przymiotnik relacyjny
(1.1) kośc. związany z archidiakonem, dotyczący archidiakona
Wiktionary
rzecz. archidiakon mos.
Wiktionary
skrót
(1.1) = kośc. archidiecezja
Wiktionary
(1.1) W archidiec. gdańskiej w 2019 r. odbyło się 11 236 sakramentów chrztu, a w 2020 – 8 762.
Wiktionary
(1.1) abpstwo
Wiktionary
kościelna jednostka administracyjna obejmująca zwykle kilka diecezji i zarządzana przez arcybiskupa (metropolitę)
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) kośc. jednostka administracyjna zarządzana przez arcybiskupa;
Wiktionary
Archidiecezja (z gr. arche – pierwszeństwo), arcybiskupstwo – jednostka terytorialna wyższej administracji kościelnej. Istnieją ich cztery rodzaje:
Wikipedia
(1.1) Jan Paweł II podniósł diecezję katowicką do rangi archidiecezji.
(1.1) Główną świątynią archidiecezji jest archikatedra.
Wiktionary
IPA: ˌarxʲidʲjɛˈt͡sɛzʲja, AS: arχʹidʹi ̯ecezʹi ̯a
Wiktionary
przym. archidiecezjalny
rzecz. diecezja ż.
Wiktionary
(1.1) arcybiskupstwo, metropolia, prowincja
Wiktionary
dotyczący archidiecezji
SJP.pl
przymiotnik
(1.1) związany z archidiecezją, odnoszący się do archidiecezji
Wiktionary
(1.1) Radio archidiecezjalne ma swoją siedzibę w budynku kurialnym.
Wiktionary
rzecz. diecezja ż., archidiecezja ż.
Wiktionary
(1.1) arcybiskupi
Wiktionary
we wschodnim chrześcijaństwie: jednostka terytorialna Kościoła wyższa rangą od eparchii, podległa metropolicie
SJP.pl
Archieparchia (z gr. "arche" - pierwszeństwo) – jednostka terytorialna administracji kościelnej we wschodnim chrześcijaństwie, wyższej rangi niż eparchia, podległa metropolicie (odpowiednik zachodniej archidiecezji).
Wikipedia
niezależna jednostka fonologiczna pojawiająca się w miejscu neutralizacji opozycji fonologicznych
SJP.pl
Archifonem – głoska występująca w miejscu, w którym doszło do neutralizacji (zaniku) jakiejś opozycji fonologicznej. Jest to zatem element, który obejmuje cechy dystynktywne wspólne dla dwu członów opozycji fonologicznej, nie obejmuje zaś cechy zneutralizowanej, różniącej te fonemy. Innymi słowy archifonem nie jest w pełni scharakteryzowany pod względem cech dystynktywnych danego języka.
Wikipedia
wyższy duchowny w kościołach Wschodu; archirej
SJP.pl
Archirej (Archijerej) (z gr. – arcykapłan) – członek wyższego duchowieństwa (patriarcha, arcybiskup i biskup) w kościołach prawosławnych i greckokatolickich.
Wikipedia
przymiotnik od: archijerej
SJP.pl
przymiotnik relacyjny
(1.1) kośc. związany z osobą lub funkcją archijereja
Wiktionary
rzecz. archijerej mos., archirej mos.
Wiktionary
najważniejszy kościół archidiecezji, katedra arcybiskupa; arcykatedra
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) kośc. główny kościół archidiecezji
Wiktionary
Archikatedra, kościół archikatedralny – główny kościół archidiecezji i metropolii, zazwyczaj siedziba arcybiskupa metropolity.
Wikipedia
(1.1) Robotnicy czyszczą właśnie fasadę największej archikatedry w Polsce.
Wiktionary
przym. archikatedralny
rzecz. katedra ż.
Wiktionary
dotyczący archikatedry, będący archikatedrą (np. mury archikatedralne, kościół archikatedralny)
SJP.pl
przymiotnik
(1.1) odnoszący się do archikatedry, związany z archikatedrą
Wiktionary
przym. archikatedra ż.
rzecz. archikatedra ż.
Wiktionary
archikolegiata łęczycka (archikolegiata NMP i Świętego Aleksego) - kościół będący jednym z najstarszych zabytków w województwie łódzkim
SJP.pl
Kolegiata – kościół niebędący katedrą, przy którym istnieje kapituła kanoników, erygowana przez papieża na prośbę lub za wiedzą ordynariusza.
Wyższym rangą kościołem względem kolegiaty jest archikolegiata (analogicznie jak archikatedra względem katedry)
Wikipedia
stowarzyszenie religijne
SJP.pl
Archiloch (stgr. Ἀρχίλοχος Archilochos) – poeta grecki z Paros, żyjący w 1. połowie VII wieku p.n.e., jeden z najwybitniejszych (obok Safony i Alkajosa) przedstawicieli greckiej poezji lirycznej.
Wikipedia
klasztor (lub zespół klasztorów) podległy archimandrycie
SJP.pl
Archimandria – określenie zespołu monasterów, nad którymi władzę sprawuje archimandryta. Pojęcie to jest też używane jako synonim siedziby archimandryty.
Wikipedia
przymiotnik od: archimandria
SJP.pl
przymiotnik relacyjny
(1.1) kośc. związany z osobą lub funkcją archimandryty
przymiotnik dzierżawczy
(2.1) należący do archimandryty
Wiktionary
rzecz. archimandryta mos.
Wiktionary
1. przełożony klasztoru w Kościele obrządku wschodniego;
2. tytuł honorowy bardzo zasłużonych i poważanych duchownych w Kościele obrządku wschodniego; także: osoba nosząca ten tytuł
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) w okresie wczesnego chrześcijaństwa: opiekun klasztorów na terenie danej diecezji
(1.2) kośc. przełożony klasztoru w katolickich Kościołach wschodnich
Wiktionary
Archimandryta (gr. ἀρχιμανδρίτης archimandrites – "przełożony owczarni" od ἀρχι- archi- – "pierwszy" oraz μάνδρα mándra – "zagroda, owczarnia") – w okresie wczesnego chrześcijaństwa opiekun klasztorów na terenie danej diecezji. Obecnie tytułu tego używa się w Cerkwi prawosławnej i w niektórych wschodnich Kościołach katolickich.
Wikipedia
(1.1) W liście do mnichów i archimandrytów Jerozolimy cesarz Marcjan obiecał śledztwo w sprawie czynów, których mieli się dopuścić Samarytanie przeciwko chrześcijanom, w tym plądrowanieądrowania kościołów i majątków chrześcijan, a także zabójstw.
Wiktionary
przym. archimandrycki
Wiktionary
Archimedes (ok. 287-212 p.n.e.), grecki uczony: matematyk, fizyk, wynalazca
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy, nazwa własna
(1.1) hist. grecki matematyk;
(1.2) staroż. imię|polski|m.
Wiktionary
Archimedes z Syrakuz (gr. Ἀρχιμήδης ὁ Συρακόσιος Archimedes ho Syrakosios; ok. 287–212 p.n.e.) – grecki matematyk, fizyk i inżynier. .
Wikipedia
(1.1) Archimedes studiował w ówczesnym centrum nauki, Aleksandrii, a po powrocie do rodzinnych Syrakuz utrzymywał bliskie kontakty z uczonymi aleksandryjskimi.
Wiktionary
IPA: ˌarxʲĩˈmɛdɛs, AS: arχʹĩmedes
Wiktionary
przym. Archimedesowy, archimedesowy
Wiktionary
taki jak u Archimedesa, charakterystyczny dla Archimedesa; archimedesowy
SJP.pl
taki jak u Archimedesa, charakterystyczny dla Archimedesa; archimedesowski
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) rel. najstarsze opactwo na danym terytorium
Wiktionary
(1.1) Historia archiopactwa cystersów w Jędrzejowie sięga XII wieku.
Wiktionary
rzecz. opactwo m.
Wiktionary
imię męskie
SJP.pl
Archip – imię męskie pochodzenia greckiego, złożone z członów: αρχος (archos), oznaczającego "mistrz" oraz ‘ιππος (híppos) – „koń”.
Archip imieniny obchodzi 20 marca, w dzień wspomnienia św. Archipa, ucznia św. Pawła, wymienianego w liście do Kolosan i do Filemona.
Wikipedia
skrót od: archipelag
SJP.pl
grupa wysp leżących blisko siebie, jednorodnych pod względem pochodzenia i struktury geologicznej
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) geogr. grupa wysp położonych blisko siebie;
Wiktionary
Archipelag – grupa wysp położonych blisko siebie, najczęściej o wspólnej genezie i podobnej budowie geologicznej. Ze względu na ułożenie wysp można wyróżnić roje wysp – archipelagi składające się z bezładnie rozmieszczonych niedużych wysp oraz łańcuchy wysp, w których wyspy rozmieszczone są rzędem jedna obok drugiej.
Wikipedia
(1.1) Żeglarz odkrył nieznany do tej pory archipelag.
(1.1) Timor Wschodni zajmuje połowę wyspy Timor, na wschodnim krańcu Archipelagu Malajskiego.
(1.1) Największymi wyspami w archipelagu Wysp Kanaryjskich są Teneryfa i Gran Canaria.
Wiktionary
IPA: ˌarxʲiˈpɛlak, AS: arχʹipelak
Wiktionary
przym. archipelagowy
Wiktionary
(1.1) skr. archip.
Wiktionary
SJP.pl
przymiotnik
(1.1) związany z archipelagiem; taki jak archipelag
Wiktionary
rzecz. archipelag mrz.
Wiktionary
duchowny posiadający tytuł starszego kanonika katedralnego
SJP.pl
Archiprezbiter – urząd lub tytuł honorowy w Kościele katolickim.
Wikipedia
przymiotnik relacyjny
(1.1) kośc. związany z archiprezbiterem, dotyczący archiprezbitera
Wiktionary
rzecz. archiprezbiter mos.
Wiktionary
przymiotnik od: archiprezbiter
SJP.pl
wyższy duchowny w kościołach Wschodu; archijerej
SJP.pl
Archirej (Archijerej) (z gr. – arcykapłan) – członek wyższego duchowieństwa (patriarcha, arcybiskup i biskup) w kościołach prawosławnych i greckokatolickich.
Wikipedia
przymiotnik od: archirej
SJP.pl
skrót od: architektura (czytany jako cały, odmienny wyraz)
SJP.pl
1. specjalista w zakresie architektury (dziedzina wiedzy i umiejętności obejmująca projektowanie i wznoszenie budowli);
2. osoba będąca inicjatorem i organizatorem czegoś
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) bud. archit. osoba zajmująca się projektowaniem budynków i obiektów infrastruktury w zakresie architektury
(1.2) przen. inicjator i organizator jakiegoś przedsięwzięcia, wydarzenia, procesu
rzeczownik, rodzaj żeński
(2.1) bud. archit. specjalistka w dziedzinie architektury (żeński odpowiednik znaczenia 1.1)
(2.2) przen. inicjatorka i organizatorka jakiegoś przedsięwzięcia, wydarzenia, procesu
Wiktionary
Architekt (łac. architectus, gr. arkhitekton) – zawód zaufania publicznego w dziedzinie projektowania i wznoszenia budowli, także inicjator i organizator czegoś. Architektami określa się także osoby biegłe lub uczone w dziedzinie architektury, architektury krajobrazu, architektury wnętrz.
Wikipedia
(1.1) W przyszłości chciałabym zostać architektem.
(1.1) W zeszłą niedzielę odbył się w Poznaniu coroczny zjazd architektów.
(1.1) W procesie projektowania architekt musi współpracować z konstruktorami i instalatorami.
(1.2) Uważam, że Bóg jest architektem wszechświata.
(2.1) Córka chce zostać architektem.
(2.1) Mój dom zaprojektowała pani architekt z Łodzi.
Wiktionary
IPA: arˈxʲitɛkt, AS: arχʹitekt
Wiktionary
rzecz. architektura ż., architektonika ż.
:: fż. architektka
przym. architektoniczny, architektoński, architekturalny
przysł. architektonicznie
Wiktionary
(2.1-2) architektka
Wiktionary
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) pot. kobieta projektująca budynki oraz obiekty infrastruktury w zakresie architektury
(1.2) przen. pot. kobieta będąca twórczynią, kreatorką czegoś
Wiktionary
(1.1) Za pierwszą amerykańską architektkę należy uznać Louise Blanchard Bethune.
Wiktionary
IPA: ˌarxʲiˈtɛktka, AS: arχʹitektka
Wiktionary
rzecz. architektura ż., architektonika ż.
:: fm. architekt m.
przym. architektoniczny
przysł. architektonicznie
Wiktionary
związany z architekturą, odnoszący się do wyglądu, formy jakiejś budowli (np. koncepcje architektoniczne, wystrój architektoniczny)
SJP.pl
przymiotnik
(1.1) archit. związany z architekturą, tworzony dla / za pomocą architektury
Wiktionary
(1.1) Dzisiejsze Zakopane przedstawia sobą konglomerat najrozmaitszych stylów architektonicznych – tradycyjnych i nowoczesnych, ludowych i przemysłowych.
Wiktionary
IPA: ˌarxʲitɛktɔ̃ˈɲit͡ʃnɨ, AS: arχʹitektõńičny
Wiktionary
rzecz. architektonika ż., architektura ż., architekt m., architektka ż.
przym. architektoński
przysł. architektonicznie
Wiktionary
forma budowli: jej kompozycja, konstrukcja i układ części; architektura
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) przest. architektura
(1.2) ład, układ wedle określonych zasad
Wiktionary
składnia.
kolokacje.
(1.2) architektonika mózgu • architektonika powieści
synonimy.
antonimy.
hiperonimy.
hiponimy.
holonimy.
meronimy.
pokrewne.
rzecz. architektka ż., architekt, architektura
przym. architektoniczny, architektoński
frazeologia.
etymologia. etym|gr|ἀρχιτεκτονική. (architektoniké) ← etym|gr|ἀρχιτέκτων. (architéktōn)→ budowniczy
uwagi.
tłumaczenia.
(1.1) zobtłum|architektura.
* karpatorusiński: (1.1) архітектоніка ż.; (1.2) архітектоніка ż.
* słowacki: (1.1) architektonika ż.; (1.2) architektonika ż.
* ukraiński: (1.1) архітектоніка ż.; (1.2) архітектоніка ż.
źródła.
== architektonika (język słowacki.) ==
wymowa.
znaczenia.
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) architektonika
odmiana.
przykłady.
Wiktionary
IPA: ˌarxʲitɛkˈtɔ̃ɲika, AS: arχʹitektõńika
Wiktionary
rzecz. architektka ż., architekt, architektura
przym. architektoniczny, architektoński
Wiktionary
antonimy.
hiperonimy.
hiponimy.
holonimy.
meronimy.
pokrewne.
rzecz. architektka ż., architekt, architektura
przym. architektoniczny, architektoński
frazeologia.
etymologia. etym|gr|ἀρχιτεκτονική. (architektoniké) ← etym|gr|ἀρχιτέκτων. (architéktōn)→ budowniczy
uwagi.
tłumaczenia.
(1.1) zobtłum|architektura.
* karpatorusiński: (1.1) архітектоніка ż.; (1.2) архітектоніка ż.
* słowacki: (1.1) architektonika ż.; (1.2) architektonika ż.
* ukraiński: (1.1) архітектоніка ż.; (1.2) архітектоніка ż.
źródła.
== architektonika (język słowacki.) ==
wymowa.
znaczenia.
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) architektonika
odmiana.
przykłady.
składnia.
kolokacje.
synonimy.
Wiktionary
dawniej: architektoniczny
SJP.pl
przymiotnik
(1.1) daw. architektoniczny
Wiktionary
IPA: ˌarxʲitɛkˈtɔ̃j̃sʲci, AS: arχʹitektõĩ ̯sʹḱi
Wiktionary
rzecz. architekt, architektonika, architektura
przym. architektoniczny
Wiktionary
1. dziedzina wiedzy i umiejętności obejmująca projektowanie i wznoszenie budowli;
2. wydział szkoły wyższej kształcący w tej dziedzinie wiedzy;
3. forma budowli: jej kompozycja, konstrukcja i układ części; architektonika;
4. budowa komputera: wewnętrzna organizacja jego części i powiązań logicznych między nimi
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) archit. dziedzina techniki, a jednocześnie sztuki, która zajmuje się projektowaniem budynków i budowli;
(1.2) archit. ogół dzieł architektury (1.1) posiadających pewną wspólną cechę, będących dorobkiem określonej grupy lub spuścizną jakiejś epoki
(1.3) budowa, sposób skonstruowania czegoś, np. komputera, oprogramowania itp.
Wiktionary
Architektura (łac. architectura, od architector „buduję” z gr. archi „naczelny” i tekton „budowniczy”) – ogół obiektów materialnych, tworzonych przez człowieka, trwale związanych z określonym punktem powierzchni Ziemi służących zaspokojeniu jego potrzeb osobistych, jak i społecznych.
Wikipedia
(1.1) Postmodernizm to taki kierunek w literaturze, architekturze, muzyce i kulturze, który wywodzi się z modernizmu.
(1.2) Ta katedra jest przykładem architektury barokowej.
(1.3) Klient/serwer to architektura oprogramowania umożliwiająca rozdzielenie pewnych funkcjonalności w celu zwiększenia jego elastyczności i ułatwienia wprowadzania zmian w każdej z części.
Wiktionary
IPA: ˌarxʲitɛkˈtura, AS: arχʹitektura
Wiktionary
rzecz. architekt m., architektonika ż., architektka ż.
przym. architektoniczny, architektoński
Wiktionary
(1.1) skr. archit.
Wiktionary
w architekturze antycznej: dolna część belkowania wsparta bezpośrednio na kolumnach; epistyl; nadsłupie
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) archit. główny (najniższy) poziomy człon belkowania antycznego podtrzymujący belki stropu;
Wiktionary
Wikipedia
(1.1) W skład klasycznego belkowania wchodzi architraw, fryz i gzyms.
(1.1) Na architrawie świątyni delfickiej starożytni napisali: "Poznaj samego siebie", i za Platonem sądzili, że prawda jest przypomnieniem, anamnezą.
Wiktionary
IPA: arˈxʲitraf, AS: arχʹitraf
Wiktionary
przym. architrawowy
Wiktionary
(1.1) epistyl, nadsłupie
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj niemęskoosobowy, liczba mnoga
(1.1) dokumenty o wartości historycznej
Wiktionary
Materiały archiwalne (archiwalia) – zgodnie z polskim prawem archiwalnym, dokumenty przechowywane wieczyście, oznaczane symbolem kategorii archiwalnej „A”; materiały archiwalne powstają m.in. w jednostkach organizacyjnych wytypowanych i znajdujących się pod nadzorem właściwego archiwum państwowego. Zgodnie z Ustawą archiwa państwowe mają prawo objąć nadzorem jedynie państwowe jednostki organizacyjne.Przy obejmowaniu nadzorem archiwalnym jednostek organizacyjnych uwzględniany jest m.in.: rodzaj jednostki organizacyjnej, przedmiot i charakter jej działalności, znaczenie dla regionu lub kraju. W momencie objęcia nadzorem archiwum państwowego jednostka taka staje się wytwórcą materiałów archiwalnych.
Wikipedia
(1.1) (…) będą dążyć w takim samym duchu do rozwiązywania problemów związanych z dobrami kultury i archiwaliami (…)
Wiktionary
IPA: ˌarxʲiˈvalʲja, AS: arχʹivalʹi ̯a
Wiktionary
rzecz. archiwum n., archiwista m., archiwistka ż., archiwistyka ż.
czas. archiwizować ndk.
przym. archiwalny, archiwistyczny, archiwizacyjny
Wiktionary
(1.1) źródła
Wiktionary
rzadko: dokument przechowywany w archiwum
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) dokument o wartości historycznej, kwalifikujący się do przechowywania w archiwum
Wiktionary
(1.1) Państwo Marzenna i Zbigniew Burczakowie, dzieci śp. pułkownika Kazimierza Burczaka, przekazali do zbiorów Muzeum Katyńskiego kolekcję fotografii i archiwaliów dotyczących ich Ojca. [...] Innym cennym archiwalium jest Karta Legitymacyjna Oficerska 5. Pułku Piechoty Legionów, należąca do płk Burczaka.
(1.1) Książka Rozkazów oddziału partyzanckiego "Bug" [...], obejmująca okres od 04.10.1943 do 08.07.1944 roku. [...] Archiwalium to pochodzi ze zbiorów prywatnych pana Władysława Tołysza.
Wiktionary
IPA: ˌarxʲiˈvalʲjũm, AS: arχʹivalʹi ̯ũm
Wiktionary
dotyczący archiwum, pochodzący z archiwum, informujący o przeszłości (np. poszukiwania archiwalne, dokumenty archiwalne)
SJP.pl
przymiotnik
(1.1) dotyczący archiwaliów, stanowiący archiwum
Wiktionary
rzecz. archiwum n., archiwalistyka ż., archiwista m., archiwistka ż., archiwalia nmos., archiwizacja ż., archiwizowanie n.
Wiktionary
kustosz archiwum; osoba zarządzająca materiałami archiwalnymi
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) przest. archiwista
Wiktionary
Archiwista, archiwariusz (łac. archi(v)um „archiwum”, gr. archeíon „gmach rządowy”, l.mn. archeía „archiwa”, archē „przyczyna”) – pracownik archiwum, znawca zbiorów archiwalnych. Jest to zawód wiążący się z działaniami mającymi na celu przechowywanie dokumentów dla ich późniejszego udostępniania. Archiwistę zatrudniają m.in. urzędy państwowe, instytucje, zakłady pracy.
Wikipedia
rzecz. archiwizacja ż., archiwum n., archiwista mos.
:: fż. archiwariuszka ż.
Wiktionary
kustoszka archiwum; kobieta zarządzająca materiałami archiwalnymi
SJP.pl
specjalista z zakresu archiwistyki
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) pracownik archiwum
(1.2) nauk. specjalista z zakresu archiwistyki, badacz archiwaliów
(1.3) pot. student lub absolwent archiwistyki
(1.4) pot. żart. przen. złomiarz
Wiktionary
Archiwista, archiwariusz (łac. archi(v)um „archiwum”, gr. archeíon „gmach rządowy”, l.mn. archeía „archiwa”, archē „przyczyna”) – pracownik archiwum, znawca zbiorów archiwalnych. Jest to zawód wiążący się z działaniami mającymi na celu przechowywanie dokumentów dla ich późniejszego udostępniania. Archiwistę zatrudniają m.in. urzędy państwowe, instytucje, zakłady pracy.
Wikipedia
rzecz. archiwum n., archiwariusz m., archiwiścina ż., archiwiścianka ż., archiwiścin m., archiwiścianek m., archiwalia nmos., archiwizacja ż., archiwizowanie n.
:: fż. archiwistka ż.
czas. archiwizować
przym. archiwalny
Wiktionary
(1.1) przest. archiwariusz
(1.2) archiwistyk
Wiktionary
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) pracowniczka archiwum
(1.2) nauk. specjalistka z zakresu archiwistyki, badaczka archiwaliów
Wiktionary
rzecz. archiwista m., archiwum n., archiwalia nmos., archiwizacja ż., archiwizowanie n.
przym. archiwalny
Wiktionary
SJP.pl
przymiotnik relacyjny
(1.1) związany z archiwistyką, dotyczący archiwistyki
Wiktionary
rzecz. archiwum n., archiwizowanie n., archiwalia nmos., archiwistyka ż.
Wiktionary
dziedzina wiedzy obejmująca organizację archiwów, metody gromadzenia w nich danych, konserwację zbiorów itp.
SJP.pl
Archiwistyka – humanistyczna dyscyplina naukowa, wywodząca się z historii, powiązana również z bibliotekoznawstwem i informacją naukową. Przedmiotem badań archiwistyki są archiwa i dokumentacja.
W zakres archiwistyki wchodzą:
Wikipedia
zbieranie oraz porządkowanie materiałów archiwalnych
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) zbieranie i porządkowanie, katalogowanie materiałów archiwalnych
Wiktionary
Archiwum (łac. archīvum od gr. ἀρχεῖον „gmach urzędowy” od ἀρχή „na czele”, por. archont) – instytucja lub miejsce przechowywania i udostępniania dokumentów historycznych i współczesnych, które nie są używane na bieżąco. Jako archiwum określa się również uporządkowany zbiór tego typu dokumentów.
Wikipedia
rzecz. archiwum n., archiwista m., archiwistka ż., archiwizowanie n., archiwariusz m., archiwariuszka ż.
czas. archiwizować
przym. archiwalny
Wiktionary
związany z archiwizacją
SJP.pl
1. program komputerowy do zmniejszania wielkości plików poprzez kompresję danych; archiwizer, kompresor, paker;
2. system umożliwiający archiwizację danych
SJP.pl
program komputerowy do zmniejszania wielkości plików poprzez kompresję danych; archiwizator, kompresor, paker
SJP.pl
Program do kompresji plików – program do kodowania danych w taki sposób, aby zajmowały jak najmniej przestrzeni na dysku.
Współcześnie istnieje kilkadziesiąt formatów skompresowanych archiwów, z których najpopularniejszym jest ZIP, obsługiwany przez prawie wszystkie dostępne aplikacje. Programy dostępne na rynku (freeware i shareware) obsługują różne zestawy formatów kompresji.
Wikipedia
czasownik przechodni niedokonany (dk. zarchiwizować)
(1.1) zbierać, gromadzić do archiwum
Wiktionary
(1.1) W wielu przypadkach znaleziono także programy działające w tle bez wiedzy użytkownika. Archiwizowały one informacje o jego działaniach […].
(1.1) Nie każdy jednak wie, że grupy dyskusyjne są archiwizowane. Jest to konieczne, ponieważ czas „życia” listów w grupach dyskusyjnych jest ściśle określony i nie przekracza tygodnia.
Wiktionary
rzecz. archiwizowanie n., archiwista mos., archiwalia nmos., archiwizacja ż., archiwum n.
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) dokonywanie archiwizacji, porządkowanie i przekazywanie czegoś już nieaktualnego do archiwum
Wiktionary
rzecz. zarchiwizowanie n., archiwum n., archiwizacja ż., archiwista m., archiwistka ż.
czas. archiwizować ndk., zarchiwizować dk.
przym. archiwalny, archiwistyczny
Wiktionary
element dekoracyjny w kształcie łuku, umieszczony nad drzwiami lub oknami, stanowiący część składową arkady; nałęcz
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) archit. zdobione ornamentami, profilowane lico łuku, arkady zamykającej portal lub każdy inny łukowo u góry zakończony otwór w ścianie budowli, najczęściej bogato zdobione;
Wiktionary
Wikipedia
(1.1) Archiwoltę stosowano w architekturze wszystkich okresów i kierunków.
Wiktionary
IPA: ˌarxʲiˈvɔlta, AS: arχʹivolta
Wiktionary
specjalista zajmujący się historią tworzenia zasobów archiwalnych oraz gromadzący wiadomości o zbiorach archiwalnych
SJP.pl
związany z działem archiwistyki zajmującym się historią tworzenia zasobów archiwalnych oraz gromadzącym wiadomości o zbiorach archiwalnych
SJP.pl
dział archiwistyki zajmujący się historią tworzenia zasobów archiwalnych oraz gromadzący wiadomości o zbiorach archiwalnych
SJP.pl
Archiwistyka – humanistyczna dyscyplina naukowa, wywodząca się z historii, powiązana również z bibliotekoznawstwem i informacją naukową. Przedmiotem badań archiwistyki są archiwa i dokumentacja.
W zakres archiwistyki wchodzą:
Wikipedia
1. uporządkowany zbiór dokumentów, akt lub informacji zapisanych na innych nośnikach (np. kasetach, dyskach), niesłużących bieżącemu użytkowi, ale mogących okazać się ważne współcześnie;
2. budynek lub pomieszczenie, w którym znajduje się taki zbiór
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) uporządkowany zbiór akt, dokumentów, nagrań dźwiękowych lub filmów mających znaczenie historyczne
(1.2) budynek lub pomieszczenie, w którym mieści się archiwum (1.1)
(1.3) instytucja zajmująca się gromadzeniem, przechowywaniem oraz udostępnianiem zgromadzonych archiwaliów
Wiktionary
Archiwum (łac. archīvum od gr. ἀρχεῖον „gmach urzędowy” od ἀρχή „na czele”, por. archont) – instytucja lub miejsce przechowywania i udostępniania dokumentów historycznych i współczesnych, które nie są używane na bieżąco. Jako archiwum określa się również uporządkowany zbiór tego typu dokumentów.
Wikipedia
(1.2) W archiwum było sporo dokumentów na temat naszej miejscowości, niestety większość pisana cyrylicą.
(1.2) Z archiwum wywieziono tajne dokumenty.
Wiktionary
IPA: arˈxʲivũm, AS: arχʹivũm
Wiktionary
rzecz. archiwalia nmos., archiwariusz m., archiwista m., archiwistka ż., archiwistyka ż., archiwizowanie n., zarchiwizowanie n., archiwizacja ż.
czas. archiwizować ndk., zarchiwizować dk.
przym. archiwalny, archiwistyczny
przym. archiwalnie
Wiktionary
1. w starożytnych Atenach: jeden z dziewięciu najwyższych urzędników wybieranych raz do roku;
2. w cesarstwie bizantyjskim: wysoki urzędnik
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męski
(1.1) hist. w starożytnych Atenach, od VIII w. p.n.e. do czasów reform Klejstensa, jeden z dziewięciu najważniejszych urzędników polis, zasiadał w Areopagu;
(1.2) hist. analogiczny urząd w niektórych polis starożytnej Grecji
(1.3) hist. w Bizancjum tytuł arystokratyczny, przysługujący m.in. zarządcy prowincji lub namiestnikom plemięemion słowiańskich
Wiktionary
Archont (gr. ἄρχων, archon 'rządzący', imiesłów od gr. ἄρχω 'być na czele') – najwyższy urzędnik polis w starożytnych Atenach, który przewodniczył radzie areopagu i zajmował się najważniejszymi sprawami ateńskiej polis. Urzędnicy ci pojawili się w VIII w. p.n.e. Również inne miasta greckie, np.: Sparta, Delfy, Delos używały tego tytułu na oznaczenie własnych urzędników polis.
Wikipedia
rzecz. archontia
przym. archoncki
Wiktionary
urząd archonta
SJP.pl
przedstawiciel gadów naczelnych, np. krokodyl, dinozaur, pterozaur
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy
(1.1) zool. paleont. nazwa systematyczna|Archosauria|Cope|ref=tak., diapsydalny gad;
Wiktionary
Archozaur (Archosaurus) – rodzaj archozauromorfa należącego do grupy Archosauriformes i rodziny Proterosuchidae. Obejmuje jeden gatunek – Archosaurus rossicus, opisany w 1960 przez Tatarinova. Nazwa Archosaurus pochodzi od greckich słów archos oraz sauros i oznacza „władczy jaszczur”. Archozaur żył w późnym permie, około 251 mln lat temu, na terenie dzisiejszej Europy (także w Polsce) i był najstarszym przedstawicielem Archosauriformes.
Wikipedia
(1.1) Współcześnie żyjącymi przedstawicielami archozaurów są krokodyle oraz jedna z linii rozwojowych dinozaurów – ptaki.
Wiktionary
przedstawiciel gadów naczelnych, np. krokodyl, dinozaur, pterozaur
SJP.pl
Archozaury, gady naczelne (Archosauria – z gr. archos – władca + sauros – jaszczur) – takson diapsydalnych gadów obejmujący zaawansowane ewolucyjnie rzędy gadów.
Nazwę „archozaury” zaproponował Edward Drinker Cope w 1869 r. dla grupy, do której zaliczył zauropterygi, krokodyle, „tekodonty”, dinozaury, anomodonty (do których zaliczał dicynodonty i dinocefale) i grupę Rhynchocephalia (do której zaliczał rynchozaury i sfenodonty). Później archozaury były różnie definiowane, bywały nawet uznawane za grupę parafiletyczną; ostatecznie jednak w XX wieku przyjęło się ich rozumienie jako monofiletycznej grupy obejmującej dinozaury, pterozaury, krokodyle i „tekodonty”. Przedmiotem sporów pozostaje jednak, jak dokładnie należałoby zdefiniować tę grupę. Ścierają się tu dwie koncepcje:
Wikipedia
wieś w województwie mazowieckim, w powiecie płockim
SJP.pl
Archutówko – wieś sołecka w Polsce położona w województwie mazowieckim, w powiecie płockim, w gminie Bodzanów.
W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa płockiego.
Wikipedia
nazwisko
SJP.pl
Giuseppe Arcimboldo lub Arcimboldi (ur. 1527 w Mediolanie, zm. 11 lipca 1593 tamże) – włoski malarz okresu manieryzmu.
Tworzył na dworach w Pradze, Wiedniu i Mediolanie.Był malarzem tworzącym w oryginalny i ekscentryczny sposób portrety i kompozycje figuralne o treści rodzajowej lub alegorycznej, na które składały się elementy martwej natury, ułożone w obraz twarzy lub sceny.
Wikipedia
nazwisko
SJP.pl
Wikipedia
nazwisko
SJP.pl
Wikipedia
[czytaj: arko] muzyka: użycie smyczka po pizzicato; coll'arco
SJP.pl
Miejscowości
Wikipedia
[czytaj: arkopal] białe borokrzemowe szkło opalowe
SJP.pl
[czytaj: arkorok] typ szkła
SJP.pl
[czytaj: arkosolium] grób w katakumbach wmurowany w półokrągłą niszę; arkosolium
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) archit. wczesnochrześcijańska nisza grobowa o łukowym sklepieniu;
Wiktionary
Arcosolium (łac. arcus - łuk + solium - miejsce wywyższone) – rodzaj grobu spotykany w okresie wczesnego chrześcijaństwa. Grób miał formę niszy z łukowym obramowaniem. Nisze wykuwano w katakumbach, umieszczano w przedsionkach cel lub portykach bazylik. Płyta nagrobna umieszczana była w pozycji poziomej.
Powstała w III wieku, a rozpowszechniła w IV wieku.
Wikipedia
(1.1) Zidentyfikowano rozległy cmentarz z przełomu starej i nowej ery, wyposażony w grobowce typu kokhim, w grobowe nisze grzebalne arcosolia.
Wiktionary
nazwisko
SJP.pl
Wikipedia
[czytaj: arktik] woda mineralna marki Arctic
SJP.pl
Wikipedia
dawniej:
1. bardzo, szczególnie, ogromnie;
2. bardzo dobrze, znakomicie
SJP.pl
Arcy (kiedyś Aristocracy) – polska organizacja e-sportowa, która została założona w 2002 roku. Sekcję posiada w grze Counter-Strike: Global Offensive.
Wikipedia
przedrostek w wyrazach złożonych…
(1.1) …wskazujący na zwierzchnictwo, pierwszeństwo czegoś
(1.2) …potęgujący znaczenie, nasilenie czegoś
Wiktionary
(1.1) arcy- + biskup = arcybiskup
(1.2) arcy- + ciekawy = arcyciekawy
Wiktionary
IPA: ˈart͡sɨ, AS: arcy
Wiktionary
(1.1) nad-
(1.2) prze-, super-, hiper-
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) Polak o wielkich zasługach dla narodu
Wiktionary
(1.1) Większość arcy-Polaków miało jakiś problem z polskością: Kopernik był tak naprawdę Niemcem, Mickiewicz i Piłsudski uważali się za Litwinów, a Wojtyła miał obywatelstwo obcego państwa.
Wiktionary
IPA: ˌart͡sɨ‿ˈpɔlak, AS: arcy‿polak
Wiktionary
rzecz.
:: fż. arcy-Polka ż.
przym. arcypolski
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) Polka o wielkich zasługach dla narodu
Wiktionary
(1.1) Czy o takiej królowej Jadwidze można powiedzieć, że była arcy-Polką?
Wiktionary
rzecz.
:: fm. arcy-Polak m.
przym. arcypolski
Wiktionary
wybitnie, bardzo banalny
SJP.pl
przymiotnik
(1.1) w najwyższym stopniu banalny, prosty
Wiktionary
przysł. arcybanalnie
Wiktionary
arcybazylika Najświętszego Zbawiciela, Świętego Jana Chrzciciela i Świętego Jana Ewangelisty na Lateranie - główna bazylika, do której udaje się każdy nowo wybrany biskup Rzymu
SJP.pl
żartobliwie: wyróżniający się wśród biboszów
SJP.pl
duchowny wysoki rangą, zarządzający archidiecezją
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) rel. tytuł honorowy nadawany biskupom ważniejszych diecezji (archidiecezji), a także jako wyróżnienie samej osoby biskupa („ad personam”);
Wiktionary
Arcybiskup (gr. αρχή, arché – pierwszeństwo, gr. επίσκοπος, epískopos – nadzorca, biskup) – tytuł honorowy lub urząd nadawany biskupom ważniejszych diecezji (archidiecezja), a także jako wyróżnienie samej osoby biskupa (ad personam).
Wikipedia
(1.1) Arcybiskup ma prawo przewodniczyć synodom podległych sobie biskupów.
Wiktionary
IPA: ˌart͡sɨˈbʲiskup, AS: arcybʹiskup
Wiktionary
rzecz. arcybiskupstwo n.
:: fż. arcybiskupka ż.
przym. arcybiskupi
Wiktionary
(1.1) skr. abp
Wiktionary
dotyczący arcybiskupa, związany z arcybiskupem (np. stolica arcybiskupia, urząd arcybiskupi)
SJP.pl
przymiotnik relacyjny
(1.1) dotyczący arcybiskupa, związany z arcybiskupem
forma rzeczownika|rodzaj=męskoosobowy.
(2.1) M. i W. lm. od: arcybiskup
Wiktionary
(1.1) Zakonnice zobaczyły z okna arcybiskupi orszak.
(2.1) Zakonnice zobaczyły, jak w oknach pojawili się dwaj arcybiskupi.
Wiktionary
rzecz. biskupa ż., arcybiskup m., arcybiskupstwo n., biskup mos., biskupka ż.
Wiktionary
(1.1) archidiecezjalny
Wiktionary
w Kościele protestanckim i starokatolickim: biskupka wyższa rangą
SJP.pl
1. jednostka podziału terytorialnego w Kościele; archidiecezja
2. urząd, godność arcybiskupa
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) adm. biskupstwo pod jurysdykcją arcybiskupa;
(1.2) godność arcybiskupa, jego urząd
Wiktionary
Archidiecezja (z gr. arche – pierwszeństwo), arcybiskupstwo – jednostka terytorialna wyższej administracji kościelnej. Istnieją ich cztery rodzaje:
Wikipedia
(1.1) W którym wieku ustanowiono arcybiskupstwo wrocławskie?
Wiktionary
rzecz. biskupa ż., biskupka ż., biskup mos., arcybiskup m., arcybiskupka ż.
przym. arcybiskupi
Wiktionary
(1.1) archidiecezja, metropolia
Wiktionary
przysłówek
(1.1) książk. bardzo, nadzwyczaj bogato
Wiktionary
(1.1) Ufamy, że ciepła wiosna pozwoli kominki wygasić i okna otworzyć szeroko… na… na te jabłonie mazowieckie, kwitnące podobno arcybogato… chyba na przekór tej ziemi i temu błotu…
Wiktionary
przym. arcybogaty
Wiktionary
przebogaty;
1. bardzo bogaty, zamożny;
2. obfitujący w coś
SJP.pl
przymiotnik
(1.1) bardzo, nadzwyczaj bogaty, zamożny
(1.2) bardzo, nadzwyczaj strojny, kosztowny, wystawny
(1.3) książk. bardzo, nadzwyczaj urozmaicony, obfitujący w co
Wiktionary
(1.1) Raymond Roussel urodził się 20 stycznia 1877 roku w Paryżu[,] w rodzinie arcybogatego bankiera.
(1.1) W XVIII wieku wieś była posiadłością arcybogatej rodziny von Magnis, która była w posiadaniu wielu majątków w hrabstwie kłodzkim.
(1.1) Spektakularnych niezwykłości mamy w „Domu dusz” co niemiara. Jest ambitny biedak, który zmienia się w arcybogatego ranczera gnębiącego chłopów.
(1.1) Poszczególne — duże — firmy korzystają z dotacji liczonych w miliardach. Pomoc trafia do arcybogatych do niedawna banków i do firm motoryzacyjnych.
(1.1) Teraz kobiety chcą się najpierw zabezpieczyć materialnie na przyszłość, zanim zdecydują się na posiadanie dzieci — dotyczy to przede wszystkim tych kobiet, które nie mają szans na znalezienie arcybogatych mężów
(1.2) Arcybogata dekoracja wykonana została z płytek ceramicznych, mozaik, szkliwionej cegły, marmuru[,] i granitu. Złocone i emaliowane, cebulaste kopuły błyszczą w słońcu i nie ma wątpliwości, że to budowla imperialna.
(1.2) Rocznie w Europie sprzedaje się około miliona takich samochodów. Prym wprawdzie wiodą modele niemieckie, ale Lancia ma w nim swoje trwałe miejsce. [Lancia] Thesis wnosi do tej nieco konserwatywnej grupy sporo świeżości. Odnosi się to nie tyle do arcybogatego wyposażenia[,] ale przede wszystkim wyglądu.
(1.3) Wspaniałe to wydawnictwo, zalecające się szczególnie arcybogatym materiałem ilustracyjnym i pięknymi barwnymi planszami, zawiera pewną liczbę portretów polskich, wyszczególnienie których zbytecznym może nie będzie.
(1.3) Japonia to stara, potężna, arcybogata kultura.
(1.3) Concerto grosso to typ koncertu barokowego, który także w arcybogatym dorobku [[:w:de:Georg Friedrich Händel|Georga Fried[e]richa Häendla]] (1685–1759) znalazł swoje miejsce i to miejsce wcale niepoślednie.
(1.3) Poza wszystkim, Krzysztof otworzył przede mną nie tylko arcybogatą bibliotekę, ale całe liberalne królestwo wolności.
(1.3) Istna mikrodżungla roślinek i żyjątek, których nazw nie znam, świat arcybogaty, najróżniejszy i dla mnie najczęściej — anonimowy.
(1.3) Ponieważ pierwsza sala to rodzaj pizzerii—spaghetterii, a ja koniecznie chciałem raczyć się czymś rdzennie śląskim, udaliśmy się ze Sławkiem Sierzputowskim (mistrzem o•biek•ty•wu) — do tej drugiej, gdzie wśród arcybogatego jadłospisu potraw z całego świata figuruje wiele spe•cja•łów lokalnych.
Wiktionary
przysł. arcybogato
Wiktionary
(1.1) przebogaty
(1.2) przebogaty
(1.3) przebogaty
Wiktionary
skrót od: arcybiskup (odczytywany jako cały, odmienny wyraz); abp
SJP.pl
przymiotnik
(1.1) nadzwyczajnie bystry
Wiktionary
wyjątkowo wierny chrześcijaństwu, ortodoksyjnie chrześcijański
SJP.pl
przymiotnik
(1.1) szczególnie oddany chrześcijaństwu
(1.2) hist. tytuł królów francuskich
Wiktionary
bardzo ciasny
SJP.pl
przymiotnik
(1.1) bardzo ciasny
Wiktionary
bardzo interesujący, przykuwający uwagę
SJP.pl
przymiotnik
(1.1) bardzo ciekawy
Wiktionary
1. wymagający ogromnego taktu;
2. bardzo wrażliwy;
3. bardzo cienki i łamliwy
SJP.pl
archidiakon;
1. w Kościele katolickim: duchowny będący członkiem kapituły katedralnej lub kolegiackiej;
2. w niektórych kościołach prawosławnych: najważniejszy diakon służący przy biskupie prawosławnym;
3. w dawnej Polsce: zwierzchnik części diecezji
SJP.pl
1. bardzo życzliwy, czuły;
2. bardzo pozytywny;
3. bardzo pomyślny;
4. wyjątkowo sprawny, staranny;
5. bardzo smaczny;
6. bardzo korzystny;
7. doskonały, bez wad
SJP.pl
bardzo dowcipny
SJP.pl
dramat będący arcydziełem
SJP.pl
bardzo, szczególnie drogi
SJP.pl
przymiotnik
(1.1) o ogromnej wartości materialnej
(1.2) o ogromnej wartości emocjonalnej dla kogoś
Wiktionary
bardzo głupi
SJP.pl
1. rodzaj roślin z rodziny baldaszkowatych; dzięgiel;
2. arcydzięgiel litwor - gatunek rośliny z rodziny selerowatych; litwor, dzięgiel litwor, angelika, dzięgiel lekarski
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) bot. gatunek rośliny z rodziny selerowatych;
Wiktionary
Wikipedia
IPA: ˌart͡sɨˈd͡ʑɛ̃ŋʲɟɛl, AS: arcyʒ́ẽŋʹǵel
Wiktionary
rzecz. arcydzięgielówka ż.
przym. arcydzięglowy
Wiktionary
(1.1) dzięgiel litwor, arcydzięgiel litwor
Wiktionary
związany z arcydzięglem
SJP.pl
1. → arcydzieło;
2. bardzo dzielny, odważny
SJP.pl
przymiotnik
(1.1) w najwyższym stopniu dzielny
(1.2) daw. niezwykle skuteczny
(1.3) daw. mający charakter arcydzieła
Wiktionary
zdrobnienie od: arcydzieło
SJP.pl
1. bardzo cenne, wybitne dzieło sztuki;
2. przenośnie: szczególne osiągnięcie w dziedzinie innej niż sztuka; także: czynność lub postępowanie poza dziedziną sztuki odznaczające się szczególną biegłością
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) utwór artystyczny uważany przez większość za wybitny, ponadprzeciętny i ponadczasowy, wyróżniający się nieprzeciętnymi walorami literackimi, plastycznymi czy muzycznymi;
(1.2) przen. dobrze wykonana praca
Wiktionary
Arcydzieło – dzieło kultury, które zostało uznane przez odbiorców lub publiczność w pewnym dłuższym okresie za wyróżniające się na tle innych dzieł (literatury, muzyki, filmu, sztuk plastycznych) lub za doskonałe w swoim gatunku. Status arcydzieła nadają odbiorcy w procesie recepcji. Arcydzieło może realizować pewne obowiązujące w danym czasie standardy artyzmu, często jednak jest na tyle oryginalne, że je przekracza. Stąd też liczne dzieła kultury zostały uznane za arcydzieła dopiero wiele lat po ich powstaniu – zostały bowiem początkowo odrzucone przez odbiorców jako bezwartościowe.
Wikipedia
(1.1) Przez badaczy ta część „Dziadów” jest uważana za arcydzieło polskiego dramatu romantycznego, m.in. ze względu na połączenie w jednym utworze problematyki polityczno-historycznej z metafizyczną.
(1.2) To przestępstwo to było prawdziwe arcydzieło.
Wiktionary
IPA: ˌart͡sɨˈd͡ʑɛwɔ, AS: arcyʒ́eu̯o
Wiktionary
(1.1,2) majstersztyk
Wiktionary
bardzo dziwny
SJP.pl
przymiotnik
(1.1) w najwyższym stopniu dziwny
Wiktionary
(1.1) przedziwny
Wiktionary
przymiotnik
(1.1) niezwykle długi
Wiktionary
wielki egocentryk
SJP.pl
bardzo groźny
SJP.pl
przymiotnik
(1.1) w najwyższym stopniu groźny
Wiktionary
bardzo głupi
SJP.pl
przymiotnik
(1.1) skrajnie głupi, w najwyższym stopniu głupi
Wiktionary
1. w hierarchii kapłańskiej w religiach starożytnego Wschodu: kapłan sprawujący najwyższą władzę;
2. kapłan świątyni jerozolimskiej odgrywający szczególną rolę w judaizmie
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) rel. najwyższy kapłan w bliskowschodnich kultach pogańskich;
(1.2) rel. żyd. najwyższy urząd w świątyni jerozolimskiej, przełożony kapłanów i lewitów;
(1.3) teol. w chrześcijaństwie tytuł jedynego pośrednika między Bogiem a ludźmi przysługujący Chrystusowi
Wiktionary
Wikipedia
(1.1) W starożytnym Egipcie faraon zostawał jednocześnie arcykapłanem.
(1.2) Do stroju arcykapłana należały: efod, choszen i diadem.
(1.3) Chrystus jako jedyny arcykapłan zasiada po prawicy tronu Boga w niebiosach.
Wiktionary
rzecz. arcykapłaństwo n.
:: fż. arcykapłanka ż.
przym. arcykapłański
Wiktionary
1. zwierzchniczka Kościoła Katolickiego Mariawitów, odpowiedniczka arcybiskupa w innych Kościołach chrześcijańskich;
2. główna kapłanka w religiach pogańskich
SJP.pl
Arcykapłanka, także arcybiskupka – zwierzchniczka Kościoła Katolickiego Mariawitów, odpowiedniczka arcybiskupa w innych Kościołach chrześcijańskich.
Jedyną arcykapłanką w Kościele Mariawickim była Antonina Maria Izabela Wiłucka-Kowalska. Aktualnie Kościołem Katolickim Mariawitów zarządza siostra biskupka Damiana Maria Beatrycze Szulgowicz, która nie przyjęła tytułu arcykapłanki.
Wikipedia
dotyczący arcykapłana
SJP.pl
przymiotnik dzierżawczy
(1.1) rel. należący do arcykapłana
przymiotnik relacyjny
(2.1) rel. dotyczący arcykapłana, określający arcykapłana
przymiotnik jakościowy
(3.1) rel. charakterystyczny dla arcykapłana, mający cechy arcykapłana
Wiktionary
(1.1) Był on bowiem teściem Kajfasza, który owego roku pełnił urząd arcykapłański.
Wiktionary
rzecz. arcykapłan mos., arcykapłaństwo n.
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) rel. godność lub urząd arcykapłana
Wiktionary
(1.1) W ten sposób arcykapłaństwo zostało wciągnięte w pełną zamieszania politykę owej epoki.
Wiktionary
rzecz. arcykapłan mos., arcykapłanka ż.
przym. arcykapłański
Wiktionary
najważniejszy kościół archidiecezji, katedra arcybiskupa; archikatedra
SJP.pl
wyjątkowo wierny katolicyzmowi, ortodoksyjnie katolicki
SJP.pl
przymiotnik
(1.1) szczególnie oddany katolicyzmowi
(1.2) hist. tytuł monarchów hiszpańskich
Wiktionary
przym. katolicki
Wiktionary
komtur na zamku krzyżackim, odpowiedzialny za odprawę obrządków religijnych, posiadający władzę zwierzchnią zaraz po wielkim komturze
SJP.pl
przymiotnik od: arcykomtur
SJP.pl
bardzo kosztowny
SJP.pl
przymiotnik
(1.1) bardzo kosztowny
Wiktionary
skrót od: arcyksiążę
SJP.pl
skrót
(1.1) = arcyksiążę
Wiktionary
tytuł książąt austriackich z dynastii Habsburgów; osoba odznaczona tym tytułem
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) austriacki tytuł książęcy
(1.2) osoba nosząca tytuł arcyksięcia (1.1)
Wiktionary
Arcyksiążę (niem. Erzherzog, łac. archidux), forma żeńska arcyksiężna (niem. Erzherzogin) – od 1356 do 1918 roku tytuł władców Arcyksięstwa Austriackiego. Od roku 1438 tytuł arystokratyczny książąt i księżniczek austriackich domu Habsburgów, od XVI wieku nadawany wszystkim członkom dynastii.
Wikipedia
(1.2) Chodziło o uwolnienie więzionego w Polsce arcyksięcia Maksymiliana, niefortunnego rywala Zygmunta III podczas wolnej elekcji.
Wiktionary
rzecz. arcyksięstwo n.
:: fż. arcyksiężna ż.
przym. arcyksiążęcy
Wiktionary
(1.1-2) skr. arcyks.
Wiktionary
dotyczący arcyksięcia, związany z godnością arcyksięcia i osobami przy nim (np. tytuł arcyksiążęcy, para arcyksiążęca)
SJP.pl
przymiotnik relacyjny
(1.1) związany z arcyksięciem, dotyczący do arcyksięcia
przymiotnik dzierżawczy
(2.1) należący do arcyksięcia
Wiktionary
rzecz. arcyksiążę m., arcyksiężna ż., arcyksięstwo n.
przym. książęcy
Wiktionary
tytuł, godność arcyksięcia
SJP.pl
Arcyksięstwo – państwo, którego panujący monarcha nosi tytuł arcyksięcia lub arcyksiężnej. Określenie pojawiło się w średniowieczu, gdy Rudolf IV uzurpował tytuł arcyksięcia Palatynatu. Od 1453 tytuł arcyksięcia zarezerwowany był dla władców Austrii.
Wikipedia
małżonka arcyksięcia
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) żona arcyksięcia
(1.2) córka cesarza
Wiktionary
rzecz. arcyksiążę mos.
przym. arcyksiążęcy
Wiktionary
tytuł księżniczek z dynastii Habsburgów
SJP.pl
wielki kłamca
SJP.pl
szczególnie wyszukane, "wiarygodne" kłamstwo
SJP.pl
próżniak do kwadratu, leń jakich mało, nierób nad nieroby
SJP.pl
bardzo leniwy
SJP.pl
przymiotnik
(1.1) odznaczający się bardzo niską jakością, bardzo zły
Wiktionary
bardzo, przesadnie lojalny
SJP.pl
przymiotnik
(1.1) bardzo lojalny
Wiktionary
przymiotnik jakościowy
(1.1) ludzki, humanitarny w sposób wyjątkowy, wręcz doskonały
Wiktionary
instrument muzyczny z grupy chordofonów szarpanych, basowa odmiana lutni
SJP.pl
Arcylutnia (arciliuto, archiliuto, archlute) – instrument muzyczny, w którym źródłem dźwięku są napięte struny szarpane palcami; używana głównie w XVI i XVII wieku basowa odmiana lutni, wyposażona w długą szyjkę i większą niż zwykła lutnia liczbę strun, stosowana w kościelnych i świeckich zespołach wokalno-instrumentalnych do akompaniamentu i realizacji generałbasu. Struny basowe strojone są wg indywidualnych potrzeb, zazwyczaj w skali malejącej – najwyższy dźwięk wydaje struna położona najniżej, najniższy – położona najwyżej.
Wikipedia
wyjątkowo mądrze, bardzo mądrze
SJP.pl
potężny, doświadczony mag, który opanował do perfekcji dziedzinę magii
SJP.pl
potężna, doświadczona magini, która opanowała do perfekcji dziedzinę magii
SJP.pl
1. mistrz nad mistrze; najlepsza osoba w danym fachu;
2. najwyższy tytuł przyznawany w szachach sportowych
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) osoba przewyższająca wszystkich swoimi umiejętnościami w danej dziedzinie
(1.2) szach. szachista posiadający najwyższy tytuł przyznawany w szachach sportowych;
Wiktionary
Arcymistrz – tytuł nadawany szachistom przez Międzynarodową Federację Szachową (FIDE) za wyniki sportowe. Wyróżniony szachista ma prawo dożywotnio posługiwać się tym tytułem. Na oznaczenie tytułu używa się polskiego skrótu am lub międzynarodowego GM (ang. grandmaster).
Wikipedia
(1.1) W relacjach z mało mu dotąd znanym światem polityki raz po raz iskrzyło i dochodziło nawet do bardzo ostrych konfliktów, ale Rowecki, choć nie stał się arcymistrzem gry politycznej, szybko uczył się jej reguł.
(1.2) Trzy lata później w Rzymie Sofia doprowadziła do rozpaczy grupę arcymistrzów radzieckich — tylko jednemu z nich „podarowała” remis i osiągnęła jeden z najwspanialszych wyników rankingowych w historii szachów.
Wiktionary
rzecz. arcymistrzostwo n.
:: fż. arcymistrzyni
przym. arcymistrzowski
Wiktionary
1. kobieta wyróżniająca się wśród mistrzów, niedościgniona w jakiejś dziedzinie;
2. najwyższy tytuł przyznawany kobietom w szachach sportowych; kobieta nosząca ten tytuł
SJP.pl
Arcymistrz – tytuł nadawany szachistom przez Międzynarodową Federację Szachową (FIDE) za wyniki sportowe. Wyróżniony szachista ma prawo dożywotnio posługiwać się tym tytułem. Na oznaczenie tytułu używa się polskiego skrótu am lub międzynarodowego GM (ang. grandmaster).
Wikipedia
szczególnie miły
SJP.pl
przymiotnik
(1.1) książk. nadzwyczaj miły
Wiktionary
przymiotnik
(1.1) książk. ponad wszelką miarę monotonny, niezmieniający się
Wiktionary
przymiotnik jakościowy
(1.1) bardzo naiwny
Wiktionary
(1.1) Trzeba przecież zobaczyć, arcynaiwny Sokratesie, że człowiek sprawiedliwy wszędzie ma mniej niż niesprawiedliwy.
Wiktionary
rzecz. arcynaiwność ż.
przysł. arcynaiwnie
Wiktionary
przymiotnik
(1.1) zupełnie niemiły
Wiktionary
przymiotnik
(1.1) wyjątkowy, bardzo rzadko spotykany
Wiktionary
przymiotnik
(1.1) zupełnie nowy, nieznany jeszcze przed chwilą
Wiktionary
bardzo nudny
SJP.pl
przymiotnik
(1.1) w najwyższym stopniu nudny
Wiktionary
wyjątkowo oddany
SJP.pl
potocznie: wielki osioł, osoba bardzo uparta i głupia
SJP.pl
tytuł używany niekiedy przez katolików w stosunku do biskupa i arcybiskupa
SJP.pl
niesamowicie piękny, przepiękny
SJP.pl
przymiotnik
(1.1) nadzwyczajnej urody
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy
(1.1) pejor. wyjątkowy szubrawiec, oszust (wzmocniona obelga „pies”)
Wiktionary
(1.1) Jeśli łżę, jestem arcypies, nie szlachcic.
Wiktionary
rzecz. pies m., psowate nmos., psiarnia ż., psiarczyk m., psiarz m., psica ż., psina ż., psiara ż., psiak m., psioczenie n., napsioczenie n.
:: zdrobn. piesek m., psiaczek m., psiątko n., psinka ż., pieseczek m., piesunio m.
:: zgrub. psisko n.
czas. psioczyć ndk., napsioczyć dk.
przym. psi, psowaty, pieski, arcypsi
przysł. psio, piesko
Wiktionary
przymiotnik
(1.1) w najwyższym stopniu wzbudzający wesołość, śmiech
Wiktionary
przymiotnik
(1.1) odznaczający się w szczególny sposób cechą polskości
Wiktionary
(1.1) Poeta ojczyzny, „poeta arcypolski” (…) był zarazem poetą, w którego utworach biły zawsze uczucia internacjonalistyczne.
Wiktionary
rzecz. arcy-Polak m., arcy-Polka ż.
Wiktionary
bardzo poważny
SJP.pl
przymiotnik
(1.1) niezwykle pożyteczny
Wiktionary
bardzo prosty
SJP.pl
przymiotnik
(1.1) doskonały, świetny
Wiktionary
bardzo mocno skomplikowany
SJP.pl
przysłówek sposobu
(1.1) w sposób arcyskromny
Wiktionary
(1.1) Co kilka dni się do mnie / Ktoś nowy z prośbą zgłasza / Zaczyna arcyskromnie / I bardzo mnie przeprasza (…)
Wiktionary
przym. arcyskromny
Wiktionary
bardzo skromny
SJP.pl
przymiotnik
(1.1) zupełnie niewyszukany, nieokazały
(1.2) zupełnie nie podkreślający własnych zalet, nie wywyższający się
Wiktionary
przysł. arcyskromnie
Wiktionary
przymiotnik
(1.1) bardzo smaczny
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) odprzym. cecha tego, co jest arcyśmieszne; cecha tych, którzy są arcyśmieszni
Wiktionary
przym. arcyśmieszny
przysł. arcyśmiesznie
Wiktionary
bardzo śmieszny
SJP.pl
przymiotnik
(1.1) nadzwyczaj śmieszny
Wiktionary
rzecz. arcyśmieszność ż.
Wiktionary
bardzo, wybitnie staroświecki
SJP.pl
przymiotnik jakościowy
(1.1) zupełnie nienowoczesny; całkowicie taki jak w dawnych czasach
Wiktionary
rzecz. staroświeckość ż.
przysł. staroświecko
Wiktionary
bardzo sugestywny
SJP.pl
do przesady swobodny
SJP.pl
bardzo, wybitnie swojski
SJP.pl
(r. męski) mężczyzna nadzwyczaj sprytny, umiejący sobie radzić w różnych sytuacjach, niekoniecznie w uczciwy sposób
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) odprzym. cecha tego, co jest arcytrudne
Wiktionary
przym. arcytrudny
przysł. arcytrudno
Wiktionary
bardzo trudny
SJP.pl
przymiotnik
(1.1) bardzo trudny, niezwykle skomplikowany
Wiktionary
rzecz. arcytrudność ż.
Wiktionary
wybitny, znakomity twór
SJP.pl
przymiotnik
(1.1) w najwyższym stopniu wzbudzający wesołość, śmiech
Wiktionary
niesłychanie ważny, ważny ponad wszelką miarę
SJP.pl
przymiotnik
(1.1) bardzo ważny, znaczący, od którego wszystko zależy
(1.2) bardzo ważny, mający ogromne wpływy albo władzę
Wiktionary
żartobliwie: wieszcz wyróżniający się wśród pozostałych wieszczów
SJP.pl
największy, główny wróg
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) odprzym. cecha tego, co jest arcywspaniałe; cecha tych, którzy są arcywspaniali
Wiktionary
przym. arcywspaniały
przysł. arcywspaniale
Wiktionary
przymiotnik
(1.1) odznaczający się bardzo pozytywnymi cechami
Wiktionary
rzecz. arcywspaniałość ż.
Wiktionary
najdoskonalszy, najwyśmienitszy, najznamienitszy
SJP.pl
przymiotnik
(1.1) jeszcze bardziej wyborny, wyśmienity
Wiktionary
bardzo zabawny
SJP.pl
przymiotnik
(1.1) w najwyższym stopniu zabawny
Wiktionary
rzecz. zabawa ż., arcyzabawność ż.
przysł. arcyzabawnie
Wiktionary
(1.1) przezabawny, arcyśmieszny, prześmieszny
Wiktionary
bardzo łobuzerski
SJP.pl
wielki łajdak, niegodziwiec
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) ekspr. pejor. osoba postępująca nikczemnie
Wiktionary
(1.1) Już mnie nie zdumieje, nawet gdyby hetmanem wielkim koronnym został sam arcyłotr i rakarz Lubowidzki.
Wiktionary
wielkie łotrostwo
SJP.pl
nazwisko
SJP.pl
nazwisko
SJP.pl
przymiotnik relacyjny
(1.1) związany z Arczynami, dotyczący Arczynów
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(2.1) jęz. język arczyński;
Wiktionary
rzecz. Arczynowie lm m.
Wiktionary
nazwisko
SJP.pl
zimnokrwisty koń pociągowy; koń ardeński
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy
(1.1) zootechn. rasa konia pochodząca z Ardenów
(1.2) zootechn. koń rasy arden (1.1)
Wiktionary
geografia:
Wikipedia
(1.2) Nie można mówić, że ardeny są końmi płochliwymi.
Wiktionary
rzecz. Ardeny lm. nmos.
przym. ardeński
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) mieszkaniec Arden; osoba z tego obszaru
Wiktionary
(1.1) Raz on tam w czasie turnieju chwycił, po skruszeniu kopii, pewnego rycerza ardeńskiego wpół, wywlókł go z kulbaki i wyrzucił na wysokość kopii w górę, chociaż Ardeńczyk cały był w żelazo zakuty.
(1.1) Wydaje się, że ucieczka Rimbauda od cywilizacji (…) była konsekwentną drogą rozwoju poetyckiego. Dwa poematy prozą tego niespełna dwudziestoletniego Ardeńczyka to wykładnia nowej literatury, szczytowe osiągnięcie epoki.
Wiktionary
rzecz. Ardeny nmos., ardeńczyk mzw.
:: fż. Ardenka ż.
przym. ardeński
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) mieszkanka Arden; kobieta z tego obszaru
Wiktionary
rzecz. Ardeny nmos.
:: fm. Ardeńczyk mos.
przym. ardeński
Wiktionary
→ Ardeny
SJP.pl
przymiotnik relacyjny
(1.1) związany z Ardenami, pochodzący z obszaru Ardenów
(1.2) związany z francuskim departamentem Ardeny
Wiktionary
(1.1) Raz on tam w czasie turnieju chwycił, po skruszeniu kopii, pewnego rycerza ardeńskiego wpół, wywlókł go z kulbaki i wyrzucił na wysokość kopii w górę, chociaż Ardeńczyk cały był w żelazo zakuty.
Wiktionary
rzecz. arden mzw., Ardeny nmos., Ardeńczyk mos., Ardenka ż.
Wiktionary
określenie wykonawcze: żarliwie, płomiennie
SJP.pl
„Ardente” – nazwa noszona na przestrzeni dziejów przez okręty Regia Marina:
Wikipedia
zimnokrwisty koń pociągowy; koń ardeński
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj niemęskoosobowy, liczba mnoga, nazwa własna
(1.1) geogr. silnie zalesione góry w południowo-wschodniej Belgii, Francji i Luksemburgu;
(1.2) geogr. adm. francuski departament, położony w regionie Grand Est;
Wiktionary
Wikipedia
(1.1) Powierzchnia Ardenów wynosi 11200 km².
Wiktionary
rzecz. Ardeńczyk mos., Ardenka ż., arden mzw.
przym. ardeński
Wiktionary
(1.1) Las Ardeński
Wiktionary
prawdopodobny wczesny hominid z pliocenu, pochodzący ze wschodniej Afryki, podobny do szympansa, lecz dwunożny
SJP.pl
Wikipedia
określenie wykonawcze: śmiało, odważnie; ardito
SJP.pl
oddziały ochotnicze w armii włoskiej podczas I wojny światowej, przeznaczone do zadań specjalnych
SJP.pl
Wikipedia
określenie wykonawcze: śmiało, odważnie; arditamente
SJP.pl
„Ardito” – nazwa noszona na przestrzeni dziejów przez okręty Regia Marina:
Wikipedia
ardizja karbowana - roślina doniczkowa z rodziny pierwiosnkowatych
SJP.pl
Ardizja (Ardisia Sw.) – rodzaj roślin z rodziny pierwiosnkowatych (Primulaceae). Należy tu od 200 do 500 gatunków (w zależności od ujęcia systematycznego). Występują w tropikalnych i subtropikalnych rejonach Azji oraz Ameryki Południowej, Środkowej i Północnej.
Wikipedia
produkt marki Ardo
SJP.pl
imię
Wikipedia
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna
(1.1) geogr. rzeka w Rumunii, lewy dopływ Dunaju;
(1.2) geogr. okręg w Rumunii, położony na Wołoszczyźnie;
Wiktionary
Ardżesz (rum. Argeș) – rzeka w Rumunii, lewy dopływ Dunaju o długości 350 km. Źródła rzeki leżą w Górach Fogaraskich na wysokości 2030 m n.p.m., powierzchnia jej dorzecza wynosi 12 550 km².
Ardżesz powstaje z dwóch głównych cieków wodnych, zwanych Buda i Capra w Górach Fogaraskich. Buda (główne źródło systemu hydrograficznego rzeki) wypływa spod szczytu Arpașu Mic, na wysokości 2030 m, z jeziora polodowcowego Buda, natomiast rzeka Capra wypływa z jeziora polodowcowego Capra, położonego poniżej szczytu Vânătarea lui Buteanu.
Wikipedia
1. niewierne, ubarwione, niezgodne z obserwacją odtwarzanie rzeczywistości w utworze literackim, w dziele sztuki;
2. kierunek w literaturze i w sztuce posługujący się takim opisem
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) odprzym. cecha tego, co jest arealne; cecha tych, którzy są arealni
Wiktionary
przym. arealny
przysł. arealnie
Wiktionary
nierealny
SJP.pl
pewna powierzchnia ziemi, zwłaszcza przeznaczona pod uprawę lub hodowlę albo będąca miejscem występowania pewnego gatunku roślin czy zwierząt
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) roln. leśn. powierzchnia gruntu
(1.2) zool. bot. obszar występowania określonego gatunku
Wiktionary
Wikipedia
(1.1) W areale upraw przeważają kultury zbożowe.
Wiktionary
IPA: aˈrɛaw, AS: areau̯
Wiktionary
przym. areałowy
Wiktionary
(1.1-2) powierzchnia, teren
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj nijaki, nazwa własna
(1.1) geogr. miasto w północnej części Portoryka, w aglomeracji San Juan
(1.2) astr. asteroida o numerze 4337
Wiktionary
Arecibo – miasto w północnej części Portoryko; nad Atlantykiem; w aglomeracji San Juan; 44 191 mieszkańców (2019). Słynne z powodu znajdującego się obok niego Obserwatorium Arecibo, posiadającego największy (do 2016 roku) na świecie radioteleskop.
W mieście rozwinął się przemysł odzieżowy, drzewny, maszynowy. W Arecibo produkuje się cukier oraz rum. Ośrodek turystyczny.
Wikipedia
przymiotnik dzierżawczy - należący do Arety lub z nią związany
SJP.pl
nazwisko
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) med. całkowity lub znaczny zanik odruchu (odruchów)
Wiktionary
Arefleksja – całkowite zniesienie odruchów; częściowe zniesienie odruchów nazywa się hiporefleksją. Arefleksja odruchów skórnych występuje w przebiegu uszkodzenia ośrodkowego neuronu ruchowego, arefleksja odruchów głębokich typowa jest dla obrazu uszkodzenia dolnego neuronu ruchowego.
Wikipedia
rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy, nazwa własna
(1.1) mitgr. postać mitologiczna, boski koń, syn bogini Demeter ukrywającej się jako klacz, spłodzony przez Posejdona pod postacią ogiera
Wiktionary
1. statek Noego, wielkich rozmiarów łódź, korab
2. skrzynia, kufer
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) zdrobn. Arkadiusz
Wiktionary
Arkadiusz – imię męskie pochodzenia greckiego. Wywodzi się od słowa Αρκαδικóς (Arkadikós) oznaczającego „pochodzący z Arkadii”.
Forma oboczna: Arkady
Odpowiednik żeński: Arkadia.
Odpowiedniki w innych językach:
Wikipedia
(1.1) Idę dzisiaj do Arka na imieniny.
Wiktionary
IPA: ˈarɛk, AS: arek
Wiktionary
rzecz. Arkadiusz mos.
Wiktionary
(1.1) Arkadiusz, Areczek, Aruś
Wiktionary
drzewo do 20 m wysokości, z rodziny arekowatych; najbardziej znany gatunek to areka katechu zwana też żuwipalmą lub pinangiem albo palmą betelową
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) bot. nazwa systematyczna|Areca|L.|ref=tak., palma z rodziny arekowatych;
Wiktionary
Areka (Areca L.) – rodzaj palm z rodziny arekowatych. Należy do niej około 50 gatunków rosnących głównie w południowo-wschodniej Azji. Gatunkiem typowym jest Areca catechu L..
Wikipedia
(1.1) Ze szczytów pni arek wyrastają pierzaste liście.
Wiktionary
rzecz. arekowate lm nm., arekowce lm nm., arekowe lm nm.
przym. arekowy, arekowaty
Wiktionary
antonimy.
hiperonimy.
(1.1) palma
hiponimy.
holonimy.
meronimy.
pokrewne.
rzecz. arekowate lm nm., arekowce lm nm., arekowe lm nm.
przym. arekowy, arekowaty
frazeologia.
etymologia.
uwagi.
tłumaczenia.
* słowacki: (1.1) areka ż.
źródła.
== areka (język słowacki.) ==
wymowa.
znaczenia.
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) bot. areka
odmiana.
przykłady.
składnia.
kolokacje.
synonimy.
Wiktionary
silnie toksyczny alkaloid zawarty w orzechu arekowym, pobudzający układ przywspółczulny, obecnie stosowany wyłącznie w weterynarii
SJP.pl
Arekolina – organiczny związek chemiczny, substancja psychoaktywna z grupy alkaloidów pirydynowych, zawarta w orzechach palmy arekowej.
Arekolina otrzymywana jest też syntetycznie z kwasu nikotynowego. Jest silną trucizną, powodującą skurcze mięśni gładkich. Obecnie arekolina jest stosowana w weterynarii jako lek przeczyszczający oraz przeciw robakom.
Wikipedia
rodzina roślin drzewiastych występująca głównie w strefie międzyzwrotnikowej i podzwrotnikowej; palmy, palmowate
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj niemęskoosobowy, liczba mnoga
(1.1) syst. bot. nazwa systematyczna|Arecaceae|ref=tak., rodzina roślin zaliczana do jednoliściennych;
Wiktionary
Wikipedia
(1.1) Specyficzny pień arekowatych nazywany jest kłodziną.
Wiktionary
rzecz. areka ż., arekowce lm nm., arekowe lm nm.
przym. arekowy, arekowaty
Wiktionary
(1.1) palmy
Wiktionary
o cechach arekowatych (rodzina roślin)
SJP.pl
przymiotnik
(1.1) bot. o cechach roślin z rodziny arekowatych
Wiktionary
rzecz. arekowe nmos., arekowce nmos., arekowate nmos., areka ż.
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj niemęskoosobowy, liczba mnoga
(1.1) syst. bot. nazwa systematyczna|Arecales|Bromhead|ref=tak., rząd roślin zaliczanych do jednoliściennych;
Wiktionary
Wikipedia
(1.1) Liczne arekowce posiadają znaczenie użytkowe.
Wiktionary
rzecz. areka ż., arekowate lm nm., arekowe lm nm.
przym. arekowy, arekowaty
Wiktionary
(1.1) palmowce
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj niemęskoosobowy, liczba mnoga
(1.1) syst. bot. nazwa systematyczna|Arecidae|Takht.|ref=tak., podklasa roślin należących do klasy jednoliściennych;
Wiktionary
Wikipedia
(1.1) Kwiaty arekowych zazwyczaj są wiatropylne.
Wiktionary
rzecz. areka ż., arekowce lm nm., arekowate lm nm.
przym. arekowy, arekowaty
Wiktionary
(1.1) palmowe
Wiktionary
przymiotnik od: areka (rodzaj palmy), np. orzech arekowy
SJP.pl
przymiotnik
(1.1) bot. związany z areką
Wiktionary
rzecz. arekowe nmos., arekowce nmos., arekowate nmos., areka ż.
Wiktionary
przysłówek
(1.1) obojętnie wobec religii, w sposób areligijny
Wiktionary
rzecz. areligijność ż.
przym. areligijny
Wiktionary
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) obojętność wobec spraw religii
Wiktionary
(1.1) Należy natomiast zająć się socjologią areligijności, wynikającej z przewartościowania znaczenia religii w życiu społecznym.
Wiktionary
przym. areligijny
przysł. areligijnie
Wiktionary
niereligijny
SJP.pl
przymiotnik
(1.1) obojętny wobec kwestii religii
Wiktionary
rzecz. areligijność ż.
przysł. areligijnie
Wiktionary
(1.1) świecki, laicki, niereligijny
Wiktionary
węglowodór aromatyczny (np. benzen, toluen) otrzymywany z ropy naftowej i gazu ziemnego
SJP.pl
Wikipedia
1. centralne miejsce w cyrku, na którym odbywają się popisy cyrkowe;
2. teren działania, widownia jakichś wydarzeń, konfliktów;
3. w starożytnym amfiteatrze: miejsce walk gladiatorów lub zapaśników;
4. miejsce, gdzie odbywają się corridy
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) koliste miejsce otoczone widownią, na którym odbywają się różnego typu pokazy, np. cyrkowe
(1.2) przen. miejsce jakichś wydarzeń, działań
Wiktionary
Arena (z łac. harena, arena - piasek) – usytuowany w centrum obiektu i wysypany piaskiem plac w kształcie koła lub elipsy. Miejsce walk, turniejów, popisów, igrzysk i widowisk. Wywodzi się ze starożytnego teatru greckiego i rzymskiego oraz cyrku rzymskiego.
Wikipedia
(1.1) Na arenę wyszedł clown.
(1.2) Polityk ośmieszył się na arenie międzynarodowej swoimi działaniami.
Wiktionary
IPA: aˈrɛ̃na, AS: arẽna
Wiktionary
rzecz. arenosole nmos.
:: zdrobn. arenka ż.
przym. arenowy
Wiktionary
antonimy.
(1.1) amfiteatr
hiperonimy.
hiponimy.
holonimy.
meronimy.
pokrewne.
rzecz. arenosole nmos.
:: zdrobn. arenka ż.
przym. arenowy
frazeologia.
etymologia.
uwagi.
tłumaczenia.
* angielski: (1.1) arena, ring; (1.2) arena, scene, stage
* arabski: (1.1) حلبة
* białoruski: (1.1) арэна ż.; (1.2) арэна ż.
* bułgarski: (1.1) арена ż.; (1.2) арена ż.
* duński: (1.1) arena w.; (1.2) skueplads w., arena w.
* esperanto: (1.1) areno; (1.2) areno
* francuski: (1.1) arène ż.; (1.2) scène ż.
* gudźarati: (1.1) અખાડો m. (akhāḍō)
* hiszpański: (1.1) arena ż.
* interlingua: (1.1) arena
* niemiecki: (1.1) Arena ż.; (1.2) Schauplatz ż., Bühne ż., Parkett n.
* ormiański: (1.1) ասպարեզ
* rosyjski: (1.1) арена ż., манеж m.; (1.2) арена ż.
* szwedzki: (1.1) arena w.
* tajski: (1.1) เวที
* ukraiński: (1.1) арена ż.
* węgierski: (1.1) aréna; (1.2) aréna
źródła.
== arena (język angielski.) ==
thumb|arena (1.1)
wymowa.
audio|LL-Q1860 (eng)-Vealhurl-arena.wav.
znaczenia.
rzeczownik
(1.1) arena
odmiana.
przykłady.
składnia.
kolokacje.
synonimy.
Wiktionary
wilgotne piaski strefy brzegowej mórz, jezior i rzek, będące środowiskiem życia drobnych organizmów roślinnych i zwierzęcych (np. glonów, pierwotniaków i okrzemek)
SJP.pl
Wikipedia
Arenawirusy (łac. Arenaviridae, z łac. arenosus - piaszczysty) - rodzina wirusów, charakteryzujących się następującymi cechami:
Wikipedia
dawniej:
1. najem, dzierżawa; pacht;
2. opłata za dzierżawę; pacht;
3. karczma, szynk
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) przest. obecnie także gw-pl|Bukowina. dzierżawa
(1.2) przest. czynsz dzierżawny
(1.3) daw. gospoda, karczma
Wiktionary
Dzierżawa (dawniej też: arenda, harenda) – jeden z typów umów prawa cywilnego. Reguluje ją Kodeks cywilny w art. 693-709, przy odpowiednim zastosowaniu przepisów o najmie (art. 659-692). Dzierżawa należy do umów nazwanych, dwustronnie zobowiązujących, wzajemnych i konsensualnych (tzn. dochodzących do skutku przez zgodne oświadczenie woli stron). Polega na udostępnieniu innej osobie prawa lub rzeczy, natomiast (w odróżnieniu np. od pożyczki) nie przenosi własności. Przedmiotem dzierżawy może być tylko rzecz lub prawo przynoszące pożytki.
Wikipedia
IPA: aˈrɛ̃nda, AS: arẽnda
Wiktionary
rzecz. arendarz m., arendowanie n.
czas. arendować ndk.
przym. arendarski
Wiktionary
(1.3) reg-pl|Śląsk|arynda., reg-pl|Śląsk|harynda.
Wiktionary
nazwisko
SJP.pl
nazwisko
SJP.pl
przymiotnik
(1.1) związany z arendarzem, dotyczący arendarza; taki jak u arendarza
Wiktionary
rzecz. arenda ż., arendarz m., arendowanie n.
czas. arendować ndk.
Wiktionary
dawniej: osoba dzierżawiąca od kogoś gospodę, trzodę itp.; pachciarz
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) przest. dzierżawca budynków gospodarczych, karczem, szynków i gruntów rolnych
Wiktionary
(1.1) No, już to wybaczcie, panie arendarzu – wtrącił się z powagą wójt ryczychowski – z bliska go podobno jeszcze nikt nie widział prócz starego klucznika, Kostia Bulija, który z nim jakieś nieczyste utrzymuje konszachty.
Wiktionary
IPA: aˈrɛ̃ndaʃ, AS: arẽndaš
Wiktionary
czas. arendować
rzecz. arenda ż.
przym. arendarski
Wiktionary
przymiotnik od: arendarz
SJP.pl
wynajmować, wydzierżawiać
SJP.pl
czasownik przechodni niedokonany
(1.1) przest. dzierżawić, wynajmować
Wiktionary
IPA: ˌarɛ̃nˈdɔvat͡ɕ, AS: arẽndovać
Wiktionary
rzecz. arenda ż., arendarz m., arendowanie n.
przym. arendarski
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) odczasownikowy od|arendować.
Wiktionary
czas. arendować
rzecz. arenda ż.
przym. arendarski
Wiktionary
nazwisko
SJP.pl
Osoby:
Zobacz też:
Wikipedia
[czytaj: erent] nazwisko
SJP.pl
Wikipedia
1. drzewo azjatyckie, z którego soku otrzymuje się cukier i wino palmowe, zaś z rdzenia - sago; słocza cukrowa; palma cukrowa;
2. wstęp do aktu prawnego; preambuła;
3. jedna z formuł średniowiecznego dokumentu
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) bot. rodzaj palmy, która rośnie w Azji Południowo-Wschodniej;
(1.2) praw. pot. zob. preambuła.;
(1.3) hist. rel. dokument motywów rozpowszechnianych przez Kościół;
Wiktionary
Arenga – część dokumentu zawierająca ogólne powody jego wystawienia.
Wikipedia
składnia.
kolokacje.
(1.1) arenga cukrowa
synonimy.
(1.1) winosław, słocza, palma cukrowa
(1.2) preambuła
antonimy.
hiperonimy.
(1.1) palma
(1.2) wstęp
hiponimy.
holonimy.
meronimy.
pokrewne.
frazeologia.
etymologia.
(1.1) etym|ang|areng. lub etym|ang|arenga.; etym|malaj|areng.
(1.2-3) etym|śrłac|arenga. (1603-1621)
uwagi.
tłumaczenia.
* angielski: (1.1) areng, arenga
* portugalski: (1.1) tuaqueira ż.
źródła.
== arenga (język angielski.) ==
wymowa.
znaczenia.
rzeczownik
(1.1) war. areng (palma)
odmiana.
(1.1) lp. arenga; lm. arengas
przykłady.
Wiktionary
(1.1) winosław, słocza, palma cukrowa
(1.2) preambuła
Wiktionary
gatunek wieloszczeta; piaskówka, piasecznica, piasecznik, nalepian
SJP.pl
Piaskówka, nalepian, piasecznica, piasecznik, arenikola (Arenicola marina) – gatunek wieloszczeta z rodziny Arenicolidae, występujący na wybrzeżach Morza Bałtyckiego (w Polsce nie został stwierdzony) i Morza Północnego.
Wikipedia
skała osadowa
SJP.pl
związany z areną
SJP.pl
przymiotnik relacyjny
(1.1) związany z areną, dotyczący areny
Wiktionary
rzecz. arena ż.
Wiktionary
nazwisko
SJP.pl
dziedzina astronomii zajmująca się badaniami planety Mars
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) astr. dział astronomii, nauka zajmująca się badaniami planetaanety Mars
Wiktionary
składnia.
kolokacje.
(1.1) specjalista w zakresie areografii • zajmować się areografią
synonimy.
antonimy.
hiperonimy.
hiponimy.
holonimy.
(1.1) astronomia
meronimy.
pokrewne.
rzecz. areograf mos., areografka ż., areograficzność ż.
przym. areograficzny
frazeologia.
etymologia.
etymn|pol|areo-|-grafia.
uwagi.
(1.1) Liczba mnoga w tabeli odmiany została podana za Słownikiem gramatycznym języka polskiego) odnotowują, że rzeczownik ten nie tworzy liczby mnogiej.
