upomnieć

czasownik przechodni dokonany (ndk. upominać)

 (1.1) dokonany od|upominać.

czasownik zwrotny dokonany upomnieć się (ndk. upominać się)

 (2.1) dokonany od|upominać się.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. upominanie n., upominek mrz., upomnienie n.

 czas. upominać ndk.

Wiktionary


upomnienie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) karcąca uwaga

 (1.2) adm. pismo przypominające albo zawierające ostrzeżenie czy naganę

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Kierownik udzielił niesolidnemu pracownikowi upomnienia.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌupɔ̃mʲˈɲɛ̇̃ɲɛ, AS: upõmʹńė̃ńe

Wiktionary

Powiązane:

 czas. upominać ndk., upomnieć dk.

 rzecz. upominek mrz.

Wiktionary


upór

uporczywe trwanie przy własnym zdaniu; nieustępliwość


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) niezmienne zachowanie, ciągłe trwanie przy tych samych zasadach czy poglądach

Wiktionary

Upór – syndrom behawioralny ludzi jak i zwierząt, charakteryzujący się powtarzaniem tych samych zachowań, decyzji, próśb lub wyrażaniem tych samych poglądów niezależnie od zmieniających się warunków otoczenia, czy otrzymania nowych informacji lub wiedzy (np. nowych metod działania).

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) A z jak wielkim uporem Wandzia próbowała zjechać cały slalom i co rusz niestety upadała na stoku.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. upartość ż., uparciuch m., uparciuszek m., upartus m., uporczywość ż.

 czas. upierać się ndk., uprzeć się dk.

 przym. uparty, uporczywy

 przysł. uparcie, uporczywie

Wiktionary


uporać

poradzić sobie z czymś; doprowadzić dane przedsięwzięcie do końca


SJP.pl


uporczywie

przysłówek sposobu

 (1.1) w sposób uporczywy; uparcie, zawzięcie

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌupɔrˈt͡ʃɨvʲjɛ, AS: uporčyvʹi ̯e

Wiktionary

Powiązane:

 przym. uporczywy

 rzecz. upór mrz., uporczywość

Wiktionary


uporczywiej

stopień wyższy od przysłówka: uporczywie


SJP.pl


uporczywość

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) cecha tego, co jest długotrwałe, powtarzalne i trudne do przezwyciężenia

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌupɔrˈt͡ʃɨvɔɕt͡ɕ, AS: uporčyvość

Wiktionary

Powiązane:

 przym. uporczywy

 przysł. uporczywie

 rzecz. upór mrz.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) bezustanność, chroniczność, cykliczność, długotrwałość, nieustanność, permanentność, przewlekłość, stałość, ustawiczność; posp. upierdliwość

Wiktionary


uporczywszy

stopień wyższy od przymiotnika: uporczywy


SJP.pl


uporczywy

przymiotnik

 (1.1) trwający ciągle, nie przerywany, nieustanny

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Uporczywy ból zęba stał się nie do zniesienia.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌupɔrˈt͡ʃɨvɨ, AS: uporčyvy

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. uporczywość ż., upór mrz.

 przysł. uporczywie

Wiktionary


uporek

zdrobnienie od: upór


SJP.pl


uporządkować

czasownik

 (1.1) dokonany od|uporządkowywać.

 (1.2) dokonany od|porządkować.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌupɔʒɔ̃ntˈkɔvat͡ɕ, AS: upožõntkovać

Wiktionary

Powiązane:

 czas. porządkować, uporządkowywać

 przysł. porządnie

 przym. porządny, uporządkowany

 rzecz. porządek mrz., uporządkowanie n., porządność ż., porządki nmos.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) gw-pl|Śląsk Cieszyński|orychtować.

Wiktionary


uporządkowanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|uporządkować.

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Ile zajęło wam uporządkowanie piwnicy i strychu?

 (1.1) Najbliższe tygodnie postanowił poświęcić uporządkowaniu swojego życia.

Wiktionary

Powiązane:

 czas. uporządkować dk.

 przysł. porządnie

 rzecz. porządek mrz., porządność ż.

 przym. uporządkowany

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) klasyfikacja

Wiktionary


uporządkowany

przymiotnik

 (1.1) taki, który wykazuje porządek, ład, dobrą organizację

 (1.2) taki, który wykazuje porządek wewnętrzny, dyscyplinę, dobrą organizację siebie

forma czasownika.

 (2.1) imiesłów przymiotnikowy bierny od uporządkować

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. uporządkowanie n.

 czas. uporządkować dk., uporządkowywać ndk.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) schludny

 (1.2) porządny, zdyscyplinowany, zorganizowany

Wiktionary


uporządkowywać

czasownik niedokonany

 (1.1) doprowadzać do ładu

 (1.2) układać według określonego planu, np. w określonej kolejności

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. porządki nmos., porządność ż., porządkowanie n., porządek mrz., porządkowy

 przym. porządkowy, porządny, uporządkowany

 czas. uporządkować dk., porządkować ndk.

 przysł. porządnie

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1-2) porządkować

Wiktionary


uporządniać

dawniej: uporządkowywać


SJP.pl


uporządzać

dawniej: przygotowywać, sporządzać, uporządkowywać


SJP.pl


uposażanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|uposażać.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. uposażenie n., posag m.

 czas. uposażać ndk., uposażyć dk.

 przym. posażny

Wiktionary


uposażenie

stałe wynagrodzenie za pracę


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|uposażyć.

 (1.2) wynagrodzenie za pracę

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. uposażanie n., posag mrz.

 czas. uposażać ndk., uposażyć dk.

 przym. uposażeniowy, posażny

Wiktionary


uposażony

zabezpieczyć kogoś finansowo lub materialnie, np. zakładając fundusz, ofiarowując pewną sumę, zapisując majątek po swojej śmierci


SJP.pl

Uposażony – osoba imiennie oznaczona przez ubezpieczającego w umowie ubezpieczenia jako uprawniona do otrzymania od ubezpieczyciela świadczenia z tej umowy na wypadek zaistnienia zdarzenia ubezpieczeniowego. Jest to akademicki przykład osoby trzeciej, na korzyść której zostaje zawarta umowa.

Wikipedia


uposażyć

zabezpieczyć kogoś finansowo lub materialnie, np. zakładając fundusz, ofiarowując pewną sumę, zapisując majątek po swojej śmierci


SJP.pl


upośledzać

czasownik niedokonany

 (1.1) stawiać w gorszej sytuacji, utrudniać lub uniemożliwiać działanie czegoś

 (1.2) doprowadzać do upośledzenia, naruszać sprawność funkcjonowania czegoś

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Sądzi się na ogół, iż przyczyną konfliktu społecznego jest taka dystrybucja dóbr rzadkich, której prawomocność jest kwestionowana przez tę stronę konfliktu, którą ta dystrybucja upośledza.

 (1.2) W miejscach gojenia się krwiaka mogą powstawać blizny upośledzające czasowo lub na stałe funkcje uszkodzonej tkanki.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. upośledzenie n., upośledzanie n.

 czas. upośledzić dk.

 przym. upośledzony

 przysł. upośledzająco

Wiktionary


upośledzająco

przysłówek sposobu

 (1.1) w sposób zmniejszający sprawność funkcjonowania czegoś

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) To lek na przeziębienie, ale działa upośledzająco na ośrodek ruchowy, na kojarzenie.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. upośledzenie n., upośledzanie n.

 czas. upośledzać ndk., upośledzić dk.

 przym. upośledzony

Wiktionary


upośledzający

upośledzać


SJP.pl

Patrz:

upośledzać

upośledzanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|upośledzać.

Wiktionary

Powiązane:

 czas. upośledzać ndk.

 rzecz. upośledzenie n.

 przysł. upośledzająco

Wiktionary


upośledzenie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|upośledzić.

 (1.2) stan ograniczenia w funkcjonowaniu jakiegoś narządu, organu ciała lub jego czynności

 (1.3) zacofanie w danej dziedzinie

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌupɔɕlɛˈd͡zɛ̃ɲɛ, AS: upośleʒńe

Wiktionary

Powiązane:

 czas. upośledzić dk., upośledzać ndk.

 rzecz. upośledzanie n.

 przym. upośledzony

 przysł. upośledzająco

Wiktionary

Synonimy:

 (1.2) kalectwo, niepełnosprawność

 (1.3) zacofanie, ułomność

Wiktionary


upośledzony

przymiotnik

 (1.1) wykazujący niedorozwój umysłowy jakiegoś stopnia

forma czasownika.

 (2.1) ims. od upośledzić

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. upośledzenie n.

 czas. upośledzać ndk., upośledzić dk.

 przysł. upośledzająco

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) cofnięty, debilny, niedorozwinięty, niesprawny umysłowo, ociężały umysłowo, ograniczony umysłowo, opóźniony, specjalnej troski, zapóźniony

 (2.1) niesprawny

Wiktionary


upostaciować

nadać kształt, formę; upostaciowić, ukształtować, uformować


SJP.pl


upostaciowanie

nadać kształt, formę; upostaciowić, ukształtować, uformować


SJP.pl


upostaciowianie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|upostaciowiać.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. nieupostaciowianie n.

 czas. upostaciowiać ndk.

Wiktionary


upostaciowić

nadać kształt, formę; upostaciować, ukształtować, uformować


SJP.pl


upostaciowienie

figura retoryczna, przenośnia polegająca na nadaniu postaci rzeczom, które jej nie mają (np. siłom przyrody, zjawiskom psychicznym, pojęciom abstrakcyjnym); upostaciowanie, morfizacja


SJP.pl

Morfizacja (z gr. μορφή morphé ‘kształt, postać’), upostaciowienie – figura retoryczna, rodzaj przenośni. Polega na nadaniu materialnej postaci czemuś, co jej nie posiada, np. stanom psychicznym, pojęciom abstrakcyjnym, siłom przyrody.

Wikipedia


upoważniać

czasownik przechodni niedokonany (dk. upoważnić)

 (1.1) dawać komuś pełnomocnictwo do przeprowadzania czynności formalnych

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. upoważnianie n., upoważnienie n.

 czas. upoważnić dk.

 przym. upoważniony

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) uprawniać, upełnomocniać

Wiktionary


upoważnić

czasownik przechodni dokonany (ndk. upoważniać)

 (1.1) dokonany od|upoważniać.

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) - Kto cię upoważnił do wypowiadania się w moim imieniu? - krzyczała.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. upoważnianie n., upoważnienie n.

 czas. upoważniać

Wiktionary


upoważnienie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|upoważnić.

 (1.2) dokument, który stwierdza czyjeś prawo do czynności reprezentowania kogoś

Wiktionary

Pełnomocnictwo, pot. upoważnienie – w doktrynie prawa terminem pełnomocnictwo określa się zarówno:

  • czynność prawną, której treścią jest oświadczenie woli mocodawcy upoważniające osobę lub osoby do dokonywania w jego imieniu czynności prawnych określonych w pełnomocnictwie. Na podstawie tego umocowania pełnomocnik jest upoważniony do reprezentowania (zastępstwa) mocodawcy, w zakresie określonym w pełnomocnictwie, w stosunkach prawnych z innymi podmiotami prawa.
  • sam dokument pełnomocnictwa.

Wikipedia

Powiązane:

 rzecz. poważność ż., upoważnianie n.

 czas. upoważnić dk., upoważniać ndk.

Wiktionary


upowiec

członek Ukraińskiej Powstańczej Armii (UPA)


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) hist. członek Ukraińskiej Powstańczej Armii (UPA)

Wiktionary

Wymowa:

IPA: uˈpɔvʲjɛt͡s, AS: upovʹi ̯ec

Wiktionary

Powiązane:

 skr. UPA

 przym. upowski

Wiktionary


upowski

przymiotnik od: UPA (Ukraińska Powstańcza Armia)


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) hist. odnoszący się, należący do UPA (Ukraińskiej Powstańczej Armii)

Wiktionary

Powiązane:

 skr. UPA

 rzecz. upowiec mos.

Wiktionary


upowszechniać

czasownik przechodni niedokonany (dk. upowszechnić)

 (1.1) czynić powszechnym, ogólnie stosowanym lub znanym

czasownik zwrotny niedokonany upowszechniać się (dk. upowszechnić się)

 (2.1) stawać się ogólnie stosowanym lub znanym

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. upowszechnianie n.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) krzewić, lansować, popularyzować, promować, propagować, rozkrzewiać, umasawiać

 (2.1) krzewić się, popularyzować się, przyjmować się, rozkrzewiać się, ucierać się, umasawiać się

Wiktionary


upowszechnianie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|upowszechniać.

Wiktionary

Powiązane:

 czas. upowszechniać ndk.

Wiktionary


upowszechnieniowy

przymiotnik od: upowszechnienie


SJP.pl


upozorować

zostawić ślady wskazujące na inne zdarzenie niż rzeczywiście zaistniałe, np. wypadek lub samobójstwo


SJP.pl


upozować

ułożyć w pewnej pozie


SJP.pl


uppsala

[czytaj: upsala] miasto w Szwecji


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) geogr. adm. miasto w Szwecji, w prowincji historycznej Uppland;

Wiktionary

Uppsala, do XIII wieku Östra Aros (starsza forma: Upsala) – miasto (tätort) w Szwecji, w prowincji historycznej (landskap) Uppland. Siedziba władz (residensstad) regionu administracyjnego (län) Uppsala. Ośrodek administracyjny (centralort) gminy Uppsala. Do 1970 roku Uppsala miała administracyjny status miasta.

Wikipedia

Przykłady

składnia.

kolokacje.

 (1.1) kolokacje miejscowość|D=Uppsali|Ms=Uppsali.

synonimy.

antonimy.

hiperonimy.

 (1.1) miasto

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

 rzecz. uppsalczyk mos., uppsalka ż.

 przym. uppsalski

frazeologia.

etymologia.

uwagi.

tłumaczenia.

* angielski: (1.1) Uppsala

* białoruski: (1.1) Упсала

* czeski: (1.1) Uppsala

* francuski: (1.1) Uppsala

* hiszpański: (1.1) Upsala

* kataloński: (1.1) Uppsala

* litewski: (1.1) Upsala

* niemiecki: (1.1) Uppsala

* rosyjski: (1.1) Уппсала ż.

* słowacki: (1.1) Uppsala

* słoweński: (1.1) Uppsala

* ukraiński: (1.1) Уппсала ż.

* włoski: (1.1) Uppsala

źródła.

== Uppsala (język angielski.) ==

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik, nazwa własna

 (1.1) geogr. Uppsala

odmiana.

przykłady.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: upˈsala, AS: upsala

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. uppsalczyk mos., uppsalka ż.

 przym. uppsalski

Wiktionary


uppsalczyk

mieszkaniec Uppsali


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) mieszkaniec Uppsali

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Uppsala mrz.

:: fż. uppsalka ż.

 przym. uppsalski

Wiktionary


uppsalka

mieszkanka Uppsali


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) mieszkanka Uppsali

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Uppsala ż.

:: fm. uppsalczyk mos.

 przym. uppsalski

Wiktionary


uppsalski

przymiotnik od: Uppsala, miasto w Szwecji


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z Uppsalą, dotyczący Uppsali, pochodzący z Uppsali

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. uppsalka ż., uppsalczyk mos., Uppsala ż.

Wiktionary


upr

skrót od: Unia Polityki Realnej (właściwie: Konserwatywno-Liberalna Partia "Unia Polityki Realnej"), polska partia polityczna


SJP.pl

skrótowiec

 (1.1) = Unia Polityki Realnej;

Wiktionary

Wymowa:

IPA: u‿pɛ‿ˈːr, AS: u‿p•‿er

Wiktionary


uprać

uczynić coś czystym, w pralce lub ręcznie


SJP.pl


upracować

upracować się - przestarzale: zmęczyć się pracą; utrudzić się, spracować się, napracować się


SJP.pl


upracowany

przestarzale: zmęczony pracą; spracowany, przepracowany


SJP.pl


upracowywać

1. dawniej: męczyć pracą; utrudzać;
2. upracowywać się - męczyć się pracą


SJP.pl


upragnienie

archaicznie: wielka chęć, pragnienie; dziś tylko w zwrocie: z upragnieniem - z utęsknieniem, z niecierpliwością


SJP.pl


upragniony

przymiotnik

 (1.1) oczekiwany z dużym pragnieniem

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. upragnienie n.

 czas. pragnąć, upragnąć dk.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) pożądany, wymarzony, wyśniony, wytęskniony, mile widziany, stpol. żaducy

Wiktionary


upraktycznić

uczynić bardziej praktycznym


SJP.pl


upranie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|uprać.

Wiktionary

Powiązane:

 czas. prać, uprać dk.

Wiktionary


uprasować

czasownik przechodni dokonany (ndk. brak)

 (1.1) usunąć, wygładzić zagniecenia na tkaninie gorącym żelazkiem

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. prasowanie n., prasownica ż., prasownictwo n., prasowacz mos., prasowaczka ż., prasowalność ż., prasa ż., prasówka ż., prasowarka ż., prasowalnia ż., prasownia ż., prasowalnica ż., prasowanko n., doprasowanie n., doprasowywanie n., naprasowanie n., odprasowanie n., odprasowywanie n., poprasowanie n., przeprasowanie n., przeprasowywanie n., przyprasowanie n., przyprasowywanie n., rozprasowanie n., rozprasowywanie n., sprasowanie n., sprasowywanie n., uprasowanie n., wprasowanie n., wprasowywanie n., wyprasowanie n., wyprasowywanie n., zaprasowanie n., zaprasowywanie n.

 czas. doprasować dk., doprasowywać ndk., naprasować dk., odprasować dk., odprasowywać ndk., poprasować dk., prasować ndk., przeprasować dk., przeprasowywać ndk., przyprasować dk., przyprasowywać ndk., rozprasować dk., rozprasowywać ndk., sprasować dk., sprasowywać ndk., wprasować dk., wprasowywać ndk., wyprasować dk., wyprasowywać ndk., zaprasować dk., zaprasowywać ndk.

 przym. prasowalniczy, prasowniczy, prasowalny

Wiktionary


uprasowanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) wygładzenie zagnieceń na tkaninie gorącym żelazkiem

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. prasowanie n., prasownica ż., prasownictwo n., prasowacz mos., prasowaczka ż., prasowalność ż., prasa ż., prasówka ż., prasowarka ż., prasowalnia ż., prasownia ż., prasowalnica ż., prasowanko n., doprasowanie n., doprasowywanie n., naprasowanie n., odprasowanie n., odprasowywanie n., poprasowanie n., przeprasowanie n., przeprasowywanie n., przyprasowanie n., przyprasowywanie n., rozprasowanie n., rozprasowywanie n., sprasowanie n., sprasowywanie n., wprasowanie n., wprasowywanie n., wyprasowanie n., wyprasowywanie n., zaprasowanie n., zaprasowywanie n.

 czas. doprasować dk., doprasowywać ndk., naprasować dk., odprasować dk., odprasowywać ndk., poprasować dk., prasować ndk., przeprasować dk., przeprasowywać ndk., przyprasować dk., przyprasowywać ndk., rozprasować dk., rozprasowywać ndk., sprasować dk., sprasowywać ndk., uprasować dk., wprasować dk., wprasowywać ndk., wyprasować dk., wyprasowywać ndk., zaprasować dk., zaprasowywać ndk.

 przym. prasowalniczy, prasowniczy, prasowalny

Wiktionary


upraszczać

czasownik przechodni niedokonany (dk. uprościć)

 (1.1) sprawiać, że coś staje się prostsze, tłumaczyć coś prosto, w przystępny sposób

 (1.2) pejor. sprawiać, że coś staje się trywialne, płytkie

 (1.3) mat. sprowadzać do najprostszego zapisu

Wiktionary

Przykłady

 (1.2) Ty wszystko upraszczasz, a tu naprawdę chodzi o rzeczy ważne!

 (1.3) Dziś na lekcji matematyki uczyliśmy się upraszczać ułamki.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. prosta ż., prostota ż., prostactwo n., prostak m., prostaczka ż., upraszczanie n., uproszczenie n., prostownica ż., prostownik m.

 czas. uprościć dk.

 przym. prosty, prostacki

 przysł. prosto, prostacko, po prostu

Wiktionary

Synonimy:

 (1.2) spłycać, trywializować

 (1.3) skracać

Wiktionary


upraszczający

upraszczać


SJP.pl

Patrz:

upraszczać

upraszczanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|upraszczać.

Wiktionary

Powiązane:

 czas. uprościć, upraszczać ndk.

 rzecz. uproszczenie n.

Wiktionary


uprawa

1. szereg kolejnych działań od zasiewu lub zasadzenia rośliny do zbioru;
2. rośliny uprawiane; teren, na którym uprawiane są rośliny


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) zespół zabiegów potrzebnych do zasiewu lub sadzenia

 (1.2) cykl zabiegów od zasiewu do zbiorów

 (1.3) rośliny hodowane na określonym terenie w danym czasie

 (1.4) obszar hodowli określonych roślin

Wiktionary

  • uprawa roli
  • uprawa roślin
  • uprawa leśna
  • uprawa bezpłużna
  • uprawa energetyczna
  • uprawa hydroponiczna
  • uprawa konserwująca
  • uprawa kopieniacza
  • uprawa współrzędna
  • uprawa zachowawcza
  • uprawa zerowa

Wikipedia

Wymowa:

IPA: uˈprava, AS: uprava

Wiktionary

Powiązane:

 przym. uprawowy, uprawny

 czas. uprawiać

 rzecz. uprawianie n.

Wiktionary


uprawiać

1. zajmować się czymś, poświęcać się czemuś;
2. przygotowywać glebę przed posadzeniem roślin;
3. siać lub sadzić rośliny, dbając o nie w okresie rozwoju


SJP.pl

czasownik przechodni niedokonany

 (1.1) zajmować się uprawą rośliny lub ziemi

 (1.2) zajmować się regularnie jakąś czynnością

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Na tym polu uprawialiśmy kartofle, ale teraz ziemia leży odłogiem.

 (1.1) Gdy rolę tę będziesz uprawiał, nie da ci już ona więcej plonu.

 (1.2) Od dziecka uprawiam szermierkę.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: uˈpravʲjät͡ɕ, AS: upravʹi ̯äć

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. uprawa ż., uprawianie n.

 czas. uprawić dk.

 przym. uprawny, uprawowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) hodować

 (1.2) zajmować się, oddawać się, poświęcać się

Wiktionary


uprawiacz

przestarzałe:
1. ten, kto uprawia glebę, rośliny;
2. ten, kto zajmuje się czymś, poświęca czemuś czas, np. uprawiacz żeglarstwa


SJP.pl


uprawianie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|uprawiać.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌupraˈvʲjä̃ɲɛ, AS: upravʹi ̯ä̃ńe

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. uprawa ż.

 czas. uprawiać

 przym. uprawny, uprawowy

Wiktionary


uprawić

przygotować glebę przed zasiewem lub sadzeniem roślin


SJP.pl


uprawka

każda czynność uprawowa, wykonywana ręcznie lub za pomocą maszyn i narzędzi rolniczych, np. orka, bronowanie


SJP.pl

Uprawka – czynność wykonywana narzędziem uprawowym lub maszyną uprawową, np. orka, włókowanie, bronowanie, kultywatorowanie, wałowanie, gryzowanie.

Pojedyncza uprawka na ogół nie wystarcza do spełnienia określonych zadań. Dlatego też najczęściej wykonuje się kilka uprawek następujących po sobie bezpośrednio lub w pewnych odstępach czasu, aby wykorzystać naturalne procesy zachodzące w roli pod wpływem uprawek i czynników przyrodniczych. Szereg uprawek wykonywanych w określonej porze roku dla uzyskania zamierzonych celów nazywa się zespołem uprawek.

Wikipedia


uprawniać

1. upoważniać kogoś do czegoś;
2. nadawać czemuś moc prawną


SJP.pl

czasownik niedokonany

 (1.1) nadawać prawo lub prawa

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. uprawnienie n., uprawniony m., uprawniona ż.

 czas. uprawnić dk.

 przym. uprawniony

Wiktionary


uprawnić

1. upoważnić kogoś do czegoś;
2. nadać czemuś moc prawną


SJP.pl

czasownik dokonany

 (1.1) nadać prawo lub prawa

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. uprawnienie n., uprawniony m., uprawniona ż.

 czas. uprawniać ndk.

 przym. uprawniony

Wiktionary


uprawnienia

1. upoważnić kogoś do czegoś;
2. nadać czemuś moc prawną


SJP.pl


uprawnienie

prawo do czegoś, możność działania w zakresie objętym prawnymi przepisami


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) prawo do wykonywania czegoś przez daną osobę

 (1.2) odczasownikowy od|uprawnić.

Wiktionary

Uprawnienie – określenie wyróżnionego w jakiś sposób elementu prawa podmiotowego – przeważnie chodzi o bliższe wyznaczenie zachowania objętego prawem podmiotowym.

Wśród uprawnień należy wyróżnić:

  • roszczenia
  • uprawnienia kształtujące
  • zarzuty.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Uzyskanie uprawnień administratora na Wikisłowniku wymaga dużego stażu pracy, znajomości zasad oraz dyspozycyjności.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌupravʲˈɲɛ̇̃ɲɛ, AS: upravʹńė̃ńe

Wiktionary

Powiązane:

 czas. uprawniać ndk., uprawnić dk.

 przym. uprawniony

 rzecz. uprawniony mos.

Wiktionary


uprawniony

przymiotnik

 (1.1) praw. mający prawo do czegoś

 (1.2) praw. mający podstawy prawne

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (2.1) praw. człowiek, który posiada prawo do czegoś

forma czasownika.

 (3.1) ims. przym. bierny od uprawnić

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Czy nasi zagraniczni pracobiorcy również są uprawnieni do letniego urlopu?

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. uprawnienie n.

 czas. uprawniać ndk., uprawnić dk.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) upoważniony

 (1.2) prawowity, legalny, uzasadniony

Wiktionary


uprawny

1. służący pod uprawę, nadający się do uprawy, np. pole uprawne;
2. nadający się do uprawiania, hodowania, np. rośliny uprawne


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) o ziemi: nadająca się do uprawy na niej roślin

 (1.2) o roślinie: nadająca się do wykorzystania w rolnictwie

Wiktionary

Przykłady

 (1.1-2) Jest to gatunek rośliny uprawnej.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: uˈpravnɨ, AS: upravny

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. uprawa, uprawianie

 czas. uprawiać

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) orny

Wiktionary


uprawomocniać

czasownik przechodni niedokonany (dk. uprawomocnić)

 (1.1) praw. sprawiać, że coś zaczyna obowiązywać na mocy prawa

czasownik zwrotny niedokonany uprawomocniać się (dk. uprawomocnić się)

 (2.1) praw. zaczynać obowiązywać na mocy prawa

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Taka postawa pozwala uniknąć pułapki kryjącej się w trzeciej, absurdalnej wykładni konstytucji, ale ją uprawomocnia.

 (2.1) Wszystkie wydane nam decyzje uprawomocniają się po dwóch tygodniach od ostatniej daty doręczenia ich wszystkim stronom w sprawie.

Wiktionary

Powiązane:

 czas. uprawomocnić dk.

 rzecz. uprawomocnianie n.

Wiktionary


uprawomocnianie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|uprawomocniać.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. uprawomocnienie n.

 czas. uprawomocniać ndk., uprawomocnić dk.

Wiktionary


uprawomocnić

czasownik przechodni dokonany (ndk. uprawomocniać)

 (1.1) praw. sprawić, że coś zaczyna obowiązywać na mocy prawa

czasownik zwrotny dokonany uprawomocnić się (ndk. uprawomocniać się)

 (2.1) praw. zacząć obowiązywać na mocy prawa

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) W przyszłorocznym portfelu zamówień stoczniowej grupy znajdują się uprawomocnione kontrakty na 12 statków.

 (2.1) Po dwóch procesach sądowych zostali w pełni uniewinnieni i oczyszczeni, a wyroki się uprawomocniły.

Wiktionary

Powiązane:

 czas. uprawomocniać ndk.

 rzecz. uprawomocnianie n.

 przysł. prawomocnie

Wiktionary


uprawowy

przymiotnik od: uprawa


SJP.pl


uprojektować

przestarzale: opracować projekt; zaprojektować


SJP.pl


uprościć

czasownik przechodni dokonany

 (1.1) uczynić coś prostszym, mniej skomplikowanym

Wiktionary

Wymowa:

IPA: uˈprɔɕt͡ɕit͡ɕ, AS: uprośćić

Wiktionary

Powiązane:

 czas. upraszczać ndk.

 rzecz. prostactwo n., uproszczenie n., upraszczanie n., prostownica ż.

 przysł. prostacko

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) ułatwić

Wiktionary


uproszczenie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) czynienie czegoś prostszym

 (1.2) rezultat uproszczenia (1.1)

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) No i najważniejsze – uproszczenie procedur jest bezinwestycyjne, nic nie kosztuje.

 (1.2) Na rysunkach wykonawczych nity rysuje się bez uproszczeń.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌuprɔʃˈt͡ʃɛ̃ɲɛ, AS: uproščńe

Wiktionary

Powiązane:

 czas. uprościć dk., upraszczać ndk.

 rzecz. upraszczanie n.

Wiktionary


uproszczeniowy

uproszczenie


SJP.pl

Patrz:

uproszczenie

uprowadzać

porywać


SJP.pl

czasownik przechodni niedokonany (dk. uprowadzić)

 (1.1) zmuszać kogoś do pójścia ze sobą lub porywać środek lokomocji

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Jego piraci uprowadzali statki weneckie.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. zaprowadzanie n., uprowadzanie

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) porywać

Wiktionary


uprowadzanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|uprowadzać.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. zaprowadzenie n., prowadzenie n., prowadzanie n., prowadnica ż., prowadnik m., zaprowadzanie n., uprowadzenie n.

 czas. zaprowadzać ndk., zaprowadzić dk., prowadzić ndk., prowadzać ndk., uprowadzać ndk., uprowadzić dk.

Wiktionary


uprowadzenie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|uprowadzić.

Wiktionary

Wikipedia

Powiązane:

 czas. uprowadzić

 rzecz. uprowadzanie n., zaprowadzanie n.

Wiktionary


uprowadzić

porwać, uwieźć


SJP.pl

czasownik przechodni

 (1.1) zmusić kogoś do pójścia ze sobą lub porwać środek lokomocji

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Jakiś Belg uprowadził dwie nastolatki i zażądał okupu.

 (1.1) Sprzątaczka uprowadziła pociąg.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. uprowadzenie n., uprowadzanie n., zaprowadzanie n.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) porwać

Wiktionary


uprp

Urząd Patentowy Rzeczypospolitej Polskiej – centralny organ administracji rządowej utworzony 28 grudnia 1918 r., właściwy w sprawach z zakresu własności przemysłowej. Zadania i organizacja UPRP zostały określone w ustawie z dnia 30 czerwca 2000 r. Prawo własności przemysłowej (art. 259-2651).

Siedziba Urzędu Patentowego RP znajduje się przy al. Niepodległości 188/192 w Warszawie.

Wikipedia


uprużyć

przypiec, zapiec w niewielkiej ilości tłuszczu lub wody


SJP.pl


uprywatniać

rzadko: czynić prywatnym


SJP.pl


uprząść

przędąc wykonać coś


SJP.pl


uprzątać

czasownik przechodni niedokonany (dk. uprzątnąć)

 (1.1) doprowadzać do porządku usuwając coś

Wiktionary

Wymowa:

IPA: uˈpʃɔ̃ntat͡ɕ, AS: upšõntać

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. uprzątanie n., uprzątnięcie n., sprzątanie n., sprzątacz m., sprzątaczka ż.

 czas. uprzątnąć, sprzątać, sprzątnąć

Wiktionary


uprzątanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|uprzątać.

Wiktionary

Powiązane:

 czas. uprzątać ndk.

 rzecz. sprzątanie n.

Wiktionary


uprzątnąć

czasownik

 (1.1) usunąć coś niewielkiego, oczyścić

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. sprzątanie n., sprzątaczka ż.

 czas. sprzątać, uprzątać

Wiktionary


uprząż

1. zespół połączonych ze sobą pasów rzemiennych lub parcianych, nakładanych na zwierzęta pociągowe w celu umożliwienia im ciągnięcia pojazdu;
2. taśmy połączone ze spadochronem, opasujące ciało skoczka lub ładunek, który ma być zrzucony z samolotu


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) techn. zespół lin, pasów, itp., umożliwiający sprężyste połączenie kogoś, czegoś

 (1.2) zootechn. pasy zakładane na konia, dzięki którym możliwe jest użycie zwierzęcia do pracy w zaprzęgu

Wiktionary

Uprząż – urządzenie z zapinanych taśm lub pasów służące do sprzęgnięcia, połączenia ze sobą dwóch obiektów.

Przykłady zastosowania uprzęży:

  • część zaprzęgu
  • część spadochronu
  • część paralotni
  • element sprzętu wspinaczkowego: uprząż wspinaczkowa

Wikipedia

Powiązane:

 rzecz. uprzążka ż.

 przym. uprzężny

Wiktionary

Synonimy:

 (1.2) rząd

Wiktionary


uprzeć

uprzeć się - pozostać przy swojej decyzji, pomyśle itp., nie dać się przekonać do ich zmiany


SJP.pl


uprzedmiatawiać

uprzedmiotawiać, uprzedmiotowiać;
1. sprowadzać kogoś do roli przedmiotu;
2. nadawać czemuś realny kształt


SJP.pl


uprzedmiotawiać

czasownik

 (1.1) sprowadzać człowieka lub zwierzę do roli przedmiotu, traktować jak przedmiot

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) (…) może być trudno znaleźć etyczny aspekt w przemyśle, który uprzedmiotawia i wyzyskuje czujące istoty.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌupʃɛdmʲjɔˈtavʲjät͡ɕ, AS: upšedmʹi ̯otavʹi ̯äć

Wiktionary

Powiązane:

 czas. uprzedmiotowiać ndk., uprzedmiotowić dk.

 czas. przedmiot m., uprzedmiotowienie n.

 przym. przedmiotowy

 rzecz. uprzedmiotowienie n., uprzedmiotawianie n., przedmiot mrz.

Wiktionary


uprzedmiotawianie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|uprzedmiotawiać.

Wiktionary

Powiązane:

 czas. uprzedmiotawiać ndk.

Wiktionary


uprzedmiotowienie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|uprzedmiotowić.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌupʃɛdmʲjɔtɔˈvʲjɛ̇̃ɲɛ, AS: upšedmʹi ̯otovʹi ̯ė̃ńe

Wiktionary

Powiązane:

 czas. uprzedmiotawiać, uprzedmiotowić

 czas. przedmiot m.

 przym. przedmiotowy

Wiktionary


uprzedni

poprzedni, poprzedzający


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) taki, który wystąpił, zachodził przed czymś

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) W związku z uprzednimi postulatami wystosowano pismo z rekomendacjami dla przedsiębiorców.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. przodek mos./mrz., uprzedniość ż.

 przysł. uprzednio

 przym. przedni

Wiktionary


uprzednio

przysłówek

 (1.1) przed danym momentem, wydarzeniem; wcześniej

Wiktionary

Powiązane:

 czas. uprzedzać, uprzedzić

 rzecz. przodek mos./mrz., uprzedzanie n., uprzedzenie n., uprzedniość ż.

 przym. uprzedni, uprzedzający, uprzedzony, przedni

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) do tego czasu, najpierw, poprzednio, przedtem, wcześniej, wprzód, zanim, zawczasu

Wiktionary


uprzedniość

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) odprzym. cecha tego, co jest uprzednie

Wiktionary

Powiązane:

 przym. uprzedni

 przysł. uprzednio

 rzecz. przodek mos./mrz.

Wiktionary


uprzedzać

czasownik przechodni niedokonany (dk. uprzedzić)

 (1.1) robić wcześniej

 (1.2) zawiadamiać zawczasu

 (1.3) powiadamiać o niebezpieczeństwie

 (1.4) powodować nieprzychylność

czasownik zwrotny niedokonany uprzedzać się (dk. uprzedzić się)

 (2.1) stawać się niechętnym, źle nastawionym

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. przodek mos./mrz., uprzedzenie n., uprzedzanie

 czas. uprzedzić dk.

 przym. uprzedni, uprzedzający, przedni

 przysł. uprzednio, uprzedzająco

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) wyprzedzać

 (1.2) informować

 (1.3) ostrzegać

 (1.4) zniechęcać, zrażać

 (2.1) zniechęcać się, zrażać się

Wiktionary


uprzedzenia

zwykle negatywne opinie na temat danej rzeczy lub osoby przed jej poznaniem; stereotypy


SJP.pl

Antyspołeczne uprzedzenie – rodzaj postawy polegającej na odrzucaniu czegoś lub kogoś bez racjonalnych przesłanek.

Uprzedzenie do kogoś lub czegoś występuje wówczas, gdy jednostka podejmuje ocenę, wyraża negatywny osąd bez wcześniejszego doświadczenia z daną osobą czy zjawiskiem, najczęściej na podstawie fałszywych lub niekompletnych informacji. Uprzedzenia wynikają także z utrwalonych w danych społeczeństwach czy społecznościach stereotypów. W przypadku osób do czegoś uprzedzonych trudno je przekonać do pozbycia się uprzedzeń poprzez racjonalną argumentację.

Wikipedia


uprzedzenie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|uprzedzić.

 (1.2) nieuzasadniona niechęć do kogoś lub czegoś, negatywne odczucia w stosunku do kogoś, czegoś

Wiktionary

Antyspołeczne uprzedzenie – rodzaj postawy polegającej na odrzucaniu czegoś lub kogoś bez racjonalnych przesłanek.

Uprzedzenie do kogoś lub czegoś występuje wówczas, gdy jednostka podejmuje ocenę, wyraża negatywny osąd bez wcześniejszego doświadczenia z daną osobą czy zjawiskiem, najczęściej na podstawie fałszywych lub niekompletnych informacji. Uprzedzenia wynikają także z utrwalonych w danych społeczeństwach czy społecznościach stereotypów. W przypadku osób do czegoś uprzedzonych trudno je przekonać do pozbycia się uprzedzeń poprzez racjonalną argumentację.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ˌupʃɛˈd͡zɛ̃ɲɛ, AS: upšeʒńe

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. uprzedzanie n., przodek mos./mrz.

 czas. uprzedzić dk., uprzedzać ndk.

 przym. przedni

 przysł. uprzednio

Wiktionary

Synonimy:

 (1.2) niechęć, awersja, antypatia, dyskryminacja, stereotyp, nietolerancja

Wiktionary


uprzedzić

czasownik przechodni dokonany (ndk. uprzedzać)

 (1.1) dokonany od|uprzedzać.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: uˈpʃɛd͡ʑit͡ɕ, AS: upšeʒ́ić

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. uprzedzenie n., przodek mos./mrz.

 przysł. uprzednio

 czas. uprzedzać

 przym. przedni

Wiktionary


uprzejmiak

środowiskowo: kierowca przesadnie uprzejmy wobec innych kierowców


SJP.pl


uprzejmie

przysłówek sposobu

 (1.1) w sposób uprzejmy

Wiktionary

Wymowa:

IPA: uˈpʃɛjmʲjɛ, AS: upšei ̯mʹi ̯e

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. uprzejmość ż.

 przym. uprzejmy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) grzecznie

Wiktionary


uprzejmiej

stopień wyższy od przysłówka: uprzejmie


SJP.pl


uprzejmiejszy

stopień wyższy od przymiotnika: uprzejmy; bardziej uprzejmy


SJP.pl


uprzejmość

życzliwy stosunek do ludzi, grzeczność, usłużność


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) uprzejmy, grzeczny i życzliwy stosunek do ludzi

 (1.2) uprzejmy zwrot grzecznościowy, uprzejmy uczynek, gest, przysługa

Wiktionary

Przykłady

 (1.2) […] po wymianie wstępnych uprzejmości milczeliśmy, patrząc jak przekłada karty.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: uˈpʃɛjmɔɕt͡ɕ, AS: upšei ̯mość

Wiktionary

Powiązane:

 przym. uprzejmy, uprzejmościowy

 przysł. uprzejmie

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) gładkość, galanteria, kurtuazja

Wiktionary


uprzejmościowy

dotyczący uprzejmości


SJP.pl


uprzejmostka

uprzejmość;
1. uprzejmy zwrot grzecznościowy;
2. drobna usługa będąca wyrazem życzliwości


SJP.pl


uprzejmy

miły, życzliwy w stosunku do innych


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) zachowujący się zgodnie z zasadami dobrego wychowania

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Jest pracownikiem uprzejmym, o wysokim poziomie kultury.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: uˈpʃɛjmɨ, AS: upšei ̯my

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. uprzejmość ż.

 przysł. uprzejmie

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) gładki, układny

Wiktionary


uprzemysławiać

uprzemysłowiać;
1. czynić jakąś działalność przemysłem, np. uprzemysławiać budownictwo;
2. rozwijać przemysł na jakimś obszarze, np. uprzemysławiać kraj; industrializować


SJP.pl


uprzemysłowiać

uprzemysławiać;
1. czynić jakąś działalność przemysłem, np. uprzemysłowiać budownictwo;
2. rozwijać przemysł na jakimś obszarze, np. uprzemysłowiać kraj; industrializować


SJP.pl


uprzemysłowić

1. uczynić jakąś działalność przemysłem, np. uprzemysłowić budownictwo;
2. rozwinąć przemysł na jakimś obszarze, np. uprzemysłowić kraj; zindustrializować


SJP.pl


uprzemysłowienie

1. uczynić jakąś działalność przemysłem, np. uprzemysłowić budownictwo;
2. rozwinąć przemysł na jakimś obszarze, np. uprzemysłowić kraj; zindustrializować


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) proces zwiększenia możliwości wytwórczych kraju poprzez rozwinięcie produkcji w fabrykach

 (1.2) ekon. zwiększenie udziału przemysłu w gospodarce narodowej

 (1.3) hist. społ. proces przejścia społeczeństwa rolniczego do przemysłowego

Wiktionary

Uprzemysłowienie, in. industrializacja (ang. industrialisation) – proces przekształcania się społeczeństwa tradycyjnego w społeczeństwo przemysłowe dzięki wprowadzeniu gospodarki opartej na mechanizacji produkcji, kierowanej planowo przy użyciu określonych metod zarządzania, charakteryzujący się zwiększaniem odsetka osób zatrudnionych w przemyśle, standaryzacją czasu pracy, wyraźnym podziałem pracy i wzrostem heterogeniczności społeczeństwa. Procesowi temu towarzyszą: przyspieszona urbanizacja, zwiększanie się liczby grup wtórnych w stosunku do grup pierwotnych, zmniejszanie się roli grup wspólnotowych.

Wikipedia

Powiązane:

 przym. przemysłowy

Wiktionary

Synonimy:

 industrializacja

Wiktionary


uprzęż

rzadko: uprząż


SJP.pl


uprzyjemnić

czasownik przechodni dokonany (ndk. uprzyjemniać)

 (1.1) zob. uprzyjemniać.

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Moim zdaniem, istnieją dwa powody, dla których ludzie słuchają muzyki: aby pomóc sobie w życiu lub aby je uprzyjemnić.

 (1.1) Komisarz (…) tłumaczył, że kazał grać symfonię, by uprzyjemnić służbę policjantom.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌupʃɨˈjɛ̃mʲɲit͡ɕ, AS: upšyi ̯mʹńić

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. przyjemniaczek mos., przyjemność ż., uprzyjemnienie n.

 przysł. przyjemnie

 przym. przyjemny

Wiktionary


uprzyjemnienie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|uprzyjemnić.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌupʃɨjɛ̃mʲˈɲɛ̇̃ɲɛ, AS: upšyi ̯ẽmʹńė̃ńe

Wiktionary

Powiązane:

 czas. uprzyjemnić

 rzecz. przyjemność ż.

 przysł. przyjemnie

Wiktionary


uprzykrzać

1. czynić coś przykrym, uciążliwym;
2. uprzykrzać sobie coś - nabierać niechęci, nudzić się czymś;
3. potocznie: uprzykrzać się - stawać się przykrym, uciążliwym dla kogoś


SJP.pl


uprzykrzeńszy

rzadki stopień wyższy od przymiotnika: uprzykrzony; bardziej uprzykrzony


SJP.pl


uprzykrzony

1. uczynić coś przykrym, uciążliwym;
2. uprzykrzyć sobie coś - nabrać niechęci, znudzić się czymś;
3. potocznie: uprzykrzyć się - stać się przykrym, uciążliwym dla kogoś


SJP.pl


uprzykrzyć

1. uczynić coś przykrym, uciążliwym;
2. uprzykrzyć sobie coś - nabrać niechęci, znudzić się czymś;
3. potocznie: uprzykrzyć się - stać się przykrym, uciążliwym dla kogoś


SJP.pl


uprzymiotnikowiać

w językoznawstwie: przekształcać w przymiotnik


SJP.pl


uprzymiotnikowić

w językoznawstwie: przekształcić w przymiotnik


SJP.pl


uprzymiotnikowienie

w językoznawstwie: przekształcić w przymiotnik


SJP.pl


uprzymiotnikowiony

w językoznawstwie: taki, który stał się przymiotnikiem; zadiektywizowany


SJP.pl


uprzywilejować

czasownik przechodni dokonany (ndk. uprzywilejowywać)

 (1.1) obdarzyć przywilejami, nadać szczególne uprawnienia

czasownik zwrotny dokonany uprzywilejować się (ndk. uprzywilejowywać się)

 (2.1) rzad. stać się uprzywilejowanym; zyskać przywileje, uprawnienia

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. uprzywilejowanie n., uprzywilejowywanie n., uprzywilejowany mos., przywilej mrz.

 przym. uprzywilejowany

 czas. uprzywilejowywać ndk.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) wyróżnić

 (2.1) wyróżnić się

Wiktionary


uprzywilejowana

kobieta wyróżniana, popierana przez kogoś


SJP.pl


uprzywilejowanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|uprzywilejować.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. przywilej mrz., uprzywilejowany mos.

 czas. uprzywilejować dk.

 przym. uprzywilejowany

Wiktionary


uprzywilejowany

taki, który ma szczególne uprawnienia


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) mający szczególne przywileje, uprawnienia

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (2.1) osoba korzystająca z określonych przywilejów, uprawnień

 (2.2) osoba popierana, wyróżniona przez kogoś

forma czasownika.

 (3.1) ims. przymiotnikowy bierny od: uprzywilejować

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. uprzywilejowanie n., uprzywilejowywanie n., przywilej mrz.

 czas. uprzywilejować dk., uprzywilejowywać ndk.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) wyróżniony

Wiktionary


ups

wykrzyknik wyrażający najczęściej zakłopotanie lub zaskoczenie; oj, ojej, jejku


SJP.pl

skrótowiec w funkcji rzeczownika rodzaju męskorzeczowego

 (1.1) inform. zasilacz mogący utrzymywać prawidłowe parametry pracy urządzenia elektronicznego, np. komputera po zaniku lub gwałtownym skoku napięcia w sieci zasilającej

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Dzięki UPS-owi nie muszę martwić się o chwilowy brak prądu.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: u‿pɛ‿ˈːs, AS: u‿p•‿es

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) upees

Wiktionary


upscaling

[czytaj: apskejling] poprawa rozdzielczości obrazu


SJP.pl


upscalować

[czytaj: apskalować] konwertować sygnał wideo z niższej rozdzielczości na wyższą


SJP.pl


upstream

Upstream – kierunek przesyłu danych od klienta do serwera (upload). Kierunek ten jest przeciwieństwem downstream-u nie tylko w teorii ale i w zastosowaniu, dodatkowo oba terminy często znacznie różnią się prędkością. Downstream jest istotne dla przeciętnego użytkownika domowego w celu pobierania zawartości, gdyż dane są pobierane głównie z serwerów internetowych, w których wysyłanie danych ma kluczowe znaczenie. Upstream na wyższym poziomie ma również znaczenie dla użytkowników oprogramowania peer-to-peer (P2P).

Wikipedia


upstrzenie

1. poplamić odchodami owadów;
2. pokryć coś pstrokatymi plamami


SJP.pl


upstrzyć

1. poplamić odchodami owadów;
2. pokryć coś pstrokatymi plamami


SJP.pl


upt

[czytaj: u-pe-TE] skrót od: Urząd Pocztowo-Telekomunikacyjny; UP


SJP.pl


upton

[czytaj: apton]
1. obce imię męskie;
2. nazwisko


SJP.pl

Miejscowości w USA:

  • Upton – miasto w stanie Kentucky, w hrabstwie LaRue
  • Upton – miejscowość w stanie Massachusetts, w hrabstwie Worcester
  • Upton – miejscowość w stanie Maine, w hrabstwie Oxford
  • Upton – miejscowość w stanie Wyoming, w hrabstwie Weston

Wikipedia


uptown

[czytaj: aptałn] czcionka komputerowa


SJP.pl


upubliczniać

podawać do publicznej wiadomości


SJP.pl


upublicznić

podać do publicznej wiadomości; ujawnić


SJP.pl

czasownik przechodni

 (1.1) dokonany od|upubliczniać.

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Na wielu użytkowników czekała nieprzyjemna niespodzianka, gdy ich prywatne wiadomości zostały upublicznione z powodu błędu technicznego.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. upublicznianie n., upublicznienie n., publika ż., publiczność ż., publikacja ż.

 czas. upubliczniać ndk.

 przym. publiczny

 przysł. publicznie

Wiktionary


upublicznienie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) podanie do wiadomości publicznej

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. publika ż.

 czas. upublicznić dk., upubliczniać ndk.

 przym. publiczny

 przysł. publicznie

Wiktionary


upudrować

pokryć pudrem; zapudrować, napudrować, popudrować


SJP.pl


upudrowanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) pokrycie czegoś pudrem

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. pudreza ż., pudrowanie n., popudrowanie n., puder m., pudernica ż., puderniczka ż.

 czas. upudrować dk., popudrować dk., pudrować ndk.

 przym. pudrowy

Wiktionary


upupiać

potocznie:
1. doprowadzać do tego, że ktoś ma kłopoty; urządzać, załatwiać;
2. rozgramiać, miażdżyć, rozprawiać się z kimś;
3. nie dopuszczać do załatwienia czegoś


SJP.pl

czasownik przechodni niedokonany

 (1.1) pot. ośmieszać kogoś, szkodzić komuś

 (1.2) pot. nie dopuszczać do załatwienia czegoś

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. upupianie n., pupcia ż.

 czas. upupić

Wiktionary


upupianie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|upupiać.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. nieupupianie n., pupa ż., pupcia ż.

 czas. upupiać ndk.

Wiktionary


upupić

potocznie:
1. skutecznie zaszkodzić komuś; urządzić, załatwić;
2. rozgromić, zmiażdżyć, rozprawić się z kimś;
3. nie dopuścić do załatwienia czegoś


SJP.pl

czasownik dokonany (ndk. upupiać)

 (1.1) pot. ośmieszyć kogoś, zrobić z kogoś głupca, zaszkodzić mu

 (1.2) pot. nie dopuścić do załatwienia czegoś

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) (…) naiwni i głupi, daliście się opętać ideałom, daliście się nabić w butelkę, „upupić" — ku swojej i narodowej krzywdzie. Nie ominęliście żadnej okazji poświęcenia się i umierania. Niech wam będzie, pleśćećcie sobie dalej o ideałach, ojczyznach (…).

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. upupienie n., pupa ż., pupcia ż., pupeczka ż., pupka ż.

 czas. upupiać ndk.

Wiktionary


upupienie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|upupić.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. pupa ż., pupcia ż.

 czas. upupić

Wiktionary


upuścić

1. pozwolić na wysunięcie się czegoś z rąk;
2. odprowadzić skądś nadmiar cieczy lub gazu


SJP.pl

czasownik przechodni dokonany (ndk. upuszczać)

 (1.1) pozwolić wypaść z rąk

 (1.2) odprowadzić skądś nadmiar płynu lub gazu

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. upuszczenie n.

 czas. puszczać

Wiktionary

Synonimy:

 (1.2) utoczyć

Wiktionary


upust

1. odprowadzanie nadmiaru cieczy lub gazu ze zbiornika;
2. urządzenie do spuszczania wody ze zbiornika;
3. obniżka ceny czegoś; opust, rabat
4. przenośnie: swoboda w ujawnianiu uczuć;
5. upust krwi - drastyczne zmniejszenie liczby osób z określonej grupy


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) odprowadzanie nadmiaru cieczy, pary lub gazu

 (1.2) techn. urządzenie do odprowadzania wody ze zbiornika

 (1.3) hand. obniżenie ceny

 (1.4) przen. pokazanie skrywanego stanu wewnętrznego

Wiktionary

2 cieki w Polsce:

  • Upust – rzeka, dopływ Brnia
  • Upust – potok, dopływ Cichej Wody

Zobacz też

  • rabat – opust, obniżka ceny

Wikipedia

Synonimy:

 (1.1) opust, spust, upuszczanie

 (1.3) obniżka, rabat, zniżka

 (1.4) ujście

Wiktionary


upustowy

upust


SJP.pl

Patrz:

upust

upuszczać

czasownik przechodni niedokonany (dk. upuścić)

 (1.1) pozwalać wypaść z rąk

 (1.2) odprowadzać skądś nadmiar płynu lub gazu

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. spuścizna ż., upuszczanie n., puścizna ż.

 czas. puszczać

Wiktionary


upvote

[czytaj: apwołt] środowiskowo: internetowe oznaczenie treści informujące, że przypadł nam do gustu lub że się z nim zgadzamy; like, łapka w górę, kciuk w górę


SJP.pl


upwelling

[czytaj: ap łeling] w geologii: podnoszenie się głębinowych wód oceanicznych na powierzchnię


SJP.pl

Upwelling – zjawisko podnoszenia się oceanicznych wód głębinowych, zwykle z głębokości poniżej termokliny, na powierzchnię.Wyróżniamy upwelling przybrzeżny i upwelling równikowy.

Upwelling przybrzeżny występuje w strefie przybrzeżnej i jest generowany przede wszystkim przez wiatry wiejące wzdłuż brzegu, które powodują, zgodnie z teorią Ekmana, odpływanie od brzegu wody powierzchniowej i zastępowanie jej wodami z niższych warstw. Zjawisko upwellingu przybrzeżnego występuje głównie wzdłuż zachodnich wybrzeży kontynentów obu półkul i jest spowodowane wiatrami wiejącymi w kierunku równika.

Wikipedia


upypłać

czasownik przechodni dokonany

 (1.1) gw-pl|Poznań. ubrudzić

czasownik zwrotny dokonany upypłać się

 (2.1) gw-pl|Poznań. ubrudzić się

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. upypłanie n.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) utytłać

 (2.1) utytłać się

Wiktionary


upypłanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|upypłać.

Wiktionary

Powiązane:

 czas. upypłać dk.

Wiktionary


upłakać

dawniej: upłakać się - mocno popłakać; spłakać się


SJP.pl


upłakany

taki, który się upłakał


SJP.pl


upławy

wydzielina wydobywająca się w nadmiarze z pochwy


SJP.pl

Upławy – nieprawidłowa wydzielina z pochwy, świadcząca o infekcji bakteryjnej bądź grzybiczej pochwy. Upławy mogą być bezwonne lub o rybim i cuchnącym zapachu, obfite lub skąpe, ropne, wodniste, serowate, pieniste czy podbarwione krwią.

Wikipedia


upłaz

rozległy, delikatnie nachylony trawiasty stok górski


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna

 (1.1) geogr. formacja skalna na Wyspie Króla Jerzego;

Wiktionary

Upłaz, upłaz skalny – forma ukształtowania powierzchni ziemi: poziome lub lekko nachylone spłaszczenie w obrębie ściany skalnej lub stoku, oddzielające od siebie części stoku o znacznie większym nachyleniu, często porośnięte roślinnością zielną. W podhalańskiej gwarze nazywano upłazem stosunkowo płaskie i trawiaste zbocze o różnej wielkości i różnym stopniu nachylenia. W Tatrach przykładem upłazów są np. Długi Upłaz, Skupniów Upłaz.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Członkowie ekspedycji weszli na Upłaz.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. upłaz m.

Wiktionary


upłazek

zdrobnienie od: upłaz


SJP.pl


upłynąć

czasownik nieprzechodni dokonany (ndk. upływać)

 (1.1) ulec przeminięciu

 (1.2) płynąc, przebyć pewną odległość

 (1.3) płynąc, ujść na zewnątrz

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. upłynięcie n., upływ mrz., upływanie n.

 czas. upływać

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) minąć, przeminąć, ubiec, zejść

 (1.2) przepłynąć

 (1.3) spłynąć, wyciec, wypłynąć

Wiktionary


upłynnianie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|upłynniać.

Wiktionary

Powiązane:

 czas. upłynniać ndk.

Wiktionary


upływ

1. o czasie, pewnym okresie: to, że się skończył, przeminął; przeminięcie, skończenie się;
2. przestarzałe: upłynięcie, odpływanie jakiejś wody, cieczy; odpływ, wypłynięcie, wypływ;
3. w technice: wypływanie, wydostawanie się czegoś na skutek nieszczelności, awarii itp., np. upływ gazu, prądu


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) o odcinkach czasu: minięcie/mijanie czasu lub wydarzeń trwających w czasie

Wiktionary

Powiązane:

 czas. pływać, upływać ndk., upłynąć dk.

 rzecz. upływanie n., upłynięcie n.

Wiktionary


upływać

czasownik nieprzechodni niedokonany (dk. upłynąć)

 (1.1) trwając, zmierzać do swojego końca

 (1.2) wydobywać się płynąc

Wiktionary

Powiązane:

 czas. upłynąć dk.

 rzecz. upływ mrz., upływanie n., upłynięcie n.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) biec, mijać, przemijać, ubiegać, wygasać

 (1.2) wyciekać, wypływać, uchodzić

Wiktionary


upływowy

upływ


SJP.pl

Patrz:

upływ

ur

starożytne państwo-miasto


SJP.pl

skrótowiec w funkcji rzeczownika rodzaju męskorzeczowego

 (1.1) = eduk. Uniwersytet Rzeszowski

 (1.2) = eduk. Uniwersytet Rolniczy w Krakowie

Wiktionary

Francja:

  • Ur – miejscowość

Indonezja:

  • Ur – wyspa

Irak:

  • Ur – miasto

Niemcy:

  • Ur – dawna nazwa rzeki Our

Rosja:

  • Ur – rzeka w dorzeczu Obu

Wikipedia

Wymowa:

IPA: u‿ˈɛr, AS: u‿er

Wiktionary


ur.

skrót od: urodzony (czytany jako cały wyraz)


SJP.pl

skrót, forma czasownika.

 (1.1) = urodzony / urodzona / rzad. urodzone

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Leonardo Vitor Santiago (ur. 9 marca 1983 w Rio de Janeiro) – piłkarz brazylijski grający na pozycji napastnika lub lewoskrzydłowego.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌurɔˈd͡zɔ̃nɨ|ˌurɔˈd͡zɔ̃na, AS: uroʒõny|uroʒõna

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. urodzenie n., urodzoność ż., urodzony mos.

 czas. rodzić ndk., rodzić się ndk., urodzić dk., urodzić się dk.

 przym. urodzony

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) symbol. *

Wiktionary


ura

dawniej: okrzyk wzywający do ataku lub wyrażający radość, zwycięstwo; hura


SJP.pl

Ura – wieś w Estonii, w prowincji Parnawa, w gminie Koonga.

Wikipedia


urąbać

1. zgromadzić przez rąbanie jakąś ilość czegoś, zwłaszcza drewna, gałęzi; narąbać;
2. oddzielić kawałek czegoś przez rąbanie; odrąbać, uciąć, odciąć;
3. pospolicie: ubrudzić;
4. urąbać się - pospolicie: ubrudzić się


SJP.pl


urąbek

rodzaj mięczaków z gromady małży


SJP.pl


urabiać

1. nadawać czemuś odpowiednią formę; kształtować;
2. kształtować czyjś rozwój;
3. jednać, przekonywać do swoich poglądów;
4. oddzielać kawałki skały od calizny;
5. urabiać się - nabierać kształtu; męczyć się pracą


SJP.pl


urabialny

dający się formować; podatny na formowanie


SJP.pl


urabianie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|urabiać.

Wiktionary

Powiązane:

 czas. urabiać ndk.

 rzecz. urobek mrz.

Wiktionary


urąbkowate

rodzina małży z rzędu Veneroida, do której należy około 60 współcześnie żyjących gatunków


SJP.pl

Urąbkowate (Donacidae) – rodzina małży z rzędu Veneroida obejmująca około 60 współcześnie żyjących gatunków. Są to zwierzęta morskie, niewielkich rozmiarów, przeciętnie 20–40 mm, tylko nieliczne z nich dorastają do 150 mm długości. Muszle w kształcie trójkąta, o bokach spłaszczonych, mocne, połyskliwe. Szczyty muszli są położone blisko jej tylnej krawędzi. Ubarwienie periostrakum zwykle żółte lub fioletowe, u niektórych gatunków bardzo zmienne – w obrębie tego samego gatunku spotykane są muszle o barwie od śnieżnobiałej po ciemnofioletową. Zmienność barw i proporcji muszli nastręcza trudności taksonomicznych. Przykładowo, wykazano, że przedstawiciele dwóch gatunków współwystępujących w strefie upwellingu Prądu Peruwiańskiego wyróżnianych ze względu na różnice w proporcjach muszli – Donax marincovichi i Donax obesulus – nie różnią się od siebie genetycznie. Połówki pustych muszli często pozostają złączone. Noga urąbkowatych jest mocna i długa – umożliwia wykonywanie skoków lub szybkie zakopanie się w dnie.

Wikipedia


urąbkowaty

o cechach urąbkowatych (rodzina małży)


SJP.pl


urabon

japońskie święto ludowe poświęcone zmarłym, obchodzone od 13 do 15 lipca; obon, bon


SJP.pl

Urabon(e) (jap. 于蘭盆(会); Festiwal (Święta) Bon, Święto Zmarłych, Święto Lampionów, od sanskr. ullambana, również: O-bon, forma skrócona) – buddyjskie obrzędy w Japonii ku czci zmarłych.

Za ich początek uważa się ofiary złożone przez ucznia Buddy o imieniu Mokuren Sonja (sanskr. Maudgalyayana), mające uchronić jego zmarłą matkę od mąk piekielnych. Dzięki swojej mocy widział jej cierpienia i był bardzo nieszczęśliwy z tego powodu. Budda przykazał mu zatem przynieść dary dla mnichów. Kiedy uczeń to uczynił, jego matka została uwolniona od cierpień. Z radości zaczął tańczyć i stąd wziął się taniec bon-odori.

Wikipedia


urąbywać

uderzając czymś ostrym, oddzielać od całości; odrąbywać


SJP.pl


uracyl

zasada azotowa, pirymidyna, występująca w RNA


SJP.pl

Uracyl (łac. urina „mocz”, acetum „ocet”) – organiczny związek chemiczny z grupy pirymidyn, jedna z pięciu zasad azotowych wchodzących w skład podstawowych nukleotydów kwasów nukleinowych (DNA i RNA). W RNA tworzy parę komplementarną z adeniną za pomocą dwóch wiązań wodorowych, podobnie jak tymina w DNA.

Wikipedia


uracylowy

uracyl


SJP.pl

Patrz:

uracyl

uraczać

częstować czymś; raczyć


SJP.pl


uraczenie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|uraczyć.

Wiktionary

Powiązane:

 czas. uraczyć

Wiktionary


uraczyć

1. poczęstować kogoś czymś, dać jeść, ugościć
2. uraczyć się - poczęstować się, objeść się czymś ulubionym


SJP.pl

czasownik przechodni dokonany (ndk. raczyć)

 (1.1) dokonany od|raczyć.

czasownik zwrotny dokonany uraczyć się (ndk. raczyć się)

 (2.1) dokonany od|raczyć się.

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Mlekiem ze swej baronowskiej piersi by go uraczyła, gdyby mogła.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: uˈrat͡ʃɨt͡ɕ, AS: uračyć

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. uraczenie n.

Wiktionary


uradować

1. sprawić komuś radość;
2. uradować się - ucieszyć się


SJP.pl

czasownik przechodni dokonany (ndk. radować)

 (1.1) dokonany od|radować.

czasownik zwrotny dokonany uradować się (ndk. radować się)

 (2.1) doznać radości, dokonany od|radować się.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. radocha ż.

 przysł. radośnie

Wiktionary


uradzić

1. potocznie: udźwignąć coś;
2. dawniej: uchwalić, ustalić; uraić


SJP.pl


uraemia

ciężkie zatrucie organizmu produktami przemiany materii, wskutek niewydolności nerek; mocznica, uremia


SJP.pl

Przewlekła choroba nerek, PChN (łac. insufficientia renum chronica; ang. chronic kidney disease, CKD) – wieloobjawowy zespół chorobowy, który jest następstwem zmniejszenia się liczby czynnych nefronów wskutek procesu toczącego się w miąższu nerki. Według definicji KDIGO 2012 jest to utrzymująca się ponad 3 miesiące nieprawidłowość budowy lub czynności nerki mające znaczenie dla zdrowia. Szacuje się, że dotyka ona nawet 600 milionów ludzi na całym świecie, w tym około 4,3 mln w Polsce, można więc uznać, że jest to choroba cywilizacyjna.

Wikipedia


urąg

ptak z rzędu wróblowatych, mający zdolność naśladowania zasłyszanych głosów, występujący w Ameryce Północnej; przedrzeźniacz


SJP.pl


urągać

1. złorzeczyć, wymyślać komuś, szydzić, drwić;
2. przynosić ujmę


SJP.pl


urągający

stanowiący dla kogoś obrazę, przynoszący ujmę; ubliżający, znieważający, obrażający


SJP.pl


urąganie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) okazywanie złości, ubliżanie komuś

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Dla Ciebie bowiem znoszę urąganie / i hańba twarz mi okrywa.

Wiktionary

Powiązane:

 czas. urągać ndk.

Wiktionary


urągliwiej

stopień wyższy od przysłówka: urągliwie


SJP.pl


urągliwszy

rzadki stopień wyższy od przymiotnika: urągliwy


SJP.pl


urągowisko

drwienie z kogoś, wyśmiewanie


SJP.pl


uraić

dawniej: uchwalić, ustalić; uradzić


SJP.pl


urajać

dawniej: radząc, postanawiać coś; uradzać


SJP.pl


ural

1. motocykl marki Ural;
2. ciężarówka marki Ural


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna

 (1.1) geogr. góry w Rosji;

 (1.2) geogr. rzeka w Rosji i Kazachstanie;

Wiktionary

Ural (ros. Урал) – łańcuch górski w Rosji, którym biegnie umowna granica między Europą a Azją.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Najwyższym szczytem Uralu jest Narodnaja.

 (1.2) Rzeka Ural uchodzi do Morza Kaspijskiego.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈural, AS: ural

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Uralsk m.

 przym. uralski, przeduralski

Wiktionary


ural.-ałt.

skrót od: uralsko-ałtajski


SJP.pl


uralit

minerał, zielona odmiana amfibolu, powstająca z piroksenów i innych minerałów


SJP.pl


uralsk

miasto w Kazachstanie


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna

 (1.1) geogr. miasto w Kazachstanie, administracyjne centrum obwodu zachodniokazachstańskiego;

Wiktionary

Uralsk (kaz. Орал, Orał, ros. Уральск, Uralsk) – miasto w zachodnim Kazachstanie, nad rzeką Ural, położone na granicy dwóch kontynentów: Europy oraz Azji. Ośrodek administracyjny obwodu zachodniokazachstańskiego.

Uralsk założono w 1584 przez Kozaków jaickich jako Jaick. Od 1775 nosiło nazwę Uralsk, a wraz z uzyskaniem niepodległości Kazachstanu, nazwa kazachska została zmieniona na Orał.

Wikipedia

Powiązane:

 rzecz. Ural m.

 przym. uralski

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) hist. Jaick (do 1584)

Wiktionary


uralski

Ural


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) dotyczący Uralu, związany z Uralem, pochodzący z Uralu

Wiktionary

Patrz:

Ural

Przykłady

 (1.1) Znam ten ból, bo będąc blisko 3 lata w łagrach uralskich — przyszło mi dwie wigilie spędzić w łagrach.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: uˈralsʲci, AS: uralsʹḱi

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Ural m., Uralsk m., Pierwouralsk m.

Wiktionary


uramaki

odmiana sushi, w której ryż umiejscowiony jest po zewnętrznej stronie wodorostów nori


SJP.pl

Uramaki-zushi (jap. 裏巻き寿司) − rodzaj maki-zushi, w którym ryż znajduje się na zewnątrz wodorostów nori; często obtoczone w ziarnie sezamowym.

Popularne głównie w krajach zachodnich. W Stanach Zjednoczonych powstała najbardziej znana odmiana uramaki-zushi o nazwie California Roll (zwane również "inside-out sushi rolls"), m.in. z: awokado, krabowymi paluszkami i ogórkiem.

Wikipedia


uran

pierwiastek chemiczny o symbolu U


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy, nazwa własna

 (1.1) mitgr. zob. Uranos.

rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy, nazwa własna

 (2.1) astr. siódma według oddalenia od Słońca planeta Układu Słonecznego;

Wiktionary

Uran – gazowy olbrzym, siódma od Słońca planeta Układu Słonecznego, trzecia pod względem wielkości i czwarta pod względem masy. Nazwa planety pochodzi od Uranosa, greckiego boga, uosobienia nieba (klasyczna greka: Οὐρανός), ojca Kronosa (Saturna) i dziada Zeusa (Jowisza). Choć jest widoczny gołym okiem podobnie jak pięć innych planet, umknął uwadze starożytnych obserwatorów z powodu małej jasności i powolnego ruchu po sferze niebieskiej. William Herschel ogłosił odkrycie planety 13 marca 1781, po raz pierwszy w historii rozszerzając znane granice Układu Słonecznego. Uran to również pierwsza planeta odkryta przy pomocy teleskopu.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Gaja i Uran dali początek wielu pokoleniom bogów.

 (1.1) Z nasienia Urana, które spadło na powierzchnię morza, zrodziła się Afrodyta, zwana stąd Uranią.

 (1.1) Kronos obciął Uranowi genitalia i wrzucił je do morza.

 (1.1) Z Uranem miała Gaja trzech hekatonchejrów, trzech cyklopów, sześciu tytanów i sześć tytanid.

 (2.1) Uran ma wiele okruchowych pierścieni i 27 księżyców.

 (2.1) Gęsta atmosfera Urana składa się głównie z wodoru, helu i metanu.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈurãn, AS: urãn

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. uran mrz., Uranos mos., Urania ż., urania ż., uraninit mrz., uranizm mrz.

 przym. uranowy

:: gwara. przest. Uranowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) Uranos, Uranus

 (2.1) symbol. ⛢, ♅

Wiktionary


urania

astronomiczna jednostka odległości równa drodze przebytej przez promień świetlny w ciągu roku; rok świetlny, rok światła


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) mitgr. muza astronomii (łącznie z astrologią), jedna z towarzyszek Apolla; córka Zeusa i Mnemosyne;

 (1.2) mitgr. jedna z okeanid

 (1.3) mitgr. przydomek Afrodyty

 (1.4) astr. planetoida o numerze katalogowym 30, z pasa głównego planetoid, odkryta w 1854 r.;

Wiktionary

Geografia

Stany Zjednoczone

  • Urania – miasto w stanie Luizjana

Szwajcaria

  • Urania – łacińska nazwa kantonu Uri

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Urania i jej siostry uświetniały śpiewem biesiady bosko-ludzkie oraz uczty olimpijskie bogów.

 (1.1) Atrybutami Uranii były: cyrkiel, globus gwiezdny (model sfery niebieskiej), pałeczka służącą do wskazywania czegoś na globusie (wskaźnik) i wieniec z gwiazd.

 (1.4) Urania porusza się w obszarze między orbitami Marsa i Jowisza.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: uˈrãɲja, AS: urãńi ̯a

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. urania ż., Uran mos./mzw., uran mrz.

 przym. uranowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.3) Afrodyta, Afrogeneja, Cypryda, Kipryda, Wenus, Wenera

Wiktionary


uranian

sól kwasu uranowego


SJP.pl


uraniczny

bóstwa uraniczne - bóstwa przyrody nieożywionej władające niebem


SJP.pl


uranidowate

rodzina motyli różnoskrzydłych


SJP.pl

Uranidowate, uraniowate, ślicznotki (Uraniidae) – rodzina motyli z nadrodziny Geometroidea i infrarzędu Heteroneura. Obejmuje blisko 700 tropikalnych gatunków. Należą tu zarówno gatunki aktywne za dnia jak i nocne. Rodzinę charakteryzuje wyjątkowe wśród motyli położenie narządów słuchu u samców.

Wikipedia


uranidowaty

o cechach uranidowatych (rodzina motyli)


SJP.pl


uranina

barwnik syntetyczny z grupy ftalein


SJP.pl

Fluoresceina – organiczny związek chemiczny, pochodna ksantenu będąca barwnikiem ksantenowym. W roztworach zasadowych fluoresceina wykazuje zielonożółtą fluorescencję, widoczną nawet przy rozcieńczeniu jak jeden do kilkudziesięciu milionów.

Sól disodowa fluoresceiny zwana jest uraniną lub żółcienią kwasową 73.

Wikipedia


uraninit

minerał, tlenek uranu


SJP.pl

Uraninit – minerał promieniotwórczy z gromady tlenków. Należy do minerałów rzadkich. Nazwa pochodzi od składnika uranu. Badania tego minerału doprowadziły Marię Skłodowską-Curie do odkrycia polonu i radu, za co otrzymała w 1911 r. drugą Nagrodę Nobla.

Wikipedia


uranistyczny

uranizm


SJP.pl

Patrz:

uranizm

uranium

z łaciny: uran (pierwiastek chemiczny)


SJP.pl


uranizm

homoseksualizm męski; urania; pederastia


SJP.pl

Homoseksualność, homoseksualizm (z greki ὁμόιος homoios „taki sam, równy” oraz z łac. sexualis „płciowy”) – pociąg romantyczny, seksualny lub zachowanie seksualne pomiędzy osobami tej samej płci. Obok heteroseksualności i biseksualności jest jedną z trzech głównych orientacji psychoseksualnych w ramach kontinuum seksualnego.

Wikipedia


uranofan

minerał promieniotwórczy, krzemian uranylu


SJP.pl

Uranofan – minerał promieniotwórczy z gromady krzemianów, uwodniony krzemian uranylu i wapnia (gromada VI-14 minerały uranylu). Nazwa pochodzi od składu chemicznego (pierwiastek uran, oraz gr. phanospojawiać się).

Substancja Ca(UO2)2[HSiO4]2·5H2O tworzy dwa jednoskośne warianty strukturalne, które traktowane są jako odrębne minerały (uranofan i β-uranofan).

Wikipedia


uranometria

Wikipedia


uranos

mit. gr. personifikacja Nieba, syn i mąż Gai, ojciec tytanów, cyklopów i sturękich olbrzymów


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy, nazwa własna

 (1.1) mitgr. bóg i uosobienie nieba; syn i mąż Gai;

Wiktionary

Uranos (także Uran, Niebo; stgr. Οὐρανός Ouranós, łac. Uranus, Caelus ‘niebo’) – w mitologii greckiej bóg i uosobienie nieba.

Jedno z najstarszych bóstw (Protogenoi). Wyłonił się z Chaosu wraz z Gają (Ziemią), która stała się jego małżonką. Wspólnie spłodzili kolejne pokolenia bogów. Z ich związku na świat przyszli kolejno:

  • hekatonchejrowie:
    Ajgajon (Briareus)
    Gyges
    Kottos
  • cyklopi:
    Arges
    Steropes
    Brontes
  • tytani i tytanidy:
    Okeanos
    Kojos
    Hyperion
    Krios
    Japet (Japetos)
    Kronos
    Tetyda (Tetys)
    Rea
    Temida (Temis)
    Mnemosyne
    Fojbe (Febe)
    Teja

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Gaja i Uranos dali początek wielu pokoleniom bogów.

 (1.1) Z nasienia Uranosa, które spadło na powierzchnię morza, zrodziła się Afrodyta, zwana stąd Uranią.

 (1.1) Kronos obciął Uranosowi genitalia i wrzucił je do morza.

 (1.1) Z Uranosem miała Gaja trzech hekatonchejrów, trzech cyklopów, sześciu tytanów i sześć tytanid.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: uˈrãnɔs, AS: urãnos

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Uran mos./mzw., uran mrz., Urania ż., urania ż., uraninit mrz., uranizm mrz.

 przym. uranowy; przest. gwara. Uranosowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) Uran, Niebo

Wiktionary


uranospinit

minerał zaliczany do łyszczyków uranowych, z którego otrzymuje się uran i rad


SJP.pl


uranowce

promieniotwórczy, ciężki pierwiastek chemiczny należący do aktynowców


SJP.pl


uranowiec

promieniotwórczy, ciężki pierwiastek chemiczny należący do aktynowców


SJP.pl


uranowy

przymiotnik od: uran


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) związany z uranem (pierwiastkiem), dotyczący uranu

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌurãˈnɔvɨ, AS: urãnovy

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. uran m., Uran m., Urania ż., uranista m., Uranos mos.

Wiktionary


uranozaur

rodzaj dinozaura z nadrodziny hadrozauroidów; ouranozaur


SJP.pl

Uranozaur (Ouranosaurus) – dinozaur ptasiomiedniczny należący do hadrozauroidów (Hadrosauroidea).

Formalnie opisany w 1976 roku przez Philippe Taquet'a, francuskiego paleontologa. Jeden ze szkieletów jest prezentowany od 1975 roku w Museo di Storia Naturale di Venezia – nie wiadomo, czy jest to paratyp, czy drugi szkielet, czy jeszcze inny, nie wyróżniony jeszcze przez piśmiennictwo okaz. Szczątki paratypu znaleziono w 1970 roku, a zdobyto dwa lata później, natomiast skamieniałości weneckiego okazu zostały odkryte w 1973 roku podczas wyprawy francusko-włoskiej ekspedycji P. Taqueta i Giancarlo Ligabue. Taquet jednak w swej pracy, w której to opisał nowy takson dinozaura, nie wspomniał o współcześnie prezentowanym okazie z Wenecji, a jedynie o paratypie i holotypie.

Wikipedia


uranyl

grupa chemiczna zawierająca jeden atom uranu i dwa tlenu


SJP.pl


uranylowy

związany z uranylem


SJP.pl


urartu

historyczne państwo


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki, nazwa własna

 (1.1) hist. geogr. starożytne państwo dawniej położone na Wyżynie Armeńskiej wokół jeziora Wan, założone około IX wieku p.n.e., podbite w VI wieku p.n.e. przez Medów;

Wiktionary

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Najlepiej widać je z murów starożytnej twierdzy Vankale — ruin Tuszpy, stolicy dawnego mocarstwa Urartu.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Urartyjczyk m., urartyjski m.

 przym. urartyjski

Wiktionary


urartyjski

przymiotnik od: Urartu (starożytne państwo)


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z Urartu, dotyczący Urartu

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (2.1) jęz. język urartyjski;

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Urartu n.

Wiktionary


uraski

przymiotnik relacyjny

 (1.1) dotyczący Urazu

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Uraz m., urazianin m., urazianka ż.

Wiktionary


urastać

1. o żywych organizmach: rosnąc, stawać się większym, wyższym lub dłuższym;
2. zwiększać się liczbowo, ilościowo, pod względem objętości itp.;
3. powstawać gdzieś, stopniowo się powiększając


SJP.pl


uratować

czasownik przechodni dokonany

 (1.1) ochronić, ocalić, pomóc komuś uniknąć nieszczęścia

 (1.2) korzystnie zmienić bieg wydarzeń

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Bohaterski chłopiec uratował matce życie.

 (1.2) Rozmowa z nimi była niezręczna, ale gdy przyszłaś, uratowałaś sytuację.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌuraˈtɔvat͡ɕ, AS: uratovać

Wiktionary

Powiązane:

 czas. poratować dk., ratować ndk.

 rzecz. ratownictwo n., poratowanie n., odratowanie n., uratowanie n., ratownik, ratowniczka, ratunek, uratowany

 przym. ratowniczy, ratunkowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) ochronić, ocalić, wybawić

 (1.2) ochronić, ocalić, wybawić

Wiktionary


uratowanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|uratować.

Wiktionary

Powiązane:

 czas. poratować, uratować dk., ratować ndk.

 rzecz. ratunek mrz., odratowanie n., poratowanie n., ratownik mos., ratownictwo n.

 przym. ratowniczy, ratunkowy

Wiktionary


urawniłowka

jednakowe, często nieuzasadnione traktowanie wszystkich


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) nieuzasadnione i szkodliwe zrównywanie czegoś

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Szkodliwa urawniłowka gwarancji depozytów

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌuravʲɲiˈwɔfka, AS: uravʹńiu̯ofka

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) glajchszaltowanie, ujednolicanie, uniformizacja, zrównywanie, unifikacja, asymilacja

Wiktionary


uraz

1. uszkodzenie ciała wskutek uderzenia, nacięcia itp.;
2. (psych.) nadmierne uwrażliwienie, przeczulenie na coś (lub kogoś) będące następstwem przykrych doświadczeń


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) uszkodzenie ciała

 (1.2) niechęć w stosunku do osoby, obiektu lub zjawiska będąca konsekwencją krzywdy

Wiktionary

  • uraz fizyczny
  • uraz psychiczny
    • traumatyczne doświadczenie
    • zespół stresu pourazowego (PTSD)

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Uraz nogi przeszkadza mi w chodzeniu.

