Wikipedia
nazwisko
SJP.pl
Wikipedia
rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna
(1.1) hist. geogr. starożytna kraina położona między górami Zagros, Zatoką Perską, a rzekami Tygrys i Szatt al-Arab;
Wiktionary
Suzjana, Chuzistan – kraina historyczna, południowo-zachodni region Persji, położony w bezpośredniej bliskości Mezopotamii między górami Zagros, Zatoką Perską, rzeką Tygrys i Szatt al-Arab. Jest to nizina aluwialna zbudowana z osadów naniesionych przez rzeki. W starożytności była częścią Elamu, który obejmował oprócz Suzjany także wyżynę Farsu. Nazwa krainy pochodzi od miasta Suza - przez tysiąclecia głównego ośrodka Elamu.
Wikipedia
rzecz. Suza ż.
przym. suzjański
Wiktionary
(1.1) Chuzistan
Wiktionary
przymiotnik relacyjny
(1.1) związany z Suzjaną, dotyczący Suzjany
Wiktionary
rzecz. Suzjana ż., Suza ż.
przym. suzański
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) gwara. chłopak w zapustnym przebraniu
Wiktionary
o cechach suzowatych (rodzina waleni)
SJP.pl
Suzowate (Platanistidae) – rodzina wodnych ssaków z infrarzędu zębowców (Odontoceti) w obrębie podrzędu waleni (Cetacea). W odróżnieniu od większości delfinów żyją w wodach o niskim zasoleniu, jak rzeki i jeziora, czasami w głębi lądu.
Wikipedia
o cechach suzowatych (rodzina waleni)
SJP.pl
rodzaj waleni z rodziny suzowatych
SJP.pl
Suzu (Platanista) – rodzaj ssaków morskich z rodziny suzowatych (Platanistidae). Wyróżnia się dwa gatunki (suzu gangesowy i suzu indusowy), niekiedy uznawane za podgatunki. Zamieszkuje duże rzeki południowej Azji, żywi się rybami i krewetkami, które wyszukuje za pomocą echolokacji, wzrok ma bardzo słaby. Matka rodzi pojedyncze młode, którym zajmuje się przez rok. Zagrożeniem dla niego jest stawianie tam i zapór dzielących rzeki, zanieczyszczenie środowiska i konkurencja z rybakami.
Wikipedia
pojazd marki Suzuki
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy, nazwa własna
(1.1) mot. marka samochodu
Wiktionary
Suzuki Motor Corporation (jap. スズキ株式会社 Suzuki Kabushiki-gaisha) – japoński producent samochodów, motocykli i silników, powstały w październiku 1909 w Hamamatsu.
Wikipedia
(1.1) Firma posiadała osiem samochodów marki Suzuki.
Wiktionary
rzecz. suzuki n.
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) gw-pl|Śląsk Cieszyński. kłopot
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna
(1.1) geogr. hydron. rzeka w południowej Rosji, w Dagestanie, uchodzi do Morza Kaspijskiego;
Wiktionary
Sułak (ros. Сулак) – rzeka w europejskiej części Rosji, na terenie Dagestanu.
Rzeka powstaje z połączenia rzek Awarskoje Kojsu i Andijskoje Kojsu, których źródła znajdują się w Wielkim Kaukazie. W górnym biegu płynie wąwozami, w kierunku północnym. W dolnym wypływa na równinę i skręca na wschód. Za miejscowością Sułak uchodzi do Morza Kaspijskiego. Nad rzeką położone jest miasto Kiziljurt.
Wikipedia
Sułaszewo – wieś w Polsce położona w województwie wielkopolskim, w powiecie chodzieskim, w gminie Margonin.
W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa pilskiego.
Wikipedia
nazwisko
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna
(1.1) geogr. jezioro w Polsce w gminie Słubice
Wiktionary
Wikipedia
rzecz. Sułówek m., Sułków m., Sułkowo n.
Wiktionary
miasto w Polsce
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj niemęskoosobowy, liczba mnoga, nazwa własna
(1.1) geogr. nazwa miasta i gminy w Polsce;
(1.2) geogr. nazwa kilku wsi w Polsce;
Wiktionary
Sułkowice – miasto w woj. małopolskim, w powiecie myślenickim, siedziba gminy miejsko-wiejskiej Sułkowice.
Wikipedia
IPA: suwkɔvʲit͡sɛ
Wiktionary
rzecz. sułkowiczanin m., sułkowiczanka ż.
przym. sułkowicki
Wiktionary
przymiotnik od: Sułkowice
SJP.pl
przymiotnik relacyjny
(1.1) dotyczący Sułkowic
Wiktionary
rzecz. Sułkowice nmos., sułkowiczanin m., sułkowiczanka ż.
Wiktionary
mieszkaniec Sułkowic (miasta w Polsce)
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) mieszkaniec Sułkowic
Wiktionary
rzecz. Sułkowice nmos.
:: fż. sułkowiczanka ż.
przym. sułkowicki
Wiktionary
mieszkanka Sułkowic (miasta w Polsce)
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) mieszkanka Sułkowic
Wiktionary
rzecz. Sułkowice nmos.
:: fm. sułkowiczanin m.
przym. sułkowicki
Wiktionary
Wikipedia
nazwisko
SJP.pl
Wikipedia
Sułomino (niem. Soldemin) – wieś w Polsce położona w województwie zachodniopomorskim, w powiecie kamieńskim, w gminie Wolin.
W latach 1975–1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa szczecińskiego.
Wikipedia
wieś w województwie małopolskim, w powiecie krakowskim
SJP.pl
Sułoszowa – wieś w Polsce położona w województwie małopolskim, w powiecie krakowskim, w gminie Sułoszowa, na Wyżynie Olkuskiej.
W roku 2021 Sułoszowa liczyła 3499 mieszkańców, z czego 50,4% stanowiły kobiety, a 49,6% mężczyźni.
Wikipedia
przymiotnik od: Sułoszowa
SJP.pl
Wikipedia
nazwa kilku wsi w Polsce
SJP.pl
Wikipedia
Sułówek – wieś w Polsce, położona w województwie lubelskim, w powiecie zamojskim, w gminie Sułów.
W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa zamojskiego.
Wieś jest sołectwem w gminie Sułów. Według Narodowego Spisu Powszechnego z roku 2011 wieś liczyła 97 mieszkańców.
Wierni Kościoła rzymskokatolickiego należą do parafii św. Apostołów Piotra i Pawła w Tworyczowie.
Wikipedia
Sułowiec – wieś w Polsce położona w województwie lubelskim, w powiecie zamojskim, w gminie Sułów. Leży przy drodze wojewódzkiej nr 848
W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do ówczesnego województwa zamojskiego.
Wikipedia
2 miejscowości w Polsce:
Wikipedia
SJP.pl
Wikipedia
tytuł władcy niektórych państw muzułmańskich; osoba nosząca ten tytuł
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) tytuł monarchy w krajach muzułmańskich;
Wiktionary
Sułtan (tur. „władca”, arab. as-sulṭān – „ten, który ma władzę”) – tytuł władcy islamskiego, używany w wielu państwach muzułmańskich, m.in. w Turcji osmańskiej do 1922 roku. Państwo rządzone przez sułtana to sułtanat.
Termin „sułtan” powstał w czasach kalifatu bagdadzkiego. Początkowo kalif był jednocześnie władcą świeckim i religijnym tego państwa, a jego władza wynikała z bezpośrednich, rodzinnych związków z Mahometem. Później jednak jego władza wojskowa i cywilna została przekazana innym osobom, a sam kalif stał się tylko władcą w sensie religijnym.
Wikipedia
rzecz. sułtanat m., sułtanka ż.
przym. sułtański
Wiktionary
1. panowanie, urząd sułtana;
2. państwo rządzone przez sułtana
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) państwo rządzone przez sułtana;
(1.2) rządy sułtana
Wiktionary
Sułtanat – wschodnia, islamska forma monarchii, w której panujący władca nosi tytuł sułtana. Dawniej odpowiednik innego wschodniego ustroju chanatu lub zachodnioeuropejskiego królestwa. Współcześnie sułtanatami są jedynie Oman i Brunei, a także indonezyjska prowincja Yogyakarta oraz kilka stanów federacji Malezji.
Wikipedia
(1.1) W drugiej połowie XI w. na terenie Azji Mniejszej powstał sułtanat konijski.
(1.2) W Egipcie sułtanat wprowadzono w 1914 r. za panowania Husajna Kāmila.
Wiktionary
IPA: suwˈtãnat, AS: suu̯tãnat
Wiktionary
rzecz. sułtan m., sułtanek m., sułtanka ż., sułtanowa ż., sułtanica ż.
przym. sułtański
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) zdrobn. od sułtan (tytuł panującego w niektórych krajach muzułmańskich, zwłaszcza w Turcji; panujący noszący ten tytuł)
forma rzeczownika.
(2.1) D. lm. od: sułtanka
Wiktionary
(1.1) I sam chan, i jego krewni sułtankowie, i wszyscy znaczniejsi murzowie i beyowiesic. [bejowie][,] mieli na sobie kaftany w podarunku od padyszacha przysłane [i szli na Rzeczpospolitą nie tak już, jako chodzili zwykle po łup i jassyr, ale na wojnę świętą, na „kęsim“ i „pohybel“ Lechistanowi i chrześcijaństwu.]
(2.1) Są sułtanki i nie ma sułtanek.
Wiktionary
rzecz. sułtanat mrz.
Wiktionary
rodzaj ptaków z podrodziny dzięciołów
SJP.pl
1. jasnożółte rodzynki, produkowane głównie w Turcji;
2. dawniej: żona, nałożnica, siostra lub krewna sułtana
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) okrągła jasnożółta rodzynka bez pestek
(1.2) córka, krewna, małżonka, nałożnica, siostra, żona sułtana
(1.3) daw. rodzaj tańca
(1.4) daw. rodzaj sukni kobiecej
forma rzeczownika.
(2.1) lp. D. i B. od sułtanek
Wiktionary
(1.1) W ciągu dziewięciu miesięcy ubiegłego roku sprowadziliśmy ok. 5 tys. ton samych tylko jasnożółtych rodzynek sułtanek.
(1.1) Najpopularniejsze rodzaje rodzynek to sułtanki z Turcji i Iranu, ale można spotkać koryntki Grecji, a także złote bezpestkowe rodzynki Thompson z Chile.
(1.2) Zapoczątkowany przez Roksolanę okres rzeczywistego wpływu żon sułtanów na ich mężów nazywany jest rządem sułtanek – w czym upatruje się jedną z przyczyn upadku Imperium Osmańskiego.
Wiktionary
rzecz. sułtan mos., sułtanat mrz.
przym. sułtański
Wiktionary
(1.1) rodzynka sułtańska
Wiktionary
→ sułtan
SJP.pl
przymiotnik relacyjny
(1.1) związany z sułtanem, dotyczący sułtana
przymiotnik dzierżawczy
(2.1) należący do sułtana albo rządzony przez niego
Wiktionary
rzecz. sułtan mos., sułtanat mrz., sułtanka ż.
Wiktionary
skrót od: siwert
SJP.pl
Wikipedia
archipelag na Morzu Norweskim
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna
(1.1) geogr. archipelag arktyczny, prowincja Norwegii;
Wiktionary
Svalbard – prowincja norweska na Oceanie Arktycznym, obejmująca swym zasięgiem archipelag Svalbard (którego największą wyspą jest Spitsbergen, dawniej znany jako Spitsbergen Zachodni – Vestspitsbergen) wraz z kilkoma wyspami niewchodzącymi w skład archipelagu (m.in. Wyspa Niedźwiedzia – Bjørnøya) w granicach 71°–81° N i 10°–35° E, 800 km na północ od Norwegii i 1100 km od Bieguna Północnego.
Wikipedia
(1.1) Największą wyspą Svalbardu jest Spitsbergen.
Wiktionary
IPA: ˈsfalbart, AS: sfalbart
Wiktionary
skrót od: Societas Verbi Divini - Zgromadzenie Słowa Bożego, misyjne zgromadzenie zakonne
SJP.pl
Swen – imię męskie, pochodzące od staronordyjskiego sveinn – „młody mężczyzna”. Imię to pojawiło się również w Polsce. W 1994 roku w Polsce żyło 6 osób o tym imieniu; najstarsza z nich urodzona w latach 60..
Inne formy w językach skandynawskich: Svein, Svend.
Wikipedia
nazwisko
SJP.pl
Osoby o tym nazwisku:
Wikipedia
Super Video Graphics Array - ulepszona karta VGA, zwyczajowo o rozdzielczości 800x600; Super VGA
SJP.pl
[czytaj: es-WU]
1. skrót od: Sąd Wojewódzki;
2. skrót od: Studium Wojskowe
SJP.pl
skrótowiec w funkcji rzeczownika
(1.1) = Służba Więzienna;
(1.2) = hist. Solidarność Walcząca;
(1.3) = słownik warszawski;
Wiktionary
(1.2) Uznawał to za najlepszą polisę ubezpieczeniową dla działaczy SW.
Wiktionary
IPA: ɛz‿ˈvu, AS: ez‿vu
Wiktionary
1. skrót od: świadek (czytany jako cały, odmienny wyraz);
2. skrót od: święty (czytany jako cały, odmienny wyraz)
SJP.pl
skrót
(1.1) = rel. święty, święta
(1.2) = praw. świadek
Wiktionary
(1.1) W Opatowie znajduje się kolegiata pod wezwaniem św. Marcina z Tours.
(1.1) W procesji niesiono relikwie licznych świętych, m.in. św. Stanisława, św. Wojciecha, św. Jadwigi, św. Brata Alberta i św. siostry Faustyny.
(1.1) W Kościele katolickim na 2 października przypada wspomnienie św. św. Aniołów Stróżów.
Wiktionary
IPA: ˈɕfʲjɛ̃ntɨ|ˈɕfʲjɛ̃nta, AS: śfʹi ̯ẽnty|śfʹi ̯ẽnta
Wiktionary
swadźba; dawniej:
1. swatanie, swaty;
2. wesele;
3. drużyna weselna
SJP.pl
Swaćba – inaczej wesele; staropolska, słowiańska forma ślubu, uroczysta ceremonia zawarcia małżeństwa polegająca na złożeniu przysięgi przed bogami w obecności żercy lub swata.
Współcześnie swaćba bywa utożsamiana ze swadźbą, czyli swataniem.
Wikipedia
gwarowo: swatka; swaszka
SJP.pl
Swat – osoba, która jest pośrednikiem w zawieraniu małżeństwa. Wyraz pochodzi od staropolskiego słowa swaćba, czyli wesele. Zależnie od regionu Polski określany też jako dziewosłęb, swach, raj, rajek, rajca, rajko, rajbieda, rajbasz, faktor lub faktur. Jego zasadniczą rolą było przedstawienie kandydata lub kandydatki do wstąpienia w związek małżeński w jak najlepszym świetle, ponadto swat zachęcał rodziców do obdarzenia panny pokaźnym wianem.
Wikipedia
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) gw-pl|Śląsk Cieszyński. podwieczorek
Wiktionary
zapach spalenizny; niemiła woń
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) zapach spalenizny
(1.2) niemiła woń
Wiktionary
rzecz. swędzenie n.
czas. swędzieć ndk., swędzić ndk.
przym. swądliwy
Wiktionary
(1.1) czad, przypalenizna, spalenizna
(1.2) odór, fetor, zaduch; pot. smród
Wiktionary
1. zacięcie krasomówcze, potoczystość w mówieniu
2. temperament, zapał
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) książk. płynność, potoczystość w mówieniu lub pisaniu
Wiktionary
Swada (zapis stylizowany: Sw@da), właśc. Wiktor Szczygieł – polski producent muzyczny pochodzenia kolumbijskiego, tworzący na samplerach, syntezatorach i sekwencerach, który nagrywa muzykę z pogranicza elektroniki i folku, zaś sam określa swoją twórczość jako „podlaski bounce”.
Wikipedia
IPA: ˈsfada, AS: sfada
Wiktionary
swaćba; dawniej:
1. swatanie, swaty;
2. wesele;
3. drużyna weselna
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) daw. wesele, gody małżeńskie, małżeństwo
(1.2) daw. swatanie
(1.3) daw. drużyna weselna
(1.4) wesele w stylu staropolskim
Wiktionary
Swaćba – inaczej wesele; staropolska, słowiańska forma ślubu, uroczysta ceremonia zawarcia małżeństwa polegająca na złożeniu przysięgi przed bogami w obecności żercy lub swata.
Współcześnie swaćba bywa utożsamiana ze swadźbą, czyli swataniem.
Wikipedia
rzecz. swat m., swatka ż.
czas. swatać ndk.
Wiktionary
swad, swaćba
Wiktionary
dawniej:
1. szwagier;
2. rywal, współzalotnik
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) stpol. mąż siostry
(1.2) daw. ojciec zięcia lub ojciec synowej
(1.3) stpol. powinowaty, np. brat męża, brat żony, mąż siostry ojca itp.
(1.4) daw. gw-pl|Sandomierz, Kraków. mąż ciotki
Wiktionary
(1.1) Maciek jest dla mnie swakiem, a ja dla niego szurzym.
Wiktionary
IPA: sfak, AS: sfak
Wiktionary
rzecz. swojak m., swojaczka ż.
Wiktionary
(1.1) szwagier
(1.2) swojak
Wiktionary
mieszkaniec Svalbardu (archipelagu na Morzu Norweskim)
SJP.pl
mieszkanka Svalbardu (archipelagu na Morzu Norweskim)
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy lub żeński
(1.1) rel. w hinduizmie: honorowy tytuł duchownych obojga płci
Wiktionary
Swami – tytuł honorowy w hinduizmie.Najczęściej nadawany niektórym mnichom na znak przynależności do zakonu. Tytuł swami najczęściej odnosi się do ascetów zrzeszonych w daśanamisampradaja.
Wikipedia
składnia.
kolokacje.
synonimy.
antonimy.
hiperonimy.
hiponimy.
holonimy.
meronimy.
pokrewne.
frazeologia.
etymologia.
etym|sanskr|स्वामी. (svāmi) → wiedzący, pan samego siebie, wolny od zmysłów
uwagi.
tłumaczenia.
* angielski: (1.1) swami
źródła.
== swami (język angielski.) ==
wymowa.
audioUS|En-us-swami.oga.
znaczenia.
rzeczownik
(1.1) rel. swami
odmiana.
przykłady.
Wiktionary
antonimy.
hiperonimy.
hiponimy.
holonimy.
meronimy.
pokrewne.
frazeologia.
etymologia.
etym|sanskr|स्वामी. (svāmi) → wiedzący, pan samego siebie, wolny od zmysłów
uwagi.
tłumaczenia.
* angielski: (1.1) swami
źródła.
== swami (język angielski.) ==
wymowa.
audioUS|En-us-swami.oga.
znaczenia.
rzeczownik
(1.1) rel. swami
odmiana.
przykłady.
składnia.
kolokacje.
synonimy.
Wiktionary
[czytaj: słonboj] gruba tkanina bawełniana; kałmuk
SJP.pl
przymiotnik relacyjny
(1.1) związany z Swanetią, dotyczący Swanetii
Wiktionary
rzecz. Swanetia ż., swański mrz.
przym. swański
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna
(1.1) hist. geogr. kraina w północno-zachodniej Gruzji;
Wiktionary
Swanetia (gruz. სვანეთი Swaneti) – wysokogórski region Gruzji.
Region ten dzieli się na Swanetię Dolną (gruz. Kwemo Swaneti) i Górną (gruz. Zemo Swaneti). Granicą tych subregionów jest pasmo Gór Swaneckich (do 4000 m n.p.m.). Stolicą regionu jest Mestia. Inne osady – Uszguli i Lentechi.
Wikipedia
przym. swanecki, swański
rzecz. swański mrz.
Wiktionary
[czytaj: słonz-i] miasto w Wielkiej Brytanii nad Kanałem Bristolskim
SJP.pl
Swansea (wym. [ˈswɒnzi], wal. Abertawe [abɛrˈtawɛ], co znaczy „ujście Tawe”) – miasto ze statusem city w południowej Walii, ośrodek administracyjny hrabstwa Swansea, historycznie w hrabstwie Glamorgan (Morgannwg). W 2011 roku hrabstwo liczyło 179 485 mieszkańców (drugie pod względem wielkości miasto Walii).
Wikipedia
przymiotnik relacyjny
(1.1) związany z Swanami, dotyczący Swanów
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(2.1) jęz. język swański;
Wiktionary
rzecz. Swanowie lm m., Swanetia ż.
przym. swanecki
Wiktionary
bóg słowiański; Świętowit
SJP.pl
[czytaj: słap]
1. dwie powiązane i jednocześnie zawierane transakcje kupna i sprzedaży;
2. spotkanie, na którym wymienia się różnymi rzeczami codziennego użytku; swap party, szafing, wymianka
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) finans. umowa między dwoma podmiotami na wymianę przyszłych przepływów pieniężnych;
(1.2) idea wymieniania się niepotrzebnymi rzeczami, głównie ubraniami
Wiktionary
Swap – umowa pomiędzy dwoma podmiotami polegająca na wymianie przyszłych strumieni płatności, które kontrahenci postrzegają w momencie transakcji jako równoważne. W ramach transakcji swapowej określane są zasady oraz terminy rozliczenia wspomnianych płatności.
Swap może w szczególności polegać na umowie między dwoma podmiotami, w której płatności naliczane według oprocentowania zmiennego zamieniane są na płatności naliczane według oprocentowania stałego (swap stopy procentowej).
Wikipedia
(1.2) Dziś można zaryzykować tezę, że swapy odbyły się chyba w każdym większym polskim mieście. (z Internetu)
(1.2) Znajoma Agi zaprosiła nas na domowy swap, czyli bezgotówkową wymianę ciuchów. (z Internetu)
Wiktionary
rzecz. swapowicz m., swapowiczka ż.
przym. swapowy
Wiktionary
(1.1) transakcja swapowa
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) ekon. opcja na wejście w swap;
Wiktionary
IPA: ˈsfapt͡sʲja, AS: sfapcʹi ̯a
Wiktionary
[czytaj: słapowicz] osoba wymieniająca różne rzeczy codziennego użytku w ramach swap party
SJP.pl
[czytaj: słapowiczka] kobieta wymieniająca różne rzeczy codziennego użytku w ramach swap party
SJP.pl
przymiotnik od: swap
SJP.pl
[czytaj: słaping] wymiana różnych rzeczy codziennego użytku w ramach swap party
SJP.pl
[czytaj: słapingowy] związany z wymianą różnych rzeczy codziennego użytku w ramach swap party
SJP.pl
dawniej:
1. spór, kłótnia, zatarg; swara;
2. hałas, wrzawa, tumult
SJP.pl
dawniej: spór, kłótnia, zatarg; swar
SJP.pl
stopień wyższy od przysłówka: swarliwie
SJP.pl
kłótliwość, konfliktowość
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) odprzym. cecha tego, co jest swarliwe; cecha tych, którzy są swarliwi
Wiktionary
rzecz. swary nmos.
przym. swarliwy
przysł. swarliwie
Wiktionary
stopień wyższy od przymiotnika: swarliwy
SJP.pl
skłonny do kłótni, swarów
SJP.pl
gwarowo:
1. elegancki, szykowny;
2. piękny, ładny, zgrabny;
3. szybki, zręczny, zwinny;
4. rześki, dziarski, żwawy
SJP.pl
bóstwo słowiańskie, bóg słońca, nieba, ognia oraz kowalstwa; Swaróg
SJP.pl
Swaróg – słowiański bóg ognia i kowalstwa, czasami, na podstawie odrzucanej współcześnie etymologii, interpretowany jako bóg nieba. Wymieniony jest tylko w jednym źródle, Powieści dorocznej, która jest problematyczna w interpretacji. Przedstawiany jest tam jako słowiański odpowiednik greckiego boga Hefajstosa. Znaczenie jego imienia związane jest z ogniem. Ojciec Dadźboga i Swarożyca.
Wikipedia
austriacka marka i firma produkująca wyroby ze szkła kryształowego
SJP.pl
D. Swarovski KG – austriackie przedsiębiorstwo zajmujące się produkcją wyrobów ze szkła ołowiowego, zwanego szkłem kryształowym (lub potocznie „kryształem”), takich jak biżuteria, optyka myśliwska, akcesoria dekoracyjne, figurki zwierząt (znajdujące kolekcjonerów), a także dżety/cekiny, które mają za zadanie ozdabiać m.in. ubiór, biżuterie, telefony komórkowe oraz paznokcie (tipsy). Przedsiębiorstwo tworzy również szkła kontaktowe i większość (około 76%) kryształków montowanych wewnątrz odblasków instalowanych na polskich drogach. Swoje produkty dekoracyjne oraz biżuterię sprzedaje wyłącznie w monobrandowych butikach.
Wikipedia
bóg Słowian, opiekun ognia oraz słońca
SJP.pl
Swarożyc (łac. Zuarasiz, Zuarasici; st.rus. Сварожиць; ros. Сварожиц [ˈsvarɔːʒiʦ]), Swarożycz (st.rus. Сварожичь, ros. Сварожич [ˈsvarɔːʒitɕ]) – słowiański bóg ognia, syn Swaroga. Jeden z niewielu bogów, których kult zaświadczony został na obszarze całej Słowiańszczyzny. Najprawdopodobniej jest tożsamy z Radogostem, rzadziej utożsamiany także z Dadźbogiem.
Wikipedia
kłótnie, sprzeczki, spory
SJP.pl
Swaryszów – wieś w Polsce położona w województwie świętokrzyskim, w powiecie jędrzejowskim, w gminie Sędziszów.
W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa kieleckiego.
17 sierpnia 1944 niemieccy żandarmi z Kielc z oddziałami ukraińskich nacjonalistów spacyfikowali wieś. 35 osób zamordowali w pobliskim lesie. Zatrzymano około 20 mężczyzn i wywieziono w okolice Pińczowa w celu budowania umocnień.
Wikipedia
mebel ze Swarzędza
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) geogr. miasto w województwie wielkopolskim, w powiecie poznańskim;
Wiktionary
Swarzędz (niem. Schwersenz) – miasto w woj. wielkopolskim, w powiecie poznańskim, siedziba gminy miejsko-wiejskiej Swarzędz. Położone nad Jeziorem Swarzędzkim, ok. 13 km od centrum Poznania. Jest siedzibą największej i najgęściej zaludnionej gminy wchodzącej w skład aglomeracji poznańskiej.
Wikipedia
(1.1) W lipcu minionego roku byliśmy z ciocią Melitą w Muzeum Pszczelarstwa w Swarzędzu.
Wiktionary
IPA: ˈsfaʒɛ̃nt͡s, AS: sfažẽnc
Wiktionary
rzecz. swarzędzanin m., swarzędzanka ż.
przym. swarzędzki
Wiktionary
mieszkaniec Swarzędza
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) mieszkaniec Swarzędza
Wiktionary
IPA: ˌsfaʒɛ̃nˈd͡zãɲĩn, AS: sfažẽnʒãńĩn
Wiktionary
rzecz. Swarzędz, swarzędzanka
przym. swarzędzki
Wiktionary
mieszkanka Swarzędza
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) mieszkanka Swarzędza
Wiktionary
IPA: ˌsfaʒɛ̃nˈd͡zãnka, AS: sfažẽnʒãnka
Wiktionary
rzecz. Swarzędz, swarzędzanin
przym. swarzędzki
Wiktionary
dotyczący Swarzędza
SJP.pl
przymiotnik
(1.1) dotyczący Swarzędza
Wiktionary
(1.1) Impreza, którą organizuje Ośrodek Kultury w Swarzędzu, rozpocznie się na swarzędzkim rynku o godzinie 16.
Wiktionary
IPA: sfaˈʒɛ̃nt͡sʲci, AS: sfažẽncʹḱi
Wiktionary
rzecz. Swarzędz, swarzędzanin, swarzędzanka
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) stpol. kłótnia, spór, sprzeczka
Wiktionary
rzecz. swary nmos.
czas. ndk. swarzyć
Wiktionary
wieś w Polsce
SJP.pl
Swarzewo (kaszb. Swôrzewò, niem. Schwarzau) – wieś w Polsce położona w województwie pomorskim, w powiecie puckim, w gminie wiejskiej Puck, na Kaszubach. Miejscowość z przystanią morską dla rybaków (pas plaży). W latach 1466–1772 Swarzewo było królewszczyzną królów polskich. Wieś królewska w starostwie puckim w powiecie puckim województwa pomorskiego w II połowie XVI wieku. W okolicy wsi występują nieeksploatowane jeszcze złoża soli kamiennej i soli potasowo-magnezowej. W Swarzewie znajduje się oczyszczalnia ścieków.
Wikipedia
kłócić się
SJP.pl
Swarzynice – wieś w Polsce położona w województwie lubuskim, w powiecie zielonogórskim, w gminie Trzebiechów.
W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa zielonogórskiego.
Wikipedia
fikcyjne mowy wkładane w usta sławnych postaci, układane w ramach ćwiczeń retorycznych
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) mot. pejor. pogardliwe określenie samochodu tesla
Wiktionary
1. znak w kształcie krzyża o równych ramionach załamanych w jedną stronę pod kątem prostym; świąszczyca;
2. godło hitlerowskiej organizacji politycznej, mające postać krzyża o ramionach załamanych pod kątem prostym w prawo; hakenkreuz
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) kult. wielokulturowy symbol szczęścia zwykle w kształcie równoramiennego krzyża o zagiętych ramionach;
(1.2) hist. polit. niemiecki emblemat narodowosocjalistyczny i neonazistowski w kształcie równoramiennego krzyża o zagiętych ramionach
Wiktionary
Swastyka (dewanagari स्वस्तिक, transliteracja svastika, transkrypcja swastika, 卐 lub 卍) – znak zazwyczaj w kształcie równoramiennego krzyża, o ramionach zagiętych pod kątem prostym. Nazwa svastika pochodzi z sanskrytu i oznacza „przynoszący szczęście” (svasti „powodzenie, pomyślność”, od su „dobry” i asti „jest”, -ka sufiks rzeczownikowy).
Wikipedia
IPA: sfasˈtɨka, AS: sfastyka
Wiktionary
przym. swastykowy
Wiktionary
(1.1) swarga, swarzyca, świąszczyca, swarożyca, symbol. 卍
(1.2) hakenkreuz, symbol. 卐
Wiktionary
gwarowo: swatka; swacha
SJP.pl
1. ten, który swata;
2. dawniej: osoba kojarząca małżeństwa;
3. regionalnie: ojciec zięcia lub synowej
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) etn. osoba, która swata dwie osoby, pośredniczy w zawieraniu związku małżeńskiego
(1.2) ojciec zięcia lub synowej
Wiktionary
Swat – osoba, która jest pośrednikiem w zawieraniu małżeństwa. Wyraz pochodzi od staropolskiego słowa swaćba, czyli wesele. Zależnie od regionu Polski określany też jako dziewosłęb, swach, raj, rajek, rajca, rajko, rajbieda, rajbasz, faktor lub faktur. Jego zasadniczą rolą było przedstawienie kandydata lub kandydatki do wstąpienia w związek małżeński w jak najlepszym świetle, ponadto swat zachęcał rodziców do obdarzenia panny pokaźnym wianem.
Wikipedia
(1.1) Ich swatem był wspólny znajomy.
(1.2) Umówiłem się ze swatem, żeby obgadać szczegóły chrzcin naszego wnuka.
Wiktionary
IPA: sfat, AS: sfat
Wiktionary
rzecz. swaty, swatanie
:: fż. swachna, swacha, swatka
czas. swatać
Wiktionary
(1.1) reg. śl. namównik., reg. śl. namownik.
(1.2) stpol. współteść, stpol. współteściowa
Wiktionary
radzić komuś małżeństwo z kimś, pośredniczyć w zawieraniu małżeństwa, polecać kogoś jako kandydata na męża lub kandydatkę na żonę
SJP.pl
czasownik przechodni niedokonany (dk. zeswatać)
(1.1) pośredniczyć w zaaranżowaniu małżeństwa; namawiać kogoś do poślubienia konkretnej osoby
Wiktionary
(1.1) Babcia swatała swoją wnuczkę z doktorem.
Wiktionary
rzecz. swadźba ż., swat mos., swatanie n., swatka ż.
czas. zeswatać dk.
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) odczasownikowy od|swatać.
Wiktionary
(1.1) Dość mam tego ciągłego swatania, jestem singlem i dobrze mi z tym.
Wiktionary
IPA: sfaˈtãɲɛ, AS: sfatãńe
Wiktionary
rzecz. swat mos., swatka ż., swaty nmos., zeswatanie n., wyswatanie n.
czas. swatać ndk., zeswatać dk., wyswatać dk.
Wiktionary
[czytaj: słocz]
1. próbka kosmetyku nakładana na skórę w celach testowych; słocz;
2. zegarek marki Swatch;
SJP.pl
Swatch AG – szwajcarski koncern zrzeszający producentów zegarków. Powstał w 1983 roku w wyniku przekształcenia firm ASUAG i SSIH. Twórcą marki Swatch był zmarły w czerwcu 2010 Nicolas G. Hayek.
Do koncernu należą następujące marki: Harry Winston, Breguet, Blancpain, Glashütte Original, Jaquet Droz, Léon Hatot, Omega, Longines, Rado, Union Glashütte, Tissot, ck watch & jewelry – Calvin Klein, Balmain, Certina, Mido, Hamilton, Swatch, Flik Flak, Endura.
Wikipedia
1. kobieta, która swata kogoś z kimś;
2. regionalnie: matka zięcia lub synowej
SJP.pl
1. kobieta, która swata kogoś z kimś;
2. regionalnie: matka zięcia lub synowej
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) etn. forma żeńska od: swat
(1.2) matka zięcia lub synowej
Wiktionary
Wikipedia
(1.1) Z Marii jest niezła swatka, skojarzyła już trzy małżeństwa.
(1.2) To ciasto upiekłam według przepisu mojej swatki.
Wiktionary
IPA: ˈsfatka, AS: sfatka
Wiktionary
rzecz. swadźba ż., swat, swachna, swacha, swatanie, swaty
czas. swatać
Wiktionary
regionalnie: matka zięcia lub synowej
SJP.pl
1. ten, który swata;
2. dawniej: osoba kojarząca małżeństwa;
3. regionalnie: ojciec zięcia lub synowej
SJP.pl
[czytaj: słoting] fałszywe powiadomienie policji o rzekomo mającym miejsce przestępstwie
SJP.pl
Swatting – nielegalna praktyka polegająca na fałszywym zawiadomieniu służb ratunkowych (np. poprzez zgłoszenie telefoniczne dyspozytorowi centrum powiadamiania ratunkowego) w celu sprowokowania nieuzasadnionej interwencji policji lub innych służb. Akt swattingu dokonuje się poprzez zgłoszenie poważnego zdarzenia o charakterze przestępczym, takiego jak podejrzenie podłożenia bomby, przemoc domowa, zabójstwo czy wzięcie zakładnika, które w rzeczywistości nie zaistniało lub poprzez fałszywe zgłoszenie nagłego zdarzenia związanego ze zdrowiem psychicznym, takiego jak próba samobójcza lub groźba dokonania przestępstwa przez osobę z problemami psychicznymi.
Wikipedia
1. ten, który swata;
2. dawniej: osoba kojarząca małżeństwa;
3. regionalnie: ojciec zięcia lub synowej
SJP.pl
Swaty – wieś w Polsce położona w województwie lubelskim, w powiecie ryckim, w gminie Ryki.
W latach 1975–1998 miejscowość należała administracyjnie do ówczesnego województwa lubelskiego.
Wieś jest sołectwem w gminie Ryki. Według Narodowego Spisu Powszechnego z roku 2011 wieś liczyła 1044 mieszkańców.
Wierni Kościoła rzymskokatolickiego należą do parafii Najświętszego Zbawiciela w Rykach.
Wikipedia
1. beztroska zabawa, figle, psoty; wygłupy, dokazywanie;
2. ignorowanie władz lub przepisów prawa, brak karności; samowola, samowolka;
3. przestarzale: wesoły, psotny charakter, chęć do żartów;
4. dawniej: rozpusta
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) książk. lekkomyślna zabawa
(1.2) przest. działanie samowolne, unikanie posłuszeństwa
Wiktionary
czas. swawolić ndk.
przym. swawolny
Wiktionary
(1.1) dokazywanie, figle, harce, psoty
(1.2) nieposłuszeństwo, samowola
Wiktionary
bawić się beztrosko, radośnie; psocić, figlować, wygłupiać się
SJP.pl
czasownik nieprzechodni niedokonany
(1.1) książk. bawić się wesoło, niekiedy łamiąc jakieś normy
(1.2) przest. nadużywać swobody, zachowywać się samowolnie
Wiktionary
rzecz. swawola ż.
przym. swawolny
Wiktionary
(1.1) wygłupiać się, psocić, dokazywać
Wiktionary
kobieta lubiąca beztroską zabawę, robiąca innym dowcipy i posty; psotnica, figlarka, żartownisia
SJP.pl
stopień wyższy od przysłówka: swawolnie
SJP.pl
stopień wyższy od przymiotnika: swawolny
SJP.pl
osoba lubiąca beztroską zabawę, robiąca innym dowcipy i posty; psotnik, figlarz, żartowniś
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) daw. ktoś, kto lubi się bawić i robić żarty
(1.2) daw. awanturnik, warchoł, rozpustnik
Wiktionary
(1.1) [Szajka przypomina Chłopców z placu broni Molnara.] Wybrana grupa swawolników nadaje ton klasie, płata mocne figle „belfrom“, [ma swoją tajemniczą skrytkę, w której odbywa narady, swego zdolnego, wesołego herszta i umie odpowiednio użytkować talenty członków.]
(1.1) przen..
(1.2) [Chwała Bogu!… niech-no już jegomość nie umiera… rychło ich tu patrzeć…] my do Zamościa uciekli… i tam ksiądz oddał pannę pani Witowskiej… dla przystojności… że to w wojsku swawolnicy bywają…
(1.2) Jerlicz mówi, że swawolnicy miejscowi wzniecili pożar dla łupieztwa sic..
(1.2) [Za ich przyzwoleniem] będzie król mocen takowych swawolników za nieprzyjaciół ojczyzny, [wywołańców (bannitów) i bezecnych (infames)] ogłosić, [i zaraz bez dołożenia się sejmowego wszelkie środki ku ich ukaraniu, zniesieniu i wygubieniu przedsiębrać.]
Wiktionary
rzecz.
:: fż. swawolnica ż.
Wiktionary
(1.1) przest. urwis
Wiktionary
dawniej: swawola
SJP.pl
1. skłonny do robienia żartów, do zabawy; psotny, figlarny;
2. będący przejawem czyjejś swawoli, np. swawolny uśmiech;
3. dawniej: nadużywający swobody; samowolny
SJP.pl
przymiotnik
(1.1) skłonny do robienia żartów, do zabawy
(1.2) przest. nadużywający swobody, samowolny
Wiktionary
(1.2) "Ludzie swawolni", jak ich określa dziejopis, chadzali i na Tatarów, i na Turków pod magnacką komendą, z Potockimi, Zbarskimi, Koreckimi.
Wiktionary
IPA: sfaˈvɔlnɨ, AS: sfavolny
Wiktionary
rzecz. swawola ż.
przysł. swawolnie
czas. swawolić
Wiktionary
(1.1) figlarny, pot. paradny, rozrywkowy, psotny
(1.2) czupurny, narowisty, pot. narwany, nieokiełznany, nieposkromiony, niesforny, nieuładzony, żart. rogaty, rozpasany, rozpuszczony, rozwichrzony, samowolny, szelmowski, wyłamujący się, wymykający się, fikuśny, niesforny, żart. nieuczesany, rozbrykany
Wiktionary
[czytaj: słejz-i] nazwisko
SJP.pl
Osoby o tym nazwisku:
Wikipedia
[czytaj: słetszert] bluza sportowa
SJP.pl
Emanuel Swedenborg, przed nobilitacją Swedberg (ur. 29 stycznia?/8 lutego 1688 w Sztokholmie, zm. 29 marca 1772 w Londynie) – szwedzki naukowiec, filozof, mistyk i interpretator Pisma Świętego.
Wikipedia
członek sekty religijnej, do której powstania przyczynił się Emanuel Swedenborg
SJP.pl
system teologiczny Emanuela Swedenborga, oparty na reinterpretacji Biblii w duchu mistycyzmu i neoplatonizmu
SJP.pl
swędosz pajęczarz - błonkówka z rodziny nasteczników
SJP.pl
nazwisko
SJP.pl
dawać odczucie nieprzyjemnego łaskotania, wywołującego chęć drapania; swędzieć
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) odczasownikowy od|swędzić.
Wiktionary
Wikipedia
czas. swędzić
rzecz. swąd mrz.
Wiktionary
(1.1) świerzbienie
Wiktionary
dawać odczucie nieprzyjemnego łaskotania, wywołującego chęć drapania; swędzieć
SJP.pl
czasownik nieprzechodni niedokonany (dk. brak)
(1.1) dawać odczucie nieprzyjemnego podrażnienia, wywołującego chęć drapania
(1.2) przest. wydzielać swąd, kopcić
(1.3) daw. męczyć, nękać kogoś czymś
czasownik zwrotny niedokonany swędzić się (dk. brak)
(2.1) stpol. martwić się
Wiktionary
IPA: ˈsfɛ̃ɲd͡ʑit͡ɕ, AS: sfẽńʒ́ić
Wiktionary
rzecz. swędzenie n., swąd mrz.
czas. swędzieć ndk.
Wiktionary
(1.1) swędzieć, świerzbieć
(2.1) alterować się
Wiktionary
dawać odczucie nieprzyjemnego łaskotania, wywołującego chęć drapania; swędzić
SJP.pl
Swędzieniejewice – wieś w Polsce położona w województwie łódzkim, w powiecie zduńskowolskim, w gminie Zapolice.
W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa sieradzkiego.
1 stycznia 1975 roku część obszaru wsi Swędzieniejewice (246 ha) włączono do Zduńskiej Woli.
Wikipedia
swędzik jesienny - gatunek roztocza wywołujący schorzenia dermatologiczne
SJP.pl
odmiana jazzu
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) muz. odmiana muzyki rozrywkowej popularna na przełomie lat 40. i 50. XX wieku
Wiktionary
Wikipedia
IPA: swʲit, AS: su̯ʹit
Wiktionary
[czytaj: słitaśny] potocznie: bardzo słodki, śliczniutki; słitaśny
SJP.pl
[czytaj: słitka] potocznie: selfie, na którym osoba przybiera słodki wyraz twarzy; sweet focia, słit focia, słitka
SJP.pl
roślina z rodziny goryczkowatych, występująca w 29 gatunkach; niebielistka
SJP.pl
Niebielistka, swercja (Swertia L.) – rodzaj roślin z rodziny goryczkowatych (Gentianaceae). Obejmuje ok. 150–160 gatunków. Najliczniej przedstawiciele tego rodzaju reprezentowani są w Afryce i Azji, mniej liczne gatunki rosną w Europie i Ameryce Północnej. W Polsce występuje tylko jeden – niebielistka trwała (Swertia perennis). Łacińska nazwa rodzaju pochodzi od nazwiska żyjącego na przełomie XVI i XVII w. holenderskiego ogrodnika – Emmanuela Swerta.
Wikipedia
ubranie wykonane z dzianiny, okrywające tułów i ręce
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) odzież. grube okrycie wierzchnie z dzianiny okrywające tułów i ręce
Wiktionary
Sweter, pulower – rodzaj ciepłej bluzy z dzianiny, najczęściej wełnianej (lub – współcześnie – z dodatkiem włókien sztucznych).Najcieplejsze, z długimi rękawami, nierozpinane (wkładane przez głowę – ang. pull – „ciągnąć”, over – „przez”; tu: „wciągać przez głowę”), często z golfem, dziane są z grubej wełny.
Wikipedia
(1.1) Jacek założył sweter, bo zrobiło się chłodno.
Wiktionary
IPA: ˈsfɛtɛr, AS: sfeter
Wiktionary
rzecz.
:: zdrobn. sweterek m.
:: zgrub. swetrzysko n.
przym. swetrowy
Wiktionary
(1.1) reg. śl. cwiter.
Wiktionary
zdrobnienie od: sweter
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) zdrobn. od: sweter
(1.2) mały sweter – dla dziecka lub zabawki
Wiktionary
(1.1) Babcia wieczorami działa nam sweterki.
Wiktionary
IPA: sfɛˈtɛrɛk, AS: sfeterek
Wiktionary
zob. sweter.
Wiktionary
Swetoniusz, właśc. Gajusz Swetoniusz Trankwillus, Gaius Suetonius Tranquillus (ur. ok. 69 n.e., zm. 130) – rzymski pisarz, pisał po łacinie i po grecku.
Pochodził ze stanu ekwickiego. Jego ojciec, Swetoniusz Laetus, był trybunem wojskowym przy XIII Legionie, gdzie walczył pod Bedriakum w oddziałach Otona, o czym Swetoniusz informuje w żywocie Otona.
Wikipedia
potocznie: osoba chodząca w swetrze
SJP.pl
maszyna dziewiarska do robienia swetrów
SJP.pl
wywołane przez różnorodne czynniki uczucie swędzenia skóry
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) med. dotkliwe swędzenie skóry;
Wiktionary
Wikipedia
(1.1) Nie było jasne, czy świąd jest formą odczuwania bólu, czy też zupełnie innym rodzajem doznań.
Wiktionary
przym. przeciwświądowy, świądogenny
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) odczasownikowy od|świadczyć.
(1.2) urz. zobowiązanie przekazywania lub wykonywania czegoś na czyjąś rzecz
(1.3) praw. zachowanie się dłużnika zgodne z zobowiązaniem
Wiktionary
Świadczenie – zachowanie się dłużnika zgodne z treścią zobowiązania zadośćczyniące godnemu ochrony interesowi wierzyciela.
Świadczenie może polegać na działaniu (czynność faktyczna lub prawna) lub na zaniechaniu.
Tradycyjnie w piśmiennictwie prawniczym przyjmuje się, że świadczenie może polegać na:
Wikipedia
IPA: ɕfʲjaṭˈt͡ʃɛ̃ɲɛ, AS: śfʹi ̯aṭčẽńe
Wiktionary
czas. świadczyć
Wiktionary
osoba pobierająca świadczenia pieniężne
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) korzystający ze świadczenia
Wiktionary
(1.1) Świadczeniobiorca ma prawo bezpłatnego wyboru świadczeniodawcy, lekarza, pielęgniarki i położnej podstawowej opieki zdrowotnej nie częściej niż trzy razy w roku kalendarzowym.
Wiktionary
podmiot udzielający świadczeń na podstawie pisemnej umowy
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) udzielający świadczenia
Wiktionary
(1.1) Świadczeniodawca pracujący w ramach umowy z NFZ musi umieścić na zewnątrz budynku tablicę informacyjną z logo NFZ i nazwą świadczeniodawcy.
Wiktionary
(1.1) usługodawca
Wiktionary
czasownik
(1.1) wykonywać dla kogoś pewną czynność
(1.2) być dowodem
Wiktionary
(1.1) Jakie usługi świadczy pański zakład?
(1.2) To, jak zachował się wobec nauczyciela, bardzo źle o nim świadczy.
Wiktionary
IPA: ˈɕfʲjaṭt͡ʃɨt͡ɕ, AS: śfʹi ̯aṭčyć
Wiktionary
rzecz. świadek m., świadectwo n., świadczenie n., oświadczyny n.
czas. oświadczyć dk.
Wiktionary
1. kobieta powołana przez sąd do złożenia zeznań w jakiejś sprawy;
2. kobieta potwierdzająca podpisem jakiś akt prawny;
3. kobieta obecna przy czymś i mogąca opowiedzieć o tym
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) dokument urzędowo poświadczający umiejętności, wiedzę, określone zdarzenie
(1.2) opowieść świadka określonych wydarzeń
Wiktionary
Świadectwo (także: certyfikat, dyplom, zaświadczenie, akt) – zwykle oficjalny dokument poświadczający jakiś fakt lub fakty. Na przykład akt urodzenia lub śmierci stwierdza podstawowe dane dotyczące faktów, że dana osoba urodziła się, żyje lub zmarła (zwykle zawiera też dane o dacie i miejscu urodzenia lub śmierci, obywatelstwie itp.). Świadectwo (zwłaszcza szkolne) może także potwierdzać wykształcenie, kwalifikacje lub stopień wyszkolenia danej osoby, odbyte kursy i zdane testy oraz oceny otrzymane w czasie tych egzaminów.
Wikipedia
IPA: ɕfʲjaˈdɛt͡stfɔ, AS: śfʹi ̯adectfo
Wiktionary
czas. świadczyć ndk., świadkować ndk.
rzecz. świadek m.
Wiktionary
szczątkowe wzniesienie terenu; ostaniec
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) osoba, która widziała coś na własne oczy
(1.2) przen. podobnie jak świadek (1.1), ale również w odniesieniu do rzeczy
(1.3) praw. osoba zeznająca podczas procesu sądowego;
(1.4) rel. osoba obecna podczas aktu religijnego (np. chrztu, bierzmowania, małżeństwa) i potwierdzająca jego zaistnienie
rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy
(2.1) geol. ostaniec
Wiktionary
Świadek – w prawie formalnym osoba powołana przez organ prowadzący postępowanie sądowe albo postępowanie administracyjne do złożenia zeznań. Zeznania świadka stanowią dowód w postępowaniu. Świadkiem może zostać osoba, która została ofiarą przestępstwa lub naruszenia przepisów prawa, była naocznym świadkiem przestępstwa bądź słyszała coś w sprawie dotyczącej danego naruszenia przepisów prawa. W roli świadka może występować również osoba, która jest w posiadaniu istotnych informacji dotyczących osoby posądzonej o popełnienie przestępstwa lub jest bezpośrednio bądź pośrednio zaangażowana w postępowanie.
Wikipedia
(1.1) Wczoraj na ulicy byłem świadkiem, jak matka uderzyła własne dziecko.
(1.2) Ten kościół był świadkiem wielu historycznych wydarzeń.
(1.3) Przypominam świadkowi o karze za składanie fałszywych zeznań.
(1.4) Krzysiek poprosił mnie, żebym był jego świadkiem na ślubie.
Wiktionary
IPA: ˈɕfʲjadɛk, AS: śfʹi ̯adek
Wiktionary
czas. świadczyć, świadkować
rzecz. świadectwo n., świadkowa ż., świadkowanie n.
Wiktionary
nazwisko
SJP.pl
czasownik
(1.1) być u kogoś za świadka (na ślubie, w sądzie)
Wiktionary
IPA: ɕfʲjatˈkɔvat͡ɕ, AS: śfʹi ̯atkovać
Wiktionary
rzecz. świadek m., świadectwo n., świadkowanie n.
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) odczasownikowy od|świadkować.
Wiktionary
czas. świadkować ndk.
rzecz. świadek m.
Wiktionary
przymiotnik
(1.1) książk. zdający sobie z czegoś sprawę
Wiktionary
(1.1) Świadom praw i obowiązków wynikających z założenia rodziny, uroczyście oświadczam, że wstępuję w związek małżeński.
Wiktionary
IPA: ˈɕfʲjadɔ̃m, AS: śfʹi ̯adõm
Wiktionary
rzecz. świadomie n., świadomość ż.
przym. świadomy
przysł. świadomie
czas. uświadomić
Wiktionary
(1.1) świadomy
Wiktionary
przysłówek
(1.1) w sposób przemyślany, zaplanowany; celowo
rzeczownik, rodzaj nijaki
(2.1) stpol. świadomość
Wiktionary
(1.1) W restauracji świadomie zrezygnowano z nadmiaru ozdób.
(1.1) Nie sądzę, żeby świadomie zdecydowała się na taki drastyczny krok.
Wiktionary
IPA: ɕfʲjaˈdɔ̃mʲjɛ, AS: śfʹi ̯adõmʹi ̯e
Wiktionary
rzecz. świadomość ż., uświadomienie n., uświadamianie n.
przym. świadomy, świadom
czas. uświadamiać ndk., uświadomić dk.
Wiktionary
stopień wyższy od przysłówka: świadomie
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) zdawanie sobie sprawy z czegoś;
(1.2) wiedza o istnieniu samego siebie
(1.3) posiadanie świata wewnętrznego z qualiami, z których niektóre mogą być wartościowane jako cierpienie – przyjemność
(1.4) stan przytomności
Wiktionary
Świadomość – podstawowy i fundamentalny stan psychiczny, w którym jednostka zdaje sobie sprawę ze zjawisk wewnętrznych, takich jak własne procesy myślowe oraz zjawisk zachodzących w środowisku zewnętrznym i jest w stanie reagować na nie (somatycznie lub autonomicznie).
Wikipedia
(1.1) Czy masz świadomość, ile problemów spowodowało twoje wystąpienie?
(1.2) Świadomość zwierząt sprawdza się z wykorzystaniem tzw. testu lustra.
(1.4) Pacjent po kilku godzinach odzyskał świadomość.
Wiktionary
IPA: ɕfʲjaˈdɔ̃mɔɕt͡ɕ, AS: śfʹi ̯adõmość
Wiktionary
rzecz. uświadomienie n., uświadamianie n., świadomie n.
czas. uświadamiać, uświadomić
przym. świadomy, świadom
przysł. świadomie
Wiktionary
przymiotnik
(1.1) taki, który ma świadomość czegoś, uzmysławia sobie coś, zdaje sobie sprawę z czegoś
(1.2) mający rozbudowaną świadomość; uświadomiony
(1.3) taki, który jest rezultatem celowego, zamierzonego działania
Wiktionary
(1.1) Niektórzy ludzie nie są świadomi zagrożeń związanych z paleniem tytoniu.
(1.2) Zwierzęta są jednostkami czującymi, myślącymi i świadomymi.
(1.3) Współcześnie apostazja rozumiana jest jako świadome, dobrowolne i publiczne odejście od wiary.
Wiktionary
IPA: ɕfʲjaˈdɔ̃mɨ, AS: śfʹi ̯adõmy
Wiktionary
rzecz. świadomie n., świadomość ż., uświadomienie n., uświadamianie n.
czas. uświadomić dk., uświadamiać ndk.
przym. świadom
przysł. świadomie
Wiktionary
(1.3) zamierzony, celowy, umyślny
Wiktionary
znak w kształcie krzyża o równych ramionach załamanych w jedną stronę pod kątem prostym; swastyka
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) etn. hist. słowiańska swastyka występująca w kilku wariantach
Wiktionary
(1.1) swarzyca, swarożyca
Wiktionary
1. kula ziemska;
2. dalekie strony;
3. ludzie połączeni wspólnotą zajęć;
4. przestrzeń, w której ktoś żyje;
5. zamieszkana planeta, część globu
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) cała Ziemia
(1.2) przen. planeta
(1.3) przestrzeń, w której się żyje
Wiktionary
Wikipedia
(1.1) Większość krajów świata należy do ONZ.
(1.1) Wikisłownik stawia sobie za cel opisanie wszystkich języków świata, istniejących i martwych.
(1.2) Niektórzy wierzą, że inne światy są zamieszkane.
(1.3) Świat dżungli amazońskiej zamieszkuje wiele ciekawych gatunków zwierząt.
Wiktionary
IPA: ɕfʲjat, AS: śfʹi ̯at
Wiktionary
(1.1) przym. światowy
(1.2-1.3) rzecz. zdrobn. światek m.
Wiktionary
(1.1) reg. śl. świot.
(1.3) otoczenie, okolica, przestrzeń życiowa
Wiktionary
skrót od: światowy
SJP.pl
nazwisko
SJP.pl
przymiotnik od: Świątki
SJP.pl
przymiotnik relacyjny
(1.1) związany ze Świątkami, dotyczący Świątek
Wiktionary
Wikipedia
rzecz. Świątki nmos., świątczanin m., świątczanka ż.
Wiktionary
przysłówek
(1.1) w sposób świąteczny
Wiktionary
(1.1) Bardzo mi się podobają świątecznie przybrane Katowice.
Wiktionary
rzecz. świąteczność ż., świątek mzw./mrz., święta ż./lm nm., święto n., święty mos.
czas. święcić ndk., świętować ndk.
przym. świąteczny, święty
Wiktionary
(1.1) odświętnie, uroczyście
Wiktionary
stopień wyższy od przysłówka: świątecznie
SJP.pl
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) odprzym. cecha tego, co jest świąteczne; cecha tych, którzy są świąteczni
Wiktionary
przym. świąteczny
przysł. świątecznie
Wiktionary
przymiotnik
(1.1) związany ze świętami, najczęściej ze świętami Bożego Narodzenia i Wielkanocy
(1.2) przypadający w dzień będący świętem; wolny od pracy, szkoły
(1.3) przeznaczony na święto, używany w dni świąteczne (1.2), na uroczyste okazje
(1.4) uroczysty, podniosły
Wiktionary
IPA: ɕfʲjɔ̃nˈtɛt͡ʃnɨ, AS: śfʹi ̯õntečny
Wiktionary
rzecz. święto n., świętowanie n., świątynia ż., święcenie n., święconka ż., poświęcenie n., świątynia ż., święty mos., świątek mrz./mzw.
czas. świętować ndk., święcić ndk., poświęcić dk.
przym. odświętny, święty
przysł. świątecznie, odświętnie
Wiktionary
(1.3) odświętny
(1.4) uroczysty
Wiktionary
nazwisko
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy
(1.1) ludowa rzeźba o tematyce religijnej, przedstawiająca świętego, Jezusa lub Matkę Boską
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(2.1) daw. święto
Wiktionary
IPA: ˈɕfʲjɔ̃ntɛk, AS: śfʹi ̯õntek
Wiktionary
rzecz. Świętowit mos., święty m., święto n., świętość ż., świętowanie n., poświętowanie n., święcenie n., poświęcenie n., Poświętne n., świątynia ż.
czas. świętować ndk., poświętować dk., święcić ndk., poświęcić dk.
przym. święty, świątobliwy, świętobliwy, świąteczny, odświętny
przysł. święcie, świątecznie, odświętnie
Wiktionary
zdrobnienie od: światełko
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj niemęskoosobowy, liczba mnoga
(1.1) elektr. połączone w szereg punkty oświetleniowe
forma rzeczownika.
(2.1) D. lp., M., B. i W. lm. od: światełko
Wiktionary
(1.1) Kiedy założycie światełka na choinkę?
Wiktionary
rzecz. światło n., światełko n.
Wiktionary
(1.1) lampki
Wiktionary
zdrobnienie od: światło
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) zdrobn. od: światło
(1.2) drobne źródło światła
Wiktionary
Światełko – czasopismo dla dzieci niewidomych i niedowidzących wydawane w Warszawie przez Polski Związek Niewidomych. Ukazuje się w dwóch wersjach: w języku Braille’a jako dwutygodnik i w wersji czarnodrukowej (druk powiększony) jako miesięcznik. Skierowane jest do dzieci w wieku gimnazjalnym. Prenumerata czasopisma jest bezpłatna.
Redaktorem naczelnym jest Ewa Fraszka-Groszkowska (2005).
Wikipedia
(1.2) Czy widzisz światełko w tunelu?
Wiktionary
IPA: ɕfʲjaˈtɛwkɔ, AS: śfʹi ̯ateu̯ko
Wiktionary
rzecz. światło n., światłość ż., świetlik m., świecidełko n., światełka lm nm.
czas. świecić ndk., oświetlać ndk., oświetlić dk.
przym. świetlisty, świetlny, świetlany, światły
Wiktionary
kobieta rzeźbiąca figurki świętych
SJP.pl
artysta ludowy rzeźbiący figurki świętych
SJP.pl
1. drewniana rzeźba o tematyce religijnej, zazwyczaj pokryta polichromią, wykonywana przez twórców ludowych - samouków;
2. dawniej: święto, dzień uroczysty
SJP.pl
3 miejscowości w Polsce:
dawne miejscowości:
Wikipedia
nazwisko
SJP.pl
zdrobnienie od: święto
SJP.pl
2 miejscowości w Polsce:
Wikipedia
Wikipedia
nazwisko
SJP.pl
Osoby noszące nazwisko Świątkowski:
Wikipedia
dawny stopień wyższy od przysłówka: światło (jasno, zrozumiale)
SJP.pl
stopień wyższy od przymiotnika: światły; bardziej światły
SJP.pl
mieszkaniec Świątnik Górnych (miasta w Polsce)
SJP.pl
mieszkanka Świątnik Górnych (miasta w Polsce)
SJP.pl
dawniej:
1. duchowny, kapłan;
2. strażnik świątyni, zakrystian
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) daw. rel. duchowny, kapłan
(1.2) daw. kośc. kościelny, zakrystian
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(2.1) daw. kalendarz
Wiktionary
Świątnik – osoba, która dawniej zajmowała się obsługą kościoła (świątyni).
Od czasu utworzenia w Polsce biskupstw zaczęły się również nadania gruntów i wsi na rzecz biskupów, kapituł katedralnych i kolegiat. Powstały wtedy także wyspecjalizowane do celów obsługi świątyń wsie zwane wsiami świątniczymi, łac. villa sanctuariorum. Do zadań świątników należała pomoc podczas nabożeństw kościelnych, całodobowa ochrona przed złodziejami, w tym ochrona skarbców, wykonywanie drobnych napraw w świątyniach, sprzątanie i dbanie o porządek, dzwonienie oraz oprowadzanie pielgrzymów. Takie wsie powstały od XI w przy katedrze w Gnieźnie, w Krakowie, Sandomierzu, Wrocławiu czy Wilnie. Świadczą o tym do dziś zachowane nazwy wsi: Świątniki. Wsie świątnicze miały specjalne przywileje i zwolnione były od pańszczyzny oraz wyłączone spod sądów świeckich. Świątnikami zostawali tylko mężczyźni o nieposzlakowanej opinii.
Wikipedia
(1.1) Na Wawelu dziesięciu kościelnych – niegdyś zwanych świątnikami – pilnuje najświętszego dla Polaków – nawet tych, którzy nie są katolikami – miejsca.
Wiktionary
rzecz. Świątniki nmos., święto n.
przym. święty
Wiktionary
nazwa wielu wsi w Polsce
SJP.pl
Wikipedia
przysłówek
(1.1) na sposób świątobliwy
Wiktionary
(1.1) Biskup skończył żywot świątobliwie dzień przed Matką Boską Zielną.
Wiktionary
przym. świątobliwy
rzecz. świątynia ż., świątobliwość ż.
Wiktionary
(1.1) bogobojnie, cnotliwie, pobożnie
Wiktionary
stopień wyższy od przysłówka: świątobliwie
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) cecha tego kto świątobliwy, tego co jest świątobliwe
Wiktionary
(1.1) Opat odznaczał się świątobliwością.
Wiktionary
przym. świątobliwy
przysł. świątobliwie
Wiktionary
(1.1) bogobojność, cnotliwość, pobożność, świętość
Wiktionary
stopień wyższy od przymiotnika: świątobliwy
SJP.pl
pobożny, bogobojny; świętobliwy
SJP.pl
przymiotnik
(1.1) książk. wyróżniający się pobożnością
(1.2) książk. świadczący o szczególnej pobożności
Wiktionary
(1.1) Relikwie tej świątobliwej mniszki czci się tutaj od XVII wieku.
(1.2) O szczególności zakonnika świadczyło jego świątobliwe zachowanie w kościele.
Wiktionary
przym. świętobliwy
przysł. świątobliwie
rzecz. świątek mzw./mrz., świątobliwość ż.
Wiktionary
(1.1) bogobojny, pobożny, rozmodlony
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) zespół poglądów, sądów, przekonań danej osoby na temat otaczającego świata czerpanych z rozmaitych dziedzin kultury, mający wpływ na jego zachowanie;
Wiktionary
Światopogląd – względnie stały zespół przekonań i opinii (często wartościujących) na temat otaczającego świata, czerpanych z rozmaitych dziedzin kultury, głównie z nauki, sztuki, religii i filozofii.
Wikipedia
(1.1) Mam wszystko, czego może chcieć uczciwy człowiek - światopogląd, wykształcenie, młodość, zdrowie…
Wiktionary
IPA: ˌɕfʲjatɔˈpɔɡlɔ̃nt, AS: śfʹi ̯atopoglõnt
Wiktionary
przym. światopoglądowy
przysł. światopoglądowo
Wiktionary
(1.1) pogląd na świat
Wiktionary
przymiotnik
(1.1) dotyczący światopoglądu
Wiktionary
IPA: ˌɕfʲjatɔpɔɡlɔ̃nˈdɔvɨ, AS: śfʹi ̯atopoglõndovy
Wiktionary
rzecz. światopogląd
przym. światopoglądowo
Wiktionary
obce imię męskie
SJP.pl
tworzący świat
SJP.pl
czasownik
(1.1) gw-pl|Mazury. żyć razem
Wiktionary
(1.1) Wtedy wróciuł do domu i oboje światowali. sic.
Wiktionary
mitologia słowiańska: bóg wojny i urodzaju Rugian (Słowian połabskich), odpowiednik wielu innych bogów m.in. Peruna i Rugiewita; Swantewit, Świętowit
SJP.pl
Idol ze Zbrucza, idol zbruczański, idol z Liczkowiec, bałwan ze Zbrucza, pot. Światowid – kamienny idol pochodzący z XI wieku, wydobyty w 1848 roku z rzeki Zbrucz w pobliżu wsi Liczkowce koło Husiatyna na Podolu.
Nazwa rzeźby wynika z podwójnej pomyłki: nadana została przez Joachima Lelewela, który oceniając wygląd rzeźby uznał ją błędnie za przedstawienie połabskiego Świętowita, którego imię zapisane po łacinie w formie Svantevit rozszyfrował błędnie jako Światowid, co miało znaczyć „patrzący w cztery strony świata”.
Wikipedia
przymiotnik dzierżawczy - należący do Światowida lub z nim związany
SJP.pl
książkowo: człowiek obyty w towarzystwie, umiejący się odpowiednio zachować w każdej sytuacji; salonowiec
SJP.pl
Wikipedia
Wikipedia
1. dawniej: pieśń świecka;
2. rodzaj roślin jednoliściennych z rodziny szparagowatych; Veltheimia
SJP.pl
żartobliwie: niechęć do otaczającej człowieka rzeczywistości
SJP.pl
przymiotnik
(1.1) odnoszący się do całego świata
(1.2) przen. o osobie: obyty w świecie, umiejący się zachować
Wiktionary
(1.1) To jest produkt światowej klasy…
(1.2) Człowiek światowy, jakim jestem, wszystko zniesie, wszystko ukryje, bo go do tego wdrażają od dzieciństwa – a jednak czułem, że nie wytrzymam.
Wiktionary
IPA: ɕfʲjaˈtɔvɨ, AS: śfʹi ̯atovy
Wiktionary
rzecz. światek mrz., świat, światowiec, światowość
przysł. światowo
Wiktionary
(1.1) międzynarodowy, globalny, ogólnoludzki
Wiktionary
dawne imię męskie
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy, nazwa własna
(1.1) rzad. imię|polski|m.
Wiktionary
Światozar – imię męskie.
Światozar imieniny obchodzi: 8 grudnia.
Wikipedia
(1.1) Mam na imię Światozar i jestem szewcem z Krakowa.
Wiktionary
IPA: ɕfʲjaˈtɔzar, AS: śfʹi ̯atozar
Wiktionary
związek utworzony latem 1934 roku na II Światowym Zjeździe Polaków z Zagranicy w Warszawie; Światowy Związek Polaków z Zagranicy
SJP.pl
Światowy Związek Polaków z Zagranicy (Światpol) – organizacja utworzona latem 1934 r. na II Światowym Zjeździe Polaków z Zagranicy w Warszawie w celu utrzymania więzi kulturalnych Polonii z Polską i w celu włączenia Polonii w działania na potrzeby państwa polskiego i popierania polityki rządu.
Wikipedia
1. budowla o charakterze sakralnym;
2. kościół chrześcijański
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) archit. rel. budowla postawiona dla celów religijnych: miejsce kultu, składania ofiar, celebrowania obrzędów;
(1.2) archit. ogrodowa budowla romantyczna, inspirowana antykiem, wznoszona dla celów estetycznych
(1.3) przen. miejsce szczególnie związane z jakąś działalnością, zwykle uroczystą
Wiktionary
Świątynia – miejsce kultu religijnego. W sensie szerszym, jest to każda budowla wzniesiona w celu sprawowania w niej wszelkiego rodzaju obrzędów religijnych. W sensie węższym, świątynią może być tylko taka budowla, która spełnia przynajmniej niektóre wyższe funkcje kultowe (np. składanie ofiar), sprawowane jedynie przez kapłanów.
Wikipedia
(1.1) Wierni zebrali się w świątyni na wieczorną modlitwę.
(1.1) Kładziono go codziennie przy bramie świątyni, zwanej Piękną, aby wstępujących do świątyni, prosił o jałmużnę.
(1.2) W Waszyngtonie widziałem parkową świątynię przy której gromadzili się imigranci z Haiti.
(1.3) Ławka nad rzeką stawała się jej świątynią odosobnienia, jej osobistym azylem.
Wiktionary
IPA: ɕfʲjɔ̃nˈtɨ̃ɲa, AS: śfʹi ̯õntỹńa
Wiktionary
rzecz. święto n., święty mos., święta ż., świętość ż., świętobliwość ż., świętoszek mos., świętoszka ż., świętowanie n., poświęcenie n., święcenie n., świątek mrz.
:: zdrobn. świątynka ż., świątyńka ż.
czas. święcić ndk., świętować ndk., uświęcić dk., poświęcić dk., poświęcać dk., wyświęcić dk., wyświęcać ndk., prześwięcić dk.
przym. świątynny, święty, świętobliwy, świętoszkowaty, świąteczny, odświętny, świątobliwy
przysł. odświętnie, świątecznie, świętobliwie, świątobliwie, świętoszkowato
Wiktionary
(1.1) sanktuarium
(1.3) przybytek
Wiktionary
zdrobnienie od: świątynia
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) rzad. templariusz
Wiktionary
(1.1) Otóż w „krajach frontowych”, gdzie świątynnicy walczyli z muzułmanami, przebywali głównie ludzie zdolni do noszenia broni, w przeciwieństwie do Francji, gdzie spośród 15 tys. aresztowanych większość stanowili zarządcy zakonnych majątków, kapelani, młynarze, wolarze i różni, nazwijmy to w ten sposób: emeryci.
(1.1) W 1164 r. w bitwie pod Harim z hufca 67 świątynników ocalało zaledwie siedmiu, w 1187 w bitwach u źródeł Cresson i pod Hittinem zakon stracił 290 rycerzy – prawie wszystkich w Ziemi Świętej.
(1.1) Paladyni, krzyżowcy, świątynnicy, bożogrobcy i inne, pomniejsze zakony skupiały najlepszych wojowników, rycerzy szkolonych w walce od najmłodszych lat.
Wiktionary
przymiotnik
(1.1) dotyczący świątyni
Wiktionary
rzecz. Świętowit mos., świątynia ż., święty mos.
przym. święty
Wiktionary
potocznie: miejsce na skrzyżowaniu ulic, które oznaczone jest światłami sygnalizacyjnymi
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj niemęskoosobowy, liczba mnoga
(1.1) pot. mot. miejsce oznaczone światłami sygnalizacyjnymi na skrzyżowaniu ulic lub dróg bądź sygnalizujące przejścia dla pieszych
forma rzeczownika.
(2.1) D. lp.; M., B. i W. lm. od: światło
Wiktionary
Wikipedia
(1.1) Autobus zatrzymał się na światłach.
Wiktionary
IPA: ˈɕfʲjatwa, AS: śfʹi ̯atu̯a
Wiktionary
(1.1) sygnalizacja świetlna
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) fiz. promieniowanie elektromagnetyczne w zakresie odbieranym przez oko;
(1.2) przedmiot będący źródłem światła (1.1)
(1.3) przen. o osobie będącej pociechą w życiu
(1.4) wewnętrzna przestrzeń przewodów
(1.5) pot. lm. sygnalizacja uliczna
(1.6) druk. pusta przestrzeń pomiędzy parami znaków, liniami tekstu i innymi elementami druku
(1.7) sport. tylna część bramki, równoległa do tylnej linii boiska
(1.8) pot. energia elektryczna
Wiktionary
Światło – pojęcie to ma inne znaczenie potoczne i w nauce.
Potocznie nazywa się tak widzialną część promieniowania elektromagnetycznego, czyli promieniowanie widzialne odbierane przez siatkówkę oka ludzkiego. Precyzyjne ustalenie zakresu długości fal elektromagnetycznych nie jest tutaj możliwe, gdyż wzrok każdego człowieka charakteryzuje się nieco inną wrażliwością – stąd za najszerszy przedział przyjmuje się 380-780 nm, choć często podaje się mniejsze zakresy (szczególnie od strony fal dłuższych), aż do 400–700 nm.
Wikipedia
(1.1) To światło jest bardzo mocne.
(1.2) Samochód ma dwa boczne światła.
(1.2) Stań tak, by nie widzieć tych migających świateł przed sobą
(1.7) Jacek trafił w światło bramki.
(1.8) Nie ma światła, sprawdź korki.
Wiktionary
IPA: ˈɕfʲjatwɔ, AS: śfʹi ̯atu̯o
Wiktionary
rzecz. świeca ż., świetlik m., światłość ż., oświetlenie n., naświetlenie n., świetlówka ż., naświetlanie n., świecenie n., oświetlanie n., prześwietlanie n., oświetlacz m.
:: zdrobn. światełko n., światełeczko n.
czas. świecić, naświetlać / naświetlić, oświetlać / oświetlić, oświecać / oświecić, prześwietlać / prześwietlić, zaświecać / zaświecić, poświecić, podświetlić / podświetlać
przym. świetlisty, świetlny, świetlany
Wiktionary
(1.1) blask, błysk, jasność
(1.2) oświetlenie
(1.8) prąd
Wiktionary
1. osłona przeciwsłoneczna używana w fotografice;
2. dawniej: abażur
SJP.pl
pochłaniający promienie świetlne
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) szt. technika malarska polegająca na różnicowaniu natężenia światła i eksponowaniu jego kontrastów;
(1.2) szt. efekt zastosowania światłocienia (1.1), rozłożenie światła i cienia na obrazie
(1.3) przen. niejasność, brak wyrazistości
Wiktionary
Światłocień (czasami nazywany także chiaroscuro) – technika malarstwa polegająca na różnicowaniu natężenia światła i eksponowaniu jego kontrastów. Artysta operujący tą techniką zwraca uwagę na wartości malarskie oświetlenia poszczególnych elementów swojej kompozycji. W zależności od miejsca, skąd pada światło, część z nich jest oświetlona, bardzo wyraźna, część natomiast – zacieniona. Zastosowanie światłocienia daje wrażenie trójwymiarowości ukazywanych przedmiotów. Światłocień pozwala realistycznie ukazać wnętrza i tak komponować przestrzeń obrazu, by światłem podkreślić główne elementy kompozycji. Technika ta wzmaga dramatyzm przedstawionych scen.
Wikipedia
(1.1) Zastosowanie światłocienia daje wrażenie trójwymiarowości ukazywanych przedmiotów.
(1.3) Do tych, co mają tak za tak, nie za nie — / Bez światłocienia, / Tęskno mi, Panie.
Wiktionary
przym. światłocieniowy
Wiktionary
przymiotnik relacyjny
(1.1) związany ze światłocieniem
Wiktionary
rzecz. światłocień m.
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) odprzym. cecha tego, co jest światłoczułe
(1.2) fot. miara czułości materiału na światło;
Wiktionary
Światłoczułość, S – wielkość odwrotnie proporcjonalna do naświetlania H określająca stopień reagowania fotograficznych materiałów światłoczułych na światło, potocznie zwana czułością. Dzięki naświetlaniu na wywołanej warstwie fotograficznej powstaje efekt określony przez kryterium czułości. Znajomość światłoczułości umożliwia określenie prawidłowej ekspozycji materiałów fotograficznych.
Wikipedia
przym. światłoczuły
Wiktionary
reagujący na światło
SJP.pl
przymiotnik
(1.1) wrażliwy na światło
Wiktionary
(1.1) Receptory tej niebywałej rośliny są wielce światłoczułe, zauważcie!
Wiktionary
IPA: ˌɕfʲjatwɔˈt͡ʃuwɨ, AS: śfʹi ̯atu̯očuu̯y
Wiktionary
rzecz. światłoczułość ż.
Wiktionary
technika druku płaskiego; odbitka wykonana tą techniką; fototypografia, fotodruk, heliografia, fototypia
SJP.pl
Światłodruk (fototypia, collotypia lub albertotypia) – technika druku płaskiego nie wykorzystująca rastra. Forma światłodrukowa wykonana jest z żelatyny. Żelatynę uczuloną dwuchromianem potasu wylewano na taflę szkła lustrzanego lub płytę metalową. Tak przygotowaną formę drukową naświetlano przez negatyw lampami łukowymi lub światłem słonecznym. Była ona bardzo delikatna i nietrwała.
Wikipedia
leczenie za pomocą promieni słonecznych lub ze sztucznych źródeł światła; fototerapia, światłoterapia
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) med. dział fizykoterapii obejmujący leczenie podczerwienią, światłem widzialnym i nadfioletem
Wiktionary
Fototerapia (światłoterapia), czyli światłolecznictwo, helioterapia – nazwa określająca różne działania mające u podstawy leczenie światłem.
W fototerapii wykorzystuje się naturalne źródła światła (helioterapia) oraz źródła sztuczne (aktynoterapia).
Wikipedia
(1.1) fototerapia
Wiktionary
o roślinach: rosnący, najlepiej rozwijający się w miejscach dobrze oświetlonych (np. krzew światłolubny)
SJP.pl
przymiotnik relacyjny
(1.1) biol. wymagający do prawidłowego rozwoju pełnego oświetlenia
Wiktionary
miernik natężenia oświetlenia, stosowany w przyrządach rejestrujących obrazy, takich jak kamery, aparaty fotograficzne, zarówno analogowe, jak i cyfrowe
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) techn. przyrząd do pomiaru natężenia światła;
Wiktionary
Światłomierz – rodzaj fotometru stosowany w fotografii. Służy do pomiaru natężenia światła (padającego lub odbitego), umożliwiając dobranie prawidłowych parametrów ekspozycji materiału światłoczułego.
Pomiaru natężenia oświetlenia możemy dokonać poprzez pomiar światła padającego na obiekt, który zamierzamy sfotografować lub poprzez pomiar światła odbitego od takiego obiektu.
Wikipedia
umożliwiający przenoszenie światła
SJP.pl
niewrażliwy na światło
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) cecha tego, co światłe
Wiktionary
Światłość (natężenie strumienia źródła światła) – w fotometrii, wielkość charakteryzująca wizualną jasność źródła światła. Światłość jest podstawową wielkością w fotometrii wizualnej. Jednostką światłości jest kandela, która należy do jednostek podstawowych układu jednostek SI.
Wikipedia
przym. światły
rzecz. światełko n., światło n., świetlik mrz./mzw.
Wiktionary
leczenie za pomocą promieni słonecznych lub ze sztucznych źródeł światła; światłolecznictwo, fototerapia
SJP.pl
Fototerapia (światłoterapia), czyli światłolecznictwo, helioterapia – nazwa określająca różne działania mające u podstawy leczenie światłem.
W fototerapii wykorzystuje się naturalne źródła światła (helioterapia) oraz źródła sztuczne (aktynoterapia).
Wikipedia
światłówka naziemnica - gatunek motyla z rodziny sówkowatych
SJP.pl
przezroczysta struktura z włókna szklanego, wykorzystywana do przesyłania światła jako nośnika informacji
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) techn. włókno, w którym następuje propagacja światła; falowód dla światła;
Wiktionary
Światłowód – przezroczysta zamknięta struktura z włókna szklanego wykorzystywana do propagacji światła jako nośnika informacji. Światłowody są także używane w celach medycznych, na przykład w technice endoskopowej, dekoracyjnych, w telekomunikacji, telewizji kablowej, technice laserowej, optoelektronice i jako składniki zintegrowanych układów optycznych. Medium transmisyjnym jest włókno światłowodowe o średnicy nieco większej od średnicy ludzkiego włosa. Jego zalety to zasięg i pasmo transmisji większe niż dla innych mediów transmisji.
Wikipedia
(1.1) Nie ma sygnału, bo światłowód się złamał.
Wiktionary
IPA: ɕfʲjatˈwɔvut, AS: śfʹi ̯atu̯ovut
Wiktionary
(1.1) falowód optyczny
Wiktionary
nazwisko
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) med. przewrażliwienie oczu na światło spowodowane podrażnieniem lub schorzeniem oczu (spojówek, tęczówek);
Wiktionary
Wikipedia
(1.1) Zapalenie spojówek objawia się m.in. światłowstrętem, swędzeniem i pieczeniem oczu.
Wiktionary
IPA: ɕfʲjatˈwɔfstrɛ̃nt, AS: śfʹi ̯atu̯ofstrẽnt
Wiktionary
(1.1) fotofobia
Wiktionary
1. cechujący się rozległą wiedzą i dużym doświadczeniem życiowym;
2. świadczący o czyjejś rozległej wiedzy i dużym doświadczeniu życiowym;
3. dawniej: widny, jasny, dobrze oświetlony
SJP.pl
przymiotnik jakościowy
(1.1) wyróżniający się posiadaną wiedzą i doświadczeniem
(1.2) charakterystyczny dla osoby posiadającej wiedzę i doświadczenie
Wiktionary
(1.2) W krainę szlachetnych porywów młodości wnosił swój światły sąd i swoją powagę.
Wiktionary
rzecz. światło n., świeca ż., świetlik m., światłość ż., oświetlenie n., naświetlenie n., świetlówka ż., naświetlanie n., świecenie n., oświetlanie n., prześwietlanie n., oświetlacz m., światełko n., światełeczko n.
czas. świecić, naświetlać / naświetlić, oświetlać / oświetlić, oświecać / oświecić, prześwietlać / prześwietlić, zaświecać / zaświecić, poświecić, podświetlić / podświetlać
przym. świetlisty, świetlny, świetlany
Wiktionary
(1.1) rozumny, oświecony
Wiktionary
rodzaj roślin z rzędu żabieńcowców, występujących niemal na całym świecie
SJP.pl
Świbka (Triglochin Riv. ex L.) – rodzaj roślin należący do rodziny świbkowatych (Juncaginaceae Rich.), obejmujący 26 gatunków występujących niemal na całym świecie, z czego dwa w Polsce: świbka błotna i świbka morska.
Nazwa naukowa rodzaju pochodzi od greckich słów τρεῖς (treis – trzy) i γλωχίν (glochin – szpic) i odnosi się do kształtu owoców tych roślin.
Wikipedia
rodzina roślin zielnych z klasy jednoliściennych, rosnących w miejscach wilgotnych, podmokłych, a także w zbiornikach wodnych
SJP.pl
Wikipedia
o cechach świbkowatych (rodzina roślin)
SJP.pl
nazwisko
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna
(1.1) geogr. rzeka na Ukrainie, w Karpatach Wschodnich, prawy dopływ Dniestru;
Wiktionary
Świca (ukr. Свіча, Swicza) – rzeka na Ukrainie, w Karpatach Wschodnich, prawy dopływ Dniestru.
Ma długość 107 km i powierzchnię dorzecza 1493 km². Ma źródła w Gorganach w obwodzie iwanofrankiwskim na wysokości 1200 m nad poziomem morza (pod szczytem Kruhła Młaka). Największymi dopływami są Mizuńka, Sukil i Łużanka. Wpływa do Dniestru poniżej Żurawna. Bardzo czysta rzeka, ponieważ omija większe miasta.
Wikipedia
Osoby o tym nazwisku:
Wikipedia
narzędzie urabiające skałę używane w wiertnictwie; ostatni element przewodu wiertniczego, będący najważniejszym narzędziem przy wierceniu otworu
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna
(1.1) geogr. dawniej miejscowość letniskowa, współcześnie dzielnica Otwocka;
(1.2) geogr. hydron. rzeka w Polsce prawobrzeżny dopływ Wisły uchodzący do niej pod Otwockiem;
(1.3) geogr. wieś w Polsce, w województwie lubelskim, w gminie Wola;
Wiktionary
Wikipedia
rzecz. świder m., świderek m., świdrzanin m., świdrzanka ż., świdrowanie n.
czas. świdrować ndk.
przym. świderski, świdrowy
Wiktionary
nazwisko
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) zdrobn. od świder
(1.2) mały świder
(1.3) spoż. zob. świderki.
rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy
(2.1) zool. pot. nazwa systematyczna|Melanoides tuberculata|ref=tak., mały ślimak wodny z rodzaju Melanoides
Wiktionary
Świderek – wieś w Polsce, położona w województwie podlaskim, w powiecie augustowskim, w gminie Augustów.
W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa suwalskiego.
Wikipedia
IPA: ɕfʲiˈdɛrɛk, AS: śfʹiderek
Wiktionary
rzecz. świder m., świdrowanie n., Świderek m., świderki nmos., Świder mrz.
czas. świdrować ndk.
przym. świdrowy, świderkowy
Wiktionary
(1.2) wiertełko
Wiktionary
nazwisko
SJP.pl
nazwisko
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj niemęskoosobowy, liczba mnoga
(1.1) spoż. rodzaj makaronu o kształcie sprężynek
forma rzeczownika|rodzaj=męskorzeczowy.
(2.1) M., B., i W. lm. od: świderek
Wiktionary
Świderki – wieś w Polsce położona w województwie lubelskim, w powiecie łukowskim, w gminie Wojcieszków. Obok miejscowości przepływa Bystrzyca, niewielka rzeka dorzecza Wisły.
W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa siedleckiego.
Wieś stanowi sołectwo w gminie Wojcieszków. Według Narodowego Spisu Powszechnego z roku 2011 wieś liczyła 562 mieszkańców.
Wierni Kościoła rzymskokatolickiego należą do parafii św. Zofii w Zofiborze.
Wikipedia
IPA: ɕfʲiˈdɛrʲci, AS: śfʹiderʹḱi
Wiktionary
rzecz. świder m., świderek m., świdrowanie n., Świderek m.
czas. świdrować ndk.
przym. świdrowy, świderkowy
Wiktionary
przypominający kształtem świderek
SJP.pl
1. styl architektoniczny charakterystyczny dla podwarszawskich domów letniskowych; styl nadświdrzański;
2. dom zbudowany w takim stylu
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) archit. styl drewnianej architektury letniskowej powstającej na przełomie XIX i XX w. w Polsce, pod Warszawą;
(1.2) archit. pot. budynek w stylu świdermajer (1.1)
Wiktionary
Świdermajer, styl nadświdrzański – nazwa drewnianej architektury letniskowej powstającej na przełomie XIX i XX wieku na południowy wschód od Warszawy, wzdłuż Drogi Żelaznej Nadwiślańskiej (Kolei Nadwiślańskiej) na tzw. linii otwockiej w letniskach: Anin, Międzylesie, Radość, Zbójna Góra, Miedzeszyn, Falenica, Emilianów, Michalin, Józefów, Świder (Letniska Falenickie) oraz w letnisku, a następnie Otwocku.
Wikipedia
rzecz. Świder m.
przym. świderski
Wiktionary
nazwisko
SJP.pl
przymiotnik relacyjny
(1.1) związany z Świdrem, dotyczący Świdra
Wiktionary
rzecz. Świder m., świdermajer mrz., świdrowanie n.
Wiktionary
1. miasto w Polsce;
2. wieś w Polsce;
3. wieś na Ukrainie;
4. dopływ Kostrzynia;
5. dopływ Sołotwy
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna
(1.1) geogr. miasto w województwie dolnośląskim;
Wiktionary
Świdnica (łac. Svidnica, niem. Schweidnitz, cz. Svídnice) – miasto w Polsce, w województwie dolnośląskim, siedziba powiatu świdnickiego oraz gminy wiejskiej Świdnica. Miasto leży historycznie na Dolnym Śląsku, na Przedgórzu Sudeckim, nad rzeką Bystrzycą. Świdnica wchodzi w skład aglomeracji wałbrzyskiej.