(1.1) zoblistę|Indeks:Polski - Astronomia|Indeks:Polski - Indeks terminów astronomicznych.
tłumaczenia.
* angielski: (1.1) areography, geography of Mars
* czeski: (1.1) areografie ż.
* słowacki: (1.1) areografia ż.
źródła.
== areografia (język słowacki.) ==
wymowa.
znaczenia.
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) astr. areografia
odmiana.
przykłady.
Wiktionary
rzecz. areograf mos., areografka ż., areograficzność ż.
przym. areograficzny
Wiktionary
antonimy.
hiperonimy.
hiponimy.
holonimy.
(1.1) astronomia
meronimy.
pokrewne.
rzecz. areograf mos., areografka ż., areograficzność ż.
przym. areograficzny
frazeologia.
etymologia.
etymn|pol|areo-|-grafia.
uwagi.
(1.1) Liczba mnoga w tabeli odmiany została podana za Słownikiem gramatycznym języka polskiego) odnotowują, że rzeczownik ten nie tworzy liczby mnogiej.
(1.1) zoblistę|Indeks:Polski - Astronomia|Indeks:Polski - Indeks terminów astronomicznych.
tłumaczenia.
* angielski: (1.1) areography, geography of Mars
* czeski: (1.1) areografie ż.
* słowacki: (1.1) areografia ż.
źródła.
== areografia (język słowacki.) ==
wymowa.
znaczenia.
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) astr. areografia
odmiana.
przykłady.
składnia.
kolokacje.
synonimy.
Wiktionary
przymiotnik od: areografia
SJP.pl
u kaktusów: pęd skrócony z wiązką przewodzącą odchodzącą od wiązki centralnej, na którym wyrastają m.in. ciernie
SJP.pl
Wikipedia
inżynier powierzchni
SJP.pl
przyrząd do mierzenia gęstości cieczy lub stężenia roztworu (używany m.in. do pomiaru gęstości elektrolitu w akumulatorach samochodowych); densymetr; gęstościomierz
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) fiz. techn. przyrząd do pomiaru gęstości cieczy
Wiktionary
Areometr – urządzenie służące do mierzenia gęstości cieczy, w którym wykorzystuje się siłę wyporu, z jaką ciecz działa na zanurzone w niej ciało stałe.
Wikipedia
(1.1) gęstościomierz, densymetr
Wiktionary
związany z areometrem
SJP.pl
związany z areometrem (np. pomiar areometryczny, skala areometryczna)
SJP.pl
1. w starożytnych Atenach: główny organ ustawodawczy i sądowy
2. grono osób decydujące arbitralnie o czymś
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) hist. w starożytnych Atenach najwyższa rada złożona z 501 byłych archontów;
(1.2) książk. przen. grono osób rozstrzygających o czymś w sposób autorytatywny
Wiktionary
Areopag (stgr. ὁ Ἄρειος πάγος ho Areios pagos – „wzgórze Aresa”) – w starożytnych Atenach najwyższa rada złożona z byłych archontów.Nazwa rady pochodzi od miejsca obrad – wzgórza Aresa, które poświęcone było bogu wojny i Eryniom; ich świątynia u stóp wzgórza była azylem dla zabójców. Nie jest znany dokładny czas powstania rady areopagu.
Wikipedia
IPA: ˌarɛˈɔpak, AS: areopak
Wiktionary
rzecz. areopagita m.
przym. areopagiczny
Wiktionary
(1.2) elita
Wiktionary
członek areopagu ateńskiego
SJP.pl
miasto w Peru
SJP.pl
Arequipa − miasto w Peru, położone na wysokości 2325 m n.p.m. w otoczeniu gór Cordillera Volcanica. Jest stolicą regionu Arequipa i drugim co do wielkości miastem w Peru – zaraz po stolicy Limie – liczącym obecnie ok. 762 tys. mieszkańców.
W pobliżu miejscowości znajdują się wulkany Chachani i El Misti.
Wikipedia
mit. gr. bóg krwawej wojny i amoku wojennego ogarniającego ludzi podczas bitwy
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy, nazwa własna
(1.1) mitgr. bóg wojny;
rzeczownik, rodzaj nijaki, nazwa własna
(2.1) geogr. miasto w Hiszpanii, w prowincji A Coruña;
Wiktionary
Ares (gr. Ἄρης Árēs, łac. Mars) – w mitologii greckiej bóg wojny, syn Zeusa i Hery. Jego odpowiednikiem w mitologii rzymskiej jest Mars. W astrologii identyfikowany z Baranem. Jeden z dwunastu bogów olimpijskich.
Wikipedia
(1.1) Fobos uchodził za syna Aresa i Afrodyty oraz brata Dejmosa.
Wiktionary
IPA: ˈarɛs, AS: ares
Wiktionary
antonimy.
hiperonimy.
hiponimy.
holonimy.
meronimy.
pokrewne.
frazeologia.
etymologia.
uwagi.
(1.1) por|Mars.
tłumaczenia.
* angielski: (1.1) Ares
* arabski: (1.1) آرس m., آريز m.
* bułgarski: (1.1) Арес m.
* esperanto: (1.1) Areso
* hiszpański: (1.1) Ares m.
* niemiecki: (1.1) Ares m.
* nowogrecki: (1.1) Άρης m.
* rosyjski: (1.1) Арес m.; (2.1) Арес m.
* starogrecki: (1.1) Ἄρης m.
źródła.
== Ares (język angielski.) ==
thumb|Ares (1.1)
wymowa.
znaczenia.
rzeczownik
(1.1) mitgr. Ares
odmiana.
przykłady.
składnia.
kolokacje.
synonimy.
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) zdrobn. od areszt
Wiktionary
(1.1) To nie areszt, lecz tylko mały areszcik.
Wiktionary
rzecz. areszt m.
Wiktionary
1. pozbawienie wolności;
2. pomieszczenie, gdzie trzymane są osoby aresztowane;
3. zajęcie wyrokiem sądu lub decyzją władz rzeczy lub wierzytelności dłużnika
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) tymczasowe pozbawienie wolności;
(1.2) miejsce, gdzie wykonywany jest areszt (1.1)
(1.3) zajęcie przedmiotów na poczet wierzytelności
(1.4) pot. uczn. zakaz wychodzenia z domu w czasie wolnym nałożony przez rodzica lub opiekuna na dziecko
Wiktionary
Areszt – tymczasowe pozbawienie wolności.
W prawie cywilnym areszt to jeden ze środków stosowanych w toku egzekucji, służący zmuszeniu dłużnika do zachowania zgodnego z nałożonym na niego obowiązkiem. Areszt stosuje wyłącznie sąd. Stosowanie aresztu regulują przepisy art. 1056-1059 kodeksu postępowania cywilnego.
Wikipedia
(1.1) Areszt i tymczasowe zatrzymanie są zawsze dopuszczalne, jeśli zachodzi podejrzenie, że istnieje zamiar dokonania przestępstwa.
(1.3) […] namawiali mego nieszczęśliwego męża, ażeby położył mi areszt na majątku […]
(1.4) Nie mogę iść na imprezę, mam areszt.
Wiktionary
IPA: ˈarɛʃt, AS: arešt
Wiktionary
rzecz. aresztowany mos., aresztant m., aresztowanie n., areszcik mrz., aresztantka ż.
czas. aresztować ndk.
przym. aresztancki
Wiktionary
reg. harest
(1.2) przest. koza, wojsk. odwach; gw-pl|Górny Śląsk, Śląsk Cieszyński|hareszt.
(1.4) szlaban
Wiktionary
odnoszący się do aresztanta lub aresztu, właściwy aresztantom
SJP.pl
przymiotnik relacyjny
(1.1) związany z aresztantem, dotyczący aresztanta
Wiktionary
rzecz. aresztant mrz., aresztantka ż., areszt m., aresztowany m., aresztowana ż.
czas. aresztować ndk./dk.
Wiktionary
osoba aresztowana
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) osoba zatrzymana w areszcie
Wiktionary
(1.1) Jak tobie nie wstyd nawet, takiemu staremu, porządnemu aresztantowi, co już trzeci raz tu siedzi i przykładem dla innych być powinien, za łby się z frajerami wodzić! (M. Konopnicka: Onufer)
Wiktionary
IPA: aˈrɛʃtãnt, AS: areštãnt
Wiktionary
rzecz. areszt mrz., aresztowanie n.
:: fż. aresztantka ż.
czas. aresztować
przym. aresztancki
Wiktionary
(1.1) aresztowany, zatrzymany
Wiktionary
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) osoba płci żeńskiej osadzona w areszcie
Wiktionary
rzecz. areszt mrz., aresztowanie n.
:: fm. aresztant mos.
czas. aresztować
przym. aresztancki
Wiktionary
1. pozbawić (pozbawiać) wolności osobę podejrzaną o popełnienie przestępstwa; osadzić (osadzać) w areszcie; uwięzić (więzić);
2. w prawie: zająć (zajmować) dobra dłużnika na polecenie sądu celem zabezpieczenia czyichś roszczeń
SJP.pl
czasownik przechodni dwuaspektowy
(1.1) pozbawić (pozbawiać) wolności osobę podejrzaną o popełnienie przestępstwa
(1.2) praw. zająć (zajmować) dobra dłużnika na polecenie sądu celem zabezpieczenia czyichś roszczeń
Wiktionary
(1.1) Niemcy aresztowali nowosolanina, który wczoraj miał stanąć przed sądem za oszustwo na ponad milion zł.
Wiktionary
IPA: ˌarɛˈʃtɔvat͡ɕ, AS: areštovać
Wiktionary
rzecz. aresztowany mos., areszt m., aresztant m., aresztantka ż., aresztowanie n.
przym. aresztancki
Wiktionary
(1.1) pot. capnąć, osadzić w więzieniu, posadzić za kratki, pot. przyskrzynić, schwytać, pot. ucapić, ująć, pot. zapuszkować, zatrzymać
Wiktionary
kobieta aresztowana; aresztantka
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) osadzenie kogoś w areszcie
(1.2) zajęcie mienia w celu zabezpieczenia czyichś roszczeń
Wiktionary
Tymczasowe aresztowanie (potocznie areszt) – najbardziej dotkliwy ze środków zapobiegawczych stosowanych wobec podejrzanego lub oskarżonego w toku postępowania karnego, polegający na osadzeniu go w stałym miejscu (areszcie śledczym), w izolacji od świata zewnętrznego.
Wikipedia
(1.1) Mój kolega zaciągnął się do legii cudzoziemskiej, aby uniknąć aresztowania za popełnione przestępstwo.
(1.1) Było to po głośnej aferze aresztowania posłów opozycji i w uszach dźwięczały mi jeszcze tak wyraźnie gorzkie słowa ojca, rozczarowanego boleśnie dyktatorskim posunięciem Piłsudskiego, że odmówiłem.
Wiktionary
IPA: ˌarɛʃtɔˈvãɲɛ, AS: areštovãńe
Wiktionary
rzecz. areszt m., aresztowany m., aresztowana ż., aresztant m., aresztantka ż.
czas. aresztować ndk./dk.
przym. aresztancki
Wiktionary
człowiek aresztowany
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) osoba pozbawiona wolności ze względu na podejrzenie popełnienia przez nią przestępstwa
Wiktionary
(1.1) W początkowej fazie przesłuchań aresztowani nie mieli możliwości kontaktowania się między sobą.
Wiktionary
rzecz. areszt m.
:: fż. aresztowana ż.
czas. aresztować dk./ndk., wyaresztować dk., wyaresztowywać ndk., zaaresztować dk.
Wiktionary
(1.1) aresztant
Wiktionary
imię żeńskie
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna
(1.1) imię|polski|ż.;
Wiktionary
Areta – imię żeńskie niejasnego pochodzenia. Józef Bubak łączy je ze skróconą formą Małgorzaty (niem. Margareta), powstałą na gruncie niemieckim. Imię to nosiła także postać z mitologii greckiej, królowa Feaków, której imię stanowi przymiotnik odczasownikowy od wyrazu αραομαι (araomai) ("modlę się o coś, gorąco pragnę") i oznacza "dziecko upragnione" (por. Dezyderia, Aspazja). Można także spotkać się z poglądem, iż imię to pochodzi od greckiego słowa αρετη (areté) oznaczającego "cnotę", "męstwo"; Areta stanowiłaby wówczas żeński odpowiednik męskiego imienia Aretas.
Wikipedia
(1.1) Areta obchodzi imieniny 18 września i 24 października.
Wiktionary
opowieść o nadzwyczajnych zdarzeniach związanych z działaniem bogów i ich proroków
SJP.pl
Aretologia, aretalogia (stgr. ἀρετή areté – cnota + λόγος logos – słowo, myśl, rozum) – w starożytności gatunek literacki obejmujący opowieści o cnotach i cudownych czynach bóstwa lub wybitnej postaci; w filozofii także teoretyczne rozważania nad cnotami i wadami.
Wikipedia
Aretas – zhellenizowane aramejskie imię Haretat, którego żeńskim odpowiednikiem jest Areta. Istnieje kilku świętych patronów tego imienia jest św. Aretas, zm. w 523 roku.
Aretas imieniny obchodzi 18 września i 24 października.
Aretas w innych językach:
Wikipedia
w filozofii greckiej: cnota, moralna doskonałość
SJP.pl
Wikipedia
[czytaj: areta] obce imię żeńskie
SJP.pl
Wikipedia
nazwisko
SJP.pl
filozof zajmujący się cnotami i wadami w etyce arystotelesowskiej i tomistycznej
SJP.pl
nauka o zaletach i wadach
SJP.pl
Aretologia, aretalogia (stgr. ἀρετή areté – cnota + λόγος logos – słowo, myśl, rozum) – w starożytności gatunek literacki obejmujący opowieści o cnotach i cudownych czynach bóstwa lub wybitnej postaci; w filozofii także teoretyczne rozważania nad cnotami i wadami.
Wikipedia
1. jamochłon z gromady stułbiopławów żyjący w większości mórz;
2. woda mineralna marki Aretuza
SJP.pl
Wikipedia
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) mieszkaniec miasta Arezzo
Wiktionary
(1.1) Problemy moralne stanowią treść najobszerniejszych i najbardziej znamiennych traktatów aretyńczyka.
(1.1) A przecież ta przemiła florentyńska Toskania długo i zajadle walczyła ze wszystkimi sąsiadami: z aretyńczykami, ze Sieną i z Pizą (…)
Wiktionary
rzecz. Arezzo n.
Wiktionary
przymiotnik relacyjny
(1.1) związany z Arezzo, dotyczący Arezzo
Wiktionary
(1.1) Za najbardziej oryginalne dzieło Piera della Francesca uważany jest aretyński «Sen Konstantyna» — pierwszy nowożytny nokturn, w którym dowiódł, jak bardzo problem formy wiąże się u niego z problemem koloru, światła i cienia.
Wiktionary
rzecz. Arezzo n.
Wiktionary
[czytaj: aRECco] miasto we Włoszech
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj nijaki, nazwa własna
(1.1) geogr. miasto i gmina we Włoszech, w Toskanii, stolica prowincji Arezzo (1.2);
(1.2) geogr. adm. włoska prowincja, położona w Toskanii;
Wiktionary
Arezzo – miasto i gmina we Włoszech, w regionie Toskania, stolica prowincji Arezzo. Według danych na styczeń 2010 gminę zamieszkiwały 99 503 osoby przy gęstości zaludnienia 257,6 os./km². Arezzo jest także jedną z prowincji Toskanii o powierzchni 3232 km², liczącą 318,8 tys. mieszkańców i podzieloną na 39 gmin.
Wikipedia
(1.1) Okolice Arezzo są piękne, dorównują otoczeniu Sieny i Florencji: zieleń wydała mi się tu bardziej intensywna, powietrze mniej przejrzyste.
(1.1) Mieszkańcy Arezza wolny czas spędzają zazwyczaj w starej zabytkowej części miasta pełnej kościołów, placów i restauracji.
Wiktionary
rzecz. aretyńczyk mos.
przym. aretyński
Wiktionary
(1.1) staroż. Arrecjum
Wiktionary
1. druciana siatka rozpięta na ramie używana jako przesiewacz rolniczy
2. przestarzałe: harfa
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) pochylona druciana siatka na ramie używana do przesiewania
(1.2) muz. przest. harfa
Wiktionary
Wikipedia
(1.2) (…) w ręce swe weź arfę prostą (…)
Wiktionary
IPA: ˈarfa, AS: arfa
Wiktionary
czas. arfować ndk.
rzecz. harfa ż., harfistka ż., arfowanie n.
Wiktionary
(1.1) przesiewacz, harfa, rafa
Wiktionary
1. człowiek pracujący przy arfowaniu;
2. dawniej: harfiarz
SJP.pl
przesiewać coś przez arfę
SJP.pl
czasownik niedokonany
(1.1) przesiewać coś przez arfę
Wiktionary
IPA: arˈfɔvat͡ɕ, AS: arfovać
Wiktionary
rzecz. arfa ż., arfowanie n.
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) odczasownikowy od|arfować.
Wiktionary
rzecz. arfa ż.
czas. arfować ndk.
Wiktionary
dzika owca żyjąca w wysokich górach centralnej Azji
SJP.pl
Owca ałtajska, dawniej: argali (Ovis ammon ammon) – największa dzika owca; występuje w Azji Środkowej (Himalaje, Tybet, Ałtaj).
Wikipedia
roślina użytkowa z rodziny sączyńcowatych, z nasion której otrzymuje się olej jadalny; olejara żelazna, tłuścianka żelazna, żelazodrzew
SJP.pl
Argania żelazna, argania żelazodrzew, olejara żelazna, tłuścianka żelazna, drzewo arganowe (Argania spinosa (L.) Skeels) – gatunek drzewa z monotypowego rodzaju Argania z rodziny sączyńcowatych. Endemit występujący w południowym Maroku oraz w prowincji Tinduf w zachodniej Algierii. Zdziczałe drzewa tego gatunku rosną także w południowej Hiszpanii i na Wyspach Kanaryjskich.
Wikipedia
olej arganowy - olej z arganii, używany w kosmetykach
SJP.pl
przymiotnik
(1.1) wytworzony z owoców arganii żelaznej, związany z arganią
Wiktionary
(1.1) Olej arganowy jest doskonały do pielęgnacji skóry i włosów.
Wiktionary
IPA: ˌarɡãˈnɔvɨ, AS: argãnovy
Wiktionary
nazwa przedsiębiorstwa handlowego (Artykuły Gospodarstwa Domowego)
SJP.pl
skrótowiec grupowo-literowo-głoskowy w funkcji rzeczownika rodzaju męskorzeczowego
(1.1) = rzad. artykuły gospodarstwa domowego
Wiktionary
(1.1) AGD, agd.
Wiktionary
przymiotnik
(1.1) grecki
Wiktionary
IPA: arˈɡɛjsʲci, AS: argei ̯sʹḱi
Wiktionary
dawniej: stop miedzi, niklu i cynku; mosiądz wysokoniklowy, alpaka, argentan
SJP.pl
Wikipedia
mosiądz wysokoniklowy; alpaka, argental
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) srebrzystobiały stop zawierający 40-70% miedzi, 10-20% niklu i 5-40% cynku;
Wiktionary
Wikipedia
IPA: arˈɡɛ̃ntãn, AS: argẽntãn
Wiktionary
(1.1) nowe srebro
Wiktionary
Argentavis magnificens („ogromny ptak z Argentyny”) – wymarły gatunek znany z trzech stanowisk późnego miocenu, z centralnej i północno-zachodniej Argentyny (Ameryka Południowa). Jeden z największych znanych nauce ptaków latających, jakie kiedykolwiek żyły na Ziemi (większą rozpiętość skrzydeł mógł osiągać Pelagornis sandersi). Do tej samej rodziny należały inne wielkie ptaki drapieżne, takie jak podobny do niego, młodszy Teratornis.
Wikipedia
Wikipedia
[czytaj: arhentino] jezioro polodowcowe w południowej Argentynie
SJP.pl
Argentino (hiszp. Lago Argentino) – największe jezioro w Argentynie, w prowincji Santa Cruz.Położone w Andach Patagońskich (Patagonia), w Parku Narodowym Los Glaciares.
Jezioro zasilają w wodę lodowce m.in. Upsala, Perito Moreno i Spegazzini.
Wikipedia
metoda chemicznej analizy objętościowej, polegająca na dodawaniu mianowanego roztworu soli srebra (głównie azotanu srebra) do roztworu substancji badanej w celu jej ilościowego oznaczenia
SJP.pl
Argentometria – rodzaj precypitometrii (analizy strąceniowej), w której wykorzystuje się strącanie trudno rozpuszczalnych związków srebra.
Można ją wykonać dwiema metodami:
Wikipedia
przymiotnik od: argentometria
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) miner. minerał z grupy siarczków, zbliżony wyglądem do sternbergitu;
Wiktionary
Argentopiryt – stosunkowo rzadki minerał z grupy siarczków. Wyglądem zbliżony do sternbergitu, od którego można go rozróżnić tylko przy pomocy metod rentgenowskich.
Wikipedia
przym. argentopirytowy
Wiktionary
dawna metoda kopiowania fotograficznego, wynaleziona w 1842 roku przez J. F. Herschela
SJP.pl
łacińska nazwa srebra (pierwiastka chemicznego)
SJP.pl
Srebro (Ag, łac. argentum) – pierwiastek chemiczny z grupy metali przejściowych w układzie okresowym. Jest srebrzystobiałym metalem, o największej przewodności elektrycznej i termicznej. W przyrodzie występuje w stanie wolnym, a także w minerałach, takich jak argentyt czy chlorargyryt. Większość wydobywanego srebra występuje jako domieszka rud miedzi, złota, ołowiu i cynku.
Wikipedia
państwo w Ameryce Południowej ze stolicą w Buenos Aires; Republika Argentyńska
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna
(1.1) geogr. polit. państwo w Ameryce Południowej;
Wiktionary
Argentyna (hiszp. Argentina, wymowa [aɾxenˈtina]), oficjalnie Republika Argentyńska (hiszp. República Argentina, wym. [reˈpuβlika aɾxenˈtina]) – państwo w Ameryce Południowej, w południowo-wschodniej części kontynentu, nad Oceanem Atlantyckim. Graniczy z Chile na zachodzie, Boliwią i Paragwajem na północy, Brazylią i Urugwajem na północnym wschodzie. Nazwa „Argentyna” pochodzi od łacińskiego argentum (srebro, plata po hiszpańsku) i jest związana z legendą o górach pełnych srebra, która była powszechna pośród pierwszych europejskich odkrywców Niziny La Platy.
Wikipedia
(1.1) Stolicą Argentyny jest Buenos Aires.
Wiktionary
IPA: ˌarɡɛ̃nˈtɨ̃na, AS: argẽntỹna
Wiktionary
rzecz. Argentyńczyk mos., Argentynka ż.
przym. argentyński
Wiktionary
(1.1) urz. Republika Argentyńska
Wiktionary
obywatel Argentyny
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) obywatel Argentyny
Wiktionary
(1.1) Argentyna wysuwa roszczenia wobec Falklandów (które Argentyńczycy nazywają Malwinami), do Georgii Południowej i Sandwicha Południowego oraz do części Antarktydy.
Wiktionary
IPA: ˌarɡɛ̃nˈtɨ̃j̃n͇t͡ʃɨk, AS: argẽntỹĩ ̯ṇčyk
Wiktionary
rzecz. Argentyna ż.
:: fż. Argentynka ż.
przym. argentyński
Wiktionary
potocznie: system argentyński
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) obywatelka Argentyny
Wiktionary
Argentyna wielka, argentyna, argentynka, srebrzyk opałek, srebrzyk wielki (Argentina silus) – gatunek morskiej ryby z rodziny srebrzykowatych (Argentinidae).
Wikipedia
IPA: ˌarɡɛ̃nˈtɨ̃ŋka, AS: argẽntỹŋka
Wiktionary
rzecz. Argentyna ż.
:: fm. Argentyńczyk mos.
przym. argentyński
Wiktionary
SJP.pl
przymiotnik relacyjny
(1.1) odnoszący się do Argentyny, wywodzący się z Argentyny
Wiktionary
(1.1) Boom iberoamerykański dotyczył literatury hiszpańskojęzycznej: argentyńskiej, meksykańskiej, kubańskiej, kolumbijskiej, peruwiańskiej.
Wiktionary
IPA: ˌarɡɛ̃nˈtɨ̃j̃sʲci, AS: argẽntỹĩ ̯sʹḱi
Wiktionary
rzecz. Argentyna ż., Argentyńczyk m., Argentynka ż., argentyt m., argentyńskość ż.
Wiktionary
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) odprzym. cecha tego, co jest argentyńskie; cecha tych, którzy są argentyńsccy
Wiktionary
(1.1) Zaprzeczać argentyńskości tanga jest aktem tak patetycznie samobójczym jak zaprzeczać istnieniu Buenos Aires.
Wiktionary
przym. argentyński
przysł. argentyńsko
Wiktionary
minerał, siarczek srebra
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) minerał z grupy siarczków, siarczek srebra wzór chemiczny|Ag2S.;
Wiktionary
Argentyt (łac. argentum ‘srebro’) – rzadki minerał z grupy siarczków, rozpowszechniony tylko w niektórych rejonach Ziemi.
Wikipedia
przym. argentyński
Wiktionary
[czytaj: ARczericz albo ARgericz] nazwisko
SJP.pl
środowiskowo: wykrzyknienie wyrażające frustrację, przerażenie lub inne silne uczucie
SJP.pl
skała ilasta skonsolidowana pod wpływem procesów diagenezy, lecz nieposiadająca łupkowatości, używana do wyrobów ceramicznych
SJP.pl
Argilit – ogólna nazwa skał ilastych (iłów, iłowców, łupków ilastych) znajdowanych w formie obrobionej głównie w Historycznym Parku Narodowym Kultury Chaco w Stanach Zjednoczonych.
Zawiera ponad 50% frakcji pelitowej o ziarnach poniżej 0,01 mm.
Wikipedia
aminokwas zasadowy wchodzący w skład wielu białek zwierzęcych i roślinnych i biorący udział w przemianach azotowych
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) biochem. aminokwas zasadowy, który uczestniczy w wielu przemianach azotowych;
Wiktionary
Wikipedia
(1.1) Dla dzieci arginina to aminokwas egzogenny – muszą go otrzymywać z pożywieniem.
Wiktionary
(1.1) kwas 2-amino-5-guanidynowalerianowy, wzór chemiczny: wzór chemiczny|C6H14N4O2., symbol. Arg, R
Wiktionary
związany z argininą
SJP.pl
mieszkańcy miasta Argos
SJP.pl
Argiwowie – mieszkańcy starożytnego Argos. Określenie Greków spotykane w starożytnej literaturze, zwłaszcza u Homera.
W czasie wojny trojańskiej odgrywali Argiwowie pod królem Agamemnonem główną rolę w wojsku greckim, tak, że od nich nazwa przeszła na wszystkich Greków.
Wikipedia
przymiotnik relacyjny
(1.1) związany z Argos, dotyczący Argos
Wiktionary
rzecz. Argos n., argiw mos.
Wiktionary
1. w mitologii greckiej: statek wiosłowo-żaglowy zbudowany przy pomocy bogini Ateny, służący do wyprawy po złote runo;
2. nazwa kilku firm
SJP.pl
Wikipedia
mieszkaniec Argolidy (nomosu w Grecji)
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna
(1.1) geogr. hist. kraina historyczna w północno-wschodniej części Peloponezu, z historycznym centrum w Argos;
Wiktionary
Wikipedia
(1.1) W skład Peloponezu wchodzą mniejsze krainy: Achaja, Arkadia, Argolida, Elida, Mesenia i Lakonia.
Wiktionary
rzecz. Argos n.
przym. argolidzki
Wiktionary
przymiotnik od: Argolida
SJP.pl
przymiotnik relacyjny
(1.1) związany z Argolidą, dotyczący Argolidy
Wiktionary
rzecz. Argolida ż.
Wiktionary
pierwiastek chemiczny o symbolu Ar, bezbarwny gaz szlachetny używany m.in. do wypełniania lamp elektronicznych i przy spawaniu
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) chem. pierwiastek chemiczny o symbolu Ar i liczbie atomowej 18;
Wiktionary
Argon (Ar, łac. argon) – pierwiastek chemiczny będący gazem szlachetnym. Jest praktycznie niereaktywny i nie ma żadnego znaczenia biologicznego, jest także jednym ze składników powietrza. Argon wyodrębnili i zidentyfikowali Lord Rayleigh i sir William Ramsay w 1894 roku, usuwając z powietrza tlen, azot, dwutlenek węgla i parę wodną.
Wikipedia
(1.1) Jakie właściwości chemiczne ma argon?
Wiktionary
IPA: ˈarɡɔ̃n, AS: argõn
Wiktionary
rzecz. argonowiec m.
przym. argonowy
Wiktionary
(1.1) symbol. Ar
Wiktionary
sztuczne włókno wiskozowe podobne do wełny
SJP.pl
przymiotnik
(1.1) rzad. związany z Argonautami, dotyczący Argonautów
Wiktionary
(1.1) Nad dniem ostatnim stawiasz mi długie, woskowe
świec rzędy,
które są stare drzewa, kiedy w portów brzegach
rżą argonauckie okręty.
(1.1) (…) Czarny dym argonauckich okrętów opływa gościnne wybrzeża Itaki (…)
Wiktionary
rzecz. Argonauta ż., Argo
Wiktionary
przenośnie o śmiałym żeglarzu
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) mitgr. każdy z uczestników wyprawy po złote runo pod wodzą Jazona na statku Argo;
Wiktionary
Wikipedia
rzecz. argonauta mos./mzw.
przym. argonaucki
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj niemęskoosobowy, liczba mnoga, nazwa własna
(1.1) geogr. pasmo wzgórz w północno-wschodniej Francji, stanowiące wschodnią granicę Basenu Paryskiego;
Wiktionary
Wikipedia
(1.1) Wojska nieprzyjaciela znajdowały się znacznie bliżej lasu argońskiego niż Francuzi. Chcąc więc wyprzedzić wroga i obsadzić przejścia przez Argonny, Dumouriez musiał rozwiązać nie lada problem.
Wiktionary
przym. argoński
Wiktionary
(1.1) Las Argoński
Wiktionary
każdy z sześciu pierwiastków chemicznych (hel, neon, argon, krypton, ksenon, radon) tworzących 18. grupę układu okresowego; helowiec
SJP.pl
każdy z sześciu pierwiastków chemicznych (hel, neon, argon, krypton, ksenon, radon) tworzących 18. grupę układu okresowego; helowiec
SJP.pl
przymiotnik od: argon, argona
SJP.pl
przymiotnik relacyjny
(1.1) dotyczący argonu, związany z argonem
Wiktionary
rzecz. argon m.
Wiktionary
przymiotnik relacyjny
(1.1) związany z Argonnami, dotyczący Argonnach
Wiktionary
(1.1) Wojska nieprzyjaciela znajdowały się znacznie bliżej lasu argońskiego niż Francuzi. Chcąc więc wyprzedzić wroga i obsadzić przejścia przez Argonny, Dumouriez musiał rozwiązać nie lada problem.
Wiktionary
rzecz. Argonny nmos.
Wiktionary
w mitologii greckiej: olbrzym o stu wiecznie czuwających oczach; Argus
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj nijaki, nazwa własna
(1.1) geogr. miasto w Grecji, na Peloponezie, w Argolidzie, w okresie klasycznym niezależna polis;
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(2.1) mitgr. budowniczy okrętu Argo i jeden z jego załogi (Argonauta)
(2.2) mitgr. olbrzym o stu wiecznie czuwających oczach
Wiktionary
Wikipedia
składnia.
kolokacje.
(1.1) kolokacje miejscowość|D=Argos|Ms=Argos.
synonimy.
(2.1-2) war. Argus
antonimy.
hiperonimy.
hiponimy.
holonimy.
meronimy.
pokrewne.
rzecz. argiw mos., argiwczyk mos., Argolida ż.
przym. argiwski, argijski
frazeologia.
etymologia.
etym|grec|Ἄργος. (Árgos)
uwagi.
tłumaczenia.
* angielski: (1.1) Argos
* duński: (1.1) Argos
* nowogrecki: (1.1) Άργος n.
* portugalski: (1.1) Argos ż.
* rosyjski: (1.1) Аргос m.
* słowacki: (1.1) Argos
źródła.
== Argos (język słowacki.) ==
wymowa.
znaczenia.
rzeczownik, rodzaj męski nieżywotny, nazwa własna
(1.1) geogr. Argos
odmiana.
przykłady.
Wiktionary
rzecz. argiw mos., argiwczyk mos., Argolida ż.
przym. argiwski, argijski
Wiktionary
(2.1-2) war. Argus
Wiktionary
w językoznawstwie: język jakiejś grupy społecznej (środowiskowej, zawodowej, ale nie terytorialnej), różniący się od języka ogólnego (narodowego) zasobem słów, wyrażeń i wymową; żargon, slang, gwara, wiech, język specjalistyczny (środowiskowy, zawodowy)
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) jęz. przest. odmiana języka używana przez grupę zawodową albo środowiskową
Wiktionary
Argot – odmiana języka właściwa dla jakiejś grupy społecznej, niekiedy kojarzona z mową środowisk dewiacyjnych lub młodzieżowych o silnie zaznaczonej funkcji ekspresywno-ezoterycznej. Termin wywodzi się od francuskiego wyrazu argot, określającego pierwotnie mowę przestępców, która służyła im do izolacji społecznej i tajnego komunikowania się. Jako argot rozumiano sposób komunikacji wyraźnie odrębny od języka potocznego, slangu czy żargonu technicznego.
Wikipedia
IPA: arˈɡɔ, AS: argo
Wiktionary
rzecz. argotyzm mrz.
Wiktionary
wyraz lub zwrot, który trafił do języka ogólnego z gwary zawodowej lub środowiskowej (np. glina, trefny)
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) jęz. wyraz albo wyrażenie potoczne, pochodzące z gwary środowiskowej lub zawodowej;
Wiktionary
Wikipedia
(1.1) Melina czy glina to przykłady argotyzmów ze slangu młodzieżowego.
Wiktionary
IPA: arˈɡɔtɨsm̥, AS: argotysm̦
Wiktionary
rzecz. argot mrz.
Wiktionary
kanton w Szwajcarii
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna
(1.1) geogr. kanton w północnej Szwajcarii
Wiktionary
Argowia (niem. Aargau, fr. Argovie, wł. Argovia, retorom. Argovia) – kanton w północnej Szwajcarii, na Wyżynie Szwajcarskiej, w górach Jura. Siedziba kantonu znajduje się w mieście Aarau. 31 grudnia 2022 kanton liczył 711 232 mieszkańców
Na terenie kantonu występują złoża soli. Ziemie są urodzajne.
Wikipedia
(1.1) Aarau jest stolicą kantonu Argowia.
Wiktionary
IPA: arˈɡɔvʲja, AS: argovʹi ̯a
Wiktionary
przym. argowijski
Wiktionary
przymiotnik
(1.1) związany z Argowią; dotyczący Argowii; pochodzący z Argowii
Wiktionary
(1.1) I rzeczywiście, dumny napis łaciński mówi, że główna rampa drogi argowijskiej zbudowana została w latach 1752 — 1758.
(1.1) Po niewielkich sukcesach, 12 listopada, zostały one
Wiktionary
rzecz. Argowia ż.
Wiktionary
zdrobnienie od: argument
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) zdrobn. od argument
Wiktionary
(1.1) To nie argument, lecz tylko mały argumencik.
Wiktionary
rzecz. argument m., argumentacja ż., argumentowanie n.
przym. argumentacyjny, argumentowy
Wiktionary
wypowiedź potwierdzająca lub obalająca czyjś sąd o czymś, zdanie uzasadniające tezę, dowód
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) fakt lub okoliczność przytaczane celem potwierdzenia lub obalenia tezy;
(1.2) inform. wartość podawana danej funkcji
(1.3) mat. zmienna o wartościach z dziedziny funkcji, od której zależy wynik
(1.4) mat. miara kąta skierowanego między osią rzeczywistą a wektorem reprezentującym liczbę zespoloną na płaszczyźnie zespolonej
Wiktionary
Wikipedia
(1.1) Nigdy nie wygrasz dyskusji argumentem „Bo tak!”.
(1.2) Ta funkcja oczekuje argumentów liczbowych.
(1.3) Argument funkcji arcus sinus musi zawierać się w przedziale od minus do plus jeden.
(1.4) Zero ma nieokreślony argument, bo leży w środku płaszczyzny zespolonej.
Wiktionary
IPA: arˈɡũmɛ̃nt, AS: argũmẽnt
Wiktionary
rzecz. argumentacja ż., argumentator m., argumentowanie n.
:: zdrobn. argumencik m.
czas. argumentować ndk.
przym. argumentacyjny, argumentowy
Wiktionary
(1.1) dowód
Wiktionary
zbiór argumentów; uzasadnienie
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) uzasadnianie za pomocą argumentów
Wiktionary
Argumentacja lub argumentowanie, dowodzenie (łac. argumentatio, probatio; stgr. ἀπόδειξις, πίστις) – trzecia, główna część wypowiedzi, której zadaniem jest przedstawienie tezy głoszonej przez autora oraz udowodnienie jej za pomocą argumentów. Teorią argumentacji zajmuje się retoryka.
Wikipedia
(1.1) Po pierwsze – i to właściwie już powinno argumentację wyczerpać – poprawka ta byłaby sprzeczna z konwencją berneńską, której Polska zobowiązała się przestrzegać.
Wiktionary
rzecz. argument m., argumencik m., argumentator m., argumentowanie n.
czas. argumentować
przym. argumentacyjny, argumentowy
Wiktionary
związany z argumentacją
SJP.pl
przymiotnik relacyjny
(1.1) związany z argumentacją, dotyczący argumentacji
Wiktionary
rzecz. argumentacja ż., argument mrz., argumencik mrz., argumentowanie n., argumentator mos.
czas. argumentować ndk.
przym. argumentowy
Wiktionary
przedstawiać argumenty; uzasadniać
SJP.pl
czasownik niedokonany
(1.1) uzasadniać swoje stanowisko, swój pogląd
Wiktionary
(1.1) Duńscy politycy podnoszą, że syryjscy uchodźcy w Danii spędzają wakacje w Syrii – i w ten sposób argumentują, że kraj ten jest bezpieczny.
Wiktionary
rzecz. argumentowanie n., argument m., argumentacja ż.
przym. argumentacyjny, argumentowy
Wiktionary
(1.1) uzasadniać
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) używanie, przytaczanie argumentów
Wiktionary
(1.1) Argumentowanie nieistnienia Boga brakiem dowodu na jego istnienie jest typowym przykładem argumentum ad ignorantiam.
Wiktionary
rzecz. argument m., argumencik m., argumentacja ż., argumentator m.
czas. argumentować
przym. argumentacyjny, argumentowy
Wiktionary
(1.1) uzasadnianie
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) odprzym. cecha tego, co jest argumentowe
Wiktionary
Argumentowość, arność, członowość – liczba argumentów:
Wikipedia
przym. argumentowy
przysł. argumentowo
Wiktionary
→ argument
SJP.pl
przymiotnik relacyjny
(1.1) związany z argumentem, dotyczący argumentu
Wiktionary
rzecz. argumentowość ż., argumentacja ż., argument mrz., argumencik mrz., argumentowanie n., argumentator mos.
czas. argumentować ndk.
przym. argumentacyjny
Wiktionary
rzeka w Azji
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna
(1.1) geogr. rzeka w Chinach i Rosji, łącząc się z Szyłką tworzy Amur;
Wiktionary
Argun (ros. Аргунь, Arguń, chiń. upr. 额尔古纳河; pinyin É’ěrgǔnà Hé; w górnym biegu znana też pod nazwą Hailar, chiń. upr. 海拉尔河; pinyin Hǎilā’ěr Hé) – rzeka w Chinach i Rosji. Po połączeniu z rzeką Szyłką tworzy Amur.
Wikipedia
(1.1) war. Arguń
Wiktionary
ptak z rodziny bażantów o długich lotkach i barwnym upierzeniu
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy, nazwa własna
(1.1) mit. w mitologii greckiej budowniczy okrętu Argo, jeden z Argonautów;
(1.2) mit. w mitologii greckiej olbrzym o stu wiecznie czuwających oczach;
Wiktionary
Wikipedia
IPA: ˈarɡus, AS: argus
Wiktionary
przym. argusowy
Wiktionary
(1.1) Argos, Argos Tespijczyk
(1.2) Argos
Wiktionary
rodzina ryb z rzędu okoniokształtnych
SJP.pl
Argusowate (Scatophagidae) – rodzina ryb okoniokształtnych. Spotykane w hodowlach akwariowych.
Wikipedia
o cechach argusowatych (rodzina ryb)
SJP.pl
przymiotnik
(1.1) icht. o cechach ryb z rodziny argusowatych
Wiktionary
rzecz. argusowate nmos.
Wiktionary
charakterystyczny dla Argusa (mityczny stuoki strażnik), podejrzliwy, czujny, wszechwidzący; argusowe oko (oczy) - czujne oko (oczy), takie, przed którym (którymi) nic się nie ukryje
SJP.pl
przymiotnik
(1.1) taki jak mitologiczny olbrzym stuoczny Argus (Argos), czyli wiecznie czujny, nieufny, podejrzliwy
Wiktionary
rzecz. Argus mos.
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy, nazwa własna
(1.1) imię|polski|m.;
Wiktionary
Argymir – imię męskie pochodzenia greckiego. Jego patronem jest św. Argymir, męczennik w Kordowie (IX wiek).
Argymir imieniny obchodzi 28 czerwca
Wikipedia
IPA: arˈɡɨ̃mʲir, AS: argỹmʹir
Wiktionary
minerał z grupy siarczków, będący źródłem germanu
SJP.pl
rodzaj zauropoda z grupy tytanozaurów
SJP.pl
Argyrozaur (Argyrosaurus superbus) – zauropod z grupy tytanozaurów (Titanosauria).
Żył w epoce późnej kredy (ok. 83-65 mln lat temu) na terenach Ameryki Południowej. Długość ciała ok. 20-30 m, wysokość ok. 8 m, masa ok. 80 t. Jego szczątki znaleziono w Argentynie (prowincja Chubut) i w Urugwaju.
Wikipedia
w buddyzmie hinajany: osoba doskonała, która osiągnęła nirwanę i nie odrodzi się już więcej; arhat
SJP.pl
Arhant (pāli.) (sanskr. arahat; hindi Arihant अरिहन्त; tyb. draciompa; chiń. 阿羅漢 āluóhàn lub 羅漢 luóhàn; kor. arahan 아라한; jap. arakan, rakan; wiet. A-la-hán). Nazwa pochodzi od pālijskiego araha = godny, stąd – arahanta, arahant.
Wikipedia
w buddyzmie hinajany: osoba doskonała, która osiągnęła nirwanę i nie odrodzi się już więcej; arhant
SJP.pl
Arhant (pāli.) (sanskr. arahat; hindi Arihant अरिहन्त; tyb. draciompa; chiń. 阿羅漢 āluóhàn lub 羅漢 luóhàn; kor. arahan 아라한; jap. arakan, rakan; wiet. A-la-hán). Nazwa pochodzi od pālijskiego araha = godny, stąd – arahanta, arahant.
Wikipedia
w biologii: rodzaj partenogenezy, w trakcie której z niezapłodnionych komórek jajowych rozwijają się wyłącznie samce (np. trutnie pszczoły miodnej); arrhenotokia, arrenotokia
SJP.pl
air;
1. pieśń solowa z akompaniamentem instrumentalnym, część m.in. opery, oratorium;
2. solowy utwór instrumentalny o charakterze nietanecznym wchodzący w skład suity
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) antrop. zwykle w lm.: członek starożytnych koczowniczych plemięemion pasterskich mówiących dialektami indoeuropejskimi, które w III i II tysiącleciu p.n.e. zamieszkiwały Azję Środkową, by następnie rozprzestrzenić się na tereny Iranu i Indii;
Wiktionary
Aria (wł. aria, l.mn. arie dosł. powietrze) – wokalno-instrumentalna forma muzyczna z kantylenowo rozwiniętym głosem solowym.
Aria jest zwykle częścią większej formy muzycznej, jak kantata, oratorium lub opera. Umieszczana jest najczęściej w punkcie kulminacyjnym dramaturgii utworu. Na ogół przyjmuje formę pieśni trzyczęściowej.
Wikipedia
składnia.
kolokacje.
synonimy.
(1.1) Aryjczyk, Indo-Irańczyk
antonimy.
hiperonimy.
hiponimy.
holonimy.
meronimy.
pokrewne.
przym. aryjski
rzecz. Aryjczyk mos., aryzacja ż.
frazeologia.
etymologia.
uwagi.
tłumaczenia.
* angielski: (1.1) Aryan
* francuski: (1.1) Aryen
* hiszpański: (1.1) ario m.
źródła.
== Aria (język angielski.) ==
wymowa.
audio|LL-Q1860 (eng)-Flame, not lame-Aria.wav.
znaczenia.
rzeczownik, nazwa własna
(1.1) imię|angielski|ż.
odmiana.
przykłady.
Wiktionary
IPA: ˈarʲja, AS: arʹi ̯a
Wiktionary
przym. aryjski
rzecz. Aryjczyk mos., aryzacja ż.
Wiktionary
(1.1) Aryjczyk, Indo-Irańczyk
Wiktionary
odmiana szarady, wierszowana zagadka, której rozwiązanie powstaje z poszczególnych sylab wiersza oznaczonych liczbami
SJP.pl
Ariada, szarada ariada, szarada zmodyfikowana, szarada zreformowana – odmiana szarady, w której poszczególne sylaby rozwiązania są ponumerowane od pierwszej do ostatniej i należy je odgadnąć na podstawie pewnego tekstu. Obok każdego wersu tego tekstu mogą być podane numery zgłosek rozwiązania, które da się znaleźć w tym wersie. Porównując wszystkie wersy zawierające daną sylabę, można ją jednoznacznie ustalić lub przynajmniej znacznie zawęzić wybór.
Wikipedia
imię żeńskie
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna
(1.1) imię|polski|ż.;
Wiktionary
Ariadna (gr. Ἀριάδνη Ariádnē, łac. Ariadne) – w mitologii greckiej córka króla Krety Minosa i Pazyfae, która pomogła Tezeuszowi wydostać się z labiryntu. Kłębek nici, którą rozwijał, chodząc po Labiryncie, ułatwił mu znalezienie drogi powrotnej. Stąd popularny związek frazeologiczny – nić Ariadny.
Wikipedia
(1.1) Ariadna była córką Minosa, mitycznego króla Krety.
Wiktionary
IPA: arʲˈjadna, AS: arʹi ̯adna
Wiktionary
jedna z najpopularniejszych czcionek komputerowych
SJP.pl
Arial – jeden z najbardziej powszechnych krojów pisma używanych przy druku. Jest to krój proporcjonalny, jednoelementowy, bezszeryfowy. Stanowi odpowiednik Helvetiki zaprojektowany przez firmę Monotype. Mimo posiadania tych samych metryk co Helvetica, Arial pochodzi od Monotype Grotesque i jest w zauważalnie innym stylu.
Font dostarczany z wieloma popularnymi systemami operacyjnymi.
Wikipedia
imię żeńskie
SJP.pl
Wikipedia
Osoby:
Astronomia:
Kultura:
Wikipedia
1. wyznawca arianizmu; antytrynitariusz;
2. wyznawca polskiego arianizmu (bracia polscy)
SJP.pl
Wikipedia
1. wyznawca arianizmu; antytrynitariusz;
2. wyznawca polskiego arianizmu (bracia polscy)
SJP.pl
Arianizm – doktryna teologiczna Ariusza (zm. 336), prezbitera Kościoła w Aleksandrii w Egipcie, odrzucająca dogmat Trójcy Świętej i wpisująca się w nurt antytrynitaryzmu, powstała w kontekście sporów o rozumienie chrześcijańskiego monoteizmu. Ariusz, wykształcony w szkole antiocheńskiej, uznawał pochodzenie Syna od Boga Ojca na zasadzie stworzenia/zrodzenia. Doktryna uznana przez Kościół katolicki za herezję.
Wikipedia
przymiotnik od: arianizm
SJP.pl
1. doktryna teologiczna Ariusza negująca współistotność i równość osób Trójcy Świętej;
2. doktryna polskich arian
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) teol. hist. wczesnochrześcijańska, antytrynitarna doktryna teologiczna negująca boskość Jezusa i głosząca jego stworzenie lub zrodzenie przez Boga Ojca;
(1.2) rel. hist. zob. bracia polscy.
Wiktionary
Arianizm – doktryna teologiczna Ariusza (zm. 336), prezbitera Kościoła w Aleksandrii w Egipcie, odrzucająca dogmat Trójcy Świętej i wpisująca się w nurt antytrynitaryzmu, powstała w kontekście sporów o rozumienie chrześcijańskiego monoteizmu. Ariusz, wykształcony w szkole antiocheńskiej, uznawał pochodzenie Syna od Boga Ojca na zasadzie stworzenia/zrodzenia. Doktryna uznana przez Kościół katolicki za herezję.
Wikipedia
(1.1) W Kościele wschodnim w IV w. wielkim problemem stał się arianizm.
Wiktionary
czas. arianizować ndk.
rzecz. arianin mos., arianka ż.
przym. ariański
Wiktionary
(1.1-2) war. ariaństwo
Wiktionary
wyznawczyni arianizmu
SJP.pl
imię żeńskie
SJP.pl
Ariadna – imię żeńskie pochodzenia greckiego (Ἀριάδνη gr. ari – "naj", adne – "czysta, święta, szlachetna"). Patronką tego imienia jest św. Ariadna z Frygii (zm. 130).
Ariadna imieniny obchodzi 18 września.
Znane osoby o tym imieniu:
Wikipedia
związany z arianami (np. ariańska akademia, ariański zbór)
SJP.pl
przymiotnik
(1.1) rel. związany z naukami lub osobą Ariusza, arianami lub arianizmem
(1.2) rel. związany ze wspólnotą arian, braci polskich
Wiktionary
(1.1) Szczytowy okres wpływów arianizmu w Cesarstwie Rzymskim przypadł na panowanie ariańskiego cesarza Konstancjusza II w latach 350-361.
Wiktionary
IPA: arʲˈjä̃j̃sʲci, AS: arʹi ̯ä̃ĩ ̯sʹḱi
Wiktionary
rzecz. Ariusz mos., arianizm mrz., arianin mos., arianka ż.
Wiktionary
1. arianizm; kierunek w teologii chrześcijańskiej
2. ogól arian
SJP.pl
waluta Madagaskaru
SJP.pl
Ariary – jednostka monetarna Madagaskaru o kodzie walutowym MGA według ISO 4217. 1 ariary = 5 iraimbilanja.
Jest jedną z dwóch walut będących w obiegu, które nie dzielą się w oparciu o potęgę dziesięciu. Drugą taką walutą jest ugija mauretańska. Nazwy ariary i iraimbilanja pochodzą od waluty z czasów przedkolonialnych.
Wikipedia
legendarna ojczyzna Arjów, najstarsza nazwa Indii aryjskich; Arjawarta
SJP.pl
gazela afrykańska; gazela Soemmeringa
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy, nazwa własna
(1.1) imię|polski|m.;
(1.2) rel. jeden z biblijnych aniołów;
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna
(2.1) bibl. stara nazwa Jerozolimy; obecnie miasto w Izraelu
(2.2) astr. jeden z księżyców Urana;
(2.3) geogr. zob. Ari’el.;
rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna
(3.1) imię|polski|ż.;
Wiktionary
Wikipedia
(1.1) Mam na imię Ariel i mieszkam wraz z rodziną w Lądku-Zdroju.
Wiktionary
IPA: ˈarʲjɛl, AS: arʹi ̯el
Wiktionary
rzecz. Arielowa ż.
:: zdrobn. Arielek m.
przym. arielowy, Arielowy
Wiktionary
przymiotnik dzierżawczy - należący do Ariela lub z nim związany
SJP.pl
w psychologii: stan niedorozwoju umysłowego
SJP.pl
tylna straż zabezpieczająca oddział wojskowy
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) wojsk. straż tylna
Wiktionary
Ariergarda (z fr. arrière garde - straż tylna) – wojskowy oddział lub pododdział maszerujący z tyłu za głównymi siłami związku taktycznego (oddziału).
Wikipedia
(1.1) straż tylna
Wiktionary
ukryty zamiar, zatajona myśl, zastrzeżenie myślowe
SJP.pl
tylna część sceny teatralnej
SJP.pl
krótka aria o prostej budowie; arietta
SJP.pl
Arietta – forma muzyczna, aria o mniejszych rozmiarach, zwykle w formie 2-częściowej lub utwór instrumentalny.
Wikipedia
arieta o lekkiej, błahej treści; aryjka
SJP.pl
przymiotnik od: arietka
SJP.pl
przymiotnik od: arieta
SJP.pl
krótka aria o prostej budowie; arieta
SJP.pl
Arietta – forma muzyczna, aria o mniejszych rozmiarach, zwykle w formie 2-częściowej lub utwór instrumentalny.
Wikipedia
skrót od: Agencja Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa - państwowa agencja wspierająca rozwój rolnictwa i obszarów wiejskich
SJP.pl
ślimak płucodyszny z rodziny ślimaków (Arion), zamieszkujący głównie Europę; ślinik
SJP.pl
Arion (stgr. Ἀρίων) – wpół mityczna postać greckiego poety i muzyka, uważanego za syna Posejdona i nimfy Onei.
Urodzony w Metymnie na Lesbos, tworzył ok. 625 p.n.e. na dworze tyrana Koryntu Periandra, a następnie na Sycylii i w południowej Italii. Nazwany przez Herodota najlepszym śpiewakiem na świecie, swą sławę zyskał jako wykonawca pieśni (własnych i cudzych) przy wtórze kitary; nie zachowały się żadne jego utwory, przypisywano mu jedynie ocalały fragment hymnu ku czci Posejdona.
Wikipedia
przymiotnik dzierżawczy - należący do Ariona lub z nim związany
SJP.pl
[czytaj: ariozo] rodzaj solowego fragmentu wokalnego w operze lub oratorium, pośredni między arią a recytatywem
SJP.pl
Arioso – forma muzyczna pośrednia między recytatywem a arią, jeden z podstawowych współczynników formy opery. Rozwinęła się w stylu bel canto. Johann Sebastian Bach często wprowadzał ariosa w końcowej partii recytatywu.
Wikipedia
Ludovico Ariosto (1474-1533) - poeta włoski, autor poematu "Orland szalony"
SJP.pl
Ludovico Giovanni Ariosto (ur. 8 września 1474, zm. 6 lipca 1533) – poeta włoski, autor poematu Orland szalony. Pisał także satyry i komedie.
Wikipedia
będący połączeniem powagi z komizmem, ironiczny
SJP.pl
w literaturze: skłonność do budowania skomplikowanych, przesyconych groteską i fantastyką fabuł
SJP.pl
prehistoryczny lud, od którego wywodzą się Irańczycy i mieszkańcy północnych Indii, posługujący się w mowie dialektami indoeuropejskimi; Arjowie
SJP.pl
Ariowie (lub Indo-Irańczycy) – termin używany dawniej dla indoirańskiego odłamu ludów indoeuropejskich, który w III i II tysiącleciu p.n.e. zamieszkiwał Azję Środkową, by następnie rozprzestrzenić się na tereny Afganistanu, Iranu (ludy irańskie) i Indii (Indoariowie).
Wikipedia
wódz germański, który pokonał Eduów w 61 roku p.n.e.
SJP.pl
Ariowist (łac. Ariovistus, zm. 54 p.n.e.) – władca germański z I wieku p.n.e., przewodził związkowi plemiennemu Swebów, uczestnik wojen z Cezarem.
Wikipedia
przymiotnik relacyjny
(1.1) muz. rzad. związany z arią, dotyczący arii; właściwy arii
Wiktionary
rzecz. aria ż.
:: przym. aryjny
Wiktionary
ssak drapieżny z podrodziny wydr
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) zool. pot. nazwa systematyczna|Pteronura brasiliensis|ref=tak., wydra olbrzymia, arirania amazońska
Wiktionary
Arirania amazońska, arirania, wydra wielka, wydra olbrzymia (Pteronura brasiliensis) – gatunek drapieżnego ssaka z rodziny łasicowatych, jedyny przedstawiciel rodzaju Pteronura J. E. Gray, 1837, w niektórych częściach Ameryki Południowej nazywana wilkiem rzecznym. Największa z wydr (Lutrinae) i – obok rosomaka i kałana morskiego – jeden z największych łasicowatych.
Wikipedia
(1.1) wydra olbrzymia, arirania amazońska, wilk rzeczny, wydra wielka
Wiktionary
imię męskie
SJP.pl
Ariusz (ur. ok. 256 lub 260 w Cyrenajce, zm. 336) – wczesnochrześcijański prezbiter, teolog i poeta z Aleksandrii, Libijczyk z pochodzenia.
Jego nauka na temat relacji Boga Ojca i Syna Bożego oraz natury Bóstwa zyskała dużą popularność wśród ówczesnych chrześcijan, najpierw na Wschodzie, później również na Zachodzie, utrzymując się szczególnie długo wśród plemion germańskich. Na soborze w Nicei w 325, który orzekł współistotność i równość w Bóstwie Ojca i Syna została uznana za sprzeczną z nauką Kościoła powszechnego.
Wikipedia
przymiotnik dzierżawczy - należący do Ariusza lub z nim związany
SJP.pl
mocna tkanina, podobna do teksasu
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna
(1.1) geogr. adm. stan w Stanach Zjednoczonych;
Wiktionary
Arizona (wymowa:/ærɪˈzoʊnə/) – stan w południowo-zachodniej części Stanów Zjednoczonych, od południa sąsiadujący z meksykańskimi stanami Sonora i Kalifornia Dolna, od zachodu z Kalifornią i Nevadą, od północy z Utah, a od wschodu z Nowym Meksykiem.
Wikipedia
IPA: ˌarʲiˈzɔ̃na, AS: arʹizõna
Wiktionary
rzecz. Arizończyk mos., Arizonka ż.
przym. arizoński
Wiktionary
mieszkaniec Arizony (stanu w USA)
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) mieszkaniec Arizony
Wiktionary
rzecz. Arizona ż.
:: fż. Arizonka ż.
przym. arizoński
Wiktionary
mieszkanka Arizony (stanu w USA)
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) mieszkanka Arizony
Wiktionary
rzecz. Arizona ż.
:: fm. Arizończyk mos.
przym. arizoński
Wiktionary
→ Arizona
SJP.pl
przymiotnik relacyjny
(1.1) związany z Arizoną; pochodzący z Arizony
Wiktionary
rzecz. Arizona ż., Arizończyk mos., Arizonka ż.
Wiktionary
członek starożytnych koczowniczych plemion pasterskich, mówiących dialektami indoeuropejskimi, uznawanych dawniej za przodków wszystkich ludów indoeuropejskich; Aria
SJP.pl
legendarna ojczyzna Arjów, najstarsza nazwa Indii aryjskich; Ariawarta
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna
(1.1) legendarna ojczyzna Arjów, kraina historyczna w północnych i środkowych Indiach;
Wiktionary
Arjawarta (sans. आर्यावर्त, trl. āryāvarta, Ziemia Arjów lub Ziemia szlachetnych) – nazwa legendarnej ojczyzny Arjów (synonim Arianem Waedżo), a w okresie późniejszym sanskrycka nazwa obszaru obejmującego północne i (częściowo) środkowe Indie, między Himalajami a górami Windhja, oraz między Morzem Arabskim a Zatoką Bengalską; także najstarsza nazwa Indii aryjskich.
Wikipedia
prehistoryczny lud, od którego wywodzą się Irańczycy i mieszkańcy północnych Indii, posługujący się w mowie dialektami indoeuropejskimi; Ariowie
SJP.pl
skrót od: arkusz (czytany jako cały, odmienny wyraz)
SJP.pl
skrót
(1.1) = arkusz
Wiktionary
1. statek Noego, wielkich rozmiarów łódź, korab
2. skrzynia, kufer
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) przest. duża, drewniana łódź; w domyśle: arka Noego
(1.2) przest. skrzynia
Wiktionary
Wikipedia
składnia.
kolokacje.
(1.1) arka Noego
(1.2) Arka Przymierza
synonimy.
antonimy.
hiperonimy.
hiponimy.
holonimy.
meronimy.
pokrewne.
frazeologia.
etymologia.
(1.1-2) etym|łac|arca. bibl. → kosz, skrzynia
uwagi.
tłumaczenia.
* angielski: (1.1) ark
* duński: (1.1) ark w.
* esperanto: (1.1) arkeo; (1.2) arkeo
* fiński: (1.1) arkki
* francuski: (1.1) arche ż.
* hiszpański: (1.1) arca ż.
* jidysz: (1.1) תּבֿה ż. (tejwe); (1.2) תּבֿה ż. (tejwe), אָרון m. (orn)
* niemiecki: (1.1) Arche ż.
* nowopruski: (1.1) ārka ż.
* rosyjski: (1.1) ковчег m.
* szwedzki: (1.1) ark w.
źródła.
== arka (język baskijski.) ==
wymowa.
znaczenia.
rzeczownik
(1.1) rel. arka
odmiana.
przykłady.
Wiktionary
IPA: ˈarka, AS: arka
Wiktionary
antonimy.
hiperonimy.
hiponimy.
holonimy.
meronimy.
pokrewne.
frazeologia.
etymologia.
(1.1-2) etym|łac|arca. bibl. → kosz, skrzynia
uwagi.
tłumaczenia.
* angielski: (1.1) ark
* duński: (1.1) ark w.
* esperanto: (1.1) arkeo; (1.2) arkeo
* fiński: (1.1) arkki
* francuski: (1.1) arche ż.
* hiszpański: (1.1) arca ż.
* jidysz: (1.1) תּבֿה ż. (tejwe); (1.2) תּבֿה ż. (tejwe), אָרון m. (orn)
* niemiecki: (1.1) Arche ż.
* nowopruski: (1.1) ārka ż.
* rosyjski: (1.1) ковчег m.
* szwedzki: (1.1) ark w.
źródła.
== arka (język baskijski.) ==
wymowa.
znaczenia.
rzeczownik
(1.1) rel. arka
odmiana.
przykłady.
składnia.
kolokacje.
(1.1) Noeren arka → arka Noego
synonimy.
(1.1) ontzi
Wiktionary
średniowieczna machina oblężnicza; arkbalista, espringola
SJP.pl
Arkbalista, arkabalista (łac. arcuballista) – rzymska i średniowieczna machina oblężnicza, ciężka kusza umieszczana na podwoziu (dwukołowej lawecie).
Przystosowana była do strzelania bełtami i belkami; mogła również miotać kamienie, kule oraz naczynia napełnione płonącą smołą lub nieczystościami (co w porze gorącej miało wywołać w obleganej twierdzy zarazę). W czasach rzymskich stosowano ją jako broń lekką w pierwszej linii legionu wraz z ręcznymi manubalistami. Cięciwę napinano przy pomocy kołowrotu. Zasięg arkbalisty wynosił ok. 900 metrów, a z odległości 200 m jej bełt o masie 0,5 kg przebijał drewnianą deskę.
Wikipedia
ręczna, gładkolufowa broń palna używana w dawnej Europie, wyparta przez muszkiety z powodu małej szybkostrzelności; arkebuz, harkabuz, harkebuz, arkebuza
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) hist. wojsk. rodzaj ciężkiej strzelby, używanej w Polsce mniej więcej od połowy XVI w.
Wiktionary
Arkebuz (arkabus, arkabuz, harkabuz, harkebuz) – długa gładkolufowa broń strzelecka wyposażona w zamek kołowy, używana od XVI do XVII wieku.
Powstała w końcu XV wieku jako lżejsza i poręczniejsza alternatywa dla prymitywnych hakownic i późniejszych ciężkich muszkietów, w jaką zaczęto wyposażać oddziały jazdy, tzw. arkebuzerów. Początkowo nazwę tę odnoszono do palnej broni z prostą kolbą przypominającą uchwyt kuszy.
Wikipedia
składnia.
kolokacje.
synonimy.
(1.1) war. arkebuz
antonimy.
hiperonimy.
hiponimy.
holonimy.
meronimy.
pokrewne.
frazeologia.
etymologia.
uwagi.
tłumaczenia.
źródła.
== arkabuz (język baskijski.) ==
wymowa.
znaczenia.
rzeczownik
(1.1) arkebuz
odmiana.
przykłady.
Wiktionary
IPA: arˈkabus, AS: arkabus
Wiktionary
(1.1) war. arkebuz
Wiktionary
forma łuku wspartego na dwóch kolumnach lub filarach
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) archit. kompozycja składająca się z łuku opartego na kolumnach lub filarach;
Wiktionary
Arkada (łac. arcus - łuk) – element architektoniczny składający się z dwóch podpór (kolumn, słupów lub filarów), które zostały połączone u góry łukiem.
Arkada występuje w architekturze zarówno pojedynczo, jak i najczęściej w rzędzie, tworząc istotny składnik budowli. Znana jest od czasów starożytnego Rzymu, stosowana głównie w akweduktach, krużgankach, loggiach.
Wikipedia
(1.1) Nawy oddzielone są od siebie arkadami.
Wiktionary
IPA: arˈkada, AS: arkada
Wiktionary
rzecz. arkadownik m., arkadownictwo n., arkadówka ż., arkadowanie n.
przym. arkadowy
przysł. arkadowo
Wiktionary
przenośnie: miejsce pełne szczęścia, spokoju; raj, eden, eldorado
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna
(1.1) hist. geogr. kraina historyczna na Półwyspie Peloponeskim
(1.2) przen. poet. fikcyjna kraina wiecznego szczęścia i beztroski
Wiktionary
Jako symbol:
Wikipedia
(1.1) W skład Peloponezu wchodzą mniejsze krainy: Achaja, Arkadia, Argolida, Elida, Mesenia i Lakonia.
Wiktionary
IPA: arˈkadʲja, AS: arkadʹi ̯a
Wiktionary
rzecz. arkadia ż., Arkadiusz m., Arkadyjczyk m., Arkadyjka ż.
przym. arkadyjski, Arkadiuszowy
Wiktionary
imię męskie
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy, nazwa własna
(1.1) imię|polski|m.;
Wiktionary
Wikipedia
(1.1) Arkadiusz jest moim przyjacielem.
Wiktionary
IPA: arˈkadʲjuʃ, AS: arkadʹi ̯uš
Wiktionary
rzecz. Arkadia ż., Arkadiuszowa ż., Arkadiuszówna ż., Arkadiuszostwo lm m., Arkowa ż.
:: zdrobn. Arek m., Areczek m.
Wiktionary
(1.1) zdrobn. Arek, Aruś, Areczek, Arunio
Wiktionary
Arkadiusz z małżonką; Arkadiuszowie
SJP.pl
Arkadiusz z małżonką; Arkadiuszostwo
SJP.pl
przymiotnik dzierżawczy - należący do Arkadiusza lub z nim związany
SJP.pl
zdrobnienie od: arkada
SJP.pl
związany z arkadką
SJP.pl
Arkady z małżonką; Arkadowie
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) archit. ciąg arkad
Wiktionary
rzecz. arkada ż., arkadka ż.
czas. arkadować
przym. arkadowy
Wiktionary
Arkady z małżonką; Arkadostwo
SJP.pl
specjalista w dziedzinie budowy arkad
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) specjalista budowlany w dziedzinie konstrukcji arkad
(1.2) pracownik obsługujący żakardy, czyli tradycyjne maszyny tkackie do produkcji tkanin żakardowych
Wiktionary
IPA: ˌarkaˈdɔvʲɲik, AS: arkadovʹńik
Wiktionary
rzecz. arkada ż., arkadownictwo n., arkadówka ż.
przym. arkadowy
przysł. arkadowo
Wiktionary
związany z arkadą, mający kształt arkady, wsparty na arkadach (np. arkadowe wejście, arkadowy most)
SJP.pl
przymiotnik
(1.1) związany z arkadami, dotyczący arkad
(1.2) taki, który ma kształt łuku, arkady
Wiktionary
IPA: ˌarkaˈdɔvɨ, AS: arkadovy
Wiktionary
rzecz. arkada ż., arkadownik m., arkadownictwo n., arkadówka ż., arkadowanie n.
przysł. arkadowo
Wiktionary
(1.2) łukowaty
Wiktionary
forma łuku wspartego na dwóch kolumnach lub filarach
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy, nazwa własna
(1.1) imię|polski|m.;
Wiktionary
Arkady – oboczna forma imienia Arkadiusz.
Odpowiedniki w innych językach:
Arkady imieniny obchodzi: 12 stycznia, 4 marca i 13 listopada.
Znane osoby noszący imię Arkady:
Wikipedia
IPA: arˈkadɨ, AS: arkady
Wiktionary
mieszkaniec Arkadii (krainy historycznej)
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) hist. mieszkaniec Arkadii
Wiktionary
rzecz. Arkadia ż., arkadia ż.
:: fż. Arkadyjka ż.
przym. arkadyjski
Wiktionary
mieszkanka Arkadii (krainy historycznej)
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) hist. mieszkanka Arkadii
Wiktionary
rzecz. Arkadia ż., arkadia ż.
:: fm. Arkadyjczyk mos.
przym. arkadyjski
Wiktionary
1. przymiotnik od: Arkadia (kraina w Grecji);
2. poetycko: szczęśliwy, beztroski, błogi
SJP.pl
przymiotnik jakościowy
(1.1) odnoszący się do arkadii
(1.2) odnoszący się do Arkadyjczyków lub Arkadii (krainy historycznej na Peloponezie)
Wiktionary
rzecz. Arkadyjka ż., Arkadyjczyk mos., Arkadia ż., arkadia ż.
Wiktionary
(1.1) beztroski, idylliczny, sielankowy, sielski, spokojny, szczęśliwy
Wiktionary
długi sznur zakończony pętlą, służący do łapania zwierząt; lasso
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) stpol. lasso
Wiktionary
Wikipedia
(1.1) To go sobie każę do kulbaki na arkanie przytroczyć i piechotą pójdzie, jeżeli konia żałuje.
(1.1) Tygrys natychmiast zamachnął się łapą. Tomek błyskawicznie zarzucił na nią pętlę arkanu. Drapieżnik niemal zwinął się w kabłąk, szarpnął liną, wtedy syn Nucziego uchwycił pętlą tylną nogę. Po chwili Wilmowski uwięził w ten sam sposób drugą przednią.
Wiktionary
IPA: ˈarkãn, AS: arkãn
Wiktionary
sekretne sposoby; tajniki, sekrety; arkany
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj niemęskoosobowy, liczba mnoga
(1.1) wiedza powiązana z jakąś dziedziną, nie zawsze oczywista, a często ukryta przed początkującymi
Wiktionary
rzecz. arkanistka ż., arkanista mos., arkanologia ż.
Wiktionary
(1.1) tajemnice, sekrety, tajniki, zawiłości, zagadki
Wiktionary
minerał, siarczan potasu
SJP.pl
[czytaj: ARkenso lub ARkanzas lub arKANzas]
1. stan w Stanach Zjednoczonych;
2. rzeka w Stanach Zjednoczonych;
3. miasto w Stanach Zjednoczonych
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj nijaki, nazwa własna
(1.1) geogr. adm. stan w Stanach Zjednoczonych;
(1.2) geogr. rzeka w Stanach Zjednoczonych, główny prawy dopływ Missisipi;
Wiktionary
Arkansas (angielska wymowa:/ˈɑrkənsɔː/) – stan w południowo-wschodniej części Stanów Zjednoczonych, sąsiadujący z Missouri, Oklahomą, Teksasem, Luizjaną, Missisipi i Tennessee. Stolicą oraz największym miastem jest Little Rock.
Wikipedia
IPA: ˈarkãw̃sɔ|arˈkãw̃zas, AS: arkãũ̯so|arkãũ̯zas
Wiktionary
przym. arkansaski
Wiktionary
→ Arkansas
SJP.pl
przymiotnik relacyjny
(1.1) związany z Arkansas, dotyczący Arkansas
Wiktionary
(1.1) Nocami wyły w gąszczach dzikie zwierzęta, mianowicie jaguary, arkansaskie wilki i kujoty.
Wiktionary
rzecz. Arkansas n.
Wiktionary
rzadko: sekretne sposoby; tajniki, sekrety, arkana
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj niemęskoosobowy, liczba mnoga
(1.1) zob. arkana.
Wiktionary
architektoniczny ornament w postaci małych półkolistych arkad
SJP.pl
Fryz (wł. fregio) – pośredni, poziomy człon belkowania z reguły położony między architrawem i gzymsem; ogólnie – każdy poziomy pas dekoracyjny.
W architekturze często zdobiony płaskorzeźbami, był jednym z najbardziej ozdobnych elementów antycznych świątyń. W porządku doryckim składał się z następujących na przemian po sobie metop i tryglifów (tzw. fryz metopowo-tryglifowy lub tryglifon). W porządku jońskim jest to już fryz ciągły ozdobiony reliefem o tematyce mitologicznej, religijnej lub historycznej. Jeden z najwspanialszych fryzów doryckich pochodzi z Partenonu. W innych porządkach architektonicznych fryz może być gładki.
Wikipedia
średniowieczna machina oblężnicza; arkabalista, espringola
SJP.pl
Arkbalista, arkabalista (łac. arcuballista) – rzymska i średniowieczna machina oblężnicza, ciężka kusza umieszczana na podwoziu (dwukołowej lawecie).
Przystosowana była do strzelania bełtami i belkami; mogła również miotać kamienie, kule oraz naczynia napełnione płonącą smołą lub nieczystościami (co w porze gorącej miało wywołać w obleganej twierdzy zarazę). W czasach rzymskich stosowano ją jako broń lekką w pierwszej linii legionu wraz z ręcznymi manubalistami. Cięciwę napinano przy pomocy kołowrotu. Zasięg arkbalisty wynosił ok. 900 metrów, a z odległości 200 m jej bełt o masie 0,5 kg przebijał drewnianą deskę.
Wikipedia
ręczna, gładkolufowa broń palna używana w dawnej Europie, wyparta przez muszkiety z powodu małej szybkostrzelności; arkabuz, harkabuz, harkebuz, arkebuza
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) hist. wojsk. długa, ręczna, odprzodowa broń palna z zamkiem kołowym, używana przez kawalerię i piechotę w XVI-XVII wieku; także jako broń myśliwska;
Wiktionary
Arkebuz (arkabus, arkabuz, harkabuz, harkebuz) – długa gładkolufowa broń strzelecka wyposażona w zamek kołowy, używana od XVI do XVII wieku.
Powstała w końcu XV wieku jako lżejsza i poręczniejsza alternatywa dla prymitywnych hakownic i późniejszych ciężkich muszkietów, w jaką zaczęto wyposażać oddziały jazdy, tzw. arkebuzerów. Początkowo nazwę tę odnoszono do palnej broni z prostą kolbą przypominającą uchwyt kuszy.
Wikipedia
(1.1) Dałem rozkaz mojej straży: Kto zbyt blisko się poważy, przywitać go z arkebuza.
(1.1) Oto już słyszę z daleka pukanie z dział, z dubeltówek, z flinty, z arkebuza…
Wiktionary
IPA: arˈkɛbus, AS: arkebus
Wiktionary
rzecz. arkebuzer mos., arkebuzeria ż.
przym. arkebuzerski, arkebuzowy
Wiktionary
(1.1) arkabuz, arkabuza, harkabuz, harkebuz
Wiktionary
ręczna, gładkolufowa broń palna używana w dawnej Europie, wyparta przez muszkiety z powodu małej szybkostrzelności; arkabuz, harkabuz, harkebuz, arkebuza
SJP.pl
żołnierz uzbrojony w arkebuz (arkabuz)
SJP.pl
Wikipedia
w Polsce XV-XVII wieku: jazda ciężka uzbrojona w arkabuzy
SJP.pl
Wikipedia
SJP.pl
przymiotnik relacyjny
(1.1) związany z arkebuzerem, dotyczący arkebuzera
Wiktionary
rzecz. arkebuz mrz., arkebuzer mos., arkebuzeria ż.
przym. arkebuzowy
Wiktionary
przymiotnik relacyjny
(1.1) związany z arkebuzem, dotyczący arkebuza
Wiktionary
rzecz. arkebuz mrz., arkebuzer mos., arkebuzeria ż.
przym. arkebuzerski
Wiktionary
funkcja odwrotna do funkcji trygonometrycznej (arcus sinus, arcus cosinus, arcus tangens i arcus cotangens); funkcja cyklometryczna, funkcja kołowa
SJP.pl
Funkcje cyklometryczne, funkcje kołowe, arkfunkcje – funkcje odwrotne do funkcji trygonometrycznych ograniczonych do pewnych przedziałów.
Funkcje trygonometryczne rozpatrywane na tych przedziałach są różnowartościowe i mają funkcje odwrotne. Tak więc:
Wikipedia
skalisty przylądek w północnej części Rugii (największa wyspa Niemiec)
SJP.pl
Arkona (niem. Kap Arkona) – skalisty przylądek w skrajnie północnej części Rugii (Meklemburgia-Pomorze Przednie).
Wikipedia
nisza grobowa w ścianach katakumb wczesnochrześcijańskich; arcosolium
SJP.pl
Arcosolium (łac. arcus - łuk + solium - miejsce wywyższone) – rodzaj grobu spotykany w okresie wczesnego chrześcijaństwa. Grób miał formę niszy z łukowym obramowaniem. Nisze wykuwano w katakumbach, umieszczano w przedsionkach cel lub portykach bazylik. Płyta nagrobna umieszczana była w pozycji poziomej.
Powstała w III wieku, a rozpowszechniła w IV wieku.
Wikipedia
Arek z małżonką
SJP.pl
przymiotnik dzierżawczy - należący do Arka lub z nim związany
SJP.pl
szara lub czerwonawa, bogata w skalenie odmiana piaskowca
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) geol. okruchowa skała osadowa, odmiana piaskowca bogata w skalenie;
Wiktionary
Arkoza – odmiana piaskowca (arenitu) zawierająca co najmniej 20% skaleni:
Wikipedia
przym. arkozowy
Wiktionary
obszar zoogeograficzny obejmujący Eurazję, Amerykę Północną i Afrykę
SJP.pl
Arktogea – w zoogeografii jedno z państw zwierzęcych, obok Notogei, Neogei i Antarktis. Obejmuje Amerykę Północną, Eurazję i Afrykę.
Arktogea dzieli się na następujące krainy zoogeograficzne:
Wikipedia
czwarta co do jasności gwiazda na nocnym niebie
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy, nazwa własna
(1.1) astr. najjaśniejsza gwiazda w gwiazdozbiorze Wolarza, jedna z najjaśniejszych gwiazd na niebie;
Wiktionary
Arktur (α Boo, Alfa Boötis) – najjaśniejsza gwiazda w gwiazdozbiorze Wolarza o obserwowanej wielkości gwiazdowej −0,04m. Czwarta co do jasności gwiazda na nocnym niebie.
Wikipedia
IPA: ˈarktur, AS: arktur
Wiktionary
związany z obszarami wokół bieguna północnego
SJP.pl
przymiotnik
(1.1) związany z obszarami położonymi wokół bieguna północnego
Wiktionary
(1.1) Norwegia sprawuje rządy nad wyspami arktycznymi archipelagu Svalbard i wyspą Jan Mayen.
Wiktionary
IPA: arkˈtɨt͡ʃnɨ, AS: arktyčny
Wiktionary
rzecz. Arktyka ż., Antarktyka ż.
Wiktionary
(1.1) polarny
Wiktionary
lądy i morza wokół bieguna północnego
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna
(1.1) geogr. obszar Ziemi otaczający biegun północny;
Wiktionary
Arktyka – obszar Ziemi otaczający biegun północny. Jej granice określa się na różne sposoby.
Według definicji klimatyczno-ekologicznej wyznacza ją lipcowa izoterma +10 °C, która w przybliżeniu pokrywa się również z północną granicą wegetacji drzew. Według innej, Arktykę ogranicza koło podbiegunowe północne, co jednak sprawia, że w jej obrębie znajdują się również duże obszary Norwegii i Szwecji o dość umiarkowanym klimacie. Arktyka obejmuje części Rosji, Kanady, Norwegii, Szwecji, Finlandii, Alaskę (Stany Zjednoczone), Grenlandię (terytorium duńskie), Islandię oraz Ocean Arktyczny.
Wikipedia
(1.1) Niedźwiedzie polarne żyją na lodowych obszarach Arktyki.
Wiktionary
IPA: ˈarktɨka, AS: arktyka
Wiktionary
rzecz. Antarktyka ż.
przym. arktyczny
przysł. arktycznie
Wiktionary
wielka kusza na podwoziu, służąca do miotania ciężkich pocisków
SJP.pl
arkada wymodelowana w żywopłocie lub brama w postaci arkady, będąca ogrodowym elementem dekoracyjnym
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) ogrod. brama uformowana z żywopłotu
(1.2) brama triumfalna
Wiktionary
mały arkusz
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) zdrobn. od: arkusz
Wiktionary
(1.1) Studentka rozdała wszystkim małe arkusiki papieru.
Wiktionary
(1.1) arkusz m.
Wiktionary
przymiotnik od: arkusik
SJP.pl
1. cienka warstwa określonego materiału o ustalonym formacie;
2. wykaz, zestawienie czegoś w danej formie;
3. arkusz kalkulacyjny - aplikacja służąca wykonywaniu obliczeń i kalkulacji między wartościami z wierszy i kolumn wyświetlanej na ekranie tabeli
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) płaski, kwadratowy albo prostokątny fragment jakiegoś materiału, np. papieru, blachy itp.
Wiktionary
Wikipedia
(1.1) Poznałem od razu charakter jego pisma i nie chcąc odczytywać nudnego i głupiego wiersza odwróciłem arkusz papieru i spojrzałem na drugą jego stronę.
Wiktionary
IPA: ˈarkuʃ, AS: arkuš
Wiktionary
przym. arkuszowy
Wiktionary
nazwisko
SJP.pl
związany z arkuszem
SJP.pl
przymiotnik
(1.1) związany z arkuszem, dotyczący arkusza, mający postać arkusza
Wiktionary
rzecz. arkusz mrz., arkusik mrz.
Wiktionary
przymiotnik relacyjny
(1.1) związany z przełęczą Arlberg, dotyczący regionu Arlberg
Wiktionary
(1.1) Kiedy niekiedy wzrok Judymowej spadał w otchłań gdy pociąg leciał na skalnych gzymsach arlberskiej drogi.
(1.1) Wszyscy austriaccy narciarze emigranci, wśród nich sławny twórca szkoły arlberskiej Hannes Schneider (cudem wyciągnięty z rąk gestapo po Anschlussie), zostają instruktorami.
(1.1) Przynależność Zawiszy do Sulimów potwierdzają jego dwie zachowane do czasów nowożytnych pieczęcie z 1414 r. z zachowanym wizerunkiem tego herbu oraz barwny wizerunek w arlberskiej księdze brackiej.
Wiktionary
rzecz. Arlberg mrz., Voralberg mrz.
przym. voralberski
Wiktionary
przymiotnik dzierżawczy - należący do Arlety lub z nią związany
SJP.pl
1. postać z włoskiej komedii;
2. przenośnie pajac, błazen
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) szt. teatr. komediowy pajac, typ postaci z ludowej włoskiej commedia dell’arte;
rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy
(2.1) kynol. typ umaszczenia u psa o ciemnych plamach na białej sierści;
(2.2) kynol. pies o umaszczeniu typu arlekin (2.1)
Wiktionary
Arlekin (wł. Arlecchino) – postać błazna w czarnej masce „komicznej”, ubranego w kostium zszyty z kolorowych trójkątów albo rombów. Od końca XVII wieku Arlekin jest jedną z postaci włoskiej commedii dell’arte. Jego przyjacielem jest Brighella, a miłością Kolombina. Jako wiecznie zakochany, sprytny służący, często wpędza swego pana lub siebie w tarapaty.
Wikipedia
(1.1) W komediowej postaci arlekina niektórzy upatrują uosobienie bożka Merkurego.
(2.2) Sąsiadka nie sprząta po swoim arlekinie, to karygodne!
