najreprezentatywniejszy

stopień najwyższy od przymiotnika: reprezentatywny; najbardziej reprezentatywny


SJP.pl


najrezolutniej

stopień najwyższy od przysłówka: rezolutnie


SJP.pl


najrezolutniejszy

stopień najwyższy od przymiotnika: rezolutny


SJP.pl


najrobotniej

stopień najwyższy od przysłówka: robotnie


SJP.pl


najrobotniejszy

rzadki stopień najwyższy od przymiotnika: robotny (pracowity)


SJP.pl


najrojniej

stopień najwyższy od przysłówków: rojno, rojnie


SJP.pl


najrojniejszy

stopień najwyższy od przymiotnika: rojny


SJP.pl


najromantyczniej

stopień najwyższy od przysłówka: romantycznie


SJP.pl


najromantyczniejszy

stopień najwyższy od przymiotnika: romantyczny


SJP.pl


najroślejszy

stopień najwyższy od przymiotnika: rosły


SJP.pl


najrośniej

stopień najwyższy od przysłówka: rośnie


SJP.pl


najrówniej

stopień najwyższy od przysłówków: równo, równie


SJP.pl


najrówniejszy

stopień najwyższy od przymiotnika: równy


SJP.pl


najrównomierniej

stopień najwyższy od przysłówka: równomiernie


SJP.pl


najrównomierniejszy

stopień najwyższy od przymiotnika: równomierny


SJP.pl


najrozciąglej

stopień najwyższy od przysłówka: rozciągle


SJP.pl


najrozciąglejszy

stopień najwyższy od przymiotnika: rozciągły


SJP.pl


najrozciągliwiej

stopień najwyższy od przysłówka: rozciągliwie


SJP.pl


najrozciągliwszy

rzadki stopień najwyższy od przymiotnika: rozciągliwy; najbardziej rozciągliwy


SJP.pl


najrozgłośniej

stopień najwyższy od przysłówka: rozgłośnie


SJP.pl


najrozgłośniejszy

stopień najwyższy od przymiotnika: rozgłośny


SJP.pl


najrozkoszniej

stopień najwyższy od przysłówka: rozkosznie


SJP.pl


najrozkoszniejszy

stopień najwyższy od przymiotnika: rozkoszny


SJP.pl


najrozleglej

stopień najwyższy od przysłówka: rozlegle


SJP.pl


najrozleglejszy

stopień najwyższy od przymiotnika: rozległy


SJP.pl


najrozlewniej

stopień najwyższy od przysłówka: rozlewnie


SJP.pl


najrozlewniejszy

stopień najwyższy od przymiotnika: rozlewny


SJP.pl


najrozliczniejszy

stopień najwyższy od przymiotnika: rozliczny


SJP.pl


najrozmaiciej

stopień najwyższy od przysłówka: rozmaicie


SJP.pl


najrozmaitszy

stopień najwyższy od przymiotnika: rozmaity


SJP.pl


najrozmowniej

stopień najwyższy od przysłówka: rozmownie


SJP.pl


najrozmowniejszy

stopień najwyższy od przymiotnika: rozmowny


SJP.pl


najróżniej

stopień najwyższy od przysłówka: różnie


SJP.pl


najróżniejszy

stopień najwyższy od przymiotnika: różny


SJP.pl


najróżnorodniej

stopień najwyższy od przysłówka: różnorodnie


SJP.pl


najróżnorodniejszy

stopień najwyższy od przymiotnika: różnorodny


SJP.pl


najróżowiej

stopień najwyższy od przysłówka: różowo


SJP.pl


najróżowszy

rzadki stopień najwyższy od przymiotnika: różowy; najbardziej różowy


SJP.pl


najrozpaczliwiej

stopień najwyższy od przysłówka: rozpaczliwie


SJP.pl


najrozpaczliwszy

stopień najwyższy od przymiotnika: rozpaczliwy


SJP.pl


najrozpustniej

stopień najwyższy od przysłówka: rozpustnie


SJP.pl


najrozpustniejszy

stopień najwyższy od przymiotnika: rozpustny


SJP.pl


najrozrzutniej

stopień najwyższy od przysłówka: rozrzutnie


SJP.pl


najrozrzutniejszy

stopień najwyższy od przymiotnika: rozrzutny


SJP.pl


najrozsądniej

stopień najwyższy od przysłówka: rozsądnie


SJP.pl


najrozsądniejszy

stopień najwyższy od przymiotnika: rozsądny


SJP.pl


najroztropniej

stopień najwyższy od przysłówka: roztropnie


SJP.pl


najroztropniejszy

stopień najwyższy od przymiotnika: roztropny


SJP.pl


najrozumniej

stopień najwyższy od przysłówka: rozumnie


SJP.pl


najrozumniejszy

stopień najwyższy od przymiotnika: rozumny


SJP.pl


najrozważniej

stopień najwyższy od przysłówka: rozważnie


SJP.pl


najrozważniejszy

stopień najwyższy od przymiotnika: rozważny


SJP.pl


najrozwiąźlej

stopień najwyższy od przysłówka: rozwiąźle


SJP.pl


najrozwiąźlejszy

stopień najwyższy od przymiotnika: rozwiązły


SJP.pl


najrozwleklej

stopień najwyższy od przysłówka: rozwlekle


SJP.pl


najrozwleklejszy

stopień najwyższy od przymiotnika: rozwlekły


SJP.pl


najrozłożyściej

stopień najwyższy od przysłówków: rozłożysto, rozłożyście


SJP.pl


najrozłożystszy

stopień najwyższy od przymiotnika: rozłożysty


SJP.pl


najrubaszniej

stopień najwyższy od przysłówka: rubasznie


SJP.pl


najrubaszniejszy

stopień najwyższy od przymiotnika: rubaszny


SJP.pl


najruchawszy

stopień najwyższy od przymiotnika: ruchawy


SJP.pl


najruchliwiej

stopień najwyższy od przysłówka: ruchliwie


SJP.pl


najruchliwszy

stopień najwyższy od przymiotnika: ruchliwy


SJP.pl


najrudziej

stopień najwyższy od przysłówka: rudo


SJP.pl


najrumianiej

stopień najwyższy od przysłówka: rumiano


SJP.pl


najrumieńszy

rzadki stopień najwyższy od przymiotnika: rumiany


SJP.pl


najrychlej

stopień najwyższy od przysłówka: rychło


SJP.pl


najrychlejszy

stopień najwyższy od przymiotnika: rychły


SJP.pl


najrychliwiej

stopień najwyższy od przysłówka: rychliwie


SJP.pl


najrygorystyczniej

stopień najwyższy od przysłówka: rygorystycznie


SJP.pl


najrytmiczniej

stopień najwyższy od przysłówka: rytmicznie


SJP.pl


najrytmiczniejszy

stopień najwyższy od przymiotnika: rytmiczny


SJP.pl


najryzykowniej

stopień najwyższy od przysłówka: ryzykowniej


SJP.pl


najryzykowniejszy

stopień najwyższy od przymiotnika: ryzykowny


SJP.pl


najrządniej

stopień najwyższy od przysłówka: rządnie


SJP.pl


najrządniejszy

stopień najwyższy od przymiotnika: rządny


SJP.pl


najrzadszy

stopień najwyższy od przymiotnika: rzadki


SJP.pl


najrzadziej

stopień najwyższy od przysłówka: rzadko


SJP.pl


najrzeczowiej

stopień najwyższy od przysłówka: rzeczowo


SJP.pl


najrzeczywistszy

stopień najwyższy od przymiotnika: rzeczywisty


SJP.pl


najrzęsiściej

stopień najwyższy od przysłówków: rzęsiście, rzęsisto


SJP.pl


najrzęsistszy

stopień najwyższy od przymiotnika: rzęsisty


SJP.pl


najrzetelniej

stopień najwyższy od przysłówka: rzetelnie


SJP.pl


najrzetelniejszy

stopień najwyższy od przymiotnika: rzetelny


SJP.pl


najrzewliwiej

stopień najwyższy od przysłówka: rzewliwie


SJP.pl


najrzewliwszy

stopień najwyższy od przymiotnika: rzewliwy


SJP.pl


najrzewniej

stopień najwyższy od przysłówka: rzewnie


SJP.pl


najrzewniejszy

stopień najwyższy od przymiotnika: rzewny


SJP.pl


najrzeźwiej

stopień najwyższy od przysłówka: rzeźwo


SJP.pl


najrzeźwiejszy

stopień najwyższy od przymiotnika: rzeźwy


SJP.pl


najs

potocznie:
1. ładny, fajny;
2. ładnie, fajnie


SJP.pl


najsadystyczniej

stopień najwyższy od przysłówka: sadystycznie


SJP.pl


najsamodzielniej

stopień najwyższy od przysłówka: samodzielnie


SJP.pl


najsamodzielniejszy

stopień najwyższy od przymiotnika: samodzielny


SJP.pl


najsamoistniej

stopień najwyższy od przysłówka: samoistnie


SJP.pl


najsamoistniejszy

stopień najwyższy od przymiotnika: samoistny


SJP.pl


najsamolubniej

stopień najwyższy od przysłówka: samolubnie


SJP.pl


najsamotniej

stopień najwyższy od przysłówka: samotnie


SJP.pl


najsamotniejszy

stopień najwyższy od przymiotnika: samotny


SJP.pl


najsamowolniej

stopień najwyższy od przysłówka: samowolnie


SJP.pl


najsampierw

tyle co: najpierw, na początku


SJP.pl

przysłówek

 (1.1) przest. najpierw, najprzód

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Najsampierw umyj sobie ręce, a potem zasiadaj do jedzenia.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: najˈsãmpʲjɛrf, AS: nai ̯sãmpʹi ̯erf

Wiktionary

Powiązane:

 przysł. wpierw

Wiktionary


najsarkastyczniej

stopień najwyższy od przysłówka: sarkastycznie


SJP.pl


najsążnistszy

stopień najwyższy od przymiotnika: sążnisty


SJP.pl


najść

przyjść do kogoś nagle, bez zapowiedzi, zjawić się u kogoś gwałtownie


SJP.pl

czasownik nieprzechodni dokonany (ndk. nachodzić)

 (1.1) dokonany od|nachodzić.

czasownik zwrotny dokonany najść się (ndk. nachodzić się)

 (2.1) dokonany od|nachodzić się.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. nachodźca m., najście n., nachodzenie n.

 czas. nachodzić ndk.

Wiktionary


najsceptyczniej

stopień najwyższy od przysłówka: sceptycznie


SJP.pl


najschematyczniej

stopień najwyższy od przysłówka: schematycznie


SJP.pl


najschematyczniejszy

stopień najwyższy od przymiotnika: schematyczny; najbardziej schematyczny


SJP.pl


najschludniej

stopień najwyższy od przysłówków: schludnie, schludno


SJP.pl


najschludniejszy

stopień najwyższy od przymiotnika: schludny


SJP.pl


najście

przyjść do kogoś nagle, bez zapowiedzi, zjawić się u kogoś gwałtownie


SJP.pl

Najście (fr. À l'intérieur) − francuski film fabularny z 2007 roku w reżyserii Alexandre’a Bustillo oraz Juliena Maury. Zdjęcia kręcono w Paryżu.

Film miał swoją premierę podczas 60. MFF w Cannes. Krytycy pozytywnie odebrali projekt, a jego średnia w serwisie Rotten Tomatoes wynosi 83%.

Wikipedia


najściślej

stopień najwyższy od przysłówków: ścisło, ściśle


SJP.pl


najściślejszy

stopień najwyższy od przymiotnika: ścisły


SJP.pl


najsędziwiej

stopień najwyższy od przysłówka: sędziwie


SJP.pl


najsędziwszy

stopień najwyższy od przymiotnika: sędziwy


SJP.pl


najsekretniej

stopień najwyższy od przysłówka: sekretnie


SJP.pl


najsekretniejszy

stopień najwyższy od przymiotnika: sekretny; najbardziej sekretny


SJP.pl


najseksowniej

stopień najwyższy od przysłówka: seksownie


SJP.pl


najseksowniejszy

stopień najwyższy od przymiotnika: seksowny; najbardziej seksowny


SJP.pl


najselektywniej

stopień najwyższy od przysłówka: selektywnie


SJP.pl


najselektywniejszy

stopień najwyższy od przymiotnika: selektywny; najbardziej selektywny


SJP.pl


najsenniej

stopień najwyższy od przysłówka: sennie


SJP.pl


najsenniejszy

stopień najwyższy od przymiotnika: senny


SJP.pl


najsensowniej

stopień najwyższy od przysłówka: sensownie


SJP.pl


najsensowniejszy

stopień najwyższy od przymiotnika: sensowny


SJP.pl


najsentymentalniej

stopień najwyższy od przysłówka: sentymentalnie


SJP.pl


najsentymentalniejszy

stopień najwyższy od przymiotnika: sentymentalny


SJP.pl


najserdeczniej

stopień najwyższy od przysłówka: serdecznie


SJP.pl


najserdeczniejszy

stopień najwyższy od przymiotnika: serdeczny


SJP.pl


najseremniej

stopień najwyższy od przysłówka: seremno (smutno)


SJP.pl


najsetniej

dawny stopień najwyższy od przysłówka: setnie


SJP.pl


najsforniej

dawny stopień najwyższy od przysłówka: sfornie (posłusznie)


SJP.pl


najsiarczyściej

stopień najwyższy od przysłówka: siarczyście


SJP.pl


najsiarczystszy

stopień najwyższy od przymiotnika: siarczysty


SJP.pl


najsierdziściej

stopień najwyższy od przysłówka: sierdziście


SJP.pl


najsiermiężniej

stopień najwyższy od przysłówka: siermiężnie


SJP.pl


najsilniej

stopień najwyższy od przysłówka: silnie


SJP.pl


najsilniejszy

stopień najwyższy od przymiotnika: silny


SJP.pl


najsiniej

stopień najwyższy od przysłówka: sino


SJP.pl


najsiwiej

stopień najwyższy od przysłówka: siwo


SJP.pl


najskandaliczniej

stopień najwyższy od przysłówka: skandalicznie


SJP.pl


najskąpiej

stopień najwyższy od przysłówka: skąpo


SJP.pl


najskąpszy

stopień najwyższy od przymiotnika: skąpy


SJP.pl


najskoczniej

stopień najwyższy od przysłówków: skocznie, skoczno


SJP.pl


najskoczniejszy

stopień najwyższy od przymiotnika: skoczny


SJP.pl


najskorszy

stopień najwyższy od przymiotnika: skory


SJP.pl


najskorzej

przestarzały stopień najwyższy od przysłówka: skoro (prędko, rychło)


SJP.pl


najskośniej

stopień najwyższy od przysłówków: skośnie, skośno


SJP.pl


najskrajniej

stopień najwyższy od przysłówka: skrajnie


SJP.pl


najskrajniejszy

stopień najwyższy od przymiotnika: skrajny


SJP.pl


najskrętniejszy

stopień najwyższy od przymiotnika: skrętny; najbardziej skrętny


SJP.pl


najskromniej

stopień najwyższy od przysłówka: skromnie


SJP.pl


najskromniejszy

stopień najwyższy od przymiotnika: skromny; najbardziej skromny


SJP.pl


najskrupulatniej

stopień najwyższy od przysłówka: skrupulatnie


SJP.pl


najskrupulatniejszy

stopień najwyższy od przymiotnika: skrupulatny


SJP.pl


najskryciej

stopień najwyższy od przysłówka: skrycie


SJP.pl


najskrytszy

stopień najwyższy od przymiotnika: skryty


SJP.pl


najskrzętniej

stopień najwyższy od przysłówka: skrzętnie


SJP.pl


najskrzętniejszy

stopień najwyższy od przymiotnika: skrzętny


SJP.pl


najskuteczniej

stopień najwyższy od przysłówka: skutecznie


SJP.pl


najskuteczniejszy

stopień najwyższy od przymiotnika: skuteczny


SJP.pl


najskwapliwiej

stopień najwyższy od przysłówka: skwapliwie


SJP.pl


najskwapliwszy

stopień najwyższy od przymiotnika: skwapliwy


SJP.pl


najskwarniej

stopień najwyższy od przysłówków: skwarno, skwarnie


SJP.pl


najskwarniejszy

stopień najwyższy od przymiotnika: skwarny


SJP.pl


najskładniej

stopień najwyższy od przysłówka: składnie


SJP.pl


najskładniejszy

stopień najwyższy od przymiotnika: składny


SJP.pl


najskłonniejszy

stopień najwyższy od przymiotnika: skłonny; najbardziej skłonny


SJP.pl


najślamazarniej

stopień najwyższy od przysłówka: ślamazarnie


SJP.pl


najślamazarniejszy

stopień najwyższy od przymiotnika: ślamazarny


SJP.pl


najśliczniej

stopień najwyższy od przysłówka: ślicznie


SJP.pl


najśliczniejszy

stopień najwyższy od przymiotnika: śliczny


SJP.pl


najsmaczniej

stopień najwyższy od przysłówka: smacznie


SJP.pl


najsmaczniejszy

stopień najwyższy od przymiotnika: smaczny


SJP.pl


najsmaglej

stopień najwyższy od przysłówka: smagle


SJP.pl


najsmaglejszy

stopień najwyższy od przymiotnika: smagły


SJP.pl


najsmakowiciej

stopień najwyższy od przysłówka: smakowicie


SJP.pl


najsmakowitszy

stopień najwyższy od przymiotnika: smakowity


SJP.pl


najsmarniej

stopień najwyższy od przysłówka: smarnie


SJP.pl


najsmerfniej

stopień najwyższy od przysłówka: smerfnie


SJP.pl


najsmerfniejszy

stopień najwyższy od przymiotnika: smerfny


SJP.pl


najsmętniej

stopień najwyższy od przysłówka: smętnie


SJP.pl


najsmętniejszy

stopień najwyższy od przymiotnika: smętny


SJP.pl


najśmielej

stopień najwyższy od przysłówka: śmiało


SJP.pl


najśmielszy

stopień najwyższy od przymiotnika: śmiały; najbardziej śmiały


SJP.pl


najśmiertelniej

rzadki stopień najwyższy od przysłówka: śmiertelnie


SJP.pl


najśmiertelniejszy

stopień najwyższy od przymiotnika: śmiertelny


SJP.pl


najśmieszniej

stopień najwyższy od przysłówka: śmiesznie


SJP.pl


najśmieszniejszy

stopień najwyższy od przymiotnika: śmieszny


SJP.pl


najśmiglej

stopień najwyższy od przysłówków: śmigło, śmigle


SJP.pl


najśmiglejszy

stopień najwyższy od przymiotnika: śmigły


SJP.pl


najsmrodliwiej

stopień najwyższy od przysłówka: smrodliwie


SJP.pl


najsmrodliwszy

stopień najwyższy od przymiotnika: smrodliwy


SJP.pl


najsmuklej

stopień najwyższy od przysłówka: smukło


SJP.pl


najsmuklejszy

stopień najwyższy od przymiotnika: smukły; najbardziej smukły


SJP.pl


najsmutniej

stopień najwyższy od przysłówków: smutno, smutnie


SJP.pl


najsmutniejszy

stopień najwyższy od przymiotnika: smutny; najbardziej smutny


SJP.pl


najsnadniej

stopień najwyższy od przysłówka: snadnie


SJP.pl


najsnadniejszy

stopień najwyższy od przymiotnika: snadny


SJP.pl


najśnieżniej

stopień najwyższy od przysłówka: śnieżnie


SJP.pl


najśnieżyściej

stopień najwyższy od przysłówka: śnieżyście


SJP.pl


najsnobistyczniej

stopień najwyższy od przysłówka: snobistycznie


SJP.pl


najsoczyściej

stopień najwyższy od przysłówka: soczyście


SJP.pl


najsoczystszy

stopień najwyższy od przymiotnika: soczysty


SJP.pl


najsolenniej

stopień najwyższy od przysłówka: solennie


SJP.pl


najsolenniejszy

stopień najwyższy od przymiotnika: solenny


SJP.pl


najsolidarniej

stopień najwyższy od przysłówka: solidarnie


SJP.pl


najsolidarniejszy

stopień najwyższy od przymiotnika: solidarny


SJP.pl


najsolidniej

stopień najwyższy od przysłówka: solidnie


SJP.pl


najsolidniejszy

stopień najwyższy od przymiotnika: solidny


SJP.pl


najsowiciej

stopień najwyższy od przysłówka: sowicie


SJP.pl


najsowitszy

stopień najwyższy od przymiotnika: sowity


SJP.pl


najspazmatyczniej

stopień najwyższy od przysłówka: spazmatycznie


SJP.pl


najspecjalniejszy

stopień najwyższy od przymiotnika: specjalny; najbardziej specjalny


SJP.pl


najspecyficzniej

stopień najwyższy od przysłówka: specyficznie


SJP.pl


najspecyficzniejszy

stopień najwyższy od przymiotnika: specyficzny; najbardziej specyficzny


SJP.pl


najspieszniej

stopień najwyższy od przysłówków: spieszno, spiesznie


SJP.pl


najspieszniejszy

stopień najwyższy od przymiotnika: spieszny


SJP.pl


najśpiewniej

stopień najwyższy od przysłówków: śpiewnie, śpiewno


SJP.pl


najśpiewniejszy

stopień najwyższy od przymiotnika: śpiewny


SJP.pl


najspójniej

stopień najwyższy od przysłówka: spójnie


SJP.pl


najspójniejszy

stopień najwyższy od przymiotnika: spójny


SJP.pl


najspokojniej

stopień najwyższy od przysłówka: spokojnie


SJP.pl


najspokojniejszy

stopień najwyższy od przymiotnika: spokojny


SJP.pl


najspolegliwiej

stopień najwyższy od przysłówka: spolegliwie


SJP.pl


najspolegliwszy

stopień najwyższy od przymiotnika: spolegliwy


SJP.pl


najspontaniczniej

stopień najwyższy od przysłówka: spontanicznie


SJP.pl


najspontaniczniejszy

stopień najwyższy od przymiotnika: spontaniczny; najbardziej spontaniczny


SJP.pl


najsporadyczniej

stopień najwyższy od przysłówka: sporadycznie


SJP.pl


najsporniejszy

stopień najwyższy od przymiotnika: sporny; najbardziej sporny


SJP.pl


najsporzej

stopień najwyższy od dawnego przysłówka: sporo (ochoczo, szybko, bez ociągania)


SJP.pl


najsposobniej

stopień najwyższy od przysłówka: sposobnie


SJP.pl


najsposobniejszy

stopień najwyższy od przymiotnika: sposobny


SJP.pl


najsprawiedliwiej

stopień najwyższy od przysłówka: sprawiedliwie


SJP.pl


najsprawiedliwszy

stopień najwyższy od przymiotnika: sprawiedliwy


SJP.pl


najsprawniej

stopień najwyższy od przysłówka: sprawnie


SJP.pl


najsprawniejszy

stopień najwyższy od przymiotnika: sprawny


SJP.pl


najsprężyściej

stopień najwyższy od przysłówka: sprężyście


SJP.pl


najsprężystszy

stopień najwyższy od przymiotnika: sprężysty


SJP.pl


najsprośniej

stopień najwyższy od przysłówka: sprośnie


SJP.pl


najsprośniejszy

stopień najwyższy od przymiotnika: sprośny


SJP.pl


najsprytniej

stopień najwyższy od przysłówka: sprytnie


SJP.pl


najsprytniejszy

stopień najwyższy od przymiotnika: sprytny


SJP.pl


najsprzeczniejszy

stopień najwyższy od przymiotnika: sprzeczny


SJP.pl


najsrebrzyściej

stopień najwyższy od przysłówków: srebrzysto, srebrzyście


SJP.pl


najsrebrzystszy

stopień najwyższy od przymiotnika: srebrzysty


SJP.pl


najsromotniej

stopień najwyższy od przysłówka: sromotnie


SJP.pl


najsromotniejszy

stopień najwyższy od przymiotnika: sromotny


SJP.pl


najsrożej

stopień najwyższy od przysłówka: srogo


SJP.pl


najsroższy

stopień najwyższy od przymiotnika: srogi


SJP.pl


najstabilniej

stopień najwyższy od przysłówka: stabilnie


SJP.pl


najstabilniejszy

stopień najwyższy od przymiotnika: stabilny


SJP.pl


najstalej

dawny stopień najwyższy od przysłówka: stale (trwale)


SJP.pl


najstalszy

stopień najwyższy od przymiotnika: stały


SJP.pl


najstaranniej

stopień najwyższy od przysłówka: starannie


SJP.pl


najstaranniejszy

stopień najwyższy od przymiotnika: staranny


SJP.pl


najstarodawniejszy

rzadki stopień najwyższy od przymiotnika: starodawny


SJP.pl


najstaromodniej

stopień najwyższy od przysłówka: staromodnie


SJP.pl


najstaromodniejszy

stopień najwyższy od przymiotnika: staromodny; najbardziej staromodny


SJP.pl


najstarożytniejszy

przestarzały stopień najwyższy od przymiotnika: starożytny (odwieczny)


SJP.pl


najstarszy

stopień najwyższy od przymiotnika: stary


SJP.pl

Najstarszy (ang. Eldest) – druga część cyklu Dziedzictwo autorstwa Christophera Paoliniego, kontynuacja Eragona. Książka została wydana w 2005 roku kiedy Eragon znalazła się na liście bestsellerów New York Timesa.

Książka opowiada o dalszych przygodach chłopca Eragona i jego smoczycy, Saphiry.

Wikipedia


najstarzej

stopień najwyższy od przysłówka: staro


SJP.pl


najstateczniej

stopień najwyższy od przysłówka: statecznie


SJP.pl


najstateczniejszy

stopień najwyższy od przymiotnika: stateczny


SJP.pl


najstatyczniej

stopień najwyższy od przysłówka: statycznie


SJP.pl


najstęchlej

stopień najwyższy od przysłówka: stęchle


SJP.pl


najsterowniejszy

stopień najwyższy od przymiotnika: sterowny


SJP.pl


najstosowniej

stopień najwyższy od przysłówka: stosownie


SJP.pl


najstosowniejszy

stopień najwyższy od przymiotnika: stosowny


SJP.pl


najstrachliwiej

stopień najwyższy od przysłówka: strachliwie


SJP.pl


najstrachliwszy

stopień najwyższy od przymiotnika: strachliwy


SJP.pl


najstraszliwiej

stopień najwyższy od przysłówka: straszliwie


SJP.pl


najstraszliwszy

stopień najwyższy od przymiotnika: straszliwy


SJP.pl


najstraszniej

stopień najwyższy od przysłówków: strasznie, straszno


SJP.pl


najstraszniejszy

stopień najwyższy od przymiotnika: straszny


SJP.pl


najstrawniej

stopień najwyższy od przysłówka: strawnie


SJP.pl


najstrawniejszy

stopień najwyższy od przymiotnika: strawny


SJP.pl


najstrojniej

stopień najwyższy od przysłówka: strojnie


SJP.pl


najstrojniejszy

stopień najwyższy od przymiotnika: strojny


SJP.pl


najstromiej

stopień najwyższy od przysłówka: stromo


SJP.pl


najstrzeliściej

stopień najwyższy od przysłówków: strzelisto, strzeliście


SJP.pl


najsubiektywniej

stopień najwyższy od przysłówka: subiektywnie


SJP.pl


najsubiektywniejszy

rzadki stopień najwyższy od przymiotnika: subiektywny; najbardziej subiektywny


SJP.pl


najsubtelniej

stopień najwyższy od przysłówka: subtelnie


SJP.pl


najsubtelniejszy

stopień najwyższy od przymiotnika: subtelny; najbardziej subtelny


SJP.pl


najsuchszy

stopień najwyższy od przymiotnika: suchy; najbardziej suchy


SJP.pl


najsuciej

stopień najwyższy od przysłówka: suto


SJP.pl


najsugestywniej

stopień najwyższy od przysłówka: sugestywnie


SJP.pl


najsugestywniejszy

stopień najwyższy od przymiotnika: sugestywny


SJP.pl


najsukcesywniej

stopień najwyższy od przysłówka: sukcesywnie


SJP.pl


najsumienniej

stopień najwyższy od przysłówka: sumiennie


SJP.pl


najsumienniejszy

stopień najwyższy od przymiotnika: sumienny


SJP.pl


najsurowiej

stopień najwyższy od przysłówka: surowo


SJP.pl


najsurowszy

stopień najwyższy od przymiotnika: surowy


SJP.pl


najsuszej

stopień najwyższy od przysłówka: sucho


SJP.pl


najsutszy

stopień najwyższy od przymiotnika: suty


SJP.pl


najswarliwiej

stopień najwyższy od przysłówka: swarliwie


SJP.pl


najswarliwszy

stopień najwyższy od przymiotnika: swarliwy


SJP.pl


najswawolniej

stopień najwyższy od przysłówka: swawolnie


SJP.pl


najswawolniejszy

stopień najwyższy od przymiotnika: swawolny


SJP.pl


najświadomiej

stopień najwyższy od przysłówka: świadomie


SJP.pl


najświąteczniej

stopień najwyższy od przysłówka: świątecznie


SJP.pl


najświatlej

dawny stopień najwyższy od przysłówka: światło (jasno, zrozumiale)


SJP.pl


najświatlejszy

stopień najwyższy od przymiotnika: światły; najbardziej światły


SJP.pl


najświątobliwiej

stopień najwyższy od przysłówka: świątobliwie


SJP.pl


najświątobliwszy

stopień najwyższy od przymiotnika: świątobliwy


SJP.pl


najświęciej

dawny stopień najwyższy od przysłówka: święcie (świątobliwie)


SJP.pl


najświetliściej

stopień najwyższy od przysłówków: świetliście, świetlisto


SJP.pl


najświetlistszy

stopień najwyższy od przymiotnika: świetlisty


SJP.pl


najświetniej

stopień najwyższy od przysłówka: świetnie


SJP.pl


najświetniejszy

stopień najwyższy od przymiotnika: świetny


SJP.pl


najświętobliwiej

stopień najwyższy od przysłówka: świętobliwie


SJP.pl


najświętobliwszy

stopień najwyższy od przymiotnika: świętobliwy


SJP.pl


najświętszy

stopień najwyższy od przymiotnika: święty


SJP.pl


najświeżej

stopień najwyższy od przysłówka: świeżo


SJP.pl


najświeższy

stopień najwyższy od przymiotnika: świeży


SJP.pl


najswobodniej

stopień najwyższy od przysłówka: swobodnie


SJP.pl


najswobodniejszy

stopień najwyższy od przymiotnika: swobodny


SJP.pl


najswoiściej

stopień najwyższy od przysłówka: swoiście


SJP.pl


najsyciej

stopień najwyższy od przysłówka: syto


SJP.pl


najsyfiaściej

stopień najwyższy od przysłówka: syfiaście


SJP.pl


najsympatyczniej

stopień najwyższy od przysłówka: sympatycznie


SJP.pl


najsympatyczniejszy

stopień najwyższy od przymiotnika: sympatyczny


SJP.pl


najsystematyczniej

stopień najwyższy od przysłówka: systematycznie


SJP.pl


najsystematyczniejszy

stopień najwyższy od przymiotnika: systematyczny


SJP.pl


najsytszy

stopień najwyższy od przymiotnika: syty; najbardziej syty


SJP.pl


najszacowniejszy

stopień najwyższy od przymiotnika: szacowny


SJP.pl


najszaleniej

stopień najwyższy od przysłówka: szalenie


SJP.pl


najszaleńszy

stopień najwyższy od przymiotnika: szalony


SJP.pl


najszanowniej

stopień najwyższy od przysłówka: szanownie


SJP.pl


najszanowniejszy

stopień najwyższy od przymiotnika: szanowny


SJP.pl


najszarzej

stopień najwyższy od przysłówka: szaro


SJP.pl


najszczebiotliwiej

stopień najwyższy od przysłówka: szczebiotliwie


SJP.pl


najszczególniej

stopień najwyższy od przysłówka: szczególnie


SJP.pl


najszczególniejszy

stopień najwyższy od przymiotnika: szczególny


SJP.pl


najszczegółowiej

stopień najwyższy od przysłówka: szczegółowo


SJP.pl


najszczegółowszy

stopień najwyższy od przymiotnika: szczegółowy; najbardziej szczegółowy


SJP.pl


najszczelniej

stopień najwyższy od przysłówka: szczelnie


SJP.pl


najszczelniejszy

stopień najwyższy od przymiotnika: szczelny


SJP.pl


najszczerszy

stopień najwyższy od przymiotnika: szczery; najbardziej szczery


SJP.pl


najszczerzej

stopień najwyższy od przysłówka: szczerze


SJP.pl


najszczęśliwiej

stopień najwyższy od przysłówka: szczęśliwie


SJP.pl


najszczęśliwszy

stopień najwyższy od przymiotnika: szczęśliwy; najbardziej szczęśliwy


SJP.pl


najszczęśniejszy

stopień najwyższy od przymiotnika: szczęsny


SJP.pl


najszczodrobliwiej

stopień najwyższy od przysłówka: szczodrobliwie


SJP.pl


najszczodrobliwszy

stopień najwyższy od przymiotnika: szczodrobliwy


SJP.pl


najszczodrzej

stopień najwyższy od przysłówka: szczodrze


SJP.pl


najszczodrzejszy

stopień najwyższy od przymiotnika: szczodry


SJP.pl


najszczuplej

stopień najwyższy od przysłówka: szczupło


SJP.pl


najszczuplejszy

stopień najwyższy od przymiotnika: szczupły


SJP.pl


najszczytniej

stopień najwyższy od przysłówka: szczytnie


SJP.pl


najszczytniejszy

stopień najwyższy od przymiotnika: szczytny


SJP.pl


najszerszy

stopień najwyższy od przymiotnika: szeroki


SJP.pl


najszerzej

stopień najwyższy od przysłówka: szeroko


SJP.pl


najszkaradniej

stopień najwyższy od przysłówka: szkaradnie


SJP.pl


najszkaradniejszy

stopień najwyższy od przymiotnika: szkaradny


SJP.pl


najszkodliwiej

stopień najwyższy od przysłówka: szkodliwie


SJP.pl


najszkodliwszy

stopień najwyższy od przymiotnika: szkodliwy


SJP.pl


najszlachetniej

stopień najwyższy od przysłówka: szlachetnie


SJP.pl


najszlachetniejszy

stopień najwyższy od przymiotnika: szlachetny


SJP.pl


najszmatławszy

rzadki stopień najwyższy od przymiotnika: szmatławy


SJP.pl


najszpetniej

stopień najwyższy od przysłówka: szpetnie


SJP.pl


najszpetniejszy

stopień najwyższy od przymiotnika: szpetny


SJP.pl


najsztub

nazwisko


SJP.pl


najsztuczniej

stopień najwyższy od przysłówka: sztucznie


SJP.pl


najsztuczniejszy

stopień najwyższy od przymiotnika: sztuczny


SJP.pl


najsztywniej

stopień najwyższy od przysłówków: sztywno, sztywnie


SJP.pl


najsztywniejszy

stopień najwyższy od przymiotnika: sztywny; najbardziej sztywny


SJP.pl


najszumniej

stopień najwyższy od przysłówków: szumno, szumnie


SJP.pl


najszumniejszy

stopień najwyższy od przymiotnika: szumny


SJP.pl


najszybciej

stopień najwyższy od przysłówka: szybko


SJP.pl


najszybszy

stopień najwyższy od przymiotnika: szybki


SJP.pl


najszykowniej

stopień najwyższy od przysłówka: szykownie


SJP.pl


najszykowniejszy

stopień najwyższy od przymiotnika: szykowny


SJP.pl


najsłabiej

stopień najwyższy od przysłówka: słabo


SJP.pl


najsłabowiciej

stopień najwyższy od przysłówka: słabowicie


SJP.pl


najsłabowitszy

stopień najwyższy od przymiotnika: słabowity


SJP.pl


najsłabszy

stopień najwyższy od przymiotnika: słaby


SJP.pl


najsławetniejszy

stopień najwyższy od przymiotnika: sławetny


SJP.pl


najsławniej

dawny stopień najwyższy od przysłówka: sławnie (świetnie)


SJP.pl


najsławniejszy

stopień najwyższy od przymiotnika: sławny


SJP.pl


najsłodszy

stopień najwyższy od przymiotnika: słodki


SJP.pl


najsłodziej

stopień najwyższy od przysłówka: słodko


SJP.pl


najsłoneczniej

stopień najwyższy od przysłówka: słonecznie


SJP.pl


najsłoneczniejszy

stopień najwyższy od przymiotnika: słoneczny


SJP.pl


najsłoniej

stopień najwyższy od przysłówka: słono


SJP.pl


najsłońszy

rzadki stopień najwyższy od przymiotnika: słony; najbardziej słony


SJP.pl


najsłotniej

stopień najwyższy od przysłówków: słotnie, słotno


SJP.pl


najsłotniejszy

rzadki stopień najwyższy od przymiotnika: słotny


SJP.pl


najsłowniejszy

stopień najwyższy od przymiotnika: słowny


SJP.pl


najsłuszniej

stopień najwyższy od przysłówka: słusznie


SJP.pl


najsłuszniejszy

stopień najwyższy od przymiotnika: słuszny


SJP.pl


najsłużbiściej

stopień najwyższy od przysłówka: służbiście


SJP.pl


najsłynniej

stopień najwyższy od przysłówka: słynnie


SJP.pl


najsłynniejszy

stopień najwyższy od przymiotnika: słynny; najbardziej słynny


SJP.pl


najtajemniej

stopień najwyższy od przysłówka: tajemnie


SJP.pl


najtajemniejszy

stopień najwyższy od przymiotnika: tajemny


SJP.pl


najtajniej

stopień najwyższy od przysłówka: tajnie


SJP.pl


najtajniejszy

stopień najwyższy od przymiotnika: tajny


SJP.pl


najtaktowniej

stopień najwyższy od przysłówka: taktownie


SJP.pl


najtaktowniejszy

stopień najwyższy od przymiotnika: taktowny


SJP.pl


najtaktyczniej

stopień najwyższy od przysłówka: taktycznie


SJP.pl


najtandetniej

stopień najwyższy od przysłówka: tandetnie


SJP.pl


najtandetniejszy

stopień najwyższy od przymiotnika: tandetny


SJP.pl


najtaniej

stopień najwyższy od przysłówka: tanio


SJP.pl


najtańszy

stopień najwyższy od przymiotnika: tani


SJP.pl


najtchórzliwiej

stopień najwyższy od przysłówka: tchórzliwie


SJP.pl


najtchórzliwszy

stopień najwyższy od przymiotnika: tchórzliwy


SJP.pl


najtendencyjniej

stopień najwyższy od przysłówka: tendencyjnie


SJP.pl


najtendencyjniejszy

stopień najwyższy od przymiotnika: tendencyjny


SJP.pl


najtępiej

stopień najwyższy od przysłówka: tępo


SJP.pl


najtępszy

stopień najwyższy od przymiotnika: tępy; najbardziej tępy


SJP.pl


najtęskniej

stopień najwyższy od przysłówków: tęskno, tęsknie


SJP.pl


najtęskniejszy

stopień najwyższy od przymiotnika: tęskny; najbardziej tęskny


SJP.pl


najtężej

stopień najwyższy od przysłówka: tęgo


SJP.pl


najtęższy

stopień najwyższy od przymiotnika: tęgi; najbardziej tęgi


SJP.pl


najtkliwiej

stopień najwyższy od przysłówka: tkliwie


SJP.pl


najtkliwszy

stopień najwyższy od przymiotnika: tkliwy; najbardziej tkliwy


SJP.pl


najtoksyczniej

stopień najwyższy od przysłówka: toksycznie


SJP.pl


najtolerancyjniej

stopień najwyższy od przysłówka: tolerancyjnie


SJP.pl


najtolerancyjniejszy

stopień najwyższy od przymiotnika: tolerancyjny


SJP.pl


najtoporniej

stopień najwyższy od przysłówka: topornie


SJP.pl


najtoporniejszy

stopień najwyższy od przymiotnika: toporny


SJP.pl


najtradycyjniejszy

stopień najwyższy od przymiotnika: tradycyjny; najbardziej tradycyjny


SJP.pl


najtrafniej

stopień najwyższy od przysłówka: trafnie


SJP.pl


najtrafniejszy

stopień najwyższy od przymiotnika: trafny


SJP.pl


najtragiczniej

stopień najwyższy od przysłówka: tragicznie


SJP.pl


najtragiczniejszy

stopień najwyższy od przymiotnika: tragiczny


SJP.pl


najtragikomiczniejszy

stopień najwyższy od przymiotnika: tragikomiczny


SJP.pl


najtrefniej

stopień najwyższy od przysłówka: trefnie


SJP.pl


najtreściwiej

stopień najwyższy od przysłówka: treściwie


SJP.pl


najtreściwszy

stopień najwyższy od przymiotnika: treściwy


SJP.pl


najtriumfalniej

stopień najwyższy od przysłówka: triumfalnie


SJP.pl


najtriumfalniejszy

stopień najwyższy od przymiotnika: triumfalny; najbardziej triumfalny


SJP.pl


najtroskliwiej

stopień najwyższy od przysłówka: troskliwie


SJP.pl


najtroskliwszy

stopień najwyższy od przymiotnika: troskliwy


SJP.pl


najtrudniej

stopień najwyższy od przysłówka: trudno


SJP.pl


najtrudniejszy

stopień najwyższy od przymiotnika: trudny


SJP.pl


najtrwalej

stopień najwyższy od przysłówka: trwale


SJP.pl


najtrwalszy

stopień najwyższy od przymiotnika: trwały


SJP.pl


najtrwożliwiej

stopień najwyższy od przysłówka: trwożliwie


SJP.pl


najtrwożliwszy

stopień najwyższy od przymiotnika: trwożliwy


SJP.pl


najtrwożniej

stopień najwyższy od przysłówka: trwożnie


SJP.pl


najtrwożniejszy

stopień najwyższy od przymiotnika: trwożny


SJP.pl


najtryumfalniej

stopień najwyższy od przysłówka: tryumfalnie


SJP.pl


najtryumfalniejszy

stopień najwyższy od przymiotnika: tryumfalny


SJP.pl


najtrywialniej

stopień najwyższy od przysłówka: trywialnie


SJP.pl


najtrywialniejszy

stopień najwyższy od przymiotnika: trywialny; najbardziej trywialny


SJP.pl


najtrzeźwiej

stopień najwyższy od przysłówka: trzeźwo


SJP.pl


najtrzeźwiejszy

stopień najwyższy od przymiotnika: trzeźwy; najbardziej trzeźwy


SJP.pl


najtubalniej

stopień najwyższy od przysłówka: tubalnie


SJP.pl


najtubalniejszy

stopień najwyższy od przymiotnika: tubalny


SJP.pl


najtwardszy

stopień najwyższy od przymiotnika: twardy


SJP.pl


najtwardziej

stopień najwyższy od przysłówka: twardo


SJP.pl


najtyczanka

czterokołowy pojazd konny z wyplatanym podwoziem; nejtyczanka


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) techn. czterokołowy pojazd konny z wyplatanym nadwoziem, używany w XIX wieku, rodzaj lekkiej bryczki szczególnie popularny na Kresach Wschodnich;

Wiktionary

Najtyczanka, nejtyczanka (od niem. Neu-Titschein) – rodzaj niedużej bryczki używanej w przeszłości głównie na terenach wiejskich.

Był to czterokołowy pojazd konny, często resorowany, podwyższony z tyłu, z przednim kozłem i wyplatanym nadwoziem (wasągiem), nierzadko wewnątrz wyściełanym i z ochronnymi fartuchami, niekiedy też wyposażonym w budę. W Polsce używano go zwłaszcza na Kresach Wschodnich w XIX wieku i na początku XX wieku.

Wikipedia


najtypowiej

rzadki stopień najwyższy od przysłówka: typowo


SJP.pl


najtypowszy

stopień najwyższy od przymiotnika: typowy; najbardziej typowy


SJP.pl


najtłoczniej

stopień najwyższy od przysłówków: tłocznie, tłoczno


SJP.pl


najtłoczniejszy

stopień najwyższy od przymiotnika: tłoczny


SJP.pl


najtłumniej

stopień najwyższy od przysłówka: tłumnie


SJP.pl


najtłumniejszy

stopień najwyższy od przymiotnika: tłumny


SJP.pl


najtłuściej

stopień najwyższy od przysłówka: tłusto


SJP.pl


najtłuściejszy

stopień najwyższy od przymiotnika: tłusty; najtłustszy


SJP.pl


najtłustszy

stopień najwyższy od przymiotnika: tłusty; najtłuściejszy, najbardziej tłusty


SJP.pl


najubożej

stopień najwyższy od przysłówka: ubogo


SJP.pl


najuboższy

stopień najwyższy od przymiotnika: ubogi


SJP.pl


najubożuchniej

stopień najwyższy od przysłówka: ubożuchno


SJP.pl


najuchwytniej

stopień najwyższy od przysłówka: uchwytnie


SJP.pl


najuchwytniejszy

stopień najwyższy od przymiotnika: uchwytny


SJP.pl


najuciążliwiej

stopień najwyższy od przysłówka: uciążliwie


SJP.pl


najuciążliwszy

stopień najwyższy od przymiotnika: uciążliwy


SJP.pl


najucieszniej

stopień najwyższy od przysłówka: uciesznie


SJP.pl


najucieszniejszy

stopień najwyższy od przymiotnika: ucieszny


SJP.pl


najuczciwiej

stopień najwyższy od przysłówka: uczciwie


SJP.pl


najuczciwszy

stopień najwyższy od przymiotnika: uczciwy; najbardziej uczciwy


SJP.pl


najuczeniej

stopień najwyższy od przysłówka: uczenie


SJP.pl


najuczeńszy

stopień najwyższy od przymiotnika: uczony; najbardziej uczony


SJP.pl


najuczynniej

stopień najwyższy od przysłówka: uczynnie


SJP.pl


najuczynniejszy

stopień najwyższy od przymiotnika: uczynny


SJP.pl


najudatniej

stopień najwyższy od przysłówka: udatnie


SJP.pl


najudatniejszy

stopień najwyższy od przymiotnika: udatny


SJP.pl


najudolniej

stopień najwyższy od przysłówka: udolnie


SJP.pl


najufniej

stopień najwyższy od przysłówka: ufnie


SJP.pl


najufniejszy

stopień najwyższy od przymiotnika: ufny; najbardziej ufny


SJP.pl


najugodniejszy

stopień najwyższy od przymiotnika: ugodny


SJP.pl


najukochańszy

stopień najwyższy od przymiotnika: ukochany


SJP.pl


najukojniej

stopień najwyższy od przysłówka: ukojnie


SJP.pl


najukośniej

stopień najwyższy od przysłówka: ukośnie


SJP.pl


najukładniej

stopień najwyższy od przysłówka: układnie


SJP.pl


najukładniejszy

stopień najwyższy od przymiotnika: układny


SJP.pl


najuleglej

stopień najwyższy od przysłówka: ulegle


SJP.pl


najuleglejszy

stopień najwyższy od przymiotnika: uległy; najbardziej uległy


SJP.pl


najulewniej

stopień najwyższy od przysłówka: ulewnie


SJP.pl


najulewniejszy

stopień najwyższy od przymiotnika: ulewny


SJP.pl


najulotniejszy

stopień najwyższy od przymiotnika: ulotny


SJP.pl


najulubieńszy

stopień najwyższy od przymiotnika: ulubiony; najbardziej ulubiony


SJP.pl


najumiarkowańszy

stopień najwyższy od przymiotnika: umiarkowany; najbardziej umiarkowany


SJP.pl


najumiejętniej

stopień najwyższy od przysłówka: umiejętnie


SJP.pl


najumiejętniejszy

rzadki stopień najwyższy od przymiotnika: umiejętny; najbardziej umiejętny


SJP.pl


najumyślniej

stopień najwyższy od przysłówka: umyślnie


SJP.pl


najumyślniejszy

rzadki stopień najwyższy od przymiotnika: umyślny


SJP.pl


najuniwersalniej

stopień najwyższy od przysłówka: uniwersalnie


SJP.pl


najuniwersalniejszy

stopień najwyższy od przymiotnika: uniwersalny; najbardziej uniwersalny


SJP.pl


najuniżeniej

stopień najwyższy od przysłówka: uniżenie


SJP.pl


najuniżeńszy

stopień najwyższy od przymiotnika: uniżony; najbardziej uniżony


SJP.pl


najupalniej

stopień najwyższy od przysłówka: upalnie


SJP.pl


najupalniejszy

stopień najwyższy od przymiotnika: upalny


SJP.pl


najuparciej

stopień najwyższy od przysłówka: uparcie


SJP.pl


najupartszy

stopień najwyższy od przymiotnika: uparty; najbardziej uparty


SJP.pl


najupierdliwiej

stopień najwyższy od przysłówka: upierdliwie


SJP.pl


najupierdliwszy

rzadki stopień najwyższy od przymiotnika: upierdliwy; najbardziej upierdliwy


SJP.pl


najupiorniej

stopień najwyższy od przysłówka: upiornie


SJP.pl


najupiorniejszy

stopień najwyższy od przymiotnika: upiorny


SJP.pl


najupojniej

stopień najwyższy od przysłówka: upojnie


SJP.pl


najupojniejszy

stopień najwyższy od przymiotnika: upojny


SJP.pl


najuporczywiej

stopień najwyższy od przysłówka: uporczywie


SJP.pl


najuporczywszy

stopień najwyższy od przymiotnika: uporczywy


SJP.pl


najuprzejmiej

stopień najwyższy od przysłówka: uprzejmie


SJP.pl


najuprzejmiejszy

stopień najwyższy od przymiotnika: uprzejmy; najbardziej uprzejmy


SJP.pl


najuprzykrzeńszy

rzadki stopień najwyższy od przymiotnika: uprzykrzony; najbardziej uprzykrzony


SJP.pl


najurągliwiej

stopień najwyższy od przysłówka: urągliwie


SJP.pl


najurągliwszy

rzadki stopień najwyższy od przymiotnika: urągliwy


SJP.pl


najuroczniej

dawny stopień najwyższy od przysłówka: urocznie (uroczo)


SJP.pl


najuroczyściej

stopień najwyższy od przysłówka: uroczyście


SJP.pl


najuroczystszy

stopień najwyższy od przymiotnika: uroczysty


SJP.pl


najurodniej

dawny stopień najwyższy od przysłówka: urodnie


SJP.pl


najurodniejszy

stopień najwyższy od przymiotnika: urodny


SJP.pl


najurodzajniej

stopień najwyższy od przysłówka: urodzajnie


SJP.pl


najurodzajniejszy

stopień najwyższy od przymiotnika: urodzajny


SJP.pl


najurodziwiej

stopień najwyższy od przysłówka: urodziwie


SJP.pl


najurodziwszy

stopień najwyższy od przymiotnika: urodziwy


SJP.pl


najurokliwiej

stopień najwyższy od przysłówka: urokliwie


SJP.pl


najurokliwszy

stopień najwyższy od przymiotnika: urokliwy


SJP.pl


najusilniej

stopień najwyższy od przysłówka: usilnie


SJP.pl


najusilniejszy

stopień najwyższy od przymiotnika: usilny


SJP.pl


najustawniejszy

stopień najwyższy od przymiotnika: ustawny; najbardziej ustawny


SJP.pl


najustępliwiej

rzadki stopień najwyższy od przysłówka: ustępliwie


SJP.pl


najustępliwszy

stopień najwyższy od przymiotnika: ustępliwy


SJP.pl


najustronniej

stopień najwyższy od przysłówka: ustronnie


SJP.pl


najustronniejszy

stopień najwyższy od przymiotnika: ustronny


SJP.pl


najuszczypliwiej

stopień najwyższy od przysłówka: uszczypliwie


SJP.pl


najuszczypliwszy

stopień najwyższy od przymiotnika: uszczypliwy


SJP.pl


najusłużniej

stopień najwyższy od przysłówka: usłużnie


SJP.pl


najusłużniejszy

stopień najwyższy od przymiotnika: usłużny


SJP.pl


najuważniej

stopień najwyższy od przysłówka: uważnie


SJP.pl


najuważniejszy

stopień najwyższy od przymiotnika: uważny; bardziej uważny


SJP.pl


najużyteczniej

stopień najwyższy od przysłówka: użytecznie


SJP.pl


najużyteczniejszy

stopień najwyższy od przymiotnika: użyteczny; najbardziej użyteczny


SJP.pl


najułomniej

stopień najwyższy od przysłówka: ułomnie


SJP.pl


najułomniejszy

stopień najwyższy od przymiotnika: ułomny


SJP.pl


najułudniej

stopień najwyższy od przysłówka: ułudnie


SJP.pl


najułudniejszy

stopień najwyższy od przymiotnika: ułudny


SJP.pl


najwadliwiej

stopień najwyższy od przysłówka: wadliwie


SJP.pl


najwaleczniej

stopień najwyższy od przysłówka: walecznie


SJP.pl


najwaleczniejszy

stopień najwyższy od przymiotnika: waleczny


SJP.pl


najwalniej

stopień najwyższy od przysłówka: walnie


SJP.pl


najwalniejszy

stopień najwyższy od przymiotnika: walny


SJP.pl


najwarkliwiej

stopień najwyższy od przysłówka: warkliwie


SJP.pl


najwarkotliwiej

stopień najwyższy od przysłówka: warkotliwie


SJP.pl


najwarowniejszy

przestarzały stopień najwyższy od przymiotnika: warowny


SJP.pl


najwartościowiej

stopień najwyższy od przysłówka: wartościowo


SJP.pl


najwartościowszy

stopień najwyższy od przymiotnika: wartościowy


SJP.pl


najwątlej

stopień najwyższy od przysłówków: wątło, wątle


SJP.pl


najwątlejszy

stopień najwyższy od przymiotnika: wątły


SJP.pl


najwątluchniejszy

stopień najwyższy od przymiotnika: wątluchny


SJP.pl


najwątpliwiej

stopień najwyższy od przysłówka: wątpliwie


SJP.pl


najwątpliwszy

stopień najwyższy od przymiotnika: wątpliwy; najbardziej wątpliwy


SJP.pl


najważniej

stopień najwyższy od przysłówka: ważnie


SJP.pl


najważniejszy

stopień najwyższy od przymiotnika: ważny


SJP.pl


najwcześniej

stopień najwyższy od przysłówka: wcześnie


SJP.pl


najwcześniejszy

stopień najwyższy od przymiotnika: wczesny


SJP.pl


najwdzięczniej

stopień najwyższy od przysłówka: wdzięcznie


SJP.pl


najwdzięczniejszy

stopień najwyższy od przymiotnika: wdzięczny; najbardziej wdzięczny


SJP.pl


najweselej

stopień najwyższy od przysłówka: wesoło


SJP.pl


najweselniej

stopień najwyższy od przysłówka: weselnie


SJP.pl


najweselszy

stopień najwyższy od przymiotników: wesoły, wesół


SJP.pl


najwewnętrzniejszy

rzadki stopień najwyższy od przymiotnika: wewnętrzny


SJP.pl


najwęziej

stopień najwyższy od przysłówka: wąsko


SJP.pl


najwęższy

stopień najwyższy od przymiotnika: wąski


SJP.pl


najwgłębniej

stopień najwyższy od przysłówka: wgłębnie


SJP.pl


najwiarogodniej

stopień najwyższy od przysłówka: wiarogodnie


SJP.pl


najwiarogodniejszy

stopień najwyższy od przymiotnika: wiarogodny


SJP.pl


najwiarygodniej

stopień najwyższy od przysłówka: wiarygodnie


SJP.pl


najwiarygodniejszy

stopień najwyższy od przymiotnika: wiarygodny


SJP.pl


najwidniej

stopień najwyższy od przysłówka: widno


SJP.pl


najwidniejszy

stopień najwyższy od przymiotnika: widny


SJP.pl


najwidoczniej

1. stopień najwyższy od przysłówka: widocznie;
2. partykuła wprowadzająca wniosek, uważany przez mówiącego za prawdopodobny i możliwy do przyjęcia; zapewne, prawdopodobnie, pewnie, widocznie


SJP.pl


najwidoczniejszy

stopień najwyższy od przymiotnika: widoczny; najbardziej widoczny


SJP.pl


najwidomiej

dawny stopień najwyższy od przysłówka: widomie


SJP.pl


najwięcej

stopień najwyższy od przysłówka: dużo (wiele)


SJP.pl


najwieczorniej

rzadki stopień najwyższy od przysłówka: wieczornie


SJP.pl


największy

1. stopień najwyższy od przymiotnika: duży;
2. stopień najwyższy od przymiotnika: wielki


SJP.pl


najwielebniejszy

rzadki stopień najwyższy od przymiotnika: wielebny


SJP.pl


najwielkoduszniej

stopień najwyższy od przysłówka: wielkodusznie


SJP.pl


najwielkoduszniejszy

stopień najwyższy od przymiotnika: wielkoduszny


SJP.pl


najwielmożniej

stopień najwyższy od przysłówka: wielmożnie


SJP.pl


najwielobarwniej

stopień najwyższy od przysłówka: wielobarwnie


SJP.pl


najwieloznaczniej

stopień najwyższy od przysłówka: wieloznacznie


SJP.pl


najwierniej

stopień najwyższy od przysłówka: wiernie


SJP.pl


najwierniejszy

stopień najwyższy od przymiotnika: wierny


SJP.pl


najwierutniej

stopień najwyższy od przysłówka: wierutnie


SJP.pl


najwierutniejszy

stopień najwyższy od przymiotnika: wierutny


SJP.pl


najwietrzniej

stopień najwyższy od przysłówków: wietrzno, wietrznie


SJP.pl


najwilgotniej

stopień najwyższy od przysłówka: wilgotno


SJP.pl


najwilgotniejszy

stopień najwyższy od przymiotnika: wilgotny


SJP.pl


najwinniejszy

stopień najwyższy od przymiotnika: winny


SJP.pl


najwiosenniej

stopień najwyższy od przysłówka: wiosennie


SJP.pl


najwiotcej

stopień najwyższy od przysłówka: wiotko


SJP.pl


najwiotszy

stopień najwyższy od przymiotnika: wiotki; bardziej wiotki


SJP.pl


najwitalniej

stopień najwyższy od przysłówka: witalnie


SJP.pl


najwnikliwiej

stopień najwyższy od przysłówka: wnikliwie


SJP.pl


najwnikliwszy

stopień najwyższy od przymiotnika: wnikliwy


SJP.pl


najwodniściej

stopień najwyższy od przysłówka: wodniście


SJP.pl


najwolniej

stopień najwyższy od przysłówka: wolno


SJP.pl


najwolniejszy

stopień najwyższy od przymiotnika: wolny


SJP.pl


najwolnomyślniej

stopień najwyższy od przysłówka: wolnomyślnie


SJP.pl


najwolnomyślniejszy

stopień najwyższy od przymiotnika: wolnomyślny


SJP.pl


najwonniej

stopień najwyższy od przysłówka: wonnie


SJP.pl


najwonniejszy

stopień najwyższy od przymiotnika: wonny


SJP.pl


najwprawniej

stopień najwyższy od przysłówka: wprawnie


SJP.pl


najwprawniejszy

stopień najwyższy od przymiotnika: wprawny


SJP.pl


najwpływowszy

stopień najwyższy od przymiotnika: wpływowy


SJP.pl


najwrażliwiej

stopień najwyższy od przysłówka: wrażliwie


SJP.pl


najwrażliwszy

stopień najwyższy od przymiotnika: wrażliwy


SJP.pl


najwredniej

stopień najwyższy od przysłówka: wrednie


SJP.pl


najwredniejszy

stopień najwyższy od przymiotnika: wredny


SJP.pl


najwrzaskliwiej

stopień najwyższy od przysłówka: wrzaskliwie


SJP.pl


najwrzaskliwszy

stopień najwyższy od przymiotnika: wrzaskliwy


SJP.pl


najwścieklej

stopień najwyższy od przysłówka: wściekle


SJP.pl


najwścieklejszy

stopień najwyższy od przymiotnika: wściekły; najbardziej wściekły


SJP.pl


najwsiąkliwszy

stopień najwyższy od przymiotnika: wsiąkliwy


SJP.pl


najwspanialej

stopień najwyższy od przysłówka: wspaniale


SJP.pl


najwspanialszy

stopień najwyższy od przymiotnika: wspaniały


SJP.pl


najwspaniałomyślniej

stopień najwyższy od przysłówka: wspaniałomyślnie


SJP.pl


najwspaniałomyślniejszy

stopień najwyższy od przymiotnika: wspaniałomyślny; najbardziej wspaniałomyślny


SJP.pl


najwspółcześniej

stopień najwyższy od przysłówka: współcześnie


SJP.pl


najwspółcześniejszy

stopień najwyższy od przymiotnika: współczesny


SJP.pl


najwstrętniej

stopień najwyższy od przysłówka: wstrętnie


SJP.pl


najwstrętniejszy

stopień najwyższy od przymiotnika: wstrętny


SJP.pl


najwstrzemięźliwiej

stopień najwyższy od przysłówka: wstrzemięźliwie


SJP.pl


najwstrzemięźliwszy

stopień najwyższy od przymiotnika: wstrzemięźliwy


SJP.pl


najwstydliwiej

stopień najwyższy od przysłówka: wstydliwie


SJP.pl


najwstydliwszy

stopień najwyższy od przymiotnika: wstydliwy


SJP.pl


najwszechmocniej

stopień najwyższy od przysłówka: wszechmocnie


SJP.pl


najwszechstronniej

stopień najwyższy od przysłówka: wszechstronnie


SJP.pl


najwszechstronniejszy

stopień najwyższy od przymiotnika: wszechstronny


SJP.pl


najwszechwładniej

stopień najwyższy od przysłówka: wszechwładnie


SJP.pl


najwszeteczniejszy

stopień najwyższy od przymiotnika: wszeteczny


SJP.pl


najwulgarniej

stopień najwyższy od przysłówka: wulgarnie


SJP.pl


najwulgarniejszy

stopień najwyższy od przymiotnika: wulgarny


SJP.pl


najwybitniej

stopień najwyższy od przysłówka: wybitnie


SJP.pl


najwybitniejszy

stopień najwyższy od przymiotnika: wybitny; najbardziej wybitny


SJP.pl


najwyborniej

stopień najwyższy od przysłówka: wybornie


SJP.pl


najwyborniejszy

stopień najwyższy od przymiotnika: wyborny; najbardziej wyborny


SJP.pl


najwybredniej

stopień najwyższy od przysłówka: wybrednie


SJP.pl


najwybredniejszy

stopień najwyższy od przymiotnika: wybredny


SJP.pl


najwydajniej

stopień najwyższy od przysłówka: wydajnie


SJP.pl


najwydajniejszy

stopień najwyższy od przymiotnika: wydajny


SJP.pl


najwydatniej

stopień najwyższy od przysłówka: wydatnie


SJP.pl


najwydatniejszy

stopień najwyższy od przymiotnika: wydatny


SJP.pl


najwydolniej

stopień najwyższy od przysłówka: wydolnie


SJP.pl


najwydolniejszy

stopień najwyższy od przymiotnika: wydolny


SJP.pl


najwyględniejszy

stopień najwyższy od przymiotnika: wyględny


SJP.pl


najwygodniej

stopień najwyższy od przysłówka: wygodnie


SJP.pl


najwygodniejszy

stopień najwyższy od przymiotnika: wygodny


SJP.pl


najwykrętniej

stopień najwyższy od przysłówka: wykrętnie


SJP.pl


najwykrętniejszy

stopień najwyższy od przymiotnika: wykrętny


SJP.pl


najwykwintniej

stopień najwyższy od przysłówka: wykwintnie


SJP.pl


najwykwintniejszy

stopień najwyższy od przymiotnika: wykwintny


SJP.pl


najwylewniej

stopień najwyższy od przysłówka: wylewnie


SJP.pl


najwylewniejszy

stopień najwyższy od przymiotnika: wylewny


SJP.pl


najwymowniej

stopień najwyższy od przysłówka: wymownie


SJP.pl


najwymowniejszy

stopień najwyższy od przymiotnika: wymowny


SJP.pl


najwymyślniej

stopień najwyższy od przysłówka: wymyślnie


SJP.pl


najwymyślniejszy

stopień najwyższy od przymiotnika: wymyślny


SJP.pl


najwynioślej

stopień najwyższy od przysłówka: wyniośle


SJP.pl


najwynioślejszy

stopień najwyższy od przymiotnika: wyniosły; najbardziej wyniosły


SJP.pl


najwypuklej

stopień najwyższy od przysłówków: wypukle, wypukło


SJP.pl


najwypuklejszy

stopień najwyższy od przymiotnika: wypukły; najbardziej wypukły


SJP.pl


najwypłacalniejszy

stopień najwyższy od przymiotnika: wypłacalny; najbardziej wypłacalny


SJP.pl


najwyrafinowańszy

rzadki stopień najwyższy od przymiotnika: wyrafinowany; najbardziej wyrafinowany


SJP.pl


najwyraziściej

stopień najwyższy od przysłówka: wyraziście


SJP.pl


najwyrazistszy

stopień najwyższy od przymiotnika: wyrazisty


SJP.pl


najwyraźniej

stopień najwyższy od przysłówka: wyraźnie


SJP.pl


najwyraźniejszy

stopień najwyższy od przymiotnika: wyraźny


SJP.pl


najwyrodniej

stopień najwyższy od przysłówka: wyrodnie


SJP.pl


najwyrodniejszy

rzadki stopień najwyższy od przymiotnika: wyrodny; najbardziej wyrodny


SJP.pl


najwyrozumialej

stopień najwyższy od przysłówka: wyrozumiale


SJP.pl


najwyrozumialszy

stopień najwyższy od przymiotnika: wyrozumiały


SJP.pl


najwyrywniejszy

stopień najwyższy od przymiotnika: wyrywny


SJP.pl


najwyśmieniciej

stopień najwyższy od przysłówka: wyśmienicie


SJP.pl


najwyśmienitszy

stopień najwyższy od przymiotnika: wyśmienity


SJP.pl


najwysmuklej

stopień najwyższy od przysłówka: wysmukło


SJP.pl


najwysmuklejszy

stopień najwyższy od przymiotnika: wysmukły


SJP.pl


najwystawniej

stopień najwyższy od przysłówka: wystawnie


SJP.pl


najwystawniejszy

stopień najwyższy od przymiotnika: wystawny


SJP.pl


najwystępniej

stopień najwyższy od przysłówka: występnie


SJP.pl


najwystępniejszy

stopień najwyższy od przymiotnika: występny


SJP.pl


najwyszukaniej

stopień najwyższy od przysłówka: wyszukanie


SJP.pl


najwyszukańszy

stopień najwyższy od przymiotnika: wyszukany


SJP.pl


najwytrawniej

stopień najwyższy od przysłówka: wytrawnie


SJP.pl


najwytrawniejszy

stopień najwyższy od przymiotnika: wytrawny


SJP.pl


najwytrwalej

stopień najwyższy od przysłówka: wytrwale


SJP.pl


najwytrwalszy

stopień najwyższy od przymiotnika: wytrwały


SJP.pl


najwytrzymalej

stopień najwyższy od przysłówka: wytrzymale


SJP.pl


najwytrzymalszy

stopień najwyższy od przymiotnika: wytrzymały


SJP.pl


najwytworniej

stopień najwyższy od przysłówka: wytwornie


SJP.pl


najwytworniejszy

stopień najwyższy od przymiotnika: wytworny; najbardziej wytworny


SJP.pl


najwywrotniejszy

stopień najwyższy od przymiotnika: wywrotny


SJP.pl


najwyżej

stopień najwyższy od przysłówka: wysoko


SJP.pl


najwyższy

stopień najwyższy od przymiotnika: wysoki


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy, nazwa własna

 (1.1) rel. jedno z imion Boga w judaizmie

Wiktionary


najwyłączniej

dawny stopień najwyższy od przysłówka: wyłącznie


SJP.pl


najwzgardliwiej

stopień najwyższy od przysłówka: wzgardliwie


SJP.pl


najwzgardliwszy

stopień najwyższy od przymiotnika: wzgardliwy


SJP.pl


najwzględniej

stopień najwyższy od przysłówka: względnie


SJP.pl


najwzględniejszy

stopień najwyższy od dawnego przymiotnika: względny (życzliwy, wyrozumiały)


SJP.pl


najwznioślej

stopień najwyższy od przysłówka: wzniośle


SJP.pl


najwznioślejszy

stopień najwyższy od przymiotnika: wzniosły


SJP.pl


najwłaściwiej

stopień najwyższy od przysłówka: właściwie


SJP.pl


najwłaściwszy

stopień najwyższy od przymiotnika: właściwy; najbardziej właściwy


SJP.pl


najzabawniej

stopień najwyższy od przysłówka: zabawnie


SJP.pl


najzabawniejszy

stopień najwyższy od przymiotnika: zabawny; najbardziej zabawny


SJP.pl


najzachłanniej

stopień najwyższy od przysłówka: zachłannie


SJP.pl


najzachłanniejszy

stopień najwyższy od przymiotnika: zachłanny


SJP.pl


najzacięciej

stopień najwyższy od przysłówka: zacięcie


SJP.pl


najzacieklej

stopień najwyższy od przysłówka: zaciekle


SJP.pl


najzacieklejszy

stopień najwyższy od przymiotnika: zaciekły; najbardziej zaciekły


SJP.pl


najzaciętszy

stopień najwyższy od przymiotnika: zacięty


SJP.pl


najzaciszniej

stopień najwyższy od przysłówka: zacisznie


SJP.pl


najzaciszniejszy

stopień najwyższy od przymiotnika: zaciszny


SJP.pl


najzacniej

stopień najwyższy od przysłówka: zacnie


SJP.pl


najzacniejszy

stopień najwyższy od przymiotnika: zacny


SJP.pl


najzaczepniej

stopień najwyższy od przysłówka: zaczepnie


SJP.pl


najżądniejszy

stopień najwyższy od przymiotnika: żądny; najbardziej żądny


SJP.pl


najzadzierzyściej

stopień najwyższy od przysłówka: zadzierzyście


SJP.pl


najzadzierzystszy

stopień najwyższy od przymiotnika: zadzierzysty


SJP.pl


najzadziorniej

stopień najwyższy od przysłówka: zadziornie


SJP.pl


najzadziorniejszy

stopień najwyższy od przymiotnika: zadziorny


SJP.pl


najzagorzalej

stopień najwyższy od przysłówka: zagorzale


SJP.pl


najzagorzalszy

stopień najwyższy od przymiotnika: zagorzały


SJP.pl


najzajadlej

stopień najwyższy od przysłówka: zajadle


SJP.pl


najzajadlejszy

stopień najwyższy od przymiotnika: zajadły


SJP.pl


najzajebiściej

stopień najwyższy od przysłówka: zajebiście


SJP.pl


najzalotniej

stopień najwyższy od przysłówka: zalotnie


SJP.pl


najzalotniejszy

stopień najwyższy od przymiotnika: zalotny


SJP.pl


najzamaszyściej

stopień najwyższy od przysłówka: zamaszyście


SJP.pl


najzamaszystszy

stopień najwyższy od przymiotnika: zamaszysty


SJP.pl


najzamożniej

stopień najwyższy od przysłówka: zamożnie


SJP.pl


najzamożniejszy

stopień najwyższy od przymiotnika: zamożny; najbardziej zamożny


SJP.pl


najzapalczywiej

stopień najwyższy od przysłówka: zapalczywie


SJP.pl


najzapalczywszy

stopień najwyższy od przymiotnika: zapalczywy


SJP.pl


najzapaleńszy

dawny stopień najwyższy od przymiotnika: zapalony (namiętny, zagorzały)


SJP.pl


najzapalniej

stopień najwyższy od przysłówka: zapalnie


SJP.pl


najzapalniejszy

stopień najwyższy od przymiotnika: zapalny


SJP.pl


najzapamiętalej

stopień najwyższy od przysłówka: zapamiętale


SJP.pl


najzapamiętalszy

stopień najwyższy od przymiotnika: zapamiętały


SJP.pl


najzapaśniejszy

dawny stopień najwyższy od przymiotnika: zapaśny


SJP.pl


najzapobiegliwiej

stopień najwyższy od przysłówka: zapobiegliwie


SJP.pl


najzapobiegliwszy

stopień najwyższy od przymiotnika: zapobiegliwy


SJP.pl


najzaradniej

stopień najwyższy od przysłówka: zaradnie


SJP.pl


najzaradniejszy

stopień najwyższy od przymiotnika: zaradny


SJP.pl


najzaraźliwiej

stopień najwyższy od przysłówka: zaraźliwie


SJP.pl


najzaraźliwszy

stopień najwyższy od przymiotnika: zaraźliwy


SJP.pl


najżarliwiej

stopień najwyższy od przysłówka: żarliwie


SJP.pl


najżarliwszy

stopień najwyższy od przymiotnika: żarliwy; najbardziej żarliwy


SJP.pl


najzarozumialej

stopień najwyższy od przysłówka: zarozumiale


SJP.pl


najzarozumialszy

stopień najwyższy od przymiotnika: zarozumiały; najbardziej zarozumiały


SJP.pl


najżartobliwiej

stopień najwyższy od przysłówka: żartobliwie


SJP.pl


najżarłoczniej

stopień najwyższy od przysłówka: żarłocznie


SJP.pl


najżarłoczniejszy

stopień najwyższy od przymiotnika: żarłoczny


SJP.pl


najzasadniej

stopień najwyższy od przysłówka: zasadnie


SJP.pl


najzasadniejszy

stopień najwyższy od przymiotnika: zasadny; najbardziej zasadny


SJP.pl


najzasiedzialszy

stopień najwyższy od przymiotnika: zasiedziały; najbardziej zasiedziały


SJP.pl


najzasobniej

stopień najwyższy od przysłówka: zasobnie


SJP.pl


najzasobniejszy

stopień najwyższy od przymiotnika: zasobny; najbardziej zasobny


SJP.pl


najzaszczytniej

stopień najwyższy od przysłówka: zaszczytnie


SJP.pl


najzaszczytniejszy

stopień najwyższy od przymiotnika: zaszczytny


SJP.pl


najzasłużeniej

stopień najwyższy od przysłówka: zasłużenie


SJP.pl


najzasłużeńszy

stopień najwyższy od przymiotnika: zasłużony


SJP.pl


najzatwardzialej

stopień najwyższy od przysłówka: zatwardziale


SJP.pl


najzatwardzialszy

stopień najwyższy od przymiotnika: zatwardziały


SJP.pl


najzaufańszy

stopień najwyższy od przymiotnika: zaufany


SJP.pl


najzawiesistszy

stopień najwyższy od przymiotnika: zawiesisty; najbardziej zawiesisty


SJP.pl


najzawilej

stopień najwyższy od przysłówka: zawile


SJP.pl


najzawilszy

stopień najwyższy od przymiotnika: zawiły


SJP.pl


najzawistniej

stopień najwyższy od przysłówka: zawistnie


SJP.pl


najzawistniejszy

stopień najwyższy od przymiotnika: zawistny; najbardziej zawistny


SJP.pl


najzawodniejszy

stopień najwyższy od przymiotnika zawodny; bardziej zawodny


SJP.pl


najzawołańszy

stopień najwyższy od przymiotnika: zawołany (doskonały, wytrawny, namiętny)


SJP.pl


najzawrotniej

stopień najwyższy od przysłówka: zawrotnie


SJP.pl


najzawrotniejszy

stopień najwyższy od przymiotnika: zawrotny


SJP.pl


najzawzięciej

stopień najwyższy od przysłówka: zawzięcie


SJP.pl


najzawziętszy

stopień najwyższy od przymiotnika: zawzięty


SJP.pl


najzażarciej

stopień najwyższy od przysłówka: zażarcie


SJP.pl


najzażartszy

stopień najwyższy od przymiotnika: zażarty


SJP.pl


najzazdrośniej

stopień najwyższy od przysłówka: zazdrośnie


SJP.pl


najzazdrośniejszy

stopień najwyższy od przymiotnika: zazdrosny; najbardziej zazdrosny


SJP.pl


najzażylej

stopień najwyższy od przysłówka: zażyle


SJP.pl


najzażylszy

stopień najwyższy od przymiotnika: zażyły


SJP.pl


najzażywniej

stopień najwyższy od przysłówka: zażywnie


SJP.pl


najzażywniejszy

stopień najwyższy od przymiotnika: zażywny


SJP.pl


najżałobniej

stopień najwyższy od przysłówka: żałobnie


SJP.pl


najżałościwiej

stopień najwyższy od przysłówka: żałościwie


SJP.pl


najżałościwszy

stopień najwyższy od przymiotnika: żałościwy


SJP.pl


najżałośliwiej

stopień najwyższy od przysłówka: żałośliwie


SJP.pl


najżałośliwszy

stopień najwyższy od przymiotnika: żałośliwy


SJP.pl


najżałośniej

stopień najwyższy od przysłówka: żałośnie


SJP.pl


najżałośniejszy

stopień najwyższy od przymiotnika: żałosny


SJP.pl


najzbawienniej

stopień najwyższy od przysłówka: zbawiennie


SJP.pl


najzbawienniejszy

stopień najwyższy od przymiotnika: zbawienny


SJP.pl


najzbędniejszy

stopień najwyższy od przymiotnika: zbędny


SJP.pl


najzborniej

stopień najwyższy od przysłówka: zbornie


SJP.pl


najzbożniej

stopień najwyższy od przysłówka: zbożnie


SJP.pl


najzbożniejszy

stopień najwyższy od przymiotnika: zbożny


SJP.pl


najzbytkowniej

stopień najwyższy od przysłówka: zbytkownie


SJP.pl


najzbytkowniejszy

stopień najwyższy od przymiotnika: zbytkowny; najbardziej zbytkowny


SJP.pl


najzdarniejszy

stopień najwyższy od przymiotnika: zdarny


SJP.pl


najzdatniej

stopień najwyższy od przysłówka: zdatnie


SJP.pl


najzdatniejszy

stopień najwyższy od przymiotnika: zdatny


SJP.pl


najzdecydowaniej

rzadki stopień najwyższy od przysłówka: zdecydowanie


SJP.pl


najzdobniej

przestarzały stopień najwyższy od przysłówka: zdobnie


SJP.pl


najzdobniejszy

stopień najwyższy od przymiotnika: zdobny


SJP.pl


najzdolniej

stopień najwyższy od przysłówka: zdolnie


SJP.pl


najzdolniejszy

stopień najwyższy od przymiotnika: zdolny; najbardziej zdolny


SJP.pl


najzdradliwiej

stopień najwyższy od przysłówka: zdradliwie


SJP.pl


najzdradliwszy

stopień najwyższy od przymiotnika: zdradliwy


SJP.pl


najzdrowiej

stopień najwyższy od przysłówka: zdrowo


SJP.pl


najzdrowszy

stopień najwyższy od przymiotnika: zdrowy


SJP.pl


najzdrożniej

stopień najwyższy od przysłówka: zdrożnie


SJP.pl


najzdrożniejszy

stopień najwyższy od przymiotnika: zdrożny


SJP.pl


najżeglowniejszy

stopień najwyższy od przymiotnika: żeglowny


SJP.pl


najzelżywiej

stopień najwyższy od przysłówka: zelżywie


SJP.pl


najzelżywszy

stopień najwyższy od przymiotnika: zelżywy


SJP.pl


najzgiełkliwiej

stopień najwyższy od przysłówka: zgiełkliwie


SJP.pl


najzgodniej

stopień najwyższy od przysłówka: zgodnie


SJP.pl


najzgodniejszy

stopień najwyższy od przymiotnika: zgodny; najbardziej zgodny


SJP.pl


najzgrabniej

stopień najwyższy od przysłówka: zgrabnie


SJP.pl


najzgrabniejszy

stopień najwyższy od przymiotnika: zgrabny


SJP.pl


najzgryźliwiej

stopień najwyższy od przysłówka: zgryźliwie


SJP.pl


najzgryźliwszy

stopień najwyższy od przymiotnika: zgryźliwy


SJP.pl


najzgrzebniej

stopień najwyższy od przysłówka: zgrzebnie


SJP.pl


najzgrzebniejszy

rzadki stopień najwyższy od przymiotnika: zgrzebny


SJP.pl


najzgrzytliwiej

stopień najwyższy od przysłówka: zgrzytliwie


SJP.pl


najzgubniej

stopień najwyższy od przysłówka: zgubnie


SJP.pl


najzgubniejszy

stopień najwyższy od przymiotnika: zgubny


SJP.pl


najzieleniej

stopień najwyższy od przysłówka: zielono


SJP.pl


najzieleńszy

stopień najwyższy od przymiotnika: zielony; najbardziej zielony


SJP.pl


najzimniej

stopień najwyższy od przysłówka: zimno


SJP.pl


najzimniejszy

stopień najwyższy od przymiotnika: zimny


SJP.pl


najzjadliwiej

stopień najwyższy od przysłówka: zjadliwie


SJP.pl


najzjadliwszy

stopień najwyższy od przymiotnika: zjadliwy


SJP.pl


najżmudniej

stopień najwyższy od przysłówków: żmudnie, żmudno


SJP.pl


najżmudniejszy

stopień najwyższy od przymiotnika: żmudny


SJP.pl


najzmyślniej

stopień najwyższy od przysłówka: zmyślnie


SJP.pl


najzmyślniejszy

stopień najwyższy od przymiotnika: zmyślny


SJP.pl


najznaczniej

stopień najwyższy od przysłówka: znacznie


SJP.pl


najznaczniejszy

stopień najwyższy od przymiotnika: znaczny


SJP.pl


najznakomiciej

stopień najwyższy od przysłówka: znakomicie


SJP.pl


najznakomitszy

stopień najwyższy od przymiotnika: znakomity


SJP.pl


najznamieniciej

stopień najwyższy od przysłówka: znamienicie


SJP.pl


najznamienitszy

stopień najwyższy od przymiotnika: znamienity


SJP.pl


najznamienniej

stopień najwyższy od przysłówka: znamiennie


SJP.pl


najznamienniejszy

stopień najwyższy od przymiotnika: znamienny


SJP.pl


najznośniej

stopień najwyższy od przysłówka: znośnie


SJP.pl


najznośniejszy

stopień najwyższy od przymiotnika: znośny


SJP.pl


najżółciej

stopień najwyższy od przysłówka: żółto


SJP.pl


najżółciejszy

stopień najwyższy od przymiotnika: żółty; najżółtszy, najbardziej żółty


SJP.pl


najżółtszy

stopień najwyższy od przymiotnika: żółty; najżółciejszy


SJP.pl


najzręczniej

stopień najwyższy od przysłówka: zręcznie


SJP.pl


najzręczniejszy

stopień najwyższy od przymiotnika: zręczny; najbardziej zręczny


SJP.pl


najzrozumialej

stopień najwyższy od przysłówka: zrozumiale


SJP.pl


najzrozumialszy

stopień najwyższy od przymiotnika: zrozumiały


SJP.pl


najzrywniej

stopień najwyższy od przysłówka: zrywnie


SJP.pl


najzrywniejszy

stopień najwyższy od przymiotnika: zrywny; najbardziej zrywny


SJP.pl


najzrzędliwiej

stopień najwyższy od przysłówka: zrzędliwie


SJP.pl


najzrzędliwszy

stopień najwyższy od przymiotnika: zrzędliwy


SJP.pl


najzrzędniej

stopień najwyższy od przysłówka: zrzędnie


SJP.pl


najzrzędniejszy

stopień najwyższy od przymiotnika: zrzędny


SJP.pl


najzuchwalej

stopień najwyższy od przysłówka: zuchwale


SJP.pl


najzuchwalszy

stopień najwyższy od przymiotnika: zuchwały


SJP.pl


najzupełniej

stopień najwyższy od przysłówka: zupełnie


SJP.pl


najzupełniejszy

stopień najwyższy od przymiotnika: zupełny


SJP.pl


najzwarciej

stopień najwyższy od przysłówków: zwarto, zwarcie


SJP.pl


najżwawiej

stopień najwyższy od przysłówka: żwawo


SJP.pl


najżwawszy

stopień najwyższy od przymiotnika: żwawy; najbardziej żwawy


SJP.pl


najzwiewniej

stopień najwyższy od przysłówka: zwiewnie


SJP.pl


najzwiewniejszy

stopień najwyższy od przymiotnika: zwiewny


SJP.pl


najzwięźlej

stopień najwyższy od przysłówka: zwięźle


SJP.pl


najzwięźlejszy

stopień najwyższy od przymiotnika: zwięzły; najbardziej zwięzły


SJP.pl


najzwinniej

stopień najwyższy od przysłówka: zwinnie


SJP.pl


najzwinniejszy

stopień najwyższy od przymiotnika: zwinny


SJP.pl


najzwrotniej

stopień najwyższy od przysłówka: zwrotnie


SJP.pl


najzwrotniejszy

stopień najwyższy od przymiotnika: zwrotny


SJP.pl


najzwyczajniej

stopień najwyższy od przysłówka: zwyczajnie


SJP.pl


najzwyczajniejszy

stopień najwyższy od przymiotnika: zwyczajny


SJP.pl


najzwyklej

słowo używane dla podkreślenia zwyczajności jakiegoś stanu, czynności, często w wyrażeniu "najzwyklej w świecie" (np. Najzwyklej w świecie przyszedł do klubu i nawet próbował z nią pogadać. Tak trudno przyjść i najzwyklej poprosić?); zwyczajnie, po prostu


SJP.pl


najzwyklejszy

stopień najwyższy od przymiotnika: zwykły


SJP.pl


najżyczliwiej

stopień najwyższy od przysłówka: życzliwie


SJP.pl


najżyczliwszy

stopień najwyższy od przymiotnika: życzliwy


SJP.pl


najzyskowniej

stopień najwyższy od przysłówka: zyskownie


SJP.pl


najzyskowniejszy

stopień najwyższy od przymiotnika: zyskowny


SJP.pl


najżywiej

stopień najwyższy od przysłówka: żywo


SJP.pl


najżywiołowiej

stopień najwyższy od przysłówka: żywiołowo


SJP.pl


najżywiołowszy

rzadki stopień najwyższy od przymiotnika: żywiołowy; najbardziej żywiołowy


SJP.pl


najżywniejszy

stopień najwyższy od przymiotnika: żywny


SJP.pl


najżywotniej

stopień najwyższy od przysłówka: żywotnie


SJP.pl


najżywotniejszy

stopień najwyższy od przymiotnika: żywotny


SJP.pl


najżywszy

stopień najwyższy od przymiotnika: żywy


SJP.pl


najżyźniej

stopień najwyższy od przysłówka: żyźnie


SJP.pl


najżyźniejszy

stopień najwyższy od przymiotnika: żyzny


SJP.pl


najzłociej

stopień najwyższy od przysłówka: złoto


SJP.pl


najzłociściej

stopień najwyższy od przysłówków: złocisto, złociście


SJP.pl


najzłocistszy

stopień najwyższy od przymiotnika: złocisty; najbardziej złocisty


SJP.pl


najzłomniejszy

stopień najwyższy od przymiotnika: złomny


SJP.pl


najzłośliwiej

stopień najwyższy od przysłówka: złośliwie


SJP.pl


najzłośliwszy

stopień najwyższy od przymiotnika: złośliwy; najbardziej złośliwy


SJP.pl


najzłudniej

stopień najwyższy od przysłówka: złudnie


SJP.pl


najzłudniejszy

stopień najwyższy od przymiotnika: złudny


SJP.pl


najłachotliwszy

stopień najwyższy od przymiotnika: łachotliwy


SJP.pl


najłacniej

stopień najwyższy od przysłówka: łacno


SJP.pl


najłacniejszy

stopień najwyższy od przymiotnika: łacny


SJP.pl


najłączniej

stopień najwyższy od przysłówka: łącznie


SJP.pl


najładniej

stopień najwyższy od przysłówka: ładnie


SJP.pl


najładniejszy

stopień najwyższy od przymiotnika: ładny


SJP.pl


najładowniej

przestarzały stopień najwyższy od przysłówka: ładownie


SJP.pl


najłagodniej

stopień najwyższy od przysłówka: łagodnie


SJP.pl


najłagodniejszy

stopień najwyższy od przymiotnika: łagodny


SJP.pl


najłakomiej

stopień najwyższy od przysłówka: łakomiej


SJP.pl


najłakomszy

stopień najwyższy od przymiotnika: łakomy


SJP.pl


najłamliwszy

stopień najwyższy od przymiotnika: łamliwy


SJP.pl


najłapczywiej

stopień najwyższy od przysłówka: łapczywie


SJP.pl


najłapczywszy

stopień najwyższy od przymiotnika: łapczywy


SJP.pl


najłaskawiej

stopień najwyższy od przysłówka: łaskawie


SJP.pl


najłaskawszy

stopień najwyższy od przymiotnika: łaskawy


SJP.pl


najłaskotliwszy

stopień najwyższy od przymiotnika: łaskotliwy


SJP.pl


najłatwiej

stopień najwyższy od przysłówka: łatwo


SJP.pl


najłatwiejszy

stopień najwyższy od przymiotnika: łatwy


SJP.pl


najłatwowierniej

stopień najwyższy od przysłówka: łatwowiernie


SJP.pl


najłechtliwszy

stopień najwyższy od przymiotnika: łechtliwy


SJP.pl


najłysiej

stopień najwyższy od przysłówka: łyso


SJP.pl


najłzawiej

stopień najwyższy od przysłówka: łzawo


SJP.pl


najłzawszy

stopień najwyższy od przymiotnika: łzawy


SJP.pl


nakablować

potocznie: donieść na kogoś; podkablować, nakapować, zakablować, zakapować


SJP.pl


nakamura

nazwisko


SJP.pl

  • Nakamura – dzielnica Nagoi

Nakamura – japońskie nazwisko

  • Aiko Nakamura (ur. 1983) – tenisistka
  • Akimasa Nakamura (ur. 1961) – astronom
  • Aleksy Nakamura (1561–1619) – męczennik, błogosławiony Kościoła katolickiego
  • Asumiko Nakamura (ur. 1979) – mangaka
  • Ayumi Nakamura (ur. 1990) – siatkarka
  • Chie Nakamura (ur. 1978) – seiyū
  • Daiki Nakamura (ur. 1962) – seiyū
  • Daisuke Nakamura (ur. 1980) – zawodnik MMA
  • Hikaru Nakamura (ur. 1984) – mangaka
  • Hikaru Nakamura (ur. 1987) – szachista
  • Hiroko Nakamura (1944–2016) – pianistka, laureatka VII Konkursu Chopinowskiego
  • Kazuhiro Nakamura (ur. 1979) – judoka i zawodnik MMA
  • Kazuhiro Nakamura (ur. 1980) – skoczek narciarski
  • Kazuyoshi Nakamura (ur. 1955) – piłkarz
  • Keita Nakamura (ur. 1984) – zawodnik MMA
  • Kengo Nakamura (ur. 1980) – piłkarz
  • Kuniwo Nakamura (ur. 1943) – prezydent Palau (1993–2001)
  • Marina Nakamura (ur. 1987) – piosenkarka
  • Misato Nakamura (ur. 1989) – judoczka
  • Mizuki Nakamura (ur. 1996) – lekkoatletka
  • Naoki Nakamura (ur. 1996) – skoczek narciarski
  • Naoshi Nakamura (ur. 1979) – piłkarz
  • Reiko Nakamura (ur. 1982) – pływaczka
  • Nakamura Shidō II (ur. 1972) – aktor
  • Shinsuke Nakamura (ur. 1980) – wrestler i były zawodnik MMA
  • Shūji Nakamura (ur. 1954) – fizyk, laureat Nagrody Nobla w 2014
  • Shungiku Nakamura (ur. 1980) – mangaka
  • Shunsuke Nakamura (ur. 1978) – piłkarz
  • Tadashi Nakamura (ur. 1942) – karateka, twórca stylu seidō-juku
  • Tadashi Nakamura (ur. 1971) – piłkarz
  • Taizaburō Nakamura (1911–2003) – mistrz kenjutsu
  • Tempei Nakamura (ur. 1980) – pianista i kompozytor
  • Yūichi Nakamura (ur. 1980) – seiyū

Wikipedia


nakapać

1. nalać kropla po kropli;
2. o cieczy: spłynąć skądś kropla po kropli


SJP.pl


nakapować

potocznie: donieść na kogoś; nakablować, podkablować, zakablować, zakapować


SJP.pl


nakapywać

1. nalewać kropla po kropli;
2. o cieczy: spływać skądś kropla po kropli


SJP.pl


nakarbować

1. zrobić karby, nacięcia; pokarbować, ukarbować, wykarbować;
2. dawniej:
a) dobrze coś zapamiętać; zakarbować;
b) pobić, zadać wiele ciosów


SJP.pl


nakarczek

1. część hełmu chroniąca kark, wykonana z folg lub płatu blachy stalowej;
2. gwarowo: część uprzęży konia


SJP.pl

Nakarczek – część konstrukcyjna hełmu będąca przedłużeniem tylnej części jego dzwonu, zapewniająca ochronę karku. Nakarczek może być wykonany z jednego profilowanego płata blachy lub kilku nitowanych do skórzanego podkładu metalowych folg.

Wikipedia


nakarcznik

część uprzęży końskiej, stanowiący pas skórzany opierający się na karku konia


SJP.pl


nakarmiać

potocznie: karmić, pożywiać


SJP.pl


nakarmić

1. zaspokoić czyjś głód;
2. nakarmić się:
a) zaspokoić swój głód;
b) zmęczyć się karmieniem kogoś, czegoś


SJP.pl

czasownik przechodni dokonany

 (1.1) dokonany od|karmić.

 (1.2) dokonany od|nakarmiać.

czasownik zwrotny dokonany nakarmić się

 (2.1) dokonany od|karmić się.

 (2.2) dokonany od|nakarmiać się.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. nakarmianie n., nakarmienie n., karmienie n., pokarm mrz., karmidło n.

 czas. nakarmiać, karmić

 przym. pokarmowy

Wiktionary


nakastlik

gwarowo: stolik nocny, szafka nocna; nachtkastlik


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) gw-pl|Poznań., kraków., gw-pl|Górny Śląsk. stolik nocny, małe biureczko stojące przy łóżku

Wiktionary

Szafka nocna (stolik nocny) lub gwarowo nakastlik (z niem. nacht – nocny + kasten – skrzynia, pudło) – niewielki mebel do przechowywania przedmiotów w konstrukcji skrzyniowej lub szkieletowej z pojemnikiem.

Zwykle jako mebel uzupełniający do wyposażenia sypialni lub pokoju hotelowego.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) – Nie mogę znaleźć okularów… – A sprawdzałeś na nakastliku?

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) nakaslik

Wiktionary


nakaszlać

wielokrotnie kaszlnąć na kogoś, na coś; nakasłać, nakaszleć


SJP.pl


nakaszleć

wielokrotnie kaszlnąć na kogoś, na coś; nakasłać, nakaszlać


SJP.pl


nakaszliwać

nakaszliwać się - kaszleć przez dłuższy czas, po wiele razy


SJP.pl


nakasłać

wielokrotnie kaszlnąć na kogoś, na coś; nakaszleć, nakaszlać


SJP.pl


nakasływać

głośno i gwałtownie wyrzucać gdzieś powietrze z płuc


SJP.pl


nakaz

norma działania oparta na zwyczaju i moralności


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) norma działania

 (1.2) polecenie, któremu powinno się podporządkować

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈnakas, AS: nakas

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. nakazywanie n., nakazanie n.

 czas. nakazywać ndk., nakazać dk.

 przym. nakazowy

 przysł. nakazowo

Wiktionary


nakazać

polecić komuś coś zrobić


SJP.pl

czasownik przechodni dokonany (ndk. nakazywać)

 (1.1) dokonany od|nakazywać.

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Przyszły autor czterotomowej historii I Międzynarodówki nakazał spalenie wszystkich przechowywanych przez siebie dokumentów Bakunina.

 (1.1) Nie wiadomo, jakie względy nakazały administracji papieskiej zlecić przykre zadanie eksterminacji kotów zakonnicom z Collegium Teutonicum.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: naˈkazat͡ɕ, AS: nakazać

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. nakaz m., nakazanie n., nakazywanie n.

 przym. nakazowy

 czas. nakazywać ndk.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) gw-pl|Śląsk Cieszyński|niechać.

Wiktionary


nakazanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|nakazać.

Wiktionary

Powiązane:

 czas. nakazać, nakazywać

 rzecz. nakaz m.

Wiktionary


nakazowość

cecha systemu zarządzania, który polega na odgórnym wydawaniu rozporządzeń


SJP.pl


nakazowy

1. urzędowo: związany z nakazem, dotyczący nakazu (zarządzeniem, rozporządzeniem), np. tryb nakazowy;
2. w ekonomii: gospodarka nakazowa - gospodarka narodowa zarządzana przez administrację państwową; gospodarka centralnie sterowana, gospodarka nakazowo-rozdzielcza;
3. w prawie: postępowanie nakazowe:
a) orzeczenie obowiązku zapłaty należności na wniosek powoda, z możliwością zgłoszenia zarzutów przez pozwanego;
b) postępowanie w sprawie o wykroczenie, w której z uwagi na małą szkodliwość czynu nie ma potrzeby wymierzenia kary innej niż grzywna


SJP.pl


nakazywać

czasownik przechodni niedokonany (dk. nakazać)

 (1.1) wydawać nakaz, polecenie, rozkaz

 (1.2) stawiać wymagania

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. nakaz mrz., nakazanie n., nakazowość ż., nakazywanie n.

 czas. nakazać dk.

 przym. nakazowy

 przysł. nakazujący

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) kazać, polecać, rozkazywać, rozporządzać, zarządzać, zlecać

 (1.2) wymagać, żądać

Wiktionary


nakfa

waluta Erytrei (1 nakfa = 100 centów)


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) monet. waluta Erytrei;

Wiktionary

  • Nakfa – waluta Erytrei
  • Nakfa – miasto w Erytrei

Wikipedia

Przykłady

składnia.

kolokacje.

synonimy.

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

frazeologia.

etymologia.

uwagi.

tłumaczenia.

* baskijski: (1.1) nakfa

* ukraiński: (1.1) накфа

źródła.

== nakfa (język baskijski.) ==

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik

 (1.1) monet. nakfa

odmiana.

przykłady.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈnakfa, AS: nakfa

Wiktionary

Synonimy:

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

frazeologia.

etymologia.

uwagi.

tłumaczenia.

* baskijski: (1.1) nakfa

* ukraiński: (1.1) накфа

źródła.

== nakfa (język baskijski.) ==

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik

 (1.1) monet. nakfa

odmiana.

przykłady.

składnia.

kolokacje.

synonimy.

Wiktionary


nakichane

gdzieś jest nakichane - ktoś gdzieś nakichał


SJP.pl


nakielanin

mieszkaniec Nakła (miasta w Polsce); naklanin, nakielczyk


SJP.pl


nakielanka

mieszkanka Nakła (miasta w Polsce); naklanka, nakielka


SJP.pl


nakielczyk

mieszkaniec Nakła (miasta w Polsce); naklanin, nakielanin


SJP.pl


nakielka

mieszkanka Nakła (miasta w Polsce); naklanka, nakielanka


SJP.pl


nakielnica

Nakielnica – wieś (dawniej miasto) w Polsce położona w województwie łódzkim, w powiecie zgierskim, w gminie Aleksandrów Łódzki.

