szkieletu statku dzieląca się na część dziobową (stewa dziobowa, dziobnica) i część rufową (stewa rufowa, tylnica)


SJP.pl

Stewa – część szkieletu statku lub łodzi. Przedłużenie stępki w kierunku dziobu (stewa dziobowa, dziobnica) albo rufy (stewa rufowa, tylnica).

Stewa rufowa kończy rufową część kadłuba statku, łącząc poszycie burt. W przypadku statków wykonana jest zwykle jako staliwny odlew lub stalowa konstrukcja spawana, zawierająca wyjście okrętowego wału napędowego i zawieszenie steru.

Wikipedia


stewarcja

stewarcja kameliowata - roślina ozdobna z rodziny kameliowatych (herbatowatych)


SJP.pl

Stewarcja (Stewartia L.) – rodzaj roślin z rodziny herbatowatych (Theaceae). Obejmuje 22 gatunki. Dwa z nich rosną we wschodniej części Ameryki Północnej (Stewartia malacodendron i S. ovata). Pozostałe występują we wschodniej Azji od Wietnamu i Laosu, poprzez Chiny (gdzie jest ich największe zróżnicowanie), po Koreę i Japonię. Rośliny te rosną w lasach, ich kwiaty rozwijają się latem i zapylane są przez owady.

Wikipedia


steward

[czytaj: stju-ard] mężczyzna pracujący na pokładzie statku lub samolotu, obsługujący pasażerów


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) lotn. mors. członek załogi statku lub samolotu obsługujący pasażerów;

Wiktionary

Steward – wieś w Stanach Zjednoczonych, w stanie Illinois, w hrabstwie Lee.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ˈstʲjuwart, AS: stʹi ̯uart

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz.

:: fż. stewardesa ż.

Wiktionary


stewardesa

[czytaj: stju-ardesa] kobieta pracująca na pokładzie statku lub samolotu, obsługująca pasażerów; stewardessa


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) lotn. członkini załogi samolotu obsługująca pasażerów;

 (1.2) mors. członkini załogi statku obsługująca pasażerów;

Wiktionary

Stewardesa, steward (pol. konwojent pokładu samolotu) – osoba pracująca w samolotach, na statkach i w pociągach. Obsługa pasażerów nie jest jedynym obowiązkiem stewardesy, ale ponieważ jest łatwa do zaobserwowania zawód bywa kojarzony bardziej z serwisem pokładowym niż z kwestiami bezpieczeństwa i obsługi samolotu.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) W bardziej prestiżowych liniach oczywiście zarabia się więcej, a szczytem marzeń wszystkich pilotów i stewardes jest praca w liniach należących do Zjednoczonych Emiratów Arabskich, gdzie stawki są najwyższe na świecie.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌstʲjuwarˈdɛsa, AS: stʹi ̯uardesa

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz.

:: fm. steward

Wiktionary


stewardessa

[czytaj: stju-ardessa] kobieta pracująca na pokładzie statku lub samolotu, obsługująca pasażerów; stewardesa


SJP.pl

Stewardesa, steward (pol. konwojent pokładu samolotu) – osoba pracująca w samolotach, na statkach i w pociągach. Obsługa pasażerów nie jest jedynym obowiązkiem stewardesy, ale ponieważ jest łatwa do zaobserwowania zawód bywa kojarzony bardziej z serwisem pokładowym niż z kwestiami bezpieczeństwa i obsługi samolotu.

Wikipedia


stewardka

[czytaj: stju-ardka] pracownica służby informacyjno-porządkowej na imprezie masowej


SJP.pl


stewart

  • Stewart – nazwisko szkockich rodów i klanów
  • Stuartowie (Stewart lub Stuart) – dynastia władców Szkocji od 1371 r., potem także Anglii od 1603

Wikipedia


stewia

stevia;
1. rodzaj roślin z rodziny astrowatych, obejmujący około 240 gatunków; skupnia;
2. słodzik z liści tej rośliny


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) bot. nazwa systematyczna|Stevia|Cavanilles|ref=tak., jeden z rodzajów roślin z rodziny astrowatych;

 (1.2) spoż. naturalna substancja słodząca w postaci sproszkowanych liści i pąków albo skrystalizowanego ekstraktu ze Stevia rebaudiana, uprawnego gatunku stewii (1.1)

Wiktionary

Stewia, skupnia (Stevia) – rodzaj z rodziny astrowatych. Obejmuje ok. 270 gatunków. Rośliny te występują w Ameryce Południowej i Ameryce Środkowej sięgając na północy po Meksyk i Stany Zjednoczone. Naukowa nazwa rodzaju upamiętnia Pedro Jaime Esteve (zwanego Steviusem) – botanika i medyka z Walencji, zm. 1556.

Stevia rebaudiana jest rozpowszechniona w uprawie i wykorzystywana jako źródło stewiozydów i do słodzenia potraw i napojów.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Liczne gatunki stewii występują w Ameryce od Chile po północny Meksyk.

 (1.2) Stewia jest około 300 razy słodsza od białego cukru.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈstɛvʲja, AS: stevʹi ̯a

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. stewiozyd m., stewiol m.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) skupnia

 (1.2) stewiozyd, E960, glikozyd diterpenowy

Wiktionary


stewiol

organiczny związek chemiczny pochodzący ze stewii, występujący w postaci glikozydów, m.in. stewiozydu, używanego jako środek słodzący


SJP.pl

Stewiol – organiczny związek chemiczny z grupy diterpenów. Wyizolowany po raz pierwszy z rośliny z gatunku Stevia rebaudiana w 1931. Budowa cząsteczki stewiolu została poznana dopiero w 1960.

Stewiol występuje w postaci glikozydów stewiolowych (m.in. stewiozydu, rebaudiozydu A czy rebaudiozydu M), stosowanych jako substancja słodząca w Paragwaju od 500 lat, a w Japonii od 1970. W ostatnich latach zyskują popularność również w Stanach Zjednoczonych i Europie.

Wikipedia


stewiolowy

stewiol, np. glikozyd stewiolowy - glikozyd używany jako środek słodzący; stewiozyd


SJP.pl


stewiowy

stewia


SJP.pl

Patrz:

stewia

stewiozyd

glikozyd używany jako środek słodzący; glikozyd stewiolowy


SJP.pl


steyr

[czytaj: sztajer]
1. pojazd marki Steyr;
2. pistolet marki Steyr


SJP.pl

Geografia

Austria

  • Steyr – miasto statutarne w kraju związkowym Górna Austria
  • Steyr – rzeka, dopływ Anizy
  • Steyr-Land – powiat w kraju związkowym Górna Austria

Inne

  • Steyr-Daimler-Puch – austriacki koncern motoryzacyjny i zbrojeniowy
  • Steyr – marka ciągników rolniczych
  • Steyr-Werke – austriacki producent broni
  • Steyr Mannlicher – austriacka firma produkująca broń
    • Steyr ACR – karabin
    • Steyr AUG – karabin
    • Steyr-Hahn – pistolet
    • Steyr HS .50 – karabin
    • Steyr M – pistolet
    • Steyr MPi 69 – pistolet maszynowy
    • Steyr SSG 69 – karabin

    Wikipedia


stężać

1. zmniejszać ilość rozpuszczalnika w roztworze;
2. powodować krzepnięcie


SJP.pl


stężacz

urządzenie do zwiększania zawartości czynnika w roztworze lub mieszaninie


SJP.pl


stężałość

1. stan czegoś, co uległo stężeniu;
2. w przenośni: odrętwienie, martwota


SJP.pl


stężały

1. przejść ze stanu płynnego w stan półpłynny lub stały;
2. znieruchomieć pod wpływem jakichś emocji


SJP.pl


stężeć

1. przejść ze stanu płynnego w stan półpłynny lub stały;
2. znieruchomieć pod wpływem jakichś emocji


SJP.pl


stężenie

zagęścić coś, zwłaszcza roztwór, przez zmniejszenie ilości rozpuszczalnika, np. przez jego odparowanie


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) chem. zawartość substancji w mieszaninie odniesiona do jednostki objętości lub masy;

 (1.2) bud. element konstrukcyjny zapewniający usztywnienie konstrukcji budowlanej;

 (1.3) med. stężenie pośmiertne

Wiktionary

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) W ostatni weekend zostało przekroczone dopuszczalne stężenie tlenku węgla w powietrzu.

 (1.1) Dowiedziałem się od lekarza, że mam zbyt wysokie stężenie glukozy we krwi.

 (1.2) Sztywność żeber zapewniają pierścienie pośrednie z drewna oraz stężenie połaciowe.

Wiktionary

Powiązane:

 czas. stężeć, stężać

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) koncentracja

Wiktionary


stężeniomierz

przyrząd do mierzenia stężenia roztworu


SJP.pl


stężnica

Stężnica – wieś w Polsce położona w województwie podkarpackim, w powiecie leskim, w gminie Baligród. Znajduje się ona w Bieszczadach. Przeważają tu pola, łąki i raczej pojedyncze domy. Miejscowości sąsiadujące z osadą to: Jabłonki, Baligród. Dojazd jest drogą powiatową.

Wikipedia


stężony

zagęścić coś, zwłaszcza roztwór, przez zmniejszenie ilości rozpuszczalnika, np. przez jego odparowanie


SJP.pl


stężyć

zagęścić coś, zwłaszcza roztwór, przez zmniejszenie ilości rozpuszczalnika, np. przez jego odparowanie


SJP.pl


stężyca

nazwa kilku wsi w Polsce


SJP.pl

Miejscowości w Polsce

Wg TERYT jest ich 3
  • Stężyca – wieś w woj. lubelskim, w pow. ryckim, w gminie Stężyca
  • Stężyca – wieś w woj. pomorskim, w pow. kartuskim, w gminie Stężyca
  • Stężyca – wieś w woj. wielkopolskim, w pow. gostyńskim, w gminie Gostyń

Wikipedia


stężycki

Stężyca


SJP.pl

Patrz:

Stężyca

stężyczanin

mieszkaniec Stężycy (wsi w Polsce)


SJP.pl


stężyczanka

mieszkanka Stężycy (wsi w Polsce)


SJP.pl


sthawirawada

kierunek buddyzmu oparty na naukach Buddy i dążeniu do osiągnięcia nirwany, jedna z głównych szkół hinajany; therawada


SJP.pl


sticharion

Sticharion (gr. στιχάριον) – szata używana jako element stroju liturgicznego w kościołach chrześcijańskich obrządków wschodnich, zwłaszcza bizantyjskich i pokrewnych, wywodząca się z chitonu, długiej sukni noszonej w starożytności. Symbolizuje czystość duszy. W obrządku rzymskim (łacińskim) odpowiednikiem sticharionu jest alba.

Wikipedia


sticher

w Kościele prawosławnym: hymn śpiewany między wersami psalmu; sticheron


SJP.pl


sticherarion

w Kościele prawosławnym: księga liturgiczna z hymnami śpiewanymi między wersami psalmu


SJP.pl


sticheron

w Kościele prawosławnym: hymn śpiewany między wersami psalmu; sticher


SJP.pl


sticker

[czytaj: stiker] naklejka, nalepka


SJP.pl

Sticker – wieś w Anglii, w Kornwalii. Leży 55 km na północny wschód od miasta Penzance i 357 km na zachód od Londynu.

Wikipedia


stiepan

obce imię męskie


SJP.pl


stiglitz

Joseph Eugene Stiglitz (ur. 9 lutego 1943 w Gary) – amerykański ekonomista, laureat Nagrody Banku Szwecji im. Alfreda Nobla w dziedzinie ekonomii (2001) oraz John Bates Clark Medal (1979).

Wikipedia


stigma

1. struktura cytoplazmatyczna występująca m.in u pierwotniaków; plamka oczna;
2. dawna litera alfabetu grackiego, obecnie nieużywana;
3. część słupka roślin okrytonasiennych; znamię


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) jęz. litera alfabetu greckiego, obecnie nieużywana w języku greckim; w greckim systemie liczbowym oznacza liczbę 6; jest ligaturą liter sigma i tau;

Wiktionary

  • stigma – element pancerzyka okrzemek. Wyraźny, otwarty kanalik w rejonie pola środkowego przechodzący przez okrywę.
  • stigma – przetchlinka
  • Stigma – album muzyczny
  • stigma – dawna litera alfabetu greckiego
  • stigma – plamka oczna
  • stigma – spotykane w literaturze specjalistycznej anglojęzyczne określenie znamienia słupka u roślin

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Na biurku leżała kartka z wykaligrafowaną stigmą koloru czerwonego.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈstʲiɡma, AS: stʹigma

Wiktionary


stil

dawniej: taśma do rejestrowania i odtwarzania dźwięku; stilo, stylo


SJP.pl


stilb

w fizyce: jednostka luminacji źródła światła w układzie CGS, zastąpionym przez układ SI


SJP.pl

Stilb (z gr. stilbei – błyszczeć, lśnić) – jednostka luminacji źródła światła w układzie CGS, oznaczana sb.

Nazwa wprowadzona ok. 1920 przez francuskiego fizyka André Blondela (1863-1938).

1 stilb jest luminancją powierzchni płaskiej o polu 1 cm^{2} i światłości 1 kandeli.

Wikipedia


stilben

węglowodór wielopierścieniowy stosowany jako scyntylator (substancja emitująca światło pod wpływem promieniowania jonizującego); stylben


SJP.pl

Stylben (stilben) – organiczny związek chemiczny z grupy wielopierścieniowych węglowodorów aromatycznych i nienasyconych. Występuje w dwóch odmianach izomerycznych trans i cis (izostilben). Tworzy bezbarwne lub żółtawe kryształy. Łatwo polimeryzuje tworząc polimer – polistilben.

Wikipedia


stilbestrol

syntetyczny związek organiczny o działaniu żeńskich hormonów płciowych, mający postać bezbarwnych kryształów; stosowany w leczeniu chorób kobiecych; syntofolina


SJP.pl

Dietylostylbestrol, dietylostilbestrol, DES, stylbestrol, stilbestrol (łac. diethylstilbestrolum) – organiczny związek chemiczny, pochodna trans-stylbenu. Jest to wycofany z użycia lek doustny, będący niesteroidowym estrogenem. Zsyntetyzowano go po raz pierwszy w 1938.

Wikipedia


stilbit

żółtawy lub biały minerał, uwodniony glinokrzemian wapnia i sodu; stylbit, desmin


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) miner. pospolity minerał z gromady krzemianów, kruchy, uwodniony glinokrzemian wapnia;

Wiktionary

Stilbit (Desmin) – minerał z gromady krzemianów, zaliczany do grupy zeolitów. Jest minerałem pospolitym.

Nazwa pochodzi od gr. stilbe = połysk; nazwa desmin od gr. desme = wiązka (snop) i nawiązuje do snopowych skupień tego minerału.

Wikipedia

Synonimy:

 (1.1) desmin

Wiktionary


stiliaga

człowiek ubierający się ekstrawagancko modnie, odznaczający się rażącymi manierami


SJP.pl


stiller

nazwisko


SJP.pl

Osoby:

  • Arnold Stiller – żydowski fabrykant
  • Ben Stiller – amerykański aktor i reżyser
  • Edgar Stiller – zbrodniarz nazistowski
  • Jerry Stiller – amerykański aktor i komik
  • Kristina Stiller – brytyjska wioślarka
  • Mauritz Stiller – szwedzki reżyser, aktor i scenarzysta
  • Nina Stiller – polska piosenkarka i aktorka
  • Robert Stiller – polski tłumacz i pisarz

Wikipedia


stilo

dawniej: taśma do odtwarzania i rejestracji dźwięków; stil, stylo


SJP.pl

  • Stilo – jeden z modeli samochodów Fiat
  • Stilo – latarnia morska w Polsce
  • Stilo – historyczna nazwa miejscowości Osetnik w województwie pomorskim, w Polsce
  • Stilo – miejscowość we Włoszech
  • Stilo – polski zespół muzyczny

Wikipedia


stilometr

przyrząd do szybkiego badania składu chemicznego stali metodą analizy widmowej; staloskop


SJP.pl


stilon

stylon (częściej);
1. mocne włókno poliamidowe;
2. tkanina z włókna o tej samej nazwie


SJP.pl

  • Zakłady Włókien Chemicznych Stilon – zakłady włókien chemicznych w Gorzowie Wielkopolskim
  • Stilon Gorzów Wielkopolski – nieistniejący wielosekcyjny zakładowy klub sportowy

Wikipedia


stilton

ser angielski z pełnego mleka krowiego


SJP.pl

Wikipedia


stilus

metalowy rylec używany przez starożytnych Rzymian do pisania na tabliczkach woskowych


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męski

 (1.1) hist. rodzaj rylca do pisania po woskowej tabliczce

 (1.2) rzad. inform. narzędzie graficzne do ekranów dotykowych, kształtem przypominające długopis;

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Najcenniejszymi znaleziskami, jakie odkryliśmy z Bohdanem Chmielewskim z Krakowa pod kierownictwem Dariusza Rozmusa, są: stalowe szydło, drewniana łyżka, monety, zdobiona sprzączka i stilus z brązu.

Wiktionary

Powiązane:

frazeologia.

etymologia.

 (1.1) etym|łac|stilus.

 (1.2) etym|ang|stilus pen. < etymn|łac|stilus.

uwagi.

tłumaczenia.

* angielski: (1.1) stylus, stylo; (1.2) stilus pen, digital pen

* esperanto: (1.1) stileto, grifelo

źródła.

== stilus (język fiński.) ==

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik

 (1.1) rylec

odmiana.

przykłady.

składnia.

kolokacje.

synonimy.

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) rylec

 (1.2) rysik, stylus

Wiktionary


stimulans

rzadziej: środek podniecający, pobudzający


SJP.pl


stimulus

pobudka do działania, impuls, bodziec


SJP.pl


sting

Sting, właśc. Gordon Matthew Sumner (ur. 2 października 1951 w Wallsend) – brytyjski muzyk, multiinstrumentalista, piosenkarz, kompozytor a także aktor. W latach 70. i 80. był liderem, głównym kompozytorem, wokalistą i gitarzystą basowym zespołu The Police. Odznaczony tytułem komandora Orderu Imperium Brytyjskiego.

Wikipedia


stinger

koktajl, na który składa się biały miętowy likier oraz brandy z lodem


SJP.pl

FIM-92 Stinger – przenośny, ręcznie odpalany, naprowadzany na podczerwień pocisk kierowany ziemia-powietrze produkowany w USA i używany przez amerykańskie siły zbrojne. System wszedł do służby w 1981 roku. Pociski Stinger zniszczyły do tej pory około 270 samolotów.

Wikipedia


stinguendo

określenie wykonawcze: przyciszając


SJP.pl


stir

skrótowiec, rodzaj męski

 (1.1) = System Teleinformatyczny Izby Rozliczeniowej

Wiktionary


stiracchiando

określenie wykonawcze: rozciągając, przeciągając, opóźniając; stirando


SJP.pl


stirando

określenie wykonawcze: rozciągając, przeciągając, opóźniając; stiracchiando


SJP.pl


stiszowit

minerał, polimorficzna odmiana kwarcu


SJP.pl

Stiszowit (stiszofit) – jedna z form polimorficznych dwutlenku krzemu. Powstaje w temperaturze 1200–1400 °C pod ciśnieniem 160 tys. atm. Jest to odmiana o sieci rutylowej i najwyższej gęstości 4,28 g/cm3. Występuje naturalnie głównie w miejscach uderzeń meteorytów.

Wikipedia


stiuk

szlachetny tynk złożony z mieszaniny gipsu, wapnia i drobnego piasku; używany do dekoracyjnych płaskorzeźb ściennych (sztukateria)


SJP.pl

Stiuk – należy do szlachetnych wypraw tynkarskich. Tradycyjnie występował w dwóch odmianach – stiuku wapiennego zwanego lustrzanym (stąd nazwa stucco – lustro) oraz odmiana stiuku gipsowego.

W odmianie wapiennej głównym składnikiem było długo dołowane wapno (nawet 30 lat), drobnoziarnisty piasek, niekiedy wypełniacz z pyłu marmurowego. Wymaga najwyższej jakości materiałów i staranności wykonawczej. Ze względu na grubą warstwę tynku razem z podkładem czas schnięcia sięga nawet sześciu miesięcy. Po całkowitym wyschnięciu, wstępnie wygładzoną powierzchnię nasyca się pastą woskową i poleruje miękką tkaniną. Ten rodzaj sztucznego marmuru nadaje się do zastosowań zewnętrznych.

Wikipedia


stiukarz

artysta lub rzemieślnik zajmujący się wykonywaniem sztukaterii i innych prac ze stiuku; sztukator


SJP.pl


stiukowy

przymiotnik od: stiuk


SJP.pl


stlały

rzadko: taki, który stlał (tląc się, spłonął, spalił się)


SJP.pl


stleć

rzadko: tląc się, spłonąć, spalić się; stlić się


SJP.pl


stlić

stlić się: tląc się, spalić się


SJP.pl


stlony

taki, który się stlił; stlały


SJP.pl


sto

1. liczebnik główny oznaczający liczbę 100;
2. przenośnie: wielka ilość czegoś; mnóstwo; chmara


SJP.pl

liczebnik główny

 (1.1) liczba 100;

liczebnik nieokreślony

 (2.1) przen. bardzo dużo

Wiktionary

  • Matematyka
    • 100 (liczba)
  • Architektura
    • Renaissance Center 100 Tower
  • Astronomia i astronautyka
    • galaktyka Messier 100
    • galaktyka NGC 100
    • planetoida (100) Hekate
    • misja promu kosmicznego STS-100

    Wikipedia

    Przykłady

     (1.1) Jak wiadomo, jeszcze sto lat temu przyzwoita pani nie wychodziła z domu bez rękawiczek.

    Wiktionary

    Wymowa:

    IPA: stɔ, AS: sto

    Wiktionary

    Powiązane:

     rzecz. seta ż., setka ż., setnik m., sotnia ż., stówa ż., stokrotka ż., stówka ż., stóweczka ż., setuchna ż.

     przym. setny

     przysł. setnie

     temsłow. sto-, stu-

    Wiktionary


stoa

1. rodzaj kolumnowego portyku w antycznej architekturze greckiej;
2. szkoła filozoficzna stoików


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) archit. starogrecka wydłużona hala kolumnowa, którą zamykała z tyłu ściana, często zdobiona malowidłami;

Wiktionary

Stoa (st.gr. στοά) – w architekturze starogreckiej była to wolno stojąca, wydłużona hala kolumnowa, którą zamykała z tyłu ściana, często zdobiona malowidłami. Stoy były miejscem handlu, ale służyły też do odpoczynku lub wykonywania zadań administracyjnych. Ich podstawowym przeznaczeniem było jednak zapewnienie mieszkańcom greckich miast osłony przed deszczem i żarem słonecznym w miejscach publicznych.

Wikipedia

Przykłady

składnia.

kolokacje.

synonimy.

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

frazeologia.

etymologia. etym|gr|στοά.

uwagi.

tłumaczenia.

* angielski: (1.1) stoa

* baskijski: (1.1) estoa

* niemiecki: (1.1) Stoa ż.

* rosyjski: (1.1) стоа, стоя

źródła.

== stoa (interlingua.) ==

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik

 (1.1) portyk

odmiana.

przykłady.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈstɔa, AS: stoa

Wiktionary

Powiązane:

frazeologia.

etymologia. etym|gr|στοά.

uwagi.

tłumaczenia.

* angielski: (1.1) stoa

* baskijski: (1.1) estoa

* niemiecki: (1.1) Stoa ż.

* rosyjski: (1.1) стоа, стоя

źródła.

== stoa (interlingua.) ==

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik

 (1.1) portyk

odmiana.

przykłady.

składnia.

kolokacje.

synonimy.

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

Wiktionary

Synonimy:

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

frazeologia.

etymologia. etym|gr|στοά.

uwagi.

tłumaczenia.

* angielski: (1.1) stoa

* baskijski: (1.1) estoa

* niemiecki: (1.1) Stoa ż.

* rosyjski: (1.1) стоа, стоя

źródła.

== stoa (interlingua.) ==

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik

 (1.1) portyk

odmiana.

przykłady.

składnia.

kolokacje.

synonimy.

Wiktionary


stobiec

2 miejscowości w Polsce:

  • Stobiec – wieś w woj. pomorskim, w pow. nowodworskim, w gminie Stegna
  • Stobiec – wieś w woj. świętokrzyskim, w pow. opatowskim, w gminie Iwaniska

Zobacz też: Stobiecin, Stobiecko Szlacheckie

Wikipedia


stobiecki

nazwisko


SJP.pl

  • Leon Stobiecki – polski robotnik i związkowiec
  • Karol Stobiecki - polski ziemianin, malarz, ilustrator książek, kostiumograf, prawnik-notariusz, działacz społeczny i muzealnik
  • Rafał Stobiecki – polski historyk
  • Włodzimierz Stobiecki – polski brydżysta

Wikipedia


stobiński

nazwisko


SJP.pl


stobnica

wieś w Polsce


SJP.pl

Miejscowości w Polsce

Wg TERYT jest ich 2
  • Stobnica – wieś w woj. łódzkim, w pow. piotrkowskim, w gminie Ręczno
  • Stobnica – wieś w woj. wielkopolskim, w pow. obornickim, w gminie Oborniki

Wikipedia


stobno

Miejscowości w Polsce

Wg TERYT jest ich 6
  • Stobno – wieś w woj. dolnośląskim, w pow. wołowskim, w gminie Wołów ,
  • Stobno – wieś w woj. kujawsko-pomorskim, w pow. tucholskim, w gminie Tuchola ,
  • Stobno – wieś w woj. wielkopolskim, w pow. czarnkowsko-trzcianeckim, w gminie Trzcianka ,
  • Stobno – osada leśna w woj. wielkopolskim, w pow. czarnkowsko-trzcianeckim, w gminie Trzcianka,
  • Stobno – wieś w woj. wielkopolskim, w pow. kaliskim, w gminie Godziesze Wielkie ,
  • Stobno – wieś w woj. zachodniopomorskim, w pow. polickim, w gminie Kołbaskowo.

Wikipedia


stobrawa

1. wieś w Polsce;
2. rzeka w Polsce


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) geogr. rzeka w Polsce południowo-zachodniej;

 (1.2) geogr. wieś w województwie opolskim;

Wiktionary

  • Stobrawa – wieś w woj. opolskim, w pow. opolskim
  • Stobrawa – rzeka w Polsce południowo-zachodniej
  • Paweł Stobrawa – biskup pomocniczy diecezji opolskiej
  • Stobrawa – odmiana (skrobiowa, późna) ziemniaków tradycyjnie uprawiana w okolicach Siedlec do produkcji wódki Chopin (odmiana niezarejestrowana w Centralnym Ośrodku Badania Odmian Roślin Uprawnych)

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Źródła Stobrawy znajdują się na Wyżynie Woźnicko-Wieluńskiej.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: stɔˈbrava, AS: stobrava

Wiktionary

Powiązane:

 przym. stobrawski

Wiktionary


stobrawski

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z Stobrawą, dotyczący Stobrawy

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Stobrawa ż.