Wikipedia
IPA: ɕfʲidʲˈɲit͡sa, AS: śfʹidʹńica
Wiktionary
rzecz. świdniczanin m., świdniczanka ż.
przym. świdnicki, podświdnicki
Wiktionary
SJP.pl
przymiotnik relacyjny
(1.1) dotyczący Świdnika lub Świdnicy
Wiktionary
rzecz. Świdnica ż., Świdnik m., świdniczanin m., świdniczanka ż.
Wiktionary
1. mieszkaniec Świdnicy;
2. mieszkaniec Świdnika
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) mieszkaniec Świdnicy lub Świdnika
(1.2) osoba pochodząca z Świdnicy lub Świdnika, urodzona w Świdnicy lub Świdniku
Wiktionary
IPA: ˌɕfʲidʲɲiˈt͡ʃãɲĩn, AS: śfʹidʹńičãńĩn
Wiktionary
rzecz. Świdnica ż., Świdnik m.
:: fż. świdniczanka ż.
przym. świdnicki
Wiktionary
1. mieszkanka Świdnicy;
2. mieszkanka Świdnika
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) mieszkanka Świdnicy lub Świdnika
(1.2) kobieta pochodząca z Świdnicy lub Świdnika, urodzona w Świdnicy lub Świdniku
Wiktionary
IPA: ˌɕfʲidʲɲiˈt͡ʃãnka, AS: śfʹidʹńičãnka
Wiktionary
rzecz. Świdnica ż., Świdnik m.
:: fm. świdniczanin m.
przym. świdnicki
Wiktionary
miasto w Polsce
SJP.pl
Świdnik – miasto we wschodniej Polsce, w województwie lubelskim, siedziba powiatu świdnickiego. Według danych GUS z 31 grudnia 2019 r. miało 39 136 mieszkańców.
W 1786 roku Świdnik był wsią królewską w powiecie lubelskim województwa lubelskiego. Prawa miejskie uzyskał w 1954.
Wikipedia
Świdniki – wieś w Polsce położona w województwie lubelskim, w powiecie zamojskim, w gminie Miączyn.
W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa zamojskiego.
Wieś jest sołectwem w gminie Miączyn. Według Narodowego Spisu Powszechnego z roku 2011 wieś liczyła 406 mieszkańców.
Wieś jest siedzibą rzymskokatolickiej Matki Bożej Królowej Polski.
Wikipedia
roślina z rodziny różowatych występująca w wielu gatunkach
SJP.pl
Świdośliwa, świdośliwka (Amelanchier Medik.) – rodzaj krzewów lub niewielkich drzew z rodziny różowatych. Obejmuje ok. 24 gatunki, przy czym liczba ta jest zmienna ze względu na problematyczną klasyfikację wewnątrzrodzajową. Większość przedstawicieli występuje w Ameryce Północnej, tylko dwa – (A. ovalis i A. cretica) – rosną jako rodzime w południowej Europie, północno-zachodniej Afryce i południowo-zachodniej Azji i dwa we wschodniej Azji (A. sinica i A. asiatica). W Polsce przedstawiciele tego rodzaju należą do gatunków inwazyjnych: świdośliwa olcholistna A. alnifolia, Lamarcka A. lamarckii, kłosowa A. spicata. Błędnie z Polski podawana była świdośliwa jajowata A. ovalis i kanadyjska A. canadensis.
Wikipedia
Świdośliwa, świdośliwka (Amelanchier Medik.) – rodzaj krzewów lub niewielkich drzew z rodziny różowatych. Obejmuje ok. 24 gatunki, przy czym liczba ta jest zmienna ze względu na problematyczną klasyfikację wewnątrzrodzajową. Większość przedstawicieli występuje w Ameryce Północnej, tylko dwa – (A. ovalis i A. cretica) – rosną jako rodzime w południowej Europie, północno-zachodniej Afryce i południowo-zachodniej Azji i dwa we wschodniej Azji (A. sinica i A. asiatica). W Polsce przedstawiciele tego rodzaju należą do gatunków inwazyjnych: świdośliwa olcholistna A. alnifolia, Lamarcka A. lamarckii, kłosowa A. spicata. Błędnie z Polski podawana była świdośliwa jajowata A. ovalis i kanadyjska A. canadensis.
Wikipedia
świdrak okrętowiec - małż z rodziny toczkarzowatych, żywi się drewnem
SJP.pl
przymiotnik jakościowy
(1.1) gw-pl|Górny Śląsk. zezowaty
Wiktionary
czas. świdrzyć ndk.
Wiktionary
czasownik przechodni niedokonany (dk. prześwidrować)
(1.1) techn. wiercić przy użyciu świdra
(1.2) przen. działać przenikliwie i intensywnie
Wiktionary
(1.1) Robotnicy świdrowali otwory w ziemi pod pale fundamentowe.
(1.2) Ten wysoki, piskliwy dźwięk świdrował mi uszy.
Wiktionary
rzecz. świdrowanie n.
Wiktionary
(1.1) wiercić, przewiercać, drążyć
(1.2) przenikać, przeszywać, drażnić, penetrować
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) odczasownikowy od|świdrować.
Wiktionary
rzecz. świder m., świderek m., Świder m., Świderski m., świderki nmos.
czas. świdrować ndk.
przym. świderkowaty, świderski
przysł. świderkowato
Wiktionary
(1.1) wiercenie, borowanie
Wiktionary
1. podobny do ostrza świdra, skręcony spiralnie;
2. dawniej: zezowaty
SJP.pl
pasożytniczy pierwotniak powodujący choroby zwierząt i ludzi; trypanosom, trypanosoma
SJP.pl
Wikipedia
pasożytniczy pierwotniak powodujący choroby zwierząt i ludzi; trypanosom, trypanosoma
SJP.pl
Świdrowiec (Trypanosoma) – rodzaj pasożytniczych pierwotniaków należących do rodziny świdrowców (Trypanosomatidae), będących pasożytami bezwzględnymi zwierząt kręgowych, w tym człowieka.
Dojrzałe postacie zwane trypomastigota pasożytują w krwi zwierząt kręgowych i człowieka. Wektorem przenoszącym oraz drugim żywicielem są różne gatunki much, kleszczy. U ryb i płazów świdrowce są przenoszone przez pijawki. Jedynym wyjątkiem jest Trypanosoma equiperdum, która nie posiada drugiego żywiciela.
Wikipedia
przymiotnik od: świder
SJP.pl
przenikliwy, przeszywający, przenikający, trudny do zniesienia, dokuczliwy
SJP.pl
Bolesław Świdrygiełło - wielki książę litewski w latach 1430-1432
SJP.pl
Świdrygiełło, Bolesław Świdrygiełło (lit. Švitrigaila) (ur. między 1370 a 1376, zm. 10 lutego 1452) – wielki książę litewski w latach 1430–1432. Był synem Olgierda Giedyminowicza, wielkiego księcia litewskiego, i Julianny Aleksandrowny, księżniczki twerskiej; najmłodszym bratem Władysława II Jagiełły. W latach 1400–1402 książę podolski, 1419-1430 siewierski, czernihowski i trubczewski, członek rady hospodarskiej Wielkiego Księstwa Litewskiego w 1451 roku.
Wikipedia
czasownik niedokonany
(1.1) gw-pl|Górny Śląsk, Śląsk Cieszyński. zezować
Wiktionary
przym. świdraty
Wiktionary
płucodyszny ślimak z rodziny o tej samej nazwie (Clausilia), lądowy, o muszli najczęściej lewoskrętnej
SJP.pl
płucodyszny ślimak z rodziny o tej samej nazwie (Clausilia), lądowy, o muszli najczęściej lewoskrętnej
SJP.pl
Świdrzykowate, świdrzyki (Clausiliidae) – rodzina lądowych ślimaków trzonkoocznych (Stylommatophora), obejmująca ponad 1500 gatunków, ciepłolubnych i wilgociolubnych, szeroko rozmieszczonych na świecie. Są to ślimaki o różnorodnych preferencjach pokarmowych. Nie mają znaczenia gospodarczego.
Wikipedia
rodzina lądowych ślimaków; świdrzyki
SJP.pl
Świdrzykowate, świdrzyki (Clausiliidae) – rodzina lądowych ślimaków trzonkoocznych (Stylommatophora), obejmująca ponad 1500 gatunków, ciepłolubnych i wilgociolubnych, szeroko rozmieszczonych na świecie. Są to ślimaki o różnorodnych preferencjach pokarmowych. Nie mają znaczenia gospodarczego.
Wikipedia
dereń świdwa - krzew z rodziny dereniowatych, osiągający wysokość do 4 metrów, występujący w całej Europie w lasach i zaroślach, zarówno na zalewowych terenach w dolinach rzek, jak i na suchych zboczach
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) bot. nazwa systematyczna|Cornus sanguinea|L.|ref=tak., duży krzew pospolicie występujący w Polsce, z krwistoczerwonymi liśćmi w okresie jesiennym
Wiktionary
(1.1) Miejsce zaś było dobrze osłonione i dobrze wybrane, całe bowiem widły rzeczne i zewnętrzne brzegi były porośnięte częścią zwyczajnym dereniem, częścią świdwą.
Wiktionary
rzecz. świdwina ż.
Wiktionary
(1.1) dereń świdwa
Wiktionary
przymiotnik relacyjny
(1.1) odnoszący się do Świdwiborka, związany ze Świdwiborkiem
Wiktionary
(1.1) Zatrzymali się końmi wśród świdwiboreckich pól.
Wiktionary
rzecz. świdwiborczanin mos., świdwiborczanka ż., Świdwiborek mrz.
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) geogr. wieś w Polsce, w województwie mazowieckim, w powiecie ostrołęckim, w gminie Myszyniec;
Wiktionary
Świdwiborek – wieś sołeckaw Polsce położona w województwie mazowieckim, w powiecie ostrołęckim, w gminie Myszyniec.
Wikipedia
(1.1) Skoczymy do Świdwiborka po ciotkę Lucynę.
Wiktionary
rzecz. świdwiborczanin mos., świdwiborczanka ż.
przym. świdwiborecki
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj nijaki, nazwa własna
(1.1) geogr. jezioro na Równinie Wkrzańskiej, w województwie zachodniopomorskim;
(1.2) geogr. część wsi Brzeziny w Polsce, w województwie świętokrzyskim, w powiecie kieleckim, w gminie Morawica
rzeczownik, rodzaj niemęskoosobowy, liczba mnoga, nazwa własna
(2.1) geogr. wieś w Polsce, w województwie kujawsko-pomorskim, w powiecie sępoleńskim, w gminie Sępólno Krajeńskie;
Wiktionary
Zobacz też:
Wikipedia
(1.1) Na Świdwiu obrączkuje się rocznie ok. pięć tysięcy ptaków.
(2.1) Parę słów o Świdwiach znajdziecie w „Słowniku geograficznym Królestwa Polskiego”.
Wiktionary
rzecz. świdwianin mos., świdwianka ż.
przym. świdwiański
Wiktionary
miasto w Polsce
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna
(1.1) geogr. miasto w Polsce;
Wiktionary
Świdwin (niem. Schivelbein) – miasto w północno-zachodniej Polsce, w województwie zachodniopomorskim, siedziba powiatu świdwińskiego oraz gminy wiejskiej Świdwin, położone na Wysoczyźnie Łobeskiej nad Regą, przy drogach wojewódzkich: nr 151, nr 152, nr 162 oraz przy linii kolejowej nr 202, łączącej Stargard z Koszalinem, Słupskiem i z Gdańskiem.
Wikipedia
(1.1) Świdwin jest miastem pomorskim.
(1.1) W Świdwinie płynie rzeka Rega.
Wiktionary
IPA: ˈɕfʲidvʲĩn, AS: śfʹidvʹĩn
Wiktionary
rzecz. świdwinianin m., świdwinianka ż.
przym. świdwiński
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) bot. nazwa systematyczna|Cornus sanguinea|L.|ref=tak., duży krzew pospolicie występujący w Polsce, z krwistoczerwonymi liśćmi w okresie jesiennym
Wiktionary
(1.1) Porosłe świdwiną brzegi rzeki przyciągały stada wróbli.
Wiktionary
rzecz. świdwa ż.
Wiktionary
(1.1) dereń świdwa, świdwa
Wiktionary
mieszkaniec Świdwina
SJP.pl
mieszkanka Świdwina
SJP.pl
nazwisko
SJP.pl
nazwisko
SJP.pl
Wikipedia
nazwisko
SJP.pl
miasto w Polsce
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj niemęskoosobowy, liczba mnoga, nazwa własna
(1.1) geogr. miasto w Polsce, w województwie dolnośląskim, w powiecie świdnickim;
Wiktionary
Świebodzice (niem. Freiburg in Schlesien) – miasto w województwie dolnośląskim, w powiecie świdnickim.
W latach 1975–1998 miasto administracyjnie należało do województwa wałbrzyskiego. Od południa bezpośrednio graniczy z Wałbrzychem.
Wikipedia
(1.1) Książę Bernard na prośbę patrycjatu świdnickiego pozbawia Świebodzice przywileju miejskiego.
Wiktionary
rzecz. świebodziczanin mos., świebodziczanka ż.
przym. świebodzicki
Wiktionary
→ Świebodzice; świebodzki (rzadko)
SJP.pl
przymiotnik relacyjny
(1.1) odnoszący się do Świebodzic, związany z Świebodzicami
Wiktionary
(1.1) W świebodzickim rezerwacie przyrody ochroną objęto kwaśne buczyny, lasy łęgowe, grądy i ciepłolubne dąbrowy.
Wiktionary
rzecz. Świebodzice lm nm., świebodziczanin mos., świebodziczanka ż.
Wiktionary
mieszkaniec Świebodzic
SJP.pl
mieszkanka Świebodzic
SJP.pl
miasto w Polsce
SJP.pl
Świebodzin (niem. Schwiebus) – miasto w woj. lubuskim, siedziba powiatu świebodzińskiego i gminy miejsko-wiejskiej Świebodzin, na Pojezierzu Łagowskim. Według danych GUS z 31 grudnia 2021 Świebodzin liczył 21 254 mieszkańców.
Wikipedia
mieszkaniec Świebodzina
SJP.pl
mieszkanka Świebodzina
SJP.pl
SJP.pl
przymiotnik relacyjny
(1.1) dotyczący Świebodzina, związany z Świebodzinem
Wiktionary
rzecz. Świebodzin m., świebodzinianin m., świebodzinianka ż.
Wiktionary
skrót od: świecki
SJP.pl
1. sztuczne źródło światła, zazwyczaj w kształcie walca, wykonane z paliwa stałego, wewnątrz którego, przez całą długość, umieszczony jest knot;
2. element instalacji zapłonowej silnika;
3. figura gimnastyczna;
4. rakieta oświetlająca teren przed bombardowaniem, wyrzucana z samolotu wraz ze spadochronem; raca;
5. figura akrobacji lotniczej
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) przedmiot z wosku, parafiny lub stearyny mający knot, chemiczne źródło światła;
(1.2) przest. dawna jednostka natężenia światła równa 1,02 kandeli;
(1.3) sport. ćwiczenie gimnastyczne polegające na uniesieniu w górę nóg z leżenia na plecyecach;
(1.4) lotn. gwałtowny pionowy wzlot samolotu;
(1.5) przedmiot zmieniający skład powietrza w sposób zaplanowany przez wytwórcę
(1.6) techn. mot. zob. świeca zapłonowa.
(1.7) techn. mot. zob. świeca żarowa.
(1.8) daw. rakieta świetlna opadająca na spadochronie
Wiktionary
Świeca – źródło światła, zazwyczaj wykonane z paliwa stałego uformowanego najczęściej w walec, w osi którego na całej długości umieszczony jest knot. Dawniej świece wykonywane były głównie z wosku pszczelego, przez co w tej formie były dostępne dla zamożnych. Biedniejsi używali źródeł oświetlenia wykonanych z tańszego tłuszczu zwierzęcego. Obecnie świece najczęściej produkowane są z parafiny lub stearyny. Odmianą świecy umieszczonej w naczyniu jest znicz.
Wikipedia
(1.1) W kościele było jaśniej niż poprzednio. Nie tylko lampa oliwna paliła się przed głównym ołtarzem, ale też cztery świece koło trumny.
(1.1) Blask świec stworzył intymny nastrój.
(1.2) Natężenie oświetlenia tej zabytkowej lampy oceniano na 10 000 świec.
(1.3) Mówił do wszystkich, ale patrzył tylko na Wila, który zrobił już świecę i mostek, i w milczeniu ćwiczył przysiady.
Wiktionary
IPA: ˈɕfʲjɛt͡sa, AS: śfʹi ̯eca
Wiktionary
rzecz. światło n., świecznik m., świecenie n., przyświecanie n.
:: zdrobn. świeczka ż., świeczuszka ż.
czas. świecić ndk., świecować ndk., przeświecać ndk., przyświecać ndk.
przym. świecowy, świecowany, świetlany, światły, świetlny
Wiktionary
(1.1) gw-pl|Górny Śląsk|świyca.
Wiktionary
część jeziora Mamry
SJP.pl
Święcajty (niem. Schwenzait See) – jezioro w Polsce, położone na południe od Węgorzewa (województwo warmińsko-mazurskie, powiat węgorzewski, gmina Węgorzewo). Jezioro znajduje się w Krainie Wielkich Jezior Mazurskich na wysokości 116,2 m n.p.m.
Wikipedia
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) hist. górn. górnik przyświecający kopaczom w kopalni
(1.2) daw. sprzedawca świec
Wiktionary
rzecz. świeca ż.
Wiktionary
1. sztuczne źródło światła, zazwyczaj w kształcie walca, wykonane z paliwa stałego, wewnątrz którego, przez całą długość, umieszczony jest knot;
2. element instalacji zapłonowej silnika;
3. figura gimnastyczna;
4. rakieta oświetlająca teren przed bombardowaniem, wyrzucana z samolotu wraz ze spadochronem; raca;
5. figura akrobacji lotniczej
SJP.pl
Świeca – źródło światła, zazwyczaj wykonane z paliwa stałego uformowanego najczęściej w walec, w osi którego na całej długości umieszczony jest knot. Dawniej świece wykonywane były głównie z wosku pszczelego, przez co w tej formie były dostępne dla zamożnych. Biedniejsi używali źródeł oświetlenia wykonanych z tańszego tłuszczu zwierzęcego. Obecnie świece najczęściej produkowane są z parafiny lub stearyny. Odmianą świecy umieszczonej w naczyniu jest znicz.
Wikipedia
rzeczownik, rodzaj niemęskoosobowy, liczba mnoga
(1.1) rel. sakrament w niektórych kościołach chrześcijańskich, dający władzę uświęcania, tj. udzielania innych sakramentów;
forma rzeczownika.
(2.1) plural|święcenie.
Wiktionary
Sakrament święceń, święcenia – sakrament w Kościołach katolickich, starokatolickich, prawosławnych i anglikańskich, który nadaje władzę uświęcania, czyli udzielania innych sakramentów.
Wikipedia
rzecz. święcenie n., świętość ż.
przym. święcony
Wiktionary
(1.1) sakrament święceń
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) nadawanie świętego charakteru
(1.2) obchodzenie jako święto
(1.3) gw-pl|Mazowsze. święconka
Wiktionary
rzecz. świątek mzw./mrz., wyświęcanie n., święty mos., świętość ż., święconka ż., poświęcenie n., święcenia nmos., świątynia ż.
czas. święcić ndk.
przym. święcony, święty
Wiktionary
nazwisko
SJP.pl
Świechów – wieś w Polsce położona w województwie łódzkim, w powiecie kutnowskim, w gminie Oporów.
W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa płockiego.
Wikipedia
Święchowo (dodatkowa nazwa w j. kaszub. Swiãchòwò; niem. Friedrichsfelde) – kolonia w Polsce, położona na Kaszubach w województwie pomorskim, w powiecie bytowskim, w gminie Czarna Dąbrówka. Miejscowość jest częścią składową sołectwa Czarna Dąbrówka.
W latach 1975–1998 kolonia administracyjnie należała do województwa słupskiego.
Wikipedia
nazwisko
SJP.pl
gwarowo: brudzić, paprać w czymś
SJP.pl
mieszkaniec Świecia
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) mieszkaniec Świecia
(1.2) osoba pochodząca ze Świecia, urodzona w Świeciu
Wiktionary
rzecz. Świecie n.
:: fż. świecianka ż.
przym. świecki
Wiktionary
mieszkanka Świecia
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) mieszkanka Świecia
(1.2) kobieta pochodząca ze Świecia, urodzona w Świeciu
Wiktionary
rzecz. Świecie n.
:: fm. świecianin m.
przym. świecki
Wiktionary
Święcianowo (niem. Wiesenthal) – wieś w Polsce położona w województwie zachodniopomorskim, w powiecie sławieńskim, w gminie Malechowo.
W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa koszalińskiego.
Wikipedia
przymiotnik relacyjny
(1.1) dotyczący Święcian, związany z Święcianami
Wiktionary
(1.1) W piękny, słoneczny dzień 20 maja br. w rejonie święciańskim odbyły się smutne uroczystości poświęcone 75. rocznicy zbrodni popełnionej na obywatelach powiatu święciańskiego…
Wiktionary
rzecz. Święciany nmos.
Wiktionary
czasownik przechodni niedokonany (dk. poświęcić)
(1.1) czynić świętym, nakładać charakter sakralny
czasownik nieprzechodni niedokonany
(2.1) traktować jako święto, obchodzić uroczyście
czasownik zwrotny niedokonany święcić się
(3.1) móc wnet nadejść
Wiktionary
IPA: ˈɕfʲjɛ̃ɲt͡ɕit͡ɕ, AS: śfʹi ̯ẽńćić
Wiktionary
czas. poświęcać, uświęcać
rzecz. wyświęcanie n., świątek mrz./mzw.
przym. świąteczny
Wiktionary
(2.1) celebrować, czcić, świętować
(3.1) grozić, zanosić się, zapowiadać się
Wiktionary
Wikipedia
Wikipedia
nazwisko
SJP.pl
Wikipedia
coś co błyszczy, połyskuje; metalowa, szklana, kryształowa ozdoba; błyskotka
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) coś co błyszczy, połyskująca ozdóbka
(1.2) iron. biżuteria
Wiktionary
(1.2) Moja żona ma pięć szkatułek świecidełek, a wciąż kupuje kolejne.
Wiktionary
rzecz. światło n., światełko n., świeca ż., świetlik m., świecenie n., zaświecenie n., świecowanie n.
czas. świecić ndk., zaświecić dk., świecować ndk.
przym. świetlny, świetlisty, świecowy
przysł. świetliście
Wiktionary
(1.1) błyskotka
(1.2) błyskotka
Wiktionary
przypominający wyglądem świecidełko
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) stpol. miejsce, w którym składano ofiary
Wiktionary
IPA: ɕfʲjɛ̇̃ɲˈt͡ɕidlʲɲa, AS: śfʹi ̯ė̃ńćidlʹńa
Wiktionary
ekspresywnie: świecidełko; błyskotka
SJP.pl
1. kula ziemska;
2. dalekie strony;
3. ludzie połączeni wspólnotą zajęć;
4. przestrzeń, w której ktoś żyje;
5. zamieszkana planeta, część globu
SJP.pl
przysłówek
(1.1) całkowicie
(1.2) daw. świętobliwie
forma rzeczownika.
(2.1) Ms. lp. od: święto
Wiktionary
Świecie (niem. Schwetz) – miasto w Polsce położone w woj. kujawsko-pomorskim, w powiecie świeckim, siedziba powiatu świeckiego oraz gminy miejsko-wiejskiej Świecie. Według danych GUS z 31 grudnia 2023 roku Świecie liczyło 24 841 mieszkańców.
Świecie uzyskało lokację miejską w 1338 roku.
Wikipedia
(1.1) Milomira była święcie przekonana o Kazika niewinności.
(1.2) Staruszek święcie dokonał żywota w 65 roku kapłaństwa.
Wiktionary
rzecz. święta ż./lm nm., święto n., święty mos., świętobliwość ż.
przym. świętobliwy, święty
Wiktionary
(1.2) bogobojnie, cnotliwie, pobożnie
Wiktionary
Święciec – wieś w Polsce położona w województwie wielkopolskim, w powiecie konińskim, w gminie Kramsk. Tworzy samodzielne sołectwo Święciec.
W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa konińskiego.
Wikipedia
imię męskie
SJP.pl
Sieciech, Świeciech – staropolskie imię męskie, złożone z członu Wsze- („wszystek, każdy, zawsze”) w wersjach nagłosowych Sie- lub Świe-, oraz członu -ciech („cieszyć”). Może ono oznaczać „tego, który wszystkich cieszy” albo „tego, który się ze wszystkiego cieszy”.
Wikipedia
imię męskie
SJP.pl
Świeciechów – wieś w Polsce położona w województwie łódzkim, w powiecie opoczyńskim, w gminie Mniszków.
W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa piotrkowskiego.
Wierni Kościoła rzymskokatolickiego należą do parafii św. Andrzeja Apostoła w Wójcinie.
Wikipedia
wieś w województwie wielkopolskim, w powiecie leszczyńskim
SJP.pl
Święciechowa (niem. Schwetzkau) – wieś (do 1934 miasto) w Polsce w województwie wielkopolskim, w powiecie leszczyńskim, w gminie Święciechowa.
Wikipedia
przymiotnik od: Święciechowa, Święciechów
SJP.pl
dawny stopień wyższy od przysłówka: święcie (świątobliwie)
SJP.pl
rodzaj słodkowodnych ryb z rodziny alestesowatych
SJP.pl
Świecino (kaszb. Swiecëno, niem. Schwetzin) – wieś kaszubska w Polsce, położona w województwie pomorskim na północnych obrzeżach kompleksu leśnego Puszczy Darżlubskiej, w powiecie puckim, w gminie Krokowa. W skład sołectwa Świecino wchodzi również osada Zielony Dół.
Wikipedia
gatunek chrząszcza z rodziny świetlików
SJP.pl
1. laicki;
2. przymiotnik od: Świecko, Świecie, Świecie nad Osą
SJP.pl
przymiotnik jakościowy
(1.1) niemający związków z religią, niezależny od instytucji kościelnych
przymiotnik relacyjny
(2.1) niebędący księdzem, zakonnikiem, osobą duchowną
(2.2) o duchownym: taki, który nie jest zakonnikiem
(2.3) związany ze Świeciem, dotyczący Świecia
(2.4) związany ze Świeckiem, dotyczący Świecka
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(3.1) człowiek niebędący osobą duchowną
Wiktionary
Wierni świeccy (laikat) – wszyscy wierni, którzy nie są kapłanami bądź zakonnikami.
Wikipedia
(1.1) Z religijnego i militarnego starcia katolicyzmu południa Europy z protestantyzmem północy wyłonił się także kształt tak istotnych dla współczesnych pojęć, jak potrzeba tolerancji dla mniejszości religijnych, czy sprawowanie władzy bez odwoływania się do Boga (świeckie państwo)
Wiktionary
IPA: ˈɕfʲjɛt͡sʲci, AS: śfʹi ̯ecʹḱi
Wiktionary
(1.1) (2.1-2)
rzecz. świeckość ż.
(2.3)
rzecz. Świecie n.
Wiktionary
(1.1) laicki, areligijny, niereligijny
(3.1) laik
Wiktionary
1. laicki;
2. przymiotnik od: Świecko, Świecie, Świecie nad Osą
SJP.pl
Świecko (niem. Schwetig) – wieś sołecka w Polsce, położona w województwie lubuskim, w powiecie słubickim, w gminie Słubice.
Wikipedia
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) odprzym. cecha tego, co jest świeckie; cecha tych, którzy są świeccy
Wiktionary
Sekularyzm, świeckość – pojęcie powszechnie definiowane jako koncepcja braku integracji lub współzależności religii z publicznymi sprawami społeczeństwa. Często jest wiązany z okresem oświecenia w Europie i odgrywa główną rolę w społeczeństwach Zachodu. Idee rozdziału Kościoła od państwa i laickości wiele czerpią z sekularyzmu - idei stwierdzającej, że jest możliwy świat bez Boga. Antonimem sekularyzmu jest teokracja.
Wikipedia
rzecz. zeświecczanie n.
przym. świecki
Wiktionary
(1.1) laickość
Wiktionary
1. tradycyjne potrawy wielkanocne, poświęcone przez księdza w Wielką Sobotę
2. uroczyste śniadanie wielkanocne
SJP.pl
Święconka (w niektórych regionach Polski – święcone; niem. österliche Fleischweihe; Fleischweihe zu Ostern; Speisensegnung; łac. benedictio agni et carnium in die Sanctae Paschae) – nazwa pokarmów (głównie wędlin, jaj, chrzanu, chleba itd.) święconych w Wielką Sobotę w Kościołach katolickich Polski oraz w innych europejskich krajach.
Wikipedia
potrawy wielkanocne święcone w kościele katolickim w Wielką Sobotę
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) rel. pokarmy poświęcone w Wielką Sobotę i spożywane podczas Wielkanocy;
(1.2) rel. wielkanocny zwyczaj święcenia pokarmów w Wielką Sobotę
Wiktionary
Święconka (w niektórych regionach Polski – święcone; niem. österliche Fleischweihe; Fleischweihe zu Ostern; Speisensegnung; łac. benedictio agni et carnium in die Sanctae Paschae) – nazwa pokarmów (głównie wędlin, jaj, chrzanu, chleba itd.) święconych w Wielką Sobotę w Kościołach katolickich Polski oraz w innych europejskich krajach.
Wikipedia
(1.1) Obok, przed kościołem katolickim ludzie nieśli święconkę. Ksiądz w komży czekał na ostatnich parafian przed wejściem.
(1.1) W sobotę w domach katolickich święcono pokarmy. Kto miał się lepiej, przygotowywał święconkę u siebie, biedniejsi umawiali się między sobą, przynosili ją do jednego z mieszkańców i razem święcili.
(1.2) W środowisku polskich emigrantów w Hamburgu aż 89,5% respondentów nadal pielęgnuje święconkę.
Wiktionary
IPA: ɕfʲjɛ̃nˈt͡sɔ̃nka, AS: śfʹi ̯ẽncõnka
Wiktionary
rzecz. Świętowit mos., święty m., święcenie n., poświęcenie n., święto n., świętość ż.
czas. święcić ndk., poświęcić dk.
przym. święty, świąteczny, święcony
Wiktionary
(1.1) święcone
Wiktionary
przymiotnik
(1.1) o charakterze sakralnym; taki, który został poświęcony
Wiktionary
rzecz. święcenia nmos., święcenie n., święcone n., święconka ż.
czas. poświęcić dk., święcić ndk.
Wiktionary
1. usuwać wosk z ucha przy pomocy zapalonej świecy;
2. dawniej: oświecać, rozjaśniać
SJP.pl
1. usuwać wosk z ucha przy pomocy zapalonej świecy;
2. dawniej: oświecać, rozjaśniać
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) odczasownikowy od|świecować.
Wiktionary
rzecz. świeca ż., świecidełko n.
czas. świecować ndk.
Wiktionary
przymiotnik relacyjny
(1.1) związany z świecą, dotyczący świecy
Wiktionary
rzecz. świecznik mzw./mrz., świeczka ż., świecidełko n., świeca ż.
Wiktionary
zdrobnienie od: świeca
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) zdrobn. od: świeca
(1.2) mała lub cienka świeca
Wiktionary
Świeca – źródło światła, zazwyczaj wykonane z paliwa stałego uformowanego najczęściej w walec, w osi którego na całej długości umieszczony jest knot. Dawniej świece wykonywane były głównie z wosku pszczelego, przez co w tej formie były dostępne dla zamożnych. Biedniejsi używali źródeł oświetlenia wykonanych z tańszego tłuszczu zwierzęcego. Obecnie świece najczęściej produkowane są z parafiny lub stearyny. Odmianą świecy umieszczonej w naczyniu jest znicz.
Wikipedia
(1.1) Kiedy umarła, setki świeczek na jej grobie stawiali, Żydzi i nie Żydzi.
Wiktionary
IPA: ˈɕfʲjɛt͡ʃka, AS: śfʹi ̯ečka
Wiktionary
rzecz. świeca ż., świecznik m.
:: zdrobn. świeczuszka ż.
przym. świecowy, świetlny
Wiktionary
nazwisko
SJP.pl
1. rodzaj roślin z rodziny jaskrowatych;
2. rodzaj grzybów z rodziny szyszkogłówkowatych
SJP.pl
Wikipedia
1. podstawka na świece;
2. być, stać na świeczniku - zajmować wysokie stanowisko w jakiejś hierarchii
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) przedmiot z uchwytem na świecę lub kilka świec
(1.2) przen. wysokie, eksponowane stanowisko
rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy
(2.1) przest. pot. legendarny duch chodzący z latarką po polu i pokutujący za swoje winy
Wiktionary
Wikipedia
(1.1) Babcia podarowała mi piękny, mosiężny świecznik.
(1.2) Raut zaszczyciły osoby ze świecznika: burmistrz, pleban i komendant policji.
(2.1) Podobno w zamierzchłych czasach po tej miejscowości chodziły świeczniki.
Wiktionary
IPA: ˈɕfʲjɛt͡ʃʲɲik, AS: śfʹi ̯ečʹńik
Wiktionary
rzecz. świeca ż., świeczka ż., świeczuszka ż., światło n., świecenie n., przyświecanie n.
czas. świecić ndk., świecować ndk., przeświecać ndk., przyświecać ndk.
przym. świecznikowy, świecowy, świecowany
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) zdrobn. od: świeczka
(1.2) mała świeczka
Wiktionary
(1.1) I jak ja w środek zapalę tą taką okrągłą świeczuszkę taką, wiesz, tą metalową w takim pojemniczku.
Wiktionary
rzecz. świeca ż., świeczka ż., świecznik mrz./mzw.
Wiktionary
Świedziebnia – wieś w Polsce położona w województwie kujawsko-pomorskim, w powiecie brodnickim, w gminie Świedziebnia.
Wikipedia
przymiotnik od: Świedziebnia; świedziebski
SJP.pl
przymiotnik od: Świedziebnia; świedziebniański
SJP.pl
świergot
SJP.pl
o ptakach: wydawać trele; ćwierkać, świergotać, kwilić, śpiewać, szczebiotać
SJP.pl
dawniej: plotkarz, papla, gaduła
SJP.pl
świergotliwy;
1. skłonny do świegotania; świergoczący, świegoczący;
2. przypominający świegotanie ptaków
SJP.pl
Wikipedia
dawniej: ojciec męża lub żony; teść, świekr
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) daw. ojciec męża
(1.2) przest. ojciec męża lub żony
Wiktionary
Relacja rodzinna (także relacja lub stosunek genealogiczny; pot. nazwa lub rodzaj pokrewieństwa i powinowactwa, nazewnictwo, nazwy członków rodziny) – nazwa i rodzaj stosunku zachodzącego między dwiema osobami należącymi do tej samej rodziny, a wynikającego z faktu filiacji i koicji (w genealogii) lub – szerzej – z pokrewieństwa i powinowactwa (w pozostałych naukach). Na relację taką mają również wpływ stopień pokrewieństwa i powinowactwa (pierwszy, drugi, trzeci itd.), różnica pokoleń oraz linia pokrewieństwa i powinowactwa (prosta i boczna, wstępna i zstępna). Relacje rodzinne oblicza się od jednej osoby, którą w genealogii można nazywać probantem, do innego członka jej rodziny.
Wikipedia
(1.1) (…) tak dawniej jak i dzisiaj u ludu, który tej nazwy w wielu stronach używa, świekier, świokier, świekra, świokra, świekrucha oznacza tylko rodziców męża, a teść i teścia – rodziców żony.
(1.2) I przyjął go wdzięcznie świekier jego, ojciec dziewki onej, a mieszkał u niego, przez trzy dni, i jedli i pili i nocowali tam.
Wiktionary
IPA: ˈɕfʲjɛ̇cɛr, AS: śfʹi ̯ėḱer
Wiktionary
rzecz. fż. świekra
przym. świekrowy
Wiktionary
(1.1) świekr, daw. świokier
(1.2) teść, daw. cieść
Wiktionary
dawniej: matka męża, rzadziej żony; teściowa
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) zob. świekier.
Wiktionary
Relacja rodzinna (także relacja lub stosunek genealogiczny; pot. nazwa lub rodzaj pokrewieństwa i powinowactwa, nazewnictwo, nazwy członków rodziny) – nazwa i rodzaj stosunku zachodzącego między dwiema osobami należącymi do tej samej rodziny, a wynikającego z faktu filiacji i koicji (w genealogii) lub – szerzej – z pokrewieństwa i powinowactwa (w pozostałych naukach). Na relację taką mają również wpływ stopień pokrewieństwa i powinowactwa (pierwszy, drugi, trzeci itd.), różnica pokoleń oraz linia pokrewieństwa i powinowactwa (prosta i boczna, wstępna i zstępna). Relacje rodzinne oblicza się od jednej osoby, którą w genealogii można nazywać probantem, do innego członka jej rodziny.
Wikipedia
dawniej: matka męża, rzadziej żony; teściowa
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) przest. matka męża, rzadziej żony
forma rzeczownika.
(2.1) D. lp. od: świekier
Wiktionary
Relacja rodzinna (także relacja lub stosunek genealogiczny; pot. nazwa lub rodzaj pokrewieństwa i powinowactwa, nazewnictwo, nazwy członków rodziny) – nazwa i rodzaj stosunku zachodzącego między dwiema osobami należącymi do tej samej rodziny, a wynikającego z faktu filiacji i koicji (w genealogii) lub – szerzej – z pokrewieństwa i powinowactwa (w pozostałych naukach). Na relację taką mają również wpływ stopień pokrewieństwa i powinowactwa (pierwszy, drugi, trzeci itd.), różnica pokoleń oraz linia pokrewieństwa i powinowactwa (prosta i boczna, wstępna i zstępna). Relacje rodzinne oblicza się od jednej osoby, którą w genealogii można nazywać probantem, do innego członka jej rodziny.
Wikipedia
(1.1) Synowa patrzyła z podziwem na swoją świekrę.
(1.1) […] tak dawniej jak i dzisiaj u ludu, który tej nazwy w wielu stronach używa, świekier, świokier, świekra, świokra, świekrucha oznacza tylko rodziców męża, a teść i teścia – rodziców żony.
Wiktionary
IPA: ˈɕfʲjɛkra, AS: śfʹi ̯ekra
Wiktionary
przym. świekrowy
rzecz. świekier m.
Wiktionary
(1.1) daw. świekrew, daw. świokra, reg. świekrucha, teściowa, daw. teścia, reg. teszcza
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) daw. gw-pl|Kraków. matka męża
Wiktionary
(1.1) świekrowa
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) daw. gw-pl|Kraków. matka męża
Wiktionary
(1.1) świekrocha
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) matka męża; zob. świekra.
forma rzeczownika.
(2.1) D. lp. oraz M., B. i W. lm. od: świekra
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) stpol. matka męża
Wiktionary
(1.1) świekra, świekry
Wiktionary
Świeligów – wieś w Polsce położona w województwie wielkopolskim, w powiecie ostrowskim, w gminie Ostrów Wielkopolski, ok. 6 km na zachód od Ostrowa.
Wikipedia
Świelino (do 1945 niem. Schwellin) – wieś w Polsce położona w województwie zachodniopomorskim, w powiecie koszalińskim, w gminie Bobolice. W czasach PRL-u w Świelinie mieścił się PGR. Obecnie budynki nie są użytkowane.
Wieś leży przy trasie byłej linii wąskotorowej Białogard – Świelino – Bobolice.
Wikipedia
Świemino (do 1945 niem. Schwemmin) – wieś w Polsce położona w województwie zachodniopomorskim, w powiecie koszalińskim, w gminie Biesiekierz.
Według danych z 31 grudnia 2008 r. wieś miała 260 mieszkańców.
Do XVII wieku osada rolnicza Świemino była folwarkiem wchodzącym w skład majątku w Parsowie. Po śmierci Wawrzyńca, ostatniego potomka z rodu von Parsow, majątek przeszedł na własność rodu pomorskiego von Heydebreck. W II połowie XIX wieku majątek należał do starosty Koszalina von Gerlach-Parsow. Po II wojnie światowej majątek upaństwowiono.
Wikipedia
Świemirowo (kaszb. Czmirowò lub też Smirowò, Semierowò, niem. Schmierau) – południowo-zachodnia dzielnica Sopotu. Część Świemirowa położona bezpośrednio przy granicy miasta nazywana jest Stawowiem.
Południowo-wschodnia część dzielnicy ma charakter rzemieślniczo-usługowy, północno-zachodnia natomiast willowy.
Wikipedia
nazwisko
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męski
(1.1) bartn. rodzina pszczół miodnych żyjąca dziko w dziupli drzewa
(1.2) bartn. naturalna dziupla w drzewie, w której gnieździ się świepot (1.1)
Wiktionary
(1.1) Sędziwy niedźwiedź roztył się przez lato, strasznie łupieżąc świepota i rogaciznę.
Wiktionary
IPA: ˈɕfʲjɛpɔt, AS: śfʹi ̯epot
Wiktionary
(1.1) świepiot, szwepot, szwepiot
Wiktionary
imię męskie
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy, nazwa własna
(1.1) imię|polski|m.
Wiktionary
Wikipedia
(1.1) Mam na imię Świerad i jestem studentem z Wrocławia.
Wiktionary
IPA: ˈɕfʲjɛrat, AS: śfʹi ̯erat
Wiktionary
rzecz. Świeradów m., Wszerad m., świeradowianin m., świeradowianka ż.
:: zdrobn. Świeradek m.
przym. Świeradowy, świeradowski
Wiktionary
zdrobnienie od: Świerad (imię męskie)
SJP.pl
przymiotnik dzierżawczy - należący do Świeradka lub z nim związany
SJP.pl
Świerad z małżonką; Świeradowie
SJP.pl
miasto w Polsce
SJP.pl
Świeradów-Zdrój (niem. Bad Flinsberg) – miasto uzdrowiskowe w województwie dolnośląskim, w powiecie lubańskim.
Według danych GUS z 1 stycznia 2023 r. miasto miało 3985 mieszkańców (635. miejsce w kraju).
Wikipedia
mieszkaniec Świeradowa Zdroju
SJP.pl
mieszkanka Świeradowa
SJP.pl
imię męskie
SJP.pl
przymiotnik dzierżawczy - należący do Świerada lub z nim związany
SJP.pl
nazwisko
SJP.pl
przymiotnik od: Świercze-Koty
SJP.pl
nazwisko
SJP.pl
Świercz – osada wsi Dobre w Polsce, położona w województwie zachodniopomorskim, w powiecie koszalińskim, w gminie Będzino.
W latach 1975–1998 Świerczć położony był w województwie koszalińskim.
Wikipedia
nazwisko
SJP.pl
Wikipedia
Świercze (do 1 kwietnia 1986 Świercze Koty) – wieś w Polsce, położona w województwie mazowieckim, w powiecie pułtuskim, w gminie Świercze. Ma status sołectwa.
W latach 1975–1998 miejscowość położona była w województwie ciechanowskim.
Miejscowość jest siedzibą gminy Świercze.
Wikipedia
zdrobnienie od: świerk
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) niewielki świerk
Wiktionary
Osoby:
Miejsca:
Inne:
Wikipedia
(1.1) Między świerczkami stała kapliczka z figurką świętego Jana Nepomucena.
Wiktionary
rzecz. świerczyna ż., świerk mrz.
przym. świerkowy
Wiktionary
(1.1) góry. smreczek
Wiktionary
Inne:
Zobacz też: Świerczów, Świerszczewo
Wikipedia
nazwisko
SJP.pl
Wikipedia
nazwisko
SJP.pl
6 miejscowości w Polsce:
Wikipedia
przymiotnik od: Świercze
SJP.pl
drzewo iglaste lub jego gałązki
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) młode gałązki świerku
(1.2) leśn. drewno z drzewa świerkowego
(1.3) leśn. las świerkowy
Wiktionary
Wikipedia
(1.1) Wieniec ze świerczyny Celina położyła na grobie nauczycielki.
(1.2) Kołyskę dla małej zrobił ze świerczyny, w ogóle nie prosząc stolarza o pomoc.
(1.3) Profesor lubił spacerować po świerczynie zimą.
Wiktionary
rzecz. świerczek mrz., świerk mrz.
przym. świerkowy
Wiktionary
(1.2) świerk
(1.3) gw-pl|Podhale|smreczyna.
Wiktionary
1 miejscowość w Polsce:
1 ciek w Polsce:
Wikipedia
nazwisko
SJP.pl
Wikipedia
dawniej: Jekaterynburg (miasto w Rosji)
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna
(1.1) geogr. hist. Jekaterynburg (nazwa oficjalna w latach 1924-1991);
Wiktionary
Jekaterynburg (ros. Екатеринбург, Jekatierinburg) – miasto w azjatyckiej części Rosji położone po wschodniej stronie środkowego Uralu, w obwodzie swierdłowskim, nad rzeką Iset. W latach 1924–1991 nosiło nazwę Swierdłowsk (ros. Свердловск) na cześć bolszewickiego przywódcy Jakowa Swierdłowa.
Wikipedia
przym. swierdłowski
Wiktionary
przymiotnik od: Swierdłowsk
SJP.pl
przymiotnik
(1.1) związany z Swierdłowskiem, dotyczący Swierdłowska (obecnie Jekaterynburg)
Wiktionary
rzecz. Swierdłowsk m.
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) o ptakach: wydawanie krótkich, wysokich dźwięków
(1.2) o ludziach, zwłaszcza dzieciach: szybkie i wesołe wypowiadanie słów
Wiktionary
rzecz. świergot m., świergotliwość ż.
czas. świergolić ndk.
Wiktionary
(1.1) świergotanie, świegotanie, szczebiotanie, ćwierkanie, ćwierkotanie
(1.2) świergotanie, świegotanie, szczebiotanie
Wiktionary
o ptakach: świergotać z cicha, od czasu do czasu
SJP.pl
śpiew ptaków; świergotanie; ćwierkanie
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) ornit. wysoki i krótki dźwięk śpiewu małego ptaka
(1.2) przen. dźwięk głosów dzieci lub młodych kobiet
Wiktionary
(1.1) Usłyszeliśmy przenikliwy świergot w koronie drzewa.
Wiktionary
rzecz. świergotanie n., świergotek m., świergolenie n., świergotliwość ż., zaświergotanie n.
czas. świergotać ndk., zaświergotać dk., świergolić ndk.
przym. świergotliwy
przysł. świergotliwie
Wiktionary
o ptakach: wydawać głos; świegotać
SJP.pl
czasownik
(1.1) o ptakach: wydawać krótkie, wysokie dźwięki
(1.2) pot. przen. mówić w sposób szybki i radosny
Wiktionary
(1.1) Ptaki świergotały za oknem.
Wiktionary
IPA: ɕfʲjɛrˈɡɔtat͡ɕ, AS: śfʹi ̯ergotać
Wiktionary
rzecz. świergot m., świergotek m., świergotanie n., świergotliwość ż.
czas. zaświergotać dk.
przym. świergotliwy
Wiktionary
(1.1) świergolić, świegotać, szczebiotać, ćwierkać, ćwierkotać
(1.2) świergolić, świegotać, szczebiotać
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) o ptakach: wydawanie krótkich, wysokich dźwięków
(1.2) o ludziach, zwłaszcza dzieciach: szybkie i wesołe wypowiadanie słów
Wiktionary
rzecz. świergot m., świergotek m., świergotliwość ż.
czas. świergotać ndk., zaświergotać dk.
przym. świergotliwy
Wiktionary
(1.1) świergolenie, świegotanie, szczebiotanie, ćwierkanie, ćwierkotanie
(1.2) świergolenie, świegotanie, szczebiotanie
Wiktionary
rodzaj ptaków z rodziny pliszkowatych
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy
(1.1) ornit. drobny ptak z rzędu wróblowatych rodzaju nazwa systematyczna|Anthus|ref=tak.
Wiktionary
rzecz. świergotanie n., świergot mrz., świergotliwość ż.
czas. świergotać
Wiktionary
rodzaj ptaków z rodziny pliszkowatych
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) odprzym. cecha tego, co jest świergotliwe; cecha tych, którzy są świergotliwi
Wiktionary
rzecz. świergot m., świergotanie n., świergotek m., świergolenie n., zaświergotanie n.
czas. świergotać ndk., zaświergotać dk., świergolić ndk.
przym. świergotliwy
przysł. świergotliwie
Wiktionary
świegotliwy;
1. skłonny do świergotania; świergoczący, świegoczący;
2. przypominający świergotanie ptaków
SJP.pl
zimozielone drzewo iglaste z rodziny sosnowatych, występujące w wielu gatunkach
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) dendr. nazwa systematyczna|Picea|A. Dietr.|ref=tak., drzewo iglaste z rodziny sosnowatych;
(1.2) leśn. drewno z drzewa świerkowego
Wiktionary
Świerk (Picea A. Dietr.) – rodzaj wiecznie zielonych drzew z rodziny sosnowatych (Pinaceae). Obejmuje 35–38 gatunków. Występują one na obszarach chłodnych i umiarkowanych półkuli północnej. Trzy gatunki w Ameryce Północnej i dwa w Eurazji należą do głównych składników borealnych lasów iglastych (w tajdze azjatyckiej, zwłaszcza we wschodniej Syberii odgrywają mniejszą rolę). Dalej na południe rosną na obszarach górskich oraz wzdłuż atlantyckich wybrzeży Ameryki Północnej i pacyficznych Azji. Najdalej na południe zasięg rodzaju sięga Meksyku i Tajwanu. Największe zróżnicowanie gatunkowe panuje w górach zachodnich Chin oraz w Japonii. W Polsce występuje naturalnie tylko świerk pospolity (Picea abies), natomiast obcymi, ale już zadomowionymi gatunkami są świerk biały P. glauca, świerk kaukaski P. orientalis i świerk sitkajski P. sitchensis.
Wikipedia
(1.1) Na działce zasadziłem dwa świerki.
(1.2) Ten stół wykonany jest ze świerku.
Wiktionary
IPA: ɕfʲjɛrk, AS: śfʹi ̯erk
Wiktionary
rzecz. świerczyna ż., świerkowina ż.
:: zdrobn. świerczek mrz.
przym. świerkowy
Wiktionary
(1.1) gw-pl|Podhale|smreczyna, smrek.; gw-pl|Śląsk Cieszyński|smyrek.
(1.2) świerczyna
Wiktionary
mieszkaniec Świerklańca (wsi w Polsce)
SJP.pl
mieszkanka Świerklańca (wsi w Polsce)
SJP.pl
wieś w Polsce
SJP.pl
Świerklaniec (niem. Neudeck) – wieś w Polsce, położona w województwie śląskim, w powiecie tarnogórskim, w gminie Świerklaniec. Siedziba gminy Świerklaniec oraz sołectwa Świerklaniec. Wieś gminna została utworzona 1 października 1924 r. ze zlikwidowanego obszaru dworskiego Świerklaniec. Zasadniczą część siedliska wsi Świerklaniec stanowi dawna wieś Stare Chechło.
W latach 1975–1998 wieś należała administracyjnie do województwa katowickiego.
Wikipedia
przymiotnik od: Świerklany
SJP.pl
wieś w Polsce
SJP.pl
Świerklany (niem. Schwirklan) – wieś w Polsce, w województwie śląskim, w powiecie rybnickim, w gminie Świerklany.
W roku 2021 we wsi mieszkało 8318 osób, z czego 50,6% mieszkańców stanowiły kobiety, a 49,4% mężczyźni.
Wikipedia
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna
(1.1) geogr. nazwa kilku wsi
Wiktionary
Wikipedia
rzecz. świerkocinianin m., świerkocinianka ż.
przym. świerkociński
Wiktionary
nazwisko
SJP.pl
nazwisko
SJP.pl
nazwisko
SJP.pl
1. stukacz świerkowiec - mały chrząszcz z rodziny kołatkowatych;
2. obryzg świerkowiec - gatunek chrząszcza z rodziny ryjkowcowatych;
3. czterooczak świerkowiec - gatunek kornika
SJP.pl
3 oronimy:
Wikipedia
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) leśn. grupa świerków
Wiktionary
rzecz. świerk mrz.
przym. świerkowy
Wiktionary
2 miejscowości w Polsce
Wikipedia
nazwisko
SJP.pl
przymiotnik
(1.1) składający się z świerku
(1.2) wykonany z drewna lub innej części świerku
(1.3) będący częścią świerku
Wiktionary
IPA: ɕfʲjɛrˈkɔvɨ, AS: śfʹi ̯erkovy
Wiktionary
rzecz. świerk m., świerczek m., świerczyna ż., świerkowina ż.
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) daw. oddzielny spichlerz lub magazyn
Wiktionary
(1.1) daw. świeronek, świren, świreń, świron, świronek
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) daw. niewielki parterowy spichlerz
Wiktionary
(1.1) Ja dymituję synowi Kozarkę, folwark mający 10 dymów, a po mojej śmierci będzie się miał jeszcze czym dzielić z braćmi; a wypuszczając mu wieś, dam mu świeronek zapaśny, iż na niczym młodemu gospodarstwu zbywać nie będzie.
Wiktionary
(1.1) daw. świron, świronek, świreń, świernia
Wiktionary
owad z nadrodziny o tej samej nazwie
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy
(1.1) ent. skaczący owad wydający charakterystyczne dźwięki;
(1.2) daw. przen. rodzaj armaty
Wiktionary
Wikipedia
(1.1) Po zapalczywym świegocie ptactwa na drzewach nastąpiło tłumliwe ćwierkanie świerszczy w trawach; coraz cichszą stawała się w powietrzu muzyka owadów, coraz głośniej rozlegał się nad wysokimi gniazdami klekot bliskich odlotu bocianów.
Wiktionary
IPA: ɕfʲjɛrʃt͡ʃ, AS: śfʹi ̯eršč
Wiktionary
rzecz. świerszczowate nmos.
:: zdrobn. świerszczyk m.
Wiktionary
niewielki ptak wędrowny z rodziny pokrzewkowatych
SJP.pl
Świerszczak (zwyczajny) (Locustella naevia) – gatunek niewielkiego ptaka wędrownego z rodziny świerszczaków (Locustellidae), wcześniej zaliczany do pokrzewkowatych (Sylviidae). Nie jest zagrożony.
Wikipedia
nadrodzina owadów z rzędu prostoskrzydłych
SJP.pl
Świerszcze (Grylloidea) – nadrodzina prostoskrzydłych z podrzędu długoczułkowych.
Prostoskrzydłe o walcowatym, wydłużonym ciele długości od paru milimetrów do kilku centymetrów. Głowa kształtu kulistego, zaopatrzona w długie, szczeciniaste czułki. Skrzydła różnie rozwinięte. Pokrywy, jeśli występują, są skórzaste i mają zagięte ku dołowi pod kątem prostym pole marginalne. U samców narząd dźwiękowy utworzony z pola kubitalnego i analnego pokryw. Tylna para odnóży skoczna, przednia może być wyposażona w narząd słuchu. Wszystkie stopy trójczłonowe. Przysadki odwłokowe długie i wiotkie, ruchome. Pokładełko samic zbudowane z 4 listewek.
Wikipedia
nęk świerszczojad - gatunek błonkówki z rodziny nękowatych
SJP.pl
1. podobny do świerszcza, przypominający świerszcza;
2. o cechach świerszczowatych (rodzina owadów)
SJP.pl
Świerszczowate, świerszcze (Gryllidae) – rodzina owadów prostoskrzydłych (Orthoptera), długoczułkowych (Ensifera), obejmująca 4886 gatunków występujących na wszystkich kontynentach, poza Antarktydą. Większość gatunków występuje w strefie tropikalnej. W Europie stwierdzono występowanie 63 gatunków, a w Polsce 6. Typem nomenklatorycznym rodziny jest Gryllus.
Wikipedia
1. podobny do świerszcza, przypominający świerszcza;
2. o cechach świerszczowatych (rodzina owadów)
SJP.pl
SJP.pl
przymiotnik
(1.1) mający cechy świerszcza
Wiktionary
rzecz. świerszczyk mzw./mrz.
Wiktionary
1. zdrobnienie od: świerszcz;
2. czasopismo pornograficzne
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy
(1.1) zdrobn. od: świerszcz
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(2.1) żart. czasopismo erotyczne lub pornograficzne
Wiktionary
Świerszczyk – magazyn dla dzieci w wieku wczesnoszkolnym wydawany od 1945 w Warszawie. Jego logotyp przedstawia uśmiechniętego, zielonego świerszcza.
Wikipedia
(2.1) Matka znalazła w pokoju syna papierosy, butelki po piwie i stertę świerszczyków.
Wiktionary
IPA: ˈɕfʲjɛrʃt͡ʃɨk, AS: śfʹi ̯erščyk
Wiktionary
rzecz. świerszcz m.
przym. świerszczowy, świerszczykowy
Wiktionary
Świerząbek (Chaerophyllum L.) – rodzaj roślin należący do rodziny selerowatych. Obejmuje co najmniej 46–65 gatunków. Występują one w Europie (12 gatunków), w północnej Afryce i w Azji (w Chinach na wschodzie tego kontynentu rosną dwa gatunki). W Polsce jako rodzime rosną cztery gatunki: świerząbek bulwiasty Ch. bulbosum, świerząbek gajowy Ch. temulum, świerząbek korzenny Ch. aromaticum i świerząbek orzęsiony Ch. hirsutum. Poza tym jako antropofit zadomowiony notowany jest świerząbek złotawy Ch. aureum.
Wikipedia
miasto w Polsce
SJP.pl
Świerzawa (do 1945 niem. Schönau an der Katzbach, hist. pol. Szunów) – miasto w województwie dolnośląskim, w powiecie złotoryjskim, siedziba gminy miejsko-wiejskiej Świerzawa. Leży w dolinie Kaczawy, w centralnej części Pogórza Kaczawskiego.
Wikipedia
mieszkaniec Świerzawy (miasta w Polsce)
SJP.pl
mieszkanka Świerzawy (miasta w Polsce)
SJP.pl
choroba wywoływana przez świerzbowca, charakteryzująca się silnym świądem, występowaniem na skórze grudek i przeczosów
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) med. pasożytnicza choroba skóry powodowana przez roztocza świerzbowce;
forma czasownika.
(2.1) 2. os. lp. rozk. od: świerzbić
Wiktionary
Świerzb (łac. scabies) – choroba zakaźna ludzi i innych zwierząt spowodowana przez świerzbowce. U ludzi świerzb wywołuje świerzbowiec ludzki (Sarcoptes hominis, Sarcoptes scabiei), który objawia się dokuczliwym świądem i zmianami skórnymi w postaci przeczosów, grudek i plam.
Wikipedia
(1.1) W wojsku nabawiłem się świerzbu.
Wiktionary
IPA: ɕfʲjɛʃp, AS: śfʹi ̯ešp
Wiktionary
rzecz. świerzbowiec m., świerzbienie n., zaświerzbienie n., świerzbiec m., świerzbnica ż., świerzbiączka ż., świerzbówka ż.
czas. świerzbić ndk., świerzbieć ndk., zaświerzbić dk.
przym. świerzbowy
Wiktionary
choroba skóry o podłożu nerwowym
SJP.pl
W dermatologii i alergologii atopowe zapalenie skóry (AZS) to przewlekłe, nawracające zapalenie skóry (dermatoza), przebiegające z okresami zaostrzeń i remisji. Choroba objawia się uporczywym świądem i liszajowaceniem skóry. Jest często i powszechnie występującym schorzeniem, które najczęściej pojawia się w dzieciństwie, ale chorują także ludzie dorośli.
Wikipedia
potocznie: dawać nieprzyjemne odczucie podrażnienia, swędzić, swędzieć; świerzbieć
SJP.pl
potocznie: dawać nieprzyjemne odczucie podrażnienia, swędzić, swędzieć; świerzbić
SJP.pl
świerzbik nakropek - motyl z rodziny miernikowcowatych
SJP.pl
nazwisko
SJP.pl
Osoby o tym nazwisku:
Wikipedia
Świerzbnica (Knautia L.) – rodzaj roślin w zależności od ujęcia zaliczany do rodziny przewiertniowatych Caprifoliaceae lub szczeciowatych Dipsacaceae. Obejmuje około 60 gatunków. Rośliny te występują głównie w Europie, gdzie rośnie 48 gatunków (centrum zróżnicowania rodzaju jest Półwysep Bałkański), poza tym w pozostałej części basenu Morza Śródziemnego, na wschodzie sięgając po Syrię i Kaukaz. W Polsce występują dziko trzy gatunki: świerzbnica karpacka K. kitaibelii, świerzbnica leśna K. dipsacifolia i świerzbnica polna K. arvensis. Na ogół rośliny z tego rodzaju rosną na łąkach, murawach i w widnych lasach. Kwiaty zapylane są przez pszczoły, motyle i muchówki. Nasiona roznoszą mrówki, ponieważ zaopatrzone są one w ciałko tłuszczowe.
Wikipedia
rzadko:
1. przypominający świerzb, podobny do świerzbu;
2. chory na świerzb
SJP.pl
gatunek stawonoga, pasożyt ludzki wywołujący świerzb
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy
(1.1) zool. med. roztocz, który wywołuje świerzb
Wiktionary
Świerzbowce – różne gatunki roztoczy z rzędu Acarina i rodzin Sarcoptidae (Acaridae) i Psoroptidae. Wywołują świerzb. Długość ok. 0,2–0,8 mm. Samice drążą w skórze chodniki, żywią się limfą, płynami wysiękowymi i komórkami. Świerzbowce to pasożyty ptaków i ssaków, w tym człowieka, np. świerzbowiec ludzki.
Wikipedia
rzecz. świerzb m., świerzbienie n.
czas. świerzbić ndk.
przym. świerzbowy, świerzbowcowy
Wiktionary
przymiotnik relacyjny
(1.1) med. związany z świerzbem, dotyczący świerzbu
Wiktionary
rzecz. świerzb mrz., świerzbowiec m., świerzbienie n., zaświerzbienie n., świerzbiec m., świerzbnica ż., świerzbiączka ż., Świerzbiński m., Świerzbińska ż., świerzbówka ż.
czas. świerzbić ndk., świerzbieć ndk., zaświerzbić dk.
Wiktionary
przymiotnik od: Świerzno
SJP.pl
dawniej: młoda klacz; świerzopa
SJP.pl
nazwisko
SJP.pl
2 miejscowości w Polsce:
Wikipedia
Wikipedia
pospolity chwast polny; ognicha; gorczyca polna
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) reg. bot. nazwa systematyczna|Raphanus raphanistrum|L.|ref=tak., rzodkiew świrzepa, gatunek rośliny z rodziny kapustowatych;
(1.2) reg. bot. nazwa systematyczna|Sinapis arvensis|L.|ref=tak., gorczyca polna, gatunek rośliny z rodziny kapustowatych;
(1.3) książk. bliżej nieokreślona roślina, wzmiankowana przez Adama Mickiewicza w inwokacji „Pana Tadeusza”;
Wiktionary
Świerzop – dawna regionalna nazwa niektórych gatunków roślin stosowana dla rzodkwi świrzepy, świerzopem nazywano również gorczycę polną, tzw. ognichę, o złocistożółtych kwiatach.
Takie wyjaśnienie podaje Encyklopedia popularna PWN. Inne encyklopedie i słowniki dodają jeszcze, że mógł to być jeden z dziko rosnących gatunków koniczyny lub glika – roślina z rodziny berberysowatych.
Wikipedia
(1.3) Gdzie bursztynowy świerzop, gryka jak śnieg biała • Gdzie panieńskim rumieńcem dzięcielina pała.
Wiktionary
IPA: ˈɕfʲjɛʒɔp, AS: śfʹi ̯ežop
Wiktionary
(1.2) ognicha
Wiktionary
dawniej: młoda klacz; świerzepa
SJP.pl
Świerzów (niem. Würzen) – wieś w Polsce położona w województwie dolnośląskim, w powiecie trzebnickim, w gminie Prusice.
Wikipedia
nazwisko
SJP.pl
Waldemar Świerzy (ur. 9 września 1931 w Katowicach, zm. 27 listopada 2013 w Warszawie) – polski artysta plakatu, współtwórca polskiej szkoły plakatu.
Wikipedia
nazwisko
SJP.pl
nazwisko
SJP.pl
Osoby o tym nazwisku:
Wikipedia
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) stpol. siostra żony
(1.2) stpol. matka żony
(1.4) stpol. siostra męża
Wiktionary
IPA: ɕfʲjɛ̇ɕt͡ɕ, AS: śfʹi ̯ėść
Wiktionary
(1.1-2) świostka
Wiktionary
3 miejscowości w Polsce:
Wikipedia
2 miejscowości w Polsce:
Wikipedia
przymiotnik od: Świeszyno
SJP.pl
1. dzień, w którym obchodzi się uroczystości państwowe lub religijne;
2. szczególna okazja, ważne wydarzenie
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna
(1.1) geogr. rzeka w północnej Litwie i południowej Łotwie, uchodząca do Morza Bałtyckiego;
Wiktionary
Wikipedia
przymiotnik od: Świętajno
SJP.pl
przymiotnik relacyjny
(1.1) związany z Świętajnem, dotyczący Świętajna
Wiktionary
rzecz. Świętajno n., świętajnianin m., świętajnianka ż.
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) mieszkaniec Świętajna
Wiktionary
rzecz. Świętajno n.
:: fż. świętajnianka ż.
przym. świętajeński
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) mieszkanka Świętajna
Wiktionary
rzecz. Świętajno n.
:: fm. świętajnianin m.
przym. świętajeński
Wiktionary
Wikipedia
świętek krzyżaczek - gatunek chrząszcza z rodziny biegaczowatych
SJP.pl
imię żeńskie
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna
(1.1) imię|polski|ż.
Wiktionary
Świetlana, Swietłana – żeńskie imię pochodzenia słowiańskiego. Stanowi ona literackie tłumaczenie greckiego imienia Fotyna na rosyjski. Oznacza „jasną, świetlistą”. Imię bardzo popularne w XX wieku w Rosji, na Białorusi, Ukrainie i w Bułgarii, ale spotykane także w innych krajach słowiańskich, np. na Słowacji; wcześniej nieistniejące lub bardzo rzadkie.
Wikipedia
rzecz. Swietłana ż.
Wiktionary
(1.1) Swietłana
Wiktionary
mech rosnący w jaskiniach i szczelinach skał
SJP.pl
imię żeńskie
SJP.pl
przymiotnik
(1.1) idealny, wymarzony lub wzorowy
(1.2) świetlisty
Wiktionary
Wikipedia
rzecz. światło n., światełko n., światełeczko n., świeca ż., świetlik m., światłość ż., oświetlenie n., naświetlenie n., świetlówka ż., naświetlanie n., świecenie n., oświetlanie n., prześwietlanie n., oświetlacz m.
czas. świecić, naświetlać / naświetlić, oświetlać / oświetlić, oświecać / oświecić, prześwietlać / prześwietlić, zaświecać / zaświecić, poświecić, podświetlić / podświetlać
przym. świetlisty, świetlny
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) sala przeznaczona do dziennego, wspólnego pobytu (rozrywki, spędzania wolnego czasu) grupy osób, np. w szkole, ośrodku wypoczynkowym lub opiekuńczym, szpitalu, jednostce wojskowej itp.;
(1.2) zob. świetlica środowiskowa.
(1.3) daw. główny pokój we dworze
Wiktionary
Świetlica – współcześnie budynek lub pomieszczenie przeznaczone do spędzania czasu wolnego, rekreacji, rozwijania zainteresowań, a także integracji lokalnych społeczności. Najczęściej spotykane: świetlica szkolna, świetlica wiejska, świetlice przy domach kultury, świetlice środowiskowe.
Wikipedia
rzecz. świetlicowiec mos., świetliczanka ż., świetlicowy m., świetlicowa ż.
przym. świetlicowy, świetlny
Wiktionary
nazwisko
SJP.pl
Wikipedia
kobieta pracująca w świetlicy; kierowniczka świetlicy
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) pot. wychowawczyni świetlicy
Wiktionary
kierownik świetlicy; pracownik świetlicy
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) środ. pracownik świetlicy
Wiktionary
rzecz. świetlica, świetliczanka
przym. świetlicowy
Wiktionary
SJP.pl
przymiotnik
(1.1) dotyczący świetlicy, związany ze świetlicą
Wiktionary
rzecz. świetlica, świetlicowiec, świetliczanka
Wiktionary
1. wychowawca w świetlicy szkolnej;
2. uczeń spędzający czas w świetlicy;
3. rzadko: bywalec świetlicy (placówki kulturalno-oświatowej)
SJP.pl
1. wychowawczyni w świetlicy;
2. dziewczynka spędzająca czas w świetlicy
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) pot. nauczycielka pracująca w świetlicy
Wiktionary
(1.1) Część artystyczną oraz poczęstunek przygotowały dzieci pod opieką świetliczanki.
Wiktionary
IPA: ˌɕfʲjɛtlʲiˈt͡ʃãnka, AS: śfʹi ̯etlʹičãnka
Wiktionary
zob. świetlica.
Wiktionary
1. roślina z rodziny trędownikowatych o białych kwiatach, stosowana w lecznictwie przy chorobach oczu;
2. latający owad z rzędu chrząszczy prowadzący nocny tryb życia, mający na stronie brzusznej narządy świetlne świecące o zmroku; robaczek świętojański;
3. planktonożerna, morska ryba z rodziny świetlikowatych;
4. małe okno na dachu domu lub kajucie statku, mające na celu doświetlenie pomieszczeń światłem dziennym
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy
(1.1) ent. nazwa systematyczna|Lampyridae|ref=tak., świecący owad z rodziny świetlikowatych;
(1.2) icht. nazwa systematyczna|Myctophidae|ref=tak., emitująca światło ryba z rodziny świetlikowatych;
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(2.1) bot. nazwa systematyczna|Euphrasia|L.|ref=tak., roślina z rodziny zarazowatych o białych kwiatach, stosowana w lecznictwie przy chorobach oczu;
(2.2) archit. element dachu budynku, który doświetla pomieszczenie;
(2.3) żegl. okno w pokładzie statku lub na wierzchu nadbudówki, które służy do oświetlenia wnętrza jednostki;
(2.4) pot. światełka chemiczne w formie patyczków emitujących światło po przełamaniu
Wiktionary
Wikipedia
(1.1) W ciepłą lipcową noc obserwowaliśmy świetliki w gąszczu.
(1.2) Pływające w głębinach świetliki czasami nazywane są świecącymi sardelami.
(2.1) Napar z liści świetlika jest dobrym lekarstwem na zmęczone oczy.
Wiktionary
IPA: ˈɕfʲjɛtlʲik, AS: śfʹi ̯etlʹik
Wiktionary
rzecz. światło n., światełko n., świetlistość ż., światłość ż., świetlówka ż., świecidełko n.
czas. świecić, przyświecać, oświetlać, oświetlić, zaświecić
przym. świetlny, świetlisty, świetlany, świetlikowy, światły
Wiktionary
(1.1) robaczek świętojański
(2.1) lud. ptasie oczka
(2.3) iluminator
(2.4) światło chemiczne
Wiktionary
1. roślina z rodziny trędownikowatych o białych kwiatach, stosowana w lecznictwie przy chorobach oczu;
2. latający owad z rzędu chrząszczy prowadzący nocny tryb życia, mający na stronie brzusznej narządy świetlne świecące o zmroku; robaczek świętojański;
3. planktonożerna, morska ryba z rodziny świetlikowatych;
4. małe okno na dachu domu lub kajucie statku, mające na celu doświetlenie pomieszczeń światłem dziennym
SJP.pl
Świetliki – polska grupa muzyczna zaliczana do nurtu alternatywnego rocka, poezji śpiewanej i piosenki literackiej, cold wave.
Wokalistą zespołu jest, posługujący się charakterystyczną manierą melorecytacji, poeta Marcin Świetlicki. Prawie wszystkie teksty zespołu Świetliki są jego autorstwa. Współliderami zespołu są Grzegorz Dyduch i Marcin Świetlicki.
Wikipedia
o cechach świetlikowatych (1. rodzina chrząszczy;
2. rodzina ryb)
SJP.pl
Świetlikowate, robaczki świętojańskie (Lampyridae) – rodzina z rzędu chrząszczy. Liczy ok. 2000 gatunków, usytuowanych w 83 rodzajach. Rozpowszechnione są na całym świecie, jednak największą różnorodność gatunkową osiągają w regionie orientalnym i Ameryce Południowej.
Wikipedia
o cechach świetlikowatych (1. rodzina chrząszczy;
2. rodzina ryb)
SJP.pl
Świetlikowo – kolonia kociewska w Polsce położona w województwie pomorskim, w powiecie tczewskim, w gminie Tczew. Wieś wchodzi w skład sołectwa Dalwin.
W latach 1975–1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa gdańskiego.
Wikipedia
Świetlino – wieś kaszubska w Polsce położona w województwie pomorskim, w powiecie wejherowskim, w gminie Łęczyce.
Według danych na dzień 23 października 2019 roku wieś zamieszkuje 260 mieszkańców. Miejscowość zajmuje powierzchnię 6,14 km². Wieś leży na skraju Puszczy Wierzchucińskiej, najbliżej położonym miastem jest Lębork (Świetlino leży ok. 14 km na północny wschód od niego).
Wikipedia
stopień wyższy od przysłówków: świetliście, świetlisto
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) cecha tego, co jest świetliste
Wiktionary
IPA: ɕfʲjɛˈtlʲistɔɕt͡ɕ, AS: śfʹi ̯etlʹistość
Wiktionary
przym. świetlisty
rzecz. świetlik mrz./mzw.
Wiktionary
przymiotnik
(1.1) taki, który ma skrzydła w świetlistych barwach
Wiktionary
IPA: ˌɕfʲjɛtlʲistɔˈskʃɨdwɨ, AS: śfʹi ̯etlʹistoskšydu̯y
Wiktionary
stopień wyższy od przymiotnika: świetlisty
SJP.pl
pełen światła lub odbijający światło; błyszczący, jaśniejący
SJP.pl
przymiotnik
(1.1) książk. pełen światła; promieniujący światłem
Wiktionary
rzecz. świetlik mzw./mrz., świecidełko n., światło n., światełko n., świetlistość ż.
przysł. świetliście
przym. światły, świetlany
Wiktionary
1. → świetlny;
2. w akceleratorach: liczba cząstek w wiązce na jednostkę powierzchni, na jednostkę czasu
SJP.pl
Świetlność – w akceleratorach, liczba cząstek w wiązce na jednostkę powierzchni, na jednostkę czasu. Wyraża się w jednostkach układu CGS jako cm−2 s−1, lub b−1 s−1. Dla dwóch relatywistycznych wiązek przeciwbieżnych świetlność wyrażana jest wzorem:
Wikipedia
przymiotnik relacyjny
(1.1) dotyczący światła, związany ze światłem, wykorzystujący światło
Wiktionary
IPA: ˈɕfʲjɛtl̥nɨ, AS: śfʹi ̯etl̦ny
Wiktionary
rzecz. Oświecenie n., świecidełko n., światełko n., światło n., świetlik m., świetliczek m., świetlica ż., świetlistość ż., świetlaność ż., świeca ż., świeczka ż., świecenie n., zaświecenie n., świetlówka ż., świetlóweczka ż., oświecenie n.
czas. świecić ndk., zaświecić dk.
przym. świetlany, oświeceniowy, światły
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) techn. elektr. rodzaj lampy elektrycznej w kształcie rurki, w której źródłem światła jest substancja chemiczna (luminofor) pobudzana promieniowaniem ultrafioletowym (w tradycyjnych świetlówkach wyładowczych) albo diody elektroluminescencyjne (w nowoczesnych świetlówkach LED).
Wiktionary
Świetlówka, lampa fluorescencyjna – lampa wyładowcza, w której światło emitowane jest przez luminofor wzbudzony przez promieniowanie ultrafioletowe powstałe wskutek wyładowania jarzeniowego w rurze wypełnionej gazem.
Wikipedia
rzecz. wyświetlacz mrz., światło n., świetlik mzw./mrz.
przym. światły, świetlany
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) etn. gw-pl|Śląsk Cieszyński. biała izba w chacie
Wiktionary
przysłówek
(1.1) bardzo dobrze
Wiktionary
(1.1) - Świetnie pan mówi po angielsku - wtrącił Roberts i niespodziewanie dla Karpinsky'ego podsunął niemieckiemu kapitanowi krzesło.
Wiktionary
IPA: ˈɕfʲjɛtʲɲɛ, AS: śfʹi ̯etʹńe
Wiktionary
rzecz. świetność ż., uświetnienie n., uświetnianie n.
czas. uświetniać ndk., uświetnić dk.
przym. świetny, prześwietny
przysł. prześwietnie
Wiktionary
(1.1) doskonale, wspaniale, super, znakomicie, cudnie; pot. w dechę, gites, w pytę
Wiktionary
stopień wyższy od przysłówka: świetnie
SJP.pl
stopień wyższy od przymiotnika: świetny
SJP.pl
2 miejscowości w Polsce:
Wikipedia
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) cecha tego, co świetne
Wiktionary
IPA: ˈɕfʲjɛtnɔɕt͡ɕ, AS: śfʹi ̯etność
Wiktionary
przym. świetny
przysł. świetnie
Wiktionary
(1.1) wspaniałość
Wiktionary
1. bardzo dobry; wyśmienity, wyborny, wspaniały, znakomity;
2. dawniej: sławny, znamienity
SJP.pl
przymiotnik
(1.1) taki, któremu przypisuje się same pozytywne cechy
Wiktionary
(1.1) Jacku, uważam, że masz świetny gust jak na faceta.
(1.1) Najświetniejszy okres twórczości Pabla Picassa przypada na drugą połowę XX wieku.
(1.1) Czuję, że to będzie świetny dzień.
Wiktionary
IPA: ˈɕfʲjɛtnɨ, AS: śfʹi ̯etny
Wiktionary
rzecz. świetność ż., uświetnienie n., uświetnianie n.
czas. uświetniać ndk., uświetnić dk.
przym. prześwietny
przysł. świetnie, prześwietnie
Wiktionary
(1.1) wspaniały, znakomity, cudowny, super
Wiktionary
1. dzień, w którym obchodzi się uroczystości państwowe lub religijne;
2. szczególna okazja, ważne wydarzenie
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) dzień lub więcej dni wyróżniający się od innych, poświęcony czemuś lub komuś, spędzany w inny, szczególny sposób niż zwykłe dni
Wiktionary
Święto – ogólne określenie szczególnych dni lub dłuższych okresów powtarzających się regularnie.
Wikipedia
(1.1) W niedziele i święta autobusy kursują rzadziej.
Wiktionary
IPA: ˈɕfʲjɛ̃ntɔ, AS: śfʹi ̯ẽnto
Wiktionary
rzecz. świątnik mos./mrz., świętowanie n., święta ż./lm nm., święty mos., świątek mrz., świątynia ż., wyświęcanie n., święconka ż.
przym. święty, świąteczny
czas. świętować ndk.
przysł. świątecznie
Wiktionary
(1.1) gw-pl|Górny Śląsk|fajer, fajera, świynto.
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) mieszkaniec Świętej Anny
Wiktionary
rzecz. Święta Anna ż.
:: fż. świętoannianka ż.
przym. świętoannieński
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) mieszkanka Świętej Anny
Wiktionary
rzecz. Święta Anna ż.
:: fm. świętoannianin m.
przym. świętoannieński
Wiktionary
przymiotnik relacyjny
(1.1) odnoszący się do Świętej Anny, związany ze Świętą Anną
Wiktionary
rzecz. Święta Anna ż., świętoannianin mos., świętoannianka ż.
Wiktionary
przysłówek
(1.1) pobożnie, na sposób świętego
Wiktionary
(1.1) Koniec życia spędził świętobliwie.
Wiktionary
rzecz. święta ż./lm nm., święto n., święty mos., świętobliwość ż.
przym. świętobliwy, święty
przysł. święcie
Wiktionary
(1.1) bogobojnie, cnotliwie, pobożnie
Wiktionary
stopień wyższy od przysłówka: świętobliwie
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) cecha tego kto świętobliwy, tego co jest świętobliwe
Wiktionary
(1.1) O świętobliwość starać się nam potrzeba; nie dostąpi zbawienia, kto nie jest świętobliwym.
Wiktionary
rzecz. święto n., święta ż./lm nm., święty mos.
przym. święty, świętobliwy
przysł. świętobliwie
Wiktionary
(1.1) bogobojność, cnotliwość, pobożność, świętość
Wiktionary
stopień wyższy od przymiotnika: świętobliwy
SJP.pl
pobożny, bogobojny; świątobliwy
SJP.pl
przymiotnik
(1.1) odznaczający się świętością życia
Wiktionary
(1.1) Grota stała się mieszkaniem świętobliwego starca, trudniącego się ziołolecznictwem.
Wiktionary
przym. świątobliwy
rzecz. świątek mzw./mrz.
Wiktionary
(1.1) bogobojny, pobożny, rozmodlony
Wiktionary
dawne imię męskie
SJP.pl
Wikipedia
zdrobnienie od: Świętochna (imię żeńskie)
SJP.pl
imię żeńskie
SJP.pl
Świętosława, Święcsława, Święsława – staropolskie imię żeńskie. Złożone jest z członu Święto- („święty”, „silny, mocny”) i -sława („sława”). Może oznaczać: „ta, której sława jest mocna”.
Imię popularne w Średniowieczu. Męskie odpowiedniki: Świętosław, Święcesław, Święcsław, Święsław.
Świętosława imieniny obchodzi 3 maja.
Wikipedia
przymiotnik dzierżawczy - należący do Świętochny lub z nią związany
SJP.pl
Świętochów – wieś sołecka w Polsce położona w województwie mazowieckim, w powiecie piaseczyńskim, w gminie Tarczyn.
Wieś szlachecka Swientochowo położona była w drugiej połowie XVI wieku w powiecie tarczyńskim ziemi warszawskiej województwa mazowieckiego. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa warszawskiego.
Wierni kościoła rzymskokatolickiego należą do parafii św. Mikołaja Biskupa Męczennika w Tarczynie.
Wikipedia
Świętochowo (niem. Sonnenstuhl) – wieś w Polsce położona w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie braniewskim, w gminie Braniewo.
W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa elbląskiego.
Wikipedia
nazwisko
SJP.pl
Wikipedia
miasto w Polsce
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj niemęskoosobowy, liczba mnoga, nazwa własna
(1.1) geogr. miasto w południowej Polsce, na Górnym Śląsku;
Wiktionary
Świętochłowice (wymowa, niem. Schwientochlowitz) – miasto na prawach powiatu, położone w południowej Polsce, na Górnym Śląsku, w województwie śląskim, w centrum Górnośląskiego Okręgu Przemysłowego.
Wikipedia
(1.1) Jadąc rano tramwajem do Świętochłowic, widzieliśmy dziki.
Wiktionary
rzecz. świętochłowiczanin mos., świętochłowiczanka ż.
przym. świętochłowicki, podświętochłowicki
Wiktionary
(1.1) gw-pl|Górny Śląsk|Świóny, Świyntochlowice, Świyntochłowice.
Wiktionary
SJP.pl
przymiotnik relacyjny
(1.1) związany ze Świętochłowicami, dotyczący Świętochłowic
Wiktionary
rzecz. Świętochłowice nmos., świętochłowiczanin m., świętochłowiczanka ż.
przym. podświętochłowicki
Wiktionary
mieszkaniec Świętochłowic
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) mieszkaniec Świętochłowic
(1.2) osoba pochodząca z Świętochłowic, urodzona w Świętochłowicach
Wiktionary
(1.1) Tego samego dnia świętochłowiczanin usłyszał zarzuty posiadania substancji niedozwolonych oraz przywłaszczenia dokumentów.
Wiktionary
IPA: ˌɕfʲjɛ̃ntɔxwɔvʲiˈt͡ʃãɲĩn, AS: śfʹi ̯ẽntoχu̯ovʹičãńĩn
Wiktionary
rzecz. Świętochłowice lm nm.
:: fż. świętochłowiczanka ż.
przym. świętochłowicki
Wiktionary
mieszkanka Świętochłowic
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) mieszkanka Świętochłowic
(1.2) kobieta pochodząca z Świętochłowic, urodzona w Świętochłowicach
Wiktionary
IPA: ˌɕfʲjɛ̃ntɔxwɔvʲiˈt͡ʃãnka, AS: śfʹi ̯ẽntoχu̯ovʹičãnka
Wiktionary
rzecz. Świętochłowice nmos.
:: fm. świętochłowiczanin m.
przym. świętochłowicki
Wiktionary
w gwarze poznańskiej: porzeczka
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) gwara. wylew Bugu w okolicach dnia św. Jana
(1.2) gwara. deszcz świętojański porzeczka
(1.4) gw-pl|Kujawy. wczesny czerwonawy kartofel
Wiktionary
Świętojanka – struga w województwie łódzkim, lewy dopływ Widawki o długości 6,96 km.
Wikipedia
przym. świętojański
Wiktionary
związany z dniem św. Jana lub ze zwyczajami ludowymi praktykowanymi w wigilię przesilenia letniego; kupalny
SJP.pl
przymiotnik relacyjny
(1.1) związany z dniem św. Jana tj. 24 czerwca lub ze zwyczajami ludowymi praktykowanymi w wigilię tego dnia
Wiktionary
IPA: ˌɕfʲjɛ̃ntɔˈjä̃j̃sʲci, AS: śfʹi ̯ẽntoi ̯ä̃ĩ ̯sʹḱi
Wiktionary
rzecz. świętojanek mzw., świętojanka ż.
Wiktionary
(1.1) kupalny, sobótkowy; gw-pl|Górny Śląsk|świyntojański.
Wiktionary
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) wulg. żart. dewocja, przesadna pobożność
(1.2) wulg. żart. klerykalizm
(1.3) wulg. żart. świątobliwość (zniekształcenie zwyczajowego tytułu wysokiego hierarchy kościelnego)
Wiktionary
(1.1) Cały artykuł śmierdzi na odległość świętojebliwością, a ja jako ateista mam na temat religii całkowicie inne zdanie.
Wiktionary
przym. świętojebliwy
przysł. świętojebliwie
Wiktionary
(1.1) bigoteria, dewocja, religianctwo, świętoszkowatość
(1.2) klerykalizm
Wiktionary
wulgarnie: pozornie cnotliwy
SJP.pl
przymiotnik
(1.1) wulg. żart. dewocyjny, nadmiernie pobożny
(1.2) wulg. żart. klerykalny
Wiktionary
(1.1) Nie chcę być postrzegana jako świętojebliwa, ale do wiary podchodzę poważnie – wyznaje nawrócona skandalistka.
Wiktionary
rzecz. świętojebliwość ż.
przysł. świętojebliwie
Wiktionary
(1.1) świętoszkowaty, bigoteryjny, dewocyjny, parafiański, religiancki
(1.2) klerykalny
Wiktionary
przymiotnik relacyjny
(1.1) związany ze świętym Jerzym lub obchodami jego dnia – 23 kwietnia
Wiktionary
rzecz. Świętojerska ż.
Wiktionary
Świętojurcy – ukraińskie ugrupowanie polityczne (nazwa pochodzi od katedry św. Jura), działające od 1848 we Lwowie przy wsparciu wyższych duchownych unickich.
Było wspierane przez gubernatora Franza Stadiona, występowało przeciw polskiemu ruchowi narodowemu. Do 1882 świętojurcy reprezentowali opcję staroruską. W tym roku wytoczono przywódcom starorusinów proces o zdradę stanu i popieranie prawosławia (Afera Hniliczek). Główni oskarżeni – Adolf Dobrianskyj i Iwan Naumowycz zostali uniewinnieni, jednak proces ujawnił, że wielu działaczy starorusińskich i wyższego kleru było agentami Rosji. Dlatego też zmuszono do ustąpienia metropolitę Josyfa Sembratowycza.