Wiktionary
rzecz. Arlekin mos., arlekinada ż., arlekinek mzw.
:: fż. arlekinka ż.
przym. arlekiński, arlekinowy
Wiktionary
1. rodzaj komedii z arlekinem w roli głównej;
2. przenośnie: błaznowanie, wygłupianie się, żartowanie
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) figle błazeńskie, błaznowanie
(1.2) teatr. krótka pantomima, której główną postacią jest arlekin
Wiktionary
Arlekinada – ogólnopolski Festiwal Małych Form Teatralnych, odbywający się co roku w Inowrocławiu w sali tamtejszego Teatru Miejskiego.
Pierwsza Arlekinada odbyła się w roku 2003, od III edycji Festiwal ma zasięg ogólnopolski.Festiwal skierowany jest do amatorskich, młodzieżowych zespołów teatralnych, działających przy szkołach ponadgimnazjalnych, domach kultury, instytucjach kulturalno-oświatowych. Arlekinada jest spotkaniem zespołów teatralnych małych form (teatrów dramatycznych, kabaretów, teatrów wizji i ruchu, teatrów poezji i innych).
Wikipedia
(1.1) Ta impreza to istna arlekinada.
(1.2) Dziś w teatrze odbyła się arlekinada.
Wiktionary
IPA: ˌarlɛcĩˈnada, AS: arleḱĩnada
Wiktionary
rzecz. arlekin mzw./mos.
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy
(1.1) syst. zool. nazwa systematyczna|Scotomanes|Dobson|ref=tak., rodzaj nietoperzy z plemięemienia wieczorków
(1.2) zool. nietoperz z rodzaju arlekinków (1.1)
Wiktionary
(1.1) Nietoperze z rodzaju arlekinków występują tylko w Azji.
Wiktionary
rzecz. arlekin mos./mzw., Arlekin mos.
Wiktionary
suka rasy dog arlekin
SJP.pl
związany z arlekinem
SJP.pl
związany z arlekinem
SJP.pl
przymiotnik
(1.1) związany z arlekinem, dotyczący arlekina, taki jak arlekin
Wiktionary
rzecz. arlekin m.
przym. arlekinowy
Wiktionary
(1.1) arlekinowy
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna
(1.1) imię|polski|ż.;
Wiktionary
Arlena – imię żeńskie, którego pochodzenie jest niepewne. Być może wywodzi się od Arlene, co oznacza w języku irlandzkim „gwarancję, zobowiązanie”. Imię to może być też skróconą formą imion żeńskich kończących się na -arlena, np. Marlena. Istnieje też hipoteza, jakoby imię to miało być wariantem Arline, imienia prawdopodobnie wymyślonego przez mało znanego kompozytora irlandzkiego Michaela Williama Balfego dla głównej bohaterki najbardziej znanej jego opery „Czeszka” (The Bohemian girl).
Wikipedia
(1.1) Do rzadkich imion żeńskich należy na przykład Arlena.
Wiktionary
antonimy.
hiperonimy.
hiponimy.
holonimy.
meronimy.
pokrewne.
frazeologia.
etymologia.
uwagi.
tłumaczenia.
* angielski: (1.1) Arlena, Arlene
źródła.
== Arlena (język angielski.) ==
wymowa.
znaczenia.
rzeczownik, nazwa własna
(1.1) imię|angielski|ż.
odmiana.
przykłady.
składnia.
kolokacje.
synonimy.
Wiktionary
[czytaj: arl] miasto we Francji
SJP.pl
Arles (prowan. Arle) – miejscowość i gmina we Francji, w regionie Prowansja-Alpy-Lazurowe Wybrzeże, w departamencie Delta Rodanu, nad rzeką Rodan. W średniowieczu stolica królestwa.
Według danych na rok 2018 gminę zamieszkiwało 51 831 osób, a gęstość zaludnienia wynosiła 68.6 osób/km² (wśród 963 gmin regionu Prowansja-Alpy-W. Lazurowe Arles plasuje się na 9. miejscu pod względem liczby ludności, natomiast pod względem powierzchni na miejscu 1.). W mieście znajduje się stacja kolejowa Gare d’Arles.
Wikipedia
imię żeńskie
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna
(1.1) imię|polski|ż.;
Wiktionary
Arleta, Arletta – imię żeńskie zapożyczone z francuskiego; powstało prawdopodobnie jako zdrobnienie germańskiego imienia Carletta (Karletta), żeńskiej formy imienia Karl (Karol).
Arleta imieniny obchodzi 3 stycznia, 11 kwietnia, 13 kwietnia.
Wikipedia
(1.1) Pani Arleta współpracowała ze szkołą pijarów.
Wiktionary
IPA: arˈlɛta, AS: arleta
Wiktionary
imię żeńskie
SJP.pl
Arleta, Arletta – imię żeńskie zapożyczone z francuskiego; powstało prawdopodobnie jako zdrobnienie germańskiego imienia Carletta (Karletta), żeńskiej formy imienia Karl (Karol).
Arleta imieniny obchodzi 3 stycznia, 11 kwietnia, 13 kwietnia.
Wikipedia
skrót od: armia
SJP.pl
wielka flota wojenna
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) mors. wojsk. wielka flota wojenna
(1.2) hist. flota wysłana przez Filipa II hiszpańskiego przeciw Anglii w 1588
Wiktionary
Żegluga:
Wikipedia
IPA: arˈmada, AS: armada
Wiktionary
armagedon; przenośnie:
1. najgorsza z możliwych, tragiczna sytuacja;
2. zagłada, totalna katastrofa
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) zob. Armagedon.
Wiktionary
Wikipedia
IPA: ˌarmaˈɡɛdːɔ̃n, AS: armage•dõn
Wiktionary
armageddon; przenośnie:
1. najgorsza z możliwych, tragiczna sytuacja;
2. zagłada, totalna katastrofa
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) rel. miejsce, w którym przy końcu świata odbędzie się bitwa między narodami;
(1.2) przen. pot. straszna klęska, zniszczenie
Wiktionary
Wikipedia
(1.2) Bójka na stadionie była prawdziwym Armagedonem!
Wiktionary
IPA: ˌarmaˈɡɛdɔ̃n, AS: armagedõn
Wiktionary
(1.1) Har-Magedon
(1.2) koniec świata, apokalipsa
Wiktionary
[czytaj: armaNIAK] napój alkoholowy o wyrazistym i szorstkim smaku otrzymywany przez destylację wina, bezpośredni przodek koniaku; armaniak
SJP.pl
Wikipedia
1. imię męskie;
2. nazwisko
SJP.pl
Herman – imię męskie pochodzenia germańskiego. Wywodzi się od słowa oznaczającego „wojownik”. Innym jego wariantem jest Armin, natomiast nazwisko Menzel stanowi podwójne zdrobnienie imienia Hermann. W średniowiecznej Polsce odnotowywano polskie formy Jerzman i Jirzman.
Wikipedia
nazwisko
SJP.pl
Wikipedia
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) zdrobn. od armaniak
Wiktionary
rzecz. armaniak m.
Wiktionary
napój alkoholowy o wyrazistym i szorstkim smaku otrzymywany przez destylację wina, bezpośredni przodek koniaku; armagnac
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) kulin. winiak wytwarzany we francuskiej prowincji Armagnac;
Wiktionary
Wikipedia
rzecz.
:: zdrobn. armaniaczek m.
Wiktionary
w starożytności i średniowieczu: schowek w murze, szafa lub skrzynia do przechowywania broni i innych cennych przedmiotów: książek, dokumentów itp.; almaria
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) daw. mebel do przechowywania szat lub sprzętów
Wiktionary
Wikipedia
(1.1) war. almaria; stpol. almaryja, almarya, olmarya, wolmarya; gw-pl|Górny Śląsk|almaryja, almaryjo, odmaryj.
Wiktionary
działo o długiej lufie i prostym torze lotu pocisku
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) wojsk. działo o długiej lufie;
Wiktionary
Armata – działo przeznaczone głównie do strzelania płaskotorowego, zazwyczaj do celów znajdujących się bezpośrednio w polu widzenia. Dawniej ogólne określenie dział różnego rodzaju.
Wikipedia
(1.1) Nam strzelać nie kazano. – Wstąpiłem na działo • I spójrzałem na pole; dwieście armat grzmiało.
Wiktionary
IPA: arˈmata, AS: armata
Wiktionary
przym. armatni
rzecz. armator mos., armatka ż.
Wiktionary
zdrobnienie od armata, mała armatka
SJP.pl
przymiotnik od: armatka
SJP.pl
przymiotnik relacyjny
(1.1) związany z armatką, dotyczący armatki
Wiktionary
rzecz. armator mos., armatka ż.
Wiktionary
przymiotnik od: armata
SJP.pl
przymiotnik
(1.1) dotyczący armaty
Wiktionary
(1.1) Kwiatkowski polecił załodze opuścić statek, a sam wraz z marynarzem Bronisławem Michnowiczem - pod ciężkim ogniem przeciwnika - zdjął ze statku karabiny maszynowe przyrządy optyczne i zamki armatnie.
Wiktionary
IPA: arˈmatʲɲi, AS: armatʹńi
Wiktionary
rzecz. armator mos., armata ż., armatka ż.
Wiktionary
działo łączące cechy armaty i haubicy; haubicoarmata
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) wojsk. działo łączące cechy haubicy i armaty;
Wiktionary
Haubicoarmata (armatohaubica) – działo łączące cechy haubicy i armaty, a więc zdolne zarówno do prowadzenia ognia stromotorowego jak i płaskotorowego. Obecnie na ogół utożsamiane z haubicami.
Działa tego typu są coraz częściej spotykane w uzbrojeniu współczesnych armii. Jej nowe konstrukcje zwane haubicami (np. 155 mm FH-70, 155 mm M198) są zwykle działami półautomatycznymi kalibru 105–203 mm.
Wikipedia
(1.1) Po uruchomieniu produkcji seryjnej samobieżna armatohaubica Dana została wprowadzona do uzbrojenia wojsk czechosłowackich (410 sztuk), a w 1983 roku 111 egzemplarzy trafiło także do SZ PRL.
Wiktionary
(1.1) haubicoarmata
Wiktionary
1. osoba lub firma wyposażająca i użytkująca własny lub cudzy statek;
2. dawniej: przedsiębiorca uzbrajający statek na swój koszt i wynajmujący go osobom prywatnym lub państwu; zbroiciel
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) żegl. osoba fizyczna albo prawna eksploatująca statek;
Wiktionary
Armator – osoba (prawna lub fizyczna) eksploatująca własny lub wynajęty statek wodny. Zatrudnia kapitana i załogę oraz odpowiada cywilnie za zobowiązania wynikające z eksploatacji statku.
Wikipedia
(1.1) W gdańskiej stoczni wodują dziś nowy kontenerowiec dla szwedzkiego armatora.
Wiktionary
rzecz.
:: fż. armatorka ż.
przym. armatorski
Wiktionary
dotyczący armatora
SJP.pl
przymiotnik relacyjny
(1.1) związany z armatorem, dotyczący armatora
Wiktionary
rzecz. armator mos.
Wiktionary
1. ogół elementów stanowiących wyposażenie jakiegoś urządzenia lub instalacji;
2. dawniej także słowo o wielu innych znaczeniach, m.in. zbrojenie (w budownictwie), konstrukcja podtrzymująca rzeźbę (w sztuce), broń, uzbrojenie
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) pomocnicze wyposażenie pomieszczenia, maszyny, itp., umożliwiające jego właściwe wykorzystanie
(1.2) konstrukcja podtrzymująca elementy rzeźby, budynku lub witraża
Wiktionary
(1.1) Chcę zastosować w łazience armaturę (wanna, umywalka, sedes) w kolorze innym niż biały.
Wiktionary
IPA: ˌarmaˈtura, AS: armatura
Wiktionary
przym. armaturowy
rzecz. armator mos.
Wiktionary
(1.1) osprzęt
Wiktionary
związany z armaturą
SJP.pl
przymiotnik relacyjny
(1.1) związany z armaturą, dotyczący armatury
Wiktionary
rzecz. armator mos., armatura ż.
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna
(1.1) geogr. adm. miasto w Rosji, w Kraju Krasnodarskim, nad Kubaniem;
(1.2) geogr. adm. miasto w Armenii;
Wiktionary
Wikipedia
przym. armawirski
Wiktionary
przymiotnik relacyjny
(1.1) związany z Armawirem, dotyczący Armawiru
Wiktionary
(1.1) Krajowy Komitet WKP(b) powziął 3 września specjalną uchwałę utworzenia partyzanckich zgrupowań: krasnodarskiego, sławiańskiego, noworosyjskiego, anapskiego, nieftiegorskiego, majkopskiego, armawirskiego i soczyńskiego, które zjednoczyły 87 oddziałów partyzanckich, liczących ogółem ponad 5500 ludzi.
Wiktionary
rzecz. Armawir mrz.
Wiktionary
obywatel Armenii; Ormianin
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) obywatel Armenii
Wiktionary
IPA: arˈmɛ̃j̃n͇t͡ʃɨk, AS: armẽĩ ̯ṇčyk
Wiktionary
rzecz. Armenia ż.
:: fż. Armenka ż.
przym. armeński
Wiktionary
1. państwo w Azji ze stolicą w Erywaniu; Republika Armeńska;
2. miasto w Kolumbii
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna
(1.1) geogr. polit. państwo w Azji;
Wiktionary
Wikipedia
(1.1) Stepanakert leży na obszarze stanowiącym terytorium sporne między Armenią i Azerbejdżanem.
Wiktionary
IPA: arˈmɛ̃ɲja, AS: armẽńi ̯a
Wiktionary
rzecz. Ormianka ż., Ormianin mos., Armeńczyk mos., Armenka ż.
przym. armeński
Wiktionary
(1.1) urz. Republika Armenii
Wiktionary
wyraz, zwrot lub konstrukcja składniowa wzorowane na języku armeńskim (ormiańskim) albo z niego przejęte
SJP.pl
obywatelka Armenii; Ormianka
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) obywatelka Armenii
Wiktionary
IPA: arˈmɛ̃ŋka, AS: armẽŋka
Wiktionary
rzecz. Armenia ż.
:: fm. Armeńczyk mos.
przym. armeński
Wiktionary
typ armenoidalny - typ antropologiczny białej odmiany człowieka
SJP.pl
→ Armenia
SJP.pl
przymiotnik
(1.1) odnoszący się do Armenii
Wiktionary
(1.1) Obecnie Stepanakert, podobnie jak reszta Górskiego Karabachu, pozostaje pod kontrolą wojsk armeńskich.
Wiktionary
IPA: arˈmɛ̃j̃sʲci, AS: armẽĩ ̯sʹḱi
Wiktionary
rzecz. Armenia ż., Armeńczyk m., Armenka ż.
Wiktionary
1. ogół sił zbrojnych danego państwa; wojsko;
2. najwyższa jednostka operacyjna składająca się z kilku korpusów lub dywizji
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) określenie ogółu sił zbrojnych danego państwa;
(1.2) wojsk. określenie wojsk lądowych danego państwa, bez lotnictwa i marynarki wojennej (armia w tym znaczeniu może obejmować także lotnictwo wojsk lądowych)
(1.3) wojsk. jednostka organizacyjna wojska – związek operacyjny, składający się z kilku dywizji lub korpusów
Wiktionary
Wikipedia
(1.1) Polska chce wprowadzić armię zawodową.
(1.3) Pododdziały armii zaatakowały miasto.
Wiktionary
IPA: ˈarmʲja, AS: armʹi ̯a
Wiktionary
przym. armijny
Wiktionary
(1.1) wojsko; gw-pl|Górny Śląsk|armijo.
(1.3) gw-pl|Górny Śląsk|armijo.
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna
(1.1) liter. w poemacie Jerozolima wyzwolona piękna czarodziejka i uwodzicielka bohaterów;
(1.2) rzad. imię|polski|ż.;
(1.3) astr. planetoida o numerze katalogowym 514;
Wiktionary
Wikipedia
(1.2) Dzień dobry, mam na imię Armida, jestem Polką włoskiego pochodzenia i studentką italianistyki.
(1.2) Pani Armido, proszę nas kiedyś odwiedzić.
(1.2) Armidy imieniny obchodzą 15 sierpnia.
(1.3) Armida porusza się w obszarze między orbitami Marsa i Jowisza, czyli w pasie głównym planetoid.
Wiktionary
IPA: arˈmʲida, AS: armʹida
Wiktionary
rzecz. armida ż.
:: zdrobn. Armidka ż., Armidzia ż., Armideczka ż., Armidusia ż., Armidunia ż.
przym. Armidzin, Armidowy
Wiktionary
(1.2) zdrobn. Armidka, Armidzia, Armideczka, Armidusia, Armidunia
Wiktionary
zdrobnienie od: armia
SJP.pl
→ armia
SJP.pl
przymiotnik relacyjny
(1.1) wojsk. związany z armią, dotyczący armii
Wiktionary
rzecz. armia ż.
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) gw-pl|Górny Śląsk. armia
Wiktionary
(1.1) Tukej kole rzeki stoła bez wojna armijo.
Wiktionary
powierzchnia przypominająca kształtem dętkę rowerową; torus
SJP.pl
dawniej: przyrząd do wyznaczani współrzędnych ciał niebieskich; sfera armilarna
SJP.pl
sfera armilarna - przyrząd do wyznaczani współrzędnych ciał niebieskich
SJP.pl
imię męskie
SJP.pl
Armin – oboczna forma imienia Herman.
Armin imieniny obchodzi 17 marca, 7 kwietnia, 28 grudnia, według niemieckich źródeł 2 czerwca.
Wikipedia
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) chem. związek organiczny, wysoko toksyczny insektycyd fosforoorganiczny, potencjalny bojowy środek trujący;
Wiktionary
Armina – fosforoorganiczny związek chemiczny, wysokotoksyczny insektycyd, potencjalny paralityczno-drgawkowy bojowy środek trujący.
Armina jest cieczą o wysokiej temperaturze wrzenia i gęstości 1,27 g/cm³. Rozpuszczalność w wodzie wynosi ok. 0,4 mg/dm³. Armina rozpuszcza się w rozpuszczalnikach organicznych. Wodne roztwory arminy nie ulegają hydrolizie nawet w temperaturze 100 °C.
Wikipedia
(1.1) Zatrucie arminą może nastąpić na skutek wdychania par i aerozolu lub wchłaniania przez skórę.
Wiktionary
IPA: arˈmʲĩna, AS: armʹĩna
Wiktionary
niemiecki klub piłkarski z Bielefeld
SJP.pl
protestancka grupa wyznaniowa, umiarkowany odłam kalwinizmu w Holandii; remonstranci
SJP.pl
wyznawca arminianizmu
SJP.pl
sekta kalwińska odrzucająca predystynację i uzależniająca zbawienie człowieka od jego dobrych uczynków; remonstrantyzm
SJP.pl
Arminianizm – pojęcie oznaczające zarówno tendencję teologiczną w kalwinizmie, jak i protestancki ruch religijny, których początek datuje się na przełom XVI i XVII wieku.
Powstanie arminianizmu wiąże się z działalnością Jakuba Harmenzsa (albo Arminiusa, według formy zlatynizowanej). Wystąpił on przeciwko właściwej dla kalwinizmu idei predestynacji. Podkreślał, że zbawienie jest darem, jaki Bóg proponuje każdemu, oraz że to sam człowiek przez swoją postawę może go dostąpić i określić swoją wieczność. Tak więc to obdarzony wolną wolą człowiek decyduje, jaki będzie jego los w wieczności.
Wikipedia
Arminiusz (łac. Arminius, niem. Hermann der Cherusker, ur. 16 p.n.e., zm. 21 n.e.) – syn Sigimera, wodza germańskiego plemienia Cherusków.
Wikipedia
Armin z małżonką; Arminowie
SJP.pl
Armin z małżonką; Arminostwo
SJP.pl
przymiotnik dzierżawczy - należący do Armina lub z nim związany
SJP.pl
dawniej: rozejm, zawieszenie broni
SJP.pl
[czytaj: armoniozo] określenie wykonawcze: harmonijnie
SJP.pl
kraina w starożytnej Galii
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna
(1.1) geogr. hist. kraina historyczna na terenie starożytnej Galii, obejmująca tereny między Loarą i Sekwaną;
Wiktionary
Armoryka (łac. Armorica lub Aremorica, z celtyckiego are „nad” + mor „morze”) – kraina historyczna na terenie starożytnej Galii, obejmująca tereny między Loarą i Sekwaną, tj. późniejszą Bretanię i część Normandii. Zamieszkana przez kilka ludów celtyckich, m.in. Wenetów, Redonów, Namnetów i Unellów.
Wikipedia
przym. armorykański
Wiktionary
→ Armoryka (kraina w starożytnej Galii)
SJP.pl
przymiotnik relacyjny
(1.1) związany z Armoryką, dotyczący Armoryki (historycznej krainy we Francji)
Wiktionary
rzecz. Armoryka ż.
Wiktionary
czasownik niedokonany
(1.1) daw. zbroić
czasownik zwrotny niedokonany armować się
(2.1) daw. zbroić się
Wiktionary
IPA: arˈmɔvat͡ɕ, AS: armovać
Wiktionary
rzecz. armowanie n.
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) odczasownikowy od|armować.
Wiktionary
czas. armować ndk.
Wiktionary
nazwisko
SJP.pl
Wikipedia
skrótowiec
(1.1) = polit. Arabski Ruch Narodowy
(1.2) = lotn. Port lotniczy Sztokholm-Arlanda
Wiktionary
Arn – rzeka we Francji, przepływająca przez tereny departamentów Hérault oraz Tarn, o długości 45 km. Stanowi prawy dopływ rzeki Thoré.
Wikipedia
IPA: a‿ɛr‿ˈɛ̃n, AS: a‿er‿ẽn
Wiktionary
samica bawołu indyjskiego
SJP.pl
Wikipedia
gatunek jarej pszenicy
SJP.pl
nazwisko
SJP.pl
skandynawskie imię męskie
SJP.pl
Arne – wieś w Anglii, w hrabstwie Dorset, w dystrykcie (unitary authority) Dorset. Leży 28 km na wschód od miasta Dorchester i 162 km na południowy zachód od Londynu. W 2001 miejscowość liczyła 1344 mieszkańców.
Wikipedia
[czytaj: ARnem] miasto w Holandii
SJP.pl
Arnhem (niem. Arnheim) – miasto we wschodniej Holandii nad Dolnym Renem (Nederrijn), stolica prowincji Geldria. Arnhem z liczbą 152 506 mieszkańców jest częścią zespołu miejskiego Arnhem-Nijmegen, aglomeracji z 736 000 mieszkańców.
Wikipedia
przymiotnik relacyjny
(1.1) związany z Arnhem (miastem w Holandii)
Wiktionary
rzecz. Arnhem
Wiktionary
zwierzę o dużych, półksiężycowato wygiętych rogach, żyjące w znacznych pod względem liczby sztuk stadach, w bagnistych okolicach południowej i wschodniej Azji; bawół indyjski
SJP.pl
Wikipedia
1. roślina o właściwościach leczniczych i trujących, w Polsce chroniona; kupalnik; pomornik;
2. leczniczy wyciąg z arniki
SJP.pl
Arnika (Arnica L.) – rodzaj roślin należących do rodziny astrowatych. Należy do niego 31 gatunków roślin. Przedstawiciele tego rodzaju występują głównie na terenie Ameryki Północnej, tylko dwa gatunki pochodzą z Eurazji (A. montana, A. angustifolia). Rośliny te rosną głównie w górach, sięgają także strefy arktycznej na północy. We florze Polski występuje tylko jeden gatunek – arnika górska Arnica montana.
Wikipedia
związany z arniką
SJP.pl
przymiotnik relacyjny
(1.1) związany z arniką, dotyczący arniki
Wiktionary
rzecz. arnika ż.
Wiktionary
rzeka we Włoszech
SJP.pl
Wikipedia
imię męskie
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy, nazwa własna
(1.1) imię|polski|m.;
Wiktionary
Wikipedia
składnia.
kolokacje.
(1.1) kolokacje imię m.
synonimy.
antonimy.
hiperonimy.
hiponimy.
holonimy.
meronimy.
pokrewne.
rzecz. Arnoldowa ż.
:: fż. Arnolda
przym. Arnoldowy
frazeologia.
etymologia.
uwagi.
(1.1) zobacz też: Indeks:Polski - Imiona
tłumaczenia.
* białoruski: (1.1) Арнольд m.
* francuski: (1.1) Arnold m.
* rosyjski: (1.1) Арнольд m.
* szwedzki: (1.1) Arnold
* ukraiński: (1.1) Арнольд m.
* węgierski: (1.1) Arnold
* włoski: (1.1) Arnaldo m.
źródła.
== Arnold (język angielski.) ==
wymowa.
audio|LL-Q1860 (eng)-Vealhurl-Arnold.wav.
znaczenia.
rzeczownik, nazwa własna
(1.1) imię|angielski|m. Arnold
odmiana.
przykłady.
Wiktionary
IPA: ˈarnɔlt, AS: arnolt
Wiktionary
rzecz. Arnoldowa ż.
:: fż. Arnolda
przym. Arnoldowy
Wiktionary
imię żeńskie
SJP.pl
środowiskowo: wyciskanie sztangielek w górę połączone z obrotem nadgarstków
SJP.pl
Arnold z małżonką; Arnoldowie
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna
(1.1) przest. żona Arnolda
forma przymiotnika.
(2.1) ż. lp. od: Arnoldowy
Wiktionary
(1.1) Syn Arnoldowej stał za mną rano w kolejce w masarni.
Wiktionary
zob. Arnold.
Wiktionary
Arnold z małżonką; Arnoldostwo
SJP.pl
przymiotnik dzierżawczy - należący do Arnolda lub z nim związany
SJP.pl
przymiotnik dzierżawczy
(1.1) przest. gwara. należący do Arnolda
Wiktionary
(1.1) Przed Arnoldową chałupą rosły dwie stare akacje.
(1.1) Sąsiadował z Maciejową zagrodą z jednej strony i z Arnoldowym polem z drugiej.
Wiktionary
rzecz. Arnold mos., Arnoldowa ż.
Wiktionary
nazwisko
SJP.pl
przymiotnik dzierżawczy - należący do Arnoldy lub z nią związany
SJP.pl
Arnulf, Arnolf – imię męskie pochodzenia germańskiego. Pierwszy człon imienia stanowi arn – staro-wysoko-niemiecki (stwniem.)-frankoński, średnio-dolno-niemiecki (śrdniem.) arn („orzeł”); drugim członem jest wolf – germ. wulfa > wolfa („wilk”); stwniem. wolf. Formy z -ulf są odbiciem zromanizowanego germ. -wulf. Wariantami drugiego członu są: -wulf, który stanowi kontynuację najstarszej, germańskiej formy, zachowanej w śrdniem. i dolnoniemiecki (dniem.), oraz -wolf, kontynuacja młodszej formy germańskiej, przejętej przez stwniem., średnio-wysoko-niemiecki (śrwniem.) i nowoniemiecki. Imię to notowane było w Polsce już w średniowieczu, w formie (Arnolf) (1219), Arnolfus (Arnulf) (1435). Niektóre możliwe staropolskie zdrobnienia: Arnek, Arnko.
Wikipedia
Francja:
Jordania:
Szwajcaria:
Osoby:
Wikipedia
imię męskie
SJP.pl
arnota właściwa - gatunek niewielkiego, okrytozalążkowego drzewa z rodziny arnotowatych, rosnącego w Ameryce Środkowej i na Hawajach; drzewko orleańskie, orlean
SJP.pl
o cechach arnotowatych (rodzina roślin)
SJP.pl
Arnotowate (Bixaceae Link) – rodzina roślin należąca według systemu APG do rzędu ślazowców, według starszych systemów klasyfikacyjnych (np. system Cronquista 1981) do rzędu fiołkowców (Violaleles). Zmieniał się również zakres rodziny, dawniej często ograniczanej do samego rodzaju arnota (Bixa), zwłaszcza w systemach preferujących wyróżnianie licznych i wąsko definiowanych rodzin i rzędów (np. system Takhtajana z 1997). W szerszym ujęciu zaliczane są tu 4 rodzaje z ponad 20 gatunkami. Rośliny te występują na różnych kontynentach w strefie międzyzwrotnikowej, przy czym najbardziej zróżnicowane są w Ameryce Środkowej i Południowej, gdzie rosną przedstawiciele rodzajów Amoreuxia, Bixa i Cochlospermum, gatunki z tego ostatniego rosną także w tropikach Afryki, Azji południowej i Australii północnej. Rodzaj Diegodendron jest endemiczny dla Madagaskaru.
Wikipedia
o cechach arnotowatych (rodzina roślin)
SJP.pl
przymiotnik
(1.1) bot. o cechach roślin z rodziny arnotowatych
Wiktionary
rzecz. arnotowate nmos.
Wiktionary
rodzaj dużej papugi
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) samochód marki ARO
forma rzeczownika|rodzaj=żeński.
(2.1) W. lp. od: ara
Wiktionary
Wikipedia
(1.1) Jacek znów jeździ swoim starym aro do pracy w lesie.
(2.1) Gdzież jesteś, ma aro czerwonopióra!
Wiktionary
IPA: ˈarɔ, AS: aro
Wiktionary
antonimy.
hiperonimy.
hiponimy.
holonimy.
meronimy.
pokrewne.
frazeologia.
etymologia.
uwagi.
tłumaczenia.
źródła.
== aro (język baskijski.) ==
wymowa.
IPA3|ˈaɾo.
audio|LL-Q8752 (eus)-Xabier Cañas-aro.wav.
znaczenia.
rzeczownik
(1.1) era, epoka
odmiana.
przykłady.
składnia.
kolokacje.
(1.1) Erdi Aro → średniowiecze
synonimy.
Wiktionary
wyrażanie przesadnej, pyszałkowatej, bezczelnej pewności siebie połączone z ostentacyjnym lekceważeniem innych
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) pewność siebie połączona z lekceważeniem innych, odnoszenie się do kogoś z nonszalancją, wywyższanie się
Wiktionary
(1.1) Odnosił się do współpracowników z wyjątkową arogancją, nic dziwnego, że nikt go nie lubił.
Wiktionary
IPA: ˌarɔˈɡãnt͡sʲja, AS: arogãncʹi ̯a
Wiktionary
rzecz. arogant m., arogantka ż.
przym. arogancki
przysł. arogancko
Wiktionary
(1.1) zuchwalstwo, impertynencja, buta, tupet, bezczelność, hucpa
Wiktionary
butny, zuchwały, lekceważący innych, odznaczający się arogancją (np. arogancki szef, aroganckie zachowanie)
SJP.pl
przymiotnik
(1.1) książk. taki, którego cechą jest arogancja
(1.2) książk. będący oznaką arogancji
Wiktionary
(1.1) Heniek, kiedy wypije, staje się bardzo arogancki wobec kobiet.
(1.2) Mam już dość twojego aroganckiego zachowania.
Wiktionary
IPA: ˌarɔˈɡãnt͡sʲci, AS: arogãncʹḱi
Wiktionary
rzecz. arogancja ż., aroganckość ż., arogant m., arogantka ż.
przysł. arogancko
Wiktionary
(1.1) bezczelny, butny
(1.2) lekceważący, bezczelny, butny
Wiktionary
przysłówek
(1.1) w sposób arogancki
Wiktionary
rzecz. arogantka ż., arogant mos., aroganckość ż., arogancja ż.
przym. arogancki
Wiktionary
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) odprzym. cecha tego, co jest aroganckie; cecha tych, którzy są aroganccy
Wiktionary
przym. arogancki
przysł. arogancko
Wiktionary
człowiek lekceważący innych, zachowujący się arogancko; impertynent
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) człowiek arogancki, zuchwały
Wiktionary
(1.1) Ależ się z niego zrobił arogant.
(1.1) Dawniej był potulny, dziś arogant i pogardliwy […].
Wiktionary
IPA: aˈrɔɡãnt, AS: arogãnt
Wiktionary
rzecz. arogancja ż.
:: fż. arogantka ż.
przym. arogancki
przysł. arogancko
Wiktionary
(1.1) zuchwalec, tupeciarz, hucpiarz, impertynent
Wiktionary
→ arogant
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) kobieta arogancka, zuchwała
Wiktionary
(1.1) Ależ z niej zrobiła się arogantka.
Wiktionary
rzecz. arogancja ż.
:: fm. arogant m.
przym. arogancki
przysł. arogancko
Wiktionary
(1.1) tupeciara, impertynentka, chamka, gburka
Wiktionary
dawniej: miła woń, przyjemny zapach; aromat
SJP.pl
zdrobnienie od: aromat
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) zdrobn. od aromat
Wiktionary
(1.1) To nie aromat, lecz tylko nikły aromacik.
Wiktionary
rzecz. aromat m.
przym. aromatyczny
Wiktionary
marketing z użyciem zapachów; aromarketing
SJP.pl
Marketing zapachowy, aromamarketing – koncepcja marketingu sensorycznego polegająca na aromatyzowaniu pomieszczeń firmy. Podstawowym zadaniem aromamarketingu jest stworzenie przyjemnej, prozakupowej atmosfery w miejscu sprzedaży oraz w punktach obsługi klienta. Aromamarketing jest narzędziem wspomagającym komunikaty budujące wizerunek marki. Odpowiednio dobrany zapach sprawia, że klienci identyfikują firmę jako bardziej ekskluzywną, sprzedającą produkty o wyższej jakości.
Wikipedia
taki, który nie odczuwa pociągu romantycznego
SJP.pl
marketing z użyciem zapachów; aromamarketing
SJP.pl
1. przyjemny zapach;
2. przyprawa do ciast (zwykle jako olejek zapachowy);
3. zwykle w liczbie mnogiej: aromaty - substancje, olejki, kadzidła wydzielające mocną woń
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) zapach sprawiający przyjemność
Wiktionary
Zapach (łac. olfactus, ang. odor lub odour, smell, fr. odeur, niem. Geruch) – w najogólniejszym sensie:
Wikipedia
(1.1) W całości gałka muszkatołowa trzyma się długo, a sproszkowana szybko traci swój specyficzny aromat.
Wiktionary
IPA: aˈrɔ̃mat, AS: arõmat
Wiktionary
rzecz. aromatyzacja ż., aromatyzowanie n., aromacik mrz.
czas. aromatyzować ndk.
przym. aromatyczny, aromatowy
Wiktionary
(1.1) woń, zapach
Wiktionary
specjalista stosujący aromaterapię (leczący za pomocą olejków eterycznych); aromatoterapeuta
SJP.pl
związany z aromaterapią (np. seans aromaterapeutyczny, kominek aromaterapeutyczny); aromatoterapeutyczny
SJP.pl
przymiotnik
(1.1) związany z aromaterapią
Wiktionary
rzecz. aromaterapia ż.
Wiktionary
leczenie zapachami; aromatoterapia
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) med. leczenie substancjami zapachowymi poprzez inhalacje lub przez ich kontakt ze skórą (wcieranie, kąpiel);
Wiktionary
Aromaterapia – wykorzystywanie materiałów roślinnych i aromatycznych olejów roślinnych, w tym olejków eterycznych do poprawy psychicznego lub fizycznego samopoczucia. W medycynie niekonwencjonalnej bywa stosowana jako uzupełnienie terapii lub jako forma medycyny alternatywnej. Dodatkowe leczenie może być oferowane, wraz ze standardowym leczeniem.
Wikipedia
(1.1) Kiedy rozpoczęła się moda na aromaterapię – jedną z dziedzin medycyny współczesnej i naturalnej, poprawiającą zapachami zdrowie i samopoczucie – w sklepach w ilościach hurtowych do wyboru i koloru pojawiły się świece o wszystkich dających się tylko wyobrazić woniach.
Wiktionary
IPA: aˈrɔ̃matɛˈrapʲja, AS: arõmaterapʹi ̯a
Wiktionary
rzecz. aromaterapeuta m., aromaterapeutka ż.
przym. aromaterapeutyczny
Wiktionary
(1.1) aromatoterapia
Wiktionary
specjalista stosujący aromatoterapię (leczący za pomocą olejków eterycznych); aromaterapeuta
SJP.pl
związany z aromatoterapią (np. seans aromatoterapeutyczny, kominek aromatoterapeutyczny); aromaterapeutyczny
SJP.pl
leczenie zapachami; aromaterapia
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) med. zob. aromaterapia.
Wiktionary
(1.1) Takie połączenie ciepła, aromatoterapii, masażu i spokojnej muzyki powoduje bardzo głębokie rozluźnienie napiętych mięśni, jednocześnie głęboko nas relaksując i odprężając.
Wiktionary
IPA: ˌarɔ̃ˈmatɔtɛˈrapʲja, AS: arõmatoterapʹi ̯a
Wiktionary
przymiotnik relacyjny
(1.1) związany z aromatem, dotyczący aromatu
Wiktionary
rzecz. aromat m.
Wiktionary
1. przyjemny zapach;
2. przyprawa do ciast (zwykle jako olejek zapachowy);
3. zwykle w liczbie mnogiej: aromaty - substancje, olejki, kadzidła wydzielające mocną woń
SJP.pl
Wikipedia
stopień wyższy od przysłówka: aromatycznie
SJP.pl
stopień wyższy od przymiotnika: aromatyczny; bardziej aromatyczny
SJP.pl
związany zarówno z aromatem, jak i ze smakiem (np. przyprawy aromatyczno-smakowe)
SJP.pl
występowanie sprzężonego cyklicznego układu wiązań podwójnych (pierścień aromatyczny) w związkach chemicznych (związki aromatyczne)
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) odprzym. cecha tego, co jest aromatyczne
Wiktionary
Aromatyczność – zjawisko występowania sprzężonego cyklicznego układu wiązań podwójnych, wykazujących efekt delokalizacji elektronów π. Ilościowa ocena stopnia aromatyczności określana jest przez wartość energii rezonansowej. Aromatyczność powoduje zwiększoną stabilność termodynamiczną cząsteczki związku chemicznego.
Wikipedia
przym. aromatyczny
przysł. aromatycznie
Wiktionary
mający przyjemny zapach (np. aromatyczne zioła, aromatyczna herbata)
SJP.pl
przymiotnik
(1.1) mający silny, miły zapach
(1.2) o wyraźnym, bogatym smaku
(1.3) chem. o cyklicznych węglowodorach: taki, w którym istnieje sprzężone wiązanie wielokrotne, czyli zamknięty układ naprzemiennie położonych wiązań podwójnych i pojedynczych między atomami węgla
Wiktionary
(1.2) Skąd ty wzięłaś takie aromatyczne pierożki?
(1.3) Benzen to najprostszy obojętny węglowodór aromatyczny.
Wiktionary
IPA: ˌarɔ̃maˈtɨt͡ʃnɨ, AS: arõmatyčny
Wiktionary
rzecz. aromat m., aromacik m., aromatyzowanie n., aromatyczność ż.
czas. aromatyzować ndk.
przysł. aromatycznie
Wiktionary
(1.1) pachnący, wonny
(1.2) smakowity, smaczny, pikantny, słony, dosolony
Wiktionary
nadawanie czemuś (zwłaszcza produktom spożywczym) odpowiedniego zapachu, dodawanie odpowiednich aromatycznych substancji zapachowych
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) proces nasycania czegoś aromatem
Wiktionary
rzecz. aromat mrz., aromatyzowanie n.
czas. aromatyzować
Wiktionary
przymiotnik od: aromatyzacja
SJP.pl
1. środek aromatyzujący;
2. zwykle w liczbie mnogiej: bakteria mlekowa, która produkuje substancje nadające przyjemny zapach produktom mlecznym
SJP.pl
Wikipedia
nadawać czemuś (zwłaszcza produktom spożywczym) odpowiedni zapach, dodawać odpowiednie aromatyczne substancje zapachowe
SJP.pl
czasownik przechodni niedokonany (dk. zaromatyzować)
(1.1) chem. nadawać zapachu
Wiktionary
(1.1) Ponadto istnieje definicja wódki smakowej – jest to wódka, której nadano dominujący smak, inny niż smak surowców; można ją słodzić, kupażować, aromatyzować, leżakować lub barwić.
(1.1) Najbardziej lubiła rachatłukum aromatyzowane wodą różaną.
Wiktionary
rzecz. aromat mrz., aromatyzacja ż., aromatyzowanie n.
czas. zaromatyzować dk.
przym. aromatyczny
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) spoż. kosmet. dodawanie do czegoś aromatów w celu nadania jakiegoś zapachu
(1.2) chem. proces otrzymywania związków aromatycznych z innych związków organicznych
Wiktionary
rzecz. aromat m., aromatyzacja ż., aromatyzer m.
czas. aromatyzować
przym. aromatyczny
Wiktionary
(1.1-2) aromatyzacja
Wiktionary
Aromorfoza – termin wprowadzony przez Aleksieja Siewiercowa na określenie kluczowej innowacji w rozwoju istot żywych – istotnych zmian w budowie i funkcjonowaniu organizmów, podnoszące je na wyższy poziom rozwoju ewolucyjnego, umożliwiające opanowanie nowych środowisk (w odróżnieniu od drobnych zmian przystosowawczych, dla których zaproponował termin idioadaptacja).
Wikipedia
członek grupy etnicznej zamieszkującej południowo-wschodnią Europę
SJP.pl
1. mieszkańcy górskich regionów południowo-wschodniej Macedonii, północnej Grecji i południowej Albanii;
2. południowe odgałęzienie Rumunów
SJP.pl
Arumuni, Aromuni – zbiorcza nazwa obejmująca różne romańskojęzyczne grupy etniczne zamieszkujące Bałkany. Liczebność grupy to około 200 tysięcy osób.
Wikipedia
członkini grupy etnicznej zamieszkującej południowo-wschodnią Europę
SJP.pl
związany z Aromunami, grupą etniczną
SJP.pl
roślina z rodziny obrazkowatych; obrazkowiec, obrazki plamiste
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy, nazwa własna
(1.1) imię|polski|m.;
Wiktionary
Wikipedia
(1.1) Aron jest moim przyjacielem.
Wiktionary
IPA: ˈarɔ̃n, AS: arõn
Wiktionary
frazeologia.
etymologia.
(1.1) etym|hebr|אהרן.
uwagi.
(1.1) zobacz też: Indeks:Polski - Imiona
tłumaczenia.
* grenlandzki: (1.1) Aalut
* hebrajski: (1.1) אהרן (Aharon)
* jidysz: (1.1) אַהרן m. (arn)
* nowogrecki: (1.1) Ααρών m.
* szwedzki: (1.1) Aron, Aaron
* włoski: (1.1) Aronne m.
źródła.
== Aron (język angielski.) ==
wymowa.
znaczenia.
rzeczownik, nazwa własna
(1.1) imię|angielski|m.
odmiana.
przykłady.
składnia.
kolokacje.
synonimy.
antonimy.
hiperonimy.
hiponimy.
holonimy.
meronimy.
pokrewne.
Wiktionary
(1.1) Aaron
Wiktionary
krzew z rodziny różowatych o białych lub różowych kwiatach i jagodowych owocach z dużą ilością witamin
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) bot. nazwa systematyczna|Aronia|ref=tak., krzew o małych, białych lub czerwonych kwiatach i drobnych, granatowych lub czerwonych owocach o słodko-cierpkim smaku;
(1.2) spoż. owoc aronii (1.1) używany głównie na przetwory
Wiktionary
Aronia (Aronia Medik.) – rodzaj roślin z rodziny różowatych. Obejmuje dwa gatunki i mieszańca między nimi. Rośliny te występują w naturze we wschodniej części Ameryki Północnej – od Nowej Fundlandii i Ontario po Florydę i Teksas. Rosną tam w wilgotnych i bagiennych lasach oraz na mokradłach. Kwiaty zapylane są zwykle przez pszczoły, przy czym rośliny te zdolne są do tworzenia nasion zarówno w wyniku zapylenia krzyżowego, samopylności, jak i apomiksji.
Wikipedia
(1.1) Na plantacjaantacji było aż czarno od owoców aronii.
Wiktionary
IPA: aˈrɔ̃ɲja, AS: arõńi ̯a
Wiktionary
przym. aroniowy
Wiktionary
nalewka z aronii
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) kulin. nalewka z aronii
Wiktionary
przymiotnik dzierżawczy - należący do Arona lub z nim związany
SJP.pl
Wikipedia
gatunek ryby z rodziny rozdymkowatych
SJP.pl
Arotron wielki, arotron, arotron rdzawy (Arothron stellatus) – gatunek morskiej ryby rozdymkokształtnej z rodziny rozdymkowatych (Tetraodontidae).
Wikipedia
arowana azjatycka - gatunek akwariowej ryby z rzędu kostnojęzykokształtnych
SJP.pl
rząd ryb promieniopłetwych; kostnojęzykokształtne, arapaimokształtne
SJP.pl
Kostnojęzykokształtne, arowanokształtne, arapaimokształtne (Osteoglossiformes) – rząd ryb promieniopłetwych (Actinopterygii) o wielu prymitywnych cechach budowy, zamieszkujących wody słodkowodne całego świata, głównie w obszarach tropikalnych. Większość gatunków prowadzi drapieżny tryb życia. Najstarsze otolity pochodzą z mastrychtu.
Wikipedia
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) żegl. morski radarowy system antykolizyjny
Wiktionary
Arpa (hy.) lub Arpaçay (az.) – rzeka w Armenii i w Azerbejdżanie. Bierze początek w Górach Zangezurskich, na wysokości 2985 m n.p.m. Uchodzi lewostronnie do Araksu, na wysokości 780 m n.p.m.
Ma 126 km lub 128 km długości. Zlewnia zajmuje powierzchnię 2630 km².
Wykorzystywana w rolnictwie do nawadniania, przez co latem dolny jej odcinek wysycha i nie dopływa do Araksu.
Wikipedia
rzecz. arpa ż.
Wiktionary
(1.1) pot. arpa
Wiktionary
członek dynastii węgierskich książąt (889-1001) i królów (1001-1301)
SJP.pl
Arpad (ur. ok. 845–850, zm. 907?) – wódz węgierski, protoplasta dynastii Arpadów. Przeszedł na czele Madziarów przez Przełęcz Werecką na tereny zwane obecnie Niziną Węgierską rozpoczynając w ten sposób proces osiedlania się na terenie Panonii.
Wikipedia
dynastia panująca na Węgrzech do 1301 roku
SJP.pl
Arpadowie (rzadziej Arpadzi, czasem: dynastia Arpadowiczów) – dynastia książąt (889–1001), a następnie królów węgierskich (do 1301). Pierwsza węgierska dynastia narodowa.
Wikipedia
przymiotnik dzierżawczy - należący do Arpada lub z nim związany
SJP.pl
wykonanie akordu przez branie poszczególnych jego dźwięków w szybkim tempie; arpeggio
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) muz. zob. arpeggio.
Wiktionary
Arpeggio (wł.) – sposób wykonywania współbrzmień mający charakter ozdobnika, zaznaczany pionową linią falistą, poprzedzającą akord.
Wikipedia
IPA: arˈpɛd͡ʒʲjɔ, AS: arpeǯʹi ̯o
Wiktionary
rzecz. arpeggiator mrz., arpeggio n.
przym. arpedżiowy, arpeggiowy
Wiktionary
(1.1) war. arpeggio
Wiktionary
związany z arpedżiem
SJP.pl
[czytaj: arpedżio] wykonanie akordu przez branie poszczególnych jego dźwięków w szybkim tempie; arpedżio
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) muz. sposób wykonania akordu na instrumencie muzycznym polegający na zagraniu składowych dźwięków jeden po drugim, zaczynając od najniższego tonu;
(1.2) muz. akord zagrany w formie arpeggia (1.1)
Wiktionary
Arpeggio (wł.) – sposób wykonywania współbrzmień mający charakter ozdobnika, zaznaczany pionową linią falistą, poprzedzającą akord.
Wikipedia
(1.2) W tym utworze najbardziej podobają mi się piękne arpeggia na końcu.
Wiktionary
IPA: arˈpɛd͡ʒʲjɔ, AS: arpeǯʹi ̯o
Wiktionary
rzecz. arpedżio
przym. arpedżiowy, arpeggiowy
Wiktionary
(1.1) war. arpedżio
Wiktionary
[czytaj: arpedżione] strunowy instrument muzyczny łączący cechy gitary i wiolonczeli; gitara miłosna, gitara-wionczela
SJP.pl
Arpeggione, wiolonczela gitarowa, gitara miłosna, gitaro-wiolonczela – dawny instrument muzyczny z grupy smyczkowych. Podobny do wiolonczeli, ale z gładko profilowaną talią w gruszkowatym pudle rezonansowym. Miał szeroką szyjkę wyposażoną w 24 metalowe progi, oraz 6 strun. Strojony był jak gitara: E, A, d, g, h, e1. Podczas gry trzymany był między kolanami, jak viola da gamba. Najbardziej znanym utworem skomponowanym dla arpeggione jest Sonata a-moll „Arpeggione” Franza Schuberta, od której instrument przyjął swoją nazwę.
Wikipedia
przymiotnik od: arpeggio
SJP.pl
przymiotnik relacyjny
(1.1) związany z Arpitanią, dotyczący Arpitanii
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(2.1) jęz. język arpitański;
Wiktionary
rzecz. Arpitania ż.
Wiktionary
(2.1) franko-prowansalski
Wiktionary
nazwisko
SJP.pl
wykrzyknik
(1.1) okrzyk piracki
Wiktionary
(1.1) Arr, piraci płyną ku przygodzie!
Wiktionary
brytyjska wyspa u zachodnich wybrzeży Szkocji
SJP.pl
Arran (gael. Eilean Arainn) – wyspa w zachodniej Szkocji, położona w zatoce Firth of Clyde. Jej powierzchnia wynosi 427 km², a liczba mieszkańców - 5058 (2001). Arran jest 7. co do wielkości szkocką wyspą i 9. w kolei z otaczających Wielką Brytanię (wyłączając Irlandię). Pod względem administracyjnym wyspa należy do jednostki North Ayrshire, a historycznie – do hrabstwa Buteshire.
Wikipedia
[czytaj: arąŻMĄ] częściowo improwizowana aranżacja muzyki rozrywkowej
SJP.pl
tkanina dekoracyjna na ścianę, tkana z cienkich nici wełnianych i jedwabnych, często z dodatkiem nici złotych
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj nijaki lub męskorzeczowy, nazwa własna
(1.1) geogr. miasto i gmina w północnej Francji;
Wiktionary
Wikipedia
(1.1) Tkaniny te wyprodukowano w dalekim Arras.
Wiktionary
rzecz. arras mrz.
przym. arraski, arrasowy
Wiktionary
(1.1) hist. Atrebat, Atrebata
Wiktionary
przymiotnik relacyjny
(1.1) związany z Arras, dotyczący Arras
Wiktionary
(1.1) Również biskup arraski Dutois i inni czołowi przedstawiciele kościoła wzywali naród do współpracy z okupantami.
Wiktionary
rzecz. Arras n., arras m.
przym. arrasowy
Wiktionary
(1.1) hist. atrebateński
Wiktionary
związany z arrasem
SJP.pl
przymiotnik
(1.1) związany z arrasem, dotyczący arrasów
Wiktionary
rzecz. arras mrz., Arras n.
przym. arraski
Wiktionary
gatunek słodkowodnego żółwia z Ameryki Południowej
SJP.pl
Arrau (Podocnemis expansa) – gatunek żółwia z rodziny Podocnemididae. To największy amerykański żółw z podrzędu żółwi bokoszyjnych.
Wikipedia
w biologii: rodzaj partenogenezy, w trakcie której z niezapłodnionych komórek jajowych rozwijają się wyłącznie samce (np. trutnie pszczoły miodnej); arhenotokia, arrhenotokia
SJP.pl
Arrenotokia, arhenotokia, arrhenotokia – forma dzieworództwa (partenogenezy), w której z niezapłodnionych komórek jajowych rozwijają się samce. Dokładny zakres pojęciowy tego terminu różni się w zależności od autora. Arrenotokia może ograniczać się do powstawania haploidalnych samców bądź też obejmować również powstawanie samców diploidalnych o trwale nieaktywnym jednym z zestawów chromosomów (parahaploidalność), może też określać wszystkie przypadki, gdy samiec powstaje z udziałem partenogenezy (np. mszyce, wśród których samce są diploidami X0). Jednak kiedy zarówno samce, jak i samice powstają z niezapłodnionych jaj, używa się zwykle terminu „deuterotokia”. Arrenotokia występuje między innymi u owadów błonkoskrzydłych i wciornastków.
Wikipedia
w biologii: rodzaj partenogenezy, w trakcie której z niezapłodnionych komórek jajowych rozwijają się wyłącznie samce (np. trutnie pszczoły miodnej); arhenotokia, arrenotokia
SJP.pl
miasto w USA
SJP.pl
Arriba – miasto w Stanach Zjednoczonych, w stanie Kolorado, w hrabstwie Lincoln.
Wikipedia
Wikipedia
podwyższenie kwoty lub przedłużenie terminu pożyczki pod warunkiem dopłaty
SJP.pl
Arrozacja – podwyższenie lub odnawianie pożyczki polegające na uzależnieniu uznania dawnej pożyczki od dopłaty do obligacji.
Wikipedia
akcentowana sylaba w metryce antycznej
SJP.pl
Arsa (gr. ἄρσις [ársis] – ’podniesienie’) – w poezji antycznej jest to mocniejsza część stopy wierszowej. Druga, słabsza część stopy wierszowej nazywana jest tezą.
Nazwa wywodzi się od „podniesienia” stopy w tańcu, któremu towarzyszył śpiew – arsa była tą sylabą (czy też częścią) stopy wierszowej, która była śpiewana w chwili, kiedy tancerz odrywał własną stopę od ziemi. W związku z tym arsa była początkowo właśnie słabszą rytmicznie częścią stopy wierszowej.
Wikipedia
rzeczownik, rodzaj męski, nazwa własna
(1.1) imię|polski|m. (noszone m.in. przez królów Partów)
Wiktionary
Arsakes (koine Αρσακης, od irań. Aršak) (? – zm. pomiędzy 217 a 214 p.n.e.) – wódz plemienia Parnów i pierwszy król Partów, eponimiczny założyciel dynastii Arsacydów.
W związku ze skąpą liczbą źródeł na temat wczesnej historii Arsacydów postać Arsakesa do dzisiaj jest przedmiotem kontrowersji wśród iranistów. Według dawniejszej historiografii miał on rządzić Parnami do ok. r. 248 p.n.e., potem zaś miał go zastąpić jego brat Tiridates I, a następnie syn tego ostatniego Artabanus I. Większość współczesnych historyków, przede wszystkim na skutek argumentacji Józefa Wolskiego, przyjmuje jednak, że w czasie rzekomego panowania Tiridatesa Parnami w rzeczywistości nadal rządził Arsakes, po nim zaś nastąpił jego syn, Arsakes II. Oprócz sprzeczności antycznych źródeł sprawę komplikuje w szczególności fakt, że wszyscy partyjscy władcy nosili imię Arsakes jako tytuł honorowy, i co więcej to nim właśnie, a nie swoimi właściwymi imionami, posługiwali się na swoich monetach.
Wikipedia
związek organiczny; arsenowodór
SJP.pl
pierwiastek chemiczny o symbolu As, szary, żółty lub czarny półmetal, silnie trujący
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) chem. pierwiastek chemiczny o symbolu As i liczbie atomowej 33;
(1.2) slang. pośladki, odbyt
Wiktionary
Arsen (As, łac. arsenicum) – pierwiastek chemiczny z grupy azotowców o właściwościach metaloidu. Arsen i jego związki są silnie trujące.
Występuje w skorupie ziemskiej w ilości 2,5 ppm (zajmując 20. miejsce pod względem rozpowszechnienia wśród pierwiastków). Tworzy ponad 200 minerałów, z których najbardziej rozpowszechnione są: arsenopiryt, lelingit, aurypigment, realgar. Często towarzyszący także złożom siarczkowym innych metali, np. pirytom, chalkopirytom, galenie, blendzie cynkowej. W naturze arsen występuje również w stosunkowo dużej liczbie związków arsenoorganicznych. Są to np. kwas kakodylowy i inne kwasy arsenoorganiczne, organiczne pochodne arsyny, arsenowe analogi biocząsteczek, np. arsenobetaina lub arsenocholina.
Wikipedia
(1.1) Jakie właściwości chemiczne ma arsen?
(1.2) Waldek kopnął z całej siły Sławka w dolną część arsena.
Wiktionary
IPA: ˈarsɛ̃n, AS: arsẽn
Wiktionary
rzecz. arsenek m., arsenian m., arsenin m., arsenowodór m., arszenik m., Arseniusz mos.
przym. arsenawy, arsenowy
Wiktionary
(1.1) As
(1.2) rzyć, zadek, tyłek
Wiktionary
[czytaj: ARsenal] klub piłkarski z Londynu
SJP.pl
Wikipedia
zdrobnienie od: arsenał
SJP.pl
przymiotnik od: arsenalik
SJP.pl
zawierający arsen trójwartościowy (trójtlenek arsenu)
SJP.pl
1. składnica broni, zbrojownia;
2. znaczny zbiór czegoś: konkretnych przedmiotów lub sposobów, pomysłów itp.
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) hist. wojsk. budynek lub pomieszczenie pełniące funkcję składu broni; składnica broni; ; Gloger.
(1.2) książk. zgromadzona broń
(1.3) przen. bogaty zbiór czegoś
Wiktionary
Arsenał (wł. arsenale, fr. arsenal) – budynek lub zespół budynków o cechach obronnych, w którym przechowywano broń oraz sprzęt wojenny (zbrojownia). Arsenały posiadały także warsztaty, w których naprawiano i wytwarzano broń ręczną oraz odlewano działa (w ludwisarni).
Wikipedia
(1.1) Powstańcom udało się zdobyć arsenał, dzięki czemu znacznie poprawiło się ich uzbrojenie.
(1.2) Miał w domu bogaty arsenał dziewiętnastowiecznych pistoletów.
(1.3) Za każdą fuchę dostawał flaszkę. W ten sposób uzbierał mu się niezły arsenał.
Wiktionary
IPA: arˈsɛ̃naw, AS: arsẽnau̯
Wiktionary
przym. arsenałowy
Wiktionary
(1.1) zbrojownia, cekhauz
(1.2) uzbrojenie
(1.3) zasób, zbiór, kolekcja
Wiktionary
związany z arsenałem
SJP.pl
przymiotnik relacyjny
(1.1) związany z arsenałem, dotyczący arsenału
Wiktionary
rzecz. arsenał mrz.
Wiktionary
związek arsenu z metalem; np. nikielin, lelingit, smaltyn, domeykit
SJP.pl
trujący gaz o zapachu czosnku; arsenowodór
SJP.pl
Arsenowodór, AsH
3 – nieorganiczny związek chemiczny, bezbarwny, piroforyczny, silnie trujący gaz o zapachu czosnku. Słabo rozpuszcza się w wodzie. Ogrzewany rozkłada się na arsen i wodór.
Powstaje w wyniku działania kwasami lub wodą na arsenki metali np.:
Wikipedia
sól kwasu arsenowego
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) chem. związek chemiczny, sól lub ester kwasu arsenowego;
Wiktionary
Wikipedia
(1.1) Arseniany są pochodnymi kwasu arsenowego.
Wiktionary
IPA: arˈsɛ̃ɲãn, AS: arsẽńãn
Wiktionary
rzecz. arszenik mrz., arsen mrz., tioarsenian
Wiktionary
sól kwasu arsenowego
SJP.pl
Wikipedia
sól kwasu arsenawego
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) chem. związek chemiczny, sól lub ester kwasu arsenawego
Wiktionary
(1.1) Arseniny są pochodnymi kwasu arsenawego.
Wiktionary
IPA: arˈsɛ̃ɲĩn, AS: arsẽńĩn
Wiktionary
rzecz. arsen mrz., arszenik mrz.
Wiktionary
sól kwasu arsenawego
SJP.pl
Arseniny (nazwa Stocka: arseniany(III)) – sole kwasu arsenawego, w których arsen występują na +3 stopniu utlenienia. Mogą one zawierać jony AsO3−3 (arseniny), HAsO2−3 (wodoroarseniny), H2AsO3− (diwodoroarseniny), przy czym nazywa się je ortoarseninami dla odróżnienia od soli zawierających aniony As2O4−5 (piroarseniny) lub też polimeryczne [AsO2]n−n (metaarseniny). Większość soli kwasu arsenawego występuje w postaci metaarseninów (przykładem ortoarseninu jest żółty, słabo rozpuszczalny w wodzie arsenin srebra, Ag3AsO3).
Wikipedia
minerał, tlenek arsenawy
SJP.pl
nazwisko
SJP.pl
imię męskie
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy, nazwa własna
(1.1) imię|polski|m.;
Wiktionary
Wikipedia
IPA: arˈsɛ̃ɲuʃ, AS: arsẽńuš
Wiktionary
rzecz. arsen m., arsenek m.
:: fż. Arsenia ż.
przym. Arseniuszowy, arsenowy, arsenkowy
Wiktionary
związek arsenu z metalem; np. nikielin, lelingit, smaltyn, domeykit
SJP.pl
minerał, arszenik rodzimy, produkt utleniania minerałów arsenowych
SJP.pl
związki arsenoorganiczne - związki organiczne zawierające w cząsteczce atomy arsenu związane bezpośrednio z atomami węgla
SJP.pl
minerał, siarczek żelaza i arsenu; piryt arsenowy
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) miner. pospolity minerał z gromady siarkosoli, jego głównym składnikiem jest siarczek żelazowo-arsenowy, zwykle zawiera domieszki złota;
Wiktionary
Arsenopiryt – minerał z gromady siarkosoli; jego głównym składnikiem siarczek żelazowo-arsenowy. Minerał pospolity i szeroko rozpowszechniony.
Nazwa pochodzi od składu chemicznego (E.F. Glocker, 1847).
Wikipedia
przym. arsenopirytowy
Wiktionary
przymiotnik od: arsenopiryt
SJP.pl
związek organiczny, silnie trujący gaz o zapachu czosnku; arsan
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) chem. trujący, nieorganiczny gaz, którego zapach przypomina czosnek;
Wiktionary
Arsenowodór, AsH
3 – nieorganiczny związek chemiczny, bezbarwny, piroforyczny, silnie trujący gaz o zapachu czosnku. Słabo rozpuszcza się w wodzie. Ogrzewany rozkłada się na arsen i wodór.
Powstaje w wyniku działania kwasami lub wodą na arsenki metali np.:
Wikipedia
IPA: ˌarsɛ̃nɔˈvɔdur, AS: arsẽnovodur
Wiktionary
rzecz. arsen mrz.
Wiktionary
przymiotnik od: arsen
SJP.pl
przymiotnik
(1.1) chem. dotyczący arsenu, zawierający arsen
Wiktionary
(1.1) Przełom w wytwórczości nastąpił w środkowej epoce brązu, pojawiają się częściej klasyczne brązy cynowe, które wypierają brązy arsenowe.
Wiktionary
rzecz. arsen m., Arseniusz mos.
Wiktionary
[czytaj: ars-is] krój czcionki
SJP.pl
Arsis – amerykański zespół technical melodic death metalowy. Zespół został założony w Virginia Beach z inicjatywy Jamesa Malone'a oraz Michaela Van Dyne'a.
Wikipedia
gatunek ryby z rzędu flądrokształtnych
SJP.pl
Arsja (Pseudorhombus arsius) – gatunek ryby flądrokształtnej z rodziny Paralichthyidae.
Wikipedia
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) chem. związek chemiczny, sól lub ester jednego z kwasów arsonowych
Wiktionary
(1.1) Arsoniany są pochodnymi kwasów arsonowych.
Wiktionary
IPA: arˈsɔ̃ɲãn, AS: arsõńãn
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) chem. związek chemiczny, sól lub ester jednego z kwasów arsonawych
Wiktionary
(1.1) Arsoniny są pochodnymi kwasów arsonawych.
Wiktionary
IPA: arˈsɔ̃ɲĩn, AS: arsõńĩn
Wiktionary
jedna z metod leczenia prądami wielkiej częstotliwości; darsonwalizacja
SJP.pl
Darsonwalizacja, arsonwalizacja (fr. darsonvalisation)- w medycynie – jedna z metod przy leczeniu chorób za pomocą prądów o wielkiej częstotliwości. Nazwana tak została na cześć francuskiego lekarza Jacques'a Arsène'a d'Arsonvala, wynalazcy tej metody.
Metoda ta jest wykorzystywana w przypadku masażu ciała. Obecnie jest ona wypierana przez inną dziedzinę – diatermię.
Wikipedia
arsenoorganiczny związek chemiczny, alkilowa lub arylowa pochodna arsenowodoru
SJP.pl
Arsenowodór, AsH
3 – nieorganiczny związek chemiczny, bezbarwny, piroforyczny, silnie trujący gaz o zapachu czosnku. Słabo rozpuszcza się w wodzie. Ogrzewany rozkłada się na arsen i wodór.
Powstaje w wyniku działania kwasami lub wodą na arsenki metali np.:
Wikipedia
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) chem. związek chemiczny, sól lub ester jednego z kwasów arsynowych
Wiktionary
(1.1) Arsyniany są pochodnymi kwasów arsynowych.
Wiktionary
IPA: arˈsɨ̃ɲãn, AS: arsỹńãn
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) chem. związek chemiczny, sól lub ester jednego z kwasów arsynawych
Wiktionary
(1.1) Arsyniny są pochodnymi kwasów arsynawych.
Wiktionary
IPA: arˈsɨ̃ɲĩn, AS: arsỹńĩn
Wiktionary
arsenoorganiczny związek chemiczny, alkilowa lub arylowa pochodna arsenowodoru
SJP.pl
Arsyny – grupa arsenoorganicznych związków chemicznych pochodnych arsenowodoru, powstałych przez podstawienie atomów wodoru przez jedną, dwie lub trzy grupy alkilowe lub arylowe. Dzielą się na:
Wikipedia
trójtlenek arsenu; bardzo silnie trująca substancja chemiczna
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) chem. toksykol. pot. tlenek arsenu na trzecim stopniu utlenienia, popularna trucizna pod postacią białego proszku
Wiktionary
Tritlenek diarsenu, pot. arszenik (nazwa Stocka: tlenek arsenu(III)), As
2O
3 – nieorganiczny związek chemiczny, tlenek arsenu na III stopniu utlenienia.
Wikipedia
(1.1) Ktoś otruł baronową daniem z arszenikiem.
Wiktionary
rzecz. arsen mrz., arsenian mrz., arsenin mrz., arsenolit mrz.
przym. arszenikowy
Wiktionary
(1.1) tritlenek diarsenu, trójtlenek arsenu, tlenek arsenu(III), wzór chemiczny|As2O3., wzór chemiczny|As4O6.
Wiktionary
związany z arszenikiem
SJP.pl
przymiotnik
(1.1) chem. związany z arszenikiem
Wiktionary
rzecz. arszenik mrz.
Wiktionary
dawna rosyjska miara długości równa 71,12 cm (arszyn rosyjski) lub 81,54 cm (arszyn galicyjski)
SJP.pl
Arszyn (ros. аршин) – dawna rosyjska jednostka długości, będąca sumą długości łokcia i stopy, wahająca się w granicach 71,11-81,5 cm.
Termin odpowiada tureckiej jednostce długości arşın 68 cm, arşın architektoniczny 75,8 cm.
W zaborze rosyjskim w latach 1849–1915 urzędowo 1 arszyn = 0,711167 metra, czyli 1 m = 1,406100 arszyna.
Składał się z 16 werszków. 3 arszyny tworzą sążeń równy 7 stóp.
Wikipedia
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) szt. wyraz tworzący pojęcia związane ze sztuką
(1.2) pot. skr. od artykuł
Wiktionary
Zobacz też:
Wikipedia
składnia.
kolokacje.
(1.1) op-art • art brut • art déco • pop-art • wideo-art • body art • street art • art rock • pixel art
synonimy.
antonimy.
hiperonimy.
hiponimy.
holonimy.
meronimy.
pokrewne.
(1.1)
:: rzecz. artysta mos., artystka ż.
:: skr. art.
(1.2)
:: rzecz. artykuł mrz., artykułowanie n.
:: czas. artykułować ndk.
:: skr. art.
frazeologia.
etymologia.
(1.1) etym|ang|art. → sztuka
(1.2) etymn|pol|artykuł.
uwagi.
tłumaczenia.
* angielski: (1.1) art
źródła.
== art (język albański.) ==
wymowa.
znaczenia.
rzeczownik, rodzaj męski
(1.1) szt. sztuka (działalność artystyczna)
odmiana.
przykłady.
Wiktionary
IPA: art, AS: art
Wiktionary
(1.1)
:: rzecz. artysta mos., artystka ż.
:: skr. art.
(1.2)
:: rzecz. artykuł mrz., artykułowanie n.
:: czas. artykułować ndk.
:: skr. art.
Wiktionary
antonimy.
hiperonimy.
hiponimy.
holonimy.
meronimy.
pokrewne.
(1.1)
:: rzecz. artysta mos., artystka ż.
:: skr. art.
(1.2)
:: rzecz. artykuł mrz., artykułowanie n.
:: czas. artykułować ndk.
:: skr. art.
frazeologia.
etymologia.
(1.1) etym|ang|art. → sztuka
(1.2) etymn|pol|artykuł.
uwagi.
tłumaczenia.
* angielski: (1.1) art
źródła.
== art (język albański.) ==
wymowa.
znaczenia.
rzeczownik, rodzaj męski
(1.1) szt. sztuka (działalność artystyczna)
odmiana.
przykłady.
składnia.
kolokacje.
synonimy.
Wiktionary
[czytaj: art-hałz] art house, arthouse; środowiskowo:
1. filmy niszowe i niezależne dla wyrobionych widzów;
2. kino studyjne
SJP.pl
skrót od:
1. artykuł; artyk.;
2. artystyczny;
3. artyleria; artyl.;
4. artyleryjski; artyl.
SJP.pl
skrót
(1.1) = artykuł
(1.2) = szt. artysta, artystyczny
(1.3) = wojsk. artyleria
Wiktionary
(1.1) Zgodnie z art. 30 §1 pkt 2 umowa o pracę rozwiązuje się przez oświadczenie jednej ze stron z zachowaniem okresu wypowiedzenia.
Wiktionary
rzecz. artysta mos., artystka ż.
przysł. artystycznie
przym. artystyczny
Wiktionary
1. starożytna Ambrakia, miasto w zachodniej Grecji, stolica prefektury o tej samej nazwie;
2. miasto w południowo-wschodnim Dżibuti, stolica regionu o tej samej nazwie
SJP.pl
Wikipedia
Artagnan – miejscowość i gmina we Francji, w regionie Oksytania, w departamencie Pireneje Wysokie.
Według danych na rok 1990 gminę zamieszkiwało 436 osób, a gęstość zaludnienia wynosiła 88 osób/km² (wśród 3020 gmin regionu Midi-Pireneje Artagnan plasuje się na 641. miejscu pod względem liczby ludności, natomiast pod względem powierzchni na miejscu 1490.).
Wikipedia
władca starożytnej Persji
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy, nazwa własna
(1.1) hist. imię|polski|m.
Wiktionary
Wikipedia
(1.1) Wyszła również w siódmym roku panowania króla Artakserksesa gromada Izraelitów, kapłanów, lewitów, śpiewaków, odźwiernych i niewolników świątyni do Jerozolimy.
Wiktionary
Wikipedia
[czytaj: artbuk] dzieło artystyczne w formie książki, łączące w sobie cechy tradycyjnej książki oraz sztuki
SJP.pl
[czytaj: art bajer] pracownik agencji reklamowej zajmujący się wyszukiwaniem podwykonawców do realizacji danego projektu reklamy; art buyer
SJP.pl
przymiotnik relacyjny
(1.1) związany z art déco, dotyczący art déco
Wiktionary
rzecz. art déco n.
przym. artdekowski
Wiktionary
(1.1) artdekowski
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) zdrobn. od artefakt
Wiktionary
(1.1) To nie artefakt, lecz tylko mały artefakcik.
Wiktionary
rzecz. artefakt m.
Wiktionary
1. wytwór pracy człowieka;
2. w fantastyce i grach komputerowych: cenny przedmiot o magicznych właściwościach;
3. nieprawidłowy element wyniku badania naukowego;
4. nieprawidłowa struktura tkanki lub komórki widziana w preparatach mikroskopowych;
5. zauważalna wada w obrazie lub dźwięku, powstająca zwykle w wyniku zastosowania stratnej kompresji danych
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) antrop. przedmiot wykonany ludzką ręką;
(1.2) biol. med. struktura lub własność, która nie pojawiła się naturalnie w badanym zjawisku, ale jako rezultat oddziaływania zewnętrznego lub błędu pomiarowego;
(1.3) inform. fot. wada w oglądanym obrazie bądź słyszanym dźwięku będąca skutkami ubocznym zastosowania algorytmu kompresji;
Wiktionary
Artefakt (łac. arte factum 'sztucznie wykonane', ars narzędnik arte – sztuka, technika; factum od facio, facere ‘czynić’) – przedmiot, zdarzenie itp. będące sztucznym wytworem, tj. będące wynikiem działalności ludzkiej, nieistniejące w naturze.
Wikipedia
(1.1) Znalezisko kości mamuta otaczały krzemienne artefakty.
(1.2) W wyniku przypadkowych ruchów kabli na wykresie EEG pojawił się artefakt.
(1.3) Pogorszenie jakości jest jednak zauważalne przy dokładniejszym przyjrzeniu się zdjęciu – zwłaszcza w powiększeniu, gdyż kompresja JPEG powoduje powstawanie wokół ostrych krawędzi charakterystycznych plamkaamek zwanych artefaktami. (z Wikibooks)
Wiktionary
IPA: arˈtɛfakt, AS: artefakt
Wiktionary
rzecz. artefakcik mrz.
Wiktionary
(1.1) przedmiot kultury materialnej
(1.2) zaburzenie
Wiktionary
zdrobnienie od: Artur, Arkadiusz (imiona męskie)
SJP.pl
Artek (do 1925 Chasta) – obóz pionierski na Krymie, znajdujący się u podnóża południowo-zachodniego zbocza góry Ajudah (Aju-Dah), nad brzegiem Morza Czarnego, w miejscowości Gurzuf.
Pierwotna nazwa pochodzi od nazwy znajdującego się w tym miejscu uroczyska.
Wikipedia
spółdzielnia pracy w Rosji carskiej i w Związku Radzieckim
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) samodzielna grupa pracujących wspólnie robotników, rzemieślników lub myśliwych w Rosji i krajach postrosyjskich;
Wiktionary
Artel (ros. артель) – brygada (zespół, grupa) robotników, myśliwych czy rzemieślników.
Wikipedia
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy, nazwa własna
(1.1) imię|polski|m.
Wiktionary
Wikipedia
rzecz. Artemiusz m., Artemis ż., Artemida ż., artemizjon m.
Wiktionary
rodzaj skorupiaków z gromady skrzelonogów, używanych w akwarystyce jako pokarm
SJP.pl
Wikipedia
mit. gr. dziewicza bogini lasów i łowów, córka Zeusa i Leto; Artemis
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna
(1.1) mitgr. bogini łowów i przyrody, łączona z Selene, Hekate i Persefoną oraz utożsamiana z rzymską Dianą;
Wiktionary
Artemida, Artemis; stgr. Ἄρτεμις Ártemis, łac. Diana) – w mitologii greckiej bogini łowów, zwierząt, lasów, gór i roślinności; wielka łowczyni.
Opiekunka lasów, gór i dzikiej zwierzyny.
Jej atrybutami były łuk, strzały i kołczan, a ulubionym zwierzęciem – łania. Była córką Zeusa i Latony, siostrą bliźniaczką Apollina. Należała do grona 12 bogów olimpijskich. Bogini-dziewica.
Wikipedia
(1.1) Apollo i Artemida, oboje strzelający niechybnie z łuku, uchodzili za dawców nagłej śmierci.
(1.1) Atrybutami Artemidy były: kołczan, strzały, łuk, łania, jeleń i niedźwiedź.
(1.1) Obrażona bogini poskarżyła się Apollinowi i Artemidzie, którzy zabili strzałami z łuku dzieci Niobe.
Wiktionary
IPA: ˌartɛ̃ˈmʲida, AS: artẽmʹida
Wiktionary
rzecz. Artemizje nmos., Artemizjon mrz.
:: war. Artemis ż.
przym. Artemidzin
Wiktionary
(1.1) war. Artemis; Diana
Wiktionary
w mitologii greckiej: dziewicza bogini lasów i łowów, córka Zeusa i Leto; Artemida
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna
(1.1) mitgr. zob. Artemida.
(1.2) astr. planetoida o numerze katalogowym 105;
(1.3) geogr. miejscowość w Grecji, w Attyce
Wiktionary
Wikipedia
(1.1) Apollo i Artemis, oboje strzelający niechybnie z łuku, uchodzili za dawców nagłej śmierci.
(1.1) Atrybutami Artemis były: strzały, kołczan, łuk, łania, jeleń i niedźwiedź.
(1.2) Artemis porusza się w obszarze między orbitami Marsa i Jowisza, czyli w pasie głównym planetoid.
Wiktionary
IPA: arˈtɛ̃mʲis, AS: artẽmʹis
Wiktionary
zob. Artemida.
Wiktionary
(1.1) war. Artemida; Diana
Wiktionary
imię męskie
SJP.pl
Artemiusz – imię męskie, pochodzenia greckiego, w wersji Αρτέμιος/Artemios wywodzące się od imienia bogini Artemidy, a w wersji Ἀρτεμής/Artemes znaczące „bezpieczny, idealnego zdrowia”. Imię to nosiło kilku świętych. Forma żeńska – Artemia.
Artemiusz imieniny obchodzi 6 czerwca i 20 października.
Wikipedia
Artemiusz z małżonką; Artemiuszowie
SJP.pl
Artemiusz z małżonką; Artemiuszostwo
SJP.pl
przymiotnik dzierżawczy - należący do Artemiusza lub z nim związany
SJP.pl
Artemizja – greckie imię żeńskie.
Znane postacie:
Wikipedia
1. przylądek na Eubei;
2. świątynia Artemidy w Efezie
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) rel. hist. świątynia, miejsce kultu bogini Artemidy;
Wiktionary
Artemizjon – mianem tym nazywano każde miejsce kultu greckiej bogini Artemidy, jednakże najczęściej stosuje się tę nazwę w odniesieniu do następujących miejsc i obiektów:
Do znanych artemizjonów zalicza się także świątynia w Brauron.
Wikipedia
rzecz. Artemida ż., Artemis m., Artem m., Artemiusz m.
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy
(1.1) pot. mot. jeden z modeli samochodu marki Volkswagen
Wiktionary
Arteon – ogólnopolski miesięcznik poświęcony sztukom plastycznym. Wydawany od 2000 przez poznański Dom Wydawniczy Kruszona. Celem pisma jest informowanie o współczesnym życiu kulturalnym z zakresu sztuk wizualnych i pobudzanie krytycznej refleksji na jego temat, a także popularyzacja sztuki współczesnej i dawnej, zarówno polskiej, jak i zagranicznej wśród szerokich grup społecznych z ukierunkowaniem na młodzież licealną i akademicką.
Wikipedia
(1.1) Na parkingu przed salonem stało sześć nowych arteonów.
Wiktionary
1. ważna droga komunikacyjna lądowa lub wodna;
2. tętnica (zwłaszcza jedna z głównych)
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) anat. tętnica
(1.2) mot. ważny szlak komunikacyjny; bardzo ruchliwa droga
Wiktionary
Tętnica, naczynie tętnicze (łac. arteria) – makroskopowo widoczne naczynie krwionośne o nieprzepuszczalnej ścianie, które bez względu na fizjologiczny skład krwi, prowadzi krew z serca do narządów ciała. Układ naczyń tętniczych jest połączony z układem naczyń żylnych poprzez sieć naczyń włosowatych.
Wikipedia
(1.1) Gladiatorzy w starożytnym Rzymie, po tym jak tłum decydował o śmierci pokonanego, ostrzem miecza przebijali arterię i serce.
(1.2) Wjechaliśmy na szeroką arterię, która doprowadziła nas do miasta.
Wiktionary
IPA: arˈtɛrʲja, AS: arterʹi ̯a
Wiktionary
antonimy.
hiperonimy.
hiponimy.
holonimy.
meronimy.
pokrewne.
frazeologia.
etymologia.
etym|gr|ἀρτηρία.
uwagi.
(1.1) zobacz też: Indeks:Polski - Części ciała
tłumaczenia.
* angielski: (1.1) artery
* arabski: (1.1) شريان
* baskijski: (1.1) arteria
* białoruski: (1.1) артэрыя ż.
* bułgarski: (1.1) артерия ż.; (1.2) артерия ż.
* chorwacki: (1.1) arterija
* dolnołużycki: (1.1) arterija ż.
* duński: (1.1) arterie w., pulsåre w.; (1.2) færdselsåre w.
* esperanto: (1.1) arterio; (1.2) arterio
* francuski: (1.1) artère ż.; (1.2) artère ż.
* hiszpański: (1.1) arteria ż.; (1.2) arteria ż.
* interlingua: (1.1) arteria; (1.2) arteria
* islandzki: (1.1) slagæð ż.
* jidysz: (1.1) אַרטעריע ż. (arterje); (1.2) מאַגיסטראַל m. (magistral)
* kataloński: (1.1) artèria ż.; (1.2) artèria ż.
* łaciński: (1.1) arteria
* niemiecki: (1.1) Arterie ż.; (1.2) Verkehrsader ż.
* norweski (bokmål): (1.1) arterie
* nowogrecki: (1.1) αρτηρία ż.; (1.2) αρτηρία ż.
* rosyjski: (1.1) артерия ż.; (1.2) артерия ż.
* slovio: (1.1) ceva (цева)
* słowacki: (1.1) artéria ż., tepna ż.
* szwedzki: (1.1) artär
* ukraiński: (1.1) артерія ż.; (1.2) артерія ż.
* włoski: (1.1) arteria ż.; (1.2) arteria ż.
źródła.
== arteria (język asturyjski.) ==
wymowa.
znaczenia.
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) anat. arteria
odmiana.
przykłady.
składnia.
kolokacje.
synonimy.
Wiktionary
przymiotnik od: arteria; tętniczy
SJP.pl
przymiotnik
(1.1) med. zob. tętniczy.
Wiktionary
dział angiografii, metoda badania tętnic polegająca na uwidocznieniu ich w obrazie rentgenowskim przez wprowadzenie do nich środka kontrastującego
SJP.pl
Arteriografia – diagnostyczne badanie radiologiczne, którego zadaniem jest obrazowanie światła naczyń tętniczych.
Do tętnicy, najczęściej tętnicy udowej lub tętnicy ramiennej wprowadza się cewnik naczyniowy, przez który do krwi wstrzykuje się rozpuszczalny w wodzie środek kontrastowy, który dociera do regionu organizmu podlegającego badaniu, a następnie wykonuje się serię zdjęć rentgenowskich. Pozwala to na uwidocznienie naczyń, ich odgałęzień i zmian chorobowych w nich występujących. Niekiedy w trakcie badania wykonuje się zabieg angioplastyki lub implantacji stentu w miejscu zmiany chorobowej.
Wikipedia
przymiotnik od: arteriografia
SJP.pl
peryferyjne zaburzenie ukrwienia tętniczego
SJP.pl
wywołany arteriosklerozą, powstały na skutek arteriosklerozy
SJP.pl
przymiotnik
(1.1) med. miażdżycowy (związany z arteriosklerozą czyli miażdżycą)
Wiktionary
choroba polegająca na odkładaniu się na ściankach tętnic cholesterolu (i innych substancji); miażdżyca tętnic
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) med. zob. miażdżyca.
Wiktionary
Miażdżyca tętnic (łac. atheromatosis, atherosclerosis) (potoczna nazwa to „arterioskleroza”) – przewlekła choroba, polegająca na zmianach zwyrodnieniowo-wytwórczych w błonie wewnętrznej i środkowej tętnic, głównie w aorcie, tętnicach wieńcowych, mózgowych oraz tętnicach kończyn.