 (1.2) Od kiedy pani Jola przycięła mu ucho, ma uraz do wszystkich fryzjerek.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈuras, AS: uras

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. raz mrz., uraza ż., urazowość ż., urazówka ż., urażenie n.

 czas. urażać ndk., urazić dk.

 przym. urazowy, pourazowy

 liczgł. raz

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) kontuzja, obrażenie

 (1.2) ansa, przeczulenie, szkoda, trauma

Wiktionary


uraza

niechęć, żal do kogoś; ansa


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) niechęć, żal do kogoś

Wiktionary

Przykłady

składnia.

 (1.1) chować / cierpieć / mieć / zachowywać / żywić urazę do D. o / za B.

kolokacje.

synonimy.

 (1.1) ansa

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

 rzecz. rażenie n., raz mrz., zrażanie n., uraz m., urazowość ż., urazówka ż., urazowiec m., urażenie n., urażanie n.

 czas. przerażać, przerazić, zrażać, urazić dk., urażać ndk.

 przym. urazowy, pourazowy, przerażony

 liczgł. raz

frazeologia.

etymologia.

uwagi.

tłumaczenia.

* angielski: (1.1) grudge

* francuski: (1.1) rancune ż.

* szwedzki: (1.1) agg n., groll n.

* tuvalu: (1.1) loto ita

* ukraiński: (1.1) образа ż.

źródła.

== uraza (język baskijski.) ==

wymowa.

 audio|LL-Q8752 (eus)-Estitxu27-uraza.wav.

znaczenia.

rzeczownik

 (1.1) sałata

odmiana.

przykłady.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: uˈraza, AS: uraza

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. rażenie n., raz mrz., zrażanie n., uraz m., urazowość ż., urazówka ż., urazowiec m., urażenie n., urażanie n.

 czas. przerażać, przerazić, zrażać, urazić dk., urażać ndk.

 przym. urazowy, pourazowy, przerażony

 liczgł. raz

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) ansa

Wiktionary


urażać

1. sprawiać ból;
2. kaleczyć, ranić, uszkadzać


SJP.pl

czasownik przechodni niedokonany (dk. urazić)

 (1.1) naruszać wrażliwe, bolące miejsce przez dotknięcie lub przez silniejszy bodziec

 (1.2) wyrządzać przykrość

czasownik zwrotny niedokonany urażać się (dk. urazić się)

 (2.1) urażać siebie samego

 (2.2) poczuć się urażonym

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. uraz mrz., urażanie n., uraza ż.

 czas. urazić

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) podrażniać, ranić, razić

 (1.2) obrażać, znieważać

 (2.1) ranić się

 (2.2) obrażać się

Wiktionary


urazek

urazek czteroplamkowy - chrząszcz z rodziny łyszczykowatych, niszczący larwy i poczwarki korników


SJP.pl

Urazek (Glischrochilus) – rodzaj chrząszczy z rodziny łyszczynkowatych i podrodziny Cryptarchinae. Obejmuje 46 opisanych gatunków. Ma zasięg kosmopolityczny.

Wikipedia


urazianin

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) mieszkaniec Urazu

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Uraz m.

:: fż. urazianka ż.

 przym. uraski

Wiktionary


urazianka

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) mieszkanka Urazu

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Uraz m.

:: fm. urazianin m.

 przym. uraski

Wiktionary


urazić

1. dotknąć, podrażnić zranione miejsce; zranić o coś;
2. sprawić komuś przykrość; obrazić, zranić;
3. urazić się:
a) dotknąć się w zranione miejsce, podrażnić własną ranę; zranić się o coś;
b) poczuć urazę; obrazić się


SJP.pl

czasownik przechodni dokonany (ndk. urażać)

 (1.1) dokonany od|urażać.

czasownik zwrotny dokonany urazić się (ndk. urażać się)

 (2.1) dokonany od|urażać się.

Wiktionary

Powiązane:

 czas. urażać ndk.

 rzecz. uraza ż., raz mrz., uraz, urazowiec mos., urazówka ż., urażanie n., urażenie n.

 przym. urazowy

 przysł. urazowo

 licz. raz

Wiktionary


uraźliwość

dawniej: skłonność do obrażania się o byle co; drażliwość


SJP.pl


uraźliwy

dawniej:
1. skłonny do obrażania się o byle co; drażliwy, przeczulony;
2. obraźliwy, obrażający


SJP.pl


urazówka

oddział chirurgii urazowej dla ofiar wypadków


SJP.pl


urazowy

przymiotnik od: uraz


SJP.pl


urb.

skrót od: urbanistyka, urbanistyczny, urbanizacja, urbanizacyjny (czytany jako cały, odmienny wyraz)


SJP.pl


urban

imię męskie


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy, nazwa własna

 (1.1) imię|polski|m.;

Wiktionary

  • Urban – imię męskie
  • URBAN – Inicjatywa Wspólnotowa Dotycząca Obszarów Miejskich
  • Urban Terror – gra komputerowa
  • Urban exploration – badanie zazwyczaj niewidocznych lub niedostępnych części ludzkiej cywilizacji
  • Urban fantasy – podgatunek literatury fantasy
  • Urban & Partner – jedno z największych światowych wydawnictw naukowych
  • Urban

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Mam na imię Urban, z zawodu jestem ogrodnikiem, z zamiłowania winogrodnikiem i winiarzem.

 (1.1) Niektórzy rolnicy, jak na przykład pan Urban Kowalczyk, ukończyli kurs agroturystyczny.

 (1.1) W Kościele katolickim na 19 maja przypada wspomnienie św. Urbana, patrona winogrodników, winiarzy, winnic i winnej latorośli.

 (1.1) Urbanowie dzień swego patrona, czyli imieniny, obchodzą 19 maja, a także 25 maja, 31 października i 19 grudnia.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈurbãn, AS: urbãn

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Urbanowa ż., Urbanówna ż., Urbanostwo lm m., Urbanów mrz., Urbanowo n., Urbanówko n., Urbanowice nmos., Urbanki nmos., urbanistyka ż., urbanista mos., urbanistka ż., urbanizacja ż., urbanizm mrz., urbanizowanie n., zurbanizowanie n., urbanistyczność ż., urbanizacyjność ż.

:: zdrobn. Urbanek mos., Urbaś mos., Urbek mos.

 czas. urbanizować ndk., urbanizować się ndk., zurbanizować dk., zurbanizować się dk.

 przym. Urbanowy, Urbankowy, Urbasiowy, urbanistyczny, urbanizacyjny

 przysł. urbanistycznie

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) zdrobn. Urbanek, Urbaś, Urbek

Wiktionary


urbańczak

nazwisko


SJP.pl


urbańczyk

nazwisko


SJP.pl

  • Aleksandra Urbańczyk (ur. 1987) – polska pływaczka
  • Andrzej Urbańczyk (1946–2001) – dziennikarz i polityk SLD
  • Andrzej Urbańczyk (ur. 1936) – polski żeglarz i pisarz
  • Elżbieta Urbańczyk (ur. 1971) – polska kajakarka
  • Jakub Urbańczyk (ur. 1981) – polski tubista
  • Przemysław Urbańczyk (ur. 1951) – polski historyk mediewista archeolog
  • Stanisław Urbańczyk (1909–2001) – polski językoznawca
  • Tadeusz Urbańczyk (1887–1973) – polski nauczyciel
  • Tadeusz Urbańczyk (1929–1989) – generał brygady LWP
  • Edward Urbańczyk – polski karateka stylu Kyokushin, działacz sportowy

Wikipedia


urbanek

1. nazwisko;
2. zdrobnienie od: Urban (imię męskie)


SJP.pl

Osoby o tym nazwisku:

  • Adam Urbanek – polski biolog ewolucyjny, paleontolog, paleozoolog
  • Grzegorz Urbanek – polski ekonomista, nauczyciel akademicki
  • Józef Urbanek – polski wojskowy
  • Józef Urbanek – polski wojskowy
  • Kurt Urbanek – niemiecki polityk
  • Mariusz Urbanek – polski pisarz, publicysta
  • Piotr Urbanek – polski gitarzysta basowy
  • Robert Urbanek – polski lekkoatleta

Wikipedia


urbaniak

nazwisko


SJP.pl

Urbaniak (forma żeńska: Urbaniak, liczba mnoga: Urbaniakowie) – patronimiczne nazwisko polskie pochodzące od imienia Urban.

Na początku lat 90. XX wieku nazwiskiem Urbaniak posługiwało się 22.539 osób żyjących, zarejestrowanych w bazie PESEL.

Wikipedia


urbanice

Urbanice – wieś w Polsce położona w województwie łódzkim, w powiecie wieluńskim, w gminie Wieluń.

W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa sieradzkiego.

Przez miejscowość przebiega droga wojewódzka nr 481.

Wikipedia


urbaniec

nazwisko


SJP.pl


urbanik

nazwisko


SJP.pl

  • Urbanik – nazwisko polskie.

osoby noszące nazwisko Urbanik:

  • Adam Urbanik (?) – krakowski grafik i scenograf
  • Danuta Urbanik (ur. 1989) – polska lekkoatletka
  • Jakub Urbanik (ur. 1975) – polski prawnik
  • Franciszek Urbanik (ur. 1788) – polski duchowny rzymskokatolicki, proboszcz parafii św. Marcina we Lwowie
  • Kazimierz Urbanik (1930-2005) – polski matematyk, rektor Uniwersytetu Wrocławskiego (1975-1981)
  • Marcin Urbanik (XVIII w.) – lwowski architekt
  • Waldemar Urbanik (ur. 1963) – polski socjolog.

Wikipedia


urbanista

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) projektant przestrzeni miejskiej i rozplanowania zabudowy

Wiktionary

Urbanista (planista przestrzenny):

  1. specjalista zajmujący się projektowaniem rozmieszczenia poszczególnych funkcji (mieszkaniowej, produkcyjnej, wypoczynkowej, komunikacyjnej) w zurbanizowanej (miejskiej) przestrzeni geograficznej, pod kątem skutecznego zaspokajania wszystkich potrzeb osób ją zamieszkujących i użytkujących, zgodnie z wymogami ładu przestrzennego i społecznego, ochrony wartości architektonicznych i krajobrazowych, ochrony środowiska przyrodniczego, racjonalności (ekonomicznej) struktur osadniczych i sieci infrastruktury;
  2. naukowiec zajmujący się teorią budowy miast, prowadzący badania i studia w zakresie osadnictwa miejskiego;
  3. osoba opracowująca programy i projekty planów budowy, rozbudowy oraz modernizacji miast lub części jego terenów, wykonująca jednocześnie nadzór nad płynną i skuteczną ich realizacją (urbanistyka operacyjna);
  4. kreator ładu przestrzennego w strukturze zurbanizowanej;
  5. twórca mający prawo do samodzielnego wykonywania prac (utworów urbanistycznych) w skali regionalnej i lokalnej, do których zaliczamy: krajowy, wojewódzkie i miejscowe plany zagospodarowania przestrzennego, studia uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego, fizjografie urbanistyczne (ekofizjografie) oraz inne opracowania określone w ustawie z dnia 27 marca 2003 roku o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym (Dz.U. z 2003 r. nr 80, poz. 717).

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ˌurbãˈɲista, AS: urbãńista

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Urban mos., urbanistka, urbanistyka, urbanizm, urbarium, urbanizacja

 przym. urbanistyczny, urbanizacyjny, Urbanowy

 przysł. urbanistycznie

 czas. urbanizować

Wiktionary


urbanistka

urbanista


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) projektantka przestrzeni miejskiej i rozplanowania zabudowy

Wiktionary

Patrz:

urbanista

Przykłady

składnia.

kolokacje.

synonimy.

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

 rzecz. urbanistyka ż., urbanizm mrz., urbarium n., urbanizacja ż.

:: fm. urbanista mos.

 czas. urbanizować ndk., zurbanizować dk.

 przym. urbanistyczny, urbanizacyjny

 przysł. urbanistycznie

frazeologia.

etymologia.

uwagi.

tłumaczenia.

 (1.1) zobtłum rodz|urbanista.

* francuski: (1.1) urbaniste ż.

* hiszpański: (1.1) urbanista ż.

* niemiecki: (1.1) Stadtplanerin ż., Urbanistin ż.

* słowacki: (1.1) urbanistka ż.

źródła.

== urbanistka (język słowacki.) ==

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) urbanistka

odmiana.

przykłady.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. urbanistyka ż., urbanizm mrz., urbarium n., urbanizacja ż.

:: fm. urbanista mos.

 czas. urbanizować ndk., zurbanizować dk.

 przym. urbanistyczny, urbanizacyjny

 przysł. urbanistycznie

Wiktionary

Synonimy:

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

 rzecz. urbanistyka ż., urbanizm mrz., urbarium n., urbanizacja ż.

:: fm. urbanista mos.

 czas. urbanizować ndk., zurbanizować dk.

 przym. urbanistyczny, urbanizacyjny

 przysł. urbanistycznie

frazeologia.

etymologia.

uwagi.

tłumaczenia.

 (1.1) zobtłum rodz|urbanista.

* francuski: (1.1) urbaniste ż.

* hiszpański: (1.1) urbanista ż.

* niemiecki: (1.1) Stadtplanerin ż., Urbanistin ż.

* słowacki: (1.1) urbanistka ż.

źródła.

== urbanistka (język słowacki.) ==

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) urbanistka

odmiana.

przykłady.

składnia.

kolokacje.

synonimy.

Wiktionary


urbanistyczny

urbanistyka


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) dotyczący urbanistyki

Wiktionary

Patrz:

urbanistyka

Powiązane:

 rzecz. urbanistyka ż., urbanista m., urbanistka ż., urbanizacja ż., Urban mos./ż.

 przysł. urbanistycznie

Wiktionary


urbanistyka

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) nauk. nauka o planowanieanowaniu i budowie miast oraz osiedli;

Wiktionary

Urbanistyka – nauka o planowaniu miast i osiedli oraz ich powstawaniu i historii rozwoju; urbanistyka jest dyscypliną nauk technicznych.

Nazwa „urbanistyka” po raz pierwszy została użyta przez hiszpańskiego teoretyka architektury Ildefonsa Cerdę i pochodzi od łacińskiego słowa urbs, określającego miasto Rzym (w odróżnieniu od słowa civitas, które oznacza miasto w ogólności).

Wikipedia

Powiązane:

 rzecz. urbanista m., urbanistka ż., urbanizm mrz., urbarium n., urbanizacja ż., Urban m.

 czas. urbanizować ndk., zurbanizować dk.

 przym. urbanistyczny, urbanizacyjny

 przysł. urbanistycznie

Wiktionary


urbanizacja

powstawanie i rozwój miast, powiększanie się obszarów miejskich i ich znaczenia


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) wzrost liczby ośrodków miejskich na jakimś obszarze, ich powiększenie i rozwój wiążący się z koncentracją, napływem ludności, wzrostem ich roli i znaczenia dla danego regionu;

Wiktionary

Urbanizacja – proces koncentracji ludności w punktach przestrzeni geograficznej, głównie na obszarach miejskich, określający także wzrost liczby ludności miejskiej i jej udziału w liczbie ludności danego obszaru, dzięki czynnikom społeczno-kulturowym, demograficznym i ekonomicznym. Urbanizacja oznacza także przestrzenny rozwój miast oraz zmianę stylu życia na miejski.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ˌurbãɲiˈzat͡sʲja, AS: urbãńizacʹi ̯a

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. urbanistyka ż., Urban mos., urbanizm m., urbarium n., urbanista m., urbanistka ż.

 przym. urbanizacyjny, urbanistyczny, Urbanowy

 czas. urbanizować ndk.

Wiktionary


urbanizacyjny

dotyczący urbanizacji


SJP.pl


urbanizm

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) hist. liter. nurt w poezji z początków XX w., charakteryzujący się zafascynowaniem miastem

 (1.2) książk. urb. rozwój miasta i zjawiska z tym związane

 (1.3) urb. nauk. nauka badająca powstawanie miast i zajmująca się również tego planowaniem

Wiktionary

Powiązane:

 przym. urbanistyczny

 rzecz. Urban mos., urbanizacja ż., urbanista m., urbanistka ż., urbanistyka ż.

 czas. urbanizować ndk.

 przysł. urbanistycznie

Wiktionary

Synonimy:

 (1.3) urbanistyka

Wiktionary


urbankowie

1. nazwisko;
2. zdrobnienie od: Urban (imię męskie)


SJP.pl


urbankowy

przymiotnik dzierżawczy - należący do Urbanka lub z nim związany


SJP.pl


urbanoid

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) publ. naśladowca Jerzego Urbana

Wiktionary


urbanostwo

Urban z małżonką; Urbanowie


SJP.pl


urbanowice

Miejscowości i ich części w Polsce

Wg TERYT jest ich 2, w tym 1 podstawowa
  • Urbanowice – część miasta Tychy
  • Urbanowice – wieś w woj. opolskim, w pow. kędzierzyńsko-kozielskim, w gm. Pawłowiczki

Zobacz też

  • gromada Urbanowice

Wikipedia


urbanowicz

nazwisko


SJP.pl

osoby o nazwisku Urbanowicz:

  • Adam Leon Urbanowicz (ur. 1972) – pianista
  • Andrzej Urbanowicz (1938-2011) – artysta wizualny
  • Anna Urbanowicz (ur. 1942) – polityk
  • Artur Urbanowicz (ur. 1990) – pisarz
  • Bohdan Urbanowicz (1911-1994) – malarz, architekt
  • Chris Urbanowicz (ur. 1981) – gitarzysta
  • Daniel Urbanowicz (ur. 1979) – piłkarz
  • Danuta Romana Urbanowicz (1926-1989) – aktorka
  • Danuta Urbanowicz (ur. 1932) – malarka
  • Feliks Urbanowicz (1863-1903) – embriolog, zoolog
  • Galina Urbanowicz (1917-2011) – gimnastyczka
  • Jadwiga Urbanowicz (1926-1994) – dziennikarka
  • Jan Urbanowicz (1935-2006) – działacz partyjny
  • Janusz Urbanowicz (ur. 1966) – rugbysta
  • Jerzy Urbanowicz (1888-) – lekarz, oficer
  • Jerzy Urbanowicz (1951-2012) – matematyk
  • Józef Urbanowicz (1916-1989) – generał
  • Krzysztof Urbanowicz (ur. 1958) – piłkarz
  • Leszek Urbanowicz (ur. 1964) – siatkarz
  • Maciej Urbanowicz (ur. 1986) – hokeista
  • Olga Urbanowicz (ur. 1981) – koszykarka
  • Teresa Lubkiewicz-Urbanowicz (ur. 1930) – pisarka
  • Tomasz Urbanowicz (ur. 1959) – architekt
  • Witold Urbanowicz (ujednoznacznienie)
  • Zygmunt Urbanowicz (1931-2011) – anatom

Wikipedia


urbanowie

Urban z małżonką; Urbanostwo


SJP.pl


urbanowski

nazwisko


SJP.pl


urbanowy

przymiotnik dzierżawczy - należący do Urbana lub z nim związany


SJP.pl

przymiotnik dzierżawczy

 (1.1) przest. gwara. taki, którego właścicielem, autorem, twórcą jest Urban

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Sad Sąsiadował z Ambrożową zagrodą z jednej strony i z Urbanowym polem z drugiej.

 (1.1) Obok Urbanowej winnicy stoi przydrożna figura św. Urbana.

 (1.1) Urbanowi synowie wyrośli na dorodnych mężczyzn.

Wiktionary

Powiązane:

 zob. Urban.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) Urbana (D. lp.po rzecz.)

Wiktionary


urbański

nazwisko


SJP.pl

Urbański (forma żeńska: Urbańska; liczba mnoga: Urbańscy) – polskie nazwisko. Na początku lat 90. XX wieku Polskę zamieszkiwało 31521 osób o tym nazwisku.

Wikipedia


urbańszczyzna

wieś w Polsce


SJP.pl

Urbańszczyzna – wieś w Polsce położona w województwie łódzkim, w powiecie łowickim, w gminie Łowicz.

Wikipedia


urbarialny

dotyczący urbarium, odnoszący się do urbarium


SJP.pl


urbarium

1. rejestr powinności gruntowych obowiązujących poddanych wobec pana
2. powinność zapisana w takim rejestrze


SJP.pl

Urbarz, urbariusz, urbarium (łac. urbarium) – księga zawierająca spis majątku właściciela ziemskiego oraz powinności, głównie pańszczyźnianych, jego poddanych.

Urbarze prowadziły cesarstwa, królestwa, księstwa, ziemie, ordynacje czy miasta. W Polsce występowały od XV wieku (Urbarz Trzebnicki z 1410) do końca XVIII. Urbarze są źródłami informacji dla historyków.

Wikipedia


urbarz

dawniej: spis i opis posiadłości, inwentarza itp.; księga gospodarcza


SJP.pl

Urbarz, urbariusz, urbarium (łac. urbarium) – księga zawierająca spis majątku właściciela ziemskiego oraz powinności, głównie pańszczyźnianych, jego poddanych.

Urbarze prowadziły cesarstwa, królestwa, księstwa, ziemie, ordynacje czy miasta. W Polsce występowały od XV wieku (Urbarz Trzebnicki z 1410) do końca XVIII. Urbarze są źródłami informacji dla historyków.

Wikipedia


urbaś

1. zdrobnienie od: Urban;
2. nazwisko


SJP.pl


urbeks

eksploracja niedostępnych, niezamieszkanych obiektów miejskich, np. tuneli, kanałów, opuszczonych budynków itp.; urbeks, eksploracja miejska


SJP.pl


urbeksiarz

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) pot. pasjonat urbeksu

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. urbeks m., urbex m.

Wiktionary


urbeksowiec

osoba eksplorująca niedostępne, niezamieszkane obiekty urbanistyczne, np. tunele, kanały, opuszczone budynki; urbexowiec


SJP.pl


urbex

eksploracja niedostępnych, niezamieszkanych obiektów miejskich, np. tuneli, kanałów, opuszczonych budynków itp.; urbeks, eksploracja miejska


SJP.pl

Wikipedia


urbexowiec

osoba eksplorująca niedostępne, niezamieszkane obiekty urbanistyczne, np. tunele, kanały, opuszczone budynki; urbeksowiec


SJP.pl


urbinacki

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z Urbinem, dotyczący Urbina

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Architektura Bramantego wydaje się wewnętrznie spokrewniona z malarstwem jego urbinackiego ziomka Rafaela Santi (1483–1520), który urodził się jako syn malarza Giovanniego.

 (1.1) Ojciec wróci na tron, ale już w rok po śmierci syna odstąpi swoje księstwo papieżowi, co zamknie dzieje suwerennego państewka urbinackiego.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Urbino n., urbińczyk mos.

 przym. urbiński

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) urbiński

Wiktionary


urbińczyk

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) mieszkaniec Urbina, osoba rodem z Urbina (Urbino)

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Nawet mimo to, że Rio krytykował pogańską zmysłowość niektórych artystów renesansu (…), sławiąc Rafaela jako ukoronowanie chwały sztuki chrześcijańskiej, Goethe zaś podziwiał twórczość Urbińczyka jako wcielenie greckiego sposobu myślenia i odczuwania, to oba te nurty „religii sztuki" ożywiało podobne pragnienie - restytucji momentu dziejowej i duchowej doskonałości.

 (1.1) Na początku XVI wieku florentyńczyk Leonardo i urbińczyk Rafael malują kobiety, słynące z urody lub talentu, papieży, kardynałów, pisarzy, muzyków i uczonych, wytwornie ubranych z pięknie trefionymi włosami, w postawach spokojnych i reprezentacyjnych.

 (1.1) Zakwitną sztuki piękne na łodydze modlitwy. Budownictwo stanie się wspaniałą modlitwą kamienną. Mojżesz Michała Anioła będzie się modlił o dobro narodów. Fra Angelico będzie malował, klęcząc. A od Giotta aż do szkoły weneckiej rozwinie się kilka pokoleń malarzy i opromieni, naród i Kościół, bo się modlić będą mężowie sztuki. W Palestrinie zaś aż do Mozarta modlitwa uwieńczy pochód tryumfalny narodów muzyką, jaką św. Cecylia słyszy na obrazie słynnego Urbińczyka. Chwalić się będą Włochy z nieśmiertelnego Danta, że tak pięknie modlić się umiał w Boskiej Komedii. A Polska nie mogłaby się szczycić największym poematem, gdyby Mickiewicz przed pisaniem nie zwrócił błagalnej modlitwy do Bogarodzicy.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Urbino n.

 przym. urbiński, urbinacki

Wiktionary


urbino

rzeczownik, rodzaj nijaki, nazwa własna

 (1.1) geogr. miejscowość i gmina w środkowych Włoszech, w regionie Marche, położona u podnóża Apeninu Umbryjsko-Marchijskiego;

Wiktionary

Urbino (łac. Urvinum Mataurense) – miejscowość u podnóża Apeninu Umbryjsko-Marchijskiego i gmina w środkowych Włoszech, w regionie Marche. Wraz z Pesaro jest stolicą prowincji Pesaro i Urbino. W 1998 roku centrum historyczne miasta zostało wpisane na listę światowego dziedzictwa UNESCO. W latach 1212–1631 stanowiło siedzibę najpierw hrabstwa, a potem księstwa Urbino.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Rafael Santi urodził się w Urbino (środkowe Włochy) i już w wieku dziecięcym mógł korzystać z nauk i wskazówek ojca, malarza, także poety.

 (1.1) Urbino jest miastem zamurowanym. Nie ma otwartych przestrzeni. Place przykryto lepiej lub gorzej skleconymi dachami, żeby nie dopuszczać słonecznego światła. Centrum miasta stało się jakby jednym wielkim zamkniętym budynkiem.

 (1.1) Baldassare Castiglione : (…) W 1503 wstąpił na służby do margrabiego Francesca Gonzagi, wkrótce jednak opuścił Mantuę i przeniósł się do Urbina na słynący jako ośrodek kultury renesansowej dwór księcia Guidobalda Montefeltro.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. urbińczyk mos.

 przym. urbiński, urbinacki

Wiktionary


urbiński

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z Urbino, dotyczący Urbino

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Walczyli i uciskali wojsko papieskie, znieważyli pod Bracciano papieskiego «condottiere», Guidobalda de Montefeltro, księcia urbińskiego, i syna papieża, księcia Gandii, posyłając im do obozu osła, który pod ogonem niósł ułożone w drwiących sonetach wezwanie do zawarcia pokoju.

 (1.1) (…) bogata ornamentacja pilastrów, nietypowa w sztuce florenckiej, przypomina raczej dekoracje urbińskie, północnowłoskie i węgierskie.

 (1.1) Z jej dziedzińca dobrze widać panoramę Urbina oraz otaczające je wzgórza, które w pochmurny dzień przybierają kolor dojrzałej śliwki węgierki. Na jednym z nich po drugiej stronie miasta (patrząc z twierdzy) położony jest urbiński cmentarz.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Urbino n., urbińczyk mos.

 przym. urbinacki

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) urbinacki

Wiktionary


urd

gatunek fasoli uprawianej przede wszystkim w Indiach dla jadalnych ziaren przeznaczanych na paszę dla zwierząt lub zielony nawóz


SJP.pl

Norny (Szepcące) – w mitologii nordyckiej trzy wieszczki z plemienia olbrzymów, tkaczki ludzkiego losu. Norny mieszkały w okolicach jednego z trzech korzeni wiecznie zielonego jesionu Yggdrasila, nieopodal mrocznej studni Urd (była ona źródłem siły drzewa). W pobliżu znajdowało się święte jezioro, z którego czerpały wodę, by podlewać korzeń.

Wikipedia


urdu

jeden z języków indyjskich, oficjalny język literacki Pakistanu


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męski

 (1.1) jęz. język indoeuropejski używany przez ponad 50 milionów ludzi na subkontynencie indyjskim, język urzędowy w Pakistanie;

Wiktionary

Język urdu (‏اردو‎ urdū), miejscowo znany jako lashkari (‏لشکری‎) – język indoeuropejski z grupy indoaryjskiej używany obecnie przez ponad 50 mln ludzi na subkontynencie indyjskim i przez ponad milion osób zamieszkujących poza Azją.

Wikipedia

Przykłady

składnia.

kolokacje.

synonimy.

antonimy.

hiperonimy.

 (1.1) język

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

frazeologia.

etymologia.

 etym|urd|اردو. (urdū)

uwagi.

tłumaczenia.

* angielski: (1.1) Urdu

* arabski: (1.1) أردوية ż. ('urdīyya)

* asturyjski: (1.1) urdu m.

* baskijski: (1.1) urdu

* czeski: (1.1) urdština ż.

* francuski: (1.1) ourdou m.

* hindi: (1.1) उर्दू ż. (urdū)

* koreański: (1.1) 우르두어 (u.reu.du.eo)

* niemiecki: (1.1) Urdu n.

* pendżabski: (1.1) ਉਰਦੂ

* rosyjski: (1.1) урду

* słowacki: (1.1) urdčina ż.

* słoweński: (1.1) urdujščina ż.

* szwedzki: (1.1) urdu w.

* tajski: (1.1) ภาษาอูรดู (paasăa uuduu)

* urdu: (1.1) اردو ż. (urdū)

źródła.

== urdu (język asturyjski.) ==

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik, rodzaj męski

 (1.1) jęz. urdu

odmiana.

przykłady.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈurdu, AS: urdu

Wiktionary

Synonimy:

antonimy.

hiperonimy.

 (1.1) język

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

frazeologia.

etymologia.

 etym|urd|اردو. (urdū)

uwagi.

tłumaczenia.

* angielski: (1.1) Urdu

* arabski: (1.1) أردوية ż. ('urdīyya)

* asturyjski: (1.1) urdu m.

* baskijski: (1.1) urdu

* czeski: (1.1) urdština ż.

* francuski: (1.1) ourdou m.

* hindi: (1.1) उर्दू ż. (urdū)

* koreański: (1.1) 우르두어 (u.reu.du.eo)

* niemiecki: (1.1) Urdu n.

* pendżabski: (1.1) ਉਰਦੂ

* rosyjski: (1.1) урду

* słowacki: (1.1) urdčina ż.

* słoweński: (1.1) urdujščina ż.

* szwedzki: (1.1) urdu w.

* tajski: (1.1) ภาษาอูรดู (paasăa uuduu)

* urdu: (1.1) اردو ż. (urdū)

źródła.

== urdu (język asturyjski.) ==

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik, rodzaj męski

 (1.1) jęz. urdu

odmiana.

przykłady.

składnia.

kolokacje.

synonimy.

Wiktionary


urdzik

roślina górska z rodziny pierwiosnkowatych; jaślinek


SJP.pl

Urdzik (Soldanella L.) – rodzaj roślin należący do rodziny pierwiosnkowatych. Obejmuje 16 gatunków. Rośliny te występują w górach w Europie Środkowej i Południowej. W Polsce, w Tatrach, rosną trzy gatunki: urdzik górski (S. montana), karpacki (S. carpatica) i węgierski (S. hungarica). Szereg gatunków i mieszańców uprawianych jest jako rośliny ozdobne, zwłaszcza w ogrodach skalnych.

Wikipedia


ure

Urząd Regulacji Energetyki


SJP.pl

  • Ure – rzeka w Anglii
  • Ure – rzeka we Francji
  • Urząd Regulacji Energetyki (URE) – organ rządowy regulujący rynek energii w Polsce

Biografie:

  • Andrew Ure – szkocki lekarz, chemik i filozof przyrody
  • Jean Ure – brytyjska pisarka
  • Mary Ure – brytyjska aktorka
  • Midge Ure – brytyjski muzyk
  • Stephen Ure – australijski aktor

Wikipedia


urea

bezbarwna i bezwonna substancja krystaliczna powstająca w organizmie, występująca m.in. w moczu i w pocie, uzyskiwana syntetycznie w celu produkcji tworzyw sztucznych


SJP.pl


ureaform

mineralny nawóz azotowy, produkt kondensacji mocznika z formaldehydem


SJP.pl


ureaza

enzym z klasy hydrolaz, powodujący rozkład mocznika na amoniak i dwutlenek węgla


SJP.pl

Ureaza (EC 3.5.1.5) – enzym z klasy hydrolaz. Katalizuje reakcję hydrolitycznego rozkładu mocznika na amoniak i dwutlenek węgla:

H
2
NCONH
2
+ H
2
O → 2NH
3
+ CO
2

Wikipedia


ureazowy

ureaza


SJP.pl

Patrz:

ureaza

uredospora

Urediniospora lub urediospora – rodzaj zarodnika konidialnego (konidium). Powstaje w wyniku podziału mitotycznego, należy więc do grupy mitospor. Zarodniki tego typu wytwarzają grzyby z rzędu rdzowców Pucciniales (dawniej zaliczanych do klasy Teliomycetes, nieistniejącej w najnowszej systematyce grzybów). Wytwarzane są przez strzępki diploidalnej grzybni, mają więc diploidalną liczbę chromosomów. Powstają w skupiskach zwanych urediniami.

Wikipedia


uregulować

1. znaleźć rozstrzygnięcie jakiegoś problemu;
2. uiścić jakąś należność;
3. ująć coś w normy, przepisy;
4. skorygować działanie przyrządu, mechanizmu;
5. nadać korytu rzeki odpowiedni profil za pomocą obwałowań, tam itp.


SJP.pl

czasownik dokonany

 (1.1) rozstrzygnąć jakiś problem

 (1.2) uiścić należność

 (1.3) ująć w normy, przepisy

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. regulacja ż., uregulowanie n.

 czas. regulować

Wiktionary


uregulowanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) praw. przepis prawny

 (1.2) doprowadzenie do porządku według danych norm

Wiktionary

Powiązane:

 czas. regulować, uregulować dk.

 rzecz. regulowanie n.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) regulacja

Wiktionary


ureid

związek organiczny, pochodna mocznika, w którym atom wodoru mocznika został zastąpiony grupą organiczną - acylem


SJP.pl

Ureidy (gr. oúron - mocz + eídos postać) – grupa związków organicznych, pochodnych mocznika, w których atom wodoru mocznika został zastąpiony grupą organiczną - acylem. Ureidy ze względu na budowę można podzielić na ureidy alifatyczne (łańcuchowe) i ureidy cykliczne.

Wikipedia


ureilit

meteoryt, oliwino-pigeonit achondrytu, odkryty w Australii


SJP.pl


urelit

polskiej produkcji, bezbarwny lakier poliuretanowy do łodzi


SJP.pl


uremia

ciężkie zatrucie organizmu produktami przemiany materii, wskutek niewydolności nerek; mocznica, uraemia


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) med. zobacz. mocznica

Wiktionary

Przewlekła choroba nerek, PChN (łac. insufficientia renum chronica; ang. chronic kidney disease, CKD) – wieloobjawowy zespół chorobowy, który jest następstwem zmniejszenia się liczby czynnych nefronów wskutek procesu toczącego się w miąższu nerki. Według definicji KDIGO 2012 jest to utrzymująca się ponad 3 miesiące nieprawidłowość budowy lub czynności nerki mające znaczenie dla zdrowia. Szacuje się, że dotyka ona nawet 600 milionów ludzi na całym świecie, w tym około 4,3 mln w Polsce, można więc uznać, że jest to choroba cywilizacyjna.

Wikipedia

Przykłady

składnia.

kolokacje.

synonimy.

 (1.1) mocznica, schyłkowa niewydolność nerek

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

frazeologia.

etymologia.

 etym|łac|uraemia.

uwagi.

tłumaczenia.

 (1.1) zobtłum|mocznica.

źródła.

== uremia (język angielski.) ==

wymowa.

 audio|LL-Q1860 (eng)-Sapaa-uremia.wav.

znaczenia.

rzeczownik

 (1.1) med., amer. uremia, mocznica

odmiana.

przykłady.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: uˈrɛ̃mʲja, AS: urmʹi ̯a

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) mocznica, schyłkowa niewydolność nerek

Wiktionary


urena

bylina z rodziny ślazowatych; czepiszcze


SJP.pl


urengoj

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna

 (1.1) geogr. adm. osiedle typu miejskiego w azjatyckiej części Rosji, położone na północno-zachodniej Syberii;

Wiktionary

Urengoj (ros. Уренгой) – osiedle typu miejskiego w azjatyckiej części Rosji, we wchodzącym w skład tego państwa Jamalsko-Nienieckim Okręgu Autonomicznym, położonym w północno-zachodniej Syberii.

Osiedle liczy 9.450 mieszkańców (1 stycznia 2005 r.), głównie Rosjan i innych europejskich osadników. Niewielki udział w populacji miasta mają też rdzenni mieszkańcy Okręgu - Nieńcy.

Wikipedia

Powiązane:

 przym. urengojski

Wiktionary


urengojski

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z Urengojem, dotyczący Urengoju

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Urengoj mrz.

Wiktionary


ureogeneza

szereg enzymatycznych reakcji, w wyniku których przebiega synteza nietoksycznego mocznika z toksycznych produktów przemiany materii; mocznikowy cykl Krebsa


SJP.pl


ureoteliczny

wytwarzający mocznik jako produkt uboczny przemiany materii


SJP.pl


urępny

przymiotnik

 (1.1) stpol. piękny

Wiktionary

Wymowa:

IPA: uˈrɛ̃mpnɨ, AS: urmpny

Wiktionary


uretan

ester kwasu karbaminowego mający zastosowanie w lecznictwie i do produkcji tworzyw poliuretanowych


SJP.pl

Karbaminiany – grupa organicznych związków chemicznych – soli i estrów kwasu karbaminowego (H2NCOOH) lub N-podstawionych kwasów karbaminowych (R2NCOOR′).

Przykładem soli może być karbaminian amonu powstający w reakcji amoniaku i dwutlenku węgla:

2NH3 + CO2H2NCOONH4

Wikipedia


uretanowy

przymiotnik od: uretan


SJP.pl


ureterektomia

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) med. chirurgiczne usunięcie części lub całego moczowodu

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Iwona miała wykonaną lewostronną ureterektomię dwa lata temu.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. nefroureterektomia ż.

Wiktionary


ureterolitotomia

chirurgiczny zabieg polegający na usunięciu kamienia z moczowodu


SJP.pl


ureterosigmoideostomia

zabieg chirurgiczny polegający na wszczepieniu moczowodu do esicy


SJP.pl


uretroskop

w medycynie: aparat służący do oglądania cewki moczowej; wziernik cewkowy


SJP.pl


uretrotomia

chirurgiczne nacięcie cewki moczowej w celu np. usunięcia zwężenia czy wydobycia ciał obcych


SJP.pl


ureus

w starożytnym Egipcie: wizerunek świętego węża, symbolu władzy faraonów, często zdobiący królewskie nakrycie głowy i stanowiący popularny motyw w sztuce egipskiej; ureusz


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) hist. zob. ureusz.

Wiktionary

Ureusz, także Ureus – w starożytnym Egipcie symbol władzy boskiej i królewskiej w postaci świętego węża – postać z głową sępa i tułowiem atakującej samicy kobry.

Ureusz umieszczony był na sarkofagu i miał za zadanie odstraszać intruzów zakłócających wieczny spoczynek faraona. Trzymał w szponach symbol Anch, znak wiecznego życia, uważano go też za symbol słonecznego oka boga Ra. Wizerunek Ureusza zdobił korony i diademy królewskie i boskie, występował jako amulet oraz motyw dekoracyjny fryzów architektonicznych, sprzętów, ubiorów, ozdób.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ˈurɛws, AS: ureu̯s

Wiktionary


ureusz

w starożytnym Egipcie: wizerunek świętego węża, symbolu władzy faraonów, często zdobiący królewskie nakrycie głowy i stanowiący popularny motyw w sztuce egipskiej; ureus


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) hist. w starożytnych królestwach, głównie Egipcie, symbol władzy boskiej i królewskiej w postaci świętego węża – stylizowanej kobry w pozycji ataku;

Wiktionary

Ureusz, także Ureus – w starożytnym Egipcie symbol władzy boskiej i królewskiej w postaci świętego węża – postać z głową sępa i tułowiem atakującej samicy kobry.

Ureusz umieszczony był na sarkofagu i miał za zadanie odstraszać intruzów zakłócających wieczny spoczynek faraona. Trzymał w szponach symbol Anch, znak wiecznego życia, uważano go też za symbol słonecznego oka boga Ra. Wizerunek Ureusza zdobił korony i diademy królewskie i boskie, występował jako amulet oraz motyw dekoracyjny fryzów architektonicznych, sprzętów, ubiorów, ozdób.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Święty dziad mój — mówił faraon — był ojcem królowej i w drodze łaski otrzymał prawo ozdabiania swej infuły ureuszem.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: uˈrɛwuʃ, AS: ure

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) Wadżet

Wiktionary


urgencki

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z Urgenczem, dotyczący Urgenczu

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Urgencz mrz.

Wiktionary


urgencz

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna

 (1.1) geogr. adm. miasto w południowo-środkowym Uzbekistanie, w dolinie Amu-darii;

Wiktionary

Urgencz (uzb. Urganch, uzb. cyr. Урганч; ros. Ургенч, Urgiencz) – miasto w południowo-środkowym Uzbekistanie, w dolinie Amu-darii, nad kanałem Shovot, siedziba administracyjna wilajetu chorezmijskiego. W 2016 roku liczyło ok. 136,6 tys. mieszkańców. Ośrodek przemysłu maszynowego, włókienniczego, jedwabniczego, odzieżowego, spożywczego i materiałów budowlanych. W mieście działa instytut pedagogiczny oraz teatr.

Wikipedia

Powiązane:

 przym. urgencki

Wiktionary


urgens

dawniej: pisemne ponaglenie, upomnienie


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) przest. pisemne ponaglenie

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Równocześnie na kilkakrotny urgens, co mają robić ci z naszych drużyniaków, którzy znajdują się już w mundurach austriackich, otrzymaliśmy wyraźny zakaz samowolnego opuszczenia szeregów, bo zwolnienie nas z wojska austriackiego jest w toku.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. urgowanie n.

 czas. urgować ndk.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) monit, napomnienie, ponaglenie, upomnienie

Wiktionary


urginia

urginia morska - śródziemnomorska bylina z rodziny hiacyntowatych (szparagowatych); cebula morska, oszloch morski, ckliwica


SJP.pl


urgon

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) geol. alpejska facja osadów dolnej kredy pochodzenia morskiego, złożona głównie z wapieni rafowych;

Wiktionary

Urgon – morska, alpejska facja dolnej kredy (barrem, apt), złożona głównie z wapieni rafowych, wśród których występują koralowce, rudysty oraz otwornice orbitoliny.

W Polsce facja urgońska występuje wyłącznie w Tatrach w serii wierchowej.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) W cześci północnej tego skrzydła urgon (malm jest tu wyciśnięty), zamiast nadal regularnie otaczać trias, przerywa się i poszarpanym końcem wnika w łupki gaultu, tak, że ostatnie otaczają go, zachodząc między trias a urgon.

Wiktionary


urgować

przestarzałe: dopominać się o przyspieszenie; naglić, przynaglać


SJP.pl


uri

kanton w Szwajcarii


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) geogr. kanton w Szwajcarii położony w środkowej części kraju;

Wiktionary

Indie:

  • Uri – miasto

Sudan:

  • Uri – miasto

Szwajcaria:

  • Uri – kanton

Wielka Brytania:

  • Uri – rzeka

Włochy:

  • Uri – miasto i gmina

Osoby:

  • Helene Uri – norweska autorka

Inne:

  • Uri – imię męskie
  • Uri – statek

Zobacz też:

  • URI – Uniform Resource Identifier

Wikipedia

Przykłady

składnia.

kolokacje.

synonimy.

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

 przym. urneński

frazeologia.

etymologia.

uwagi.

tłumaczenia.

* angielski: (1.1) Uri

* francuski: (1.1) Uri m.

* niemiecki: (1.1) Uri n.

źródła.

== Uri (język angielski.) ==

wymowa.

 audio|LL-Q1860 (eng)-Vealhurl-Uri.wav.

znaczenia.

rzeczownik

 (1.1) geogr. Uri

odmiana.

przykłady.

Wiktionary

Powiązane:

 przym. urneński

Wiktionary

Synonimy:

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

 przym. urneński

frazeologia.

etymologia.

uwagi.

tłumaczenia.

* angielski: (1.1) Uri

* francuski: (1.1) Uri m.

* niemiecki: (1.1) Uri n.

źródła.

== Uri (język angielski.) ==

wymowa.

 audio|LL-Q1860 (eng)-Vealhurl-Uri.wav.

znaczenia.

rzeczownik

 (1.1) geogr. Uri

odmiana.

przykłady.

składnia.

kolokacje.

synonimy.

Wiktionary


urial

odmiana owcy stepowej


SJP.pl

Owca stepowa (Ovis aries orientalis) – podgatunek z rzędu parzystokopytnych, z rodziny wołowatych, jeden z gatunków owiec domowych. Pozycja taksonomiczna owcy stepowej jest dyskutowana i lokowana także w randze gatunku, jako Ovis orientalis.

Wikipedia


uriański

przymiotnik od: Uri


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) przest. orientalny, wschodni, z Indii Wschodnich

Wiktionary


uriasz

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy, nazwa własna

 (1.1) bibl. imię|polski|m.

Wiktionary

Uriasz (hebr. Urijjah, Urijjahu, „moim światłem jest Jahwe”) – biblijne imię męskie. Nosił je Uriasz Hetyta, pierwszy mąż Batszeby.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Dawid pozbył się Uriasza rękami wrogów Izraela.

Wiktionary

Powiązane:

 przym. Uriaszowy

Wiktionary


uribe

  • Uribe – comarca w Kraju Basków

Osoby o tym nazwisku:

  • Álvaro Uribe – kolumbijski polityk i prawnik
  • Brenda Daniela Uribe – peruwiańska siatkarka
  • Cenaida Uribe – peruwiańska siatkarka, olimpijka
  • Fernando Uribe – kolumbijski piłkarz
  • José Antonio Uribe – meksykański lekkoatleta
  • Julio César Uribe – peruwiański piłkarz
  • Manuel Uribe – meksykański mechanik

Wikipedia


uriel

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy, nazwa własna

 (1.1) rzad. imię|polski|m.;

Wiktionary

  • Uriel – imię męskie

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Daleki krewny mojego znajomego ma na imię Uriel.

 (1.1) Uriel Górka, kanclerz wielki koronny i biskup poznański, uchodził za mecenasa kultury humanistycznej.

 (1.1) Urielowie dzień swego patrona, czyli imieniny, obchodzą 22 stycznia.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Urielowa ż., Urielówna ż., Urielostwo lm m.

:: zdrobn. Urielek mos.

:: stpol. przest. Uryjel mos.

 przym. Urielowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) zdrobn. Urielek; stpol. przest. Uryjel

Wiktionary


urim

urim i tummim: święte przedmioty ukryte w pektorale arcykapłana, mające zastępować pogańskie wyrocznie


SJP.pl

Urim (hebr. אורים; pol. Światła; oficjalna pisownia w ang. Urim) – kibuc położony w Samorządzie Regionu Eszkol, w Dystrykcie Południowym, w Izraelu. Członek Ruchu Kibuców (Ha-Tenu’a ha-Kibbucit).

Wikipedia


url

[czytaj: u-er-EL lub JU-ar-el] skrót od: Uniform Resource Locator - zunifikowany format adresowania zasobów, stosowany w Internecie i w sieciach lokalnych


SJP.pl


urle

wieś w Polsce


SJP.pl

Urle – wieś w Polsce położona w województwie mazowieckim, w powiecie wołomińskim, w gminie Jadów. Ma status sołectwa.

W latach 1930–1939 siedziba gminy Urle. W latach 1975–1998 miejscowość położona była w województwie siedleckim.

Wieś została założona w drugiej połowie XVIII w. na uroczysku Orle w Puszczy Kamienieckiej. Od połowy XIX w była to popularna miejscowość letniskowa, położona nad rzeką Liwiec, w pobliżu Łochowa i Tłuszcza.Przystanek kolejowy obsługiwany obecnie przez Koleje Mazowieckie na linii kolejowej nr 6 Zielonka – Kuźnica Białostocka, powstały po otwarciu Kolei Warszawsko-Petersburskiej w 1862 r. pomagał w rozwoju tego letniska.

Wikipedia


urlep

nazwisko


SJP.pl


urlop

1. ustawowo zagwarantowana płatna lub niepłatna przerwa w wykonywaniu pracy;
2. przerwa w służbie wojskowej, w odbywaniu kary pozbawienia wolności itp.


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) dni wolne od pracy przysługujące pracownikowi;

 (1.2) przerwa w spełnianiu jakiegoś obowiązku, np. studiów, kary pozbawienia wolności, służby wojskowej

Wiktionary

Urlop – czas wolny od świadczenia pracy przez pracownika, przewidziany przepisami prawa. Pracownik może w tym okresie otrzymywać wynagrodzenie lub go nie otrzymywać, w zależności od rodzaju urlopu.

Słowo to pochodzi z niemieckiego Urlaub (od erlauben, pozwolić, zezwolić). Tak prawdopodobnie średniowieczni rycerze pytali swych władców lennych o pozwolenie, aby zaciągnąć się do bitwy.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) W przyszłym tygodniu biorę urlop i jadę na Wyspy Kanaryjskie.

 (1.2) Po wyrażeniu zgody na urlop dziekański przez odpowiedni organ student nie uczęszcza na zajęcia, nie bierze udziału w sesji, zachowując jednocześnie status studenta i uprawnienia z niego wynikające.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈurlɔp, AS: urlop

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. urlopowicz mos., urlopowiczka ż.

:: zdrobn. urlopik mrz.

 czas. urlopować dk./ndk.

 przym. urlopowy, przedurlopowy, pourlopowy

 przysł. urlopowo

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) wolne; reg. śl. orlab., gw-pl|Śląsk Cieszyński|orlap.

 (1.2) przepustka

Wiktionary


urlopik

zdrobnienie od: urlop


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) zdrobn. od: urlop

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. urlop mrz., urlopowicz m., urlopowiczka ż.

 przysł. urlopowo

Wiktionary


urloping

żartobliwie: spędzanie gdzieś urlopu; urlopowanie


SJP.pl


urlopować

urzędowo: udzielić, udzielać komuś urlopu


SJP.pl


urlopowicz

osoba przebywająca na urlopie


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) pot. osoba spędzająca urlop

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) W Sopocie, w lipcu bieżącego roku było jakoś mało urlopowiczów.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌurlɔˈpɔvʲit͡ʃ, AS: urlopovʹič

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. urlop m., urlopik m.

:: fż. urlopowiczka ż.

 czas. urlopować

 przym. urlopowy, przedurlopowy, pourlopowy

 przysł. urlopowo

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) wczasowicz, przest. letnik

Wiktionary


urlopowiczka

kobieta przebywająca na urlopie


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) forma żeńska od: urlopowicz

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌurlɔpɔˈvʲit͡ʃka, AS: urlopovʹička

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. urlopowicz, urlop, urlopik

 czas. urlopować

 przym. urlopowy, przedurlopowy, pourlopowy

 przysł. urlopowo

Wiktionary


urlopowo

przysłówek

 (1.1) tak jak na urlopie

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Karol otworzył nam ubrany urlopowo, w koszuli à la Cejrowski i bermudach.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. urlop mrz., urlopik mrz., urlopowicz mos., urlopowiczka ż.

 czas. urlopować dk./ndk.

 przym. urlopowy, przedurlopowy, pourlopowy

Wiktionary


urlopowy

przymiotnik od: urlop


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z urlopem, dotyczący urlopu

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) W okresie urlopowo-wakacyjnym kawiarnie otwarte są do dziesiątej.

 (1.1) Z jednej strony bowiem termin wypłaty świadczenia urlopowego nie jest sztywno ustalony, jedynie ograniczony ostateczną datą, do kiedy świadczenie to należy wypłacić.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. urlop mrz., urlopowicz mos., urlopowiczka ż.

 przysł. urlopowo

Wiktionary


urlyk

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy, nazwa własna

 (1.1) imię|polski|m.

Wiktionary

Ulryk – imię męskie pochodzenia germańskiego, jako skrócona, oboczna forma imienia Udalryk. Wywodzi się od słowa oznaczającego „pochodzący z bogatego rodu”. Łacińska wersja tego imienia to Udalricus.

Ulryk imieniny obchodzi 20 lutego i 14 lipca.

Żeński odpowiednik: Ulryka

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Mam na imię Urlyk i jestem stoczniowcem z Rostocku.

Wiktionary


urm

[czytaj: urm albo u-er-EM] skrót od: Urząd Rady Ministrów


SJP.pl


urmia

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) geogr. adm. miasto w Iranie;

Wiktionary

  • Urmia – miasto w Iranie
  • Urmia – jezioro w Iranie

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Przeprowadzamy się z Urmii do Teheranu.

Wiktionary

Powiązane:

 przym. urmijski

Wiktionary


urmijski

przymiotnik relacyjny

 (1.1) odnoszący się do Urmii, związany z Urmią

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Zwiedziliśmy kilka urmijskich meczetów.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Urmia ż.

Wiktionary


urna

1. naczynie służące do przechowywania prochów zmarłego po spaleniu; popielnica
2. skrzynka z otworem w pokrywie, służąca do gromadzenia kartek wyborczych podczas tajnego głosowania


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) pojemnik (zazwyczaj w kształcie wazy) do przechowywania prochów zmarłych po ich kremacji;

 (1.2) polit. pojemnik, do którego wyborcy wrzucają swoje głosy

Wiktionary

  • urna – pojemnik na prochy zmarłego
  • urna wyborcza
  • Urna – rzeka w Rosji
  • urna – rodzaj grzybów (Urnula)

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Wiesz, że ta Agata pięć dni po pogrzebie sprzedała urnę z prochami swojego męża?

 (1.2) Po zaznaczeniu nazwiska kandydata, kartę do głosowania należy wrzucić do urny.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈurna, AS: urna

Wiktionary

Powiązane:

 przym. urnowy

Wiktionary


urneński

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z Uri, pochodzący z Uri, dotyczący Uri (kantonu w Szwajcarii)

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Uri n.

Wiktionary


urnowy

przymiotnik od: urna


SJP.pl


urobek

1. wydobywanie, urabianie kopaliny;
2. materiał skalny uzyskany w wyniku urabiania


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) górn. wydobywanie (urabianie) surowca mineralnego, np. węgla, rudy, soli

 (1.2) górn. materiał uzyskany w wyniku urabiania, wydobyty surowiec (kopalina);

Wiktionary

Urobek – kopalina pozyskana poprzez robotę górniczą, niezależnie od frakcji i zawartości skały płonnej.

Wikipedia

Powiązane:

 rzecz. urabianie n.

 czas. urabiać ndk.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) fedrunek, wydobycie, wydobywanie

 (1.2) fedrunek, wydobycie

Wiktionary


urobić

1. nadać czemuś odpowiednią formę; ukształtować;
2. ukształtować czyjś rozwój;
3. zjednać, przekonać do swoich poglądów;
4. oddzielić kawałki skały od calizny;
5. urobić się - zostać ukształtowanym; zmęczyć się pracą


SJP.pl


urobilina

pomarańczowożółty barwnik żółci powstający w jelicie wskutek utleniania urobilinogenu, wydalany z kałem i z moczem


SJP.pl

Urobilina – organiczny związek chemiczny, pochodna bilirubiny, zredukowana forma urobilinogenu, z którego powstaje w jelicie grubym pod wpływem enzymów bakteryjnych. Stanowi główny barwnik moczu.

Wikipedia


urobilinogen

organiczny związek chemiczny, pochodna bilirubiny


SJP.pl

Wikipedia


urobilinowy

przymiotnik od: urobilina


SJP.pl


urobisko

miejsce wydobywania żwiru i piasku budowlanego


SJP.pl


urobkowy

urobek


SJP.pl

Patrz:

urobek

uroboros

symbol określający wszechrzecz, jedność i nieskończoność, przedstawiany w postaci węża pożerającego swój ogon; ouroboros


SJP.pl

Uroboros (stgr. Οὐροβόρος; także Urobor) – symbol przedstawiający węża z ogonem w pysku, który bez przerwy pożera samego siebie i odradza się z siebie. Powstał najpóźniej w starożytnym Egipcie, w XIV w. p.n.e.; był potem używany w starożytnej Grecji, średniowieczu i nowożytności.

Wikipedia


urochrom

żółty barwnik moczu, łatwo rozpuszczalny w wodzie i trudno rozpuszczalny w rozpuszczalnikach organicznych


SJP.pl


urocjon

rodzaj ssaka z rodziny psowatych


SJP.pl

Urocjon (Urocyon) – rodzaj ssaków z rodziny psowatych (Canidae).

Wikipedia


urocystografia

Urocystografia - badanie diagnostyczne polegające na wprowadzeniu do pęcherza moczowego środka kontrastowego i następnie wykonanie badania radiologicznego.

Środek kontrastowy wprowadza się pęcherza moczowego przez cewnik wprowadzony przez cewkę moczową.

Wikipedia


uroczek

czerwończyk uroczek - motyl z rodziny modraszkowatych


SJP.pl


uroczniej

dawny stopień wyższy od przysłówka: urocznie (uroczo)


SJP.pl


urocznik

rodzaj roślin z rodziny gruboszowatych; Umbilicus


SJP.pl


uroczny

dawniej:
1. odnoszący się do uroków, czarów;
2. uroczy


SJP.pl


uroczo

przysłówek

 (1.1) w uroczy sposób, czarująco

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. urok m., urokliwość ż.

 przym. uroczy

Wiktionary


uroczy

pełen uroku, wdzięku; ujmujący, urzekający, czarujący


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) pełen uroku, atrakcyjny, pociągający, czarujący

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Iga momentalnie przeistoczyła się z pochmurnego Stańczyka w uroczą Helenę.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: uˈrɔt͡ʃɨ, AS: uročy

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. urok m., urokliwość ż.

 przysł. uroczo

Wiktionary


uroczyć

w wierzeniach ludowych: rzucić, rzucać czary na kogoś, na coś; urzec lub urzekać


SJP.pl


uroczyście

przysłówek

 (1.1) w sposób odbiegający od zwyczajności czy codzienności

 (1.2) muz. w nastroju majestatycznym, poważnym

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) I prawdziwek został uroczyście pokrojony na plasterekasterki, podsmażony na złoto na maśle i lekko posolony zgodnie ze wszystkimi zasadami sztuki kulinarnej. Smakował naprawdę królewsko.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. uroczystość ż.

 przym. uroczysty

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) ceremonialnie, dostojnie, galowo, niecodziennie, nieprzeciętnie, nietuzinkowo, niezwyczajnie, odświętnie, patetycznie, pompatycznie, poważnie, świątecznie, wspaniale, wyjątkowo

 (1.2) maestoso

Wiktionary


uroczyściej

stopień wyższy od przysłówka: uroczyście


SJP.pl


uroczysko

1. wyodrębniona część lasu;
2. miejsce odludne, tajemnicze; pustkowie;
3. u dawnych Słowian: miejsce związane z kultem jakiegoś bóstwa


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) książk. trudno dostępny, odludny, bagnisty, mroczny i nieco tajemniczy obszar w lesie;

 (1.2) część terenu otoczona naturalnymi granicami, wyodrębniona za pomocą nazwy topograficznej

 (1.3) hist. etn. u dawnych Słowian: miejsce kultu bóstwa, ważnych narad czy sądów lub siedziba złych duchów, zwykle znajdujące się w głębi puszczy

Wiktionary

Uroczysko – część lasu (rzadziej pola lub łąki) o orientacyjnym znaczeniu, bez ściśle oznaczonych granic; jest to miejsce związane zwykle ze szczególnym wydarzeniem legendarnym, legendą, kurhanem, czy w którym występują charakterystyczne cechy przyrodnicze. Teren zwykle ciekawie ukształtowany geograficznie, niejednokrotnie tworzy niewielki obszar rezerwatu przyrody.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Motłoch utopił starą wiedźmę w bagienku na uroczysku.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌurɔˈt͡ʃɨskɔ, AS: uročysko

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. urok m. uroczenie n.

 czas. uroczyć ndk., zauroczyć dk.

Wiktionary


uroczystość

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) uroczyste obchodzenie jakiegoś święta, wydarzenia itp.

 (1.2) uroczysty charakter czegoś

Wiktionary

  • uroczystość – podniosłe obchody święta, jubileuszu, rocznicy itp.
  • uroczystość liturgiczna

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Uroczystość zakłóciły jakieś krzyki zza okna.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌurɔˈt͡ʃɨstɔɕt͡ɕ, AS: uročystość

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. uroczystości nmos.

 przym. uroczysty

 przysł. uroczyście

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) ceremonia, celebracja, obchody, świętowanie, impreza, obrzęd, święto

Wiktionary


uroczystości

rzeczownik, rodzaj niemęskoosobowy, liczba mnoga

 (1.1) oficjalne obchody rocznicowe

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Jedziemy na uroczystości rocznicowe do Palmir.

 (1.1) W Warszawie odbyły się w piątek uroczystości poprzedzające 76. rocznicę wybuchu Powstania Warszawskiego.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. uroczystość ż.

 przym. uroczysty

Wiktionary


uroczystościowy

dotyczący uroczystości


SJP.pl


uroczystszy

stopień wyższy od przymiotnika: uroczysty


SJP.pl


uroczysty

przymiotnik jakościowy

 (1.1) obchodzony w sposób podniosły, odznaczający się okazałością

 (1.2) będący wyrazem dostojeństwa, powagi

 (1.3) stpol. coroczny

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Świadectwa wręczono nam w niezmiernie uroczystej atmosferze.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌurɔˈt͡ʃɨstɨ, AS: uročysty

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. uroczystości nmos., uroczystość ż.

 przysł. uroczyście

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) świąteczny, odświętny, niecodzienny, wystawny, okazały, ceremonialny

 (1.2) dostojny, poważny, podniosły, patetyczny

Wiktionary


uroda

zewnętrzne walory postaci, zespół cech składających się na piękny wygląd


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) zespół cech wyglądu człowieka, które pociągają, budzą zachwyt

 (1.2) wygląd człowieka

 (1.3) przen. zespół cech idei, sytuacji, itp., które uważane są za pociągające

 (1.4) gw-pl|Bukowina. urodzaj

Wiktionary

Atrakcyjność fizyczna – zakres, w jakim cechy fizyczne danej osoby są uważane za estetyczne lub piękne. Termin ten często zakłada atrakcyjność seksualną lub pożądanie, ale może być również odrębny od któregokolwiek z nich. Istnieje wiele czynników, które wpływają na atrakcyjność jednej osoby dla drugiej, a aspekty fizyczne są jednym z nich. Atrakcja fizyczna zawiera w sobie uniwersalne percepcje wspólne dla wszystkich kultur ludzkich, takie jak symetria twarzy, uwarunkowania społeczno-kulturowe oraz osobiste preferencje unikalne dla danej jednostki.

Wikipedia

Przykłady

 (1.2) Ten facet ma parszywą urodę.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: uˈrɔda, AS: uroda

Wiktionary

Powiązane:

 przym. urodziwy, urodny

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1-2) piękno

Wiktionary


urodlin

rzeczownik, rodzaj męski

 (1.1) bot. nazwa systematyczna|Asimina|ref=tak., rodzaj małych drzew lub krzewów z rodziny flaszowcowatych, asymina;

Wiktionary

Asymina, urodlin (Asimina Adans.) – rodzaj roślin z rodziny flaszowcowatych (Annonaceae). Obejmuje 8–9 gatunków. Rośliny te występują naturalnie we wschodniej części Ameryki Północnej – w klimacie od zwrotnikowego do umiarkowanego. Przy czym tylko jeden – asymina trójklapowa ma szeroki zasięg obejmujący tereny od Ontario po Florydę i Teksas, a reszta rośnie tylko na Florydzie i w sąsiedniej Georgii. Rośliny te rosną w lasach i zaroślach.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Tylko jeden gatunek urodlina można w Polsce uprawiać w gruncie.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: uˈrɔdlʲĩn, AS: urodlʹĩn

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) asymina

Wiktionary


urodnie

urodny


SJP.pl

Patrz:

urodny

urodniej

dawny stopień wyższy od przysłówka: urodnie


SJP.pl


urodniejszy

stopień wyższy od przymiotnika: urodny


SJP.pl


urodny

przestarzale: urodziwy


SJP.pl

przymiotnik jakościowy

 (1.1) daw. wyróżniający się urodą, urodziwy

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Wydawało jej się kiedyś, że oboje z chłopem będą zawsze młodzi, silni i urodni, a tymczasem ciężkie pożycie małżeńskie wyssało krzepkość cielesną, odbarwiło krwiste policzki w bledziznę codziennych wyczerpań, pożarło ponętność urody.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. uroda ż., urodziwość ż.

 przym. urodziwy

Wiktionary


urodowy

uroda


SJP.pl


urodzaj

dobry wynik uprawy lub zasiewu; obfitość


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) fakt, że coś się dobrze rodzi; także. rezultat zasiewu i uprawy

 (1.2) pot. obfitość, duża ilość czegoś

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Urodzaj tego roku będzie dobry — i wiedziałem to z góry, bo jak mnie ma Bóg czem dotknąć, to mi zsyła znak.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. narodziny nmos., urodzajność ż.

 przym. urodzajny

Wiktionary


urodzajniej

stopień wyższy od przysłówka: urodzajnie


SJP.pl


urodzajniejszy

stopień wyższy od przymiotnika: urodzajny


SJP.pl


urodzajność

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) odprzymiotnikowy od|urodzajny.

Wiktionary

Urodzajność gleby – zdolność gleby do zaspokajania potrzeb roślin i wydawania plonu. Jest to wypadkowa żyzności i zastosowanych przez rolnika zabiegów agrotechnicznych. Urodzajność jest cechą określającą wartość produkcyjną gleby.

Wyróżnia się:

  • urodzajność potencjalną, zależną od siedliska, w jakim gleba występuje
  • urodzajność aktualną, która może się zmieniać w czasie

Wikipedia

Powiązane:

 przym. urodzajny

 rzecz. urodzaj m.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) żyzność

Wiktionary


urodzajny

przymiotnik jakościowy

 (1.1) roln. dający obfity plon

 (1.2) taki, w którym zebrano wysokie plony

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Tańska nie potrafi jednak oddać poetycko piękna przyrody, ogranicza się tylko do wyliczania wspaniałych lasów, kwiecistych łąk i urodzajnych pól.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. urodzajność ż., urodzaj m., narodziny nmos.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) chlebny, chlebodajny, płodny, produktywny, żyzny

 (1.2) owocny, produktywny

Wiktionary


urodzenie

1. wydać na świat potomstwo;
2. urodzić się - przyjść na świat, powstać


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|urodzić.

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Chociaż nie jestem sorkwicianinem od urodzenia, to jednak bardzo dobrze znam problemy Sorkwit i dlatego kandyduję na wójta naszej gminy.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌurɔˈd͡zɛ̃ɲɛ, AS: uroʒńe

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. ród mrz., rodzina ż., porodówka ż., urodziny nmos., rodzinka ż., narodziny nmos.

 czas. urodzić dk.

 przym. urodzinowy, urodzeniowy, urodzony

Wiktionary


urodzeniowy

urodzenie


SJP.pl

Patrz:

urodzenie

urodzić

1. wydać na świat potomstwo;
2. urodzić się - przyjść na świat, powstać


SJP.pl

czasownik przechodni dokonany (ndk. rodzić)

 (1.1) dokonany od|rodzić.

czasownik zwrotny dokonany urodzić się (ndk. rodzić się)

 (2.1) dokonany od|rodzić się.

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) A potem urodziła jeszcze Abla, jego brata.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: uˈrɔd͡ʑit͡ɕ, AS: uroʒ́ić

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. ród mrz., porodówka ż., urodzenie n., urodziny nmos., rodzina ż., narodzenie n., rodzinka ż., narodziny nmos.

 czas. rodzić

 przym. urodzony

Wiktionary


urodzinki

zdrobnienie od: urodziny


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj niemęskoosobowy, liczba mnoga

 (1.1) zdrobn. urodziny

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Czarusiu, babcia nie zapomni o twoich urodzinkach.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. urodziny lm nm.

Wiktionary


urodzinować

potocznie:
1. obchodzić urodziny;
2. bawić się na czyichś urodzinach


SJP.pl


urodzinowy

przymiotnik od: urodziny (np. prezent urodzinowy)


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) związany z urodzinami, dotyczący urodzin

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) (…) podał mi rękę i powiedział: – „Wszystkiego najlepszego z okazji urodzin, Panie Podchorąży, widzę, że WKU Kielce Śródmieście zrobiło Panu ciekawy prezent urodzinowy”.

 (1.1) Cała urodzinowa uroczystość bliźniaków ograniczyła się do niedzielnego obiadu.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌurɔd͡ʑĩˈnɔvɨ, AS: uroʒ́ĩnovy

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. narodziny nmos., urodzenie n., urodziny nmos.

 przym. urodzony

Wiktionary


urodziny

rocznica dnia, w którym się ktoś urodził


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj niemęskoosobowy, liczba mnoga

 (1.1) rocznica dnia narodzin

 (1.2) fakt narodzenia się

Wiktionary

Urodziny – zwyczaj świątecznego obchodzenia (czasami hucznego) rocznicy dnia, w którym ktoś się urodził. Zwykle wiąże się ze składaniem życzeń i wręczaniem prezentów solenizantowi (osobie obchodzącej urodziny).

Tradycyjnym elementem obchodów urodzin w kulturze europejskiej jest tort urodzinowy, który ozdobiony jest specjalnymi świeczkami w liczbie odpowiadającej wiekowi solenizanta, który zwykle zdmuchuje świeczki, najlepiej wszystkie naraz. Innym zwyczajem jest śpiewanie na cześć solenizanta specjalnej rytualnej pieśni: w Polsce jest to „Sto lat”.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Ewelina, ku swojemu rozczarowaniu, dostała na urodziny książkę.

 (1.1) Z okazji swoich urodzin Anita zorganizowała sutą, alkoholową imprezę dla kilkudziesięciu osób.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌurɔˈd͡ʑĩnɨ, AS: uroʒ́ĩny

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. ród mrz., urodzenie n., narodziny lm nm., urodzinki lm nm.

 czas. urodzić dk., narodzić dk., rodzić ndk.

 przym. urodzinowy, urodzony

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) gw-pl|Górny Śląsk|geburstag, gyburstag.

 (1.2) narodziny

Wiktionary


urodziwiec

rzadko: ktoś wyróżniający się urodą, przystojny; przystojniak


SJP.pl


urodziwiej

stopień wyższy od przysłówka: urodziwie


SJP.pl


urodziwszy

stopień wyższy od przymiotnika: urodziwy


SJP.pl


urodziwy

wyróżniający się urodą, ładnym wyglądem


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) posiadający urodę w wyższym stopniu, dorodny

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Dziewczyna jest miła, ale niezbyt urodziwa.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌurɔˈd͡ʑivɨ, AS: uroʒ́ivy

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. uroda

 przysł. urodziwie

 przym. urodny

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) ładny, przystojny, kształtny; reg. śl. nadobny., reg. śl. szwarny., reg. śl. gryfny.

Wiktionary


urodzony

dawniej: osoba nosząca tytuł urodzonego


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) książk. taki, który posiada skłonności i zamiłowanie do czegoś

 (1.2) pochodzący z danego miejsca

 (1.3) hist. tytuł stosowany przed imieniem i nazwiskiem osoby szlacheckiego pochodzenia

forma czasownika.

 (2.1) ims. bierny od urodzić lub urodzić się

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌurɔˈd͡zɔ̃nɨ, AS: uroʒõny

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. urodzenie n., urodziny nmos.

 czas. urodzić, urodzić się

 przym. urodzinowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) zapalony, zawołany

 (1.2) rdzenny, rodowity

 (2.1) skr. ur.; symbol. *

Wiktionary


uroerytryna

ceglasto-czerwony barwnik moczu


SJP.pl


uroflowmetr

aparat do badania cewkowego przepływu moczu


SJP.pl


uroflowmetria

badanie służące do oceny przepływu moczu przez cewkę moczową


SJP.pl

Uroflowmetria (UFM, UFL) – badanie tempa przepływu moczu przez cewkę moczową podczas mikcji. Służy do zobrazowania naturalnej mikcji pacjenta w postaci wykresu, a głównym celem badania jest wykrycie przeszkody podpęcherzowej w sposób nieinwazyjny. Technika badania została opisana przez Amerykanina Willarda M. Drakea juniora w 1948 roku.

Wikipedia


urogastron

hormon wytwarzany w gruczołach podśluzowych dwunastnicy, hamujący produkcję kwasu solnego


SJP.pl


urogenitalny

dotyczący układu moczopłciowego, np. zakażenia urogenitalne


SJP.pl


urografia

Urografia – badanie radiologiczne mające na celu uwidocznienie nerek i dróg moczowych oraz ocenę czynności nerek.

Badanie polega na dożylnym podaniu środków kontrastowych (np. Uropolinum, bądź nowocześniejszych i bezpieczniejszych niejonowych środków kontrastujących) i następowym wykonaniu zdjęć radiologicznych jamy brzusznej.

Wikipedia


urogran

roślinny lek odkażający i moczopędny


SJP.pl


urohematoporfiryna

barwnik pochodzenia zwierzęcego, składnik hemoglobiny, pochodna heminy


SJP.pl


uroić

1. uroić sobie coś - wyobrazić sobie coś, wymyślić sobie coś, co tak naprawdę nie istnieje, jest nierealne; wyfantazjować, wyimaginować, wydumać, ubzdurać;
2. uroić się (o czymś nieistniejącym) - przedstawić się w myślach, ukazać się, przywidzieć się


SJP.pl

czasownik dokonany

 (1.1) wyobrazić sobie coś nieprawdziwego lub niedorzecznego i przyjąć to jako rzeczywiste

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. urojenie n., rój mrz.

 przym. urojony

Wiktionary


urojenie

wymysł, pragnienie niemożliwe do zrealizowania


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) psych. med. objaw wytwórczy psychozy, zaburzenie treści myślenia polegające na nierzeczywistym osądzie, błędnym przekonaniu, niepodlegającym logicznej argumentacji

 (1.2) myśl lub pomysł nie do zrealizowania

Wiktionary

Urojenia (łac. delusiones) – zaburzenia treści myślenia polegające na fałszywych przekonaniach, błędnych sądach, odpornych na wszelką argumentację i podtrzymywane mimo obecności dowodów wskazujących na ich nieprawdziwość. Obecne w wielu psychozach, w tym w przebiegu schizofrenii. Szczególnie rozbudowany system urojeń charakteryzuje schizofrenię paranoidalną. Treść urojeń często nie odpowiada poziomowi wiedzy chorego.

Wikipedia

Powiązane:

 czas. uroić dk.

 przym. urojony

 rzecz. rój mrz.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.2) chimera, fantasmagoria, fantazmat, fantom, fikcja, iluzja, ułuda, wymysł, wytwór wyobraźni, złuda

Wiktionary


urojeniowy

urojenie


SJP.pl

Patrz:

urojenie

urojony

nieprawdziwy, nierzeczywisty, zmyślony


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) będący wytworem wyobraźni, a nie rzeczywistości

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. urojenie n.

 czas. uroić

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) nierealny, nierzeczywisty, wymyślony, zmyślony

Wiktionary


urok

1. źródło zachwytu; wdzięk; czar; powab;
2. dawniej: zaklęcie mogące komuś zaszkodzić; urzeczenie


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) książk. to, co wywiera przyjemne wrażenie

 (1.2) daw. według wierzeń ludowych: negatywna siła magiczna mogąca komuś lub czemuś szkodzić

Wiktionary

  • urok – coś, co wywiera przyjemne, estetyczne wrażenie (piękno, czar, powab, wdzięk); zobacz też: prestiż
  • urok – według dawnych wierzeń: czar, zaklęcie, siła magiczna, mogąca szkodzić, niekorzystnie wpływać na czyjeś losy
  • Urok – osiedle w Szczecinie
  • Urok – przystanek kolejowy na osiedlu Urok w Szczecinie
  • Urok – obraz Francisca Goi z serii Czary, 1797–1798
  • Urok – singel zespołu Łobuzy

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Ta jednoaktówka dodała jeszcze uroku całemu przedstawieniu.

 (1.2) Rzuciwszy urok czarownica rechocząc odleciała na miotle.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈurɔk, AS: urok

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. uroczysko n., urokliwość ż.

 przym. uroczy, urokliwy

 przysł. uroczo, urokliwie

 czas. zauroczyć dk.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) czar; książk. charme, szarm, gracja, urokliwość, magiczność, powab, wdzięk

 (1.2) czar, zło, magia

Wiktionary


urokinaza

enzym trypsynopodobny, bezpośredni aktywator plazminogenu


SJP.pl

Urokinaza (EC 3.4.21.73) – enzym należący do podklasy proteaz serynowych; katalizujący przemianę plazminogenu w plazminę; syntetyzowany w nerkach.

Aktywacja plazminy wywołuje kaskadę proteolityczną, która w zależności od lokalizacji bierze udział w trombolizie lub degradacji macierzy pozakomórkowej. Z tego powodu urokinaza ma znaczenie dla chorób naczyniowych oraz nowotworów.

Wikipedia


urokliwiej

stopień wyższy od przysłówka: urokliwie


SJP.pl


urokliwość

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) odprzym. cecha tego, co jest urokliwe; cecha tych, którzy są urokliwi

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. urok m.

 przym. urokliwy, uroczy

 przysł. urokliwie, uroczo

Wiktionary


urokliwszy

stopień wyższy od przymiotnika: urokliwy


SJP.pl


urokliwy

uwodzący, emanujący pięknem


SJP.pl


urol.

skrót od: urologia, urologiczny


SJP.pl


urolagnia

czerpanie satysfakcji seksualnej z patrzenia na inną osobę, która pije mocz


SJP.pl


urolit

skamielina zawierająca mocz niektórych dawnych gadów


SJP.pl


urolog

specjalista w dziedzinie urologii


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) med. lekarz specjalista zajmujący się rozpoznawaniem i leczeniem chorób układu moczowo-płciowego

rzeczownik, rodzaj żeński

 (2.1) med. lekarka specjalistka urologii

Wiktionary

Urologia – gałąź chirurgii zajmująca się budową, fizjologią i schorzeniami układu moczowo-płciowego u mężczyzn oraz układu moczowego u kobiet, a częściowo również żeńskim układem płciowym (uroginekologia).

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Jeśli masz jakieś problemy z oddawaniem moczu, koniecznie musisz iść z wizytą do urologa.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: uˈrɔlɔk, AS: urolok

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. urologia ż.

 przym. urologiczny

 przysł. urologicznie

Wiktionary


urologia

1. dział medycyny zajmujący się badaniem przyczyn, rozpoznawaniem oraz leczeniem chorób i wad układu moczowo-płciowego u mężczyzn i układu moczowego u kobiet;
2. oddział urologiczny w szpitalu


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) med. dział medycyny, który zajmuje się fizjologią i schorzeniami układu moczowo-płciowego;

 (1.2) pot. środ. oddział szpitala, kliniki lub szkoły medycznej, który zajmuje się urologią (1.1)

Wiktionary

Urologia – gałąź chirurgii zajmująca się budową, fizjologią i schorzeniami układu moczowo-płciowego u mężczyzn oraz układu moczowego u kobiet, a częściowo również żeńskim układem płciowym (uroginekologia).

Wikipedia

Przykłady

składnia.

kolokacje.

 (1.1) urologia dziecięca / kliniczna • zajmować się urologią • katedra / klinika urologii • uroginekologia

 (1.2) pielęgniarka oddziałowa / ordynator urologii • leżeć na urologii • pracować na urologii

synonimy.

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

 (1.1) medycyna

meronimy.

pokrewne.

 rzecz. urolog m., urolożka ż.

 przym. urologiczny

 przysł. urologicznie

frazeologia.

etymologia.

 (1.1) etym|gr|οὖρον|-λογία. → mocz + nauka

uwagi.

tłumaczenia.

* albański: (1.1) urologjia

* angielski: (1.1) urology

* baskijski: (1.1) urologia

* bengalski: (1.1) বৃক্কশল্যবিদ্যা

* białoruski: (1.1) уралогія ż.

* bułgarski: (1.1) урология ż.

* czeski: (1.1) urologie ż.

* duński: (1.1) urologi

* estoński: (1.1) uroloogia

* fiński: (1.1) virtsaelintautioppi, urologia

* francuski: (1.1) urologie ż.

* hebrajski: (1.1) אורולוגיה

* hiszpański: (1.1) urología ż.

* ido: (1.1) urologio

* japoński: (1.1) 泌尿器科

* kataloński: (1.1) urologia ż.

* koreański: (1.1) 비뇨기과

* kurmandżi: (1.1) ûrolojî

* niderlandzki: (1.1) urologie

* niemiecki: (1.1) Urologie ż.

* norweski (bokmål): (1.1) urologi

* nowogrecki: (1.1) ουρολογία ż.

* ormiański: (1.1) Ուրոլոգիա

* portugalski: (1.1) urologia ż.

* prowansalski: (1.1) urologia ż.

* rosyjski: (1.1) урология ż.

* rumuński: (1.1) urologie ż.

* słowacki: (1.1) urológia ż.; (1.2) urológia ż.

* szwedzki: (1.1) urologi w.

* turecki: (1.1) üroloji

* ukraiński: (1.1) урологія ż.

* węgierski: (1.1) urológia

* włoski: (1.1) urologia ż.

źródła.

== urologia (język baskijski.) ==

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik

 (1.1) med. urologia

odmiana.

przykłady.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌurɔˈlɔɟja, AS: uroloǵi ̯a

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. urolog m., urolożka ż.

 przym. urologiczny

 przysł. urologicznie

Wiktionary

Synonimy:

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

 (1.1) medycyna

meronimy.

pokrewne.

 rzecz. urolog m., urolożka ż.

 przym. urologiczny

 przysł. urologicznie

frazeologia.

etymologia.

 (1.1) etym|gr|οὖρον|-λογία. → mocz + nauka

uwagi.

tłumaczenia.