Wiktionary


stoch

nazwisko


SJP.pl

Osoby o tym nazwisku:

  • Franciszek Stoch – polski wojskowy
  • Kamil Stoch – polski skoczek narciarski
  • Leszek Stoch – polski chemik
  • Miroslav Stoch – słowacki piłkarz
  • Ryszard Stoch – polski lekkoatleta

Wikipedia


stochaj

nazwisko


SJP.pl


stochastyczny

przypadkowy, niezamierzony, losowy


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) mat. stat. nie wykazujący żadnej określonej tendencji, nie zmierzający do określonego celu

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. stochastyka ż.

 przysł. stochastycznie

Wiktionary


stochastyka

dział matematyki, inaczej rachunek prawdopodobieństwa; losowość, przypadkowość


SJP.pl

Proces stochastyczny, proces losowy (gr. στοχαστικός (stochastikós) 'będący wynikiem domysłu') – rodzina zmiennych losowych, określonych na pewnej przestrzeni probabilistycznej o wartościach w pewnej przestrzeni mierzalnej. Ogólnie procesem stochastycznym nazywa się funkcję zależną od czasu, której wartości w każdym momencie czasowym są zmiennymi losowymi. Najprostszym przykładem procesu stochastycznego jest wielokrotny rzut monetą: dziedziną funkcji jest zbiór liczb naturalnych (liczba rzutów), natomiast wartością funkcji dla danej liczby jest jeden z dwóch możliwych stanów losowania (zdarzenie), orzeł lub reszka. Nie należy mylić procesu losowego, którego wartości są zdarzeniami losowymi, z funkcją, która zdarzeniom przypisuje wartość prawdopodobieństwa ich wystąpienia (mamy wówczas do czynienia z rozkładem gęstości prawdopodobieństwa).

Wikipedia


stochód

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna

 (1.1) geogr. hydron. rzeka na zachodniej Ukrainie, prawy dopływ Prypeci;

Wiktionary

Stochód (ukr. Стохід Stochid) – rzeka w północno-zachodniej Ukrainie, prawy dopływ Prypeci.

Wypływa z Wyżyny Wołyńskiej, jej długość wynosi 188 km, a powierzchnia dorzecza 3125 km². Nazwa rzeki pochodzi od wielu starorzeczy i kanałów (sto chid-sto dróg'). Jedyną większą miejscowością nad Stochodem jest Lubieszów.

Od czerwca 1916 do sierpnia 1917 roku na rzece opierała się linia frontu wschodniego I wojny światowej.

Wikipedia


stochomania

potocznie: fascynacja Kamilem Stochem, polskim skoczkiem narciarskim


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) ogromna popularność skoków narciarskich spowodowana sukcesami polskiego skoczka Kamila Stocha

Wiktionary

Kamil Wiktor Stoch (ur. 25 maja 1987 w Zakopanem) – polski skoczek narciarski, zawodnik klubu KS Eve-nement Zakopane, reprezentant Polski.

Pięciokrotny olimpijczyk. Trzykrotny indywidualny mistrz olimpijski (dwa tytuły w 2014 i jeden w 2018) oraz drużynowy brązowy medalista olimpijski z 2018. Jest trzecim najbardziej utytułowanym polskim sportowcem w historii igrzysk (po Robercie Korzeniowskim i Irenie Szewińskiej).

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Była małyszomania, będzie stochomania.

Wiktionary


stock

[czytaj: stok] środowiskowo: baza, magazyn, zwykle w odniesieniu do artykułów cyfrowych; stok


SJP.pl

  • Stock – miejscowość w województwie podlaskim
  • Stock – fikcyjna miejscowość w Shire (Śródziemie)

Gminy w USA:

  • Stock (ang. Stock Township) – gmina w stanie Ohio, w hrabstwie Harrison
  • Stock (ang. Stock Township) – gmina w stanie Ohio, w hrabstwie Noble

Wikipedia


stock-car

[czytaj: stokkar] rodzaj wyścigów samochodowych


SJP.pl


stockhausen

[czytaj: SZTOKhałzen] nazwisko


SJP.pl

Niemcy:

  • Stockhausen – dzielnica Herbstein
  • Stockhausen – dzielnica Meschede

Osoby:

  • Julius Stockhausen – niemiecki śpiewak
  • Karlheinz Stockhausen – niemiecki kompozytor

Zobacz też:

  • Stockhausen-Illfurth

Wikipedia


stockholm

[czytaj: stokholm] stolica Szwecji; Sztokholm


SJP.pl

  • Sztokholm (szw. Stockholm) – stolica Szwecji

Miejscowości w USA:

  • Stockholm – miejscowość w stanie Dakota Południowa, w hrabstwie Grant
  • Stockholm – miejscowość w stanie Maine, w hrabstwie Aroostook
  • Stockholm – miejscowość w stanie Nowy Jork, w hrabstwie St. Lawrence
  • Stockholm – miejscowość w stanie Wisconsin, w hrabstwie Pepin
  • Stockholm – wieś w stanie Wisconsin, w hrabstwie Pepin

Wikipedia


stocki

nazwisko


SJP.pl


stockinger

nazwisko


SJP.pl

  • Andrzej Stockinger
  • Tomasz Stockinger
  • Ernst Stockinger – fikcyjna postać z seriali Komisarz Rex i Stockinger (serial telewizyjny)

Zobacz też:

  • Marlon Stöckinger

Wikipedia


stockowy

[czytaj: stokowy] stokowy; środowiskowo:
1. pochodzący ze stocka (bazy, magazynu);
2. przeznaczony do ulokowania w stocku (bazie, magazynie)


SJP.pl


stockport

Stockport – miasto w północno-zachodniej Anglii, położone w południowej części hrabstwa metropolitalnego Wielki Manchester, w dystrykcie Stockport. Leży 9,8 km na południowy wschód od Manchesteru. Liczy 117 935 mieszkańców (2021).

Historycznie część hrabstwa Cheshire, Stockport w XVI w. był małym miastem położonym na południowym brzegu rzeki Mersey, znanym z uprawy konopi i wyrobu sznurka. W XVIII w. miasto zyskało jedną z pierwszych w Zjednoczonym Królestwie zmechanizowanych fabryk jedwabiu. Jednak dominował przemysł bawełniany. Stockport był też centrum przemysłu kapeluszowego, w 1884 eksportując ponad 6 milionów kapeluszy rocznie. W grudniu 1997 zamknięto ostatnią wytwórnię kapeluszy. Historii kapelusznictwa poświęcone jest muzeum „Hat Works – the Museum of Hatting”.

Wikipedia


stoczanin

mieszkaniec Stoczka Łukowskiego (miasta w Polsce); stoczkowianin


SJP.pl


stoczanka

mieszkanka Stoczka Łukowskiego (miasta w Polsce); stoczkowianka


SJP.pl

Wikipedia


stoczecki

Stoczek, Stoczek Łukowski; stoczkowski


SJP.pl


stoczek

1. niewielki stok
2. w odlewnictwie: sznur pokryty woskiem, używany przy wyrobie rdzeni; knot


SJP.pl

  • Stoczek – świeca woskowa długa i cienka, zwinięta spiralnie.
W Polsce
  • Stoczek – część miasta Knyszyn
  • Stoczek – wieś w woj. lubelskim, w pow. lubelskim, w gminie Niemce
  • Stoczek – wieś w woj. lubelskim, w pow. łęczyńskim, w gminie Spiczyn
  • Stoczek – wieś w woj. lubelskim, w pow. radzyńskim, w gminie Czemierniki
  • Stoczek – wieś w woj. mazowieckim, w pow. garwolińskim, w gminie Garwolin
  • Stoczek – część wsi Olunin w woj. mazowieckim, w pow. sochaczewskim, w gminie Iłów
  • Stoczek – kolonia wsi Trzebucza w woj. mazowieckim, w pow. węgrowskim, w gminie Grębków
  • Stoczek – wieś w woj. mazowieckim, w pow. węgrowskim, w gminie Stoczek
  • Stoczek – kolonia wsi Pietkowo Drugie w woj. podlaskim, w pow. białostockim, w gminie Poświętne
  • Stoczek – wieś w woj. podlaskim, w pow. grajewskim, w gminie Rajgród
  • Stoczek – wieś w woj. podlaskim, w pow. hajnowskim, w gminie Narewka
  • Stoczek – część wsi Pniewo w woj. podlaskim, w pow. łomżyńskim, w gminie Łomża
  • Stoczek – część wsi Siemień Nadrzeczny w woj. podlaskim, w pow. łomżyńskim, w gminie Łomża
  • Stoczek – osada w woj. podlaskim, w pow. monieckim, w gminie Knyszyn
  • Stoczek – część wsi Sierosławice w woj. świętokrzyskim, w pow. koneckim, w gminie Końskie
  • Stoczek – wieś w woj. warmińsko-mazurskim w pow. lidzbarskim, w gminie Kiwity
  • Stoczek – dawna wieś, od 1998 niestandaryzowana część wsi Białowieża w województwie podlaskim, w powiecie hajnowskim, w gminie Białowieża
  • Stoczek – jezioro w Dolinie Brdy, w woj. kujawsko-pomorskim, w pow. bydgoskim, w gminie Koronowo
  • Stoczek – jezioro w Krainie Wielkich Jezior Mazurskich, w woj. warmińsko-mazurskim, w pow. piskim, w gminie Orzysz
  • Stoczek – gmina
  • Gromada Stoczek (powiat lubartowski → radzyński), s. Stoczek
  • Gromada Stoczek (powiat łukowski → radzyński), s. Stoczek (Kocki)
  • Gromada Stoczek (powiat łukowski), s. Stoczek (Łukowski)
  • Stoczek (gromada w powiecie węgrowskim), s. Stoczek
Zobacz też

Wikipedia


stoczkowianin

mieszkaniec Stoczka Łukowskiego (miasta w Polsce); stoczanin


SJP.pl


stoczkowianka

mieszkanka Stoczka Łukowskiego (miasta w Polsce); stoczanka


SJP.pl


stoczkowski

Stoczek, Stoczek Łukowski; stoczecki


SJP.pl


stocznia

zakład zajmujący się budową statków


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) zakład przemysłowy zajmujący się budową, remontowaniem, przebudowywaniem lub likwidacją statków wodnych;

Wiktionary

Stocznia – miejsce, w którym buduje się, remontuje, przebudowuje lub dokonuje rozbiórki statków wodnych.

W stoczni najczęściej dokonuje się montażu statku z dostarczonych elementów, natomiast główne urządzenia oraz wyposażenie wykonywane jest w innych zakładach. Najczęściej wyłącznie kadłub powstaje w całości na miejscu. Statek początkowo budowany jest na lądzie (na pochylni lub w doku), a po wykonaniu wystarczającej liczby montowań i otrzymaniu szczelnego kadłuba lub szczelnej sekcji następuje wodowanie, czyli pierwsze wprowadzenie statku na wodę. Prace wykończeniowe wykonywane są już z kadłubem zacumowanym przy nabrzeżu wyposażeniowym.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Nasza stocznia właśnie ukończyła budowę kolejnego kontenerowca.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈstɔt͡ʃʲɲa, AS: stočʹńa

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. stoczniowiec m., stocznictwo n.

 przym. stoczniowy

Wiktionary


stocznictwo

budownictwo okrętowe; remontowanie statków w stoczniach


SJP.pl


stoczniowiec

pracownik przemysłu stoczniowego


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) pracownik stoczni

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. stocznia ż.

 przym. stoczniowy

Wiktionary


stoczniowy

przymiotnik od: stocznia


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany ze stocznią, dotyczący stoczni

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. stocznia ż., stocznictwo n., stoczniowiec m.

Wiktionary


stoczyć

1. rozegrać walkę, potyczkę itp.
2. zniszczyć przez gryzienie, drążenie
3. stoczyć się:
a) spaść skądś, tocząc się
b) doświadczyć upadku moralnego


SJP.pl

czasownik przechodni dokonany (ndk. staczać)

 (1.1) tocząc, zsunąć coś z góry

 (1.2) rozegrać bitwę, walkę

 (1.3) wziąć udział w dyskusji, kłótni

 (1.4) spowodować zniszczenie lub rozpad czegoś

 (1.5) zdegradować pod względem moralnym

czasownik zwrotny dokonany stoczyć się (ndk. staczać się)

 (2.1) tocząc się lub zsuwając, spaść niżej

 (2.2) stać się niemoralnym, nieuczciwym

Wiktionary

Przykłady

 (1.2) To nie tylko zemsta na wrogu, to święta sprawa wszystkich skrzywdzonych, za których oni stoczą bój z Rzymem.

 (2.2) Mówili mi, że jestem za głupia, że stoczę się, niczego nie osiągnę i wrócę do domu z podkulonym ogonem.

Wiktionary

Powiązane:

 czas. otaczać

 rzecz. toczek mrz., tokarz mos.

Wiktionary


stodiosi

przymiotnik

 (1.1) gw-pl|Górny Śląsk. jak sto diabłów

Wiktionary


stodolnioki

rzeczownik, rodzaj niemęskoosobowy, liczba mnoga

 (1.1) gw-pl|Górny Śląsk. roln. grabie

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) gw-pl|Górny Śląsk|grample.

Wiktionary


stodolski

nazwisko


SJP.pl


stodoranie

plemię słowiańskie


SJP.pl

Stodoranie – średniowieczne plemię słowiańskie utożsamiane z Hawelanami, zamieszkujące kraj Stodor: dorzecze Sprewy dolnej i Haweli, prawego dopływu Łaby. Do tej samej grupy plemiennej obok Stodoran zaliczano plemiona: Nieletyków, Doszan i Zamczyców.Prawdopodobnie współdziałali ze Związkiem Wieleckim w wojnach przeciwko Świętemu Cesarstwu Rzymskiemu.

Wikipedia


stodoła

budynek, w którym przechowuje się zboże; gumno


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) archit. roln. budynek gospodarczy do przechowywania plonów w stanie suchym np. siano, zboże itp.

Wiktionary

Stodoła – budynek w gospodarstwie rolnym przeznaczony do przechowywania zebranego zboża (najczęściej w postaci snopków), siana i słomy (luzem lub sprasowanej). W stodole wykonywano omłoty zboża, przechowywano narzędzia i pojazdy rolnicze. Często był to największy budynek na terenie gospodarstwa.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: stɔˈdɔwa, AS: stodou̯a

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz.

:: zdrobn. stodółka ż.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) przest. gumno

Wiktionary


stodółka

nieduża stodoła


SJP.pl

Stodółka (ukr. Стоділка) – wieś na Ukrainie, w obwodzie lwowskim, w rejonie turczańskim nad Stryjem. Miejscowość liczy około 358 mieszkańców.

Wikipedia


stodulski

nazwisko


SJP.pl


stodwudziestoletni

mający sto dwadzieścia lat, trwający sto dwadzieścia lat itp.; studwudziestoletni


SJP.pl


stoen

skrót od: Stołeczny Zakład Energetyczny; firma z branży energetycznej działająca na terenie Warszawy (obecnie pod nazwą RWE Polska S.A.)


SJP.pl


stóg

duży stos siana lub słomy


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) roln. duży stos siana, rzadziej słomy lub zboża, układany zazwyczaj wokół ustawionego pionowo drąga w kształt stożka lub kopuły

Wiktionary

  • Kopiec (informatyka), kopiec (lub sterta) – struktura danych w informatyce
  • stóg (rolnictwo) – pojęcie z zakresu rolnictwa
  • Stóg (Góry Czywczyńskie), Stoh – szczyt w Górach Czywczyńskich
  • Stoh (Mała Fatra), Stoh – szczyt w Małej Fatrze
  • Stóg (Góry Izerskie) – urzędowa nazwa szczytu w Górach Izerskich, który potocznie zwany jest Stóg Izerski
  • Stóg (Góry Bystrzyckie) – szczyt

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Spędziła jednak przy stogu z godzinę czasu, tak że konie podjadły nieźle, a i ona sama pożywiła się siemieniem.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: stuk, AS: stuk

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Stogi nmos.

:: zdrobn. stożek m.

 przym. stożkowy, stożkowaty

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) gw-pl|Górny Śląsk|siabel.

Wiktionary


stogniewice

Stogniewice (niem. Herzberg) – wieś w Polsce położona w województwie wielkopolskim, w powiecie kępińskim, w gminie Rychtal.

Wikipedia


stogować

układać w stogi


SJP.pl


stogowica

opłonka stogowica - gatunek motyla z rodziny sówkowatych


SJP.pl


stoiber

nazwisko


SJP.pl


stoicki

dotyczący stoika


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) mający cechy stoika

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. stoicyzm mrz., stoik mos.

Wiktionary


stoicyzm

1. kierunek filozofii starożytnej szkoły stoików, według którego najważniejszym warunkiem szczęścia i wolności jest kierowanie się rozumem;
2. postawa życiowa polegająca na zachowaniu wewnętrznego spokoju i opanowania w trudnych sytuacjach


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) hist. filoz. starogrecka szkoła filozoficzna kładąca nacisk na wewnętrzną dyscyplinę moralną, wypełnianie obowiązków które na nas spadły oraz odcięciu się od emocji i zdarzeń zewnętrznych, w celu osiągnięcia szczęścia;

 (1.2) książk. umiejętność panowania nad sobą, swoimi emocjami i uczuciami; niewzruszony spokój i równowaga duchowa

Wiktionary

Stoicyzm – szkoła filozoficzna, która powstała pod koniec IV wieku p.n.e. i przetrwała aż do zamknięcia wszystkich szkół filozoficznych przez cesarza Justyniana w 529 roku. Szkołę tę zapoczątkował w Atenach Zenon z Kition. Do ostatecznej formy doprowadził ją Chryzyp. Szkoła wywarła znaczny wpływ na rozwój chrześcijaństwa, w pewnym stopniu oddziaływała na myśl średniowieczną, odżyła w nowej formie w filozofii nowożytnej, np. u Justusa Lipsiusa, a współcześnie na fali odrodzenia zainteresowania etyką cnót dzięki m.in. pracy Lawrence C. Beckera. Modelem człowieka był mędrzec żyjący w zgodzie z naturą, kierujący się rozumem.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Toteż - zauważa Hegel - stoicyzm "mógł wystąpić tylko w okresie powszechnego strachu i niewolnictwa, będącego zarazem okresem takiej kultury ogólnej (…), która kształtowanie i kulturę (…) podnosiła do poziomu myśli".

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. stoik mos., stoickość ż.

 przym. stoicki

 przysł. stoicko

Wiktionary

Synonimy:

 (1.2) spokój

Wiktionary


stoiczka

stoik


SJP.pl

Patrz:

stoik

stoik

1. filozofia: zwolennik stoicyzmu, osoba żyjąca zgodnie z zasadami rozumu;
2. osoba opanowana, zrównoważona duchowo


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) filoz. zwolennik stoicyzmu

Wiktionary

Stoicyzm – szkoła filozoficzna, która powstała pod koniec IV wieku p.n.e. i przetrwała aż do zamknięcia wszystkich szkół filozoficznych przez cesarza Justyniana w 529 roku. Szkołę tę zapoczątkował w Atenach Zenon z Kition. Do ostatecznej formy doprowadził ją Chryzyp. Szkoła wywarła znaczny wpływ na rozwój chrześcijaństwa, w pewnym stopniu oddziaływała na myśl średniowieczną, odżyła w nowej formie w filozofii nowożytnej, np. u Justusa Lipsiusa, a współcześnie na fali odrodzenia zainteresowania etyką cnót dzięki m.in. pracy Lawrence C. Beckera. Modelem człowieka był mędrzec żyjący w zgodzie z naturą, kierujący się rozumem.

Wikipedia

Powiązane:

 rzecz. stoicyzm m., stoickość ż.

 przym. stoicki

 przysł. stoicko

Wiktionary


stoiński

nazwisko


SJP.pl


stoisko

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) hand. wydzielone, samodzielne miejsce sprzedaży wraz z ekspozycją towaru

Wiktionary

Wymowa:

IPA: stɔˈjiskɔ, AS: stoi ̯isko

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. stanie n.

 czas. stać, stawać

 przym. stoiskowy

Wiktionary


stoiskowy

przymiotnik od: stoisko


SJP.pl


stój

1. o istotach żywych: być na nogach
2. o urządzeniach: nie chodzić, nie wykonywać czynności
3. nie poruszać się
4. znajdować się, trwać
5. starczać, nie brakować


SJP.pl


stojać

czasownik nieprzechodni niedokonany

 (1.1) gw-pl|Mazowsze. stać

Wiktionary


stojący

1. znajdujący się w pozycji pionowej w stosunku do czegoś, np. szafka stojąca;
2. taki, który jest nieruchomy, np. woda stojąca;
3. taki, podczas którego się stoi, wymagający stania, np. praca stojąca


SJP.pl


stojaczek

zdrobnienie od: stojak


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) zdrobn. od stojak

 (1.2) lud. bot. marzanna wonna

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. stojak m.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.2) marzanna wonna; stpol. konopka, lud. majownik, wątrobne ziele

Wiktionary


stojak

każdy przyrząd służący do utrzymywania w pionie lub zawieszania innych przedmiotów


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) techn. urządzenie utrzymujące coś w pozycji pionowej, czasem też utrzymujące w pionie dzieci niepotrafiące jeszcze samodzielnie stać

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (2.1) stpol. próżniak

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈstɔjak, AS: stoi ̯ak

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. stojanka ż., stanie n.

:: zdrobn. stojaczek m.

 czas. stać ndk., ustanawiać ndk.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) reg. pozn. sztender.; gw-pl|Górny Śląsk|gysztel, sztender, sztynder.

Wiktionary


stojan

stator; nieruchoma część maszyny elektrycznej


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) mech. nieruchoma część silnika elektrycznego lub prądnicy, wewnątrz której obraca się wirnik

Wiktionary

Stojan, stator – zespół nieruchomych elementów maszyny lub mechanizmu otaczających wirujący wokół stałej osi wirnik. Najczęściej stosowany jest w pompach, sprężarkach, wentylatorach, dmuchawach, turbinach, maszynach elektrycznych (silnikach, prądnicach).

Wyjątkowo w silniku z wirującym stojanem wiruje on wokół nieruchomego (lub ruchomego) wirnika.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ˈstɔjãn, AS: stoi ̯ãn

Wiktionary

Powiązane:

 czas. ustanawiać

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) stator

Wiktionary


stojanka

w lotnictwie: miejsce przeznaczone do postoju statku powietrznego


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) środ. lotn. miejsce na lotnisku lub drogowym pasie lotniskowym służące do postoju lub zawracania samolotu

Wiktionary

Stojanka (ukr. Стоянка) – wieś na Ukrainie, w obwodzie kijowskim, w rejonie buczańskim, w hromadzie Biłohorodka. W 2001 liczyła 405 mieszkańców, spośród których 387 wskazało jako ojczysty język ukraiński, 17 rosyjski, a 1 białoruski.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: stɔˈjãnka, AS: stoi ̯ãnka

Wiktionary

Powiązane:

 czas. stać

 rzecz. stojak, stanie, postój

Wiktionary


stojanostwo

Stojan z żoną; Stojanowie


SJP.pl


stojanowice

Stojanowice – wieś w Polsce położona w województwie świętokrzyskim, w powiecie kazimierskim, w gminie Bejsce.

W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa kieleckiego.

Wikipedia


stojanowie

imię męskie


SJP.pl


stojanowski

nazwisko


SJP.pl


stojanowy

przymiotnik dzierżawczy - należący do Stojana lub z nim związany


SJP.pl


stojcino

Stojcino (kaszb. Stojcëno, niem. Stohentin) – wieś w Polsce, w województwie pomorskim, w powiecie słupskim, w gminie Smołdzino na Wybrzeżu Słowińskim.

W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa słupskiego.

W 2011 roku miejscowość liczyła 86 mieszkańców.

Wikipedia


stojeć

czasownik

 (1.1) gw-pl|Poznań. stać

Wiktionary


stojek

nazwisko


SJP.pl


stojgniew

imię męskie


SJP.pl

Stojgniew, Stoigniew, Stogniew – staropolskie imię męskie, złożone z członu Stoj(i)- ("stać, stoję") oraz członu -gniew ("gniew"). Może oznaczać "ten, którego gniew nie ustaje".

Stojgniew imieniny obchodzi 27 listopada

Osoby noszące imię Stojgniew:

  • książę obodrzycki Stoigniew (zginął w 955)
  • Jan Stoigniew Stachniuk (1905-1963)

Wikipedia


stójka

1. stojący kołnierzyk;
2. część kołnierza w koszuli męskiej;
3. stanie bez ruchu stosowane jako kara;
4. pozycja gimnastyczna polegająca na staniu na rękach, na głowie itp.; stanie w miejscu na rowerze bez podpierania się;
5. pozycja przyjmowana przez psy myśliwskie; wystawianie zwierzyny;
6. dawniej: straż, warta


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) kraw. stojący kołnierzyk

 (1.2) kraw. dolna część kołnierzyka koszuli męskiej przylegająca do szyi

 (1.3) kara wielogodzinnego stania bez ruchu w obozach i łagrach

 (1.4) sport. w gimnastyce: stanie na rękach, na głowie, na barkach itp.

 (1.5) sport. w zapasach: pozycja, w której zawodnik dotyka maty tylko stopami

 (1.6) łow. zatrzymanie się w bezruchu psa myśliwskiego przed zwietrzoną zwierzyną

 (1.7) łow. nagłe zatrzymanie się zwierzyny podczas ucieczki

Wiktionary

  • stójka (kolarstwo)
  • stójka (kynologia)
  • stójka (ubiór)

2 miejscowości w Polsce:

  • Stójka – wieś w woj. lubelskim, w pow. radzyńskim, w gminie Czemierniki
  • Stójka – kolonia w woj. podlaskim, w pow. monieckim, w gminie Trzcianne

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ˈstujka, AS: stui ̯ka

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. stanie n., postój m., stójkowy m.

 czas. stać

 przym. stójkowy

Wiktionary


stójkowski

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z Stójkowem, dotyczący Stójkowa

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Stójków m.

Wiktionary


stójkowy

w zaborze rosyjskim: szeregowy policjant; posterunkowy


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) hist. policjant w stopniu szeregowca w Rosji i w zaborze rosyjskim

Wiktionary

Patrz:

stójka

Przykłady

 (1.1) Przez rynek kroczy z zawiniątkiem w ręku rewirowy Oczumiełow w nowym płaszczu. Tuż za nim – rudy stójkowy z rzeszotem pełnym skonfiskowanego agrestu.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: stujˈkɔvɨ, AS: stui ̯kovy

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. stójka ż., stawanie n., stanie n.

 czas. stawać ndk., stać ndk.

Wiktionary


stojmir

dawne imię męskie


SJP.pl

Stomir – staropolskie imię męskie, złożone z członu Sto(j)- ("stać, stoję") oraz członu -mir ("pokój, spokój, dobro"). Może oznaczać "niech nastanie pokój".

Stomir imieniny obchodzi: 12 stycznia i 2 listopada.

Wikipedia


stojowice

Stojowice – wieś w Polsce położona w województwie małopolskim, w powiecie myślenickim, w gminie Dobczyce.

W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa krakowskiego.

We wsi o powierzchni 249,7 ha zamieszkuje ponad 500 osób. Od południa wieś graniczy z Brzączowicami i Zakliczynem, od północy z Bieńkowicami i Nową Wsią, od zachodu z Czechówką i od wschodu z Dobczycami. Opodal wsi przebiega trasa z Bochni do Myślenic.

Wikipedia


stojsław

imię męskie


SJP.pl

Stojsław, Stoisław, Stosław, Tosław – staropolskie imię męskie, złożone członu Stoj(i)- ("stać, stoję") oraz członu -sław ("sława"). Notowane w Polsce od 1145 roku, po raz pierwszy w formie Stojsław (Stoyslaus).