Wikipedia
człowiek popełniający świętokradztwo
SJP.pl
1. w religiach: zbezczeszczenie lub znieważenie świętego miejsca lub przedmiotu;
2. znieważenie czegoś uważanego za świętość
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) znieważenie lub zbezczeszczenie kogoś lub czegoś uznawanego za święte
(1.2) daw. przestępstwo polegające na popełnieniu świętokradztwa (1.1)
Wiktionary
Świętokradztwo – termin religijny, który określa znieważenie miejsca, przedmiotu, osoby poświęconej Bogu lub innych rzeczy związanych z religią.
Wikipedia
(1.1) Mieli oni wiele czci dla papiestwa, dla Kościoła w ogóle, traktowali kult religijny jako powinność chrześcijanina, a każde naigrawanie się z religii uznawali za niewybaczalne świętokradztwo.
Wiktionary
rzecz. świętokradca
:: fż. świętokradczyni
przym. świętokradczy
przysł. świętokradczo
Wiktionary
(1.1) profanacja
Wiktionary
SJP.pl
przymiotnik relacyjny
(1.1) związany ze Świętym Krzyżem, dotyczący Świętego Krzyża
(1.2) związany ze Świętokrzyskiem, dotyczący Świętokrzyskiego
(1.3) związany z województwem świętokrzyskim (1.2)
Wiktionary
rzecz. Świętokrzyskie n., Święty Krzyż m., świętokrzyszczyzna ż.
Wiktionary
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj nijaki, nazwa własna
(1.1) geogr. region w południowo-wschodniej Polsce
Wiktionary
Województwo świętokrzyskie – jednostka podziału administracyjnego w południowej części centralnej Polski. Województwo obejmuje obszar 11 710,50 km² i zamieszkuje je ok. 1,2 mln osób. Jest jednym z 16 województw utworzonych w 1999 roku. W przybliżeniu obejmuje większą część obszaru dawnego województwa kieleckiego, część tarnobrzeskiego (obecne powiaty opatowski, sandomierski i staszowski) oraz skrawki radomskiego, piotrkowskiego i częstochowskiego.
Wikipedia
(1.1) Oblęgorek leży w Świętokrzyskiem.
Wiktionary
przym. świętokrzyski
Wiktionary
mowa i kultura w regionie świętokrzyskim
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) kultura, obyczaje i mowa regionu świętokrzyskiego
Wiktionary
IPA: ˌɕfʲjɛ̃ntɔkʃɨʃˈt͡ʃɨzna, AS: śfʹi ̯ẽntokšyščyzna
Wiktionary
przym. świętokrzyski
Wiktionary
potoczna nazwa tajnego sprzysiężenia założonego w 1836 roku na Uniwersytecie w Dorpacie przez G. Ehrenberga jako filia Stowarzyszenia Ludu Polskiego; Spisek Hildebrandta
SJP.pl
sprzedawanie godności i sakramentów kościelnych; symonia
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) rel. sprzedawanie oraz kupowanie godności i urzędów kościelnych
Wiktionary
Symonia, świętokupstwo – handel godnościami i urzędami kościelnymi, sakramentami oraz dobrami duchowymi. Termin „symonia” pochodzi od Szymona Maga (Simona Magusa), którego św. Piotr zganił za chęć kupienia od apostołów daru udzielenia Ducha Świętego (zob. Dzieje Apostolskie Dz 8, 9-24).
Wikipedia
(1.1) symonia
Wiktionary
przymiotnik od: Święta Lipka (wieś)
SJP.pl
przymiotnik
(1.1) dotyczący Świętej Lipki, związany ze Świętą Lipką
Wiktionary
rzecz. Święta Lipka ż.
Wiktionary
1. związany z dniem św. Marcina, dotyczący dnia św. Marcina;
2. rogal świętomarciński - wielkopolski rogal z nadzieniem z białego maku; rogal marciński
SJP.pl
przymiotnik relacyjny
(1.1) związany ze świętym Marcinem lub obchodami jego dnia – 11 listopada
Wiktionary
(1.1) 11 listopada ulicami Poznania przejdzie barwny korowód świętomarciński.
(1.1) Na świętego Marcina poznaniacy objadają się świętomarcińskimi rogalami.
Wiktionary
IPA: ˌɕfʲjɛ̃ntɔ̃marʲˈt͡ɕĩj̃sʲci, AS: śfʹi ̯ẽntõmarʹćĩĩ ̯sʹḱi
Wiktionary
rzecz. święty Marcin m.
Wiktionary
miasto w Rosji; Mamonowo
SJP.pl
Mamonowo, Świętomiejsce, Święta Siekierka (ros. Мамоново, niem. Heiligenbeil, lit. Šventapilė) – miasto w okręgu miejskim Mamonowo obwodu królewieckiego Rosji. W 2021 roku zamieszkane przez 8104 osoby.
Wikipedia
imię męskie
SJP.pl
Świętomir – staropolskie imię męskie, złożone z członu Święto- ("święty", "silny, mocny") i -mir ("pokój"). Może oznaczać "ten, który zapewnia trwały pokój". Żeński odpowiednik: Świętomira.
Świętomir imieniny obchodzi 28 lipca.
Wikipedia
imię męskie
SJP.pl
Świętomira, Świętomirza – staropolskie imię żeńskie, złożone z członu Święto- ("święty", "silny, mocny") i -mira (mir – "pokój"). Może oznaczać "ta, która zapewnia trwały pokój". Męski odpowiednik: Świętomir.
Świętomira imieniny obchodzi 11 lutego.
Wikipedia
zdrobnienie od: Świętomir (imię męskie)
SJP.pl
przymiotnik dzierżawczy - należący do Świętomirka lub z nim związany
SJP.pl
Świętomir z małżonką; Świętomirowie
SJP.pl
imię męskie
SJP.pl
przymiotnik dzierżawczy - należący do Świętomira lub z nim związany
SJP.pl
imię męskie
SJP.pl
1. Świętopełk Wielki (1200-1266), książę Pomorza Gdańskiego od 1217(?), syn Mściwoja I;
2. Świętopełk zw. Przeklętym (ok. 980-1019), książę ruski, najstarszy syn Włodzimierza Wielkiego;
3. Świętopełk (?-894), książę wielkomorawski od 870
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy, nazwa własna
(1.1) imię|polski|m.;
Wiktionary
Wikipedia
IPA: ɕfʲjɛ̃nˈtɔpɛwk, AS: śfʹi ̯ẽntopeu̯k
Wiktionary
rzecz. Pełka ż./mos.
Wiktionary
(1.1) Światopełk
Wiktionary
Świętopełek z małżonką; Świętopełkowie
SJP.pl
1. Świętopełk Wielki (1200-1266), książę Pomorza Gdańskiego od 1217(?), syn Mściwoja I;
2. Świętopełk zw. Przeklętym (ok. 980-1019), książę ruski, najstarszy syn Włodzimierza Wielkiego;
3. Świętopełk (?-894), książę wielkomorawski od 870
SJP.pl
przymiotnik dzierżawczy - należący do Świętopełka lub z nim związany
SJP.pl
danina płacona w średniowieczu na rzecz papieża; Denarius Petri, denar św. Piotra
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) kośc. katolicka opłata na rzecz papiestwa, wnoszona w średniowieczu przez kraje uznające zwierzchnictwo Kościoła katolickiego, a współcześnie dobrowolnie oddawana przez parafian w niedzielę najbliższą dniowi św. Piotra i Pawła (29 czerwca);
Wiktionary
Świętopietrze (tzw. denar świętego Piotra - wł. obolo di San Pietro) – polska nazwa opłaty wnoszonej na rzecz papiestwa z racji jego zwierzchnictwa nad danymi ziemiami. Przez Polskę świętopietrze świadczone było od XI w. do 1555 r.. Wznowione w 1871 przez papieża Piusa IX.
Wikipedia
(1.1) A biskup Wawrzyniec był zdania nieco odmiennego, uważając mianowicie, iż książęce wolnizny bynajmniej nie obejmują należnego Kościołowi świętopietrza.
Wiktionary
przymiotnik relacyjny
(1.1) filoz. rel. związany z koncepcja Świętej Rusi;
Wiktionary
rzecz. Święta Ruś ż.
Wiktionary
cecha przypisywana bóstwom
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) coś otaczane szczególnym kultem i czcią
(1.2) cecha tego co święte
Wiktionary
Wikipedia
(1.1) Dla wielu ludzi wiara jest świętością.
(1.2) Szwedzi nie uszanowali świętości tego miejsca.
Wiktionary
IPA: ˈɕfʲjɛ̃ntɔɕt͡ɕ, AS: śfʹi ̯ẽntość
Wiktionary
rzecz. świątek mrz./mzw., święta ż., święty mos., świątynia ż., święcenie n., święcenia lm nm.
przym. święty
Wiktionary
mężczyzna przesadnie pobożny; dewot; bigot; nabożniś
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) pogard. człowiek manifestujący swą pobożność, często fałszywą
Wiktionary
Świętoszek (fr. Le Tartuffe ou l’Imposteur) – komedia Moliera powstała w 1661 roku, zaś wystawiona po raz pierwszy w 1664 roku. Swój rozgłos zawdzięcza nie tylko walorom artystycznym, ale także skandalowi, jaki wywołało w XVII-wiecznej Francji wykpienie hipokryzji religijnej.
Wikipedia
rzecz. świętoszkowatość ż., świętoszkostwo n., święty mos.
:: fż. świętoszka ż.
przym. świętoszkowski, świętoszkowaty, święty
przysł. świętoszkowato
Wiktionary
(1.1) pobożniś, nabożniś, bigot, dewot, religiant, tartuffe
Wiktionary
Świętoszewo – (niem. Schwanteshagen) osada w Polsce położona w województwie zachodniopomorskim, w powiecie goleniowskim, w gminie Przybiernów.
W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa szczecińskiego.
Wikipedia
kobieta przesadnie pobożna; dewotka; bigotka; nabożnisia
SJP.pl
przysłówek sposobu
(1.1) w sposób świętoszkowaty
Wiktionary
rzecz. świątynia ż., świętoszek mos., świętoszkostwo n., świętoszkowatość ż.
przym. świętoszkowaty
Wiktionary
(1.1) pruderyjnie
Wiktionary
manifestacyjna, często udawana pobożność, cnotliwość, skromność
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) książk. albo iron. cecha tego, co jest świętoszkowate; cecha tych, którzy są świętoszkowaci
Wiktionary
rzecz. Świętowit mos., świętoszek m., świętoszka ż., świętoszkostwo n., święty mos.
przym. świętoszkowaty, święty
przysł. świętoszkowato
Wiktionary
(1.1) świętoszkostwo, bigoteria, religianctwo
Wiktionary
wstydliwy, pruderyjny
SJP.pl
przymiotnik
(1.1) mający cechy świętoszka, właściwy osobie przesadnie pobożnej
(1.2) mający cechy osoby przesadnie skromnej
Wiktionary
(1.1) Henryk przestał chodzić na katechezę dla dorosłych, bo go irytowało całe to świętoszkowate towarzystwo.
Wiktionary
rzecz. Świętowit mos., świątynia ż., święty mos., świętoszek mos., świętoszkostwo n., świętoszkowatość ż.
przysł. świętoszkowato
przym. święty
Wiktionary
(1.1) dewocyjny
(1.2) pruderyjny
Wiktionary
wieś w województwie dolnośląskim, w powiecie bolesławieckim
SJP.pl
Świętoszów (do 1945 niem. Neuhammer am Queis) – wieś w Polsce położona w województwie dolnośląskim, w powiecie bolesławieckim, w gminie Osiecznica, na terenie Borów Dolnośląskich, nad rzeką Kwisą, 120 km od centrum Wrocławia.
Wikipedia
Świętoszowice (niem. Schwientoschowitz) – wieś sołecka w Polsce położona w województwie śląskim, w powiecie tarnogórskim, w gminie Zbrosławice.
W latach 1975–1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa katowickiego.
Wikipedia
wieś w Polsce
SJP.pl
Świętoszówka (cz. Svěntošůvka, niem. Swientoschuwka) – wieś w Polsce położona w województwie śląskim, w powiecie bielskim, w gminie Jasienica, na Śląsku Cieszyńskim. Powierzchnia sołectwa wynosi 150,6 ha, a liczba ludności 609, co daje gęstość zaludnienia równą 404,4 os./km².
Wikipedia
Świętoszyn (niem. Schwentroschine, Waldheide (1939–1945)) – wieś w Polsce położona w województwie dolnośląskim, w powiecie milickim, w gminie Milicz.
Wikipedia
imię męskie
SJP.pl
Świętosław, Święcesław, Święcsław, Święsław (chorw. Svjetoslav, serb. Svetoslav) – starosłowiańskie imię męskie. Złożone jest z członów: Święto- („święty”, „silny, mocny”) i -sław („sława”) i oznacza człowieka cieszącego się mocną sławą. W materiałach źródłowych występuje od XII wieku. Do końca XV wieku imię to zanotowano u około 1000 osób.
Wikipedia
imię żeńskie
SJP.pl
Świętosława, Święcsława, Święsława – staropolskie imię żeńskie. Złożone jest z członu Święto- („święty”, „silny, mocny”) i -sława („sława”). Może oznaczać: „ta, której sława jest mocna”.
Imię popularne w Średniowieczu. Męskie odpowiedniki: Świętosław, Święcesław, Święcsław, Święsław.
Świętosława imieniny obchodzi 3 maja.
Wikipedia
zdrobnienie od: Świętosław (imię męskie)
SJP.pl
przymiotnik dzierżawczy - należący do Świętosławy lub z nią związany
SJP.pl
zdrobnienie od: Świętosław (imię męskie)
SJP.pl
przymiotnik dzierżawczy - należący do Świętosławka lub z nim związany
SJP.pl
Świętosław z małżonką; Świętosławowie
SJP.pl
imię męskie
SJP.pl
przymiotnik dzierżawczy - należący do Świętosława lub z nim związany
SJP.pl
nazwisko
SJP.pl
Wikipedia
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna
(1.1) geogr. osada w Polsce, w województwie zachodniopomorskim, w powiecie kamieńskim, w gminie Wolin;
Wiktionary
Świętouść (dawniej Świętoujść, niem. Swantuss) – osada w Polsce położona w województwie zachodniopomorskim, w powiecie kamieńskim, w gminie Wolin.
Wikipedia
(1.1) Ślady najstarszego osadnictwa w Świętouściu pochodzą z okresu kultury łużyckiej epoki brązu lub wczesnej epoki żelaza.
Wiktionary
rzecz. świętouścianin mos., świętouścianka ż.
Wiktionary
(1.1) hist. Świętoujść
Wiktionary
obchodzić coś uroczyście
SJP.pl
czasownik
(1.1) obchodzić coś uroczyście
Wiktionary
(1.1) Wszyscy kumple świętowali, nawet te, co nie powiedzieli do radia ni chu-chu.
Wiktionary
IPA: ɕfʲjɛ̃nˈtɔvat͡ɕ, AS: śfʹi ̯ẽntovać
Wiktionary
rzecz. święto n., święty m., święta ż., świętowanie n., świątynia ż., świątek mrz./mzw.
czas. święcić, uświęcić, wyświęcić
przym. świąteczny, święty
przysł. świątecznie, święcie
Wiktionary
przymiotnik relacyjny
(1.1) związany ze świętym Wacławem lub obchodami jego dnia – 28 września
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) obchodzenie jakiegoś święta, jubileuszu lub innego radosnego wydarzenia poprzez udział w uroczystościach, powstrzymanie się od pracy i oddawanie się przyjemnościom
Wiktionary
(1.1) Możemy zacząć świętowanie. Przyszła informacja, że wygraliśmy ten przetarg.
Wiktionary
IPA: ˌɕfʲjɛ̃ntɔˈvãɲɛ, AS: śfʹi ̯ẽntovãńe
Wiktionary
czas. świętować ndk.
rzecz. świątek mrz./mzw., święty m., świątynia ż., święto n.
przym. świąteczny, święty
Wiktionary
(1.1) celebrowanie, fetowanie
Wiktionary
mitologia słowiańska: bóg wojny i urodzaju Rugian (Słowian połabskich), odpowiednik wielu innych bogów m.in. Peruna i Rugiewita; Swantewit, Światowid
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) mitsłow. słowiański bóg wojny i urodzaju czczony przez plemię Ranów, którego główna świątynia znajdowała się na wyspie Rugia, na przylądku Arkona;
Wiktionary
Wikipedia
(1.1) Wedle wiary Rugian walczył Świętowit, bo tak się bałwan nazywał, na tym koniu przeciw wrogom swej czci, a dowodziło tego, że koń, acz na noc zamknięty w swej stajni, rano nieraz tak zziajany, a ubłocony wyglądał, jakby w powrocie z wyprawy bardzo znaczną przebiegał drogę.
(1.1) Ten sam Daćbóg w Arkonie nazywał się Świętowitem, był przecież dawcą urodzajów, któremu na cześć obchodzono najwalniejsze Święto doroczne po żniwach, niby bohacz białoruski, czczony tej samej porze.
(1.1) Poza nim plasowaćasują się bóstwa lokalne, z których część, jak Świętowit, może zostać utożsamiona z interesami państwowymi i awansować na głównego boga.
Wiktionary
rzecz. święto n., święta ż., świętość ż., świątynia ż., świątek m., świętoszek m., świętoszkowatość ż., święcone n., święconka ż., święcenie n., świętowanie n., wyświęcanie n.
czas. święcić ndk., świętować ndk.
przym. Świętowitowy, święty, świąteczny, świątynny, świętoszkowaty
przysł. świątecznie, święcie, świętobliwie
Wiktionary
(1.1) war. Swantewit, Swentowit
Wiktionary
przymiotnik dzierżawczy - należący do Świętowita lub z nim związany
SJP.pl
bardzo rzadko: uroczystość, zabawa, impreza
SJP.pl
stopień wyższy od przymiotnika: święty
SJP.pl
1. kanonizowany przez Kościół; uznany przez Kościół za zbawionego i godnego kultu;
2. cnotliwy, sprawiedliwy, bardzo dobry;
3. godny czci i szacunku; będący przedmiotem kultu;
4. nietykalny, nienaruszalny;
5. związany z kultem religijnym, obrządkami religijnymi
SJP.pl
przymiotnik
(1.1) rel. o osobie: ktoś uznany przez jakiś Kościół lub społeczność za godnego kultu;
(1.2) rel. o rzeczy: coś godnego kultu religijnego
(1.3) pot. iron. niewinny, bez winy
(1.4) taki, którego nie wolno naruszyć, niepodważalny
(1.5) stpol. mocny
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(2.1) mężczyzna święty (1.1)
Wiktionary
Święty (hebr. qodesz lub kodesz oznacza „oddzielony”) – stosowane przez chrześcijan określenie człowieka, który „przebywa z Bogiem w niebie”. W Nowym Testamencie słowo święty lub święci używane jest pod adresem wszystkich wierzących w śmierć i zmartwychwstanie Jezusa. To pojęcie występuje również w innych religiach.
Wikipedia
(1.1) Święta Cecylia jest patronką muzyki kościelnej.
(1.2) W kościele wiszą święte obrazy.
(1.3) Ty wcale nie jesteś taki święty, też rzucałeś kamieniami w moje okna.
(1.3) Szczęśliwszy z braci, gdy kaganek zgasnął, // Bo w słodkiem miodu wytrawieniu zgasnął. // W tym było stanie rozkoszne siedlisko // Świętych próżniaków.
(1.4) Pamiętaj, dla nich nawet ustna umowa jest święta – jeśli ją naruszysz, stracisz u nich wszelki szacunek.
(2.1) Leksykon zawiera hagiografie wszystkich świętych.
Wiktionary
IPA: ˈɕfʲjɛ̃ntɨ, AS: śfʹi ̯ẽnty
Wiktionary
rzecz. święto n., świętość ż., świątynia ż., świątek m., świętoszek m., świętoszkowatość ż., święcone n., święconka ż., święcenie n., świętowanie n., wyświęcanie n.
:: fż. święta ż.
czas. święcić ndk., świętować ndk.
przym. świąteczny, świątynny, świętoszkowaty
przysł. świątecznie, święcie, świętobliwie
Wiktionary
(1.1) reg. śl. świynty.
(1.2) reg. śl. świynty.
(1.3) reg. śl. świynty.
(1.4) nietykalny, nienaruszalny, niepodważalny
Wiktionary
obce imię żeńskie
SJP.pl
Świetlana, Swietłana – żeńskie imię pochodzenia słowiańskiego. Stanowi ona literackie tłumaczenie greckiego imienia Fotyna na rosyjski. Oznacza „jasną, świetlistą”. Imię bardzo popularne w XX wieku w Rosji, na Białorusi, Ukrainie i w Bułgarii, ale spotykane także w innych krajach słowiańskich, np. na Słowacji; wcześniej nieistniejące lub bardzo rzadkie.
Wikipedia
rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna
(1.1) geogr. hydron. rzeka w obwodzie królewieckim Rosji, uchodzi do Zalewu Wiślanego;
Wiktionary
Świeża (ros. Прoхлaднaя, trb. Prochładnaja, niem. Frisching) – rzeka w obwodzie królewieckim (Rosja). Całkowita długość ok. 65 km, wpada do Zalewu Wiślanego w pobliżu miejscowości Uszakowo.
Wikipedia
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) zdrobn. od świeżak
Wiktionary
rzecz. świeżak m.
Wiktionary
potocznie:
1. ktoś nowy w jakimś środowisku;
2. ktoś początkujący w jakiejś dziedzinie; nowicjusz;
3. w gwarze przestępczej: osoba, która po raz pierwszy trafiła do więzienia
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) gwara. więz. nowy więzień w celi
Wiktionary
IPA: ˈɕfʲjɛʒak, AS: śfʹi ̯ežak
Wiktionary
rzecz. świeżość ż., świeżyzna ż.
:: zdrobn. świeżaczek m.
przym. świeży
przysł. świeżo
czas. świeżyć
Wiktionary
1. potocznie: coś nowego; świeżynka;
2. slangowo: sekretarka biznesmena
SJP.pl
nazwisko
SJP.pl
nieużywany, czysty, aktualny, ożywczy, oryginalny
SJP.pl
zdrobnienie od: świeży; świeżuśki, świeżutki, świeżuchny
SJP.pl
przysłówek
(1.1) dopiero co, niedawno
(1.2) zdrowo, młodo
(1.3) czysto, schludnie
Wiktionary
(1.1) Tymczasem Ptyś czeka na kolejne świeżo wyklute pisklęta.
(1.1) Ale o krwi tej, co się świeżo lała, / O łzach, któremi płynie Polska cała, / O sławie, która jeszcze nie przebrzmiała - / O nich pomyślić - nie mieliśmy duszy!…
(1.2) Nasza szefowa, pani Magdalena, wciąż wygląda bardzo świeżo, mimo że ma prawie 60 lat i jest matką dwójki dorosłych dzieci.
(1.3) Dlatego trzeba poświęcać jej coraz więcej uwagi. Nie tylko po to, by być piękną, ale przede wszystkim, by wyglądać świeżo i zdrowo.
(1.3) Uwielbiamy mężczyzn wyglądających świeżo i czysto.
Wiktionary
rzecz. świeżak m., świeżość n.
czas. świeżyć, odświeżać ndk., odświeżyć dk.
przym. świeżutki, świeży, świeżusieńki, świeżuteńki
Wiktionary
tradycyjny chłopski gulasz przygotowywany ze świeżo pozyskanej wieprzowiny
SJP.pl
1. dziecko od urodzenia do ukończenia pierwszej doby życia;
2. dziecko od urodzenia do ukończenia 4 tygodni życia; noworodek
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) cecha tego, co jest świeże
Wiktionary
(1.1) Proszę Pani, te szparagi wcale nie były pierwszej świeżości.
Wiktionary
IPA: ˈɕfʲjɛʒɔɕt͡ɕ, AS: śfʹi ̯ežość
Wiktionary
rzecz. świeżak mos., świeżyzna ż.
czas. świeżyć, odświeżać ndk., odświeżyć dk.
przym. świeży
:: zdrobn. świeżutki, świeżusieńki, świeżuteńki
przysł. świeżo
Wiktionary
stopień wyższy od przymiotnika: świeży
SJP.pl
zdrobnienie od: świeży; świeżutki, świeżeńki, świeżuśki
SJP.pl
zdrobnienie od: świeżuśki; świeżuteńki
SJP.pl
przymiotnik
(1.1) pot. zdrobn. od: świeży
Wiktionary
(1.1) Zdaje się człowiekowi, że świeżusieńki jest, ledwie co zrodzony albo ledwie co wskrzeszony…
Wiktionary
IPA: ˌɕfʲjɛʒuˈɕɛ̇̃ɲci, AS: śfʹi ̯ežuśė̃ńḱi
Wiktionary
rzecz. świeżość
przym. świeżuteńki, świeżutki, świeży
przysł. świeżo, świeżusieńko, świeżuteńko, świeżutko
czas. świeżyć
Wiktionary
zdrobnienie od: świeży; świeżutki, świeżeńki, świeżuchny
SJP.pl
zdrobnienie od: świeżutki; świeżusieńki
SJP.pl
przymiotnik
(1.1) pot. zdrobn. od: świeży
Wiktionary
(1.1) Piekarze niemal do każdego transportu podwozili świeżuteńki chleb.
Wiktionary
IPA: ˌɕfʲjɛʒuˈtɛ̃ɲci, AS: śfʹi ̯ežutẽńḱi
Wiktionary
rzecz. świeżość
przym. świeżusieńki, świeżutki, świeży
przysł. świeżo, świeżusieńko, świeżuteńko, świeżutko
czas. świeżyć
Wiktionary
zdrobnienie od: świeży; świeżuśki, świeżeńki, świeżuchny
SJP.pl
przymiotnik
(1.1) zdrobn. od: świeży
Wiktionary
IPA: ɕfʲjɛˈʒutʲci, AS: śfʹi ̯ežutʹḱi
Wiktionary
rzecz. świeżość
przym. świeżusieńki, świeżuteńki, świeży
przysł. świeżo, świeżusieńko, świeżuteńko, świeżutko
czas. świeżyć
Wiktionary
nieużywany, czysty, aktualny, ożywczy, oryginalny
SJP.pl
przymiotnik jakościowy
(1.1) o produktach, potrawach: taki, który nie utracił walorów smakowych, nie uległ zepsuciu
(1.2) o owocach, warzywach, mięsie, rybach: surowy, nieprzetworzony, niekonserwowany
(1.3) o powietrzu, zapachu, smaku itp.: rześki, ożywczy, przyjemnie chłodny, orzeźwiający
(1.4) o kolorach: jasny, żywy, intensywny
(1.5) wyglądający młodo i zdrowo, wypoczęty
(1.6) świadczący o czyjejś młodości, zdrowiu lub dobrym samopoczuciu
(1.7) niedawno powstały, pochodzący z ostatniej chwili
(1.8) wnoszący coś nowego
(1.9) sporządzony na nowo, ponownie zdatny do użytku
(1.10) taki, który nie był jeszcze używany
(1.11) taki, który trwa od niedawna, nie uległ jeszcze zapomnieniu
(1.12) będący kimś od niedawna
Wiktionary
Wikipedia
(1.1) To oburzające, żeby w piekarni nie było świeżego chleba!
(1.2) Zrobimy sok pomarańczowy ze świeżych pomarańczy.
(1.3) Otwórz okno i wpuść trochę świeżego powietrza.
(1.4) Kupiłem fotel w kolorze świeżej zieleni.
(1.5) Wróciła z urlopu świeża i wypoczęta.
(1.6) Wykonywanie ćwiczeń pozwala cieszyć się sprawnym ciałem, świeżym umysłem i spokojnym sercem.
(1.7) Obejrzałem w telewizji najświeższe wiadomości.
(1.8) Nowy dyrektor rzucił całkiem świeże spojrzenie na ten problem.
(1.9) Wróćmy do domu i zmieńmy ubrania na świeże.
(1.10) Operator założył świeże wiertło i kontynuował pracę.
(1.11) To zbyt świeża strata, aby o niej zapomnieć.
(1.12) Nasz nowy akustyk jest świeżym absolwentem Politechniki Wrocławskiej.
Wiktionary
IPA: ˈɕfʲjɛʒɨ, AS: śfʹi ̯ežy
Wiktionary
rzecz. świeżak mos., świeżość ż., świeżenie n., odświeżenie n., odświeżanie n., poodświeżanie n., wyświeżenie n.
czas. świeżyć ndk., odświeżyć dk., odświeżać ndk., poodświeżać dk., wyświeżyć dk.
przym. świeżusieńki, świeżuteńki, świeżutki
przysł. świeżo, świeżusieńko, świeżuteńko, świeżutko
Wiktionary
(1.1) jeszcze ciepły, prosto z garnka, prosto z patelni, prosto z pieca, zdatny do spożycia; reg. śl. świży.
(1.2) reg. śl. świży.
(1.3) chłodny, odświeżający, orzeźwiający, ożywczy, pobudzający, rześki, rzeźwy, stymulacyjny; reg. śl. świży.
(1.4) czysty, intensywny, jaskrawy, jasny, klarowny, oczywisty, ostry, rażący, soczysty, wyrazisty, wyraźny, zdecydowany, żywy; rzucający się w oczy
(1.5) niezmęczony, odświeżony, wypoczęty, wyspany, zregenerowany, zrelaksowany; jak nowo narodzony, w pełni sił
(1.6) nieociężały, odprężony, raźny, rześki, rzeźwy, szparki, wypoczęty, wyspany, zrelaksowany, żwawy; kwitnący zdrowiem, pełen energii, pełen ikry, pełen inicjatywy, pełen krzepy, pełen temperamentu, pełen werwy, pełen wigoru, pełen zapału, pełen życia, tryskający zdrowiem
(1.7) aktualny, bieżący, dzisiejszy, najnowszy, najświeższy, niedawny, obecny, ostatni, świeżutki, teraźniejszy
(1.8) awangardowy, bezprecedensowy, decydujący, doniosły, dziejowy, epokowy, fundamentalny, historyczny, innowacyjny, nadzwyczajny, niekonwencjonalny, nieschematyczny, niestereotypowy, nieszablonowy, niesztampowy, nietradycyjny, niezwykły, nowatorski, odkrywczy, oryginalny, pionierski, prekursorski, przebojowy, przełomowy, przewrotowy, radykalny, rewolucyjny, śmiały, ważny, węzłowy, wybitny, wyjątkowy, zasadniczy, znaczący, znamienny
Wiktionary
podczas wytopu niektórych metali usuwać z nich niepożądane domieszki poprzez ich utlenianie tlenem atmosferycznym lub zawartym w tlenkach dodawanych do wytapianej mieszaniny
SJP.pl
czasownik niedokonany
(1.1) hutn. usuwać domieszki metali w procesie wytopu stali, miedzi lub ołowiu
(1.2) hutn. natleniać surówkę z wytopu w wielkim piecu w celu zmniejszenia zawartości węgla
Wiktionary
rzecz. świeżonka ż., świeżość ż., świeżenie n., świeżak m., świeżyzna ż., odświeżanie n., odświeżenie n.
czas. odświeżać ndk., odświeżyć dk.
przym. świeży, nieświeży, świeżutki, świeżusieńki, świeżuteńki
przysł. świeżo, nieświeżo
Wiktionary
potocznie: rzecz nowa, świeżo wprowadzona; nowość, nowinka, innowacja
SJP.pl
nazwisko
SJP.pl
[czytaj: słift] nazwisko, m.in. Jonathan Swift (1667-1745) - pisarz angielski
SJP.pl
skrótowiec, rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) właśc. kod SWIFT, międzynarodowy kod identyfikujący bank
Wiktionary
Wikipedia
(1.1) Aby przelać pieniądze za granicę potrzebujesz SWIFT oraz IBAN.
Wiktionary
(1.1) BIC
Wiktionary
czasownik niedokonany
(1.1) poznań. rzucać
Wiktionary
(1.1) Latem jak były drzwi otwarte w sieni, to przeważnie małe szczuny świgali klamotami w drzwi Narożnych i nura.
Wiktionary
czas. reg. pozn. śwignąć. dk.
rzecz. świganie n.
Wiktionary
(1.1) rzucać, ciskać, miotać
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) odczasownikowy od|świgać.
Wiktionary
czas. świgać ndk.
Wiktionary
nazwisko
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna
(1.1) geogr. rzeka w europejskiej części Rosji, prawy dopływ Wołgi;
Wiktionary
Swijaga (ros. Свияга, tat. Зөя, Zöyä, czuw. Сĕве) – rzeka o długości 375 km w europejskiej części Rosji, prawy dopływ Wołgi.
Wikipedia
wieś i gmina wiejska w Polsce
SJP.pl
Świlcza – wieś w Polsce, położona w województwie podkarpackim, w powiecie rzeszowskim, w gminie Świlcza. Świlcza bezpośrednio graniczy z Rzeszowem.
W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa rzeszowskiego.
Miejscowość jest siedzibą gminy Świlcza oraz parafii Wniebowzięcia NMP, należącej do dekanatu Rzeszów Zachód, diecezji rzeszowskiej.
Wikipedia
cieśnina między wyspami Wolin i Uznam
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna
(1.1) geogr. cieśnina Morza Bałtyckiego;
Wiktionary
Świna (niem. Swine) – cieśnina Morza Bałtyckiego, między wyspą Wolin a wyspami: Uznam i Karsibór; łączy Zalew Szczeciński z Zatoką Pomorską. Ma długość ok. 16 km i szerokość od 100 do 1000 m. Przy północnej części cieśniny usytuowane jest centrum miasta Świnoujście.
Wikipedia
(1.1) Nad Świną leży miasto Świnoujście.
(1.1) Świna łączy Zatokę Pomorską z Zalewem Szczecińskim.
Wiktionary
IPA: ˈɕfʲĩna, AS: śfʹĩna
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) środ. sport. zawodnik, który zwyciężył nieuczciwie
Wiktionary
(1.1) Wszyscy wiedzą, że jedzie na dopingu ten świnalista.
Wiktionary
rzecz. fż. świnalistka
Wiktionary
nazwisko
SJP.pl
Swinarski (forma żeńska: Swinarska; liczba mnoga: Swinarsky) – polskie nazwisko i wariant pisowni nazwiska Świniarski, utworzone sufiksem -ski od nazwy miejscowej Świniary, dawniej też Świnary.
Wikipedia
Wikipedia
zdrobnienie od: świnka
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) pot. zdrobn. od: świnka
Wiktionary
Świneczka (Porcula) – rodzaj ssaków z podrodziny świń (Suinae) z obrębie rodziny świniowatych (Suidae).
Wikipedia
IPA: ɕfʲĩˈnɛt͡ʃka, AS: śfʹĩnečka
Wiktionary
rzecz. świnia ż., świntuch mos.
przym. świński
Wiktionary
[czytaj: słing]
1. utwór muzyczny w stylu swing;
2. taniec jazzowy tańczony przy muzyce swing;
3. w boksie: cios sierpowy
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) muz. kierunek muzyki jazzowej popularny na przełomie lat 30. i 40. XX wieku;
(1.2) muz. synkopowany rytm wykorzystywany w jazzie;
(1.3) muz. utwór muzyczny w rytmie swinga (1.2)
(1.4) choreogr. styl tańca towarzyskiego tańczony do muzyki jazzowej;
(1.5) środ. sport. cios sierpowy w boksie
Wiktionary
Muzyka i taniec:
Wikipedia
IPA: swʲĩŋk, AS: su̯ʹĩŋk
Wiktionary
rzecz. swingowanie n., swingers mos.
czas. swingować
przym. swingowy
przysł. swingowo
Wiktionary
[czytaj: słinger]
1. osoba praktykująca seks orgiastyczny lub wymieniająca się partnerem seksualnym z osobą z innej pary; swingers;
2. muzyk wykonujący swing
SJP.pl
[czytaj: słingers] osoba praktykująca seks orgiastyczny lub wymieniająca się partnerem seksualnym z osobą z innej pary; swinger
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) seks. osoba uprawiająca grupową aktywność seksualną lub wymieniająca się partnerem z osobą z innej pary
Wiktionary
Swingers – film amerykański z gatunku komediodramat, pierwszy raz wyświetlony w 1996 roku.
Wikipedia
(1.1) Swingersi odwiedzają najczęściej małe, przytulne mieszkania, rzadziej kluby.
Wiktionary
rzecz. swinging m., swing m., swingowanie n.
czas. swingować ndk.
przym. swingerski, swingowy
Wiktionary
[czytaj: słingersklab] klub, w którym praktykuje się seks orgiastyczny lub wymienia się partnerem seksualnym z osobą z innej pary; swingers club, swingers klub, swingersklub
SJP.pl
[czytaj: słingerski] związany z osobą praktykującą seks orgiastyczny lub wymieniającą się partnerem seksualnym z osobą z innej pary
SJP.pl
[czytaj: słingersklub] klub, w którym praktykuje się seks orgiastyczny lub wymienia się partnerem seksualnym z osobą z innej pary; swingers club, swingersclub, swingers klub
SJP.pl
[czytaj: słinging] wymienianie się partnerem seksualnym z osobą z innej pary; swing
SJP.pl
Swinging (czasem nazywany swingującym stylem życia albo swingowaniem) – niemonogamiczna forma aktywności seksualnej, traktowana zwykle jak każda inna aktywność, która może być doświadczana w małżeństwie. W przeciwieństwie do otwartych małżeństw z lat siedemdziesiątych XX wieku czy poliamorii, w swingingu na pierwszym planie istotna jest emocjonalna monogamia lub miłosna relacja z małżonkiem. Swingowanie odbywa się zazwyczaj w obecności małżonka i wymaga jego zgody na tego rodzaju doświadczenie. Pomimo tego, że swingersi często zostają przyjaciółmi z innymi parami, to istnieją reguły ograniczające ich zaangażowanie emocjonalne z osobami spoza małżeństwa. Zwolennicy uważają, że stosunki seksualne z osobą inna niż współmałżonek poprawiają relacje seksualne i emocjonalne w związku.
Wikipedia
[czytaj: słingować]
1. wykonywać utwór muzyczny w rytmie swinga;
2. tańczyć swinga
SJP.pl
czasownik nieprzechodni niedokonany
(1.1) muz. grać swinga
(1.2) tańczyć swinga
Wiktionary
rzecz. swing mrz., swingowanie n., swingers mos.
przym. swingowy
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) odczasownikowy od|swingować.
Wiktionary
Swinging (czasem nazywany swingującym stylem życia albo swingowaniem) – niemonogamiczna forma aktywności seksualnej, traktowana zwykle jak każda inna aktywność, która może być doświadczana w małżeństwie. W przeciwieństwie do otwartych małżeństw z lat siedemdziesiątych XX wieku czy poliamorii, w swingingu na pierwszym planie istotna jest emocjonalna monogamia lub miłosna relacja z małżonkiem. Swingowanie odbywa się zazwyczaj w obecności małżonka i wymaga jego zgody na tego rodzaju doświadczenie. Pomimo tego, że swingersi często zostają przyjaciółmi z innymi parami, to istnieją reguły ograniczające ich zaangażowanie emocjonalne z osobami spoza małżeństwa. Zwolennicy uważają, że stosunki seksualne z osobą inna niż współmałżonek poprawiają relacje seksualne i emocjonalne w związku.
Wikipedia
czas. swingować ndk.
rzecz. swing mrz., swingers mos.
Wiktionary
związany z praktykowaniem seksu orgiastycznego lub wymienianiem się partnerem seksualnym z osobą z innej pary
SJP.pl
[czytaj: słingować]
1. wykonywać utwór muzyczny w rytmie swinga;
2. tańczyć swinga
SJP.pl
należący do świni (np. świni ogon, świnie uszy), przypisywany świni (np. świnie zachowanie) lub w jakiś inny sposób związany z tym zwierzęciem; świński (częściej)
SJP.pl
przymiotnik dzierżawczy
(1.1) daw. należący do świni
przymiotnik relacyjny
(2.1) daw. związany ze świnią, dotyczący świni
przymiotnik jakościowy
(3.1) daw. charakterystyczny dla świni, mający cechy świni
forma rzeczownika.
(4.1) D., C. i Ms. lp. od: świnia
Wiktionary
rzecz. świntuch mos., świniątko n., świnka ż., świnina ż., świniarka ż., świnia ż., świniak mzw., świniarz mos., świnienie n., naświnienie n.
czas. świnić ndk., naświnić dk.
przym. świński
Wiktionary
(1.1) świński
(2.1) świński
(3.1) świński
Wiktionary
1. zwierze parzystokopytne, wszystkożerne, o wydłużonym pysku, zakończonym ryjem i ciele pokrytym twardą szczeciną, występujące nieomal na całym świecie;
2. świnia domowa - zwierzę hodowlane;
3. potoczne określenie człowieka zachowującego się nieprzyzwoicie, obelżywe określenie człowieka podłego;
4. w tenisie stołowym: uderzenie piłki o kant stołu
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) zool. nazwa systematyczna|Sus scrofa|subsp=domesticus|ref=Sus scrofa domesticus., zwierzę hodowlane z rodziny parzystokopytnych;
(1.2) zool. samica świni (1.1)
(1.3) zool. każde zwierzę z podrzędu świniokształtnych, nazwa systematyczna|Suiformes|Flower.;
(1.4) przen. pot. człowiek zachowujący się nieprzyzwoicie, niekulturalnie
(1.5) pejor. przen. pogard. o osobie nikczemnej, podłej
(1.6) pejor. przen. wulg. w połączeniu z określeniem jakiejś zbiorowości – ogólny epitet wyrażający pogardę
(1.7) karc. jedna z gier karcianych;
(1.8) środ. kolej. lokomotywa serii EP08
(1.9) lud. marchew
(1.10) daw. środ. przen. przypadkowy karambol bilardowy
forma przymiotnika.
(2.1) ż. lp. od: świni
Wiktionary
Wikipedia
(1.1) Moi dziadkowie na wsi trzymają trzy świnie i kozę.
(1.1) Mamy tu oto kawał pieczonej świni i chętnie przysmakiem tym podzielimy się tobą.
(1.2) Nasza świnia Kasia ma osiem prosiaczków.
(1.3) Podczas wizyty w zoo widzieliśmy kilka gatunków świń.
(1.4) Jakaś świnia wywaliła nam pod domem swoje śmieci.
(1.4) Ta świnia Kazik ciągle beka i pierdzi!
(1.4) Pijanica jesteś i świnia zapowietrzona!
(1.5) Trzeba być skończoną świnią, żeby oszukiwać dzieci w sklepie.
(1.5) Ty jesteś najmądrzejszy w całej gminie. Wójt to świnia…
(1.6) Jesteś głupia, burżujska świnia! Otumanili was kapitaliści i księża swoją faszystowską propagandą i zrobili z was dzikusów.
(1.7) Z nudów zagraliśmy w świnię pięć partii.
(2.1) U rzeźnika na wystawie wisi świnia półtusza i szynka.
Wiktionary
IPA: ˈɕfʲĩɲa, AS: śfʹĩńa
Wiktionary
rzecz. świniarz m., świniarka ż., świniarek m., świniarczyk m., świństwo n., świństewko n., świntuch m., świntucha ż., świntuszek m., świntuszka ż., świntuszenie n., świniarnia ż., świniarstwo n., świniowate nmos., świniarnik m., świnnik m., świniec m., świnina ż., świniowina ż., świńszczyzna ż., świniak m., świniowate nmos., Świniary nmos., Świniarsko n., Świnia ż., świnienie n., świnianie n., uświnienie n., poświntuszenie n., naświnienie n., uświnienie n., ześwinie n., wyświnienie n., oświnienie n., świńskość ż.
:: zdrobn. świnka ż., świneczka ż., świniaczek m., świniątko n.
:: zgrub. świniocha ż., świniucha ż.
czas. świnić ndk., świniać ndk., uświnić dk., świntuszyć ndk., poświntuszyć dk., naświnić dk., uświnić się dk., ześwinić dk., wyświnić dk., oświnić dk.
przym. świński, świni, świniowaty, świniarski, świniowaty, świniożerny
przysł. świniowato, świńsko
Wiktionary
(1.1) świniak; białystok|kaban.
(1.2) maciora, maciorka, locha
(1.4) świntuch, prosię, cham, prostak
(1.7) świnie
(1.8) ósemka
Wiktionary
zdrobnienie od: świniak
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy
(1.1) zdrobn. od: świniak
(1.2) mały świniak
Wiktionary
(1.2) Kobieta wiozła przed sobą na rowerze świniaczka, trzymając go w koszyku na kierownicy.
Wiktionary
rzecz. świntuch mos., świnia ż., świniak mzw.
czas. świnić ndk.
Wiktionary
potocznie: młoda świnia
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy
(1.1) pot. świnia
(1.2) samiec świni
Wiktionary
Wikipedia
(1.1) Odsprzedałby pan dwa świniaki, dobrze zapłacę.
(1.2) Czy to świniak, czy świnia?
Wiktionary
rzecz. świntuch mos., świniątko n., świnka ż., świniaczek mzw., świnia ż.
czas. naświnić, uświnić
przym. świni, świński
Wiktionary
(1.1) gw-pl|Śląsk Cieszyński|żrocz.
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) daw. pot. pomocnik świniarza
Wiktionary
(1.1) I tak w miejscu, które wskazał świniarczyk, postało jedno z największych w Europie opactw benedyktyńskich.
Wiktionary
rzecz. świntuch mos., świnia ż., świniarek mos., świniarz mos.
Wiktionary
(1.1) świniarek
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) gwara. zdrobn. od: świniarek
(1.2) pieszcz. świniarek
Wiktionary
rzecz. świnia ż., świniarek mos.
Wiktionary
dawniej: chłopiec pasący świnie
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) daw. pot. pastuszek pasający świnie
forma rzeczownika.
(2.1) D. plural|świniarka.
Wiktionary
(1.1) Chłop zapłacił świniarkowi za dwa tygodnie pasania.
Wiktionary
rzecz. świntuch mos., świniareczek mos., świniarczyk mos., świnia ż., świniarz mos.
Wiktionary
dawniej: chłopiec pasący świnie
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) daw. kobieta wypasająca świnie
forma rzeczownika.
(2.1) D. i B. lp. od: świniarek
Wiktionary
Wikipedia
rzecz. świnia ż.
:: fm. świniarz mos.
czas. świnić ndk., naświnić dk.
przym. świński, świni
przysł. świńsko
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) zootechn. budynek do przemysłowej hodowli świń
Wiktionary
Chlew, chlewnia, świniarnia – budynek inwentarski służący do przetrzymywania, chowu oraz tuczu trzody chlewnej; także, zespół świń w różnym wieku (lochy, prosięta, knury), lub różnej kategorii (zwierzęta hodowlane, tuczniki) służący odpowiednim celom produkcyjnym, stąd nazwa: chlewnia hodowlana, chlewnia użytkowa, chlewnia o cyklu zamkniętym (chlewnia towarowa), tuczarnia itd..
Wikipedia
(1.1) Inspektor nakazał zamknięcie świniarni i wybicie wszystkich świń.
Wiktionary
rzecz. świntuch mos., świnka ż., świnia ż., świniarka ż., świniarz mos.
przym. świński
Wiktionary
(1.1) chlewnia
Wiktionary
nazwisko
SJP.pl
Świniarski (forma żeńska: Świniarska; liczba mnoga: Świniarscy) – polskie nazwisko utworzone sufiksem -ski od nazwy miejscowej Świniary, dawniej też Świnary.
Wikipedia
Świniarsko – wieś w Polsce położona w województwie małopolskim, w powiecie nowosądeckim, w gminie Chełmiec. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa nowosądeckiego.
2 lutego 1977 część Świniarska (7 ha) włączono do Nowego Sącza. Do końca 2009 częścią Świniarska była Mała Wieś, obecnie osobna miejscowość.
W dniach 12–14 października 2017 r. Szkoła Podstawowa w Świniarsku obchodziła 100-lecie istnienia.
Wikipedia
pastuch świń
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) pasterz lub hodowca świń
Wiktionary
(1.1) Widziałem, jak go świniarz prowadził przez drogę, / Lecz co zacz i skąd rodem, powiedzieć nie mogę.
(1.1) Jestem świniarzem w gospodarstwie mojego wujka.
Wiktionary
rzecz. świnia ż.
:: fż. świniarka ż.
czas. uświnić, naświnić, świnić ndk., świniać ndk.
przym. świński, świni
przysł. świńsko
Wiktionary
(1.1) świniopas
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) zdrobn. od: świnia
(1.2) młoda świnia
Wiktionary
(1.2) Dziewczynka trzymała w koszyku świniątko, które zaczęło chrumkać.
Wiktionary
rzecz. świnia ż., świniak mzw., świnka ż.
przym. świni
Wiktionary
(1.1) świnka
Wiktionary
pospolite:
1. brudzić, paskudzić;
2. świnić się - brudzić się;
3. świnić lub świnić się - robić, mówić świństwa
SJP.pl
czasownik nieprzechodni niedokonany (dk. naświnić)
(1.1) pot. brudzić, zanieczyszczać
(1.2) pot. mówić świństwa
(1.3) pot. robić świńskie rzeczy
czasownik zwrotny niedokonany świnić się (dk. brak)
(2.1) pot. brudzić się
(2.2) pot. postępować niemoralnie
Wiktionary
(1.1) Przestań świnić, kto to będzie sprzątał?!
(1.2) Przestań świnić, dzieci słuchają!
Wiktionary
rzecz. świnina ż., świniarka ż., świniaczek mzw., świniarz mos., naświnienie n., świnia ż., świntuch mos.
czas. uświnić, naświnić dk.
przym. świński, świni, świniowaty
Wiktionary
szczyt w Tatrach
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna
(1.1) geogr. góra w Tatrach;
Wiktionary
Świnica (słow. Svinica, węg. Svinica, niem. Seealmspitze) – zwornikowy szczyt w Tatrach Wysokich o dwóch wierzchołkach, różniących się wysokością o 11 metrów. Mająca kształt szerokiej piramidy skalnej Świnica jest pierwszym od zachodu wybitnym szczytem w grani głównej Tatr Wysokich (jej minimalna deniwelacja względna wynosi 356 metrów) i dobrym punktem widokowym.
Wikipedia
(1.1) Podczas zejścia ze Świnicy zginął tragicznie Józef Szaniawski.
Wiktionary
przym. świnicki
Wiktionary
1. wieś w województwie łódzkim, w powiecie rawskim;
2. wieś w województwie mazowieckim, w powiecie żyrardowskim
SJP.pl
Zobacz też: Marków-Świnice, Świnice Kaliskie, Świnice Warckie, Świnice Warckie-Kolonia
Wikipedia
przymiotnik od: Świnice Warckie
SJP.pl
przymiotnik
(1.1) odnoszący się do Świnicy, związany ze Świnicą
Wiktionary
(1.1) Przez Świnicką Szczerbinę Wyżnią przebiega szlak turystyczny.
Wiktionary
rzecz. Świnica ż.
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj niemęskoosobowy, liczba mnoga
(1.1) syst. zool. nazwa systematyczna|Suinae|J.E. Gray|ref=tak., podrodzina ssaków parzystokopytnych z rodziny świniowatych;
(1.2) syst. zool. nazwa systematyczna|Suini|J.E. Gray., plemię ssaków parzystokopytnych z rodziny świniowatych, występujących w Eurazji;
forma rzeczownika.
(2.1) M., B. i W. lm. od: świnia
Wiktionary
Wikipedia
(1.1) Guźce należą do świń.
Wiktionary
rzecz. świnia ż.
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) rzad. kulin. mięso ze świni
(1.2) kulin. spoż. potrawa ze świniny (1.1)
Wiktionary
Wieprzowina (przest. świnina) – ogólne określenie mięsa pochodzącego ze świń.
Wikipedia
(1.2) W domu Majtakowa nigdy nie podałaby świniny.
Wiktionary
rzecz. świnia ż., świntuch mos., świństwo n.
czas. świnić ndk., naświnić dk.
przym. świni
Wiktionary
(1.1) wieprzowina
Wiktionary
zabijanie świń dla mięsa
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) pot. ubój świń
Wiktionary
Świniobicie – proces związany z zabiciem świni i przygotowaniem mięsa z uboju w warunkach domowych. Świniobicie odbywało się 1–3 razy w roku, w prawie każdym gospodarstwie, w którym hodowano świnie.
Wikipedia
IPA: ˌɕfʲĩɲɔˈbʲit͡ɕɛ, AS: śfʹĩńobʹiće
Wiktionary
rzecz. świniobójca mos.
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) pogard. rzeźnik
Wiktionary
rzecz. świnia ż., świniobicie n.
Wiktionary
podrząd ssaków parzystokopytnych
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj niemęskoosobowy, liczba mnoga
(1.1) syst. zool. nazwa systematyczna|Suina|Gray|ref=tak., podrząd ssaków z rzędu parzystokopytnych;
Wiktionary
Wikipedia
(1.1) Świniowate, pekariowate i hipopotamowate zaliczane są do świniokształtnych.
Wiktionary
przym. świniokształtny
Wiktionary
o cechach świniokształtnych (podrząd ssaków parzystokopytnych)
SJP.pl
przymiotnik
(1.1) przypominający świnię
Wiktionary
(1.1) Marlena widziała w piwnicy świniokształtnego potwora.
Wiktionary
rzecz. świniokształtne lm nm.
Wiktionary
przymiotnik relacyjny
(1.1) mający odnóża podobne do świńskich
Wiktionary
świnionos malutki - najmniejszy nietoperz świata, jeden z najmniejszych ssaków; ryjkonos malutki
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy
(1.1) zool. nazwa systematyczna|Craseonycteris thonglongyai|J. Edwards Hill|ref=tak., gatunek nietoperza występujący w Tajlandii i Birmie
Wiktionary
Świnionos malutki, ryjkonos malutki (Craseonycteris thonglongyai) – gatunek ssaka z rodziny świnionosowatych (Craseonycteridae). Najmniejszy nietoperz świata i jeden z najmniejszych ssaków.
Wikipedia
(1.1) W ciągu dnia świnionosy kryją się w jaskiniach.
Wiktionary
(1.1) ryjkonos
Wiktionary
pogardliwie: ten, kto pasie świnie; świnopas (dawniej)
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) człowiek, który pasie świnie
Wiktionary
Świniopas, także Książę świniarek, Książę pastuszkiem (duń. Svinedrengen) – baśń literacka autorstwa Hansa Christiana Andersena, wydana po raz pierwszy w 1841 roku.
Wikipedia
(1.1) Mój dziadek często powtarzał, że jak się nie będę uczył, to zostanę świniopasem.
Wiktionary
IPA: ɕfʲĩˈɲɔpas, AS: śfʹĩńopas
Wiktionary
(1.1) świniarz
Wiktionary
przypominający świnię
SJP.pl
Świniów – wieś w Polsce położona w województwie mazowieckim, w powiecie szydłowieckim, w gminie Szydłowiec. Ma status sołectwa.
W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa radomskiego.
Wierni Kościoła rzymskokatolickiego należą do parafii św. Mikołaja w Wysokiej.
Wikipedia
rodzina obejmująca osiem gatunków ssaków wszystkożernych, o dużej głowie zakończonej wyciągniętym i ruchliwym ryjem z okrągłą nogą, tj. chrząstkowym tworem na końcu ryja; zamieszkują całą kulę ziemską (z wyjątkiem Australii, Antarktydy i części Ameryki Północnej)
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj niemęskoosobowy, liczba mnoga
(1.1) syst. zool. nazwa systematyczna|Suidae|Gray|ref=tak., rodzina lądowych ssaków parzystokopytnych o masywnej budowie, wydłużonej głowie i krótkiej szyi;
Wiktionary
Świniowate (Suidae) – rodzina dużych, lądowych ssaków kopytnych z rzędu parzystokopytnych (Artiodactyla).
Wikipedia
(1.1) Większość dzikich gatunków świniowatych stanowi zwierzynę.
Wiktionary
rzecz. świniowatość ż., świntuch mos., świnia ż.
przym. świniowaty, świński
przysł. świniowato
Wiktionary
przysłówek sposobu
(1.1) podle
Wiktionary
rzecz. świnia ż., świniowate lm nm., świniowatość ż.
przym. świniowaty
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) cecha tego, kto postępuje nieprzyzwoicie
Wiktionary
rzecz. świnia ż., świniowate lm nm.
przym. świniowaty
przysł. świniowato
Wiktionary
1. potocznie: nieprzyzwoity, niemoralny;
2. o cechach świniowatych (rodzina ssaków)
SJP.pl
przymiotnik
(1.1) przypominający świnię
Wiktionary
rzecz. świntuch mos., świniowatość ż., świnia ż., świniowate lm nm.
czas. świnić ndk.
przysł. świniowato
przym. świński
Wiktionary
przymiotnik jakościowy
(1.1) neol. taki, który je świnie
Wiktionary
(1.1) Wiadomo również, że Polacy to naród mięsożerny, a wyrażając się dokładniej: świniożerny.
Wiktionary
rzecz. świnia ż.
Wiktionary
1. choroba dziecięca;
2. skarbonka;
3. rosyjska moneta o nominale 5 rubli;
4. ryba stadna z rodziny karpiowatych; podusta;
5. mała świnia
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna
(1.1) herald. polski herb szlachecki;
Wiktionary
Wikipedia
rzecz. świnka ż.
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) skarbonka w kształcie świnki
Wiktionary
(1.1) Złodziej ukradł świnkę-skarbonkę. Włamał się przez okno i uciekł z oszczędnościami.
Wiktionary
(1.1) świnka
Wiktionary
wieś w Polsce
SJP.pl
Wikipedia
mieszkaniec Świnnej (wsi w Polsce)
SJP.pl
mieszkanka Świnnej (wsi w Polsce)
SJP.pl
dawniej, pogardliwie: ten, kto pasie świnie; świniopas
SJP.pl
mieszkaniec Świnoujścia
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) mieszkaniec Świnoujścia
(1.2) osoba pochodząca z Świnoujścia, urodzona w Świnoujściu
Wiktionary
IPA: ˌɕfʲĩnɔwujɕˈt͡ɕä̃ɲĩn, AS: śfʹĩnou̯ui ̯śćä̃ńĩn
Wiktionary
rzecz. Świnoujście n.
:: fż. świnoujścianka ż.
przym. świnoujski
Wiktionary
mieszkanka Świnoujścia
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) mieszkanka Świnoujścia
(1.2) kobieta pochodząca z Świnoujścia, urodzona w Świnoujściu
Wiktionary
IPA: ˌɕfʲĩnɔwujɕˈt͡ɕãnka, AS: śfʹĩnou̯ui ̯śćãnka
Wiktionary
rzecz. Świnoujście n.
:: fm. świnoujścianin m.
przym. świnoujski
Wiktionary
miasto w województwie zachodniopomorskim, nad Morzem Bałtyckim
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj nijaki, nazwa własna
(1.1) geogr. adm. miasto portowe w województwie zachodniopomorskim;
Wiktionary
Świnoujście (niem. Swinemünde) – miasto na prawach powiatu, uzdrowisko w północno-zachodnim krańcu Polski, najdalej wysunięte na północny zachód miasto w kraju, w województwie zachodniopomorskim z portem morskim i kąpieliskiem, położone nad cieśniną Świną oraz nad Morzem Bałtyckim, jedyne w Polsce miasto położone na 3 dużych wyspach: Uznam, Wolin, Karsibór oraz na kilkudziesięciu (łącznie 44) wyspach i wysepkach.
Wikipedia
(1.1) Świnoujście leży na wyspach Uznam i Wolin.
(1.1) W Świnoujściu znajduje się ujście cieśniny Świna.
Wiktionary
IPA: ˌɕfʲĩnɔˈwujɕt͡ɕɛ, AS: śfʹĩnou̯ui ̯śće
Wiktionary
rzecz. świnoujścianin mos., świnoujścianka ż.
przym. świnoujski
Wiktionary
SJP.pl
przymiotnik relacyjny
(1.1) dotyczący Świnoujścia, związany ze Świnoujściem
Wiktionary
(1.1) Latem 1996 r., na świnoujskiej FAMIE kabaret dostał nagrodę II Programu Telewizji Polskiej, uroczyście wręczoną przez Ninę Terentiew.
Wiktionary
IPA: ˌɕfʲĩnɔˈwujsʲci, AS: śfʹĩnou̯ui ̯sʹḱi
Wiktionary
rzecz. Świnoujście n., świnoujścianin m., świnoujścianka ż.
Wiktionary
1. należący do świni (np. świński ogon), przypisywany świni (np. świńskie zachowanie) lub w jakiś inny sposób związany z tym zwierzęciem; świni (rzadziej);
2. nieuczciwy, postępujący podle, a także: niekulturalny, obrzydliwy, sprośny
SJP.pl
przymiotnik relacyjny
(1.1) związany ze świnią, dotyczący świni
przymiotnik dzierżawczy
(2.1) należący do świni, będący jej własnością
przymiotnik jakościowy
(3.1) charakterystyczny dla świni, mający cechy świni
(3.2) pot. pejor. wyjątkowo niegodziwy, nieuczciwy
(3.3) pot. pejor. mówiący nieprzyzwoicie, wulgarnie na temat seksu
Wiktionary
(1.1) W lecznictwie jest dostępna kalcytonina ludzka, świńska i łososiowa.
Wiktionary
IPA: ˈɕfʲĩj̃sʲci, AS: śfʹĩĩ ̯sʹḱi
Wiktionary
rzecz. świniarka ż., świniarz mos., świnia ż., świństwo n., świntuch mos., świnka ż., świneczka ż., świniak m., świnienie n., naświnienie n., świniarnia ż., obświnienie n., świntuszek m., świntuszka ż., świntuszenie n., poświntuszenie n., świniowate nmos.
czas. świnić ndk., naświnić dk., obświnić dk., świntuszyć ndk., poświntuszyć dk.
przym. świni, świntuszy, świntuszkowaty, świniowaty
przysł. świńsko
Wiktionary
(2.1) świni
(3.2) podły
(3.3) sprośny
Wiktionary
zgrubienie od: świnia
SJP.pl
przysłówek
(1.1) niegodnie, źle
(1.2) odnosząc się w sposób wulgarny do sfery seksualnej człowieka
Wiktionary
Świńsko – wieś w Polsce położona w województwie łódzkim, w powiecie tomaszowskim, w gminie Tomaszów Mazowiecki.
W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa piotrkowskiego.
Wikipedia
(1.1) Bartek znowu świńsko się zachował.
(1.2) Albert świńsko się zachowywał, pesząc Karolinę.
Wiktionary
rzecz. świntuch mos., świniarka ż., świniarz mos., świnia ż.
przym. świński
Wiktionary
zdrobnienie od: świństwo;
1. podły i niegodziwy postępek; draństwo, niegodziwość, podłość;
2. niesmaczne jedzenie;
3. coś paskudnego, ohydnego, obrzydliwego; ohyda, obrzydlistwo;
4. nieprzyzwoite słowo lub zachowanie, najczęściej związane z seksem
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) zdrobn. od: świństwo
(1.2) drobne świństwo
Wiktionary
(1.2) Szeptał jej do ucha świństewka, a ona czerwieniała coraz bardziej.
(1.2) Robili mu na złość różne świństewka, które niezwykle uprzykrzały życie.
Wiktionary
rzecz. świntuch mos., świnia ż., świństwo n.
Wiktionary
1. podły i niegodziwy postępek; draństwo, niegodziwość, podłość;
2. niesmaczne jedzenie;
3. coś paskudnego, ohydnego, obrzydliwego; ohyda, obrzydlistwo;
4. nieprzyzwoite słowo lub zachowanie, najczęściej związane z seksem
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) pot. nikczemny, podły czyn służący skrzywdzeniu kogoś
(1.2) pot. rzecz kiepskiej jakości
(1.3) pot. coś obrzydliwego, brudnego
(1.4) pot. brzydkie, wulgarne określenie najczęściej dotyczące seksualności, seksu
Wiktionary
(1.2) Czemu jesz jakieś świństwa? Nie możesz ugotować sobie dobrego obiadu?
Wiktionary
IPA: ˈɕfʲĩj̃stfɔ, AS: śfʹĩĩ ̯stfo
Wiktionary
rzecz. świnia ż., świnina ż., świntuch mos., świntuszenie n.
:: zdrobn. świństewko n.
przym. świński
czas. świntuszyć
Wiktionary
(1.1) draństwo, podłość, nikczemność
(1.2) dziadostwo
(1.2-3) paskudztwo; wulg. gówno
Wiktionary
świńtuch; potocznie:
1. człowiek postępujący nieprzyzwoicie;
2. człowiek niedbający o czystość i porządek; brudas, flejtuch, fleja, niechluj
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) pot. żart. ktoś zachowujący się nieprzyzwoicie
(1.2) pot. osoba, która brudzi, nie zachowuje porządku
Wiktionary
Świntuch (oryg. Porky’s) – film z 1982 roku, w reżyserii Boba Clarka.
Wikipedia
(1.1) Ten świntuch znowu ględzi o swoim krótkim fajfusie.
Wiktionary
rzecz. świnia ż., świniaczek m., świniarz m., świniarka ż., świniarek m., świniarczyk m., świństwo n., świństewko n., świntuszenie n., świniarnia ż., świniarstwo n., świniowate nmos., świniarnik m., świnnik m., świniec m., świnina ż., świniowina ż., świńszczyzna ż., świniak m., świniowate nmos., Świniary nmos., Świniarsko n., Świnia ż., świnka ż., świneczka ż., świniocha ż., świniucha ż., świnienie n., świnianie n., uświnienie n., poświntuszenie n., naświnienie n., uświnienie n., ześwinie n., wyświnienie n., oświnienie n., świńskość ż.
:: zdrobn. świntuszek m.
:: fż. świntucha ż., świntuszka ż.
czas. świnić ndk., świniać ndk., uświnić dk., świntuszyć ndk., poświntuszyć dk., naświnić dk., uświnić dk., ześwinić dk., wyświnić dk., oświnić dk.
przym. świński, świni, świniowaty, świniarski, świniowaty
przysł. świńsko
Wiktionary
(1.1) pot. świntuszek; książk. bezwstydnik; przest. rozpustnik, wszetecznik, zbereźnik
(1.2) pot. prosię, brudas, fleja, flejtuch, smoluch, wycierus; posp. świnia
Wiktionary
potocznie:
1. kobieta postępująca nieprzyzwoicie;
2. kobieta niedbająca o czystość i porządek; flejtucha, fleja, brudaska
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) kobieta zachowująca się nieprzyzwoicie
(1.2) niechlujna, brudna kobieta
Wiktionary
(1.1) Babki są gorszymi świntuchami niż faceci, słyszałeś o czym one gadają w pokoju nauczycielskim?
Wiktionary
rzecz. świnia ż.
:: fm. świntuch mos.
Wiktionary
zdrobnienie od: świntuch
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) zdrobn. od: świntuch
(1.2) pot. iron. osoba która brudzi
(1.3) pot. iron. osoba opowiadająca lub robiąca rzeczy zbereźne
Wiktionary
(1.1) Jesteś mały świntuszek, dzieci znalazły twoje świerszczyki w garażu!
(1.2) Paweł jest świntuszkiem, który nie potrafi wstawić kubka do zmywarki.
(1.3) W sieci roi się od najróżniejszych świntuszków internetowych zamieszczających porno-posty.
Wiktionary
rzecz. świntuch mos., świntucha ż., świntuszenie n.
:: fż. świntuszka ż.
przym. świński
Wiktionary
(1.2) brudas, flejtuch
(1.3) rozpustnik, zbereźnik
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) mówienie lub robienie nieprzyzwoitych rzeczy
Wiktionary
Świntuszenie – debiutancki album studyjny polskiego rapera Tymona wydany pod pseudonimem Świntuch w 2001 roku nakładem oficyny T1-Teraz, nagrany we współpracy z producentem Magierą. Wydawnictwo w konwencji dirty rapu, wzbudziło szereg kontrowersji za sprawą humorystycznych, pornograficznych tekstów. Promowane było singlem „On jest za duży”.
Wikipedia
(1.1) Koniec z tym świntuszeniem, nigdzie wieczorem nie pójdziesz.
Wiktionary
rzecz. świństwo n., świntuszka ż., świntuszek mos., świntuch mos., świnka ż., świnia ż.
czas. świntuszyć ndk.
przym. świński
Wiktionary
zdrobnienie od: świntucha
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) zdrobn. od: świntucha
(1.2) pot. iron. kobieta która brudzi
(1.3) pot. iron. kobieta opowiadająca lub robiąca rzeczy zbereźne
Wiktionary
rzecz. świntuch mos., świntucha ż., świntuszenie n.
:: fm. świntuszek mos.
przym. świński
Wiktionary
(1.2) flejtucha
(1.3) rozpustnica, zbereźnica
Wiktionary
świńtuszyć;
1. mówić lub robić rzeczy niezgodne z obowiązującymi normami obyczajowymi;
2. potocznie: brudzić, śmiecić; flejtuszyć, syfić, świnić
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) zob. świekier.
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj niemęskoosobowy, liczba mnoga, nazwa własna
(1.1) gw-pl|Górny Śląsk. geogr. Świętochłowice
Wiktionary
(1.1) reg. śl. Świyntochlowice.
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) stpol. młodsza siostra żony
(1.2) stpol. siostra żony
(1.3) stpol. matka żony
Wiktionary
IPA: ˈɕfʲjɔstka, AS: śfʹi ̯ostka
Wiktionary
(1.2-3) świeść
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) gw-pl|Górny Śląsk. świat
Wiktionary
potocznie:
1. wariactwo, obłęd, mania;
2. wariat, dziwak, postrzeleniec
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna
(1.1) geogr. hydron. rzeka w zachodniej części Rosji wypływająca z jeziora Onega, a uchodząca do jeziora Ładoga;
Wiktionary
Wikipedia
zdrobnienie od: świr
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) lwów. osoba chora umysłowo
Wiktionary
rzecz. świr mos.
Wiktionary
gatunek ryby z rodziny barrakudowatych; barrakuda europejska
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) daw. oddzielny spichlerz lub magazyn
Wiktionary
(1.1) daw. świren, świron, świeronek, świernia, świronek
Wiktionary
gatunek ryby z rodziny barrakudowatych; barrakuda europejska
SJP.pl
Barrakuda europejska, świrena (Sphyraena sphyraena) – gatunek ryby z rodziny barrakudowatych (Sphyraenidae).
Wikipedia
rzeczownik, rodzaj męski
(1.1) lwów. osoba chora umysłowo
Wiktionary
rzecz. świr mos.
Wiktionary
stuknięty, szajbnięty, szurnięty, świrowaty; potocznie:
1. chory umysłowo;
2. zachowujący się dziwacznie, jak chory umysłowo; kopnięty, walnięty
SJP.pl
dawniej, dziś gwarowo: spichrz, lamus, magazyn; świren, świreń, świron
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) daw. oddzielny spichlerz lub magazyn
Wiktionary
(1.1) Z ogrodu na dziedziniec wbiegła para koni ciągnąc za sobą pług w ten sposób, że łatwo mógł zaczepić o płot albo świron i zepsuciu ulec.
Wiktionary
rzecz. świronek mrz.
Wiktionary
(1.1) daw. świeronek, świreń, świernia, świronek
Wiktionary
dawniej, dziś gwarowo: mały spichlerz, magazyn; świeronek
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) daw. niewielki parterowy spichlerz
(1.2) daw. boczne pomieszczenie, magazynek
Wiktionary
(1.1) Sędzia starał się widać żeby nic dawnego obyczaju w zabudowaniach gwoli nowej modzie nie zmienić: na środku dziedzińca staroświecki jeszcze króluje piątrowy sernik, na prawo lamus, z galerją na słupach rzeźbionych opartą, dalej świronek nasz litewski, a tuż i stodoły, odryny, klunie, szopki.
(1.2) Zaraz też kołowrotek swój ze świronka przyniosła, w świetlicy u długiego pieca go umieściła, garść lnu przytwierdziła do osady i, na stołku usiadłszy, palcami w wodzie umoczonemi cieniutkę nitkę wysnuwać, a stopą o ponoże rytmicznie uderzać zaczęła.
(1.2) Wstał, poszedł do świronka, ubrał się odświętnie i powrócił do Magdzi.
Wiktionary
rzecz. świron mrz.
Wiktionary
(1.1) daw. świron, świeronek, świreń, świernia
Wiktionary
potocznie:
1. tracić rozum;
2. zachowywać się dziwacznie lub niepoważnie
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) odczasownikowy od|świrować.
Wiktionary
rzecz. świr m.
czas. świrować ndk.
Wiktionary
stuknięty, szajbnięty, szurnięty, świrnięty; potocznie:
1. chory umysłowo;
2. zachowujący się dziwacznie, jak chory umysłowo; kopnięty, walnięty
SJP.pl
potocznie: szpital psychiatryczny; psychiatryk
SJP.pl
nazwisko
SJP.pl
Znane postaci noszące nazwisko „Świrski”:
Wikipedia
nazwisko
SJP.pl
1. potocznie o osobie zachowującej się nienormalnie, wariat; świr;
2. człowiek lubiący się wygłupiać, dziwak, narwaniec
SJP.pl
Świrus – pierwsza polska komercyjna komputerowa gra przygodowa dla systemu Windows, stworzona przez Crazy Computer Confederation a wydana przez Mirage Interactive w 1996 roku. Akcja gry ma miejsce w Polsce w latach 80. XX wieku. Celem głównego bohatera jest uratowanie świata przed zagładą ze strony szalonego naukowca.
Wikipedia
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna
(1.1) geogr. rzeka na zachodniej Ukrainie, lewy dopływ Dniestru;
Wiktionary
Świrz (ukr. Свірж, Swirż) – wieś na Ukrainie, w obwodzie lwowskim, w rejonie lwowskim, w hromadzie Bóbrka, nad rzeką Świrz.
Wikipedia
roślina zielna z rodziny krzyżowych
SJP.pl
Wikipedia
1. wieś w Polsce;
2. rzeka w Polsce
SJP.pl
Wikipedia
czasownik przechodni dokonany
(1.1) o wietrze, oddechu, głosie, ptaku spowodować lub wydać świst
(1.2) machnąć lub przelecieć ze świstem
(1.3) pot. ukraść, zwinąć
(1.4) pot. trzepnąć, pacnąć
czasownik nieprzechodni dokonany
(2.1) umknąć, czmychnąć
Wiktionary
(1.1) Wiatr świsnął w szczelinach okna.
(1.2) Jakiś spłoszony ptak świsnął nagle w powietrzu.
(1.3) W tłumie ktoś ci może świsnąć portfel lub dokumenty.
(1.4) Jak cię zaraz świsnę w ucho, to będziesz widział!
(2.1) Lisica świsnęła do zagajnika.
Wiktionary
rzecz. świstanie n., świśnięcie n., świst mrz., świstak mzw., świstun mzw., świstałka ż., świstawka ż., Świstówka ż.
czas. świstać ndk.
przym. świstaczy
Wiktionary
[czytaj: słis-er] byłe szwajcarskie narodowe linie lotnicze
SJP.pl
Swissair (Swiss Air Transport Co. Ltd., Schweizerische Luftverkehr A.G.) – byłe szwajcarskie narodowe linie lotnicze założone 26 marca 1931 w Zurychu i działające w latach 1931–2002.
Flota realizowała połączenia krajowe, europejskie, afrykańskie, azjatyckie oraz połączenia do obu Ameryk.
Wikipedia
1. ostry dźwięk powstający przy szybkim ruchu powietrza przechodzącego przez wąski otwór lub przecinanego czymś;
2. śpiew niektórych ptaków
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) przenikliwy dźwięk podobny do gwizdu, ale mniej dźwięczny
(1.2) zool. świst (1.1) wydawany przez niektóre zwierzęta
Wiktionary
Wikipedia
(1.1) Niespodziewanie rózga nauczyciela przecina z przenikliwym świstem powietrze i gwałtowanie uderza jednego z uczniów w ramię niby piorun z jasnego nieba.
Wiktionary
rzecz. poświst mrz., poświstywanie n., świstak mzw., świstałka ż., świstanie n., świstawka ż., świsteczek mrz., świstun mzw., świstunka ż.
czas. świsnąć, poświstywać ndk., świstać ndk.
przym. świstaczy
Wiktionary
(1.1) świstanie, poświst, poświstywanie
Wiktionary
czasownik nieprzechodni niedokonany (dk. świsnąć)
(1.1) wydawać świst
(1.2) wykonywać szybki ruch, wywołując świst
(1.3) pot. uderzać kogoś
Wiktionary
rzecz. świst mrz., świstak mzw., świstanie n., świstun mzw., świstunka ż.
czas. świsnąć
Wiktionary
(1.1) gwizdać, war. świszczeć
Wiktionary
zdrobnienie od: świstak
SJP.pl
przymiotnik od: świstak; świstakowy
SJP.pl
gryzoń z rodziny wiewiórkowatych, o ciele pokrytym szarożółtym futerkiem, żyjący gromadnie w wysokich górach (Alpy, Tatry); przestraszony wydaje charakterystyczny świst
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy
(1.1) zool. gromadny, górski gryzoń z rodziny wiewiórkowatych;
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(2.1) stpol. ktoś płochliwy
Wiktionary
Świstak (Marmota) – rodzaj ssaków z podrodziny afrowiórek (Xerinae) w obrębie rodziny wiewiórkowatych (Sciuridae). Rodzaj Marmota powstał w Ameryce Północnej. Przypuszcza się, że gatunkiem najbardziej podobnym do formy wyjściowej jest Marmota olympus. Polskie nazwy zwyczajowe większości gatunków nawiązują do dźwięków, jakie zwierzęta te wydają nawołując się lub w chwili zagrożenia (świstak, świszcz).
Wikipedia
(1.1) Tułów świstaka jest masywny.
(1.1) Świstaki żerują wyłącznie w dzień, szczególnie przy pięknej, słonecznej pogodzie.
Wiktionary
IPA: ˈɕfʲistak, AS: śfʹistak
Wiktionary
rzecz. świstanie n., świstun mzw., świst mrz.
czas. świstać ndk., świsnąć dk.
przym. świstaczy
Wiktionary
podobny do świstaka
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) odczasownikowy od|świstać.
Wiktionary
rzecz. nieświstanie n., świśnięcie n., zaświstanie n., świst m., świstak m., świstun m., świstałka ż., świstawka ż., Świstówka ż.
czas. świstać ndk., świsnąć dk., zaświstać dk.
przym. świstaczy
Wiktionary
karteluszek, kartka z nieistotnymi notatkami
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) byle jaki kawałek papieru
(1.2) niepozorny, mało ważny dokument
(1.3) przest. drobny utwór, broszurka, gazetka, pisemko zwykle na niskim poziomie
(1.4) przest. sygnał dany świstawką
Wiktionary
IPA: ˈɕfʲistɛk, AS: śfʹistek
Wiktionary
(1.1-3)
rzecz. zdrobn. świsteczek
(1.4)
rzecz. świstawka, świstanie, świstałka, świst
czas. świstać
przym. świstliwy
Wiktionary
(1.1) urywek, strzęp, karteluch, karteluszek, karteczka
(1.4) świst, gwizd
(1.5) gw-pl|Górny Śląsk|drzikwost.
Wiktionary
nazwisko
SJP.pl
średniej wielkości wędrowny ptak wodny z rodziny kaczkowatych
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy
(1.1) ornit. nazwa systematyczna|Anas penelope|ref=tak., gatunek kaczki, z grupy kaczek właściwych (pływających);
Wiktionary
Świstun zwyczajny, świstun (Mareca penelope) – gatunek średniej wielkości wędrownego ptaka wodnego z rodziny kaczkowatych (Anatidae). Nie wyróżnia się podgatunków.
Wikipedia
IPA: ˈɕfʲistũn, AS: śfʹistũn
Wiktionary
rzecz. świst m., świstawka ż., świstałka ż., świstak m., świstunka ż., świstanie n.
czas. świsnąć, świstać ndk.
przym. świstaczy
Wiktionary
niewielki ptak wędrowny z rodziny pokrzewek
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) ornit. mały ptak z rodzaju nazwa systematyczna|Phylloscopus|ref=tak.
(1.2) ornit. nazwa systematyczna|Phylloscopus sibilatrix|ref=tak., świstunka leśna
Wiktionary
Phylloscopus – rodzaj ptaków z rodziny świstunek (Phylloscopidae).
Wikipedia
czas. świstać
rzecz. świst, świstun
Wiktionary
gryzoń z rodziny wiewiórkowatych; świstak amerykański
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy
(1.1) zool. nazwa systematyczna|Marmota monax|ref=tak., świstak amerykański
forma czasownika.
(2.1) rozk. 2. os. lp. od świszczeć
Wiktionary
Świstak amerykański, świszcz (Marmota monax) – gatunek dużego gryzonia z rodziny wiewiórkowatych (Scuridae), największy z przedstawicieli rodzaju Marmota. W przeciwieństwie do większości przedstawicieli tego rodzaju jest zwierzęciem nizinnym. Zamieszkuje tereny Stanów Zjednoczonych i Kanady.
Wikipedia
chrapliwy, rzężący, np. świszczący oddech
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) odczasownikowy od|świszczeć.
Wiktionary
czas. świszczeć ndk.
Wiktionary
żartobliwie o lekkomyślnej kobiecie (dziewczynce); także o mężczyźnie z silniejszym zabarwieniem ekspresywnym; szaławiła, świszczypałka
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) gwara. człowiek lekkomyślny, postrzelony
Wiktionary
rzecz. świszczypała mos./ż., świszczypałkostwo n.
Wiktionary
(1.1) świszczypała, świszczypałka, szaławiła, lekkoduch
Wiktionary
żartobliwie o lekkomyślnym mężczyźnie (chłopcu); szaławiła, lekkoduch, świszczypał, świszczypałka
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) człowiek lekkomyślny, postrzelony
rzeczownik, rodzaj żeński
(2.1) kobieta lekkomyślna, postrzelona
Wiktionary
(1.1) Tata zamartwia się, że niepoprawny świszczypała nigdy nie wyrośnie na porządnego człowieka. (z Internetu)
Wiktionary
IPA: ˌɕfʲiʃt͡ʃɨˈpawa, AS: śfʹiščypau̯a
Wiktionary
rzecz. świszczypał m., świszczypałkostwo n.
:: zdrobn. świszczypałka m.
Wiktionary
(1.1) świszczypał, świszczypałka, szaławiła, lekkoduch
(2.1) szaławiła
Wiktionary
żartobliwie o lekkomyślnej kobiecie (dziewczynce); także o mężczyźnie z silniejszym zabarwieniem ekspresywnym; szaławiła, świszczypała
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) zdrobn. od: świszczypała
(1.2) daw. człowiek lekkomyślny, postrzelony
Wiktionary
rzecz. świszczypał mos., świszczypała mos./ż., świszczypałkostwo n.
Wiktionary
(1.2) świszczypał, świszczypała, szaławiła, lekkoduch
Wiktionary
przymiotnik
(1.1) dotyczący Świsłoczy, związany ze Świsłoczą
Wiktionary
rzecz. Świsłocz ż.
Wiktionary
Wikipedia
1. początek ranka, brzask
2. przenośnie: zalążek, początek czegoś
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) okres między nocą a dniem, gdy słońce wschodzi i niebo rozjaśnia się;
(1.2) światło widoczne o świcie (1.1)
(1.3) przen. moment rozpoczęcia czegoś nowego
forma rzeczownika.
(2.1) D. lm. od: świta
Wiktionary
Świt – pora dnia przed wschodem Słońca, kiedy niebo przestaje być czarne, a kończy się w momencie wschodu Słońca. Poświata nad horyzontem pochodząca od ciągle znajdującego się pod horyzontem Słońca nazywa się brzaskiem.
Definicja świtu dla różnych celów jest różna. Rozróżnia się świt astronomiczny, świt żeglarski i świt cywilny.
Wikipedia
(1.1) O świcie do wodopoju schodzą się sarny i jelenie.
(1.3) Dzięki badaniom archeologicznym otrzymujemy kolejne dane na temat kształtu świata przed świtem ludzkości.
Wiktionary
IPA: ɕfʲit, AS: śfʹit
Wiktionary
rzecz. świtanie n., świtówka ż., przedświt m., zaświtanie n.
czas. świtać ndk., zaświtać dk.
przym. świtowy
Wiktionary
(1.1) świtanie, brzask, jutrzenka
(1.3) świtanie, brzask, jutrzenka
Wiktionary
osoby towarzyszące panującemu lub dostojnikowi
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) otoczenie asystujące przywódcy
forma czasownika.
(2.1) lp. 3 os. ter. zob. świtać.
Wiktionary
(1.1) Hr. Oppersdorff był starostą krajowym i on podejmował króla Jana i jego świtę na zamku raciborskim.
Wiktionary
IPA: ˈɕfʲita, AS: śfʹita
Wiktionary
dnieć, rozwidniać się
SJP.pl
czasownik nieprzechodni niedokonany (dk. zaświtać)
(1.1) o dniu zaczynać się
(1.2) o myśli pojawiać się
Wiktionary
rzecz. świt mrz., świtanie n.
czas. zaświtać dk.
Wiktionary
(1.1) rozwidniać się
Wiktionary
dnieć, rozwidniać się
SJP.pl
nazwisko
SJP.pl
Wikipedia
dnieć, rozwidniać się
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) odczasownikowy od|świtać.
(1.2) zob. świt.
Wiktionary
(1.2) Miłość wasza podobna do chmur na świtaniu • albo do rosy, która prędko znika.
(1.2) I wszedł na górę, łamał chleb i spożywał, a mówił jeszcze długo, bo aż do świtania.
Wiktionary
rzecz. świt n., Świteź ż., świtezianka ż., świtówka ż., przedświt m., zaświtanie n.
czas. świtać ndk., zaświtać dk.
przym. świtowy
Wiktionary
(1.2) świt, brzask, jutrzenka
Wiktionary
dnieć, rozwidniać się
SJP.pl
[czytaj: słicz] urządzenie łączące segmenty sieci komputerowej
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy lub męskorzeczowy
(1.1) inform. urządzenie łączące komputery oraz inny sprzęt w sieć komputerową;
Wiktionary
Wikipedia
(1.1) Instalowanie switcha nie wymaga instalacji dodatkowego oprogramowania.
Wiktionary
przym. switchowy
Wiktionary
(1.1) przełącznik, przełącznik sieciowy, komutator
Wiktionary
1. wierzchnia odzież wieśniaków lub drobnej szlachty, sukmana, siermięga
2. zdrobnienie od: świta
SJP.pl
jezioro na Białorusi
SJP.pl
Świteź (biał. Свіцязь, Swiciaź; ros. Свитязь, Switiaź) – jezioro na Białorusi na granicy rejonów nowogródzkiego i korelickiego, 20 km na południowy wschód od Nowogródka. Leży na wododziale Niemna i Szczary, w dorzeczu Mołczadzi, na terenie Świteziańskiego Parku Krajobrazowego. Jest pochodzenia krasowego – powstało w wyniku oberwania ziemi do podziemnej pustej przestrzeni. W pobliżu nie ma wielkich jezior i rzek, nie wpada do niego żadna rzeka, a wypływa jedynie Sworotwa – dopływ Mołczadzi. Poziom wody jest praktycznie zawsze taki sam. Leży na południowym stoku Wysoczyzny Nowogródzkiej, na wys. 258 m n.p.m. i ma kształt zbliżony do koła. Ma formę lejka. Dno równe, jego część głębsza niż 10 m to 2% całości. Przy brzegach piaszczyste.