Wikipedia
w medycynie: metoda badania wnętrza tętnic
SJP.pl
zabieg polegający na nacięciu tętnicy
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) med. zabieg chirurgiczny polegający na nacięciu tętnicy
Wiktionary
składnia.
kolokacje.
synonimy.
antonimy.
hiperonimy.
hiponimy.
holonimy.
meronimy.
pokrewne.
frazeologia.
etymologia.
etym|grec|ἀρτηρία|τομή. → tętnica + przecięcie
uwagi.
tłumaczenia.
* angielski: (1.1) arteriotomy
* czeski: (1.1) arteriotomie
* francuski: (1.1) artériotomie ż.
* hiszpański: (1.1) arteriotomía ż.
* ido: (1.1) arteriotomio
* interlingua: (1.1) arteriotomia
* kataloński: (1.1) arteriotomia ż.
* łaciński: (1.1) arteriotomia ż.
* niemiecki: (1.1) Arteriotomie ż.
* portugalski: (1.1) arteriotomia ż.
* słowacki: (1.1) artériotómia ż.
źródła.
== arteriotomia (interlingua.) ==
wymowa.
znaczenia.
rzeczownik
(1.1) med. arteriotomia, nacięcie tętnicy
odmiana.
przykłady.
Wiktionary
IPA: ˌartɛrʲjɔˈtɔ̃mʲja, AS: arterʹi ̯otõmʹi ̯a
Wiktionary
antonimy.
hiperonimy.
hiponimy.
holonimy.
meronimy.
pokrewne.
frazeologia.
etymologia.
etym|grec|ἀρτηρία|τομή. → tętnica + przecięcie
uwagi.
tłumaczenia.
* angielski: (1.1) arteriotomy
* czeski: (1.1) arteriotomie
* francuski: (1.1) artériotomie ż.
* hiszpański: (1.1) arteriotomía ż.
* ido: (1.1) arteriotomio
* interlingua: (1.1) arteriotomia
* kataloński: (1.1) arteriotomia ż.
* łaciński: (1.1) arteriotomia ż.
* niemiecki: (1.1) Arteriotomie ż.
* portugalski: (1.1) arteriotomia ż.
* słowacki: (1.1) artériotómia ż.
źródła.
== arteriotomia (interlingua.) ==
wymowa.
znaczenia.
rzeczownik
(1.1) med. arteriotomia, nacięcie tętnicy
odmiana.
przykłady.
składnia.
kolokacje.
synonimy.
Wiktionary
przymiotnik od: arteria; tętniczy, arterialny
SJP.pl
terapeuta leczący za pomocą sztuki
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) terapia przez sztukę
Wiktionary
Arteterapia lub też artterapia (arte z łac. ars sztuka i terapia) – leczenie przez sztukę.
Termin „arteterapia” składa się z dwóch części (bardziej widoczne jest to w języku angielskim: art therapy), co sugeruje, że jest to działanie bazujące na dwóch równoważnych elementach: sztuce (twórczości) i terapii. Uważa się, że osobą, która po raz pierwszy użyła terminu „arteterapia” w celu określenia działania polegającego na zastosowaniu twórczości w terapii był pracujący w Wielkiej Brytanii artysta Adrian Hill. W podobnym czasie Margaret Naumburg – psycholog o orientacji psychoanalitycznej, stosowała termin arteterapia do opisu swojej pracy z pacjentami w Stanach Zjednoczonych.
Wikipedia
składnia.
kolokacje.
synonimy.
antonimy.
hiperonimy.
hiponimy.
holonimy.
meronimy.
pokrewne.
frazeologia.
etymologia.
uwagi.
tłumaczenia.
* angielski: (1.1) art therapy
* czeski: (1.1) arteterapie ż.
* estoński: (1.1) kunstiteraapia
* francuski: (1.1) art-thérapie ż.
* hiszpański: (1.1) arteterapia ż.
* kataloński: (1.1) artteràpia ż.
* niemiecki: (1.1) Kunsttherapie ż.
* słowacki: (1.1) arteterapia ż.
* szwedzki: (1.1) konstterapi
* ukraiński: (1.1) арт-терапія ż.
źródła.
== arteterapia (język hiszpański.) ==
wymowa.
znaczenia.
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) arteterapia
odmiana.
przykłady.
Wiktionary
antonimy.
hiperonimy.
hiponimy.
holonimy.
meronimy.
pokrewne.
frazeologia.
etymologia.
uwagi.
tłumaczenia.
* angielski: (1.1) art therapy
* czeski: (1.1) arteterapie ż.
* estoński: (1.1) kunstiteraapia
* francuski: (1.1) art-thérapie ż.
* hiszpański: (1.1) arteterapia ż.
* kataloński: (1.1) artteràpia ż.
* niemiecki: (1.1) Kunsttherapie ż.
* słowacki: (1.1) arteterapia ż.
* szwedzki: (1.1) konstterapi
* ukraiński: (1.1) арт-терапія ż.
źródła.
== arteterapia (język hiszpański.) ==
wymowa.
znaczenia.
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) arteterapia
odmiana.
przykłady.
składnia.
kolokacje.
synonimy.
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna
(1.1) geogr. hist. rzad. Artois, kraina historyczna w północnej Francji, z głównym ośrodkiem w Arras;
Wiktionary
rzecz. Artezyjczyk mos., Artezyjka ż.
przym. artezyjski
Wiktionary
1. wody artezyjskie: wody podziemne zdolne do samowypływu na powierzchnię terenu na skutek różnicy ciśnienia;
2. studnia artezyjska: studnia ujmująca wody artezyjskie
SJP.pl
przymiotnik
(1.1) geogr. hist. dotyczący Artezji (Artois), związany z Artezją (Artois), pochodzący z Artezji (Artois)
(1.2) geol. dotyczący wód podziemnych zdolnych do samoczynnego wypływu, oddzielonych od powierzchni gruntu stropem z warstwy nieprzepuszczalnej;
Wiktionary
rzecz. Artezja ż.
Wiktionary
podręcznik o sztuce rządzenia przypisywany hinduskiemu uczonemu Czanakji Kautilji
SJP.pl
Arthaśastra (hindi अर्थशास्त्र ग्रन्थ) – pochodzący z IV wieku p.n.e. indyjski traktat (śastra) autorstwa Kautilji, spisany sanskrytem. Arthaśastra składa się z 15 ksiąg.
Wikipedia
[czytaj: arthałz] art house, art-house; środowiskowo:
1. filmy niszowe i niezależne dla wyrobionych widzów;
2. kino studyjne
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) film. gatunek filmowy obejmujący dzieła artystyczne, niekomercyjne, niszowe przeznaczone dla wyrobionego odbiorcy
Wiktionary
przym. arthouse'owy, arthausowy
Wiktionary
[czytaj: artur] obce imię męskie
SJP.pl
Tytuły filmów:
Miejscowości w USA:
Wikipedia
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna
(1.1) geogr. miasto w azjatyckiej części Rosji, w Kraju Nadmorskim, położone niedaleko Władywostoku;
(1.2) geogr. osada w Rosji, w obwodzie nowogrodzkim
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy, nazwa własna
(2.1) rosyjskie imię męskie
Wiktionary
Wikipedia
(2.1) Artem
Wiktionary
1. miasto w Rosji;
2. w latach 1924-2016: Bachmut (miasto na Ukrainie)
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna
(1.1) geogr. Bachmut, miasto na Ukrainie, oficjalna nazwa w latach 1924−2016;
(1.2) geogr. miasto w azjatyckiej części Rosji, w Kraju Krasnojarskim, w rejonie kurganińskim
Wiktionary
Artiomowsk, ros. Артёмовск
Wikipedia
przym. artiomowski
Wiktionary
(1.1) Bachmut
(1.2) hist. Olchowski
Wiktionary
firma odzieżowa
SJP.pl
Artman Spółka Akcyjna – polskie przedsiębiorstwo handlu detalicznego z siedzibą w Krakowie, notowane na Giełdzie Papierów Wartościowych w Warszawie. Przedmiotem jego działalności było projektowanie i dystrybucja odzieży.
Wikipedia
[czytaj: artuA] nazwisko
SJP.pl
Artois [czyt. artua] – kraina historyczna w północnej Francji.
Została podbita przez Franków w V wieku, a od 863 r. we władaniu hrabiów Flandrii. Została przyłączona do Francji przez Filipa II Augusta w 1180 r. Od XIV w. w posiadaniu Burgundii, a od roku 1493 w rękach Habsburgów. W 1659 r. włączone ostatecznie do Francji.
Główne miasta to Saint-Omer, Lens, Béthune.
Wikipedia
kursy tańca, fotografii itp. organizowane przez domy kultury i świetlice
SJP.pl
ból stawów występujący w wielu chorobach reumatologicznych
SJP.pl
Artralgia (łac. arthralgia) – ból stawów występujący przy braku jawnego zapalenia stawów. Występuje w wielu chorobach reumatologicznych, w tym szczególnie w toczniu rumieniowatym.
Wikipedia
kobieta cierpiąca na artretyzm (dnę, skazę moczanową)
SJP.pl
związany z artretyzmem, wywołany artretyzmem (np. artretyczne obrzęki stawów, dolegliwości artretyczne)
SJP.pl
osoba cierpiąca na artretyzm (dnę, skazę moczanową)
SJP.pl
choroba przemiany materii, zapalenie stawów o charakterze napadowym, potem przewlekłym, spowodowane krystalizacją moczanu sodu w płynie stawowym, należące do chorób reumatycznych; dna, skaza moczanowa
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) pot. przewlekła choroba układu kostno-stawowego powodująca dolegliwości bólowe i zniekształcenia stawów oraz przyczyniająca się do niesprawności chorego
Wiktionary
Dna moczanowa, inaczej artretyzm, skaza moczanowa, podagra (dawniej pedogra), gdy obejmuje duże palce u stóp – choroba charakteryzująca się zwykle nawracającymi epizodami ostrego zapalenia stawów – zaczerwienionego, tkliwego, gorącego obrzęku stawu. Najczęściej (w ok. 50% przypadków) obejmuje staw śródstopno-paliczkowy mieszczący się u podstawy dużego palca stopy. Może również występować jako guzki dnawe, kamienie nerkowe czy nefropatia moczanowa. Przyczyną dny jest podwyższony poziom kwasu moczowego we krwi. Kwas ten krystalizuje się, a jego kryształki odkładają się w stawach, ścięgnach, a także otaczającej je tkance.
Wikipedia
(1.1) Z powodu artretyzmu musiałam nieraz brać całą garść leków przeciwbólowych, aż doznałam uszkodzenia żołądka i nerek.
Wiktionary
rzecz. artretyczka ż., artretyk
przym. artretyczny
Wiktionary
nakłucie jamy stawowej
SJP.pl
operacyjne usztywnienie stawu
SJP.pl
Artrodeza, zwana również sztuczną ankylozą jest operacyjnym wytworzeniem w stawie osteogenezy pomiędzy dwiema kośćmi wskutek interwencji chirurgicznej i ma na celu trwałe usztywnienie stawu uniemożliwiając jego późniejsze zginanie.
Artrodezę stosuje się w celu wyeliminowania niewyleczalnego bólu stawów, który nie może być usunięty przez analgetyki (środki przeciwbólowe), zastosowanie ortezy lub innych klasycznych metod. Typowym powodem takiego bólu są:
Wikipedia
metoda prześwietlania stawów, które nie są widoczne na standardowych zdjęciach rentgenowskich
SJP.pl
ograniczenie ruchomości stawów z przykurczami mięśni; wrodzona sztywność stawów
SJP.pl
Artrogrypoza (łac. arthrogryposis multiplex congenita) – grupa objawów o różnej etiologii, polegająca na występowaniu wrodzonych, wielostawowych przykurczy. Zwana też jest wrodzoną sztywnością stawów.
Występowanie przykurczy może mieć różny charakter od pierwotnych chorób mięśni – miopatii na różnym tle, po zaburzenia rozwojowe mięśni. Ważnymi przyczynami są też rozlane uszkodzenia obwodowego układu nerwowego i występujące rzadziej uszkodzenia ośrodkowego układu nerwowego, a także wrodzone choroby zwyrodnieniowe w obrębie samych stawów. Artrogrypoza jest też składnikiem wielu zespołów chorobowych, chociażby takich jak zespół Sotosa. Jej wystąpienie było opisywane również u dzieci matek chorych na miastenię.
Wikipedia
dział anatomii dotyczący połączeń stawowych kości
SJP.pl
zespół zmian zwyrodnieniowych stawów, powstały wskutek niewłaściwego odżywiania organizmu lub niewłaściwego obciążania stawów
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) med. ogólne określenie zmian chorobowych w zakresie jednego lub więcej stawów;
Wiktionary
Artropatia (gr. ἄρθρον arthron – staw, πάθος páthos – cierpienie) – ogólne określenie zmian chorobowych w zakresie jednego lub więcej stawów.
Pojęcie to obejmuje choroby zapalne oraz niezapalne, pierwotnie dotyczące narządu ruchu, jak i będące następstwem schorzeń obejmujących inne układy i narządy:
Wikipedia
składnia.
kolokacje.
synonimy.
antonimy.
hiperonimy.
hiponimy.
holonimy.
meronimy.
pokrewne.
frazeologia.
etymologia.
etym|grec|ἄρθρον|πάθος. → staw + cierpienie
uwagi.
tłumaczenia.
* angielski: (1.1) arthropathy
* niemiecki: (1.1) Arthropathie ż.
* słowacki: (1.1) artropatia ż.
źródła.
== artropatia (język słowacki.) ==
wymowa.
znaczenia.
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) med. artropatia
odmiana.
przykłady.
Wiktionary
antonimy.
hiperonimy.
hiponimy.
holonimy.
meronimy.
pokrewne.
frazeologia.
etymologia.
etym|grec|ἄρθρον|πάθος. → staw + cierpienie
uwagi.
tłumaczenia.
* angielski: (1.1) arthropathy
* niemiecki: (1.1) Arthropathie ż.
* słowacki: (1.1) artropatia ż.
źródła.
== artropatia (język słowacki.) ==
wymowa.
znaczenia.
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) med. artropatia
odmiana.
przykłady.
składnia.
kolokacje.
synonimy.
Wiktionary
operacyjne odtworzenie stawu
SJP.pl
specjalistyczny przyrząd umożliwiający wziernikowanie stawu i wykonywanie bezinwazyjnych zabiegów
SJP.pl
Artroskop – to urządzenie medyczne, będące odmianą endoskopu, służące do wziernikowania stawu, podczas procedury diagnostycznej zwanej artroskopią.
Artroskop ma kształt cienkiej, sztywnej rury, która zostaje wprowadzana do jamy stawu, po uprzednim nacięciu skóry. Sam przewód zbudowany jest ze światłowodu, który z jednej strony jest źródłem światła, a drugiej służy do przekazywania obrazu z wnętrza stawu i jest nazywany optyką artroskopu. Obraz jest następnie rzutowany na kolorowy monitor, który cechuje się dużą rozdzielczością. Układy optyczne umożliwiają obserwację stawu na wprost (optyka 0° lub pod kątem – tak zwana optyka kątowa, liczba stopni określa możliwości urządzenia do bocznej obserwacji, w stosunku do osi długiej urządzenia). Artroskop zawiera także specjalną kaniulę, która umożliwia dostawowe podanie płynu oraz późniejsze jego odessanie. Obecnie stosowane artroskopy umożliwiają nie tylko wizualizację wnętrza stawu, ale także przeprowadzenie zabiegów wewnątrzstawowych, do czego konieczny jest będący na wyposażeniu chirurgiczny nóż elektryczny oraz różne trokary.
Wikipedia
metoda badania polegająca na oglądaniu wnętrza stawu, np. kolanowego za pomocą artroskopu; wziernikowanie stawu
SJP.pl
Wikipedia
operacyjne otwarcie stawu
SJP.pl
Artrotomia – zabieg operacyjny polegający na otwarciu stawu przez rozcięcie pokrywających go tkanek.
Wikipedia
choroba zwyrodnieniowa układu kostno-stawowego, rozwijająca się w stawach uprzednio uszkodzonych wskutek np. złamania czy wady wrodzonej
SJP.pl
Choroba zwyrodnieniowa stawów, osteoartroza (łac. arthrosis deformans, osteoarthrosis, osteoarthritis) – choroba będąca wynikiem zdarzeń biologicznych lub mechanicznych, które zaburzają powiązane z sobą procesy degradacji i syntezy chrząstki stawowej, zarówno w chondrocytach, macierzy pozakomórkowej, jak i w warstwie podchrzęstnej kości. Towarzyszy jej powstanie wyrośli kostnych (osteofitów), proces zapalny w obrębie błony maziowej oraz tkanek okołostawowych. Choroba klinicznie objawia się bólem stawów i ograniczeniem ich funkcji ruchowej, natomiast radiologicznie można stwierdzić szerokie spektrum objawów.
Wikipedia
imię męskie
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy, nazwa własna
(1.1) imię|polski|m.;
Wiktionary
Artur wymowa – imię męskie pochodzenia celtyckiego. Powstało ze złożenia dwóch wyrazów wywodzących się z języków celtyckich: Art – niedźwiedź, ur – młody, piękny, kwitnący. Podstawę imienia może także stanowić celtyckie słowo ard – wysoki, szlachetny.
Wikipedia
(1.1) Pan Artur ma firmę remontowo-budowlaną w Legnicy.
(1.1) Arturze, na kiedy przypadają twoje imieniny?
Wiktionary
IPA: ˈartur, AS: artur
Wiktionary
rzecz. Arturowa ż., Arturówna ż., Arturostwo lm m., Arturkowa ż., Arturkówna ż., Arturowo n.
:: zdrobn. Arturek m.
przym. Arturowy, Arturkowy
Wiktionary
(1.1) zdrobn. Arturek
Wiktionary
litewskie imię męskie
SJP.pl
zdrobnienie od: Artur (imię męskie); Artek, Artuś
SJP.pl
dotyczący legendarnych czasów króla Artura
SJP.pl
przymiotnik dzierżawczy - należący do Arturka lub z nim związany
SJP.pl
włoskie imię męskie
SJP.pl
Artur z małżonką; Arturowie
SJP.pl
Artur z małżonką; Arturostwo
SJP.pl
przymiotnik dzierżawczy - należący do Artura lub z nim związany
SJP.pl
zdrobnienie od: Artur (imię męskie); Artek, Arturek
SJP.pl
1. ekspresywnie: artysta;
2. potocznie:
a) fachowiec, spec; fachman, fachura;
b) mężczyzna zachowujący się w sposób dziwny lub trudny do zaakceptowania
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) poznań. artysta
Wiktionary
przekonanie występujące u dzieci w wieku przedszkolnym, że niektóre przedmioty i zjawiska przyrody (np. słońce) są przez kogoś w jakimś celu zrobione
SJP.pl
Artyficjalizm – przekonanie charakterystyczne dla myślenia wczesnodziecięcego polegające na tym, że według dziecka wszystko na świecie łącznie z naturalnymi bytami i zdarzeniami jest wykonane lub wykonywane przez kogoś. Według tej teorii, dzieci pytane o pochodzenie rzeczy, opisują je przede wszystkim przez określenie wykonawcy i/lub czynności wytwarzającej rzeczy. Dzieci wyjaśniają świat intuicyjnie i uważają, że „świat jest produktem człowieka”.
Wikipedia
dawniej: nienaturalny, sztuczny
SJP.pl
przymiotnik
(1.1) daw. nienaturalny, sztuczny
Wiktionary
skrót od: artykuł; art. (częściej)
SJP.pl
1. wymawianie głosek i słów;
2. wyraźne przedstawianie swoich poglądów
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) fonet. ruchy narządów mowy podczas wymawianie głoski i samo wymawianie głoski;
(1.2) stomat. sposób schodzenia się zębów przy zwieraniu szczęk
(1.3) muz. sposób wydobywania dźwięków;
(1.4) muz. wyraźne i czyste wykonywanie dźwięków w śpiewie koloraturowym
(1.5) sposób głoszenia poglądów lub opinii
(1.6) archit. rozbicie płaszczyzny na poszczególne części za pomocą motywów architektonicznych
Wiktionary
Wikipedia
(1.1) Zastosowali trzy rodzaje ideogramów różniące się długością artykulacji: nazwy jednosylabowe, słowa dwusylabowe i idiomy czterosylabowe.
Wiktionary
przym. artykulacyjny
czas. artykułować
rzecz. artykuł mrz.
Wiktionary
(1.1) artykułowanie, dykcja, werbalizacja, wokalizacja, wymawianie, wymowa
(1.5) ekspresja, eksterioryzacja, formułowanie, uzewnętrznianie, wyrażanie
(1.6) rozczłonkowanie
Wiktionary
dotyczący artykulacji (wymowy głosek), np. artykulacyjne ruchy narządów mowy
SJP.pl
przymiotnik relacyjny
(1.1) fonet. związany z artykulacją, dotyczący artykulacji
Wiktionary
rzecz. artykuł mrz., artykulacja ż.
czas. artykułować ndk., wyartykułować dk.
Wiktionary
przyrząd do zmiany położenia gipsowej szczęki, stosowany w ortodoncji i chirurgii szczękowo-twarzowej
SJP.pl
Artykulator – mechaniczne urządzenie używane w ortodoncji i chirurgii szczękowo-twarzowej, w którym są usytuowane gipsowe modele szczęk. Praca artykulatora służy do zmienienia położenia (fiksowania) gipsowej szczęki i żuchwy. Zadaniem artykulatora jest zobrazowanie specjalistom jak zmieni się układ szczęk i warunków zgryzowych pacjenta po zabiegu chirurgicznym.
Wikipedia
zdrobnienie od: artykuł
SJP.pl
zgrubienie od: artykuł
SJP.pl
1. jedna z głównych form dziennikarskich; zawiera omówienie aktualnych wydarzeń politycznych, społecznych, kulturalnych,
2. rzecz będąca przedmiotem handlu, produkt, towar,
3. część ustawy lub umowy, ustęp, paragraf
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) publ. tekst publicystyczny, literacki lub naukowy zamieszczony w gazecie lub czasopiśmie
(1.2) hand. rzecz, która jest przedmiotem handlu
(1.3) praw. część ustawy lub umowy stanowiąca zamkniętą całość
(1.4) rel. reguła religijna, dogmat
(1.5) jęz. rodzajnik, przedimek
Wiktionary
Tekst publicystyczny, literacki lub naukowy zamieszczony w gazecie lub czasopiśmie:
Wikipedia
(1.1) W dzisiejszym wydaniu gazety został umieszczony artykuł o sytuacji politycznej w Polsce.
(1.2) Zaopatrzenie było skandaliczne, w sklepach brakowało nawet podstawowych artykułów.
(1.3) Artykuł 172 Kodeksu pracy reguluje wypłacanie wynagrodzenia urlopowego.
(1.4) Zmartwychwstanie Chrystusa jest podstawowym artykułem wiary chrześcijańskiej.
Wiktionary
IPA: arˈtɨkuw, AS: artykuu̯
Wiktionary
rzecz. artykułowanie n., artykulacja ż.
:: zdrobn. artykulik m.
czas. artykułować ndk., wyartykułować dk.
przym. artykułowy, artykulacyjny
Wiktionary
(1.1) reportaż, doniesienie, felieton
(1.2) produkt, towar, przetwór, wyrób, wytwór
Wiktionary
1. wymawiać głoski;
2. wyrażać, wypowiadać, uzewnętrzniać werbalnie;
3. w muzyce: łączyć dźwięki w większe całości
SJP.pl
czasownik przechodni niedokonany (dk. wyartykułować)
(1.1) fonet. wymawiać głoski
(1.2) muz. w określony sposób grać na jakimś instrumencie
(1.3) wyrażać swoje poglądy
Wiktionary
(1.1) W zależności od ustawienia strun głosowych zmienia się wysokość i natężenie dźwięku, który jest artykułowany za pomocą warg, języka i podniebienia.
Wiktionary
IPA: ˌartɨkuˈwɔvat͡ɕ, AS: artykuu̯ovać
Wiktionary
rzecz. artykuł mrz., artykulacja ż., artykułowanie n.
czas. wyartykułować
przym. artykulacyjny
przysł. artykulacyjnie
Wiktionary
(1.1) wymawiać
(1.3) wyrażać opinię, uzewnętrzniać myśli / poglądy
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) odczasownikowy od|artykułować.
Wiktionary
czas. artykułować ndk.
rzecz. artykuł mrz.
Wiktionary
1. wymawiać głoski;
2. wyrażać, wypowiadać, uzewnętrzniać werbalnie;
3. w muzyce: łączyć dźwięki w większe całości
SJP.pl
1. jedna z głównych form dziennikarskich; zawiera omówienie aktualnych wydarzeń politycznych, społecznych, kulturalnych,
2. rzecz będąca przedmiotem handlu, produkt, towar,
3. część ustawy lub umowy, ustęp, paragraf
SJP.pl
Tekst publicystyczny, literacki lub naukowy zamieszczony w gazecie lub czasopiśmie:
Wikipedia
art.; skrót od:
1. artyleria;
2. artyleryjski
SJP.pl
1. rodzaj wojska uzbrojonego w broń średniego i dalekiego zasięgu, np. armaty, moździerze, wyrzutnie rakietowe;
2. broń palna o średnim i dalekim zasięgu rażenia;
3. nauka zajmująca się bronią artyleryjską
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) wojsk. formacja wojskowa wyposażona w działa o dużym zasięgu, współcześnie także w niektóre rodzaje broni rakietowej; ; Gloger|Artyllerja|artyleria.
(1.2) wojsk. uzbrojenie artylerii (1.1), np. armaty, haubice, moździerze
Wiktionary
Artyleria – rodzaj wojsk na uzbrojeniu którego znajdują się działa (armaty, haubice, moździerze) oraz wyrzutnie rakietowe, a w przeszłości także machiny miotające.
Zadaniem artylerii jest zwalczanie celów naziemnych, powietrznych i nawodnych ogniem dział i pociskami rakietowymi. Wykonując swoje zadania, artyleria służy zwykle do wsparcia innych rodzajów wojsk lub działa samodzielnie. W skład artylerii wchodzi także sprzęt i służby umożliwiające skuteczne wykonywanie zadań ogniowych: systemy kierowania ogniem, systemy rozpoznania i wykrywania celów (w tym radary artyleryjskie), służby pomiarowe i inne.
Wikipedia
(1.1) Dwa bataliony i kompania artylerii wystarczy do zwycięstwa. (W. Reymont: Rok 1794)
Wiktionary
IPA: ˌartɨˈlɛrʲja, AS: artylerʹi ̯a
Wiktionary
rzecz. artylerzysta
przym. artyleryjski, artyleryczny, artyleryjny
Wiktionary
przymiotnik relacyjny
(1.1) daw. związany z artylerią, dotyczący artylerii
Wiktionary
rzecz. artyleria ż., artylerzysta mos., artylerzystka ż.
przym. artyleryjski, artyleryjny
Wiktionary
(1.1) współcz. artyleryjski
Wiktionary
przymiotnik relacyjny
(1.1) daw. związany z artylerią, dotyczący artylerii
Wiktionary
rzecz. artyleria ż., artylerzysta mos., artylerzystka ż.
przym. artyleryjski, artyleryczny
Wiktionary
dotyczący artylerii, artylerzysty, artylerzystów
SJP.pl
przymiotnik relacyjny
(1.1) wojsk. przym. od artyleria
Wiktionary
(1.1) Pluton saperów dostał się pod silny ostrzał artyleryjski.
Wiktionary
IPA: ˌartɨlɛˈrɨjsʲci, AS: artyleryi ̯sʹḱi
Wiktionary
rzecz. artyleria m., artylerzysta m., artylerzystka ż.
przym. artyleryczny, artyleryjny
Wiktionary
dawniej: artylerzysta
SJP.pl
żołnierz formacji, której podstawowym uzbrojeniem są działa o dużym zasięgu lub niektóre rodzaje broni rakietowej
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) wojsk. żołnierz wojsk artyleryjskich
Wiktionary
(1.1) W Kościele katolickim na 4 grudnia przypada wspomnienie św. Barbary z Nikomedii, patronki górników i artylerzystów.
Wiktionary
rzecz. artyleria ż.
:: fż. artylerzystka ż.
przym. artyleryjski, artyleryczny, artyleryjny
Wiktionary
nazwisko
SJP.pl
nazwisko
SJP.pl
skrót od: artystyczny
SJP.pl
1. człowiek uzdolniony, tworzący dzieła (np. malarz), kreujący jakąś rolę (aktor) lub wykonawca utworu muzycznego (np. piosenkarz);
2. ktoś najlepszy w swoim fachu; arcymistrz;
3. ekspresywnie (pozytywnie lub negatywnie) o człowieku sprytnym i nietuzinkowym, mającym dziwne pomysły (czasem kaprysy)
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) człowiek zajmujący się sztuką, tworzący ją
Wiktionary
Artysta (łac. ars dpn. artis sztuka) – osoba tworząca (wykonująca) przedmioty materialne lub utwory niematerialne, mające cechy dzieła sztuki.
Artysta – twórca tym różni się od rzemieślnika – odtwórcy, że swoje dzieła tworzy na podstawie własnej koncepcji, nadając im niepowtarzalny charakter. Dzięki temu dzieła znanych artystów rozpoznawane są bez potrzeby oglądania ich sygnatur. Artyści mogą jednak tworzyć, opierając się na konwencjach stylistycznych (np. konwencjach literackich), nadających ich dziełom cechy wspólne, pozwalających je zaklasyfikować np. do danego stylu, nurtu artystycznego czy epoki.
Wikipedia
(1.1) Ten obraz został namalowany przez prawdziwego artystę.
Wiktionary
IPA: arˈtɨsta, AS: artysta
Wiktionary
rzecz. artyzm m., artystyczność ż., art m.
:: fż. artystka ż.
przym. artystyczny, artystowski
przysł. artystycznie, artystowsko
skr. art.
Wiktionary
(1.1) peryfr. kochanek muz, ulubieniec muz
Wiktionary
→ artysta
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) kobieta zajmująca się sztuką, tworząca ją
Wiktionary
(1.1) Artystka dostała gorące brawa.
Wiktionary
IPA: arˈtɨstka, AS: artystka
Wiktionary
rzecz. artyzm mrz., artystyczność ż., art mrz.
:: fm. artysta mos.
przym. artystyczny, artystowski
przysł. artystycznie, artystowsko
skr. art.
Wiktionary
(1.1) twórczyni
Wiktionary
w twórczości artystycznej: dominacja formy nad treścią; formalizm
SJP.pl
odnoszący się do doskonałości formalnej wykonania dzieła, jako wartości samoistnej, ważniejszej niż treść (np. popis artystowski)
SJP.pl
przysłówek
(1.1) w sposób artystyczny
Wiktionary
IPA: ˌartɨˈstɨt͡ʃʲɲɛ, AS: artystyčʹńe
Wiktionary
rzecz. artystyczność ż., artyzm mrz., artysta mos., artystka ż.
przym. artystyczny
skr. art.
Wiktionary
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) cecha tego, co jest artystyczne, co ma walory artystyczne
Wiktionary
IPA: ˌartɨˈstɨt͡ʃnɔɕt͡ɕ, AS: artystyčność
Wiktionary
rzecz. artysta m., artystka ż., artyzm m.
przym. artystyczny, artystowski
przysł. artystycznie
Wiktionary
1. dotyczący sztuki lub artysty (np. twórczość artystyczna, wykształcenie artystyczne);
2. mający takie cechy jak dzieło sztuki, wrażliwy na sztukę (np. artystycznie urządzone mieszkanie, artystyczna dusza)
SJP.pl
przymiotnik
(1.1) związany z artyzmem, sztuką, twórczością artysty
(1.2) piękny, estetyczny
Wiktionary
(1.1) Nowatorstwo myśli i działań artystycznych zbliża go do nurtu awangardowego w malarstwie początku XX wieku.
Wiktionary
IPA: ˌartɨˈstɨt͡ʃnɨ, AS: artystyčny
Wiktionary
rzecz. artysta mos., artystka ż., artyzm mrz., artystyczność ż.
przysł. artystycznie
skr. art.
Wiktionary
(1.1) twórczy
Wiktionary
1. talent, kunszt, mistrzostwo, zdolność do tworzenia pięknych, doskonałych dzieł sztuki,
2. właściwości dzieła sztuki, będące przejawem kunsztu twórcy w posługiwaniu się środkami typowymi dla danej dziedziny sztuki
SJP.pl
[czytaj: artz-in] undergroundowa gazetka (zin) o tematyce artystycznej
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) środ. szt. niskonakładowe pisemko wydane przez artystę lub propagatora jakiegoś zjawiska własnym sumptem;
Wiktionary
Artzin (ang. art magazine – magazyn sztuki) – rodzaj pisma alternatywnego o tematyce literackiej lub artystyczno-literackiej.
Wikipedia
(1.1) Artystka wydawała artzin w trzecim obiegu w latach osiemdziesiątych XX wieku.
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna
(1.1) geogr. polit. terytorium zależne Holandii w Ameryce Środkowej;
Wiktionary
Wikipedia
(1.1) Aruba jest wyspą na Morzu Karaibskim, leżącą na północ od wybrzeża Wenezueli.
Wiktionary
IPA: aˈruba, AS: aruba
Wiktionary
rzecz. Arubańczyk mos., Arubanka ż.
przym. arubański, arubski
Wiktionary
mieszkaniec Aruby
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) mieszkaniec Aruby
Wiktionary
rzecz. Aruba ż.
:: fż. Arubanka ż.
przym. arubański, arubski
Wiktionary
mieszkanka Aruby
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) mieszkanka Aruby
Wiktionary
rzecz. Aruba ż.
:: fm. Arubańczyk mos.
przym. arubański, arubski
Wiktionary
→ Aruba; arubijski
SJP.pl
przymiotnik relacyjny
(1.1) związany z Arubą, dotyczący Aruby
Wiktionary
rzecz. Aruba ż., Arubańczyk mos., Arubanka ż.
przym. antyarubański, arubski
Wiktionary
(1.1) rzad. arubski
Wiktionary
przymiotnik relacyjny
(1.1) rzad. związany z Arubą, dotyczący Aruby
Wiktionary
rzecz. Aruba ż., Arubańczyk m., Arubanka ż.
przym. arubański, antyarubański
Wiktionary
(1.1) arubański
Wiktionary
ssak z krętorogich, owca grzywiasta
SJP.pl
Arui (Ammotragus) – rodzaj ssaków z podrodziny antylop (Antilopinae) w obrębie rodziny wołowatych (Bovidae).
Wikipedia
przymiotnik relacyjny
(1.1) hist. związany z Arulą (współcz. przełęcz Arlberg)
Wiktionary
(1.1) Kolej arulańska, jest to rzeczywiście coś wspaniałego. Prowadzi przez wysokie góry, to przez przepaście, urwiska, a jak już góra nie do przebycia, to tunelem sunie i 4 mile, jak np. tunelem św. Antoniego.
Wiktionary
rzecz. Arula ż., Przedarulania ż.
przym. przedarulański
Wiktionary
(1.1) współcz. arlberski
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) etn. członkini grupy etnicznej zamieszkującej południowe Bałkany, wyróżniającej się własnym językiem arumuńskim;
Wiktionary
rzecz. arumuński mrz., Aromunka ż.
:: fm. Aromun mos., Arumun mos.
przym. arumuński
Wiktionary
(1.1) Aromunka
Wiktionary
przymiotnik
(1.1) dotyczący Arumunów
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(2.1) jęz. język z wschodnioromańskiej podgrupy języków romańskich;
Wiktionary
Język arumuński lub macedo-rumuński – język z grupy grupy romańskiej, należący do języków wschodnioromańskich.
Wikipedia
rzecz. Arumun mos., Arumunka ż.
Wiktionary
przymiotnik
(1.1) taki, który posługuje się językiem arumuńskim
(1.2) taki, którego mieszkańcy posługują się językiem arumuńskim
(1.3) spisany, stworzony w języku arumuńskim
Wiktionary
IPA: ˌarũˈmũj̃skɔjɛ̃w̃ˈzɨt͡ʃnɨ, AS: arũmũĩ ̯skoi ̯ẽũ̯zyčny
Wiktionary
rzeka w Demokratycznej Republice Konga
SJP.pl
Aruwimi (w górnym biegu Ituri) – rzeka w Demokratycznej Republice Konga, prawy dopływ Konga.
Aruwimi wypływa w Górach Błękitnych. Na rzece znajdują się liczne progi. Jest żeglowna w dolnym biegu.
Wikipedia
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna
(1.1) geogr. syryjskie miasto na wyspie nad Morzem Śródziemnym, w czasach starożytnych jedno z macierzystych osiedli i portów fenickich;
Wiktionary
Arwad (arab. أرواد, stgr. Ἄραδος) – miasto na wyspie nad Morzem Śródziemnym w Syrii, około 3 km od Tartusu. Współcześnie małe rybackie miasteczko (w spisie z 2004 roku liczyło 4403 mieszkańców), lecz początki jego istnienia sięgają starożytności. Było ono jednym z macierzystych osiedli i portów fenickich. Wspominają je listy z Tell el-Amarna. Wyspa była znana także jako Ruad.
Wikipedia
rzecz. arwadyta m.
Wiktionary
postać z "Władcy pierścieni"
SJP.pl
Arwena (ur. w 241 roku Trzeciej Ery, zm. w 121 roku Czwartej Ery; zwana także Arwen Undómiel) – postać ze stworzonej przez J.R.R. Tolkiena mitologii Śródziemia.
Wikipedia
starożytne, prawdopodobnie najstarsze plemię celtyckie, zamieszkujące zachodnią Galię
SJP.pl
Arwernowie – historyczne plemię galijskie, zamieszkujące tereny nad górnym Ligerem (obecnie rzeka Loara) i skupione wokół grodu-twierdzy Gergowia w Masywie Centralnym środkowej Francji (obecnie 6 km od miasta Clermont-Ferrand).
W latach 50. p.n.e. prowadzili wojnę z legionami rzymskimi Juliusza Cezara wraz z licznymi innymi plemionami, zjednoczonymi pod wodzą ich króla Wercyngetoryksa: Allobrogów, Atrebatów, Bellowaków, Biturgów, Belgów, Eburonów, Eduów, Karnutów, Owernów, Paryzjów, Remów, Sekwanów, Senonów i innych. Ostatecznie zostali podbici przez Juliusza Cezara.
Wikipedia
rzeczownik
(1.1) elfka, księżniczka Ellesméry, postać literacka z cyklu Dziedzictwo;
Wiktionary
Jest to lista postaci cyklu Dziedzictwo, seria fantasy napisana przez Christophera Paoliniego.
Wikipedia
składnia.
kolokacje.
synonimy.
antonimy.
hiperonimy.
hiponimy.
holonimy.
meronimy.
pokrewne.
frazeologia.
etymologia.
uwagi.
tłumaczenia.
źródła.
== Arya (interlingua.) ==
wymowa.
znaczenia.
rzeczownik, nazwa własna
(1.1) Arya
odmiana.
przykłady.
Wiktionary
antonimy.
hiperonimy.
hiponimy.
holonimy.
meronimy.
pokrewne.
frazeologia.
etymologia.
uwagi.
tłumaczenia.
źródła.
== Arya (interlingua.) ==
wymowa.
znaczenia.
rzeczownik, nazwa własna
(1.1) Arya
odmiana.
przykłady.
składnia.
kolokacje.
synonimy.
Wiktionary
1. ludy posługujące się językami aryjskimi (indoirańskimi);
2. w ideologii hitlerowskiej: rasowo czyści Europejczycy
SJP.pl
Wikipedia
członek ludu mówiącego językiem aryjskim (indoirańskim)
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) etn. osoba należąca do grupy etnicznej, której członkowie posługują się jednym z języków indoeuropejskich lub której członkowie byli azjatyckimi przodkami dzisiejszych społeczności posługujących się jednym z języków indoeuropejskich
(1.2) hist. w hitleryzmie: przedstawiciel najwyższej rasy, bez żydowskich przodków
Wiktionary
Aryjczyk (niem. Arier) („rasa panów”) – termin przejęty i używany przez nazistów niemieckich w ich koncepcji ras związanej z ludami mówiącymi językami indoirańskimi z rozszerzeniem na ludy posługujące się innymi językami indoeuropejskimi. Historia terminu jest jednak znacznie starsza, istniał on długo przed nazizmem, natomiast od 1845 rasa aryjska została zdefiniowana jako pozytywna antyteza narodu żydowskiego; treść terminu naginano stosownie do potrzeb polityki rasistowskiej w okresie III Rzeszy.
Wikipedia
IPA: aˈrɨjt͡ʃɨk, AS: aryi ̯čyk
Wiktionary
rzecz. aryjskość ż., Aria mos., aryzowanie n., zaryzowanie n., aryzacja ż.
:: fż. Aryjka ż.
czas. aryzować ndk., zaryzować dk.
przym. aryjski
Wiktionary
arieta o lekkiej, błahej treści; arietka
SJP.pl
1. dotyczący starożytnych Aryjczyków; indoirański;
2. w terminologii hitlerowskiej: dotyczący rzekomo wyższej rasy ludów germańskich;
3. przestarzałe: indoeuropejski
SJP.pl
przymiotnik relacyjny
(1.1) etn. należący do Ariów
(1.2) hist. polit. w hitleryzmie: nieposiadający żydowskich przodków
Wiktionary
(1.2) Marcus był neonazistą. Wymarzony egzemplarz aryjskiej rasy, wyglądał na typowego wikinga. Wielki, tępy i płowy.
Wiktionary
IPA: aˈrɨjsʲci, AS: aryi ̯sʹḱi
Wiktionary
rzecz. aryzacja ż., Aria m., Aryjczyk m., Aryjka ż., aryjskość ż.
Wiktionary
(1.1) indoeuropejski
Wiktionary
turkiestański kanał nawadniający
SJP.pl
pochodna węglowodorów aromatycznych, np. fenyl, benzyl, naftyl; rodnik organiczny; rodnik aromatyczny
SJP.pl
Grupa arylowa, potocznie aryl (symbol: Ar) – grupa funkcyjna wywodząca się ze związku aromatycznego (arenu lub heteroarenu), po odjęciu z pierścienia aromatycznego jednego atomu wodoru.
Wikipedia
pochodna węglowodorów aromatycznych, np. fenyl, benzyl, naftyl; rodnik organiczny; rodnik aromatyczny
SJP.pl
wprowadzić lub wprowadzać aryl do cząsteczki związku organicznego
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) chem. wprowadzanie grupy arylowej do cząsteczki związku organicznego w wyniku reakcji podstawiania lub przyłączania
Wiktionary
rzecz. aryl m.
czas. arylować
przym. arylowy
Wiktionary
związany z arylem
SJP.pl
tkanka okrywająca nasiona niektórych roślin; osnówka
SJP.pl
w mazdaizmie: uosobienie zła, ciemności i kłamstwa; Ahriman
SJP.pl
Aryman – Drudż, Aryman lub Ahriman (od staroperskiego, awestyjskiego Angra Mainju – Zły Duch, średnioperskie: Ahriman), także aw. Drudż – kłamca, sanskr. druh druhjati „czernić” – jedno z podstawowych pojęć dualizmu zaratusztriańskiego, obecne już w mazdaizmie. Byt odwieczny i niestworzony, przeciwnik Ahura Mazdy i jego stworzenia w kosmicznej walce.
Wikipedia
przymiotnik dzierżawczy - należący do Arymana lub z nim związany
SJP.pl
miasto biblijne; Rama
SJP.pl
Rama (hebr. רָמָה), Ramataim-Cofim, Arymatea – miasto biblijne, należące według Księgi Jozuego (Joz 18,25) do pokolenia Beniamina.
Dokładna lokalizacja Ramy jest niepewna. Położona była na Wyżynie Judejskiej nieopodal Lod. Zgodnie z przekazem 1 Księgi Samuela (1Sm 22,6) w sąsiedztwie Ramy znajdowały się Geba i Gibeon, zaś Księga Nehemiasza (Ne 11,33) dodatkowo precyzuje położenie miasta na tereny pomiędzy Chacor i Gittaim. Euzebiusz z Cezarei w Onomasticonie wzmiankuje o tym, że Rama blisko sąsiadowała z Lod, gdzie mieszkał Józef z Arymatei. Później położenie Ramy wskazywano na Rentis, zlokalizowanym około 13 km na północny wschód od Liddy (Lod).
Wikipedia
rozmieszczenie towaru na statku
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) mors. równomierne rozłożenie ciężaru na jednostce pływającej
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) gw-pl|Śląsk Cieszyński. gospoda dzierżawna
Wiktionary
rzecz. aryndator m.
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) gw-pl|Śląsk Cieszyński. dzierżawca
Wiktionary
rzecz. arynda m.
Wiktionary
imię męskie
SJP.pl
Wikipedia
zimozielona bylina z rodziny kosaćcowatych
SJP.pl
Arystea (gr. Aristea) – imię żeńskie pochodzenia greckiego. Oznacza: „szlachetna, arystokratka”.
Męska wersja imienia: Arysteusz.
Wikipedia
1. Arystofanes z Aten (ok. 446-385 p.n.e.) - grecki komediopisarz;
2. Arystofanes z Bizancjum (ok. 257-180 p.n.e.) - grecki filolog
SJP.pl
Arystofanes z Aten (gr. Ἀριστοφάνης, Aristophanes) (ok. 446–385 p.n.e.) – grecki komediopisarz, jeden z twórców komedii staroattyckiej, syn średnio zamożnego chłopa o imieniu Filippos. Jego działalność przypadła na schyłkowy okres demokracji ateńskiej, gdy następowały zmiany w życiu politycznym, społecznym i kulturalnym, a także w sposobie myślenia i metodach kształcenia młodzieży (zob. Sokrates). Zapewne nie do końca porzucił wieś i choć nie mieszkał w Atenach, to bywał w nich często. Nie piastował w mieście urzędów i patrzył na demokrację ateńską z boku, zachowując większy obiektywizm.
Wikipedia
przymiotnik relacyjny
(1.1) liter. związany z dziełami Arystofanesa; taki jak u Arystofanesa
Wiktionary
rzecz. Arystofanes mos.
Wiktionary
przymiotnik dzierżawczy - należący do Arystofanesa lub z nim związany
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy, nazwa własna
(1.1) imię|polski|m.;
Wiktionary
Arystokles – imię męskie pochodzenia greckiego od Αριστοκλης: αριστος (aristos) – „najlepszy” i κλεος (kleos) – „sława, chwała”. Oznaczało „najlepszą sławę”. Było to prawdziwe imię filozofa Platona. Wśród świętych – św. Arystokles, męczennik (II wiek).
Arystokles imieniny obchodzi 23 czerwca.
Znane osoby noszące imię Arystokles:
Wikipedia
IPA: ˌarɨˈstɔklɛs, AS: arystokles
Wiktionary
zdrobnienie od: arystokrata
SJP.pl
1. najwyżej usytuowana warstwa społeczna w państwach niewolniczych i feudalnych, zawdzięczająca swą pozycję długiej i chlubnej tradycji rodowej, tytułom, stanowiskom i majątkom;
2. przenośnie o elicie danego społeczeństwa;
3. ustrój polityczny starożytnej Grecji, w którym rządy sprawowali przedstawiciele najbogatszych rodów
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) najwyższy stan społeczny, do którego przynależy się (najczęściej) ze względu na urodzenie;
(1.2) przen. elitarna grupa ludzi, wyróżniająca się w społeczeństwie
(1.3) ustrój wyróżniony przez Arystotelesa, charakteryzujący się rządami niewielkiej elity, (wedle założeń) ludzi najlepszych pod względem moralnym;
Wiktionary
Wikipedia
(1.1) Przebywająca na emigracji arystokracja urządzała bale i imprezy pomyślane jako narodowa manifestacja.
Wiktionary
IPA: ˌarɨstɔˈkrat͡sʲja, AS: arystokracʹi ̯a
Wiktionary
rzecz. arystokratyzm m., arystokratyczność ż., arystokrata mos., arystokratka ż.
przym. arystokratyczny
przysł. arystokratycznie
Wiktionary
(1.1) magnateria, możnowładztwo; przest. jaśniepaństwo
Wiktionary
dawniej: arystokratyczny
SJP.pl
osoba należąca do arystokracji
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) osoba należąca do arystokracji
(1.2) książk. przen. osoba będąca członkiem elity jakiegoś środowiska
Wiktionary
Wikipedia
(1.1) W Krakowie bowiem arcybiskupi bywali zwykle wybierani spośród arystokratów.
Wiktionary
IPA: ˌarɨstɔˈkrata, AS: arystokrata
Wiktionary
rzecz. arystokracja ż.
:: fż. arystokratka ż.
przym. arystokratyczny
przysł. arystokratycznie
Wiktionary
(1.1) jaśniepan, magnat, możnowładca, wielmoża
Wiktionary
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) kobieta należąca do arystokracji
Wiktionary
IPA: ˌarɨstɔˈkratka, AS: arystokratka
Wiktionary
rzecz. arystokracja ż.
:: fm. arystokrata m.
przym. arystokratyczny
przysł. arystokratycznie
Wiktionary
(1.1) dama, magnatka
Wiktionary
przysłówek sposobu
(1.1) w sposób arystokratyczny
Wiktionary
(1.1) Sam Sokrates też nie krył swoich sympatii do arystokratycznie rządzonych: Sparty, Teb, Megary, Krety.
(1.1) Jeden z gości hotelowych miał arystokratycznie brzmiące nazwisko.
Wiktionary
rzecz. arystokrata mos., arystokratka ż., arystokracja ż., arystokratyczność ż.
przym. arystokratyczny
Wiktionary
rzadki stopień wyższy od przymiotnika: arystokratyczny; bardziej arystokratyczny
SJP.pl
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) odprzym. cecha tego, co jest arystokratyczne; cecha tych, którzy są arystokratyczni
Wiktionary
rzecz. arystokracja ż., arystokratyzm m., arystokrata m., arystokratka ż.
przym. arystokratyczny
przysł. arystokratycznie
Wiktionary
związany z arystokracją lub arystokratami, właściwy arystokratom (np. arystokratyczne przywileje, arystokratyczne zachowanie)
SJP.pl
przymiotnik
(1.1) związany z arystokracją
(1.2) charakterystyczny dla arystokratów, posiadający cechy przypisywane arystokratom lub arystokracji
(1.3) polit. związany z arystokracją jako formą sprawowania rządów
Wiktionary
(1.1) Dynastia Haszymidów to arystokratyczny ród arabski z plemięemienia Kurajszytów, obejmujący potomków dziadka Mahometa.
Wiktionary
IPA: ˌarɨstɔkraˈtɨt͡ʃnɨ, AS: arystokratyčny
Wiktionary
rzecz. arystokracja ż., arystokratyzm m., arystokratyczność ż., arystokrata m., arystokratka ż.
przysł. arystokratycznie
Wiktionary
(1.1) możnowładczy
Wiktionary
1. pochodzenie arystokratyczne, należenie do arystokracji; wyższość, wyniosłość;
2. przenośnie: elitarność
SJP.pl
rodzaj domowej katarynki
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) muz. daw. domowa katarynka odtwarzająca muzykę z perforowanych płyt
Wiktionary
IPA: aˈrɨstɔ̃n, AS: arystõn
Wiktionary
(384-322 p.n.e.) filozof grecki
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy, nazwa własna
(1.1) hist. filozof grecki,
(1.2) imię|polski|m.
Wiktionary
Arystoteles (starogr. Ἀριστοτέλης, Aristotelēs, ur. 384 p.n.e. w Stagirze, zm. 322 p.n.e. w Chalkis) – filozof, jeden z trzech – obok Sokratesa i Platona – najsławniejszych filozofów starożytnej Grecji. Nazywany też Stagirytą (od miejsca urodzenia) lub po prostu Filozofem (w tekstach średniowiecznych i nowożytnych).
Wikipedia
(1.1) Arystoteles był greckim filozofem.
Wiktionary
IPA: ˌarɨstɔˈtɛlɛs, AS: arystoteles
Wiktionary
rzecz. arystotelizm mrz., arystotelik mos., neoarystotelizm m.
przym. arystotelesowski, arystotelesowy, arystoteliczny
Wiktionary
(1.1) Stagiryta
Wiktionary
taki jak u Arystotelesa, charakterystyczny dla Arystotelesa; arystotelesowy
SJP.pl
przymiotnik
(1.1) filoz. odnoszący się do Arystotelesa lub jego nauk
Wiktionary
rzecz. Arystoteles mos.
przym. arystotelesowy
Wiktionary
(1.1) arystotelesowy
Wiktionary
taki jak u Arystotelesa, charakterystyczny dla Arystotelesa; arystotelesowski
SJP.pl
przymiotnik relacyjny
(1.1) filoz. odnoszący się do Arystotelesa lub jego nauk
Wiktionary
rzecz. Arystoteles mos., arystotelesowskość ż., arystoteliczka ż., arystotelik mos., arystotelizm mrz.
przym. Arystotelesowski, arystotelesowski, Arystotelesowy, arystoteliczny
Wiktionary
(1.1) Arystotelesowski, arystotelesowski, Arystotelesowy; daw. arystoteliczny
Wiktionary
zwolenniczka arystotelizmu (poglądów filozoficznych zapoczątkowanych przez Arystotelesa i rozwijanych przez jego uczniów)
SJP.pl
zwolennik arystotelizmu (poglądów filozoficznych zapoczątkowanych przez Arystotelesa i rozwijanych przez jego uczniów); perypatetyk
SJP.pl
ogół poglądów filozoficznych zapoczątkowanych przez Arystotelesa i rozwijanych przez jego uczniów, zwolenników (perypatetyków); perypatetyzm
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) filoz. doktryna filozoficzna Arystotelesa
Wiktionary
Arystotelizm – grupa doktryn filozoficznych związanych z twórczością Arystotelesa. Oprócz jego własnych poglądów termin ten może oznaczać:
Wikipedia
(1.1) W ich poglądach widoczne były wpływy arystotelizmu.
Wiktionary
rzecz. Arystoteles m.
przym. arystotelesowy
Wiktionary
1. Arystydes Sprawiedliwy - polityk ateński;
2. Arystydes z Aten - apologeta chrześcijański;
3. uczeń Sokratesa;
4. Arystydes z Teb - malarz grecki
SJP.pl
Imię Arystydes (gr. Aristejdes) nosiło wielu sławnych Greków:
Wikipedia
przymiotnik dzierżawczy - należący do Arystydesa lub z nim związany
SJP.pl
Arystyp z Cyreny (ok. 435-356 p.n.e.) - filozof grecki
SJP.pl
Arystyp z Cyreny (ok. 435-356 p.n.e.) – filozof grecki, założyciel szkoły cyrenaików.
Był uczniem Sokratesa, a wcześniej zapoznał się także z poglądami Protagorasa. Spośród uczniów Sokratesa zachował największą niezależność względem jego nauk. W swoich rozważaniach zbliżał się do sofistów. Upodabniał go do nich także wędrowny tryb życia i zwyczaj pobierania opłaty za naukę. W przeciwieństwie do Antystenesa i cyników cenił życie wygodne i światowe.
Wikipedia
przymiotnik dzierżawczy - należący do Arystypa lub z nim związany
SJP.pl
kobieta zajmująca się arytmetyką
SJP.pl
przysłówek sposobu
(1.1) według działań arytmetycznych (zgodnie z nimi, za ich pomocą)
Wiktionary
(1.1) Unia, owszem, jest nieporównanie słabsza arytmetycznie od AWS, ale logika większościowa, którą rządzą się nasze instytucje polityczne, daje jej w tej kadencji pozycję języczka u wagi.
Wiktionary
IPA: ˌarɨtmɛˈtɨt͡ʃʲɲɛ, AS: arytmetyčʹńe
Wiktionary
rzecz. arytmetyka ż., arytmetyk m.
przym. arytmetyczny
Wiktionary
przymiotnik od: arytmetyka (dział matematyki)
SJP.pl
przymiotnik
(1.1) mat. dotyczący arytmetyki, związany z arytmetyką
Wiktionary
(1.1) Cztery działania arytmetyczne to: dodawanie, odejmowanie, mnożenie, dzielenie.
Wiktionary
IPA: ˌarɨtmɛˈtɨt͡ʃnɨ, AS: arytmetyčny
Wiktionary
rzecz. arytmetyka ż., arytmetyk m., arytmetyczka ż., arytmetyzacja ż.
przysł. arytmetycznie
Wiktionary
matematyk zajmujący się liczbami, ich relacjami i działaniami na nich
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) człowiek zajmujący się arytmetyką
(1.2) przen. człowiek oszczędny, skrupulatny, wyrachowany
Wiktionary
(1.1) Witold jest wybitnym arytmetykiem.
Wiktionary
IPA: ˌarɨtˈmɛtɨk, AS: arytmetyk
Wiktionary
rzecz. arytmetyka ż., arytmetyzacja ż.
przysł. arytmetycznie
przym. arytmetyczny
Wiktionary
1. dział matematyki zajmujący się liczbami, ich relacjami i działaniami na nich;
2. arytmetyka elementarna - część matematyki, zajmująca się liczbami wyrażonymi w cyfrach oraz regułami działań wykonywanych na liczbach
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) mat. gałąź matematyki, zajmująca się własnościami liczb i związkami między liczbami;
(1.2) przest. nauka dobrego rachowania
(1.3) przest. nauka o liczbach i działaniach na nich
forma rzeczownika.
(2.1) D. i B. lp. od: arytmetyk
Wiktionary
Arytmetyka (łac. arithmetica, gr. ἀριθμητική arithmētikē, z ἀριθμός – liczba) – dział matematyki zajmujący się liczbami; jeden z podstawowych i najstarszych. Obejmuje co najmniej dwa obszary wiedzy:
Wikipedia
(1.1) Matematyka jest królową wszystkich nauk, a arytmetyka jest królową całej matematyki. (Carl Gauss)
Wiktionary
IPA: ˌarɨtˈmɛtɨka, AS: arytmetyka
Wiktionary
rzecz. arytmetyk m., arytmetyzacja ż.
przym. arytmetyczny
przysł. arytmetycznie
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) sprowadzenie problemu do formy nadającej się do zbadania metodami arytmetycznymi
Wiktionary
(1.1) Ten problem trzeba poddać arytmetyzacji.
Wiktionary
IPA: ˌarɨtmɛtɨˈzat͡sʲja, AS: arytmetyzacʹi ̯a
Wiktionary
rzecz. arytmetyka ż., arytmetyk m.
przym. arytmetyczny
Wiktionary
przedstawiać w postaci arytmetycznej
SJP.pl
1. w medycynie: nierówny rytm pracy serca, niemiarowość tętna;
2. nierówny rytm pracy czegoś, zwłaszcza urządzenia lub organu
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) med. nieprawidłowy rytm pracy serca
(1.2) brak lub zakłócony rytm (czegokolwiek)
Wiktionary
Zaburzenie rytmu serca, arytmia, dysrytmia, niemiarowość serca – stan, w którym skurcze mięśnia sercowego są nieregularne, a ich częstotliwość wychodzi poza bezpieczny zakres 60–100 uderzeń na minutę. Zaburzenia rytmu serca są spowodowane nieprawidłowym wytwarzaniem bodźców albo nieprawidłowym ich przewodzeniem. Czasami obydwa te zaburzenia występują jednocześnie. Stan taki często stanowić może zagrożenie dla życia, chociaż nie jest to regułą.
Wikipedia
(1.1) Ciotka Klotylda zawsze przy wspólnym wieczerzowaniu uskarżała się na jakieś arytmie, choć podobno lekarze nic takiego u niej nie stwierdzili.
Wiktionary
IPA: aˈrɨtmʲja, AS: arytmʹi ̯a
Wiktionary
rzecz. arytmiczność ż.
przym. arytmiczny
przysł. arytmicznie
Wiktionary
(1.1) zaburzenie rytmu, niemiarowość, dysrytmia
(1.2) nierytmiczność
Wiktionary
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) cecha tego, co arytmiczne
Wiktionary
rzecz. arytmia ż.
przym. arytmiczny
przysł. arytmicznie
Wiktionary
(1.1) nierytmiczność
Wiktionary
1. w medycynie: związany z arytmią, wynikający z arytmii (np. arytmiczne dolegliwości, arytmiczne skurcze);
2. tyle co: nierytmiczny, nierównomierny (np. arytmiczne ruchy taneczne, arytmiczna praca urządzenia)
SJP.pl
przymiotnik
(1.1) nie mający rytmu, nieregularny
(1.2) med. związany z arytmią serca
Wiktionary
rzecz. rytm mrz., arytmia ż., arytmiczność ż.
Wiktionary
(1.1) nierytmiczny, nieregularny
Wiktionary
w medycynie: powodujący arytmię serca
SJP.pl
urządzenie do wykonywania działań arytmetycznych; arytmometr
SJP.pl
rodzaj łamigłówki cyfrowej
SJP.pl
jeden z objawów występujący w nerwicy natręctw, nieprzezwyciężona potrzeba liczenia i wykonywania działań arytmetycznych (liczenie schodów, oddechów) oraz często przypisywanie liczbom własności magicznych
SJP.pl
Wikipedia
urządzenie do wykonywania działań arytmetycznych
SJP.pl
Wikipedia
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) ezot. wróżenie z liczb na podstawie wiedzy numerologicznej
Wiktionary
(1.1) Do dywinacji wykorzystywano także liczby (arytomancja) i litery (gematria, onomancja). Starożytni Grecy porównywali liczbę i wartość liter w imionach zawodników i na tej podstawie typowali zwycięzcę.
Wiktionary
osoba dążąca do władzy, pieniędzy, stanowisk za wszelką cenę; karierowicz
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) książk. człowiek bez skrupułów dążący do zdobycia pozycji, pieniędzy czy władzy
Wiktionary
(1.1) W tym przedsiębiorstwie zawsze znajdowali przechowalnię różni arywiści z bożej łaski. (z Internetu)
Wiktionary
IPA: ˌarɨˈvʲista, AS: aryvʹista
Wiktionary
rzecz. arywizm m.
:: fż. arywistka ż.
Wiktionary
(1.1) karierowicz
Wiktionary
dążenie do pieniędzy, stanowisk, władzy itp. za wszelką cenę; karierowiczostwo
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męski
(1.1) dążenie do celu "po trupach", bez brania pod uwagę kwestii etycznych
Wiktionary
rzecz. arywista mos., arywistka ż.
przym. arywistyczny
przysł. arywistycznie
Wiktionary
(1.1) karierowiczostwo
Wiktionary
proces wywłaszczenia mienia żydowskiego podjęty przez nazistów
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna
(1.1) geogr. adm. miasto w europejskiej części Rosji w obwodzie niżnonowogrodzkim;
Wiktionary
Arzamas (ros. Арзамас) – miasto w europejskiej części Rosji w obwodzie niżnonowogrodzkim, położone na wysokim prawym brzegu Tioszy, dopływie Oki. 410 km na wschód od Moskwy i 112 km na południe od Niżnego Nowogrodu. Centrum administracyjne rejonu arzamaskiego.
Wikipedia
przym. arzamaski
Wiktionary
przymiotnik relacyjny
(1.1) związany z Arzamasem, dotyczący Arzamasu
Wiktionary
(1.1) Polacy nie mogli przedostać się do przyczółka, mimo kontrataków Małachowskiego, który pośpieszył im z pomocą oraz jednoczesnego uderzenia pułku Sierawskiego na wołyńców i dragonów arzamaskich.
(1.1) Najsilniej przy tym zareagowały gęsi chińskie (wiek dojrzewania średnio 150 dni), najpóźniej zaś dojrzewające gęsi arzamaskie skróciły okres dojrzewania z 331 do średnio 212 dni.
Wiktionary
rzecz. Arzamas mrz.
Wiktionary
wieś w województwie podkarpackim, dawny ośrodek rządowy (zlikwidowany w 1989 roku)
SJP.pl
Arłamów – osada w Polsce położona w województwie podkarpackim, w powiecie bieszczadzkim, w gminie Ustrzyki Dolne.
W latach 1975–1998 miejscowość położona była w województwie krośnieńskim.
Wikipedia
1. najwyższa karta w większości gier karcianych
2. ktoś perfekcyjny w tym co robi; tuz, mistrz, znakomitość;
3. drobna moneta miedziana w starożytnym Rzymie
4. jednostka ciężaru w starożytnym Rzymie;
5. potocznie: aseksualista; aseks
SJP.pl
rzeczownik, nazwa własna
(1.1) liter. pies Ali z Elementarza M. Falskiego
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(2.1) hist. członek plemięemienia Asów (Alanów)
(2.2) mit. przedstawiciel głównej dynastii bogów nordyckich
Wiktionary
Wikipedia
(1.1) Ala ma kota. As to Ali pies.
Wiktionary
IPA: as, AS: as
Wiktionary
rzecz. as
Wiktionary
antonimy.
hiperonimy.
hiponimy.
holonimy.
meronimy.
pokrewne.
rzecz. as
frazeologia.
etymologia.
uwagi.
tłumaczenia.
* duński: (2.2) as w.
źródła.
== As (język luksemburski.) ==
wymowa.
znaczenia.
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) padlina, ścierwo
odmiana.
(1.1) blm.
przykłady.
składnia.
kolokacje.
synonimy.
Wiktionary
w muzyce: gama lub tonacja muzyczna oparta na skali durowej, rozpoczynająca się od dźwięku as
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) muz. gama lub tonacja durowa zaczynająca się od dźwięku as (w zapisie nutowym z czterema bemolami)
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(2.1) muz. akord durowy oparty na tonice tonacji As-dur (1.1)
Wiktionary
rzecz. as
Wiktionary
w muzyce: gama lub tonacja muzyczna oparta na skali molowej, rozpoczynająca się od dźwięku as
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) muz. gama lub tonacja molowa zaczynająca się od dźwięku as (w zapisie nutowym z siedmioma bemolami)
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(2.1) muz. akord molowy oparty na tonice tonacji as-moll (1.1)
Wiktionary
IPA: ˈas‿mɔl, AS: as‿mol
Wiktionary
rzecz. as
Wiktionary
1. najwyższa karta w większości gier karcianych
2. ktoś perfekcyjny w tym co robi; tuz, mistrz, znakomitość;
3. drobna moneta miedziana w starożytnym Rzymie
4. jednostka ciężaru w starożytnym Rzymie;
5. potocznie: aseksualista; aseks
SJP.pl
Wikipedia
Asaf (אסף) – postać biblijna ze Starego Testamentu. Lewita, który prowadził śpiew za panowania króla Dawida.
Wikipedia
gumożywica otrzymywana z korzeni i kłączy zapalniczki lekarskiej, stosowana dawniej w nalewkach jako środek uspokajający
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) kulin. indyjska substancja przyprawowa i lecznicza, gumożywica wydzielana z kłączy zapaliczki cuchnącej, Ferula assa-foetida L., zamiennik cebuli i czosnku;
Wiktionary
Asafetyda (asafetida; hin. हींग , trl. hīng) – gumożywica otrzymywana z korzeni i kłączy zapaliczki cuchnącej (Ferula assa-foetida), występującej w północnych Indiach, Iranie i Afganistanie. W Polsce nazywana czarcim łajnem lub smrodzieńcem. W j. angielskim asafoetida lub stinking gum (dosłownie: „śmierdząca guma”).
Wikipedia
(1.1) audio|Pl-Podano wołowinę po angielsku z sosem z cebuli, szalotek, asafetydy, czosnku i goździków.ogg. Podano wołowinę po angielsku z sosem z cebuli, szalotek, asafetydy, czosnku i goździków.
Wiktionary
IPA: ˌasafɛˈtɨda, AS: asafetyda
Wiktionary
(1.1) czarcie łajno, smrodzieniec
Wiktionary
postać biblijna ze Starego Testamentu, siostrzeniec króla Dawida
SJP.pl
Asahel, Asael (zm. ~1010 p.n.e.) – postać biblijna ze Starego Testamentu.
Siostrzeniec króla Dawida. Asahel był jednym z najdzielniejszych żołnierzy Dawida i stał na czele jednego z jego hufców liczącego podobno 24 000 wojowników, gdzie po jego śmierci dowództwo przejął jego syn Zebadiasz. Poległ w Bitwie na Polu Boków z rąk Abnera przez ugodzenie odwrotną stroną dzidy.
Wikipedia
stan w Indiach
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna
(1.1) geogr. adm. stan w północno-wschodnich Indiach ze stolicą w Dispurze;
Wiktionary
Asam (hindi असम, trb.: Asam, trl.: Asam; ang. Assam) – stan w północno-wschodnich Indiach ze stolicą w Dispurze. Leży u stóp Himalajów i sąsiaduje ze stanami: Arunachal Pradesh, Nagaland, Manipur, Mizoram, Tripura i Meghalaya oraz z Bhutanem i Bangladeszem.
14. pod względem liczby ludności stan Indii, utrzymał swoją pozycję względem 2001 roku.
Wikipedia
rzecz. Asamka ż.
Wiktionary
przestarzale: bal, zebranie, spotkanie towarzyskie
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) daw. zebranie towarzyskie, biesiada, bal, raut
Wiktionary
kompozycje powstałe ze złączenia w trójwymiarową całość różnych elementów
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) szt. trójwymiarowy kolaż z gotowych przedmiotów;
Wiktionary
Asamblaż (fr. assemblage, tłum. gromadzenie/zbieranie/zbiór) – forma artystyczna, będąca odmianą kolażu, według której tworzy się trójwymiarowe kompozycje z przedmiotów gotowych.
Praca złożona z różnego rodzaju przedmiotów: codziennego użytku, bezużytecznych fragmentów, form naturalnych, wszelkich możliwych obiektów. Dzieło powstaje z przedmiotów, które nie są stworzone przez autora asamblażu, ale jedynie przez niego użyte, a czasem także specjalnie spreparowane, czy przystosowane (np. pomalowane, odłączone od całości, połączone z czymś innym, zniszczone). Asamblaż może mieć postać jednego obiektu powstałego z połączenia innych lub może stanowić rodzaj zbioru, kolekcji przedmiotów. Można to określić jako pewnego rodzaju przestrzenny collage otwarty na wszelkie materiały i pomysły ich zestawień i połączeń. Poszczególne fragmenty w asamblażu mogą być ze sobą sklejone, związane, umieszczone w rodzaju wspólnego pojemnika, luźno położone, powieszone obok siebie itd. Dzięki asamblażom z fragmentów tworzone są nowe znaczenia, powstają nowe związki między znaczeniami, które niosą ze sobą składowe części.
Wikipedia
(1.1) W Polsce pionierem asamblażu był Władysław Hasior.
(1.1) Poobwieszała mi poczekalnię asamblażami jakiejś awangardowej artystki z Cieszyna.
Wiktionary
nazwisko
SJP.pl
język z grupy indyjskiej języków indoeuropejskich; język asamski
SJP.pl
Asami (jap. あさみ, アサミ) – żeńskie imię japońskie, może być używane także jako nazwisko.
Wikipedia
mieszkanka Asamu (stanu w Indiach)
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) etn. przedstawicielka rdzennej ludności zamieszkującej Asam w Indiach
Wiktionary
rzecz. Asam mrz.
:: fm. Asamczyk mos.
przym. asamski
Wiktionary
1. → Asam;
2. język asamski - jeden z języków urzędowych Indii; język assamski
SJP.pl
przymiotnik relacyjny
(1.1) związany z Asamem
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(2.1) jęz. język asamski;
Wiktionary
rzecz. Asamka ż.
Wiktionary
dawniej: tytuł grzecznościowy, skrót od wyrażenia "waszmość pan", zwykle jako zwrot kierowany wprost do rozmówcy, odpowiadający dzisiejszemu "pan", "wy" (zwykle z odcieniem lekceważenia); aćpan, acpan, aspan, waćpan, wacpan, waspan, acan
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) daw. zob. acan.
forma rzeczownika.
(2.1) D. plural|asana.
Wiktionary
Asan (kor. 아산) – miasto w Korei Południowej, w prowincji Chungcheong Południowy. W 2024 liczyło 388 742 mieszkańców.
Wikipedia
(1.1) — Cóż asan milczysz? Prawdę mówię, choć i gorzką.
Wiktionary
IPA: ˈasãn, AS: asãn
Wiktionary
rzecz. asanna ż., asaństwo mos.
:: fż. asani ż.
:: zdrobn. asanek m.
Wiktionary
pozycja w jodze
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) postawa ciała w jodze;
forma rzeczownika.
(2.1) D. i B. lp. od: asan
Wiktionary
Wikipedia
(1.1) Niewątpliwie na początku wskazane jest poznanie powiązanych ze sobą układów asan.
Wiktionary
IPA: aˈsãna, AS: asãna
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) daw. asani dobrodziejka (zwykle zwrot do rozmówczyni)
Wiktionary
rzecz. acan mos., acanek mos., acani ż., acanka ż., acanna ż., acaństwo n., acpan mos., acpani mos., aćpan mos., aćpani ż., asanna ż., asaństwo n., aspan mos., aspani ż., aspanna ż., wacan ż., wacani ż., wacanna ż., waćpan mos., waćpani ż., waćpanna ż., waćpaństwo n., wasan mos., wasani ż., wasanna ż., wasaństwo n., waspan mos., waspani ż., waspanna ż., waspanowanie n., waszmość pan mos., waszmość pani ż., waszmość panna ż., waszmość państwo n., asińdźka ż., asynćka ż., aśćka ż., asani ż.
czas. waspanować ndk.
przym. waćpanowy, waćpański
Wiktionary
(1.1) asińdźka, asynćka, aśćka, acpani, acanna, wasani, waspanna, wacanna, aspani, aspanna, waćpani, waćpanna, waspani, waspanna, waszmość pani, waszmość panna
Wiktionary
używany dawniej skrót od: waszmość pani; acani
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) daw. zob. waszmość pani.
Wiktionary
(1.1) Ale cóż ta fraszka może mieć wspólnego z honorem domu, wybijże to sobie asani z głowy.
Wiktionary
rzecz. asanna ż., asaństwo mos.
:: fm. asan m.
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) daw. zob. waszmość panna.
Wiktionary
(1.1) — E! coś mi asanna zbladłaś i kaszelek! co? czy się nudzisz? czyś chora?
Wiktionary
rzecz. asan m., asanek m., asani ż., asaństwo mos.
Wiktionary
[czytaj: asap lub es sun es posibl] skrót od: as soon as possible - tak szybko, jak to możliwe; jak najszybciej, asap
SJP.pl
dźwięk "a" obniżony o dwa półtony
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) muz. dźwięk a obniżony o cały ton;
Wiktionary
Asas – dźwięk, którego częstotliwość dla asas¹ wynosi około 391,9 Hz. Jest to obniżony za pomocą podwójnego bemola dźwięk a. Dźwięki enharmonicznie równoważne to: g i fisis.
Wikipedia
IPA: ˈasas, AS: asas
Wiktionary
członek radykalnego ugrupowania religijnego muzułmańskich ismailitów; nizaryta
SJP.pl
Nizaryci, arab. النزاريون, znani także jako asasyni – dominujący współcześnie odłam ismailitów, uznający linię imamów wywodzącą się od Nizara.
Wikipedia
członek radykalnego ugrupowania religijnego muzułmańskich ismailitów; nizaryta
SJP.pl
Nizaryci, arab. النزاريون, znani także jako asasyni – dominujący współcześnie odłam ismailitów, uznający linię imamów wywodzącą się od Nizara.
Wikipedia
stopień oficerski u Kozaków zaporoskich; asauła, asawuł(a), esauł
SJP.pl
Esauł, asauł (z tur. jasauł) – stopień oficerski w wojskach kozackich carskiej Rosji.
Od 1576 r. w wojskach kozackich z okresu carskiego była to ranga (stopień) i zarazem stanowisko (esauł generalny, marszowy, staniczny, sotenny, pułkowy, artyleryjski itp.). W latach 1798-1800 zrównano go w kawalerii z rangą rotmistrza.
Wikipedia
stopień oficerski u Kozaków zaporoskich; asauł, asawuł(a), esauł
SJP.pl
Esauł, asauł (z tur. jasauł) – stopień oficerski w wojskach kozackich carskiej Rosji.
Od 1576 r. w wojskach kozackich z okresu carskiego była to ranga (stopień) i zarazem stanowisko (esauł generalny, marszowy, staniczny, sotenny, pułkowy, artyleryjski itp.). W latach 1798-1800 zrównano go w kawalerii z rangą rotmistrza.
Wikipedia
stopień oficerski u Kozaków zaporoskich; asawuła, asauł(a), esauł
SJP.pl
Esauł, asauł (z tur. jasauł) – stopień oficerski w wojskach kozackich carskiej Rosji.
Od 1576 r. w wojskach kozackich z okresu carskiego była to ranga (stopień) i zarazem stanowisko (esauł generalny, marszowy, staniczny, sotenny, pułkowy, artyleryjski itp.). W latach 1798-1800 zrównano go w kawalerii z rangą rotmistrza.
Wikipedia
stopień oficerski u Kozaków zaporoskich; asawuł, asauł(a), esauł
SJP.pl
symbol apostilbu, jednostki fizycznej
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna
(1.1) geogr. adm. miasto w Rosji, w obwodzie swierdłowskim, położone na Uralu;
Wiktionary
Asbiest (ros. Асбест), w latach 1889–1928 Kudielka (ros. Куделька) – miasto w Rosji (obwód swierdłowski), położone na Uralu, nad rzeką Wielki Reft.
Osada została założona w 1889 roku. Prawa miejskie otrzymała w 1933 roku. W 2002 roku decyzją Dumy Miasta Asbiest otrzymał swój herb.
Wikipedia
minerał, mieszanina tlenków i wodorotlenków manganu
SJP.pl
Congregatio Sororum Adoratricium Sanguinis Christi - zakon adoratorek
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna
(1.1) mit. legendarna włócznia świętego Jerzego, którą zabił smoka
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna
(1.1) imię|polski|ż.;
Wiktionary
Ascelina – niejasnego pochodzenia imię żeńskie, które może wywodzić się od germańskich imion dwuczłonowych z pierwszym elementem adal- – "szlachetny, znakomity". Może jednak także pochodzić od łac. ascella – "pacha". Patronką imienia w Kościele katolickim jest św. Ascelina, ur. w Ville-sous-la-Ferté, krewna św. Bernarda z Clairvaux, mistyczka".
Ascelina imieniny obchodzi 23 sierpnia.
Wikipedia
(1.1) Ascelina imieniny obchodzi 23 sierpnia.
Wiktionary
ruch ku górze wody podziemnej w skałach, wynikający z różnicy ciśnień hydrostatycznych; ascenzja
SJP.pl
Ascenzja (ascencja, przesączanie pionowe) – ruch wody podziemnej w skałach wynoszący ją ku górze pod wpływem różnicy ciśnień hydrostatycznych lub ciśnienia petrostatycznego.
Wikipedia
antenat; krewny po linii wstępnej
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) astrol. punkt ekliptyki, który wschodzi w określonym momencie i miejscu na Ziemi;
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(2.1) daw. praw. każdy przodek danej osoby;
Wiktionary
Ascendent – w astrologii punkt ekliptyki, który wschodzi w określonym momencie i miejscu na Ziemi. Jego położenie uzależnione jest więc od dokładnego czasu i współrzędnych geograficznych danego zdarzenia (np. narodzenia człowieka). Przeciętnie co około dwie godziny nad wschodnim horyzontem pojawia się nowy znak zodiaku, można przyjąć, że co około dwie godziny zmienia się ascendent. Jest to jednak duże uproszczenie, gdyż nachylenie ekliptyki sprawia, że np. na szerokości geograficznej, na jakiej położona jest Polska najszybciej wschodzi znak Ryb (około godziny) a najwolniej znak Panny (około 3 godzin).
Wikipedia
(1.1) Położenie ascendentu uzależnione jest więc od dokładnego czasu i współrzędnych geograficznych danego zdarzenia
Wiktionary
IPA: asˈt͡sɛ̃ndɛ̃nt, AS: ascẽndẽnt
Wiktionary
rzecz. fż. ascendentka ż.
Wiktionary
(2.1) antenat, przodek, wstępny
Wiktionary
w astrologii: związany ze znakiem zodiaku, który określony jest dla danej osoby czasem jego urodzin
SJP.pl
antenatka; krewna po linii wstępnej
SJP.pl
o wodzie i jej źródłach: wznoszący się ku górze, wypływający pod ciśnieniem, ascenzyjny
SJP.pl
ruch ku górze wody podziemnej w skałach, wynikający z różnicy ciśnień hydrostatycznych; ascencja
SJP.pl
Ascenzja (ascencja, przesączanie pionowe) – ruch wody podziemnej w skałach wynoszący ją ku górze pod wpływem różnicy ciśnień hydrostatycznych lub ciśnienia petrostatycznego.
Wikipedia
1. człowiek, który poprzez umęczenie swojego ciała chce zapewnić sobie oczyszczenie z grzechów i życie wieczne w niebie;
2. człowiek prowadzący bardzo surowy tryb życia, wyrzekający się przyjemności i wygód;
3. zwolennik prostoty i oszczędności wyrazu w sztuce
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) człowiek uprawiający ascezę
(1.2) przen. człowiek nie mający wielkich wymagań
(1.3) przen. zwolennik prostoty i surowości formy w sztuce
Wiktionary
Asceta (gr. asketes „ćwiczący się”) – wyznawca religijny zmierzający do zbawienia przez ascezę. W rozumieniu potocznym człowiek odmawiający sobie przyjemności życiowych z innych pobudek niż religijne.
Wierzący usiłujący osiągnąć zbawienie lub dążący do doskonałości przez ascezę w braminizmie i buddyzmie to sannjasin, w chrześcijaństwie i judaizmie to anachoreta. Zorganizowana zbiorowość mnisza prowadząca ascetyczny tryb życia nazywana jest monastycyzmem.
Wikipedia
(1.1) Założycielem alkantarynów był franciszkański mistyk i asceta św. Piotr z Alkantary.
Wiktionary
IPA: asˈt͡sɛta, AS: asceta
Wiktionary
rzecz. asceza ż., ascetyczność ż., ascetyzm m.
:: fż. ascetka
przym. ascetyczny
przysł. ascetycznie
Wiktionary
(1.1) pokutnik, samotnik, pustelnik, jogin
Wiktionary
kobieta stosująca praktyki ascezy
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) osoba płci żeńskiej żyjąca w ascezie
Wiktionary
rzecz. asceza ż., ascetyczność ż., ascetyzm m.
:: fm. asceta mos.
przym. ascetyczny
przysł. ascetycznie
Wiktionary
przysłówek
(1.1) w sposób ascetyczny
Wiktionary
rzecz. asceza ż., asceta m., ascetka ż., ascetyzm m.
przym. ascetyczny
Wiktionary
1. wynikający z rygorów ascezy, właściwy ascezie (np. ascetyczny tryb życia, ascetyczny wygląd);
2. związany z ascetyką (np. traktat ascetyczny)
SJP.pl
przymiotnik
(1.1) właściwy ascezie, umartwianiu się, pełen wyrzeczeń
(1.2) pełen prostoty, oszczędny, surowy
Wiktionary
(1.2) Jej secesyjna fasada kontrastuje z ascetycznym w architektonicznej formie kościołem protestanckim, od którego wywodzi się nazwa ulicy.
Wiktionary
rzecz. asceza ż., ascetyzm mrz., asceta m., ascetka ż.
przysł. ascetycznie
Wiktionary
(1.2) spartański
Wiktionary
dział etyki chrześcijańskiej dotyczący ascezy; ascetyzm
SJP.pl
Ascetyka (z stgr. ἄσκησις, askesis - ćwiczenie) – dział teologii, który zajmuje się kształtowaniem postawy duchowej chrześcijanina poprzez ascezę. Jest to, jak podaje Mały słownik teologiczny: dyscyplina teologiczna, która zajmuje się sytuacją i zadaniami konkretnego życia chrześcijańskiego w aspekcie jego indywidualnej realizacji [...], co każe ją odróżnić zarówno od mistyki, jak i od teologii moralnej.