* albański: (1.1) urologjia

* angielski: (1.1) urology

* baskijski: (1.1) urologia

* bengalski: (1.1) বৃক্কশল্যবিদ্যা

* białoruski: (1.1) уралогія ż.

* bułgarski: (1.1) урология ż.

* czeski: (1.1) urologie ż.

* duński: (1.1) urologi

* estoński: (1.1) uroloogia

* fiński: (1.1) virtsaelintautioppi, urologia

* francuski: (1.1) urologie ż.

* hebrajski: (1.1) אורולוגיה

* hiszpański: (1.1) urología ż.

* ido: (1.1) urologio

* japoński: (1.1) 泌尿器科

* kataloński: (1.1) urologia ż.

* koreański: (1.1) 비뇨기과

* kurmandżi: (1.1) ûrolojî

* niderlandzki: (1.1) urologie

* niemiecki: (1.1) Urologie ż.

* norweski (bokmål): (1.1) urologi

* nowogrecki: (1.1) ουρολογία ż.

* ormiański: (1.1) Ուրոլոգիա

* portugalski: (1.1) urologia ż.

* prowansalski: (1.1) urologia ż.

* rosyjski: (1.1) урология ż.

* rumuński: (1.1) urologie ż.

* słowacki: (1.1) urológia ż.; (1.2) urológia ż.

* szwedzki: (1.1) urologi w.

* turecki: (1.1) üroloji

* ukraiński: (1.1) урологія ż.

* węgierski: (1.1) urológia

* włoski: (1.1) urologia ż.

źródła.

== urologia (język baskijski.) ==

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik

 (1.1) med. urologia

odmiana.

przykłady.

składnia.

kolokacje.

synonimy.

Wiktionary


urologiczny

urologia


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) med. związany z urologią

Wiktionary

Patrz:

urologia

Wymowa:

IPA: ˌurɔlɔˈɟit͡ʃnɨ, AS: uroloǵičny

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. urologia ż., urolog m.

Wiktionary


urometr

przyrząd do badania gęstości moczu


SJP.pl

Urometr – przyrząd wykorzystywany w diagnostyce medycznej służący do określania gęstości (ciężaru właściwego moczu. Urometr jest densymetrem szklanym areometrem o parametrach:

  • zakres – 1,000 - 1,030 g/cm³, podziałka – 0,001 - 0,002 g/cm³,
  • zakres – 1,030 - 1,060 g/cm³, podziałka – 0,001 - 0,002 g/cm³.

Wikipedia


uronić

podniośle:
1. zgubić coś małego, stracić, upuścić itp. (w wyrażeniu "uronić łzę a. łzy" - zapłakać);
2. pominąć, przeoczyć (zwykle z przeczeniem, np. "Żaląc się, nie uronił żadnej przykrej sprawy.")


SJP.pl


uronowy

kwas uronowy - pochodna monosacharydów, w której pierwszorzędowa grupa alkoholowa została utleniona na grupę karboksylową


SJP.pl


uropod

tylna część ciała skorupiaków


SJP.pl


uroporfiryna

organiczny związek chemiczny z grupy porfiryn


SJP.pl

Uroporfiryna – organiczny związek chemiczny z grupy porfiryn. Zawiera cztery heterocykliczne pierścienie pirolu, do których przyłączonych jest osiem podstawników – cztery reszty octanowe (A) i cztery propionianowe (P). Naturalnie występują dwa izomery podstawienia, oznaczane numerami I i III. Różnią się one położeniem podstawników przy jednym z pierścieni pirolowych, dla którego przyjmuje się numer IV. W uroporfirynie I wszystkie podstawniki A i P ułożone są naprzemiennie, natomiast w uroporfirynie III w pierścieniu IV podstawniki A i P są zamienione miejscami. Izomer ten dominuje w produktach naturalnych, m.in. tego typu szkielet występuje w hemie.

Wikipedia


urorrhoea

częste oddawanie moczu, poprzedzane parciem; objaw chorób pęcherza moczowego, niekiedy występujący też na tle nerwowym; częstomocz


SJP.pl


uróść

przestarzałe: urosnąć


SJP.pl


urosepsa

zespół uogólnionej reakcji zapalnej w reakcji na zakażenie układu moczowego


SJP.pl


urosepsis

[czytaj: uroseps-is] w medycynie: ciężkie zapalenie układu moczowego; posocznica moczowa


SJP.pl


urosnąć

czasownik nieprzechodni dokonany (ndk. rosnąć, urastać)

 (1.1) stać się wyższym, powiększyć swoje rozmiary

 (1.2) stać się dojrzałym

 (1.3) zwiększyć się ilościowo lub liczbowo

 (1.4) pojawić się gdzieś i rozwinąć

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. urośnięcie n., rośl ż.

 przym. urośnięty, rosły

 czas. rosnąć

Wiktionary

Synonimy:

 war. urość / uróść

Wiktionary


urośnięty

taki, który urósł; urosły


SJP.pl


urostyl

wydłużona, sztabkowata kość będąca zakończeniem kręgosłupa płazów bezogonowych


SJP.pl

Wikipedia


uroszczenie

dawniej: pretensja, nieuzasadnione żądanie; roszczenie


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odrzecz. od urościć

 (1.2) przest. roszczenie, żądanie

Wiktionary


urosły

taki, który urósł; urośnięty


SJP.pl


urotropina

heksametylenotetraamina; substancja stosowana w infekcji dróg moczowych


SJP.pl

Urotropina (heksametylenotetramina, HMTA) – organiczny związek chemiczny, wielopierścieniowa amina trzeciorzędowa.

Wikipedia


urównać

przestarzale: wyrównać, zrównać


SJP.pl


urównywać

przestarzale: wyrównywać, zrównywać


SJP.pl


urozmaicać

książkowo: wprowadzać różnorodność, czynić coś atrakcyjnym, mniej monotonnym; uatrakcyjniać, różnicować


SJP.pl


urozmaicenie

to, co wprowadza różnorodność, uatrakcyjnia coś; atrakcja, rozrywka, zabawa


SJP.pl


urozmaicić

książkowo: wprowadzić różnorodność, uczynić coś atrakcyjnym, mniej monotonnym; uatrakcyjnić, zróżnicować


SJP.pl


urozmaicony

książkowo: wprowadzić różnorodność, uczynić coś atrakcyjnym, mniej monotonnym; uatrakcyjnić, zróżnicować


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) składający się z różnorodnych elementów i dzięki temu nie wywołujący znużenia

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Trasa biegnie szosą lokalną na pd. wsch. równolegle do doliny rz. Pokrzywnicy. Teren urozmaicony wzgórzami i lasami.

 (1.1) Kamienista i urozmaicona zatrważającymi wyrwami droga mijała pewien rodzaj bramy i prowadziła przed dwór.

 (1.1) Krajobraz regionu jest bardzo urozmaicony.

 (1.1) Znawcy twierdzą, iż to jedno z najpiękniejszych polskich jezior: stanowi o tym niezwykle malownicza i urozmaicona linia brzegowa, pełna zatok, półwyspów, cypli.

 (1.1) W Polsce działa teraz około stu dyskusyjnych klubów filmowych, a jeszcze w 1987 roku było ich 550 (oprócz nich są kina studyjne). Podobnie jak kluby za wschodnią granicą, nie mają dość pieniędzy na utrzymanie urozmaiconego repertuaru.

 (1.1) Na pn. wsch. leży Puszcza Zielonka — duży kompleks leśny urozmaicony jeziorami i wzgórzami, popularny teren wycieczkowy z licznymi szlakami znakowanymi.

 (1.1) Niektóre kamienie mogą być dwubarwne, trójbarwne, a nawet bardziej urozmaicone kolorystycznie.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) różnorodny, atrakcyjny, różnokolorowy

Wiktionary


uróżować

1. ubarwić różem (środkiem kosmetycznym); naróżować;
2. dawniej: pomalować usta na różowo


SJP.pl


urplwmipb

skrótowiec literowy w funkcji rzeczownika rodzaju męskorzeczowego

 (1.1) = Urząd Rejestracji Produktów Leczniczych, Wyrobów Medycznych i Produktów Biobójczych;

Wiktionary


urpo

skrót od: Urząd Rzecznika Praw Obywatelskich


SJP.pl


urs

obce imię męskie


SJP.pl

Urs – miejscowość i gmina we Francji, w regionie Oksytania, w departamencie Ariège.

Według danych na rok 2010 gminę zamieszkiwało 46 osób, a gęstość zaludnienia wynosiła 50 osób/km².

Wikipedia


ursol

barwnik, amin aromatyczny stosowany do barwienia futer; futramina


SJP.pl


ursolowy

kwas ursolowy - organiczny związek chemiczny z grupy terpenów


SJP.pl


urson

zwierzę podobne do jeżozwierza


SJP.pl

Urson (Erethizon) – rodzaj ssaka z podrodziny ursonów (Erethizontinae) w obrębie rodziny ursonowatych (Erethizontidae).

Wikipedia


ursonowate

rodzina nadrzewnych gryzoni


SJP.pl

Ursonowate (Erethizontidae) – rodzina nadrzewnych ssaków z podrzędu jeżozwierzowców (Hystricomorpha) w rzędzie gryzoni (Rodentia) zwana „nadrzewnymi jeżozwierzami”. Są blisko spokrewnione ze świnką morską, kapibarą i nutrią.

Wikipedia


ursonowaty

o cechach ursonowatych (rodzina gryzoni)


SJP.pl


ursula

obce imię żeńskie


SJP.pl


ursus

ciągnik marki Ursus


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy, nazwa własna

 (1.1) imię|polski|m.

 (1.2) geogr. dzielnica Warszawy;

rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy, nazwa własna

 (2.1) mot. marka samochodu i zakład produkujący jej modele

Wiktionary

  • Ursus – dzielnica Warszawy
  • Ursus – nieistniejące przedsiębiorstwo w Warszawie
  • Ursus – marka polskich ciągników rolniczych
  • Ursus A – samochód i autobus produkowany w zakładach mechanicznych „Ursus”
  • Ursus City Smile – autobus z napędem wodorowym produkowany przez konsorcjum Ursus BUS
  • Ursus – polski producent ciągników i maszyn rolniczych z siedzibą w Lublinie
  • Ursus Traktorenwerk – niemiecki producent ciągników rolniczych
  • Ursus – imię męskie pochodzenia łacińskiego
  • Ursus – wódka holenderska
  • Ursus – piwo rumuńskie
  • Ursus – rodzaj zwierząt z rodziny niedźwiedziowatych

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Sienkiewicz nazwał Ursusem jednego z bohaterów swej powieści.

 (1.2) W lipcu przeprowadzamy się z Żoliborza do Ursusa.

 (2.1) Pracowałem w Ursusie do 1980 roku.

Wiktionary

Powiązane:

 (1.1)

 przym. Ursusowy

 (1.2)

 przym. ursuski

 rzecz. ursusianin m., ursusianka ż.

 (2.1)

 przym. ursusowski

 rzecz. ursus mrz.

Wiktionary


ursuski

przymiotnik od: Ursus (dzielnica Warszawy)


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) odnoszący się do dzielnicy Ursus, związany z dzielnicą Ursus

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Nocował na ławce w jednym z ursuskich parków.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Ursyn mos., Ursus mrz., ursusianin m., ursusianka ż.

Wiktionary


ursusowski

przymiotnik od:
a) Ursus (zakłady mechaniczne), np. ursusowska załoga;
b) ursus (ciągnik), np. ursusowskie koło


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) odnoszący się do fabryki Ursusa, związany z fabryką Ursusa

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Za ciągnik zabrali się fachowcy z ursusowskiego serwisu.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Ursus mzw., ursus mrz., Ursyn mos.

Wiktionary


ursusowy

przymiotnik dzierżawczy

 (1.1) przest. gwara. należący do Ursusa

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Przed Ursusową chałupą rosną dwa stare dęby.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Ursus mos.

Wiktionary


ursycyn

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy, nazwa własna

 (1.1) imię|polski|m.

Wiktionary

Ursycyn (łac. Ursicinus) – rzymski dowódca wojskowy z IV wieku n.e.

W pierwszej połowie lat 50. IV wieku Ursycyn dowodził rzymskimi siłami w Nisibis (dziś Nusaybin) na granicy z Persją, służąc w randze dowódcy jazdy (łac. magister equitum). W 353/354 r. został odwołany do Antiochii (dziś Antakya) przez cezara Gallusa panującego we wschodniej części Cesarstwa Rzymskiego. W tym czasie panował tam terror rozpętany przez obawiającego się o swą władzę Gallusa. Nie jest jasne, czy Ursycyn brał osobiście udział w wydawaniu wyroków śmierci na ofiary terroru, czy też był jedynie biernym obserwatorem wydarzeń.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Świętego Ursycyna czczą katolicy w Rawennie.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Ursyn mos., Urszula ż.

Wiktionary


ursyn

imię męskie


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy, nazwa własna

 (1.1) imię|polski|m.;

Wiktionary

Ursyn – imię męskie, wtórne cognomen utworzone od łacińskiego ursus, czyli "niedźwiedź", przez dodanie przyrostka -inus. Patronem tego imienia jest św. Ursyn, pierwszy biskup Bourges (żył około 300 roku).
Pierwsze zapisy tego imienia w Polsce datują się na 1496 rok. Od Ursyna pochodzi nazwa warszawskiej dzielnicy Ursynów.

Wikipedia

Powiązane:

 rzecz. Ursynowa ż., Ursynówna ż., Ursynostwo lm m., Ursus mos./mrz., ursus mrz., Ursynów mrz., Ursydy nmos.

:: zdrobn. Ursynek mos.

 przym. Ursynowy, Ursynkowy, ursuski, ursusowski, ursynowski

 przysł. ursynowsko

 zob. Ursycyn, Urszula.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) war. Ursycyn; zdrobn. Ursynek

Wiktionary


ursynostwo

Ursyn z małżonką; Ursynowie


SJP.pl


ursynów

1. dzielnica Warszawy;
2. wieś w Polsce


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna

 (1.1) geogr. dzielnica Warszawy;

Wiktionary

Ursynów – dzielnica Warszawy położona w lewobrzeżnej części miasta. Jest jedną z 18 jednostek pomocniczych m.st. Warszawy.

Obszar dzisiejszej dzielnicy Ursynów włączono do Warszawy w 1951. Graniczy z dzielnicami: Wilanów, Mokotów i Włochy oraz gminami: Piaseczno, Konstancin-Jeziorna, Raszyn i Lesznowola.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) W 1982 liczba mieszkańców Ursynowa osiągnęła 75 tys..

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. ursus mzw., Ursyn mos., ursynowianin mos., ursynowianka ż.

 przym. ursynowski

Wiktionary


ursynowianin

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) mieszkaniec Ursynowa

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Ursynów m.

:: fż. ursynowianka ż.

 przym. ursynowski

Wiktionary


ursynowianka

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) mieszkanka Ursynowa

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Ursynów m.

:: fm. ursynowianin m.

 przym. ursynowski

Wiktionary


ursynowie

imię męskie


SJP.pl


ursynowski

przymiotnik od: Ursynów


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) dotyczący Ursynowa

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. ursus mzw., Ursynów m., ursynowianin m., ursynowianka ż., Ursyn mos.

Wiktionary


ursynowy

przymiotnik dzierżawczy - należący do Ursyna lub z nim związany


SJP.pl


urszula

imię żeńskie


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) imię|polski|ż.;

Wiktionary

Urszula – imię żeńskie pochodzenia łacińskiego, od łacińskiego przydomka Ursula, który stanowi zdrobnienie od wyrazu pospolitego ursa (niedźwiedzica); można je zatem tłumaczyć jako „niedźwiedziczka”. W Polsce imię to notowano od XIV wieku w formie Urszula (od 1367) i Orszula (także od 1367), a także łacińskiej Ursula. Możliwe staropolskie zdrobnienia: Ula; z łac. przyrostkiem: Ulita, wschodniosł.: Ulicha. Przez stulecia imię Urszula było rzadkie, a w XIX wieku uchodziło za staromodne i pretensjonalne. Popularność zyskało w XX wieku.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Moja stryjeczna babka ma na imię Urszula.

 (1.1) W Kościele katolickim na 21 października przypada wspomnienie św. Urszuli z Kolonii, patronki urszulanek.

 (1.1) Urszule dzień swej patronki, czyli imieniny, obchodzą 21 października.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: urˈʃula, AS: uršula

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. urszulanka ż., urszulińskość ż., Urszulin mrz., Urszulewo n., Urszulanowice nmos., Orszula ż.

:: zdrobn. Urszulka ż., Ula ż., Ulka ż., Uleczka ż., Uleńka ż., Ulusia ż., Ulcia ż., Usia ż., Orszulka ż.

:: fm. Ursyn mos.

 przym. Urszulin, Urszulowy, Urszulczyn, Urszulkowy, urszuliński, urszulewski, urszulański

 przysł. urszulińsko

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) zdrobn. Urszulka, Ula, Ulka, Uleczka, Uleńka, Ulusia, Ulcia, Usia; przest. Orszula, Warszula, Wirszula; zdrobn. przest. Orszulka

Wiktionary


urszulanka

członkini katolickiego zakonu żeńskiego, nawiązującego swą działalnością do Towarzystwa Świętej Urszuli


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) rel. zakonnica z jednego z trzech katolickich zgromadzeń urszulańskich;

Wiktionary

Urszulanka – kolonia wsi Osiek w Polsce położona w województwie lubuskim, w powiecie strzelecko-drezdeneckim, w gminie Dobiegniew.

W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa gorzowskiego.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Prowadzamy Józię do przedszkola urszulanek na Saską Kępę.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Ula ż., Urszula ż.

 przym. urszulański

Wiktionary


urszulanki

członkini katolickiego zakonu żeńskiego, nawiązującego swą działalnością do Towarzystwa Świętej Urszuli


SJP.pl

Urszulanki – zakony żeńskie, których członkinie – popularnie nazywane są urszulankami – nawiązują swą działalnością do Towarzystwa Świętej Urszuli powołanego do życia w XVI wieku przez tercjarkę franciszkańską św. Anielę Merici i kontynuują jego tradycję jako niezależne i samodzielne gałęzie rodziny urszulańskiej.

Wikipedia


urszulański

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z urszulankami, dotyczący urszulanek

przymiotnik dzierżawczy

 (2.1) należący do urszulanek, będący ich własnością

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Danuta napisała doktorat o charyzmacie urszulańskim.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Urszula ż., urszulanka ż.

Wiktionary


urszulek

zdrobnienie od: Urszula (imię żeńskie)


SJP.pl


urszulewo

Miejscowości i ich części w Polsce

  • Urszulewo – osada leśna w woj. kujawsko-pomorskim, w pow. rypińskim, w gminie Rogowo
  • Urszulewo – wieś w woj. kujawsko-pomorskim, w pow. rypińskim, w gminie Skrwilno
  • Urszulewo – część wsi Zarzeczewo w woj. kujawsko-pomorskim, w pow. włocławskim w gminie Fabianki

Wikipedia


urszulewski

Urszulewo


SJP.pl

Patrz:

Urszulewo

urszulin

nazwa wielu wsi w Polsce


SJP.pl

Miejscowości i ich części w Polsce

  • Urszulin – wieś w woj. kujawsko-pomorskim, w pow. nakielskim, w gminie Nakło nad Notecią
  • Urszulin – wieś w woj. lubelskim, w pow. lubelskim, w gminie Bychawa
  • Urszulin – wieś w woj. lubelskim, w pow. ryckim, w gminie Nowodwór
  • Urszulin – wieś w woj. lubelskim, w pow. włodawskim, w gminie Urszulin
  • Urszulin – wieś w woj. łódzkim, w pow. poddębickim, w gminie Zadzim
  • Urszulin – wieś w woj. mazowieckim, w pow. grodziskim, w gminie Grodzisk Mazowiecki
  • Urszulin – wieś w woj. mazowieckim, w pow. kozienickim, w gminie Magnuszew
  • Urszulin – część wsi Knapy w woj. podkarpackim, w pow. tarnobrzeskim, w gminie Baranów Sandomierski
  • Urszulin – kolonia w województwie wielkopolskim, w powiecie konińskim, w gminie Rychwał

Wikipedia


urszulinianin

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) mieszkaniec Urszulina

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Urszulin m.

:: fż. urszulinianka ż.

 przym. urszuliński

Wiktionary


urszulinianka

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) mieszkanka Urszulina

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Urszulin m.

:: fm. urszulinianin m.

 przym. urszuliński

Wiktionary


urszuliński

przymiotnik od: Urszulin


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) dotyczący Urszulina

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Urszulin m., urszulinianin m., urszulinianka ż., Urszula ż.

Wiktionary


urszuliny

przymiotnik dzierżawczy - należący do Urszuli lub z nią związany


SJP.pl


urszulka

zdrobnienie od: Urszula (imię żeńskie)


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) zdrobn. Urszula

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Pojedziemy z Urszulką do Chorzowa.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Urszula ż., Ula ż., Usia ż.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) Ula, Uleńka, Usia

Wiktionary


urta

dawniej: zagroda w polu na owce


SJP.pl


urtica

[czytaj: urtika] roślina zielna z rodziny pokrzywowatych o parzących włoskach na liściach i pędach, występująca w wielu gatunkach na całym świecie; pokrzywa


SJP.pl

Urtica to łacińska nazwa:

  • bąbla pokrzywkowego
  • pokrzywy

Wikipedia


urticatio

[czytaj: utrikatio] z łaciny: zabieg medycyny naturalnej, polegający na biczowaniu się pokrzywami


SJP.pl


urtyt

nefelinowa skała głębinowa


SJP.pl


urubitinga

urubitinga czubata - gatunek ptaka z rodziny jastrzębiowatych


SJP.pl


urubu

urubu różowogłowy - gatunek dużego ptaka z rodziny kondorowatych; sępnik różowogłowy


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy

 (1.1) ornit. duży ptak padlinożerny z rodziny kondorowatych

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) W Ameryce wykorzystuje się urubu do wykrywania nieszczelności rurociągów.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: uˈrubu, AS: urubu

Wiktionary

Synonimy:

antonimy.

hiperonimy.

 (1.1) ptak

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

frazeologia.

etymologia.

uwagi.

tłumaczenia.

* hiszpański: (1.1) urubú m.

źródła.

== urubu (język portugalski.) ==

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik, rodzaj męski

 (1.1) ornit. sęp

odmiana.

przykłady.

składnia.

kolokacje.

synonimy.

Wiktionary


uruchamiać

czasownik przechodni niedokonany (dk. uruchomić)

 (1.1) wprawiać w ruch

 (1.2) skłaniać do funkcjonowania

 (1.3) włączać jakąś maszynę

 (1.4) bank. zaczynać wykorzystywać jakieś środki finansowe

 (1.5) inicjować, rozpoczynać, wprowadzać w życie jakiś proces

 (1.6) oddawać do eksploatacji jakąś maszynę

Wiktionary

Przykłady

 (1.2) Pacjent powinien w miarę szybko zacząć uruchamiać stawy po zabiegu.

 (1.3) Wczoraj musiałam osiem razy uruchamiać komputer.

 (1.4) Musimy powoli zacząć uruchamiać nasze rezerwy finansowe.

 (1.5) W zeszłym kwartale firma ta zaczęła uruchamiać produkcję nowej generacji telefonów.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌuruˈxãmʲjät͡ɕ, AS: uruχãmʹi ̯äć

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. uruchamianie n., uruchomienie n.

 czas. uruchomić dk.

Wiktionary


uruchamialny

1. możliwy do uruchomienia;
2. plik uruchamialny - plik, który może być uruchomiony bezpośrednio w środowisku systemu operacyjnego; plik wykonywalny


SJP.pl


uruchamianie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|uruchamiać.

Wiktionary

Powiązane:

 czas. uruchamiać ndk.

 rzecz. uruchomienie n.

Wiktionary


uruchomić

wprawić w ruch


SJP.pl

czasownik przechodni dokonany (ndk. uruchamiać)

 (1.1) zob. uruchamiać.

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) W Wielkiej Brytanii w 1935 roku uruchomiono pierwszy radar na wschodnim wybrzeżu Anglii.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌuruˈxɔ̃mʲit͡ɕ, AS: uruχõmʹić

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. uruchomienie n.

 czas. uruchamiać ndk.

 przym. ruchomy

Wiktionary


uruchomienie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|uruchomić.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌuruxɔ̃ˈmʲjɛ̇̃ɲɛ, AS: uruχõmʹi ̯ė̃ńe

Wiktionary

Powiązane:

 czas. uruchomić dk., uruchamiać ndk.

 rzecz. uruchamianie n.

Wiktionary


urugwaj

1. państwo w Ameryce Południowej ze stolicą w Montevideo; Wschodnia Republika Urugwaju;
2. rzeka w Brazylii


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna

 (1.1) geogr. polit. państwo w Ameryce Południowej;

 (1.2) geogr. hydron. rzeka w Ameryce Południowej, wypływa z południowej części Wyżyny Brazylijskiej, uchodząc do Atlantyku wraz z Paraną tworzy La Platę;

Wiktionary

Urugwaj (Uruguay, Wschodnia Republika Urugwaju – República Oriental del Uruguay) – państwo w Ameryce Południowej, nad Atlantykiem, graniczące z Argentyną od zachodu i Brazylią od północy. Stolicą państwa jest Montevideo, port atlantycki u ujścia La Platy. Po drugiej stronie tego estuarium leży stolica Argentyny – Buenos Aires. Dawniej Urugwaj stanowił część Wicekrólestwa La Platy i nosił nazwę Banda Oriental (Brzeg Wschodni).

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Pierwsze mistrzostwa świata w piłce nożnej rozegrano w 1930 r. w Urugwaju.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: uˈruɡvaj, AS: urugvai ̯

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Urugwajczyk mos., Urugwajka ż.

 przym. urugwajski

Wiktionary


urugwajczyk

obywatel Urugwaju


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) obywatel Urugwaju

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌuruɡˈvajt͡ʃɨk, AS: urugvai ̯čyk

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Urugwaj mrz.

:: fż. Urugwajka ż.

 przym. urugwajski

Wiktionary


urugwajka

obywatelka Urugwaju


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) obywatelka Urugwaju

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌuruɡˈvajka, AS: urugvai ̯ka

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Urugwaj m.

:: fm. Urugwajczyk mos.

 przym. urugwajski

Wiktionary


urugwajski

związany z Urugwajem


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z Urugwajem, dotyczący Urugwaju

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌuruɡˈvajsʲci, AS: urugvai ̯sʹḱi

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Urugwaj m., Urugwajczyk m., Urugwajka ż.

Wiktionary


uruk

starożytne miasto


SJP.pl

Uruk (sum. unug/unuki; akad. Uruk; bibl. Erech) – starożytne miasto w południowej Mezopotamii, położone nad starym korytem Eufratu, współcześnie stanowisko archeologiczne Warka (też Al-Warka) w południowym Iraku, leżące ok. 35 km na wschód od obecnego koryta Eufratu i położonego nad nim miasta Samawa.

Wikipedia


urumczi

miasto w Chinach


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki, nazwa własna

 (1.1) geogr. stolica Regionu Autonomicznego Sinciang-Ujgur w Chinach;

Wiktionary

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) W Urumczi zatrzymała oraz przeszukała nas chińska policja.

 (1.1) Dobrze po północy wjechaliśmy do Urumczi. Po tygodniach mongolskiej samotności spotkanie ze stolicą Sinciangu mnie przytłoczyło. W Urumczi mieszka więcej ludzi niż w całej Mongolii.

Wiktionary


urumski

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) jęz. język urumski;

Wiktionary


urundi

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) jęz. zob. rundi.

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Urundi jest językiem urzędowym w Burundi.

Wiktionary

Synonimy:

antonimy.

hiperonimy.

 (1.1) język

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

frazeologia.

etymologia.

uwagi.

 (1.1) inna pisownia rundi, kirundi

tłumaczenia.

 (1.1) zobtłum|rundi.

źródła.

== urundi (język włoski.) ==

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik, rodzaj męski

 (1.1) jęz. rundi

odmiana.

 (1.1) nieodm.

przykłady.

składnia.

kolokacje.

synonimy.

Wiktionary


urup

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna

 (1.1) geogr. rzeka w Rosji, na północnym Kaukazie, lewy dopływ Kubania

Wiktionary

  • Urup (rzeka) – dopływ Kubania
  • Urup (wyspa) – wyspa w archipelagu Wysp Kurylskich
  • Urup (cieśnina)
  • Urup (góra)
  • Urup (wieś)

Wikipedia


urupa

język


SJP.pl


ururkować

przestarzale:
1. ułożyć włosy w karby za pomocą rurek; wyrurkować;
2. ułożyć w fałdy; ufałdować, sfałdować, pofałdować


SJP.pl


uruszczak

nazwisko


SJP.pl


urutu

żararaka urutu - gatunek jadowitego węża z rodziny żmijowatych


SJP.pl

  • Żararaka urutu – jadowity wąż żyjący w Ameryce Południowej
  • EE-11 Urutu – brazylijski kołowy transporter opancerzony

Wikipedia


urwać

1. ciągnąc, oddzielić część czegoś; oderwać;
2. pot. (np. o pieniądzach) zmniejszyć o jakąś część;
3. przestać mówić, grać itp.;
4. urwać się:
a) zostać oddzielonym; oderwać się
b) zostać zakłóconym
c) pot. wymknąć się skądś
d) skończyć się


SJP.pl

czasownik przechodni dokonany (ndk. urywać)

 (1.1) dokonany od|urywać.

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Urwała, ujrzawszy, że Hania z dezaprobatą kiwa głową i cicho mruczy.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈurvat͡ɕ, AS: urvać

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. urwisko n., urwanie n., urywanie n., urywek mrz., zrywka ż.

 czas. urywać ndk.

 przym. urwisty, urywany

Wiktionary


urwanie

krótki, przerywany, nieciągły


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|urwać.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: uˈrvãɲɛ, AS: urvãńe

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. urywanie n., rwanie n., urywek m., zrywka ż.

 czas. rwać ndk., urywać ndk., urwać dk.

 przym. urywkowy, urwany, urywany

Wiktionary


urwany

krótki, przerywany, nieciągły


SJP.pl


urwipołeć

psotnik, nicpoń, łobuziak


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) pot. często żart. młody człowiek skłonny do psot

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Znakomity uczony zmieniał się czasem w rozbrykanego urwipołcia, który wraz z Ewcią wywracał uczciwy dom do góry nogami.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) drapichrust, hultaj, łobuz, nicpoń, psotnik, urwis

Wiktionary


urwis

figlarne dziecko, psotnik


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) chłopiec lubiący płatać figle

Wiktionary

Urwis (ang. Trouble dosłownie: kłopoty) – amerykańsko-kanadyjski film animowany z 2019 roku.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Powiedziałem temu urwisowi, żeby przestał rzucać w inne dzieci piachem.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. urwiska ż., urwisko n., urwisostwo n., urwisz m.

:: zdrobn. urwisek m.

 czas. urwiszować ndk.

 przym. urwisowaty, urwisowski, urwisty

 przysł. urwisowato, urwisto

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) ananas, andrus, diabełek, gagatek, gałgan, hultaj, huncwot, łobuz, łobuziak, nicpoń, psotnik, urwipołeć, urwisz, ziółko; reg. śl. łabisz., poznań. łata, szudrok, zbrój

Wiktionary


urwisek

zdrobniale o urwisie


SJP.pl


urwiska

urwis; psotnica, łobuziara


SJP.pl


urwisko

stroma skalna ściana, przepaść


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) stroma ściana skalna

 (1.2) przepaść

 (1.3) rozpadlina

Wiktionary

  • urwisko – rodzaj ukształtowania powierzchni
  • Urwisko – potok, dopływ Cichej w Beskidzie Żywieckim
  • Urwisko – potok, dopływ potoku Jałowiec
  • Urwisko – potok, dopływ Wilgi
  • Urwisko – wieś w województwie warmińsko-mazurskim

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) I wtedy spróbowaliśmy zejść urwiskiem.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: urˈvʲiskɔ, AS: urvʹisko

Wiktionary

Powiązane:

 przym. urwisty, urwiskowy

 czas. urwać

 rzecz. urwis mos.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) brzeg wysoki, faleza, klif, skarpa, reg. śl. grapa.

 (1.2) bezdeń, czeluść

 (1.3) uskok

Wiktionary


urwiskowy

urwisko


SJP.pl

Patrz:

urwisko

urwisowaty

zachowujący się podobnie jak urwis


SJP.pl


urwistek

(zwykle w liczbie mnogiej) pojedyncza komórka glonu opleciona strzępkami grzybów, rozsypywana przez porosty w procesie rozmnażania bezpłciowego; soredium


SJP.pl


urwisty

pełen przepaści, uskoków; stromy, spadzisty


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) bardzo stromy

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. urwisko n., urwis mos.

 czas. urwać

Wiktionary


urwisz

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) przest. chłopiec płatający figle

Wiktionary

Powiązane:

 czas. urwiszować ndk.

 przym. urwiszowski

 rzecz. urwis mos.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) ananas, andrus, diabełek, gagatek, gałgan, hultaj, huncwot, łobuz, łobuziak, nicpoń, psotnik, urwipołeć, ziółko; reg. śl. łabisz.; war. urwis

Wiktionary


uryć

dawniej:
1. ryjąc, wyrzeźbić, uformować;
2. ukopać


SJP.pl


urydyna

organiczny związek chemiczny z grupy nukleozydów, wchodzący w skład łańcuchów RNA i biorący udział w procesie metabolizmu galaktozy


SJP.pl

Urydyna – organiczny związek chemiczny z grupy nukleozydów. Cząsteczka urydyny zbudowana jest z organicznej zasady pirymidynowej – uracylu, połączonej wiązaniem β-N1-glikozydowym z rybozą w formie rybofuranozy.

Wikipedia


urydynodifosforan

Urydyno-5′-difosforan (UDP) – organiczny związek chemiczny, rybonukleotyd złożony z urydyny i dwóch grup fosforanowych. Fosforylacja UDP prowadzi do powstania UTP z utworzeniem wysokoenergetycznego wiązania bezwodnikowego. UDP powstaje z UTP w wyniku hydrolizy lub przeniesienia jednej reszty fosforanowej z UTP na akceptor (np. glukozę lub białko). Jest też produktem ubocznym biosyntezy glikogenu:

glikogenn + UDP-glukoza → glikogenn+1 + UDP

Wikipedia


urydynodwufosfoglukuronian

bardzo rzadki związek chemiczny


SJP.pl


urydynomonofosforan

Urydyno-5′-monofosforan (UMP) – organiczny związek chemiczny, rybonukleotyd pirymidynowy wchodzących w skład RNA. Jest estrem kwasu fosforowego i urydyny.

Wikipedia


urydynotrifosforan

Urydyno-5′-trifosforan (UTP) – organiczny związek chemiczny, rybonukleotyd pirymidynowy pełniący funkcję przenośnika energii w komórce. Pełni on podobne funkcje do adenozynotrifosforanu (ATP), tj. bierze udział w reakcjach fosforylacji, a także dostarcza energię w procesie transkrypcji oraz translacji.Podobnie jak ATP, urydynotrifosforan zawiera dwa wysokoenergetyczne wiązania fosforanowe.

Wikipedia


uryga

nazwisko


SJP.pl

Uryga – nazwisko pochodzenia łacińskiego, od słowa auriga, co oznacza woźnicę lub parobka od koni.Nazwisko noszone przez około 1131 polskich obywateli, głównie na południu. kraju.

Wikipedia


uryna

mocz


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) fizj. mocz

Wiktionary

Mocz (łac. urina) – uryna, płyn wytwarzany w nerkach i wydalany z organizmu, zawierający produkty metabolizmu bezużyteczne lub szkodliwe dla ustroju. Powstaje w nerkach podczas filtracji i resorpcji.

Dobowa ilość moczu wydalanego przez zdrowego człowieka waha się od 600 do 2500 ml. Zależy ona od wielu czynników, m.in. ilości spożytych płynów i temperatury otoczenia.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: uˈrɨ̃na, AS: urna

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. urynał m., urynalik m.

 przym. urynowy, urynałowy

Wiktionary


urynał

dawniej o nocniku


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) daw. nocnik

 (1.2) pisuar

Wiktionary

Wymowa:

IPA: uˈrɨ̃naw, AS: urnau̯

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. uryna ż.

:: zdrobn. urynalik m.

 przym. urynałowy, urynowy

Wiktionary


urynałowy

przymiotnik od: urynał


SJP.pl


urynkowić

etapowo wprowadzić elementy wolnego rynku do gospodarki


SJP.pl


urynoterapia

w medycynie naturalnej: terapia polegająca na wykorzystaniu właściwości leczniczych moczu ludzkiego


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) med. terapia moczem;

Wiktionary

Urynoterapia – kontrowersyjna, zaliczana do medycyny niekonwencjonalnej, metoda leczenia moczem. Wykorzystywane są różne formy tej terapii, które można podzielić na stosowanie zewnętrzne i wewnętrzne. Nie istnieją wiarygodne badania naukowe potwierdzające leczniczą skuteczność urynoterapii.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ˌurɨ̃nɔtɛˈrapʲja, AS: urỹnoterapʹi ̯a

Wiktionary


urynowicz

nazwisko


SJP.pl


urynowy

uryna


SJP.pl

Patrz:

uryna

urypać

potocznie:
1. ubrudzić; usyfić, uświnić, uwalić;
2. uciąć, ułamać


SJP.pl


urywać

1. ciągnąc, oddzielać część czegoś; odrywać;
2. potocznie, np. o pieniądzach: zmniejszać o jakąś część;
3. przestawać mówić, grać itp.;
4. urywać się:
a) oddzielać się; odrywać się;
b) ustawać;
c) potocznie: wymykać się skądś;
d) kończyć się


SJP.pl


urywak

przyrząd do chwytania i urywania rdzenia, umieszczony w dolnej części rdzeniówki


SJP.pl


urywany

o dźwięku: nieciągły, krótki, powtarzający się w pewnych odstępach czasu; przerywany


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) niepełny, nie trwający do końca, niedokończony i powtarzający się w pewnych odstępach czasu

forma czasownika.

 (2.1) imiesłów przymiotnikowy bierny od urywać

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Im bardziej się denerwowała, tym bardziej urywana stawała się jej wypowiedź.

 (1.1) — No… no — zaczął chrapliwym, urywanym głosem.

 (1.1) Odezwały się jęki rannych, nawoływania bliskich, krótkie urywane polecenia sanitariuszy, których nie brakło między pobożnymi i którzy rozpoczęli od razu ratowanie.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. urywanie n., urwanie n., urywek mrz.

 czas. urywać ndk., urwać dk.

 przym. urwany

Wiktionary


urywek

krótki fragment tekstu lub utworu muzycznego


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) część, fragment

Wiktionary

Powiązane:

 czas. urwać, urywać

 rzecz. urwanie n., urywanie n.

 przym. urwany, urywany

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) część, element, fragment, kawałek

Wiktionary


urz

skrót od: Uniwersytet Rzeszowski


SJP.pl


urz.

skrót od: urząd, urzędowy


SJP.pl


urząd

organ władzy publicznej o określonym zakresie działania


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) praw. zespół osób i środków potrzebnych do wykonywania zadań organu administracji publicznej;

 (1.2) budynek, w którym mieści się urząd (1.1)

 (1.3) stanowisko, funkcja, obowiązki pełnione przez kogoś w hierarchii państwowej lub innej

Wiktionary

Urząd – zespół osób i środków (finansowych, rzeczowych) zapewniających realizację zadań organów państwowych i samorządowych.

W prawie administracyjnym występuje w trzech znaczeniach:

  • jako zwyczajowa nazwa zespołu kompetencji (np. urząd prezydenta, urząd wojewody, urząd burmistrza),
  • jako element nazwy organu administracji publicznej (np. Prezes Urzędu Patentowego, Naczelnik Urzędu Skarbowego),
  • jako aparat pomocniczy organu administracji publicznej (np. Urząd Gminy, Urząd Miasta i Gminy, Urząd Stanu Cywilnego, urząd celno-skarbowy, Urząd Skarbowy).

Wikipedia

Przykłady

 (1.3) Pełnił ten urząd od dnia 30 czerwca 2007 roku do dnia 1 maja 2016 roku włącznie.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈuʒɔ̃nt, AS: užõnt

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. urzędnik m., urzędniczka ż., urzędas m., urzędniczyna m., urzędówka ż., urzędowanie n.

:: zdrobn. urzędzik m.

 czas. urządzać ndk., urządzić dk., urzędować ndk.

 przym. urzędowy, urzędniczy, wewnątrzurzędowy, wokółurzędowy

 przysł. urzędowo, urzędniczo

Wiktionary

Synonimy:

 (1.3) godność, dostojeństwo

Wiktionary


urządków

Urządków – wieś w Polsce położona w województwie lubelskim, w powiecie opolskim, w gminie Wilków.

Wieś szlachecka położona była w drugiej połowie XVI wieku w powiecie lubelskim województwa lubelskiego. W latach 1975–1998 miejscowość należała administracyjnie do ówczesnego województwa lubelskiego.

Wikipedia


urządzać

czasownik przechodni niedokonany (dk. urządzić)

 (1.1) niedokonany od|urządzić.

czasownik zwrotny niedokonany (dk. urządzić się)

 (2.1) niedokonany od|urządzić się.

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) We wtorek urządzamy ognisko klasowe.

 (1.1) Wszystkie pokoje są klimatyzowane, dobrze wyposażone i urządzone w typowo afrykańskim stylu.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. urządzenie n., urządzanie n., urząd mrz.

 czas. urządzić dk.

 przym. urzędniczy

Wiktionary


urządzanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|urządzać.

Wiktionary

Powiązane:

 czas. urządzać, urządzić

Wiktionary


urządzenie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) mechanizm służący do wykonywania określonych zadań / czynności

 (1.2) sprawienie, że coś zostało urządzone, uporządkowane lub zorganizowane

 (1.3) odczasownikowy od|urządzić.

Wiktionary

Urządzenie – przedmiot umożliwiający wykonanie określonego procesu, często stanowiący zespół połączonych ze sobą części stanowiących funkcjonalną całość, służący do określonych celów, np. do przetwarzania energii, wykonywania określonej pracy mechanicznej, przetwarzania informacji, mający określoną formę budowy w zależności od spełniających parametrów pracy i celu przeznaczenia.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) W garażu były stare maszyny i urządzenia.

 (1.1) Urządzenie wydawało wysoki pisk i błyskało niebieskimi światełkami.

 (1.2) Piotr zajmował się urządzeniem sceny i nagłośnieniem.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌuʒɔ̃nˈd͡zɛ̃ɲɛ, AS: užõnʒńe

Wiktionary

Powiązane:

 czas. urządzać, urządzić

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) aparat, maszyna

Wiktionary


urządzeniowy

przymiotnik od: urządzenie


SJP.pl


urządzić

czasownik przechodni dokonany (ndk. urządzać)

 (1.1) wyposażyć coś w odpowiednie urządzenia, zorganizować wystrój

 (1.2) zorganizować jakieś wydarzenie

 (1.3) stworzyć komuś odpowiednie warunki

 (1.4) ułożyć według planu, uregulować, ustanowić

 (1.5) iron. pot. postawić kogoś w niewygodnym położeniu, źle się przysłużyć komuś

czasownik zwrotny dokonany urządzić się (ndk. urządzać się)

 (2.1) zagospodarować się, zainstalować się gdzieś

 (2.2) daw. przest. ustalić coś z kimś

 (2.3) iron. pot. żart. narobić sobie kłopotu

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Nowożeńcy urządzili swoje mieszkanie: pomalowali ściany, wstawili meble i kwiaty oraz położyli dywany.

 (1.2) Mój znajomy urządzi prywatkę w przyszły weekend.

 (1.3) Ten leniuch zawsze się dobrze urządza: dzisiaj wszyscy myśleli, że ciężko pracuje, a on tylko parzył kawę dla szefa.

 (1.3) Spokojnie. My go urządzimy w tej Warszawie.

 (1.4) (…) ja do rady młoda. / Co Pan urządzisz, na to całym sercem zgoda!

 (1.5) Ale mnie urządziłeś! Teraz muszę wszystko wpisywać jeszcze raz!

 (2.1) Jestem zadowolony z tego, jak się tu urządziliśmy.

 (2.2) (…) Kostuś, przyjąwszy natychmiast rządcę i urządziwszy się z nim o regularne przysyłanie pieniędzy, (…) wziął całą gotówkę (…).

 (2.3) Ale się tym urządziłem.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. urządzenie n., urząd mrz., urządzanie n.

 czas. urządzać ndk.

 przym. urzędniczy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) zaprojektować, wyposażyć

 (1.2) zorganizować

 (1.4) ustanowić, uregulować

 (2.1) zagospodarować się, zainstalować się

 (2.2) ustalić

Wiktionary


urządziciel

dawniej: osoba, która urządza, ustanawia coś


SJP.pl


urządzicielka

dawniej: kobieta, która urządza, ustanawia coś


SJP.pl


urządzonko

zdrobnienie od: urządzenie


SJP.pl


urządzony

mający dobrą sytuację życiową, zawodową


SJP.pl


urzec

1. wzbudzić podziw, wywrzeć pozytywne wrażenia;
2. rzucić urok, czar;
3. urzec się -
a) wzbudzić w sobie podziw, zachwyt;
b) wzbudzić w sobie wzajemny podziw, zachwyt


SJP.pl

czasownik przechodni dokonany (ndk. urzekać)

 (1.1) dokonany od|urzekać.

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Monika Heisig urzekła jurorów proporcjonalną budową, wysokim wzrostem, a przede wszystkim szczerym, naturalnym uśmiechem.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈuʒɛt͡s, AS: užec

Wiktionary

Powiązane:

 czas. urzekać

Wiktionary


urzecki

Urzecze


SJP.pl

Patrz:

Urzecze

urzeczawiać

traktować istotę żywą lub ideę jako rzecz; urzeczowiać, reifikować


SJP.pl


urzecze

1. wzbudzić podziw, wywrzeć pozytywne wrażenia;
2. rzucić urok, czar;
3. urzec się -
a) wzbudzić w sobie podziw, zachwyt;
b) wzbudzić w sobie wzajemny podziw, zachwyt


SJP.pl

  • Urzecze – mikroregion etnograficzny na Mazowszu położony nad Wisłą
  • Urzecze – wieś w Polsce położona w województwie łódzkim, w powiecie łowickim, w gminie Zduny.
  • Urzecze – osiedle typu miejskiego na Białorusi w obwodzie mińskim, rejon lubański
  • Urzecze – wieś na Białorusi w obwodzie mińskim, rejon wilejski
  • Urzecze – wieś na Białorusi, w obwodzie witebskim, w rejonie głębockim, w sielsowiecie Urzecze.

Wikipedia


urzeczowiać

traktować istotę żywą lub ideę jako rzecz; urzeczawiać, reifikować


SJP.pl


urzeczowić

potraktować istotę żywą lub ideę jako rzecz; zreifikować


SJP.pl


urzeczownikowienie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) jęz. przejście jakiejś części mowy do kategorii rzeczowników

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌuʒɛt͡ʃɔvʲɲikɔˈvʲjɛ̇̃ɲɛ, AS: užečovʹńikovʹi ̯ė̃ńe

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) substantywizacja, substantywacja

Wiktionary


urzeczywistniać

czasownik

 (1.1) realizować coś

czasownik zwrotny urzeczywistniać się

 (2.1) stawać się rzeczywistością

Wiktionary

Przykłady

 (2.1) Moje marzenie urzeczywistniło się.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌuʒɛt͡ʃɨˈvʲistʲɲät͡ɕ, AS: užečyvʹistʹńäć

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. urzeczywistnianie n., rzeczywistość

 przym. rzeczywisty

 przysł. rzeczywiście

 partyk. rzeczywiście

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) ziszczać, spełniać

 (2.1) realizować się

Wiktionary


urzeczywistnianie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|urzeczywistniać.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌuʒɛt͡ʃɨvʲiˈstʲɲä̃ɲɛ, AS: užečyvʹistʹńä̃ńe

Wiktionary

Powiązane:

 czas. urzeczywistniać, urzeczywistnić

Wiktionary


urzeczywistnić

czasownik przechodni

 (1.1) dokonany od|urzeczywistniać.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌuʒɛt͡ʃɨˈvʲistʲɲit͡ɕ, AS: užečyvʹistʹńić

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. urzeczywistnienie, urzeczywistnianie

 przym. rzeczywisty

Wiktionary


urzeczywistnienie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) spełnienie czegoś, uczynienie czegoś rzeczywistym

 (1.2) rzecz lub osoba będąca wcieleniem marzeń, ideałów

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌuʒɛt͡ʃɨvʲiˈstʲɲɛ̇̃ɲɛ, AS: užečyvʹistʹńė̃ńe

Wiktionary

Powiązane:

 czas. urzeczywistnić dk.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) realizacja

Wiktionary


urzęd.

skrót od: urzędowość, urzędowy, urzędowo (czytany jako cały, odmienny wyraz)


SJP.pl


urzędas

pogardliwie: urzędnik - człowiek pracujący w urzędzie; urzędniczyna, urzędniczek, gryzipiórek


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) pot. pogard. urzędnik

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Dziś wydanie pozwolenia na budowę urzędas może sobie wydłużać pod różnymi pretekstami.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: uˈʒɛ̃ndas, AS: užndas

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. urząd m., urzędnik m., urzędniczyna m., urzędniczka ż., urzędowanie n., pourzędowanie n.

 czas. urzędować ndk., pourzędować dk.

 przym. urzędowy, urzędniczy

 przysł. urzędowo, urzędniczo

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) pejor. urzędniczyna, gryzipiórek, biurokrata, skryba; książk. biuralista, człowiek zza biurka, czynownik

Wiktionary


urzędaska

pogardliwie: urzędniczka - kobieta pracująca w urzędzie; urzędniczyna


SJP.pl


urzędnictwo

przestarzale: ogół urzędników


SJP.pl


urzędniczek

pogardliwie: urzędnik - człowiek pracujący w urzędzie; urzędas, urzędniczyna, gryzipiórek


SJP.pl


urzędniczka

kobieta pracująca w urzędzie, zajmująca jakieś stanowisko w administracji


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) kobieta pracująca w urzędzie

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Byłam dziś w skarbówce i bardzo miła urzędniczka pomogła mi wypełnić PIT.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌuʒɛ̃ndʲˈɲit͡ʃka, AS: užẽndʹńička

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. urząd m., urzędas m., urzędowanie n., urzędowość ż.

:: fm. urzędnik m.

 czas. urzędować

 przym. urzędniczy, urzędowy

 przysł. urzędowo

Wiktionary


urzędniczy

charakterystyczny dla urzędnika, związany z urzędnikiem, złożony z urzędników; biurowy, sekretarski


SJP.pl

przymiotnik dzierżawczy

 (1.1) należący do urzędnika

przymiotnik relacyjny

 (2.1) związany z urzędnikiem, dotyczący urzędnika

przymiotnik jakościowy

 (3.1) charakterystyczny dla urzędnika, mający cechy urzędnika

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Przyjaciele przyjaciół rozpoczęli walkę o urzędnicze stanowiska w najróżniejszych resortach.

 (2.1) Pan Zygmunt żyje z urzędniczej emerytury, dostając na rękę 3 tys. złotych.

 (3.1) Epidemia urzędniczej niekompetencji rozlewa się na cały kraj od lat.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. urząd mrz., urzędnik mos., urzędniczka ż., urzędas mos., urzędniczyna mos., urzędówka ż., urzędowanie n., urzędzik mrz.

 czas. urządzać ndk., urządzić dk., urzędować ndk.

 przym. urzędowy, wewnątrzurzędowy, wokółurzędowy

 przysł. urzędowo, urzędniczo

Wiktionary


urzędniczyć

potocznie: pracować jako urzędnik; urzędować


SJP.pl


urzędniczyna

pogardliwie: urzędnik - człowiek pracujący w urzędzie; urzędas, urzędniczek, gryzipiórek


SJP.pl


urzędnik

osoba pracująca w jakimś urzędzie, zajmująca jakieś stanowisko w administracji; pracownik administracyjny


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) osoba pracująca w jakimś urzędzie, pełniąca jakąś funkcję w administracji; także: osoba sprawująca jakiś urząd;

Wiktionary

Urzędnik – najczęściej definiowany jest jako cywilny zawodowy funkcjonariusz publiczny zatrudniony w administracji publicznej na stanowisku urzędniczym, rozumianym typowo jako uczestniczące w wykonywaniu władzy publicznej na rzecz, w imieniu i z upoważnienia organu administracji, przy czym w przypadku szeregu określonych stanowisk w służbie cywilnej (powiatowego i wojewódzkiego lekarza weterynarii, wojewódzkiego inspektora jakości handlowej artykułów rolno-spożywczych, dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej, a także zastępców tych osób; ponadto dyrektora izby administracji skarbowej, naczelnika urzędu skarbowego, naczelnika urzędu celno-skarbowego, a także zastępców tych osób, o ile nie są funkcjonariuszami Służby Celno-Skarbowej) i służbie zagranicznej (pełnomocnego przedstawiciela Rzeczypospolitej Polskiej w innym państwie lub przy organizacji międzynarodowej i jego zastępcy) osoba je pełniąca wykonuje władzę publiczną w roli samodzielnego organu.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Na czele nomu stał urzędnik zwany strategiem, który jednak zatracił całkowicie funkcje wojskowe związane z tą nazwą.

 (1.1) Niefortunna wypowiedź nieradzącego sobie z językiem obcym urzędnika państwowego była z jednej strony dyplomatycznym zgrzytem, z drugiej – obiektem kpin, żartów i niezliczonych memów.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: uˈʒɛ̃ndʲɲik, AS: užndʹńik

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. urząd m., urzędniczyna m., urzędowanie n.

:: zgrub. urzędas m.

:: fż. urzędniczka ż.

 czas. urzędować ndk.

 przym. urzędniczy, urzędowy

 przysł. urzędowo, urzędniczo

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) biuralista, człowiek zza biurka, czynownik; pejor. gryzipiórek, skryba, urzędas, urzędniczyna; stpol. czestnik

Wiktionary


urzędolić

pogardliwie: urzędować - pełnić funkcje urzędowe, zajmować stanowisko w jakimś urzędzie


SJP.pl


urzędomania

przesadna, nadmierna biurokracja, zbytnie przejmowanie się ważnością urzędów i urzędników


SJP.pl


urzędomat

samoobsługowe urządzenie multimedialne do składania i drukowania dokumentów bez udziału urzędnika


SJP.pl


urzędów

organ władzy publicznej o określonym zakresie działania


SJP.pl

Urzędów – miasto w województwie lubelskim, w powiecie kraśnickim, siedziba gminy miejsko-wiejskiej Urzędów.

Według danych GUS z 31 grudnia 2019 r. Urzędów liczył 1694 mieszkańców.

Wikipedia


urzędować

1. pracować jako urzędnik; urzędniczyć;
2. pracować w określonych godzinach


SJP.pl

czasownik nieprzechodni niedokonany (brak dk.)

 (1.1) pełnić obowiązki urzędnika

 (1.2) pracować w określonych godzinach

 (1.3) pot. przebywać, pracować w jakimś miejscu

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. urzędnik mos., urzędowanie n., urząd mrz., urzędas mos., urzędniczka ż.

 przym. urzędujący, urzędowy, urzędniczy

Wiktionary


urzędowanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) sprawowanie urzędu; wykonywanie obowiązków urzędnika

 (1.2) pełnienie pracy, dyżuru

Wiktionary

Urzędowanie (ang. Clockwatchers) – amerykański komediodramat z 1997 roku wyreżyserowany przez Jilla Sprechera. Wyprodukowany przez Goldcrest Films International i John Flock Productions.

Premiera filmu miała miejsce 15 maja 1998 roku w Stanach Zjednoczonych.

Wikipedia

Powiązane:

 rzecz. urząd mrz., urzędnik mos., urzędas mos., urzędniczka ż.

 czas. urzędować ndk.

 przym. urzędniczy

Wiktionary


urzędowianin

mieszkaniec Urzędowa (miasta w Polsce)


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) mieszkaniec Urzędowa

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Urzędów m.

:: fż. urzędowianka ż.

 przym. urzędowski

Wiktionary


urzędowianka

mieszkanka Urzędowa (miasta w Polsce)


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) mieszkanka Urzędowa

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Urzędów m.

:: fm. urzędowianin m.

 przym. urzędowski

Wiktionary


urzędówka

1. potocznie: sprawa prowadzona z urzędu;
2. potocznie: gazeta urzędowa


SJP.pl

Urzędówka – rzeka, prawy dopływ Wyżnicy o długości 29,95 km.

Rzeka przepływa przez gminy Wilkołaz i Urzędów w powiecie kraśnickim.

Wikipedia


urzędowny

przestarzale: urzędowy


SJP.pl


urzędowski

przymiotnik od: Urzędów


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) dotyczący Urzędowa

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Urzędów m., urzędowianin m., urzędowianka ż.

Wiktionary


urzędowy

przymiotnik od: urząd


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) dotyczący urzędu

 (1.2) oficjalnie przyjęty

Wiktionary

Przykłady

 (1.2) Językiem urzędowym Wielkiej Brytanii jest angielski.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌuʒɛ̃nˈdɔvɨ, AS: užẽndovy

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. urzędas m., urzędowość ż., urzędnik m., urzędniczka ż., urząd mrz.

 przysł. urzędowo

 czas. urzędować ndk.

 przym. urzędniczy

Wiktionary


urzędzik

zdrobnienie od: urząd


SJP.pl


urzejowicki

przymiotnik relacyjny

 (1.1) dotyczący Urzejowic

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Urzejowice nmos., urzejowiczanin m., urzejowiczanka ż.

Wiktionary


urzejowiczanin

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) mieszkaniec Urzejowic

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Urzejowice nmos.

:: fż. urzejowiczanka ż.

 przym. urzejowicki

Wiktionary


urzejowiczanka

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) mieszkanka Urzejowic

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Urzejowice nmos.

:: fm. urzejowiczanin m.

 przym. urzejowicki

Wiktionary


urzekać

oczarowywać, zachwycać


SJP.pl

czasownik

 (1.1) wzbudzać podziw

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Latem okolica Nosala urzekała ciszą, spokojem, kwiatami na łąkach, gdzie pasły się owce, i pstrągami pływającymi w sztucznym jeziorku.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: uˈʒɛkat͡ɕ, AS: užekać

Wiktionary

Powiązane:

 czas. urzec

 rzecz. urzekanie n.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) oczarowywać, fascynować, olśniewać

Wiktionary


urzekający

taki, który wzbudza podziw, zachwyt; czarujący, zachwycający, urokliwy, urzekliwy


SJP.pl


urzekanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|urzekać.

Wiktionary

Powiązane:

 czas. urzekać ndk.

Wiktionary


urzekliwość

rzadko: cecha tego, co jest czarujące, co wzbudza zachwyt; urok, czar, urokliwość


SJP.pl


urzeknąć

urzec się; urzeknąć się -
1. wzbudzić w sobie podziw, zachwyt;
2. wzbudzić w sobie wzajemny podziw, zachwyt


SJP.pl


urzęsić

rzadko: urzęsić się - pokryć się włoskami, rzęskami; orzęsić się


SJP.pl


urzęsiony

pokryty rzęskami; urzęszony


SJP.pl


urzęszony

rzadko: pokryty rzęskami; urzęsiony


SJP.pl


urzet

roślina z rodziny krzyżowatych, uprawiana dawniej jako roślina farbiarska


SJP.pl

Urzet (Isatis L.) – rodzaj roślin należący do rodziny kapustowatych. Należy do niego w zależności od ujęcia ok. 30, 50 lub nawet ok. 90 gatunków. Występują one w południowej i wschodniej Europie, północnej Afryce oraz w Azji, z wyjątkiem jej południowej, tropikalnej części. Centrum różnorodności rodzaju znajduje się w południowo-zachodniej i centralnej Azji. W Turcji występuje co najmniej 30 gatunków. W Polsce jako efemerofit spotykany jest urzet barwierski. Są to rośliny miejsc suchych, piaszczystych i skalistych.

Wikipedia


urznąć

1. tnąc oddzielić coś od czegoś; urżnąć; odciąć;
2. urznąć się - potocznie: upić się; urżnąć się


SJP.pl


urzut

Urzut – wieś w Polsce położona w województwie mazowieckim, w powiecie pruszkowskim, w gminie Nadarzyn. Leży nad niewielką strugą Mrówka (zlewnia rzeki Utraty, głównego dopływu Bzury).

Prywatna wieś szlachecka położona była w drugiej połowie XVI wieku w powiecie błońskim ziemi warszawskiej województwa mazowieckiego. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa warszawskiego.

Wikipedia


urzyn

broń palna z uciętą lufą; urzynek, obrzyn, obrzynek


SJP.pl


urzynać

czasownik przechodni niedokonany (dk. urżnąć)

 (1.1) oddzielać od całości ostrym narzędziem

 (1.2) przest. dzielić ostrym narzędziem na drobne części

 (1.3) przest. pot. energicznie grać na instrumencie jakiś utwór

czasownik zwrotny niedokonany urzynać się (dk. urżnąć się)

 (2.1) pot. doprowadzać się do stanu upojenia

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. dorżnięcie n., wyrzynarka ż.

 czas. dorżnąć, przerzynać, przerżnąć

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) rżnąć

 (1.2) rżnąć, zrzynać

 (1.3) ciąć, rżnąć, ucinać

 (2.1) upijać się

Wiktionary


urzynek

broń palna z uciętą lufą; urzyn, obrzyn, obrzynek


SJP.pl


us

[czytaj: u-ES] skrót od:
1. Uniwersytet Szczeciński;
2. urząd skarbowy; fiskus, skarbówka


SJP.pl

skrótowiec, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) = eduk. Uniwersytet Śląski;

Wiktionary

Stany Zjednoczone

  • US, U.S. – skrót od ang. United States (Stany Zjednoczone)
  • US – kod ISO 3166-1 dla tego państwa
  • .us – domena internetowa
  • US – kod IATA linii lotniczych US Airways
  • US Open – mistrzostwa USA w tenisie

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Studenci UŚ-u wzięli czynny udział w dyskusji.

Wiktionary


usa

[czytaj: u-es-A] skrót od: United States of America - Stany Zjednoczone Ameryki


SJP.pl

skrótowiec w funkcji rzeczownika rodzaju niemęskoosobowego, liczba mnoga, nazwa własna

 (1.1) = ang. United States of America → Stany Zjednoczone Ameryki;

Wiktionary

  • Stany Zjednoczone Ameryki (ang. United States of America, USA) – państwo federacyjne w Ameryce Północnej

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Serwery Wikisłownika umiejscowione są w USA.

 (1.1) USA ze spokojem przyjęły opublikowanie przez Greenpeace poufnych dokumentów dotyczących negocjowanej umowy o wolnym handlu między UE a USA.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: u‿ɛs‿ˈa, AS: u‿es‿a

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) St. Zj.; Stany Zjednoczone Ameryki, Stany Zjednoczone; pot. Stany, Ameryka, Wuj Sam

Wiktionary


usączyć

1. upić powoli, małymi łykami;
2. powoli ulać, utoczyć z czegoś trochę płynu


SJP.pl


usadawiać

posadawiać;
1. umieszczać, sadzać kogoś wygodnie; usadzać;
2. umieszczać, umiejscawiać coś gdzieś;
3. umieszczać kogoś na wysokim stanowisku w firmie


SJP.pl


usadowiać

rzadko: usadawiać;
1. umieszczać, sadzać kogoś wygodnie; usadzać;
2. umieszczać, umiejscawiać coś gdzieś;
3. umieszczać kogoś na wysokim stanowisku w firmie


SJP.pl


usadowić

1. umieścić, posadzić kogoś wygodnie; usadzić;
2. umieścić, umiejscowić coś gdzieś;
3. umieścić kogoś na wysokim stanowisku w firmie


SJP.pl


usakralizować

nadać czemuś religijny charakter; uczynić religijnym, uświęcić, zsakralizować


SJP.pl


usamodzielnić

czasownik przechodni dokonany (ndk. usamodzielniać)

 (1.1) dokonany od|usamodzielniać.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌusãmɔˈd͡ʑɛlʲɲit͡ɕ, AS: usãmoʒ́elʹńić

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. usamodzielnienie n.

 czas. usamodzielniać ndk.

Wiktionary


usamodzielniony

taki, który się usamodzielnił; niezależny


SJP.pl


usankcjonować

czasownik przechodni dokonany

 (1.1) autorytatywnie zatwierdzić, nadać moc prawną lub urzędową

 (1.2) zaaprobować, przyzwolić na coś, uznać za dopuszczalne

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Dekretem Rady Ministrów (5 VII 1946) usankcjonowano cenzurę.

 (1.2) Bardzo słusznie, tylko że przy okazji sejm usankcjonował instytucję płatnego donosiciela.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌusãŋkt͡sʲjɔ̃ˈnɔvat͡ɕ, AS: usãŋkcʹi ̯õnovać

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. usankcjonowanie n.

 czas. sankcjonować ndk.

Wiktionary


usankcjonowanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|usankcjonować.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌusãŋkt͡sʲjɔ̃nɔˈvãɲɛ, AS: usãŋkcʹi ̯õnovãńe

Wiktionary

Powiązane:

 czas. usankcjonować

Wiktionary


usarek

husarski strój noszony w XVII wieku, aksamitna karmazynowa kurtka ze złotymi guzikami


SJP.pl


usarka

husarski strój noszony w XVII wieku, aksamitna karmazynowa kurtka ze złotymi guzikami


SJP.pl


usarski

dawny przymiotnik od: usarz, usar


SJP.pl


usarzów

Usarzów – wieś w Polsce położona w województwie świętokrzyskim, w powiecie opatowskim, w gminie Lipnik.

W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa tarnobrzeskiego.

Wikipedia


usatysfakcjonować

zaspokoić czyjeś ambicje, potrzeby, pragnienia; zadowolić, ukontentować


SJP.pl

czasownik przechodni dokonany (ndk. satysfakcjonować)

 (1.1) sprawić komuś satysfakcję; zaspokoić czyjeś oczekiwania, potrzeby lub uczucia

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Chciał usatysfakcjonować klienta doskonałą obsługą.

Wiktionary

Powiązane:

 przym. satysfakcjonujący

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) zadowolić, zaspokoić

Wiktionary


usatysfakcjonowany

przymiotnik

 (1.1) odczuwający uczucie spełnienia z powodu osiągnięcia czegoś

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Jestem usatysfakcjonowany z wyników mojej pracy.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) zadowolony

Wiktionary


usb

[czytaj: u-es-be]
1. skrót od: Universal Serial Bus, uniwersalna magistrala szeregowa umożliwiająca podłączenie do komputera wielu urządzeń peryferyjnych;
2. skrót od: Uniwersytet Stefana Batorego


SJP.pl

skrótowiec

 (1.1) = elektron. ang. Universal Serial Bus → uniwersalna magistrala szeregowa; rodzaj portu komunikacyjnego w urządzeniach elektronicznych;

Wiktionary

USB (od ang. Universal Serial Bus), uniwersalna magistrala szeregowa – komputerowe złącze komunikacyjne (tak zwany port lub interfejs) zastępujące stare porty szeregowe i porty równoległe. Zostało opracowane przez firmy Microsoft, Intel, Compaq, IBM i DEC, które w celu rozwoju i wsparcia tego standardu powołały USB Implementers Forum, Inc..

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Kupiłem klawiaturę pod USB.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: u‿ɛz‿ˈbɛ, AS: u‿ez‿be

Wiktionary


usc

[czytaj: u-es-CE] skrót od: Urząd Stanu Cywilnego


SJP.pl

skrótowiec

 (1.1) = adm. urząd stanu cywilnego

Wiktionary

Wymowa:

IPA: u‿ɛs‿ˈt͡sɛ, AS: u‿es‿ce

Wiktionary


usceniczniać

przygotowywać do wystawienia na scenie w postaci przedstawienia, nadawać formę dramatu; dramatyzować


SJP.pl


uscenicznić

przygotować do wystawienia na scenie w postaci przedstawienia, nadać formę dramatu; udramatyzować


SJP.pl


uschnąć

o roślinach i ich częściach: obumrzeć, zasuszyć się


SJP.pl

czasownik nieprzechodni dokonany (ndk. usychać)

 (1.1) bot. zginąć z braku wody

 (1.2) przen. bardzo przeżyć

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. uschnięcie n.

Wiktionary


uschnięty

o roślinach i ich częściach: obumarły, zasuszony


SJP.pl


uschły

o roślinach i ich częściach: obumarły, zasuszony


SJP.pl


uścianin

1. mieszkaniec Uścia (wsi w Polsce);
2. mieszkaniec Uścia Gorlickiego (wsi w Polsce);
3. mieszkaniec Uścia nad Łabą (miasta w Czechach);
4. mieszkaniec Uścia nad Orlicą (miasta w Czechach)


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) mieszkaniec Uścia Gorlickiego

 (1.2) mieszkaniec Uścia Solnego

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz.

:: fż. uścianka ż.

 przym. uściański

Wiktionary


uścianka

1. mieszkanka Uścia (wsi w Polsce);
2. mieszkanka Uścia Gorlickiego (wsi w Polsce);
3. mieszkanka Uścia nad Łabą (miasta w Czechach);
4. mieszkanka Uścia nad Orlicą (miasta w Czechach)


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) mieszkanka Uścia Gorlickiego

 (1.2) mieszkanka Uścia Solnego

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz.

:: fm. uścianin m.

 przym. uściański

Wiktionary


uściański

Uście Gorlickie


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) dotyczący Uścia Gorlickiego

 (1.2) dotyczący Uścia Solnego

Wiktionary

Patrz:

Uście Gorlickie

Powiązane:

 rzecz. uścianin m., uścianka ż.

Wiktionary


uście

1. wieś w Polsce;
2. nazwa kilku wsi na Ukrainie


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki, nazwa własna

 (1.1) geogr. wieś w Polsce w województwie lubuskim, w gminie Kolsko;

 (1.2) geogr. hydron. rzeka na Ukrainie, prawy dopływ Horynia;

Wiktionary

Miejscowości i ich części w Polsce

Wg TERYT jest ich 3, w tym 1 podstawowa
  • Uście – wieś w woj. lubuskim, w pow. nowosolskim, w gminie Kolsko
  • Uście – część wsi Damienice w woj. małopolskim, w pow. bocheńskim, w gminie Bochnia
  • Uście – przysiółek wsi Sadkowa Góra w woj. podkarpackim, w pow. mieleckim, w gminie Borowa

Wikipedia


uścięcice

Uścięcice – wieś w Polsce położona w województwie wielkopolskim, w powiecie nowotomyskim, w gminie Opalenica. Ok. 1 km na zachód od Uścięcic przepływa Mogilnica Środkowa.

Po raz pierwszy miejscowość wzmiankowano w 1387 roku, pod nazwą Wszczanczice. Na przestrzeni lat była własnością znanych rodów: Nałęczów, Niegolewskich, Raczyńskich i do 1939 Mielżyńskich.

Wikipedia


uścielić

regionalnie: usłać


SJP.pl


uścikowiec

Uścikówiec – wieś sołecka w Polsce położona w województwie wielkopolskim, w powiecie obornickim, w gminie Oborniki.

Wikipedia


uścimów

nazwa kilku wsi w Polsce


SJP.pl

  • Gmina Uścimów – gmina wiejska w województwie lubelskim, w powiecie lubartowskim
  • Stary Uścimów – wieś w Polsce położona w województwie lubelskim, w powiecie lubartowskim, w gminie Uścimów
  • Nowy Uścimów – wieś w Polsce położona w województwie lubelskim, w powiecie lubartowskim, w gminie Uścimów
  • Uścimów-Kolonia – wieś w Polsce położona w województwie lubelskim, w powiecie lubartowskim, w gminie Uścimów

Wikipedia


uścimowianin

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) mieszkaniec Uścimowa

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Uścimów m.

:: fż. uścimowianka ż.

 przym. uścimowski

Wiktionary


uścimowianka

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) mieszkanka Uścimowa

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Uścimów m.

:: fm. uścimowianin m.

 przym. uścimowski

Wiktionary


uścimowski

przymiotnik od: Uścimów


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) dotyczący Uścimowa

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Uścimów m., uścimowianin m., uścimowianka ż.

Wiktionary


uścinowicz

nazwisko


SJP.pl


uściński

nazwisko


SJP.pl


uścisk

1. objęcie kogoś i przytulenie;
2. uchwycenie czegoś w dłoń i ściśnięcie


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) uchwycenie czegoś

 (1.2) gest podania sobie rąk

 (1.3) otoczenie kogoś ramionami i przytulenie

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈuɕt͡ɕisk, AS: uśćisk

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. uściśnięcie n., ścisk m.

 czas. uścisnąć, uściskać, ścisnąć, ściskać

Wiktionary


uściskać

mocno objąć, ująć


SJP.pl


uściślenie

sprecyzować


SJP.pl


uściślić

sprecyzować


SJP.pl


usd

[czytaj: u-es-DE] skrót od: ang. United States Dollar - dolar amerykański


SJP.pl


usenet

ogólnoświatowy system grup dyskusyjnych w internecie


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna

 (1.1) inform. zob. usenet.;

Wiktionary

Usenet (ang. User Network) – ogólnoświatowy system grup dyskusyjnych, z którego można korzystać przez Internet.Składa się on z tysięcy grup tematycznych, ułożonych w strukturę hierarchiczną.Wiadomości przypominające pocztę elektroniczną użytkownicy wysyłają do serwerów Usenetu, a serwery tworzące sieć P2P automatycznie wymieniają je między sobą.Czasem wiadomości są nazywane postami, z angielskiego to postwywiesić informację, skąd a postwiadomość umieszczona w Usenet.

Wikipedia


usenetowicz

[czytaj: jusnetowicz] użytkownik Usenetu


SJP.pl


usenetowiczka

[czytaj: jusnetowiczka] użytkowniczka Usenetu


SJP.pl


usenetowy

usenet, Usenet


SJP.pl

Patrz:

usenet, Usenet

usenko

nazwisko


SJP.pl


user

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) inform. pot. użytkownik

Wiktionary

W informatyce
  • użytkownik komputera (ang. user) – osoba korzystająca z systemu komputerowego
  • USER – polecenie systemu operacyjnego CP/M
W informacji naukowej
  • użytkownik informacji – osoba lub zespół osób korzystające z informacji

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ˈjuzɛr, AS: i ̯uzer

Wiktionary


usg

skrót od: ultrasonografia, ultrasonograf (odczytywany jako cały, odmienny wyraz lub u-es-gie); usg.


SJP.pl

skrótowiec w funkcji rzeczownika rodzaju nijakiego

 (1.1) = techn. med. wet. ultrasonografia

 (1.2) = techn. med. wet. ultrasonograf

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) W badaniu USG radiolog wykrył coś w rodzaju tętniaka, skierował więc mnie do angiologa.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1-2) usg.

Wiktionary


usg.

skrót od: ultrasonografia, ultrasonograf (odczytywany jako cały, odmienny wyraz lub u-es-gie); USG


SJP.pl


usher

Usher, właśc. Usher Terry Raymond IV (ur. 14 października 1978) – amerykański wokalista, tancerz oraz aktor, uważany za współczesnego króla muzyki R&B. Popularność Ushera zapoczątkowana została pod koniec lat 90., wraz z premierą drugiego albumu, My Way i utworu „Nice and Slow”, który uplasował się na szczycie listy Billboard Hot 100. Z następnej płyty artysty, 8701, pochodziły kolejne single numer jeden w Stanach Zjednoczonych: „U Remind Me” i „U Got It Bad”. Każdy z tych albumów rozszedł się w ponad 8 milionach egzemplarzy na całym świecie, czyniąc Ushera jednym z najlepiej sprzedających się artystów R&B lat 90.

Wikipedia


usia

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) zdrobn. Urszula

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Odwiedziłam ciocię Usię, gdy byłam w Katowicach.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Urszulka ż., Uleńka ż., Urszula ż., Ula ż., Ulka ż.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) Ula, Ulka, Uleńka

Wiktionary


usiać

1. wystąpić gdzieś w dużej liczbie; upstrzyć;
2. przenośnie: pokryć jakąś przestrzeń dużą liczbą czegoś


SJP.pl


usiadać

zajmować miejsce do siedzenia


SJP.pl


usiany

1. wystąpić gdzieś w dużej liczbie; upstrzyć;
2. przenośnie: pokryć jakąś przestrzeń dużą liczbą czegoś


SJP.pl

Usiany (biał. Усяны; ros. Усяны) – wieś na Białorusi, w obwodzie witebskim, w rejonie brasławskim, w sielsowiecie Mieżany.

Wikipedia


usiąść

zająć miejsce siedzące


SJP.pl

czasownik nieprzechodni dokonany (ndk. siadać)

 (1.1) zająć miejsce siedzące, przejść do siedzenia

 (1.2) o zwierzętach i maszynach latających wylądować

czasownik zwrotny dokonany usiąść się

 (2.1) reg-pl|Poznań. usiąść (1.1)

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Cała nasza rodzina usiadła w jadalni i zjedliśmy razem obiad.

 (1.2) Marysi na ramieniu usiadła biedronka.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈuɕɔ̃w̃ɕt͡ɕ, AS: uśõũ̯ść

Wiktionary

Powiązane:

 czas. wsiadać, siedzieć, ndk. siadać, dk. siąść

Wiktionary


usiatkowany

borowik usiatkowany - gatunek grzybów z rodziny borowikowatych


SJP.pl


usidlanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|usidlać.

Wiktionary

Powiązane:

 czas. usidlać ndk.

Wiktionary


usidlić

poddać kogoś swojemu wpływowi; omotać, zbałamucić


SJP.pl

czasownik przechodni dokonany (ndk. usidlać)

 (1.1) dokonany od|usidlać.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. usidłanie n., usidlenie n., sidło ż., usidłać dk.

Wiktionary


usiec

1. dawniej: zabić bronią sieczną;
2. dawniej, dziś regionalnie: ukosić (skosić pewną ilość czegoś, np. trawy, zboża)


SJP.pl


usieciować

połączyć łańcuchy polimerów w trójwymiarową sieć


SJP.pl


usieciowanie

połączyć łańcuchy polimerów w trójwymiarową sieć


SJP.pl

Usieciowanie – częstość pojawiania się wiązań pentapeptydowych pomiędzy resztami kwasu N-acetylomuraminowego peptydoglikanu w ścianie komórkowej bakterii.

Przez wolną grupę karboksylową reszty kwasu N-acetylomuraminowego, łańcuch wielocukrowy łączy się z pentapeptydem o składzie aminokwasów charakterystycznym dla gatunku bakterii. Przykładowo w pentapeptydzie zidentyfikowanym u E. coli występują L-alanina, kwas D-glutaminowy, DAP i dwie reszty D-alaniny. W 3 pozycji zawsze występuje aminokwas zasadowy lub DAP.

Wikipedia


usiewać

rzadko, przenośnie: pokrywać jakąś przestrzeń dużą liczbą czegoś, np. usiewać niebo gwiazdami


SJP.pl


usilnie

przysłówek sposobu

 (1.1) z wysiłkiem, uparcie, wytrwale, gorliwie

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Starzec usilnie ostrzegał młodzieńca przed chęcią sprawdzenia tej legendy i narażenia swego szczęścia.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: uˈɕilʲɲɛ, AS: uśilʹńe

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. usilność ż., osiłek mos., wysilanie n., siła

 czas. usiłować

 przym. usilny, silny, bezsilny

 przysł. silnie

 licz. siła

Wiktionary


usilniej

stopień wyższy od przysłówka: usilnie


SJP.pl


usilniejszy

stopień wyższy od przymiotnika: usilny


SJP.pl


usilność

dawniej: usilne staranie się o coś


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) odprzym. cecha tego, co jest usilne; cecha tych, którzy są usilni

Wiktionary

Powiązane:

 przym. usilny

 przysł. usilnie

 rzecz. siła ż.

 licz. siła

Wiktionary


usilny

taki, w którego włożono wiele wysiłku; gorliwy; intensywny


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) taki, w który ktoś wkłada wiele wysiłku

Wiktionary

Powiązane:

 przysł. usilnie, siłą

 rzecz. siła ż., osiłek mos., wysilanie n., usilność ż.

 licz. siła

 przym. bezsilny

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) gorliwy, niesłabnący, nieustający, wytężony

Wiktionary


usiłować

usilnie próbować coś zrobić


SJP.pl

czasownik

 (1.1) bardzo usilnie starać się; działać w celu osiągnięcia czegoś

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Wielu autorów usiłowało pogrupować poszczególne zależności i ustalić czynniki najważniejsze.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌuɕiˈwɔvat͡ɕ, AS: uśiu̯ovać

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. osiłek mos., wysilanie n., usiłowanie

 przysł. usilnie

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) próbować, starać się

Wiktionary


usiłowania

usilnie próbować coś zrobić


SJP.pl


usiłowanie

usilnie próbować coś zrobić


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|usiłować.