Nakielnica uzyskała lokację miejską w 1555 roku, zdegradowana przed 1600 rokiem. Wieś dóbr prestymonialnych kapituły kolegiaty łęczyckiej w powiecie łęczyckim województwa łęczyckiego w końcu XVI wieku. Do 1924 roku istniała gmina Nakielnica. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do ówczesnego województwa łódzkiego.

Wikipedia


nakielski

przymiotnik od: Nakło nad Notecią


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) odnoszący się do Nakła, związany z Nakłem

Wiktionary

  • powiat nakielski – powiat w Polsce, w zachodniej części województwa kujawsko-pomorskiego

Osoby o tym nazwisku:

  • Andrzej Nakielski – polski piłkarz i trener
  • Samuel Nakielski – rzymskokatolicki duchowny, archiwista, bibliotekarz i historiograf

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Przedstawiciele powiatu nakielskiego niestety nie wzięli udziału w dyskusji.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. naklanin mos., naklanka ż., Nakło mrz.

Wiktionary


nakierować

czasownik przechodni dokonany (ndk. nakierowywać)

 (1.1) dokonany od|nakierowywać.

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Skrzyknęli uczeni na pomoc zbrojnych i mając ich u swego boku, kiedy iskromioty nakierowano, wstąpili w duszną i nieruchomą ciemność statku, oświetlając ją błękitnymi i białymi kryształami.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌnacɛˈrɔvat͡ɕ, AS: naḱerovać

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. kierowanie n., kierowca mos., nakierowanie n.

 czas. kierować

 przym. kierowniczy

Wiktionary


nakierowanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|nakierować.

Wiktionary

Powiązane:

 czas. nakierować

Wiktionary


nakiełczarka

obrabiarka do nawiercania nakiełków w wałkach metalowych; centrówka


SJP.pl


nakiełek

stożkowe wgłębienie na końcu obrabianego przedmiotu, w które wchodzi kieł obrabiarki


SJP.pl

Nakiełek – baza obróbkowa w postaci otworu nieprzelotowego z podcięciem stożkowym lub łukowym. Stosuje się je do mocowania obracającego się przedmiotu na kle.

Wyróżnia się:

  • nakiełki zwykłe (odmiana A według PN-EN ISO 6411) – stosowane w przedmiotach, od których nie wymaga się dużej dokładności, oraz tam, gdzie zostaną one usunięte podczas obróbki
  • nakiełki chronione (odmiana B według PN-EN ISO 6411) – powszechnie stosowane do przedmiotów klasy wał; sfazowanie pod kątem 120° chroni powierzchnię czołową przed nierównościami, spowodowanymi wybiciem materiału przez kieł, oraz przed uszkodzeniami powierzchni stożkowej 60° nakiełka
  • nakiełki łukowe (odmiana R według PN-EN ISO 6411) – stosowane (rzadko) w przypadku materiałów trudnoobrabialnych.

Wikipedia


nakipieć

kipiąc, oblać; wykipieć na coś


SJP.pl


nakisić

ukisić wiele czegoś


SJP.pl


nakitować

1. wypełnić kitem;
2. potocznie:
a) nazmyślać, nakłamać, nablagować; nacyganić, naszklić, nabujać;
b) wypełnić coś zbyt dużą ilością czegoś;
c) oddać kał na coś


SJP.pl


nakiwać

nakiwać się - spędzić wystarczająco dużo czasu na kiwaniu się


SJP.pl


nakląć

potocznie: wypowiedzieć wiele przekleństw, nawymyślać komuś obelżywie; zwymyślać


SJP.pl


naklanin

mieszkaniec Nakła (miasta w Polsce); nakielanin, nakielczyk


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) mieszkaniec Nakła nad Notecią

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Tłum naklan, zgromadzony na nakielskim rynku, wznosił gromkie okrzyki.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Nakło n.

:: fż. naklanka ż.

 przym. nakielski

Wiktionary


naklanka

mieszkanka Nakła (miasta w Polsce); nakielanka, nakielka


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) mieszkanka Nakła nad Notecią

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Wczoraj naklankom udało się wygrać z kcyniankami.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Nakło n.

:: fm. naklanin mos.

 przym. nakielski

Wiktionary


nakleić

1. przymocować za pomocą kleju; przykleić;
2. sklejając wytworzyć pewną liczbę czegoś


SJP.pl

czasownik przechodni

 (1.1) dokonany od|naklejać.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. naklejanie n., naklejenie n., naklejka ż., klej mrz., naklejeczka ż., naklejanka ż.

 czas. kleić, naklejać ndk.

Wiktionary


naklejać

czasownik przechodni niedokonany (dk. nakleić)

 (1.1) przymocowywać coś na powierzchni czegoś za pomocą substancji klejącej

czasownik zwrotny niedokonany naklejać się (dk. nakleić się)

 (2.1) być naklejanym

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. naklejka ż., naklejeczka ż., naklejanie n., naklejanka ż.

 przym. naklejający, naklejany

 czas. nakleić

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) nalepiać

 (2.1) nalepiać się

Wiktionary


naklejanka

1. obrazek powstały przez naklejenie na kartonie kolorowych fragmentów papieru lub tkaniny; wyklejanka, wylepianka;
2. wycinanka ludowa z papieru naklejana na ścianę; nalepianka


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) etn. pisanka powstająca przez naklejenie na powłokę jajka różnych materiałów

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Danka zrobiła zdjęcie pięknej naklejance w muzeum etnograficznym.

Wiktionary

Powiązane:

 czas. naklejać ndk., nakleić dk.

 rzecz. naklejka ż.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) oklejanka

Wiktionary


naklejeczka

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) zdrobn. od: naklejka

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. naklejka ż., naklejanie n., klejenie n., klej m.

 czas. naklejać ndk., nakleić dk., kleić ndk.

 przym. klejowy, klejący, kleisty

Wiktionary


naklejka

przedmiot przeznaczony do naklejania na coś, zwykle z jednej strony pokryty warstwą kleju, z drugiej mający jakiś nadruk


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) zadrukowany papier lub folia plastikowyastikowa z warstwą kleju na jednej stronie, umożliwiającej przyklejenie do czegoś;

Wiktionary

Naklejka – kawałek folii lub papieru, najczęściej posiadający samoprzylepne właściwości, co umożliwia jej przyczepienie na powierzchnię płaską.

W zależności od rodzaju użytego kleju naklejka ma różne właściwości; kleje stałe na trwale utrzymują naklejkę na powierzchni, kleje o budowie mikrosferycznej umożliwiają przenoszenie oraz bezśladowe usuwanie naklejek.


Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Jeżeli w aucie znajduje się naklejka zamiast tablicy rejestracyjnej, kierowca naraża się na dość poważne konsekwencje.

 (1.1) Nazwa kraju pochodzenia widnieje na naklejce z banana.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: naˈklɛjka, AS: naklei ̯ka

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. naklejanka ż., naklejeczka ż., klej mrz., naklejanie n. ndk., naklejenie n. dk.

 czas. nakleić dk., naklejać ndk.

 przym. naklejkowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) nalepka, gw-pl|Górny Śląsk|abcybilder, abcybinder, abcyjbilder.

Wiktionary


naklejkowy

naklejka


SJP.pl

Patrz:

naklejka

naklektać

dawniej: nagadać, napleść, napaplać


SJP.pl


naklepać

1. uderzeniami spłaszczyć, wyrównać jakąś powierzchnię;
2. potocznie: bezmyślnie naopowiadać czegoś


SJP.pl


naklepywać

1. uderzeniami spłaszczać, wyrównywać jakąś powierzchnię;
2. potocznie: bezmyślnie opowiadać coś


SJP.pl


naklicki

nazwisko


SJP.pl


naklikać

1. kliknąć wiele razy;
2. naklikać się - zmęczyć się klikaniem myszką komputerową


SJP.pl


naklonek

owad z rodziny życiorkowatych


SJP.pl


nako

skóra na galanterię


SJP.pl


nakoksować

potocznie: nakoksować się - przyjąć środki dopingujące


SJP.pl


nakoksowany

potocznie: taki, który przyjął środki dopingujące


SJP.pl


nakolanek

Nakolanek (nakolannik) – część zbroi (najczęściej płytowej) służąca do ochrony kolana. Nakolanek wchodził w skład bigwantów.

Wikipedia


nakolannik

ochraniacz na kolano używany np. przez sportowców lub podczas pracy wykonywanej w pozycji klęczącej


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) ochraniacz na kolano

Wiktionary

Nakolannik – rodzaj ochraniacza na kolana, używanego w niektórych dyscyplinach sportu lub podczas pracy wykonywanej w pozycji klęczącej. Wykorzystywany jest również wszędzie tam, gdzie występuje bezpośrednie niebezpieczeństwo uszkodzenia bądź kontuzji kolan.

Nakolannik wykonany jest najczęściej ze skóry lub materiału o dużej wytrzymałości, z miękką wyściółką od środka, aby użytkownik nie odczuwał dyskomfortu.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ˌnakɔˈlãɲːik, AS: nakolã•ńik

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. zakolanówka ż., kolano n., kolanko n., kolanówka ż., podkolanówka ż.

 przym. kolanowy, kolankowy

Wiktionary


nakolędować

potocznie: nakolędować się - naczekać się, próbując coś załatwić lub gdzieś się dostać


SJP.pl


nakonieczny

nazwisko


SJP.pl


nakonowo

Nakonowo – wieś w Polsce położona w województwie kujawsko-pomorskim, w powiecie włocławskim, w gminie Kowal, przy drodze 265.

Wieś królewska, położona w II połowie XVI wieku w powiecie brzeskokujawskim województwa brzeskokujawskiego. W roku 1848 posesorami wsi byli małżonkowie Roman i Katarzyna Sokołowscy.

Wikipedia


nakopcić

nadymić dymem z papierosów, fajki, pieca, ogniska itp.


SJP.pl


nakopcone

nadymić dymem z papierosów, fajki, pieca, ogniska itp.


SJP.pl


nakopytnik

rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy

 (1.1) gwara. uczn. but do ćwiczeń, tenisówka

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Wpadłem do chaty, spakowałem nakopytniki i poszedłem do szkoły.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌnakɔˈpɨtʲɲik, AS: nakopytʹńik

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. kopyto n.

Wiktionary


nakosić

ściąć kosą pewną ilość zboża, trawy itp.


SJP.pl


nakostniak

twarde zgrubienie kości u młodych koni, powstałe wskutek zapalenia okostnej


SJP.pl


nakostnik

osłona chroniąca kostkę nogi podczas gry w piłkę nożną


SJP.pl


nakołysać

nakołysać się - spędzić dłuższy czas na huśtaniu się lub huśtaniu kogoś


SJP.pl


nakranowy

przymiotnik

 (1.1) montowany na kranie

Wiktionary


nakrapiać

spryskiwać coś kroplami cieczy


SJP.pl


nakrapiany

spryskiwać coś kroplami cieczy


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) taki, który ma kropki, plamkaamki odmiennego koloru

 (1.2) pot. żart. taki, któremu towarzyszy alkohol, zwykle w dużych ilościach

forma czasownika.

 (2.1) imiesłów przymiotnikowy bierny od: nakrapiać

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌnakraˈpʲjãnɨ, AS: nakrapʹi ̯ãny

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. kropka ż., kropidło n., nakrapianie n., nakrapianość ż.

 czas. nakrapiać ndk.

Wiktionary


nakrąż

pestka dyni


SJP.pl


nakręcać

czasownik przechodni niedokonany (dk. nakręcić)

 (1.1) kręcąc mocować coś na gwintowanym przedmiocie

 (1.2) okręcać lub nawijać coś wokół czegoś

czasownik zwrotny niedokonany nakręcać się (dk. nakręcić się)

 (2.1) być mocowanym na gwintowanym przedmiocie poprzez kręcenie

 (2.2) być okręcanym lub nawijanym na coś

 (2.3) być uruchomianym przez naciąganie sprężyny

 (2.4) przen. pot. wzrastać lub nasilać się

 (2.5) przen. pot. nabierać coraz więcej zaangażowania emocjonalnego

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Talerz szlifierski należy nakręcać na wrzeciono napędowe zawsze ręcznie.

 (1.2) W gitarze jest zawsze kilka kołków stroikowych, na które nakręca się struny.

 (1.3) Klasyczne metronomy z wahadłem trzeba od czasu do czasu nakręcać, zaś do elektronicznych potrzeba tylko baterii.

 (1.3) Rzecki postrzegał świat jako świat marionetek, które lubił nakręcać podczas urządzania wystawy sklepowej.

 (1.4) W tym miejscu nakręcano ujęcie z dwoma mężczyznami pijącymi wino na ławce.

 (1.4) Wojskowi amerykańscy robili sobie zdjęcia i nakręcali filmy pokazujące, jak pastwią się nad więźniami […]

 (1.5) Trzeba pamiętać o tym, że nakręcając spiralę emocji nigdy nie wiadomo, co znajdzie się na jej końcu.

 (1.5) Błędne koło, w jakim tkwi autorka, nakręca tylko jej egocentryzm i skupienie się na sobie, na kochaniu tylko siebie…

 (1.6) Pani jest uśmiechnięta i energiczna, czym nakręca uczniów do nauki.

 (2.1) Zakupiona nakrętka wygląda dobrze, lecz nie nakręca się na oryginalną ośkę.

 (2.2) Od tego zależy, jak szybko żyłka będzie nakręcać się na szpulę.

 (2.2) Moje włosy nakręcają się najlepiej zaraz po umyciu.

 (2.3) Zegarek automatyczny nakręca się sam podczas noszenia na ręku.

 (2.4) Wtedy ludzie zaczną więcej kupować i gospodarka będzie się nakręcać.

 (2.5) Nie nakręcam się na ten film, bo z reguły wolę książkową wersję, niż ekranizacje.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. nakręcenie n., nakręcanie n., nakrętka ż., kręcenie n., zakręt m., krętek m., zakrętka ż.

 czas. kręcić ndk., nakręcić dk., zakręcać ndk., zakręcić dk., skręcać ndk., skręcić dk.

 przym. nakręcany, kręty, nakrętkowy

 przysł. nakręcająco, kręto

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) przykręcać

 (1.2) okręcać, nawijać

 (1.4) kręcić, filmować

 (1.5) wzmagać, nasilać, potęgować

 (1.6) stymulować, mobilizować, motywować, pobudzać

 (2.2) okręcać się, nawijać się

 (2.4) wzmagać się, nasilać się, potęgować się

 (2.5) pobudzać się, zapalać się, podpalać się

Wiktionary


nakręcacz

1. potocznie: osoba, której działania powodują wzrost intensywności jakiegoś zjawiska społecznego;
2. potocznie: coś zwiększającego intensywność odczuć lub procesów zachodzących w organizmie;
3. urządzenie do przechowywania zegarka z automatycznym mechanizmem kontrolującym pracę sprężyny napędowej zegarka; rotomat, nakręcarka


SJP.pl


nakręcający

potocznie: budzący silne emocje i skłaniający do jakiegoś działania


SJP.pl


nakręcalny

1. dający się nakręcić;
2. o filmie: możliwy do zrealizowania przez zrobienie zdjęć filmowych


SJP.pl


nakręcanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|nakręcać.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌnakrɛ̃nˈt͡sãɲɛ, AS: nakrẽncãńe

Wiktionary

Powiązane:

 czas. nakręcać ndk., nakręcić dk.

 rzecz. nakrętka ż., nakręcenie n.

Wiktionary


nakręcany

1. wyposażony w mechanizm do nakręcania, np. nakręcany zegar;
2. przeznaczony do przymocowania na wierzchu czegoś poprzez kręcenie, np. nakręcany filtr


SJP.pl


nakręcarka

urządzenie do przechowywania zegarka z automatycznym mechanizmem kontrolującym pracę sprężyny napędowej zegarka; rotomat, nakręcacz


SJP.pl


nakręcenie

potocznie: stan odczuwania silnych emocji zachęcających do jakiegoś zadziałania


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|nakręcić.

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Po sukcesie pierwszej części filmu, realizatorzy zapowiedzieli nakręcenie sequelu.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌnakrɛ̃nˈt͡sɛ̃ɲɛ, AS: nakrẽncńe

Wiktionary

Powiązane:

 czas. nakręcić dk., nakręcać ndk.

 rzecz. nakrętka ż., nakręcanie

Wiktionary


nakręcić

czasownik przechodni dokonany (ndk. nakręcać)

 (1.1) dokonany od|nakręcać.

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Pamiętaj, żeby nakręcić zegar.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: naˈkrɛ̃ɲt͡ɕit͡ɕ, AS: nakrńćić

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. nakręcanie n., nakręcenie n., nakrętka ż.

 czas. nakręcać ndk.

Wiktionary


nakręcony

potocznie: będący pod wpływem silnych emocji zachęcających do jakiegoś zadziałania


SJP.pl


nakremować

posmarować ciało kremem


SJP.pl


nakres

droga statku nakreślona na papierze na podstawie obrazów pojawiających się na ekranie radaru


SJP.pl


nakreślacz

przyrząd nawigacyjny do szybkiego oznaczenia pozycji statku na mapie; protraktor


SJP.pl


nakreślanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|nakreślać.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌnakrɛɕˈlãɲɛ, AS: nakreślãńe

Wiktionary

Powiązane:

 czas. nakreślać ndk., nakreślić dk.

 rzecz. nakreślenie n.

Wiktionary


nakreślenie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|nakreślić.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌnakrɛɕˈlɛ̃ɲɛ, AS: nakreślńe

Wiktionary

Powiązane:

 czas. nakreślić dk., nakreślać ndk.

 rzecz. nakreślanie n.

Wiktionary


nakreślić

czasownik przechodni dokonany (ndk. nakreślać)

 (1.1) dokonany od|nakreślać.

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Z talentem i z widoczną sympatią nakreślił Gorki postaci przywódców rewolucyjnych – Sincowa, Własowa, Nachodki.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: naˈkrɛɕlʲit͡ɕ, AS: nakreślʹić

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. nakreślanie n., nakreślenie n.

 czas. nakreślać ndk.

Wiktionary


nakreślik

nakreślik dębowiec - motyl z rodziny miernikowcowatych


SJP.pl


nakręteczka

zdrobnienie od: nakrętka


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) pot. zdrobn. od: nakrętka

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌnakrɛ̃nˈtɛt͡ʃka, AS: nakrẽntečka

Wiktionary


nakrętka

1. pierścień o gwintowanym otworze, nakręcany na śrubę; mutra;
2. okrągła pokrywka z gwintem do zamykania pojemników; zakrętka


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) techn. element konstrukcyjny o wewnętrznym gwincie

 (1.2) pot. nakręcane zamknięcie butelki

Wiktionary

Nakrętka – łącznik w połączeniu śrubowym. Jest pierścieniem z naciętym na całej długości otworu gwintem. Nakręcana jest na wolny koniec trzonu śruby zgodnie z wymaganiami montażowymi.

Ze względu na kształt, wyróżnia się:

  • nakrętki sześciokątne
    • „zwykłe” (DIN 934)
    • długie (PN/M-82157)
    • do zgrzewania (PN/M-82169)
    • niskie (PN/M-82153)
    • o zmniejszonym wymiarze pod klucz (PN/M-82165)
    • powiększone do połączeń sprężanych (PN/M-82171)
    • samozabezpieczające z gwintem odkształconym (PN/M-82176)
    • samozabezpieczające z wkładką poliamidowa (PN/M-82175)
    • wysokie (PN/M-82155)
    • z kołnierzem stożkowym (PN-EN 1661)
    • nakrętki koronowe
  • nakrętki czworokątne
  • nakrętki okrągłe otworowe
  • nakrętki okrągłe rowkowe
  • nakrętki skrzydełkowe
  • nakrętki radełkowe
  • nakrętki ślepe (PN/M-82182)
  • nakrętki teowe (PN/M-61275)
  • nakrętki wieńcowe trójkątne (PN/M-82451)
  • nakrętki z wkrętem zabezpieczającym.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: naˈkrɛ̃ntka, AS: nakrntka

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. nakręcenie n., nakręcanie n.

 czas. nakręcać, nakręcić, kręcić

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) gw-pl|Śląsk Cieszyński|muterka.

 (1.2) zakrętka

Wiktionary


nakrętkowy

nakrętka


SJP.pl

Patrz:

nakrętka

nakrętny

przeznaczony do nakręcania


SJP.pl


nakrochmalić

usztywnić tkaninę krochmalem


SJP.pl


nakroić

ukroić dużą ilość czegoś


SJP.pl


nakrokwiowy

izolacja nakrokwiowa - sposób ocieplenia poddasza


SJP.pl


nakropek

świerzbik nakropek - gatunek motyla z rodziny miernikowcowatych


SJP.pl


nakropić

spryskać coś kroplami cieczy


SJP.pl


nakryć

1. położyć coś na kimś lub na czymś, osłaniając kogoś lub coś;
2. przyłapać kogoś na czymś, złapać kogoś na gorącym uczynku


SJP.pl

czasownik przechodni dokonany (ndk. nakrywać)

 (1.1) osłonić poprzez położenie czegoś na czymś

 (1.2) pot. znaleźć kogoś w sytuacji popełniania czegoś zabronionego, złego

czasownik zwrotny dokonany nakryć się (ndk. nakrywać się)

 (2.1) osłonić siebie poprzez umieszczenie czegoś na sobie

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. nakrycie n., nakrywanie n.

 czas. nakrywać

Wiktionary


nakrycia

1. położyć coś na kimś lub na czymś, osłaniając kogoś lub coś;
2. przyłapać kogoś na czymś, złapać kogoś na gorącym uczynku


SJP.pl


nakrycie

1. położyć coś na kimś lub na czymś, osłaniając kogoś lub coś;
2. przyłapać kogoś na czymś, złapać kogoś na gorącym uczynku


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|nakryć.

 (1.2) coś, co okrywa, zasłania, osłania

 (1.3) naczynia i sztućce na stole

Wiktionary

Nakrycie (nakrycie rzutowe) – funkcja ciągła p z przestrzeni topologicznej Y do przestrzeni topologicznej X, taka że każdy punkt w X ma otoczenie otwarte U równomiernie pokryte na skutek działania funkcji p (precyzyjna definicja jest podana niżej).

Wikipedia

Wymowa:

IPA: naˈkrɨt͡ɕɛ, AS: nakryće

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. nakrywanie n., nakrywa ż., nakryw m., nakrywka ż.

 czas. kryć, nakryć dk., nakrywać ndk.

 przym. nakrywkowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.3) zastawa

Wiktionary


nakrywa

rzadko: przykrywa, pokrywa, wieko


SJP.pl


nakrywać

czasownik przechodni niedokonany (dk. nakryć)

 (1.1) kłaść coś na wierzchu czegoś / kogoś, osłaniając to

 (1.2) układać na stole, przed posiłkiem, zastawę, sztućce, serwetki itp.

 (1.3) przyłapywać, zastać kogoś na czymś występnym lub wstydliwym

czasownik zwrotny niedokonany nakrywać się (dk. nakryć się)

 (2.1) kłaść coś na samym sobie

 (2.2) kryć, skrywać samego siebie zbyt długo lub zbyt często

Wiktionary

Wymowa:

IPA: naˈkrɨvat͡ɕ, AS: nakryvać

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. nakrywanie n., nakrycie n., nakrywa ż., nakryw m., nakrywka ż.

 czas. kryć, nakryć dk.

 przym. nakrywkowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) przykrywać, nakładać

 (1.3) przyłapywać

 (2.1) przykrywać się

Wiktionary


nakrywanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|nakrywać.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌnakrɨˈvãɲɛ, AS: nakryvãńe

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. nakrycie n., nakrywa ż., nakryw m., nakrywka ż.

 czas. nakryć dk., nakrywać ndk.

 przym. nakrywkowy

Wiktionary


nakryweczka

zdrobnienie od: nakrywka


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) pot. zdrobn. od: nakrywka

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌnakrɨˈvɛt͡ʃka, AS: nakryvečka

Wiktionary


nakrywowy

nakrywa


SJP.pl

Patrz:

nakrywa

nakrzemować

nasycić krzemem


SJP.pl


nakrzub

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) daw. drugi rzut do pieca w piekarni

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈnakʃup, AS: nakšup

Wiktionary


nakrzywiać

dawniej: nachylać, naginać


SJP.pl


nakrzywić

skrzywić wiele czegoś


SJP.pl


naksos

1. wyspa na Morzu Egejskim;
2. greckie miasto na wyspie Naksos


SJP.pl

Naksos (gr. Νάξος, też: Náxia lub Áxia) – wyspa na Morzu Egejskim, największa wyspa archipelagu Cyklady, o powierzchni 448 km². W 2001 roku miała 12 089 mieszkańców, choć ich liczba zmienia się silnie w zależności od pory roku. Wschodnie wybrzeże Náxos jest strome, zachodnie płaskie. W kierunku pn. – pd. przebiega przez nią granitowy łańcuch górski (z najwyższym szczytem Oxia 1001 m). Klimat i roślinność śródziemnomorskie. Słynna ze złóż marmuru, eksploatowanych już w III tysiącleciu p.n.e. (kamienne figurki bóstw – idole). Osadnictwo protocykladzkie i mykeńskie. Wyspa była zamieszkana przez neandertalczyków i wcześniejsze hominidy co najmniej 200 tys. lat temu.

Wikipedia


naksyjski

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z Naksos, dotyczący Naksos

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Naksos

Wiktionary


naktuz

podstawa kompasu okrętowego w postaci wąskiej szafki


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) żegl. wąska szafka stanowiąca podstawę kompasu okrętowego;

Wiktionary

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Kapitan schował dziennik pokładowy do naktuzu.

Wiktionary


nakuć

1. wykuć wiele czegoś;
2. nakuć się - zmęczyć się kuciem czegoś


SJP.pl


nakupić

kupić czegoś w dużej ilości lub wiele rzeczy jednocześnie; nakupować, nakupywać, pokupić, pokupować


SJP.pl


nakupować

kupić czegoś w dużej ilości lub wiele rzeczy jednocześnie; nakupić, nakupywać, pokupić, pokupować


SJP.pl

czasownik przechodni dokonany

 (1.1) pot. kupić czegoś dużo, kupić wiele różnych rzeczy

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Anka łapnęła jakiegoś bogatego sponsora. Po pierwszej randce nakupował jej ciuchów, perfum i innych gadżetów.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. nakupowanie n.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) nakupić

Wiktionary


nakupywać

kupić czegoś w dużej ilości lub wiele rzeczy jednocześnie; nakupić, nakupować, pokupić, pokupować


SJP.pl


nakurwiać

wulgarnie:
1. bić kogoś dotkliwie;
2. sprawiać komuś ból, boleć;
3. szybko biec;
4. robić coś z zapałem, żarliwie;
5. nakurwiać się - upijać się


SJP.pl


nakurwianie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|nakurwiać.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. kurwa ż., kurewka ż., kurwica ż., wkurwianie n., podkurwianie n., podkurwienie n., kurwienie n., skurwienie n., kurwowanie n., kurwik m.

 czas. nakurwiać ndk., wkurwiać ndk., podkurwiać ndk., kurwować ndk., kurwić ndk.

 przym. kurewski, kurwi

 wykrz. kurwa

 partyk. kurwa

Wiktionary


nakurwić

wulgarnie:
1. pobić kogoś dotkliwie;
2. nakurwić się - upić się


SJP.pl


nakurzone

gdzieś jest nakurzone - ktoś gdzieś nakurzył


SJP.pl


nakuwać

wykuwać wiele czegoś


SJP.pl


nakwasin

Nakwasin – wieś sołecka w Polsce położona w województwie mazowieckim, w powiecie płockim, w gminie Mała Wieś.

Wieś szlachecka Nakwasino położona była w drugiej połowie XVI wieku w ziemi wyszogrodzkiej. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa płockiego.

Wikipedia


nakwaszać

zakwaszać większą liczbę czegoś


SJP.pl


nakwękać

potocznie: nakwękać się - nachorować się, jęcząc, stękając


SJP.pl


nakwietnik

nakwietnik trębacz - gatunek owada z rzędu świerszczowatych


SJP.pl


nakwietny

nieżłop nakwietny - gatunek owada z rodziny bzygowatych


SJP.pl


nakł.

skrót

 (1.1) = nakład

Wiktionary


nakład

1. suma pieniędzy, ilość pracy, sił, energii itp. włożona w wykonanie jakiegoś przedsięwzięcia
2. liczba egzemplarzy wydawnictwa (książki, czasopisma)
3. ogłoszenie drukiem jakiegoś dzieła; wydanie


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) suma pieniędzy włożona w jakąś inwestycję

 (1.2) liczba egzemplarzy wydanej książki, czasopisma

Wiktionary

  • nakład w poligrafii (liczba lub finansowanie publikacji)
  • nakład w ekonomii (sposób organizacji produkcji)
  • nakłady

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Dzieło wydane nakładem autora.

 (1.2) Książka ukazała się w nakładzie 50 tysięcy egzemplarzy.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈnakwat, AS: naku̯at

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. nakładka ż.

 czas. nakładać ndk.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) suma

 (1.2) koszt, fundusz

Wiktionary


nakładać

czasownik przechodni niedokonany (dk. nałożyć)

 (1.1) umieszczać przedmiot lub rozprowadzać substancję na innym przedmiocie albo substancji

 (1.2) praw. ustanowić dla kogoś lub czegoś określony obowiązek albo karę

 (1.3) białystok. zakładać ubranie

czasownik zwrotny niedokonany nakładać się (dk. nałożyć się)

 (2.1) przen. mylić lub łączyć ze sobą wrażenia, zjawiska

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Na swoją delikatną cerę nakłada tylko niewielką ilość pudru.

 (1.2) W średniowieczu nakładano na mieszczan wysokie podatki.

 (1.3) Nie wychodź nigdzie tak lekko ubrany, nakładaj drugi sweter.

 (2.1) To było dawno temu, moje wspomnienia się nakładają.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: naˈkwadat͡ɕ, AS: naku̯adać

Wiktionary

Powiązane:

 aspekt dokonany nałożyć

 rzecz. łoże n., nakład, nakładanie, nakładca

 przym. nakładczy

 czas. kłaść, zakładać, wkładać, rozkładać, odkładać

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) pokrywać, okładać

 (1.3) ubierać, oblekać

Wiktionary


nakładalny

dający się nałożyć


SJP.pl


nakładanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|nakładać.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌnakwaˈdãɲɛ, AS: naku̯adãńe

Wiktionary

Powiązane:

 czas. rozkładać, nakładać ndk., nałożyć dk.

Wiktionary


nakładany

potocznie o kieszeniach, mankietach: przyszywany na wierzchu ubrania; naszywany


SJP.pl


nakładca

osoba lub instytucja dająca środki na wyprodukowanie czegoś


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) osoba, która daje środki finansowe na wyprodukowanie czegoś

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (2.1) instytucja, która daje środki finansowe na wyprodukowanie czegoś

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz.

:: fż. nakładczyni ż.

 czas. nakładać

Wiktionary


nakładczy

praca nakładcza - wytwarzanie różnych wyrobów na zlecenie i rachunek nakładcy, z jego surowców, we własnym pomieszczeniu i za pomocą własnych narzędzi


SJP.pl


nakładczyni

właścicielka firmy, instytucji dająca środki na wyprodukowanie czegoś


SJP.pl


nakładem

1. suma pieniędzy, ilość pracy, sił, energii itp. włożona w wykonanie jakiegoś przedsięwzięcia
2. liczba egzemplarzy wydawnictwa (książki, czasopisma)
3. ogłoszenie drukiem jakiegoś dzieła; wydanie


SJP.pl


nakładka

materiał, tworzywo nakładane w jakiejś formie na inne materiały


SJP.pl

Nakładka

  • w znaczeniu ogólnym
    • przedmiot nakładany na inny przedmiot
  • w technice
    • element konstrukcyjny złącza
    • część złącza ciesielskiego
    • część broni strzeleckiej osłaniająca lufę
    • nakładka ochronna imadła – zobacz imadło

    Wikipedia


nakładkowy

nakładka


SJP.pl

Patrz:

nakładka

nakładochłonność

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) ekon. relacja pomiędzy ilością pieniędzy i innych środków produkcji zużytych podczas produkcji do wysokości produkcji

 (1.2) ekon. potrzeba zużycia dużej ilości pieniędzy i innych środków produkcji na wytworzenie danej rzeczy

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) W okresie tym wzrost wartości nakładów był w przybliżeniu równy wzrostowi produkcji rolniczej i w rezultacie nakładochłonność produkcji rolniczej nie uległa zauważalnej zmianie.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌnakwadɔxˈwɔ̃nːɔɕt͡ɕ, AS: naku̯adoχu̯õ•ność

Wiktionary

Powiązane:

 przym. nakładochłonny

Wiktionary


nakładochłonny

przymiotnik

 (1.1) wymagający zużycia relatywnie dużej ilości pieniędzy i innych środków produkcji do osiągnięcia określonej wysokości produkcji

 (1.2) wymagający zużycia dużej ilości pieniędzy i innych środków produkcji do bycia wytworzonym

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌnakwadɔˈxwɔ̃nːɨ, AS: naku̯adoχu̯õ•ny

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. nakładochłonność

Wiktionary


nakładowy

oparty na nakładzie, stanowiący nakład


SJP.pl


nakłamać

potocznie: powiedzieć wiele kłamliwych rzeczy; nałgać, nazmyślać, nafantazjować


SJP.pl


nakłamywać

mówić wiele kłamstw


SJP.pl


nakłaniać

1. zachęcać kogoś do czegoś; namawiać; przekonywać;
2. nakłaniać się - okazywać skłonność do czegoś; przekonywać się


SJP.pl

czasownik przechodni niedokonany (dk. nakłonić)

 (1.1) wywierać na kogoś wpływ, by coś wykonał

czasownik zwrotny niedokonany nakłaniać się (dk. nakłonić się)

 (2.1) nakłaniać siebie nawzajem

 (2.2) nakłaniać siebie samego

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. nakłanianie n., nakłonienie n.

 czas. nakłonić

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) namawiać, perswadować, przekonywać, skłaniać, zachęcać

 (2.1) namawiać się, przekonywać się, skłaniać się, zachęcać się

 (2.2) namawiać się, przekonywać się, skłaniać się, zachęcać się

Wiktionary


nakłanianie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|nakłaniać.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌnakwãˈɲä̃ɲɛ, AS: naku̯ãńä̃ńe

Wiktionary

Powiązane:

 czas. nakłaniać ndk., nakłonić dk.

 rzecz. nakłonienie

Wiktionary


nakło

1. nazwa kilku wsi w Polsce;
2. Nakło nad Notecią - miasto w Polsce


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki, nazwa własna

 (1.1) geogr. miasto w Polsce, w województwie kujawsko-pomorskim, w powiecie nakielskim;

 (1.2) geogr. toponim, nazwa kilku wsi i osad w Polsce

Wiktionary

W Polsce
  • Nakło – dawna nazwa miasta Nakło nad Notecią, w woj. kujawsko-pomorskim, w pow. nakielskim, w gminie Nakło nad Notecią
  • Nakło – część wsi Grądy w woj. mazowieckim, w pow. ostrowskim, w gminie Małkinia Górna
  • Nakło – wieś w woj. opolskim, w pow. opolskim, w gminie Tarnów Opolski
  • Nakło – wieś w woj. podkarpackim, w pow. przemyskim, w gminie Stubno
  • Nakło – osada w woj. pomorskim, w pow. słupskim, w gminie Kępice
  • Nakło – wieś w woj. śląskim, w pow. częstochowskim, w gminie Lelów
  • Nakło – zniesiona osada w woj. śląskim, w pow. częstochowskim, w gminie Lelów
  • Nakło – część wsi Kotulin w woj. śląskim, w pow. gliwickim, w gminie Toszek
  • Nakło – dawna nazwa wsi Nakło Śląskie, w woj. śląskim, w pow. tarnogórskim, w gminie Świerklaniec

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Irmina wyprowadziła się z Nakła w październiku 1999 roku.

 (1.1) Pokazano nam w Nakle szachulcowe spichlerze z XVIII-XIX wieku.

Wiktionary

Powiązane:

 przym. nakielski

 rzecz. naklanin mos., naklanka ż.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) Nakło nad Notecią

Wiktionary


nakłonić

1. zachęcić kogoś do czegoś; namówić; przekonać;
2. nakłonić się - przekonać się do czegoś


SJP.pl

czasownik przechodni dokonany (ndk. nakłaniać)

 (1.1) dokonany od|nakłaniać.

czasownik zwrotny dokonany nakłonić się (ndk. nakłaniać się)

 (2.1) dokonany od|nakłaniać się.

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Według relacji świadków, syn próbował nakłonić ojca do przekazania majątku.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: naˈkwɔ̃ɲit͡ɕ, AS: naku̯õńić

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. nakłanianie n., nakłonienie n.

 czas. nakłaniać ndk.

Wiktionary


nakłonienie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|nakłonić.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌnakwɔ̃ˈɲɛ̇̃ɲɛ, AS: naku̯õńė̃ńe

Wiktionary

Powiązane:

 czas. nakłonić dk., nakłaniać ndk.

 rzecz. nakłanianie

Wiktionary


nakłuć

przekłuć coś


SJP.pl


nakłucie

zabieg polegający na wprowadzeniu drożnej igły do jamy ciała, narządu, torbieli itp. w celu pobrania tkanki lub płynu do badania albo w celu wyciągnięcia nagromadzonego tam płynu; punkcja


SJP.pl


nakłuwać

1. czymś ostrym i cienkim zrobić w czymś niewielki otwór;
2. wbić coś na coś ostrego i cienkiego


SJP.pl

czasownik przechodni niedokonany

 (1.1) wbijać coś o cienkim ostrzu, np. igłę, szpilkę

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Pielęgniarka nakłuwała jej bąble z ropą.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: naˈkwuvat͡ɕ, AS: naku̯uvać

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. nakłuwanie n., nakłucie n., nakłuwacz mrz.

 czas. nakłuć dk., kłuć ndk.

Wiktionary


nakłuwacz

pręt z ostrym końcem, służący do nakłuwania lub rozdrabniania czegoś; szpikulec


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) biur. biurowy szpikulec do nakłuwania kartek papieru

 (1.2) roln. rolniczy przyrząd używany do nakłuwania

 (1.3) med. techn. przyrząd używany do nakłuwania palca w celu pobrania krwi na pasek do glukometru

Wiktionary

Przykłady

 (1.3) Kupiliśmy w aptece na Piłsudskiego nowy nakłuwacz do glukometru.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. nakłucie n., nakłuwanie n., nakłuwak m.

 czas. nakłuć dk., nakłuwać ndk.

Wiktionary


nakłuwanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|nakłuwać.

Wiktionary

Powiązane:

 czas. nakłuwać ndk.

 rzecz. nakłuwacz mrz.

Wiktionary


nalać

napełnić cieczą


SJP.pl

czasownik przechodni dokonany (ndk. nalewać)

 (1.1) dokonany od|nalewać.

 (1.2) pot. środ. pobić

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Z konduktorem poszłam po wrzątek. Nalałam do wiadra i nagle zobaczyłam gazetę.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈnalat͡ɕ, AS: nalać

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. nalewka ż., nalewaczka ż., nalewak m., nalaniec m., nalewanie n., nalanie n.

 czas. olać, nalewać ndk.

 przym. nalany, nalewny, nalewkowy, nalewkowaty

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) reg. pozn. gichnąć.

Wiktionary


nalanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|nalać.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. nalewka ż., nalewaczka ż., nalewak m., nalaniec m., nalewanie n.

 czas. olać, nalewać ndk., nalać dk.

 przym. nalany, nalewny, nalewkowy, nalewkowaty

Wiktionary


nalaniec

zniekształcony chorobowo płód zwierzęcy


SJP.pl


nalany

napełnić cieczą


SJP.pl


nalaskowski

nazwisko


SJP.pl


nalatać

nalatać się - potocznie:
1. przebyć długą trasę drogą powietrzną;
2. o ptakach, owadach: zmęczyć się fruwaniem;
3. zmęczyć się bieganiem; naganiać się, nabiegać się


SJP.pl


nalazek

nazwisko


SJP.pl


nalborczyk

nazwisko


SJP.pl


nalczycki

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z Nalczykiem, dotyczący Nalczyka

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Do posła do Dumy Gorbunowa przybyło trzech włościan z terskiego obwodu z uchwałą gminy nalczyckiej i przynieśli zdawałoby się nieprawdopodobną wiadomość.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Nalczyk mrz.

Wiktionary


nalczyk

stolica Kabardo-Bałkarii


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna

 (1.1) geogr. adm. miasto w Rosji, stolica Republiki Kabardyjsko-Bałkarskiej;

Wiktionary

Nalczyk (ros. Нальчик) – miasto w Rosji, stolica Republiki Kabardyjsko-Bałkarskiej. Powierzchnia miasta wynosi 67 km² (według innych źródeł 131), a w 2020 roku liczyło 239 583 mieszkańców.

Wikipedia

Powiązane:

 przym. nalczycki

Wiktionary


naleciałość

coś zapożyczonego lub nabytego, ale niewłaściwego dla kogoś lub czegoś, nowy, obcy element lub cecha u kogoś, w jakiejś rzeczy, stylu, języku itp.


SJP.pl


naledź

warstwa lodu na powierzchni ziemi tworząca się na mrozie wskutek wypływu wód gruntowych


SJP.pl

Naledź – warstwa lodu, która powstaje zimą przez zamarzanie wody gruntowej, wyciskanej spod wierzchniej warstwy gruntu.

Może także powstawać na rzece lub jeziorze, wtedy woda jest wyciskana spod pokrywy lodowej tworząc nad nią druga taflę. W takim przypadku pomiędzy dwoma płaszczyznami zmarzliny często gromadzi się woda. Zjawisko to spotykane jest m.in. na Syberii.

Wikipedia


nalegać

1. stanowczo domagać się czegoś, natarczywie czegoś żądać, obstawać przy czymś;
2. przestarzale, o koniach - lekko utykać, kuleć


SJP.pl

czasownik nieprzechodni niedokonany

 (1.1) mocno lub uparcie domagać się czegoś

 (1.2) przest. o zwierzęciu: lekko utykać

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Żona nalegała, abym odkurzał codziennie. To było chore!

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. naleganie n.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) domagać się, kłaść nacisk, nagabywać, nakłaniać, namawiać, napierać, nastawać, obstawać, podkreślać, ponaglać, przynaglać, upierać się, zmuszać

 (1.2) kuleć

Wiktionary


nalegający

1. stanowczo domagać się czegoś, natarczywie czegoś żądać, obstawać przy czymś;
2. przestarzale, o koniach - lekko utykać, kuleć


SJP.pl

Patrz:

nalegać

naleganie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|nalegać.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌnalɛˈɡãɲɛ, AS: nalegãńe

Wiktionary

Powiązane:

 czas. nalegać ndk.

Wiktionary


nalepa

część pieca, przypiecek, na którym się wygrzewano i pod którym można było rozpalać ogień


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) daw. część pieca, na której się wygrzewano

Wiktionary

Miejscowości:

  • Nalepa – wieś w województwie łódzkim, w powiecie wieruszowskim, w gminie Czastary

Osoby o tym nazwisku:

  • Adam Nalepa (ur. 1972) – polski reżyser
  • Alfred Nalepa (1856–1929) – austriacki zoolog
  • Baltazar Nalepa (1822–1872) – polski działacz ruchu ludowego
  • Irena Nalepa (ur. 1951) – polska farmakolog, neurobiolog i neurolog
  • Jakub Nalepa (ur. 1987) – polski informatyk
  • Jerzy Nalepa (ur. 1926) – polski historyk
  • Maciej Nalepa (ur. 1978) – polski piłkarz
  • Michał Nalepa (ur. 1993) – polski piłkarz
  • Michał Nalepa (ur. 1995) – polski piłkarz
  • Piotr Nalepa (ur. 1965) – polski gitarzysta i kompozytor
  • Tadeusz Nalepa (1943–2007) – polski muzyk
  • Tadeusz Julian Nalepa (1894–1985) – polski wojskowy

Wikipedia

Wymowa:

IPA: naˈlɛpa, AS: nalepa

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz.

:: zdrobn. nalepka

Wiktionary


nalepiać

przymocowywać coś do czegoś za pomocą kleju


SJP.pl


nalepian

gatunek wieloszczeta; piaskówka, piasecznica, piasecznik, arenikola


SJP.pl

Piaskówka, nalepian, piasecznica, piasecznik, arenikola (Arenicola marina) – gatunek wieloszczeta z rodziny Arenicolidae, występujący na wybrzeżach Morza Bałtyckiego (w Polsce nie został stwierdzony) i Morza Północnego.

Wikipedia


nalepianka

wycinanka ludowa z papieru naklejana na ścianę; naklejanka


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) etn. pisanka powstająca przez nalepienie na powłokę jajka różnobarwnych wycinków z papieru

Wiktionary

Pisanka – ogólna, zwyczajowa nazwa jaja (zwykle kurzego, ale także gęsiego czy kaczego) zdobionego różnymi technikami.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Nalepianki popularne są zwłaszcza w dawnym województwie krakowskim i w okolicach Łowicza.

Wiktionary

Powiązane:

 czas. nalepić dk., nalepiać ndk.

 rzecz. nalepka ż.

Wiktionary


nalepić

przymocować coś do czegoś za pomocą kleju


SJP.pl


nalepka

nazwisko


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) etykieta naklejana na towar

 (1.2) kartka zawierająca krótką informację naklejana na jakiś przedmiot

 (1.3) zdrobn. nalepa

Wiktionary

Naklejka – kawałek folii lub papieru, najczęściej posiadający samoprzylepne właściwości, co umożliwia jej przyczepienie na powierzchnię płaską.

W zależności od rodzaju użytego kleju naklejka ma różne właściwości; kleje stałe na trwale utrzymują naklejkę na powierzchni, kleje o budowie mikrosferycznej umożliwiają przenoszenie oraz bezśladowe usuwanie naklejek.


Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Sprzedawczyni nakleiła nalepkę na towar.

 (1.2) W hurtowni ekspedientka nakleiła nalepkę na towar.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: naˈlɛpka, AS: nalepka

Wiktionary

Powiązane:

 (1.1-2)

 rzecz. nalepianie ndk., nalepienie dk.

 czas. nalepiać ndk., nalepić dk., lepić

 (1.3)

 rzecz. nalepa

Wiktionary

Synonimy:

 (1.2) naklejka

Wiktionary


nalepkowy

nalepka


SJP.pl

Patrz:

nalepka

naleśniczek

zdrobnienie od: naleśnik


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) zdrobn. od: naleśnik

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌnalɛɕˈɲit͡ʃɛk, AS: naleśńiček

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. naleśnik mrz., naleśnikarnia ż.

 przym. naleśnikowy

Wiktionary


naleśnik

potrawa w postaci bardzo cienkiego placka z ciasta usmażonego na patelni, zawiniętego z dowolnym farszem


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) kulin. spoż. cienki placek z rzadkiego ciasta, z mąki, mleka i jaj, smażony na patelni, podawany zwykle z nadzieniem, zwinięty w rulonik lub złożony w rożek;

 (1.2) środ. fot. niewielki, cienki obiektyw

 (1.3) pot. żart. beret

 (1.4) pot. żart. uderzenie w twarz

 (1.5) obraź. kobieta

Wiktionary

Naleśnik – proste danie mączne smażone na patelni.

Nie wiadomo dokładnie, gdzie po raz pierwszy zaczęto przyrządzać naleśniki, prawdopodobnie miało to miejsce już w starożytności. Podaje się je i w Chinach, i w Europie. Włosi twierdzą, że wynaleziono je we Florencji, skąd w XVI wieku Katarzyna Medycejska przywiozła je do Francji, gdy wyszła za mąż za francuskiego króla.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Uwielbiam naleśniki z dżemem truskawkowym.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: naˈlɛɕɲik, AS: naleśńik

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. naleśnikarnia ż.

:: zdrobn. naleśniczek m.

 przym. naleśnikowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) reg. śl. amolet., reg. śl. amoleta.

Wiktionary


naleśnikarka

urządzenie kuchenne do robienia naleśników


SJP.pl


naleśnikarnia

lokal, w którym sprzedaje się naleśniki


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) gastr. miejsce, gdzie serwuje się naleśniki; bar specjalizujący się w naleśnikach

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Chodźmy do tej nowej naleśnikarni, tam można się najeść za niewielką kwotę.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌnalɛɕɲiˈkarʲɲa, AS: naleśńikarʹńa

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. naleśnik mrz., naleśniczek mrz.

 przym. naleśnikowy

Wiktionary


naleśniki

potrawa w postaci bardzo cienkiego placka z ciasta usmażonego na patelni, zawiniętego z dowolnym farszem


SJP.pl

Naleśnik – proste danie mączne smażone na patelni.

Nie wiadomo dokładnie, gdzie po raz pierwszy zaczęto przyrządzać naleśniki, prawdopodobnie miało to miejsce już w starożytności. Podaje się je i w Chinach, i w Europie. Włosi twierdzą, że wynaleziono je we Florencji, skąd w XVI wieku Katarzyna Medycejska przywiozła je do Francji, gdy wyszła za mąż za francuskiego króla.

Wikipedia


naleśnikowy

przymiotnik

 (1.1) od: naleśnik

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Gofry robi się z ciasta naleśnikowego.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌnalɛɕɲiˈkɔvɨ, AS: naleśńikovy

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. naleśnik m., naleśniczek m., naleśnikarnia ż.

Wiktionary


nalew

1. powłoka pokrywająca papier
2. półprodukt do wyrobu wódek gatunkowych i likierów; macerat


SJP.pl

Nalew – roztwór wodnoalkoholowy substancji zapachowo–smakowych wyekstrahowanych z surowców roślinnych, o zawartości alkoholu od 40 do 85% obj.

Stanowi półprodukt przy wyrobie nalewek, wódek smakowych i likierów. Otrzymywany jest przez macerację roztworem spirytusu owoców, ziół, przypraw itd.

Wikipedia


nalewać

napełniać cieczą


SJP.pl

czasownik przechodni niedokonany (dk. nalać)

 (1.1) napełniać cieczą

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Potem wypijali z dziadkiem kieliszeczek, nalewali sobie następny…

Wiktionary

Wymowa:

IPA: naˈlɛvat͡ɕ, AS: nalevać

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. nalewka ż., nalewaczka ż., nalewak m., nalaniec m., nalewanie n., nalanie n.

 czas. olać, nalać dk.

 przym. nalany, nalewny, nalewkowy, nalewkowaty

Wiktionary


nalewajek

nazwisko


SJP.pl


nalewak

dozownik do napojów


SJP.pl


nalewanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|nalewać.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌnalɛˈvãɲɛ, AS: nalevãńe

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. nalewka ż., nalewaczka ż., nalewak m., nalaniec m., nalanie n.

 czas. olać, nalewać ndk., nalać dk.

 przym. nalany, nalewny, nalewkowy, nalewkowaty

Wiktionary


naleweczka

zdrobnienie od: nalewka


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) pot. zdrobn. od: nalewka

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌnalɛˈvɛt͡ʃka, AS: nalevečka

Wiktionary


nalewka

1. napój alkoholowy przyrządzony przez zalanie spirytusem owoców suszonych lub świeżych
2. leczniczy roztwór etanolowy otrzymywany przez ekstrakcję surowców roślinnych


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) kulin. alkoholowy napój przygotowany z owoców, ziół, korzeni, zalanych spirytusem

 (1.2) farm. roślinny wyciąg alkoholowy stanowiący lekarstwo

Wiktionary

  • nalewka (napój alkoholowy)
  • nalewka (farmacja)

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Świekrucha Danki podarowała nam trzy nalewki własnej roboty: z tarniny, z głogu i z mirabelek.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: naˈlɛfka, AS: nalefka

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. nalewaczka ż., nalewak m., nalaniec m., nalewanie n., nalanie n.

 czas. olać, nalewać ndk., nalać dk.

 przym. nalany, nalewny, nalewkowy, nalewkowaty

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) likier

Wiktionary


nalewkowaty

chrząstka nalewkowata - chrząstka budująca szkielet chrzęstny krtani


SJP.pl


nalewowy

nalew


SJP.pl

Patrz:

nalew

należący

1. być przedmiotem zobowiązania (np. "Należy ci się nagana za nieznajomość ZDS.");
2. być elementem jakiegoś zbioru, grupy, społeczności itp.;
3. być czyjąś własnością


SJP.pl


naleźć

potocznie:
1. naschodzić się, przyleźć tłumnie dokądś;
2. utkwić, dostać się gdzieś w większej ilości


SJP.pl


należeć

1. być przedmiotem zobowiązania (np. "Należy ci się nagana za nieznajomość ZDS.");
2. być elementem jakiegoś zbioru, grupy, społeczności itp.;
3. być czyjąś własnością


SJP.pl

czasownik

 (1.1) być w posiadaniu czyimś

 (1.2) być członkiem jakiejś organizacji, społeczności, elementem zbioru

 (1.3) (tylko forma bezosobowa) należy = wypada, powinno się

czasownik zwrotny należeć się

 (2.1) (tylko forma bezosobowa) należy się = przysługuje

 (2.2) pozostawać przez długi czas w pozycji leżącej

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) To jest moja książka, czyli (ona) należy do mnie.

 (1.2) Zenon nigdy nie należał do żadnej partii.

 (1.3) Nie należy pić piwa w teatrze.

 (2.1) Adam zasługuje na odpoczynek – należy mu się urlop.

 (2.2) Wstawaj, chyba już dosyć się należałeś!

Wiktionary

Wymowa:

IPA: naˈlɛʒɛt͡ɕ, AS: naležeć

Wiktionary

Powiązane:

 (1.1) rzecz. należność; przym. należny

 (1.3) przym. należyty; przysł. należycie

Wiktionary

Synonimy:

 (1.2) uczestniczyć w czymś

Wiktionary


naleziński

nazwisko


SJP.pl


naleźlina

przedstawiciel podklasy mchów rosnących na bezwapiennych skałach


SJP.pl


naleźlinowate

rodzina mchów z rzędu naleźlinowców


SJP.pl


naleźlinowce

rząd mchów z klasy naleźlin


SJP.pl

Naleźliny (Andreaeopsida) – klasa mchów. Zalicza się do niej zwykle jeden rodzaj – naleźlina Andreaea z ok. 100 gatunkami. Są to rośliny o zasięgu obejmującym wszystkie kontynenty, spotykane jednak głównie w klimacie okołobiegunowym, umiarkowanym chłodnym i oceanicznym. W Europie występuje 10 gatunków przedstawicieli tego rodzaju, z czego 6 w Polsce. Rosną zwykle na skałach kwaśnych, granitowych.

Wikipedia


należność

kwota, którą trzeba komuś wypłacić


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) kwota, którą trzeba komuś wypłacić

Wiktionary

Należność – w rachunkowości uprawnienie do otrzymania w określonym terminie świadczenia pieniężnego lub rzeczowego od dłużnika.

W rachunkowości podmiotów gospodarczych należności są kategorią wyłącznie pieniężną i oznaczają wszelkie przewidywane przychody środków pieniężnych, stanowią aktywa podmiotu gospodarczego. W tym przypadku powstanie należności jest efektem prowadzonej działalności gospodarczej i poprzedza przypływ środków pieniężnych do podmiotu gospodarczego. Można je podzielić według różnych kryteriów, wśród których do najważniejszych należą:

  1. obszar rozliczeń – należności krajowe i zagraniczne,
  2. termin płatności – należności krótkoterminowe i długoterminowe,
  3. stopień wymagalności – należności prawidłowe (terminowe) i przeterminowane (przedawnione),
  4. tytuł powstania – należności z tytułu dostaw, robót i usług, wypłaconych zaliczek, kar umownych, karnych odsetek itd.,
  5. osoba dłużnika – należności od odbiorców produktów i usług, od pracowników, budżetowe itd.,
  6. stopień realności – pewne, wątpliwe, sporne, nieściągalne.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: naˈlɛʒnɔɕt͡ɕ, AS: naležność

Wiktionary

Powiązane:

 czas. należeć

 przym. należny

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) cena, odpłatność, opłata, wypłata, zapłata

Wiktionary


należności

kwota, którą trzeba komuś wypłacić


SJP.pl

Należność – w rachunkowości uprawnienie do otrzymania w określonym terminie świadczenia pieniężnego lub rzeczowego od dłużnika.

W rachunkowości podmiotów gospodarczych należności są kategorią wyłącznie pieniężną i oznaczają wszelkie przewidywane przychody środków pieniężnych, stanowią aktywa podmiotu gospodarczego. W tym przypadku powstanie należności jest efektem prowadzonej działalności gospodarczej i poprzedza przypływ środków pieniężnych do podmiotu gospodarczego. Można je podzielić według różnych kryteriów, wśród których do najważniejszych należą:

  1. obszar rozliczeń – należności krajowe i zagraniczne,
  2. termin płatności – należności krótkoterminowe i długoterminowe,
  3. stopień wymagalności – należności prawidłowe (terminowe) i przeterminowane (przedawnione),
  4. tytuł powstania – należności z tytułu dostaw, robót i usług, wypłaconych zaliczek, kar umownych, karnych odsetek itd.,
  5. osoba dłużnika – należności od odbiorców produktów i usług, od pracowników, budżetowe itd.,
  6. stopień realności – pewne, wątpliwe, sporne, nieściągalne.

Wikipedia


należny

1. należący się komuś lub czemuś;
2. dawniej:
a) należący do kogoś;
b) należyty


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) książk. należący się komuś lub czemuś; przysługujący

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Otrzymałem wreszcie należną mi zapłatę.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: naˈlɛʒnɨ, AS: naležny

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. należność ż.

 czas. należeć

 przym. należyty

 przysł. należycie

Wiktionary


należy

czasownik modalny (predykatyw) używany dla wyrażenia obowiązku, powinności, stosowności działania; powinno się, wypada, trzeba, potrzeba


SJP.pl

czasownik niefleksyjny nieosobowy

 (1.1) powinno się; warto, trzeba, wypada

forma czasownika.

 (2.1) 3 os. lp. ter. należeć

Wiktionary

Zbiór (dawniej także mnogość) – pojęcie pierwotne aksjomatycznej teorii mnogości (zwanej też teorią zbiorów) leżące u podstaw całej matematyki; idealizacja intuicyjnie rozumianego zbioru (zestawu, kolekcji) utworzonego z elementów (komponentów, składowych), która jest efektem abstrahowania od wewnętrznej struktury modelowanego obiektu i wzajemnych zależności między jego elementami (np. hierarchii, czy kolejności).

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Z ogniem należy się obchodzić bardzo ostrożnie!

Wiktionary

Wymowa:

IPA: naˈlɛʒɨ, AS: naležy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) trzeba, warto, potrzeba

Wiktionary


należycie

przysłówek sposobu

 (1.1) odpowiednio, właściwie

 (1.2) dokładnie, porządnie

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Jej praca nie została należycie doceniona.

 (1.2) Zanim wrócę, podłoga w kuchni ma być należycie wyszorowana.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌnalɛˈʒɨt͡ɕɛ, AS: naležyće

Wiktionary

Powiązane:

 czas. należeć

 przym. należny, należyty

Wiktionary

Synonimy:

 (1.2) solidnie, starannie

Wiktionary


należytość

przestarzałe lub regionalne: kwota należna do zapłaty; należność


SJP.pl


należyty

taki, jak należy; odpowiedni, stosowny, adekwatny


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) podn. właściwy; taki, jak należy

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Powinieneś odnosić się do starszych z należytym szacunkiem.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌnalɛˈʒɨtɨ, AS: naležyty

Wiktionary

Powiązane:

 przym. należny

 czas. należeć

 przysł. należycie

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) rzetelny, odpowiedni, właściwy

Wiktionary


nalibocki

Naliboki


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) dotyczący Naliboków, związany z Nalibokami

Wiktionary

Patrz:

Naliboki

naliboki

  • Naliboki – wieś w obwodzie grodzieńskim Białorusi
  • Naliboki – wieś (dawne miasteczko) w obwodzie mińskim Białorusi
  • Naliboki – dawna gmina
Zobacz też
  • Puszcza Nalibocka
  • Zbrodnia w Nalibokach

Wikipedia


naliczać

licząc, dochodzić do pewnej liczby


SJP.pl


naliczanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|naliczać.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌnalʲiˈt͡ʃãɲɛ, AS: nalʹičãńe

Wiktionary

Powiązane:

 czas. naliczać ndk., naliczyć dk.

 rzecz. naliczenie n.

Wiktionary


naliczenie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|naliczyć.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌnalʲiˈt͡ʃɛ̃ɲɛ, AS: nalʹičńe

Wiktionary

Powiązane:

 czas. naliczyć dk., naliczać ndk.

 rzecz. naliczanie n.

Wiktionary


nalicznik

w rosyjskim budownictwie ludowym: bogato rzeźbiona listwa drewniana, okrywająca futryny zewnętrzne okien i drzwi jako ich dekoracyjne obramowanie


SJP.pl


naliczyć

licząc, dojść do pewnej liczby


SJP.pl

czasownik przechodni dokonany (ndk. naliczać)

 (1.1) zob. naliczać.

czasownik zwrotny dokonany naliczyć się (ndk. brak)

 (2.1) zmęczyć się liczeniem

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Do Morskiego Oka wędrowało średnio 670 turystów dziennie, a w Dolinie Chochołowskiej naliczono 360 osób w ciągu dnia.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: naˈlʲit͡ʃɨt͡ɕ, AS: nalʹičyć

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. liczenie n., naliczanie n., naliczenie n.

 czas. liczyć, policzyć

Wiktionary


nalinić

czasownik

 (1.1) gw-pl|Poznań. z trudem coś zgromadzić, zebrać

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. nalinienie n.

Wiktionary


nalinienie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|nalinić.

Wiktionary

Powiązane:

 czas. nalinić

Wiktionary


nalipek

krępak nalipek - gatunek ćmy z rodziny miernikowcowatych


SJP.pl


naliściak

chrząszcz z rodziny ryjkowcowatych, np. naliściak srebrniak (naliściak zielony)


SJP.pl

Naliściak (Phyllobius) – rodzaj chrząszczy z rodziny ryjkowcowatych i podrodziny Entiminae. Są polifagicznymi fitofagami. Postacie dorosłe żerują głównie na liściach, a larwy na korzeniach.

Wikipedia


naliścica

naliścica wierzbowa - gatunek stonki


SJP.pl


nalizać

nalizać się - zmęczyć się lizaniem


SJP.pl


naloć

czasownik przechodni dokonany

 (1.1) gw-pl|Górny Śląsk. nalać

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Naloć ci tyju?

Wiktionary


nalocik

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) zdrobn. od nalot

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) To nie nalot, lecz tylko mały nalocik.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. nalot m.

Wiktionary


nalokson

organiczny związek chemiczny używany jako środek opioidowy


SJP.pl

Nalokson – organiczny związek chemiczny, lek opioidowy używany głównie w lecznictwie zamkniętym. Jest odwrotnym agonistą wszystkich trzech receptorów opioidowych(µ > κ ⩾ δ). Znosi działanie ośrodkowe i obwodowe zarówno endogennych, jak i egzogennych opioidów takie jak: depresję oddechową, zwężenie źrenic, niedociśnienie, sedację oraz zaparcia. Lek sam w sobie nie wywołuje silnego efektu farmakologicznego. Nie powoduje uzależnienia ani nie wywołuje zjawiska tolerancji lekowej.

Wikipedia


nalot

1. cienka warstwa pojawiająca się na powierzchni czegoś;
2. wpływ pewnej idei czy koncepcji na czyjąś twórczość lub zachowanie;
3. pojawienie się dużej ilości czegoś w krótkim czasie;
4. nadzwyczajna rewizja lub kontrola;
5. atak lotniczy;
6. łączny czas odbytych lotów;
7. młode pokolenie drzew powstałe z samosiewu


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) książk. cienka warstwa pyłu, pary itp. osiadła na jakiejś powierzchni

 (1.2) chem. warstwa tlenków osiadająca na metalu w wyniku utleniania

 (1.3) med. jasna powłoka pokrywająca narząd w wyniku jakiegoś schorzenia

 (1.4) książk. przen. widoczny w twórczości artysty lub w czyimś zachowaniu wpływ jakiejś idei, kultury itp.

 (1.5) wojsk. atak powietrzny samolotów lub helikopterów na określony cel;

 (1.6) środ. lotn. łączny, udokumentowany czas lotów wykonanych przez pilota, odbytych przez samolot bądź silnika

 (1.7) środ. leśn. faza rozwoju drzewostanu obejmująca okres życia od samozasiewu do 20 lat, w której drzewka nie przekraczają zazwyczaj wysokości runa leśnego;

 (1.8) pot. niespodziewana akcja policji lub służb specjalnych polegająca na wkroczeniu do domu lub lokalu w celu przeprowadzenia kontroli, rewizji, aresztowania przestępców itp.

 (1.9) pot. nagłe pojawienie się kogoś lub czegoś w dużej liczbie

Wiktionary

  • nalot – atak lotniczy
  • nalot – cienka warstewka grzybów mikroskopijnych na podłożu
  • nalot – faza rozwoju drzewostanu
  • Nalot – album zespołu Azyl P

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Nalot kurzu na jego starych meblach był naprawdę duży.

 (1.2) Musicie usunąć nalot rdzy z całego tego płotu.

 (1.6) W oficjalnych źródłach pojawiły się rozbieżne dane na temat liczby godzin nalotu poszczególnych członków załogi Tu-154M nr 101.

 (1.8) Wszyscy stale baliśmy się nalotu policji.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈnalɔt, AS: nalot

Wiktionary

Powiązane:

 czas. latać, nalatywać ndk., nalecieć dk.

 rzecz. naleciałość ż., lot m., nalocik mrz.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.5) atak z powietrza, bombardowanie, ostrzeliwanie

Wiktionary


nalotek

sztuczny rodzaj grzybów mitosporowych; sierpik, fuzarium


SJP.pl


nalotowy

nalot


SJP.pl

Patrz:

nalot

nalustek

żelazny uchwyt w wozie drabiniastym łączący drążek podtrzymujący bok wozu ze stalowymi elementami przytwierdzającymi nadwozie do osi tego wozu


SJP.pl


nalutować

1. przytwierdzić coś na czymś, lutując;
2. wykonać lutowanie wielu przedmiotów


SJP.pl


nalutowywać

lutując, przytwierdzać coś na czymś


SJP.pl


namacać

macając natrafić na coś


SJP.pl


namacalniej

stopień wyższy od przysłówka: namacalnie


SJP.pl


namacalność

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) odprzym. cecha tego, co jest namacalne

Wiktionary

Powiązane:

 przym. namacalny

 przysł. namacalnie

Wiktionary


namacalny

1. dający się wyczuć dotykiem;
2. niebudzący wątpliwości


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) niewątpliwy, oczywisty, pewny

 (1.2) możliwy do wyczucia zmysłem dotyku

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Z jednej strony oficjalna propaganda zyskiwała dodatkowy argument na rzecz totalnej obrony, dysponując namacalnym dowodem, że wróg chce zniszczyć cały naród.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. namacalność ż.

 przysł. namacalnie

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) bezdyskusyjny, bezsporny, bezsprzeczny, ewidentny, jaskrawy, oczywisty, jednoznaczny, niedwuznaczny, niepodważalny, niezaprzeczalny, niezbity, pewny, pozadyskusyjny, zrozumiały sam przez się

 (1.2) wyczuwalny, dotykalny, dotykowy, haptyczny, uchwytny

Wiktionary


namącić

potocznie: spowodować zamieszanie, nieład, zakłócić spokój; zmącić


SJP.pl


namącone

potocznie: spowodować zamieszanie, nieład, zakłócić spokój; zmącić


SJP.pl


namacywać

rzadko: macając coś długo, wiele razy, natrafić na coś


SJP.pl


namagać

czasownik nieprzechodni niedokonany

 (1.1) kresy. naciskać, napierać

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Namagajcie chłopcy, Kurki wschodzą, świtać zacznie. – Chłopi pochylili się mocniej na wiosłach.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) wysilić się, wytężyć się

Wiktionary


namagnesować

1. nadać czemuś własności magnesu stałego;
2. namagnesować się - nabrać własności magnesu stałego


SJP.pl


namagnesowanie

1. nadać czemuś własności magnesu stałego;
2. namagnesować się - nabrać własności magnesu stałego


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|namagnesować.

Wiktionary

Magnetyzacja (namagnesowanie) jest właściwością materiałów (m.in. magnesów), która opisuje pole magnetyczne wytwarzane przez materiał. Przez magnetyzację rozumie się także wielkość fizyczną określającą wytwarzane przez materiał pole magnetyczne, definiuje się ją przez określenie momentów magnetycznych wytworzonych w jednostce objętości. Głównymi składnikami magnetyzacji są orbitalne i spinowe momenty magnetyczne elektronów.

Wikipedia

Powiązane:

 czas. namagnesować

Wiktionary


namagnetyzować

dawniej: namagnesować


SJP.pl


namagnetyzowywać

dawniej: namagnesowywać


SJP.pl


namalować

czasownik przechodni dokonany

 (1.1) przedstawić coś malując; zrobić obraz czegoś

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Sądząc po wyposażeniu punktu, sejf zamykano na zardzewiałą kłódkę, a kraty w oknach zapewne namalowano.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌnãmaˈlɔvat͡ɕ, AS: nãmalovać

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. malarstwo n., malowanie n., namalowanie n., malowidło n., malunek m., malarz m., malarka ż.

 czas. malować, pomalować, wymalować, wymalowywać, przemalować, przemalowywać, domalować, domalowywać, zmalować, podmalować, podmalowywać, umalować się

 przym. malarski, malowniczy

 przysł. malarsko, malowniczo

Wiktionary


namalowanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|namalować.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌnãmalɔˈvãɲɛ, AS: nãmalovãńe

Wiktionary

Powiązane:

 czas. pomalować, namalować dk., malować ndk.

 rzecz. malarz mos., malowanie

 przym. malarski

Wiktionary


namangan

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna

 (1.1) geogr. adm. miasto we wschodnim Uzbekistanie, w Kotlinie Fergańskiej, siedziba administracyjna wilajetu namangańskiego;

Wiktionary

Namangan (uzb. cyr. i ros. Наманган) – miasto we wschodnim Uzbekistanie, w Kotlinie Fergańskiej, nad Północnym Kanałem Fergańskim, siedziba administracyjna wilajetu namangańskiego. W 2016 roku liczyło ok. 467,9 tys. mieszkańców. Ośrodek przemysłu bawełnianego, jedwabniczego, obuwniczego, spożywczego, chemicznego, maszynowego oraz materiałów budowlanych. W mieście działają dwa teatry, dwa muzea oraz uniwersytet.

Wikipedia

Powiązane:

 przym. namangański

Wiktionary


namangański

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z Namanganem, dotyczący Namanganu

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Namangan mrz.

Wiktionary


namarszczać

układać coś w zmarszczki, w fałdki


SJP.pl


namartwić

1. przysporzyć komuś dużo zmartwień;
2. namartwić się - nadręczyć się zmartwieniami


SJP.pl


namarudzić

potocznie: namarudzić (się) - spędzić dłuższy czas na marudzeniu


SJP.pl


namarznięty

[czytaj: namar-znięty] taki, który namarznął (namarzł); namarzły, namarźnięty


SJP.pl


namarzły

[czytaj: namar-zły] taki, który namarzł (namarznął); namarznięty, namarźnięty


SJP.pl


namaścić

1. naznaczyć olejem podczas sakramentu;
2. posmarować tłuszczem


SJP.pl

czasownik przechodni dokonany

 (1.1) natłuścić, nasmarować

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Ksiądz namaścił staruszkę przed śmiercią olejami świętymi.

Wiktionary

Powiązane:

 czas. namaszczać ndk.

 rzecz. namaszczenie n.

Wiktionary


namaste

tradycyjne indyjskie pozdrowienie, przywitanie


SJP.pl

Namaste lub Namaskar (hindi नमस्ते) – tradycyjne indyjskie przywitanie, pozdrowienie. Dosłownie tłumaczone znaczy „Pokłon tobie”.

Wypowiadaniu tego pozdrowienia często towarzyszy andźali – gest półukłonu ze złożonymi rękoma na wysokości serca (uważanego w Indiach za siedzibę boskości w człowieku) i palcami wskazującymi do góry. Gest można także wykonać nie odzywając się – ma takie samo znaczenie jak samo wypowiedzenie słów pozdrowienia.

Wikipedia


namaszczać

1. smarować, nacierać czymś tłustym;
2. w obrzędach religijnych:
a) nacierać poświęconym olejem przy udzielaniu sakramentów;
b) nadawać komuś jakąś godność przez naznaczenie poświęconym olejem


SJP.pl

czasownik przechodni niedokonany

 (1.1) natłuszczać, nasmarować

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Cukiernik namaszcza rogaliki przed włożeniem ich do pieca.

Wiktionary

Powiązane:

 czas. namaścić dk.

 rzecz. namaszczanie n., namaszczenie n.

Wiktionary


namaszczenie

1. naznaczyć olejem podczas sakramentu;
2. posmarować tłuszczem


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|namaścić.

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Dziadek Rudolf zmarł zaraz po namaszczeniu.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. namaszczanie n., maszczenie n.

 czas. namaścić dk., namaszczać ndk.

Wiktionary


namaszczony

oficjalny, uroczysty, pełen powagi


SJP.pl


namawiać

zachęcać kogoś do czegoś, nakłaniać, przekonywać


SJP.pl

czasownik przechodni niedokonany (dk. namówić)

 (1.1) nakłaniać kogoś do czegoś; przekonywać kogoś, zachęcać

czasownik zwrotny namawiać się

 (2.1) pot. porozumiewać się z kimś, omawiać coś, umawiać się na coś

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Planował wówczas różne formy protestu, aby przełamać zmowę obojętności. Namawiał grupy Żydów do zbiorowego samobójstwa przed parlamentem brytyjskim w Londynie.

 (1.1) Odpowiadam, że oczywiście, i namawiam ją do opracowania tych korespondencji.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: nãˈmavʲjät͡ɕ, AS: nãmavʹi ̯äć

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. namowa ż., namawianie n., namówienie n.

 czas. namówić dk.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) przekonać, skłaniać

Wiktionary


namawiacz

ten, kto kusi, namawia, zachęca do czegoś; kusiciel


SJP.pl


namawianie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|namawiać.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌnãmaˈvʲjä̃ɲɛ, AS: nãmavʹi ̯ä̃ńe

Wiktionary

Powiązane:

 czas. namawiać ndk., namówić dk.

 rzecz. namówienie n., namowa ż.

Wiktionary


namaz

obowiązkowa modlitwa muzułmańska odmawiana pięć razy dziennie; salat


SJP.pl

Salat (arab. الصلاة al-ṣalāa, pers. نماز namâz, tur. namaz) – muzułmańska modlitwa rytualna, stanowiąca jeden z pięciu obowiązków każdego muzułmanina (tzw. filarów wiary).

Odmawia się ją pięciokrotnie w ciągu doby, tj. przed wschodem słońca (Fadżr), w południe (Zuhr), po południu (Asr), po zachodzie słońca (Maghrib) i w pierwszej połowie nocy (Isza). Celem salat jest uzyskanie błogosławieństwa Allaha.

Wikipedia


namdhari

rzeczownik

 (1.1) rel. odłam sikhów;

Wiktionary

Namdhari – odłam sikhów wierzących w Satguru Ram Singha jako żyjącego XII guru, (w przeciwieństwie do sikhizmu głównego nurtu, który twierdzi że autorytet guru został po śmierci X guru Gobinda Singha w 1708 roku przelany na świętą księgę Guru Granth Sahib).

Namdhari są ścisłymi wegetarianami, nie uznają posagu i wystawnych wesel.Sikhowie z tradycji namdhari otaczają krowy szczególnym szacunkiem, podobnie jak to ma miejsce w hinduizmie.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Wegetarianami jest obecnie 26 milionów sikhów, sekta namdhari i Ruch Złotej Świątyni (…)

Wiktionary


namęczyć

1. dokuczyć wielu osobom lub sprawić ból wielu osobom bądź zwierzętom;
2. namęczyć się - mieć za sobą wiele trosk, kłopotów


SJP.pl


nameko

łuskwiak nameko - gatunek grzybów z rodziny pierścieniakowatych, składnik zupy miso


SJP.pl


namiąchać

potocznie:
1. namieszać;
2. nawyprawiać, narozrabiać, narobić zamieszania


SJP.pl


namiar

1. określenie miejsca ulokowania danego obiektu względem północy, przez pomiary odpowiednich kątów; peleng;
2. informacja pozwalająca określić miejsce pobytu kogoś lub usytuowania czegoś


SJP.pl

Namiar, peleng – w nawigacji jest to pojęcie oznaczające wartość kąta pomiędzy kierunkiem odniesienia a kierunkiem, w którym obserwowany jest obiekt namierzany. Kierunkiem odniesienia jest najczęściej kierunek północny lub diametralna (oś) jednostki (statku, samolotu), na której znajduje się obserwator. Wierzchołek kąta stanowi oko obserwatora. Namiaru dokonuje się w celu określenia pozycji, kursu oraz prędkości jednostki.

Wikipedia


namiastka

produkt zastępczy; surogat; ersatz; erzac


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) coś, co zastępuje inną rzecz, ale nie dorównuje jej jakością

 (1.2) spoż. artykuł sporządzony z nieoryginalnych, gorszych surowców

Wiktionary

Wikipedia

Wymowa:

IPA: nãˈmʲjastka, AS: nãmʹi ̯astka

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. namiastkowość ż.

 przym. namiastkowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1-2) erzac / ersatz, podróbka, surogat, proteza

Wiktionary


namib

pustynia w Namibii


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna

 (1.1) geogr. przybrzeżna pustynia położona na południu Afryki, głównie na terenie Namibii, a także w Angoli i Południowej Afryce;

Wiktionary

Pustynia Namib położona jest głównie w Namibii, w południowo-zachodniej Afryce na wybrzeżu Atlantyku. Rozpoczyna się na terenie Angoli i rozciąga wzdłuż całego wybrzeża Namibii, tj. od ujścia rzeki Kunene na granicy z Angolą na północy po ujście rzeki Oranje na południu, na granicy z RPA. Namib w języku nama oznacza „olbrzymi”, a w innym tłumaczeniu „miejsce, gdzie nic nie ma”. Od tego słowa pochodzi nazwa Namibii.

  • Długość: ok. 1300 km
  • Szerokość: od 50 do 160 km
  • Powierzchnia: ok. 130 tys. km²

Wikipedia

Powiązane:

 rzecz. Namibia ż., Namibijczyk mos., Namibijka ż.

 przym. namibski, namibijski

Wiktionary


namibia

państwo w Afryce ze stolicą w Windhuku; Republika Namibii


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) geogr. polit. państwo w Afryce;

Wiktionary

Namibia (afr. Namibië), Republika Namibii (ang. Republic of Namibia, afr. Republiek van Namibië, niem. Republik Namibia) – państwo w południowo-zachodniej Afryce. Zajmuje powierzchnię 824 292 km², a zamieszkane jest przez 3 022 401 osób (2023).

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) W Namibii jest bardzo ciepło.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: nãˈmʲibʲja, AS: nãmʹibʹi ̯a

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Namib mrz., Namibijczyk m., Namibijka ż.

 przym. namibijski

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) Republika Namibii

Wiktionary


namibijczyk

mieszkaniec Namibii


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) obywatel Namibii

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌnãmʲiˈbʲijt͡ʃɨk, AS: nãmʹibʹii ̯čyk

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Namibia ż.

:: fż. Namibijka ż.

 przym. namibijski

Wiktionary


namibijka

mieszkanka Namibii


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) obywatelka Namibii

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌnãmʲiˈbʲijka, AS: nãmʹibʹii ̯ka

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Namibia ż.

:: fm. Namibijczyk mos.

 przym. namibijski

Wiktionary


namibijski

przymiotnik od: Namibia


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) odnoszący się do państwa Namibia

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Igrzyska w Atenach będą przysłowiowym łabędzim śpiewem namibijskiego sprintera, Franka Fredericksa, którego kariera trwa już dwie dekady.

 (1.1) Rolnictwo namibijskie wypracowuje 14 proc. dochodu narodowego brutto.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌnãmʲiˈbʲijsʲci, AS: nãmʹibʹii ̯sʹḱi

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Namib mrz., Namibia ż., Namibijczyk mos., Namibijka ż.

Wiktionary


namibski

Namib (pustynia w Namibii)


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z pustynią Namib, dotyczący Namibu

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Namib mrz.

Wiktionary


namielać

mleć wystarczającą lub określoną ilość czegoś


SJP.pl


namierać

o większej liczbie osób: umierać


SJP.pl


namiernik

przyrząd nawigacyjny do brania namiarów; pelengator


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) żegl. przyrząd nawigacyjny służący do wyznaczania namiarów, składający się z celownika optycznego zamontowanego na kompasie

Wiktionary

Wymowa:

IPA: nãˈmʲjɛrʲɲik, AS: nãmʹi ̯erʹńik

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. namiar m., namierzanie n., namierzenie n., miarka ż.

 czas. namierzyć, namierzać, mierzyć

 przym. namiarowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) pelengator

Wiktionary


namierzać

1. odmierzać pewną ilość czegoś;
2. wyznaczać, lokalizować położenie statku lub samolotu, ustalać kierunek lotu


SJP.pl


namierzanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|namierzać.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌnãmʲjɛˈʒãɲɛ, AS: nãmʹi ̯ežãńe

Wiktionary

Powiązane:

 czas. namierzać ndk., namierzyć dk.

 rzecz. namiernik mrz., namierzenie, namiar

Wiktionary


namierzenie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|namierzyć.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌnãmʲjɛˈʒɛ̃ɲɛ, AS: nãmʹi ̯ežńe

Wiktionary

Powiązane:

 czas. namierzyć dk., namierzać ndk.

 rzecz. namiernik mrz., namierzanie n., namiar m.

Wiktionary


namierzwiać

rzadko: pokrywać mierzwą; nagnajać


SJP.pl


namierzwić

rzadko: pokryć mierzwą; nagnoić


SJP.pl


namierzyć

1. odmierzyć pewną ilość czegoś;
2. wyznaczyć położenie statku lub samolotu, ustalić kierunek lotu


SJP.pl

czasownik przechodni dokonany (ndk. namierzać)

 (1.1) dokonany od|namierzać.

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Haker próbował wykorzystać tunel, ale został szybko namierzony.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: nãˈmʲjɛʒɨt͡ɕ, AS: nãmʹi ̯ežyć

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. namierzanie n., namierzenie n., namiernik mrz.

Wiktionary


namiestnictwo

namiestnikostwo;
1. urząd, godność namiestnika;
2. biuro mera;
3. budynek, w którym znajduje się biuro namiestnika;
4. okręg administrowany przez namiestnika


SJP.pl

  • Namiestnictwo (Rosja) – jednostka podziału terytorialnego w Imperium Rosyjskim w latach 1775-1796
  • Namiestnictwo Galicji
  • Namiestnictwo (ZHP)
  • Namiestnictwo (ZHR)

Wikipedia


namiestniczka

namiestnik


SJP.pl

Patrz:

namiestnik

namiestniczo

dawniej: zastępczo


SJP.pl


namiestniczy

namiestnik


SJP.pl

Patrz:

namiestnik

namiestnik

osoba sprawująca władzę w zastępstwie panującego


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) polit. osoba sprawująca władzę nad określonym terytorium w imieniu panującego

 (1.2) hist. w I Rzeczypospolitej: stopień wojskowy w jeździe polskiego autoramentu, niższy oficer; Gloger|namiestnik.

 (1.3) hist. w starożytnym Rzymie: urzędnik, któremu powierzono władzę nad prowincją, miał kompetencje sądownicze i podatkowe

 (1.4) przest. zastępca

 (1.5) harc. osoba stojąca na czele namiestnictwa

Wiktionary

  • Namiestnik – osoba zastępująca panującego, sprawująca w jego imieniu władzę w kraju, prowincji, dzielnicy lub na innym określonym terytorium
    • namiestnik – namiestnik króla w Królestwie Polskim (1815–1918)
    • namiestnik – jako namiestnik cesarza austriackiego najwyższy urzędnik cywilny w Królestwie Galicji i Lodomerii w latach 1866–1918
    • Namiestnik Rzeszy – od 1933 pełnomocnik rządu III Rzeszy na powierzonym sobie obszarze, od 1939 najwyższy urzędnik cywilny w Kraju Warty i Okręgu Rzeszy Gdańsk-Prusy Zachodnie; mniejszy zakres kompetencyjny posiadali namiestnicy Sudetenlandu i krajów alpejskich.
    • Lord namiestnik Irlandii – reprezentant Korony Brytyjskiej w Irlandii
    • namiestnicy Niderlandów Habsburskich
    • namiestnik – w starożytnym Rzymie urzędnik, którego zadaniem była kontrola ściągania podatków w prowincjach

    Wikipedia

    Powiązane:

     rzecz.

    :: fż. namiestniczka ż., namiestkini ż., namiestnica ż.

    Wiktionary


namiestnikostwo

namiestnictwo;
1. urząd, godność namiestnika;
2. biuro mera;
3. budynek, w którym znajduje się biuro namiestnika;
4. okręg administrowany przez namiestnika


SJP.pl


namiestnikowy

namiestnik (dawniej); namiestnikowski


SJP.pl


namieszać

czasownik

 (1.1) stworzyć nieprzyjemną lub zagmatwaną sytuację

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. mieszadło n., mieszanie n.

 czas. mieszać

Wiktionary


namiętnie

przysłówek

 (1.1) w sposób namiętny; w sposób wywołujący pożądanie lub świadczący o pożądaniu

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Całowali się długo i namiętnie.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: nãˈmʲjɛ̃ntʲɲɛ, AS: nãmʹi ̯ntʹńe

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. namiętność, namiętności

 przym. namiętny

 czas. roznamiętniać

Wiktionary


namiętniej

stopień wyższy od przysłówka: namiętnie


SJP.pl


namiętniejszy

stopień wyższy od przymiotnika: namiętny


SJP.pl


namiętność

1. stan uczuciowy występujący z wielką siłą;
2. silne, jednostronne zainteresowanie jakąś dziedziną


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) stan uczuciowy występujący z wielką siłą, w szczególności w odniesieniu do miłości fizycznej

 (1.2) przen. poet. bardzo silne zainteresowanie daną dziedziną, problematyką

Wiktionary

Namiętność – stan silnego odczuwania emocji, bądź uczucie skierowane wobec danej pasji, zainteresowania. Zachodzi wówczas, gdy dyspozycja do pragnień staje się tłem afektów, które człowieka opanowują wbrew głosowi rozsądku.

Pojęcie namiętności w języku polskim najczęściej odnosi się do seksualności i zmysłowości. Wiąże się je ze stanem odczuwania silnego i nieodpartego uczucia do drugiej osoby, które powoduje utratę kontroli intelektualnej nad zachowaniem.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: nãˈmʲjɛ̃ntnɔɕt͡ɕ, AS: nãmʹi ̯ntność

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. namiętności lm.

 czas. roznamiętniać ndk.; roznamiętnić dk.

 przym. namiętny

 przysł. namiętnie

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) gorączka, popęd, zapał, żądza, gwałtowność, ogień, pasja, pociąg, skłonność, słabość, zamiłowanie, żar, żarliwość

 (1.2) pasja

Wiktionary


namiętności

1. stan uczuciowy występujący z wielką siłą;
2. silne, jednostronne zainteresowanie jakąś dziedziną


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj niemęskoosobowy, liczba mnoga

 (1.1) gwałtowne uczucia

forma rzeczownika.

 (2.1) D., C., Ms., W. lp. i M., D., B., W. plural|namiętność.

Wiktionary

  • Namiętności (film 1996) − amerykański melodramat w reżyserii Jona Avneta
  • Namiętności (film 1969) − szwedzki film psychologiczny w reżyserii Ingmara Bergmana
  • Namiętności – włoska telenowela z 1986

Wikipedia

Powiązane:

 rzecz. namiętność ż.

 przym. namiętny

 przysł. namiętnie

Wiktionary


namiętnostka

przelotna, krótkotrwała namiętność, skłonność; słabostka


SJP.pl


namiętny

przymiotnik

 (1.1) świadczący o pożądaniu

 (1.2) o uczuciach, gestach, zachowaniach: pełen gwałtowności, namiętności, intensywności

 (1.3) żarliwy, pełen pasji, zamiłowania do czegoś

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Usta pomalowane czerwoną szminką uchodzą za bardzo namiętne.

 (1.2) Ku swemu zdumieniu wkrótce pokochała Czarny Ląd, jego mieszkańców i tajemniczego myśliwego (…), z którym połączył ją namiętny romans.

 (1.3) Był on namiętnym miłośnikiem szachów.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: nãˈmʲjɛ̃ntnɨ, AS: nãmʹi ̯ntny

Wiktionary

Powiązane:

 przysł. namiętnie

 rzecz. namiętność ż., namiętności

 czas. roznamiętniać

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) zmysłowy, gorący

 (1.2) gorący

Wiktionary


naming

[czytaj: nejming] środowiskowo: tworzenie nazw w marketingu


SJP.pl

Wikipedia


namingowiec

[czytaj: nejmingowiec] środowiskowo: pracownik działu marketingu zajmujący się tworzeniem nazw


SJP.pl


namingowy

[czytaj: nejmingowy] środowiskowo: związany z tworzeniem nazw w marketingu


SJP.pl


namiocik

zdrobnienie od: namiot


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) pot. zdrobn. od namiot

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) To nie namiot, lecz tylko mały namiocik.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. namiot m.

 przym. namiotowy

Wiktionary


namiot

rodzaj przenośnego schronienia używanego przez jedną lub więcej osób


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) turyst. wojsk. rodzaj przenośnego schronienia z impregnowanej tkaniny, używanego przez jedną lub więcej osób;

 (1.2) ogrod. konstrukcja pokryta folią służąca do hodowli roślin ciepłolubnych

Wiktionary

Namiot – schronienie składające się z tkaniny lub innego materiału, rozpostartego na ramie lub słupkach oraz zazwyczaj rozciągniętej przez linki napinające. W mniejszych namiotach tkanina może obejmować także dół namiotu. Najczęściej zarówno sam namiot, jak i linki napinające przymocowywane są do podłoża przy pomocy wbijanych śledzi lub szpilek.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Postanowiliśmy spędzić urlop pod namiotem.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈnãmʲjɔt, AS: nãmʹi ̯ot

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. namiotowisko n., namiotnik m., namiotnica ż., namiotnikowiec m., namiotowanie n.

:: zdrobn. namiocik m.

 czas. namiotować ndk.

 przym. namiotowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.2) tunel, foliówka, foliak

Wiktionary


namiotka

1. gwarowo: nakrycie głowy zamężnych kobiet wiejskich, rodzaj chusty;
2. dawniej: cienkie, rzadkie płótno


SJP.pl


namiotnica

motyl nocny z rodziny namiotnikowców, którego gąsienice tworzą oprzęd w kształcie namiotów, szkodnik drzew owocowych; namiotnik


SJP.pl


namiotnik

motyl nocny z rodziny namiotnikowców, którego gąsienice tworzą oprzęd w kształcie namiotów, szkodnik drzew owocowych; namiotnica


SJP.pl

Namiotnik (Uroderma) – rodzaj ssaków z podrodziny owocnikowców (Stenodermatinae) w obrębie rodziny liścionosowatych (Phyllostomidae).

Wikipedia


namiotnikowate

rodzina motyli


SJP.pl


namiotnikowaty

o cechach namiotnikowatych (rodzina motyli)


SJP.pl


namiotnikowce

przedstawiciel rodziny motyli różnoskrzydłych


SJP.pl


namiotnikowiec

przedstawiciel rodziny motyli różnoskrzydłych


SJP.pl


namiotowy

przymiotnik od: namiot (rodzaj przenośnego schronienia)


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z namiotem, dotyczący namiotu

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Ponury symbol francuskiej rewolucji znalazł swoje miejsce w samym centrum namiotowego miasteczka, które powstało w proteście przeciw drożyźnie i niesprawiedliwości społecznej w Izraelu.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. namiot mrz., namiocik mrz.

Wiktionary


namleć

1. zemleć wiele lub wystarczającą ilość czegoś;
2. namleć się - napracować się mieleniem


SJP.pl


namocować

namocować się - namęczyć się przy czymś, używać siły, robić coś z wysiłkiem


SJP.pl


namoczyć

czasownik przechodni dokonany (ndk. namaczać)

 (1.1) wkładać coś na jakiś czas do wody lub innego płynu, aby to nasiąknęło cieczą

czasownik zwrotny dokonany namoczyć się (ndk. namaczać się)

 (2.1) będąc zanurzonym przez jakiś czas w płynie, nasiąknąć nim

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. mocz mrz., namoczenie n., mocznica ż.

 czas. moczyć, maczać

Wiktionary


namodzić

1. potocznie: wymyślić wiele czegoś; nawymyślać;
2. środowiskowo: zmodyfikować wiele części pojazdu


SJP.pl


namoknięty

przesiąknięty płynem, przesycony wilgocią; namokły


SJP.pl


namokły

przesiąknięty płynem, przesycony wilgocią; namoknięty


SJP.pl


namol

potocznie: osoba nachalna, natarczywa


SJP.pl


namolniak

osoba narzucająca się komuś


SJP.pl


namolniej

stopień wyższy od przysłówka: namolnie


SJP.pl


namolniejszy

stopień wyższy od przymiotnika: namolny


SJP.pl


namolność

namolny


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) pot. cecha tego, co namolne; cecha tych, którzy są namolni

Wiktionary

Patrz:

namolny

Powiązane:

 przym. namolny

 przysł. namolnie

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) natrętność, natarczywość, nachalność; posp. upierdliwość

Wiktionary


namolny

potocznie: narzucający się komuś do znudzenia; nachalny, natarczywy


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) pot. narzucający się, którego trudno się pozbyć

Wiktionary

Wymowa:

IPA: nãˈmɔlnɨ, AS: nãmolny

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. namolność ż.

 przysł. namolnie

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) natrętny, natarczywy, nachalny; pot. upierdliwy

Wiktionary


namordnik

1. przestarzale: kaganiec dla psa;
2. żartobliwie: coś utrudniającego swobodę wypowiedzi lub działania


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) pot. kaganiec (plecionka zakładana na pysk zwierzętom, zwłaszcza psom)

 (1.2) pot. pejor. maseczka ochronna

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Obejrzałem się i zobaczyłem rakarza, który schwycił na lasso pięknego rudego spaniela, bo był bez namordnika i nie na smyczy.

Wiktionary


namorzyn

ogólna nazwa każdej rośliny należącej do namorzynów, rodzaju roślin współtworzących mangrowe (lasy namorzynowe odmiany wschodniej)


SJP.pl

Wikipedia


namorzyniec

korzeniara namorzyniec - wiecznie zielone drzewo liściaste z rodziny korzeniarowatych, z obszarów tropikalnych, wypuszczające z pnia i gałęzi liczne korzenie podporowe i powietrzne, wchodzące w skład namorzynów, cenione m.in. ze względu na twarde drewno używane jako budulec i do obróbki stolarskiej; korzeniara, srożypląt, ryzofora


SJP.pl


namorzynowy

namorzyn


SJP.pl

Patrz:

namorzyn

namorzyny

wiecznie zielona formacja roślinna występująca na wybrzeżach strefy międzyzwrotnikowej; mangrowie, mangrowe


SJP.pl

Wikipedia


namowa

1. nakłanianie, namawianie do czegoś;
2. narada, debaty


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) przekonywanie, namawianie

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. namawianie n., namówienie n.

 czas. namówić dk., namawiać ndk.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) perswazja

Wiktionary


namówić

czasownik przechodni dokonany (ndk. namawiać)

 (1.1) dokonany od|namawiać.

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Pewnego niedzielnego przedpołudnia namówiłem więc Halila oraz pana Bieganka z konsulatu na wspólną wycieczkę autobusem do Gizy.

 (1.1) Uprosiliśmy Jerzego, aby namówił kierownika zespołu muzycznego do dalszej gry.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: nãˈmuvʲit͡ɕ, AS: nãmuvʹić

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. namawianie n., namówienie n., namowa ż.

 czas. namawiać

Wiktionary


namowicz

nazwisko


SJP.pl


namówienie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|namówić.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌnãmuˈvʲjɛ̇̃ɲɛ, AS: nãmuvʹi ̯ė̃ńe

Wiktionary

Powiązane:

 czas. namówić dk., namawiać ndk.

 rzecz. namawianie n., namowa ż.

Wiktionary


namownik

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) gw-pl|Śląsk Cieszyński. swat

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. namowy nmos., namówiny nmos.

Wiktionary


namozolony

taki, który się namozolił


SJP.pl


nampho

[czytaj: NAMpo] miasto w Korei Północnej


SJP.pl

Nampo (kor. 남포특별시) – miasto w zachodniej Korei Północnej, w prowincji P’yŏngan Południowy przy ujściu rzeki Taedong-gang do Zatoki Zachodniokoreańskiej. Miasto liczy około 367 tys. mieszkańców.

Znajduje się tu zapora Sŏhaegammun.

Wikipedia


namrówka

gatunek mrówki


SJP.pl


namruczeć

namruczeć się - spędzić dostatecznie długi czas na mruczeniu


SJP.pl


namsic

wykrzyknik

 (1.1) daw. odpowiedź na powitanie piekarskie „chusic”

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈnãmʲɕit͡s, AS: nãmʹśic

Wiktionary


namulać

o wodzie, rzece itp.: pokrywać mułem, osadzać na czymś muł


SJP.pl


namulanie

o wodzie, rzece itp.: pokrywać mułem, osadzać na czymś muł


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|namulać.

Wiktionary

Powiązane:

 czas. namulać

Wiktionary


namulić

o wodzie, rzece itp.: pokryć mułem, osadzić na czymś muł


SJP.pl


namulisko

namulizna;
1. osad naniesiony przez wodę; namuł;
2. obszar pokryty osadem naniesionym przez wodę


SJP.pl

Namulisko – ogólna nazwa miejsc, w których zbierają się muliste osady, różnie definiowane w zależności od dziedziny.

Wikipedia


namuliskowy

przymiotnik od: namulisko


SJP.pl


namulisty

pokryty namułem; szlamowaty, mulisty


SJP.pl


namulizna

namulisko;
1. osad naniesiony przez wodę; namuł;
2. obszar pokryty osadem naniesionym przez wodę


SJP.pl


namulnik

1. roślina rosnąca na mokrych terenach;
2. konstrukcja umieszczana na rzece w celu przyspieszenia namulania koryta rzeki


SJP.pl

Namulnik (Limosella L.) – rodzaj roślin należący do rodziny trędownikowatych. Obejmuje 15 gatunków roślin zielnych występujących na różnych kontynentach w wodach i w siedliskach lądowych. Rodzaj najbardziej zróżnicowany jest w Afryce, gdzie rośnie 10 gatunków. W Europie obecne są 3. Do flory Polski należy jeden gatunek – namulnik brzegowy L. aquatica.