Wikipedia
asceza;
1. rezygnacja z dóbr i wielu aktywności życiowych w celu uzyskania świętości i zbawienia duszy,
2. surowy tryb życia bez przyjemności i wygód; wstrzemięźliwość;
3. przenośnie: prostota, brak ozdób i urozmaiceń; skromność, surowość
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) filozofia i praktyki ascetów
Wiktionary
Ascetyzm, asceza (stgr. ἄσκησις askesis – pierwotnie „ćwiczenie, trening”) – praktykowanie dobrowolnego wyrzeczenia się pewnych dóbr, wartości i aktywności życiowych w celu osiągnięcia świętości, czystości i doskonałości duchowej oraz zbawienia. Potocznie ascetyzm kojarzy się z ograniczeniem doświadczania przyjemności oraz zaspokajania potrzeb cielesnych, jak jedzenie czy sen, a także z dyscypliną wewnętrzną.
Wikipedia
rzecz. asceza ż., asceta mos., ascetka ż.
przym. ascetyczny
przysł. ascetycznie
Wiktionary
ascetyzm;
1. rezygnacja z dóbr i wielu aktywności życiowych w celu uzyskania świętości i zbawienia duszy,
2. surowy tryb życia bez przyjemności i wygód; wstrzemięźliwość;
3. przenośnie: prostota, brak ozdób i urozmaiceń; skromność, surowość
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) rel. postawa polegająca na wyrzeczeniu się radości życia w celu uzyskania zbawienia w niebie lub oświecenia duchowego
(1.2) surowy tryb życia bez przyjemności i wygód
(1.3) psych. mechanizm obronny przejawiący się np. oporem wobec własnej seksualności, unikaniem towarzystwa, brakiem akceptacji własnego ciała, bulimią, anoreksją, wzbranianiem się przed wypróżnianiem
Wiktionary
Ascetyzm, asceza (stgr. ἄσκησις askesis – pierwotnie „ćwiczenie, trening”) – praktykowanie dobrowolnego wyrzeczenia się pewnych dóbr, wartości i aktywności życiowych w celu osiągnięcia świętości, czystości i doskonałości duchowej oraz zbawienia. Potocznie ascetyzm kojarzy się z ograniczeniem doświadczania przyjemności oraz zaspokajania potrzeb cielesnych, jak jedzenie czy sen, a także z dyscypliną wewnętrzną.
Wikipedia
(1.1,2) Współczesna asceza może okazać się synonimem ciężkiej pracy.
Wiktionary
IPA: asˈt͡sɛza, AS: asceza
Wiktionary
rzecz. asceta m., ascetka ż., ascetyzm m.
przym. ascetyczny
przysł. ascetycznie
Wiktionary
(skrót od: American Standard Code for Information Interchange); Amerykański Znormalizowany Kod Wymiany Informacji - system kodowania znaków
SJP.pl
dawny tytuł grzecznościowy w odniesieniu do kobiet; wasza miłość, waśćka
SJP.pl
[czytaj: askon] najprostszy typ planu budowy dorosłych gąbek, w którym warstwa mezoglei jest stosunkowo cienka, a choanocyty (komórki kołnierzykowate) występują wyłącznie w dość dużej jamie paragastralnej, łączącej się ze środowiskiem zewnętrznym przez otwór wyrzutowy oraz liczne kanaliki w ścianie ciała
SJP.pl
[czytaj: askona] samochód typu Opel Ascona
SJP.pl
Ascona (lmo. Scona; niem. Aschgunen, Aschgonen) – gmina w południowej Szwajcarii, w kantonie Ticino, w okręgu (distretto) Locarno, siedziba administracyjna powiatu (circolo) Isole. Leży nad jeziorem Lago Maggiore. Jest atrakcją turystyczną.
Wikipedia
Wikipedia
[czytaj: azdik] urządzenie do wykrywania okrętów podwodnych; azdyk
SJP.pl
Sonar (ang. Sound Navigation And Ranging – nawigacja dźwiękowa i pomiar odległości) – urządzenie używające długich, średnich lub krótkich fal dźwiękowych do nawigacji, komunikacji, detekcji, określania pozycji, śledzenia oraz klasyfikacji ruchomych i nieruchomych obiektów zanurzonych, znajdujących się na powierzchni cieczy bądź w powietrzu. Nazwa sonaru powstała pod wpływem nazwy radaru. W zależności od zasady działania, sonary mogą być aktywne bądź pasywne, mogą także łączyć obie te cechy. Najczęstszym środowiskiem zastosowania urządzeń sonarowych jest środowisko ciekłe, zwłaszcza wodne, jednakże ich odpowiednie formy mogą być wykorzystywane także w środowisku gazowym, w tym w powietrzu. W zależności od zastosowania i konstrukcji systemy echolokacyjne mogą używać bardzo szerokiego zakresu fal dźwiękowych – od infradźwięków po ultradźwięki. U niektórych zwierząt takich jak delfiny czy nietoperze umiejętność echolokacji wytworzyła się naturalnie w drodze ewolucyjnej.
Wikipedia
[czytaj: aSEan] skrót od: Association of East Asian Nations - Stowarzyszenie Narodów Azji Południowo-Wschodniej
SJP.pl
w filozofii: istnienie przez siebie; samoistność
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) filoz. teol. niezależność bytu od niczego innego
Wiktionary
(1.1) samoistność
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) odprzym. cecha tego, co jest asejsmiczne
Wiktionary
przym. asejsmiczny
przysł. asejsmicznie
Wiktionary
taki, na którym nie odnotowuje się trzęsień ziemi (np. pas asejsmiczny)
SJP.pl
przymiotnik
(1.1) geol. nie wykazujący żadnej aktywności sejsmicznej
Wiktionary
rzecz. asejsmiczność ż.
Wiktionary
(1.1) niesejsmiczny
Wiktionary
potocznie: aseksualista; as
SJP.pl
mężczyzna nieodczuwający pociągu seksualnego; as, aseks
SJP.pl
kobieta nieodczuwająca pociągu seksualnego
SJP.pl
całkowite lub częściowe nieodczuwanie pociągu seksualnego wobec innych osób; aseksualność
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) seks. określenie osób nieodczuwających pożądania seksualnego;
Wiktionary
Aseksualność, inaczej aseksualizm – całkowity lub częściowy brak pociągu seksualnego w stronę innych osób. Może być uznawana za orientację seksualną lub za jej brak. Często definiowana jest szerzej jako spektrum obejmujące różne odmiany tożsamości aseksualnych .
Wikipedia
(1.1) (…) można powiedzieć, że demiseksualizm leży w połowie drogi między seksualizmem a aseksualizmem.
Wiktionary
IPA: ˌasɛksuˈwalʲism̥, AS: aseksuu̯alʹism̦
Wiktionary
rzecz. seks mrz., aseksualność ż., aseksualista m., aseksualistka ż.
przym. aseksualny
przysł. aseksualnie
Wiktionary
(1.1) aseksualność
Wiktionary
całkowite lub częściowe nieodczuwanie pociągu seksualnego wobec innych osób; aseksualizm
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) seks. trwałe nieodczuwanie pociągu seksualnego wobec innych osób
(1.2) cecha tego, co aseksualne; cecha tych, którzy są aseksualni
Wiktionary
Aseksualność, inaczej aseksualizm – całkowity lub częściowy brak pociągu seksualnego w stronę innych osób. Może być uznawana za orientację seksualną lub za jej brak. Często definiowana jest szerzej jako spektrum obejmujące różne odmiany tożsamości aseksualnych .
Wikipedia
rzecz. aseksualizm m., seks mrz.
przym. aseksualny
czas. seksować
Wiktionary
obojętny na sprawy płci, niepodkreślający cech płciowych, nieodczuwający popędu płciowego
SJP.pl
przymiotnik
(1.1) pot. pozbawiony seksu, zmysłowości
(1.2) seks. obojętny na sprawy płci i seksu, nieodczuwający pociągu seksualnego
Wiktionary
(1.2) Partnerzy oceniają związek jako atrakcyjny, oparty na więzi uczuciowej, dobrym porozumieniu, ale aseksualny z powodu zaburzeń partnerki. Zdarza się, że trwa to latami.
Wiktionary
IPA: ˌasɛksuˈwalnɨ, AS: aseksuu̯alny
Wiktionary
rzecz. seks mrz., aseksualność ż., aseksualizm m., aseksualista m., aseksualistka ż.
przysł. aseksualnie
Wiktionary
(1.1) bezpłciowy
Wiktionary
1. zabezpieczenie się przed innym rozwojem wypadków, niż spodziewany;
2. w gimnastyce, alpinizmie itp.: zabezpieczenie się za pomocą odpowiednich urządzeń i/lub korzystanie z pomocy innych ludzi w celu uniknięcia nieszczęśliwego wypadku; także: sprzęt albo ludzie chroniący przed tym wypadkiem; 4. dawniej: typ ubezpieczenia w towarzystwie ubezpieczeniowym
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) umowa zawierana z odpowiednią instytucją, która rozporządza pieniędzmi ubezpieczonych, pokrywając ich potrzeby na określonych warunkach
(1.2) zabezpieczenie przed skutkami ryzykownych działań
(1.3) zabezpieczenie podczas wykonywania niebezpiecznych czynności jak np. wspinaczka
Wiktionary
Wikipedia
(1.2) (…) Tuchaczewski musiał włączyć się do rozwiniętej już współpracy z Niemcami. Z uwagi na silną germanofobię, wyniesioną przede wszystkim z niewoli, przyszło mu to z pewnością niezbyt łatwo, niemniej rozumiał, iż polityka rapalleńska stanowi jedyną szansę szybkiego uzyskania nowoczesnego uzbrojenia, zaś zbliżenie z Republiką Weimarską – dobrą asekurację strategiczną ZSRS.
Wiktionary
rzecz. asekuranctwo n., asekurant mos., asekurowanie n., asekuracyj ż.
przym. asekuracyjny
czas. asekurować
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) gw-pl|Śląsk Cieszyński. ubezpieczenie
(1.2) gw-pl|Śląsk Cieszyński. opłata za ubezpieczenie
Wiktionary
rzecz. asekuracja ż., asekurowanie n.
czas. asekurować ndk.
przym. asekuracyjny
Wiktionary
1. zabezpieczający kogoś (np. lina asekuracyjna, sprzęt asekuracyjny);
2. dotyczący pewnego typu ubezpieczeń (np. towarzystwo asekuracyjne, polisa asekuracyjna)
SJP.pl
przymiotnik
(1.1) zob. ubezpieczeniowy.
(1.2) ubezpieczający, mający zapewnić bezpieczeństwo
(1.3) ostrożny, unikający ryzyka
Wiktionary
rzecz. asekuracja ż., asekuracyj ż., asekuranctwo n., asekurant mos., asekurowanie n.
czas. asekurować
Wiktionary
(1.2) ochronny
(1.3) zachowawczy
Wiktionary
nadmiernie ostrożny, unikający ryzyka i ostatecznych decyzji, tchórzliwy (np. asekuranckie zachowanie, asekurancka postawa)
SJP.pl
czynienie zastrzeżeń, nieryzykowanie, przesadnie ostrożne postępowanie; asekurantyzm
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) wyrachowane postępowanie mające zabezpieczyć przed ponoszeniem odpowiedzialności za sprawę, której wynik nie jest jeszcze wiadomy
Wiktionary
IPA: ˌasɛkuˈrãnt͡stfɔ, AS: asekurãnctfo
Wiktionary
rzecz. asekurant m., asekurantka ż., asekuracja ż., asekurantyzm m., asekurowanie n., zaasekurowanie n.
czas. asekurować ndk., zaasekurować dk.
przym. asekurancki, asekuracyjny
przysł. asekurancko, asekuracyjnie
Wiktionary
(1.1) asekurantyzm; pot. ostrożniactwo
Wiktionary
osoba czyniąca zastrzeżenia, nieryzykująca, stale się asekurująca, będąca "inteligentnym tchórzem"
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) ktoś nadmiernie ostrożny, obawiający się trudnych decyzji
(1.2) sport. osoba ubezpieczająca podczas wykonywania niebezpiecznych ewolucji
(1.3) przest. ktoś kto ochrania, zapewnia komuś bezpieczeństwo
Wiktionary
Asekurant – poprzez pojęcie asekuranta rozumiemy osobę, która odmawia uczestnictwa w grze sprawiedliwej. Przeciwieństwem takiej osoby jest hazardzista.
Wikipedia
IPA: ˌasɛˈkurãnt, AS: asekurãnt
Wiktionary
rzecz. asekuranctwo m., asekurantyzm m., asekuracja ż., asekurowanie n., zaasekurowanie n.
:: fż. asekurantka ż.
czas. asekurować ndk., zaasekurować dk.
przym. asekurancki, asekuracyjny
przysł. asekurancko, asekuracyjnie
Wiktionary
(1.2) asekurator
Wiktionary
czynienie zastrzeżeń, nieryzykowanie, przesadnie ostrożne postępowanie; asekuranctwo
SJP.pl
1. osoba ubezpieczająca kogoś przy trudnych ćwiczeniach gimnastycznych; asekurant;
2. osoba podejmująca zobowiązanie ubezpieczeniowe wobec osoby ubezpieczającej się
SJP.pl
Zakład ubezpieczeń (towarzystwo ubezpieczeniowe, ubezpieczyciel) – przedsiębiorstwo prowadzące działalność gospodarczą za zezwoleniem w zakresie ubezpieczeń osobowych, majątkowych i reasekuracji na podstawie umowy, które zobowiązuje się do odpowiedniego świadczenia w razie wystąpienia skutków zdarzeń losowych.
Wikipedia
1. kobieta ubezpieczająca kogoś przy trudnych ćwiczeniach gimnastycznych; asekurantka;
2. kobieta podejmująca zobowiązanie ubezpieczeniowe wobec osoby ubezpieczającej się
SJP.pl
1. zapewniać asekurację;
2. asekurować się:
a) asekurować wzajemnie jeden drugiego;
b) czynić zastrzeżenia, zostawiać sobie możliwość zmiany zdania, decyzji, zabezpieczać się na wypadek innego przebiegu wydarzeń niż spodziewany
SJP.pl
czasownik przechodni niedokonany (dk. zasekurować)
(1.1) chronić lub zabezpieczać przed ryzykiem albo niebezpieczeństwem
czasownik zwrotny niedokonany asekurować się (dk. zasekurować się)
(2.1) asekurować siebie samego
(2.2) asekurować siebie nawzajem
Wiktionary
rzecz. asekuranctwo n., asekuracyj ż., asekuracja ż., asekurant mos., asekurowanie n.
czas. zasekurować dk.
przym. asekuracyjny
przysł. asekuracyjnie
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) udzielanie pomocy w czasie wykonywania trudnych i ryzykownych czynności
Wiktionary
rzecz. zaasekurowanie n., asekuracja ż., asekuranctwo n., asekurant m., asekurantka ż., asekurantyzm m., asekuracyj ż.
czas. asekurować ndk., zaasekurować dk.
przym. asekuracyjny, asekurancki
przysł. asekuracyjnie, asekurancko
Wiktionary
gatunek rośliny należący do rodziny goryczkowatych; goryczka trojeściowa
SJP.pl
nieuwzględniający znaczenia
SJP.pl
prosty język programowania; assembler
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) inform. program tłumaczący kod języka asemblera na język maszynowy;
(1.2) inform. zob. język asemblera.
Wiktionary
Asembler (ang. assembler) – termin informatyczny związany z programowaniem i tworzeniem kodu maszynowego dla procesorów. W języku polskim oznacza on program tworzący kod maszynowy na podstawie kodu źródłowego (tzw. asemblacja) wykonanego w niskopoziomowym języku programowania bazującym na podstawowych operacjach procesora zwanym językiem asemblera, popularnie nazywanym również asemblerem.
Wikipedia
(1.1) Wśród translatorów można wyróżnić dwie główne grupy: kompilatory i asemblery.
Wiktionary
IPA: aˈsɛ̃mblɛr, AS: asẽmbler
Wiktionary
rzecz. asemblacja ż., deasembler m.
czas. asemblować ndk.
przym. asemblerowy
Wiktionary
przymiotnik relacyjny
(1.1) inform. związany z asemblerem, dotyczący asemblera
Wiktionary
rzecz. asemblacja ż., asembler mrz., deasembler mrz.
czas. asemblować ndk.
Wiktionary
postać biblijna ze Starego Testamentu
SJP.pl
Asenat, Aseneth (hebr. אָסְנַת; imię pochodzenia egip. poświęcona Neit) – postać biblijna ze Starego Testamentu, według Księgi Rodzaju córka egipskiego kapłana Poti Fery (Petefresa, Pentefresa) z On, poślubiona przez faraona Józefowi. Urodziła mu dwóch synów, Manassesa i Efraima.
Wikipedia
1. usuwanie płynnych nieczystości z jakiegoś terenu;
2. przestarzałe: poprawa warunków zdrowotnych
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) usługa usuwania nieczystości ciekłych;
Wiktionary
Asenizacja (ang. sanitation, fr. assainissement) – zabieg sanitarny polegający na usuwaniu płynnych nieczystości z dołów kloacznych i wywożeniu ich za pomocą pojazdów asenizacyjnych na tzw. pola asenizacyjne, gdzie pod nadzorem, dzięki możliwości samooczyszczania się gleby, wykorzystywane są jako nawóz. Asenizacja traci na znaczeniu w miarę rozbudowywania sieci kanalizacyjnej. Dawniej wyraz asenizacja oznaczał również poprawę warunków zdrowotnych w skupiskach ludzkich.
Wikipedia
IPA: ˌasɛ̃ɲiˈzat͡sʲja, AS: asẽńizacʹi ̯a
Wiktionary
rzecz. asenizator m., asenizowanie n., zasenizowanie n.
czas. asenizować ndk., zasenizować dk.
przym. asenizacyjny
Wiktionary
związany z asenizacją, służący asenizacji (np. beczkowóz asenizacyjny, pola asenizacyjne)
SJP.pl
przymiotnik
(1.1) związany z asenizacją, dotyczący asenizacji
Wiktionary
(1.1) Raz w miesiącu zawartość powinien wybierać wóz asenizacyjny.
Wiktionary
IPA: ˌasɛ̃ɲizaˈt͡sɨjnɨ, AS: asẽńizacyi ̯ny
Wiktionary
rzecz. asenizacja ż., asenizator m., asenizowanie n.
czas. asenizować
Wiktionary
osoba zajmująca się asenizacją (usuwaniem płynnych nieczystości z jakiegoś terenu)
SJP.pl
usuwać płynne nieczystości z jakiegoś terenu
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) usuwanie nieczystości płynnych
Wiktionary
rzecz. asenizacja ż., asenizator m.
czas. asenizować
przym. asenizacyjny
Wiktionary
czasownik
(1.1) pobierać do wojska
Wiktionary
dawniej: branka, pobór rekruta do wojska
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) hist. wojsk. przymusowy pobór do wojska;
(1.2) daw. gwara. przegląd i rejestracja koni
Wiktionary
Asenterunek (od austr. Assentierung) – system przymusowego poboru rekruta, względnie koni stosowany w Austrii, a później w Austro-Węgrzech (asenterunkowy – poborowy w wojsku austro-węgierskim, komisja asenterunkowa – komisja poborowa).
Wikipedia
(1.1) — I gdzież uciekłeś? — Wprost do Przemyśla na plac asenterunku. Zaciągnąłem się do wojska. — I służyłeś? — Całe cztery lata.
Wiktionary
IPA: ˌasɛ̃ntɛˈrũnɛk, AS: asẽnterũnek
Wiktionary
(1.1) branka
Wiktionary
związany z asenterunkiem
SJP.pl
przysłówek sposobu
(1.1) hig. med. mikrobiol. w sposób wolny od drobnoustrojów, czyli zachowując warunki sterylne, które zapobiegają zanieczyszczeniu przez mikroorganizmy
Wiktionary
(1.1) Produkcja leków odbywa się aseptycznie.
Wiktionary
rzecz. aseptyczność ż., aseptyka ż.
przym. aseptyczny
Wiktionary
(1.1) jałowo, sterylnie
Wiktionary
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) odprzym. cecha tego, co jest aseptyczne; cecha tych, którzy są aseptyczni
Wiktionary
przym. aseptyczny
przysł. aseptycznie
Wiktionary
sterylny, odkażony, wyjałowiony (np. aseptyczny bandaż, aseptyczne pomieszczenie)
SJP.pl
przymiotnik
(1.1) med. pozbawiony drobnoustrojów chorobotwórczych
Wiktionary
rzecz. aseptyka ż., aseptyczność ż.
przysł. aseptycznie
Wiktionary
(1.1) jałowy, sterylny, odkażony
Wiktionary
1. postępowanie zapewniające wykluczenie dostępu drobnoustrojów chorobotwórczych do jakiegoś środowiska;
2. sterylne, pozbawione drobnoustrojów warunki środowiska, zwłaszcza podczas operacji i zabiegów chirurgicznych; jałowość bakteriologiczna
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) zespół środków i działań mających na celu zapobieganie zakażeniom poprzez utrzymywanie jałowości w otoczeniu, na narzędziach, skórze i powierzchniach podczas zabiegów medycznych lub laboratoryjnych
Wiktionary
Aseptyka – postępowanie mające na celu dążenie do jałowości pomieszczeń, narzędzi, leków, materiałów opatrunkowych i innych przedmiotów w celu niedopuszczenia drobnoustrojów do określonego środowiska, np. otwartej rany. Jest to zapewnione poprzez dokładne mycie i dezynfekowanie dłoni oraz stosowanie przez zespół operacyjny wyjałowionych fartuchów, rękawiczek, narzędzi oraz odpowiednie przygotowanie sali operacyjnej (mycie, sterylizacja poprzez naświetlanie promieniami ultrafioletowymi, powietrze jest przepuszczane przez filtr, zanim trafi do sali operacyjnej) i pola operacyjnego. Oznacza to także działania zabezpieczające przed zakażeniem.
Wikipedia
1 w logice: własność sądów, których prawdziwości jest pewny wypowiadający je;
2. w językoznawstwie: część treści zdania wyrażającej pewne twierdzenie i podlegającej negacji
SJP.pl
Wikipedia
osoba asertywna
SJP.pl
właściwość zdań orzekających o faktach, twierdzących lub przeczących
SJP.pl
książkowo: twierdzący, stwierdzający, zapewniający
SJP.pl
przymiotnik
(1.1) stwierdzający, potwierdzający, twierdzący
Wiktionary
IPA: ˌasɛrtɔˈrɨt͡ʃnɨ, AS: asertoryčny
Wiktionary
stawać się asertywnym (takim, który umie wyrażać swoje poglądy i jednocześnie szanuje zdanie i potrzeby innych ludzi)
SJP.pl
postawa charakteryzująca się wyrażaniem swoich poglądów w jasny i otwarty sposób oraz dbaniem o jak najlepsze zaspokojenie swoich potrzeb, ale z poszanowaniem zdania i potrzeb innych ludzi; domaganie się respektowania swoich praw, ale nie kosztem innych
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) psych. posiadanie własnego zdania, własnych uczuć i umiejętność ich wyrażania i egzekwowania z poszanowaniem praw innych ludzi;
Wiktionary
Asertywność – posiadanie i wyrażanie własnego zdania oraz bezpośrednie wyrażanie emocji i postaw w granicach nienaruszających praw i psychicznego terytorium innych osób oraz własnych, bez zachowań agresywnych, a także obrona własnych praw w sytuacjach społecznych. Jest to umiejętność nabyta.
Wikipedia
(1.1) Wykazał się dziś taką asertywnością, o jaką się nawet nie podejrzewał.
Wiktionary
IPA: ˌasɛrˈtɨvnɔɕt͡ɕ, AS: asertyvność
Wiktionary
przym. asertywny
przysł. asertywnie
Wiktionary
wyrażający swoje poglądy w jasny i otwarty sposób i dbający o jak najlepsze zaspokojenie swoich potrzeb, ale przy tym szanujący zdanie i potrzeby innych ludzi; domagający się respektowania swoich praw, ale nie kosztem innych
SJP.pl
przymiotnik
(1.1) umiejący wyrażać własne opinie, krytyki i potrzeby
Wiktionary
(1.1) On nie jest asertywny, nie umie powiedzieć „nie”.
Wiktionary
IPA: ˌasɛrˈtɨvnɨ, AS: asertyvny
Wiktionary
rzecz. asertywność ż.
przysł. asertywnie
Wiktionary
1. urzędnik sądu, prokuratury lub notariatu, który odbył wymaganą aplikację i zdał odpowiednie egzaminy, lecz nie uzyskał jeszcze nominacji;
2. członek prezydium zebrania, kolegium sądowego itp.;
3. w dawnej Polsce:
a) urzędnik towarzyszący sędziemu lub marszałkowi sejmiku;
b) uczestnik rozprawy sądowej m.in. w sądzie nadwornym (asesorii);
4. w starożytnym Rzymie: członek kolegium doradzającego przy urzędnikach mających władzę sądowniczą
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) praw. urzędnik w sądach administracyjnych, prokuraturze, notariacie lub izbach komorniczych, który zdał już egzamin zawodowy, ale nie otrzymał jeszcze nominacji na stanowisko;
(1.2) hist. praw. urzędnik sądowy w I Rzeczypospolitej
(1.3) hist. praw. w starożytnym Rzymie: członek ciała doradczego przy urzędnikach mających władzę sądowniczą
Wiktionary
Wikipedia
rzecz. asesura ż.
:: fż. asesorka ż.
przym. asesorski
Wiktionary
w dawnej Polsce: sąd wyższej instancji
SJP.pl
Sąd asesorski (nazywany także Asesorią) – zadworny sąd królewski (funkcjonujący bez obecności króla) w I Rzeczypospolitej. Powstał w połowie XVI wieku.
Przewodniczył w nim kanclerz lub w jego zastępstwie podkanclerzy, asesorami byli referendarze i urzędnicy królewskiej kancelarii.
Wikipedia
→ asesor
SJP.pl
przymiotnik
(1.1) praw. związany z osobą lub urzędem asesora
Wiktionary
rzecz. asesor mos.
Wiktionary
urząd, godność asesora; asesura
SJP.pl
stanowisko, urząd asesora
SJP.pl
Asesura - okres stażu zawodowego prawnika, który ukończył aplikację, wymagany do uzyskania przez niego pełnych uprawnień zawodowych.
W Polsce wymóg odbycia asesury obowiązuje kandydatów na prokuratorów, notariuszy i komorników, natomiast adwokaci oraz radcy prawni uzyskują pełne uprawnienia zawodowe już z chwilą zdania egzaminu końcowego po ukończeniu aplikacji.
Wikipedia
skrótowiec, rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) = wet. APŚ, afrykański pomór świń
(1.2) inform. format plików multimedialnych firmy Microsoft;
Wiktionary
Wikipedia
(1.1) Prawdziwą przyczyną rozwoju ASF w Polsce jest bowiem brak bioasekuracji i niewystarczająca kontrola sanitarna w branży trzody chlewnej.
Wiktionary
(1.1) APŚ
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) żegl. mar. jednostka pływająca wyposażona w urządzenia pozwalające na produkcję i układanie warstwy asfaltu na dnie lub skarpach akwenu
Wiktionary
(1.1) W tym tygodniu asfalciarka ułożyła na dnie portu 1000 metrów kwadratowych asfaltu.
Wiktionary
IPA: ˌasfalʲˈt͡ɕarka, AS: asfalʹćarka
Wiktionary
rzecz. asfalt mrz., asfaltówka ż., asfaltownia ż., asfaltowanie n., asfalcik mrz.
czas. asfaltować ndk., wyasfaltować dk., zaasfaltować dk., zaasfaltowywać ndk.
przym. asfaltowy
Wiktionary
pracownik zatrudniony przy asfaltowaniu drogi, ulicy itp.
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) pot. pracownik fizyczny zatrudniony w układaniu i rozprowadzaniu asfaltu na drogach, chodnikach lub parkingach
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) zdrobn. od asfalt
Wiktionary
(1.1) To nie asfalt, lecz tylko cienki asfalcik.
Wiktionary
rzecz. asfalt m., asfalciarka ż.
czas. asfaltować
Wiktionary
1. osadowa skała pochodzenia organicznego;
2. substancja otrzymywana z ropy naftowej do produkcji papy, lakierów i materiałów izolacyjnych oraz nawierzchni dróg;
3. potoczna nazwa asfaltobetonu;
4. nawierzchnia z asfaltobetonu na jezdniach
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) techn. półpłynny lub stały materiał pochodzenia naturalnego;
(1.2) środ. sport. strzelectwo guma na rękawicach i kurtce
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(2.1) pogard. mężczyzna o czarnej skórze
Wiktionary
Wikipedia
(1.1) Do wyrównywania asfaltu na jezdni używa się walców.
(2.1) Czasem nazywają mnie Murzyn Bambo, asfalt, adidas, Kunta Kinte - mówi Kongijczyk Foster, który od 1987 r. mieszka w naszym kraju.
Wiktionary
IPA: ˈasfalt, AS: asfalt
Wiktionary
rzecz. asfalciarka ż., asfaltówka ż., asfaltownia ż., asfaltowanie n., asfalcik mrz.
czas. asfaltować ndk., wyasfaltować dk.
przym. asfaltowy
Wiktionary
(2.1) bambo, bambus, murzyn, czarny, czarnuch, brudas, smoluch, pastowaniec, czarna małpa
Wiktionary
związek organiczny występujący w ropie naftowej
SJP.pl
związek organiczny występujący w ropie naftowej
SJP.pl
Asfalteny – składniki organiczne asfaltów, występujące również w ropie naftowej i wielu innych bituminach, twarde, barwy czarnej lub czarnobrunatnej, nierozpuszczalne w niskocząsteczkowych alkanach, rozpuszczalne w toluenie oraz dwusiarczku i (przynajmniej częściowo) czterochlorku węgla. Są nietopliwe, a powyżej 300 °C się rozkładają (z wytworzeniem koksu i gazu).
Wikipedia
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) bud. beton z wypełniaczem w postaci asfaltu;
Wiktionary
Asfaltobeton, AC (ang. asphalt concrete), pot. „asfalt” – mieszanka mineralno-asfaltowa składająca się z mieszaniny kruszywa (m.in. kruszywa grubego i drobnego, piasku, wypełniacza (np. mączki kamiennej)) i asfaltu jako lepiszcza. Wraz z betonem cementowym (nawierzchnia sztywna) należą do dwóch najbardziej popularnych mieszanin wykorzystywanych do wykonywania nawierzchni drogowej.
Wikipedia
(1.1) W fabryce wytwarza się asfaltobeton i inne materiały budowlane.
Wiktionary
przym. asfaltobetonowy
Wiktionary
związany z asfaltobetonem
SJP.pl
bud. tworzywo składające się z asfaltu i ze specjalnej gumy
SJP.pl
1. pokrywać nawierzchnię drogową asfaltem;
2. powlekać rury lub inne przedmioty żeliwne lub stalowe lakierem asfaltowym (bitumicznym) w celu zabezpieczenia ich przed korozją
SJP.pl
czasownik przechodni niedokonany (dk. wyasfaltować)
(1.1) pokrywać powierzchnię asfaltem
Wiktionary
(1.1) Pod domem asfaltują drogę, więc śmierdzi, ale potem będzie równo.
Wiktionary
rzecz. asfalciarka ż., asfalt m., asfalcik m., asfaltówka ż., asfaltowanie n., wyasfaltowanie n., zaasfaltowanie n.
czas. wyasfaltować dk., zaasfaltować dk.
przym. asfaltowy
przysł. asfaltowo
Wiktionary
(1.1) kłaść asfalt
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) pokrywanie nawierzchni drogi asfaltem
Wiktionary
rzecz. asfalt m., asfalciarka ż.
czas. asfaltować
przym. asfaltowy
Wiktionary
1. potocznie: droga asfaltowa;
2. środowiskowo: czerwona wysypka na nogach, występująca u pielgrzymów idących rozgrzanymi drogami asfaltowymi
SJP.pl
wytwórnia asfaltu
SJP.pl
złożony z asfaltu i betonu (np. nawierzchnia asfaltowo-betonowa)
SJP.pl
1. mający nawierzchnię z asfaltu;
2. lakiery asfaltowe - lakiery bitumiczne, tworzące bardzo trwałe powłoki
SJP.pl
przymiotnik
(1.1) wykonany z asfaltu
Wiktionary
(1.1) Większość jezdni w Polsce jest asfaltowa.
Wiktionary
IPA: ˌasfalˈtɔvɨ, AS: asfaltovy
Wiktionary
rzecz. asfalt m., asfaltowanie n., wyasfaltowanie n., asfalciarka ż.
czas. asfaltować ndk., wyasfaltować dk.
Wiktionary
1. występowanie w przestrzeni publicznej zbyt wielu miejsc, których powierzchnię pokryto asfaltem;
2. płynna substancja chemiczna, którą rozprowadza się na powierzchni drogi, przygotowując ją do pokrycia wierzchnią warstwą asfaltu
SJP.pl
odmiana asfaltu naturalnego
SJP.pl
Asfaltyt – skała osadowa pochodzenia organicznego, występująca w złożach na powierzchni skorupy ziemskiej lub w jej sąsiedztwie, odmiana asfaltu naturalnego barwy czarnej, twarda, o szklistym połysku, odznaczająca się wysoką temperaturą topliwości, prawie niezawierająca domieszek mineralnych.
Wikipedia
niebędący odcinkiem sfery
SJP.pl
przymiotnik
(1.1) niebędący odcinkiem sfery
Wiktionary
(1.1) Światło przechodzące przez soczewki asferyczne może być skupiane całą powierzchnią w jednym punkcie, co nie jest możliwe przy zastosowaniu tradycyjnych soczewek, które inaczej ogniskują światło przechodzące przez ich środek i brzegi.
Wiktionary
IPA: ˌasfɛˈrɨt͡ʃnɨ, AS: asferyčny
Wiktionary
przym. sferyczny
Wiktionary
ostre zaburzenie oddychania; zamartwica
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) med. zob. zamartwica.
Wiktionary
Asfiksja (z gr. ἀσφυξία, ἀ bez, σφύξη tętno), zamartwica – stan niedoboru tlenowego w organizmie. Jeśli nie podejmie się natychmiastowych czynności ratowniczych, prowadzi do szybkiej utraty przytomności i śmierci. Asfiksja to inaczej uduszenie lub anoksemia.
Wikipedia
(1.1) zamartwica
Wiktionary
dewiacja seksualna polegająca na podniecaniu się podczas podduszania partnera lub partnerki
SJP.pl
Asfiksjofilia – jeden z typów parafilii polegający na odczuwaniu zaspokojenia seksualnego na skutek duszenia partnera lub bycia duszonym.
Pozbawianie siebie lub innej osoby tlenu w celu osiągnięcia orgazmu jest oficjalnie sklasyfikowane w Stanach Zjednoczonych jako hipoksyfilia według klasyfikacji Amerykańskiego Stowarzyszenia Psychiatrycznego (APA) i jest uznawana za zaburzenie umysłowe. Hipoksyfilia należy natomiast do kategorii zaburzeń psychiatrycznych, jakimi są parafilie.
Wikipedia
roślina z rodziny liliowatych; złotowłos
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) bot. pot. roślina z rodzaju złotogłów, nazwa systematyczna|Asphodelus|L|ref=tak.
Wiktionary
Asfodel, złotogłów, złotnik (Asphodelus L.) – rodzaj roślin z podrodziny lub rodziny (w zależności od ujęcia) złotogłowowych. Obejmuje 18 gatunków. Rośliny te występują naturalnie w południowej Europie, północnej Afryce i południowo-zachodniej Azji. Jako introdukowane rosną w Europie Środkowej (Niemcy), w Ameryce Północnej i Południowej, na południowym krańcu Afryki, w Australii i Nowej Zelandii.
Wikipedia
rzecz. asfodelus m.
przym. asfodelowy
Wiktionary
(1.1) złotogłów, złotowłos, asfodelus
Wiktionary
rodzina roślin jednoliściennych; złotogłowowate
SJP.pl
Wikipedia
o cechach asfodelowatych (rodzina roślin)
SJP.pl
przymiotnik
(1.1) bot. o cechach roślin z rodziny asfodelowatych
Wiktionary
rzecz. asfodelowate nmos.
Wiktionary
1. przymiotnik od: asfodel;
2. w mitologii greckiej: asfodelowe łąki - łąki w świecie podziemnych, gdzie przechadzają się cienie zmarłych
SJP.pl
ASG może oznaczać skrót
Wikipedia
w mitologii nordyckiej: jedna z Dziewięciu Krain zamieszkana przez bogów Asów i Wanów
SJP.pl
Asgard (duń. i szw. Asgård, bokmål Åsgard, nynorsk Asgaard, staronord. Asgarðr, staroang. Ōsgeard; as – „bóg”, garth – „dwór, gród”, „ogromna przestrzeń”) – w mitologii nordyckiej jedna z Dziewięciu Krain zamieszkana przez dwa szczepy bogów: Asów i (po zawarciu z nimi pokoju) Wanów. Nazwa pojawia się w Eddzie poetyckiej i pieśniach islandzkiego skalda Þorbjörna dísarskálda. Skald ten stwierdza, że Thor z wielką mocą bronił Asgardu.
Wikipedia
[czytaj: ESZbi] nazwisko
SJP.pl
Miejscowości w USA:
Gminy w USA:
Wikipedia
nazwisko
SJP.pl
Miejscowości w Australii:
Miejscowości w Nowej Zelandii:
Wikipedia
Miejscowości w USA:
Wikipedia
[czytaj: aszwaganda] gatunek rośliny z rodziny psiankowatych
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) bot. zob. witania ospała.
Wiktionary
Wikipedia
(1.1) W jednym badaniu z udziałem 75 niepłodnych mężczyzn grupa leczona ashwagandhą wykazała zwiększoną liczbę i ruchliwość plemników.
Wiktionary
zdrobnienie od: Joanna (imię żeńskie); Aśka
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna
(1.1) zdrobn. imię|polski|ż., poufała forma imienia Joanna
Wiktionary
Wikipedia
(1.1) Poprosiłem Asię, żeby pomogła mi przy sprzątaniu.
Wiktionary
IPA: ˈaɕa, AS: aśa
Wiktionary
rzecz. Jan mos., Joanna ż.
przym. Janowy
Wiktionary
(1.1) Joasia, Joaśka, Aśka, Asieńka
Wiktionary
[czytaj: asjento] dawniej: prawo handlu czarnymi niewolnikami
SJP.pl
Asiento (Asiento de negros) – przyznawane przez Królestwo Hiszpanii w czasach nowożytnych uprawnienie do monopolistycznego handlu niewolnikami z koloniami w Ameryce Południowej.
Po raz pierwszy przyznał je Karol V Habsburg w 1518 roku. Aż do końca XVII wieku przywilejem cieszyła się Portugalia – długo najsilniejsza po Hiszpanii potęga morska. Od 1701 do 1713 roku Asiento było przyznane Francji (akcjonariuszami byli francuscy wielcy finansiści Antoine Crozat i Samuel Bernard), a od traktatu pokojowego 1713 roku (pokój w Utrechcie) Wielkiej Brytanii.
Wikipedia
zdrobnienie od: as
SJP.pl
nazwisko
SJP.pl
Wikipedia
dawny skrót od: asan dobrodziej, zwykle jako zwrot kierowany do rozmówcy; asandziej
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) przest. zwrot grzecznościowy, odpowiednik zwrotów: waszmość, pan, dobrodziej
Wiktionary
(1.1) Pan Jezus przy dziecięciu! – zawołał podkomorzy – a asindziej tu co robisz?!
Wiktionary
rzecz.
:: fż. asindziejka ż.
Wiktionary
(1.1) pan, dobrodziej, waszmość
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) daw. asańdźka
Wiktionary
(1.1) Ojciec machnął parę razy ręką i powiada: »Siedź asińdźka, siedź — to ta mruk — ciągle tak chodzi i myśli — przydałoby mu się trochę czyśca, ale cóż, zawsze to persona!
Wiktionary
rzecz. acan mos., acanek mos., acani ż., acanka ż., acanna ż., acaństwo n., acpan mos., acpani mos., aćpan mos., aćpani ż., asanna ż., asaństwo n., aspan mos., aspani ż., aspanna ż., wacan ż., wacani ż., wacanna ż., waćpan mos., waćpani ż., waćpanna ż., waćpaństwo n., wasan mos., wasani ż., wasanna ż., wasaństwo n., waspan mos., waspani ż., waspanna ż., waspanowanie n., waszmość pan mos., waszmość pani ż., waszmość panna ż., waszmość państwo n., asańdźka ż., asynćka ż., aśćka ż., asani ż.
czas. waspanować ndk.
przym. waćpanowy, waćpański
Wiktionary
(1.1) asańdźka, asynćka, aśćka, acpani, acanna, wasani, waspanna, wacanna, aspani, aspanna, waćpani, waćpanna, waspani, waspanna, waszmość pani, waszmość panna
Wiktionary
prowincja w Arabii Saudyjskiej nad Morzem Czerwonym
SJP.pl
Asir (arab. عسير) – jedna z 13 prowincji Arabii Saudyjskiej. Znajduje się na południu kraju.
Wikipedia
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) gw-pl|Górny Śląsk. salaterka
Wiktionary
(1.1) gw-pl|Górny Śląsk|terinka.
Wiktionary
środowiskowo: kobieta aseksualna
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna
(1.1) zdrobn. od: Joanna
Wiktionary
(1.1) Ale akcja! Aśka powiedziała dyrektorowi, że jest idiotą!
Wiktionary
rzecz. Jan mos., Joanna ż.
przym. Janowy
Wiktionary
(1.1) Asia, Asieńka; neutr. Joanna
Wiktionary
miasto w Izraelu; Aszkelon
SJP.pl
Wikipedia
1. → Askalon (miasto w Izraelu);
2. czosnek askaloński - cebulowa roślina warzywna z rodziny amarylkowatych; szalotka
SJP.pl
imię męskie
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy, nazwa własna
(1.1) mitgr. postać mitologii greckiej i rzymskiej, syn Eneasza;
(1.2) rzad. imię|polski|m.;
Wiktionary
Askaniusz (gr. Ἀσκάνιος Askánios, łac. Ascanius) – postać mitologii rzymskiej i greckiej.
Wyprowadzony przez ojca z płonącej Troi, towarzyszył mu w wędrówce do Italii. Syn Eneasza i trojanki Kreuzy, ojciec Silviusa, po śmierci ojca król Latynów i założyciel Alby Longi. Jedna z postaci występujących w księdze II Eneidy. Według legendy od Askaniusza pochodzi sławny ród Julijski, którego przedstawicielami byli patrycjusze oraz znamienici obywatele Rzymu, m.in. Juliusz Cezar i Oktawian August. Następca Eneasza w panowaniu nad Latynami (wtedy przybrał imię Julus).
Wikipedia
(1.1) Panując nad Latynami Askaniusz przybrał imię Julus.
Wiktionary
askarys, asker;
1. w XVIII wieku: żołnierz straży osobistej sułtana Maroka;
2. w XIX i XX wieku: żołnierz niemieckich i włoskich wojsk kolonialnych w Afryce;
3. uzbrojony autochton w Afryce Wschodniej, chroniący karawany
SJP.pl
choroba inwazyjna przewodu pokarmowego wywołana przez glistę ludzką; askarydoza; glistnica
SJP.pl
Glistnica (askarioza, łac. ascariosis, ang. ascariasis) – choroba pasożytnicza powodowana przez glisty.
Wikipedia
nicień pasożytujący w przewodzie pokarmowym; glista
SJP.pl
Glisty – potoczna nazwa pasożytniczych nicieni (Nematoda) jelitowych należących do rodzin Ascarididae i Ascaridiidae z nadrodziny Ascaridoidea.
Choroby: glistnica (rozróżnienie zgodne z rodzajem nicienia wywołującego inwazję: askarydoza, toksokaroza).
Wikipedia
pospolita na całym świecie choroba jelit człowieka i zwierząt; glistnica, askarioza
SJP.pl
askar, asker;
1. w XVIII wieku: żołnierz straży osobistej sułtana Maroka;
2. w XIX i XX wieku: żołnierz niemieckich i włoskich wojsk kolonialnych w Afryce;
3. uzbrojony autochton w Afryce Wschodniej, chroniący karawany
SJP.pl
Askarysi (arab. عسكري = askari) – tubylczy żołnierze afrykańskich sił kolonialnych w XIX i XX wieku. Podczas II WŚ nazywano tak niektóre niemieckie jednostki w Europie złożone z żołnierzy obcego pochodzenia (Rosjan, Ukraińców, Łotyszy), choć nie mieli oni związku z kolonialnymi askarysami.
Wikipedia
stały absorbent tlenku węgla
SJP.pl
nazwisko, m.in. Szymon Askenazy (1865- 1935) - polski historyk i dyplomata
SJP.pl
Żyd aszkenazyjski, Żyd wywodzący się z diaspory osiadłej we wschodniej, centralnej i częściowo zachodniej części Europy; aszkenazyjczyk
SJP.pl
askar, askarys;
1. w XVIII wieku: żołnierz straży osobistej sułtana Maroka;
2. w XIX i XX wieku: żołnierz niemieckich i włoskich wojsk kolonialnych w Afryce;
3. uzbrojony autochton w Afryce Wschodniej, chroniący karawany
SJP.pl
Asker – norweskie miasto i gmina leżąca w regionie Akershus.
Asker jest 386. norweską gminą pod względem powierzchni.
Wikipedia
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) gw-pl|Mazowsze. daw. bot. jaskier
Wiktionary
1. wiersz asklepiadejski - w metryce klasycznej: wers składający się z trochejów i daktyli
2. przymiotnik od: Asklepiades, starożytny poeta grecki z Samos
SJP.pl
Wikipedia
w starożytnej Grecji: kompleks domostw i schronień wokół Asklepiejonu, świątyni boga Asklepiosa, w których udzielano pomocy przybywającym tam chorym
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) hist. mit. starożytna świątynia grecka poświęcona Asklepiosowi, czasem połączona ze szpitalem lub szkołą medyczną;
Wiktionary
Asklepiejon – świątynia Asklepiosa wraz z ośrodkiem kultowej medycyny i terapii, stosującym praktyki przyrodolecznicze i diagnostyczną inkubację.
Początkowo studnia lub źródło z ołtarzem w świętym gaju; później okręg sakralny ze świątynią, obok której funkcjonowały lecznice, budynki szpitalne i portyki dla chorych oczekujących na przyjęcie.
Wikipedia
rzecz. Asklepios m., asklepion m., asklepiodyna ż., asklepiadyna ż., Asklepiades m., asklepiad m.
Wiktionary
(1.1) asklepion
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) hist. mit. starożytna świątynia grecka poświęcona Asklepiosowi, czasem połączona ze szpitalem lub szkołą medyczną
Wiktionary
składnia.
kolokacje.
synonimy.
(1.1) asklepiejon
antonimy.
hiperonimy.
(1.1) świątynia
hiponimy.
holonimy.
meronimy.
pokrewne.
rzecz. Asklepios m., asklepiejon m., asklepiodyna ż., asklepiadyna ż., Asklepiades m., asklepiad m.
frazeologia.
etymologia.
uwagi.
tłumaczenia.
(1.1) zobtłum|asklepiejon.
źródła.
== asklepion (język turecki.) ==
wymowa.
znaczenia.
rzeczownik
(1.1) hist. mit. asklepiejon, asklepion
odmiana.
przykłady.
Wiktionary
rzecz. Asklepios m., asklepiejon m., asklepiodyna ż., asklepiadyna ż., Asklepiades m., asklepiad m.
Wiktionary
(1.1) asklepiejon
Wiktionary
w mitologii greckiej: bóg zdrowia i przywracania życia, syn Apollina, odpowiednik rzymskiego Eskulapa
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy, nazwa własna
(1.1) mitgr. bóg sztuki lekarskiej przedstawiany jako dojrzały, brodaty mężczyzna w długiej szacie, trzymający w ręce laskę owiniętą wężem, utożsamiany z rzymskim Eskulapem; syn Apollina i Koronis, córki Flegiasa; ojciec Higiei, Panacei, Iaso, Ajgle, Akeso, Podalejriosa i Machaona;
Wiktionary
Asklepios, Eskulap (gr. Ἀσκληπιός Asklēpiós, Asclepius, łac. Aesculapius) – w mitologii greckiej bóg sztuki lekarskiej (medycyny); jeden z herosów.
Jego rzymskim odpowiednikiem był Eskulap. Za jedną z postaci Asklepiosa uważany był też fenicki boski uzdrowiciel Eszmun (Jasumunu).
Wikipedia
(1.1) Atrybutami Asklepiosa były: laska Asklepiosa, wąż, kogut i kruk.
Wiktionary
IPA: asˈklɛpʲjɔs, AS: asklepʹi ̯os
Wiktionary
rzecz. Asklepiades mos., asklepion m., asklepiejon m., asklepiodyna ż., asklepiadyna ż., asklepiad m.
Wiktionary
(1.1) Eskulap
Wiktionary
Askochytoza – grupa grzybowych chorób roślin wywołana przez mikroskopijne grzyby, z rodzaju Ascochyta. Później w wyniku zmian w taksonomii niektóre z nich przeniesione zostały do rodzaju Didymella.
Charakterystycznymi objawami askochytozy są występujące na liściach, strąkach i łodygach okrągłe, jasnobrunatne, nieco wgłębione plamy z ciemną obwódką. W sprzyjających patogenom warunkach pogodowych (długotrwale deszcze), w obrębie plam pojawiają się brunatne lub czarne grudki. Są to owocniki grzybów, w których wytwarzane są zarodniki.
Wikipedia
jednokomórkowy lub wielokomórkowy organ rozmnażania płciowego u grzybów workowców
SJP.pl
Lęgnia lub askogonium (łac. oogonium) – jednokomórkowe gametangium żeńskie u glonów i grzybopodobnych lęgniowców (Oomycota). Jest to przekształcona komórka wegetatywna zawierająca jedną lub kilka nieruchomych komórek jajowych. Może być tej samej wielkości co komórki wegetatywne, lub większa. Zwykle ma w ściance otwór, przez który do jej wnętrza może wniknąć plemnik.
Wikipedia
w biologii: najprymitywniejszy typ budowy dorosłych gąbek, przypominający przytwierdzoną do podłoża gastrulę
SJP.pl
Wikipedia
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) biochem. spoż. enzym zawarty w niektórych owocach, rozkładający kwas askorbinowy (witaminę C)
Wiktionary
rzecz. askorbinian m.
przym. askorbinowy
Wiktionary
kwas askorbinowy - witamina C, nietrwały związek organiczny zawarty w wielu owocach, warzywach oraz w wątrobie, ważny w utlenianiu komórkowym, wzmaga odporność, utrzymuje we właściwym stanie tkanki
SJP.pl
przymiotnik
(1.1) biochem. związany z witaminą C czyli kwasem askorbinowym
Wiktionary
(1.1) Spożywanie produktów askorbinowych pomaga w profilaktyce szkorbutu.
Wiktionary
haploidalny zarodnik grzybów z gromady workowców
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) biol. haploidalny zarodnik workowca;
Wiktionary
Askospora, zarodnik workowy – haploidalny zarodnik (mejospora), typowy dla workowców. Powstaje w workach w wyniku rozmnażania płciowego zwanego askogamią. Przed wytworzeniem askospor następuje kariogamia, a po niej mejoza. Askospory powstają wewnątrz worka (endogenicznie) w wyniku tzw. swobodnego wytwarzania komórek (tj. po podziale jąder niezwiązanym ściśle z podziałem cytoplazmy).
Wikipedia
(1.1) Zwykle w worku powstaje osiem askospor.
Wiktionary
IPA: ˌaskɔˈspɔra, AS: askospora
Wiktionary
rzecz. chlamydospora ż., bazydiospora
Wiktionary
(1.1) zarodnik workowy
Wiktionary
stolica Erytrei
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna
(1.1) geogr. stolica Erytrei;
(1.2) geogr. miasto w północno-wschodniej części Sahary Zachodniej
Wiktionary
Asmara (tigrinia ኣስመራ, Asmera) – stolica Erytrei, na Wyżynie Abisyńskiej, na wysokości 2340 m n.p.m. Stanowi bardzo ważny węzeł kolejowy. W Asmarze znajduje się międzynarodowe lotnisko zbudowane w 1962 położone 4 km od centrum. Miasto cechuje duży wzrost liczby ludności: z 296 tys. mieszkańców w 1986 roku przez 500,6 tys. w roku 2002 do 578,9 tys. w 2006.
Wikipedia
składnia.
kolokacje.
synonimy.
antonimy.
hiperonimy.
hiponimy.
holonimy.
meronimy.
pokrewne.
rzecz. asmarczyk mos., asmarka ż.
przym. asmarski
frazeologia.
etymologia.
(1.2) etym|arab|السمارة.
uwagi.
tłumaczenia.
* angielski: (1.1) Asmara
* arabski: (1.1) أسمرة ż.; (1.2) السمارة ż.
* baskijski: (1.1) Asmara
* czeski: (1.1) Asmara
* francuski: (1.1) Asmara
* koreański: (1.1) 아스마라
* niemiecki: (1.1) Asmara n.
* słowacki: (1.1) Asmara ż.
* szwedzki: (1.1) Asmara n.
* ukraiński: (1.1) Асмара ż.
* węgierski: (1.1) Aszmara
* włoski: (1.1) Asmara ż.
źródła.
== Asmara (język angielski.) ==
thumb|Asmara (1.1)
wymowa.
audio|LL-Q1860 (eng)-Vealhurl-Asmara.wav.
znaczenia.
rzeczownik, nazwa własna
(1.1) geogr. Asmara
odmiana.
przykłady.
Wiktionary
IPA: asˈmara, AS: asmara
Wiktionary
rzecz. asmarczyk mos., asmarka ż.
przym. asmarski
Wiktionary
mieszkaniec Asmary
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) mieszkaniec Asmary
Wiktionary
IPA: asˈmart͡ʃɨk, AS: asmarčyk
Wiktionary
rzecz. Asmara ż.
:: fż. asmarka ż.
przym. asmarski
Wiktionary
mieszkanka Asmary
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) mieszkanka Asmary
Wiktionary
IPA: aˈsmarka, AS: asmarka
Wiktionary
rzecz. Asmara ż.
:: fm. asmarczyk mos.
przym. asmarski
Wiktionary
→ Asmara (stolica Erytrei)
SJP.pl
przymiotnik
(1.1) odnoszący się do Asmary, stolicy Erytrei
Wiktionary
IPA: asˈmarsʲci, AS: asmarsʹḱi
Wiktionary
rzecz. Asmara ż., asmarczyk mos., asmarka ż.
Wiktionary
demon, upadły anioł znany głównie z biblijnej Księgi Tobiasza; przed upadkiem przynależał do chóru Serafinów
SJP.pl
Asmodeusz lub Asmodeus (także Azmodan) – demon, upadły anioł znany głównie z deuterokanonicznej Księgi Tobiasza. Poza tym wzmianki o nim spotyka się w demonologii i w niektórych legendach talmudycznych, do których trafił prawdopodobnie z zoroastrianizmu w czasie, gdy terytoria Żydów przeszły w ręce perskich Achemenidów. Przed upadkiem przynależał do Chóru Serafinów. Według MacGregora Mathersa Asmodeusz jest kazirodczym dzieckiem Tubal-Kaina i jego siostry Naami.
Wikipedia
[czytaj: ejesemAR lub aesemER] przyjemne mrowienie skóry, zwykle w okolicach głowy i szyi, wywołane przez różne bodźce zewnętrzne, najczęściej słuchowe; asmr
SJP.pl
Asparagina, skr. Asn, N – organiczny związek chemiczny z grupy aminokwasów endogennych. Amid kwasu asparaginowego, powszechny składnik białek. Występuje w dużych ilościach w nasionach, a także w stanie wolnym w płynach komórkowych. Stanowi magazyn amoniaku w tkankach zwierzęcych i roślinnych.
Wikipedia
nazwisko
SJP.pl
Adam Prot Asnyk, pseudonim „Jan Stożek”, „El...y” (ur. 11 września 1838 w Kaliszu, zm. 2 sierpnia 1897 w Krakowie) – polski poeta, eseista, dramatopisarz, publicysta uważany za jednego z najwybitniejszych poetów pozytywizmu; w czasie powstania styczniowego (1863–1864) członek Rządu Narodowego (1863); doktor filozofii (1866), w latach 1889–1894 redaktor dziennika „Nowa Reforma”, inicjator i pierwszy prezes Towarzystwa Szkoły Ludowej (1891), galicyjski działacz polityczny.
Wikipedia
w Biblii: król Judy z dynastii Dawida
SJP.pl
Wikipedia
1. w psychologii: łączenie się ze sobą wrażeń, wyobrażeń,
2. w różnych dziedzinach: ugrupowanie, zbiorowisko, zespół
3. chem. zjawisko sprzęgania się cząsteczek chemicznych w większe
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) samorzutne nasuwanie się kolejnych skojarzeń albo obrazów na podstawie poprzednich
(1.2) zbiorowisko, zespół, grupa
(1.3) chem. łączenie się cząstek pojedynczych w złożone (asocjaty)
Wiktionary
Wikipedia
rzecz. asocjowanie n.
czas. asocjować
Wiktionary
(1.1) kojarzenie
Wiktionary
zwolennik asocjacjonizmu
SJP.pl
kierunek w psychologii kładący nacisk na procesy kojarzenia jako główny czynnik funkcjonowania świadomości, zanegowany w XX wieku przez psychologię postaci, wskazującą na rolę struktury psychicznej człowieka w poznawaniu przez niego świata, a nie tylko na mechaniczne skojarzenia
SJP.pl
Asocjacjonizm (psychologia asocjacjonistyczna, asocjacyjna, atomistyczna) – zapoczątkowany w XIX wieku w filozofii angielskiej.
Najważniejszą tezą psychologii asocjacjonistycznej jest to, że wszystkie złożone akty psychiczne (spostrzeganie, uczenie się, przypominanie, akty woli, uczucia) tworzą się poprzez asocjację (kojarzenie) z wrażeń, podobnie jak cząsteczki z atomów (dlatego psychologię asocjacjonistyczną zwano też atomistyczną). W asocjacjonizmie powstawanie asocjacji jest głównym mechanizmem życia psychicznego.Zagadnieniem tym interesował się już Arystoteles, ale jako twórcę tej psychologii podaje się Hartleya, który usystematyzował prawo kojarzeń. Zasadę tę przyjmował m.in. Wilhelm Wundt - twórca psychologii eksperymentalnej. Inni wybitni przedstawiciele tej psychologii to m.in.: John Stuart Mill, Johann Friedrich Herbart i Herbert Spencer.
Wikipedia
dotyczący asocjacji, oparty na zasadzie kojarzenia (np. asocjacyjne związki między pojęciami)
SJP.pl
rzadko: obojętny na sprawy społeczne; aspołeczny, niespołeczny
SJP.pl
w chemii: nietrwałe połączenie cząstek
SJP.pl
właściwość działań asocjatywnych (dodawanie i mnożenie), wyrażająca się tzw. prawem łączności, oznaczającym, iż na wynik tych działań nie ma wpływu rozstawienie nawiasów w danym wyrażeniu; łączność
SJP.pl
Łączność, asocjatywność – własność niektórych działań dwuargumentowych zdefiniowana odpowiednią równością, podaną niżej. Łączność dotyczy:
Wikipedia
1. w psychologii: odnoszący się asocjacji, związany z procesami asocjacji (np. asocjatywne struktury świadomości, procesy asocjatywne); asocjacyjny, skojarzeniowy;
2. w matematyce: łączny
SJP.pl
rzadko:
1. łączyć różne fakty, pojęcia, nawet słabo ze sobą powiązane;
2. asocjować się - być asocjowanym
SJP.pl
czasownik niedokonany
(1.1) kojarzyć, łączyć wrażenia, fakty, obrazy
czasownik zwrotny niedokonany asocjować się
(2.1) być kojarzonym
Wiktionary
IPA: ˌasɔˈt͡sʲjɔvat͡ɕ, AS: asocʹi ̯ovać
Wiktionary
rzecz. asocjowanie n., asocjacjonizm, asocjacjonista, asocjacja
przym. asocjacyjny, asocjacjonistyczny
przysł. asocjacyjnie
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) odczasownikowy od|asocjować.
Wiktionary
rzecz. asocjacja ż.
czas. asocjować ndk.
Wiktionary
choroba polegająca na nierozpoznawaniu części ciała i stron
SJP.pl
bezcielesny
SJP.pl
przymiotnik
(1.1) książk. bezcielesny
Wiktionary
rym niepełny, polegający na tożsamości lub podobieństwie samogłosek w zakończeniach wyrazów; asonans
SJP.pl
niedokładny rym polegający na podobieństwie lub identyczności samogłosek w zakończeniu wyrazów
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) jęz. rym polegający na identyczności tylko samogłosek
Wiktionary
Asonans (fr. assonance, z łac. assonare - "odbrzmiewać, współbrzmieć") - powtórzenie jednakowych samogłosek w wyrazach zajmujących ustaloną pozycję w obrębie wersu (w poezji) lub zdania.
Nazywany rymem niepełnym, wykształcił się w liryce europejskiej przed rymem. Miał zastosowanie w językach poprzedzających dzisiejszy francuski, gdzie wystarczyło powtórzenie jednej samogłoski, by zaistniało widoczne podobieństwo wyrazów.
Wikipedia
(1.1) Chwilami w miejsce częstochowskiego rymu zaskakiwał dziwny asonans.
Wiktionary
przym. asonansowy
Wiktionary
(1.1) rym niedokładny
Wiktionary
związany z asonansem
SJP.pl
ogół zabiegów zmierzających do wyciszenia źródła hałasu lub zabezpieczenia wnętrza przed hałasami z zewnątrz; oddźwiękowienie
SJP.pl
zestaw dóbr oferowanych na sprzedaż przez sklep, zakład, placówkę itp.
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) hand. wybór towarów lub usług, który jest proponowany klientom;
(1.2) wybór cech, środków, przedmiotów itp., jakimi ktoś dysponuje
Wiktionary
Asortyment – wybór, zestaw, zestawienie produkowanych wyrobów, świadczonych usług lub oferowanych towarów.
Wikipedia
(1.1) Nasza firma ma w asortymencie wysokiej jakości meble ogrodowe z topoli.
Wiktionary
IPA: ˌasɔrˈtɨ̃mɛ̃nt, AS: asortỹmẽnt
Wiktionary
rzecz. sortyment m.
przym. asortymentowy
przysł. asortymentowo
Wiktionary
(1.1) sortyment
Wiktionary
przymiotnik relacyjny
(1.1) związany z asortymentem, towarami i usługami stanowiącymi stałą ofertę handlową
Wiktionary
rzecz. asortyment mrz.
Wiktionary
[czytaj: a-es-PE] skrót od: Akademia Sztuk Pięknych
SJP.pl
skrótowiec, rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) = eduk. akademia sztuk pięknych;
(1.2) = techn. autoryzowany serwis producenta
(1.3) = med. biochem. asparaginaza
Wiktionary
(1.1) Nie dostałem się na ASP, ale za rok znów będę próbował.
Wiktionary
IPA: a‿ɛs‿ˈpɛ, AS: a‿es‿pe
Wiktionary
skrót od: aspirant; aspir.
SJP.pl
skrót
(1.1) = aspirant
Wiktionary
(1.1) Naszym dzielnicowym jest od niedawna asp. Jacek Kowalski.
Wiktionary
dawniej: tytuł grzecznościowy, skrót od wyrażenia "waszmość pan", zwykle jako zwrot kierowany wprost do rozmówcy, odpowiadający dzisiejszemu "pan", "wy" (zwykle z odcieniem lekceważenia); aćpan, acpan, waćpan, wacpan, waspan, asan, acan
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) daw. zob. waszmość pan.
Wiktionary
(1.1) Za pozwoleniem, czy to aspan jesteś ów człowiek, co to przybył z Ebenezerem?
Wiktionary
rzecz. aspanna ż.
:: fż. aspani ż.
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) daw. zob. waszmość pani.
Wiktionary
(1.1) — Widzisz aspani — rzekł zimno urzędnik w wicemundurze — gdybyś asani nie wiedziała istotnie, co się z nim dzieje i gdzie on jest, to byś się strwożyła sercem matki, dowiadując się, że raniony…
Wiktionary
rzecz. aspanna ż.
:: fm. aspan m.
Wiktionary
aminokwas endogenny pełniący istotną rolę w biosyntezie amoniaku
SJP.pl
Asparagina, skr. Asn, N – organiczny związek chemiczny z grupy aminokwasów endogennych. Amid kwasu asparaginowego, powszechny składnik białek. Występuje w dużych ilościach w nasionach, a także w stanie wolnym w płynach komórkowych. Stanowi magazyn amoniaku w tkankach zwierzęcych i roślinnych.
Wikipedia
naturalny enzym wyizolowany z m.in. bakterii Escherichia coli wykazujący działanie cytostatyczne w stosunku do komórek nowotworowych, stosowany w leczeniu ostrych białaczek u dzieci i dorosłych
SJP.pl
Wikipedia
związany z asparaginą
SJP.pl
roślina z rodziny liliowatych, występująca w licznych gatunkach w Europie
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) bot. szparag pierzasty, dekoracyjna roślina stosowana w kwiaciarstwie
Wiktionary
Wikipedia
IPA: ˌaspaˈraɡus, AS: asparagus
Wiktionary
sztuczny słodzik, który nie powoduje wzrostu poziomu cukru we krwi
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) chem. spoż. syntetyczny, niskokaloryczny środek słodzący
Wiktionary
Wikipedia
(1.1) W Polsce dozwolone jest stosowanie słodzików takich jak aspartam (E951), sorbitol (E420), ksylitol (E967) i maltitol (E421).
Wiktionary
IPA: asˈpartãm, AS: aspartãm
Wiktionary
antonimy.
hiperonimy.
hiponimy.
holonimy.
meronimy.
pokrewne.
frazeologia.
etymologia.
uwagi.
tłumaczenia.
* angielski: (1.1) aspartame
* arabski: (1.1) أسبرتام (asbartām) m.
* azerski: (1.1) aspartam
* białoruski: (1.1) аспартам m.
* bułgarski: (1.1) аспартам m.
* chiński standardowy: (1.1) 阿斯巴甜 (āsībātián)
* czeski: (1.1) aspartam m.
* duński: (1.1) aspartam w.
* francuski: (1.1) aspartame m.
* indonezyjski: (1.1) aspartam
* japoński: (1.1) アスパルテーム (asuparutēmu)
* litewski: (1.1) aspartamas m.
* łotewski: (1.1) aspartāms m.
* niderlandzki: (1.1) aspartaam n.
* niemiecki: (1.1) Aspartam n.
* norweski (bokmål): (1.1) aspartam n.
* norweski (nynorsk): (1.1) aspartam n.
* rosyjski: (1.1) аспартам m.
* słowacki: (1.1) aspartam m.
* tajski: (1.1) แอสปาร์แตม
* tamilski: (1.1) அஸ்பார்ட்டம் (aspārṭṭam)
* ukraiński: (1.1) аспартам m.
* węgierski: (1.1) aszpartám
* włoski: (1.1) aspartame m.
źródła.
== aspartam (język azerski.) ==
ortografie.
wymowa.
znaczenia.
rzeczownik
(1.1) chem. spoż. aspartam
odmiana.
przykłady.
składnia.
kolokacje.
synonimy.
Wiktionary
przenośnie: ambitna, inteligentna i piękna kobieta
SJP.pl
Aspazja (gr. Ἀσπασία, ur. ok. 470, zm. ok. 400 p.n.e.) – mieszkanka Miletu, która zasłynęła swym związkiem z Peryklesem, ateńskim mężem stanu. Według niektórych autorów była jego żoną.
Niewiele wiadomo o szczegółach jej życia. Większą część dorosłych lat spędziła w Atenach, prawdopodobnie wywierając wpływ na Peryklesa i ateńską politykę. Jest o niej mowa w dziełach Platona, Arystofanesa, Ksenofonta i innych autorów tego czasu.
Wikipedia
imię męskie
SJP.pl
Aspazjusz – imię męskie pochodzenia greckiego. Wywodzi się słowa aspasios oznaczającego „powitanie”. Imię to ma oboczną wersję Aspazy.Jego patronem jest św. Aspazjusz, biskup, żyjący w VI wieku.
Aspazjusz imieniny obchodzi 2 stycznia.
Żeński odpowiednik: Aspazja.
Wikipedia
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) zdrobn. od aspekt
Wiktionary
(1.1) To nie aspekt, lecz tylko mały aspekcik.
Wiktionary
rzecz. aspekt m.
Wiktionary
1. ujęcie, rodzaj, punkt widzenia sprawy;
2. określenie rodzaju czynności (dokonanej, niedokonanej) wyrażonej czasownikiem;
3. wzajemne położenie planet i gwiazd (zodiakalnych), wg którego układano horoskopy
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) punkt widzenia, kontekst, w którym dana kwestia jest rozpatrywana
(1.2) gram. cecha czasownika określająca jego dokonanie lub niedokonanie;
(1.3) astr. położenie gwiazd względem siebie i znaków zodiaku;
(1.4) stpol. przepowiednia, wróżba
Wiktionary
Wikipedia
(1.1) Rozpatrzmy charakter tego słownika w aspektach językoznawczym i prawnym.
(1.2) Oba aspekty polskich czasowników mają swoje formy bezokolicznikowe.
Wiktionary
IPA: ˈaspɛkt, AS: aspekt
Wiktionary
rzecz.
:: zdrobn. aspekcik mrz.
czas. aspektować
przym. aspektowy
Wiktionary
(1.1) kontekst, światło, strona
Wiktionary
związany z aspektem (w znaczeniu kategorii gramatycznej czasownika), np. pary aspektowe
SJP.pl
w sztuce egipskiej sposób przedstawiania trójwymiarowości na płaszczyźnie
SJP.pl
potocznie: zespół Aspergera
SJP.pl
zobacz też:
Wikipedia
kobieta lub dziewczynka z zespołem Aspergera
SJP.pl
kobieta lub dziewczynka z zespołem Aspergera
SJP.pl
osoba z zespołem Aspergera; aspik, asperger
SJP.pl
grzyb z klasy workowców; kropidlak
SJP.pl
Aspergillus P. Micheli ex Haller (kropidlak) – rodzaj grzybów z rzędu kropidlakowców (Eurotiales).
Wikipedia
grzybica występująca głównie u ptaków, atakująca wole i drogi oddechowe; kropidlakowica
SJP.pl
Aspergiloza (łac. aspergillosis) jest zakażeniem lub reakcją alergiczną wywoływaną przez grzyby z rodzaju Aspergillus (kropidlak). Postacie aspergilozy o największym znaczeniu to poważne infekcje płucne u pacjentów z obniżoną odpornością, takich jak chorzy na AIDS, leczeni chemioterapią lub antybiotykami przez dłuższy czas. W alergiach Aspergillus odgrywa mniejszą rolę.
Wikipedia
brak spermy lub niemożność jej wydalania
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) med. brak spermy albo plemników w spermie;
Wiktionary
Aspermia – brak ejakulacji podczas kopulacji oraz innych czynności seksualnych, będący przyczyną męskiej niepłodności. Pomimo iż erekcja utrzymuje się stosunkowo długo, orgazm zazwyczaj nie występuje. Aspermii nie należy mylić z azoospermią, w której przy niekiedy prawidłowej objętości ejakulatu, stwierdza się brak plemników.
Wikipedia
rzecz. sperma ż.
Wiktionary
pokropienie wodą święconą w niedzielę przed sumą
SJP.pl
Aspersja (Asperges) (z łac. aspergere – pokropić) – w łacińskiej tradycji liturgicznej eucharystyczny akt pokuty polegający na pokropieniu przez celebransa wodą święconą ludzi zgromadzonych na liturgii.
Akt ten jest bezpośrednim nawiązaniem do biblijnego Psalmu 51 (50), który jest psalmem pokutnym, zawierającym słowa:
Wikipedia
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) rel. naczynie na wodę święconą umieszczone w ścianie kościoła;
Wiktionary
Aspersorium:
Wikipedia
(1.1) kropielnica
Wiktionary
szczeciniasto owłosiona bylina z rodziny marzanowatych; marzana, marzanna
SJP.pl
Marzanka (Asperula L.) – rodzaj roślin należący do rodziny marzanowatych. Należy do niego około 200 gatunków. Występują one od północnej Afryki i Europy, poprzez Azję Środkową i południowo-zachodnią po Australię i Nową Zelandię, z największym zróżnicowaniem we wschodniej części basenu Morza Śródziemnego i w południowo-zachodniej Azji. Do polskiej flory należą dwa gatunki rodzime: marzanka barwierska (A. tinctoria) i marzanka pagórkowa (A. cynanchica), kilka innych gatunków jest uprawianych, spośród nich marzanka polna (A. arvensis) przejściowo dziczeje (jest efemerofitem).
Wikipedia
roślina z rodziny liliowatych
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) bot. roślina z rodziny liliowatych, pochodząca z Azji, potocznie nazywana „żelaznym liściem”;
Wiktionary
Aspidistra (Aspidistra Ker Gaw.) – rodzaj bylin z rodziny szparagowatych (Asparagaceae), dawniej klasyfikowany do konwaliowatych (Convallariaceae), myszopłochowatych (Ruscaceae), jeszcze dawniej do liliowatych (Liliaceae). Występują na dnie lasów wschodniej Azji od wschodnich Indii, poprzez Indochiny, Chiny, po Japonię. Do lat 70. XX wieku znanych było tylko kilka gatunków. Później taksonomowie opisywać zaczęli dziesiątki kolejnych. W 2006 według "Flora of China" rodzaj obejmować miał 55 gatunków (w tym 49 z Chin, z czego aż 46 endemitów). W 2008 opisano w sumie 93 gatunki, ale szacowano ich docelową liczbę na 200-300. W 2020 baza Plants of the World wymieniała 175 gatunków zaakceptowanych. Zasięg rodzaju obejmuje wschodnią Azję od wschodniej części Himalajów po Japonię.
Wikipedia
(1.1) Floryści używają do kompozycji liści aspidistry.
Wiktionary
IPA: ˌaspʲiˈdʲistra, AS: aspʹidʹistra
Wiktionary
antonimy.
hiperonimy.
hiponimy.
holonimy.
meronimy.
pokrewne.
frazeologia.
etymologia.
etym|nłac. < etym2|gr|ἀσπίς|ἀσπίς, ἀσπίδος. (aspís, aspídos) → tarcza
uwagi.
tłumaczenia.
* angielski: (1.1) aspidistra
* ukraiński: (1.1) аспідистра ż.
źródła.
== aspidistra (język angielski.) ==
wymowa.
znaczenia.
rzeczownik
(1.1) bot. aspidistra
odmiana.
przykłady.
składnia.
kolokacje.
synonimy.
Wiktionary
potocznie: osoba z zespołem Aspergera; asperger, aspergerowiec
SJP.pl
skrót od: aspirant; asp.
SJP.pl
1. w medycynie:
a) usuwanie za pomocą specjalnych aparatów próżniowych gazów lub cieczy nagromadzonych w jamie ciała wskutek choroby;
b) wchłanianie przez drogi oddechowe zewnętrznych substancji;
2. w językoznawstwie: dodawanie "h" przy artykulacji głosek i wyrazów; przydech
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) dążenie do czegoś, pragnienie zrobienia lub dokonania czegoś
(1.2) fonet. przydech
(1.3) med. odciągnięcie tłoczka strzykawki w celu sprawdzenia czy jest się w świetle żyły
Wiktionary
Wikipedia
(1.1) Remis trwał aż do ostatniej minuty, kiedy to Rodriguez, strzałem spoza pola karnego przypieczętował aspiracje naszej drużyny do zdobycia mistrzostwa ligi.
Wiktionary
IPA: ˌaspʲiˈrat͡sʲja, AS: aspʹiracʹi ̯a
Wiktionary
rzecz. aspirant m., aspirantura ż., aspirata ż., aspirowanie n., aspirantka ż.
przym. aspiracyjny
Wiktionary
(1.1) ambicja
Wiktionary
dążenia, plany, ambicje danej osoby, zwłaszcza takie dotyczące osiągnięcia ambitnych celów w jakiejś dziedzinie nauki, sztuki lub życia publicznego
SJP.pl
Aspiracje – zespół dążeń ukształtowanych na podstawie hierarchii wartości właściwych jednostce. Aspiracje zależą od samopoznania, samooceny i samookreślenia jednostki, a także od sytuacji społecznej. Jeśli jednostka trafnie określi swoją sytuację społeczną, potrafi także określić swoje aspiracje. Warto podkreślić, że aspiracje to dążenia, cele, do których jednostka dąży długotrwale, np. założenie rodziny, zdobycie określonego stanowiska, zawodu. Aspiracje są więc dążeniami jednostki, umotywowanymi możliwością ich realizacji.
Wikipedia
1. w medycynie i technice: związany z aspiracją (np. urządzenia aspiracyjne);
2. w językoznawstwie: wymawiany z przydechem (np. głoski aspiracyjne)
SJP.pl
przymiotnik relacyjny
(1.1) związany z aspiracją, dotyczący aspiracji
Wiktionary
rzecz. aspiracja ż., aspirantura ż., aspirata ż., aspirowanie n., aspirantka ż.
Wiktionary
odnoszący się do aspiranta, właściwy aaspirantom
SJP.pl
przymiotnik relacyjny
(1.1) związany z aspirantem, dotyczący aspiranta
Wiktionary
rzecz. aspirant mos.
Wiktionary
1. osoba dążąca do osiągnięcia ambitnych celów, zwłaszcza związanych z zajęciem jakiegoś stanowiska;
2. stopień oficerski w policji i straży pożarnej; także: osoba mająca ten stopień;
3. dawniej słowo o wielu innych znaczeniach, których wspólnym elementem było: staranie, ubieganie się o coś
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) ktoś, kto się o coś ubiega, np. o stanowisko
(1.2) stopień oficerski w straży pożarnej lub w policji
(1.3) rel. nieoficjalny stopień ministranta
(1.4) rel. mężczyzna chcący wstąpić do zakonu lub zgromadzenia zakonnego
Wiktionary
Wikipedia
(1.3) Wikary pojechał z aspirantami zmierzyć komeżki.
(1.4) Nie doszło do spotkania prowincjała z aspirantami.
Wiktionary
IPA: aˈspʲirãnt, AS: aspʹirãnt
Wiktionary
rzecz. aspiracja ż.
:: fż. aspirantka ż.
czas. aspirować ndk.
przym. aspirancki
Wiktionary
→ aspirant
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) kobieta, która się o coś ubiega, np. o stanowisko
(1.2) kobiecy stopień oficerski w straży pożarnej lub w policji
(1.3) rel. nieoficjalny stopień w ministranturze żeńskiej
(1.4) rel. kobieta chcąca wstąpić do zakonu lub zgromadzenia zakonnego
Wiktionary
(1.3) Na pierwszej zbiórce aspirantek w naszej parafii stawiło się siedem dziewczyn z podstawówki.
(1.4) Matka prowincjalna spotkała się z aspirantkami w Cieszynie.
Wiktionary
rzecz. aspiracja ż.
:: fm. aspirant m.
czas. aspirować ndk.
przym. aspiracyjny
Wiktionary
(1.3) kandydatka
(1.4) kandydatka
Wiktionary
okres pełnienia funkcji aspiranta w zakładzie naukowym
SJP.pl
Aspirantura (łac. aspirans – ubiegający się o coś) – studia doktoranckie w Rosji, na Ukrainie, w dawnym ZSRR i niektórych państwach powstałych po jego rozpadzie; w latach 1951–1958 także w PRL.
Po uzyskaniu tytułu magistra lub równoważnego mu tytułu zawodowego osoba, która pragnęła napisać doktorat w ZSRR, kierowana była na aspiranturę i odtąd miała status studenta studiów doktoranckich (ros. aspiránt). Do obowiązków aspiranta należało ukończenie 3-letnich studiów doktoranckich (ros. aspirantúra), w czasie których zaliczał pewną liczbę obowiązkowych zajęć podnoszących kwalifikacje naukowe i w ramach tzw. praktyki pedagogicznej uczestniczył jako obserwator w zajęciach bardziej doświadczonych wykładowców (praktyka ta wynosiła min. 50 godzin zajęć = 75 godzin zegarowych). Aspirantura kończyła się (oprócz samego napisania rozprawy doktorskiej) zdaniem 3 egzaminów – (1) ze specjalizacji naukowej; (2) z języka obcego; (3) z filozofii. W 2005 egzamin z filozofii zastąpiono egzaminem z historii i filozofii nauki. Napisanie rozprawy, wysłuchanie przepisanych zajęć, odbycie praktyki i zdanie wymaganych egzaminów było warunkiem koniecznym dopuszczenia aspiranta do obrony doktorskiej.
Wikipedia
spółgłoska wymawiana z przydechem, czyli następującym po niej dźwiękiem przypominającym krótkie 'h'; spółgłoska przydechowa; spółgłoska aspirowana
SJP.pl
określenie wykonawcze: jakby wzdychając
SJP.pl
specjalny aparat próżniowy służący:
a) w medycynie - do usuwania gazów lub cieczy nagromadzonych w jamie ciała wskutek choroby;
b) w technice i analizach laboratoryjnych - do usuwania pyłu i innych drobnych zanieczyszczeń
SJP.pl
Aspirator – urządzenie ssące, o zróżnicowanej budowie i przeznaczeniu:
Wikipedia
1. starać się o coś, ubiegać się o stanowisko, pozycję itp.;
2. w językoznawstwie: wymawiać głoski z przydechem
SJP.pl
czasownik niedokonany
(1.1) starać się, ubiegać się o coś
(1.2) przest. wzdychać do czegoś
(1.3) jęz. wymawiać głoski z przydechem
(1.4) med. wyciąganie płynów z jam ciała za pomocą aspiratora
Wiktionary
rzecz. aspirant mos., aspirantka ż., aspirowanie n.
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) odczasownikowy od|aspirować.
Wiktionary
Wikipedia
czas. aspirować
rzecz. aspiracja ż.
przym. aspiracyjny
Wiktionary
kwas acetylosalicylowy, popularny lek przeciwgośćcowy, przeciwbólowy i napotny, stosowany przy zaziębieniach, bólach stawów i mięśni, nerwobólach itp.; polopiryna, motopiryna (dawniej)
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) farm. kwas acetylosalicylowy używany jako lek; pastylka lub płyn z tą substancją;
Wiktionary
Wikipedia
(1.1) Lekarz zalecił mi wzięcie aspiryny przed snem.
Wiktionary
IPA: ˌaspʲiˈrɨ̃na, AS: aspʹirỹna
Wiktionary
przym. aspirynowy
Wiktionary
(1.1) aspirin, polopiryna
Wiktionary
→ aspiryna
SJP.pl
przymiotnik relacyjny
(1.1) związany z aspiryną, dotyczący aspiryny
Wiktionary
rzecz. aspiryna ż.
Wiktionary
partykuła
(1.1) gw-pl|Śląsk Cieszyński. chociaż, przynajmniej
Wiktionary
nagłe zniknięcie przedmiotu w trudny do wytłumaczenia sposób i pojawienie się w innym miejscu
SJP.pl
nieuprawiający sportu lub nieinteresujący się sportem
SJP.pl
termin odnoszony do zachowań, postaw lub cech osobowości, charakteryzujących się unikaniem zaangażowania jednostki w związki grupowe i (lub) realizacje celów grupowych
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) odprzym. cecha tego, co jest aspołeczne; cecha tych, którzy są aspołeczni
Wiktionary
przym. aspołeczny
przysł. aspołecznie
Wiktionary
obojętny dla spraw społecznych
SJP.pl
przymiotnik
(1.1) obojętny dla spraw społecznych, który wyłącza się z życia społecznego
Wiktionary
(1.1) Na mojej sprawie rozwodowej czułem się jak jakiś najgorszy element aspołeczny. Sędzina mnie pyta, czy piłka nożna jest dla mnie ważniejsza niż moja żona.
Wiktionary
rzecz. aspołeczność ż.
przysł. aspołecznie
przym. społeczny
Wiktionary
(1.1) asocjalny
Wiktionary
określenie wykonawcze: szorstko, cierpko
SJP.pl
skrót od: Acceleration Slip Regulation - system kontroli trakcji zapobiegający poślizgowi kół napędowych
SJP.pl
skrótowiec
(1.1) mot. system zapobiegający poślizgowi kół podczas ruszania
Wiktionary
Asr – modlitwa muzułmańska – trzecia w ciągu dnia spośród modlitw salat, odmawiana po południu. Obejmuje cztery obowiązkowe rakaty.