Wikipedia
1. duża ważka o lśniących skrzydłach;
2. nimfa wodna z jeziora Świteź
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) mit. rusałka zamieszkująca jezioro Świteź
(1.2) zool. nazwa systematyczna|Calopteryx sp.., rodzaj ważki równoskrzydłej żyjącej nad brzegami wód bieżących w Eurazji i północnej Afryce
Wiktionary
Świtezianka – ballada Adama Mickiewicza, opublikowana po raz pierwszy w zbiorze Ballady i romanse, wydanym w 1822 w Wilnie jako część pierwszego tomu Poezyj. Świteziankami nazywano legendarne nimfy wodne, żyjące jakoby w wodach jeziora Świteź (obecnie na Białorusi).
Wikipedia
pol. Świteź
rzecz. świtanie n.
Wiktionary
1. duża ważka o lśniących skrzydłach;
2. nimfa wodna z jeziora Świteź
SJP.pl
o cechach świteziankowatych (rodzina ważek)
SJP.pl
Świteziankowate (Calopterygidae) – rodzina owadów z rzędu ważek (Odonata) szeroko rozprzestrzeniona na wszystkich kontynentach poza Antarktydą. Od pozostałych ważek równoskrzydłych odróżnia je inna budowa i bardzo gęste użyłkowanie skrzydeł imagines oraz budowa maski i skrzelotchawek larw.
Wikipedia
o cechach świteziankowatych (rodzina ważek)
SJP.pl
1. wierzchnia odzież wieśniaków lub drobnej szlachty, sukmana, siermięga
2. zdrobnienie od: świta
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) daw. wierzchnia odzież typowa dla chłopstwa lub drobnej szlachty;
(1.2) zdrobn. świta
Wiktionary
Świtka (z ukr.), siermięga – wierzchnia odzież wieśniacza z grubego materiału, noszona także przez szlachtę zagrodową (zaściankową).
Była okryciem w postaci kurtki z płótna lub sukna o długich rękawach, noszonym przez chłopów polskich na ziemiach wschodnich od XVI do pierwszej połowy XX wieku. Niekiedy utożsamiana z sukmaną. O zróżnicowanej długości, sięgająca do kolan lub połowy ud, była symboliczną oznaką prostoty i biedy.
Wikipedia
(1.1) Wypluskawszy się w rzece, zrzuciła żupanik kozacki, a wdziała świtkę chłopską i kapelusz ze słomy.
Wiktionary
nazwisko
SJP.pl
czasownik dokonany
(1.1) gw-pl|Górny Śląsk. uderzyć
(1.2) gw-pl|Górny Śląsk. przewrócić się
(1.3) gw-pl|Górny Śląsk. umrzeć
Wiktionary
nazwisko
SJP.pl
nazwisko
SJP.pl
w żeglarstwie: wachta na statku przypadająca o świcie
SJP.pl
Wachta – część załogi jednostki pływającej (żaglowej lub motorowej), pełniąca służbę w określonym czasie (zazwyczaj 4 godziny). Jest to również czas pełnienia służby np. w godzinach 00:00-04:00, 04:00-08:00, 08:00-12:00, 12:00-16:00, 16:00-20:00, 20:00-00:00 itd. (przy 3 wachtowym systemie).
Wikipedia
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) gw-pl|Górny Śląsk. świeca
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) gw-pl|Górny Śląsk. techn. świder
Wiktionary
(1.1) gw-pl|Górny Śląsk|borek, borer, brustlaja, brustlajsta.
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj niemęskoosobowy, liczba mnoga
(1.1) gw-pl|Śląsk Cieszyński. święta
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) gw-pl|Górny Śląsk. święto
Wiktionary
(1.1) gw-pl|Górny Śląsk|fajer, fajera.
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj niemęskoosobowy, liczba mnoga, nazwa własna
(1.1) gw-pl|Górny Śląsk. geogr. Świętochłowice
Wiktionary
(1.1) reg. śl. Świóny.; war. gw-pl|Górny Śląsk|Świyntochłowice.
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj niemęskoosobowy, liczba mnoga, nazwa własna
(1.1) gw-pl|Górny Śląsk. geogr. Świętochłowice
Wiktionary
(1.1) reg. śl. Świóny.; war. gw-pl|Górny Śląsk|Świyntochlowice.
Wiktionary
przymiotnik
(1.1) gw-pl|Górny Śląsk. świętojański
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj niemęskoosobowy, liczba mnoga
(1.1) gw-pl|Górny Śląsk. bot. spoż. porzeczki
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) gw-pl|Górny Śląsk. rel. święty
przymiotnik
(2.1) gw-pl|Górny Śląsk. święty
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) gw-pl|Górny Śląsk. ornit. dzierlatka
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) bot. gw-pl|Śląsk Cieszyński. modrzew
Wiktionary
przymiotnik
(1.1) gw-pl|Górny Śląsk. świeży
Wiktionary
(1.1) gw-pl|Górny Śląsk|fryszny.
Wiktionary
przymiotnik
(1.1) gw-pl|Śląsk Cieszyński. świeży
Wiktionary
[czytaj: es-wu-O] skrót od: słownik wyrazów obcych
SJP.pl
Swobnica (do 1945 niem. Wildenbruch) – wieś w Polsce położona w województwie zachodniopomorskim, w powiecie gryfińskim, w gminie Banie.
W 2003 r. wieś miała 587 mieszkańców.
W latach 1973–1976 miejscowość była siedzibą gminy Swobnica. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa szczecińskiego.
Wikipedia
1. wolność, niezależność;
2. prostota, niewymuszoność
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) poczucie braku skrępowania, postępowanie bez przymusu, zgodnie z własną wolą
(1.2) naturalna łatwość zachowywania się lub robienia czegoś
Wiktionary
1. możliwość postępowania lub zachowywania się bez konieczności ulegania przymusowi lub ograniczeniom
2. naturalna łatwość zachowywania się lub robienia czegoś
Wikipedia
(1.1) Ta relacja opiera się na wartościach, takich jak poszanowanie swobody, równości i praw człowieka.
(1.2) Siedzę nad wodą, patrzę w dal i ze swobodą wróżę z fal.
Wiktionary
IPA: sfɔˈbɔda, AS: sfoboda
Wiktionary
rzecz. oswobodzenie n., swobody, swobodność ż.
czas. wyswobadzać ndk., wyswobodzić dk., wyswobadzać się ndk., wyswobodzić się dk.
przym. swobodny
przysł. swobodnie
Wiktionary
(1.1) wolność
(1.2) niewymuszoność, luz
Wiktionary
przysłówek
(1.1) w sposób nieograniczony, nieskrępowany
Wiktionary
(1.1) Ta koszula jest trochę za ciasna, nie mogę swobodnie ruszać rękami.
Wiktionary
IPA: sfɔˈbɔdʲɲɛ, AS: sfobodʹńe
Wiktionary
rzecz. swobodność ż., oswobodzenie n., swoboda
przym. swobodny
Wiktionary
stopień wyższy od przysłówka: swobodnie
SJP.pl
stopień wyższy od przymiotnika: swobodny
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) gw-pl|Śląsk Cieszyński. panna, niezamężna
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) odprzym. cecha tego, co jest swobodne; cecha tych, którzy są swobodni
Wiktionary
rzecz. swoboda ż.
przym. swobodny
przysł. swobodnie
Wiktionary
nieskrępowany, mający swobodę
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj nijaki, nazwa własna
(1.1) geogr. adm. miasto w azjatyckiej części Rosji, położone w obwodzie amurskim, nad Zeją;
Wiktionary
Swobodny (ros. Свободный) – miasto w Rosji, w obwodzie amurskim, nad Zeją. W 2021 roku liczba mieszkańców wynosiła około 52 tys. osób.
Niedaleko miasta znajduje się jeden z rosyjskich kosmodromów.
W mieście rozwinął się przemysł stoczniowy, elektrotechniczny oraz materiałów budowlanych.
Wikipedia
1. wolność, niezależność;
2. prostota, niewymuszoność
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński, liczba mnoga
(1.1) książk. uprawnienia, przywileje, prawa
Wiktionary
(1.1) Cały naród protestuje przeciw ograniczeniu swobód obywatelskich.
Wiktionary
rzecz. swoboda ż.
Wiktionary
stopień wyższy od przysłówka: swoiście
SJP.pl
szczególny i niepowtarzalny charakter czegoś; specyfika, specyficzność
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) zespół cech wyróżniających
Wiktionary
Czułość i swoistość – miary opisujące zdolność testu w diagnostyce medycznej, modelu prognostycznego, klasyfikatora binarnego w uczeniu maszynowym itp. do wykrycia badanej cechy (czułość) lub wykrycia jej braku (swoistość). Pojęcia czułości i swoistości stosuje się w uczeniu maszynowym, diagnostyce medycznej, badaniach naukowych itp. W zależności od dziedziny czułość (ang. sensitivity) bywa nazywana pełnością (ang. recall), odsetkiem obserwacji prawdziwie pozytywnych (ang. true positive rate, TPR), prawdopodobieństwem wykrycia (ang. probability of detection, POD) lub współczynnikiem trafień (ang. hit rate), swoistość to inaczej odsetek obserwacji prawdziwie negatywnych (ang. true negative rate).
Wikipedia
(1.1) Powszechnie wiadomo, że na swoistość jego twórczości wpłynęły lata emigracyjne.
Wiktionary
rzecz. swojak mos., swojaczka ż., swojskość ż., swoje n.
przym. swojski, swoisty, swoje
zaim. swój
Wiktionary
(1.1) specyficzność, specyfika
Wiktionary
właściwy komuś lub czemuś; charakterystyczny, specyficzny
SJP.pl
przymiotnik
(1.1) charakterystyczny, specyficzny, nietypowy, właściwy dla siebie samego
Wiktionary
IPA: sfɔˈjistɨ, AS: sfoi ̯isty
Wiktionary
rzecz. swoje n., swoistość ż.
przym. swoje, swojski
zaim. swój
przysł. swoiście
Wiktionary
(1.1) charakterystyczny, książk. egzemplaryczny, obdarzony charakterem, reprezentatywny, specyficzny, znamienny, indywidualny, odrębny, osobliwy, specjalny, specyficzny, szczególny, wyjątkowy, nietypowy
Wiktionary
zaimek dzierżawczy oznaczający inaczej: własny, należący do kogoś, użytkowany przez kogoś; osobisty, właściwy komuś; * formy skrócone (swa, swemu itp.) używane głównie w stylu książkowym (w pozycji nieakcentowanej)
SJP.pl
zaimek dzierżawczy
(1.1) należący do wykonawcy czynności
(1.2) pot. także. w użyciu rzeczownikowym: należący do tej samej grupy
(1.3) pot., w użyciu przymiotnikowym, zwykle w m.: mający dobre cechy
Wiktionary
(1.1) Czerwony Kapturek codziennie odwiedzała swoją babcię.
(1.2) Wpuśćcie go, ja go znam, on jest swój.
(1.3) Jerzy znów stawia piwo, to jest swój chłop!
Wiktionary
IPA: sfuj, AS: sfui ̯
Wiktionary
rzecz. swojak m., swojaczka ż., swojskość ż., swoistość ż., swoje n.
przym. swojski, swoisty, swoje
zaim. swoja
Wiktionary
(1.1) własny
(1.2) swojak
(1.3) równy, fajny
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) zdrobn. od swojak
Wiktionary
rzecz. swojak m.
Wiktionary
→ swojak
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) kobieta tej samej narodowości, pochodząca z tej samej niejscowości lub najbliższej okolicy
Wiktionary
IPA: sfɔˈjat͡ʃka, AS: sfoi ̯ačka
Wiktionary
rzecz. swoistość ż., swojak m., swojskość ż., swak mos.
przym. swojski
przysł. swojsko
zaim. swój
Wiktionary
osoba pochodząca z tej samej okolicy; osoba tej samej narodowości; rodak; krajan
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) ktoś tej samej narodowości, pochodzący z tej samej miejscowości lub najbliższej okolicy; swój człowiek
(1.2) krewny lub powinowaty
(1.3) daw. ojciec zięcia lub ojciec synowej
rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy
(2.1) sport. pot. gol samobójczy
Wiktionary
IPA: ˈsfɔjak, AS: sfoi ̯ak
Wiktionary
rzecz. swojaczka ż., swojskość ż., swoje n., swak m.
:: zdrobn. swojaczek m.
przym. swojski, swoje
przysł. swojsko
zaim. swój
Wiktionary
(1.1) ziomek
(1.3) swak
Wiktionary
(w użyciu rzeczownikowym)
1. własność lub należność
2. własne poglądy, racje
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) pot. to, co jest czyjąś własnością albo komuś należy się
(1.2) pot. czyjeś własne zdanie, własna racja
forma przymiotnika.
(2.1) lp. M., B. i W., n. oraz lm. M., B. i W., nmos. od: swój
Wiktionary
(1.1) Bo macie swoje za uszami i musicie to naprawić. To samo tyczy się moich zawodników, jeśli chcemy utorować sobie tę drogę.
(1.2) Nie mydl mi oczu, ja tam swoje wiem.
Wiktionary
IPA: ˈsfɔjɛ, AS: sfoi ̯e
Wiktionary
rzecz. swojskość ż., swoistość ż., swojak m., oswajanie n., przyswajanie n.
czas. oswajać, oswoić, przyswajać, przyswoić
przym. swój, swojski, swoisty
przysł. swojsko, swoiście
zaim. swój
Wiktionary
Swojęcin – wieś w Polsce położona w województwie mazowieckim, w powiecie żuromińskim, w gminie Lutocin. Ma status sołectwa.
Przez wieś płynie struga Swojęcianka, która w Bieżuniu zasila wody Działdówki, która od tego miejsca nosi nazwę Wkra
Wikipedia
2 miejscowości w Polsce:
Wikipedia
rzadko: dobrze, pewnie, zdrowo, nieobco (zwykle z przeczeniem)
SJP.pl
1. typowy dla czyjegoś środowiska, kraju, np. swojski obyczaj;
2. przypominający takiego, którego się dobrze zna, np. swojski widok;
3. własnoręcznie zrobiony, np. swojski chleb;
4. oswojony, hodowany, domowy, np. swojska kaczka
SJP.pl
przymiotnik jakościowy
(1.1) charakterystyczny dla jakiegoś środowiska lub kraju, a dzięki temu dobrze znany
(1.2) przypominający takiego, który się dobrze na czymś zna
(1.3) hodowany, domowy, oswojony, niedziki
przymiotnik relacyjny
(2.1) będący domowego wyrobu, domowej produkcji
Wiktionary
rzecz. swojszczyzna ż., swojskość ż., swojak mos., swojaczka ż., swoistość ż., swoje n.
przym. swoisty, swoje
przysł. swojsko
zaim. swoja, swój
Wiktionary
przysłówek
(1.1) na sposób swojski, po swojsku
Wiktionary
(1.1) Za oknami pociągu zamajaczyły swojsko wyglądające dachy chałup.
Wiktionary
rzecz. swoje n., swojak mos., swojaczka ż., swojskość ż., swojszczyzna ż.
przym. swojski
Wiktionary
→ swojski
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) odprzym. cecha tego, co jest swojskie; cecha tych, którzy są swojscy
Wiktionary
przym. swojski
przysł. swojsko
rzecz. swojszczyzna ż., swoistość ż., swojaczka ż., swojak mos., swoje n.
zaim. swój
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) wszystko co rodzime, uważane za swojskie
Wiktionary
rzecz. swojskość ż.
przym. swojski
przysł. swojsko
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) gw-pl|Górny Śląsk. stryj
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj niemęskoosobowy, liczba mnoga, nazwa własna
(1.1) geogr. wieś w województwie pomorskim, położona na Kaszubach, w gminie Chojnice;
Wiktionary
Swornegacie (kaszub. Swòrnégace lub też Swòrnigace, Szwôrnygace, Szwôrnëgace, niem. Schwornigatz; do lat 1970. Swornigacie) – wieś położona w województwie pomorskim, w powiecie chojnickim, w gminie Chojnice, w krainie historycznej Kaszuby.
Wikipedia
(1.1) W 1330 r. w Swornegaciach powstało wójtostwo krzyżackie.
Wiktionary
rzecz. swornegacianin mos., swornegacianka ż.
przym. swornegaciański
Wiktionary
(1.1) war. daw. Swornigacie
Wiktionary
Sworowo – wieś w Polsce położona w województwie wielkopolskim, w powiecie rawickim, w gminie Pakosław.
W okresie Wielkiego Księstwa Poznańskiego (1815-1848) miejscowość wzmiankowana jako Sworowo należała do wsi większych w ówczesnym pruskim powiecie Kröben (krobskim) w rejencji poznańskiej. Sworowo należało do okręgu sarnowskiego tego powiatu i stanowiło odrębny majątek, którego właścicielem był wówczas (1846) Czarnecki. Według spisu urzędowego z 1837 roku Sworowo liczyło 229 mieszkańców, którzy zamieszkiwali 32 dymy (domostwa).
Wikipedia
nazwisko
SJP.pl
kołek walcowy do łączenia przedmiotów w sposób umożliwiający ich wzajemne obracanie się; bolec
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) techn. walcowaty, wytrzymały element konstrukcji łączący inne elementy w sposób umożliwiający im obracanie się wokół niego;
(1.2) książk. przen. element, który zapewnia spójne funkcjonowanie czegoś
Wiktionary
Wikipedia
(1.2) Kaczyński zaczął mówić. "Protestuję przeciwko wielkiemu oszustwu i przeciwko człowiekowi, który zapowiadał, że zmieni Polskę". Miał na myśli sworzeń postkomunistycznego układu - prezydenta Rzeczypospolitej, Lecha Wałęsę.
Wiktionary
przym. sworzniowy
Wiktionary
(1.1) bolec, czop, kołek, trzpień
Wiktionary
zakończenie bieguna, na którym obraca się skrzydło drzwi w stodole
SJP.pl
Wikipedia
część Krakowa
SJP.pl
Swoszowice, Osiedle Uzdrowisko Swoszowice – część miasta Krakowa oraz jednostka pomocnicza niższego rzędu wchodząca w skład Dzielnicy X Swoszowice. Obecnie jest jedynym w mieście prawnie wydzielonym osiedlem (nie powoduje to jednak żadnych skutków prawnych oraz nie funkcjonuje w świadomości mieszkańców).W Swoszowicach znajduje się jedno z najstarszych polskich uzdrowisk.
Wikipedia
przymiotnik od: Swoszowice
SJP.pl
przymiotnik relacyjny
(1.1) związany z Swoszowicami, dotyczący Swoszowic
Wiktionary
rzecz. Swoszowice nmos.
Wiktionary
[czytaj: słot] rodzaj analizy planowanego przedsięwzięcia w podziale na cztery główne obszary: mocne strony, słabe strony, szanse i zagrożenia
SJP.pl
1. hultaj, łobuz;
2. szumowiny, hołota, motłoch
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) posp. pogard. ktoś podły, zasługujący na pogardę
(1.2) białystok. łobuz, drań
Wiktionary
(1.3) Uskarżał się na mgłę wokół Orly, która zmusiła go do podróżowania w towarzystwie różnego tałatajstwa i zuchwałej swołoczy.
Wiktionary
(1.1) bydlę, gad, gnida, łajdak, łachudra, łotr, kanalia, menda, padalec, plugawiec, skurczybyk, sobaka, szubrawiec, szuja
(1.3) bydło, hołota, hultajstwo, menelstwo, tałatajstwo / tałałajstwo, tłuszcza
Wiktionary
Swołowo (kaszb. Zołowò, niem. Schwolow) – wieś w Polsce położona w województwie pomorskim, w powiecie słupskim, w gminie Redzikowo.
W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa słupskiego.
Wikipedia
przyimek
(1.1) gw-pl|Śląsk Cieszyński. ze
Wiktionary
Sy – miejscowość i gmina we Francji, w regionie Grand Est, w departamencie Ardeny.
Według danych na rok 1990 gminę zamieszkiwało 50 osób, a gęstość zaludnienia wynosiła 6 osób/km².
Wikipedia
(1.1) Jo je mały połaźniczek, / Prziszieł żech tu po trójniczek. / Trójniczek mi dejcie, / Sy mnie sie nie śmiyjcie.
Wiktionary
antonimy.
hiperonimy.
hiponimy.
holonimy.
meronimy.
pokrewne.
frazeologia.
etymologia.
uwagi.
tłumaczenia.
(1.1) zobtłum|ze.
źródła.
== sy (język afrykanerski.) ==
wymowa. sai
audio|LL-Q14196 (afr)-Oesjaar-sy.wav.
znaczenia.
zaimek osobowy
(1.1) ona
odmiana.
przykłady.
składnia.
kolokacje.
synonimy.
Wiktionary
przymiotnik od: sybaryta
SJP.pl
człowiek lubujący się w zbytku i przyjemnościach
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) książk. człowiek, który spędza czas na przyjemnościach i uwielbia zbytek oraz luksusy
Wiktionary
Sybarytyzm – leniwy, wygodny tryb życia w luksusach i dostatku; wygodnictwo. Termin pochodzi od starożytnego greckiego miasta Sybaris, którego mieszkańcy wiedli dostatnie życie, folgując wszelakim przyjemnościom.
Wikipedia
IPA: ˌsɨbaˈrɨta, AS: sybaryta
Wiktionary
rzecz. sybarytyzm m.
:: fż. sybarytka ż.
przym. sybarycki
Wiktionary
(1.1) hedonista, epikurejczyk, wygodniś, przest. zapustnik
Wiktionary
umiłowanie zbytku, wygód i przyjemności życia
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) książk. zamiłowanie do wygód i zbytku;
Wiktionary
Sybarytyzm – leniwy, wygodny tryb życia w luksusach i dostatku; wygodnictwo. Termin pochodzi od starożytnego greckiego miasta Sybaris, którego mieszkańcy wiedli dostatnie życie, folgując wszelakim przyjemnościom.
Wikipedia
rzecz. sybaryta m.
Wiktionary
(1.1) epikureizm, hedonizm, wygodnictwo
Wiktionary
kraina geograficzna w północnej Azji, wchodząca w skład Rosji
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna
(1.1) geogr. azjatycka część Rosji;
(1.2) geogr. góra w Beskidzie Żywieckim;
(1.3) geogr. toponim, nazwa kilku wsi w Polsce
Wiktionary
Syberia (ros. Сибирь, Sibir’ ) – kraina geograficzna w północnej Azji, wchodząca w skład Rosji, położona między Uralem na zachodzie, Oceanem Arktycznym na północy, działem wód zlewisk Oceanu Arktycznego i Spokojnego na wschodzie, oraz stepami Kazachstanu i Mongolii na południu. W ujęciu historycznym (oraz potocznym w Rosji) do Syberii należy również rosyjski Daleki Wschód.
Wikipedia
(1.1) Epopeja rozpoczęła się zimą 1941 roku w łagrze pod Jakuckiem, w samym sercu Syberii.
Wiktionary
IPA: sɨˈbɛrʲja, AS: syberʹi ̯a
Wiktionary
rzecz. Sybir m., Syberyjczyk m., Syberyjka ż., Sybirak m., sybirak m., Sybiraczka ż., sybiraczka ż., syberiada ż.
przym. syberyjski
Wiktionary
(1.1) przest. Sybir
Wiktionary
potocznie: kot rasy syberyjskiej
SJP.pl
mieszkanka Syberii; Sybiraczka
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) etn. mieszkanka Syberii
Wiktionary
rzecz. Syberia ż., Sybiraczka ż., Sybirak m., Sybir m.
:: fm. Syberyjczyk m.
przym. syberyjski, podsyberyjski, sybirski
przysł. syberyjsko
Wiktionary
przymiotnik od: Syberia
SJP.pl
przymiotnik
(1.1) przym. od Syberia
Wiktionary
IPA: ˌsɨbɛˈrɨjsʲci, AS: syberyi ̯sʹḱi
Wiktionary
rzecz. Syberyjka ż., Syberia ż., Sybiraczka ż., Sybirak mos., Sybir mrz.
Wiktionary
przymiotnik relacyjny
(1.1) odnoszący się do Tatarów syberyjskich
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(2.1) jęz. język syberyjskotatarski;
Wiktionary
przym. tatarski
rzecz. tatarski mrz.
Wiktionary
przezroczysty kamień szlachetny
SJP.pl
spółgłoska szczelinowa lub zwarto-szczelinowa zębowa lub dziąsłowa: sycząca, szumiąca lub cisząca (pol. s, z, c, dz, sz, ż/rz, cz, dż, ć, dź)
SJP.pl
proroczy, wieszczy
SJP.pl
przymiotnik
(1.1) wieszczy, proroczy
Wiktionary
IPA: ˌsɨbʲiˈlʲĩj̃sʲci, AS: sybʹilʹĩĩ ̯sʹḱi
Wiktionary
wieszczka przepowiadająca przyszłe wydarzenia, zwłaszcza katastrofy
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna
(1.1) imię|polski|ż.;
Wiktionary
Wikipedia
IPA: sɨˈbʲilːa, AS: sybʹi•la
Wiktionary
miasto w Rumunii
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna
(1.1) geogr. miasto w środkowej Rumunii, w Siedmiogrodzie, stolica okręgu Sybin;
(1.2) geogr. adm. okręg w środkowej Rumunii, w Siedmiogrodzie;
Wiktionary
Sybin (rum. Sibiu, węg. Nagyszeben, niem. Hermannstadt) – miasto w środkowej Rumunii, w Siedmiogrodzie, stolica okręgu Sybin. Leży nad rzeką Cibin, dopływem Aluty.
Wikipedia
przym. sybiński
Wiktionary
→ Sybin (miasto w Rumunii)
SJP.pl
przymiotnik relacyjny
(1.1) związany z Sybinem, dotyczący Sybinu
Wiktionary
rzecz. Sybin mrz.
Wiktionary
gruba wełniana tkanina na płaszcze zimowe
SJP.pl
Wikipedia
przymiotnik od: sybirak
SJP.pl
kobieta zesłana na Sybir
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) mieszkanka Syberii
Wiktionary
Katorga (ros. каторга, z gr. κάτεργον katergon „przymus”, w nawiązaniu do trójrzędowego wiosłowego okrętu, nazywany później galerą, którego wioślarzami byli skazańcy) – w potocznym rozumieniu: ciężka praca fizyczna, często ponad ludzkie siły.
Wikipedia
IPA: ˌsɨbʲiˈrat͡ʃka, AS: sybʹiračka
Wiktionary
rzecz. Syberia ż., sybirak m., sybiraczka ż.
:: fm. Sybirak m.
przym. syberyjski
Wiktionary
więzień lub zesłaniec na Syberię
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) mieszkaniec Syberii
Wiktionary
Katorga (ros. каторга, z gr. κάτεργον katergon „przymus”, w nawiązaniu do trójrzędowego wiosłowego okrętu, nazywany później galerą, którego wioślarzami byli skazańcy) – w potocznym rozumieniu: ciężka praca fizyczna, często ponad ludzkie siły.
Wikipedia
IPA: sɨˈbʲirak, AS: sybʹirak
Wiktionary
rzecz. Syberia ż., sybirak m., sybiraczka ż.
:: fż. Sybiraczka ż.
przym. syberyjski
Wiktionary
przymiotnik od: Sybir (Syberia jako miejsce zesłania)
SJP.pl
1. czynić najedzonym, sytym; nasycać;
2. przenośnie: wzmacniać;
3. np. o zapachu: przenikać, przesycać;
4. zaprawiać coś czymś;
5. sycić się:
a) jeść, karmić się;
b) przenośnie: upajać się czymś
SJP.pl
Sycanów – wieś w Polsce położona w województwie łódzkim, w powiecie łaskim, w gminie Buczek.
W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa sieradzkiego.
Wikipedia
pomieszczenie wykorzystywane do sycenia miodu (przerabiania miodu pszczelego na pitny)
SJP.pl
mocny, sfermentowany napój alkoholowy, sporządzany z owoców, zwłaszcza z daktyli
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) bibl. spoż. mocny napój alkoholowy z daktyli lub innych produktów;
Wiktionary
Sycera (zwana też szekar) – mocny napój sfermentowany, sporządzany z owoców, zwłaszcza z daktyli, z niektórych zbóż lub miodu.
Określenie pochodzi z czasów biblijnych, więc nie odnosi się do wysokoprocentowych alkoholi w dzisiejszym rozumieniu (np. wódki czy spirytusu), lecz do wysokoprocentowych win lub - najprawdopodobniej - do piwa. Jest to jeden z napojów, którego nie można spożywać po ślubowaniu nazireatu.
Wikipedia
(1.1) Mówią o mnie siedzący w bramie / i śpiewają pieśni ci, co piją sycerę.
Wiktionary
Sycewice (kaszb. Sëcewice, niem. Zitzewitz) – wieś w Polsce położona w województwie pomorskim, w powiecie słupskim, w gminie Kobylnica na trasie linii kolejowej 202 Stargard-Słupsk-Gdańsk (stacja Sycewice) i przy drodze krajowej nr .
Wikipedia
rzeczownik, rodzaj nijaki, nazwa własna
(1.1) geogr. hist. bibl. starożytne miasto w środkowej Palestynie, przejściowo stolica Samarii;
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy, nazwa własna
(2.1) rzad. imię|polski|m.; jedno z imion biblijnych
Wiktionary
Sychem (Szechem, hebr. שכם) – ruiny starożytnego miasta izraelskiego w Samarii, w środkowej części Izraela. Miejsce wykopalisk archeologicznych – Tell Balata – znajduje się pod administracją Autonomii Palestyńskiej. W bezpośrednim sąsiedztwie znajduje się arabskie miasto Nablus.
Wikipedia
(1.1) Gdy wracały z Sychem, zmrok zastał je w szczerym polu.
(1.1) Roboam udał się do Sychem, bo w Sychem zebrał się cały Izrael, aby go ustanowić królem.
(2.1) Obrawszy sobie miejsce w pobliżu tego miasta, nabył od synów Chamora, ojca Sychema, za sto kesitów kawał pola, na którym rozbił swe namioty.
Wiktionary
rzecz. sychemita m., sychemitka ż.
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) mieszkaniec Sychem
Wiktionary
(1.1) Tłum sychemitów natarł na siedzibę władz.
Wiktionary
rzecz. Sychem n.
:: fż. sychemitka ż.
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) mieszkanka Sychem
Wiktionary
(1.1) Ale nazdał tej sychemitce z dzieckiem na ręku.
Wiktionary
rzecz. Sychem n.
:: fm. sychemita m.
Wiktionary
nazwisko
SJP.pl
nazwisko
SJP.pl
1. czynić najedzonym, sytym; nasycać;
2. przenośnie: wzmacniać;
3. np. o zapachu: przenikać, przesycać;
4. zaprawiać coś czymś;
5. sycić się:
a) jeść, karmić się;
b) przenośnie: upajać się czymś
SJP.pl
stopień wyższy od przysłówka: syto
SJP.pl
substancja do nasycania materiałów włóknistych w celu nadania im lepszych właściwości
SJP.pl
[czytaj: sykon] typ planu budowy gąbek wapiennych, charakteryzujący się dość grubą warstwą mezoglei, w której przebiegają liczne, wyścielone choanocytami (komórkami kołnierzykowatymi) kanały, łączące jamę paragastralną ze środowiskiem zewnętrznym
SJP.pl
miasto w Polsce
SJP.pl
Syców (niem. Groß Wartenberg, do 1888 Polnisch Wartenberg) – miasto w województwie dolnośląskim, w powiecie oleśnickim, należące do aglomeracji wrocławskiej, siedziba gminy miejsko-wiejskiej Syców.
Syców otrzymał lokację miejską w 1276 roku. Dawniej Wolne Państwo Stanowe. Do 1945 roku majątek ziemski w Sycowie należał do książęcej dynastii Bironów.
Wikipedia
mieszkaniec Sycowa
SJP.pl
mieszkanka Sycowa
SJP.pl
Sycowice (niem. Leitersdorf) – wieś w Polsce położona w województwie lubuskim, w powiecie zielonogórskim, w gminie Czerwieńsk.
W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa zielonogórskiego.
Wikipedia
włoska wyspa na Morzu Śródziemnym
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna
(1.1) geogr. adm. wyspa na Morzu Śródziemnym i autonomiczny region administracyjny we Włoszech;
Wiktionary
Sycylia (łac. Sicilia, wł. Sicilia) – największa wyspa na Morzu Śródziemnym (ponad 25 tys. km²), położona we Włoszech na południe od Półwyspu Apenińskiego, od którego oddziela ją wąska Cieśnina Mesyńska. Od południa oddzielona Cieśniną Maltańską od Malty.
Wikipedia
(1.1) Sycylia jest największą wyspą na Morzu Śródziemnym.
Wiktionary
IPA: sɨˈt͡sɨlʲja, AS: sycylʹi ̯a
Wiktionary
rzecz. sycylijka ż., Sycylijczyk mos., Sycylijka ż.
przym. sycylijski
Wiktionary
dawniej: Sycylijczyk (mieszkaniec Sycylii)
SJP.pl
mieszkaniec Sycylii
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) mieszkaniec Sycylii, osoba pochodząca z Sycylii
Wiktionary
Wikipedia
(1.1) Salvatore jest Sycylijczykiem, ale mieszka i pracuje w Rzymie.
Wiktionary
IPA: ˌsɨt͡sɨˈlʲijt͡ʃɨk, AS: sycylʹii ̯čyk
Wiktionary
rzecz. Sycylia ż.
:: fż. Sycylijka ż.
przym. sycylijski
Wiktionary
mieszkanka Sycylii
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) mieszkanka Sycylii, kobieta z tej wyspy
Wiktionary
(1.1) Ariana ma włoskie korzenie, jest pół-Sycylijką i pół-Abruzyjką.
Wiktionary
rzecz. Sycylia ż., sycylijka ż.
:: fm. Sycylijczyk mos.
przym. sycylijski
Wiktionary
przymiotnik od: Sycylia
SJP.pl
przymiotnik
(1.1) od Sycylia
Wiktionary
(1.1) (…) muzułmanie sycylijsycy zasłynęli jako uczeni w dziedzinie historii, biologii, matematyki, astronomii, medycyny, prawa, filozofii.
(1.1) Widziałem ciekawy film o sycylijskiej mafii.
Wiktionary
IPA: ˌsɨt͡sɨˈlʲijsʲci, AS: sycylʹii ̯sʹḱi
Wiktionary
rzecz. sycylijka ż., Sycylia ż., Sycylijczyk m., Sycylijka ż.
Wiktionary
przymiotnik
(1.1) taki, który posługuje się językiem sycylijskim
(1.2) taki, którego mieszkańcy posługują się językiem sycylijskim
(1.3) spisany, stworzony w języku sycylijskim
Wiktionary
IPA: ˌsɨt͡sɨˈlʲijskɔjɛ̃w̃ˈzɨt͡ʃnɨ, AS: sycylʹii ̯skoi ̯ẽũ̯zyčny
Wiktionary
1. wydawać dźwięk podobny do syku;
2. mówić coś ze złością przez zaciśnięte zęby
SJP.pl
w językoznawstwie: spółgłoska sycząca - spółgłoska "s" i "z"
SJP.pl
1. wydawać dźwięk podobny do syku;
2. mówić coś ze złością przez zaciśnięte zęby
SJP.pl
czasownik nieprzechodni niedokonany (dk. syknąć)
(1.1) emitować dźwięk przypominający głoskę s
(1.2) mówić ze złością, z pasją
Wiktionary
(1.1) Gdy wstała, kot zaczął wrogo syczeć.
(1.1) Próżno gęsi, szyjami wywijając, chrypią, / Próżno gęsiory sycząc napastnika szczypią.
(1.2) — Głupia… precz!… — syknęła baronowa.
Wiktionary
IPA: ˈsɨt͡ʃɛt͡ɕ, AS: syčeć
Wiktionary
rzecz. syczek mrz./mzw., syk, syczenie
Wiktionary
(1.1) sykać
Wiktionary
sowa z rodziny sów właściwych, drapieżna, w Polsce występuje rzadko w południowej części kraju
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy
(1.1) ornit. mała sowa z rodzaju nazwa systematyczna|Otus|ref=tak.;
(1.2) ornit. syczek zwyczajny nazwa systematyczna|Otus scops|ref=tak.;
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(2.1) zdrobn. od: syk
Wiktionary
Syczek (zwyczajny) (Otus scops) – gatunek średniej wielkości ptaka z rodziny puszczykowatych (Strigidae), zamieszkujący południową i wschodnią Europę, zachodnią i środkową Azję oraz północno-zachodnią Afrykę. Gatunek wędrowny (przeloty IX–X i II–IV), zimuje na południowych krańcach Europy i w Afryce Subsaharyjskiej. Do Polski zalatuje sporadycznie – do końca 2021 stwierdzony około 24 razy. Dawniej być może był lęgowy. Próby lęgów zaobserwowano w 2013 i 2019 roku.
Wikipedia
rzecz. syk m., syczenie n., syknięcie n., posyczenie n., syczoń m.
czas. syczeć ndk., syknąć dk., posyczeć dk.
przym. sykliwy
wykrz. sss
Wiktionary
(1.2) syczek zwyczajny
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) odczasownikowy od|syczeć.
(1.2) wydawanie dźwięku przypominającego przeciągłe wymawianie spółgłoski s
Wiktionary
(1.1) Mormi komunikują się przez syczenia, miauknięcia, mruczenia i warknięcia.
Wiktionary
rzecz. syk mrz., syczek mzw./mrz., syknięcie n.
czas. syczeć ndk., syknąć dk.
przym. sykliwy
Wiktionary
(1.2) syk, syknięcie
Wiktionary
nazwisko
SJP.pl
rodzaj ptaków z rodziny puszczykowatych
SJP.pl
prowincja w Chinach; Sichuan
SJP.pl
Wikipedia
przymiotnik od: Syczuan
SJP.pl
przymiotnik relacyjny
(1.1) związany z Syczuanem, dotyczący Syczuanu
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(2.1) jęz. dialekt syczuański (języka chińskiego)
Wiktionary
rzecz. Syczuan mrz.
Wiktionary
Syczyn – wieś w Polsce położona w województwie lubelskim, w powiecie chełmskim, w gminie Wierzbica.
Wieś jest sołectwem w gminie Wierzbica. Według Narodowego Spisu Powszechnego (III 2011 r.) wieś liczyła 429 mieszkańców i była czwartą co do liczby ludności miejscowością gminy.
Wikipedia
gwiezdny, gwiazdowy; syderyczny
SJP.pl
temat słowotwórczy
(1.1) pierwszy człon wyrazów złożonych wskazujący na ich związek znaczeniowy z żelazem
Wiktionary
IPA: sɨˈdɛrɔ, AS: sydero
Wiktionary
białko osocza krwi (glikoproteina) odpowiedzialne za transport żelaza; transferyna
SJP.pl
rzadko spotykany meteoryt kamienno-żelazny
SJP.pl
część metalografii związana z żelazem i jego stopami z innymi pierwiastkami; siderologia
SJP.pl
gwiezdny, gwiazdowy; syderalny
SJP.pl
przymiotnik
(1.1) astr. gwiazdowy
Wiktionary
(1.1) Miesiąc synodyczny jest o ponad 2 dni dłuższy od miesiąca syderycznego.
Wiktionary
IPA: ˌsɨdɛˈrɨt͡ʃnɨ, AS: syderyčny
Wiktionary
1. meteoryt żelazny;
2. minerał, węglan żelaza
SJP.pl
Syderyt – minerał z gromady węglanów, pospolity i szeroko rozpowszechniony.
Nazwa tego minerału pochodzi od gr. σίδηρος, sídēros ‘żelazo’, gdyż głównym jego składnikiem jest ten właśnie pierwiastek. Pierwotna nazwa – sferosyderyt (J.F.L. Hausmann, 1813), skrócona została następnie do syderytu.
Wikipedia
rzekoma zdolność do rozpoznawanie metali i wody w ziemi
SJP.pl
mieszkaniec Sydney (miasta w Australii)
SJP.pl
mieszkanka Sydney (miasta w Australii)
SJP.pl
[czytaj: sydnej lub s-idnej] miasto w Australii
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj nijaki, nazwa własna
(1.1) geogr. największe miasto Australii;
Wiktionary
Sydney (wym. [ˈsɪdni]) – miasto w Australii położone nad Pacyfikiem, stolica stanu Nowa Południowa Walia. Jest największym miastem Australii i Oceanii z liczbą ludności wynoszącą 5,45 mln mieszkańców, mieszka w nim 20,8% populacji państwa. Założone w 1788 roku jako pierwsze australijskie miasto, obecnie jest znaczącym centrum finansowym, handlowym, transportowym, kulturalnym i turystycznym, mając status metropolii o znaczeniu globalnym. Metropolia jest także dużym węzłem komunikacyjnym z największym międzynarodowym lotniskiem w Australii, które obsłużyło ponad 44,4 miliona pasażerów w 2019 roku, i rozbudowaną siecią drogową i kolejową. Położone jest na wschodnim wybrzeżu nad Oceanem Spokojnym.
Wikipedia
(1.1) W Sydney odbyły się Letnie Igrzyska Olimpijskie 2000.
(1.1) Szacuje się, że pierwsze siedliska Aborygenów na terenie dzisiejszego Sydney zostały założone około 40 tysięcy lat temu.
Wiktionary
przym. sydnejski
Wiktionary
miasto w Libanie; Sajda
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna
(1.1) geogr. trzecie pod względem wielkości miasto Libanu, położone na wybrzeżu Morza Śródziemnego;
(1.2) hist. dawne miasto-państwo fenickie
Wiktionary
Sydon lub Sajda (arab. صيدا, Ṣaydā, hebr. צִידוֹן, Ẓidon, stgr. Σιδώνα) – trzecie pod względem wielkości miasto Libanu, około 59 tysięcy mieszkańców (2010), położone na wybrzeżu Morza Śródziemnego, ok. 35 km na północ od Tyru i ok. 41 km na południe od Bejrutu.
Wikipedia
(1.1) Sydon był w starożytności portowym miastem fenickim.
Wiktionary
IPA: ˈsɨdɔ̃n, AS: sydõn
Wiktionary
rzecz. Sydonia ż., Sydoniusz mos., sydończyk mos., sydonka ż., Sydończyk mos., Sydonka ż.
przym. sydoński
Wiktionary
(1.1) Sajda
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) hist. obywatel miasta-państwa Sydon
Wiktionary
(1.1) Wojskami dowodził Sydończyk Hiram.
Wiktionary
rzecz. Sydon mrz., Sydonia ż., Sydoniusz mos., sydończyk mos., sydonka ż.
:: fż. Sydonka ż.
przym. sydoński
Wiktionary
imię żeńskie
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna
(1.1) imię|polski|ż.;
Wiktionary
Sydonia, Sidonia – imię żeńskie pochodzące z łaciny, oznaczające „kobieta z miasta Sydon”. Imię to pojawiło się w Polsce w XIX w. Uważano niekiedy, że czeskie imię Zdenka jest odpowiednikiem Sydonii, niemniej rozpowszechnienie tego pierwszego imienia już w XII–XIII wieku i względna rzadkość Sydonii powodują, że należy zakładać, iż imion tych nie łączy ze sobą związek.
Wikipedia
(1.1) Po urodzeniu jedynej córki, Joanny Eleonory, Anna Sydonia zmarła w następstwie komplikacji poporodowych.
Wiktionary
rzecz. Sydończyk mos., Sydonka ż., Sydon mrz., sydończyk mos., Sydoniusz mos., sydonka ż.
Wiktionary
imię męskie
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy, nazwa własna
(1.1) imię|polski|m.
Wiktionary
Sydoniusz – imię męskie pochodzenia gr. – łacińskiego, pochodzące od nazwy fenickiego miasta Sydon, co oznacza ‘człowieka z Sydonu’, ‘sydończyka’. Patronem tego imienia jest św. Sydoniusz Apolinary.
Uważano niekiedy, że czeskie imię Zdeněk jest odpowiednikiem Sydoniusza, niemniej rozpowszechnienie tego pierwszego imienia już w XII–XIII w. i względna rzadkość Sydoniusza powodują, że należy zakładać, iż imion tych nie łączy ze sobą związek.
Wikipedia
(1.1) Babcia Gertruda i dziadek Sydoniusz mieszkali na Wełnowcu.
Wiktionary
rzecz. Sydończyk mos., Sydonka ż., Sydon mrz., sydończyk mos., sydonka ż., Sydonia ż.
Wiktionary
Sydoniusz z żoną; Sydoniuszowie
SJP.pl
imię męskie
SJP.pl
przymiotnik dzierżawczy - należący do Sydoniusza lub z nim związany
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) hist. obywatelka miasta-państwa Sydon
Wiktionary
(1.1) Faraon wziął do haremu pięć Sydonek.
Wiktionary
rzecz. Sydon mrz., Sydonia ż., Sydoniusz mos., sydończyk mos., sydonka ż.
:: fm. Sydończyk m.
przym. sydoński
Wiktionary
→ Sydon
SJP.pl
przymiotnik relacyjny
(1.1) związany z Sydonem, dotyczący Sydonu
Wiktionary
rzecz. Sydończyk mos., Sydonka ż., sydończyk mos., Sydon mrz., sydonka ż.
Wiktionary
Osoby o tym nazwisku:
Wikipedia
rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna
(1.1) hist. dawna helleńska nazwa miasta Asuan
Wiktionary
rzecz. Syene n.
przym. syenicki
Wiktionary
(1.1) Syene, Asuan
Wiktionary
przymiotnik relacyjny
(1.1) związany z Syeną, dotyczący Syeny
Wiktionary
rzecz. Syena ż., Syene n.
Wiktionary
[czytaj: sjenit] magmowa skała głębinowa należąca do grupy skał obojętnych; sjenit
SJP.pl
Sjenit, syenit – obojętna skała głębinowa składająca się z mieszaniny skalenia i kwarcu lub łyszczyku. Zazwyczaj ma ciemnozielony kolor, jest twarda, łatwo poddaje się obróbce i dobrze poleruje. Sjenit zaliczany jest do skał jawnokrystalicznych. Najczęściej barwy ciemnoszarej lub czarnej. W przeciwieństwie do granitu, nie zawiera wcale, albo zawiera bardzo mało kwarcu. Na diagramie klasyfikacyjnym QAPF sjenit zajmuje pole 7.
Wikipedia
potocznie:
1. syfilis;
2. krosta;
3. choroba skórna
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) pot. posp. brak ładu i porządku
(1.2) pot. posp. rzecz lub zjawisko oceniane skrajnie negatywnie
rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy
(2.1) pot. posp. syfilis
(2.2) pot. posp. wykwit skórny, zwykle na twarzy
(2.3) uczn. szkoła
forma czasownika.
(3.1) 2. os. lp. rozk. od: syfić
Wiktionary
(1.1) Weź uprzątnij ten syf w pokoju!
(1.1) Ale syf, chodźmy stąd lepiej.
(1.2) Mówię wam, narkotyki nie są warte waszego życia, nie bierzcie tego syfu!
(2.1) A mówiłem mu, że jak się będzie szlajał ciągle po burdelach, to syfa w końcu złapie.
Wiktionary
IPA: sɨf, AS: syf
Wiktionary
rzecz. zasyfianie n., syfilis mrz., syfiarz m.
:: zdrobn. syfek m.
przym. syfiasty
przysł. syfiasto
czas. syfić, zasyfić
Wiktionary
(1.1) bajzel, bałagan, burdel, gnojowisko, gnój, pobojowisko, śmietnisko
(2.1) pot. posp. franca; neutr. kiła, syfilis, lues
Wiktionary
1. potocznie:
a) mały pryszcz; krostka, pryszczyk;
b) syfilis; syf;
c) mała drobina brudu; paproch;
d) coś, co się komuś nie podoba; dziadostwo, syf;
2. ekspresywnie: syf - brud, bałagan, nieporządek
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) zdrobn. od syf
(1.2) pot. grub. mały pryszcz
(1.3) pot. grub. mały bałagan, brudne miejsce
Wiktionary
IPA: ˈsɨfɛk, AS: syfek
Wiktionary
rzecz. syf mrz., syfilis mrz., syfilityk mos., syfilityczka ż., syfiarz mos., syfiara ż., syfienie n., zasyfienie n.
czas. syfić ndk., zasyfić dk.
przym. syfiasty, syfilisowy
Wiktionary
potocznie: kobieta brudna, zaniedbana, nieporządna; brudaska, fleja, niechluja, flejtucha
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) pot. kobieta niedbająca o higienę, robiąca nieporządek
Wiktionary
(1.1) Niech te syfiary po sobie posprzątają!
Wiktionary
rzecz. syfek mrz., syf mrz., syfienie n., nasyfienie n., osyfienie n., zasyfianie n., zasyfienie n.
:: fm. syfiarz mos.
czas. nasyfić dk., syfić ndk., osyfić dk., zasyfiać ndk., zasyfić dk.
przym. syfiasty, syfny, syfiarski
przysł. syfiaście
Wiktionary
(1.1) bałaganiara
Wiktionary
potocznie:
1. brudne, zanieczyszczone miejsce;
2. miejsce, w którym dzieją się złe rzeczy
SJP.pl
syfski, syfiasty, syficzny, syfny; potocznie:
1. brudny, zanieczyszczony, pełen śmieci;
2. fatalny, okropny, beznadziejny;
3. obrzydliwy, wstrętny
SJP.pl
potocznie:
1. niedbanie o porządek, czystość; flejtuchostwo, niechlujstwo, niedbalstwo;
2. rzecz złej jakości; świństwo, syfsko;
3. rzecz budząca obrzydzenie; świństwo, syfsko
SJP.pl
potocznie:
1. człowiek niechlujny, brudas; flejtuch, fleja, niechluj;
2. wyzwisko używane w stosunku do mężczyzn; fajfus
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) pot. osoba niedbająca o higienę
Wiktionary
(1.1) Zabieraj ode mnie te swoje brudne łapy, obleśny syfiarzu!
Wiktionary
rzecz. syf mzw./mrz., syfiara ż.
Wiktionary
(1.1) brudas, flejtuch, fleja, niechluj, kocmołuch, abnegat
Wiktionary
stopień wyższy od przysłówka: syfiaście
SJP.pl
syfiarskość, syficzność, syfność; potocznie:
1. cecha czegoś brudnego, zanieczyszczonego, pełnego śmieci;
2. fatalność, okropność, beznadziejność;
3. obrzydliwość, szpetota
SJP.pl
syfiarski, syfski, syficzny, syfny; potocznie:
1. brudny, zanieczyszczony, pełen śmieci;
2. fatalny, okropny, beznadziejny;
3. obrzydliwy, wstrętny
SJP.pl
potocznie:
1. wydawać nieprzyjemny zapach, śmierdzieć; capić, zalatywać, trącić, walić;
2. brudzić, zanieczyszczać; świnić, paskudzić, zasyfiać, świntuszyć;
3. syfić się -
a) brudzić się; zasyfiać się;
b) jątrzyć się; jadzić się;
c) psuć się; chrzanić się
SJP.pl
czasownik przechodni niedokonany (dk. zasyfić)
(1.1) pot. zanieczyszczać
czasownik nieprzechodni niedokonany (dk. zasyfić)
(2.1) pot. śmierdzieć
czasownik zwrotny niedokonany syfić się (dk. zasyfić się)
(3.1) pot. brudzić się
(3.2) pot. paprać się, ropieć
(3.3) pot. przestawać funkcjonować
Wiktionary
(1.1) Palacze, przestańcie w końcu syfić na przystankach!
(2.1) Nie chcę z nią mieszkać w jednym pokoju, bo syfi czymś niemiłosiernie.
Wiktionary
rzecz. syfilis mrz., syfek mrz., syf mrz., syfienie n., nasyfienie n., osyfienie n., syfiarz mos., syfiara ż., zasyfianie n., zasyfienie n.
czas. nasyfić dk., osyfić dk., zasyfić dk.
przym. syfiasty, syfny, syfiarski
przysł. syfiaście
Wiktionary
(1.1) brudzić, flejtuszyć, świnić, świntuszyć, zasyfiać, zaświniać
(2.1) capić, cuchnąć, śmierdzieć, walić
(3.2) reg. jadzić się, jątrzyć się
(3.3) chrzanić się, psuć się
Wiktionary
syfiarski, syfiasty, syfski, syfny; potocznie:
1. brudny, zanieczyszczony, pełen śmieci;
2. fatalny, okropny, beznadziejny;
3. obrzydliwy, wstrętny
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) pot. brudzenie
(1.2) pot. przen. jątrzenie
Wiktionary
(1.1) Za syfienie ludziom pod drzwiami można słono zapłacić.
(1.1) Czy na takie szybkie syfienie się przepustnicy mogą mieć wpływ małe przebiegi typu po 10 km dziennie w obie strony?.
Wiktionary
rzecz. syfilis mrz., syfek mrz., syf mrz., nasyfienie n., osyfienie n., syfiarz mos., syfiara ż., zasyfianie n., zasyfienie n.
czas. nasyfić dk., osyfić dk., syfić ndk., zasyfić dk.
przym. syfiasty, syfny, syfiarski
przysł. syfiaście
Wiktionary
(1.1) syfienie napędu / komory silnika • syfienie na plażaaży / w lesie
Wiktionary
specjalista zajmujący się leczeniem kiły
SJP.pl
nauka o kile i jej leczeniu oraz powikłaniach będących następstwem tej choroby
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) nauk. med. dział medycyny zajmujący się kiłą (syfilisem)
Wiktionary
przewlekła choroba weneryczna szerząca się głównie drogą kontaktu płciowego, atakująca wszystkie narządy; kiła; lues; przymiot (dawniej)
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) med. kiła
Wiktionary
Kiła (łac. lues, syphilis, stgr. σύφλος syphlos, „brudny”) – infekcja przenoszona głównie drogą płciową, wywoływana przez krętka bladego (łac. Treponema pallidum ssp. pallidum). Do zakażenia może również dojść drogą przezłożyskową.
Wikipedia
IPA: sɨˈfʲilʲis, AS: syfʹilʹis
Wiktionary
rzecz. syfilityk m., syfilityczka ż., syfek m., syf m., syfienie n., nasyfienie n., osyfienie n., syfiarz m., syfiara ż.
czas. syfić ndk., nasyfić dk., osyfić dk.
przym. syfilityczny, syfiasty, syfny, syfiarski
przysł. syfiaście, syfilitycznie
Wiktionary
(1.1) kiła, lues; pot. syf, franca, francuska choroba, choroba kawalerska
Wiktionary
kobieta chora na syfilis
SJP.pl
osoba chora na syfilis
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męski
(1.1) med. chory na syfilis
Wiktionary
rzecz. syfilis m., syfilityczka ż., syf m., syfek m.
przym. syfilityczny
Wiktionary
syfiarski, syfiasty, syficzny, syfski; potocznie:
1. brudny, zanieczyszczony, pełen śmieci;
2. fatalny, okropny, beznadziejny;
3. obrzydliwy, wstrętny
SJP.pl
1. urządzenie do domowego wytwarzania wody gazowanej;
2. sztuczny lub naturalny układ naczyń, w którym jeden koniec skierowany jest w górę, drugi w dół i w którym utrzymuje się pewna stała, zależna od budowy, zawartość cieczy, np. syfon odpływowy w zlewie;
3. w geologii: odcinek korytarza jaskiniowego wypełniony na stałe wodą aż do stropu jaskini
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) techn. konstrukcja hydrauliczna umożliwiająca wodną separację instalacji kanalizacyjnej od naczynia sanitarnego;
(1.2) kulin. ciśnieniowa butelka na wodę z dozownikiem i mechanizmem nasycania wody dwutlenkiem węgla;
(1.3) techn. rura lub tunel przy zaporze wodnej, śluzie, tamie itp; umożliwia przelewanie się nadmiarów poziomu wody między sztucznym jeziorem i zasilającą go rzeką
(1.4) techn. murowany podkop umożliwiający bezkolizyjne przepłynięcie (skrzyżowanie biegu wód) rzeki bezpośrednio pod innym, zwykle sztucznie utworzonym zbiornikiem wodnym, np. kanałem
(1.5) techn. część wodociągu w kształcie litery U, przeprowadzona pod innym ciekiem wodnym albo linią kolejową
(1.6) geol. tunel podziemny zalany wodą, zwykle łączący dwie groty; odcinek jaskini zalany wodą aż po strop
(1.7) geol. niebezpieczne, nienadające się do przepłynięcia kajakiem miejsce w nurcie rzeki, gdzie woda przepływa pod okapem skalnym
(1.8) zool. narząd w formie parzystej rurki u bezkręgowców żyjących w środowisku wodnym, służący wprowadzaniu do organizmu wody wraz z pokarmem i tlenem oraz usuwania jej wraz z odchodami
(1.9) zool. narząd wydzielający odstraszające substancje zapachowe u mszyc żyworodnych
(1.10) zool. długi i mięsisty wyrostek tułowia u głowonogów czteroskrzelnych, łączący muszlę z ciałem zwierzęcia
Wiktionary
Wikipedia
IPA: ˈsɨfɔ̃n, AS: syfõn
Wiktionary
rzecz. syfonik mrz.
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) zdrobn. od syfon
Wiktionary
rzecz. syfon m.
Wiktionary
typ walca osiowego, w którym centralnie umieszczony rdzeń otoczony jest ciągłym cylindrem drewna i łyka
SJP.pl
syfiarski, syfiasty, syficzny, syfny; potocznie:
1. brudny, zanieczyszczony, pełen śmieci;
2. fatalny, okropny, beznadziejny;
3. obrzydliwy, wstrętny
SJP.pl
świństwo, syfiarstwo; potocznie:
1. rzecz złej jakości;
2. rzecz budząca obrzydzenie
SJP.pl
nazwisko
SJP.pl
Sygietyński (forma żeńska: Sygietyńska, liczba mnoga: Sygietyńscy) – jedno z najrzadszych polskich nazwisk, używane współcześnie przez mniej niż 10 osób.
Liczba i występowanie nazwiska świadczyć może o pokrewieństwie osób posiadających takie nazwisko.
Wikipedia
karbońskie drzewo zarodnikowe osiągające do 20 metrów wysokości, o liściach o długości ok. 1 metra; sigilaria, pieczątkowiec, pieczęciowiec, drzewo pieczęciowe
SJP.pl
Sygilaria (Sigillaria) – rodzaj wymarłych, późnokarbońskich widłaków z rzędu lepidofitów.
Wikipedia
Sfragistyka (od stgr. σφραγίς – „pieczęć”), również zwana sygillografią (od łac. sigillum – pieczęć) – jedna z nauk pomocniczych historii, zajmująca się badaniem pieczęci jako źródeł historycznych, a także ich historią, powstawaniem itp.
Wikipedia
nazwisko
SJP.pl
Osoby o tym nazwisku:
Wikipedia
jedno z najczęściej spotykanych zaburzeń artykulacyjnych, polegające na nieprawidłowej realizacji głosek: s, z, c, dz, ś, ź, ć, dź, sz, ż, cz, dź; seplenienie
SJP.pl
Seplenienie, sygmatyzm – wada wymowy zaliczana do dyslalii. Polega na nieprawidłowej wymowie niektórych głosek. Seplenienie często ma podłoże psychiczne, może być wynikiem lęku.
Wikipedia
skrót od: sygnatura
SJP.pl
skrót
(1.1) = praw. sygnatura
Wiktionary
(1.1) 23 października 2021 r. minęło siedem lat od wejścia w życie wyroku TK z 21 października 2014 r. (sygn. akt K 38/13)
Wiktionary
1. osoba nadająca i odbierająca sygnały za pomocą odpowiednich urządzeń; sygnalizator;
2. osoba zgłaszająca w dobrej wierze informacje o nieprawidłowościach w miejscu pracy
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) ktoś, kto nadaje i odbiera sygnały, np. świetlne, radiowe itp.;
(1.2) trębacz (wojskowy, harcerski), który wygrywa sygnały na trąbce lub fanfarze
(1.3) człowiek, który działając w dobrej intencji, ujawnia lub zgłasza nieprawidłowości, do jakich dochodzi w miejscu pracy, a które naruszają interes pracodawcy lub interes publiczny;
Wiktionary
Sygnalista – specjalność wojskowa w Marynarce Wojennej. Zadaniem sygnalisty jest nawiązywanie i utrzymywanie łączności wzrokowej z innymi okrętami, jak również nadawanie sygnałów świetlnych kodem Morse'a i komunikowanie się za pomocą flag sygnałowych. Jest to szczególnie ważna funkcja podczas operacji, w których obowiązuje cisza radiowa.
Wikipedia
(1.1) Sygnalista Karlik, przy windzie wpisuje w tablicę wyciągnięte wozy z urobkiem.
(1.2) Wesoło wtórowały dźwięczne trąbki sygnalistów.
Wiktionary
IPA: ˌsɨɡnaˈlʲista, AS: sygnalʹista
Wiktionary
rzecz. sygnał m., sygnalizacja ż., sygnalizowanie n., zasygnalizowanie n., sygnałówka ż., sygnalizator m.
:: fż. sygnalistka ż.
czas. sygnalizować ndk., zasygnalizować dk.
przym. sygnałowy, sygnalizacyjny
przysł. sygnałowo, sygnalizacyjnie
Wiktionary
(1.3) whistleblower
Wiktionary
1. porozumiewanie się na odległość za pomocą ustalonych znaków;
2. zespół urządzeń umożliwiających nadawanie i odbieranie sygnałów
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) książk. przekazywanie na odległość umownych znaków
(1.2) techn. zespół urządzeń umożliwiających sygnalizację (1.1)
Wiktionary
rzecz. sygnał m., sygnalizator m., sygnalizowanie n., sygnalista mos.
przym. sygnalizacyjny
czas. sygnalizować ndk., zasygnalizować dk.
Wiktionary
przymiotnik od: sygnalizacja
SJP.pl
przymiotnik
(1.1) dotyczący sygnału, używany jako sygnał
Wiktionary
rzecz. sygnał mrz., sygnalista mos., sygnalizator mos./mrz., sygnalizacja ż., sygnalizowanie n.
czas. sygnalizować ndk., zasygnalizować dk.
Wiktionary
osoba nadająca i odbierająca sygnały za pomocą odpowiednich urządzeń; sygnalista
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) techn. urządzenie służące do wyraźnego informowania o sytuacji wymagającej uwagi
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(2.1) osoba dająca sygnał
Wiktionary
Sygnalizacja świetlna – ogół systemów kierujących ruchem drogowym na skrzyżowaniach i przejściach dla pieszych.
Wikipedia
(1.1) Zmień warunki ustawień wahadłowca, a sprawdzimy czy sygnalizator mocy odpowiednio działa.
Wiktionary
IPA: ˌsɨɡnalʲiˈzatɔr, AS: sygnalʹizator
Wiktionary
rzecz. sygnał m., sygnalista m., sygnalistka ż., sygnalizacja ż., sygnalizowanie n., zasygnalizowanie n.
czas. sygnalizować dk., zasygnalizować dk.
przym. sygnalizacyjny
Wiktionary
(1.1) alarm
(2.1) sygnalista
Wiktionary
1. zwracać czyjąś uwagę na coś, dawać znaki
2. informować o czymś, napomykać o czymś; być sygnałem czegoś
SJP.pl
czasownik przechodni niedokonany (dk. zasygnalizować)
(1.1) przekazywać informacje poprzez wydawane sygnały
Wiktionary
rzecz. sygnalizowanie n., sygnał mrz., sygnalista mos., sygnalizacja ż., sygnalizator mos./mrz.
przym. sygnalizacyjny
Wiktionary
(1.1) wskazywać
Wiktionary
1. zapowiadający wystąpienie lub konieczność wystąpienia czegoś w przyszłości;
2. egzemplarz sygnalny - pierwszy egzemplarz druku przesyłany redakcji w celu dokonania ostatecznej korekty; egzemplarz próbny
SJP.pl
1. państwo zawierające międzynarodowe porozumienie lub traktat;
2. osoba upoważniona do podpisania umowy międzynarodowej lub osoba podpisująca umowę, oświadczenie lub memoriał
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) strona podpisująca daną umowę, oświadczenie lub memoriał
Wiktionary
Sygnatariusz (od łac. signator – 'podpisujący' od signum 'znak') – zwykle oznacza państwo podpisujące umowę międzynarodową i zobowiązujące się w ten sposób do wypełniania postanowień zawartych w podpisywanym dokumencie. Sygnatariuszami nazywa się też osoby podpisujące umowę w imieniu swojego kraju.W umowach międzynarodowych przyjmowanych w trybie złożonym, sygnatariusz przyjmuje traktat dopiero w chwili jego ratyfikacji lub zatwierdzenia.
Wikipedia
IPA: ˌsɨɡnaˈtarʲjuʃ, AS: sygnatarʹi ̯uš
Wiktionary
czas. sygnować
rzecz. sygnatura, sygnatariuszka, sygnowanie
Wiktionary
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) kobieta podpisująca daną umowę, oświadczenie lub memoriał
Wiktionary
IPA: ˌsɨɡnatarʲˈjuʃka, AS: sygnatarʹi ̯uška
Wiktionary
czas. sygnować
rzecz. sygnatura, sygnatariusz, sygnowanie
Wiktionary
1. znak lub napis rozpoznawczy zastępujący podpis;
2. oznaczenie na książce, określające jej miejsce w bibliotece;
3. własnoręczny podpis artysty na jego dziele
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) podpis, zwykle autora pod dziełem
(1.2) ciąg znaków, stanowiący kod klasyfikujący jakiejś rzeczy w danym systemie
Wiktionary
Sygnatura (średniowieczna łac. signatura – oznaczenie, pieczęć; łac. signare – znaczyć, pieczętować) – znak lub ciąg znaków stanowiący jednoznaczny, niepowtarzalny identyfikator obiektu, przedmiotu lub dokumentu, np.:
Wikipedia
IPA: ˌsɨɡnaˈtura, AS: sygnatura
Wiktionary
rzecz. sygnatariusz m., sygnatariuszka ż., sygnowanie n.
:: zdrobn. sygnaturka ż.
czas. sygnować ndk.
Wiktionary
1. mały dzwon kościelny w wieżyczce nad prezbiterium
2. wieżyczka nad prezbiterium
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) zdrobn. od zob. sygnatura.
(1.2) archit. mała wieża kościelna, zazwyczaj z najmniejszym z dzwonów w środku
(1.3) inform. podpis użytkownika pod wiadomością stosowany na internetowych forach dyskusyjnych
Wiktionary
Wikipedia
IPA: ˌsɨɡnaˈturka, AS: sygnaturka
Wiktionary
rzecz. sygnatura ż.
Wiktionary
1. umowny znak o treści ostrzegawczej lub informacyjnej;
2. dźwięk słyszany w słuchawce telefonu;
3. objaw, przejaw, zapowiedź czegoś; oznaka, symptom;
4. nieoficjalna i niepotwierdzona informacja;
5. przebieg jakieś wielkości fizycznej z nadajnika do odbiornika;
6. bodziec wywołujący reakcję narządu zmysłu
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) znak informacyjny lub ostrzegawczy
(1.2) dźwięk sygnalizujący coś
(1.3) oznaka zapowiadająca nadejście czegoś
(1.4) informacja nieoficjalna lub niepotwierdzona
(1.5) bodziec wywołujący reakcję zmysłów
(1.6) przebieg, charakterystyka wielkości fizycznej
Wiktionary
Sygnał – abstrakcyjny model dowolnej mierzalnej wielkości zmieniającej się w czasie, generowanej przez zjawiska fizyczne lub systemy. Może być opisany za pomocą aparatu matematycznego, np. poprzez podanie pewnej funkcji zależnej od czasu. Mówi się wtedy, że sygnał niesie informację lub też umożliwia przepływ strumienia informacji.
Wikipedia
(1.1) Skierowałem wylot ku morzu, aby gdy nadejdzie potrzeba dawania sygnałów okrętom, odgłos szedł w tamtą stronę.
(1.2) W słuchawce nie ma sygnału, więc awaria nie została jeszcze usunięta.
(1.3) Nastroje wśród inwestorów poprawiły się, mimo to trudno mówić o silnym sygnale zapowiadającym trwałą poprawę na rynku akcji.
(1.4) Podjęto ją po sygnałach świadczących o założeniu rezydentury obcego wywiadu w Polsce.
(1.4) Dostałem sygnał, że w przyszłym tygodniu ma przyjechać do nas kontrola.
(1.5) Nerwy wysyłają sygnały z receptorów do mózgu.
Wiktionary
IPA: ˈsɨɡnaw, AS: sygnau̯
Wiktionary
rzecz. sygnalizacja ż., sygnalizator m., sygnałówka ż., sygnalista m., sygnalizowanie n., zasygnalizowanie n.
czas. sygnalizować ndk., zasygnalizować dk.
przym. sygnalny, sygnałowy, sygnalizacyjny
Wiktionary
(1.4) pot. cynk
Wiktionary
1. mosiężna trąbka używana przez wiejskie straże do ogłaszania alarmu, ma zasięg ok. 500 m
2. trąbka bezwentylowa służąca do odgrywania uroczystego sygnału; fanfara
SJP.pl
Trąbka sygnałowa, sygnałówka – prosty instrument dęty blaszany pozbawiony wentyli (zaworów). Rzadko stosowany jest do produkcji muzycznej. Na ogół używany do wygrywania fanfar lub sygnałów w zastosowaniach militarnych, łowieckich (kniejówka), harcerskich (skautówka), w sygnalizacji kolejowej itp. Instrument ten może mieć różny kształt i wielkość. Gra na nim polega na takim zadęciu i ułożeniu warg w ustniku, by wydobyć z niej określoną składową szeregu harmonicznego.
Wikipedia
Wikipedia
1. pierścień z herbem lub monogramem, używany dawniej jako pieczęć;
2. pieczęć
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) jubil. męski pierścień z herbem lub monogramem
(1.2) daw. pieczęć
Wiktionary
Sygnet (fr. signet, łac. signum „znak”) – ozdobny pierścień, przeznaczony głównie dla mężczyzn, służący jako pieczęć do laku. Na oczku ma wygrawerowany wizerunek herbu lub monogram. Współcześnie używany zazwyczaj jako element męskiej biżuterii.
Wikipedia
rzecz. sygnowanie n.
:: zdrobn. sygnecik m.
czas. sygnować ndk.
Wiktionary
dawniej: pieczęć; sygnet
SJP.pl
firma informatyczna
SJP.pl
Sygnity SA – polskie przedsiębiorstwo z branży informatycznej, powstałe w wyniku połączenia spółek ComputerLand SA i Emax SA, notowana na Giełdzie Papierów Wartościowych w Warszawie.
Wikipedia
podpisywać (podpisać) coś nazwiskiem, parafką lub innym odpowiednim znakiem
SJP.pl
czasownik przechodni niedokonany
(1.1) podpisywać lub oznaczać coś odpowiednim znakiem
Wiktionary
(1.1) Dyrektor sygnował umowę.
Wiktionary
IPA: sɨɡˈnɔvat͡ɕ, AS: sygnovać
Wiktionary
rzecz. sygnet mrz., sygnatura, sygnatariusz, sygnatariuszka, sygnowanie
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) odczasownikowy od|sygnować.
Wiktionary
IPA: ˌsɨɡnɔˈvãɲɛ, AS: sygnovãńe
Wiktionary
czas. sygnować
rzecz. sygnet mrz., sygnatura, sygnatariusz, sygnatariuszka
Wiktionary
nazwisko
SJP.pl
nazwisko
SJP.pl
nazwisko
SJP.pl
przymiotnik relacyjny
(1.1) związany z Syhotem, dotyczący Syhotu
Wiktionary
rzecz. Syhot mrz.
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna
(1.1) geogr. miasto w północnej Rumunii, w okręgu Marmarosz, nad Cisą;
Wiktionary
Syhot, Syhot Marmaroski (rum. Sighetu Marmației, węg. Máramarossziget, do 1964 Sighet) – miasto w północnej Rumunii. Leży tuż przy granicy z Ukrainą, w okręgu Marmarosz (rum. Maramureș), nad Cisą. Liczy około 44,2 tys. mieszkańców.
Wikipedia
przym. syhocki
Wiktionary
(1.1) Syhot Marmaroski
Wiktionary
potocznie: kot syjamski; syjamczyk
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna
(1.1) hist. geogr. dawna nazwa Tajlandii
Wiktionary
Tajlandia, Królestwo Tajlandii (taj. ราชอาณาจักรไทย, Prathet Thai; potocznie เมืองไทย, Muang Thai) – państwo w południowo-wschodniej Azji, graniczące z Laosem i Kambodżą na wschodzie, z Malezją na południu oraz z Mjanmą (Birmą) na zachodzie i północnym zachodzie. Dawniej państwo nosiło nazwę Syjam jako oficjalną do 11 maja 1949. Określenie „Thai” (ไทย) znaczy po tajsku „wolny”.
Wikipedia
IPA: ˈsɨjãm, AS: syi ̯ãm
Wiktionary
rzecz. Syjamczyk mos., Syjamka ż., syjam m., syjamski mrz.
przym. syjamski
Wiktionary
potocznie: kot syjamski; syjam
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) hist. obywatel Syjamu
Wiktionary
rzecz. Syjam mrz., syjamski mrz., syjam mzw.
:: fż. Syjamka ż.
przym. syjamski
Wiktionary
samica kota rasy syjamskiej
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) hist. obywatelka Syjamu
Wiktionary
rzecz. Syjam mrz., syjamski mrz., syjam mzw.
:: fż. Syjamczyk ż.
przym. syjamski
Wiktionary
1. przymiotnik od: Syjam;
2. kot syjamski - kot z rasy pochodzącej z Syjamu, o gładkiej, jasnej sierści, a na pyszczku i łapach - ciemniejszej; syjam (potocznie);
3. bracia syjamscy, siostry syjamskie - para bliźniąt zrośniętych różnymi częściami ciała
SJP.pl
przymiotnik relacyjny
(1.1) hist. związany z Syjamem, dotyczący Syjamu
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(2.1) jęz. język syjamski;
Wiktionary
rzecz. Syjam mrz., Syjamczyk mos., Syjamka ż., syjam mzw.
Wiktionary
(2.1) tajski
Wiktionary
czasownik niedokonany
(1.1) gw-pl|Śląsk Cieszyński. zdejmować
Wiktionary
wzgórze w Jerozolimie
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna
(1.1) geogr. jedno ze wzgórz Jerozolimy;
(1.2) geogr. bibl. figuratywne określenie całej Jerozolimy
Wiktionary
Syjon (hebr. צִיּוֹן „wysoki”, gr. Σιών) – wzgórze w Jerozolimie, położone na południe od Starego Miasta, za Bramą Syjońską.
Wikipedia
(1.1) Ruiny pałacu Kajfasza były dobrze widoczne jeszcze w I połowie IV w. w tej części góry Syjon, która znalazła się poza obrębem murów.
(1.2) Pan miłuje bramy Syjonu / bardziej niż wszystkie namioty Jakuba.
Wiktionary
rzecz. syjonizm m., syjonista m., syjonistka ż.
przym. syjoński, syjonistyczny
Wiktionary
(1.2) Jeruzalem, Jerozolima
Wiktionary
imię żeńskie
SJP.pl
zwolennik, propagator syjonizmu
SJP.pl
Syjonizm (od nazwy wzgórza Syjon w Jerozolimie, na którym stała Świątynia Jerozolimska) – ruch polityczny i społeczny, dążący do odtworzenia żydowskiej siedziby narodowej na terenach starożytnego Izraela, będących w okresie międzywojennym mandatem Wielkiej Brytanii (Brytyjski Mandat Palestyny). Syjonizm doprowadził do powstania państwa Izrael w 1948. Współcześnie jego celem jest także utrzymanie jedności narodu żydowskiego żyjącego w rozproszeniu i jego więzi z Izraelem. Ruch zapoczątkowany pod koniec XIX wieku miał wiele nurtów i postaci, powszechnie utożsamiany z syjonizmem politycznym, interpretowanym w różny sposób: jako patriotyzm żydowski, jako ruch narodowowyzwoleńczy i państwowotwórczy, jako kierunek kulturalny i społeczny, oraz jako ruch religijny. Poza syjonizmem politycznym mówiono o syjonizmie duchowym, którego celem była nowa tożsamość żydowska (Achad ha-Am), odrodzenie języka hebrajskiego (Eliezer ben-Yehuda) i powstanie literatury i kultury w tym języku.
Wikipedia
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) odprzym. cecha tego, co jest syjonistyczne; cecha tych, którzy są syjonistyczni
Wiktionary
przym. syjonistyczny
przysł. syjonistycznie
Wiktionary
→ syjonizm
SJP.pl
przymiotnik
(1.1) polit. właściwy syjonizmowi, dotyczący syjonizmu lub syjonistów
Wiktionary
IPA: ˌsɨjɔ̇̃ɲiˈstɨt͡ʃnɨ, AS: syi ̯o̊̃ńistyčny
Wiktionary
rzecz. syjonizm mrz., syjonista mos., syjonistka ż., Syjon mrz., syjonistyczność ż.
przym. syjoński
Wiktionary
1. ruch powstały pod koniec XIX w., dążący do utworzenia niepodległego państwa żydowskiego;
2. szowinizm żydowski, potępiony w 1973 r. przez Zgromadzenie Ogólne ONZ jako forma rasizmu
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) polit. zapoczątkowany w końcu XIX wieku ruch narodowy i towarzysząca mu ideologia stworzenia niezależnego państwa żydowskiego na terenie Palestyny oraz zahamowania procesów asymilacyjnych mniejszości żydowskiej w poszczególnych krajach;
Wiktionary
Syjonizm (od nazwy wzgórza Syjon w Jerozolimie, na którym stała Świątynia Jerozolimska) – ruch polityczny i społeczny, dążący do odtworzenia żydowskiej siedziby narodowej na terenach starożytnego Izraela, będących w okresie międzywojennym mandatem Wielkiej Brytanii (Brytyjski Mandat Palestyny). Syjonizm doprowadził do powstania państwa Izrael w 1948. Współcześnie jego celem jest także utrzymanie jedności narodu żydowskiego żyjącego w rozproszeniu i jego więzi z Izraelem. Ruch zapoczątkowany pod koniec XIX wieku miał wiele nurtów i postaci, powszechnie utożsamiany z syjonizmem politycznym, interpretowanym w różny sposób: jako patriotyzm żydowski, jako ruch narodowowyzwoleńczy i państwowotwórczy, jako kierunek kulturalny i społeczny, oraz jako ruch religijny. Poza syjonizmem politycznym mówiono o syjonizmie duchowym, którego celem była nowa tożsamość żydowska (Achad ha-Am), odrodzenie języka hebrajskiego (Eliezer ben-Yehuda) i powstanie literatury i kultury w tym języku.
Wikipedia
(1.1) Syjonizm doprowadził do powstania państwa Izrael w 1948 roku.
Wiktionary
IPA: sɨˈjɔ̇̃ɲism̥, AS: syi ̯o̊̃ńism̦
Wiktionary
przym. syjonistyczny, syjoński
rzecz. syjonista m., syjonistka ż., Syjon mrz.
Wiktionary
przymiotnik od: Syjon
SJP.pl
przymiotnik
(1.1) geogr. bibl. dotyczący lub związany z Syjonem
Wiktionary
(1.1) Zaśpiewajcie nam / jakąś z pieśni syjońskich!
(1.1) Powiedzcie Córze Syjońskiej: Oto Król twój przychodzi do Ciebie łagodny, siedzący na osiołku, źrebięciu oślicy. sic.
(1.1) Z dzielnicy żydowskiej wyszliśmy ze starego miasta Bramą Syjońską.
Wiktionary
rzecz. Syjon m., syjonizm m., syjonista m., syjonistka ż.
przym. syjonistyczny
Wiktionary
dźwięk podobny do przeciągłego wymawiania głoski "s"
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) odgłos wydawany przez węża albo szybko uchodzące powietrze, podobny do długiego wymawiania litery „s”
Wiktionary
Syk, kinaza tyrozynowa śledzionowa (ang. spleen tyrosine kinase) – enzym zwierzęcy, kluczowy składnik odpowiedzi na antygeny przez limfocyty B. Jest jedną z kinaz tyrozynowych.
Wikipedia
(1.1) Wąż cofnął się z sykiem widząc nadchodzącego człowieka.
Wiktionary
IPA: sɨk, AS: syk
Wiktionary
rzecz. syczek m., syczenie n., syknięcie n.
czas. syczeć ndk., syknąć dk.
przym. sykliwy
wykrz. sss
Wiktionary
(1.1) syczenie, syknięcie
Wiktionary
1. wydawać syk; syczeć;
2. dawać komuś znak głosem, wymawiając: pst, tss, cyt; psykać
SJP.pl
substancja chemiczna przyśpieszająca schnięcie olejów, dodawana do farb olejnych i pokostów; suszka
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) chem. środek przyspieszający schnięcie farb olejnych i olejów;
Wiktionary
Sykatywa, suszka (ang. siccative, z łac. siccativus 'wysuszający') – materiał przyspieszający schnięcie farb olejnych.
Jako sykatywy używa się najczęściej soli kwasów pochodzących z kalafonii z metalami o zmiennym stopniu utlenienia (ołowiu, miedzi, kobaltu, wanadu). Biorą one udział w naturalnej polimeryzacji rodnikowej, która powoduje sieciowanie oleju, czyli potocznie jego schnięcie.
Wikipedia
(1.1) Jako sykatywy stosowane bywają sole metali, głównie ołowiu, manganu i kobaltu.
Wiktionary
IPA: ˌsɨkaˈtɨva, AS: sykatyva
Wiktionary
(1.1) suszka
Wiktionary
1. wydawać syk; syczeć;
2. dawać komuś znak głosem, wymawiając: pst, tss, cyt; psykać
SJP.pl
dźwięk podobny do przeciągłego wymawiania głoski "s"
SJP.pl
szekel;
1. dawna moneta hebrajska o wadze około 6 gramów; srebrnik;
2. starohebrajska jednostka wagi, wynosząca około 1,4 grama
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy lub męskorzeczowy
(1.1) staroż. metrol. bliskowschodnia jednostka wagi;
(1.2) staroż. numizm. bliskowschodnia złota lub srebrna moneta
Wiktionary
Szekel, szekiel (też sykl) – starożytna hebrajska i babilońska jednostka masy i pieniądza odpowiadająca około 11 g. Wiadomo, że stosowano ją w II tysiącleciu p.n.e. Używana jako pieniądz, odpowiadała wartości jednego szekla srebra.
W krainach Mezopotamii jednostki były przeliczane następująco:
Wikipedia
(1.1) Odważył więc Efronowi sumę, którą ten wymienił w obecności Chetytów: czterysta syklów srebra, jakie były wówczas w obiegu.
(1.1) Nabyłem ją za piętnaście syklów srebrnych, za chomer i letek jęczmienia.
(1.2) W czasie powstań żydowskich wybijano w Jerozolimie specjalnego sykla z żydowskimi symbolami.
Wiktionary
(1.2) szekel, srebrnik
Wiktionary
imię żeńskie
SJP.pl
1. wydać dźwięk podobny do syku;
2. powiedzieć coś ze złością przez zaciśnięte zęby
SJP.pl
umiejętność przypodobania się przełożonemu pochlebstwem i donosicielstwem; pochlebstwo
SJP.pl
sykofanta;
1. w antycznej Grecji: obywatel Aten trudniący się zawodowo szpiegostwem, donosicielstwem;
2. intrygant, oszczerca, szantażysta
SJP.pl
Sykofant (z gr. Συκοφάντης, trl. sykophántēs dosł. 'wskazywać figi' od σῦκον 'figa' i φαίνω 'pokazuję') – zawodowy donosiciel w starożytnych Atenach.
Nazywano tak ludzi, którzy donosili władzom o zabronionym wywozie fig z kraju, czy też o kradzieży fig ze świętych drzew (pochodzenie nazwy już w starożytności było różnie objaśniane). Później rozszerzono to określenie na wszystkich donosicieli, którzy rozpowszechnili się głównie w Atenach w połowie V wieku p.n.e. i osiągali wielkie zyski ze swojej działalności. Instytucjonalizacji zawodu sykofantów sprzyjał brak urzędu oskarżyciela publicznego.
Wikipedia
sykofanta;
1. w antycznej Grecji: obywatel Aten trudniący się zawodowo szpiegostwem, donosicielstwem;
2. intrygant, oszczerca, szantażysta
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) stpol. oszczerca
(1.2) stpol. szpieg
Wiktionary
IPA: ˌsɨkɔˈfãnta, AS: sykofãnta
Wiktionary
1. afrykańskie drzewo o ciężkostrawnych owocach i cennym drewnie; sykomora, karwia, ośla figa, figa morwowa;
2. drewno z tego drzewa
SJP.pl
1. afrykańskie drzewo o ciężkostrawnych owocach i cennym drewnie; sykomor, karwia, ośla figa, figa morwowa;
2. drewno z tego drzewa
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) pot. bot. figowiec sykomora
(1.2) spoż. owoc sykomory (1.1)
Wiktionary
Figowiec sykomora, sykomora (Ficus sycomorus L.) – gatunek drzewa z rodziny morwowatych (Moraceae). Rośnie dziko w Afryce i na Półwyspie Arabskim (Arabia Saudyjska, Jemen, Oman), jest uprawiany w wielu krajach świata. Gatunek został introdukowany na ziemie współczesnego Izraela przez Filistynów w epoce żelaza, wraz z makiem i kminem.
Wikipedia
(1.1) figowiec sykomora, figa morwowa, figa ośla, karwia
(1.2) figa morwowa, figa ośla, karwia
Wiktionary
przymiotnik od: sykomora
SJP.pl
sykrzytek dereniak - gatunek motyla z rodziny miernikowcowatych
SJP.pl
imię męskie
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy, nazwa własna
(1.1) imię|polski|m.;
Wiktionary
Wikipedia
(1.1) Wymieniliśmy z Sykstusem stare opony.
Wiktionary
IPA: ˈsɨkstus, AS: sykstus
Wiktionary
rzecz. Sykstyna ż., Sykst m.
przym. sykstyński, sykstusowy, Sykstusowy
Wiktionary
(1.1) Sykst
Wiktionary
przymiotnik dzierżawczy - należący do Sykstusa lub z nim związany
SJP.pl
przymiotnik dzierżawczy
(1.1) przest. gwara. taki, który należy do Sykstusa
Wiktionary
(1.1) Zapatrywania te zostały wyrażone w bulli Sykstusowej z września 1480 roku.
Wiktionary
rzecz. Sykstus mos., Sykstyna ż.
przym. sykstyński
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna
(1.1) pot. Kaplica Sykstyńska w Watykanie
(1.2) pot. freski w Kaplicy Sykstyńskiej w Watykanie
(1.3) pot. inne freski porównywane do tych w Kaplicy Sykstyńskiej w Watykanie
(1.4) imię|polski|ż., żeńska forma imienia Sykstus
Wiktionary
(1.1) Sykstyna nie dokończona, od przeszło trzech lat zamknięta, nagle się – na żądanie papieża otwiera.
(1.4) (…) natomiast Sykstyna, Berenika i Hiacynta istniały tylko w twórczej wyobraźni swych kochanków.
Wiktionary
IPA: sɨkˈstɨ̃na, AS: sykstỹna
Wiktionary
rzecz. Sykstus m., Sykst m., Sykstyny nmos.
przym. sykstyński, sykstusowy, Sykstusowy
Wiktionary
(1.1) Kaplica Sykstyńska
Wiktionary
przymiotnik relacyjny
(1.1) związany z papieżem Sykstusem IV
Wiktionary
rzecz. Sykstus m., Sykstyna ż.
przym. Sykstusowy
Wiktionary
miasto w Rosji, stolica Komi
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna
(1.1) geogr. miasto w Rosji, stolica Republiki Komi;
Wiktionary
Syktywkar (ros. Сыктывкар) – miasto w Federacji Rosyjskiej, stolica republiki Komi, nad Sysołą, w pobliżu jej ujścia do Wyczegdy. Liczy około 243 tys. mieszkańców (2021).
Nazwa miasta pochodzi z języka komi i oznacza „miasto na rzece Sysole”. Do roku 1930 miasto nazywało się Ust'-Sysolsk (ros. Усть-Сысольск). Miasto zostało założone w 1586 roku. W 1972 r. został założony uniwersytet.