Wikipedia


namur

belka drewniana oparta na murze (najczęściej mocowana do wieńca), na której opierają się krokwie; namurnica, murłata, murłat


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna

 (1.1) geogr. miasto w południowej Belgii, stolica Walonii;

 (1.2) geogr. adm. belgijski region z ośrodkiem administracyjnym w Namurze (1.1);

Wiktionary

Namur (nld. Namen, niem. Namür, wa. Nameur) – miasto w Belgii, siedziba administracyjna Regionu Walońskiego, prowincji Namur, oraz okręgu Namur. 1 stycznia 2024 roku liczyło 114 142 mieszkańców. Leży u ujścia rzeki Sambry do Mozy. Pod względem liczby mieszkańców jest największym miastem w prowincji.

Wikipedia

Powiązane:

 przym. namurski

Wiktionary


namurmuszać

namurmuszać się - dawniej: naburmuszać się


SJP.pl


namurnica

drewniana belka, na której się opiera więźba dachowa; murłat; murłata; namur


SJP.pl

Murłata, namurnica – drewniana belka pozioma, ułożona na murze budynku. Przenosi ona obciążenia z więźby dachowej na ściany. Przekrój murłaty jest zazwyczaj kwadratowy o wymiarach od 10×10 cm do 15×15 cm.

Wikipedia


namurnikowy

krótkosz namurnikowy - gatunek mchu z rodziny krótkoszowatych


SJP.pl


namurski

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z Namurem, dotyczący Namuru, pochodzący z Namuru

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Namur mrz.

Wiktionary


namuł

osad płynący z nurtem rzeki i opadający na dno; muł, szlam


SJP.pl

Namuł – rodzaj osadu skalnego w formie zawiesiny. Jest przynoszony przez rzeki bądź nanoszony przez wodę spływającą po stokach. Składa się z mineralnego materiału skalnego wraz z niewielką ilością węglanu wapnia oraz z domieszką humusu.

Ze względu na ilość występujących substancji organicznych namuły można podzielić na: mineralne, mineralno-organiczne i organiczne.

Wikipedia


namułek

namułek pospolity - mały ślimak słodkowodny z podgromady przodoskrzelnych


SJP.pl


namuły

osad płynący z nurtem rzeki i opadający na dno; muł, szlam


SJP.pl


namyć

1. umyć wiele sztuk czegoś;
2. o płynącej wodzie: nanieść jakiś materiał


SJP.pl


namydlanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|namydlać.

Wiktionary

Powiązane:

 czas. namydlać ndk.

Wiktionary


namyśleć

potocznie: namyśleć się - pomyśleć długo lub wielokrotnie na jakiś temat; namedytować się


SJP.pl


namyślin

Namyślin (niem. Neumühl) – wieś w Polsce położona w województwie zachodniopomorskim, w powiecie myśliborskim, w gminie Boleszkowice, nad rzeką Myślą.

W latach 1954–1971 wieś należała i była siedzibą władz gromady Namyślin, po jej zniesieniu w gromadzie Boleszkowice. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa gorzowskiego.

We wsi jest stacja kolejowa Namyślin.

Wikipedia


namysł

rozważanie czegoś, zastanawianie się nad czymś


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) rozważenie czegoś w myślach

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Zdjął okulary, chciał je rozbić, ale po namyśle włożył z powrotem na nos.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. myśl m.

 czas. myśleć ndk., namyślać się ndk.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) refleksja, przemyślenie

Wiktionary


namysław

imię męskie


SJP.pl

Namysław – imię męskie, które prawdopodobnie powstało poprzez "poprawienie" staropolskiego imienia Namysł, kiedy świadomość jego pochodzenia zatarła się i błędnie zostało ono uznane za imię kończące się członem -sław (zamiast -mysł).

Namysław imieniny obchodzi 22 sierpnia.

Wikipedia


namysłów

rozważanie czegoś, zastanawianie się nad czymś


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna

 (1.1) geogr. miasto w Polsce;

Wiktionary

Namysłów łac. Namislavia, niem. Namslau, śl. Namysłōw) – miasto w Polsce położone w województwie opolskim, siedziba powiatu namysłowskiego oraz gminy miejsko-wiejskiej Namysłów. Historycznie leży na Dolnym Śląsku, na Równinie Oleśnickiej, będącą częścią Niziny Śląskiej. Przepływa przez niego rzeka Widawa oraz jej mniejsze dopływy.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: nãˈmɨswuf, AS: nãmysu̯uf

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. namysłowianin m., namysłowianka ż.

 przym. namysłowski

Wiktionary


namysłowianin

mieszkaniec Namysłowa


SJP.pl


namysłowianka

mieszkanka Namysłowa


SJP.pl


namysłowski

przymiotnik od: Namysłów


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z Namysłowem, dotyczący Namysłowa

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Namysłów mrz., namysłowianin m., namysłowianka ż.

Wiktionary


namyw

stożek napływowy z piasku i żwiru


SJP.pl


namywać

o płynącej wodzie: nanosić jakiś materiał


SJP.pl


namłotny

w rolnictwie: dający dużo ziarna podczas młócenia, obfity w ziarno


SJP.pl


nań

na niego


SJP.pl

forma ściągnięta

 (1.1) książk. na niego

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Spojrzała nań z wyrzutem.

 (1.1) Wtedy Rafał przyczołgał się do niego i runął nań z boku.

 (1.1) Mścisław za mały kwadransik zjawi się śród oczekującego nań towarzystwa.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: nãɲ, AS: nãń

Wiktionary


nan-szan

góry w Chinach; Qilian Shan


SJP.pl


nanaj

członek ludu tunguskiego zamieszkującego tereny dalekiego wschodu Syberii


SJP.pl


nanajka

członkini ludu tunguskiego zamieszkującego tereny dalekiego wschodu Syberii


SJP.pl


nanajowie

lud tunguski zamieszkujący tereny dalekiego wschodu Syberii


SJP.pl

Nanajowie (ros. нанайцы), dawna rosyjska nazwa Goldowie – lud tunguski zamieszkujący tereny dalekiego wschodu Syberii (Rosja), nad dolnym Amurem i Ussuri.

Liczebność Nanajów wynosi ok. 17 tysięcy, z czego 12 003 żyje w Federacji Rosyjskiej (według spisu powszechnego z 2010), a 4640 w Chinach (2000). Posługują się językiem nanajskim z grupy tungusko-mandżurskiej. Od XIX wieku prawosławni, lecz zachowali też pierwotne wierzenia animistyczne oraz szamanizm. Nanajowie zajmują się myślistwem, rybołówstwem, hodowlą. Mają dobrze rozwinięte kowalstwo, obróbkę kości i ornamentowanie odzieży.

Wikipedia


nanajski

dotyczący Nanajów, ludu zamieszkującego dolny Amur i Ussuri


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z Nanajami, dotyczący Nanajów

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (2.1) jęz. język nanajski;

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Nanaj mos., Nanajka ż.

Wiktionary


nancejski

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z Nancy, dotyczący Nancy

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Można więc ustalić, że druk nancejski był rozpowszechniony we Francji i wśród polskiej magnaterii.

 (1.1) Ogółem w latach 1913 — 1914 pluton nancejski Związku Strzeleckiego liczył kilkunastu członków.

 (1.1) Względem zdań, przypuszczeń, domysłów, tak szkoły paryskiej, jak i nancejskiej, zajmujemy stanowisko bezstronne i dlatego nic o nich nie wspominaliśmy w niniejszej pracy.

 (1.1) Kiedy powróciłam z matką do Włocławka w paryskim kostiumie i nancejskim kapeluszu, pogodzona z Goncourtami i z szarością Luwru, byłam obywatelką świata.

 (1.1) Kościół ten był pierwszym nancejskim dziełem Emmanuela Héré, bogato ozdobiony, wewnątrz zadziwiał swą szczupłością, przy jednoczesnej strzelistości.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Nancy n.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) war. nancyjski

Wiktionary


nanchang

[czytaj: nanczang] miasto w Chinach; Nanczang


SJP.pl

Nanchang (chiń. 南昌; pinyin Nánchāng, wym. [nǎntʂʰɑ́ŋ]) – miasto o statusie prefektury miejskiej w Chinach, stolica prowincji Jiangxi.

Wikipedia


nancy

1. [czytaj: nąS-I] miasto we Francji;
2. [czytaj: nans-i] obce imię żeńskie


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki, nazwa własna

 (1.1) geogr. miasto nad rzeką Meurthe we wschodniej Francji;

Wiktionary

Nancy (wymowa, nɑ̃si; niem. Nanzig) – miasto we wschodniej Francji, nad rzeką Meurthe (dopływ Mozeli) i Kanałem Marna-Ren, ośrodek administracyjny regionu Lotaryngia (do 2015) i departamentu Meurthe i Mozela; 104 600 mieszkańców (2004), zespół miejski 331 363 (1999).

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Wcześniej, bo już od 1940 r., w północnej strefie okupowanej działało siedem placówkaacówek gestapo: w Paryżu, Nancy, Dijonie, Orleanie, Rouen, Rennes, Bordeaux.

Wiktionary

Powiązane:

 przym. nancejski

Wiktionary


nanczang

miasto w Chinach; Nanchang


SJP.pl

Nanchang (chiń. 南昌; pinyin Nánchāng, wym. [nǎntʂʰɑ́ŋ]) – miasto o statusie prefektury miejskiej w Chinach, stolica prowincji Jiangxi.

Wikipedia


nanczański

Nanczang


SJP.pl

Patrz:

Nanczang

nandrolon

lek o działaniu anabolicznym i androgennym


SJP.pl

Wikipedia


nandu

1. monotypowy rząd ptaków z podgromady ptaków nowoczesnych, obejmujący rodzinę Rheidae, w skład której wchodzą tylko 2 gatunki; rea, strusie amerykańskie, strusie pampasowe;
2. rodzaj ptaka z rodziny Rheidae, obejmujący 2 gatunki nielotnych ptaków: nandu szare oraz nandu plamiste; rea;
3. nandu szare - gatunek dużego nielotnego ptaka z rodziny Rheidae, występujący wyłącznie w Ameryce Południowej;
4. nandu plamiste - gatunek dużego nielotnego ptaka z rodziny Rheidae, występujący wyłącznie w Ameryce Południowej, nieco mniejszy od nandu szarego


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) ornit. nazwa systematyczna|Rhea|ref=tak., szybki i duży nielot przypominający strusia;

Wiktionary

Nandu, strusie amerykańskie, strusie pampasowe – rząd (Rheiformes) i rodzina (Rheidae) ptaków z podgromady ptaków nowoczesnych Neornithes.

Wikipedia

Przykłady

składnia.

kolokacje.

synonimy.

 (1.1) rea

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

frazeologia.

etymologia. etym|hiszp|ñandú. z indiańskiego

uwagi.

 (1.1) zobacz też: Indeks:Polski - Ptaki

tłumaczenia.

* angielski: (1.1) rhea

* baskijski: (1.1) ñandu

* bułgarski: (1.1) нанду n.

* francuski: (1.1) nandou m.

* hiszpański: (1.1) ñandú m.

* niemiecki: (1.1) Nandu m.

* nowogrecki: (1.1) ρέα ż.

* szwedzki: (1.1) nandu w.

źródła.

== nandu (język słowacki.) ==

thumb|nandu (1.1)

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik, rodzaj męski

 (1.1) ornit. nandu, nazwa systematyczna|Rhea|ref=tak.

odmiana.

 (1.1) nieodm.

przykłady.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈnãndu, AS: nãndu

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) rea

Wiktionary


nanercz

gatunek drzew i krzewów uprawianych w Ameryce Północnej i Południowej


SJP.pl

Nanercz (Anacardium L.) – rodzaj roślin z rodziny nanerczowatych. Obejmuje 20 gatunków. Występują one w międzyzwrotnikowej strefie obu kontynentów amerykańskich. Jeden gatunek – nanercz zachodni jest szeroko rozpowszechniony jako roślina uprawna. Dostarcza on tzw. „jabłka nanerczowego” (soczysta szypuła owocu) oraz właściwych owoców, którymi są orzechy nanerczowe zwane też nerkowcami i orzechami cashew.

Wikipedia


nanerczowate

rodzina roślin z rzędu mydleńcowców


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj niemęskoosobowy, liczba mnoga

 (1.1) syst. bot. nazwa systematyczna|Anacardiaceae|R. Br.|ref=tak., rodzina roślin z rzędu mydleńcowców;

Wiktionary

Nanerczowate (Anacardiaceae R. Br.) – rodzina roślin z rzędu mydleńcowców (Sapindales). Należy tu ok. 80 rodzajów z co najmniej 873 gatunkami występującymi głównie w tropikach. Nieliczni przedstawiciele rosną w klimacie umiarkowanym na półkuli północnej sięgając po południową Kanadę, południową Europę, Koreę i Japonię; na półkuli południowej sięgają po Patagonię, południowe krańce Afryki, południowo-wschodnią Australię. Niektórzy przedstawiciele rodziny mają duże znaczenie użytkowe. Szeroko rozpowszechniony w uprawie został nanercz zachodni dostarczający tzw. „jabłka nanerczowego” (soczysta szypuła owocu) oraz właściwych owoców, którymi są orzechy nanerczowe zwane też nerkowcami i orzechami cashew. Także owoce innych gatunków z tego rodzaju są jadalne. Mango indyjskie dostarcza owoców zwanych mango i jest bardzo rozpowszechnionym gatunkiem owocowym w tropikach. Jadalne owoce daje także pistacja właściwa (zob. orzeszki pistacjowe) i pistacja atlantycka oraz wiele innych gatunków z tej rodziny. Roślinami z których wytwarza się przyprawy są m.in. sumak garbarski i schinus brazylijski (pieprz brazylijski zwany też czerwonym). Wykorzystuje się żywice i gumy drzew z tego rodzaju, z owoców i galasów niektórych gatunków sumaków wytwarza się barwniki. Szereg gatunków dostarcza cenionego drewna. Liczne gatunki są też uprawiane jako ozdobne, w strefie klimatu umiarkowanego, w tym w Polsce to głównie sumak octowiec i perukowiec podolski, w obszarach cieplejszych także: schinus peruwiański, pistacja chińska, Harpephyllum caffrum, Rhodosphaera rhodanthema, Searsia lancea.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Wiele nanerczowatych posiada duże znaczenie użytkowe.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. nanercz mrz., nanerczowaty mrz.

Wiktionary


nanerczowaty

o cechach nanerczowatych (rodzina roślin)


SJP.pl


naniepokoić

1. spędzić dłuższy czas na niepokojeniu kogoś;
2. naniepokoić się - niepokoić się przez dłuższy czas


SJP.pl


nanieść

czasownik przechodni dokonany (ndk. nanosić)

 (1.1) dokonany od|nanosić.

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Ponadto na kartogramie naniesiono granice Częstochowskiego Okręgu Rudonośnego, sieć rzeczną, ośrodki miejskie.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈnãɲɛ̇ɕt͡ɕ, AS: nãńėść

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. naniesienie n., nanoszenie n., nanos m.

 czas. nieść ndk., nanosić ndk.

Wiktionary


naniesienie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|nanieść.

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Zdecydowanie zażądali od projektantów dokładniejszych rysunków i naniesienia w określonych miejscach zabezpieczeń i kładek nad ruchliwą, jak zakładano, trasą.

Wiktionary

Powiązane:

 czas. nanieść

Wiktionary


naniosek

dawniej: szlam, muł naniesiony przez wodę


SJP.pl


nanit

hipotetyczna maszyna o wielkości nieprzekraczającej 100 nanometrów; nanobot, nanorobot, nanomaszyna


SJP.pl


nanizać

nawlec coś na nić, sznurek, żyłkę itp.


SJP.pl

czasownik przechodni dokonany (ndk. nanizywać)

 (1.1) książk. nawlec coś na sznurek, nitkę, drut, żyłkę itp.

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Nanizałam grzyby na nitkę, będą suszone na zimę jak znalazł.

 (1.1) Oryginalną dekoracją stołu są nanizane na giętki drucik wydmuszki z przepiórczych jajek.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: nãˈɲizat͡ɕ, AS: nãńizać

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. nanizanie n., nanizywanie n.

 czas. nizać ndk., nanizywać ndk.

Wiktionary


nanizanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|nanizać.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌnãɲiˈzãɲɛ, AS: nãńizãńe

Wiktionary

Powiązane:

 czas. nanizać

Wiktionary


nanizm

wzrost znacznie poniżej średniej w danej populacji; karłowatość


SJP.pl


nanizywać

nawlekać coś na nić, sznurek, żyłkę itp.


SJP.pl

czasownik przechodni niedokonany (dk. nanizać)

 (1.1) niedokonany od|nanizać.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌnãɲiˈzɨvat͡ɕ, AS: nãńizyvać

Wiktionary

Powiązane:

 czas. nanizać

 rzecz. nanizywanie n.

Wiktionary


nanizywanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|nanizywać.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌnãɲizɨˈvãɲɛ, AS: nãńizyvãńe

Wiktionary

Powiązane:

 czas. nanizywać, nanizać

Wiktionary


nankier

Nanker, Nankier, właściwie Jan Kołda herbu Oksza (ur. ok. 1270 w Kamieniu, obecnie dzielnicy Piekar Śląskich, zm. 8 kwietnia 1341 w Nysie) – w latach 1320–1326 biskup krakowski, w latach 1326–1341 biskup wrocławski.

Imię Nanker przyjął, zgodnie z ówczesnym zwyczajem, po desygnowaniu na godność biskupią.

Wikipedia


nankin

gęste płótno bawełniane


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna

 (1.1) geogr. miasto w Chinach, port nad dolną Jangcy, dawna stolica;

Wiktionary

Nankin (chiń. 南京; pinyin Nánjīng) – stolica prowincji Jiangsu, port nad dolną Jangcy, dawna stolica Chin.

Wikipedia

Przykłady

składnia.

kolokacje.

 (1.1) kolokacje miejscowość|D=Nankinu|Ms=Nankinie.

synonimy.

antonimy.

hiperonimy.

 (1.1) miasto

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

 rzecz. nankińczyk mos., nankinka ż.

 przym. nankiński

frazeologia.

etymologia.

uwagi.

tłumaczenia.

* białoruski: (1.1) Нанкін

* bułgarski: (1.1) Нанкин m., Нандзин m.

* francuski: (1.1) Nankin

* litewski: (1.1) Nankinas

* łotewski: (1.1) Naņdzjina ż., Nankina ż.

* nowogrecki: (1.1) Νανκίνγκ n.

* rosyjski: (1.1) Нанкин

* słowacki: (1.1) Nanking m.

* ukraiński: (1.1) Нанкін

źródła.

== Nankin (język francuski.) ==

wymowa. IPA3|nɑ̃.kɛ̃.

znaczenia.

rzeczownik, nazwa własna

 (1.1) geogr. Nankin

odmiana.

 (1.1) nieodm.

przykłady.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈnãŋʲcĩn, AS: nãŋʹḱĩn

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. nankińczyk mos., nankinka ż.

 przym. nankiński

Wiktionary


nankińczyk

mieszkaniec Nankinu


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) mieszkaniec Nankinu

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Nankin mrz.

:: fż. nankinka ż.

 przym. nankiński

Wiktionary


nankinka

mieszkanka Nankinu


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) mieszkanka Nankinu

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Nankin mrz.

:: fm. nankińczyk mos.

 przym. nankiński

Wiktionary


nankinowy

wykonany z nankinu


SJP.pl


nankiński

związany z Nankinem


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z Nankinem, dotyczący Nankinu

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Nankin mrz., nankińczyk mos., nankinka ż.

Wiktionary


nanning

stolica Guangxi, regionu autonomicznego w Chinach


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna

 (1.1) geogr. adm. miasto w południowych Chinach, ośrodek administracyjny regionu autonomicznego Kuangsi;

Wiktionary

Nanning (chiń. upr. 南宁; chiń. trad. 南寧; pinyin Nánníng) – miasto o statusie prefektury miejskiej w Chinach, stolica regionu autonomicznego Kuangsi zamieszkanego przez mówiących po tajsku Zhuangów.

Port nad rzeką Yu Jiang. Siedziba rzymskokatolickiej archidiecezji. W mieście znajduje się stacja kolejowa Nanning.

Wikipedia

Powiązane:

 przym. nanniński

Wiktionary


nanniński

Nanning (stolica chińskiego regionu Guangxi)


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z Nanningiem, dotyczący Nanningu

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Nanning mrz.

Wiktionary


nano-

przedrostek

 (1.1) pierwszy człon wyrazów złożonych wskazujący na ich związek znaczeniowy z małymi rozmiarami lub niskim wzrostem

 (1.2) fiz. pierwszy człon wyrazów złożonych oznaczających jednostki miary miliard razy mniejsze od podstawowych

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Nanorurki jednowarstwowe zbudowane są z jednej warstwy atomów.

 (1.2) Ten proces trwa kilka nanosekund.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈnãnɔ, AS: nãno

Wiktionary

Synonimy:

 (1.2) symbol. n

Wiktionary


nanob

mała, nitkowata struktura, hipotetycznie będąca śladem najmniejszych form życia, odkryta w skałach w Australii


SJP.pl

Nanoby – małe, nitkowate struktury, odkryte po raz pierwszy w 1996 r. w skałach i osadach w Australii. Pewne hipotezy sugerują, że są to ślady najmniejszych form życia, dziesięć razy mniejszych niż najmniejsze znane dziś bakterie.

Odkrycie nanobów ogłosiła Philipa Uwins z Uniwersytetu Queensland w Australii.

Wikipedia


nanobakteria

najmniejsza znana bakteria mająca wielkość średnich i dużych wirusów, będąca najmniejszym autonomicznie replikującym się organizmem na Ziemi


SJP.pl


nanobot

hipotetyczna maszyna o wielkości nieprzekraczającej 100 nanometrów; nanomaszyna, nanorobot, nanit


SJP.pl


nanocząsteczka

cząstka o wielkości od 1 do 100 nanometrów; nanocząstka


SJP.pl


nanocząsteczkowy

nanocząsteczka


SJP.pl

Patrz:

nanocząsteczka

nanocząstka

cząstka o wielkości od 1 do 100 nanometrów; nanocząsteczka


SJP.pl


nanodrut

nanostruktura w postaci drutu o średnicy rzędu nanometra; nanokabel


SJP.pl


nanoelektronika

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) termin odnoszący się do komponentów elektronicznych (zwykle tranzystorów) opartych na strukturach nanometrowych;

Wiktionary

Nanoelektronika – termin odnoszący się do komponentów elektronicznych (zwykle tranzystorów) opartych na strukturach nanometrowych. Przy tak małych rozmiarach znaczenie mają efekty kwantowe, takie jak zjawiska spinowe, tunelowanie kwantowe oraz niepodzielność i dyskretność stanów elektronowych.

Wikipedia


nanofanerofit

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) bot. zimnotrwały krzew lub bylina o wysokości poniżej 2 m;

Wiktionary

Fanerofity (gr. phaneros = jawny, phyton = roślina), rośliny jawnopączkowe – jedna z form życiowych roślin z klasyfikacji opracowanej przez Christena Raunkiæra. Obejmuje rośliny o pędach wzniesionych, odnawiające się z pąków znajdujących się co najmniej 0,5 m nad ziemią. Do grupy tej należą wszystkie drzewa, większe krzewy i liany, zarówno te zrzucające liście na zimę, jak i te o zimozielonych liściach. W klimacie tropikalnym do fanerofitów należą także wieloletnie, wysokie rośliny zielne. W niektórych ujęciach do fanerofitów zaliczane są także epifity, które w nowszych źródłach są wyodrębniane w osobną grupę. Fanerofity odgrywają istotną rolę w formacjach leśnych, przy czym dominują w składzie gatunkowym wilgotnych lasów równikowych, podczas gdy w lasach strefy umiarkowanej ustępują hemikryptofitom.

Wikipedia

Powiązane:

 rzecz. fanerofit mrz.

Wiktionary


nanofarad

jednostka pojemności elektrycznej równa jednej miliardowej farada (skrót: nF)


SJP.pl


nanogram

miliardowa część grama


SJP.pl

Kilogram, oznaczenie kg – jednostka masy, w Międzynarodowym Układzie Jednostek Miar (SI) jest jednostką podstawową.

W Międzynarodowym Układzie Miar jest to jedyna jednostka podstawowa posiadająca przedrostek (kilo).

Wikipedia


nanokrystalografia

dział krystalografii badający kryształy nanometrowych rozmiarów


SJP.pl


nanomaszyna

hipotetyczna maszyna o wielkości nieprzekraczającej 100 nanometrów; nanobot, nanorobot, nanit


SJP.pl


nanomateriał

materiały, w których występują regularne struktury na poziomie molekularnym, tj. nieprzekraczającej 100 nanometrów


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) techn. polikrystaliczna substancja składająca się z ziaren o rozmiarze nieprzekraczającym 100 nanometrów w przynajmniej jednym wymiarze;

Wiktionary

Nanomateriały – wszelkie materiały, w których występują regularne struktury na poziomie molekularnym, tj. nieprzekraczającej 100 nanometrów. Granica ta może dotyczyć wielkości domen jako podstawowej jednostki mikrostruktury, czy grubości warstw wytworzonych lub nałożonych na podłożu. W praktyce granica, poniżej której mówi się o nanomateriałach jest różna dla materiałów o różnych właściwościach użytkowych i na ogół wiąże się to z pojawieniem szczególnych właściwości po jej przekroczeniu. Zmniejszając rozmiar uporządkowanych struktur materiałów można uzyskać znacznie lepsze właściwości fizyko-chemiczne, mechaniczne itp.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Aby wytwarzanie nanomateriałów było uzasadnione, muszą one nie tylko wykazywać nowe właściwości w stosunku do materiałów konwencjonalnych o tym samym składzie chemicznym, ale także mieć zastosowanie praktyczne.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌnãnɔ̃maˈtɛrʲjaw, AS: nãnõmaterʹi ̯au̯

Wiktionary

Powiązane:

 przym. nanomateriałowy

Wiktionary


nanomateriałowy

przymiotnik

 (1.1) przym. od nanomateriał

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌnãnɔ̃matɛrʲjaˈwɔvɨ, AS: nãnõmaterʹi ̯au̯ovy

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. nanomateriał

Wiktionary


nanomedycyna

medycyna, w której stosowana jest nanotechnologia


SJP.pl


nanometr

jednostka długości równa 10^(-9) metra


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) jednostka długości równa jednej miliardowej metra

Wiktionary

Nanometr (symbol: nm) – podwielokrotność metra, podstawowej jednostki długości w układzie SI. Jest to jedna miliardowa metra, czyli jedna milionowa milimetra. Jeden nanometr równa się zatem 10−9 m. W notacji naukowej można go zapisać jako 1 E-9 m oznaczający 0,000 000 001 × 1 m. Rzadko stosowana jest również stara nazwa milimikron.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: nãˈnɔ̃mɛtr̥, AS: nãnõmetr̦

Wiktionary

Powiązane:

 przym. nanometrowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) milimikron

Wiktionary


nanometrowy

przymiotnik

 (1.1) przym. od nanometr

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌnãnɔ̃mɛˈtrɔvɨ, AS: nãnõmetrovy

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. nanometr

Wiktionary


nanoplankton

ogół organizmów planktonicznych, których wielkość nie przekracza średnicy oczek standardowej siatki używanej do połowu planktonu; plankton wirówkowy


SJP.pl

Nanoplankton – organizmy planktonowe, których wielkość mieści się w przedziale 0,005 – 0,06 mm. Są one niezatrzymywane przez powszechnie stosowane siatki planktonowe o średnicy 2–20 μm.

Przykłady nanoplanktonu: bakterie, niektóre orzęski, złotowiciowce i glony.

Wikipedia


nanoplastia

zabieg prostowania i wygładzania włosów przy użyciu m.in. oleju arganowego, kolagenu, keratyny, witamin i protein


SJP.pl


nanoplastik

cząstka plastiku o rozmiarze od 1 do 1000 nanometrów


SJP.pl


nanoplastyczny

nanoplastia


SJP.pl

Patrz:

nanoplastia

nanopowłoka

powłoka o grubości mierzonej w nanometrach


SJP.pl


nanorobot

hipotetyczna maszyna o wielkości nieprzekraczającej 100 nanometrów; nanobot, nanomaszyna, nanit


SJP.pl


nanorurka

struktura powstała z połączenia atomów lub cząsteczek w formę pustego w środku walca o średnicy rzędu nanometra


SJP.pl

Nanorurki – struktury nadcząsteczkowe, mające postać pustych w środku walców. Współcześnie najlepiej poznane są nanorurki węglowe. Istnieją jednak także niewęglowe nanorurki (m.in. utworzone z siarczku wolframu) oraz nanorurki utworzone z DNA.

Wikipedia


nanos

luźny osad tworzący się na dnie; szlam; muł


SJP.pl

  • Nanos – rodzaj chrząszczy z rodziny poświętnikowatych
  • Nanos – masyw górski w Górach Dynarskich na Słowenii
  • Nanos – miejscowość w Gminie Vipava na Słowenii
  • Nanos – dawna osada na Białorusi, w obwodzie witebskim, w rejonie postawskim, w sielsowiecie Kuropole.

Wikipedia


nanosatelita

sztuczny satelita bardzo małych rozmiarów


SJP.pl

Nanosatelita, nano-satelita, nanosat – rodzaj bardzo małego sztucznego satelity. Do tej kategorii należą urządzenia o masie od 1 do 10 kg. Nanosatelitami są np.: NanoSail-D2, O/OREOS, czy też, zaprojektowane i zbudowane w Polsce, sztuczne satelity naukowe Lem i Heweliusz.

Wikipedia


nanosatelitarny

nanosatelita


SJP.pl

Patrz:

nanosatelita

nanosekunda

jednostka czasu równa jednej miliardowej sekundy (skrót: ns)


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) miar. jednostka czasu równa jednej miliardowej części sekundy;

Wiktionary

Nanosekunda (ns) – podwielokrotna jednostka czasu w układzie SI, równa jednej miliardowej sekundy:

1 ns = 10-9 s = 1/1 000 000 000 s

W nanosekundach mierzy się m.in. czas dostępu do danych znajdujących się w pamięci RAM, który dla najstarszych pamięci DDR-SDRAM wynosi ok. 4 ns. W najnowszych układach GDDR5 stosowanych w kartach graficznych opóźnienie sięga 0,8 ns.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Po przyjęciu sygnału CAS, z opóźnieniem określanym jako czas dostępu do pamięci i wynoszącym we współczesnych pamięciach kilka nanosekund, na szynie danych pojawia się zawartość zaadresowanej komórki.

Wiktionary

Powiązane:

 przym. nanosekundowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) symbol. ns

Wiktionary


nanosić

1. wykreślać, zaznaczać coś w tekście, na planie, rysunku, mapie itp.;
2. przenosić z jednego tekstu na drugi


SJP.pl


nanosilnik

silnik zbudowany z elementów wielkości kilku nanometrów


SJP.pl


nanoskala

skala odnosząca się do wielkości mierzonych w nanometrach


SJP.pl


nanośnik

ochraniacz na nos


SJP.pl


nanosomia

wzrost znacznie poniżej średniej w danej populacji; karłowatość, nanizm


SJP.pl


nanosrebro

srebro o cząsteczkach rozdrobnionych do wielkości od 1 do 5 nanometrów, używane w medycynie niekonwencjonalnej


SJP.pl


nanostruktura

struktura substancji lub ciała złożona z cząsteczek wielkości kilku nanometrów


SJP.pl


nanosystem

system zaprojektowany w skali nanometrycznej


SJP.pl


nanotechnika

zestaw technik i sposobów tworzenia rozmaitych struktur o rozmiarach nanometrycznych, czyli na poziomie pojedynczych atomów i cząsteczek; nanotechnologia


SJP.pl

Wikipedia


nanotechnolog

specjalista stosujący techniki i sposoby tworzenia rozmaitych struktur o rozmiarach nanometrycznych, czyli na poziomie pojedynczych atomów i cząsteczek; nanotechnik


SJP.pl


nanotechnologia

zestaw technik i sposobów tworzenia rozmaitych struktur o rozmiarach nanometrycznych, czyli na poziomie pojedynczych atomów i cząsteczek; nanotechnika


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) nauk. techn. interdyscyplinarna dziedzina nauki zajmująca się tworzeniem i zastosowaniem materiałów oraz urządzeń w skali nanometrycznej (1–100 nm) czyli na poziomie pojedynczych atomów i cząsteczek;

Wiktionary

Wikipedia


nanotechnolożka

nanotechnolog


SJP.pl

Patrz:

nanotechnolog

nanowolt

jednostka natężenia prądu elektrycznego, miliardowa część wolta


SJP.pl


nanowoltomierz

woltomierz mierzący napięcie elektryczne w nanowoltach


SJP.pl


nanowłóknina

niezwykle cienka włóknina


SJP.pl


nanowłókno

bardzo cienkie włókno o średnicy mniejszej niż 100 nanometrów


SJP.pl


nanożelazo

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) techn. żelazo składające się z ziaren o rozmiarze nieprzekraczającym 100 nanometrów w przynajmniej jednym wymiarze

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Zespół pod kierownictwem prof. dra hab. Zenona Foltynowicza i dra inż. Wojciecha Kozaka z Wydziału Towaroznawstwa Uniwersytetu Ekonomicznego w Poznaniu opracował według swojego know-how zupełnie nowy typ pochłaniaczy tlenu - wykorzystujący nanotechnologię, mianowicie nanożelazo.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌnãnɔʒɛˈlazɔ, AS: nãnoželazo

Wiktionary

Powiązane:

 przym. nanożelazowy

Wiktionary


nanożelazowy

przymiotnik

 (1.1) przym. od nanożelazo

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌnãnɔʒɛlaˈzɔvɨ, AS: nãnoželazovy

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. nanożelazo mrz.

Wiktionary


nanozłoto

złoto o cząsteczkach rozdrobnionych do wielkości od 1 do 5 nanometrów, używane w medycynie niekonwencjonalnej


SJP.pl


nansenowski

właściwy Nansenowi, taki jak u Nansena


SJP.pl


nansenowy

przymiotnik dzierżawczy - należący do Nansena lub z nim związany


SJP.pl


nansuk

cienka tkanina bawełniana podobna do batystu


SJP.pl


nantejczyk

mieszkaniec Nantes (miasta we Francji)


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) mieszkaniec Nantes

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Nantes n.

:: fż. nantejka ż.

 przym. nantejski

Wiktionary


nantejka

mieszkanka Nantes (miasta we Francji)


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) mieszkanka Nantes

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Nantes n.

:: fm. nantejczyk mos.

 przym. nantejski

Wiktionary


nantejski

przymiotnik od: Nantes (miasto we Francji)


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z Nantes, dotyczący Nantes

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) (…) nastroje antyinnowiercze w Rzeczypospolitej były tylko fragmentem ogólniejszego, europejskiego trendu, którego symbolicznym początkiem było odwołanie edyktu nantejskiego przez Ludwika XIV w 1685 roku.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Nantes mrz., nantejczyk mos., nantejka ż.

Wiktionary


nanterre

[czytaj: nąTER] miasto we Francji


SJP.pl

Nanterre (wymowa) – miasto i gmina we Francji, w regionie Île-de-France, w departamencie Hauts-de-Seine, w zespole miejskim Paryża, nad Sekwaną.

Wikipedia


nantes

[czytaj: nąt] miasto we Francji


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki, nazwa własna

 (1.1) geogr. adm. miasto w zachodniej Francji, port nad Loarą, historyczna stolica Bretanii;

Wiktionary

Nantes (wymowa, bret. Naoned) – miasto w zachodniej Francji, port nad Loarą (w regionie Kraj Loary, w departamencie Loara Atlantycka), historyczna stolica Bretanii.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Żyrondyści nie zachwycili, a zwycięstwo bardziej zawdzięczają słabszemu dniu piłkarzy Nantes niż sobie […]

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. nantejczyk mos., nantejka ż.

 przym. nantejski

Wiktionary


nantong

miasto w Chinach; Nantung


SJP.pl

Nantong (chiń. 南通; pinyin Nántōng) – miasto o statusie prefektury miejskiej we wschodnich Chinach, w prowincji Jiangsu, port przy ujściu Jangcy do Morza Wschodniochińskiego. W 2010 roku liczba mieszkańców miasta wynosiła 669 054. Prefektura miejska w 1999 roku liczyła 7 859 908 mieszkańców. Ośrodek hafciarstwa oraz przemysłu bawełnianego, elektronicznego, spożywczego, chemicznego i maszyn włókienniczych.

Wikipedia


nantoński

Nantong


SJP.pl

Patrz:

Nantong

nantung

miasto w Chinach; Nantong


SJP.pl

Nantong (chiń. 南通; pinyin Nántōng) – miasto o statusie prefektury miejskiej we wschodnich Chinach, w prowincji Jiangsu, port przy ujściu Jangcy do Morza Wschodniochińskiego. W 2010 roku liczba mieszkańców miasta wynosiła 669 054. Prefektura miejska w 1999 roku liczyła 7 859 908 mieszkańców. Ośrodek hafciarstwa oraz przemysłu bawełnianego, elektronicznego, spożywczego, chemicznego i maszyn włókienniczych.

Wikipedia


nantuński

Nantung


SJP.pl

Patrz:

Nantung

nanudzać

potocznie: wywoływać uczucie nudy swoim działaniem lub gadaniem; zanudzać


SJP.pl


nanudzić

potocznie: wywołać uczucie nudy swoim działaniem lub gadaniem; zanudzić


SJP.pl


nanumanga

rzeczownik, rodzaj nijaki, nazwa własna

 (1.1) geogr. wyspa należąca do państwa Tuvalu;

Wiktionary

Nanumanga (lub Nanumaga) – wyspa koralowa o powierzchni ok. 2,78 km² należąca do archipelagu Tuvalu. W 2002 roku liczba mieszkańców wyniosła 589 osób. Wyspa posiada trzy laguny. W największej (Vaiatoa) znajdują się cztery małe wyspy. Europejczycy odkryli atol 5 maja 1781 roku.

Na Nanumanga znajduje się szkoła podstawowa (Lotohoni Primary School) (stan na 2014 rok).

Wikipedia

Przykłady

składnia.

kolokacje.

synonimy.

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

frazeologia.

etymologia.

uwagi.

tłumaczenia.

* tuvalu: (1.1) Nanumanga

źródła.

== Nanumanga (język tuvalu.) ==

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik, nazwa własna

 (1.1) Nanumanga

odmiana.

przykłady.

Wiktionary

Synonimy:

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

frazeologia.

etymologia.

uwagi.

tłumaczenia.

* tuvalu: (1.1) Nanumanga

źródła.

== Nanumanga (język tuvalu.) ==

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik, nazwa własna

 (1.1) Nanumanga

odmiana.

przykłady.

składnia.

kolokacje.

synonimy.

Wiktionary


nanumea

rzeczownik, rodzaj nijaki, nazwa własna

 (1.1) geogr. wyspa należąca do państwa Tuvalu;

Wiktionary

Nanumea – atol należący do archipelagu Tuvalu, o powierzchni ok. 3,87 km². Liczba mieszkańców: 664 (2002).Atol składa się z co najmniej 6 wysp:

  • Lakena
  • Lefogaki
  • Nanumea właściwa (największa wyspa)
  • Teatua a Taepoa
  • Te Motu Foliki (lub Temotufoliki)
  • i co najmniej jedna inna

Wikipedia

Przykłady

składnia.

kolokacje.

synonimy.

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

frazeologia.

etymologia.

uwagi.

tłumaczenia.

* tuvalu: (1.1) Nanumea

źródła.

== Nanumea (język tuvalu.) ==

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik, nazwa własna

 (1.1) Nanumea

odmiana.

przykłady.

Wiktionary

Synonimy:

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

frazeologia.

etymologia.

uwagi.

tłumaczenia.

* tuvalu: (1.1) Nanumea

źródła.

== Nanumea (język tuvalu.) ==

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik, nazwa własna

 (1.1) Nanumea

odmiana.

przykłady.

składnia.

kolokacje.

synonimy.

Wiktionary


naobierać

usunąć wierzchnią warstwę z wielu obiektów


SJP.pl


naocznie

przysłówek

 (1.1) na własne oczy, osobiście

 (1.2) w sposób widzialny, dostępny dla wzroku, przekonujący

Wiktionary

Wymowa:

IPA: naˈɔt͡ʃʲɲɛ, AS: naočʹńe

Wiktionary

Powiązane:

 przym. naoczny

 rzecz. oczęta nmos., oko n., naoczność ż.

Wiktionary


naoczność

naoczny


SJP.pl

Patrz:

naoczny

naoczny

1. taki, który osobiście coś widział;
2. dokonywany za pomocą wzroku


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) widzący coś na własne oczy

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) O tym co się stało w już mijającym, eksplozywnym dwudziestym stuleciu, czego byłem często naocznym świadkiem, spróbuję opowiedzieć.

Wiktionary

Powiązane:

 przysł. naocznie

 rzecz. oko n., oczęta nmos.

Wiktionary


naokolusieńko

zdrobnienie od: naokoło; naokoluteńko, naokolutko


SJP.pl


naokoluteńko

zdrobnienie od: naokoło; naokolutko, naokolusieńko


SJP.pl


naokolutko

zdrobnienie od: naokoło; naokoluteńko, naokolusieńko


SJP.pl


naokół

ze wszystkich stron miejsca położonego w środku; naokoło; dokoła; dookoła


SJP.pl


naokoło

ze wszystkich stron punktu położonego w środku; dokoła; dookoła; naokół


SJP.pl

przysłówek sposobu

 (1.1) ze wszystkich stron punktu położonego w środku

przyimek

 (2.1) ze wszystkich stron czegoś

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Objechaliśmy całe jezioro naokoło.

 (1.1) Pojechaliśmy naokoło jeziora.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌnaɔˈkɔwɔ, AS: naokou̯o

Wiktionary

Powiązane:

 przysł.

:: zdrobn. naokolusieńko, naokoluteńko

 przyim.

:: zdrobn. naokolusieńko, naokoluteńko

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) dokoła, dookoła

 (2.1) dokoła, dookoła

Wiktionary


naokradać

potocznie: okraść kogoś wielokrotnie


SJP.pl


naokładać

wielokrotnie mocno uderzyć kogoś


SJP.pl


naokłamywać

potocznie:
1. wielokrotnie, świadomie kogoś okłamać;
2. naokłamywać się - spędzić wiele czasu na świadomym okłamywaniu kogoś


SJP.pl


naoleić

posmarować olejem


SJP.pl


naolejać

smarować olejem; oleić


SJP.pl


naolejacz

1. urządzenie do smarowania maszyn olejem; oliwiarka, olejniczka, olejarka;
2. element dostarczający mgły olejowej do elementów narzędzi pneumatycznych


SJP.pl


naolejować

zaolejować, poolejować;
1. nasycić materiał olejem w celach konserwacyjnych;
2. nałożyć olej na włosy w celach pielęgnacyjnych


SJP.pl


naoliwiać

czasownik przechodni niedokonany (dk. naoliwić)

 (1.1) pokrywać coś warstwą oleju

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Czesiek musiał co miesiąc naoliwiać łańcuch rowerowy przed jazdą.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. oliwkowate nmos., naoliwianie n., naoliwienie n., oliwienie n., oliwka ż.

Wiktionary


naoliwianie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|naoliwiać.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌnaɔlʲiˈvʲjä̃ɲɛ, AS: naolʹivʹi ̯ä̃ńe

Wiktionary

Powiązane:

 czas. naoliwiać ndk., naoliwić dk., oliwić ndk.

 rzecz. naoliwienie n., oliwienie n.

 przym. oliwny

Wiktionary


naoliwić

czasownik przechodni dokonany (ndk. naoliwiać)

 (1.1) dokonany od|naoliwiać.

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) O wszystkich szafach specjalnie często się mówiło: co do której włożyć, co z której przynieść, w której są na półce kancjonały, w której wisi pocztowy mundur dziadka, w której jest karton z zimowymi skarpetami, w której dno odpada, w której zamki trzeba naoliwić, w której zeszłej nocy tańcowały myszy; to, tamto, owo.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌnaɔˈlʲivʲit͡ɕ, AS: naolʹivʹić

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. naoliwianie n., naoliwienie n., oliwienie n., oliwa ż./mzw.

Wiktionary


naoliwienie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|naoliwić.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌnaɔlʲiˈvʲjɛ̇̃ɲɛ, AS: naolʹivʹi ̯ė̃ńe

Wiktionary

Powiązane:

 czas. naoliwić dk., naoliwiać ndk., oliwić ndk.

 rzecz. oliwa ż./mzw., naoliwianie, oliwienie

Wiktionary


naomi

  • imię żeńskie, patrz Noemi
  • Trinity McCray – amerykańska wrestlerka występująca pod pseudonimem Naomi

Wikipedia


naonczas

książkowo: w ustalonym czasie; naówczas, wówczas


SJP.pl

zaimek przysłowny

 (1.1) daw./podn. naówczas, wtenczas, wtedy

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Mieszkała u pani Marcinowej Zamoyskiej, która naonczas z mężem w Częstochowie bawiła.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: naˈɔ̃n͇t͡ʃas, AS: naõṇčas

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) przest. naówczas, natenczas, podówczas, wonczas, wtenczas; wtedy, wówczas, w tym czasie, w owym czasie

Wiktionary


naorać

1. orząc, nanieść na coś ziemię;
2. naorać się:
a) orząc, zmęczyć się;
b) potocznie: spędzić dużo czasu na ciężkiej pracy; naharować się;
c) potocznie: upić się; nachlać się, narąbać się, nawalić się


SJP.pl


naos

główna część starożytnej świątyni greckiej, będąca miejscem, w którym umieszczano posągi bóstw


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) archit. wewnętrzna część świątyni greckiej

 (1.2) rzad. świątynia grecka

Wiktionary

Naos (gr. ναός naós - okręt, nawa), cella (łac. cella - izba) – najważniejsze pomieszczenie w świątyni.

W starożytnej Grecji i Rzymie pomieszczenie, w którym umieszczano posąg bóstwa. Była to zamknięta przestrzeń sanktuarium, najczęściej prostokątna, zwykle poprzedzona przedsionkiem (zwanym pronaos). W większych świątyniach naos był dzielony na trzy części (nawy) i poprzedzony pronaosem w postaci portyku. W jego tylnej części symetrycznie do pronaosu znajdował się często opistodomos, a między opistodomosem i naosem bywał umieszczany adyton.

Wikipedia

Przykłady

składnia.

kolokacje.

synonimy.

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

frazeologia.

etymologia. etym|gr|ναός.

uwagi.

tłumaczenia.

* angielski: (1.1) naos

* francuski: (1.1) naos m.

* starogrecki: (1.1) ναός m. (naós); (1.2) ναός m. (naós)

źródła.

== naos (język angielski.) ==

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik

 (1.1) archit. naos

odmiana.

przykłady.

Wiktionary

Synonimy:

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

frazeologia.

etymologia. etym|gr|ναός.

uwagi.

tłumaczenia.

* angielski: (1.1) naos

* francuski: (1.1) naos m.

* starogrecki: (1.1) ναός m. (naós); (1.2) ναός m. (naós)

źródła.

== naos (język angielski.) ==

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik

 (1.1) archit. naos

odmiana.

przykłady.

składnia.

kolokacje.

synonimy.

Wiktionary


naośny

będący na osi; centralny


SJP.pl


naostrzak

witalnik naostrzak - gatunek motyla z rodziny miernikowcowatych


SJP.pl


naostrzyć

czasownik przechodni dokonany (ndk. ostrzyć)

 (1.1) uczynić ostrym lub ostrzejszym

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. ostrość ż., ostrzyciel mos., ostrze n., naostrzenie

 przym. naostrzony, ostry, ostrzowy

 przysł. ostro

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) zaostrzyć

Wiktionary


naówczas

książkowo: w owym czasie; wówczas, wtedy


SJP.pl


nap

zatrzask służący do zapinania ubrania


SJP.pl


napa

zatrzask służący do zapinania ubrania


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) rodzaj zatrzasku mocowanego po obu stronach zapinanego ubrania;

Wiktionary

Miejscowości w USA:

  • Napa – miasto w stanie Kalifornia, w hrabstwie Napa

Hrabstwa w USA:

  • hrabstwo Napa (ang. Napa County) – w stanie Kalifornia

Rzeki w USA:

  • Napa – rzeka w stanie Kalifornia

Technika:

  • napa – zatrzask, zapięcie krawieckie zastępujące guzik

Sport:

  • Napapiirin Palloketut (w skrócie NaPa) – fiński klub siatkarski

Wikipedia

Przykłady

składnia.

kolokacje.

synonimy.

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

frazeologia.

etymologia.

uwagi.

tłumaczenia.

* hiszpański: (1.1) automático m., botón automático m., botón de presión m., botón a presión m.

* włoski: (1.1) bottone automatico m., bottone a pressione m.

źródła.

== napa (język fiński.) ==

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik

 (1.1) anat. pępek

 (1.2) środek, centrum, punkt środkowy

 (1.3) geogr. biegun

odmiana.

 lm. navat

przykłady.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈnapa, AS: napa

Wiktionary


napachanka

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) mieszkanka Napachania

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Napachanie, napachanin

 przym. napachański

Wiktionary


napaciać

naciapać, napaćkać; potocznie:
1. nabrudzić, nachlapać;
2. napisać lub namalować nieporządnie, byle jak;
3. umieścić za wiele jakichś elementów


SJP.pl


napacykować

dawniej: nabazgrać, nagryzmolić, namazać


SJP.pl


napad

niespodziewane najście, napadnięcie na kogoś lub na coś; atak, agresja


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) atak, napaść, zaatakowanie; napadnięcie na kogoś

 (1.2) med. atak (choroby, dolegliwości)

Wiktionary

  • napad – w języku potocznym, przestępstwo popełnione z użyciem siły lub przy użyciu groźby użycia siły
  • napad – w terminologii wojskowej, uderzenie na siły przeciwnika
  • Napad (Killing Zoe) – amerykański film z 1994 w reżyserii Rogera Avary’ego
  • Napad (Held Up) – amerykański film z 1999 w reżyserii Steve’a Rasha
  • Napad – polski film kryminalny z 2024 w reżyserii Michała Gazdy
  • Napád – polski kabaret studencki
  • Napad – singel polskich raperów Bedoesa i Kubiego Producenta

Wikipedia

Przykłady

 (1.2) Mam już dość jej napadów histerii.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈnapat, AS: napat

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. napadacz mos./mrz., napastnik m., napastniczka ż., napadanie n., napadnięcie n.

 czas. napadać ndk.

 przym. napadowy

 przysł. napastniczo

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) agresja

Wiktionary


napadać

czasownik niedokonany (dk. napaść)

 (1.1) dokonywać napadu, niespodziewanie uderzać na coś lub na kogoś

 (1.2) gwałtownie występować przeciw czemuś lub komuś

 (1.3) nagle opanowywać czyjeś zdrowie lub stan psychiczny

czasownik nieosobowy

 (2.1) meteorol. spaść w znacznej ilości

czasownik zwrotny napadać się

 (3.1) atakować siebie nawzajem

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. napadacz mos./mrz., napadanie n., napad m., napaść ż.

 przym. napadowy

 przysł. napadowo

 czas. napaść

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) atakować, nacierać, najeżdżać, napastować, rzucać się, szturmować, uderzać

Wiktionary


napadacz

napadacz płaskonogi - gatunek pluskwiaka z rodziny tarczówkowatych


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) ent. nazwa systematyczna|Pinthaeus|ref=tak., monotypowy rodzaj owadów z rodziny tarczówkowatych

 (1.2) ent. owad z rodzaju napadacz (1.1)

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (2.1) rzad. ktoś, kto napada

Wiktionary

Wikipedia

Powiązane:

 rzecz. napad m., napadzik m., napaść ż., napastnik m., napastniczek m., napastniczka ż., napadanie n., napadnięcie n., napadowość ż., napastliwość ż., pad m., padanie n., padnięcie n., Napadówka ż.

 czas. napadać ndk., napaść dk., padać ndk., paść dk.

 przym. napadowy, napastliwy, napastniczy, antynapadowy, przeciwnapadowy

 przysł. napadowo, napastliwie

Wiktionary

Synonimy:

 (2.1) napastnik, atakujący

Wiktionary


napadanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) dokonywanie napadu

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. napadacz mos./mrz., napad m., napaść ż., napastnik m., napastniczka ż., napadnięcie n.

 czas. napadać ndk., napaść dk.

Wiktionary


napadnięcie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|napaść.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. napad mrz., napadanie n., napadacz mos./mrz.

Wiktionary


napadowy

przymiotnik

 (1.1) dotyczący napadów, charakteryzujący się napadami

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. napad m., napadacz mos./mrz.

 czas. napadać

Wiktionary


napajać

nasycać coś płynem; napuszczać, nasączać


SJP.pl


napakowany

przymiotnik jakościowy

 (1.1) całkowicie czymś wypełniony, także w znaczeniu metaforycznym

 (1.2) pot. mający muskularne ciało

 (1.3) pot. najedzony

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. pakowanie n., pakunek mrz., pakernia ż.

 czas. dk. napakować, ndk. pakować, dk. przypakować, dk. spakować, dk. odpakować, ndk. odpakowywać

 przym. pakunkowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.2) umięśniony, muskularny

Wiktionary


napakowywać

wkładać gdzieś dużo czegoś


SJP.pl


napalać

potocznie: napalać się - mieć na coś ogromną ochotę, podniecać się kimś lub czymś


SJP.pl


napalanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|napalać.

Wiktionary

Powiązane:

 czas. palić, napalać ndk.

Wiktionary


napaleniec

potocznie: osoba podniecona kimś lub czymś, mająca na coś wielką ochotę; entuzjasta, pasjonat


SJP.pl


napalić

potocznie:
1. rozpalić ogień, spalić w piecu pewną ilość opału;
2. zadymić pomieszczenie paleniem papierosów;
3. paląc, zniszczyć wiele czegoś;
4. wypalić wiele papierosów, cygar itp.; napalić się;
5. napalić się:
a) nasycić się paleniem papierosów, fajki itp.;
b) nabrać na coś ogromną ochotę, podniecić się kimś lub czymś


SJP.pl


napalm

galaretowata substancja palna


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) chem. substancja stosowana do zagęszczania lekkich paliw ciekłych w celu zwiększenia ich skuteczności jako bojowych środków zapalających; także gotowa zagęszczona mieszanina paliwowa;

Wiktionary

Napalm – substancja stosowana do zagęszczania lekkich paliw ciekłych w celu skuteczniejszego stosowania ich jako bojowych środków zapalających. Tej samej nazwy używa się również w odniesieniu do gotowej zagęszczonej mieszaniny paliwowej.

Napalmy, dzięki swojej konsystencji, mają zwiększoną przyczepność do podpalanych powierzchni, a jednocześnie słabiej rozpryskują się, wolniej ściekają i gorzej wsiąkają. Wszystko to powoduje, że są bardzo trudne do ugaszenia. Skuteczne są nawet na powierzchniach wilgotnych, pionowych oraz mocno wsiąkliwych (jak piasek). Palą się także na powierzchni wody.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ˈnapalm, AS: napalm

Wiktionary

Powiązane:

 przym. napalmowy

Wiktionary


napalmowy

przymiotnik relacyjny

 (1.1) chem. związany z napalmem; wykorzystujący napalm; zawierający napalm

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. napalm mrz.

Wiktionary


napalony

potocznie:
1. rozpalić ogień, spalić w piecu pewną ilość opału;
2. zadymić pomieszczenie paleniem papierosów;
3. paląc, zniszczyć wiele czegoś;
4. wypalić wiele papierosów, cygar itp.; napalić się;
5. napalić się:
a) nasycić się paleniem papierosów, fajki itp.;
b) nabrać na coś ogromną ochotę, podniecić się kimś lub czymś


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) pot. rozentuzjazmowany

 (1.2) pot. podniecony seksualnie

Wiktionary

Przykłady

 (1.2) Jurek był wzorowym mężem, dopóki nie spotkał pewnej napalonej nastolatki.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌnapaˈlɔ̃nɨ, AS: napalõny

Wiktionary

Powiązane:

 czas. palić

Wiktionary

Synonimy:

 (1.2) gorący, podniecony

Wiktionary


napar

płyn otrzymany przez zalanie wrzątkiem ziół, herbaty itp.


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) spożywczy, leczniczy lub kosmetyczny płyn otrzymywany po zalaniu ziela (niekiedy owoców, kwiatów) gorącą wodą;

Wiktionary

Napar, herbatka ziołowa (łac. infusum) – forma sporządzania leku ziołowego lub kosmetyku w postaci roztworu, do którego składniki czynne z surowca zielarskiego są ekstrahowane gorącą wodą. Napary stosuje się do użycia wewnętrznego (spożycia) lub zewnętrznego (do kompresów, przemywania powierzchni ciała).

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Na przeziębienie dobrze jest pić napar z lipy.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈnapar, AS: napar

Wiktionary

Powiązane:

 czas. naparować dk., naparowywać ndk.

Wiktionary


naparcie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|naprzeć.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: naˈparʲt͡ɕɛ, AS: naparʹće

Wiktionary

Powiązane:

 czas. naprzeć dk., napierać ndk.

 rzecz. napieranie n.

Wiktionary


naparować

poddać działaniu pary wodnej


SJP.pl


naparsteczek

zdrobnienie od: naparstek


SJP.pl


naparstek

1. stożkowaty ochraniacz nakładany na palec podczas ręcznego szycia, aby zapobiec ukłuciu się igłą;
2. w przenośni:
a) maleńki kieliszek; kielonek;
b) odrobina czegoś, zwłaszcza płynu


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) kraw. metalowa nasadka na palec ułatwiająca wbijanie igieł przy ręcznym szyciu;

 (1.2) przen. bardzo mało, odrobinę

Wiktionary

Naparstek – kapturek ochronny nakładany na palec podczas szycia. Zabezpiecza przed ukłuciem się igłą podczas wbijania jej w twardy materiał.

Potocznie naparstkiem nazywa się niewielką ilość cieczy, taką by się zmieściło w naparstku – pojęcie to pochodzi z początków XIX wieku, gdy naparstki stosowano jako miarki do mocnego alkoholu.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: naˈparstɛk, AS: naparstek

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. naparstnica ż., naparstniczka ż.

 przym. naparstkowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.2) odrobinę

Wiktionary


naparstnica

digitalis;
1. trująca bylina z rodziny trędownikowatych;
2. środek nasercowy otrzymywany z liści tej rośliny


SJP.pl

Naparstnica (Digitalis L.) – rodzaj roślin z rodziny babkowatych (Plantaginaceae), w systemach XX-wiecznych klasyfikowany zwykle do rodziny trędownikowatych (Scrophulariaceae). Rodzaj obejmuje 19 gatunków (lub 22 po włączeniu tu krzewiastych przedstawicieli rodzaju Isoplexis z wysp Makaronezji) występujących głównie na obszarze śródziemnomorskim, w Afryce Północnej, Europie, Azji Zachodniej i Azji Środkowej. Najbardziej zróżnicowane są na Półwyspie Iberyjskim i w Azji Mniejszej. W Polsce gatunkiem rodzimym jest tylko naparstnica zwyczajna D. grandiflora, ale szereg innych jest uprawianych i dziczejących, przy czym zadomowionym antropofitem jest spośród nich tylko naparstnica purpurowa D. purpurea, przejściowo dziczeją: naparstnica rdzawa D. ferruginea, gładka D. laevigata i wełnista D. lanata.

Wikipedia


naparstniczka

rodzaj grzybów z rodziny smardzowatych


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) mikol. nazwa systematyczna|Verpa|Sw.|ref=tak., naziemny grzyb saprotroficzny z rodziny smardzowatych;

Wiktionary

Verpa Sw. (naparstniczka) – rodzaj grzybów z rodziny smardzowatych (Morchellaceae).

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Trzon naparstniczki czasami bywa spłaszczony i przegięty.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. naparstek mrz., naparstnica ż.

 przym. naparstkowy

Wiktionary


naparstnik

rękawiczka ochronna używana przez łuczników


SJP.pl

Naparstnik to rodzaj rękawiczki ochronnej używanej w łucznictwie (tzw. rękawica łucznika), mającej najczęściej postać skórzanych pochewek zakładanych na końce palców w celu uchronienia skóry przed zdarciem przez cięciwę.

Naparstnik należy do rodzaju powszechnie stosowanych ochraniaczy sportowych.

Wikipedia


napartaczyć

potocznie: zrobić wiele rzeczy źle lub nieprofesjonalnie; naknocić, napartolić


SJP.pl


napartolić

potocznie: zrobić wiele rzeczy źle lub nieprofesjonalnie; naknocić, napartaczyć


SJP.pl


naparzać

1. zalewać coś wrzątkiem (np. herbatę, kawę) w celu otrzymania naparu;
2. w technice: nagrzewać świeży beton parą w celu przyśpieszenia procesu dojrzewania betonu;
3. potocznie: bić, uderzać kogoś;
4. naparzać się:
a) o ziołach, herbacie itp.: zostać naparzonym;
b) potocznie: bić się wzajemnie, bić jeden drugiego


SJP.pl


naparzanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|naparzać.

Wiktionary

Powiązane:

 czas. parzyć, naparzać ndk.

 przym. parzelniczy, parzydełkowy

Wiktionary


naparzanka

nawalanka, napierdalanka; potocznie:
1. bójka, bijatyka;
2. strzelanina, wymiana ognia;
3. środowiskowo: strzelanka, zabijanka


SJP.pl


naparzyć

1. zalać coś wrzątkiem (np. herbatę, kawę) w celu otrzymania naparu;
2. (zwykle w aspekcie dokonanym) w technice: nagrzać świeży beton parą w celu przyśpieszenia procesu dojrzewania betonu;
3. naparzyć się - o ziołach, herbacie itp.: zostać naparzonym


SJP.pl


napasać

rzadko:
1. dawać zwierzętom paszy;
2. przenośnie: zaspokajać głód; nasycać;
3. napasać się -
a) o zwierzęciu: najadać się;
b) spędzać wiele czasu na pasieniu zwierząt


SJP.pl

czasownik

 (1.1) pasać do nasycenia

Wiktionary


napaść

1. pozwolić zwierzętom się najeść;
2. dać komuś dużo jeść


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) gwałtowny atak (zbrojny, słowny itp.)

czasownik przechodni dokonany

 (2.1) dokonany od|napadać.

 (2.2) dokonany od|paść.

czasownik zwrotny dokonany

 (3.1) dokonany od|napadać się.

 (3.2) dokonany od|paść się.

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Aktywiści w różnych częściach świata zaczęli opracowywać oprogramowanie do rozpoznawania twarzy w celu identyfikacji policjantów podejrzewanych o napaści na protestujących.

 (2.1) Napadło na mnie dwóch małolatów i ukradli mi portfel.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈnapaɕt͡ɕ, AS: napaść

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. napastnik mos., napadanie n., napadacz mos./mrz.

 czas. napadać ndk.

 przym. napastliwy

 przysł. napastniczo

Wiktionary


napaskudzone

potocznie: gdzieś jest napaskudzone - ktoś gdzieś napaskudził


SJP.pl


napastliwiej

stopień wyższy od przysłówka: napastliwie


SJP.pl


napastliwszy

stopień wyższy od przymiotnika: napastliwy


SJP.pl


napastliwy

1. skłonny do zaczepek lub kłótni; agresywny;
2. wyrażony lub wyrażający coś w sposób zaczepny i złośliwy; uszczypliwy, dokuczliwy


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) miejący skłonność do zaczepek lub wszczynania kłótni

 (1.2) wyrażony lub coś wyrażający w sposób złośliwy

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. napadacz mos./mrz., napastliwość ż., napaść ż., napastnik mos., napastowanie n.

 przysł. napastliwie, napastniczo

 czas. napaść

Wiktionary


napastniczka

1. kobieta, która napada, dokonuje zbrojnej napaści;
2. członkini drużyny piłki nożnej


SJP.pl


napastniczo

przysłówek sposobu

 (1.1) w sposób napastniczy

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. napad mrz., napastniczka ż., napastnik mos., napaść ż.

 czas. napastować ndk., napaść dk.

 przym. napastniczy, napastliwy

 przysł. napastnie

Wiktionary


napastnik

1. ktoś kto napada, dokonuje zbrojnej napaści;
2. piłkarz grający w ataku


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) strona atakująca, osoba dokonująca napaści

 (1.2) sport. w piłce nożnej: zawodnik mający za zadanie strzelać bramki;

Wiktionary

Napastnik, atakujący (ang. striker lub forward, hiszp. delantero) – zawodnik w piłce nożnej, który gra na pozycji najbliższej do przeciwnej bramki i dlatego w drużynie to on jest głównie odpowiedzialny za zdobywanie bramek.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Napastnik oblał jej futro farbą olejną i popchnął ją ku ścianie.

 (1.2) Nasz najlepszy napastnik zwichnął wczoraj nogę.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: naˈpastʲɲik, AS: napastʹńik

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. napaść ż., napad m.

:: fż. napastniczka ż., napastnica ż.

 czas. napastować ndk., napaść dk.

 przym. napastniczy, napastliwy

 przysł. napastniczo

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) agresor

 (1.2) atakujący

Wiktionary


napastować

narzucać się komuś w sposób natrętny, agresywny


SJP.pl


napastowanie

nasmarować pastą


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|napastować.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. napastliwość ż.

 czas. napastować ndk.

 przym. napastliwy

Wiktionary


napastwić

napastwić się - rzadko: okrutnie się z kimś obejść; spastwić się


SJP.pl


napataczać

potocznie: napataczać się - zjawiać się gdzieś przypadkowo, niespodzianie


SJP.pl


napatoczyć

potocznie: napatoczyć się -
1. spotkać kogoś niespodziewanie;
2. pojawić się gdzieś przypadkowo


SJP.pl


napatrzyć

przyjrzeć się czemuś dobrze; zaobserwować coś dokładnie; zobaczyć wiele czegoś


SJP.pl


napawać

1. książkowo: wywoływać w kimś pewne uczucia, przejmować kogoś czymś, np. dumą, niepokojem;
2. we włókiennictwie: nasycać wyrób włókienniczy roztworem farby w celu uzyskania odpowiedniej barwy, elastyczności, gładkości bądź odpowiedniego połysku;
3. w technice: pokrywać warstwą metalu przedmioty metalowe za pomocą spawania;
4. dawniej: napuszczać, nasycać czymś, powodować przenikanie w coś płynów, wilgoci itp.;
5. dawniej: dawać komuś pić, poić kogoś;
6. napawać się:
a) książkowo; odczuwać przyjemność pod wpływem czegoś; cieszyć się, rozkoszować się;
b) dawniej: pić, opijać się czymś;
c) nasiąkać czymś, nasycać się


SJP.pl

czasownik przechodni niedokonany (dk. brak)

 (1.1) książk. przen. wypełniać jakimś uczuciem

 (1.2) techn. pokrywać warstwą metalu jednocześnie topiąc podłoże w wysokiej temperaturze

 (1.3) włók. nasycać wyrób włókienniczy roztworem barwnika dla uzyskania barwy, elastyczności, gładkości bądź połysku

 (1.4) daw. napuszczać, nasycać czymś, powodować wsiąkanie

 (1.5) daw. dawać pić

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. napawanie n.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.4) nasączać

 (1.5) poić

Wiktionary


napchany

potocznie: taki, który się najadł do syta; najedzony, niegłodny, syty


SJP.pl


napęd

1. urządzenie napędzające maszynę;
2. energia wprawiająca w ruch urządzenie techniczne lub jakiś element;
3. wprawianie w ruch urządzenia technicznego lub jakiegoś elementu;
4. potocznie: część komputera odpowiedzialna za obsługę urządzenia do przechowywania danych, np. napęd CD-ROM


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) fiz. energia wprawiająca w ruch określony element lub urządzenie techniczne

 (1.2) techn. urządzenie służące do nadawania ruchu jakiemuś mechanizmowi

 (1.3) coś, co pobudza kogoś lub coś do działania

 (1.4) inform. urządzenie odczytujące lub zapisujące dane na tzw. nośnikach optycznych (płytach CD i DVD) lub dyskietkach

Wiktionary

W mechanice

Napęd – energia powodująca ruch określonego elementu lub urządzenia technicznego.

Źródła napędu:

  • napęd atomowy (okrętowy)
  • napęd bocznokołowy
  • napęd elektryczny
  • napęd energoelektroniczny
  • napęd fotonowy
  • napęd gąsienicowy
  • napęd hybrydowy
  • napęd hydrauliczny
  • napęd rakietowy
  • napęd kołowy statku
  • napęd odrzutowy
  • napęd parowy
  • napęd pneumatyczny
  • napęd półgąsienicowy
  • napęd przedni
  • napęd pulsacyjny
  • napęd turboodrzutowy
  • napęd tylny

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ˈnapɛ̃nt, AS: napẽnt

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. napędzanie n., napędzenie n.

 czas. napędzać ndk., napędzić dk.

 przym. napędowy

Wiktionary


napedałować

napedałować się - zmęczyć się kręceniem pedałami roweru, jazdą na rowerze


SJP.pl


napędowy

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z napędem, dotyczący napędu

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. napęd m., napędzanie n., napędzenie n.

 czas. napędzać ndk., napędzić dk.

Wiktionary


napędzać

czasownik przechodni niedokonany (dk. napędzić)

 (1.1) zaganiając, popychając gromadzić coś w jakimś miejscu

 (1.2) przen. przyczyniać się do pojawienia się kogoś, czegoś

czasownik przechodni niedokonany (dk. brak)

 (2.1) powodować funkcjonowanie jakiegoś mechanizmu, wprawiać w ruch

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Otworzę drzwi od kurnika, a ty napędzaj kury.

 (1.2) Niskie czesne napędzało im co roku studentów z całego regionu.

 (2.1) Kupiłam Jasiowi autko napędzane bateriami.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: naˈpɛ̃nd͡zat͡ɕ, AS: napnʒać

Wiktionary

Powiązane:

 aspekt dokonany napędzić

 czas. pędzić ndk., wypędzać ndk., wypędzić dk., zapędzać ndk., zapędzić dk., spędzać ndk., spędzić dk.

 rzecz. napęd, napędzanie, napędzenie

 przym. napędowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) naganiać

 (1.2) naganiać

 (2.1) poruszać

Wiktionary


napędzanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|napędzać.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌnapɛ̃nˈd͡zãɲɛ, AS: napẽnʒãńe

Wiktionary

Powiązane:

 czas. pędzić, napędzać ndk., napędzić dk.

 rzecz. napędzenie n., napęd m.

 przym. napędowy

Wiktionary


napędzenie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|napędzić.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌnapɛ̃nˈd͡zɛ̃ɲɛ, AS: napẽnʒńe

Wiktionary

Powiązane:

 czas. pędzić, napędzić dk., napędzać ndk.

 rzecz. napędzanie n., napęd m.

 przym. napędowy

Wiktionary


napędzić

czasownik przechodni dokonany (ndk. napędzać)

 (1.1) dokonany od|napędzać.

czasownik przechodni dokonany (ndk. pędzić)

 (2.1) wyprodukować jakąś ilość alkoholu, zwykle domowym sposobem

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Nowa reklama napędziła nam tylu klientów, że ledwo wyrabiamy z produkcją.

 (1.1) Spójrz na niebo, ile napędziło chmur.

 (2.1) W tym roku napędziliśmy z ojcem dwa balony wina.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: naˈpɛ̃ɲd͡ʑit͡ɕ, AS: napńʒ́ić

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. napęd mrz., napędzanie n., napędzenie n.

 czas. napędzać, pędzić

 przym. napędowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) naganiać

Wiktionary


napęków

Napęków – wieś w Polsce położona w województwie świętokrzyskim, w powiecie kieleckim, w gminie Bieliny.

Wikipedia


naperfumować

spryskać perfumami; poperfumować, uperfumować


SJP.pl


naperzać

naperzać się - dawniej: unosić się gniewem, wpadać w złość; zacietrzewiać się, zaperzać się


SJP.pl


napełniać

1. sprawiać, aby coś było pełne;
2. wywoływać stany emocjonalne, np. napełniać miłością, goryczą, tęsknotą, żalem itp.;
3. zajmować wszystkie wolne miejsca, np. w teatrze, na stadionie, na parkingu;
4. napełniać się - mieć coraz mniej wolnego miejsca; stawać się pełnym


SJP.pl

czasownik przechodni niedokonany (dk. napełnić)

 (1.1) sprawiać, że coś staje się pełne

 (1.2) wywoływać stany emocjonalne

 (1.3) zajmować wszystkie wolne miejsca, np. w teatrze, na stadionie, na parkingu

czasownik zwrotny niedokonany napełniać się (dk. napełnić się)

 (2.1) mieć coraz mniej wolnego miejsca wskutek zajęcia go przez coś

Wiktionary

Przykłady

 (1.2) Jego listy napełniały ją tęsknotą.

 (1.3) Setki manifestantów napełniły plac przed siedzibą firmy.

 (2.1) Kościół napełniał się wiernymi.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: naˈpɛwʲɲät͡ɕ, AS: napeu̯ʹńäć

Wiktionary

Powiązane:

 przym. pełny, pełen

 czas. wypełniać ndk.

 rzecz. napełnianie n.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) wypełniać, zapełniać

 (1.2) napawać, nasycać

 (1.3) wypełniać, zapełniać

 (2.1) wypełniać się, zapełniać się

Wiktionary


napełnianie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|napełniać.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌnapɛwʲˈɲä̃ɲɛ, AS: napeu̯ʹńä̃ńe

Wiktionary

Powiązane:

 czas. napełniać

 przym. pełen

Wiktionary


napełnić

1. sprawić, aby coś było pełne;
2. wywołać jakiś stan emocjonalny, np. napełnić miłością, goryczą, tęsknotą, żalem itp.;
3. zająć wszystkie wolne miejsca, np. w teatrze, na stadionie, na parkingu;
4. napełnić się - stać się pełnym


SJP.pl

czasownik przechodni dokonany (ndk. napełniać)

 (1.1) dokonany od|napełniać.

czasownik zwrotny dokonany napełnić się (ndk. napełniać się)

 (2.1) dokonany od|napełniać się.

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Poszedłem do kuchni: butelkę po oranżadzie napełniłem mlekiem, odkroiłem pajdę razowca, kilka plasterekasterków żółtego sera i kawał boczku.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: naˈpɛwʲɲit͡ɕ, AS: napeu̯ʹńić

Wiktionary

Powiązane:

 przym. pełen

 rzecz. napełnienie n.

 przysł. pełno

Wiktionary


napełnienie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|napełnić.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌnapɛwʲˈɲɛ̇̃ɲɛ, AS: napeu̯ʹńė̃ńe

Wiktionary

Powiązane:

 czas. napełnić

 przym. pełen

Wiktionary


napełnion

przymiotnik

 (1.1) stpol. pełen

Wiktionary

Wymowa:

IPA: naˈpɛwʲɲɔ̃n, AS: napeu̯ʹńõn

Wiktionary


napiąć

1. rozciągnąć albo naciągnąć coś; natężyć; naprężyć
2. doprowadzić coś do stadium bliskiego realizacji


SJP.pl

czasownik przechodni

 (1.1) dokonany od|napinać.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. napinanie n., napięcie n.

 czas. napinać ndk.

 przym. napięciowy, napięty

Wiktionary


napić

napić się - spożyć coś w postaci płynnej


SJP.pl


napiec

upiec dużo czegoś


SJP.pl

czasownik przechodni dokonany (ndk. brak)

 (1.1) pot. upiec dużo czegoś

czasownik zwrotny dokonany napiec się (ndk. brak)

 (2.1) pot. spędzić dużo czasu, piekąc, zmęczyć się pieczeniem

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Mamo, napiekłaś tych ciast, a my wszyscy jesteśmy na diecie.

 (2.1) Napiekłam się tych ciastek, a wy zjedliście po jednym.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. napieczenie n., piec mrz.

 czas. piec

Wiktionary


napięcia

1. rozciągnąć albo naciągnąć coś; natężyć; naprężyć
2. doprowadzić coś do stadium bliskiego realizacji


SJP.pl


napięcie

1. rozciągnąć albo naciągnąć coś; natężyć; naprężyć
2. doprowadzić coś do stadium bliskiego realizacji


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|napiąć.

 (1.2) stan psychiczny, podczas którego ktoś jest zaniepokojony, odczuwa obawę przed nadchodzącą sytuacją

 (1.3) fiz. elektr. różnica potencjałów pola elektrycznego; pot. potencjał takiego pola względem Ziemi lub innego znanego punktu odniesienia

 (1.4) fiz. naprężenie

Wiktionary

  • napięcie elektryczne (prądu elektrycznego)
    • napięcie anodowe
    • napięcie dotykowe
    • napięcie elektrody
    • napięcie bezpieczne
    • napięcie sieciowe (prądu elektrycznego)
    • napięcie skuteczne
    • napięcie wejściowe (prądu elektrycznego)
    • napięcie wyjściowe (prądu elektrycznego)
    • napięcie znamionowe
    • napięcie fazowe
    • napięcie fotoelektryczne
    • napięcie gaśnięcia
    • napięcie gwiazdowe
    • napięcie indukcji wzajemnej
    • napięcie iskrzenia
    • napięcie jałowe
    • napięcie jonizacyjne
    • napięcie kontaktowe kontaktowa różnica potencjałów
    • napięcie krokowe
    • napięcie liniowe
    • napięcie łuku spawalniczego
    • napięcie międzyfazowe
    • napięcie początkowe
    • napięcie powrotne
    • Napięcie powrotne przejściowe
    • napięcie probiercze
    • napięcie przebicia
    • napięcie robocze
    • napięcie rozkładowe
    • napięcie wsteczne
    • napięcie źródłowe
    • napięcie źródłowe oczkowe

    Wikipedia

    Przykłady

     (1.1) Zbyt mocne napięcie nici spowodowało jej zerwanie.

     (1.2) Dobry film powinien zaczynać się od trzęsienia ziemi, a następnie napięcie powinno rosnąć.

     (1.3) Jednostką napięcia w układzie SI jest wolt.

    Wiktionary

    Wymowa:

    IPA: naˈpʲjɛ̇̃ɲt͡ɕɛ, AS: napʹi ̯ė̃ńće

    Wiktionary

    Powiązane:

     (1) czas. napiąć (napinać)

     rzecz. napinanie

     przym. napięciowy

    Wiktionary

    Synonimy:

     (1.2) niepokój, zdenerwowanie, obawa, emocje, stres, strach

     (1.3) woltaż

    Wiktionary


napięciowy

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z napięciem, dotyczący napięcia

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. napięcie n.

 czas. napiąć

Wiktionary


napiekać

piec dużo czegoś


SJP.pl


napienić

napienić się:
1. potocznie: zezłościć się;
2. pokryć się pianą


SJP.pl


napieniony

taki, który się napienił (nazłościł); nazłoszczony


SJP.pl


napieprzanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|napieprzać.

Wiktionary

Powiązane:

 czas. napieprzać ndk.

Wiktionary


napieprzony

potocznie: taki, który się napieprzył (upił się); nawalony, napruty, nastukany, nagwizdany


SJP.pl


napier

Postacie

  • Charles Napier – ujednoznacznienie
  • Francis Napier – szkocki dyplomata i administrator kolonialny
  • George Thomas Napier – brytyjski wojskowy
  • Ian Napier – lotnik
  • Jessica Napier – nowozelandzka aktorka
  • John Napier (1550-1617) – matematyk, odkrywca logarytmów
  • John Napier – amerykański bobsleista
  • Robert Napier, 1. baron Napier of Magdala (1810-1890) – brytyjski marszałek polny, głównodowodzący w Indiach, 1. baron Magdali (późniejszej Amba Mariam) stolicy Abisynii
  • Shabazz Napier – amerykański koszykarz
  • Wilfrid Fox Napier (ur. 1941) – południowoafrykański duchowny katolicki
  • William Francis Patrick Napier (1785-1860) – brytyjski wojskowy i historyk wojskowości

Wikipedia


napieracz

nazwisko


SJP.pl


napieraj

nazwisko


SJP.pl


napieralski

nazwisko


SJP.pl

  • Adam Napieralski – polski działacz społeczny, wydawca, redaktor
  • Grzegorz Napieralski – polski polityk, poseł na Sejm

Wikipedia


napieranie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|napierać.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌnapʲjɛˈrãɲɛ, AS: napʹi ̯erãńe

Wiktionary

Powiązane:

 czas. napierać ndk., naprzeć dk.

 rzecz. naparcie n., napór mrz.

Wiktionary


napierała

nazwisko


SJP.pl

Napierała – polskie nazwisko pochodzące od czasownika napierać.

Wikipedia


napierdalać

wulgarnie:
1. boleć;
2. uderzać coś;
3. bić kogoś;
4. robić coś bardzo szybko; zapierdalać;
5. grać w coś, na czymś;
6. napierdalać się:
a) śmiać się z kogoś lub z czegoś;
b) upijać się;
c) bić się


SJP.pl

czasownik przechodni niedokonany (dk. brak)

 (1.1) wulg. boleć

 (1.2) wulg. uderzać mocno

 (1.3) wulg. robić coś szybko, sprawnie

 (1.4) wulg. grać

czasownik przechodni niedokonany (dk. napierdolić)

 (2.1) wulg. bić dotkliwie

 (2.2) wulg. nakładać w nadmiarze, niepotrzebnie

czasownik zwrotny niedokonany napierdalać się (dk. napierdolić się)

 (3.1) wulg. upijać się

czasownik zwrotny niedokonany napierdalać się (dk. brak)

 (4.1) wulg. bić się

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Głowa mnie napierdala.

 (1.2) Napierdalałem w drzwi aż otworzył.

 (1.3) Napierdalamy jak nakręcane samochodziki.

 (1.4) Napierdalam na pianinie.

 (2.1) Napierdolili mnie w parku.

 (2.2) Sąsiad napierdolił mi kamoli do ogródka.

 (3.1) Napierdolił się jak ruski czajnik.

 (3.1) Kibole napierdalają się z policją.

 (4.1) Kibole ciągle się napierdalają.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌnapʲjɛrˈdalat͡ɕ, AS: napʹi ̯erdalać

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. napierdalanie n., napierdolenie n., napierdalanka ż., pierdolenie n., pierdoła m./ż.

 czas. pierdolić ndk., zapierdalać ndk., zapierdolić dk., napierdolić dk.

 przym. pierdolony

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) eufem. napierdzielać

 (1.2) eufem. napierdzielać

 (1.3) eufem. napierdzielać

 (1.4) eufem. napierdzielać

 (2.1) eufem. napierdzielać

 (2.2) eufem. napierdzielać

 (3.1) uwalać się, (dk.) narąbać się, urżnąć się; eufem. napierdzielać się

 (4.1) eufem. napierdzielać się

Wiktionary


napierdalanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|napierdalać.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌnapʲjɛrdaˈlãɲɛ, AS: napʹi ̯erdalãńe

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. napierdolenie n.

 czas. zapierdalać, pierdolić, napierdalać ndk., napierdolić dk.

Wiktionary


napierdalanka

nawalanka, naparzanka; wulgarnie:
1. bójka, bijatyka;
2. środowiskowo: strzelanka, zabijanka


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) wulg. sytuacja, w której grupa osób się bije

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Koncerty studenckie są różnie zorganizowane, ale nie ma na nich żadnej przemocy, nie ma jakiejś napierdalanki.

Wiktionary

Powiązane:

 czas. napierdalać ndk., napierdolić dk.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) bijatyka, bitwa; pot. bitka, mordobicie, naparzanka, nawalanka; książk. młócka

Wiktionary


napierdolenie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|napierdolić.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. napierdalanie n.

 czas. napierdolić dk., napierdalać ndk.

Wiktionary


napierdolić

najebać; wulgaryzm o wielu znaczeniach, m.in.:
1. napierdolić (komuś) - pobić mocno (kogoś);
2. wrzucić, dodać wiele czegoś;
3. napierdolić się:
a) upić się;
b) napracować się


SJP.pl

czasownik przechodni dokonany

 (1.1) dokonany od|napierdalać.

czasownik zwrotny dokonany napierdolić się

 (2.1) wulg. pobić dotkliwie jeden drugiego

 (2.2) wulg. upić się

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌnapʲjɛrˈdɔlʲit͡ɕ, AS: napʹi ̯erdolʹić

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. napierdolenie n., napierdalanie n., napierdalanka ż.

 czas. napierdalać

Wiktionary

Synonimy:

 (2.1) napieprzyć się

 (2.2) wulg. najebać się, upierdolić się, napieprzyć się; neutr. upić się

Wiktionary


napierdziane

potocznie: jest napierdziane - o powietrzu: jest zanieczyszczone gazami trawiennymi


SJP.pl


napierdzieć

potocznie: pozanieczyszczać powietrze gazami trawiennymi


SJP.pl


napierdzielać

czasownik niedokonany

 (1.1) eufem. napierdalać

Wiktionary


napierski

nazwisko


SJP.pl

  • Aleksander Kostka-Napierski
  • Napierski (ballada)
  • Napierski (nazwisko)

Wikipedia


napierśnica

napierśnica krótkoskrzydła - gatunek owada z rodziny szarańczowatych


SJP.pl

Napierśnica (Arcyptera) – rodzaj owadów prostoskrzydłych z rodziny szarańczowatych.

Owady o stosunkowo dużych rozmiarach. Głowę podrodzaju nominatywnego cechują słabo zaznaczone, słabo wgłębione i wyraźnie punktowane dołki ciemieniowe. U podrodzaju Pararcyptera dołki te są natomiast wyraźne, czworokątne i niepunktowane. Narząd bębenkowy jest w całości odkryty. Przedplecze charakteryzują 3 bruzdy poprzeczne oraz zwykle słabo zaznaczone, prawie proste listewki boczne. Silnie wygięte listewki boczne obecne są u niektórych przedstawicieli Pararcyptera. Przedpiersie zdobi brodawkowaty wzgórek między odnóżami przednimi. Pokrywy mają przednią kubitalną położoną bliżej medialnej niż tylnej kubitalnej, a pole kubitalne szersze od górnej części medialnego. U samic podrodzaju nominatywnego pokrywy są skrócone. Tylna para skrzydeł u Pararcyptera jest przezroczysta, a u podrodzaju nominatywnego ma czarniawe zabarwienie.

Wikipedia


napierśnik

1. część zbroi osłaniająca piersi; plastron;
2. element stroju sportowego ochraniający klatkę piersiową;
3. ozdoba noszona na klatce piersiowej;
4. część uprzęży otaczająca pierś konia


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) górna część fartucha zakrywająca piersi

 (1.2) hist. wojsk. pancerz będący częścią zbroi, osłaniającą piersi

 (1.3) jeźdz. część rzędu końskiego, która zapobiegająca przesuwaniu się siodła do tyłu;

 (1.4) rel. ozdoba noszona na piersi przez duchowieństwo

Wiktionary

  • Napierśnik (jeździectwo) – część rzędu końskiego, zapobiegająca zsuwaniu się siodła do tyłu
  • Napierśnik (zbroja) – przednia część zbroi wykonana z płyt metalowych
  • Napierśnik (zbroja końska) – przednia część zbroi końskiej
  • Napierśnik (Stethophyma) – rodzaj owadów z rzędu prostoskrzydłych
  • Napierśnik (Megasternum) – rodzaj owadów z rzędu chrząszczy

Wikipedia

Wymowa:

IPA: naˈpʲjɛrʲɕɲik, AS: napʹi ̯erʹśńik

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. pierś ż., piersiówka ż., piersiątko n., piersióweczka ż., pierśnica ż.

 przym. piersiowy, napierśnikowy, piersiasty

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) bawet

 (1.2) plastron

 (1.4) pektorał

Wiktionary


napieścić

1. pieścić długo i wiele razy;
2. napieścić się -
a) pieścić kogoś długo, do przesytu;
b) pieszcząc, sprawić sobie dużą przyjemność;
c) osiągnąć cel, robiąc coś wytrwale, z oddaniem


SJP.pl


napięstek

nadgarstek, przegub


SJP.pl


napiętek

1. tylna część buta obejmująca piętę; napiętnik;
2. obcas, piętka;
3. kość w tylnej części stopy; kość skokowa


SJP.pl


napiętnik

1. część buta osłaniająca piętę; napiętek;
2. ochraniacz na piętę


SJP.pl


napiętnować

1. publicznie ostro potępić kogoś lub coś;
2. przestarzale: naznaczyć kogoś albo coś piętnem


SJP.pl


napiętnowanie

1. publicznie ostro potępić kogoś lub coś;
2. przestarzale: naznaczyć kogoś albo coś piętnem


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|napiętnować.

Wiktionary

Powiązane:

 czas. napiętnować

 rzecz. piętno n.

Wiktionary


napiętnowywać

publicznie potępiać; piętnować


SJP.pl


napiętość

rzadko: cecha czegoś, co jest napięte; napięcie


SJP.pl


napiętrzać

spiętrzać;
1. układać, stawiać kolejno jedno na drugim;
2. wznosić się, podnosić poziom


SJP.pl


napiętrzyć

spiętrzyć;
1. postawić kolejno jedno na drugim;
2. wznieść się, podnieść poziom;
3. o jakichś zjawiskach: zgromadzić się jedno po drugim; nawarstwić


SJP.pl


napięty

1. rozciągnąć albo naciągnąć coś; natężyć; naprężyć
2. doprowadzić coś do stadium bliskiego realizacji


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) wymagający sporego wysiłku i skrupulatnego pilnowania się planu

 (1.2) zagrażający wybuchem sprzeczki, powstaniem zatargu, wywołaniem konfliktu

 (1.3) przepełniony napięciem psychicznym

forma czasownika.

 (2.1) imiesłów przymiotnikowy bierny od czasownika: napiąć

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. napięcie n.

 czas. napiąć dk., napinać ndk.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.3) nerwowy, podminowany, spięty

Wiktionary


napilnować

spędzić dużo czasu na pilnowaniu kogoś lub czegoś; napilnować się


SJP.pl


napinać

naciągać, naprężać coś elastycznego lub pofałdowanego


SJP.pl

czasownik przechodni niedokonany (dk. napiąć)

 (1.1) naciągać, naprężać coś elastycznego lub pofałdowanego

czasownik zwrotny niedokonany napinać się (dk. napiąć się)

 (2.1) naprężać swoje mięśnie

Wiktionary

Wymowa:

IPA: naˈpʲĩnat͡ɕ, AS: napʹĩnać

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. napięcie n., napinanie n.

 czas. napiąć dk.

 przym. napięty

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) gw-pl|Górny Śląsk|szpanować.

Wiktionary


napinacz

  • napinacz – mięsień
  • napinacz – jeden z wytrychów
  • napinacz pasów

Wikipedia


napinająco

w sposób napinający; naprężająco, rozciągająco, naciągająco


SJP.pl


napinanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|napinać.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌnapʲĩˈnãɲɛ, AS: napʹĩnãńe

Wiktionary

Powiązane:

 czas. napinać, napiąć

Wiktionary


napinka

napięcie; potocznie:
1. stres, niepokój, naprężenie;
2. konfliktowa sytuacja


SJP.pl


napiórkowski

nazwisko


SJP.pl

Osoby o tym nazwisku:

  • Aleksander Napiórkowski (1890–1920) – polski polityk, działacz PPS, poseł na Sejm Ustawodawczy w II RP
  • Andrzej A. Napiórkowski (ur. 1962) – polski duchowny katolicki, paulin, teolog, profesor nauk teologicznych
  • Henryk Napiórkowski (1935–2017) – polski prawnik, spółdzielca, samorządowiec i dziennikarz, pierwszy burmistrz Przasnysza w III RP
  • Krzysztof Napiórkowski (ur. 1979) – polski wokalista, kompozytor, autor tekstów, producent muzyczny, multiinstrumentalista
  • Marcin Andrzej Napiórkowski (ur. 1985) – polski semiotyk kultury
  • Marcin Marek Napiórkowski (ur. 1986) – polski fizyk
  • Marek Napiórkowski (ur. 1969) – polski gitarzysta jazzowy i kompozytor
  • Marek Maria Napiórkowski – polski fizyk
  • Remigiusz Napiórkowski (ur. 1936) – polski prozaik, reportażysta, dramatopisarz
  • Stanisław Celestyn Napiórkowski (ur. 1933) – polski teolog, ksiądz katolicki, franciszkanin (OFMConv), emerytowany profesor Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego
  • Zbigniew Napiórkowski (ur. 1947) – polski operator filmowy, absolwent wydziału operatorskiego PWSFTviT w Łodzi

Wikipedia


napis

słowo lub tekst umieszczony na czymś


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) napisana informacja o czymś

Wiktionary

Napis – czwarty tom poetycki Zbigniewa Herberta. Wydany przez Wydawnictwo „Czytelnik” w 1969 roku w nakładzie 1780 egzemplarzy.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Nosiła koszulkę z napisem „blondynki są najlepsze”.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈnapʲis, AS: napʹis

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. pisarstwo n., napisanie n., napisy nmos., napisik mrz., pisanina ż.

 czas. napisać dk.

Wiktionary


napisać

1. nakreślić na czymś jakieś litery lub cyfry;
2. wyrazić coś słowami na piśmie


SJP.pl

czasownik przechodni dokonany

 (1.1) wyrazić coś słowami na piśmie

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Napisano w gazecie, że ta poetka dawno już niczego nowego nie napisała.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: naˈpʲisat͡ɕ, AS: napʹisać

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. pisarczyk mos., pisarstwo n., pisownia ż., pisanina ż., napisy nmos., pisanie n., pisarz mos., pismo n., napisanie n., napis

 czas. pisać ndk., pisywać ndk.

 przym. pisarski

Wiktionary


napisanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|napisać.

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Magda szuka pracy i poprosiła mnie o napisanie referencji.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌnapʲiˈsãɲɛ, AS: napʹisãńe

Wiktionary

Powiązane:

 czas. napisać dk.

 rzecz. pisarczyk mos., pisarstwo n., pisanina ż., pisownia ż., napisy nmos., pisanie n., pisarz mos., napis

Wiktionary


napisek

1. zdrobnienie od: napis; napisik;
2. dawniej: etykieta (nalepka)


SJP.pl


napisik

zdrobnienie od: napis; napisek


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) zdrobn. od napis

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. napis m.

Wiktionary


napisowy

napis


SJP.pl

Patrz:

napis

napisy

słowo lub tekst umieszczony na czymś


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj niemęskoosobowy, liczba mnoga

 (1.1) film. tekst wyświetlany na ekranie podczas projekcji filmu lub nadawania programu telewizyjnego w celu przetłumaczenia dialogów lub udostępnienia ich osobom niedosłyszącym;

 (1.2) film. lista twórców filmu wyświetlana zwykle na jego zakończenie

forma rzeczownika|rodzaj=męskorzeczowy.

 (2.1) M., B., i W. plural|napis.

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Na płycie niestety nie ma polskich napisów do tego filmu.

 (1.2) Lubię zostawać w kinie do końca napisów, choć sala już pustoszeje.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. napis m., napisanie n., pisanie n., pisanina ż.

 czas. pisać ndk., napisać dk.

 przym. napisowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) napisy dialogowe

 (1.2) napisy końcowe, żart. lista płac

Wiktionary


napitek

potocznie: napój, zwykle alkoholowy; trunek


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) przest. płyn przeznaczony do picia

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Fiksat ten nie zabiegał, jak wszyscy inni, o jadło i napitek, a siedząc na swych kamieniach wciąż coś pośpiewywał samemu sobie.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. pijawa ż.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) napój; pot. picie; przest. wypitek; daw. trunek

Wiktionary


napity

taki, który się upił; pijany


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) pot. pijany

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Na rynku Montmartre polscy malarze, a każdy napity.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) daw. napiły

Wiktionary


napiwek

datek pieniężny wręczany zwyczajowo za usługę kelnerom, posłańcom itp.


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) pieniądze dodawane przez klienta do właściwej opłaty za usługę;

Wiktionary

Napiwek – zwyczajowa pieniężna gratyfikacja, pozostawiana przez klienta pracownikom lokalu gastronomicznego, jako wyraz zadowolenia z jakości obsługi. Co do zasady nieobowiązkowa, choć w niektórych krajach jest niepisanym przymusem obyczajowym.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Obsługa była fatalna, więc kelnerzy nie zasłużyli na napiwek.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: naˈpʲivɛk, AS: napʹivek

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. piwo n.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) daw. tryngiel, daw. tryngielt, daw. tryngield, daw. trynkgield, daw. trangielt, daw. trengiel, daw. trynkał; tip m.; gw-pl|Śląsk Cieszyński|trangiel.

Wiktionary


napiwkowy

napiwek


SJP.pl

Patrz:

napiwek

napiwoda

Napiwoda (niem. Napiwodda, 1890–1945 Grünfließ) – wieś w Polsce położona w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie nidzickim, w gminie Nidzica.

Jedna z ważniejszych historycznie osad leśnych puszczy Napiwodzko-Ramuckiej będącej terenem polowań królewskich. W lesie przy linii kolejowej w kierunku Muszak znajduje się tablica poświęcona rosyjskiemu generałowi majorowi Nikołajowi Iwanowiczowi Maczugowskiemu, który był szefem sztabu XV Korpusu generała Martosa i poległ wraz z 18 żołnierzami 30 sierpnia 1914. Przez Napiwodę przepływa Struga Napiwodzka podlegająca zjawisku sufozji w okolicach między tą miejscowością a Moczyskiem. W okolicach tzw. rakerni znajdują się leje sufozyjne.

Wikipedia


napiwodzki

Napiwoda


SJP.pl

Patrz:

Napiwoda

napiły

przymiotnik

 (1.1) daw. taki, który wypił za dużo alkoholu

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Potém pić zaczął i napiłego, śpiącego musiano z mogiłek do domu odnosić..

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) podpity, pijany, napity

Wiktionary


naplamić

narobić plam


SJP.pl


naplatać

uplatać wiele czegoś


SJP.pl


naplecznik

część zbroi osłaniająca plecy


SJP.pl

Naplecznik – element zbroi chroniący plecy. Z reguły występujący wyłącznie wespół z napierśnikiem (chroniącym przednią część tułowia), tworząc z nim kirys.

Napleczniki wykonywano z pojedynczego kawałka kutej profilowanej blachy, bądź łączono ze sobą szereg mniejszych płytek na skórzanej podstawie.

Wikipedia


napletek

podwójny fałd skóry pokrywający żołądź członka męskiego


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) anat. fałd skórny osłaniający częściowo lub całkowicie żołądź prącia;

 (1.2) anat. fałd skórny okrywający łechtaczkę

Wiktionary

Napletek (łac. praeputium) – fałd skórny u ssaków osłaniający częściowo lub całkowicie żołądź prącia. Pełni funkcje ochronne względem wędzidełka i żołędzi, zapewniając odpowiednią wilgotność i osłaniając od uszkodzeń. Może być ściągnięty za żołądź, dlatego można go zsuwać i wsuwać na prącie. Podczas wzwodu w prawidłowych warunkach napletek zsuwa się, odsłaniając bogato unerwioną żołądź. U małych dzieci napletek jest sklejony z żołędzią (konglutynacja). Zjawisko to najczęściej samoczynnie ustępuje przed, bądź w trakcie okresu pokwitania (średnio w wieku 10–11 lat). Niewskazane jest przedwczesne odklejanie napletka. Trudności w zsuwaniu napletka po okresie dojrzewania mogą świadczyć o chorobie (stulejka) i koniecznej wizycie u lekarza.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Powiedzcie Dawidowi, że król nie żąda innej zapłaty, jak stu napletków Filistynów, aby pomścić się na wrogach królewskich.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: naˈplɛtɛk, AS: napletek

Wiktionary


napluć

plunąć na kogoś, na coś albo w coś


SJP.pl


napocić

upocić się; napocić się -
1. wiele razy oblać się potem;
2. włożyć w coś dużo wysiłku; namozolić się


SJP.pl


napocząć

ująć trochę czegoś z jakiejś całości


SJP.pl

czasownik przechodni dokonany (ndk. napoczynać)

 (1.1) zacząć jakiś temat

 (1.2) zjeść część czegoś

 (1.3) rzad. rozpocząć coś

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Nauczyciel od języka polskiego napoczął wczoraj temat o imiesłowach przymiotnikowych.