Wikipedia
(1.1) TCS
Wiktionary
aśrama, aszram, aszrama;
1. każde z czterech stadiów życia członków trzech wyższych stanów społeczeństwa indyjskiego (warna);
2. pustelnia, erem
SJP.pl
Aśrama (dewanagari आश्रम, trl. āśrama, ang. ashram, w hindi trb. aśram) – indyjska pustelnia lub gurukula. Aśramy powstają w Indiach od starożytności. Najczęściej zakładane są przez mistrza duchowego (guru), nazywane są później od jego imienia. Jeden guru może mieć wiele aśramów, często w różnych miejscach świata.
Wikipedia
aszrama, aszram, aśram;
1. każde z czterech stadiów życia członków trzech wyższych stanów społeczeństwa indyjskiego (warna);
2. pustelnia, erem
SJP.pl
Wikipedia
Assagaj (arab. Azzaghaja) – typ oszczepu przeznaczonego zarówno do walki wręcz, jak i do miotania. Długość drzewca wahała się od 1 do 2 metrów, a grotu od 15 do 20 cm (drugie tyle zajmuje żelazna oprawa). Assagaj używany był jako broń bojowa i myśliwska przez Buszmenów, Hotentotów, Kafrów, Bantu i inne ludy.
Wikipedia
określenie wykonawcze: bardzo; występuje razem z innymi określeniami tempa i charakteru utworu, np. adagio assai, allegro assai
SJP.pl
Tempo (agogika) – jeden z elementów dzieła muzycznego, oznaczający, jak szybko utwór ma być wykonany.
Wikipedia
herbata gatunku Assam
SJP.pl
rzeczownik, nazwa własna
(1.1) geogr. prowincja w północno-wschodnich Indiach;
Wiktionary
Asam (hindi असम, trb.: Asam, trl.: Asam; ang. Assam) – stan w północno-wschodnich Indiach ze stolicą w Dispurze. Leży u stóp Himalajów i sąsiaduje ze stanami: Arunachal Pradesh, Nagaland, Manipur, Mizoram, Tripura i Meghalaya oraz z Bhutanem i Bangladeszem.
14. pod względem liczby ludności stan Indii, utrzymał swoją pozycję względem 2001 roku.
Wikipedia
(1.1) Prowincja Assam słynie z przepysznych gatunków herbaty.
Wiktionary
IPA: ˈasːãm, AS: a•sãm
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy
(1.1) syst. zool. nazwa systematyczna|Caprolagus|Blyth|ref=tak., rodzaj ssaków z rodziny zającowatych
(1.2) syst. zool. nazwa systematyczna|Caprolagus hispidus|Pearson|ref=tak., gatunek z rodzaju assamczaków (1.1)
(1.3) zool. ssak z gatunku assamczaków (1.2)
Wiktionary
Assamczak (Caprolagus) – rodzaj ssaka z rodziny zającowatych (Leporidae).
Wikipedia
(1.3) Assamczaki występują m.in. w Nepalu.
Wiktionary
język assamski - jeden z języków urzędowych Indii; język asamski
SJP.pl
przymiotnik
(1.1) taki, który posługuje się językiem asamskim
(1.2) taki, którego mieszkańcy posługują się językiem asamskim
(1.3) spisany, stworzony w języku asamskim
Wiktionary
IPA: asˈːãmskɔjɛ̃w̃ˈzɨt͡ʃnɨ, AS: a•sãmskoi ̯ẽũ̯zyčny
Wiktionary
rodzaj gryzonia z podrodziny wiewiórek
SJP.pl
Assapan (Glaucomys) – rodzaj ssaków z podrodziny wiewiórek (Sciurinae) w obrębie rodziny wiewiórkowatych (Sciuridae). W polskiej literaturze zoologicznej nazwa zwyczajowa „assapan” używana była dla oznaczenia gatunku Glaucomys volans. Ostatecznie w wydanej w 2015 roku przez Muzeum i Instytut Zoologii Polskiej Akademii Nauk publikacji „Polskie nazewnictwo ssaków świata” gatunkowi przypisano assapan południowy, rezerwując nazwę assapan dla rodzaju Glaucomys.
Wikipedia
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) geol. pierwszy, najstarszy wiek cisuralu (wczesnego permu), trwający 299 – 294,6 milionów lat temu;
Wiktionary
Wikipedia
IPA: ˈasːɛl, AS: a•sel
Wiktionary
[czytaj: asąbLAŻ lub asambLAŻ] przestrzenna kompozycja utworzona z różnego rodzaju przedmiotów; asamblaż
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) szt. trójwymiarowy kolaż z gotowych przedmiotów;
Wiktionary
Asamblaż (fr. assemblage, tłum. gromadzenie/zbieranie/zbiór) – forma artystyczna, będąca odmianą kolażu, według której tworzy się trójwymiarowe kompozycje z przedmiotów gotowych.
Praca złożona z różnego rodzaju przedmiotów: codziennego użytku, bezużytecznych fragmentów, form naturalnych, wszelkich możliwych obiektów. Dzieło powstaje z przedmiotów, które nie są stworzone przez autora asamblażu, ale jedynie przez niego użyte, a czasem także specjalnie spreparowane, czy przystosowane (np. pomalowane, odłączone od całości, połączone z czymś innym, zniszczone). Asamblaż może mieć postać jednego obiektu powstałego z połączenia innych lub może stanowić rodzaj zbioru, kolekcji przedmiotów. Można to określić jako pewnego rodzaju przestrzenny collage otwarty na wszelkie materiały i pomysły ich zestawień i połączeń. Poszczególne fragmenty w asamblażu mogą być ze sobą sklejone, związane, umieszczone w rodzaju wspólnego pojemnika, luźno położone, powieszone obok siebie itd. Dzięki asamblażom z fragmentów tworzone są nowe znaczenia, powstają nowe związki między znaczeniami, które niosą ze sobą składowe części.
Wikipedia
(1.1) Poobwieszała mi poczekalnię assemblage’ami jakiejś awangardowej artystki z Jeleniej Góry.
Wiktionary
[czytaj: asemBLE] rodzaj skoku w tańcu klasycznym
SJP.pl
prosty język programowania; asembler
SJP.pl
Asembler (ang. assembler) – termin informatyczny związany z programowaniem i tworzeniem kodu maszynowego dla procesorów. W języku polskim oznacza on program tworzący kod maszynowy na podstawie kodu źródłowego (tzw. asemblacja) wykonanego w niskopoziomowym języku programowania bazującym na podstawowych operacjach procesora zwanym językiem asemblera, popularnie nazywanym również asemblerem.
Wikipedia
imię męskie
SJP.pl
Asser (zm. 908/909) – walijski mnich z St David’s w królestwie Dyfed. W latach 875-879 był biskupem Sherborne. Około 885 Alfred Wielki poprosił go, by opuścił St David’s i dołączył do kręgu uczonych mężów, których Alfred gromadził na swym dworze. Po rocznym pobycie w Caerwent spowodowanym chorobą, Asser przyjął zaproszenie.
Wikipedia
[czytaj: assjeme] muzyczne określenie wykonawcze: razem, wspólnie
SJP.pl
(dawniej Stone Indian River) rzeka w Kanadzie
SJP.pl
Assiniboine – rzeka w Kanadzie, w prowincjach Saskatchewan i Manitoba, o długości 1 070 kilometrów. Rzeka nazwana od Assiniboinów, rdzennych mieszkańców tej okolicy.
Wikipedia
środowiskowo o primadonnie, primabalerinie: najlepsza, najwyższej klasy
SJP.pl
Primaballerina assoluta – tytuł przyznawany jest niezwykłym tancerkom, które wniosły ogromny wkład w rozwój i promocję baletu na świecie. Zaledwie kilka razy w ciągu historii tańca tytuł ten został przyznany, otrzymała go m.in. Matylda Krzesińska i Helena Cholewicka.
Wikipedia
Assos (gr. Άσσος) – starożytne miasto greckie w północno-zachodniej Azji Mniejszej, na terenie Troady, obecnie w tureckiej prowincji Çanakkale. Współcześnie na jego terenie znajduje się wieś Behramkale. Ojczyzna filozofa stoickiego Kleantesa.
Wikipedia
1. w sztuce gotyckiej: przedstawienie Marii Wniebowziętej w koronie gwiazd i z księżycem u stóp;
2. w sztuce włoskiej: scena wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny
SJP.pl
Assumpta (Assunta) – od wł. wniebowzięta. Wizerunek wniebowziętej Matki Bożej w sztuce gotyckiej przedstawiający postać Matki Boskiej wśród gwiazd z wyobrażeniem słońca, księżyca z gwiazdami u stóp. W renesansie i baroku odnosi się do wizerunku Matki Boskiej wniebowziętej.
Wikipedia
dawniej: Asyż (miasto we Włoszech)
SJP.pl
skrótowiec, rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) = teatr. eduk. akademia sztuk teatralnych
(1.2) = med. biochem. aminotransferaza asparaginianowa
skrótowiec, rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy
(2.1) = kynol. amerykański Staffordshire terrier, amstaf
Wiktionary
(1.2) AspAT
(2.1) amstaf
Wiktionary
imię żeńskie
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) gw-pl|Górny Śląsk. gałąź, konar
Wiktionary
Wikipedia
(1.1) (gwara.) Na asta usiodł gryfny szpok.
Wiktionary
IPA: ˈaș.ta
Wiktionary
rzecz. astka ż.
Wiktionary
stolica Kazachstanu
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna
(1.1) geogr. stolica Kazachstanu;
Wiktionary
Astana (kaz. cyr. i ros. Астана; 1824–1961 Akmolińsk, 1961–1992 Celinograd, 1992–1998 Akmoła, 1998–2019, i ponownie od 2022 r. Astana, 2019–2022 Nur-Sułtan) – stolica i drugie co do liczby ludności miasto w Kazachstanie, położone nad rzeką Iszym, w północno-środkowej części kraju na Pogórzu Kazachskim.
Wikipedia
(1.1) Po zwiedzeniu Ałma Aty pojechaliśmy do Astany.
Wiktionary
IPA: aˈstãna, AS: astãna
Wiktionary
rzecz. astańczyk m., astanka ż.
przym. astański
Wiktionary
(1.1) hist. Akmolińsk, hist. Celinograd, hist. Akmoła, hist. Nur-Sułtan
Wiktionary
mieszkaniec Astany
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) mieszkaniec Astany
Wiktionary
IPA: aˈstãj̃n͇t͡ʃɨk, AS: astãĩ ̯ṇčyk
Wiktionary
rzecz. Astana ż.
:: fż. astanka ż.
przym. astański
Wiktionary
mieszkanka Astany
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) mieszkanka Astany
Wiktionary
IPA: aˈstãnka, AS: astãnka
Wiktionary
rzecz. Astana ż.
:: fm. astańczyk mos.
przym. astański
Wiktionary
przymiotnik od: Astana (stolica Kazachstanu)
SJP.pl
przymiotnik relacyjny
(1.1) odnoszący się do miasta Astana
Wiktionary
IPA: aˈstãj̃sʲci, AS: astãĩ ̯sʹḱi
Wiktionary
rzecz. Astana ż., astańczyk mos., astanka ż.
Wiktionary
Wikipedia
pierwiastek chemiczny o symbolu At, promieniotwórczy niemetal
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) chem. pierwiastek chemiczny o symbolu At i liczbie atomowej 85;
Wiktionary
Astat (At, łac. astatinum z gr. άστατός ‘nietrwały’ od ά ‘bez’ i στατός ‘trwały, stały’) – promieniotwórczy pierwiastek chemiczny z grupy fluorowców.
Wikipedia
(1.1) Jakie właściwości chemiczne ma astat?
Wiktionary
IPA: ˈastat, AS: astat
Wiktionary
przym. astatowy
Wiktionary
(1.1) At
Wiktionary
→ astat
SJP.pl
przymiotnik
(1.1) dotyczący astatu
Wiktionary
rzecz. astat m.
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) odprzym. cecha tego, co jest astatyczne
Wiktionary
przym. astatyczny
przysł. astatycznie
Wiktionary
ruchomy; niestały
SJP.pl
w medycynie: niemożność chodzenia, stania na skutek zaburzeń w ośrodkowym układzie nerwowym, czasem w błędniku
SJP.pl
Astazja – niemożność utrzymania pozycji stojącej, występująca najczęściej z abazją w histerii i w niektórych schorzeniach neurologicznych przy uszkodzeniu płata czołowego.
Wikipedia
dowcipne, celne powiedzenie świadczące o towarzyskiej ogładzie mówiącego
SJP.pl
Asteizm (fr. astéisme, gr. asteíos – dowcipny, wykształcony, miejski) – ironiczny lub autoironiczny zwrot świadczący o zręczności krasomówczej, znajomości savoir-vivre i ogładzie towarzyskiej.
Znany z wykorzystywania asteizmów w swojej twórczości jest Ignacy Krasicki (między innymi w satyrach Pijaństwo oraz Świat zepsuty).
Wikipedia
jednoliścienna roślina z rzędu szparagowców
SJP.pl
stan ogólnej słabości fizycznej i psychicznej organizmu, będący następstwem przebytej ciężkiej choroby, przeżyć psychicznych lub długotrwałego niedożywienia; także utrata sił, osłabienie towarzyszące depresji i nerwicy
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) med. stan słabości, zmniejszenie lub brak odporności fizycznej i psychicznej;
Wiktionary
Astenia (łac. asthenia, z stgr. ἀσθένεια) – stan słabości fizycznej i psychicznej organizmu.
Osoby z astenią mają budowę ciała: szczupłą z wąskimi ramionami, zapadniętą klatką piersiową, długimi i szczupłymi kończynami oraz słabo rozwiniętymi mięśniami.
Wikipedia
składnia.
kolokacje.
(1.1) astenia pogrypowa • zespół astenii • uogólniona schizofreniczna astenia
synonimy.
antonimy.
hiperonimy.
hiponimy.
holonimy.
meronimy.
pokrewne.
frazeologia.
etymologia.
etym|gr|ἀσθένεια. (asthéneia)
uwagi.
tłumaczenia.
* angielski: (1.1) asthenia
* baskijski: (1.1) astenia
* białoruski: (1.1) астэнія ż.
* bułgarski: (1.1) астения ż.
* duński: (1.1) asteni w.
* francuski: (1.1) asthénie ż.
* galicyjski: (1.1) astenia ż.
* hiszpański: (1.1) astenia ż.
* kataloński: (1.1) astènia ż.
* łotewski: (1.1) astēnija ż.
* norweski (bokmål): (1.1) asteni m.
* norweski (nynorsk): (1.1) asteni m.
* ormiański: (1.1) աստենիա (astenia)
* portugalski: (1.1) astenia ż.
* rumuński: (1.1) astenie ż.
* serbski: (1.1) астенија ż.
* słowacki: (1.1) asténia ż.
* szwedzki: (1.1) asteni w.
* uzbecki: (1.1) asteniya
* węgierski: (1.1) aszténia
* włoski: (1.1) astenia ż.
źródła.
odmiana.
przykłady.
Wiktionary
antonimy.
hiperonimy.
hiponimy.
holonimy.
meronimy.
pokrewne.
frazeologia.
etymologia.
etym|gr|ἀσθένεια. (asthéneia)
uwagi.
tłumaczenia.
* angielski: (1.1) asthenia
* baskijski: (1.1) astenia
* białoruski: (1.1) астэнія ż.
* bułgarski: (1.1) астения ż.
* duński: (1.1) asteni w.
* francuski: (1.1) asthénie ż.
* galicyjski: (1.1) astenia ż.
* hiszpański: (1.1) astenia ż.
* kataloński: (1.1) astènia ż.
* łotewski: (1.1) astēnija ż.
* norweski (bokmål): (1.1) asteni m.
* norweski (nynorsk): (1.1) asteni m.
* ormiański: (1.1) աստենիա (astenia)
* portugalski: (1.1) astenia ż.
* rumuński: (1.1) astenie ż.
* serbski: (1.1) астенија ż.
* słowacki: (1.1) asténia ż.
* szwedzki: (1.1) asteni w.
* uzbecki: (1.1) asteniya
* węgierski: (1.1) aszténia
* włoski: (1.1) astenia ż.
źródła.
odmiana.
przykłady.
składnia.
kolokacje.
synonimy.
Wiktionary
w psychologii: kobieta odznaczająca się smukłą i wątłą budową ciała, charakteryzująca się egocentrycznym usposobieniem, nieufnością w stosunku do ludzi, nieśmiałością i drażliwością; typ asteniczny; leptosomatyczka
SJP.pl
w psychologii: mający budowę ciała i usposobienie charakterystyczne dla astenika; leptosomiczny
SJP.pl
przymiotnik
(1.1) wątły, o słabej budowie ciała lub odporności
Wiktionary
(1.1) Afekt, do którego doprowadziła człowieka np. rozpacz czy strach, może być steniczny albo asteniczny w zależności od tego, czy pobudził aktywność ruchową człowieka, czy też podziałał na nią hamująco.
Wiktionary
rzecz. astenik m., asteniczność ż.
Wiktionary
(1.1) leptosomiczny
Wiktionary
w psychologii: człowiek odznaczający się smukłą i wątłą budową ciała, charakteryzujący się egocentrycznym usposobieniem, nieufnością w stosunku do ludzi, nieśmiałością i drażliwością; typ asteniczny; leptosomatyk
SJP.pl
astenka gęsiówka - gatunek motyla z rodziny miernikowcowatych
SJP.pl
osłabienie wzroku powstające wskutek nie skorygowanej okularami wady wzroku
SJP.pl
Astenopia – subiektywne uczucie osłabienia oczu, spowodowane najczęściej przez niewyrównane wady wzroku lub niewłaściwe oświetlenie. Objawia się między innymi bólem oraz zaczerwienieniem oczu, łzawieniem, bólami głowy, zamazanym lub podwójnym widzeniem.
Wikipedia
jedna ze sfer górnej części płaszcza Ziemi, podatna na przemieszczenia i odkształcenia
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) geol. warstwa płaszcza ziemskiego;
Wiktionary
Astenosfera (warstwa Gutenberga) – warstwa o grubości około 100 km, położona w górnej części płaszcza ziemskiego, tuż pod litosferą.
Górna granica astenosfery leży na głębokości od 10 do 100 km, dolna na głębokości 350-400 km (górna 50-70 km pod oceanami i do 120 km pod kontynentami, dolna odpowiednio 400 i 250 km.
Wikipedia
(1.1) Górna granica astenosfery leży na głębokości od 10 do 100 km.
Wiktionary
IPA: ˌastɛ̃nɔˈsfɛra, AS: astẽnosfera
Wiktionary
upośledzenie jakości nasienia mężczyzny
SJP.pl
stan, w którym człowiek jest przewrażliwiony na punkcie własnej osoby, powodujący nadmierą ostrożność i nieufność
SJP.pl
kobieta przewrażliwiona na punkcie własnej osoby, zachowująca rezerwę wobec ludzi
SJP.pl
człowiek przewrażliwiony na punkcie własnej osoby, zachowujący rezerwę wobec ludzi
SJP.pl
1. roślina rosnąca dziko lub hodowana w ogrodach, mająca białe, różowe, fioletowe lub purpurowe kwiaty, które w klimacie umiarkowanym zakwitają jesienią;
2. odmiana ziemniaka
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy lub męskorzeczowy
(1.1) bot. roślina ogrodowa o pięknych różnokolorowych kwiatach;
Wiktionary
Aster (Aster L. 1753) – rodzaj roślin nasiennych z rodziny astrowatych. W tradycyjnym, szerokim ujęciu zaliczano tu kilkaset, do tysiąca gatunków, które mimo podobieństwa okazały się być często odlegle spokrewnione. Po ich wyłączeniu w osobne rodzaje (m.in. taksonów północnoamerykańskich), w rodzaju Aster zostało ok. 170 gatunków tzw. Starego Świata, z typowym przedstawicielem astrem gawędką (Aster amellus). Mimo znaczących zmian w systematyce tradycyjnie zaliczane tu gatunki różnych rodzajów wciąż łącznie noszą nazwę zwyczajową „astrów”.
Wikipedia
(1.1) Na rabacie posadzimy popielniki, astry i studentki.
Wiktionary
IPA: ˈastɛr, AS: aster
Wiktionary
rzecz. astrowate nmos.
przym. astralny
Wiktionary
(1.1) reg. astra
Wiktionary
zaburzenie w rozpoznawaniu kształtu dotykanych przedmiotów
SJP.pl
Astereognozja (ang. astereognosis) – zaburzenie polegające na niemożności rozpoznania przedmiotów za pomocą dotyku, mimo braku zaburzeń czucia. Jest formą agnozji czuciowej.
Termin "astereognozja" bywa używany zamiennie z terminem "agnozja dotykowa". Niektórzy proponują jednak, aby termin "agnozja dotykowa" zarezerwować dla niewielkich zaburzeń, w których nie występują istotne deficyty somatosensoryczne, natomiast terminem "astereognozja" określać deficyty somatosensoryczne "niższego rzędu", to znaczy spowodowane uszkodzeniami kory mózgowej, rdzenia kręgowego albo nerwów obwodowych.
Wikipedia
imię żeńskie
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna
(1.1) mitgr. matka Hekate; żona tytana Persesa oraz siostra Leto; córka Kojosa i Fojbe; jedna z tytanid drugiego pokolenia;
(1.2) mitgr. jedna z córek Danaosa
(1.3) mitgr. jedna z córek giganta Alkyoneusa
(1.4) mitgr. córka Teukrosa, syna Telamona
(1.5) imię|polski|ż.;
(1.6) astr. planetoida o numerze katalogowym 658, z pasa głównego planetoid, odkryta w 1908 r.;
Wiktionary
Wikipedia
(1.6) Asteria porusza się w obszarze między orbitami Marsa i Jowisza.
Wiktionary
IPA: aˈstɛrʲja, AS: asterʹi ̯a
Wiktionary
rzecz.
:: fm. Asteriusz mos.
Wiktionary
imię męskie
SJP.pl
Asteriusz – imię męskie pochodzenia greckiego od Asterios: ast-r, -éros „gwiazda”. Stąd astérios (łac. asterius) to „gwieździsty, jasny, lśniący, niebieski”. Hagiografia zna ośmiu świętych o tym imieniu: m.in. nosił je Asteriusz z Cezarei Palestyńskiej, żyjący w pierwszej połowie III wieku.
Żeńskim odpowiednikiem jest Asteria.
Asteriusz imieniny obchodzi 3 marca, 20 maja i 10 czerwca.
Wikipedia
Asteriks (fr. Astérix) – francuska seria komiksowa stworzona przez René Goscinnego (scenariusz tomów 1–24) i Alberta Uderzo (rysunki do tomów 1–34; scenariusz tomów 25–34), kontynuowana przez Jeana-Yves’a Ferriego (scenariusz od tomu 35.) i Didiera Conrada (rysunki od tomu 35.). Po raz pierwszy postać Asteriksa pojawiła się w magazynie „Pilote” 29 października 1959.
Wikipedia
1. w astronomii: ciało niebieskie niewielkich rozmiarów poruszające się dookoła Słońca, głównie między orbitami Marsa i Jowisza; planetoida;
2. w geometrii: krzywa w kształcie gwiazdy czteroramiennej
SJP.pl
Planetoida (planeta + gr. eídos – postać), asteroida (gr. asteroeidés – gwiaździsty), planetka (ang. minor planet) – ciało niebieskie, niebędące planetą, księżycem planety, kometą lub meteoroidem, o zazwyczaj małych rozmiarach (od kilku metrów do czasem ponad 1000 km), obiegające gwiazdę (w szczególności Słońce). Ma stałą powierzchnię skalną lub lodową, bardzo często – przede wszystkim w przypadku planetoid o mniejszych rozmiarach i mało masywnych – o nieregularnym kształcie noszącym znamiona kolizji z innymi podobnymi obiektami.
Wikipedia
1. w astronomii: ciało niebieskie niewielkich rozmiarów poruszające się dookoła Słońca, głównie między orbitami Marsa i Jowisza; planetoida;
2. w geometrii: krzywa w kształcie gwiazdy czteroramiennej
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) astr. ciało niebieskie o małych rozmiarach (od kilku metrów do czasem ponad 1000 km), obiegające gwiazdę centralną (Słońce);
(1.2) mat. krzywa o specyficznym kształcie;
Wiktionary
Wikipedia
(1.1) Geolodzy odkryli krater, który powstał w wyniku upadku asteroidy 66 milionów lat temu.
Wiktionary
IPA: ˌastɛˈrɔjda, AS: asteroi ̯da
Wiktionary
przym. astralny
Wiktionary
(1.1) planetoida, planetka
Wiktionary
wymarły skrzyp z rodziny archeokalamitowatych, żyjący w późnym dewonie i we wczesnym karbonie; archeokalamit
SJP.pl
Archeokalamit, asterokalamit (Archaeocalamites, Asterocalamites) – wymarły rodzaj skrzypowych z rodziny archeokalamitowatych, żyjący w późnym dewonie i we wczesnym karbonie.
Wikipedia
kopalny prawidłakowiec posiadający cechy psylofitów i widłaków
SJP.pl
Asteroksylon (Asteroxylon mackiei) – wymarła roślina opisana po raz pierwszy z Rhynie Chert – stanowiska paleontologicznego odkrytego w Szkocji w 1912 r., datowanego na wczesny dewon (ok. 400 mln lat temu). Skamieniałości tego gatunku znane są od późnego syluru do końca dewonu. Początkowo roślina opisana została jako przedstawiciel ryniofitów Rhyniophyta, później jednak uznana została za przedstawiciela rzędu prawidłakowców.
Wikipedia
rodzaj kryptogramu złożonego ze znaków w kształcie gwiazdki
SJP.pl
Asteronim (z gr. ἀστήρ „gwiazda” + ὄνομα „imię”, ros. астроним) – pseudonim, rodzaj kryptogramu, podpis, składający się z jednej lub kilku asterysków (*), stosowany w miejsce nazwiska autora. Liczba gwiazdek bywa zróżnicowana – od jednej do siedmiu – a ich układ w podpisie może przyjmować różne formy, takie jak linia prosta (np. ** ***), trójkąt (⁂) czy romb.
Wikipedia
znak drukarski w kształcie gwiazdki, używany najczęściej jako odsyłacz
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) poligr. znak pisarski w kształcie gwiazdki (*), najczęściej pięcio- lub sześcioramiennej, umieszczany w przybliżeniu pomiędzy średnią i górną linią pisma, stosowany m.in. jako znak umowny, symbol odsyłacza do przypisu, wieloznacznik ogólny, separator tekstu oraz jako element ozdobny;
Wiktionary
Asterysk (łac. asteriscus „gwiazdka”, od stgr. ἀστερίσκος asterískos „gwiazdka”) – znak pisarski w kształcie gwiazdki, najczęściej pięcio- lub sześciopromiennej, umieszczony w przybliżeniu pomiędzy średnią i górną linią pisma. Stosowany do różnych celów – najczęściej jako znak umowny (np. symbol odsyłacza do przypisu, wieloznacznik ogólny, asteronim), pionowy (międzyakapitowy) lub poziomy (międzywyrażenowy) separator tekstu, oraz jako element ozdobny. Nazwa pochodzi od greckiego αστερíσκος ‘gwiazdka’, a to od αστήρ (astḗr) ‘gwiazda’.
Wikipedia
(1.1) Nie powinno tu być żadnego asterysku.
Wiktionary
IPA: aˈstɛrɨsk, AS: asterysk
Wiktionary
rzecz. astrowate nmos.
Wiktionary
(1.1) gwiazdka
Wiktionary
w mineralogii: efekt gwiazdy w świetle odbitym lub przechodzącym przez niektóre kryształy; gwiazdzistość
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) znak „⁂”, stosowany w celu zwrócenia szczególnej uwagi na fragment tekstu;
(1.2) astr. układ gwiazd tworzący na niebie pewien widoczny zbiór, niebędący gwiazdozbiorem;
(1.3) miner. efekt optyczny polegający na powstaniu promieni świetlnych na minerale wskutek jego specyficznych właściwości;
Wiktionary
Wikipedia
(1.1) We współczesnych tekstach rzadko używa się asteryzmu.
(1.2) Wielki Wóz jest najbardziej znanym asteryzmem.
(1.3) Zdarzają się minerały, na których można zaobserwować aż 12 promieni asteryzmu.
Wiktionary
IPA: aˈstɛrɨsm̥, AS: asterysm̦
Wiktionary
przym. astralny
Wiktionary
ostatni władca państwa Medów (585-550 p.n.e.); Astyages
SJP.pl
Astyages (inaczej Isztuwegu, Arsztiwajga) – ostatni władca państwa Medów (585–550 p.n.e.), syn Kyaksaresa. Za jego czasów w ramach kampanii aneksyjnych Medowie wtargnęli do północnej Syrii (w okolicach dzisiejszej granicy syryjsko-tureckiej), która stanowiła część babilońskiego imperium, i opanowali wielkie ośrodki religijne, Arbelę i Harran. Zburzyli sanktuaria i deportowali setki kapłanów. Opis spustoszeń widnieje na odkrytej w Babilonie steli. Groźba wojny z Nabuchodonozorem zmusiła Astyagesa do szukania funduszy i ludzi. Szczególnie naciskana o wsparcie była Persja. Medyjski władca jednak szybko sobie uświadomił, że przez swe powiązania z Elamem - który sam stanowił bramę do dolnej Mezopotamii - król Anszanu, Kambyzes I, musi być traktowany inaczej i na pewno z większym szacunkiem. Tak więc około 598 r. p.n.e. Astyages dał Kambyzesowi I z Anszanu, plemiennemu wodzowi, za żonę jedną ze swoich córek, księżniczkę Mandane (z tego związku narodził się Cyrus II Wielki). Działania Astyagesa nie na wiele się zdały. Po śmierci Kambyzesa I w 559 r. p.n.e. królem i chanem Persji ogłosił się Cyrus II, który rościł sobie pretensje do spadku po Astyagesie. Nie mogąc otrzymać spadku dobrowolnie Cyrus II, z racji więzów krwi, zdecydował się na wzięcie tego siłą. Przygotowując się do wojny z Astyagesem Cyrus II zapewnił sobie uprzednio wsparcie m.in. perskich plemion oraz Achemenidów. W latach 553-551 p.n.e. wojska Cyrusa II wdzierały się coraz głębiej w medyjskie terytorium, prąc twardo w stronę Ekbatany. Ostateczna klęska Astyagesa dokonała się w wyniku dwudniowej bitwy pod Pasagardami w 550 r. p.n.e. Astyages przegrał wojnę z władcą perskim a zarazem swym wnukiem Cyrusem II Wielkim. Państwo Medów dostało się pod panowanie Achemenidów. Uważa się, że Cyrus II przyjął państwowy ceremoniał królewski, a liczni Medowie zachowali pozycję społeczną równą Persom.
Wikipedia
system filozoficzno-religijny uznający autorytet Wed oraz istnienie świata transcendentnego
SJP.pl
Astika (sanskryt आस्तिक) – pojęcie pochodzące z hinduizmu oznaczające osobę bądź szkołę filozoficzną akceptującą autorytet Wed. Przeciwieństwem pojęcia astika jest nastika. Para „astika – nastika” jest niejako analogią pary „teizm – ateizm”.
Wikipedia
roślina wieloletnia z rodziny skalnicowatych, pochodząca z Chin, Japonii i Półwyspu Koreańskiego; tawułka
SJP.pl
Tawułka, astilbe, zatawułka (Astilbe) – rodzaj roślin należący do rodziny skalnicowatych. Obejmuje 21 gatunków występujących we wschodniej Azji (od Himalajów po Japonię) oraz jeden gatunek (A. biternata) rosnący we wschodniej Ameryce Północnej w Appalachach. Wiele gatunków i mieszańców między nimi w licznych odmianach uprawianych jest jako rośliny ozdobne.
Wikipedia
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) gw-pl|Górny Śląsk. gałązka
Wiktionary
rzecz. asta ż.
Wiktionary
choroba układu oddechowego, często o podłożu alergicznym, polegająca na przewlekłym zapaleniu oskrzelików płucnych, objawiająca się silnymi napadami duszności, sapaniem, uczuciem ucisku w klatce piersiowej; dychawica
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) med. stan, w którym dominującym objawem jest ostra duszność powiązana ze świszczącym oddechem;
Wiktionary
Astma (łac. asthma, polski termin to dychawica) – przewlekła choroba zapalna dróg oddechowych z nadreaktywnością oskrzeli, prowadząca do nawracających epizodów świszczącego oddechu, duszności, uczucia ściskania w klatce piersiowej i kaszlu, występujących szczególnie w nocy lub nad ranem. Dominującym objawem astmy jest ostra duszność powiązana ze świszczącym oddechem.
Wikipedia
(1.1) Jegomość był tęgi, czerwony na twarzy, i miał widać astmę, bo sapał ciężko i pokaszliwał.
Wiktionary
IPA: ˈastma, AS: astma
Wiktionary
rzecz. astmatyk m., astmatyczka ż., astmosan m.
przym. astmatyczny
przysł. astmatycznie
Wiktionary
(1.1) dusznica, dychawica
Wiktionary
kobieta, dziewczyna chora na astmę
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) med. kobieta cierpiąca na astmę
Wiktionary
(1.1) Bożena jest astmatyczką, musi jechać do sanatorium.
Wiktionary
IPA: ˌastmaˈtɨt͡ʃka, AS: astmatyčka
Wiktionary
rzecz. astma ż.
:: fm. astmatyk m.
przym. astmatyczny
przysł. astmatycznie
Wiktionary
związany z astmą, właściwy astmie, cierpiący na astmę (np. astmatyczny kaszel, astmatyczne dziecko)
SJP.pl
przymiotnik
(1.1) med. związany z astmą, charakterystyczny dla astmy, dychawicy
Wiktionary
rzecz. astma ż., astmatyczka ż., astmatyk mos.
Wiktionary
człowiek chory na astmę
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) med. człowiek cierpiący na astmę
Wiktionary
Astma (łac. asthma, polski termin to dychawica) – przewlekła choroba zapalna dróg oddechowych z nadreaktywnością oskrzeli, prowadząca do nawracających epizodów świszczącego oddechu, duszności, uczucia ściskania w klatce piersiowej i kaszlu, występujących szczególnie w nocy lub nad ranem. Dominującym objawem astmy jest ostra duszność powiązana ze świszczącym oddechem.
Wikipedia
(1.1) Dlaczego wśród wybitnych sportowców jest tylu astmatyków?
Wiktionary
IPA: aˈstmatɨk, AS: astmatyk
Wiktionary
rzecz. astma ż.
:: fż. astmatyczka ż.
przym. astmatyczny
Wiktionary
lek roślinny
SJP.pl
Francja:
Wielka Brytania:
Wikipedia
Astor – jednostka osadnicza w Stanach Zjednoczonych, w stanie Floryda, w hrabstwie Lake.
Wikipedia
miasto w Stanach Zjednoczonych, w stanie Oregon
SJP.pl
Miejscowości w USA:
Gminy w USA:
Wikipedia
skrót od: astrologia, astrologiczny (czytany jako cały, odmienny wyraz)
SJP.pl
regionalnie: aster (roślina rosnąca dziko lub hodowana w ogrodach, mająca białe, różowe, fioletowe lub purpurowe kwiaty, które w klimacie umiarkowanym zakwitają jesienią)
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) mot. samochód typu Opel Astra
(1.2) reg. bot. zob. aster.
forma rzeczownika.
(2.1) D. lp. od: aster (także. B. lp. jeśli mzw.)
Wiktionary
Astra – zespół osiemnastu satelitów telekomunikacyjnych, należących do konsorcjum SES ASTRA z siedzibą w Luksemburgu, znajdujący się na orbicie geostacjonarnej nad równikiem. Obecnie na orbicie pracuje trzynaście z nich.
Satelity te nadają sygnał stacji telewizyjnych i radiowych do odbiorców w Europie oraz częściowo w Afryce Północnej i na Bliskim Wschodzie, tylko w przekazie cyfrowym. Przekazy analogowe (w systemie PAL) zostały wyłączone 29 kwietnia 2012 roku.
Wikipedia
rodzaj pluszu
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna
(1.1) geogr. miasto w południowej części europejskiej Rosji, położone nad Wołgą, stolica obwodu;
Wiktionary
(1.1) Astrachań leży w delcie Wołgi.
Wiktionary
IPA: aˈstraxãɲ, AS: astraχãń
Wiktionary
rzecz. astrachan m., astrachań ż., astrachanit m., astrakanit m., astrachańczyk mos., astrachanka ż., Astrachańczyk mos.
przym. astrachański
Wiktionary
mieszkaniec Astrachania (miasta w Rosji)
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) mieszkaniec Astrachania
Wiktionary
(1.1) Ważną dziedziną działalności gospodarczej astrachańczyków była wreszcie dzierżawa poboru różnego rodzaju podatków i opłat.
Wiktionary
rzecz. Astrachań mrz.
:: fż. astrachanka ż.
przym. astrachański
Wiktionary
mieszkanka Astrachania (miasta w Rosji)
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) mieszkanka Astrachania
Wiktionary
Astrachanka (ukr. Астраханка) – wieś na Ukrainie, w obwodzie zaporoskim, w rejonie melitopolskim, w hromadzie Myrne. W 2001 liczyła 1223 mieszkańców, spośród których 148 wskazało jako ojczysty język ukraiński, 1067 rosyjski, 2 białoruski, 5 ormiański, a 1 inny.
Wikipedia
rzecz. Astrachań mrz.
:: fm. astrachańczyk mos.
przym. astrachański
Wiktionary
związany z astrachanem
SJP.pl
→ Astrachań (miasto w Rosji)
SJP.pl
przymiotnik
(1.1) dotyczący Astrachania, związany z Astrachaniem, pochodzący z Astrachania
Wiktionary
IPA: ˌastraˈxãj̃sʲci, AS: astraχãĩ ̯sʹḱi
Wiktionary
rzecz. Astrachań m., astrachańczyk mos., astrachanka ż.
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) med. psych. chorobliwy lęk przed błyskawicami
Wiktionary
składnia.
kolokacje.
synonimy.
antonimy.
hiperonimy.
(1.1) fobia
hiponimy.
holonimy.
meronimy.
pokrewne.
frazeologia.
etymologia.
uwagi.
tłumaczenia.
* angielski: (1.1) astraphobia
* azerski: (1.1) astrafobiya
* baskijski: (1.1) astrafobia
* bułgarski: (1.1) астрафобия ż.
* czeski: (1.1) astrofobie ż.
* esperanto: (1.1) tondrofobio
* estoński: (1.1) astrafoobia
* fiński: (1.1) astrafobia, brontofobia
* francuski: (1.1) astraphobie ż.
* hiszpański: (1.1) astrafobia ż.
* włoski: (1.1) astrafobia ż.
źródła.
== astrafobia (język hiszpański.) ==
wymowa.
znaczenia.
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) med. psych. astrafobia
odmiana.
przykłady.
Wiktionary
IPA: ˌastraˈfɔbʲja, AS: astrafobʹi ̯a
Wiktionary
antonimy.
hiperonimy.
(1.1) fobia
hiponimy.
holonimy.
meronimy.
pokrewne.
frazeologia.
etymologia.
uwagi.
tłumaczenia.
* angielski: (1.1) astraphobia
* azerski: (1.1) astrafobiya
* baskijski: (1.1) astrafobia
* bułgarski: (1.1) астрафобия ż.
* czeski: (1.1) astrofobie ż.
* esperanto: (1.1) tondrofobio
* estoński: (1.1) astrafoobia
* fiński: (1.1) astrafobia, brontofobia
* francuski: (1.1) astraphobie ż.
* hiszpański: (1.1) astrafobia ż.
* włoski: (1.1) astrafobia ż.
źródła.
== astrafobia (język hiszpański.) ==
wymowa.
znaczenia.
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) med. psych. astrafobia
odmiana.
przykłady.
składnia.
kolokacje.
synonimy.
Wiktionary
1. półwypukły ornament architektoniczny złożony z naprzemiennie ułożonych pałeczek i krążków;
2. kość skokowa;
3. roślina zielona z rodziny motylkowatych
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) anat. kość od wewnętrznej strony stopy między wgłębieniem a kostką;
(1.2) archit. ornament architektoniczny złożony z naprzemiennie ułożonych pałeczek i krążków;
(1.3) hist. w starożytnej Grecji: zwierzęca kość śródstopia (lub jej naśladownictwo) używana do gry
(1.4) hist. w starożytnej Grecji: naczynie w kształcie astragalu (1.3)
Wiktionary
Astragal albo perełkowanie – rodzaj uwypuklonego ornamentu ciągłego utworzonego z pasma perełek (kulistych bądź owalnych) oddzielonych pionowymi krążkami („cekinami”) w postaci podwójnych soczewek (rzadziej pałeczkami). Najczęściej płaskorzeźbiony, (niekiedy malowany).
Wikipedia
(1.1) Gdy upadł z roweru, doznał złamania astragalu.
Wiktionary
IPA: aˈstraɡal, AS: astragal
Wiktionary
(1.1) kość nadpiętowa, kość pęcinowa, kość skokowa
(1.2) perełkowanie
Wiktionary
wróżenie z kości pęcinowych
SJP.pl
Astragalomancja, astragyromancja – metoda wróżenia za pomocą kostek, kamyków lub kawałków drewna. Nazwa pochodzi od słowa astragal, oznaczającego kość skokową.
Historycznie, podobnie jak w grach w kości, „kości” zazwyczaj były kośćmi stawowymi lub innymi małymi kośćmi czworonogów. Oznaczone astragale (kości skokowe) owiec i kóz są powszechnie spotykane na stanowiskach archeologicznych w regionie Morza Śródziemnego i Bliskiego Wschodu, szczególnie na miejscach związanych z pochówkami i religią. Na przykład oznaczone astragale znaleziono w pobliżu ołtarza Afrodyty Urania w Atenach, co sugeruje, że astragalomancja była praktykowana w pobliżu ołtarza po około 500 r. p.n.e.
Wikipedia
związany z astragalem
SJP.pl
w okultyzmie, astrologii i spirytyzmie: świat niematerialny, niewidzialny, mistyczny
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) przest. ezot. świat ciał astralnych
Wiktionary
składnia.
kolokacje.
synonimy.
antonimy.
hiperonimy.
hiponimy.
holonimy.
meronimy.
pokrewne.
przym. astralny
frazeologia.
etymologia.
etym|łac|astralis.
uwagi.
Zob. K. Długosz-Kurczabowa, Słownik szkolny. Etymologia, Wyd. WSiP, Warszawa 1998, s. 23
tłumaczenia.
źródła.
== astral (język angielski.) ==
wymowa. audioUS|En-us-astral.ogg.
znaczenia.
przymiotnik
(1.1) gwiezdny
(1.2) ezot. astralny
odmiana.
przykłady.
Wiktionary
IPA: ˈastral, AS: astral
Wiktionary
przym. astralny
Wiktionary
1. związany z gwiazdami (np. astralne odległości);
2. przenośnie: nierealny, wydumany (często w kontekście poetyckim lub w sensie negatywnym), np. astralna miłość, astralne pomysły
SJP.pl
przymiotnik
(1.1) gwiezdny
(1.2) zaświatowy, niematerialny
Wiktionary
IPA: aˈstralnɨ, AS: astralny
Wiktionary
rzecz. astral m., asteryzm m., asteroid m., asteroida ż., astronom m., astronomia ż., astronauta m., aster m.
Wiktionary
elastyczne, przezroczyste tworzywo sztuczne, odporne na światło; stosowane w geodezji, poligrafii i kartografii
SJP.pl
Astralon – zastrzeżona nazwa własna przezroczystego tworzywa sztucznego firmy Dynamit Nobel, będącego kopolimerem chlorku winylu i akrylanu metylu, którego zasadniczą cechą jest wysoka stabilność wymiarowa przy jednoczesnym zachowaniu elastyczności oraz odporność na światło. Jest to tworzywo odporne chemicznie, gładkie, łatwo zmywalne, dzięki czemu można na nim nanosić tymczasowe rysunki oraz stosować nietrwałe przyklejanie innych elementów.
Wikipedia
rodzaj ptaków z rodziny cudowronek
SJP.pl
Astrapia – rodzaj ptaków z rodziny cudowronek (Paradisaeidae).
Wikipedia
Astrapoteria, Astrapotheria – rząd wymarłych ssaków kopytnych z Ameryki Południowej i Antarktydy. Żyły od paleocenu do miocenu. Ewolucja tej grupy jest enigmatyczna, wydaje się jednak słuszne zaklasyfikować je do grupy Meriungulata. Tą z kolei zalicza się do przetrwałego kladu Laurasiatheria.
Do grupy tej należało m.in. Astrapotherium – liczące 3m zwierzę przypominające mastodonta.
Wikipedia
Wikipedia
niezwiązany ze strefą, nietworzący strefy
SJP.pl
obce imię żeńskie
SJP.pl
Astryda – imię żeńskie pochodzenia germańskiego, złożone ze staronorweskich wyrazów áss – "bóg" i fríðr – "piękna" (mogło zatem oznaczać "piękna jak bóg"). Patronką tego imienia jest bł. Astryda.
Astryda imieniny obchodzi 27 listopada.
Wikipedia
regionalnie: aster (roślina rosnąca dziko lub hodowana w ogrodach, mająca białe, różowe, fioletowe lub purpurowe kwiaty, które w klimacie umiarkowanym zakwitają jesienią)
SJP.pl
Astro – brydżowa konwencja licytacyjna, jedna w wielu form obrony po otwarciu 1BA przeciwnika, opracowali ją brydżyści Allinger, Stern i Rosler. Wejścia Astro wyglądają następująco:
Kontra Siłowa, karna.2♣ 5+ kierów i młodsza piątka lub czwórka pików2♦ 5+ pików i młodsza piątka lub czwórka kierów2♥ Jednokolorówka z kierami2♠ Jednokolorówka z pikami
Zobacz też: Aspro, Astpro i Astro.
Wikipedia
przedrostek
(1.1) pierwszy człon wyrazów złożonych wskazujący na ich związek znaczeniowy z ciałami niebieskimi
Wiktionary
składnia.
kolokacje.
(1.1) astrobiologia • astrobotanika • astrochemia • astrofizyka • astrofotografia • astrofotometria • astrognozja • astrolatria • astrologia • astromancja • astrometria • astronautyka • astronawigacja • astronomia • astrospektroskopia
synonimy.
antonimy.
hiperonimy.
hiponimy.
holonimy.
meronimy.
pokrewne.
frazeologia.
etymologia.
etym|łac|astralis. < etym|łac|astrum. < etym|gr|ἄστρον. → ciało niebieskie
uwagi.
por. etymn|pol|astero-.
tłumaczenia.
* angielski: (1.1) astro-
* białoruski: (1.1) астра-
* bułgarski: (1.1) астро-
* czeski: (1.1) astro-
* rosyjski: (1.1) астро-
* słowacki: (1.1) astro-
* węgierski: (1.1) asztro-
* włoski: (1.1) astro-
źródła.
== astro- (język angielski.) ==
wymowa.
znaczenia.
przedrostek
(1.1) astro-
odmiana.
przykłady.
Wiktionary
IPA: ˈastrɔ, AS: astro
Wiktionary
antonimy.
hiperonimy.
hiponimy.
holonimy.
meronimy.
pokrewne.
frazeologia.
etymologia.
etym|łac|astralis. < etym|łac|astrum. < etym|gr|ἄστρον. → ciało niebieskie
uwagi.
por. etymn|pol|astero-.
tłumaczenia.
* angielski: (1.1) astro-
* białoruski: (1.1) астра-
* bułgarski: (1.1) астро-
* czeski: (1.1) astro-
* rosyjski: (1.1) астро-
* słowacki: (1.1) astro-
* węgierski: (1.1) asztro-
* włoski: (1.1) astro-
źródła.
== astro- (język angielski.) ==
wymowa.
znaczenia.
przedrostek
(1.1) astro-
odmiana.
przykłady.
składnia.
kolokacje.
synonimy.
Wiktionary
nauka zajmująca się podstawami teoretycznymi i realizacją ewentualnych lotów międzyplanetarnych
SJP.pl
Astroarcheologia – studium poglądów, wierzeń, badań i praktyk astronomicznych w cywilizacjach starożytności. Polega na badaniu poziomu dawnej wiedzy astronomicznej na podstawie pozostałości materialnych. Zajmuje się wnioskowaniem na temat dawnej wiedzy astronomicznej na podstawie badania związanych z astronomią aspektów źródeł archeologicznych; łączy perspektywy właściwe archeologii i astronomii.
Wikipedia
dział balistyki zajmujący się analizą ruchów ciał w przestrzeni kosmicznej
SJP.pl
uczony specjalizujący się w astrobiologii (nauce badającej możliwość występowania życia poza Ziemią); kosmobiolog, egzobiolog
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) osoba zajmująca się badaniem możliwości istnienia życia poza Ziemią
Wiktionary
rzecz. astrobiologia ż.
przym. astrobiologiczny
Wiktionary
dziedzina biologii, nauka badająca możliwość występowania życia poza Ziemią; egzobiologia, kosmobiologia, ksenobiologia
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) nauka zajmująca się badaniem możliwości istnienia życia poza Ziemią;
Wiktionary
Wikipedia
składnia.
kolokacje.
synonimy.
antonimy.
hiperonimy.
hiponimy.
holonimy.
meronimy.
pokrewne.
rzecz. astrobiolog
przym. astrobiologiczny
frazeologia.
etymologia.
etymn|pol|astro-|biologia.
odmiana.
przykłady.
Wiktionary
rzecz. astrobiolog
przym. astrobiologiczny
Wiktionary
antonimy.
hiperonimy.
hiponimy.
holonimy.
meronimy.
pokrewne.
rzecz. astrobiolog
przym. astrobiologiczny
frazeologia.
etymologia.
etymn|pol|astro-|biologia.
odmiana.
przykłady.
składnia.
kolokacje.
synonimy.
(1.1) exobiologia
Wiktionary
związany z astrobiologią (np. astrobiologiczne poszukiwania wody, astrobiologiczne eksperymenty); kosmobiologiczny, egzobiologiczny
SJP.pl
przymiotnik relacyjny
(1.1) astr. biol. związany z astrobiologią lub astrobiologami
Wiktionary
rzecz. astrobiologia ż., astrobiolog m.
Wiktionary
zagłębienie powstałe w wyniku upadku meteoroidu; krater meteorytowy
SJP.pl
nauka badająca istnienie roślinności na innych planetach, głównie na Marsie
SJP.pl
Astrobotanika – wyodrębniana w XX wieku część astrobiologii, która zajmować się miała badaniami hipotetycznego życia roślinnego na innych planetach. Za twórcę terminu uważany jest rosyjski naukowiec Gawrił Tichow, który opracował hipotezę o istnieniu marsjańskiej szaty roślinnej.
Wikipedia
nauka obejmująca badania występujących we Wszechświecie pierwiastków chemicznych; kosmochemia
SJP.pl
Astrochemia – nauka o związkach chemicznych i reakcjach chemicznych zachodzących w przestrzeni kosmicznej.
Związki chemiczne i ich reakcje występują zwykle w luźnych obłokach molekularnego gazu w przestrzeni międzygwiezdnej. Nauka ta obejmuje jednak też przemiany chemiczne zachodzące na obrzeżach gwiazd. Jako taka łączy ze sobą dwie dziedziny: astronomię i chemię.
Wikipedia
[czytaj: astrokołczing] szkolenie związane z rozwojem osobistym z wykorzystaniem wiedzy astrologicznej
SJP.pl
największe komórki glejowe, występujące w obrębie ośrodkowego układu nerwowego, charakteryzujące się nieregularnym kształtem
SJP.pl
Astrocyty, komórki gwiaździste, glej gwiaździsty – największe (8–15 μm) komórki glejowe, charakteryzujące się nieregularnym kształtem, posiadające wypustki rozgałęziające się we wszystkich kierunkach. Występują w ośrodkowym układzie nerwowym. Pełnią wiele funkcji, m.in.: uczestniczą w przekaźnictwie nerwowym, przemianach amoniaku i kreatyny, procesach regeneracji oraz fagocytozy, a także tworzą barierę krew-mózg.
Wikipedia
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) pot. specjalistka w zakresie astrofizyki
Wiktionary
rzecz. astrofizyka ż., astrofizyczność ż.
:: fm. astrofizyk mos.
przym. astrofizyczny
przysł. astrofizycznie
Wiktionary
(1.1) astrofizyk
Wiktionary
SJP.pl
przymiotnik
(1.1) dotyczący astrofizyki, związany z astrofizyką
Wiktionary
rzecz. astrofizyka ż., astrofizyk mos., astrofizyczka ż.
Wiktionary
naukowiec badający właściwości fizyczne ciał niebieskich i materii rozproszonej w przestrzeni kosmicznej; kosmofizyk
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) specjalista w zakresie astrofizyki
Wiktionary
Astrofizyka – nauka z pogranicza fizyki i astronomii, czasem uznawana za dział tej drugiej, badająca ciała niebieskie, takie jak gwiazdy, czarne dziury, galaktyki i materia międzygwiazdowa – ich budowę, wzajemne oddziaływanie, prawa nimi rządzące oraz procesy fizyczne w skali kosmicznej. Astrofizyka bada ewolucję zarówno pojedynczych gwiazd, jak i całego Wszechświata – dział zajmujący się tą skalą to kosmologia fizyczna.
Wikipedia
(1.1) Astrofizycy od dawna przewidywali istnienie tego rodzaju gazowych dysków.
(1.1) Grupa astrofizyków wysłała sondę kosmiczną.
Wiktionary
IPA: ˌastrɔˈfʲizɨk, AS: astrofʹizyk
Wiktionary
rzecz. astrofizyka ż., astrofizyczność ż.
:: fż. astrofizyczka ż.
przym. astrofizyczny
przysł. astrofizycznie
Wiktionary
(1.1) kosmofizyk
Wiktionary
dział astronomii badający właściwości fizyczne ciał niebieskich i materii rozproszonej w przestrzeni kosmicznej; kosmofizyka
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) astr. dział astronomii, nauka o budowie, ewolucji, właściwościach chemicznych i fizycznych ciał niebieskich oraz materii rozproszonej w przestrzeni poza Ziemią;
forma rzeczownika.
(2.1) D. i B. lp. od: astrofizyk
Wiktionary
Astrofizyka – nauka z pogranicza fizyki i astronomii, czasem uznawana za dział tej drugiej, badająca ciała niebieskie, takie jak gwiazdy, czarne dziury, galaktyki i materia międzygwiazdowa – ich budowę, wzajemne oddziaływanie, prawa nimi rządzące oraz procesy fizyczne w skali kosmicznej. Astrofizyka bada ewolucję zarówno pojedynczych gwiazd, jak i całego Wszechświata – dział zajmujący się tą skalą to kosmologia fizyczna.
Wikipedia
(1.1) W roku 2007 do grupy międzynarodowych olimpiad przedmiotowych dołączyła olimpiada z astronomii i astrofizyki.
Wiktionary
rzecz. astrofizyk m., astrofizyczka ż., astrofizyczność ż.
przym. astrofizyczny
przysł. astrofizycznie
Wiktionary
(1.1) kosmofizyka
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) fot. fotograf wykonujący zdjęcia ciał niebieskich
Wiktionary
(1.1) Zdjęcie polskiego astrofotografa zostało nagrodzone przez NASA.
Wiktionary
rzecz. astrofotografia ż.
Wiktionary
fotografia astronomiczna
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) fot. dział fotografii zajmujący się utrwalaniem zjawisk i obiektów widocznych na niebie;
Wiktionary
Wikipedia
(1.1) Czas ekspozycji w astrofotografii liczy się w dziesiątkach minut, a nawet w godzinach.
Wiktionary
IPA: ˌastrɔfɔtɔˈɡrafʲja, AS: astrofotografʹi ̯a
Wiktionary
rzecz. astrofotograf mos.
Wiktionary
(1.1) astrografia
Wiktionary
fotometr służący do pomiarów astronomicznych
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) techn. fotometr używany do pomiaru natężenia światła ciał niebieskich;
Wiktionary
IPA: ˌastrɔfɔˈtɔ̃mɛtr̥, AS: astrofotõmetr̦
Wiktionary
rzecz. astrofotometria ż.
Wiktionary
dział astrofizyki obejmujący metody wyznaczania blasku gwiazd i jasności powierzchniowej ciał niebieskich oraz ich barw
SJP.pl
znajomość widzialnych na niebie gołym okiem gwiazd i gwiazdozbiorów
SJP.pl
Astrognozja (gr. ἀστήρ aster ‘gwiazda’ i γνῶσις gnósis ‘wiedza, poznanie’) – pojęcie książkowe określające umiejętność rozpoznawania na niebie gwiazd i gwiazdozbiorów.
Wikipedia
przyrząd do fotografowania ciał niebieskich
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) luneta astronomiczna używana do fotografowania ciał niebieskich;
Wiktionary
Wikipedia
IPA: aˈstrɔɡraf, AS: astrograf
Wiktionary
Wikipedia
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) aparat do fotografowania ciał niebieskich
Wiktionary
IPA: ˌastrɔkãˈmɛra, AS: astrokãmera
Wiktionary
przyrząd służący do wyznaczania kursu statku (latającego lub wodnego) na podstawie wizualnego namiaru na określone ciało niebieskie
SJP.pl
Astrokompas – przyrząd astronomiczny do wyznaczania kursu pojazdu na podstawie namiaru na określone ciało niebieskie.
Pomiar astrokompasem zaczyna się od odczytania z tablic współrzędnych ciała niebieskiego, korzystając ze znajomości momentu pomiaru i szerokości geograficznej. Na odczytany punkt nastawia się przeziernik przyrządu, a następnie obraca się nim aż określone ciało niebieskie będzie widoczne w przezierniku. Na skali astrokompasu odczytuje się kurs.
Wikipedia
skrót od: astrologia
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) mat. przest. narzędzie matematyczne
(1.2) astr. przest. narzędzie do mierzenia wysokości ciał niebieskich
(1.3) geod. narzędzie do pomiarów geodezyjnych
Wiktionary
IPA: aˈstrɔlap, AS: astrolap
Wiktionary
rzecz. astrolabia ż., astrolabium n.
Wiktionary
astrolabium
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) przest. narzędzie matematyczne
(1.2) przest. narzędzie do mierzenia wysokości ciał niebieskich
(1.3) przest. narzędzie do pomiarów geodezyjnych
Wiktionary
IPA: ˌastrɔˈlabʲja, AS: astrolabʹi ̯a
Wiktionary
rzecz. astrolab m., astrolabium n.
Wiktionary
dawny przyrząd do wyznaczania położenia ciał niebieskich, a później do pomiarów geodezyjnych, poprzednik sekstantu
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) astr. hist. narzędzie do mierzenia wysokości ciał niebieskich
(1.2) mat. hist. narzędzie matematyczne
(1.3) geod. hist. narzędzie do pomiarów geodezyjnych
Wiktionary
Astrolabium (gr. ἁστρολάβον, astrolabon 'chwytający gwiazdy') – prosty pomiarowy przeziernikowy przyrząd astronomiczny używany w nawigacji do początku XVIII wieku, służący do wyznaczania położenia ciał niebieskich nad horyzontem, poprzednik sekstantu. Nazwy astrolabium używa się również w odniesieniu do współczesnego instrumentu astrometrycznego (astrolabium pryzmatyczne), wynalezionego przez francuskiego astronoma André Danjona.
Wikipedia
składnia.
kolokacje.
synonimy.
astrolab
antonimy.
hiperonimy.
hiponimy.
holonimy.
meronimy.
pokrewne.
rzecz. astrolab m., astrolabia ż.
frazeologia.
etymologia.
etym|gr. lambanein → brać, chwytać
uwagi.
tłumaczenia.
* angielski: (1.1) astrolabe
* arabski: (1.1) أسطرلاب
* duński: (1.1) astrolabium n.
* esperanto: (1.1) astrolabo
* hiszpański: (1.1) astrolabio m.; (1.3) astrolabio m.
* niemiecki: (1.1) Astrolabium n.
* nowogrecki: (1.1) αστρολάβος m.; (1.3) αστρολάβος m.
* ukraiński: (1.1) астролябія ż.
* węgierski: (1.1) asztrolábium
* włoski: (1.1) astrolabio m.
źródła.
== astrolabium (język duński.) ==
wymowa. IPA3|asdʁoˈlæˀbjɔm.
znaczenia.
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) astrolabium
odmiana.
przykłady.
Wiktionary
IPA: ˌastrɔˈlabʲjũm, AS: astrolabʹi ̯ũm
Wiktionary
rzecz. astrolab m., astrolabia ż.
Wiktionary
astrolab
Wiktionary
kult gwiazd i planet uważanych za demony, bóstwa lub ich siedzibę
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) kult ciał niebieskich uważanych za bóstwa, demony lub ich za siedziby;
Wiktionary
Kult astralny (także astrolatria) – kult ciał niebieskich m.in.: Słońca, Księżyca, gwiazd, planet, które zostały podniesione do rangi obiektów czci religijnej.
Kult ten jest obecny w większości systemów politeistycznych. W szczególnie rozbudowanej formie pojawił się w rozwiniętych kulturach Azji (Indie, Chiny, Mezopotamia), w basenie Morza Śródziemnego (Egipt, Grecja, Rzym) oraz w wysoko rozwiniętych cywilizacjach obu Ameryk (Aztekowie, Majowie, Inkowie). Astrolatria wiązała się z reguły z uprawianiem astrologii, a wynikała z przekonania, iż pewne zjawiska przychodzące m.in. wraz ze zmianą pór roku i odbierane przez człowieka jako pozytywne lub negatywne, związane są z określonymi ciałami niebieskimi.
Wikipedia
(1.1) Astrolatria występowała w wielu religiach starożytnych.
Wiktionary
IPA: ˌastrɔˈlatrʲja, AS: astrolatrʹi ̯a
Wiktionary
antonimy.
hiperonimy.
(1.1) deifikacja
hiponimy.
holonimy.
meronimy.
pokrewne.
frazeologia.
etymologia. z greki (ástron 'gwiazda' + latreia 'czczenie, służenie')
uwagi.
tłumaczenia.
* angielski: (1.1) astrolatry
* włoski: (1.1) astrolatria ż.
źródła.
== astrolatria (interlingua.) ==
wymowa.
znaczenia.
rzeczownik
(1.1) czczenie gwiazd, astrolatria
odmiana.
przykłady.
składnia.
kolokacje.
synonimy.
Wiktionary
specjalista w dziedzinie astrologii
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) człowiek zajmujący się astrologią, przepowiadający przyszłość z położenia ciał niebieskich
Wiktionary
Astrologia (gr. αστρολογία astrología = άστρον ástron + λόγος lógos, „nauka o gwiazdach”) – wróżbiarstwo polegające na próbach przewidywania przyszłości poszczególnych ludzi i wydarzeń na Ziemi na podstawie położenia ciał niebieskich na nieboskłonie.
Wikipedia
(1.1) Astrolog przepowiada przyszłość z położenia planetaanet, Słońca i Księżyca na tle zodiaku.
(1.1) Jutro pójdę do astrologa.
(1.1) Pan Adam zna się na sprawach pozaziemskich, ponieważ jest astrologiem i numerologiem.
(1.1) Rysiek jest astrologiem z zawodu i z zamiłowania.
(1.1) Astrolodzy odczytują i interpretują losy człowieka lub społeczeństwa na podstawie położenia ciał niebieskich.
(1.1) […] dzięki wykonywaniu wielu dokładnych obserwacji ciał niebieskich astrologowie starożytni i średniowieczni przyczynili się do rozwoju astronomii.
(1.1) Nikt nie wie, ilu jest obecnie w Polsce praktykujących astrologów, tarocistów, chiromantów, wróżek i jasnowidzów.
(1.1) Jak to jest być astronomką. Śmieją się, kiedy ktoś myli je z astrologami i prosi, żeby postawiły horoskop.
Wiktionary
IPA: aˈstrɔlɔk, AS: astrolok
Wiktionary
rzecz. astrologia ż., astrologowanie n., astrologiczność ż.
:: fż. astrolożka ż.
czas. astrologować ndk.
przym. astrologiczny, astrologski
przysł. astrologicznie
Wiktionary
(1.1) stpol. rzad. gwiazdarz; przest. rzad. gwiaździarz; rzad. gwiaźdarz, gwiazdziarz, gwiazdoznawca
Wiktionary
badanie położenia ciał niebieskich w celu znalezienia powiązań między ich konfiguracją a charakterem i losem człowieka
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) ezot. wróżenie z położenia ciał niebieskich; paranauka zajmująca się badaniem związku między położeniem ciał niebieskich na niebie a wydarzeniami na Ziemi i losami człowieka;
Wiktionary
Astrologia (gr. αστρολογία astrología = άστρον ástron + λόγος lógos, „nauka o gwiazdach”) – wróżbiarstwo polegające na próbach przewidywania przyszłości poszczególnych ludzi i wydarzeń na Ziemi na podstawie położenia ciał niebieskich na nieboskłonie.
Wikipedia
(1.1) Wspólnoty chrześcijańskie miały do astrologii stosunek zdecydowanie krytyczny (…).
Wiktionary
IPA: ˌastrɔˈlɔɟja, AS: astroloǵi ̯a
Wiktionary
rzecz. astrolog m., astrolożka ż., astrologowanie n., astrologiczność ż.
czas. astrologować ndk.
przym. astrologiczny, astrologski
przysł. astrologicznie
Wiktionary
(1.1) przest. rzad. gwiaździarstwo
Wiktionary
→ astrologia, np. przepowiednie astrologiczne, poglądy astrologiczne
SJP.pl
przymiotnik
(1.1) dotyczący astrologii, oparty na astrologii, związany z astrologią
Wiktionary
(1.1) Specjalizuję się w doradztwie astrologicznym i nieźle na tym zarabiam.
Wiktionary
IPA: ˌastrɔlɔˈɟit͡ʃnɨ, AS: astroloǵičny
Wiktionary
rzecz. astrologia ż., astrolog mos., astrolożka ż., astrologowanie n., astrologiczność ż.
czas. astrologować ndk.
przym.
:: stpol. astrologski
przysł. astrologicznie
Wiktionary
(1.1) stpol. astrologski
Wiktionary
czasownik
(1.1) przest. wróżyć, przepowiadać
Wiktionary
(1.1) Całą noc astrologowałem.
Wiktionary
IPA: ˌastrɔlɔˈɡɔvat͡ɕ, AS: astrologovać
Wiktionary
rzecz. astrologia ż., astrolog mos., astrolożka ż., astrologowanie n., astrologiczność ż.
przym. astrologiczny, astrologski
przysł. astrologicznie
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) bycie astrologiem, wykonywanie jego czynności
Wiktionary
rzecz. astrologia ż., astrolog mos., astrolożka ż., astrologiczność ż.
czas. astrologować ndk.
przym. astrologiczny, astrologski
przysł. astrologicznie
Wiktionary
(1.1) wróżenie, przepowiadanie
Wiktionary
→ astrolog
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) kobieta zajmująca się astrologią, przepowiadająca przyszłość z położenia ciał niebieskich
Wiktionary
(1.1) Wróżka, kabalarka, astrolożka, przepowiadaczka przyszłości – to zawód?
(1.1) Jutro pójdę do astrolożki.
(1.1) Pani Maria zna się na sprawach pozaziemskich, ponieważ jest astrolożką i numerolożką.
(1.1) Basia jest astrolożką z zawodu i z zamiłowania.
(1.1) Astrolożki przepowiadają przyszłość z położenia planetaanet, Słońca i Księżyca na tle zodiaku.
Wiktionary
rzecz. astrologia ż., astrologiczność ż., astrologowanie n., astrologiczność ż.
:: fm. astrolog mos.
czas. astrologować ndk.
przym. astrologiczny, astrologski
przysł. astrologicznie
Wiktionary
wróżenie z gwiazd
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) wróżenie z gwiazd
Wiktionary
IPA: ˌastrɔ̃ˈmãnt͡sʲja, AS: astrõmãncʹi ̯a
Wiktionary
rzecz. astromantka ż., astromanta mos.
Wiktionary
droid astromechaniczny — droid odpowiedzialny między innymi za pilotowanie myśliwców, występujący w sadze "Gwiezdne wojny" George'a Lucasa
SJP.pl
astronomiczny przyrząd do określania położenia ciał niebieskich
SJP.pl
Astrometria, astronomia pozycyjna – najstarszy dział astronomii zajmujący się pomiarami pozornych położeń i ruchów ciał niebieskich. Dzieli się na astronomię sferyczną, zawierającą matematyczną teorię potrzebną do opisywania ruchów ciał na sferze niebieskiej oraz astronomię praktyczną, obejmującą teorię przyrządów astrometrycznych, metody obserwacji i ich opracowywania.
Wikipedia
przymiotnik relacyjny
(1.1) astr. związany z astrometrią, dotyczący astrometrii
Wiktionary
rzecz. astrometria ż.
Wiktionary
urządzenie służące do przeprowadzania badań termojądrowych
SJP.pl
Wikipedia
skrót od: astronautyka, astronautyczny
SJP.pl
osoba odpowiednio przygotowana i wyszkolona do odbywania lotów kosmicznych; kosmonauta
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) astr. zaw. osoba zajmująca się lotami w kosmos i badaniem przestrzeni kosmicznej
Wiktionary
Astronauta (gr. ástron + gr. naútēs) – osoba przeszkolona, odpowiednio wyposażona i wysłana w przestrzeń kosmiczną w ramach załogowego lotu kosmicznego, aby służyć jako dowódca lub członek załogi na pokładzie statku kosmicznego. Termin ten jest zazwyczaj zarezerwowany dla profesjonalistów, czasami jednak jest on stosowany w stosunku do każdego, kto podróżuje w przestrzeń kosmiczną, w tym naukowców, polityków, dziennikarzy i kosmicznych turystów.
Wikipedia
(1.1) Po wylądowaniu astronauta był witany jak bohater.
Wiktionary
IPA: ˌastrɔ̃ˈnawta, AS: astrõnau̯ta
Wiktionary
rzecz. astronautyka ż.
:: fż. astronautka ż.
przym. astronautyczny, astralny
Wiktionary
(1.1) kosmonauta
Wiktionary
kobieta odpowiednio przygotowana i wyszkolona do odbywania lotów kosmicznych; kosmonautka
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) kobieta, która zajmuje się lotami w kosmos
Wiktionary
IPA: ˌastrɔ̃ˈnawtka, AS: astrõnau̯tka
Wiktionary
rzecz. astronautyka ż.
:: fm. astronauta mos.
przym. astronautyczny
Wiktionary
(1.1) kosmonautka
Wiktionary
związany z astronautyką, astronautami (np. loty astronautyczne, badania astronautyczne); kosmonautyczny
SJP.pl
przymiotnik relacyjny
(1.1) związany z astronautyką lub astronautami, dotyczący astronautyki lub astronautów
Wiktionary
rzecz. astronautyka ż., astronauta mos., astronautka ż.
Wiktionary
(1.1) kosmonautyczny
Wiktionary
zespół nauk zajmujących się realizacją lotów kosmicznych, także badaniem możliwości podróży w przestrzeni międzyplanetarnej, poznawaniem jej i znajdujących się tam obiektów; kosmonautyka
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) nauk. zespół nauk zajmujący się lotami poza atmosferą Ziemi;
Wiktionary
Astronautyka (lub kosmonautyka) – zespół nauk zajmujących się wysyłaniem statków kosmicznych oraz sztucznych satelitów poza atmosferę ziemską, w przestrzeń kosmiczną celem jej eksploracji. Wykonywanie lotów kosmicznych jest jednym głównych zastosowań astronautyki.
Wikipedia
(1.1) Wczoraj w Akademii Astronautyki – głos spikera telewizyjnego był wymodelowany i staranny – odbyła się promocja osiemdziesięciu tegorocznych absolwentów.
Wiktionary
IPA: ˌastrɔ̃ˈnawtɨka, AS: astrõnau̯tyka
Wiktionary
rzecz. astronauta m., astronautka ż.
przym. astronautyczny
Wiktionary
(1.1) kosmonautyka
Wiktionary
jedna z metod nawigacji morskiej: wyznaczanie kursu statku na podstawie gwiazd
SJP.pl
Astronawigacja – oznaczanie pozycji statku lub samolotu na podstawie pomiarów położenia niektórych ciał niebieskich.
Wikipedia
przymiotnik od: astronawigacja (np. przyrządy astronawigacyjne, pomiary astronawigacyjne)
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) jęz. nazwa planetaanety lub gwiazdy
Wiktionary
IPA: aˈstrɔ̃ɲĩm, AS: astrõńĩm
Wiktionary
człowiek zajmujący się badaniem ciał niebieskich
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) nauk. specjalista w zakresie astronomii;
(1.2) pot. miłośnik i znawca astronomii
rzeczownik, rodzaj żeński
(2.1) nauk. kobieta, specjalistka w zakresie astronomii
(2.2) pot. miłośniczka i znawczyni astronomii
Wiktionary
Astronom lub astrofizyk – naukowiec, którego obszarem badań jest astronomia lub astrofizyka.
Zajmuje się badaniem kosmosu oraz otaczającego go świata w przestrzeni kosmicznej.
Wikipedia
(1.1) Jan Heweliusz, gdański astronom, uchodzi za twórcę nowożytnej selenografii.
(1.1) Mikołaj Kopernik był wybitnym polskim astronomem, który „wstrzymał Słońce, ruszył Ziemię, (…)”.
(1.1) Astronomowie odkryli jedenaście nowych planetaanet.
(1.1) Polskie Towarzystwo Astronomiczne (…) jest organizacją zrzeszającą zawodowych astronomów.
(1.2) Astronom amator odkrył nową kometę.
(1.2) Krzysiek jest lekarzem z zawodu i astronomem z zamiłowania.
Wiktionary
IPA: aˈstrɔ̃nɔ̃m, AS: astrõnõm
Wiktionary
rzecz. astronomia ż., astronomiczność ż.
:: fż. astronomka ż.
przym. astronomiczny, astralny
przysł. astronomicznie
Wiktionary
(1.1) przest. nieboznawca
(2.1) astronomka
(2.2) astronomka
Wiktionary
skrót od: astronomiczny
SJP.pl
jedna z najstarszych nauk przyrodniczych, której przedmiotem badań są ciała niebieskie, ich rozmieszczenie i ruchy w przestrzeni, pochodzenie, budowa oraz ewolucja, a także Wszechświat jako całość
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna
(1.1) astr. planetoida o numerze katalogowym 1154;
Wiktionary
Astronomia (gr. ἀστρονομία astronomía od άστρον ástron + νομός nomos, „prawo rządzące gwiazdami”) – nauka przyrodnicza zajmująca się badaniem ciał niebieskich (np. gwiazd, planet, komet, mgławic, gromad i galaktyk) oraz zjawisk, które zachodzą poza Ziemią, jak również tych, które oddziałują w jej atmosferze, wnętrzu lub na powierzchni, a są pochodzenia pozaplanetarnego (np. neutrina, wtórne promieniowanie kosmiczne). Skoncentrowana jest na fizyce, chemii, meteorologii i ruchu ciał niebieskich, zajmuje się także powstaniem i rozwojem (ewolucją) Wszechświata.
Wikipedia
IPA: ˌastrɔ̃ˈnɔ̃mʲja, AS: astrõnõmʹi ̯a
Wiktionary
przysłówek
(1.1) astr. dotyczący astronomii
(1.2) przen. w znaczny sposób, niezwykle dużo
Wiktionary
(1.1) Rok astronomicznie zaczyna się w momencie przesilenia zimowego.
(1.2) Ceny mieszkań w centrum miasta są astronomicznie wysokie.
Wiktionary
rzecz. astronom mos., astronomia ż., astronomka ż.
przym. astronomiczny
Wiktionary
(1.2) kolosalnie, nadzwyczajnie, niebotyczny, ogromnie
Wiktionary
dotyczący astronomii i fizyki (np. tablice astronomiczno-fizyczne)
SJP.pl
1. dotyczący astronomii (np. badania astronomiczne);
2. astronomiczna wiosna, zima, jesień, lato - pory roku wyznaczane ze względu na przejście Słońca z jednego znaku zodiaku w inny;
3. przenośnie, o kwotach pieniężnych: bardzo wielki (np. astronomiczna suma, astronomiczne wydatki)
SJP.pl
przymiotnik
(1.1) astr. dotyczący astronomii, związany z astronomią
(1.2) przen. niesamowicie duży, wielki
Wiktionary
(1.1) 23 września rozpoczyna się astronomiczna jesień.
(1.2) Ropa osiąga astronomiczne ceny.
Wiktionary
IPA: ˌastrɔ̃nɔ̃ˈmʲit͡ʃnɨ, AS: astrõnõmʹičny
Wiktionary
rzecz. astronomia ż., astronom mos., astronomka ż.
przysł. astronomicznie
Wiktionary
(1.2) ogromny, olbrzymi, wielki, zawrotny
Wiktionary
kobieta astronom
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) pot. specjalistka w zakresie astronomii
(1.2) miłośniczka i znawczyni astronomii
Wiktionary
(1.1) Jak to jest być astronomką. Śmieją się, kiedy ktoś myli je z astrologami i prosi, żeby postawiły horoskop.
(1.2) Astronomka amatorka odkryła nową planetoidaanetoidę.
(1.2) Ania jest ekonomistką z zawodu i astronomką z zamiłowania.
Wiktionary
IPA: ˌastrɔ̃ˈnɔ̃mka, AS: astrõnõmka
Wiktionary
rzecz. astronomia ż., astronomiczność ż.
:: fm. astronom mos.
przym. astronomiczny
przysł. astronomicznie
Wiktionary
(1.1) astronom
(1.2) astronom
Wiktionary
określanie położenia statku kosmicznego w kosmosie według gwiazd
SJP.pl
specjalista w dziedzinie dociekań korzystającej z nauk astrologii i psychologii
SJP.pl
Astrosfera, aster, gwiazda podziałowa – gwiaździsty układ mikrotubul mających swój początek w centrosomie. Pojawiaj się we wczesnej profazie mitozy i mejozy. Wyznacza bieguny wrzeciona podziałowego.
Wikipedia
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) spektograf astronomiczny
Wiktionary
IPA: ˌastrɔspɛkˈtɔɡraf, AS: astrospektograf
Wiktionary
przyrząd służący do fotografowania widm ciał niebieskich; spektrograf astronomiczny
SJP.pl
przyrząd używany w astrospektroskopii do wyznaczania temperatury i składu chemicznego gwiazd, planet, komet i materii międzygwiezdnej
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) spektroskop astronomiczny;
Wiktionary
IPA: ˌastrɔspɛkˈtrɔskɔp, AS: astrospektroskop
Wiktionary
dział astronomii zajmujący się badaniem widm ciał niebieskich; spektroskopia astronomiczna
SJP.pl
Wikipedia
reakcja ruchowa będąca wyższą formą reakcji kompasowej, pozwalająca zwierzętom utrzymywać stały kąt toru ruchu względem światła pochodzącego od ciała niebieskiego (Słońca, Księżyca), zmieniającego w ciągu doby swe położenie na niebie
SJP.pl
Astrotaksja – mechanizm orientacji przestrzennej zwierząt względem ciał niebieskich (Księżyca, Słońca), występuje m.in. u ptaków.
Wikipedia
[czytaj: astroterfer] uczestnik pozornie spontanicznych działań mających wyrazić poparcie społeczne lub sprzeciw dla jakiejś praktyki, usługi, idei itp.
SJP.pl
[czytaj: astroterfing] pozornie spontaniczne działanie mające wyrazić poparcie społeczne lub sprzeciw dla jakiejś praktyki, usługi, idei itp.
SJP.pl
Astroturfing, kładzenie sztucznej trawy – określenie służące do nazwania pozornie oddolnych obywatelskich akcji lub inicjatyw podejmowanych w celu wyrażenia poparcia albo sprzeciwu dla idei, polityki, usługi, produktu, wydarzenia. Kampania tego typu ma sprawiać wrażenie niezależnej reakcji społecznej, podczas gdy rzeczywista tożsamość jej inicjatora i jego intencje pozostają ukryte.
Wikipedia
[czytaj: astroterfingowy] związany z pozornie spontanicznymi działaniami mającymi wyrazić poparcie społeczne lub sprzeciw dla jakiejś praktyki, usługi, idei itp.
SJP.pl
o cechach astrowatych (rodzina roślin)
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj niemęskoosobowy, liczba mnoga
(1.1) bot. nazwa systematyczna|Asteraceae|Dum.|ref=tak., jedna z rodzin roślin należąca do rzędu astrowców;
forma przymiotnika.
(2.1) plural|astrowaty.
Wiktionary
Astrowate (Asteraceae Dum.) lub złożone (Compositae Gis.) – rodzina roślin należąca do rzędu astrowców (Asterales). Jedna z najliczniejszych rodzin roślin naczyniowych – należy do niej około 24,7–25 tys. gatunków grupowanych w 1620 rodzajach (druga rodzina roślin naczyniowych pod względem zróżnicowania gatunkowego). Rodzina jest kosmopolityczna, a jej przedstawiciele zasiedlają bardzo zróżnicowane siedliska. Charakterystyczną cechą budowy tych roślin jest ciasne skupienie kwiatów na spłaszczonym i rozszerzonym szczycie pędu (osadniku) tworzące kwiatostan zwany koszyczkiem.
Wikipedia
rzecz. aster m., asterysk m., astrowce nmos.
przym. astrowy, astrowaty
Wiktionary
(1.1) daw. złożone
Wiktionary
o cechach astrowatych (rodzina roślin)
SJP.pl
przymiotnik
(1.1) bot. o cechach roślin z rodziny astrowatych
Wiktionary
(1.1) Sałata należy do rodziny astrowatych.
Wiktionary
rzecz. astrowate nmos.
Wiktionary
przedstawiciel rzędu roślin okrytonasiennych z kladu astrowych
SJP.pl
przeźroczysta kopuła na kadłubie samolotu, umożliwiająca wykonywanie pomiarów astronawigacyjnych
SJP.pl
Astrowirusy (łac. Astroviridae, z łac. astrum - gwiazda) – rodzina wirusów, charakteryzujących się następującymi cechami:
Wikipedia
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) stpol. podłoga, posadzka
Wiktionary
IPA: ˈastrɨx, AS: astryχ
Wiktionary
imię żeńskie
SJP.pl
Astryda – imię żeńskie pochodzenia germańskiego, złożone ze staronorweskich wyrazów áss – "bóg" i fríðr – "piękna" (mogło zatem oznaczać "piękna jak bóg"). Patronką tego imienia jest bł. Astryda.
Astryda imieniny obchodzi 27 listopada.
Wikipedia
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) geol. miner. ciemnozielona odmiana jadeitu, bogata w chrom
Wiktionary
IPA: aˈstrɨdɨt, AS: astrydyt
Wiktionary
gatunek ptaka z rzędu wróblowych, z reguły niewielkich rozmiarów, o krępej sylwetce i krótkim, zaostrzonym dziobie, występujący w południowej Afryce, Azji i Australii
SJP.pl
rodzina ptaków z rzędu wróblowych
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj niemęskoosobowy, liczba mnoga
(1.1) syst. ornit. nazwa systematyczna|Estrildidae|Bonaparte|ref=tak., rodzina ptaków z rzędu wróblowych;
Wiktionary
Astryldowate (Estrildidae) – rodzina ptaków z rzędu wróblowych (Passeriformes), obejmująca sto kilkadziesiąt gatunków, występujących w tropikach Starego Świata oraz Australazji.
Są to małe ptaki, posiadające krótkie i mocne dzioby przystosowane do miażdżenia ziaren. Większość gatunków wykazuje podobne zachowanie oraz podobną budowę ciała, różnią się natomiast znacznie pod względem ubarwienia.
Wikipedia
(1.1) Astryldowate występują w tropikach Starego Świata.
Wiktionary
rzecz. astryld mzw., astryldy lm. nmos.
Wiktionary
o cechach astryldowatych (rodzina ptaków)
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj niemęskoosobowy, liczba mnoga
(1.1) syst. ornit. nazwa systematyczna|Estrildinae|Bonaparte|ref=tak., podrodzina ptaków z rodziny astryldowatych;
forma rzeczownika.