Wikipedia
(1.1) Republika Komi jest republika autonomiczna leżącą na północy Federacji Rosyjskiej, stolicą Republiki jest miasto Syktywkar.
Wiktionary
IPA: sɨkˈtɨfkar, AS: syktyfkar
Wiktionary
przym. syktywkarski
Wiktionary
przymiotnik od: Syktywkar (stolica Republiki Komi)
SJP.pl
przymiotnik relacyjny
(1.1) związany z Syktywkarem, dotyczący Syktywkaru
Wiktionary
rzecz. Syktywkar mrz.
Wiktionary
nazwisko
SJP.pl
Wikipedia
nazwisko
SJP.pl
nazwisko
SJP.pl
Sykuła – wieś w Polsce położona w województwie kujawsko-pomorskim, w powiecie włocławskim, w gminie Włocławek, przy trasie drogi wojewódzkiej nr 265.
W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa włocławskiego.
Wikipedia
naturalna jednostka artykulacji, której ośrodkiem jest samogłoska; zgłoska
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) jęz. część wyrazu lub wyraz zawierające zwykle jedną samogłoskę lub dyftong, wymawiane jako całość; jednostka mowy, zwykle dłuższa niż jedna głoska i krótsza niż wyraz;
Wiktionary
Sylaba (stgr. συλλαβή syllabḗ), zgłoska – element struktury fonologicznej aktu komunikacyjnego, który pomimo pozornej oczywistości wciąż nie ma ustalonej jednoznacznej definicji. Prób zdefiniowania podejmowało się wielu badaczy.
Wikipedia
(1.1) Nie każdy umie poprawnie podzielić wyraz „nauka” na sylaby.
Wiktionary
IPA: sɨˈlaba, AS: sylaba
Wiktionary
rzecz. sylabariusz m., sylabowiec m., sylabizowanie n.
czas. sylabizować ndk.
przym. sylabowy, sylabiczny, sylabotwórczy
Wiktionary
(1.1) zgłoska
Wiktionary
sylabariusz;
1. system pisma, w którym jeden znak graficzny reprezentuje jedną sylabę języka mówionego; pismo sylabowe (sylabiczne);
2. zbiór wszystkich znaków danego pisma sylabowego
SJP.pl
sylabar;
1. system pisma, w którym jeden znak graficzny reprezentuje jedną sylabę języka mówionego; pismo sylabowe (sylabiczne);
2. zbiór wszystkich znaków danego pisma sylabowego
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) jęz. system pisma, w którym znaki odpowiadają zgłoskom (sylabom), a nie pojedynczym głoskom
Wiktionary
Sylabariusz – system pisma, w którym pojedyncze znaki reprezentują całe sylaby, a nie pojedyncze głoski. Sylabariusz należy odróżnić od alfabetu sylabicznego (abugidy).
Podobnie jak alfabety, sylabariusze są na ogół systemami zamkniętymi. Wyjątkowym przykładem otwartego sylabariusza jest chińskie pismo kobiet, nüshu.
Wikipedia
rzecz. sylaba ż.
przym. sylabiczny
Wiktionary
przymiotnik
(1.1) jęz. tworzący sylabę
(1.2) liter. bazujący na określonej liczbie sylab
Wiktionary
rzecz. sylabariusz mrz., sylabizm mrz., sylaba ż.
przym. monosylabiczny
Wiktionary
(1.1) sylabotwórczy, zgłoskotwórczy
Wiktionary
poeta piszący wiersze sylabiczne
SJP.pl
niewprawne, niepłynne czytanie, łączenie czytanych głosek w sylaby i wyrazy; dukanie, sylabizowanie
SJP.pl
dotyczący sylabizacji
SJP.pl
Sylabizm – najstarszy system numeryczny wiersza, wywodzący się ze średniowiecznego wiersza intonacyjno-zdaniowego.
Konstanty wersyfikacyjne:
Wikipedia
czytać niewprawnie, łącząc głoski w sylaby, nie odczytując całych wyrazów; dukać
SJP.pl
czasownik niedokonany
(1.1) wypowiadać słowa oddzielając wyraźnie sylaby
Wiktionary
rzecz. sylabizowanie n., sylaba ż.
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) odczasownikowy od|sylabizować.
Wiktionary
czas. sylabizować ndk.
rzecz. sylaba ż.
Wiktionary
w piśmie sylabicznym: połączenie liter samogłoskowych i spółgłoskowych odpowiadające pojedynczej sylabie
SJP.pl
przymiotnik
(1.1) jęz. liter. o wierszu: posiadający stałą liczbę sylab i stałe akcentowanie
Wiktionary
(1.1) Podstawową cechą wiersza sylabotonicznego, w odróżnieniu od sylabicznego, jest stabilizacja akcentów na określonych sylabach wersu, różnych w zależności od przyjętego wzorca.
Wiktionary
wiersz sylabotoniczny
SJP.pl
w literaturze: system weryfikacyjny cechujący się stałą liczbą sylab oraz stałą pozycją sylab akcentowanych rozłożonych regularnie; sylabotonizm
SJP.pl
poeta piszący wiersze sylabotoniczne
SJP.pl
w literaturze: system weryfikacyjny cechujący się stałą liczbą sylab oraz stałą pozycją sylab akcentowanych rozłożonych regularnie; sylabotonika
SJP.pl
Sylabotonizm – system numeryczny wiersza oparty na zgodności liczby oraz układu sylab akcentowanych i nieakcentowanych w odpowiadających sobie wersach. Wywodzi się z antyku, związany jest z pieśnią. Rozmiar wersu nie powinien przekraczać sześciu stóp. Często w wierszu sylabotonicznym występuje akcent poboczny, utworzony przez rytm, zawsze średniówka, nigdy przerzutnia. Obok akcentów metrycznych, przewidzianych przez wzorzec, mogą występować akcenty pozametryczne. W zależności od rodzaju stóp tworzących wers wyróżnia się kilka rodzajów wierszy sylabotonicznych, najczęściej występują: ośmiozgłoskowce (tworzone przez trochej), dwunastozgłoskowce (tworzone przez jamb) oraz dziesięciozgłoskowce i siedmiozgłoskowce (tworzone przez anapest). Rodzaj wykorzystanej stopy wpływa na nastrój wiersza: amfibrach występuje w utworach monotonnych, trochej w utworach żywych, często związanych z tańcem i ruchem. Rygoryzm wiersza sylabotonicznego rozluźnił w poezji polskiej Tuwim, który wprowadził średniówkę wewnątrz stopy.
Wikipedia
tworzący sylabę; zgłoskotwórczy
SJP.pl
1. wyraz będący połączeniem pierwszych sylab wyrazów z jakiegoś wyrażenia, będącego nazwą czegoś, np. Fabrow - Fabryka Rowerów;
2. wiersz sylabiczny
SJP.pl
związany z sylabą (zgłoską), sylabami (zgłoskami); zgłoskowy
SJP.pl
syllabus;
1. papieski wykaz tez sprzecznych z oficjalną doktryną Kościoła katolickiego;
2. spis zagadnień, które student ma przygotować do egzaminu z danego przedmiotu
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy, nazwa własna
(1.1) rzad. imię|polski|m.;
Wiktionary
Sylas – imię męskie pochodzenia łacińskiego, skrócona forma imienia Sylwan, wywodzącego się od słowa silva, które oznacza "las, zagajnik".
Sylas imieniny obchodzi 13 lipca.
Znane osoby noszące imię Sylas:
Wikipedia
(1.1) Kiedy Sylas i Tymoteusz przyszli z Macedonii, Paweł oddał się wyłącznie nauczaniu i udowadniał Żydom, że Jezus jest Mesjaszem.
Wiktionary
antonimy.
hiperonimy.
hiponimy.
holonimy.
meronimy.
pokrewne.
frazeologia.
etymologia.
etym|łac|Silas. < etym|koine|Σίλας. (Sílas) < etym|aram|שאילא. (šəʾīlā)
uwagi.
tłumaczenia.
* angielski: (1.1) Silas
* rosyjski: (1.1) Сила m.
* węgierski: (1.1) Szilas
* włoski: (1.1) Sila m.
źródła.
== Sylas (język angielski.) ==
wymowa.
znaczenia.
rzeczownik, nazwa własna
(1.1) imię|angielski|m.
odmiana.
przykłady.
składnia.
kolokacje.
synonimy.
Wiktionary
Sylczno (kaszub. Sélczno) – wieś kaszubska w Polsce, położona w województwie pomorskim, w powiecie bytowskim, w gminie Parchowo, na południowo-zachodnim skraju Pojezierza Kaszubskiego, oddalona o 2 km od drogi krajowej nr 20 ze Stargardu do Gdyni, 3 km od jeziora Mausz i niecałe 2 km od jeziora Sumino. Wieś jest siedzibą sołectwa, w którego skład wchodzą również Garbacz. Znajduje się tu także placówka Ochotniczej Straży Pożarnej.
Wikipedia
organiczny związek chemiczny stosowany jako środek w leczeniu zaburzeń erekcji; sildenafil
SJP.pl
w mitologii greckiej: bożek mający postać starca z końskimi uszami i ogonem, często także z końskimi kopytami; później utożsamiany z satyrem
SJP.pl
Sylen (gr. Σειληνός Seilēnós, łac. Silenus) – w mitologii Greków jedno z bóstw przyrody.
Często uważany za syna posłańca bogów Hermesa bądź też Pana – kozłopodobnego boga trzód i pasterzy. Zazwyczaj przedstawiano go jako towarzysza Dionizosa, boga wegetacji i ekstatycznej radości. Miał postać łysego, nieco otyłego mężczyzny z końskim ogonem i uszami. Król Frygów Midas w podzięce za pomoc okazaną Sylenowi otrzymał od Dionizosa dar, dzięki któremu mógł wszystko, czego dotknął, zamieniać w złoto.
Wikipedia
duch powietrza w wierzeniach średniowiecznych
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy
(1.1) mit. duch powietrza ze średniowiecznych wierzeń ludowych, z którym mógł się przyjaźnić człowiek, który zachował czystość duszy;
Wiktionary
Sylf – w średniowieczu duch powietrza, żywiołak powietrza, z którym mógł się przyjaźnić człowiek, który zachował czystość duszy. Termin wprowadzony przez Paracelsusa, który opisywał sylfy jako niewidzialne istoty powietrzne, stanowiące żywioł powietrza. Brak jest konkretnych mitów z tym związanych.
Wikipedia
IPA: sɨlf, AS: sylf
Wiktionary
rzecz.
:: fż. sylfida ż.
Wiktionary
1. kobieca postać sylfa z legend średniowiecznych;
2. przenośnie: kobieta smukła, delikatna
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) mit. żeński sylf, duch powietrza ze średniowiecznych wierzeń ludowych
(1.2) przen. wiotka, smukła dziewczyna, zwłaszcza tancerka
Wiktionary
Sylfida (La Sylphide) – romantyczny balet-pantomima w dwóch aktach.
Wikipedia
rzecz.
:: fm. sylf m.
Wiktionary
rodzaj ptaków z rodziny kolibrowatych
SJP.pl
roślina przypominająca wielki koper, uznawana kiedyś za środek antykoncepcyjny, antyseptyczny i przeczyszczający; silfion, żółtwa
SJP.pl
Sylfion (gr. σίλφιον – sílphion, łac. silphium, w literaturze często używa się nazwy łacińskiej) – roślina, której sok stanowił jeden z głównych towarów eksportowych starożytnej kolonii greckiej, Kyrene (Cyreny), znany i stosowany w całym basenie Morza Śródziemnego.
Wikipedia
element sprężysty w postaci mieszka wykonanego z cienkiej blachy stalowej lub mosiężnej, stosowany np. jako czujnik ciśnienia w przyrządach pomiarowych lub urządzeniach regulacyjnych; mieszek sprężysty
SJP.pl
Sylifikacja, silifikacja, skrzemionkowanie, skrzemienienie (skał osadowych), skwarcowanie – naturalny proces polegający na wzbogaceniu skał, minerałów lub szczątków organicznych (na przykład drewna) krzemionką w postaci chalcedonu, kwarcu lub opalu.
Wikipedia
sztuczny kamień wyprodukowany z piasku i wapna, najczęściej w postaci cegły; silikat
SJP.pl
Sylikat (łac. silex, dop. silicis - twardy kamień, krzemień, kwarc) – sztuczny kamień produkowany z piasku, wapna, rzadziej cementu. Stosowany do wyrobu tynków, cegieł, wzmacniania gruntów itp.
Wikipedia
przymiotnik od: sylikat (silikat), np. tynk sylikatowy; silikatowy
SJP.pl
uwodniony dwutlenek krzemu, o porowatej strukturze i dużej adsorpcji, wykorzystywany do osuszania i oczyszczania gazów; silikażel
SJP.pl
Żel krzemionkowy, silikażel – granulowata, porowata forma ditlenku krzemu utworzona syntetycznie z krzemianu sodu. Żel krzemionkowy jest twardy i wytrzymały, twardszy od żeli domowych takich jak żelatyna czy agar. Jest naturalnie występującym minerałem poddanym oczyszczeniu oraz przetworzeniu do postaci granulatu.
Wikipedia
związek syntetyczny, niepalny, odporny chemicznie, produkowany w postaci olejów, żywic, kauczuków; silikon
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) zob. silikon.
Wiktionary
Silikony – syntetyczne polimery krzemoorganiczne o strukturze siloksanów, w których wszystkie atomy krzemu połączone są z grupami alkilowymi (najczęściej metylowymi lub etylowymi) lub arylowymi (najczęściej fenylowymi). W zależności od warunków produkcji otrzymuje się je w postaci olejów lub żywic silikonowych, a także elastomerów. Silikony mają większą odporność chemiczną i termiczną od siloksanów, w których atomy krzemu połączone są z atomami wodoru.
Wikipedia
rzecz. silikon m., silikat m., silikonowanie n., siloksan m., silan m., silanol m., silazan m., silanolan m.
czas. silikonować ndk.
przym. sylikonowy, silikonowy, sililowy, silanowy, siloksanowy, silanolowy, silazanowy, silanolanowy
Wiktionary
(1.1) war. silikon
Wiktionary
przymiotnik od: sylikon; silikonowy
SJP.pl
związek syntetyczny, niepalny, odporny chemicznie, produkowany w postaci olejów, żywic, kauczuków; silikon
SJP.pl
choroba płuc spowodowana długotrwałym wdychaniem pyłu krzemionkowego; silikoza, krzemica
SJP.pl
minerał, polimorficzna odmiana krzemianu glinu; silimanit
SJP.pl
Sillimanit, sylimanit, silimanit – minerał, odmiana polimorficzna krzemianu glinu.
Nazwa pochodzi od nazwiska amerykańskiego geologa i chemika Benjamina Sillimana (1779–1864).
Wikipedia
przymiotnik od: sylimanit (silimanit), np. piasek sylimanitowy; silimanitowy
SJP.pl
miasto w północno-wschodniej Bułgarii (Dobrudża); Silistra
SJP.pl
materiał ceramiczny stosowany na elementy grzejne pieców elektrycznych; silit
SJP.pl
Sylit (silit) – materiał ceramiczny o dobrej przewodności elektrycznej, stosowany jako element grzejny w elektrycznych piecach oporowych. Otrzymywany jest przez spiekanie węgliku krzemu (karborundu) z krzemem pierwiastkowym zmieszanych z gliceryną. Wypalanie przeprowadza się w atmosferze tlenku węgla lub azotu w temperaturze 1500 °C.
Wikipedia
1. papieski wykaz tez sprzecznych z oficjalną doktryną Kościoła katolickiego;
2. spis zagadnień, które student ma przygotować do egzaminu z danego przedmiotu;
3. informator dla maturzystów i gimnazjalistów, zawierający podstawy programowe oraz wymagania i standardy egzaminacyjne
SJP.pl
Wikipedia
brak odpowiedniości między gramatyczną a logiczną budową wypowiedzi; syllepsis
SJP.pl
brak odpowiedniości między gramatyczną a logiczną budową wypowiedzi; syllepsa
SJP.pl
Wikipedia
mania gromadzenia niepotrzebnych rzeczy; zespół zbieractwa, patologiczne zbieractwo
SJP.pl
Wikipedia
schemat wnioskowania pośredniego, złożonego z dwóch przesłanek i wynikających z nich wniosków
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) log. wnioskowanie z dwóch przesłanek, które łączy jedno wspólne pojęcie;
Wiktionary
Sylogizm (z stgr. συλλογισμός – konkluzja, wniosek) – schemat wnioskowania na podstawie dwóch przesłanek, które zawierają wspólny element, a każdy element wniosku zawarty jest w dokładnie jednej przesłance.
Wikipedia
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) geol. hydrol. żyzny muł
Wiktionary
Sylt (fryz. Söl, duń. Sild) – wyspa w Niemczech na Morzu Północnym, największa z Wysp Północnofryzyjskich, w kraju związkowym Szlezwik-Holsztyn, w powiecie Nordfriesland, w pobliżu granicy z Danią.
Wikipedia
składnia.
kolokacje.
synonimy.
antonimy.
hiperonimy.
(1.1) muł, gleba
hiponimy.
holonimy.
meronimy.
pokrewne.
frazeologia.
etymologia.
uwagi.
tłumaczenia.
źródła.
== sylt (język szwedzki.) ==
thumb|sylt (1.1)
wymowa.
znaczenia.
rzeczownik, rodzaj wspólny
(1.1) dżem
odmiana.
(1.1) en sylt, sylten, sylter, sylterna
przykłady.
Wiktionary
okres ery paleozoicznej ok. 435 - ok. 395 mln lat temu
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) geol. trzeci okres ery paleozoicznej;
Wiktionary
Sylur (ang. Silurian) – termin ma dwa znaczenia:
Wikipedia
IPA: ˈsɨlur, AS: sylur
Wiktionary
przym. sylurski, syluryjski
Wiktionary
plemię celtyckie
SJP.pl
Sylurowie – starożytne plemię brytyjskie, zamieszkujące południowo-wschodnią Walię, którego ośrodkiem był gród Llanmelin.
Pod wpływem Karatakusa, od 48 r. opierali się rzymskiej ekspansji. Rzymianie ustanowili na ich terytorium forty w Glevum (Gloucester), a potem w Isca (Caerleon), zaś opór Sylurów pokonał Sekstus Juliusz Frontyn (73/74–77). Llanmelin zostało przymusowo wysiedlone, a na jego miejscu powstało nowe miasto rzymskie Venta Silurum (Caerwent).
Wikipedia
przymiotnik od: Sylur; syluryjski
SJP.pl
przymiotnik
(1.1) geol. dotyczący syluru, występujący, powstały w sylurze
Wiktionary
IPA: sɨˈlursʲci, AS: sylursʹḱi
Wiktionary
rzecz. sylur m.
przym. syluryjski
Wiktionary
przymiotnik od: Sylur; sylurski
SJP.pl
obce imię męskie
SJP.pl
Osoby:
Miejscowości w USA:
Wikipedia
1. obce imię żeńskie;
2. miasto w USA, w stanie Kansas
SJP.pl
Wikipedia
1. wielogatunkowy utwór łączący elementy różnych poetyk i stylizacji;
2. rękopiśmienna księga domowa zapisywana przez rodziny szlacheckie;
3. jednostka miary używana do oceny grubości drzewa
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) liter. forma piśmiennictwa popularna wśród szlachty polskiej w XVII i XVII w., obejmująca niejednorodne formalnie teksty o różnorodnej tematyce zapisywane przez autora „na gorąco”;
Wiktionary
Sylwa (łac. silva rerum dosł. las rzeczy) – forma piśmiennictwa popularna wśród szlachty polskiej, wywodząca się m.in. ze zbioru Silvae rzymskiego poety Stacjusza, obejmująca niejednorodne formalnie teksty zapisywane „na gorąco” i wyróżniające się różnorodną tematyką.
Wikipedia
imię męskie
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy, nazwa własna
(1.1) mitrzym. bóg rolnictwa i opiekun majątku domowego;
(1.2) rzad. imię|polski|m.;
Wiktionary
Wikipedia
(1.2) Lucjusz wysłał Sylwana z wojskami do Neapolu.
Wiktionary
rzecz. Sylwana ż.
Wiktionary
w mitologii rzymskiej: bóg lasów i pól
SJP.pl
Sylwana – imię żeńskie pochodzenia łacińskiego. Wywodzi się od słowa oznaczającego "las, zagajnik". Wbrew czasem powtarzanym informacjom żeńskie imię Sylwana nie ma patronki. Istnieje święty, ale Sylwan (zobacz: Święty Sylwan).
Męskie odpowiedniki: Sylwan, Sylas.
Sylwana imieniny obchodzi: 10 lipca.
Znane osoby noszące imię Sylwana:
Wikipedia
dział inżynierii leśnej, zajmujący się przestrzennym planem zagospodarowania lasów
SJP.pl
minerał; ruda złota; tellurek złota i srebra
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) miner. stalowoszary, cynowobiały lub brązowożółty minerał o dużej łupliwości
Wiktionary
(1.1) Kryształy sylwanitu można spotkać w rumuńskich żyłach złotonośnych.
Wiktionary
IPA: sɨlˈvãɲit, AS: sylvãńit
Wiktionary
nazwisko
SJP.pl
potocznie o balu sylwestrowym
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy, nazwa własna
(1.1) zdrobn. poufała forma imienia Sylwester
(1.2) zdrobn. poufała forma imienia Sylwiusz
Wiktionary
(1.1) Ośmioletni Sylwek był dzieckiem adoptowanym, znalezionym w czasie wojny w lesie.
Wiktionary
(1.1)
rzecz. Sylwester mos., Sylwestra ż.
(1.2)
rzecz. Sylwiusz mos.
Wiktionary
(1.1) Sylwuś
Wiktionary
imię męskie
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy, nazwa własna
(1.1) imię|polski|m.;
Wiktionary
Sylweriusz, Sylwery – imię męskie pochodzenia łacińskiego, którego patronem jest papież Sylweriusz.
Sylweriusz imieniny obchodzi 20 czerwca i 2 grudnia.
Znane osoby o imieniu Sylweriusz:
Wikipedia
(1.1) Wspomnienie liturgiczne świętego Sylweriusza papieża obchodzone jest 20 czerwca.
Wiktionary
Sylweriusz z żoną; Sylweriuszowie
SJP.pl
imię męskie
SJP.pl
przymiotnik dzierżawczy - należący do Sylweriusza lub z nim związany
SJP.pl
imię męskie
SJP.pl
Sylweriusz, Sylwery – imię męskie pochodzenia łacińskiego, którego patronem jest papież Sylweriusz.
Sylweriusz imieniny obchodzi 20 czerwca i 2 grudnia.
Znane osoby o imieniu Sylweriusz:
Wikipedia
1. ostatni dzień roku;
2. bal lub zabawa urządzane w nocy z 31 grudnia na 1 stycznia
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy, nazwa własna
(1.1) imię|polski|m.;
rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy, nazwa własna
(2.1) święto przypadające na noc sylwestrową
Wiktionary
Sylwester – imię męskie pochodzenia łacińskiego. Wywodzi się od łac. silvestris oznaczającego „żyjący w lesie”, „dziki”. Poświadczone w Polsce od 1220 roku. Dawniej uważano, że imię Lasota powstało jako odpowiednik znaczeniowy Sylwestra, jednak Lasota jest poświadczony na ziemiach polskich w dokumentach wcześniej i był szerzej nadawany. Odnotowano dziesięciu świętych Sylwestrów, patronów tego imienia.
Wikipedia
(1.1) Mój starszy kolega po fachu ma na imię Sylwester.
(1.1) W latach sześćdziesiątych i siedemdziesiątych Sylwester Chęciński nakręcił trylogię komediową: „Sami swoi”, „Nie ma mocnych” i „Kochaj albo rzuć”.
(1.1) W Kościele katolickim na 31 grudnia przypada wspomnienie św. Sylwestra I papieża, patrona zwierząt domowych.
(1.1) Sylwestrowie dzień swego patrona, czyli imieniny, obchodzą 31 grudnia.
(2.1) W tym roku Sylwestra spędzimy w domu.
Wiktionary
IPA: sɨlˈvɛstɛr, AS: sylvester
Wiktionary
rzecz. Sylwestrowa ż., Sylwestrówna ż., Sylwestrostwo lm m., Sylwestrowicz mos./ż., Sylwestrowiczowa ż., Sylwestrowiczówna ż., sylwester mzw., sylwestrowicz mos., sylwestrowiczka ż., sylwestrowość ż., sylwek mzw.
:: zdrobn. Sylwek mos., Sylweczek mos., Sylwuś mos., Sylwunio mos.
:: fż. Sylwestra ż.
przym. Sylwestrowy, Sylwkowy, Sylweczkowy, Sylwusiowy, Sylwuniowy, sylwestrowy, przedsylwestrowy
przysł. sylwestrowo, przedsylwestrowo
Wiktionary
(1.1) zdrobn. Sylwek, Sylweczek, Sylwuś, Sylwunio
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna
(1.1) imię|polski|ż.;
forma rzeczownika.
(2.1) D., B. lp. od: Sylwester
Wiktionary
Sylwestra – imię żeńskie pochodzenia łacińskiego, żeński odpowiednik imienia Sylwester, utworzonego od przymiotnika silvestris, co oznacza „żyjący w lesie, dziki”. Istnieje dziesięciu świętych Sylwestrów, patronów tego imienia.
W Polsce imię rzadkie. W styczniu 2025 r. w rejestrze PESEL, wśród publicznie dostępnych danych dotyczących osób żyjących, wykazano 475 kobiet o imieniu Sylwestra nadanym jako imię pierwsze.
Wikipedia
(1.1) Mam na imię Sylwestra i jestem przedszkolanką z Jaworzna.
(1.1) Wspinałem się z Sylwestrą w Karkonoszach.
(1.1) Sylwestrowie i Sylwestry imieniny obchodzą 31 grudnia.
Wiktionary
rzecz. sylwester mzw., sylwestrowicz mos., sylwestrowiczka ż., sylwestrowość ż., sylwek mzw.
:: zdrobn. Sylwka ż., Sylwcia ż., Sylweczka ż., Sylwusia ż., Sylwunia ż.
:: fm. Sylwester mos.
przym. Sylwestrzyn, Sylwestrowy, sylwestrowy, przedsylwestrowy, sylwestrowski
przysł. sylwestrowo, przedsylwestrowo
czas. sylwestrować
Wiktionary
(1.1) zdrobn. Sylwka, Sylwcia, Sylweczka, Sylwusia, Sylwunia
Wiktionary
Sylwester z żoną; Sylwestrowie
SJP.pl
czasownik nieprzechodni niedokonany
(1.1) pot. brać udział w zabawie sylwestrowej
Wiktionary
(1.1) Jeśli ktoś w górski sposób chce sylwestrować, a nie ma z kim to polecam chatki studenckie typu Hawiarska (Gorce) czy Nimemcowa (Beskid Sądecki) albo wiele, wiele innych.
Wiktionary
rzecz. sylwester mzw., sylwestrowicz mos., sylwestrowiczka ż., sylwek mzw., Sylwester mos., Sylwestra ż.
przym. sylwestrowy, sylwestrowski, Sylwestrowy
przysł. sylwestrowo
Wiktionary
osoba biorąca udział w zabawie sylwestrowej
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) pot. osoba biorąca udział w zabawie sylwestrowej
Wiktionary
(1.1) Autobus wypełniony sylwestrowiczami stoczył się do rowu.
Wiktionary
rzecz. sylwester mzw., sylwek mzw., Sylwester mos., Sylwestra ż.
:: fż. sylwestrowiczka ż.
czas. sylwestrować ndk.
przym. sylwestrowy, sylwestrowski, Sylwestrowy
przysł. sylwestrowo
Wiktionary
uczestniczka zabawy sylwestrowej
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) kobieta biorąca udział w zabawie sylwestrowej
Wiktionary
(1.1) Po imprezie podwiózł jedną z sylwestrowiczek.
Wiktionary
rzecz. sylwester mzw., sylwek mzw., Sylwester mos., Sylwestra ż.
:: fm. sylwestrowicz m.
czas. sylwestrować ndk.
przym. sylwestrowy, sylwestrowski, Sylwestrowy
przysł. sylwestrowo
Wiktionary
imię męskie
SJP.pl
przysłówek czasu
(1.1) w związku z sylwestrem
(1.2) w sposób charakterystyczny dla sylwestra
Wiktionary
Sylwestrowo – dawny folwark. Tereny, na których był położony, leżą obecnie na Białorusi, w obwodzie grodzieńskim, w rejonie oszmiańskim, w sielsowiecie Kolczuny.
Wikipedia
(1.1) Pozdrawiam sylwestrowo i życzę wszystkiego dobrego w Nowym Roku
Wiktionary
rzecz. sylwester mzw., sylwek mzw., sylwestrowicz mos., sylwestrowiczka ż., Sylwester mos., Sylwestra ż., Sylwestrowa ż., Sylwka ż., Sylwcia ż., Sylwek mos., Sylwuś mos.
czas. sylwestrować ndk.
przym. sylwestrowy, sylwestrowski, Sylwestrowy
Wiktionary
przymiotnik relacyjny
(1.1) daw. gwara. warszawska sylwestrowy
Wiktionary
rzecz. sylwester mzw., sylwek mzw., sylwestrowicz mos., sylwestrowiczka ż., Sylwek mos., Sylwuś mos., Sylwester mos./mzw., Sylwestra ż., Sylwestrowa ż., Sylwka ż., Sylwcia ż.
czas. sylwestrować ndk.
przym. sylwestrowy, Sylwestrowy
przysł. sylwestrowo
Wiktionary
(1.1) sylwestrowy
Wiktionary
przymiotnik dzierżawczy - należący do Sylwestra lub z nim związany
SJP.pl
przymiotnik dzierżawczy
(1.1) przest. gwara. należący do Sylwestra
Wiktionary
(1.1) Stary Sylwestrowy pług do niczego się już nie nadaje.
(1.1) Przed Sylwestrową chałupą rośnie stary dąb.
Wiktionary
rzecz. sylwek mzw., Sylwester mos., Sylwestra ż., Sylwestrowa ż., sylwester mzw., sylwestrowicz mos., sylwestrowiczka ż., sylwestrowość ż., Sylwek mos., Sylwuś mos., Sylwka ż., Sylwcia ż.
przym. sylwestrowy, sylwestrowski
przysł. sylwestrowo
czas. sylwestrować
Wiktionary
nazwisko
SJP.pl
Wikipedia
dwuwymiarowy kształt dużego obiektu widziany na kontrastowym tle
SJP.pl
sylweta;
1. ogólny kształt, postawa ciała;
2. płaski rzut, obrys postaci lub przedmiotu;
3. literacka charakterystyka osoby
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) kształt, zarys postaci lub rzeczy
Wiktionary
IPA: sɨlˈvɛtka, AS: sylvetka
Wiktionary
(1.1) figura
Wiktionary
1. widziany lub przedstawiony płasko, schematycznie, w zarysie;
2. związany z tworzeniem, formowaniem sylwetki;
3. pistolet sylwetkowy - dyscyplina sportu strzeleckiego; rodzaj pistoletu używanego w tym sporcie
SJP.pl
szlaczkoń sylwetnik - gatunek motyla z rodziny bielinkowatych
SJP.pl
imię żeńskie
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna
(1.1) imię|polski|ż.;
Wiktionary
Wikipedia
(1.1) Sylwia pisuje do mnie regularnie raz w miesiącu.
(1.1) W biurze pracują trzy Sylwie i dwóch Tomaszów.
Wiktionary
IPA: ˈsɨlvʲja, AS: sylvʹi ̯a
Wiktionary
rzecz. Sylwiusz m.
Wiktionary
chlorek potasu, minerał, powstaje w trakcie odparowywania mórz lub słonych jezior
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) miner. minerał z gromady halogenków;
Wiktionary
Wikipedia
skała solna
SJP.pl
Sól potasowa, sylwinit – chemiczna skała osadowa powstająca podczas parowania wody z mórz i słonych jezior. Głównym składnikiem jest sylwin, minerał typu ewaporatu, zawierający głównie chlorek potasu, KCl. Zaliczana jest do tzw. niesodowych soli kuchennych i pozwala ograniczyć spożycie sodu.
Wikipedia
Sylwin z żoną; Sylwinowie
SJP.pl
imię męskie
SJP.pl
przymiotnik dzierżawczy - należący do Sylwina lub z nim związany
SJP.pl
chlorek potasu, minerał, powstaje w trakcie odparowywania mórz lub słonych jezior
SJP.pl
minerał, chlorek potasu (sól potasowa)
SJP.pl
imię męskie
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy, nazwa własna
(1.1) imię|polski|m.;
Wiktionary
Sylwiusz – imię męskie. Wśród patronów – św. Sylwiusz, biskup Tuluzy.
Imię pochodzenia łacińskiego od słowa silvio oznaczającego: leśny, dziki, żyjący w lesie.
W Polsce imię rzadkie. W styczniu 2025 r. w rejestrze PESEL, wśród publicznie dostępnych danych dotyczących osób żyjących, wykazano 311 mężczyzn o imieniu Sylwiusz nadanym jako imię pierwsze.
Żeński odpowiednik: Sylwia.
Sylwiusz imieniny obchodzi 31 maja i 8 sierpnia.
Wikipedia
IPA: ˈsɨlvʲjuʃ, AS: sylvʹi ̯uš
Wiktionary
rzecz. Sylwia ż.
Wiktionary
Sylwiusz z żoną; Sylwiuszowie
SJP.pl
imię męskie
SJP.pl
przymiotnik dzierżawczy - należący do Sylwiusza lub z nim związany
SJP.pl
przymiotnik dzierżawczy - należący do Sylwka lub z nim związany
SJP.pl
zdrobnienie od: Sylwia (imię żeńskie)
SJP.pl
zdrobnienie od: Sylwan, Sylweriusz, Sylwester, Sylwin, Sylwiusz (imiona męskie); Sylwek
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna
(1.1) geogr. hydron. rzeka w Rosji, w Kraju Krasnojarskim, lewy dopływ Jeniseju;
Wiktionary
O tej nazwie:
Osoby o tym nazwisku:
Wikipedia
nazwisko
SJP.pl
[czytaj: symantek] amerykański producent oprogramowania
SJP.pl
Gen Digital (wcześniej NortonLifeLock i Symantec Corporation) – amerykańskie przedsiębiorstwo założone w 1982 roku. Jest to międzynarodowa firma sprzedająca oprogramowanie komputerowe, z koncentracją na dziedzinie bezpieczeństwa danych i zarządzania informacjami. Główna siedziba przedsiębiorstwa znajduje się w Mountain View w amerykańskim stanie Kalifornia, a oddziały terenowe rozlokowane są w ponad czterdziestu krajach na świecie.
Wikipedia
długi strój kobiecy noszony we Włoszech w okresie renesansu
SJP.pl
organiczny związek chemiczny o działaniu fitotoksycznym
SJP.pl
Symazyna – organiczny związek chemiczny z grupy triazyn o działaniu fitotoksycznym. Jest bezbarwną substancją krystaliczną, prawie nie rozpuszcza się w wodzie, rozpuszcza się za to w związkach organicznych. Rozkłada się w temperaturze ok. 226 °C.
Wikipedia
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) postulowana, futurystyczna epoka rozwoju Ziemi, w której ludzie będą żyli w harmonii z naturą, we wzajemnym powiązaniu życia ze wszystkimi istotami
Wiktionary
w biologii: organizm żyjący w symbiozie z organizmem innego gatunku
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy
(1.1) biol. organizm żyjący w symbiozie z organizmem innego gatunku;
Wiktionary
Symbiont – organizm, który żyje w symbiozie z organizmem innego gatunku, np. bakterie w jelicie grubym u człowieka, bakterie, które trawią celulozę u przeżuwaczy (krowa).
Wikipedia
(1.1) Instytut prowadzi badania nad symbiontami żyjącymi w przewodzie pokarmowym człowieka.
Wiktionary
rzecz. symbioza ż.
Wiktionary
przysłówek
(1.1) w sposób symbiotyczny, w sposób charakteryzujący się symbiozą
Wiktionary
rzecz. symbioza ż., symbiotyczność ż.
przym. symbiotyczny
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) odprzym. cecha tego, co jest symbiotyczne; cecha tych, którzy są symbiotyczni
Wiktionary
przym. symbiotyczny
przysł. symbiotycznie
Wiktionary
okresowe lub stałe współżycie dwóch organizmów (symbiontów) różnych gatunków, przynoszące korzyść co najmniej jednemu z nich, a nieprzynoszące szkód żadnemu
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) biol. współżycie dwóch różnych gatunków przynoszące im korzyści
(1.2) współistnienie osób czy zjawisk wzajemnie na siebie oddziałujących
Wiktionary
Symbioza (łac. z gr. sym- 'współ-' i gr. bíos ‘życie’) – zjawisko ścisłego współżycia przynajmniej dwóch gatunków organizmów, które przynosi korzyść każdej ze stron (mutualizm) lub jednej, a drugiej nie szkodzi (komensalizm). Jednak często trudno ustalić dokładny bilans strat i zysków współżyjących organizmów. Pojęcie symbiozy zostało ukute przez Alberta Franka w 1877 roku (Anton de Bary, często wymieniany jako jego twórca, użył tego słowa rok później). W klasycznej teorii symbiozy, zaproponowanej przez Antona de Bary’ego, zawiera się także pasożytnictwo. Jest to uzasadnione m.in. dlatego, że w niektórych układach charakter współżycia może zmieniać się w czasie i jeden z symbiontów (organizmów żyjących ze sobą w symbiozie) może w pewnych okresach czerpać więcej korzyści, stając się pasożytem i doprowadzając do upośledzenia lub śmierci drugiego symbionta.
Wikipedia
rzecz. symbiont mrz.
przym. symbiotyczny
przysł. symbiotycznie
Wiktionary
(1.2) koegzystencja, współistnienie, współżycie
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna
(1.1) geogr. hist. Uljanowsk, oficjalna nazwa do 1924 roku
Wiktionary
Uljanowsk (ros. Ульяновск); dawniej Symbirsk (ros. w latach 1648–1780 – Синби́рск, w latach 1780–1924 – Симби́рск) – miasto obwodowe w południowo-zachodniej części Rosji nad Wołgą, centrum administracyjne obwodu uljanowskiego, położone około 893 km na wschód od Moskwy. Liczba mieszkańców w 2020 roku wynosiła 627 705 mieszkańców, a według wstępnych wyników rosyjskiego spisu powszechnego z 2010 roku liczba ta wynosiła 613 800.
Wikipedia
przym. symbirski
Wiktionary
przymiotnik relacyjny
(1.1) hist. związany z Symbirskiem, dotyczący Symbirska (współcz. Uljanowsk)
Wiktionary
rzecz. Symbirsk mrz.
Wiktionary
1. pojęcie, przedmiot, znak itp., mające jedno znaczenie dosłowne i większą liczbę znaczeń ukrytych;
2. osoba lub zwierzę będące uosobieniem czegoś;
3. umowny znak do oznaczania czegoś, np. jednostek miar, pierwiastków chemicznych itd.;
4. w literaturze: motyw lub zespół motywów w dziele literackim będący znakiem głębiej ukrytej treści, mający sugerować jej istnienie
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) znak graficzny odpowiadający jakiemuś pojęciu
(1.2) szt. użycie jakiegoś motywu (opisu, obrazu) do przedstawienia zjawiska, o którym nie chce się powiedzieć wprost;
Wiktionary
Wikipedia
(1.1) Symbolem pierwiastka chemicznego „miedź” są litery „Cu”, a symbolem jednostki fizycznej „om” jest grecka litera omega („Ω”).
(1.2) W tym wierszu lis jest symbolem chytrości, ale też i sprytu.
Wiktionary
IPA: ˈsɨ̃mbɔl, AS: sỹmbol
Wiktionary
rzecz. symbolika ż., symbolizm m., symbolizowanie n., symboliczność ż.
przym. symboliczny
czas. symbolizować
przysł. symbolicznie
Wiktionary
przysłówek
(1.1) w sposób symboliczny
Wiktionary
rzecz. symbolizm mrz., symbol m., symbolika ż., symboliczność ż.
czas. symbolizować ndk.
przym. symboliczny
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) odprzym. cecha tego, co jest symboliczne; cecha tych, którzy są symboliczni
Wiktionary
rzecz. symbolizm mrz., symbol m., symbolika ż.
przym. symboliczny
przysł. symbolicznie
Wiktionary
przymiotnik
(1.1) związany z symbolem, będący symbolem – znakiem umownym pełniącym inne, zastępcze funkcje
(1.2) taki, w którym występują symbole
(1.3) o niewielkiej wartości materialnej, niewielkim znaczeniu
Wiktionary
(1.2) W poemacie występują dwa wątki, mianowicie etymologiczny i symboliczny.
Wiktionary
IPA: ˌsɨ̃mbɔˈlʲit͡ʃnɨ, AS: sỹmbolʹičny
Wiktionary
rzecz. symbol m., symboliczność ż., symbolizm m., symbolista m., symbolika ż.
czas. symbolizować ndk.
przysł. symbolicznie
Wiktionary
(1.1) umowny
(1.3) skromny
Wiktionary
1. zespół symboli stosowanych w jakiejś dziedzinie;
2. symbole zawarte w jakimś dziele sztuki;
3. symboliczne znaczenie czegoś
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) ogół symboli używanych w dana dziedzinie
(1.2) symbole pojawiające się w danym utworze lub dziele sztuki
Wiktionary
Wikipedia
(1.1) Pająk ze swoją bogatą i złożoną symboliką jest obecny w kulturach i mitologiach całego świata.
(1.2) W utworach tej epoki symbolika zwierzęca była niebywale rozpowszechniona.
Wiktionary
rzecz. symbol m., symbolista m., symbolizm m., symbolizacja ż., symboliczność ż.
czas. symbolizować ndk.
przym. symboliczny
przysł. symbolicznie
Wiktionary
antonimy.
hiperonimy.
hiponimy.
holonimy.
meronimy.
pokrewne.
rzecz. symbol m., symbolista m., symbolizm m., symbolizacja ż., symboliczność ż.
czas. symbolizować ndk.
przym. symboliczny
przysł. symbolicznie
frazeologia.
etymologia.
uwagi.
tłumaczenia.
* angielski: (1.1) imagery, symbolism
* białoruski: (1.1) сімволіка ż.; (1.2) сімволіка ż.
* estoński: (1.1) sümboolika
* francuski: (1.1) symbolique ż.
* łotewski: (1.1) simbolika ż.
* portugalski: (1.1) simbólica ż., simbolismo m.
* słowacki: (1.1) symbolika ż.
* słoweński: (1.1) simbolika ż.
* ukraiński: (1.1) символіка ż.
* węgierski: (1.1) szimbolika
* włoski: (1.1) simbolica ż.
źródła.
== symbolika (język słowacki.) ==
wymowa.
znaczenia.
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) symbolika
odmiana.
przykłady.
składnia.
kolokacje.
synonimy.
Wiktionary
1. nadawanie czemuś charakteru symbolu;
2. w logice: zamiana zdań lub funkcji zdaniowych na ich symbole, stosowanie zapisu symbolicznego
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) nadawanie czemuś charakteru symbolu
Wiktionary
rzecz. symbolizowanie n., symbolika ż.
czas. symbolizować ndk.
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) liter. szt. kierunek w literaturze i sztukach plastycznych występujący na przełomie XIX i XX w., posługujący się symbolem jako podstawowym środkiem wyrazu;
(1.2) symboliczny charakter czegoś
(1.3) filoz. teoria form symbolicznych, które są dane umysłowi a priori i syntetyzują całokształt ludzkiego doświadczenia
(1.4) filoz. filozofia kultury stworzona na początku XX w. przez Ernsta Cassirera
Wiktionary
Symbolizm (gr. sýmbolon, tłum. znak umowny) – kierunek w poezji i sztukach plastycznych, powstały we Francji i Belgii w drugiej połowie XIX wieku, zakładał, że świat poznawany zmysłami (materialny) jest złudą skrywającą prawdziwy, idealny świat, którego zmysłami i rozumem nie można zinterpretować. Pojęć ze świata prawdziwego nie da się opisać za pomocą zwykłego języka, może to zrobić tylko symbol.
Wikipedia
rzecz. symbol mrz., symbolika ż., symbolizowanie n., symboliczność ż., symbolista m., symbolistka ż., postsymbolizm m., postsymbolista m., postsymbolistka ż., presymbolizm m., neosymbolizm m.
czas. symbolizować ndk.
przym. symboliczny, symbolistyczny, postsymbolistyczny
przysł. symbolicznie
Wiktionary
czasownik
(1.1) stanowić symbol czegoś, reprezentować coś za pomocą symbolu
Wiktionary
(1.1) Księżyc symbolizuje tajemne i zakryte strony natury, intuicję, podświadomość, magię, wyobraźnię i natchnienie poetyckie.
Wiktionary
IPA: ˌsɨ̃mbɔlʲiˈzɔvat͡ɕ, AS: sỹmbolʹizovać
Wiktionary
rzecz. symbol m., symbolika ż., symbolizm m., symbolista m., symbolizowanie n., symbolizacja ż.
przysł. symbolicznie
przym. symboliczny
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) odczasownikowy od|symbolizować.
Wiktionary
IPA: ˌsɨ̃mbɔlʲizɔˈvãɲɛ, AS: sỹmbolʹizovãńe
Wiktionary
czas. symbolizować
rzecz. symbolizm mrz., symbolizacja ż., symbol mrz.
Wiktionary
imię męskie
SJP.pl
prosta Cevy będąca odbiciem symetrycznym środkowej trójkąta względem dwusiecznej wychodzącej z tego samego wierzchołka
SJP.pl
Symediana – prosta Cevy będąca odbiciem symetrycznym środkowej trójkąta względem dwusiecznej wychodzącej z tego samego wierzchołka. Symediany przecinają się w jednym punkcie (zwanym punktem Lemoine’a), jak wiele innych charakterystycznych prostych Cevy.
Wikipedia
imię męskie
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy, nazwa własna
(1.1) imię|polski|m.;
Wiktionary
Szymon (hebr. שמעון Szim’on, lub שִׁמְעוֹן Szime’on, „Jahwe wysłuchał”) – imię męskie pochodzenia hebrajskiego, biblijnego. Początkowo stosowana w polskich przekładach Biblii forma tego imienia Symeon to rzadziej dziś używana forma, bardziej rozpowszechniona na Wschodzie. Niektórzy autorzy uznają imię za greckie, widząc w nim bądź tylko zhellenizowaną formę semickiego Szimeon, bądź rzeczywiste imię pochodzenia greckiego. W hagiografii istnieje podział na świętych o imieniu Szymon i Symeon będącego oboczną formą pierwszego imienia.
Wikipedia
IPA: sɨ̃ˈmɛɔ̃n, AS: sỹmeõn
Wiktionary
Symeon z żoną; Symeonowie
SJP.pl
imię męskie
SJP.pl
przymiotnik dzierżawczy - należący do Symeona lub z nim związany
SJP.pl
prosta prostopadła do odcinka, przechodząca przez jego środek
SJP.pl
Symetralna odcinka – prosta definiowana dla dowolnego odcinka na dwa równoważne sposoby:
Poprawność drugiej definicji wynika z twierdzenia mówiącego, że taki zbiór punktów faktycznie tworzy prostą. Symetralna jest jedną z dwóch osi symetrii odcinka.
Wikipedia
1. cecha kształtu obiektów płaskich lub przestrzennych, polegająca na istnieniu punktu, prostej lub płaszczyzny, względem których odbicie lub obrót o pewien kąt daje obraz obiektu identyczny z wyjściowym;
2. potocznie: znaczne podobieństwo części (najczęściej dwóch) tego samego obiektu, np. ciała, twarzy;
3. równowaga, zgodność pomiędzy częściami większej całości
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) mat. właściwość figury, bryły lub ogólnie dowolnego obiektu matematycznego, polegająca na tym, iż istnieje należące do pewnej zadanej klasy przekształcenie niebędące identycznością, które odwzorowuje dany obiekt na niego samego;
(1.2) pot. właściwość danego przedmiotu, według której możliwe jest podzielenie go na dwie połówki będące swoim lustrzanym odbiciem
(1.3) równowaga i zgodność pomiędzy poszczególnymi elementami całości
Wiktionary
Matematyka
Biologia:
Chemia i fizyka:
Wikipedia
składnia.
kolokacje.
(1.1) symetria środkowa • symetria osiowa • symetria płaszczyznowa • oś symetrii • płaszczyzna symetrii • środek symetrii
(1.2) symetria dwuboczna
synonimy.
antonimy.
hiperonimy.
hiponimy.
holonimy.
meronimy.
pokrewne.
rzecz. symetryczność ż., symetrysta mos., symetralna ż.
przym. symetryczny
przysł. symetrycznie
frazeologia.
etymologia.
etym|franc|symétrie. < etym|łac|symmetria. < etym|gr|συμμετρία. (symmetría) < etym|gr. sým-metros → współmierny
uwagi.
(1.1) zobacz też: Indeks:Polski - Matematyka
tłumaczenia.
* angielski: (1.1) symmetry; (1.2) symmetry
* baskijski: (1.1) simetria
* białoruski: (1.2) сіметрыя ż.; (1.3) сіметрыя ż.
* duński: (1.2) symmetri w.; (1.3) symmetri w.
* francuski: (1.1) symétrie ż.
* hiszpański: (1.1) simetría ż.
* interlingua: (1.1) symmetria
* jidysz: (1.1) סימעטריע ż. (simetrje)
* kataloński: (1.1) simetria ż.
* niemiecki: (1.1) Symmetrie ż.
* nowogrecki: (1.1) συμμετρία ż.; (1.2) συμμετρία ż.
* rosyjski: (1.1) симме́трия ż.
* słowacki: (1.1) symetria ż.
* szwedzki: (1.1) symmetri w.
* węgierski: (1.1) szimmetria
* włoski: (1.1) simmetria ż.
źródła.
== symetria (język słowacki.) ==
wymowa.
znaczenia.
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) symetria
(1.2) mat. symetria
odmiana.
przykłady.
Wiktionary
IPA: sɨ̃ˈmɛtrʲja, AS: sỹmetrʹi ̯a
Wiktionary
rzecz. symetryczność ż., symetrysta mos., symetralna ż.
przym. symetryczny
przysł. symetrycznie
Wiktionary
Symetrodonty (†Symmetrodonta) – prawdopodobnie polifiletyczna grupa mezozoicznych ssaków, cechujących się zębami trzonowymi z trzema guzkami ustawionymi w kształcie symetrycznego trójkąta oraz brakiem wyrostka kątowego na żuchwie. W porównaniu z zębami morganukodontów i eutrykonodontów, u których guzki na zębach trzonowych ułożone są w linię, zęby symetrodontów bardziej przypominają zęby łożyskowców i torbaczy, brak im jednak jeszcze niektórych cech występujących u bliżej spokrewnionych z torbaczami i łożyskowcami "eupantoteriów", np. wyraźnie wyodrębnionego talonidu. Do symetrodontów zaliczane są ssaki o niewielkich rozmiarach, z których jeden z najmniejszych (Kuehneotherium praecursoris) był prawdopodobnie porównywalny z ryjówką Sorex trowbridgii, zaś jeden z największych (Spalacotherium tricuspidens) – z oposem krótkoogonowym. Większość przedstawicieli grupy znanych jest tylko z żuchw lub górnych zębów, obecnie jednak znane są także czaszki i szkielety pozaczaszkowe niektórych przedstawicieli grupy należących do rodzin Spalacotheriidae i Zhangheotheriidae (Zhangheotherium, Maotherium, Akidolestes). Znane ze wszystkich kontynentów poza Australią i Antarktydą.
Wikipedia
przysłówek
(1.1) zgodnie z symetrią
Wiktionary
(1.1) Archeolog wydobył z wnętrza dzban z dwoma umieszczonymi symetrycznie po bokach uchwytami.
Wiktionary
rzecz. symetryczność ż., symetria ż., symetryzacja ż., symetrysta mos., symetrystka ż., symetralna ż., symetryzowanie n.
czas. symetryzować ndk.
przym. symetryczny, symetryzacyjny
Wiktionary
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) odprzym. cecha tego, co jest symetryczne; cecha tych, którzy są symetryczni
Wiktionary
rzecz. niesymetryczność ż., symetryzm m., symetria ż., asymetria ż., asymetryczność ż., symetralna ż., symetrysta m., symetrystka ż.
przym. symetryczny, asymetryczny
przysł. symetrycznie, asymetrycznie
Wiktionary
1. odznaczający się symetrią;
2. posiadający środek, oś lub płaszczyznę symetrii
SJP.pl
przymiotnik jakościowy
(1.1) odznaczający się symetrią, zbudowany lub ułożony według zasad symetrii
Wiktionary
rzecz. symetryczność ż., symetria ż., symetryzacja ż., symetrysta m., symetrystka ż., symetralna ż., symetryzowanie n.
czas. symetryzować ndk.
przym. symetryzacyjny
przysł. symetrycznie
Wiktionary
osoba traktująca przeciwne strony, często polityczne, jako równie winne lub mające takie same wady i zalety, zacierając istotne różnice między nimi
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) neol. zwolennik symetryzmu, poglądu, że prawda leży pośrodku
Wiktionary
(1.1) Symetryści czerpią samozadowolenie z samego faktu dokonywania symetrii, który w ich własnej ocenie sytuować ma symetrystów ponad bieżącym sporem politycznym…
Wiktionary
rzecz. symetryzm m., symetria ż., symetryczność ż., symetryzacja ż., symetralna ż., symetryzowanie n.
:: fż. symetrystka ż.
czas. symetryzować ndk.
przym. symetryczny, symetryzacyjny
przysł. symetrycznie
Wiktionary
kształtowanie, formowanie czegoś w celu nadania symetrii; wprowadzanie symetrii
SJP.pl
Symetryzator, żargonowo balun (ang. balun, od balanced to unbalanced) – konwerter (najczęściej transformator) zamieniający linię symetryczną (balanced) na niesymetryczną (unbalanced) lub odwrotnie.
Wikipedia
traktowanie przeciwnych stron, często w kontekście politycznym, jako równie winnych lub mających takie same wady i zalety, prowadzące do fałszywego równoważenia i zacierania istotnych różnic między nimi
SJP.pl
Wikipedia
1. kształtować, formować coś w celu nadania symetrii; wprowadzać symetrię;
2. rzadko: odznaczać się symetrią
SJP.pl
miasto na Ukrainie, stolica Krymu
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna
(1.1) geogr. miasto na Ukrainie, stolica Republiki Autonomicznej Krymu;
Wiktionary
Symferopol (ukr. Сімферо́поль, ros. Симферо́поль, krymskotat. Симферополь lub Aqmescit/Акъмесджит, orm. Սիմֆերոպոլ) – miasto na Półwyspie Krymskim nad rzeką Sałhyr.
Wikipedia
(1.1) Z Jałty do Symferopola prowadzi najdłuższa w Europie linia trolejbusowa.
Wiktionary
IPA: ˌsɨ̃w̃fɛˈrɔpɔl, AS: sỹũ̯feropol
Wiktionary
rzecz. symferopolczyk mos., symferopolka ż.
przym. symferopolski
Wiktionary
mieszkaniec Symferopola
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) mieszkaniec Symferopola
Wiktionary
rzecz. Symferopol mrz.
:: fż. symferopolka ż.
przym. symferopolski
Wiktionary
mieszkanka Symferopola
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) mieszkanka Symferopola
Wiktionary
IPA: ˌsɨ̃w̃fɛrɔˈpɔlka, AS: sỹũ̯feropolka
Wiktionary
rzecz. Symferopol mrz.
:: fm. symferopolczyk mos.
przym. symferopolski
Wiktionary
przymiotnik od: Symferopol (stolica Krymu)
SJP.pl
przymiotnik relacyjny
(1.1) związany z Symferopolem, dotyczący Symferopola
Wiktionary
rzecz. Symferopol mrz., symferopolczyk mos., symferopolka ż.
Wiktionary
rodzaj spojenia dwóch kości o bardzo małej ruchliwości
SJP.pl
sonata zinstrumentowana na orkiestrę
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) muz. dużych rozmiarów utwór na orkiestrę; w klasycznym kształcie zazwyczaj trzy- lub czteroczęściowy;
(1.2) harmonijne połączenie (dźwięków, smaków, zapachów, kolorów itp.)
Wiktionary
Symfonia – (w klasycznym kształcie) to zazwyczaj trzy- lub czteroczęściowy utwór muzyczny na orkiestrę, popularny w XVIII, XIX i w pierwszej połowie XX wieku. Jest orkiestrowym odpowiednikiem sonaty.
Skrócone symfonie przeznaczone dla mniejszych orkiestr to sinfonietty.
Wikipedia
(1.1) Orkiestra wykonała symfonię.
(1.1) W dojrzałym klasycyzmie zrodził się model formy symfonii oparty na cyklu sonatowym, jednak współcześni kompozytorzy już się do niego raczej nie stosują.
(1.1) W swojej IX symfonii Beethoven dodał do orkiestry chór, co było nietypowe dla tego gatunku muzycznego.
(1.2) Polskie lato to istna symfonia intensywnych barw.
Wiktionary
IPA: sɨ̃w̃ˈfɔ̃ɲja, AS: sỹũ̯fõńi ̯a
Wiktionary
rzecz. sinfonia ż., sinfonietta ż., symfonik m., symfoniczność ż., symfonika ż., symfonista m., symfonistka ż.
przym. symfoniczny
przysł. symfonicznie
Wiktionary
1. członkini orkiestry symfonicznej; filharmoniczka;
2. kompozytorka muzyki symfonicznej
SJP.pl
odnoszący się do symfonii;
1. orkiestra symfoniczna - orkiestra składająca się z instumentów smyczkowych, dętych i perkusyjnych, czasem uzupełnionych o inne;
2. muzyka symfoniczna - muzyka na orkiestrę symfoniczną;
3. poemat symfoniczny - utwór na orkiestrę symfoniczną nawiązujący do treści wynikającej z tytułu
SJP.pl
przymiotnik relacyjny
(1.1) związany z symfonią, dotyczący symfonii
(1.2) związany z wieloosobową orkiestrą, w skład której wchodzą instrumenty smyczkowe, instrumenty dęte i perkusyjne
Wiktionary
rzecz. symfonia ż., symfonika ż., symfonik m., symfonista m., symfoniczność ż.
przysł. symfonicznie
Wiktionary
1. członek orkiestry symfonicznej;
2. kompozytor muzyki symfonicznej
SJP.pl
muzyka symfoniczna
SJP.pl
kompozytor symfonii; symfonik
SJP.pl
aparat telekopiowy
SJP.pl
telegrafia kopiowa
SJP.pl
Symilografia (inaczej: telegrafia kopiowa, telekopia, faksymilografia) – dział telekomunikacji obejmujący przekazywanie wiadomości (telefaks) w postaci obrazów nieruchomych (np. rysunków, nut, pisma, fotogramów).
Do nadawania i odbioru obrazów służą aparaty symilograficzne, innymi słowy symilografy (zwane potocznie faksami). W nadajniku symilografu powierzchnia obrazu jest analizowana kolejno punkt po punkcie, np. za pomocą skupionej wiązki światła padającego na obraz. Światło odbite ma natężenie zmodulowane luminancją poszczególnych punktów obrazu, co jest przetwarzane na odpowiedni sygnał elektroniczny przesyłany torem telekomunikacyjnym do odbiornika, gdzie zachodzi proces odwrotny (tzw. synteza obrazu), w wyniku którego jest realizowany zapis i powstaje kopia obrazu nadanego. Obecnie najczęściej są używane symilografy dołączane do tradycyjnej linii telefonicznej, które realizują transmisję dokumentów formatu A4 w czasie ok. 1 minuty. Istnieją także symilografy stosujące transmisję cyfrową. Niektóre nowoczesne symilografy posiadają wydzielone, duże obszary pamięci do przechowywania archiwalnych dokumentów, odebranych, a nie wydrukowanych (np. ze względu na brak papieru, danych).
Wikipedia
związek obronny państw w starożytnej Grecji
SJP.pl
Symmachia (stgr. συμμαχία – pomoc, przymierze dla wspólnej walki) – w starożytnej Grecji sojusz, związek obronny lub zaczepno-obronny państw (polis), tworzony w obliczu wspólnych wyzwań lub przeciwnika.
Zawierający przymierze sojusznicy zobowiązywali się do uznawania tych samych wrogów i przyjaciół. Porozumienie dotyczyło też wspólnych uzgodnień w trakcie prowadzenia wojny lub podczas zawierania pokoju. W symmachii istotną rolę często odgrywała hegemonia jednego z państw sojuszniczych, któremu jako najsilniejszemu przekazywano przywództwo. Dla koordynacji działań zwykle powoływano synedrion (radę naczelną).
Wikipedia
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy, nazwa własna
(1.1) imię|polski|m.;
Wiktionary
Wikipedia
(1.1) Zachowało się około 900 listów Symmachusa, opracowanych i zebranych w dziesięciu księgach przez jego syna Fabiusza.
Wiktionary
sprzedawanie godności i sakramentów kościelnych; świętokupstwo
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) hist. praktyka sprzedawania i kupowania godności, urzędów i dóbr w czasach średniowiecza;
Wiktionary
Symonia, świętokupstwo – handel godnościami i urzędami kościelnymi, sakramentami oraz dobrami duchowymi. Termin „symonia” pochodzi od Szymona Maga (Simona Magusa), którego św. Piotr zganił za chęć kupienia od apostołów daru udzielenia Ducha Świętego (zob. Dzieje Apostolskie Dz 8, 9-24).
Wikipedia
(1.1) Walka z symonią, choć nie pozbawiła całkowicie możnowładców możliwości umieszczania krewnych na wysokich kościelnych stanowiskach, zmusiła ich do poszukiwania nowych sposobów współpracy z biskupami i kanonikami.
Wiktionary
(1.1) świętokupstwo
Wiktionary
Symonides z Keos (ok. 556-468 p.n.e.) - grecki liryk uznawany za twórcę epigramu jako gatunku literackiego
SJP.pl
Symonides z Keos (stgr. Σιμωνίδης, ok. 556–468 p.n.e.) – liryk grecki pochodzący z wyspy Keos, pierwszy poeta, dla którego tworzenie poezji stało się źródłem utrzymania. Był autorem pieśni chóralnych, dytyrambów, hymnów, skolii, trenów, epinikii, enkomii, peanów oraz elegii. Uznawany jest za twórcę epigramu jako gatunku literackiego.
Wikipedia
nazwisko
SJP.pl
operacyjne wycięcie określonego odcinka części obwodowej układu współczulnego
SJP.pl
1. życzliwy stosunek wobec kogoś;
2. osoba, którą się lubi bądź jest się w niej zakochanym
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) życzliwy lub przyjazny stosunek do kogoś
(1.2) osoba, którą się lubi lub kocha
Wiktionary
Sympatia – społeczne powinowactwo, w którym jedna osoba blisko rozumie uczucia drugiej osoby. Wyraz „sympatia” pochodzi od łac. sympatha; od gr. συμπάθεια transliterowanego jako sympatheia, połączenie συν + πάσχω = συμπάσχω oznacza „cierpieć wspólnie” lub „odczuwać z”.
Sympatia istnieje, gdy uczucia jednej osoby są głęboko rozumiane i akceptowane przez drugą osobę. W języku potocznym „darzyć kogoś sympatią” oznacza po prostu „lubić go bardziej niż innych”.
Wikipedia
(1.1) Szef z sympatią odnosi się do swoich podwładnych.
(1.2) Dzisiaj idę ze swoją sympatią do kina.
Wiktionary
IPA: sɨ̃mˈpatʲja, AS: sỹmpatʹi ̯a
Wiktionary
rzecz. sympatyk m., sympatyczka ż., sympatyczność ż., sympatyzowanie n.
czas. sympatyzować ndk.
przym. sympatyczny
przysł. sympatycznie
Wiktionary
(1.1) sentyment, inklinacja, skłonność
Wiktionary
lek analeptyczny
SJP.pl
Sympatryczność − zjawisko polegające na występowaniu na jednym obszarze populacji, gatunków lub taksonów wyższych rangą i oznacza zachodzenie na siebie zasięgów ich występowania – mogą one występować w tych samych lub różnych siedliskach.
W antropologii rozpatruje się stosunkowo długotrwałe trwanie we względnej izolacji genetycznej sympatrycznych społeczności ludzkich (wskutek istnienia barier kulturowych).
Wikipedia
1. specjacja sympatryczna - powstanie potomnych gatunków na obszarze tego samego siedliska;
2. sympatryczne gatunki - gatunki występujące na danym obszarze geograficznym pod postacią istotnie różniących się osobników lub grup
SJP.pl
przysłówek
(1.1) w sposób sympatyczny
Wiktionary
IPA: ˌsɨ̃mpaˈtɨt͡ʃʲɲɛ, AS: sỹmpatyčʹńe
Wiktionary
rzecz. sympatyk, sympatia, sympatyzowanie, sympatyczka, sympatyczność
przym. sympatyczny
czas. sympatyzować
Wiktionary
stopień wyższy od przysłówka: sympatycznie
SJP.pl
stopień wyższy od przymiotnika: sympatyczny
SJP.pl
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) cecha tego, co jest sympatyczne; cecha tego, kto jest sympatyczny
Wiktionary
rzecz. sympatia ż., sympatyk m., sympatyzowanie n.
przym. sympatyczny
przysł. sympatycznie
czas. sympatyzować
Wiktionary
1. wzbudzający sympatię;
2. przychylny, życzliwy
SJP.pl
przymiotnik
(1.1) wzbudzający sympatię; miły, życzliwy
(1.2) bezbarwny
(1.3) anat. współczulny
Wiktionary
IPA: ˌsɨ̃mpaˈtɨt͡ʃnɨ, AS: sỹmpatyčny
Wiktionary
rzecz. sympatia ż., sympatyk m., sympatyczność ż.
czas. sympatyzować
przysł. sympatycznie
Wiktionary
(1.1) miły
Wiktionary
zdrobnienie od: sympatia
SJP.pl
osoba okazująca komuś lub czemuś sympatię, przychylność
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) osoba, która z czymś lub z kimś sympatyzuje
Wiktionary
(1.1) W ciągu ostatniego tygodnia nastąpił gigantyczny atak ze strony zarówno mediów prawicowych, sympatyków prawicy, trolli z farmy, posłów prawicy, jak i europosłów z prawicy.
Wiktionary
IPA: sɨ̃mˈpatɨk, AS: sỹmpatyk
Wiktionary
rzecz. sympatia ż., sympatyczność ż., sympatyzowanie n.
:: fż. sympatyczka ż.
czas. sympatyzować ndk.
przym. sympatyczny
przysł. sympatycznie
Wiktionary
(1.1) zwolennik, stronnik
Wiktionary
lek sympatykolityczny - lek hamujący aktywność współczulnego układu nerwowego; sympatykolityk
SJP.pl
lek hamujący aktywność współczulnego układu nerwowego; lek sympatykolityczny
SJP.pl
substancja pobudzająca współczulny (sympatyczny) układ nerwowy; sympatykotonik
SJP.pl
Sympatykomimetyki, sympatykotoniki – grupa substancji pobudzających współczulny (sympatyczny) układ nerwowy pośrednio lub bezpośrednio. Substancje stymulujące bezpośrednio receptory adrenergiczne nazywa się też adrenomimetykami. Są to substancje o budowie i działaniu podobnym do naturalnie występujących we współczulnym układzie nerwowym neuroprzekaźników, to znaczy adrenaliny i noradrenaliny. Pośrednie działanie sympatykomimetyków polega na zwiększaniu stężenia neuroprzekaźników w synapsach układu współczulnego poprzez:
a. zahamowanie wychwytu zwrotnego przekaźnika (trójcykliczne leki przeciwdepresyjne, kokaina)
b. zahamowanie monoaminooksydazy (inhibitory monoaminooksydazy)
c. zahamowanie katecholo-O-metylotransferazy – rzadko wykorzystywane
d. zwiększenie wydzielania przekaźnika z zakończenia nerwowego, tak zwane działanie na ziarnistości (efedryna, amfetamina).
Wikipedia
wzmożone napięcie współczulnego układu nerwowego, objawiające się przyspieszeniem tętna, potliwością i wzmożoną pobudliwością psychiczną
SJP.pl
Sympatykotonia (symphaticus (łac.) sympatyczny, współczulny + tónos (gr.) naprężenie) – stan wzmożonego napięcia układu współczulnego, wyrażający się przyśpieszonym tętnem, rozszerzeniem źrenic, zwiększoną potliwością, wzmożoną pobudliwością psychiczną.
Wikipedia
dotyczący sympatykotonii, mający jej charakter
SJP.pl
substancja pobudzająca współczulny (sympatyczny) układ nerwowy; sympatykomimetyk
SJP.pl
czasownik nieprzechodni niedokonany
(1.1) darzyć sympatią coś lub kogoś
Wiktionary
IPA: ˌsɨ̃mpatɨˈzɔvat͡ɕ, AS: sỹmpatyzovać
Wiktionary
rzecz. sympatia ż., sympatyk m., sympatyczka ż., sympatyczność ż., sympatyzowanie n.
przym. sympatyczny
przysł. sympatycznie
Wiktionary
(1.1) sprzyjać, popierać
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) odczasownikowy od|sympatyzować.
Wiktionary
IPA: ˌsɨ̃mpatɨzɔˈvãɲɛ, AS: sỹmpatyzovãńe
Wiktionary
rzecz. sympatia ż., sympatyk m., sympatyczka ż., sympatyczność ż.
czas. sympatyzować
przysł. sympatycznie
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) daw. prostak
Wiktionary
(1.1) Chociem symplak, posłuch w Warszawie mam większy niż cała Rada razem wzięta.
Wiktionary
rzecz. symplifikacja ż.
Wiktionary
zespół protoplastów połączonych plazmodesmami i otoczony błoną komórkową
SJP.pl
Symplast – zespół protoplastów połączonych plasmodesmami i otoczony plasmolemmą.
Plazmodesmy pozwalają na bezpośredni przepływ (dyfuzja) małych cząsteczek między sąsiadującymi komórkami. Większe cząsteczki mogą być również transportowane za pomocą filamentów aktynowych
Wikipedia
uogólnienie odcinka, trójkąta i czworościanu na dowolne wymiary
SJP.pl
Wikipedia
geometria symplektyczna - gałąź matematyki zajmująca się badaniem struktur geometrycznych związanych z mechaniką klasyczną i układami dynamicznymi
SJP.pl
imię męskie
SJP.pl
kompleks symplicjalny - skończony zbiór sympleksów spełniający pewne warunki
SJP.pl
imię męskie
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy, nazwa własna
(1.1) imię|polski|m.;
Wiktionary
Symplicjusz, Symplicy – imię męskie pochodzenia łacińskiego, pochodzące od wyrazu łac. simplex, oznaczającego „prosty, szczery, uczciwy”. W średniowieczu nie jest ono poświadczone w źródłach polskich, pojawiło się w XVII wieku. Wersja łac. Simplicius została w polszczyźnie zaadaptowana na dwa sposoby: jako Symplicjusz (z odmianą rzeczownikową) oraz jako Symplicy (z odmianą przymiotnikową, jak Ignacy).
Wikipedia
(1.1) W zeszłym roku Symplicjuszowi urodził się syn.
Wiktionary
rzecz.
:: zdrobn. Symplicjuszek mos.
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy, nazwa własna
(1.1) zdrobn. Symplicjusz
Wiktionary
(1.1) Symplicjuszku, pomóż babci wnieść sprawunki.
Wiktionary
rzecz. Symplicjusz mos.
przym. Symplicjuszowy
Wiktionary
Symplicjusz z żoną; Symplicjuszowie
SJP.pl
imię męskie
SJP.pl
przymiotnik dzierżawczy - należący do Symplicjusza lub z nim związany
SJP.pl
uproszczenie czegoś tak, by stało się zrozumiałe, co zazwyczaj powoduje spłycenie tematu
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) uproszczenie
Wiktionary
IPA: ˌsɨ̃mplʲifʲiˈkat͡sʲja, AS: sỹmplʹifʹikacʹi ̯a
Wiktionary
rzecz. daw. symplak
przym. symplicystyczny, symplistyczny
czas. symplifikować
Wiktionary
(1.1) spłycenie
Wiktionary
ujmować coś w sposób mało wnikliwy, spłycać
SJP.pl
prosty i nieskomplikowany
SJP.pl
figura stylistyczna łącząca anaforę z epiforą w jednym zdaniu
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) przest. sympozjum
Wiktionary
Sympozjon (gr. συμποσιον, symposion –wspólne picie) – w starożytnej Grecji część zebrania towarzyskiego – uczty, która następowała po głównym posiłku.
Wikipedia
(1.1) Uroczy był to sympozjon w otoczeniu wiosennych cudów przepięknej ziemi proszowickiej.
Wiktionary
IPA: sɨ̃mˈpɔzʲjɔ̃n, AS: sỹmpozʹi ̯õn
Wiktionary
spotkanie specjalistów z jakiejś dziedziny zwołane w celu przeanalizowania jakiegoś zagadnienia, wymiany poglądów na konkretny temat
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) spotkanie grupy naukowców, praktyków i osób zainteresowanych pewnym działem nauki
Wiktionary
Wikipedia
(1.1) Laureat nagrody Nobla będzie przemawiać na sympozjum.
Wiktionary
IPA: sɨ̃mˈpɔzʲjũm, AS: sỹmpozʹi ̯ũm
Wiktionary
(1.1) konferencja naukowa
Wiktionary
oznaka czegoś, objaw, zazwyczaj jakiegoś złego zjawiska, np. symptom choroby; symptomat
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) oznaka jakiegoś zjawiska, zwykle niepożądanego;
Wiktionary
Wikipedia
(1.1) Już krótkie badanie ujawniło niepokojące symptomy.
Wiktionary
IPA: ˈsɨ̃mptɔ̃m, AS: sỹmptõm
Wiktionary
rzecz. symptomat m.
przym. symptomatyczny
Wiktionary
(1.1) oznaka, objaw, symptomat
Wiktionary
oznaka czegoś, objaw, zazwyczaj jakiegoś złego zjawiska; symptom
SJP.pl
dział medycyny zajmujący się objawami chorób
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) med. nauka zajmująca się opisem i grupowaniem objawów choroby;
Wiktionary
Symptomatologia – nauka zajmująca się opisem i grupowaniem objawów choroby, stanowiąc podstawę diagnostyki, jednak nie wnikając w ich przyczynę. W badaniach uwzględnia się morfologiczno-anatomiczne zmiany chorobowe (anatomia patologiczna) oraz fizjologiczne zaburzenia w funkcjach życiowych chorego organizmu.
Wikipedia
IPA: ˌsɨ̃mptɔ̃matɔˈlɔɟja, AS: sỹmptõmatoloǵi ̯a
Wiktionary
rzecz. symptomatolog m.
przym. symptomatologiczny
Wiktionary
charakterystyczny, znamienny dla kogoś lub czegoś; będący symptomem
SJP.pl
przymiotnik
(1.1) charakterystyczny dla czegoś (np. choroby)
Wiktionary
rzecz. symptom mrz.
Wiktionary
związany z symptomem czegoś; objawowy, sygnałowy
SJP.pl
1. świadome wprowadzanie w błąd, udawanie czegoś, np. choroby;
2. odtwarzanie warunków charakterystycznych dla danego zjawiska lub obiektu przy użyciu modelu;
3. analiza planowanych działań z uwzględnieniem wpływu ewentualnych zmieniających się warunków
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) udawanie (zazwyczaj objawów choroby) celem wprowadzenia w błąd i oszukania otoczenia
(1.2) odtworzenie w sposób sztuczny określonego obiektu lub zjawiska
Wiktionary
Wikipedia
rzecz. symulacjonizm m., symulator m., symulant m., symulantka ż., symulka ż., symulanctwo n., symulowanie n., symulakr mrz.
czas. symulować ndk.
przym. symulacyjny, symulancki
przysł. symulacyjnie, symulancko
Wiktionary
dotyczący symulacji
SJP.pl
przymiotnik relacyjny
(1.1) związany z symulacją, dotyczący symulacji
Wiktionary
zob. symulacja.
Wiktionary
obraz pozorujący rzeczywistość albo tworzący własną rzeczywistość; symulakrum
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) byt, rzecz lub pojęcie udawane, nieprawdziwe, wykreowane przez symulowanie; takie, które nie ma odzwierciedlenia w rzeczywistości;
Wiktionary
Wikipedia
IPA: sɨ̃ˈmulakr̥, AS: sỹmulakr̦
Wiktionary
rzecz. symulator mrz., symulakrum n., symulowanie n., symulacja ż., symulant m., symulantka ż., symulacjonizm m., symulacjonista m., symulacjonistka ż.
czas. symulować ndk.
przym. symulacyjny, symulakrowy
Wiktionary
(1.1) symulakrum
Wiktionary
obraz pozorujący rzeczywistość albo tworzący własną rzeczywistość; symulakr
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) obraz (najczęściej stworzony przez kino lub telewizję) będący czystą symulacją, tworzącą własną rzeczywistość lub pozorującą istniejącą
Wiktionary
Wikipedia
(1.1) Człowiek doświadczający cudu konsumpcji również sporządza sobie cały zestaw przedmiotów-symulakrów, znaków zwiastujących szczęście, i czeka (rozpaczliwie, jak ująłby to pewnie jakiś moralizator) na jego pojawienie się.
Wiktionary
IPA: ˌsɨ̃muˈlakrũm, AS: sỹmulakrũm
Wiktionary
rzecz. symulakr m., symulator mrz.
Wiktionary
człowiek, który udaje, symuluje coś, zwłaszcza chorobę; udawacz, pozorant, pozer
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) osoba, która coś udaje, symuluje, zwłaszcza chorobę
Wiktionary
IPA: sɨ̃ˈmulãnt, AS: sỹmulãnt
Wiktionary
rzecz. symulacja ż., symulanctwo n., symulka ż., symulator m., symulowanie n.
:: zdrobn. symulancik m.
:: fż. symulantka ż.
czas. symulować ndk.
przym. symulacyjny, symulatorowy
przysł. symulacyjnie
Wiktionary
(1.1) pozorant; pot. udawacz
Wiktionary
kobieta symulująca, udająca coś
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) techn. urządzenie lub program do sztucznego stwarzania określonych warunków naturalnych
Wiktionary
Wikipedia
rzecz. symulacja ż., symultana ż., symulant m., symulantka ż., symulowanie n., zasymulowanie n., symulacjonizm m., symulanctwo m., symulacyjność ż., symulakr m., symulka ż., symulakrum n., symultanista m., symultanistka ż., symulacjonista m., symulacjonistka ż.
czas. symulować ndk., zasymulować dk.
przym. symulacyjny, symulancki, symulacjonistyczny
przysł. symulacyjnie, symulancko
Wiktionary
potocznie: udawanie, symulowanie
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) pot. sport. symulowanie faulu
Wiktionary
(1.1) Próbował wymusić rzut karny symulką.
Wiktionary
IPA: sɨ̃ˈmulka, AS: sỹmulka
Wiktionary
rzecz. symulator mrz., symulant, symulantka, symulanctwo, symulacja
czas. symulować
przym. symulacyjny
Wiktionary
świadomie wprowadzać w błąd poprzez udawanie
SJP.pl
czasownik przechodni niedokonany (dk. brak)
(1.1) świadomie wprowadzać w błąd poprzez udawanie
(1.2) udawać pewną sytuację, naśladować coś w celu zaobserwowania jego właściwości lub przećwiczenia zachowania w danej sytuacji
(1.3) szacować przyszłe zdarzenia i wartości pewnych rzeczy i zjawisk
Wiktionary
(1.1) Odnotowano również przypadki, gdy wąż z tego gatunku symulował śmierć w celach obronnych.
Wiktionary
IPA: ˌsɨ̃muˈlɔvat͡ɕ, AS: sỹmulovać
Wiktionary
rzecz. symulacja ż., symulator mrz., symulowanie n., symulacjonizm mrz., symulanctwo n., symulant mos., symulantka ż., symulka ż., symulakr mrz.
przym. symulacyjny
Wiktionary
(1.1) markować, robić wrażenie, stwarzać pozory, udawać, udawać Greka
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) odczasownikowy od|symulować.
Wiktionary
IPA: ˌsɨ̃mulɔˈvãɲɛ, AS: sỹmulovãńe
Wiktionary
rzecz. symulator mrz., symulakr mrz., symulacja ż., symulant m., symulantka ż.
przym. symulacyjny
czas. symulować ndk.
Wiktionary
jednoczesna gra jednego szachisty z wieloma przeciwnikami; symultanka
SJP.pl
mecz szachowy, w którym szachista gra jednocześnie z wieloma przeciwnikami; symultanka
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) szach. sposób rozgrywania gry w szachy, w której wielu zawodników gra jednocześnie (każdy na osobnej szachownicy) z jednym zawodnikiem (zwykle dużo lepszym od przeciwników)
Wiktionary
Symultana (symultanka, seans gry jednoczesnej, od łac. simultaneus 'jednoczesny') – mecz szachowy, w którym szachista gra jednocześnie z wieloma przeciwnikami, z których każdy rozgrywa partię na swojej szachownicy. Jest to bardzo popularna forma propagowania szachów, która umożliwia rozegranie partii przez amatorów lub słabszych zawodników z mistrzem szachowym. Symultana jest najczęściej rozgrywana tak, że symultanista gra wszystkie partie białym kolorem.
Wikipedia
(1.1) Mistrz szachowy przegrał tylko jedną partię podczas rozgrywanej symultany z politykami.
Wiktionary
IPA: ˌsɨ̃mulˈtãna, AS: sỹmultãna
Wiktionary
rzecz. symultanista m., symultanistka ż., symultanizm m.
:: zdrobn. symultanka ż.
przym. symultaniczny
przysł. symultanicznie
Wiktionary
(1.1) seans gry jednoczesnej
Wiktionary
symultanizm;
1. jednoczesne odbywanie się czegoś;
2. łączenie w jednej kompozycji kilku wydarzeń rozgrywających się w różnym miejscu i czasie; kompozycja symultaniczna, synoptyka;
3. odmiana malarstwa abstrakcyjnego oparta na zasadzie wzajemnego uzupełniania się i potęgowania barw komponowanych w kręgi;
4. rodzaj narracji w utworze literackim lub sposób prowadzenia akcji w sztuce polegające na przedstawieniu szeregu wypadków rozgrywających się równocześnie w różnych miejscach
SJP.pl
przysłówek
(1.1) w sposób symultaniczny
Wiktionary
rzecz. symultaniczność ż., symultanista m., symultanistka ż., symultanizm m., symultana ż.
przym. symultaniczny
Wiktionary
(1.1) jednocześnie, równolegle
Wiktionary
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) cecha tego, co symultaniczne, co odbywa się w tym samym czasie
Wiktionary
przym. symultaniczny
przysł. symultanicznie
Wiktionary
(1.1) jednoczesność
Wiktionary
1. opierający się na regułach symultanizmu;
2. odbywający się jednocześnie; jednoczesny
SJP.pl
przymiotnik
(1.1) książk. odbywający się, zachodzący jednocześnie
(1.2) książk. związany z tłumaczeniem na inny język dokonywanym na żywo
(1.3) liter. teatr. film. oparty na narracji zgodnej z zasadami symultanizmu
(1.4) szt. związany z symultanizmem (stosowanym w sztuce średniowiecznej)
(1.5) szt. związany z symultanizmem (odmianą malarstwa abstrakcyjnego)
Wiktionary
rzecz. symultaniczność ż., symultanizm m., symultana ż., symultanka ż., symultanista mos., symultanistka ż.
przysł. symultanicznie
Wiktionary
(1.1) jednoczesny, równoczesny, synchroniczny
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) szach. szachista grający z wieloma przeciwnikami jednocześnie
Wiktionary
(1.1) Symultanista gra najczęściej białymi.
Wiktionary
rzecz. symultana m., symultanka ż., symultanizm m.
:: fż. symultanistka ż.
przym. symultaniczny
przysł. symultanicznie
Wiktionary
(1.1) seanser
Wiktionary
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) szach. szachistka grająca naraz z wieloma przeciwnikami
Wiktionary
rzecz. symultana m., symultanka ż., symultanizm m.
:: fm. symultanista m.
przym. symultaniczny
przysł. symultanicznie
Wiktionary
symultaneizm;
1. jednoczesne odbywanie się czegoś;
2. łączenie w jednej kompozycji kilku wydarzeń rozgrywających się w różnym miejscu i czasie; kompozycja symultaniczna, synoptyka;
3. odmiana malarstwa abstrakcyjnego oparta na zasadzie wzajemnego uzupełniania się i potęgowania barw komponowanych w kręgi;
4. rodzaj narracji w utworze literackim lub sposób prowadzenia akcji w sztuce polegające na przedstawieniu szeregu wypadków rozgrywających się równocześnie w różnych miejscach
SJP.pl
Symultanizm (od łac. simultaneus = jednoczesny) – zagadnienie z zakresu teatrologii, literatury i sztuki abstrakcyjnej. Polega na przedstawieniu kilku obrazów, zdarzeń rozgrywających się w tym samym czasie, a w różnych miejscach. W sztuce teatralnej konieczna jest odpowiednia dekoracja pozwalająca na taką akcję. Metoda popularna w średniowiecznych misteriach.
Wikipedia
1. ustne tłumaczenie równoległe tekstu wypowiadanego w obcym języku;
2. gra w szachy na wielu szachownicach jednocześnie prowadzona przez jednego szachistę przeciwko wielu partnerom; symultana
SJP.pl
rzadko: odbywający się w tym samym czasie; jednoczesny, równoczesny, symultaniczny
SJP.pl
organiczny związek chemiczny z grupy statyn, normalizujący stężenie lipidów we krwi
SJP.pl
Simwastatyna, symwastatyna (łac. simvastatinum) – wielofunkcyjny organiczny związek chemiczny, pochodna naturalnej lowastatyny, prolek mający w swojej cząsteczce strukturę pierścienia laktonowego, który ulega hydrolizie do wspólnej z innymi statynami w formie aktywnej grupy farmakoforowej – łańcucha β-hydroksykwasu karboksylowego.
Wikipedia
potomek płci męskiej
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) dziecko płci męskiej (w stosunku do rodziców);
Wiktionary
Wikipedia
(1.1) Matka spojrzała na syna z troską.
Wiktionary
IPA: sɨ̃n, AS: sỹn
Wiktionary
rzecz. synowa ż., synowiec m., usynowienie n., usynawianie n., synczyzna ż., synowizna ż.
:: zdrobn. synalek m., synek m., syneczek m., synulek m., synuś m., syncio m.
czas. usynawiać ndk., usynowić dk.
przym. synowski, synowy
Wiktionary
(1.1) przest. ojczyc
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) daw. zdrobn. od: syn
Wiktionary
(1.1) Jednegom synaczka miała // […] // i tegom już postradała, […].
Wiktionary
rzecz. syn m.
Wiktionary
w metryce antycznej: zasady łączenia segmentów wewnątrz wersu inne od typowych zasad dla połączeń międzywersowych
SJP.pl
świątynia żydowska, miejsce skupiające społeczno-religijną aktywność Żydów, od średniowiecza także siedziba kahału; bożnica; bóżnica
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna
(1.1) etn. rel. społeczność żydowska, wyznawcy judaizmu
Wiktionary
Synagoga, bożnica, bóżnica, szul (z stgr. συναγωγή synagoge – zgromadzenie, miejsce zebrań) – żydowski dom modlitwy; w judaizmie miejsce modlitw i zgromadzeń religijnych, również miejsce zebrań społecznych gminy żydowskiej.
Wikipedia
(1.1) Dialogowi Kościoła z Synagogą sprzyjały osobiste przyjaźnie papieża Polaka.