Wikipedia


stok

1. element rzeźby terenu, nachylona powierzchnia; zbocze;
2. dawniej: strumień, potok


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) geogr. sport. każda nachylona powierzchnia rozpościerająca się między kulminacją wzniesienia a jego podnóżem

Wiktionary

  • stok – pojęcie z zakresu geomorfologii i turystyki
  • stok – pojęcie z zakresu anatomii.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Na północnym stoku Kasprowego Wierchu panują znakomite warunki narciarskie.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: stɔk, AS: stok

Wiktionary

Powiązane:

 przym. stokowy

 rzecz. stokówka ż.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) zbocze

Wiktionary


stokaż

zbiornik lub układ zbiorników w zakładach chemicznych do przechowywania cieczy lub gazów


SJP.pl


stokażowy

stokaż


SJP.pl

Patrz:

stokaż

stokenizować

stworzyć token ściśle przypisany do konkretnego projektu, osoby itp.


SJP.pl


stoker

śrubowy podajnik węgla napędzany silnikiem parowym, przenoszący węgiel z tendra na ruszt kotła parowego


SJP.pl

Stoker – urządzenie do mechanicznego podawania węgla w parowozach, ułatwiające pracę obsłudze pociągu.

Stosowano je głównie w ciężkich lokomotywach o dużej powierzchni rusztu (powyżej ok. 6 m², a w USA nawet do 15 m²) lub podczas używania słabszych kalorycznie gatunków węgla, gdzie klasyczne podawanie paliwa za pomocą łopaty było za wolne.

Wikipedia


stokes

jednostka lepkości kinematycznej w układzie jednostek miar CGS


SJP.pl

  • (30566) Stokes – planetoida
  • George Gabriel Stokes – irlandzki fizyk i matematyk
    • prawo Stokesa
    • przesunięcie Stokesa
    • reguła Stokesa
    • twierdzenie Stokesa
    • stokes (jednostka) – jednostka lepkości kinematycznej w układzie CGS
  • William Stokes – irlandzki lekarz
  • USS "Stokes" (AKA-68) – okręty transportowy

Wikipedia


stokfisz

ryba wysuszona na wolnym powietrzu w niskiej temperaturze po uprzednim usunięciu głowy i wypatroszeniu


SJP.pl


stokfiszewski

nazwisko


SJP.pl


stokowisko

wieś w Polsce w województwie podlaskim, w powiecie wysokomazowieckim


SJP.pl

Stokowisko – wieś w Polsce położona w województwie podlaskim, w powiecie wysokomazowieckim, w gminie Nowe Piekuty.

W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa łomżyńskiego.

Wierni kościoła rzymskokatolickiego należą do parafii św. Kazimierza w Nowych Piekutach.

Wikipedia


stokówka

stokówka ciemnogłowa, stokówka żółtoczelna, stokówka prążkowana - gatunki ptaków z rodziny papugowatych


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) pot. droga wytyczona zakosami po stoku góry

Wiktionary

Wymowa:

IPA: stɔˈkufka, AS: stokufka

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. stok m.

 przym. stokowy

Wiktionary


stokowski

nazwisko


SJP.pl

Stokowski:

  • Ferdynand Ignacy Stokowski
  • Leopold Antoni Stanisław Bolesławowicz Stokowski
  • Marek Stokowski

Wikipedia


stokowy

1. związany z pochyłą powierzchnią wzniesienia lub wklęsłości ziemi;
2. stockowy; środowiskowo:
a) pochodzący ze stocka (bazy, magazynu);
b) przeznaczony do ulokowania w stocku (bazie, magazynie)


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany ze stokiem, dotyczący stoku

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. stok mrz., stokówka ż.

Wiktionary


stokroć

poetycko: stokrotka


SJP.pl


stokroteczka

stokroteńka;
1. pieszczotliwie o stokrotce;
2. pieszczotliwie o ukochanej


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) pot. zdrobn. od: stokrotka

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌstɔkrɔˈtɛt͡ʃka, AS: stokrotečka

Wiktionary


stokroteńka

stokroteczka;
1. pieszczotliwie o stokrotce;
2. pieszczotliwie o ukochanej


SJP.pl


stokrotka

roślina zielna z rodziny astrowatych; stokroć, stokrótka


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) bot. nazwa systematyczna|Bellis|L.|ref=tak., rodzaj drobnych roślin zielnych z rodziny astrowatych;

 (1.2) bot. roślina z rodzaju stokrotka (1.1)

 (1.3) pot. kwiat stokrotki (1.2)

 (1.4) środ. polic. stopień oficerski

Wiktionary

Stokrotka (Bellis L.) – rodzaj z rodziny astrowatych. Obejmuje 14 gatunków. Zasięg rodzaju obejmuje całą Europę, północno-zachodnią Afrykę (od Maroka po Libię) i zachodnią Azję (od Jordanii po Iran i Kazachstan). W Polsce występuje jeden gatunek – stokrotka pospolita B. perennis. Rośliny te występują na pastwiskach, w murawach, na terenach skalistych i w lasach.

Wikipedia

Przykłady

 (1.4) Z niecierpliwością czekał na nową stokrotkę.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: stɔˈkrɔtka, AS: stokrotka

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. stokrotność ż., stokroć n., setka ż.

 przym. stokrotkowy, stokrotny, stukrotny, setny

 przysł. stokrotnie

 licz. sto, setny

Wiktionary

Synonimy:

 (1.2) lud. gęsie pómpki, magduski, stokroć cudna, stokroć mniejsza, stokroć trwała

Wiktionary


stokrotkolistny

przymiotnik

 (1.1) bot. posiadający liście jak stokrotka

Wiktionary


stokrotkowy

stokrotka


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) związany ze stokrotką, dotyczący stokrotki

Wiktionary

Patrz:

stokrotka

Powiązane:

 rzecz. stokroć ż., stokrotka ż.

Wiktionary


stokrotność

stukrotny; stukrotność


SJP.pl


stokrotny

występujący sto razy; stukrotny


SJP.pl


stokłosa

roślina z rodziny traw


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) bot. nazwa systematyczna|bromus|L.|ref=tak., rodzaj roślin należący do rodziny wiechlinowatych;

Wiktionary

Stokłosa (Bromus L.) – rodzaj roślin należący do rodziny wiechlinowatych. Należą do niego 153 gatunki. Występują one głównie w strefie klimatu umiarkowanego półkuli północnej, w strefie międzyzwrotnikowej w górach.

Wikipedia


stola

obficie fałdowane, żeńskie okrycie wierzchnie, noszone w starożytnym Rzymie


SJP.pl


stolarczyk

nazwisko


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) zdrobn. od stolarz

Wiktionary

  • Stolarczyk − polskie nazwisko. Na początku lat 90. XX wieku w Polsce nosiło je 7466 osób.

Osoby noszące nazwisko Stolarczyk:

  • Józef Stolarczyk (1816–1893) − polski taternik, pierwszy proboszcz Zakopanego
  • Michał Stolarczyk (1916–1981) − polski pasjonista, tłumacz Biblii
  • Julian Stolarczyk (1929–2007) − polski lekarz, działacz społeczny
  • Józef Stolarczyk (1940–2002) − polski nauczyciel, regionalista, rzeźbiarz
  • Maciej Stolarczyk (ur. 1972) − polski piłkarz
  • Jarosław Stolarczyk (ur. 1972) − polski polityk, poseł
  • Anna Stolarczyk (ur. 1988) − polska szachistka

Wikipedia

Powiązane:

 rzecz. stolarz mos.

Wiktionary


stolarek

1. ogół drewnianych elementów budowlanych wykonanych z drewna lub jego substytutów;
2. potocznie: rzemiosło stolarza; stolarstwo


SJP.pl


stolarka

1. ogół drewnianych elementów budowlanych wykonanych z drewna lub jego substytutów;
2. potocznie: rzemiosło stolarza; stolarstwo


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) bud. ogół drewnianych elementów budowlanych

 (1.2) pot. rzemiosło stolarskie

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. stolarstwo n., stolarz mos., stolarnia ż.

 przym. stolarski

Wiktionary

Synonimy:

 (1.2) stolarstwo

Wiktionary


stolarnia

warsztat stolarski


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) rzem. warsztat stolarski

Wiktionary

Wymowa:

IPA: stɔˈlarʲɲa, AS: stolarʹńa

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. stolarka ż., stolarstwo n., stolarz m.

 przym. stolarski

Wiktionary


stolarski

dotyczący stolarza, stolarstwa


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany ze stolarstwem albo stolarzem, dotyczący stolarstwa

Wiktionary

osoby o nazwisku „Stolarski”
  • Błażej Stolarski (1880-1939) – etnograf
  • Bolesław Stolarski (zm. 2014) – polski specjalista w zakresie techniki samochodowej
  • Dariusz Stolarski (1965-1993) – polski działacz opozycji antykomunistycznej
  • Jacek Stolarski (ur. 1954) – historyk
  • Jan Stolarski (1914-2017) – polski propagator kultury i przyjaźni polsko-węgierskiej
  • Jarosław Stolarski – paleontolog
  • Marcin Stolarski (ur. 1996) – polski pływak
  • Marek Stolarski (ur. 1963) – przedsiębiorca, poseł
  • Paweł Stolarski (ur. 1996) – piłkarz
  • Tadeusz Stolarski (ur. XX w) – artysta plastyk
  • Zdzisław Stolarski (ur. 1948) – zapaśnik

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Opanowano sztukę posługiwania się różnymi narzędziami ciesielskimi i stolarskimi, całkowicie lub częściowo wykonanymi z metalu.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: stɔˈlarsʲci, AS: stolarsʹḱi

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. stolarz m., stolarstwo n., stolarka ż., stolarnia ż., stolarszczyzna ż.

 czas. stolarzyć ndk.

 przysł. stolarsko

Wiktionary


stolarstwo

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) rzem. profesja i rzemiosło zajmujące się obróbką drewna do celów użytkowych

Wiktionary

Stolarstwo – przemysł i rzemiosło polegające na wytwarzaniu przedmiotów z drewna. Wytwarzanie przedmiotów nie obejmuje prac ciesielskich.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: stɔˈlarstfɔ, AS: stolarstfo

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. stolarnia ż., stolarz mos., stolarka ż.

 przym. stolarski

Wiktionary


stolarz

rzemieślnik wyrabiający przedmioty z drewna


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) rzem. rzemieślnik wykonujący przedmioty z drewna: meble, elementy budowlane itp., osoba zajmująca się stolarstwem;

forma czasownika.

 (2.1) 2. os. lp. rozk. od: stolarzyć

Wiktionary

Stolarz – rzemieślnik wykonujący z drewna meble i przedmioty codziennego użytku.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Zamówiłem u internetowego stolarza kunsztownie rzeźbioną ramkę na zdjęcie.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈstɔlaʃ, AS: stolaš

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. stół mrz., stolarka ż., stolarnia ż., stolarstwo n., stolarzenie n.

:: zdrobn. stolarczyk m.

 czas. stolarzyć ndk.

 przym. stolarski

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) cieśla

Wiktionary


stolarzowice

1. dzielnica Bytomia;
2. dawna gmina wiejska


SJP.pl

Stolarzowice (niem. Stollarzowitz) – dzielnica Bytomia, osiedle mieszkaniowe dla pracowników GOP-u. W latach 1958–1973 samodzielne osiedle, w 1975 włączone do Bytomia. W latach 1945–1954 i 1973–1975 miejscowość była siedzibą gminy Stolarzowice.

Wikipedia


stolarzowicki

Stolarzowice


SJP.pl

Patrz:

Stolarzowice

stolc

nazwisko


SJP.pl


stolcowy

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z stolcem, dotyczący stolca

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. stolec mrz.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) kałowy

Wiktionary


stolec

1. kał, odchody, ekskrementy;
2. dawniej: tron monarchy lub biskupa, w przenośni: władza królewska lub biskupia


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) fizj. med. odchody ludzkie lub zwierzęce

 (1.2) daw. tron monarchy, biskupa

 (1.3) daw. przen. władza królewska, książęca, biskupia

 (1.4) przen. żart. lub iron. wysoki urząd

 (1.5) stpol. wypróżnianie się

 (1.6) stpol. nocnik

Wiktionary

  • Stolec - słup drewniany
  • Stolec - inaczej kał
  • Stolec - dawne określenie tronu

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ˈstɔlɛt͡s, AS: stolec

Wiktionary

Powiązane:

 przym. stolcowy, stołeczny

 rzecz. stół mrz.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) med. kał, posp. kupa

Wiktionary


stolecki

nazwisko


SJP.pl


stoleński

przymiotnik od: Stolno


SJP.pl


stolica

główne miasto w danym państwie, z reguły siedziba najważniejszych władz i urzędów państwowych


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) adm. geogr. polit. główne miasto jakiegoś państwa;

 (1.2) adm. geogr. główne miasto jakiegoś rejonu, województwa, powiatu itp.

 (1.3) stpol. tron

 (1.4) gw-pl|Śląsk Cieszyński. długa ława

Wiktionary

Stolica – miasto, w którym znajduje się siedziba centralnych organów państwa lub główne miasto okręgu, rejonu, województwa, krainy historycznej itp.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Pierwszą stolicą Polski nie było Gniezno – jak sądzono dotychczas, lecz Giecz.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: stɔˈlʲit͡sa, AS: stolʹica

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. stołeczność ż., stół mrz.

 przym. stołeczny

Wiktionary

Synonimy:

 (1.3) stolec

Wiktionary


stoliczanin

rzadko: mieszkaniec stolicy jakiegoś państwa


SJP.pl


stoliczanka

rzadko: mieszkanka stolicy jakiegoś państwa


SJP.pl


stoliczek

zdrobnienie od: stolik


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) zdrobn. od stolik; mały stolik

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. stół m.

:: zdrobn. stolik m.

 czas. stołować ndk.

Wiktionary


stolik

mały stół


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) zdrobn. od stół

 (1.2) mebl. mały stół

 (1.3) gastr. stół z siedzeniami przygotowany dla klientów w restauracji, barze

 (1.4) karc. w brydżu: karty partnera rozgrywającego, rozłożone na stole i widoczne dla wszystkich

Wiktionary

Przykłady

 (1.2) Po kątach porozrzucane książki, na kulawym stoliku rękopisy, w oknie kamasz podarty zamiast kwiatka, albo trupia czaszka z nasuniętą na bakier czapką akademicką.

 (1.3) Zamówiłem stolik dla trzech osób na sobotę.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈstɔlʲik, AS: stolʹik

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. stół m., stoliczek m., stołowy m., stołowanie n., stołówka ż., stołownik m., stołowniczka ż., stolnica ż.

 czas. stołować ndk.

 przym. stołowy, stolikowy, stołówkowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) stoliczek

Wiktionary


stolikowiec

potocznie: osoba sprzedająca towary ze stolika na placach targowych


SJP.pl


stolikowy

stolik


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z stolikiem, dotyczący stolika

Wiktionary

Patrz:

stolik

Powiązane:

 rzecz. stolik m., stół mrz.

Wiktionary


stoliński

nazwisko


SJP.pl


stoliwo

masyw górski lub pojedyncza góra o płaskim szczycie, typowe dla obszarów o budowie płytowej


SJP.pl

Wikipedia


stolnica

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) kulin. duża drewniana podkładka do wyrabiania, wałkowania i krojenia ciasta;

Wiktionary

Stolnica – drewniany blat, często ograniczony z trzech stron listwami, służący do wstępnej obróbki (zagniatania, wałkowania, porcjowania) ciasta.

Formą stolnicy może być płyta marmurowa, która ma bardzo gładką i chłodną powierzchnię, ułatwiającą wałkowanie. Po dodatkowym schłodzeniu (np. kostkami lodu) doskonale nadaje się do obróbki ciast tłustych, np. francuskiego.

Wikipedia

Powiązane:

 rzecz. stół mrz., stolik mrz.

Wiktionary


stolniczka

zdrobnienie od: stolnica


SJP.pl

Stolniczka – wzniesienie o wysokości 142,88 m n.p.m. na Pojezierzu Kaszubskim, położone w woj. pomorskim, w powiecie lęborskim, na obszarze gminy Cewice.

Nazwę Stolniczka wprowadzono urzędowo w 1949 roku, zastępując poprzednią niemiecką nazwę Stolzen Berg.

Wikipedia


stolnik

1. urzędnik zarządzający kuchnią na dworze królewskim w dawnej Polsce;
2. urzędnik ziemski


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) hist. urzędnik nadworny zajmujący się kuchnią i podawaniem potraw na stół króla

Wiktionary

Stolnik (łac. dapifer) – w Polsce do XIII w. urzędnik sprawujący pieczę nad stołem panującego. Do jego obowiązków należało nakrycie stołu do uczty, a w czasie jej trwania kierowanie podawaniem potraw. W okresie rozbicia dzielnicowego stolnik miał zastępcę podstolego. W XIV–XVI w. honorowy urząd ziemski. W Koronie i na Litwie istniały urzędy stolnika wielkiego, m.in. późniejszy król Stanisław August Poniatowski był w latach 1755–1764 stolnikiem wielkim litewskim.

Wikipedia

Powiązane:

 rzecz. stół m., stołowy mrz.

 przym. stołowy

Wiktionary


stolnikowa

stolnik


SJP.pl

Patrz:

stolnik

stolnikowicz

dawniej: syn stolnika


SJP.pl

Stolnik (łac. dapifer) – w Polsce do XIII w. urzędnik sprawujący pieczę nad stołem panującego. Do jego obowiązków należało nakrycie stołu do uczty, a w czasie jej trwania kierowanie podawaniem potraw. W okresie rozbicia dzielnicowego stolnik miał zastępcę podstolego. W XIV–XVI w. honorowy urząd ziemski. W Koronie i na Litwie istniały urzędy stolnika wielkiego, m.in. późniejszy król Stanisław August Poniatowski był w latach 1755–1764 stolnikiem wielkim litewskim.

Wikipedia


stolnikówna

dawniej: córka stolnika


SJP.pl

Stolnik (łac. dapifer) – w Polsce do XIII w. urzędnik sprawujący pieczę nad stołem panującego. Do jego obowiązków należało nakrycie stołu do uczty, a w czasie jej trwania kierowanie podawaniem potraw. W okresie rozbicia dzielnicowego stolnik miał zastępcę podstolego. W XIV–XVI w. honorowy urząd ziemski. W Koronie i na Litwie istniały urzędy stolnika wielkiego, m.in. późniejszy król Stanisław August Poniatowski był w latach 1755–1764 stolnikiem wielkim litewskim.

Wikipedia


stolnikowy

stolnik


SJP.pl

Patrz:

stolnik

stolno

1. wieś w Polsce;
2. osada w Polsce


SJP.pl

2 miejscowości w Polsce:

  • Stolno – wieś w woj. kujawsko-pomorskim, w pow. chełmińskim, w gminie Stolno
  • Stolno – osada w woj. warmińsko-mazurskim, w pow. ostródzkim, w gminie Miłakowo

Wikipedia


stolon

cienkie podziemne kłącze np. ziemniaka


SJP.pl

  • stolon – rodzaj strzępek u niektórych grzybów
  • stolon – rodzaj pędu w roślinach.
  • stolon – rodzaj odgałęzienia polipa u niektórych gatunków zwierząt.

Wikipedia


stolorz

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) gw-pl|Śląsk Cieszyński. stolarz

Wiktionary

Osoby o tym nazwisku:

  • Paweł Stolorz – górnośląski malarz prymitywista
  • Stanisław Stolorz – polski kolejarz, działacz związkowy

Wikipedia


stolować

dawniej: układać deski pod wiązania stropu; belkować


SJP.pl


stolowanie

dawniej: układać deski pod wiązania stropu; belkować


SJP.pl


stom.

skrót od: stomatologia, stomatologiczny


SJP.pl


stomatofobia

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) lęk przed wizytą u stomatologa

Wiktionary


stomatolog

lekarz specjalizujący się w dziedzinie stomatologii; dentysta


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) lekarz specjalista zajmujący się rozpoznawaniem, profilaktyką i leczeniem chorób zębów, przyzębia, języka, błony śluzowej i innych tkanek jamy ustnej

rzeczownik, rodzaj żeński

 (2.1) med. lekarka specjalistka stomatologii

Wiktionary

Lekarz dentysta pot. dentysta (z łac. dens dopełniacz dentis „ząb”), dawniej lekarz stomatolog – zawód zaufania publicznego wykonywany przez osobę uprawnioną do praktycznego stosowania wiedzy z zakresu stomatologii.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Czy uważacie stomatologów za prawdziwych lekarzy?

 (2.1) Dorota chce zostać stomatologiem.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌstɔ̃maˈtɔlɔk, AS: stõmatolok

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. stomatologia ż.

 przym. stomatologiczny

 przysł. stomatologicznie

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) dentysta, żart. wyrwiząb

 (2.1) dentystka

Wiktionary


stomatologia

dziedzina medycyny, nauka zajmująca się chorobami i wadami rozwojowymi zębów, jamy ustnej oraz metodami ich leczenia; dentystyka


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) med. dział medycyny, dziedzina zajmująca się funkcjonowaniem, patologiami i leczeniem zębów, przyzębia, błony śluzowej jamy ustnej, stawu skroniowo-żuchwowego człowieka;

Wiktionary

Stomatologia, dentystyka (gr. stoma – usta + gr. logia – nauka; łac. dens – ząb) – dział medycyny zajmujący się funkcjonowaniem, patologiami i leczeniem zębów, przyzębia, języka, błony śluzowej i innych tkanek jamy ustnej oraz ją otaczających, a także stawu skroniowo-żuchwowego człowieka. Przed wejściem Polski do Unii Europejskiej używano tytułu lekarz stomatolog, potem lekarz dentysta, jednakże Naczelna Izba Lekarska dopuszcza możliwość używania obydwu tytułów.

Wikipedia

Przykłady

składnia.

kolokacje.

 (1.1) stomatologia dziecięca / estetyczna / zachowawcza • studiować stomatologię

synonimy.

 (1.1) dentystyka

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

 rzecz. stomatolog m.

 przym. stomatologiczny

 przysł. stomatologicznie

frazeologia.

etymologia.

 etym|grec|στόμαχος|λόγος.

uwagi.

tłumaczenia.

* angielski: (1.1) stomatology

* baskijski: (1.1) estomatologia

* białoruski: (1.1) стаматалогія ż.

* białoruski (taraszkiewica): (1.1) стаматалёгія ż.

* czeski: (1.1) stomatologie ż.

* francuski: (1.1) stomatologie ż.

* hiszpański: (1.1) estomatología ż.

* portugalski: (1.1) estomatologia ż.

* rosyjski: (1.1) стоматология ż.

* słowacki: (1.1) stomatológia ż.

* szwedzki: (1.1) stomatologi w.

* ukraiński: (1.1) стоматологія ż.

* węgierski: (1.1) sztomatológia

* włoski: (1.1) stomatologia ż.

źródła.

== stomatologia (język włoski.) ==

wymowa.

 IPA|sto.ma.to.lo.ˈʤi.a.

znaczenia.

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) med. stomatologia

odmiana.

przykłady.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌstɔ̃matɔˈlɔɟja, AS: stõmatoloǵi ̯a

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. stomatolog m.

 przym. stomatologiczny

 przysł. stomatologicznie

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) dentystyka

Wiktionary


stomatologiczny

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany ze stomatologią, dotyczący stomatologii

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) W fabryce "Dentystycznej" robiono narzędzia chirurgiczne i stomatologiczne.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌstɔ̃matɔlɔˈɟit͡ʃnɨ, AS: stõmatoloǵičny

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. stomatologia ż., stomatolog mos.

 przysł. stomatologicznie

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) dentystyczny

Wiktionary


stomatolożka

stomatolog; dentystka


SJP.pl


stomia

utworzone operacyjnie ujście jelita lub dróg moczowych na powłoce brzusznej; przetoka


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) med. chirurgiczne połączenie między przewodem pokarmowym (jelitem cienkim lub grubym) albo rzadziej układem moczowym ze skórą na brzuchu, wytworzone gdy wydalanie kału lub moczu drogą naturalną stało się u pacjenta niemożliwe lub znacznie utrudnione;

Wiktionary

Stomia (z gr. στόμα – usta, otwór; inne używane nazwy: przetoka jelitowa, przetoka moczowa, sztuczny odbyt, anus, brzuszny odbyt) – celowo wytworzone połączenie światła narządu wewnętrznego ze skórą. W przypadku połączeń między narządami powstałych wskutek patologii lub powikłań, używa się słowa przetoka.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Duża liczba pacjentów z wyłonioną stomią potwierdza to, iż po dobraniu odpowiedniego sprzętu stomijnego i przestrzeganiu zaleceń może żyć prawie tak samo, jak przed operacją.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. stomik m.

 przym. stomijny

Wiktionary


stomiczka

stomik


SJP.pl

Patrz:

stomik

stomijny

sprzęt stomijny - akcesoria potrzebne do zaopatrzenia stomii


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) med. dotyczący stomii

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. stomia ż.

Wiktionary


stomik

osoba mająca założoną stomię


SJP.pl


stomil

Przedsiębiorstwa

  • Zjednoczenie Przemysłu Gumowego „Stomil” – organ zarządzania branżą
  • Stomil Bydgoszcz (pełna nazwa: Bydgoskie Zakłady Przemysłu Gumowego „Stomil”) – zakład przemysłu gumowego
  • Stomil Kraków (pełna nazwa: Krakowskie Zakłady Przemysłu Gumowego „Stomil”) – zakład przemysłu gumowego
  • Stomil Olsztyn SA (pełna nazwa Olsztyńskie Zakłady Przemysłu Gumowego „Stomil-Olsztyn”) – polska firma oponiarska
  • Stomil-Poznań S.A. – zakład oponiarski, funkcjonujący od 1928 roku
  • Stomil Sanok SA (pełna nazwa: Sanockie Zakłady Przemysłu Gumowego „Stomil Sanok” S.A.) – zakład przemysłu gumowego
  • Stomil Warszawa (pełna nazwa: Warszawskie Zakłady Przemysłu Gumowego „Stomil”) – zakład przemysłu gumowego powstały z przekształcenia Warszawsko-Ryskiej Fabryki Wyrobów Gumowych „Rygawar”
  • Firma Oponiarska Dębica, dawniej działająca pod nazwą Stomil Dębica

Wikipedia


stomma

nazwisko


SJP.pl

  • Ludwik Stomma – polski antropolog kultury i etnolog, syn Stanisława
  • Piotr Stomma – polski inżynier
  • Stanisław Stomma – polski prawnik, ojciec Ludwika

Wikipedia


stomp

utwór jazzowy grany w szybkim tempie


SJP.pl


stone

[czytaj: stołn] miara wagi równa 14 funtom angielskim, czyli 6,35 kg


SJP.pl

Geografia

W Stanach Zjednoczonych:

  • hrabstwo Stone (ang. Stone County) – hrabstwo w stanie Arkansas
  • hrabstwo Stone (ang. Stone County) – hrabstwo w stanie Missisipi
  • hrabstwo Stone (ang. Stone County) – hrabstwo w stanie Missouri

Wikipedia


stoneczka

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) zdrobn. od: stonka

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. stonkowate nmos., stonka ż.

Wiktionary


stonehenge

[czytaj: stołnhendż albo stonhendż] megalityczna budowla kamienna w Anglii


SJP.pl

Stonehenge – jedna z najsłynniejszych europejskich budowli megalitycznych, pochodząca z epok neolitu i brązu. Kromlech ten położony jest w odległości 13 km od miasta Salisbury w hrabstwie Wiltshire w południowej Anglii. Najprawdopodobniej związany był z kultem Księżyca i Słońca. Księżyc mógł symbolizować tutaj kobietę (biorąc pod uwagę jej menstruację), Słońce – mężczyznę. Składa się z wałów ziemnych otaczających duży zespół stojących kamieni. Obiekt od 1986 roku jest wpisany na listę światowego dziedzictwa UNESCO wraz z Avebury oraz innymi okolicznymi stanowiskami neolitycznymi. Stonehenge ma status Scheduled Ancient Monument od 1882 roku, kiedy wprowadzono pierwszą legislację w celu ochrony historycznych zabytków w Wielkiej Brytanii. Właścicielem Stonehenge jest Korona Brytyjska, a zarządza nim organizacja English Heritage.