(2.1) M., B. i W. lm. od: astryld
Wiktionary
Astryldy (Estrildinae) – podrodzina ptaków z rodziny astryldowatych (Estrildidae).
Wikipedia
(1.1) Każdy z gatunków wdówek pasożytuje na innym gatunku astryldów.
Wiktionary
rzecz. astryld mzw., astryldowate nmos.
Wiktionary
region i kraina historyczna w Hiszpanii
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna
(1.1) geogr. hist. kraina geograficzna położona w północnej Hiszpanii nad Zatoką Biskajską, w średniowieczu niezależne królestwo
(1.2) geogr. adm. wspólnota autonomiczna i prowincja Hiszpanii;
Wiktionary
Asturia, Księstwo Asturii (hiszp. Asturias, Principado de Asturias, ast. Asturies, Principáu d’Asturies) – region historyczno-geograficzny, wspólnota autonomiczna i prowincja w Hiszpanii.
Podczas rządów gen. Franco Asturia nazywana była prowincją Oviedo, jej historyczna nazwa została przywrócona za czasów demokratycznych.
Wikipedia
rzecz. Asturyjczyk mos., Asturyjka ż., asturyjski mrz., Asturowie lm m.
przym. asturyjski, asturski
Wiktionary
(1.2) Księstwo Asturii
Wiktionary
nazwisko
SJP.pl
Asturia, Księstwo Asturii (hiszp. Asturias, Principado de Asturias, ast. Asturies, Principáu d’Asturies) – region historyczno-geograficzny, wspólnota autonomiczna i prowincja w Hiszpanii.
Podczas rządów gen. Franco Asturia nazywana była prowincją Oviedo, jej historyczna nazwa została przywrócona za czasów demokratycznych.
Wikipedia
lud celtyberyjski zamieszkujący w czasach starożytnych północno-zachodnie tereny Półwyspu Iberyjskiego
SJP.pl
Asturowie – indoeuropejski lud celtycki, zamieszkujący w czasach starożytnych północno-zachodnie tereny Półwyspu Iberyjskiego – dzisiejszą Asturię, prowincję León, zachodnią część prowincji Lugo, i północną prowincji Zamora w Hiszpanii oraz region Trás-os-Montes w północno-wschodniej Portugalii.
Wikipedia
przymiotnik relacyjny
(1.1) rzad. związany z Asturią
Wiktionary
rzecz. Asturia ż., asturyjski mrz.
przym. asturyjski
Wiktionary
(1.1) asturyjski
Wiktionary
mieszkaniec Asturii (wspólnoty autonomicznej w Hiszpanii)
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) mieszkaniec Asturii
Wiktionary
rzecz. Asturia ż., asturyjski mrz.
:: fż. Asturyjka ż.
przym. asturyjski
Wiktionary
mieszkanka Asturii (regionu w Hiszpanii)
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) mieszkanka Asturii
Wiktionary
rzecz. Asturia ż.
:: fm. Asturyjczyk mos.
przym. asturyjski
Wiktionary
przymiotnik od: Asturia
SJP.pl
przymiotnik relacyjny
(1.1) dotyczący Asturii, związany z Asturią
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(2.1) jęz. język zachodnioromański używany w kilku hiszpańskich prowincjach;
Wiktionary
IPA: ˌastuˈrɨjsʲci, AS: asturyi ̯sʹḱi
Wiktionary
rzecz. Asturia ż., Asturyjczyk m., Asturyjka ż.
przym. asturski
Wiktionary
(1.1) rzad. asturski
Wiktionary
przymiotnik
(1.1) taki, który posługuje się językiem asturyjskim
(1.2) taki, którego mieszkańcy posługują się językiem asturyjskim
(1.3) spisany, stworzony w języku asturyjskim
Wiktionary
IPA: ˌastuˈrɨjskɔjɛ̃w̃ˈzɨt͡ʃnɨ, AS: asturyi ̯skoi ̯ẽũ̯zyčny
Wiktionary
obiektyw fotograficzny odznaczający się astygmatyzmem
SJP.pl
kobieta z wadą wzroku polegającą na nieostrym widzeniu
SJP.pl
związany z astygmatyzmem (np. astygmatyczne układy optyczne, astygmatyczne oko)
SJP.pl
przymiotnik
(1.1) związany z astygmatyzmem
Wiktionary
(1.1) Oko astygmatyczne ma owalny kształt.
Wiktionary
IPA: ˌastɨɡmaˈtɨt͡ʃnɨ, AS: astygmatyčny
Wiktionary
rzecz. astygmatyzm m., astygmatyczność ż., astygmat m., astygmatyk m., astygmatyczka ż.
Wiktionary
(1.1) niezborny
Wiktionary
człowiek z wadą wzroku polegającą na nieostrym widzeniu
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) med. osoba mająca astygmatyzm
Wiktionary
Astygmatyzm – wada układu optycznego, polegająca na tym, że promienie padające w dwóch prostopadłych płaszczyznach są ogniskowane w różnych punktach. Wywołuje ona obraz nieostry i zniekształcony.
Wikipedia
rzecz. astygmatyzm m.
:: fż. astygmatyczka ż.
przym. astygmatyczny
Wiktionary
1. wada soczewek spowodowana ich niejednakowym wygięciem w różnych miejscach;
2. nieostre widzenie spowodowane zniekształceniem rogówki oka; niezborność oka
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) opt. wada soczewek, w której promienie padające w dwóch płaszczyznach prostopadłych są ogniskowane w różnych punktach, co daje nieostry i zniekształcony obraz;
(1.2) med. wada wzroku z widzeniem obrazu nieostrego i różnie zniekształconego;
Wiktionary
Astygmatyzm – wada układu optycznego, polegająca na tym, że promienie padające w dwóch prostopadłych płaszczyznach są ogniskowane w różnych punktach. Wywołuje ona obraz nieostry i zniekształcony.
Wikipedia
rzecz. astygmatyk mos., astygmatyczka ż.
przym. astygmatyczny
Wiktionary
(1.2) niezborność (wzrokowa)
Wiktionary
miasto w Egipcie
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna
(1.1) geogr. miasto na południu Egiptu, na wschodnim brzegu Nilu, przy pierwszej katarakcie;
(1.2) geogr. adm. muhafaza w południowym Egipcie;
Wiktionary
Asuan (arab. أسوان, Aswan, Aswān [ʔɑsˈwɑːn]; kopt. Ⲥⲟⲩⲁⲛ Souan [swɑn]) – miasto na południu Egiptu i zarazem stolica gubernatorstwa o tej samej nazwie. Miasto położone jest na wschodnim brzegu Nilu, przy pierwszej katarakcie i jest z tego powodu celem wycieczek oraz ważnym centrum lokalnej turystyki.
Wikipedia
(1.1) Tak więc noc w Asuanie przespałem pod najprawdziwszą moskitierą.
Wiktionary
rzecz. asuańczyk mos., asuanka ż., Assuan m.
przym. asuański
Wiktionary
(1.1) przest. Assuan; hist. Syena, Syene
Wiktionary
mieszkaniec Asuanu
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) mieszkaniec Asuanu
Wiktionary
rzecz. Asuan mrz.
:: fż. asuanka ż.
przym. asuański
Wiktionary
mieszkanka Asuanu, miasta w Egipcie
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) mieszkanka Asuanu
Wiktionary
rzecz. Asuan mrz.
:: fm. asuańczyk mos.
przym. asuański
Wiktionary
→ Asuan
SJP.pl
przymiotnik relacyjny
(1.1) związany z Asuanem, dotyczący Asuanu
Wiktionary
rzecz. Asuan mrz., asuańczyk mos., asuanka ż.
Wiktionary
nieposiadający własnej istoty, istniejący jedynie w czyimś umyśle
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) zdrobn. od asumpt
Wiktionary
rzecz. asumpt m.
Wiktionary
członek męskiego zakonu rzymskokatolickiego opartego na regule św. Augustyna, założonego w 1843 roku w Nîmes
SJP.pl
przestarzałe: impuls, pobudka
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) książk. powód lub zachęta do zrobienia czegoś
Wiktionary
IPA: ˈasũmpt, AS: asũmpt
Wiktionary
rzecz.
:: zdrobn. asumpcik mrz.
Wiktionary
(1.1) zachęta
Wiktionary
[czytaj: asunSJON] stolica Paragwaju
SJP.pl
rzeczownik, nazwa własna
(1.1) geogr. stolica Paragwaju;
Wiktionary
Asunción (wym. [asunˈsjon]) – stolica Paragwaju, położona nad rzeką Paragwaj na zachodnim skraju Wyżyny Brazylijskiej, przy granicy z Argentyną.
Wikipedia
składnia.
kolokacje.
synonimy.
antonimy.
hiperonimy.
hiponimy.
holonimy.
meronimy.
pokrewne.
rzecz. asunciończyk m., asuncionka ż.
przym. asuncioński
frazeologia.
etymologia.
uwagi.
tłumaczenia.
* arabski: (1.1) أسونسيون
* białoruski: (1.1) Асунсьён m.
* bułgarski: (1.1) Асунсион m.
* czeski: (1.1) Asunción
* galicyjski: (1.1) Asunción
* rosyjski: (1.1) Асунсьон m.
* słowacki: (1.1) Asunción m.
* szwedzki: (1.1) Asunción n.
* włoski: (1.1) Asunción ż.
źródła.
== Asunción (język czeski.) ==
thumb|Asunción (1.1)
wymowa.
znaczenia.
rzeczownik, nazwa własna
(1.1) geogr. Asunción
odmiana.
przykłady.
Wiktionary
rzecz. asunciończyk m., asuncionka ż.
przym. asuncioński
Wiktionary
antonimy.
hiperonimy.
hiponimy.
holonimy.
meronimy.
pokrewne.
rzecz. asunciończyk m., asuncionka ż.
przym. asuncioński
frazeologia.
etymologia.
uwagi.
tłumaczenia.
* arabski: (1.1) أسونسيون
* białoruski: (1.1) Асунсьён m.
* bułgarski: (1.1) Асунсион m.
* czeski: (1.1) Asunción
* galicyjski: (1.1) Asunción
* rosyjski: (1.1) Асунсьон m.
* słowacki: (1.1) Asunción m.
* szwedzki: (1.1) Asunción n.
* włoski: (1.1) Asunción ż.
źródła.
== Asunción (język czeski.) ==
thumb|Asunción (1.1)
wymowa.
znaczenia.
rzeczownik, nazwa własna
(1.1) geogr. Asunción
odmiana.
przykłady.
składnia.
kolokacje.
synonimy.
Wiktionary
[czytaj: asunsjończyk] mieszkaniec Asunción (stolicy Paragwaju)
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) mieszkaniec Asunciónu
Wiktionary
IPA: ˌasũw̃ˈsʲjɔ̇̃j̃n͇t͡ʃɨk, AS: asũũ̯sʹi ̯o̊̃ĩ ̯ṇčyk
Wiktionary
rzecz. Asunción
:: fż. asuncionka ż.
przym. asuncioński
Wiktionary
[czytaj: asunSJONka] mieszkanka Asunción (stolicy Paragwaju)
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) mieszkanka Asunciónu
Wiktionary
IPA: ˌasũw̃ˈsʲjɔ̃ŋka, AS: asũũ̯sʹi ̯õŋka
Wiktionary
rzecz. Asunción, asunciończyk
przym. asuncioński
Wiktionary
[czytaj: asunsjoński] przymiotnik od: Asunción (stolica Paragwaju; Asuncion)
SJP.pl
przymiotnik
(1.1) odnoszący się do miasta Asunción
Wiktionary
IPA: ˌasũw̃ˈsʲjɔ̇̃j̃sʲci, AS: asũũ̯sʹi ̯o̊̃ĩ ̯sʹḱi
Wiktionary
rzecz. Asunción mrz., asuncionka ż., asunciończyk mos.
Wiktionary
w mitologii indyjskiej: potężna istota nadludzka; również demon, który był przeciwnikiem bogów: dewów
SJP.pl
Asura (także: assura, asaura, aszura; san. asu – „oddech Pradźapati” lub as – „być”) – potężne i złe istoty występujące w hinduizmie i buddyzmie, przeciwnicy dewów.
Wikipedia
asyryjski władca, 669-631 p.n.e.
SJP.pl
Aszurbanipal, Asurbanipal, właśc. Aszur-bani-apli (akad. Aššur-bāni-apli, tłum. „bóg Aszur jest twórcą syna pierworodnego”), w tradycji biblijnej Asnefar bądź Asnappar – król Asyrii z dynastii Sargonidów; syn Asarhaddona; założyciel słynnej biblioteki w Niniwie; panował w latach 669-631 p.n.e.; pomimo rozruchów wewnętrznych utrzymał państwo w granicach od Zatoki Perskiej do Morza Śródziemnego.
Wikipedia
produkt marki Asus
SJP.pl
ASUS, oficjalnie ASUSTeK Computer Inc. – tajwańskie przedsiębiorstwo zajmujące się produkcją elektroniki, głównie: płyt głównych, kart graficznych, laptopów, smartfonów, tabletów, komputerów stacjonarnych oraz napędów optycznych.
Wikipedia
w językoznawstwie: wytwarzanie się w końcowej fazie artykulacji spółgłoski zwartej szczeliny, której rezultatem są np. polskie spółgłoski ć, dź
SJP.pl
Asybilacja – proces fonetyczny, w wyniku którego spółgłoski zwarte zmieniają się w zwarto-szczelinowe i szczelinowe. Często następuje wraz z palatalizacją. Np. t > ć (język polski), k > č` > c > s (łacina), k > č` lub c` (język prasłowiański).
Wikipedia
utworzony bez sufiksu -s-
SJP.pl
w bankowości: zlecenie wypłaty określonej sumy pieniężnej
SJP.pl
1. w bankowości: związany z asygnacją, dowodzący asygnacji (np. kwit asygnacyjny);
2. przestarzałe, o pieniądzu: papierowy, w przeciwieństwie do kruszcowego (np. ruble asygnacyjne)
SJP.pl
1. dokument w formie kwitu kasowego będący dowodem dokonywanych wpłat lub wypłat;
2. papierowy pieniądz, banknot
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) finans. dokument kasowy potwierdzający operację gotówkową
(1.2) hand. zaświadczenie uprawniające do kupna na odmiennych, często preferencyjnych warunkach
(1.3) przest. bank. pieniądz papierowy, wczesna postać banknotu;
(1.4) przest. finans. papier wartościowy, często oprocentowany, wydawany w zamian za świadczenia materialne dla państwa, z obligiem spłaty gotówkowej; rodzaj obligacji
Wiktionary
Asygnata (z łac. assignatus – wyznaczony, przyznany) – rodzaj instrumentu finansowego używanego historycznie jako pieniądz papierowy na przełomie XVIII i XIX wieku, m.in. we Francji (1789-1796), Włoszech (1798-1799) i Rosji (1769-1817).
Wikipedia
(1.1) Podał Dowmuntowi żółty arkusik papieru. Była to asygnata do kasy fabrycznej podpisana przez Bielawskiego, a polecająca wypłacić panu Marianowi Zacharewiczowi pięć tysięcy złotych za „prace specjalne“.
(1.2) Tam po rozmowie w biurze jakiegoś ważnego urzędnika dano mi asygnatę na włóczkę, po którą udałem się do spółdzielni za Krakowem.
(1.2) Ludzie wiedzą, że górnicy w grudniu dostali i wypłatę, i barbórkę, a w styczniu dostaną asygnaty na węgiel i 14-stki. (z Internetu)
(1.3) Pugilares niedbale rzucony roztworzył się szerzej, na marmurową płytę wypadło zeń kilka asygnat różnej wartości.
Wiktionary
IPA: ˌasɨɡˈnata, AS: asygnata
Wiktionary
czas. asygnować
rzecz. asygnowanie n.
Wiktionary
(1.1) pokwitowanie, dowód, kwit
(1.2) przydział
(1.3) asygnacja
Wiktionary
zdrobnienie od: asygnata
SJP.pl
1. przeznaczać, przeznaczyć na coś pewną sumę pieniędzy;
2. w bankowości: zlecać, zlecić wypłacenie określonej sumy pieniędzy
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) przeznaczanie jakiejś kwoty na dany cel
Wiktionary
rzecz. asygnata ż.
czas. asygnować
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) odprzym. cecha tego, co jest asylabiczne
Wiktionary
przym. asylabiczny
przysł. asylabicznie
Wiktionary
najczęściej o wierszu, lub utworze literackim, niemelicznym, którego liczba sylab w jednym wersie nie jest równa liczbie sylab wersu następnego
SJP.pl
brak rygoru co do jednakowej liczby sylab w wersach, np. w wierszach nieregularnych, wolnych
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) w poezji: brak stałej budowy wiersza
Wiktionary
przym. asylabiczny
Wiktionary
brak równowagi w danym układzie przestrzennym lub relacjach, dominacja wartości, zachowań, środków, danych itp. pewnego typu; asymetryczność
SJP.pl
Wikipedia
brak równowagi w danym układzie przestrzennym lub relacjach, dominacja wartości, zachowań, środków, danych itp. pewnego typu; asymetria
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) odprzym. cecha tego, co jest asymetryczne; cecha tych, którzy są asymetryczni
Wiktionary
rzecz. symetryczność ż., asymetria ż.
przym. asymetryczny
przysł. asymetrycznie
Wiktionary
(1.1) niesymetryczność, asymetria
Wiktionary
wyróżniający się brakiem symetrii (np. asymetryczna figura, asymetryczne relacje w małżeństwie)
SJP.pl
przymiotnik
(1.1) niebędący symetrycznym, niemający symetrii
Wiktionary
(1.1) Ludzie mają w rzeczywistości asymetryczny kształt twarzy.
Wiktionary
IPA: ˌasɨ̃mɛˈtrɨt͡ʃnɨ, AS: asỹmetryčny
Wiktionary
rzecz. symetryczność ż., asymetria ż., asymetryczność ż.
przysł. asymetrycznie
Wiktionary
(1.1) niesymetryczny, nieregularny, krzywy, nierówny
Wiktionary
1. zupełne przystosowanie się do czegoś, np. do warunków życia w obcym kraju;
2. w biologii: przemiana substancji pobranych z zewnątrz na składniki danego organizmu; przyswajanie
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) przystosowanie się do życia w obcej społeczności
Wiktionary
Asymilacja (z łac. assimilatio, od similis = 'podobny')
Wikipedia
rzecz. asymilowanie n.
czas. asymilować ndk., zasymilować dk.
Wiktionary
(1.1) upodobnienie, przyswajanie
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) odprzym. cecha tego, co jest asymilacyjne
Wiktionary
przym. asymilacyjny
przysł. asymilacyjnie
Wiktionary
przymiotnik od: asymilacja (np. polityka asymilacyjna, procesy asymilacyjne)
SJP.pl
przymiotnik relacyjny
(1.1) socjol. związany z asymilacją
(1.2) biol. związany z asymilacją
(1.3) jęz. związany z asymilacją
(1.4) psych. związany z asymilacją
Wiktionary
rzecz. asymilacyjność ż., asymilowanie n.
Wiktionary
(1.4) przystosowawczy
Wiktionary
zwolennik i propagator polityki przystosowania się, przyswojenia obcej kultury; asymilator
SJP.pl
bezpośredni produkt przyswojenia przez organizm substancji pobranej z zewnątrz
SJP.pl
zwolennik i propagator polityki przystosowania się, przyswojenia obcej kultury; asymilant
SJP.pl
zwolenniczka i propagatorka polityki przystosowania się, przyswojenia obcej kultury
SJP.pl
SJP.pl
przymiotnik relacyjny
(1.1) związany z asymilatorem, asymilatorami, dotyczący asymilatora
Wiktionary
rzecz. asymilator mos. / mrz.
Wiktionary
1. ulegać asymilacji, upodabniać, przystosowywać coś do czegoś;
2. w biologii: przemieniać substancje pobrane z zewnątrz na składniki danego organizmu; przyswajać;
3. asymilować się - przystosowywać się do czegoś, np. do warunków życia w obcym kraju
SJP.pl
czasownik przechodni niedokonany (dk. zasymilować)
(1.1) przystosowywać do otoczenia
(1.2) pobierać z otoczenia
czasownik zwrotny niedokonany asymilować się (dk. zasymilować się)
(2.1) przystosowywać się do otoczenia
Wiktionary
(2.1) Imigranci stopniowo asymilują się z lokalną społecznością.
Wiktionary
rzecz. asymilacja ż., asymilowanie n.
przym. asymilacyjny
Wiktionary
(1.2) przyswajać
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) socjol. przyswajanie sobie kultury, obyczajów, cech właściwych obcej grupie
(1.2) socjol. powodowanie, że obca grupa lub osoba przyswaja sobie kulturę, obyczaje, cechy właściwe jakiejś grupie
(1.3) przyswajanie sobie nowych treści oraz włączenie ich do zdobytego wcześniej doświadczenia i wiedzy
(1.4) biol. pobieranie z zewnątrz substancji i przetwarzanie ich na potrzeby własnego organizmu
(1.5) jęz. upodobnianie się pod względem artykulacyjnym danej głoski do sąsiedniej
Wiktionary
rzecz. zasymilowanie n., asymilacja ż., asymilator m., asymilatorka ż., asymilat m., asymilant m.
czas. asymilować ndk., zasymilować dk.
przym. asymilacyjny, asymilatorski
przysł. asymilacyjnie
Wiktionary
(1.4) przyswajanie
Wiktionary
drzewo lub krzew z rodziny flaszowcowatych
SJP.pl
Asymina, urodlin (Asimina Adans.) – rodzaj roślin z rodziny flaszowcowatych (Annonaceae). Obejmuje 8–9 gatunków. Rośliny te występują naturalnie we wschodniej części Ameryki Północnej – w klimacie od zwrotnikowego do umiarkowanego. Przy czym tylko jeden – asymina trójklapowa ma szeroki zasięg obejmujący tereny od Ontario po Florydę i Teksas, a reszta rośnie tylko na Florydzie i w sąsiedniej Georgii. Rośliny te rosną w lasach i zaroślach.
Wikipedia
niewykazujący symptomów, niedający objawów; bezobjawowy
SJP.pl
prosta, której odległość od danej prostej nieograniczenie maleje w miarę posuwania się po tej prostej
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) mat. prosta, do której dąży dana krzywa lub wykres danej funkcji;
Wiktionary
Asymptota krzywej (gr. ἀσύμπτοτη, „nie stykać się”) – prosta l jest asymptotą danej krzywej C (w szczególności wykresu funkcji), jeśli dla punktu oddalającego się nieograniczenie wzdłuż krzywej C odległość tego punktu od prostej l dąży do zera.
Wikipedia
(1.1) Oś rzędnych jest asymptotą cotangensa.
Wiktionary
IPA: ˌasɨ̃mpˈtɔta, AS: asỹmptota
Wiktionary
antonimy.
hiperonimy.
hiponimy.
holonimy.
meronimy.
pokrewne.
frazeologia.
etymologia.
etym|gr|ἀσύμπτοτη.
uwagi.
tłumaczenia.
* angielski: (1.1) asymptote
* baskijski: (1.1) asintota
* bułgarski: (1.1) асимптота ż.
* czeski: (1.1) asymptota ż.
* francuski: (1.1) asymptote ż.
* hiszpański: (1.1) asíntota ż.
* interlingua: (1.1) asymptote
* niemiecki: (1.1) Asymptote ż.
* nowogrecki: (1.1) ασύμπτωτη ż.
* rosyjski: (1.1) асимптота ż.
* słowacki: (1.1) asymptota ż.
* węgierski: (1.1) aszimptota
* włoski: (1.1) asintote ż.
źródła.
== asymptota (język czeski.) ==
thumb|asymptota (1.1)
wymowa.
znaczenia.
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) mat. asymptota
odmiana.
przykłady.
składnia.
kolokacje.
synonimy.
Wiktionary
1. dotyczący asymptoty;
2. zbliżający się do czegoś, ale niemogący tego osiągnąć
SJP.pl
przymiotnik
(1.1) mat. odnoszący się do asymptoty; zbliżający się do pewnej granicy lub krzywej, ale nigdy jej nieosiągający
(1.2) zbliżający się do czegoś, ale niemogący tego nigdy osiągnąć
Wiktionary
w gwarze środowiskowej: rozbieżność obrazu i dźwięku w filmie, asynchronizm
SJP.pl
1. niezbieżność w czasie kilku zjawisk, czynności, procesów; asynchronizm
2. w językoznawstwie: niejednoczesność ruchów narządów mowy przy artykulacji głosek
SJP.pl
SJP.pl
Asynchroniczność, transmisja asynchroniczna (ang. asynchronic, asynchronous transmission) – przeciwieństwo synchroniczności, a także sposób przesyłania danych pozwalający na nieregularne ich wysyłanie, przy czym początek i koniec transmisji oznaczane są wydzielonym (ustalonym) symbolem. Transmisja asynchroniczna jest znacznie bardziej elastyczna od transmisji synchronicznej, choć w przypadku łączy danych może ograniczać nieco użyteczne pasmo (przepustowość) łącza.
Wikipedia
1. niejednoczesny, niezbiegający się w czasie;
2. silnik asynchroniczny - silnik elektryczny na prąd zmienny, którego liczba obrotów na jednostkę czasu zmienia się w zależności od obciążenia
SJP.pl
przymiotnik
(1.1) taki, który nie zachodzi równocześnie z innym procesem lub zdarzeniem; przebiegający niezależnie w czasie
Wiktionary
(1.1) Nauka asynchroniczna pozwala uczniom uczyć się w dowolnym czasie, niezależnie od siebie.
Wiktionary
rzecz. asynchron mrz., asynchronia ż., asynchroniczność ż., asynchronizm mrz.
przysł. asynchronicznie
Wiktionary
(1.1) niejednoczesny
Wiktionary
1. niezbieżność w czasie kilku zjawisk, czynności, procesów; asynchronia
2. rozbieżność obrazu i dźwięku w filmie spowodowana błędem technicznym lub wprowadzona świadomie dla celów artystycznych
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) daw. asańdźka
Wiktionary
rzecz. acan mos., acanek mos., acani ż., acanka ż., acanna ż., acaństwo n., acpan mos., acpani mos., aćpan mos., aćpani ż., asanna ż., asaństwo n., aspan mos., aspani ż., aspanna ż., wacan ż., wacani ż., wacanna ż., waćpan mos., waćpani ż., waćpanna ż., waćpaństwo n., wasan mos., wasani ż., wasanna ż., wasaństwo n., waspan mos., waspani ż., waspanna ż., waspanowanie n., waszmość pan mos., waszmość pani ż., waszmość panna ż., waszmość państwo n., asańdźka ż., asińdźka ż., aśćka ż., asani ż.
czas. waspanować ndk.
przym. waćpanowy, waćpański
Wiktionary
(1.1) asańdźka, asińdźka, aśćka, acpani, acanna, wasani, waspanna, wacanna, aspani, aspanna, waćpani, waćpanna, waspani, waspanna, waszmość pani, waszmość panna
Wiktionary
konstrukcja składniowa zbudowana z szeregu współrzędnych członów lub zdań niepołączonych spójnikiem
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) jęz. figura retoryczna polegająca na łączeniu wyrazów bez spójnika;
Wiktionary
Asyndeton (gr. ἀσύνδετον asýndeton, od ἀσύνδετος asýndetos – „niepołączony, bez spójników”) – konstrukcja składniowa zaliczana do figur retorycznych polegająca na łączeniu zdań lub ich części bez użycia spójnika. Np.: Przybyłem, zobaczyłem, zwyciężyłem; Miasto. Masa. Maszyna; Wolność, równość, braterstwo.
Wikipedia
składnia.
kolokacje.
synonimy.
antonimy.
(1.1) polisyndeton
hiperonimy.
hiponimy.
holonimy.
meronimy.
pokrewne.
przym. asyndetyczny
frazeologia.
etymologia.
etym|gr|ἀσύνδετον. (asýndeton), rodzaj nijaki przymiotnika etym|gr|ἀσύνδετος. (asýndetos, → niepołączony, niezwiązany)
uwagi.
tłumaczenia.
* angielski: (1.1) asyndeton
* bułgarski: (1.1) асиндетон m.
* hiszpański: (1.1) asíndeton m.
* nowogrecki: (1.1) ασύνδετο n.
* rosyjski: (1.1) аси́ндетон m.
* słowacki: (1.1) asyndeton m.
* ukraiński: (1.1) асиндето́н m.
źródła.
== asyndeton (język angielski.) ==
wymowa.
znaczenia.
rzeczownik
(1.1) jęz. asyndeton
odmiana.
przykłady.
Wiktionary
IPA: ˌasɨ̃nˈdɛtɔ̃n, AS: asỹndetõn
Wiktionary
przym. asyndetyczny
Wiktionary
antonimy.
(1.1) polisyndeton
hiperonimy.
hiponimy.
holonimy.
meronimy.
pokrewne.
przym. asyndetyczny
frazeologia.
etymologia.
etym|gr|ἀσύνδετον. (asýndeton), rodzaj nijaki przymiotnika etym|gr|ἀσύνδετος. (asýndetos, → niepołączony, niezwiązany)
uwagi.
tłumaczenia.
* angielski: (1.1) asyndeton
* bułgarski: (1.1) асиндетон m.
* hiszpański: (1.1) asíndeton m.
* nowogrecki: (1.1) ασύνδετο n.
* rosyjski: (1.1) аси́ндетон m.
* słowacki: (1.1) asyndeton m.
* ukraiński: (1.1) асиндето́н m.
źródła.
== asyndeton (język angielski.) ==
wymowa.
znaczenia.
rzeczownik
(1.1) jęz. asyndeton
odmiana.
przykłady.
składnia.
kolokacje.
synonimy.
Wiktionary
w językoznawstwie: połączony bez użycia spójnika; bezspójnikowy
SJP.pl
przymiotnik relacyjny
(1.1) gram. zob. bezspójnikowy.
Wiktionary
rzecz. asyndeton m.
Wiktionary
zaburzenie koordynacji ruchów wskutek uszkodzenia móżdżku, polegające na braku współdziałania grup mięśniowych
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) gw-pl|Śląsk Cieszyński. adm. wojsk. pobór, branka
Wiktionary
czas. asyntyrować
Wiktionary
(1.1) asyntyrunek
Wiktionary
czasownik niedokonany
(1.1) gw-pl|Śląsk Cieszyński. brać do wojska
Wiktionary
rzecz. asynt mrz.
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) gw-pl|Śląsk Cieszyński. adm. wojsk. pobór
Wiktionary
(1.1) asynt
Wiktionary
starożytne państwo semickie w północnej Mezopotamii
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna
(1.1) hist. starożytne państwo semickie w północnej Mezopotamii;
Wiktionary
Asyria (akad. māt Aššurki) – starożytne państwo semickie w północnej Mezopotamii istniejące od drugiej połowy III tysiąclecia p.n.e. do pierwszej połowy I tysiąclecia p.n.e.
Wikipedia
(1.1) Asyria prowadziła liczne wojny.
Wiktionary
IPA: aˈsɨrʲja, AS: asyrʹi ̯a
Wiktionary
rzecz. asyryjski mrz., asyrologia ż., asyriologia ż., Asyryjczyk mos., Asyryjka ż.
przym. asyryjski
Wiktionary
specjalista w zakresie asyriologii
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) specjalista w dziedzinie asyriologii
Wiktionary
rzecz. asyrologia ż., asyriologia ż.
:: fż. asyriolożka ż.
przym. asyriologiczny
Wiktionary
nauka zajmująca się badaniem zabytków pisma klinowego, kultury duchowej i materialnej ludów Mezopotamii: Asyryjczyków, Babilończyków i Sumerów
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) nauk. nauka badająca starożytną kulturę duchową i kulturę materialną ludów Mezopotamii;
Wiktionary
Asyrologia, asyriologia – nauka badająca piśmiennictwo oraz kulturę duchową i materialną ludów Mezopotamii: Sumerów, Akadów, Babilończyków i Asyryjczyków; w praktyce obejmuje całość wiedzy o językach, historii i kulturze ludów starożytnego Bliskiego Wschodu, które posługiwały się pismem klinowym.
Wikipedia
rzecz. asyrologia ż., asyrolog m., asyriolog m., asyrolożka ż., asyriolożka ż., Asyria ż., Syria ż., Asyryjczyk m., Asyryjka ż., Syryjczyk m., Syryjka ż., syryjskość ż., asyryjskość ż., asyryjski m.
przym. asyryjski, syryjski, asyriologiczny
Wiktionary
(1.1) asyrologia
Wiktionary
przymiotnik relacyjny
(1.1) archeol. związany z asyriologią, dotyczący asyriologii
Wiktionary
rzecz. asyrologia ż., asyriologia ż., asyriolog mos.
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) naukowiec zajmujący się starożytną Asyrią
Wiktionary
rzecz. asyriologia ż., asyrologia
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) nauk. nauka badająca starożytną kulturę duchową i kulturę materialną ludów Mezopotamii;
Wiktionary
Asyrologia, asyriologia – nauka badająca piśmiennictwo oraz kulturę duchową i materialną ludów Mezopotamii: Sumerów, Akadów, Babilończyków i Asyryjczyków; w praktyce obejmuje całość wiedzy o językach, historii i kulturze ludów starożytnego Bliskiego Wschodu, które posługiwały się pismem klinowym.
Wikipedia
rzecz. asyriologia ż., asyrolog m., asyriolog m., asyrolożka ż., asyriolożka ż., Asyria ż., Syria ż., Asyryjczyk m., Asyryjka ż., Syryjczyk m., Syryjka ż., syryjskość ż., asyryjskość ż., asyryjski m.
przym. asyryjski, syryjski, asyriologiczny
Wiktionary
(1.1) asyriologia
Wiktionary
mieszkaniec Asyrii
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) etn. przedstawiciel semickiego narodu zamieszkującego północny Irak, Iran, południową Turcję i Syrię;
(1.2) mieszkaniec Asyrii
Wiktionary
(1.1) Asyryjczycy są prześladowani i mordowani przez Kurdów oraz szyitów i sunnitów. Setki tysięcy uciekło do Syrii, Jordanii, Turcji i Libanu.
(1.2) Mieszkańców Asyrii nazywamy Asyryjczykami.
Wiktionary
IPA: ˌasɨˈrɨjt͡ʃɨk, AS: asyryi ̯čyk
Wiktionary
rzecz. Asyria ż.
:: fż. Asyryjka ż.
przym. asyryjski
Wiktionary
mieszkanka Asyrii
SJP.pl
→ Asyria
SJP.pl
przymiotnik relacyjny
(1.1) dotyczący Asyrii, związany z Asyrią, pochodzący z Asyrii
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(2.1) jęz. staroż. dialekt asyryjski języka akadyjskiego;
(2.2) jęz. język asyryjski;
Wiktionary
(1.1) Król asyryjski otoczył ją wojskiem i dwukrotnie - raz przez posłów, a drugi raz listownie - wzywał Ezechiasza do kapitulacji.
Wiktionary
IPA: ˌasɨˈrɨjsʲci, AS: asyryi ̯sʹḱi
Wiktionary
rzecz. asyrologia ż., asyriologia ż., Asyria ż., Asyryjczyk m.
Wiktionary
→ Asyż (miasto we Włoszech)
SJP.pl
przymiotnik relacyjny
(1.1) związany z Asyżem, dotyczący Asyżu
Wiktionary
(1.1) Obraz przedstawiał asyskiego patrona.
(1.1) We wrześniu zwiedziliśmy asyskie zabytki.
(1.1) Ze swego zaoceanicznego miejsca pobytu Wittlin pisał 30 grudnia 1959 roku: „Straszną rzeczą jest dla pisarza starzeć się w obcym świecie i to w dodatku w Nowym Jorku, będącym chyba ostateczną antypodą Asyżu i wszystkiego, co asyskie”.
Wiktionary
rzecz. Asyż mrz., asyżanin mos., asyżanka ż.
Wiktionary
skrót od:
1. asystent;
2. asystencki
SJP.pl
1. grupa osób towarzyszących; eskorta; świta; poczet; obstawa;
2. towarzyszenie komuś;
3. w sporcie: współudział przy zdobyciu punktu lub punktów
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) książk. osoba lub grupa osób towarzysząca komuś
(1.2) książk. obecność przy kimś lub przy czymś; asystowanie
(1.3) sport. w piłce nożnej, koszykówce, hokeju: podanie, po którym następuje strzał zakończony golem
(1.4) wojsk. uczestnictwo żołnierzy w podniosłym wydarzeniu w umundurowaniu reprezentacyjnym
Wiktionary
Asysta – podanie do zawodnika z tej samej drużyny, po którym zostają zdobyte punkty lub jest zdobyta bramka (tzw. gol).
Termin asysta występuje w grach zespołowych, między innymi w koszykówce czy w hokeju, zazwyczaj w zdobytych bramkach (golach) lub koszach (punkty) z akcji. Nie występują natomiast w rzutach karnych, rożnych czy rzutach osobistych. W piłce nożnej pojęcie to pojawiło się niedawno.
Wikipedia
rzecz. asystowanie n., asystent m., asystentka ż.
przym. asystencki
czas. asystować ndk.
Wiktionary
(1.2) towarzystwo
Wiktionary
1. obecność określonych osób przy sporządzaniu dokumentu;
2. dawniej: obecność przy kimś; asystowanie, asysta;
3. dawniej: grupa osób towarzysząca komuś
SJP.pl
odnoszący się do asystenta, właściwy asystentowi
SJP.pl
przymiotnik relacyjny
(1.1) związany z osobą lub funkcją asystenta
przymiotnik dzierżawczy
(2.1) należący do asystenta
Wiktionary
rzecz. asysta ż., asystent mos./mrz.
Wiktionary
1. osoba będąca obecną i pomagająca przy tym (zwykle specjaliście przy jego pracy);
2. młodszy pracownik naukowo-dydaktyczny w szkole wyższej
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) osoba pomagająca specjaliście przy wykonywanej przez niego pracy
(1.2) stud. stanowisko na wyższej uczelni lub w instytucie naukowym niższe od adiunkta; także. osoba zajmująca to stanowisko
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(2.1) inform. program ułatwiający użytkownikowi wykonanie określonej procedury
Wiktionary
Wikipedia
(1.1) Asystent burmistrza kontaktuje się z mediami.
Wiktionary
rzecz. asysta ż., asystowanie n.
:: fż. asystentka ż.
czas. asystować
przym. asystencki
Wiktionary
(1.1) pomocnik, pomagier, prawa ręka
(2.1) kreator
Wiktionary
→ asystent
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) kobieta asystent
Wiktionary
(1.1) Dziś jestem zwycięzcą, dziś jestem zdobywcą – powtarzał w myślach i po kilku minutach znalazł się już w aucie ze swoją asystentką i kierowcą. – Dokąd teraz szefie? – zapytał mężczyzna za kierownicą.
Wiktionary
rzecz. asysta ż., asystowanie n.
:: fm. asystent
czas. asystować ndk.
przym. asystencki
Wiktionary
stanowisko asystenta (zwłaszcza na uczelni wyższej)
SJP.pl
nagłe zatrzymanie krążenia, ustanie elektrycznej i mechaniczne aktywności serca
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) med. brak czynności elektrycznej serca;
Wiktionary
Asystolia (łac. z gr. asystole) – brak elektrycznej i mechanicznej czynności serca lub czynność serca o częstotliwości mniejszej niż 10/min. Jest częstym wtórnym mechanizmem zatrzymania krążenia. W zapisie EKG objawia się w postaci prawie płaskiej linii, zbliżonej do linii izoelektrycznej w co najmniej dwóch sąsiadujących odprowadzeniach EKG. Jej wystąpienie oznacza zazwyczaj całkowity brak czynności skurczowej serca, poza przypadkami asystolii rzekomej, kiedy to płaska linia w zapisie EKG spowodowana jest problemami technicznymi sprzętu do rejestracji EKG, złym przyleganiem elektrod do skóry lub błędami w technice badania.
Wikipedia
IPA: ˌasɨˈstɔlʲja, AS: asystolʹi ̯a
Wiktionary
przym. asystoliczny
Wiktionary
przymiotnik relacyjny
(1.1) med. dotyczący asystolii
Wiktionary
(1.1) Obrzmienie żył szyjnych, podług pana Beau, wskazuje na asystoliczny stan serca [...]
Wiktionary
rzecz. asystolia ż.
Wiktionary
1. towarzyszyć komuś jako eskorta;
2. być obecnym i pomagać przy tym;
3. w sporcie: mieć udział przy zdobyciu punktu lub punktów;
4. przestarzałe: zabiegać o czyjeś względy; adorować
SJP.pl
czasownik nieprzechodni niedokonany
(1.1) być obecnym, towarzyszyć przy czym
(1.2) pomagać przy czym
(1.3) daw. starać się o czyjeś względy
Wiktionary
(1.2) Zanim sam zaczął szlachtować, młody Karol asystował przy zabijaniu zwierząt w rzeźni.
Wiktionary
czas. współasystować
rzecz. asysta ż., asystent mos., asystentka ż., asystentura ż., asystowanie n.
przym. asystencki
Wiktionary
(1.1) towarzyszyć
(1.2) pomagać
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) wspomaganie specjalisty w trakcie wykonywanych przez niego zadań
(1.2) towarzyszenie, najczęściej bierne, przy jakichś czynnościach
(1.3) sport. w piłce nożnej: wykonanie podania do strzelca bramki
Wiktionary
rzecz. asysta ż., asystent m., asystentka ż.
czas. asystować
przym. asystencki
Wiktionary
wymagający osoby towarzyszącej
SJP.pl
miasto i gmina we Włoszech
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna
(1.1) geogr. miasto i gmina we Włoszech, w Umbrii;
Wiktionary
Asyż (wł. Assisi) – miasto i gmina we Włoszech, położone na południowy wschód od Perugii, w regionie Umbria, w prowincji Perugia.
Według danych na rok 2004 gminę zamieszkiwały 24 443 osoby, 131,4 os./km². W starożytności istniała na tym terenie niewielka osada etruska. W III wieku p.n.e. pod panowaniem rzymskim jako Asisium. Od XII wieku należał do Księstwa Spoleto i uczestniczył w wielu wojnach z sąsiednimi miastami, a zwłaszcza z Perugią. Pod koniec XII wieku Asyż zdobył niepodległość i w 1184 ustanowiono w nim samorząd miejski.
Wikipedia
(1.1) Najbardziej znanym mieszkańcem Asyżu jest niewątpliwie św. Franciszek, przez wielu kojarzony z założycielem zakonu franciszkanów.
(1.1) Wojtek z Adamem znaleźli nocleg w jakiejś wiosce pod Asyżem.
Wiktionary
IPA: ˈasɨʃ, AS: asyš
Wiktionary
rzecz. asyżanin m., asyżanka ż.
przym. asyski
Wiktionary
mieszkaniec Asyżu (miasta we Włoszech)
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) mieszkaniec Asyżu
Wiktionary
(1.1) Radosny tłum asyżan przeszedł ulicami miasta.
(1.1) Asyżanie, gdy go zobaczyli w mieście, uczynili wielkie zbiegowisko, drwiąc i szydząc z Franciszka jak z obłąkanego, nie szczędząc mu przy tym razów kijami i kamieniami.
(1.1) W tym określonym wypadku, w roku tysiąc trzysta dziewięćdziesiątym dziewiątym (nie żył już San Francesco, nie żyła Santa Chiara, oboje, których głosy przywodziły do zgody, do opamiętania) asyżanie, będący w wojnie z Perugią, zdobyli i zniszczyli opactwo, w którym schronili się oblężeni. Nie ocalały ani kobiety, ani dzieci.
(1.1) (…) Chrystus (…) rzekł był wyraźnie pewnemu młodemu asyżaninowi, klęczącemu w dusznej rozterce w rozpadającej się w gruzy pustej kapliczce San Damiano za murami jego rodzinnego miasta: „Franciszku, napraw mój dom, który jest w ruinie”.
Wiktionary
rzecz. Asyż m.
:: fż. asyżanka ż.
przym. asyski
Wiktionary
mieszkanka Asyżu (miasta we Włoszech)
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) mieszkanka Asyżu
Wiktionary
(1.1) Podziękowaliśmy asyżankom za ich gościnę.
(1.1) Jałowiec uczuł, że znowu w głowie mu się zakręciło, bo oto sam jeden siedzi na kamieniu, owszem, lecz to jest kamienne obramowanie naruszonej przez czas, ale będącej jeszcze w codziennym użytku rzymskiej cysterny, w której dzisiejsze asyżanki tak samo chętnie piorą bieliznę jak tamte niewiasty asyskie sprzed wieków, iluż to?
Wiktionary
rzecz. Asyż m.
:: fm. asyżanin m.
przym. asyski
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) gw-pl|Górny Śląsk. popiół
Wiktionary
Asza (ros. Аша) – miasto w Rosji w obwodzie czelabińskim, stolica administracyjna rejonu aszyńskiego. Położone jest w pobliżu Czelabińska i znajduje się w nim stacja Kolei Transsyberyjskiej.
Wikipedia
afrykański lud zamieszkujący Togo, centralne rejony Ghany oraz przyległe obszary Wybrzeża Kości Słoniowej
SJP.pl
Aszanti, również Asante, Aszantowie – dominująca grupa etniczna we współczesnej Ghanie. W średniowieczu tworzyli potężne imperium w Afryce Zachodniej.
Przed europejską kolonizacją ludzie Aszanti poprzez handel rozwinęli potężne imperium w Afryce Zachodniej. Przed XIII wiekiem ludzie Akan migrowali na obszar pasa leśnego dzisiejszej Ghany i założyli tam małe stany w pagórkowatym terenie, mniej więcej w miejscu, gdzie leży współczesne Kumasi. W okresie szczytowym Imperium Mali Aszanti, a w szczególności ludzie Akan, stali się bogaci, handlując złotem wydobywanym w kopalniach na ich terytorium. Aktualnie te kopalnie są własnością spółki AngloGold.
Wikipedia
prąd w teologii muzułmańskiej stworzony przez Al-Aszariego i rozwijany w X i XI w.
SJP.pl
Aszaryci (arab. الأشاعرة) – najważniejszy z odłamów sunnickiego kalamu.
Nazwa kierunku pochodzi od nazwiska teologa Al-Aszariego (ok. 874–936). Był to swoisty kompromis między naukami mutazylitów a poglądami ortodoksyjnego islamu, do zderzenia których doszło na początku IX wieku. Najważniejsi przedstawiciele aszaryzmu to: Abu Bakr al-Bakillani (zm. 1013), Al-Dżuwajni (zm. 1085) i Al-Ghazali (zm. 1111).
Wikipedia
stolica Turkmenistanu
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna
(1.1) geogr. stolica Turkmenistanu;
Wiktionary
Aszchabad (turkm. Aşgabat; ros. Ашхабад) – stolica Turkmenistanu leżąca na południu kraju. Aszchabad jest miastem na prawach wilajetu. W 2022 roku liczyło ok. 1,03 mln mieszkańców.
Krajowe główne centrum przemysłowe. Funkcjonuje tu przemysł maszynowy, metalowy, elektrotechniczny, chemiczny, materiałów budowlanych, szklarski, włókienniczy oraz spożywczy.
Wikipedia
IPA: aʃˈxabat, AS: ašχabat
Wiktionary
rzecz. aszchabadczyk mos., aszchabadka ż.
przym. aszchabadzki
Wiktionary
mieszkaniec Aszchabadu
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) mieszkaniec Aszchabadu, osoba pochodząca z Aszchabadu
Wiktionary
IPA: ˌaʃxaˈbaṭt͡ʃɨk, AS: ašχabaṭčyk
Wiktionary
rzecz. Aszchabad m.
:: fż. aszchabadka ż.
przym. aszchabadzki
Wiktionary
mieszkanka Aszchabadu
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) mieszkanka Aszchabadu, kobieta pochodząca z Aszchabadu
Wiktionary
IPA: ˌaʃxaˈbatka, AS: ašχabatka
Wiktionary
rzecz. Aszchabad m.
:: fm. aszchabadczyk m.
przym. aszchabadzki
Wiktionary
→ Aszchabad (stolica Turkmenistanu)
SJP.pl
przymiotnik
(1.1) odnoszący się do miasta Aszchabad
Wiktionary
(1.1) Wystarczyło wziąć jakąkolwiek fotografię Serdara, choćby wydrzeć ją z gazety i odwzorować na płótnie czy kartonie – z rozrzewnieniem wspomina Kamil Waliachmedow, aszchabadzki malarz pejzażysta.
(1.1) Dziś dorabia do emerytury, kontrolując jakość mięsa na aszchabadzkich bazarach.
Wiktionary
IPA: ˌaʃxaˈbat͡sʲci, AS: ašχabacʹḱi
Wiktionary
rzecz. Aszchabad mrz., aszchabadczyk mos., aszchabadka ż.
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna
(1.1) geogr. miasto w Izraelu, w Dystrykcie Południowym, nad Morzem Śródziemnym;
Wiktionary
Wikipedia
(1.1) W pobliżu Aszdod terroryści wycięli 8 tysięcy drzew pomarańczowych w żydowskich plantacjach.
(1.1) Ręka Pańska zaciążyła nad mieszkańcami Aszdodu i przeraziła ich.
Wiktionary
przymiotnik od: Saint-Acheul (Francja); kultura aszelska - kultura starszego paleolitu
SJP.pl
w mitologii ugaryckiej i hebrajskiej: bogini wybrzeża morskiego
SJP.pl
Aszera (ugaryckie: ’ṯrt, hebr. אֲשֵׁרָה, inne formy: Athirat, Aszirat, Elat) – w mitologii ugaryckiej bogini wybrzeża morskiego, utożsamiana z planetą Wenus i jej aspektem jako Gwiazda Poranna, matka bogów, początkowo żona najwyższego boga Ela, później żona Baala. Przeszła także do ludowej mitologii hebrajskiej wraz z tendencjami synkretycznymi, zwalczanymi przez ortodoksyjny nurt broniący radykalnego monoteizmu Izraelitów nakazanego w Dekalogu.
Wikipedia
ładnie wydana, ilustrowana książeczka dla dzieci, zwykle reprezentująca jakiś cykl wydawniczy
SJP.pl
miasto w Izraelu; Askalon
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna
(1.1) geogr. miasto w Izraelu, w Dystrykcie Południowym, nad Morzem Śródziemnym;
Wiktionary
Wikipedia
(1.1) I mieszkańcy Aszdodu, Aszkelonu i Gazy przelękli się bardzo.
Wiktionary
przym. aszkeloński
Wiktionary
przymiotnik relacyjny
(1.1) związany z Aszkelonem, dotyczący Aszkelonu
Wiktionary
rzecz. Aszkelon mrz.
Wiktionary
nazwisko
SJP.pl
Wikipedia
nazwisko
SJP.pl
Żyd wywodzący się z diaspory osiadłej we wschodniej, centralnej i częściowo zachodniej części Europy; Żyd aszkenazyjski, askenazyjczyk
SJP.pl
→ aszkenazyjczyk; askenazyjski
SJP.pl
przymiotnik
(1.1) związany z Aszkanazem, dotyczący Aszkanaza
(1.2) związany z krajem Aszkenaz, dotyczący kraju Aszkenaz
(1.3) związany z Aszkenezyjczykami, dotyczący Aszkenazyjczyków
Wiktionary
IPA: ˌaʃkɛ̃naˈzɨjsʲci, AS: aškẽnazyi ̯sʹḱi
Wiktionary
rzecz. Aszkenazyjczyk m., Aszkenazyjka ż., Aszkenaz m., Aszkenazka ż., Aszkanaz m.
Wiktionary
nazwisko
SJP.pl
nazwisko
SJP.pl
Aszkiełowiczowie herbu Topór – polski ród szlachecki wywodzący się z terenów Wielkiego Księstwa Litewskiego.
Mieszkali w powiatach oszmiańskim i wileńskim.
Wikipedia
język z grupy języków nuristańskich
SJP.pl
aszrama, aśrama, aśram;
1. każde z czterech stadiów życia członków trzech wyższych stanów społeczeństwa indyjskiego (warna);
2. pustelnia, erem
SJP.pl
aśrama, aśram, aszram;
1. każde z czterech stadiów życia członków trzech wyższych stanów społeczeństwa indyjskiego (warna);
2. pustelnia, erem
SJP.pl
Wikipedia
w mitologii fenickiej: bogini miłości i płodności, opiekunka wojowników; Astarte
SJP.pl
Wikipedia
rzeczownik, rodzaj nijaki, nazwa własna
(1.1) geogr. hist. starożytne miasto w północnej Mezopotamii, współcześnie stanowisko archeologiczne;
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy, nazwa własna
(2.1) mit. asyryjski bóg opiekuńczy miasta Aszur (1.1);
forma rzeczownika|rodzaj=żeński.
(3.1) D. lm. od Aszura
Wiktionary
Wikipedia
w muzułmańskim kalendarzu księżycowym: dziesiąty dzień pierwszego miesiąca roku
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna
(1.1) rel. muzułmańskie święto przypadające dziesiątego dnia miesiąca muharram;
forma rzeczownika|rodzaj=męskoosobowy.
(2.1) D. i B. od Aszur
Wiktionary
Aszura (arab. عاشوراء, āšūrā’, aram. asurya „dekada”) – islamskie święto obchodzone 10. dnia pierwszego miesiąca (muharram). Jest jednym z najważniejszych świąt szyitów, inaczej jest interpretowane przez sunnitów. Przez szacunek do muzułmanów i ich tradycji, na Bliskim Wschodzie czy w Indiach, święto jest niekiedy obchodzone także przez wyznawców innych religii, na przykład przez niektóre grupy hinduistyczne, buddyjskie czy chrześcijańskie.
Wikipedia
(1.1) Jednym z bardziej widocznych elementów Aszury są publiczne procesje, w trakcie których tłum niesie replikę sarkofagu Husajna oraz śpiewa elegie ku czci trzeciego Imama.
Wiktionary
imię królów Asyrii
SJP.pl
ludowy poeta w krajach Wschodu
SJP.pl
Aszyk (azer. aşıq; tur. âşık; pers. عاشیق, aszigh; gruz. აშუღი, aszughi; orm. աշուղ, aszugh) – muzyk wykonujący tradycyjne utwory ludowe najczęściej przy akompaniamencie sazu w krajach Bliskiego Wschodu – Armenii, Azerbejdżanie, Iranie i Turcji.
W 2009 roku sztuka azerskich aszyków została wpisana na listę niematerialnego dziedzictwa UNESCO.
Wikipedia
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) gw-pl|Górny Śląsk. popielniczka
Wiktionary
(1.1) Kaj zaś sie podzioł ten aszynbecher?
Wiktionary
przymiotnik jakościowy
(1.1) taki, który nie nadaje się do słuchania albo którego bardzo trudno lub nieprzyjemnie się słucha
Wiktionary
(1.1) To niecodzienne połączenie na początku sprawiało wrażenie asłuchalnego i nieprzyjemnego, jednak z czasem nabrało swego rodzaju uroku i dziś jest nieodłącznym elementem twórczości rapera.
Wiktionary
laotański grosz, 1/100 kipa
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy
(1.1) monet. w Laosie, 1/100 kipa;
rzeczownik, rodzaj nijaki
(2.1) znak graficzny @
wykrzyknik
(3.1) wykrzyknik wyrażający niecierpliwość, pobłażanie, lekceważenie, itp.
Wiktionary
Wikipedia
IPA: at, AS: at
Wiktionary
(2.1) małpa
(3.1) och, a tam, ot tak
Wiktionary
laotański grosz, 1/100 kipa
SJP.pl
skrót
(1.1) = atmosfera absolutna
Wiktionary
(1.1) W przytoczonym przykładzie ciśnienie byłoby podane jako 3 atn lub 4 ata.
Wiktionary
antonimy.
hiperonimy.
hiponimy.
holonimy.
meronimy.
pokrewne.
frazeologia.
etymologia.
uwagi.
tłumaczenia.
* rosyjski: (1.1) ата
źródła.
== ata (język albański.) ==
wymowa.
znaczenia.
zaimek osobowy
(1.1) oni
odmiana.
przykłady.
(1.1) Ata nuk ishin këtu. → Ich tutaj nie było.
składnia.
kolokacje.
synonimy.
Wiktionary
[czytaj: atakama] pustynia w Chile; Atakama
SJP.pl
Atakama (Atacama, hiszp. Desierto de Atacama) – pustynia mglista w Ameryce Południowej. Należy do najsuchszych obszarów na świecie. Leży w północnej części Chile, między Kordylierą Nadbrzeżną a Kordylierą Zachodnią. Znajduje się w obrębie dwóch chilijskich prowincji Norte Chico i Norte Grande.
Wikipedia
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) zdrobn. od atak
Wiktionary
(1.1) Nie wzruszy mnie ataczek ani zgrywa, ten pistolecik schowaj proszę, tfu!
Wiktionary
rzecz. atak m.
Wiktionary
Atahualpa kecz. Ataw Wallpa – Szczęśliwy Ptak, zwany również Atabalipa lub Atawallpa, (ur. ok. 1502, zm. 26 lipca 1533 w Cajamarca) – trzynasty władca imperium Inków (Tawantinsuyu), syn Huayny Capaca i księżniczki z Quito o imieniu Tocto Coca (Toctollo).
Wikipedia
1. natarcie, uderzenie na przeciwnika;
2. nagłe pojawienie się objawów choroby;
3. zawodnicy przeznaczeni do działań ofensywnych
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) wojsk. działanie zaczepne przeciw wrogowi
(1.2) med. nieprzewidziane pojawienie się objawów chorobowych
(1.3) ostry i nagły przejaw emocji
(1.4) agresywne wystąpienie przeciw komuś lub czemuś
(1.5) gwałtowne pogorszenie się pogody
(1.6) sport. nagła akcja mająca na celu zdobycie przewagi nad rywalem
(1.7) sport. grupa zawodników wyznaczona do ataku (1.6)
(1.8) szach. rodzaj debiutu szachowego o ofensywnym charakterze
Wiktionary
Atak – etap działań taktycznych wojsk lądowych, lotnictwa, sił specjalnych i marynarki wojennej, polegający na gwałtownym uderzeniu na przeciwnika i szybkim, połączonym z umiejętnym manewrem i ogniem, posuwaniu się w głąb jego ugrupowania.
Początkowy, decydujący etap natarcia.
Wikipedia
(1.1) Armia Czerwona przeprowadziła atak na Berlin.
(1.2) Z tyłu kościoła słychać atak kaszlu.
(1.2) Leki likwidują ataki duszności.
(1.2) Mój dziadek umarł na atak serca.
(1.4) Słowny atak zmienił jego punkt widzenia.
(1.5) Nagły atak zimy znowu zaskoczył drogowców.
(1.6) Drużyna przeprowadziła atak na bramkę przeciwnika zdobywając przy tym kolejny punkt.
(1.7) Trener wymienił połowę składu ataku.
Wiktionary
IPA: ˈatak, AS: atak
Wiktionary
rzecz. atakowanie n., zaatakowanie n., atakujący m.
:: zdrobn. ataczek m.
czas. atakować ndk., zaatakować dk.
Wiktionary
(1.1) ofensywa, natarcie, uderzenie, działania zaczepne
(1.2) napad
(1.3) napad
(1.5) uderzenie
(1.7) napastnicy, pierwsza linia
Wiktionary
pustynia w Chile; Atacama
SJP.pl
Atakama (Atacama, hiszp. Desierto de Atacama) – pustynia mglista w Ameryce Południowej. Należy do najsuchszych obszarów na świecie. Leży w północnej części Chile, między Kordylierą Nadbrzeżną a Kordylierą Zachodnią. Znajduje się w obrębie dwóch chilijskich prowincji Norte Chico i Norte Grande.
Wikipedia
minerał, zasadowy chlorek miedziowy
SJP.pl
Wikipedia
→ Atakama (pustynia w Chile)
SJP.pl
przymiotnik relacyjny
(1.1) związany z Atakamą, dotyczący Atakamy
Wiktionary
rzecz. Atakama ż., atakamit mrz.
Wiktionary
1. prowadzić zorganizowane, zaczepne działania wojenne skierowane przeciwko siłom nieprzyjacielskim;
2. gwałtownie napadać, nacierać;
3. szerzyć się w jakimś środowisku, działać niszcząco na coś;
4. usiłować pobić rekord, próbować pokonać przeciwnika
SJP.pl
czasownik przechodni niedokonany
(1.1) prowadzić walkę zainicjowaną przez siebie
(1.2) występować w sposób agresywny przeciw komuś lub czemuś
(1.3) o chorobach: dotyczyć pewnego organu, układu
(1.4) o chorobach, szkodnikach i innych plagach: szerzyć się w określonym środowisku
(1.5) działać niszcząco
(1.6) podejmować energiczne działania
(1.7) pot. zwracać się do kogoś
(1.8) sport. próbować zdobyć przewagę
czasownik zwrotny niedokonany atakować się
(2.1) atakować (1.2) wzajemnie jeden drugiego
(2.2) atakować (1.2) siebie samego
Wiktionary
(1.1) Niemcy atakują Polskę bez wypowiedzenia wojny.
(1.2) Atakował nas ciągle na zebraniu.
(1.3) Cukrzyca bardzo często atakuje układ nerwowy.
(1.4) Rotawirus atakuje przede wszystkim małe dzieci.
(1.4) Zima znów atakuje.
(1.5) Korozja międzykrystaliczna atakuje stale nierdzewne wzdłuż granic ziaren.
(1.6) Anna Rogowska atakuje rekord świata w halowym skoku o tyczce.
(1.7) Możesz z tym problemem atakować helpdesk, to w końcu ich praca.
(2.1) Przestańcie się ciągle atakować, potrzebna jest tutaj współpraca!
(2.2) On ma straszne kompleksy, atakuje się sam przy byle okazji.
Wiktionary
IPA: ˌataˈkɔvat͡ɕ, AS: atakovać
Wiktionary
rzecz. atak m., atakowanie n., atakujący mos.
czas. zaatakować
przym. atakowany
przysł. atakująco
Wiktionary
(1.1) najeżdżać (na) B., napadać (na) B., dokonywać agresji na B., dokonywać inwazji na B., szturmować B., przypuszczać szturm na B.
(1.2) najeżdżać na B., napadać na B.
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) przypuszczanie ataku
Wiktionary
rzecz. atak m., atakujący mos.
czas. atakować ndk.
Wiktionary
upośledzenie ruchowe; niezborność
SJP.pl
Ataksja, niezborność ruchów (gr. ἀταξία ataxiā, łac. ataxia) – zespół objawów określających zaburzenia koordynacji ruchowej ciała. Stanowi jedną z manifestacji wielu chorób ośrodkowego układu nerwowego. Jej istota polega na nieprawidłowym współdziałaniu mięśni agonistów i antagonistów w zakresie ich synchronii i regulacji napięcia mięśniowego. Ataksja przejawiać się może nieprawidłowościami chodu (chód chwiejny, na szerszej podstawie), niezgrabnością ruchów kończyn górnych szczególnie przy próbie wykonania określonych czynności oraz zaburzeniami wykonywania szybkich ruchów naprzemiennych (adiadochokineza).
Wikipedia
meteoryt metaliczny, w którym płytki i blaszki budujących go minerałów krystalicznych są rozmieszczone bezładnie
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) miner. meteoryt żelazny o bardzo wysokiej zawartości niklu;
Wiktionary
Ataksyty – grupa meteorytów żelaznych o bardzo wysokim udziale procentowym niklu. Po przecięciu i oczyszczeniu meteorytu, w płaszczyźnie przecięcia nie uwidacznia się żadna wyraźnie uporządkowana struktura. Ataksyty, które zawierają powyżej 27% niklu składają się prawie wyłącznie z taenitu, jeżeli posiadają mniej niż 27% to zawierają głównie plesyt. Przykładem ataksytu jest meteoryt Hoba.
Wikipedia
przym. ataksytowy
Wiktionary
w muzyce: bez podziału na takty
SJP.pl
forma czasownika.
(1.1) ims. przymiotnikowy czynny od: atakować
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(2.1) sport. w siatkówce: zawodnik kończący akcję atakiem po wystawieniu piłki przez rozgrywającego;
Wiktionary
Wikipedia
(1.1) Jedynym atakującym światowej klasy, jakiego miała reprezentacja, był Wlazły.
Wiktionary
rzecz. atak m., atakowanie n.
czas. atakować ndk., zaatakować dk.
Wiktionary
(2.1) skrzydłowy
Wiktionary
tytułowa bohaterka noweli François Chateaubrianda, półkrwi Indianka
SJP.pl
Atala – włoska zawodowa grupa kolarska powstała w 1908. W 1912 zespół ten, który wówczas tworzyli Luigi Ganna, Carlo Galetti, Giovanni Michelotto i Eberardo Pavesi zwyciężył w klasyfikacji generalnej Giro d’Italia. Był to jedyny przypadek w historii wyścigu, w którym nie prowadzono klasyfikacji indywidualnej.
Wikipedia
w mitologii greckiej: heroina beocka
SJP.pl
Atalanta (gr. Ἀταλάντη Atalántē) – w mitologii greckiej piękna uczestniczka łowów kalidońskich, której Meleager przyznał głowę dzika.
Wikipedia
1. rodzaj roślin z rodziny arekowatych; palma brazylijska; miąglina;
2. przeplatka atalia - gatunek motyla dziennego z rodziny rusałkowatych
SJP.pl
Atalia (hebr. עֲתַלְיָה, zm. 835 p.n.e.) – potomkini króla izraelskiego Omriego, samozwańcza królowa Judy od 841 p.n.e., jedyna kobieta rządząca samodzielnie w tym państwie.
Była córką lub siostrą Achaba.
Wikipedia
kozacki przywódca sprawujący funkcje wojskowe
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męski
(1.1) hist. wojsk. wojskowy dowódca, często też będący politycznym przywódcą kozaków;
Wiktionary
Ataman, ukr. отаман (wataman, vataman, otaman) – kozacki przywódca pełniący funkcje polityczne i wojskowe; także dowódca wojskowy oddzielnego pododdziału, mający władzę wojskową lub administracyjno-wojskową, względnie przywódca niezależnego od jakiejkolwiek władzy oddziału, niejednokrotnie o charakterze rozbójniczym.
Wikipedia
składnia.
kolokacje.
(1.1) ataman koszowy / kurzenny / nakaźny
synonimy.
antonimy.
hiperonimy.
hiponimy.
holonimy.
meronimy.
pokrewne.
czas. atamanować
przym. atamański
frazeologia.
etymologia.
uwagi.
tłumaczenia.
* angielski: (1.1) ataman
* hiszpański: (1.1) atamán m.
* niemiecki: (1.1) Ataman m.
* nowogrecki: (1.1) αταμάνος m.
* rosyjski: (1.1) атама́н m.
* ukraiński: (1.1) ота́ман m.
* włoski: (1.1) atamano m.
źródła.
== ataman (język angielski.) ==
thumb|ataman (1.1)
wymowa.
IPA|ˈatəman.
znaczenia.
rzeczownik
(1.1) hist. ataman
odmiana.
przykłady.
Wiktionary
IPA: aˈtãmãn, AS: atãmãn
Wiktionary
czas. atamanować
przym. atamański
Wiktionary
kozacka przywódczyni sprawująca funkcje wojskowe
SJP.pl
czasownik nieprzechodni niedokonany (dk. brak)
(1.1) hist. dowodzić oddziałem kozackim jako ataman
Wiktionary
(1.1) Pan Zachariasz zaczął najprzód od uorganizowania siły zbrojnej: Zajączkowski stanął nad milicją, Białostocki nad dragonią, Warywoda atamanował mołojcom sprowadzonym z Kuny.
Wiktionary
rzecz. ataman m., atamanka ż., atamaństwo n.
czas. atamanić ndk.
przym. atamański
Wiktionary
(1.1) atamanić
Wiktionary
dotyczący atamana
SJP.pl
przymiotnik relacyjny
(1.1) hist. związany z osobą lub urzędem atamana, dotyczący atamana
Wiktionary
rzecz. ataman mos.
czas. atamanować
Wiktionary
stopień, ranga atamana
SJP.pl
dawniej: nieśmiertelność
SJP.pl
Atanazja – żeński odpowiednik imienia Atanazy. Patronką tego imienia jest św. Atanazja, żyjąca w IX wieku.
Atanazja imieniny obchodzi 14 sierpnia i 9 października.
Znane osoby noszące to imię:
Wikipedia
→ atanazja
SJP.pl
przymiotnik relacyjny
(1.1) hist. rel. związany z doktorem Kościoła Atanazym Wielkim
Wiktionary
(1.1) Autorstwo symbolu atanazjańskiego przypisywane jest patriarsze aleksandryjskiemu Atanazemu.
Wiktionary
rzecz. Atanazy m., Atanazja ż.
Wiktionary
Atanazy z żoną
SJP.pl
imię męskie
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy, nazwa własna
(1.1) imię|polski|m.;
Wiktionary
Atanazy – imię męskie pochodzenia greckiego. Wywodzi się od słowa oznaczającego „nieśmiertelny” (gr. Αθανάσιος).
Atanazy imieniny obchodzi: 2 maja, 15 maja, 23 czerwca, 4 lipca, 5 lipca, 15 lipca.
Atanazy w innych językach:
Wikipedia
(1.1) Kurtka Atanazego wisi na wieszaku.
Wiktionary
rzecz. Atanazja ż.
przym. atanazjański
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) odczasownikowy od|atandzić.
Wiktionary
czas. atandzić
Wiktionary
czasownik
(1.1) gwara więzienna pukać, łomotać
Wiktionary
IPA: aˈtãɲd͡ʑit͡ɕ, AS: atãńʒ́ić
Wiktionary
rzecz. atandzenie n.
Wiktionary
piec alchemiczny; athanor
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) ezot. specjalny piec do celów alchemicznych;
Wiktionary
Atanor, athanor (arab. tannur = „piec”) − piec przeznaczony do celów alchemicznych, przede wszystkim do sporządzania kamienia filozoficznego. Znajdowało się w nim jajo filozoficzne z właściwymi reagentami (złotem i srebrem oraz tynkturą). Ogień płonący w atanorze powinien być „umiarkowany, stały, słaby, równy, wilgotny i ciepły [...] niewyczerpany i przez naturę jedynie stosowany”. Atanor opalany był zwykle węglem.
Wikipedia
składnia.
kolokacje.
synonimy.
antonimy.
hiperonimy.
(1.1) piec
hiponimy.
holonimy.
meronimy.
pokrewne.
rzecz. tandoor m.
frazeologia.
etymologia.
(1.1) etym|łac|athanor. < etym|arab|تنور. → piec
uwagi.
tłumaczenia.
* angielski: (1.1) athanor
* francuski: (1.1) athanor m.
* hiszpański: (1.1) hornillo de atanor m.
* kataloński: (1.1) atanor
* łaciński: (1.1) athanor
* niemiecki: (1.1) Athanor m.
* portugalski: (1.1) atanor
* włoski: (1.1) athanor
źródła.
== atanor (język kataloński.) ==
wymowa.
znaczenia.
rzeczownik, rodzaj męski
(1.1) ezot. atanor
odmiana.
(1.1) lp. atanor; lm. atanors
przykłady.
Wiktionary
rzecz. tandoor m.
Wiktionary
członek grupy plemion Ameryki Północnej posługującej się językami atapaskańskimi
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) etn. członek indiańskiego plemięemienia z Ameryki Północnej;
Wiktionary
(1.1) Oregon i Kalifornię zamieszkują grupy mówiące siedmioma językami Atapasków Zachodniego Wybrzeża.
Wiktionary
rzecz. atapaskijski mrz.
przym. atapaskański
Wiktionary
członkini grupy plemion Ameryki Północnej posługującej się językami atapaskańskimi
SJP.pl
grupa plemion Ameryki Północnej posługująca się językami atapaskańskimi
SJP.pl
Atabaskowie (Atapaskowie, ang. Athabasca Indians, Athapasca Indians) – potoczna nazwa dużej grupy plemion Ameryki Północnej posługujących się językami atabaskańskimi (atapaskańskimi ang. Athabascan lub Athapascan) i zamieszkujących kilka odrębnych części kontynentu:
Wikipedia
skrót od: Advanced Technology Attachment Packet Interface, złącze odpowiedzialne za komunikację komputera z urządzeniami innymi niż dyski twarde
SJP.pl
olejek różany, składnik kosmetyków
SJP.pl
Atar (arab. أطار) – miasto w zachodniej Mauretanii, w oazie, na skraju Sahary, ośrodek administracyjny dystryktu Atar i regionu administracyjnego Adrar. Około 33 tys. mieszkańców.
Chociaż przez wiele wieków znaczenie Ataru jako ośrodka politycznego i religijnego pozostawało w tym regionie niewielkie, a prym wiódł w tych dziedzinach pobliski Szinkit, obecnie właśnie tutaj koncentruje się handel i mieści się siedziba władz. Atar jest też często odwiedzany przez turystów ze względu na sąsiedztwo wpisanych na listę światowego dziedzictwa kultury UNESCO zabytkowych miast Szinkit i Wadan. Jest to również jeden z kluczowych przystanków na corocznym Rajdzie Paryż-Dakar.
Wikipedia
staroż. obojętność wobec świata, nieuleganie emocjom - zasada filozoficzna głoszona gł. przez szkołę stoicką i epikurejską
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) staroż. filoz. spokój ducha
Wiktionary
Ataraksja (stgr. αταραξια – brak zamętu, niepokoju) – postawa niewzruszoności, równowagi i spokoju ducha, ideał spokoju wewnętrznego człowieka. Jedna z cech mędrca według filozofów hellenistycznych.
Wikipedia
1. lek ataraktyczny - lek psychotropowy o działaniu przeciwlękowym, zmniejszający niepokój, napięcie emocjonalne; lek przeciwlękowy, anksjolityk;
2. związany z ataraksją, starożytną koncepcją filozoficzną, zakładającą obojętność wobec świata, nieuleganie emocjom
SJP.pl
lek psychotropowy o działaniu przeciwlękowym, zmniejszający niepokój, napięcie emocjonalne; lek ataraktyczny, anksjolityk
SJP.pl
mitologia syryjska: bogini miłości i płodności, opiekunka wojowników; bogini utożsamiana z Asztarte
SJP.pl
francuski producent gier komputerowych (wykupił prawa do marki w 2003 roku), niegdyś amerykańska firma produkująca gry komputerowe oraz komputery domowe i osobiste, potentat w latach 80.
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) taktyczna sytuacja przymusu w grze w go, w której grupa kamieni ma tylko jeden oddech i może zostać zbita w następnym ruchu
(1.2) inform. mikrokomputer marki Atari
Wiktionary
Inne
Wikipedia
składnia.
kolokacje.
synonimy.
antonimy.
hiperonimy.
(1.2) mikrokomputer
hiponimy.
holonimy.
meronimy.
pokrewne.
frazeologia.
etymologia.
(1.1-2) etym|jap|当たり.
uwagi.
tłumaczenia.
* angielski: (1.1) atari
* francuski: (1.1) atari
* japoński: (1.1) 当たり
* niemiecki: (1.1) Atari
* szwedzki: (1.1) atari
źródła.
== atari (język angielski.) ==
thumb|atari (1.1)
wymowa.
IPA|əˈtɑːˌɹi.
znaczenia.
rzeczownik
(1.1) atari (w go)
odmiana.
przykłady.
Wiktionary
antonimy.
hiperonimy.
(1.2) mikrokomputer
hiponimy.
holonimy.
meronimy.
pokrewne.
frazeologia.
etymologia.
(1.1-2) etym|jap|当たり.
uwagi.
tłumaczenia.
* angielski: (1.1) atari
* francuski: (1.1) atari
* japoński: (1.1) 当たり
* niemiecki: (1.1) Atari
* szwedzki: (1.1) atari
źródła.
== atari (język angielski.) ==
thumb|atari (1.1)
wymowa.
IPA|əˈtɑːˌɹi.
znaczenia.
rzeczownik
(1.1) atari (w go)
odmiana.
przykłady.
składnia.
kolokacje.
synonimy.
Wiktionary
Wikipedia
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) żart. pot. jeden z komputerów firmy Atari, zwykle ośmiobitowy
Wiktionary
(1.1) W naszej klasie toczył się zajadły spór między posiadaczami atarynek i komód.
Wiktionary
IPA: ˌataˈrɨ̃ŋka, AS: atarỹŋka
Wiktionary
urząd attaché; attachat
SJP.pl
nazwisko, m.in. przywódca wojskowy i polityczny Turcji po pierwszej wojnie światowej, twórca Republiki Tureckiej
SJP.pl
Wikipedia
przysłówek
(1.1) w sposób atawistyczny
Wiktionary
rzecz. atawizm m., atawistyczność ż.
przym. atawistyczny
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) odprzym. cecha tego, co jest atawistyczne; cecha tych, którzy są atawistyczni
Wiktionary
przym. atawistyczny
przysł. atawistycznie
Wiktionary
1. w biologii: dotyczący atawizmu, będący atawizmem (np. atawistyczne owłosienie całego ciała);
2. przenośnie: związany z atawizmem psychicznym (np. atawistyczne skłonności)
SJP.pl
przymiotnik
(1.1) o cechach podobnych jak u odległych przodków
Wiktionary
(1.1) Pani od biologii prosiła dzieci, by poszukały u siebie atawistycznych cech. Ja znalazłem chrząsteczki za uszami.
(1.1) Lęk przed zachorowaniem – lub nozofobia – jest lękiem atawistycznym, podobnie jak strach przed śmiercią i szaleństwem.
Wiktionary
IPA: ˌatavʲiˈstɨt͡ʃnɨ, AS: atavʹistyčny
Wiktionary
rzecz. atawizm m., atawistyczność ż.
przysł. atawistycznie
Wiktionary
1. w biologii: występowanie u osobnika cech jego odległych przodków;
2. przenośnie: występowanie u kogoś pierwotnych cech psychicznych (zwykle negatywnych)
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) występowanie cech pierwotnych, prymitywnych, spotykanych u dawnych przodków
Wiktionary
Atawizm (łac. atavus – przodek) – regresja ewolucyjna.
Wikipedia
(1.1) Atawizmy są pośrednim dowodem ewolucji.
Wiktionary
IPA: aˈtavʲism̥, AS: atavʹism̦
Wiktionary
przym. atawistyczny
przysł. atawistycznie
Wiktionary
(1.1) regresja ewolucyjna, regres
Wiktionary
góry zrębowe w Egipcie i Sudanie; Góry Czerwonomorskie
SJP.pl
Atbaj, ‘Atbāy, Góry Czerwonomorskie, dawniej Itbaj – góry zrębowe w Egipcie i Sudanie, ciągnące się wzdłuż Morza Czerwonego. Najwyższym szczytem jest Dżabal Uda (2259 m n.p.m.). Są mocno rozczłonkowane suchymi dolinami uchodzącymi ku Morzu Czerwonemu i dolinie Nilu.
Wikipedia
1. miasto i dystrykt w Sudanie;
2. rzeka w Sudanie i Etiopii
SJP.pl
Atbara (arab. عطبرة Aṭbara) – miasto w północno-wschodnim Sudanie, w wilajecie Nahr an-Nil, przy ujściu rzeki Atbara do Nilu. Około 87,8 tys. mieszkańców. Ośrodek handlowy regionu rolniczego; przemysł cementowy, spożywczy; węzeł kolejowy; siedziba biskupstwa koptyjskiego.
Wikipedia
niepohamowana ambicja, ślepy impuls, siła fatalna
SJP.pl
Ate (gr. Ἄτη Átē, łac. Nefas, Error) – w mitologii greckiej córka Zeusa albo (w innych mitach) córka bogini niezgody Eris.
Jest uosobieniem zaślepienia prowadzącego do zbrodni, jak i kary za złe czyny. W teatrze antycznym jeden z elementów koncepcji tragizmu: „pycha”, „zaślepienie”.
Wikipedia
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) chem. farm. preparat przeciwmalaryczny, syntetyczny alkaloid; zamiennik chininy
Wiktionary
(1.1) Uszkodzenia skóry pod wpływem środków chemicznych powstają w wyniku zewnętrznego ich stosowania lub podawania do wewnątrz. Z tych ostatnich na plan pierwszy wysuwają się pokarmy (…) oraz leki podawane do wewnątrz (antypiryna, aspiryna, atebryna, (…))
Wiktionary
(1.1) mepakryna, kwinakryna
Wiktionary
niewierzący w istnienie Boga lub bogów, zwolennik ateizmu; ateusz (książkowo)
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) człowiek odrzucający wiarę w istnienie bogów
Wiktionary
Ateizm (z gr. ἄθεος „bezbożny” – ἀ- a-, „bez” oraz θεός, theos, „bóg”) – brak wiary w istnienie jednego bądź wielu bogów czy też odrzucający wiarę w stwórcę; ewentualnie odrzucenie teizmu. Może uznawać religię za sprzeczną z nauką, sprzeczną z rozumem lub niepotrzebną.
Wikipedia
(1.1) Do ateistów zalicza się zarówno ludzi odrzucających wiarę w bogów, jak i zaprzeczających ich istnieniu.
Wiktionary
IPA: ˌatɛˈjista, AS: atei ̯ista
Wiktionary
rzecz. ateizm m., ateusz m., ateizacja ż., ateistyczność ż., ateizowanie n.
:: fż. ateistka ż.
czas. ateizować ndk.
przym. ateistyczny
czas. ateizować
Wiktionary
(1.1) niewierzący; pot. niedowiarek; przest. ateusz, libertyn; przest. pejor. bezbożnik
Wiktionary
→ ateista
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) kobieta nie wierząca w istnienie bogów, odrzucająca wiarę w istnienie bogów
Wiktionary
(1.1) Oni będą brać tylko ślub cywilny, bo Jola jest ateistką.
Wiktionary
IPA: ˌatɛˈjistka, AS: atei ̯istka
Wiktionary
rzecz. ateizm m., ateizacja ż., ateistyczność ż.
:: fm. ateista m.
czas. ateizować ndk.
przym. ateistyczny
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) rzad. cecha tego, co ateistyczne lub tego, kto ateistyczny
Wiktionary
IPA: ˌatɛjiˈstɨt͡ʃnɔɕt͡ɕ, AS: atei ̯istyčność
Wiktionary
rzecz. ateusz mos., ateizm m., ateista m., ateistka ż., ateizacja ż.
przym. ateistyczny
przysł. ateistycznie
czas. ateizować
Wiktionary
(1.1) laickość, niereligijność, niewiara, niedowiarstwo
Wiktionary
związany z ateizmem, wyrażający ateizm (np. ateistyczne koncepcje w filozofii, ateistyczne poglądy)
SJP.pl
przymiotnik
(1.1) rel. związany z ateizmem lub ateistami, zgodny z ateizmem
Wiktionary
(1.1) Ideologię tę, w najgłębszych fundamentach ateistyczną, trudno pogodzić z wiarą i nauczaniem Kościoła uznającego, że umysł ludzki, badając rzeczywistość biologiczną, odnajduje w niej jej Stwórcę.
Wiktionary
IPA: ˌatɛjiˈstɨt͡ʃnɨ, AS: atei ̯istyčny
Wiktionary
rzecz. ateusz mos., ateizm m., ateista m., ateistka ż., ateistyczność ż., ateizacja ż., ateizowanie n.
czas. ateizować
Wiktionary
(1.1) pejor. bezbożny
Wiktionary
propagowanie poglądu o nieistnieniu Boga, szerzenie się tego poglądu w społeczeństwie, stawanie się ateistą
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) szerzenie ateizmu, propagowanie ateizmu
(1.2) stawanie się ateistą
Wiktionary
Ateizacja – proces polegający na upowszechnianiu postaw negujących istnienie Boga oraz zaprzeczający istnieniu wszelkich sił nadprzyrodzonych.
W Polsce podobnie jak w Europie nasilenie procesu ateizacji nastąpiło po 1944 r. i wiązało się ze wspieraniem i promowaniem ateizacji przez tzw. władzę ludową. W tym celu powstało m.in. Stowarzyszenie Ateistów i Wolnomyślicieli, którego głównym celem była:
Wikipedia
IPA: ˌatɛjiˈzat͡sʲja, AS: atei ̯izacʹi ̯a
Wiktionary
rzecz. ateusz mos., ateista m., ateistka ż., ateizm m., ateistyczność ż., ateizowanie n.
przym. ateistyczny
czas. ateizować ndk.