 (1.2) W czasie kiedy mnie nie było, napocząłeś już to ciasto czy jeszcze nie?

 (1.3) Dziś napocząłem czytać świetną książkę.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. napoczęcie n.

 czas. napoczynać ndk., rozpocząć dk., rozpoczynać ndk., począć dk.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.2) nadgryźć

 (1.3) rozpocząć

Wiktionary


napoczęcie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) rozpoczęcie używania, korzystania przez początkowe ujęcie z całości

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. napoczynanie n.

 czas. rozpoczynać, począć, napoczynać ndk., napocząć dk.

Wiktionary


napodróżować

napodróżować się - zaspokoić chęć podróżowania


SJP.pl


napoić

dać się komuś napić do syta


SJP.pl

czasownik

 (1.1) dać się napić aż do ugaszenia pragnienia

Wiktionary

Wymowa:

IPA: na.ˈpɔ.it͡ɕ

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. napój mrz.

Wiktionary


napoina

połączenie powierzchni ze spoiną powstające podczas napawania (spawania)


SJP.pl


napój

1. płynny środek spożywczy;
2. porcja płynu przeznaczonego do picia


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) spoż. kulin. płyn przeznaczony do picia;

forma czasownika.

 (2.1) 2. os. lp., rozk. zob. napoić.

Wiktionary

Napój – płyn przeznaczony do konsumpcji przez człowieka. Napoje oprócz swojej podstawowej funkcji, jaką jest zaspokojenie pragnienia oraz dostarczanie pijącemu wartości odżywczych, mogą pełnić między innymi funkcje lecznicze, obyczajowe i obrzędowe (np. podczas zaślubin czy liturgii).

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Ale gorąco! Pójdę kupić jakiś napój!

 (2.1) Ja zrobię obiad, a ty w tym czasie napój krowy.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈnapuj, AS: napui ̯

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. poidło n., poidełko n., pojenie n., napojenie n.

 czas. poić ndk., napoić dk.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) trunek, napitek, picie, wypitek

Wiktionary


napójka

barczatka napójka - gatunek motyla z rodziny barczatkowatych


SJP.pl

Napójka (Euthrix) – rodzaj motyli z rodziny barczatkowatych.

Wikipedia


napojowy

napój


SJP.pl

Patrz:

napój

napoleon

1. złota moneta francuska o wartości 20 franków w złocie, emitowana za Napoleona I i za Napoleona III; napoleondor, dwudziestofrankówka;
2. brandy marki Napoleon;
3. ryba morska z rodziny wargaczowatych; wargacz garbogłowy, chelin napoleoński


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy, nazwa własna

 (1.1) rzad. imię|polski|m.;

 (1.2) hist. polit. Napoleon Bonaparte, cesarz Francuzów

Wiktionary

Miejsca

Polska:

  • Napoleon – wieś w województwie śląskim

Stany Zjednoczone:

  • Napoleon – miejscowość w stanie Indiana, w hrabstwie Ripley
  • Napoleon – jednostka osadnicza w stanie Michigan, w hrabstwie Jackson
  • Napoleon – miasto w stanie Missouri, w hrabstwie Lafayette
  • Napoleon – miasto w stanie Dakota Północna, w hrabstwie Logan
  • Napoleon – miasto w stanie Ohio, w hrabstwie Henry
  • Napoleon (ang. Napoleon Township) – gmina w stanie Michigan, w hrabstwie Jackson
  • Napoleon (ang. Napoleon Township) – gmina w stanie Ohio, w hrabstwie Henry

Osoby

  • Napoleon – imię męskie
    • Napoleon Bonaparte
    • Napoleon II Bonaparte
    • Napoleon III Bonaparte
    • Napoleon IV Bonaparte
    • Napoleon Józef Bonaparte
    • Napoleon Lucjan Bonaparte
    • Napoleon Hieronim Bonaparte
    • Napoleon-Karol Bonaparte
    • Roland Napoleon Bonaparte
    • Napoleon-Wiktor Bonaparte
    • Ludwik Napoleon Józef Bonaparte
    • Napoleon Ludwik Hieronim Bonaparte

Inne

  • Napoleon – niewielka skała po wschodniej stronie Maczugi Herkulesa w Ojcowskim Parku Narodowym
  • Napoleon Bonaparte – dramat Alexandre’a Dumasa (ojca) z 1831 roku
  • Napoleon – imię knura z powieści Folwark zwierzęcy G. Orwella
  • Napoleon – film z 1927
  • Napoleon – film z 1955
  • Napoleon – serial telewizyjny z 1990
  • Napoleon – serial telewizyjny z 2002
  • Napoleon – film z 2023
  • napoleon – ryba morska z rodziny wargaczowatych

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Mąż Julii ma na imię Napoleon i pracuje na kortach tenisowych.

 (1.2) W Ramli zdenerwowany Napoleon zastrzelił muezina.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌnapɔˈlɛɔ̃n, AS: napoleõn

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. napoleonika nmos., napoleonica nmos., napoleoniana nmos., napoleon m., napoleondor m., Napoleoniada m., napoleonista m., napoleonizm m., napoleonka ż., napoleończyk m., napoleońskość ż.

 przym. napoleoński

 przysł. napoleońsko

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) zdrobn. Napoleonek

Wiktionary


napoleończyk

dawniej: osoba, która służyła w wojsku pod dowództwem Napoleona Bonapartego


SJP.pl


napoleondor

złota moneta francuska o wartości 20 franków w złocie, emitowana za Napoleona I i za Napoleona III; napoleon, dwudziestofrankówka


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) numizm. dawna złota moneta francuska;

Wiktionary

Napoleondor, także napoleon (fr. Napoléon d'or - złoty Napoleon) to złota moneta francuska o wartości 20 franków w złocie bita za panowania Napoleona I (od 1803) i Napoleona III. W obiegu do I wojny światowej.

1 napoleondor ważył 6,45161 g i był wykonany ze złota próby 900.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Napoleondory posiadały wizerunek cesarza.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Napoleon mos., napoleon mrz.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) napoleon

Wiktionary


napoleoniana

wszystko, co dotyczy życia i działalności Napoleona; napoleonika


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj niemęskoosobowy, liczba mnoga

 (1.1) druk. księg. wydawnictwa związane z Napoleonem I

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Pisarz zgromadził sporą ilość napoleonianów w języku francuskim.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Napoleon mos.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) napoleonica, napoleonika

Wiktionary


napoleonica

rzeczownik, rodzaj niemęskoosobowy, liczba mnoga

 (1.1) druk. księg. wydawnictwa związane z Napoleonem I

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Profesor wszystkie napoleonica zapisał wnukowi.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Napoleon mos.

Wiktionary


napoleonida

członek rodziny Bonapartych


SJP.pl


napoleonika

wszystko, co dotyczy życia i działalności Napoleona; napoleoniana


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj niemęskoosobowy, liczba mnoga

 (1.1) druk. księg. wydawnictwa związane z Napoleonem I

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Biblioteka posiada trochę napoleoników.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Napoleon mos.

Wiktionary


napoleonista

dawniej: stronnik, zwolennik Napoleona Bonapartego


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) hist. polit. zwolennik Napoleona

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Spotkania polskich napoleonistów odbywały się w tym hotelu.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Napoleon mos.

 przym. napoleoński

Wiktionary


napoleonistka

napoleonista


SJP.pl

Patrz:

napoleonista

napoleonizm

rzeczownik, rodzaj męski

 (1.1) hist. kult Napoleona I i jego polityki

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Wielką rolę w filozofii moralno-społecznej Mickiewicza odegrał napoleonizm.

Wiktionary

Powiązane:

 przym. napoleoński

 rzecz. Napoleon mos.

Wiktionary


napoleonka

ciastko z francuskiego ciasta przekładanego kremem śmietankowym


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) kulin. ciastko złożone z dwóch płatów ciasta francuskiego, przełożone kremem, zazwyczaj posypane cukrem pudrem;

Wiktionary

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Mecenas był łakomy i trudno wypowiedzieć, jak to było piękne; zawsze wracając z sądu do domu zachodził do cukierni i zjadał tam dwie napoleonki (…)

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Napoleon m., napoleon m., Napoleonek m., napoleonek m., napoleończyk m.

 przym. napoleoński, napoleonkowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) napoleonek, kremówka

Wiktionary


napoleoński

taki jak u Napoleona; związany z czasami, w których panował Napoleon Bonaparte


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) dotyczący życia i polityki Napoleona, charakterystyczny, typowy dla Napoleona, taki jak u Napoleona

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Na skrzyżowaniu ulic tkwili policjanci z założonemi po napoleońsku rękami i gwarzyli spokojnie.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Napoleon mos., napoleon mrz., napoleonista mos., napoleonizm mrz., napoleonka ż.

 przym. Napoleoński, ponapoleoński

Wiktionary


napoli

klub piłkarski z Neapolu


SJP.pl

Napoli – miasto w Stanach Zjednoczonych, w stanie Nowy Jork, w hrabstwie Cattaraugus.

Wikipedia


napomadować

nasmarować (włosy) pomadą


SJP.pl


napominać

czasownik przechodni niedokonany (dk. napomnieć)

 (1.1) zwracać komuś uwagę

czasownik zwrotny niedokonany napominać się (dk. napomnieć się)

 (2.1) zwracać uwagę jeden drugiemu

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. napomnienie n., napominającość ż., napominanie n.

 przym. napominający

 przysł. napominająco

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) pouczać, upominać

Wiktionary


napominający

napominać


SJP.pl

Patrz:

napominać

napominanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|napominać.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. nienapominanie n., napomnienie n., napominek m.

 czas. napominać ndk., napomnieć dk.

 przym. napominalny

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) upominanie

Wiktionary


napomknąć

wspomnieć o czymś, wtrącić przy sposobności


SJP.pl

czasownik

 (1.1) książk. wspomnieć o czymś lub o kimś krótko, mimochodem, zrobić aluzję do czegoś lub kogoś

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Wychodząc z biura, napomknął o jutrzejszym spotkaniu.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. napomknienie n., napomknięcie n., napomykanie n.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) nadmienić, wzmiankować, zatrącić

Wiktionary


napomknięcie

wspomnieć o czymś, wtrącić przy sposobności


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|napomknąć.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. napomknienie n., napomykanie n.

 czas. napomknąć, napomykać ndk.

Wiktionary


napomknienie

wzmianka, aluzja; napomknięcie


SJP.pl

Aluzja (łac. allusio) – nawiązanie do czegoś, kogoś; przywołanie nie wprost danej sprawy. Z reguły aluzje są łatwe do odgadnięcia przez odbiorcę wypowiedzi.

Wikipedia


napomnieć

upomnieć kogoś; zwrócić komuś uwagę


SJP.pl


napomnienie

upomnieć kogoś; zwrócić komuś uwagę


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) karcące ostrzeżenie

 (1.2) odczasownikowy od|napomnieć.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌnapɔ̃mʲˈɲɛ̇̃ɲɛ, AS: napõmʹńė̃ńe

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. napominanie n., napominek m.

 czas. napomnieć dk., napominać ndk.

 przym. napominalny

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) upomnienie

Wiktionary


napompować

1. pompując, nagromadzić pewną ilość płynu lub gazu;
2. pompując, napełnić coś płynem lub gazem;
3. przenośnie: spowodować nagromadzenie się w kimś jakichś uczuć, emocji itp.


SJP.pl


napompowany

1. pompując, nagromadzić pewną ilość płynu lub gazu;
2. pompując, napełnić coś płynem lub gazem;
3. przenośnie: spowodować nagromadzenie się w kimś jakichś uczuć, emocji itp.


SJP.pl


napompowywać

napełniać coś płynem lub gazem przez pompowanie


SJP.pl


napomykać

wspominać o czymś, wtrącać przy sposobności


SJP.pl

czasownik przechodni niedokonany (dk. napomknąć)

 (1.1) wspominać coś mimochodem, nie wprost, delikatnie zasugerować lub powiedzieć coś krótko i nieformalnie

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Podczas rozmowy Ela napomykała o swoich planach na wakacje.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. napomknięcie n., napomykanie ż.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) nadmieniać

Wiktionary


naponczować

nasączyć biszkopty, ciasto itp. alkoholem


SJP.pl


napoprawiać

dokonać licznych ulepszeń


SJP.pl


napór

gwałtowny silny nacisk, parcie na coś


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) silna presja fizyczna na coś lub kogoś

 (1.2) przen. silne oddziaływanie

 (1.3) fiz. siła nacisku jaką ciecz wywiera na powierzchnię;

Wiktionary

  • napór hydrodynamiczny
  • napór hydrostatyczny
  • napór śruby (okrętowej)

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Ogrodzenie runęło pod naporem tłumu protestujących.

 (1.2) Nie mógł oprzeć się naporowi, jaki zaczęły na niego wywierać środowiska żydowskie.

 (1.3) Płyn w stanie spoczynku wywiera napór hydrostatyczny zarówno na dno, jak i ścianę naczynia.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. napieranie n.

 czas. napierać ndk., naprzeć dk.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) napieranie

 (1.2) nacisk, napieranie, oddziaływanie, presja

 (1.3) parcie

Wiktionary


napora

nazwisko


SJP.pl


napornik

część amortyzatora przylegająca bezpośrednio do amortyzującej sprężyny


SJP.pl


naporostowy

grzyby naporostowe - grzyby żyjące na porostach


SJP.pl


naporowski

nazwisko


SJP.pl


naporowy

przymiotnik od: napór


SJP.pl


naposyłać

wysłać gdzieś wiele osób lub rzeczy, jedna za drugą


SJP.pl


napotkać

czasownik przechodni dokonany (ndk. napotykać)

 (1.1) dokonany od|napotykać.

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Mówiąc krótko - próby zrealizowania europejskiej wizji przyszłości Polski napotkały niechętną postawę polityków państw zachodnich.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: naˈpɔtkat͡ɕ, AS: napotkać

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. napotkanie n., napotykanie n.

Wiktionary


napotkanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|napotkać.

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Ambony ustawiane są na granicy lub w głębi lasu w miejscach, gdzie istnieje duże prawdopodobieństwo napotkania zwierzyny.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌnapɔtˈkãɲɛ, AS: napotkãńe

Wiktionary

Powiązane:

 czas. napotkać dk., napotykać ndk.

 rzecz. napotykanie n.

Wiktionary


napotnie

przysłówek sposobu

 (1.1) powodując pocenie

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Odwar z kory brzozy działa napotnie i odkażająco.

Wiktionary

Powiązane:

 przym. napotny, potowy, potny

Wiktionary


napotny

dany na poty; wywołujący w celach leczniczych wzmożone pocenie się


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) med. taki, który powoduje intensywniejsze pocenie

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Kwiaty bzu są używane jako środek napotny.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: naˈpɔtnɨ, AS: napotny

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. pocenie n., pot m., spocenie n., przepocenie n.

 czas. pocić się ndk., spocić się dk., przepocić dk.

 przym. potowy, potny, przeciwpotowy

 przysł. napotnie, przeciwpotowo

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) diaforetyczny

Wiktionary


napotykać

napotykać się - spędzić dłuższy czas na potykaniu się


SJP.pl

czasownik przechodni niedokonany (dk. napotkać)

 (1.1) spotykać przypadkiem

 (1.2) zdarzać się komuś, czemuś; stawać się częścią doświadczenia życiowego

czasownik zwrotny niedokonany napotykać się (dk. napotkać się)

 (2.1) spotykać przypadkiem siebie nawzajem

czasownik zwrotny niedokonany napotykać się (dk. napotknąć się)

 (3.1) potykać się długo, wiele razy

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. napotykanie n., napotkanie n.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) natrafiać, spotykać, natykać się

 (1.2) doświadczać, doznawać, przytrafiać się, stykać się

Wiktionary


napotykanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|napotykać.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌnapɔtɨˈkãɲɛ, AS: napotykãńe

Wiktionary

Powiązane:

 czas. napotykać ndk., napotkać dk.

 rzecz. napotkanie n.

Wiktionary


napowietrzać

czasownik przechodni niedokonany (dk. napowietrzyć)

 (1.1) wprowadzać powietrze (w tym tlen) do czegoś, aby poprawić tam warunki

czasownik zwrotny niedokonany napowietrzać się (dk. napowietrzyć się)

 (2.1) być napowietrzanym

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Napowietrzamy akwarium, by ryby miały wystarczająco tlenu.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. napowietrzanie n.

Wiktionary


napowietrzacz

urządzenie do nasycania powietrzem


SJP.pl


napowietrzanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|napowietrzać.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. nienapowietrzanie n., napowietrzenie n., napowietrznik m.

 czas. napowietrzać ndk., napowietrzyć dk.

 przym. napowietrzny

Wiktionary


napowietrzny

znajdujący się, unoszący się lub odbywający się w powietrzu, np. napowietrzna kolejka linowa


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) znajdujący się, unoszący się w powietrzu, nad ziemią

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. napowietrzanie n.

Wiktionary


napowietrzyć

czasownik przechodni dokonany (ndk. napowietrzać)

 (1.1) dokonany od|napowietrzać.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. napowietrzanie n., napowietrzenie n.

Wiktionary


napowy

napa


SJP.pl

Patrz:

napa

nappa

rodzaj skóry używanej do wyrobu kurtek, rękawiczek


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) rodzaj wyprawionej skóry wytrzymałej na pranie w wodzie

Wiktionary

Nappa – osada w Anglii, w hrabstwie North Yorkshire, w dystrykcie (unitary authority) North Yorkshire. Leży 75 km na zachód od miasta York i 309 km na północny zachód od Londynu.

Wikipedia


naprać

1. zbić, pobić kogoś;
2. pobić wiele osób;
3. naprać się - prać bardzo długo, wyprać wiele rzeczy


SJP.pl


napracować

napracować się - pracować długo, ciężko, aż do zmęczenia


SJP.pl


naprany

1. zbić, pobić kogoś;
2. pobić wiele osób;
3. naprać się - prać bardzo długo, wyprać wiele rzeczy


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) gw-pl|Górny Śląsk. pijany

Wiktionary


naprasować

przykleić coś przez prasowanie


SJP.pl

czasownik przechodni dokonany (ndk. brak)

 (1.1) prasując, nakleić coś

czasownik zwrotny dokonany naprasować się (ndk. brak)

 (2.1) włożyć wiele wysiłku w prasowanie, poświęcić na prasowanie dużo czasu

 (2.2) zmęczyć się prasowaniem

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. prasowanie n., prasownica ż., prasownictwo n., prasowacz mos., prasowaczka ż., prasowalność ż., prasa ż., prasówka ż., prasowarka ż., prasowalnia ż., prasownia ż., prasowalnica ż., prasowanko n., doprasowanie n., doprasowywanie n., naprasowanie n., odprasowanie n., odprasowywanie n., poprasowanie n., przeprasowanie n., przeprasowywanie n., przyprasowanie n., przyprasowywanie n., rozprasowanie n., rozprasowywanie n., sprasowanie n., sprasowywanie n., uprasowanie n., wprasowanie n., wprasowywanie n., wyprasowanie n., wyprasowywanie n., zaprasowanie n., zaprasowywanie n.

 czas. doprasować dk., doprasowywać ndk., odprasować dk., odprasowywać ndk., poprasować dk., prasować ndk., przeprasować dk., przeprasowywać ndk., przyprasować dk., przyprasowywać ndk., rozprasować dk., rozprasowywać ndk., sprasować dk., sprasowywać ndk., uprasować dk., wprasować dk., wprasowywać ndk., wyprasować dk., wyprasowywać ndk., zaprasować dk., zaprasowywać ndk.

 przym. prasowalniczy, prasowniczy, prasowalny

Wiktionary


naprasowanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) naklejenie czegoś w wyniku prasowania

 (1.2) naprasowanie się: włożenie wiele wysiłku w prasowanie, poświęcenie na prasowanie dużej ilości czasu

 (1.3) naprasowanie się: zmęczenie prasowaniem

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. prasowanie n., prasownica ż., prasownictwo n., prasowacz mos., prasowaczka ż., prasowalność ż., prasa ż., prasówka ż., prasowarka ż., prasowalnia ż., prasownia ż., prasowalnica ż., prasowanko n., doprasowanie n., doprasowywanie n., odprasowanie n., odprasowywanie n., poprasowanie n., przeprasowanie n., przeprasowywanie n., przyprasowanie n., przyprasowywanie n., rozprasowanie n., rozprasowywanie n., sprasowanie n., sprasowywanie n., uprasowanie n., wprasowanie n., wprasowywanie n., wyprasowanie n., wyprasowywanie n., zaprasowanie n., zaprasowywanie n.

 czas. doprasować dk., doprasowywać ndk., naprasować dk., odprasować dk., odprasowywać ndk., poprasować dk., prasować ndk., przeprasować dk., przeprasowywać ndk., przyprasować dk., przyprasowywać ndk., rozprasować dk., rozprasowywać ndk., sprasować dk., sprasowywać ndk., uprasować dk., wprasować dk., wprasowywać ndk., wyprasować dk., wyprasowywać ndk., zaprasować dk., zaprasowywać ndk.

 przym. prasowalniczy, prasowniczy, prasowalny

Wiktionary


naprasowanka

nadruk naklejany na czymś przez prasowanie; prasowanka


SJP.pl


naprasowywać

przyklejać coś przez prasowanie


SJP.pl


napraszać

napraszać się - narzucać się komuś z czymś lub wpraszać się


SJP.pl


naprawa

1. reperacja usterki w urządzeniu;
2. zmiana na lepsze


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) doprowadzanie czegoś do właściwego stanu, użyteczności, porządku; usuwanie błędów

 (1.2) sprawianie, że coś staje się lepsze, doskonalsze

 (1.3) wynagradzanie komuś czegoś

Wiktionary

  • naprawa – działania umożliwiające przywrócenie właściwości użytkowych uszkodzonym ogniwom lub zespołom maszyny w wyniku regeneracji lub wymiany zużytych części
  • Naprawa – wieś w woj. małopolskim, w pow. suskim, w gminie Jordanów
  • Naprawa – gromada
  • „Naprawa” – potoczne określenie Związku Naprawy Rzeczypospolitej

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Po naprawie samochód śmiga jak należy.

 (1.2) Ten rząd z niejasnym, labilnym zapleczem politycznym już wiele nie osiągnie, więc pełny plan naprawy finansów publicznych musi być odłożony na czas po wyborach (albo jeszcze później).

Wiktionary

Wymowa:

IPA: naˈprava, AS: naprava

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. naprawiacz m., naprawiciel m., naprawienie n., naprawianie n.

 czas. naprawiać ndk., naprawić dk.

 przym. naprawczy, naprawiacki

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) reparacja

 (1.2) odnowa

 (1.3) rekompensata

Wiktionary


naprawczy

dotyczący naprawiania


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) służący do naprawy; podejmowany aby coś naprawić; związany z naprawą

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. naprawa ż., naprawiacz mos., naprawianie n.

 czas. naprawiać, naprawić

Wiktionary


naprawdę

partykuła podkreślająca prawdziwość komunikowanego w zdaniu sądu, używana z reguły przed wyrażeniem, do którego się odnosi, dodawana do rzeczownika, czasownika, przymiotnika, przysłówka lub liczebnika; zaprawdę, rzeczywiście, istotnie, doprawdy


SJP.pl

partykuła

 (1.1) …potwierdzająca, że coś jest zgodne z prawdą, z rzeczywistością

 (1.2) …wyrażająca zdziwienie lub niedowierzanie mówiącego

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Naprawdę nie wiem, dlaczego nie ma dzisiaj Maćka w szkole.

 (1.1) Tu jest naprawdę pięknie!

 (1.1) Czego tak naprawdę chcesz?

 (1.2) Czy ty naprawdę sądziłeś, że mogłem tak postąpić?

Wiktionary

Wymowa:

IPA: naˈpravdɛ, AS: napravde

Wiktionary

Powiązane:

 przym. prawdziwy

 przysł. prawdziwie

 rzecz. prawda

 wykrz. prawda

 partyk. zaprawdę

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) prawdziwie, rzeczywiście, szczerze, dokładnie, doprawdy; reg. śl. rychtyk., reg. śl. rychtig.

 (1.2) istotnie, właściwie

Wiktionary


naprawiać

przywracać czemuś właściwy stan


SJP.pl

czasownik przechodni niedokonany (dk. naprawić)

 (1.1) likwidować, usuwać uszkodzenia; ponownie doprowadzić coś do użyteczności

 (1.2) polepszać stan czegoś

czasownik zwrotny niedokonany naprawiać się (dk. naprawić się)

 (2.1) zmieniać się na lepsze

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Tata codziennie naprawia samochód.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: naˈpravʲjät͡ɕ, AS: napravʹi ̯äć

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. naprawa ż., naprawianie n., naprawienie n., naprawiacz mos.

 przym. naprawczy, naprawialny

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) reperować, poprawiać

 (1.2) polepszać

Wiktionary


naprawiacz

1. osoba zajmująca się zawodowo naprawianiem przedmiotów;
2. ironicznie: osoba dążąca do ulepszenia czegoś; reformator


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) osoba, która naprawia jakieś urządzenie lub rzecz, usuwa usterkę i przywraca przydatność danego przedmiotu

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Zepsuła mi się szafka, więc zatelefonowałam po naprawiacza.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. naprawa ż., naprawienie n., naprawianie n.

:: fż. naprawiaczka ż.

 czas. naprawiać ndk., naprawić dk.

 przym. naprawczy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) złota rączka, majsterkowicz, specjalista, ekspert, rzemiecha

Wiktionary


naprawiaczka

naprawiacz


SJP.pl

Patrz:

naprawiacz

naprawialność

cecha czegoś dającego się naprawić


SJP.pl


naprawialny

dający się naprawić


SJP.pl


naprawianie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|naprawiać.

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Mój kolega jest biegły w naprawianiu samochodów.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌnapraˈvʲjä̃ɲɛ, AS: napravʹi ̯ä̃ńe

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. naprawa ż., naprawienie n., naprawiacz mos.

 czas. naprawiać ndk., naprawić dk.

 przym. naprawczy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) naprawa, reperacja, reperowanie

Wiktionary


naprawić

zmienić coś na lepsze


SJP.pl

czasownik przechodni dokonany (ndk. naprawiać)

 (1.1) zob. naprawiać.

czasownik zwrotny dokonany naprawić się (ndk. naprawiać się)

 (2.1) zob. naprawiać się.

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Musisz to naprawić w serwisie.

 (2.1) Jest ciężko, ale to się jeszcze naprawi.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: naˈpravʲit͡ɕ, AS: napravʹić

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. naprawa ż., naprawianie n., naprawienie n., naprawiacz mos.

 przym. naprawczy, naprawialny

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) reg. śl. sprawić.

Wiktionary


naprawienie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|naprawić.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌnapraˈvʲjɛ̇̃ɲɛ, AS: napravʹi ̯ė̃ńe

Wiktionary

Powiązane:

 czas. naprawić dk., naprawiać ndk.

 rzecz. naprawa ż., naprawianie n., naprawiacz mos.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) naprawa

Wiktionary


naprędce

na poczekaniu, w pośpiechu


SJP.pl

przysłówek sposobu

 (1.1) szybko, na poczekaniu, w pośpiechu

Wiktionary


naprętnik

muchówka z rodziny bzygowatych


SJP.pl

Naprętnik, ceriana (Ceriana) – rodzaj muchówek z rodziny bzygowatych i podrodziny Eristalinae.

Wikipedia


naprężanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|naprężać.

Wiktionary

Powiązane:

 czas. naprężać ndk.

Wiktionary


naprężenie

rozciągnąć albo naciągnąć coś; napiąć; natężyć


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) techn. stan pozostawania w stanie pomiędzy dwiema lub więcej siłami, które działają w opozycji do siebie

Wiktionary

Naprężenie – w mechanice ośrodków ciągłych jest wielkością fizyczną wyrażającą siły wewnętrzne, jakie sąsiednie cząstki materiału ciągłego wywierają na siebie. Naprężenie reprezentuje równocześnie dwa kierunki: kierunek działania siły oraz kierunek orientacji powierzchni – nie jest więc ani skalarem ani wektorem, lecz tensorem drugiego rzędu.

Wikipedia


naprężnik

urządzenie służące do regulacji naprężenia lub utrzymywania w odpowiednim naprężeniu napowietrznych kabli, taśmy, łańcucha, liny itp.


SJP.pl


naprężony

rozciągnąć albo naciągnąć coś; napiąć; natężyć


SJP.pl


naprężyć

rozciągnąć albo naciągnąć coś; napiąć; natężyć


SJP.pl


naproksen

pochodna kwasu propionowego, substancja o działaniu przeciwzapalnym


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) farm. niesteroidowy lek przeciwzapalny, pochodna kwasu propionowego;

Wiktionary

Naproksen – organiczny związek chemiczny, pochodna kwasu propionowego o działaniu przeciwbólowym, przeciwzapalnym i przeciwgorączkowym, zaliczana do grupy niesteroidowych leków przeciwzapalnych. Jest inhibitorem dwóch cyklooksygenaz: COX-1 (konstytutywnej) i COX-2 (indukowanej). Hamuje agregację płytek krwi (ale słabiej i krócej niż kwas acetylosalicylowy).

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Nie zaleca się stosowania naproksenu u chorych z klirensem kreatyniny <20 ml/min.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: naˈprɔksɛ̃n, AS: naproksẽn

Wiktionary


napromienianie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|napromieniać.

Wiktionary

Powiązane:

 czas. napromieniać, napromieniować

Wiktionary


napromieniować

czasownik przechodni dokonany (ndk. napromieniowywać)

 (1.1) poddać działaniu promieniowania

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. napromienianie n., napromienienie n., napromieniowanie n., napromieniowywanie n., promieniowanie n.

Wiktionary


napromieniowanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|napromieniować.

 (1.2) dawka jakiegokolwiek rodzaju promieni wchłonięta przez dany przedmiot

Wiktionary

Napromieniowanie (ang. irradiation) H – wielkość w fotowoltaice wyrażana w [J/m²] lub [kW·h/m²] (global irradiation) składająca się z sumy napromieniowania bezpośredniego (nazywanego często nasłonecznieniem), rozproszonego i odbitego. Przedstawia energię padającą na jednostkę powierzchni w ciągu określonego czasu (roku, miesiąca, dnia, godziny).

Wikipedia

Przykłady

 (1.2) Otwarcie lub uszkodzenie metalowej osłony oraz uruchomienie defektoskopu przez osoby do tego niepowołane grozi silnym napromieniowaniem promieniami gamma.

Wiktionary

Powiązane:

 czas. napromieniować dk.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.2) napromienienie

Wiktionary


napromiennik

Atomowe ogrodnictwo – rodzaj hodowli mutacyjnej, w której zmiany w genotypie, a następczo fenotypie, uzyskuje się poprzez ekspozycję roślin na promieniowanie jonizujące, np. promieniowanie gamma, którego źródłem może być cez-137 albo kobalt-60.

Wikipedia


naprotechnologia

metoda skupiająca się na monitorowaniu i utrzymywaniu zdrowia układu rozrodczego kobiet, oparta głównie na naturalnym planowaniu rodziny


SJP.pl

Wikipedia


naprowadzanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|naprowadzać.

Wiktionary

Naprowadzanie – technika występująca w broni rakietowej.

Określenie organizacji lotu pocisku występujące w technice rakietowej, która jest tak obliczona, żeby osiągnąć maksymalne prawdopodobieństwo rażenia celu.

Występują dwa sposoby naprowadzania:

  • a) jeden sposób polega na zbliżeniu się pocisku do celu na taką odległość przy której zapalnik radiowy znajdujący się w nim zadziała niezawodnie i cel zostanie rażony odłamkami ładunku bojowego,
  • b) drugi sposób polega na bezpośrednim trafieniu pocisku w cel.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Współczesne myśliwce mogą być uzbrojone w rakiety z naprowadzaniem laserowym.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌnaprɔvaˈd͡zãɲɛ, AS: naprovaʒãńe

Wiktionary

Powiązane:

 czas. naprowadzać ndk., naprowadzić dk.

 rzecz. naprowadzenie

Wiktionary


naprowadzenie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|naprowadzić.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌnaprɔvaˈd͡zɛ̃ɲɛ, AS: naprovaʒńe

Wiktionary

Powiązane:

 czas. naprowadzić dk., naprowadzać ndk.

 rzecz. naprowadzanie n.

Wiktionary


naprowadzić

czasownik przechodni dokonany (ndk. naprowadzać)

 (1.1) dokonany od|naprowadzać.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌnaprɔˈvad͡ʑit͡ɕ, AS: naprovaʒ́ić

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. naprowadzanie n., naprowadzenie n.

 czas. naprowadzać ndk., prowadzić

Wiktionary


napruć

1. napruć się - potocznie: upić się; nastukać się;
2. popruć wiele czegoś


SJP.pl


naprusewo

Naprusewo – wieś w Polsce położona w województwie wielkopolskim, w powiecie słupeckim, w gminie Ostrowite.

W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa konińskiego.Miejscowość położona jest nad jeziorem Naprusewskim (Kosewskim), jest miejscem wypoczynkowym, w ostatnich latach powstało tam wiele domków letniskowych i wypoczynkowych.

Wikipedia


napruty

potocznie: taki, który się napruł (upił się); nawalony, nastukany, napieprzony, nagwizdany


SJP.pl


napryskać

spryskać większą powierzchnię


SJP.pl


naprzeciw

naprzeciwko;
1. w funkcji przysłówka: po przeciwnej, przeciwległej stronie, np.: W oknie naprzeciw stoją kwiaty.; z drugiej strony;
2. w funkcji przyimka: w miejscu, ku któremu zwrócona jest dana osoba lub rzecz, np.: Mieszkać naprzeciw poczty.; na wprost


SJP.pl

przyimek

 (1.1) po drugiej stronie, po przeciwnej stronie

przysłówek

 (2.1) po drugiej stronie, po przeciwnej stronie

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Siedziała naprzeciw mnie, na drugim końcu mahoniowego stołu, wyprostowana, błądząc spojrzeniem gdzieś poza murami.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: naˈpʃɛt͡ɕif, AS: napšećif

Wiktionary

Powiązane:

 przyim. przeciw, naprzeciwko

 przysł. naprzeciwko

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) naprzeciwko

 (2.1) naprzeciwko

Wiktionary


naprzeciwko

naprzeciw;
1. w funkcji przysłówka: po przeciwnej, przeciwległej stronie, np.: W oknie naprzeciwko stoją kwiaty.; z drugiej strony;
2. w funkcji przyimka: w miejscu, ku któremu zwrócona jest dana osoba lub rzecz, np.: Mieszkać naprzeciwko poczty.; na wprost


SJP.pl

przyimek

 (1.1) po przeciwnej stronie

 (1.2) na wprost, w kierunku opisywanego obiektu

przysłówek miejsca

 (2.1) po przeciwnej stronie

 (2.2) na wprost, w kierunku opisywanego obiektu

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) On mieszka naprzeciwko pubu.

 (1.1) Najpierw czytałem książkę, a potem rozmawiałem z mężczyzną, który siedział naprzeciwko mnie.

 (2.1) Nie mogłem spać przez całą noc z powodu imprezy naprzeciwko.

 (2.1) W kamienicy naprzeciwko zamieszkał Rosjanin z rodziną.

Wiktionary

Powiązane:

 przysł. naprzeciw

 przyim. naprzeciw

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1, 2.1) naprzeciw, vis-à-vis

 (1.2, 2.2) naprzeciw

Wiktionary


naprzeciwległy

1. znajdujący się naprzeciw czegoś, po przeciwnej stronie czegoś; przeciwległy;
2. kwiaty naprzeciwległe - kwiaty wyrastające z tego samego węzła, na tej samej wysokości, po obu stronach łodygi


SJP.pl


naprzemianległy

leżący na przemian, na zmianę z innym elementem


SJP.pl


naprzemiennie

przysłówek sposobu

 (1.1) w sposób naprzemienny; na przemian, jeden po drugim lub raz jeden raz drugi

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Cyklotymia jest zasadniczo spokrewniona z zaburzeniami dwubiegunowymi, ponieważ również tutaj naprzemiennie występują fazy maniakalne i depresyjne.

 (1.1) Samica ptaka znosi zwykle dwa jaja, które wysiadują samiec i samica naprzemiennie przez 28 dni.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌnapʃɛ̃ˈmʲjɛ̇̃ɲːɛ, AS: napšẽmʹi ̯ė̃•ńe

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. naprzemienność ż.

 przym. naprzemienny

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) na przemian, na zmianę, raz tak, raz siak

Wiktionary


naprzemienność

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) odprzym. cecha tego, co jest naprzemienne

Wiktionary

Powiązane:

 przym. naprzemienny

 przysł. naprzemiennie

Wiktionary


naprzemienny

przymiotnik relacyjny

 (1.1) następujący po sobie na przemian, zmieniający się kolejno

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. naprzemienność ż.

 przysł. naprzemiennie

Wiktionary


naprześladować

poprześladować wielu ludzi


SJP.pl


naprzewijać

1. przewinąć wiele czegoś;
2. naprzewijać się - spędzić dużo czasu na przewijaniu czegoś


SJP.pl


naprzód

przysłówek

 (1.1) do przodu, przed siebie

 (1.2) na czele, przed innymi

 (1.3) zawczasu, z góry

 (1.4) przest. przede wszystkim

wykrzyknik

 (2.1) Naprzód!wojsk. komenda nakazująca ruszenie do przodu

Wiktionary

Naprzód – pismo socjalistyczne PPSD, a następnie PPS wychodzące w latach 1892–1948.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Wykonaj krok naprzód, krok w lewo i obrót.

 (1.2) Dzieci niech wyjdą naprzód, inaczej nie będzie ich widać na zdjęciu.

 (1.3) Zapłacił mi czynsz trzy miesiące naprzód.

 (1.4) Ale wojownicy zbliżywszy się do siebie zatrzymali konie i poczęli naprzód się lżyć wzajemnie.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈnapʃut, AS: napšut

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. przód

 przym. przedni

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) do przodu, w przód, przed siebie

 (1.2) do pierwszego rzędu

 (1.3) z góry, zawczasu

 (1.4) przede wszystkim, przest. najsamprzód

Wiktionary


naprzyczepiać

przyczepić wiele czegoś


SJP.pl


naprzykrzony

taki, który naprzykrza się komuś


SJP.pl


naprzykrzyć

naprzykrzyć się - stać się uciążliwym, znudzić się komuś; uprzykrzyć się


SJP.pl


naprzytulać

naprzytulać się - spędzić dłuższy czas na przytulaniu


SJP.pl


napsipsiać

potocznie: oddać mocz; nasiusiać, nasikać


SJP.pl


napsocić

czasownik dokonany

 (1.1) psocąc zrobić wiele psot

Wiktionary

Powiązane:

 czas. psocić

 rzecz. psota ż.

Wiktionary


napster

program do kupowania plików mp3, niegdyś pierwszy program p2p do kopiowania muzyki przez internet stworzony przez Shawna Fanninga


SJP.pl

Napster – darmowa aplikacja typu peer-to-peer (P2P) umożliwiająca użytkownikom udostępnianie i pobieranie plików muzycznych w formacie MP3.

Została stworzona przez Shawna Fanninga i Seana Parkera i uruchomiona 1 czerwca 1999 roku. Napster szybko zyskał popularność, szczególnie wśród studentów, oferując dostęp do ogromnej bazy utworów muzycznych.

Wikipedia


napstrykać

potocznie:
1. zrobić wiele zdjęć; nacykać;
2. napstrykać się:
a) zmęczyć się robieniem zdjęć;
b) pstryknąć palcami wystarczająco dużo razy


SJP.pl


napstrykiwać

potocznie: robić wiele fotografii


SJP.pl


napsuć

popsuć wiele rzeczy


SJP.pl


napszczelenie

liczba rodzin pszczelich przypadających na 1 kilometr kwadratowy


SJP.pl


napuchnięcie

miejsce spuchnięte; nabrzmiałość, obrzmiałość, obrzęk


SJP.pl


napudrować

pokryć pudrem; upudrować, zapudrować, popudrować


SJP.pl


napudrowywać

pokrywać pudrem; zapudrowywać, pudrować


SJP.pl


napukać

1. potocznie: pobić kogoś dotkliwie; napieprzyć;
2. napukać się - spędzić pewien czas na pukaniu


SJP.pl


napuszony

1. pyszny, dumny, nadęty;
2. nienaturalny, sztuczny, pełen przesady


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) pełen pychy

 (1.2) rażący przesadą, sztucznością

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. napuszanie n., napuszenie n., napuszoność ż.

 czas. napuszać ndk., napuszyć dk.

 przysł. napuszenie

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) dumny, nadęty, pyszny, wyniosły, zarozumiały

 (1.2) nienaturalny, pompatyczny, pretensjonalny, sztuczny

Wiktionary


napylanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|napylać.

Wiktionary


napylarka

urządzenie do napylania metalu na powierzchnie niemetalowe


SJP.pl


napylić

osadzić cienką warstwę metalu na powierzchni niemetalowej


SJP.pl


napyskować

potocznie: powiedzieć komuś lub o kimś, zwykle podniesionym głosem, przykre, nieprzyjemne słowa


SJP.pl


napytać

potocznie:
1. ściągnąć na siebie lub kogoś jakieś nieszczęście, chorobę itp.;
2. napytać się - ciągnąć na siebie jakieś nieszczęście, chorobę itp.; nabawić się


SJP.pl

czasownik niedokonany

 (1.1) pot. rzad. spowodować przeciw sobie lub innym przykre skutki, sprowadzić na siebie lub kogoś coś złego

 (1.2) gw-pl|Śląsk Cieszyński. umówić, uprosić

 (1.3) gw-pl|Śląsk Cieszyński. zaprosić, namówić

 (1.4) gw-pl|Śląsk Cieszyński. zamówić

Wiktionary


napytywać

potocznie: napytywać sobie biedy - sprowadzać na siebie lub na kogoś coś złego


SJP.pl


napłakać

potocznie:
1. płacząc przez jakiś czas, wylać łzy;
2. w zwrocie frazeologicznym: tyle, co kot napłakał - bardzo mało;
3. napłakać się:
a) zmęczyć się płakaniem;
b) spędzić pewien czas na lamentowaniu


SJP.pl


napłoszyć

1. spłoszyć wiele zwierząt;
2. dawniej: strasząc, odpędzić kogoś; przepłoszyć


SJP.pl


napłynąć

czasownik nieprzechodni dokonany (ndk. napływać)

 (1.1) dokonany od|napływać.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: naˈpwɨ̃nɔ̃ɲt͡ɕ, AS: napu̯nõńć

Wiktionary

Powiązane:

 przym. płynny

 czas. płynąć, napływać

 rzecz. napłynięcie n., napływ mrz.

Wiktionary


napłynięcie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|napłynąć.

Wiktionary

Powiązane:

 czas. napłynąć

 rzecz. napływ mrz.

Wiktionary


napływ

1. obfite zbieranie albo zebranie się gdzieś jakiegoś płynu;
2. liczne przybycie lub przybywanie dokądś;
3. utwór geologiczny powstający z cząstek minerałów i skał naniesionych przez wodę rzeczną


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) pojawianie się / pojawienie się gdzieś sporej ilości płynu

 (1.2) liczne gromadzenie / zgromadzenie się w jakimś miejscu czego lub kogo

 (1.3) gromadzenie / zgromadzenie się gdzieś substancji lotnej

 (1.4) pojawianie się / pojawienie się w kimś doznań, uczuć

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. napłynięcie n., napływanie n., napływisko n.

 czas. pływać, napłynąć dk., napływać ndk.

 przym. napływowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1) dopływ, przypływ

Wiktionary


napływać

napływać się - zmęczyć się pływaniem, spędzić dużo czasu na pływaniu, popływać do woli


SJP.pl

czasownik nieprzechodni niedokonany (dk. napłynąć)

 (1.1) płynąc, gromadzić się gdzieś

 (1.2) docierać gdzieś, unosząc się nad ziemią

 (1.3) przybywać tłumnie

 (1.4) być dostarczanym gdzieś

 (1.5) psych. powstawać w psychice, rodzić się w świadomości

 (1.6) pot. stawać się pełnym treści płynnej

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. napływ mrz., napływanie n.

 czas. pływać, napłynąć dk.

 przym. napływowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) gromadzić się, wlewać się, wpływać

 (1.2) gromadzić się, docierać, dolatywać, przedostawać się, wlatywać

 (1.3) gromadzić się, przybywać

 (1.4) docierać, przybywać

 (1.5) nawiedzać, ogarniać, rodzić się

 (1.6) nabiegać, nabrzmiewać, napełniać się

Wiktionary


napływowy

1. przybyły z innych stron, np. ludność napływowa;
2. w geologii: naniesiony przez wodę


SJP.pl


nar

prymitywne łóżko do spania; prycza


SJP.pl

  • Nar – gaun wikas samiti w zachodniej części Nepalu w strefie Gandaki w dystrykcie Manang
  • Nár – krasnolud Śródziemia
  • NAR – produkty lecznicze posiadające pozwolenie wydane przez Prezesa Urzędu Rejestracji Produktów Leczniczych, Wyrobów Medycznych i Produktów Biobójczych w procedurze narodowej

Wikipedia


nara

potoczna forma pożegnania; narka, na razie, cześć, pa, strzała


SJP.pl

wykrzyknik

 (1.1) posp. slang. zwrot używany przy żegnaniu się z kimś

Wiktionary

  • Nara – miasto w Japonii
  • Nara – prefektura w Japonii
  • Nara – dolina w Japonii
  • Nara – okres w dziejach Japonii
  • Nara – miasto w Mali
  • Nara – rzeka, dopływ Oki
  • Nara – bóstwo anatolijskie
  • Nara – człowiek, empiryczna dusza ludzka
  • Nara – stolica historycznej diecezji we Cesarstwie rzymskim
  • Nara – miejscowość w Syrii, w muhafazie Hims
  • Nara – stacja kolejowa w miejscowości Naro-Fominsk, w Rosji

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) To nara! Będę już zmykał!

Wiktionary

Powiązane:

 przysł. na razie, narcia, narka, naura

 wykrz. narka, naura, na razie

 rzecz. narka ż.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) do widzenia, do zobaczenia, na razie, cześć (na pożegnanie), narcia, narka, pa, do zobaczyska

Wiktionary


narąbywać

rąbiąc, przygotowywać wiele drewna


SJP.pl


narada

1. omawianie jakiejś sprawy w większym gronie osób;
2. spotkanie większej liczby osób zorganizowane w celu omówienia jakiejś sprawy


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) spotkanie, zwykle służbowe, w celu omówienia pewnych kwestii

Wiktionary

Narada, Narada muni (Sanskryt: नारद मुनी, nārada munī) – inkarnacja, awatara Wisznu, wędrowny mędrzec (ryszi), asceta, syn Brahmy, wieczny brahmaćarin. Zaliczany jest do grupy dewarszich. Podróżując z wynalezionym przez siebie instrumentem - winą - po całym wszechświecie naucza bhaktijogi.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Narada nad tym, co dalej należy zrobić miała miejsce w czasie wyjścia do sklepiku.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: naˈrada, AS: narada

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. rada ż., radca ż.

 czas. naradzać

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) zebranie, debata

Wiktionary


naradka

roślina jednoroczna lub wieloletnia z rodziny pierwiosnkowatych, rosnąca głównie w Europie na skałach w wyższych rejonach górskich


SJP.pl

Naradka (Androsace L.) – rodzaj roślin należący do rodziny pierwiosnkowatych. Obejmuje co najmniej 164 gatunki. Występują one głównie na półkuli północnej w rejonach o chłodniejszym klimacie. Najwięcej jest ich w rejonie Himalajów i w Chinach, w Europie rosną 22 gatunki (w tym 4 rodzime w Polsce: naradka mlecznobiała A. lactea, północna A. septentrionalis, tępolistna A. obtusifolia i włosista A. chamaejasme), nieliczne gatunki występują także w Ameryce Północnej. Rośliny te zasiedlają zwykle murawy i tereny skaliste w górach, także widne lasy.

Wikipedia


naradkowaty

skalnica naradkowata - gatunek rośliny okrytonasiennej z rodziny skalnicowatych


SJP.pl


naradzać

czasownik nieprzechodni niedokonany (dk. naradzić)

 (1.1) przest. naradzać się (3.1)

czasownik przechodni niedokonany (dk. naradzić)

 (2.1) przest. doradzać coś, udzielać komuś rady w jakiejś sprawie

czasownik zwrotny niedokonany naradzać się (dk. naradzić się)

 (3.1) rozmawiając, uzgadniać coś

 (3.2) daw. zasięgać czyjejś rady

Wiktionary

Przykłady

 (3.1) Wkrótce poszli spać, ale już leżąc, zaczęli się naradzać i jeszcze raz rozważać sprawę przyjazdu do Jasienia.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: naˈrad͡zat͡ɕ, AS: naraʒać

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. narada ż., naradzanie n.

Wiktionary

Synonimy:

 (2.1) doradzać, radzić

 (3.1) konsultować się, deliberować

Wiktionary


naradzanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|naradzać.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌnaraˈd͡zãɲɛ, AS: naraʒãńe

Wiktionary

Powiązane:

 czas. naradzać

Wiktionary


naraić

polecić, zarekomendować komuś coś lub kogoś; nastręczyć, zachwalić


SJP.pl

czasownik przechodni dokonany (ndk. narajać)

 (1.1) pot. polecić coś komuś

 (1.2) pot. załatwić coś komuś

 (1.3) daw. polecić komuś kogoś na męża

czasownik zwrotny dokonany naraić się (ndk. narajać się)

 (2.1) daw. zjawić się

Wiktionary

Wymowa:

IPA: naˈrajit͡ɕ, AS: narai ̯

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. narajenie n.

Wiktionary


narajać

potocznie: polecać, rekomendować komuś coś lub kogoś; nastręczać


SJP.pl


narajanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|narajać.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. nienarajanie n.

 czas. narajać ndk.

Wiktionary


narajenie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|naraić.

Wiktionary

Powiązane:

 czas. naraić

Wiktionary


naramiennica

naramiennica srebrnica - gatunek ćmy z rodziny garbatkowatych


SJP.pl

Naramiennica (Spatalia) – rodzaj motyli z rodziny garbatkowatych.

Motyl o stosunkowo delikatnie jak na garbatkowatego zbudowanym ciele. Głowa jest zaopatrzona w nieowłosione oczy złożone, krótkie głaszczki i uwstecznioną ssawkę, natomiast pozbawiona jest przyoczek. Czułki osiągają mniej więcej połowę długości przedniego skrzydła i wykazują znaczny dymorfizm płciowy w budowie, będąc szczeciniastymi u samicy i obustronnie grzebykowanymi u samca. Owłosienie szerokiego tułowia i smukłego odwłoka jest gęste. Ukośnie sterczące ku bokom tegule odznaczają się bardzo gęstym owłosieniem. Skrzydła obu par są szerokie, duże względem ciała. Odnóża tylnej pary mają tylko dwie pary ostróg na goleniach.

Wikipedia


naramiennik

1. umieszczony na ramieniu munduru pasek materiału, służący do zamocowania odznak stopni wojskowych lub innych odznak przynależności;
2. część zbroi osłaniająca ramię


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) wojsk. umieszczony na ramieniu munduru pasek materiału, służący do zamocowania odznak stopni wojskowych lub innych odznak przynależności;

 (1.2) wojsk. część zbroi osłaniająca ramię;

Wiktionary

Naramiennik (także: pagon, dawniej: epolet, galon) – element odzieży (zwłaszcza mundurów), w postaci paska materiału umieszczonego na wysokości barku. Często wykorzystywany jako miejsce umieszczania oznaki stopnia wojskowego lub przynależności organizacyjnej.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ˌnarãˈmʲjɛ̇̃ɲːik, AS: narãmʹi ̯ė̃•ńik

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. ramię n.

 przym. naramienny

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) epolet, galon; pot. pagon

Wiktionary


naranowicz

nazwisko


SJP.pl


narastać

czasownik nieprzechodni niedokonany (dk. narosnąć)

 (1.1) zwiększać swoje wymiary, intensywność, liczbę

 (1.2) biol. powiększać się lub powstawać, rosnąc

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Pomimo narastających bólów wątroby piła coraz więcej.

 (1.1) Objawy choroby Parkinsona pojawiają się i narastają powoli i stopniowo w ciągu kilku lat.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. narastanie n., narośl ż.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) zwiększać się

Wiktionary


narastający

narastać


SJP.pl

Patrz:

narastać

narastanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|narastać.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. nienarastanie n., narośl ż.

 czas. narastać ndk.

Wiktionary


naraz

1. nagle
2. jednocześnie


SJP.pl

przysłówek

 (1.1) nagle, bez ostrzeżenia

 (1.2) jednocześnie, razem

Wiktionary

Przykłady

 (1.2) Prawdopodobnie także często zmieniasz miejsce pracy, jak i sam wykonywany zawód, lub robisz dwie rzeczy naraz.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈnaras, AS: naras

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. raz m.

 liczgł. raz

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) nagle, wtem, raptem

 (1.2) jednocześnie, równocześnie

Wiktionary


narażać

wystawiać kogoś albo coś na niebezpieczeństwo, na działanie czegoś szkodliwego lub sprawiać, że ktoś może doznać nieprzyjemności


SJP.pl

czasownik

 (1.1) wystawiać kogoś lub coś na niebezpieczeństwo lub na szkodliwe działanie

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. narażanie n., narażenie n.

 czas. narazić dk.

Wiktionary


narażenie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|narazić.

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Dowiedz się, jak technologia powiadomień o narażeniu pomaga w walce z COVID-19.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. narażanie n.

 czas. narazić dk., narażać ndk.

Wiktionary


narazić

wystawić kogoś albo coś na niebezpieczeństwo, na działanie czegoś szkodliwego lub sprawić, że ktoś doznał nieprzyjemności


SJP.pl

czasownik przechodni

 (1.1) dokonany od|narażać.

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Tu dodać trzeba, że "Wprost" naraził się SdRP kilkoma głośnymi, demaskatorskimi artykułami na temat tzw. sprawy Oleksego.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: naˈraʑit͡ɕ, AS: naraźić

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. narażenie n., narażanie n., raz mrz.

 czas. narażać ndk.

 liczgł. raz

Wiktionary


naraźny

przymiotnik

 (1.1) stpol. podręczny

Wiktionary

Wymowa:

IPA: naˈraʑnɨ, AS: naraźny

Wiktionary


narba

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) gw-pl|Górny Śląsk. blizna

Wiktionary


narbada

rzeka w Indiach


SJP.pl

Narbada, Narmada – rzeka w środkowej części subkontynentu indyjskiego (wyżyna Dekan), tworząca granicę pomiędzy Indiami Północnymi i Południowymi.

Źródło Narbady leży w paśmie Majkal (Mekal). Długość to około 1300 km, zaś powierzchnia dorzecza 98 tys. km². Rzeka płynie w głębokiej i wąskiej dolinie między pasmem Windhja i Satpura. Ujście w formie estuarium do Zatoki Kambajskiej na Morzu Arabskim. W dolnym biegu używana do nawadniania. Przez Indusów uważana za rzekę świętą.

Wikipedia


narbona

miasto we Francji; Narbonne


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) geogr. miejscowość we Francji, w regionie Oksytania, w departamencie Aude;

Wiktionary

Narbona (fr. Narbonne, wymowa; oksyt. Narbona, łac. Narbo) – miejscowość i gmina we Francji, w regionie Oksytania, w departamencie Aude. Przez gminę przepływa rzeka Aude.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Planując posunięcia swych oddziałów, jak zwykle z najwyższą starannością, Cezar posłał do generała Fabienusa w Narbonie rozkaz przeprowadzenia swych trzech legionów do Hiszpanii i zabezpieczenia przełęczy wiodących przez Pireneje, zanim jeszcze sam tam dotrze.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. narbończyk mos., narbonka ż.

 przym. narboński

Wiktionary


narbończyk

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) mieszkaniec Narbony

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) W zamian za spełnianie tych funkcji miał prawo do pobierania jednego grosza od każdego funta wartości wszystkich towarów przywożonych przez narbończyków do Pizy.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Narbona ż.

:: fż. narbonka ż.

 przym. narboński

Wiktionary


narbonka

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) mieszkanka Narbony

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Narbona ż.

:: fm. narbończyk mos.

 przym. narboński

Wiktionary


narbonne

[czytaj: narBON] miasto we Francji; Narbona


SJP.pl

Narbona (fr. Narbonne, wymowa; oksyt. Narbona, łac. Narbo) – miejscowość i gmina we Francji, w regionie Oksytania, w departamencie Aude. Przez gminę przepływa rzeka Aude.

Wikipedia


narboński

1. Narbona (miasto we Francji);
2. len narboński - gatunek roślin z rodziny lnowatych;
3. śniedek narboński - gatunek roślin z rodziny szparagowatych


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z Narboną, dotyczący Narbony

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Weselu narbońskiemu nadano celowo czysto rzymską oprawę. „Cesarz" Attalus i inni znakomici Rzymianie zadbali o organizacyjną stronę uroczystości, w których brali udział zarówno Rzymianie, jak i Wizygoci.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Narbona ż., narbończyk mos., narbonka ż.

Wiktionary


narciarka

1. kobieta jeżdżąca na nartach, uprawiająca sport związany z nartami; alpejka;
2. sportowa zimowa czapka używana przez narciarzy


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) forma żeńska od: narciarz

Wiktionary

Narciarstwo – forma aktywności fizycznej oraz dyscyplina sportowa polegająca na przemieszczaniu się lub wykonywaniu akrobacji za pomocą sprzętu narciarskiego – nart, a także kijków. Narty mocowane są do butów narciarza za pomocą specjalnych wiązań. Do połowy XIX wieku narty były wykorzystywane głównie do celów transportowych, natomiast w późniejszym okresie upowszechniło się wykorzystywanie nart w celach rekreacyjnych i sportowych.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: narʲˈt͡ɕarka, AS: narʹćarka

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. narta ż., narciarstwo n., nartnik m., narty nmos.

:: fm. narciarz m.

 przym. narciarski

Wiktionary


narciarki

1. kobieta jeżdżąca na nartach, uprawiająca sport związany z nartami; alpejka;
2. sportowa zimowa czapka używana przez narciarzy


SJP.pl


narciarnia

pomieszczenie do przechowywania nart


SJP.pl



narciarstwo

1. dyscyplina sportowa;
2. biegi, skoki, zjazdy na nartach


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) sport. dyscyplina sportowa obejmująca biegi, skoki, zjazdy na nartach;

Wiktionary

Narciarstwo – forma aktywności fizycznej oraz dyscyplina sportowa polegająca na przemieszczaniu się lub wykonywaniu akrobacji za pomocą sprzętu narciarskiego – nart, a także kijków. Narty mocowane są do butów narciarza za pomocą specjalnych wiązań. Do połowy XIX wieku narty były wykorzystywane głównie do celów transportowych, natomiast w późniejszym okresie upowszechniło się wykorzystywanie nart w celach rekreacyjnych i sportowych.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Zawody w narciarstwie alpejskim rozgrywane były na każdych zimowych igrzyskach olimpijskich od olimpiady w 1936 w Garmisch-Partenkirchen, Niemcy.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: narʲˈt͡ɕarstfɔ, AS: narʹćarstfo

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. narciarz m., narciarka ż., narta ż., nartnik m., narty

 przym. narciarski

Wiktionary


narciarz

meżczyzna jeżdżący na nartach, uprawiający sport związany z nartami


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) sport. osoba jeżdżąca na nartach – po śniegu lub wodzie; także: zawodnik uprawiający narciarstwo

Wiktionary

Narciarstwo – forma aktywności fizycznej oraz dyscyplina sportowa polegająca na przemieszczaniu się lub wykonywaniu akrobacji za pomocą sprzętu narciarskiego – nart, a także kijków. Narty mocowane są do butów narciarza za pomocą specjalnych wiązań. Do połowy XIX wieku narty były wykorzystywane głównie do celów transportowych, natomiast w późniejszym okresie upowszechniło się wykorzystywanie nart w celach rekreacyjnych i sportowych.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Na stoku szusowało kilku narciarzy.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈnarʲt͡ɕaʃ, AS: narʹćaš

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. narta ż., narciarstwo n., nartnik m., narty nmos.

:: fż. narciarka ż.

 przym. narciarski

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) gw-pl|Górny Śląsk|narciorz.

Wiktionary


narciorz

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) gw-pl|Górny Śląsk. sport. narciarz

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Narciorz w momyncie sztopnył i polecioł gymbom na doł na skocznia.

Wiktionary


narcylen

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) chem. med. chemicznie czysty acetylen stosowany do krótkotrwałej narkozy poprzez inhalację

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Narcylen nie posiada zapachu.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: narˈt͡sɨlɛ̃n, AS: narcylẽn

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) acetylen, etin, etyn

Wiktionary


narcysta

osoba zakochana w sobie, mająca bezkrytyczny stosunek do siebie; narcyz


SJP.pl


narcystka

narcysta; narcyzka


SJP.pl


narcystycznie

przysłówek

 (1.1) w sposób narcystyczny

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. narcyz m., narcyzm m., narcystyczność ż.

 przym. narcystyczny

Wiktionary


narcystyczność

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) odprzym. cecha tego, co jest narcystyczne; cecha tych, którzy są narcystyczni

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. narcyz m., Narcyz m., narcyzm m.

 przym. narcystyczny

 przysł. narcystycznie

Wiktionary


narcystyczny

zakochany w sobie i swojej urodzie; nacechowany narcyzmem, narcyzowaty


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) wyróżniający się narcyzmem, związany z narcyzmem

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Narcystyczny polityk, widząc śmiejącego się mu w nos dziennikarza albo czytając w gazecie krytykę własnych poczynań, nie bierze ich pod uwagę. Liczy się to, co sam myśli o własnych dokonaniach.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. narcyzm mrz., narcystyczność ż., Narcyz mos., Narcyza ż., narcyz mos./mrz.

 przym. narcyzowaty

 przysł. narcystycznie

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) narcyzowaty, samolubny, egocentryczny, egoistyczny

Wiktionary


narcyz

osoba zakochana w sobie, mająca bezkrytyczny stosunek do siebie; narcysta


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy, nazwa własna

 (1.1) mitgr. piękny młodzieniec ukarany miłością do własnego odbicia;

 (1.2) imię|polski|m.;

Wiktionary

Narcyz (Narcissus L.) – rodzaj roślin należący do rodziny amarylkowatych. Obejmuje 74 gatunki i dużą liczbę mieszańców. Dziko rosną w krajach śródziemnomorskich, w Europie Środkowej i Północnej oraz w zachodniej Azji po Uzbekistan i Afganistan oraz we wschodniej Azji (wschodnie Chiny i Japonia). Są popularnymi roślinami uprawianymi jako ozdobne dla efektownych i pachnących kwiatów. Wyhodowano ponad 10 tysięcy odmian w obrębie rodzaju.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ˈnart͡sɨs, AS: narcys

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. narcyz mos./mrz., narcyzm mrz.

:: fż. Narcyza ż.

 przym. narcyzowy, narcyzowaty, narcystyczny

Wiktionary


narcyza

osoba zakochana w sobie, mająca bezkrytyczny stosunek do siebie; narcysta


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) imię|polski|ż.;

forma rzeczownika.

 (2.1) D. i B. lp. od: Narcyz

Wiktionary

Narcyza – imię żeńskie pochodzenia greckiego.

Jest żeńskim odpowiednikiem męskiego imienia Narcyz.

Imię to nie jest zaświadczone w średniowiecznych źródłach polskich; pojawiło się w Polsce w XIX wieku – wówczas było uważane za imię afektowane. W 2001 roku nosiło je 705 Polek.

Narcyza imieniny obchodzi 18 marca.

Formy zdrobniałe: Narcyzia, Cyzia.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: narˈt͡sɨza, AS: narcyza

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. narcyzm mrz., Narcyz

 przym. narcystyczny

Wiktionary


narcyzel

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) bot. gw-pl|Zaolzie. narcyz

Wiktionary


narcyziny

przymiotnik dzierżawczy - należący do Narcyzy lub z nią związany


SJP.pl


narcyzka

narcyz; narcystka


SJP.pl


narcyzm

bezkrytyczne uwielbianie samego siebie


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) psych. cecha charakteru polegająca na samouwielbieniu i bezkrytycznym stosunku do swojej osoby

Wiktionary

  • narcyzm – zaburzenie osobowości
  • narcyzm – parafilia

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Normalny narcyzm kobiet – czas spędzany przed zwierciadłem, obojętne czy przed potrójnym tremem, czy lusterkiem puderniczki - odnosi się przede wszystkim do twarzy (i jej okola - włosów), gdyż z nią się one identyfikują.

 (1.1) Rozwijanie pokory (tj. cechy przeciwstawianej narcyzmowi i roszczeniowości upowszechniającym się w kulturze konsumpcji) podwyższa dobrostan psychiczny i społeczny.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Narcyz m., Narcyza ż., narcyz m., narcystyczność ż.

 przym. narcystyczny

 przysł. narcystycznie

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) miłość własna, samouwielbienie

Wiktionary


narcyzostwo

Narcyz z małżonką; Narcyzowie


SJP.pl


narcyzowaty

narcyzowy;
1. mający cechy narcyza (kwiatu), podobny do narcyza;
2. zawilec narcyzowaty - roślina z rodziny jaskrowatych, o białych kwiatach i trujących własnościach;
3. odznaczający się narcyzmem, bezkrytycznym zachwytem nad sobą i swoją urodą


SJP.pl


narcyzowie

osoba zakochana w sobie, mająca bezkrytyczny stosunek do siebie; narcysta


SJP.pl


narcyzowy

narcyzowaty;
1. mający cechy narcyza (kwiatu), podobny do narcyza;
2. zawilec narcyzowaty - roślina z rodziny jaskrowatych, o białych kwiatach i trujących własnościach;
3. odznaczający się narcyzmem, bezkrytycznym zachwytem nad sobą i swoją urodą


SJP.pl


nard

olejek eteryczny z roślin


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) bot. nazwa roślin z rodzaju kozłek, głównie kozłka lekarskiego (Valeriana officinalis), nardu celtyckiego (Valeriana celtica), a także nardu indyjskiego (Nardostachys Jatamansi), znanych od starożytności, stosowanych do produkcji pachnideł oraz jako składnik mieszanek leczniczych

 (1.3) farm. olejek eteryczny uzyskiwany z nardu (1.2) używany w przemyśle farmaceutycznym i perfumeryjnym

Wiktionary

Olejek nardowy, nard, spikanard lub szpikanard – olejek eteryczny otrzymywany z korzenia i łodygi rośliny nardostachys wielkokwiatowy Nardostachys jatamansi, rosnącej w Himalajach na wysokości 3000–4000 m n.p.m. Wytwarzano go przez długotrwałe i powolne gotowanie rozdrobnionych fragmentów tej rośliny w mieszaninie złożonej z wody, wina i oleju oliwkowego. Ma bardzo intensywny zapach, dla współczesnych ludzi jednak mało przyjemny.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Upał stawał się większy; przygrzane słońcem cząbry skał i krzaki nardu poczęły ronić woń mocną i upajającą.

 (1.1-3) …dom Winicjusza przybrany był istotnie w zieleń mirtową i bluszcze, z których poczyniono upięcia na ścianach i nad drzwiami. Kolumny okręcono zwojami winogradu. Płonęły ośmio- i dwunastopłomienne kaganki, mające kształt naczyń, drzew, zwierząt, ptaków lub posągów trzymających lampy napełnione wonną oliwą, wykutych z alabastru, z marmuru, ze złoconej miedzi korynckiej, (…) pięknych i przez sławnych mistrzów rzeźbionych. Wszędy rozchodziła się woń nardu, do której Winicjusz przywykł i którą polubił na Wschodzie.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: nart, AS: nart

Wiktionary

Powiązane:

 przym. nardowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.3) olejek nardowy

Wiktionary


nardowy

nard


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) dotyczący nardu, zawierający nard

Wiktionary

Patrz:

nard

Wymowa:

IPA: narˈdɔvɨ, AS: nardovy

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. nard

Wiktionary


naręcz

tyle, ile można unieść na ręku; naręcze


SJP.pl


naręczak

Naręczak – część zbroi płytowej, służąca do ochrony ręki. Składa się z: naramiennika, opachy, nałokcicy i zarękawia (bez rękawicy).

Wikipedia


naręcze

tyle, ile można unieść na ręku, np. naręcze kwiatów, naręcze drewna; naręcz


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) tyle, ile uda się unieść na rękach

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. ręka ż.

Wiktionary


narecznica

Rodzanice, narecznice, sudiczki – w religii Słowian niewidzialne duchy lub bóstwa losu. W źródłach przytaczane najczęściej razem z Rodem. Na ogół wymieniane w liczbie trzech, czasami jednak wymieniane w liczbie czterech, pięciu, siedmiu lub nawet dziewięciu, z czego jedna była „królową”, lub w liczbie pojedynczej. Związane z Dolą, lecz nie wiadomo na jakich zasadach. W polskim folklorze najczęściej występują jako zorze.

Wikipedia


naręczny

1. przystosowany do noszenia na ręku;
2. znajdujący się na ręce


SJP.pl


nareparować

dawniej: nareperować - naprawić coś; zreparować


SJP.pl


nareperować

zreperować;
1. naprawić coś;
2. poprawić stan czegoś, np. zreperować małżeństwo


SJP.pl


nareperowanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|nareperować.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌnarɛpɛrɔˈvãɲɛ, AS: nareperovãńe

Wiktionary

Powiązane:

 czas. nareperować dk., zreperować dk., reperować ndk.

 rzecz. reperacja, zreperowanie, reperowanie

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) reperacja, naprawa, naprawienie, zreperowanie

Wiktionary


nareperowywać

potocznie: naprawiać coś


SJP.pl


nareszcie

wreszcie, w końcu


SJP.pl

przysłówek

 (1.1) w końcu, wreszcie

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Nareszcie doczekałam się odpowiedzi z urzędu.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: naˈrɛʃʲt͡ɕɛ, AS: narešʹće

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) w końcu, wreszcie

Wiktionary


narew

1. wieś w Polsce;
2. rzeka w Polsce, dopływ Wisły


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) geogr. rzeka w północno-wschodniej Polsce, prawy dopływ Wisły;

Wiktionary

Narew – rzeka przepływająca przez północno-wschodnią Polskę.

Narew to prawy dopływ Wisły (do 1962 rzeka była uważana za prawostronny dopływ Bugu; zobacz też: Bugonarew). Długość 484 km, z czego większość w Polsce (448 km), a reszta – na Białorusi, gdzie bierze swój początek. Tylko na odcinku 1 km Narew stanowi granicę polsko-białoruską.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Długość Narwi wynosi 484 km.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈnarɛf, AS: naref

Wiktionary

Powiązane:

 przym. narwiański, nadnarwiański

Wiktionary


narewecki

Narewka


SJP.pl

Patrz:

Narewka

narewka

1. wieś w Polsce;
2. rzeka w Polsce


SJP.pl

Narewka (biał. Нараўка, Naraŭka, wymowa miejscowa: Narauka, z akcentem na pierwszą sylabę) – wieś w Polsce, położona w województwie podlaskim, w powiecie hajnowskim, w gminie Narewka.

W latach 1975–1998 wieś administracyjnie należała do województwa białostockiego.

Wikipedia


narewski

1. przymiotnik od: Narwa - rzeka;
2. przymiotnik od: Narwa - miejscowość


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z Narwą (rzeką w Rosji i Estonii)

 (1.2) związany z Narwą (miastem w Estonii)

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Narwa ż.

Wiktionary


nargila

rodzaj fajki wodnej; nargile, szisza


SJP.pl

Szisza (arab. ‏شيشة‎) (nazwa egipska), zwana też nargilami (arab. ‏نرجيلة‎) (nazwa pochodząca z Libanu) lub argilą (arab. ‏أرجيلة‎), lub hookah (arab. ‏حقة‎, urdu ‏حقہ‎) – rodzaj fajki wodnej do palenia. Pochodzi z Indii, a zyskała popularność zwłaszcza w krajach arabskich.

Wikipedia


nargile

rodzaj fajki wodnej; szisza, nargila


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj niemęskoosobowy, liczba mnoga

 (1.1) etn. fajka wodna popularna na muzułmańskim Wschodzie

Wiktionary

Szisza (arab. ‏شيشة‎) (nazwa egipska), zwana też nargilami (arab. ‏نرجيلة‎) (nazwa pochodząca z Libanu) lub argilą (arab. ‏أرجيلة‎), lub hookah (arab. ‏حقة‎, urdu ‏حقہ‎) – rodzaj fajki wodnej do palenia. Pochodzi z Indii, a zyskała popularność zwłaszcza w krajach arabskich.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) W głębi komnaty stała złocista otomana, a na niej spoczywała piękna królewna, która właśnie paląc nargile ziewała tak czarownie, że nie mogłem oderwać oczu od jej wdzięcznych i porywająco słodkich poziewań.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: narʲˈɟilɛ, AS: narʹǵile

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) szisza

Wiktionary


narie

Narie – jezioro w Polsce, położone w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie ostródzkim, w gminie Morąg, na obszarze Równiny Olsztynka i częściowo Pojezierza Dzierzgońsko-Morąskiego.

Wikipedia


naringenina

flawonoid występujący w soku z grejpfruta i dojrzałych nasionach brzoskwini


SJP.pl

Naryngenina, naringenina – organiczny związek chemiczny z grupy flawonoidów, występujący w soku z grejpfruta, a także w dojrzałych nasionach brzoskwini. Jest aglikonem narynginy.

Naryngenina działa przeciwzapalnie, wzmacnia naczynia krwionośne, obniża poziom cholesterolu.

Wikipedia


narjan-mar

miasto w Rosji, stolica Nienieckiego Okręgu Autonomicznego


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna

 (1.1) geogr. miasto na północy Federacji Rosyjskiej, stolica Nienieckiego Okręgu Autonomicznego;

Wiktionary

Narjan-Mar (ros. Нарьян-Мар, nieniecki Няръяна мар) – miasto w Rosji, w obwodzie archangielskim, nad Peczorą, 110 km od Morza Barentsa, stolica Nienieckiego Okręgu Autonomicznego. 24 775 mieszkańców (2018). Miejscowość została założona w 1929 r., a prawa miejskie uzyskała w 1935 roku.

Odległość do Moskwy – 1501 km.

W mieście znajduje się dyrekcja Rezerwatu Nienieckiego.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ˈnarʲjãn ˈmar, AS: narʹi ̯ãn mar

Wiktionary

Powiązane:

 przym. narjan-marski

Wiktionary


narjan-marski

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z Narjan-Marem, dotyczący Narjan-Maru

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Narjan-Mar mrz.

Wiktionary


narka

potoczna forma pożegnania; nara, na razie, cześć, pa


SJP.pl

wykrzyknik

 (1.1) posp. slang. zdrobn. nara, na razie

rzeczownik, rodzaj żeński

 (2.1) posp. slang. pożegnanie, słowa pożegnania

Wiktionary

Narka – miasto w Stanach Zjednoczonych, w stanie Kansas, w hrabstwie Republic.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) No to narka! Spadam już.

 (2.1) Puściłem narkę i poleciałem.

Wiktionary

Powiązane:

 wykrz. nara, naura, na razie

 przysł. na razie

Wiktionary

Synonimy:

 (2.1) slang. NQ, nq

Wiktionary


narkiewicz

nazwisko


SJP.pl

  • Edward Narkiewicz (1938–2007) – polski malarz
  • Jakub Jodko Narkiewicz (1848–1905) – fotografik, lekarz, badacz elektromagnetyzmu
  • Jan Narkiewicz (1806–1886) – polski ksiądz katolicki
  • Jan Narkiewicz-Jodko (?) – dziennikarz muzyczny
  • Julia Wieniawa-Narkiewicz (ur. 1998) – polska aktorka, kompozytorka i wokalistka
  • Kazimiera Narkiewicz (1912–1985) – polska charakteryzatorka
  • Konstanty Narkiewicz-Jodko (1901–1963) – polski podróżnik
  • Mirosława Narkiewicz (1931–2017) – polska lekarka
  • Olgierd Narkiewicz (1925–2010) – polski lekarz
  • Wiktor Narkiewicz (1905–1985) – konstruktor lotniczy
  • Witold Jodko-Narkiewicz (1864–1924) – socjalista, publicysta, dyplomata
  • Władysław Narkiewicz (ur. 1936) – polski matematyk

Wikipedia


narkobandyta

przestępca powiązany z narkotykami


SJP.pl


narkobiznes

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) biznes związany z narkotykami, ich produkcją i sprzedażą

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Już wcześniej był on skazany za udział w zorganizowanej grupie przestępczej zajmującej się narkobiznesem.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌnarkɔˈbʲiznɛs, AS: narkobʹiznes

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. narkobiznesmen m.

 przym. narkobiznesowy

Wiktionary


narkofobia

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) psych. lęk przed narkotykami

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Działając wspólnie z kilkudziesięcioma organizacji z kraju i całego świata, staramy się wspólnie zmieniać język debaty publicznej i walczyć z panującą narkofobią, dostarczać racjonalnych i naukowych przesłanek do efektywnej prewencji, edukacji i terapii osób uzależnionych.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. narkofob m.

Wiktionary


narkogang

potocznie: gang narkotykowy


SJP.pl


narkogogle

okulary pokazujące obraz widziany przez osoby odurzone narkotykami


SJP.pl


narkokartel

potocznie: kartel narkotykowy


SJP.pl


narkolepsja

choroba o nieznanej etiologii, charakteryzująca się nadmierną sennością w połączeniu z katapleksją (zwiotczeniem mięśni)


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) med. choroba polegająca na nadmiernej senności w ciągu dnia i napadach krótkiego oraz niekontrolowanego snu;

Wiktionary

Wikipedia

Powiązane:

 rzecz. narkoleptyk m., narkoleptyczka ż.

 przym. narkoleptyczny

Wiktionary


narkoleptyczka

narkoleptyk


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) med. kobieta cierpiąca na narkolepsję

Wiktionary

Patrz:

narkoleptyk

Powiązane:

 rzecz. narkolepsja ż.

:: fm. narkoleptyk m.

 przym. narkoleptyczny

Wiktionary


narkoleptyczny

przymiotnik

 (1.1) związany z narkolepsją

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. narkolepsja ż., narkoleptyczka ż., narkoleptyk m.

Wiktionary


narkoleptyk

osoba nieoczekiwanie zapadająca w krótki sen


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) med. człowiek cierpiący na narkolepsję

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. narkolepsja ż.

:: fż. narkoleptyczka ż.

 przym. narkoleptyczny

Wiktionary


narkom

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) hist. komisarz ludowy (odpowiednik ministra w Związku Radzieckim do 1946);

Wiktionary

Komisarz ludowy (ros. Народный комиссар – akronim narkom) – określenie funkcji ministra w RFSRR i ZSRR w latach 1917–1946, osoby kierującej komisariatem ludowym, odpowiednikiem ministerstwa. Określenie „minister” zostało usunięte przez bolszewików po przejęciu władzy jako burżuazyjne.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Narkomowie, jasna rzecz, orędzi nie czytali, a kierownicy działów gospodarczych zrywali chyba boki: też wyrzut wymyślił – ostatnia wola! A gwizdać nam na przodków! – pracujemy dla potomności.

Wiktionary


narkomafia

potocznie: mafia zajmująca się handlem narkotykami; mafia narkotykowa


SJP.pl


narkoman

człowiek nałogowo zażywający narkotyki


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) osoba uzależniona od narkotyków

Wiktionary

Narkomania (gr. narke – odurzenie, mania – szaleństwo) – potoczne określenie odnoszące się do uzależnienia od substancji chemicznych wpływających na czynność mózgu. Narkomania charakteryzuje się:

  • tzw. głodem narkotycznym
  • przymusem zażywania środków odurzających
  • chęcią zdobycia narkotyku za wszelką cenę i wszystkimi sposobami.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Narkomani powinni mieć dostęp do czystych strzykawek.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: narˈkɔ̃mãn, AS: narkõmãn

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. narkomania ż., narkomaństwo n.

:: fż. narkomanka ż.

 przym. narkomański

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) pot. pejor. ćpun

Wiktionary


narkomania

nałogowe używanie środków odurzających, nasennych lub narkotyków


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) nałóg związany z ciągłą potrzebą zażywania narkotyków;

Wiktionary

Narkomania (gr. narke – odurzenie, mania – szaleństwo) – potoczne określenie odnoszące się do uzależnienia od substancji chemicznych wpływających na czynność mózgu. Narkomania charakteryzuje się:

  • tzw. głodem narkotycznym
  • przymusem zażywania środków odurzających
  • chęcią zdobycia narkotyku za wszelką cenę i wszystkimi sposobami.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ˌnarkɔ̃ˈmãɲja, AS: narkõmãńi ̯a

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. narkotyk mrz., narkoman m., narkomanka ż., narkomaństwo n.

 przym. narkomański

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) pot. pejor. ćpuństwo

Wiktionary


narkomanka

kobieta nałogowo zażywająca narkotyki


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) kobieta uzależniona od narkotyków

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌnarkɔ̃ˈmãnka, AS: narkõmãnka

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. narkomania ż., narkomaństwo n.

:: fm. narkoman m.

 przym. narkomański

Wiktionary


narkomański

dotyczący narkomana


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) dotyczący narkomaństwa lub narkomana

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Jakiś czas potem spotkałem ludzi, którzy zajmowali się dziećmi, dziećmi potrzebującymi pomocy, dziećmi z rodzin alkoholowych i narkomańskich. Zapytałem czy mogę spróbować takiej pracy. Zgodzili się.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. narkomaństwo n., narkoman m., narkomanka ż., narkomania ż.

Wiktionary


narkomaństwo

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) pot. neol. uzależnienie od narkotyków, zob. narkomania.

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Poszukiwanie boskości przez twórczość może doprowadzić do uzależnienia porównywalnego z nałogami - alkoholizmem, hazardem, narkomaństwem.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. narkotyk mrz., narkomania ż., narkoman m., narkomanka ż.

 przym. narkomański

Wiktionary


narkomat

przyrząd do wykrywania obecności narkotyków w organizmie; narkotest, narkotester


SJP.pl

  • narkomat (urządzenie) – urządzenie służące do badania obecności narkotyków w organizmie
  • narkomat (polityka) – określenie radzieckich ministerstw do 1946

Wikipedia


narkotest

1. test na obecność narkotyków w organizmie;
2. przyrząd do wykrywania obecności narkotyków w organizmie; narkomat, narkotester


SJP.pl

Narkotest – test do wykrywania narkotyków w podejrzanych substancjach (tabletkach, płynach, proszkach), w moczu i w ślinie. Narkotestów używają gł. organy ścigania.

Wikipedia


narkotester

przyrząd do wykrywania obecności narkotyków w organizmie; narkotest, narkomat


SJP.pl


narkoturysta

osoba uprawiająca turystykę powiązaną z przemytem lub zażywaniem narkotyków


SJP.pl


narkoturystyka

turystyka powiązana z przemytem lub zażywaniem narkotyków


SJP.pl


narkotyczność

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) cecha tego, co narkotyczne

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. narkotyk m., narkoza ż., narkotyzacja ż., narkotyzowanie n.

 czas. narkotyzować, narkotyzować się ndk.

 przym. narkotyczny, narkotykowy

 przysł. narkotycznie

Wiktionary


narkotyczny

1. wywołujący narkozę;
2. wywołany przez narkotyki


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) związany z narkotykiem, dotyczący narkotyku

 (1.2) związany z narkozą, dotyczący narkozy

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌnarkɔˈtɨt͡ʃnɨ, AS: narkotyčny

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. narkotyk m., narkoza ż., narkotyzowanie n., narkotyczność ż.

 czas. narkotyzować się, narkotyzować

 przysł. narkotycznie

 przym. narkotykowy

Wiktionary


narkotyk

substancja działająca na system nerwowy, powodująca uśpienie, uspokojenie, uśmierzenie bólu, oszołomienie lub euforię


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) substancja, którą przyjmowanie powoduje po jakimś okresie używania uzależnienie fizyczne;

 (1.2) przen. coś lub ktoś nieodzowny, stale potrzebny

Wiktionary

Narkotyk (gr. narkōtikós ‘oszałamiający’) – potoczna nazwa niektórych substancji psychoaktywnych działających na ośrodkowy układ nerwowy. Ze względu na poglądy społeczne, różnice kulturowe, stany prawne itp. nie ma jednoznacznej definicji słowa narkotyk. Narkotykami nazywa się:

  • substancje, których regularne przyjmowanie prowadzi do uzależnienia, m.in. opioidy (np. morfina, heroina, fentanyl), niektóre benzodiazepiny
  • wszystkie substancje psychotropowe, które aktualnie są nielegalne (tzw. policyjna definicja narkotyku; narkotyk z punktu widzenia obowiązującego prawa)

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Często narkotyki dzieli się na miękkie i twarde, choć kryterium podziału nie jest jasno ustalone.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: narˈkɔtɨk, AS: narkotyk

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. narkoza ż., narkotyczność ż., narkotyzowanie n., narkomanka ż., narkoman m., narkomania ż., narkomaństwo n.

 czas. narkotyzować ndk.

 przym. narkotyczny, narkotykowy

 przysł. narkotycznie

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) drag

Wiktionary


narkotykowy

przymiotnik

 (1.1) związany z narkotykami

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. narkotyk m., narkotyczność ż., narkotyzowanie n.

 czas. narkotyzować się, narkotyzować ndk.

 przym. narkotyczny

 przysł. narkotycznie

Wiktionary


narkotyna

alkaloid występujący w opium działający przeciwbólowo i przeciwkaszlowo


SJP.pl

Narkotyna (noskapina) – organiczny związek chemiczny, naturalny alkaloid izochinolinowy występujący w opium. Ma działanie przeciwkaszlowe i pobudzające ośrodek oddechowy oraz słabe działanie spazmolityczne. Związek ten wydzielił w postaci czystej, w 1817, Pierre Jean Robiquet, i był stosowany jako lek przeciwkaszlowy (do otrzymania kodeiny w 1832).

Wikipedia


narkotyzacja

narkotyzować


SJP.pl

Patrz:

narkotyzować

narkotyzer

dawniej: anestezjolog


SJP.pl


narkotyzerka

narkotyzer


SJP.pl

Patrz:

narkotyzer

narkotyzować

1. odurzać narkotykami;
2. dawniej: usypiać lub znieczulać za pomocą narkotyków; stosować narkozę;
3. narkotyzować się - zażywać narkotyki; odurzać się narkotykami; ćpać


SJP.pl

czasownik przechodni niedokonany

 (1.1) odurzać narkotykami

 (1.2) przest. usypiać bądź znieczulać, używając narkotyków

czasownik zwrotny niedokonany narkotyzować się

 (2.1) zażywać narkotyki, wprawiać się w stan odurzenia narkotykowego

Wiktionary

Przykłady

 (2.1) W pobliżu dworca młodzi ludzie narkotyzują się publicznie.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌnarkɔtɨˈzɔvat͡ɕ, AS: narkotyzovać

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. narkotyk m., narkoza ż., narkotyzacja ż., narkotyczność ż., narkotyzowanie n.

 przym. narkotykowy, narkotyczny

 przysł. narkotycznie

 temsłow. narko-

Wiktionary

Synonimy:

 (2.1) pot. ćpać

Wiktionary


narkotyzowanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|narkotyzować.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. narkotyk m., narkotyzm m., narkotyzacja ż., narkotyczność ż., narkoza ż.

 czas. narkotyzować się, narkotyzować ndk.

 przym. narkotyczny, narkotykowy

 przysł. narkotycznie

Wiktionary


narkowy

wieś w Polsce


SJP.pl

Narkowy (kaszb. Narkòwë) – wieś kociewska w Polsce położona w województwie pomorskim, w powiecie tczewskim, w gminie Subkowy.

W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa gdańskiego.

Wikipedia


narkoza

1. sztuczne uśpienie chorego za pomocą środków powodujących utratę świadomości i wrażliwości na ból, stosowane przed zabiegiem operacyjnym; także: sen wywołany w ten sposób;
2. środek służący do wywołania sztucznego snu


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) med. wet. wprowadzenie osoby lub zwierzęcia w stan snu przy użyciu substancji powodujących utratę świadomości i wrażliwości na ból;

 (1.2) stan uśpienia spowodowany narkozą (1.1)

 (1.3) med. środek stosowany do narkozy (1.1)

 (1.4) środ. więz. eufem. ogłuszenie, pobicie do nieprzytomności

Wiktionary

Znieczulenie ogólne (pot. narkoza) – kontrolowane, odwracalne (czasowe) i całkowite zniesienie bólu, świadomości i odruchów obronnych osoby znieczulanej. Od czasu wprowadzenia eteru popularnie nazywane narkozą (nazwa historyczna). Znieczulenie ogólne polega na okresowym zahamowaniu czynności ośrodkowego układu nerwowego przy jednoczesnym utrzymaniu funkcji ośrodków podtrzymujących życie (np. ośrodka oddechowego odpowiadającego za regularne oddychanie). W stan taki wprowadza się pacjentów przed bardzo bolesnymi zabiegami, np.: operacje chirurgiczne, nastawianie złamanych kości, usuwanie zębów i niektóre zabiegi diagnostyczne. Substancje służące do wprowadzania człowieka w stan znieczulenia ogólnego nazywa się anestetykami, a specjalność lekarska zajmująca się znieczuleniami to anestezjologia.

Wikipedia

Przykłady

składnia.

kolokacje.

synonimy.

 (1.1) znieczulenie

 (1.2) uśpienie

 (1.3) anestetyk, narkotyk

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

 rzecz. narkotyk m., narkotyczność ż., narkotyzacja ż., narkotyzowanie n.

 czas. narkotyzować, narkotyzować się

 przym. narkotyczny

 formsłow. narko-

frazeologia.

etymologia.

 (1.1) etym|franc|narcose. < etym|gr|νάρκωσις. (nárkōsis)

 (1.4) od (1.1)

uwagi.

tłumaczenia.

 (1.4) zobtłum|ogłuszenie.

* białoruski: (1.1) наркоз m.

* bułgarski: (1.1) наркоза ż.; (1.2) наркоза ż.; (1.3) наркоза ż.

* francuski: (1.2) narcose ż.; (1.3) anesthésique m.

* górnołużycki: (1) narkoza ż.

* hiszpański: (1.1) anestesia ż. (acción); (1.2) narcosis ż.; (1.3) anestésico m., anestesia ż.

* nowogrecki: (1.1) νάρκωμα n.; (1.2) νάρκωση ż.

* rosyjski: (1.1) наркоз m.

* słoweński: (1.1) narkoza ż.

* ukraiński: (1.1) наркоз m.

źródła.

== narkoza (język górnołużycki.) ==

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) med. farm. narkoza

odmiana.

przykłady.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: narˈkɔza, AS: narkoza

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. narkotyk m., narkotyczność ż., narkotyzacja ż., narkotyzowanie n.

 czas. narkotyzować, narkotyzować się

 przym. narkotyczny

 formsłow. narko-

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) znieczulenie

 (1.2) uśpienie

 (1.3) anestetyk, narkotyk

Wiktionary


narkozan

pochodna kwasu barbiturowego, lek o działaniu nasennym i uspokajającym; ewipan, heksobarbital


SJP.pl


narkus

potocznie: narkoman; dragster, ćpun, ćpacz, szprycer, rastman


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) pot. narkoman

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈnarkus, AS: narkus

Wiktionary


narloch

nazwisko


SJP.pl


narnia

1. fantastyczny świat utworzony przez brytyjskiego pisarza Clive'a Staplesa Lewisa, w którym rozgrywa się akcja jego powieści z cyklu "Opowieści z Narnii";
2. szwedzki zespół muzyczny grający power metal z elementami muzyki klasycznej


SJP.pl

Narnia – fantastyczny świat stworzony przez brytyjskiego pisarza C.S. Lewisa, w którym rozgrywa się akcja jego powieści z cyklu Opowieści z Narnii. Świat ten zawdzięcza swoją nazwę znajdującej się w nim krainie Narnii, wokół której w głównej mierze toczą się opowieści.

Wikipedia


narnijski

Narnia


SJP.pl

Patrz:

Narnia

narobić

czasownik przechodni dokonany

 (1.1) wytworzyć czegoś dużo

 (1.2) pot. wydalić gdzieś kał, mocz

czasownik zwrotny dokonany narobić się

 (2.1) napracować się

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Julia narobiła naleśników jak dla całego pułku.

 (1.2) Pies sąsiadki znowu narobił nam na wycieraczkę.

 (2.1) Przy tym rozdawaniu ulotek to się chyba zbytnio nie narobiłaś?

Wiktionary

Powiązane:

 czas. robić ndk.

 rzecz. narobienie n.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.2) nawalić

Wiktionary


narobiony

taki, który się narobił


SJP.pl


narocz

1. największe jezioro na Białorusi;
2. rzeka na Białorusi;
3. osiedle wczasowe na Białorusi


SJP.pl

Wikipedia


naroczański

przymiotnik od: Narocz (jezioro na Białorusi)


SJP.pl


naroczyce

Naroczyce (niem. Nährschütz) – wieś w Polsce położona w województwie dolnośląskim, w powiecie lubińskim, w gminie Rudna, przy drodze wojewódzkiej nr 111.

Wikipedia


naród

1. duża wspólnota etniczna, przeważnie mówiąca tym samym językiem, związana wspólną historią i kulturą oraz wspólnymi interesami politycznymi i gospodarczymi;
2. potocznie: zgromadzenie, zbiorowisko ludzi


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) grupa ludzi, których łączy wspólna kultura, język, religia, historia lub pochodzenie etniczne;

 (1.2) daw. reg. duża liczba ludzi

 (1.3) zob. lud.

Wiktionary

Naród – wspólnota ludzi utworzona w procesie dziejowym na podstawie języka, religii, terytorium, życia społecznego i gospodarczego, przejawiająca się w kulturze i świadomości swych członków. Naród wyróżnia się na tle innych zbiorowości wspólną świadomością narodową, czyli poczuciem przynależności do wspólnoty definiowanej aktualnie jako naród.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Każdy naród ma prawo do posiadania swojego własnego państwa.

 (1.2) Ale narodu się tu zjechało!

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈnarut, AS: narut

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. narodowość ż., narodowiec mos.

 czas. narodzić dk., narodzić się dk.

 przym. narodowy, narodowościowy

 przysł. narodowo

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) nacja

 (1.2) ciżba, czereda, mrowie, rzesza, ćma; pejor. tabun, zgraja

 (1.3) proletariat, pospólstwo, plebs; daw. gmin

Wiktionary


narodek

zdrobnienie od: naród


SJP.pl


narodnicki

odnoszący się do narodnika lub narodnictwa, właściwy narodnikom


SJP.pl


narodnictwo

ruch demokratyczny w Rosji w drugiej połowie XIX wieku


SJP.pl

Narodnicy (ros. народники) – działacze ruchu Narodnictwa (ros. народничество), walczącego na rzecz demokracji w Imperium Rosyjskim.

Wikipedia


narodniczka

narodnik


SJP.pl

Patrz:

narodnik

narodnik

uczestnik narodnictwa, ruchu demokratycznego w Rosji w drugiej połowie XIX wieku


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) hist. polit. działacz rosyjskiego ruchu narodowo-demokratycznego z lat 1870-1890;

Wiktionary

Taara – statek pasażersko-towarowy oraz okręt służący w Marynarce Wojennej Imperium Rosyjskiego (jako Cesariewicz Aleksiej, Riespublikaniec i Narodnik) oraz w Eesti merejõud. Brał udział w wojnie estońsko-bolszewickiej, działając na jeziorze Pejpus. W okresie międzywojennym rozbrojony, pływał pod nazwą Neptun. Zezłomowany po II wojnie światowej.

Wikipedia

Powiązane:

 rzecz. narodnictwo n.

:: fż. narodniczka ż.

Wiktionary


narodotwórczy

dążący do tworzenia jednolitego narodu


SJP.pl


narodowiec

zwolennik kierunku narodowego w polityce, członek stronnictwa narodowego; nacjonalista


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) polit. zwolennik ruchu narodowego

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. naród m., narodowość ż.

 przym. narodowościowy, narodowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) nacjonalista

Wiktionary


narodowo

przysłówek

 (1.1) na sposób narodowy

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Literatura ta jest delikatnie nacechowana narodowo.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. narodowość ż., naród mrz.

 przym. narodowy

Wiktionary


narodowodemokratyczny

przymiotnik od: narodowa demokracja


SJP.pl


narodowokatolicki

przymiotnik od: katolicyzm narodowy


SJP.pl


narodowość

1. przynależność do danego narodu, poczucie tej przynależności;
2. naród


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) przynależność do określonego narodu (np. polskiego, niemieckiego, rosyjskiego), poczucie przynależności do narodu;

 (1.2) odprzym. cecha tego, co jest narodowe; cecha tych, którzy są narodowi

Wiktionary

Narodowość – przynależność do określonego narodu.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Mimo włoskiej narodowości legitymuję się hiszpańskim paszportem.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌnarɔˈdɔvɔɕt͡ɕ, AS: narodovość

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. naród m., narodowiec m.

 przym. narodowościowy, narodowy

 przysł. narodowościowo, narodowo

Wiktionary


narodowościowość

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) odprzym. cecha tego, co jest narodowościowe; cecha tych, którzy są narodowościowi

Wiktionary

Powiązane:

 przym. narodowościowy, narodowy

 przysł. narodowościowo

Wiktionary


narodowościowy

narodowość, np. lista narodowościowa (volkslista)


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) dotyczący narodowości

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) W zamian za to Niemcy powinny uzyskać tzw. Korytarz. Sprawy narodowościowe, związane z tą zamianą, miałyby być rozwiązane w drodze przesiedlenia ludności.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. narodowość ż., naród m., narodowiec m., narodowościowość ż.

 przym. narodowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) narodowy, etniczny

Wiktionary


narodowosocjalistyczny

przymiotnik od: narodowy socjalizm


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z narodowym socjalizmem, dotyczący narodowego socjalizmu

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. narodowy socjalizm m.

 przysł. narodowosocjalistycznie

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) nazistowski; przen. brunatny

Wiktionary


narodowowyzwoleńczy

mający na celu wyzwolenie narodu spod obcego panowania


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) mający na celu wyswobodzenie narodu

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Matatiasz z rodu Hasmoneuszy stanął na czele powstania narodowowyzwoleńczego.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) wolnościowy

Wiktionary


narodowy

1. odnoszący się do narodu, związany z narodem jako wspólnotą etniczną;
2. odnoszący się do kraju, państwa; krajowy, państwowy


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) charakterystyczny dla danego narodu (lub kraju zamieszkiwanego przez dany naród), związany z danym narodem lub krajem

 (1.2) polit. akcentujący w polityce wartość swojego narodu

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Dziś jest polskie święto narodowe.