Wiktionary

Usiłowanie – jedna z form stadialnych przestępstwa. Art. 13 § 1 k.k. z pojęciem usiłowania wiąże występowanie trzech przesłanek:

  1. zamiar popełnienia czynu zabronionego
  2. zachowanie bezpośrednio zmierzające ku jego dokonaniu
  3. brak jego dokonania.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ˌuɕiwɔˈvãɲɛ, AS: uśiu̯ovãńe

Wiktionary

Powiązane:

 czas. usiłować

 rzecz. wysilanie n., osiłek mos.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) próbowanie, staranie, dążenie

Wiktionary


usjp

skrótowiec

 (1.1) = Uniwersalny słownik języka polskiego

Wiktionary


usk

skrót od: Urząd do Spraw Kombatantów


SJP.pl

  • Usk – miasto w Walii
  • Usk – rzeka w Walii
  • Usk – zamek w Walii, w mieście Usk
  • Usk – obszar niemunicypalny w Stanach Zjednoczonych, w stanie Waszyngton
  • Usk – osada w Kanadzie, w prowincji Kolumbia Brytyjska
  • USK – niemiecka organizacja oceniająca zawartość gier komputerowych

Biografie:

  • Thomas Usk – podszeryf Londynu

Wikipedia


uskąpiać

dawniej: skąpić, poskąpiać;
1. nie dawać komuś czego lub dać za mało;
2. obdarzać czymś w ograniczonym stopniu;
3. żałować czegoś sobie


SJP.pl


uskior

skrót od: Urząd do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych


SJP.pl


uskok

1. skok do tyłu, w bok;
2. pionowa ściana grani;
3. archit. załamanie się dwóch elementów o płaszczyznach równoległych do siebie;
4. przesunięcie się mas skalnych względem siebie i szczelina tak powstała; dyslokacja


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) skok do tyłu lub w bok wykonany w celu uniknięcia jakiegoś niebezpieczeństwa

 (1.2) geol. pęknięcie mas skalnych, wzdłuż którego nastąpiło ich przesunięcie względem siebie;

Wiktionary

Uskok – struktura tektoniczna powstała w wyniku rozerwania mas skalnych i przemieszczenia ich wzdłuż powstałej powierzchni (lub wąskiej strefy zniszczenia), zwanej powierzchnią uskoku (lub strefą uskokową). Uskokom mogą towarzyszyć inne struktury tektoniczne (przyuskokowe podgięcia warstw, fałdy, fleksury).

Z uskokami związane jest powstawanie zrębów i zapadlisk (np. rowów tektonicznych).

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Od uderzenia kamieniem uratował się zręcznym uskokiem.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈuskɔk, AS: uskok

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. uskakiwanie n.

 czas. skoczyć, uskakiwać ndk., uskoczyć dk.

 przym. uskokowy

Wiktionary


uskokowy

przymiotnik od: uskok


SJP.pl


uskorupić

rzadko: pokryć, otoczyć skorupą; zaskorupić


SJP.pl


uskrobywać

skrobiąc, obierać ze skórki


SJP.pl


uskromnić

czasownik dokonany

 (1.1) gwara. kociewska posprzątać

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) I znówki żam nié zdónżyła uskrómnić ta chałupa. → I znowu nie zdążyłam posprzątać tej chałupy.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. uskrómnienie n.

Wiktionary


uskrómnienie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|uskrómnić.

Wiktionary

Powiązane:

 czas. uskrómnić

Wiktionary


uskrzydlać

nadawać czemuś lekkości, pędu


SJP.pl

czasownik niedokonany

 (1.1) dodawać lekkości

 (1.2) dawać energię, zapał i natchnienie

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. skrzydło n., skrzydełko n.

 czas. uskrzydlić dk.

Wiktionary


uskrzydlający

nadawać czemuś lekkości, pędu


SJP.pl

Patrz:

uskrzydlać

uskrzydlić

czasownik przechodni dokonany (ndk. uskrzydlać)

 (1.1) dokonany od|uskrzydlać.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. skrzydło n., skrzydełko n.

 czas. uskrzydlać ndk.

Wiktionary


uskrzydlony

przymiotnik

 (1.1) taki, który posiada skrzydła lub skrzydełka

forma czasownika.

 (2.1) ims. przymiotnikowy bierny od: uskrzydlać

 (2.2) przen. taki, któremu coś dodało energii do działania

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌuskʃɨˈdlɔ̃nɨ, AS: uskšydlõny

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) skrzydlaty

Wiktionary


uskutecznić

czasownik przechodni dokonany (ndk. uskuteczniać)

 (1.1) dokonany od|uskuteczniać.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. uskutecznianie n., uskutecznienie n., skuteczność ż.

 przym. skuteczny

 przysł. skutecznie

Wiktionary


usl

skrót od: Urzędowy Spis Leków


SJP.pl


uśliczniać

czynić ślicznym, śliczniejszym; upiększać


SJP.pl


uślimtany

przymiotnik

 (1.1) gw-pl|Górny Śląsk. zapłakany

Wiktionary


uśliniać

mocno brudzić śliną; zaśliniać


SJP.pl


uślinić

1. mocno zwilżyć, pobrudzić śliną; naślinić;
2. uślinić się -
a) mocno pobrudzić się własną śliną;
b) mocno pobrudzić się wzajemnie swoimi ślinami;
c) potocznie: zbyt otwarcie okazać ochotę na coś; naślinić się, poślinić się, oślinić się, obślinić się


SJP.pl


uśliniony

1. mocno zwilżyć, pobrudzić śliną; naślinić;
2. uślinić się -
a) mocno pobrudzić się własną śliną;
b) mocno pobrudzić się wzajemnie swoimi ślinami;
c) potocznie: zbyt otwarcie okazać ochotę na coś; naślinić się, poślinić się, oślinić się, obślinić się


SJP.pl


uślizg

przesuniecie się koła pojazdu mechanicznego w kierunku poprzecznym do kierunku jazdy


SJP.pl


usmarkanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|usmarkać.

Wiktionary

Powiązane:

 czas. usmarkać dk.

 rzecz. smarkacz mos.

Wiktionary


usmarkany

potocznie: taki, który się usmarkał; zasmarkany


SJP.pl


usmarowywać

potocznie:
1. brudzić coś czymś;
2. usmarowywać się - brudzić samego siebie


SJP.pl


usmażyć

czasownik przechodni dokonany (ndk. smażyć)

 (1.1) dokonany od|smażyć.

czasownik zwrotny dokonany usmażyć się (ndk. smażyć się)

 (2.1) dokonany od|smażyć się.

Wiktionary

Powiązane:

 przym. smażony

 rzecz. smażenie n., usmażenie n.

Wiktionary


uśmiać

uśmiać się - ubawić się, naśmiać się do rozpuku


SJP.pl


uśmiech

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) zmiana wyrazu twarzy, która jest przejawem odczuwania radości, zadowolenia, rozbawienia, serdeczności lub ironii;

Wiktionary

Uśmiech – wyraz twarzy, grymas powstający przez napięcie mięśni po obu stronach ust, oraz (w pełniejszym uśmiechu) napięcie mięśni wokół oczu. Jest wspólnym dla wszystkich ludzi wyrazem takich emocji jak szczęście i rozbawienie, choć badania kultur pokazują, że sposób jego użycia jest bardzo różny w różnych kulturach.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Odchodząc posłał mi z daleka swój promienny uśmiech.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈuɕmʲjɛx, AS: uśmʹi ̯eχ

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. uśmiechnięcie n., śmiech m., śmieszek m., śmieszka ż., półuśmiech m., podśmiechujka ż., uśmiechanie n., śmianie n., uśmianie n., wyśmiewanie n., wyśmianie n., obśmiewanie n., obśmianie n., ośmieszanie n., ośmieszenie n., prześmiewczość ż., śmieszność ż.

:: zdrobn. uśmieszek m.

 czas. uśmiechać się ndk., śmiać się ndk., uśmiać się dk., wyśmiewać ndk., wyśmiać dk., obśmiewać ndk., obśmiać dk., ośmieszać ndk., ośmieszyć dk.

 przym. prześmiewczy, śmieszny, śmiesznawy, roześmiany

 przysł. śmiesznie, prześmiewczo, śmiesznawo

Wiktionary


uśmiechanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|uśmiechać.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. uśmiech m., uśmieszek m.

 czas. uśmiechać ndk.

 przym. uśmiechliwy

Wiktionary


uśmiechnięty

przymiotnik

 (1.1) taki, który się uśmiecha

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Samochody kolejno zatrzymywały się na podjeździe, gdzie wysiadających witał uśmiechnięty kamerdyner.

 (1.1) Tytułowe „spojrzenie turysty” (…) oznacza poszukiwanie przez nas znaków, które potwierdzą nasze wyobrażenia. Paryż ma być romantyczny, Anglicy dżentelmeńscy, Tajowie uśmiechnięci. Chcemy, żeby nasze wakacje były niepowtarzalne i wyjątkowe, z dala od pułapek turystycznych, ale to, czy uznamy je za udane, lub nie, zależy głównie od tego, czy potwierdzą się nasze wyobrażenia.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌuɕmʲjɛxʲˈɲɛ̃ntɨ, AS: uśmʹi ̯eχʹńnty

Wiktionary

Powiązane:

 czas. uśmiechnąć się dk., uśmiechać się ndk.

Wiktionary


uśmiercenie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) pozbawienie kogoś życia

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. uśmiercanie n., śmierć ż., śmiertelny mos.

 czas. uśmiercić dk., uśmiercać ndk.

 przym. śmiertelny

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) zabicie, zamordowanie; pot. ukatrupienie

Wiktionary


uśmiercić

czasownik przechodni dokonany (ndk. uśmiercać)

 (1.1) książk. powodować czyjąś śmierć

 (1.2) książk. rozpowszechniać fałszywe informacje o czyjejś śmierci

 (1.3) książk. powodować, że coś przestaje istnieć lub prawidłowo funkcjonować

Wiktionary

Wymowa:

IPA: uɕˈmʲjɛrʲt͡ɕit͡ɕ, AS: uśmʹi ̯erʹćić

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. śmiertelny mos., uśmiercanie n., śmiertelniczka ż., śmierć ż., śmiertelnik m., śmiertelność ż., uśmiercenie n.

 czas. uśmiercać ndk.

 przysł. śmiertelnie

 przym. śmiertelny

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) zabijać

 (1.3) niszczyć

Wiktionary


uśmierzać

1. czynić mniej dotkliwym, łagodzić, uspokajać, koić;
2. poskramiać, ukrócać, tłumić


SJP.pl

czasownik przechodni niedokonany (dk. uśmierzyć)

 (1.1) med. zmniejszać bądź usuwać objawy

 (1.2) powodować ustępowanie lub zakończenie

czasownik zwrotny niedokonany uśmierzać się (dk. uśmierzyć się)

 (2.1) stawać się mniej dokuczliwym

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. uśmierzanie n., uśmierzenie n.

 przym. uśmierzający

 przysł. uśmierzająco

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) koić, łagodzić

 (1.2) tłumić

Wiktionary


uśmierzający

1. czynić mniej dotkliwym, łagodzić, uspokajać, koić;
2. poskramiać, ukrócać, tłumić


SJP.pl


uśmierzyć

1. uczynić mniej dotkliwym, załagodzić, uspokoić, ukoić;
2. poskromić, ukrócić, stłumić


SJP.pl


uśmieszać

dawniej:
1. rozweselać, rozbawiać, rozśmieszać;
2. czynić śmiesznym, ośmieszać


SJP.pl


uśmieszek

zdrobnienie od: uśmiech


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) niewyraźny uśmiech wyrażający często drwinę, ironię albo pogardę

Wiktionary

Emotikon – ideogram złożony z sekwencji znaków typograficznych, służący do wyrażania emocji. Zwykle przedstawia grymas twarzy, obrócony o 90° w kierunku przeciwnym do ruchu wskazówek zegara. Wiele aplikacji przekształca emotikony w tzw. emoji, które to często są potocznie określane jako emotikony (obrazkowe), podczas gdy rzeczywiste emotikony określane są jako emotikony znakowe.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: uˈɕmʲjɛʃɛk, AS: uśmʹi ̯ešek

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. uśmiech m., śmiech m., uśmiechanie n.

Wiktionary


uśmiewać

uśmiewać się - śmiać się do rozpuku


SJP.pl


usmoł

gwarowo: skorupa utworzona m.in. z żywicy i ziemi na szczecinie dzika, powstała przy ocieraniu się zwierzęcia o drzewa


SJP.pl


usmuklić

rzadko: uczynić smukłym, szczupłym; wysmuklić


SJP.pl


usnąć

pogrążyć się we śnie; zasnąć


SJP.pl

czasownik nieprzechodni dokonany (ndk. usypiać)

 (1.1) zasnąć, zacząć spać

 (1.2) przen. o miejscu: stać się cichym, spokojnym

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Po raz pierwszy doznała pewnej ulgi, po łzach obfitych i usnęła następnie na kilka godzin, ukołysana jak dziecko w ramionach Nataszki.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) zasnąć

Wiktionary


usnarz

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna

 (1.1) geogr. wieś w Polsce, w województwie podlaskim, w powiecie sokólskim, w gminie Szudziałowo;

Wiktionary

  • Usnarz Dolny
  • Usnarz Górny

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Afgańczycy z Usnarza okazali się być Irakijczykami sprowadzonymi przez Białorusinów.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) Usnarz Górny

Wiktionary


uśnicki

przymiotnik relacyjny

 (1.1) dotyczący Uśnic

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Uśnice nmos., uśniczanin m., uśniczanka ż.

Wiktionary


uśniczanin

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) mieszkaniec Uśnic

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Uśnice nmos.

:: fż. uśniczanka ż.

 przym. uśnicki

Wiktionary


uśniczanka

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) mieszkanka Uśnic

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Uśnice nmos.

:: fm. uśniczanin m.

 przym. uśnicki

Wiktionary


uśniem

chluśniem, bo uśniem - żartobliwe wyrażenie używane w celu zachęcenia do wypicia kolejnej porcji alkoholu


SJP.pl


uśnieżać

dawniej: pokrywać śniegiem; ośnieżać


SJP.pl


uśnieżenie

stopień pokrycia śniegiem danego terenu


SJP.pl


uśnieżyć

rzadko: ośnieżyć, pokryć śniegiem


SJP.pl


usnoplany

przymiotnik

 (1.1) gw-pl|Górny Śląsk. zakatarzony

Wiktionary


usnuć

1. przędąc wytworzyć nitkę; uprząść;
2. zaplanować coś, ułożyć


SJP.pl


usos

skrótowiec w funkcji rzeczownika rodzaju męskorzeczowego

 (1.1) = inform. eduk. Uniwersytecki System Obsługi Studiów

Wiktionary


usowicz

nazwisko


SJP.pl


usp

Unique Selling Proposition, unikatowa propozycja sprzedaży, rodzaj strategii stosowanej w reklamie, opartej na wyobrażeniu towaru, na wzbudzanych przez niego uczuciach i emocjach


SJP.pl

  • unique selling proposition – unikatowa cecha oferty
  • Universidade de São Paulo – Uniwersytet w São Paulo
  • University of the South Pacific – Uniwersytet Południowego Pacyfiku
  • Ukraińska Partia Socjalistyczna
  • USS Saint Paul – amerykańskie okręty
  • pistolet HK USP – niemiecki pistolet
  • United States Pharmacopeia – farmakopea amerykańska

Wikipedia


uspać

czasownik dokonany

 (1.1) położyć kogoś spać, ułożyć, utulić do snu

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Muszę uspać dziecko.

 (1.1) Uspałam syna i teraz smacznie śpi.

Wiktionary


uspakajać

uspokajać;
1. nakłaniać kogoś do spokoju, ciszy, wprowadzać ład;
2. przywracać komuś spokój, usunąć przyczyny zdenerwowania; ukoić;
3. uspakajać się:
a) stać się spokojnym, cichym;
b) pozbywać się niepokoju, obaw; wyciszać się;
c) o burzy, śnieżycy: ustać


SJP.pl


uspakajający

uspakajać


SJP.pl

Patrz:

uspakajać

uspantele

dawny język Indian w Gujanie


SJP.pl


uśpian

drzewo liściaste z rodziny strzeligłogowatych


SJP.pl


uśpić

1. sprawić, że ktoś zaśnie;
2. wytłumić, przygasić, osłabić;
3. wprowadzić w stan podobny do snu w celu przeprowadzenia operacji;
4. zabić zwierzę przez wstrzyknięcie środka usypiającego;
5. uśpić się - przestarzałe: zasnąć


SJP.pl

czasownik przechodni dokonany (ndk. usypiać)

 (1.1) dokonany od|usypiać.

czasownik zwrotny dokonany uśpić się (ndk. usypiać się)

 (2.1) dokonany od|usypiać się.

Wiktionary

Powiązane:

 czas. spać

 rzecz. uśpienie n.

Wiktionary


uśpienie

1. sprawić, że ktoś zaśnie;
2. wytłumić, przygasić, osłabić;
3. wprowadzić w stan podobny do snu w celu przeprowadzenia operacji;
4. zabić zwierzę przez wstrzyknięcie środka usypiającego;
5. uśpić się - przestarzałe: zasnąć


SJP.pl


uspienski

nazwisko


SJP.pl

Osoby o tym nazwisku:

  • Boris Uspienski – filolog, mitograf
  • Eduard Uspienski – pisarz
  • Filoteusz (Uspienski) – rosyjski biskup prawosławny
  • Fiodor Uspienski – historyk, bizantynolog
  • Gleb Uspienski – pisarz
  • Piotr Uspienski – filozof
  • Porfiriusz (Uspienski) – biskup czehryński
  • Tadeusz (Uspienski) – rosyjski biskup prawosławny

Wikipedia


uspójniać

o tekście: sprawiać, że staje się spójny (logicznie powiązany)


SJP.pl


uspójnić

o tekście: sprawić, że stanie się spójny (logicznie powiązany)


SJP.pl


uspokajać

uspakajać;
1. nakłaniać kogoś do spokoju, ciszy, wprowadzać ład;
2. przywracać komuś spokój, usunąć przyczyny zdenerwowania; ukoić;
3. uspokajać się:
a) stać się spokojnym, cichym;
b) pozbywać się niepokoju, obaw; wyciszać się;
c) o burzy, śnieżycy: ustać


SJP.pl

czasownik przechodni niedokonany (dk. uspokoić)

 (1.1) przywracać spokój, utulać, łagodzić, usuwać obawy, zdenerwowanie

 (1.2) skłaniać, nawoływać do ciszy, milczenia, hamować, uciszać, wprowadzać ład, porządek

 (1.4) daw. nasycać, zaspokajać

 (1.5) rzad. załatwiać zadowalająco, regulować, spłacać

czasownik zwrotny niedokonany uspokajać się (dk. uspokoić się)

 (2.1) odzyskiwać spokój, stawać się spokojnym

 (2.2) wypogadzać się; o pogodzie, zjawiskach atmosferycznych

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Utwory Chopina bardzo mnie uspokajają.

 (1.2) Nauczycielka krzyczała na klasę. Uspokajała młodzież już od dłuższego czasu, jednak nie dawało to żadnych rezultatów.

 (2.1) Powoli jednak zdawała się powracać do siebie i uspokajać się nieco, a ujmując mnie w swe ramiona, przycisnęła mnie do serca.

 (2.2) – Patrz! Pogoda się uspokaja. – Rzeczywiście! Widać, że deszcz przestaje padać; jeszcze godzina i będzie sucho.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌuspɔˈkajät͡ɕ, AS: uspokai ̯äć

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. pokój mrz., spokojny, spokój m., spokojność ż., spokojnik m., spokojnica ż., uspokojenie n., uspokajanie n., uspokajacz m., uspokoiciel m., uspokoicielka ż., zaspokojenie n., zaspokajanie n., zaspokajacz m.

 czas. spokoić ndk., uspokoić dk., zaspokoić dk., zaspokajać ndk.

 przym. spokojny, spokojniutki, spokojniuteńki, spokojniuchny, spokojniusieńki, uspokajający, uspokojony, zaspokajalny, spokojno

 przysł. spokojnie, spokojno, spokojniutko, spokojniuteńko, spokojniuchno, spokojniusieńko, uspokajająco

 wykrz. spokojnie, spox, spoko, spoczko

 partyk. spoko, spoczko

 ims. uspokajający, uspokojony

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) łagodzić, lać oliwę na wzburzone morze

 (1.2) uciszać, wyciszać

 (1.3) opanowywać, radzić sobie z czymś, naprawiać, porządkować, uporządkować, pot. ogarniać

 (1.4) nasycać, zaspokajać

 (1.5) regulować, spłacać, naprawiać

 (2.1) doznać spokoju, ostudzić emocje

 (2.2) rozpogadzać się, wypogadzać się

Wiktionary


uspokajacz

rzadko: środek uspokajający


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) daw. ten, kto wprowadza spokój, ład, porządek

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (2.1) pot. rzecz, która uspokaja

 (2.2) pot. lek, środek uspokajający

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Pfuel zaopatrzony w działa i w bagnety, przyjeżdżał jako rozjemca i uspokajacz i ażeby wedle nowo zdobytych przez swój naród zasad wolności i braterstwa kraj uspokoić i sprawiedliwość komu należało wymierzyć, ogłosił prawo doraźne, na mocy którego każdy Polak schwytany z bronią w ręku miał być natychmiast rozstrzelany [...].

 (2.1) Dla różnych ludzi uspokajacz może mieć inną formę, jeden idzie na papierosa, drugi zagra w jakąś grę, trzeci będzie żuł gumę, kolejny pójdzie coś zjeść (choćby czekoladę), czegoś się napić. Jeszcze inny będzie medytował, słuchał swojego oddechu, powtarzał jakąś mantrę, słuchał jakiejś piosenki, modlił się, czy cokolwiek innego

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. spokojny, pokój mrz., spokój m., spokojność ż., spokojnik m., spokojnica ż., uspokojenie n., uspokajanie n., uspokoiciel m., uspokoicielka ż., zaspokojenie n., zaspokajanie n., zaspokajacz m.

 czas. spokoić ndk., uspokoić dk., uspokajać ndk., zaspokoić dk., zaspokajać ndk.

 przym. spokojny, spokojniutki, spokojniuteńki, spokojniuchny, spokojniusieńki, uspokajający, uspokojony, zaspokajalny, spokojno

 przysł. spokojnie, spokojno, spokojniutko, spokojniuteńko, spokojniuchno, spokojniusieńko, uspokajająco

 wykrz. spokojnie, spox, spoko, spoczko

 partyk. spoko, spoczko

 ims. uspokojony, uspokajający

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) uspokoiciel

Wiktionary


uspokajająco

przysłówek sposobu

 (1.1) w sposób uspokajający

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Szum fal działa niezwykle uspokajająco.

Wiktionary

Powiązane:

 czas. uspokajać, uspokoić, spokoić

 przym. uspokajający, spokojniuchny, spokojniusieńki, spokojniuteńki, spokojniutki, spokojno, spokojny

 wykrz. spoczko, spoko, spokojnie, spox

 partyk. spoczko, spoko

 rzecz. uspokajacz mos./mrz., spokój mrz., spokojny, spokojność ż., spokojnik mos., spokojnica ż.

 przysł. spokojnie, spokojniuchno, spokojniusieńko, spokojniuteńko, spokojniutko, spokojno

Wiktionary


uspokajający

uspakajać;
1. nakłaniać kogoś do spokoju, ciszy, wprowadzać ład;
2. przywracać komuś spokój, usunąć przyczyny zdenerwowania; ukoić;
3. uspokajać się:
a) stać się spokojnym, cichym;
b) pozbywać się niepokoju, obaw; wyciszać się;
c) o burzy, śnieżycy: ustać


SJP.pl

imiesłów przymiotnikowy czynny

 (1.1) taki, który uspokaja

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. spokojny, spokój m., spokojność ż., spokojnik m., spokojnica ż., uspokojenie n., uspokajanie n., uspokajacz m., uspokoiciel m., uspokoicielka ż., zaspokojenie n., zaspokajanie n., zaspokajacz m.

 czas. spokoić ndk., uspokoić dk., uspokajać ndk., zaspokoić dk., zaspokajać ndk.

 przym. spokojny, spokojniutki, spokojniuteńki, spokojniusieńki, spokojniuchny, uspokojony, zaspokajalny, spokojno

 przysł. spokojnie, spokojno, spokojniutko, spokojniuteńko, spokojniuchno, spokojniusieńko, uspokajająco

 wykrz. spokojnie, spox, spoko, spoczko

 partyk. spoko, spoczko

 ims. uspokojony

Wiktionary


uspokajanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|uspokajać.

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Co działa na płaczące maluchy? Niektóre sposoby ich uspokajania i usypiania są co najmniej dziwne…

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌuspɔkaˈjä̃ɲɛ, AS: uspokai ̯ä̃ńe

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. spokojny, spokój m., spokojność ż., spokojnik m., spokojnica ż., uspokojenie n., uspokajacz m., uspokoiciel m., uspokoicielka ż., zaspokojenie n., zaspokajanie n., zaspokajacz m.

 czas. spokoić ndk., uspokoić dk., uspokajać ndk., zaspokoić dk., zaspokajać ndk.

 przym. spokojny, spokojniutki, spokojniuteńki, spokojniuchny, spokojniusieńki, uspokajający, uspokojony, zaspokajalny, spokojno

 przysł. spokojnie, spokojno, spokojniutko, spokojniuteńko, spokojniuchno, spokojniusieńko, uspokajająco

 wykrz. spokojnie, spox, spoko, spoczko

 partyk. spoko, spoczko

 ims. uspokojony, uspokajający

Wiktionary


uspokoić

czasownik przechodni dokonany (ndk. uspokajać)

 (1.1) dokonany od|uspokajać.

czasownik zwrotny dokonany uspokoić się (ndk. uspokajać się)

 (2.1) dokonany od|uspokajać się.

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Już jednak znaleźli się mieszczanie, którzy starają się udobruchać i uspokoić ludzi. Udaje im się to w zupełności. Wnet jednak wyrusza tłum na odwach przy Bramie Świdnickiej, aby rozbroić znajdujących się tutaj żołnierzy.

 (2.1) Dlaczego jesteś taki wściekły? Uspokój się wreszcie i powiedz, co się stało!

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌuspɔˈkɔjit͡ɕ, AS: uspokoi ̯

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. spokojny, pokój mrz., spokój m., spokojność ż., spokojnik m., spokojnica ż., uspokojenie n., uspokajanie n., uspokajacz m., uspokoiciel m., uspokoicielka ż., zaspokojenie n., zaspokajanie n., zaspokajacz m.

 czas. spokoić ndk., uspokajać ndk., zaspokoić dk., zaspokajać ndk.

 przym. spokojny, spokojniutki, spokojniuteńki, spokojniuchny, spokojniusieńki, uspokajający, uspokojony, zaspokajalny, spokojno

 przysł. spokojnie, spokojno, spokojniutko, spokojniuteńko, spokojniuchno, spokojniusieńko, uspokajająco

 wykrz. spokojnie, spox, spoko, spoczko

 partyk. spoko, spoczko

 ims. uspokajający, uspokojony

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) łagodzić

 (2.1) doznać spokoju, ostudzić emocje

Wiktionary


uspokoiciel

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) daw. ten, kto uspokaja, uspokajający

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Uspokoiciel świata, ożywiony duchem Ewangielji, wróci nadzieję wszystkim, walcząc błogosławionym orężem poko­ju i religji.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. spokojny, spokój m., spokojność ż., spokojnik m., spokojnica ż., uspokojenie n., uspokajanie n., uspokajacz m., uspokoicielka ż., zaspokojenie n., zaspokajanie n., zaspokajacz m.

 czas. spokoić ndk., uspokoić dk., uspokajać ndk., zaspokoić dk., zaspokajać ndk.

 przym. spokojny, spokojniutki, spokojniuteńki, spokojniuchny, spokojniusieńki, uspokajający, uspokojony, zaspokajalny, spokojno

 przysł. spokojnie, spokojno, spokojniutko, spokojniuteńko, spokojniuchno, spokojniusieńko, uspokajająco

 wykrz. spokojnie, spox, spoko, spoczko

 partyk. spoko, spoczko

 ims. uspokojony, uspokajający

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) uspokajacz

Wiktionary


uspokoicielka

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) daw. kobieta, która uspokaja

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Oczy zaszły mu bielmem, lecz nogi kopały jeszcze czas jakiś ziemię, póki największa ludzka uspokoicielka, śmierć, nie pokryła mu nocą głowy i nie uspokoiła go na zawsze.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. spokojny, spokój m., spokojność ż., spokojnik m., spokojnica ż., uspokojenie n., uspokajanie n., uspokajacz m., uspokoiciel m., zaspokojenie n., zaspokajanie n., zaspokajacz m.

 czas. spokoić ndk., uspokoić dk., uspokajać ndk., zaspokoić dk., zaspokajać ndk.

 przym. spokojny, spokojniutki, spokojniuteńki, spokojniuchny, spokojniusieńki, uspokajający, uspokojony, zaspokajalny, spokojno

 przysł. spokojnie, spokojno, spokojniutko, spokojniuteńko, spokojniuchno, spokojniusieńko, uspokajająco

 wykrz. spokojnie, spox, spoko, spoczko

 partyk. spoko, spoczko

 ims. uspokojony, uspokajający

Wiktionary


uspokojenie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) przywrócenie spokoju, odczasownikowy od|uspokoić.

 (1.2) spokój wewnętrzny, odprężenie po ustąpieniu niepokoju

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Rok 2022 przyniesie uspokojenie na linii USA–Chiny. Pojawi się okno możliwości.

 (1.3) Premier i szef MON na granicy polsko-białoruskiej. Mateusz Morawiecki: Jest szansa na uspokojenie.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌuspɔkɔˈjɛ̇̃ɲɛ, AS: uspokoi ̯ė̃ńe

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. pokój mrz., spokojny, spokój m., spokojność ż., spokojnik m., spokojnica ż., uspokajanie n., uspokajacz m., uspokoiciel m., uspokoicielka ż., zaspokojenie n., zaspokajanie n., zaspokajacz m.

 czas. spokoić ndk., uspokoić dk., uspokajać ndk., zaspokoić dk., zaspokajać ndk.

 przym. spokojny, spokojniutki, spokojniuteńki, spokojniuchny, spokojniusieńki, uspokajający, uspokojony, zaspokajalny, spokojno

 przysł. spokojnie, spokojno, spokojniutko, spokojniuteńko, spokojniuchno, spokojniusieńko, uspokajająco

 wykrz. spokojnie, spox, spoko, spoczko

 partyk. spoko, spoczko

 ims. uspokojony, uspokajający

Wiktionary


uspokojony

imiesłów przymiotnikowy bierny

 (1.1) taki, który pozbył się niepokoju, zdenerwowania

 (1.2) niczym niezakłócony, nieruchomy i cichy

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. spokojny, spokój m., spokojność ż., spokojnik m., spokojnica ż., uspokojenie n., uspokajanie n., uspokajacz m., uspokoiciel m., uspokoicielka ż., zaspokojenie n., zaspokajanie n., zaspokajacz m.

 czas. spokoić ndk., uspokoić dk., uspokajać ndk., zaspokoić dk., zaspokajać ndk.

 przym. spokojny, spokojniutki, spokojniuteńki, spokojniusieńki, spokojniuchny, uspokajający, zaspokajalny, spokojno

 przysł. spokojnie, spokojno, spokojniutko, spokojniuteńko, spokojniuchno, spokojniusieńko, uspokajająco

 wykrz. spokojnie, spox, spoko, spoczko

 partyk. spoko, spoczko

 ims. uspokajający

Wiktionary


usportawiać

wychowywać w duchu sportowym


SJP.pl


usportowić

wychować w duchu sportowym


SJP.pl


usposabiać

1. nastawiać kogoś na coś; wprowadzać w określony nastrój; nastrajać;
2. dawniej: czynić zdolnym do czegoś; dawniej: zaopatrywać, wyposażać w coś


SJP.pl


usposobić

1. wpłynąć na kogoś w pewien sposób, uczynić skłonnym do czegoś;
2. uczynić podatnym na coś


SJP.pl

czasownik przechodni dokonany (ndk. usposabiać)

 (1.1) dokonany od|usposabiać.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌuspɔˈsɔbʲit͡ɕ, AS: usposobʹić

Wiktionary

Powiązane:

 czas. sposobić

Wiktionary


usposobienie

książkowo:
1. cechy charakteru człowieka, sposób zachowywania się, reagowania; temperament, natura;
2. tymczasowy stan psychiczny; humor, nastrój


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) temperament, zespół stałych skłonności i cech psychicznych

 (1.2) nastrój, chwilowy stan psychiczny

Wiktionary

Przykłady

 (1.2) Nie jestem dziś w przyjaznym usposobieniu.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) charakter

 (1.2) nastrój

Wiktionary


uspołecznienie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) sprawienie, że ktoś stanie się aktywny społecznie

 (1.2) sprawienie, że coś stanie się własnością spółdzielczą, społeczną lub państwową

Wiktionary

Socjalizacja (łac. socialis = społeczny) – proces (oraz rezultat tego procesu) nabywania przez jednostkę systemu wartości, norm oraz wzorów zachowań (w wyniku oddziaływań otoczenia społecznego), obowiązujących w danej zbiorowości. Socjalizacja trwa przez całe życie człowieka, lecz w największym nasileniu występuje, gdy dziecko rozpoczyna życie w społeczeństwie. Największą rolę na tym etapie odgrywają jego rodzice, później także wychowawcy i rówieśnicy oraz instytucje (takie jak szkoła, przedszkole czy Kościół).

Wikipedia

Powiązane:

 czas. uspołeczniać ndk., uspołecznić dk.

 przysł. społecznie

Wiktionary


usprawiedliwiać

czasownik przechodni niedokonany (dk. usprawiedliwić)

 (1.1) oczyszczać z zarzutów, podawać usprawiedliwienie

 (1.2) wyjaśniać motywy działania

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌuspravʲjɛˈdlʲivʲjät͡ɕ, AS: uspravʹi ̯edlʹivʹi ̯äć

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. usprawiedliwienie n., sprawiedliwość ż., usprawiedliwianie n.

 czas. usprawiedliwić dk.

Wiktionary


usprawiedliwianie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|usprawiedliwiać.

Wiktionary

Powiązane:

 czas. usprawiedliwiać ndk.

 rzecz. sprawiedliwość ż.

Wiktionary


usprawiedliwić

czasownik przechodni dokonany (ndk. usprawiedliwiać)

 (1.1) pokazać, że ktoś jest niewinny, uzasadniając jego postępowanie

 (1.2) pokazać, że jakieś działanie lub decyzja są konieczne lub zasadne

czasownik zwrotny dokonany usprawiedliwić się (ndk. usprawiedliwiać się)

 (2.1) wyjaśnić swoje postępowanie, starając się dowieść, że jest ono słuszne

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Jeden usprawiedliwił nieobecność chorobą, drugi wyjazdem za granicę.

 (1.2) W tłumie, jaki zebrał się samoczynnie wokół, przeważały nieprzyjazne nastroje, w pewnej mierze usprawiedliwione brakiem rzeczowej informacji.

 (2.1) Zawsze usprawiedliwią się tym, że sprawa była nagła, a nie mieli możliwości zasięgnięcia jego opinii.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. usprawiedliwienie n., sprawiedliwość ż.

 czas. usprawiedliwiać ndk.

 przysł. usprawiedliwiająco

Wiktionary


usprawiedliwienie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|usprawiedliwić.

Wiktionary

Wikipedia

Powiązane:

 czas. usprawiedliwiać, usprawiedliwić

 rzecz. sprawiedliwość ż.

Wiktionary


usprawnieniowy

przymiotnik od: usprawnienie


SJP.pl


usprzętawiać

zaopatrywać, wyposażać w sprzęt


SJP.pl


usprzętowić

zaopatrzyć w sprzęt


SJP.pl


usrać

wulgarnie:
1. usrać sobie - ubzdurać sobie;
2. rozmieścić gdzieś dużo obiektów;
3. uczynić nieprzyjemnym, uprzykrzyć;
4. usrać się:
a) bardzo się zmęczyć;
b) zlekceważyć; olać, zlać;
c) ubrudzić się czymś;
d) zepsuć się; skopać się, schrzanić się;
e) uwziąć się, zawziąć się;
f) uprzeć się


SJP.pl


usrany

zasrany; wulgarnie:
1. ubrudzony własnymi odchodami;
2. nic niewart; kiepski, nędzny, marny;
3. budzący niechęć


SJP.pl


usrebrzać

nadawać srebrny kolor; posrebrzać, srebrzyć


SJP.pl


usrebrzyć

nadać srebrzystą barwę, srebrzysty połysk; osrebrzyć, posrebrzyć


SJP.pl


uśrednianie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|uśredniać.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. uśrednienie n., średnica ż.

 czas. uśredniać ndk., uśrednić dk.

Wiktionary


usrywać

usrywać się - wulgarnie:
a) bardzo się męczyć;
b) robić w jakiejś sprawie wszystko, co jest możliwe


SJP.pl


uss

[czytaj: ju-es-ES] skrót od: United States Ship - Okręt Stanów Zjednoczonych


SJP.pl


ussuri

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna

 (1.1) geogr. hydron. rzeka w Azji płynąca przez Rosję i Chiny, uchodząca do Amuru;

Wiktionary

Ussuri (ros. Уссури; chiń. upr. 乌苏里江; chiń. trad. 烏蘇里江; pinyin Wūsūlǐ Jiāng) – rzeka w Azji. Płynie w Rosji i Chinach. Źródła na wysokości 1682 m n.p.m. na stokach góry Śnieżnej w górach fałdowych Sichote Aliń i uchodzi do Amuru, jako jego prawy dopływ. Długość 897 km przy powierzchni dorzecza 193 000 km². Przepływ w dolnym biegu 1150 m³/sek.

Wikipedia

Przykłady

składnia.

kolokacje.

 (1.1) kolokacje rzeka|D=Ussuri|N=Ussuri.

synonimy.

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

 rzecz. Ussuryjsk mrz.

 przym. usuryjski, ussuryjski

frazeologia.

etymologia.

uwagi.

tłumaczenia.

* białoruski: (1.1) Усуры ż.

* rosyjski: (1.1) Уссури

* słowacki: (1.1) Ussuri

źródła.

odmiana.

przykłady.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Ussuryjsk mrz.

 przym. usuryjski, ussuryjski

Wiktionary


ussuryjsk

miasto w Rosji


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna

 (1.1) geogr. adm. miasto w Rosji, w Kraju Nadmorskim, na Dalekim Wschodzie;

Wiktionary

Ussuryjsk (ros. Уссурийск) – miasto w Rosji (Daleki Wschód), centrum administracyjne Ussuryjskiego Okręgu Miejskiego w Kraju Nadmorskim, nad rzekami Razdolnaja, Komarowka i Rakowka. Miasto liczy 173 640 mieszkańców (2020). Położony 112 kilometrów na północ od Władywostoku.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) W Ussuryjsku można zwiedzić zabytkowy monastyr.

Wiktionary

Powiązane:

 przym. ussuryjski

 rzecz. Ussuri mrz.

Wiktionary


ussuryjski

1. Ussuryjsk (miasto w Rosji);
2. klon ussuryjski - gatunek drzewa z rodziny mydleńcowatych; klon koreański


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) odnoszący się do rzeki Ussuri, związany z rzeką Ussuri

 (1.2) odnoszący się do Ussuryjska, związany z Ussuryjskiem

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) W czasie wojny domowej większość kozaków ussuryjskich poparła białych.

 (1.2) Na ussuryjskim herbie widnieje sierp wbity w snop.

Wiktionary

Powiązane:

 (1.2) rzecz. Ussuryjsk m.

Wiktionary


ust-ilimsk

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna

 (1.1) geogr. miasto w azjatyckiej części Rosji, w obwodzie irkuckim, nad Angarą, w pobliżu ujścia Ilimu;

Wiktionary

Ust-Ilimsk (ros. Усть-Илимск, trb. Ust´-Ilimsk) – miasto w azjatyckiej części Rosji, obwodzie irkuckim, nad Angarą i Zbiornikiem Ust-Ilimskim, w pobliżu ujścia Ilimu. Około 80,4 tys. mieszkańców (2020). W mieście działa 1 linia tramwajowa. W pobliżu miasta znajduje się port lotniczy Ust-Ilimsk.

W mieście rozwinął się przemysł celulozowo-papierniczy oraz materiałów budowlanych.

Wikipedia

Powiązane:

 przym. ust-ilimski

Wiktionary


ust-ilimski

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z Ust-Ilimskiem, dotyczący Ust-Ilimska

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Ust-Ilimsk mrz.

Wiktionary


ust-kamienogorsk

miasto w Kazachstanie


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna

 (1.1) geogr. miasto w Kazachstanie, administracyjne centrum obwodu wschodniokazachstańskiego;

Wiktionary

Ust-Kamienogorsk (kaz. Өскемен, Öskemen; ros. Усть-Каменогорск, Ust´-Kamienogorsk) – miasto w Kazachstanie na przedgórzu Ałtaju, nad rzeką Irtysz. Stolica obwodu wschodniokazachstańskiego. Ludność: 347 480 mieszkańców (2020).

Nad Irtyszem znajduje się elektrownia wodna. W mieście działa przemysł metalurgiczny, metalowy, maszynowy, elektrotechniczny, spożywczy, materiałów budowlanych, meblarski.

Wikipedia

Powiązane:

 przym. ust-kamienogorski

Wiktionary


ust-ordyński

rzeczownik, rodzaj nijaki, nazwa własna

 (1.1) geogr. adm. osiedle w Rosji, w obwodzie irkuckim;

Wiktionary

Ust-Ordyński (ros. Усть-Орды́нский, Ust´-Ordynskij) – osiedle w Rosji, w obwodzie irkuckim, ośrodek administracyjny Ust-Ordyńsko-Buriackiego Okręgu Autonomicznego.

Liczba mieszkańców w 2005 roku wynosiła ok. 14 300.

W mieście rozwinął się przemysł spożywczy oraz drzewny.

Wikipedia


ust-ługa

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) geogr. adm. osiedle w Rosji, w obwodzie leningradzkim, nad rzeką Ługą w pobliżu jej ujścia do Zatoki Fińskiej;

Wiktionary

Ust-Ługa (ros. Усть-Луга, Ust´-Ługa) – osiedle w Rosji, w obwodzie leningradzkim, nad rzeką Ługą w pobliżu jej ujścia do Łużskiej guby, części Zatoki Fińskiej. Znajduje się około 110 km od Petersburga. W 2007 roku liczyła 2173 mieszkańców.

Wikipedia


ust.

skrót od:
1. ustęp;
2. ustawa


SJP.pl

skrót

 (1.1) = praw. ustęp

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Stosowanie tymczasowych odstępstw, o których mowa w ust. 1, nie może powodować pogorszenia warunków pracy kierowców i poziomu bezpieczeństwa ruchu drogowego.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. ustęp mrz.

Wiktionary


usta

1. otwór gębowy człowieka;
2. wargi; * forma narzędnika "usty" przestarzała, używana głównie w języku literackim


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj niemęskoosobowy, liczba mnoga

 (1.1) anat. część ciała służąca głównie do spożywania pokarmów oraz artykulacji głosek;

 (1.2) dwie wargi ust (1.1), otworu gębowego człowieka;

Wiktionary

Jama ustna (łac. cavum oris, cavitas oris) – jama gębowa człowieka, początkowy odcinek przewodu pokarmowego, ograniczony od przodu przez wargi ust, po bokach przez policzki (opierające się na szczęce oraz żuchwie), od góry przez podniebienie twarde, natomiast od tyłu – przez podniebienie miękkie (wraz z języczkiem) oraz cieśń gardzieli. Przestrzeń pomiędzy wargami a zębami to przedsionek jamy ustnej, natomiast za zębami – jama ustna właściwa.

Wikipedia

Przykłady

 (1.2) Ten chłopak ma bardzo zmysłowe usta.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈusta, AS: usta

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. ustnik m., ustniczek m., ustność ż.

:: zdrobn. usteczka nmos.

 przym. ustny, ustnikowy, doustny, bezusty, wewnątrzustny

 przysł. ustnie, doustnie

 temsłow. -usty, usto-

Wiktionary


ustabilizowanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|ustabilizować.

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Tak czy owak, dla sztuki miłość najwyraźniej przestaje być interesująca z chwilą ustabilizowania się związku.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. stabilizowanie n., stabilizacja ż.

 czas. ustabilizować dk., stabilizować ndk.

 przym. stabilny

 przysł. stabilnie

Wiktionary


ustać

1. utrzymać się na nogach w pozycji stojącej, np. ustać w miejscu;
2. wytrzymać określony czas w pozycji stojącej podczas jakiegoś ćwiczenia sportowego, np. ustać skok, lądowanie


SJP.pl

czasownik nieprzechodni dokonany (ndk. ustawać)

 (1.1) przestać być czy dziać się

 (1.2) opaść z sił; przestać działać z wyczerpania

czasownik nieprzechodni dokonany (ndk. stać)

 (2.1) pozostać w pozycji siedzącej; nie przewrócić się

czasownik zwrotny dokonany

 (3.1) będąc wpierw mętnym, stać się po pewnym czasie klarownym

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. ustanie n.

 czas. postawić

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) zakończyć się

 (3.1) sklarować się

Wiktionary


ustak

gad z rzędu żółwi zamieszkujący rzeki i jeziora Afryki, Ameryki Północnej i Azji, żywiący się małżami i rybami, opuszczający środowisko wodne na czas składania jaj; charakteryzuje się częściowo zredukowanym pancerzem; żółwiak, żółw trójpazurzasty


SJP.pl


ustalać

czasownik przechodni niedokonany (dk. ustalić)

 (1.1) wybierać, wyznaczać, uzgadniać coś, jakąś wartość dla czegoś

 (1.2) stwierdzać coś po zbadaniu

 (2.2) stawać się stałym, nieruchomym

 (2.3) zaczynać ustabilizowane życie, zagospodarowywać się

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Wydawca ustalił cenę komiksu na siedem złotych.

 (1.1) Dalej ustalacie, który z was jest mądrzejszy?

 (1.2) W trakcie śledztwa prokuratura ustaliła, że podejrzany ukrył broń w stodole

Wiktionary

Wymowa:

IPA: uˈstalat͡ɕ, AS: ustalać

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. ustalanie n., ustalenie

 przym. ustalony

Wiktionary

Synonimy:

 (2.3) statkować się

Wiktionary


ustalacz

rodzaj urządzenia przytrzymującego


SJP.pl


ustalanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|ustalać.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌustaˈlãɲɛ, AS: ustalãńe

Wiktionary

Powiązane:

 czas. ustalać, ustalić

Wiktionary


ustalenie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|ustalić.

 (1.2) wynik ustalania, decyzja

 (1.3) ustalenia: wynik stwierdzenia stanu faktycznego

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌustaˈlɛ̃ɲɛ, AS: ustalńe

Wiktionary

Powiązane:

 czas. ustalić, ustalać

Wiktionary

Synonimy:

 (1.2) decyzja

Wiktionary


ustalić

czasownik przechodni dokonany (ndk. ustalać)

 (1.1) zob. ustalać.

czasownik przechodni dokonany (ndk. brak)

 (2.1) daw. uczynić twardym jak stal

czasownik zwrotny dokonany ustalić się (ndk. ustalać się)

 (3.1) zob. ustalać się.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: uˈstalʲit͡ɕ, AS: ustalʹić

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. ustalenie n., ustalanie n.

Wiktionary


ustami

1. otwór gębowy człowieka;
2. wargi; * forma narzędnika "usty" przestarzała, używana głównie w języku literackim


SJP.pl

przyimek

 (1.1) za pośrednictwem kogoś, np. rzecznika lub adwokata

forma rzeczownika.

 (2.1) N. lm. od: usta

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Związkowcy ustami rzecznika zażądali podwyżki.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: uˈstãmʲi, AS: ustãmʹi

Wiktionary


ustanawiać

1. wprowadzać jako prawo;
2. mianować, powoływać, np. organ władzy


SJP.pl

czasownik

 (1.1) wprowadzać jako prawo

 (1.2) mianować, powoływać jakiś organ władzy

Wiktionary

Przykłady

 (1.2) Kazimierz Wielki wznosi tu potężny zamek i ustanawia starostwo międzyrzeckie.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌustãˈnavʲjät͡ɕ, AS: ustãnavʹi ̯äć

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. ustawa ż., ustawka ż., ustawianie n., stacz m., stojak m., stojan m., ustanowienie n., ustanawianie n.

 czas. stawiać, stać, ustawiać, wystać, ustanowić

 przym. ustawowy, ustawny

Wiktionary


ustanawianie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|ustanawiać.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌustãnaˈvʲjä̃ɲɛ, AS: ustãnavʹi ̯ä̃ńe

Wiktionary

Powiązane:

 czas. ustanawiać, ustanowić

 rzecz. ustanowienie n., ustawa ż.

Wiktionary


ustanek

dawniej: ustanie, zaprzestanie czegoś, dzisiaj przeważnie w zwrocie "bez ustanku": ciągle, bez przerwy


SJP.pl


ustanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|ustać.

Wiktionary

Powiązane:

 czas. postawić, ustawać ndk., ustać dk.

 rzecz. ustawanie n.

Wiktionary


ustanowić

czasownik przechodni dokonany (ndk. ustanawiać)

 (1.1) dokonany od|ustanawiać.

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Platon, który chciał ustanowić idealne państwo rządzone przez filozofów, uregulował wszystko – jak każdy totalitarysta – niezmiernie dokładnie.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌustãˈnɔvʲit͡ɕ, AS: ustãnovʹić

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. ustanawianie n., ustanowienie n.

 czas. ustanawiać ndk.

Wiktionary


ustanowienie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|ustanowić.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌustãnɔˈvʲjɛ̇̃ɲɛ, AS: ustãnovʹi ̯ė̃ńe

Wiktionary

Powiązane:

 czas. ustanowić dk., ustanawiać ndk.

 rzecz. ustanawianie n.

Wiktionary


ustąpić

czasownik przechodni dokonany (ndk. ustępować)

 (1.1) dokonany od|ustępować.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. ustępowanie n., ustąpienie n., ustęp m., ustępliwość ż., ustępstwo n.

 czas. ustępować ndk.

 przym. ustępliwy, nieustępliwy

Wiktionary


ustąpienie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|ustąpić.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. ustęp mrz., ustępstwo n., ustępliwość ż.

 przym. ustępliwy

 czas. ustąpić

Wiktionary


ustarbowo

wieś w Polsce


SJP.pl

Ustarbowo (dodatkowa nazwa w j. kaszub. Ùstarbòwò, kaszb. Ùstôrbòwò) – wieś kaszubska w Polsce położona w województwie pomorskim, w powiecie wejherowskim, w gminie Wejherowo.

Wieś szlachecka położona była w II połowie XVI wieku w powiecie puckim województwa pomorskiego. W latach 1975–1998 miejscowość położona była w województwie gdańskim.

Wikipedia


ustasz

członek chorwackiej, faszystowskiej organizacji Ustaša; ustasza


SJP.pl


ustasza

członek chorwackiej, faszystowskiej organizacji Ustaša; ustasz


SJP.pl


ustasze

nacjonalistyczno-terrorystyczne ugrupowanie chorwackie działające w latach 1929-1945


SJP.pl

Ustasze – Chorwacki Ruch Rewolucyjny (chorw. Ustaša – Hrvatski revolucionarni pokret) – chorwacki skrajnie prawicowy ruch ultranacjonalistyczny, faszystowski, ultrakonserwatywny i klerykalny. Ustasze popierali utworzenie Wielkiej Chorwacji, mającej rozciągać się od rzeki Driny do granicy z Belgradem. Podkreślali potrzebę budowy „czystej rasowo” Chorwacji, propagowali prześladowania i ludobójstwo Serbów, Żydów oraz Romów. Byli jednocześnie nacjonalistami i fanatycznymi katolikami. Jako drugą, obok katolicyzmu, religię Chorwatów postrzegali islam Boszniaków.

Wikipedia


ustaszewo

Ustaszewo – wieś w Polsce położona w województwie kujawsko-pomorskim, w powiecie żnińskim, w gminie Żnin.

W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa bydgoskiego. Według Narodowego Spisu Powszechnego (III 2011 r.) liczyła 154 mieszkańców. Jest 28. co do wielkości miejscowością gminy Żnin.

Wikipedia


ustaszowski

ustasz, ustasza


SJP.pl

Patrz:

ustasz, ustasza

ustaszyzm

nacjonalizm chorwacki w latach 1929-1945, oparty na faszyzmie


SJP.pl


ustateczniać

1. nadawać czemuś równowagę; regulować;
2. dawniej: czynić poważnym i odpowiedzialnym


SJP.pl


ustatecznić

1. nadać czemuś równowagę;
2. dawniej: uczynić poważnym i odpowiedzialnym


SJP.pl


ustatkować

ustabilizować;
1. uczynić kogoś statecznym, poważnym; utemperować;
2. uczynić coś spokojnym, uporządkowanym;
3. ustatkować się -
a) zacząć spokojne, ustabilizowane życie; utemperować się;
b) o sytuacji: stać się spokojnym, uporządkowanym


SJP.pl

czasownik przechodni dokonany (ndk. rzad. ustatkowywać)

 (1.1) przyczynić się do tego, że ktoś zaczyna prowadzić spokojne, obyczajne życie

 (1.2) sprawiać, że pewna sytuacja staje się spokojniejsza i bardziej uporządkowana

czasownik zwrotny dokonany ustatkować się (ndk. ustatkowywać się)

 (2.1) zacząć prowadzić spokojne, obyczajne życie

 (2.2) o sytuacji: stawać się spokojniejszym i bardziej uporządkowanym

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Ustatkować miało go małżeństwo z Sarą Ferguson, córką brytyjskiego majora Ronalda Fergusona.

 (1.2) Ale uznał wkrótce, że życie wojaka jest zbyt spokojne i ustatkowane, toteż wystąpił z armii i zaczął podróżować, zwiedzając wybrzeże Morza Śródziemnego.

 (2.1) Może nie będzie brykał, ustatkuje się i posłucha mądrzejszych w sprawach, na których się nie zna…

 (2.2) Później świat miał się trochę ustatkować, bo nie było już wojny — przynajmniej w Europie — a zatem totalizmy uprawiały swój proceder bardziej dyskretnie […]

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. ustatkowanie n.

 czas. ustatkowywać ndk.

Wiktionary


ustatkowany

taki, który zaczął spokojne, ustabilizowane życie


SJP.pl


ustatkowienie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) żegl. współczynnik równy ilorazowi sumy długości jednostek zacumowanych przy nabrzeżu do długości samego nabrzeża

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. statek m., stateczek m.

 przym. statkowy

Wiktionary


ustatkowywać

1. dawniej:
a) czynić kogoś spokojnym, statecznym, rozsądnym;
b) ustalać coś;
2. rzadko: ustatkowywać się - zaczynać spokojne, ustabilizowane życie


SJP.pl


ustawa

akt prawny o charakterze ogólnym, powszechnie obowiązujący, uchwalony przez parlament i prezydenta


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) praw. akt normatywny o charakterze powszechnie obowiązującym, najczęściej obecnie uchwalany przez parlament (w niektórych państwach zatwierdzany później przez organ władzy wykonawczej);

Wiktionary

Ustawa – akt normatywny o charakterze generalnym i abstrakcyjnym, powszechnie obowiązującym, uchwalany przez najwyższe organy państwowe, wyposażone we władzę ustawodawczą.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Komisja sejmowa rozpatrzyła projekt ustawy.

 (1.1) Decyzja z 20 stycznia 1942 roku o tak zwanym ostatecznym rozwiązaniu stworzyła podstawę do rozpoczęcia masowej zagłady ludzi, których zgodnie z ustawami III Rzeszy zaliczano do narodowości żydowskiej.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: uˈstava, AS: ustava

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. ustawianie n., ustanawianie n.

 czas. ustawiać ndk., ustanawiać ndk.

 przym. ustawowy

 przysł. ustawowo

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) zasada, prawo, reguła

Wiktionary


ustawać

czasownik nieprzechodni niedokonany (dk. ustać)

 (1.1) podn. przestawać dziać się lub istnieć

 (1.2) podn. przestawać wykonywać coś z powodu zmęczenia

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. ustawanie n., ustanie n.

 czas. postawić

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) dogasać, kończyć się, odchodzić, przechodzić, przemijać, urywać się, wygasać

 (1.2) padać, opadać z sił

Wiktionary


ustawczy

w technice: służący do ustawiania czegoś w określonej pozycji


SJP.pl


ustawiać

czasownik przechodni niedokonany (dk. ustawić)

 (1.1) umieszczać kogoś, coś w określonej pozycji

 (1.2) stawiać w jakimś porządku

 (1.3) powodować określone działanie mechanizmu, urządzenia

 (1.4) o namiocie: rozbić

 (1.5) pot. kierować czyimś postępowaniem

 (1.6) środ. teatr. zinterpretować w jakiś sposób daną rolę

czasownik zwrotny niedokonany ustawiać się (dk. ustawić się)

 (2.1) stanąć gdzieś w określony sposób, w pewnym porządku

 (2.2) przyjąć określony kierunek, pozycję

 (2.3) pot. ukierunkować swoje sprawy w sposób dający korzyść

 (2.4) pot. umówić się z kimś

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Aptekarz ustawiał lekarstwa na półkach.

 (1.2) Poustawiaj porządnie te książki!

 (1.3) Zastanawiam się, jak ustawić czas naświetlania i ostrość w tym aparacie.

 (1.4) Tam nie ustawimy namiotu.

 (1.5) Ta zołza ustawia każdego faceta w pracy.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: uˈstavʲjät͡ɕ, AS: ustavʹi ̯äć

Wiktionary

Powiązane:

 czas. stawiać, ustanawiać, postawić

 rzecz. ustawa ż., ustawianie n., wystawienie n.

Wiktionary


ustawiacz

Ustawiacz – osoba wykonująca i nadzorująca prace manewrowe na taborze kolejowym. Ustawiacz ma za zadanie łączenie i rozłączanie składu wagonów, kierowanie pracą drużyny manewrowej, manewrowanie przy użyciu lokomotywy oraz obsługę punktu ładunkowego.

Wikipedia


ustawiaczka

ustawiacz


SJP.pl

Patrz:

ustawiacz

ustawiak

narzędzie służące do ustawiania położenia noża w obrabiarce


SJP.pl


ustawianie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|ustawiać.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌustaˈvʲjä̃ɲɛ, AS: ustavʹi ̯ä̃ńe

Wiktionary

Powiązane:

 czas. ustawiać, ustawić, ustanawiać, postawić

 rzecz. ustawa ż., ustawienie n., ustawka ż.

Wiktionary


ustawić

czasownik przechodni dokonany (ndk. ustawiać)

 (1.1) dokonany od|ustawiać.

czasownik zwrotny dokonany ustawić się (ndk. ustawiać się)

 (2.1) dokonany od|ustawiać się.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: uˈstavʲit͡ɕ, AS: ustavʹić

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. ustawianie n., ustawienie n., wystawienie n.

 przym. ustawiony

 czas. postawić

Wiktionary


ustawictwo

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) stpol. stałość

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌustaˈvʲit͡stfɔ, AS: ustavʹictfo

Wiktionary


ustawicznie

przysłówek sposobu

 (1.1) ciągle, nieprzerwanie, uporczywie

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) I ten proces trwa ustawicznie, z minuty na minutę, z dnia na dzień.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌustaˈvʲit͡ʃʲɲɛ, AS: ustavʹičʹńe

Wiktionary

Powiązane:

 przym. ustawiczny

 rzecz. ustawiczność ż.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) uporczywie, reg. śl. furt.

Wiktionary


ustawiczność

ciągłość, bezustanność, nieprzerwaność


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) odprzym. cecha tego, co jest ustawiczne; cecha tych, którzy są ustawiczni

Wiktionary

Powiązane:

 przym. ustawiczny

 przysł. ustawicznie

Wiktionary


ustawiczny

1. ciągły, nieprzerwany, bezustanny;
2. zachowujący się cały czas tak samo


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) ciągle trwający

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. ustawiczność ż.

 przysł. ustawicznie

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) ciągły, chroniczny, nieprzerwany, nieustanny, nieustający, notoryczny, przewlekły, permanentny

Wiktionary


ustawienie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|ustawić.

 (1.2) sport. sposób rozmieszczenia graczy na boisku

 (1.3) stan konfiguracji udządzenia lub programu

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Teściowa zdecydowała o ustawieniu stołów na weselu.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌustaˈvʲjɛ̇̃ɲɛ, AS: ustavʹi ̯ė̃ńe

Wiktionary

Powiązane:

 czas. ustawić, postawić

 rzecz. ustawianie

Wiktionary


ustawiony

potocznie:
1. taki, który zapewnił sobie dobre warunki materialne;
2. taki, którego wynik lub przebieg został zaplanowany


SJP.pl


ustawka

potocznie:
1. zaplanowana wcześniej bójka, zwykle dwóch grup kibicowskich;
2. ustawiony mecz, przetarg itp.;
3. umówienie się na zakrapianą imprezę, pijatykę;
4. ekspresywnie: ustawa


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) pot. bójka, do której doszło na skutek tego, że skonfliktowane grupy się umówiły na starcie lub jedna grupa zmówiła się w sprawie dokonania napaści na inną grupę;

 (1.2) pot. zazwyczaj spontaniczne spotkanie, umowa, że ludzie gdzieś się widzą, żeby razem poimprezować

 (1.3) pot. z góry umówiona, ustawiona sytuacja, demonstracja czegoś, zwykle o charakterze pokazówki, prowokacji, podstępu, fortelu

Wiktionary

Ustawka – starcie fizyczne dwóch grup ludzi bądź dwóch osób, zazwyczaj deklarujących przynależność do innych grup kibicowskich identyfikujących się głównie z klubami piłkarskimi, a także innych dyscyplin sportowych. Starcie zwykle oparte jest na określonych zasadach i odbywa się o ustalonej porze i w ustalonym miejscu.

Wikipedia

Powiązane:

 czas. ustanawiać

 rzecz. ustawianie n.

Wiktionary


ustawkowicz

środowiskowo: kibic biorący udział w zaplanowanej wcześniej bójce


SJP.pl


ustawniejszy

stopień wyższy od przymiotnika: ustawny; bardziej ustawny


SJP.pl


ustawnik

ustawnik pozycyjny - urządzenie sterujące używane w siłownikach


SJP.pl


ustawność

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) odprzym. cecha tego, co jest ustawne

Wiktionary

Powiązane:

 przym. ustawny

 przysł. ustawnie

Wiktionary


ustawny

o pomieszczeniu: takie, w którym można dobrze ustawić sprzęty, rozplanować wnętrze


SJP.pl


ustawodawca

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) praw. organ, który stanowi ustawy

Wiktionary

Władza ustawodawcza, legislatywa, władza prawodawcza – element teorii podziału władz Johna Locke'a, a następnie Monteskiusza. Domeną władzy ustawodawczej jest według nich stanowienie powszechnie obowiązującego prawa.

We współczesnych państwach demokratycznych, o ustroju parlamentarno-prezydenckim, tworzenie prawa jest podstawowym zadaniem parlamentu. Parlament jest wówczas jedynym organem upoważnionym do tworzenia najwyższych aktów prawnych – ustaw – na podstawie których ustala się inne akty prawne w państwie. W ten sposób parlament wpływa na zasady działania państwa i na życie obywateli.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Jeżeli u podstaw każdej wykładni przepisu prawnego tkwić winno założenie racjonalności ustawodawcy, to interpretator powinien dążyć do takiego tłumaczenia norm, które by stworzyło spójny z prakseologicznego punktu widzenia system.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. ustawodawstwo n.

 przym. ustawodawczy

 przysł. ustawodawczo

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) prawodawca, legislator

Wiktionary


ustawodawczy

przymiotnik

 (1.1) praw. opracowujący i wydający ustawy; związany z wydawaniem ustaw

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. ustawodawca m., ustawodawstwo n.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) prawodawczy

Wiktionary


ustawodawczyni

kobieta wydająca ustawy, ustanawiająca prawa, przepisy, normy postępowania


SJP.pl


ustawodawstwo

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) praw. całokształt ustaw, przepisów oraz uregulowań prawnych dotyczących danej dziedziny życia, w określonym państwie

 (1.2) praw. opracowywanie i wydawanie ustaw

Wiktionary

Legislacja (fr. législation z łac. legis latio, legis lationis wniosek do prawa od łac. lex, legis prawo + latio przyniesienie) – ustawodawstwo, forma stanowienia prawa, w którym organy państwowe i samorządowe tworzą akty prawne powszechnie obowiązujące na danym terenie. Legislacja utożsamiana jest z kompetencjami parlamentu związanymi z uchwalaniem ustaw.

Wikipedia

Powiązane:

 rzecz. ustawodawca mos.

 przym. ustawodawczy

 przysł. ustawodawczo

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) prawo

 (1.2) prawodawstwo

Wiktionary


ustawowo

przysłówek

 (1.1) zgodnie z ustawą, według ustawy

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. ustawa ż.

 przym. ustawowy

Wiktionary


ustawowy

przymiotnik od: ustawa


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) uregulowany ustawą

 (1.2) dotyczący ustaw, związany z ustawą

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌustaˈvɔvɨ, AS: ustavovy

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. ustawa ż.

 czas. ustanawiać

 przysł. ustawowo

Wiktionary


ustały

1. przestać się dziać, zakończyć się, przeminąć;
2. przestać funkcjonować z powodu zmęczenia, opaść z sił


SJP.pl


ustczanin

mieszkaniec Ustki


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) mieszkaniec Ustki

 (1.2) osoba pochodząca z Ustki, urodzona w Ustce

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Ustczanie, otwórzcie szuflady i poszukajcie starych fotografii!

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Ustka ż.

:: fż. ustczanka ż.

 przym. ustecki

Wiktionary


ustczanka

mieszkanka Ustki


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) mieszkanka Ustki

 (1.2) kobieta pochodząca z Ustki, urodzona w Ustce

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Ustka ż.

:: fm. ustczanin mos.

 przym. ustecki

Wiktionary


ustecki

przymiotnik od: Ustka


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z Ustką, dotyczący Ustki

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Prom pasażerski połączył ustecki port.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Ustka ż., ustczanin mos., ustczanka ż.

Wiktionary


usteczka

pieszczotliwie o małych ustach


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński, liczba mnoga

 (1.1) zdrobn. od usta

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Czerwoną kredką narysowała uśmiechnięte usteczka i buźka była gotowa.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: uˈstɛt͡ʃka, AS: ustečka

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. usta nmos., ustnik mzw./mrz.

 przym. doustny

Wiktionary


ustęp

1. wydzielona część tekstu lub utworu muzycznego; fragment, urywek;
2. toaleta, ubikacja


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) wydzielony fragment utworu muzycznego

 (1.2) wydzielony fragment tekstu

 (1.3) praw. jednostka redakcyjna tekstu prawnego, stanowiąca część paragrafu

 (1.4) przest. ubikacja, zwłaszcza gdy publiczna

Wiktionary

  • ubikacja (toaleta, pomieszczenie)
  • muszla klozetowa (przedmiot)
  • fragment tekstu, często zaczynający się od akapitu bądź nagłówka
  • rodzaj jednostki redakcyjnej tekstu prawnego
  • fragment Dziadów cz. III Adama Mickiewicza

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Ten trudniejszy ustęp skrzypek dość niedbale odegrał z partytury.

 (1.2) Aplikant powoli odczytał zaznaczony ustęp.

 (1.4) Wspólny ustęp mieścił się w samym końcu korytarza.

 (1.5) Pani Mniszchowa młodszego brata wzięła dla wybadania na ustęp…

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. ustępstwo n., ustępowanie n., ustąpienie n.

:: skr. ustępik m.

 czas. ustąpić, ustępowanie ndk., ustąpienie n.

 przym. ustępowy, ustępliwy

 skr. ust.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.3) skr. ust.

 (1.4) latryna, toaleta, ubikacja, wychodek; grub. kibel, sracz

Wiktionary


ustępliwiej

rzadki stopień wyższy od przysłówka: ustępliwie


SJP.pl


ustępliwość

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) cecha tego, co ustępliwe; cecha tych, którzy są ustępliwi

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. ustępstwo n., ustępowanie n., ustąpienie n.

 czas. ustępować ndk., ustąpić dk.

 przym. ustępliwy

 przysł. ustępliwie

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) ugodowość, uległość

Wiktionary


ustępliwszy

stopień wyższy od przymiotnika: ustępliwy


SJP.pl


ustępliwy

skłonny do ustępstw


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) o człowieku, instytucji itp.: taki, który jest skłonny do ustępstw

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Istnieje opinia, że nasz rząd jest zbyt ustępliwy wobec Brukseli.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌustɛ̃mˈplʲivɨ, AS: ustẽmplʹivy

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. ustępstwo n., ustępliwość ż., ustęp m., ustąpienie n., ustępowanie n.

 czas. ustępować ndk., ustąpić dk.

 przysł. ustępliwie

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) ugodowy, uległy, spolegliwy

Wiktionary


ustępować

czasownik niedokonany (dk. ustąpić)

 (1.1) dawać wolne miejsce lub drogę

 (1.2) rezygnować ze swoich korzyści lub praw, zrzekać się na czyjąś korzyść

 (1.3) pod naciskiem zmieniać postępowanie lub stanowisko

 (1.4) przestawać (lub coraz mniej) się objawiać lub występować

 (1.5) być gorszym pod pewnym względem

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Gdy nie ma chodnika, pieszy powinien iść lewą stroną drogi i ustępować miejsca nadjeżdżającym pojazdom.

 (1.1) Jestem legalnie wybranym prezydentem i nie zamierzam ustępować z urzędu.

 (1.2) W naturze kobiet leży nic nie ustępować ze swych praw.

 (1.3) Nie będę ustępował przed szantażem.

 (1.3) Osobniki słabsze, nieprzygotowane na walkę, ustępują albo giną.

 (1.4) Ból łydki powoli ustępuje, jednak drętwienie stopy cały czas się utrzymuje.

 (1.5) Urodą i wdziękiem nie ustępowała innym uczestniczkom konkursu.

Wiktionary

Powiązane:

 czas. ustąpić

 rzecz. ustępliwość ż., ustępstwo n.

 przym. ustępliwy, nieustępliwy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) usuwać się, wycofywać się, zwalniać

 (1.2) rezygnować, zrzekać się

 (1.3) poddawać się, ulegać, zgadzać się, mięknąć, dawać za wygraną

 (1.4) przemijać, przechodzić, cofać się, zanikać, łagodnieć

Wiktionary


ustępowanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|ustępować.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. ustęp mrz., ustępstwo n., ustępliwość ż.

 przym. ustępliwy

 czas. ustąpić

Wiktionary


ustępowy

przymiotnik od: ustęp


SJP.pl


ustępstwo

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) rezygnacja z własnych żądań na rzecz drugiej strony

Wiktionary

Wymowa:

IPA: uˈstɛ̃mpstfɔ, AS: ustmpstfo

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. ustępowanie n., ustąpienie n., ustępliwość ż., ustęp mrz.

 czas. ustępować ndk., ustąpić dk.

 przym. ustępliwy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) koncesja

Wiktionary


usterk

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) stpol. usterka

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) ustyrk

Wiktionary


usterka

1. niewielki błąd, defekt, brak; niedociągnięcie;
2. dawniej:
a) niewielkie wykroczenie, niewłaściwy postępek;
b) trudność, przeszkoda; dolegliwość;
c) kłótnia, zwada


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) nieduża wada w urządzeniu

 (1.2) niewielki błąd w tekście

Wiktionary

Usterka – polski program telewizyjny emitowany w latach 2002–2004 na antenie TVN, 2013–2023 w TTV oraz od 2025 na antenie TVN Turbo.

Wikipedia

Synonimy:

 (1.1) awaria, defekt, feler, niedociągnięcie, uszkodzenie

Wiktionary


usterkiwać

dawniej: potykać się


SJP.pl


usterkowy

przymiotnik od: usterka


SJP.pl


usterzenie

Powierzchnie sterowe – ruchome elementy zewnętrzne statku powietrznego bądź statku kosmicznego pozwalające na sterowanie jego lotem. Zmieniając kierunek przepływu strumienia powietrza zmieniają siły i momenty aerodynamiczne, powodując obrót względem osi wzdłużnej, poprzecznej i pionowej samolotu.

Wikipedia


ustinow

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna

 (1.1) geogr. hist. Iżewsk, nazwa oficjalna w latach 1985-1987

Wiktionary

Osoby o tym nazwisku:

  • Dmitrij Ustinow – radziecki inżynier, wojskowy, wysoki działacz partyjny i państwowy
  • Witalis (Ustinow) – prawosławny biskup
  • Władimir Ustinow – radziecki polityk, działacz partyjny, dyplomata

Wikipedia


ustjanowianin

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) mieszkaniec Ustjanowej

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Ustjanowa ż.

:: fż. ustjanowianka ż.

 przym. ustjanowski

Wiktionary


ustjanowianka

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) mieszkanka Ustjanowej

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Ustjanowa ż.

:: fm. ustjanowianin m.

 przym. ustjanowski

Wiktionary


ustjanowski

nazwisko


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) dotyczący Ustjanowej

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Ustjanowa ż., ustjanowianin m., ustjanowianka ż.

Wiktionary


ustka

miasto w Polsce


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) geogr. miasto w Polsce;

Wiktionary

Ustka (kaszub. Ùskô lub Ùszcz, niem. Stolpmünde) – miasto w północnej Polsce, w województwie pomorskim, w powiecie słupskim, siedziba gminy wiejskiej Ustka, na historycznym Pomorzu Zachodnim.

Ustka leży na Wybrzeżu Słowińskim, u ujścia rzeki Słupi do Morza Bałtyckiego. Jest miastem portowym, uzdrowiskiem klimatyczno-balneologicznym (solanka i borowina), kąpieliskiem morskim i ośrodkiem wypoczynkowym.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Remigiusz i ja byliśmy razem na plażaaży w Ustce.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈustka, AS: ustka

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. ustczanin mos., ustczanka ż.

 przym. ustecki

Wiktionary


ustków

Miejscowości w Polsce

Wg TERYT jest 2
  • Ustków – wieś w woj. łódzkim, w pow. sieradzkim, w gminie Warta
  • Ustków – wieś w woj. wielkopolskim, w pow. krotoszyńskim, w gminie Krotoszyn

Wikipedia


ustniczek

rodzaj morskich ryb z rodziny pomakantowatych


SJP.pl


ustnie

przysłówek sposobu

 (1.1) komunikując się słowami wymawianymi

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Wywód apelacji składa się w sądzie, który wydał wyrok, bądź na piśmie, bądź ustnie do protokołu sekretarza sądowego.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. usta nmos., ustnik mrz.

 przym. ustny

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) słownie, werbalnie, w słowach

Wiktionary


ustnik

1. trzymana w ustach część instrumentu muzycznego, aparatu do oddychania itp.;
2. część papierosa


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) część papierosa lub fajki trzymana w ustach podczas palenia

 (1.2) muz. część instrumentu dętego w postaci rurki trzymanej w ustach lub przykładanej do nich w celu wdmuchania powietrza;

 (1.3) część aparatu służącego nurkowi do oddychania

rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy

 (2.1) icht. ryba z rodzaju nazwa systematyczna|Chaetodon|ref=tak.

Wiktionary

  • Ustnik – aparat do sztucznego oddychania
  • Ustnik – integralna lub rozłączna część przedmiotu lub urządzenia pozostająca w kontakcie lub bezpośredniej bliskości ust w trakcie użytkowania. Przykłady:
    • Ustnik fajki
    • Ustnik instrumentu muzycznego
  • Ustnik – wieś w Polsce

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Ten palił papierosa, gryząc jego ustnik i systematycznie wypluwając na odległość kawałki papieru.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈustʲɲik, AS: ustʹńik

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. usta nmos., usteczka nmos.

:: zdrobn. ustniczek m.

 przym. ustnikowy, ustny

 przysł. ustnie, bezustny, ustnikowy

 temsłow. -usty, usto-

Wiktionary

Synonimy:

 (1.2) dziób

Wiktionary


ustnikowate

rodzina morskich ryb z rzędu okoniokształtnych; chetonikowate, szczeciozębowate, szczeciozęby, ryby motyle


SJP.pl

Chetonikowate, ustnikowate, szczeciozębowate, szczeciozęby, ryby motyle (Chaetodontidae) – rodzina morskich ryb okoniokształtnych (Perciformes). Niektóre gatunki spotykane są w hodowlach akwariowych.

Wikipedia


ustnikowy

przymiotnik od: ustnik


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z ustnikiem, dotyczący ustnika

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. ustnik m., usta nmos.

Wiktionary


ustność

w prawie: zasada na rozprawach sądowych, polegająca na bezpośrednim porozumiewaniu się ze sobą wszystkich stron


SJP.pl


ustny

dotyczący ust, związany z ustami


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) dotyczący ust, związany z ustami

 (1.2) wyrażony, przekazany za pomocą ust

Wiktionary

Przykłady

 (1.2) Jestem zdenerwowany, bo w piątek mam maturę ustną z polskiego.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈustnɨ, AS: ustny

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. usta nmos., ustnik mrz.

 przym. doustny

 przysł. ustnie

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1-2) oralny

 (1.2) mówiony, słowny

Wiktionary


ustoiny

przestarzałe: to, co osiadło na dnie; osad, fusy, męty


SJP.pl


ustoń

wykrzyknik

 (1.1) gw-pl|Górny Śląsk. przestań!

Wiktionary


ustonóg

morski skorupiak z gromady pancerzowców


SJP.pl


ustosunkować

1. ująć coś w stosunku do czegoś lub w odpowiednim wzajemnym stosunku;
2. ustosunkować się - zająć, wyrazić określone stanowisko wobec kogoś lub czegoś


SJP.pl


ustosunkowanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|ustosunkować.

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Celem wolnokonkurencyjnej gospodarki prywatnej jest wyłącznie korzystne ustosunkowanie kosztów do wyników, a więc osiąganie zysków.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. ustosunkowywanie n.

 czas. ustosunkować dk., ustosunkowywać ndk.

 przym. ustosunkowany

Wiktionary


ustosunkowany

1. ująć coś w stosunku do czegoś lub w odpowiednim wzajemnym stosunku;
2. ustosunkować się - zająć, wyrazić określone stanowisko wobec kogoś lub czegoś


SJP.pl


ustowo

Ustowo (do 1945 Güstow) – wieś w Polsce położona w województwie zachodniopomorskim, w powiecie polickim, w gminie Kołbaskowo.

W latach 1975–1998 miejscowość położona była w województwie szczecińskim.

Wieś leży tuż przy południowej granicy Szczecina, nad Odrą Zachodnią (dokładniej, nad Kanałem Kurowskim stanowiącym jej odnogę). Badania archeologiczne wykazały, iż w neolicie znajdowała się tu osada kultury pucharów lejkowatych (do dziś zachowały się na tzw. „Gęsiej Górce”, pochodzące z tego okresu, jamy mieszkalne o wymiarach 2,5 × 3 m).

Wikipedia


ustrasana

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) jedna z asan; klęk z prostymi udami i mocno wygiętymi do tyłu plecyecami oraz dłońmi chwytającymi za stopy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) pozycja wielbłąda, wielbłąd

Wiktionary


ustraszać

dawniej: wystraszać, przerażać


SJP.pl


ustraszyć

dawniej: wystraszyć, przerazić


SJP.pl


ustrobnianin

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) mieszkaniec Ustrobnej

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Ustrobna ż.

:: fż. ustrobnianka ż.

 przym. ustrobniański

Wiktionary


ustrobnianka

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) mieszkanka Ustrobnej

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Ustrobna ż.

:: fm. ustrobnianin m.

 przym. ustrobniański

Wiktionary


ustrobniański

przymiotnik relacyjny

 (1.1) dotyczący Ustrobnej

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Ustrobna ż., ustrobnianin m., ustrobnianka ż.

Wiktionary


ustrój

1. system; organizacja;
2. organizm;
3. układ i wzajemne powiązanie elementów danej całości; struktura;
4. dawniej: strój, ubranie


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) polit. forma sprawowanej władzy publicznej w państwie, zbiór zasad określających funkcjonowanie państwa i społeczeństwa

 (1.2) ogół norm prawnych regulujących procesy gospodarcze w państwie

 (1.3) żywy organizm

forma czasownika.

 (2.1) 2. os. lp. rozk. od: ustroić

Wiktionary

Ustrój – wieloznaczne pojęcie, rozumiane w zależności od kontekstu jako:

  • organizm – złożony byt rozumiany różnie, w zależności od dziedziny:
    • biologia – organizm żywy
    • prawo, medycyna, weterynaria – ustrój człowieka lub zwierzęcia (jako jednostkowego organizmu żywego; ciało w sensie strukturalnym i czynnościowym, należące do konkretnego osobnika)
    • filozofia – podmiot, osoba
    • zarządzanie – organizacja
    • prawo:
      • na gruncie prawa krajowego
        • podmiot prawa: osoba fizyczna albo podmiot zbiorowy (osoba prawna albo jednostka organizacyjna nieposiadająca osobowości prawnej posiadająca zdolność prawną),
        • jako przedmiot: organizm żywy inny niż ludzki, albo zorganizowana rzecz (np. przedsiębiorstwo lub jego zorganizowana część, zakład, zakład leczniczy, zakład leczniczy dla zwierząt itp.)

        Wikipedia

        Wymowa:

        IPA: ˈustruj, AS: ustrui ̯

        Wiktionary

        Powiązane:

         przym. ustrojowy

         czas. wystroić

         rzecz. strój mrz.

        Wiktionary


ustrojodawca

w prawie: podmiot uchwalający konstytucję


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) praw. podmiot, który uchwala konstytucję

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) W jakim celu ustrojodawca posługuje się preambułą do konstytucji?

Wiktionary


ustrojodawczy

ustrojodawca


SJP.pl

Patrz:

ustrojodawca

ustrojotwórczy

mający wpływ na kształtowanie się ustroju


SJP.pl


ustrojowy

przymiotnik od: ustrój


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z ustrojem, dotyczący ustroju

 (1.2) związany z żywym organizmem, dotyczący tego organizmu

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. ustrój m., ustrojstwo n., ustrojenie n., ustrajanie n., strój m., stroik m.