Wiktionary
rzecz. synagoga ż., synagogalium n.
przym. synagogalny
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) artefakt, eksponat ze zbiorów kolekcjonerskich lub muzealnych dotyczących żydowskich nabożeństw i świątyń
Wiktionary
rzecz. Synagoga ż., synagoga ż.
Wiktionary
→ synagoga; synagogowy
SJP.pl
przymiotnik
(1.1) rel. związany z synagogą
Wiktionary
(1.1) W Katowicach wystąpił chór synagogalny z Wrocławia.
(1.1) Śpiewakowi synagogalnemu nie spodobała się ta melodia.
Wiktionary
rzecz. Synagoga ż., synagoga ż.
Wiktionary
1. egipski półwysep pomiędzy zatoką Akaba na wschodzie i Zatoką Sueską na zachodzie;
2. szczyt na półwyspie Synaj; Góra Mojżesza
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna
(1.1) geogr. półwysep w południowo-zachodniej Azji;
(1.2) geogr. góra w południowej części Półwyspu Synaj (1.1);
Wiktionary
Wikipedia
(1.1) Półwysep Synaj należy do Egiptu.
(1.2) Góra Synaj wznosi się na wysokość 2285 m n.p.m.
Wiktionary
IPA: ˈsɨ̃naj, AS: sỹnai ̯
Wiktionary
przym. synajski
Wiktionary
przymiotnik od: Synaj (półwysep lub góra w Egipcie)
SJP.pl
przymiotnik relacyjny
(1.1) dotyczący Synaju, związany z Synajem
Wiktionary
IPA: sɨ̃ˈnajsʲci, AS: sỹnai ̯sʹḱi
Wiktionary
rzecz. Synaj m.
Wiktionary
nazwisko
SJP.pl
Synaksarion, synaksariusz (gr. Συναξάριον, od συναγειν – zbierać razem) – księga liturgiczna zawierająca krótkie życiorysy świętych na każdy dzień roku liturgicznego (w roku przejściowym). Używana w kościele prawosławnym i kościołach przedchalcedońskich. W Kościele katolickim jej odpowiednikiem jest Martyrologium, odczytywane zazwyczaj w klasztorach.
Wikipedia
lekceważąco o synu, zwłaszcza niegrzecznym, rozpieszczonym; synalek
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) zły syn
Wiktionary
(1.1) Wczoraj zabrali jej synala do poprawczaka.
Wiktionary
rzecz. syn m., synek m., synowa ż., synowiec m., synalek m., syneczek m., synulek m., synuś m.
czas. usynowić dk., usynawiać ndk.
przym. synowski, synowy
Wiktionary
zobowiązujący wzajemnie
SJP.pl
lekceważąco o synu, zwłaszcza niegrzecznym, rozpieszczonym; synal
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) niedobry syn
Wiktionary
Synalek (ang. The Good Son) – amerykański thriller wyreżyserowany przez Josepha Rubena. W rolach głównych wystąpili Macaulay Culkin, Elijah Wood, Wendy Crewson i David Morse. Scenariusz filmu opracował Ian McEwan, a produkcją zajęła się Mary Ann Page. Premiera filmu odbyła się 24 września 1993.
Film został dość negatywnie oceniony przez krytyków. Serwis Rotten Tomatoes przyznał mu wynik 26%.
Wikipedia
(1.1) Kiedyś przyłapali synalka naszych sąsiadów na kradzieży w galerii.
Wiktionary
rzecz. synal m., syn m., synek m., synowa ż., synowiec m., syneczek m., synulek m., synuś m.
czas. usynowić dk., usynawiać ndk.
przym. synowski, synowy
Wiktionary
(1.1) synal
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) icht. nazwa systematyczna|Synanceia verrucosa|ref=tak., jadowita ryba morska z rodziny skorpenowatych;
Wiktionary
Szkaradnica, synanceja (Synanceia verrucosa) – drapieżna ryba morska z rodziny skorpenowatych (często zaliczana do rodziny szkaradnicowatych Synanceiidae). Poławiana, hodowana w akwariach. Uważana za jedno z najbardziej jadowitych zwierząt morskich. Ukłucia mogą być śmiertelne dla człowieka.
Wikipedia
(1.1) Zagrzebujące się w piaszczystym dnie synanceje czatują na przepływające ofiary.
Wiktionary
(1.1) szkaradnica
Wiktionary
1. dzika roślina rosnąca w miejscach powstałych poprzez zniszczenie pierwotnej roślinności przez człowieka;
2. zwierzę nieudomowione związane z człowiekiem np. mysz, wróbel
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy
(1.1) biol. roślina lub zwierzę przystosowane do życia w środowisku silnie przekształconym przez ludzi
Wiktionary
(1.1) Za synantropy mogą być uznane np. bociany czy sierpówki.
Wiktionary
czas. synantropizować się ndk.
przysł. synantropijnie
rzecz. półsynantrop mzw., synantropizacja ż., synantropizm n.
przym. synantropijny
Wiktionary
przysłówek
(1.1) w sposób charakterystyczny dla synantropizmu
Wiktionary
czas. synantropizować się ndk.
przym. synantropijny
rzecz. synantrop mzw., synantropizacja ż., synantropizm mrz.
Wiktionary
przymiotnik
(1.1) biol. zawleczony przez człowieka
(1.2) biol. przystosowany do życia w środowisku silnie przekształconym przez ludzi
Wiktionary
(1.2) Wiele gatunków kręgowców żyje w środowiskach synantropijnych.
Wiktionary
czas. synantropizować się ndk.
przysł. synantropijnie
rzecz. synantrop mzw., synantropizacja ż., synantropizm n.
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) ekol. proces przekształcania się fauny i flory na skutek działalności człowieka
Wiktionary
Gatunek synantropijny (gr. σύν syn – razem, ἄνθρωπος anthropos – człowiek) – gatunek zwierzęcia lub rośliny, który przystosował się do życia w środowisku silnie przekształconym przez człowieka, związanym z miejscem zamieszkania człowieka lub z jego działalnością. Synantropizacja może mieć charakter stały lub czasowy. Odmianą synantropizacji jest synurbizacja, termin wyróżniany głównie w zoologii.
Wikipedia
(1.1) Synantropizacja (dawniej i dziś) polegała na przekształcaniu genotypów zwierząt i roślin, świadomej lub przypadkowej eliminacji jednych ekosystemów czy gatunków i wprowadzaniu innych oraz na przekształcaniu siedlisk mechanicznym (w trakcie uprawy roli) i chemicznym (poprzez wypalanie, zanieczyszczenia, nitryfikację).
Wiktionary
IPA: ˌsɨ̃nãntrɔpʲiˈzat͡sʲja, AS: sỹnãntropʹizacʹi ̯a
Wiktionary
przym. synantropijny
przysł. synantropijnie
rzecz. synantropizm mrz., synantrop mzw.
czas. synantropizować się
Wiktionary
towarzyszenie człowiekowi charakterystyczne dla wielu gatunków roślin i zwierząt, zwanych organizmami synantropijnymi; synantropijność
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) ekol. występowanie zjawiska przystosowania roślin i zwierząt do życia w środowisku silnie przekształconym przez człowieka
Wiktionary
Gatunek synantropijny (gr. σύν syn – razem, ἄνθρωπος anthropos – człowiek) – gatunek zwierzęcia lub rośliny, który przystosował się do życia w środowisku silnie przekształconym przez człowieka, związanym z miejscem zamieszkania człowieka lub z jego działalnością. Synantropizacja może mieć charakter stały lub czasowy. Odmianą synantropizacji jest synurbizacja, termin wyróżniany głównie w zoologii.
Wikipedia
(1.1) Choć zalicza się do gatunków łatwo adaptujących się do różnych środowisk i przejawia synantropizm, to znalazł się na „Czerwonej Liście Zagrożonych Gatunków”, którą prowadzi Międzynarodowa Unia Ochrony Przyrody.
Wiktionary
czas. synantropizować się ndk.
przym. synantropijny
przysł. synantropijnie
rzecz. synantrop mzw., synantropizacja ż.
Wiktionary
ciasto ze sproszkowanej gorczycy i gorącej wody, stosowane w leczeniu stanów zapalnych i nerwobólów; gorczycznik
SJP.pl
połączenie między neuronem a inną komórką nerwową, mięśniową bądź gruczołową
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) biol. połączenie między aksonem komórki nerwowej a inną komórką, gdzie następuje przekazanie pobudzenia z jednej komórki do drugiej;
Wiktionary
Synapsa – miejsce komunikacji błony kończącej akson z błoną komórkową drugiej komórki nerwowej lub komórki narządu wykonawczego (na przykład mięśnia lub gruczołu).
Impuls nerwowy zostaje przeniesiony z jednej komórki na drugą przy udziale substancji o charakterze neuroprzekaźnika (zwanego czasem neurohormonem) – mediatora synaptycznego (synapsy chemiczne) lub na drodze impulsu elektrycznego (synapsy elektryczne). Synapsy otoczone są przez astrocyty, które uczestniczą w przekazywaniu sygnału między neuronami. Powtarzające się przekazywanie impulsu długotrwale wzmacnia przewodnictwo synaptyczne. Powstawanie sieci neuronów o zwiększonym przewodnictwie jest podstawą procesu uczenia i zapamiętywania.
Wikipedia
(1.1) Każda synapsa składa się z części presynaptycznej (zwanej też kolbą), szczeliny synaptycznej i części postsynaptycznej.
Wiktionary
IPA: sɨ̃ˈnapsa, AS: sỹnapsa
Wiktionary
przym. synaptyczny
Wiktionary
przedstawiciel gromady kręgowców obejmującej pelykozaury i terapsydy
SJP.pl
przedstawiciel gromady kręgowców obejmującej pelykozaury i terapsydy
SJP.pl
Synapsydy (Synapsida, z gr. syn – ‘razem’ + apsis – ‘łuk’), dawniej określane jako gady ssakokształtne – grupa owodniowców powstałych w pensylwanie (ok. 318–299 mln lat temu) pod koniec karbonu; dominująca grupa kręgowców lądowych w permie i na początku triasu. Pierwotnie uważano, że wywodziły się z anapsydów, obecnie jednak przyjmuje się, że wyewoluowały niezależnie z najprymitywniejszych owodniowców. Ich cechą charakterystyczną jest występowanie w czaszce jednego, dolnego otworu skroniowego za każdym okiem (czaszka synapsydalna), gdzie były uczepione mięśnie szczęk.
Wikipedia
związany z synapsą
SJP.pl
preparat zawierający probiotyk i prebiotyk
SJP.pl
Wikipedia
odmiana cyklotronu; fazotron; synchrofazotron
SJP.pl
Synchrocyklotron, fazotron – akcelerator cząstek rodzaj cyklotronu o zmiennej częstotliwości pola elektrycznego, tak dobranej, aby kompensowało ono relatywistyczny wzrost masy, który wywołuje wzrost czasu obiegu cząstek przy zbliżaniu się ich prędkości do prędkości światła w próżni.
Wikipedia
odmiana cyklotronu; fazotron; synchrocyklotron
SJP.pl
odmiana malarstwa abstrakcyjnego niegeometrycznego, której głównym założeniem było przedstawienie w obrazie związków między kolorem a formą, a zwłaszcza oddanie dynamizmu formy za pomocą koloru
SJP.pl
Synchromizm (gr. σύν: razem, z i χρωμος: kolor) – termin określający styl malarski, zapoczątkowany w Paryżu w 1913 roku przez dwóch amerykańskich malarzy, Morgana Russella i Stantona Macdonalda-Wrighta. Podobny do francuskiego orfizmu, był formą sztuki abstrakcyjnej, w której główną rolę odgrywał kolor będąc źródłem formy i ekspresji.
Wikipedia
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) zgrywanie muzyki, efektów dźwiękowych na jedną taśmę lub płytę
(1.2) zob. synchronia.
Wiktionary
(1.2) Powstawał jakiś niezwykły synchron pomiędzy muzyką, tekstami, atmosferą, która tam jest, i rozpadającą się chatką Marusi (…).
Wiktionary
IPA: ˈsɨ̃nxrɔ̃n, AS: sỹnχrõn
Wiktionary
rzecz. synchronia ż., synchronizacja ż., synchronizowanie n.
czas. synchronizować ndk.
przym. synchroniczny
Wiktionary
1. zbieżność w czasie dwu lub kilku zjawisk, procesów, czynności itp.; synchronizm
2. przedmiot badań językoznawstwa synchronicznego
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) zgranie w czasie, następowanie procesów w tym samym czasie
Wiktionary
Synchroniczność (gr. syn- „współ” i chronos „czas”) – termin stworzony przez Carla Gustava Junga na określenie hipotetycznej zasady wszechzwiązku zdarzeń, która miałaby działać obok zasady przyczynowości. Jung podał kilka nieco różniących się od siebie definicji tego pojęcia. Jedna z nich zakłada, że synchroniczność to pojawienie się w równoległych liniach dwóch zjawisk, wydarzeń lub stanów psychicznych, mających dla obserwatora wspólne znaczenie, które nie byłyby ze sobą powiązane przyczynowo (tzw. „znacząca koincydencja”).
Wikipedia
IPA: ˌsɨ̃nxrɔ̃ˈɲit͡ʃnɔɕt͡ɕ, AS: sỹnχrõńičność
Wiktionary
rzecz. synchronizm m., synchronizacja ż., synchronizator m., synchronia ż., synchronizowanie n.
czas. synchronizować ndk.
przym. synchroniczny
przysł. synchronicznie
Wiktionary
(1.1) jednoczesność
Wiktionary
zachodzący w tym samym czasie; jednoczesny
SJP.pl
przymiotnik
(1.1) książk. odbywający się w tym samym czasie
(1.2) jęz. związany z synchronią
Wiktionary
rzecz. synchronizacja ż., synchronia ż., synchroniczność ż., synchronizm m., synchron m.
przysł. synchronicznie
czas. synchronizować ndk., zsynchronizować dk.
Wiktionary
(1.1) równoczesny, jednoczesny, symultaniczny, równoległy, paralelny
Wiktionary
dawniej: osoba żyjąca jednocześnie z inną
SJP.pl
koordynacja w czasie minimum dwóch zjawisk
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) proces doprowadzenia do jednoczesnego działania, zgodności czasu lub rytmu różnych elementów, systemów, urządzeń albo czynności
Wiktionary
Synchronizacja (z stgr. σύγχρονος synchronos – "równoczesny") – koordynacja w czasie, co najmniej dwóch zjawisk (procesów), tzn. dążenie do równoległego, niezależnego ich przebiegu, skoordynowanego w czasie lub do jednoczesnego ich zakończenia. Pojęcie synchronizacji występuje w fizyce, informatyce, elektronice, telekomunikacji, robotyce, multimediach (np. synchronizacja dźwięku z obrazem), muzyce i ekonomii (synchronizacja cykli koniunkturalnych).
Wikipedia
(1.1) System wymaga synchronizacji zegarów.
(1.1) Wał rozrządczy ma za zadanie synchronizację otwierania i zamykania zaworów wlotowego i wylotowego.
Wiktionary
czas. synchronizować ndk., zsynchronizować dk.
przym. synchroniczny, synchronizacyjny
rzecz. synchron mrz., synchroniczność ż.
Wiktionary
dotyczący synchronizacji
SJP.pl
Synchronizator to urządzenie zapobiegające włączeniu sprzęgła zębatego przed wyrównaniem prędkości obrotowych sprzęganych elementów oraz przyspieszenie wyrównania tych prędkości, z wykorzystaniem do tego siły wywieranej przez kierowcę na dźwignię zmiany biegów.
Podział synchronizatorów:
Wikipedia
1. zbieżność w czasie dwu lub kilku zjawisk, procesów, czynności itp.; synchronia
2. zestawienie wypadków współczesnych sobie
SJP.pl
Synchroskop [gr.], oscyloskop służący do obserwowania (na ekranie lampy oscyloskopowej) przebiegów elektrycznych o czasie trwania wielokrotnie krótszych od czasu powtarzania. Jest oscyloskopem z rozbudowanym układem wyzwalania (synchronizacji) współrzędnej X plamki z przebiegiem badanego sygnału.
Wikipedia
akcelerator cząstek naładowanych, służy do przyspieszania elektronów lub jonów ciężkich
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) fiz. akcelerator cykliczny, w którym cząstki są przyspieszane w polu elektrycznym wzbudzanym synchronicznie do czasu ich obiegu
Wiktionary
Synchrotron – szczególny typ akceleratora cyklicznego, w którym cząstki są przyspieszane w polu elektrycznym wzbudzanym w szczelinach rezonatorów synchronicznie do czasu ich obiegu. W synchrotronie, tak jak w każdym cyklotronie (akceleratorze cyklicznym) przyspieszane cząstki krążą w polu magnetycznym. W miarę wzrostu energii przyspieszanych cząstek, pole magnetyczne jest zwiększane, by zachować stały promień obiegu cząstek.
Wikipedia
składnia.
kolokacje.
synonimy.
antonimy.
hiperonimy.
hiponimy.
holonimy.
meronimy.
pokrewne.
rzecz. synchrotronowość
przym. synchrotronowy
frazeologia.
etymologia.
uwagi.
tłumaczenia.
* angielski: (1.1) synchrotron
* czeski: (1.1) synchrotron
* hiszpański: (1.1) sincrotrón
* słowacki: (1.1) synchrotrón m.
źródła.
== synchrotron (język angielski.) ==
wymowa.
IPA|ˈsɪŋkɹə(ʊ)tɹɒn.
znaczenia.
rzeczownik
(1.1) fiz. synchrotron
odmiana.
przykłady.
Wiktionary
IPA: sɨ̃nˈxrɔtrɔ̃n, AS: sỹnχrotrõn
Wiktionary
rzecz. synchrotronowość
przym. synchrotronowy
Wiktionary
antonimy.
hiperonimy.
hiponimy.
holonimy.
meronimy.
pokrewne.
rzecz. synchrotronowość
przym. synchrotronowy
frazeologia.
etymologia.
uwagi.
tłumaczenia.
* angielski: (1.1) synchrotron
* czeski: (1.1) synchrotron
* hiszpański: (1.1) sincrotrón
* słowacki: (1.1) synchrotrón m.
źródła.
== synchrotron (język angielski.) ==
wymowa.
IPA|ˈsɪŋkɹə(ʊ)tɹɒn.
znaczenia.
rzeczownik
(1.1) fiz. synchrotron
odmiana.
przykłady.
składnia.
kolokacje.
synonimy.
Wiktionary
ekspresywnie: syn; synuś, synulek, syńcio, synio
SJP.pl
SJP.pl
przymiotnik relacyjny
(1.1) biol. stanowiący syncytium
Wiktionary
rzecz. syncytium n.
Wiktionary
wielojądrowa masa cytoplazmy, powstała z połączenia się komórek uprzednio samodzielnych; zespólnia
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) biol. komórka zawierająca wiele jąder komórkowych, powstała poprzez połączenie się pojedynczych komórek jednojądrowych;
Wiktionary
Syncytium (łac.), inaczej zespólnia, tegument (łac.) – wielojądrowa komórka (rodzaj komórczaka) powstała poprzez połączenie się (fuzję) luźnych pojedynczych komórek jednojądrowych.
Syncytia występują m.in. u płazińców – przywr, skrzelowców i tasiemców. Na ich powierzchni znajduje się glikokaliks. Chroni pasożyty przed strawieniem przez enzymy trawienne organizmu żywiciela.
Syncytia tworzą także komórki mięśni poprzecznie prążkowanych u kręgowców.
Wikipedia
przym. syncytialny
Wiktionary
(1.1) zespólnia, tegument
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) neologizm literacki: idea skupiania uwagi narodu na przyszłości, odrzucenie dotychczasowego znaczenia przeszłości i przodków, nierozpamiętywanie się w historii
Wiktionary
(1.1) — Do diabła z Ojcem i Ojczyzną! Syn, syn, to mi dopiero, to rozumiem! A po co tobie Ojczyzna? Nie lepsza Synczyzna? Synczyzną ty Ojczyznę zastąp, a zobaczysz!
Wiktionary
IPA: sɨ̃n͇ˈt͡ʃɨzna, AS: sỹṇčyzna
Wiktionary
rzecz. syn mos.
Wiktionary
wada wrodzona polegająca na zrośnięciu dwóch lub więcej palców ręki albo nogi
SJP.pl
Wikipedia
wrodzona znajomość zasad moralnych; synteresis
SJP.pl
ścisłe lub częściowo ruchome połączenie kości za pomocą tkanki łącznej włóknistej; spojenie więziste, więzozrost
SJP.pl
syntetyczny detergent zawierający substancje powierzchniowo czynne
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) kosmet. środek myjący w formie kostki, zawierający sztuczne detergenty, stosowany jako zamiennik mydła lub szamponu
Wiktionary
składnia.
kolokacje.
synonimy.
antonimy.
hiperonimy.
hiponimy.
holonimy.
meronimy.
pokrewne.
frazeologia.
etymologia.
(1.1) etym|ang|syndet. < etym|ang|synthetic|detergent.
uwagi.
tłumaczenia.
* angielski: (1.1) syndet
* włoski: (1.1) syndet m.
źródła.
== syndet (język angielski.) ==
wymowa.
znaczenia.
rzeczownik
(1.1) kosmet. syndet
odmiana.
(1.1) lp. syndet; lm. syndets
przykłady.
Wiktionary
antonimy.
hiperonimy.
hiponimy.
holonimy.
meronimy.
pokrewne.
frazeologia.
etymologia.
(1.1) etym|ang|syndet. < etym|ang|synthetic|detergent.
uwagi.
tłumaczenia.
* angielski: (1.1) syndet
* włoski: (1.1) syndet m.
źródła.
== syndet (język angielski.) ==
wymowa.
znaczenia.
rzeczownik
(1.1) kosmet. syndet
odmiana.
(1.1) lp. syndet; lm. syndets
przykłady.
składnia.
kolokacje.
synonimy.
Wiktionary
półpłynny klej wyrabiany z odpadków skóry lub kości
SJP.pl
o polimerach: mający podstawniki rozmieszczone naprzemiennie w dwóch płaszczyznach symetrii
SJP.pl
nauka badająca Całun Turyński; syndonologia
SJP.pl
Syndologia, też syndonologia (stgr. σινδών sindṓn – cienka tkanina, zwłaszcza lniana) – nauka zajmująca się badaniami Całunu Turyńskiego (uważanego przez tradycję chrześcijańską za płótno pogrzebowe Jezusa Chrystusa), której celem jest potwierdzenie lub zaprzeczenie jego autentyczności. Powstała na przełomie XIX i XX wieku, po wykonaniu pierwszego zdjęcia Całunu (autorstwa Secondo Pia) w 1898 r. Obejmuje wiele dyscyplin naukowych, między innymi: teologię biblijną, egzegezę biblijną, patrystykę, archeologię biblijną i ogólną, historię Kościoła, prawo hebrajskie i rzymskie, tekstylologię, antropologię, języki orientalne, numizmatykę, chemię, fizykę, medycynę sądową, anatomię, spektografię, optykę, biologię i paleografię.
Wikipedia
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) stpol. całun
Wiktionary
Wikipedia
IPA: ˈsɨ̃ndɔ̃n, AS: sỹndõn
Wiktionary
nauka badająca Całun Turyński; syndologia
SJP.pl
Syndologia, też syndonologia (stgr. σινδών sindṓn – cienka tkanina, zwłaszcza lniana) – nauka zajmująca się badaniami Całunu Turyńskiego (uważanego przez tradycję chrześcijańską za płótno pogrzebowe Jezusa Chrystusa), której celem jest potwierdzenie lub zaprzeczenie jego autentyczności. Powstała na przełomie XIX i XX wieku, po wykonaniu pierwszego zdjęcia Całunu (autorstwa Secondo Pia) w 1898 r. Obejmuje wiele dyscyplin naukowych, między innymi: teologię biblijną, egzegezę biblijną, patrystykę, archeologię biblijną i ogólną, historię Kościoła, prawo hebrajskie i rzymskie, tekstylologię, antropologię, języki orientalne, numizmatykę, chemię, fizykę, medycynę sądową, anatomię, spektografię, optykę, biologię i paleografię.
Wikipedia
1. ogół cech, objawów właściwych danemu zjawisku;
2. w medycynie: ogół objawów właściwych jakiejś chorobie, stanowiący podstawę do jej zdiagnozowania
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) zespół cech charakterystycznych dla określonego, zwykle negatywnego, zjawiska w dziedzinie nauk ścisłych lub humanistycznych
(1.2) med. wet. zespół objawów charakterystycznych dla jakiejś choroby lub chorób
Wiktionary
Wikipedia
(1.1) Z tego więc punktu widzenia w obu porównywanych krajach najmniej korzystnym syndromem czynników jest wykształcenie podstawowe zarówno respondenta, jak i jego ojca (…).
(1.2) Materiał do badań bakteriologicznych stanowiły wymazy pobrane przy pomocy sterylnych wymazówek ginekologicznych z pochwy od macior z syndromem MMA (grupa I i II).
Wiktionary
rzecz. syndromatyczność ż.
przym. syndromatyczny
Wiktionary
(1.2) zespół chorobowy, zespół
Wiktionary
1. zarządca majątku przedsiębiorstwa postawionego w stan upadłości;
2. w niektórych państwach europejskich: przedstawiciel urzędu lub instytucji mający pełnomocnictwo do prowadzenia spraw przed sądem; także: radca prawny;
3. w miastach włoskich: burmistrz;
4. dawniej:
a) w starożytnej Grecji: obrońca sądowy;
b) w Polsce: urzędnik miejski lub funkcja w niektórych zakonach żebrzących
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) praw. osoba wyznaczona przez sąd do zarządzania majątkiem firmy, która ogłosiła upadłość
(1.2) adm. w niektórych państwach: przedstawiciel urzędu lub instytucji mający pełnomocnictwo do prowadzenia spraw przed sądem; także. radca prawny
(1.3) adm. w miastach włoskich: burmistrz
(1.4) adm. w dawnej Polsce: urzędnik gminy żydowskiej; także. funkcja w niektórych zakonach żebrzących
(1.5) adm. w starożytnych Atenach: członek kolegium mającego pod opieką interesy państwa i sprawy zmian prawa
Wiktionary
Syndyk – funkcja (ale nie zawód) polegająca na zarządzaniu majątkiem upadłego oraz dokonywaniu podziału funduszy między wierzycieli zgodnie z zasadami prawa upadłościowego. Syndyka ustanawia sąd w postanowieniu o ogłoszeniu upadłości.
W aktualnym stanie prawnym do pełnienia funkcji syndyka może zostać wyznaczona jedynie osoba fizyczna, która posiada pełną zdolność do czynności prawnych i licencję doradcy restrukturyzacyjnego wydawaną na zasadach i w trybie określonych w ustawie z dnia 15 czerwca 2007 r. o licencji doradcy restrukturyzacyjnego (Dz.U. z 2020 r. poz. 242), albo spółka handlowa, której wspólnicy ponoszący odpowiedzialność za zobowiązania spółki bez ograniczenia całym swoim majątkiem albo członkowie zarządu reprezentujący spółkę posiadają taką licencję. Dodatkowo, od 1 grudnia 2021 r., by pełnić funkcję syndyka należy posiadać konto doradcy restrukturyzacyjnego w systemie teleinformatycznym obsługującym postępowanie sądowe, tj. w Krajowym Rejestrze Zadłużonych (art. 157 ust. 1-2 p.u.).
Wikipedia
rzecz. syndykat mrz., syndykalizm mrz., syndykalista mos., syndykówka ż.
przym. syndykowski, syndykalistyczny, syndykalny
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) zdrobn. od syndykat
Wiktionary
(1.1) To nie syndykat, lecz tylko mały syndykacik.
Wiktionary
rzecz. syndykat m.
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) konsolidacja
Wiktionary
Syndykacja (ang. web syndication) – rozwiązanie stosowane w Internecie, wykorzystujące architekturę klient-serwer i służące do gromadzenia przez użytkownika (klienta) treści z wielu różnych źródeł (serwerów). Rolą serwera jest przygotowywanie i udostępnianie wybranych treści klientom. Głównymi technologiami, które wykorzystują syndykację są RSS i Atom.
Wikipedia
IPA: ˌsɨ̃ndɨˈkat͡sʲja, AS: sỹndykacʹi ̯a
Wiktionary
(1.1) syndykacja treści
Wiktionary
zwolennik syndykalizmu (kierunku w robotniczym ruchu związkowym)
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) polit. zwolennik syndykalizmu
Wiktionary
rzecz. syndykalizm mrz., syndykat mrz., syndyk mos.
przym. syndykalistyczny, syndykalny, syndykowski
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) odprzym. cecha tego, co jest syndykalistyczne; cecha tych, którzy są syndykalistyczni
Wiktionary
przym. syndykalistyczny
przysł. syndykalistycznie
Wiktionary
SJP.pl
przymiotnik relacyjny
(1.1) polit. odnoszący się do syndykalizmu, związany z syndykalizmem; taki, w którym panuje syndykalizm
(1.2) polit. związany z syndykalistą, dotyczący syndykalisty; właściwy syndykaliście
Wiktionary
rzecz. syndykalizm mrz., syndykalista mos., syndykat mrz., syndyk mos., syndykalistyczność ż.
przym. syndykalny, syndykowski
Wiktionary
kierunek w ruchu robotniczym, zakładający prymat celów ekonomicznych nad politycznymi i dominację związków zawodowych w życiu społecznym
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) polit. kierunek w ruchu robotniczym, zakładający prymat celów ekonomicznych nad politycznymi w walce o prawa proletariatu;
Wiktionary
Syndykalizm – powstały w XIX wieku kierunek w ruchu robotniczym, który zakładał prymat celów ekonomicznych nad politycznymi w walce proletariatu o swoje prawa. Zasadniczym narzędziem tej walki miały być związki zawodowe, a nie partie polityczne. W jego obrębie wyróżnić można dwa nurty: reformistyczny oraz rewolucyjny.
„Syndykalizm powstał we Francji jako bunt przeciw politycznemu socjalizmowi”.
Wikipedia
rzecz. syndykalista mos., syndykat mrz., syndyk mos.
przym. syndykalistyczny, syndykalny, syndykowski
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) odprzym. cecha tego, co jest syndykalne; cecha tych, którzy są syndykalni
Wiktionary
przym. syndykalny
przysł. syndykalnie
Wiktionary
→ syndykat; syndykatowy
SJP.pl
przymiotnik relacyjny
(1.1) ekon. związany z syndykatem, dotyczący syndykatu
Wiktionary
rzecz. syndykat mrz., syndykalizm mrz., syndykalista mos., syndyk mos., syndykalność ż.
przym. syndykalistyczny, syndykowski
Wiktionary
1. związek kilku przedsiębiorstw zawarty w celu dokonania wspólnego przedsięwzięcia;
2. związek zawodowy we Francji i w niektórych innych krajach
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) ekon. związek kilku przedsiębiorstw powołany dla wspólnego przedsięwzięcia
(1.2) społ. praw. związek zawodowy – we Francji, Hiszpanii i niektórych innych krajach
Wiktionary
Wikipedia
rzecz. syndyk mos./ż., syndykalizm mrz., syndykalista mos., syndykalistka ż., syndykacik mrz.
przym. syndykalny, syndykalistyczny, syndykowski
Wiktionary
(1.1) konsorcjum
Wiktionary
przymiotnik relacyjny
(1.1) praw. związany z syndykiem, dotyczący syndyka, właściwy syndykowi
Wiktionary
rzecz. syndyk mos., syndykat mrz., syndykalizm mrz., syndykalista mos.
przym. syndykalny, syndykalistyczny
Wiktionary
zasada głosząca, że wszystko co istnieje jest ciągłe
SJP.pl
zdrobnienie od: synek
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) zdrobn. od: syn
Wiktionary
(1.1) Matula nigdy nie zapomni o swoim syneczku.
Wiktionary
rzecz. syn m., synowa ż., synowiec m., synalek m., synuś m., synulek m., synek m., synal mos.
czas. usynowić dk., usynawiać ndk.
przym. synowski, synowy
Wiktionary
(1.1) synuś, synek
Wiktionary
1. mały syn;
2. poufale lub protekcjonalnie o chłopcu lub mężczyźnie; synuś
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) zdrobn. od: syn
(1.2) gw-pl|Śląsk Cieszyński, Górny Śląsk, Zaolzie. chłopiec, chłopak
Wiktionary
(1.1) Nasz synek ma dopiero dwa lata.
(1.2) To je marniok synek, raczyj nie chodzuj ś nim. → Chłopak ten jest utracjuszem, lepiej z nim nie przestawaj.
Wiktionary
IPA: ˈsɨ̃nɛk, AS: sỹnek
Wiktionary
rzecz. syn m., synowa ż., synowiec m., synalek m., syneczek m., synulek m., synuś m., synal mos.
czas. usynowić dk., usynawiać ndk.
przym. synowski, synowy
Wiktionary
(1.1) synuś
(1.2) bajtel
Wiktionary
figura stylistyczna, w której zastępuje się nazwę przedmiotu nazwą jego części (np. "dach" zamiast "dom"), pojęcie ogólne pojęciem o węższym zakresie (np. "wiersze" zamiast "poezja"), lub odwrotnie (np. "czworonóg" zamiast "pies"); ogarnienie
SJP.pl
Wikipedia
rozległe obniżenie w obrębie platformy kontynentalnej w kształcie niecki o łagodnie nachylonych zboczach
SJP.pl
Synekliza (syn- + gr. ékklisis 'odchylenie' od ekklínein 'łagodnie się wyginać') – część platformy prekambryjskiej, gdzie następuje obniżenie podłoża krystalicznego połączone z pełnymi miąższościami pokrywy osadowej. Najstarsze skały osadowe zalegające w syneklizie łagodnie opadają w kierunku centrum, natomiast najmłodsze zalegają poziomo, wzdłuż poziomu morza.
Wikipedia
ekolog badający zależności między populacjami lub biocenozami organizmów a ich środowiskiem życia
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) dział ekologii, zajmujący się badaniem grup organizmów (jako całości) w biocenozach oraz zależności między zbiorowiskami organizmów a ich siedliskiem
Wiktionary
Synekologia – dział ekologii zajmujący się badaniem struktury i funkcjonowania grup organizmów oraz wzajemne zależności między nimi a środowiskiem.
Podział ekologii na synekologię i autekologię ma obecnie znaczenie historyczne. Został zastąpiony przez podział na ekologię populacyjną i ekologię ewolucyjną (wchodzące w zakres ekologii gatunku).
Wikipedia
przym. synekologiczny
Wiktionary
dobrze płatna posada niewymagająca wielkiego wysiłku; intratna posada
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) dobrze płatna posada, która nie wymaga od zatrudnionego większego wysiłku
Wiktionary
(1.1) On nie szuka normalnej pracy, ale synekury, dzięki której sobie zarobi, ale się nie narobi.
Wiktionary
IPA: ˌsɨ̃nɛˈkura, AS: sỹnekura
Wiktionary
przym. synekuralny
Wiktionary
zdrobnienie od: synekura
SJP.pl
Wikipedia
czynnik wspomagający, wspierający, potęgujący działanie czegoś
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) chem. biol. związek chemiczny, który sam nie posiada dużej aktywności biologicznej, lecz dodany do pewnego preparatu wzmacnia jego skuteczność
Wiktionary
rzecz. synergetyka ż.
przym. synergetyczny
Wiktionary
Synergetyka (gr. „sin” – wspólny, „ergos” – działanie) – interdyscyplinarny kierunek naukowy mający na celu opis procesów samoorganizacji układów dynamicznych, w których lokalnie występuje zjawisko wzrostu miary wewnętrznej organizacji, czyli zmniejszanie się ich entropii.
Wikipedia
synergizm;
1. współdziałanie kilku czynników, np. leków, mięśni, potęgujące działanie;
2. w teologii katolickiej: doktryna teologiczna mówiąca o współdziałaniu łaski bożej i woli ludzkiej niezbędnych do zbawienia lub naprawy moralnej człowieka
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) książk. współdziałanie różnych czynników w celu osiągnięcia większego efektu niż suma efektów spowodowanych przez każde z tych czynników działających osobno; także zestawienie tych czynników
(1.2) farm. efekt współdziałania kilku leków wzajemnie potęgujących swoje działanie
Wiktionary
Synergia, synergizm, synergiczność, efekt synergiczny (z gr. συνεργία współpraca) – współdziałanie różnych czynników, którego efekt jest większy niż suma poszczególnych oddzielnych działań. Termin ten jest pojęciem ogólnym, mającym zastosowanie w wielu różnych dziedzinach. Poniżej podano tylko kilka przykładów.
Wikipedia
IPA: sɨ̃ˈnɛrʲɟja, AS: sỹnerʹǵi ̯a
Wiktionary
rzecz. synergiczność ż., synergizm m.
przym. synergiczny, synergetyczny, synergistyczny
przedr. syn-
Wiktionary
(1.1) efekt synergiczny
Wiktionary
jedna spośród siedmiu komórek wchodząca w skład woreczka zalążkowego u roślin okrytonasiennych
SJP.pl
Synergidy, komórki pomocnicze – dwie komórki należące do składającego się z trzech komórek aparatu jajowego. Znajdują się po bokach komórki jajowej, wraz z którą tworzą aparat jajowy, pełniący u okrytonasiennych funkcję rodni. Aparat ten tworzy się w woreczku zalążkowym roślin okrytonasiennych na biegunie mikropylarnym (bliżej okienka). Synergidy powstają wraz z komórką jajową, jądrami komórki centralnej i antypodami w wyniku serii trzech podziałów mitotycznych makrospory. Synergidy zazwyczaj żyją krótko i giną po zapłodnieniu komórki jajowej.
Wikipedia
synergia;
1. współdziałanie kilku czynników, np. leków, mięśni, potęgujące działanie;
2. w teologii katolickiej: doktryna teologiczna mówiąca o współdziałaniu łaski bożej i woli ludzkiej niezbędnych do zbawienia lub naprawy moralnej człowieka
SJP.pl
Wikipedia
w językoznawstwie: błąd w konstrukcji składniowej spowodowany kierowaniem się przez osobę ją tworzącą kategoriami logiczno-znaczeniowymi, a nie normami gramatycznymi
SJP.pl
w psychologii: osoba kojarząca ze sobą wrażenia odbierane przez różne zmysły, np. zapachy ze smakami, dźwięki z kolorami; synestetyk
SJP.pl
w psychologii: osoba kojarząca ze sobą wrażenia odbierane przez różne zmysły, np. zapachy ze smakami, dźwięki z kolorami; synesteta
SJP.pl
1. w psychologii: zdolność kojarzenia ze sobą wrażeń odbieranych przez różne zmysły, np. zapachów ze smakami, dźwięków z kolorami
2. w literaturze: środek stylistyczny polegający na przypisywaniu jakiemuś zmysłowi wrażeń odbieranych innym zmysłem
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) stan, w którym wrażenia zmysłowe odbierane przez jeden zmysł towarzyszą również doznaniom charakterystyczne dla innych zmysłów;
Wiktionary
Synestezja (gr. συναίσθησις synaísthēsis „równoczesne postrzeganie”, od σύν sýn „razem” i αἴσθησις aísthēsis „poznanie poprzez zmysły”) – stan lub zdolność, w której doświadczenia jednego zmysłu (np. wzroku) wywołują również doświadczenia charakterystyczne dla innych, na przykład odbieranie niskich dźwięków wywołuje wrażenie miękkości, barwa niebieska odczuwana jest jako chłodna, obraz litery lub cyfry budzi skojarzenia kolorystyczne itp.
Wikipedia
przym. synestezyjny
Wiktionary
w psychologii: związany z synestezją, zjawiskiem powstawania dodatkowego, równoległego wrażenia towarzyszącego wrażeniu wywołanemu przez bodziec działający tylko na jeden zmysł, inny aniżeli ten, który zwykle wywołuje to dodatkowe wrażenie
SJP.pl
przymiotnik
(1.1) dotyczący synestezji
Wiktionary
rzecz. synestezja ż.
Wiktionary
skrót od: syngaleski
SJP.pl
dotyczący Syngalezów (narodu zamieszkującego Sri Lankę), charakterystyczny dla Syngalezów
SJP.pl
przymiotnik relacyjny
(1.1) związany z Syngalezami, dotyczący Syngalezów
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(2.1) jęz. język syngaleski;
Wiktionary
rzecz. Syngalez m., Syngalezka ż.
Wiktionary
członek ludu zamieszkującego Cejlon
SJP.pl
lud zamieszkujący Cejlon
SJP.pl
Syngalezi – naród zamieszkujący głównie południe Sri Lanki. Posługują się językiem syngaleskim z rodziny języków indoaryjskich – przybyli na Lankę z północy subkontynentu indyjskiego około IV wieku p.n.e. Główną religią wśród nich jest buddyzm.
Wikipedia
członkini ludu zamieszkującego Cejlon
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) etn. przedstawicielka narodu zamieszkującego południe wyspy Cejlon i posługującego się językiem syngaleskim;
Wiktionary
(1.1) Kobiety – Syngalezki i Tamilki – wyróżniały się błyszczącymi kolczykami i bransoletami.
Wiktionary
rzecz. syngaleski mrz.
:: fm. Syngalez mos.
przym. syngaleski
Wiktionary
w biologii: proces łączenia się gamet w zygotę; zapłodnienie
SJP.pl
Syngamia – proces zapłodnienia w rozmnażaniu płciowym u roślin i grzybów, polegający na łączeniu się gamet. Obejmuje on zlewanie się cytoplazmy obydwu gamet (plazmogamia) oraz łączenie się ich jąder (kariogamia).
U grzybów wyższych syngamia odbywa się w dwóch etapach – najpierw w wyniku plazmogamii powstają dwujądrowe komórki, które dzieląc się dają początek dwujądrowej grzybni, a zlanie się jąder zachodzi dopiero po szeregu podziałach komórkowych.
Wikipedia
syngiel, singel, singiel; rzadko:
1. pojedyncza gra między dwoma zawodnikami w tenisie;
2. płyta winylowa z nagraniem jednego tylko utworu; płyta kompaktowa z jakimś przebojem;
3. jedyna karta w danym kolorze otrzymana przy rozdaniu; singleton, syngielton, singelton;
4. człowiek żyjący w pojedynkę
SJP.pl
Singel, singiel, SP (od ang. Short Play) – krótkie wydawnictwo muzyczne, zawierające jeden lub więcej utworów, zazwyczaj zapowiadające i promujące album, z którego pochodzi tytułowy utwór na singlu.
Wikipedia
singel; singiel
1. pojedyncza gra między dwoma zawodnikami w tenisie;
2. płyta winylowa z nagraniem jednego tylko utworu; płyta kompaktowa z jakimś przebojem;
3. jedna karta w danym kolorze; singleton, singelton, syngielton, singiel, singel;
4. człowiek żyjący w pojedynkę
SJP.pl
Singel, singiel lub syngiel może odnosić się do:
Wikipedia
kobieta żyjąca w pojedynkę; singielka, singelka
SJP.pl
jedyna karta w danym kolorze otrzymana przy rozdaniu; singiel, syngiel, singel, singleton, singelton
SJP.pl
zawodnik (np. tenisista) grający w singlu; singlista
SJP.pl
przymiotnik od: syngiel (singiel, singel), zwykle w znaczeniu gry (np. para synglowa), płyty (np. wersja synglowa) lub karty (np. figura synglowa); singlowy
SJP.pl
roślina z rodziny obrazkowatych; zroślicha
SJP.pl
Wikipedia
minerał klasy symetrii podwójnej piramidy rombowej
SJP.pl
Synharmonizm – obowiązująca w niektórych językach tureckich reguła, zgodnie z którą cały wyraz ulega ujednoliceniu pod względem dystynktywnych cech fonologicznych. A zatem, obok harmonii samogłosek, także i spółgłoski wyrazu są identyczne w zakresie palatalizacji i labializacji. Podobnie jak harmonia wokaliczna synharmonizm służy wyznaczeniu granicy wyrazu.
Wikipedia
najwyższy żydowski trybunał w starożytnej Judei; sanhedryn
SJP.pl
roślina z rodziny gesneriowatych, dziko rosnąca w Brazylii
SJP.pl
ekspresywnie: syn; synulek, syncio, syńcio, synuś
SJP.pl
wklęsła część fałdu skorupy ziemskiej mająca wnętrze zbudowane ze skał najmłodszych; łęk
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) geol. wklęsły fałd warstw skalnych;
Wiktionary
Synklina, łęk (gr. sýn razem i klínein nachylać) – w geologii wklęsły fałd. W jądrze synkliny znajdują się warstwy najmłodsze, a na zewnątrz (na tzw. skrzydłach) najstarsze.
Wikipedia
(1.1) W jądrze synkliny znajdują się warstwy najmłodsze, a na zewnątrz (na tzw. skrzydłach) najstarsze.
Wiktionary
rzecz. geosynklina ż., synklinorium n.
przym. synklinalny
przysł. synklinalnie
Wiktionary
(1.1) łęk, niecka
Wiktionary
przysłówek
(1.1) geol. w sposób synklinalny
Wiktionary
(1.1) Skały osadowe są wygięte synklinalnie i dodatkowo poprzemieszczane na liniach uskoków.
Wiktionary
rzecz. synklina ż.
przym. synklinalny
Wiktionary
przymiotnik od: synklina (wklęsła część fałdu skorupy ziemskiej mająca wnętrze zbudowane ze skał najmłodszych; łęk), np. fałd synklinalny; łękowy
SJP.pl
przymiotnik relacyjny
(1.1) geol. związany z synkliną, dotyczący synkliny
Wiktionary
rzecz. synklina ż.
przysł. synklinalnie
Wiktionary
obszar obniżony w stosunku do otoczenia, zbudowany z szeregu mniejszych fałdów oddzielonych niskimi siodłami
SJP.pl
Synklinorium – ciąg fałdów składających się z synklin i oddzielających je wąskich antyklin, tworzących razem strukturę wklęsłą (których obwiednia, przynajmniej górna, jest wklęsła ku górze).
Synklinorium stanowią np. część środkowa i południowo-wschodnia Pamiru, niecka śródsudecka, niecka północnosudecka, Niecka Nidziańska, Doły Jasielsko-Sanockie.
Wikipedia
1. przesunięcie akcentu na dźwięk nieakcentowany;
2. zanik jednej lub kilku głosek wewnątrz wyrazu
SJP.pl
Wikipedia
w muzyce: mający synkopy; synkopowy
SJP.pl
związany z synkopą
SJP.pl
połączenie, pomieszanie różnych czynników, wartości, kultur
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) zespolenie elementów w jedną całość
(1.2) hist. filoz. pojęcie zmieszania pierwiastków (ziemi, wody, ognia i powietrza) w określonych proporcjach, które tworzą materię i organizmy
(1.3) jęz. fuzja dwóch lub więcej segmentów fonologicznych (głosek, sylab), które pierwotnie były wymawiane oddzielnie, a z czasem zlały się w jeden element dźwiękowy lub morfologiczny
Wiktionary
(1.1) Charakter człowieka to synkrazja temperamentu i doświadczenia.
Wiktionary
przysłówek
(1.1) w sposób synkretyczny
Wiktionary
rzecz. synkretyzm m., synkretyczność ż.
przym. synkretyczny
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) odprzym. cecha tego, co jest synkretyczne
Wiktionary
rzecz. synkretyzm m.
przym. synkretyczny
przysł. synkretycznie
Wiktionary
SJP.pl
przymiotnik
(1.1) taki, który łączy w jedną całość różne, czasami przeczące sobie, elementy
Wiktionary
przysł. synkretycznie
rzecz. synkretyczność ż., synkretyzm m.
Wiktionary
1. łączenie w jedną całość różnych, często sprzecznych, koncepcji lub idei filozoficznych, religijnych; eklektycyzm;
2. współistnienie takich elementów w religii lub filozofii;
3. w językoznawstwie:
a) identyczność kształtu dwóch (lub więcej) form wyrazowych tego samego wyrazu (np. wyraz "muzeum" cechuje synkretyzm wszystkich form w liczbie pojedynczej);
b) wielofunkcyjność formy lub końcówki fleksyjnej, np. -ść w słowie "wielofunkcyjność" - tworzenie rzeczownika odprzymiotnikowego, a w słowie "pość" - tworzenie trybu rozkazującego;
4. w psychologii: postrzeganie pewnych rzeczy lub zjawisk całościowo, bez wyodrębniania poszczególnych części, spowodowane brakiem zdolności do analizy i syntezy
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) łączenie w jedną całość różnych elementów
Wiktionary
Synkretyzm (gr. συγκρητισμός, synkrētismós 'sojusz miast kreteńskich') – połączenie różnych, często rozbieżnych i sprzecznych poglądów; wyznawanie zasad lub wierzeń obejmujących odległe od siebie elementy pozornie lub rzeczywiście wzajemnie sprzecznych.
Wikipedia
przym. synkretyczny
przysł. synkretycznie
rzecz. synkretyczność ż.
Wiktionary
porównujący, zestawiający, przeciwstawiający
SJP.pl
zabójca własnego syna
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) książk. zabójca własnego syna
Wiktionary
(1.1) Proces Czesława H., którego prokuratura oskarżyła o zabicie syna Sebastiana, zaczął się wczoraj w łódzkim Sądzie Okręgowym. Synobójcy grozi dożywocie.
Wiktionary
rzecz. synobójstwo n.
:: fż. synobójczyni ż.
przym. synobójczy
Wiktionary
zabicie własnego syna
SJP.pl
zjazd duchowieństwa; w niektórych religiach - kościelny urząd kolegialny
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) adm. kośc. zebranie przedstawicieli duchowieństwa i świeckich w kościołach chrześcijańskich
(1.2) adm. kośc. w prawosławiu: stała rada biskupów
Wiktionary
Synod (z gr. Σύνοδος — zebranie, koniunkcja ciał niebieskich) – okazjonalne zgrupowanie przedstawicieli duchowieństwa i świeckich w kościołach chrześcijańskich.
Wikipedia
(1.1) Biskup diecezjalny może wezwać na synod diecezjalny w charakterze członków także innych, czy to duchownych, czy członków instytutów życia konsekrowanego, czy wiernych świeckich.
Wiktionary
IPA: ˈsɨ̃nɔt, AS: sỹnot
Wiktionary
czas. synodować ndk.
przym. synodalny, synodowy, synodyczny
Wiktionary
aktywny udział wszystkich wiernych w życiu i misji Kościoła
SJP.pl
przymiotnik relacyjny
(1.1) rel. dotyczący synodu, związany z synodem
Wiktionary
(1.1) Zgodnie z postanowieniami synodalnymi z 1257 r. od śląskiego duchowieństwa wymagano znajomości języka polskiego.
Wiktionary
przym. synodowy
rzecz. synod mrz.
Wiktionary
1. duchowny biorący udział w synodzie (zjeździe duchowieństwa);
2. członek synodu (stałej rady biskupów)
SJP.pl
przymiotnik
(1.1) zob. synodalny.
Wiktionary
rzecz. synod mrz.
przym. synodalny
Wiktionary
duchowny uczestniczący w synodzie
SJP.pl
ptak z rodziny gołębiowatych
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) ornit. średniej wielkości ptak z rodzaju Streptopelia z rodziny gołębiowatych;
(1.2) ornit. nazwa systematyczna|Streptopelia risoria|ref=tak., gatunek ptaka z rodziny gołębiowatych
(1.3) ornit. ptak z gatunku synogarlica (1.2)
Wiktionary
(1.1) Czego symbolem jest synogarlica w locie?
(1.3) Synogarlice dożywają nawet 12 lat.
(1.3) Dziadkowe synogarlice wygrały kilka konkursów.
Wiktionary
rzecz. synogarliczka ż.
przym. synogarliczy
Wiktionary
zdrobnienie od: synogarlica
SJP.pl
Synoikia, synoikizm (od greckich słów syn – wspólny, oikos – dom) – współdomownictwo, zależność protekcjonistyczna pomiędzy różnymi gatunkami organizmów, spośród których jeden z nich osiedla się w gniazdach lub innych konstrukcjach drugiego.
Wikipedia
Synojkizm (od gr. synojkismós – „współżycie”) – proces połączenia odrębnych osad w jeden organizm państwowy, polis, które występował w starożytnej Grecji.
Zjawisko synojkizmu pojawiło się w epoce archaicznej, kiedy nastąpił zanik ustroju rodowego. Występowało potem w kolejnych okresach dziejów antycznej Grecji i odegrało istotną rolę w formowaniu części poleis, szczególnie tych o większym terytorium. Łączyły się zarówno osady wiejskie, jak i miasta, często proces ten wiązał się z przemieszczeniami ludności.
Wikipedia
1. wyraz mający takie samo lub podobne znaczenie co inny wyraz, np. auto i samochód; bliskoznacznik, wyraz bliskoznaczny;
2. przenośnie: symbol, odpowiednik czegoś, np. Zachód jako synonim nowoczesności
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) jęz. wyraz lub dłuższe określenie równoważne znaczeniowo innemu lub o podobnym znaczeniu; bliskoznacznik
(1.2) odpowiednik czegoś lub coś oznaczającego cechę
Wiktionary
Synonim (gr. συνώνυμος – „równoimienny”) – wyraz lub dłuższe określenie równoważne znaczeniowo innemu (równoznacznik) lub na tyle zbliżone, że można nim zastąpić to drugie w odpowiednim kontekście (bliskoznacznik). Zjawisko synonimii może dotyczyć konstrukcji składniowych (mówić wiersz – mówić wierszem), form morfologicznych (profesorowie – profesorzy) i leksemów (auto – samochód).
Wikipedia
(1.1) Synonimy mogą mieć różnice w znaczeniu w zależności od kontekstu.
(1.2) Jeżdżenie mercedesem jest synonimem bogactwa.
Wiktionary
IPA: sɨ̃ˈnɔ̃ɲĩm, AS: sỹnõńĩm
Wiktionary
rzecz. synonimia ż., synonimiczność ż.
przym. synonimiczny
przysł. synonimicznie
Wiktionary
(1.1) równoznacznik, bliskoznacznik, wyraz bliskoznaczny
(1.2) symbol, ikona
Wiktionary
podobieństwo znaczeń; bliskoznaczność, synonimiczność
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) jęz. bliskoznaczność wyrazów
(1.2) jęz. figura retoryczna polegająca na nagromadzeniu określeń synonimicznych;
Wiktionary
Wikipedia
rzecz. synonim mrz., synonimiczność ż.
przym. synonimiczny
Wiktionary
(1.1) bliskoznaczność, równoznaczność, synonimiczność
Wiktionary
przysłówek
(1.1) w sposób synonimiczny
Wiktionary
rzecz. synonim m., synonimiczność ż.
przym. synonimiczny
Wiktionary
podobieństwo znaczeń; bliskoznaczność, synonimia
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) odprzym. cecha tego, co jest synonimiczne
Wiktionary
rzecz. synonim m., synonimia ż.
przym. synonimiczny
przysł. synonimicznie
Wiktionary
mający to samo lub zbliżone znaczenie; bliskoznaczny
SJP.pl
przymiotnik
(1.1) jęz. od: synonim; bliskoznaczny
Wiktionary
(1.1) Te wyrażenia są synonimiczne, nie ma sensu się powtarzać.
Wiktionary
IPA: ˌsɨ̃nɔ̃ɲĩˈmʲit͡ʃnɨ, AS: sỹnõńĩmʹičny
Wiktionary
rzecz. synonimia ż., synonim, synonimiczność
przysł. synonimicznie
Wiktionary
(1.1) bliskoznaczny, równoważny
Wiktionary
1. dział leksykologii zajmujący się synonimami;
2. nagromadzenie synonimów
SJP.pl
bliskoznaczny
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna
(1.1) geogr. adm. miasto w północnej Turcji, port nad Morzem Czarnym;
Wiktionary
Synopa (tur. Sinop, gr. Σινώπη, łac. Sinope) – miasto w północnej Turcji, nad Morzem Czarnym, ośrodek administracyjny prowincji Synopa. Port handlowy i rybacki a także kąpielisko morskie. W 2022 roku w mieście mieszkało 57 404 mieszkańców. Miasto leży na pograniczu historycznych krain Paflagonii i Pontu.
Wikipedia
(1.1) Mieszkaniem Diogenesa z Synopy była beczka.
Wiktionary
przym. synopski
Wiktionary
zestawienie tekstów 3 lub 4 pierwszych Ewangelii w równoległych kolumnach
SJP.pl
Synopsa – forma publikacji zestawiająca ze sobą teksty paralelne z różnych dzieł literackich. Stanowi podstawowe narzędzie porównywania podobnych tekstów. Synopsy stosowane są najczęściej w biblistyce, choć nie ograniczone do tekstów biblijnych i chrześcijańskich.
Wikipedia
zbiór artykułów o wspólnym temacie lub szkic scenariusza filmowego
SJP.pl
przymiotnik relacyjny
(1.1) związany z Synopą, dotyczący Synopy
Wiktionary
rzecz. Synopa ż.
Wiktionary
kobieta zajmująca się opracowywaniem prognoz pogodowych
SJP.pl
SJP.pl
przymiotnik
(1.1) taki, który umożliwia porównanie dając pogląd na wszystkie części złożonej całości
(1.2) meteorol. związany z synoptyką, z prognozowaniem pogody
Wiktionary
(1.1) (…) synoptyczny wgląd w całość, bynajmniej nie jest czymś oddzielonym od aktu bezpośredniego postrzegania, także zmysłowego, ani od samego myślenia.
(1.2) Na większości stacji synoptycznych odnotowane miesięczne sumy opadów były zdecydowanie poniżej normy wieloletniej.
Wiktionary
rzecz. synoptyka ż., synoptyk m.
przysł. synoptycznie
Wiktionary
(1.1) poglądowy, przekrojowy
(1.2) pogodowy, meteorologiczny
Wiktionary
1. meteorolog zajmujący się opracowywaniem prognoz pogodowych;
2. tylko w liczbie mnogiej: trzej ewangeliści - Marek, Mateusz i Łukasz, przedstawiający podobne fakty z życia Chrystusa
SJP.pl
1. dział meteorologii zajmujący się analizą procesów atmosferycznych w celu opracowania prognoz pogody;
2. łączenie w jednej kompozycji kilku wydarzeń rozgrywających się w różnym miejscu i czasie; kompozycja symultaniczna, symultanizm, symultaneizm
SJP.pl
Meteorologia synoptyczna (również synoptyka) – dział meteorologii zajmujący się analizowaniem stanu atmosfery i prognozowaniem pogody.
Wikipedia
wrodzony zrost kości powstały wskutek zaburzenia w tworzeniu się szczelin stawowych; kościozrost
SJP.pl
rzadko: bycie czyimś synem
SJP.pl
żona syna
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) żona syna
Wiktionary
Relacja rodzinna (także relacja lub stosunek genealogiczny; pot. nazwa lub rodzaj pokrewieństwa i powinowactwa, nazewnictwo, nazwy członków rodziny) – nazwa i rodzaj stosunku zachodzącego między dwiema osobami należącymi do tej samej rodziny, a wynikającego z faktu filiacji i koicji (w genealogii) lub – szerzej – z pokrewieństwa i powinowactwa (w pozostałych naukach). Na relację taką mają również wpływ stopień pokrewieństwa i powinowactwa (pierwszy, drugi, trzeci itd.), różnica pokoleń oraz linia pokrewieństwa i powinowactwa (prosta i boczna, wstępna i zstępna). Relacje rodzinne oblicza się od jednej osoby, którą w genealogii można nazywać probantem, do innego członka jej rodziny.
Wikipedia
(1.1) Zawsze mogę liczyć na moją synową.
Wiktionary
IPA: sɨ̃ˈnɔva, AS: sỹnova
Wiktionary
rzecz. syn m., synek m., synowiec m., synuś mos., synal mos., syneczek mos., synulek mos., synalek mos., synowica ż.
przym. synowy, synowski
Wiktionary
(1.1) starop|snecha., starop|sneszka., starop|niewiastka.; gw-pl|Górny Śląsk|niewiastka.;
Wiktionary
usunięcie zmienionej błony maziowej w obrębie stawu lub ścięgna
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) med. wycięcie błony maziowej;
Wiktionary
Synowektomia – operacja chirurgiczna polegająca na usunięciu zmienionej błony maziowej w obrębie stawu lub ścięgna. Operacje tego typu najczęściej wykonywane są w przebiegu reumatoidalnego zapalenia stawów. Są też leczeniem z wyboru w przypadku barwnikowego kosmkowo-guzkowego zapalenia błony śluzowej stawów oraz chrzęstniakowatości maziówki.
Wikipedia
(1.1) Bożena miała przedwczoraj synowektomię prawego kolana i teraz ją to pobolewa.
Wiktionary
IPA: ˌsɨ̃nɔvɛkˈtɔ̃mʲja, AS: sỹnovektõmʹi ̯a
Wiktionary
dawniej: córka brata; bratanka, bratanica
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) stpol. wnuczka
(1.2) stpol. siostra matki
(1.5) stpol. pasierbica
Wiktionary
rzecz. syn m., synowa ż., synowiec m.
Wiktionary
(1.1) wnuczka, stpol. wnęka, wnuka, wnukiew
(1.2) ciotka, stpol. ciotka po matce
(1.4) stpol. niewiastka
(1.5) pasierbica, stpol. pasirzbica, pasirbica
Wiktionary
dawniej: pieszczotliwie o synowicy (córce brata)
SJP.pl
dawniej: syn brata; bratanek
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) stpol. syn rodzonego brata lub rodzonej siostry
(1.2) stpol. brat matki
(1.3) stpol. syn brata lub siostry dziadka
(1.4) stpol. pasierb
Wiktionary
Osoby o tym nazwisku:
Wikipedia
(1.1) A że własnych dzieci nie miał, cały majątek zostawił synowcowi.
(1.1) Szabel nam nie zabraknie, szlachta na koń wsiędzie, • Ja z synowcem na czele i? – jakoś to będzie!
Wiktionary
IPA: sɨ̃ˈnɔvʲjɛt͡s, AS: sỹnovʹi ̯ec
Wiktionary
rzecz. synowica ż., syn m., synek m., synowa ż., synuś mos., syneczek mos., synal mos., synulek mos., synalek mos.
przym. synowy, synowski
Wiktionary
(1.1) bratanek, stpol. brataniec, siostrzeniec
(1.2) wuj, wujec
(1.4) pasirzb, pasirb
Wiktionary
przymiotnik dzierżawczy
(1.1) syna, należący do syna
Wiktionary
(1.1) Cichego synowskiego płaczu po nocy nic nie mogło zagłuszyć.
Wiktionary
rzecz. syn m., synek m., synuś m., synowiec m., synowa ż., usynowienie n., syneczek mos., synal mos., synulek mos., synalek mos.
czas. usynowić dk.
przym. synowy
Wiktionary
(1.1) daw. synowy
Wiktionary
przymiotnik dzierżawczy
(1.1) daw. syna, należący do syna, związany z synem
Wiktionary
(1.1) Tylko jedna pani Salomea będzie patrzeć się jeszcze długo w portret synowy na ścianie.
Wiktionary
rzecz. syn m., synek m., synuś m., synowiec m., synowa ż., usynowienie n., syneczek mos., synal mos., synulek mos., synalek mos.
czas. usynowić dk.
przym. synowski
Wiktionary
1. synsepal słodki - krzew pochodzący z Afryki Zachodniej;
2. mały czerwony owoc tego krzewu, zawierający mirakulinę (związek zmieniający smak kwaśny i słony na słodki)
SJP.pl
Synsepal (Synsepalum) – rodzaj roślin z rodziny sączyńcowatych. Obejmuje 29–36 gatunków. Rosną one w Afryce Równikowej. Znaczenie ekonomiczne ma zwłaszcza jeden gatunek – synsepal słodki S. dulcificum zawierający mirakulinę nadającą kwaśnym i słonym potrawom słodki smak, dodatkowo powodującą zmniejszenie apetytu.
Wikipedia
odcinek tekstu złożony z wyrazów połączonych ze sobą związkiem składniowym
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) jęz. grupa powiązanych gramatycznie i syntaktycznie słów, które mogą stanowić część zdania, np. podmiot, przydawkę, orzeczenie albo samodzielnie tworzą zdania bądź równoważniki zdań;
Wiktionary
Syntagma (z gr. σύνταγμα) – fraza, grupa słów, gramatycznie i syntaktycznie powiązanych, które mogą stanowić część zdania (np. podmiot, przydawka, orzeczenie) lub też samodzielnie tworzą zdania oraz równoważniki zdań. Termin ten został wprowadzony przez Ferdinanda de Saussure’a.
Syntagma składa się ze słowa głównego i pozostałych elementów, które są mu podporządkowane. Dla frazy nominalnej słowem głównym jest rzeczownik.
Wikipedia
składnia.
kolokacje.
synonimy.
antonimy.
hiperonimy.
hiponimy.
holonimy.
meronimy.
pokrewne.
rzecz. Syntagma ż.
przym. syntagmatyczny
frazeologia.
etymologia.
(1.1) etym|gr|σύνταγμα. → konstytucja
uwagi.
tłumaczenia.
* angielski: (1.1) syntagma, syntagm
* baskijski: (1.1) sintagma
* bułgarski: (1.1) синтагма ż.
* francuski: (1.1) syntagme m.
* hiszpański: (1.1) sintagma m.
* niemiecki: (1.1) Syntagma n.
* nowogrecki: (1.1) σύνταγμα n.
* rosyjski: (1.1) синтагма ż.
* słowacki: (1.1) syntagma ż.
* ukraiński: (1.1) синтагма ż.
źródła.
== syntagma (język angielski.) ==
wymowa.
RP. enPR|sĭntăgʹmə., IPA|sɪnˈtæɡmə. X-SAMPA|sIn"t{gm@.
znaczenia.
rzeczownik
(1.1) jęz. syntagma
odmiana.
przykłady.
Wiktionary
IPA: sɨ̃nˈtaɡma, AS: sỹntagma
Wiktionary
rzecz. Syntagma ż.
przym. syntagmatyczny
Wiktionary
Syntagmata (gr. liczba mnoga od sýntagma (σύνταγμα) 'zestawienie') (łac. Statuta Regni Poloniae) – najstarszy drukowany zbiór prawa ziemskiego w języku łacińskim z 1487 roku.
Dzieło zostało wydrukowane w Lipsku w drukarni Konrada Kachelofena. Zawiera Statuty Kazimierza Wielkiego, statut warcki, statuty nieszawskie, statut nowokorczyński. Książka składała się z około 56 kart formatu quarto.
Wikipedia
1. nauka o budowie zdań i związków wyrazowych; składnia
2. klasa, w której uczono składni w dawnych szkołach polskich
SJP.pl
Syntaktyka, składnia (gr. σύνταξις sýntaxis – „porządek, szyk”, συντακτικός syntaktikós – „porządkujący”) – dział językoznawstwa, który zajmuje się budową wypowiedzeń.
Syntaktyka (w ujęciu tradycyjnym) bada takie zjawiska jak funkcje wyrazów w zdaniu (funkcja podmiotu, orzeczenia, dopełnienia itd.), zależności między wyrazami w zdaniu (np. związek zgody, związek rządu, związek przynależności) czy szyk wyrazów w wypowiedzeniu.
Wikipedia
w językoznawstwie: składniowy
SJP.pl
przymiotnik
(1.1) dotyczący syntaktyki
Wiktionary
rzecz. syntaktyka ż.
Wiktionary
1. dział zajmujący się stosunkami między znakami należącymi do jakiegoś języka;
2. dział gramatyki zajmujący się budową wypowiedzeń; składnia
SJP.pl
Wikipedia
garbnik syntetyczny odznaczający się właściwościami zbliżonymi do garbników roślinnych
SJP.pl
enzym katalizujący reakcje syntezy
SJP.pl
Syntazy – grupa enzymów katalizujących wszelkie reakcje syntezy.
Do roku 1984 termin ten ograniczony był do enzymów katalizujących reakcje bez udziału trójfosforanów nukleozydów (NTP), na przykład ATP (w odróżnieniu od syntetaz wymagających towarzyszącej hydrolizy NTP). W roku 1984 Międzynarodowa Unia Biochemii i Biologii Molekularnej zarekomendowała rozszerzenie znaczenia nazwy „syntazy” na wszystkie enzymy katalizujące syntezę oraz zmianę nazwy „syntetazy” na „ligazy” (dla uniknięcia mylącego podobieństwa nazw).
Wikipedia
przymiotnik relacyjny
(1.1) chem. dyspersyjny, zawiesinowy
Wiktionary
wrodzona znajomość zasad moralnych; synderesis
SJP.pl
enzym biorący udział w biosyntezie; ligaza
SJP.pl
Ligazy, syntetazy (EC 6) – klasa enzymów katalizujących powstawanie wiązań chemicznych między cząsteczkami, przy wykorzystaniu do tego energii pochodzącej z hydrolizy ATP.
Ligazy dzielą się na podklasy według klasyfikacji numerycznej EC, w zależności od typu tworzonego wiązania (C−O, C−S, C−N lub C−C). Ligazy DNA uczestniczą w łączeniu nici kwasu deoksyrybonukleinowego, karboksylaza pirogronianowa katalizuje przyłączenie dwutlenku węgla do anionu pirogronianowego – tworzenie szczawiooctanu. Ich działanie można przedstawić ogólnie jako: A + B → AB.
Wikipedia
przysłówek
(1.1) w sposób syntetyczny, sztucznie
Wiktionary
rzecz. syntetyk m., synteza ż.
przym. syntetyczny
czas. syntetyzować
Wiktionary
1. zespalający, łączący w jedną całość;
2. uogólniający, całościowy;
3. w chemii: będący efektem syntezy;
4. tworzywo syntetyczne - tworzywo sztuczne uzyskane na drodze polimeryzacji lub polikondensacji
SJP.pl
przymiotnik
(1.1) taki, który łączy w całość dane elementy, ogarnia coś całościowo; uogólniający
(1.2) taki, który jest sztucznie osiągany poprzez syntezę
Wiktionary
(1.1) Celem niniejszej pracy jest właśnie próba syntetycznego omówienia takich związków.
Wiktionary
IPA: ˌsɨ̃ntɛˈtɨt͡ʃnɨ, AS: sỹntetyčny
Wiktionary
rzecz. biosynteza ż., synteza ż., syntetyczność ż., syntezator m., syntetyk mrz.
czas. syntetyzować ndk., zsyntetyzować ndk.
przysł. syntetycznie
Wiktionary
(1.1) ogólny, całościowy
(1.2) sztuczny, chemiczny
Wiktionary
1. produkt otrzymywany sztucznie w wyniku syntezy chemicznej;
2. sztuczny, syntetyczny materiał ubraniowy;
3. utwór muzyczny skomponowany przy użyciu syntezatora
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) produkt syntetyczny, produkt otrzymany syntetycznie w wyniku działania procesów chemicznych
Wiktionary
Syntetyk to wytwór syntetyczny (sztuczny), otrzymany w procesie syntezy, niewystępujący w naturze.
Zobacz też:
Wikipedia
rzecz. synteza ż., syntetyzowanie n., syntezator mrz.
czas. syntetyzować ndk.
przym. syntetyczny
przysł. syntetycznie
Wiktionary
osoba posługująca się metodą syntezy
SJP.pl
syntezator, syntetyzer, syntezer;
1. urządzenie elektroniczne do wytwarzania i przetwarzania dźwięków;
2. instrument muzyczny do wykonywania muzyki elektronicznej
SJP.pl
syntezator, syntetyzator, syntezer;
1. urządzenie elektroniczne do wytwarzania i przetwarzania dźwięków;
2. instrument muzyczny do wykonywania muzyki elektronicznej
SJP.pl
Syntetyzm (z gr. sýnthesis ‘zestawienie’ od syn- 'współ-' i thésis ‘położenie; postawienie; twierdzenie’) – nurt w malarstwie zapoczątkowany pod koniec XIX wieku przez Paula Gauguina i kontynuowany przez malarzy skupionych wokół szkoły z Pont-Aven. Polegał na uproszczeniu form i malowaniu płaskimi plamami barwnymi, które często otaczano konturem (cloisonizm). Syntetyzm wpłynął m.in. na sztukę nabistów.
Nazwę wprowadził krytyk sztuki Édouard Dujardin.
Wikipedia
syntezować;
1. łączyć różne elementy w jedną całość;
2. przechodzić od szczegółów do ogólnych wniosków; ujmować w całość;
3. w chemii: otrzymywać jakąś substancję chemiczną przez połączenie prostszych substratów w bardziej złożony związek; dokonywać syntezy;
4. w elektronice: tworzyć obraz lub dźwięk z sygnałów elektrycznych
SJP.pl
czasownik przechodni niedokonany (dk. zsyntetyzować)
(1.1) łączyć wiele różnych elementów w jedną całość lub przechodzić od szczegółów do uogólnień
(1.2) chem. otrzymywać jakąś substancję chemiczną przez syntezę
(1.3) elektr. przetwarzać sygnały elektryczne będące nośnikiem obrazu lub dźwięku na odpowiadające im efekty optyczne lub dźwiękowe
Wiktionary
IPA: ˌsɨ̃ntɛtɨˈzɔvat͡ɕ, AS: sỹntetyzovać
Wiktionary
rzecz. synteza ż., syntetyk m., syntetyczność ż., syntezator m., syntetyzowanie n.
czas. zsyntetyzować dk.
przym. syntetyczny
przysł. syntetycznie
Wiktionary
1. łączenie różnych elementów w całość;
2. wynik połączenia różnych elementów w całość; suma;
3. łączenie się substancji prostych w złożone
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) połączenie wielu różnych elementów w całość, całościowe ujęcie zagadnienia
(1.2) chem. reakcja chemiczna łączenia się substancji prostych w złożone
(1.3) liter. przedstawienie czegoś w sposób całościowy, ale zwięzły, z uwzględnieniem tylko najważniejszych składników
(1.4) filoz. ostatnia z trzech faz rozwoju rzeczywistości w koncepcji filozoficznej Hegla
Wiktionary
Synteza (z gr. σύνθεσις synthesis, „zgoda”, od συντιθέναι syntithenai, „składać”, od συν- syn- i τιθέναι tithenai, „umieścić, położyć”) – termin oznaczający tworzenie bardziej złożonego dzieła z prostszych elementów; może mieć charakter materialny (np. w chemii), jak i abstrakcyjny (w literaturze). Przeciwieństwem syntezy jest analiza (lub rozkład, rozpad).
Wikipedia
rzecz. biosynteza ż., syntetyk m., syntetyczność ż., syntezator m.
czas. syntetyzować ndk., zsyntetyzować dk.
przym. syntetyczny
przysł. syntetycznie
Wiktionary
syntetyzator, syntetyzer, syntezer;
1. urządzenie elektroniczne do wytwarzania i przetwarzania dźwięków;
2. instrument muzyczny do wykonywania muzyki elektronicznej
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) muz. elektr. urządzenie elektroniczne wytwarzające i przekształcające dźwięki, wykorzystywane jako instrument muzyczny;
Wiktionary
Syntezator – instrument muzyczny z grupy elektrofonów elektronicznych, w którym dźwięk jest syntezowany w układach elektronicznych poprzez niezależne modelowanie poszczególnych aspektów dźwięku.
Wikipedia
(1.1) Kultowe syntezatory, których brzmienie słychać w hitach lat 70. i 80., kosztują dziś nawet kilkanaście tysięcy złotych.
Wiktionary
rzecz. syntetyczność ż., syntetyk mos./mrz., syntetyka ż., syntetyzator mrz., syntetyzer mrz., syntezer mrz., syntetyzm mrz., syntetyzowanie n., zsyntetyzowanie n.
czas. syntetyzować ndk., zsyntetyzować dk.
przym. syntetyczny, syntezatorowy
Wiktionary
(1.1) syntetyzator, syntetyzer, syntezer
Wiktionary
przymiotnik od: syntezator
SJP.pl
rzadko: syntezator, syntetyzer, syntetyzator;
1. urządzenie elektroniczne do wytwarzania i przetwarzania dźwięków;
2. instrument muzyczny do wykonywania muzyki elektronicznej
SJP.pl
dawniej: syntetyzować;
1. łączyć różne elementy w jedną całość;
2. przechodzić od szczegółów do ogólnych wniosków; ujmować w całość;
3. w chemii: otrzymywać jakąś substancję chemiczną przez połączenie prostszych substratów w bardziej złożony związek; dokonywać syntezy;
4. w elektronice: tworzyć obraz lub dźwięk z sygnałów elektrycznych
SJP.pl
[czytaj: syntol] środek domięśniowy powodujący szybki przyrost masy mięśniowej
SJP.pl
[czytaj: syntolowy] dotyczący środka domięśniowego powodującego szybki przyrost masy mięśniowej
SJP.pl
[czytaj: synfpop] odmiana muzyki popularnej; electropop, technopop
SJP.pl
Synthpop (synth pop, synth-pop, synthesizer pop, electropop lub technopop) – odmiana muzyki popularnej będąca nurtem muzyki nowofalowej, charakteryzująca się szerokim wykorzystaniem syntezatorów, automatów perkusyjnych oraz rozmaitych efektów elektronicznych.Cechą charakterystyczną, tak samo jak w innych odmianach muzyki popularnej, jest melodyjność oraz często tematyka miłosna przejawiająca się w tekstach.
Wikipedia
[czytaj: synfłejw] gatunek muzyki elektronicznej; synthpop
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) muz. podgatunek współczesnej muzyki elektronicznej charakteryzujący się dużą ilością dźwięków syntezatorowych stylizowanych na te z lat 90. i 80., które mają wywoływać u odbiorcy uczucie nostalgii;
Wiktionary
Wikipedia
(1.1) Warto zaznaczyć, że wykonawcy synthwave’owi często ze sobą współpracują, w rozmaitych konfiguracjach.
Wiktionary
imię żeńskie
SJP.pl
benzyna syntetyczna otrzymywana z tlenku węgla i wodoru
SJP.pl
Benzyna syntetyczna – paliwo syntetyczne, rodzaj benzyny otrzymywany w wyniku syntezy chemicznej, o składzie zależnym od surowców wyjściowych i metody otrzymywania. Metodami tymi są:
Wikipedia
syntetyczny związek organiczny o działaniu żeńskich hormonów płciowych, mający postać bezbarwnych kryształów; stosowany w leczeniu chorób kobiecych; stilbestrol
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) szt. forma sztuki wizualnej pozwalająca przekształcać idee w obrazy za pomocą algorytmów generatywnych, takich jak AI
(1.2) szt. medium ekspresji artystycznej, np. grafika, animacja, powstałe z użyciem syntografii (1.1)
Wiktionary
żeński hormon płciowy wytwarzany w ciałku żółtym jajnika oraz przez łożysko (w czasie ciąży) i korę nadnerczy, przygotowujący macicę do przyjęcia zarodka i utrzymania ciąży; progesteron, luteina
SJP.pl
Syntonia (gr. συντονία syntonía – "współbrzmienie") – sposób odnoszenia się do ludzi, charakteryzujący się chęcią do nawiązywania kontaktu emocjonalnego i poczuciem bliskości z nimi. Syntonia jest przeciwieństwem postawy autystycznej, charakterystycznej dla schizofrenii.
Wikipedia
człowiek łatwo nawiązujący kontakty z innymi ludźmi, zdolny rozumieć ich uczucia, pragnienia i reakcje
SJP.pl
ciało proteinowe otrzymywane z mięśni przy pomocy rozcieńczonego kwasu solnego
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) proces dostrajania częstotliwości jednego urządzenia (zazwyczaj oscylatora) do częstotliwości drugiego
Wiktionary
(1.1) Wystąpił błąd syntonizacji.
Wiktionary
IPA: ˌsɨ̃ntɔ̃ɲiˈzat͡sʲja, AS: sỹntõńizacʹi ̯a
Wiktionary
potomek płci męskiej
SJP.pl
pieszczotliwie o synu; synulek, synalek, synuś
SJP.pl
ekspresywnie: syn; synuś, syncio, syńcio, synio
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) pieszcz. lub iron. syn
Wiktionary
(1.1) Chodzi! chodzi! synulku!… pójdziemy na wesele twojego ojcaszka!
Wiktionary
rzecz. synal m., syn m., synek m., synowa ż., synowiec m., syneczek m., synuś m., synalek mos.
czas. usynowić dk., usynawiać ndk.
przym. synowski, synowy
Wiktionary
1. ekspresywnie: syn; synulek, syncio, syńcio, synio;
2. poufale lub protekcjonalnie o chłopcu lub mężczyźnie; synek
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) zdrobn. od: syn
Wiktionary
(1.1) Przewinęła synusia i położyła w kołysce.
Wiktionary
rzecz. syn m., synowa ż., synowiec m., synalek m., syneczek m., synulek m., synek m., synal mos.
czas. usynowić dk., usynawiać ndk.
przym. synowski, synowy
Wiktionary
zgrupowanie roślin o podobnych wymaganiach rozwojowych
SJP.pl
1. rzucać czymś sypkim
2. rozdawać hojnie
3. pot. zdradzać
4. budować z piasku
5. sypać się:
a) odpadać od całości
b) występować w dużej ilości
c) pot. zdradzać się
d) wydawać się wzajemnie
e) pot. mylić się
f) rozpadać się
SJP.pl
czasownik przechodni niedokonany (dk. sypnąć)
(1.1) o sypkich substancjach przemieszczać
(1.2) pot. donosić
(1.3) pieniędzmi, podarunkami, pochwałami: dostarczać w dużych ilościach
(1.4) o okopach, wałach, itp. budować przez sypanie
(1.5) o śniegu: padać
(1.6) gw-pl|Warszawa. uciekać
czasownik zwrotny niedokonany sypać się (dk. sypnąć się)
(2.1) o sypkich substancjach przemieszczać się
(2.2) psuć się
(2.3) pot. donosić na siebie wzajemnie
(2.4) o iskrach, ciosach, oklaskach, itp.: występować w dużej ilości
Wiktionary
(1.1) Sypnij jeszcze trochę soli.
(1.2) Uważaj na Piotrka bo on lubi sypać.
(1.4) Mieszkańcy wsi pomagali sypać wały przeciwpowodziowe
(1.6) Ze strachu przed policajami Wicek sypał, aż się kurzyło.
(2.1) Sól sypie się na podłogę.
(2.2) Samochód mi się sypie.
Wiktionary
IPA: ˈsɨpat͡ɕ, AS: sypać
Wiktionary
rzecz. sypanie n., sypnięcie n., sypkość ż.
czas. usypać, nasypać, wysypać, zsypać, posypywać, wsypywać, zasypywać
przym. sypki
Wiktionary
(1.1) gw-pl|Śląsk Cieszyński|suć.
(1.3) szafować
Wiktionary
robotnik górniczy, który napełnia wózki urobkiem; wozak
SJP.pl
Sypanica – wieś w Polsce położona w województwie pomorskim, w powiecie kwidzyńskim, w gminie Prabuty.
W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa elbląskiego.
Wikipedia
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) odczasownikowy od|sypać.
Wiktionary
IPA: sɨˈpãɲɛ, AS: sypãńe
Wiktionary
czas. sypać, zasypywać, usypać
rzecz. posypka ż.
Wiktionary
potocznie: kawa lub herbata zaparzana bezpośrednio w kubku
SJP.pl
nazwisko
SJP.pl
spać gdzieś stale lub zwykle
SJP.pl
czasownik nieprzechodni niedokonany (dk. spać)
(1.1) niedokonany od|spać.
Wiktionary
(1.1) Niedbale położyłem teczkę na krześle obok kanapy, na której sypiałem.
Wiktionary
IPA: ˈsɨpʲjät͡ɕ, AS: sypʹi ̯äć
Wiktionary
rzecz. śpiący mos., sypianie n., sypialnia
przym. sypialny, śpiący
czas. spać, zaspać
Wiktionary
zdrobnienie od: sypialnia
SJP.pl
regionalne zdrobnienie od: sypialnia
SJP.pl
1. pokój sypialny;
2. komplet mebli stanowiących urządzenie pokoju sypialnego
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) bud. archit. pokój służący do spania
(1.2) przen. urb. dzielnica lub przedmieście metropolii pozbawione biur i innych miejsc pracy
(1.3) komplet mebli do sypialni (1.1)
Wiktionary
Sypialnia – pomieszczenie, w których mieszkańcy domu mogą spać lub odpoczywać. Pokój sypialny powinien posiadać co najmniej jedno łóżko (często podwójne).
Potocznie określa się tak miasto satelickie, którego mieszkańcy na co dzień pracują lub uczą się w centralnym mieście aglomeracji, a miejsce ich zameldowania nie służy do niczego innego.
Wikipedia
(1.1) Dzisiaj kupiliśmy sobie nowe łóżko do sypialni.
(1.2) Ursynów uchodził dawniej za sypialnię dla Warszawy.
(1.3) Państwo młodzi dostali od rodziców kompletną sypialnię w prezencie ślubnym.
Wiktionary
IPA: sɨˈpʲjalʲɲa, AS: sypʹi ̯alʹńa
Wiktionary
rzecz. spanie n., sypianie n.
:: zdrobn. sypialenka ż., sypialka ż.
czas. spać ndk., sypiać ndk.
przym. sypialniany, sypialny
Wiktionary
(1.1) alkowa; gw-pl|Górny Śląsk|szlafsztuba.
Wiktionary
przeznaczony do spania; taki, w którym się sypia
SJP.pl
przymiotnik
(1.1) przeznaczony do spania
Wiktionary
(1.1) Przed odjazdem pociągu zająłem miejsce w wagonie sypialnym.
Wiktionary
IPA: sɨˈpʲjalnɨ, AS: sypʹi ̯alny
Wiktionary
rzecz. sypialnia ż., sypianie
przym. sypialniany
czas. sypiać
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) odczasownikowy od|sypiać.
Wiktionary
IPA: sɨˈpʲjä̃ɲɛ, AS: sypʹi ̯ä̃ńe
Wiktionary
czas. sypiać, zaspać
rzecz. sypialnia ż.
przym. sypialny
Wiktionary
Sypień – wieś w Polsce położona w województwie łódzkim, w powiecie łowickim, w gminie Nieborów.
Wikipedia
Sypin – wieś w Polsce położona w województwie łódzkim, w powiecie łęczyckim, w gminie Piątek.
W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa płockiego.
Wikipedia
Sypitki – wieś w Polsce położona w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie ełckim, w gminie Kalinowo.
W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa suwalskiego.
Wikipedia
dający się przesypywać
SJP.pl
przymiotnik
(1.1) złożony z bardzo drobnych, suchych i niezespolonych ze sobą cząstek, łatwo rozsypujący się
Wiktionary
(1.1) Przynosił ze sobą cukier - albo sypki, albo w brudnawych grudkach, które trzymał w ustach i zapijał herbatą.
(1.1) Kasza powinna być rozgotowana, jeżeli jest zbyt sypka, dodajemy 3 łyżki wywaru z warzyw.
Wiktionary
IPA: ˈsɨpʲci, AS: sypʹḱi
Wiktionary
rzecz. sypkość ż.
czas. sypać, zasypywać
przysł. sypko
Wiktionary
miałkość; drobnoziarnistość
SJP.pl
Sypkość – właściwość technologiczna definiująca zdolność materiału w proszku do płynięcia, związana z kohezją.
Sypkość proszku zależy od wielu czynników:
Wikipedia
1. wyrzucić coś sypkiego;
2. o śniegu: spaść w dużej ilości;
3. rozdać coś w większej ilości (np. sypnąć groszem);
4. wypowiedzieć tekst (np. kawał);
5. wygadać się; ujawnić sprawcę czynu
SJP.pl
czasownik przechodni dokonany (ndk. sypać)
(1.1) dokonany od|sypać.
Wiktionary
IPA: ˈsɨpnɔ̃ɲt͡ɕ, AS: sypnõńć
Wiktionary
rzecz. sypnięcie n.
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) odczasownikowy od|sypnąć.
Wiktionary
IPA: sɨpʲˈɲɛ̇̃ɲt͡ɕɛ, AS: sypʹńė̃ńće
Wiktionary
czas. sypnąć, sypać
Wiktionary
Sypniewko – wieś w Polsce położona w województwie wielkopolskim, w powiecie złotowskim, w gminie Jastrowie.