Wikipedia


stoner

podgatunek metalu i rocka powstały w latach 90. XX wieku w USA


SJP.pl


stonesi

potocznie: zespół The Rolling Stones


SJP.pl


stonesowski

przymiotnik

 (1.1) charakterystyczny dla okresu działania i twórczości grupy The Rolling Stones

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) W pierwszym przypadku dość oczywiste jest nawiązanie do stonesowskiego tytułu, gdzie za diabła podstawiony jest Nixon, ale to jeszcze niczego nie wyjaśnia.

Wiktionary


stonit

mieszanina twardej gumy z ziarenkami kwarcu, stosowana do pokrywania wałów żeliwnych


SJP.pl


stonka

1. niewielki chrząszcz z rodziny stonkowatych, szkodnik roślin uprawnych;
2. pejoratywnie: zbyt duża liczba ludzi; szarańcza;
3. potocznie: mały autobus do przewożenia niewielkiej liczby ludzi;
4. środowiskowo: lokomotywa spalinowa oznaczana w PKP jako SM-42 lub SP-42


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) zool. chrząszcz z rodziny stonkowatych, zwłaszcza stonka ziemniaczana (nazwa systematyczna|Leptinotarsa decemlineata|Say|ref=tak.)

 (1.2) pot. kolej. popularna nazwa lokomotywy manewrowej SM42 lub SP42

 (1.3) pot. pogard. sezonowy nawał przyjezdnych w miejscowości turystycznej

 (1.4) pot. typ autobusu miejskiego

Wiktionary

  • Stonka kukurydziana
  • Stonka ziemniaczana
  • SM42 – lokomotywa nazywana "stonka"
  • Star Stonka – pojazd do przewozu osób budowany na bazie samochodu ciężarowego Star 20

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Większość stonek żeruje na ziemniakach.

 (1.2) Lokomotywę „stonkę” produkowano w latach 1965–1992.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈstɔ̃nka, AS: stõnka

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. stoneczka ż., stonkowate nmos.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.3) szarańcza

Wiktionary


stonkobójczy

zabijający stonkę


SJP.pl


stonkowate

o cechach stonkowatych (rodzina chrząszczy)


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj niemęskoosobowy, liczba mnoga

 (1.1) syst. ent. nazwa systematyczna|Chrysomelidae|Latreille|ref=tak., rodzina owadów z rzędu chrząszczy;

Wiktionary

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Niektóre ze stonkowatych są szkodnikami roślin uprawnych.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. stoneczka ż., stonka ż.

Wiktionary


stonkowaty

o cechach stonkowatych (rodzina chrząszczy)


SJP.pl


stonóg

rzeczownik, rodzaj męski

 (1.1) daw. stonoga

Wiktionary


stonoga

skorupiak lądowy żyjący w środowiskach wilgotnych


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) ent. nazwa systematyczna|Oniscus|ref=tak., skorupiak żyjący w szczelinach, piwnicach;

 (1.2) ent. wij lub prosionek ze względu na liczbę odnóży

Wiktionary

Oniscus – rodzaj lądowych skorupiaków z rzędu równonogów, w języku polskim określanych nazwą stonoga. Określenie to jest często mylnie przypisywane wijom lub prosionkom. Występują na wszystkich kontynentach. W Polsce występuje stonoga murowa – jest gatunkiem pospolitym.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Mieścił się w niej sok pokrzywy, rozgniecione pająki i stonogi, miałko potłuczone szkło oraz wydobyte ze stłuczonego termometru żywe srebro.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: stɔ̃ˈnɔɡa, AS: stõnoga

Wiktionary

Powiązane:

 przym. stunożny, stonogowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) stonóg

Wiktionary


stonogowiec

rodzaj paproci z rodziny zanokcicowatych; języcznik, skolopendrium


SJP.pl


stonowany

o kolorach: odznaczający się delikatnymi barwami; nieintensywny, zgaszony, stłumiony, pastelowy


SJP.pl


stop

1. substancja metaliczna otrzymywana głównie przez stopienie pewnej liczby metali;
2. pot. światło hamowania w pojazdach mechanicznych; światło stopowe;
3. pot. znak drogowy nakazujący zatrzymanie się


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) techn. substancja złożona z metalu i innych metali lub niemetali;

 (1.2) pot. światło koloru czerwonego w pojazdach mechanicznych, uprzedzające o hamowaniu

 (1.3) pot. autostop

 (1.4) kynol. uskok czołowy psa;

 (1.5) znak drogowy nakazujący zatrzymanie

wykrzyknik

 (2.1) = stój(cie), zatrzymaj(cie) się

 (2.2) = kropka (w telegramie)

forma czasownika.

 (3.1) 2. os. lp., rozk. od: stopić

Wiktionary

  • stop metali
  • stop – przełom czołowo-nosowy u psa
  • znak Stop – znak zatrzymania, nakaz zatrzymania
  • kodon stop
  • stop – słowo kluczowe, znak zatrzymania programu, m.in. w języku programowania Fortran
  • Stop – album zespołu De Mono wydany w 1992 roku
  • „Stop” – utwór grupy Pink Floyd
  • „Stop” – utwór grupy Spice Girls
  • „Stop – singel duetu Kalwi & Remi
  • „Stop!” – singel Sam Brown
  • „Stop!” – utwór grupy Jane’s Addiction
  • „Stop!” – utwór grupy Against Me!
  • Stop – singiel słoweńskiego piosenkarza Omara Nabera
  • Stop – wieś w Bośni i Hercegowinie, w Republice Serbskiej, w gminie Rogatica
  • błąd STOP – błąd krytyczny w Windows 2000/XP, odpowiednik BSoD w Windows 9x/Me

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Stal jest stopem żelaza i węgla.

 (1.3) W drodze do miasta biorą na stopa młodego chłopaka.

 (2.1) Stop! Stop! Niech pan się zatrzyma!

Wiktionary

Wymowa:

IPA: stɔp, AS: stop

Wiktionary

Powiązane:

 (1.1)

 rzecz. stopienie n., stapianie n., topienie n., topnik m.

 czas. stopić dk., stapiać ndk., topić ndk.

 przym. stopowy

 (1.2-3) (2.1-2)

 rzecz. stoper m., stopowanie n., zastopowanie n.

 czas. stopować ndk., zastopować dk.

 przym. stopowy

Wiktionary


stopa

1. najniższa część nogi u człowieka i większości ssaków
2. część pończochy lub skarpety, którą wkłada się na stopę
3. jednostka miary wierszowej
4. jednostka długości w krajach anglosaskich równa 0,3048 m
5. dawniej: poziom, stan czegoś


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) anat. część ciała tworząca dolny koniec nogi, ograniczona piętą i kostką;

 (1.2) jednostka długości, używana w niektórych krajach;

 (1.3) norma, poziom, jakość czegoś

 (1.4) podstawa czegoś (np. ozdobnej nogi stołu)

 (1.5) najmniejsza jednostka miary wierszowej;

 (1.6) muz. element zestawu perkusyjnego

Wiktionary

Osoby

  • Dáin Żelazna Stopa – fikcyjna postać ze stworzonej przez J.R.R. Tolkiena mitologii Śródziemia
  • Harold Zajęcza Stopa – król Anglii
  • Jacek Stopa – polski szachista
  • Karol Stopa – polski dziennikarz sportowy, specjalizujący się w tenisie ziemnym
  • Piotr Stopa – polski piłkarz grający na pozycji napastnika
  • Piotr Stopa Żyżelewicz – polski perkusista
  • Roman Stopa – polski językoznawca, afrykanista, folklorysta
  • Wielka Stopa – wódz Siuksów z plemienia Lakotów Minneconjou
  • Drewniana Stopa – Argun, jeden z bohaterów komiksów z serii Thorgal.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Z powodu kontuzji stopy nie zagrał w dziewięciu ostatnich meczach sezonu.

 (1.1) Legenda głosi, że Kazimierz Wielki poznał Esterkę polując w lasach pod Opocznem. Podobno gdy zbierała zioła dla swojego dziadka, wypadł na nią spłoszony tur i już miał ją zmiażdżyć, gdy przeszyty oszczepem runął u jej stóp.

 (1.2) Jesteśmy na wysokości 10000 (dziesięciu tysięcy) stóp.

 (1.3) Po podwyżce podatków stopa życia obywateli znacznie się podniosła.

 (1.4) Postawiła stopę maszyny na materiale.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈstɔpa, AS: stopa

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. stopień m., podstopnica ż., stopaż m.

:: zdrobn. stopka ż., stópka ż.

 przym. stopowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) żart. płetwa (duża stopa)

Wiktionary


stopaż

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) muz. długość piszczałki przypadającej w danym głosie na C wielkie nietransponowane, wyrażona w stopach;

Wiktionary

Stopaż – fabryczna numeracja klatek na filmowych taśmach negatywowych. Dzięki niej można zidentyfikować potrzebny (np. podczas montażu) zakres klatek filmowych. Umożliwia on m.in. ścięcie oryginalnego negatywu na podstawie kopii reżyserskiej.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ˈstɔpaʃ, AS: stopaš

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. stopa ż., stopień m., podstopnica ż.

:: zdrobn. stopka ż., stópka ż.

 przym. stopowy

Wiktionary


stopczyk

nazwisko


SJP.pl

Osoby o tym nazwisku:

  • Jan Stopczyk – polski hokeista, olimpijczyk
  • Mariusz Stopczyk – polski lekarz

Wikipedia


stopczyński

nazwisko


SJP.pl


stoper

w piłce nożnej: środkowy obrońca


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) techn. sport. urządzenie do mierzenia odstępu czasu z dokładnością do ułamków sekundy

 (1.2) zatyczka do ucha chroniąca przed hałasem

 (1.3) żegl. węzeł na linie lub urządzenie służące do zatrzymywania liny lub łańcucha

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (2.1) sport. w piłce nożnej: ostatni obrońca

Wiktionary

  • W pomiarze czasu – stoper (czasomierz)
  • Stopper do ucha
  • Rodzaj węzła żeglarskiego
  • W żegludze – urządzenie do unieruchamiania olinowania
  • W piłce nożnej – ostatni obrońca

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ˈstɔpɛr, AS: stoper

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) sekundomierz

Wiktionary


stoperka

stoper


SJP.pl

Patrz:

stoper

stopić

zamienić ciało stałe w płynne, spowodować topnienie czegoś


SJP.pl

czasownik przechodni

 (1.1) dokonany od|stapiać.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. stapianie n., stopienie n.

 przym. topliwy

Wiktionary


stopień

1. pojedynczy element schodów;
2. występ w jakimś podwyższeniu lub terenie umożliwiający wchodzenie lub schodzenie;
3. szczebel w hierarchii urzędniczej, społecznej, wojskowej, naukowej itp.; także szczebel w klasyfikacji czegoś;
4. cyfrowa lub słowna ocena ucznia;
5. jednostka miary, podstawowa część różnych skal, np. temperatury;
6. poziom, stan, intensywność czegoś;
7. jednostka miary kąta równa 1/360 kąta pełnego;
8. forma przymiotnika lub przysłówka określająca natężenie cechy czegoś;
9. w muzyce: miejsce dźwięku wyznaczone różnicą częstotliwości od dźwięku centralnego;
10. w matematyce:
a) wykładnik potęgi;
b) stopień równania - największy z wykładników potęgi zmiennej lub zmiennych w równaniu algebraicznym;
11. stopień wodny - trwała konstrukcja zbudowana w poprzek koryta rzeki w celu jej spiętrzenia; rodzaj hydrowęzła;
12. stopień geotermiczny - odległość w metrach mierzona pionowo w głąb Ziemi, odpowiadająca jednostkowemu wzrostowi temperatury


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) każda z części schodów uniesiona do góry

 (1.2) mat. jednostka kąta płaskiego stanowiąca 1/360 (jedną trzysta sześćdziesiątą) kąta pełnego, stosowana też w geografii do wyrażania współrzędnych geograficznych;

 (1.3) fiz. meteorol. jednostka miary temperatury

 (1.4) część jakiegoś procesu stanowiąca pewną całość

 (1.5) czyjeś miejsce w pewnej hierarchii zawodowej lub organizacyjnej, zwykle w służbach mundurowych

 (1.6) mat. maksymalna suma wykładników zmiennych wśród jednomianów, tworzących dany wielomian;

 (1.7) praw. zobacz. stopień pokrewieństwa

 (1.8) wielkość, rozmiar, zasięg, poziom, intensywność, nasilenie jakiejś czynności

 (1.9) poligr. zobacz. stopień pisma

 (1.10) ocena postępów naukowych wyrażona jako liczba lub jako jeden z uporządkowanych terminów

 (1.11) gram. forma przymiotnika lub przysłówka umożliwiająca porównywanie wielkości stopnia (1.8) cechy między kilkoma obiektami

 (1.12) zobacz. stopień sprężania

 (1.13) druk. znak graficzny służący do zapisu stopnia (1.2)

 (1.14) naturalny lub sztuczny uskok w korycie rzeki

Wiktionary

  • Stopień – element schodów
  • Stopień (kąt) – jednostka miary kąta płaskiego
  • Stopień (geografia) – stopień w geografii (°)
  • Stopień wodny Siarzewo
  • Stopień Wodny Rędzin
  • Stopień Wodny Bartoszowice
  • Stopień (symbol) – zapis komputerowy symbolu
  • Stopień Celsjusza
  • Stopień dysocjacji
  • Stopień Fahrenheita
  • Stopień geotermiczny
  • Stopień grafu
  • Stopień harcerski (np.: ćwik, przewodnik, pionierka)
  • Stopień jednomianu
  • Stopień kompresji
  • Stopień naukowy (np.: doktor)
  • Stopień (muzyka)
  • Stopień ochrony IP
  • Stopnie w hierarchii służbowej służb mundurowych:
    • Stopnie w Biurze Ochrony Rządu
    • Stopień policyjny
    • Stopień w Służbie Więziennej
    • Stopień strażacki (Państwowa Straż Pożarna)
      • Stopnie funkcyjne Ochotniczej Straży Pożarnej

      Wikipedia

      Przykłady

       (1.1) Te schody mają ponad sto stopni.

       (1.2) Kąt prosty ma dziewięćdziesiąt stopni.

       (1.3) Woda wrze przy stu stopniach.

       (1.4) Kiedy już to skończysz, następnym stopniem będzie przyklejenie wszystkich części.

       (1.5) Mój syn wrócił z wojska w stopniu kaprala.

       (1.6) Prosta jest określona przez wielomian pierwszego stopnia.

       (1.7) Matka i córka są spokrewnione w pierwszym stopniu.

       (1.10) Jakie stopnie ma mój syn z matematyki?

       (1.11) Przymiotnik „równy” nie ma stopnia wyższego.

      Wiktionary

      Wymowa:

      IPA: ˈstɔpʲjɛ̇̃ɲ, AS: stopʹi ̯ė̃ń

      Wiktionary

      Powiązane:

       rzecz. stopniowanie n., stópka ż., stopa ż., stopaż mrz.

       przym. stopniowy, stopowy

       przysł. stopniowo

       czas. stopniować

      Wiktionary

      Synonimy:

       (1.2) symbol. °

       (1.3) symbol. °; zobacz symbole °C, °F

       (1.4) etap

       (1.5) ranga, szarża

       (1.10) ocena

      Wiktionary


stoping

1. w grach piłkarskich: zatrzymanie nogą piłki lecącej z góry na boisko;
2. w boksie: zatrzymanie ataku przeciwnika ciosem


SJP.pl


stopiński

nazwisko


SJP.pl


stopiwo

1. materiał powstały ze stopienia spoiwa
2. metal natopiony na powierzchni techniką spawalniczą


SJP.pl


stopka

1. mała stopa;
2. mała szklaneczka do alkoholu; zawartość takiej szklaneczki;
3. informacja o składzie redakcji, adresie itp., umieszczana zwykle u dołu ostatniej kolumny gazety lub czasopisma; dane wydawnicze i drukarskie, znajdujące się na odwrocie strony tytułowej lub na końcu książki;
4. okucie kolby karabinu, fuzji;
5. część urządzenia, która naciskana nogą wprawia to urządzenie w ruch; następ;
6. bezpiecznik elektryczny


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) pot. zdrobn. od: stopa

 (1.2) pot. mała, dziecięca stopa

Wiktionary

  • Stopka broni – w broni palnej, zakończenie kolby
  • Stopka naczynia – wyodrębniona część podstawy (dna) naczynia
  • Stopka redakcyjna – informacja z danymi wydawniczymi umieszczana w publikacji
  • Stopka fletu – jeden z elementów fletu poprzecznego
  • Józef Stopka – polski biathlonista

1 miejscowość w Polsce:

  • Stopka – wieś w woj. kujawsko-pomorskim, w pow. bydgoskim, w gminie Koronowo

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ˈstupka, AS: stupka

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. stopa ż., stopka ż., stopień m., stopniowanie n., stopaż mrz.

 przym. stopniowy, stopowy

 przysł. stopniowo

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1-2) stopka

Wiktionary


stópkara

stópkarz


SJP.pl

Patrz:

stópkarz

stópkarz

potocznie: osoba mająca fetysz stóp


SJP.pl


stopki

1. mała stopa;
2. mała szklaneczka do alkoholu; zawartość takiej szklaneczki;
3. informacja o składzie redakcji, adresie itp., umieszczana zwykle u dołu ostatniej kolumny gazety lub czasopisma; dane wydawnicze i drukarskie, znajdujące się na odwrocie strony tytułowej lub na końcu książki;
4. okucie kolby karabinu, fuzji;
5. część urządzenia, która naciskana nogą wprawia to urządzenie w ruch; następ;
6. bezpiecznik elektryczny


SJP.pl

Stopki (niem. Stolzenfeld) – wieś w Polsce położona w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie bartoszyckim, w gminie Sępopol. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa olsztyńskiego.

Na lewym brzegu rzeki Łyny znajdują się pozostałości dawnych ziemnych umocnień obronnych (dawniej zwane Hahnkenberg lub Hohnkeberg), najprawdopodobniej wykonanych przez Prusów. W Stopkach znajduje się stanica wodna na rzece Łynie

Wikipedia


stopklatka

internetowy serwis filmowy


SJP.pl

Stopklatka – obraz filmowy zatrzymywany na ekranie w czasie projekcji.

Wikipedia


stopkowiec

Wikipedia


stoplamek

rodzaj roślin z rodziny storczykowatych; storczyk, kukułka


SJP.pl

Kukułka, stoplamek, storczyk (Dactylorhiza Neck. ex Nevski) – rodzaj bylin z rodziny storczykowatych (Orchidaceae). Obejmuje w zależności od ujęcia systematycznego od 28 gatunków zbiorowych do około 75 drobnych gatunków. Klasyfikacja w obrębie rodzaju jest bardzo problematyczna – rośliny te są bardzo zmienne i łatwo się krzyżują – w różnych ujęciach poszczególne taksony opisywane są w randze odrębnych gatunków, podgatunków lub odmian. Zasięg rodzaju obejmuje głównie strefę borealną i umiarkowaną półkuli północnej. W Polsce w zależności od ujęcia występuje od ok. 8 do 15 gatunków.

Wikipedia


stopniały

taki, który stopniał; płynny, roztopiony, rozpuszczony


SJP.pl


stopnica

pozioma część stopnia schodów; podnóżek


SJP.pl

Stopnica (dawniej Stobnica) – miasto w Polsce, w województwie świętokrzyskim, w powiecie buskim, siedziba gminy miejsko-wiejskiej Stopnica.

Wikipedia


stopnicki

Stopnica


SJP.pl

Patrz:

Stopnica

stopniczanin

mieszkaniec Stopnicy (miasta w Polsce)


SJP.pl


stopniczanka

mieszkanka Stopnicy (miasta w Polsce)


SJP.pl

Stopniczanka (Pobocznica) – struga, prawobrzeżny dopływ Sanicy o długości 15,7 km.

Płynie w województwie świętokrzyskim przez teren gminy Stopnica. Źródła Stopniczanki leżą na Pogórzu Szydłowskim, jedno z nich znajduje się w Konarach.

Wikipedia


stopniować

1. zmieniać, zwykle zwiększać coś powoli, po trochu;
2. odmieniać przymiotnik lub przysłówek przez stopnie


SJP.pl


stopniowalność

1. możliwość nabywania jakiejś cechy lub właściwości stopniowo, w kolejnych krokach, po trochu;
2. kategoria fleksyjna większości przymiotników i przysłówków


SJP.pl


stopniowalny

dający się stopniować


SJP.pl


stopniowanie

zmiana stopnia przymiotnika lub przysłówka;
1. stopniowanie opisowe, analityczne - stopniowanie polegające na dodawaniu do form stopnia równego: w stopniu wyższym: przysłówków bardziej, mniej, w stopniu najwyższym: przysłówków najbardziej, najmniej;
2. stopniowanie proste, syntetyczne - stopniowanie polegające na dodawaniu do form stopnia równego: w stopniu wyższym: przyrostków -szy lub -ejszy, w stopniu najwyższym: do form stopnia wyższego przedrostka naj-


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) stopniowe zwiększanie nasilenia czegoś

 (1.2) gram. odmienianie przymiotników lub przysłówków przez stopnie, pozwalające różnicować nasilenie danej cechy

Wiktionary

  • gradacja (biologia) – wzrost liczebności gatunku
  • gradacja (fotografia) – między innymi kontrastowość lub błędne określenie gradientu czy rodzaju papieru
  • gradacja (geologia) – planacja, zrównywanie ziemi
  • gradacja (językoznawstwo) – stopniowanie
  • gradacja (literatura) – uporządkowanie w porządku rosnącym lub malejącym składników wypowiedzi

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Prawdziwą sztuką nie jest bowiem straszenie widzów przy pomocy wymyślnych efektów specjalnych, ale odpowiednie stopniowanie napięcia i zagrywki psychologiczne.

 (1.2) W języku norweskim stopniowanie przysłówków nie różni się od stopniowania przymiotników.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. stopień mrz., stópka ż.

 czas. stopniować ndk.

 przym. stopniowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) gradacja

Wiktionary


stopniowo

przysłówek

 (1.1) nie od razu, lecz po trochu, krok za krokiem

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Pacjent stopniowo wraca do zdrowia.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: stɔpʲˈɲɔvɔ, AS: stopʹńovo

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. stópka ż., stopień, stopniowość

 czas. stopniować

 przym. stopniowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) etapowo, fazowo, po trochu

Wiktionary


stopniowość

stopniowy


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) odprzym. cecha tego, co jest stopniowe

Wiktionary

Patrz:

stopniowy

Powiązane:

 przym. stopniowy

 przysł. stopniowo

Wiktionary


stopniowy

mający powolny przebieg (np. stopniowy wzrost temperatury)


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) książk. mający powolny przebieg, zachodzący etapami

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Do stopniowej degrengolady pisarza przyczynił się przede wszystkim alkohol.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: stɔpʲˈɲɔvɨ, AS: stopʹńovy

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. stopień m., stopniowanie n., stópka ż., stopniowość ż.

 przym. stopniowo

 czas. stopniować

 przysł. stopniowo

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) sukcesywny

Wiktionary


stopochód

sposób poruszania się zwierząt, których kończyny podczas stania bądź chodzenia kontaktują się z podłożem jedynie za pomocą stóp


SJP.pl


stopochodne

o zwierzęciu: opierający się podczas chodzenia lub biegania całą powierzchnią podeszwową stopy i dłoni


SJP.pl


stopochodność

Stopochodność – termin określający sposób chodzenia niektórych ssaków na całych powierzchniach podeszw stóp i dłoni. Do stopochodnych (łac. plantigrada) zalicza się głównie człekokształtne i niedźwiedzie. Podczas chodzenia układają kości stóp i dłoni w płaszczyźnie poziomej, prostopadłej do płaszczyzny podudzia.

Jednym ze skutków stopochodności jest zmniejszone zużycie energii podczas chodu, ale zwiększone podczas biegu.

Wikipedia


stopochodny

o zwierzęciu: opierający się podczas chodzenia lub biegania całą powierzchnią podeszwową stopy i dłoni


SJP.pl


stoporniały

1. stać się niezgrabnym, nieforemnym, ociężałym;
2. stać się prymitywnym, prostackim


SJP.pl


stopornieć

1. stać się niezgrabnym, nieforemnym, ociężałym;
2. stać się prymitywnym, prostackim


SJP.pl


stopowanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|stopować.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. niestopowanie n.

 czas. stopować ndk.

Wiktionary


stopowicz

osoba podróżująca autostopem; autostopowicz


SJP.pl


stopowiec

roślina z rodziny berberysowatych; podofilum


SJP.pl


stopowy

przymiotnik od: stopa, stop


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany ze stopem (metalu), dotyczący tego stopu

 (1.2) związany ze stopem (zatrzymaniem), dotyczący tego stopu

 (1.3) związany ze stopą, dotyczący stopy

Wiktionary

Wymowa:

IPA: stɔˈpɔvɨ, AS: stopovy

Wiktionary

Powiązane:

 (1.1)

 rzecz. stop m., stapianie n., stopienie n.

 czas. stapiać ndk., stopić dk.

 (1.2)

 rzecz. stop m., stoper m., stopowanie n., zastopowanie n.

 czas. stopować ndk., zastopować dk.

 wykrz. stop

 (1.3)

 rzecz. stopa ż., stopień m., podstopnica ż., stopaż m., stopka ż., stópka ż.

Wiktionary


stopyra

nazwisko


SJP.pl


stora

zasłona okienna


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) książk. gruba zasłona w oknie, podnoszona do góry lub rozsuwana na boki

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Dobroduszna Praskowia Fiodorowna odwiedziła poetę w czasie burzy, zobaczyła, że płacze, przestraszyła się, zaciągnęła story, żeby błyskawice nie przerażały chorego, podniosła z podłogi kartki i pobiegła po lekarza.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈstɔra, AS: stora

Wiktionary


storczyca

rodzaj roślin z rodziny storczykowatych


SJP.pl

Storczyca (Traunsteinera Rchb.) – rodzaj roślin z rodziny storczykowatych (Orchidaceae). Obejmuje dwa gatunki. Na obszarach górskich i wyżynnych południowej i środkowej Europy rośnie storczyca kulista T. globosa, jedyny przedstawiciel rodzaju we florze polskiej. Drugi gatunek – T. sphaerica rośnie w rejonie Kaukazu.