Wiktionary


ustrojoznawca

specjalista w zakresie wiedzy na temat ustrojów politycznych


SJP.pl


ustrojoznawczy

związany z wiedzą o ustrojach politycznych


SJP.pl


ustrojoznawstwo

wiedza o ustrojach politycznych


SJP.pl


ustrojstwo

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) pot. żart. o nieznanym, bliżej nieokreślonym mechanizmie, urządzeniu

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) W kabinie prysznicowej zamontowano takie ustrojstwo do dezynfekcji ozonowej.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: uˈstrɔjstfɔ, AS: ustroi ̯stfo

Wiktionary

Powiązane:

 przym. ustrojowy

Wiktionary


ustroń

(r. męski, reg.) przestarzale: miejsce ustronne; zacisze; ustronie


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna

 (1.1) geogr. toponim, nazwa miasta i mniejszych miejscowości w Polsce i na Białorusi;

Wiktionary

Ustroń (wymowa, cz. Ustroň, niem. Ustron) – miasto w południowej Polsce, w województwie śląskim, w powiecie cieszyńskim, uzdrowisko (jedno z dwóch w województwie), ośrodek wczasowy i wypoczynkowy.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Zgubiłam zegarek w domu wypoczynkowym w Ustroniu.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈustrɔ̃ɲ, AS: ustrõń

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. ustronianin mos., ustronianka ż.

 przym. ustroński, ustronny

Wiktionary


ustronianin

1. mieszkaniec Ustronia (miasta w Polsce;
2. mieszkaniec Ustronia Morskiego (wsi w Polsce)


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) mieszkaniec miejscowości Ustronie

 (1.2) mieszkaniec miejscowości Ustronie Morskie

 (1.3) mieszkaniec miejscowości Ustroń

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Ustronie n., Ustroń m.

:: fż. ustronianka ż.

 przym. ustroński

Wiktionary


ustronianka

1. mieszkanka Ustronia (miasta w Polsce);
2. mieszkanka Ustronia Morskiego (wsi w Polsce);
3. woda mineralna


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) mieszkanka miejscowości Ustronie

 (1.2) mieszkanka miejscowości Ustronie Morskie

 (1.3) mieszkanka miejscowości Ustroń

Wiktionary

Ustronianka sp. z o.o. – polskie przedsiębiorstwo z siedzibą w Ustroniu, zajmujące się produkcją i sprzedażą wód mineralnych i napojów bezalkoholowych.

Siedziba zarządu Ustronianki znajduje się w zakładzie produkcyjnym w Ustroniu przy ul. Jelenica 72. Przedsiębiorstwo posiada również zakład produkcyjny w Białej przy ul. Opolskiej 13.

Wikipedia

Powiązane:

 rzecz. Ustronie n., Ustroń m.

:: fm. ustronianin m.

 przym. ustroński

Wiktionary


ustronie

ustroń


SJP.pl

Miejscowości i ich części w Polsce

Wg TERYT jest ich 18, w tym 10 podstawowych
  • Ustronie – część miasta Kłodzko
  • Ustronie – część miasta Radom
  • Ustronie – wieś w woj. dolnośląskim, w pow. lubińskim, w gminie Lubin
  • Ustronie – wieś w woj. dolnośląskim, w pow. lwóweckim, w gminie Lwówek Śląski
  • Ustronie – osada leśna w woj. kujawsko-pomorskim, w powiecie bydgoskim, w gminie Solec Kujawski
  • Ustronie – wieś w woj. kujawsko-pomorskim, w pow. włocławskim, w gminie Lubanie
  • Ustronie – część wsi Turów w woj. lubelskim, w pow. radzyńskim, w gminie Kąkolewnica
  • Ustronie – część wsi Zalesie w woj. łódzkim, w pow. poddębickim, w gminie Zadzim
  • Ustronie – wieś w woj. łódzkim, w pow. zgierskim, w gminie Zgierz
  • Ustronie – część wsi Sokół w woj. mazowieckim, w pow. garwolińskim, w gminie Sobolew
  • Ustronie – część wsi Boksze-Osada w woj. podlaskim, w pow. sejneńskim, w gminie Puńsk
  • Ustronie – osada w woj. pomorskim, w pow. chojnickim, w gminie Czersk
  • Ustronie – osada wsi Warzyn Drugi w woj. świętokrzyskim, w pow. jędrzejowskim, w gminie Nagłowice
  • Ustronie – wieś w woj. warmińsko-mazurskim, w pow. gołdapskim, w gminie Banie Mazurskie
  • Ustronie – wieś w woj. wielkopolskim, w pow. gostyńskim, w gminie Borek Wielkopolski
  • Ustronie – osada w woj. wielkopolskim, w pow. kępińskim, w gminie Łęka Opatowska
  • Ustronie – kolonia w woj. wielkopolskim, w pow. leszczyńskim, w gminie Osieczna
  • Ustronie – część wsi Karpicko w woj. wielkopolskim, w pow. wolsztyńskim, w gminie Wolsztyn

Wikipedia


ustronniej

stopień wyższy od przysłówka: ustronnie


SJP.pl


ustronniejszy

stopień wyższy od przymiotnika: ustronny


SJP.pl


ustronny

przymiotnik

 (1.1) położony z dala od czegoś lub kogoś

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Ustronie n., Ustroń mrz., ustronie n.

 przysł. ustronnie

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) dyskretny, odludny, odosobniony, zaciszny

Wiktionary


ustroński

przymiotnik od: Ustroń, Ustronie Morskie


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) dotyczący miejscowości Ustronie

 (1.2) dotyczący miejscowości Ustronie Morskie

 (1.3) dotyczący miejscowości Ustroń

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Ustronie n., Ustroń m., ustronianin m., ustronianka ż.

Wiktionary


ustrugiwać

1. formować coś za pomocą strugania; wystrugiwać;
2. rzadko: strugając, ujmować trochę czegoś; zestrugiwać


SJP.pl


ustrukturalizować

wyodrębnić strukturę czegoś lub przypisywać czemuś jakąś strukturę - ściśle określony układ wynikający z połączenia elementów jakiejś całości; ustrukturyzować, zestrukturyzować


SJP.pl


ustrukturować

wyodrębnić strukturę czegoś lub przypisywać czemuś jakąś strukturę - ściśle określony układ wynikający z połączenia elementów jakiejś całości; ustrukturyzować, zestrukturyzować


SJP.pl


ustrukturyzować

wyodrębnić strukturę czegoś lub przypisywać czemuś jakąś strukturę - ściśle określony układ wynikający z połączenia elementów jakiejś całości; zestrukturyzować, ustrukturować


SJP.pl


ustrzec

1. strzegąc, nie dopuścić do tego, by komuś lub czemuś stało się coś złego;
2. ustrzec się - uchronić się przed czymś lub przed kimś stanowiącym zagrożenie, uniknąć czegoś


SJP.pl


ustrzegać

1. strzegąc, ocalać, ratować przed czymś;
2. ustrzegać się - ratować się przed czymś lub przed kimś stanowiącym zagrożenie


SJP.pl


ustrzelać

dawniej:
1. strzelając, zabijać; zestrzelać;
2. odrywać coś za pomocą strzału; odstrzelać, odstrzeliwać


SJP.pl


ustrzyc

uciąć; odciąć; oddzielić coś cięciem


SJP.pl


ustrzycki

przymiotnik od: Ustrzyki Dolne


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) dotyczący Ustrzyk Dolnych

 (1.2) dotyczący Ustrzyk Górnych

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. ustrzyczanin m., ustrzyczanka ż.

Wiktionary


ustrzyczanin

mieszkaniec Ustrzyk Dolnych (miasta w Polsce)


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) mieszkaniec Ustrzyk Dolnych

 (1.2) mieszkaniec Ustrzyk Górnych

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz.

:: fż. ustrzyczanka ż.

 przym. ustrzycki

Wiktionary


ustrzyczanka

mieszkanka Ustrzyk Dolnych (miasta w Polsce)


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) mieszkanka Ustrzyk Dolnych

 (1.2) mieszkanka Ustrzyk Górnych

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz.

:: fm. ustrzyczanin m.

 przym. ustrzycki

Wiktionary


ustyrk

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) stpol. usterka

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) usterk

Wiktionary


usunąć

1. zabrać coś zajmującego miejsce; uprzątnąć;
2. oddalić kogoś skądś;
3. zwolnić, pozbawić stanowiska; wydalić;
4. zlikwidować, pozbyć się;
5. usunąć się:
a) oddalić się, odsunąć się;
b) przestać brać w czymś udział; wycofać się;
c) osunąć się


SJP.pl

czasownik przechodni dokonany (ndk. usuwać)

 (1.1) dokonany od|usuwać.

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Wirus usunął mi wszystkie pliki z katalogu c:\windows!

 (1.1) Pracownik został usunięty ze stanowiska z uwagi na swoją niską produktywność.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: uˈsũnɔ̃ɲt͡ɕ, AS: usũnõńć

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. usunięcie n., usuwanie n., suw mrz.

 przym. usuwalny

Wiktionary


usunięcie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|usunąć.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌusũˈɲɛ̇̃ɲt͡ɕɛ, AS: usũńė̃ńće

Wiktionary

Powiązane:

 czas. usunąć dk., usuwać ndk.

 rzecz. suw mrz., usuwanie

 przym. usuwalny

Wiktionary


usurae

z łaciny: odsetek, pewna część


SJP.pl


usuryjski

przymiotnik relacyjny

 (1.1) odnoszący się do rzeki Ussuri, związany z rzeką Ussuri

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Ussuri mrz.

Wiktionary


usus

zwyczaj, praktyka; uzus


SJP.pl


ususfructus

[czytaj: ususfruktus] z łaciny: korzystanie z użytku; w prawie rzymskim: prawo do korzystania z czyjejś własności (zwykle ziemi) i z efektów tego użytku (zwykle zboża), z zachowaniem nienaruszonej substancji tej własności


SJP.pl


ususzać

1. czynić suchym;
2. ususzać się - zostawać pozbawionym wilgoci


SJP.pl


usuw

w gwarze środowiskowej: obsunięcie się, zsunięcie się czegoś; usuwisko


SJP.pl


usuwać

1. zabierać coś zajmującego miejsce; uprzątać;
2. oddalać kogoś skądś;
3. zwalniać, pozbawiać stanowiska; wydalać;
4. pozbywać się;
5. usuwać się:
a) oddalać się, odsuwać się;
b) przestawać brać w czymś udział; wycofywać się;
c) osuwać się


SJP.pl

czasownik przechodni niedokonany

 (1.1) sprawiać, że coś nie znajduje się już w miejscu, w którym było

 (1.2) inform. kasować dane z dysku itp.

czasownik zwrotny niedokonany usuwać się (dk. usunąć się)

 (2.1) odsuwać się, oddalać się z jakiegoś miejsca, odstępować miejsca

 (2.2) o ziemi, piasku itp.: osuwać się, zapadać się, osiadać

 (2.3) książk. wycofywać się, przestawać brać w czymś udział, zrywać związki z czymś

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Codziennie usuwam ulotki reklamowe ze skrzynki pocztowej.

 (1.2) Wcisnąłem zły klawisz i przez pomyłkę usunąłem sobie ze skrzynki e-mailowej ważną wiadomość.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: uˈsuvat͡ɕ, AS: usuvać

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. usunięcie n., usuwanie n., suw mrz.

 przym. usuwalny

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) kasować, wyrzucać, pozbywać się

 (1.2) kasować

Wiktionary


usuwacz

substancja służąca do usuwania czegoś


SJP.pl


usuwak

urządzenie do usuwania czegoś


SJP.pl


usuwalność

cecha czegoś dającego się usunąć


SJP.pl


usuwalny

rzadko: możliwy do usunięcia


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) taki, który można usunąć; taki, którego można usunąć

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Przeszkoda pokrewieństwa jest nieusuwalna, z powinowactwa – usuwalna w drodze zezwolenia sądu.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. usuwalność ż., usuwak m., usuwisko n., usuw m., usuwanie n., usunięcie n.

 czas. usuwać ndk., usunąć dk.

 przym. usuwisty

Wiktionary


usuwanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|usuwać.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌusuˈvãɲɛ, AS: usuvãńe

Wiktionary

Powiązane:

 czas. usuwać ndk., usunąć dk.

 rzecz. usunięcie n., suw mrz.

 przym. usuwalny

Wiktionary


usuwisko

1. obsunięcie się, zsunięcie się czegoś; osuwisko; zsuw;
2. miejsce, teren, na którym odbywa się zsuwanie ziemi i mas skalnych; osuwisko;
3. materiał skalny odrywający się od masy skalnej wskutek wietrzenia


SJP.pl


usuwisty

łatwo osuwający się, zwykle o ziemi, glebie, terenie; niestabilny


SJP.pl


uświadamiać

czasownik przechodni niedokonany (dk. uświadomić)

 (1.1) czynić kogoś świadomym jakiegoś faktu, sytuacji, związku itp., uzmysławiać komuś coś

czasownik zwrotny niedokonany uświadamiać sobie (dk. uświadomić sobie)

 (2.1) zdawać sobie sprawę z czegoś, uzmysławiać sobie coś

Wiktionary

Powiązane:

 przysł. świadomie

 rzecz. świadomie n., świadomość ż.

 przym. świadomy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) uzmysławiać, uprzytamniać

 (1.2) oświecać, edukować

 (2.1) uzmysławiać sobie, uprzytamniać sobie, pojmować

 (3.1) oświecać się, edukować się

Wiktionary


uświadamiacz

potocznie: osoba, dzięki której ktoś zaczyna zdawać sobie z czegoś sprawę, orientować się w czymś


SJP.pl


uświadamiający

wyjaśniający sprawy związane z życiem seksualnym


SJP.pl


uświadczać

doświadczać czegoś regularnie


SJP.pl


uświadomić

czasownik przechodni dokonany (ndk. uświadamiać)

 (1.1) dokonany od|uświadamiać.

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Wygłosił monolog trwający 20 minut, w którym zapowiadał rewolucję w Niemczech, gdy tylko proletariat uświadomi sobie, jak jest wyzyskiwany.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌuɕfʲjaˈdɔ̃mʲit͡ɕ, AS: uśfʹi ̯adõmʹić

Wiktionary

Powiązane:

 przym. świadomy, świadom

 rzecz. świadomie n., świadomość ż., uświadomienie n., uświadamianie n.

 przysł. świadomie

Wiktionary


uświąteczniać

rzadko:
1. czynić świątecznym;
2. uświąteczniać się - nabierać charakteru świątecznego, uroczystego


SJP.pl


uświątecznić

rzadko:
1. uczynić świątecznym;
2. uświątecznić się - nabrać charakteru świątecznego, uroczystego


SJP.pl


uświecać

gwarowo: zastawać, napotykać, znajdować


SJP.pl

czasownik przechodni niedokonany (dk. uświęcić)

 (1.1) sprawiać, by ktoś lub coś stawało się święte

 (1.2) czynić coś wznioślejszym, szlachetniejszym

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Cóż bowiem jest ważniejsze, złoto czy przybytek, który uświęca złoto?

 (1.1) Muszę zadbać o stan łaski uświęcającej, idę do spowiedzi.

Wiktionary

Powiązane:

 czas. uświęcić dk., święcić ndk.

 rzecz. uświęcenie n., uświęcanie n.

 przym. uświęcony

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) konsekrować

Wiktionary


uświęcanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|uświęcać.

Wiktionary

Powiązane:

 czas. uświęcać

Wiktionary


uświęcić

1. nadać komuś lub czemuś cechy świętości;
2. stać się ogólnie uznawanym, zgodnym z tradycją


SJP.pl


uświęcony

1. nadać komuś lub czemuś cechy świętości;
2. stać się ogólnie uznawanym, zgodnym z tradycją


SJP.pl


uświerknąć

1. potocznie: przemarznąć;
2. potocznie: umrzeć


SJP.pl


uświerkły

1. potocznie: przemarznąć;
2. potocznie: umrzeć


SJP.pl


uświetniać

czynić okazałym, wspanialszym, przydawać splendoru


SJP.pl


uświetnianie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|uświetniać.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. uświetnienie n.

 czas. uświetniać ndk., uświetnić dk.

 przysł. świetnie

 przym. świetny

Wiktionary


uświetnić

uczynić okazałym, wspanialszym, dodać splendoru


SJP.pl


uświnić

potocznie:
1. ubrudzić, upaprać, powalać;
2. uświnić się - ubrudzić się, upaprać się, powalać się


SJP.pl

czasownik przechodni dokonany (ndk. brak)

 (1.1) pot. ubrudzić

czasownik zwrotny dokonany uświnić się (ndk. brak)

 (2.1) pot. ubrudzić się

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Alberta uświniła cały stół.

 (2.1) Gdzie on się tak uświnił?

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. świntuch mos., świnia ż., świniak mzw., świniarz mos.

 czas. świnić ndk., naświnić dk.

Wiktionary


usychać

więdnąć, marnieć z braku wody


SJP.pl

czasownik nieprzechodni niedokonany (dk. uschnąć)

 (1.1) bot. ginąć z braku wody

 (1.2) przen. bardzo przeżywać

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. usychanie n.

Wiktionary


usyfiać

potocznie: zanieczyszczać, zabrudzać czymś; zasyfiać, zapaprywać, zaświniać


SJP.pl


usyfić

potocznie: ubrudzić; uświnić, uwalić, upaprać


SJP.pl


usynawiać

czasownik

 (1.1) czynić synem

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. usynawianie n., usynowienie n., syn mos., synuś mos., synal mos., syneczek mos., synek mos., synulek mos., synalek mos.

 czas. usynowić dk.

Wiktionary


usynawianie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|usynawiać.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. usynowienie n., syn mos.

 czas. usynawiać ndk.

Wiktionary


usynowić

czasownik przechodni dokonany (ndk. usynawiać)

 (1.1) uznać kogoś za syna

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. usynowienie n., syn mos., synuś mos., syneczek mos., synek mos., synal mos., synulek mos., synalek mos.

 czas. usynawiać

 przym. synowski, synowy

Wiktionary


usynowienie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) uznanie kogoś za syna

 (1.2) odczasownikowy od|usynowić.

Wiktionary

Powiązane:

 czas. usynowić dk., usynawiać ndk.

 rzecz. syn mos., usynawianie n.

 przym. synowski, synowy

Wiktionary


usyp

1. w górnictwie: masa urobku przeznaczona do załadowania;
2. dawniej: usypanie, usypywanie;
3. dawniej: nasyp


SJP.pl


usypać

1. sypiąc, utworzyć coś, np. kopiec;
2. ująć czegoś poprzez sypanie; odsypać;
3. usypać się:
a) ulec odsypaniu, wysypać się w części;
b) rzadko: sypiąc się, odpaść


SJP.pl

czasownik przechodni dokonany (ndk. usypywać)

 (1.1) dokonany od|usypywać.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. usypywanie n., usypanie n., sypanie n.

 czas. zasypywać, usypywać ndk., sypać ndk., nasypać dk., dosypać dk.

Wiktionary


usypiać

powodować czasową utratę świadomości


SJP.pl

czasownik przechodni niedokonany (dk. uśpić)

 (1.1) powodować, że ktoś zasypia

 (1.2) zasypiać, zapadać w sen

 (1.3) wet. przeprowadzać eutanazję zwierzęcia poprzez podanie mu odpowiedniego środka

 (1.4) med. poddawać narkozie

 (1.5) książk. osłabiać, tłumić, pozbawiać coś siły

Wiktionary

Przykłady

 (1.2) Zjedliśmy po kawałku czekolady, wypalili po papierosie i znowu usypiamy.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: uˈsɨpʲjät͡ɕ, AS: usypʹi ̯äć

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. usypianie n., uśpienie n.

 czas. spać ndk.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.2) książk. pogrążać się we śnie

Wiktionary


usypiacz

potocznie:
1. coś nudnego;
2. środek nasenny;
3. anestezjolog


SJP.pl


usypiający

powodować czasową utratę świadomości


SJP.pl


usypianie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|usypiać.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌusɨˈpʲjä̃ɲɛ, AS: usypʹi ̯ä̃ńe

Wiktionary

Powiązane:

 czas. usypiać

 rzecz. uśpienie n.

Wiktionary


usypianka

1. piosenka śpiewana przy usypianiu dziecka; kołysanka;
2. urządzenie wytwarzające biały oraz różowy szum, pomagające dziecku zasnąć;
3. przytulanka do spania dla niemowląt


SJP.pl


usypisko

rumowisko z materiału skalnego gromadzącego się u podnóża gór, powstałego w wyniku wietrzenia lub naniesionego ze spływającymi wodami


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) usypane wzniesienie

 (1.2) usypany w żlebach lub u podnóża góry materiał skalny

Wiktionary

Przykłady

 (1.2) Po tej stronie, na samym skraju usypiska nad wodą, stała pobielona kamienna kapliczka, przykryta stążkowatym spiczastym dachem z ośniedziałej blachy, na którego szczycie sterczał czarny, zardzewiały, żelazny krzyż.

Wiktionary

Powiązane:

 przym. usypiskowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.2) rumowisko

Wiktionary


usypiskowy

przymiotnik od: usypisko


SJP.pl


usypowy

usyp


SJP.pl

Patrz:

usyp

usypywać

1. sypiąc, tworzyć coś, np. kopiec;
2. ujmować czegoś poprzez sypanie; odsypywać;
3. usypywać się:
a) wysypywać się;
b) rzadko: sypiąc się, odpadać


SJP.pl


usystematyzować

ułożyć coś według ustalonych reguł, zgodnie z pewnym systemem; uporządkować, uładzić


SJP.pl

czasownik przechodni dokonany

 (1.1) ułożyć według jakiegoś systemu

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Człowiek uporządkował, usystematyzował, wymierzył, zważył, oszacował wszystko na świecie w sensie dosłownym – dwu- i trójwymiarowo – oraz w przenośni.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. systematyzowanie n., usystematyzowanie n., systematyzacja ż., systematyka ż., systematyczność ż.

 przym. systematyczny

 przysł. systematycznie

 czas. systematyzować ndk.

Wiktionary


usystematyzowanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) uporządkowanie według określonego systemu

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. systematyzowanie n., systematyka ż., systematyczność ż.

 czas. systematyzować ndk., usystematyzować dk.

 przym. systematyczny

 przysł. systematycznie

Wiktionary


usytuować

umieścić coś w jakimś miejscu; zlokalizować, umiejscowić


SJP.pl

czasownik

 (1.1) dokonany od|sytuować.

Wiktionary


usytuowanie

umieścić coś w jakimś miejscu; zlokalizować, umiejscowić


SJP.pl


usytuowywać

umieszczać coś w jakimś miejscu; sytuować


SJP.pl


uszak

regionalne określenie ramy drzwi lub okna zamocowanej w ścianie


SJP.pl

  • Uszak – poszerzenie obramienia okiennego;
  • Uszak (Auricularia) – rodzaj grzybów z rodziny uszakowatych;
  • Crossoptilon – rodzaj czterech gatunków ptaków, zwanych uszakami;
  • Uszak (kobierzec) – turecki kobierzec wiązany.

Wikipedia


uszakowate

rodzina grzybów z klasy pieczarniaków


SJP.pl

Uszakowate (Auriculariaceae Fr.) – rodzina grzybów znajdująca się w rzędzie uszakowców (Auriculariales).

Wikipedia


uszakowaty

o cechach uszakowatych (rodzina grzybów)


SJP.pl


uszakowce

rząd grzybów z klasy pieczarniaków


SJP.pl

Auriculariomycetidae Jülich – podklasa grzybów należąca do klasy pieczarniaków (Agaricomycetes).

Wikipedia


uszakowiec

przedstawiciel rzędu grzybów z klasy pieczarniaków


SJP.pl


uszanka

potocznie: ciepła czapka z klapkami przykrywającymi uszy; uszatka


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) odzież. pot. ciepła czapka z klapami chroniącymi uszy od mrozu;

Wiktionary

Uszanka (ros. ушанка [uˈʂan.kə], czasami zwana żartobliwie czapką uszatką) – ciepłe zimowe nakrycie głowy, wykonane najczęściej z futra, z charakterystycznymi klapami chroniącymi uszy od mrozu. W XIX w. przy klapach pojawiły się troczki, które można zawiązać albo pod brodą (ulepszając ocieplenie uszu), albo na górze (odkrywając uszy).

Wikipedia

Wymowa:

IPA: uˈʃãnka, AS: ušãnka

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. ucho n., uszko n., zausznica ż., uszatka ż.

 przym. uszny, uszaty

Wiktionary


uszanować

czasownik dokonany

 (1.1) okazać komuś lub czemuś należny szacunek

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. szacunek m., szanowanie n., uszanowanie n.

 czas. szanować ndk.

Wiktionary


uszanowanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) uczucie szacunku do kogoś lub do czegoś

Wiktionary

Powiązane:

 czas. uszanować dk.

Wiktionary


uszanowanko

potoczna formuła powitalna; moje uszanowanko


SJP.pl


uszargać

pobrudzić siebie lub coś


SJP.pl


uszarpać

potocznie:
1. szarpiąc, oderwać coś;
2. zyskać coś siłą, uporem lub podstępem;
3. uszarpać się - zmęczyć się czymś; oszarpać się, umęczyć się


SJP.pl


uszarpywać

potocznie:
1. szarpiąc, odrywać coś;
2. zyskiwać coś siłą, uporem lub podstępem;
3. uszarpywać się - doprowadzać się do stanu wyczerpania; umęczać się


SJP.pl


uszas

w mitologii indyjskiej: bogini porannej zorzy


SJP.pl

Uszas (sanskryt उषस्) – w mitologii indyjskiej bogini jutrzenki (jej imię jest spokrewnione z rzymską Aurora i grecką Eos), jedyne bóstwo żeńskie do którego zwracane są całe hymny w Wedach, w których określana jest jako piękna, pełna wdzięku, a także dobroczynna i przynosząca pomyślność.

Wikipedia


uszasty

mający duże uszy; uszaty


SJP.pl


uszatek

rodzina dużych ssaków morskich z rzędu drapieżnych; uchatkowate, uchatki


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy, nazwa własna

 (1.1) liter. film. fikcyjna postać literacka i filmowa, miś z klapniętym uszkiem;

Wiktionary

Uszatek (Glyphonycteris) – rodzaj ssaków z podrodziny Glyphonycterinae w obrębie rodziny liścionosowatych (Phyllostomidae).

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Córeczka lubi opowiadania o Uszatku.

 (1.1) Dobranocki z Uszatkiem miały ogromną oglądalność.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. uszatek mos./mzw., uszatka ż.

 przym. uszaty, uszny

Wiktionary


uszatka

1. ssak z rzędu drapieżnych, podobny do foki, ale mający małżowiny uszne, żyjący w morzach południowych, subantarktycznych; uchatka;
2. sowa o długości ciała około 35 cm, mająca na głowie pęczki piór przypominające duże uszy, żyjąca w Eurazji i Ameryce Płn.; sowa uszata, uszatka zwyczajna;
3. potocznie: ciepła czapka z klapkami przykrywającymi uszy; uszanka


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) ornit. nazwa systematyczna|Asio otus|ref=tak., gatunek średniej wielkości sowy;

forma rzeczownika.

 (2.1) D. i B. lp. od: uszatek

Wiktionary

  • uszatka – nazwa kilku gatunków ptaków z rodziny puszczykowatych:
    • uszatka ciemna (Asio stygius),
    • uszatka jamajska (Pseudoscops grammicus),
    • uszatka kreskowana (Nesasio solomonensis),
    • uszatka krzykliwa (Asio clamator),
    • uszatka madagaskarska (Asio madagascariensis),
    • uszatka mauretańska (sowa mauretańska) (Asio capensis),
    • uszatka błotna (Asio flammeus)
    • uszatka zwyczajna (Asio otus)

    Wikipedia

    Powiązane:

     rzecz. ucho n., uszko n., uszatek m., Uszatek m., uszanka ż., uszak m., zausznik m., zausznica ż.

     przym. uszaty, uszny

    Wiktionary

    Synonimy:

     (1.1) sowa uszata

    Wiktionary


uszatki

rodzina dużych ssaków morskich z rzędu drapieżnych; uchatkowate, uchatki


SJP.pl

  • uchatkowate – rodzina ssaków morskich
  • Asio – rodzaj sów uszatek

Wikipedia


uszaty

1. o przedmiocie: mający ucho lub ucha (uszy), np. uszaty dzban; uchaty;
2. o zwierzęciu, rzadko o człowieku: mający duże uszy (np. uszaty pies); uchaty;
3. sowa uszata - sowa o długości ciała około 35 cm, mająca na głowie pęczki piór przypominające duże uszy, żyjąca w Eurazji i Ameryce Północnej; uszatka, uszatka zwyczajna


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) o człowieku lub zwierzęciu: mający duże uszy

 (1.2) o przedmiocie: mający ucho lub ucha

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Uszatek mos., ucho n., uszatek m., uchatek mzw., uchatka ż., uszanka ż., uszatka ż., uszko n.

 przym. uchaty, uszny

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1-2) uchaty

Wiktionary


uszczać

dawniej: oszczać, osikać


SJP.pl


uszczany

taki, który się uszczał


SJP.pl


uszczegóławiać

precyzować, uzupełniać


SJP.pl


uszczegółowiać

czynić coś szczegółowym


SJP.pl


uszczegółowić

uczynić coś szczegółowym


SJP.pl


uszczelinawiać

w językoznawstwie: przekształcać spółgłoskę zwartą w szczelinową


SJP.pl


uszczelinowić

w językoznawstwie: przekształcić spółgłoskę zwartą w szczelinową


SJP.pl


uszczelinowienie

w językoznawstwie: przekształcić spółgłoskę zwartą w szczelinową


SJP.pl


uszczelinowiony

w językoznawstwie: przekształcić spółgłoskę zwartą w szczelinową


SJP.pl


uszczelka

element z elastycznego materiału do wypełniania szczelin pomiędzy częściami jakiegoś urządzenia


SJP.pl

Uszczelka – rodzaj uszczelnienia, element o określonym kształcie i wymiarach w stanie swobodnym, umieszczany w miejscu połączenia innych elementów celem uzyskania szczelności połączenia. Uszczelki używane są do wykonywania uszczelnień statycznych oraz ruchowych.

Wikipedia


uszczelniać

czasownik przechodni niedokonany (dk. uszczelnić)

 (1.1) techn. czynić szczelnym; powodować ścisłe przyleganie elementów czegoś poprzez wypełnienie luk

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) W sierpniu uszczelnialiśmy okna na drugim piętrze.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. szczeliwo n., szczelność ż., uszczelka ż., uszczelniacz mrz., uszczelniak mrz., uszczelnianie n., uszczelnienie n.

 czas. uszczelnić dk.

 przym. szczelny

 przysł. szczelnie

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) gw-pl|Górny Śląsk|dichtować.

Wiktionary


uszczelniacz

  • uszczelniacz Bange'a
  • uszczelniacz kanałowy

Wikipedia


uszczelnić

czasownik przechodni

 (1.1) dokonany od|uszczelniać.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. uszczelnianie n., uszczelnienie n., szczeliwo n.

 czas. uszczelniać

 przym. szczelny

Wiktionary


uszczelnienie

Uszczelnienie – w technice element lub zespół elementów o określonym kształcie i wymiarach w stanie swobodnym, umieszczany w miejscu połączenia innych elementów celem uzyskania szczelności połączenia. Uszczelnienia używane są do oddzielenia od siebie przestrzeni, w których znajdują się dwa czynniki o różnych ciśnieniach, temperaturach lub innych właściwościach fizyko-chemicznych.

Wikipedia


uszczerbek

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) książk. poniesiona strata lub szkoda

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Wypadek samochodowy pozostawił trwały uszczerbek na zdrowiu Marka.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: uʃˈt͡ʃɛrbɛk, AS: uščerbek

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. szczerba

 przym. szczerbaty

Wiktionary


uszczęśliwiać

czasownik przechodni niedokonany (dk. uszczęśliwić)

 (1.1) czynić szczęśliwym

czasownik zwrotny niedokonany uszczęśliwiać się (dk. uszczęśliwić się)

 (2.1) uszczęśliwiać samego siebie

 (2.2) uszczęśliwiać siebie nawzajem

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. szczęście n., szczęściara ż., uszczęśliwianie n., uszczęśliwienie n., szczęsność ż.

 czas. szczęścić, uszczęśliwić dk.

 przym. szczęśliwy

Wiktionary


uszczęśliwiacz

1. osoba, która czyni kogoś szczęśliwym;
2. coś, co wywołuje uczucie szczęścia


SJP.pl


uszczęśliwiaczka

kobieta, która czyni kogoś szczęśliwym


SJP.pl


uszczęśliwianie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) czynienie kogoś szczęśliwym

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Kiedy się wreszcie wyleczysz z uszczęśliwienia wszystkich wokół?

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌuʃt͡ʃɛ̃w̃ɕlʲiˈvʲjä̃ɲɛ, AS: uščẽũ̯ślʹivʹi ̯ä̃ńe

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. szczęście n., szczęsność ż., szczęśliwość ż., szczęśliwiec m., uszczęśliwienie n.

 czas. szczęścić, uszczęśliwiać ndk., uszczęśliwić dk.

 przym. szczęśliwy, szczęsny

 przysł. szczęśliwie

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) unieszczęśliwianie

Wiktionary


uszczęśliwić

czasownik przechodni dokonany (ndk. uszczęśliwiać)

 (1.1) dokonany od|uszczęśliwiać.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌuʃt͡ʃɛ̃w̃ɕˈlʲivʲit͡ɕ, AS: uščẽũ̯ślʹivʹić

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. szczęście n., uszczęśliwianie n., uszczęśliwienie n., szczęściara ż., szczęsność ż.

 przym. szczęśliwy

 czas. uszczęśliwiać

Wiktionary


uszczęśliwienie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) uczynienie kogoś szczęśliwym

 (1.2) stan szczęścia

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Jednym miłym gestem spowodował uszczęśliwienie wszystkich swoich bliskich.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌuʃt͡ʃɛ̃w̃ɕlʲiˈvʲjɛ̇̃ɲɛ, AS: uščẽũ̯ślʹivʹi ̯ė̃ńe

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. szczęście n., szczęsność ż., szczęśliwość ż., szczęśliwiec m., szczęściarz m., szczęściara ż., uszczęśliwianie n.

 czas. szczęścić, uszczęśliwić dk., uszczęśliwiać ndk.

 przym. szczęśliwy, szczęsny

 przysł. szczęśliwie

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) unieszczęśliwienie

Wiktionary


uszczknąć

zabrać w tajemnicy niewielką ilość czegoś


SJP.pl


uszczuwać

dawniej: polując, zabijać jakieś zwierzę


SJP.pl


uszczypliwie

przysłówek

 (1.1) w sposób uszczypliwy, złośliwie

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. uszczypliwość ż.

 przym. uszczypliwy

Wiktionary


uszczypliwiej

stopień wyższy od przysłówka: uszczypliwie


SJP.pl


uszczypliwszy

stopień wyższy od przymiotnika: uszczypliwy


SJP.pl


uszczypliwy

przymiotnik

 (1.1) mający na celu wyrządzenie komuś przykrości, złośliwy

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. uszczypliwość ż.

 przysł. uszczypliwie

Wiktionary


uszczypywać

1. ściskać krótko i boleśnie czyjąś skórę palcami, dziobem, kleszczami itp.; szczypać;
2. odrywać części rośliny, żeby spowodować jej rozkrzewienie lub nadać jej pożądany kształt;
3. dokuczać komuś nieprzychylnymi wypowiedziami


SJP.pl


uszebti

starożytne egipskie figurki grobowe z gliny, fajansu lub drewna, o charakterze magicznym, będące prawdopodobnie sobowtórami zmarłego


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy lub męskorzeczowy

 (1.1) hist. rel. antropomorficzna figurka zapewniająca uwolnienie od pracy w świecie pozagrobowym w wierzeniach starożytnych Egipcjan;

Wiktionary

Uszebti (z egip., także szauabti, szabti – odpowiadający; uszebt - opiekować się) – w starożytnym Egipcie figurka w kształcie mumii, z dwiema motykami w rękach i workiem na plecach, wkładana do grobu wraz z ciałem zmarłego.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Przekształcenie figurek uszebti w ich rzeczywiste sobowtóry zapewniało zaklęcie (…).

Wiktionary


uszeregowywać

układać, ustawiać coś w szereg, porządkować coś według określonej kolejności; szeregować, klasyfikować


SJP.pl


uszewianin

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) mieszkaniec Uszwi

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Uszew ż.

:: fż. uszewianka ż.

 przym. uszewski

Wiktionary


uszewianka

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) mieszkanka Uszwi

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Uszew ż.

:: fm. uszewianin m.

 przym. uszewski

Wiktionary


uszewski

przymiotnik relacyjny

 (1.1) dotyczący Uszwi

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Uszew ż., uszewianin m., uszewianka ż.

Wiktionary


uszkadzać

czasownik przechodni niedokonany (dk. uszkodzić)

 (1.1) psuć coś

 (1.2) niszczyć tkankę lub narząd

Wiktionary

Przykłady

 (1.2) Stwardnienie zanikowe boczne to choroba, która uszkadza neurony motoryczne.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. szkodnik mzw./mos.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) psuć, niszczyć

 (1.2) okaleczać

Wiktionary


uszkadzający

uszkadzać


SJP.pl

Patrz:

uszkadzać

uszko

zdrobnienie od: ucho


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) zdrobn. ucho

 (1.2) kulin. nadziewany pierożek przypominający kształtem ucho

 (1.3) typogr. element budowy niektórych liter, np. "g" lub "r"

 (1.4) anat. twór w przedsionku serca, który podczas skurczu komór obficie wypełnia się krwią

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Diabełek szeptał małej Zosi do uszka wszystko to, co chciała usłyszeć.

 (1.2) Gospodyni wniosła ukraiński barszcz z uszkami.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈuʃkɔ, AS: uško

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. uszatka ż., uszanka ż., ucho, nausznik, uszatek

 przym. uszny, uszaty, douszny, nauszny, uchaty, uszkowaty

Wiktionary


uszkodzenie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) techn. awaria, usterka

 (1.2) med. naruszenie tkanki organizmu lub jej nieprawidłowa zmiana pod wpływem choroby bądź czynników zewnętrznych np. promieniowania

Wiktionary

Uszkodzenie obiektu eksploatacji – utrata stanu zdatności elementu lub całego obiektu. Po dokonaniu remontu lub naprawy powraca się do pełnej lub częściowej zdatności. Uszkodzenie następuje wtedy, gdy wartości parametrów danego obiektu eksploatacji nie są w normie i przekraczają jego graniczne wartości wytrzymałości.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Nigdy nie próbuj przyspieszyć procesu rozmrażania przez odłupywanie lodu, ponieważ może to doprowadzić do uszkodzenia obudowy zamrażarki.

 (1.2) Spożycie kadmu powoduje natychmiastowe zatrucie oraz uszkodzenie wątroby i nerek.

 (1.2) Uszkodzenie jednego z głównych naczyń krwionośnych może być bardzo groźne w skutkach.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌuʃkɔˈd͡zɛ̃ɲɛ, AS: uškoʒńe

Wiktionary

Powiązane:

 czas. uszkodzić, uszkadzać, uszkodzić się, uszkadzać się, szkodzić

 przym. uszkodzony

 rzecz. uszkadzanie n.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) usterka, awaria, defekt, wada, feler

 (1.2) zranienie, schorzenie, dysfunkcja, wada

Wiktionary


uszkodzić

czasownik przechodni dokonany (ndk. uszkadzać)

 (1.1) dokonany od|uszkadzać.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: uˈʃkɔd͡ʑit͡ɕ, AS: uškoʒ́ić

Wiktionary

Powiązane:

 przym. szkodliwy, uszkodzony

 rzecz. szkoda ż., uszkodzenie n., uszkadzanie n.

 wykrz. szkoda

 przysł. szkoda

 czas. szkoda

Wiktionary


uszkodzony

forma czasownika.

 (1.1) imiesłów przymiotnikowy bierny od czasownika: uszkodzić

przymiotnik odczasownikowy

 (2.1) taki, który uległ uszkodzeniu

Wiktionary

Przykłady

 (2.1) Zawieź, proszę, uszkodzone wirniki do mechanika.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. uszkadzanie n., uszkodzenie n.

 czas. uszkadzać ndk., uszkodzić dk.

Wiktionary

Synonimy:

 (2.1) popsuty, zepsuty, zniszczony

Wiktionary


uszkowaty

przypominający kształtem uszko, podobny do uszka


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) przypominający uszko, w kształcie uszka

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. ucho, uszko

 przym. uszny

 przysł. uszkowato

Wiktionary


uszlachetniać

czasownik przechodni niedokonany (dk. uszlachetnić)

 (1.1) czynić lepszym, podnosić moralnie

 (1.2) ogrod. roln. zootechn. tworzyć lepsze odmiany hodowlane

 (1.3) techn. poprawiać właściwość surowca lub wyrobu

czasownik zwrotny niedokonany uszlachetniać się (dk. uszlachetnić się)

 (2.1) stawać się szlachetnym, lepszym

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. uszlachetnianie n., szlachetność ż.

 przym. szlachecki

 czas. uszlachetnić

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) doskonalić

 (2.1) doskonalić się

Wiktionary


uszlachetnianie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|uszlachetniać.

Wiktionary

Powiązane:

 czas. uszlachetnić, uszlachetniać ndk.

 przym. szlachecki

Wiktionary


uszlachetnić

czasownik przechodni dokonany (ndk. uszlachetniać)

 (1.1) dokonany od|uszlachetniać.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. uszlachetnianie n., szlachetność ż.

 czas. uszlachetniać ndk.

 przym. szlachecki

Wiktionary


uszlachtować

dawniej: dokonać uboju bydła; zaszlachtować, poszlachtować


SJP.pl


uszminkowanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|uszminkować.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. szminka ż., szminkowanie n.

 czas. uszminkować dk., szminkować ndk.

 przym. szminkowy

Wiktionary


usznica

planktoniczna larwa występująca w cyklu rozwojowym niektórych strzykw, mająca charakterystycznie pofałdowane pasmo rzęsek (przypominające kształtem uszka); aurikularia


SJP.pl

  • usznica, inaczej aurikularia – larwa strzykw,
  • usznica (Radula) – rodzaj roślin z gromady wątrobowców, obejmujący jeden gatunek:
    • usznica spłaszczona (Radula complanata),
  • usznica, inaczej lepnica wąskopłatkowa (Silene otites) – gatunek rośliny z rodziny goździkowatych.

Wikipedia


usznupany

przymiotnik

 (1.1) gw-pl|Górny Śląsk. ubrudzony

Wiktionary


uszny

związany z uchem albo uszami (w znaczeniu narządu słuchu)


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) związany z uchem

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Małżowina uszna stanowi zewnętrzną część ucha.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈuʃnɨ, AS: ušny

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. uszatka ż., ucho n., uszanka ż., nausznik mrz., uszatek mos./mzw., uszko n.

 przym. uszaty, douszny

Wiktionary


uszok

nazwisko


SJP.pl


uszporać

czasownik

 (1.1) reg-pl|Poznań. zaoszczędzić (określoną sumę bejmów)

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. uszporanie n.

Wiktionary


uszporanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|uszporać.

Wiktionary

Powiązane:

 czas. uszporać dk.

Wiktionary


usztywnić

czasownik przechodni dokonany (ndk. usztywniać)

 (1.1) dokonany od|usztywniać.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. sztywny mos., usztywnianie n., usztywnienie n., sztywność ż.,sztywniak m.

 czas. usztywniać ndk.

 przym. sztywny

 przysł. sztywno, sztywnie

Wiktionary


uszwica

rzeka w południowej Polsce


SJP.pl

Uszwica – rzeka w południowej Polsce, prawy dopływ Wisły o długości 67,4 km.

Wypływa z północnych zboczy Beskidu Wyspowego i Pogórza Wiśnickiego, spod wierzchołków Łopusza, Kobyły i Rogozowej z wysokości ok. 500 m n.p.m. Płynie początkowo przez Pogórze Wiśnickie, a poniżej Brzeska wpływa na Podgórze Bocheńskie. Do Wisły uchodzi na 151 km jej biegu. Powierzchnia dorzecza wynosi 323 km².

Wikipedia


uszwicki

Uszwica


SJP.pl

Patrz:

Uszwica

uszyć

zrobić, wykonać coś szyjąc


SJP.pl

czasownik przechodni dokonany (ndk. szyć)

 (1.1) dokonany od|szyć.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. szydło n., uszycie n.

Wiktionary


uszyca

rodzaj roślin z rodziny żabieńcowatych; strzałka


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) geogr. rzeka na Ukrainie, lewy dopływ Dniestru;

Wiktionary

Uszyca, ukr. Ушиця

  • Uszyca rzeka na Ukrainie
  • Uszyca Nowa miejscowość na Ukrainie
  • Uszyca Stara historyczna miejscowość na Ukrainie

Wikipedia


uszyce

rodzaj roślin z rodziny żabieńcowatych; strzałka


SJP.pl

Uszyce (niem. Uschütz, w latach 1936-1946 Wittenau) – wieś w Polsce, położona w województwie opolskim, w powiecie oleskim, w gminie Gorzów Śląski.

W latach 1975–1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa częstochowskiego.

Uszyce są największą miejscowością w gminie. Przez miejscowość przebiega droga wojewódzka nr 487 relacji Byczyna – Olesno.

Wikipedia


uszycie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) rzem. połączenie nicią kawałków materiału lub skóry

 (1.2) kupienie ubrania przygotowanego dla konkretnej osoby

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Celinie zajęło całe popołudnie uszycie kilkunastu flag.

 (1.2) Teatru nie stać na zapłacenie za uszycie nowej kurtyny.

 (1.2) Ile zapłaciliście za uszycie garniturka komunijnego dla Stasia?

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. szycie n., szydło n.

 czas. szyć ndk., uszyć dk.

Wiktionary


uszycki

przymiotnik relacyjny

 (1.1) dotyczący Uszyc

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Uszyce nmos., uszyczanin m., uszyczanka ż.

Wiktionary


uszyczanin

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) mieszkaniec Uszyc

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Uszyce nmos.

:: fż. uszyczanka ż.

 przym. uszycki

Wiktionary


uszyczanka

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) mieszkanka Uszyc

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Uszyce nmos.

:: fm. uszyczanin m.

 przym. uszycki

Wiktionary


uszydełkować

1. potocznie: wytworzyć ubranie przy pomocy szydełka; odszydełkować, uszydłować, wyszydełkować, wyszydłować;
2. środowiskowo: zapleść dredy od włosów przy pomocy szydełka fryzjerskiego; uszydłować, wyszydełkować, wyszydłować


SJP.pl


uszydłować

1. potocznie: wytworzyć ubranie przy pomocy szydełka; odszydełkować, uszydełkować, wyszydełkować, wyszydłować;
2. środowiskowo: zapleść dredy od włosów przy pomocy szydełka fryzjerskiego; uszydełkować, wyszydełkować, wyszydłować


SJP.pl


uszykować

1. potocznie: przygotować, przyrządzić coś; przyszykować;
2. ustawić w szyku wojskowym


SJP.pl


uszykowanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|uszykować.

Wiktionary

Powiązane:

 czas. uszykować dk.

 rzecz. szyk mrz.

Wiktionary


uszyniać

uziemiać przez połączenie z szynami kolejowymi


SJP.pl


uszynić

uziemić przez połączenie z szynami kolejowymi


SJP.pl


uszynienie

uziemić przez połączenie z szynami kolejowymi


SJP.pl


uszyński

nazwisko


SJP.pl


uszypułkować

oddzielić owoce (rzadziej kwiaty) od szypułek


SJP.pl


uszysko

zgrubienie od: ucho


SJP.pl


usłać

ułożyć pościel, przygotować miejsce do spania


SJP.pl

czasownik przechodni dokonany (ndk. słać)

 (1.1) pokryć czymś powierzchnię czegoś

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Trzeba czekać, aż śnieg spadnie i sannę uściele, śniegu zaś nie było widać.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. wysłannik mos.

Wiktionary


usłoń

dawniej: okryta lasem południowa strona wzgórza lub góry


SJP.pl


usłonecznić

wystawić na działanie promieni słonecznych; nasłonecznić


SJP.pl


usłonecznienie

ilość czasu w ciągu doby, miesiąca lub roku, w którym dane miejsce na powierzchni Ziemi jest poddane działaniu bezpośredniego promieniowania słonecznego


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) metrol. sumaryczny czas bezpośredniego padania promieni słonecznych na określone miejsce na powierzchni Ziemi;

Wiktionary

Usłonecznienie – sumaryczny czas (w godzinach) w danym okresie (w ciągu doby, miesiąca lub roku), podczas którego na określone miejsce na powierzchni Ziemi padają bezpośrednio promienie Słońca. Do pomiaru usłonecznienia służy urządzenie zwane heliografem.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Do pomiaru usłonecznienia służy urządzenie zwane heliografem.

Wiktionary

Powiązane:

 czas. usłonecznić dk.

Wiktionary


usłoneczniony

wystawiony na działanie promieni słonecznych; nasłoneczniony


SJP.pl


usługa

wykonywanie pracy służącej bezpośrednio zaspokajaniu potrzeb


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) okazana pomoc

 (1.2) działalność gospodarcza służąca zaspokajaniu potrzeb ludzi

Wiktionary

Usługi – działalność gospodarcza o charakterze nieprodukcyjnym, stanowiąca trzeci sektor gospodarki. Polega na działaniach podejmowanych w celu dostarczenia określonych korzyści lub zaspokojenia potrzeb.

Obejmują następujące działy gospodarki: transport, łączność, handel, gospodarkę komunalną, ochronę zdrowia, oświatę, administrację, wymiar sprawiedliwości, instytucje finansowe i ubezpieczeniowe oraz pozostałe, np. fryzjerstwo.

Wikipedia

Przykłady

 (1.2) Za tę usługę nie musi Pan płacić.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: uˈswuɡa, AS: usu̯uga

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. usłużność ż., usługiwanie n., usłużenie n., służąca ż.

 czas. usługiwać ndk., usłużyć dk.

 przym. usługowy, usłużny

 przysł. usługowo, usłużnie

Wiktionary


usługi

wykonywanie pracy służącej bezpośrednio zaspokajaniu potrzeb


SJP.pl

Usługi – działalność gospodarcza o charakterze nieprodukcyjnym, stanowiąca trzeci sektor gospodarki. Polega na działaniach podejmowanych w celu dostarczenia określonych korzyści lub zaspokojenia potrzeb.

Obejmują następujące działy gospodarki: transport, łączność, handel, gospodarkę komunalną, ochronę zdrowia, oświatę, administrację, wymiar sprawiedliwości, instytucje finansowe i ubezpieczeniowe oraz pozostałe, np. fryzjerstwo.

Wikipedia


usługiwać

czasownik nieprzechodni niedokonany (dk. usłużyć)

 (1.1) pełnić posługi przy kimś

 (1.2) świadczyć przysługę

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. usłużność ż., usługa ż., sługa mos., służąca ż.

 przym. usługowy, usłużny

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) obsługiwać, służyć

 (1.2) pomagać

Wiktionary


usługobiorca

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) praw. ekon. osoba fizyczna lub prawna korzystająca z usług

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌuswuɡɔˈbʲjɔrt͡sa, AS: usu̯ugobʹi ̯orca

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) klient, świadczeniobiorca

Wiktionary


usługobiorczyni

usługobiorca


SJP.pl

Patrz:

usługobiorca

usługodawca

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) praw. ekon. osoba fizyczna lub prawna świadcząca usługi

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌuswuɡɔˈdaft͡sa, AS: usu̯ugodafca

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz.

:: fż. usługodawczyni ż.

 przym. usługodawczy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) świadczeniodawca

Wiktionary


usługodawczyni

usługodawca


SJP.pl

Patrz:

usługodawca

usługować

dawniej: pełnić posługi u kogoś, zajmując się domem, gospodarstwem itp.; posługiwać, sługiwać


SJP.pl


usługowiec

osoba zajmująca się usługami na rzecz klientów w jakimś warsztacie rzemieślniczym


SJP.pl


usługowy

przymiotnik od: usługa


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) przeznaczony do zaspokajania ludzkich potrzeb

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. służąca ż., usługa ż., usługi lm. nmos., usłużność ż., usługiwanie n.

 czas. usługiwać ndk.

 przym. usłużny

 przysł. usługowo, usłużnie

Wiktionary


usługująca

dawniej: pełnić posługi u kogoś, zajmując się domem, gospodarstwem itp.; posługiwać, sługiwać


SJP.pl


usługujący

osoba, która pełni przy kimś posługi; służący


SJP.pl


usłużnie

przysłówek sposobu

 (1.1) z gorliwym służeniem pomocą

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. usługa ż., służąca ż., usłużność ż.

 czas. usłużyć dk.

 przym. usłużny, usługowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) uczynnie, uprzejmie, uniżenie

Wiktionary


usłużniej

stopień wyższy od przysłówka: usłużnie


SJP.pl


usłużniejszy

stopień wyższy od przymiotnika: usłużny


SJP.pl


usłużność

gotowość, chęć do przyjścia komuś z pomocą; uczynność


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) cecha tego, co usłużne; cecha tych, którzy są usłużni

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. usługa ż., usługiwanie n., usłużenie n.

 czas. usługiwać ndk., usłużyć dk.

 przym. usłużny, usługowy

 przysł. usłużnie

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) uczynność, pomocność

Wiktionary


usłużny

1. chętny, gotowy do przyjścia komuś z pomocą; uczynny;
2. świadczący o takiej chęci, gotowości, np. usłużny gest


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) chętnie pomagający, świadczący usługi

 (1.2) uniżony, uległy

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Ona jest bardzo usłużna, na pewno ci pomoże.

 (1.2) Chińczyk z usłużną radością zabrał się do żmudnej roboty.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: usˈwuʒnɨ, AS: usu̯užny

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. sługa mos., usługa ż., usłużność ż., usługiwanie n., usłużenie n., służąca ż.

 czas. usługiwać ndk., usłużyć dk.

 przysł. usłużnie

 przym. usługowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) pomocny

Wiktionary


usłyszeć

czasownik dokonany

 (1.1) dokonany od|słyszeć. - uchwycić uchem, uświadomić sobie, wziąć sobie do serca

czasownik zwrotny usłyszeć się

 (2.1) (o rozmówcach lub o słuchaczach w mediach) sprawić, że kogoś lub coś się słyszy

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) W radiu usłyszałam strzęp znanej mi z dawnych czasów melodii i rozmarzyłam się.

 (2.1) Mam nadzieję, że usłyszymy się jutro.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: uˈswɨʃɛt͡ɕ, AS: usu̯yšeć

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. usłyszenie n.

Wiktionary


usłyszenie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|usłyszeć.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌuswɨˈʃɛ̃ɲɛ, AS: usu̯yšńe

Wiktionary

Powiązane:

 czas. usłyszeć dk.

Wiktionary


ut

dawniej: pierwszy stopień gamy C-dur; do


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) daw. muz. dźwięk „do” (C)

Wiktionary

Indonezja:

  • Ut – wyspa

Inne:

  • ut – dawna nazwa dźwięku C
  • Ut – amerykański zespól muzyczny

Zobacz też:

  • UT

Wikipedia

Przykłady

składnia.

kolokacje.

synonimy.

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

frazeologia.

etymologia.

uwagi.

współczesna.

tłumaczenia.

* angielski: (1.1) ut

źródła.

== ut (język angielski.) ==

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik

 (1.1) daw. muz. dźwięk „do” (C)

odmiana.

przykłady.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ut, AS: ut

Wiktionary

Synonimy:

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

frazeologia.

etymologia.

uwagi.

współczesna.

tłumaczenia.

* angielski: (1.1) ut

źródła.

== ut (język angielski.) ==

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik

 (1.1) daw. muz. dźwięk „do” (C)

odmiana.

przykłady.

składnia.

kolokacje.

synonimy.

 (1.1) do

Wiktionary


uta

utwór poetycki w literaturze japońskiej; tanka


SJP.pl

Uta – miejscowość i gmina we Włoszech, w regionie Sardynia, w prowincji Cagliari.

Według danych na rok 2004 gminę zamieszkiwało 6676 osób, 49,8 os./km². Graniczy z Assemini, Capoterra, Decimomannu, Siliqua i Villaspeciosa.

Wikipedia


uta-monogatari

gatunek japońskiej poezji


SJP.pl


utaczać

spuszczać, ściągać pewną ilość płynu


SJP.pl


utah

[czytaj: juta]
1. stan w USA;
2. jezioro położone w stanie o tej samej nazwie


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki, nazwa własna

 (1.1) geogr. adm. stan w USA ze stolicą w Salt Lake City;

 (1.2) geogr. adm. gmina w USA, w stanie Indiana

 (1.3) geogr. jezioro w Wielkiej Kotlinie w USA;

Wiktionary

Utah (wymowa: /ˈjuːtɑː/) – stan na środkowym zachodzie Stanów Zjednoczonych, leżący na obszarze Wielkiej Kotliny (północno-zachodnia część stanu) i Wyżyny Kolorado (południowo-wschodnia część). Graniczy na północy z Idaho i Wyoming, na wschodzie z Kolorado, na południowym wschodzie z Nowym Meksykiem (w jednym punkcie), na południu z Arizoną i na zachodzie z Nevadą. W dniu 4 stycznia 1896 roku prezydent Grover Cleveland proklamował Utah jako czterdziesty piąty stan Stanów Zjednoczonych.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Abernathyit po raz pierwszy został wydobyty ze złóż uranu niedaleko Moab w stanie Utah.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈjuta, AS: i ̯uta

Wiktionary


utahraptor

[czytaj: jutaraptor] teropod z rodziny dromeozaruów, żyjący we wczesnej kredzie około 125 milionów lat temu


SJP.pl

Utahraptor – rodzaj teropoda z rodziny dromeozaurów (Dromaeosauridae). Obejmuje jeden gatunek – Utahraptor ostrommaysi.

Wikipedia


utaić

utrzymać coś w tajemnicy; ukryć, zataić


SJP.pl


utajać

rzadkie: trzymać coś w tajemnicy; ukrywać, zatajać, taić


SJP.pl


utajnić

otoczyć tajemnicą


SJP.pl


utajony

utrzymać coś w tajemnicy; ukryć, zataić


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) będący w utajeniu; trudny do zaobserwowania

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. utajenie n.

 czas. utaić dk., utajać ndk.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) latentny, niedostrzegalny, niewidoczny, ukryty

Wiktionary


utalentowanie

rzadko: talent, uzdolnienie


SJP.pl


utalentowany

przymiotnik

 (1.1) obdarzony talentem

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Na festiwalu filmowym nagrodę otrzymała utalentowana aktorka.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. talent mrz.

 przym. talentowy, nieutalentowany

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) uzdolniony, zdolny

Wiktionary


utalkować

bardzo mocno posypać coś białym pudrem (talkiem)


SJP.pl


utamaro

Utamaro Kitagawa (jap. 喜多川 歌麿 Kitagawa Utamaro; ur. 1753, zm. 31 października 1806 w Edo) – japoński drzeworytnik i malarz z okresu Edo. Uważany za jednego z najlepszych twórców gatunku ukiyo-e. Najbardziej znany jest z tworzenia obrazów typu bijin ōkubi-e przedstawiających piękne kobiety.

Wikipedia


utańcować

rzadko, potocznie: spędzić jakiś czas na tańczeniu; przetańczyć, przetańcować, przebalować


SJP.pl


utaneczniać

1. nadawać czemuś charakter tańca;
2. sprawiać, że ktoś lepiej tańczy


SJP.pl


utanecznić

1. nadać czemuś charakter tańca;
2. sprawić, że ktoś lepiej tańczy


SJP.pl


utaneczniony

1. nadać czemuś charakter tańca;
2. sprawić, że ktoś lepiej tańczy


SJP.pl


utarczka

1. zbrojne starcie małych oddziałów wojskowych; potyczka;
2. sprzeczka, spór, kłótnia


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) krótki, ostry konflikt słowny lub fizyczny

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Po kilku utarczkach z sąsiadem przestał się z nim witać.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) potyczka, spięcie, sprzeczka, starcie, kłótnia

Wiktionary


utarg

pieniądze uzyskane ze sprzedaży towarów w ciągu określonego czasu


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) ekon. łączny dochód ze sprzedaży towarów lub usług w określonym czasie;

Wiktionary

Utarg – w ujęciu ekonomicznym to suma przychodów przedsiębiorstwa w pewnym okresie ze sprzedaży określonej ilości produktów (Q) po określonej cenie (P).

Utarg = cena x ilość sprzedanych produktów

W ujęciu rachunkowości utarg jest to suma wpływów gotówkowych brutto ze sprzedaży dóbr (towarów i usług) w ramach prowadzonej działalności gospodarczej, w ustalonym okresie rozliczeniowym. Pojęcie utargu w rachunkowości nie jest tożsame z przychodem ze sprzedaży.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ˈutark, AS: utark

Wiktionary

Powiązane:

 czas. utargować

Wiktionary


utargać

1. ciągnąc, urwać coś;
2. potocznie: udźwignąć i zanieść gdzieś z trudem coś ciężkiego;
3. potocznie: zdobyć coś dzięki staraniom lub w wyniku podstępu


SJP.pl


utargować

1. uzyskać pewną sumę pieniędzy ze sprzedaży towarów;
2. targując się uzyskać obniżenie ceny towaru


SJP.pl


utarty

zwyczajowy, uświęcony tradycją


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) powszechnie przyjęty

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Porzekadła często myli się z przysłowiami, które również są ogólnie definiowane jako utarte zwroty.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. utarcie n.

 czas. ucierać ndk., utrzeć dk.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) konwencjonalny, uznany, zwyczajowy

Wiktionary


utarzać

przewracając wiele razy, ubrudzić, unurzać w czymś


SJP.pl


utatłać

dawniej: pobrudzić czymś, umazać; utytłać


SJP.pl


uteatralizować

steatralizować;
1. przerobić utwór niesceniczny na widowisko teatralne;
2. nadać czemuś cechy teatralne


SJP.pl


utensilia

rzeczownik, rodzaj niemęskoosobowy, liczba mnoga

 (1.1) rel. utensylia, naczynia liturgiczne

Wiktionary

Utensylia (dawniej utensilia) – przedmioty potrzebne do wykonywania jakiejś czynności lub zajęcia; współcześnie – szeroko rozumiane narzędzia, przybory, sprzęt – akcesoria.

Określenie pochodzące z łac. utensilia – sprzęty, naczynia, narzędzia (od utensilis – użyteczny).

Wikipedia

Przykłady

składnia.

kolokacje.

synonimy.

 (1.1) utensylia

antonimy.

hiperonimy.

 (1.1) naczynia

hiponimy.

 (1.1) puszka (cyboria), patena, kielich, monstrancja, pacyfikał, łódka, kadzielnica (trybularz)

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

frazeologia.

etymologia.

 etym|łac|utensilia.

uwagi.

 

tłumaczenia.

 (1.1) zobtłum|utensylia.

źródła.

== utensilia (język łaciński.) ==

thumb|utensilia (1.1)

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik

 (1.1) utensilia, utensylia

odmiana.

przykłady.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) utensylia

Wiktionary


utensylia

przedmioty, przybory potrzebne do wykonywania czegoś


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj niemęskoosobowy, liczba mnoga

 (1.1) rel. naczynia liturgiczne

 (1.2) współcz. posp. jakieś narzędzia, np. kuchenne

Wiktionary

Utensylia (dawniej utensilia) – przedmioty potrzebne do wykonywania jakiejś czynności lub zajęcia; współcześnie – szeroko rozumiane narzędzia, przybory, sprzęt – akcesoria.

Określenie pochodzące z łac. utensilia – sprzęty, naczynia, narzędzia (od utensilis – użyteczny).

Wikipedia

Synonimy:

 (1.1) utensilia

Wiktionary


utensylium

domowy przyrząd, narzędzie


SJP.pl


uteralny

dotyczący systemu pokrewieństwa opartego na zasadzie pochodzenia wyprowadzanego w linii żeńskiej; matrylinearny


SJP.pl


uterfin

rodzaj cienkiej tkaniny noszonej w Polsce w XIV-XVII wieku; sukno uterfinowe


SJP.pl


uterodynia

w medycynie: ból macicy


SJP.pl


uteroskop

przyrząd umożliwiający badanie macicy


SJP.pl


uteroskopia

badanie macicy


SJP.pl


utęsknienie

przestarzałe: tęsknota, gorące pragnienie czegoś; niecierpliwość; dziś tylko w związku frazeologicznym: z utęsknieniem - z niecierpliwością, z upragnieniem


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) przest. tęsknota za kimś lub czymś; niecierpliwość

 (1.2) daw. odczasownikowy od|utęsknić.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌutɛ̃w̃ˈsʲcɲɛ̇̃ɲɛ, AS: utẽũ̯sʹḱńė̃ńe

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. tęsknica ż., tęsknota ż., tęsknienie n., tęsknotka ż.

 czas. tęsknić ndk., zatęsknić dk., potęsknić dk., utęsknić dk.

 przysł. tęsknie, tęskno

 przym. tęskny

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) tęsknota

Wiktionary


utęskniony

dawniej, dziś poetycko: upragniony, wyczekiwany


SJP.pl


uti

podgrupa języków kaukaskich


SJP.pl


utk

skrótowiec w funkcji rzeczownika rodzaju nijakiego

 (1.1) = adm. Urząd Transportu Kolejowego;

 (1.2) = eduk. urządzenia techniki komputerowej (przedmiot zajęć szkolnych)

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Prezes UTK nałożył kary finansowe na przewoźników kolejowych.

 (1.2) W poniedziałki po dwóch godzinach UTK mamy WF.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: u‿tɛ‿ˈka, AS: u‿te‿ka

Wiktionary


utkać

1. tkając, wykonać coś;
2. wypełnić dziury itp. w celu zabezpieczenia czegoś przed zimnem, wodą itp.; uszczelnić, zatkać;
3. potocznie: powtykać, poustawiać; upchać;
4. przestarzałe: poprzetykać czymś tkaninę


SJP.pl

czasownik przechodni

 (1.1) dokonany od|utykać.

 (1.2) tkając stworzyć coś

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. utkanie n., tkacz mzw./mos.

Wiktionary


utkali

język nowoindoaryjski używany we wschodnich Indiach; orija; odri


SJP.pl


utkatasana

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) jedna z asan; pozycja stojąca, w której nogi są ugięte, pośladki nisko, ręce wyprostowane w górze, w jednej linii z kręgosłupem

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) pozycja krzesła, krzesło

Wiktionary


utknąć

1. zatrzymać się, nie móc się dalej poruszać;
2. przenośnie: zaciąć się;
3. potocznie: osiąść, zatrzymać się gdzieś (zwłaszcza na przekór swoim ambicjom, planom itp.)


SJP.pl

czasownik nieprzechodni dokonany (ndk. utykać)

 (1.1) dokonany od|utykać.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. odczas. utknięcie n.

Wiktionary


utkwić

zaklinować się, uwięznąć, utknąć


SJP.pl

czasownik nieprzechodni dokonany (ndk. tkwić)

 (1.1) dokonany od|tkwić.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. tkwienie n., utkwienie n.

 czas. tkwić ndk.

Wiktionary


utkwiony

zaklinować się, uwięznąć, utknąć


SJP.pl


utleniać

1. potocznie: farbować włosy na blond;
2. powodować przyłączanie się tlenu do związku chemicznego lub pierwiastka;
3. zwiększać wartościowość pierwiastka chemicznego wchodzącego w skład związku;
4. utleniać się - łączyć się chemicznie z tlenem


SJP.pl

czasownik przechodni niedokonany (dk. utlenić)

 (1.1) chem. powodować reakcję chemiczną poprzez łączenie z tlenem lub innym utleniaczem, który przyjmuje elektrony oddawane przez dany pierwiastek (zatem wzrasta wartościowość tego pierwiastka)

 (1.2) fryzj. pot. rozjaśniać włosy utleniaczem

czasownik zwrotny niedokonany utleniać się (dk. utlenić się)

 (2.1) chem. ulegać utlenianiu - łączyć się z tlenem w reakcji chemicznej

 (2.2) fryzj. pot. rozjaśniać sobie włosy utleniaczem

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. tlenek mrz., utlenienie n., utleniacz mrz., utlenianie n., tlen mrz., utlenialność ż.

 czas. dotleniać

 przym. tlenowy

Wiktionary


utleniacz

związek chemiczny oddający łatwo tlen i powodujący utlenianie innych substancji; oksydant, środek utleniający


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) chem. substancja chemiczna, która ma zdolność utleniania innych substancji (sama ulegając redukcji, czyli przyjmując elektrony)

Wiktionary

Utleniacz – pierwiastek lub związek chemiczny (oznaczany symbolem [O]), będący w analizowanej reakcji redoks akceptorem (przyjmującym) elektronów. Utleniacze w reakcjach zmniejszają swój stopień utlenienia (ulegają redukcji) i jednocześnie powodują jego wzrost w pozostałych produktach reakcji (ulegających utlenieniu).

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) W reakcji spalania węgla tlen jest utleniaczem: C + O₂ → CO₂.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. tlenek mrz., utlenialność ż.

 czas. utleniać, dotleniać

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) oksydant, środek utleniający

Wiktionary


utlenialność

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) odprzym. cecha tego, co jest utlenialne

 (1.2) ekol. ilość tlenu potrzebna do utlenienia substancji organicznych zawartych w wodzie

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. utleniacz m., utlenianie n., utlenienie n.

 czas. utleniać ndk., utlenić dk.

 przym. utlenialny, utleniony

Wiktionary


utlenialny

mający właściwość utleniania się; łączący się łatwo chemicznie z tlenem


SJP.pl


utlenianie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|utleniać.

Wiktionary

Utlenianie, oksydacja – reakcja chemiczna, w której atom przechodzi z niższego stopnia utlenienia na wyższy, co jest równoważne z oddaniem elektronów.

Nazwa ta ma charakter umowny, gdyż każdej reakcji utleniania musi towarzyszyć reakcja redukcji. Łącznie taki proces nazywa się reakcją redoks (redukcja + oksydacja).

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ˌutlɛ̃ˈɲä̃ɲɛ, AS: utlẽńä̃ńe

Wiktionary

Powiązane:

 czas. utleniać ndk., utlenić dk., dotleniać

 rzecz. utlenienie n., tlen m., utlenialność ż.

 przym. tlenowy

Wiktionary


utlenienie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|utlenić.

Wiktionary

Utlenianie, oksydacja – reakcja chemiczna, w której atom przechodzi z niższego stopnia utlenienia na wyższy, co jest równoważne z oddaniem elektronów.

Nazwa ta ma charakter umowny, gdyż każdej reakcji utleniania musi towarzyszyć reakcja redukcji. Łącznie taki proces nazywa się reakcją redoks (redukcja + oksydacja).

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ˌutlɛ̃ˈɲɛ̇̃ɲɛ, AS: utlẽńė̃ńe

Wiktionary

Powiązane:

 czas. utlenić dk., utleniać ndk., dotleniać

 rzecz. utlenianie n., utlenialność ż.

 przym. tlenowy

Wiktionary


utlenowanie

proces wysycenia krwi tlenem, w wyniku którego powstaje oksyhemoglobina


SJP.pl


utlenowany

nasycony tlenem


SJP.pl


utniki

Utniki – wieś sołecka w Polsce położona w województwie mazowieckim, w powiecie kozienickim, w gminie Grabów nad Pilicą. Dawniej w województwie Radomskim , Kieleckim i Sandomierskim

W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa radomskiego.

Wierni kościoła rzymskokatolickiego należą do parafii Świętej Trójcy w Grabowie nad Pilicą.

Przypisy

Wikipedia


uto

skrótowiec, rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) = transp. urządzenie transportu osobistego

Wiktionary

  • Uto – miasto w Japonii
  • UTO – urządzenie transportu osobistego

Wikipedia


utok

1. dawniej: wał w krośnie do nawijania utkanego materiału;
2. wątek tkaniny


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) stpol. ucieczka

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈutɔk, AS: utok

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) utoka

Wiktionary


utonąć

1. umrzeć przez zanurzenie w wodzie; utopić się;
2. zagłębić, skryć się w czymś;
3. zagubić się gdzieś;
4. zostać czymś zaabsorbowanym


SJP.pl

czasownik nieprzechodni dokonany (ndk. tonąć)

 (1.1) zginąć przez zanurzenie się w wodzie i uduszenie się

 (1.2) opaść na dno

 (1.3) zagłębić się w coś

 (1.4) skryć się w czymś

 (1.5) zagubić się w ogromie czegoś

 (1.6) zostać czymś zafascynowanym lub zaabsorbowanym

 (1.7) pławić się w czymś

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Mężczyzna wyszedł pokąpać się w czasie sztormu i, niestety, utonął.

 (1.2) Statek utonął w morzu o piątej z rana.

 (1.6) Chodzi jej po głowie myśl o rozwodzie. Nie po to jednak, by utonąć w nowym związku.

Wiktionary

Powiązane:

 czas. tonąć ndk.

 rzecz. utonięcie n., toniec mzw., toń ż.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) utopić się

 (1.6) wciągnąć się, zagłębić się

Wiktionary


utonięcie

1. umrzeć przez zanurzenie w wodzie; utopić się;
2. zagłębić, skryć się w czymś;
3. zagubić się gdzieś;
4. zostać czymś zaabsorbowanym


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|utonąć.

Wiktionary

Utonięcie – rodzaj uduszenia gwałtownego, do którego dochodzi na skutek zablokowania dróg oddechowych płynem, najczęściej wodą.

Skutkiem tonięcia są zmiany w płucach (rozedma wodna płuc) oraz tzw. „grzybek piany” wydobywający się z ust lub nosa. W przypadku zwłok dłużej przebywających w wodzie naskórek staje się biały, pofałdowany i matowy (tzw. „skóra praczek”).

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ˌutɔ̃ˈɲɛ̇̃ɲt͡ɕɛ, AS: utõńė̃ńće

Wiktionary

Powiązane:

 czas. utonąć dk.

Wiktionary


utopek

podstępny demon wodny z wierzeń słowiańskich, często mylony z topielcem; utopiec


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) gw-pl|Górny Śląsk. lud. utopiec

Wiktionary

Utopiec (lokalnie znany jako topic, topnik, topielec, utopnik, utoplec, utopek, topek, waserman) – zły i podstępny demon wodny z wierzeń słowiańskich, często utożsamiany z wodnikiem.

Wikipedia

Synonimy:

 (1.1) gw-pl|Górny Śląsk|utoplec.

Wiktionary


utopenec

kiełbaska w marynacie podobna do serdelka, popularna czeska przekąska


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) kulin. czeska przekąska, marynowana w zalewie octowej kiełbaska;

Wiktionary

Utopenec (cz. dosł. „topielec”, lm utopenci albo utopence) – popularna czeska przekąska, serdelkowate kiełbaski w marynacie.

Wikipedia


utopia

1. nierealny ideał szczęśliwego społeczeństwa;
2. ideologia głosząca utworzenie takiego społeczeństwa;
3. utwór fantastyczny opisujący życie idealnej społeczności;
4. pomysł niemożliwy do zrealizowania; mrzonka


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) filoz. nie biorący pod uwagę możliwości realizacji ideał szczęśliwego społeczeństwa, ideał doskonałego ustroju politycznego

 (1.2) pomysł, którego nie można zrealizować; coś nierealnego

 (1.3) liter. film. szt. rodzaj konwencji dydaktyczno-fantastycznej w literaturze i innych dziedzinach sztuki

Wiktionary

Utopia – projekt lub przedstawienie idealnego ustroju politycznego, opierającego się na sprawiedliwości, solidarności i równości. Pierwsze utopie powstały w starożytności, np. dialog Państwo Platona.

Termin „utopia” pochodzi od łacińskiego tytułu eseju Utopia (1516) Tomasza More’a (Morusa). Tytuł dzieła Morusa nie jest jednoznaczny, ponieważ mógł zostać utworzony zarówno od greckiego outopos (gr. ou – „nie”, topos – „miejsce”, nie-miejsce, miejsce, którego nie ma, nieistniejące), jak i od eutopia (dobre miejsce). Można przypuszczać, że ta dwuznaczność była przez Morusa zamierzona.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: uˈtɔpʲja, AS: utopʹi ̯a

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. utopizm mrz., utopista mos., utopistka ż., utopijność ż.

 przym. utopijny, utopistyczny

 przysł. utopijnie

Wiktionary

Synonimy:

 (1.2) mrzonka, chimera, marzenie ściętej głowy

Wiktionary


utopić

1. zabić przez zanurzenie w wodzie;
2. zagłębić coś w czymś;
3. książkowe: wbić głęboko, np. nóż; zatopić;
4. utopić się - umrzeć przez zanurzenie w wodzie; utonąć


SJP.pl

czasownik przechodni dokonany (ndk. topić)

 (1.1) dokonany od|topić.

czasownik zwrotny dokonany utopić się (ndk. topić się)

 (2.1) dokonany od|topić się.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. topiel ż., topielec mos./mzw.

Wiktionary


utopiec

podstępny demon wodny z wierzeń słowiańskich, często mylony z topielcem; utopek


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) lud. mitsłow. demon wodny;

Wiktionary

Utopiec (lokalnie znany jako topic, topnik, topielec, utopnik, utoplec, utopek, topek, waserman) – zły i podstępny demon wodny z wierzeń słowiańskich, często utożsamiany z wodnikiem.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Wiara w utopce była na tyle mocno zakorzeniona, iż swój oddźwięk znalazła w folklorze chrześcijańskim.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. topielica ż.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) utopek, utopel, utoplec, utopnik, utoplaszek, utopluszek, besterman, czarny chłopek, czarny chopek, hasterman, jaroszek, łutopiec, waserman, wasermon, wasermun, rarek, topielec; gw-pl|Górny Śląsk|utopek, utoplec.

Wiktionary


utopijnie

przysłówek

 (1.1) w sposób utopijny

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Postulat tutaj wysunięty może brzmieć i brzmi nieco utopijnie.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. utopistka ż., utopia ż., utopista m., utopizm m., utopijność ż.

 przym. utopistyczny, utopijny

Wiktionary


utopijność

nierealność jakiejś idei, koncepcji itp.


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) cecha tego, co utopijne

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Utopijność grozi nam zresztą, gdy do naszego ujmowania rzeczywistości wkradną się inne skazy, np. skaza absolutyzowania, skaza kształtowania wyodrębnień zamkniętych bądź sztywno otwartych, skaza scalania, zamiast zespalania itd.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. utopia ż., utopista m., utopizm m., utopistka ż.

 przym. utopistyczny, utopijny

 przysł. utopijnie

Wiktionary


utopijny

związany z utopią, mający cechy utopii


SJP.pl

przymiotnik jakościowy

 (1.1) właściwy utopii, niemożliwy do urzeczywistnienia

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Idea ta była równie utopijna, jak odgórne zadekretowanie realnego socjalizmu.

 (1.1) Choć sumy neapolitańskie (barskie) weszły do potocznej polszczyzny jako synonim utopijnych mrzonek o wzbogaceniu się, faktycznie stanowiły stały element działania dyplomacji polskiej w Madrycie, absorbując 150 dyplomatów przez ponad 100 lat (ok. 1560–1674).

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. utopizm m., utopia ż., utopista m., utopistka ż., utopijność ż.

 przysł. utopijnie

 przym. utopistyczny

Wiktionary


utopista

1. marzyciel, fantasta;
2. zwolennik socjalizmu utopijnego


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) człowiek mający nierealne pomysły; marzyciel, fantasta

 (1.2) zwolennik utopii z socjalizmu utopijnego

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌutɔˈpʲista, AS: utopʹista

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. utopia ż., utopijność ż.

:: fż. utopistka ż.

 przym. utopijny

 przysł. utopijnie

Wiktionary


utopistka

1. marzycielka, fantastka;
2. zwolenniczka socjalizmu utopijnego


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) kobieta mająca nierealne pomysły; marzycielka, fantastka

 (1.2) zwolenniczka utopii

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. utopia ż., utopista m., utopizm m., utopijność ż.

 przym. utopistyczny, utopijny

 przysł. utopijnie

Wiktionary


utopistyczny

dotyczący utopizmu


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) związany z utopizmem, charakteryzujący się utopizmem

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. utopizm m., utopia ż., utopistka ż., utopijność ż.

 przym. utopijny

 przysł. utopijnie

Wiktionary


utopizm

1. skłonność do opierania życia na nierealnych, idealistycznych koncepcjach;
2. nierealistyczne poglądy, marzenia


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męski

 (1.1) skłonność do opierania się na utopiach

 (1.2) utopijne poglądy, plany i marzenia

Wiktionary

Przykłady

składnia.

kolokacje.

 (1.1) utopizm społeczno-polityczny

synonimy.

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

 rzecz. utopia ż., utopistka ż., utopijność ż.

 przym. utopistyczny, utopijny

 przysł. utopijnie

frazeologia.

etymologia.

uwagi.

tłumaczenia.

* angielski: (1.1) utopianism

* bułgarski: (1.1) утопизъм m.

* czeski: (1.1) utopismus m.

* duński: (1.2) utopisme w.

* esperanto: (1.1) utopiismo; (1.2) utopiismo

* francuski: (1.1) utopisme m.; (1.2) utopisme m.

* niderlandzki: (1.2) utopisme n.

* niemiecki: (1.1) Utopismus m.

* słowacki: (1.1) utopizmus m.

* uzbecki: (1.1) utopizm

* węgierski: (1.1) utópizmus

źródła.