 (1.2) Pan Jan jest członkiem partii narodowej.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌnarɔˈdɔvɨ, AS: narodovy

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. naród m., narodowiec m., narodowość ż., wynarodowianie n., wynarodowienie n., narodowościowość ż.

 czas. wynarodawiać ndk., wynarodowić dk.

 przym. narodowościowy

 przysł. narodowo, narodowościowo

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) krajowy, państwowy

Wiktionary


narodzenie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|narodzić.

Wiktionary

Narodzenie (ang. The Nativity Story) − amerykański film religijny na podstawie biblijnej opowieści o narodzinach Jezusa Chrystusa z 2006 roku, w reżyserii Catherine Hardwicke, z Keishą Castle-Hughes i Oscarem Isaacem w rolach głównych.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Z narodzeniem Jezusa Chrystusa było tak.

 (1.1) Z narodzenia Pana dzień dziś wesoły, • wyśpiewują chwałę Bogu żywioły!

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. rodzenie n., narodziny n., ród mrz.

 czas. rodzić ndk., narodzić dk., porodzić dk., urodzić dk.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) narodziny, poród, urodzenie

Wiktionary


narodzić

przyjść na świat; urodzić (się)


SJP.pl

czasownik przechodni dokonany

 (1.1) urodzić wiele dzieci

 (1.2) przest. (dziś książk.) urodzić dziecko

czasownik zwrotny narodzić się

 (2.1) książk. urodzić się

 (2.2) książk. przen. powstać, zacząć istnieć

Wiktionary

Przykłady

 (2.1) Czy każdy Lucjusz narodził się o świcie?

 (2.1) Narodził się Jezus Chrystus, bądźmy weseli, / chwałę Mu na wysokości nucą Anieli.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. ród mrz., naród mrz., narodzenie n., narodziny lm nm., urodziny lm nm.

 czas. rodzić ndk., zrodzić dk.

 przym. rodzimy

Wiktionary

Synonimy:

 (2.1) urodzić się, przen. podn. przyjść na świat

Wiktionary


narodziny

rzeczownik, rodzaj niemęskoosobowy, liczba mnoga

 (1.1) akt przyjścia na świat potomstwa, dziecka

 (1.2) przen. powstanie, początek, rozpoczęcie się czegoś

Wiktionary

  • narodziny (antropologia)
  • urodzenie – zdarzenie prawne

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ˌnarɔˈd͡ʑĩnɨ, AS: naroʒ́ĩny

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. narodzenie n., rodzenie n., urodzenie n., rodzic m., rodzicielka n., rodzeństwo n., urodziny nmos., urodzaj m., rodzicielstwo n.

 czas. narodzić, narodzić się dk., rodzić ndk., urodzić dk.

 przym. narodzinowy, rodzony, rodzicielski, urodzinowy, urodzajny

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) rodzenie

Wiktionary


narogi

1. w gwarze myśliwskiej: jadalne narządy wewnętrzne zwierzyny grubej;
2. dawniej: tereny pograniczne, kresy


SJP.pl


naroić

naroić się -
1. o owadach: rozmnożyć się w dużej liczbie;
2. pojawić się w dużej liczbie


SJP.pl


narol

miasto w Polsce


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj niemęskoosobowy, liczba mnoga, nazwa własna

 (1.1) geogr. miasto w Polsce;

Wiktionary

Narol – miasto w woj. podkarpackim, w powiecie lubaczowskim; siedziba gminy miejsko-wiejskiej Narol. Miasto położone jest na Roztoczu Wschodnim, nad rzeką Tanwią, w historycznej ziemi bełskiej.

Narol uzyskał lokację miejską w 1592 roku, zdegradowany w 1896 roku, ponowne nadanie praw miejskich w 1996 roku.

Według danych Głównego Urzędu Statystycznego z 1 stycznia 2024 r. miasto liczyło 1979 mieszkańców, będąc 44. najludniejszym miastem w województwie.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ˈnarɔl, AS: narol

Wiktionary

Powiązane:

 przym. narolski

Wiktionary


narolanin

mieszkaniec Narola (miasta w Polsce)


SJP.pl


narolanka

mieszkanka Narola (miasta w Polsce)


SJP.pl


narolski

Narol


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z Narolem, dotyczący Narola

Wiktionary

Patrz:

Narol

Powiązane:

 rzecz. Narol mrz.

Wiktionary


narość

potocznie: narośl; naróść


SJP.pl


narośl

zgrubienie, pewna zmiana na powierzchni ciała spowodowana jakimś schorzeniem


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) zgrubienie, pewna wypukła zmiana na powierzchni ciała spowodowana jakimś schorzeniem

Wiktionary

Narośl – u roślin jest to patologiczny twór występujący głównie na korzeniach, bulwach i innych podziemnych częściach pędów. Jest objawem chorobowym, powstającym głównie wskutek działania patogenów i szkodników. Patogeny wytwarzają różnego rodzaju substancje powodujące powstawanie narośli.

  • substancje pobudzające wzrost i powodujące hipertrofię. W ten sposób na przykład powstają narośle na porażonych przez Plasmodiophora brassicae korzeniach roślin kapustowatych. Są to objawy kiły kapuścianej
  • substancje powodujące nadmiernie szybkie podziały komórek (hiperplazja). Niektóre patogeny wytwarzają te substancje razem z substancjami powodującymi hipertrofię, jak np. Agrobacterium tumefaciens wywołujący guzowatość korzeni
  • substancje zakłócające metabolizm rośliny.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ˈnarɔɕl̥, AS: narośl̦

Wiktionary

Powiązane:

 czas. narastać ndk., narosnąć dk.

 rzecz. narastanie ndk., narośnięcie dk.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) gula, guz, narost

Wiktionary


naroślarz

naroślarz wiklinowy - gatunek błonkówki z rodziny pilarzowatych


SJP.pl


naroślowy

narośl


SJP.pl

Patrz:

narośl

narośnięty

narosły;
1. taki, który zwiększył wielkość lub wartość;
2. taki, który powstał przez rośnięcie;
3. taki, który zwiększył intensywność lub zasięg


SJP.pl


narost

1. coś, co narosło, osadziło się na czymś;
2. roślina żyjąca na innej roślinie, niebędąca jej pasożytem; epifit;
3. uwypuklenie na powierzchni ciała lub narządu organizmu żywego; guz; narośl


SJP.pl

Narost – wieś w Polsce położona w województwie zachodniopomorskim, w powiecie gryfińskim, w gminie Chojna. Narost jest malowniczą miejscowością, w której mieszka ok. 300 osób. Znajdują się tam liczne jeziora polodowcowe największe z nich to jezioro Narost, które jest często odwiedzane przez turystów, zabytkowy kościół pw. Matki Boskiej Królowej Polski z drugiej połowy XIII wieku (Kl.V.-0/135/56 z dnia 28 sierpnia 1956), i park dworski z przełomu XVIII/XIX wieku (Kl.I.5340/9/77 z dnia 21 lipca 1977).

Wikipedia


narostkowiec

zwierzę z pochwą rogową wokół kości, chroniącą narostek kości przed uszkodzeniami


SJP.pl


narosły

narośnięty;
1. taki, który zwiększył wielkość lub wartość;
2. taki, który powstał przez rośnięcie;
3. taki, który zwiększył intensywność lub zasięg


SJP.pl


narów

przywara, zły nawyk


SJP.pl

Narów – element charakteru konia chowanego, powstały wskutek niekorzystnych i zewnętrznych uwarunkowań środowiskowych (takich jak np. błędy wychowawcze lub wypadki), w wyniku których następuje wytworzenie się określonych reakcji warunkowych, stanowiących często zagrożenie dla zdrowia i życia ludzi, a także zwierząt. Cecha ta jest niepożądana w optyce przyjętych celów procesu układania zwierzęcia i może w istotny sposób obniżyć jego wartość użytkową.

Wikipedia


narowić

1. czynić narowistym zwierzę jeździeckie lub pociągowe;
2. powodować, że ktoś jest samowolny i zuchwały


SJP.pl


narowiściej

stopień wyższy od przysłówka: narowiście


SJP.pl


narowistość

narowisty


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) odprzym. cecha tego, co jest narowiste; cecha tych, którzy są narowiści

Wiktionary

Patrz:

narowisty

Powiązane:

 przym. narowisty

 przysł. narowistie

Wiktionary


narowisty

1. o koniu: trudny do prowadzenia; uparty, nieposłuszny;
2. przenośnie o człowieku: samowolny, zuchwały; bezczelny


SJP.pl


narowny

dawniej: narowisty


SJP.pl


naroz

przysłówek

 (1.1) gw-pl|Śląsk Cieszyński. nagle

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Leci, leci – i naroz pac na ziym.

Wiktionary


narożański

nazwisko


SJP.pl


naroże

część (budynku, bryły) sąsiadująca ze wspólną krawędzią dwóch ścian


SJP.pl

Naroże (na mapie Geoportalu Narozie, 938 m) – szczyt w głównym grzbiecie Pasma Policy, które w regionalizacji fizycznogeograficznej Polski według Jerzego Kondrackiego zaliczane jest do Beskidu Żywieckiego, w nowszej regionalizacji z 2018 roku do Beskidu Żywiecko-Orawskiego. Znajduje się pomiędzy szczytem Soska (1063 m) i przełęczą Malinowe (około 850 m). Na mapie Compassu i w przewodniku turystycznym Naroże i Soska są zamienione miejscami; Naroże z wysokością 1076 m umiejscowione jest w tym miejscu, gdzie według mapy Geoportalu jest szczyt Soska, natomiast na miejscu Soski jest Naroże.

Wikipedia


narożniak

nazwisko


SJP.pl

Narożniak lub Narożnik – skała w Dolinie Będkowskiej na Wyżynie Krakowsko-Częstochowskiej. Znajduje się w tzw. Bramie Będkowskiej – wylocie Wąwozu Będkowickiego, tuż u podnóży jego lewych orograficznie zboczy. Jest najniżej położoną i najbardziej na zachód wysuniętą skałą w murze skalnym w lewych zboczach tego wąwozu. Około 40 m na południe od Narożniaka znajduje się skała LXX. Administracyjnie skały znajdują się w granicach wsi Będkowice w województwie małopolskim, w powiecie krakowskim, w gminie Wielka Wieś.

Wikipedia


narożnica

nocny motyl z rodziny garbatkowatych


SJP.pl

Narożnica (Phalera) – rodzaj motyli z rodziny garbatkowatych.

Motyle o krępej budowy ciele. Głowa ich jest zaopatrzona w łyse oczy złożone, przyoczka i krótką ssawkę. Tułów jest szeroki, barwnie owłosiony. Skrzydło przedniej pary jest duże i długie, zaś tylnej owalne. W pozycji spoczynkowej skrzydła ściśle przylegają do boków ciała. Gruby odwłok ma cylindryczny kształt. U samca odwłok wieńczą pęczki włosów.

Wikipedia


narożnik

1. przestrzeń zawarta między zbiegiem trzech płaszczyzn lub dwu linii przecinających się;
2. ozdoba albo okucie służące do umocnienia krawędzi, rogów czegoś;
3. róg ringu;
4. mebel przeznaczony do ustawienia w rogu mieszkania;
5. węgieł; róg; kąt


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) bud. miejsce styku dwóch ścian zewnętrznych

 (1.2) obiekt wybudowany na narożniku (1.1)

 (1.3) narożna część pomieszczenia lub wydzielonej przestrzeni, np. boiska

 (1.4) narożna kanapa lub sofa

 (1.5) rzad. każdy narożny mebel

 (1.6) sport. miejsce na ringu przeznaczone do odpoczynku zawodnika

 (1.7) narożna część konstrukcyjna czegoś

Wiktionary

  • narożnik (węgieł) – element budowlany
  • narożnik – rodzaj mebla
  • narożnik – rodzaj okucia budowlanego łączącego
  • Narożnik – skała w Dolinie Będkowickiej na Wyżynie Olkuskiej
  • Narożnik (511 m) – szczyt w Beskidzie Małym
  • Narożnik (851 m) – szczyt w Górach Stołowych, w powiecie kłodzkim
  • Narożnik (188 m) – wzniesienie na Pojezierzu Drawskim, położone w woj. zachodniopomorskim, w gminie Połczyn-Zdrój

Wikipedia

Wymowa:

IPA: naˈrɔʒʲɲik, AS: narožʹńik

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. róg m., poroże n., rożek mrz., różek mrz.

 przym. narożnikowy, narożny, rogowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) węgieł

 (1.3) róg

Wiktionary


narożnikowo

narożnikowy


SJP.pl

Patrz:

narożnikowy

narożnikowy

przymiotnik od: narożnik


SJP.pl


naroznosić

potocznie:
1. roznieść wiele czegoś;
2. rozpowszechnić wiele informacji;
3. naroznosić się - zmęczyć się roznoszeniem wielu rzeczy


SJP.pl


narożny

znajdujący się w rogu, na rogu czegoś


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) znajdujący się, umieszczony w rogu czegoś

Wiktionary

Wymowa:

IPA: naˈrɔʒnɨ, AS: narožny

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. róg m., rożek m., naroże n., narożnica ż., narożnik m., różek mrz.

:: przym. rożny, rogowy

Wiktionary


naróżować

natrzeć, nasmarować różem (środkiem kosmetycznym); uróżować


SJP.pl


narozprawiać

mowić o czymś długo i z ożywieniem


SJP.pl


narozsypywać

rozsypać wiele czegoś


SJP.pl


narozwieszać

czasownik przechodni dokonany

 (1.1) pot. rozwiesić dużo czegoś, często w różnych miejscach

czasownik zwrotny dokonany narozwieszać się

 (2.1) pot. spędzić dużo czasu, rozwieszając, zmęczyć się rozwieszaniem

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Antek narozwieszał po mieście ogłoszeń o zaginionym psie, ale na razie nikt się nie odezwał.

 (1.1) Narozwieszałaś tu prania, a zaraz przychodzą mecenasostwo.

 (2.1) Narozwieszałem się tych ogłoszeń, ale nie wiem, czy to coś da.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. narozwieszanie n.

Wiktionary


narracja

1. sposób wypowiedzi w utworze epickim polegający na przedstawianiu ciągu następujących po sobie zdarzeń;
2. potocznie: określony, subiektywny sposób przedstawienia rzeczywistości


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) liter. film. sposób wypowiedzi w epickim utworze literackim lub w filmie prezentującej świat przedstawiony;

 (1.2) książk. opowiadanie, relacjonowanie

Wiktionary

Istnieją dwa ściśle powiązane rozumienia tego pojęcia, rozróżniane jednak w językach obcych:

Wikipedia

Przykłady

 (1.2) Ledwo Janek rozpoczął narrację, już wszyscy pękali ze śmiechu.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. narrator m., narratorka ż., narracyjność ż., narratologia ż., narratywizm m., antynarracja ż.

 przym. narracyjny, narratorski, narratologiczny, narratywistyczny

 przysł. narracyjnie

Wiktionary


narracyjność

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) odprzym. cecha tego, co jest narracyjne; cecha tych, którzy są narracyjni

Wiktionary

Powiązane:

 przym. narracyjny

 przysł. narracyjnie

 rzecz. narracja ż.

Wiktionary


narracyjny

związany z narracją


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) liter. przedstawiający sobą występujące po kolei zdarzenia; stanowiący narrację

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. narracja ż., narrator mos., narratorka ż., narracyjność ż.

 przym. narratorski

 przysł. narracyjnie

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) gawędziarski

Wiktionary


narratolog

specjalista w zakresie narratologii


SJP.pl


narratologia

Narratologia (fr. narratologie) – dział nauki poświęcony badaniom nad opowiadaniem fabuł (literackim – ustnym bądź pisanym, filmowym, komiksowym i każdym innym). Pojęcie zostało zaproponowane po raz pierwszy przez Tzvetana Todorova w 1969 roku i jest zaliczane do poddziedzin semiotyki.

Wikipedia


narratologiczny

narratologia


SJP.pl

Patrz:

narratologia

narrator

osoba opowiadająca wydarzenia w utworach literackich, najczęściej prozatorskich


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) postać fikcyjna powołana przez autora w celu opowiedzenia określonej fabuły

Wiktionary

Narrator – termin z teorii literatury. Podmiot narracji, osoba opowiadająca o wydarzeniach przedstawionych w książce. Narrator jest ośrodkiem sytuacji narracyjnej, w obrębie której sytuuje się wobec świata przedstawionego i wobec adresata narracji. Głos narratora nie musi być identyczny z głosem autora dzieła.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: narˈːatɔr, AS: na•rator

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. narracja ż.

:: fż. narratorka ż.

 przym. narracyjny, narratorski

Wiktionary


narratorka

kobieta opowiadająca wydarzenia w utworach literackich, najczęściej prozatorskich


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) forma żeńska od: narrator

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Narratorką jest bibliotekarka, której zaproponowano przygotowanie referatu o seksie w starej literaturze arabskiej. (z Internetu)

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌnarːaˈtɔrka, AS: na•ratorka

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. narrator m., narracja ż.

 przym. narratorski, narracyjny

Wiktionary


narszarab

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) kulin. zagęszczony sok, syrop lub sos z dojrzałych granatów popularny na Bliskim Wschodzie, w Turcji, Gruzji, Azerbejdżanie, na Ukrainie

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Granaty są słodkie, a jednocześnie nieco cierpkie – narszarab jest mocno kwaśny, ale wiele też w nim z naturalnej słodyczy owoców.

Wiktionary


narta

podłużna płoza służąca do jazdy po śniegu lub wodzie


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) sport. długa listwa wygięta z przodu do góry, ze specjalnym wiązaniem służącym do przymocowania do buta (zwykle też specjalnego), przeznaczona do jeżdżenia po śniegu;

Wiktionary

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Na wyprzedaży kupiłam nowe narty i buty narciarskie.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈnarta, AS: narta

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. narciarstwo n., narty nmos., narciarz m., narciarka ż., nartnik m.

 przym. narciarski

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) daw. łyż

Wiktionary


narteks

długi, wąski przedsionek w kościele


SJP.pl

Wikipedia


nartka

zdrobnienie od: narta


SJP.pl


nartnik

drapieżny pluskwiak nawodny strefy równikowej


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy

 (1.1) ent. owad z rodziny nazwa systematyczna|Gerridae|ref=tak., nartnikowatych, z podrzędu pluskwiaki różnoskrzydłeuskwiaków różnoskrzydłych, który potrafi chodzić po powierzchni wody

Wiktionary

Nartnikowate (Gerridae) – rodzina pluskwiaków (Hemiptera) z podrzędu różnoskrzydłych (Heteroptera) i infrarzędu pluskwiaków półwodnych (Gerromorpha, syn. Amphibicorisae).

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ˈnartʲɲik, AS: nartʹńik

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. narta ż., narciarz m., narciarka ż., narciarstwo n., nartnikowate nmos.

 przym. nartnikowy, narciarski

Wiktionary


nartniki

drapieżny pluskwiak nawodny strefy równikowej


SJP.pl

Nartnikowate (Gerridae) – rodzina pluskwiaków (Hemiptera) z podrzędu różnoskrzydłych (Heteroptera) i infrarzędu pluskwiaków półwodnych (Gerromorpha, syn. Amphibicorisae).

Wikipedia


nartnikowate

o cechach nartnikowatych (rodzina pluskwiaków)


SJP.pl

Nartnikowate (Gerridae) – rodzina pluskwiaków (Hemiptera) z podrzędu różnoskrzydłych (Heteroptera) i infrarzędu pluskwiaków półwodnych (Gerromorpha, syn. Amphibicorisae).

Wikipedia


nartnikowaty

o cechach nartnikowatych (rodzina pluskwiaków)


SJP.pl


nartorolka

narta wyposażona w rolki


SJP.pl


nartorolki

narta wyposażona w rolki


SJP.pl

Nartorolki – urządzenie do symulacji jazdy na nartach (biegowych lub zjazdowych). Alternatywa dla narciarstwa latem.

Jest to sprzęt sportowy do uprawiania narciarstwa biegowego w warunkach bezśnieżnych. Z uwagi na krótsze zimy nartorolki można użytkować do 10 miesięcy w ciągu roku. Na nartorolki składa się komplet dwóch ram, na końcach których zainstalowane się specjalne koła.

Wikipedia


nartorolkowy

nartorolki


SJP.pl

Patrz:

nartorolki

nartosanki

sanki z rozszerzonymi płozami


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj niemęskoosobowy, liczba mnoga

 (1.1) sport. pojazd przypominający sanki mający wysokie siodełko, dwie szerokie płozy po bokach i jedną krótką z przodu, wyposażony w hamulec i kierownicę

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌnartɔˈsãnʲci, AS: nartosãnʹḱi

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. sanki nmos.

Wiktionary


nartostrada

trasa wyznaczona do jazdy na nartach


SJP.pl

Wikipedia


nartowrotki

rodzaj krótkiej, szerokiej narty, przymocowanej do rolek, służącej do jazdy na jednej nodze


SJP.pl


nartowski

nazwisko


SJP.pl

Osoby o tym nazwisku:

  • Andrzej Nartowski – polski koszykarz
  • Bronisław Nartowski – polski chemik i wojskowy
  • Leszek Nartowski – polski operator filmów animowanych
  • Mieczysław Nartowski – polski lekarz, działacz polityczny
  • Tadeusz Nartowski – polski malarz
  • Wacław Nartowski – polski nauczyciel

Wikipedia


narty

podłużna płoza służąca do jazdy po śniegu lub wodzie


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj niemęskoosobowy, liczba mnoga

 (1.1) sport. pot. jazda na nartach

forma rzeczownika.

 (2.1) lm. od zob. narta.

Wiktionary

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ˈnartɨ, AS: narty

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. narta ż., narciarz m., narciarka ż., narciarstwo n.

 przym. narciarski

Wiktionary


naruchać

wulgarnie:
1. odbyć wiele stosunków seksualnych;
2. w gwarze uczniowskiej: nazbierać


SJP.pl


naruszać

czasownik przechodni niedokonany (dk. naruszyć)

 (1.1) zakłócać porządek, postępować wbrew regułom lub prawu

 (1.2) ujmować pewną część z całości

 (1.3) rozpocząć do tej pory nie podejmowane sprawy

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Wiesz, że naruszałeś szkockie prawo, wkraczając bez pozwolenia do lasu i zbierając kurki?

 (1.2) Nie będę naruszał tych butelek z różnymi nalewkami, dopóki goście się nie zjawią.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: naˈruʃat͡ɕ, AS: narušać

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. naruszanie n., naruszenie n.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) łamać, przekraczać, pogwałcać, dezorganizować, zakłócać, wdzierać się, osaczać, podmywać, zarastać

 (1.2) burzyć, uszkadzać

 (1.3) rozpoczynać, rozdziewiczać

Wiktionary


naruszalny

dający się naruszyć, łatwy do naruszenia


SJP.pl


naruszanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|naruszać.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌnaruˈʃãɲɛ, AS: narušãńe

Wiktionary

Powiązane:

 czas. naruszać

Wiktionary


naruszenie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|naruszyć.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌnaruˈʃɛ̃ɲɛ, AS: narušńe

Wiktionary

Powiązane:

 czas. naruszyć, naruszać

Wiktionary


naruszeniowy

naruszenie


SJP.pl

Patrz:

naruszenie

naruszewicz

nazwisko


SJP.pl

  • Adam Tadeusz Naruszewicz – polski jezuita, nadworny historyk i poeta, biskup, pisarz wielki litewski, senator
  • Aleksander Krzysztof Naruszewicz – podkanclerzy litewski, pisarz wielki litewski, starosta lidzki
  • Dorota Naruszewicz – polska aktorka filmowa i teatralna
  • Mieczysław Naruszewicz – polski rzeźbiarz, projektant przemysłowy
  • Napoleon Naruszewicz – podpułkownik Ludowego Wojska Polskiego

Wikipedia


naruszewo

wieś w Polsce


SJP.pl

Naruszewo – wieś sołecka w Polsce położona w województwie mazowieckim, w powiecie płońskim, w gminie Naruszewo. Leży nad Naruszewką dopływem Wkry.

Miejscowość jest siedzibą gminy Naruszewo.

We wsi znajduje się parafia pw. św. Tekli oraz Zespół Szkół w skład którego wchodzą:Publiczne Gimnazjum im. papieża Jana Pawła II oraz Szkoła Podstawowa im. Marii Konopnickiej.

Wikipedia


naruszewski

przymiotnik od: Naruszewo


SJP.pl


naruszyć

czasownik przechodni dokonany (ndk. naruszać)

 (1.1) dokonany od|naruszać.

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Putrament naruszył tabu i nazwał po imieniu «narodowościowe» motywy sprzeciwu wobec kandydatury Zambrowskiego.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: naˈruʃɨt͡ɕ, AS: narušyć

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. naruszenie n.

Wiktionary


naruszyciel

ktoś, kto coś narusza, niszczy, łamie


SJP.pl


naruszycielka

kobieta, która coś narusza, niszczy, łamie


SJP.pl


narutowicz

nazwisko


SJP.pl

  • Gabriel Narutowicz (1865-1922) – prezydent Rzeczypospolitej Polskiej
  • Kazimierz Narutowicz (1904-1987) – litewski działacz polityczny
  • Stanisław Narutowicz (1862-1932) – litewski działacz polityczny
  • Gabriel Narutowicz – loża wolnomularska działająca w okresie międzywojennym
  • Narutowicz – herb szlachecki (własny)

Wikipedia


narvik

miasto w Norwegii; Narwik


SJP.pl

Narwik (norw. Narvik) – norweskie miasto i gmina leżąca w regionie Nordland.

Narwik jest 29. norweską gminą pod względem powierzchni. Miasto o charakterze portowym położone jest ok. 240 km za kołem polarnym nad Morzem Norweskim na wybrzeżu Ofotfjordu; ponad 19 tys. mieszkańców.

Wikipedia


narwa

1. miasto w Estonii;
2. rzeka w Estonii;
3. wieś w Polsce


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) geogr. miasto w północno-wschodniej Estonii, na granicy z Rosją, nad rzeką Narwą (1.2);

 (1.2) geogr. rzeka graniczna oddzielająca Estonię od Rosji, łączy jezioro Pejpus z Zatoką Fińską;

Wiktionary

est. Narva

  • Narwa (miasto) – miasto w Estonii
    • Narwa – stacja kolejowa w ww. mieście
  • Narwa (rzeka)
  • Narwa – dawna kolonia na Białorusi, w obwodzie brzeskim, w rejonie prużańskim, w sielsowiecie Suchopol
Zobacz też

Miejscowość w Estonii

  • Narva-Jõesuu

Klub sportowy

  • Narva Trans

Stadion

  • Narva Kreenholmi staadion

Obraz

  • Narva

Wikipedia

Powiązane:

 przym. narewski

Wiktionary


narwać

1. rwąc, zgromadzić pewną ilość czegoś;
2. zmęczyć się;
3. wystawić się na niebezpieczeństwo;
4. postępować w sposób niezrównoważony


SJP.pl


narwal

ssak morski z rodziny o tej samej nazwie, żyjący w morzach arktycznych, poławiany ze względu na mięso i tłuszcz


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy

 (1.1) zool. nazwa systematyczna|Monodon monoceros|ref=tak., duży ssak morski z charakterystycznym pojedynczym, spiralnie skręconym kłem, żyjący w morzach arktycznych;

Wiktionary

Narwal jednozębny, narwal (Monodon monoceros) – gatunek ssaka morskiego z rodziny narwalowatych (Monodontidae).

Wikipedia

Przykłady

składnia.

kolokacje.

synonimy.

 (1.1) jednorożec

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

frazeologia.

etymologia.

 etym|franc|narval. < etym|duń|narhval. → wieloryb padlinożerny < etym|duń|nar|hval. → trup + wieloryb

uwagi.

tłumaczenia.

* angielski: (1.1) narwhal

* duński: (1.1) narhval w.

* fiński: (1.1) sarvivalas

* grenlandzki: (1.1) qilalugaq qernertaq

* hiszpański: (1.1) unicornio de mar m., unicornio marino m.

* kataloński: (1.1) narval m.

* węgierski: (1.1) narvál

* włoski: (1.1) unicorno m.

źródła.

== narwal (język niderlandzki.) ==

wymowa.

 audio|Nl-narwal.ogg.

znaczenia.

rzeczownik, rodzaj męski

 (1.1) zool. narwal

odmiana.

przykłady.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈnarval, AS: narval

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) jednorożec

Wiktionary


narwale

ssak morski z rodziny o tej samej nazwie, żyjący w morzach arktycznych, poławiany ze względu na mięso i tłuszcz


SJP.pl


narwalowate

rodzina ssaków morskich z kladu waleni


SJP.pl

Narwalowate (Monodontidae) – rodzina ssaków morskich z parvordo zębowców (Odontoceti) w obrębie infrarzędu waleni (Cetacea). Są blisko spokrewnione z delfinowatymi i są zbliżone do nich anatomicznie, mają jednak od nich znacznie mniej zębów, a ich płetwa grzbietowa jest śladowa.

Wikipedia


narwalowaty

o cechach narwalowatych (rodzina ssaków)


SJP.pl


narwaniec

potocznie: człowiek niezrównoważony


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) pot. pejor. lub żart. człowiek narwany, niezrównoważony

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) nerwus, postrzeleniec

Wiktionary


narwany

potocznie: postępujący w sposób niezrównoważony, porywczy, nieobliczalny; postrzelony, zwariowany


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) pot. pejor. albo żart. (o człowieku) postępujący w sposób niezrównoważony, porywczy, nieobliczalny

 (1.2) pot. (np. o pomyśle) będący wynikiem skłonności do niespodziewanych i nieprzemyślanych zachowań

forma czasownika.

 (2.1) zob. narwać.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1-2) niezrównoważony, postrzelony, zwariowany, zbzikowany

Wiktionary


narwianin

1. mieszkaniec Narwy (miasta w Estonii);
2. mieszkaniec Narwy (wsi w Polsce)


SJP.pl


narwianka

1. mieszkanka Narwy (miasta w Estonii);
2. mieszkanka Narwi (wsi w Polsce)


SJP.pl


narwiański

przymiotnik od: Narew (rzeka i miejscowość)


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z Narwią, dotyczący Narwi

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Narew ż.

Wiktionary


narwicki

Narwik (miasto w Norwegii)


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z Narwikiem, dotyczący Narwiku

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) O godz. 6.15 norweski pułkownik Sundlo, komendant miasta Narwik, od dawna podejrzany o sympatie proniemieckie, poddał garnizon narwicki bez jednego strzału.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Narwik mrz.

Wiktionary


narwik

miasto w Norwegii; Narvik


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna

 (1.1) geogr. miasto portowe w Norwegii, położone za kołem podbiegunowym;

Wiktionary

Narwik (norw. Narvik) – norweskie miasto i gmina leżąca w regionie Nordland.

Narwik jest 29. norweską gminą pod względem powierzchni. Miasto o charakterze portowym położone jest ok. 240 km za kołem polarnym nad Morzem Norweskim na wybrzeżu Ofotfjordu; ponad 19 tys. mieszkańców.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Myśmy tutaj szli z Narwiku!
My przez Węgry! A my z Czech!
Nas tu z Syrii jest bez liku
A nas z Niemiec zwiało trzech!
(…)
Daleka jest droga
W zawiejach i mgłach
Od śniegów Narwiku
W libijski piach

Wiktionary

Powiązane:

 przym. narwicki

Wiktionary


nary

prymitywne łóżko do spania; prycza


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj niemęskoosobowy, liczba mnoga

 (1.1) daw. prymitywne leże, zbity z desek pomost do spania

Wiktionary

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) W większych pomieszczeniach zwykle spali po kilku na szerokich, niskich narach.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) legowisko, prycza

Wiktionary


narybek

1. młode ryby, wpuszczone do jezior i stawów dla zarybienia ich;
2. przenośnie: młode pokolenie rozpoczynające działalność w jakiejś dziedzinie


SJP.pl

rzeczownik zbiorowy, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) icht. młode ryby (do ukończenia pierwszego roku życia), które po zużyciu zawartości woreczka żółtkowego rozpoczęły samodzielne zdobywanie pokarmu;

 (1.2) przen. nowa, młoda kadra w jakimś środowisku

Wiktionary

Narybek, zarybek – młode, małe ryby (do ukończenia pierwszego roku życia), które po zużyciu zawartości woreczka żółtkowego rozpoczęły samodzielne zdobywanie pokarmu. W rozwoju narybku wyróżniane są dwa stadia: letnie (lipcówka) i wiosenne. W pierwszym stadium – od ukończenia stadium larwalnego do połowy pierwszego sezonu wegetacyjnego – narybek ma całkiem inny wygląd niż dorosłe ryby. Nie można rozróżnić płci u tak młodych ryb. W drugim stadium ryby stają się w pełni ukształtowane.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: naˈrɨbɛk, AS: narybek

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. rybactwo n., ryba ż., rybka ż., rybeczka ż., rybsko n., rybak m., rybaczki nmos., Ryba ż., Ryby nmos., rybeńka ż., rybność ż., rybaczenie n., wieloryb m., wielorybek m., zarybianie n., zarybienie n., rybaczówka ż., rybny m., zarybek m., rybik m., rybitwa ż.

 czas. rybaczyć ndk., zarybiać ndk., zarybić dk.

 przym. rybi, rybacki, rybny, wielorybi

Wiktionary


narybkowy

przymiotnik od: narybek


SJP.pl


naryć

1. ryjąc, narobić wiele dołów w ziemi;
2. wyryć wiele czegoś;
3. naryć się -
a) zmęczyć się ryciem;
b) potocznie: spędzić dłuższy czas na pilnym uczeniu się czegoś


SJP.pl


narychtować

czasownik

 (1.1) gw-pl|Poznań. przygotować

Wiktionary

Powiązane:

 czas. podrychtować, rychtować, wyrychtować

 przym. rychtyczny, wyrychtowany

 przysł. rycht, rychtyg

 rzecz. narychtowanie n.

Wiktionary


narychtowanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|narychtować.

Wiktionary

Powiązane:

 czas. narychtować dk.

Wiktionary


narychtowywać

1. gwarowo: przygotowywać, przyrządzać;
2. dawniej: nakierowywać, nastawiać


SJP.pl


naryn

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna

 (1.1) geogr. hydron. rzeka w Kirgistanie i Uzbekistanie, po połączeniu z Kara-darią tworzy Syr-darię;

 (1.2) geogr. miasto w Kirgistanie;

Wiktionary

  • Naryn – rzeka w Kirgistanie i Uzbekistanie
  • Naryn – rzeka w Kazachstanie
  • Naryn – miasto w Kirgistanie
  • Naryn – góry w Kirgistanie
  • Naryn – góry w Kazachstanie
  • Naryn – wieś w Rosji, w Tuwie, w kożuunie erzińskim
  • Naryn – wieś w Rosji, w Buriacji, w rejonie zaigrajewskim

Wikipedia

Powiązane:

 przym. naryński

Wiktionary


naryński

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z Narynem, dotyczący Narynu

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Naryn mrz.

Wiktionary


narypać

potocznie:
1. dodając po kolei, zgromadzić wiele czegoś w jednym miejscu; nawalić;
2. narypać się - upić się; nawalić się, narąbać się, napruć się


SJP.pl


narypany

potocznie:
1. dodając po kolei, zgromadzić wiele czegoś w jednym miejscu; nawalić;
2. narypać się - upić się; nawalić się, narąbać się, napruć się


SJP.pl


narys

1. kreska nakreślona czymś ostrym lub twardym
2. rzut geometryczny punktów danej figury na płaszczyznę poziomą


SJP.pl


narysować

czasownik przechodni dokonany (ndk. rysować)

 (1.1) dokonany od|rysować.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌnarɨˈsɔvat͡ɕ, AS: narysovać

Wiktionary

Powiązane:

 czas. rysować

 rzecz. rysownica ż., rysowniczka ż., rysownik mos., rysunek mrz., zarys m., narysowanie n., rysa ż.

Wiktionary


narysowanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|narysować.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌnarɨsɔˈvãɲɛ, AS: narysovãńe

Wiktionary

Powiązane:

 czas. narysować

Wiktionary


narząd

wyodrębniona morfologicznie część organizmu ludzkiego, zwierzęcego lub roślinnego spełniająca określone funkcje; organ


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) część organizmu, ciała, spełniająca określone funkcje;

Wiktionary

Narząd, organ (łac. organum) – część organizmu wielokomórkowego o określonej budowie i funkcjach.

Organami są między innymi: żołądek, oko, serce, nerka, wątroba, korzeń, liść, słupek, łodyga, kwiat.

Narząd jest zespołem tkanek oraz częścią układu narządów.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Ucho jest narządem słuchu.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈnaʒɔ̃nt, AS: nažõnt

Wiktionary

Powiązane:

 przym. narządowy, wewnątrznarządowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) organ

Wiktionary


narządy

wyodrębniona morfologicznie część organizmu ludzkiego, zwierzęcego lub roślinnego spełniająca określone funkcje; organ


SJP.pl

Narząd, organ (łac. organum) – część organizmu wielokomórkowego o określonej budowie i funkcjach.

Organami są między innymi: żołądek, oko, serce, nerka, wątroba, korzeń, liść, słupek, łodyga, kwiat.

Narząd jest zespołem tkanek oraz częścią układu narządów.

Wikipedia


narzaz

w dawnej Polsce: danina na rzecz księcia, uiszczana w nierogaciźnie, czasem też w bydle i owcach


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) hist. średniowieczna danina na ziemiach polskich pobierana na rzecz księcia od zagród chłopskich, głównie w nierogaciźnie

Wiktionary

Prawo książęce (łac. ius ducale) – pojawiająca się w 1. poł. XIII wieku na ziemiach polskich nazwa określająca władzę książęcą nad ludźmi i dobrami, w zakresie sądowniczym oraz w możliwości egzekucji różnych świadczeń: danin, posług, służby wojskowej, w ustanawianiu miru książęcego oraz regaliów. Były to z reguły ciężary, jakie ponosiła ludność tak w dobrach książęcych, kościelnych, jak i prywatnych na rzecz władcy. Prawo książęce rozkładało się na warianty grupowe, regulujące „wieczyste” powinności oraz statusowe uprawnienia poszczególnych kategorii ludności chłopskiej w gospodarczej organizacji państwa, regulowało jej dziedziczne obowiązki i przywileje. W literaturze definiowane często jako pojęcie pełni władzy książęcej, która „nie znała żadnych ścisłych granic”.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ˈnaʒas, AS: nažas

Wiktionary


narzecze

w językoznawstwie: odmiana języka ogólnego (narodowego) charakterystyczna dla jakiegoś terytorium, np. narzecze słowiańskie, Indian Amazonii; gwara, dialekt


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) język, mowa

 (1.2) jęz. swoista odmiana języka;

 (1.3) jęz. mowa terytorialna, odmienna od języka standardowego;

 (1.4) jęz. mowa terytorialna o zasięgu szerszym niż dialekt i gwara;

Wiktionary

Narzecze – odmiana językowa właściwa dla danej grupy użytkowników języka. Może to być synonim terminu dialekt, czyli określenie na różne niestandardowe, inne niż ogólnonarodowe formy języka, czy też ogólne określenie na każdą wyodrębnioną odmianę języka (o standardzie mowa wówczas jako o narzeczu ogólnym lub kulturalnym).

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Z każdym potrafił się porozumieć w jego ojczystym narzeczu

Wiktionary

Wymowa:

IPA: naˈʒɛt͡ʃɛ, AS: nažeče

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. narzeczona ż.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.2) dialekt

 (1.3) dialekt, gwara

Wiktionary


narzeczeni

para po zaręczynach; narzeczeństwo


SJP.pl


narzeczeński

dotyczący narzeczonego, narzeczonej, narzeczonych lub związany z okresem narzeczeństwa


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) dotyczący narzeczeństwa, związany z narzeczeństwem

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Powymyślali imiona dla dzieci już w okresie narzeczeńskim.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. narzeczeństwo n., narzeczona ż., narzeczony m.

Wiktionary


narzeczeństwo

okres od zaręczyn do ślubu


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) okres, w którym jest się narzeczonym i narzeczoną, okres od zaręczyn do ślubu

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy, liczba mnoga

 (2.1) para zaręczonych

Wiktionary

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Wydaje się, że etap narzeczeństwa nastaje tak po prostu, znienacka. Nikt z badanych nie wspominał o decyzji poprzedzonej głębokimi przemyśleniami, czy to na pewno ten jedyny/ta jedyna.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. narzeczony m., narzeczona ż.

 przym. narzeczeński

Wiktionary


narzeczona

kobieta zaręczona


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) kobieta, która jest w stanie narzeczeństwa, jest zaręczona

 (1.2) pot. kobieta będąca w związku

Wiktionary

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Tego wieczora przyjdę do ciebie z moją narzeczoną.

 (1.2) Na imprezie był Rafał z nową narzeczoną.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌnaʒɛˈt͡ʃɔ̃na, AS: nažečõna

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. narzeczeństwo n., narzecze n.

:: fm. narzeczony m.

 czas. rzec dk.

 przym. narzeczeński

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) nupturientka, daw. oblubienica; gw-pl|Górny Śląsk|libsta, lipsta.

 (1.2) dziewczyna

Wiktionary


narzeczony

mężczyzna zaręczony, w okresie narzeczeństwa


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) mężczyzna w okresie narzeczeństwa

 (1.2) pot. eufem. konkubin, konkubent

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Długo stała z narzeczonym przed sklepem jubilera.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. narzeczeństwo n.

:: fż. narzeczona ż.

 przym. narzeczeński

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) daw. nupturient, gw-pl|Śląsk Cieszyński|galan., gw-pl|Górny Śląsk|szac.

Wiktionary


narzeczowy

przymiotnik od: narzecze


SJP.pl


narzędnik

instrumentalis; w językoznawstwie:
1. piąty przypadek w polskiej deklinacji, odpowiadający na pytania: z (za, pod, przed, nad) kim? z (za, pod, przed, nad) czym?, który w zdaniu może pełnić funkcje dopełnienia bliższego, dalszego, okolicznika oraz orzecznika;
2. forma wyrazowa tego przypadka


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) gram. piąty przypadek deklinacji polskiej, odpowiada na pytania (z) kim? (z) czym?;

Wiktionary

Narzędnik (łac. instrumentalis) – w językoznawstwie przypadek używany m.in. dla określenia narzędzia (naprawił telewizor śrubokrętem, przyjechałem pociągiem), sposobu wykonania czynności (osiągnąłem to sprytem) itp. Przy czasownikach oznaczających rządzenie oznacza dopełnienie bliższe (dyrygent kieruje orkiestrą), przy niektórych innych dopełnienie dalsze (Maria handluje kwiatami). Łączy się z niektórymi przyimkami, np. z, pod, nad. Odpowiada na pytania kim? czym?.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) W języku niemieckim nie ma formy narzędnika.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: naˈʒɛ̃ndʲɲik, AS: nažndʹńik

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. narzędzie n.

 przym. narzędnikowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) instrumentalis

Wiktionary


narzędnikowy

narzędnik


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) gram. związany z narzędnikiem, dotyczący narzędnika

Wiktionary

Patrz:

narzędnik

Powiązane:

 rzecz. narzędnik mrz.

Wiktionary


narzędziarnia

magazyn narzędzi


SJP.pl

Narzędziownia lub narzędziarnia – budynek lub wydzielona część zakładu przemysłowego, służąca jako magazyn, wypożyczalnia oraz warsztat do utrzymywania narzędzi i przyrządów technicznych (np. pomiarowych) we właściwym stanie technicznym. W niektórych dużych przedsiębiorstwach narzędziownia posiada również laboratorium do przeprowadzania szczegółowych badań technicznych użytkowanych narzędzi.

Wikipedia


narzędzie

prosty w obsłudze przedmiot służący do bezpośredniego oddziaływania na coś, czego zwykły człowiek nie mógłby wykonać gołymi rękami lub z większym trudem niż z owym narzędziem


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) techn. urządzenie zazwyczaj trzymane w ręku, służące do wykonywania danej czynności lub zadania;

 (1.2) inform. program komputerowy służący do wykonywania danej czynności lub zadania

 (1.3) przen. metoda, sposób na wykonanie czegoś

 (1.4) przen. osoba wykorzystywana bez swojej wiedzy

Wiktionary

Narzędzie – przedmiot lub urządzenie służące do bezpośredniego oddziaływania w procesie pracy na przedmiot pracy stanowiące wyposażenie człowieka lub maszyny. Większość prostych narzędzi jest maszynami prostymi. Narzędzie pozwala wykonać to, czego przeciętny człowiek nie byłby w stanie wykonać samymi rękoma, lub ułatwia to, co może wykonać sam.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Przy domu dobudowałem szopę na narzędzia.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: naˈʒɛ̃ɲd͡ʑɛ, AS: nažńʒ́e

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. narzędziowiec m., narzędnik m., narzędziownia ż.

 przym. narzędziowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) przyrząd

Wiktionary


narzędziowiec

specjalista pracujący przy produkcji lub naprawie narzędzi


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) techn. pracownik narzędziowni, fachowiec zajmujący się produkcją lub naprawą narzędzi

rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy

 (2.1) środ. żegl. żart. radziecki statek

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌnaʒɛ̃ɲˈd͡ʑɔvʲjɛt͡s, AS: nažẽńʒ́ovʹi ̯ec

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. narzędzie, narzędziownia

 przym. narzędziowy

Wiktionary


narzędziownia

dział zakładu produkcyjnego zajmujący się wykonywaniem i konserwacją narzędzi i przyrządów


SJP.pl

Narzędziownia lub narzędziarnia – budynek lub wydzielona część zakładu przemysłowego, służąca jako magazyn, wypożyczalnia oraz warsztat do utrzymywania narzędzi i przyrządów technicznych (np. pomiarowych) we właściwym stanie technicznym. W niektórych dużych przedsiębiorstwach narzędziownia posiada również laboratorium do przeprowadzania szczegółowych badań technicznych użytkowanych narzędzi.

Wikipedia


narzędziowy

narzędzie


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) techn. związany z narzędziem, dotyczący narzędzia

Wiktionary

Patrz:

narzędzie

Wymowa:

IPA: ˌnaʒɛ̃ɲˈd͡ʑɔvɨ, AS: nažẽńʒ́ovy

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. narzędzie n., narzędziowiec mos./mzw.

Wiktionary


narzekać

mówić z niezadowoleniem o czymś, wypowiadać żale; utyskiwać; skarżyć się; biadać


SJP.pl

czasownik nieprzechodni niedokonany

 (1.1) mówić w sposób wyrażający niezadowolenie

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Przez cały wieczór Helena narzekała na niewygodny stanik.

 (1.1) Dzisiaj wiele kobiet narzeka na swoich mężów.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: naˈʒɛkat͡ɕ, AS: nažekać

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. narzekacz m., narzekanie n.

 przym. narzekliwy, rzeczony

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) marudzić, psioczyć, skarżyć się, uskarżać się, utyskiwać, daw. kawęczyć; gw-pl|Śląsk Cieszyński|szymrzikować.

Wiktionary


narzekactwo

potocznie: skłonność do narzekania


SJP.pl


narzekacz

potocznie: ten, kto stale narzeka, utyskuje


SJP.pl


narzekaczka

narzekacz; malkontentka


SJP.pl


narzekania

skarga, żal, utyskiwanie


SJP.pl


narzekanie

skarga, żal, utyskiwanie


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|narzekać.

 (1.2) skarga, utyskiwanie

Wiktionary

Przykłady

 (1.2) Przygnębiasz mnie swoim ciągłym narzekaniem.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌnaʒɛˈkãɲɛ, AS: nažekãńe

Wiktionary

Powiązane:

 czas. narzekać ndk.

Wiktionary


narzępik

mucha z rodziny narzępikowatych, pasożytująca na bydle, koniach i świniach


SJP.pl


narzępikowate

rodzina muchówek z podrzędu krótkoczułkich, obejmująca około 800 gatunków; wpleszczowate


SJP.pl

Narzępikowate, wpleszczowate (Hippoboscidae) – rodzina muchówek z podrzędu krótkoczułkich. Obejmuje blisko 800 gatunków, od w pełni uskrzydlonych do całkiem bezskrzydłych. Są hematofagicznymi ektopasożytami ssaków i ptaków. Charakteryzuje je larworodność. Większość rozwoju larwalnego ma miejsce w organizmie matki. Larwa po jego opuszczeniu natychmiast zmienia się w poczwarkę.

Wikipedia


narzępikowaty

o cechach narzępikowatych (rodzina muchówek)


SJP.pl


narzęst

rodzaj roślin z rodziny storczykowatych; cymbidium


SJP.pl


narzeźbić

wyrzeźbić wiele czegoś


SJP.pl


narzucać

1. rzucać coś na coś, nakładać do czegoś, na coś;
2. okrywać się pośpiesznie, nakładać jakieś okrycie na ramiona;
3. zmuszać kogoś do przyjęcia czegoś, do określonego postępowania, wymuszać coś na kimś;
4. narzucać się - zmuszać kogoś do przebywania w swoim towarzystwie, wpraszać się gdzieś


SJP.pl

czasownik nieprzechodni niedokonany (dk. narzucić)

 (1.1) rzucać przedmioty na jakąś powierzchnię

 (1.2) zmuszać kogoś do akceptacji czegoś

 (1.3) pośpiesznie ubierać się w coś, okrywać sobie ramiona

czasownik zwrotny niedokonany narzucać się (dk. narzucić się)

 (2.1) być nachalnym, zmuszać kogoś do przebywania i często również interakcji ze sobą

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Narzucił koc na łóżko.

 (1.2) On bardzo często narzuca swoje zdanie.

 (1.3) Narzuć na siebie jakąś cieplejszą bluzkę!

Wiktionary

Wymowa:

IPA: naˈʒut͡sat͡ɕ, AS: nažucać

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. narzuta ż., narzucanie n., narzucenie n.

 czas. narzucić dk.

 przym. narzutowy

Wiktionary

Synonimy:

 (2.1) wprosić się

Wiktionary


narzucanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|narzucać.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌnaʒuˈt͡sãɲɛ, AS: nažucãńe

Wiktionary

Powiązane:

 czas. narzucać (się) ndk., narzucić (się) dk.

 rzecz. narzut m., narzuta ż., narzucenie n.

 przym. narzutowy

Wiktionary


narzucenie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|narzucić.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌnaʒuˈt͡sɛ̃ɲɛ, AS: nažucńe

Wiktionary

Powiązane:

 czas. narzucić (się) dk., narzucać (się) ndk.

 rzecz. narzut, narzuta, narzucanie

Wiktionary


narzucić

1. rzucić coś na coś, nałożyć do czegoś, na coś;
2. okryć się pośpiesznie, nałożyć jakieś okrycie na ramiona;
3. zmusić kogoś do przyjęcia czegoś, do określonego postępowania, wymusić coś na kimś;
4. narzucić się - zmusić kogoś do przebywania w swoim towarzystwie, wprosić się gdzieś


SJP.pl

czasownik przechodni dokonany (ndk. narzucać)

 (1.1) rzucić przedmioty na jakąś powierzchnię

 (1.2) zmusić kogoś do akceptacji czegoś

 (1.3) pośpiesznie ubrać się w coś, okryć sobie ramiona

czasownik zwrotny dokonany narzucić się (ndk. narzucać się)

 (2.1) zmusić kogoś do swojego towarzystwa

Wiktionary

Przykłady

 (1.3) Staruszka narzuciła na ramiona chustę i wyszła na ganek.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: naˈʒut͡ɕit͡ɕ, AS: nažućić

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. narzucanie n., narzucenie n., narzuta ż.

 czas. narzucać

Wiktionary


narzut

1. sposób tynkowania;
2. zewnętrzna warstwa tynku;
3. technika rzeźbiarska;
4. dodatkowa kwota doliczana do ceny podstawowej


SJP.pl

  • narzut (budownictwo)
  • narzut kamienny
  • narzut (kalkulacja)
  • narzut (rzeźbiarstwo)

Wikipedia


narzuta

nakrycie wykonane z tkaniny na kanapę lub tapczan; kapa


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) nakrycie na łóżko, tapczan, kanapę, często ozdobne

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Kupiłam wczoraj beżową, dwustronną narzutę na tapczan.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. rzut mrz., narzucanie n., narzucenie n., narzut m. zdrobn. narzutka ż.

 czas. narzucać ndk., narzucić dk.

 przym. narzutowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) kapa

Wiktionary


narzutka

zdrobnienie od: narzuta


SJP.pl


narzutniak

duży fragment skalny przyniesiony przez lodowiec; głaz narzutowy, narzutowiec


SJP.pl


narzutny

dawniej: narzucający coś


SJP.pl


narzutowiec

duży fragment skalny przyniesiony przez lodowiec; głaz narzutowy, narzutniak


SJP.pl


narzutowo

narzutowy


SJP.pl

Patrz:

narzutowy

narzutowy

przymiotnik od: narzut


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) przym. od narzut

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Wrząca Wielka to wieś położona na północny wschód od Koła. Jej osobliwością jest owiany legendami głaz narzutowy - piaskowiec kwarcytowy o obwodzie 8.5 m i wysokości 1 m.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌnaʒuˈtɔvɨ, AS: nažutovy

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. narzut m., narzuta ż., narzutka ż., narzucanie n.

 czas. narzucać

Wiktionary


narzygane

potocznie: gdzieś jest narzygane - ktoś gdzieś narzygał


SJP.pl


narzynacz

przyrząd, narzędzie do narzynania; narzynaczka


SJP.pl


narzynaczka

przyrząd, narzędzie do narzynania; narzynacz


SJP.pl


narzynak

dawniej: przyrząd, narzędzie do narzynania; narzynaczka, narzynacz


SJP.pl


narzynka

narzędzie skrawające do kalibrowania lub nacinania gwintów zewnętrznych


SJP.pl

Narzynka – narzędzie wieloostrzowe służące do nacinania gwintów zewnętrznych. Działa analogicznie do nakrętki z tą jednak różnicą, że jest wyposażona w nacinające ostrza, które wykonują gwint na przedmiocie (najczęściej walcu), na który jest nakręcana.

Odmianą narzynki jest gwintownica, służąca do nacinania gwintów zewnętrznych rur. Często posiada przestawne ostrza, umożliwiające nacinanie gwintów na rurach o różnych średnicach.

Wikipedia


nasa

[czytaj: nasa] (skrót od: ang. National Aeronautics and Space Administration) amerykańska agencja aeronautyki, organ rządowy USA prowadzący działania związane z badaniami kosmicznymi, rozwojem astronautyki i lotnictwa cywilnego; Nasa


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) adm. astronaut. amerykańska Narodowa Agencja Aeronautyki i Przestrzeni Kosmicznej, zajmująca się planowaniem, koordynacją i realizacją badań nad kosmosem;

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Pod koniec września br. próbnik wystrzelony przez amerykańską agencję kosmiczną NASA w ramach misji Double Asteroid Redirection Test (DART) uderzył w moonletkę (księżyc planetoidaanetoidy) Dimoprhos, okrążającą planetoidaanetoidę Didymos.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈnasa, AS: nasa

Wiktionary


nasączać

1. powoli, stopniowo nawilżać coś;
2. nalewać coś wolno, po kropelce


SJP.pl


nasączyć

1. powoli, stopniowo nawilżyć coś;
2. nalać coś wolno, po kropelce


SJP.pl


nasada

1. część, w której jest coś osadzone; rękojeść, trzonek;
2. element nasadzony, nałożony na coś; pokrywa, nakładka;
3. w botanice: część liścia łącząca jego ogonek lub samą blaszkę z łodygą rośliny;
4. w językoznawstwie: zespół narządów mowy złożony z jamy ustnej, gardłowej i nosowej


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) część, na której coś jest osadzone czy umocowane, stanowiąca podstawę

 (1.2) część nasadzona na coś

 (1.3) bot. element liścia łącząca blaszkę lub ogonek z łodygą

 (1.4) jęz. zespół narządów mowy obejmujący jamę ustną, gardło i jamę nosową

Wiktionary

Nasada – element armatury wodnej, służący do połączenia węży pożarniczych z rozdzielaczem, pompą, hydrantem, prądownicą, zbieraczem.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) U nasady wzgórza rosną piękne cyprysy.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: naˈsada, AS: nasada

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. nasadka ż.

 czas. nasadzać ndk.

 przym. nasadowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) oprawa, obsada, podstawa, rękojeść, trzonek

 (1.2) nakładka, nasadka, pokrywa, pokrywka

Wiktionary


nasadka

przedmiot lub przyrząd nakładany na coś


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) zdrobn. od: nasada

 (1.2) pokrywka nasadzana na coś

 (1.3) łow. sidło, wnyk

 (1.4) fot. pryzmat nakładany na obiektyw aparatu fotograficznego

 (1.5) ornit. samica wysiadująca jaja

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. nasada ż.

 czas. nasadzać ndk.

 przym. nasadkowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.5) nasiadka

Wiktionary


nasadkowy

przymiotnik od: nasadka


SJP.pl


nasadnik

kamienny blok między głowicą kolumny a sklepieniem lub arkadą, typowe dla architektury bizantyjskiej; impost


SJP.pl

Impost, nasadnik – w architekturze, element w formie płyty lub bloku, stanowiący przejście między głowicą podpory a dźwiganym przez nią elementem (np. łukiem arkady). Impost mógł przybrać formę głowicy i podpora w efekcie otrzymywała podwójną głowicę (tzn. na jedną głowicę nasadzona była druga, zwana nasadnikową).

Impost znany był od starożytnego Rzymu, popularny w architekturze bizantyjskiej, rozpowszechniony w czasach renesansu, baroku i klasycyzmu.

Wikipedia


nasadooczne

rząd ślimaków płucodysznych


SJP.pl

Nasadooczne (Basommatophora) – rząd ślimaków płucodysznych (Pulmonata), u których występują niewciągalne czułki (zwykle jedna para), a oczy są położone u ich podstawy. U przedstawicieli kilku rodzin czułki i oczy są zredukowane. Muszla spiralnie zwinięta, a jej rozmiary i kształt zróżnicowane – od około 1 mm do 10 cm, wieżyczkowata, czapeczkowata lub jajowata. U dorosłych osobników niektórych gatunków otwór muszli zamyka rogowe wieczko.

Wikipedia


nasadzać

potocznie: umieścić wiele osób na miejscach siedzących


SJP.pl


nasadzenie

1. nałożyć coś na coś lub osadzić w czymś przedmiot, narzędzie;
2. posadzić wiele roślin


SJP.pl


nasadzeniowy

związany z nasadzaniem


SJP.pl


nasadzić

1. nałożyć coś na coś lub osadzić w czymś przedmiot, narzędzie;
2. posadzić wiele roślin


SJP.pl


nasamprzód

inaczej: na początku, najpierw


SJP.pl

przysłówek

 (1.1) daw. o czym mówiący chce przekazać przed wszystkim innym, co jest dla niego najistotniejsze

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Coraz częściej więc dochodzę do przekonania, że zdiagnozowaniu i ewaluacji winien nasamprzód podlegać nie tyle zespół cech kandydatów do zawodu nauczycielskiego czy ich kształcenie, lecz sam zawód nauczyciela jako taki!

Wiktionary

Powiązane:

 przym. przedni

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) przede wszystkim, w pierwszej kolejności; książk. pierwej, wpierw; przest. najpierwej, najsampierw, pierw, wprzód, przódy, wprzódy; gw-pl|Górny Śląsk|pierwyj.

Wiktionary


naści

wykrzyknienie dawne lub gwarowe: masz! weź!


SJP.pl

wykrzyknik

 (1.1) daw. masz! weź!

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) (…) a to mi paciorki przywieźli, a to często gęsto bułkę z miasta i mówili: „Naści, Jewuś, naści, boś mi najmilejsza…”

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈnaɕt͡ɕi, AS: naśći

Wiktionary


naście

potocznie: kilkanaście


SJP.pl

liczebnik nieokreślony

 (1.1) pot. kilkanaście

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Kiedy miałem naście lat, podkochiwałem się w swojej nauczycielce.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈnaɕt͡ɕɛ, AS: naśće

Wiktionary

Powiązane:

 licz. nasty

 temsłow. -naście

Wiktionary


naścielać

naściełać;
1. ścieląc, nakładać gdzieś dużo czegoś;
2. ścieląc, przygotowywać wiele miejsc do spania


SJP.pl


naścienny

mocowany na ścianie


SJP.pl


naścierwek

naścierwek rudonogi - gatunek chrząszcza z rodziny przekraskowatych


SJP.pl


naściełać

naścielać;
1. ścieląc, nakładać gdzieś dużo czegoś;
2. ścieląc, przygotowywać wiele miejsc do spania


SJP.pl


nasciturus

płód ludzki, który może na podstawie przepisu ustawy nabyć określone prawo pod warunkiem, że urodzi się jako żywe dziecko


SJP.pl

Wikipedia


nasdaq

ang. National Association of Securities Dealers Automated Quotations, rynek akcji w Stanach Zjednoczonych


SJP.pl

Nasdaq Stock Market, NASDAQ (ang. National Association of Securities Dealers Automated Quotations) – giełda papierów wartościowych w Stanach Zjednoczonych, z filiami w Kanadzie, Chinach, Japonii i Dubaju, zarządzana przez NASDAQ OMX Group, nadzorowana przez Financial Industry Regulatory Authority (FINRA).

Wikipedia


nasenny

wywołujący sen


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) wywołujący sen

Wiktionary

Wymowa:

IPA: naˈsɛ̃nːɨ, AS: nas•ny

Wiktionary

Powiązane:

 przysł. nasennie

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) usypiający

Wiktionary


nasercowy

środki nasercowe - środki lecznicze działające pobudzająco lub hamująco na pracę serca


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) taki, który oddziałuje na pracę serca

Wiktionary


nasermater

przekleństwo używane zwłaszcza na Śląsku i Kaszubach


SJP.pl

wykrzyknik

 (1.1) przekleństwo źle, marnie, byle jak

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. nasermatyzm m.

Wiktionary


naserowski

naseryzm


SJP.pl

Patrz:

naseryzm

naserysta

zwolennik naseryzmu - arabskiej wersji socjalizmu


SJP.pl


naserystka

naserysta


SJP.pl

Patrz:

naserysta

naseryzm

doktryna polityczna rewolucji republikańskiej w Egipcie z 1952 roku wprowadzona w życie przez rząd z Gamelem Abdelem Naserem jako premierem


SJP.pl

Naseryzm – arabska socjalistyczna i nacjonalistyczna doktryna polityczna, bazująca na myśli byłego egipskiego prezydenta Gamala Abdela Nasera. Naseryzm wywierał największy wpływ na politykę panarabską w latach 50. i 60. XX wieku, potem przerodził się częściowo w inne nacjonalistyczne ruchy w latach 70. Sam Naser zmarł w 1970 roku.

Wikipedia


nash

nazwisko


SJP.pl

  • Nash Motors – dawne amerykańskie przedsiębiorstwo motoryzacyjne
  • Nash – typ jachtu
  • NASH (ang. non-alcoholic steatohepatitis) – niealkoholowe stłuszczeniowe zapalenie wątroby
  • D'Nash (wcześniej NASH) – hiszpański boysband

Wikipedia


nashi

[czytaj: nasi] drzewo z rodziny różowatych; także owoc tego drzewa, mający kształt podobny do jabłka i smak przypominający gruszkę; nasi, gruszka piaskowa, gruszka japońska


SJP.pl

Wikipedia


nashville

[czytaj: neszwil] miasto w USA, stolica stanu Tennessee


SJP.pl

Nashville – miasto w Stanach Zjednoczonych, stolica stanu Tennessee, położone nad rzeką Cumberland. Należy do najszybciej rozwijających się dużych miast w Stanach Zjednoczonych. Obszar metropolitalny Nashville–Davidson–Murfreesboro–Franklin liczy 2,1 mln mieszkańców. Jest stolicą hrabstwa Davidson (miasto i hrabstwo ma jeden samorząd od 1963).

Wikipedia


nasi

zaimek dzierżawczy odpowiadający zaimkowi osobowemu "my"


SJP.pl

  • Nasi (Rosja) – rosyjska proputinowska organizacja młodzieżowa, założona 1 marca 2005 roku
  • Nasi (Ukraina) – prorosyjska partia polityczna na Ukrainie, założona 21 września 2018 roku
  • Nasi – żydowski tytuł honorowy

Wikipedia


nasiać

powrzucać ziarno do gleby; ponasiewać


SJP.pl


nasiad

pomieszczenie, w którym siedzą na jajkach kury, kaczki itp.


SJP.pl


nasiadać

1. potocznie: zaczynać ostro krytykować;
2. pokrywać jakąś powierzchnię w wielkiej ilości


SJP.pl


nasiadka

samica ptaka wysiadująca jaja; nasadka


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) ornit. samica ptaka wysiadująca jaja

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Artur zrobił doskonałe zdjęcia nasiadki pliszkaiszki.

Wiktionary

Powiązane:

 czas. nasiadać ndk.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) nasadka

Wiktionary


nasiadówa

potocznie, zgrubienie od: nasiadówka; długa, rozwlekła narada


SJP.pl


nasiadówka

1. potocznie: długa, rozwlekła narada;
2. kąpiel lecznicza; kąpiel nasiadowa;
3. specjalna wanna do leczniczych kąpieli podbrzusza


SJP.pl


nasiąkać

nasycać się płynem, wilgocią; wchłaniać płyn, wilgoć


SJP.pl


nasiąkliwość

Nasiąkliwość – zdolność do wchłaniania wody przez dany materiał, maksymalne nasycenie wodą danego materiału.

Nasiąkliwość może być:

  • masowa (wagowa) – stosunek masy pochłoniętej wody do masy próbki w stanie suchym. Określa ją wzór:

Wikipedia


nasiąknąć

czasownik nieprzechodni dokonany (ndk. nasiąkać)

 (1.1) dokonany od|nasiąkać.

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Czym prędzej wziąłem ją na ręce, ciężką od wody, którą nasiąkło jej futerko.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: naˈɕɔ̃ŋknɔ̃ɲt͡ɕ, AS: naśõŋknõńć

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. nasiąknięcie n., nasiąkanie n.

 czas. nasiąkać ndk.

Wiktionary


nasiąknięcie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|nasiąknąć.

Wiktionary

Powiązane:

 czas. nasiąknąć

Wiktionary


nasiąknięty

nasiąkły;
1. przepojony, przesycony płynem, wilgocią itp.;
2. przesycony jakimś zapachem;
3. przenośnie: taki, który nabrał jakiegoś wyrazu, charakteru


SJP.pl


nasiąkły

nasiąknięty;
1. przepojony, przesycony płynem, wilgocią itp.;
2. przesycony jakimś zapachem;
3. przenośnie: taki, który nabrał jakiegoś wyrazu, charakteru


SJP.pl


nasiarczać

pokrywać wierzchnią warstwę przedmiotu siarką w celu uodpornienia na korozję i zwiększenia wytrzymałości zmęczeniowej; siarkować


SJP.pl


nasiarczyć

pokryć wierzchnią warstwę przedmiotu siarką w celu uodpornienia na korozję i zwiększenia wytrzymałości zmęczeniowej


SJP.pl


nasiąść

1. potocznie: zacząć ostro krytykować;
2. rzadko: nacisnąć coś, siadając


SJP.pl


nasiębierny

o kole wodnym: takie, w którym napędzająca je woda napływa od góry


SJP.pl


nasiec

1. siekąc, ścinając nagromadzić wiele, dostateczną ilość czegoś;
2. przestarzałe: pozabijać, pomordować wiele osób lub zwierząt przy użyciu broni białej


SJP.pl


nasiechowice

Nasiechowice – wieś w Polsce położona w województwie małopolskim, w powiecie miechowskim, w gminie Miechów.

Wikipedia


nasiedzieć

nasiedzieć się - potocznie:
1. spędzić długi czas na siedzeniu, zmęczyć się siedzeniem;
2. przebywać gdzieś przez dłuższy czas, aż do zmęczenia, np. nasiedzieć się na wsi;
3. być czymś zaabsorbowanym przez dłuższy czas, aż do zmęczenia, np. nasiedzieć się nad książką


SJP.pl


nasiękowy

znieczulenie nasiękowe - znieczulenie polegające na wyłączeniu włókien i zakończeń nerwowych


SJP.pl


nasielsk

miasto w Polsce


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna

 (1.1) geogr. miasto w Polsce;

Wiktionary

Nasielsk (wymowa) – miasto w Polsce, w województwie mazowieckim, w powiecie nowodworskim, siedziba gminy miejsko-wiejskiej Nasielsk, położone 50 km na północ od Warszawy, nad Nasielną, w dawnej ziemi zakroczymskiej historycznego Mazowsza.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ˈnaɕɛlsk, AS: naśelsk

Wiktionary

Powiązane:

 przym. nasielski

Wiktionary


nasielski

przymiotnik od: Nasielsk


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z Nasielskiem, dotyczący Nasielska

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Nasielsk mrz., nasielszczanin m., nasielszczanka ż.

Wiktionary


nasielszczanin

mieszkaniec Nasielska


SJP.pl


nasielszczanka

mieszkanka Nasielska


SJP.pl


nasieniak

nowotwór złośliwy jądra, wywodzący się z niezróżnicowanych komórek płciowych, dający wcześnie przerzuty do węzłów chłonnych, płuc


SJP.pl

Wikipedia


nasienie

1. organ rozrodczy roślin nasiennych; nasiono;
2. dawniej: ród, potomstwo, dziecko; dziś tylko w wyrażeniu "dziadowskie (złodziejskie, podłe itp.) nasienie" - wyzwisko


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) fizj. płyn zawierający plemniki, wytwarzany przez narządy rozrodcze mężczyzn i samców zwierząt;

 (1.2) bot. organ rozrodczy roślin nasiennych;

 (1.3) daw. ród, potomstwo, dziecko

Wiktionary

  • nasienie (botanika)
  • sperma
  • mlecz

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Wytrysk nasienia następuje w czasie stosunku płciowego, masturbacji bądź polucji.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: naˈɕɛ̇̃ɲɛ, AS: naśė̃ńe

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. nasiono n., nasiennictwo n., nasiennik m., nasiennia ż., nasionnica ż., nasianie n., nasiewanie n.

:: zdrobn. nasionko n.

 czas. siać, nasiać dk., nasiewać ndk.

 przym. nasienny, nasienniczy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) sperma, ejakulat; u ryb i mięczaków: mlecz

 (1.2) nasiono

Wiktionary


nasieniotok

patologiczne wydalanie spermy, bez seksualnych bodźców; zmaza dzienna


SJP.pl

Nasieniotok (łac. spermatorrhöe) – mimowolny wypływ nasienia bez towarzyszącego orgazmu. Według Dorland's Illustrated Medical Dictionary termin przestarzały, równoznaczny z polucją.

Wikipedia


nasieniotwórczy

uczestniczący w wytwarzaniu nasienia w organizmie samca; nasieniodajny


SJP.pl


nasieniowód

każdy z dwóch przewodów wyprowadzających nasienie z jądra


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) anat. parzysty przewód wyprowadzający plemniki z jąder

Wiktionary

Nasieniowody, przewody nasienne (łac. ductus deferens) – przewody wyprowadzające plemniki z męskich gruczołów płciowych – jąder. U kręgowców nasieniowody wychodzą z najądrza i mają ujście na zewnątrz albo w cewce moczowej. Ponadto u kręgowców nasieniowody wytwarzają pewne substancje zwiększające ruchliwość plemników. U ssaków nasieniowody współtworzą powrózek nasienny.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) U ssaków nasieniowody współtworzą powrózek nasienny.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) przewód nasienny

Wiktionary


nasieniowodowy

nasieniowód


SJP.pl

Patrz:

nasieniowód

nasiennia

w botanice: łupina nasienia, powstająca ze zmienionych okryw zalążka, który przekształca się w nasienie


SJP.pl


nasiennictwo

dział hodowli roślin w celu pozyskiwania materiału siewnego


SJP.pl

Nasiennictwo – dział produkcji roślinnej mający za zadanie wytworzenie materiału siewnego do dalszego rozmnażania, lub zespół form organizacyjnych mających na celu hodowlę roślin uprawnych.

Wikipedia


nasiennik

1. dojrzałe drzewo pozostawione dla odnowienia lasu przez samosiew;
2. roślina uprawiana w celu uzyskania nasion


SJP.pl


nasienny

wytwarzający nasiona


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) bot. związany z nasionami

 (1.2) anat. dotyczący nasienia męskiego

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. nasienie n., nasiennictwo n., nasiono n., nasionko n., nasiewanie n.

 przym. nagonasienny

Wiktionary

Synonimy:

 (1.2) spermowy

Wiktionary


nasierdzie

cienka, łącznotkankowa błona pokrywająca z zewnątrz mięsień sercowy, stanowiąca wewnętrzną blaszkę osierdzia; epicardium


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) anat. błona surowicza pokrywająca z zewnątrz mięsień sercowy, stanowiąca wewnętrzną blaszkę osierdzia;

Wiktionary

Nasierdzie (łac. epicardium) – błona surowicza stanowiąca wewnętrzną (trzewną) warstwę osierdzia. Składa się głównie z tkanki łącznej, która spełnia funkcję warstwy ochronnej.

Osierdzie trzewne produkuje płyn osierdziowy, który w cyklu pracy serca zmniejsza tarcie pomiędzy zewnętrzną i wewnętrzną blaszką osierdzia. Podczas skurczu komór fala depolaryzacji porusza się od wsierdzia do nasierdzia.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: naˈɕɛrʲd͡ʑɛ, AS: naśerʹʒ́e

Wiktionary

Powiązane:

 przym. nasierdziowy

Wiktionary


nasierdziowy

przymiotnik

 (1.1) przym. od nasierdzie

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Tłuszcz nasierdziowy łatwo uwidocznić w tomografii komputerowej (CT, computed tomography) i w rezonansie magnetycznym (MRI, magnetic resonance imaging), jednak szerokie zastosowanie tych metod dla jego oceny jest niepraktyczne.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌnaɕɛrʲˈd͡ʑɔvɨ, AS: naśerʹʒ́ovy

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. nasierdzie

Wiktionary


nasierowski

nazwisko


SJP.pl


nasierszyca

nasierszyca brzozówka - gatunek motyla z rodziny nasierszycowatych


SJP.pl


nasierszycowate

o cechach nasierszycowatych (rodzina motyli)


SJP.pl


nasierszycowaty

o cechach nasierszycowatych (rodzina motyli)


SJP.pl


nasiew

rozsypywanie wielu ziaren w spulchnioną glebę; nasiewanie


SJP.pl


nasiewać

1. siejąc, pokrywać czymś; zasiewać, usiewać;
2. nasiewać się - o roślinie: wyrastać, nie będąc zasianym przez człowieka; zasiewać się


SJP.pl


nasiewanie

1. siejąc, pokrywać czymś; zasiewać, usiewać;
2. nasiewać się - o roślinie: wyrastać, nie będąc zasianym przez człowieka; zasiewać się


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) rzucanie nasion na glebę

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. nasianie n., nasiono n., nasienie n., nasionko n., nasiennictwo n., nasiennik m., nasiennia ż., nasionnica ż.

 czas. nasiewać ndk., nasiać dk.

 przym. nasienny, nasienniczy

Wiktionary


nasięźrzał

gatunek paproci; języcznik


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) bot. nazwa systematyczna|Ophioglossum|L.|ref=tak. rodzaj roślin z rodziny nasięźrzałowatych (nazwa systematyczna|Ophioglossaceae|ref=tak.);

Wiktionary

Nasięźrzał (Ophioglossum L.) – rodzaj roślin z rodziny nasięźrzałowatych (Ophioglossaceae). Obejmuje ok. 25–30 do 34 gatunków.

Zasięg występowania rodzaju jest rozległy – są to rośliny niemal kosmopolityczne, przy czym w większości rosną w strefie tropikalnej i subtropikalnej i na półkuli północnej. W Ameryce Północnej rośnie 7 gatunków, w Chinach – 9, w Europie – 3. W Polsce spotykany jest jeden gatunek – nasięźrzał pospolity O. vulgatum, nasięźrzał azorski O. azoricum uznawany jest za błędnie stwierdzony w Polsce, a nasięźrzał wielolistny O. polyphyllum ma niejasny status.

Wikipedia


nasięźrzałowate

rodzina roślin z klasy psylotowych


SJP.pl

Nasięźrzałowce (Ophioglossales) – monotypowy rząd roślin; dawniej włączany do sztucznej grupy paprotników, we współczesnych systemach filogenetycznych jest jednym z dwóch rzędów nasięźrzałowych, stanowiących najstarszą żyjącą linię rozwojową w obrębie monilofitów. Do rzędu należy jedna rodzina: nasięźrzałowate (Ophioglossaceae Martinov, Tekhno-Bot. Slovar: 438. 3 Aug 1820). Przedstawiciele nasięźrzałowców występują głównie w strefie klimatu umiarkowanego, nieliczne gatunki spotykane są w strefie klimatu tropikalnego. Rośliny głównie naziemne (kilka gatunków epifitycznych).

Wikipedia


nasięźrzałowaty

o cechach nasięźrzałowatych (rodzina roślin)


SJP.pl


nasięźrzałowce

monotypowy rząd roślin z klasy psylotowych


SJP.pl

Nasięźrzałowce (Ophioglossales) – monotypowy rząd roślin; dawniej włączany do sztucznej grupy paprotników, we współczesnych systemach filogenetycznych jest jednym z dwóch rzędów nasięźrzałowych, stanowiących najstarszą żyjącą linię rozwojową w obrębie monilofitów. Do rzędu należy jedna rodzina: nasięźrzałowate (Ophioglossaceae Martinov, Tekhno-Bot. Slovar: 438. 3 Aug 1820). Przedstawiciele nasięźrzałowców występują głównie w strefie klimatu umiarkowanego, nieliczne gatunki spotykane są w strefie klimatu tropikalnego. Rośliny głównie naziemne (kilka gatunków epifitycznych).

Wikipedia


nasięźrzałowe

nasięźrzał


SJP.pl

Nasięźrzałowe (Ophioglossidae) – podklasa roślin, jedna z czterech linii rozwojowych w obrębie klasy paproci Polypodiopsida, młodsza od skrzypowych Equisetidae, a starsza od strzelichowych Marattiidae. Odpowiada psylotowym Psilotopsida wyróżnianym w niektórych systemach z początków XXI wieku w takim samym ujęciu. Obejmuje dwa monotypowe rzędy współczesne nasięźrzałowce Ophioglossales i psylotowce Psilotales, z 12 rodzajami i ok. 129 gatunkami. Rośliny te mają niemal kosmopolityczny zasięg (przy czym nasięźrzałowce są najbardziej zróżnicowane w strefach umiarkowanych i borealnych, a psylotowce koncentrują się w strefie międzyzwrotnikowej). Ich gametofit rozwija się pod ziemią i jest bezzieleniowym myko-heterotrofem, a sporofit jest asymilującą rośliną naziemną (głównie u nasięźrzałowców) lub epifitem (głównie psylotowce).

Wikipedia

Patrz:

nasięźrzał

nasięźrzałowy

nasięźrzał


SJP.pl

Patrz:

nasięźrzał

nasikać

potocznie: oddać mocz; nasiusiać, nasiurać


SJP.pl


nasikane

potocznie: gdzieś jest nasikane - ktoś gdzieś nasikał; nasiusiane


SJP.pl


nasikiwać

potocznie: oddawać mocz na coś, do czegoś


SJP.pl


nasilać

czasownik niedokonany

 (1.1) czynić silniejszym, intensywniejszym

czasownik zwrotny niedokonany nasilać się

 (2.1) stawać się silniejszym, intensywniejszym

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. nasilanie n., nasilenie n., siła ż.

 czas. nasilić dk.

 licz. siła

Wiktionary


nasilenie

natężenie; intensywność; spotęgowanie


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|nasilić., intensyfikacja, wzrost

 (1.2) siła jakiegoś zjawiska

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. nasilanie n., siła ż.

 czas. nasilać ndk., nasilić dk.

 licz. siła

Wiktionary


nasilić

natężyć; spotęgować


SJP.pl


nasilony

natężyć; spotęgować


SJP.pl


nasionko

zdrobnienie od: nasienie


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) zdrobn. od: nasiono

Wiktionary

Wymowa:

IPA: naˈɕɔ̃nkɔ, AS: naśõnko

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. nasiono n., nasienie n., nasiennictwo n., nasiennik m., nasiennia ż., nasionnica ż., nasianie n., nasiewanie n.

 czas. nasiać dk., nasiewać ndk.

 przym. nasienny, nasienniczy

Wiktionary


nasionnica

mały owad z rzędu muchówek, szkodnik drzew owocowych


SJP.pl


nasionnice

mały owad z rzędu muchówek, szkodnik drzew owocowych


SJP.pl


nasionnicowate

rodzina muchówek z podrzędu krótkoczułkich


SJP.pl

Nasionnicowate (Tephritidae) – rodzina owadów z rzędu muchówek.

Nasionnicowate są małych i średnich rozmiarów, często mają jaskrawe ubarwienie. Larwy żyją w kwiatach, łodygach lub owocach.

Wikipedia


nasionnicowaty

o cechach nasionnicowatych (rodzina muchówek)


SJP.pl


nasiono

rzadko: organ rozrodczy roślin nasiennych; nasienie


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) bot. organ roślin nasiennych składający się z zarodka, tkanki zapasowej i łupiny nasiennej;

Wiktionary

Nasiono, nasienie (łac. semen) – organ roślin nasiennych powstający z zapłodnionego zalążka i składający się z zarodka otoczonego tkanką zapasową i osłoniętego łupiną nasienną. Zarodek jest nowym organizmem roślinnym. Tkanka spichrzowa umożliwia wzrost zarodka w pierwszym okresie rozwoju, a łupina nasienna pełni funkcję ochronną.

Poznaniem budowy nasion zajmowała się początkowo botanika ogólna. Z czasem wyodrębniły się odrębne nauki: karpologia i nasionoznawstwo.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Żołnierze asyryjscy są dobrze wyćwiczeni. Gdy zaciągają się do wojska zasadzają nasiona drzew i codziennie skaczą ponad miejscem, gdzie je zasadzili.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: naˈɕɔ̃nɔ, AS: naśõno

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. nasienie n., nasiennictwo n., nasiennik m., nasiennia ż., nasionnica ż., nasianie n., nasiewanie n.

:: zdrobn. nasionko n.

 czas. siać, nasiać dk., nasiewać ndk.

 przym. nasienny, nasienniczy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) ziarno

Wiktionary


nasionoznawca

specjalista w dziedzinie nauki o właściwościach nasion roślin


SJP.pl


nasionoznawstwo

nauka o właściwościach nasion roślin


SJP.pl

Nasionoznawstwo – nauka z obszaru nauk rolniczych, zajmująca się poznaniem morfologii, anatomii, a także procesów fizjologicznych i biochemicznych zachodzących w nasionach roślin dzikich, uprawnych i chwastów podczas ich dojrzewania i spoczynku.

Wikipedia


nasiurać

potocznie: oddać mocz; nasikać, nasiusiać


SJP.pl


nasiusiać

potocznie: oddać mocz; nasikać, nasiurać


SJP.pl


nasiusiane

potocznie: gdzieś jest nasiusiane - ktoś gdzieś nasiusiał; nasikane


SJP.pl


nasiusianie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|nasiusiać.

Wiktionary

Powiązane:

 czas. nasiusiać dk.

Wiktionary


nasiłować

nasiłować się - zmęczyć się siłowaniem


SJP.pl


nasiłowo

Nasiłowo – wieś w Polsce położona w województwie kujawsko-pomorskim, w powiecie radziejowskim, w gminie Bytoń.

W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa włocławskiego. Wieś sołecka.

Według Narodowego Spisu Powszechnego (III 2011 r.) liczyła 151 mieszkańców. Jest dziesiątą co do wielkości miejscowością gminy Bytoń.

Wikipedia


nasiłowski

nazwisko


SJP.pl

Nasiłowscy herbu Półkozic – polski ród szlachecki wywodzący się z Podlasia.

Udokumentowane początki rodu sięgają XV wieku. Najstarszy zapis dotyczy Jakuba z Nasiłowa z bratem Andrzejemz 1474 r.

Obecnie mieszka w Polsce 1808 osób o nazwisku Nasiłowski. Na terytorium dawnego województwa siedleckiego jest ich 846.

Wikipedia


nask

Naukowa i Akademicka Sieć Komputerowa


SJP.pl


naskalnik

rodzaj słodkowodnych ryb z rodziny pielęgnicowatych


SJP.pl

Szczelinowce – nazwa grupy ryb z rodziny pielęgnicowatych (Cichlidae) z afrykańskiego Jeziora Tanganika charakteryzująca się specyficznym – przebiegającym w szczelinach skalnych – przebiegiem tarła oraz opieki nad ikrą i narybkiem. Szczelinowce wykazują rozmaite upodobania pokarmowe. U niektórych zaobserwowano zwyczaj zakładania rodzin złożonych z wielu osobników.

Wikipedia


naskalny

1. znajdujący się na skale;
2. roślina naskalna - roślina żyjąca bezpośrednio na skale; epilit


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) taki, który znajduje się na skale

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Pozostawione przez niego wspaniałe malowidła jaskiniowe i ryty naskalne, przedstawiające stada mamutów, koni, bawołów i jeleni, świadczą, że znał dobrze zwyczaje i charakter wielu gatunków zwierząt.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: naˈskalnɨ, AS: naskalny

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. skalnica ż., skała ż., skałka ż.

 przym. skalny, skalisty

Wiktionary


naskamleć

naskamleć się - o psie: spędzić dużo czasu na skamleniu; naskamlać się, naskamłać się, naskomleć się, naskomlić się


SJP.pl


naskamłać

naskamłać się - o psie: spędzić dużo czasu na skamlaniu; naskamlać się, naskamleć się, naskomleć się, naskomlić się


SJP.pl


naskarżyć

oznajmić o czyimś przewinieniu; obwinić, donieść na kogoś


SJP.pl


naskfol

przysłówek

 (1.1) gw-pl|Górny Śląsk. naumyślnie

Wiktionary


naski

zaimek dzierżawczy

 (1.1) gwara. nasz

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Naski kuń to by nawet kamienia wielkiego uwiózłi.

Wiktionary

Synonimy:

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

frazeologia.

etymologia.

uwagi.

tłumaczenia.

źródła.

== naski (język baskijski.) ==

wymowa.

 audio|LL-Q8752 (eus)-Xabier Cañas-naski.wav.

znaczenia.

przysłówek

 (1.1) może

odmiana.

przykłady.

składnia.

kolokacje.

synonimy.

Wiktionary


naskoczyć

1. skoczyć na kogoś lub na coś;
2. potocznie: zarzucić coś komuś w sposób gwałtowny i szorstki


SJP.pl


naskok

1. potocznie: zaatakowanie kogoś słownie;
2. w gimnastyce: odbicie się obunóż po rozbiegu


SJP.pl


naskomleć

naskomleć się - o psie: spędzić dużo czasu na skomleniu; naskamlać się, naskamłać się, naskamleć się, naskomlić się


SJP.pl


naskomlić

naskomlić się - o psie: spędzić dużo czasu na skomleniu; naskamlać się, naskamłać się, naskamleć się, naskomleć się


SJP.pl


naskórek

1. u kręgowców nabłonek wielowarstwowy płaski, rogowaciejący, pokrywający skórę; u bezkręgowców jednowarstwowy nabłonek; epiderma;
2. u roślin: warstwa kutyny pokrywająca powierzchnie skórki na liściach; kutykula


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) najbardziej zewnętrzna warstwa skóry;

Wiktionary

Naskórek, epiderma (łac. epidermis), u bezkręgowców także hipoderma (łac. hypodermis) – najbardziej zewnętrzny i jednocześnie najcieńszy nabłonek okrywający powłokę ciała organizmu zwierzęcego, pochodzenia ektodermalnego, u kręgowców składający się z kilku warstw komórek, a u bezkręgowców z jednej.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: naˈskurɛk, AS: naskurek

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. skóra ż.

 przym. naskórkowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) epiderma

Wiktionary


naskórkowaty

przypominający budową naskórek, podobny do naskórka


SJP.pl


naskórkowiec

osoba odczuwająca coś tylko powierzchownie, niewnikająca w istotę rzeczy


SJP.pl


naskórkowość

Wikipedia


naskórkowy

przymiotnik relacyjny

 (1.1) anat. dotyczący naskórka

przymiotnik jakościowy

 (2.1) przen. cechujący się powierzchownością

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. naskórek m., naskórkowość ż.

 przysł. naskórkowo

Wiktionary

Synonimy:

 (2.1) powierzchowny

Wiktionary


naskorupienie

rodzaj pokrywy lodowej w terenie


SJP.pl


naskręcać

skręcić wiele czegoś


SJP.pl


naskręt

nazwisko


SJP.pl


naskrobać

1. oskrobać czegoś dużo;
2. potocznie: napisać coś byle jak, np. list, wypracowanie


SJP.pl


naskrzeczeć

1. wydać wiele dźwięków podobny do skrzypienia, trzeszczenia;
2. potocznie: przez dłuższy czas mówić piskliwym, chrypliwym głosem;
3. naskrzeczeć się - spędzić dostatecznie długi czas na mówieniu piskliwym, chrypliwym głosem


SJP.pl


naskurczowy

przymiotnik

 (1.1) powodujący skurcze

Wiktionary


naśladować

czasownik przechodni niedokonany

 (1.1) powtarzać po kimś jakąś czynność

 (1.2) stpol. iść za kimś

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌnaɕlaˈdɔvat͡ɕ, AS: naśladovać

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. naśladownik mos., ślad m., naśladowca m., naśladownictwo n., naśladowanie n., naśladowniczka ż.

 przysł. naśladowczo

 przym. naśladowczy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) imitować, udawać

Wiktionary


naśladowanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) wzorowanie się w postępowaniu, działaniu na zachowaniu innych, postępowanie w sposób podobny jak robią coś inni

Wiktionary

Teoria społecznego uczenia się Alberta Bandury jest rozwinięciem teorii uczenia się. Według Bandury uczenie się zachowań zachodzi jednak nie tylko poprzez warunkowanie reaktywne i warunkowanie sprawcze, ale także poprzez obserwowanie zachowań innych ludzi, dotyczy mechanizmów, za pośrednictwem których dochodzi do pojawienia się nowych sposobów zachowania, ich podtrzymywania, zmiany i zaniku. Teoria zakłada, że nowe zachowania nabywane są na mocy dwóch głównych mechanizmów:

  • uczenia się przez konsekwencje: jest podobne do warunkowania sprawczego, polega na świadomym konstruowaniu hipotez dotyczących tego, jakie własne działania, w jakich warunkach prowadzą do uzyskania pożądanych przez jednostkę rezultatów. Automatyczne warunkowanie instrumentalne występuje także u zwierząt, jednak uświadomiona wiedza o skutkach własnych działań u ludzi jest zwykle niezbędnym warunkiem pojawienia się zmiany zachowania.
  • modelowania: obserwacja cudzych działań i ich skutków. Warunkiem nabywania nowego zachowania w ten sposób jest skupienie uwagi na zachowaniu modela, zapamiętanie tego zachowania i wypróbowanie go we własnym działaniu. Realizowane są jedynie te zachowania, co do których człowiek oczekuje, że umożliwią osiągnięcie jakichś pożądanych stanów rzeczy.

Wikipedia

Powiązane:

 rzecz. naśladownictwo n., naśladowca m., naśladowczyni ż., naśladownik m., naśladowniczka ż., naśladowniczość ż.

 czas. naśladować ndk.

 przym. naśladowczy, naśladowniczy, naśladowny

 przysł. naśladowczo

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) imitowanie, kopiowanie; pot. małpowanie, papugowanie

Wiktionary


naśladowca

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) osoba, która kogoś naśladuje, wzoruje się na kimś

Wiktionary

Naśladowca (ang. Bloodline) – powieść kryminalna brytyjskiego pisarza Marka Billinghama z 2009. Polskie wydanie książki ukazało się w 2012 w tłumaczeniu Roberta P. Lipskiego.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Wegetarianizm to opcja, której naśladowcami są przede wszystkim buddyści.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. naśladownictwo n., naśladowanie n.

:: fż. naśladowczyni ż.

 przym. naśladowczy, naśladowniczy

 czas. naśladować

 przysł. naśladowczo

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) imitator, odtwórca

Wiktionary


naśladowczo

przysłówek

 (1.1) w sposób naśladowczy

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Absolutne miary i ich stosunki widział Durer w naturze, lecz nie uważał, że wystarczy odtworzyć naśladowczo kształty naturalne. Naturę trzeba poznać i z poznanych zasad (miar) kształtujących zbudować własny układ.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. naśladowca m., naśladowczyni ż., naśladowanie n., naśladownictwo n.

 czas. naśladować ndk.

 przym. naśladowczy

Wiktionary


naśladowczy

przymiotnik

 (1.1) właściwy naśladowaniu i naśladowcy

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. naśladowanie n., naśladowca m., naśladowczyni ż., naśladownictwo n.

 czas. naśladować ndk.

 przysł. naśladowczo

Wiktionary


naśladowczyni

kobieta naśladująca kogoś, wzorująca się na kimś


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) forma żeńska od: naśladowca

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌnaɕladɔfˈt͡ʃɨ̃ɲi, AS: naśladofčńi

Wiktionary

Powiązane:

 zob. naśladowca.

Wiktionary


naśladownictwo

wzorowanie się; rzeczy wykonywane na wzór czegoś


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) naśladowanie kogoś, wzorowanie się na kimś

Wiktionary

Naśladownictwo lub imitacja – zachodzący podczas socjalizacji proces uczenia się zachowań, polegający na powtarzaniu przez jednostkę zaobserwowanych zachowań innych. W węższym znaczeniu odnosi się ono do powtarzania zachowań przedstawicieli własnego gatunku i wykorzystywania ich do tych samych celów. W podejściu memetycznym naśladownictwo jest procesem, w wyniku którego replikują się memy będące instrukcjami zachowań dla jednostek.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) (…) sięgnął do myśli francuskiego klasyka (…), który twierdził, że spoistość społeczna opiera się na naśladownictwie. Istnieją dwie podstawowe formy naśladownictwa: obyczaj i moda.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. naśladowca m., naśladowczyni ż., naśladowanie n.

 czas. naśladować ndk.

 przym. naśladowczy

 przysł. naśladowczo

Wiktionary


naśladowniczka

naśladowczyni, kontynuatorka


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) przest. ta, która naśladuje

 (1.2) przen. uczennica, zwolenniczka

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Nauczyciel na próżno szukał u uczennic naśladowniczek w swojej pasji do entomologii.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. naśladowanie n.

:: fm. naśladownik m.

 czas. naśladować ndk.

Wiktionary


naśladownik

urządzenie naśladujące działanie urządzenia rzeczywistego lub realnych warunków np. atmosferycznych


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) przest. naśladowca

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Pan Antoni miał w swoich synach prawdziwych naśladowników.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. naśladowanie n.

:: fż. naśladowniczka ż.

 czas. naśladować ndk.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) naśladowca

Wiktionary


naśladownikowate

rodzina pająków


SJP.pl

Naśladownikowate (Mimetidae) – rodzina pająków z podrzędu Opisthothela. Zarówno polską, jak i łacińską nazwę naukową zawdzięczają zdolnościom mimetycznym. W Polsce występują 4 gatunki: guzoń pajęczarz (Ero furcata), guzoń garbusek (Ero aphana), Ero cambridgei, Ero tuberculata.

Wikipedia


naślennik

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) gwara. następca

Wiktionary


naślepić

naślepić się - potocznie: natrudzić się intensywnym lub długim patrzeniem


SJP.pl


naśliniać

mocno zwilżać śliną


SJP.pl


naślinić

1. mocno zwilżyć, pobrudzić śliną; uślinić;
2. naślinić się -
a) wydzielić dużą ilość śliny;
b) spędzić dużo czasu na zwilżaniu śliną;
c) potocznie: zbyt otwarcie okazać ochotę na coś; poślinić się


SJP.pl


naśliwiec

naśliwiec lilipucik - gatunek chrząszcza z rodziny kózkowatych


SJP.pl

Naśłiwiec (Tetrops) – rodzaj chrząszczy z rodziny kózkowatych i podrodziny zgrzypikowych.

Wikipedia


nasmarkać

potocznie: dmuchając, nanieść na coś wydzielinę z nosa


SJP.pl


nasmarkanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|nasmarkać.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. nienasmarkanie n.

 czas. nasmarkać dk.

Wiktionary


nasmarowywać

1. powlekać czymś powierzchnię czegoś przez smarowanie;
2. nasmarowywać się - powlekać czymś powierzchnię swojego ciała przez smarowanie


SJP.pl


naśmiecić

porozrzucać, nanosić śmieci, narobić nieporządku


SJP.pl


naśmiecone

gdzieś jest naśmiecone - ktoś gdzieś naśmiecił


SJP.pl


nasmołować

posmarować lub nasycić smołą; wysmołować, osmołować, zasmołować


SJP.pl


nasmrodzone

potocznie: gdzieś jest nasmrodzone - ktoś gdzieś nasmrodził


SJP.pl


naśnieżać

rozsypywać sztuczny śnieg na jakimś terenie


SJP.pl


naśnieżanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) wytwarzanie i dosypywanie sztucznego śniegu

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌnaɕɲɛˈʒãɲɛ, AS: naśńežãńe

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. naśnieżenie n., śnieg m.

 czas. naśnieżać ndk., naśnieżyć dk.

 przym. śnieżny, śniegowy, zaśnieżony

Wiktionary


naśnieżny

organizm naśnieżny - roślina lub zwierzę żyjące na śniegu; organizm niwalny, organizm hiemalny


SJP.pl


naśnieżyć

rozsypać sztuczny śnieg na jakimś terenie


SJP.pl


nasnuć

1. snując namotać;
2. nasnuć się - o obłokach, mgle: snując się pokryć lub przesłonić coś


SJP.pl


nasnuwać

nasnuwać się - o obłokach, mgle: snując się wytwarzać się, pokrywać coś


SJP.pl


nasnuwnik

gatunek pająka z rodziny osnuwikowatych


SJP.pl


nasobaczyć

potocznie: nawymyślać komuś; naurągać, naubliżać


SJP.pl


nasobny

noszony na sobie


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) noszony na własnym ciele (np. na głowie, piersi, u pasa)

Wiktionary


nasolenie

zaprawić solą, włożyć sól w celu zakonserwowania; wsolić


SJP.pl


nasolić

zaprawić solą, włożyć sól w celu zakonserwowania; wsolić


SJP.pl


nasosznik

nasosznik trzęś - mały pająk z rodziny nasosznikowatych


SJP.pl


nasosznikowate

rodzina pająków


SJP.pl

Nasosznikowate (Pholcidae) – rodzina pająków z grupy Araneomorphae. Jest jedną z najbardziej zróżnicowanych grup współczesnych pająków; obejmuje dużą liczbę przeważnie tropikalnych sieciowych pająków. Według The World Spider Catalog Normana Platnicka z 2012 roku należy do niej 90 rodzajów obejmujących 1288 gatunków. W Polsce występują trzy gatunki - nasosznik trzęś (Pholcus phalangioides), nasosznik drobny (Pholcus opilionoides) i Psilochorus simoni. Według analiz przeprowadzonych przez Hubera (2011) rodzinę można podzielić na pięć monofiletycznych podrodzin:Ninetinae, Arteminae, Modisiminae, Smeringopinae i Pholcinae.