Wikipedia


storczyk

roślina z rodziny storczykowatych, hodowana jako ozdobna, o pięknych kwiatach; orchidea


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) bot. nazwa systematyczna|Orchis|L.|ref=tak., rodzaj roślin z rodziny storczykowatych

 (1.2) bot. roślina z rodzaju storczyk (1.1)

 (1.3) bot. roślina z rodziny storczykowatych

 (1.4) kwiat storczyka (1.2-3)

Wiktionary

Wikipedia

Powiązane:

 rzecz. storczykowate nmos., storczykarnia ż.

 przym. storczykowy, storczykowaty

Wiktionary

Synonimy:

 (1.2) orchidea

 (1.3) orchidea

 (1.4) orchidea

Wiktionary


storczykarnia

cieplarnia, w której hoduje się storczyki


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) szklarnia, w której uprawia się storczyki

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌstɔrt͡ʃɨˈkarʲɲa, AS: storčykarʹńa

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. storczyk

Wiktionary


storczykowate

rodzina roślin okrytozalążkowych z rzędu szparagowców


SJP.pl

Storczykowate (Orchidaceae Juss.) – rodzina roślin z grupy okrytozalążkowych obejmująca około 21 950–26 049 zaakceptowanych gatunków bylin (samożywnych i myko-heterotroficznych), zgrupowanych w 880 rodzajach. Szacuje się, że może ich być 30–40 tys. gatunków. Storczykowate wraz z astrowatymi (Asteraceae) należą do najbogatszych w gatunki rodzin roślin wyższych (rozstrzygnięcie pierwszeństwa między nimi jest kłopotliwe ze względu na ciągłe zmiany w ich klasyfikacjach). Na przełomie XX i XXI wieku odkrywano ok. 150 nowych gatunków storczykowatych rocznie. W ciągu XX wieku liczba znanych rodzajów i gatunków uległa podwojeniu. Do najbardziej zróżnicowanych rodzajów należą: bulbofylum (ok. 2000 gatunków), epidendrum (ok. 1500 gatunków), dendrobium (ok. 1400 gatunków) oraz Pleurothallis (ok. 1000 gatunków). W Polsce, w stanie dzikim, występuje ok. 50 gatunków z 24 rodzajów i wszystkie one podlegają ochronie gatunkowej.

Wikipedia


storczykowaty

o cechach storczykowatych (rodzina roślin)


SJP.pl


storczyński

nazwisko


SJP.pl


storfiały

zamienić się w torf


SJP.pl


storfieć

zamienić się w torf


SJP.pl


storisek

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) pot. krótki film lub zdjęcie w serwisie społecznościowym widoczne tylko przez 24 godziny od jego udostępnienia

forma rzeczownika|rodzaj=żeński.

 (2.1) D. lm. od storiska

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) W dobie social mediów większość z nas przez pół godziny rozkminia jednego storiska – czy na pewno go wrzucić, czy jest wystarczająco dobry, co napisać i jaki filtr nałożyć. I po co?

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. storiska ż.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) storiska

Wiktionary


storiska

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) pot. krótki film lub zdjęcie w serwisie społecznościowym widoczne tylko przez 24 godziny od jego udostępnienia

forma rzeczownika|rodzaj=męskorzeczowy.

 (2.1) D. lp. od storisek

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. storisek m.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) storisek

Wiktionary


storkówko

Storkówko – osada w Polsce położona w województwie zachodniopomorskim, w powiecie stargardzkim, w gminie Stara Dąbrowa, położona 6 km na zachód od Starej Dąbrowy (siedziby gminy) i 9 km na północ od Stargardu (siedziby powiatu).

Wieś położona jest przy drodze z Małkocina do Łęczycy, ok. kilometr od drogi wojewódzkiej nr 142. Na północ od zabudowań przebiega linia wąskotorowa linia kolejowa (Stargardzka Kolej Wąskotorowa, nieczynna). Liczba mieszkańców wynosi 351 osób, powierzchnia ogólna obrębu wynosi 1413 ha z czego użytki rolne 1133 ha, lasy 159 ha.

Wikipedia


storkowo

2 miejscowości w Polsce:

  • Storkowo – wieś w woj. zachodniopomorskim, w pow. stargardzkim, w gminie Ińsko
  • Storkowo – wieś w woj. zachodniopomorskim, w pow. szczecineckim, w gminie Grzmiąca

Wikipedia


storm

  • Storm − norweski zespół muzyczny
  • Storm − singel SuRie
  • Storm − singel Victora Crone’a
  • Storm – album grupy Theatre of Tragedy
  • Storm − komiks autorstwa Dona Lawrence`a i Martina Lodewijka
  • Storm − fikcyjna postać z komiksów Marvela
  • Storm botnet
  • Storm − oprogramowanie rozwijane przez firmę Canonical
  • Storm (singiel grupy Reflexion)

Wikipedia


stornel

w poezji: strofa sześciowersowa, w której w pierwszym wersie występują wyrazy dające podstawę do rymów typu ab, powtarzające się następnie w czwartym wersie w odwrotnej kolejności


SJP.pl

Stornel (lub stornello) – sześciowersowa strofa o złożonej budowie, w której występują dwa rymy A i B. Układ rymów w niej przedstawia następujący schemat

xA xB
... xA
... xB
xB xA
...xB
...xA

Wikipedia


stornia

gatunek niewielkiej flądry, żyjący w słonych wodach europejskich; fląderka


SJP.pl

Stornia, flądra (Platichthys flesus) – gatunek ryby flądrokształtnej z rodziny flądrowatych (Pleuronectidae).

Wikipedia


storno

zapis poprawiający błąd popełniony przy księgowaniu


SJP.pl

Storno (od wł. stornare - odwracać) – zapis anulujący błędną operację księgową. Sposób poprawiania błędów księgowych, polegający na usunięciu ich wpływu na końcowe saldo konta, a w niektórych przypadkach też na obroty. Nie dokonuje się przy tym skreślenia mylnego zapisu (zapis oparty na regule podwójnego zapisu).

Wikipedia


stornować

usuwać lub poprawiać błąd w zapisach księgowych, dokonując zapisu po przeciwnej stronie konta


SJP.pl


storoczni

przymiotnik

 (1.1) gw-pl|Śląsk Cieszyński. stuletni

Wiktionary


storosz

nazwisko


SJP.pl


storpedowanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) wojsk. wystrzelenie do jakiegoś celu z torpedy

 (1.2) uniemożliwienie wykonania czegoś, niedopuszczenie do czegoś

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. torpedowanie n., torpeda ż., torpedowiec m., torpedzista m.

 czas. torpedować ndk., storpedować dk.

 przym. torpedowy

Wiktionary


storting

jednoizbowy parlament norweski


SJP.pl

Wikipedia


storturować

zbić bez miłosierdzia, bestialsko, skatować


SJP.pl


story

zasłona okienna


SJP.pl

  • story – rodzaj zasłon

Miejscowości w USA:

  • Story – jednostka osadnicza w stanie Wyoming, w hrabstwie Sheridan

Hrabstwa w USA:

  • hrabstwo Story (ang. Story County) – w stanie Iowa

Wikipedia


storyboard

[czytaj: storybord] graficzna prezentacja scenariusza filmu lub animacji


SJP.pl

Scenorys (ang. storyboard), scenopis obrazkowy – seria obrazów i szkiców, będących wskazówkami przy filmowaniu dla reżyserów, scenografów, operatorów, aktorów i montażystów. Scenorys jest wykonywany przez specjalnego rysownika określanego w branży filmowej i reklamowej jako storyboardzista.

Wikipedia


storyboardzista

[czytaj: storybordzista] grafik tworzący storyboardy - graficzne prezentacje scenariusza filmu lub animacji


SJP.pl

Wikipedia


storytelling

[czytaj: storyteling] tworzenie opowieści wokół marki w ramach strategii marketingowej


SJP.pl

  • Storytelling – metoda badawcza z zakresu badań jakościowych
  • Storytelling – rodzaj marketingu wykorzystującego opowieści

Wikipedia


storytellingowy

storytelling


SJP.pl

Patrz:

storytelling

storyville

[czytaj: storywil] dzielnica Nowego Orleanu


SJP.pl


storzan

storzan bezlistny - gatunek storczyka o kwiatach koloru brązowawego z żółtymi i fioletowymi elementami


SJP.pl

Storzan (Epipogium) – rodzaj roślin należący do rodziny storczykowatych (Orchidaceae). Należy do niego 5 gatunków. Gatunkiem typowym i jedynym przedstawicielem we florze Polski jest storzan bezlistny (E. aphyllum). Gatunek ten występuje niemal w całej Europie oraz północnej i wschodniej Azji. We wschodniej Azji rosną jeszcze trzy gatunki z tego rodzaju, z czego dwa są endemitami Tajwanu. Jeden gatunek – E. roseum rozprzestrzeniony jest w strefie międzyzwrotnikowej Starego Świata – środkowej Afryce, Azji południowej i południowo-wschodniej, północno-wschodniej Australii i na wyspach zachodniego Pacyfiku.

Wikipedia


storzyszek

roślina z rodziny wargowych, stosowana w lecznictwie


SJP.pl


stos

1. wiele przedmiotów ułożonych jeden na drugim;
2. sterta drewna ułożona w celu spalenia;
3. w górnictwie: rodzaj podpory stropu;
4. foremna bryła ułożona z drewna jednego sortymentu i zwykle jednakowej długości


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) większa ilość przedmiotów ułożonych jeden na drugim

 (1.2) drewno ułożone do spalenia czegoś lub kogoś; miejsce, na którym dokonuje się ceremonii kremacji ciała zmarłego

 (1.3) inform. jedna ze struktur danych, w której analogicznie do stosu (1.1) kartek, dostęp jest możliwy tylko przez dokładanie lub pobieranie z wierzchu;

Wiktionary

  • Stos – w informatyce, struktura danych działająca na zasadzie bufora LIFO
  • Stos – polana w Beskidzie Sądeckim
  • Stos – zespół muzyczny
  • Stos – sposób prezentacji zawartości foldera w Dock systemu macOS
  • STOS – Centrum Kompetencji STOS Politechniki Gdańskiej
Zobacz też
  • Dolina Stos – dolina w słowackich Tatrach Wysokich
  • spalenie na stosie – metoda wykonywania kary śmierci

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) W zlewie piętrzył się stos brudnych talerzy.

 (1.2) Skazano ją na śmierć przez spalenie na stosie.

 (1.2) Odkryto 10 grobów (nr 30-39) oraz stos ciałopalny kultury pomorskiej. Tylko 3 groby zawierały pochówki. W grobie nr 30 znaleziono dwie bardzo zniszczone popielnice.

 (1.3) Program wyrzuca błąd: przepełnienie stosu.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: stɔs, AS: stos

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. zdrobn. stosik

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) sterta

Wiktionary


stosik

mały stos


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) zdrobn. od stos

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) To nie stos, lecz tylko mały stosik.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. stos m.

Wiktionary


stosina

część osi pióra ptaków, na której osadzone są promienie chorągiewki


SJP.pl

Pióro (łac. penna) – twory nabłonkowe pokrywające ciała części zwierząt, zwłaszcza ptaków. Podobnie jak łuski u gadów, pióra zachodzą na siebie dachówkowato.

Wikipedia


stosować

używać


SJP.pl

czasownik przechodni niedokonany

 (1.1) używać czegoś w jakimś celu w określonych sytuacjach

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) W takich przypadkach stosujemy standardowe procedury.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: stɔˈsɔvat͡ɕ, AS: stosovać

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. zastosowanie n., stosowanie n., dostosowanie n.

 czas. zastosować, dostosować, wystosować, przystosować

 przym. stosowany

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) korzystać, wykorzystywać, używać, użytkować, posługiwać się, aplikować

Wiktionary


stosowalny

dający się stosować, możliwy do stosowania


SJP.pl


stosowanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) używanie czegoś w jakimś celu w określonych sytuacjach

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌstɔsɔˈvãɲɛ, AS: stosovãńe

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. dostosowanie n., zastosowanie n., stosowność ż.

 czas. stosować ndk., zastosować dk.

 przym. stosowny, stosowany

 przysł. stosownie

Wiktionary


stosowany

używać


SJP.pl

przymiotnik odczasownikowy

 (1.1) nauk. mający służyć potrzebom praktycznym

forma czasownika.

 (2.1) imiesłów przymiotnikowy bierny od: stosować

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. stosowanie n.

 czas. stosować ndk., zastosować dk.

Wiktionary


stosownie

przysłówek

 (1.1) książk. zgodnie z czymś, odpowiednio, właściwie; według czegoś

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Zygmunt, stosownie do uchwał zarządu Oddziału, przydzielał pokoje.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: stɔˈsɔvʲɲɛ, AS: stosovʹńe

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. stosowanie n., stosowność

 przym. stosowny

Wiktionary


stosowniej

stopień wyższy od przysłówka: stosownie


SJP.pl


stosowniejszy

stopień wyższy od przymiotnika: stosowny


SJP.pl


stosowność

stosowny


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) cecha tego, co stosowne

Wiktionary

Patrz:

stosowny

Powiązane:

 przym. stosowny

 przysł. stosownie

 rzecz. stosowanie n.

Wiktionary


stosowny

taki, który najlepiej pasuje do czegoś, odpowiada czemuś; odpowiedni, właściwy


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) książk. najlepszy w danej sytuacji, pasujący, nadający się, odpowiadający niej

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Otrzymałem już stosowną do swego czynu karę. Czemu żądasz ode mnie jeszcze przeprosin?!

 (1.1) — Podjęliśmy już stosowne do okoliczności działania, mające na celu ukaranie sprawców zdarzenia. — zapewniała policja.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: stɔˈsɔvnɨ, AS: stosovny

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. dostosowanie n., stosowność ż., stosowanie n.

 przysł. stosownie

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) właściwy, odpowiedni, adekwatny, należyty, zgodny, zdatny, przest. dorzeczny, przest. sposobny, urz. odnośny, przyzwoity, wskazany

Wiktionary


stosowy

stos


SJP.pl

Patrz:

stos

stosuneczek

zdrobnienie od: stosunek


SJP.pl


stosuneczki

zdrobnienie od: stosunek


SJP.pl


stosunek

1. związek, zależność jaka zachodzi pomiędzy dwiema rzeczami, osobami itp. zestawionymi ze sobą; relacja; proporcja;
2. odnoszenie się do czegoś lub kogoś, sposób traktowania czegoś lub kogoś;
3. iloraz otrzymany z podzielenia dwóch wielkości należących do danego zbioru;
4. współżycie fizyczne dwóch osób, umożliwiające zapłodnienie


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) zależność między różnymi elementami

 (1.2) współżycie seksualne, akt płciowy, stosunek płciowy

 (1.3) sposób odnoszenia się do kogoś

 (1.4) mat. iloraz dwóch wielkości, liczb

w liczbie mnogiej stosunki

 (2.1) sposób obcowania między różnymi jednostkami

 (2.2) warunki, w jakich coś ma miejsce, sytuacja

Wiktionary

Stosunek – odzwierciedlenie zależności między dwoma bądź większą liczbą podmiotów, przedmiotów, cech, obiektów matematycznych, itp.

  • stosunek (matematyka)
  • stosunek płciowy:
    • stosunek przerywany
    • stosunek oralny
    • stosunek analny
    • stosunek międzyudowy
    • stosunek międzypiersiowy

    Wikipedia

    Przykłady

     (1.1) Sinus to stosunek przyprostokątnej leżącej naprzeciw kąta ostrego do przeciwprostokątnej.

     (1.2) Chciałbym z nią odbyć stosunek seksualny.

     (2.1) Stosunki między tymi dwoma krajami są bardzo napięte.

     (2.2) Stosunki gospodarcze i polityczne nie sprzyjają normalnemu rozwojowi tego kraju.

    Wiktionary

    Wymowa:

    IPA: stɔˈsũnɛk, AS: stosũnek

    Wiktionary

    Powiązane:

     rzecz. stosunkowość ż.

     czas. ustosunkować się

     przysł. stosunkowo

    Wiktionary

    Synonimy:

     (1.1) relacja, interakcja, proporcja

     (1.2) kopulacja, seks

    Wiktionary


stosunki

1. związek, zależność jaka zachodzi pomiędzy dwiema rzeczami, osobami itp. zestawionymi ze sobą; relacja; proporcja;
2. odnoszenie się do czegoś lub kogoś, sposób traktowania czegoś lub kogoś;
3. iloraz otrzymany z podzielenia dwóch wielkości należących do danego zbioru;
4. współżycie fizyczne dwóch osób, umożliwiające zapłodnienie


SJP.pl


stosunkowo

przysłówek

 (1.1) w stosunku do czego lub kogo

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Szlifierka kątowa jest stosunkowo niebezpiecznym narzędziem.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. stosunek mrz., stosunkowość ż.

 czas. stosunkować ndk., ustosunkować dk.

 przym. stosunkowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) całkiem, dosyć, dość, porównawczo, relatywnie, umiarkowanie, w miarę, w pewnym stopniu, względnie

Wiktionary


stoszowice

wieś i gmina wiejska w Polsce


SJP.pl

Stoszowice (niem. Peterwitz, wcześniej Polnisch Peterwitz) – wieś w Polsce położona w województwie dolnośląskim, w powiecie ząbkowickim, siedziba gminy Stoszowice.

Wikipedia


stoszowicki

Stoszowice


SJP.pl

Patrz:

Stoszowice

stoszyce

Stoszyce – wieś w Polsce położona w województwie dolnośląskim, w powiecie wrocławskim, w gminie Kąty Wrocławskie.

W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa wrocławskiego.

Na koniec 2011 Stoszyce liczyły 74 mieszkańców, 2012 – 79, 2013 – 85, a na koniec 2014 i 2015 – 86.

Wikipedia


stotinka

drobna moneta bułgarska, jedna setna lewa


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) monet. bułgarska waluta groszowa;

Wiktionary

Stotinka (bułg. стотинка) – moneta, drobna jednostka monetarna Bułgarii równa 1/100 lewa.

Wikipedia

Powiązane:

 przym. stotinkowy

Wiktionary


stout

[czytaj: stałt] mocne, ciemne piwo angielskie o dużej zawartości chmielu


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) spoż. mocne, ciemne piwo górnej fermentacji, rodzaj ale;

Wiktionary

Stout – ciemne piwo górnej fermentacji, rodzaj ale. Zdaniem niektórych stout wywodzi się bezpośrednio od porteru (nazwa użyta pierwszy raz w 1721 roku, na określenie ciemnego piwa warzonego z palonego słodu), inni zaś twierdzą, że obie nazwy są tożsame (chociaż określenie stout było używane już wcześniej, pojawiając się pierwszy raz w 1677 roku). Najbardziej znanymi przedstawicielami są piwa Guinness, Murphy's Irish Stout oraz Beamish.

Wikipedia

Synonimy:

 (1.1) porter

Wiktionary


stoutowy

stout [czytaj: stałtowy]


SJP.pl


stówa

pot. 100 złotych (także o innych walutach); stówka


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) pot. banknot o wartości stu podstawowych jednostek monetarnych

 (1.2) pot. prędkość 100 km/h

Wiktionary

Przykłady

 (1.2) Jechał stówą, a ograniczenie było do pięćdziesięciu, więc wlepili mu mandat.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈstuva, AS: stuva

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. seta ż., stówka ż., stóweczka ż.

 przym. setny

 licz. sto

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1-2) setka, stówka

Wiktionary


stowarzyszać

1. łączyć osoby lub grupy ludzkie w stowarzyszenie;
2. stowarzyszać się - łączyć się w stowarzyszenie


SJP.pl

czasownik przechodni niedokonany (dk. stowarzyszyć)

 (1.1) łączyć osoby lub grupy osób w jedną organizację dążącą do uskuteczniania wspólnych zamierzeń

czasownik zwrotny niedokonany stowarzyszać się (dk. stowarzyszyć się)

 (2.1) łączyć się z osobami lub grupami osób w jedną organizację dążącą do uskuteczniania wspólnych zamierzeń

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) W drodze do Piętnastki Słowenia pozostaje nieco w tyle za Polską. Jej rokowania w sprawie układu stowarzyszającego z Unią zablokowały Włochy.

 (2.1) Każdy ma prawo się stowarzyszać, młodzież też, i jeśli nic złego nie robi, to nie można tego ograniczać.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. stowarzyszenie n., stowarzyszony m., stowarzyszona ż.

 czas. stowarzyszyć dk.

 przym. stowarzyszeniowy

Wiktionary


stowarzyszenie

1. połączyć osoby lub grupy ludzkie w stowarzyszenie;
2. stowarzyszyć się - połączyć się w stowarzyszenie


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) organizacja społeczna (zrzeszenie) powoływana przez grupę osób o wspólnych celach lub zainteresowaniach;

Wiktionary

Stowarzyszenie – organizacja społeczna (zrzeszenie) powoływana przez grupę osób mających wspólne cele lub zainteresowania.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Stowarzyszenie Chrześcijańskich Biologów zostało założone w 1990 roku.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌstɔvaʒɨˈʃɛ̃ɲɛ, AS: stovažyšńe

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. towarzystwo n.

 czas. stowarzyszać, towarzyszyć ndk., stowarzyszać się ndk., stowarzyszyć się dk.

 przym. stowarzyszeniowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) organizacja społeczna

Wiktionary


stowarzyszeniowy

przymiotnik od: stowarzyszenie


SJP.pl


stowarzyszona

kobieta należąca do jakiejś organizacji


SJP.pl


stowarzyszony

osoba należąca do jakiegoś stowarzyszenia


SJP.pl


stowarzyszyć

1. połączyć osoby lub grupy ludzkie w stowarzyszenie;
2. stowarzyszyć się - połączyć się w stowarzyszenie


SJP.pl


stowe

Miejscowości w USA:

  • Stowe – jednostka osadnicza w stanie Pensylwania, w hrabstwie Montgomery
  • Stowe – miasto w stanie Vermont, w hrabstwie Lamoille
  • Stowe – jednostka osadnicza w stanie Vermont, w hrabstwie Lamoille

Gminy w USA:

  • Stowe (ang. Stowe Township) – gmina w stanie Pensylwania, w hrabstwie Allegheny
  • Stowe (ang. Stowe Town) – gmina w stanie Vermont, w hrabstwie Lamoille

Wikipedia


stóweczka

zdrobnienie od: stówka


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) zdrobn. od: stówa

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. seta ż., stówa ż., stówka ż.

 przym. setny

 licz. sto

Wiktionary


stowięcino

Stowięcino (kaszb. Stowicëno, niem. Stojentin) – wieś sołecka w Polsce położona w województwie pomorskim, w powiecie słupskim, w gminie Główczyce. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa słupskiego.

Miejscowość położona na południowy wschód od Główczyc, 41,5 km od Słupska.

W 1954 w Stowięcinie urodził się Andrzej Lepper, polityk i związkowiec, były wicepremier, przewodniczący Samoobrony Rzeczpospolitej Polskiej.

Wikipedia


stówka

pot. 100 złotych (także o innych walutach); stówa


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) zdrobn. od: stówa

 (1.2) żart. o stówie

Wiktionary

Przykłady

 (1.2) Wisicie mi jeszcze dwie stówki.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. seta ż., setka ż., stówa ż., stóweczka ż.

 przym. setny

 licz. sto

Wiktionary

Synonimy:

 (1.2) stóweczka

Wiktionary


stożar

specjalny dźwig ułatwiający układanie siana w stogi albo w wysokich stodołach


SJP.pl


stożeczkowate

rodzina lądowych ślimaków płucodysznych z rzędu trznkoocznych


SJP.pl

Stożeczkowate (Euconulidae) – szeroko rozprzestrzeniona po świecie rodzina lądowych ślimaków trzonkoocznych (Stylommatophora), obejmująca około 150 gatunków żyjących w wilgotnych siedliskach. Ich muszla jest mała, kulisto-stożkowata, z licznymi skrętami. Ślady kopalne stożeczkowatych pochodzą co najmniej z paleocenu.

W Polsce stwierdzono 2 gatunki: Euconulus fulvus i Euconulus praticola.

Wikipedia


stożeczkowaty

o cechach stożeczkowatych (rodzina ślimaków)


SJP.pl


stożek

figura przestrzenna, na podstawie koła stopniowo zwężająca się ku górze


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) zdrobn. od stóg

 (1.2) geom. bryła powstała przez obrót trójkąta prostokątnego wokół jednej z przyprostokątnych;

 (1.3) bot. zob. stożek wzrostu.

 (1.4) geol. zob. stożek wulkaniczny.

 (1.5) med. zob. stożek rogówki.

rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy

 (2.1) zool. mięczak z rodziny stożków, nazwa systematyczna|Conidae|ref=tak.

Wiktionary

Matematyka:

  • stożek – rodzaj bryły geometrycznej
  • stożek – uogólnienie pojęcia stożka znanego z geometrii na przestrzenie liniowo-topologiczne
  • stożek (topologia)

Biologia:

  • stożki – rodzaj mięczaków
  • stożek wzrostu – merystem wierzchołkowy – tkanka roślinna, twórcza znajdująca się na wierzchołku pędu lub korzenia

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ˈstɔʒɛk, AS: stožek

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. stóg m., stożkowa ż., Stożek m.

 przym. stożkowy, stożkowaty

Wiktionary

Synonimy:

 (1.2) daw. konus

Wiktionary


stożkowa

przymiotnik od: stożek


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) mat. krzywa powstała na przecięciu stożka z płaszczyzną nieprzechodzącą przez jego wierzchołek

Wiktionary

Krzywa stożkowa – zbiór punktów przecięcia płaszczyzny i powierzchni stożkowej, której kierującą jest okrąg. Krzywe stożkowe są krzywymi drugiego stopnia, tzn. można je w kartezjańskim układzie współrzędnych opisać równaniem algebraicznym drugiego stopnia względem obu zmiennych x i y.

Wikipedia

Powiązane:

 rzecz. stożek mrz., stóg m., Stogi nmos.

 przym. stożkowaty, stożkowy

 przysł. stożkowo

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) krzywa stożkowa

Wiktionary


stożkowaty

przypominający kształtem stożek, podobny do stożka


SJP.pl

przymiotnik jakościowy

 (1.1) taki, który wyglądem przypomina stożek

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) W jednej ręce niósł stożkowate, metalowe naczynie z dzióbkiem, w drugiej koszyk pełen porcelanowych filiżanek.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. stożek mrz., Stożek mrz., stóg mrz., stożkowa ż.

 przym. stożkowy

Wiktionary


stożkówka

rodzaj grzybów z rodziny gnojankowatych


SJP.pl

Conocybe Fayod (stożkówka) – rodzaj grzybów z rodziny gnojankowatych (Bolbitiaceae).

Wikipedia


stożkowy

przymiotnik od: stożek


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) taki, który ma kształt stożka

 (1.2) związany ze stożkiem, dotyczący stożka

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Chlubą zakładu jest nowa i bardzo droga maszyna do nacinania kół stożkowych.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: stɔʃˈkɔvɨ, AS: stoškovy

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. stożek mrz., stożkowa ż., stóg m., Stogi nmos.

 przym. stożkowaty

 przysł. stożkowo

Wiktionary


stożyć

układać w stogi


SJP.pl


stożyna

żerdź umieszczona w stogu siana dla jego umocnienia


SJP.pl


stożysko

zgrubienie od: stóg


SJP.pl


stół

1. mebel zbudowany z blatu i nóg;
2. rodzaj spożywanych posiłków, np. jarski stół, szwedzki stół, wykwintny stół;
3. urządzenie techniczne składające się z często ruchomego blatu, wyposażone w aparaturę techniczną


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) mebl. mebel z podpartym na nogach blatem, służący zwykle do spożywania posiłków lub pracy;

 (1.2) posiłek z wielu dań wyłożonych na stole (1.1) lub sposób odżywiania się

 (1.3) karc. wyraz używany w sformułowaniach brydżowych dotyczących partii lub rozdania, albo zagrywki z wyłożonych kart

 (1.4) urządzenie techniczne o różnych zastosowaniach, w formie blatu stojącego na kilku nogach, będące osobnym stanowiskiem pracy

 (1.5) specjalny blat stojący na nogach, służący do prowadzenia przy nim konkretnej gry sprawnościowej

Wiktionary

Stół – mebel z poziomą powierzchnią podtrzymywaną przez podstawę, zazwyczaj z czterema nogami.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Gości zaskoczył bogato zastawiony stół.

 (1.2) Rano w hotelowej restauracji do dyspozycji gości jest stół śniadaniowy z daniami do wyboru.

 (1.4) Czy zająłem miejsce przy właściwym stole montażowym?

Wiktionary

Wymowa:

IPA: stuw, AS: stuu̯

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. stołowy mrz., stolnica ż., stołówka ż., stolikowiec mos., stolarz mos., stołek mrz., stolec mrz., stolica ż.