== utopizm (język uzbecki.) ==

ortografie.

wymowa. dzielenie|u|to|pizm.

znaczenia.

rzeczownik

 (1.1) utopizm

odmiana.

przykłady.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. utopia ż., utopistka ż., utopijność ż.

 przym. utopistyczny, utopijny

 przysł. utopijnie

Wiktionary

Synonimy:

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

 rzecz. utopia ż., utopistka ż., utopijność ż.

 przym. utopistyczny, utopijny

 przysł. utopijnie

frazeologia.

etymologia.

uwagi.

tłumaczenia.

* angielski: (1.1) utopianism

* bułgarski: (1.1) утопизъм m.

* czeski: (1.1) utopismus m.

* duński: (1.2) utopisme w.

* esperanto: (1.1) utopiismo; (1.2) utopiismo

* francuski: (1.1) utopisme m.; (1.2) utopisme m.

* niderlandzki: (1.2) utopisme n.

* niemiecki: (1.1) Utopismus m.

* słowacki: (1.1) utopizmus m.

* uzbecki: (1.1) utopizm

* węgierski: (1.1) utópizmus

źródła.

== utopizm (język uzbecki.) ==

ortografie.

wymowa. dzielenie|u|to|pizm.

znaczenia.

rzeczownik

 (1.1) utopizm

odmiana.

przykłady.

składnia.

kolokacje.

synonimy.

Wiktionary


utoplec

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) gw-pl|Górny Śląsk. lud. utopiec

Wiktionary

Utopiec (lokalnie znany jako topic, topnik, topielec, utopnik, utoplec, utopek, topek, waserman) – zły i podstępny demon wodny z wierzeń słowiańskich, często utożsamiany z wodnikiem.

Wikipedia

Synonimy:

 (1.1) gw-pl|Górny Śląsk|utopek.

Wiktionary


utorować

czasownik przechodni dokonany (ndk. torować)

 (1.1) umożliwić przejście lub przejazd poprzez usunięcie przeszkód

 (1.2) umożliwić osiągnięcie wyznaczonego celu

 (1.3) przyczynić się do rozwoju lub zaistnienia czegoś

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Ścieżkę przez gąszcze utorowali mężczyźni z maczetami.

 (1.2) Drogę na szczyt utorowała łapówkami.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. torowisko n., tor mrz., torowanie n., tory lm nm., utorowanie n.

 czas. torować ndk.

 przym. torowy

Wiktionary


utowarzyszać

dawniej: uznawać za towarzysza, zostawać współuczestnikiem czegoś


SJP.pl


utożsamiać

1. stwierdzać tożsamość, identyczność kogoś lub czegoś z kimś albo czymś innym;
2. utożsamiać się:
a) uważać się za kogoś tożsamego z kimś innym; identyfikować się z kimś;
b) rzadko: być uznawanym za to samo


SJP.pl

czasownik

 (1.1) stwierdzać tożsamość, identyczność; uznawać za przedstawiciela grupy, za tę samą osobę

czasownik zwrotny utożsamiać się

 (2.1) …z czymś / kimś / grupą – myśleć, że się jest kimś, członkiem narodu, społeczności, grupy

Wiktionary

Przykłady

 (2.1) Utożsamiam się z naszą firmą, bo czuję się w niej dobrze i zależy mi na jej sukcesie.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌutɔʃˈsãmʲjät͡ɕ, AS: utošsãmʹi ̯äć

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. utożsamianie n., tożsamość

 przym. tożsamy

Wiktionary


utożsamianie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|utożsamiać.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌutɔʃsãˈmʲjä̃ɲɛ, AS: utošsãmʹi ̯ä̃ńe

Wiktionary

Powiązane:

 czas. utożsamiać

Wiktionary


utożsamić

1. stwierdzić tożsamość, identyczność kogoś lub czegoś z kimś albo czymś innym;
2. utożsamić się:
a) uznać się za kogoś tożsamego z kimś innym; zidentyfikować się z kimś;
b) rzadko: być uznanym za to samo


SJP.pl


utp

Uniwersytet Technologiczno-Przyrodniczy imienia Jana i Jędrzeja Śniadeckich w Bydgoszczy


SJP.pl


utracać

dawniej: przestawać coś mieć, zostawać pozbawionym kogoś lub czegoś; tracić


SJP.pl


utracalność

utracalny


SJP.pl

Patrz:

utracalny

utracalny

możliwy do utracenia


SJP.pl


utrącanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|utrącać.

Wiktionary

Powiązane:

 czas. utrącać ndk.

Wiktionary


utracenie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|utracić.

Wiktionary

Powiązane:

 czas. utracić

 rzecz. utrata ż., bezstratność ż.

Wiktionary


utracić

czasownik dokonany

 (1.1) przestać być posiadaczem jakiejś rzeczy

 (1.2) przestać być posiadaczem jakiejś cechy

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) W czasie wyprawy wojennej w 1018 r. odbił te tereny Bolesław Chrobry podczas wyprawy na Kijów. Polska ponownie utraciła je w roku 1031. (Wikipedia)

 (1.2) Roosevelt utracił władzę w nogach, ale dzięki rehabilitacji był w stanie utrzymać się na nich przez pewien czas (większość przemówień wygłaszał stojąc). (Wikipedia)

Wiktionary

Wymowa:

IPA: uˈtrat͡ɕit͡ɕ, AS: utraćić

Wiktionary

Powiązane:

 czas. tracić

 rzecz. utrata ż., utracenie n., bezstratność ż.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) stracić

Wiktionary


utracjusz

człowiek lekkomyślnie wydający pieniądze; hulaka; lekkoduch


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) książk. rozrzutny i używający życia mężczyzna

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. utracjuszostwo n.

:: fż. utracjuszka ż.

 przym. utracjuszowski

Wiktionary


utracjuszka

kobieta lekkomyślnie wydająca pieniądze


SJP.pl


utracjuszostwo

lekkomyślne szafowanie pieniędzmi, majątkiem


SJP.pl


utracjuszowski

związany z utracjuszem lub utracjuszostwem; rozrzutny (np. utracjuszowski sposób bycia)


SJP.pl


utracki

nazwisko


SJP.pl

  • Bogusław Utracki
  • Lech Utracki
  • Rafał Utracki
  • Roman Utracki

Wikipedia


utragiczniać

nadawać cechy tragizmu, dramatyczności; dramatyzować


SJP.pl


utragicznić

nadać cechy tragizmu, dramatyczności; udramatyzować


SJP.pl


utrakwiści

Utrakwiści, także kalikstyni (z łac. calix „kielich”) – pierwotnie określenie wszystkich husytów, później umiarkowany ich odłam z głównym ośrodkiem życia religijnego w Pradze.

Utrakwiści rekrutowali się z mieszczaństwa i rycerstwa. W odróżnieniu od radykalnych ruchów husyckich stawiali na umiarkowaną społecznie i politycznie reformę kościelną. Ich program zakładał:

  • prawo udzielania komunii wiernym pod dwiema postaciami (łac. sub utraque specie),
  • wolność wygłaszania kazań i sprawowania liturgii w językach narodowych.

Wikipedia


utrakwista

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) rel. w katolicyzmie: zwolennik utrakwizmu, czyli komunii pod dwiema postaciami

 (1.2) hist. pierwotnie każdy członek ruchu husyckiego, później tylko tych umiarkowanych

Wiktionary

Utrakwiści, także kalikstyni (z łac. calix „kielich”) – pierwotnie określenie wszystkich husytów, później umiarkowany ich odłam z głównym ośrodkiem życia religijnego w Pradze.

Utrakwiści rekrutowali się z mieszczaństwa i rycerstwa. W odróżnieniu od radykalnych ruchów husyckich stawiali na umiarkowaną społecznie i politycznie reformę kościelną. Ich program zakładał:

  • prawo udzielania komunii wiernym pod dwiema postaciami (łac. sub utraque specie),
  • wolność wygłaszania kazań i sprawowania liturgii w językach narodowych.

Wikipedia

Powiązane:

 rzecz. utrakwizm nmos., utrakwistka fż.

 przym. utrakwistyczny

Wiktionary

Synonimy:

 (1.2) kalikstyn

Wiktionary


utrakwistka

utrakwista


SJP.pl

Patrz:

utrakwista

utrakwistyczny

1. dwojaki;
2. posługujący się dwoma językami


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) dwojaki

 (1.2) który posługuje się dwoma językami

 (1.3) hist. rel. związany z utrakwistami

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. utrakwizm mrz., utrakwista ż.

Wiktionary


utrakwizacja

wprowadzać elementy utrakwizmu (systemu kształcenia lub doktryny religijnej)


SJP.pl


utrakwizm

1. doktryna religijna i społeczna utrakwistów;
2. system nauczania z użyciem dwu języków wykładowych;
3. system kształcenia w dawnych pruskich gimnazjach, łączący nauczanie języków starożytnych i historii z przedmiotami matematyczno-przyrodniczymi


SJP.pl


utransparentniać

czasownik przechodni niedokonany (dk. utransparentnić)

 (1.1) sprawiać, że jakieś działanie staje się jawniejsze

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Mówiąc inaczej, można sobie wyobrazić dość proste prawo utransparentniające lobbing.

Wiktionary

Powiązane:

 czas. utransparentnić dk.

Wiktionary


utransparentnić

czasownik przechodni dokonany (ndk. utransparentniać)

 (1.1) sprawić, że jakieś działanie stało się jawniejsze

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Dodatkowo spółka w pełni utransparentni te swoje struktury, które już na tamten moment były dość mocno rozbudowane, czyli wszystkie departamenty, procedury, menadżerów i tak dalej.

Wiktionary

Powiązane:

 czas. utransparentniać ndk.

Wiktionary


utrapiać

gnębić; dawniej:
1. przyprawiać kogoś o zmartwienie, troskę; trapić, zasmucać, martwić, przygnębiać;
2. sprawiać komuś cierpienie fizyczne lub psychiczne; udręczać, pognębiać;
3. utrapiać się:
a) pogrążać się w smutku, troskach; trapić się, zasmucać się, martwić się, troskać się;
b) doznawać cierpienia fizycznego lub psychicznego; udręczać się


SJP.pl


utrapić

zgnębić; dawniej:
1. przyprawić kogoś o zmartwienie, troskę; strapić, zasmucić, zmartwić, przygnębić;
2. sprawić komuś cierpienie fizyczne lub psychiczne; udręczyć, pognębić;
3. utrapić się:
a) pogrążyć się w smutku, troskach; strapić się, zasmucić się, zmartwić się zatroskać się;
b) doznać cierpienia fizycznego lub psychicznego; udręczyć się


SJP.pl


utrapienie

kłopot, zmartwienie; troska, udręka, zgryzota


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|utrapić.

 (1.2) kłopot, problem, zgryzota, zmartwienie

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. trapienie n., strapienie n., utrapieniec mos.

 czas. utrapić dk., trapić ndk., strapić dk.

Wiktionary


utrapieniec

potocznie: człowiek przez którego ma się kłopoty, utrapienia


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) osoba nieznośna, sprawiająca innym kłopoty

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. utrapienie n.

 przym. utrapiony

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) nicpoń

Wiktionary


utrapiony

sprawiający ciągle kłopoty


SJP.pl

Utrapiony (stylizowany zapis uTRAPiony) – drugi album solowy polskiego rapera Buczera. Wydawnictwo ukazało się 20 września 2013 roku nakładem wytwórni muzycznej Step Records. Produkcji nagrań podjęli się Juicy, Świerzba, MeloBeats, Johnny Beats, AiFa, Aglofellaz oraz S.S.Z. Wśród gości na płycie znaleźli się m.in. Bonson, Kobra, Kroolik Underwood, Zeus, VNM oraz Bezczel.

Nagrania dotarły do 33. miejsca zestawienia OLiS.

Wikipedia


utrata

fakt, że się przestało coś posiadać


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) książk. fakt, że ktoś został pozbawiony kogoś lub czegoś

Wiktionary

Utrata – rzeka w województwie mazowieckim na Równinie Łowicko-Błońskiej, prawy dopływ Bzury. Ma około 76,5 km długości oraz powierzchnię dorzecza 792 km². Źródłami Utraty są dwie nikłe strugi na wysokości 160 m nad poziomem morza w okolicach Ojrzanowa (źródła w dolinie wsi Ojrzanów-Towarzystwo, Lisówek i Zaręby g. Żabia Wola). Ujście znajduje się na wysokości 69 m nad poziomem morza.

Nad rzeką rozegrała się bitwa pod Raszynem.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Alkoholizm to uzależnienie od alkoholu, silna potrzeba picia i utrata kontroli nad nawykami związanymi z piciem.

 (1.1) Zazdrość to nie strach przed utratą – to strach przed dzieleniem się.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: uˈtrata, AS: utrata

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. utracenie n., bezstratność ż.

 czas. utracić, tracić

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) strata

Wiktionary


utrechcki

dotyczący Utrechtu, miasta w Holandii


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z Utrechtem

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Utrecht mrz., utrechtczyk mos., utrechtka ż.

Wiktionary


utrecht

rodzaj aksamitu używany dawniej na obicia mebli


SJP.pl

Utrecht – miasto w środkowej Holandii nad kanałem Amsterdam-Ren, ośrodek administracyjny prowincji Utrecht.

Wikipedia


utrechtczyk

mieszkaniec Utrechtu


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) mieszkaniec Utrechtu

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Utrecht mrz.

:: fż. utrechtka ż.

 przym. utrechcki

Wiktionary


utrechtka

mieszkanka Utrechtu


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) mieszkanka Utrechtu

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Utrecht mrz.

:: fm. utrechtczyk mos.

 przym. utrechcki

Wiktionary


utrefiać

dawniej: układać włosy w loki


SJP.pl


utrefić

przestarzale: ułożyć włosy w loki, zrobić fryzurę; ufryzować


SJP.pl


utropa

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) gw-pl|Górny Śląsk. staranie

Wiktionary


utropek

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) gw-pl|Górny Śląsk. nieborak, oferma

Wiktionary


utrówka

wieś w Polsce


SJP.pl

Utrówka – wieś w Polsce położona w województwie lubelskim, w powiecie bialskim, w gminie Międzyrzec Podlaski.

Wieś była własnością starosty guzowskiego i nowomiejskiego Stanisława Opalińskiego, leżała w województwie podlaskim w 1673 roku. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa bialskopodlaskiego.

Wikipedia


utrudniać

stwarzać trudności, przeszkody, czynić trudnym


SJP.pl

czasownik przechodni niedokonany (dk. utrudnić)

 (1.1) sprawiać trudność, czynić coś trudniejszym

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Błędy akcentowe mogą utrudniać zrozumienie wielu przekazów.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: uˈtrudʲɲät͡ɕ, AS: utrudʹńäć

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. trud m., trudność ż., utrudnianie n.

 przym. trudny

 czas. utrudnić

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) komplikować

Wiktionary


utrudnianie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|utrudniać.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌutrudʲˈɲä̃ɲɛ, AS: utrudʹńä̃ńe

Wiktionary

Powiązane:

 czas. utrudniać

 rzecz. utrudnienie n., trudność ż.

Wiktionary


utrudnić

stworzyć trudności, przeszkody, uczynić trudnym


SJP.pl

czasownik przechodni dokonany (ndk. utrudniać)

 (1.1) dokonany od|utrudniać.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: uˈtrudʲɲit͡ɕ, AS: utrudʹńić

Wiktionary

Powiązane:

 czas. utrudniać ndk.

 przym. trudny

 rzecz. trud mrz., trudność ż., utrudnienie n.

Wiktionary


utrudnienie

stworzyć trudności, przeszkody, uczynić trudnym


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) to, co utrudnia wykonanie czegoś

 (1.2) odczasownikowy od|utrudnić.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌutrudʲˈɲɛ̇̃ɲɛ, AS: utrudʹńė̃ńe

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. utrudnianie n., trudność ż.

 czas. utrudnić

 przym. trudny

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) kłoda pod nogi, kłopot, kula u nogi, perturbacja, problem, przeciwność, przeszkoda, zator, zawada

Wiktionary


utrudzić

zmęczyć, znużyć


SJP.pl


utrudzony

zmęczyć, znużyć


SJP.pl


utrupiać

potocznie:
1. zabijać, uśmiercać;
2. niszczyć, zaprzepaszczać


SJP.pl


utrupić

potocznie:
1. zabić, uśmiercić;
2. zniszczyć coś, zaprzepaścić


SJP.pl


utrwać

potocznie:
1. utrzymać się przez pewien czas; przetrwać, wytrwać;
2. o czasie: upłynąć, minąć;
3. trwając, zająć pewien czas; potrwać


SJP.pl


utrwalać

czasownik przechodni niedokonany (dk. utrwalić)

 (1.1) nadawać trwałość, sprawiać że coś staje się trwałe, niezmienne

 (1.2) techn. zapisywać na nośniku celem późniejszego odczytania lub odtworzenia

 (1.3) przedstawiać w formach literatury lub sztuki wycinek rzeczywistości

 (1.4) starać się dobrze zachować w pamięci, ucząc się, powtarzając materiał

 (1.5) fot. nadawać trwałość zdjęciom poprzez zastosowanie właściwych odczynników

czasownik zwrotny niedokonany utrwalać się (dk. utrwalić się)

 (2.1) stawać się trwalszym, ugruntowywać się, utwierdzać się

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. utrwalacz mrz. mos., utrwalanie n., trwałość ż., utrwalenie n.

 przym. trwały

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) stabilizować, umacniać, utwierdzać, ugruntowywać

 (1.2) nagrywać, rejestrować, zapisywać

 (1.3) opisywać, upamiętniać, uwieczniać

 (1.4) powtarzać, zapamiętywać, uczyć się na pamięć

 (2.1) stabilizować się, ugruntowywać się, utwierdzać się

Wiktionary


utrwalacz

1. substancja chemiczna służąca do utrwalania farb, perfum itp.;
2. w fotografice: roztwór do utrwalania naświetlonych i wywołanych materiałów fotograficznych;
3. we fryzjerstwie: płyn, którym się naciera włosy po trwałej ondulacji w celu jej utrwalenia;
4. żartobliwie o piwie pitym po wódce;
5. potocznie o kimś, kto utrwala, umacnia istniejący stan rzeczy


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) substancja, która utwala jakiś proces chemiczny lub fizyczny

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (2.1) rzad. osoba, która utwala jakiś proces społeczny

Wiktionary

Utrwalacz – kąpiel fotograficzna, w której następuje utrwalenie obrazu naświetlonego i wywołanego na materiale światłoczułym (np. filmie lub papierze fotograficznym) poprzez trwałe pozbawienie tego materiału właściwości światłoczułych, zapewniając obojętność na działanie promieniowania.

Wikipedia

Powiązane:

 rzecz. utrwalanie n., utrwalenie n., trwałość ż., nietrwałość ż., przetrwalnik m., trwanie n., wytrwanie n.

 czas. utrwalać ndk., utrwalić dk., trwać ndk., wytrwać ndk.

 przym. trwały, nietrwały

 przysł. trwale, nietrwale

Wiktionary


utrwalanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|utrwalać.

Wiktionary

Utrwalanie – jeden z procesów fotograficznych sprawiający, że materiał fotograficzny nie będzie już reagował na światło.

Utrwalanie polega na rozpuszczeniu i usunięciu z materiału fotograficznego substancji światłoczułej, czyli chlorku, bromku i jodku srebra. Składniki utrwalacza tworzą z trudno rozpuszczalnymi solami srebra tak zwane związki zespolone – łatwo rozpuszczalne w wodzie. Istnieje wiele związków i mieszanin o działaniu utrwalającym, np. woda amoniakalna, która nadaje się jednak tylko do rozpuszczania chlorku srebra. Tak więc może być ona użyta jedynie do materiałów chlorosrebrowych, bez domieszek bromku i jodku srebra. Innym związkiem utrwalającym jest cyjanek potasu (lub sodu). Rozpuszcza on wszystkie trzy sole srebra, jednak nie jest powszechnie stosowany ze względu na niebezpieczeństwo zatrucia. Najpopularniejszym utrwalaczem jest roztwór tiosiarczanu sodu. Jego reakcja z bromkiem srebra (utrwalanie) wygląda następująco:

\mathrm {Ag^{+}Br^{-}+4Na^{+}+2S_{2}O_{3}^{2-}\rightarrow [Ag(S_{2}O_{3})_{2}]^{3-}+4Na^{+}+Br^{-}}

Wikipedia

Powiązane:

 czas. utrwalać ndk., utrwalić dk.

 rzecz. utrwalenie n., utrwalacz mos./mrz.

 przym. trwały

Wiktionary


utrwalenie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|utrwalić.

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) W celu utrwalenia swego panowania francuscy kolonizatorzy starali się podtrzymywać fikcję odrębności poszczególnych części Wietnamu, zwłaszcza Kochinchiny.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. utrwalacz mos./mrz., utrwalanie n., trwanie n., trwała ż., trwałość ż.

 czas. utrwalać ndk., utrwalić dk., trwałość ż., trwać ndk.

 przym. trwały

Wiktionary


utrwalić

1. nadać czemuś trwałość;
2. upamiętnić w utworze, dziele sztuki;
3. zarejestrować dźwięk lub obraz;
4. zachować w pamięci;
5. wypłukać materiał światłoczuły z bromku srebra


SJP.pl

czasownik przechodni dokonany (ndk. utrwalać)

 (1.1) dokonany od|utrwalać.

czasownik zwrotny dokonany utrwalić się (ndk. utrwalać się)

 (2.1) dokonany od|utrwalać się.

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Któż zdoła utrwalić me słowa, / potrafi je w księdze umieścić?

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. utrwalacz mrz./mos., utrwalenie n., utrwalanie n.

 przym. trwały

Wiktionary


utrząsarka

maszyna introligatorska z wibratorem stosowana do wyrównywania zadrukowanych lub czystych arkuszy w stosie przed dalszą ich obróbką


SJP.pl


utrząść

utrząsnąć;
1. trzęsąc, ścieśnić;
2. wstrząsając, zrzucić część czegoś;
3. zmęczyć trzęsieniem;
4. utrząść się:
a) ułożyć się ciaśniej wskutek trzęsienia;
b) zmęczyć się wstrząsami podczas jazdy;
c) przenośnie: unormować się, ułożyć się


SJP.pl


utrząsnąć

utrząść;
1. trzęsąc, ścieśnić;
2. wstrząsając, zrzucić część czegoś;
3. zmęczyć trzęsieniem;
4. utrząsnąć się:
a) ułożyć się ciaśniej wskutek trzęsienia;
b) zmęczyć się wstrząsami podczas jazdy;
c) przenośnie: unormować się, ułożyć się


SJP.pl


utrzeć

1. rozdrobnić za pomocą tarki; rozetrzeć
2. przestarzale: wyczyścić z brudu przez potarcie, wytrzeć, obetrzeć
3. dawniej: uczynić gładkim poprzez tarcie
4. utrzeć się:
a) stać się powszechnym; upowszechnić się
b) rzadko: zostać utartym


SJP.pl

czasownik przechodni dokonany (ndk. ucierać)

 (1.1) dokonany od|ucierać.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. ucieranie n., utarcie n.

 czas. trzeć

 przym. utarty

Wiktionary


utrzepać

bijąc, trzepiąc, rozmieszać, rozbić na drobne cząsteczki; roztrzepać


SJP.pl


utrzepanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|utrzepać.

Wiktionary

Powiązane:

 czas. utrzepać dk.

 rzecz. trzepacz mos./mrz.

Wiktionary


utrzepywać

potocznie: ubijać trzepaczką, np. białka jaj, śmietanę


SJP.pl


utrzepywanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|utrzepywać.

Wiktionary

Powiązane:

 czas. utrzepywać ndk.

 rzecz. trzepacz mos./mrz.

Wiktionary


utrzić

czasownik dokonany

 (1.1) gw-pl|Górny Śląsk. obetrzeć

Wiktionary


utrzyć

czasownik dokonany

 (1.1) gw-pl|Górny Śląsk. obetrzeć

Wiktionary


utrzymać

czasownik przechodni

 (1.1) dokonany od|utrzymywać.

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Była ufna, jak każde dziecko. A ja pracowałam ciężko, żeby ją utrzymać, ubrać, wykształcić.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: uˈṭʃɨ̃mat͡ɕ, AS: uṭšmać

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. utrzymanie n., utrzymywanie n., utrzymanek m., utrzymanka ż.

 czas. trzymać

Wiktionary


utrzymanek

mężczyzna utrzymywany przez kochankę; amant, kochanek


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) mężczyzna utrzymywany przez kobietę, kochankę

forma rzeczownika.

 (2.1) D. lm. od: utrzymanka

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌuṭʃɨ̃ˈmãnɛk, AS: uṭšỹmãnek

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. utrzymanie n., utrzymywanie n.

:: fż. utrzymanka ż.

 czas. utrzymać dk., utrzymywać ndk.

Wiktionary


utrzymanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|utrzymać.

 (1.2) środki, pieniądze niezbędne do życia

 (1.3) wyżywienie; czasem także: możliwość pobytu, noclegu

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Utrzymanie tego ciężaru okazało się dla niego niemożliwe.

 (1.2) Ta praca jest jedynym źródłem utrzymania całej naszej rodziny.

 (1.2) Były mąż daje mi na utrzymanie zaledwie trzysta złotych.

 (1.3) Opiekował się staruszką w zamian za utrzymanie.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌuṭʃɨ̃ˈmãɲɛ, AS: uṭšỹmãńe

Wiktionary

Powiązane:

 czas. trzymać, utrzymać dk., utrzymywać ndk.

 rzecz. utrzymywanie n., utrzymanek m., utrzymanka ż.

Wiktionary


utrzymaniowy

utrzymanie


SJP.pl

Patrz:

utrzymanie

utrzymanka

kobieta utrzymywana przez kochanka; miłośnica, faworyta, metresa, kochanka, kochanica


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) pejor. kobieta utrzymywana przez kochanka

 (1.2) środ. reg. żart. uchwyt umożliwiający trzymanie naczynia wypełnionego gorącym płynem

forma rzeczownika.

 (2.1) D. i B. lp. od: utrzymanek

Wiktionary

Koszyczek lub koszyk do szklanki, podstakannik lub podstakanka – podstawka z uchem (uchwytem na palec lub palce) do szklanki napełnionej gorącym napojem.

Używanie podstakanników do serwowania herbaty w szklankach było charakterystyczne dla kuchni rosyjskiej, współcześnie tradycja ta jest w kontynuowana w cateringu oferowanym w transporcie kolejowym. Podawanie gorącej herbaty lub kawy w szklankach umieszczonych w koszyczkach było popularne w Polsce w okresie PRL-u.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ˌuṭʃɨ̃ˈmãnka, AS: uṭšỹmãnka

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. utrzymanie n., utrzymywanie n.

:: fm. utrzymanek m.

 czas. utrzymać dk., utrzymywać ndk.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) przest. kokota, kokotka

Wiktionary


utrzymany

zadbany


SJP.pl


utrzymywać

czasownik niedokonany (dk. utrzymać)

 (1.1) zachowywać coś w określonym stanie

 (1.2) mieć kogoś lub coś na utrzymaniu

 (1.3) popierać pogląd, powtarzać jakąś opinię

czasownik zwrotny niedokonany utrzymywać się (dk. utrzymać się)

 (2.1) opłacać swoje potrzeby

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Nadal utrzymujesz kontakt z Adamem?

 (1.2) Jesteś dorosły, matka nie może cię dłużej utrzymywać.

 (1.3) Wciąż utrzymuje, że nic nie ukradł.

 (2.1) Ona utrzymuje się z własnych pieniędzy.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌuṭʃɨ̃ˈmɨvat͡ɕ, AS: uṭšỹmyvać

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. utrzymywanie n., utrzymanie n., utrzymanek m., utrzymanka ż., trzymanie n.

 czas. trzymać ndk.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) podtrzymywać, zachowywać

 (1.2) mieć na utrzymaniu, dbać, wspierać

 (1.3) podtrzymywać, twierdzić, obstawać, pot. upierać się

Wiktionary


utrzymywanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|utrzymywać.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌuṭʃɨ̃mɨˈvãɲɛ, AS: uṭšỹmyvãńe

Wiktionary

Powiązane:

 czas. utrzymywać, utrzymać, trzymać

 rzecz. utrzymanie n., utrzymanek m., utrzymanka ż.

Wiktionary


uttar

stan w Indiach; Uttar Pradeś


SJP.pl


utuczać

karmić zbyt obficie, powodując tycie; tuczyć


SJP.pl


utuczenie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) sprawienie, że człowiek lub zwierzę jest bardziej tęgie

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Przykład Justyny odzwierciedla najpowszechniejszy model utuczenia dziecka: troskę dziadków, a zwykle babć, które w dzisiejszych domach wielopokoleniowych i przy wiecznie nieobecnych rodzicach rządzą w kuchni.

Wiktionary

Powiązane:

 czas. utuczyć

Wiktionary


utuczony

karmiąc, spowodować utycie


SJP.pl


utuczyć

karmiąc, spowodować utycie


SJP.pl

czasownik dokonany (rzad. ndk. utuczać)

 (1.1) uczynić tucznym, powiększyć wagę zwierzęcia

 (1.2) pot. żart. o ludziach: uczynić opasłym, tęgim

 (2.2) pot. żart. jedząc obficie, utyć

 (2.3) pot. pejor. uzyskać co ze szkodą dla kogo innego

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Utuczył świnię, mięsa wystarczy dla niego i żony na pół roku, resztę sprzeda.

 (1.2) Klara ma pretensję do babci, że ją w młodości utuczyła — ale sama obecnie nic nie robi, żeby ten stan zmienić.

 (2.1) Opiekunowie węży mieli nie lada problem z egzotycznymi gadami, które były przyzwyczajone wyłącznie do dań z myszy. Nadmiernie się nimi utuczyły i trzeba je było odchudzić.

 (2.2) Przy odpowiedniej pojemności żołądka można się utuczyć pewnie wszystkim.

 (2.3) Bogaczom wystarczy, jak jeden osobnik z dołów społecznych wyda 200 zł w ciągu miesiąca. Oni i tak się utuczą.

Wiktionary

Powiązane:

 przym. pot. utuczony

 rzecz. tuk mrz., utuczenie

 czas. tuczyć

Wiktionary

Synonimy:

 (2.2) upaść się

 (2.3) upaść się

Wiktionary


utulać

tuląc do siebie uspokajać kogoś, pocieszać


SJP.pl


utulić

1. pocieszyć, przytulając;
2. utulić się - pocieszyć się, ukoić smutki


SJP.pl


utulny

1. taki, którego przytulenie wywołuje przyjemność i poczucie bezpieczeństwa;
2. o miejscu, pomieszczeniu: taki, w którym miło się przebywa, dobrze się czuje; przytulny


SJP.pl


utuszować

pomalować tuszem; potuszować


SJP.pl


utwardzać

czasownik przechodni niedokonany (dk. utwardzić)

 (1.1) czynić twardym, twardszym

czasownik zwrotny niedokonany utwardzać się (dk. utwardzić się)

 (2.1) stawać się twardszym

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. twardziel mzw./mos./mrz./ż., utwardzanie n., twardość ż.

 czas. twardnieć

 przym. twardy

Wiktionary


utwardzacz

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) substancja, która zmieszana z innymi substancjami może wywołać ich utwardzenie

Wiktionary

Powiązane:

 czas. utwardzić

Wiktionary


utwardzalnia

część zakładu przemysłowego, w której utwardza się tłuszcze


SJP.pl


utwardzalność

Utwardzalność – podatność stali na hartowanie. Jest to stosunek największej, możliwej do uzyskania po hartowaniu, twardości do warunków austenityzowania.

Wikipedia


utwardzalny

dający się utwardzić


SJP.pl


utwardzanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|utwardzać.

Wiktionary

Utwardzanie – proces polegający na przestrzennym sieciowaniu polimerów. Termin jest kojarzony przede wszystkim z duroplastami, ale może być używany dla wszystkich procesów sieciowania, w których z cieczy uzyskuje się stały produkt.

Wikipedia

Powiązane:

 rzecz. nieutwardzanie n., twardziel ż./mrz./mos./mzw.

 czas. utwardzać ndk.

Wiktionary


utwardzić

czasownik przechodni dokonany (ndk. utwardzać)

 (1.1) uczynić twardym, twardszym

czasownik zwrotny dokonany utwardzić się (ndk. utwardzać się)

 (2.1) stać się twardszym

Wiktionary

Wymowa:

IPA: utˈfarʲd͡ʑit͡ɕ, AS: utfarʹʒ́ić

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. utwardzenie n., utwardzanie n., twardziel mos., utwardzacz mrz., twardość ż.

 przym. twardy

 czas. twardnieć ndk., utwardzać ndk.

Wiktionary


utwarzać

dawniej: tworzyć, kształtować; ukształtowywać


SJP.pl


utwierdzanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|utwierdzać.

Wiktionary

Powiązane:

 czas. utwierdzić, utwierdzać ndk.

 rzecz. utwierdzenie n.

Wiktionary


utwierdzenie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) zapewnienie, upewnienie kogoś

 (1.2) zamocowanie czegoś

 (1.3) oparcie czegoś na twardej podstawie

Wiktionary

Powiązane:

 czas. utwierdzić, utwierdzać, twierdzić

 rzecz. twierdzenie n., utwierdzanie n., twierdza ż.

Wiktionary


utwierdzić

1. upewnić kogoś w czymś; upewnić, podbudować, wesprzeć czyjąś wiarę, przekonanie itp.;
2. umocować coś trwale;
3. ugruntować, ustabilizować, wzmocnić coś, np. władzę, pozycję;
4. nadać czemuś moc prawną;
5. dawniej:
a) wzmocnić, rozbudować konstrukcje obronne; ufortyfikować;
b) uznać, usankcjonować, zatwierdzić;
6. utwierdzić się:
a) nabrać pewności co do czegoś; upewnić się;
b) stać się mocnym, trwałym


SJP.pl

czasownik przechodni

 (1.1) dokonany od|utwierdzać.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: uˈtfʲjɛrʲd͡ʑit͡ɕ, AS: utfʹi ̯erʹʒ́ić

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. utwierdzenie n., utwierdzanie n.

 czas. utwierdzać ndk.

Wiktionary


utwór

rzecz utworzona, napisana, skomponowana przez kogoś


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) dzieło literackie lub muzyczne

 (1.2) geol., zwykle w lm., jakiekolwiek stałe tworzywo skorupy ziemskiej, będące produktem procesów geologicznych, posiadające tę samą budowę wewnętrzną lub inną wspólną cechę

Wiktionary

Utwór (dzieło) – dobro niematerialne istniejące niezależnie od rzeczy, na której zostało utrwalone (corpus mechanicum), rezultat twórczej pracy człowieka, przedmiot prawa autorskiego. W różnych państwach obowiązują różne definicje utworu, a prawo międzynarodowe określa tylko minimalne standardy.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) „Pan Tadeusz” to wybitny utwór.

 (1.2) Na obszarze Polski znaczną powierzchnię zajmują utwory lodowcowe.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈutfur, AS: utfur

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. twór m., stwór m.

 czas. utworzyć dk.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) praca, dzieło

 (1.2) formacja

Wiktionary


utworek

rzadkie zdrobnienie od: utwór (dzieło naukowe, literackie itp.)


SJP.pl


utworzenie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) zorganizowanie czegoś (stowarzyszenia, instytucji etc.)

 (1.2) spowodowanie powstania czegoś

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌutfɔˈʒɛ̃ɲɛ, AS: utfožńe

Wiktionary

Powiązane:

 czas. utworzyć dk.

Wiktionary


utworzyć

czasownik przechodni dokonany (ndk. tworzyć)

 (1.1) dokonany od|tworzyć.

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Kiedy utworzono dzielnicę żydowską, opuścił był swe mieszkanie i przeniósł się blisko, ku południowej stronie placu Krasińskich, do domu przy ulicy Długiej.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: uˈtfɔʒɨt͡ɕ, AS: utfožyć

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. utwór m., utworzenie n.

Wiktionary


utyć

przybrać na wadze, stać się grubym, otyłym


SJP.pl


utyceński

przymiotnik od: Utyka (miasto starożytne)


SJP.pl


utyk

wypadnięcie maszyny elektrycznej z synchronizmu


SJP.pl


utyka

1. lekko kuleć, chromać;
2. zatrzymywać się, nie mogąc się dalej poruszać;
3. być przerywanym na skutek jakichś trudności; urywać się


SJP.pl

Utyka, Utica – starożytne miasto, największe ze znajdujących się pod kontrolą Kartaginy. Jedna z najstarszych kolonii fenickich założone około 1100 p.n.e., znajdujące się nad Morzem Śródziemnym, na wschód od Białego Przylądka. Współzawodniczyła jako osiedle kupieckie z Kartaginą. W wojnie kartagińczyków z najemnikami (238 p.n.e.) miasto opowiedziało się po stronie buntowników. Podczas trzeciej wojny punickiej Utyka uznała Kartaginę za przegraną. Żywiąc do niej starą nienawiść, stanęła po stronie zwycięskiego Rzymu i stała się stolicą prowincji Afryka.

Wikipedia


utykać

1. lekko kuleć, chromać;
2. zatrzymywać się, nie mogąc się dalej poruszać;
3. być przerywanym na skutek jakichś trudności; urywać się


SJP.pl

czasownik przechodni niedokonany (dk. utkać)

 (1.1) wypełniać czymś szpary, aby coś nie przedostało się przez nie

 (1.2) pot. układać coś gdzieś ciasno

 (1.3) tkając, robić coś z przędzy

czasownik nieprzechodni niedokonany (dk. utknąć)

 (2.1) stawać, nie mogąc poruszać się dalej

 (2.2) być przerywanym z powodu jakichś trudności

 (2.3) pot. zatrzymywać się na dłużej wbrew własnej woli

czasownik nieprzechodni niedokonany (dk. brak)

 (3.1) chodzić niepłynnie z przyczyn chorobowych

Wiktionary

Przykłady

 (3.1) Nazywali go Kuternogą, ponieważ utykał na jedną nogę, i to utykał dość znacznie.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. utykanie n.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) uszczelniać, zatykać

 (1.2) upychać, wtykać

 (2.1) grzęznąć, więznąć, zatrzymywać się

 (2.2) przerywać się, urywać się, zatrzymywać się

 (3.1) kuleć, kuśtykać

Wiktionary


utylitarność

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) odprzym. cecha tego, co jest utylitarne

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. utylitaryzm m., utylitarysta m.

 przym. utylitarny

 przysł. utylitarnie

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) utylitaryzm, praktyczność

Wiktionary


utylitarny

użytkowy, konsumpcyjny


SJP.pl

przymiotnik jakościowy

 (1.1) taki, który dąży do niesienia praktycznej korzyści, pożytku; jest użyteczny

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌutɨlʲiˈtarnɨ, AS: utylʹitarny

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. utylitaryzm m., utylitarność ż.

 przysł. utylitarnie

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) pożyteczny

Wiktionary


utylitarysta

człowiek kierujący się względami praktycznymi


SJP.pl


utylitarystka

utylitarysta


SJP.pl

Patrz:

utylitarysta

utylitarystyczny

utylitaryzm


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) filoz. związany z utylitaryzmem, dotyczący utylitaryzmu, właściwy utylitaryzmowi

Wiktionary

Patrz:

utylitaryzm

Przykłady

 (1.1) Antykoncepcja nieuchronnie generuje też swoistą mentalność utylitarystyczną — dążenie do maksymalizacji przyjemności.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌutɨlʲitarɨˈstɨt͡ʃnɨ, AS: utylʹitarystyčny

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. utylitaryzm m., utylitarysta m., utylitarystka ż.

 przysł. utylitarystycznie

Wiktionary


utylitaryzm

kierunek etyki głoszący, że najwyższym moralnym celem działalności człowieka jest bycie pożytecznym; dążenie do osiągnięcia celów praktycznych poprzez rezygnację z celów wyższych


SJP.pl

Utylitaryzm (łac. utilis – użyteczny) – kierunek etyki głoszący, że to, co jest pożyteczne, jest dobre, a miarą słuszności postępowania jest użyteczność jego skutków. Powstał w XVIII wieku.

Programem utylitarystów jest próba obiektywnego ustalenia zasad działań przynoszących pozytywne i negatywne efekty. Podstawowym kryterium rozróżniania działań pozytywnych i negatywnych stała się dla utylitarystów zasada użyteczności. Głosi ona, że postępowanie jest słuszne, jeśli prowadzi do uzyskania jak największej ilości szczęścia i jak najmniejszej ilości nieszczęścia, przy czym samo pojęcie szczęścia było różnie pojmowane przez różnych przedstawicieli tego kierunku filozofii, co prowadziło często do skrajnie różnych wniosków praktycznych. Wielu utylitarystów podkreśla wagę efektów postępowania. Ich zdaniem intencja czynu nie ma większego znaczenia etycznego – ważne jest tylko, czy daje on więcej efektów korzystnych czy szkodliwych.

Wikipedia


utylizacja

wykorzystanie, wykorzystywanie surowców odpadowych i produktów procesu przemysłowego jako surowców wtórnych do dalszej produkcji; głównym przykładem utylizacji jest recykling


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) wykorzystywanie odpadów lub niepotrzebnych materiałów do dalszej produkcji, jako surowce wtórne;

Wiktionary

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ˌutɨlʲiˈzat͡sʲja, AS: utylʹizacʹi ̯a

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. utylizator m., utylizowanie n.

 czas. utylizować ndk., zutylizować dk.

 przym. utylizacyjny

Wiktionary


utylizacyjny

związany z utylizacją - wykorzystywaniem surowców odpadowych i produktów procesu przemysłowego jako surowców wtórnych do dalszej produkcji


SJP.pl


utylizator

w technice: urządzenie służące do ponownego uzdatniania wody użytej poprzednio, np. w procesach przemysłowych, lub pochodzącej ze ścieków; uzdatniacz


SJP.pl


utylizatornia

zakład wytwarzający produkty użytkowe z surowców odpadowych


SJP.pl


utylizować

wykorzystywać surowce odpadowe i produkty procesu przemysłowego jako surowce wtórne do dalszej produkcji; przetwarzać


SJP.pl


utylizowanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|utylizować.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. zutylizowanie n., utylizacja ż., utylizator m.

 czas. utylizować ndk., zutylizować dk.

 przym. utylizacyjny

Wiktionary


utyrać

potocznie: utyrać się - bardzo się zmęczyć, utrudzić się czymś; natyrać się, zatyrać się, natrudzić się, spracować się


SJP.pl


utyrany

potocznie: bardzo zmęczony, wyczerpany wykonywaniem ciężkiej pracy; wykończony, sterany, styrany, zatyrany, spracowany


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) odczuwający mocne zmęczenie, fizycznie wyczerpany

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Jestem tak utyrany, że natychmiast muszę położyć się spać.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌutɨˈrãnɨ, AS: utyrãny

Wiktionary

Powiązane:

 czas. tyrać

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) bardzo zmęczony, wyczerpany

Wiktionary


utyskiwać

uskarżać się, użalać się na coś, wyrzekać na coś


SJP.pl

czasownik

 (1.1) skarżyć się, narzekać, użalać się z jakiegoś powodu

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Adam utyskuje na złe warunki pracy.

 (1.1) Babcia utyskuje na kiepskie samopoczucie.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌutɨˈsʲcivat͡ɕ, AS: utysʹḱivać

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. utyskiwanie n.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) gw-pl|Śląsk Cieszyński|szymrzikować.

Wiktionary


utyskiwania

uskarżać się, użalać się na coś, wyrzekać na coś


SJP.pl


utyskiwanie

uskarżać się, użalać się na coś, wyrzekać na coś


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|utyskiwać.

Wiktionary

Powiązane:

 czas. utyskiwać ndk.

Wiktionary


utytlać

dawniej: utytłać (pobrudzić, umazać)


SJP.pl


utytułowany

przymiotnik

 (1.1) taki, który nosi tytuł

 (1.2) taki, który dużo osiągnął, wielokrotnie wygrywał, był wielokrotnie wyróżniany

Wiktionary

Przykłady

 (1.2) Dziś na Łazienkowskiej pojawi się utytułowany Hiszpan Raul Bravo (32 l.), który ma za sobą występy w barwach Realu Madryt.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌutɨtuwɔˈvãnɨ, AS: utytuu̯ovãny

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. tytulatura ż., tytuł

 czas. utytułować, zatytułować

Wiktionary


utyty

taki, który utył


SJP.pl


utytłać

1. potocznie: pobrudzić czymś, umazać;
2. utytłać się - pobrudzić się czymś, umazać się


SJP.pl


utytłany

1. potocznie: pobrudzić czymś, umazać;
2. utytłać się - pobrudzić się czymś, umazać się


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) pot. ubrudzony, umazany czymś

forma czasownika.

 (2.1) imiesłów przymiotnikowy bierny od czasownika utytłać

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Czy ty w ogóle zajmowałeś się Jasiem? Zobacz, jaki on jest utytłany.

Wiktionary

Powiązane:

 czas. utytłać (się)

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) brudny, upaprany

Wiktionary


utłaczać

spłaszczać siłą lub specjalnymi narzędziami; ugniatać


SJP.pl


utłoczyć

spłaszczyć siłą lub specjalnymi narzędziami; ugnieść


SJP.pl


utłuc

uderzeniem utrącić część czegoś, odbić, obtłuc


SJP.pl


utłuszczać

1. zabrudzać tłuszczem;
2. zatłuszczać się - zabrudzać się tłuszczem


SJP.pl


uu

uuu;
1. wykrzyknik naśladujący zawodzenie, wycie;
2. wykrzyknik wyrażający zaskoczenie, czasem połączone z podziwem; hu


SJP.pl

wykrzyknik

 (1.1) onomatopeja naśladująca wycie lub płacz

 (1.2) wykrzyknik wyrażający zaskoczenie, czasem połączone z podziwem lub rozczarowaniem

Wiktionary

  • ɯ – oznacza ona samogłoskę przymkniętą tylną niezaokrągloną w międzynarodowym alfabecie fonetycznym.
  • Uu – dwuznak występujący w języku niderlandzkim, fińskim i estońskim.
  • uu (ω) – omega, ostatnia litera alfabetu greckiego.
  • U=U - hasło kampanii promującej osiągnięcie medycyny chorób zakaźnych (Undetectable = Untransmittable)

Zobacz też:

  • U
  • UU

Wikipedia

Synonimy:

 uuu

Wiktionary


uuu

uu;
1. wykrzyknik naśladujący zawodzenie, wycie;
2. wykrzyknik wyrażający zaskoczenie, czasem połączone z podziwem; hu


SJP.pl

Roentgen (Rg, łac. roentgenium) – pierwiastek chemiczny z grupy metali przejściowych o liczbie atomowej 111. Jest bardzo nietrwały i nie występuje naturalnie na Ziemi. Czas połowicznego rozpadu jego najstabilniejszego izotopu, 281Rg, wynosi 26 s. Po raz pierwszy został otrzymany w 1994 roku w Instytucie Badań Ciężkich Jonów w Darmstadt w Niemczech. Jego nazwa wywodzi się od nazwiska niemieckiego fizyka, Wilhelma Conrada Röntgena.

Wikipedia


uv

[czytaj: u fał] skrót od: Ultra Violet; ultrafiolet, nadfiolet


SJP.pl

skrótowiec w funkcji rzeczownika

 (1.1) = ang. ultraviolet → ultrafiolet, nadfiolet

skrótowiec w funkcji przymiotnika

 (2.1) = ang. ultraviolet → ultrafioletowy, nadfioletowy

Wiktionary


uva

Portugalia:

  • Uva – miejscowość

Stany Zjednoczone:

  • Uva – miejscowość w stanie Kalifornia
  • Uva – miejscowość w stanie Wyoming

Osoby:

  • Rita Sousa Uva – portugalska pisarka
  • Vasco Uva – portugalski rugbysta

Zobacz też:

  • UVA
  • Uwa

Wikipedia


uw

[czytaj: u-WU] skrót od:
1. Uniwersytet Warszawski;
2. Unia Wolności;
3. Urząd Wojewódzki


SJP.pl

skrótowiec

 (1.1) = Uniwersytet Warszawski;

 (1.2) = Urząd Wojewódzki

 (1.3) = Unia Wolności;

Wiktionary

Przykłady

 (1.3) Polski system partyjny zaczął przybierać cechy charakterystyczne dla dojrzałych i ustabilizowanych systemów zachodnioeuropejskich z dużymi blokami – prawicowym (AWS) i lewicowym (SLD) z dwoma partiami piwotalnymi (obrotowymi, zawiasowymi) – centrolewicowym PSL i centroprawicową UW

Wiktionary

Wymowa:

IPA: u‿ˈvu, AS: u‿vu

Wiktionary


uw.

skrót od: uwaga


SJP.pl


uwabiać

w łowiectwie: oswajać, obłaskawiać ptaka łowczego


SJP.pl


uwachować

czasownik dokonany

 (1.1) gw-pl|Górny Śląsk. upilnować

Wiktionary


uwadniać

w chemii: przyłączać wodę do jakiejś substancji; uwodniać, dokonywać hydratacji


SJP.pl


uwadnianie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|uwadniać.

Wiktionary

Powiązane:

 czas. uwadniać ndk.

 rzecz. wodniczka ż., wodowanie n., bezwodzie n., woda ż.

Wiktionary


uwadzać

1. potocznie: uderzać o coś w czasie ruchu;
2. potocznie: obrażać słowami;
3. potocznie: sprawiać dyskomfort;
4. w środowisku wędkarskim: zahaczać o coś przynętą


SJP.pl


uwadzić

1. potocznie: uderzyć o coś w czasie ruchu;
2. potocznie: obrazić słowami;
3. w środowisku wędkarskim: zahaczyć o coś przynętą;
4. uwadzić się -
a) w środowisku wędkarskim: złowić się, zahaczając o przynętę;
b) dawniej: zaczepić się


SJP.pl


uwaga

1. silna koncentracja skupiająca się najczęściej na jakimś przedmiocie lub zjawisku, sprawie;
2. zastrzeżenia kierowane do czyichś zachowań, poczynań lub efektów działań;
3. dawniej o przyczynie


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) skupienie nad przedmiotem, zjawiskiem lub myślą

 (1.2) spostrzeżenie, komentarz lub wypowiedź dotycząca czegoś

 (1.3) pouczenie, upomnienie; krytyka czyjegoś zachowania

wykrzyknik

 (2.1) uwaga! → okrzyk, mający na celu zwrócić czyjąś uwagę (1.1)

 (2.2) uwaga! → okrzyk, mający na celu ostrzec przed niebezpieczeństwem

Wiktionary

Uwaga – elementarny proces poznawczy polegający na selektywnej koncentracji percepcji i myślenia na jednym zjawisku zewnętrznym lub wewnętrznym.

Istnienie uwagi wynika z ograniczonych zdolności do skutecznego przetwarzania. Bodźce można podzielić na:

  • sygnały - wybierane, ważne
  • szum - nieważne
  • dystraktory - nieważne i zakłócające

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Słuchał matki z uwagą i odezwał się dopiero, gdy skończyła mówić.

 (1.2) Krnąbrny uczeń przerywał wypowiedzi wychowawczyni uszczypliwymi uwagami.

 (1.3) Wychowawczyni wpisała uczennicy do dzienniczka uwagę za niegodne zachowanie na lekcji.

 (2.1) Uwaga! Nastąpiła zmiana w regulaminie.

 (2.2) Uwaga, samochód!

Wiktionary

Wymowa:

IPA: uˈvaɡa, AS: uvaga

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. uważanie n., zauważanie n., zauważenie n.

 czas. uważać ndk., zauważać ndk., zauważyć dk.

 przym. uważny

 przysł. uważnie

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) skupienie, koncentracja, atencja; reg. pozór

 (1.2) komentarz, dopowiedzenie, przypis, docinek, spostrzeżenie, adnotacja, uzupełnienie

 (1.3) upomnienie, napomnienie, reprymenda

Wiktionary


uwagowy

uwaga


SJP.pl

Patrz:

uwaga

uwalać

przestarzałe: ubrudzić, upaprać, umazać czymś


SJP.pl


uwalanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|uwalać.

Wiktionary

Powiązane:

 czas. uwalać ndk.

Wiktionary


uwalcowywać

ubijać, ugniatać, wyrównywać walcem


SJP.pl


uwalenie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|uwalić.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌuvaˈlɛ̃ɲɛ, AS: uvalńe

Wiktionary

Powiązane:

 czas. uwalić

Wiktionary


uwalić

pospolite:
1. ubrudzić;
2. uwalić się:
a) powalić się na coś, położyć się na czymś;
b) ubrudzić się


SJP.pl

czasownik przechodni dokonany

 (1.1) ubrudzić czymś

 (1.2) uwikłać (w jakąś sprawę)

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Człowieku, ale jesteś uwalony błotem na spodniach.

 (1.2) Ale zostałeś przez nich uwalony.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: uˈvalʲit͡ɕ, AS: uvalʹić

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. uwalenie n.

 czas. uwalać ndk.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) ujebać, upierdolić, upaprać

 (1.2) wpakować, wwalić

Wiktionary


uwalniać

czasownik przechodni niedokonany (dk. uwolnić)

 (1.1) niedokonany od|uwolnić.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: uˈvalʲɲät͡ɕ, AS: uvalʹńäć

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. samouwolnienie n., uwolnienie, uwalnianie

 czas. uwolnić

 przym. wolny

 temsłow. wolno-

Wiktionary


uwalnianie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|uwalniać.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌuvalʲˈɲä̃ɲɛ, AS: uvalʹńä̃ńe

Wiktionary

Powiązane:

 czas. uwalniać, uwolnić

 rzecz. uwolnienie n., samouwolnienie n.

 przym. wolny

 temsłow. wolno-

Wiktionary


uwarowit

minerał z grupy granatów, krzemian wapnia i chromu


SJP.pl

Uwarowit – minerał z gromady krzemianów zaliczany do grupy granatów. Jest granatem chromowym, barwy szmaragdowozielonej lub ciemnozielonej. Należy do grupy minerałów bardzo rzadkich.

Nazwa pochodzi od nazwiska księcia Siergieja Uwarowa; rosyjskiego prezesa Akademii Petersburskiej, pisarza i ministra oświaty (1786–1855).

Wikipedia


uwarstwić

1. ułożyć coś warstwami;
2. uwarstwić się - ułożyć się warstwami


SJP.pl


uwarstwienie

1. ułożyć coś warstwami;
2. uwarstwić się - ułożyć się warstwami


SJP.pl


uwarstwiony

1. ułożyć coś warstwami;
2. uwarstwić się - ułożyć się warstwami


SJP.pl


uwarstwowić

rzadko: uwarstwić


SJP.pl


uwarunkować

1. uzależnić od jakichś warunków;
2. postawić jakiś warunek


SJP.pl

czasownik przechodni dokonany (ndk. uwarunkowywać, warunkować)

 (1.1) uczynić zależnym od określonych warunków

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. uwarunkowanie n., warunek mrz.

 czas. warunkować

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) uzależnić

Wiktionary


uwarunkowania

1. uzależnić od jakichś warunków;
2. postawić jakiś warunek


SJP.pl


uwarunkowanie

1. uzależnić od jakichś warunków;
2. postawić jakiś warunek


SJP.pl


uwarunkowywać

1. uzależniać od jakichś warunków;
2. stawiać jakiś warunek


SJP.pl


uwarzić

czasownik dokonany

 (1.1) gw-pl|Górny Śląsk. ugotować

Wiktionary


uwarzyć

dawniej: ugotować


SJP.pl

czasownik dokonany

 (1.1) gw-pl|Górny Śląsk. ugotować

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. warzywniak mrz., warzywniczy mrz., warzywnik mrz., warzywo n.

 przym. warzywniczy

 czas. warzyć

Wiktionary


uważać

1. koncentrować się na czymś;
2. pilnować kogoś lub czegoś;
3. zwracać uwagę na coś;
4. być ostrożnym i czujnym wobec kogoś lub czegoś; mieć się na baczności;
5. być jakiegoś zdania


SJP.pl

czasownik przechodni

 (1.1) zwracać szczególną uwagę na coś; być ostrożnym

 (1.2) sądzić coś o kimś lub czymś

 (1.3) mieć zdanie na jakiś temat; być zdania

 (1.4) uznawać; poczytywać

 (1.5) skupiać się

 (1.6) kresy. szanować

 (1.7) gw-pl|Górny Śląsk. akceptować, pochwalać

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Uważaj na ten kamień, bo się potkniesz i upadniesz.

 (1.2) Czy uważasz mnie za idiotę?!

 (1.3) Twoją opinię uważam za słuszną.

 (1.4) Uważałem cię zawsze za swojego przyjaciela.

 (1.5) Musisz uważać na lekcjach, bo nic nie zapamiętasz.

 (1.6) Bardzo uważam twojego ojca.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: uˈvaʒat͡ɕ, AS: uvažać

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. uwaga ż., uważanie n.

 wykrz. uwaga

 przym. uważny

 przysł. uważnie

 czas. zauważać/zauważyć

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) baczyć

 (1.2-3) sądzić, być zdania, twierdzić

Wiktionary


uważanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|uważać.

 (1.2) przest. kresy. szacunek, poważanie

 (1.3) przest. kresy. uznanie, opinia, wola

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Uważanie na zajęciach zapewnia dobre oceny.

 (1.2) Należy się mu za to wielkie uważanie.

 (1.3) Burmistrz rozdał pieniądze organizacjom po uważaniu.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌuvaˈʒãɲɛ, AS: uvažãńe

Wiktionary

Powiązane:

 czas. uważać

 rzecz. uwaga ż.

 wykrz. uwaga

Wiktionary


uważnie

przysłówek sposobu

 (1.1) z uwagą, bacznie, ostrożnie

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Uważnie wsłuchiwał się w każde słowo.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: uˈvaʒʲɲɛ, AS: uvažʹńe

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. uwaga ż., uważność

 przym. uważny

 czas. uważać, zauważać

 wykrz. uwaga

Wiktionary


uważniej

stopień wyższy od przysłówka: uważnie


SJP.pl


uważniejszy

stopień wyższy od przymiotnika: uważny; bardziej uważny


SJP.pl


uważność

skupiona uwaga, szczególna ostrożność; czujność, baczność


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) cecha tego, kto jest uważny

Wiktionary

Mindfulness lub uważność – proces psychologiczny koncentrowania uwagi na wewnętrznych i zewnętrznych bodźcach występujących w danej chwili, który może zostać rozwijany poprzez medytację lub inne ćwiczenia. Termin mindfulness (pol. uważność) to tłumaczenie z języka pali słowa sati, która jest istotnym elementem niektórych buddyjskich tradycji. Uważa się, że współczesna popularność mindfulness na zachodzie została zapoczątkowana przez Jona Kabat-Zinna.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: uˈvaʒnɔɕt͡ɕ, AS: uvažność

Wiktionary

Powiązane:

 przym. uważny

 przysł. uważnie

Wiktionary


uważny

1. skupiający na czymś uwagę, posiadający zdolność uważania;
2. dokonany ze skupieniem i uwagą; czujny; skupiony


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) charakteryzujący się uwagą, rozwagą, ostrożnością; taki, który czuwa, uważa

Wiktionary

Wymowa:

IPA: uˈvaʒnɨ, AS: uvažny

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. uwaga

 czas. uważać, zauważać (zauważyć)

 przysł. uważnie

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) czujny, baczny, ostrożny, rozważny, skoncentrowany, skupiony

Wiktionary


uważyć

czasownik

 (1.1) stpol. uszanować

Wiktionary

Wymowa:

IPA: uˈvaʒɨt͡ɕ, AS: uvažyć

Wiktionary

Powiązane:

 przym. ważny

Wiktionary


uwał

zagłębienie bezodpływowe, forma rzeźby terenu typowa dla obszarów krasowych


SJP.pl

Uwał – forma krasowej rzeźby terenu, zagłębienie będące wynikiem połączenia kilku lejów krasowych, jednak mniejsze niż polje. W procesie rozwoju uwału następuje całkowita likwidacja grzęd oddzielających poszczególne leje oraz stopniowe wyrównywanie dna uwału.

Wikipedia


uwałować

wyrównać ziemię wałem


SJP.pl


uwb

Uniwersytet w Białymstoku


SJP.pl


uwcześniać

czynić wcześniejszym


SJP.pl


uwcześnić

uczynić wcześniejszym


SJP.pl


uwcześnienie

uczynić wcześniejszym


SJP.pl

Hysteron-proteron (gr. ὕστερον πρότερον hýsteron próteron), histerologia (gr. ὑστερολογία hysterología, pol. uwcześnienie) – figura retoryczna polegająca na naruszeniu następstwa czasowego zdarzeń.

Przykłady:

  • Zgińmy i rzućmy się w wir walki.
  • Jest zdrów i żyje.

Wikipedia


uwęglać

1. przemieniać substancje zwierzęce i roślinne w węgle kopalne;
2. uwęglać się - o substancjach zwierzęcych i roślinnych: przetwarzać się w węgle kopalne


SJP.pl


uwęglanie

1. przemieniać substancje zwierzęce i roślinne w węgle kopalne;
2. uwęglać się - o substancjach zwierzęcych i roślinnych: przetwarzać się w węgle kopalne


SJP.pl

Uwęglenie – proces, w którym następuje stopniowy wzrost procentowy zawartości węgla, a zmniejsza się zawartość innych pierwiastków, np. tlenu i wodoru. Zmniejsza się także zawartość składników lotnych, następuje wzrost ciepła spalania. Z petrograficznego punktu widzenia następuje wzrost zdolności odbicia światła (refleksyjność witrynitu) – mierzy się ją na macerale kolotelinicie, a wartość wyraża się w Rr [%] (refleksyjność robocza). Następują wtedy zmiany fluorescencji oraz zanika jedna z grup macerałów – grupa liptynitu. Makroskopowo proces uwęglenia powoduje zmiany barwy (z brunatnej w różnym odcieniu do czarnego) wzrost intensywności połysku oraz wzrost ciężaru właściwego węgla. Proces uwęglenia jest procesem złożonym z przemian fizykochemicznych materii organicznej i mineralnej. Materiały wyjściowe i końcowe tego procesu to torf i grafit. Na proces uwęglenia wpływają następujące czynniki: ciśnienie, temperatura i czas. Dzieli się go także na dwie fazy:

  • Faza biochemiczna – następuje nagromadzenie materii organicznej i częściowy jej rozkład (próchnienie, butwienie, torfienie i gnicie), decyduje ona o składzie petrograficznym danego węgla. Kończy się ona w momencie przykrycia materii organicznej przez materię mineralną.
  • Faza geochemiczna – rozpoczyna się w momencie przykrycia materii organicznej poprzez materię mineralną (np. spływy molasowe, powstanie gleby zwietrzelinowej itp.). W fazie geochemicznej następują właściwe procesy uwęglenia.

Wikipedia


uwęglanowienie

Karbonatyzacja (uwęglanowienie), twardnienie wapna – reakcja chemiczna między kwasem węglowym a minerałami.

Jest to jeden z najbardziej rozpowszechnionych procesów wietrzenia chemicznego ze względu na wszechobecność dwutlenku węgla rozpuszczonego w wodach mających kontakt z powietrzem. Dwutlenek węgla w wodzie tworzy kwas węglowy, co powoduje, że świeża woda deszczowa ma zawsze odczyn lekko kwaśny.

Wikipedia


uwęglić

1. przemienić substancje zwierzęce i roślinne w węgle kopalne;
2. uwęglić się - o substancjach zwierzęcych i roślinnych: przetworzyć się w węgle kopalne


SJP.pl


uwenerować

czasownik

 (1.1) gw-pl|Poznań. uhonorować

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. uwenerowanie n.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) uhonorować, uczcić

Wiktionary


uwenerowanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|uwenerować.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. wenerowanie n.

 czas. uwenerować dk., wenerować ndk.

Wiktionary


uwertura

utwór orkiestrowy będący wstępem do opery, oratorium itp.


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) teatr. muz. utwór orkiestrowy poprzedzający rozpoczęcie opery, oratorium lub baletu;

 (1.2) książk. przen. wstęp poprzedzający coś, zapowiedź czegoś

Wiktionary

Uwertura (fr. ouverture – otwarcie, rozpoczęcie; także intrada, entrée, w XVII wieku: symfonia, sinfonia) – niecykliczna instrumentalna forma muzyczna, najczęściej w formie sonatowej stanowiąca wstęp do opery, oratorium, baletu, kantaty lub innego większego dzieła muzycznego, lecz również dramatów teatralnych wykonywana przez orkiestrę.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) W radiu puścili uwerturę do „Cyrulika sewilskiego” Rossiniego.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌuvɛrˈtura, AS: uvertura

Wiktionary

Powiązane:

 przym. uwerturowy

Wiktionary


uwerturowy

przymiotnik od: uwertura


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) muz. związany z uwerturą, dotyczący uwertury

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. uwertura ż.

Wiktionary


uweselać

dawniej: czynić wesołym; rozweselać, rozbawiać


SJP.pl


uweselić

dawniej: uczynić wesołym; rozweselić, rozbawić


SJP.pl


uwiąd

stopniowy zanik tkanek lub narządów wskutek przewlekłej choroby lub posuniętych zmian starczych; wiąd


SJP.pl

Wyniszczenie (kacheksja, z gr. kakòs zły; héxis stan), przestarzale charłactwo (łac. marasmus, inanitio) – znaczny spadek masy ciała wskutek utraty tkanki tłuszczowej, tkanki mięśniowej oraz zwiększonego katabolizmu białek z powodu choroby podstawowej.

Wikipedia


uwiadomić

poinformować, zawiadomić


SJP.pl


uwiarygodnić

czasownik przechodni dokonany (ndk. uwiarygadniać, uwiarygodniać)

 (1.1) sprawić, że coś stało się wiarygodne

Wiktionary

Powiązane:

 czas. uwiarygadniać ndk., uwiarygodniać ndk.

 rzecz. uwiarygodnienie n., wiarygodność ż.

 przym. wiarygodny

 przysł. wiarygodnie

Wiktionary


uwiąz

sznur lub łańcuch do przywiązywania zwierząt


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) linka lub łańcuch, którym przywiązane jest zwierzę

Wiktionary


uwiązać

czasownik przechodni dokonany (ndk. uwiązywać)

 (1.1) dokonany od|uwiązywać.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: uˈvʲjɔ̃w̃zat͡ɕ, AS: uvʹi ̯õũ̯zać

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. uwiązanie n.

Wiktionary


uwiązanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|uwiązać.

Wiktionary

Powiązane:

 czas. uwiązać dk.

Wiktionary


uwiązowy

uwiąz


SJP.pl

Patrz:

uwiąz

uwiązywanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|uwiązywać.

Wiktionary

Powiązane:

 czas. uwiązywać ndk.

Wiktionary


uwić

upleść coś (np. wianek, gniazdo)


SJP.pl


uwidaczniać

czasownik przechodni niedokonany (dk. uwidocznić)

 (1.1) pokazywać coś w sposób widoczny

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. uwidacznianie n., widok mrz.

Wiktionary


uwidacznianie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|uwidaczniać.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. uwidocznienie n., widok mrz.

 czas. uwidaczniać ndk., uwidocznić dk.

Wiktionary


uwidzenie

dawniej: kaprys, zachcianka; widzimisię


SJP.pl


uwidzieć

dawniej, dziś gwarowo:
1. wymyślić sobie coś i uznać to za prawdziwe; ubzdurać coś sobie;
2. zobaczyć, spotkać;
3. uwidzieć się -
a) przywidzieć się, uroić się;
b) zobaczyć się, spotkać się z kimś


SJP.pl


uwiecznić

1. opisując, malując, nagrywając itp., uczynić coś nieprzemijającym;
2. sfotografować


SJP.pl

czasownik przechodni dokonany (ndk. uwieczniać)

 (1.1) dokonany od|uwieczniać.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. uwiecznianie n., uwiecznienie n., wieczność ż.

 czas. uwieczniać ndk.

Wiktionary


uwiędnięty

taki, który uwiędnął (zwiędnął); uwiędły


SJP.pl


uwiędły

taki, który uwiądł (zwiądł); uwiędnięty


SJP.pl


uwielbiać

czasownik przechodni niedokonany (dk. uwielbić)

 (1.1) bardzo coś/kogoś lubić

 (1.2) otaczać kogoś miłością

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Uwielbiam lody truskawkowe z polewą czekoladową.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: uˈvʲjɛlbʲjät͡ɕ, AS: uvʹi ̯elbʹi ̯äć

Wiktionary

Powiązane:

 czas. wielbić ndk., uwielbić dk.

 rzecz. wielebny mos., uwielbianie n., uwielbienie n., wielbiciel m., wielbicielka ż.

 przym. wielebny

Wiktionary


uwielbianie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|uwielbiać.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌuvʲjɛlˈbʲjä̃ɲɛ, AS: uvʹi ̯elbʹi ̯ä̃ńe

Wiktionary

Powiązane:

 czas. uwielbiać ndk.

Wiktionary


uwielbienie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|uwielbić.

Wiktionary

  • Uwielbienie (nabożeństwo)
  • Uwielbienie po Komunii


Wikipedia

Powiązane:

 czas. uwielbiać

 przym. wielebny

 rzecz. wielebny mos.

Wiktionary


uwielinianin

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) mieszkaniec Uwielin

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Uwieliny nmos.

:: fż. uwielinianka ż.

 przym. uwieliński

Wiktionary


uwielinianka

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) mieszkanka Uwielin

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Uwieliny nmos.

:: fm. uwielinianin m.

 przym. uwieliński

Wiktionary


uwieliński

przymiotnik relacyjny

 (1.1) dotyczący Uwielin

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Uwieliny nmos., uwielinianin m., uwielinianka ż.

Wiktionary


uwieńczać

rzadko: wieńczyć


SJP.pl


uwierać

czasownik niedokonany

 (1.1) gnieść, uciskać

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Coś mnie całą drogę uwierało w prawym bucie.

 (1.1) Półbuty mnie uwierają.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. uwieranie n.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) gw-pl|Śląsk Cieszyński|zjimać.

Wiktionary


uwiercać

dawniej:
1. świdrując, wywiercać otwór;
2. wiercąc, utrzeć


SJP.pl


uwiert

w technice: liczba odwierconych metrów otworu w przyjętej jednostce czasu


SJP.pl


uwierzenie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|uwierzyć.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌuvʲjɛˈʒɛ̃ɲɛ, AS: uvʹi ̯ežńe

Wiktionary

Powiązane:

 czas. uwierzyć

 rzecz. wiara ż.

Wiktionary


uwierzyć

czasownik nieprzechodni dokonany (ndk. wierzyć)

 (1.1) dokonany od|wierzyć.

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Jako bardzo młody człowiek, student polonistyki w Krakowie, uwierzył w naukę i technikę, w postęp społeczny, w wiek dwudziesty, w "miasto, masę, maszynę".

Wiktionary

Wymowa:

IPA: uˈvʲjɛʒɨt͡ɕ, AS: uvʹi ̯ežyć

Wiktionary

Powiązane:

 czas. wierzyć ndk.

 rzecz. wiara ż., uwierzenie n., wierny m., wierność ż., wierna ż., wierzący mos.

 przym. wierny

Wiktionary


uwierzytelnienie

Uwierzytelnienie – czynność polegająca na sprawdzeniu, stwierdzeniu i poświadczeniu, że przyrząd pomiarowy spełnia wymagania metrologiczne ustalone w przepisach, normach, zaleceniach międzynarodowych lub innych właściwych dokumentach, a jego wskazania zostały odniesione do państwowych wzorców jednostek miar i są z nimi zgodne w granicach określonych błędów pomiaru.

Wikipedia


uwieść

1. uprowadzić, porwać;
2. oczarować, skłonić do romansu


SJP.pl

czasownik przechodni dokonany (ndk. uwodzić)

 (1.1) dokonany od|uwodzić.

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) PRL uwiodła liczne zastępy intelektualistów, skłonnych do przesady, miłości od pierwszego wejrzenia, chroniących talenty pod różnymi pretekstami.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈuvʲjɛ̇ɕt͡ɕ, AS: uvʹi ̯ėść

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. uwodzicielstwo n., uwodziciel m., uwodzicielka ż., uwiedzenie n., uwodzenie n.

 czas. uwodzić ndk.

 przym. uwodzicielski

 przysł. uwodzicielsko

Wiktionary


uwiesić

potocznie: wieszając, umieścić coś na czymś lub pod czymś; zawiesić, powiesić


SJP.pl


uwieszać

potocznie: wieszając, umieszczać coś na czymś lub pod czymś; zawieszać


SJP.pl


uwiewać

dawniej: wiejąc, urabiać, formować, tworzyć


SJP.pl


uwięź

to, co służy do uwiązania, skrępowania czegoś


SJP.pl


uwieźć

wywieźć kogoś w dalekie miejsce, zwłaszcza pod przymusem


SJP.pl


uwięzić

czasownik przechodni dokonany (ndk. więzić)

 (1.1) pozbawić wolności, zamknąć w więzieniu

 (1.2) ograniczyć wolność

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Wszyscy, którzy wzięli udział w demonstracji, zostali uwięzieni.

 (1.2) Naukowcom z genewskiego CERN udało się uwięzić antymaterię.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. uwięź ż., więzienie n., więzień mos., uwięzienie n.

 czas. więzić ndk.

 przym. więzienny

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) zapuszkować

 (1.2) przykuć, unieruchomić, uziemić

Wiktionary


uwięzienie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) pozbawienie kogoś wolności

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. uwięź ż., więzienie n., więzień m., więźniarka ż., więziennictwo n., więziennik m.

 przym. więzienny, wokółwięzienny, przywięzienny, więźniarski, więzienniczy

 czas. uwięzić dk., więzić ndk.

Wiktionary


uwięziowy

uwięź


SJP.pl

Patrz:

uwięź

uwięźnięty

taki, który uwiązł (utknął, ugrzęznął); uwięzły


SJP.pl


uwięzły

taki, który uwiązł (utknął, ugrzęznął); uwięźnięty


SJP.pl


uwijać

uwijać się - potocznie:
1. wykonywać szybko jakąś czynność, śpieszyć się z czymś;
2. poruszać się żywo w różnych kierunkach;
3. przestarzałe: uwijać się koło kogoś:
a) usługiwać komuś;
b) zabiegać o czyjeś względy


SJP.pl


uwikło

glon należący do klasy zielenic właściwych


SJP.pl


uwikłowce

rząd glonów z klasy zielenic właściwych


SJP.pl


uwikłowiec

glon należący do klasy zielenic właściwych


SJP.pl


uwikływać

1. wciągać kogoś w coś nieprzyjemnego; wikłać;
2. uwikływać się - wdawać się w coś nieprzyjemnego; wikłać się


SJP.pl


uwil

skrót od: Uniwersytet Wileński


SJP.pl


uwilgotniać

rzadko: czynić wilgotnym, nasycać wilgocią; wilżyć, nawilżać, zwilżać, nawilgacać, zawilgacać


SJP.pl


uwilgotnić

rzadko: uczynić wilgotnym, nasycić wilgocią; nawilżyć, zwilżyć, nawilgocić, nawilgotnić, zawilgocić


SJP.pl


uwinąć

uwinąć się - potocznie: wykonać szybko jakąś czynność, pośpieszyć się z czymś


SJP.pl


uwirtualniać

czynić wirtualnym


SJP.pl


uwirtualnić

uczynić wirtualnym


SJP.pl


uwisać

dawniej: zawisać na czym, uwieszać się


SJP.pl


uwm

Uniwersytet Warmińsko-Mazurski


SJP.pl

skrótowiec

 (1.1) = eduk. Uniwersytet Warmińsko-Mazurski;

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Matylda studiuje na UWM w Olsztynie.

Wiktionary


uwodniać

w chemii: przyłączać wodę do jakiejś substancji; uwadniać, dokonywać hydratacji


SJP.pl


uwodnić

w chemii: przyłączyć wodę do jakiejś substancji; dokonać hydratacji


SJP.pl


uwodnienie

przyłączanie cząsteczek wody do cząsteczek innych substancji lub jonów, mogące zachodzić wskutek elektrostatycznego przyciągania dipolowych cząsteczek wody przez jony w wodnych roztworach elektrolitów; hydratacja


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) chem. hydratacja, reakcja przyłączania wody do innych substancji

 (1.2) roln. nawodnienie, stopień wilgotności gleby

Wiktionary

Hydratacja, uwodnienie – ogół procesów chemicznych lub fizycznych, w których związkiem chemicznym przyłączanym do innej substancji jest woda, przy czym woda ta jest przyłączana w całości (nie powstają dodatkowo produkty uboczne). Procesy hydratacji są szczególną postacią procesów solwatacji.

Wikipedia

Powiązane:

 rzecz. wodniczka ż., wodowanie n., uwodnianie n., bezwodzie n., woda ż.

 czas. uwodnić dk., uwodniać ndk.

 przym. uwodniony

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) hydratacja

 (1.2) nawodnienie

Wiktionary


uwodniony

w chemii: przyłączyć wodę do jakiejś substancji; dokonać hydratacji


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) chem. utworzony przez przyłączenie cząsteczek wody

 (1.2) roln. nawodniony

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Uwodnione tlenki żelaza i manganu posiadają znacznie mniejszą wymienną pojemność sorpcyjną kationów.

 (1.2) Bardziej uwodniony obszar dorzecza prowadzi do zmniejszenia obszaru intensywnych upraw.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. uwodnienie n., uwodnianie n.

 czas. uwodnić dk., uwadniać ndk.

Wiktionary


uwodornianie

przyłączanie wodoru do cząsteczek związków chemicznych; hydrogenacja, hydrogenizacja


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odwracalna reakcja chemiczna polegająca na przyłączeniu wodoru do cząsteczek związków organicznych

Wiktionary

Uwodornianie, uwodornienie, hydrogenizacja, hydrogenacja, wodorowanie, hydrogenoliza – reakcja redukcji polegająca na przyłączaniu wodoru do danego związku chemicznego.

W chemii organicznej uwodornienie zachodzi zazwyczaj z częściowym rozerwaniem wiązania wielokrotnego węgiel-węgiel lub węgiel-heteroatom. Reakcja uwodarniania wymaga często stosowania wysokich ciśnień i stosowania katalizatorów, takich nikiel Raneya, żelazo, pallad, chrom, miedź oraz ich mieszane tlenki.

Wikipedia

Powiązane:

 rzecz. uwodornienie n., wod mrz., wodoczyn mrz., wodor mrz., wodorek mrz., wodorod mrz., wodoród mrz., wodór mrz., wodorodek mrz., wodorowanie n., zwodorowanie n.

 czas. zwodorować, wodorować, uwodorniać ndk., uwodornić dk.

 przym. uwodorniony, wodorodowy, wodorkowy, wodorodny, wodorowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) hydrogenizacja, hydrogenacja, hydrogenoliza

Wiktionary


uwodornić

czasownik przechodni dokonany (ndk. uwodorniać)

 (1.1) chem. poddać procesowi technologicznemu polegającemu na katalitycznej reakcji wodoru ze związkami organicznymi

czasownik zwrotny dokonany uwodornić się (ndk. uwodorniać się)

 (2.1) chem. połączyć się w reakcji chemicznej z wodorem

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. uwodornianie n., uwodornienie n., wod mrz., wodoczyn mrz., wodor mrz., wodorek mrz., wodorod mrz., wodoród mrz., wodór mrz., wodorodek mrz., wodorowanie n., zwodorowanie n.

 czas. zwodorować, wodorować, uwodorniać ndk.

 przym. uwodorniony, wodorodowy, wodorodny, wodorowy, wodorkowy

Wiktionary


uwodornienie

przyłączenie wodoru do cząsteczek związków chemicznych; hydrogenacja, hydrogenizacja


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) hydrogenizacja, odczasownikowy od|uwodornić.

Wiktionary

Uwodornianie, uwodornienie, hydrogenizacja, hydrogenacja, wodorowanie, hydrogenoliza – reakcja redukcji polegająca na przyłączaniu wodoru do danego związku chemicznego.

W chemii organicznej uwodornienie zachodzi zazwyczaj z częściowym rozerwaniem wiązania wielokrotnego węgiel-węgiel lub węgiel-heteroatom. Reakcja uwodarniania wymaga często stosowania wysokich ciśnień i stosowania katalizatorów, takich nikiel Raneya, żelazo, pallad, chrom, miedź oraz ich mieszane tlenki.

Wikipedia

Powiązane:

 rzecz. uwodornianie n., wod mrz., wodoczyn mrz., wodor mrz., wodorek mrz., wodorod mrz., wodoród mrz., wodór mrz., wodorodek mrz., wodorowanie n., zwodorowanie n.

 czas. zwodorować, wodorować, uwodorniać ndk., uwodornić dk.

 przym. uwodorniony, wodorkowy, wodorodowy, wodorodny, wodorowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) hydrogenizacja, hydrogenacja, hydrogenoliza

Wiktionary


uwodorniony

przymiotnik

 (1.1) chem. poddany uwodornieniu

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Uwodorniony nitryl (HNBR) to syntetyczny polimer szeroko stosowany w przemyśle motoryzacyjnym

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. uwodornianie n., uwodornienie n.

 czas. uwodorniać ndk., uwodornić dk.

Wiktionary


uwodzenie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|uwodzić.

Wiktionary

Uwodzenie – zachowanie mające na celu przyciągnięcie partnera/partnerki bez użycia przemocy. Może ono doprowadzić do stosunku płciowego lub utworzenia związku nieformalnego, niekiedy zakończonego małżeństwem.

Taktyki uwodzenia są rozważane w nurcie psychologii ewolucyjnej. W tym sensie pojęcie to może być używane także w odniesieniu do zwierząt.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ˌuvɔˈd͡zɛ̃ɲɛ, AS: uvoʒńe

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. uwodzicielstwo n., uwodziciel m., uwodzicielka ż., uwiedzenie n.

 czas. uwodzić ndk., uwieść dk.

 przym. uwodzicielski

 przysł. uwodzicielsko

Wiktionary


uwodzić

czarować, bałamucić, zalecać się


SJP.pl

czasownik przechodni niedokonany

 (1.1) porywać, ujmować kogoś czymś; czarować, oczarować kogoś; pot. podrywać kogoś

 (1.2) niepostrzeżenie, skrycie oszukiwać, mamić; wpływać na kogoś

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Pan Jan uwodzi tylko mężatki.