Wikipedia


nasosznikowaty

o cechach nasosznikowatych (rodzina pająków)


SJP.pl


naspa

gleby tworzące się zazwyczaj wzdłuż klifowych wybrzeży morskich w wyniku nawiewania materiału piaszczystego w głąb lądu przez wiatry wiejące od morza


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) stpol. poszwa

Wiktionary

Naspy – gleby tworzące się zazwyczaj wzdłuż klifowych wybrzeży morskich w wyniku nawiewania materiału piaszczystego w głąb lądu przez wiatry wiejące od morza. Równoległy rozwój roślinności powoduje, że górna część profilu wykazuje mniej lub bardziej wyraźne warstwowanie.

Zasięg nasp w głąb lądu wynosi od kilku do ponad 100 metrów. Naspy rozwijają się na innych typach gleb, co znajduje odzwierciedlenie w ich nazewnictwie - np. naspy nardzawe (rozwinięte na glebach rdzawych).

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ˈnaspa, AS: naspa

Wiktionary


naspać

naspać się - spać bardzo długo, do woli


SJP.pl


naspacerować

naspacerować się -
1. spędzić jakiś czas na spacerze;
2. zmęczyć się spacerowaniem


SJP.pl


naspawać

nanieść na coś przez spawanie


SJP.pl


naspędzać

1. zgromadzić wielu ludzi lub wiele zwierząt w jednym miejscu; nazganiać;
2. przeżyć dłuższy czas w jednym miejscu


SJP.pl


naspierać

naspierać się - spędzić dłuższy czas na spieraniu się


SJP.pl


naśpiewać

naśpiewać się - spędzić dłuższy czas na śpiewaniu; wyśpiewać się


SJP.pl


naspisywać

spisać wiele czegoś


SJP.pl


nasplatać

1. spleść wiele czegoś; napleść;
2. potocznie: opowiedzieć dużo rzeczy nieprawdziwych lub głupich; naopowiadać


SJP.pl


nasprzątać

nasprzątać się - napracować się przy sprzątaniu


SJP.pl


nasprzeczać

nasprzeczać się - spędzić dłuższy czas na sprzeczaniu się


SJP.pl


nasrać

wulgarnie: oddać kał na coś, w jakimś miejscu


SJP.pl


nasrane

wulgarnie: gdzieś jest nasrane - ktoś gdzieś nasrał


SJP.pl


nasrożać

1. nadawać czemuś srogi wygląd;
2. nastroszać, głównie dla nadania sobie srogiego wyglądu;
3. nasrożać się - przybierać nieprzystępny, srogi wygląd


SJP.pl


nasrożyć

1. nadać czemuś srogi wygląd;
2. nastroszyć, głównie dla nadania sobie srogiego wyglądu;
3. nasrożyć się - przybrać nieprzystępny, srogi wygląd


SJP.pl


nasrywać

wulgarnie: oddawać kał na coś, w jakimś miejscu


SJP.pl


nassać

1. wessać do czegoś płyn;
2. nassać się - ssać długo, do syta; zmęczyć się ssaniem


SJP.pl


nassau

[czytaj: nassał] stolica Bahamów


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki, nazwa własna

 (1.1) geogr. stolica Bahamów;

Wiktionary

Geografia

  • Nassau – stolica Bahamów
  • Nassau – jedna z wysp wchodzących w skład Północnych Wysp Cooka
  • Nassau – osada na Wyspach Cooka
  • Nassau – miasto w Niemczech, w kraju związkowym Nadrenia-Palatynat, w powiecie Rhein-Lahn
  • Nassau – gmina związkowa w Niemczech, w kraju związkowym Nadrenia-Palatynat, w powiecie Rhein-Lahn
  • Nassau – zamek w Nassau w Niemczech

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ˈnasːaw, AS: na•sau̯

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. nassauczyk mos., nassauka ż.

 przym. nassauski

Wiktionary


nassauczyk

[czytaj: nassałczyk] mieszkaniec Nassau


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) mieszkaniec Nassau

Wiktionary

Wymowa:

IPA: nasˈːawt͡ʃɨk, AS: na•sau̯čyk

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Nassau n.

:: fż. nassauka ż.

 przym. nassauski

Wiktionary


nassauka

[czytaj: nassałka] mieszkanka Nassau


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) mieszkanka Nassau, stolicy Bahamów

Wiktionary

Wymowa:

IPA: nasˈːawka, AS: na•sau̯ka

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Nassau n.

:: fm. nassauczyk mos.

 przym. nassauski

Wiktionary


nassauski

[czytaj: nassałski] przymiotnik od: Nassau (stolica Bahamów)


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) odnoszący się do miasta Nassau

Wiktionary

Wymowa:

IPA: nasˈːawsʲci, AS: na•sau̯sʹḱi

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Nassau n., nassauczyk mos., nassauka ż.

Wiktionary


nastać

nastać się - spędzić długi czas na staniu, zmęczyć się staniem


SJP.pl

czasownik nieprzechodni dokonany (ndk. nastawać)

 (1.1) zacząć się w jakimś czasie, okresie

 (1.2) objąć funkcję, urząd

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) W sali nastała grobowa cisza.

 (1.1) Minęła noc i nastał nowy dzień.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. nastanie n., nastawanie n.

 czas. nastawać, postawić

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) nastąpić, przyjść, rozpocząć się, zacząć się

Wiktionary


nastaj

nazwisko


SJP.pl


nastak

nazwisko


SJP.pl


nastalać

dawniej: zahartowywać żelazo do twardości podobnej do stali


SJP.pl


nastalić

dawniej: zahartować żelazo do twardości podobnej do stali


SJP.pl


nastąpić

1. pojawić się po czymś, być po czymś w kolejności
2. stanąć na czymś, nadepnąć
3. wydarzyć się, nastać, zajść


SJP.pl

czasownik nieprzechodni dokonany (ndk. następować)

 (1.1) nadepnąć na coś; wejść, trafić na coś

 (1.2) zdarzyć się, odbyć się, dojść do skutku

 (1.3) wystąpić po sobie kolejno

Wiktionary

Przykłady

 (1.2) Chciał uprzejmością zatrzeć nieprzyjemną scenę przesłuchania, która zapewne teraz nastąpi.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: naˈstɔ̃mpʲit͡ɕ, AS: nastõmpʹić

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. następstwo n., następca m., następczyni ż., następowanie n., nastąpienie n.

 przysł. następnie

 czas. następować

Wiktionary


nastąpienie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|nastąpić.

Wiktionary

Powiązane:

 czas. nastąpić

 przysł. następnie

Wiktionary


nastarać

nastarać się - starać się długo, wiele razy


SJP.pl


nastarczać

zapewniać potrzebną ilość czegoś


SJP.pl


nastarczyć

zapewnić potrzebną ilość czegoś


SJP.pl


nastarowicz

nazwisko


SJP.pl


nastaw

1. część ołtarza;
2. wartość wielkości nastawiona z góry w urządzeniu


SJP.pl


nastawa

1. część ołtarza;
2. wartość wielkości nastawiona z góry w urządzeniu


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) techn. wartość wielkości (np. czasu, kąta) nastawiona z góry w danym urządzeniu

 (1.2) archit. rel. kośc. zob. nastawa ołtarzowa.

 (1.3) hist. określona ilość miodu z pasieki, oddawana przez bartników do starostwa bartnego albo do dworu

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) W przypadku silnika z zapłonem samoczynnym, przy ustalonej nastawie pompy wtryskowej, w czasie każdego suwu ssania do cylindra jest doprowadzana ta sama dawka paliwa.

 (1.2) Została ukończona stalowa konstrukcja za głównym ołtarzem, do której jest zamocowana cała nastawa drewniana oraz obraz Matki Bożej Wniebowziętej, naszej patronki, który powrócił na swoje miejsce.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) nastawienie

 (1.3) nadstawa

Wiktionary


nastawać

1. o różnych okresach czasu, porach, wydarzeniach ich dotyczących: mieć miejsce, rozpoczynać się;
2. książkowo: domagać się czegoś natarczywie; nalegać;
3. książkowo: zagrażać komuś lub czemuś, czyhać, dybać na kogoś lub na coś;
4. potocznie: obejmować jakąś funkcję


SJP.pl

czasownik nieprzechodni niedokonany (dk. nastać)

 (1.1) zaczynać być w jakimś czasie

 (1.2) rozpoczynać gdzieś sprawowanie jakiejś funkcji

czasownik nieprzechodni niedokonany (brak dk.)

 (2.1) usilnie domagać się czegoś

 (2.2) działać na czyjąś szkodę

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. nastawanie n.

 czas. nastać, postawić

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) nadchodzić, następować, przychodzić, rozpoczynać się, zaczynać się

 (2.2) zagrażać

Wiktionary


nastawczy

służący do nastawiania; nastawniczy


SJP.pl


nastawiać

1. regulować tak, aby poprawnie działało
2. kłaść na palniku na kuchence celem zagotowania
3. kierować coś w daną stronę
4. odpowiednio umiejscawiać zwichniętą kość, składać złamaną kość
5. przygotowywać psychicznie kogoś na coś


SJP.pl

czasownik przechodni niedokonany (dk. nastawić)

 (1.1) kierować coś w daną stronę

 (1.2) włączać coś, regulować coś w taki sposób, aby działało w pożądany sposób

 (1.3) kłaść na palniku na kuchence celem zagotowania

 (1.4) naprowadzać zwichnięte kości na prawidłowe miejsce, także: składać złamane kości

 (1.5) przygotowywać psychicznie kogoś na coś

Wiktionary

Przykłady

 (1.2) Do północy tańczyliśmy przy orkiestrze Jana Cajmera, a gdy Polskie Radio szło spać, nastawialiśmy Luksemburg, który nazywaliśmy "rozgłośnią Róży Luksemburg".

Wiktionary

Wymowa:

IPA: naˈstavʲjät͡ɕ, AS: nastavʹi ̯äć

Wiktionary

Powiązane:

 czas. postawić, stawiać, nastawić dk.

 rzecz. nastawnik mrz., nastaw m., nastawnia ż., nastawianie n. ndk., nastawienie n. dk.

 przym. nastawny

Wiktionary


nastawiaczka

nastawiacz


SJP.pl

Patrz:

nastawiacz

nastawialny

dający się nastawiać; nastawny


SJP.pl


nastawianie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|nastawiać.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌnastaˈvʲjä̃ɲɛ, AS: nastavʹi ̯ä̃ńe

Wiktionary

Powiązane:

 czas. nastawiać, postawić

 rzecz. nastawnia ż., nastawnik mrz.

 przym. nastawny

Wiktionary


nastawić

1. uregulować tak, aby poprawnie działało
2. postawić na palniku na kuchence celem zagotowania
3. skierować coś w daną stronę
4. odpowiednio umiejscowić zwichniętą kość, złożyć złamaną kość
5. przygotować psychicznie kogoś na coś


SJP.pl

czasownik przechodni dokonany (ndk. nastawiać)

 (1.1) odpowiednio umiejscowić zwichniętą kość, złożyć złamaną kość

 (1.2) przygotować psychicznie kogoś na coś

 (1.3) zacząć gotować

 (1.4) skierować coś w daną stronę

 (1.5) włączyć coś

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Lekarz nastawił złamaną rękę, a pielęgniarka przygotowała gips.

 (1.2) Nastawił ją wrogo do rodzeństwa.

 (1.3) Nastaw, proszę, wodę na kawę.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: naˈstavʲit͡ɕ, AS: nastavʹić

Wiktionary

Powiązane:

 czas. nastawiać, postawić, stawiać ndk., stawić dk.

 rzecz. nastawienie n., nastawnia ż., nastawnik mrz.

 przym. nastawny

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) zestawić

 (1.4) zwrócić w jakimś kierunku

Wiktionary


nastawienie

psychiczne przygotowanie, podejście, stosunek do czegoś


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|nastawić.

 (1.2) osobisty stosunek co czegoś

 (1.3) element konfiguracji jakiegoś urządzenia

Wiktionary

Przykłady

 (1.3) Przy tych nastawieniach radio odbiera sygnały z Ameryki.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌnastaˈvʲjɛ̇̃ɲɛ, AS: nastavʹi ̯ė̃ńe

Wiktionary

Powiązane:

 czas. nastawić, nastawiać, postawić

 rzecz. nastawnia ż., nastawnik mrz.

 przym. nastawny

Wiktionary

Synonimy:

 (1.2) stosunek, podejście

 (1.3) ustawienie

Wiktionary


nastawnia

pomieszczenie lub budynek, gdzie znajdują się urządzenia sterujące i kontrolne, umożliwiające sterowanie pracą zespołu maszyn, linii technologicznej, stacji kolejowej


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) kolej. budynek z urządzeniami sterowania ruchem kolejowym;

Wiktionary

  • nastawnia (kolejnictwo)
  • nastawnia (elektrownia)

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) On pracuje na nastawni.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: naˈstavʲɲa, AS: nastavʹńa

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. nastawiacz m., nastawniczy m., nastawnik m., nastawnica ż., nastawność ż., nastawianie n., nastawienie n.

 czas. nastawiać ndk., nastawić dk., ponastawiać dk.

 przym. nastawniczy, nastawny

Wiktionary


nastawnica

urządzenie do nastawiania semaforów i zwrotnic


SJP.pl


nastawniczy

pracownik kolei zajmujący się ustawianiem zwrotnic


SJP.pl

Nastawniczy – pracownik kolei bezpośrednio związany z prowadzeniem i bezpieczeństwem ruchu kolejowego, pracujący w nastawniach.

Dyżurny ruchu może prowadzić ruch pociągów za pośrednictwem nastawniczych, którzy pracują w osobnych nastawniach wykonawczych, albo razem z dyżurnymi ruchu w nastawniach dysponujących. Nastawniczowie mogą nastawiać sygnały zezwalające dla pociągów na semaforach wyłącznie na polecenie dyżurnego. Nastawniczy może samodzielnie prowadzić manewry.

Wikipedia


nastawnik

urządzenie w maszynach elektrycznych służące do przełączania zasilania przy sterowaniu ich pracą


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) elektr. techn. przyrząd sterowniczy, używany w tramwajach, lokomotywach, dźwigach elektrycznych itp., służący do przełączania w określonej kolejności obrotów zasilania maszyn i urządzeń elektrycznych przy sterowaniu ich pracą

Wiktionary

Nastawnik (Starik) – we wspólnotach bezpopowców osoba, która prowadzi nabożeństwa i przewodniczy życiu religijnemu gminy wyznaniowej.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Maszynista przez ruch korbki nastawnika uruchamia lokomotywę, przyspiesza szybkość jazdy, hamuje elektrycznie oraz zmienia kierunek jazdy.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. nastawnia ż., nastawiacz m., nastawniczy m., nastawnica ż., nastawność ż., nastawianie n., nastawienie n.

 czas. nastawiać ndk., nastawić dk., ponastawiać dk.

 przym. nastawniczy, nastawny

Wiktionary


nastawny

przymiotnik

 (1.1) możliwy do nastawienia

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. nastawiacz m., nastawianie n., nastawienie n., nastawnia ż., nastawność ż., nastawnik mrz.

 czas. nastawiać ndk., nastawić dk.

 przym. nastawialny

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) nastawialny

Wiktionary


nastazin

Nastazin – wieś w Polsce, położona w województwie zachodniopomorskim, w powiecie goleniowskim, w gminie Maszewo.

W skład sołectwa Nastazin wchodzi kolonia Kłodniki.

We wsi świątynia prostego kształtu zrekonstruowana po 1996 na wzór gotyckiego kościoła ze wschodnim szczytem z blendami i niską, XV wieczną wieżą.

Wikipedia


nastecznik

owad drapieżny strefy tropikalnej


SJP.pl


nasteczniki

owad drapieżny strefy tropikalnej


SJP.pl


nastecznikowate

rodzina owadów z rzędu błonkoskrzydłych


SJP.pl

Nastecznikowate (Pompilidae) – rodzina owadów z rzędu błonkoskrzydłych.

W polskiej faunie stwierdzono m.in. rodzaje: Priocnemis, Caliadurgus, Dipogon, Auplopus, Homonotus, Arachnospila, Agenioideus, Evagetes, Anoplius.

Wikipedia


nastecznikowaty

o cechach nastecznikowatych (rodzina owadów)


SJP.pl


nastek

potocznie: nastolatek


SJP.pl


następ

dźwignia nożna, część tokarni, kołowrotka, miecha lub podobnych konstrukcji, która naciskana nogą wprawia tę konstrukcję w ruch; pedał, stopka


SJP.pl


następca

ktoś obejmujący, dziedziczący po kimś jakąś funkcję, posadę, urząd itp.


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) ktoś obejmujący, dziedziczący po kimś jakąś funkcję, posadę, urząd itp.

Wiktionary

  • następca – ktoś po kimś następuje / obejmuje stanowisk / dziedziczy coś
  • Następca – powieść Ismaila Kadare
  • następca tronu

Wikipedia

Wymowa:

IPA: naˈstɛ̃mpt͡sa, AS: nastmpca

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. następowanie n.

:: fż. następczyni ż.

 czas. następować ndk., nastąpić dk.

 przym. następny

Wiktionary


następczy

następujący po czymś, będący następstwem czegoś


SJP.pl


następczyni

kobieta obejmująca dane stanowisko po kimś, następująca po kimś; sukcesorka


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) kobieta obejmująca, dziedzicząca po kimś jakąś funkcję, posadę, urząd itp.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. następowanie n.

:: fm. następca m.

 czas. nastąpić, następować

Wiktionary


następna

ta, która następuje po innym


SJP.pl


następnie

przysłówek

 (1.1) później, w chwili następnej

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Policjanci z Mokotowa zatrzymali dwóch z pięciu mężczyzn, którzy w autobusie pobili dwóch kontrolerów biletów a następnie próbowali ukraść im komórkę

 (1.1) Następnie pod pretekstem remontu komina bez pytania mnie o zdanie wyciął dwa metry gałęzi z mojego drzewa, dzięki czemu zamiast widoku zielonej ściany mam widok na kominy i kłęby dymu zachęcające do opuszczenia mojego domu.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: naˈstɛ̃mpʲɲɛ, AS: nastmpʹńe

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. następowanie n., nastąpienie n., następstwo n., następny mos.

 czas. następować ndk., nastąpić dk.

 przym. następny

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) później, po, potem, wówczas, wtedy, dalej, od tego miejsca

Wiktionary


następnik

1. w filozofii: drugi z dwu sądów kategorycznych składających się na sąd hipotetyczny
2. w gramatyce: nadrzędna część okresu warunkowego
3. w matematyce: drugi człon stosunku albo proporcji


SJP.pl


następny

występujący, mający miejsce po czymś; kolejny


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) mający nastąpić, kolejny

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (2.1) ten, kto jest następny (1.1)

Wiktionary

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Ja jestem pierwszy w kolejce, następna jest ta pani, a za nią jeszcze jest jeden pan.

 (1.1) Następna próba dopiero za tydzień.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: naˈstɛ̃mpnɨ, AS: nastmpny

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. następca m., następnik m., następstwo n., następowanie n., następna ż.

 czas. następować ndk.

 przysł. następnie

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) kolejny

Wiktionary


następować

1. mieć miejsce po czymś, być po czymś w kolejności
2. stawać na czymś, nadeptywać
3. wydarzać się, nastawać, zachodzić


SJP.pl

czasownik nieprzechodni niedokonany (dk. nastąpić)

 (1.1) idąc wchodzić, trafiać na coś

 (1.2) zdarzać się, stać się, odbywać się, dochodzić do skutku

 (1.3) występować po sobie kolejno

Wiktionary

Przykłady

 (1.3) Lipiec następuje po czerwcu.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌnastɛ̃mˈpɔvat͡ɕ, AS: nastẽmpovać

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. następny mos., następstwo n., następca mos., następczyni ż., następowanie n.

 czas. stąpać, nastąpić dk.

 przym. następny

 przysł. następnie

Wiktionary

Synonimy:

 (1.2) nadejść, nastać

Wiktionary


następowalność

zdolność do występowania czegoś w czasie lub przestrzeni zaraz po czymś; następstwo


SJP.pl


następowanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|następować.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌnastɛ̃mpɔˈvãɲɛ, AS: nastẽmpovãńe

Wiktionary

Powiązane:

 czas. następować ndk., nastąpić dk.

 rzecz. następny mos., następczyni ż., następstwo, następca

 przym. następny

 przysł. następnie

Wiktionary


następowy

1. następ;
2. dawniej: następczy - następujący po czymś, będący następstwem czegoś


SJP.pl


następstwo

1. konsekwencja czegoś; skutek, pokłosie;
2. następowanie czegoś po czymś; kolejność w czasie, sekwencja, porządek;
3. prawo do następowania po kimś, obejmowania po kimś majątku lub stanowiska; sukcesja, dziedzictwo


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) skutek, rezultat czegoś; zdarzenie następujące w konsekwencji innego zdarzenia/działania

 (1.2) następowanie po sobie

Wiktionary

Następstwo (ang. corollary), twierdzenie o mniejszym znaczeniu, które można łatwo wywnioskować z poprzedniego (ogólniejszego lub bardziej godnego uwagi) twierdzenia. Następstwem może być np. twierdzenie, które zostaje przypadkowo udowodnione podczas dowodzenia innego twierdzenia; można go również używać w odniesieniu do czegoś, czemu towarzyszy.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: naˈstɛ̃mpstfɔ, AS: nastmpstfo

Wiktionary

Powiązane:

 czas. następować, nastąpić

 rzecz. następowanie n., następny mos.

 przym. następny

 przysł. następnie

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) wynik, rezultat, konsekwencja

 (1.2) następowanie

Wiktionary


następujący

taki, jak będzie podany, przytoczony niżej (używane przy wymienianiu, opisywaniu czegoś)


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) taki, który następuje, który będzie zaraz wymieniony

Wiktionary

Powiązane:

 przysł. następująco

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) niżej wymieniony

Wiktionary


nasterowywać

rzadko: skierowywać coś w jakimś kierunku, w jakąś stronę; nakierowywać


SJP.pl


nastia

reakcja ruchowa organów roślin pod wpływem bodźca, np. zamykanie się i otwieranie kwiatów pod wpływem zmian oświetlenia


SJP.pl

Nastie, ruchy nastyczne – reakcje turgorowe, rzadziej wzrostowe, roślin niezależne od kierunku działania bodźca. Są związane z różnym tempem wzrostu różnych części organu lub (częściej) ze zmianami turgoru niektórych komórek. Nastie występują także jako formy behawioralne zwierząt, przyjmowane u form o promienistej symetrii ciała.

Wikipedia


nastika

system filozoficzno-religijny odrzucający autorytet Wed i istnienie świata transcendentnego


SJP.pl

Nastika (dewanagari नास्तिक) – pojęcie filozofii indyjskiej oznaczające negację słowa astika i tworzące z nią parę przeciwieństw analogiczną do pary ateizm – teizm. Do systemów nastika zalicza się buddyzm i dżinizm.

Wikipedia


nastka

potocznie: nastolatka


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) imię|polski|ż. zdrobn. Anastazja

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Plecak Nastki wciąż leży pod biurkiem.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Anastazja ż.

Wiktionary


nastoć

dawniej: na odwrót, do góry nogami, dnem do góry


SJP.pl


nastój

lekarstwo uzyskane z ziół zalanych spirytusem, albo zaparzonych wrzątkiem; napar; wyciąg


SJP.pl


nastojka

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) białystok. nalewka

Wiktionary


nastolat

ekspresywnie: nastolatek


SJP.pl


nastolata

ekspresywnie: nastolatek


SJP.pl


nastolatek

potocznie: chłopiec w wieku od 11 do 19 lat; kilkunastolatek


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) chłopiec w wieku od jedenastu do dziewiętnastu lat

forma rzeczownika.

 (2.1) D. lm. od: nastolatka

Wiktionary

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Skończył studia, założył rodzinę, ale wciąż był nieodpowiedzialny jak nastolatek.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌnastɔˈlatɛk, AS: nastolatek

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. nastoletniość ż.

:: fż. nastolatka ż.

 przym. nastoletni

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) młokos, młodzieniec, efeb; daw. młodzieńczyk, młodzic, młodzik, junosz, junosza, okrzos

Wiktionary


nastolatka

potocznie: dziewczyna w wieku od 11 do 19 lat; kilkunastolatka


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) dziewczyna w wieku od jedenastu do dziewiętnastu lat

forma rzeczownika.

 (2.1) D., B. lp. od: nastolatek

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Kiedy ci się wreszcie znudzi bajerowanie nastolatek?

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌnastɔˈlatka, AS: nastolatka

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. nastolatek m.

 przym. nastoletni, nastolatkowy

Wiktionary


nastolatki

potocznie: dziewczyna w wieku od 11 do 19 lat; kilkunastolatka


SJP.pl

Wikipedia


nastolatkowy

nastolatek


SJP.pl

Patrz:

nastolatek

nastoletni

mający kilkanaście lat


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) będący w wieku od jedenastu do dziewiętnastu lat

 (1.2) charakterystyczny dla nastolatka

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Milicja zidentyfikowała nastoletniego żartownisia, który zadzwonił z informacją o bombie w szkole.

 (1.2) Pomagajmy młodzieży w ich nastoletniej depresji.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌnastɔˈlɛtʲɲi, AS: nastoletʹńi

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. nastolatek mos., nastolatka ż., nastoletniość ż.

 przym. nastolatkowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) dorastający, kilkunastoletni

 (1.2) młodociany

Wiktionary


nastoletniość

bycie osobą w wieku dojrzewania, mającą kilkanaście lat


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) odprzym. cecha tego, co jest nastoletnie; cecha tych, którzy są nastoletni

Wiktionary

Powiązane:

 przym. nastoletni

 przysł. nastoletnio

 rzecz. nastolatek mos.

Wiktionary


nastoletność

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) rzad. odprzym. cecha tego, co jest nastoletnie; cecha tych, którzy są nastoletni

Wiktionary


nastoperczyć

potocznie: najeżyć, nastroszyć; nastopyrczyć


SJP.pl


nastopnik

ochraniacz na stopy


SJP.pl


nastopyrczać

stawiać na sztorc; jeżyć, stroszyć


SJP.pl


nastopyrczyć

potocznie: najeżyć, nastroszyć; nastoperczyć


SJP.pl


nastorosły

osoba dorosła zachowująca się w sposób niedojrzały; dzieciorosły, kidult


SJP.pl


nastrajać

1. regulować instrument, tak aby wydawał odpowiednie dźwięki
2. wprawiać kogoś w jakiś nastrój


SJP.pl

czasownik przechodni niedokonany

 (1.1) nadawać właściwy ton instrumentowi muzycznemu

 (1.2) wprowadzić kogoś w jakiś nastrój; powodować dane samopoczucie u kogoś

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) …myśl o nocy na tym cmentarzu nieszczególnie mnie nastraja.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: naˈstrajät͡ɕ, AS: nastrai ̯äć

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. strój mrz., nastrojenie n., nastrajanie n., nastrój

 czas. nastroić dk.

Wiktionary


nastrajacz

dawniej: osoba obmyślająca coś w tajemnicy, planująca coś złego


SJP.pl


nastrajanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) muz. regulowanie instrumentu muzycznego w celu uzyskania właściwego brzmienia

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. nastrojenie n., nastrój mrz., strój mrz.

 czas. nastrajać ndk., nastroić dk.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) strojenie

Wiktionary


nastraszać

wywoływać w kimś strach; przestraszać, wystraszać


SJP.pl


nastraszyć

wywołać u kogoś strach; przestraszyć


SJP.pl


nastręczać

powodować, dostarczać, nasuwać (np. "Pisanie w warunkach nieważkości nastręcza podobnych kłopotów, jak np. pisanie długopisem na suficie.")


SJP.pl


nastręczanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|nastręczać.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. nienastręczanie n.

 czas. nastręczać ndk.

Wiktionary


nastręczyć

spowodować, dostarczyć, nasunąć (np. "Pisanie w warunkach nieważkości nastręczyło mu podobnych kłopotów, jak np. pisanie długopisem na suficie.")


SJP.pl


nastroić

1. uregulować instrument, tak aby wydawał odpowiednie dźwięki
2. wprawić kogoś w jakiś nastrój


SJP.pl

czasownik przechodni dokonany (ndk. nastrajać)

 (1.1) dokonany od|nastrajać.

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Trzeba nastroić instrumenty przed koncertem.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: naˈstrɔjit͡ɕ, AS: nastroi ̯

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. nastrój mrz., nastrojenie n., nastrajanie n., strój mrz.

 czas. nastrajać ndk.

Wiktionary


nastroik

zdrobnienie od: nastrój


SJP.pl


nastrój

chwilowy stan psychiczny, w którym ktoś się znajduje


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) psych. utrzymujący się jakiś czas stan psychiczny;

 (1.2) pot. chęć na coś

 (1.3) wrażenia emocjonalne charakterystyczne dla danego utworu, filmu czy miejsca

 (1.4) stpol. instrument muzyczny

forma czasownika.

 (2.1) 2. os. lp. rozk. od: nastroić

Wiktionary

Nastrój – utrzymujące się przez dłuższy okres zabarwienie emocjonalne wszystkich przeżyć, zarówno doświadczane subiektywnie i relacjonowane, jak również możliwe do obserwacji przez otoczenie.

Nastrój (ang. mood) jest składową temperamentu i wykazuje stałe i zindywidualizowane cechy; u osoby zdrowej psychicznie waha się zależnie od wpływu rozmaitych czynników zewnętrznych i wewnętrznych, nie przekraczając granic płytkiej subdepresji i słabo nasilonej hipomanii.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Mam dziś bardzo wesoły nastrój.

 (1.2) Nie mam teraz nastroju do zwierzeń.

 (1.3) W całym mieście panował nastrój grozy.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈnastruj, AS: nastrui ̯

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. nastrajanie n., nastrojenie n.

:: zdrobn. nastroik m.

 czas. nastrajać ndk., nastroić dk.

 przym. nastrojowy

 przysł. nastrojowo

Wiktionary

Synonimy:

 (1.3) atmosfera

Wiktionary


nastrojenie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) muz. wyregulowanie instrumentu muzycznego w celu uzyskania właściwego brzmienia

 (1.2) usposobienie kogoś w jakiś sposób

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. nastrój m., nastrajanie n., strój mrz.

 czas. nastrajać ndk., nastroić dk.

 przym. nastrojowy

Wiktionary


nastrojowiec

osoba łatwo ulegająca nastrojom, kierująca się nastrojami


SJP.pl


nastrojowość

stan miłego spokoju, rozmarzenia, intymności


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) odprzym. cecha tego, co jest nastrojowe; cecha tych, którzy są nastrojowi

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. nastrój m., strój mrz.

 przym. nastrojowy

 przysł. nastrojowo

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) liryczność

Wiktionary


nastrojowy

wprowadzający w spokojny, miły nastrój; odznaczający się takim nastrojem


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) dający miły, intymny nastrój

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Przesłuchaliśmy kilka nastrojowych płyt.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. strój mrz., nastrojenie n., nastrojowość ż., nastrój mrz.

 przysł. nastrojowo

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) romantyczny

Wiktionary


nastrosz

1. roślina z rodziny nastroszowatych; szczytnica, rzęst;
2. nastrosz pawik - duży motyl nocny, o skrzydłach przednich jasnoszarych i tylnych w pawie oczka


SJP.pl


nastroszać

1. zwykle o włosach, sierści, piórach: podnosić, najeżać
2. nastroszać się:
a) zwykle o włosach, piórach, sierści: podnosić się, stawać na sztorc
b) przenośnie: przyjmować obronną postawę, stawać się nieufnym, nieprzystępnym


SJP.pl


nastroszek

mech z rodziny szurpkowatych, którego wszystkie gatunki objęte są ochroną w Polsce


SJP.pl


nastroszony

taki, który przyjął obronną postawę, stał się nieufny, nieprzystępny


SJP.pl


nastroszowate

rodzina roślin kwiatowych dwuliściennych; szczytnicowate


SJP.pl


nastroszowaty

o cechach nastroszowatych (rodzina roślin)


SJP.pl


nastroszyć

1. zwykle o włosach, sierści, piórach: podnieść, najeżyć;
2. nastroszyć się:
a) zwykle o włosach, piórach, sierści: podnieść się, stanąć na sztorc;
b) przenośnie: przyjąć obronną postawę, stać się nieufnym, nieprzystępnym


SJP.pl


nastrzelać

potocznie w niektórych sportach: nieumyślnie trafiać w kogoś lub coś piłką, krążkiem itp.


SJP.pl


nastrzelić

potocznie w niektórych sportach: nieumyślnie trafić w kogoś lub coś piłką, krążkiem itp.


SJP.pl


nastrzyg

ilość wełny uzyskana od owcy w jednej strzyży lub w określonym czasie


SJP.pl


nastrzyk

wprowadzanie solanki do mięsa przy pomocy strzykawki


SJP.pl


nastrzykiwarka

maszyna do wstrzykiwania substancji do surowca mięsnego


SJP.pl


nastrzyknąć

nalać strzyknięciem


SJP.pl


nastukać

nastukać się - potocznie: upić się; napruć się


SJP.pl

czasownik dokonany

 (1.1) zrobić coś, wielokrotnie stukając

 (1.2) zbić kogoś

czasownik zwrotny dokonany nastukać się

 (2.1) slang. odurzyć się marihuaną

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Gdy pisałem inne moje książki, musiałem wyłączyć w komputerze licznik słów, bo mnie denerwowało, kiedy widziałem, że muszę ich jeszcze nastukać ze czterdzieści tysięcy.

 (2.1) Ja wolę się nastukać // znaleźć się na wyżynie // Ty wiesz o czym mówię // słowo za słowem płynie.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. nastukanie n., stukanie n., stuknięcie n., stuk m., wystukiwanie n., wystukanie n.

 czas. nastukiwać ndk., stukać ndk., stuknąć dk., wystukać dk., wystukiwać ndk.

 przym. nastukany

 wykrz. stuk

Wiktionary

Synonimy:

 (2.1) najarać się, ujarać się, upalić się

Wiktionary


nastukany

potocznie: taki, który się nastukał (upił się); nawalony, napruty, napieprzony, nagwizdany


SJP.pl

forma czasownika.

 (1.1) imiesłów przymiotnikowy bierny od czasownika: nastukać

przymiotnik

 (2.1) slang. pod wpływem marihuany, odurzony marihuaną

Wiktionary

Przykłady

 (2.1) Człowieku, ja od rana do wieczora chodziłam nastukana i wszyscy myśleli, że taka wyluzowana jestem, tylko mój chłopak nie mógł się ze mną dogadać.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. nastukanie n., stukanie n., stuknięcie n., stuk m., wystukiwanie n., wystukanie n.

 czas. nastukać dk., nastukiwać ndk., stukać ndk., stuknąć dk., wystukać dk., wystukiwać ndk.

 wykrz. stuk

Wiktionary

Synonimy:

 (2.1) upalony, zjarany, najarany, nabakany

Wiktionary


nasturcja

roślina zielna z rodziny nasturcjowatych o żółtych, pomarańczowych lub czerwonych kwiatach, uprawiana w ogrodach i na balkonach


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) bot. nazwa systematyczna|Tropaeolum|ref=tak., rodzaj roślin z rodziny nasturcjowatych;

 (1.2) bot. roślina z rodzaju nasturcji (1.1)

Wiktionary

Wikipedia

Wymowa:

IPA: naˈsturt͡sʲja, AS: nasturcʹi ̯a

Wiktionary

Powiązane:

 przym. nasturcjowy

Wiktionary


nasturcjowate

o cechach nasturcjowatych (rodzina roślin)


SJP.pl

Wikipedia


nasturcjowaty

o cechach nasturcjowatych (rodzina roślin)


SJP.pl


nasturcjowy

przymiotnik

 (1.1) przym. od nasturcja

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) W tej części osiedla wszystkie nazwy ulic związane są z kwiatami i drzewami: Nasturcjowa, Storczykowa, Jarzębinowa czy Lipowa.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌnasturˈt͡sʲjɔvɨ, AS: nasturcʹi ̯ovy

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. nasturcja ż.

Wiktionary


nastuś

zdrobnienie od: Anastazy (imię męskie)


SJP.pl


nasty

o kimś lub o czymś stanowiącym kilkunasty składnik zbioru lub będącym w kilkunastej kolejności


SJP.pl

"Nasty" – pierwszy singel brytyjskiego zespołu the Prodigy z nadchodzącego szóstego albumu studyjnego The Day is My Enemy, który miał premierę 12 stycznia 2015 w radiu Zane'a Lowe'a. Singel zapowiedziany został 29 grudnia 2014 na oficjalnych profilach zespołu na Facebook i Instagram.

Wikipedia


nastyczny

przymiotnik od: nastia


SJP.pl


nastygmatyzować

napiętnować coś; naznaczyć coś piętnem, stygmatem


SJP.pl


nasunąć

1. suwając, umieścić coś na czymś
2. naprowadzić kogoś na jakąś myśl, przyczynić się do powstania jakiejś myśli, pomysłu
3. nasunąć się:
a) przyjść na myśl
b) znaleźć się na czymś, przykryć, zasłonić coś


SJP.pl


nasutnik

nakładka naklejana na kobiecy sutek


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) nakładka naklejana na pierś by zasłonić sutek

Wiktionary


nasutowo

Nasutowo (niem. Natztow) – wieś sołecka w Polsce położona w województwie zachodniopomorskim, w powiecie białogardzkim, w gminie Białogard. W latach 1975–1998 wieś należała do województwa koszalińskiego. W roku 2007 wieś liczyła 348 mieszkańców.

Wieś wchodząca w skład sołectwa:

  • Kamosowo.

Wikipedia


nasuwać

1. suwając, umieszczać coś na czymś;
2. naprowadzać kogoś na jakąś myśl, przyczyniać się do powstania jakiejś myśli, pomysłu;
3. nasuwać się:
a) przychodzić na myśl;
b) sunąc przykrywać, zasłaniać coś;
c) bić jeden drugiego; tłuc się


SJP.pl


nasuwnia

przyrząd w postaci równi pochyłej, służący do podnoszenia wykolejonych wozów


SJP.pl


nasuwny

taki, który nasuwa się na coś, np. złączka nasuwna


SJP.pl


naswawolić

1. popełnić wiele uczynków swawolnych; napłatać figli, napsocić;
2. naswawolić się - odczuć zmęczenie lub satysfakcję z popełnionych uczynków swawolnych, psot, figli


SJP.pl


naświetlać

1. poddawać coś działaniu promieni słonecznych lub sztucznych;
2. wyjaśniać coś;
3. poddawać materiały światłoczułe działaniu światła


SJP.pl


naświetlanie

1. poddawać coś działaniu promieni słonecznych lub sztucznych;
2. wyjaśniać coś;
3. poddawać materiały światłoczułe działaniu światła


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|naświetlać.

 (1.2) pojedynczy zabieg polegający na naświetlaniu (1.1)

Wiktionary

Naświetlenie – proces padania światła na materiał światłoczuły, dzięki czemu powstaje na nim obraz utajony. Prawidłowe naświetlenie jest kluczowym elementem w procesie powstawania zdjęcia. Jeśli światła naświetlającego jest za mało, zdjęcie będzie za ciemne, niedoświetlone. Analogicznie, gdy światła jest za dużo, zdjęcie będzie prześwietlone.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ˌnaɕfʲjɛˈtlãɲɛ, AS: naśfʹi ̯etlãńe

Wiktionary

Powiązane:

 czas. naświetlać ndk.

 rzecz. światło n.

 przym. świetlany, światły

Wiktionary


naświetlarka

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) druk. poligr. urządzenie przeznaczone do naświetlania klisz lub blach przy pomocy lasera;

Wiktionary

Naświetlarka, fotonaświetlarka – urządzenie wykorzystywane w poligrafii do nanoszenia metodą optyczną obrazu drukowego bezpośrednio na formę drukową lub na formę kopiową służącą później do wykonania formy drukowej.

Wyróżnia się kilka typów naświetlarek.

  • W technologii CtF wykorzystuje się naświetlarki laserowe, służące do naświetlania klisz (czyli form kopiowych), które później będą wykorzystywane do naświetlania metodą stykową form drukowych w rozmaitych technikach druku. W zależności od docelowej techniki druku, obraz na kliszach może być naświetlany pozytywowo lub negatywowo, oraz prawo- lub lewoczytelnie (czyli w odbiciu lustrzanym).
  • W technologii CtP wykorzystuje się naświetlarki praktycznie takie same jak w CtF, ale dostosowane do naświetlania bezpośrednio płaskich form drukowych w postaci tzw. blach. Metoda ta wykorzystywana jest do przygotowywania druku offsetowego.
  • W technologii CtPress wykorzystywane są naświetlarki diodowe (LED) usytuowane bezpośrednio w każdym z zespołów drukujących na maszynie drukarskiej. Naświetlają one formy drukowe bezpośrednio w tym miejscu, z którego za chwilę będzie odbywał się druk.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Po sprawdzeniu poprawności merytorycznej i technicznej następuje produkcja klisz, czyli naświetlenie z wykorzystaniem naświetlarki. (z Internetu)

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌnaɕfʲjɛˈtlarka, AS: naśfʹi ̯etlarka

Wiktionary


naświetle

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) archit. wąskie okienko ponad framugą drzwi albo okna

 (1.2) archit. okienko przy obrysie budynku wpuszczające światło do piwnic

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) nadświetle

 (1.2) doświetlacz

Wiktionary


naświetlenie

1. ilość energii przekazana powierzchni przez promieniowanie (świetlne); ekspozycja;
2. sposób prezentacji lub interpretacji czegoś


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|naświetlić.

Wiktionary

Naświetlenie – proces padania światła na materiał światłoczuły, dzięki czemu powstaje na nim obraz utajony. Prawidłowe naświetlenie jest kluczowym elementem w procesie powstawania zdjęcia. Jeśli światła naświetlającego jest za mało, zdjęcie będzie za ciemne, niedoświetlone. Analogicznie, gdy światła jest za dużo, zdjęcie będzie prześwietlone.

Wikipedia

Powiązane:

 czas. naświetlić

 rzecz. światło n.

 przym. świetlany, światły

Wiktionary


naświetleniowy

naświetlenie


SJP.pl

Patrz:

naświetlenie

naświetlić

czasownik przechodni dokonany (ndk. naświetlać)

 (1.1) dokonany od|naświetlać.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: naˈɕfʲjɛtlʲit͡ɕ, AS: naśfʹi ̯etlʹić

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. światło n., naświetlenie n.

 przym. świetlany, światły

Wiktionary


naświetlnia

kabina w kopalni z lampami kwarcowymi do naświetlania górników


SJP.pl


naświnić

czasownik nieprzechodni dokonany (ndk. świnić)

 (1.1) pot. zrobić nieporządek

 (1.2) pot. narobić świństw

 (1.3) pot. naopowiadać świństw

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Jak tu naświnisz, to będziesz po sobie sprzątał!

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. świntuch mos., świniarka ż., naświnienie n., świnia ż., świniak mzw., świniarz mos., świnina ż.

 czas. uświnić, świnić ndk.

 przym. świni, świński

Wiktionary


naświnienie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) pot. zrobienie nieporządku

 (1.2) pot. narobienie lub naopowiadanie świństw

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. świntuch mos., świnia ż., świnienie n.

 czas. naświnić dk., świnić ndk.

 przym. świni, świński

Wiktionary


naświnione

potocznie: gdzieś jest naświnione - ktoś gdzieś naświnił; nasyfione


SJP.pl


naświntuszyć

potocznie:
1. zrobić coś niezgodnego z obowiązującymi normami obyczajowymi;
2. nabrudzić, naśmiecić


SJP.pl


naświstać

rzadko: naświstać się - spędzić dłuższy czas na świstaniu


SJP.pl


nasycać

1. zaspokajać czyjś głód
2. o wilgoci, zapachu itp.: wypełniać całą przestrzeń, przepajać
3. powodować wchłanianie jakiejś substancji
4. nasycać się:
a) zaspokajać głód; najadać się
b) być nasycanym czymś, np. wilgocią


SJP.pl

czasownik przechodni niedokonany (dk. nasycić)

 (1.1) czynić kogoś sytym, zaspokajać czyjś głód, karmić, poić do syta

 (1.2) zadowalać, zaspokajać jakieś uczucie, pragnienie

 (1.3) o wilgoci, zapachu itp.: przepajać, przenikać, napełniać

czasownik zwrotny niedokonany nasycać się (dk. nasycić się)

 (2.1) używać czegoś do woli; zadowalać, rozkoszować się czymś

Wiktionary

Przykłady

 (2.1) Nasycał się pięknym krajobrazem.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: naˈsɨt͡sat͡ɕ, AS: nasycać

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. nasycenie n., nasycanie n.

 czas. nasycić dk.

 przym. nasycony

Wiktionary


nasycalnia

pomieszczenie wraz z odpowiednimi urządzeniami do nasycania (impregnowania) drewnianych podkładów kolejowych, słupów telefonicznych itp.


SJP.pl


nasycalnik

zbiornik przeznaczony do nasycania drewna impregnatem


SJP.pl


nasycalny

dający się nasycić


SJP.pl


nasycanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|nasycać.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌnasɨˈt͡sãɲɛ, AS: nasycãńe

Wiktionary

Powiązane:

 czas. nasycać ndk., nasycić dk.

 rzecz. nasycenie dk.

 przym. nasycony

Wiktionary


nasycarka

urządzenie do nasycania nasiąkliwych materiałów cieczami impregnującymi; impregnarka


SJP.pl


nasycenie

1. zaspokoić czyjś głód;
2. o wilgoci, zapachu itp.: wypełnić całą przestrzeń, przepoić;
3. spowodować wchłonięcie jakiejś substancji;
4. nasycić się:
a) zaspokoić głód; najeść się;
b) wypełnić, przepoić się czymś, np. wilgocią


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|nasycić.

Wiktionary

Nasycenie może oznaczać:

  • Saturacja – subiektywna intensywność barwy.
  • Nasycenie wody – właściwość chemiczna wody.
  • Nasycenie fazą – pojęcie z zakresu hydrodynamiki podziemnej oraz inżynierii złożowej.

Wikipedia

Powiązane:

 czas. nasycać, nasycić dk.

 rzecz. nasycanie n.

 przym. nasycony

Wiktionary


nasycić

1. zaspokoić czyjś głód;
2. o wilgoci, zapachu itp.: wypełnić całą przestrzeń, przepoić;
3. spowodować wchłonięcie jakiejś substancji;
4. nasycić się:
a) zaspokoić głód; najeść się;
b) wypełnić, przepoić się czymś, np. wilgocią


SJP.pl

czasownik przechodni

 (1.1) dokonany od|nasycać.

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Jeszcze w XVI w. nawet w oknach pałacowych umieszczano często błony zwierzęce nasycone olejem.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: naˈsɨt͡ɕit͡ɕ, AS: nasyćić

Wiktionary

Powiązane:

 czas. nasycać ndk.

 przym. nasycony, syt

 rzecz. sytość ż., nasycenie dk., nasycanie ndk.

Wiktionary


nasycony

1. roztwór nasycony - roztwór, w którym substancja rozpuszczona nie wytrąca się, ale nie można rozpuścić jej więcej;
2. o związku chemicznym: taki, w którym atomy połączone są między sobą pojedynczymi wiązaniami


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) pełen czego; będący w stanie sytości

 (1.2) chem. zawierający największą ilość czystej substancji

 (1.3) chem. mający między atomami węgla oraz między nimi a innymi atomami jedynie wiązania pojedyncze

 (1.4) szt. pełen wyraźnego koloru

Wiktionary

Przykłady

 (1.3) Tłuszcze właściwe są estrami glicerolu i kwasów tłuszczowych, które mogą być nasycone, czyli niezawierające podwójnych wiązań, oraz nienasycone, posiadające od jednego (kwasy jednonienasycone) do sześciu (kwasy wielonienasycone) podwójnych wiązań między atomami węgla.

 (1.4) Gdy letnie dni stają się krótkie, a wieczory i ranki chłodne, na rabatach rozkwitają cynie. Wyróżniają się nasyconymi barwami i wytworną posturą. Kochają je motyle i pszczoły.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. nasycanie n., nasycenie n.

 czas. nasycać ndk., nasycić

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) pełny, syty, wypełniony

 (1.2) intensywny, stężony, wysycony

 (1.3) parafinowy

 (1.4) głęboki, intensywny, soczysty, świeży

Wiktionary


nasyczeć

wiele razy syknąć na kogoś, na coś


SJP.pl


nasyfić

potocznie: nabrudzić, naśmiecić; naświntuszyć, naświnić, nagnoić, napaprać


SJP.pl


nasyfione

potocznie: gdzieś jest nasyfione - ktoś gdzieś nasyfił; naświnione


SJP.pl


nasyp

wał, skarpa usypana z ziemi lub piasku


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) archit. wał usypany w celu podniesienia terenu w danym miejscu;

 (1.2) techn. rozdrobniony materiał ścierny wykorzystywany do wyrobu części roboczych narzędzi ściernych, past i płynów szlifierskich

forma czasownika.

 (2.1) 2. os. lp. rozk. od: nasypać

Wiktionary

  • nasyp (budowla)
  • nasyp – ścierniwo
  • nasyp – grunt nasypowy
  • nasyp kolejowy

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Staw znajduje się za nasypem kolejowym.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈnasɨp, AS: nasyp

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. nasypanie n., nasypywanie n.

 czas. nasypać dk., nasypywać ndk.

 przym. nasypowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) wał

 (1.2) ścierniwo

Wiktionary


nasypać

czasownik przechodni dokonany (ndk. nasypywać)

 (1.1) sypiąc, umieścić coś wewnątrz lub na powierzchni czegoś

czasownik nieprzechodni dokonany (ndk. brak)

 (2.1) o śniegu: spaść

czasownik zwrotny dokonany nasypać się (ndk. nasypywać się)

 (3.1) sypiąc się, dostać się do wnętrza lub na powierzchnię czegoś

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Wuj nasypał sobie cukru do połowy szklanki i chłeptał głośno, nie wyjmując łyżeczki.

 (2.1) Najpierw przy silnym mrozie nasypało dużo sypkiego śniegu.

 (3.1) Skrawkiem papieru zdjął pajęczyny z drewnianego sufitu, odsunął łóżko, pod łóżko z czasem nasypały się i plewaewy, […]

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. nasyp m.

 czas. zasypywać, usypać, sypać, nasypywać ndk.

 przym. nasypowy

Wiktionary


nasypisko

duży, ziemny kopiec; nasyp


SJP.pl


nasypka

1. przestarzale:
a) to, co zostało nasypane;
b) mała wsypa;
2. środowiskowo: nasypywanie


SJP.pl


nasypnik

1. skrzynia górnicza z otwierającym się dnem, służąca do nasypywania urobku;
2. przyrząd ułatwiający nasypywanie jagód do łubianek


SJP.pl


nasypowy

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z nasypem, dotyczący nasypu

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. nasyp m.

 czas. nasypać, nasypywać

Wiktionary


nasypywać

czasownik przechodni niedokonany (dk. nasypać)

 (1.1) sypiąc, umieszczać coś wewnątrz lub na powierzchni czegoś

czasownik zwrotny niedokonany nasypywać się (dk. nasypać się)

 (2.1) sypiąc się, dostawać się do wnętrza lub na powierzchnię czegoś

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Jedni nasypują piach na pobocze, inni skrupulatnie układają brukową kostkę.

 (1.1) Glebę przekopujemy i nasypujemy żyznej ziemi, formując z niej niewysoki kopiec.

 (2.1) Piach mnie wkurza. Nasypuje się do butów, przykleja do wszystkiego.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. nasyp m.

 czas. nasypać dk.

 przym. nasypowy

Wiktionary


nasypywacz

1. robotnik zatrudniony przy nasypywaniu czegoś
2. w hutnictwie: ten, kto ładuje na górnym pomoście rudę do pieca prażalnego


SJP.pl


nasysać

wciągać, wsysać do czegoś płyn za pomocą pompy, tłoka


SJP.pl


nasyłać

1. wyprawiać kogoś, aby zrobił komuś coś złego
2. kierować do kogoś osobę, z którą spotkania unika


SJP.pl


nasz

zaimek dzierżawczy odpowiadający zaimkowi osobowemu "my"


SJP.pl

zaimek dzierżawczy

 (1.1) 1. os. lm. (należący do nas lub mający związek z nami)

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Nasi piłkarze znów przegrali mecz.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: naʃ, AS: naš

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. naszość ż.

Wiktionary


naszafkowy

znajdujący się na szafce


SJP.pl


naszaleć

naszaleć się - potocznie: szalejąc, wyładować swoją energię; wyszaleć się, wyszumieć się, naszumieć się


SJP.pl


naszczać

czasownik dokonany

 (1.1) grub. pot. nasikać

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. szczanie n., naszczanie n., szczaw mos./mrz.

 czas. szczać dk.

Wiktionary


naszczane

gdzieś jest naszczane - ktoś gdzieś naszczał


SJP.pl


naszczanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|naszczać.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. szczaw mrz., szczyl mzw.

 czas. naszczać, szczać

Wiktionary


naszczek

szczekanie psa oznajmujące pojawienie się zwierzyny albo znalezienie jej legowiska; naszczekiwanie


SJP.pl


naszczekiwania

głos, jaki wydaje pies szczekający od czasu do czasu


SJP.pl


naszczekiwanie

głos, jaki wydaje pies szczekający od czasu do czasu


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|naszczekiwać.

Wiktionary

Powiązane:

 czas. naszczekiwać

Wiktionary


naszczerzać

o niektórych zwierzętach: pokazywać, wystawiać kły, zęby


SJP.pl


naszczuwać

szczując, zachęcać do gonienia, chwytania kogoś


SJP.pl


naszczypywać

1. szczypać wiele razy;
2. szczypiąc, narywać wiele czegoś


SJP.pl


naszczytek

dawniej: podstawa w balustradzie, kolumnie; akroterium


SJP.pl


naszczytnik

element ozdobny wieńczący narożniki frontonu budowli antycznych; akroterion; akroterium


SJP.pl


naszczywać

wulgarnie: oddawać mocz na coś, w jakimś miejscu


SJP.pl


naszczywić

czasownik dokonany

 (1.1) gw-pl|Śląsk Cieszyński. odwiedzić

Wiktionary


nasze

zaimek dzierżawczy odpowiadający zaimkowi osobowemu "my"


SJP.pl


naszelnik

część uprzęży zwierząt domowych, pas lub łańcuch łączący uprząż na szyi zwierzęcia pociągowego z końcem dyszla


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) część uprzęży zwierzęcia w postaci pasa lub łańcucha, który łączy uprząż na szyi z końcem dyszla

Wiktionary

Wymowa:

IPA: naˈʃɛlʲɲik, AS: našelʹńik

Wiktionary


naszkicować

czasownik przechodni dokonany (ndk. szkicować)

 (1.1) szt. wykonać szkic, tj. rysunek lub malunek tylko w zarysach

 (1.2) przedstawić w ogólnych zarysach

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. naszkicowanie n., szkic mrz., szkicowanie n.

 czas. szkicować

Wiktionary


naszklić

1. potocznie: nazmyślać, nakłamać, nablagować; nabujać, nakitować, nacyganić;
2. oszklić wiele czegoś


SJP.pl


naszkowski

nazwisko


SJP.pl


naszlif

powierzchnia skamieniałości sztucznie wypolerowana w celu pokazania jej budowy wewnętrznej


SJP.pl


naszość

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) odprzym. cecha tego, co jest nasze; cecha tych, którzy są nasi

Wiktionary

Akcja Alternatywna „Naszość” – grupa happeningowa powstała w końcu lat 80. Działa głównie w Poznaniu oraz innych miastach Polski, m.in. w Warszawie, Wrocławiu, Krakowie, Gdańsku czy Węgorzewie. Głównym ośrodkiem powstawania ruchu było VII Liceum Ogólnokształcące im. Dąbrówki w Poznaniu.

Wikipedia

Powiązane:

 przym. nasz

 zaim. nasz

Wiktionary


naszpanować

w gwarze śląskiej: naciągnąć, usztywnić (np. linę)


SJP.pl


naszpicować

obrobić kamień, wykruszając go przy pomocy specjalnej dyszy oraz wody pod wysokim ciśnienie; wyszpicować


SJP.pl


naszpikowany

potocznie: wypełniony, pokryty czymś w dużej ilości, przesycony czymś


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) wypełniony, pokryty czym w dużej ilości

 (1.2) pot. przen. taki, który wprowadził do swojego organizmu leki lub inne substancje w dużych ilościach

Wiktionary

Przykłady

 (1.2) Chyba musimy się przyzwyczaić do tego, że ofertę kulturalną naszego miasta kształtują naszpikowane sterydami[,] agresywne półgłówki w dresach.

 (1.2) Owiany legendą program „The Rolling Stones Rock and Roll Circus” nie doczekał się jednak emisji ze względu na kompromitującą postawę Briana Jonesa, tak naszpikowanego narkotykami, że nie był w stanie nawiązać kontaktu z resztą ekipy.

 (1.2) Heine będzie miał 20 lat. Jest bez pracy. Nie mogę kupić świątecznych prezentów. Jeśli Caritas nie dałby mi 10 marek [niemieckich ≈ 5 euro], wszystko wyglądałoby jeszcze gorzej. Jak miło nasze Niemcy potrafią nas traktować. Tutaj nie mogę się uspokoić, jestem naszpikowana tabletkami, żeby ostatecznie zapomnieć.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.2) nafaszerowany, naszprycowany

Wiktionary


naszpikowywać

szpikować; potocznie:
1. podawać leki lub narkotyki w dużych ilościach; naszprycowywać;
2. umieszczać w czymś wiele czegoś; szpikować


SJP.pl


naszprycować

potocznie:
1. podać w dużych ilościach używki lub lekarstwa;
2. naszprycować się - zażyć w dużych ilościach używki lub lekarstwa


SJP.pl


naszprycowywać

potocznie:
1. podawać leki lub narkotyki w dużych ilościach; naszpikowywać;
2. wprowadzać do środka czegoś substancję za pomocą szprycy;
3. naszprycowywać się - narkotyzować się


SJP.pl


naszrafować

wypełnić kontur rysunku równoległymi kreskami; zakreskować


SJP.pl


naszumieć

naszumieć się - potocznie: bawiąc się, wyładować swoją energię; wyszumieć się, wyszaleć się, naszaleć się


SJP.pl


naszuwaksować

dawniej:
1. natrzeć buty szuwaksem (czarną pastą); wyszuwaksować, poszuwaksować, naszwarcować, wyszwarcować, poszwarcować;
2. wetrzeć w wąsy lub we włosy szuwaks (czarną farbę); wyszuwaksować


SJP.pl


naszyć

1. szyjąc, przytwierdzić coś do wierzchniej strony tkaniny;
2. uszyć wiele czegoś;
3. naszyć się - zmęczyć się szyciem


SJP.pl

czasownik przechodni dokonany (ndk. naszywać)

 (1.1) przyszyć coś na wierzchu tkaniny

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. naszywka ż.

Wiktionary


naszycie

coś przytwierdzonego do wierzchniej strony tkaniny poprzez szycie


SJP.pl


naszydełkować

1. wytworzyć wiele ubrań przy pomocy szydełka; naszydłować;
2. naszydełkować się - spędzić dużo czasu na wytwarzaniu ubrań przy pomocy szydełka; naszydłować się


SJP.pl


naszydłować

1. wytworzyć wiele ubrań przy pomocy szydełka; naszydełkować;
2. naszydłować się - spędzić dużo czasu na wytwarzaniu ubrań przy pomocy szydełka; naszydełkować się


SJP.pl


naszyjnik

ozdoba noszona przez kobiety na szyi


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) rzem. jubil. element biżuterii w postaci ozdoby na szyję;

 (1.2) hist. część zbroi rycerskiej osłaniająca szyję

 (1.3) daw. obroża nakładana na szyję więźniom

 (1.4) przest. obroża kolczasta dla psa

Wiktionary

Naszyjnik – ozdoba na szyję noszona zazwyczaj przez kobiety, rzadziej przez mężczyzn; ze względu na wartość materialną często zaliczana do biżuterii.

Najczęściej wytwarzany z metalu w formie łańcuszka, który ma postać różnych splotów (m.in. „pancerki”, „kostki”), często połączonego z medalionem albo wisiorkiem. W różnych kulturach i cywilizacjach wyrabiano też naszyjniki ze sznurków, rzemieni, tkanin i podobnie różnorodnych materiałów. Łączone bywały z kamieniami (również szlachetnymi), muszlami, nasionami roślin bądź z elementami drewnianymi różnych kształtów i rozmiarów.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Gabrysia miała na sobie przepiękny naszyjnik z howlitów.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: naˈʃɨjɲik, AS: našyi ̯ńik

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) daw. kanak

 (1.4) kolczatka

Wiktionary


naszyjnikowy

naszyjnik


SJP.pl

Patrz:

naszyjnik

naszykowanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|naszykować.

 (1.2) przygotowanie na zapas

Wiktionary

Przykłady

 (1.2) Naszykowanie menu na cały tydzień na dwie osoby to duże wyzwanie.

Wiktionary

Powiązane:

 czas. naszykować dk.

 rzecz. szyk mrz.

Wiktionary


naszykowywać

przygotowywać coś tak, by było gotowe na czas; przyszykowywać


SJP.pl


naszywanka

kawałki skóry lub tkaniny naszywane na ubranie dla ozdoby


SJP.pl


naszywka

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) wszelki element naszywany na ubranie jako ozdobna część stroju

 (1.2) naszyty na odzież (w szczególności na mundur) niewielki kawałek tkaniny z napisem lub znakiem, jako emblemat wyróżniający

Wiktionary

Wymowa:

IPA: naˈʃɨfka, AS: našyfka

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. naszywanie n., naszycie n., szycie n.

 czas. naszyć dk., naszywać ndk., szyć ndk.

Wiktionary


nasłabieć

czasownik

 (1.1) stpol. osłabnąć

Wiktionary

Wymowa:

IPA: naˈswabʲjɛ̇t͡ɕ, AS: nasu̯abʹi ̯ėć

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. słabość

 czas. słabnąć, osłabnąć

 przym. słaby

 przysł. słabo

Wiktionary


nasłać

1. ścieląc, przygotować dużo miejsc do spania;
2. rozłożyć gdzieś dużo czegoś (np. słomy)


SJP.pl

czasownik przechodni dokonany (ndk. nasyłać)

 (1.1) dokonany od|nasyłać.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈnaswat͡ɕ, AS: nasu̯ać

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. nasłanie n.

Wiktionary


nasładzać

nasładzać się - potocznie:
1. nasycać się czymś słodkim;
2. spędzać dużo czasu na słodzeniu


SJP.pl


nasłanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|nasłać.

Wiktionary

Powiązane:

 czas. nasłać

Wiktionary


nasław

imię męskie


SJP.pl

Nasław – staropolskie imię męskie. Imię to składa się z dwóch członów: na ("na"; jedno ze znaczeń na nazywało "kogoś, ze względu na kogo coś się działo", poza tym na oznaczało "na" i mogło także oznaczać naj-) oraz -sław ("sława"). Mogło ono więc oznaczać "ten, dzięki któremu przychodzi sława". Notowane na Pomorzu, po raz pierwszy w 1280 (1277) roku. Możliwe staropolskie zdrobnienia: Nach, Naszon, Naszan, Naszko, Naszętka (masc.), Naszotek.

Wikipedia


nasławice

2 miejscowości w Polsce:

  • Nasławice – wieś w woj. dolnośląskim, w pow. wrocławskim, w gminie Sobótka
  • Nasławice – wieś w woj. świętokrzyskim, w pow. sandomierskim, w gminie Klimontów

Wikipedia


nasławostwo

Nasław z małżonką; Nasławowie


SJP.pl


nasławowie

Nasław z małżonką; Nasławostwo


SJP.pl


nasławowy

przymiotnik dzierżawczy - należący do Nasława lub z nim związany


SJP.pl


nasłonecznić

wystawić na działanie promieni słonecznych


SJP.pl


nasłonecznienie

wystawić na działanie promieni słonecznych


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) metrol. wielkość fizyczna, średnia moc promieniowania słonecznego przypadającą na jednostkę powierzchni poziomej;

Wiktionary

Insolacja, nasłonecznienie – wielkość fizyczna określająca średnią moc promieniowania słonecznego przypadającą na jednostkę powierzchni poziomej.

Jest ona równa stosunkowi energii promieniowania słonecznego, padającego w określonym czasie na daną powierzchnię do pola tej powierzchni i czasu. Jednostką w układzie SI jest W/m², w technice stosuje się też jednostkę kWh/rok/m².

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Na telebimie wyświetlono mapę nasłonecznienia powierzchni południa Polski.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. nasłonecznianie n., Słońce n., słońce n.

 czas. nasłoneczniać ndk., nasłonecznić dk.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) insolacja

Wiktionary


nasłuch

1. ciągły odbiór informacji wysyłanych przez określony nadajnik lub pochodzących z określonego kierunku;
2. zapis zebranych w ten sposób informacji


SJP.pl


nasłuchać

nasłuchać się - słuchać czegoś długo lub usłyszeć coś wiele razy


SJP.pl


nasłuchany

taki, który się nasłuchał


SJP.pl


nasłuchiwać

wytężać słuch, aby coś usłyszeć


SJP.pl


nasłuchowy

związany z nasłuchem


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z nasłuchem, dotyczący nasłuchu

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. nasłuch m.

Wiktionary


nasłupny

przeznaczony do wieszania na słupie


SJP.pl


nat

szew biegnący wzdłuż korpusu włoka


SJP.pl

Nat (skr. od ang. natural unit "jednostka naturalna"; czasami także nit lub nepit, skr. od Neper unit "jednostka Nepera") – logarytmiczna jednostka miary ilości informacji. 1 nat jest ilością informacji zawartą w wiadomości o zajściu zdarzenia, którego prawdopodobieństwo równe jest 1/e. Ilość informacji wyraża się w postaci logarytmu naturalnego liczby możliwych wariantów zdarzenia.

Wikipedia


natachać

potocznie: natachać się - zmęczyć się; namachać się, narobić się


SJP.pl


nataka

indyjski klasyczny dramat heroiczny o treści opartej na mitach


SJP.pl


natal

1. miasto w Brazylii;
2. dawna prowincja RPA;
3. dawne państwo burskie w południowej Afryce


SJP.pl

  • Natal – imię
  • Natal – stolica brazylijskiego stanu Rio Grande do Norte
  • Natal – dawna prowincja Republiki Południowej Afryki
  • Natal – dawne państwo w Południowej Afryce
  • Natal – dawna kolonia brytyjska w Południowej Afryce
  • KwaZulu-Natal – prowincja Republiki Południowej Afryki
  • Natal (ur. w 2. poł. VII wieku, zm. ok. 747) – biskup Mediolanu (ok. 746-747), święty katolicki
  • Natal (ur. 1945) – brazylijski piłkarz

Wikipedia


natalczyny

przymiotnik dzierżawczy - należący do Natalki lub z nią związany


SJP.pl


natalia

imię żeńskie


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) imię|polski|ż.;

Wiktionary

Natalia (łac. Dies natalis Domini, tj. w dniu urodzin Pana) – imię żeńskie wywodzące się od męskiego imienia Natalis. W Polsce to imię jest poświadczane w formie Natalia w XIV wieku. Dawniej nadawane osobom urodzonym w dniach chrześcijańskich świąt Bożego Narodzenia. Patronką imienia jest św. Natalia z Nikomedii, męczennica.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Nasza Natalia lubi stokrotki i bławatki.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: naˈtalʲja, AS: natalʹi ̯a

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz.

:: zdrobn. Natalka ż., Natka ż.

:: fm. Natal m.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) zdrobn. Natalka, Natka

Wiktionary


natalian

imię męskie


SJP.pl


natalianostwo

Natalian z małżonką; Natalianowie


SJP.pl


natalianowie

Natalian z małżonką; Natalianostwo


SJP.pl


natalianowy

przymiotnik dzierżawczy - należący do Nataliana lub z nim związany


SJP.pl


natalie

imię żeńskie


SJP.pl


natalin

przymiotnik dzierżawczy - należący do Natalii lub z nią związany


SJP.pl

W Polsce
  • Natalin – wieś w woj. lubelskim, w pow. chełmskim, w gminie Kamień
  • Natalin – wieś w woj. lubelskim, w pow. kraśnickim, w gminie Annopol
  • Natalin – wieś w woj. lubelskim, w pow. kraśnickim, w gminie Urzędów
  • Natalin – wieś w woj. lubelskim, w pow. lubartowskim, w gminie Michów
  • Natalin – kolonia w woj. lubelskim, w pow. lubelskim, w gminie Jastków
  • Natalin – wieś w woj. lubelskim, w pow. łukowskim, siedziba gminy Adamów
  • Natalin – wieś w woj. mazowieckim, w pow. grójeckim, w gminie Pniewy
  • Natalin – wieś w woj. mazowieckim, w pow. radomskim, w gminie Zakrzew
  • Natalin – wieś w woj. mazowieckim, w pow. wyszkowskim, w gminie Wyszków
  • Natalin – wieś w woj. wielkopolskie, w pow. kaliskim, w gm. Brzeziny

Wikipedia


nataliny

przymiotnik dzierżawczy - należący do Natalii lub z nią związany


SJP.pl


natalis

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy, nazwa własna

 (1.1) rzad. imię|polski|m.

Wiktionary

Natal, (łac.) Natalisdies natalis Domini – w dniu urodzin Pana, tj. Jezusa Chrystusa – imię męskie pochodzenia łacińskiego, nadawane początkowo osobom urodzonym w dniach chrześcijańskich świąt Bożego Narodzenia. Patronami imienia są św. Natal, biskup Mediolanu i Natal z Casale Monferrato.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Wczoraj widziano Natalisa na przystanku w Cieszynie.

 (1.1) Złożywszy Natalisowi życzenia, rozeszli się do swoich zajęć.

Wiktionary

Powiązane:

 przym. Natalisowy

Wiktionary

Synonimy:

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

 przym. Natalisowy

frazeologia.

etymologia.

 etym|łac|Natalis. < etym|łac|nascor., od dies natalis Dominidosł. „w dniu urodzin Pana” (w domyśle „urodzony w dniu narodzin Chrystusa” czyli w Boże Narodzenie)

uwagi.

tłumaczenia.

* angielski: (1.1) Natalis

* rosyjski: (1.1) Наталий m.

* włoski: (1.1) Natale m.

źródła.

== Natalis (język angielski.) ==

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik, nazwa własna

 (1.1) imię|angielski|m. Natalis

odmiana.

przykłady.

składnia.

kolokacje.

synonimy.

Wiktionary


natalka

zdrobnienie od: Natalia (imię żeńskie)


SJP.pl


natalkować

posypać coś białym pudrem (talkiem); potalkować


SJP.pl


natalski

przymiotnik od: Natal, prowincja w RPA zamieszkana głównie przez Murzynów grupy ludów Bantu


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z Natalem, dotyczący Natalu (krainy w Południowej Afryce)

 (1.2) związany z Natalem, dotyczący Natalu (miasta w Brazylii)

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) W złożach natalskich jakość węgla zbliżona jest do antracytu, lecz w stosunku do całkowitych zasobów stanowią one zaledwie 2%.

 (1.1) Wojska brytyjskie okupują Natal, i ponieważ nie były zbyt lotne w dziedzinie geografii Południowej Afryki, poszły znacznie dalej poza granice Natalu, zajmując jeszcze kawałek ziemi wasala natalskiego, królestwa Zululandu.

 (1.2) Ostatnim wzrokowym kontaktem z Brazylią były sygnałowe światła lotniska natalskiego – zielone i czerwone, jak szmaragdy i rubiny wciśnięte w pogłębiającą się przepaść.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Natal mrz.

Wiktionary


natan

biblijny prorok króla Dawida


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy, nazwa własna

 (1.1) bibl. postać biblijna;

 (1.2) imię|polski|m.;

Wiktionary

  • Natan – imię hebrajskie.
  • Natan – zespół muzyki psychedelic trance.
  • Natan – prorok izraelski z czasów Dawida i Salomona.
  • Natan (X w. p.n.e.) – syn Dawida, króla Izraela.
  • Natan – meteoryt.

Wikipedia

Przykłady

 (1.2) W minionym roku w Polsce przyszło na świat 1065 Natanów i 4968 Zofii.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz.

:: zdrobn. Natanek mos.

Wiktionary

Synonimy:

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

 rzecz.

:: zdrobn. Natanek mos.

frazeologia.

etymologia. etym|łac|Nathan. < etym|gr|Ναθάν. < etym2|hebr|נתן|נָתָן. (natán)

uwagi.

 (1.2) zoblistę|Indeks:Polski - Imiona.

tłumaczenia.

* angielski: (1.1) Nathan; (1.2) Nathan

* hiszpański: (1.1) Natán m.

* łaciński: (1.1) Nathan m.; (1.2) Nathan m.

* niemiecki: (1.1) Natan m.; (1.2) Nathan m.

* portugalski: (1.1) Natã m.; (1.2) Natan m.

* rosyjski: (1.2) Нафан m.

* starogrecki: (1.1) Ναθάν m.

* włoski: (1.1) Natan m.; (1.2) Natan m.

źródła.

== Natan (język maltański.) ==

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik, nazwa własna

 (1.1) imię|maltański|m.

odmiana.

przykłady.

składnia.

kolokacje.

synonimy.

Wiktionary


natanael

imię męskie


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy, nazwa własna

 (1.1) rzad. imię|polski|m., jedno z imion biblijnych;

Wiktionary

Natanael (hebr. Bóg dał) – imię hebrajskie, znaczeniowo przypomina takie imiona, jak greckie z pochodzenia Teodor czy polskie Bożydar.

W Nowym Testamencie, w Ewangelii św. Jana nosi je jeden z pierwszych dwunastu apostołów identyfikowany z apostołem występującym w pozostałych Ewangeliach kanonicznych jako Bartłomiej (por. Jezus ujrzał jak Natanael zbliżał się do Niego i mówi o nim: „Patrz, to prawdziwy Izraelita – bez podstępu”. Mówi do Niego Natanael: „Skąd mnie znasz?” – J 1, 47-48).

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Pracującemu na Wschodzie Natanaelowi, wysłaliśmy ciepłe rękawiczki i czapkę.

 (1.1) Apostoł Natanael pochodził z Kany w Galilei.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌnatãˈnaɛl, AS: natãnael

Wiktionary

Powiązane:

 przym. Natanaelowy

Wiktionary

Synonimy:

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

 przym. Natanaelowy

frazeologia.

etymologia.

 (1.1) etym|łac|Nathanael., etym|łac|Nathanahel. < etym|gr|Ναθαναήλ. < etym|hebr|נתנאל.dosł. „Bóg dał” por|Bożydar|Teodor.

uwagi.

 (1.1) zobacz też: Indeks:Polski - Imiona

tłumaczenia.

* angielski: (1.1) Nathanael, Nathaniel

* francuski: (1.1) Nathanaël m.

* rosyjski: (1.1) Нафанаил m.

* włoski: (1.1) Natanaele m.

źródła.

== Natanael (język farerski.) ==

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik, rodzaj męski, nazwa własna

 (1.1) imię|farerski|m.

odmiana.

przykłady.

składnia.

kolokacje.

synonimy.

Wiktionary


natanaelowy

przymiotnik dzierżawczy

 (1.1) przest. gwara. taki, który należy do Natanaela

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) W Natanaelowej szopie stał czerwony ciągnik.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Natanael m.

Wiktionary


natańcować

potocznie: natańcować się - zaspokoić chęć tańczenia poprzez długie, intensywne tańce; wytańcować się, wytańczyć się, natańczyć się, otańcować się, otańczyć się, stańcować się, stańczyć się


SJP.pl


natańczyć

natańczyć się - zaspokoić chęć tańczenia poprzez długie, intensywne tańce; wytańcować się, wytańczyć się, natańcować się, otańcować się, otańczyć się, stańcować się, stańczyć się


SJP.pl


natanek

nazwisko


SJP.pl


natangia

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) hist. geogr. kraina historyczna w Prusach, obejmująca w ziemie między Łyną a Pregołą, zamieszkana przez plemię Natangów;

Wiktionary

Natangia – terytorium historyczne położone na terenie krainy historycznej Prusy Dolne. Pierwotnie obejmowało obszar zamieszkany przez jedno z plemion pruskich – Natangów, położony pomiędzy Sambią (od której oddzielała ją Pregoła), Warmią, Barcją i być może Nadrowią. Granice terytorium plemiennego znane są tylko w przybliżeniu. Nie wiadomo, czy Natangia obejmowała ziemię Sclunien i sięgała do Zalewu Wiślanego, podobnie jak nie jest pewne, czy obejmowała ziemię Unsatrapis nad dolną Łyną (późniejszy teren wokół zamku Wohnsdorf). Na terenie Natangii plemiennej prawdopodobnie położony był ośrodek kultu Romowe.

Wikipedia


nataniel

imię męskie


SJP.pl

Natanael (hebr. Bóg dał) – imię hebrajskie, znaczeniowo przypomina takie imiona, jak greckie z pochodzenia Teodor czy polskie Bożydar.

W Nowym Testamencie, w Ewangelii św. Jana nosi je jeden z pierwszych dwunastu apostołów identyfikowany z apostołem występującym w pozostałych Ewangeliach kanonicznych jako Bartłomiej (por. Jezus ujrzał jak Natanael zbliżał się do Niego i mówi o nim: „Patrz, to prawdziwy Izraelita – bez podstępu”. Mówi do Niego Natanael: „Skąd mnie znasz?” – J 1, 47-48).

Wikipedia


natankowiec

osoba o skrajnie konserwatywnych poglądach na religię katolicką


SJP.pl


natanson

Natansonowie – rodzina polskich finansistów i przemysłowców pochodzenia żydowskiego, która miała duże znaczenie w Królestwie Polskim. Nazwisko powstało w XIX wieku i zostało nadane przez władze pruskie porządkujące nazwiska żydowskie.

Protoplastą rodu był syn Natana z Leszna, z polska zwany Leskim, urodzony w 1795 kupiec bławatny Samuel Natanson (Seelig Natanson), który ze swą żoną Leokadią Weinreb miał 12 dzieci. Nie wszyscy potomkowie rodu pozostali przy religii mojżeszowej, część przyjęła wyznania chrześcijańskie.

Wikipedia


natarajasana

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) jedna z asan; stanie na jednej nodze z drugą uniesioną do góry i ramieniem skierowanym do góry i chwytającym stopę

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) pozycja tancerza, pozycja króla tańca, tancerz, król tańca

Wiktionary


natarcie

1. gwałtowne uderzenie na przeciwnika;
2. potarcie


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odprzym. od nacierać

 (1.2) wojsk. zaczepny manewr wojenny z zamiarem rozbicia wojsk przeciwnika i opanowania jego terenu;

Wiktionary

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Natarcie komuś uszu śniegiem to głupi dowcip.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. nacieranie n., tarcie n., tarcica ż.

 czas. nacierać ndk., natrzeć dk., trzeć ndk.

Wiktionary


natarczywie

przysłówek

 (1.1) w sposób natarczywy

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. natarczywość ż.

 przym. natarczywy

Wiktionary


natarczywiej

stopień wyższy od przysłówka: natarczywie


SJP.pl


natarczywość

natarczywy


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) cecha tego, co natarczywe; cecha tych, którzy są natarczywi

Wiktionary

Patrz:

natarczywy

Powiązane:

 rzecz. natarczywiec m.

 przym. natarczywy

 przysł. natarczywie

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) natrętność, namolność, nachalność; posp. upierdliwość

Wiktionary


natarczywszy

stopień wyższy od przymiotnika: natarczywy


SJP.pl


natarczywy

1. natrętnie czegoś żądający; narzucający się, nieustępliwy, agresywny;
2. w przenośni: drażniący zmysły ale trudny do uniknięcia, np. ostry zapach, przykry dźwięk; dokuczliwy


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) żądający coś w sposób natrętny

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Samiczki potrafią doskonale radzić sobie ze zbyt natarczywymi samcami.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. natarczywość ż.

 przysł. natarczywie

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) narzucający się, nieustępliwy, upierdliwy, namolny, nachalny, nalegający, uparty

Wiktionary


natarmosić

poszarpać, potarmosić coś wiele razy lub poszarpać wiele rzeczy


SJP.pl


natarzać

natarzać się - znużyć się, zmęczyć długotrwałym tarzaniem


SJP.pl


natasha

[czytaj: natasza] obce imię żeńskie


SJP.pl


natasza

imię żeńskie


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) imię|polski|ż.;

Wiktionary

Natalia (łac. Dies natalis Domini, tj. w dniu urodzin Pana) – imię żeńskie wywodzące się od męskiego imienia Natalis. W Polsce to imię jest poświadczane w formie Natalia w XIV wieku. Dawniej nadawane osobom urodzonym w dniach chrześcijańskich świąt Bożego Narodzenia. Patronką imienia jest św. Natalia z Nikomedii, męczennica.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Na szczęście Natasza już rozkładała na kocu podręczną apteczkę.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: naˈtaʃa, AS: nataša

Wiktionary


nataszyny

przymiotnik dzierżawczy - należący do Nataszy lub z nią związany


SJP.pl


natchełnik

tropikalny mięczak z rzędu nagoskrzelnych


SJP.pl


natchnąć

1. poddać jakąś myśl, jakiś pomysł, pobudzić do działania;
2. wzbudzić w kimś jakieś uczucie


SJP.pl


natchnienie

1. zapał twórczy;
2. wpływ wywierany na kogoś, sugestia


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) stan umysłowy twórczego ożywienia

 (1.2) coś, co powoduje twórcze działanie

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Młodemu kompozytorowi natchnienia starczyło ledwie na klucz wiolinowy i trzy pierwsze takty na pięciolinii.

Wiktionary

Powiązane:

 czas. natchnąć

 rzecz. natchnieniec m.

 przym. natchniony

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) olśnienie, wena, poryw / zryw twórczy, trans

 (1.2) inspiracja, bodziec, impuls, stymulant

Wiktionary


natchniony

1. powodujący się natchnieniem, tworzący pod jego wpływem;
2. stworzony pod wpływem natchnienia


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) wywołany lub wyrażony natchnieniem

 (1.2) tworzący pod wpływem natchnienia

Wiktionary

Wymowa:

IPA: naˈtxʲɲɔ̃nɨ, AS: natχʹńõny

Wiktionary

Powiązane:

 czas. natchnąć

 rzecz. natchnienie n.

Wiktionary

Synonimy:

zainspirowany

Wiktionary


natedy

przysłówek

 (1.1) daw. wówczas, wtedy

Wiktionary


natemat

polski serwis internetowy


SJP.pl


natemperować

naostrzyć koniec ołówka, kredki lub innego przedmiotu; zatemperować


SJP.pl


natenczas

przestarzałe: w określonym punkcie czasu przeszłego; wówczas; wtedy


SJP.pl

zaimek przysłowny

 (1.1) przest. w tym momencie

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Natenczas Wojski chwycił na taśmie przypięty swój róg bawoli, długi cętkowany, kręty (…).

Wiktionary

Wymowa:

IPA: naˈtɛ̃n͇t͡ʃas, AS: natṇčas

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) przest. naówczas, naonczas, podówczas, wonczas, wtenczas; wtedy, wówczas, w tym czasie, w owym czasie

Wiktionary


natężenie

1. rozciągnąć albo naciągnąć coś; napiąć; naprężyć
2. wzmocnić, wytężyć, uczynić mocniejszym


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) nasilenie danej cechy w odniesieniu do określonej normy lub skali

Wiktionary

  • w naukach ścisłych, technice i technologii
    • natężenie pola elektrycznego, najczęściej oznaczane E
    • natężenie pola magnetycznego, najczęściej oznaczane H
    • natężenie prądu elektrycznego, najczęściej oznaczane I
    • natężenie przepływu, często oznaczane J
    • natężenie promieniowania
    • natężenie ruchu
    • natężenie światła
    • natężenie dźwięku
    • natężenie Plancka
    • natężenie oświetlenia
    • fon

    Wikipedia

    Przykłady

     (1.1) Bel to bardzo duża jednostka, odpowiadająca bardzo dużym zmianom w natężeniu dźwięku, dlatego w praktyce używa się mniejszej jednostki – dziesiątej części bela, czyli decybela.

    Wiktionary

    Wymowa:

    IPA: ˌnatɛ̃w̃ˈʒɛ̃ɲɛ, AS: natẽũ̯žńe

    Wiktionary


natężyć

1. rozciągnąć albo naciągnąć coś; napiąć; naprężyć
2. wzmocnić, wytężyć, uczynić mocniejszym


SJP.pl


nathalie

Nathalie – jednostka osadnicza w Stanach Zjednoczonych, w stanie Wirginia, w hrabstwie Halifax.

Wikipedia


natia

indyjski taniec teatralny


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) choreogr. teatr. taniec indyjski

Wiktionary

Natja – indyjski taniec teatralny obejmujący skodyfikowany system pozycji ciała i gestów rąk i palców.

Wikipedia


nationale-nederlanden

NN Group N.V. – przedsiębiorstwo ubezpieczeniowe z siedzibą w Holandii.

Wikipedia


natka

łodyżki roślin okopowych z listkami; nać


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) pot. zdrobn. od: Natalia

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Natalia ż.

Wiktionary


natkać

1. utkać dużo tkanin;
2. wsadzić dużo czegoś, wtykając gęsto;
3. natkać się - poświęcić dużo czasu na tkanie, zmęczyć się tkaniem


SJP.pl


natkaniec

nazwisko


SJP.pl


natkański

nazwisko


SJP.pl

Osoby o tym nazwisku:

  • Jan Natkański – polski dyplomata
  • Jerzy Natkański – polski taternik, alpinista, himalaista, przewodnik turystyki górskiej, maratończyk i przedsiębiorca

Wikipedia


natknąć

natknąć się - wpaść, natrafić na kogoś, na coś, spotkać kogoś lub coś niespodziewanie; napotkać


SJP.pl

czasownik przechodni dokonany

 (1.1) przest. rzad. dokonany od|natykać.

czasownik zwrotny dokonany natknąć się (ndk. natykać się)

 (2.1) dokonany od|natykać się.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. natknięcie n., zestyk mrz., przetykacz mrz., tknięcie n.

 czas. wytknąć, wytykać, zetknąć, stykać

Wiktionary


natlenienie

stan nasycenia tlenem, obecność tlenu


SJP.pl


nato

North Atlantic Treaty Organization; pakt północnoatlantycki


SJP.pl

skrótowiec, rzeczownik, rodzaj żeński lub nijaki

 (1.1) Organizacja Traktatu Północnoatlantyckiego;

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Polska wstąpiła do NATO razem z Czechami i Węgrami w 1999 roku.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈnatɔ, AS: nato

Wiktionary

Powiązane:

 przym. natowski, pozanatowski, NATO-wski

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) wojsk. polit. Organizacja Traktatu Północnoatlantyckiego, Pakt Północnoatlantycki

Wiktionary


nato-wski

związany z NATO; natowski


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) dotyczący NATO, związany z NATO

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Przecież Polska jest już długo w strukturach NATO-wskich.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. NATO n.

 skr. NATO

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) war. natowski

Wiktionary


natolewice

Natolewice (niem. Natelfitz) – wieś o metryce średniowiecznej, położona w Polsce, w województwie zachodniopomorskim, w powiecie gryfickim, w gminie Płoty.

Wikipedia


natolin

1. nazwa wielu wsi w Polsce;
2. dzielnica mieszkaniowa w Warszawie


SJP.pl

W Polsce
  • Natolin – osiedle w Warszawie
  • Natolin – stacja metra w Warszawie
  • Natolin – zespół pałacowo-parkowy w Natolinie
  • Natolin – część miasta Koluszki
  • Natolin – wieś w woj. łódzkim, w pow. łódzki wschodnim, w gminie Nowosolna
  • Natolin – wieś w woj. mazowieckim, w pow. grodziskim, w gminie Grodzisk Mazowiecki
  • Natolin – wieś w woj. mazowieckim, w pow. mińskim, w gminie Mrozy
  • Natolin – wieś w woj. mazowieckim, w pow. otwockim, w gminie Osieck
  • Natolin – wieś w woj. mazowieckim, w pow. radomskim, w gminie Jedlnia-Letnisko
  • Natolin – wieś w woj. mazowieckim, w pow. sokołowskim, w gminie Ceranów
  • Natolin – wieś w woj. mazowieckim, w pow. węgrowskim, w gminie Wierzbno
  • Natolin – wieś w woj. śląskim, w pow. kłobuckim, w gminie Lipie
  • Natolin Kiernoski – wieś w woj. łódzkim, w powiecie łowickim, w gminie Kiernozia

Wikipedia


natolińczycy

środowiskowo: członek konserwatywnej koterii w PZPR wyłonionej w 1956 roku


SJP.pl

Natolińczycy (również frakcja natolińska) – jedna z nieformalnych rywalizujących o władzę w kierownictwie PZPR frakcji (opozycyjna wobec „puławian”), która wyłoniła się na początku 1956 roku. Nazwa pochodzi od miejsca, gdzie odbywały się jej spotkania – pałacyku rządowego w Natolinie.

Wikipedia


natolińczyk

środowiskowo: członek konserwatywnej koterii w PZPR wyłonionej w 1956 roku


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) hist. polit. członek nieformalnej frakcji rywalizującej o władzę w PZPR głoszącej hasła antysemickie i sprzeciwiającej się liberalizacji reżimu;

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Natolińczycy w zasadzie nie chcieli zmieniać niczego, natomiast puławianie uważali, że należy uzyskać przynajmniej częściowe poparcie społeczeństwa, m.in. dla większej niż dotychczas samodzielności PRL-u.

Wiktionary


natoliński

Natolin


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z Natolinem, dotyczący Natolina

Wiktionary

Patrz:

Natolin

Powiązane:

 rzecz. Natolin mrz.

Wiktionary


natomiast

za to, zaś, przeciwnie


SJP.pl

spójnik

 (1.1) w kontraście do tego, co powiedziano wcześniej

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Lubię jazz, natomiast moja żona woli rock.

 (1.1) Kiedy wypił, robił się agresywny. Nigdy natomiast nie uderzył dziecka.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: naˈtɔ̃mʲjast, AS: natõmʹi ̯ast

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) a, ale, aliści, atoli, choć, jakkolwiek, jednak, niemniej jednak, jednakowoż, jednakże, lecz, mimo to, podczas gdy, pomimo tego, przeciwnie, tymczasem, zaś, za to

Wiktionary


natomiastby

spójnik "natomiast" wraz z cząstką trybu przypuszczającego


SJP.pl


natorfek

roślina z rzędu jungermaniowców, występująca w 5 gatunkach


SJP.pl


natowski

związany z NATO; NATO-wski


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) dotyczący NATO, związany z NATO

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Przecież Polska jest już długo w strukturach natowskich.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. NATO n.

 skr. NATO

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) war. NATO-wski

Wiktionary


natrawka

krasanka natrawka - gatunek pluskwiaka z rodziny krasankowatych


SJP.pl


natrawny

mściel natrawny - gatunek pluskwiaka z rodziny tasznikowatych


SJP.pl


natręciuch

zgrubienie od: natręt; osoba naprzykrzająca się, intruz


SJP.pl


natręctwa

Objaw nerwic charakteryzujący się myślami i czynnościami natrętnymi, od których chory nie może się uwolnić; obsesja


SJP.pl

Obsesje (inaczej: myśli natrętne, łac. obsessio) – objaw psychopatologiczny oznaczający występowanie uporczywie powracających myśli, wyobrażeń lub impulsów o specyficznych cechach. Obsesje są objawami, które pojawiają się wbrew woli chorego (są ego-dystoniczne). Najczęściej pacjentom towarzyszy przekonanie o niedorzeczności i irracjonalności przeżywanych obsesji. Niemniej jednak, nie ustępują one pomimo starań pacjentów zmierzających do uwolnienia się od nich. Często powodują one narastanie napięcia emocjonalnego (np. niepokoju, obaw, poczucia winy), zaś próby zredukowania go oraz uwolnienia się od obsesji, prowadzą do wykonywania tzw. czynności natrętnych (kompulsji) – objawów, które często współwystępują z obsesjami.

Wikipedia


natręctwo

Objaw nerwic charakteryzujący się myślami i czynnościami natrętnymi, od których chory nie może się uwolnić; obsesja


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) natarczywość, naprzykrzanie się komuś

 (1.2) psych. zob. obsesja.

Wiktionary

Obsesje (inaczej: myśli natrętne, łac. obsessio) – objaw psychopatologiczny oznaczający występowanie uporczywie powracających myśli, wyobrażeń lub impulsów o specyficznych cechach. Obsesje są objawami, które pojawiają się wbrew woli chorego (są ego-dystoniczne). Najczęściej pacjentom towarzyszy przekonanie o niedorzeczności i irracjonalności przeżywanych obsesji. Niemniej jednak, nie ustępują one pomimo starań pacjentów zmierzających do uwolnienia się od nich. Często powodują one narastanie napięcia emocjonalnego (np. niepokoju, obaw, poczucia winy), zaś próby zredukowania go oraz uwolnienia się od obsesji, prowadzą do wykonywania tzw. czynności natrętnych (kompulsji) – objawów, które często współwystępują z obsesjami.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) (…) jej natręctwo musiało działać na nerwy nie tylko jemu, ale każdemu innemu, kto kiedykolwiek miał z nią styczność. Chyba że był jedyną osobą na świecie, co do której Maja zachowywała się tak maniakalnie nadopiekuńczo.

 (1.2) Wszystkie natręctwa możemy sprowadzić zasadniczo do trzech rodzajów — w zależności od ich stosunku do działania: 1. Myśli lub obrazy natrętne; 2. Natręctwa impulsywne; 3. Fobie.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. natręt m., natrętność ż.

 przym. natrętny

 przysł. natrętnie

Wiktionary


natręt

człowiek nieproszony, natrętny; intruz


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) człowiek natrętny, nahalny, narzucający się, niemile widziany

Wiktionary

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ˈnatrɛ̃nt, AS: natrẽnt

Wiktionary

Powiązane:

 przym. natrętny

 przysł. natrętnie

 rzecz. natręctwo n., natrętność ż.

:: fż. natrętka ż.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) importun

Wiktionary


natrętka

natręt; intruzka


SJP.pl


natrętnie

przysłówek

 (1.1) w sposób natrętny

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. natręctwo n., natręt m., natrętność ż.

 przym. natrętny

Wiktionary


natrętniej

stopień wyższy od przysłówka: natrętnie


SJP.pl


natrętniejszy

stopień wyższy od przymiotnika: natrętny


SJP.pl


natrętność

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) odprzym. cecha tego, co jest natrętne; cecha tych, którzy są natrętni

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. natręctwo n., natręt m., natrętnik m., natrętnica ż.

 przym. natrętny

 przysł. natrętnie

Wiktionary


natrętny

1. naprzykrzający się komuś, natarczywie domagający się czegoś, wtrącający się do nie swoich spraw; natarczywy, namolny;
2. niedający spokoju, absorbujący umysł, drażniący zmysły; uprzykrzony, uciążliwy


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) taki, który się komuś naprzykrza, taki, który nie daje spokoju, powraca lub powtarza się

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Przechodząc koło bazaru słyszałem natrętny krzyk przekupek.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: naˈtrɛ̃ntnɨ, AS: natrntny

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. natrętność ż., natręctwo n., natręt mos./mrz., natręcik mos./mrz., natrętnik mos., natręciuch mos., natrętnica ż.

 przysł. natrętnie

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) pot. natarczywy, namolny, nachalny; posp. upierdliwy

Wiktionary


natrium

łacińska nazwa sodu (pierwiastka chemicznego)


SJP.pl

Sód (Na, łac. natrium) – pierwiastek chemiczny o liczbie atomowej 11, metal z I grupy układu okresowego, należący do grupy metali alkalicznych. Miękki, srebrzystobiały, silnie reaktywny. Pojedynczy elektron na powłoce walencyjnej szybko przekazuje, stając się kationem Na+
. Jedyny stabilny izotop sodu to 23
Na
. W przyrodzie pierwiastek ten nie występuje w stanie wolnym; można go otrzymać z tworzonych przezeń związków. Sód jest szóstym najbardziej rozpowszechnionym pierwiastkiem w skorupie ziemskiej. Występuje w wielu minerałach, takich jak: skaleń, sodalit, czy sól kamienna (chlorek sodu, NaCl).

Wikipedia


natriureza

w medycynie: nadmierne wydzielanie sodu z moczem


SJP.pl


natrojarosyt

minerał, siarczan sodu i żelaza; krystalizuje w układzie trygonalnym


SJP.pl

Natrojarosyt – minerał klasy siarczanów.

Nazwa nawiązuje do jego składu z dominującym sodem (łac. natrium) i podobieństwa do jarosytu.

Wikipedia


natrolit

minerał z grupy zeolitów, uwodniony glinokrzemian sodu


SJP.pl

Natrolit – minerał z gromady krzemianów, zaliczany do grupy zeolitów. Należy do grupy minerałów pospolitych.

Nazwa pochodzi od łac. natrium = sód i lithos = kamień (skała), nawiązuje do składu chemicznego tego minerału (pierwiastek sód pełni w nim bardzo istotną rolę).

Wikipedia


natron

minerał, uwodniony węglan sodu; soda rodzima; natryt


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) chem. bezbarwny minerał, uwodniony węglan sodu;

Wiktionary

Natron (inaczej natryt, soda rodzima, soda naturalna, soda krystaliczna) – minerał węglanu sodu. Nazwa pochodzi od składu chemicznego minerału (arab. natron = soda). Minerał rzadki, rozpowszechniony tylko w niektórych rejonach Ziemi.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) W starożytnym Egipcie natron był używany do mumifikacji zwłok.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈnatrɔ̃n, AS: natrõn

Wiktionary

Powiązane:

 przym. natronowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) natryt, soda krystaliczna, soda naturalna, soda rodzima

Wiktionary


natroszczyć

natroszczyć się - troszczyć się przez dłuższy czas; namartwić się, naniepokoić się


SJP.pl


natrupek

natrupek niebieski - gatunek chrząszcza z rodziny przekraskowatych


SJP.pl

Natrupek (Korynetes) – rodzaj chrząszczy z rodziny przekraskowatych i podrodziny Korynetinae.

Chrząszcze o wypukłym, szerokim ciele ubarwionym metalicznie niebiesko, fioletowo, zielono lub czarno. Porośnięte owłosieniem. Jedenastoczłonowe czułki zwieńczone są buławkami zbudowanymi z luźno zestawionych członów mniej więcej jednakowych długości. Oczy złożone są wyraźnie wykrojone, mocniej niż u rodzaju Opetiopalpus. Zarówno głaszczki szczękowe jak i wargowe mają szczytowe człony toporowato rozszerzone. Przedplecze jest znacznie węższe od nasady pokryw, obrzeżone na całym obwodzie. Jego boki są zaokrąglone pośrodku i zwężone ku nasadzie. Zarys pokryw jest dość krótki, o równoległych bokach. Powierzchnia pokryw cechuje się wyraźnie nabrzmiałymi barkami i wyniesionym szwem.