:: zdrobn. stolik mrz., stoliczek mrz.

:: zgrub. stolisko n.

 czas. stać, ścielić, stołować się ndk.

 przym. stołowy, stolikowy, stołówkowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) biurko, ława, konsolka

 (1.2) bufet

 (1.4) pulpit, konsola

Wiktionary


stoł.

skrót od:
1. stołeczny; st.;
2. stołowy


SJP.pl


stołb

dawniej: wolno stojąca wieża obronna, wzniesiona w obrębie murów zamku; donżon; stołp


SJP.pl


stołbur

choroba niektórych chwastów i roślin uprawnych, rozprzestrzeniana przez owady zasiedlające pola (np. skoczki, zmieniki)


SJP.pl


stołczno

Stołczno (kaszub. Stołczno, niem. Stolzenfelde) – wieś w Polsce położona w województwie pomorskim, w powiecie człuchowskim, w gminie Człuchów przy drodze krajowej nr .

Prywatna wieś szlachecka położona była w drugiej połowie XVI wieku w województwie pomorskim. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa słupskiego.

Wikipedia


stołeczek

zdrobnienie od: stołek


SJP.pl


stołeczny

dotyczący stolicy


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) dotyczący stolicy, wywodzący się ze stolicy

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Znalazłem to ogłoszenie w stołecznej gazecie.

 (1.1) W stołecznych autobusach rozpoczęto instalację nowych kasowników.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: stɔˈwɛt͡ʃnɨ, AS: stou̯ečny

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. stolec m., stolica ż., stołeczność ż., Stolicznaja ż.

Wiktionary


stołek

1. sprzęt domowy, zwykle na czterech nogach, bez oparcia, służący do siedzenia;
2. potocznie: siedzieć na dwu stołkach - być dwulicowym, prowadzić grę na dwa fronty


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) mebl. niewielkie jednosobowe, niskie, twarde siedzisko bez oparcia, zazwyczaj na kilku nogach

 (1.2) pot. przen. zwierzchnie stanowisko, wyższy urząd, dobra posada

Wiktionary

Taboret (z fr. tabouret, także stołek, reg. gw. ryczka) – rodzaj mebla, siedzisko z jedną lub kilkoma nogami, zwykle bez oparcia i podłokietników.

Pochodzenie stołków pozostaje niejasne, lecz pewne jest, że stanowią one jedne z najwcześniejszych form mebli drewnianych. Pierwsze wzmianki o taboretach pochodzą ze starożytnego Egiptu i Mezopotamii, gdzie funkcjonowały jako siedziska dla wyższych klas społecznych. Charakteryzowały się one niskim profilem, trzema nogami oraz często ozdobnymi detalami.

Wikipedia

Przykłady

 (1.2) Nie upłynęły nawet trzy miesiące, kiedy naraził się tak, że stracił swój stołek.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. stół mrz.

:: zdrobn. stołeczek mrz.

Wiktionary


stołkowy

stołek


SJP.pl

Patrz:

stołek

stołowanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|stołować.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. niestołowanie n., stolik mrz.

 czas. stołować ndk.

Wiktionary


stołowe

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) hist. rodzaj podatku ściąganego od rodzin;

forma przymiotnika.

 (2.1) n. lp. i nmos. lm. od: stołowy

Wiktionary

Stołowe – w przeszłości opodatkowanie, ściągane "za stół", tzn. w przybliżeniu od każdej rodziny, ściągane w postaci pieniężnej lub w naturze (np. w zbożu).

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Stołowe ściągano np. w zbożu.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. stół m., stołowy mrz.

 przym. stołowy

Wiktionary


stołóweczka

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) zdrobn. od: stołówka

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. stołówka ż.

Wiktionary


stołówka

1. zakład żywienia zbiorowego, dziś zwykle przy instytucji skupiającej wiele osób; jadłodajnia;
2. sala jadalna zakładu żywienia zbiorowego


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) miejsce zbiorowego żywienia, np. w szkole, zakładzie pracy

 (1.2) daw. jadalnia

Wiktionary

Stołówka – placówka zbiorowego żywienia, zapewniająca określonym grupom konsumentów posiłki; głównie obiady, ale także śniadania i kolacje.

Może również wydawać posiłki jednorazowe. Jest wyodrębniona organizacyjnie i lokalowo, zlokalizowana na terenie zakładu pracy (stołówka pracownicza), szkół, uczelni, ośrodków wypoczynkowych. Prowadzi ograniczony asortyment posiłków przy zastosowaniu samoobsługi lub obsługi kelnerskiej, stosując przy tym w przeważającej części system abonamentowej sprzedaży i wydawania posiłków.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Dziś w stołówce dają pomidorową i schabowe z ziemniakami.

 (1.1) Nie spodziewałem się na tej stołówce marcepanów, ale tego się nie da jeść.

 (1.1) Władze PRL-u wprowadziły dzień bezmięsny w sklepach i stołówkach, był to poniedziałek.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: stɔˈwufka, AS: stou̯ufka

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. stół m., stołowy mrz., stolik mrz., stołóweczka ż.

 czas. stołować się

 przym. stołówkowy, stołowy

Wiktionary

Synonimy:

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

 rzecz. stół m., stołowy mrz., stolik mrz., stołóweczka ż.

 czas. stołować się

 przym. stołówkowy, stołowy

frazeologia.

etymologia.

uwagi.

tłumaczenia.

 (1.2) zobtłum|jadalnia.

* angielski: (1.1) canteen, cafeteria

* białoruski: (1.1) сталовая ż.

* bułgarski: (1.1) столова ż.

* czeski: (1.1) menza ż.

* duński: (1.1) kantine w.

* esperanto: (1.1) kantino

* francuski: (1.1) cafétéria ż.

* hiszpański: (1.1) comedor m., refectorio m.

* japoński: (1.1) 食堂 (しょくどう, shokudō), カフェテリア (kafeteria)

* kaszubski: (1.1) jôdnica ż., stołówka ż., jôdnô zala ż.

* niemiecki: (1.1) Kantine ż.

* nowogrecki: (1.1) εστία ż., τραπεζαρία ż.

* rosyjski: (1.1) столо́вая ż.

* rumuński: (1.1) cantină ż.

* szwedzki: (1.1) matsal w., lunchrum n., kantin w.

* turecki: (1.1) kantin

* ukraiński: (1.1) їда́льня ż.

* włoski: (1.1) mensa ż.

źródła.

== stołówka (język kaszubski.) ==

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) stołówka

odmiana.

przykłady.

składnia.

kolokacje.

synonimy.

Wiktionary


stołówkowicz

potocznie: osoba jadająca w stołówce


SJP.pl


stołówkowy

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z stołówką, dotyczący stołówki

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. stół mrz., stolik mrz., stołówka ż.

Wiktionary


stołowniczka

kobieta stołująca się u kogoś


SJP.pl


stołownik

osoba stołująca się u kogoś


SJP.pl


stołowogórski

przymiotnik

 (1.1) przym. od Góry Stołowe

Wiktionary


stołowski

nazwisko


SJP.pl


stołowy

1. przymiotnik od: stół; przeznaczony na stół, używany w trakcie jedzenia przy stole lub w jakiś inny sposób związany ze stołem;
2. przeznaczony do celów spożywczych


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) dotyczący stołu, związany ze stołem

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (2.1) poznań. pokój-jadalnia

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) W wodę stołową zaopatrujemy się w pobliskiej rozlewni.

 (2.1) Umyłam już okna w stołowym i w sypialni.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: stɔˈwɔvɨ, AS: stou̯ovy

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. stołowe n., stołówka ż., stół mrz., stolik mrz., stolnik mos.

Wiktionary


stołp

obronna wieża wewnątrz zamku; donżon


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męski

 (1.1) archit. wieża lub baszta będąca częścią średniowiecznego zamku, przeznaczona wyłącznie do celów obronnych, niezamieszkała w czasie pokoju;

 (1.2) stpol. słup

Wiktionary

Stołp (wieża ostatecznej obrony lub bergfried, bergfrid) – średniowieczna wieża obronna na planie koła, owalu, prostokąta lub wieloboku, o znacznej wysokości (30–50 m) i dużej grubości murów (3–5 m), niezamieszkiwana podczas pokoju. Stanowiła ostateczny punkt obrony. Początkowo wolnostojąca i przeznaczona do obrony pasywnej, z czasem włączana w obwód obronny zamku i zaopatrywana w elementy zwiększające możliwość aktywnej obrony. Zasadą było umieszczanie wejścia na znacznej wysokości, poprzez ganek prowadzący z murów lub połączenie z domem pana feudalnego. Dolna część wnętrza wieży była sklepiona, przeznaczona zazwyczaj na więzienie, dostępna tylko od góry. Po przesunięciu stołpów na zewnątrz linii murów, wraz z ewolucją sztuki fortyfikacyjnej, zostały wyparte przez baszty i basteje, a w nowożytnej sztuce fortyfikacyjnej rolę ich przejął tzw. śródszaniec.

Wikipedia

Przykłady

składnia.

kolokacje.

synonimy.

 (1.1) wieża ostatecznej obrony, bergfried, bergfrit

antonimy.

hiperonimy.

 (1.1) wieża, baszta

hiponimy.

holonimy.

 (1.1) zamek

meronimy.

pokrewne.

frazeologia.

etymologia.

uwagi.

 zob. donżon.

tłumaczenia.

 (1.2) zobtłum|słup.

* angielski: (1.1) bergfried

* esperanto: (1.1) burgfrido, ĉefa turo

* niemiecki: (1.1) Bergfried m.

źródła.

odmiana.

przykłady.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) wieża ostatecznej obrony, bergfried, bergfrit

Wiktionary


stołpce

miasto na Białorusi


SJP.pl

Stołpce (biał. Стоўбцы, Stoubcy, ros. Столбцы, Stołbcy) – miasto położone na Białorusi, w obwodzie mińskim, centrum administracyjne rejonu stołpeckiego, położona przy trasie linii kolejowej Warszawa – Brześć – Baranowicze – Mińsk. Stołpce leżą nad Niemnem.

Miasto liczy 16,9 tys. mieszkańców (2018). Stołpce położone są około 70 km na południowy zachód od Mińska.

W mieście rozwinął się przemysł drzewny oraz spożywczy.

Wikipedia


stołpecki

Stołpce


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z Stołpcami, dotyczący Stołpców

Wiktionary

Patrz:

Stołpce

Powiązane:

 rzecz. Stołpce nmos.

Wiktionary


stołupiański

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z Stołupianami, dotyczący Stołupian

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Stołupiany mos.

Wiktionary


stołupiany

rzeczownik, rodzaj niemęskoosobowy, liczba mnoga, nazwa własna

 (1.1) geogr. hist. Niestierow (historyczna nazwa miasta w Prusach, obecnie egzonim wariantowy)

Wiktionary

Niestierow, Stołupiany (ros. Нестеров; dawn. niem. Stallupönen) – miasto w obwodzie królewieckim w Rosji, siedziba rejonu. W 2021 roku liczyło 3937 mieszkańców.

Miejscowość położona we wschodniej części obwodu królewieckiego około 25 kilometrów na wschód od Gusiewa i 10 kilometrów od granicy z Litwą, na linii kolejowej Kaliningrad-Moskwa i trasie E28.

Wikipedia

Powiązane:

 przym. stołupiański

Wiktionary


stp.

skrót od: staropolski


SJP.pl


stpice

Stpice – wieś w Polsce położona w województwie mazowieckim, w powiecie pułtuskim, w gminie Świercze. Ma status sołectwa.

W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa ciechanowskiego.

Wikipedia


stpol.

skrót od: staropolski (czytany jako cały, odmienny wyraz)


SJP.pl


str.

skrót od: strona (czytany jako cały, odmienny wyraz); s.


SJP.pl

skrót, rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) = strona

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) str. 123-134

 (1.1) Wyjaśnienie trudniejszych wyrazów znajduje się na str. 420.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈstrɔ̃na|ˈstrɔ̃nɨ, AS: strõna|strõny

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) s.

Wiktionary


strabag

europejska spółka budowlana z Warszawy


SJP.pl

Strabag SE – europejska spółka budowlana z siedzibą w Wiedniu (wcześniej w Spittal an der Drau w Austrii), notowana na Wiener Börse.

Wikipedia


strąbiać

potocznie:
1. trąbiąc na kogoś klaksonem, wyrażać niezadowolenie; obtrąbiać, otrąbiać;
2. strąbiać się - upijać się; nachlewać się, schlewać się


SJP.pl


strąbić

potocznie:
1. upomnieć kogoś poprzez długie trąbienie klaksonem;
2. okrzyczeć kogoś;
3. wypić łapczywie dużą ilość napoju


SJP.pl


strabizm

zezowanie


SJP.pl

Zez (łac. strabismus, gr. strabismus (z Greki: στραβισμός strabismos, od στραβίζειν strabizein „mrużyć”, od στραβός strabos „mrużenie, zmrużone-oko”)) – wada oczu objawiająca się nieprawidłowym ustawieniem oczu względem siebie podczas patrzenia na obiekt, spowodowane np. osłabieniem mięśni ocznych, co powoduje zmianę kąta patrzenia jednego oka względem drugiego. Efektem zeza jest zaburzenie widzenia stereoskopowego. Stan ten może występować sporadycznie lub stale. Jeśli występuje przez większą część dzieciństwa, może skutkować niedowidzeniem i utratą percepcji głębi. Jeśli pojawi się w wieku dorosłym, jest bardziej prawdopodobne, że spowoduje podwójne widzenie.

Wikipedia


straburzyński

nazwisko


SJP.pl


straca

dawniej:
1. brulion, notatnik;
2. w kupiectwie: podręczna księga do zapisywania wszystkich przychodów i rozchodów


SJP.pl


stracciacalando

określenie wykonawcze: gadatliwie


SJP.pl


stracciatella

[czytaj: straczczjatella] straciatella;
1. delikatny rosół z lanymi kluseczkami z parmezanu;
2. deser (np. lody śmietankowe, jogurt) z drobnymi kawałkami ciemnej czekolady


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) spoż. cuk. rodzaj włoskich lodów na bazie mleka z wiórkami czekolady;

 (1.2) spoż. kulin. włoska zupa na bazie bulionu z dodatkiem parmezanu i ubitego jajka;

Wiktionary

  • stracciatella – włoskie lody
  • stracciatella – włoska zupa

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Poproszę gałkę stracciatelli i gałkę miętowych.

Wiktionary


straceńczy

charakterystczny dla osoby, która znalazła się w sytuacji ekstremalnej; rozpaczliwy, desperacki


SJP.pl


stracenie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|stracić.

 (1.2) egzekucja, wykonanie kary śmierci; także. kara śmierci

Wiktionary

Kara śmierci, kara główna, kara ostateczna, najwyższy wymiar kary – pozbawienie życia sprawcy przestępstwa, praktykowane od początków istnienia prawa, różnie w zależności od krajów, systemów prawnych i epok. Najczęściej była przewidziana za zbrodnie jak zabójstwo lub zdrada stanu, ale śmiercią karano także drobniejsze przestępstwa, w tym skierowane przeciw mieniu lub występki obyczajowe jak cudzołóstwo. Była bądź jest też zapisana w prawach religijnych różnych wyznań.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Idę poćwiczyć — mam miesiąc na stracenie nadmiaru tłuszczu.

 (1.2) Stracenie więźnia wstrząsnęło opinią publiczną.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: straˈt͡sɛ̃ɲɛ, AS: stracńe

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. strata ż., tracenie n., straceniec mos., bezstratność ż.

 czas. stracić dk., tracić ndk.

 przym. stracony, stratny

 przysł. stratnie

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) strata, utracenie, utrata

 (1.2) egzekucja

Wiktionary


straceniec

osoba, która wskutek rozpaczy lub z powodu znalezienia się w sytuacji ekstremalnej, skłonna jest do gwałtownych, czasem nieobliczalnych zachowań; desperat


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) ktoś skazany na stracenie, na śmierć

 (1.2) ktoś, kto nie baczy na ryzyko utraty życia

Wiktionary

  • Straceniec – potok w Beskidzie Żywieckim
  • Straceniec – szczyt w Beskidzie Żywieckim

Wikipedia

Powiązane:

 rzecz. strata ż., stracenie n., tracenie n.

 czas. tracić ndk., stracić dk.

 przym. straceńczy, stratny, bezstratny

 przysł. straceńczo, bezstratnie, stratnie

Wiktionary


strach

1. lęk, obawa, niepokój;
2. potocznie: kukła mająca odstraszać ptaki; strach na wróble;
3. według wierzeń ludowych: upiór, widziadło, mara, zjawa


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) psych. uczucie niepokoju, lęku przed czymś, co może być groźne

rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy

 (2.1) roln. kukła uformowana ze starych ubrań, służąca do odstraszania ptaków na polach

 (2.2) etn. według wierzeń ludowych: cień, duch zmarłego

Wiktionary

Strach – jedna z podstawowych cech pierwotnych (nie tylko ludzka) mających swe źródło w instynkcie przetrwania. Stan silnego emocjonalnego napięcia, pojawiający się w sytuacjach realnego zagrożenia, naturalną reakcją organizmu jest np. odruch silnego napięcia mięśni, a w konsekwencji ucieczka lub walka.Spowodowany jest zdolnością zapamiętywania i kojarzenia podobnych sytuacji (podobna sytuacja w przeszłości miała groźny skutek) oraz w przypadku ludzi z umiejętnością abstrakcyjnego myślenia (z mojej decyzji wyniknie sytuacja, która spowoduje groźny skutek).Nierozerwalnie związany z przyszłością (odstęp czasowy jest nieistotny) gdyż zdarzenia z przeszłości odczuwamy inaczej (żal po jakiejś stracie) a jeszcze inaczej teraźniejsze (ból sprawia nam cierpienie). Straty lub bólu mającego nadejść możemy się bać (odczuwamy przed nimi strach).Strach może mieć skutek pozytywny, gdy efektem jest ochrona nas lub naszego interesu, albo negatywny, gdy powstrzymuje nas przed konsekwentnym dążeniem do celu.Jest subiektywny, gdyż ten sam spodziewany skutek nie zawsze i nie u wszystkich spowoduje poczucie zagrożenia.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Nagle ogarnął mnie niesamowity strach.

 (2.1) Dziadek zrobił nowego stracha, żeby odstraszyć gawrony.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: strax, AS: straχ

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. straszność ż., straszak mzw./mrz., straszydło n., straszyk mzw., straszenie n., odstraszenie n., odstraszanie n., nastraszenie n., postraszenie n., przestrach mrz., przestraszenie n., wystraszenie n., zastraszenie n., zastraszanie n., strachliwość ż., Strachocin mrz.

 czas. straszyć ndk., odstraszać ndk., odstraszyć dk., nastraszyć dk., postraszyć dk., przestraszyć dk., wystraszyć dk., zastraszyć dk., zastraszać ndk.

 przym. straszny, straszliwy, strachliwy

 przysł. strasznie, straszliwie, strachliwie

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) lęk, obawa, trwoga, przerażenie

 (2.1) strach na wróble

 (2.2) upiór, widziadło, mara, zjawa

Wiktionary


strachać

potocznie: strachać się - bać się, lękać się czegoś, obawiać się; cykać się, peniać


SJP.pl


strachajło

potocznie: człowiek tchórzliwy, bojaźliwy; cykor, tchórz


SJP.pl


strachanów

Strachanów – wieś w Polsce położona w województwie łódzkim, w powiecie sieradzkim, w gminie Goszczanów.

W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa sieradzkiego.

Wikipedia


strachałka

1. przedmiot mający straszyć;
2. utwór o strachach


SJP.pl


strachliwie

przysłówek

 (1.1) w sposób strachliwy

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. strach m., strachliwość ż.

 przym. strachliwy, straszny

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) tchórzliwie, bojaźliwie, lękliwie

Wiktionary


strachliwiej

stopień wyższy od przysłówka: strachliwie


SJP.pl


strachliwość

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) cecha tego, kto strachliwy; cecha tego, co strachliwe

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. strach m., straszenie n., straszydło n.

 czas. straszyć ndk.

 przym. strachliwy, straszny

 przysł. strachliwie

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) bojaźliwość

Wiktionary


strachliwszy

stopień wyższy od przymiotnika: strachliwy


SJP.pl


strachliwy

przymiotnik

 (1.1) o osobie, która często i łatwo ulega strachowi

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) On jest taki strachliwy, że przeraża go każdy dźwięk.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: straxˈlʲivɨ, AS: straχlʹivy

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. strach mrz./mzw., strachliwość ż.

 czas. straszyć ndk.

 przym. straszny

 przysł. strachliwie, strasznie

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) lękliwy, bojaźliwy, płochliwy, pierzchliwy, tchórzliwy

Wiktionary


strachocice

Strachocice – wieś w Polsce położona w województwie wielkopolskim, w powiecie tureckim, w gminie Dobra.

W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa konińskiego.

Wikipedia


strachocin

  • Strachocin – osiedle we Wrocławiu

2 miejscowości w Polsce:

  • Strachocin – wieś w woj. dolnośląskim, w pow. kłodzkim, w gminie Stronie Śląskie
  • Strachocin – wieś w woj. zachodniopomorskim, w pow. stargardzkim, w gminie Stargard

Zobacz też: Nowy Strachocin, Stary Strachocin, Strachocina

Wikipedia


strachocina

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) geogr. wieś w województwie podkarpackim, w powiecie sanockim;

Wiktionary

Strachocina – wieś w Polsce położona w województwie podkarpackim, w powiecie sanockim, w gminie Sanok. Leży nad potokiem Różowym. Miejscowość leży na terenach, które noszą historyczną nazwę Ziemia sanocka. Zajmuje obszar blisko 1200 ha, jest w niej 300 domów.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) W Strachocinie działa lokalne koło gospodyń wiejskich.

Wiktionary


strachociński

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany ze Strachocinem, dotyczący Strachocina

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Strachocin m.

Wiktionary


strachomin

Strachomin – wieś sołecka w Polsce położona w województwie mazowieckim, w powiecie mińskim, w gminie Latowicz. Leży nad rzeką Świder.

Wieś szlachecka położona była w drugiej połowie XVI wieku w powiecie garwolińskim ziemi czerskiej województwa mazowieckiego.

Wikipedia


strachopłoch

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) rzad. tchórz

 (1.2) daw. alarmista

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Tutaj są tylko gadacze i strachopłochy, tam byli ludzie zbrojni i zdecydowani na śmierć…

Wiktionary

Synonimy:

 (1.2) strachopłód

Wiktionary


strachówecki

przymiotnik od: Strachówka


SJP.pl


strachówka

wieś w Polsce


SJP.pl

Strachówka – wieś w Polsce położona w województwie mazowieckim, w powiecie wołomińskim, w gminie Strachówka.

W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa siedleckiego.

Miejscowość jest siedzibą gminy Strachówka oraz rzymskokatolickiej parafii Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny.

Wikipedia


strachowo

Strachowo – wieś sołecka w Polsce położona w województwie mazowieckim, w powiecie płońskim, w gminie Płońsk.

W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa ciechanowskiego.

Wikipedia


straciatella

[czytaj: straczjatella] stracciatella;
1. delikatny rosół z lanymi kluseczkami z parmezanu;
2. deser (np. lody śmietankowe, jogurt) z drobnymi kawałkami ciemnej czekolady


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) spoż. cuk. rodzaj włoskich lodów na bazie mleka z wiórkami czekolady

 (1.2) spoż. kulin. włoska zupa na bazie bulionu z dodatkiem parmezanu i ubitego jajka

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Poproszę gałkę stracciatelli i gałkę arbuzowych.

Wiktionary


stracić

czasownik przechodni

 (1.1) dokonany od|strącać.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. strącanie n., strącenie n.

 czas. trącać

Wiktionary


stracony

przymiotnik

 (1.1) taki, którego stracono, zgubiono; który nie wróci

 (1.2) taki, na którym wykonano egzekucję; taki, który zginął poprzez stracenie

 (1.3) taki, z którego nie ma pożytku

forma czasownika.

 (2.1) imiesłów przymiotnikowy bierny od: stracić

Wiktionary

Wymowa:

IPA: straˈt͡sɔ̃nɨ, AS: stracõny

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. strata ż., stracenie n.

 czas. tracić ndk., stracić dk.

 przym. stratny

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) utracony

Wiktionary


strączek

zdrobnienie od: strąk


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) zdrobn. od: strąk

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. strąk mrz.

 przym. strąkowy, strączkowy

Wiktionary


strączkowaty

przypominający kształtem strączek, podobny do strączka


SJP.pl


strączkowce

rząd roślin okrytonasiennych; bobowce, strąkowce


SJP.pl

Bobowce, strączkowce, strąkowce (Fabales Bromhead) – grupa roślin okrytonasiennych stanowiąca klad wyróżniany w randze rzędu w różnych systemach klasyfikacyjnych.

Wikipedia


strączkowiec

przedstawiciel rzędu roślin okrytonasiennych; bobowiec, strąkowiec


SJP.pl


strączkowy

przymiotnik od: strączek


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany ze strączkiem, dotyczący strączka

 (1.2) bot. taki, który jest zaliczany do roślin strączkowych, czyli takich, które wytwarzają strąki

Wiktionary

Przykłady

 (1.2) Owoce roślin strączkowych, warzywa oraz orzechy i nasiona powinny mieć więcej miejsca na talerzu, podczas gdy mniej miejsca powinno być dla nabiału oraz ryżu i makaronu.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. strąk m., strączek m., strączyna ż., strączyniec m.

Wiktionary


strączyn

strączyn chiński - gatunek drzewa z rodziny bobowatych


SJP.pl

Strączyn (Cladrastis Raf.) – rodzaj roślin z rodziny bobowatych (Fabaceae). Obejmuje cztery gatunki. Jeden z nich – strączyn żółty C. kentukea – występuje we wschodniej części Ameryki Północnej, pozostałe w Chinach i Japonii. Są to drzewa rosnące w zimozielonych lasach górskich strefy umiarkowanej oraz w lasach mieszanych i liściastych zrzucających liście zimą.

Wikipedia


strączyniec

drzewo, krzew lub bylina z rodziny brezylkowatych; kasja; senes


SJP.pl

Strączyniec (Cassia L.) – rodzaj roślin należący do rodziny bobowatych (Fabaceae) z podrodziny brezylkowych (Caesalpinioideae). Obejmuje 90 gatunków występujących w ciepłym klimacie. Gatunkiem typowym jest Cassia fistula L. – strączyniec cewiasty.

Wikipedia


strączyński

nazwisko


SJP.pl


strąd

gwarowo: brzeg morski, wybrzeże


SJP.pl


strada

samochód typu Fiat Strada


SJP.pl


stradać

czasownik

 (1.1) stpol. stracić

 (1.2) stpol. zgubić

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈstradat͡ɕ, AS: stradać

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. stradanie n.

Wiktionary


stradanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|stradać.

Wiktionary

Powiązane:

 czas. stradać ndk.

Wiktionary


stradivari

Stradivari:

  • Antonio Stradivari, Stradivarius (1643/4, Cremona – 1737, Cremona), włoski lutnik, przedstawiciel
  • (19189) Stradivari (1991 YE1), planetoida

Wikipedia


stradivarius

smyczkowy instrument wykonany przez włoskiego lutnika Stradivariego


SJP.pl

  • Antonio Stradivari – budowniczy instrumentów muzycznych
  • Stradivarius – instrument smyczkowy o najwyższej jakości (głównie Antonio Stradivari i jego następcy)
  • Stradivarius – marka odzieżowa
  • Stradivarius – film włoski z 1989
  • Stradivarius – włoska wytwórnia płytowa

Wikipedia


stradlice

Stradlice – wieś w Polsce, położona w województwie świętokrzyskim, w powiecie kazimierskim, w gminie Kazimierza Wielka. Leży przy drodze wojewódzkiej nr 768.