 (1.2) Dał się uwieść pozorom.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: uˈvɔd͡ʑit͡ɕ, AS: uvoʒ́ić

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. uwodzicielstwo n., uwodziciel m., uwodzicielka ż., uwiedzenie n., uwodzenie n.

 czas. wodzić, uwieść dk.

 przym. uwodzicielski

 przysł. uwodzicielsko

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) podrywać, kokietować

 (1.2) zwodzić

Wiktionary


uwodziciel

mężczyzna uwodzący kobiety; amant, adorator, wielbiciel


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) mężczyzna uwodzący kogoś

Wiktionary

Uwodziciel (ang. Bel Ami) – amerykański film dramatyczny z 2012 roku w reżyserii Declana Donnellana i Nicka Ormeroda. Bazowany na podstawie francuskiej powieści Guya de Maupassanta pt. Bel Ami, który został wydany w 1885 roku. W filmie występują Robert Pattinson, Uma Thurman, Kristin Scott Thomas, Christina Ricci i Colm Meaney.

Film miał premierę 17 lutego 2012 roku podczas 62. Międzynarodowego Festiwalu Filmowego w Berlinie. Jego budżet wynosił 9.000.000 milionów euro.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Hrabina została poinformowana o reputacji tego uwodziciela.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌuvɔˈd͡ʑit͡ɕɛl, AS: uvoʒ́ićel

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. uwodzicielstwo n.

:: fż. uwodzicielka ż.

 czas. uwodzić ndk., uwieść dk.

 przym. uwodzicielski

 przysł. uwodzicielsko

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) absztyfikant, bawidamek, casanova, donżuan, flirciarz, kobieciarz, kokiet, lew salonowy, lowelas, playboy; pot. babiarz, czaruś, kogut, podrywacz; żart. pożeracz niewieścich serc; posp. dziwkarz; wulg. kurwiarz; przest. bałamut, bałamutnik

Wiktionary


uwodzicielka

kobieta uwodząca mężczyzn; amantka, adoratorka, wielbicielka


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) kobieta uwodząca kogoś

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Znajdował go zazwyczaj pijaniuteńkiego w jakimś barłogu równych mu frantów albo wyciągał za bujną czuprynę z łóżka przygodnej uwodzicielki.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌuvɔd͡ʑiˈt͡ɕɛlka, AS: uvoʒ́ićelka

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. uwodzicielstwo n., uwodzenie n., uwiedzenie n.

:: fm. uwodziciel m.

 czas. uwodzić ndk., uwieść dk.

 przym. uwodzicielski

 przysł. uwodzicielsko

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) kusicielka, kokietka

Wiktionary


uwodzicielski

przymiotnik

 (1.1) właściwy uwodzicielowi lub uwodzicielce

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. uwodziciel m., uwiedzenie n., uwodzenie n., uwodzicielka ż.

 czas. uwodzić ndk., uwieść dk.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) zalotny, zmysłowy

Wiktionary


uwodzicielskość

uwodzicielski


SJP.pl

Patrz:

uwodzicielski

uwodzicielstwo

rzadko: postępowanie, proceder uwodziciela; kobieciarstwo


SJP.pl


uwol

pogardliwie: członek Unii Wolności


SJP.pl


uwolnić

czasownik przechodni dokonany (ndk. uwalniać)

 (1.1) wypuścić na wolność, oswobodzić

 (1.2) usunąć więzy ograniczające ruchy

 (1.3) oswobodzić kogoś z jakichś ograniczeń lub od czegoś nieprzyjemnego

 (1.4) z zarzutów: oczyścić

czasownik zwrotny dokonany uwolnić się (ndk. uwalniać się)

 (2.1) wyrwać się z zamknięcia

 (2.2) usunąć więzy ograniczające swoje ruchy

 (2.3) wyzwolić się z jakichś ograniczeń lub od czegoś nieprzyjemnego

 (2.4) z zarzutów: oczyścić się

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Porywacze uwolnili go tak jak uzgodniono.

 (1.3) Panie, nie daj nam popaść w pokusę, lecz uwolnij nas ode złego.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: uˈvɔlʲɲit͡ɕ, AS: uvolʹńić

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. uwolnienie n., uwalnianie n., samouwolnienie n.

 czas. uwalniać

 przym. wolny

 temsłow. wolno-

Wiktionary


uwolnienie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|uwolnić.

 (1.2) wypuszczenie na wolność; wyzwolenie

 (1.3) sport. (w hokeju) wybicie krążka z własnej tercji lub własnej połowy na połowę przeciwnika w taki sposób, że krążek minie linię bramkową po drugiej stronie tafli a żaden z zawodników nie będzie miał możliwości przejęcia go

Wiktionary

Uwolnienie (ang. Deliverance) – amerykański dreszczowiec z 1972 roku w reżyserii Johna Boormana i z scenariuszem Jamesa Dickeya na podst. jego powieści Wybawienie. W 2008 roku został wprowadzony do Narodowego Rejestru Filmowego Stanów Zjednoczonych jako film „znaczący kulturowo, historycznie bądź estetycznie”. Debiut filmowy Neda Beatty’ego i Ronny’ego Coxa.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ˌuvɔlʲˈɲɛ̇̃ɲɛ, AS: uvolʹńė̃ńe

Wiktionary

Powiązane:

 czas. uwolnić, uwalniać

 rzecz. samouwolnienie n., uwalnianie ż.

 przym. wolny

 temsłow. wolno-

Wiktionary


uwozić

rzadko: wywozić, zawozić kogoś lub coś


SJP.pl


uwr

skrót od: Uniwersytet Wrocławski (czytany jako całe, odmienne wyrażenie)


SJP.pl

  • Urządzenie Wspomagające Ruch
  • Uniwersytet Wrocławski


Wikipedia


uwroć

uwroć wodna - roślina z rodziny gruboszowatych, rosnąca na mulistych brzegach wód stojących; grubosz wodny


SJP.pl

Uwroć (Tillaea L.) – rodzaj roślin wyróżniany w niektórych ujęciach systematycznych w obrębie rodziny gruboszowatych (Crassulaceae). Rośliny tu zaliczane okazały się być zagnieżdżone w obrębie rodzaju grubosz Crassula i ostatecznie tam zostały zaliczone.

Wikipedia


uwrocie

uwroć wodna - roślina z rodziny gruboszowatych, rosnąca na mulistych brzegach wód stojących; grubosz wodny


SJP.pl

Uwrocie, poprzeczniak – w rolnictwie pas o jednakowej szerokości wyznaczony po obu stronach pola służący do zawracania podczas wykonywania zabiegów agrotechnicznych (np. orki, siewu). Uwrocia zaoruje się w jednym roku na skład, a w następnym na rozorywkę.

Wikipedia


uws-nur

rzeczownik, rodzaj nijaki, nazwa własna

 (1.1) geogr. bezodpływowe, słone jezioro na pograniczu Mongolii i Rosji

Wiktionary

Powiązane:

 przym. uwski

Wiktionary


uwski

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z jeziorem Uws-nur, dotyczący jeziora Uws-nur

 (1.2) związany z Uwą, dotyczący Uwy

Wiktionary

Powiązane:

 (1.1)

 rzecz. Uws-nur n.

 (1.2)

 rzecz. Uwa ż.

Wiktionary


uwspólniać

czynić wspólnym


SJP.pl


uwspólnić

uczynić wspólnym


SJP.pl


uwspólnotowić

przekazać w kompetencje Unii Europejskiej


SJP.pl

czasownik przechodni dokonany

 (1.1) praw. przenieść w wyłączne kompetencje Unii Europejskiej (o sferach zarządzania państwowego)

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Na mocy traktatu lizbońskiego uwspólnotowiono dawny III filar UE - Współpracę Policyjną i Sądową w Sprawach Karnych.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌufspulnɔˈtɔvʲit͡ɕ, AS: ufspulnotovʹić

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. uwspólnotowienie

Wiktionary


uwspólnotowienie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|uwspólnotowić.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌufspulnɔtɔˈvʲjɛ̇̃ɲɛ, AS: ufspulnotovʹi ̯ė̃ńe

Wiktionary

Powiązane:

 czas. uwspólnotowić

Wiktionary


uwspółcześniać

czynić współczesnym, nowoczesnym, dostosowywać do współczesności; aktualizować, uaktualniać, modernizować, unowocześniać


SJP.pl


uwspółcześnianie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|uwspółcześniać.

Wiktionary

Powiązane:

 czas. uwspółcześniać ndk.

Wiktionary


uwspółcześnić

uczynić współczesnym, nowoczesnym, dostosować do współczesności; zaktualizować, uaktualnić, zmodernizować, unowocześnić


SJP.pl


uwstecznianie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|uwsteczniać.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. uwstecznienie n.

 czas. uwsteczniać ndk., uwstecznić dk.

 przym. wsteczny

Wiktionary


uwstecznić

1. zatrzymać lub cofnąć w rozwoju; uczynić zacofanym;
2. uwstecznić się - zatrzymać, opóźnić się w rozwoju; stać się zacofanym


SJP.pl


uwsteczniony

1. zatrzymać lub cofnąć w rozwoju; uczynić zacofanym;
2. uwstecznić się - zatrzymać, opóźnić się w rozwoju; stać się zacofanym


SJP.pl


uwula

niewielki mięsień znajdujący się nad językiem w tyle podniebienia miękkiego u ludzi i niektórych ssaków; języczek


SJP.pl


uwydatniać

czasownik przechodni niedokonany (dk. uwydatnić)

 (1.1) pokazywać w sposób bardziej wyrazisty; wysuwać na pierwszy plan

czasownik zwrotny niedokonany uwydatniać się (dk. uwydatnić się)

 (2.1) ujawniać się w sposób bardziej wyrazisty; wysuwać się na pierwszy plan

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. uwydatnianie n., uwydatnienie n.

 czas. uwydatnić dk.

 przysł. wydatnie

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) akcentować, eksponować, podkreślać, udobitniać, uwypuklać, uwyraźniać, zaznaczać

 (2.1) odznaczać się, uwypuklać się, uwyraźniać się

Wiktionary


uwydatnianie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|uwydatniać.

Wiktionary

Powiązane:

 czas. uwydatniać ndk., uwydatnić dk.

 rzecz. uwydatnienie n.

 przysł. wydatnie

Wiktionary


uwydatnić

czasownik przechodni dokonany (ndk. uwydatniać)

 (1.1) pokazać w sposób bardziej wyrazisty; wysunąć na pierwszy plan

czasownik zwrotny dokonany uwydatnić się (ndk. uwydatniać się)

 (2.1) ujawnić się w sposób bardziej wyrazisty; wysunąć się na pierwszy plan

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. uwydatnienie n., uwydatnianie n.

 czas. uwydatniać

 przym. wydatny

 przysł. wydatnie

Wiktionary


uwydatnienie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|uwydatnić.

Wiktionary

Powiązane:

 czas. uwydatniać ndk., uwydatnić dk.

 rzecz. uwydatnianie n.

 przysł. wydatnie

Wiktionary


uwypuklanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|uwypuklać.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. nieuwypuklanie n., uwypuklenie n.

 czas. uwypuklać ndk.

Wiktionary


uwzględniać

brać pod uwagę


SJP.pl

czasownik przechodni niedokonany (dk. uwzględnić)

 (1.1) brać pod uwagę

 (1.2) prośbę, życzenie, wniosek: spełnić, przychylić się do

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. uwzględnianie n., uwzględnienie n., względność ż.

 czas. uwzględnić dk.

Wiktionary


uwzględnić

wziąć pod uwagę


SJP.pl

czasownik przechodni dokonany (ndk. uwzględniać)

 (1.1) dokonany od|uwzględniać.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. uwzględnianie n., uwzględnienie n.

 czas. uwzględniać

Wiktionary


uwziąć

uwziąć się - uprzeć się przy czymś; zawziąć się


SJP.pl


uwłaczać

uchybiać czyjejś godności osobistej słowem lub czynem


SJP.pl


uwłaczający

obraźliwy, przynoszący ujmę


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) przynoszący ujmę

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. uwłaczanie n., uwłoctwo n.

 czas. uwłaczać ndk.

 przysł. uwłaczająco

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) hańbiący, obelżywy, obraźliwy

Wiktionary


uwłaczanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|uwłaczać.

Wiktionary

Powiązane:

 czas. uwłaczać ndk.

 rzecz. uwłoctwo n.

 przym. uwłaczający

Wiktionary


uwłaczyć

przynieść ujmę komuś lub czemuś; ubliżyć, obrazić


SJP.pl


uwłaszać

rzadko: uwłaszać się - pokrywać się włosami; owłaszać się


SJP.pl


uwłaszczać

1. dawniej: nadawać chłopom prawo własności do użytkowanej przez nich ziemi oraz uwalniać od pańszczyzny;
2. zmieniać stosunki własnościowe poprzez nadanie tytułu własności użytkownikowi nieruchomości


SJP.pl


uwłaszczenie

1. przekazać prawa własności do mienia;
2. dawniej: nadać chłopom na własność użytkowaną przez nich ziemię oraz znieść feudalne obciążenia na rzecz panów


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) praw. przekazanie prawa własności do mienia;

 (1.2) hist. nadanie chłopom na własność użytkowanej przez nich ziemi

Wiktionary

Uwłaszczenie – przekazanie osobie prawnej bądź fizycznej prawa własności do mienia skarbu państwa, komunalnego lub spółdzielczego. Jest ono nieodpłatne lub częściowo płatne (w przeciwieństwie do prywatyzacji).

Uwłaszczenie dokonuje się na podstawie ustawy lub przepisów wykonawczych do niej. Stanowi ono przeciwieństwo nacjonalizacji.

Wikipedia

Przykłady

 (1.2) Przed uwłaszczeniem chłopi mieli ciężko.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. właścicielka ż., uwłaszczanie n., własność ż.

 czas. uwłaszczać ndk., uwłaszczyć dk.

 przym. uwłaszczeniowy

Wiktionary


uwłaszczeniowiec

środowiskowo: zwolennik nieodpłatnego przekazania obywatelom prawa własności do majątku skarbu państwa


SJP.pl


uwłaszczeniowy

przymiotnik od: uwłaszczenie


SJP.pl


uwłaszczyć

1. przekazać prawa własności do mienia;
2. dawniej: nadać chłopom na własność użytkowaną przez nich ziemię oraz znieść feudalne obciążenia na rzecz panów


SJP.pl


uwłoctwo

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) stpol. obelga

Wiktionary

Wymowa:

IPA: uvˈwɔt͡stfɔ, AS: uvu̯octfo

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. uwłaczanie n., uwłoczenie n.

 czas. uwłaczać ndk., uwłoczyć dk.

 przym. uwłaczający

 przysł. uwłaczająco

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) obelga

Wiktionary


uwłosić

rzadko: uwłosić się - pokryć się włosami; owłosić się


SJP.pl


uwłosienie

rzadko: uwłosić się - pokryć się włosami; owłosić się


SJP.pl


uwłosiony

pokryty włosami, szczeciną lub rzęskami; owłosiony, owłoszony, uwłoszony


SJP.pl


uwłoszony

rzadko: pokryty włosami, szczeciną lub rzęskami; owłoszony, owłosiony, uwłosiony


SJP.pl


ux

skrótowiec, rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) = inform. user experience, doświadczenie użytkownika; doświadczenia użytkownika z korzystania z programu komputerowego lub serwisu WWW

Wiktionary

ux

  • ux – dwuznak używany jako wariant litery Ŭ (ŭo) w X systemie dla języka esperanto.

UX

  • Unix, komputerowy system operacyjny.
    • HP-UX wersja Uniksa tworzona przez firmę Hewlett-Packard.

    Wikipedia

    Przykłady

     (1.1) Początki tradycyjnie rozumianego UX przypadają jednak na lata 70.

    Wiktionary

    Wymowa:

    IPA: ju.ɛks

    Wiktionary


1. rzeka na Ukrainie i Słowacji, dopływ Laborca;
2. rzeka na Ukrainie, dopływ Prypeci; Usza


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) geogr. hydron. rzeka na Ukrainie, płynąca przez Polesie, prawy dopływ Prypeci;

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna

 (2.1) geogr. hydron. rzeka w dorzeczu Dunaju, przepływająca przez Ukrainę i Słowację, uchodzi do Laborca;

Wiktionary

  • Uż (dopływ Laborca)
  • Uż (dopływ Prypeci)

Wikipedia

Powiązane:

 rzecz. Użok m.

 przym. użański

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) hist. Usza

Wiktionary


użąć

zżąć, ściąć pewną ilość czegoś


SJP.pl


uzacnić

przysporzyć większej wartości, uświetnić, uszlachetnić


SJP.pl


użądlenie

o niektórych owadach: boleśnie ukłuć żądłem


SJP.pl

Użądlenie – wprowadzenie żądła niektórych owadów (np. os, pszczół, mrówkowatych, lub szerszeni) przez skórę, co w większości przypadków powiązane jest ze wstrzyknięciem jadu i pojawieniem się miejscowego odczynu anafilaktycznego. Użądlenie może okazać się śmiertelne w wyniku uczulenia na jad, wielokrotnych użądleń, uogólnionej reakcji alergicznej, w przypadku gdy miejscem użądlenia jest jama ustna (powstały obrzęk może uniemożliwiać oddychanie).

Wikipedia


użądlić

o niektórych owadach: boleśnie ukłuć żądłem


SJP.pl

czasownik przechodni dokonany

 (1.1) ent. wbić żądło

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Osa użądliła ją w udo.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. użądlenie n., żądło n.

Wiktionary


użaglać

postawiać żagle


SJP.pl


użaglenie

postawić żagle; ożaglić


SJP.pl


użaglić

postawić żagle; ożaglić


SJP.pl


uzajebiścić

czasownik

 (1.1) neol. slang. ulepszyć, udoskonalić

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Ale uzajebiściłeś tego grata!

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌuzajɛˈbʲiɕt͡ɕit͡ɕ, AS: uzai ̯ebʹiśćić

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. uzajebiszczenie n., jebak mzw./mos.

 czas. uzajebistnić dk., zajebać dk.

 przysł. zajebiście

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) neutr. ulepszyć, udoskonalić; pot. uzajebistnić

Wiktionary


uzajebistnić

czasownik

 (1.1) neol. slang. ulepszyć, udoskonalić

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌuzajɛˈbʲistʲɲit͡ɕ, AS: uzai ̯ebʹistʹńić

Wiktionary

Powiązane:

 przysł. zajebiście

 czas. uzajebiścić

 rzecz. uzajebistnienie n., jebak mzw./mos.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) ulepszyć, udoskonalić; pot. uzajebiścić

Wiktionary


uzajebistnienie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|uzajebistnić.

Wiktionary

Powiązane:

 czas. uzajebistnić

Wiktionary


uzajebiszczenie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|uzajebiścić.

Wiktionary

Powiązane:

 czas. uzajebiścić

Wiktionary


użalać

1. użalać się - przedstawiać swoje żale; narzekać, żalić się;
2. użalać się (nad kimś) - okazywać komuś współczucie, litować się nad kimś


SJP.pl


uzależniacz

potocznie: coś, co łatwo wywołuje uzależnienie lub silne przywiązanie


SJP.pl


uzależnianie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) czynienie kogoś lub czegoś zależnym

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. uzależnienie n., uzależniony mos.

 czas. uzależniać ndk., uzależnić dk.

Wiktionary


uzależnić

uczynić zależnym od kogoś lub czegoś


SJP.pl

czasownik przechodni

 (1.1) uczynić zależnym od kogoś lub czegoś

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Życie z osobą uzależnioną bywa bardzo trudne i niestety często kończy się współuzależnieniem.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌuzaˈlɛʒʲɲit͡ɕ, AS: uzaležʹńić

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. uzależnienie n., uzależnianie n., uzależniony mos.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) podporządkować

Wiktionary


uzależnienie

uczynić zależnym od kogoś lub czegoś


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) psych. chroniczna potrzeba dostarczania określonych, na ogół szkodliwych bodźców do organizmu człowieka, zwykle sprzeczna z jego wolą i intelektem

 (1.2) uczynienie kogoś lub czegoś zależnym

Wiktionary

Uzależnienie – nabyty stan zaburzenia zdrowia psychicznego i fizycznego, który charakteryzuje się okresowym lub stałym przymusem wykonywania określonej czynności lub zażywania psychoaktywnej substancji chemicznej.

Termin „uzależnienie” jest stosowany m.in. w odniesieniu do takich zaburzeń psychicznych, jak uzależnienie od narkotyków (narkomanii), leków (lekomanii), alkoholu (alkoholizmu) czy papierosów (nikotynizmu). W szerszym rozumieniu termin „uzależnienie” stosowany także w odniesieniu do wielu innych przymusowych zachowań, m.in. kompulsywnych zakupów, oglądania telewizji, seksu, masturbacji, korzystania z gier hazardowych lub komputerowych czy też nadmiernego korzystania z internetu. Współczesna psychologia traktuje pojęcie „uzależnienie” szeroko i zakłada, że może ono obejmować także inne czynności, nad którymi dana osoba utraciła kontrolę.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Miałem niestety sposobność każdego dnia oglądać to, co uzależnienie robi z człowieka. W związku z tym nie mam obaw, że uzależnię się od alkoholu czy też innych używek. Zawsze miałem i mam nad tym pełną kontrolę. Uzależnienie od Clonazepamu to inna bajka. Wpadłem w jego sidła całkowicie nieświadomie, nie mając pojęcia o uzależniającym potencjale tego, bądź co bądź przez lekarzy zapisywanego leku.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌuzalɛʒʲˈɲɛ̇̃ɲɛ, AS: uzaležʹńė̃ńe

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. uzależnianie n., uzależniony mos.

 czas. uzależnić dk., uzależniać ndk.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) nałóg

Wiktionary


uzależnieniowy

uzależnienie


SJP.pl

Patrz:

uzależnienie

uzależniona

uczynić zależnym od kogoś lub czegoś


SJP.pl


uzależniony

uczynić zależnym od kogoś lub czegoś


SJP.pl

forma czasownika.

 (1.1) imiesłów przymiotnikowy bierny od czasownika: uzależnić

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (2.1) osoba, która popadła w nałóg

Wiktionary

Uzależniony – singiel polskiego wokalisty Smolastego, promujący jego album studyjny pt. Fake Love. Gościnnie w utworze udzielił się raper Otsochodzi. Wydawnictwo w formie digital download ukazało się 15 lutego 2018 roku na kanale artysty.

Za produkcję odpowiedzialny jest duet MIYO. Kompozycja była promowana teledyskiem, za reżyserię odpowiada studio H D S C V M.

Nagranie uzyskało certyfikat czterokrotnie platynowej płyty.

Wikipedia

Powiązane:

 rzecz. uzależnienie n., uzależnianie n.

 czas. uzależnić dk., uzależniać ndk.

Wiktionary

Synonimy:

 (2.1) nałogowiec

Wiktionary


użalić

1. użalić się - przedstawić swoje żale; ponarzekać, pożalić się;
2. użalić się (nad kimś) - okazać komuś współczucie, ulitować się nad kimś


SJP.pl


uzans

zwyczaj handlowy, który został przyjęty przez pewną grupę ludzi lub instytucji i potwierdzony przez Izbę Handlową, jako zalecany do stosowania


SJP.pl

Wikipedia


użański


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z Użem (rzeką na Ukrainie i Słowacji)

Wiktionary

Patrz:

Powiązane:

 rzecz.m.

Wiktionary


użarliwić

rzadko: uczynić żarliwym


SJP.pl


uzarski

nazwisko


SJP.pl


uzarzewianin

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) mieszkaniec Uzarzewa

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Uzarzewo n.

:: fż. uzarzewianka ż.

 przym. uzarzewski

Wiktionary


uzarzewianka

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) mieszkanka Uzarzewa

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Uzarzewo n.

:: fm. uzarzewianin m.

 przym. uzarzewski

Wiktionary


uzarzewo

Uzarzewo – wieś w Polsce położona w województwie wielkopolskim, w powiecie poznańskim, w gminie Swarzędz, nad Jeziorem Uzarzewskim i rzeką Cybiną.

Wieś szlachecka Urzazowo położona była w 1580 roku w powiecie poznańskim województwa poznańskiego. W latach 1975–1998 miejscowość położona była w województwie poznańskim.

Wikipedia


uzarzewski

przymiotnik relacyjny

 (1.1) dotyczący Uzarzewa

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Uzarzewo n., uzarzewianin m., uzarzewianka ż.

Wiktionary


uzasadniać

czasownik przechodni niedokonany (dk. uzasadnić)

 (1.1) podawać argumenty, powody lub dowody na słuszność lub prawdziwość czegoś

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Kto z was uzasadni sens badania obecności życia na takiej głębokości?

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌuzaˈsadʲɲät͡ɕ, AS: uzasadʹńäć

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. uzasadnienie n., uzasadnianie n.

 czas. uzasadnić dk.

 przym. uzasadniony

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) argumentować, dokumentować, dowodzić, legitymować, motywować, udowadniać, ugruntowywać, wykazywać, wywodzić

Wiktionary


uzasadnialny

dający się uzasadnić


SJP.pl


uzasadnianie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|uzasadniać.

Wiktionary

Uzasadnieniem danego poglądu jest zbiór racji bądź przekonań wspierających dany pogląd.

Wyróżniamy uzasadnienie epistemiczne (filozoficzne), pragmatyczne bądź religijne.

W filozofii wyróżniamy różne rodzaje i teorie uzasadnienia, jego konieczności bądź prawomocności.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ˌuzasadʲˈɲä̃ɲɛ, AS: uzasadʹńä̃ńe

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. uzasadnienie n.

 czas. uzasadniać ndk., uzasadnić dk.

 przym. uzasadniony

Wiktionary


uzasadnić

czasownik przechodni dokonany (ndk. uzasadniać)

 (1.1) dokonany od|uzasadniać.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌuzaˈsadʲɲit͡ɕ, AS: uzasadʹńić

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. uzasadnianie n., uzasadnienie n.

 czas. uzasadniać ndk.

 przym. uzasadniony

Wiktionary


uzasadnienie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) zbiór argumentów, powodów, motywów i dowodów wyjaśniających jakieś działanie

Wiktionary

Uzasadnieniem danego poglądu jest zbiór racji bądź przekonań wspierających dany pogląd.

Wyróżniamy uzasadnienie epistemiczne (filozoficzne), pragmatyczne bądź religijne.

W filozofii wyróżniamy różne rodzaje i teorie uzasadnienia, jego konieczności bądź prawomocności.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ˌuzasadʲˈɲɛ̇̃ɲɛ, AS: uzasadʹńė̃ńe

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. uzasadnianie n.

 czas. uzasadniać ndk., uzasadnić dk.

 przym. uzasadniony

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) usprawiedliwienie, argumentacja, motywacja

Wiktionary


uzasadniony

przymiotnik odczasownikowy

 (1.1) oparty na słusznych podstawach, mający obiektywne uzasadnienie

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. uzasadnianie n., uzasadnienie n.

 czas. uzasadniać ndk., uzasadnić dk.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) słuszny, umotywowany, usprawiedliwiony, zasadny

Wiktionary


użątek

w rolnictwie: zżęte zboże, plon


SJP.pl


uzawodawiać

uzawodowiać;
1. nadawać czemuś charakter zawodowy;
2. uzawodawiać się - zaczynać wykonywać dane zajęcie zawodowo


SJP.pl


uzawodowiać

uzawodawiać;
1. nadawać czemuś charakter zawodowy;
2. uzawodowiać się - zaczynać wykonywać dane zajęcie zawodowo


SJP.pl


uzawodowić

1. nadać czemuś charakter zawodowy;
2. uzawodowić się - zacząć wykonywać dane zajęcie zawodowo


SJP.pl


uzawodowienie

rzadko: nadanie czemuś charakteru zawodowego, profesjonalnego; profesjonalizacja


SJP.pl


uzbecki

przymiotnik od: Uzbekistan


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) odnoszący się do Uzbeków

 (1.2) odnoszący się do Uzbekistanu lub jego obywateli (Uzbekistańczyków)

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (2.1) jęz. język urzędowy Uzbekistanu;

Wiktionary

Wymowa:

IPA: uzˈbɛt͡sʲci, AS: uzbecʹḱi

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Uzbekistan m., Uzbek m., Uzbeczka ż., Uzbejka ż., Uzbekistańczyk mos., Uzbekistanka ż.

 przym. uzbekistański

Wiktionary

Synonimy:

 (1.2) uzbekistański

Wiktionary


uzbeckojęzyczny

przymiotnik

 (1.1) taki, który posługuje się językiem uzbeckim

 (1.2) taki, którego mieszkańcy posługują się językiem uzbeckim

 (1.3) spisany, stworzony w języku uzbeckim

Wiktionary

Wymowa:

IPA: uzˈbɛt͡skɔjɛ̃w̃ˈzɨt͡ʃnɨ, AS: uzbeckoi ̯ẽũ̯zyčny

Wiktionary


uzbeczka

obywatelka Uzbekistanu; Uzbejka


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) członkini narodu Uzbeków

 (1.2) przest. obywatelka Uzbekistanu

Wiktionary

Wymowa:

IPA: uzˈbɛt͡ʃka, AS: uzbečka

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. uzbecki mrz., Uzbekistan mrz., Uzbek mos., Uzbejka ż., Uzbekistańczyk mos.

:: fm. Uzbek mos.

 przym. uzbecki, uzbekistański

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) Uzbejka

 (1.2) Uzbejka

Wiktionary


uzbejka

obywatelka Uzbekistanu; Uzbeczka


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) członek narodu Uzbeków

 (1.2) przest. obywatelka Uzbekistanu

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Uzbekistan mrz., Uzbeczka ż., Uzbekistańczyk mos.

:: fm. Uzbek mos.

 przym. uzbecki, uzbekistański

Wiktionary

Synonimy:

 (1.2) Uzbekistanka, wcześniejsze zalecenie KSNG Uzbeczka

Wiktionary


uzbek

obywatel Uzbekistanu


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) etn. członek narodu Uzbeków;

 (1.2) przest. obywatel Uzbekistanu

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Rano w programie telewizyjnym goszczono Uzbeka, który już siedem lat mieszka w Warszawie.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈuzbɛk, AS: uzbek

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Uzbekistan mrz., Uzbekistańczyk mos., uzbecki mrz.

:: fż. Uzbeczka ż., Uzbejka ż.

 przym. uzbecki, uzbekistański

Wiktionary

Synonimy:

 (1.2) Uzbekistańczyk

Wiktionary


uzbekistan

państwo w Azji ze stolicą w Taszkencie; Republika Uzbekistanu


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna

 (1.1) geogr. polit. państwo w Azji;

Wiktionary

Uzbekistan (uzb. Oʻzbekiston, Republika Uzbekistanu – Oʻzbekiston Respublikasi) – państwo położone w Azji Środkowej, członek Wspólnoty Niepodległych Państw. Jest krajem podwójnie śródlądowym.

Uzbekistan jest najludniejszym krajem Azji Środkowej (ponad 45% ludności regionu), a po gwałtownym spadku liczby ludności Ukrainy stał się w 2023 r. drugim po Rosji najludniejszym krajem powstałym po rozpadzie ZSRR.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Uzbekistan to państwo znajdujące się między Kazachstanem, Kirgistanem, Tadżykistanem, Afganistanem i Turkmenistanem.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌuzbɛˈcistãn, AS: uzbeḱistãn

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Uzbek mos., Uzbeczka ż., Uzbejka ż., Uzbekistańczyk mos., Uzbekistanka ż., uzbecki m.

 przym. uzbecki, uzbekistański

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) Republika Uzbekistanu, hist. Uzbecka Socjalistyczna Republika Radziecka, Uzbecka SRR

Wiktionary


uzbekistańczyk

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) obywatel Uzbekistanu

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Uzbekistan mrz.. Uzbek mos., Uzbeczka ż., Uzbejka ż.

:: fż. Uzbekistanka ż.

 przym. uzbekistański, uzbecki

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) przest. Uzbek

Wiktionary


uzbekistanka

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) obywatelka Uzbekistanu

Wiktionary

Przykłady

składnia.

kolokacje.

synonimy.

 (1.1) przest. Uzbeczka, Uzbejka

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

 rzecz. Uzbekistan mrz.. Uzbek mos., Uzbeczka ż., Uzbejka ż.

:: fm. Uzbekistańczyk mos.

 przym. uzbekistański, uzbecki

frazeologia.

etymologia.

uwagi.

tłumaczenia.

 (1.1) zobtłum rodz|Uzbekistańczyk.

* słoweński: (1.1) Uzbekistanka ż.

źródła.

odmiana.

przykłady.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Uzbekistan mrz.. Uzbek mos., Uzbeczka ż., Uzbejka ż.

:: fm. Uzbekistańczyk mos.

 przym. uzbekistański, uzbecki

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) przest. Uzbeczka, Uzbejka

Wiktionary


uzbekistański

przymiotnik relacyjny

 (1.1) rzad. związany z Uzbekistanem, dotyczący Uzbekistanu

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Uzbekistańczyk mos., Uzbekistanka ż., Uzbek mos., Uzbejka ż., Uzbekistan mrz., uzbecki mrz., Uzbeczka ż.

 przym. uzbecki

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) uzbecki

Wiktionary


uzbrajać

1. wyposażać, zaopatrywać w narzędzia walki, w sprzęt wojskowy; zbroić;
2. zaopatrywać w narzędzia pracy;
3. wyposażać w maszyny, przyrządy, zakładać instalacje, urządzenia ochronne;
4. czynić bombę, minę, zapalnik gotowymi do działania


SJP.pl


uzbroić

1. wyposażyć, zaopatrzyć w narzędzia walki, w sprzęt wojskowy;
2. zaopatrzyć w narzędzia pracy;
3. wyposażyć w maszyny, przyrządy, założyć instalacje, urządzenia ochronne;
4. uczynić bombę, minę, zapalnik gotowymi do działania


SJP.pl

czasownik przechodni dokonany (ndk. zbroić)

 (1.1) dokonany od|zbroić.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: uˈzbrɔjit͡ɕ, AS: uzbroi ̯

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. zbroja ż., zbrojownia ż., uzbrojenie

 przym. rozbrajający, uzbrojony

 ims. rozbrajający

Wiktionary


uzbrojenie

1. wyposażyć, zaopatrzyć w narzędzia walki, w sprzęt wojskowy;
2. zaopatrzyć w narzędzia pracy;
3. wyposażyć w maszyny, przyrządy, założyć instalacje, urządzenia ochronne;
4. uczynić bombę, minę, zapalnik gotowymi do działania


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|uzbroić.

 (1.2) sprzęt bojowy, w który wyposażone jest wojsko

 (1.3) osprzęt, armatura

 (1.4) bud. wyposażenie budynku lub terenu związane z doprowadzeniem mediów

 (1.5) żegl. wyposażenie statku żaglowego, składające się z omasztowania, ożaglowania i olinowania

 (1.6) ekon. zob. techniczne uzbrojenie pracy.

Wiktionary

Uzbrojenie – wszelkie techniczne środki walki umożliwiające zadanie przeciwnikowi strat w ludziach (sile żywej) i sprzęcie. Wyróżnianych jest wiele rodzajów uzbrojenia wykorzystywanego przez różne formacje wojskowe na przestrzeni dziejów. Podstawowy podział uzbrojenia wyróżnia uzbrojenie defensywne (obronne) oraz uzbrojenie ofensywne.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Poniesione wydatki na zakup pojazdu nie pozwoliły nam na pełne uzbrojenie go w sprzęt ratowniczo-gaśniczy. (z Internetu)

 (1.2) Uzbrojenie tego oddziału ppanc. będzie składać się z 4 karabinów ppanc. pozwalających na penetrację pancerza grubości do 80 mm na lawetach trójnogich oraz 4 dział o penetracji do 100 mm w obudowach pancernych ale bez granatników w rodzaju Bazooki.

 (1.4) Uzbrojenie sieci wodociągowej będzie składać się z 4 hydrantów podziemnych ppoż. DN 80 mm z zasuwami odcinającymi DN 80 mm na odejściach trójników oraz 4 zasuw liniowych DN 100 mm w obudowach teleskopowych i skrzynkach rodzaju B (wg PN-M-74081).

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌuzbrɔˈjɛ̇̃ɲɛ, AS: uzbroi ̯ė̃ńe

Wiktionary

Powiązane:

 czas. uzbroić dk., uzbrajać ndk.

 ims. uzbrojony

 rzecz. uzbrajanie n., zbroja ż.

 przym. uzbrojony, uzbrojeniowy

Wiktionary


uzbrojeniowy

przymiotnik od: uzbrojenie


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z uzbrojeniem, dotyczący uzbrojenia

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. uzbrojenie n.

Wiktionary


uzbrojony

1. wyposażyć, zaopatrzyć w narzędzia walki, w sprzęt wojskowy;
2. zaopatrzyć w narzędzia pracy;
3. wyposażyć w maszyny, przyrządy, założyć instalacje, urządzenia ochronne;
4. uczynić bombę, minę, zapalnik gotowymi do działania


SJP.pl

przymiotnik odczasownikowy

 (1.1) posiadający broń przy sobie

 (1.2) mający wyposażenie służące bytowaniu, przetrwaniu lub rozwojowi

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. uzbrojenie n.

 czas. uzbrajać ndk., uzbroić

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) zbrojny

 (1.2) wyposażony

Wiktionary


uzda

część uprzęży lub rzędu końskiego nakładana na głowę zwierzęcia, pozwalająca na kierowanie nim; ogłowie


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) jeźdz. zootechn. część uprzęży konia, muła lub osła;

Wiktionary

  • uzda – ogłowie (konia)
  • Uzda – miasto w obwodzie mińskim Białorusi

Wikipedia

Powiązane:

 rzecz. uździenica ż., uzdeczka ż.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) ogłowie, kantar

Wiktionary


uzdać

czasownik dokonany

 (1.1) gw-pl|Śląsk Cieszyński. spodobać

Wiktionary


uzdatniać

w technice: czynić pełnowartościowym, dostosowywać do określonych wymogów, nadawać czemuś wymaganą jakość; oczyszczać


SJP.pl


uzdatniacz

w technice: urządzenie służące do ponownego uzdatniania wody użytej poprzednio, np. w procesach przemysłowych, lub pochodzącej ze ścieków; utylizator


SJP.pl


uzdatnialnia

w technice: zespół urządzeń służących do dostosowania pobieranej ze źródeł naturalnych wody do wymagań stawianych wodzie pitnej lub wodzie wykorzystywanej w jakichś procesach technologicznych; oczyszczalnia


SJP.pl


uzdatnić

w technice: uczynić pełnowartościowym, dostosować do określonych wymogów, nadać czemuś wymaganą jakość; oczyścić


SJP.pl


uzdeczka

zdrobnienie od: uzda


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) zdrobn. od uzda

 (1.2) anat. drobna, parzysta struktura w mózgu znajdująca się w pobliżu jego pnia;

Wiktionary

Uzdeczka (łac. habenula) – w anatomii kręgowców struktura należąca do ośrodkowego układu nerwowego. Uzdeczki wchodzą w skład nadwzgórza. Pojęcie to odnosi się zarówno do istoty białej, jak również do jąder (jądra uzdeczek). Uzdeczka jest to struktura parzysta, widoczna na preparacie pnia mózgu w części grzbietowej, pomiędzy wzgórzami.

Wikipedia

Powiązane:

 rzecz. uzda ż.

Wiktionary


uzdolnienie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) zespół cech umożliwiających komuś wykonywanie działania w danej dziedzinie na niezwykłym, wysokim poziomie

Wiktionary

Wikipedia

Powiązane:

 czas. uzdolnić

 przym. uzdolniony, zdolny

 rzecz. zdolność ż.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) (przyrodzony) dar, talent, zdolności, iskra boża

Wiktionary


uzdolniony

przymiotnik

 (1.1) obdarzony ponadprzeciętnymi umiejętnościami

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Jako doświadczona i uzdolniona jasnowidzka Stella oferuje także telefoniczne stawianie tarota.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. uzdolnienie n.

 czas. uzdolnić

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) utalentowany, zdolny

Wiktionary


uzdowe

uzda


SJP.pl

Patrz:

uzda

uzdowo

Uzdowo (dawniej niem. Usdau) – wieś w Polsce położona w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie działdowskim, w gminie Działdowo. W miejscowości tej znajduje się siedziba klubu sportowego UKS Uzdowo.

Wikipedia


uzdowski

nazwisko


SJP.pl

Osoby o tym nazwisku:

  • Marian Uzdowski – polski urzędnik konsularny i wojskowy
  • Władysław Bończa-Uzdowski – polski wojskowy i działacz sportowy

Inne:

  • Rejon uzdowski – rejon w centralnej Białorusi

Wikipedia


uzdowy

uzda


SJP.pl

Patrz:

uzda

uzdrawiać

czasownik przechodni niedokonany (dk. uzdrowić)

 (1.1) czynić kogoś zdrowym

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Jezus uzdrawiał kalekich i chromych.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. uzdrawiacz m., uzdrawianie n., uzdrowiciel m., uzdrowienie n.

 przym. uzdrowiskowy

 czas. uzdrowić

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) uleczać

Wiktionary


uzdrawiacz

uzdrowiciel;
1. człowiek, który przywraca zdrowie chorym niekonwencjonalnymi, nieuznawanymi przez medycynę metodami; znachor;
2. przenośnie: człowiek, który przywraca pożądany stan czegoś, np. uzdrawiacz gospodarki;
3. ironicznie: zły lekarz


SJP.pl

  • curandero – ludowy uzdrawiacz w Ameryce Łacińskiej
  • medicine man – duchowy przywódca i uzdrawiacz w społecznościach indiańskich
  • Uzdrawiacz (czasopismo) – miesięcznik o naturalnych metodach leczenia
  • Uzdrawiacz koni (Horse Healer) – książka Judy Waite
  • Uzdrowiciel z tropików (Medicine Man) – film prod. USA (1992)
  • Indiański uzdrowiciel (Native Healer) – książka Medicine Grizzlybear Lake'a

Wikipedia


uzdrawiaczka

uzdrowicielka;
1. kobieta, która przywraca zdrowie chorym niekonwencjonalnymi, nieuznawanymi przez medycynę metodami; znachorka;
2. przenośnie: kobieta, która przywraca pożądany stan czegoś, np. uzdrawiaczka świata;
3. ironicznie: zła lekarka


SJP.pl


uzdrowić

czasownik przechodni dokonany (ndk. uzdrawiać)

 (1.1) uczynić kogoś zdrowym

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Jezus uzdrowił niewidomego od urodzenia.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: uzˈdrɔvʲit͡ɕ, AS: uzdrovʹić

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. uzdrowienie n., uzdrawianie n., uzdrowiciel m., uzdrowisko n.

 czas. uzdrawiać

 przym. uzdrowiskowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) uleczyć, wyleczyć

Wiktionary


uzdrowiciel

uzdrawiacz;
1. człowiek, który przywraca zdrowie chorym niekonwencjonalnymi, nieuznawanymi przez medycynę metodami; znachor;
2. przenośnie: człowiek, który przywraca pożądany stan czegoś, np. uzdrowiciel gospodarki;
3. ironicznie: zły lekarz


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) osoba, która posiada moc uzdrawiania i stosuje w tym celu metody niepraktykowane przez medycynę oficjalną; także. ten, kto kogoś uzdrowił

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) – Wszystkie nieszczęścia to sprawka szatana! Ja potrafię go wypędzić – a wtedy problemy się skończą – miarowo uderzając dłonią w stół skanduje Mieczysław Bartnik, uzdrowiciel – Nie muszę nawet rozmawiać z człowiekiem, żeby poznać, że jest opętany. Wiem od razu – mam doświadczenie. Uzdrowiciel twierdzi, że wystarczy tylko zlustrować człowieka i zapytać wahadełka. Stawia diagnozę i egzorcyzmuje nawet na podstawie zdjęcia.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. uzdrawianie n., uzdrowienie n., zdrowie n., uzdrowisko n.

:: fż. uzdrowicielka ż.

 czas. uzdrowić dk., uzdrawiać ndk.

 przym. uzdrowicielski, uzdrowiskowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) znachor

Wiktionary


uzdrowicielka

uzdrawiaczka, znachorka;
1. kobieta, która przywraca zdrowie chorym niekonwencjonalnymi, nieuznawanymi przez medycynę metodami;
2. ironicznie: zła lekarka


SJP.pl


uzdrowicielstwo

przywracanie zdrowia chorym niekonwencjonalnymi, nieuznawanymi przez medycynę metodami; znachorstwo


SJP.pl


uzdrowieńczy

ozdrowieńczy;
1. odnoszący się do uzdrowieńca, osoby powracającej do zdrowia po długiej chorobie; rekonwalescencyjny;
2. w przenośni: taki, który niesie poprawę; uzdrawiający


SJP.pl


uzdrowienie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) przywrócenie kogoś do zdrowia

 (1.2) odczasownikowy od|uzdrowić.

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) W naszym kościele odnotowaliśmy już wiele cudownych uzdrowień.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌuzdrɔˈvʲjɛ̇̃ɲɛ, AS: uzdrovʹi ̯ė̃ńe

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. uzdrawianie n., uzdrowiciel m., uzdrowicielka ż., uzdrowisko n.

 czas. uzdrawiać, uzdrowić

 przym. uzdrowiskowy

Wiktionary


uzdrowieniec

osoba powracająca do zdrowia; ozdrowieniec, rekonwalescent


SJP.pl


uzdrowisko

miejscowość służąca jako ośrodek leczniczy i wypoczynkowy ze względu na warunki klimatyczne, obecność źródeł leczniczych, pokładów borowiny itp.


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) miejscowość mająca naturalne właściwości lecznicze

 (1.2) miejscowość wypoczynkowa

Wiktionary

Uzdrowisko, kurort – miejscowość dysponująca naturalnymi czynnikami leczniczymi, do których zalicza się wody mineralne oraz właściwości klimatyczne. Warunkiempolankicy koniecznym do utworzenia uzdrowiska (lub uczynienia miejscowości uzdrowiskiem) jest występowanie walorów przyrodniczych. Wody mineralne służą do kąpieli leczniczych i do kuracji pitnej, a właściwości klimatyczne stosowane są w klimatoterapii.

Wikipedia

Powiązane:

 rzecz. wyzdrowienie n., zdrowienie n., uzdrowienie n., uzdrawianie n., uzdrowiciel m., uzdrowicielka ż.

:: zdrobn. zdróweczko n.

 czas. zdrowieć ndk., wyzdrowieć dk., uzdrowić dk.

 przym. zdrowy, zdrowotny, uzdrowiskowy

 wykrz. zdrówko

 przysł. zdrowo

Wiktionary


uzdrowiskowy

przymiotnik od: uzdrowisko


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z uzdrowiskiem, dotyczący uzdrowiska

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. zdrowie n., uzdrowisko n., uzdrowiciel m., uzdrowicielka ż., uzdrowieniec m., uzdrawianie n., uzdrowienie n.

 czas. uzdrawiać ndk., uzdrowić dk.

 przysł. uzdrowiskowo

 wykrz. zdrówko

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) zdrojowy, kuracyjny

Wiktionary


uździenica

1. część rzędu jeździeckiego lub uprzęży nakładana na głowę zwierzęcia, pozwalająca na kierowanie nim; uzda, ogłowie, tranzelka;
2. rodzaj kiełzna; munsztuk


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) jeźdz. część uprzęży przylegająca do głowy konia, służąca jako kantar i uzda

Wiktionary

Wikipedia

Powiązane:

 rzecz. uzda ż.

Wiktionary


uzębienie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) zool. stomat. anat. zestaw wszystkich zębów u danego osobnika;

 (1.2) techn. komplet zębów w określonych narzędziach

Wiktionary

Uzębienie (łac. dentitio) – zespół wszystkich zębów występujących w jamie ustnej jednego osobnika. Cechy uzębienia są charakterystycznymi cechami taksonów, szczególnie istotnymi w paleozoologii przy badaniach materiału kopalnego.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Siekacze, kły i zęby trzonowe uzębienia mlecznego zastępowane są zębami stałymi: siekaczami, kłami i zębami przedtrzonowymi.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. uzębioność ż., ząb m., ząbek m., zębisko n., zębatka ż., zębacz m., ząbkowanie n., zazębianie n., zazębienie n.

 czas. ząbkować ndk., zazębiać ndk., zazębić dk.

 przym. uzębiony, zębaty

 temsłow. -zębny

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) zęby, ząbki

Wiktionary


uzębiony

przymiotnik

 (1.1) anat. mający zęby

 (1.2) techn. wyposażony w zęby, opatrzony zębami

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. ząb mrz., uzębienie n.

Wiktionary


użerać

użerać się:
1. potocznie: kłócić się zawzięcie o coś;
2. potocznie: męczyć się z kimś


SJP.pl


użeranie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|użerać.

Wiktionary

Powiązane:

 czas. użerać ndk.

Wiktionary


uzerować

wykonać zerowanie instalacji elektrycznej (zabezpieczenie przed porażeniem prądem)


SJP.pl


uzewnętrzniać

okazywać to, co się czuje


SJP.pl


uzewnętrznić

okazać to, co się czuje, myśli


SJP.pl

czasownik przechodni dokonany (ndk. uzewnętrzniać)

 (1.1) zob. uzewnętrzniać.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌuzɛvˈnɛ̃nṭʃʲɲit͡ɕ, AS: uzevnnṭšʹńić

Wiktionary

Powiązane:

 przym. zewnętrzny

 przysł. zewnętrznie, zewnątrz

 przyim. zewnątrz

 rzecz. uzewnętrznienie n.

Wiktionary


uzewnętrznienie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|uzewnętrznić.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌuzɛvnɛ̃nˈṭʃʲɲɛ̇̃ɲɛ, AS: uzevnẽnṭšʹńė̃ńe

Wiktionary

Powiązane:

 czas. uzewnętrznić

Wiktionary


uzgadniać

czasownik niedokonany

 (1.1) doprowadzać do zgody

 (1.2) doprowadzać do zgodności

Wiktionary

Wymowa:

IPA: uzˈɡadʲɲät͡ɕ, AS: uzgadʹńäć

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. uzgadnianie n., uzgodnienie n.

 czas. uzgodnić dk.

Wiktionary


uzgadnianie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|uzgadniać.

Wiktionary

Powiązane:

 czas. uzgadniać ndk.

Wiktionary


uzgodnić

czasownik przechodni

 (1.1) dokonany od|uzgadniać.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: uzˈɡɔdʲɲit͡ɕ, AS: uzgodʹńić

Wiktionary

Powiązane:

 czas. uzgadniać

 rzecz. uzgodnienie n.

Wiktionary


uzgodnienie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|uzgodnić.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌuzɡɔdʲˈɲɛ̇̃ɲɛ, AS: uzgodʹńė̃ńe

Wiktionary

Powiązane:

 czas. uzgodnić, uzgadniać

Wiktionary


uzgodnieniowy

uzgodnienie


SJP.pl

Patrz:

uzgodnienie

użhorod

miasto na Ukrainie


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna

 (1.1) geogr. miasto w obwodzie zakarpackim Ukrainy;

Wiktionary

Użhorod (ukr. Ужгород – Użhorod, rus. Ужгород – Užhorod, ros. Ужгород – Użgorod, węg. Ungvár, niem. Ungwar, na starych mapach Galicji również Wuhmar; jidysz אונגװיר, Ungwir) – miasto w zachodniej części Ukrainy, nad Użem, przy granicy ze Słowacją. Stolica obwodu zakarpackiego, a także historyczna stolica Rusi Zakarpackiej.

Wikipedia

Powiązane:

 przym. użhorodzki

Wiktionary


użhorodzki

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z Użhorodem, dotyczący Użhorodu

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Użhorod mrz.

Wiktionary


uzi

[czytaj: uz-i] izraelski pistolet maszynowy


SJP.pl

Uzi – izraelski pistolet maszynowy produkowany przez Israel Military Industries (IMI), Israel Weapon Industries (IWI).

Wikipedia


uziarnienie

Uziarnienie (skład granulometryczny, granulacja) – rozkład wielkości ziaren rozdrobnionego materiału. Uziarnienie określa się w laboratorium, badając procentową zawartość poszczególnych frakcji w stosunku do ciężaru całej próbki badanego kruszywa lub gruntu.

Wikipedia


uzieleniać

dawniej: pokrywać zielenią; zazieleniać, umajać, ugajać


SJP.pl


uziemiać

1. łączyć część urządzenia elektrycznego z ziemią;
2. potocznie: uniemożliwiać lub ograniczać swobodne działanie;
3. potocznie: zabijać kogoś;
4. dawniej, w przenośni: sprowadzać kogoś na ziemię, do realiów


SJP.pl

czasownik przechodni niedokonany (dk. uziemić)

 (1.1) niedokonany od|uziemić.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. uziemianie n., uziemienie n., uziom mrz., ziemianka ż.

 czas. uziemić dk.

Wiktionary


uziemianie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|uziemiać.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. uziemienie n., nieuziemianie n., ziemianka ż.

 czas. uziemić, uziemiać ndk.

Wiktionary


uziemić

1. połączyć część urządzenia elektrycznego z ziemią;
2. potocznie: uniemożliwić lub ograniczyć swobodne działanie;
3. potocznie: zabić kogoś;
4. dawniej, w przenośni: sprowadzić kogoś na ziemię, do realiów


SJP.pl

czasownik przechodni dokonany (ndk. uziemiać)

 (1.1) elektr. połączyć części urządzenia elektrycznego z ziemią przy użyciu przewodu

 (1.2) pot. uniemożliwić lub w znaczący sposób ograniczyć komuś działanie

 (1.3) pot. iron. zabić kogoś

 (1.4) daw. przen. sprowadzić kogoś na ziemię; uczynić realnym, ziemskim

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. ziemianka ż., uziemianie n., uziemienie n., uziom mrz., ziemia ż.

 czas. uziemiać ndk.

Wiktionary


uziemienie

instalacja służąca do elektrycznego połączenia czegoś z ziemią za pomocą przewodu zakończonego elementem zagłębionym w gruncie; uziom


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) elektr. instalacja odprowadzająca ładunki elektryczne do gruntu;

 (1.2) pot. lotn. spowodowanie, że samolot nie wyleci

 (1.3) odczas. nazwa czynności odprowadzenia ładunków elektrycznych do gruntu

Wiktionary

Uziemienie – przewód wykonany z przewodnika łączący ciało naelektryzowane z ziemią. W wyniku połączenia ciało naelektryzowane oddaje lub przyjmuje odpowiednią liczbę ładunków, ulegając zobojętnieniu (staje się elektrycznie obojętne).

W elektrotechnice i elektronice – połączenie określonego punktu obwodu elektrycznego z ziemią, celem zapewnienia bezpiecznej i prawidłowej pracy urządzeń elektrycznych.

Wikipedia

Przykłady

 (1.3) Zamontowanie odgromnika powinno spowodować uziemienie każdego wyładowania atmosferycznego.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. ziemianka ż., uziom mrz., uziemianie n., ziemia ż.

 czas. uziemić dk., uziemiać ndk.

 przym. uziomowy

Wiktionary


uziemiony

1. połączyć część urządzenia elektrycznego z ziemią;
2. potocznie: uniemożliwić lub ograniczyć swobodne działanie;
3. potocznie: zabić kogoś;
4. dawniej, w przenośni: sprowadzić kogoś na ziemię, do realiów


SJP.pl


uziemnik

Uziemnik (ang. earthing switch) – łącznik elektryczny przeznaczony do uziemiania torów prądowych.

Uziemniki inaczej noże uziemiające stosuje się ze względów eksploatacyjnych. Są przeznaczone do zwierania i uziemiania odłączonych obwodów i urządzeń. Podczas prac i napraw urządzeń SN, WN i NN obsługa stacji musi być zabezpieczona przed porażeniem. Miejsce pracy musi być uziemione. Na przykład bezpieczeństwo prac konserwacyjno-remontowych przy wyłączniku wymaga otwartych odłączników po obu stronach wyłącznikach i obustronne uziemienie wyłączonej części pola. Względy bezpieczeństwa uzasadniają zatem bezwzględną konieczność stosowania uziemników.

Wikipedia


uziom

instalacja służąca do elektrycznego połączenia czegoś z ziemią za pomocą przewodu zakończonego elementem zagłębionym w gruncie; uziemienie


SJP.pl

Uziom – metalowa elektroda lub zespół elektrod umieszczony w wilgotnej warstwie gruntu, zapewniający połączenie przedmiotów uziemianych i gruntu („ziemi”) z możliwie małą rezystancją.

W elektrotechnice uziomami nazywa się przedmioty metalowe (pręty, rury, płyty) nieizolowane, znajdujące się w ziemi i przeznaczone lub wykorzystywane do celów uziemienia.Uziomy w postaci pojedynczych prętów, drutów, płyt, pierścieni itd. nazywa się uziomami prostymi lub uziomami pojedynczymi.Natomiast uziomy składające się z połączonych ze sobą w ziemi lub nad ziemią dwóch lub większej liczby elementów (uziomów) prostych nazywamy układami uziomowymi lub uziomami wielokrotnymi. Elementy proste w układzie uziomowym są do siebie równoległe, prostopadłe lub tworzą ze sobą kąty ostre (zwykle nie mniejsze niż 60°).

Wikipedia


uziomowy

uziom


SJP.pl

Patrz:

uziom

uzjasz

imię męskie


SJP.pl


użmauda

wieś w województwie podlaskim, w powiecie suwalskim


SJP.pl

Użmauda – wieś położona w Polsce, w woj. podlaskim, w pow. suwalskim w gminie Wiżajny, na granicy z woj. warmińsko-mazurskim.

W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa suwalskiego.

Nazwa miejscowości najprawdopodobniej pochodzenia litewskiego od słów malda - modlitwa, oraz - za. Liczy ona 24 mieszkańców zamieszkałych w sześciu gospodarstwach rolnych. Oprócz rolnictwa, w miejscowości rozwija się agroturystyka. Posiada walory turystyczne i krajoznawcze. Przez wieś przebiegają piesze szlaki turystyczne oraz szlaki rowerowe.

Wikipedia


użmaudzki

Użmauda


SJP.pl

Patrz:

Użmauda

uzmysławiać

uzmysłowiać (rzadko);
1. czynić przedmiotem bezpośredniego wrażenia; unaoczniać, wyrażać;
2. sprawiać, żeby ktoś coś pojął, zrozumiał; uświadamiać, uprzytomniać (uprzytamniać)


SJP.pl

czasownik nieprzechodni niedokonany (dk. uzmysłowić)

 (1.1) czynić coś bezpośrednim wrażeniem

 (1.2) sprawiać, że coś jest dla kogoś zrozumiałe

Wiktionary

Przykłady

 (1.2) Tam drzewo przewróciło się na samochód, ale dopiero sam widok doszczętnie zniszczonego pojazdu i powalonego drzewa uzmysławiał powagę katastrofy.

Wiktionary

Powiązane:

 czas. uzmysłowić dk.

 rzecz. uzmysłowienie n., uzmysławianie n.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.2) unaoczniać

Wiktionary


uzmysłowiać

rzadko: uzmysławiać;
1. czynić przedmiotem bezpośredniego wrażenia; unaoczniać, wyrażać;
2. sprawiać, żeby ktoś coś pojął, zrozumiał; uświadamiać, uprzytomniać (uprzytamniać)


SJP.pl


uzmysłowić

1. uczynić przedmiotem bezpośredniego wrażenia; unaocznić, wyrazić;
2. sprawić, żeby ktoś coś pojął, zrozumiał; uświadomić, uprzytomnić


SJP.pl

czasownik przechodni dokonany (ndk. uzmysławiać)

 (1.1) dokonany od|uzmysławiać.

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Wojna w Zatoce pokazała również, kto rządzi światem, uzmysłowiła daremność przeciwstawiania się Stanom Zjednoczonym.

 (1.1) Dopiero lotnicze, kontrolne misje rozpoznawcze uzmysłowiły doskonałe wprost maskowanie sprzętu bojowego przez przebiegłych Irakijczyków.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌuzmɨˈswɔvʲit͡ɕ, AS: uzmysu̯ovʹić

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. uzmysłowienie n.

 czas. uzmysławiać

Wiktionary


uznać

1. dojść do przekonania, że coś jest właściwe;
2. stwierdzić jakiś fakt;
3. wziąć za kogoś, za coś itp.


SJP.pl

czasownik przechodni dokonany (ndk. uznawać)

 (1.1) zob. uznawać.

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Zostało mi trochę farby po balkonie więc uznałem, że pomaluję sufit w łazience.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈuznat͡ɕ, AS: uznać

Wiktionary

Powiązane:

 czas. uznawać ndk., znać ndk.

 rzecz. znawstwo n.

Wiktionary


uznam

1. dojść do przekonania, że coś jest właściwe;
2. stwierdzić jakiś fakt;
3. wziąć za kogoś, za coś itp.


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna

 (1.1) geogr. wyspa przybrzeżna na Bałtyku zamykająca od północnego zachodu Zalew Szczeciński, podzielona między Polskę a Niemcy

 (1.2) geogr. miasto leżące po niemieckiej stronie wyspy Uznam (1.1)

Wiktionary

Uznam (niem. Usedom) – wyspa przybrzeżna na Bałtyku na pograniczu Polski (województwo zachodniopomorskie) i Niemiec (powiat Vorpommern-Greifswald, Meklemburgia-Pomorze Przednie), zamykająca od północnego zachodu Zalew Szczeciński.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Świnoujście leży na wyspach Uznam i Wolin.

Wiktionary

Powiązane:

 przym. uznamski

Wiktionary


uznamski

Uznam (wyspa na Morzu Bałtyckim)


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) dotyczący Uznamu, związany z Uznamem

Wiktionary

Wymowa:

IPA: uzˈnãmsʲci, AS: uznãmsʹḱi

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Uznam m.

Wiktionary


uznanie

1. poważanie, poszanowanie, szacunek;
2. zdanie, opinia, sąd


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) szacunek, poważanie, podziw

 (1.2) przyjęcie za prawdę

 (1.3) ocena, wyczucie

 (1.4) odczasownikowy od|uznać.

Wiktionary

  • swobodne uznanie, uznanie administracyjne
  • uznanie ojcostwa (do 2009 r. uznanie dziecka) przez mężczyznę (zob. pochodzenie dziecka)
  • kondemnacja statku
  • neutralizacja państwa
  • nostryfikacja dyplomu
  • uznanie międzynarodowe

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Decyzja o powrocie spotkała się z uznaniem.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: uˈznãɲɛ, AS: uznãńe

Wiktionary

Powiązane:

 czas. uznawać

 rzecz. znawstwo n.

Wiktionary


uznaniowość

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) odprzym. cecha tego, co jest uznaniowe; cecha tych, którzy są uznaniowi

Wiktionary

Powiązane:

 przym. uznaniowy

 przysł. uznaniowo

Wiktionary


uznaniowy

przydzielany jako wyraz uznania za pracę, za zasługi (np. nagroda uznaniowa)


SJP.pl


uznański

nazwisko


SJP.pl


uznany

1. dojść do przekonania, że coś jest właściwe;
2. stwierdzić jakiś fakt;
3. wziąć za kogoś, za coś itp.


SJP.pl


uznawać

1. dochodzić do przekonania, że coś jest właściwe;
2. stwierdzać jakiś fakt;
3. brać za kogoś, za coś itp.


SJP.pl

czasownik przechodni niedokonany (dk. uznać)

 (1.1) stwierdzać, że ktoś lub coś ma określone cechy

 (1.2) stwierdzać, że ktoś lub coś jest kimś lub czymś innym

 (1.3) zgadzać się z czymś

 (1.4) potwierdzać czyjeś prawa, pozycję, suwerenność

 (1.5) dochodzić do potwierdzenia czegoś

czasownik nieprzechodni niedokonany (dk. uznać)

 (2.1) stwierdzać, dochodzić do wniosku

czasownik zwrotny uznawać się

 (3.1) stwierdzać, że ma się określone cechy, prawa lub pozycję

 (3.2) potwierdzać wzajemnie swoje prawa, pozycję, suwerenność

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Nie uznawaj go za głupca tylko na podstawie pierwszego wrażenia.

 (1.2) Długo uznawał ją za swoją zaginioną córkę.

 (1.3) Szef nie uznawał moich argumentów.

 (1.4) Póki co żaden kraj nie uznaje nowych władz Hondurasu.

 (1.5) Audyt długo uznawał nasz bilans.

 (3.1) Król Anglii Henryk VIII uznawał się zwierzchnikiem Kościoła w swoim królestwie.

 (3.2) Obydwie loże wolnomularskie ustaliły, że uznają się wzajemnie.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: uzˈnavat͡ɕ, AS: uznavać

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. znawstwo n., uznanie, uznawanie, uznawalność

 przym. uznany

 czas. uznać, znać, poznawać, przyznawać, doznawać, wyznawać, zaznawać, zeznawać

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) uważać za, rozpoznać

 (1.2) pomylić z, wziąć za

 (1.3) przyjmować, przyznawać, dopuszczać, zgadzać się

 (1.4) honorować; koncesjonować, pozwalać, zezwalać, potwierdzać

 (3.1) uważać się

 (3.2) honorować się

Wiktionary


uznawalność

uznawalny


SJP.pl

Patrz:

uznawalny

uznawalny

dający się uznawać


SJP.pl


uznawanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|uznawać.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌuznaˈvãɲɛ, AS: uznavãńe

Wiktionary

Powiązane:

 czas. uznawać

 rzecz. znawstwo n.

Wiktionary


uznoić

bardzo zmęczyć, utrudzić, znużyć


SJP.pl


uzo

anyżowa wódka grecka; ouzo; ouzon


SJP.pl

Uzo (ngr. ούζο) – grecka wódka o smaku anyżowym i o zawartości alkoholu do 48%; zaliczana do aperitifów. Najpopularniejszy w Grecji napój alkoholowy.

Podawana zazwyczaj z wodą (w dodatkowej szklance); po rozcieńczeniu zmienia kolor na mleczny, podobnie jak inne aperitify wytwarzane na bazie anyżku (np. absynt).

Wikipedia


użocki

przymiotnik od: Uż (rzeka na Ukrainie i Słowacji)


SJP.pl


użranczanin

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) mieszkaniec Użranek

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Użranki nmos.

:: fż. użranczanka ż.

 przym. użranecki

Wiktionary


użranczanka

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) mieszkanka Użranek

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Użranki nmos.

:: fm. użranczanin m.

 przym. użranecki

Wiktionary


użranecki

przymiotnik relacyjny

 (1.1) dotyczący Użranek

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Użranki nmos., użranczanin m., użranczanka ż.

Wiktionary


użreć

pospolicie:
1. ugryźć (zranić zębami, ukłuć żądłem);
2. użreć się - ugryźć się


SJP.pl


uzualny

dotyczący zwyczaju; zwyczajny, zwykły


SJP.pl


uzup.

skrót od: uzupełnienie, uzupełnił, uzupełniony


SJP.pl


uzupełniać

czasownik przechodni niedokonany (dk. uzupełnić)

 (1.1) czynić coś kompletnym, dodawać czego brakuje

czasownik zwrotny niedokonany uzupełniać się (dk. uzupełnić się)

 (2.1) dopełniać się wzajemnie

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌuzuˈpɛwʲɲät͡ɕ, AS: uzupeu̯ʹńäć

Wiktionary

Powiązane:

 czas. uzupełnić dk.

 rzecz. zupełność ż., uzupełnienie n., uzupełnianie n.

 przysł. zupełnie

 przym. zupełny, pełny

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) dodawać, dołączać, dopisywać, dopowiadać, dorzucać

Wiktionary


uzupełniacz

1. uzupełniający wkład lub zapas;
2. przestarzale: osoba, która coś uzupełnia


SJP.pl


uzupełniająco

uzupełniający


SJP.pl

Patrz:

uzupełniający

uzupełniający

będący dopełnieniem czegoś


SJP.pl


uzupełnianie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|uzupełniać.

Wiktionary

Powiązane:

 czas. uzupełniać ndk.

Wiktionary


uzupełnianka

zadanie polegające na wpisywaniu brakujących fragmentów w puste miejsca


SJP.pl


uzupełnić

uczynić kompletnym; dopełnić


SJP.pl

czasownik przechodni dokonany (ndk. uzupełniać)

 (1.1) dokonany od|uzupełniać.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌuzuˈpɛwʲɲit͡ɕ, AS: uzupeu̯ʹńić

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. uzupełnienie n., zupełność ż.

 przysł. zupełnie

 przym. zupełny

 czas. uzupełniać

Wiktionary


uzupełnienie

uczynić kompletnym; dopełnić


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) to, co jest dopełnieniem, rozwinięciem, dodatkiem do czegoś

 (1.2) odczasownikowy od|uzupełnić.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌuzupɛwʲˈɲɛ̇̃ɲɛ, AS: uzupeu̯ʹńė̃ńe

Wiktionary

Powiązane:

 czas. uzupełniać, uzupełnić

 ims. uzupełniający

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) dodatek

Wiktionary


uzurpacja

zagarnięcie władzy wbrew prawu, przywłaszczenie sobie cudzych praw do czegoś


SJP.pl


uzurpacyjny

uzurpacja


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z uzurpacją, uzurpowaniem

Wiktionary

Patrz:

uzurpacja

Powiązane:

 rzecz. uzurpowanie n., uzurpacja ż., uzurpatorstwo n., uzurpator mos., uzurpatorka ż.

 czas. uzurpować ndk.

 przym. uzurpatorski

 przysł. uzurpatorsko

Wiktionary


uzurpator

osoba przejmująca bezprawnie władzę, tytuł lub stanowisko, często przez przemoc, podstęp lub manipulację


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) człowiek, który bezprawnie przywłaszcza sobie tytuł, władzę albo cudze prawa do czegoś

Wiktionary

Przykłady

składnia.

kolokacje.

synonimy.

 (1.1) samozwaniec, przywłaszczyciel

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

 rzecz. uzurpowanie n., uzurpacja ż., uzurpatorstwo n.

:: fż. uzurpatorka ż.

 czas. uzurpować ndk.

 przym. uzurpatorski, uzurpacyjny

 przysł. uzurpatorsko

frazeologia.

etymologia.

 etym|franc|usurpateur.

uwagi.

tłumaczenia.

* angielski: (1.1) usurper

* białoruski: (1.1) узурпатар m.

* esperanto: (1.1) uzurpanto, rzad. uzurpinto

* gruziński: (1.1) უზურპატორი

* rosyjski: (1.1) узурпатор m.

* serbski: (1.1) узурпатор m.

* słowacki: (1.1) uzurpátor m.

* ukraiński: (1.1) узурпатор m.

źródła.

== uzurpator (język serbsko-chorwacki.) ==

ortografie.

wymowa.

 IPA|uzǔrpaːtor.

 dzielenie|u|zur|pa|tor.

znaczenia.

rzeczownik, rodzaj męski

 (1.1) uzurpator

odmiana.

przykłady.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌuzurˈpatɔr, AS: uzurpator

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. uzurpowanie n., uzurpacja ż., uzurpatorstwo n.

:: fż. uzurpatorka ż.

 czas. uzurpować ndk.

 przym. uzurpatorski, uzurpacyjny

 przysł. uzurpatorsko

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) samozwaniec, przywłaszczyciel

Wiktionary


uzurpatorka

kobieta przejmująca władzę bez zgody otoczenia, samozwańczy dyktator


SJP.pl

Uzurpatorka (hiszp. La Usurpadora) – meksykańska telenowela wyprodukowana przez wytwórnię Televisa w 2019 roku. W roli tytułowej Sandra Echeverría. Nowa wersja Pauliny.

Polska premiera serialu odbyła się 1 października 2020 o godzinie 12.55 w TV4.

Wikipedia


uzurpatorski

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z uzurpatorem, dotyczący uzurpatora, właściwy uzurpatorowi

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. uzurpator mrz., uzurpatorka ż., uzurpowanie n., uzurpacja ż., uzurpatorstwo n.

 czas. uzurpować ndk.

 przym. uzurpacyjny

 przysł. uzurpatorsko

Wiktionary


uzurpatorstwo

niesłuszne przywłaszczenie sobie praw do czegoś; uzurpacja


SJP.pl


uzurpować

1. zagarnąć, zgarniać władzę wbrew prawu;
2. przenośnie: zgłaszać, zgłosić niesłuszne pretensje do czegoś


SJP.pl

czasownik przechodni niedokonany (dk. brak)

 (1.1) bezprawnie, samowolnie zagarniać, przywłaszczać

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Te słowa są skierowane do wszystkich, którzy uzurpują sobie prawo do decydowania w tej sprawie.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌuzurˈpɔvat͡ɕ, AS: uzurpovać

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. uzurpator m., uzurpatorka ż., uzurpowanie n., uzurpacja ż.

 przym. uzurpacyjny, uzurpatorski

Wiktionary


uzurpowanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|uzurpować.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌuzurpɔˈvãɲɛ, AS: uzurpovãńe

Wiktionary

Powiązane:

 czas. uzurpować

 rzecz. uzurpator mos.

 przym. uzurpacyjny, uzurpatorski

Wiktionary


uzus

zwyczaj, praktyka; usus


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) utarty zwyczaj, ustalona praktyka

Wiktionary

Uzus językowy (od łac. usus „zwyczaj, praktyka”) – rzeczywisty stan w użyciu danego języka, pewnej odmiany językowej lub pewnego stylu. Pod pojęciem uzusu można rozumieć sposób użycia języka w danym środowisku (rodzina, zespół pracowniczy, instytucja, wydawnictwo itp.), sposób użycia jakiejś odmiany języka (np. języka literackiego), a według niektórych ujęć również zachowania językowe pojedynczej osoby (idiolekt).

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ˈuzus, AS: uzus

Wiktionary

Powiązane:

 przym. uzusowy

 przysł. uzusowo

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) usus

Wiktionary


uzwarcenie

rozszerzenie danej przestrzeni topologicznej tak, by była ona przestrzenią zwartą


SJP.pl

Uzwarcenie, inaczej kompaktyfikacja, przedłużenie zwarte lub rozszerzenie zwarte – rozszerzenie danej przestrzeni topologicznej tak, by była ona przestrzenią zwartą.

Wikipedia


uzwiązkowienie

odsetek pracowników, którzy zrzeszeni są w związkach zawodowych


SJP.pl


uzwoić

nawinąć izolowany przewód elektryczny na określone części urządzenia elektrycznego


SJP.pl


uzwojenie

nawinąć izolowany przewód elektryczny na określone części urządzenia elektrycznego


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) elektr. część obwodu magnetycznego odpowiedzialna za wytwarzanie strumienia magnetycznego

Wiktionary

Uzwojenie jest to część obwodu magnetycznego odpowiedzialna za wytwarzanie strumienia magnetycznego. Uzwojenie może być elementem cewki, maszyny elektrycznej, transformatora, rezystora drutowego.

W celu uniknięcia wydzielania się ciepła i związanych z tym strat mocy uzwojenie przeważnie wykonywane jest z dobrego przewodnika elektrycznego, zazwyczaj z miedzi, którego poszczególne zwoje są odizolowane elektrycznie od siebie i od ewentualnego rdzenia magnetycznego.


Wikipedia

Powiązane:

 rzecz. zwojnica ż.

Wiktionary


użyć

1. posłużyć się czymś; zużytkować;
2. wyręczyć się kimś, skorzystać z czyichś usług;
3. wziąć coś jako lekarstwo, używkę, przyprawę itp.;
4. skorzystać z czegoś przyjemnego; zabawić się; pohulać


SJP.pl

czasownik przechodni dokonany (ndk. używać)

 (1.1) skorzystać z czegoś do zrobienia czegoś

 (1.2) wykorzystać kogoś w jakimś celu

 (1.3) skonsumować coś, zastosować coś

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Jeśli (ty) użyjesz młotka, to będzie ci łatwiej.

 (1.2) Na początku użyję pana jako mojego kierowcy, a potem zobaczymy.

 (1.3) Zosia nie użyła dziś dezodorantu.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈuʒɨt͡ɕ, AS: užyć

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. używka ż., użycie n., używanie n., użytkownik mos., użytkowniczka ż., użyteczność ż.

 czas. używać ndk.

 przym. używany, użytkowy

Wiktionary


użycie

zastosowanie, użytek


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) skorzystanie z czegoś, zastosowanie, posłużenie się czymś

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Specyficzną metodą pracy z autohipnozą jest użycie kaset z odpowiednio nagranymi sesjami.

 (1.1) To słowo wyszło z użycia już dawno temu.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: uˈʒɨt͡ɕɛ, AS: užyće

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. używanie n., użytek m., użyteczność ż., używka ż., używalność ż.

 czas. użyć dk., używać ndk.

 przym. użytkowy, użyteczny, używany

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) zastosowanie

Wiktionary


użyczać

czasownik przechodni niedokonany (dk. użyczyć)

 (1.1) dawać coś do użytku na czas określony, bez oczekiwania wynagrodzenia

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Użycz mi trenażera na tydzień.

Wiktionary


użyczający

osoba dająca coś komuś bezpłatnie do użytku na pewien czas


SJP.pl


użyczenie

pożyczyć; wypożyczyć


SJP.pl

Umowa użyczenia – umowa nazwana, regulowana przez przepisy Kodeksu cywilnego (art. 710–719), przez którą jedna z jej stron (użyczający) zapewnia drugiej stronie (biorący) bezpłatne używanie umówionej rzeczy przez czas określony lub nieokreślony.

Przedmiotem użyczenia może być zarówno rzecz ruchoma, jak i nieruchomość.

Wikipedia


użyczyć

pożyczyć; wypożyczyć


SJP.pl


użynać

1. odcinać;
2. upijać alkoholem


SJP.pl


uzysk

ilość produktu uzyskanego po procesie produkcyjnym


SJP.pl


uzyskać

otrzymać coś, co było przedmiotem starań


SJP.pl

czasownik przechodni dokonany (ndk. uzyskiwać)

 (1.1) zob. uzyskiwać.

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Sportowiec uzyskał świetny wynik w biegu na sto metrów.

 (1.1) Apple uzyskał patent na pionowy pasek przewijania.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: uˈzɨskat͡ɕ, AS: uzyskać

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. uzyskanie n., zysk m.

 czas. uzyskiwać

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) zdobyć, osiągnąć

Wiktionary


uzyskanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|uzyskać.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌuzɨˈskãɲɛ, AS: uzyskãńe

Wiktionary

Powiązane:

 czas. uzyskać, uzyskiwać

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) zdobycie, pozyskanie

Wiktionary


uzyskiwać

czasownik

 (1.1) otrzymywać coś o co się zabiegało, starało się otrzymać

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Określić więc trzeba zasady postępowania, dzięki którym uzyskuje się wiedzę naukową.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌuzɨˈsʲcivat͡ɕ, AS: uzysʹḱivać

Wiktionary

Powiązane:

 czas. uzyskać dk.

 rzecz. uzyskanie n., uzyskiwanie n.

Wiktionary


uzyskiwanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|uzyskiwać.

Wiktionary

Powiązane:

 czas. uzyskiwać ndk.

Wiktionary


użyszkodnik

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) slang. inform. żart. (czasem pejor.) użytkownik

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌuʒɨˈʃkɔdʲɲik, AS: užyškodʹńik

Wiktionary


użytecznie

przysłówek

 (1.1) w sposób użyteczny

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. użytkownik mos., użytkowniczka ż., użytek mrz., użyteczność ż., bezużyteczność ż.

 przym. użyteczny

Wiktionary


użyteczniej

stopień wyższy od przysłówka: użytecznie


SJP.pl


użyteczniejszy

stopień wyższy od przymiotnika: użyteczny; bardziej użyteczny


SJP.pl


użyteczność

subiektywnie odczuwane zadowolenie (korzyść) jakie daje komuś użytkowanie (korzystanie) czegoś


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) cecha czegoś, co przynosi pożytek, zaspokaja czyjeś potrzeby

 (1.2) inform. miara wydajności, efektywności i satysfakcji użytkownika w odniesieniu do interaktywnych urządzeń, aplikacji oraz stron internetowych;

Wiktionary

  • użyteczność w filozofii
  • użyteczność (ekonomia) – zob. też. teoria użyteczności
  • użyteczność w psychologii
  • użyteczność (informatyka)

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ˌuʒɨˈtɛt͡ʃnɔɕt͡ɕ, AS: užytečność

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. użytek m., użytkowość ż., użytkownik m., użytkowniczka ż., użytkowanie n., używanie n., użycie n.

 czas. używać ndk., użyć dk., użytkować ndk.

 przym. użyteczny, użytkowy

 przysł. użytecznie

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) pożyteczność, przydatność, zdatność

Wiktionary


użyteczny

przynoszący pożytek, potrzebny


SJP.pl

przymiotnik jakościowy

 (1.1) przynoszący pożytek, przydatny

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌuʒɨˈtɛt͡ʃnɨ, AS: užytečny

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. użytek mrz., użyteczność ż., użytkownik m., użytkowniczka ż., użycie n., używanie n., użytkowanie n.

 czas. użytkować ndk.

 przysł. użytecznie

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) pożyteczny, pragmatyczny, praktyczny, przydatny, specjalistycznie utylitarny, użytkowy, wygodny

Wiktionary


użytek

1. (zwykle w liczbie mnogiej) obszar ziemi będący w uprawie lub nadający się do uprawy;
2. użycie, używanie, użytkowanie;
3. w poligrafii: kopia fragmentu lub całości pracy przeznaczonej do wydruku;
4. dawniej:
a) korzyść, pożytek;
b) zysk, dochód


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) obszar ziemi będący w uprawie lub nadający się do uprawy

 (1.2) użycie, używanie, użytkowanie

Wiktionary

Wymowa:

IPA: uˈʒɨtɛk, AS: užytek

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. użytkownik m., użyteczność ż., użycie n., używanie n., używka ż., użytkowniczka ż.

 przym. użytkowy, użyteczny, używany

 przysł. użytecznie

 czas. używać, użytkować

 ims. używany

Wiktionary

Synonimy:

 (1.2) uzus, użycie, używanie, wykorzystanie, zastosowanie

Wiktionary


użytkować

używać, robić z czegoś pożytek


SJP.pl

czasownik

 (1.1) korzystać z czegoś (budynku, lokalu)

 (1.2) korzystać z czegoś w sposób racjonalny, przynoszący korzyści

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌuʒɨtˈkɔvat͡ɕ, AS: užytkovać

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. użyteczność ż., użytkowniczka ż., użytkowanie, użytek, użytkownik, używka, używalność

 przym. użytkowy, używany, użyteczny

 czas. używać

 ims. używany

Wiktionary


użytkowanie

używać, robić z czegoś pożytek


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) praw. ograniczone prawo rzeczowe;

Wiktionary

Użytkowanie (łac. ususfructus) – jedno z ograniczonych praw rzeczowych, znane polskiemu prawu cywilnemu, wyrażające się w obciążeniu rzeczy prawem do jej używania i pobierania jej pożytków.