Wikipedia


natrysk

1. prysznic;
a) urządzenie, w którym strumień wody rozpryskuje się, przepływając przez specjalne sito;
b) polewanie ciała wodą z tego urządzenia; tusz;
2. nakładanie na coś cienkiej warstwy innej substancji za pomocą przyrządu rozpylającego; natryskiwanie;
3. warstwa powstała w ten sposób


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) med. zabieg hydroterapeutyczny polegający na obmywaniu ciała strumieniem wody

 (1.2) urządzenie do hydroterapii

 (1.3) techn. pokrywanie przedmiotów warstwą substancji ochronnej

 (1.4) techn. warstwa substancji ochronnej

 (1.5) prysznic

Wiktionary

Słowo natrysk może oznaczać:

  • prysznic
  • natrysk plazmowy

Wikipedia

Przykłady

 (1.5) Po treningu wskoczę jeszcze pod natrysk i potem możemy ruszać.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. natryskiwanie n., natryskiwacz m., natryskownica ż., natryskowania ż.

 czas. natryskiwać ndk., natrysnąć dk.

 przym. natryskowy

 przysł. natryskowo

Wiktionary

Synonimy:

 (1.5) prysznic, tusz; reg. śl. brauza.

Wiktionary


natryskiwanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|natryskiwać.

Wiktionary

Powiązane:

 czas. natryskiwać

 rzecz. natrysk mrz.

Wiktionary


natryskownia

pomieszczenie, w którym znajdują się prysznice


SJP.pl


natryskowy

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z natryskiem, dotyczący natrysku

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. natrysk m.

Wiktionary


natrysnąć

polać coś wytryskującym skądś strumieniem cieczy


SJP.pl


natryt

minerał, uwodniony węglan sodu; soda rodzima; natron


SJP.pl

Natron (inaczej natryt, soda rodzima, soda naturalna, soda krystaliczna) – minerał węglanu sodu. Nazwa pochodzi od składu chemicznego minerału (arab. natron = soda). Minerał rzadki, rozpowszechniony tylko w niektórych rejonach Ziemi.

Wikipedia


natrząsać

natrząsać się - wyśmiewać się z kogoś lub czegoś; szydzić, wykpiwać


SJP.pl


natrzaskać

potocznie: zrobić dużo czegoś, np. zdjęć; trzasnąć


SJP.pl


natrzcinny

rozciągnik natrzcinny - gatunek pająka


SJP.pl


natrzeć

czasownik przechodni dokonany (ndk. nacierać)

 (1.1) dokonany od|nacierać.

czasownik zwrotny dokonany natrzeć się (ndk. nacierać)

 (2.1) dokonany od|nacierać się.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. nacieranie n., natarcie n.

 czas. wycierać, nacierać ndk.

Wiktionary


natrzepywać

trzepiąc, nakładać


SJP.pl


natto

potrawa ze sfermentowanych ziaren soi, tradycyjne danie kuchni japońskiej


SJP.pl

Natto, nattō (jap. 納豆) – tradycyjna japońska potrawa przygotowywana ze sfermentowanych przez Bacillus subtilis ziaren soi. Popularna od okresu Nara.

Wikipedia


natufijski

kultura natufijska - kultura mezolitu występująca na terenach Bliskiego Wschodu; kultura natufska


SJP.pl


natufski

natufska kultura - kultura mezolitu występująca na terenach Bliskiego Wschodu


SJP.pl


natura

1. cechy wrodzone i usposobienie człowieka;
2. przyroda wraz z zachodzącymi w niej zjawiskami i procesami;
3. przyroda jako siła sprawcza, kształtująca organizmy, zwłaszcza ludzi;
4. stan pierwotny środowiska, niezmieniony przez cywilizację;
5. cechy charakterystyczne dla określonych rzeczy, zjawisk itp.


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) przyroda i wszystko, co w niej zachodzi z wyłączeniem produktów działalności człowieka;

 (1.2) ogół cech człowieka lub zwierzęcia

 (1.3) daw. produkty stanowiące środek płatniczy

Wiktionary

Przyroda, in. natura (łac. natura ‘przyroda’, stgr. φύσις [physis] ‘natura’) – w najszerszym znaczeniu wszechświat, rzeczywistość. Termin ten obejmuje także zjawiska fizyczne oraz życie – bez uwzględnienia wytworów i oddziaływania ludzi.

Wikipedia

Przykłady

składnia.

kolokacje.

 (1.1) obcowanie z naturą • dary natury

 (1.2) natura ludzka

synonimy.

 (1.1) przyroda

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

 rzecz. naturalizacja ż., naturysta mos., naturyzm mrz., naturalność ż., naturalizowanie n., naturalista mos.

 czas. naturalizować ndk.

 przym. naturalny

 przysł. naturalnie

 wykrz. naturalnie

frazeologia. przyzwyczajenie jest drugą naturą

etymologia.

 etym|łac|natura.

uwagi.

 nie mylić z|matura.

tłumaczenia.

* angielski: (1.1) nature

* arabski: (1.1) طبيعة ż.; (1.2) خلق

* asturyjski: (1.1) natura

* baskijski: (1.1) natura

* białoruski: (1.1) натура ż., прырода ż.; (1.2) натура ż.

* chiński standardowy: (1.1) 大自然 (dàzìrán)

* duński: (1.1) natur w.; (1.2) natur w.

* esperanto: (1.1) naturo

* francuski: (1.1) nature

* gudźarati: (1.2) કુદરત ż. (kudarata)

* japoński: (1.2) 気立て

* kaszubski: (1.1) nôtëra ż.

* kataloński: (1.1) natura ż.

* łaciński: (1.1) natura ż.

* niemiecki: (1.1) Natur ż.; (1.2) Natur ż.; (1.3) Naturalien lm.

* norweski (bokmål): (1.1) natur m.; (1.2) natur m.

* norweski (nynorsk): (1.1) natur m.; (1.2) natur m.

* rosyjski: (1.1) природа ż.; (1.2) натура ż.

* szwedzki: (1.1) natur w.; (1.2) natur w., läggning w., sinnelag n., lynne n.; (1.3) natura

* tahitański: (1.1) nātura

* ukraiński: (1.1) приро́да ż.; (1.2) нату́ра ż.

* wilamowski: (1.1) natur ż., natūər ż., natür ż.; (1.2) natur ż., natūər ż., natür ż.

* włoski: (1.1) natura ż.

źródła.

== natura (język asturyjski.) ==

wymowa.

 audio|LL-Q29507 (ast)-Limotecariu-natura.wav.

znaczenia.

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) natura

odmiana.

przykłady.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: naˈtura, AS: natura

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. naturalizacja ż., naturysta mos., naturyzm mrz., naturalność ż., naturalizowanie n., naturalista mos.

 czas. naturalizować ndk.

 przym. naturalny

 przysł. naturalnie

 wykrz. naturalnie

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) przyroda

Wiktionary


naturalista

naturalizm


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) filoz. filozof, który głosi poglądy w nurcie naturalizmu

 (1.2) liter. pisarz, który tworzy w nurcie naturalizmu literackiego

 (1.3) szt. artysta, który tworzy w nurcie naturalizmu

 (1.4) daw. przyrodnik

Wiktionary

Patrz:

naturalizm

Przykłady

 (1.1) Tymczasem naturalista zaprzecza, jakoby odpowiedzi na nurtujące człowieka pytania moralne egzystowały antecedentnie, że są niezależne od indywidualnych odpowiedzi lub zdolności do ich udzielania, że ich nośnikiem jest wspólnota.

 (1.4) Sławny naturalista M. Audubon doniósł z odległości 100 mil do portu Union, pod szer. półn. 49°,10, że odkrył zwierzę ssące, któreby stać się mogło wielce użytecznem. Zwierzę to podobne jest do kangura. sic.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌnaturaˈlʲista, AS: naturalʹista

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. natura ż., naturalność ż., naturyzm m., naturysta m., naturystka ż., naturalizm m., naturalizowanie n., wynaturzanie n., wynaturzenie n.

:: fż. naturalistka ż.

 czas. naturalizować ndk., wynaturzać ndk., wynaturzyć dk.

 przym. naturalistyczny, naturalny

 przysł. naturalistycznie, naturalnie

 wykrz. naturalnie

Wiktionary


naturalistka

naturalista


SJP.pl

Patrz:

naturalista

naturalistyczny

naturalizm


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) właściwy naturalizmowi, charakteryzujący się naturalizmem

Wiktionary

Patrz:

naturalizm

Powiązane:

 rzecz. naturalizm m., naturalista m., naturalistka ż., naturalizacja ż., naturalizowanie n.

 czas. naturalizować ndk.

Wiktionary


naturalizacja

nadanie cudzoziemcowi obywatelstwa państwa, w którym zamieszkał


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) praw. nadanie cudzoziemcowi obywatelstwa państwa, na terytorium którego się osiedlił;

 (1.2) biol. proces utrwalania się obcego gatunku w nowym środowisku;

Wiktionary

Naturalizacja (fr. naturalisation) – nadanie cudzoziemcowi obywatelstwa państwa, na terytorium którego się osiedlił. Naturalizacja najczęściej dotyczy imigrantów przybywających z przyczyn ekonomicznych, ale także uchodźców uciekających ze swojego kraju w obawie przed prześladowaniem oraz współmałżonków w związku, w którym jedna ze stron jest cudzoziemcem. Naturalizacja jest dobrowolna, a proces naturalizacyjny wszczynany na wniosek osoby zainteresowanej uzyskaniem obywatelstwa.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Moja rodzina od 20 lat żyje w Niemczech i jest po naturalizacji.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌnaturalʲiˈzat͡sʲja, AS: naturalʹizacʹi ̯a

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. natura ż., naturalizm m., naturalista m., naturalistka ż., naturalizowanie n., znaturalizowanie n., naturyzm ż., naturysta m., naturystka ż.

 czas. naturalizować ndk., znaturalizować dk.

 przym. naturalizacyjny, naturalistyczny, naturalny, naturystyczny

 przysł. naturalnie, naturalistycznie, naturystycznie

 wykrz. naturalnie

Wiktionary


naturalizacyjny

naturalizacja


SJP.pl

Patrz:

naturalizacja

naturalizm

1. kierunek w literaturze i sztuce powstały w drugiej połowie XIX w., którego głównym założeniem było wierne rejestrowanie zjawisk życia, bez ich selekcji i oceny;
2. uwydatnienie czegoś nieprzyjemnego, brutalnego, brzydkiego;
3. w filozofii: kierunek filozoficzny tłumaczący całość zjawisk, również duchowych, działaniem praw przyrody;
4. w pedagogice: kierunek głoszący konieczność dostosowania działań wychowawczych do natury dziecka; bioetyka;
5. w socjologii: kierunek powstały w drugiej połowie XIX w., głoszący podobieństwo praw rozwoju społecznego do praw przyrody i zakładający możliwość stosowania w socjologii metod nauk przyrodniczych


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) książk. uwypuklenie czegoś brutalnego

 (1.2) filoz. kierunek usiłujący tłumaczyć wszystkie zjawiska działaniem praw natury;

 (1.3) liter. szt. kierunek powstały we Francji w XIX w., zakładający jak najwierniejsze ukazywanie życia, podkreślający czynniki biologiczne towarzyszące człowiekowi; ;

 (1.4) pedag. kierunek oparty na założeniu, że pracę wychowawczą należy przystosować do psychologicznej natury dziecka

 (1.5) socjol. kierunek zakładający, że społeczeństwo jest integralną częścią przyrody, a jej prawa rządzą procesami społecznymi;

Wiktionary

  • naturalizm (filozofia)
  • naturalizm (literatura)
  • naturalizm (socjologia)
  • naturalizm (pedagogika)
  • naturalizm (sztuka)
  • naturalizm (teatr)
  • naturalizm etyczny
  • naturalizm biologiczny

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Moja siostra zrezygnowała z czytania tej książki. Powiedziała, że nie mogła znieść naturalizmu wielu scen.

 (1.4) Nasza nowa przedszkolanka opiera swoją pracę z dziećmi na zasadach naturalizmu – wydaje mi się, że widać już dobre efekty.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌnatuˈralʲism̥, AS: naturalʹism̦

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. naturalista m., naturalistka ż., naturalizacja ż., naturalizowanie n.

 przym. naturalistyczny

 przysł. naturalistycznie

 czas. naturalizować

Wiktionary

Synonimy:

 (1.3) weryzm

Wiktionary


naturalizować

czasownik przechodni niedokonany (dk. znaturalizować)

 (1.1) powodować naturalizację

czasownik zwrotny niedokonany naturalizować się

 (2.1) podlegać naturalizacji

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Nieco ponad połowę wyznawców buddyzmu stanowią Szwajcarzy […], a wśród nich wiele naturalizowanych kobiet z Tajlandii – żon Szwajcarów.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. naturalizacja ż., natura ż., naturalizm m., naturalista m., naturalistka ż., naturalizowanie n., znaturalizowanie n., naturyzm ż., naturysta m., naturystka ż.

 czas. znaturalizować dk.

 przym. naturalizacyjny, naturalistyczny, naturalny, naturystyczny

 przysł. naturalnie, naturalistycznie, naturystycznie

 wykrz. naturalnie

Wiktionary


naturalizowanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|naturalizować.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. naturalizacja ż., natura ż., naturalizm m., naturalista m., naturalistka ż., znaturalizowanie n., naturyzm ż., naturysta m., naturystka ż.

 czas. naturalizować ndk., znaturalizować dk.

 przym. naturalizacyjny, naturalistyczny, naturalny, naturystyczny

 przysł. naturalnie, naturalistycznie, naturystycznie

 wykrz. naturalnie

Wiktionary


naturalizowany

taki, który się naturalizował, np. naturalizowana cudzoziemka


SJP.pl


naturalnie

1. właściwy naturze, przyrodzie, zgodny z prawami natury, utworzony, powstały, odbywający bez udziału człowieka;
2. niesztuczny, prawdziwy;
3. wynikający z czyjejś natury; wrodzony; szczery; niewymuszony;
4. zrobiony z surowców występujących w naturze


SJP.pl

przysłówek sposobu

 (1.1) w sposób naturalny, zgodnie z naturą

 (1.2) w sposób oczywisty

wykrzyknik

 (2.1) wykrzyknik wyrażający aprobatę, potwierdzenie

Wiktionary

  • Naturalnie – album Natural Dread Killaz
  • Naturalnie – album Stashki
  • Naturalnie – minialbum Te-Trisa

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Nawet jeśli publiczność sądziła, że „dzicy” zachowują się całkowicie „naturalnie” – jedli, kąpali się, tańczyli, robili dłubankę z pnia drzewa – widowisko było w dużej mierze reżyserowane.

 (1.1) Kwas mlekowy jest jednym z najbardziej rozpowszechnionych kwasów w przyrodzie, powstaje także naturalnie w naszym organizmie.

 (1.2) W celach obronnych osadnicy wybrali naturalnie tereny wysoko położone.

 (2.1) – Pożyczysz mi stówę? / – Naturalnie! Łącznie będziesz mi winny osiemset złotych.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌnatuˈralʲɲɛ, AS: naturalʹńe

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. naturalizowanie n., naturalizacja ż., naturalność ż., natura ż., naturalista mos.

 czas. naturalizować ndk.

 przym. naturalny

Wiktionary

Synonimy:

 (1.2) oczywiście

Wiktionary


naturalniej

stopień wyższy od przysłówka: naturalnie


SJP.pl


naturalniejszy

stopień wyższy od przymiotnika: naturalny


SJP.pl


naturalność

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) cecha tego, co naturalne

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌnatuˈralnɔɕt͡ɕ, AS: naturalność

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. natura ż., naturalista mos.

 przym. naturalny

 przysł. naturalnie

 wykrz. naturalnie

Wiktionary


naturalny

1. właściwy naturze, przyrodzie, zgodny z prawami natury, utworzony, powstały, odbywający bez udziału człowieka;
2. niesztuczny, prawdziwy;
3. wynikający z czyjejś natury; wrodzony; szczery; niewymuszony;
4. zrobiony z surowców występujących w naturze


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) charakterystyczny dla natury

 (1.2) wykonany z surowców występujących w naturze

 (1.3) najbardziej powszechny, zwykły

 (1.4) mat. będący liczbą naturalną, czyli nieujemną (albo według innych definicji dodatnią) liczbą całkowitą.

 (1.5) mat. o logarytmie: o podstawie e=2,718281828…

 (1.6) kulin. o nabiale: bez dodatków smakowych, np. owoców

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Naturalny instynkt łososia każe mu na czas rozrodu płynąć w górę rzeki.

 (1.2) Chciałbym mieszkać w domu z surowców naturalnych, a nie z betonu i plastiku.

 (1.3) Naturalny porządek rzeczy jest taki, że najpierw chodzimy do szkoły, a później do pracy.

 (1.4) Potęga o wykładniku naturalnym daje się przedstawić jako wielokrotne mnożenie.

 (1.6) Kup mi kefir naturalny, nie lubię owocowych.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌnatuˈralnɨ, AS: naturalny

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. natura ż., naturalność ż., naturalizacja ż., naturalizowanie n., naturalista mos.

 przysł. naturalnie

 wykrz. naturalnie

 czas. naturalizować

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) prawdziwy, rzeczywisty, przyrodniczy

 (1.3) normalny, standardowy, zwyczajny

Wiktionary


nature

Nature – jedno z najstarszych i najbardziej prestiżowych czasopism naukowych. Ukazuje się jako ilustrowany tygodnik. Zostało założone przez Normana Lockyera. Pierwszy numer ukazał się 4 listopada 1869 roku – poruszone w nim tematy obejmowały m.in. zapylanie kwiatów kwitnących w zimie, spotkanie niemieckich przyrodników i lekarzy w Innsbrucku, stan podróżnika Davida Livingstone’a czy otwarcie Kanału Sueskiego. Aktualnie wydawcą „Nature” jest firma Nature Publishing Group, należąca do wydawnictwa Macmillan Publishers. Oprócz „Nature” wydaje ona także miesięczniki naukowe, prowadzi serwis internetowy news@nature.com oraz serwis rekrutacyjny Nature Jobs.

Wikipedia


naturocentryczny

przymiotnik jakościowy

 (1.1) taki, który stawia naturę, przyrodę w centrum ważności i uwagi

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. naturocentryczność ż., naturocentryzm m.

 przysł. naturocentrycznie

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) ekocentryczny, biocentryczny

Wiktionary


naturopata

osoba lecząca metodami naturalnymi


SJP.pl


naturopatia

Naturopatia to forma medycyny komplementarnej i holistycznej, opierająca się na założeniu, że ciało, umysł, emocje i dusza tworzą nierozerwalną całość, a celem terapii jest przywrócenie równowagi na wszystkich poziomach życia poprzez usuwanie przyczyn chorób, a nie tylko ich objawów.

Wikipedia


naturopatka

naturopata


SJP.pl

Patrz:

naturopata

naturopatyczny

naturopatia


SJP.pl

Patrz:

naturopatia

naturoterapeutka

naturoterapeuta


SJP.pl

Patrz:

naturoterapeuta

naturoterapia

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) med. terapia bez wykorzystywania leków na receptę i chirurgii

Wiktionary


naturszczyk

1. osoba biorąca udział w filmie lub przedstawieniu niebędąca zawodowym aktorem;
2. osoba zajmująca się jakąś dziedziną bez wykształcenia zawodowego w tym kierunku


SJP.pl

Aktor niezawodowy, in. naturszczyk (ros. натурщик ‘model’) – nieprofesjonalny odtwórca roli aktorskiej w filmie. Udział aktorów niezawodowych charakterystyczny był dla pewnych gatunków oraz nurtów w historii kinematografii (m.in. radziecka szkoła montażu, neorealizm włoski, czechosłowacka nowa fala). Wykorzystanie aktorów niezawodowych ma na celu zaakcentowanie realizmu opowiadanej historii, a także uwypuklenie cech postaci typowych dla danego środowiska, grupy zawodowej, klasy społecznej itp.

Wikipedia


naturszczykowski

naturszczyk


SJP.pl

Patrz:

naturszczyk

naturysta

osoba przebywająca na zewnątrz nago dla kontaktu z naturą


SJP.pl


naturystka

naturysta


SJP.pl

Patrz:

naturysta

naturystyczny

naturyzm


SJP.pl

Patrz:

naturyzm

naturyzm

przebywanie nago na świeżym powietrzu w wieloosobowych grupach, w myśl idei życia zgodnego z prawami natury


SJP.pl

Wikipedia


naturzysta

osoba potrafiąca nastawiać kręgi kręgosłupa tak, aby nie uciskały korzonków nerwowych; kręgarz


SJP.pl


natusiewicz

nazwisko


SJP.pl

Natusiewicz

  • Janina Natusiewicz-Mirer – polska działaczka społeczna
  • Ryszard Natusiewicz – polski architekt i rysownik
  • Marek Natusiewicz – polski architekt urbanista

Wikipedia


natwarzać

1. tworząc, powodować powstanie czegoś w dużej liczbie;
2. obmyślać zbyt wiele czegoś


SJP.pl


natychmiast

w tej samej chwili, bezzwłocznie, momentalnie


SJP.pl

przysłówek

 (1.1) bardzo szybko, bez zwłoki

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Natychmiast musisz jechać do szpitala!

Wiktionary

Wymowa:

IPA: naˈtɨxmʲjast, AS: natyχmʹi ̯ast

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. natychmiastowość

 przym. natychmiastowy

 przysł. natychmiastowo

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) niezwłocznie, od razu, teraz, bezzwłocznie; gw-pl|Śląsk Cieszyński|oroz.

Wiktionary


natychmiastowo

przysłówek

 (1.1) od razu, teraz

 (1.2) bardzo szybko, błyskawicznie, nagle

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Albo podacie sobie teraz ręce na zgodę, albo wynocha! Natychmiastowo!

 (1.1) Jak informuje sędzia Łyś, w przypadku pozytywnego rozpatrzenia sprawy dla byłego posła, decyzja o możliwości opuszczenia zakładu karnego wydawana jest natychmiastowo.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌnatɨxmʲjaˈstɔvɔ, AS: natyχmʹi ̯astovo

Wiktionary

Powiązane:

 przym. natychmiastowy

 przysł. natychmiast

 rzecz. natychmiastowość ż.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) natychmiast

Wiktionary


natychmiastowość

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) odprzym. cecha tego, co jest natychmiastowe

Wiktionary

Powiązane:

 przym. natychmiastowy

 przysł. natychmiastowo, natychmiast

Wiktionary


natychmiastowy

przymiotnik

 (1.1) dziejący się natychmiast, bardzo szybko po jakimś wydarzeniu

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Ksenofobiczny artykuł spotkał się z natychmiastową reakcją ambasady.

 (1.1) Nowa technologia pozwala na natychmiastowe uruchomienie komputera.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. natychmiastowość ż.

 przysł. natychmiast, natychmiastowo

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) bezzwłoczny, niezwłoczny, błyskawiczny, momentalny, piorunujący, rychły

Wiktionary


natykać

natykać się - wpadać, natrafiać na kogoś, na coś, spotykać kogoś lub coś niespodziewanie; napotykać


SJP.pl

czasownik przechodni niedokonany (dk. natknąć)

 (1.1) przest. nawsadzać czego wiele

czasownik zwrotny niedokonany natykać się (dk. natknąć się)

 (2.1) spotykać niespodziewanie

 (2.2) daw. zderzać się

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. zestyk mrz., przetykacz mrz., tknięcie n.

 czas. wytknąć, wytykać, zetknąć, stykać

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) nadziewać, wtykać

 (2.1) napotykać, natrafiać, spotykać

Wiktionary


natylnik

część uprzęży umożliwiająca hamowanie


SJP.pl


natynkowy

przymiotnik

 (1.1) bud. taki, który umieszczono na tynku

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌnatɨ̃ŋˈkɔvɨ, AS: natỹŋkovy

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. tynk mrz., tynkarz mos.

Wiktionary


natyrać

potocznie: natyrać się - bardzo się zmęczyć, utrudzić się czymś; utyrać się, zatyrać się, natrudzić się, spracować się


SJP.pl


natyrany

potocznie: taki, który się natyrał, zmęczył się wykonywaniem ciężkiej pracy; uharowany, sterany, styrany, zatyrany, spracowany


SJP.pl


natywista

natywizm


SJP.pl

Patrz:

natywizm

natywistka

natywista


SJP.pl

Patrz:

natywista

natywistyczny

natywizm


SJP.pl

Patrz:

natywizm

natywizm

1. w filozofii, psychologii: pogląd, według którego pewne pojęcia i wiedza jest człowiekowi wrodzona, wcześniejsza od tej nabytej z doświadczeniem;
2. ruch polityczny uznający wyższość praw autochtonicznej ludności jakiegoś terytorium nad prawami późniejszych imigrantów


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męski

 (1.1) teoria, która zakłada istnienie w umyśle idei wrodzonych

Wiktionary

Wikipedia

Powiązane:

 przym. natywny

Wiktionary


natywność

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) odprzym. cecha tego, co jest natywne; cecha tych, którzy są natywni

Wiktionary

Powiązane:

 przym. natywny

 przysł. natywnie

Wiktionary


natywny

1. wywodzący się z danego ludu, domu, kraju; rodzimy;
2. właściwy danemu obszarowi;
3. naturalnie występujący w organizmie żywym;
4. właściwy danemu środowisku informatycznemu, programowi, językowi programowania itp.


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) taki, jak w warunkach naturalnych

 (1.2) inform. właściwy danemu środowisku informatycznemu, programowi, językowi programowania itd.

 (1.3) rodzimy

Wiktionary

Wymowa:

IPA: naˈtɨvnɨ, AS: natyvny

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. natywizm m., natywista m., natywność ż.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) naturalny

 (1.2) standardowy

 (1.3) macierzysty, rodzimy

Wiktionary


natłaczać

1. powodować przemieszczanie się dużej ilości czegoś dzięki wytwarzanemu ciśnieniu;
2. odciskać trójwymiarowy wzór na powierzchni czegoś; wytłaczać;
3. natarczywie przychodzić na myśl w dużej liczbie; natłaczać się;
4. natłaczać się - gromadzić się stopniowo w dużej ilości lub liczbie


SJP.pl


natłoczka

pierścień lub opaska z elastycznego materiału, stosowane do uszczelnienia tłoków, cylindrów i rur; manszeta


SJP.pl


natłok

ogrom, nawał czegoś


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) bardzo duża ilość przedmiotów lub ludzi zgromadzona w jakimś miejscu

 (1.2) nagłe pojawienie się czegoś w dużym nasileniu

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Natłok ludzi na tym koncercie był tak duży, że musieliśmy wyjść.

 (1.2) Natłok reklam stał się nie do zniesienia.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. tłok mrz., tłoczarnia ż.

 czas. tłoczyć

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) rzesza, czereda

 (1.2) ogrom, nawał

Wiktionary


natłuc

1. tłukąc, rozbić wiele czegoś;
2. zabić wiele zwierząt;
3. pobić kogoś


SJP.pl


natłumaczyć

1. dużo tłumaczyć, przetłumaczyć wiele tekstów
2. natłumaczyć się - dać wiele wyjaśnień, zmęczyć się tłumaczeniem


SJP.pl


natłuścić

czasownik przechodni dokonany (ndk. natłuszczać)

 (1.1) dokonany od|natłuszczać.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: naˈtwuɕt͡ɕit͡ɕ, AS: natu̯uśćić

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. natłuszczanie n., natłuszczenie n., tłuszcz mrz., tłuścioszek m.

 przym. tłusty

Wiktionary


natłuszczać

smarować coś tłuszczem


SJP.pl


natłuszczanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|natłuszczać.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌnatwuʃˈt͡ʃãɲɛ, AS: natu̯uščãńe

Wiktionary

Powiązane:

 czas. natłuszczać ndk., natłuścić dk.

 rzecz. natłuszczenie n., tłuszcz m., tłuszczak m.

 przym. tłusty

 przysł. tłusto

Wiktionary


natłuszczenie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|natłuścić.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌnatwuʃˈt͡ʃɛ̃ɲɛ, AS: natu̯uščńe

Wiktionary

Powiązane:

 czas. natłuścić dk., natłuszczać ndk.

 rzecz. natłuszczanie, tłuszcz

 przym. tłusty

 przysł. tłusto

Wiktionary


naubliżać

nawymyślać komuś; naurągać, nawyzywać


SJP.pl


nauczać

czasownik

 (1.1) uczyć; przekazywać komuś wiedzę

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Nauczyciel nauczył chłopców grać w piłkę.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: naˈwut͡ʃat͡ɕ, AS: naučać

Wiktionary

Powiązane:

 czas. uczyć, pouczać

 rzecz. nauczanka ż., naukowość ż., naukowiec mos., nauka ż., nauczanie n., nauczenie n., nauczyciel m., nauczycielka ż., uczeń m., uczony mos., nauczka ż.

 przym. nauczycielski, uczony, uczniowski

Wiktionary


nauczalny

taki, z którego można się czegoś nauczyć, nadający się do nauczania


SJP.pl


nauczanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|nauczać.

Wiktionary

Nauczanie – proces dydaktyczny w działalności wykwalifikowanego nauczyciela, o charakterze planowym, celowej pracy z podmiotem kształcenia, ukierunkowanej na wyposażenie słuchaczy czy uczniów w treści nauczania, umiejętności i nawyki oraz rozwijanie tych uzdolnień.Nauczanie jest związane w relacją nauczyciel i uczeń, słuchacz uczeniem się, obydwa te pojęcia tworzą wspólnie pojęcie kształcenia.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ˌnawuˈt͡ʃãɲɛ, AS: naãńe

Wiktionary

Powiązane:

 czas. nauczać, uczyć

 rzecz. nauczanka ż., naukowość ż., naukowiec mos., nauczenie n., nauczycielka ż., nauka ż., uczeń m., nauczyciel mos., uczony mos.

 przym. naukowy, nauczycielski, uczony

Wiktionary


nauczanka

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) pot. środ. nauczycielka klas 1–3

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Pojawiło się więc kolejne wyzwanie dla nauczanki. Co zrobię, gdy we wrześniu sytuacja epidemiologiczna pogorszy się i przyjdzie mi prowadzić zdalne nauczanie z pierwszoklasistami?!

 (1.1) Najwięcej dostawało się nauczycielom wczesnoszkolnym, wiadomo, w końcu to one, nauczanki, rozpoczynały szkolną edukację i uczyły dzieci podstaw „wszystkiego”.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. nauczanie n., nauczyciel mos., nauczycielka ż., nauczycielstwo n.

 przym. nauczycielski

 czas. nauczać ndk., nauczyć dk.

Wiktionary


nauczenie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) przekazanie komuś wiedzy

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌnawuˈt͡ʃɛ̃ɲɛ, AS: nańe

Wiktionary

Powiązane:

 czas. nauczyć dk., nauczać ndk., uczyć ndk.

 rzecz. naukowość ż., nauczyciel m., nauczycielka ż., nauczanie n.

 przym. wyuczalny

Wiktionary


nauczka

przestroga powstała w wyniku przykrego doświadczenia


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) przestroga na przyszłość powstała w wyniku przykrego doświadczenia

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. naukowość ż., nauka ż., naukowiec m., uczeń mos.

 czas. nauczać

 przym. naukowy

Wiktionary


nauczyć

czasownik przechodni dokonany (ndk. uczyć)

 (1.1) przekazać komuś wiedzę

czasownik zwrotny dokonany nauczyć się (ndk. uczyć się)

 (2.1) zdobyć pewną wiedzę lub umiejętność

Wiktionary

Przykłady

 (2.1) Uczniowie lepiej opanują wiedzę historyczną, jeżeli na lekcjach geografii nauczą się czytania mapy, będą znać ukształtowanie lub klimat terenów, na których rozgrywały się ważne wydarzenia historyczne.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: naˈwut͡ʃɨt͡ɕ, AS: naučyć

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. nauczanka ż., naukowość ż., nauczenie n., uczeń mos., uczony mos., nauczyciel mos., nauka ż.

 czas. uczyć ndk.

 przym. uczony, wyuczalny, uczniowski

Wiktionary


nauczyciel

1. osoba, która zawodowo zajmuje się edukacją - uczeniem, kształceniem kogoś; edukator;
2. przenośnie: czynnik kształtujący czyjąś świadomość, np.: Doświadczenie jest najlepszym nauczycielem.


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) osoba zajmująca się nauczaniem;

Wiktionary

Nauczyciel (feminatyw nauczycielka) – osoba zajmująca się nauczaniem, obdarzona odpowiednim autorytetem jako kompetentna do przekazywania wiedzy. Zazwyczaj odpowiednio przygotowany specjalista wykonujący pracę zawodowo.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Nauczyciele czuli się bardzo zmęczeni po wycieczce.

 (1.1) Nasi nauczyciele darzyli nas, mimo wszystko, ogromnym zaufaniem.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌnawuˈt͡ʃɨt͡ɕɛl, AS: nayćel

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. nauczycielstwo n., nauczanie n., nauczenie n., nauka ż., uczeń m., uczenie n.

:: fż. nauczycielka ż.

 czas. nauczać ndk., nauczyć dk., uczyć ndk.

 przym. nauczycielski, wyuczalny

 przysł. nauczycielsko, uczenie

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) daw. bakalarz, metr, pot. belfer, pot. psor

Wiktionary


nauczyciel-wychowawca

osoba będąca jednocześnie nauczycielem i wychowawcą


SJP.pl


nauczycielka

kobieta trudniąca się zawodowo uczeniem kogoś, udzielaniem lekcji


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) eduk. kobieta, która zajmuje się nauczaniem

Wiktionary

Nauczyciel (feminatyw nauczycielka) – osoba zajmująca się nauczaniem, obdarzona odpowiednim autorytetem jako kompetentna do przekazywania wiedzy. Zazwyczaj odpowiednio przygotowany specjalista wykonujący pracę zawodowo.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Moi rodzice poprosili nauczycielkę, aby zwracała większą uwagę na moje problemy z ortografią.

 (1.1) Obie nauczycielki były dla siebie jak siostry.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌnawut͡ʃɨˈt͡ɕɛlka, AS: naučyćelka

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. uczenie n., nauczanie n., nauczenie n., nauczycielstwo n., nauka ż., uczeń m.

:: fm. nauczyciel m.

 czas. uczyć ndk., nauczać ndk.

 przym. nauczycielski, wyuczalny

 przysł. nauczycielsko, uczenie

Wiktionary


nauczycielowy

przestarzałe: taki, który należy do nauczyciela lub jest związany z nauczycielem; belferski, bakalarski, nauczycielski


SJP.pl


nauczycielski

dotyczący nauczyciela, związany z nauczycielem


SJP.pl

przymiotnik dzierżawczy

 (1.1) należący do nauczyciela

przymiotnik relacyjny

 (2.1) dotyczący nauczyciela, związany z nauczycielem

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Zaraz panu pokażę, gdzie znajduje się pokój nauczycielski.

 (1.1) Wybacz sąsiedzie, ale skąd z jednej nauczycielskiej pensji i korepetycji oraz z kredytem za dom wzìęlibyśmy pieniądze na drugi samochód?

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌnawut͡ʃɨˈt͡ɕɛlsʲci, AS: naučyćelsʹḱi

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. nauczanka ż., nauka ż., nauczycielstwo n., nauczanie n., nauczyciel mos., nauczycielka ż.

 czas. nauczać ndk., uczyć ndk.

 przysł. nauczycielsko

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) profesorski

 (2.1) dydaktyczny, pedagogiczny

Wiktionary


nauczycielsko

przysłówek

 (1.1) na sposób nauczycielski

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. nauczyciel mos., nauczycielka ż.

 przym. nauczycielski

Wiktionary


nauczycielstwo

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) przest. zbiorowość nauczycieli

 (1.2) zaw. zawód, zajęcie nauczyciela

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Nowelizacja Karty nauczyciela została oprotestowana przez Związek Nauczycielstwa Polskiego.

 (1.2) Przez dwa lata zajmował się nauczycielstwem.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌnawut͡ʃɨˈt͡ɕɛlstfɔ, AS: naučyćelstfo

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. nauczanka ż., nauczyciel mos., nauczycielka ż.

 przym. nauczycielski

 czas. uczyć

Wiktionary


nauk.

skrót od: nauka, naukowy, naukoznawstwo, naukoznawczy


SJP.pl


nauka

1. kształcenie, pouczanie
2. usystematyzowana wiedza ludzka
3. zbiór myśli, poglądów


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) nauk. usystematyzowana, wielokrotnie rzeczowo weryfikowana i rzetelna wiedza;

 (1.2) proces uczenia (siebie lub kogoś)

 (1.3) zespół poglądów, doktryna

 (1.4) pouczenie, rada

 (1.5) rel. nauczanie lub wykład w kościele

Wiktionary

Nauka – różnie definiowany element kultury, odznaczający się dążeniem do wiedzy. Pojęcie nauki jest wieloznaczne z kilku przyczyn:

  • brak powszechnie uznanej definicji wiedzy; te najczęstsze odwołują się do prawdy, która również jest rozumiana różnie;
  • nie wszystkie dążenia do wiedzy są nazywane nauką – zjawiska o spornym statusie to np. filozofia czy teologia; występują też zjawiska pseudonauk, paranauk i protonauk, których dążenia do wiedzy są uznawane za niepoprawne;
  • wielopoziomowość terminu – nauka to zarówno:
    • ogół różnych badań i odkryć;
    • część tego zjawiska (meronim): bardziej szczegółowa dyscyplina, co nadaje sens liczbie mnogiej tego słowa; przykładowo mówi się o naukach ścisłych, humanistycznych czy empirycznych;
  • inne użycia tego słowa w języku polskim, np. nazywa się tak uczenie się lub nauczanie, niekoniecznie treści naukowych – przykładem jest tu kaznodziejstwo.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Botanika to nauka o roślinach.

 (1.2) Dziś wieczorem mam sporo nauki.

 (1.5) Zaraz po nauce rekolekcyjnej po dzieci przyjedzie autobus szkolny.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: naˈwuka, AS: nauka

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. uczony mos., uczeń mos., naukowiec mos., nauczanie n., nauczyciel mos., nauczycielka ż., naukoznawstwo n., naukowość ż., nieuk m.

:: zdrobn. nauczka ż.

 czas. nauczać ndk., nauczyć dk., douczać ndk., douczyć dk., wyuczać ndk., wyuczyć dk.

 przym. naukowy, uczony, nauczycielski, wyuczany

 przysł. naukowo, uczenie

Wiktionary

Synonimy:

 (1.2) uczenie się

 (1.5) katecheza, konferencja, egzorta

Wiktionary


naukawy

silący się na naukowość


SJP.pl


naukobus

autobus wyposażony w sprzęt naukowy


SJP.pl


naukochłonność

naukochłonny


SJP.pl

Patrz:

naukochłonny

naukochłonny

wymagający przeprowadzenia wielu badań naukowych


SJP.pl


naukometria

Naukometria – ilościowe badania rozwoju nauki jako procesu informacyjnego.

Wikipedia


naukometryczny

naukometria


SJP.pl

Patrz:

naukometria

naukowczyni

naukowiec


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) kobieta zawodowo zajmująca się działalnością naukową

Wiktionary

Patrz:

naukowiec

Przykłady

 (1.1) Naukowczyni już od dekady zajmuje się badaniem mechanizmów rozwoju ssaków i ich zarodków.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) badaczka, uczona

Wiktionary


naukowiec

osoba pracująca naukowo


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) człowiek zajmujący się nauką;

Wiktionary

Naukowiec, uczony – osoba pracująca naukowo, ekspert w pewnej dziedzinie nauki, stosujący w prowadzonych przez siebie badaniach odpowiednie metody naukowe, osoba „poszukująca odpowiedzi na pytania, na które dotychczas nikt nie odpowiedział, za pomocą metod umożliwiających udowodnienie odpowiedzi”.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Naukowiec nie jest twórcą prawdy, ale jej odkrywcą.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌnawuˈkɔvʲjɛt͡s, AS: naukovʹi ̯ec

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. nieuk mos., naukowość ż., nauczka ż., nauka ż., nauczanie n.

 czas. nauczać ndk.

 przym. naukowy

 przysł. naukowo

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) uczony

Wiktionary


naukowo

przysłówek

 (1.1) w sposób naukowy

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) W naszej klinice stosujemy wyłącznie najnowsze, naukowo udokumentowane metody leczenia.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. naukowiec mos., nauka ż., naukowość ż., uczeń mos.

 przym. naukowy

Wiktionary


naukowo-badawczy

naukowy i badawczy


SJP.pl


naukowo-dydaktyczny

naukowy i dydaktyczny


SJP.pl


naukowo-literacki

naukowy i literacki


SJP.pl


naukowo-mistyczny

naukowy i mistyczny


SJP.pl


naukowo-pedagogiczny

naukowy i pedagogiczny


SJP.pl


naukowo-produkcyjny

naukowy i produkcyjny


SJP.pl


naukowo-szkoleniowy

naukowy i szkoleniowy


SJP.pl


naukowo-techniczny

naukowy i techniczny


SJP.pl


naukowo-wychowawczy

naukowy i wychowawczy


SJP.pl


naukowoinformacyjny

dotyczący informacji naukowej


SJP.pl


naukowość

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) odprzym. cecha tego, co jest naukowe

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. nauka ż., nauczka ż., naukowiec m., nauczanie n., nauczenie n.

 czas. nauczać ndk., nauczyć dk.

 przym. naukowy

 przysł. naukowo

Wiktionary


naukowy

1. związany z nauką, zgodny z zasadami, metodami nauki;
2. związany z kształceniem się, mający na celu nauczanie; szkolny


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z nauką

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Ten artykuł to przykład naukowego bełkotu, nic z niego nie wynika, ale brzmi mądrze.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌnawuˈkɔvɨ, AS: naukovy

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. naukowiec mos., nauka ż., uczeń mos., naukowość ż., nauczanie n., nauczka ż.

 przysł. naukowo

Wiktionary


naukoznawca

specjalista w dziedzinie wiedzy obejmującej m.in. historię i teorię nauki oraz metodologię nauk


SJP.pl


naukoznawczy

związany z dziedziną wiedzy obejmującą m.in. historię i teorię nauki oraz metodologię nauk


SJP.pl


naukoznawczyni

specjalistka w dziedzinie wiedzy obejmującej m.in. historię i teorię nauki oraz metodologię nauk


SJP.pl


naukoznawstwo

dziedzina wiedzy obejmująca m.in. historię i teorię nauki oraz metodologię nauk


SJP.pl

Naukoznawstwo – termin rozumiany dwojako:

  • szeroko: zespół nauk o nauce, obejmujący m.in. jej teorię, historię, metodologię i systematykę;
  • wąsko: epistemologia nauki.

Naukoznawstwo zajmuje się problematyką racjonalnego wpływania na rozwój nauk (w pożądanym kierunku) środkami społecznymi; dokładniej jest to zestaw takich badań nad naukami, jakie mają zwiększyć potencjał i efektywność w wykorzystaniu kapitału intelektualnego (ludzkiego i strukturalnego). Zadaniem naukoznawstwa jest opracowywanie rekomendacji dla ludzi, którzy w ramach rozmaitych instytucji i urzędów praktycznie zajmują się sprawami nauki i polityki naukowej w skali globalnej, międzynarodowej, krajowej, regionalnej i instytucjonalnej.

Wikipedia


nauma

imię żeńskie


SJP.pl


naumachia

widowisko przedstawiające bitwę morską, urządzane na jeziorach w starożytnym Rzymie


SJP.pl

Naumachia (łac. z gr. ναυμαχία naumachía, dosł. „wojna morska”; lm naumachiae) – w starożytnym Rzymie urządzane dla szerokiej publiczności widowisko przedstawiające bitwę morską, często odbywające się w specjalnie przystosowanym amfiteatrze. Także amfiteatralna konstrukcja wyposażona w rozległy basen dla rozgrywania pokazowych bitew.

Wikipedia


naumiany

potocznie: taki, który się naumiał (nauczył się czegoś)


SJP.pl


naumieć

naumieć się - potocznie, żartobliwie: nauczyć się


SJP.pl


naumiewać

żartobliwie: naumiewać się - wyuczać się


SJP.pl


naumiuk

nazwisko


SJP.pl

Osoby o tym nazwisku:

  • Jan Naumiuk – polski historyk, pisarz
  • Józef Naumiuk – polski duchowny
  • Tomasz Naumiuk - polski operator filmowy

Wikipedia


naumowicz

nazwisko


SJP.pl

Osoby o tym nazwisku:

  • Iwo Naumowicz – polski raper
  • Józef Naumowicz – rzymskokatolicki duchowny
  • Paweł Naumowicz – rzymskokatolicki duchowny
  • Wiktor Naumowicz – polski tenisista stołowy i ziemny

Wikipedia


naunet

egipskie prabóstwo wyobrażane w postaci węża, uosabiające wody ziemskiego praoceanu


SJP.pl

Naunet (Nunut) (eg. N’wnt) – egipskie prabóstwo żeńskie uosabiające prawody (praocean) w chaosie heliopolitańskiego systemu wierzeń.

W wierzeniach hermopolitańskich wyobrażane w postaci węża. Razem ze swoją męską formą (Nun) Naunet stanowiła pierwszą z par hermopolitańskiej Ogdoady, tworząc razem androgyniczną jedność. Wśród bóstw kosmogonii memfickiej, te aspekty męsko-żeńskie łączył w sobie Ptah, określany jako bóstwo „prastare”.

Wikipedia


nauplion

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna

 (1.1) geogr. miasto portowe w Grecji, we wschodniej części Peloponezu;

Wiktionary

Nauplion (także Nafplion/Nafplio; ngr. Ναύπλιο, staroż. Ναυπλία Nauplía) – miasto w Grecji, na Peloponezie, w administracji zdecentralizowanej Peloponez, Grecja Zachodnia i Wyspy Jońskie, w regionie Peloponez, w jednostce regionalnej Argolida. Siedziba gminy Nauplion. W 2011 roku liczyło 14 203 mieszkańców.

Wikipedia

Synonimy:

 (1.1) Nafplio, Nafplion

Wiktionary


nauplius

pelagiczna larwa wielu skorupiaków; pływik


SJP.pl

  • pływik – larwa skorupiaków
  • Nauplius (mitologia)

Wikipedia


naupychać

upchnąć wiele czegoś; poupychać


SJP.pl


naura

wykrzyknik

 (1.1) slang. młodzież. zwrot używany przy żegnaniu się z kimś

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Naura, idę do śpiulkolotu!

Wiktionary

Powiązane:

 przysł. na razie, narcia, narka, nara

 wykrz. narka, nara, na razie

 rzecz. narka, nara ż.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) do widzenia, do zobaczenia, na razie, cześć (na pożegnanie), narcia, narka, pa, do zobaczyska, nara, narazicho

Wiktionary


naurańczyk

[czytaj: nałrańczyk] obywatel Nauru; Nauruańczyk


SJP.pl


nauranka

[czytaj: nałranka] obywatelka Nauru; Nauruanka


SJP.pl


naurański

Nauru; nauruański


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) odnoszący się do państwa Nauru, wywodzący się z Nauru

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Ten naurański sztangista odnosi sukcesy na arenie międzynarodowej

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌnawuˈrãj̃sʲci, AS: naurãĩ ̯sʹḱi

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Nauru n., Nauruańczyk mos., Nauruanka ż.

Wiktionary


nauru

[czytaj: nałru] język Naurańczyków - mieszkańców Nauru, kraju w Oceanii


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki, nazwa własna

 (1.1) geogr. wyspa w Oceanii

 (1.2) geogr. polit. państwo w Oceanii na wyspie Nauru (1.1);

Wiktionary

Nauru (ang. Nauru, naur. Naoero), oficjalnie Republika Nauru (ang. Republic of Nauru, nauruański Republik Naoero) wcześniej nazywana Pleasant Island – wyspiarskie mikropaństwo położone w zachodniej części Oceanu Spokojnego, w Mikronezji, w odległości około 42 km na południe od równika. Jest najmniejszą republiką na świecie, zarówno pod względem wielkości (21,3 km²), jak i liczby ludności oraz trzecim, po Watykanie i Monako, najmniejszym państwem na świecie. Wielkość wyłącznej strefy ekonomicznej wynosi 308 480 km², natomiast powierzchnia wód terytorialnych to 41 km².

Wikipedia

Wymowa:

IPA: naˈwuru, AS: nauru

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Nauruańczyk mos., Nauruanka ż., Naurańczyk mos., Nauranka ż., nauruański mrz.

 przym. nauruański, naurański

Wiktionary

Synonimy:

 (1.2) urz. Republika Nauru

Wiktionary


nauruańczyk

[czytaj: nałruańczyk] obywatel Nauru; Naurańczyk


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) obywatel Nauru

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌnawuruˈwãj̃n͇t͡ʃɨk, AS: nauruãĩ ̯ṇčyk

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Nauru n.

:: fż. Nauruanka ż.

 przym. nauruański, naurański

Wiktionary


nauruanka

[czytaj: nałruanka] obywatelka Nauru; Nauranka


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) obywatelka Nauru

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌnawuruˈwãŋka, AS: nauruãŋka

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Nauru n.

:: fm. Nauruańczyk m.

 przym. nauruański, naurański

Wiktionary


nauruański

Nauru; naurański


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) odnoszący się do państwa Nauru

 (1.2) odnoszący się do wyspy Nauru

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (2.1) jęz. język urzędowy Nauru,

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌnawuruˈwãj̃sʲci, AS: nauruãĩ ̯sʹḱi

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Nauru n., Nauruańczyk mos., Nauruanka ż.

Wiktionary


nauruańskojęzyczny

przymiotnik

 (1.1) taki, który posługuje się językiem nauruańskim

 (1.2) taki, którego mieszkańcy posługują się językiem nauruańskim

 (1.3) spisany, stworzony w języku nauruańskim

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌnawuruˈwãj̃skɔjɛ̃w̃ˈzɨt͡ʃnɨ, AS: nauruãĩ ̯skoi ̯ẽũ̯zyčny

Wiktionary


naurywać

1. urwać wiele czegoś;
2. naurywać się - namęczyć się urywaniem


SJP.pl


naurzynać

1. urznąć wiele czegoś;
2. naurzynać się - namęczyć się urzynaniem


SJP.pl


nausitous

modraszek nausitous - gatunek motyla dziennego z rodziny modraszkowatych


SJP.pl


nausuwać

1. usunąć wiele czegoś;
2. nausuwać się - namęczyć się usuwaniem


SJP.pl


nausznik

osłona na ucho; część hełmu lub czapki okrywająca ucho


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) każda z dwóch osłon na uszy

 (1.2) hist. wojsk. część hełmu osłaniająca ucho

Wiktionary

Wymowa:

IPA: naˈwuʃʲɲik, AS: naušʹńik

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. nausznica ż., ucho n., uszko n.

 przym. nausznikowy, uszny

 przysł. na ucho

Wiktionary


nauszniki

osłona na ucho; część hełmu lub czapki okrywająca ucho


SJP.pl


nauszny

zakładany na uszy, znajdujący się na uszach


SJP.pl


nauta

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) geogr. miasto w Peru

Wiktionary


nautilus

1. głowonóg czteroskrzelny o wielokomorowej, spiralnie zwiniętej muszli, występujący w kilku gatunkach; łodzik;
2. puchar o czaszy z wypolerowanej i zdobionej muszli, używany w XVI-XVIII w.


SJP.pl

rzeczownik

 (1.1) szt. dekoracyjny puchar, którego czaszę stanowi muszla ślimaka morskiego.

Wiktionary

  • Nautilus – planowana stacja orbitalna firmy Bigelow Aerospace
  • Nautilus – łodzik, rodzaj głowonogów z rodziny Nautilidae
  • Nautilus – puchar
  • „Nautilus” – nazwa okrętów różnych państw:
    • „Nautilus” – pierwszy okręt podwodny Roberta Fultona
    • „Nautilus” – fikcyjny okręt podwodny kapitana Nemo z powieści Juliusza Verne’a
    • USS „Nautilus” – okręty amerykańskie o tej nazwie
    • HMS „Nautilus” – brytyjski okręt podwodny
    • „Nautilus” – włoski okręt podwodny z 1913, główny okręt swojego typu
    • „Nautilus” – francuski podwodny stawiacz min z okresu międzywojennego i II wojny światowej, jedna z sześciu jednostek typu Saphir

    Wikipedia

    Przykłady

     (1.1) Ozdobą kolekcji muzealnej jest nautilus wykonany w norymberskim warsztacie.

    Wiktionary

    Wymowa:

    IPA: naˈwtʲilus, AS: nau̯tʹilus

    Wiktionary

    Powiązane:

     przyr. -nauta

    Wiktionary


nautofon

Nautofon (nazywany też czasami buczkiem mgłowym) – urządzenie stosowane na statkach i stałych znakach nawigacyjnych, służące do nadawania sygnałów dźwiękowych na morzu w czasie mgły. Jego dźwięk słychać w odległości do 20 km.

Dźwięk wytwarzany jest przez membranę pobudzaną do drgań elektromagnesem.

Wikipedia


nautolog

specjalista badający historię rozwoju portów, żeglugi i stoczni


SJP.pl


nautologia

dziedzina nauki badająca historię rozwoju portów, żeglugi i stoczni


SJP.pl

Nautologia (od gr. nautikós = okrętowy, żeglarski i logos = słowo, myśl, rozumowanie) – nauka o rozwoju żeglugi, jej historii (również o portach i stoczniach) i związanych z nią dziedzinach pokrewnych.

Wikipedia


nautyczny

związany z żeglarstwem


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) mar. żegl. związany z nautyką, dotyczący nautyki

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. nautyka ż.

 przyr. -nauta

Wiktionary


nautyka

dziedzina wiedzy związana z żeglarstwem


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) nauk. żegl. nauka o żeglowaniu;

 (1.2) żegl. cechy jednostki pływającej decydujące o jej żeglowności

Wiktionary

Nautyka inaczej wiedza nautyczna (od gr. nautikós = okrętowy, żeglarski i naús = statek) – dziedzina wiedzy, obejmująca dewiację, locję, nawigację, astronomię nautyczną, meteorologię i wiedzę żeglarską, potrzebną do bezpiecznej żeglugi.

Wikipedia

Powiązane:

 przym. nautyczny

 przyr. -nauta

Wiktionary


nautykać

nautykać się - namęczyć się utykaniem, nachodzić się


SJP.pl


nautykwariat

antykwariat sprzedający przedmioty związane z marynistyką i żeglarstwem


SJP.pl


naużalać

naużalać się - pożalić się na kogoś lub coś przez pewien czas; poużalać się


SJP.pl


nauzyka

bohaterka "Odysei", córka Alkinoosa; Nauzykaa


SJP.pl


nauzykaa

bohaterka "Odysei", córka Alkinoosa; Nauzyka


SJP.pl

Nauzykaa (Ναυσικάα Nausikáa) – w mitologii greckiej królewna Feaków. Jest bohaterką jednego z epizodów Odysei autorstwa Homera.

Była córką króla Alkinoosa i Arete. W Odysei Atena posłużyła się dziewczyną, aby pomóc Odyseuszowi w powrocie na Itakę, po tym gdy fale wyrzuciły rozbitka na nieznaną wyspę, którą Homer nazwał Scheria (prawdopodobnie jest to wyspa Kerkyra).Zesłała sen Nauzykai, w którym koleżanka nakłaniała ją, by szła nad rzekę, aby wyprać bieliznę rodzinie. Na drugi dzień wraz ze służebnymi rzeczywiście pojechała nad rzekę i dziewczęta wyprały odzież, rozłożyły ją na trawie, żeby wyschła, a same zaczęły grać w piłkę. Piłka wpadła do wody. Krzyki dziewcząt obudziły śpiącego Odyseusza.

Wikipedia


navara

samochód typu Nissan Navara


SJP.pl


navarin

[czytaj: nawarę] potrawa w postaci duszonej baraniny z warzywami i korzeniami


SJP.pl

Navarin (fr. ragoût d'agneau) – francuska potrawa mięsno-warzywna, rodzaj ragoût.

Znana również w kuchni międzynarodowej potrawa serwowana najczęściej w okresie wiosennym. Przyrządzana z duszonej w tłuszczu jagnięciny (z łopatki) oraz z młodych wiosennych warzyw. Jako dodatki służą pokrojone w cząstki pomidory i niewielkie glazurowane cebulki (navets) z ziemniakami.

Wikipedia


navarra

Nawarra;
1. kraina historyczna w Pirenejach hiszpańskich i francuskich, zamieszkiwana przez Basków;
2. region autonomiczny w Hiszpanii w krainie Navarra


SJP.pl

Nawarra (hiszp. Navarra, fr. Navarre, bask. Nafarroa) – kraina historyczna w zachodniej części Pirenejów na pograniczu Hiszpanii i Francji. Pod zwierzchnictwem Nawarry znajdowała się niegdyś również część francuskiego departamentu Pyrénées-Atlantiques, obecnie znana jako Dolna Nawarra (fr. Basse-Navarre).

Wikipedia


navasana

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) grupa asan polegających na uniesieniu wyprostowanych nóg

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) pozycja okrętu, okręt

Wiktionary


navicert

zaświadczenie wydawane w czasie wojny w państwie neutralnym przez przedstawicieli dyplomatycznych strony wojującej, stwierdzające, że statek i jego ładunek sprawdzono i że może on płynąć do portu neutralnego; nawicert


SJP.pl


nawa

1. część kościoła, w której zwykle ustawione są ławki dla wiernych;
2. dawniej: statek, okręt


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) archit. główna, wydzielona dla wiernych część kościoła pomiędzy kruchtą, przy wejściu, a prezbiterium;

 (1.2) daw. podn. okręt, statek

 (1.3) podn. ogół grupy społecznej, narodowej lub religijnej w specjalnych wyrażeniach

Wiktionary

Nawa – część kościoła położona między prezbiterium a kruchtą, przeznaczona dla wiernych.

Oprócz świątyń jednonawowych występują dwu-, trzy-, pięcio- oraz siedmionawowe. Nawy są zazwyczaj rozdzielone rzędem podpór – słupów, filarów lub kolumn. Średniowieczne kościoły bazylikowe były trój- lub pięcionawowe, o nawie głównej dwa razy szerszej i dwa razy wyższej od naw bocznych (trójnawowe – katedra w Chartres, katedra w Reims; pięcionawowe – kościół St. Sernin w Tuluzie, katedra w Paryżu). Późnogotyckie kościoły dwunawowe mogły mieć symetryczne nawy równej szerokości (kościół NMP w Wiślicy) i prezbiterium umieszczone na osi filarów międzynawowych lub niesymetryczne nawy różnej szerokości (układ spotykany w budownictwie zakonów żebraczych – dominikanów i franciszkanów).

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Ciotka Lucyna siada przeważnie w nawie bocznej.

 (1.2) Zapieniła się woda pod dziobem nawy kupieckiej.

 (1.3) Nie straszne są Nawie Piotrowej odmęty libertynizmu.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈnava, AS: nava

Wiktionary

Powiązane:

 przym. nawowy

 rzecz. podnawka ż.

Wiktionary

Synonimy:

antonimy.

hiperonimy.

 (1.1) przestrzeń

 (1.2) statek

 (1.3) ogół

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

 przym. nawowy

 rzecz. podnawka ż.

frazeologia.

etymologia.

 etym|łac|navis. → łódź, statek

uwagi.

tłumaczenia.

* angielski: (1.1) nave (nawa główna), aisle (nawa boczna)

* arabski: (1.1) صحن

* czeski: (1.1) loď

* fiński: (1.1) laiva

* francuski: (1.1) nef ż.

* hiszpański: (1.1) nave ż.

* nowogrecki: (1.1) κλίτος n.

* szwedzki: (1.1) skepp n.

* ukraiński: (1.1) нава ż.

* włoski: (1.1) navata ż.

źródła.

== nawa (język malajski.) ==

wymowa.

znaczenia.

liczebnik główny

 (1.1) dziewięć

odmiana.

przykłady.

składnia.

kolokacje.

synonimy.

Wiktionary


nawab

nabab;
1. człowiek bardzo bogaty, majętny; bogacz, krezus, rokefeler;
2. dawny zarządca prowincji lub władca ksiąstewka w północnych Indiach


SJP.pl

Nabab, nawab – tytuł muzułmańskiego księcia w Indiach, zwłaszcza w Bengalu, potocznie bogacz. Tytuł nadawany przez władców mogolskich namiestnikom prowincji.

Wikipedia


nawadniać

czasownik przechodni niedokonany (dk. nawodnić)

 (1.1) doprowadzać wodę

 (1.2) nasycać wodą

czasownik zwrotny niedokonany nawadniać się (dk. nawodnić się)

 (2.1) zabezpieczać całkowicie w zapotrzebowanie na wodę

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Nida nawadnia bory w naszym powiecie.

 (1.2) Trenując, pamiętaj o tym, żeby odpowiednio nawadniać swoje ciało.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. wodniczka ż., bezwodzie n., nawadnianie n., woda ż.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) nawodniać

 (2.1) nawodniać się

Wiktionary


nawadniająco

nawadniać


SJP.pl

Patrz:

nawadniać

nawadnianie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|nawadniać.

Wiktionary

Irygacja (nawadnianie, system irygacyjny) – jeden z systemów melioracji polegający na dostarczaniu wody do gleby w celu zapewnienia odpowiednich warunków wegetacji roślin uprawnych.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ˌnavadʲˈɲä̃ɲɛ, AS: navadʹńä̃ńe

Wiktionary

Powiązane:

 czas. nawadniać

 rzecz. wodniczka ż., bezwodzie n., woda ż.

Wiktionary


nawaga

ryba z rodziny dorszowatych


SJP.pl

Nawaga europejska, nawaga (Eleginus nawaga) – gatunek ławicowej ryby oceanicznej z rodziny dorszowatych (Gadidae), blisko spokrewniony z gatunkami rodzaju Gadus.

Wikipedia


nawahijka

członkini plemienia indiańskiego


SJP.pl


nawahijski

związany z Nawaho, plemieniem indiańskim


SJP.pl


nawaho

plemię indiańskie; Nawahowie


SJP.pl

Wikipedia


nawahowie

Indianie Ameryki Północnej


SJP.pl

Wikipedia


nawakszucki

przymiotnik od: Nawakszut (stolica Mauretanii)


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) odnoszący się do miasta Nawakszut

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌnavaˈkʃut͡sʲci, AS: navakšucʹḱi

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Nawakszut mrz., nawakszutczyk m., nawakszutka ż.

Wiktionary


nawakszut

stolica Mauretanii (dawna polska nazwa: Nuakszott)


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna

 (1.1) geogr. stolica Mauretanii;

Wiktionary

Nawakszut (arab. ‏نواكشوط‎, Nawākšūṭ; fr. Nouakchott) – stolica Mauretanii, położona w zachodniej części kraju, 4 km od wybrzeża Atlantyku. Nawakszut jest również stolicą wydzielonego dystryktu stołecznego w Mauretanii. W 2013 roku miasto liczyło ok. 958 tys. mieszkańców.

W mieście istnieją zakłady odsalania wody morskiej, działa tu też międzynarodowy port lotniczy. Nawakszut charakteryzuje się także niską zabudową i brakiem wieżowców.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: naˈvakʃut, AS: navakšut

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. nawakszutczyk mos., nawakszutka ż.

 przym. nawakszucki

Wiktionary


nawakszutczyk

mieszkaniec Nawakszutu


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) mieszkaniec Nawakszutu

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌnavaˈkʃuṭt͡ʃɨk, AS: navakšuṭčyk

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Nawakszut mrz.

:: fż. nawakszutka ż.

 przym. nawakszucki

Wiktionary


nawakszutka

mieszkanka Nawakszutu


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) mieszkanka Nawakszutu

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌnavaˈkʃutka, AS: navakšutka

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Nawakszut mrz.

:: fm. nawakszutczyk mos.

 przym. nawakszucki

Wiktionary


nawalać

czasownik niedokonany (dk. nawalić)

 (1.1) niedokonany od|nawalić.

czasownik zwrotny niedokonany nawalać się

 (2.1) pot. bić się

Wiktionary

Powiązane:

 czas. nawalić się, nawalić

 rzecz. nawalność ż., nawalony mos., nawalanie n., nawalanka ż.

 przym. nawalny, nawalony

Wiktionary


nawalacz

ktoś, kto nawala, nie wywiązuje się z obowiązków


SJP.pl


nawalanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|nawalać.

Wiktionary

Powiązane:

 czas. nawalać, nawalić

 rzecz. nawalność ż.

Wiktionary


nawalanka

1. potocznie: bójka;
2. potocznie: niewywiązywanie się z powierzonego zadania


SJP.pl


nawalanko

1. potocznie: bójka;
2. potocznie: niewywiązywanie się z powierzonego zadania


SJP.pl


nawalczyć

nawalczyć się - zmęczyć się długą walką; nawojować się


SJP.pl


nawalenie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|nawalić.

Wiktionary

Powiązane:

 czas. nawalić

 rzecz. nawał mrz., nawalność ż.

Wiktionary


nawalić

1. waląc jedno po drugim zgromadzić wiele czegoś w jednym miejscu
2. potocznie:
a) zawieść; zepsuć się
b) nawalić się - zebrać się w wielkiej liczbie, ilości; dużo wypić


SJP.pl

czasownik dokonany (ndk. nawalać)

 (1.1) pot. zawieść w czymś, nie zdołać zrobić czegoś z własnej winy

 (1.2) pot. zepsuć się

 (1.3) pot. nazrzucać, naukładać, zgromadzić wiele rzeczy w jednym miejscu; także: przybyć gdzieś w dużej liczbie

 (1.4) posp. pot. wydalić odchody

czasownik zwrotny dokonany nawalić się

 (2.1) pot. upić się

Wiktionary

Przykłady

 (1.2) Gdyby „Nord” miała radiostację, to po awarii akumulatorów i popsuciu się wszystkiego, co mogłoby nawalić, szukano by nas już od miesiąca.

 (2.1) - Musiałem się mocno nawalić – przerwał niecierpliwie tancerz – skoro nie pamiętam naszego spotkania.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. nawalność ż., nawalony mos., nawalanie n., nawalenie n., nawał mrz., nawała ż.

 czas. nawalać ndk.

 ims. nawalony

 przym. nawalony, nawalny

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) pot. schrzanić, pot. zawalić, pot. spieprzyć, wulg. zjebać, wulg. spierdolić

 (1.2) pot. spieprzyć się, pot. schrzanić się, wulg. zjebać się, wulg. spierdolić się

 (1.3) wulg. najebać, wulg. nakurwić

 (1.4) pot. narobić, wulg. nasrać, wulg. najebać

 (2.1) pot. schlać się, pot. nabzdryngolić się, spić się, wulg. najebać się, wulg. napierdolić się, wulg. nakurwić się

Wiktionary


nawalnie

przysłówek

 (1.1) przest. z gwałtownością

 (1.2) przest. w gromadzie

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. nawalność ż., nawalony mos., nawał mrz., nawała ż.

 przym. nawalny, nawalony

Wiktionary


nawalniej

stopień wyższy od przysłówka: nawalnie


SJP.pl


nawalność

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) przest. burzliwość, dzikość

 (1.2) daw. gwałtowna burza

 (1.3) daw. przen. sytuacja kryzysowa

 (1.4) daw. najechanie, zajęcie

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. nawalanie n., nawalenie n., nawalony mos.

 czas. nawalać ndk., nawalić dk.

 przym. nawalny, nawalony

 przysł. nawalnie

Wiktionary

Synonimy:

 (1.2) nawałnica

 (1.4) nawała

Wiktionary


nawalny

1. zwykle o opadach atmosferycznych: bardzo silny, gwałtowny;
2. dawniej:
a) gromadny, występujący w dużej ilości;
b) natarczywy


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) uderzający silnie, z gwałtownością

 (1.2) daw. pojawiający się gromadnie, w dużej ilości

 (1.3) daw. nacechowany nieustępliwością, bardzo natrętny

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Nad kościołem katedralnym / Śnieżnobiałe ptaki lecą, / Jak gwiazd deszczem lśnią nawalnym, / Jak liljami błękit kwiecą.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. nawałnica ż., nawalony mos., nawalność ż., nawał mrz., nawała ż.

 czas. nawalać ndk., nawalić dk.

 przym. nawalony

 przysł. nawalnie

Wiktionary


nawalony

1. waląc jedno po drugim zgromadzić wiele czegoś w jednym miejscu
2. potocznie:
a) zawieść; zepsuć się
b) nawalić się - zebrać się w wielkiej liczbie, ilości; dużo wypić


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) posp. będący pod wpływem alkoholu lub narkotyków

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (2.1) posp. osoba nietrzeźwa

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Jego nawalona babka awanturuje się w sklepie.

 (1.1) Na imprezie u Kazka najbardziej nawalony był chyba Michał.

 (2.1) Jakiś nawalony leżał na przystanku.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. nawalność ż., nawał mrz., nawała ż.

 czas. nawalać ndk., nawalić dk., nawalić się dk.

 przym. nawalny

 przysł. nawalnie

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) pijany, wulg. najebany

 (2.1) pijany, pijak

Wiktionary


nawaniacz

substancja dodawana do bezwonnego paliwa gazowego; odorant


SJP.pl

Wikipedia


nawannowy

przystosowany do umocowania bezpośrednio obok wanny, np. parawan nawannowy


SJP.pl


nawapnić

1. nawieźć glebę nawozem wapniowym w celu jej odkwaszenia; zwapnować;
2. w cukrownictwie: poddać sok buraczany działaniu wapna;
3. nasycić wodę wapniem w celu oczyszczenia jej ze szkodliwych substancji


SJP.pl


nawapnik

lśniś nawapnik - gatunek pająka z rodziny skakunowatych


SJP.pl


nawar

skała krzemionkowa powstająca w pobliżu gejzerów


SJP.pl

Kamień kotłowy – osad składający się głównie z węglanów wapnia (CaCO
3
) i magnezu (MgCO
3
), powstający w wyniku termicznego rozkładu wodorowęglanów wapnia (Ca(HCO
3
)
2
) i magnezu (Mg(HCO
3
)
2
), zawartych w wodzie, zwłaszcza twardej. Inne ważniejsze składniki to siarczan wapnia (CaSO
4
), wodorotlenek żelaza(III) (Fe(OH)
3
) i krzemionka (SiO
2
).

Wikipedia


nawara

nazwisko


SJP.pl


nawarczeć

o psie: wiele razy warknąć na kogoś, na coś


SJP.pl


nawarczyk

mieszkaniec Nawarry (krainy historycznej i regionu w Hiszpanii)


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) mieszkaniec Nawarry

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Nawarczyk powiedział to, Nawarczyk zrobił tamto, Nawarczyk zbytnio się zbliżył z delfinem, Nawarczyk knuje intrygi z takim a takim dostojnikiem z Wielkiej Rady.

 (1.1) Niemiec, podobnie jak Bretończyk czy Nawarczyk, oznaczał mieszkańca prowincji o odrębnej kulturze, a nie przedstawiciela innego narodu. W epoce przedrewolucyjnej nie posługiwano się we Francji kategorią narodu.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Nawarra ż.

:: fż. Nawarka ż.

 przym. nawarski

Wiktionary


nawarka

mieszkanka Nawarry (krainy historycznej i regionu w Hiszpanii)


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) mieszkanka Nawarry

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Nawarra ż.

:: fm. Nawarczyk mos.

 przym. nawarski

Wiktionary


nawarra

Navarra;
1. kraina historyczna w Pirenejach hiszpańskich i francuskich, zamieszkiwana przez Basków;
2. region autonomiczny w Hiszpanii w krainie Nawarra


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) geogr. hist. kraina historyczna nad Zatoką Biskajską, niegdyś samodzielne królestwo, obecnie podzielona między Francję i Hiszpanię;

 (1.2) geogr. adm. wspólnota autonomiczna w Hiszpanii

Wiktionary

Nawarra (hiszp. Navarra, fr. Navarre, bask. Nafarroa) – kraina historyczna w zachodniej części Pirenejów na pograniczu Hiszpanii i Francji. Pod zwierzchnictwem Nawarry znajdowała się niegdyś również część francuskiego departamentu Pyrénées-Atlantiques, obecnie znana jako Dolna Nawarra (fr. Basse-Navarre).

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Stolicą Nawarry jest Pampeluna.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: naˈvarːa, AS: nava•ra

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Nawarczyk mos., Nawarka ż.

 przym. nawarski

Wiktionary


nawarski

przymiotnik od: Nawarra (Navarra)


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z Nawarrą, dotyczący Nawarry, pochodzący z Nawarry

Wiktionary

  • Mieczysław Nawarski
  • Napoleon Nawarski

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Nowe partie prawicowe, które uzyskały tylko 41 mandatów, wraz z monarchistami i katolikami stworzyły tak zwaną „mniejszość agrarną”, a karliści i baskijscy nacjonaliści – koalicję baskijsko-nawarską.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Nawarra ż., Nawarczyk mos., Nawarka ż.

Wiktionary


nawarzyć

czasownik dokonany

 (1.1) daw. (współcz. gwara.) nagotować

 (1.2) gw-pl|Śląsk Cieszyński, Zaolzie. ugotować

 (1.3) gw-pl|Zaolzie. narobić (kłopotów)

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. warzywo n.

Wiktionary


naważka

zadana ilość substancji odmierzona przy pomocy wagi


SJP.pl


naważyć

potocznie: ważąc, przygotować odpowiednią ilość czegoś


SJP.pl


nawał

1. natłok, przytłaczające mnóstwo;
2. napad; natarcie; nacierające wojsko


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) książk. przytłaczająca, duża ilość, mnóstwo czegoś

 (1.2) daw. fala

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. nawalony mos., nawała ż., nawałnica ż., nawalenie n.

 czas. nawalić dk.

 przym. nawalny, nawalony

 przysł. nawalnie

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) natłok, nawałnica

Wiktionary


nawała

1. mnóstwo, natłok; nawał;
2. nacierające wojsko; atak, natarcie


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) podn. nacierające wrogie wojska

 (1.2) wojsk. intensywny atak na rodzime pozycje

 (1.3) książk. nagromadzenie przytłaczającego mnóstwa

 (1.4) przest. silna ulewa

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Wieśniacy szukali schronienia przed nawałą dzikusów w grodach za rzeką.

 (1.2) Część zabudowy runęła pod nawałą artyleryjską w sobotnie popołudnie.

 (1.3) Skrzyżowanie zostało zablokowane nawałą riksz.

 (1.4) Podczas wtorkowej nawały ulice Jerozolimy zamieniły się w potoki.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. nawał mrz., nawalony mos.

 przym. nawalny, nawalony

 przysł. nawalnie

 czas. nawalić

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) nawałnica

 (1.3) nawał

 (1.4) nawałnica

Wiktionary


nawałka

nazwisko


SJP.pl


nawałnica

1. gwałtowne zjawisko atmosferyczne połączone z silnym wiatrem, np. ulewa, burza, gradobicie, śnieżyca, wichura; zawierucha;
2. wstrząs dziejowy; rewolucja, rebelia;
3. gwałtowny atak wojska lub napierającego tłumu


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) książk. gwałtowna burza połączona z silnym wiatrem

 (1.2) książk. bardzo obfity gwałtowny deszcz, śnieg, wiatr itp.

 (1.3) książk. przen. o wstrząsie dziejowym

 (1.4) książk. o atakującym wojsku; także o napierającym tłumie ludzi

Wiktionary

Szkwał – nagły wzrost prędkości wiatru o co najmniej 8 m/s od prędkości początkowej powyżej 10 m/s. Może osiągać do 9 stopni w skali Beauforta. Szkwał trwa krótko, do kilku minut i może nieść ze sobą śnieg lub deszcz. Powstaje zazwyczaj tam, gdzie stykają się dwie masy powietrza o dużej różnicy temperatur. Bardzo często to zjawisko związane jest z chmurą cumulonimbus. Ostrzeżeniem przed możliwym szkwałem jest obecność na przodzie chmury burzowej tak zwanego wału szkwałowego. Szkwały mogą być związane z nawałnicą.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ˌnavawʲˈɲit͡sa, AS: navau̯ʹńica

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. nawał mrz.

 przym. nawałnicowy, nawalny

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) burza, huragan, orkan, szkwał, sztorm, wichura

 (1.2) buran, śnieżyca, zadymka, zamieć, zawierucha

 (1.3) nawał, nawała

 (1.4) atak, najście, napaść, napór, nawała, szturm

Wiktionary


nawałnik

ptak z rodziny nawałników, podobny do mewy; burzyk


SJP.pl


nawałnikowate

o cechach nawałnikowatych (rodzina ptaków)


SJP.pl

Nawałniki, nawałnikowate (Hydrobatidae) – monotypowa rodzina ptaków z rzędu rurkonosych (Procellariiformes).

Wikipedia


nawałnikowaty

o cechach nawałnikowatych (rodzina ptaków)


SJP.pl


nawałność

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) przest. nawałnica: gwałtowna burza, podczas której następuje nagły wzrost prędkości wiatru w połączeniu z nagłą zmianą jego kierunku; także gwałtowna ulewa, śnieżyca, wichura, zawierucha, huragan

 (1.2) daw. gwałtowny napór, impet; gwałtowność, burzliwość

Wiktionary

Przykłady

 (1.1-2) [Szlachcic z rubieży, wychowany w ciągłej grozie kozackiej i tatarskiej, przejęty myślą o niebezpieczeństwach, jakie ojczyźnie od buntów, od zagonów i od całej potęgi tureckiej groziły, widział w tych zamysłach niemal zbawienie ojczyzny, wierzył święcie, że uwielbiany przez niego, jak i przez wszystkich kresowców hetman, ani na chwilę się nie zawaha, gdy o pomnożenie potęgi Rzeczypospolitej chodzi, więc] jechał z radością w sercu[,] mimo zawiei, błędnych dróg[,] i nawałności.

 (1.1) [Kiedy] wielką nawałnością, [/ Kiedy wielką fal przewagą /] Bici, na morskich rozruchach[,] / Utraciliśmy armadę; [/ Gdy infant został w łańcuchach; / Gdy te wieści, jędze blade, / Rozkołysane przez dzwony, / Przyleciały do Lizbony / Z wiatrem, co po morzu dyszał; / Kiedy król o nich usłyszał, / To bez żadnéj sic. prawie skargi / Wpadł w melancholie serdeczne, / A z melancholii w letargi, / A z letargów we sny wieczne.]

 (1.1) Nawałność w piękną odmienił pogodę, / [Ucichły burze, i w pomyślnym biegu / Cieszą się, patrząc na spokoyną sic. [spokojną] wodę, / Za styrem Pana przybili do brzegu.]

 (1.1) Gdybyć zawsze człowiek pamiętał na nawałność i burzę, toć by nigdy nie trzeba mu puszczać się na morze.

 (1.1) Wtem ze wszystkich stron nagła nawałność się wzruszy, rzuca nawą tu, owdzie i boki jej kruszy.

 (1.1) przen.

 (1.2) [Zawrzało w chmurach, zasrebrniały strugi / Dżdżu z głośnym szumem, jak wezbrane rzeki, / A] choć nawałność burzy poszła stroną, / Dzień nastał słotny [i z twarzą zgaszoną.]

 (1.2) przen.

Wiktionary


nawcinanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|nawcinać.

Wiktionary

Powiązane:

 czas. nawcinać dk.

Wiktionary


nawęd

ryba denna z rodziny żabnicowatych; żabnica


SJP.pl

Żabnica, nawęd, żabnica nawęd (Lophius piscatorius) – ryba morska z rodziny żabnicowatych (Lophiidae), nazywana też diabłem morskim. Poławiana gospodarczo dla smacznego, białego mięsa, cenionego w stanie świeżym i wędzonym.

Wikipedia


nawędrować

nawędrować się - nasycić się, zmęczyć się wędrowaniem


SJP.pl


nawęglanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|nawęglać.

Wiktionary

Nawęglanie – zabieg cieplny polegający na dyfuzyjnym nasyceniu węglem warstwy powierzchniowej obrabianego materiału. Nawęglaniu poddaje się stale niskowęglowe (do 0,25% zawartości węgla), by zmodyfikować własności warstwy wierzchniej materiału w dalszych fazach obróbki np. zwiększyć jej twardość, a co za tym idzie odporność na zużycie ścierne, przy równoczesnym pozostawieniu miękkiego, elastycznego rdzenia stali niskowęglowej. Zawartość węgla w strefie nawęglania wzrasta do 1–1,3%, a głębokość nawęglania wynosi najczęściej 0,5 do 2 mm.

Wikipedia

Powiązane:

 czas. nawęglać

Wiktionary


nawet

nadto, także, również


SJP.pl

partykuła

 (1.1) …wyrażająca zdziwienie mówiącego wywołane jakąś nietypową lub nieoczekiwaną sytuacją

 (1.2) …wyrażająca obojętność mówiącego wobec czyjegoś wyboru

Wiktionary

Nawet – siódmy studyjny, solowy, a ósmy w ogóle (nie licząc płyty z 2000 roku pt. „Kawałek Cienia” wydanej w ramach projektu „Złota kolekcja”) album polskiego wykonawcy poezji śpiewanej Grzegorza Turnaua, wydany w 2002 roku przez Pomaton EMI. Nagrania przeprowadzono między czerwcem a wrześniem 2002 roku w Studio Nieustraszonych Łowców Dźwięków oraz Centrum Sztuki i Techniki Japońskiej „Manggha” w Krakowie.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Nawet chleba nie było.

 (1.2) Jeśli chcesz jechać, to proszę bardzo, możesz polecieć nawet do Australii.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈnavɛt, AS: navet

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) reg. śl. aji.

Wiktionary


nawetka

dawniej: czółenko, narzędzie kościane złożone z dwóch płytek połączonych w środku słupkiem, na który nawija się nici


SJP.pl


nawęza

amulet słowiański chroniący przed magią i zapewniający szczęście jego posiadaczowi


SJP.pl

Nawęza – amulet słowiański.

Nawęzy należały do elementów magii biernej, a ich zadaniem była ochrona przed urokiem, czarami i zapewnienie posiadaczowi szczęścia. Nawęzami mogły być kły dzikich zwierząt, płaskie kamyki z naturalnymi otworami, muszle (zwłaszcza kauri, Cypraea moneta), kości, a także skamieniałe belemnity, które uważano za strzałki piorunowe. Za nawęzy uważano też niektóre rośliny, szczególnie te, którym przypisywano ponadnaturalne oddziaływanie (lubczyk, alrauna itp).

Wikipedia


nawi

środowiskowo: nawigacja samochodowa


SJP.pl


nawia

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) mitsłow. określenie zaświatów

Wiktionary

Nawie (majki, mawki, nawki) – w wierzeniach słowiańskich określenie dusz zmarłych.

Niektóre teorie zakładają, że termin Nawia (najprawdopodobniej tożsama z Wyrajem) odnosi się do nazwy zaświatów, choć fakt ten nie został bezpośrednio potwierdzony.

Wikipedia


nawiać

1. potocznie: uciec;
2. nanieść czegoś, napędzić siłą prądu powietrza, nadmuchać;
3. powiać na coś lub kogoś


SJP.pl

czasownik przechodni dokonany (ndk. nawiewać)

 (1.1) przemieścić do wewnątrz czegoś ruchem powietrza

 (1.2) pot. opuścić pospiesznie jakieś miejsce, w którym nie chce się przebywać

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) W ciągu trzech ostatnich dni nawiało tu jeszcze więcej śniegu.

 (1.2) To u niej poznałem Dawida Burluka, starszego kolegę Majakowskiego, poetę i malarza, który miał forsę i finansował go za młodu, a po rewolucji szczęśliwie nawiał do Ameryki.

Wiktionary

Powiązane:

 czas. nawiewać ndk.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) nadmuchać

 (1.2) uciec; pot. zwiać

Wiktionary


nawias

1. znak pisarki, zwykle w kształcie pary łuków, który oddziela wyrazy lub zdania wtrącone albo uboczne wyjaśnienia, uwagi;
2. każdy z tych łuków;
3. w matematyce: znak matematyczny mający kształt pary łuków lub klamer, który wydziela część wyrażenia algebraicznego i wskazuje, jaka powinna być kolejność działań w tym wyrażeniu


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) typogr. mat. parzysty znak graficzny w postaci łuków lub klamer zwróconych w przeciwne strony, który grupuje lub wyodrębnia tekst lub symbole i pełni pewną umowną rolę – piśmienniczą, matematyczną, programistyczną, w zapisie chemicznym itp.;

 (1.2) typogr. każdy z dwóch łuków będących elementem nawiasu (1.1)

Wiktionary

Nawiasy – znaki pisarskie, używane z reguły parzyście, przeznaczone do ujmowania między nie tekstu lub symboli.

Nawiasów używa się w tekstach do logicznego wydzielenia ich mniej ważnych fragmentów. W nawiasy ujmuje się komentarze, wyjaśnienia, uzupełnienia tekstu głównego. Generalnie jednak nadużywanie nawiasów w polskim tekście jest niewskazane. Zaleca się użycie raczej innych znaków interpunkcyjnych jak przecinki czy myślniki.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Ten tekst w nawiasie trzeba poprawić, bo jest prawie niezrozumiały.

 (1.2) Działania matematyczne w nawiasach wykonujemy zawsze w pierwszej kolejności.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈnavʲjas, AS: navʹi ̯as

Wiktionary

Powiązane:

 przym. nawiasowy

 rzecz. nawiasik mrz.

Wiktionary


nawiasem

1. znak pisarki, zwykle w kształcie pary łuków, który oddziela wyrazy lub zdania wtrącone albo uboczne wyjaśnienia, uwagi;
2. każdy z tych łuków;
3. w matematyce: znak matematyczny mający kształt pary łuków lub klamer, który wydziela część wyrażenia algebraicznego i wskazuje, jaka powinna być kolejność działań w tym wyrażeniu


SJP.pl


nawiasik

zdrobnienie od: nawias


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) zdrobn. od nawias

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. nawias m.

Wiktionary


nawiasowanie

problem nawiasowania ciągu macierzy - problem znalezienia takich nawiasów dla iloczynu macierzy, by zminimalizować łączny koszt wszystkich mnożeń


SJP.pl


nawiasowy

pozostający z czymś w luźnym związku; przygodny, uboczny, wtrącony


SJP.pl


nawiązać

czasownik przechodni dokonany (ndk. nawiązywać)

 (1.1) dokonany od|nawiązywać.

czasownik zwrotny dokonany nawiązać się (ndk. nawiązywać się)

 (2.1) dokonany od|nawiązywać się.

Wiktionary

Powiązane:

 czas. wiązać, nawiązywać ndk.

 rzecz. nawiązanie n., nawiązka ż., nawiązywanie n.

Wiktionary


nawiązanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|nawiązać.

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Telewizja poinformowała o nawiązaniu stosunków dyplomatycznych pomiędzy Republiką Botswany i Republiką Kamerunu.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. nawiązywanie n., nawiązka ż.

 czas. nawiązywać ndk., nawiązać dk.

Wiktionary


nawiązka

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) coś, co przekracza konieczną ilość, zwłaszcza przewidywany zysk lub należną płatność

 (1.2) kara pieniężna stanowiąca odszkodowanie za wyrządzoną krzywdę

forma rzeczownika.

 (2.1) D. lp. od: nawiązek

Wiktionary

Nawiązka – środek kompensacyjny będący reakcją na popełnienie czynu zabronionego.

Wikipedia

Powiązane:

 rzecz. nawiązanie n., nawiązywanie n.

 czas. nawiązać

Wiktionary


nawiązywać

czasownik przechodni niedokonany (dk. nawiązać)

 (1.1) przyczepiać wiązaniem coś do czegoś

 (1.2) zaczynać lub wznawiać kontakt, stosunki

czasownik nieprzechodni niedokonany (dk. nawiązać)

 (2.1) przywoływać jako wzór

czasownik zwrotny niedokonany nawiązywać się (dk. nawiązać się)

 (3.1) o relacjach wytwarzać obustronnie pozytywne więzi

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. nawiązanie n., nawiązywanie n.

 czas. nawiązać

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) łączyć, przyczepiać, przywiązywać

 (1.2) zaczynać

 (2.1) odnosić się, odwoływać się, przywoływać

 (3.1) powstawać, rodzić się

Wiktionary


nawiązywanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|nawiązywać.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. nawiązanie n., nawiązka ż.

 czas. nawiązywać ndk., nawiązać dk.

Wiktionary


nawić

1. uwić wiele czegoś;
2. nawić się - zmęczyć się wiciem czegoś


SJP.pl


nawicert

zaświadczenie wydawane w czasie wojny w państwie neutralnym przez przedstawicieli dyplomatycznych strony wojującej, stwierdzające, że statek i jego ładunek sprawdzono i że może on płynąć do portu neutralnego; navicert


SJP.pl


nawidzić

dawniej: nawiedzić;
1. o kataklizmach, nieszczęściach itp.: wydarzyć się, przynieść szkody;
2. przybyć w odwiedziny, odwiedzić


SJP.pl


nawiedzać

1. o kataklizmach, nieszczęściach itp.: wydarzać się, przynosić szkody;
2. o uczuciach, myślach, snach: pojawiać się, nękać;
3. książkowo: pojawiać się w odwiedzinach;
4. o mocach nadprzyrodzonych: obdarzać łaską, napełniać natchnieniem lub powodować opętanie, dotykać szaleństwem


SJP.pl

czasownik przechodni niedokonany (dk. nawiedzić)

 (1.1) pojawiać się jako dramatyczna sytuacja zewnętrzna

 (1.2) pojawiać się w świadomości

 (1.3) przybywać i oddziaływać jako siła nadprzyrodzona

 (1.4) podn. przychodzić z wizytą

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. nawiedzanie n.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) dotykać, nękać, ogarniać

 (1.2) chwytać, nękać, ogarniać, prześladować

 (1.4) odwiedzać

Wiktionary


nawiedzanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|nawiedzać.

Wiktionary

Powiązane:

 czas. nawiedzić, nawiedzać ndk.

Wiktionary


nawiedzić

1. o kataklizmach, nieszczęściach itp.: wydarzyć się, przynieść szkody;
2. o uczuciach, myślach, snach: pojawić się, doświadczyć;
3. książkowo: pojawić się w odwiedzinach;
4. o mocach nadprzyrodzonych: obdarzyć łaską, napełnić natchnieniem lub spowodować opętanie, dotknąć szaleństwem


SJP.pl

czasownik przechodni

 (1.1) dokonany od|nawiedzać.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. nawiedzanie n., nawiedzenie n.

Wiktionary


nawiedzona

kobieta niezrównoważona psychicznie, podejrzana o opętanie przez złe moce


SJP.pl


nawiedzony

opanowany jakąś manią; fanatyczny


SJP.pl

  • Nawiedzony – powieść Shirley Jackson
  • Nawiedzony – amerykański film z 1995,
  • Nawiedzony – amerykański film z 1999, ekranizacja powieści, remake filmu Nawiedzony dom z 1963

Wikipedia


nawiert

1. wykonywanie płytkiego wgłębienia wiertłem; nawiercanie;
2. płytkie wgłębienie wykonane za pomocą wiertła


SJP.pl


nawiertak

krótki, metalowy pręt używany przy nawiercaniu otworów


SJP.pl

Nawiertak (wiertło centrujące) - jest narzędziem obrotowym służącym do nawierceń pod później wykonywane otwory. Stosuje się go w przypadku konieczności wiercenia na pochyłych powierzchniach lub gdy powierzchnia nie jest płaska lub w przypadku wiercenia narzędziami wiotkimi, mającymi tendencje do bicia poprzecznego.

Wikipedia


nawiertka

mechanizm umożliwiający przewiercanie rur wodociągowych i kanalizacyjnych bez zamykania przepływu cieczy


SJP.pl


nawiertnica

urządzenie do wykonywania płytkich wgłębień, głównie w kruchym materiale


SJP.pl


nawierzchnia

górna warstwa jezdni


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) górna część drogi, placu, chodnika;

Wiktionary

Nawierzchnia drogowa – warstwa wierzchnia (lub zespół warstw) drogi kołowej.

Zgodnie z rozporządzeniem Ministra Infrastruktury do celów statystycznych rozróżnia się:

  • nawierzchnie twarde:
    • nawierzchnie ulepszone
      • bitumiczne (asfaltowe)
      • betonowe
      • z kostki, w tym z kostki kamiennej, prefabrykowanej (betonowej), klinkierowej itp.
    • nawierzchnie nieulepszone
      • brukowcowe (z bruku nieciosanego)
      • tłuczniowe
  • nawierzchnie gruntowe
    • wzmocnione żwirem, żużlem itp.
    • naturalne (z gruntu rodzimego)

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Śliska nawierzchnia może być przyczyną groźnych wypadków.

 (1.1) Jazda po mokrej nawierzchni wydłuża drogę hamowania.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: naˈvʲjɛʃxʲɲa, AS: navʹi ̯ešχʹńa

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. wierzch m.

 przym. nawierzchniowy, wierzchni

Wiktionary


nawierzchniowy

przymiotnik od: nawierzchnia


SJP.pl


nawieść

ściągnąć, skierować, naprowadzić wiele czegoś, przywieść


SJP.pl


nawiesić

nawiesić się - dawniej: zwiesić się nad czymś


SJP.pl


nawieszać

wieszając, umieszczać gdzieś, na czymś wiele czegoś


SJP.pl


nawieszenie

nawiesić się - dawniej: zwiesić się nad czymś


SJP.pl


nawietrzna

strona statku lub łodzi wystawiona w kierunku, z którego wieje wiatr


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) mors. żegl. burta od strony wiatru

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Na nawietrznej powoli płynęła fregata.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: naˈvʲjɛṭʃna, AS: navʹi ̯eṭšna

Wiktionary

Powiązane:

 przym. nawietrzny

Wiktionary


nawietrznik

urządzenie wykorzystujące energie wiatru lub zasadę działania różnicy temperatur w celu spowodowania napływu powietrza do pomieszczeń


SJP.pl


nawietrzność

Nawietrzność – zjawisko występujące na statkach z napędem żaglowym, polegające na dążeniu jednostki do skręcania w kierunku, z którego wieje wiatr (ostrzenia), mimo neutralnego położenia steru. Zachowanie takie jest spowodowane brakiem zrównoważenia żaglowego, co może być stałą cechą jednostki, lub skutkiem celowego działania.

Wikipedia


nawietrzny

przymiotnik

 (1.1) mors. żegl. znajdujący się po stronie, na którą wieje wiatr

 (1.2) mors. żegl. mający tendencję do samoistnego obracania dzioba w stronę wiatru

Wiktionary

Wymowa:

IPA: naˈvʲjɛṭʃnɨ, AS: navʹi ̯eṭšny

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. nawietrzna ż., wiatr m.

 przym. nawietrzna

Wiktionary


nawiew

dostarczanie świeżego powietrza do pomieszczenia


SJP.pl


nawiewać

o prądzie powietrza: nanosić, napędzać, nasypywać czegoś


SJP.pl

czasownik przechodni niedokonany (dk. nawiać)

 (1.1) przemieszczać do wewnątrz czegoś ruchem powietrza

 (1.2) pot. opuszczać pospiesznie jakieś miejsce, w którym nie chce się przebywać

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Śnieg nawiewany przez wiatr przyczynił się również do wypadku w podczęstochowskich Łojkach.

 (1.2) Węgry natomiast okazały się pierwszym w Unii krajem, który otrzymał międzynarodową pomoc w ub.r., aby uniknąć bankructwa, gdy inwestorzy poczęli masowo nawiewać z tego kraju.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. nawiew m.

 czas. nawiać dk.

 przym. nawiewny, nawiewowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) nadmuchiwać

 (1.2) uciekać; pot. zwiewać

Wiktionary


nawiewnik

urządzenie do wentylacji pomieszczeń


SJP.pl

Anemostat – element nawiewny (nawiewnik) lub wywiewny (wywiewnik) do montowania w suficie, jest to zakończenie sieci wentylacyjnej mechanicznej, umożliwiające kształtowanie strugi powietrza nawiewanego w pożądany sposób.

W zależności od kierunku przepływu powietrza rozróżniamy:

  • anemostaty nawiewne – doprowadzające świeże powietrze do pomieszczenia,
  • anemostaty wywiewne – usuwające powietrze wraz z zanieczyszczeniami (np. zyskami ciepła, wilgoci, nadmiarem CO2).

Wikipedia


nawieźć

1. potocznie: nagromadzić wiele osób lub wiele osób w jednym miejscu;
2. użyźnić glebę nawozem; wynawozić, znawozić (środowiskowo)


SJP.pl

czasownik przechodni dokonany

 (1.1) roln. dokonany od|nawozić.

 (1.2) dokonany od|nawozić. (wożąc, zbierać coś)

Wiktionary

Powiązane:

 czas. nawozić

 rzecz. nawóz mrz.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) użyźnić

Wiktionary


nawigacja

1. żegluga wodna lub powietrzna;
2. dziedzina nauki o sposobach prowadzenia statku lub samolotu według wyznaczonej trasy, określania ich położenia


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) astr. lotn. żegl. nauka o prowadzeniu statków wodnych lub powietrznych

 (1.2) astronaut. lotn. żegl. prowadzenie statku, samolotu lub pojazdu kosmicznego

 (1.3) pot. urządzenie do prowadzenia pojazdu

Wiktionary

Nawigacja (łac. navigatio "żegluga" od navigare "żeglować" z navis "statek") – dział wiedzy zajmujący się określaniem bieżącego położenia oraz optymalnej drogi do celu dla ludzi, statków, pojazdów lądowych i innych przemieszczających się obiektów.

  • Nawigator, specjalista nawigacji: nawigator morski statku wodnego lub nawigator lotniczy statku powietrznego.

Wikipedia

Przykłady

 (1.2) Systemy nawigacji satelitarnej stają się coraz bardziej przystępnymi cenowo i łatwo dostępnymi narzędziami.

Wiktionary

Powiązane:

 czas. nawigować

 rzecz. nawigator m., nawigraf m., nawigowanie n.

 przym. nawigacyjny

Wiktionary

Synonimy:

 (1.2) żegluga, żeglowanie

Wiktionary


nawigacyjny

związany z nawigacją


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) związany z nawigacją, dotyczący nawigacji, mający zastosowanie w nawigacji, odpowiedni do nawigacji

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) - Głowę bym dał, że to jakiś przyrząd nawigacyjny - rzekł półgłosem.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌnavʲiɡaˈt͡sɨjnɨ, AS: navʹigacyi ̯ny

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. nawigacja ż., nawigowanie n., nawigator m., nawigatorka ż.

 czas. nawigować ndk.

 przysł. nawigacyjnie

Wiktionary


nawigator

1. członek załogi statku wyspecjalizowany w zakresie zagadnień nawigacji;
2. dawniej: żeglarz


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) żegl. lotn. oficer na pokładzie statku lub samolotu zajmujący się nawigacją

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (2.1) urządzenie wyznaczające trasę, położenie

Wiktionary

Nawigacja (łac. navigatio "żegluga" od navigare "żeglować" z navis "statek") – dział wiedzy zajmujący się określaniem bieżącego położenia oraz optymalnej drogi do celu dla ludzi, statków, pojazdów lądowych i innych przemieszczających się obiektów.