W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa kieleckiego.

Wikipedia


stradnik

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) stpol. ubogi

 (1.2) stpol. nieszczęśnik

 (1.3) stpol. bezbożnik, złoczyńca, człowiek zły

Wiktionary


stradny

przymiotnik

 (1.1) stpol. biedny

 (1.2) stpol. nieszczęśliwy

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈstradnɨ, AS: stradny

Wiktionary


stradom

dzielnica Krakowa i Częstochowy


SJP.pl

  • Stradom − dzielnica Częstochowy
  • Stradom − część Krakowa
  • Stradom − potoczna nazwa ulica Stradomskiej w Krakowie
  • Stradom − firma włókiennicza w Częstochowie
  • Stradom Częstochowa – klub piłkarski

Wikipedia


stradomski

Stradom


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z Stradomiem, dotyczący Stradomia

Wiktionary

Patrz:

Stradom

Powiązane:

 rzecz. Stradom m.

Wiktionary


stradowski

nazwisko


SJP.pl


stradyk

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna

 (1.1) geogr. hydron. rzeka w północnej Polsce i obwodzie królewieckim Rosji, dopływ Świeżej

Wiktionary


stradzewo

  • Stradzewo – przysiółek wsi Kręcko, w województwie lubuskim, w powiecie świebodzińskim, w gminie Zbąszynek
  • Stradzewo – wieś w województwie mazowieckim, w powiecie sierpeckim, w gminie Gozdowo
  • Stradzewo – wieś w województwie zachodniopomorskim, w powiecie choszczeńskim, w gminie Choszczno

Wikipedia


strąga

budynek gospodarczy przy bacówce, miejsce schronienia owiec w czasie niepogody


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) góry. pomieszczenie ochronne dla owiec przy bacówce

Wiktionary

Strąga (lokalnie w formie stroga, struonga, pstręga) – apelatyw znany z całych Karpat, ściśle związany z sezonowym pasterstwem owiec (szałaśnictwem), oznaczający usytuowaną na hali 'przegrodę z otworami, przez które przechodziły owce do dojenia’, również 'otwór w przegrodzie, przez który przechodzą owce do dojenia’. Na Podhalu w znaczeniu 'miejsce zagrodzone do dojenia owiec’,'koszar na owce’ lub 'ogrodzenie przeznaczone do dojenia owiec’. Nie należy utożsamiać z koszarem – zagrodą, w której owce nocują.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ˈstrɔ̃ŋɡa, AS: strõŋga

Wiktionary

Powiązane:

 przym. strążyski

Wiktionary


stragan

prowizoryczny sklep; kram


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) hand. prowizoryczne lub przenośne miejsce handlu, np. na targowisku

Wiktionary

Kram, stragan lub stoisko handlowe – mały, prowizoryczny sklep w formie budki albo stołu lub ławy z towarem. Pierwotnie zwykle drewniany. Metalowy stragan w formie rozkładanej budki, której część po rozłożeniu tworzy zadaszenie, określany jest jako szczęki.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Na straganie w dzień targowy / Takie słyszy się rozmowy: / Może pan się o mnie oprze, / Pan tak więdnie, panie koprze.

 (1.1) Rysiu bez ceregieli szurnął sobie jabłko ze straganu.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈstraɡãn, AS: stragãn

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. straganiarz mos., straganiarka ż.

:: zdrobn. straganik mrz.

 przym. straganiarski, straganny, straganowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) kram; gw-pl|Górny Śląsk|sztand.

Wiktionary


straganiara

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) zgrub. od: straganiarka

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Od tej wrednej straganiary nie kupię już złamanej marchewki.

Wiktionary

Powiązane:

 przym. straganiarski, straganny, straganowy

 rzecz. stragan mrz., straganiarka ż., straganiarz mos., straganik mrz., straganówka ż.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) handlara

Wiktionary


straganiarka

straganiarz


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) pot. właścicielka straganu

 (1.2) pot. kobieta sprzedająca przy straganie

Wiktionary

Patrz:

straganiarz

Przykłady

 (1.1) Wrocławskie straganiarki przyszły do urzędu by zaprotestować.

 (1.2) Wczoraj ta młodsza straganiarka polecała mi kanie.

Wiktionary

Powiązane:

 przym. straganiarski, straganny, straganowy

 rzecz. stragan mrz., straganik mrz., straganiara ż., straganówka ż.

:: fm. straganiarz m.

:: zgrub. straganiara ż.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) pejor. straganiara

 (1.2) pejor. straganiara

Wiktionary


straganiarski

straganowy, kramarski;
1. związany z prowadzeniem straganu;
2. odznaczający się niskim poziomem artystycznym


SJP.pl


straganiarstwo

sprzedawanie towarów na straganie; zajęcie straganiarza


SJP.pl


straganiarz

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) pot. właściciel straganu

 (1.2) pot. mężczyzna sprzedający przy straganie

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Protest katowickich straganiarzy osiągnął zamierzony skutek.

 (1.2) Ten nasz znajomy straganiarz zawsze wybiera mi fajne pomidorki.

Wiktionary

Powiązane:

 przym. straganiarski, straganny, straganowy

 rzecz. stragan mrz., straganik mrz., straganiara ż., straganówka ż.

:: fż. straganiarka ż.

Wiktionary


straganik

zdrobnienie od: stragan


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) zdrobn. od stragan

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) To nie stragan, lecz tylko mały straganik.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. straganówka ż., straganiarz mos., straganiarka ż., stragan m., straganiara ż.

 przym. straganowy

Wiktionary


straganówka

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) rzad. wydanie straganowe, publikacja przeznaczona do sprzedaży na straganach

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Ciotka z odpustu przynosiła straganówki, przede wszystkim senniki.

Wiktionary

Powiązane:

 przym. straganiarski, straganny, straganowy

 rzecz. stragan mrz., straganiarz mos., straganik mrz., straganiara ż., straganiarka ż.

Wiktionary


straganowy

straganiarski, kramarski;
1. związany z prowadzeniem straganu;
2. odznaczający się niskim poziomem artystycznym


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) hand. targowy

 (1.2) liter. niskich lotów

Wiktionary

Przykłady

 (1.2) Nie czytuję literatury straganowej.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. straganówka ż., stragan mrz., straganiara ż., straganiarz mos., straganiarka ż., straganik mrz.

 przym. straganiarski, straganny

Wiktionary


stragarz

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) etn. bud. przest. szeroka belka umieszczana w poprzek pod innymi belkami pułapu dla jego podtrzymania, przebiegająca przez środek izby

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Generał wlazł na wysokie posłanie łóżka, usiadł w kucki i zwrócił się do sierżanta, który wyprężony jak struna, zginał kark, żeby nie uszkodzić pompona przy kapeluszu, zawadzającego o stragarz powały niskiego pokoju. (S. Żeromski: O żołnierzu tułaczu)

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈstraɡaʃ, AS: stragaš

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) sosrąb, sosręb, przest. siestrzan, przest. siostrzan, daw. podciąg, daw. tram, daw. siestrzoń, daw. reg. siostrzeń, daw. reg. sostroń, daw. reg. sostruń, daw. reg. siostrzeniec, daw. reg. siestrzeniec, daw. reg. siostrzamb

Wiktionary


strajk

sytuacja gdy pracownicy nie wykonują swojej pracy, żądają określonych zmian np. podwyższenia pensji, zmiany warunków pracy


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) dobrowolny i zbiorowy protest pracowników, który polega najczęściej na przerwaniu pracy, podjęty w celu spełnienia przez pracodawcę lub władzę ich postulatów;

 (1.2) w kręglach: zbicie wszystkich kręgli za pierwszym rzutem

Wiktionary

Strajk (ang. strike) – zbiorowe, dobrowolne i czasowe zaprzestanie pracy (lub nauki) przez pracowników (lub inne grupy społeczne), będące formą sprzeciwu wobec warunków zatrudnienia, wynagradzania lub praktyk pracodawcy, podejmowane w celu wymuszenia realizacji określonych żądań ekonomicznych, socjalnych, zawodowych lub politycznych. Strajki mogą mieć różne przyczyny – od dążeń do poprawy płac i warunków pracy (strajki ekonomiczne), przez solidarność z innymi grupami protestującymi, po spory kompetencyjne między związkami zawodowymi czy motywacje polityczne (np. strajk generalny). Istnieją również formy nielegalne, takie jak strajki dzikie, okupacyjne czy częściowe (np. strajk włoski). Strajk stanowi narzędzie walki społecznej, najczęściej stosowane przez pracowników najemnych wobec pracodawców lub władz państwowych.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Strajki kolejarzy sparaliżowały cały kraj.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: strajk, AS: strai ̯k

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. strajkowanie n., zastrajkowanie n., łamistrajk m.

 czas. strajkować ndk., zastrajkować dk.

 przym. strajkowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) daw. strejk

Wiktionary


strajkować

czasownik

 (1.1) uczestniczyć w strajku

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Jako dwudziestolatek brał udział w akcjach studenckich towarzyszących rozpadowi ZSRR i ogłoszeniu niepodległości przez Ukrainę. Strajkował, organizował demonstracje, domagał się zerwania z ZSRR.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: strajˈkɔvat͡ɕ, AS: strai ̯kovać

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. strajk m., strajkowanie n., zastrajkowanie n.

 czas. zastrajkować

 przym. strajkowy

Wiktionary


strajkowanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) uczestniczenie w strajku

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. zastrajkowanie n., strajk m.

 czas. strajkować ndk., zastrajkować dk.

 przym. strajkowy

Wiktionary


strajkowicz

potocznie: ten, kto strajkuje; uczestnik strajku


SJP.pl


strajkowiczka

uczestniczka strajku


SJP.pl


strajkowy

przymiotnik od: strajk


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z strajkiem, dotyczący strajku

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. strajk mrz., strajkowanie n., zastrajkowanie n.

 czas. strajkować ndk., zastrajkować dk.

Wiktionary


strajkująca

uczestniczka strajku


SJP.pl


strajkujący

uczestnik strajku


SJP.pl


strąk

podłużny owoc zawierający kilka nasion, powstający z jednego owocolistka, pękający wzdłuż szwów na dwie części


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) bot. suchy, pękający owoc charakterystyczny dla roślin z rodziny motylkowych;

 (1.2) przen. o kosmykach pozlepianych włosów

Wiktionary

Strąk (legumen) – owoc pojedynczy, suchy pękający, zwykle wielonasienny. Wykształcony jest z zalążni pojedynczej tj. utworzonej z jednego owocolistka. Od podobnego mieszka różni się tym, że otwiera się (pęka) dwustronnie: wzdłuż szwu brzusznego (szwu zrośnięcia brzegów owocolistków, tam gdzie przymocowane są nasiona) i szwu grzbietowego (żyłki środkowej owocolistka). Nasiona zwykle okrągławe, ułożone są wzdłuż zrośnięcia się brzegów owocolistka. Owocnia jest cienka i skórzasta, niezróżnicowana morfologicznie. Anatomicznie podzielona jest na warstwy o różnej budowie, co ma istotny wpływ na proces rozsiewania nasion.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1-2) Zielone strąki grochu są bardzo smaczne.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: strɔ̃ŋk, AS: strõŋk

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. strączkowe nmos., strączyna ż., strączyniec m.

:: zdrobn. strączek m.

 przym. strączkowy, strąkowy

Wiktionary


strąki

podłużny owoc zawierający kilka nasion, powstający z jednego owocolistka, pękający wzdłuż szwów na dwie części


SJP.pl


strąkowaty

przypominający kształtem strąk, podobny do strąka


SJP.pl


strąkowce

przedstawiciel rzędu roślin okrytonasiennych; bobowiec, strączkowiec


SJP.pl

Bobowce, strączkowce, strąkowce (Fabales Bromhead) – grupa roślin okrytonasiennych stanowiąca klad wyróżniany w randze rzędu w różnych systemach klasyfikacyjnych.

Wikipedia


strąkóweczka

pachówka strąkóweczka - niewielki motyl z rodziny zwójkowatych


SJP.pl


strąkowiec

przedstawiciel rzędu roślin okrytonasiennych; bobowiec, strączkowiec


SJP.pl

  • strąkowiec bobikowy (Bruchus atomarinus)
  • strąkowiec bobowy (Bruchus rufimanus)
  • strąkowiec chiński (Callosobruchus chinensis)
  • strąkowiec czteroplamy, strąkowiec 4-pIamisty (Callosobruchus maculatus)
  • strąkowiec fasolowy (Acanthoscelides obtectus)
  • strąkowiec grochowy (Bruchus pisorum)
  • strąkowiec przelotowy (Bruchus loti)
  • strąkowiec sparcetowy (Bruchidius unicolor)
  • Strąkowiec – część Rybnika

Wikipedia


strąkowski

nazwisko


SJP.pl


stralsund

[czytaj: sztralzunt] miasto w Niemczech


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna

 (1.1) geogr. adm. nadbałtyckie miasto powiatowe i hanzeatyckie w niemieckim kraju związkowym Meklemburgia-Pomorze Przednie; ;

Wiktionary

Stralsund (wym. [ˈʃtʁaːlzʊnt]), Hansestadt Stralsund – nadbałtyckie miasto powiatowe i hanzeatyckie w niemieckim kraju związkowym Meklemburgia-Pomorze Przednie, siedziba powiatu Vorpommern-Rügen. Leży nad cieśniną Strelasund i ma połączenie kolejowe i drogowe z największą wyspą Niemiec – Rugią. Z tego też powodu Stralsund nazywany jest bramą Rugii. Stralsund uzyskał prawa miejskie w 1234. W 2002 Stare Miasto Stralsundu zostało wpisane na listę światowego dziedzictwa UNESCO (wspólnie ze starówką Wismaru).

Wikipedia

Powiązane:

 przym. stralsundzki

Wiktionary


stralsundzki

przymiotnik od: Stralsund


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z Stralsundem, dotyczący Stralsundu

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Stralsund mrz.

Wiktionary


strambotto

w literaturze: utwór liryczny należący do włoskiej poezji ludowej, poruszający tematy erotyczne lub satyryczne, charakteryzujący się bardzo różnorodnymi układami rymów


SJP.pl


stramit

płyta z prasowanej słomy oklejona kartonem, stosowana jako izolacja cieplna


SJP.pl


stramnice

Stramnice – wieś w Polsce położona w województwie wielkopolskim, w powiecie średzkim, w gminie Nowe Miasto nad Wartą.

W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa poznańskiego.


Wikipedia


śtramny

przymiotnik

 (1.1) gw-pl|Mazury. mocny, dobry

Wiktionary


strangalia

rodzaj chrząszcza z rodziny kózkowatych


SJP.pl


strangelove

Strangelove – singel grupy Depeche Mode promujący album Music for the Masses. W 1988 roku ukazał się teledysk do utworu, wyreżyserowany przez Martyna Atkinsa. Piosenka została spowolniona specjalnie do tego nagrania. Teledysk nagrano w Paryżu.

Wikipedia


strangulacja

1. postać niedrożności jelit, powstająca wskutek zaciśnięcia się pasm zrostów pozapalnych wokół pętli jelit; zadzierzgnięcie;
2. uduszenie przez zaciśnięcie na szyi pętli


SJP.pl


straniero

środowiskowo: obcokrajowiec startujący w polskich rozgrywkach ligowych


SJP.pl

Straniero (wł. obcokrajowiec, l.mn. stranieri) to stosowany w sporcie żużlowym termin określający żużlowca, który startuje w polskich rozgrywkach ligowych, lecz nie jest obywatelem Polski.

Po raz pierwszy stranieri mogli startować w polskiej lidze w 1990. Na przestrzeni lat regulamin dopuszczał różną liczbę stranieri, z którymi klub mógł podpisać kontrakt w danym roku (liczba ta nie przekraczała 4) i ilu z nich mogło wystąpić w jednym meczu (1 lub 2). Ponadto w niektórych sezonach obowiązywały również inne, dodatkowe ograniczenia odnoszące się do kwestii startu obcokrajowców w barwach polskich klubów żużlowych, np. zakaz startu w polskiej lidze w kolejnym sezonie dla zawodników zagranicznych, którzy uzyskali kalkulowaną średnią meczową niższą niż 6,00 pkt./mecz czy też brak możliwości kontraktowania żużlowców z kraju innego niż Polska przez kluby, które w przeciągu 3 lat poprzedzających dany sezon rozgrywkowy nie wyszkoliły 3 zawodników do uzyskania certyfikatu na uprawianie sportu żużlowego. ​Od 2006, zgodnie z unijną zasadą o swobodnym przepływie siły roboczej, kluby mogą kontraktować dowolną liczbę zawodników zagranicznych, jednakże ich liczba w składzie drużyny na mecz jest ograniczona poprzez wymóg posiadania w tymże minimalnej liczby zawodników krajowych, który obecnie (2021) wynosi 4.

Wikipedia


strąpacz

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) stpol. luty

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈstrɔ̃mpat͡ʃ, AS: strõmpač

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) styczeń, luty, sieczeń

Wiktionary


strapienie

uczucie smutku, niepokoju; zmartwienie, kłopot, zgryzota


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|strapić.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. utrapienie n.

Wiktionary


strapiona

kobieta strapiona, zmartwiona, smutna


SJP.pl


strapiony

zmartwiony, smutny, stroskany


SJP.pl


straponten

składane zapasowe siedzenie bez oparcia, przymocowane do stałego fotela graniczącego z przejściem w salach widowiskowych, autobusach itp.; strapontena, dostawka, praktykabel, praktykabl


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) książk. składane, odchylane siedzenie, przymocowane do ściany albo do stałego fotela, montowane w teatrach, środkach transportu itp., dawniej także np. w powozach

Wiktionary

Straponten (fr. strapontin) – siedzenie składane oszczędzające miejsce, dostawka. Montowane jest sprężynowo do ściany bądź do innych siedzeń w miejscu przeznaczonym na przejście. Stosowane w środkach transportu (pociągi, autobusy, samochody), niekiedy wkomponowane w ścianę i nierzucające się w oczy, często bez oparcia.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Przedstawienie cieszyło się taką popularnością, że widzowie wypełnili całą salę, a wielu z nich musiało siedzieć na strapontenach.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) praktykabel, praktykabl

Wiktionary


strapontena

składane zapasowe siedzenie bez oparcia, przymocowane do stałego fotela graniczącego z przejściem w salach widowiskowych, autobusach itp.; strapontena, dostawka, praktykabel, praktykabl


SJP.pl


stras

rodzaj szkła imitującego drogie kamienie


SJP.pl

Stras (niem. Strass) – syntetyczna imitacja diamentu wykonana z oszlifowanego (przeważnie szlifem brylantowym) szkła, szkła akrylowego lub, coraz rzadziej, kryształu górskiego, którego dolne ścianki zostały pokryte substancją poprawiającą blask i inne walory estetyczne. Nazwa pochodzi od wynalazcy, XVIII-wiecznego alzackiego jubilera, Georga Friedricha Strassa, który napylał metal na spodnią stronę oszlifowanego szkła ołowiowego.

Wikipedia


strasbourg

[czytaj: sztrasburg] miasto we Francji; Sztrasburg, Strasburg


SJP.pl

Strasburg (fr. Strasbourg, wym. [stʁazˈbuʁ]; niem. Straßburg, wym. [ˈʃtʁa:sbʊɐ̯k]; alz. Strossburi, wym. [ˈʃd̥rɔ:sb̥uri]; łac. Argentoratum, później Stratœburgus) – miasto w północno-wschodniej Francji, położone przy granicy niemieckiej na Renie. Miasto jest stolicą i głównym ośrodkiem gospodarczym regionu Grand Est i departamentu Dolny Ren. W Strasburgu swoją siedzibę mają m.in. Rada Europy, Europejski Trybunał Praw Człowieka, Parlament Europejski oraz Eurokorpus. Do 31 stycznia 2009 w mieście działał polski konsulat generalny.

Wikipedia


strasburczyk

[czytaj: sztrazburczyk] mieszkaniec Strasburga (miasta we Francji); sztrasburczyk


SJP.pl


strasburg

miasto we Francji; Sztrasburg, Strasbourg


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna

 (1.1) geogr. miasto we Francji, stolica Alzacji;

 (1.2) geogr. miasto w Niemczech, w kraju związkowym Meklemburgia-Pomorze Przednie;

 (1.3) geogr. toponim, nazwa kilku miejscowości w USA

Wiktionary

Strasburg (fr. Strasbourg, wym. [stʁazˈbuʁ]; niem. Straßburg, wym. [ˈʃtʁa:sbʊɐ̯k]; alz. Strossburi, wym. [ˈʃd̥rɔ:sb̥uri]; łac. Argentoratum, później Stratœburgus) – miasto w północno-wschodniej Francji, położone przy granicy niemieckiej na Renie. Miasto jest stolicą i głównym ośrodkiem gospodarczym regionu Grand Est i departamentu Dolny Ren. W Strasburgu swoją siedzibę mają m.in. Rada Europy, Europejski Trybunał Praw Człowieka, Parlament Europejski oraz Eurokorpus. Do 31 stycznia 2009 w mieście działał polski konsulat generalny.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) W styczniu dokerzy protestowali w Strasburgu przeciwko projektowi dyrektywy liberalizującej usługi portowe.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. strasburczyk m., strasburka ż., strasburżanka ż., sztrasburczyk m., sztrasburka ż.

 przym. strasburski, sztrasburski

Wiktionary


strasburger

nazwisko


SJP.pl

  • Edward Strasburger
  • Edward Strasburger (ekonomista)
  • Henryk Strasburger
  • Karol Strasburger
  • Leon Strasburger
  • Stanisław Strasburger (ur. 1975) – polski pisarz, reportażysta i operator kultury

Wikipedia


strasburka

[czytaj: sztrazburka] mieszkanka Strasburga (miasta we Francji); sztrasburka


SJP.pl


strasburski

Strasburg (miasto we Francji); sztrasburski


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany ze Strasburgiem, dotyczący Strasburga

Wiktionary

Wymowa:

IPA: strazˈbursʲci, AS: strazbursʹḱi

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Strasburg m., strasburczyk m., strasburka ż., strasburżanka ż.

Wiktionary


strascinando

określenie wykonawcze: zwalniając, zwiększając; zbliżone znaczeniem do allargando


SJP.pl


straszak

nazwisko


SJP.pl

Straszak (Mormoops) – rodzaj ssaków z rodziny straszakowatych (Mormoopidae).

Wikipedia


straszakowate

o cechach straszakowatych (rodzina płazów i nietoperzy)


SJP.pl

Straszakowate (Heleophrynidae) – rodzina płazów z rzędu płazów bezogonowych (Anura). Najbliższymi ich krewnymi prawdopodobnie są seszelkowate.

Wikipedia


straszakowaty

o cechach straszakowatych (rodzina płazów i nietoperzy)


SJP.pl


straszany

rzeczownik, rodzaj niemęskoosobowy, liczba mnoga, nazwa własna

 (1.1) geogr. miasto w Mołdawii, nad rzeką Byk;

Wiktionary

Straszany (rum. Strășeni) – miasto w Mołdawii; 16 tysięcy mieszkańców (2012), nad rzeką Byk. Stolica rejonu Strășeni.

Wikipedia


straszęcin

Straszęcin – wieś w Polsce położona w województwie podkarpackim, w powiecie dębickim, w gminie Żyraków.

Do 1948 roku miejscowość była siedzibą gminy Straszęcin. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa tarnowskiego.

Wikipedia


straszenie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|straszyć.

Wiktionary

Powiązane:

 czas. przestraszyć

 rzecz. strach mrz./mzw.

Wiktionary


straszewo

Lokalizacje

Miejscowości

  • Straszewo – wieś w województwie kujawsko-pomorskim, w powiecie aleksandrowskim, w gminie Koneck
  • Straszewo – osada w woj. lubuskim, w pow. strzelecko-drezdeneckim, w gminie Drezdenko
  • Straszewo – wieś w województwie podlaskim, w powiecie białostockim, w gminie Gródek
  • Straszewo – wieś w województwie pomorskim, w powiecie kwidzyńskim, w gminie Ryjewo
  • Straszewo – wieś w województwie wielkopolskim, w powiecie konińskim, w gminie Wierzbinek

Wikipedia


straszewski

nazwisko


SJP.pl

Osoby o tym nazwisku:

  • Florian Straszewski – obywatel ziemski
  • Józef Straszewski – polski duchowny katolicki
  • Maurycy Straszewski – filozof
  • Paweł Straszewski
    • Paweł Straszewski (lektor)
    • Paweł Straszewski (piłkarz)

Wikipedia


straszka

straszka pospolita, straszka północna - gatunki ważki


SJP.pl


straszliwie

przysłówek

 (1.1) wywołując strach

 (1.2) w znacznej mierze

Wiktionary

Powiązane:

 przym. straszliwy

 rzecz. strach mzw./mrz.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) groźnie, przerażająco, strasznie, straszno

 (1.2) bardzo, mocno, nadzwyczaj, niezmiernie, strasznie

Wiktionary


straszliwiej

stopień wyższy od przysłówka: straszliwie


SJP.pl


straszliwszy

stopień wyższy od przymiotnika: straszliwy


SJP.pl


straszliwy

przymiotnik

 (1.1) coś bardzo strasznego, przerażającego

 (1.2) pot. bardzo zły, kiepski

 (1.3) pot. ogromny

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Z frontu dochodziły nas straszliwe wieści.

 (1.2) Twój charakter pisma jest straszliwy.

 (1.3) Ale dzisiaj straszliwy wiatr!

Wiktionary

Wymowa:

IPA: straʃˈlʲivɨ, AS: strašlʹivy

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. strach mrz./mzw., straszliwość

 przysł. straszliwie

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) potworny, przerażający, straszny

 (1.1,2) okropny

 (1.2) beznadziejny

Wiktionary


strasznie

przysłówek

 (1.1) przerażająco, groźnie, niesamowicie

 (1.2) bardzo źle, okropnie

 (1.3) pot. bardzo, niezmiernie, nadzwyczaj

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Podczas powodzi było strasznie!

 (1.2) Jak ty strasznie wyglądasz! Chyba w ogóle nie spałeś.

 (1.3) Jego przemówienie było strasznie długie.

 (1.3) Jadźka? Strasznie się cieszę, że cię widzę.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈstraʃʲɲɛ, AS: strašʹńe

Wiktionary

Powiązane:

 przysł. straszliwie, straszno

 rzecz. strach m., straszydło n.

 czas. straszyć (wystraszyć, przestraszyć, nastraszyć)

 przym. straszny, strachliwy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.2-3) potwornie

Wiktionary


straszniej

stopień wyższy od przysłówków: strasznie, straszno


SJP.pl


straszniejszy

stopień wyższy od przymiotnika: straszny


SJP.pl


straszność

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) odprzym. cecha tego, co jest straszne; cecha tych, którzy są straszni

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. strach m.

 przym. straszny

 przysł. strasznie

 czas. straszyć

Wiktionary


straszny

1. wzbudzający strach, grozę, przerażenie, przejmujący lękiem;
2. bardzo zły, bardzo niedobry, okropny;
3. bardzo duży pod względem intensywności; ogromny, wielki, niezmierny


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) taki, który wzbudza strach, grozę; jest przerażający, niebezpieczny, okrutny

 (1.2) okropny, nieprzyjemny

 (1.3) pot. taki, który jest bardzo intensywny, duży

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Kosmiczny superbohater kosmicznym superlaserem odstrzelił mackę strasznemu potworowi.