W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa pilskiego.
Wikipedia
1. nazwa kilku wsi w Polsce;
2. część Poznania
SJP.pl
4 miejscowości w Polsce:
Zobacz też: Górki-Sypniewo
Wikipedia
przymiotnik od: Sypniewo
SJP.pl
Osoby o tym nazwisku:
Wikipedia
nazwisko
SJP.pl
Sypów – wieś w Polsce położona w województwie świętokrzyskim, w powiecie pińczowskim, w gminie Działoszyce.
W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa kieleckiego.
Wikipedia
nazwisko
SJP.pl
potocznie: noga; gira
SJP.pl
skrót
(1.1) = rel. Mądrość Syracha
Wiktionary
Luksemburg:
Uzbekistan:
Osoby:
Zobacz też:
Wikipedia
IPA: ˈmɔ̃ndrɔɕʨ̑ sɨˈraxa, AS: mõndrość syraχa
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna
(1.1) geogr. hydron. rzeka w Uzbekistanie, Tadżykistanie i Kazachstanie, powstaje z połączenia rzek Naryn i Kara-daria;
Wiktionary
Wikipedia
przym. syrdaryjski
rzecz. Syrdaria ż.
Wiktionary
skrót od: syryjski
SJP.pl
potocznie: noga; gira
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) białystok. noga
Wiktionary
(1.1) gira
Wiktionary
potocznie: noga; gira
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy, nazwa własna
(1.1) bibl. autor starotestamentalnej Księgi Syracydesa
(1.2) imię|polski|m.
Wiktionary
(1.1) Autor księgi – Syrach – musiał być doświadczonym i wykształconym nauczycielem Tory.
Wiktionary
przym. Syrachowy
Wiktionary
(1.1) Syracydes
Wiktionary
przymiotnik dzierżawczy
(1.1) przest. gwara. taki, który należy do Syracha
Wiktionary
(1.1) Wyrażeń tych trudno doszukiwać się w tekście Syrachowym, chociaż znaleźć je można dosyć łatwo w innych księgach mądrościowych Starego Testamentu.
Wiktionary
rzecz. Syrach mos.
Wiktionary
[czytaj: S-Irakjus] miasto w USA
SJP.pl
Miejscowości w USA:
Wikipedia
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy, nazwa własna
(1.1) bibl. autor starotestamentalnej Księgi Syracha
(1.2) imię|polski|m.
Wiktionary
(1.1) Lektor odczytał fragment z Księgi Syracydesa.
Wiktionary
(1.1) Syrach
Wiktionary
mieszkaniec Syrakuz
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) hist. mieszkaniec starożytnego miasta-państwa Syrakuz
Wiktionary
(1.1) Ateńczycy spalili teraz obóz i ruszyli drogą lądową. W czasie marszu otoczeni zostali przez Syrakuzan i głodem zmuszeni do kapitulacji. Ok. 6 tys. Ateńczyków zginęło w kamieniołomach syrakuzańskich, resztę sprzedano jako niewolników, tak że niemal w każdym domu greckim na Sycylii był niewolnik z armii ateńskiej.
(1.1) Temu Syrakuzanie nie byli w stanie przeszkodzić; choć liczebnie górowali nad oblegającymi, byli gorzej wyćwiczeni i żałośnie niezdyscyplinowani.
Wiktionary
rzecz. Syrakuzy nmos., syrakuzanin mos., syrakuzanka
:: fż. Syrakuzanka ż.
przym. syrakuzański
Wiktionary
mieszkanka Syrakuz
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) hist. mieszkaniec starożytnego miasta-państwa Syrakuz
Wiktionary
rzecz. Syrakuzy nmos., syrakuzanin mos., syrakuzanka ż.
:: fm. Syrakuzanin mos.
przym. syrakuzański
Wiktionary
przymiotnik od: Syrakuzy
SJP.pl
przymiotnik relacyjny
(1.1) związany z Syrakuzami, dotyczący Syrakuz, pochodzący z Syrakuz
Wiktionary
rzecz. Syrakuzy nmos., syrakuzanin mos., syrakuzanka ż., Syrakuzanka ż., Syrakuzanin mos.
Wiktionary
miasto we Włoszech
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj niemęskoosobowy, liczba mnoga, nazwa własna
(1.1) geogr. miasto we Włoszech położone na wschodnim wybrzeżu Sycylii;
(1.2) geogr. adm. włoska prowincja na wschodzie Sycylii;
Wiktionary
Syrakuzy (łac. Syracusæ, wł. Siracusa [siraˈkuza]) – miasto we Włoszech położone we wschodniej części Sycylii, stolica prowincji o tej samej nazwie.
Przemysł przetwórstwa ropy naftowej, chemiczny. Kąpielisko morskie.
Wikipedia
(1.1) Przed muzułmańską dominacją Sycylia przez kilka stuleci stanowiła jedną z prowincji Cesarstwa Bizantyjskiego ze stolicą w Syrakuzach, gdzie znajdowały się najważniejsze ośrodki administracyjne.
(1.1) 28 maja 878 roku muzułmanom udało się obalić ostatnią twierdzę i wedrzeć do Syrakuz. Przed jednym z kościołów bizantyjscy żołnierze stawili rozpaczliwy opór, broniąc jego bram. Zostali brutalnie wymordowani przez najeźdźców, którzy – wyważywszy drzwi do świątyni – wdarli się do środka i zabili ukrywające się tam osoby. W następnych dniach urządzili w Syrakuzach prawdziwą rzeź. Część ludności zabili, a część wzięli do niewoli.
Wiktionary
rzecz. syrakuzanin mos., syrakuzanka ż., Syrakuzanin mos., Syrakuzanka ż.
przym. syrakuzański, syrakuzki
Wiktionary
miasto w Uzbekistanie
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna
(1.1) geogr. adm. miasto we wschodnim Uzbekistanie, w wilajecie syrdaryjskim;
Wiktionary
Syrdaria (uzb. Sirdaryo, uzb. cyr. Сирдарё; ros. Сырдарья, Syrdarja) – miasto we wschodnim Uzbekistanie, w wilajecie syrdaryjskim, siedziba administracyjna tumanu Sirdaryo. W 1989 roku liczyło ok. 23,5 tys. mieszkańców. Ośrodek przemysłu mleczarskiego i materiałów budowlanych. W mieście znajduje się instytut pedagogiczny.
Miejscowość otrzymała prawa miejskie w 1971 roku.
Wikipedia
rzecz. Syr-daria ż.
przym. syrdaryjski
Wiktionary
przymiotnik relacyjny
(1.1) związany z Syr-darią albo z Syrdarią, dotyczący Syr-darii albo Syrdarii
Wiktionary
rzecz. Syr-daria ż., Syrdaria ż.
Wiktionary
nazwisko
SJP.pl
Osoby o tym nazwisku:
Wikipedia
1. mitologiczna nimfa morska, mająca postać pół kobiety, pół ptaka, której przypisywano wabienie żeglarzy śpiewem i uśmiercanie ich;
2. baśniowa postać pół kobiety, pół ryby;
3. przyrząd wytwarzający informacyjne lub alarmowe sygnały dźwiękowe;
4. zalotna, uwodzicielska kobieta;
5. kobieta udająca baśniową syrenę w celach zarobkowych;
6. roślinożerny ssak wodny, zamieszkujący międzyzwrotnikowe i podzwrotnikowe morza;
7. herb Warszawy w postaci pół kobiety, pół ryby z mieczem i tarczą;
8. samochód marki Syrena
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna
(1.1) mot. marka polskiego samochodu osobowego i dostawczego;
Wiktionary
Wikipedia
(1.1) Dziadek dumny jeździł samochodem marki Syrena.
Wiktionary
rzecz. syrena ż., syrenka ż.
przym. syreni
Wiktionary
dotyczący mitycznej syreny, związany z mityczną syreną
SJP.pl
przymiotnik dzierżawczy
(1.1) charakterystyczny dla syreny, dotyczący syreny, odnoszący się do syreny
(1.2) przen. kusicielski, zgubny
Wiktionary
(1.1) Stwór, którego widzieli rybacy, miał syreni ogon.
Wiktionary
rzecz. syrena ż., syrenka ż., syrenowate nmos., Syrena ż.
Wiktionary
potocznie:
1. właściciel samochodu marki Syrena;
2. dawniej: warszawianin
SJP.pl
zdrobnienie od: syrena
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) zdrobn. od: syrena
(1.2) mała syrena
(1.3) pot. mot. pieszczotliwie o samochodzie marki Syrena
(1.4) gw-pl|Warszawa. prostytutka
Wiktionary
Wikipedia
IPA: sɨˈrɛ̃nka, AS: syrẽnka
Wiktionary
rzecz. syrena ż., Syrena ż.
przym. syreni, syrenkowy
Wiktionary
o cechach syrenowatych (rodzina płazów)
SJP.pl
Syrenowate (Sirenidae) – rodzina płazów z rzędu płazów ogoniastych (Caudata).
Wikipedia
o cechach syrenowatych (rodzina płazów)
SJP.pl
1. mitologiczna nimfa morska, mająca postać pół kobiety, pół ptaka, której przypisywano wabienie żeglarzy śpiewem i uśmiercanie ich;
2. baśniowa postać pół kobiety, pół ryby;
3. przyrząd wytwarzający informacyjne lub alarmowe sygnały dźwiękowe;
4. zalotna, uwodzicielska kobieta;
5. kobieta udająca baśniową syrenę w celach zarobkowych;
6. roślinożerny ssak wodny, zamieszkujący międzyzwrotnikowe i podzwrotnikowe morza;
7. herb Warszawy w postaci pół kobiety, pół ryby z mieczem i tarczą;
8. samochód marki Syrena
SJP.pl
Brzegowce, syreny, nozdrzaki (Sirenia) – rząd dużych ssaków łożyskowych z nadrzędu afroterów (Afrotheria) prowadzących wyłącznie wodny tryb życia. Brzegowce zajmują szczególne miejsce w ekosystemie, ponieważ są jedynymi roślinożernymi ssakami wodnymi. Podobnie jak słoniowate, góralkowce i rurkozębne wywodzą się od ssaków prakopytnych. Nie jest znana przyczyna zajęcia przez nie środowiska odmiennego niż u większości innych ssaków.
Wikipedia
państwo w Azji
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna
(1.1) geogr. kraj w Azji;
(1.2) hist. prowincja rzymska
Wiktionary
Syria (arab. سوريا, trl. Sūrijā, trb. Surija), nazwa oficjalna: Syryjska Republika Arabska (ar. الجمهورية العربية السورية, trl. Al-Ǧumhūrijja ăl-ʿArabijja ăs-Sūrijja, trb. Al-Dżumhurijja al-Arabijja as-Surijja) – państwo arabskie na Bliskim Wschodzie.
Wikipedia
(1.1) Syria to jedno z najstarszych państw świata, którego początki sięgają drugiego tysiąclecia p.n.e.
Wiktionary
IPA: ˈsɨrʲja, AS: syrʹi ̯a
Wiktionary
rzecz. asyrologia ż., asyriologia ż., Syryjczyk m., Syryjka ż.
przym. syryjski
Wiktionary
grecki ludowy instrument muzyczny; syrynga
SJP.pl
Wikipedia
przewlekła choroba polegająca na tworzeniu się jamistych przestrzeni w rdzeniu kręgowym co powoduje upośledzenie czucia bólu i temperatury, a następnie porażenie mięśni szkieletowych; jamistość rdzenia
SJP.pl
Wikipedia
instrument muzyczny znany również jako fletnia Pana; syrynga
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna
(1.1) mitgr. najada albo hamadriada, albo oreada z Arkadii zamieniona w trzcinę, ukochana Pana;
(1.2) astr. planetoida o numerze katalogowym 3360;
Wiktionary
Wikipedia
(1.1) Syrinks, córka bożka Ladona, przemieniła się w trzcinę, z której bożek Pan stworzył instrument muzyczny, zwany syrinks.
(1.2) Syrinks porusza się po orbicie, która ma peryhelium położone bliżej Słońca niż Ziemia.
Wiktionary
IPA: ˈsɨrʲĩŋks, AS: syrʹĩŋks
Wiktionary
rzecz. syrinks ż., syrynga ż.
Wiktionary
Wikipedia
gwiazda w gwiazdozbiorze Wielkiego Psa; Psia Gwiazda
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy, nazwa własna
(1.1) mitgr. pies Oriona, przeniesiony na firmament jako gwiazda Syriusz (1.2);
(1.2) astr. najjaśniejsza gwiazda na nocnym niebie, znajdująca się w gwiazdozbiorze Wielkiego Psa;
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy, nazwa własna
(2.1) rzad. imię|polski|m.;
Wiktionary
Syriusz (Alfa Canis Majoris, α CMa) – najjaśniejsza gwiazda nocnego nieba, w gwiazdozbiorze Wielkiego Psa. Jest jedną z najbliższych gwiazd – odległa o 8,6 roku świetlnego – o jasności obserwowanej −1,47 magnitudo. Jest jednym z wierzchołków trójkąta zimowego.
Wikipedia
(1.1) Orionowi podczas polowania towarzyszył pies Syriusz.
(1.1) Myśliwy Orion został po śmierci przeniesiony między gwiazdy wraz z psem Syriuszem.
(1.2) Syriusz, zwany także Psią Gwiazdą lub Kanikułą, jest gwiazdą podwójną i jedną z gwiazd położonych najbliżej Ziemi.
(1.2) Gwiazdozbiór Oriona widnieje na niebie niedaleko Syriusza, który jest z nim mitologicznie powiązany.
Wiktionary
IPA: ˈsɨrʲjuʃ, AS: syrʹi ̯uš
Wiktionary
rzecz.
:: zdrobn. Syriuszek mos.
przym. Syriuszowy
Wiktionary
(1.2) Psia Gwiazda, Kanikuła, α CMa
(2.1) zdrobn. Syriuszek
Wiktionary
Syrkowice (niem. Zürkow) – wieś sołecka w Polsce położona w województwie zachodniopomorskim, w powiecie białogardzkim, w gminie Karlino. W latach 1975–1998 wieś należała do województwa koszalińskiego. W roku 2007 wieś liczyła 195 mieszkańców.
Wieś wchodząca w skład sołectwa: Poczernino
Wikipedia
rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna
(1.1) hist. geogr. zob. Srem.
Wiktionary
Srem (zwany też Syrmia, serb. Срем, chorw. Srijem, węg. Szerémség) – region historyczny położony między Dunajem i Sawą, podzielony obecnie między Serbię (część wschodnia, w większości w granicach Prowincji Autonomicznej Wojwodina) i Chorwację (część zachodnia).
Wikipedia
przym. syrmijski
Wiktionary
(1.1) Srem
Wiktionary
przymiotnik relacyjny
(1.1) związany z Syrmią, dotyczący Syrmii
Wiktionary
rzecz. Syrmia ż.
Wiktionary
(1.1) sremski
Wiktionary
rodzaj dinozaura z rodziny ankylozaurów; pinakozaur
SJP.pl
dotyczący Syro-Malabarskiego Kościoła Katolickiego
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna
(1.1) staroż. geogr. Fenicja w obrębie rzymskiej prowincji Syrii
Wiktionary
(1.1) A i pokolenie Neftalego sięgało dalej na północ, tam gdzie teraz jest Syrofenicja.
Wiktionary
rzecz. Syrofenicjanin mos., Syrofenicjanka ż.
przym. syrofenicki
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) staroż. etn. mieszkaniec Syrofenicji
Wiktionary
(1.1) Żołdacy wykonujący tę katowską czynność należeli do Syrofenicjan, a więc rasy szczególnie nienawidzącej Żydów.
Wiktionary
rzecz. Syrofenicja ż.
:: fż. Syrofenicjanka ż.
przym. syrofenicki
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) staroż. etn. mieszkanka Syrofenicji
Wiktionary
Syrofenicjanka, także kobieta kananejska − postać biblijna z Nowego Testamentu.
Pojawia się w Ewangelii Marka i w miejscu paralelnym w Ewangelii Mateusza. Określenie "Syrofenicjanka" użyte przez ewangelistę Marka wskazuje na pochodzenie z rejonu Fenicji, która w czasach Chrystusa była częścią rzymskiej prowincji Syrii. Gdy Jezus opuścił Galileę i wyruszył na północ w okolice Tyru i Sydonu, kobieta ta miała prosić go o wypędzenie złego ducha ze swej córki.
Wikipedia
(1.1) Przyszła, upadła Mu do nóg, a była to poganka, Syrofenicjanka rodem, i prosiła Go, żeby złego ducha wyrzucił z jej córki.
Wiktionary
rzecz. Syrofenicja ż.
:: fm. Syrofenicjanin mos.
przym. syrofenicki
Wiktionary
przymiotnik relacyjny
(1.1) odnoszący się do Syrofenicji, związany z Syrofenicją
przymiotnik jakościowy
(2.1) charakterystyczny dla Syrofenicji lub Syrofenicjan, mający cechy lub właściwości przypisywane Syrofenicji lub Syrofenicjanom
Wiktionary
rzecz. Syrofenicja ż., Syrofenicjanin mos., Syrofenicjanka ż.
Wiktionary
grzyb kapeluszowy z rodziny gołąbkowatych
SJP.pl
nazwisko
SJP.pl
nazwisko
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna
(1.1) herald. polski herb szlachecki;
Wiktionary
Wikipedia
1. produkt w przemyśle spożywczym w postaci gęstej, lepkiej, bardzo słodkiej cieczy
2. lekarstwo otrzymywane przez rozpuszczenie leków w stężonym wodnym roztworze cukru; ulepek
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) kulin. gęsty, bardzo słodki i lepki roztwór cukru, zagęszczony sok
(1.2) farm. roztwór leku w wodzie gęstością i smakiem przypominający syrop (1.1)
Wiktionary
Syrop (z arab. شراب sherab – napój, via łacina sirupus) – gęsta, lepka ciecz o dużej zawartości cukru. Syrop jest trudny do przelania z naczynia do naczynia, ciągnie się w długie nitki.
Wikipedia
składnia.
kolokacje.
synonimy.
(1.1) ulepek
antonimy.
hiperonimy.
(1.2) lekarstwo
hiponimy.
holonimy.
meronimy.
pokrewne.
przym. syropowaty
frazeologia.
etymologia.
uwagi.
tłumaczenia.
* angielski: (1.1) syrup; (1.2) syrup
* bułgarski: (1.1) сироп m.; (1.2) сироп m.
* czeski: (1.1) sirup m.
* duński: (1.1) sirup w.
* esperanto: (1.1) siropo; (1.2) siropo
* estoński: (1.1) siirup; (1.2) siirup
* francuski: (1.1) sirop m.
* hiszpański: (1.1) sirope m.; (1.2) jarabe m.
* interlingua: (1.1) sirop
* kaszubski: (1.1) syrop m.
* niemiecki: (1.1) Sirup m.; (1.2) Sirup m.
* norweski (bokmål): (1.1) sirup m.
* norweski (nynorsk): (1.1) sirup m.; (1.2) sirup m.
* rosyjski: (1.1) сироп m.; (1.2) сироп m.
* słowacki: (1.1) sirup m.; (1.2) sirup m.
* szkocki: (1.1) seerup
* szwedzki: (1.1) sirap w.; (1.2) sirap w.
* ukraiński: (1.1) сироп m.; (1.2) сироп m.
źródła.
== syrop (język kaszubski.) ==
wymowa.
znaczenia.
rzeczownik, rodzaj męski
(1.1) farm. kulin. syrop
odmiana.
przykłady.
Wiktionary
IPA: ˈsɨrɔp, AS: syrop
Wiktionary
przym. syropowaty
Wiktionary
(1.1) ulepek
Wiktionary
zdrobnienie od: syrop
SJP.pl
zakład przemysłowy, w którym przerabiany jest krochmal ziemniaczany na cukier skrobiowy
SJP.pl
cecha czegoś przypominającego syrop
SJP.pl
przypominający konsystencją syrop
SJP.pl
przymiotnik
(1.1) mający postać, właściwości syropu
Wiktionary
rzecz. syrop m.
Wiktionary
miasto i gmina w Libii
SJP.pl
Wikipedia
ogół żywych i martwych zwierząt, znoszonych prądem wody w rzekach, który stanowi pokarm dla ryb
SJP.pl
Syrton – to żywe i martwe organizmy roślinne jak i zwierzęce, unoszone przez prąd wody w ciekach.
Wikipedia
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy, nazwa własna
(1.1) imię|polski|m.
Wiktionary
Syrycjusz – imię męskie, którego patronem jest św. Syrycjusz, papież (zm. 399).
Syrycjusz imieniny obchodzi 26 listopada.
Wikipedia
(1.1) Miał na imię Syrycjusz i pochodził z Azji Mniejszej.
Wiktionary
obywatel Syrii
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) obywatel Syrii lub mieszkaniec Syrii
Wiktionary
Osoby o nazwisku lub przydomku Syryjczyk:
Wikipedia
(1.1) Podczas gdy Zachód i syryjska opozycja uznała referendum za fikcję, Moskwa oświadczyła, że wyniki referendum wskazują na ogromne poparcie, jakim cieszy się wśród Syryjczyków prezydent Baszar el-Asad.
Wiktionary
IPA: sɨˈrɨjt͡ʃɨk, AS: syryi ̯čyk
Wiktionary
rzecz. Syria ż.
:: fż. Syryjka ż.
przym. syryjski
Wiktionary
obywatelka Syrii
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) obywatelka Syrii
Wiktionary
IPA: sɨˈrɨjka, AS: syryi ̯ka
Wiktionary
rzecz. Syria ż.
:: fm. Syryjczyk m.
przym. syryjski
Wiktionary
dotyczący Syrii
SJP.pl
przymiotnik relacyjny
(1.1) odnoszący się do państwa Syria
Wiktionary
(1.1) Spośród jodeł wyróżniają się odmiany: syryjska, koreańska, błękitna.
Wiktionary
IPA: sɨˈrɨjsʲci, AS: syryi ̯sʹḱi
Wiktionary
rzecz. asyrologia ż., asyriologia ż., Syryjczyk m., Syryjka ż., Syria ż.
Wiktionary
grecki ludowy instrument muzyczny; syringa
SJP.pl
Wikipedia
kwas syryngowy - organiczny związek chemiczny mający działanie antybakteryjne i przeciwutleniające
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) gw-pl|Śląsk Cieszyński. kulin. sernik
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) środ. inform. administrator systemów komputerowych;
Wiktionary
Administrator systemów komputerowych (łac. administrator „zarządca”), żargonowo sysadmin (ang. system administrator) – informatyk zajmujący się zarządzaniem systemem informatycznym i odpowiadający za jego sprawne działanie.
Wyróżnić można administratorów między innymi:
Wikipedia
składnia.
kolokacje.
synonimy.
antonimy.
hiperonimy.
hiponimy.
holonimy.
meronimy.
pokrewne.
frazeologia.
etymologia.
etym|ang|sysadmin. < etym|ang|system|administrator.
uwagi.
tłumaczenia.
* angielski: (1.1) sysadmin
źródła.
== sysadmin (język angielski.) ==
wymowa.
znaczenia.
rzeczownik policzalny
(1.1) środ. inform. sysadmin
odmiana.
przykłady.
Wiktionary
antonimy.
hiperonimy.
hiponimy.
holonimy.
meronimy.
pokrewne.
frazeologia.
etymologia.
etym|ang|sysadmin. < etym|ang|system|administrator.
uwagi.
tłumaczenia.
* angielski: (1.1) sysadmin
źródła.
== sysadmin (język angielski.) ==
wymowa.
znaczenia.
rzeczownik policzalny
(1.1) środ. inform. sysadmin
odmiana.
przykłady.
składnia.
kolokacje.
synonimy.
Wiktionary
młode zwierzę, odżywiające się jeszcze mlekiem matki; osesek
SJP.pl
nazwisko
SJP.pl
2 miejscowości w Polsce:
Wikipedia
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) środ. inform. zob. administrator.
Wiktionary
Sysop (od ang. system operator), operator systemu – często używane określenie administratorów BBS-ów albo, historycznie, operatorów dowolnych systemów komputerowych, w szczególności klasy mainframe.
Wikipedia
IPA: ˈsɨsɔp, AS: sysop
Wiktionary
(1.1) administrator, admin
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna
(1.1) geogr. rzeka w północno-zachodniej Rosji, lewy dopływ Wyczegdy;
Wiktionary
Sysoła (ros. Сысола) – rzeka w północno-zachodniej Rosji. Większość jej biegu przypada na obszar republiki Komi, choć dwa z jej dopływów mają swoje źródła w niegdysiejszym obwodzie permskim oraz w obwodzie kirowskim. Sysoła jest dopływem Wyczegdy, do której wpływa na wysokości stolicy republiki, Syktywkaru (nazwa miasta wzięła się od nazwy rzeki, która w języku komi brzmi Syktyw).
Wikipedia
1. układ elementów stanowiący uporządkowaną całość; zespół urządzeń działający jako całość;
2. forma ustroju państwa
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) układ urządzeń współpracujących ze sobą;
(1.2) sposób rozwiązywania, obsługi czegoś
(1.3) ustrój, sposób organizacji życia
Wiktionary
System (stgr. σύστημα systema – rzecz złożona) – zespół wzajemnie powiązanych elementów realizujących jako całość założone cele.
Z uwagi na fakt, że wyodrębnienie wszystkich elementów przynależących do systemu bywa w praktyce niekiedy bardzo trudne, dlatego do badania systemów wykorzystuje się ich uproszczone modele. Elementy przynależące do jednego systemu nie mogą jednak stanowić jednocześnie elementów przynależnych do innego systemu.
Wikipedia
(1.1) To urządzenie nie powinno pracować w tym systemie.
(1.2) W tej fabryce pracuje się w ośmiogodzinnym systemie pracy.
(1.3) Każdy komunista pała nienawiścią do systemu kapitalistycznego.
Wiktionary
IPA: ˈsɨstɛ̃m, AS: systẽm
Wiktionary
(1.1) przym. systemowy, wewnątrzsystemowy; przysł. systemowo
(1.2) czas. systematyzować ndk., usystematyzować dk.
(1.2) rzecz. systematyzacja ż., systematyka ż.
(1.2) przym. systematyczny
Wiktionary
(1.1) układ, zestaw
(1.3) ustrój, całokształt
Wiktionary
rzeka główna wraz z dopływami
SJP.pl
przysłówek
(1.1) regularnie, powtarzalnie
(1.2) stale przez dłuższy czas
(1.3) biol. pod względem systematyki
Wiktionary
(1.1) Ten palił papierosa, gryząc jego ustnik i systematycznie wypluwając na odległość kawałki papieru.
Wiktionary
IPA: ˌsɨstɛ̃maˈtɨt͡ʃʲɲɛ, AS: systẽmatyčʹńe
Wiktionary
przym. systematyczny
rzecz. systematyka ż., systematyczność ż., systematyzowanie n., usystematyzowanie n.
czas. systematyzować, usystematyzować
Wiktionary
stopień wyższy od przysłówka: systematycznie
SJP.pl
stopień wyższy od przymiotnika: systematyczny
SJP.pl
1. robienie czegoś skrupulatnie i regularnie, działanie zgodnie z ustalonymi regułami, w ramach jakiegoś planu, systemu; metodyczność;
2. regularne występowanie, dzianie się czegoś
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) porządek, ułożenie, dokładność
(1.2) regularność, powtarzalność
(1.3) regularność, stałość
Wiktionary
IPA: ˌsɨstɛ̃maˈtɨt͡ʃnɔɕt͡ɕ, AS: systẽmatyčność
Wiktionary
przym. systematyczny
rzecz. systematyzowanie, usystematyzowanie
czas. systematyzować, usystematyzować
przysł. systematycznie
Wiktionary
organizacja, staranność, uporządkowanie, zorganizowanie, akuratność, kolinearność, konsekwentność, metodyczność, planowość, regularność, ciągłość, cykliczność, okresowość, regularność, częstość, periodyczność, powtarzalność, seryjność, powracalność, prawidłowość
Wiktionary
1. robiący coś skrupulatnie i regularnie; metodyczny;
2. dziejący się lub zachodzący w sposób regularny, uporządkowany, według jakiegoś systemu;
3. dotyczący systematyki orgnizmów
SJP.pl
przymiotnik
(1.1) wykonywany lub zdarzający się regularnie
(1.2) wykonywany starannie
(1.3) wykonany metodycznie, w sposób uporządkowany, według schematu
(1.4) systematycznie wykonujący swoją pracę, systematycznie uczący się, pilny
(1.5) biol. dotyczący systematyki roślin lub zwierząt
Wiktionary
(1.1) Dzięki tegorocznym systematycznym opadom turyści są zachwyceni bujną roślinnością w parku.
(1.2) Systematyczne sprzątanie zaowocowało pustką na placu.
(1.3) Tylko systematyczna nauka przynosi dobre wyniki.
(1.5) W indeksie rośliny są ułożone według nazw systematycznych.
Wiktionary
IPA: ˌsɨstɛ̃maˈtɨt͡ʃnɨ, AS: systẽmatyčny
Wiktionary
rzecz. systematyzacja ż., system m., systematyczność ż., systematyka ż., systematyzowanie n., usystematyzowanie n.
przysł. systematycznie
czas. systematyzować, usystematyzować
Wiktionary
(1.1) cykliczny, regularny
(1.2) staranny
(1.3) metodyczny, planowy, zorganizowany
(1.4) pilny
Wiktionary
1. rozdzielenie na grupy według jakiegoś systemu;
2. gałąź jakiejś nauki zajmująca się klasyfikacją pewnych przedmiotów lub pojęć;
3. systematyka organizmów - dział biologii zajmujący się badaniem różnorodności organizmów
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) dziedzina/poddziedzina jakiejś nauki zajmująca się klasyfikowaniem jej przedmiotów i pojęć
(1.2) układ (system) przedmiotów lub pojęć danej nauki
Wiktionary
Systematyka (gr. systematikos) – w różnych naukach: układ, podział na grupy według pewnego systemu przedmiotów lub pojęć danej nauki.
Może odnosić się do:
Wikipedia
IPA: ˌsɨstɛ̃ˈmatɨka, AS: systẽmatyka
Wiktionary
rzecz. system m., systematyk m., systematyzacja ż., systematyzowanie n., usystematyzowanie n.
czas. systematyzować ndk., usystematyzować dk.
przym. systematyczny
przysł. systematycznie
Wiktionary
(1.1-2) taksonomia
Wiktionary
porządkowanie czegoś według ustalonych reguł, zgodnie z pewnym systemem; systematyzowanie
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) ujęcie czegoś w system, porządkowanie
Wiktionary
IPA: ˌsɨstɛ̃matɨˈzat͡sʲja, AS: systẽmatyzacʹi ̯a
Wiktionary
rzecz. system m., systematyzowanie n., systematyka ż.
przym. systematyczny
czas. systematyzować, usystematyzować
Wiktionary
(1.1) systematyzowanie
Wiktionary
osoba tworząca system, reguły klasyfikacji, zasady porządkowania oraz porządkująca pojęcia, rzeczy, według takich reguł
SJP.pl
układać coś według ustalonych reguł, zgodnie z pewnym systemem; porządkować
SJP.pl
czasownik przechodni niedokonany
(1.1) porządkować według określonych zasad
Wiktionary
rzecz. systematyzowanie n., usystematyzowanie n., systematyzacja ż., systematyka ż., systematyczność ż.
przym. systematyczny
przysł. systematycznie
czas. usystematyzować dk.
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) dokonywanie systematyzacji
Wiktionary
rzecz. usystematyzowanie n., systematyzacja ż., systematyczność ż., systemowość ż., systematyka ż., systematyk m., system m.
czas. systematyzować ndk., usystematyzować dk.
przym. systemowy, systematyczny
przysł. systemowo, systematycznie
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) zdrobn. od system
Wiktionary
(1.1) To nie system, lecz tylko mały systemik.
Wiktionary
rzecz. system m.
Wiktionary
dawniej: systematyzować
SJP.pl
mający wpływ na tworzenie systemu
SJP.pl
osoba podporządkowana systemowi (społecznemu, politycznemu)
SJP.pl
przysłówek
(1.1) w sposób systemowy
Wiktionary
(1.1) Obecnie rodziny wspierane są systemowo przez władze państwowe.
Wiktionary
rzecz. system mrz., systematyzowanie n., systemowość ż.
przym. systemowy
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) odprzym. cecha tego, co jest systemowe; cecha tych, którzy są systemowi
Wiktionary
rzecz. systematyzowanie n.
przym. systemowy
przysł. systemowo
Wiktionary
przymiotnik
(1.1) odnoszący się do systemu
Wiktionary
rzecz. systematyzowanie n., systemowość ż.
przysł. systemowo
Wiktionary
faza skurczu serca, skurcz serca; systole
SJP.pl
faza skurczu serca, skurcz serca; systol
SJP.pl
Wikipedia
pierwotniak z typu orzęsków, charakteryzujący się całkowitym brakiem rzęsek u postaci dorosłej; organizm osiadły, do podłoża przymocowuje się dzięki długiej nóżce, na której osadzone są charakterystyczne wypustki pełniące rolę ssawek
SJP.pl
gromada protistów w typie orzęsków
SJP.pl
Sysydlaczki, bezrzęski (Suctoria) – gromada w typie orzęsków.
W postaci dojrzałej pozbawione są całkowicie rzęsek, zastąpionych rurkami ssącymi (tentacule), służącymi do pobierania pokarmu. Należą tu różnopostaciowe pierwotniaki przytwierdzone nóżką do podłoża.
Wikipedia
przymiotnik
(1.1) syty
Wiktionary
przym. syty
rzecz. sytość ż.
czas. nasycić dk.
Wiktionary
(1.1) syty
Wiktionary
brzeczka miodowa
SJP.pl
Brzeczka (w miodosytnictwie zwana też syta) – półprodukt stosowany przy produkcji piwa lub miodu pitnego.
Wikipedia
Sytki – wieś w Polsce położona w województwie podlaskim, w powiecie siemiatyckim, w gminie Drohiczyn.
Wieś duchowna, własność benedyktynek drohickich w XVII wieku, położona była w 1795 roku w ziemi drohickiej województwa podlaskiego. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa białostockiego.
W Sytkach urodził się bł. ks. Władysław Maćkowiak.
Wierni Kościoła rzymskokatolickiego należą do parafii Trójcy Przenajświętszej w Drohiczynie.
Wikipedia
aparat do saturacji; saturator
SJP.pl
cecha tego, co sytne (sycące, pożywne); treściwość
SJP.pl
pożywny, dający odczucie nasycenia
SJP.pl
uczucie nasycenia, zaspokojenia; dosyt
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) bycie całkowicie najedzonym, brak głodu
Wiktionary
IPA: ˈsɨtɔɕt͡ɕ, AS: sytość
Wiktionary
czas. sycić, nasycić
przym. syty, syt
przysł. syto
rzecz. podsycanie n.
Wiktionary
stopień wyższy od przymiotnika: syty; bardziej syty
SJP.pl
1. ogół warunków, w których coś się odbywa;
2. fragment wypowiedzi, akcji scenicznej w przedstawieniu teatralnym;
3. dawniej: położenie jakiegoś obiektu; usytuowanie
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) zespół okoliczności, stan, w którym ktoś lub coś się znajduje lub coś się dzieje
(1.2) lokalizacja, położenie czegoś
Wiktionary
Definicja sytuacji – określenie przez partnerów interakcji dyspozycji do działania w danej sytuacji społecznej oraz uświadomienie sobie własnego położenia w niej. Zdefiniowanie sytuacji zależne jest od jej percepcji oraz wartości, jakie dana jednostka posiada. Dla osób biorących udział w interakcji wybór sposobu definiowania sytuacji zależy od położenia jednostek w strukturze społecznej.
Wikipedia
(1.1) Jedynym wyjściem z owej nieprzyjemnej sytuacji był rozwód i przeprowadzka do innego miasta.
Wiktionary
IPA: ˌsɨtuˈwat͡sʲja, AS: sytuu̯acʹi ̯a
Wiktionary
rzecz. sytuacjonizm m., sytuacjonista m.
czas. sytuować
przym. sytuacyjny
przysł. sytuacyjnie
Wiktionary
(1.1) okoliczności, warunki, położenie
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) zwolennik sytuacjonizmu
Wiktionary
IPA: ˌsɨtuwat͡sʲjɔ̇̃ˈɲista, AS: sytuu̯acʹi ̯o̊̃ńista
Wiktionary
rzecz. sytuacjonizm m., sytuacjonistka ż., sytuacja ż.
Wiktionary
ruch społeczno-artystyczny powstały w latach 50. XX wieku
SJP.pl
Wikipedia
przysłówek sposobu
(1.1) uwzględniając sytuację
Wiktionary
rzecz. sytuacja ż., sytuacyjność ż.
przym. sytuacyjny
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) odprzym. cecha tego, co jest sytuacyjne
Wiktionary
przym. sytuacyjny
przysł. sytuacyjnie
Wiktionary
związany z jakąś sytuacją, wynikający z sytuacji
SJP.pl
przymiotnik
(1.1) dotyczący pewnej sytuacji
Wiktionary
rzecz. sytuacja ż., sytuacyjność ż.
przysł. sytuacyjnie
Wiktionary
(1.1) okolicznościowy
Wiktionary
1. umiejscawiać, umieszczać gdzieś;
a) stawiać budynek w jakimś miejscu, wydzielać jego część na jakiś cel;
b) umieszczać akcję czegoś, zwłaszcza książki lub filmu, w określonych okolicznościach, czasie, miejscu;
c) ujmować coś w określonym kontekście, pozwalającym na lepsze zrozumienie lub nową interpretację;
d) ustawiać kogoś na jakiejś pozycji w organizacji, hierarchii;
2. sytuować się; umiejscawiać się, umieszczać się:
a) zajmować jakieś miejsce;
b) zajmować jakąś pozycję w organizacji
SJP.pl
czasownik
(1.1) umieszczać w jakimś miejscu
Wiktionary
rzecz. sytuowanie n., sytuacja ż.
Wiktionary
1. umiejscawiać, umieszczać gdzieś;
a) stawiać budynek w jakimś miejscu, wydzielać jego część na jakiś cel;
b) umieszczać akcję czegoś, zwłaszcza książki lub filmu, w określonych okolicznościach, czasie, miejscu;
c) ujmować coś w określonym kontekście, pozwalającym na lepsze zrozumienie lub nową interpretację;
d) ustawiać kogoś na jakiejś pozycji w organizacji, hierarchii;
2. sytuować się; umiejscawiać się, umieszczać się:
a) zajmować jakieś miejsce;
b) zajmować jakąś pozycję w organizacji
SJP.pl
1. taki, który się najadł do syta; najedzony, niegłodny;
2. obfity, bogaty w jakieś substancje odżywcze, treściwy, sycący;
3. mający czegoś dosyć; opływający w coś
SJP.pl
przymiotnik
(1.1) taki, który zaspokoił głód, najadł się
Wiktionary
składnia.
kolokacje.
synonimy.
(1.1) najedzony
antonimy.
(1.1) głodny
hiperonimy.
hiponimy.
holonimy.
meronimy.
pokrewne.
rzecz. sytość ż., podsycanie n.
przysł. syto, do syta
czas. sycić ndk.
przym. syt
frazeologia.
przysłowia: wilk syty i owca cała • chleb pracą nabyty, bywa smaczny i syty • syty głodnego nie zrozumie
etymologia.
uwagi.
tłumaczenia.
* angielski: (1.1) full, satiated
* białoruski: (1.1) сыты
* bułgarski: (1.1) сит
* chiński standardowy: (1.1) 饱 (bǎo)
* duński: (1.1) mæt
* kataloński: (1.1) ple
* rosyjski: (1.1) сытый
* słowacki: (1.1) sýty
* ukraiński: (1.1) ситий
* wolof: (1.1) suur
źródła.
== syty (język dolnołużycki.) ==
wymowa.
IPA3|ˈsɨtɨ.
znaczenia.
przymiotnik
(1.1) otyły
odmiana.
przykłady.
Wiktionary
rzecz. sytość ż., podsycanie n.
przysł. syto, do syta
czas. sycić ndk.
przym. syt
Wiktionary
(1.1) najedzony
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna
(1.1) geogr. rozbudowany zespół płytkich słonowodnych zatok na północno-wschodnim wybrzeżu Krymu;
Wiktionary
Sywasz (ukr. Сиваш; ros. Сиваш, Siwasz; krym. Sıvaş), także Morze Zgniłe (ukr. Гниле Море, Hnyłe More; ros. Гнилое Море, Gniłoje Morie; krym. Çürük Deñiz) – system płytkowodnych zatok na północno-wschodnim wybrzeżu Krymu, oddzielonych od strony Morza Azowskiego Mierzeją Arabacką.
Wikipedia
(1.1) Morze Zgniłe
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna
(1.1) geogr. miasto w zachodniej części Rosji, w obwodzie samarskim, nad Wołgą u ujścia Syzrani (2.1) do Zbiornika Saratowskiego;
rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna
(2.1) geogr. rzeka w południowej Rosji prawy dopływ Wołgi;
Wiktionary
Syzrań (ros. Сызрань) – miasto w zachodniej części Rosji, w obwodzie samarskim, port nad Wołgą u ujścia Syzrani do Zbiornika Saratowskiego.
Założony w 1683 jako twierdza, w 1796 przekształcony w miasto guberni symbirskiej. Około 167 tys. mieszkańców w 2020 roku.
W mieście rozwinął się przemysł maszynowy, chemiczny oraz rafineryjny.
Wikipedia
przym. syzrański
Wiktionary
przymiotnik relacyjny
(1.1) związany z Syzraniem lub Syzranią, dotyczący Syzrania lub Syzrani
Wiktionary
rzecz. Syzrań mrz. / ż.
Wiktionary
mit. gr. legendarny założyciel Koryntu
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy, nazwa własna
(1.1) mitgr. mityczny król Koryntu, skazany przez bogów na wtaczanie głazu na szczyt góry;
Wiktionary
Syzyf (gr. Σίσυφος Sísyphos, Sisyphos Aiolides, łac. Sisyphus) – w mitologii greckiej założyciel i król miasta Efyra (późniejszy Korynt), mąż Merope, syn Eola i dziad Bellerofonta, postać tragiczna, archetyp.
Wikipedia
(1.1) Syzyf, zmuszony do wtaczania głazu na górę, uważał tę karę za o wiele za surową.
Wiktionary
przym. Syzyfowy, syzyfowy
Wiktionary
1. dotyczący Syzyfa;
2. przenośnie: syzyfowa praca - bezcelowa, ciężka praca, niemająca końca; bezowocny trud
SJP.pl
przymiotnik dzierżawczy
(1.1) przest. gwara. taki, który należy do Syzyfa
Wiktionary
rzecz. Syzyf mos.
przym. syzyfowy
Wiktionary
opozycja i koniunkcja planet
SJP.pl
Syzygium – słowo pochodzące z greki (syzygos) oznaczające tam "połączenie jarzmem". Używane jest w odmienny sposób w wielu różnych dziedzinach.
Wikipedia
rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna
(1.1) geogr. hydron. rzeka w Rosji, w obwodzie swierdłowskim i Kraju Permskim, uchodzi do Zbiornika Kamskiego;
Wiktionary
Syłwa (ros. Сылва; z języka komi-permiackiego сыл: sył – „z roztopów”, ва: wa – „woda”) – rzeka w Rosji, w obwodzie swierdłowskim i Kraju Permskim.
Jej długość wynosi 493 km, a powierzchnia zlewiska 19 700 km². Swój początek bierze na stokach środkowego Uralu i płynie w kierunku zachodnim. Wpada do Zatoki Czusowskiej Zbiornika Kamskiego.
Wikipedia
1. połączenie literowe oznaczające spółgłoskę "sz";
2. spółgłoska przedniojęzykowo-dziąsłowa, bezdźwięczna, twarda, szczelinowa, ustna
SJP.pl
skrótowiec
(1.1) = Siły Zbrojne
Wiktionary
Sz (Sz, sz) – dwuznak występujący w językach polskim, kaszubskim oraz węgierskim.
Wikipedia
(1.1) Po uruchomieniu produkcji seryjnej samobieżna armatohaubica Dana została wprowadzona do uzbrojenia wojsk czechosłowackich (410 sztuk), a w 1983 roku 111 egzemplarzy trafiło także do SZ PRL.
Wiktionary
skrót
(1.1) = Szanowna Pani
(1.2) = Szanowny Pan
(1.3) = Szanowni Państwo
Wiktionary
(1.1) Sz. Pani, WPani
(1.2) Sz. Pan, WPan
(1.3) Sz. Państwo, WPaństwo
Wiktionary
wykrzyknienie oznaczające wezwanie do zamilknięcia lub zachowania ciszy
SJP.pl
Ш, Шш (sza) – 26. litera podstawowej cyrylicy, oznaczająca spółgłoskę [ʃ]. Pochodzi od hebrajskiej litery ש. W języku rosyjskim nie ulega palatalizacji pod wpływem samogłoski miękkiej. W języku ukraińskim w pozycji przed І, Ю, Я oznacza głoskę palatalizowaną [ʃʲ] (częściej stosowane: [ɕ]).
Wikipedia
Katanga (w latach 1971–1997 Shaba) – prowincja w południowej części Demokratycznej Republiki Konga (w latach 1971–1997 znanej jako Zair) o powierzchni 496 877 km², zamieszkana w 2012 roku przez 5,9 miliona osób. Stolicą i największym miastem jest Lubumbashi (dawniej zwane Elizabethville). Na mocy konstytucji z 2006 roku Katanga ma zostać podzielona na cztery mniejsze prowincje: Górna Katanga, Górne Lomami, Lualaba i Tanganika.
Wikipedia
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) zdrobn. od szabat
Wiktionary
rzecz. szabat m.
Wiktionary
1. świąteczny dzień tygodnia w judaizmie, trwający od piątkowego do sobotniego zachodu słońca; szabat, sabat, szabes;
2. w łowiectwie: przerwa w tokach cietrzewi podczas wschodu słońca
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) rel. żydowski dzień odpoczynku obchodzony na końcu tygodnia;
(1.2) łow. przerwa w tokach cietrzewi o wschodzie słońca
Wiktionary
Szabat (hebr. שַׁבָּת lub יוֹם הַשַׁבָּת, od rdzenia szbt: szin + bet/bejt + taw = „odpoczywać”, „ustać”, „obserwować”, „zaprzestać działalności”), szabas, sabat – w judaizmie siódmy, ostatni dzień tygodnia (hebr. jom ha-szwii), będący według kalendarza żydowskiego dniem wypoczynku. Jest dniem świątecznym, stanowiącym pamiątkę cyklu stworzenia świata oraz wyprowadzenia Izraelitów z Egiptu (Wj 20,9–11; Pwt 5,12–15). Trwa od zachodu słońca (hebr. szkijat ha-chama) w piątek, do prawie godziny po zachodzie słońca w sobotni wieczór.
Wikipedia
(1.1) Podczas szabasu nie wolno wchodzić do jerozolimskiej dzielnicy ortodoksyjnych żydów.
Wiktionary
rzecz. szabat m., szabaśnica ż., szabasówka ż., szabaśnik m., szabasowanie n., sobota ż.
czas. szabasować ndk.
przym. szabasowy, szabaśny, szabatowy
Wiktionary
(1.1) szabat
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) daw. dobudowana część przy piecu kuchennym, służąca do pieczenia lub trzymania w cieple wcześniej przygotowanych potraw
(1.2) poet. świeca szabasowa
Wiktionary
(1.1) Matka powiedziała mu, że coś ciepłego znajdzie w szabaśnicy, ona wychodzi.
(1.2) Przywilejem kobiet było i jest zapalanie szabaśnic w szabatowy wieczór.
Wiktionary
rzecz. szabas m., szabat m., szabaśnik m., szabasówka ż., szabasowanie n.
czas. szabasować ndk.
przym. szabasowy, szabaśny, szabatowy
Wiktionary
(1.1) szabaśnik
Wiktionary
lichtarz wieloramienny, w którym pali się świece podczas szabasu
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) przest. złodz. kapelusz, cylinder
(1.2) kraków. piekarnik
(1.3) daw. żydowski świecznik używany podczas szabatu
(1.4) daw. dobudowana część przy piecu kuchennym, służąca do pieczenia lub trzymania w cieple wcześniej przygotowanych potraw
Wiktionary
(1.3) Na stole stał już zapalony szabaśnik, wszystko było gotowe do wieczerzy.
(1.4) Matka powiedziała mu, że coś ciepłego znajdzie w szabaśniku, ona wychodzi.
Wiktionary
rzecz. szabas m., szabat m., szabaśnica ż., szabasówka ż., szabasowanie n.
czas. szabasować ndk.
przym. szabasowy, szabaśny, szabatowy
Wiktionary
(1.4) szabaśnica
Wiktionary
przestarzałe: dotyczący szabasu, związany z szabasem
SJP.pl
przymiotnik
(1.1) rel. przest. związany z szabasem, dotyczący szabasu
Wiktionary
(1.1) W każdy szabaśny wieczór rodziny siadają razem do wieczerzy.
(1.1) Matka zapaliła świece szabaśne, które stały na stole.
Wiktionary
rzecz. szabas m., szabaśnica ż., szabasówka ż., szabaśnik m., szabasowanie n., sabatnik mrz.
czas. szabasować ndk.
przym. szabasowy, szabatowy
Wiktionary
(1.1) szabatowy, szabasowy
Wiktionary
obchodzić, świętować szabas; szabatować
SJP.pl
czasownik nieprzechodni niedokonany
(1.1) żyd. rel. świętować szabas
Wiktionary
(1.1) Jak nie będziesz szabasować, to nie pójdziesz do nieba.
(1.1) Pobożni żydzi szabasują od piątkowego wieczoru.
Wiktionary
rzecz. szabas m., szabaśnica ż., szabasówka ż., szabaśnik m., szabasowanie n.
przym. szabasowy, szabatowy, szabaśny
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) obchodzenie szabatu, zachowywanie odpoczynku szabasowego
Wiktionary
(1.1) Władze carskie nie wprowadzały zakazu szabasowania.
Wiktionary
rzecz. szabas m., szabaśnica ż., szabasówka ż., szabaśnik m.
czas. szabasować ndk.
przym. szabasowy, szabatowy, szabaśny
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) żyd. rel. cienka świeczka z łoju zapalana przez ubogich żydów podczas szabasu
(1.2) żyd. kulin. rodzaj wódki pijanej przy wieczerzy szabasowej
(1.3) żyd. żydowskie aksamitne nakrycie głowy obszywane futrem
Wiktionary
Wikipedia
(1.1) Na stole stały zapalone szabasówki w prostych lichtarzykach.
(1.2) Panie Kajetanie, napije się pan szabasówki?
(1.3) Ojciec czekał na wszystkich w szabasówce obszytej sobolem.
Wiktionary
rzecz. szabas m., szabaśnica ż., szabaśnik m., szabasowanie n.
czas. szabasować ndk.
przym. szabasowy, szabatowy, szabaśny
Wiktionary
przymiotnik od: szabas (świąteczny dzień tygodnia w judaizmie, trwający od zachodu słońca w piątek do zachodu słońca w sobotę); szabatowy
SJP.pl
przymiotnik
(1.1) rel. związany z szabasem, dotyczący szabasu
Wiktionary
(1.1) Icek nawpychał się szabasowych frykasów.
(1.1) Przywilejem kobiet było i jest zapalanie szabaśnic w szabasowy wieczór.
Wiktionary
rzecz. szabas m., szabaśnica ż., szabasówka ż., szabaśnik m., szabasowanie n., sobota ż.
czas. szabasować ndk.
przym. szabaśny, szabatowy
Wiktionary
(1.1) szabatowy; przest. szabaśny
Wiktionary
świąteczny dzień tygodnia w judaizmie, trwający od piątkowego do sobotniego zachodu słońca; szabas, sabat, szabes
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) rel. żyd. ostatni (siódmy) dzień każdego tygodnia, obchodzony jako dzień święty;
Wiktionary
Szabat (hebr. שַׁבָּת lub יוֹם הַשַׁבָּת, od rdzenia szbt: szin + bet/bejt + taw = „odpoczywać”, „ustać”, „obserwować”, „zaprzestać działalności”), szabas, sabat – w judaizmie siódmy, ostatni dzień tygodnia (hebr. jom ha-szwii), będący według kalendarza żydowskiego dniem wypoczynku. Jest dniem świątecznym, stanowiącym pamiątkę cyklu stworzenia świata oraz wyprowadzenia Izraelitów z Egiptu (Wj 20,9–11; Pwt 5,12–15). Trwa od zachodu słońca (hebr. szkijat ha-chama) w piątek, do prawie godziny po zachodzie słońca w sobotni wieczór.
Wikipedia
(1.1) W czasie szabatu nie wolno wykonywać wielu czynności.
Wiktionary
IPA: ˈʃabat, AS: šabat
Wiktionary
przym. szabatowy
rzecz. szabas mrz., szabaśnik m., szabaśnica ż., szabacik mrz.
Wiktionary
(1.1) szabas, sabat
Wiktionary
rzadko: obchodzić szabat; szabasować
SJP.pl
przymiotnik od: szabat (świąteczny dzień tygodnia w judaizmie, trwający od zachodu słońca w piątek do zachodu słońca w sobotę); szabasowy
SJP.pl
przymiotnik
(1.1) rel. związany z szabatem, dotyczący szabatu
Wiktionary
(1.1) Przywilejem niewiast było i jest zapalanie szabaśnic w szabatowy wieczór.
(1.1) Ickowi smakują szabatowe łakocie.
Wiktionary
rzecz. szabat m., sabatnik mrz., szabasówka ż., szabas mrz., szabasowanie n., szabaśnik m., szabaśnica ż.
przym. szabaśny, szabasowy
czas. szabasować
Wiktionary
(1.1) szabasowy; przest. szabaśny
Wiktionary
w gwarze wielkopolskiej: fasolka szparagowa
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męski
(1.1) reg-pl|Poznań. strąk fasoli
(1.2) reg-pl|Poznań. fasolka szparagowa
Wiktionary
rzecz. szabelek m.
Wiktionary
(1.2) szabelek
Wiktionary
zdrobnienie od: szabla
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męski
(1.1) reg-pl|Poznań. strąk fasoli
(1.2) reg-pl|Poznań. fasolka szparagowa
forma rzeczownika.
(2.1) D. lm. od: szabelka
Wiktionary
rzecz. szabel m.
Wiktionary
(1.1) szabel
(1.2) szabel
Wiktionary
zdrobnienie od: szabla
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) zdrobn. od: szabla
(1.2) mała szabla
Wiktionary
(1.1) Zygmunt wyobraził sobie grupkę klęczących. Pobrzękiwali szabelkami, modląc się do plastikowyastikowej konewki w kształcie Matki Boskiej Gietrzwałdzkiej.
Wiktionary
IPA: ʃaˈbɛlka, AS: šabelka
Wiktionary
rzecz. szabla ż., szablista m., szablistka ż.
Wiktionary
regionalnie: zupa z szablu (fasoli szparagowej)
SJP.pl
awanturniczość połączona ze zbytnią pewnością siebie
SJP.pl
1. przypominający kształtem małą szablę;
2. odznaczający się agresywną postawą i zbytnią pewnością siebie;
3. → szabelek
SJP.pl
dawny warsztat, w którym produkowano szable
SJP.pl
Szabelnia – wieś w Polsce, położona w województwie świętokrzyskim, w powiecie koneckim, w gminie Końskie.
Wieś wchodzi w skład sołectwa Piła.
W latach 1975–1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa kieleckiego.
Od XVII do pierwszej połowy XX wieku wieś wchodziła w skład klucza Koneckiego oraz dóbr Końskie Wielkie.
Wierni kościoła rzymskokatolickiego należą do parafii Podwyższenia Krzyża Świętego w Pomykowie.
Wikipedia
dawniej:
1. osoba trudniąca się wyrabianiem szabli;
2. osoba uzbrojona w szablę
SJP.pl
nazwisko
SJP.pl
Osoby o nazwisku Szabelski / Szabelska:
Zobacz też:
Wikipedia
dawna, skórzana torba wisząca przy szabli
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) hist. wojsk. niewielka płaska torba skórzana zawieszana przy szabli, typowa dla niektórych rodzajów kawalerii (zwłaszcza dla umundurowania huzarów);
Wiktionary
Wikipedia
(1.1) (…) jam też nie brał czasu, wsiadłem na koń schowawszy list do szabeltasu.
Wiktionary
1. potocznie: kradzież rzeczy porzuconych przez właściciela, np. w czasie wojny lub powodzi;
2. przedmioty z takiej kradzieży;
3. kruszywo z drobno tłuczonego kamienia, używane głównie na nawierzchnie dróg i jako dodatek do betonów; tłuczeń, szuter
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) grabież mienia porzuconego w wyniku wojny, katastrofy itp.
(1.2) przedmioty pochodzące z szabru (1.1)
(1.3) gwara przestępcza dłuto, żelazo do łamania murów, świder do dziurawienia murów
(1.4) gwara przestępcza złodziej, zwłaszcza okradający mieszkania, włamywacz
Wiktionary
Szaber – proceder przestępczy, polegający na grabieży mienia pozostającego bez opieki w wyniku klęsk żywiołowych, przewrotów społecznych lub konfliktów zbrojnych. Zjawisko znane od czasów starożytnych.
Wikipedia
(1.1) Socjologowie tłumaczą, że podkradanie w zakładach pracy, nie tylko materiałów piśmiennych, ale wielu innych dóbr, występujące masowo w latach pięćdziesiątych, sześćdziesiątych i siedemdziesiątych, to relikt wojennego i powojennego szabru.
(1.2) W teatrze zjawia się pierwszy prezydent miasta (postać autentyczna), który uciekł później w nieznanym kierunku z walizami pełnymi szabru.
Wiktionary
IPA: ˈʃabɛr, AS: šaber
Wiktionary
rzecz. szabrownik mos., szabrowniczka ż., szabrownictwo n., szabrowanie n., rozszabrowywanie n., rozszabrowanie n.
:: zdrobn. szaberek mrz.
czas. szabrować ndk., rozszabrowywać ndk., rozszabrować dk.
przym. szabrowniczy
Wiktionary
(1.4) szabrownik
(1.6) tłuczeń
Wiktionary
zdrobnienie od: szaber (rabunek)
SJP.pl
świąteczny dzień tygodnia w judaizmie, trwający od piątkowego do sobotniego zachodu słońca; szabas, sabat, szabat
SJP.pl
1. broń sieczna o wygiętej klindze;
2. broń sportowa używana w konkurencji szermierczej;
3. dolny kieł dzika
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) hist. wojsk. jednosieczna broń z wygiętą klingą;
(1.2) sport. broń szermiercza
(1.3) sport. konkurencja z użyciem szabli (1.2)
(1.4) zool. dolny kieł dzika
(1.5) gw-pl|Poznań. zielony strąk fasoli
Wiktionary
Szabla – jednoręczna sieczna broń biała, wyróżniająca się długą, jednosieczną i zakrzywioną głownią. Szabla przeznaczona jest głównie do zadawania cięć (w mniejszym stopniu również do pchnięć).
Wikipedia
(1.1) Co nam obca przemoc wzięła, szablą odbierzemy.
(1.1) Hej, szable w dłoń! Łuki w juki, a łupy wziąć w troki.
(1.1) Szabla ta stanowiła jedną z najcenniejszych naszych pamiątek rodzinnych, a przy tym wieczny od dawnych lat przedmiot westchnień moich i Kazia, bo cięła żelazo jak wióry.
Wiktionary
IPA: ˈʃabla, AS: šabla
Wiktionary
rzecz. szablak, szablista, szablistka, szablica, szablisko
:: zdrobn. szabelka
przym. szablasty, szablisty, szablowy
przysł. szablasto
Wiktionary
(1.1) karabela
Wiktionary
1. rodzaj ważki z rodziny ważkowatych;
2. gatunek fasoli o długich strąkach, uprawiany w Azji i Afryce; fasola szablasta, kanawalia szablasta
SJP.pl
Szablak – wieś w Polsce położona w województwie podlaskim, w powiecie łomżyńskim, w gminie Nowogród.
W okolicach wsi znajduje się użytek ekologiczny - bagno „Narwiańskie Zakole” o powierzchni 2,51 ha.
Wierni kościoła rzymskokatolickiego należą do parafii Narodzenia Najświętszej Maryi Panny w Nowogrodzie.
Wikipedia
łukowate wygięcie jakiejś płaszczyzny; szablistość, szablowatość
SJP.pl
tygrys (kot) szablastozębny - wymarły ssak z rodziny kotowatych, drapieżnik o potężnych, zakrzywionych górnych kłach; tygrys (kot) szablozębny (szablozęby), machajrodon, machajrodont
SJP.pl
mający kształt szabli, podobny do szabli; szablisty, szablaty, szablowaty
SJP.pl
1. przypominający kształtem szablę; szablasty, szablisty, szablowaty;
2. dawniej: uzbrojony w szablę; szablisty
SJP.pl
nazwisko
SJP.pl
Osoby o tym nazwisku:
Wikipedia
duża szabla; szablisko
SJP.pl
1. ekspresywnie o szabli; szabelka;
2. nędzna, licha szabla
SJP.pl
duża szabla; szablica
SJP.pl
1. mający kształt szabli, podobny do szabli; szablasty, szablaty, szablowaty;
2. dawniej: uzbrojony w szablę; szablaty;
3. grubosz szablisty - roślina z rodziny gruboszowatych, o mięsistych łodygach i liściach
SJP.pl
1. łukowate wygięcie jakiejś płaszczyzny; szablastość, szablowatość;
2. częste używanie szabli podczas walk i awantur
SJP.pl
1. mający kształt szabli, podobny do szabli; szablasty, szablaty, szablowaty;
2. dawniej: uzbrojony w szablę; szablaty;
3. grubosz szablisty - roślina z rodziny gruboszowatych, o mięsistych łodygach i liściach
SJP.pl
ptak z siewkowych, zamieszkuje wybrzeża słonych jezior i mórz Europy zachodniej i południowej, północnej Afryki i centralnej Azji; żeruje brodząc w wodzie lub pływając
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy
(1.1) ornit. nazwa systematyczna|Recurvirostra avosetta|ref=tak., ptak przybrzeżny o charakterystycznym czarnym i cienkim dziobie zagiętym w górę;
Wiktionary
Szablodziób (zwyczajny) (Recurvirostra avosetta) – gatunek średniej wielkości ptaka brodzącego z rodziny szczudłonogów (Recurvirostridae). Zamieszkuje Eurazję i Afrykę. Nie jest zagrożony wyginięciem. Nie wyróżnia się podgatunków.
Wikipedia
IPA: ʃaˈblɔd͡ʑup, AS: šabloʒ́up
Wiktionary
(1.1) awoceta
Wiktionary
Szablogrzbiet (Pseudorca) – rodzaj wodnych ssaków z podrodziny Globicephalinae w obrębie rodziny delfinowatych (Delphinidae).
Wikipedia
1. mechaniczne powielanie środków wyrazu; sztampa; maniera;
2. forma służąca do seryjnego wyrabiania przedmiotów;
3. przyjęty wzorzec postępowania
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) przyrząd służący do mechanicznego odtwarzania liter, kształtów lub całych rysunków
(1.2) forma, wzór, według których wyrabia się seryjnie przedmioty
(1.3) przyjęty wzorzec postępowania, często bezmyślnie naśladowany
(1.4) gotowy wzór do wypełniania lub naśladowania
(1.5) szt. technika street artu wykorzystująca do malowania wycięte matryce;
Wiktionary
Wikipedia
(1.1) Do sporządzania napisów w rysunku technicznym używano szablonów.
Wiktionary
IPA: ˈʃablɔ̃n, AS: šablõn
Wiktionary
rzecz. szablonowość ż., szablonówka ż.
:: zdrobn. szablonik m.
przym. szablonowy
przysł. szablonowo
Wiktionary
(1.1) wzornik, trafaret
(1.3) rutyna
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) zdrobn. od szablon
Wiktionary
rzecz. szablon m.
przym. szablonowy
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) odprzym. cecha tego, co jest szablonowe; cecha tych, którzy są szablonowi
Wiktionary
rzecz. szablon mrz., szablonowiec m., szablonowanie n.
czas. szablonować ndk.
przym. szablonowy
przysł. szablonowo
Wiktionary
(1.1) schematyczność
Wiktionary
przymiotnik relacyjny
(1.1) związany z szablonem, dotyczący szablonu
(1.2) wykonany z użyciem szablonu, według szablonu
przymiotnik jakościowy
(2.1) przen. będący przejawem schematycznego myślenia, wykonany standardowo, pozbawiony waloru oryginalności
Wiktionary
rzecz. szablon m., szablonik m., szablonowość ż., szablonówka ż.
przysł. szablonowo
Wiktionary
(2.1) schematyczny, stereotypowy
Wiktionary
łukowate wygięcie jakiejś płaszczyzny; szablistość, szablastość
SJP.pl
przypominający kształtem szablę; szablasty, szablaty, szablisty
SJP.pl
cecha czegoś powiązanego z szablą
SJP.pl
1. związany z szablą;
2. przypominający kształtem szablę; szablisty, szablasty, szablowaty;
3. w gwarze wielkopolskiej: związany z szablem (fasolką szparagową); szabelkowy
SJP.pl
tygrys (kot) szablozębny - wymarły ssak z rodziny kotowatych, drapieżnik o potężnych, zakrzywionych górnych kłach; tygrys (kot) szablastozębny (szablozęby), machajrodon, machajrodont
SJP.pl
tygrys (kot) szablozęby - wymarły ssak z rodziny kotowatych, drapieżnik o potężnych, zakrzywionych górnych kłach; tygrys (kot) szablastozębny (szablozębny), machajrodon, machajrodont
SJP.pl
część kowadła; kłodzisko
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) poznań. - odzież wierzchnia, płaszcz, kurtka
Wiktionary
styl filmowy inspirowany twórczością reżysera filmowego, Claude'a Chabrola; chabrolizm
SJP.pl
1. grabić mienie pozostawione bez opieki przez uciekających w czasie działań wojennych, klęski żywiołowej itp.;
2. dawniej: wypełniać szpary w murze szabrem (tłuczniem)
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) grabienie mienia porzuconego w wyniku wojny, katastrofy, klęski żywiołowej itp.
(1.2) bud. wypełnianie szabrem szpar w murze
Wiktionary
rzecz. szaber m., szabrownik m., szabrowniczka ż., szabrownictwo n.
czas. szabrować ndk.
przym. szabrowniczy
Wiktionary
kradzież porzuconego lub niezabezpieczonego mienia
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) pot. grabież dobytku pozostawionego bez opieki przez właścicieli najczęściej w czasie wojny lub klęski żywiołowej
Wiktionary
(1.1) Osadnictwo mieszało się z szabrownictwem, choć i szabrowników dziś się usprawiedliwia: „Jak by Polak nie wziął, to ruski by wywiózł”.
Wiktionary
rzecz. szaber m., szaberek m., szabrownik m., szabrowniczka ż., szabrowanie n.
czas. szabrować ndk.
przym. szabrowniczy
Wiktionary
(1.1) szaber
Wiktionary
kobieta grabiąca mienie pozostawione przez uciekających w czasie działań wojennych lub klęski żywiołowej
SJP.pl
osoba grabiąca mienie pozostawione przez uciekających w czasie działań wojennych lub klęski żywiołowej
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) pot. osoba zajmująca się szabrem
Wiktionary
Szaber – proceder przestępczy, polegający na grabieży mienia pozostającego bez opieki w wyniku klęsk żywiołowych, przewrotów społecznych lub konfliktów zbrojnych. Zjawisko znane od czasów starożytnych.
Wikipedia
(1.1) Część osób zdecydowała się pozostać na zalanych terenach, bo obawiała się szabrowników.
Wiktionary
IPA: ʃaˈbrɔvʲɲik, AS: šabrovʹńik
Wiktionary
rzecz. szaber m., szaberek m., szabrownictwo n., szabrowanie n.
:: fż. szabrowniczka ż.
czas. szabrować ndk.
przym. szabrowniczy
Wiktionary
nazwisko
SJP.pl
nazwisko
SJP.pl
Osoby o tym nazwisku:
Wikipedia
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) gw-pl|Górny Śląsk. narzeczony, luby
Wiktionary
tytuł władców państw muzułmańskiego Wschodu, a także osoba nosząca ten tytuł; szachinszach
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy
(1.1) szach. zagrożenie króla biciem;
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(2.1) polit. hist. tytuł monarchy w Persji a następnie w Iranie;
wykrzyknik
(3.1) szach. słowo wypowiadane przez gracza, gdy dał on szacha (1.1) przeciwnikowi
Wiktionary
Szach – nazwisko
Wikipedia
(1.1) Biały goniec dał szacha czarnym.
(2.1) Brytyjski poseł przekazał szachowi życzenia od królowej.
(3.1) „Szach!” – zawołał ucieszony Jaś, grający białymi.
Wiktionary
IPA: ʃax, AS: šaχ
Wiktionary
rzecz. szachy nmos., szachista m., szachistka ż., szachownica ż., szachinszach mos., szachowanie n., zaszachowanie n.
czas. szachować ndk., zaszachować dk.
przym. szachowy, antyszachowski
Wiktionary
(1.1) daw. abszach
Wiktionary
potocznie: szybko, błyskawicznie, natychmiast; rachu-ciachu, rach-ciach, mach-mach, ciach-mach
SJP.pl
w szachach: odzywka informująca, że przeciwnik dostał mata; szach mat
SJP.pl
Szach-mat (ang. Endgame, 2011) – kanadyjski serial obyczajowy stworzony przez Avruma Jacobsona. Wyprodukowany przez Thunderbird Films, Front Street Pictures i Shaw Media.
Światowa premiera serialu miała miejsce 14 marca 2011 roku na antenie Showcase. Ostatni odcinek serialu został wyemitowany 13 czerwca 2011 roku. W Polsce premiera serialu odbyła się 20 maja 2013 roku na kanale Fox.
Wikipedia
w judaizmie: codzienna modlitwa poranna odpowiadająca ofierze w Świątyni Jerozolimskiej, ustanowiona według tradycji przez Abrahama
SJP.pl
Szacharit (hebr. שחרית) – w judaizmie codzienne modlitwy poranne odpowiadające porannej ofierze składanej w Świątyni Jerozolimskiej. Według tradycji ustanowił je Abraham (Rdz 19, 27).
Wikipedia
dawniej, zwykle w liczbie mnogiej: oszustwo, zwykle w niezbyt ważnych sprawach; krętactwo, matactwo
SJP.pl
potocznie: szachrajstwo, oszustwo, krętactwo; szacher
SJP.pl
rzeczownik męskorzeczowy lub nijaki
(1.1) pot. podstępne zachowanie pozwalające w sposób nieuczciwy osiągnąć jakieś korzyści
(1.2) pot. zob. oszust.
Wiktionary
(1.1) Moja terapeutka mówiła, że to wyparcie – psychologiczny szacher-macher mózgu, który sobie nie życzy pamiętać o rzeczach niemiłych.
(1.1) Czy i tym razem uda się zrobić „małe szacher-macher” w uchwale budżetowej na 2018 rok?
Wiktionary
(1.1) oszustwo, sztuczka
(1.2) oszust, szachraj
Wiktionary
potocznie: szachrajstwo, oszustwo, krętactwo; szacher-macher
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) pot. zob. szachrajstwo.
Wiktionary
rzecz. szachraj mos., szachrajstwo n.
przym. szachrajski
Wiktionary
(1.1) zob. szachrajstwo.
Wiktionary
tytuł władców państw muzułmańskiego Wschodu, a także osoba nosząca ten tytuł; szach
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) polit. hist. tytuł monarchy w Persji a następnie w Iranie;
Wiktionary
Król królów – tradycyjny tytuł używany przez monarchów aspirujących do władzy uniwersalnej lub zwierzchnictwa nad innymi władcami. Stosowany głównie na Bliskim Wschodzie, a także w dawnej Abisynii. Po raz pierwszy formuła ta pojawiła się w starożytnej Mezopotamii, gdzie jeden z władców dynastii akadyjskiej nosił imię Šar-kali-šarrī, co w języku akadyjskim oznacza król wszystkich królów.
Wikipedia
(1.1) „Szachinszach” Kapuścińskiego zniknął szybko z półek.
(1.1) Następca szachinszacha nie szanował poddanych.
Wiktionary
rzecz. szach mos.
wykrz. szach
Wiktionary
osoba grająca w szachy
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) osoba grająca w szachy
Wiktionary
Wikipedia
(1.1) Znany szachista odwiedził szkołę i rozegrał symultanę z uczniami.
Wiktionary
IPA: ʃaˈxʲista, AS: šaχʹista
Wiktionary
rzecz. szach m., szachy nmos., szachownica ż.
:: fż. szachistka ż.
czas. szachować, szachować się
przym. szachowy
wykrz. szach
Wiktionary
kobieta grająca w szachy
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) kobieta grająca w szachy
Wiktionary
Szachistka (fr. Joueuse) – francusko-niemiecki dramat obyczajowy z 2009 w reżyserii Caroline Bottaro.Jest to adaptacja powieści niemieckiej pisarki Bertiny Henrichs.
Wikipedia
(1.1) Znana szachistka odwiedziła szkołę i rozegrała symultanę z uczniami.
Wiktionary
IPA: ʃaˈxʲistka, AS: šaχʹistka
Wiktionary
rzecz. szachy nmos., szach m., szachownica ż., szachowanie n., zaszachowanie n.
:: fm. szachista m.
czas. szachować ndk., zaszachować dk.
przym. szachowy, szachownicowy
wykrz. szach
Wiktionary
nazwisko
SJP.pl
1. w grze w szachy: sprawiać, że król przeciwnika jest bezpośrednio atakowany; dawać szacha;
2. grozić komuś, trzymać w niepewności; trzymać w szachu
SJP.pl
czasownik przechodni
(1.1) w grze w szachy: dawać szacha (stwarzać zagrożenie zabicia króla przeciwnika)
(1.2) pot. trzymać kogoś w niepewności, groźbą czegoś zmuszać do określonego postępowania, zagrażać czymś
Wiktionary
(1.1) Czarne nieustannie szachowały białego króla.
(1.2) Związkowcy szachowali pracodawców groźbą strajku.
Wiktionary
IPA: ʃaˈxɔvat͡ɕ, AS: šaχovać
Wiktionary
rzecz. szachy nmos., szach m., szachista m., szachistka ż., szachownica ż., szachowanie n., zaszachowanie n.
czas. zaszachować dk.
przym. szachowy, szachownicowy
wykrz. szach
Wiktionary
(1.2) trzymać w szachu, grozić, nękać
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) szach. dawanie szacha
Wiktionary
(1.1) O żadnym szachowaniu nie mogło już być mowy.
Wiktionary
IPA: ˌʃaxɔˈvãɲɛ, AS: šaχovãńe
Wiktionary
czas. szachować ndk., zaszachować dk.
rzecz. szach m., szachy nmos., szachista m., szachistka ż., zaszachowanie n.
wykrz. szach
przym. szachowy
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) szach. plansza do gry w szachy, składająca się z kwadratowych, dwukolorowych pól umieszczonych w taki sposób, że każdy kwadrat styka się całym bokiem z kwadratem o innym kolorze;
(1.2) deseń ułożony z kwadratów (rzadziej: rombów) na podobieństwo szachownicy (1.1)
(1.3) bot. nazwa systematyczna|Fritillaria|ref=tak., roślina z rodziny liliowatych
(1.4) wojsk. znak lotnictwa wojskowego Rzeczypospolitej Polskiej
(1.5) urb. układ ulic zbudowanych prostopadle
Wiktionary
Szachownica – w szachach klasycznych i warcabach kwadratowa 64-polowa plansza, składająca się z 8 poziomych rzędów i 8 pionowych kolumn (rzędy i kolumny nazywane są również liniami). Pola te są przemiennie jasne i ciemne (dla ujednolicenia nazywane kolorem białym i czarnym). Każda linia pól w pionie oznaczona jest w notacji algebraicznej literą (od a do h), natomiast liniom pól w poziomie przyporządkowane są cyfry (od 1 do 8). Dzięki temu każde pole ma swoją współrzędną i może być w łatwy sposób zlokalizowane. Pole a1 jest koloru czarnego i znajduje się zawsze w lewym dolnym rogu szachownicy (dla zawodnika grającego białymi bierkami). Standardowy wymiar szachownicy wynosi ok. 50 × 50 cm.
Wikipedia
(1.1) Szachiści zaczęli ustawiać bierki na szachownicy przed rozpoczęciem nowej partii.
(1.3) Zasadziliśmy piękną szachownicę.
Wiktionary
IPA: ˌʃaxɔvʲˈɲit͡sa, AS: šaχovʹńica
Wiktionary
rzecz. szachy nmos., szach m., szachista m., szachistka ż.
:: zdrobn. szachowniczka ż.
czas. szachować ndk., zaszachować dk.
przym. szachowy, szachownicowy
wykrz. szach
Wiktionary
(1.1) pot. deska
(1.3) korona
Wiktionary
zdrobnienie od: szachownica
SJP.pl
związany z grą w szachy; przeznaczony do gry w szachy
SJP.pl
przymiotnik relacyjny
(1.1) związany z szachami, dotyczący szachów
Wiktionary
(1.1) Organizatorzy zimowiska zorganizowali dla uczestników turniej szachowy z nagrodami.
Wiktionary
rzecz. szach m., szachy nmos., szachista m., szachistka ż., szachownica ż., szachowanie n., zaszachowanie n., szachówka ż.
czas. szachować ndk., zaszachować dk.
przym. szachownicowy
wykrz. szach
Wiktionary
osoba nieuczciwa; oszust, krętacz, matacz
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) pot. człowiek, który dopuszcza się szachrajstw
Wiktionary
(1.1) Ci sami ludzie, którzy mnie ostrzegają, że Suzin jest hultaj, przed miesiącem pisali do Suzina, że ja jestem bankrut, szachraj, ekspowstaniec.
Wiktionary
rzecz. szachrajstwo n., szachrowanie n., szachrajenie n., oszachrajenie n., szacherka ż.
:: fż. szachrajka ż.
czas. szachrować ndk., szachraić ndk., oszachraić dk.
przym. szachrajski, szachrajowaty
przysł. szachrajsko, po szachrajsku
Wiktionary
(1.1) oszust; pot. cygan, kanciarz, krętacz, macher, nabieracz, naciągacz, oszukaniec; książk. kuglarz, matacz, szalbierz, szarlatan; przest. farmazon, przechera, wydrwigrosz
Wiktionary
→ szachraj
SJP.pl
przymiotnik
(1.1) pot. dotyczący szachraja lub szachrajstwa
Wiktionary
rzecz. szachraj m., szachrajka ż., szachrajstwo n., szachrowanie n., szachrajenie n., szacherka ż.
czas. szachrować ndk., szachraić ndk.
przysł. szachrajsko, po szachrajsku
Wiktionary
(1.1) pot. oszukańczy, cygański, kanciarski, krętacki; książk. hochsztaplerski, kuglarski, matacki, szalbierski, szarlatański
Wiktionary
potocznie: oszustwo, zwykle w niezbyt ważnych sprawach; krętactwo, matactwo
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) pot. zob. oszustwo.
Wiktionary
rzecz. szachraj m., szachrajka ż., szachrowanie n., szachrajenie n., szacherka ż.
czas. szachrować ndk., szachraić ndk.
przym. szachrajski
przysł. szachrajsko, po szachrajsku
Wiktionary
(1.1) oszustwo; pot. szacherka, szachrowanie, cygaństwo, granda, kant, kanciarstwo, krętactwo, macherka, macherstwo, machinacja, machloja, machlojka, przekręt, przewalanka, szwindel; książk. kuglarstwo, matactwo, szalbierstwo, szarlataństwo, szarlataneria
Wiktionary
potocznie: prowadzić oszukańcze interesy; mataczyć, oszukiwać
SJP.pl
1. w budownictwie: obudowany lub nieobudowany pionowy kanał, w którym porusza się dźwig; szyb, wieża wyciągowa;
2. w technice: wnętrze wielkiego pieca hutniczego; szyb;
3. w górnictwie: pionowe lub pochyłe wyrobisko, prowadzące z powierzchni do złoża w głąb ziemi, wyposażone w różnego rodzaju urządzenia do opuszczania i wywożenia na powierzchnię górników, wydobywania kopalin, odwadniania złoża, przewietrzania kopalni itp.; szyb;
4. dawniej: cięcie szablą; raz
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) bud. pionowy kanał, w którym porusza się dźwig
(1.2) górn. pionowe lub poprowadzone skośnie wyrobisko z urządzeniami do wywożenia na powierzchnię górników lub urobku albo do odwadniania złoża, wietrzenia kopalni
(1.3) met. wnętrze wielkiego pieca hutniczego
(1.4) daw. cięcie szablą
(1.5) daw. uderzenie batem
Wiktionary
Wikipedia
(1.1) szyb, wieża wyciągowa
(1.2) szyb
(1.4) raz
(1.5) raz
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) górn. przest. szyb
(1.2) gw-pl|Śląsk Cieszyński. górn. kopalnia
Wiktionary
IPA: ˈʃaxta, AS: šaχta
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) gw-pl|Górny Śląsk, Śląsk Cieszyński. pudło
Wiktionary
w technice: piec, wapiennik szachtowy - wysoki piec z wielkim wnętrzem (szachtem) do wytapiania surowca
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj niemęskoosobowy, liczba mnoga, nazwa własna
(1.1) geogr. adm. miasto w południowej Rosji, w obwodzie rostowskim;
Wiktionary
Szachty (ros. Шахты; do 1920 Aleksandrowsk Gruszewski, ros. Александровск-Грушевский) – miasto w południowej Rosji, w obwodzie rostowskim, we wschodniej części Donieckiego Zagłębia Węglowego. Znajduje się około 26 km od przejścia granicznego z Ukrainą, 36 km od rzeki Don i 68 km od Rostowa nad Donem. W 2020 roku miasto liczyło 230 262 mieszkańców.
Wikipedia
przym. szachtyński, szachtyjski
Wiktionary
przymiotnik relacyjny
(1.1) związany z Szachtami, dotyczący Szacht
Wiktionary
rzecz. Szachty nmos.
Wiktionary
przymiotnik relacyjny
(1.1) związany z Szachtami, dotyczący Szacht
Wiktionary
rzecz. Szachty mrz.
Wiktionary
przymiotnik
(1.1) wykonany w drewnianej konstrukcji szkieletowej
Wiktionary
(1.1) Pokazano nam w Nakle szachulcowe spichlerze z XVIII-XIX wieku.
Wiktionary
rzecz. szachulec mrz.
Wiktionary
w budownictwie: drewniany element ściany szkieletowej
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) bud. rodzaj konstrukcji ściany, w której szkielet drewniany wypełniany jest gliną i innymi materiałami;
Wiktionary
Szachulec – typ ściany szkieletowej drewnianej, której wypełnienie stanowi glina wymieszana i zarobiona z sieczką, z trocinami lub wiórami czy też zarzucona na plecionkę z witek z łozy lub łodyg trzciny. Rezultatem jest specyficzny wizerunek otynkowanego zwykle na biało budynku poprzecinanego ciemnymi od dziegciu belkami, ułożonymi w kratownicę z ukośnymi zastrzałami.
Wikipedia
IPA: ʃaˈxulɛt͡s, AS: šaχulec
Wiktionary
przym. szachulcowy
Wiktionary
nazwisko
SJP.pl
gra prowadzona na szachownicy przez dwóch przeciwników, z których każdy dysponuje szesnastoma figurami (8 pionów, dwa gońce, dwa konie, dwie wieże, hetman i król); komplet figur do tej gry
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj niemęskoosobowy, liczba mnoga
(1.1) szach. gra dwuosobowa, w której gracze wykonują na przemian ruchy bierkami na czarno-białej planszaanszy;
(1.2) plansza i bierki do szachów (1.1)
forma rzeczownika.
(2.1) M. i B. lm. od: szach (w grze)
Wiktionary
Szachy – strategiczna gra planszowa rozgrywana przez dwóch graczy na 64-polowej szachownicy, za pomocą zestawu bierek (pionów i figur). Popularnie, choć nieprecyzyjnie, szachami nazywa się również wspomniane bierki. Międzynarodowy Komitet Olimpijski uznaje szachy za dyscyplinę sportu. Szachy należą do gier z doskonałą informacją.
Wikipedia
(1.1) Wczoraj wygrałem z dziadkiem w szachy!
(1.2) Szachy znajdziesz pod telewizorem.
Wiktionary
IPA: ˈʃaxɨ, AS: šaχy
Wiktionary
rzecz. szach m., szachista m., szachistka ż., szachownica ż., szachowanie n., zaszachowanie n., szachówka ż.
czas. szachować ndk., zaszachować dk.
przym. szachowy, szachownicowy
wykrz. szach
Wiktionary
czasownik niedokonany
(1.1) gw-pl|Śląsk Cieszyński. przyodziewać
Wiktionary
wieś w Polsce
SJP.pl
Szaciłówka – wieś w Polsce położona w województwie podlaskim, w powiecie sokólskim, w gminie Korycin.
W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa białostockiego.
Wierni kościoła rzymskokatolickiego należą do parafii Znalezienia i Podwyższenia Krzyża Świętego w Korycinie.
Wikipedia
nazwisko
SJP.pl
nazwisko
SJP.pl
Szacki, Szacka (Shatzky, Schatzki, Schatzky, etc.):
Wikipedia
1. oceniać coś w przybliżeniu (ilość, wielkość itp.);
2. oceniać czyjś wygląd, postępowanie, zachowanie; taksować;
3. dawniej:
a) szanować, poważać, darzyć szacunkiem;
b) szacować się - szanować się, znać swoją wartość
SJP.pl
czasownik przechodni niedokonany
(1.1) podawać wartość lub wielkość w przybliżeniu
(1.2) daw. przest. szanować
Wiktionary
(1.1) Całkowita ilość słodkiej wody szacowana jest na ok. 4001018 m³.
Wiktionary
rzecz. szacunek m., szacowanie n.
czas. przeszacować, oszacować dk.
przym. szacunkowy
przysł. szacunkowo
Wiktionary
(1.1) oceniać, przypuszczać, wyceniać
(1.2) szanować, poważać, darzyć szacunkiem
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) odczasownikowy od|szacować.
Wiktionary
Szacowanie (także: szacunek, wycena) – przybliżone określanie wartości jakiejś wielkości przy posiadaniu niepełnych danych, występowania zakłóceń lub stosowaniu uproszczonego modelu opisującego parametry, cechy lub charakter tej wielkości (lub zjawiska wpływające na jej zachowanie).
Wikipedia
(1.1) Po opadnięciu wody zaczęło się szacowanie strat.
Wiktionary
IPA: ˌʃat͡sɔˈvãɲɛ, AS: šacovãńe
Wiktionary
czas. przeszacować, szacować ndk., oszacować dk.
rzecz. szacunek
Wiktionary
stopień wyższy od przymiotnika: szacowny
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) odprzym. cecha tego, co jest szacowne; cecha tych, którzy są szacowni
Wiktionary
przym. szacowny
przysł. szacownie
Wiktionary
1. godzien szacunku; czcigodny, dostojny;
2. posiadający dużą wartość lub znaczenie
SJP.pl
przymiotnik
(1.1) powszechnie darzony szacunkiem, szanowany
Wiktionary
rzecz. szacowność ż.
Wiktionary
(1.1) czcigodny
Wiktionary
1. oceniać coś w przybliżeniu (ilość, wielkość itp.);
2. oceniać czyjś wygląd, postępowanie, zachowanie; taksować;
3. dawniej:
a) szanować, poważać, darzyć szacunkiem;
b) szacować się - szanować się, znać swoją wartość
SJP.pl
młodzieżowo: słowo używane w celu okazanie komuś szacunku, respektu
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy
(1.1) pot. swoiste uznanie i względy okazywane komuś lub czemuś
wykrzyknik
(2.1) pot. wykrzyknik wyrażający uznanie
Wiktionary
(1.1) Szacun za zawziętość, stary.