  • Nawigator, specjalista nawigacji: nawigator morski statku wodnego lub nawigator lotniczy statku powietrznego.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Nawigator przeszedł kurs kartograficzny.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌnavʲiˈɡatɔr, AS: navʹigator

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. nawigacja ż., nawigowanie n.

:: fż. nawigatorka ż.

 czas. nawigować ndk.

 przym. nawigacyjny

 przysł. nawigacyjnie

Wiktionary


nawigatorka

członkini załogi statku wodnego lub powietrznego odpowiedzialna za zadania związane z zagadnieniami nawigacji


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) specjalistka nawigacji

Wiktionary

Powiązane:

 przym. nawigacyjny

 rzecz. nawigator mos./mrz.

Wiktionary


nawigowanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|nawigować.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. nawigacja ż., nawigator m., nawigatorka ż.

 czas. nawigować ndk.

 przym. nawigacyjny

 przysł. nawigacyjnie

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) sterowanie

Wiktionary


nawigraf

urządzenie na statku do wyznaczania prędkości wiatru


SJP.pl


nawijać

1. okręcać, zwijać coś na czymś;
2. potocznie: mówić długo i bez przerw


SJP.pl

czasownik przechodni niedokonany (dk. nawinąć)

 (1.1) zwijać coś na coś

czasownik nieprzechodni niedokonany

 (2.1) pot. mówić dużo i nieprzerwanie

 (2.2) pot. starać się komuś zaimponować

czasownik zwrotny niedokonany nawijać się (dk. nawinąć się)

 (3.1) być nawijanym na coś

 (3.2) pot. pojawiać się niespodziewanie w chwili, gdy jest się potrzebnym

 (3.3) pot. znajdować się przypadkowo w danym miejscu

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. nawijak m., nawijadło n., nawijalnia ż., nawijarka ż., nawijacz m., nawijaczka ż., nawijka ż., nawijanie n., nawinięcie n.

 czas. nawinąć dk.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) motać, nakręcać, okręcać, owijać

 (2.1) bajdurzyć, gadać (godzinami), ględzić

 (2.2) bajerować

 (3.2) nadarzać się

Wiktionary


nawijadło

przyrząd do nawijania nici, przędzy


SJP.pl


nawijak

element urządzenia zwijający, rolujący coś, np. przędzę, papier


SJP.pl


nawijalnia

miejsce w fabryce, w którym odbywa się nawijanie wyprodukowanego towaru na nawijarkach


SJP.pl


nawijanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|nawijać.

Wiktionary

Toasting – rytmiczna, często improwizowana, melorecytacja na tle utworu z gatunku ska, rocksteady, ragga, jungle lub reggae. Zastosowany po raz pierwszy w latach sześćdziesiątych XX wieku przez DJ-ów jamajskich sound systemów. Uważa się, że jamajscy emigranci uprawiający toasting dali początek gatunkowi hip-hop.

Wikipedia

Powiązane:

 rzecz. nawijak m., nawijadło n., nawijalnia ż., nawijarka ż., nawijacz m., nawijaczka ż., nawijka ż., nawinięcie n.

 czas. nawijać ndk., nawinąć dk.

Wiktionary


nawijka

1. potocznie: rozmowa;
2. środowiskowo: płynne wykonywanie utworów hip-hopowych; flow


SJP.pl


nawikula

naczynie do przechowywania kadzidła, przypominające łódkę


SJP.pl


nawilgać

przesiąkać wilgocią


SJP.pl


nawilgacać

czynić wilgotnym, nasycać wilgocią; nawilżać, wilżyć, zwilżać, zawilgacać, uwilgotniać


SJP.pl


nawilgatniacz

przyrząd do nasycania wilgocią słomy, lnu itp. w roszarniach


SJP.pl


nawilgnięty

taki, który nawilgnął; nawilgły


SJP.pl


nawilgocenie

uczynić wilgotnym, nasycić wilgocią; nawilżyć, zwilżyć, nawilgotnić, zawilgocić, uwilgotnić


SJP.pl


nawilgocić

uczynić wilgotnym, nasycić wilgocią; nawilżyć, zwilżyć, nawilgotnić, zawilgocić, uwilgotnić


SJP.pl


nawilgotnić

uczynić wilgotnym, nasycić wilgocią; nawilżyć, zwilżyć, nawilgocić, zawilgocić, uwilgotnić


SJP.pl


nawilgły

taki, który nawilgł; nawilgnięty


SJP.pl


nawilżać

czynić wilgotnym, nasycać wilgocią; wilżyć, nawilgacać, zawilgacać, uwilgotniać


SJP.pl

czasownik przechodni niedokonany (dk. nawilżyć)

 (1.1) nasycać coś wilgocią; sprawiać, że powierzchnia czegoś staje się lekko wilgotna

Wiktionary

Wymowa:

IPA: naˈvʲilʒat͡ɕ, AS: navʹilžać

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. odwilż ż., nawilżacz m., nawilżarka ż., nawilżenie n., nawilżanie n.

Wiktionary


nawilżający

czynić wilgotnym, nasycać wilgocią; wilżyć, nawilgacać, zawilgacać, uwilgotniać


SJP.pl

Patrz:

nawilżać

nawilżanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|nawilżać.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌnavʲilˈʒãɲɛ, AS: navʹilžãńe

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. nawilżenie n., odwilż ż.

 czas. nawilżać ndk., nawilżyć dk.

Wiktionary


nawilżenie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|nawilżyć.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌnavʲilˈʒɛ̃ɲɛ, AS: navʹilžńe

Wiktionary

Powiązane:

 czas. nawilżyć dk., nawilżać ndk.

 rzecz. nawilżanie n., odwilż ż.

Wiktionary


nawilżyć

uczynić wilgotnym, nasycić wilgocią; zwilżyć, nawilgotnić, nawilgocić, zawilgocić, uwilgotnić


SJP.pl


nawinąć

okręcić, zwinąć coś na czymś


SJP.pl

czasownik przechodni dokonany

 (1.1) dokonany od|nawijać.

czasownik zwrotny dokonany nawinąć się

 (2.1) zostać nawiniętym

 (2.2) pot. zjawić się tam gdzie się jest potrzebnym

Wiktionary

Wymowa:

IPA: naˈvʲĩnɔ̃ɲt͡ɕ, AS: navʹĩnõńć

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. nawijak m., nawijadło n., nawijalnia ż., nawijarka ż., nawijacz m., nawijaczka ż., nawijka ż., nawijanie n., nawinięcie n.

 czas. nawijać ndk.

Wiktionary


nawinięcie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|nawinąć.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. nawijak m., nawijadło n., nawijalnia ż., nawijarka ż., nawijacz m., nawijaczka ż., nawijka ż., nawijanie n.

 czas. nawijać ndk., nawinąć dk.

Wiktionary


nawino

Nawino (niem. Naffin) – wieś sołecka w Polsce położona w województwie zachodniopomorskim, w powiecie białogardzkim, w gminie Białogard. W latach 1975–1998 wieś należała do województwa koszalińskiego. W roku 2007 wieś liczyła 142 mieszkańców.

Wikipedia


nawis

1. zwieszająca się część czegoś
2. część kadłuba statku wodnego na dziobie lub rufie wychylona ponad powierzchnię wody


SJP.pl

  • nawis dziobowy – wystająca ponad powierzchnię wody część dziobowa statku wodnego
  • nawis rufowy – wystająca ponad powierzchnię wody część rufowa statku wodnego
  • nawis śnieżny – nagromadzenie śniegu

Wikipedia


nawiśnięty

nisko się zwieszający, wiszący nad kimś lub czymś; zwisający, nawisły


SJP.pl


nawistny

dawniej: miły, przyjazny


SJP.pl


nawisły

nisko się zwieszający, wiszący nad kimś lub czymś; zwisający, nawiśnięty


SJP.pl


nawitać

nawitać się - nasycić się, zmęczyć się witaniem


SJP.pl


nawka

środowiskowo: nawigacja samochodowa


SJP.pl


nawkurzać

potocznie: nawkurzać się - być zdenerwowanym często lub przez dłuższy czas; nazłościć się


SJP.pl


nawlec

1. nanizać coś na coś długiego, cienkiego;
2. potocznie: nagromadzić, ściągnąć dużo czegoś, np. nawlec drzewa na ognisko


SJP.pl


nawleczka

regionalnie: poszewka na poduszkę, pierzynę; powłoczka


SJP.pl


nawlewać

wlać wiele czegoś


SJP.pl


nawnosić

wnieść wiele czegoś


SJP.pl


nawodnik

nawodnik rzeczny - gatunek gąbek słodkowodnych


SJP.pl


nawodnikowate

rodzina roślin okrytonasiennych


SJP.pl


nawodny

1. położony, wznoszący się na wodzie;
2. żyjący nad wodą, na wodzie


SJP.pl


nawodować

1. napełnić wodą zbiornik parowozu lub wagonu kolejowego; zwodować;
2. spuścić dużo statków na wodę


SJP.pl


nawodzić

dawniej:
1. naprowadzać, nakierowywać;
2. powlekać, zabarwiać, napuszczać czymś


SJP.pl


nawodzice

Nawodzice – wieś w Polsce położona w województwie świętokrzyskim, w powiecie sandomierskim, w gminie Klimontów.

W latach 1954–1959 wieś należała i była siedzibą władz gromady Nawodzice, po jej zniesieniu w gromadzie Klimontów. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa tarnobrzeskiego.

We wsi znajdował się przystanek kolejowy Nawodzice.

Wikipedia


nawoi

rzeczownik, nazwa własna

 (1.1) geogr. adm. miasto w Uzbekistanie, położone w dolinie Zarafszanu;

Wiktionary

Nawoi (uzb. Navoiy, ros. Навои, Nawoj; do 1958 Kermine) – miasto w Uzbekistanie, 150 km na północny zachód od Samarkandy, stolica wilajetu nawojskiego, w dolinie Zarafszanu. Miasto w starożytności leżało na Szlaku Jedwabnym.

Wikipedia

Powiązane:

 przym. nawojski

Wiktionary


nawoj

imię męskie


SJP.pl

Nawoj – staropolskie imię męskie. Imię to składa się z dwóch członów: "na" ("naj") oraz "woj" ("wojownik"). Miało ono charakter życzący i miało sprawić, że ten, kto je nosi, będzie dobrym (najlepszym) wojownikiem. Jego żeńskim odpowiednikiem jest imię Nawoja.

Imię Nawoj nosił rycerz Nawoj. Mieszkał on w Nowym Sączu i bronił zamku w teraźniejszej Nawojowej (nazwa miejscowości pochodzi od jego imienia).

Nawoj imieniny obchodzi 11 marca oraz 20 kwietnia.

Wikipedia


nawojczyny

przymiotnik dzierżawczy - należący do Nawojki lub z nią związany


SJP.pl


nawojka

imię żeńskie


SJP.pl

Nawojka – na wpół legendarna postać z XV wieku uchodząca za pierwszą polską studentkę, a zarazem nauczycielkę.

W 1414 roku studia w Uniwersytecie Krakowskim rozpoczął piętnastoletni Jakub (lub Andrzej, spotykana jest też taka wersja). W rzeczywistości była to przebrana za chłopca Nawojka, która pochodziła z zamożnego wielkopolskiego rodu. Według innych źródeł była córką burmistrza Dobrzynia nad Wisłą.

Wikipedia


nawojowa

wieś w województwie małopolskim, w powiecie nowosądeckim


SJP.pl

Nawojowa – wieś w Polsce, położona w województwie małopolskim, w powiecie nowosądeckim, w gminie Nawojowa. Siedziba gminy Nawojowa na granicy Beskidu Sądeckiego i Beskidu Niskiego.

W latach 1954–1972 wieś należała i była siedzibą władz gromady Nawojowa. W latach 1975–1998 wieś administracyjnie należała do województwa nowosądeckiego.

Wikipedia


nawojowianin

mieszkaniec Nawojowej


SJP.pl


nawojowianka

mieszkanka Nawojowej


SJP.pl


nawojowski

przymiotnik od: Nawojowa


SJP.pl


nawojski

nazwisko


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z Nawoi (miastem w Uzbekistanie)

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Nawoi

Wiktionary


naworski

nazwisko


SJP.pl


nawowy

przymiotnik od: nawa, np. korpus nawowy


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z nawą, dotyczący nawy

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Wywiercą otwory w murach nawowych tuż pod witrażami.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. nawa ż.

Wiktionary


nawóz

zbiór niezbędnych dla roślin składników, podawany najczęściej do gleby


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) ogrod. roln. środek pochodzenia organicznego służący do polepszania jakości gleby;

 (1.2) ogrod. roln. środek pochodzenia nieorganicznego służący do polepszania jakości gleby

Wiktionary

Nawozy – środki używane w uprawie roślin (nawożenie) celem zwiększenia wysokości i jakości plonowania dzięki wzbogaceniu gleby w składniki pokarmowe niezbędne dla roślin i polepszeniu jej właściwości fizycznych, fizykochemicznych, chemicznych i biologicznych, pochodzenia mineralnego lub organicznego. Nawozami są również produkty przeznaczone do zwiększania żyzności stawów rybnych.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ˈnavus, AS: navus

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. nawożenie n.

 czas. nawozić ndk., nawieźć dk., przenawozić dk.

 przym. nawozowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) nawóz naturalny

 (1.2) nawóz sztuczny

Wiktionary


nawozić

użyźniać glebę nawozem


SJP.pl

czasownik przechodni niedokonany (dk. nawieźć)

 (1.1) roln. wzbogacać glebę nawozem

 (1.2) wożąc, zbierać co w jakimś miejscu

czasownik zwrotny dokonany nawozić się

 (2.1) spędzić dużo czasu na wożeniu i zmęczyć się tym

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. nawiezienie n., nawożenie n., nawóz mrz.

 czas. nawieźć dk.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) użyźniać

Wiktionary


nawoływać

czasownik przechodni niedokonany (dk. brak)

 (1.1) wydając okrzyki, przywoływać kogoś lub coś

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. nawoływanie n.

 czas. wołać

Wiktionary


nawoływanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|nawoływać.

Wiktionary

Powiązane:

 czas. nawoływać

Wiktionary


nawpierdalać

wulgaryzm o wielu znaczeniach, m.in.:
1. nawrzucać;
2. nawpierdalać się - zjeść, spożyć dużą ilość (czegoś)


SJP.pl


nawpuszczać

wpuścić wiele osób lub wiele czegoś


SJP.pl


nawpychać

1. wepchnąć po kolei, wiele razy; powpychać;
2. nawpychać się -
a) potocznie: najeść się;
b) o wielu: wejść dokądś siłą; powpychać się


SJP.pl


nawracać

czasownik przechodni niedokonany (dk. nawrócić)

 (1.1) kierować do poprzedniej drogi, w uprzednie miejsce

 (1.2) rel. pobudzać wiarę przez przyjęcie nowej religii lub poprzez powrót do życia zgodnego z zasadami swojej wiary

czasownik nieprzechodni niedokonany (dk. nawrócić)

 (2.1) zmieniać kierunek na poprzedni

czasownik zwrotny niedokonany nawracać się (dk. nawrócić się)

 (3.1) rel. pobudzać własną wiarę przez przyjęcie nowej religii lub poprzez powrót do życia zgodnego z zasadami swojej wiary; stawać się religijnym

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. nawracanie n., nawrócenie n., nawrót mrz., nawrócony mos.

 przym. nawracający, nawrotowy, nawrócony

 czas. nawrócić, wracać

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) cofać, zawracać

 (2.1) cofać się, wracać

Wiktionary


nawracaczka

kobieta próbująca nawracać innych


SJP.pl


nawracalny

związany z nawracaniem na jakąś wiarę; nawróceniowy


SJP.pl


nawracanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|nawracać.

 (1.2) zob. pronacja.

Wiktionary

  • Nawracanie w biologii – pronacja, rotacja wewnętrzna
  • Nawracanie w religioznawstwie – prozelityzm

Wikipedia

Powiązane:

 rzecz. nawrócenie n., nawrót m., nawrócony mos., nawracacz mrz.

 czas. nawracać dk., nawrócić dk.

 przym. nawrócony

Wiktionary


nawrat

nazwisko


SJP.pl


nawrócenie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) skierowanie na poprzednie miejsce; ponowne pojawienie się

 (1.2) nawiązanie do czegoś, co się poprzednio mówiło, myślało

 (1.3) rel. powrót do wiary lub zmiana wyznania

 (1.4) zmiana wyznawanych poglądów;

Wiktionary

Nawrócenie (od gr. ἐπιστρέφω, epistrefo „zawracać”) – przemiana duchowa, przyjęcie jakiegoś systemu wartości, poglądów i zasad.

Wikipedia

Przykłady

 (1.3) W autobiograficznym wierszu „Bibrowski” Gałczyński próbował podsumować swój skręt na prawo czy wręcz nawrócenie.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. nawracanie n., nawrót m., nawrócony mos.

 czas. nawracać dk., nawrócić dk.

 przym. nawrócony

Wiktionary

Synonimy:

 (1.4) metanoja

Wiktionary


nawróceniec

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) przest. ktoś, kto zmienił wyznanie

Wiktionary


nawróceniowy

związany z nawracaniem na jakąś wiarę; nawracalny


SJP.pl


nawrócić

czasownik przechodni dokonany (ndk. nawracać)

 (1.1) skierować na poprzednią drogę, w uprzednie miejsce

 (1.2) rel. pobudzić wiarę przez przyjęcie nowej religii lub poprzez powrót do życia zgodnego z zasadami swojej wiary

czasownik nieprzechodni dokonany (ndk. nawracać)

 (2.1) zmienić kierunek na poprzedni

czasownik zwrotny dokonany nawrócić się (ndk. nawracać się)

 (3.1) rel. pobudzić własną wiarę przez przyjęcie nowej religii lub poprzez powrót do życia zgodnego z zasadami swojej wiary; stać się religijnym

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. nawracanie n., nawrócenie n., nawrót mrz., nawrócony mos.

 czas. nawracać ndk.

 przym. nawracający, nawrotowy, nawrócony

Wiktionary


nawrocki

nazwisko


SJP.pl

  • Nawrocki – polskie nazwisko.

Ludzie noszący nazwisko Nawrocki:

  • Aleksander Nawrocki (1940–2022) – polski poeta, prozaik i eseista
  • Bolesław Nawrocki (1877–1946) – polski malarz, symbolista, pejzażysta, portrecista
  • Grzegorz Nawrocki – polski muzyk
  • Jacek Nawrocki (ur. 1965) – polski siatkarz, trener
  • Jan Nawrocki (ujednoznacznienie)
  • Janusz Nawrocki (ur. 1961) – polski piłkarz
  • Jerzy Nawrocki (ujednoznacznienie)
  • Karol Nawrocki (ur. 1983) – polski historyk i działacz społeczno-samorządowy, prezydent elekt Polski od 2025 r.
  • Marek Nawrocki (ur. 1954) – polski matematyk
  • Michał Nawrocki (ujednoznacznienie)
  • Piotr Nawrocki (ur. 1984) – polski brydżysta
  • Robert Nawrocki (1925–1999) – polski żużlowiec
  • Ryszard Nawrocki (1940–2011) – polski aktor
  • Sławomir Nawrocki (ur. 1969) – polski szermierz
  • Stanisław Nawrocki (ujednoznacznienie)
  • Tadeusz Nawrocki (1910–1999) – polski działacz społeczny, nauczyciel historii, poseł, działacz ruchu ludowego
  • Witold Nawrocki (1934–2013) – polski eseista, krytyk literacki, historyk literatury i tłumacz
  • Władysław Nawrocki (ujednoznacznienie)

Wikipedia


nawrocko

Nawrocko (niem. Liebenfelde) – wieś w Polsce, położona w województwie zachodniopomorskim, w powiecie myśliborskim, w gminie Myślibórz.

W latach 1954–1968 wieś należała i była siedzibą władz gromady Nawrocko, po jej zniesieniu w gromadzie Myślibórz. W latach 1975–1998 wieś administracyjnie należała do województwa gorzowskiego.

Wikipedia


nawrócony

taki, który się nawrócił


SJP.pl

forma czasownika.

 (1.1) imiesłów przymiotnikowy bierny od czasownika: nawrócić

przymiotnik

 (2.1) wyznający nową wiarę

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (3.1) mężczyzna wyznający nową wiarę lub ponownie wierzący

Wiktionary

Nawrócony – nowela Bolesława Prusa po raz pierwszy publikowana na łamach Kalendarza humorystycznego „Muchy” dla porządnych ludzi na rok 1881. Pierwsze wydanie książkowe ukazało się w 1946 roku.

Wikipedia

Powiązane:

 rzecz. nawracanie n., nawrócenie n.

 czas. nawracać ndk., nawrócić dk.

Wiktionary


nawrot

roślina lecznicza z rodziny szorstkolistnych


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) książk. ponowne wystąpienie czegoś, powtórzenie się

 (1.2) sport. zwrot do tyłu

 (1.3) techn. przywrócenie poprzedniego kierunku ruchu maszyny

 (1.4) rzad. miejsce zawrócenia

 (1.5) daw. zwrócenie czegoś, zadośćuczynienie czemuś

Wiktionary

Osoby o nazwisku Nawrot

  • Andrzej Nawrot (ur. 1938) – profesor zwyczajny, designer i architekt wnętrz
  • Barbara Nawrot (ur. 1958) – polska koszykarka
  • Cezary Nawrot (1931–2004) – polski projektant wzornictwa przemysłowego
  • Czesław Nawrot (ur. 1942) – polski wioślarz
  • Dariusz Nawrot (ur. 1962) – polski historyk
  • Edward Nawrot (1947–2005) – polski duchowny katolicki
  • Feliks Nawrot (1917–1941) – polski żołnierz i działacz niepodległościowy
  • Janusz Nawrot (ur. 1960) – polski duchowny katolicki
  • Jolanta Nawrot (ur. 1992) – polska poetka
  • Józef Nawrot (1906–1982) – polski piłkarz
  • Oktawian Nawrot – polski prawnik
  • Radosław Nawrot – polski dziennikarz
  • Tadeusz Nawrot (1921–1943) – polski działacz niepodległościowy
  • Teresa Nawrot (ur. 1948) – polska aktorka
  • Zenon Nawrot (ur. 1932) – polski robotnik i polityk

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Po tygodniu nastąpił nagły nawrót choroby.

 (1.1) Tak, to nawrót twojej miłości w Wenecji stał się przyczyną mej rozpaczy i mojej zbrodni.

Wiktionary

Powiązane:

 czas. nawracać ndk., nawrócić dk.

 przym. nawrotny, nawrotowy

 rzecz. nawracanie n., nawrócenie n.

Wiktionary


nawrotek

potocznie: zmiana kierunku jazdy na przeciwny


SJP.pl


nawrotka

potocznie: zmiana kierunku jazdy na przeciwny


SJP.pl


nawrotnik

1. roślina z rodziny różowatych;
2. dawniej: naganiacz zwierzyny w kierunku myśliwego


SJP.pl

Nawrotnik (ang. reverser) – przełącznik przeznaczony do zmiany kierunku wirowania silnika w ruchu.

Wikipedia


nawrzały

dawniej:
1. taki, który nasiąknął czymś;
2. taki, który się czymś przejął;
3. taki, który przywyknął do czegoś


SJP.pl


nawrzosak

wątlak nawrzosak - gatunek motyla z rodziny miernikowcowatych


SJP.pl


nawsie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) gwara. teren wsi nienależący do nikogo (np. droga między zabudowaniami, pastwisko)

 (1.2) gwara. łąka przy drodze

 (1.3) gwara. pusta przestrzeń wsi służąca najczęściej za pastwisko

Wiktionary

Nawsie – wieś w Polsce położona w województwie podkarpackim, w powiecie ropczycko-sędziszowskim, w gminie Wielopole Skrzyńskie. Wieś ma status sołectwa. Leży nad rzeką Wielopolką dopływem Wisłoki.

W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa rzeszowskiego.

Miejscowość jest siedzibą parafii św. Andrzeja Boboli, należącej do dekanatu Wielopole Skrzyńskie, diecezji rzeszowskiej.

Wikipedia


nawstrząsać

1. wstrząsnąć wiele razy;
2. nawstrząsać się - zmęczyć się wstrząsaniem


SJP.pl


nawszczywa

rzeczownik, rodzaj niemęskoosobowy, liczba mnoga

 (1.1) gw-pl|Zaolzie. odwiedziny, goście

Wiktionary

Powiązane:

 czas. nawszczywić dk.

Wiktionary


nawszczywić

czasownik dokonany

 (1.1) gw-pl|Śląsk Cieszyński. odwiedzić

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. nawszczywa nmos.

Wiktionary


nawtrajać

nawtrajać się - pospolicie: zjeść dużo czegoś; nawtranżalać się


SJP.pl


nawtranżalać

nawtranżalać się - pospolicie: zjeść dużo czegoś; nawtrajać się


SJP.pl


nawtranżalanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) pot. najedzenie się do syta

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. wtranżolenie n., wtranżalanie n.

 czas. wtranżolić dk., wtranżalać ndk., nawtranżalać się dk.

Wiktionary


nawtykać

czasownik przechodni dokonany

 (1.1) pot. powkładać dużo jakichś elementów

 (1.2) pot. posp. powiedzieć komuś wiele przykrych rzeczy

czasownik zwrotny dokonany nawtykać się

 (2.1) pot. posp. najeść się

 (2.2) pot. spędzić dużo czasu, zmęczyć się wtykaniem czegoś

Wiktionary

Przykłady

 (2.1) Nawtykałem się plindzami.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: naˈftɨkat͡ɕ, AS: naftykać

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. nawtykanie n., wetknięcie n., wtykanie n.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.2) zwymyślać

 (2.1) nawtranżalać się

Wiktionary


nawtykanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|nawtykać.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌnaftɨˈkãɲɛ, AS: naftykãńe

Wiktionary

Powiązane:

 czas. nawtykać dk., wtykać ndk.

 rzecz. wetknięcie n., wtykanie n.

Wiktionary


nawycinać

wyciąć wiele czegoś


SJP.pl


nawyczka

potocznie: nawyk, zwykle szkodliwy


SJP.pl


nawyk

przyzwyczajenie


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) psych. nabyta skłonność do mechanicznego wykonywania jakiejś czynności, wynikająca z częstego jej wykonywania, także: sama ta czynność;

Wiktionary

Nawyk – w terminologii psychologii zautomatyzowana czynność (sposób zachowania, reagowania), którą nabywa się w wyniku ćwiczenia (głównie przez powtarzanie).

Nawyk zautomatyzowany to wyuczony składnik zachowania się jednostki utworzony przez świadome uczenie się, poprzez z góry zamierzone ustalenie i automatyzację czynności pierwotnie nieautomatyzowanej. W glottodydaktyce tego rodzaju nawyki oprócz wspomnianego terminu nazywane są także: nawykami świadomymi (szkoła rosyjska) i nawykami generatywnymi (szkoła amerykańska)

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Złym nawykiem jest odkładanie nauki na potem. Zawsze się to kończy źle.

 (1.1) Alkoholizm to uzależnienie od alkoholu, silna potrzeba picia i utrata kontroli nad nawykami związanymi z piciem.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈnavɨk, AS: navyk

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. nawyczka ż.

 czas. nawykać ndk., nawyknąć dk.

 przym. nawykły, nawykowy

 przysł. nawykowo

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) przyzwyczajenie, zwyczaj, obyczaj, nałóg, nawyczka, maniera

Wiktionary


nawykać

przyzwyczajać się


SJP.pl


nawyknąć

nabrać jakiegoś nawyku, przyzwyczajenia


SJP.pl


nawykowo

przysłówek

 (1.1) w sposób nawykowy

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. nawyk m., nawykowość ż.

 przym. nawykowy

Wiktionary


nawykowość

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) odprzym. cecha tego, co jest nawykowe

Wiktionary

Powiązane:

 przym. nawykowy

 przysł. nawykowo

Wiktionary


nawykowy

zwykle w terminologii medycznej: wielokrotnie powtarzany lub powtarzajacy się, będący wynikiem nawyku, np. kaszel nawykowy


SJP.pl


nawykłość

dawniej: nawyk, przyzwyczajenie


SJP.pl


nawykły

taki, który nawykł; przyzwyczajony


SJP.pl


nawylegiwać

nawylegiwać się - spędzić dużo czasu na wylegiwaniu się


SJP.pl


nawymądrzać

nawymądrzać się - spędzić dłuższy czas na wymądrzaniu się


SJP.pl


nawypisywać

wypisać wiele czegoś


SJP.pl


nawyprawiać

zrobić wiele czegoś złego lub niemądrego


SJP.pl


nawyrzekać

1. wyrzekać wiele razy, przez dłuższy czas;
2. nawyrzekać się:
a) spędzić odpowiednią ilość czasu na narzekaniu lub wyrzekaniu;
b) poświęcić się wiele razy; powyrzekać się


SJP.pl


nawysłuchiwać

nawysłuchiwać się - wysłuchać wiele czegoś


SJP.pl


nawytłukiwać

wytłuc w większej liczbie


SJP.pl


nawywozić

wiele czegoś wywieźć lub wywieźć wiele razy


SJP.pl


nawzajem

1. obopólnie, dwustronnie; wzajemnie;
2. odwzajemniając się za coś;
3. tak samo, także;
4. dawniej: na odwrót


SJP.pl

przysłówek

 (1.1) o wykonywaniu czynności przez podmiot zbiorowy każdy tak samo dla innego

 (1.2) przy podziękowaniu za życzenia używany do życzenia tego samego życzącemu

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Witający się podawali sobie nawzajem dłonie.

 (1.2) – Smacznego! / – Dziękuję, nawzajem!

Wiktionary

Wymowa:

IPA: naˈvzajɛ̃m, AS: navzai ̯ẽm

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. wzajemność ż.

 przym. wzajemny

 przysł. wzajemnie, wzajem

Wiktionary

Synonimy:

 (1) = wzajemnie

 (1.2) również, także

Wiktionary


nawzdychać

nawzdychać się - wzdychając długo i wiele razy, dać wyraz silnym emocjom; wywzdychać się


SJP.pl


nawłoć

ozdobna bylina o żółtych kwiatach


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) bot. wieloletnia roślina rosnąca na polanach, w zaroślach i widnych lasach;

Wiktionary

Nawłoć (Solidago L.) – rodzaj roślin z rodziny astrowatych. Należy do niego ponad 130 gatunków. Większość z nich występuje w Ameryce Północnej, pojedyncze gatunki rosną naturalnie w Europie, Azji i Ameryce Południowej. W Polsce rodzimym gatunkiem jest tylko nawłoć pospolita S. virgaurea, w niektórych ujęciach systematycznych wyodrębniana jest z niej także nawłoć alpejska S. alpestris. W Eurazji inwazyjnie rozprzestrzeniają się introdukowane z Ameryki północnej gatunki – zwłaszcza nawłoć kanadyjska S. canadensis i nawłoć późna S. gigantea.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Kąpiel z dodatkiem nawłoci działa korzystnie na zwiotczałą skórę i mięśnie.

Wiktionary


nawłociowy

nawłoć


SJP.pl

Patrz:

nawłoć

nawłóczka

dawniej: grubsza igła do nawlekania


SJP.pl


nawłoka

1. w łowiectwie: gruby sznur do nawlekania i ściągania sieci rybackich lub łowieckich;
2. gwarowo: rodzaj sznurka do przywiązywania kierpców


SJP.pl

Nawłoka (biał. Навалака; ros. Наволока) – wieś na Białorusi, w obwodzie witebskim, w rejonie miorskim, w sielsowiecie Nowy Pohost.

Inna używana nazwa – Nawłóka.

Wikipedia


naypyidaw

[czytaj: nejpjido] stolica Mjanmy


SJP.pl

rzeczownik, nazwa własna

 (1.1) geogr. stolica Mjanmy;

Wiktionary

Naypyidaw (nèpjìdɔ̀; birm. królewska stolica, siedziba królów, zapisywane czasem również jako Nay Pyi Taw) – stolica Mjanmy od listopada 2005. Oficjalną nazwę nowej stolicy ogłoszono 27 marca 2006 roku, w święto wojska birmańskiego. Pod względem liczby ludności Naypyidaw jest trzecim, po Rangunie i Mandalaju, miastem w Mjanmie.

Wikipedia

Przykłady

składnia.

kolokacje.

 (1.1) kolokacje miejscowość|D=Naypyidaw|Ms=Naypyidaw.

synonimy.

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

frazeologia.

etymologia.

uwagi.

tłumaczenia.

* angielski: (1.1) Naypyidaw

* koreański: (1.1) 네피도

* niemiecki: (1.1) Naypyidaw n.

* szwedzki: (1.1) Naypyidaw

źródła.

== Naypyidaw (język angielski.) ==

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik

 (1.1) geogr. Naypyidaw

odmiana.

przykłady.

Wiktionary


naz.

skrót od: nazwisko, nazwa


SJP.pl


nażąć

1. ściąć odpowiednią ilość czegoś;
2. nażąć się - namęczyć się przy żęciu


SJP.pl


nazad

1. gwarowo: z powrotem, do tyłu;
2. okrzyk kierujący konia do tyłu


SJP.pl

wykrzyknik

 (1.1) komenda używana do konia w zaprzęgu, nakazująca jazdę do tyłu

przysłówek sposobu

 (2.1) wstecz, za siebie, w tył

 (2.2) z powrotem

Wiktionary

Przykłady

składnia.

kolokacje.

synonimy.

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

frazeologia.

 tam i nazad • co ptakiem z gęby wyleci, wołem nazad nie wciągniesz

etymologia.

 (1.1) etymn|pol|na|zad.

uwagi.

 (1.1) zoblistę|wio|wiśta|hejta|nazad|prrr.

tłumaczenia.

 (2.2) zobtłum|z powrotem.

* czeski: (1.1) huj

* rosyjski: (2.1) наза́д; (2.2) наза́д

* wilamowski: (1.1) cyryk; (2.1) cyryk; (2.2) cyryk

źródła.

== nazad (język chorwacki.) ==

ortografie.

wymowa.

 IPA|nâzaːd.

 dzielenie|na|zad.

znaczenia.

przysłówek

 (1.1) wstecz

odmiana.

przykłady.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈnazat, AS: nazat

Wiktionary

Synonimy:

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

frazeologia.

 tam i nazad • co ptakiem z gęby wyleci, wołem nazad nie wciągniesz

etymologia.

 (1.1) etymn|pol|na|zad.

uwagi.

 (1.1) zoblistę|wio|wiśta|hejta|nazad|prrr.

tłumaczenia.

 (2.2) zobtłum|z powrotem.

* czeski: (1.1) huj

* rosyjski: (2.1) наза́д; (2.2) наза́д

* wilamowski: (1.1) cyryk; (2.1) cyryk; (2.2) cyryk

źródła.

== nazad (język chorwacki.) ==

ortografie.

wymowa.

 IPA|nâzaːd.

 dzielenie|na|zad.

znaczenia.

przysłówek

 (1.1) wstecz

odmiana.

przykłady.

składnia.

kolokacje.

synonimy.

Wiktionary


nazajutrz

następnego dnia; jutro


SJP.pl

przysłówek

 (1.1) książk. na drugi dzień, kolejnego dnia

Wiktionary

  • Nazajutrz (ang. The Day After) – film z 1983 w reżyserii Nicholasa Meyera
  • Nazajutrz (ang. The Morning After) – film z 1986 w reżyserii Sidneya Lumeta
  • Nazajutrz (ang. After the Day Before, węg. Másnap) – film z 2004 w reżyserii Attila Janischa

Zobacz też: Pojutrze (ang. The Day After Tomorrow)

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Nazajutrz o świcie karawana gotowa była do pochodu.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: naˈzajuṭʃ, AS: nazai ̯uṭš

Wiktionary

Powiązane:

 czas. jutrać

 rzecz. jutro n.

 przysł. jutro

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) następnego dnia

Wiktionary


nazalizacja

artykulacja dodatkowa głoski z udziałem jamy nosowej; przejęcie nosowości


SJP.pl

Nazalizacja – w najszerszym znaczeniu unosowienie, czyli przyjęcie przez głoskę cech nosowości, na przykład w otoczeniu innych głosek nosowych (zob. asymilacja fonetyczna).

W węższym znaczeniu jest to tzw. przesłonięcie (irl. uru) – regularna wymiana spółgłosek na początku wyrazu, charakterystyczna zwłaszcza dla języków celtyckich, zachodząca w określonych warunkach syntaktycznych i morfologicznych. W językach irlandzkim i szkockim wprowadzenia jej wymagają na przykład niektóre stojące przed rzeczownikiem przyimki, liczebniki oraz rodzajnik określony.

Wikipedia


nazalizować

w językoznawstwie: nadawać głosce rezonans głosowy


SJP.pl


nazaplatać

nazaplatać się - potocznie: zmęczyć się zaplataniem czegoś


SJP.pl


nazar

nazwisko


SJP.pl

Nazar, zwany też okiem Fatimy lub okiem proroka – amuletmający chronić przed „złym okiem”. Nazwa nazar jest pochodzenia arabskiego i znaczy tyle co spojrzenie.

Amulety nazar wykonuje się najczęściej ze szkła. Mają one formę błękitnej kropli lub tarczy z namalowanymi koncentrycznie okręgami na przemian białymi jasnoniebieskimi i ciemnoniebieskimi. Z tego względu bywają czasem nazywane „błękitnym okiem”.

Wikipedia


nazarabiać

uzyskać wystarczającą ilość pieniędzy


SJP.pl


nazarejczycy

1. nazwa nadana chrześcijanom przez dawnych Żydów, Greków i Rzymian;
2. członek sekty chrześcijańskiej istniejącej do IV wieku, która zachowała prawo mojżeszowe i niektóre żydowskie tradycje obrzędowe, np. obrzezanie


SJP.pl

Nazarejczycy (nazorejczycy) – nazwa nadana pierwszym chrześcijanom w Dziejach Apostolskich; później, w IV wieku, także jedna z sekt chrześcijańskich wywodzących się z Jerozolimy, zachowująca prawo mojżeszowe i żydowskie tradycje obrzędowe jak na przykład obrzezanie; podobna do sekt ebionickich, z tą różnicą, że nie odrzucała wiary w dziewicze poczęcie Jezusa. Obecnie nazwą tą określani są chrześcijanie należący do protestanckiego Kościoła Nazarejczyka.

Wikipedia


nazarejczyk

1. nazwa nadana chrześcijanom przez dawnych Żydów, Greków i Rzymian;
2. członek sekty chrześcijańskiej istniejącej do IV wieku, która zachowała prawo mojżeszowe i niektóre żydowskie tradycje obrzędowe, np. obrzezanie


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) kult. daw. Jezus Chrystus

 (1.2) kult. daw. określenie chrześcijanina stosowane przez żydów

 (1.3) rel. członek sekty judeochrześcijańskiej;

 (1.4) rel. członek metodystycznego Kościoła Nazarejczyka

 (1.5) rel. wtajemniczony kapłan w mandaizmie

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Tak miało się spełnić słowo Proroków: Nazwany będzie Nazarejczykiem.

 (1.2) Stwierdziliśmy, że człowiek ten jest przywódcą sekty nazarejczyków, szerzy zarazę i wzbudza niepokoje wśród wszystkich Żydów na świecie.

 (1.3) Opis nazarejczyków z IV wieku podaje Epifaniusz z Salaminy.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Nazaret m., nazaretańczyk m., nazaretanka ż.

:: fż. nazarejka ż.

 przym. nazaretański, nazarejski

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) Galilejczyk

 (1.2) goj

 (1.3) judeochrześcijanin

Wiktionary


nazarejka

mieszkanka Nazaretu; nazaretanka


SJP.pl


nazarejski

przymiotnik relacyjny

 (1.1) przest. nazaretański

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Jezusie Nazarejski, co jest nie tak z tymi ludźmi?

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Nazaret m., nazarejczyk m., nazaretańczyk m.

 przym. nazareński, nazaretański

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) nazareński, nazaretański

Wiktionary


nazareńczycy

grupa niemieckich i austriackich artystów, działających w Rzymie w pierwszej połowie XIX wieku


SJP.pl

Nazareńczycy (niem. Nazarener) – stowarzyszenie malarzy, głównie niemieckich i austriackich, działających w Rzymie, a następnie w innych częściach Europy, od 1818 roku do lat 40. XIX wieku.

Wikipedia


nazareńczyk

członek grupy niemieckich i austriackich artystów, działających w Rzymie w pierwszej połowie XIX wieku


SJP.pl


nazarenizm

kierunek w malarstwie pierwszej połowy XIX wieku, nawiązujący do klasycznej i idyllicznej stylistyki, eksponujący motywy religijne i patriotyczne


SJP.pl


nazareński

Nazaret; nazaretański


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) przest. nazaretański

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) I rzekł do mnie: Jam jest Jezus Nazareński, którego ty prześladujesz.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Nazaret m.

 przym. nazarejski, nazaretański

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) nazarejski

Wiktionary


nazaret

miasto w Izraelu


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna

 (1.1) geogr. miasto w północnym Izraelu;

Wiktionary

Nazaret (hebr. ‏נצרת‎, Nacerat; arab. ‏الناصرة‎, An-Nasira) – największe miasto Dystryktu Północnego w Izraelu.

Jest to największe arabskie miasto w kraju i dlatego często jest nazywane „arabską stolicą Izraela”. Stanowi gospodarczą, polityczną, kulturalną i medialną stolicę izraelskich Arabów. Nastroje panujące w mieście są ważnym wskaźnikiem nastrojów panujących w arabskiej społeczności Izraela.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Karol przez jakiś czas mieszkał u klarysek w Nazarecie.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: naˈzarɛt, AS: nazaret

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. nazaretańczyk mos., nazaretanka ż., nazarejczyk mos.

 przym. nazaretański, nazarejski, nazareński

Wiktionary

Synonimy:

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

 (1.1) Izrael

meronimy.

pokrewne.

 rzecz. nazaretańczyk mos., nazaretanka ż., nazarejczyk mos.

 przym. nazaretański, nazarejski, nazareński

frazeologia.

etymologia.

 (1.1) etym|łac|Nazareth. < etym|koine|Ναζαρέθ. < etym|aram|נצרת. (naṣrath)

uwagi.

tłumaczenia.

* angielski: (1.1) Nazareth

* arabski: (1.1) الناصرة ż.

* baskijski: (1.1) Nazaret

* białoruski: (1.1) Назарэт m.

* bułgarski: (1.1) Назарет m.

* czeski: (1.1) Nazaret m.

* esperanto: (1.1) Nazareto

* francuski: (1.1) Nazareth m.

* hiszpański: (1.1) Nazaret m.

* kaszubski: (1.1) Nazaret m.

* litewski: (1.1) Nazaretas m.

* łaciński: (1.1) Nazareth ż.

* macedoński: (1.1) Назарет m.

* portugalski: (1.1) Nazaré m.

* rosyjski: (1.1) Назарет m.

* serbski: (1.1) Назарет m.

* słowacki: (1.1) Nazaret m.

* starogrecki: (1.1) Ναζαρέθ ż.

* ukraiński: (1.1) Назарет m.

* węgierski: (1.1) Názáret

* włoski: (1.1) Nazaret ż.

źródła.

== Nazaret (język baskijski.) ==

thumb|Nazaret (1.1)

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik, nazwa własna

 (1.1) geogr. bibl. Nazaret

odmiana.

przykłady.

składnia.

kolokacje.

synonimy.

Wiktionary


nazaretańczycy

mieszkaniec Nazaretu


SJP.pl


nazaretańczyk

mieszkaniec Nazaretu


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) mieszkaniec Nazaretu

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Dowódca wypłacił nazaretańczykom należny żołd.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Nazaret m.

:: fż. nazaretanka ż.

 przym. nazaretański, nazarejski

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) nazarejczyk

Wiktionary


nazaretanka

1. mieszkanka Nazaretu; nazarejka;
2. członkini katolickiego zakonu żeńskiego: Zgromadzenie Sióstr Najświętszej Rodziny z Nazaretu


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) mieszkanka Nazaretu

 (1.2) rel. zakonnica z katolickiego Zgromadzenia Sióstr Najświętszej Rodziny z Nazaretu

Wiktionary

Przykłady

 (1.2) W izbie pamięci w klasztorze nazaretanek można obejrzeć liczne pamiątki po Prymasie Tysiąclecia.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Nazaret mrz.

:: fm. nazaretańczyk mos., nazarejczyk mos.

 przym. nazaretański

Wiktionary


nazaretanki

1. mieszkanka Nazaretu; nazarejka;
2. członkini katolickiego zakonu żeńskiego: Zgromadzenie Sióstr Najświętszej Rodziny z Nazaretu


SJP.pl

Zgromadzenie Sióstr Najświętszej Rodziny z Nazaretu (potocznie Nazaretanki, skrót CSFN) (Congregatio Sororum Sacrae Familiae de Nazareth) – żeńskie katolickie zgromadzenie zakonne założone przez Franciszkę Siedliską.

Wikipedia


nazaretański

Nazaret; nazareński


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) odnoszący się do Nazaretu, związany z Nazaretem

 (1.2) rel. odnoszący się do nazaretanek, związany z nazaretankami

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Przez dłuższy czas Domek Nazaretański, zwany obecnie Loretańskim, stał na wolnym powietrzu.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Nazaret mrz., nazaretańczyk mos., nazarejczyk mos., nazaretanka ż.

 przym. nazarejski, nazareński

Wiktionary


nazarewicz

nazwisko


SJP.pl

  • Katarzyna Nazarewicz (ur. 1958) – dziennikarka
  • Ryszard Nazarewicz (1921-2008) – historyk, podpułkownik MO
  • Witold Nazarewicz (ur. 1954) – amerykański i polski fizyk

Wikipedia


nażarty

pospolicie: najedzony, syty; obżarty


SJP.pl


nazaruk

nazwisko


SJP.pl

Osoby o tym nazwisku:

  • Emilia Nazaruk (Derkowska, ur. 1975) – polska wokalistka rockowa
  • Janusz Nazaruk (ur. 1948) – polski polityk, poseł na Sejm
  • Mike Nazaruk (1921–1955) – amerykański kierowca wyścigowy
  • Osyp Nazaruk (1883–1940) – ukraiński działacz społeczny i polityczny, adwokat, dziennikarz i publicysta
  • Sławomir Nazaruk (ur. 1975) – polski piłkarz
  • Wiaczesław Nazaruk (ur. 1941) – radziecki animator

Wikipedia


nazałatwiać

załatwić wiele czegoś


SJP.pl


nazbierać

1. zebrać czegoś wiele lub dostateczną ilość;
2. nazbierać się: zebrać się, zgromadzić się w dużej ilości, liczbie


SJP.pl

czasownik przechodni dokonany

 (1.1) zebrać wiele, dostateczną ilość lub liczbę czego

czasownik zwrotny dokonany nazbierać się

 (2.1) zebrać się w dużej ilości lub liczbie

 (2.2) zostać zebranym w dużej ilości lub liczbie

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) uzbierać, zgromadzić

Wiktionary


nazbyt

za bardzo, przesadnie, w dużym stopniu


SJP.pl

przysłówek

 (1.1) zbyt, nadmiernie

Wiktionary


nazca

płaskowyż w Peru


SJP.pl

  • Nazca – płaskowyż w Peru, na którym znajdują się „Rysunki z Nazca”
  • Nazca – miasto w Peru
  • Nazca – rzeka
  • Nazca – prekolumbijska kultura południowoamerykańska

Wikipedia


nazębny

1. znajdujący się na zębach;
2. kamień nazębny - złogi soli wapiennych wydzielających się na szyjkach zębów


SJP.pl


nażelować

nałożyć żel na włosy; wyżelować


SJP.pl


nażerać

potocznie: nażerać się - jeść dużo i łapczywie


SJP.pl


nazewnictwo

nazwy miejscowe i osobowe


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) jęz. ogół nazw własnych, tj. osobowych i miejscowych oraz dział językoznawstwa zajmujący się nimi

 (1.2) nauk. ogół nazw w danej dziedzinie

Wiktionary

Nazewnictwo (inaczej nomenklatura) – zbiór zasad określający reguły nadawania charakterystycznych nazw dla danej dziedziny. Umożliwia standaryzację nazw, pozwalając tym samym na łatwe dodawanie nowych elementów do słownika. 

Systematyczne nazewnictwo jest bardzo ważne w chemii (szczególnie w chemii organicznej) oraz biologii (szczególnie w systematyce organizmów żywych).

Wikipedia

Powiązane:

 przym. nazewniczy

 rzecz. nazywanie n., nazwisko n., nazwa ż.

 czas. nazywać

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) onomastyka

 (1.2) mianownictwo, nomenklatura, terminologia

Wiktionary


nazewniczy

dotyczący nazewnictwa


SJP.pl


nazganiać

potocznie: zgromadzić wielu ludzi lub wiele zwierząt w jednym miejscu; naspędzać


SJP.pl


nazgarniać

1. zgarnąć dużo jakiegoś materiału;
2. potocznie: zdobyć dużo czegoś wartościowego


SJP.pl


nazgul

Upiory Pierścienia (ang. Ringwraiths, CM Nazgûle, qya. Úlairi) – postacie ze stworzonej przez J.R.R. Tolkiena mitologii Śródziemia, słudzy Saurona. Zwani również Czarnymi Jeźdźcami lub Dziewięcioma Jeźdźcami, uważani za „najokrutniejsze sługi Saurona”. Po raz pierwszy występują we Władcy Pierścieni.

Wikipedia


nazi

[czytaj: nac-i lub naz-i] członek Narodowosocjalistycznej Niemieckiej Partii Robotników (NSDAP); nazista, faszysta, hitlerowiec


SJP.pl


naziębnąć

rzadko: ziębnąć przez dłuższy czas; zmarznąć, zziębnąć


SJP.pl


naziębły

rzadko: ziębnąć przez dłuższy czas; zmarznąć, zziębnąć


SJP.pl


nazielny

pyrgun nazielny - gatunek pająka z rodziny skakunów


SJP.pl


naziemek

rodzaj grzybów z rodziny naziemkowatych


SJP.pl

Albatrellus (naziemek lub bielaczek) – rodzaj grzybów z rodziny naziemkowatych (Albatrellaceae).

Wikipedia


naziemkowate

o cechach naziemkowatych (rodzina grzybów)


SJP.pl

Naziemkowate (Albatrellaceae Nuss) – rodzina grzybów znajdująca się w rzędzie gołąbkowców (Russulales).

Wikipedia


naziemkowaty

o cechach naziemkowatych (rodzina grzybów)


SJP.pl


naziemnica

światłówka naziemnica - gatunek motyla z rodziny sówkowatych


SJP.pl


naziemnik

krzeczek naziemnik - gatunek pająka z rodziny pogońcowatych


SJP.pl


naziemnopączkowe

o cechach naziemnopączkowych (grupa roślin)


SJP.pl


naziemnopączkowy

o cechach naziemnopączkowych (grupa roślin)


SJP.pl


naziemny

1. znajdujący się, odbywający się lub wykonywany na powierzchni ziemi;
2. mający pędy lub korzenie wyrastające nad powierzchnię ziemi;
3. o niektórych gatunkach zwierząt: żyjący na ziemi


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) o umiejscowieniu na powierzchni ziemi

 (1.2) bot. rosnący nad powierzchnią ziemi

 (1.3) zool. prowadzący tryb życia na powierzchni ziemi, a nie na drzewach czy innych poziomach

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. ziemia ż.

 przym. ziemny

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) nadziemny

Wiktionary


nazimek

1. w gwarze myśliwskiej: młody zając urodzony w jesieni
2. zwierzę domowe nie mające jeszcze roku, zostawione na zimę do hodowania


SJP.pl

  • Andrzej Stopka Nazimek (1868-1934), pisarz, badacz folkloru, nauczyciel
  • Bronisław Nazimek (1883-), oficer żandarmerii Wojska Polskiego, samorządowiec w II RP
  • Dobiesław Nazimek (1945-), chemik
  • Eugeniusz Nazimek (1927-1959), żużlowiec
  • Ludwik Nazimek (1890-1922), oficer pilot Wojska Polskiego II RP
  • Paweł Nazimek, basista
  • Piotr Nazimek (1963-), piłkarz

Wikipedia


naziol

potocznie, pogardliwie: nazista lub neonazista


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) pogard. neol. nazista, nacjonalista

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Bo wszystko się może zdarzyć, jeżeli tolerowani na co dzień naziole potraktują przemarsz Rosjan, jak mają w zwyczaju traktować Paradę Równości.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. naziolstwo n., nazizm m., nazista m., nazistka n.

:: fż. naziolka ż.

 przym. naziolski, nazistowski

Wiktionary


naziolka

naziol


SJP.pl

Patrz:

naziol

naziolski

naziol


SJP.pl

Patrz:

naziol

naziolstwo

potocznie:
1. bycie nazistą;
2. ogół nazistów


SJP.pl


naziom

1. ukształtowanie pionowe lub poziome powierzchni ziemi
2. grunt przylegający do bocznych ścian fundamentu
3. grunt pokrywający strop budowli podziemnej


SJP.pl


naziołek

rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy

 (1.1) pogard. lekcew. nacjonalista

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. naziol m., nazizm mrz.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) naziol

Wiktionary


nazira

w literaturze Bliskiego i Środkowego Wschodu: utwór poetycki nawiązujący do fabuł i wątków tematycznych podejmowanych w poemacie innego, najczęściej wybitnego, autora


SJP.pl


naziskin

rzadko: skin będący jednocześnie nazistą


SJP.pl


nazista

członek Narodowosocjalistycznej Niemieckiej Partii Robotników (NSDAP); nazi, faszysta, hitlerowiec


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) hist. polit. zwolennik nazizmu

Wiktionary

Nazizm (niem. Nazismus, skrót od Nationalsozialismus), również narodowy socjalizm, hitleryzm, nacyzm – ideologia Narodowosocjalistycznej Niemieckiej Partii Robotników (niem. NSDAP) założonej po I wojnie światowej. Niemiecka, skrajna odmiana faszyzmu, zaliczana do skrajnej prawicy.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Do znudzenia już niejednokrotnie była mowa o tym, że magicznych nazistów wymyślono, genialnie zresztą, za czasów kanclerza Adenauera, by odium winy za zbrodnie zdjąć z niemieckiego narodu. […] Nie ma zbrodni niemieckich, są nazistowskie. […] Kim byli naziści? Tego bliżej nie wiadomo.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: naˈʑista, AS: naźista

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. nazizm m., nacysta m., nazi m., naziol m.

:: fż. nazistka ż.

 przym. nazistowski, nacystowski

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) nazi, nacysta, hitlerowiec; pot. naziol

Wiktionary


nazistka

członkini niemieckiej partii narodowosocjalistycznej


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) forma żeńska od: nazista

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) W młodości była nazistką, a po wojnie udawała filantropkę.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: naˈʑistka, AS: naźistka

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. nazizm m.

:: fm. nazista m.

 przym. nazistowski

Wiktionary


nazistowski

dotyczący nazizmu lub nazistów


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) polit. związany z nazizmem lub nazistami, dotyczący nazizmu lub nazistów

przymiotnik jakościowy

 (2.1) charakterystyczny dla nazizmu lub nazistów

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Antysemityzm objęty był programem partii hitlerowskiej i głoszony przez nazistowską naukę.

 (1.1) Niemcy przegrały wojnę, przestały stanowić cesarstwo, poniosły straty terytorialne na zachodzie na rzecz Francji, na wschodzie – na rzecz odrodzonej Polski, ale zachowały tożsamość państwową i narodową. Niemieckie „my” pozostało to samo, a gorycz wielkiej przegranej przerodziła się w straszny nacjonalistyczny rewanżyzm – psychologiczne źródło nazistowskiego obłędu.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. nazizm m., nazista m., nazistka ż., nazistowskość ż., naziol m., naziolka ż., naziolstwo n.

 przym. naziolski, pronazistowski

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) narodowosocjalistyczny

Wiktionary


nazistowskość

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) cecha tego, co nazistowskie

Wiktionary

Powiązane:

 przym. nazistowski

 rzecz. nazizm mrz.

Wiktionary


nazizm

zbrodnicza doktryna i nacjonalistyczny ruch polityczny stworzone przez Adolfa Hitlera; narodowy socjalizm, hitleryzm, nacyzm (rzadko)


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) hist. polit. doktryna polityczna i ideologia państwowa III Rzeszy niemieckiej, charakteryzująca się m.in. nacjonalizmem, rasizmem, antykomunizmem, antyparlamentaryzmem, korporacjonizmem i kultem wodza;

Wiktionary

Nazizm (niem. Nazismus, skrót od Nationalsozialismus), również narodowy socjalizm, hitleryzm, nacyzm – ideologia Narodowosocjalistycznej Niemieckiej Partii Robotników (niem. NSDAP) założonej po I wojnie światowej. Niemiecka, skrajna odmiana faszyzmu, zaliczana do skrajnej prawicy.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Mimo że nazizm był skrajnie antykomunistyczny, Niemcy zawarły pakt o nieagresji ze Związkiem Radzieckim.

 (1.1) W 1942 roku ekspatryda Tomasz Mann tłumaczył Amerykanom, że źródeł nazizmu należy szukać w oszalałej inflacji po I wojnie światowej.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈnaʑism̥, AS: naźism̦

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. nazistowskość m., nazista m., nazistka ż., naziol m., naziołek m.

 przym. nazistowski

 przysł. nazistowsko

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) nacyzm, narodowy socjalizm, brunatny faszyzm, hitleryzm

Wiktionary


nazjańczyk

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) staroż. mieszkaniec Nazjanzu

 (1.2) staroż. osoba pochodząca z Nazjanzu, urodzona w Nazjanzie

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Nazjanz mrz.

 przym. nazjański

Wiktionary


nazjański

przymiotnik relacyjny

 (1.1) odnoszący się do Nazjanzu, związany z Nazjanzem

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. nazjańczyk m., Nazjanz mrz.

Wiktionary


nazjanz

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna

 (1.1) geogr. hist. starożytne miasto w Kapadocji w Azji Mniejszej;

Wiktionary

Nazjanz (gr. Ναζιανζός, łac. Nazianzus) – starożytne miasto w zachodniej Kapadocji, w Azji Mniejszej.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) W chwili narodzin Grzegorza biskupem Nazjanzu był jego własny ojciec.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. nazjańczyk mos.

 przym. nazjański

Wiktionary


nazmyślać

potocznie: powiedzieć wiele kłamliwych rzeczy; nakłamać, nałgać, nafantazjować


SJP.pl


naznaczanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|naznaczać.

Wiktionary

Stygmatyzacja, naznaczanie – proces nadawania określeń dotyczących zachowania jednostkom, grupom społecznym lub kategoriom społecznym, w wyniku czego przyjmują one nadane im cechy i zaczynają działać zgodnie z przypisanymi im etykietami.

Wikipedia

Powiązane:

 czas. naznaczać ndk.

Wiktionary


naznosić

czasownik przechodni dokonany

 (1.1) pot. nosząc coś, zgromadzić czegoś dużo w jakimś miejscu

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Tata naznosił do domu jakichś rupieci. Mówi, że będzie składał motolotnię.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. naznoszenie n.

 czas. przenosić

Wiktionary


nazod

przysłówek

 (1.1) gw-pl|Górny Śląsk. nazad, z powrotem

Wiktionary


nazrań

stolica Inguszetii


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna

 (1.1) geogr. adm. miasto w Rosji, w Inguszetii;

Wiktionary

Nazrań (ros. Назра́нь, ing. Наьсара) – miasto w Rosji, na zachodzie Niziny Czeczeńskiej. Stolica Inguszetii do 2000 roku. Populacja: 122 261 (2020). W mieście rozwinął się przemysł spożywczy, elektrotechniczny oraz dziewiarski.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Gwałcone kobiety, zmasakrowane dzieci, to, że ciałami naszych poległych karmili świnie, że do Nazrania przyjeżdżały całe transporty zwłok, wypatroszonych, bez organów wewnętrznych – wspomina Marieta.

Wiktionary

Powiązane:

 przym. nazrański, nazranowski

Wiktionary


nazranowski

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z Nazraniem, dotyczący Nazrania

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Nazrań mrz.

 przym. nazrański

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) nazrański

Wiktionary


nazrański

przymiotnik od: Nazrań (miasto w Rosji)


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z Nazraniem, dotyczący Nazrania

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Nazrań mrz.

 przym. nazranowski

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) nazranowski

Wiktionary


nażreć

nażreć się - o zwierzętach lub wulgarnie o ludziach: najeść się do syta, zjeść dużo i łapczywie


SJP.pl


nazrzucać

zrzucić wiele czegoś


SJP.pl


nazw.

skrót od: nazwisko


SJP.pl


nazwa

wyraz lub kilka wyrazów oznaczających kogoś lub coś


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) wyraz lub termin określający coś

Wiktionary

Nazwa – obok zdania i funktora jedna z trzech głównych kategorii syntaktycznych, wyróżnionych w teorii kategorii syntaktycznych. Nazwa to każde wyrażenie złożone lub proste, które przy danym jego rozumieniu może pełnić funkcję podmiotu lub orzecznika w zdaniu podmiotowo-orzecznikowym. Niekiedy określa się nazwy jako wyrażenia mogące pełnić funkcję podmiotu, nie funkcję podmiotu i orzecznika.

Bardziej ścisłe definicje nazw przedstawili m.in. Tadeusz Kotarbiński i Tadeusz Czeżowski.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Przedstawiony w niniejszej książce przegląd zagadnień mieszczących się pod zbiorczą nazwą "odory" na pewno nie usatysfakcjonuje przedstawicieli wszystkich dziedzin nauki (…)

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈnazva, AS: nazva

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. nazwisko n., nazewnictwo, nazwanie, nazywanie

 czas. nazywać ndk., nazwać dk.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) imię, tytuł, miano, określenie

Wiktionary


nazwać

nadać komuś lub czemuś nazwę; nadać imię


SJP.pl

czasownik przechodni dokonany (ndk. nazywać)

 (1.1) dokonany od|nazywać.

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) W kilku miejscowościach Sandomierszczyzny Ignacy Boerner z ramienia PPS usunął władze carskie i zaprowadził polski język urzędowania; nazwano ten epizod "republiką ostrowiecką".

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈnazvat͡ɕ, AS: nazvać

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. nazwanie n., nazywanie n., nazwa ż., przezwisko n., nazwisko n.

Wiktionary


nazwanie

nadać komuś lub czemuś nazwę; nadać imię


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|nazwać.

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Znany polityk musiał dwukrotnie przepraszać za nazwanie dziennikarza chłystkiem.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: naˈzvãɲɛ, AS: nazvãńe

Wiktionary

Powiązane:

 czas. nazwać dk., nazywać ndk.

 rzecz. nazwa, nazwisko, nazywanie

Wiktionary


nazwisko

nazwa rodowa, wspólne dla całej rodziny miano, które dzieci biorą zazwyczaj po ojcu, a żona po mężu


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) nazwa własna rodziny, do której dana osoba należy;

 (1.2) daw. nazwa, określenie czegoś

Wiktionary

Nazwisko – nazwa rodziny, do której dana osoba należy. Wspólnie z imieniem (imionami) stanowi podstawę identyfikacji osoby w większości kultur i ludów.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Możesz przeliterować swoje nazwisko?

Wiktionary

Wymowa:

IPA: naˈzvʲiskɔ, AS: nazvʹisko

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. nazwanie n., nazywanie n., nazwa ż., nazewnictwo n.

 czas. nazywać ndk., nazwać dk.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) godność, imionisko

Wiktionary


nazwlekać

potocznie: zgromadzić dużo czegoś z wielu miejsc; naściągać


SJP.pl


nazwotwórczy

wpływający na tworzenie nazw, tworzący nazwę


SJP.pl


nazwowy

nazwa


SJP.pl

Patrz:

nazwa

nażyć

nażyć się - doświadczyć wiele w życiu, przeżyć wiele


SJP.pl


nazyfikowanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|nazyfikować.

Wiktionary

Powiązane:

 czas. nazyfikować ndk.

Wiktionary


nażynać

zżynać pewną, dostateczną ilość czegoś


SJP.pl


nazyrejczyk

w Izraelu: osoba umartwiająca się, poświęcająca się Bogu; nazira


SJP.pl


nazywać

czasownik przechodni niedokonany (dk. nazwać)

 (1.1) określać nazwą, mianem

 (1.2) nadawać nazwę lub imię

czasownik zwrotny niedokonany nazywać się (dk. nazwać się)

 (2.1) nosić dane imię, nazwisko lub nazwę, być znanym pod tym imieniem

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Wszyscy nazywali go szczęściarzem.

 (2.1) — Jak się nazywa ta kobieta? — Ona się nazywa Angelika.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: naˈzɨvat͡ɕ, AS: nazyvać

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. przezwisko n., nazewnictwo, nazwa, nazwisko, pozew, wyzwisko, zew, nazwanie, nazywanie

 czas. pozywać ndk., pozwać dk., wyzywać ndk., wyzwać dk.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) zwać, określać

 (2.1) zwać się, mieć na imię, nosić imię, być nazywanym

Wiktionary


nazywalny

dający się nazwać


SJP.pl


nazywanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|nazywać.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌnazɨˈvãɲɛ, AS: nazyvãńe

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. nazwa ż., nazwisko n., nazwanie n., nazewnictwo n.

 czas. nazywać ndk., nazwać dk.

 przym. nazewniczy

Wiktionary


nażyłka

paprotnik z rodziny Marattiaceae (rzędu Marattiales)


SJP.pl


nazłazić

nazłazić się -
1. zleźć się w dużej liczbie;
2. zmęczyć się schodzeniem


SJP.pl


nażłopać

potocznie: nażłopać się - napić się dużo, do syta; opić się, ożłopać się


SJP.pl


nażłopanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|nażłopać.

Wiktionary

Powiązane:

 czas. nażłopać dk.

Wiktionary


nażłopany

potocznie: taki, który się nażłopał (upił); ożłopany


SJP.pl


nazłoszczony

taki, który się nazłościł; napieniony


SJP.pl


naładować

czasownik przechodni dokonany (ndk. naładowywać)

 (1.1) dokonany od|naładowywać.

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Miernikiem intensywności promieniowania, na które jest narażony noszący dozymetr, jest szybkość rozładowywania się naładowanego uprzednio elektroskopu.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌnawaˈdɔvat͡ɕ, AS: nau̯adovać

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. ładowarka ż., naładowanie n., ładowanie n.

 czas. ładować

Wiktionary


naładowanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|naładować.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌnawadɔˈvãɲɛ, AS: nau̯adovãńe

Wiktionary

Powiązane:

 czas. naładować dk., ładować dk.

 rzecz. ładowarka, ładowanie, ładunek

Wiktionary


nałajać

przestarzale:
1. zwymyślać, zganić ostro;
2. nałajać się:
a) zwymyślać, zganić długo, do woli;
b) zganić się wzajemnie


SJP.pl


nałamać

połamać wiele czegoś


SJP.pl


nałamywać

rzadko: łamać wiele czegoś


SJP.pl


nałanek

nałanek kłosiec - gatunek chrząszcza z rodziny poświętnikowatych


SJP.pl


nałazić

potocznie:
1. naprzykrzać się komuś, nachodzić kogoś;
2. nasuwać się na coś


SJP.pl


nałęcki

nazwisko


SJP.pl


nałęcz

1. biała chustka, narzucana zgodnie ze średniowiecznym zwyczajem rycerzowi przez dziewczynę, w celu uratowania go przed katowskim toporem, co zobowiązywało jednocześnie rycerza do poślubienia wybawicielki; nałęczka;
2. rodzaj ręcznika, wstęgi, podpaski;
3. element dekoracyjny w kształcie łuku, umieszczony nad drzwiami lub oknami, stanowiący część składową arkady; archiwolta


SJP.pl

  • Nałęcz – herb szlachecki
  • Nałęcz – osada w woj. kujawsko-pomorskim, w pow. chełmińskim, w gminie Stolno
  • Nałęcz – bocznica szlakowa w pobliżu wsi Nałęczów

Wikipedia


nałęczka

biała chustka, narzucana zgodnie ze średniowiecznym zwyczajem rycerzowi przez dziewczynę, w celu uratowania go przed katowskim toporem, co zobowiązywało jednocześnie rycerza do poślubienia wybawicielki; nałęcz


SJP.pl

Nałęczka – staropolska nazwa chusty służącej jako kobiecy zawój na głowę lub ręcznik.

W architekturze nałęczka oznacza obłe obrzeżenie na czole sklepienia albo wokół sklepionego łuku.

Wikipedia


nałęczów

1. biała chustka, narzucana zgodnie ze średniowiecznym zwyczajem rycerzowi przez dziewczynę, w celu uratowania go przed katowskim toporem, co zobowiązywało jednocześnie rycerza do poślubienia wybawicielki; nałęczka;
2. rodzaj ręcznika, wstęgi, podpaski;
3. element dekoracyjny w kształcie łuku, umieszczony nad drzwiami lub oknami, stanowiący część składową arkady; archiwolta


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna

 (1.1) geogr. miasto w województwie lubelskim;

Wiktionary

Nałęczów (dawniej: Nałęczów-Zdrój) – miasto w województwie lubelskim, w powiecie puławskim, siedziba gminy miejsko-wiejskiej Nałęczów. Historycznie położony jest w Małopolsce (początkowo w ziemi sandomierskiej, a następnie w ziemi lubelskiej). Według danych GUS z 31 grudnia 2019 r. Nałęczów liczył 3753 mieszkańców.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Przez Nałęczów przepływają dwie rzeki: Bystra i Bochotniczanka.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: naˈwɛ̃n͇t͡ʃuf, AS: nau̯ṇčuf

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. nałęczowianin m., nałęczowianka ż.

 przym. nałęczowski

Wiktionary


nałęczowianin

mieszkaniec Nałęczowa


SJP.pl


nałęczowianka

1. mieszkanka Nałęczowa;
2. woda mineralna


SJP.pl

Nałęczowianka – akratopega wydobywana z ujęcia położonego w warstwie wodonośnej poziomu paleoceńsko – górnokredowego.

Nałęczowianka jest wodą niskosodową, średniozmineralizowaną, z przewagą wodorowęglanów wapnia i magnezu. Charakteryzuje się prawie zerową zawartością azotanów i azotynów, co świadczy o jej czystości chemicznej.

Wydobywana jest z ujęcia „Nałęczowianka” w uzdrowisku Nałęczów.

Wikipedia


nałęczowski

przymiotnik od: Nałęczów


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) dotyczący Nałęczowa, związany z Nałęczowem

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Nałęczów m., nałęczowianin m., nałęczowianka ż.

Wiktionary


nałgać

potocznie: powiedzieć wiele kłamliwych rzeczy; nakłamać, nazmyślać, nafantazjować


SJP.pl


nałkać

nałkać się - zmęczyć się płakaniem; napłakać się, naryczeć się


SJP.pl


nałkowski

nazwisko


SJP.pl


nałóg

1. coś często powtarzanego, szkodliwego dla zdrowia
2. potocznie: przyzwyczajenie, nawyk


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) med. chroniczna potrzeba dostarczania szkodliwych bodźców do organizmu człowieka, zwykle sprzeczna z jego wolą i intelektem;

 (1.2) zakorzeniony nawyk lub upodobanie zazwyczaj oceniane negatywnie

Wiktionary

Uzależnienie – nabyty stan zaburzenia zdrowia psychicznego i fizycznego, który charakteryzuje się okresowym lub stałym przymusem wykonywania określonej czynności lub zażywania psychoaktywnej substancji chemicznej.

Termin „uzależnienie” jest stosowany m.in. w odniesieniu do takich zaburzeń psychicznych, jak uzależnienie od narkotyków (narkomanii), leków (lekomanii), alkoholu (alkoholizmu) czy papierosów (nikotynizmu). W szerszym rozumieniu termin „uzależnienie” stosowany także w odniesieniu do wielu innych przymusowych zachowań, m.in. kompulsywnych zakupów, oglądania telewizji, seksu, masturbacji, korzystania z gier hazardowych lub komputerowych czy też nadmiernego korzystania z internetu. Współczesna psychologia traktuje pojęcie „uzależnienie” szeroko i zakłada, że może ono obejmować także inne czynności, nad którymi dana osoba utraciła kontrolę.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Palenie, alkohol, hazard i inne nałogi zmieniły go we wrak człowieka.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈnawuk, AS: nau̯uk

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. nałogowiec m.

 przym. nałogowy

 przysł. nałogowo

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) uzależnienie, nawyk

Wiktionary


nałogowiec

osoba ulegająca jakiemuś nałogowi


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) człowiek mający nałóg

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. nałóg m.

 przym. nałogowy

 przysł. nałogowo

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) uzależniony

Wiktionary


nałogowo

przysłówek

 (1.1) w sposób nałogowy

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. nałóg m., nałogowiec m., nałogowość ż.

 przym. nałogowy

Wiktionary


nałogowość

rzadko:
1. cecha osoby, która ma nałóg - szkodliwy dla zdrowia nawyk, np. nałogowość palacza;
2. cecha osoby, która ma nałóg - zakorzenione przyzwyczajenie, np. nałogowość karciarza


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) odprzym. cecha tego, co jest nałogowe; cecha tych, którzy są nałogowi

Wiktionary

Powiązane:

 przym. nałogowy

 przysł. nałogowo

Wiktionary


nałogowy

1. taki, który ma nałóg - szkodliwy dla zdrowia nawyk, np. nałogowy palacz;
2. taki, który ma nałóg - zakorzenione przyzwyczajenie, np. nałogowy karciarz


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) dotyczący nałogu, z nałogiem

 (1.2) powodujący nałóg

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Moja babcia jest nałogową palaczką, potrafi wypalić nawet dwie paczki dziennie.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. nałóg m., nałogowiec m., nałogowość ż.

 przysł. nałogowo

Wiktionary


nałokietnik

ochraniacz nakładany na staw łokciowy


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) ochraniacz nakładany na łokieć

Wiktionary

Nałokietnik (ang. elbow pad) – rodzaj ochraniacza nakładanego na łokieć, używanego podczas uprawiania niektórych sportów lub przy wykonywaniu niektórych prac. Stosuje się go przede wszystkim tam, gdzie istnieje bezpośrednie lub pośrednie niebezpieczeństwo uszkodzenia bądź kontuzji łokci.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ˌnawɔˈcɛtʲɲik, AS: nau̯oḱetʹńik

Wiktionary

Powiązane:

 zob. łokieć.

Wiktionary


nałożenie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|nałożyć.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌnawɔˈʒɛ̃ɲɛ, AS: nau̯ožńe

Wiktionary

Powiązane:

 czas. rozkładać, nałożyć dk.

Wiktionary


nałożnica

przestarzałe: kobieta żyjąca z mężczyzną w nieślubnym związku; konkubina


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) daw. kobieta żyjąca bez ślubu z mężczyzną, który stoi wyżej w hierarchii społecznej

Wiktionary

Harem (z arab. ulga, zakaz); od arab. ‏حريم‎ harim („miejsce zakazane lub święte”) inaczej perski: sarāy, zenana – prywatna strefa w tradycyjnym muzułmańskim domu. Część tradycyjnego domu muzułmańskiego zamieszkana przez kobiety, żony i nałożnice muzułmanina oraz ich dzieci tam mieszkające. Do części domu określonej jako harem nie mają wstępu obcy mężczyźni. Termin odnosi się również do kobiet przebywających w haremie.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) A te nałożnice nie były przypadkiem twoimi żonami? Znowu coś mi się nie zgadzało w stosunku do dawnych kronik. – Były… Jednak wielożeństwo nie było w Europie modne.

 (1.1) Mężczyzni mogli prawnie mieć trzy żony, ale niekażdy ich tyle mógł utrzymać razem, możni tylko oprócz prawej małżonki, utrzymywali nałożnice (…).

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. łoże n., łóżko n.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) konkubina

Wiktionary


nałożnik

mężczyzna utrzymujący stosunki seksualne z kobietą bez zawarcia związku małżeńskiego; kochanek, utrzymanek, amant


SJP.pl


nałożyć

czasownik przechodni dokonany (ndk. nakładać)

 (1.1) dokonany od|nakładać.

czasownik zwrotny dokonany nałożyć się (ndk. nakładać się)

 (2.1) dokonany od|nakładać się.

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Nałożyła mu na talerz uczciwy kawał mięsa.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: naˈwɔʒɨt͡ɕ, AS: nau̯ožyć

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. nakładanie n., nałożenie n., łoże n.

 czas. nakładać, rozkładać, odłożyć

Wiktionary


nałużyn

rodzaj roślin z rodziny winoroślowatych, obejmujący 34 gatunki


SJP.pl

Nałużyn (Leea) – rodzaj roślin z rodziny winoroślowatych (Vitaceae), czasem wyodrębniany w monotypową rodzinę nałużynowate Leeaceae. Obejmuje 45 gatunków. Rośliny te występują głównie w południowo-wschodniej Azji, ale zasięg rodzaju obejmuje też północną Australię, dwa gatunki rosną w tropikalnej Afryce i na Madagaskarze.

Niektóre gatunki wykorzystywane są lokalnie jako rośliny lecznicze i uprawiane jako rośliny ozdobne.

Wikipedia


nałużynowate

o cechach nałużynowatych (rodzina roślin)


SJP.pl

Nałużyn (Leea) – rodzaj roślin z rodziny winoroślowatych (Vitaceae), czasem wyodrębniany w monotypową rodzinę nałużynowate Leeaceae. Obejmuje 45 gatunków. Rośliny te występują głównie w południowo-wschodniej Azji, ale zasięg rodzaju obejmuje też północną Australię, dwa gatunki rosną w tropikalnej Afryce i na Madagaskarze.

Niektóre gatunki wykorzystywane są lokalnie jako rośliny lecznicze i uprawiane jako rośliny ozdobne.

Wikipedia


nałużynowaty

o cechach nałużynowatych (rodzina roślin)


SJP.pl


nałykać

nałykać się -
1. połknąć dużą ilość czegoś;
2. spędzić dłuższy czas na wdychaniu czegoś; nawdychać się;
3. doznać silnego przykrego uczucia; najeść się;
4. przyswoić szybko wiele treści;
5. odczuć zadowolenie lub skutki wywołane intensywnymi emocjami


SJP.pl


nałykany

w gwarze uczniowskiej: pijany


SJP.pl


nb

symbol niobu, pierwiastka chemicznego


SJP.pl

Niob (Nb, łac. niobium) – pierwiastek chemiczny z grupy metali przejściowych układu okresowego. Nazwa pochodzi od Niobe, córki Tantala z mitologii greckiej. W anglosaskiej literaturze dotyczącej metalurgii spotykana jest nazwa Columbium z symbolem Cb.

Wikipedia


nb.

skrót od:
1. notabene; n.b. (rzadziej);
2. nabój; nab.


SJP.pl

skrót

 (1.1) = notabene

 (1.2) = nieobecny, skrót stosowany głównie na listach obecności

Wiktionary

nb. – drugi album polskiej grupy chłopiecej 4Dreamers, wydany 1 marca 2019 przez Universal Music Polska. Nominacja do Fryderyka 2020 w kategorii «Album Roku Muzyka Dziecięca i Młodzieżowa».

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Reżyserem filmu jest Władysław Pasikowski, nb. mój kolega ze szkoły.

 (1.2) Adamski Józef – ob.

 Baczyński Artur – ob.

 Czuma Jan – nb.

Wiktionary


nba

[czytaj: en-bi-EJ] skrót od: ang. National Basketball Association - Narodowe Stowarzyszenie Koszykówki, amerykańska zawodowa liga koszykówki


SJP.pl

skrótowiec, rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) sport. amerykańsko-kanadyjska liga koszykarska;

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) W początkach lat 70. Mark Cuban, wówczas 12-letni chłopiec, przekonywał swoich rodziców, że zostanie gwiazdorem amerykańskiej ligi koszykówki NBA.

Wiktionary


nbc

amerykańska sieć telewizyjna


SJP.pl

skrótowiec

 (1.1) = ekon. narodowy bank centralny

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ɛ̃n‿bɛ‿ˈt͡sɛ, AS: ẽn‿be‿ce

Wiktionary


nbp

Narodowy Bank Polski


SJP.pl

skrótowiec, rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy lub nijaki

 (1.1) = adm. ekon. Narodowy Bank Polski;

Wiktionary

Narodowy Bank Polski (NBP) – polski bank centralny z siedzibą główną w Warszawie. NBP jest bankiem centralnym Rzeczypospolitej Polskiej. Wypełnia zadania określone w Konstytucji RP, ustawie o Narodowym Banku Polskim i ustawie Prawo bankowe. Wymienione akty prawne gwarantują niezależność NBP od innych organów państwa. NBP pełni trzy podstawowe funkcje: banku emisyjnego, banku banków oraz centralnego banku państwa.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Prezes NBP może uczestniczyć w posiedzeniach Sejmu i Rady Ministrów.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ɛ̃n‿bɛ‿ˈpɛ, AS: ẽn‿be‿pe

Wiktionary

Powiązane:

 przym. enbepowski

Wiktionary


ncbir

skrótowiec, rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) = adm. Narodowe Centrum Badań i Rozwoju;

Wiktionary


nck

skrótowiec, rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) = Niemiecki Czerwony Krzyż

 (1.2) = Nowohuckie Centrum Kultury

 (1.3) = Nadbałtyckie Centrum Kultury

 (1.4) = Narodowe Centrum Kultury

Wiktionary


ncl

skrót od: National Central Library - Narodowa Biblioteka Centralna


SJP.pl


nd

symbol neodymu, pierwiastka chemicznego


SJP.pl

skrótowiec, rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) = polit. Narodowa Demokracja;

Wiktionary

  • Narodowa Demokracja
  • neodym
  • dwuznak nd
  • niedziela – symbol w kalendarzu oznaczający dzień tygodnia

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) ND powstało z inicjatywy Dmowskiego.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ɛ̃n‿ˈdɛ, AS: ẽn‿de

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. endecja ż., endek m., endeczka ż., endeckość ż.

 przym. endecki, endekoidalny, proendecki, antyendecki

 przysł. endecko

Wiktionary


nd.

skrót od: niedziela; ndz., niedz.


SJP.pl

skrót

 (1.1) = nie dotyczy

Wiktionary


ndebele

język afrykański z grupy bantu, jeden z języków urzędowych RPA


SJP.pl

Ndebele (Ndebele Południowi) – grupa ludów zamieszkujących prowincje Transwal, Limpopo, Mpumalanga i Gauteng w Republice Południowej Afryki. W 2001 roku ich liczebność wynosiła ok. 700 tysięcy. Ich odłamem są Matabele (Ndebele Północni) z Zimbabwe.

Wikipedia


ndk

skrót od: niedokonany


SJP.pl


ndm

skrót od: nieodmienny (zgodnie ze zwyczajem); ndm. (rzadko)


SJP.pl


ndm.

skrót od: nieodmienny (zgodnie z zasadami); ndm (częściej)


SJP.pl


ndp

[skrót czytany jako całe, odmienne wyrażenie albo potocznie: en-de-pe] nieodpowiednie (ocena szkolna z zachowania); ndp. (skrót może być zakończony kropką - zgodnie z regułą, lub nie - zgodnie ze zwyczajem)


SJP.pl


ndp.

[skrót czytany jako całe, odmienne wyrażenie albo potocznie: en-de-pe] nieodpowiednie (ocena szkolna z zachowania); ndp (skrót może być zakończony kropką - zgodnie z regułą, lub nie - zgodnie ze zwyczajem)


SJP.pl


ndst

[skrót czytany jako całe, odmienne wyrażenie lub potocznie: en-de-es-te] niedostateczny (ocena szkolna); ndst. (skrót może być zakończony kropką - zgodnie z regułą, lub nie - zgodnie ze zwyczajem)


SJP.pl

skrót

 (1.1) = niedostateczny

 (1.2) = niedostatecznie

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Nauczycielka oddała klasówki. Na mojej było napisane: 1 punkt, ndst.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) ndst.

Wiktionary


ndst.

[skrót czytany jako całe, odmienne wyrażenie lub potocznie: en-de-es-te] niedostateczny (ocena szkolna); ndst (skrót może być zakończony kropką - zgodnie z regułą, lub nie - zgodnie ze zwyczajem)


SJP.pl


ndz.

skrót od: niedziela; niedz., nd.


SJP.pl


ndżamena

stolica Czadu


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) geogr. stolica Czadu;

Wiktionary

Ndżamena (arab. نجامينا, fr. Ndjamena, także: N’Djamena) – stolica i największe miasto Czadu, położone w południowo-zachodniej części kraju, na prawym brzegu rzeki Szari, niedaleko ujścia rzeki Logone.

Ndżamena jest głównym ośrodkiem politycznym, administracyjnym, gospodarczym, naukowym i kulturalnym kraju. Stanowi ważny węzeł komunikacyjny Afryki Środkowej, przy czym ze względu na słaby rozwój utwardzonych dróg dominującą rolę odgrywa transport lotniczy. Znajdują się tu siedziby prezydenta, zgromadzenia narodowego, Rady Ministrów oraz innych władz centralnych. Ndżamena jest ośrodkiem dystryktu stołecznego (fr. Ville de Ndjamena).

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Walki ucichły w stolicy Czadu Ndżamenie.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: n͇d͡ʒãˈmɛ̃na, AS: ṇǯãmna

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. ndżameńczyk mos., ndżamenka ż.

 przym. ndżameński

Wiktionary


ndżameńczyk

mieszkaniec Ndżameny


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) mieszkaniec Ndżameny

Wiktionary

Wymowa:

IPA: n͇d͡ʒãˈmɛ̃j̃n͇t͡ʃɨk, AS: ṇǯãmĩ ̯ṇčyk

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Ndżamena ż.

:: fż. ndżamenka ż.

 przym. ndżameński

Wiktionary


ndżamenka

mieszkanka Ndżameny (stolicy Czadu)


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) mieszkanka Ndżameny

Wiktionary

Wymowa:

IPA: n͇d͡ʒãˈmɛ̃nka, AS: ṇǯãmnka

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Ndżamena ż.

:: fm. ndżameńczyk mos.

 przym. ndżameński

Wiktionary


ndżameński

przymiotnik od: Ndżamena


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) odnoszący się do miasta Ndżamena

Wiktionary

Wymowa:

IPA: n͇d͡ʒãˈmɛ̃j̃sʲci, AS: ṇǯãmĩ ̯sʹḱi

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Ndżamena ż., ndżameńczyk mos., ndżamenka ż.

Wiktionary


ne

1. symbol neonu, pierwiastka chemicznego;
2. skrót od: Księga Nehemiasza - jedna z ksiąg biblijnych, wchodząca w skład Starego Testamentu


SJP.pl

symbol

 (1.1) chem. neon (pierwiastek chemiczny o liczbie atomowej 10)

skrót

 (2.1) = Księga Nehemiasza

Wiktionary

  • Ne – symbol pierwiastka neon
  • Ne – znak japońskich sylabariuszy hiragana (ね) i katakana (ネ)
  • Ne – siglum Księgi Nehemiasza
  • Ne – miejscowość we Włoszech
  • NE – skrót od ang. North-East, oznacza kierunek północny wschód
  • NE – kod ISO 3166-2 stanu Nebraska w USA
  • NE – kod ISO 3166-1 Nigru
  • NE – oznaczenie literowe Elbląga na tablicach rejestracyjnych pojazdów w Polsce
  • .ne – domena internetowa przypisana do Nigru
  • n.e. – skrót od oznaczenia „naszej ery”
  • New Executable – format plików wykonywalnych EXE
  • NE – kanton Neuchâtel w Szwajcarii (oznaczenie kodowe ISO 3166-2)
  • NE (ang. not evaluated) – oznaczenie gatunków o jeszcze nieoszacowany stopniu zagrożenia w Czerwonej księdze gatunków zagrożonych IUCN

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Neon to pierwiastek o symbolu Ne i liczbie atomowej 10 w układzie okresowym.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ɛ̃n‿ˈɛ, AS: ẽn‿e

Wiktionary

Powiązane:

frazeologia.

etymologia.

uwagi.

 (1.1) zobacz też: Indeks:Polski - Pierwiastki chemiczne

 (2.1) BibliaPL.

tłumaczenia.

* angielski: (2.1) Neh, Ne

* esperanto: (2.1) Neĥ

* hiszpański: (2.1) Neh

* włoski: (2.1) Ne

źródła.

== Ne (język angielski.) ==

wymowa.

znaczenia.

skrót

 (1.1) = bibl. Book of Nehemiah → Ne, Księga Nehemiasza

odmiana.

przykłady.

składnia.

kolokacje.

synonimy.

 (1.1) Book of Nehemiah; skr. Neh

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

Wiktionary

Synonimy:

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

frazeologia.

etymologia.

uwagi.

 (1.1) zobacz też: Indeks:Polski - Pierwiastki chemiczne

 (2.1) BibliaPL.

tłumaczenia.

* angielski: (2.1) Neh, Ne

* esperanto: (2.1) Neĥ

* hiszpański: (2.1) Neh

* włoski: (2.1) Ne

źródła.

== Ne (język angielski.) ==

wymowa.

znaczenia.

skrót

 (1.1) = bibl. Book of Nehemiah → Ne, Księga Nehemiasza

odmiana.

przykłady.

składnia.

kolokacje.

synonimy.

 (1.1) Book of Nehemiah; skr. Neh

Wiktionary


neandertal

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna

 (1.1) geogr. niewielka dolina w Niemczech, w okolicach Düsseldorfu; miejsce odnalezienia pierwszego szkieletu neandertalczyka;

Wiktionary

Neandertal (niem. Neandertal, przed reformą pisowni w roku 1901: Neanderthal) – dolina rzeki Düssel, około 10 km od Düsseldorfu w Nadrenii Północnej-Westfalii w Niemczech. Nazwę zawdzięcza Joachimowi Neanderowi, nauczycielowi, teologowi i kompozytorowi z Düsseldorfu, który się często przechadzał w tej okolicy szukając natchnienia. Dolinę nazwano tak na początku XIX wieku, wcześniej nazywano ją po prostu „Die Gesteine” („Skały”) albo „Das Hundsklipp” („Psie Urwiska”).

Wikipedia

Powiązane:

 rzecz. neandertalczyk mos., neandertalka ż.

 przym. neandertalski

Wiktionary


neandertalczyk

1. pierwotny człowiek żyjący w okresie plejstocenu (400-24 tys. lat temu), uważany za poprzednika lub przodka homo sapiens;
2. w przenośni: ktoś nieokrzesany; brutal, gbur


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) paleoantrop. nazwa systematyczna|Homo neanderthalensis|ref=tak., wymarły gatunek z rodzaju człowiek (nazwa systematyczna|Homo|ref=tak.) lub podgatunek człowieka rozumnego;

 (1.2) przen. ekspr. osoba nieokrzesana

Wiktionary

Człowiek neandertalski, neandertalczyk (Homo neanderthalensis) – wymarły przedstawiciel rodzaju Homo (człowiek), znany z plejstocenu (ok. 400 000 do ok. 24 500 lat temu), w zależności od autorów klasyfikowany jako podgatunek człowieka rozumnego – Homo sapiens neanderthalensis – lub odrębny od niego gatunek – Homo neanderthalensis.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Już neandertalczycy opanowali umiejętność rozniecania ognia.

 (1.2) Co za neandertalczyk! Nie dość, że podczas kolacji cały czas śmiał się głupkowato z otwartą gębą, to jeszcze na koniec kazał mi za nas oboje zapłacić, bo „nie miał pieniędzy”!

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌnɛãndɛrˈtalt͡ʃɨk, AS: neãndertalčyk

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Neandertal m.

:: fż. neandertalka ż.

 przym. neandertalski

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) człowiek neandertalski

Wiktionary


neandertalka

neandertalczyk


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) paleoantrop. samica człowieka neandertalskiego

Wiktionary

Patrz:

neandertalczyk

Powiązane:

 rzecz. Neandertal m.

:: fm. neandertalczyk mos.

 przym. neandertalski

Wiktionary


neandertalski

przymiotnik

 (1.1) dosł. związany z Neandertalem

 (1.2) antrop. związany z neandertalczykami

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Była m.in. zupa rybna z pulpetami, łazanki z kapustą po neandertalsku, miodowy orzeszek, przysmak z daktylami i pierogi z kominków.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌnɛãndɛrˈtalsʲci, AS: neãndertalsʹḱi

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. neandertalczyk mos., Neandertal m., neandertalka ż.

Wiktionary


neapol

miasto w południowych Włoszech


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna

 (1.1) geogr. miasto w południowych Włoszech położone nad Zatoką Neapolitańską; stolica Kampanii;

Wiktionary

Neapol (wł. Napoli (['na:poli], Wymowa), nap. Nàpule, łac. Neapolis z gr. he nea polis (wymowa ['na:pələ] lub ['na:pulə]), dosł. „nowe miasto”) – miasto położone w południowych Włoszech, nad Zatoką Neapolitańską. Stolica regionu Kampania oraz Prowincji Neapol. Miasto położone jest u podnóża Wezuwiusza. Neapol liczący w 2021 r. 922 094 mieszkańców jest trzecim pod względem populacji miastem Włoch, ustępując pod tym względem Rzymowi oraz Mediolanowi. Neapol wraz z okolicznymi miastami i okolicami tworzy aglomerację liczącą według różnych źródeł ok. 3 mln mieszkańców.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Wakacje chcemy spędzić w Neapolu.

 (1.1) Zapewne mało kto z Czytelników wie, że Neapol jest najbardziej faszystowskim miastem świata. Tu na MSI i AN od zakończenia Wojny regularnie głosowało 40-45% elektoratu. Idąc tedy wybrzeżem Santa Lucia i patrząc na zamek Jajko (Castel dell'Ovo) należy pamiętać, że co drugi mijający nas Włoch to… faszysta!

 (1.1) Wprawdzie Neapol został założony przez Greków i język grecki wciąż był tam powszechnie używany, lecz w neapolitańskim regionie Kampanii osiedlono wielu rzymskich weteranów z inicjatywy Cezara, a jeszcze liczniejsi oczekiwali na przyznanie działek ziemi.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: nɛˈapɔl, AS: neapol

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. neapolitańczyk mos., neapolitanka ż., daw. neapolczyk mos.

 przym. neapolitański, neapolski

Wiktionary


neapolczyk

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) daw. lub rzad. neapolitańczyk, mieszkaniec Neapolu

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Neapol m., neapolitańczyk mos.

:: fż. neapolitanka ż.

 przym. neapolitański, neapolski

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) neapolitańczyk

Wiktionary


neapolitańczyk

mieszkaniec Neapolu


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) mieszkaniec Neapolu

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Mieszkaniec Mediolanu nigdy nie zrozumie neapolitańczyka.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌnɛapɔlʲiˈtãj̃n͇t͡ʃɨk, AS: neapolʹitãĩ ̯ṇčyk

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Neapol m.

:: fż. neapolitanka ż.

 przym. neapolitański

Wiktionary


neapolitanka

mieszkanka Neapolu


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) mieszkanka Neapolu

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌnɛapɔlʲiˈtãnka, AS: neapolʹitãnka

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Neapol mrz.

:: fm. neapolitańczyk mos.

 przym. neapolitański

Wiktionary


neapolitański

przymiotnik od: Neapol


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) związany z Neapolem lub neapolitańczykami

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Oprócz operowych arii Carreras śpiewał słynne neapolitańskie pieśni.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌnɛapɔlʲiˈtãj̃sʲci, AS: neapolʹitãĩ ̯sʹḱi

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. neapolczyk mos., Neapol m., neapolitańczyk m., neapolitanka ż.

 przym. neapolski

Wiktionary


neapolitańskojęzyczny

przymiotnik

 (1.1) taki, który posługuje się językiem neapolitańskim

 (1.2) taki, którego mieszkańcy posługują się językiem neapolitańskim

 (1.3) spisany, stworzony w języku neapolitańskim

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌnɛapɔlʲiˈtãj̃skɔjɛ̃w̃ˈzɨt͡ʃnɨ, AS: neapolʹitãĩ ̯skoi ̯ẽũ̯zyčny

Wiktionary


neapolski

przymiotnik relacyjny

 (1.1) rzad. lub daw. związany z Neapolem, dotyczący Neapolu, pochodzący z Neapolu

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) W czerwcu 1443 r., podczas przygotowań do kampanii antytureckiej, Cesarini obiecywał królowi Władysławowi pomoc floty m.in. papieskiej, weneckiej, aragońskiej i neapolskiej, burgundzkiej, mediolańskiej i joannitów z Rodos.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Neapol mrz., neapolczyk mos.

 przym. neapolitański

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) neapolitański

Wiktionary


nearktyczny

nearktyka


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) dotyczący Nearktyki, związany z Nearktyką

Wiktionary

Patrz:

nearktyka

Przykłady

 (1.1) Ponadto zawleczony został do nearktycznej Ameryki Północnej.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Nearktyka ż.

Wiktionary


nearktyka

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) geogr. zool. obszar zoogeograficzny obejmujący część Meksyku, Amerykę Północną i Grenlandię;

Wiktionary

Kraina nearktyczna, Nearktyka – kraina zoogeograficzna obejmująca północną część Meksyku, Amerykę Północną i Grenlandię. Ze względu na duże podobieństwo do Palearktyki bywa czasem łączona z nią w jedną krainę holarktyczną.

Nearktyka leży w strefie klimatu zimnego i umiarkowanego. Fauna przypomina w ogólnym zakresie palearktyczną, zwłaszcza na obszarach porośniętych tundrą i tajgą. Jest to pozostałość z czasów epoki lodowcowej, kiedy to gatunki rozprzestrzeniały się między Eurazją a Ameryką dzięki połączeniu obu kontynentów w rejonie Cieśniny Beringa.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) W tundrach Nearktyki występuje piżmowół.

Wiktionary

Powiązane:

 przym. nearktyczny

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) kraina nearktyczna

Wiktionary


nebelung

półdługowłosa odmiana kota rosyjskiego niebieskiego


SJP.pl


nebo

babiloński bóg opiekuńczy pisarzy i piśmiennictwa; Nabu


SJP.pl

Nazwa biblijna:

  • Nebo – biblijna góra nad Morzem Martwym w Jordanii
  • Nebo – starożytne biblijne miasteczko, dzisiaj stanowisko archeologiczne Khirbet el-Mukhayyet w Jordanii
  • Nebo – w mitologii babilońskiej syn boga Marduka

Wikipedia


nebokadnezar

Nebokadnezar II - władca Babilonu; Nabuchodonozor II


SJP.pl


nebraska

Nebraska (stan w USA)


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) geogr. adm. stan USA ze stolicą w Lincoln i największym miastem Omaha;

Wiktionary

Nebraska (wymowa:/nəˈbræskə/) – stan w środkowej części Stanów Zjednoczonych. Ustanowiony w 1867 roku, był 37. stanem, który przystąpił do federacji. W 2024 roku osiągnął 2 mln mieszkańców. Stolicą stanu jest Lincoln, największym miastem – Omaha.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: nɛˈbraska, AS: nebraska

Wiktionary

Powiązane:

 przym. nebraski, nebraskański

Wiktionary


nebraski

Nebraska (stan w USA)


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z Nebraską, dotyczący Nebraski

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Pięć dni na nebraskiej wsi, w czyjejś chatce nad błotnistym brzegiem rzeki.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Nebraska ż.

 przym. nebraskański

Wiktionary