Wiktionary
(1.1) sekularyzacja, laicyzacja
Wiktionary
pogląd odrzucający wiarę w Boga, zaprzeczający istnieniu Boga; ateuszostwo (przestarzałe)
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) filoz. pogląd w jednoznaczny sposób odrzucający wiarę w istnienie Boga lub bogów;
Wiktionary
Ateizm (z gr. ἄθεος „bezbożny” – ἀ- a-, „bez” oraz θεός, theos, „bóg”) – brak wiary w istnienie jednego bądź wielu bogów czy też odrzucający wiarę w stwórcę; ewentualnie odrzucenie teizmu. Może uznawać religię za sprzeczną z nauką, sprzeczną z rozumem lub niepotrzebną.
Wikipedia
(1.1) W 1689 roku na rynku w Warszawie szlachcic polski Kazimierz Łyszczyński zgodnie z wyrokiem sejmowym został stracony za ateizm.
Wiktionary
IPA: aˈtɛjism̥, AS: atei ̯ism̦
Wiktionary
rzecz. ateista m., ateistka ż., ateusz m., ateuszka ż., ateuszostwo n., ateizacja ż., ateistyczność ż., ateizowanie n.
czas. ateizować ndk.
przym. ateistyczny, ateuszowski
Wiktionary
(1.1) pejor. bezbożność, bezbożnictwo; daw. bezbożeństwo, ateuszostwo
Wiktionary
1. szerzyć pogląd o nieistnieniu Boga (ateizm), czynić kogoś niewierzącym w Boga;
2. ateizować się - stawać się niewierzącym w Boga
SJP.pl
czasownik przechodni niedokonany (dk. zateizować)
(1.1) szerzyć ateizm, propagować ateizm
Wiktionary
IPA: ˌatɛjiˈzɔvat͡ɕ, AS: atei ̯izovać
Wiktionary
rzecz. ateusz mos., ateizacja ż., ateizm m., ateista m., ateistka ż., ateistyczność ż., ateizowanie n.
przym. ateistyczny
przysł. ateistycznie
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) szerzenie ateizmu
Wiktionary
rzecz. ateizacja ż., ateizm m., ateista m., ateistka ż., ateuszostwo n., ateusz m., ateuszka ż.
czas. ateizować ndk.
przym. ateistyczny, ateuszowski
Wiktionary
[czytaj: ateLJE]
1. zespół specjalnie urządzonych pomieszczeń, w których nakręca się filmy;
2. pracownia artysty (malarza, fotografika itp.) z odpowiednim wyposażeniem i oświetleniem, będąca częstym tematem w malarstwie
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) szt. pracownia artysty (malarza, fotografika itp.) z odpowiednim wyposażeniem i oświetleniem, będąca częstym tematem w malarstwie
(1.2) film. zespół specjalnie urządzonych pomieszczeń, w których kręci się filmy
Wiktionary
Atelier [fr. wym. atelje] – pomieszczenie lub zespół pomieszczeń, stanowiących miejsce pracy twórczej jednego lub kilku artystów, dostosowanych do ich indywidualnych upodobań i charakteru wykonywanej profesji (fotografa, malarza, rzeźbiarza). Często pomieszczenie z dużymi oknami (pracownia malarska), czasem doświetlone przez okno dachowe, albo wręcz przeciwnie – zaciemnione (studio fotograficzne). W przypadku pracowni malarskiej pożądane jest oświetlenie górne z kierunku północno-wschodniego.
Wikipedia
(1.1) W drodze powrotnej moje mobilne atelier odwiedziło dziesięć modelek, ale tylko jedna zgodziła się na pozowanie.
Wiktionary
przymiotnik od: atelier
SJP.pl
w starożytnym teatrze rzymskim: ludowa farsa, krótka improwizowana scenka z udziałem typowych postaci z maskami
SJP.pl
ludowe widowiska w Kampanii, we Włoszech, mające najczęściej charakter kampanii politycznych
SJP.pl
1. niemający tematu, pozbawiony treści;
2.w językoznawstwie: czasowniki atematyczne - czasowniki, do których rdzenia nie jest dodawany przyrostek
SJP.pl
w japońskich sztukach walki: uderzenie w witalny punkt ludzkiego ciała
SJP.pl
Atemi (jap. 当て身) – słowo w języku japońskim, oznaczające uderzenie w witalny punkt ludzkiego ciała, uderzenie nokautujące.
W japońskich sztukach walki ciosy zadawane ręką i nogą, w odróżnieniu od wykręceń, duszeń, trzymań. Karate jest typową sztuką walki skupiającą się na atemi. Niektóre uderzenia w witalne organy mogą zabić albo pozbawić przeciwnika zdolności do walki: w splot słoneczny, skroń, oczy, genitalia, pod nos lub podbródek.
Wikipedia
w mitologii greckiej: bogini mądrości, rzemiosła i sztuki wojennej, córka Zeusa (wyskoczyła z jego otwartej głowy)
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna
(1.1) mitgr. bogini mądrości, wojny sprawiedliwej i rękodzieła, utożsamiana z rzymską Minerwą;
(1.2) imię|polski|ż.; imię mitologiczne
Wiktionary
Atena (gr. Ἀθηνή Athene, Ἀθηναίη Athenaie, łac. Minerva) – w mitologii greckiej bogini mądrości, sztuki, sprawiedliwej wojny oraz opiekunka miast, m.in. Aten i Sparty. Jest jedną z dwunastu głównych bogów olimpijskich. Jej atrybutami są: włócznia, tarcza i łuk. Jej świętym zwierzęciem jest sowa, a rośliną – oliwka. Jej rzymskim odpowiednikiem jest Minerwa.
Wikipedia
(1.1) Według mitu Atena wyskoczyła z głowy swojego ojca Zeusa.
(1.1) Atrybutami Ateny były: egida, hełm, włócznia, sowa i oliwka.
(1.1) Uwieńczano także posągi bogów, zwykle roślinami, jakie były im poświęcone, np. wawrzyn Apollinowi, dąb Zeusowi, mirt Afrodycie, winorośl albo platan Dionizosowi, kłosy zboża Demeter, oliwka Atenie.
(1.2) Mam na imię Atena i jestem córką polskich emigrantów w Grecji.
Wiktionary
IPA: aˈtɛ̃na, AS: atẽna
Wiktionary
rzecz. Ateneum n., ateneum n., Ateny nmos., ateńczyk mos., atenka ż.
:: zdrobn. Atenka ż.
przym. ateński
Wiktionary
(1.1) Minerwa, Pallada, Pallas
Wiktionary
1. przestarzale: szacunek, respekt, poważanie;
2. dawniej: uwaga, czujność, baczenie
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) przest. szacunek, respekt, poważanie okazywane komuś lub czemuś
(1.2) daw. uwaga
Wiktionary
IPA: aˈtɛ̃nt͡sʲja, AS: atẽncʹi ̯a
Wiktionary
pełen atencji, wyrażający szczególny szacunek
SJP.pl
potocznie: osoba starająca się być ciągle w centrum uwagi, zwracająca na siebie uwagę w negatywny lub kontrowersyjny sposób
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) osoba zabiegająca o atencję
Wiktionary
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) kobieta zabiegająca o atencję
Wiktionary
żartobliwie: okazanie komuś szczególnego szacunku, względów; szanowanko, uszanowanko
SJP.pl
środowiskowo: próbujący zwrócić na siebie uwagę swoim prowokującym zachowaniem
SJP.pl
mieszkaniec Aten (miasta)
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) hist. mieszkaniec starożytnego miasta-państwa Aten
Wiktionary
(1.1) Perykles dał Ateńczykom większy udział w sprawach państwowych.
Wiktionary
IPA: aˈtɛ̃j̃n͇t͡ʃɨk, AS: atẽĩ ̯ṇčyk
Wiktionary
rzecz. Ateny nmos., ateńczyk m., atenka ż., Atena ż., ateńskość ż.
:: fż. Atenka ż.
przym. ateński
Wiktionary
przenośnie: w różnych czasach i miejscach - instytucja kulturalna lub naukowa, najczęściej szkoła wyższa lub średnia
SJP.pl
Wikipedia
mieszkanka Aten (miasta)
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) mieszkanka Aten
(1.2) mebl. trójnożny stolik pod miskę ze zdobieniami stylizowanymi na antyczne
Wiktionary
Atenka (fr. athénienne, od Athénienne – Atenka lub athénien – ateński) – rodzaj niewielkiego mebla w postaci trójnogu, popularnego w drugiej połowie XVIII i na początku XIX wieku.
Pierwszy jego projekt z 1757 (opublikowany w 1762) był dziełem szkockiego artysty i badacza starożytności Jamesa Stuarta, zwanego „Ateńczykiem” i znanego jako popularyzator sztuki klasycznej. We Francji pojawiła się w okresie panowania Ludwika XVI jako użytkowe naśladownictwo trójnogów antycznych.
Wikipedia
IPA: aˈtɛ̃nka, AS: atẽnka
Wiktionary
rzecz. Atenka ż., Ateny nmos., Ateńczyk mos., Atena ż.
:: fm. ateńczyk mos.
przym. ateński
Wiktionary
przymiotnik od: Ateny (stolica Grecji i starożytne państwo)
SJP.pl
przymiotnik relacyjny
(1.1) związany z Atenami, dotyczący Aten – miasta, metropolii lub starożytnej polis
Wiktionary
(1.1) Badacze z Uniwersytetu Ateńskiego odkryli, że elektroniczny papieros może szkodzić naszym płucom.
Wiktionary
IPA: aˈtɛ̃j̃sʲci, AS: atẽĩ ̯sʹḱi
Wiktionary
rzecz. Ateny nmos., Atena ż., Ateńczyk mos., ateńczyk mos., Atenka ż., atenka ż., ateneum n.
przym. panateński
Wiktionary
zamach na czyjeś życie z przyczyn politycznych
SJP.pl
proces otrzymywania wirusów lub bakterii o obniżonej chorobotwórczości, służących do produkcji szczepionek; atenuowanie
SJP.pl
Atenuacja – sztuczne otrzymywanie odmian patogenów (wirusów, grzybów, bakterii) o znacznie obniżonej wirulencji przy równoczesnym zachowaniu ich oddziaływania immunologicznego na organizm. Stosuje się ją w celu wyprodukowania szczepionki.
Atenuowany ustrój chorobotwórczy jest nadal żywy, ale niezdolny do wywołania choroby. Podanie takiego osłabionego drobnoustroju powoduje wytworzenie przez organizm osobnika szczepionego przeciwciał przeciw niemu, a więc wywołanie odpowiedzi na czynnik chorobotwórczy.
Wikipedia
przymiotnik
(1.1) pozbawiony zjadliwości (o patogenach)
Wiktionary
stolica Grecji
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj niemęskoosobowy, liczba mnoga, nazwa własna
(1.1) geogr. stolica współczesnej Grecji;
(1.2) hist. starożytne miasto-państwo
forma rzeczownika.
(2.1) D. lp. oraz M., B. i W. lm. od: Atena
Wiktionary
Ateny (nowogr. Αθήνα, Athī́na (trl.), Atina (trb.); st.gr. Ἀθῆναι, Athēnai; łac. Athenae) – stolica i największe miasto Grecji, jeden z najważniejszych ośrodków turystycznych Europy z zabytkami kultury antycznej i zarazem dziesiąty co do wielkości zespół miejski w Unii Europejskiej na poziomie 3,5 mln mieszkańców (cała metropolia ma blisko 4 miliony mieszkańców).
Wikipedia
(1.1) Od ponad roku mieszkam w Atenach, w mieszkaniu z widokiem na akropol.
Wiktionary
IPA: aˈtɛ̃nɨ, AS: atẽny
Wiktionary
rzecz. ateńczyk mos., Ateńczyk mos., atenka ż., Atenka ż., ateneum n., Atena ż.
przym. ateński, podateński, panateński, proateński, antyateński
Wiktionary
(1.1-2) reg. śl. Atyny.
Wiktionary
wywołujący miażdżycę; miażdżycorodny, miażdżycogenny
SJP.pl
rzadko: choroba polegająca na odkładaniu się cholesterolu (i innych substancji) na wewnętrznych ściankach tętnic; miażdżyca tętnic, arterioskleroza
SJP.pl
gatunek małej ryby morskiej z rodziny aterynowatych
SJP.pl
Ateryna (Atherina presbyter) – gatunek morskiej ryby z rodziny aterynowatych (Atherinidae).
Wikipedia
gatunek słodkowodnej ryby z rzędu aterynokształtnych; bedocja
SJP.pl
rząd ryb promieniopłetwych
SJP.pl
Aterynokształtne (Atheriniformes) – rząd ryb promieniopłetwych (Actinopterygii).
Wikipedia
o cechach aterynokształtnych (rząd ryb)
SJP.pl
o cechach aterynowatych (rodzina ryb)
SJP.pl
Aterynowate (Atherinidae) – rodzina ryb aterynokształtnych. Kilka gatunków z tej rodziny ma znaczenie gospodarcze oraz hobbystyczne (hodowla w akwariach). Występują w morskich wodach przybrzeżnych w klimatach zwrotnikowym, podzwrotnikowym i umiarkowanym, większość w Indopacyfiku, a trzy gatunki w Oceanie Atlantyckim. Gatunki z rodzaju Craterocephalus zasiedlają wody słodkie Australii.
Wikipedia
o cechach aterynowatych (rodzina ryb)
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) zdrobn. od atest
Wiktionary
rzecz. atest m.
przym. atestacyjny
Wiktionary
dokument poświadczający, że coś (najczęściej wyrób przemysłowy) spełnia normy i może być sprzedawane
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) praw. dokument poświadczający, zaświadczający
(1.2) techn. wystawiany przez instytucję upoważnioną do oceny jakości wyrobów dokument potwierdzający zgodność wykonania produktu z normami
Wiktionary
(1.1) Z rynku wycofano zabawki pozbawione atestów.
Wiktionary
IPA: ˈatɛst, AS: atest
Wiktionary
rzecz. atestacja ż., atestat m., atestowanie n., ateścik mrz.
czas. atestować
przym. atestacyjny
Wiktionary
antonimy.
hiperonimy.
hiponimy.
holonimy.
meronimy.
pokrewne.
rzecz. atestacja ż., atestat m., atestowanie n., ateścik mrz.
czas. atestować
przym. atestacyjny
frazeologia.
etymologia.
etym|niem|Attest. < etym|ang|attest. → poświadczyć
uwagi.
tłumaczenia.
* angielski: (1.1) certificate, attestation; (1.2) certificate, attestation
* francuski: (1.1) certificat m.
* rosyjski: (1.2) сертификат
źródła.
== atest (esperanto (morfem).) ==
wymowa.
znaczenia.
morfem|eo.
(1.1) świadczyć, zaświadczać
odmiana.
przykłady.
składnia.
kolokacje.
synonimy.
Wiktionary
1. kontrola kończąca się nadaniem atestu;
2. kontrolowanie stanowisk pracy pod względem ich przydatności w zakładzie;
3. dawniej: zaświadczenie, świadectwo
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) badanie i ocena czegoś pod względem spełniania norm
Wiktionary
(1.1) W kontekście językowym atestacja oznacza proces potwierdzania użycia danego słowa lub formy w tekście.
Wiktionary
czas. atestować ndk.
przym. atestacyjny
rzecz. atest mrz., atestowanie n.
Wiktionary
przymiotnik od: atestacja
SJP.pl
przymiotnik relacyjny
(1.1) związany z atestacją, atestowaniem, dotyczący atestacji
Wiktionary
rzecz. atest mrz., atestacja ż., atestat m., atestowanie n., ateścik mrz.
czas. atestować ndk.
Wiktionary
przestarzałe: atestacja, świadectwo
SJP.pl
osoba lub podmiot, która przeprowadza atestację (weryfikację i zgodność z normami)
SJP.pl
1. dokonać, dokonywać kontroli kończącej się nadaniem atestu;
2. skontrolować, kontrolować stanowiska pracy pod względem ich przydatności w zakładzie
SJP.pl
czasownik przechodni dwuaspektowy
(1.1) urz. nadać lub nadawać produktowi atest po stwierdzeniu, że spełnia on odpowiednie normy
Wiktionary
(1.1) Policja, a w szczególności Komenda Główna nie opiniuje i nie atestuje takich urządzeń, nie możemy zostać wciągnięci w system promocji lub reklamy.
Wiktionary
rzecz. atestowanie n., atest m., atestacja ż.
przym. atestacyjny
Wiktionary
(1.1) ndk. certyfikować
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) weryfikowanie, czy produkt odpowiada obowiązującym normom
(1.2) sprawdzanie, czy jakieś procedury są zgodne z normami
Wiktionary
rzecz. atest m., atestacja ż., atestat m.
czas. atestować
przym. atestacyjny
Wiktionary
mimowolne skrętne ruchy, zwłaszcza w okolicach kończyn górnych, występujące przy mózgowym porażeniu dziecięcym
SJP.pl
Wikipedia
przestarzałe: zwolennik ateizmu; ateista
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) przest. ateista, bezbożny
Wiktionary
IPA: aˈtɛwuʃ, AS: ateu̯uš
Wiktionary
rzecz. ateuszostwo n., ateizowanie n., zateizowanie n., ateista mos., ateistka ż., ateizm mrz., ateizacja ż., ateistyczność ż.
:: fż. ateuszka ż.
czas. ateizować ndk., zateizować dk.
przym. ateistyczny, ateuszowski
przysł. ateistycznie
Wiktionary
(1.1) ateista
Wiktionary
przestarzałe: zwolenniczka ateizmu; ateistka
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) przest. ateistka, bezbożnica
Wiktionary
rzecz. ateizm mrz., ateizowanie n., ateusz mos.
Wiktionary
przestarzale: ateizm - nieuznawanie istnienia Boga
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) postawa negująca istnienie Boga
Wiktionary
IPA: ˌatɛwuˈʃɔstfɔ, AS: ateu̯ušostfo
Wiktionary
rzecz. ateizm mrz., ateizowanie n., ateusz
Wiktionary
(1.1) ateizm, bezbożność, bezbożeństwo, bezbożnictwo
Wiktionary
Wikipedia
przymiotnik relacyjny
(1.1) rzad. związany z Athabaską, dotyczący Athabaski (rzeki lub jeziora)
Wiktionary
(1.1) Przyjęte tam normy emisji w zasadzie dyskwalifikują paliwa pochodzące z eksploatacji athabaskańskich piasków roponośnych.
Wiktionary
rzecz. Athabaska ż.
Wiktionary
[czytaj: atanor] piec alchemiczny; atanor
SJP.pl
Atanor, athanor (arab. tannur = „piec”) − piec przeznaczony do celów alchemicznych, przede wszystkim do sporządzania kamienia filozoficznego. Znajdowało się w nim jajo filozoficzne z właściwymi reagentami (złotem i srebrem oraz tynkturą). Ogień płonący w atanorze powinien być „umiarkowany, stały, słaby, równy, wilgotny i ciepły [...] niewyczerpany i przez naturę jedynie stosowany”. Atanor opalany był zwykle węglem.
Wikipedia
Atharwaweda (sanskr. trl. Atharvaveda) – jeden z czterech zbiorów (sanhita) hymnów, wchodzących w skład Wed, zawiera głównie teksty magiczne (formuły magiczne, zaklęcia i egzorcyzmy) i teksty związane z rytuałami (królewskimi i odnoszącymi się do ogniska domowego).
Wikipedia
Atenka (fr. athénienne, od Athénienne – Atenka lub athénien – ateński) – rodzaj niewielkiego mebla w postaci trójnogu, popularnego w drugiej połowie XVIII i na początku XIX wieku.
Pierwszy jego projekt z 1757 (opublikowany w 1762) był dziełem szkockiego artysty i badacza starożytności Jamesa Stuarta, zwanego „Ateńczykiem” i znanego jako popularyzator sztuki klasycznej. We Francji pojawiła się w okresie panowania Ludwika XVI jako użytkowe naśladownictwo trójnogów antycznych.
Wikipedia
[czytaj: ATleiżer] noszenie na co dzień ubrań sportowych
SJP.pl
AMD Athlon – seria mikroprocesorów zaprojektowanych i produkowanych przez firmę AMD. Nazwa pochodzi z angielskiej transkrypcji greckiego słowa αθλο, które można przetłumaczyć jako wyczyn(w języku angielskim występuje ono między innymi jako rdzeń słów decathlon, heptathlon i pentathlon – odpowiednio dziesięciobój, siedmiobój i pięciobój).
Wikipedia
półwysep w Grecji; Ajon Oros
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj nijaki, nazwa własna
(1.1) geogr. półwysep w północnej Grecji stanowiący część Półwyspu Chalcydyckiego
(1.2) geogr. góra na półwyspie Athos (1.1);
(1.3) geogr. zatoka w północnej Grecji, między półwyspem Athos (1.1) a Sithonią;
(1.4) rel. adm. religijna enklawa na półwyspie Athos (1.1) o statusie okręgu autonomicznego stanowiąca centrum monastyczne prawosławia;
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy, nazwa własna
(2.1) mitgr. mityczny gigant zgładzony przez Posejdona podczas gigantomachii, przywalony olbrzymią skałą na półwyspie Athos (1.1)
Wiktionary
Athos, także Święta Góra (nowogr. Άγιο Όρος, grec. staroż. Ἅγιον Ὄρος – Agion Oros) – wspólnota mnichów prawosławnych w Grecji, posiadająca status regionu autonomicznego równego jednostkom administracji zdecentralizowanej, z terytorium obejmującym dalszą od nasady część półwyspu Athos wraz z górą Athos. W 2011 r. wspólnota liczyła 1811 mieszkańców.
Wikipedia
rzecz. atonita m.
przym. athoski, atonicki
Wiktionary
(1.2) Święta Góra
Wiktionary
przymiotnik relacyjny
(1.1) związany z górą Athos, dotyczący góry Athos
Wiktionary
rzecz. Athos n., Atos mos., atonita mos.
przym. atonicki
Wiktionary
(1.1) atonicki
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) hist. według nazewnictwa greckiego, trzeci miesiąc pierwszej staroegipskiej pory roku achet, pory wylewu Nilu;
Wiktionary
Atyr, athyr – trzeci miesiąc pory achet i trzeci miesiąc roku w kalendarzu egipskim. Jak każdy miesiąc w starożytnym Egipcie trwał 30 dni od 17 września do 16 października. Po athyrze następował choiak.
Wikipedia
(1.1) atyr
Wiktionary
w starożytnej Grecji: kara pozbawienia czci oraz praw obywatelskich
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) staroż. wykluczenie z życia publicznego w starożytnej Grecji;
Wiktionary
Atimia (gr. ατιμία od a „brak” i time „wartość; honor”) – w starożytnej Grecji forma wykluczenia z życia publicznego poprzez pozbawienie praw obywatelskich, oznaczająca w praktyce zakaz pojawiania się na zgromadzeniach i w świątyniach.
Wikipedia
(1.1) Skazanego na atimię pozbawiano praw obywatelskich.
Wiktionary
antonimy.
hiperonimy.
hiponimy.
holonimy.
meronimy.
pokrewne.
frazeologia.
etymologia. etym|gr|ἀτιμία. (atimía)
uwagi.
tłumaczenia.
* angielski: (1.1) atimia
* włoski: (1.1) atimia ż.
źródła.
== atimia (język angielski.) ==
wymowa.
znaczenia.
rzeczownik niepoliczalny
(1.1) staroż. atimia
odmiana.
przykłady.
składnia.
kolokacje.
synonimy.
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna
(1.1) imię|polski|ż.
(1.2) geogr. miasto i gmina we Włoszech, w regionie Lacjum;
Wiktionary
Atina – miejscowość i gmina we Włoszech, w regionie Lacjum, w prowincji Frosinone.
Według danych na rok 2004 gminę zamieszkiwało 4480 osób, 154,5 os./km².
Wikipedia
(1.1) Mam na imię Atina i jestem córką polskich emigrantów z Aten.
(1.2) Pizzo Corno, skrajnie lewoskrzydłową pozycję Linii Hitlera, dzieliło od Atiny tylko dziesięć kilometrów; lecz dziesięć kilometrów w górach to zupełnie coś innego niż dziesięć kilometrów równiną. Natarcie ku Atinie odbywałoby się w operacyjnym oderwaniu od głównego kierunku ofensywy. Sukcesu oddziałów, jakie ewentualnie przebiłyby się jakoś na Atinę nie można by rozwinąć ani nawet ochronić uderzeniem sił pancernych, jak to się działo po włamaniu w dolinę Liri, ponieważ nie było tutaj dogodnego dla nich szlaku.
Wiktionary
[czytaj: a-te-KA] skrót od: Akademia Teologii Katolickiej
SJP.pl
skrótowiec, rodzaj nijaki
(1.1) = eduk. Akademia Teologii Katolickiej
Wiktionary
(1.1) Nasz ordynariusz wykładał na ATK.
Wiktionary
zdrobnienie od: Beata
SJP.pl
Wikipedia
nazwisko
SJP.pl
Wikipedia
→ Atlanta
SJP.pl
przymiotnik relacyjny
(1.1) archit. związany z atlantami
(1.2) geogr. związany z Atlantą (miastem w Stanach Zjednoczonych)
(1.3) związany z Atlantami lub Atlantydą
Wiktionary
(1.3) Zaczątków swastyki należałoby szukać w kulturze nordycko-atlanckiej; wędrówki nordyckiej prarasy w odległej przeszłości rozpowszechniły swastykę po świecie.
Wiktionary
rzecz. Atlanta ż.
Wiktionary
(1.3) atlantycki
Wiktionary
podpora architektoniczna będąca posągiem muskularnego mężczyzny dźwigającego na ramionach lub na głowie element architektoniczny, np. balkon; atlas; telamon
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy
(1.1) archit. posąg atletycznego mężczyzny jako podpora architektoniczna, np. balkonu;
Wiktionary
Atlant (lm. atlanty; także gigant, telamon, herkulant, gr. átlas, átlantos) – postać muskularnego mężczyzny podtrzymującego głową, barkami lub rękami element architektoniczny (np. belkowanie, strop, balkon itp.), podpora zastępująca filar, kolumnę.
Atlant znany był już w architekturze starożytnej jako męski odpowiednik kariatydy, a rozpowszechniony został w epoce baroku. Pochodzenie nazwy łączy ją z mitycznym tytanem Atlasem dźwigającym sklepienie nieba.
Wikipedia
(1.1) Ozdobny balkon podtrzymywały posągi atletycznych mężczyzn, zwane atlasami lub atlantami.
Wiktionary
IPA: ˈatlãnt, AS: atlãnt
Wiktionary
(1.1) atlas
Wiktionary
podpora architektoniczna będąca posągiem muskularnego mężczyzny dźwigającego na ramionach lub na głowie element architektoniczny, np. balkon; atlas; telamon
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna
(1.1) geogr. adm. stolica i jednocześnie najludniejsze miasto amerykańskiego stanu Georgia;
Wiktionary
Atlanta – stolica i jednocześnie najbardziej zaludnione miasto amerykańskiego stanu Georgia, z populacją liczącą 510,8 tys. mieszkańców (2023). Atlanta stanowi kulturalne i ekonomiczne centrum obszaru metropolitalnego Atlanta, zamieszkiwanego przez 6,3 miliona osób, a także najważniejszy komponent rozrastającego się megapolis, znanego jako Piedmont Atlantic Megaregion.
Wikipedia
IPA: aˈtlãnta, AS: atlãnta
Wiktionary
przym. atlancki
Wiktionary
[czytaj: atlantik] krój czcionki
SJP.pl
Wikipedia
prom kosmiczny
SJP.pl
Wikipedia
1. przymiotnik od: Atlantyk;
2. polityka: związany z NATO
SJP.pl
przymiotnik
(1.1) geogr. dotyczący Atlantyku
(1.2) polit. dotyczący państw NATO
Wiktionary
(1.1) Nasi rybacy wypłynęli na atlantyckie łowiska.
Wiktionary
IPA: ˌatlãnˈtɨt͡sʲci, AS: atlãntycʹḱi
Wiktionary
rzecz. Atlantyńczyk mos., Atlantyk m., atlantyzm m., atlantyckość ż.
przym. zaatlantycki
Wiktionary
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) odprzym. cecha tego, co jest atlantyckie; cecha tych, którzy są atlantyccy
Wiktionary
przym. atlantycki
przysł. atlantycko
Wiktionary
legendarna wielka wyspa
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna
(1.1) mit. mityczna wyspa całkowicie zniszczona przez trzęsienie ziemi, leżąca według Platona na Oceanie Atlantyckim naprzeciw Słupów Heraklesa;
(1.2) mitgr. każda z Hesperyd, Hiad i Plejad, córek Atlasa;
Wiktionary
Atlantyda, Atlantis (gr. Ἀτλαντὶς νῆσος Atlantìs nēsos) – mityczna kraina, która miała być miejscem istnienia rozwiniętej cywilizacji zniszczonej przez serię trzęsień ziemi i zatopionej przez wody morskie.
Wikipedia
(1.1) Posejdonowi poświęcona była bajeczna wyspa Atlantyda, którą władali jego potomkowie.
(1.1) Fakty nie zaprzeczają istnieniu Atlantydy.
Wiktionary
IPA: ˌatlãnˈtɨda, AS: atlãntyda
Wiktionary
przym. atlantydzki
Wiktionary
(1.1) Wyspa Atlasa
Wiktionary
mieszkańcy Atlantydy (mitycznego państwa)
SJP.pl
Atlantydy (gr. Ατλαντίδες Atlantídes, łac. Atlantides ‘córki Atlanta’, ‘córki Atlasa’) – w mitologii greckiej nimfy: Hesperydy, Hiady i Plejady; córki tytana Atlasa (Atlanta; gr. Átlas, Átlantos).
Wikipedia
mieszkańcy Atlantydy (mitycznego państwa)
SJP.pl
przymiotnik od: Atlantyda
SJP.pl
przymiotnik relacyjny
(1.1) mit. związany z Atlantydą, dotyczący Atlantydy
Wiktionary
rzecz. Atlantyńczyk mos., Atlantyda ż.
Wiktionary
Ocen Atlantycki; drugi według wielkości po Oceanie Spokojnym obszar wodny świata, znajdujący się między Eurazją, Afryką, Antarktydą i Ameryką
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna
(1.1) geogr. pot. zob. Ocean Atlantycki.
Wiktionary
Ocean Atlantycki (Atlantyk) – drugi pod względem wielkości ocean na Ziemi pokrywający około jednej piątej jej powierzchni.
Wikipedia
(1.1) (…) w Paryżu, Wiedniu, Rzymie, Berlinie czy Londynie znajdowali się ci sami ludzie, te same obyczaje, te same sprzęty, a nawet te same potrawy: zupy z wodorostów Oceanu Spokojnego, ostrygi z Morza Północnego, ryby z Atlantyku albo z Morza Śródziemnego, zwierzyna ze wszystkich krajów, owoce ze wszystkich części świata (…).
Wiktionary
IPA: aˈtlãntɨk, AS: atlãntyk
Wiktionary
przym. atlantycki
rzecz. Atlantyńczyk mos.
Wiktionary
(1.1) Ocean Atlantycki
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) mieszkaniec mitycznej Atlantydy
Wiktionary
rzecz. Atlantyda ż., Atlantyk m.
przym. atlantydzki, atlantycki
Wiktionary
zwolennik integracji Europy realizowanej przez NATO
SJP.pl
1. koncepcja integracji Europy realizowana przez NATO;
2. polityczna łączność z celami NATO
SJP.pl
1. zbiór map wybranych tematycznie, wydany w formie albumu;
2. przyrząd treningowy do ćwiczeń siłowych;
3. pierwszy kręg szyjny; kręg szczytowy; dźwigacz
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna
(1.1) geogr. łańcuch górski w północno-zachodniej Afryce;
(1.2) astr. mały, wewnętrzny księżyc Saturna;
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy, nazwa własna
(2.1) mitgr. tytan dźwigający na barkach z rozkazu Zeusa sklepienie niebieskie;
Wiktionary
Wikipedia
(1.1) Zimą w Atlasie czynne są wyciągi narciarskie.
Wiktionary
IPA: ˈatlas, AS: atlas
Wiktionary
przym. atlaski
Wiktionary
zdrobnienie od: atlas (album)
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) zdrobn. od atlas
Wiktionary
(1.1) To nie atlas, lecz tylko mały atlasik.
Wiktionary
rzecz. atlas m.
Wiktionary
→ Atlas (góry w północno-zachodniej Afryce)
SJP.pl
przymiotnik relacyjny
(1.1) związany z Atlasem, dotyczący Atlasu (gór w Afryce)
Wiktionary
rzecz. Atlas mrz.
Wiktionary
miotacz oszczepów, broń używana od górnego paleolitu, kawałek wydrążonego drewna z zagłębieniem na jednym końcu w kształcie haka (w którym układano drzewce oszczepu); stosowany przez Azteków podczas hiszpańskiej konkwisty
SJP.pl
Miotacz oszczepów, atlatl (z azteckiego ahtlatl) – broń miotająca w postaci wydrążonego lub płaskiego kawałka drewna z zagłębieniem na jednym z końców, stosowana na całym świecie od czasów górnego paleolitu. Najstarszy, odnaleziony we Francji atlatl, wykonany był z poroża jelenia i jest datowany na około 27 tysięcy lat.
Wikipedia
1. człowiek dobrze zbudowany i o dużej sile fizycznej;
2. sportowiec uprawiający sporty siłowe (np. zapasy)
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) sport. zawodnik dyscyplin siłowych;
(1.2) człowiek postawny, silny, z rozwiniętą muskulaturą
Wiktionary
Atleta (łac. athleta: zapaśnik z gr. ἀθλητής) – osoba o ponadprzeciętnej budowie ciała, sile fizycznej, zręczności i wytrzymałości.
Po raz pierwszy pojęcie to zostało wprowadzone w starożytnej Grecji (gr. άθλος, athlos: konkurs), miało określać osobę biorącą udział w zawodach sportowych. Słowo to współcześnie ma podobne znaczenie, choć mianem atlety zwykło się określać głównie zawodników biorących udział w zawodach lekkoatletycznych.
Wikipedia
(1.2) Dwóch napakowanych i wytatuowanych atletów próbowało mnie nastraszyć, kiedy wyszedłem na chwilę z pracy po jedzenie.
Wiktionary
IPA: aˈtlɛta, AS: atleta
Wiktionary
rzecz. atletyka ż., atletyk m., atletyzm m.
:: fż. atletka ż.
przym. atletyczny
przysł. atletycznie
Wiktionary
antonimy.
hiperonimy.
hiponimy.
holonimy.
meronimy.
pokrewne.
rzecz. atletyka ż., atletyk m., atletyzm m.
:: fż. atletka ż.
przym. atletyczny
przysł. atletycznie
frazeologia.
etymologia.
(1.1) etym|gr. athleo → walczę
(1.2) < (1.1)
uwagi.
tłumaczenia.
* białoruski: (1.1) атлет m.; (1.2) атлет m.
* bułgarski: (1.1) атлет m.; (1.2) атлет m.
* esperanto: (1.1) atleto
* francuski: (1.1) athlète m.
* górnołużycki: (1.1) atlet m.; (1.2) atlet m.
* hiszpański: (1.1) atleta m.
* rosyjski: (1.1) атлет m.; (1.2) атлет m.
* ukraiński: (1.1) атлет m.; (1.2) атлет m.
źródła.
== atleta (język baskijski.) ==
wymowa.
znaczenia.
rzeczownik
(1.1) sport. lekkoatleta
odmiana.
przykłady.
składnia.
kolokacje.
synonimy.
Wiktionary
[czytaj: atletiko] klub piłkarski z Madrytu; także nazwa (lub człon nazwy) wielu klubów hiszpańskich i południowoamerykańskich
SJP.pl
Atletico lub Atlético odnosić się może do szeregu klubów sportowych:
Wikipedia
kobieta o wielkiej sile fizycznej lub moralnej; siłaczka; zapaśniczka
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) sport. zawodniczka dyscyplin siłowych
(1.2) kobieta postawna, silna, z rozwiniętą muskulaturą
Wiktionary
IPA: aˈtlɛtka, AS: atletka
Wiktionary
rzecz. atleta mos., atletyka ż., atletyk m., atletyzm m.
przym. atletyczny
przysł. atletycznie
Wiktionary
siłaczka
Wiktionary
przysłówek
(1.1) z wyćwiczoną muskulaturą
Wiktionary
rzecz. atleta mos., atletka ż., atletyka ż.
przym. atletyczny
Wiktionary
bycie atletą, sprawność fizyczna
SJP.pl
1. silny, dobrze zbudowany (np. atletyczny wygląd, atletyczna budowa ciała);
2. związany z ćwiczeniami sportowymi, zwłaszcza z zapasami, podnoszeniem ciężarów (np. pokazy atletyczne)
SJP.pl
przymiotnik jakościowy
(1.1) dobrze zbudowany, rozwinięty fizycznie
przymiotnik relacyjny
(2.1) sport. odnoszący się do atletyki, związany z atletyką
Wiktionary
(1.1) Balkon podtrzymują posągi atletycznych mężczyzn, zwane atlasmi lub atlantami.
Wiktionary
rzecz. atleta m., atletka ż., atletyka ż., atletyzm m.
przysł. atletycznie
Wiktionary
(1.1) barczysty, herkulesowy, muskularny, postawny, umięśniony
(2.1) gimnastyczny, kulturystyczny, zapaśniczy
Wiktionary
w psychologii: człowiek odznaczający się muskularną budową ciała, wysoki i silny, charakteryzujący się ufnością w stosunku do ludzi, otwartością i śmiałością; typ przeciwstawny astenikowi
SJP.pl
ćwiczenia sportowe
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) wszystkie ćwiczenia sportowe
Wiktionary
Atletyka – dziedzina sportu, która wyodrębniła się w XIX wieku. W skład atletyki wchodzą dyscypliny, w których podstawą jest wykorzystywanie przez zawodników własnej siły fizycznej, m.in.: podnoszenie ciężarów, strongman, trójbój siłowy i kulturystyka.
Wikipedia
(1.1) Nasza szkoła ma wysokie osiągnięcia w atletyce.
Wiktionary
IPA: aˈtlɛtɨka, AS: atletyka
Wiktionary
rzecz. atleta m., atletka ż., atletyk m., atletyzm m.
przym. atletyczny
przysł. atletycznie
Wiktionary
bycie atletą, sprawność fizyczna
SJP.pl
symbol atmosfery fizycznej - jednostki ciśnienia (odczytywany jako cały, odmienny wyraz)
SJP.pl
Wikipedia
willa Karola Szymanowskiego (jednego z najwybitniejszych polskich kompozytorów) w Zakopanem, gdzie mieszkał w latach 1930-1935; w 1975 roku utworzono w niej Muzeum Karola Szymanowskiego (oddział Muzeum Narodowego w Krakowie)
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna
(1.1) hist. szt. willa w Zakopanem, w której mieszkał Karol Szymanowski, mieszcząca współcześnie muzeum biograficzne tego kompozytora;
Wiktionary
Wikipedia
(1.1) Szymanowski tylko w Atmie czuł się naprawdę u siebie, był doskonałym, serdecznym gospodarzem, uprzejmym i gościnnym. Toteż Atma była zawsze pełna rozmaitych gości (…)
Wiktionary
IPA: ˈatma, AS: atma
Wiktionary
rzecz. atman m.
Wiktionary
w filozofii indyjskiej: fundamentalne "ja", najgłębsza, duchowa istota bytu ludzkiego; "mikrokosmiczny" odpowiednik brahmana
SJP.pl
Atman (dewanagari आत्म ātman, sanskr. oddech, आत्मा) – w hinduizmie określenie duszy rozumianej jako indywidualna jaźń, obecna w każdej żywej istocie. Atman wciela się w kolejnych żywotach (idea reinkarnacji) w kolejne ciała, podlegając prawu karmy. Pierwsze wzmianki o atmanie znaleźć można już w Upaniszadach.
Wikipedia
pierwiastek będący składnikiem skorupy ziemskiej przechodzący w dużych ilościach do atmosfery lub hydrosfery
SJP.pl
rozdzielanie mieszaniny gazów na poszczególne składniki
SJP.pl
przyrząd do mierzenia szybkości parowania wody z powierzchni zbiorników wodnych lub gruntu; ewaporometr
SJP.pl
Wikipedia
aparat radiofoniczny służący do notowania wyładowań atmosferycznych
SJP.pl
1. sfera gazów otaczająca Ziemię lub inne ciało niebieskie;
2. powietrze wypełniające jakąś ograniczoną przestrzeń;
3. przenośnie: jakość stosunków międzyludzkich panująca w danym miejscu, klimat psychiczny tego miejsca, środowiska, otoczenia itp.;
4. atmosfera techniczna - dawna jednostka ciśnienia;
5. atmosfera fizyczna - jednostka ciśnienia równa 101325 paskalom
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) astr. meteorol. powłoka gazowa otaczająca Ziemię lub inne ciało niebieskie;
(1.2) powietrze wypełniające jakieś pomieszczenie
(1.3) przen. klimat psychiczny w jakimś środowisku, miejscu, otoczeniu itd.
(1.4) miar. fiz. jednostka miary ciśnienia
Wiktionary
Wikipedia
(1.1) Księżyc nie ma atmosfery, co powoduje m.in. to, że w jego powierzchnię uderza bardzo wiele meteorytów oraz to, że panują na nim bardzo duże wahania temperatury
(1.2) Nie lubił atmosfery tej sali: duchoty i gorąca.
(1.3) W biurze panowała rodzinna atmosfera.
Wiktionary
IPA: ˌatmɔˈsfɛra, AS: atmosfera
Wiktionary
przym. atmosferyczny
rzecz. sfera ż.
Wiktionary
(1.2) klimat, pogoda, aura, powietrze
(1.3) duch, klimat, aura, nastrój, poczucie
Wiktionary
zdrobnienie od: atmosfera
SJP.pl
nauka o zjawiskach atmosferycznych
SJP.pl
dotyczący atmosfery (w znaczeniu powłoki gazowej), mający miejsce w atmosferze (np. zjawiska atmosferyczne, wyładowania atmosferyczne)
SJP.pl
przymiotnik
(1.1) związany z atmosferą ziemską
Wiktionary
(1.1) Dzisiaj jest wyjątkowo niskie ciśnienie atmosferyczne.
Wiktionary
IPA: ˌatmɔsfɛˈrɨt͡ʃnɨ, AS: atmosferyčny
Wiktionary
rzecz. sfera ż., atmosfera ż.
Wiktionary
1. rodzaj kotła lub pieca gazowego;
2. potocznie: utwór, zazwyczaj muzyczny, o charakterze nastrojowym, nostalgicznym, romantycznym
SJP.pl
fale elektromagnetyczne o długości od 15 metrów do 1500 kilometrów, wywołane wyładowaniami atmosferycznymi między chmurami lub między chmurą a ziemią, będące źródłem zakłócających trzasków w odbiornikach radiowych
SJP.pl
Atmosferyki – zwyczajowa nazwa fal radiowych od długościach od 15 do 1 500 000 metrów (częstotliwości 20MHz-200Hz) powstających w atmosferze Ziemi. Pochodzenie atmosferyków jest naturalne, z wyładowań elektrycznych zachodzących w atmosferze - stanowią więc naturalne szumy przy odbiorze fal radiowych. Obserwacje atmosferyków służą badaniom jonosfery i magnetosfery.
Wikipedia
nietrujący
SJP.pl
wyspa koralowa w kształcie pierścienia, otaczająca lagunę
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) geogr. typ płaskiej wyspy koralowej w kształcie pierścienia powstałej na skutek zapadnięcia się wulkanu otoczonego przez rafę koralową;
Wiktionary
Atol – płaska wyspa koralowa, zwykle składająca się z rafy koralowej w kształcie pierścienia otaczającego centralną depresję, nazywaną laguną. Może ona stanowić odrębny zbiornik wodny lub być połączona z morzem.
Atol powstaje wskutek kilku procesów. Zaczyna się od powstania wyspy wulkanicznej na oceanie. Późniejsze procesy to narastanie rafy koralowej wokół wyspy z jednoczesnym zagłębianiem się dna oceanicznego. Powstanie wyspy wulkanicznej związane jest na ogół z istnieniem tzw. plamy gorąca pod poruszającą się płytą litosfery. Powstały wulkan tworzy wyspę. W przypadku sprzyjających warunków rozwijają się na wybrzeżach wyspy koralowce, tworząc rafy koralowe. Rafę koralową tworzą żywe organizmy – polipy. Obumierające polipy pozostawiają po sobie wapienne szkielety tworzące zwartą strukturę. Wskutek ruchu płyty wyspa przemieszcza się i jednocześnie zagłębia, a działalność wulkaniczna zamiera. Jednak zagłębianie się jest na tyle powolne, że koralowce potrafią narastać wystarczająco szybko, aby utrzymać płyciznę, dopóki panują odpowiednie warunki (temperatura wody, nasłonecznienie, czystość wody itp.). W efekcie może powstać warstwa wapieni o grubości kilku kilometrów (ponad warstwą skał wulkanicznych). Stożek wulkanu jak i pozostające ponad powierzchnią części atolu ulegają erozji. Jednym z jej produktów jest piasek, na którym mogą rozwijać się rośliny. Szczątki roślin tworzą glebę. Po zewnętrznej stronie atolu tworzy się kształtowana przez fale plaża. Opada ona stromo ku głębinie. Plaże od strony laguny są znacznie szersze, a woda przeważnie płytka.
Wikipedia
(1.1) Atol powstaje na skutek przyrastania rafy koralowej wokół wyspy wulkanicznej.
Wiktionary
IPA: ˈatɔl, AS: atol
Wiktionary
dawniej: mimo to, jednak, wszakże; spójnik przyłączający zdanie (rzadziej inne wyrażenie) o treści przeciwnej do tej, którą można wywnioskować z wcześniejszego kontekstu, np.: Wierzyć nie chciał, w końcu atoli uwierzyć musiał.
SJP.pl
spójnik
(1.1) przest. jednak, natomiast, ale
forma rzeczownika.
(2.1) D. lm. od atol
Wiktionary
(1.1) Zaśnięcie było atoli niemożebnie utrudnione, toć potworny jazgot i wycie uruchomionej przez całą noc przebrzmiałej, nadszarpniętej zębem czasu przedpotopowej maszynerii, stacji dyskietek i konsol w połączeniu z ogromnym zachwytem zawartym w nich zabytkowym oprogramowaniem nie sprzyja zasypianiu.
Wiktionary
IPA: aˈtɔlʲi, AS: atolʹi
Wiktionary
(1.1) aliści, jakkolwiek, jednakowoż, jednakże, lecz, mimo tego, mimo to, pomimo tego, pomimo to, przecież, toż, wszak, wszakże
Wiktionary
gatunek ptaka z rodziny mewowatych; rybitwa biała
SJP.pl
Atolówka, rybitwa biała (Gygis alba) – gatunek średniej wielkości ptaka, jedyny przedstawiciel podrodziny atolówek (Gyginae) w rodzinie mewowatych (Laridae), spotykany na oceanach świata w strefie tropikalnej. Rozpowszechniona jest przede wszystkim na Pacyfiku i Oceanie Indyjskim, gniazduje także na niektórych wyspach południowego Atlantyku. Na niektórych wyspach jest osiadła, na inne przylatuje tylko na lęgi, ale trasy wędrówek poza sezonem lęgowym nie zostały jeszcze poznane.
Wikipedia
1. najmniejsza część pierwiastka chemicznego zachowująca jego właściwości;
2. przenośnie: najmniejsza, podstawowa cząstka czegoś
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) chem. fiz. najmniejszy element materii, dla którego można jeszcze wyróżniać pierwiastki;
Wiktionary
Atom – podstawowy składnik materii. Składa się z małego dodatnio naładowanego jądra o dużej gęstości i otaczającej go chmury elektronowej o ujemnym ładunku elektrycznym.
Słowo atom pochodzi z greckiego ἄτομος – átomos (od α-, „nie-” + τέμνω – temno, „ciąć”), oznaczającego coś, czego nie da się przeciąć ani podzielić. Idea istnienia niepodzielnych składników materii pojawiła się już w pismach starożytnych filozofów indyjskich i greckich. W XVII i XVIII wieku chemicy potwierdzili te przypuszczenia, identyfikując pierwiastki chemiczne i pokazując, że reagują one ze sobą w ściśle określonych proporcjach. W XIX wieku odkryto ruchy Browna, będące pośrednim dowodem ziarnistości materii. Na początku XX wieku fizycy zbadali wewnętrzną strukturę atomów, pokazując tym samym, że są one podzielne. Teorie mechaniki kwantowej pozwoliły stworzyć matematyczne modele wnętrza atomu.
Wikipedia
(1.1) Cząsteczka wody zawiera trzy atomy.
Wiktionary
IPA: ˈatɔ̃m, AS: atõm
Wiktionary
rzecz. atomistyka ż., atomista mos., atomówka ż., atomizowanie n.
czas. atomizować ndk.
przym. atomowy
Wiktionary
fotograficzny wywoływacz w postaci proszku
SJP.pl
1. w starożytności: filozof, zwolennik teorii filozoficznej - atomizmu;
2. specjalista w zakresie atomistyki;
3. potocznie o zwolenniku szerokiego zastosowania energii jądrowej
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) filoz. filozof będący zwolennikiem atomizmu – poglądu o istnieniu najmniejszych składników materii
(1.2) fiz. badacz zajmujący się atomistyką – nauką o najmniejszych składnikach materii, która dała początek fizyce jądrowej
(1.3) pracownik przemysłu wykorzystującego energię jądrową
Wiktionary
składnia.
kolokacje.
synonimy.
antonimy.
hiperonimy.
hiponimy.
holonimy.
meronimy.
pokrewne.
rzecz. atomistyka ż., atomizm m., atom m., atomizowanie n.
:: fż. atomistka ż.
czas. atomizować ndk.
przym. atomistyczny, atomowy
przysł. atomowo
frazeologia.
etymologia.
uwagi.
tłumaczenia.
* angielski: (1.1) atomist; (1.2) atomist; (1.3) atomist
* baskijski: (1.1) atomista
* bułgarski: (1.1) атомист m.; (1.2) атомист m.
* rosyjski: (1.1) атомист m.; (1.2) атомист m.; (1.3) атомщик m.
* włoski: (1.1) atomista m.; (1.2) atomista m.
źródła.
== atomista (język baskijski.) ==
wymowa.
znaczenia.
rzeczownik
(1.1) filoz. atomista
przymiotnik
(2.1) filoz. atomistyczny
odmiana.
przykłady.
Wiktionary
IPA: ˌatɔ̃ˈmʲista, AS: atõmʹista
Wiktionary
rzecz. atomistyka ż., atomizm m., atom m., atomizowanie n.
:: fż. atomistka ż.
czas. atomizować ndk.
przym. atomistyczny, atomowy
przysł. atomowo
Wiktionary
→ atomistyka, → atomizm
SJP.pl
przymiotnik
(1.1) filoz. odnoszący się do atomizmu
Wiktionary
rzecz. atomizm mrz., atomista mos., atomistyka ż.
Wiktionary
1. ogół badań naukowych i prac technicznych związanych z uzyskiwaniem i wykorzystywaniem energii jądrowej;
2. antyczna teoria filozoficzna głosząca, że przyroda składa się z atomów, których powszechną właściwością jest ruch w próżni
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) nauk. dziedzina nauki zajmująca się badaniem właściwości, struktury i zachowania atomów oraz ich zastosowaniami w różnych technologiach
(1.2) hist. filoz. teoria, która zakładała, że wszystko we wszechświecie składa się z małych, niepodzielnych jednostek zwanych atomami
Wiktionary
Wikipedia
rzecz. atom mrz., atomista mos., atomizm mrz., atomizowanie n.
przym. atomistyczny
przysł. atomistycznie
Wiktionary
(1.2) atomizm
Wiktionary
1. rozbicie lub rozpad czegoś na drobne cząsteczki;
2. rozpylenie cieczy w postaci drobnych kropel;
3. przesadna, drobiazgowa analiza
SJP.pl
Wikipedia
opryskiwacz silnikowy, drobnokroplisty do zwalczania szkodników i chorób roślin
SJP.pl
przyrząd do rozpylania płynów, zwłaszcza perfum i lekarstw; rozpylacz
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) przyrząd, który rozpyla ciecz, rozbija ją na strumień kropelek
(1.2) jeden z elementów e-papierosa, w którym liquid jest podgrzewany przez grzałkę i zamienia się w dym
Wiktionary
(1.2) Czy ten atomizer robi dużą chmurę?
Wiktionary
IPA: ˌatɔ̃ˈmʲizɛr, AS: atõmʹizer
Wiktionary
rzecz. atomizowanie n.
Wiktionary
(1.1) rozpylacz
(1.2) parownik
Wiktionary
1. starożytna teoria filozoficzna przedstawiająca materię zbudowaną z drobnych, niepodzielnych cząstek - atomów;
2. pogląd w naukach społecznych uznający możliwość podziału badanych obiektów, podobnie jak materii, na najmniejsze składniki
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) chem. fiz. teoria naukowa, zgodnie z którą materia składa się z atomów
(1.2) hist. filoz. starożytna doktryna głosząca, że cała rzeczywistość składa się z próżni i niepodzielnych, niezmiennych cząstek – atomów
(1.3) filoz. log. pogląd, że całą prawdę o rzeczywistości można wyrazić za pomocą elementarnych zdań (sądów), które opisują proste, jednostkowe fakty
Wiktionary
Atomizm fizykalny – teoria o ziarnistej, nieciągłej strukturze materii, twierdzenie, że materia składa się z niepodzielnych elementów, niegdyś atomów, a współcześnie: cząstek elementarnych.
Wikipedia
rzecz. atomista mos.
przym. atomistyczny
Wiktionary
rozbijać coś na drobne elementy, składniki, także coś abstrakcyjnego
SJP.pl
czasownik przechodni niedokonany (dk. zatomizować)
(1.1) techn. rozdrabniać na bardzo drobne cząstki
(1.2) przen. powodować rozpad większej całości na elementy
czasownik zwrotny niedokonany atomizować się (dk. zatomizować się)
(2.1) dzielić się na niewielkie elementy
Wiktionary
rzecz. atomizowanie n.
czas. zatomizować dk.
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) rozbijanie na atomy
Wiktionary
rzecz. atom m., atomizer m., atomistyka ż., atomista m.
czas. atomizować ndk.
przym. atomowy
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) zdrobn. od: atomówka
Wiktionary
rzecz. atomówka ż.
Wiktionary
1. przenośnie: uczony, który zajmuje się fizyką jądrową;
2. zwolennik wykorzystywania badań atomowych do produkcji bomb
SJP.pl
1. potocznie: bomba atomowa;
2. potocznie: elektrownia atomowa (jądrowa);
3. każda z trzech dziewczynek będących bohaterkami serialu animowanego pt. "Atomówki"
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) pot. bomba atomowa
Wiktionary
IPA: ˌatɔ̃ˈmufka, AS: atõmufka
Wiktionary
rzecz. atomóweczka ż., atom m.
Wiktionary
1. dotyczący atomów, związany z atomami (np. jądro atomowe, masa atomowa);
2. wykorzystujący energię jądrową, zabezpieczający przed skutkami użycia broni wykorzystującej tę energię (np. bomba atomowa, schron atomowy)
SJP.pl
przymiotnik
(1.1) charakterystyczny dla atomu, odnoszący się do atomu
(1.2) wykorzystujący energię powstającą przy rozszczepieniu jądra atomowego
Wiktionary
(1.1) Bizmut to pierwiastek chemiczny o symbolu Bi i liczbie atomowej 83.
(1.2) Prasa opisała katastrofę atomowego okrętu podwodnego.
Wiktionary
IPA: ˌatɔ̃ˈmɔvɨ, AS: atõmovy
Wiktionary
rzecz. atom m., atomista mos., atomizowanie n.
przysł. atomowo
Wiktionary
(1.2) jądrowy, nuklearny
Wiktionary
w mitologii egipskiej: widzialny przejaw boga Re
SJP.pl
Wikipedia
muzyk tworzący utwory muzyczne o charakterze atonalnym, stosujący zasadę atonalności
SJP.pl
konstrukcja dźwiękowa o braku zależności pomiędzy dźwiękami i tonami od centrum tonalnego; atonalność
SJP.pl
przysłówek
(1.1) w sposób atonalny
Wiktionary
rzecz. atonalność ż.
przym. atonalny
Wiktionary
konstrukcja dźwiękowa o braku zależności pomiędzy dźwiękami i tonami od centrum tonalnego; atonalizm
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) cecha utworu, który jest atonalny
Wiktionary
Wikipedia
przym. atonalny
przysł. atonalnie
Wiktionary
o muzyce: wprowadzający równouprawnienie wszystkich 12 dźwięków oktawy
SJP.pl
przymiotnik
(1.1) pozbawiony tonu
Wiktionary
przysł. atonalnie
rzecz. atonalność ż.
Wiktionary
obniżenie prawidłowego napięcia mięśni
SJP.pl
Atonia – zanik lub zmniejszenie zdolności do skurczu mięśni gładkich lub mięśni poprzecznie prążkowanych. Jej skutkami są poważne zaburzenia w czynnościach danego narządu, np. zatrzymanie akcji porodowej (atonia macicy), ustanie ruchów perystaltycznych jelit (atonia jelit).
Wikipedia
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) odprzym. cecha tego, co jest atoniczne
Wiktionary
przym. atoniczny
przysł. atonicznie
Wiktionary
1. bezdźwięczny;
2. w językoznawstwie: niemający własnego akcentu;
3. dotknięty atonią, spowodowany atonią
SJP.pl
przymiotnik
(1.1) med. powiązany z atonią, obniżeniem lub brakiem napięcia mięśniowego
(1.2) jęz. zob. nieakcentowany.
(1.3) książk. bezdźwięczny
Wiktionary
(1.2) Klityka to wyraz atoniczny, tzn. pozbawiony własnego akcentu.
Wiktionary
rzecz. atoniczność ż.
Wiktionary
wyraz nieposiadający własnego akcentu
SJP.pl
genetycznie uwarunkowana, nieprawidłowa reakcja układu immunologicznego na naturalny kontakt z substancją uczulającą (antygen)
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) med. dziedziczna skłonność organizmu do nadmiernej reakcji alergicznej na powszechnie występujące czynniki środowiskowe
Wiktionary
Atopia (stgr. ατοπία) – grupa dziedzicznych chorób alergicznych. Zaburzenia te charakteryzują się natychmiastowym mechanizmem. Wynikają z nieprawidłowej odpowiedzi immunologicznej na małe dawki antygenów, w wyniku której dochodzi do nadmiernego wytwarzania immunoglobulin E (IgE) skierowanych głównie przeciwko tym alergenom. Powstaje w ten sposób reakcja zapalna.
Wikipedia
(1.1) Atopia jest częstą przyczyną występowania astmy i egzemy u dzieci.
Wiktionary
przym. atopowy
Wiktionary
antonimy.
hiperonimy.
hiponimy.
holonimy.
meronimy.
pokrewne.
przym. atopowy
frazeologia.
etymologia. etym|gr|ἀτοπία.
uwagi.
tłumaczenia.
* angielski: (1.1) atopy
* czeski: (1.1) atopie ż.
* duński: (1.1) atopi w.
* esperanto: (1.1) atopio
* francuski: (1.1) atopie ż.
* niderlandzki: (1.1) atopie ż./n.
* niemiecki: (1.1) Atopie ż.
* nowogrecki: (1.1) ατοπία ż. (atopía)
* słowacki: (1.1) atopia ż.
* ukraiński: (1.1) атопія ż. (atopija)
źródła.
== atopia (język słowacki.) ==
wymowa.
znaczenia.
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) med. atopia
odmiana.
przykłady.
składnia.
kolokacje.
synonimy.
Wiktionary
osoba dotknięta atopią
SJP.pl
w medycynie:
1. wywołany przez alergię (np. astma atopowa, atopowe zapalenie skóry);
2. skłonny do alergii (np. osoby atopowe)
SJP.pl
organiczny związek chemiczny z grupy statyn, normalizujący stężenie lipidów we krwi
SJP.pl
Atorwastatyna – organiczny związek chemiczny, lek należący do grupy syntetycznych statyn. Jest wybiórczym inhibitorem reduktazy 3-hydroksy-3-metylo-glutarylo-koenzymu A (reduktazy HMG-CoA).
Wikipedia
1. bohater powieści "Trzej muszkieterowie", "Dwadzieścia lat później" i "Wicehrabia de Bragelonne" autorstwa Aleksandra Dumasa;
2. model samochodu marki Hyundai
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy, nazwa własna
(1.1) zoonim, imię dla psa
Wiktionary
Atos, właściwie Olivier hrabia de la Fère (ur. ok. 1595, zm. 1661) – jeden z bohaterów cyklu powieści Alexandre’a Dumasa-ojca: Trzej muszkieterowie, W dwadzieścia lat później, Wicehrabia de Bragelonne. Występuje również w powieści D’Artagnan autora Henry'ego Bedforda-Jonesa. Postać zainspirowana była m.in. Armandem de Sillègue d’Athos d’Autevielle, ur. ok. 1615, zm. 21 grudnia 1643 r. w Paryżu.
Wikipedia
(1.1) Karolina nazwała psa Atos.
Wiktionary
IPA: ˈatɔs, AS: atos
Wiktionary
przym. athoski
Wiktionary
antonimy.
hiperonimy.
(1.1) zoonim, imię dla psa
hiponimy.
holonimy.
meronimy.
pokrewne.
przym. athoski
frazeologia.
etymologia. etym|franc|Athos.
uwagi.
tłumaczenia.
źródła.
== Atos (język włoski.) ==
wymowa.
znaczenia.
rzeczownik, rodzaj męski, nazwa własna
(1.1) imię|włoski|m.
odmiana.
przykłady.
składnia.
kolokacje.
synonimy.
Wiktionary
1. [czytaj: a-te-pe] adenozynotrójfosforan;
2. [czytaj: ej-ti-PI] skrót angielskiego: Association of Tennis Professionals - Stowarzyszenie Tenisistów Profesjonalnych, organizacja utworzona w 1972 roku w celu ochrony interesów tenisistów, organizator cyklu męskich rozgrywek tenisowych pod nazwą ATP Tour
SJP.pl
1. urozmaicenie, rozrywka, niespodzianka;
2. coś, co pociąga niezwykłością; coś szczególnie interesującego
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) książk. coś wyjątkowo interesującego, dostarczającego przyjemności lub rozrywki
Wiktionary
(1.1) Atrakcją wieczoru był występ znanej piosenkarki.
Wiktionary
IPA: aˈtrakt͡sʲja, AS: atrakcʹi ̯a
Wiktionary
rzecz. atrakcyjność ż., atraktant m., uatrakcyjnianie n., uatrakcyjnienie n.
czas. uatrakcyjniać ndk., uatrakcyjnić dk.
przym. atrakcyjny
przysł. atrakcyjnie
Wiktionary
przysłówek sposobu
(1.1) w sposób atrakcyjny, czyli przyciągający uwagę
Wiktionary
(1.1) Oferta jest przedstawiona atrakcyjnie, więc na pewno przyciągnie wielu klientów.
Wiktionary
rzecz. atraktant mrz., atrakcja ż., atrakcyjność ż.
przym. atrakcyjny
Wiktionary
stopień wyższy od przysłówka: atrakcyjnie
SJP.pl
stopień wyższy od przymiotnika: atrakcyjny; bardziej atrakcyjny
SJP.pl
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) wzbudzanie zainteresowania wyglądem, stylem, ogółem właściwości
(1.2) wywoływanie pożądania sensualnego i seksualnego
Wiktionary
Atrakcyjność, także atrakcja – właściwość powodująca zainteresowanie, pożądanie lub przyciąganie do czegoś lub kogoś. Atrakcja może również odnosić się do samego obiektu atrakcji tak jak w przypadku atrakcji turystycznej.
Wikipedia
(1.1) Bez atrakcyjności mogłaby się tam w ogóle nie pojawiać.
Wiktionary
IPA: ˌatrakˈt͡sɨjnɔɕt͡ɕ, AS: atrakcyi ̯ność
Wiktionary
rzecz. atrakcja ż., atraktant mrz.
przym. atrakcyjny
przysł. atrakcyjnie
Wiktionary
(1.1) czar, piękno, urok
(1.2) seksapil
Wiktionary
1. wzbudzający zainteresowanie; interesujący, ciekawy;
2. wzbudzający pożądanie; pociągający, ponętny, powabny
SJP.pl
przymiotnik
(1.1) o człowieku: przystojny (w odniesieniu do mężczyzny), ładny (o kobiecie)
(1.2) interesujący, dobry, korzystny, wartościowy, godny przyjęcia/rozważenia (o pojęciu, rzeczy, obiekcie, ofercie itd.)
Wiktionary
(1.1) Atrakcyjny partner jest dla wielu kobiet powodem do dumy.
(1.2) Atrakcyjna oferta inwestycyjna przyciągnęła klientów z zagranicy.
Wiktionary
IPA: ˌatrakˈt͡sɨjnɨ, AS: atrakcyi ̯ny
Wiktionary
rzecz. atrakcja ż., atrakcyjność ż., atraktant mrz.
czas. uatrakcyjnić dk., uatrakcyjniać ndk.
przysł. atrakcyjnie
Wiktionary
(1.1) pociągający, seksowny
Wiktionary
duży, bardzo jadowity i agresywny pająk australijski
SJP.pl
Atraks, ptasznik australijski (Atrax robustus) – gatunek pająka z infrarzędu ptaszników i rodziny Atracidae. Jest endemitem australijskiej Nowej Południowej Walii.
Wikipedia
1. chemiczny środek działający wabiąco na owady i szkodniki; środek wabiący;
2. sygnał wydawany przez zwierzęta w celu zwabienia partnera seksualnego lub ofiary;
3. czynnik wabiący u roślin, przyciągający gatunki zapylające kwiaty
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) zool. sygnał wabiący ofiarę lub partnera
(1.2) bot. bodziec wabiący do zapylenia
Wiktionary
Atraktanty, czynniki wabiące – dowolnej natury czynniki (dźwięk, światło, związki chemiczne, kształty lub kombinacje takich sygnałów) o działaniu wabiącym, zwiększające atrakcyjność seksualną, przyciągające gatunki zapylające kwiaty, rozsiewające nasiona, itp. Atraktanty sztuczne i naturalne są wykorzystywane przez człowieka w hodowli zwierząt oraz uprawie wszelkiego rodzaju roślin.
Wikipedia
rzecz. atrakcja ż., atrakcyjność ż.
przym. atrakcyjny
przysł. atrakcyjnie
Wiktionary
punkt lub zbiór punktów, który w trakcie pewnego procesu "przyciąga" punkty leżące w jego otoczeniu
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) wędk. dodatek smakowy, środek wabiący ryby
(1.2) mat. fiz. stan układu dynamicznego, do którego dąży ten układ w miarę upływu czasu;
(1.3) psych. pewien stały poziom szczęśliwości, do którego dąży umysł
Wiktionary
Atraktor (łac. attrahere – przyciągać) – stan układu dynamicznego, do którego w miarę upływu czasu dąży ten układ. Atraktor jest pojęciem pokrewnym punktu stałego dla funkcji. Atraktorem może być np. punkt, zamknięta krzywa (cykl graniczny), czy fraktal (dziwny atraktor). Atraktor jest jednym z podstawowych pojęć używanych w teorii chaosu.
Wikipedia
przym. atraktorowy
Wiktionary
przymiotnik relacyjny
(1.1) związany z atraktorem, dotyczący atraktora
Wiktionary
rzecz. atraktor m.
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) zdrobn. od atrament
Wiktionary
rzecz. atrament m.
Wiktionary
barwny roztwór o różnorodnym składzie chemicznym, służący do pisania przy użyciu pióra, lub drukowania
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) roztwór wody i barwnika, zazwyczaj granatowego, używany do pisania lub drukowania;
(1.2) środ. przestępcze tanie wino owocowe
Wiktionary
Atrament (łac. atramentum, czernidło) – środek barwiący w postaci roztworu barwnika w rozpuszczalniku z ewentualnym dodatkiem substancji zagęszczających (np. żelujących). Wykorzystywany jest w szeregu przyborów pisarskich (długopisy, flamastry, markery, wieczne pióra) oraz w druku atramentowym (drukarki atramentowe, plotery).
Wikipedia
(1.1) Uczniowie niemile potraktowali nowego, wlewając mu atrament do tornistra.
Wiktionary
IPA: aˈtrãmɛ̃nt, AS: atrãmẽnt
Wiktionary
rzecz. atramentówka ż., atramentki nmos.
:: zdrobn. atramencik m.
przym. atramentowy
przysł. atramentowo
Wiktionary
(1.1) inkaust; gw-pl|Górny Śląsk|tinta.
Wiktionary
potocznie: drukarka atramentowa
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) pot. inform. drukarka atramentowa
Wiktionary
(1.1) Nie jestem zadowolony z mojej atramentówki, bo jest droga w eksploatacji i bardzo wolna.
Wiktionary
rzecz. atrament mrz.
Wiktionary
(1.1) środ. plujka
Wiktionary
związany z atramentem
SJP.pl
przymiotnik
(1.1) dotyczący atramentu, związany z atramentem
(1.2) granatowy kolor
Wiktionary
(1.1) Na spotkaniu w uznaniu już wypracowanych sukcesów wręczył Szymonowi niespodziankę – drukarkę atramentową.
Wiktionary
IPA: ˌatrãmɛ̃nˈtɔvɨ, AS: atrãmẽntovy
Wiktionary
rzecz. atrament m.
Wiktionary
(1.1) inkaustowy
Wiktionary
przymiotnik
(1.1) gw-pl|Śląsk Cieszyński. kopiowy (o ołówku)
Wiktionary
(1.1) Karlik napisoł atramyntowym ołówkym i rozmazało sie.
Wiktionary
cecha relacji, która nigdy nie zachodzi między X i Z, jeśli zachodzi między X i Y oraz Y i Z; przeciwprzechodniość
SJP.pl
Relacja przechodnia (tranzytywna) – relacja, która jeśli zachodzi dla pary (x,y) oraz pary (y,z), to zachodzi też dla pary (x,z).
Wikipedia
1. imitacja przedmiotu lub puste opakowanie np. na wystawie sklepowej jako reklama;
2. osłona chłodnicy samochodowej;
3. przenośnie o instytucji lub zjawisku, które są zaledwie imitacją czegoś, nie mają dodatnich wartości pierwowzoru
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) imitacja jakiegoś przedmiotu;
(1.2) przen. coś, co jest pozbawione wartości, sprawiające pozór bycia czymś, czym w rzeczywistości nie jest
(1.3) osłona chłodnicy samochodowej
Wiktionary
Atrapa (fr. attrape) – makieta lub przedmiot służący do oszukania obserwatora, imitacja. Pojęcie odnoszone czasem do pojęć abstrakcyjnych (np. „Władza, która jest tylko atrapą”).
Wikipedia
(1.1) W wielu sklepach wystawia się tylko atrapy telefonów z powodu kradzieży.
Wiktionary
IPA: aˈtrapa, AS: atrapa
Wiktionary
przym. atrapowy
Wiktionary
(1.3) grill
Wiktionary
związany z atrapą
SJP.pl
nietraumatyczny
SJP.pl
związek chemiczny, herbicyd do zwalczania chwastów w uprawie kukurydzy
SJP.pl
Atrazyna – organiczny związek chemiczny z grupy triazyn. Stosowana jako herbicyd (tzw. herbicyd triazynowy) do zwalczania chwastów w uprawie kukurydzy.
Użycie atrazyny zostało zakazane na terenie państw Unii Europejskiej z początkiem roku 2005 ze względu na przekroczenie norm stężeń tego pestycydu w wodach gruntowych. Wiele krajów zabroniło stosowania atrazyny znacznie wcześniej: Włochy, Niemcy – 1991; Dania, Finlandia, Szwecja – 1994. Jak wykazują cytowane badania, zaniechanie używania atrazyny w Niemczech i we Włoszech nie spowodowało zmian w uzyskiwanej wydajności produkcyjnej kukurydzy z hektara upraw.
Wikipedia
przymiotnik relacyjny
(1.1) hist. związany z Atrebatem, dotyczący Atrebatu (współcz. Arras)
Wiktionary
rzecz. Atrebat mrz.
Wiktionary
(1.1) współcz. arraski
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna
(1.1) geogr. hydron. rzeka w północno-wschodnim Iranie i południowo-zachodnim Turkmenistanie;
Wiktionary
Wikipedia
stan skrajnego wyniszczenia u niemowląt rozwijający się wskutek przewlekłych zaburzeń w odżywianiu lub przewlekłych schorzeń, objawiający się znacznym wychudzeniem, upośledzeniem wzrostu i rozwoju oraz zaburzeniami czynności narządów wewnętrznych
SJP.pl
Atrepsja – stan znacznego wyniszczenia organizmu dziecka, przejawiający się wychudzeniem, a także zaburzeniem rozwoju fizycznego oraz intelektualnego. Jego przyczyną jest najczęściej nieodpowiednia pielęgnacja dziecka oraz niedostateczne odżywianie (zarówno ilościowe, jak i jakościowe), niedostarczające organizmowi niezbędnej ilości białka. Objawy nasilają się wraz z pogłębianiem deficytu. W skrajnych przypadkach niedobór masy ciała może sięgać nawet 30%. Znacznemu spowolnieniu ulega również wzrost dziecka. Niedobór białek powoduje także szereg innych zaburzeń w organizmie, m.in.: niedokrwistość, uszkodzenia wątroby, osłabienie odporności organizmu (co prowadzi do licznych infekcji), zaburzenia termoregulacji (objawiające się najczęściej zaniżoną temperaturą ciała) oraz niedobory niektórych witamin. U niemowląt występuje często ponadto znaczne odwodnienie, demineralizacja kości oraz kwasica.
Wikipedia
Atreus (także Atreusz, Atrej; gr. Ἀτρεύς Atreús, łac. Atreus) – w mitologii greckiej król Myken.
Uchodził za syna Pelopsa i Hippodamei. Był bratem Tiestesa, z którym został przez ojca wypędzony za zamordowanie przyrodniego brata, Chrysipposa (Chryzypa). Z żoną Aerope miał dwóch synów – Agamemnona i Menelaosa oraz córkę Anaksibię. Klątwa Pelopsa stała się przyczyną wielu zbrodni w rodzie.
Wikipedia
brak światła narządu rurowatego (np. odbytu, dróg żółciowych, dwunastnicy); zarośnięcie
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) med. zob. zarośnięcie.
Wiktionary
Atrezja, zarośnięcie (łac. atresia, z gr. ατρετος = bez otworu) – termin medyczny oznaczający najczęściej wrodzony brak otworu np. w zastawce trójdzielnej lub światła narządu rurowatego (np. odbytu, przełyku, pochwy) albo wtórny brak światła, który może być spowodowany przebytym procesem zapalnym.
Wikipedia
przymiotnik od: atrium; charakterystyczny dla atrium, mieszczący się w atrium lub w jakiś inny sposób związany z atrium
SJP.pl
1. centralne pomieszczenie w starożytnych domach rzymskich, oświetlane przez otwór w dachu, pod którym był basen na wodę deszczową;
2. dziedziniec w bazylikach starochrześcijańskich;
3. przedsionek serca
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) archit. w dawnym domu rzymskim: główne pomieszczenie, z otwartym dachem i zbiornikiem w podłodze na deszczówkę
(1.2) archit. wewnętrzny dziedziniec
(1.3) anat. przedsionek serca
Wiktionary
Atrium (od łac. ater – czarny) – najczęściej niezadaszone (hypetralne) pomieszczenie wewnętrzne.
W architekturze jest to zamknięta przestrzeń, niekoniecznie wyrównana w pionie, przechodząca przez dwie lub więcej kondygnacji w obiekcie budowlanym.
Wikipedia
(1.1) Prokonsul rozmawiał w atrium z senatorem.
Wiktionary
IPA: ˈatrʲjũm, AS: atrʹi ̯ũm
Wiktionary
zanikanie tkanek lub organów; zanik
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) med. zanik lub zmniejszenie się tkanek lub narządów;
(1.2) psych. zanik wrażliwości
Wiktionary
Atrofia (stgr. ἀτροφία atrophia), zanik, wiąd – stopniowe zmniejszanie się objętości komórki, tkanki, narządu lub części ciała. Wyróżnia się zanik fizjologiczny i patologiczny.Typy zaników:
Wikipedia
(1.1) W patomorfologii atrofia zaliczana jest do zmian wstecznych.
Wiktionary
IPA: aˈtrɔfʲja, AS: atrofʹi ̯a
Wiktionary
przym. atroficzny
Wiktionary
antonimy.
hiperonimy.
hiponimy.
holonimy.
meronimy.
pokrewne.
przym. atroficzny
frazeologia.
etymologia. etym|łac|atrophia. < etym2|płac|atrophia|atrophĭa. < etym|gr|ἀτροφία. < etym|gr|ἄτροφος. < etym|gr|ἀ-|τροφή. < etym|gr|τρέφω.
uwagi.
tłumaczenia.
* angielski: (1.1) atrophy
* baskijski: (1.1) atrofia
* bułgarski: (1.1) атрофия ż.; (1.2) атрофия ż.
* czeski: (1.1) zakrnění n.
* francuski: (1.1) atrophie ż.
* hiszpański: (1.1) atrofia ż.
* litewski: (1.1) atrofija ż.
* łotewski: (1.1) atrofija ż.
* niemiecki: (1.1) Atrophie ż.
* nowogrecki: (1.1) ατροφία ż.
* portugalski: (1.1) atrofia ż.
* słowacki: (1.1) atrofia ż.
* ukraiński: (1.1) атрофія ż.; (1.2) атрофія ż.
* włoski: (1.1) atrofia ż.
źródła.
== atrofia (język baskijski.) ==
wymowa.
znaczenia.
rzeczownik
(1.1) med. atrofia
odmiana.
przykłady.
składnia.
kolokacje.
synonimy.
Wiktionary
zanikowy
SJP.pl
przymiotnik relacyjny
(1.1) med. związany z atrofią, dotyczący atrofii
Wiktionary
rzecz. atrofia ż.
Wiktionary
silnie trujący związek organiczny, alkaloid występujący w niektórych roślinach (m.in. w owocach pokrzyku wilczej jagody), działający na układ nerwowy przywspółczulny
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) chem. organiczny związek chemiczny z grupy alkaloidów tropanowych o sumarycznym wzorze wzór chemiczny|C17H23NO3., stosowana jako lek rozkurczowy i środek rozszerzający źrenice;
Wiktionary
Atropina (łac. atropinum) – organiczny związek chemiczny z grupy alkaloidów tropanowych, ester 3-hydroksytropanu i kwasu 3-hydroksy-2-fenylopropanowego. Antagonista pozazwojowych receptorów muskarynowych M1-M2. Nie wykazuje istotnego działania na pozostałe receptory muskarynowe. Stosowana jako lek rozkurczowy i środek rozszerzający źrenice. Jest racematem składającym się z dwóch enancjomerów różniących się konfiguracją przy atomie 2 grupy fenylopropanianowej; enancjomer 2S to hioscyjamina (L-atropina), wykazująca silniejsze działanie niż racemat.
Wikipedia
składnia.
kolokacje.
synonimy.
antonimy.
hiperonimy.
hiponimy.
holonimy.
meronimy.
pokrewne.
przym. atropinowy
frazeologia.
etymologia.
etym|nłac|Atropa belladonna. → roślina: pokrzyk wilcza jagoda
uwagi.
tłumaczenia.
* angielski: (1.1) atropine
* białoruski: (1.1) атрапін
* bułgarski: (1.1) атропин
* czeski: (1.1) atropin
* duński: (1.1) atropin n.
* francuski: (1.1) atropine ż.
* hiszpański: (1.1) atropina ż.
* kataloński: (1.1) atropina ż.
* litewski: (1.1) atropinas
* niderlandzki: (1.1) atropine
* niemiecki: (1.1) Atropin n.
* nowogrecki: (1.1) ατροπίνη ż.
* portugalski: (1.1) atropina ż.
* rosyjski: (1.1) атропин m.
* rumuński: (1.1) atropină ż.
* słowacki: (1.1) atropín
* słoweński: (1.1) atropin
* szwedzki: (1.1) atropin n.
* ukraiński: (1.1) атропін
* węgierski: (1.1) atropin
* włoski: (1.1) atropina ż.
źródła.
== atropina (język hiszpański.) ==
wymowa.
IPA3|a.tɾo.ˈpi.na.
znaczenia.
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) med. chem. atropina
odmiana.
(1.1) lp. atropina; lm. atropinas
przykłady.
Wiktionary
przym. atropinowy
Wiktionary
związany z atropiną
SJP.pl
przymiotnik
(1.1) med. związany z atropiną
Wiktionary
rzecz. atropina ż.
Wiktionary
Atropos (gr. Ἄτροπος Átropos, łac. Atropos, Morta – „Nieodwracalna”) – trzecia z Mojr, w mitologii greckiej bogiń losu.
Atropos wyznaczała kres życia każdego z ludzi. Kiedy nadchodził ich czas, przecinała nić swoimi nożycami. Atropos była najstarszą z sióstr.
Wikipedia
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) zdrobn. od atrybut
Wiktionary
rzecz. atrybut m.
Wiktionary
1. połączenie rzeczownika z przymiotnikiem, gdzie przymiotnik pełni funkcję przydawki;
2. przypisanie autorstwa dzieła sztuki, o niejednoznacznym pochodzeniu, artyście na podstawie zgromadzonych wiadomości źródłowych
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) przypisywanie (czegoś komuś lub czemuś)
(1.2) jęz. połączenie rzeczownika z przymiotnikiem pełniącym funkcję atrybutu – przydawki
(1.3) psych. wnioskowanie, wyjaśnianie czyichś zachowań, zjawisk, intencji pomagające przewidywać zdarzenia i zwiększyć możliwość wpływania na nie
(1.4) szt. przypisanie autorstwa dzieła sztuki, dokonywane gdy dzieło nie jest podpisane lub istnieją wątpliwości co do autentyczności podpisu autora
(1.5) jęz. bezspójnikowe połączenie zdań lub części zdania
Wiktionary
Atrybucja – przypisywanie komuś lub czemuś pewnych cech. W psychologii pojęcie atrybucji odnosi się do tego, jak ludzie wyjaśniają przyczyny swojego bądź cudzego zachowania, tzw. naiwne teorie przyczynowości. Termin ten funkcjonuje również w gramatyce języka polskiego oraz istnieje w dziedzinie marketingu biznesowego.
Wikipedia
(1.1) Rady szybko rozszerzyły swe pierwotne atrybucje kierowników strajków i stały się zalążkiem nowej władzy, która zagarniała rządy w kraju i wprowadzała w życie swoje postanowienia.
Wiktionary
IPA: ˌatrɨˈbut͡sʲja, AS: atrybucʹi ̯a
Wiktionary
rzecz. atrybut m.
przym. atrybucyjny
Wiktionary
przymiotnik od: atrybucja
SJP.pl
1. istotna cecha, właściwość;
2. filozofia: charakterystyczna właściwość przedmiotu, bez której nie mógłby on istnieć; przymiot;
3. językoznawstwo: część zdania (wyraz lub ich grupa) określająca rzeczownik lub zaimek rzeczowny; przydawka;
4. sztuka: określony, symboliczny przedmiot, dodawany jako znak rozpoznawczy
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) rzecz lub cecha typowa dla czegoś lub kogoś
Wiktionary
Atrybut – cecha (własność, właściwość) osoby lub rzeczy, która wyróżnia ją spośród innych.
Słowo to może również mieć następujące znaczenia:
Wikipedia
(1.1) Atrybutem największego z greckich bogów – Zeusa, zwanego gromowładnym – był piorun.
Wiktionary
IPA: aˈtrɨbut, AS: atrybut
Wiktionary
rzecz. atrybucik mrz., atrybucja ż.
Wiktionary
używany jako przydawka
SJP.pl