Przedmiotem użytkowania mogą być także zwierzęta. Przy wykonywaniu użytkowania zwierząt należy uwzględniać przepisy o ich ochronie.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Użytkowanie jest niezbywalne.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌuʒɨtkɔˈvãɲɛ, AS: užytkovãńe

Wiktionary

Powiązane:

 czas. użytkować

 przym. używany, użytkowy, użyteczny

 rzecz. używka ż., użyteczność ż.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) eksploatacja

Wiktionary


użytkowiec

artysta będący autorem dzieł sztuki użytkowej


SJP.pl


użytkowniczka

użytkownik


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) kobieta, która używa czegoś, użytkuje coś

Wiktionary

Patrz:

użytkownik

Przykłady

 (1.1) Ta użytkowniczka jest początkującą wikipedystką i prosi o wyrozumiałość.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. użytek m., używka ż., użyteczność ż.

:: fm. użytkownik m.

 czas. użytkować ndk., używać ndk., użyć dk.

 przym. użytkowy, użyteczny, używany

 przysł. użytkowo, użytecznie

 ims. używany

Wiktionary


użytkownik

osoba lub instytucja użytkująca coś


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) osoba, która używa czegoś, użytkuje coś

Wiktionary

W informatyce
  • użytkownik komputera (ang. user) – osoba korzystająca z systemu komputerowego
  • USER – polecenie systemu operacyjnego CP/M
W informacji naukowej
  • użytkownik informacji – osoba lub zespół osób korzystające z informacji

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Sieci komputerowe opasują już cały świat, a każdy ich użytkownik nawiązuje kontakt z tysiącami innych użytkowników tego globalnego przekazu informacji.

 (1.1) System haseł i uprawnień umożliwia pracę z programem tylko tym osobom, które wcześniej zostały wpisane na listę jego użytkowników.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌuʒɨtˈkɔvʲɲik, AS: užytkovʹńik

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. użytek m., używka ż., użyteczność ż.

:: fż. użytkowniczka ż.

 czas. zużywać, użytkować ndk., używać ndk., użyć dk.

 przym. użytkowy, użyteczny, używany

 przysł. użytkowo, użytecznie

 ims. używany

Wiktionary


użytkowy

mający praktyczne zastosowanie, przeznaczony do użytku (np. drewno użytkowe)


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) przeznaczony do użytku, dający się użytkować

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Ta płyta to muzyka jak najbardziej użytkowa. Ale z pewnością nie do wind, jakby powiedzieli złośliwcy.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. użytkowość ż., użytkownik mos., użytkowniczka ż., użytkowanie n., użycie n., użyteczność ż., użytek mrz., używka ż.

 czas. użyć dk., użytkować ndk., zużyć dk., zużywać ndk.

 przysł. użytkowo

 przym. używany

Wiktionary


używać

1. posługiwać się czymś; użytkować;
2. wyręczać się kimś, korzystać z czyichś usług;
3. brać coś jako lekarstwo, używkę, przyprawę itp.;
4. korzystać z czegoś przyjemnego; bawić się; hulać


SJP.pl

czasownik przechodni niedokonany (dk. użyć)

 (1.1) korzystać z czegoś do zrobienia czegoś

 (1.2) wykorzystywać kogoś

 (1.3) konsumować coś, stosować coś

 (1.4) intensywnie bawić się czymś

 (1.5) pejor. odbywać stosunek seksualny

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Od tygodnia nie używam komputera i czuję się nieco zagubiony.

 (1.4) Kiedy moi sąsiedzi sobie użyją, to całe schody są zarzygane.

 (1.5) Ciekawe, czy pan Kazio naprawdę używał tej kobiety, czy tylko tak mówi.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: uˈʒɨvat͡ɕ, AS: užyvać

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. użytek m., używka ż., używalność ż., użyteczność ż., użytkownik m., użytkowniczka ż., użycie n., używanie n.

 czas. użyć dk., użytkować ndk., zużywać ndk.

 przym. używany

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) korzystać, posługiwać się

 (1.2) wykorzystywać

 (1.3) brać

 (1.5) mieć

Wiktionary


używacz

potocznie: użytkownik


SJP.pl


używalność

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) przydatność do używania

Wiktionary

Powiązane:

 czas. używać, użytkować

 rzecz. użycie n., używanie n.

Wiktionary


używalny

nadający się do użytku


SJP.pl


używanie

1. posługiwać się czymś; użytkować;
2. wyręczać się kimś, korzystać z czyichś usług;
3. brać coś jako lekarstwo, używkę, przyprawę itp.;
4. korzystać z czegoś przyjemnego; bawić się; hulać


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|używać.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌuʒɨˈvãɲɛ, AS: užyvãńe

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. użycie n., używalność ż., użytek mrz., używka ż., użyteczność ż.

 czas. używać ndk., użyć dk.

 ims. używany

 przym. używany, użyteczny

Wiktionary


używany

1. posługiwać się czymś; użytkować;
2. wyręczać się kimś, korzystać z czyichś usług;
3. brać coś jako lekarstwo, używkę, przyprawę itp.;
4. korzystać z czegoś przyjemnego; bawić się; hulać


SJP.pl

forma czasownika.

 (1.1) imiesłów przymiotnikowy bierny od czasownika: używać

przymiotnik

 (2.1) mający wcześniej innego właściciela, noszący ślady użytkowania

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌuʒɨˈvãnɨ, AS: užyvãny

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. używanie n., użytkowanie n., użytkownik m., użytkowniczka ż., użytek m., używka ż., użycie n., zużywanie n., zużycie n., użytkowość ż.

 czas. używać ndk., użyć dk., użytkować ndk., zużywać ndk., zużyć dk.

 przym. użytkowy, używkowy

 przysł. użytkowo

Wiktionary

Synonimy:

 (2.1) nienowy, z drugiej ręki

Wiktionary


używca

dawniej: użytkownik


SJP.pl


używić

dawniej:
1. wyżywić, wykarmić;
2. używić się - wyżywić się, wykarmić się


SJP.pl


używka

1. produkt spożywczy działający pobudzająco na organizm ludzki;
2. potocznie: rzecz używana


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) produkt spożywczy, zwykle nie mający wartości odżywczej, działający pobudzająco na organizm ludzki

 (1.2) pot. coś, co było już używane

Wiktionary

Używka – substancja, niebędąca lekiem lub substancją mającą znaczenie farmakologiczne, ale wywierająca określony wpływ na organizm (najczęściej na ośrodkowy układ nerwowy) lub produkt zawierający takie substancje, na przykład:

  • kawa
  • kakao
  • herbata
  • tytoń
  • betel
  • narkotyki
  • napoje alkoholowe.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: uˈʒɨfka, AS: užyfka

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. używanie n., użycie n., użytkownik m., użytkowniczka ż., użytek m., użytkowanie n.

 czas. używać ndk., użyć dk., użytkować ndk.

 przym. używkowy, użytkowy, używany

Wiktionary


używkowy

dotyczący używki


SJP.pl


użyźniać

czasownik przechodni niedokonany (dk. użyźnić)

 (1.1) czynić glebę bardziej urodzajną, zwiększać jej żyzność

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Należy użyźniać regularnie te płowe ziemie dzięki guano.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: uˈʒɨʑɲät͡ɕ, AS: užyźńäć

Wiktionary

Powiązane:

 czas. użyźnić

 rzecz. użyźnianie ndk., użyźnienie dk.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) nawozić

Wiktionary


użyźnianie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|użyźniać.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌuʒɨʑˈɲä̃ɲɛ, AS: užyźńä̃ńe

Wiktionary

Powiązane:

 czas. użyźniać

Wiktionary


użyźnić

czasownik przechodni dokonany (ndk. użyźniać)

 (1.1) zwiększyć urodzajność ziemi

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Babko, dziś wreszcie użyźniłem ogród nawozem mineralnym!

Wiktionary

Powiązane:

 czas. użyźniać

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) wzbogacić

Wiktionary


użyłkować

dawniej: oznaczyć w żyłki


SJP.pl


użyłkowanie

dawniej: oznaczyć w żyłki


SJP.pl


użyłkowany

dawniej: oznaczyć w żyłki


SJP.pl


uzz

skrót od: Uniwersytet Ziem Zachodnich


SJP.pl

skrótowiec

 (1.1) = hist. Uniwersytet Ziem Zachodnich;

Wiktionary


uzza

Uzza – postać biblijna ze Starego Testamentu, Izraelita, syn Abinadaba, brat Achio.

Wraz z bratem prowadził wóz z Arką Przymierza do Miasta Dawidowego. Kiedy przybyli na klepisko Nakona, woły szarpnęły wozem, a Uzza dotknął Arki, chcąc ją podtrzymać, za co został śmiertelnie porażony przez Jahwe.

Miejsce śmierci Uzzy zostało przez Dawida nazwanie Peres-Uzza, co znaczy Klęska Uzzy. Jego śmierć była również powodem tymczasowej zmiany miejsca przeniesienia Arki na dom Obed-Edoma.

Wikipedia


użłobkowienie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) społ. objęcie dzieci opieką żłobkową

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Naszym celem nie jest stuprocentowe użłobkowienie, że użyję takiego niezbyt eleganckiego słowa.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. żłobek mrz.

 przym. żłobkowy

Wiktionary


uzłośliwiać

czynić złośliwym


SJP.pl


uzłowaja

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) geogr. adm. miasto w Rosji, w obwodzie tulskim;

Wiktionary

Uzłowaja, Uzłowa (ros. Узловая) – miasto w Rosji, w Obwodzie tulskim, w Podmoskiewskim Zagłębiu Węglowym.

Prawa miejskie posiada od 1938 roku.

W mieście rozwinął się przemysł maszynowy, chemiczny oraz spożywczy.

Wikipedia


[czytaj: u-EŁ] skrót od: Uniwersytet Łódzki


SJP.pl

skrótowiec, rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) = eduk. Uniwersytet Łódzki;

Wiktionary

Uniwersytet Łódzki, skr. – polska uczelnia utworzona dekretem z 24 maja 1945 jako kontynuatorka dorobku i tradycji działających w okresie międzywojennym w Łodzi Instytutu Nauczycielskiego (1921–1928), Wyższej Szkoły Nauk Społecznych i Ekonomicznych (1924–1928) oraz oddziału Wolnej Wszechnicy Polskiej (1928–1939).

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Ania studiuje anglistykę na UŁ.

 (1.1) Wykopaliska prowadzili naukowcy z Instytutu Archeologii UŁ oraz Muzeum Regionalnego w Radomsku.

Wiktionary


uładzić

1. uporządkować;
2. pogodzić się z samym sobą


SJP.pl


ułamać

1. oddzielić część czegoś przez łamanie; odłamać;
2. ułamać się - zostać ułamanym


SJP.pl


ułamanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|ułamać.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. ułamywanie n., ułam m., ułamek m., ułamkowość ż., ułom m., ułomek m., ułomność ż., ułomnostka ż., ułomny mos.

 czas. ułamywać ndk., ułamać dk.

 przym. ułomny, ułamkowy

 przysł. ułomnie, ułamkowo, ułamkowie

Wiktionary


ułamek

1. iloraz dwóch liczb naturalnych, zapisywanych jedna nad drugą, oddzielonych poziomą kreską, lub w postaci dziesiętnej;
2. odłamana od całości część; odłamek; kawałek


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) mat. zapis dzielenia za pomocą poziomej kreski rozdzielającej dzielną od dzielnika (zwanych w tej sytuacji licznikiem i mianownikiem)

 (1.2) fragment całości

Wiktionary

Ułamek – wyrażenie arytmetyczne lub algebraiczne postaci {\tfrac {a}{b}}, gdzie a i b są dowolnymi wyrażeniami tego typu. Wielkość a jest znana jako licznik, b jako mianownik, a oddzielająca je linia jako kreska ułamkowa. Wartością ułamka jest iloraz licznika przez mianownik, dlatego wartość ta istnieje tylko dla mianowników różnych od zera – dzielenie {\tfrac {a}{0}} nie jest określone.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) 1/2 to ułamek właściwy, ponieważ jedność jest mniejsza od dwóch.

 (1.2) Cena klawiatury to tylko niewielki ułamek ceny całego komputera.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: uˈwãmɛk, AS: uu̯ãmek

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. ułomny mos., ułam m., ułamkowość ż., ułom m., ułomek m., ułomność ż., ułomnostka ż., ułamywanie n., ułamanie n.

 czas. ułamywać ndk., ułamać dk.

 przym. ułomny, ułamkowy

 przysł. ułomnie, ułamkowo, ułamkowie

Wiktionary

Synonimy:

 (1.2) część

Wiktionary


ułamkowy

przymiotnik od: ułamek


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) mat. dotyczący ułamka

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. ułamek m., ułamanie n., ułamkowość ż., ułomność ż.

 czas. ułamać dk.

Wiktionary


ułan

żołnierz lekkiej kawalerii utworzonej w Polsce w XVIII w.


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) wojsk. hist. żołnierz lekkiej kawalerii utworzonej w Polsce w XVIII w.; ; Gloger.

Wiktionary

Ułani – lekka jazda uzbrojona w lance, szable oraz broń palną, charakterystyczna głównie dla kawalerii polskiej. W niektórych państwach analogiczne formacje nosiły nazwę lansjerów.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Przybyli ułani pod okienko, • Pukają, wołają: – Puść, panienko!

 (1.1) Serce struchlałego dziecka łomoce pod mundurem ułana i niewymowna trwoga żelaznymi obcęgi ściska piersi, gdy wchodzą tłumem szumnym w progi kościoła.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈuwãn, AS: uu̯ãn

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. ułanka ż., Ułan m./ż., Ułanowicz m./ż., ułania ż.

 przym. ułański

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) lansjer

Wiktionary


ułanbatorczyk

mieszkaniec Ułan Bator


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) mieszkaniec Ułan Batoru

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌuwãnbaˈtɔrt͡ʃɨk, AS: uu̯ãnbatorčyk

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Ułan Bator n./mrz.

:: fż. ułanbatorka ż.

 przym. ułanbatorski

Wiktionary


ułanbatorka

mieszkanka Ułan Bator


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) mieszkanka Ułan Bator

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌuwãnbaˈtɔrka, AS: uu̯ãnbatorka

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Ułan Bator n./mrz.

:: fm. ułanbatorczyk mos.

 przym. ułanbatorski

Wiktionary


ułanbatorski

przymiotnik od: Ułan Bator (stolica Mongolii)


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) odnoszący się do miasta Ułan Bator

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌuwãnbaˈtɔrsʲci, AS: uu̯ãnbatorsʹḱi

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Ułan Bator mrz./n., ułanbatorczyk m., ułanbatorka ż.

Wiktionary


ułanka

krzew z rodziny wiesiołkowatych, o dwubarwnych, zwisających kwiatach, rosnący w Meksyku i Ameryce Południowej, hodowany jako roślina doniczkowa; fuksja


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) bot. pot. fuksja

 (1.2) ułańska rogatywka

 (1.3) kurtka ułańska

Wiktionary

Fuksja, ułanka (Fuchsia L.) – rodzaj roślin z rodziny wiesiołkowatych (Onagraceae). Obejmuje 108 gatunków. Rośliny te występują w naturze głównie w Ameryce Środkowej i Południowej z centrum zróżnicowania w Andach, tylko pojedyncze gatunki pochodzą spoza tego obszaru – cztery z Nowej Zelandii i jeden z Tahiti. Rośliny te występują głównie w formacjach leśnych i zaroślowych. Ich kwiaty zapylane są głównie przez kolibrowate (ornitogamiczne). Także nasiona są zwykle rozprzestrzeniane przez ptaki żywiące się soczystymi owocami zawierającymi drobne nasiona.

Wikipedia

Powiązane:

 rzecz. ułan m., ułańskość ż., Ułanowice nmos., Ułanowicz m./ż., Ułanowski m., Ułanowska ż.

 przym. ułański

Wiktionary


ułanowice

Ułanowice – wieś w Polsce położona w województwie świętokrzyskim, w powiecie sandomierskim, w gminie Klimontów.

Parafia Olbierzowice.

Część wsi położona wzdłuż bezimiennego dopływu Koprzywianki jest na planowanym obszarze Natura 2000 – Ostoja Żyznów.

Wikipedia


ułanowicz

nazwisko


SJP.pl


ułanowo

Ułanowo (niem. Uhlenhorst) – wieś w Polsce położona w województwie wielkopolskim, w powiecie gnieźnieńskim, w gminie Kłecko.

W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa poznańskiego.

Wikipedia


ułański

dotyczący ułana


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z ułanami, dotyczący ułanów

przymiotnik jakościowy

 (2.1) mający cechy przypisywane ułanom

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. ułan m., ułanka ż., ułańskość ż., Ułanowice nmos., Ułanowicz m./ż., Ułanowski m., Ułanowska ż.

Wiktionary


ułanudeński

przymiotnik

 (1.1) dotyczący Ułan Ude albo pochodzący z Ułan Ude, związany z Ułan Ude

Wiktionary


ułapiać

dawniej, dziś gwarowo:
1. ujmować, chwytać ręką; łapać;
2. łapać, zatrzymywać kogoś lub coś


SJP.pl


ułapić

ucapić; dawniej, dziś gwarowo:
1. ująć, chwycić ręką; capnąć, złapać;
2. pojmać, złapać, zatrzymać kogoś lub coś


SJP.pl


ułar

azjatycki ptak z rodziny kurowatych


SJP.pl


ułaskawić

czasownik przechodni

 (1.1) dokonany od|ułaskawiać.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. łaskawość ż., łaskawca mos., ułaskawianie n., łaska ż., ułaskawienie n.

 przym. łaskawy

Wiktionary


ułaskawienie

w terminologii prawniczej: ustawowy, powszechny akt łaski polegający na całkowitym lub częściowym darowaniu kary za pewne przestępstwa; amnestia


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) praw. całkowite lub częściowe darowanie skazanemu kary orzeczonej prawomocnie przez sąd lub zamiana takiej kary na łagodniejszą;

 (1.2) pot. dokument, którego podpisanie skutkuje ułaskawieniem (1.1)

 (1.3) odczasownikowy od|ułaskawić.

Wiktionary

Ułaskawienie – indywidualny akt ingerencji odpowiedniego organu władzy wykonawczej lub ustawodawczej w kompetencje władzy sądowniczej polegający najczęściej na całkowitym darowaniu kary lub też częściowym złagodzeniu postanowień wyroku sądowego.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Papież przebaczył mu, ale nigdy nie wystąpił z oficjalnym wnioskiem o ułaskawienie, pozostawiając sprawę władzom włoskim.

 (1.2) Sędziowie skazali na śmierć Janosika i wyrok wykonali jak najspieszniej, a gdy z Wiednia od cesarza nadeszło ułaskawienie, już było za późno.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌuwaskaˈvʲjɛ̇̃ɲɛ, AS: uu̯askavʹi ̯ė̃ńe

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. łaska ż., łaskawca m., łaskawość ż., ułaskawianie n.

 czas. ułaskawiać ndk., ułaskawić dk.

 przym. łaskawy

 rzecz. łaskawie

 przysł. łaskawie

Wiktionary


ułaskawieniowy

ułaskawienie


SJP.pl

Patrz:

ułaskawienie

ułatwiać

czasownik przechodni niedokonany (dk. ułatwić)

 (1.1) sprawiać, że coś staje się dla kogoś łatwiejsze

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Ręka zwilżona śliną, udo spocone, ułatwia odmienną fermentację, która decyduje o smaku cygara…

Wiktionary

Wymowa:

IPA: uˈwatfʲjät͡ɕ, AS: uu̯atfʹi ̯äć

Wiktionary

Powiązane:

 czas. ułatwić dk.

 rzecz. ułatwienie n., ułatwianie n., łatwość ż., łatwizna ż.

 przym. łatwy

 przysł. łatwo, łatwiutko

Wiktionary


ułatwianie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|ułatwiać.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌuwatˈfʲjä̃ɲɛ, AS: uu̯atfʹi ̯ä̃ńe

Wiktionary

Powiązane:

 czas. ułatwiać

 rzecz. łatwość ż., ułatwienie n.

 przym. łatwy

Wiktionary


ułatwić

czasownik przechodni dokonany (ndk. ułatwiać)

 (1.1) dokonany od|ułatwiać.

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Ale dziś właśnie i w tejże chwili postanawia zrobić wszystko, żeby ułatwić spotkanie szczęśliwej narzeczonej z jej nieszczęsnym szczęściem.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: uˈwatfʲit͡ɕ, AS: uu̯atfʹić

Wiktionary

Powiązane:

 czas. ułatwiać

 przysł. łatwo, łatwiutko

 rzecz. łatwość ż., łatwizna ż., ułatwienie n.

 przym. łatwy

Wiktionary


ułatwienie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) to, co sprawia, że coś jest łatwiejsze

Wiktionary

Powiązane:

 czas. ułatwiać ndk., ułatwić dk.

 rzecz. ułatwianie n., łatwość ż.

 przysł. łatwo

 przym. łatwy

Wiktionary


uławiać

1. chwytać coś na wędkę, w sidła itp.;
2. zauważać, natężając uwagę


SJP.pl


uławicenie

rzadko o skałach: uławicić się - ułożyć się w postaci warstw o wyraźnie zaznaczonych granicach


SJP.pl

Ławica skalna to warstwa lub zespół warstw wchodzących w skład skały osadowej (niekiedy również innych skał), o zbliżonych cechach sensu lato, a szczególnie wyraźnie wyróżniających się od warstw sąsiednich. Ławica jest wyraźnie oddzielona od góry i dołu równoległymi płaszczyznami. Różni się od pozostałych barwą lub odmienną strukturą.

Wikipedia


uławicić

rzadko o skałach: uławicić się - ułożyć się w postaci warstw o wyraźnie zaznaczonych granicach


SJP.pl


ułazów

Ułazów (w latach 1977–1981 Łominy – przyczyny zmiany nazwy niewiadome) – wieś położona na Płaskowyżu Tarnogrodzkim, w województwie podkarpackim, w powiecie lubaczowskim, w gminie Stary Dzików. Leży nad rzeczką Wirową, 7 km na północny wschód od Starego Dzikowa.

W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa przemyskiego.

Wikipedia


ułechtywać

dawniej: łechcąc, rozśmieszać kogoś


SJP.pl


ułęski

przymiotnik od: Ułęż, gmina w województwie lubelskim


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) dotyczący Ułęża

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Ułęż m., ułężanin m., ułężanka ż.

Wiktionary


ułęż

wieś w Polsce


SJP.pl

Ułęż – wieś w Polsce położona w województwie lubelskim, w powiecie ryckim, w gminie Ułęż. Leży na pograniczu Wysoczyzny Żelechowskiej i Pradoliny Wieprza. Historycznie położona w Ziemi Stężyckiej w Małopolsce.

Ceniona miejscowość wypoczynkowa. Wieś o charakterze ulicówki. Praktycznie doszczętnie zniszczona przez pożar w 1955. Jedno z nielicznych ocalałych zabudowań znajduje się przy posesji nr 132 - słabo zachowany budynek parnika. Drogi gminne w bardzo dobrym stanie - zdecydowanie najlepszym w całym powiecie. Na terenie gminy znajduje się lotnisko "Ułęż" - częste miejsce zlotów i wyścigów motorowych. We wrześniu 1939 stacjonowały tu 211. i 212. eskadry bombowe.

Wikipedia


ułężanin

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) mieszkaniec Ułęża

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Ułęż m.

:: fż. ułężanka ż.

 przym. ułęski

Wiktionary


ułężanka

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) mieszkanka Ułęża

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Ułęż m.

:: fm. ułężanin m.

 przym. ułęski

Wiktionary


ułom

obraźliwie: osoba niepełnosprawna fizycznie lub intelektualnie; ułomek


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) daw. odłamany fragment

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. ułomny mos., ułamanie n., ułamek mrz., ułomnostka ż., ułomność ż.

 czas. ułamać dk., ułamywać ndk.

 przym. ułomny

 przysł. ułomnie

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) odłamek, ułomek

Wiktionary


ułomek

1. ułamany kawałek czegoś;
2. fragment czegoś;
3. obraźliwie: osoba niepełnosprawna fizycznie lub intelektualnie; ułom


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) książk. odłamany kawałek czegoś

 (1.2) daw. mat. ułamek

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (2.1) pot. ciamajda

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. ułamanie n., ułamek mrz., ułomność ż.

Wiktionary


ułomna

1. mający jakąś wadę budowy; będący kaleką; niedołężny;
2. niedoskonały, słaby


SJP.pl


ułomnie

przysłówek

 (1.1) w sposób niewystarczający

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. ułomny mos., ułamanie n., ułamek mrz., ułom mrz., ułomnostka ż., ułomność ż.

 czas. ułamać dk., ułamywać ndk.

 przym. ułomny

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) niedostatecznie

Wiktionary


ułomniej

stopień wyższy od przysłówka: ułomnie


SJP.pl


ułomniejszy

stopień wyższy od przymiotnika: ułomny


SJP.pl


ułomność

1. bycie ułomnym, kalekim;
2. bycie niedoskonałym, słabym, nieudolnym;
3. wada, przywara


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) wada, negatywna cecha czegoś

 (1.2) kalectwo

Wiktionary

Wymowa:

IPA: uˈwɔ̃mnɔɕt͡ɕ, AS: uu̯õmność

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. ułam m., ułamek m., ułamkowość ż., ułom m., ułomek m., ułomnostka ż., ułamywanie n., ułamanie n., ułomny mos.

 czas. ułamywać ndk., ułamać dk.

 przym. ułomny, ułamkowy

 przysł. ułomnie, ułamkowo, ułamkowie

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) defekt, wada

 (1.2) kalectwo, inwalidztwo

Wiktionary


ułomnostka

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) rzad. ujemna cecha

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. ułomny mos., ułom mrz., ułamanie n., ułamek mrz., ułomność ż.

 czas. ułamać dk., ułamywać ndk.

 przym. ułomny

 przysł. ułomnie

Wiktionary


ułomny

1. mający jakąś wadę budowy; będący kaleką; niedołężny;
2. niedoskonały, słaby


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) posiadający wady budowy ciała

 (1.2) zawierający braki, niedoskonałości

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (2.1) człowiek z wadami budowy

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. ułom mrz., ułamanie n., ułamek mrz., ułomnostka ż., ułomność ż.

 przysł. ułomnie

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) kaleki, niepełnosprawny

 (1.2) niedoskonały, niesprawny

 (2.1) inwalida, kaleka, niepełnosprawny

Wiktionary


ułowić

złapać zwierzę; złowić


SJP.pl


ułożenie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|ułożyć.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌuwɔˈʒɛ̃ɲɛ, AS: uu̯ožńe

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. układanie n., układ m., układanka ż., układacz m., układaczka ż.

 czas. ułożyć dk., układać ndk.

 przym. układowy, złożony, układny

Wiktionary


ułożony

1. uporządkować
2. stworzyć z mniejszych części; złożyć
3. nadać kształt
4. umieścić poziomo; położyć
5. stworzyć, np. mowę
6. ustalić, rozplanować
7. ułożyć się:
a) położyć się
b) przybrać kształt
c) mieć przebieg
d) dojść do porozumienia


SJP.pl


ułożyć

1. uporządkować
2. stworzyć z mniejszych części; złożyć
3. nadać kształt
4. umieścić poziomo; położyć
5. stworzyć, np. mowę
6. ustalić, rozplanować
7. ułożyć się:
a) położyć się
b) przybrać kształt
c) mieć przebieg
d) dojść do porozumienia


SJP.pl

czasownik przechodni dokonany (ndk. układać)

 (1.1) dokonany od|układać.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: uˈwɔʒɨt͡ɕ, AS: uu̯ožyć

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. układanie n., układ m., ułożenie n., układanka ż.

 czas. układać

 przym. złożony, układny

Wiktionary


ułtowo

Ułtowo – wieś w Polsce położona w województwie mazowieckim, w powiecie płockim, w gminie Bielsk.

W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa płockiego. 1 stycznia 2003 będące dotychczasowymi częściami wsi Pofolwarczne i Stara Wieś zostały zlikwidowane jako osobne miejscowości.

Wikipedia


ułuda

coś, co jest wytworem wyobraźni, nieprawdziwe wyobrażenie o kimś lub o czymś; złuda, złudzenie, urojenie, iluzja


SJP.pl


ułudka

roślina ozdobna z rodziny szorstkolistnych


SJP.pl

Ułudka (Omphalodes Mill.) – rodzaj roślin z rodziny ogórecznikowatych. W tradycyjnym, szerokim ujęciu obejmował ponad 20 gatunków, ale po podziale zachowano tu tylko 11 gatunków. Zasięg rodzaju rozciąga się na południową Europę i południowo-zachodnią Azję – na obszarze od Portugalii po Pakistan. Rośliny te zasiedlają różne siedliska – piaszczyste, słoneczne murawy, cieniste lasy, tereny skaliste, w tym urwiska i wejścia do jaskiń. Jedyny rodzimy dla Polski przedstawiciel tego gatunku w tradycyjnym ujęciu – ułudka leśna przeklasyfikowany został do odrębnego rodzaju Memoremea.

Wikipedia


ułudniej

stopień wyższy od przysłówka: ułudnie


SJP.pl


ułudniejszy

stopień wyższy od przymiotnika: ułudny


SJP.pl


ułudność

cecha czegoś sprawiającego wrażenie prawdziwego; złudność, iluzoryczność, pozorność


SJP.pl


ułudny

taki, który łudzi; istniejący tylko w wyobraźni; złudny


SJP.pl


ułupać

rzadkie: porozbijać coś na kawałki, oddzielić coś od jakiejś całości poprzez łupanie, rąbanie, zwłaszcza przy pomocy siekiery


SJP.pl


ułupywać

łupiąc, rozbijać coś na kawałki


SJP.pl


ułus

1. jednostka organizacyjna i administracyjno-terytorialna tureckich i mongolskich koczowniczych plemion środkowej Azji i Syberii
2. dawna kozacka osada koczownicza lub stałe osiedle kozackie


SJP.pl

Ułus (ros.: улус; j. jakucki: улуус) – pierwotnie z tur. plemię, lud – ogół ludności u koczowników tureckich i mongolskich podporządkowanej jednemu władcy (kagan, chan), następnie jednostka organizacyjna, społeczna i terytorialna koczowników plemion w środkowej Azji i Syberii.

Wikipedia


v

[czytaj: fał]
1. litera alfabetu łacińskiego używana w różnych językach, odpowiadająca polskiej spółgłosce "w";
2. litera oznaczająca w numeracji porządkowej: dwudziesty trzeci; w numeracji liczbowej stosowana w celu odróżnienia przedmiotów oznaczanych tym samym numerem


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) jęz. majuskuła dwudziestej drugiej litery alfabetu łacińskiego, spotykanej we wzorach matematycznych i nielicznych zapożyczeniach;

Wiktionary

V (minuskuła: v) (fał) – dwudziesta druga litera alfabetu łacińskiego. W ortografii polskiej używana przy zapisywaniu części zapożyczeń z innych języków, a także jako symbol lub skrót oraz w tak nietypowych zastosowaniach jak tablice rejestracyjne pojazdów. W dawnym języku polskim stosowana była niekiedy do zapisywania samogłoski u. Litera ta występuje w etnolekcie słowińskim, przez niektórych językoznawców uważanym za dialekt języka polskiego.

Wikipedia

Przykłady

składnia.

kolokacje.

synonimy.

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

frazeologia.

etymologia.

uwagi.

 (1.1) alfabet polski.

tłumaczenia.

* amerykański język migowy: (1.1) 30px

* polski język migowy: PJM-ukryj| (1.1) {{PJM|V.}}

źródła.

== V (język afrykanerski.) ==

ortografie.

 odpowiednik arabski: ف

wymowa.

 IPA|f., IPA|v.

znaczenia.

litera

 (1.1) V, majuskuła dwudziestej drugiej litery alfabetu afrykanerskiego

odmiana.

przykłady.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: faw, AS: fau̯

Wiktionary

Powiązane:

frazeologia.

etymologia.

uwagi.

 (1.1) alfabet polski.

tłumaczenia.

* amerykański język migowy: (1.1) 30px

* polski język migowy: PJM-ukryj| (1.1) {{PJM|V.}}

źródła.

== V (język afrykanerski.) ==

ortografie.

 odpowiednik arabski: ف

wymowa.

 IPA|f., IPA|v.

znaczenia.

litera

 (1.1) V, majuskuła dwudziestej drugiej litery alfabetu afrykanerskiego

odmiana.

przykłady.

składnia.

kolokacje.

synonimy.

 (1.1) minuskuła: v; nazwa litery: vee

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

Wiktionary

Synonimy:

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

frazeologia.

etymologia.

uwagi.

 (1.1) alfabet polski.

tłumaczenia.

* amerykański język migowy: (1.1) 30px

* polski język migowy: PJM-ukryj| (1.1) {{PJM|V.}}

źródła.

== V (język afrykanerski.) ==

ortografie.

 odpowiednik arabski: ف

wymowa.

 IPA|f., IPA|v.

znaczenia.

litera

 (1.1) V, majuskuła dwudziestej drugiej litery alfabetu afrykanerskiego

odmiana.

przykłady.

składnia.

kolokacje.

synonimy.

 (1.1) minuskuła: v; nazwa litery: vee

Wiktionary


v-brake

[czytaj: fałbrejk] hamulec szczękowy używany zazwyczaj w rowerach górskich


SJP.pl


v-kształtny

w kształcie litery V


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) taki, który ma kształt litery V

Wiktionary


v-pocisk

typ rakietowego pocisku balistycznego


SJP.pl


v.

1. skrót od: vide (czytany jako cały wyraz);
2. skrót od: vel (czytany jako cały wyraz);
3. skrót od: verte (czytany jako cały wyraz);
4. skrót od: voce (czytany jako cały wyraz);
5. skrót od: volta (czytany jako cały wyraz)


SJP.pl

V. – pierwsza i jedna z ważniejszych powieści Thomasa Pynchona z 1963 roku, stanowi swoisty wstęp do Tęczy grawitacji (Gravity’s Rainbow) tego samego autora. Zdobyła William Faulkner Foundation Award za najlepszą powieść roku 1963.

Wikipedia


v.g.

skrót od: verbi gratia (z łaciny: na przykład)


SJP.pl


v.i.

skrót od: vide infra (z łaciny: patrz niżej)


SJP.pl


v.n.

z łaciny, skrót od: vicario nomine (z łaciny: w zastępstwie)


SJP.pl


v.s.

1. z łaciny, skrót od:
a) veteris styli, starego stylu; używane w znaczeniu: według kalendarza juliańskiego;
b) vide supra, patrz wyżej (we wcześniejszym tekście);
2. z włoskiego, w muzyce, skrót od: volto subito, wskazówka w nutach, aby być przygotowanym na szybkie przewrócenie strony


SJP.pl


v.s.o.p.

skrót od: very superior old pale - wysokogatunkowa stara czysta, napis na etykietach alkoholi różnego gatunku, informujący o ich najwyższej jakości; VSOP


SJP.pl


v.v.

skrót od: vice versa (czytany jako całe wyrażenie)


SJP.pl

skrót

 (1.1) = vice versa → na odwrót, odwrotnie, wzajemnie

Wiktionary

Przykłady

składnia.

kolokacje.

synonimy.

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

frazeologia.

etymologia.

uwagi.

tłumaczenia.

* angielski: (1.1) v.v.

* portugalski: (1.1) v.v.

źródła.

== v.v. (język angielski.) ==

wymowa.

znaczenia.

skrót

 (1.1) = vice-versa

odmiana.

 (1.1) nieodm.

przykłady.

Wiktionary

Powiązane:

frazeologia.

etymologia.

uwagi.

tłumaczenia.

* angielski: (1.1) v.v.

* portugalski: (1.1) v.v.

źródła.

== v.v. (język angielski.) ==

wymowa.

znaczenia.

skrót

 (1.1) = vice-versa

odmiana.

 (1.1) nieodm.

przykłady.

składnia.

kolokacje.

synonimy.

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

Wiktionary

Synonimy:

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

frazeologia.

etymologia.

uwagi.

tłumaczenia.

* angielski: (1.1) v.v.

* portugalski: (1.1) v.v.

źródła.

== v.v. (język angielski.) ==

wymowa.

znaczenia.

skrót

 (1.1) = vice-versa

odmiana.

 (1.1) nieodm.

przykłady.

składnia.

kolokacje.

synonimy.

Wiktionary


v4

skrótowiec

 (1.1) = ekon. polit. Grupa Wyszehradzka

Wiktionary

  • V4 (silnik)
  • Grupa Wyszehradzka (inaczej V4)

Wikipedia

Przykłady

składnia.

kolokacje.

synonimy.

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

frazeologia.

etymologia.

uwagi.

tłumaczenia.

* czeski: (1.1) V4

* słowacki: (1.1) V4

źródła.

== V4 (język czeski.) ==

wymowa.

znaczenia.

skrótowiec

 (1.1) = ekon. polit. Visegrádská skupina → V4, Grupa Wyszehradzka

odmiana.

przykłady.

Wiktionary

Synonimy:

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

frazeologia.

etymologia.

uwagi.

tłumaczenia.

* czeski: (1.1) V4

* słowacki: (1.1) V4

źródła.

== V4 (język czeski.) ==

wymowa.

znaczenia.

skrótowiec

 (1.1) = ekon. polit. Visegrádská skupina → V4, Grupa Wyszehradzka

odmiana.

przykłady.

składnia.

kolokacje.

synonimy.

Wiktionary


v8

przymiotnik relacyjny

 (1.1) mot. o silniku: widlasty, V-kształtny i ośmiocylindrowy

Wiktionary

V8 – oznaczenie silnika widlastego o ośmiu cylindrach umieszczonych w dwóch rzędach w skrzyni korbowej – kąt rozwarcia między nimi wynosi najczęściej 90°, istnieją także konstrukcje o mniejszym rozwarciu. Wszystkie osiem tłoków przekazuje siłę nacisku na wspólny wał korbowy. Niektóre z możliwych kolejności zapłonu dla czterosuwowego silnika V8 to 1-5-4-8-6-3-7-2, 1-5-4-2-6-3-7-8 (Ford), 1-3-7-2-6-5-4-8 (Ford), 1-8-4-3-6-5-7-2 (Chevrolet Small Block i Big Block), 1-8-7-2-6-5-4-3 (Chevrolet LS Engine).

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Auto napędzał silnik V8 o mocy 350 koni mechanicznych.

 (1.1) Największy rynek aut z silnikami V8 to USA, a następne to Kanada, Meksyk, Niemcy i Japonia.

Wiktionary


va

symbol woltoampera


SJP.pl

Belgia:

  • Vå-et-Borset – walońska nazwa miejscowości Vaux-et-Borset
  • Vå-Tchôdveye – walońska nazwa miejscowości Leval-Chaudeville

Inne:

  • .va – gomena internetowa Watykanu
  • Va – fort w Poznaniu
  • Va – grupa etniczna
  • Va banque
  • Va, pensiero – chór

Zobacz też:

  • Al Vå
  • VA
  • Wa

Wikipedia


vác

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna

 (1.1) geogr. miasto w północnych Węgrzech, położone nad Dunajem;

Wiktionary

Vác (słow. Vacov, niem. Waitzen) – miasto (34,5 tys. mieszkańców w styczniu 2011 r.) położone nad Dunajem na północy Węgier.


Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Według relacji kroniki założycielem obu kościołów w Vácu miał być król Gejza w latach 1074 — 1077. Według niej miał on być również założycielem biskupstwa w Vácu.

 (1.1) Wycofane spod Koszyc oddziały Czechów i dawnych weteranów Macieja rozłożyły się między Vácem i Egerem, łupiąc bezlitośnie otaczający kraj.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) hist. Waców

Wiktionary


vacat

[czytaj: wakat] nieobsadzone stanowisko, wolna posada; wakat


SJP.pl

Sede vacante (od łac. sedes vacans – „nieobsadzona stolica” lub „pusty tron”; forma sede vacante to ablativus absolutus i znaczy: „przy nieobsadzonej stolicy”; pokr. sedis vacantia – „stan nieobsadzenia stolicy”) – w Kościele katolickim termin określający okres, w którym stolica biskupia jest nieobsadzona.

Wikipedia


vachelin

[czytaj: waszlę] vacherin;
1. szwajcarski lub francuski ser;
2. beza z kremem albo z lodami


SJP.pl


vacherin

[czytaj: waszrę] vachelin;
1. szwajcarski lub francuski ser;
2. beza z kremem albo z lodami


SJP.pl


vacillando

[czytaj: waczillando] określenie wykonawcze: chwiejnie, wahliwie


SJP.pl


vaclav

czeskie, słowackie albo rosyjskie imię męskie


SJP.pl


vacui

[czytaj: wakui] teza popularna w nauce starożytnych Greków, mówiąca o niemożności istnienia próżni w przyrodzie; horror vacui, obawa próżni


SJP.pl


vacuum

Vacuum – album zespołu The Watch nagrany w 2004 roku.

Wikipedia


vademecum

[czytaj: wademekum] wydawnictwo o charakterze informacyjno-praktycznym; zawierające podstawowe, niezbędne wiadomości z zakresu jednej dziedziny; wademekum, przewodnik, informator


SJP.pl

Vademecum, wademekum (łac. vade mecum – „pójdź ze mną”; wymowa: wademekum) – książka zawierająca zbiór podstawowych informacji z danej dziedziny, najczęściej o charakterze praktycznym, wydany w formie drukowanej.Kompendium, podręcznik, przewodnik.

Wikipedia


vadim

[czytaj: waDIM] nazwisko


SJP.pl


vaduz

[czytaj: faduc] stolica Liechtensteinu, europejskiego państewka


SJP.pl

rzeczownik, nazwa własna

 (1.1) geogr. adm. stolica Liechtensteinu;

Wiktionary

Vaduz (wymowa; IPA: [faˈdʊʦ]) – gmina (Politische Gemeinde) w Liechtensteinie oraz jego stolica, siedziba administracyjna regionu Oberland, Landtagu, rządu, Sądu Najwyższego i Rodziny Książęcej.

Wikipedia

Powiązane:

 przym. waduski

Wiktionary


vag

czcionka komputerowa


SJP.pl

Vág – wieś i gmina w północno-zachodniej części Węgier, w pobliżu miasta Csorna. Miejscowość leży na obszarze Małej Niziny Węgierskiej, kilkanaście kilometrów od granic słowackiej i austriackiej. Administracyjnie należy do powiatu Csorna, wchodzącego w skład komitatu Győr-Moson-Sopron.

Gmina Vág liczy 513 mieszkańców (2009) i zajmuje obszar 14,03 km².

Wikipedia


vagina

końcowy odcinek dróg rodnych kobiety i samic ssaków, prowadzący do macicy; wagina, pochwa


SJP.pl

Wikipedia


vaginectomia

[czytaj: waginektomia] operacyjne usunięcie pochwy; waginektomia


SJP.pl


vaginitis

zapalenie pochwy


SJP.pl


vaginodynia

w medycynie: ból pochwy


SJP.pl


vago

określenie wykonawcze: niejasno, niewyraźnie


SJP.pl


vagotropismus

powinowactwo (np. leku) do nerwu błędnego


SJP.pl


vaiaku

[czytaj: wajaku] stolica Tuwalu


SJP.pl

rzeczownik, nazwa własna

 (1.1) geogr. stolica Tuvalu;

Wiktionary

Vaiaku – miejscowość w Tuvalu położona na wyspie Fongafale, atol Funafuti. Jest administracyjnym centrum kraju i jego faktyczną stolicą (za stolicę bywa uznawany także cały atol Funafuti).

Powierzchnia miejscowości wynosi 0,11 km², w 2002 roku zamieszkiwało ją 498 osób, a w 2012 roku – 638. W Vaiaku znajdują się budynki rządowe, a także jedyny bank, port lotniczy i hotel.

Wikipedia


vaitupu

rzeczownik, rodzaj nijaki, nazwa własna

 (1.1) geogr. wyspa należąca do państwa Tuvalu;

Wiktionary

Vaitupu – największy atol archipelagu Tuvalu o powierzchni 5,6 km². W 2002 roku na atolu mieszkało 1591 osób. Pierwsi Europejczycy odkryli Vaitupu w 1825 roku.

Na Vaitupu znajduje się jedna szkoła średnia (Motufoua Secondary School), jedna szkoła podstawowa (Tolise Pimary School) i dwa przedszkola (Vaimele Pre-School, Lasagafou Pre-School) (stan na 2014 rok).

Wikipedia

Przykłady

składnia.

kolokacje.

synonimy.

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

frazeologia.

etymologia.

uwagi.

tłumaczenia.

* tuvalu: (1.1) Vaitupu

źródła.

== Vaitupu (język tuvalu.) ==

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik, nazwa własna

 (1.1) Vaitupu

odmiana.

przykłady.

Wiktionary

Synonimy:

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

frazeologia.

etymologia.

uwagi.

tłumaczenia.

* tuvalu: (1.1) Vaitupu

źródła.

== Vaitupu (język tuvalu.) ==

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik, nazwa własna

 (1.1) Vaitupu

odmiana.

przykłady.

składnia.

kolokacje.

synonimy.

Wiktionary


vajrasana

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) jedna z asan; siad, w którym kolana są połączone, pośladki spoczywają na piętach, tułów jest wyprostowany prostopadły do podłoża, a dłonie spoczywają na udach

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) pozycja pioruna, piorun

Wiktionary


val

obce imię męskie


SJP.pl

Geografia

Albania

  • Val – wieś w gminie Martanesh

Belgia

  • Val – limburska nazwa miejscowości Val-Meer
  • Val-Meer – dzielnica (deelgemeente) gminy Riemst w Regionie Flamandzkim, w prowincji Limburgia, w okręgu Tongeren

Wikipedia


valais

Valais (niem. Wallis, wł. Vallese, rm. Vallais, frp. Valês) – kanton w południowej Szwajcarii. Jego stolicą jest miasto Sion. Jest to trzeci pod względem powierzchni kanton Szwajcarii. Na całej długości kantonu rozciąga się dolina Rodanu, który wypływa z lodowca Rodanu, w pobliżu Oberwaldu. Od tej głównej doliny odchodzi wiele bocznych odgałęzień, wśród nich Vispertal, w której leży Zermatt – słynna miejscowość turystyczna u stóp Matterhornu (4478 m n.p.m.).

Wikipedia


valdepenas

wino hiszpańskie z regionu Valdepenas


SJP.pl


vale

łac. bądź zdrów


SJP.pl

Geografia

Brazylia

  • Vale do Anari – miasto
  • Vale do Itajaí – mezoregion
  • Vale do Mucuri – mezoregion
  • Vale do Paraíba Fluminense – mezoregion
  • Vale do Paraíba Paulista – mezoregion
  • Vale do Rio Doce – mezoregion
  • Vale Real – miasto
  • Vale São-Franciscano da Bahia – mezoregion
  • Vale Verde – miasto

Wikipedia


valencia

[czytaj: walencja albo balensja]
1. jezioro i miasto w Wenezueli;
2. miasto i region w Hiszpanii


SJP.pl

Geografia

Hiszpania:

  • Walencja (Valencia) – miasto
  • Walencja (Valencia) – prowincja
  • Walencja (Valencia) – wspólnota autonomiczna
  • Valencia de Alcántara – gmina w Hiszpanii, w prowincji Cáceres, w Estramadurze
  • Valencia de Don Juan – gmina w Hiszpanii, w prowincji León, w Kastylii i León

Wikipedia


valenciennes

[czytaj: waląSJEN] miasto w północno-wschodniej Francji


SJP.pl

Wikipedia


valentine

  • Valentine – miejscowość we Francji
  • Mk III Valentine – brytyjski czołg piechoty z okresu II wojny światowej
  • Brooke Valentine – amerykańska wokalistka R&B
  • Valentine – singel zespołu 5 Seconds of Summer

Miejscowości w USA:

  • Valentine – jednostka osadnicza w stanie Arizona, w hrabstwie Mohave
  • Valentine – miasto w stanie Nebraska, w hrabstwie Cherry
  • Valentine – miejscowość w stanie Teksas, w hrabstwie Jeff Davis

Wikipedia


valentino

nazwisko


SJP.pl

Osoby:

  • Bobby Valentino – amerykański piosenkarz
  • Domenico Valentino – włoski bokser
  • Manon Valentino – francuska kolarka
  • Rudolph Valentino – włoski aktor
  • Val Valentino – amerykański iluzjonista

Inne:

  • Valentino – włoski dom mody założony przez Valentino Garavaniego
  • Valentino Fashion Group – włoskie przedsiębiorstwo

Wikipedia


valeo

Valeo – francuska firma produkująca części samochodowe na rynek pierwotny i wtórny. Posiada fabryki we Francji jak i poza krajem.

Firmę założył Eugène Buisson w 1923 roku w podparyskim Saint-Ouen jako fabrykę produkującą okładziny hamulcowe i tarcze sprzęgłowe na licencji angielskiej firmy Ferodo (UK). Od 1932 roku notowana na paryskiej giełdzie papierów wartościowych.

Przed II wojną światową firma uzyskała większość patentów w dziedzinie sprzęgieł.

Wikipedia


valero

Valero – gmina w Hiszpanii, w prowincji Salamanka, w Kastylii i León, o powierzchni 26,27 km². W 2011 roku gmina liczyła 341 mieszkańców.

Wikipedia


valery

[czytaj: waleRI] nazwisko francuskie, m.in. Paul Valéry (1871-1945) - pisarz


SJP.pl


validol

handlowa nazwa leku o działaniu uspokajającym


SJP.pl


valium

lek uspokajający, stosowany na bezsenność


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) farm. zob. diazepam.

Wiktionary

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Znany jest też z produkcji witamin i valium — przez dziesięciolecia najczęściej używanego leku uspokajającego, który wynaleziony w 1963 r. przyniósł koncernowi miliardy.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) diazepam, relanium; środ. rolki

Wiktionary


valladolid

[czytaj: waljaDOlid] miasto w Hiszpanii


SJP.pl

Wikipedia


vallejo

Vallejo – miasto w hrabstwie Solano, w stanie Kalifornia, w Stanach Zjednoczonych. Port przy ujściu rzeki Napa do zatoki San Pablo. Miejscowość liczy ok. 116 tys. mieszkańców.

W mieście rozwinął się przemysł młynarski oraz mięsny.

Miasto Elmore w serialu Niesamowity świat Gumballa jest wzorowane na Vallejo.

W 1929 r. w mieście została założona Akademia Morska.

Wikipedia


valletta

[czytaj: waleta] stolica Malty; La Valletta


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) geogr. stolica Malty;

Wiktionary

Wikipedia


valls

Hiszpania:

  • Valls – miasto

Osoby:

  • Antoni Aguiló Valls – hiszpański duchowny
  • Joaquín Navarro-Valls – hiszpański dziennikarz
  • Manuel Valls – francuski polityk
  • Salvador Giménez Valls – hiszpański duchowny katolicki

Zobacz też:

  • Benifairó de les Valls
  • Can Valls
  • Quart de les Valls
  • Thuès-Entre-Valls
  • Vaals
  • Vals
  • Walls

Wikipedia


valmont

Francja:

  • Valmont – gmina w regionie Górna Normandia
  • Valmont – gmina w regionie Lotaryngia

Stany Zjednoczone:

  • Valmont – jednostka osadnicza w stanie Kolorado, w hrabstwie Boulder

Inne:

  • Valmont – film z roku 1989 w reżyserii Miloša Formana
  • Valmont Industries – producent masztów oświetleniowych i energetycznych

Zobacz też:

  • Fontaine-Valmont

Wikipedia


valonea

rodzaj garbnika


SJP.pl


valparaiso

[czytaj: walpaRAJzo]
1. miasto w stanie Floryda;
2. miasto w stanie Indiana;
3. wieś w stanie Nebraska


SJP.pl

Valparaíso (/balpaɾaˈiso/) – miasto w środkowym Chile położone u podnóża Andów, stolica regionu Valparaíso, port nad Oceanem Spokojnym. Założone w 1536. W okresie kolonialnym port i ośrodek gospodarczy Wicekrólestwa Peru. W XVIII-XX wieku wielokrotnie niszczone przez trzęsienia ziemi. W 1866 bombardowane przez flotę hiszpańską podczas wojny hiszpańsko-peruwiańskiej. W 1884 w Valparaíso zawarty układ chilijsko-boliwijski po wojnie o Pacyfik.

Wikipedia


valpolicella

Valpolicella – obszar produkcji win w prowincji Werona we Włoszech, posiadający apelację (Denominazione di origine controllata – DOC), produkujący wina czerwone.

Wikipedia


van

typ samochodu przeznaczony do przewozu większej liczby pasażerów; wan


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) typ nadwozia samochodu osobowego do przewozu większej ilości osób;

Wiktionary

Van − typ pojazdu użytkowego, wielozadaniowego, służącego m.in. do przewozu większej liczby osób.

Jest to nadwozie jedno- lub dwubryłowe, z wyodrębnioną przednią bryłą. Samochody te mają różne konfiguracje siedzeń, zazwyczaj 1-4 rzędów, każdy po 2-4 siedzeń.

Jako pierwsze samochód typu van wyprodukowało amerykańskie przedsiębiorstwo pod marką Dodge.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Pojechaliśmy wszyscy moim siedmioosobowym vanem na plażaażę.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: vãn, AS: vãn

Wiktionary


vancouver

[czytaj: wankuwer]
1. miasto w Kanadzie;
2. wyspa w Kanadzie


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy lub nijaki, nazwa własna

 (1.1) geogr. miasto w Kanadzie;

 (1.2) geogr. wyspa w Kanadzie na Oceanie Spokojnym;

 (1.3) geogr. miasto w USA w stanie Waszyngton;

Wiktionary

Vancouver – miasto w zachodniej Kanadzie, w prowincji Kolumbia Brytyjska, przy ujściu rzeki Fraser do cieśniny Strait of Georgia (Ocean Spokojny).

Miasto ma 603,5 tys. mieszkańców (spis 2011) i jest ósmym co do wielkości miastem Kanady. Zespół miejski (Greater Vancouver Regional District) ma ponad 2,3 mln mieszkańców (spis 2011) i jest trzecim co do wielkości zespołem miejskim Kanady, po Toronto i Montrealu.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Władze Vancouver wprowadziły dzień bezmięsny, jest to poniedziałek.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: vãŋˈkuvɛr, AS: vãŋkuver

Wiktionary

Powiązane:

 przym. vancouverski

Wiktionary


vancouverski

Vancouver [czytaj: wankuwerski]


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z Vancouverem, dotyczący Vancouveru

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Vancouver mrz.

Wiktionary


vaneo

samochód typu Mercedes Vaneo


SJP.pl


vanessa

obce imię żeńskie


SJP.pl

Wanesa, Wanessa – żeńskie imię pochodzenia literackiego, stworzone przez irlandzkiego pisarza Jonathana Swifta od pierwszych sylab imienia i nazwiska jego przyjaciółki Esther Vanhomrigh. Nie ma męskiego odpowiednika. W Polsce imię zostało nadane po raz pierwszy w latach 60. XX wieku.

Wikipedia


vangelis

greckie imię męskie


SJP.pl

Vangelis (gr. Βαγγέλης), właśc. Ewangelos Odiseas Papatanasiu (gr. Ευάγγελος Οδυσσέας Παπαθανασίου; ur. 29 marca 1943 w Agrii koło Wolos, zm. 17 maja 2022 w Paryżu) – grecki kompozytor muzyki elektronicznej i filmowej.

Wikipedia


vanguard

  • Vanguard – amerykańska rakieta nośna
  • Vanguard – człon rakiety nośnej
  • Vanguard – seria amerykańskich sztucznych satelitów
  • Vultee P-66 Vanguard – amerykański samolot myśliwski z okresu II wojny światowej
  • Vickers Vanguard – brytyjski samolot pasażerski
  • Standard Vanguard – samochód osobowy produkowany w latach 1947−1963 przez przedsiębiorstwo Standard Motor Company
  • Vanguard – typ brytyjskich okrętów podwodnych o napędzie atomowym,
  • HMS „Vanguard” – ostatni zbudowany brytyjski pancernik.
  • Vanguard Records – firma nagraniowa wyspecjalizowana w muzyce folkowej
  • Vanguard – gra komputerowa

Wikipedia


vanini

Vanini – miasto i gmina w Brazylii, w stanie Rio Grande do Sul. Znajduje się w mezoregionie Noroeste Rio-Grandense i mikroregionie Passo Fundo.

Wikipedia


vanseller

[czytaj: wanseler] człowiek trudniący się handlem obwoźnym


SJP.pl


vantaa

miasto i port lotniczy niedaleko Helsinek


SJP.pl

Vantaa (szw. Vanda) – miasto i gmina w Finlandii, w regionie Uusimaa nad rzeką Vantaanjoki. W 2022 miasto zamieszkiwało 242 819 osób, co dawało mu czwartą co do liczby ludności pozycję w kraju. Wraz z Espoo, Kauniainen i Helsinkami tworzy główny trzon aglomeracji helsińskiej (tak zwany Region Stołeczny, fiń. Pääkaupunkiseutu). W mieście znajduje się główny port lotniczy kraju – Helsinki-Vantaa.

Wikipedia


vanuacki

przymiotnik

 (1.1) odnoszący się do państwa Vanuatu

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌvãnuˈwat͡sʲci, AS: vãnuacʹḱi

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Vanuatu n., Vanuatczyk m., Vanuatka ż.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) wanuacki

Wiktionary


vanuatczyk

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) obywatel Vanuatu

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Vanuatu n.

:: fż. Vanuatka ż.

 przym. vanuacki

Wiktionary


vanuatka

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) mieszkanka Vanuatu

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Vanuatu mrz.

:: fm. Vanuatczyk mos.

 przym. vanuacki

Wiktionary


vanuatu

państwo w Oceanii ze stolicą w Port Vila; Republika Vanuatu


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki, nazwa własna

 (1.1) geogr. polit. niewielki kraj wyspiarski w Oceanii;

Wiktionary

Republika Vanuatu (bisl. Ripablik blong Vanuatu) – państwo w Oceanii. Położone na 198 wyspach Nowych Hebrydów (dwie z nich – Matthew i Hunter – należą do Nowej Kaledonii, terytorium zamorskiego Francji), z których 65 jest zamieszkanych. Położone jest ok. 800 km na północny zachód od Fidżi i na północny wschód od Nowej Kaledonii. Dawniej terytorium kraju było kondominium francusko-brytyjskim znanym pod nazwą Nowe Hebrydy.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Aby dodzwonić się do Vanuatu, należy wybrać 67.

 (1.1) Skoki bungee to stosunkowo nowy rodzaj sportu, którego tradycja wywodzi się z Vanuatu – małego państwa na południowo-zachodnim Pacyfiku, tysiąc km na zachód od wysp Fidżi i około 400 km na północ od Nowej Kaledonii.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Vanuatczyk mos., Vanuatka ż.

 przym. vanuacki

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) Republika Vanuatu

Wiktionary


vanzetti

nazwisko


SJP.pl


vaporetto

Vaporetto (l. mn. vaporetti) – tramwaj wodny w Wenecji. Najpopularniejsza linia 1 przebiega z Piazzale di Roma, Kanałem Grande, Kanałem św. Marka, do Lido. Ważniejsze przystanki: Ferrovia (Dworzec kolejowy) Santa Lucia, Rialto (Most Rialto), Accademia, San Marco (Piazzetta i plac św. Marka), Lido.

Wikipedia


vaporware

Vaporware (z ang. vapor – para, opar) – oprogramowanie albo sprzęt komputerowy, które nie zostały jeszcze ukończone, ale których zapowiedziana data inauguracji została już dawno przekroczona.

Wikipedia


vaposon

kosmetyczne urządzenie do oczyszczania skóry, pobudzające gruczoły łojowe i rozszerzające pory; wapozon


SJP.pl


vapować

palić papierosy elektroniczne; e-palić, wapować


SJP.pl


vaquero

określenie pastucha bydła, kowboja używane na terenach południowo-zachodnich stanów USA i w Meksyku


SJP.pl


var

jednostka mocy elektrycznej biernej (1 war = 1 wat), legalna, nienależąca do układu SI; war


SJP.pl

  • value-added reseller – organizacja dodająca wartość do sprzedawanego systemu
  • value at risk (wartość zagrożona ryzykiem) – miara ryzyka
  • VAR (inaczej wideoweryfikacja) – system weryfikacji decyzji sędziego w piłce nożnej
  • VAR (z ang. vector autoregression) – model ekonometryczny
  • Var – departament we Francji
  • Var – rzeka we Francji
  • Var – bogini w mitologii nordyckiej
  • Var – oznaczenie wariancji zmiennej losowej
  • var – oznaczenie wara (jednostki mocy biernej)
  • VAR – kod IATA portu lotniczego Warna

Wikipedia


var-owiec

środowiskowo: sędzia obsługujący elektroniczny system pomocniczy do weryfikowania spornych sytuacji w czasie meczu; varowiec


SJP.pl


varanger

półwysep w północnej Norwegii


SJP.pl

Varanger (norw. Varangerhalvøya) – półwysep w północnej Norwegii, w okręgu Troms og Finnmark. Zajmuje powierzchnię 3300 km².


Wikipedia


varda

  • Varda – fikcyjna postać ze stworzonej przez J.R.R. Tolkiena mitologii Śródziemia
  • Agnès Varda – francuska fotografka i reżyserka filmowa
  • Ratko Varda – bośniacki koszykarz
  • (174567) Varda ˜– duży obiekt transneptunowy

Wikipedia


varga

nazwisko


SJP.pl

Miejscowości
  • Varga – miejscowość na Węgrzech
Osoby
  • Béla Varga (1903–1995) – węgierski duchowny
  • Dacian Varga (ur. 1984) – rumuński piłkarz
  • Dániel Varga (ur. 1983) – węgierski piłkarz wodny, medalista olimpijski
  • Dénes Varga (ur. 1987) – węgierski piłkarz wodny, medalista olimpijski
  • Jewgienij Varga (1879–1964) – węgierski ekonomista
  • József Varga – strona ujednoznaczniająca
  • Krzysztof Varga (ur. 1968) – polski pisarz
  • Lucie Varga (1904–1941) – francuska historyk
  • Marián Varga (1947-2017) – słowacki muzyk i kompozytor rockowy, współzałożyciel zespołu Collegium Musicum
  • Mihály Varga (ur. 1965) – węgierski ekonomista, polityk
  • Miklós Varga (ur. 1956) – węgierski muzyk rockowy, aktor teatralny
  • Norbert Varga (ur. 1980) – rumuński piłkarz
  • Róbert Varga (ur. 1986) – węgierski piłkarz
  • Sándor Varga (ur. 1956) – węgierski trener piłki nożnej
  • Stanislav Varga (ur. 1972) – słowacki piłkarz
  • Tamás Varga – strona ujednoznaczniająca
  • Zoltán Varga – strona ujednoznaczniająca
  • Zsolt Varga – strona ujednoznaczniająca
  • Zvonko Varga (ur. 1959) – serbski piłkarz

Wikipedia


vargas

[czytaj: WARgas] nazwisko


SJP.pl

Vargas (hiszp. Estado Vargas) – jest jednym z 23 stanów Wenezueli. Nazwa stanu została mu nadana na cześć doktora José Maríi Vargasa, pierwszego cywilnego prezydenta Wenezueli. Stolicą stanu jest miasto La Guaira. Vargas leży w północnej części kraju i graniczy ze stanem Aragua od zachodu, Miranda od zachodu, Morzem Karaibskim od północy i Dystryktem Federalnym od południa.

Wikipedia


varia

1. różne rzeczy, rozmaitości
2. w czasopiśmie (lub innej publikacji): dział zawierający różnorodne informacje, notatki


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj niemęskoosobowy, liczba mnoga

 (1.1) książk. dokumenty lub przedmioty należące do różnych kategorii

 (1.2) książk. bibliot. różne teksty zebrane w jednej publikacji lub rozdziale

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Wśród variów znajdują się przedmioty wykonane z różnych tworzyw i przy użyciu rozmaitych technik, niemieszczące się w innych kolekcjach.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.2) miscellanea

Wiktionary


varicosis

[czytaj: warikos-is] rodzaj schorzenia żył; żylakowatość


SJP.pl


variété

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) pot. teatr. teatr variété lub przedstawienie w takim teatrze

Wiktionary

Variété – nowofalowa grupa muzyczna.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Otrzymawszy żądane papiery, udałem się niezwłocznie do variété, gdzie pracowały obie artystki.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: va.ʁje.te

Wiktionary


variétés

[czytaj: wariete]
1. przedstawienie wykorzystujące różne środki artystyczne, składające się z różnych scenek
2. teatr rozrywkowy


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) teatr. rodzaj przedstawienia rozrywkowego składającego się z różnych form scenicznych: piosenek, monologów, tańców i popisów akrobatycznych

 (1.2) teatr. teatr (instytucja) wystawiający variétés (1.1)

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Czwarty uważany był za wielki talent pianistyczny. Został artystą variétés i wraz ze swoim partnerem zrobił tak naprawdę jedyną w okresie PRL prawdziwą karierę na zachodzie Europy.

 (1.2) Mężczyźni, nie zdejmując kapeluszy ani płaszczy, rozpoczęli obserwację klientów variétés.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1-2) varietes

Wiktionary


variorum

tekst bądź wydanie, przede wszystkim autora klasycznego, posiadające przypisy, komentarze np. wydawcy


SJP.pl


varowiec

środowiskowo: sędzia obsługujący elektroniczny system pomocniczy do weryfikowania spornych sytuacji w czasie meczu; VAR-owiec


SJP.pl


varroasis

[czytaj: warroas-is] pasożytnicza choroba pszczół; warroza


SJP.pl


varsaviana

dokumenty, rękopisy, druki o Warszawie, dotyczące Warszawy


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj niemęskoosobowy, liczba mnoga

 (1.1) druk. księg. wydawnictwa związane z Warszawą

Wiktionary

Varsaviana (łac. varsaviana, od Varsavia – Warszawa) – dokumenty, rękopisy oraz druki dotyczące zagadnień związanych z Warszawą bądź jej dziejów.

Termin varsaviana obejmuje m.in. dokumenty urzędowe władz Warszawy: akty prawa miejscowego, sprawozdania, plany inwestycyjne, statystyki; publikacje naukowe i popularnonaukowe dotyczące miasta, jego mieszkańców, historii, wspomnienia bądź pamiętniki osób mieszkających w Warszawie. Są to także ogólnomiejskie i dzielnicowe czasopisma i gazety lokalne, jak również dokumenty życia społecznego, pocztówki, plakaty, ogłoszenia, druki ulotne oraz przedmioty materialne i inne artefakty związane z Warszawą.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Nasza książnica gromadzi varsaviana w języku polskim oraz wydawnictwa obce.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌvarsaˈvʲjãna, AS: varsavʹi ̯ãna

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Warszawa ż., warszawka ż., warszawianin mos., warszawianka ż.

 przym. warszawski

Wiktionary


varsavianista

adept varsavianistyki; osoba znająca, badająca dzieje Warszawy; autor pozycji na temat Warszawy lub ich kolekcjoner


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) badacz dziejów Warszawy

Wiktionary

Varsaviana (łac. varsaviana, od Varsavia – Warszawa) – dokumenty, rękopisy oraz druki dotyczące zagadnień związanych z Warszawą bądź jej dziejów.

Termin varsaviana obejmuje m.in. dokumenty urzędowe władz Warszawy: akty prawa miejscowego, sprawozdania, plany inwestycyjne, statystyki; publikacje naukowe i popularnonaukowe dotyczące miasta, jego mieszkańców, historii, wspomnienia bądź pamiętniki osób mieszkających w Warszawie. Są to także ogólnomiejskie i dzielnicowe czasopisma i gazety lokalne, jak również dokumenty życia społecznego, pocztówki, plakaty, ogłoszenia, druki ulotne oraz przedmioty materialne i inne artefakty związane z Warszawą.

Wikipedia


varsavianistka

adeptka varsavianistyki; kobieta znająca, badająca dzieje Warszawy; autorka pozycji na temat Warszawy lub ich kolekcjonerka


SJP.pl


varsavianistyczny

związany z varsavianistyką


SJP.pl


varsavianistyka

nauka historyczna dotycząca dziejów Warszawy, poświęcona badaniom dziejów Warszawy


SJP.pl


varsovianistka

varsovianista


SJP.pl

Patrz:

varsovianista

varsovienne

[czytaj: warsowien] wolny taniec w rytmie 3/4, podobny do mazura


SJP.pl


vasari

[czytaj: waZAri] nazwisko


SJP.pl


vasectomia

[czytaj: wazektomia] w medycynie: chirurgiczne podwiązanie nasieniowodów w celach antykoncepcyjnych, prowadzące do nieodwracalnej bezpłodności mężczyzny; wazektomia


SJP.pl


vasisthasana

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) jedna z asan; pozycja, w której ciężar ciała spoczywa na jednej ręce i jednej nodze, druga noga jest uniesiona do góry, a drugie ramię na przedłużeniu pierwszego, prostopadle do podłogi

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) boczna deska

Wiktionary


vat

[czytaj: wat] (skrót od: value added tax) podatek od towarów i usług dodawany do ich ceny


SJP.pl

skrótowiec, rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) ekon. zob. podatek od wartości dodanej.

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Opodatkowaniu VAT-em podlegają wszyscy uczestnicy procesu produkcji danego towaru.

Wiktionary

Powiązane:

 przym. vatowski

Wiktionary

Synonimy:

antonimy.

hiperonimy.

 (1.1) podatek

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

 przym. vatowski

frazeologia.

etymologia.

 etym|ang|VAT.

uwagi.

 Formy miejscownika i wołacza liczby pojedynczej „źle|VAT-ie.”, „źle|VAC-ie.” oraz „źle|VAT-cie.” uznawane są za niepoprawne.

tłumaczenia.

 (1.1) zobtłum|podatek od wartości dodanej.

źródła.

== VAT (język angielski.) ==

wymowa.

znaczenia.

skrótowiec

 (1.1) = Value Added Tax → podatek od wartości dodanej

odmiana.

przykłady.

składnia.

kolokacje.

synonimy.

Wiktionary


vat-owiec

osoba lub firma płacąca VAT; vatowiec


SJP.pl


vat-owski

[czytaj: watowski] przymiotnik od: VAT (rodzaj podatku); vatowski


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) ekon. zob. vatowski.

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Dowiedziono, że student za pomocą komputera fabrykował VAT-owskie faktury, a myszkowianin pełnił rolę dilera.

Wiktionary


vatermörder

[czytaj: fatermerder] wysoki kołnierzyk przy męskiej koszuli, mający sztywne, sterczące do góry rogi, charakterystyczny dla mody XIX wieku; fatermerder


SJP.pl


vateryt

Vateryt – minerał z gromady węglanów, heksagonalna odmiana polimorficzna węglanu wapnia CaCO3. Jest minerałem bardzo rzadkim i nietrwałym w przyrodzie. Spotykany jest w pizolitach osadów biochemicznych oraz w skorupkach niektórych organizmów. Został także stwierdzony w Ballycraigy w Larne w Irlandii Północnej, gdzie powstał wskutek rozpadu larnitu - stąd też został opisany. Przekrystalizowuje się w kalcyt lub aragonit. Nazwa została nadana na cześć profesora mineralogii Heinricha Vatera z Tharand w Niemczech.

Wikipedia


vaticinium

w literaturze: utwór poetycki mający postać przepowiedni, proroctwa związanego z przyszłością świata lub jakiegoś narodu, charakteryzujący się patetycznym, podniosłym stylem oraz wieloznacznym, tajemniczym sposobem obrazowania


SJP.pl


vatowiec

osoba lub firma płacąca VAT; VAT-owiec


SJP.pl


vatowski

[czytaj: watowski] przymiotnik od: VAT (rodzaj podatku); VAT-owski


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) ekon. związany z podatkiem od wartości dodanej

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Wyjaśnienia urzędu skarbowego w vatowskiej kwestii rozwiewają wszelkie wątpliwości dotyczące tej sprawy.

Wiktionary

Powiązane:

 skr. VAT

Wiktionary


vaudeville

[czytaj: wodewil] komediowy utwór sceniczny, łączący dialogi z tańcami oraz pantomimą; wodewil


SJP.pl

Vaudeville – miejscowość i gmina we Francji, w regionie Grand Est, w departamencie Meurthe i Mozela.

Według danych na rok 1990 gminę zamieszkiwało 151 osób, a gęstość zaludnienia wynosiła 17 osób/km² (wśród 2335 gmin Lotaryngii Vaudeville plasuje się na 894. miejscu pod względem liczby ludności, natomiast pod względem powierzchni na miejscu 675.).W mieście tym znajduje się znany z czasów Juliusza Verne, Teatr Vaudeville

Wikipedia


vaughan

[czytaj: won] nazwisko


SJP.pl

Vaughan – miasto (ang. city) w Kanadzie, w prowincji Ontario, w regionie York.

Liczba mieszkańców Vaughan wynosi 238 866. Język angielski jest językiem ojczystym dla 45,7%, francuski dla 0,7% mieszkańców (2006).

Wikipedia


vautrin

[czytaj: woTRĘ] główny bohater "Komedii ludzkiej" Honoriusza Balzaka


SJP.pl

Wikipedia


vauxhall

[czytaj: woksl] samochód marki Vauxhall, brytyjska wersja opla


SJP.pl

Vauxhall Motors Ltd. – brytyjski producent samochodów osobowych i dostawczych z siedzibą w Luton działający od 1857 roku. Należy do międzynarodowego koncernu Stellantis.

Wikipedia


vba

skrót od: Visual Basic for Applications, w informatyce: język makrodefinicji umożliwiający rozbudowę aplikacji


SJP.pl


vbscript

w informatyce: język skryptowy stworzony przez Microsoft, uproszczona wersja języka Visual Basic


SJP.pl


vc.

skrót od: violoncello (wiolonczela)


SJP.pl


vca

skrót od: Voltage Controlled Amplifier - wzmacniacz sterowany napięciem (rodzaj syntezatora)


SJP.pl


vcd

skrót od: Video Compact Disc - format będący poprzednikiem DVD, stworzony w 1993 roku


SJP.pl


vco

skrót od: Voltage Controlled Oscilator - generator sterowany napięciem (rodzaj syntezatora)


SJP.pl


vcr

[czytaj: fał-ce-ER] skrót od: Video Cassette Recording - pierwszy europejski format kaset do magnetowidów


SJP.pl


veblen

Miejscowości w USA:

  • Veblen – miasto w stanie Dakota Południowa, w hrabstwie Marshall

Gminy w USA:

  • Veblen (ang. Veblen Township) – gmina w stanie Dakota Południowa, w hrabstwie Marshall

Osoby o nazwisku Veblen

  • Oswald Veblen – matematyk
  • Thorstein Veblen – ekonomista i socjolog

Wikipedia


vectra

[czytaj: wektra] samochód typu Opel Vectra


SJP.pl

Vectra S.A. – spółka akcyjna z siedzibą w Gdyni, jeden z największych w Polsce operatorów telewizji kablowej. Oferuje swoje usługi w 439 miastach i według danych Polskiej Izby Komunikacji Elektronicznej, w 2019 posiadała ponad milion abonentów, czyli 22,3% rynku, co dawało jej drugie miejsce pośród wszystkich operatorów kablowych w Polsce.

Wikipedia


vedetta

[czytaj: weDETta] przestarzałe: popularna aktorka lub gwiazda filmowa; wedeta


SJP.pl

„Vedetta” – nazwa noszona na przestrzeni dziejów przez kilka okrętów Regia Marina i Marina Militare:

  • „Vedetta” – awizo z lat 60. XIX wieku
  • „Vedetta” – trałowiec typu Vedetta z okresu międzywojennego i II wojny światowej
  • „Vedetta” (F597) – korweta (ścigacz okrętów podwodnych) typu PC-461 z lat 50. XX wieku, ex etiopski „Belay Deress”, ex amerykański USS PC-1616
  • „Vedetta” (P407) – okręt patrolowy typu Esploratore z końca XX wieku

Wikipedia


vega

Osoby o nazwisku Vega:

  • Alan Vega – amerykański piosenkarz i muzyk
  • Félix Lope de Vega Carpio – hiszpański dramaturg
  • Jurij Bartolomej Vega – słoweński matematyk i fizyk
  • Patryk Vega – polski reżyser
  • Suzanne Vega – amerykańska piosenkarka
  • Paz Vega – hiszpańska aktorka

Wikipedia


vegantin

lek stosowany przeciw skurczom przewodu pokarmowego, bolesnym miesiączkowaniom, napadom bólu w chorobie wrzodowej oraz przeciw kolce nerkowej i żółciowej


SJP.pl


vegeta

mieszanka przypraw i suszonych warzyw używana do zup, dań mięsnych, warzywnych, duszonych i grillowanych; wegeta


SJP.pl

  • Vegeta (przyprawa) – mieszanka przyprawowo-warzywna firmy Podravka
  • Vegeta (Dragon Ball) – postać z mangi i anime Dragon Ball

Wikipedia


vel

albo, czyli (stosowane tylko przy zestawieniu określeń synonimicznych, przede wszystkim dwu nazwisk tej samej osoby); rzadziej: albo też, albo raczej; np. Pola Negri vel Apolonia Chałupiec


SJP.pl

spójnik

 (1.1) książk. albo, czyli, albo też (używane tylko dla połączenia określeń synonimicznych, szczególnie nazwisk, pseudonimów tej samej osoby)

Wiktionary

Alias (inaczej zwany, znany jako), vel (łac. albo, czyli) – alternatywna nazwa służąca do identyfikacji obiektów, ludzi itp. (pseudonim). Zwykle z aliasem związana jest funkcja polegająca na skróceniu i uproszczeniu nazewnictwa.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Jednym z przedstawicieli pozytywizmu był Bolesław Prus vel Aleksander Głowacki.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: vɛl, AS: vel

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) skrót v.; AKA, alias

Wiktionary


velarium

łac. zasłona chroniąca widzów starożytnych rzymskich amfiteatrów przed gorącem bijącym od słońca


SJP.pl

Velarium (od łac. vēlŭm – żagiel, także płótno żaglowe) – w starożytnym Rzymie płócienna osłona rozpinana nad widowniami dla ochrony przed słońcem lub deszczem.

Stosowana przede wszystkim w amfiteatrach. Znana dobrze np. z Koloseum, gdzie na trzeciej kondygnacji stwierdzono pozostałości po otworach masztów rozmieszczonych wokół widowni (cavea) i podtrzymujących płaty cienkiego żaglowego płótna rozciągane w niepogodę bądź w nazbyt upalne dni nad widzami i areną widowisk. Dla rozpinania tej konstrukcji na linach wykorzystywano naturalne umiejętności marynarzy z załóg okrętów floty stacjonującej w Misenum (dzis. Miseno). Ustalenia współczesnych badaczy dowodzą istnienia 240 słupów wspornikowych (masztów) z linami podtrzymującymi wielki pierścień górujący 40 m nad areną, do którego przypinano płócienne płachty (przypuszczalnie z lnu). Całość, której ciężar prawdopodobnie sięgał 24 ton, do obsługi wymagała zatrudnienia aż tysiąca marynarzy z Misenum. Również w wielkim teatrze w Pompejach stwierdzono w murze zewnętrznym wokół korony budowli ponad najwyższą kondygnacją widowni istnienie bazaltowych konsoli będących gniazdami masztów służących do rozpinania velarium.

Wikipedia


veld

płaski step w południowo-wschodniej Afryce, zwykle z rzadka porośnięty krzewami i drzewami; veldt, afrik


SJP.pl

Osoby:

  • Sophie in ’t Veld – holenderska polityk

Inne:

  • Veld – nazwa Wyżyny Weldów w języku afrikaans

Zobacz też:

  • Feld
  • Rozendaalse Veld
  • Veldt

Wikipedia


veldshoens

[czytaj: weldszons] rodzaj butów z niewyprawionej skóry, podobny do mokasynów


SJP.pl


veldt

płaski step w południowo-wschodniej Afryce, zwykle z rzadka porośnięty krzewami i drzewami; veld, afrik


SJP.pl

veldt – nazwa zbiorowisk wysokich traw, typu sawanny wykształconych ponad górną granicą lasu w Afryce Południowej, na Wyżynie Weldów, a dokładnie na obszarze Wysokiego Weldu.

Zobacz też:

  • Feldt
  • Veld

Wikipedia