 (1.2) Straszne mieszkania. W strasznych mieszkaniach Strasznie mieszkają straszni mieszczanie.

 (1.3) Straszny tu bałagan.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈstraʃnɨ, AS: strašny

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. strach m., straszek m., straszydło n., straszność ż., straszak m., straszenie n., wystraszenie n., przestraszenie n., nastraszenie n., strachliwość ż.

 czas. straszyć ndk., wystraszyć dk., przestraszyć dk., nastraszyć dk.

 przym. strachliwy, straszeczny

 przysł. strasznie, straszliwie, straszno, straszecznie, strachliwie

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) przerażający

 (1.3) okropny, beznadziejny, niezmierny

Wiktionary


straszów

  • Straszów – wieś na Ukrainie

Wikipedia


straszyć

czasownik

 (1.1) wzbudzać strach, lęk w kimś

 (1.2) przen. pot. być brzydkim, wywoływać niesmak

Wiktionary

Przykłady

 (1.2) Uschnięte kwiaty straszą w doniczkach, podlewane od przypadku do przypadku, czasem trzy razy dziennie, czasem raz na dwa tygodnie.

Wiktionary

Powiązane:

 czas. nastraszyć dk., przestraszyć dk., odstraszyć dk., odstraszać ndk., zastraszać ndk.

 rzecz. strachliwość ż., straszenie n., straszak m., strach m., odstraszanie n., straszność ż., straszydło n.

 przym. strachliwy, straszny

 przysł. strasznie

Wiktionary


straszydło

potwór, maszkara


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) osoba o brzydkim, dziwacznym wyglądzie

 (1.2) ktoś straszący lub coś straszącego

Wiktionary

Straszydło (oryg. Чучело) – radziecki film obyczajowy z 1983 roku w reżyserii Rołana Bykowa. Adaptacja powieści Władimira Żeleznikowa pod tym samym tytułem.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: straˈʃɨdwɔ, AS: strašydu̯o

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. strach mrz./mzw., straszak m., strachliwość ż., straszenie n.

 czas. straszyć ndk.

 przym. straszny, straszliwy, strachliwy

 przysł. strasznie

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) brzydactwo, brzydal, dziwoląg, dziwotwór, kreatura, maszkara, monstrum, obrzydlistwo, paskuda, poczwara, pokraka, potwór, przest. stwora, stwór, szkarada

 (1.2) gw-pl|Górny Śląsk|babok, babołk, bebok, bobok.

Wiktionary


straszyk

przedstawiciel rzędu owadów uskrzydlonych


SJP.pl


straszyki

przedstawiciel rzędu owadów uskrzydlonych


SJP.pl

Wikipedia


straszykowate

o cechach straszykowatych (rząd owadów)


SJP.pl


straszykowaty

o cechach straszykowatych (rząd owadów)


SJP.pl


straszyn

2 miejscowości w Polsce:

  • Straszyn – wieś w woj. pomorskim, w pow. gdańskim, w gminie Pruszcz Gdański
  • Straszym – osada w woj. zachodniopomorskim, w pow. myśliborskim, w gminie Myślibórz

Wikipedia


straszyński

Straszyn


SJP.pl

Buchwaldt (Buchwald, błędnie Straszyński) – niemiecki herb szlachecki, używany przez rodzinę wywodzącą się z Holsztynu, herb własny rodziny Buchwaldtów, błędnie przypisywany rodzinie Straszyńskich.

Wikipedia

Patrz:

Straszyn

strąt

substancja wydzielona z roztworu, praktycznie nierozpuszczalna; osad


SJP.pl


strata

1. w rozliczeniach: wielkość, o którą zmniejszyły się fundusze;
2. coś co się przestało posiadać;
3. fakt, że się przestało coś posiadać


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) ubytek, utracenie czegoś; coś wartościowego, co się straciło, czego już się nie ma

 (1.2) ekon. sytuacja, gdy przychody w określonej jednostce czasu są niższe od poniesionych kosztów, ujemny wynik finansowy

Wiktionary

Rachunkowość
  • strata – w rachunkowości jest to ujemny wynik finansowy przedsiębiorstwa lub określonej inwestycji albo pożyczki.
    • strata netto – w rachunkowości jest to ujemny wynik finansowy przedsiębiorstwa po uwzględnieniu obowiązkowych zmniejszeń zysku lub zwiększeń straty.

    Wikipedia

    Wymowa:

    IPA: ˈstrata, AS: strata

    Wiktionary

    Powiązane:

     rzecz. stracenie n., straceniec m., bezstratność ż.

     czas. tracić ndk., stracić dk.

     przym. stratny, stracony

     przysł. stratnie

    Wiktionary

    Synonimy:

     (1.1) szkoda, zguba

    Wiktionary


strateg

1. znawca strategii wojennej, dowódca dużych operacji wojennych;
2. dowódca wojskowy w starożytnej Grecji


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) znawca strategii, osoba tworząca plany wojenne i kierująca operacjami wojskowymi

 (1.2) osoba potrafiąca dobrze zaplanować i pokierować skomplikowanymi akcjami

 (1.3) hist. w starożytnej Grecji wysoki rangą dowódca w armii lub flocie;

 (1.4) hist. w cesarstwie bizantyjskim dowódca okręgu wojskowo-administracyjnego;

Wiktionary

  • Strateg (wojskowość) – wysokiej rangi dowódca wojskowy zajmujący się planowaniem operacji wojskowych
  • Strateg (Grecja) – dowódca armii lub floty w starożytnej Grecji
  • Strateg (Bizancjum) – dowódca okręgu wojskowo-administracyjnego w cesarstwie bizantyjskim

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ˈstratɛk, AS: stratek

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. strategia ż., strategiczność ż.

 przym. strategiczny

 przysł. strategicznie

Wiktionary


strategia

1. sztuka dowodzenia armią;
2. teoria i sztuka osiągania generalnych celów długofalowych, szczególnie w dziedzinie wojskowości (teoria i sztuka prowadzenia wojen), biznesu, polityki, także w innych dziedzinach


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) ogólny plan działań, szerszy od taktyki

 (1.2) inform. wzorzec projektowy definiujący rodzinę wymiennych algorytmów

 (1.3) pot. gra strategiczna

Wiktionary

  • strategia (informatyka)
  • strategia (państwa)
  • strategia (teoria gier)
  • strategia (sztuka wojenna)
  • strategia „błękitnego oceanu”
  • strategia czasu rzeczywistego
  • strategia organizacji
  • Stratégia – węgierska grupa muzyczna

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Szef opracował strategię rozwoju firmy.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: straˈtɛɟja, AS: strateǵi ̯a

Wiktionary

Powiązane:

 przym. strategiczny

 rzecz. strateg m., strategiczność ż.

 przysł. strategicznie

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) metoda, podejście, postępowanie, procedura, sposób, taktyka

Wiktionary


strategiczka

strategik


SJP.pl

Patrz:

strategik

strategicznie

przysłówek

 (1.1) w sposób dotyczący strategii; pod względem strategii

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Zalany słońcem - i strategicznie co najmniej bezcenny - Półwysep Krymski to perła Morza Czarnego.

Wiktionary

Powiązane:

 przym. strategiczny

 rzecz. strategia ż., strateg m., strategiczność ż.

Wiktionary


strategiczność

strategiczny


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) odprzym. cecha tego, co jest strategiczne

Wiktionary

Patrz:

strategiczny

Powiązane:

 rzecz. strateg m., strategia ż.

 przym. strategiczny

 przysł. strategicznie

Wiktionary


strategiczny

przymiotnik

 (1.1) zgodny z określoną strategią

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. strateg m., strategia ż., strategiczność ż.

 przysł. strategicznie

Wiktionary


strategik

znawca strategii wojennej, dowódca dużych operacji wojennych; strateg


SJP.pl


strateżka

strateg; taktyczka


SJP.pl


stratford

[czytaj: stratfed] miasto w USA


SJP.pl

Lokalizacje

w Wielkiej Brytanii

  • Stratford – miejscowość w Anglii, w hrabstwie Bedfordshire
  • Stratford – okręg w dzielnicy Londynu Newham
    • Stratford – duża stacja kolejowa w londyńskiej dzielnicy o tej samej nazwie

    Wikipedia


stratford-upon-avon

[czytaj: stratford apon ejwn] miasto w Anglii


SJP.pl


stratnie

przysłówek

 (1.1) w sposób stratny, tracąc

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. bezstratność ż., strata ż., stratność ż., stracenie n., straceniec m.

 przym. stratny

 czas. tracić ndk., stracić dk.

Wiktionary


stratność

Straty mocy jest to zjawisko fizyczne polegające na traceniu części energii przetwarzanej przez dany układ, dlatego też ma ono bezpośrednie powiązanie ze sprawnością układu.

Straty mocy (a więc i energii) wywoływane są przez szereg czynników: straty histerezowe, tarcie mechaniczne, promieniowanie (cieplne, elektromagnetyczne), itp.

Wikipedia


stratny

taki, który poniósł stratę, utracił na wartości


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) ponoszący stratę

 (1.2) daw. przynoszący stratę

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. stracenie n., straceniec mos., strata ż., bezstratność ż.

 czas. stracić dk.

 przym. stracony

 przysł. stratnie

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) poszkodowany

 (1.2) karkołomny, marnotrawny

Wiktionary


stratocumulus

[czytaj: stratokumulus] chmura kłębiasto-warstwowa


SJP.pl

Stratocumulus, Sc, chmura kłębiasto-warstwowa, kłębiasta warstwowa – chmura w postaci szarej warstwy lub wielu płatów przypominających kształtem bryły, które są przeważnie spłaszczone. Jest złożona z kropel chmurowych wody. Niekiedy towarzyszą jej niewielkie opady deszczu lub virga. Przeważnie występuje poniżej 2400 m. Warstwowa struktura jest często związana z inwersją temperatury powyżej wierzchołka.

Wikipedia


straton

imię męskie


SJP.pl

Straton – imię męskie pochodzenia greckiego, od gr. στρατος (stratos), oznaczającego "wojsko, armia". Imię to nosił filozof z III wieku p.n.e., a ponadto dwóch świętych katolickich.

Straton imieniny obchodzi 17 sierpnia i 9 września.

Straton z Sardes (Στράτων) był poetą greckim z małoazjatyckiej Lidii.

Straton z Lampsaku był hellenistycznym filozofem i naukowcem.

Wikipedia


stratonik

zdrobnienie od: Straton (imię męskie)


SJP.pl


stratosfera

warstwa atmosfery znajdująca się nad troposferą


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) geofiz. druga (nad troposferą) warstwa atmosfery, w której ma miejsce inwersja temperatury;

Wiktionary

Stratosfera – druga, licząc od powierzchni, warstwa atmosfery planety, w której ma miejsce inwersja temperatury. Jest położona nad troposferą, od której dzieli ją tropopauza, a pod mezosferą, od której oddziela ją stratopauza.

Wikipedia

Przykłady

składnia.

kolokacje.

synonimy.

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

 przym. stratosferyczny

 przysł. stratosferycznie

frazeologia.

etymologia.

uwagi.

tłumaczenia.

* angielski: (1.1) stratosphere

* czeski: (1.1) stratosféra ż.

* duński: (1.1) stratosfære w.

* hiszpański: (1.1) estratosfera ż.

* niemiecki: (1.1) Stratosphäre ż.

* nowogrecki: (1.1) στρατόσφαιρα ż.

* romániço: (1.1) stratosfero

* węgierski: (1.1) sztratoszféra

źródła.

== stratosfera (język słoweński.) ==

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) geofiz. stratosfera

odmiana.

przykłady.

Wiktionary

Powiązane:

 przym. stratosferyczny

 przysł. stratosferycznie

Wiktionary

Synonimy:

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

 przym. stratosferyczny

 przysł. stratosferycznie

frazeologia.

etymologia.

uwagi.

tłumaczenia.

* angielski: (1.1) stratosphere

* czeski: (1.1) stratosféra ż.

* duński: (1.1) stratosfære w.

* hiszpański: (1.1) estratosfera ż.

* niemiecki: (1.1) Stratosphäre ż.

* nowogrecki: (1.1) στρατόσφαιρα ż.

* romániço: (1.1) stratosfero

* węgierski: (1.1) sztratoszféra

źródła.

== stratosfera (język słoweński.) ==

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) geofiz. stratosfera

odmiana.

przykłady.

składnia.

kolokacje.

synonimy.

Wiktionary


stratosferyczny

dotyczący stratosfery


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) geofiz. związany z stratosferą, dotyczący stratosfery; znajdujący się w stratosferze

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. stratosfera ż.

Wiktionary


stratostat

Balon stratosferyczny, zwany też stratostatem – balon przeznaczony do lotów stratosferycznych na wysokość rzędu 20-40 km. W ogromnej większości wykorzystywane są one do prowadzenia badań zjawisk zachodzących w stratosferze oraz promieniowania kosmicznego.

Wikipedia


stratować

czasownik przechodni

 (1.1) dokonany od|tratować.

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) – Prawdziwe piekło! O mało nie zostałam stratowana – skarżyła się pani Barbara, emerytka z Mokotowa.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: straˈtɔvat͡ɕ, AS: stratovać

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. stratowanie n.

 czas. tratować

Wiktionary


stratowanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|stratować.

Wiktionary

Powiązane:

 czas. stratować dk.

Wiktionary


stratowulkan

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) geol. wzniesienie powstałe w wyniku zgromadzenia się na przemian magmy i innych materiałów wydobywających się z wnętrza wulkanu;

Wiktionary

Stratowulkan (łac. stratum „coś rozpostartego”, „warstwa” + Vulcanus, mit. bóg ognia) – miejsce wybuchu i naprzemiennego wydobywania się magmy oraz materiału piroklastycznego z wnętrza wulkanu.

Także góra w kształcie stożka powstała w miejscu wybuchu wulkanu z produktów jego erupcji. Jego stożek budują skały piroklastyczne czyli powstałe ze stałych produktów wydostających się z wnętrza wulkanu (głazy, kamienie, bomby wulkaniczne, lapilli, pumeks, scoria, popioły wulkaniczne, pyły). Klasycznymi przykładami stratowulkanów są Fudżi (3776 m n.p.m.) i Wezuwiusz (1281 m n.p.m.).

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Magma stratowulkanów charakteryzuje się stosunkowo dużą lepkością i dużą zawartością krzemionki (SiO₂).

Wiktionary


stratus

niska chmura warstwowa dająca opad mżawki, lodu lub śniegu ziarnistego


SJP.pl

Stratus (St), chmura warstwowa – chmura w postaci jednolitej białej lub szarawej warstwy, której podstawa znajduje się poniżej 600 metrów nad ziemią. Występowaniu tego rodzaju chmur czasem towarzyszy opad mżawki lub bardzo drobnego deszczu. Nocą te niskie chmury w dużym stopniu ograniczają proces wychładzania się gruntu, a w ciągu dnia ograniczają dopływ promieniowania słonecznego. Powodują więc odpowiednio ocieplenie nocą i ochłodzenie w ciągu dnia. Chmura stratus różni się od mgły tym, że jej podstawa nie styka się z ziemią. Chmury te najczęściej tworzą się na froncie ciepłym. Grubsze z nich dają opad mżawki lub tzw. słupków lodowych, wielkością drobin odpowiadających mżawce.

Wikipedia


straty

1. w rozliczeniach: wielkość, o którą zmniejszyły się fundusze;
2. coś co się przestało posiadać;
3. fakt, że się przestało coś posiadać


SJP.pl


stratyfikacja

1. podział czegoś na części, warstwy; rozwarstwianie;
2. dzielenie się czegoś na warstwy, powstawanie warstw, np. warstw wody o różnych temperaturach, warstw dochodowych społeczeństwa;
3. w agrotechnice: stratyfikacja nasion - jedna z technik przygotowania nasion do kiełkowania


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) geol. układanie się skał osadowych warstwami

 (1.2) meteorol. układ warstwowy mas powietrza

 (1.3) roln. proces przysposabiania nasion do kiełkowania poprzez przekładanie nasion przed wysiewem warstwami wilgotnego piasku lub ziemi inspektowej, także umieszczenie nasion w wilgotnym podłożu o niskiej temperaturze

 (1.4) socjol. wyróżnianie warstw w społeczeństwie według różnych kryteriów, np. sytuacji ekonomicznej, funkcji społecznych, wspólnoty obyczajów, stylu życia itp.

Wiktionary

  • stratyfikacja archeologiczna
  • stratyfikacja hydrologiczna
  • stratyfikacja nasion
  • stratyfikacja społeczna

Wikipedia

Powiązane:

 przym. stratyfikacyjny

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) uwarstwienie

 (1.4) uwarstwienie społeczne

Wiktionary


stratyfikacyjny

przymiotnik od: stratyfikacja


SJP.pl


stratyfikować

w leśnictwie: przekładać nasiona warstwami ziemi inspektowej lub wilgotnego piasku, w celu przechowania ich w odpowiednim stanie


SJP.pl


stratygrafia

dział geologii historycznej zajmujący się ustalaniem wieku poszczególnych warstw skorupy ziemskiej


SJP.pl

Stratygrafia – dział geologii historycznej zajmujący się ustalaniem wieku i przyczyn rozmieszczenia skał w skorupie ziemskiej.

Twórcą podstawowych praw stratygrafii był duński geolog Nicolaus Steno. Natomiast twórcą biostratygrafii był angielski inżynier William Smith, który w 1795 roku odkrył podczas budowy kanałów, że w warstwach skalnych są obecne charakterystyczne dla nich skamieniałości, które pozwalają te warstwy identyfikować i określać ich wiek geologiczny. Stratygrafia przyczyniła się m.in. do rozwoju badań paleontologicznych. Dopiero jednak odkrycie zjawiska promieniotwórczości i wykorzystanie izotopów promieniotwórczych umożliwiło wyznaczenie wieku bezwzględnego skał w latach.

Wikipedia


stratygraficzny

ustalający kolejność zalegania warstw skalnych, badający historię Ziemi; warstwowy


SJP.pl


stratymetr

przyrząd stosowany w górnictwie do pomiaru kąta nachylenia warstw skalnych i wyznaczania kierunku rozciągania się pokładu


SJP.pl


straumatyzować

spowodować wstrząs psychiczny


SJP.pl


strauss

[czytaj: sztrałs] nazwisko wielu znanych osób pochodzenia niemieckiego bądź austriackiego


SJP.pl

  • Johann Strauss ojciec – austriacki kompozytor (autor m.in. Marsza Radetzky’ego)
  • Johann Strauss syn – austriacki kompozytor i dyrygent (autor m.in. walca Nad pięknym, modrym Dunajem)
  • Johann Strauss wnuk – austriacki kompozytor (syn Eduarda Straussa, wnuk Straussa ojca)
  • Eduard Strauss – austriacki kompozytor (syn Straussa ojca, brat Straussa syna i Josefa Straussa)
  • Josef Strauss – austriacki kompozytor (syn Straussa ojca, brat Straussa syna i Eduarda Straussa)
  • Richard Strauss – niemiecki kompozytor i dyrygent
  • Claude Lévi-Strauss – francuski antropolog
  • Levi Strauss – założyciel firmy odzieżowej Levi Strauss & Co.
  • Peter Strauss – amerykański aktor
  • Anselm Strauss – amerykański socjolog
  • Franz Josef Strauß – niemiecki polityk
  • Leo Strauss – niemiecko-amerykański filozof
  • Botho Strauß – niemiecki pisarz i dramaturg
  • David Friedrich Strauss – niemiecki pisarz, filozof i teolog
  • Neil Strauss – pisarz i dziennikarz
  • Dominique Strauss-Kahn – francuski polityk
  • Xaver Strauss – zbrodniarz hitlerowski
  • Zespół Churga-Strauss – rzadka choroba kliniczna
  • (4559) Strauss – planetoida

Wikipedia


straussowski

przymiotnik dzierżawczy

 (1.1) należący do Straussa

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Objadając się sernikiem po wiedeńsku, słuchaliśmy Straussowskiego „Nad pięknym modrym Dunajem”.

Wiktionary

Powiązane:

 przym. straussowski

Wiktionary


strawa

dawniej:
1. pokarm, pożywienie, jedzenie; jadło;
2. spędzanie czasu;
3. stypa


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) przest. książk. to, co się je

 (1.2) daw. wyżywienie

 (1.3) daw. koszty, wydatki pieniężne

 (1.4) daw. spędzanie czasu

 (1.5) daw. posiłek po pogrzebie

forma czasownika.

 (2.1) przest. 3. os. lp.zob. strawić.

Wiktionary

Strawa – rzeka, lewostronny dopływ Luciąży o długości 20,21 km.

Płynie na Równinie Piotrkowskiej. Przepływa przez Piotrków Trybunalski. Wpada do Luciąży w miejscowości Przygłów. Jej dopływami są Rakówka (lewy), Strawka oraz Śrutowy Dołek (prawy)

Niegdyś płynęła odkrytym korytem (była dość szeroka); dziś jej koryto widoczne jest tylko fragmentarycznie przy ul. Wojska Polskiego, Zamkowej, Pereca oraz Świerczowskiej.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Nad ogniem wisiał kocioł z gotującą się strawą.

 (2.1) Mały robak i wielki dąb strawa.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈstrava, AS: strava

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. trawa ż., potrawa ż., strawność ż., strawienie n., trawienie n., przetrawienie n., strawica ż.

 czas. strawić dk., strawiać ndk., trawić ndk., przetrawić dk.

 przym. strawny

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) potrawa, pożywienie, jedzenie, jadło, pokarm; przest. pożer, pastwa

 (1.2) wyżywienie, wikt

 (1.5) stypa

Wiktionary


strawczyn

wieś w Polsce


SJP.pl

Strawczyn – wieś w Polsce, położona w województwie świętokrzyskim, w powiecie kieleckim, w gminie Strawczyn.

W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa kieleckiego.

Miejscowość jest siedzibą gminy Strawczyn. Położona jest przy drodze wojewódzkiej nr 748 Miedziana Góra – Ruda Strawczyńska.

Wikipedia


strawczyński

przymiotnik od: Strawczyn


SJP.pl


strawersować

1. w lotnictwie: polecieć wzdłuż kursu odchylonego od linii symetrii samolotu;
2. zjechać na nartach w poprzek lub w skos ściany górskiej, stoku


SJP.pl


strawestować

przerobić, zmienić czyjąś wypowiedź, dostosowując ją do innej sytuacji


SJP.pl

czasownik przechodni dokonany (ndk. trawestować)

 (1.1) zmodyfikować czyjąś wypowiedź w taki sposób, aby była ona adekwatna dostosowując do innej sytuacji

 (1.2) zmodyfikować utwór literacki o charakterze poważnym w taki sposób, że utwór ten staje się żartobliwy

Wiktionary


strawić

czasownik przechodni dokonany (ndk. trawić)

 (1.1) biol. o organizmie ludzkim lub zwierzęcym: rozłożyć pobrane substancje pokarmowe na prostsze związki

 (1.2) przen. książk. o żywiołach, chorobach itp.: spowodować zniszczenie, wyniszczenie czegoś

 (1.3) przen. pot. spędzić na czymś pewien czas

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Częściowo strawiony pokarm powraca z żołądka przeżuwacza, by być przeżutym jeszcze raz.

 (1.2) Gdyby nie druhowie z miejscowej OSP, zabytkowy kościół w Ptaszkowej strawiłby pożar wzniecony przez podpalaczy.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. trawa ż., trawienie n., trawieniec m., strawa ż., strawienie n.

 czas. nie trawić, trawić ndk.

 przym. trawienny, niestrawiony

 ims. strawiony, niestrawiony

Wiktionary


strawienie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|strawić.

Wiktionary

Trawienie – złożony proces enzymatycznej hydrolizy wielkocząsteczkowych związków chemicznych w prostsze, w celu ich wchłonięcia i przyswojenia przez organizm. W zdecydowanej większości trawienie jest charakterystyczne dla zwierząt (wyjątkiem są rośliny mięsożerne).

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Wszystkożerne karaczany wschodnie są jednymi z niewielu zwierząt zdolnymi do strawienia keratyny.

Wiktionary

Powiązane:

 czas. strawić, trawić

 rzecz. strawa ż.

Wiktionary


strawiński

nazwisko


SJP.pl

Osoby o tym nazwisku:

  • Antoni Andrzej Strawiński – urzędnik ziemski I Rzeczypospolitej
  • Baltazar Strawiński (zm. 1633) − polski szlachcic, urzędnik staropolski
  • Edward Strawiński (1876–1940) − polski wojskowy
  • Erazm Strawiński (XVII w.) – podkomorzy czernihowski
  • Florian Kazimierz Strawiński – urzędnik ziemski I Rzeczypospolitej
  • Fiodor Strawinski (1843−1902) − rosyjski śpiewak
  • Franciszek Strawiński – urzędnik ziemski I Rzeczypospolitej
  • Ignacy Strawiński (zm. 1787) − polski szlachcic, urzędnik staropolski
  • Igor Strawinski (1882−1971) − rosyjski kompozytor, pianista i dyrygent
  • Kazimierz Strawiński – polski szlachcic, urzędnik staropolski
  • Konstanty Strawiński (1892−1966) – polski zoolog
  • Marcin Strawiński (zm. 1604) − polski szlachcic, urzędnik staropolski
  • Maria Strawińska-Mazur (1914–1992) – polska malarka
  • Michał Strawiński – urzędnik ziemski I Rzeczypospolitej
  • Stanisław Strawiński (XVIII w.) – polski szlachcic, oficer w konfederacji barskiej

Wikipedia


strawne

1. możliwy do strawienia;
2. potocznie: możliwy do zaakceptowania lub zrozumienia


SJP.pl


strawniej

stopień wyższy od przysłówka: strawnie


SJP.pl


strawniejszy

stopień wyższy od przymiotnika: strawny


SJP.pl


strawny

1. możliwy do strawienia;
2. potocznie: możliwy do zaakceptowania lub zrozumienia


SJP.pl


straż

1. strzeżenie kogoś lub czegoś przed niebezpieczeństwem;
2. określenie człowieka lub grupy ludzi pełniących straż


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) pilnowanie, strzeżenie kogoś lub czegoś przed niebezpieczeństwem

 (1.2) osoba albo grupa osób strzegąca lub pilnująca kogoś, czegoś

 (1.3) pot. straż pożarna

Wiktionary

  • Straż Bezpieczeństwa
  • Straż gminna (miejska)
  • Straż graniczna
    • Straż Celna
    • Straż Graniczna RP
    • Straż Graniczna II RP
  • Straż grobowa
  • Straż Leśna
  • Straż Ludowa
  • Straż Łowiecka
  • Straż Marszałkowska
    • Straż Marszałkowska (historia)
    • Straż Marszałkowska (obecnie)

    Wikipedia

    Przykłady

     (1.3) Coś się stało! Straż jechała!

    Wiktionary

    Wymowa:

    IPA: straʃ, AS: straš

    Wiktionary

    Powiązane:

     rzecz. starża ż., straża ż., strażnik mos., strażniczka ż., strażnica ż., strażak mos.

     przym. strażniczy, strażacki

    Wiktionary

    Synonimy:

     (1.2) warta

    Wiktionary


strażacki

przymiotnik od: strażak


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany ze strażą pożarną, dotyczący straży pożarnej

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) W chwili kiedy nasze posterunki dadzą sygnał, naśladując syreny strażackie - mieliśmy natychmiast podjąć akcję.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. straż ż., strażak mos.

Wiktionary


strażactwo

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) dziedzina związana z pracą strażaków

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. strażak mos.

Wiktionary


strażaczek

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) zdrobn. od strażak

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. strażak m.

Wiktionary


strażaczka

strażak


SJP.pl

Patrz:

strażak