(2.1) Co tu ukrywać, przyłożyłeś się do matury. Szacun!
Wiktionary
zdrobnienie od: szacunek
SJP.pl
1. poważanie, uznanie;
2. wycena pieniężna czegoś; oszacowanie
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) cześć, poważanie dla kogoś lub czegoś
(1.2) ekon. zliczenie wartości materialnej czegoś
(1.3) przybliżona wartość, liczebność, wielkość lub ilość czegoś
(1.4) przest. wartość przedmiotu wyrażona w pieniądzach
Wiktionary
Szacunek – wyraz ten może mieć wiele znaczeń, w zależności od kontekstu użycia może m.in.: oznaczać:
Wikipedia
(1.1) Dawniej młodzież była uczona szacunku dla starszych osób.
(1.1) Szacunek do siebie rodzi w człowieku poszanowanie innych ludzi.
(1.2) Według szacunków ekonomistów, w tym roku spadnie wielkość inwestycji zagranicznych.
(1.3) Na manifestację przyszło niecały tysiąc osób… ale to tylko szacunek policji.
Wiktionary
IPA: ʃaˈt͡sũnɛk, AS: šacũnek
Wiktionary
(1.1) rzecz. poszanowanie, uszanowanie
:: czas. szanować
(1.2-4) rzecz. szacowanie
:: czas. szacować ndk., oszacować dk.
:: przym. szacunkowy
:: przysł. szacunkowo
Wiktionary
(1.1) respekt, estyma, poważanie, poszanowanie, uszanowanie, uznanie, godność, honor, hołd
(1.2) ocena, oszacowanie, wycena
(1.4) cena, wartość
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) odprzym. cecha tego, co jest szacunkowe
Wiktionary
przym. szacunkowy
przysł. szacunkowo
Wiktionary
mieszkaniec Szadka (miasta w Polsce); szadkowianin
SJP.pl
mieszkanka Szadka (miasta w Polsce); szadkowianka
SJP.pl
przymiotnik od: Szadek
SJP.pl
miasto w Polsce
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna
(1.1) geogr. miasto w województwie łódzkim, w powiecie zduńskowolskim
(1.2) geogr. nazwa wsi w województwie wielkopolskim, w powiecie kaliskim
Wiktionary
Szadek – miasto w woj. łódzkim, w powiecie zduńskowolskim, siedziba gminy miejsko-wiejskiej Szadek. Położony jest na Wysoczyźnie Łaskiej, nad Pichną (prawy dopływ Warty), w otoczeniu lasów. W latach 1975–1998 miasto administracyjnie należało do woj. sieradzkiego. Ośrodek usługowy regionu rolniczego, drobny przemysł włókienniczy i spożywczy.
Wikipedia
(1.1) Z Szadku pochodzi radiowiec Marek Niedźwiecki.
Wiktionary
mieszkaniec Szadka (miasta w Polsce); szadczanin
SJP.pl
mieszkanka Szadka (miasta w Polsce); szadczanka
SJP.pl
nazwisko
SJP.pl
Osoby o tym nazwisku:
Zobacz też:
Wikipedia
wiecznie zielone drzewo cytrusowe z rodziny rutowatych, uprawiane głównie w Chinach i Indiach dla dużych jadalnych owoców; pompela, pumela, pomarańcza olbrzymia
SJP.pl
Szadok – część Katowic, położona w obrębie dzielnicy Załęska Hałda-Brynów część zachodnia. Jej powstanie w połowie XIX wieku wiąże się z uruchomieniem w Kokocińcu kopalni węgla kamiennego „Szadok”, w której z przerwami prowadzono wydobycie do 1853 roku. Obecnie Szadok składa się głównie z ogródków działkowych i domów jednorodzinnych, a przez tę część miasta przebiega kilka linii kolejowych.
Wikipedia
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna
(1.1) geogr. adm. miasto w azjatyckiej części Rosji, położone w obwodzie kurgańskim nad Isetem
Wiktionary
Szadrinsk (ros. Шaдринск) – miasto w Rosji, w obwodzie kurgańskim. Jedno z największych miast obwodu.
Wikipedia
przym. szadriński
Wiktionary
(1.1) Szadryńsk (zapis spolszczony)
Wiktionary
przymiotnik relacyjny
(1.1) związany z Szadrinskiem, dotyczący Szadrinska
Wiktionary
rzecz. Szadrinsk mrz.
Wiktionary
Szadurczyce (niem. Schaderwitz, 1936–1945 Schadeberg) – wieś w Polsce położona w województwie opolskim, w powiecie nyskim, w gminie Łambinowice.
W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do ówczesnego województwa opolskiego.
Wikipedia
biały osad powstający z marznących kropelek mgły; sadź
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) meteorol. kryształki lodu powstałe na otoczeniu w wyniku resublimacji pary wodnej;
Wiktionary
Szadź (sadź) – osad lodu powstający przy zamarzaniu małych, przechłodzonych kropelek wody (mgły lub chmury) w momencie zetknięcia kropelki z powierzchnią przedmiotu lub powierzchnią wcześniej narosłej szadzi. Składa się ze zlepionych kryształków lodu, narastając niekiedy do stosunkowo znacznych grubości. Osadzająca się na gałęziach drzew może powodować ich łamanie się.
Wikipedia
IPA: ʃat͡ɕ, AS: šać
Wiktionary
rzecz. sadź ż.
przym. szadziowy, sadziowy
Wiktionary
(1.1) sadź; gw-pl|Mazowsze|biały mróz.
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) odczasownikowy od|szadzić.
Wiktionary
Szadzenie – zjawisko fonologiczne polegające na zastąpieniu szeregu spółgłosek zębowych zwarto-szczelinowych [t͡s, d͡z] ⟨c, dz⟩ i spółgłosek zębowych szczelinowych [s, z] ⟨s, z⟩ szeregiem spółgłosek dziąsłowych [t͡ʂ, d͡ʐ, ʂ, ʐ] ⟨cz, sz, ż, dż⟩. Jego powstanie wynikło z przesadnego unikania mazurzenia, które w tym przypadku jest procesem do niego odwrotnym. To cecha typowa dla obszaru granicznego gwar mazurzących z niemazurzącymi, np. Suwalszczyzny.
Wikipedia
IPA: ʃaˈd͡zɛ̃ɲɛ, AS: šaʒẽńe
Wiktionary
czas. szadzić
Wiktionary
wymawiać "sz" zamiast "s", chcąc przesadnie uniknąć mazurzenia
SJP.pl
czasownik nieprzechodni niedokonany (dk. brak)
(1.1) jęz. wymawiać „sz” zamiast „s”, przesadnie chcąc uniknąć mazurzenia
Wiktionary
IPA: ˈʃad͡ʑit͡ɕ, AS: šaʒ́ić
Wiktionary
rzecz. szadzenie n.
Wiktionary
1. mebel mający kształt prostopadłościanu, służący do przechowywania różnych przedmiotów;
2. szafa parowa - przyrząd elektryczne do prasowania i odświeżania ubrań;
3. szafa grająca - urządzenie odtwarzające wybraną melodię po wrzuceniu monety
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) mebel używany do przechowywania różnych przedmiotów;
(1.2) techn. duża obudowa jakiegoś urządzenia technicznego, często umożliwiająca wymianę modułów wewnętrznych
Wiktionary
Szafa – mebel wolnostojący lub zabudowany we wnęce ściany, zamykany drzwiami, używany do przechowywania różnych przedmiotów, takich jak ubrania, książki czy naczynia. Na przestrzeni lat wygląd szafy unowocześniał się. Najczęstszym wyposażeniem szafy są:
Mała szafa to szafka.
Wikipedia
(1.1) Musimy wymienić naszą szafę, ta już się rozpada.
Wiktionary
IPA: ˈʃafa, AS: šafa
Wiktionary
rzecz.
:: zdrobn. szafka ż., szafeczka ż.
przym. szafowy, szafiasty, szafkowy
przysł. szafiasto
Wiktionary
(1.1) gw-pl|Górny Śląsk|almaryjo, szrank.
Wiktionary
nazwisko
SJP.pl
zdrobnienie od: szafarka
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) pot. zdrobn. od: szafarka
Wiktionary
IPA: ˌʃafaˈrɛt͡ʃka, AS: šafarečka
Wiktionary
1. dawniej: kobieta zarządzająca gospodarstwem domowym w dużych domach; klucznica; gospodyni;
2. osoba szafująca czymś, rozdająca coś
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) kobieta, rzadziej rzecz lub zjawisko, rozdająca coś lub zawiadująca czymś
(1.2) daw. na dworze magnackim lub folwarku szlacheckim: kobieta nadzorująca gospodarstwo domowe i zarządzająca spiżarnią
Wiktionary
(1.1) Ale czerpałem z piersi twej głębokiej / Ten pokarm, którym każdy rym się złoci, / I piłem twoje życiodajne soki, / Ziemio ojczysta, szafarko dobroci.
Wiktionary
rzecz. szafowanie n.
:: fm. szafarz m.
czas. szafować ndk.
przym. szafarski
Wiktionary
(1.2) klucznica
Wiktionary
1. spiżarnia;
2. przestarzałe: spichlerz
SJP.pl
3 miejscowości w Polsce:
Wikipedia
dawniej:
1. zarządzanie, gospodarowanie czymś;
2. urząd, zajęcie szafarza
SJP.pl
1. osoba rozdająca jakieś dobra lub zarządzająca nimi;
2. w dawnej Polsce:
a) zarządca gospodarstwa domowego i spiżarni na dworach magnackich;
b) urzędnik zajmujący się sprawami finansowymi państwa;
c) urzędnik miejski zarządzający skarbem miasta
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) daw. osoba odpowiedzialna za spiżarnię na dworze magnackim i w folwarku szlacheckim;
(1.2) daw. urzędnik odpowiedzialny za sprawy finansowe miasta lub państwa w dawnej Polsce
(1.3) osoba decydująca o rozdawnictwie jakichś dóbr
(1.4) rel. osoba uprawniona do udzielania sakramentu;
Wiktionary
Osoby o nazwisku Szafarz:
a także:
Wikipedia
(1.4) Największymi w królestwie niebieskim nie są szafarze, ale święci.
(1.4) Dziś w autobusie ponownie towarzyszył mi szafarz z mojej parafii.
Wiktionary
rzecz. szafarnia ż., szafarstwo n.
:: fż. szafarka ż.
czas. szafarzyć ndk.
przym. szafarny, szafarski
Wiktionary
zdrobnienie od: szafka
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) pot. zdrobn. od: szafka
Wiktionary
IPA: ʃaˈfɛt͡ʃka, AS: šafečka
Wiktionary
rzecz. szafa ż., szafka ż.
przym. szafkowy, szafiasty
przysł. szafiasto
Wiktionary
okrągłe naczynie, zwykle drewniane, z jednym lub dwoma uchami, używane w murarstwie i w gospodarstwach wiejskich; szaflik
SJP.pl
potocznie: kobieta prowadząca bloga o modzie; fashionistka
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) środ. kobieta prezentująca w Internecie swój styl ubierania się, publikując na blogu lub portalach społecznościowych swoje zdjęcia w różnych stylizacjach;
Wiktionary
(1.1) W tym czasie zdążył już uczestniczyć w łódzkim fashion weeku i zaprzyjaźnić się z innymi szafiarkami, zwłaszcza barwnym ptakiem polskiej blogosfery, Macademian Girl.
Wiktionary
rzecz. szafiarstwo n., szafa ż.
przym. szafiarski
Wiktionary
potocznie: osoba prowadząca bloga o modzie; fashionista
SJP.pl
przysłówek
(1.1) przysł. od szafiasty
Wiktionary
IPA: ʃaˈfʲjastɔ, AS: šafʹi ̯asto
Wiktionary
rzecz. szafa, szafeczka
przym. szafowy, szafiasty
Wiktionary
podobny do szafy, przypominający szafę
SJP.pl
przymiotnik
(1.1) rzad. mający kształt szafy, podobny do szafy
Wiktionary
IPA: ʃaˈfʲjastɨ, AS: šafʹi ̯asty
Wiktionary
rzecz. szafa ż., szafeczka ż.
przym. szafowy
przysł. szafiasto
Wiktionary
potocznie: spotkanie, na którym wymienia się różnymi rzeczami codziennego użytku; swap, swap party, wymianka
SJP.pl
minerał, niebieska przezroczysta odmiana korundu
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) miner. niebieska odmiana korundu;
(1.2) jubil. kamień szlachetny oszlifowany z szafiru (1.1) mineralnego
(1.3) książk. intensywny kolor ciemnoniebieski
Wiktionary
Szafir – rzadki minerał z gromady tlenków, odmiana korundu, kamień szlachetny najczęściej o barwie niebieskiej w różnych odcieniach, może przybierać kolor różowy, pomarańczowy, żółty, zielony czy fioletowy lub być całkowicie bezbarwny.
Wikipedia
IPA: ˈʃafʲir, AS: šafʹir
Wiktionary
rzecz. zdrobn. szafirek
przym. szafirowy
przysł. szafirowo
Wiktionary
1. ozdobna roślina cebulowa z rodziny liliowatych o niebieskich, zebranych w grona kwiatach, kwitnąca wczesną wiosną;
2. zdrobnienie od: szafir
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) bot. nazwa systematyczna|Muscari|ref=tak. Mill., rodzaj roślin z rodziny szparagowatych;
(1.2) bot. pot. nazwa systematyczna|Muscari botryoides|ref=tak. (L.) Mill., szafirek drobnokwiatowy; ozdobna roślina cebulowa kwitnąca w warunkach naturalnych wczesną wiosną
Wiktionary
Szafirek (Muscari Mill.) – rodzaj roślin z rodziny szparagowatych. Obejmuje 54 gatunki. Występują one w północnej Afryce, Europie (z wyjątkiem północnej części kontynentu) i południowo-zachodniej Azji. Rodzaj we florze Polski nie ma dziko występujących przedstawicieli. Tradycyjnie zaliczany do tego rodzaju szafirek miękkolistny klasyfikowany jest współcześnie do rodzaju Leopoldia jako L. comosa.
Wikipedia
IPA: ʃaˈfʲirɛk, AS: šafʹirek
Wiktionary
rzecz. szafir m.
przym. szafirowy
przysł. szafirowo
Wiktionary
liriope szafirkowata - niewielka roślina ozdobna z rodziny szparagowatych
SJP.pl
przymiotnik
(1.1) zrobiony z szafiru, dotyczący szafiru
(1.2) koloru intensywnie ciemnoniebieskiego
Wiktionary
(1.2) Tu kupowano talerze, szklanki, żelazka, młynki, lalki, a niekiedy duże parasole szafirowe lub pąsowe.
(1.2) Spiętrzony, poszarpany dziko łańcuch skał półwyspu otaczało szafirowe, wiecznie niespokojne morze.
Wiktionary
rzecz. szafir m., szafirek m.
przysł. szafirowo
Wiktionary
(1.2) chabrowy, ciemnoniebieski
Wiktionary
nazwisko
SJP.pl
typy skóry z norki lub nutrii o popielatoniebieskiej maści
SJP.pl
niewielki mebel z półkami
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) zdrobn. od: szafa
(1.2) mała szafa
Wiktionary
Szafa – mebel wolnostojący lub zabudowany we wnęce ściany, zamykany drzwiami, używany do przechowywania różnych przedmiotów, takich jak ubrania, książki czy naczynia. Na przestrzeni lat wygląd szafy unowocześniał się. Najczęstszym wyposażeniem szafy są:
Mała szafa to szafka.
Wikipedia
(1.2) Wszyscy, zdziwieni, odstąpili go patrząc po sobie, a wójt skoczył do szafki i postawił na stole cztery litry.
Wiktionary
IPA: ˈʃafka, AS: šafka
Wiktionary
rzecz. szafa ż., szafeczka ż.
przym. szafkowy
Wiktionary
(1.1) szafeczka
(1.2) gw-pl|Górny Śląsk|szranczek.
Wiktionary
niewielki mebel z półkami
SJP.pl
przymiotnik relacyjny
(1.1) związany z szafką, dotyczący szafki
Wiktionary
rzecz. szafa ż., szafka ż., szafeczka ż.
przym. szafowy
Wiktionary
wieś w Polsce
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj niemęskoosobowy, liczba mnoga, nazwa własna
(1.1) geogr. wieś w Polsce, w województwie małopolskim, w powiecie nowotarskim;
Wiktionary
Szaflary – wieś w Polsce położona w województwie małopolskim, w powiecie nowotarskim, w gminie Szaflary.
Wikipedia
(1.1) Pod względem historyczno-etnograficznym Szaflary należą do Podhala.
Wiktionary
rzecz. szaflarzanin mos., szaflarzanka ż.
przym. szaflarski
Wiktionary
zdrobnienie od: szaflik
SJP.pl
okrągłe naczynie, zwykle drewniane, z jednym lub dwoma uchami, używane w murarstwie i w gospodarstwach wiejskich; szafel
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) gw-pl|Śląsk Cieszyński. daw. ceber
Wiktionary
(1.1) Latarnia, baryłki, worki, faski, szafliki, wreszcie kociołek z polewką, wszystko poszło w wodę.
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) gw-pl|Górny Śląsk. konduktor
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) zdrobn. od szafot
Wiktionary
(1.1) To nie szafot, lecz tylko mały szafocik.
Wiktionary
rzecz. szafot m.
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) gw-pl|Poznań. szafka głównie na bieliznę
Wiktionary
(1.1) bieliźniarka
Wiktionary
dawniej drewniana konstrukcja, rusztowanie, na którym ścinano skazanych na śmierć
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) hist. rodzaj podwyższenia, na którym wykonywano publiczne egzekucje;
Wiktionary
Szafot (st. fr. échafaud – rusztowanie) – rodzaj podwyższenia, podium, na którym przez ścięcie mieczem, później toporem, a jeszcze później gilotyną wykonywano publiczne egzekucje.
Wikipedia
(1.1) Ostatecznie zwycięża królowa i czterdziestego pierwszego ranka na publicznym placu zostaje rozstawiony szafot, a król rozkazuje stracić nie tylko swojego syna, lecz również wszystkich czterdziestu wezyrów.
Wiktionary
IPA: ˈʃafɔt, AS: šafot
Wiktionary
rzecz. szafocik mrz.
Wiktionary
używać czegoś nieoszczędnie; trwonić coś
SJP.pl
czasownik
(1.1) używać czegoś nieoszczędnie; trwonić coś
Wiktionary
(1.1) Szafujesz osądami bez zastanowienia, przez co możesz zranić drugą osobę.
Wiktionary
IPA: ʃaˈfɔvat͡ɕ, AS: šafovać
Wiktionary
rzecz. szafowanie n., szafarka ż.
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) odczasownikowy od|szafować.
Wiktionary
IPA: ˌʃafɔˈvãɲɛ, AS: šafovãńe
Wiktionary
czas. szafować
rzecz. szafarka ż.
Wiktionary
przymiotnik od: szafa
SJP.pl
1. bulwiasta bylina z rodziny kosaćcowatych; krokus;
2. ciemnopomarańczowy proszek z kwiatów krokusa, stosowany w lecznictwie, farmacji oraz jako przyprawa kuchenna i barwnik;
3. szafran fałszywy - gatunek rośliny jednorocznej z rodziny astrowatych; krokosz barwierski
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) bot. zob. krokus.
(1.2) kulin. przyprawa otrzymywana z wysuszonych pręcików lub słupków krokusów
Wiktionary
Szafran, krokus (Crocus L.) – rodzaj roślin z rodziny kosaćcowatych. Należy do niego około 250 gatunków. Występują one w południowej i środkowej Europie, w krajach basenu Morza Śródziemnego oraz w Zachodniej Azji sięgając na wschodzie po zachodnie Chiny. Do flory Polski należy jeden gatunek rodzimy, opisywany tu zwykle jako szafran spiski lub krokus spiski C. scepusiensis, ale w bazach taksonomicznych traktowany jako podgatunek spiski szafranu Heuffela C. heuffelianus subsp. scepusiensis. Poza tym w Polsce rośnie jako gatunek dziczejący i już zadomowiony szafran wiosenny C. vernus.
Wikipedia
(1.2) Szafran jest jedną z najdroższych przypraw świata.
Wiktionary
IPA: ˈʃafrãn, AS: šafrãn
Wiktionary
rzecz. szafranka ż.
:: zdrobn. szafranik mrz.
przym. szafranowy
przysł. szafranowo
Wiktionary
szafranka czerwona - gatunek ważki różnoskrzydłej
SJP.pl
roślina z rodziny imbirowatych, o barwnych kwiatach i mięsistych kłączach; ostryż, szafraniec, żółcień, kurkuma
SJP.pl
Wikipedia
roślina z rodziny imbirowatych, o barwnych kwiatach i mięsistych kłączach; kurkuma, ostryż, żółcień
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) zdrobn. od szafran
Wiktionary
rzecz. szafran m.
Wiktionary
szafranka czerwona - gatunek ważki różnoskrzydłej
SJP.pl
żółty o szafranowym odcieniu
SJP.pl
przymiotnik jakościowy
(1.1) żółty jak szafran
Wiktionary
złoty o szafranowym odcieniu
SJP.pl
1. związany z szafranem (przyprawą);
2. mający kolor szafranu (przyprawy); intensywnie żółty
SJP.pl
przymiotnik relacyjny
(1.1) farm. kulin. spoż. dotyczący szafranu, pochodzący z szafranu, zawierający domieszkę szafranu, zaprawiony szafranem
przymiotnik jakościowy
(2.1) książk. mający kolor intensywnie żółty, taki jak kolor sproszkowanego słupka kwiatu szafranu uprawnego
Wiktionary
(1.1) W Dzień Świętej Łucji Szwedzi objadają się szafranowymi bułkami.
(2.1) Atrybutami Eos, różanopalcej bogini zorzy porannej, były kwiaty, dwukonny rydwan, pochodnia i szafranowy peplos.
(2.1) Ubrana w szafranową, powłóczystą sukienkę i delikatne sandałki wyglądała jak grecka bogini.
Wiktionary
IPA: ˌʃafrãˈnɔvɨ, AS: šafrãnovy
Wiktionary
rzecz. szafran mrz., szafraniec mos./mrz., szafranność ż., szafranowość ż.
przym. przest. szafranny
przysł. szafranowo
Wiktionary
(2.1) przest. szafranny
Wiktionary
nazwisko, m.in. Henryk Szafrański (1905-1992) - działacz PZPR, poseł, polityk
SJP.pl
Osoby o nazwisku Szafrański:
Wikipedia
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna
(1.1) geogr. miasto w północnym Maroku znane z niebieskich fasad domów;
(1.2) geogr. adm. prowincja w Maroku w regionie Tanger-Tetuan-Al-Husajma, z ośrodkiem administracyjnym w Szafszawanie (1.1)
Wiktionary
Szafszawan (arab. شفشاون, fr. Chefchaouen) – miasto w północnym Maroku, ok. 42 tys. mieszkańców (stan z 2014). Miasto przyciąga wielu turystów ze względu na charakterystyczną architekturę – domy o błękitnych fasadach.
Wikipedia
przymiotnik od: Szafuza (miasto i kanton w Szwajcarii)
SJP.pl
przymiotnik relacyjny
(1.1) związany z Szafuzą, dotyczący Szafuzy, pochodzący z Szafuzy
Wiktionary
rzecz. Szafuza ż.
Wiktionary
miasto w Szwajcarii
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna
(1.1) geogr. miasto w północnej Szwajcarii, nad Renem, przy granicy z Niemcami, stolica kantonu Szafuza (1.2);
(1.2) geogr. adm. niemieckojęzyczny kanton w północnej Szwajcarii;
Wiktionary
Szafuza (niem. Schaffhausen; gsw. Schafuuse, Schaffuuse, Schafhuuse, Schaffhuuse; fr. Schaffhouse; wł. Sciaffusa; rm. Schaffusa) – miasto i gmina w północnej Szwajcarii nad Renem, położone przy granicy z Niemcami. Stolica kantonu o tej samej nazwie. 1 stycznia 2009 do miasta przyłączono gminę Hemmental.
W mieście swoją siedzibę ma firma informatyczna Acronis.
Wikipedia
przym. szafuski
Wiktionary
1. skos, ukos;
2. potocznie: iść na szagę - iść na skróty
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj niemęskoosobowy, liczba mnoga
(1.1) gw-pl|Poznań. kulin. kopytka;
Wiktionary
Kopytka (pozn. szagówki) – w kuchni polskiej, rodzaj grubych klusek w kształcie rombów, wyrabianych z ugotowanych ziemniaków, mąki i jaj. Wykorzystuje się mąkę pszenną z niewielkim dodatkiem ziemniaczanej. Ciasto doprawia się do smaku solą.
Ugotowane, wystudzone, po czym zmielone ziemniaki należy wymieszać z pozostałymi składnikami i szybko wyrobić zwartą, elastyczną masę. Czas mieszania ma duże znaczenie, bowiem podczas tego procesu masa ziemniaczana oddaje zgromadzoną w sobie wodę, co powoduje zwiększenie zużycia mąki. Wyrobione ciasto należy podzielić na niewielkie kawałki i uformować z nich wałki o średnicy ok. 3 cm. Następnie, po lekkim spłaszczeniu uformowanych wałków, należy pokroić je formując charakterystyczne romby. Tak przygotowane kopytka należy gotować w dużej ilości wrzącej, osolonej wody, delikatnie mieszając. Po wypłynięciu na powierzchnię wody kopytka są gotowe do wyjęcia.
Wikipedia
(1.1) Na łobiod wołowina z górkiem, do tegu szagówki, na deser lemunada.
Wiktionary
przysł. na szagę
Wiktionary
skóra cielęca, kozia lub owcza, używana do wyrobu galanterii kaletniczej; jaszczur
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) skóra cielęca, kozia lub owcza z licem groszkowanym, używana do wyrobu galanterii kaletniczej;
Wiktionary
Szagryn, jaszczur (fr. chagrin, z tur. sağrı) – skóra końska, ośla, cielęca, kozia lub owcza, garbowana roślinnie z licem groszkowanym, przypominająca skórę jaszczurki. Szagryn jest chropowaty, miękki i sprężysty. Używany głównie do wyrobu galanterii kaletniczej oraz oprawy trzonów rękojeści i niekiedy pochew broni białej. W Polsce znany od XVII wieku.
Wikipedia
IPA: ˈʃaɡrɨ̃n, AS: šagrỹn
Wiktionary
przym. szagrynowy
Wiktionary
(1.1) jaszczur
Wiktionary
przymiotnik
(1.1) zrobiony z szagrynu
Wiktionary
(1.1) Kupiłam szagrynową torebkę.
Wiktionary
IPA: ˌʃaɡrɨ̃ˈnɔvɨ, AS: šagrỹnovy
Wiktionary
rzecz. szagryn m.
Wiktionary
(1.1) jaszczurzy
Wiktionary
muzułmańskie wyznanie wiary, które każdy wierny musi wypowiedzieć choćby raz w życiu; szahdah, szahadah
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) rel. muzułmańskie wyznanie wiary, jeden z pięciu filarów większości odłamów islamu
(1.2) ligatura szahady (1.1) będąca jednym z symboli islamu
Wiktionary
Szahada (arab. شهادة, šahāda) – muzułmańskie wyznanie wiary, będące jednym z pięciu obowiązków każdego muzułmanina (w islamie sunnickim). Szyici także wiążą szahadę ze swoimi filarami wiary.
Składa się ono ze słów w języku arabskim:
Wikipedia
IPA: ʃaˈxada, AS: šaχada
Wiktionary
muzułmańskie wyznanie wiary, które każdy wierny musi wypowiedzieć choćby raz w życiu; szahada, szahdah
SJP.pl
muzułmańskie wyznanie wiary, które każdy wierny musi wypowiedzieć choćby raz w życiu; szahada, szahadah
SJP.pl
1. muzułmanin oddający swoje życie za wiarę, wierzący, że po śmierci trafi za to do raju;
2. pas szahida - pas lub kamizelka zamachowca, w których schowane są materiały wybuchowe z detonatorem
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) rel. muzułmański męczennik;
Wiktionary
Szahid (arab. شَهيد, šahīd, „świadek, męczennik”) − termin wywodzący się z Koranu, oznaczający osobę, która oddaje swoje życie w sprawie wiary, za co ma obiecaną nagrodę wieczną, czyli życie w raju (dżanna).
Muzułmanie wierzą, że Allah nagradza życiem pośmiertnym w raju wiernych męczenników, którzy ponieśli śmierć w walce z „niewiernymi”, kobiety zmarłe podczas porodu (np. Mumtaz Mahal), ofiary pożarów, topielców, ofiary epidemii (np. dżumy). Również tych muzułmanów, którzy zginęli, broniąc swojej własności, określa się mianem „szahidów”. Pojęcie męczeństwa w islamie jest więc szersze od chrześcijańskiego i żydowskiego, które uznają za męczenników wyłącznie ofiary prześladowań religijnych.
Wikipedia
rzecz.
:: fż. szahidka ż.
Wiktionary
muzułmanka oddająca swoje życie za wiarę, wierząca, że po śmierci trafi za to do raju; szahidka
SJP.pl
muzułmanka oddająca swoje życie za wiarę, wierząca, że po śmierci trafi za to do raju; szahida
SJP.pl
Szahidka (w Rosji także czarna wdowa) – określenie kobiet-zamachowczyń posługujących się tak zwanym pasem szahida, wyładowanym materiałami wybuchowymi, które uważane są przez islamistów za męczenniczki. Samobójcze zamachy kobiet zdarzały się w konflikcie izraelsko-palestyńskim, w Czeczenii, Rosji, Iraku, Indiach (ofiarą samobójczyni padł w Madrasie indyjski premier Rajiv Gandhi), Sri Lance.
Wikipedia
handlowa część miasta perskiego
SJP.pl
ekspresywnie: szajka, banda, gang
SJP.pl
ekspresywnie: szajka, banda, gang
SJP.pl
1. mała, okrągła płytka z dziurką podkładana pod nakrętkę lub główkę śruby; podkładka;
2. pospolicie: wariactwo, mania na jakimś punkcie
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) pot. mania, obłęd, szał, szaleństwo, wariactwo, dziwactwo
(1.2) techn. krążek z otworem, który podkłada się pod główkę śruby lub pod nakrętkę
(1.3) techn. koło pasowe w transmisjach
Wiktionary
(1.1) Rafałowi znowu odbiła szajba.
(1.1) Michalina ma szajbę na punkcie czystości.
Wiktionary
rzecz. szajbnięty mos., szajbus mos., szajbuska ż.
czas. szajbować ndk., szajbnąć dk.
przym. szajbnięty
Wiktionary
potocznie: niespełna rozumu; stuknięty, szurnięty
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) pot. wariat
(1.2) pot. zwariowany mężczyzna
Wiktionary
(1.2) Gdzie oni znajdują tych szajbniętych, którzy w styczniu kąpią się w Bałtyku.
Wiktionary
rzecz. szajba ż., szajbus mos., szajbuska ż.
czas. szajbować ndk., szajbnąć dk.
Wiktionary
(1.1) szajbus
(1.2) szajbus
Wiktionary
postrzeleniec, świr, czubek; potocznie:
1. osoba chora umysłowo;
2. osoba postrzelona, na której nie można polegać
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) pot. wariat
(1.2) pot. zwariowany mężczyzna
Wiktionary
(1.2) Widziałyśmy szajbusów, którzy w sandałach pchali się na Rysy.
Wiktionary
rzecz. szajba ż., szajbnięty mos.
:: fż. szajbuska ż.
czas. szajbować ndk., szajbnąć dk.
Wiktionary
→ szajbus
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) pot. wariatka
(1.2) pot. zwariowana kobieta
Wiktionary
(1.1) Widzieliśmy, jak szajbuski snuły się po parku.
(1.2) Powiedz tej szajbusce, żeby przestała drzeć się po dziecku.
Wiktionary
rzecz. szajba ż., szajbnięty mos.
:: fm. szajbus m.
czas. szajbować ndk., szajbnąć dk.
Wiktionary
szeik, szejk, szejch;
1. arabski tytuł honorowy, używany w stosunku do osób starszych;
2. tytuł przywódcy arabskiego
SJP.pl
nazwisko
SJP.pl
Szajda – polskie nazwisko. Na początku lat 90. XX wieku w Polsce nosiło je 843 osoby.
Wikipedia
zorganizowana grupa przestępcza; banda
SJP.pl
koń z rasy ciężkich koni pociągowych, wyhodowany w Anglii; szajr
SJP.pl
nazwisko
SJP.pl
pogardliwie: młody Żyd niewykonujący praktyk religijnych lub młody chrześcijanin
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męski
(1.1) łobuz, hultaj
(1.2) swawolnik, szubrawiec
Wiktionary
zorganizowana grupa przestępcza; banda
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) zorganizowana grupa przestępcza
Wiktionary
(1.1) banda, gang
Wiktionary
nazwisko
SJP.pl
osoby noszące nazwisko Szajkowski:
Wikipedia
nazwisko
SJP.pl
Osoby o tym nazwisku:
Wikipedia
nazwisko
SJP.pl
potocznie: pojazd mechaniczny, którego rama wykonana jest z rur; rurowiec, rurak
SJP.pl
nazwisko
SJP.pl
koń z rasy ciężkich koni pociągowych, wyhodowany w Anglii; szajer
SJP.pl
rasa koni zimnokrwistych; najwyższe i najcięższe konie na świecie
SJP.pl
bubel, rzecz bezwartościowa, towar wybrakowany; szajza
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) pot. wulg. gówno
(1.2) pot. wulg. coś byle jakiego
Wiktionary
(1.2) Twój nowy samochód to szajs.
Wiktionary
IPA: ʃajs, AS: šai ̯s
Wiktionary
(1.1) gówno
(1.2) badziewie
Wiktionary
potocznie: tandetny, lichy, kiczowaty
SJP.pl
potocznie:
1. papier toaletowy; srajtaśma;
2. papier niskiej jakości
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) pot. wulg. papier toaletowy
(1.2) pot. wulg. papier niskiej jakości
Wiktionary
(1.1) Na wrocławskim uniwerku kradną co tylko da się zdemontować i jest metalowe - klamki, rynny, uchwyty w toaletach, wieszaki na szajspapier.
Wiktionary
IPA: ʃajsˈpapʲjɛr, AS: šai ̯spapʹi ̯er
Wiktionary
(1.1) srajtaśma
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj niemęskoosobowy, liczba mnoga
(1.1) gw-pl|Śląsk Cieszyński. drewno na opał
Wiktionary
szajs, tandeta, chłam
SJP.pl
partykuła
(1.1) gw-pl|Śląsk Cieszyński. przecież, wszak
Wiktionary
składnia.
kolokacje.
synonimy.
antonimy.
hiperonimy.
hiponimy.
holonimy.
meronimy.
pokrewne.
frazeologia.
etymologia.
uwagi.
tłumaczenia.
(1.1) zobtłum|przecież|wszak.
źródła.
== szak (język węgierski.) ==
wymowa.
znaczenia.
rzeczownik
(1.1) fach
odmiana.
przykłady.
Wiktionary
1. drapieżnik z rodziny psów mniejszy od lisa
2. człowiek żerujący na cudzym nieszczęściu
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy
(1.1) zool. kilka gatunków z rodzaju nazwa systematyczna|Canis|ref=tak., drapieżnik podobny do wilka, lecz od niego mniejszy;
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(2.1) przen. człowiek pasożytujący na nieszczęściu innych
Wiktionary
Szakal – nazwa kilku gatunków średniej wielkości drapieżników z plemienia Canini. Szakale są mniejsze od wilków szarych, mają krótkie kończyny i bardziej wysmukły pysk. Żywią się drobnymi zwierzętami, padliną i roślinami. Najpospolitszym gatunkiem jest szakal złocisty, zamieszkujący Azję oraz południowo-wschodnią Europę.
Wikipedia
(1.1) W pustyni ziewały hieny i szakale, a drzemiący lew przeciągał potężne cielsko gotując się do pościgów za łupem.
Wiktionary
IPA: ˈʃakal, AS: šakal
Wiktionary
przym. szakali
Wiktionary
(2.1) krwiopijca, pasożyt
Wiktionary
związany z szakalem - drapieżnikiem z rodziny psów
SJP.pl
przymiotnik dzierżawczy
(1.1) od szakal: należący do szakala, określający szakala, używany przy szakala
(1.2) charakterystyczny dla szakala, mający cechy szakala
Wiktionary
(1.2) Wadera wciąż podążała szakalim śladem.
Wiktionary
rzecz. szakal m.
Wiktionary
mający głowę szakala, np. szakalogłowy Anubis
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) gw-pl|Górny Śląsk. żakiet
Wiktionary
(1.1) gw-pl|Górny Śląsk|szakiet.
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) gw-pl|Górny Śląsk. żakiet
Wiktionary
(1.1) gw-pl|Górny Śląsk|szaket.
Wiktionary
półogniwo w kształcie podkowy służące do łączenia lin i łańcuchów ze sobą lub z innym osprzętem; szekla, szekiel
SJP.pl
Szekla (szakla, szekiel, szakiel) – metalowa klamra w kształcie litery "U" lub "Ω", tworząca zamknięty obwód, otwierany i zamykany za pomocą śruby lub sprężynowej zapadki, służąca do łączenia elementów takielunku, np. liny z żaglem oraz szybkiego i czasowego łączenia lin zakończonych okiem, łańcuchów i ich kombinacji.
Wikipedia
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) odczasownikowy od|szaklować.
Wiktionary
czas. szaklować ndk.
Wiktionary
(1.1) szeklowanie
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) daw. zob. czako.
Wiktionary
bliskowschodnia potrawa w postaci jajek gotowanych na gęstym sosie z pomidorów, cebuli i innych warzyw
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) kulin. potrawa bliskowschodnia i północnoafrykańska na bazie papryki, pomidorów i cebuli, w których dusi się jajka, doprawiana zwykle kuminem;
Wiktionary
Szakszuka (dosł. „mieszanka”) – danie pochodzące z Bliskiego Wschodu i Afryki Północnej, prawdopodobnie z Tunezji albo Jemenu, składające się z pomidorów, papryki i cebuli przyprawionych kuminem, w których gotuje się jajka na patelni i przed podaniem posypuje się świeżą kolendrą.
Szakszuka jest popularnym daniem na Bliskim Wschodzie.
Wikipedia
(1.1) Szakszuka przebojem weszła na polskie stoły.
(1.1) Dałem sąsiadce mój przepis na szakszukę.
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) zdrobn. od szakłak
Wiktionary
rzecz. szakłak m.
Wiktionary
ciernisty krzew, w zielarstwie stosowany w chorobach wątroby
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) bot. nazwa systematyczna|Rhamnus|L.|ref=tak., rodzaj roślin z rodzaju szakłakowatych;
(1.2) drzewo lub krzew z rodzaju szakłak (1.1)
Wiktionary
Szakłak (Rhamnus L.) – rodzaj roślin należący do rodziny szakłakowatych. Liczy ok. 125–150 gatunków. Występują głównie na półkuli północnej, osiągając największe zróżnicowanie we wschodniej Azji i Ameryce Północnej, tylko kilka gatunków rośnie w Europie i Afryce, we florze Polski występuje tylko jeden gatunek – szakłak pospolity R. cathartica.
Wikipedia
IPA: ˈʃakwak, AS: šaku̯ak
Wiktionary
rzecz. szakłakowate nmos.
:: zdrobn. szakłaczek m.
przym. szakłakowy
Wiktionary
o cechach szakłakowatych (rodzina roślin)
SJP.pl
Szakłakowate (Rhamnaceae L.) – rodzina roślin należąca do rzędu różowców. Obejmuje ok. 50–52 rodzaje roślin z ok. 1050 gatunkami. Rodzina jest niemal kosmopolityczna, przy czym największe zróżnicowanie jej przedstawicieli występuje na obszarze międzyzwrotnikowym. Brak jej przedstawicieli tylko na pustyniach i w strefie arktycznej. We florze Polski występują dwa rodzaje tej rodziny – kruszyna (Frangula) i szakłak (Rhamnus).
Wikipedia
o cechach szakłakowatych (rodzina roślin)
SJP.pl
prostokątne okrycie ramion i głowy lub ochrona szyi
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) prostokątny wyrób włókienniczy owijany wokół szyi i ramion
Wiktionary
Wikipedia
(1.1) Żaneta przybyła na spotkanie w bogato zdobionym szalu.
Wiktionary
IPA: ʃal, AS: šal
Wiktionary
rzecz. szalikowiec mos.
:: zdrobn. szalik m., szaliczek m.
przym. szalowy
Wiktionary
antonimy.
hiperonimy.
(1.1) garderoba, ubiór
hiponimy.
(1.1) szalik, apaszka, boa, komin
holonimy.
meronimy.
pokrewne.
rzecz. szalikowiec mos.
:: zdrobn. szalik m., szaliczek m.
przym. szalowy
frazeologia.
etymologia.
(1.1) etym|franc|châle. z etym|pers|شال. (šāl)
uwagi.
tłumaczenia.
* angielski: (1.1) shawl, scarf, wrap, muffler
* arabski: (1.1) شال
* baskijski: (1.1) xal
* białoruski: (1.1) шаль m.
* bułgarski: (1.1) шал m., шарф m., наметало n.
* chiński standardowy: (1.1) 披肩 (pījiān), 围巾 (wéijīn), 围脖 (wéibó)
* chorwacki: (1.1) šal m.
* czeski: (1.1) přehoz m., šála ż., šátek m.
* duński: (1.1) halstørklæde n., sjal n.
* esperanto: (1.1) ŝalo
* estoński: (1.1) õlasall, sall
* fiński: (1.1) hartiahuivi, saali, kaulaliina
* francuski: (1.1) cape ż., écharpe ż., cache-col m.
* hiszpański: (1.1) bufanda ż., mantón m., chal m.
* indonezyjski: (1.1) selendang, syal
* japoński: (1.1) スカーフ, マフラー, 肩掛け
* jidysz: (1.1) שאל m. (szal)
* kaszubski: (1.1) szal m.
* kataloński: (1.1) bufanda ż., xal m.
* koreański: (1.1) 목도리, 숄
* litewski: (1.1) apsiaustas m., šalikas m.
* łaciński: (1.1) velum n.
* łotewski: (1.1) apmetnis m., šalle ż.
* niderlandzki: (1.1) omslagdoek m., sjaal m.
* niemiecki: (1.1) Schal m., Umschlagtuch n.
* norweski (bokmål): (1.1) sjal n., skjerf n.
* nowogrecki: (1.1) εσάρπα ż., κασκόλ n., μανδύας m., σάλι n.
* perski: (1.1) شال
* portugalski: (1.1) cachecol m., echarpe ż., manta ż., brazport|xale. m.
* rosyjski: (1.1) шаль ż.
* rumuński: (1.1) eşarfă ż., fular n., şal n.
* serbski: (1.1) марама ż.
* słowacki: (1.1) šál m., štóla ż.
* słoweński: (1.1) ogrinjalo n., štola ż., šal m.
* szwedzki: (1.1) schal w., halsduk w., sjal w.
* turecki: (1.1) eşarp, atkı, şal, örtü
* ukraiński: (1.1) шарф m., накидка ż.
* węgierski: (1.1) sál, stóla
* wietnamski: (1.1) khăn choàng, khăn quàng
* wilamowski: (1.1) šal m., śal m.
* włoski: (1.1) scialle m., sciarpa ż.
źródła.
== szal (język kaszubski.) ==
wymowa.
znaczenia.
rzeczownik, rodzaj męski
(1.1) szal
odmiana.
przykłady.
składnia.
kolokacje.
synonimy.
Wiktionary
każdy z dwóch symetrycznie umieszczonych elementów wagi (na jednym kładzione są ważone ciężary, na drugim - odważniki) lub pojedynczy element wagi, na którym kładziony jest ważony ciężar
SJP.pl
statek do wywozu urobku pogłębiarki; błotniarka
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) żegl. duża barka do transportu urobku pogłębiarki
Wiktionary
Szalanda – rodzaj statku, służący do przewozu urobku wydobytego przez pogłębiarki.
Cechą charakterystyczną jest to, że szalandy mają możliwość samodzielnego i szybkiego rozładunku przez otwarcie klap w dnie lub burtach. Powoduje to wypadnięcie ładunku (kilkaset a nawet kilka tysięcy ton w ciągu kilku- kilkunastu sekund).Na wodach płytkich stosuje się szalandy bocznoklapowe, a na głębokich - dennoklapowe.
Wikipedia
(1.1) błotniarka
Wiktionary
nazwisko
SJP.pl
oszukańczy, krętacki
SJP.pl
przymiotnik
(1.1) książk. dotyczący szalbierza, oszukańczy
Wiktionary
rzecz. szalbierz m., szalbierstwo n.
przym. szalbierczy
Wiktionary
(1.1) szalbierczy, cygański, krętacki, kuglarski, matacki, szachrajski
Wiktionary
1. sprytne oszukiwanie i wykorzystywanie kogoś; krętactwo, szachrajstwo, matactwo;
2. w prawie: wyłudzenie czegoś bez zamiaru zapłaty należności
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) książk. wykorzystanie czyjejś niewiedzy dla uzyskania korzyści
(1.2) praw. wykroczenie polegające na wyłudzeniu świadczenia lub usługi bez zamiaru uiszczenia należności
Wiktionary
Szalbierstwo – w polskim prawie jest to wykroczenie polegające na wyłudzeniu bez zamiaru uiszczenia należności świadczeń lub usług takich jak:
Wikipedia
rzecz. szalbierz m., szalbierzenie n.
czas. szalbierzyć ndk.
przym. szalbierski
Wiktionary
oszust, krętacz
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) książk. ktoś, kto wykorzystuje innych, posługując się oszustwem
Wiktionary
rzecz. szalbierstwo n.
przym. szalbierski
czas. szalbierzyć ndk.
Wiktionary
(1.1) oszust, szachraj
Wiktionary
nazwisko
SJP.pl
1. nie panować nad sobą, zachowywać się jak szaleniec;
2. spędzać czas na zabawach, hulankach, pijatykach
SJP.pl
czasownik nieprzechodni niedokonany (dk. oszaleć)
(1.1) tracić panowanie nad sobą
(1.2) pot. przepadać za kimś lub za czymś
czasownik nieprzechodni niedokonany (dk. zaszaleć)
(2.1) bawić się hałaśliwie
(2.2) o rzeczach: przen. występować w ostrej formie
Wiktionary
(1.1) Jej zwierzątko szaleje, gdy tylko słyszy pierwsze dźwięki Aerosmiths.
(1.2) On za nią szaleje.
(2.2) Zaraza nadal szaleje.
Wiktionary
IPA: ˈʃalɛt͡ɕ, AS: šaleć
Wiktionary
rzecz. szalony mos., szaleństwo n., szaleniec m., szalej m., szalenie n., szał m., szaleńczość ż.
czas. oszaleć dk., zaszaleć dk.
przym. szalony, szaleńczy
przysł. szaleńczo, szalenie
Wiktionary
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) pracownica toalet publicznych
Wiktionary
pracownik toalety publicznej
SJP.pl
zdrobnienie od: szalet
SJP.pl
1. trująca roślina o białych kwiatach i pierzastych liściach; cykuta;
2. trucizna otrzymywana z soku korzenia tej rośliny
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) bot. nazwa systematyczna|Cicuta|ref=tak., roślina o pierzastych liściach, drobnych, białych kwiatach zebranych w baldachy, zawierająca silnie trujące alkaloidy;
(1.2) trucizna otrzymywana z soku korzenia szaleju (1.1)
forma czasownika.
(2.1) rozk. 2 os. lp. zob. szaleć.
Wiktionary
Wikipedia
IPA: ˈʃalɛj, AS: šalei ̯
Wiktionary
rzecz. szalony mos., szał mrz., szaleństwo n., szaleniec m., szaleńczość ż., szalenie n.
czas. szaleć ndk.
przym. szalony, szaleńczy
przysł. szalenie, szaleńczo
Wiktionary
(1.1) cykuta, lud. świnia wesz
Wiktionary
przymiotnik relacyjny
(1.1) związany z Szalejowem, dotyczący Szalejowa
Wiktionary
rzecz. Szalejów m.
Wiktionary
przysłówek
(1.1) w sposób szalony
(1.2) bardzo, intensywnie, niezwykle
Wiktionary
(1.2) Zrozumiał, że szaleńczo kocha tę dziewczynę i że jest w stanie przebaczyć jej wszystko, cokolwiek by jeszcze zrobiła.
Wiktionary
IPA: ʃaˈlɛ̃j̃n͇t͡ʃɔ, AS: šalẽĩ ̯ṇčo
Wiktionary
rzecz. szalony mos., szaleńczość ż., szalej m., szaleństwo, szaleniec
przym. szalony, szaleńczy
czas. szaleć
Wiktionary
(1.1) szalenie, wariacko
(1.2) bardzo, silnie
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) cecha tego, co szaleńcze; cecha tych, którzy są szaleńczy
Wiktionary
rzecz. szalony mos., szał m., szaleństwo n., szaleniec m., szalej m., szaloność ż., szalenie n.
czas. szaleć
przym. szalony, szaleńczy
przysł. szalenie, szaleńczo
Wiktionary
(1.1) szaloność
Wiktionary
przymiotnik
(1.1) frenetyczny, nieokiełznany, wariacki, szalony
Wiktionary
rzecz. szalony mos., szaleństwo n., szaleniec m., szaleńczość ż., szalej m.
przym. szalony
przysł. szaleńczo
czas. szaleć
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) odczasownikowy od|szaleć.
przysłówek sposobu
(2.1) pot. w bardzo wysokim stopniu
Wiktionary
IPA: ʃaˈlɛ̃ɲɛ, AS: šalẽńe
Wiktionary
czas. szaleć
rzecz. szalony mos., szaleństwo n., szalej m., szaleniec mos., szał mrz., szaleńczość ż.
przym. szalony
Wiktionary
(2.1) ogromnie, niezwykle, niezmiernie
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) osoba obłąkana, chora umysłowo
(1.2) przen. osoba, która nie panuje nad swoimi namiętnościami, nie zwraca uwagi na niebezpieczeństwo
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(2.1) daw. techn. koło rozpędowe
(2.2) gwara. bot. szalej jadowity
Wiktionary
Szaleniec (niem. Thörichthof) – wieś w Polsce położona w województwie pomorskim, w powiecie malborskim, w gminie Stare Pole na obszarze Żuław Elbląskich.
Wieś królewska położona była w II połowie XVI wieku w województwie malborskim. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa elbląskiego.
Wikipedia
(1.1) Policja nadal poszukuje szaleńca, który spowodował wybuch na stacji kolejowej.
Wiktionary
IPA: ʃaˈlɛ̃ɲɛt͡s, AS: šalẽńec
Wiktionary
rzecz. szalej m., szaleństwo n., szał m., szalenie n., zaszalenie n., Szaleniec m./ż., szaleń m.
czas. szaleć ndk., zaszaleć dk.
przysł. szalenie, szaleńczo
przym. szalony, szaleńczy
Wiktionary
(1.1) pot. wariat, świr, czubek
(1.2) narwaniec
(2.2) szalej, cykuta, blekot, szaleń
Wiktionary
stopień wyższy od przysłówka: szalenie
SJP.pl
stan psychiczny człowieka, który nie ma kontroli nad sobą
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) postępowanie, zachowanie kategorycznie wykraczające poza przyjęte, przeciętne normy
(1.2) stan umysłu człowieka, który nad sobą nie panuje
(1.3) pot. med. psych. choroba psychiczna
(1.4) zabawa, dobre bawienie się
(1.5) głupota, wariactwo, nieodpowiedzialne/irracjonalne zachowanie
Wiktionary
(1.3) Lęk przed zachorowaniem – lub nozofobia – jest lękiem atawistycznym, podobnie jak strach przed śmiercią i szaleństwem.
(1.5) Służby pogotowia ratunkowego na hiszpańskich Balearach ostrzegły wczasowiczów przed zagrożeniami związanymi z zeskakiwaniem z balkonów i przekazały, że „balkoningowe” szaleństwo pochłonęło tego lata cztery życia i doprowadziło do poważnych okaleczeń u wielu turystów.
Wiktionary
IPA: ʃaˈlɛ̃j̃stfɔ, AS: šalẽĩ ̯stfo
Wiktionary
rzecz. szalony mos., szał m., szaleniec m., szalej m., szalenie n., szaleńczość ż.
czas. szaleć ndk., zaszaleć dk., poszaleć dk., wyszaleć się dk.
przym. szalony, szaleńczy
przysł. szalenie, szaleńczo
Wiktionary
(1.2) wariactwo
(1.3) obłąkanie, niepoczytalność, obłęd, niezrównoważenie
(1.5) bezsens, wariactwo, brak piątej klepki
Wiktionary
stopień wyższy od przymiotnika: szalony
SJP.pl
1. klozet publiczny
2. szwajcarski szałas górski
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) domek górski, domek alpejski
(1.2) budynek mieszczący publiczną ubikację
Wiktionary
Szalet, szalet miejski – rodzaj publicznej ubikacji, spotykany w miastach.
Wikipedia
(1.1) Przespali się w szalecie, a rano ruszyli dalej w góry
(1.2) Dokumenty musiały ci wypaść w szalecie.
Wiktionary
rzecz. szaletowa ż.
przym. szaletowy
Wiktionary
kobieta odpowiedzialna za utrzymanie porządku w toaletach publicznych
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) kobieta odpowiedzialna za szalet
forma przymiotnika.
(2.1) ż. od: szaletowy
Wiktionary
(1.1) Zastukalismy, ale szaletowa gdzieś poszła.
Wiktionary
rzecz. szalet mrz.
przym. szaletowy
Wiktionary
→ szalet
SJP.pl
przymiotnik relacyjny
(1.1) związany z szaletem, dotyczący szaletu
Wiktionary
rzecz. szalet mrz., szaletowa ż.
Wiktionary
zdrobnienie od: szalik
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) zdrobn. od: szalik
Wiktionary
IPA: ʃaˈlʲit͡ʃɛk, AS: šalʹiček
Wiktionary
rzecz. szalikowiec mos., szal m., szalik
Wiktionary
mały szal
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) pas materiału służący do owijania szyi
Wiktionary
Szalik, również szal – część garderoby, pas wyrabiany z różnych materiałów (najczęściej z wełny), w różnych kolorach, owijany wokół szyi najczęściej w celu ocieplenia, estetyki, z powodów religijnych a także jest on noszony przez kibiców sportowych. Najczęściej jest noszony zimą bądź jesienią.
Wikipedia
(1.1) Zimą warto nosić ciepły szalik.
Wiktionary
IPA: ˈʃalʲik, AS: šalʹik
Wiktionary
rzecz. szal m., szalikowiec m.
:: zdrobn. szaliczek m.
Wiktionary
kibic, zwykle piłkarski, noszący szalik w barwach klubu
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) zagorzały kibic, który demonstruje wszędzie, przesadnie sympatię do klubu sportowego, m.in. szalikem
Wiktionary
rzecz. szalik m., szal m., szaliczek m.
przym. szalowy, szalikowy
Wiktionary
nazwisko
SJP.pl
część wagi przeznaczona do umieszczania na niej ważonych przedmiotów lub odważników
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) techn. zdrobn. mała szala
(1.2) daw. szklanka, kubek
(1.3) daw. filiżanka
(1.4) daw. naczynie na wapno o pojemności jednego litra
Wiktionary
(1.1) Gdy przeglądałam ziarenka wysypane na szalki, myślałam, że nie ma szans na obecność grzybów.
Wiktionary
IPA: ˈʃalka, AS: šalka
Wiktionary
rzecz. szala ż., szalki lm nm.
przym. szalkowy
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj niemęskoosobowy, liczba mnoga
(1.1) daw. szelki
(1.2) zool. (squamulae) u muchówek: łuska błonowa wklęsło-wypukła, wyrastająca nad przeźmiankami
forma rzeczownika.
(2.1) D. lp., M., B. i W. lm. od: szalka
Wiktionary
rzecz. szalka ż., szala ż.
przym. szalkowy
Wiktionary
przym. od szalka
SJP.pl
pozdrowienie żydowskie
SJP.pl
wykrzyknik
(1.1) pozdrowienie żydowskie
forma rzeczownika.
(2.1) C. lm. od szal
Wiktionary
Szalom (hebr. שָׁלוֹם szalom, jid. שלום szolem, „pokój”) – słowo używane przez Żydów jako przywitanie.
Występuje także w złożeniu szalom alejchem (hebr. שָׁלוֹם עֲלֵיכֶם szalom ale(j)chem, jid. שלום־עליכם szolem-alejchem), co oznacza „pokój wam”, a na co odpowiada się najczęściej alejchem szalom (hebr. עֲלֵיכֶם שָׁלוֹם ale(j)chem szalom, jid. עליכם־שלום alejchem-szolem) – „i wam pokój”.
Wikipedia
1. kobieta szalona, nieopanowana; wariatka;
2. kobieta chora umysłowo; obłąkana
SJP.pl
forma przymiotnika.
(1.1) ż. zob. szalony.
rzeczownik, rodzaj żeński
(2.1) kobieta szalona
Wiktionary
Wikipedia
(1.1) Jesteś szalona, mówię ci. Zawsze nią byłaś, skończ już wreszcie śnić.
Wiktionary
przym. szalony
rzecz. szalony mos.
Wiktionary
szaleniec;
1. człowiek szalony, nieopanowany; wariat;
2. człowiek chory umysłowo; obłąkany
SJP.pl
przymiotnik
(1.1) niezrównoważony, impulsywny, nieobliczalny
(1.2) chory umysłowo
(1.3) charakterystyczny dla osób szalonych (1.1-2)
(1.4) niekontrolowany, intensywny, gwałtowny, niepohamowany
(1.5) szybki (np. pościg, ruch)
(1.6) nieszablonowy, dziwny
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(2.1) osoba niezrównoważona, impulsywna, nieobliczalna
(2.2) osoba chora umysłowo
(2.3) osoba nieszablonowa
Wiktionary
(1.1) Ten szalony kierowca prawie na mnie wjechał.
(1.1) Jak wiadomo szaleni naukowcy często wybuchają obłąkańczym śmiechem i są o krok od zniszczenia świata.
(1.2) On jest szalony i bredzi od rzeczy.
(1.3) Szalone myśli przemykały mu przez głowę.
(1.4) To był szalony sylwester!
(1.4) Dopadł nas szalony głód.
(1.5) Policja, po szalonym pościgu aresztowała pirata drogowego.
(1.6) Kocham cię, moja szalona kobieto!
(2.1) Stój, szalony!
(2.2) Był to monolog szalonego.
Wiktionary
IPA: ʃaˈlɔ̃nɨ, AS: šalõny
Wiktionary
rzecz. szał m., szalej m., szaleństwo n., szaleniec m., szalona ż., szalenie n., szaleńczość ż.
czas. szaleć, oszaleć, poszaleć, wyszaleć się
przym. szaleńczy, szałowy
przysł. szalenie, szaleńczo, szałowo
Wiktionary
(1.1) niezrównoważony, impulsywny, nieobliczalny, narwany, niepoczytalny, niespełna rozumu, obłąkany, postrzelony, stuknięty, szajbnięty, trzepnięty, walnięty; reg. śl. piźnióny, piźniynty.
(1.2) obłąkany, umysłowo chory, w obłędzie, nienormalny; reg. śl. piźnióny, piźniynty.
(1.3) obłąkany, stuknięty, świrnięty, zbzikowany, zwariowany
(1.4) gwałtowny, nieopanowany, obłędny, opętańczy, szaleńczy
(1.5) gorączkowy, szybki
(1.6) dziwaczny, nieszablonowy, pokręcony, pomylony, postrzelony, zdziwaczały, zwariowany
(2.1-3) szaleniec, świr, świrus, świruska
Wiktionary
1. cebulowa roślina warzywna z rodziny amarylkowatych; czosnek askaloński;
2. cebulka tej rośliny
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) bot. nazwa systematyczna|Allium ascalonicum|L.|ref=tak., gatunek byliny z rodziny czosnkowatych;
(1.2) kulin. jarzyna z cebulek tej rośliny
Wiktionary
Czosnek askaloński (Allium ascalonicum L.), nazywany także szalotką lub cebulą szalotką, rzadziej „cebuloczosnkiem” – gatunek rośliny należący do rodziny amarylkowatych, podrodziny czosnkowych. Pochodzi z Bliskiego Wschodu – Izrael, Jordania, Syria. Według części ujęć taksonomicznych właściwą nazwą gatunkową jest Allium hierochuntinum Boss. Fl. orient. 5:244. 1882.
Wikipedia
(1.2) Marzę o gorącej jajecznicy na szalotce.
Wiktionary
IPA: ʃaˈlɔtka, AS: šalotka
Wiktionary
(1.1) czosnek askaloński, cebula szalotka, cebula kartoflanka
Wiktionary
obijać ściany deskami w celu ich wzmocnienia; oszalowywać
SJP.pl
czasownik
(1.1) wykonywać szalunek
Wiktionary
IPA: ʃaˈlɔvat͡ɕ, AS: šalovać
Wiktionary
rzecz. szalunek m., szalówka ż., szalowanie n.
czas. oszalować
przym. szalunkowy
Wiktionary
szalunek, szalówka, deskówka, deskowanie; w budownictwie:
1. wewnętrzne obicie z desek pokrywające ściany budowli, pomieszczeń, wykopów itp.;
2. prowizoryczna konstrukcja z drewna, tworząca formę dla masy betonowej
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) odczasownikowy od|szalować.
Wiktionary
Wikipedia
rzecz. szalunek m.
czas. szalować, zaszalować
przym. szalunkowy
Wiktionary
wewnętrzne obicie z desek pokrywające ściany budowli, pomieszczeń lub wykopów; deskówka, szalowanie
SJP.pl
Szalówka – potok, lewostronny dopływ Bieśninki o długości 9,03 km i powierzchni zlewni 7,72 km².
Potok płynie przez gminę Łużną w powiecie gorlickim, w województwie małopolskim. Jego źródła znajdują się na Bieśniku w pobliżu szczytu Zielonej Góry. Następnie potok przepływa przez Bieśnik, Szalową i Łużną, gdzie uchodzi do Bieśninki. Głównym dopływem jest Bieśnik.
Wikipedia
przymiotnik od: szal
SJP.pl
1. konstrukcja tymczasowa używana przy betonowaniu, tworząca formę dla betonu i usuwana po jego stwardnieniu; deskowanie; szalowanie;
2. warstwa desek pokrywająca strop, dach, ściany wnętrz itp. albo zabezpieczająca wykop; szalowanie
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) warstwa desek stanowiąca pokrycie ściany budynku, wykopu itp., wzmacniająca konstrukcję i uszczelniająca ją
(1.2) prowizoryczna konstrukcja drewniana tworząca formę dla wylewanego betonu
Wiktionary
Wikipedia
IPA: ʃaˈlũnɛk, AS: šalũnek
Wiktionary
rzecz. szalowanie n., oszalowanie n., szalówka ż.
czas. szalować ndk., oszalować dk.
przym. szalunkowy
Wiktionary
(1.1-2) szalowanie, deskowanie, deskówka, szalówka
Wiktionary
okrętowa łódź ratownicza
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) żegl. łódź wożona na statku do celów ratunkowych, szkoleniowych i do komunikacji z lądem;
Wiktionary
Szalupa – łódź, najczęściej otwarta, wożona na pokładzie statku. Może mieć napęd wiosłowy lub motorowy. Szalup używa się jako łodzi ratunkowych lub łodzi roboczych.
Wikipedia
IPA: ʃaˈlupa, AS: šalupa
Wiktionary
przym. szalupowy
Wiktionary
(1.1) łódź ratunkowa, łódź ratownicza
Wiktionary
mała szalupa
SJP.pl
przymiotnik od: szalupa
SJP.pl
nazwisko
SJP.pl
1. szama białorzytna - gatunek ptaka z rodziny drozdowatych zamieszkujący lasy południowo-wschodniej Azji; sroczek białorzytny;
2. potocznie: jedzenie
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) pot. jedzenie
forma czasownika.
(2.1) 2. os. lp. ter. od: szamać
Wiktionary
czas. szamać
Wiktionary
potocznie: jeść dużo i łapczywie; wsuwać, wtranżalać, pałaszować, wtrajać, opędzlowywać
SJP.pl
czasownik przechodni niedokonany
(1.1) pot. jeść
Wiktionary
(1.1) Bartek poszedł szamać, bo mówił, że jest głodny jak wilk.
(1.1) Szamaj, nie gadaj, bo się udławisz.
Wiktionary
IPA: ˈʃãmat͡ɕ, AS: šãmać
Wiktionary
rzecz. szamanie n., szamot mrz., szama ż.
Wiktionary
(1.1) wrzucać na ruszt
Wiktionary
czarownik, umożliwiający porozumienie między ludźmi a duchami w niektórych wierzeniach
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) rel. wśród niektórych ludów azjatyckich, np. u Eskimosów i Indian, człowiek uważany za pośrednika między duchami, bóstwami, demonami a ludźmi, osoba o nadprzyrodzonej mocy, czarodziej i znachor pierwotnej religii szamanizmu;
Wiktionary
Szaman – osoba pełniąca funkcję religijną, polegającą na sformalizowanej i instytucjonalnej więzi ekstatycznej z istotami nadludzkimi (duchami przodków lub demonami).
Dzięki badaniom etnologii oraz religioznawstwa wiadomo, że fenomen szamaństwa, dawniej kojarzony prawie wyłącznie z obszarem środkowej Syberii (Tunguzi, Buriaci), był obecny w wielu innych systemach wierzeń na wszystkich kontynentach. Wielka zasługa w badaniach szamanizmu przypada Mircei Eliademu.
Wikipedia
(1.1) (…) w momencie ograniczenia lub wyeliminowania tradycyjnych działań miejscowych uzdrowicieli i szamanów i wprowadzenia na ich miejsce klasycznej medycyny zachodniej, stan zdrowotny ludności uległ pogorszeniu. Poprawę przyniosło dopiero połączenie obydwu podejść medycznych: nowoczesnego i tradycyjnego.
(1.1) Czcigodny Oya wysłuchał nas! Niech będzie błogosławiona siostra, która zaniosła nasze prośby przed jego oblicze! Faustino, szaman voodoo, wypowiada te słowa stojąc po kostki w błocie, w strugach tropikalnego deszczu.
Wiktionary
IPA: ˈʃãmãn, AS: šãmãn
Wiktionary
rzecz. szamanizm m.
:: fż. szamanka ż.
czas. pot. szamanić
przym. szamański, szamanistyczny
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) odczasownikowy od|szamać.
Wiktionary
IPA: ʃãˈmãɲɛ, AS: šãmãńe
Wiktionary
czas. szamać
Wiktionary
SJP.pl
przymiotnik relacyjny
(1.1) rel. związany z szamanizmem, dotyczący szamanizmu
Wiktionary
rzecz. szamanizm mrz., szaman mos., szamanka ż.
przym. szamański
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) rel. wierzenia i praktyki religijne bazujące na animizmie i instytucji szamanów;
Wiktionary
Szamanizm – zespół praktyk i wierzeń opierających swe pojmowanie stosunku świata namacalnego do świata duchowego na fundamentalnej roli szamana jako osoby zdolnej do podróży ekstatycznych w zaświaty dla dobra swojej wspólnoty bądź jej poszczególnych członków.
Wikipedia
IPA: ʃãˈmãɲism̥, AS: šãmãńism̦
Wiktionary
rzecz. szamaństwo n., szaman m., szamanka ż., szamanizowanie n.
czas. szamanizować ndk.
przym. szamanistyczny, szamański
Wiktionary
wśród Indian i niektórych ludów w Azji: kobieta obdarzona nadprzyrodzoną mocą, kontaktująca się z duchami, posiadająca zdolności leczenia
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) rel. kobieta zajmująca się szamanizmem
Wiktionary
Wikipedia
rzecz. szaman m., szamanizm m.
przym. szamański, szamanistyczny
przysł. szamańsko
Wiktionary
dotyczący szamana
SJP.pl
przymiotnik
(1.1) rel. dotyczący szamana, związany z szamanem i jego działaniami
Wiktionary
IPA: ʃãˈmãj̃sʲci, AS: šãmãĩ ̯sʹḱi
Wiktionary
rzecz. szaman m., szamanka ż., szamanizm m., szamanizowanie n.
czas. szamanizować
przym. szamanistyczny
Wiktionary
pomocnik w synagodze; szames
SJP.pl
Utu (akadyjski Szamasz) – w mitologii mezopotamskiej bóg słońca, syn Nanny i bogini Ningal oraz bliźniaczy brat Inanny. Jego żoną była Szerida (akadyjska Aja). Główne świątynie Utu, zwane E-babbar („Biały Dom”), znajdowały się w Sippar i w Larsie.
Wikipedia
1. jeden z ważniejszych urzędników królewskich;
2. dawniej: starszy służący w bogatych domach
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) hist. tytuł dworski, oznaczający urzędnika dworu królewskiego lub książęcego, który zajmował się sprawami gospodarczymi, ceremoniami lub opieką nad prywatnymi komnatami władcy
Wiktionary
Wikipedia
(1.1) W dzisiejszych czasach funkcja szambelana zachowała się tylko symbolicznie, np. przy dworze papieskim.
Wiktionary
urząd, godność szambelana
SJP.pl
żona szambelana
SJP.pl
dotyczący szambelana, szambelanii
SJP.pl
1. rodzaj niewielkiej cysterny, której część ładowna jest przeznaczona na ścieki;
2. kobieta zajmująca się wywozem ścieków z domowych urządzeń kanalizacyjnych i późniejszym ich utylizowaniem
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) pot. pojazd przystosowany do wywozu fekaliów z szamb, wody ze ścieków i innych płynnych nieczystości
Wiktionary
Pojazd asenizacyjny – pojazd ciężarowy służący do wywozu nieczystości ciekłych (fekaliów, ścieków) bezpośrednio z szamb bezodpływowych do punktów zlewnych. Pojazdy takie mogą być również wykorzystywane w innych przewozach, w których wymagany jest podciśnieniowy załadunek. Pojazdy asenizacyjne popularnie nazywane są szambowozami, pszczółkami lub szambiarkami. W zależności od wyposażenia mogą być również wykorzystywane do usuwania awarii w sieciach kanalizacyjnych, takich jak np. udrażnianie rur kanalizacyjnych.
Wikipedia
(1.1) W Brukseli rolnicy używają szambiarek do rozpryskiwania gnojówki na fasady unijnych urzędów.
Wiktionary
IPA: ʃãmˈbʲjarka, AS: šãmbʹi ̯arka
Wiktionary
rzecz. szambo n., szambiarz mos.
przym. szambowy
Wiktionary
(1.1) pojazd asenizacyjny; pot. szambowóz, szambo, pszczółka
Wiktionary
osoba zajmująca się wywozem ścieków z domowych urządzeń kanalizacyjnych i późniejszym ich utylizowaniem
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) technik pracujący przy opróżnianiu szamb
Wiktionary
(1.1) Facet Baśki jest szambiarzem i dobrze zarabia.
Wiktionary
rzecz. szambo n., szambko n., szambiarka ż.
przym. szambowy
Wiktionary
1. ścieki z kanalizacyjnych urządzeń domowych;
2. podziemny zbiornik, do którego spływają takie ścieki;
3. potocznie o sytuacji podejrzanej lub moralnie dwuznacznej
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) techn. zbiornik, do którego trafiają fekalia
(1.2) techn. pot. szambowóz
(1.3) pot. przen. problematyczna sytuacja, która może przynieść nieprzyjemności
Wiktionary
Szambo lub dół chambeau (rzekomo od fr. nazwiska Chambeau) – podziemny zbiornik, zazwyczaj bezodpływowy, wykonany np. z betonu, do którego odprowadzane są ścieki z domowych urządzeń kanalizacyjnych. Szamba mogą być podłączone do systemu kanalizacji miejskiej, gdzie stanowią rodzaj zbiornika retencyjnego zapobiegającego zatykaniu się uzbrojenia podziemnego. W przypadku braku takiego połączenia budowane są pojemniejsze szamba bezodpływowe, z których nieczystości są wywożone przez tabor asenizacyjny bezpośrednio do punktów zlewnych.
Wikipedia
(1.1) Trzeba dziś opróżnić szambo.
(1.2) Pod dom sąsiada podjechało szambo.
(1.3) Ten projekt to po prostu szambo. Nic tam nie jest dobrze zrobione.
Wiktionary
IPA: ˈʃãmbɔ, AS: šãmbo
Wiktionary
(1.1-2)
:: rzecz. szambiarz mos., szambowóz mrz., szambiarka ż.
::: zdrobn. szambko n.
:: przym. szambowy
Wiktionary
(1.1) gw-pl|Śląsk Cieszyński|zengruba.
Wiktionary
potocznie: pracownik opróżniający szamba
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) pejor. pot. osoba bezpośrednio zajmująca się kanalizacją lub wywozem nieczystości z szamba
(1.2) gwara uczniowska: obraź. jedno z wyzwisk
Wiktionary
IPA: ˌʃãmbɔ̃ˈnurɛk, AS: šãmbõnurek
Wiktionary
potocznie: wóz do wydobywania i przewożenia nieczystości z szamba
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) pot. pojazd przystosowany do wywozu fekaliów z szamb, wody ze ścieków i innych płynnych nieczystości;
Wiktionary
IPA: ʃãmˈbɔvus, AS: šãmbovus
Wiktionary
(1.1) pojazd asenizacyjny, szambo, szambiarka, pszczółka
Wiktionary
charakterystyczny dla szamba (np. fetor, zapach szambowy), związany w jakiś sposób z szambem lub podobnymi odpadkami (np. zbiornik szambowy)
SJP.pl
przymiotnik relacyjny
(1.1) związany z szambem, odnoszący się do szamba
Wiktionary
(1.1) Nieszczelny zbiornik szambowy stał się naszą bolączką w wakacje.
Wiktionary
rzecz. szambo n., szambiarz mos., szambiarka ż.
Wiktionary
nazwisko
SJP.pl
obszywać coś sznurem, taśmą w celu przyozdobienia
SJP.pl
czasownik przechodni niedokonany
(1.1) obszywać coś galonem, sznurem itp. w celach dekoracyjnych
Wiktionary
(1.1) Niektórzy adiutanci swoją zwierszchnią suknią i kamizelkę szamerowali galonem złotym, niektórzy tylko kamizelkę, a niektórzy wcale nie dawali galonów […]
Wiktionary
IPA: ˌʃãmɛˈrɔvat͡ɕ, AS: šãmerovać
Wiktionary
rzecz. szamerowanie n.
Wiktionary
ozdoba stroju w postaci naszytego sznura, taśmy
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) odczasownikowy od|szamerować.
(1.2) szamerunek
Wiktionary
Szamerunek – ozdobne naszycie z taśm, galonów lub plecionek, stosowane przede wszystkim na przodach męskich lub damskich ubiorów. Składa się z równoległych pasów zakończonych pętlami i guzami, często o charakterze szmuklerskim. Na obszarach Rzeczypospolitej ten typ ozdoby znany był już od XV wieku.
Wikipedia
IPA: ˌʃãmɛrɔˈvãɲɛ, AS: šãmerovãńe
Wiktionary
czas. szamerować
Wiktionary
ozdoba liberii lub munduru w postaci galonu, sznura itp.
SJP.pl
Szamerunek – ozdobne naszycie z taśm, galonów lub plecionek, stosowane przede wszystkim na przodach męskich lub damskich ubiorów. Składa się z równoległych pasów zakończonych pętlami i guzami, często o charakterze szmuklerskim. Na obszarach Rzeczypospolitej ten typ ozdoby znany był już od XV wieku.
Wikipedia
pomocnik w synagodze; szamasz
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) rel. żyd. posługacz w synagodze, gminie, sądzie rabinackim bądź w bractwie żydowskim, którego zadaniem było m.in. przygotowywanie synagogi do nabożeństw, pomaganie chazanom, poranne budzenie mężczyzn na modlitwy itp.;
Wiktionary
Szames (z jid. שמשׂ szames, a to z hebr. שַׁמָּשׁ szamasz – woźny) – sługa bóżniczy, którego zadaniem było m.in. przygotowywanie synagogi do nabożeństw, pomaganie chazanom, poranne budzenie mężczyzn na modlitwy. Zwany był także szkolnikiem.
Wikipedia
(1.1) Późno wieczorem rebe zawołał do siebie szamesa i kazał sobie powtórzyć nowiny. Wiadomości były okropne. W ciągu dnia zmarło jeszcze stu trzydziestu Żydów.
Wiktionary
IPA: ˈʃãmɛs, AS: šãmes
Wiktionary
(1.1) szkolnik
Wiktionary
rodzaj lekkiej tkaniny wełnianej
SJP.pl
imię męskie
SJP.pl
Szamil (ur. 1797 w aule Gimry, zm. 1871 w Medynie) – przywódca powstania górali kaukaskich przeciwko Rosji w latach 1834–1859.
Stał na czele teokratycznego państwa, Imamatu Kaukaskiego, określanego niekiedy jako imamat Szamila. Przez lata skutecznie uniemożliwiał podbicie północnego Kaukazu, przede wszystkim Dagestanu i Czeczenii.
Wikipedia
obce imię męskie
SJP.pl
Słowo Szamir (Shamir) może odnosić się do następujących pojęć:
Wikipedia
trzystrunowy japoński instrument muzyczny; shamisen, samisen
SJP.pl
potocznie:
1. coś do jedzenia, posiłek;
2. jedzenie; szamanie, wtranżalanie, pałaszowanie
SJP.pl
miasto w Polsce
SJP.pl
Szamocin (niem. Samotschin) – miasto w woj. wielkopolskim, w powiecie chodzieskim, siedziba gminy miejsko-wiejskiej Szamocin. Miasto leży na pn. skraju Pojezierza Chodzieskiego, nad jez. Siekiera. Ośrodek usługowy, fabryka mebli, ogrodnictwo.
Według danych z 31 grudnia 2009 miasto liczyło 4258 mieszkańców.
Wikipedia
mieszkaniec Szamocina (miasta w Polsce)
SJP.pl
mieszkanka Szamocina (miasta w Polsce)
SJP.pl
związany z Szamocinem, dotyczący Szamocina
SJP.pl
nazwisko
SJP.pl
Osoby o tym nazwisku:
Wikipedia
Szamorodni - nazwa tego węgierskiego wina wywodzi się z języka polskiego (ze względu na wielkość spożycia w Rzeczypospolitej) i oznacza "sam się rodzi" lub "samorodny".
Jest to rodzaj tokaju wytwarzanego w rejonie Tokaj-Hegyalja na Węgrzech z całych kiści winogron wrzucanych do kadzi z pominięciem procesu ręcznego oddzielania gron dotkniętych szlachetną pleśnią (aszú) od reszty kiści.
Wikipedia
dodatek przy produkcji ceramicznych wyrobów ogniotrwałych, charakteryzujący się dużą odpornością na szybkie zmiany temperatury; szamota
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) ogniotrwała glina dodawana do wyrobów ceramicznych;
(1.2) gwara więzienna pysk
Wiktionary
Szamot – materiał ceramiczny otrzymywany przez wypalenie gliny lub łupków i zmielenie otrzymanego produktu.
Proces produkcji polega na formowaniu, suszeniu i wypalaniu. Wyroby szamotowe cechują się dużą odpornością na szybkie zmiany temperatury. Po wymieszaniu z plastyczną gliną ogniotrwałą, szamot używany jest do wyrobu ogniotrwałych materiałów, np. okładzin stosowanych w kaflowych piecach domowych, paleniskach, piecach przemysłowych itp.
Wikipedia
IPA: ˈʃãmɔt, AS: šãmot
Wiktionary
(1.1) rzecz. szamota; przym. szamotowy
(1.2) czas. szamać
Wiktionary
dodatek przy produkcji ceramicznych wyrobów ogniotrwałych, charakteryzujący się dużą odpornością na szybkie zmiany temperatury; szamot
SJP.pl
1. szarpać się z kimś lub czymś;
2. zmagać się z trudnościami
SJP.pl
1. szarpanie się z kimś lub czymś;
2. zmaganie się z trudnościami
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) szarpanie się, mocowanie się z kimś
(1.2) przen. zmaganie się z czymś, np. podjęciem decyzji lub z trudnościami
Wiktionary
(1.1) Postanowili go wylegitymować, ale ten, ich zdaniem, nie chciał ujawnić danych osobowych. W efekcie między mężczyzną a czterema policjantami wywiązała się szamotanina.
Wiktionary
1. potocznie: cegła szamotowa - ogniotrwała cegła używana do wykładania pieców pracujących w bardzo wysokiej temperaturze;
2. regionalnie: rodzaj wolnostojącego pieca kuchennego
SJP.pl
zakład produkujący szamot
SJP.pl
mieszkaniec Szamotuł
SJP.pl
mieszkanka Szamotuł
SJP.pl
przymiotnik od: Szamotuły
SJP.pl
przymiotnik relacyjny
(1.1) związany z Szmotułami, dotyczący Szamotuł
Wiktionary
rzecz. Szamotuły, szamotulanin m., szamotulanka ż.
Wiktionary
miasto w Polsce
SJP.pl
Szamotuły (niem. Samter) – miasto w województwie wielkopolskim, w powiecie szamotulskim, siedziba gminy miejsko-wiejskiej Szamotuły. Położone nad rzeką Samą, na Pojezierzu Wielkopolskim, ok. 35 km na północny zachód od centrum Poznania.
Według danych GUS z 1 stycznia 2023, miasto liczyło 18 398 mieszkańców.
Prywatne miasto szlacheckie lokowane w 1383 roku położone było w XVI wieku w województwie poznańskim.
Wikipedia
Szamów – wieś w Polsce położona w województwie łódzkim, w powiecie łęczyckim, w gminie Witonia.
Wieś szlachecka Szamowo położona była w drugiej połowie XVI wieku w powiecie łęczyckim województwa łęczyckiego. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa płockiego.
Wikipedia
rodzaj roślinożernego dinozaura z rodziny ankylozaurów
SJP.pl
Szamozaur (Shamosaurus scutatus) – roślinożerny dinozaur z rodziny ankylozaurów (Ankylosauridae).
Żył w okresie wczesnej kredy (ok. 121-99 mln lat temu) na terenach centralnej Azji. Jego szczątki znaleziono w Mongolii.
Szamozaur był najstarszym przedstawicielem rodziny Ankylosauridae
Wikipedia
minerał z grupy chlorytów, glinokrzemian żelaza; chamosyt
SJP.pl
Szamozyt lub chamozyt – złożony minerał z gromady krzemianów żelaza i glinu, z grupy chlorytów (żelazowych).
Nazwa minerału pochodzi od szwajcarskiej miejscowości Chamoson, gdzie w 1820 minerał został odkryty i opisany przez Pierre'a Berthiera.
Wikipedia
1. znany i ceniony na całym świecie gatunek wina musującego pochodzącego z Szampanii (region we Francji);
2. potocznie: każde wino musujące
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy lub męskorzeczowy
(1.1) białe wino musujące, oryginalnie produkowane w Szampanii;
(1.2) butelka, kieliszek szampana (1.1)
Wiktionary
Szampan (z fr. champagne, od vin de Champagne) – szczególny rodzaj wina musującego (potocznie – każde wino musujące), powszechnie kojarzony ze świętowaniem i luksusem. Nazwę swą zawdzięcza Szampanii, regionowi w północno-wschodniej Francji, głównemu miejscu jego produkcji.
Wikipedia
(1.1) Pamiętaj synku, że na większość kobiet szampan działa pobudzająco.
(1.2) O północy rozległy się wiwaty, strzeliły korki od szampanów, a nieznajomi rzucali się sobie w ramiona.
Wiktionary
IPA: ˈʃãmpãn, AS: šãmpãn
Wiktionary
rzecz. Szampania ż., Szampańczyk m., Szampanka ż., szampańskość ż., szampanka ż., szampanik mrz.
przym. szampański
Wiktionary
mieszkaniec Szampanii (krainy historycznej we Francji)
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) mieszkaniec Szampanii
Wiktionary
rzecz. Szampania ż., szampan mrz.
:: fż. Szampanka ż.
przym. szampański
Wiktionary
kieliszek do szampana
SJP.pl
kraina historyczna we Francji
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna
(1.1) hist. kraina historyczna w północno-wschodniej Francji;
Wiktionary
Szampania (fr. Champagne) – historyczna prowincja we Francji, położona w północno-wschodniej części kraju. Wchodzi w skład utworzonego z początkiem 2016 roku regionu administracyjnego o nazwie Grand Est.
Terytorium Szampanii było w przeszłości rozleglejsze i obejmowało dodatkowo ziemie na południe od Aisne i część Sekwany i Marny (Brie). Szampania, wcześniej hrabstwo, weszła w skład domeny królów Francji po śmierci hrabiego Henryka III Grubego (zm. 1274) wskutek zawartego w 1284 małżeństwa jego jedynej córki Joanny z następcą tronu francuskiego, późniejszym królem Francji Filipem IV Pięknym.
Wikipedia
(1.1) Szampania od wieków słynie z produkcji win musujących, zwanych właśnie szampanem.
Wiktionary
IPA: ʃãmˈpãɲja, AS: šãmpãńi ̯a
Wiktionary
rzecz. szampan m., Szampańczyk m., Szampanka ż., szampańskość ż., szampanka ż.
przym. szampański
Wiktionary
rzeczownik, nazwa własna
(1.1) hist. geogr. adm. były francuski region administracyjny w północno-wschodniej części kraju;
Wiktionary
Szampania-Ardeny (fr. Champagne-Ardenne) – region administracyjny położony w północno-wschodniej Francji, który z początkiem 2016 roku wszedł w skład nowego, większego regionu Grand Est. Jego nazwa wywodzi się od historycznej krainy Szampanii i gór Ardenów. Graniczył z Belgią oraz (do reformy administracyjnej) regionami: Lotaryngią, Franche-Comté, Burgundią, Île-de-France i Pikardią.
Wikipedia
zdrobnienie od: szampan; szampanek
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) zdrobn. od szampan
Wiktionary
rzecz. szampan m.
Wiktionary
kieliszek do szampana
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) mieszkanka Szampanii
Wiktionary
rzecz. Szampania ż., szampan mrz.
:: fm. Szampańczyk mos.
przym. szampański
Wiktionary
mający niektóre właściwości szampana; przypominający szampan
SJP.pl
1. o nastroju, zabawie: wyśmienity;
2. dotyczący szampana;
3. przymiotnik od: Szampania (kraina historyczna we Francji)
SJP.pl
przymiotnik relacyjny
(1.1) dotyczący szampana, związany z szampanem
(1.2) dotyczący Szampanii, związany z Szampanią
przymiotnik jakościowy
(2.1) pełen wesołości, dobrego humoru, towarzyszący hucznej zabawie
(2.2) z bujnym temperamentem, wdziękiem, błyskotliwością i wesołością
Wiktionary
(2.1) To był szampański sylwester – barwne konfetti leciało na głowy, kolorowe serpentyny zwisały gęsto, a tańcom nie było końca.
Wiktionary
rzecz. Szampańczyk mos., Szampanka ż., Szampania ż., szampan m., szampanka ż., szampanówka ż., szampanek m.
przysł. szampańsko
Wiktionary
(2.2) wspaniały
Wiktionary
przestarzale: grzyb pieczarka
SJP.pl
mistrz sportowy; champion; czempion
SJP.pl
Jabłoń domowa ‘Szampion’ (cz. 'Šampion') – odmiana uprawna (kultywar) jabłoni domowej (Malus domestica ‘Szampion’), należąca do grupy odmian jesiennych. Odmiana czeska wyselekcjonowana w 1970 roku przez Otto Loudę w miejscowości Střižovice. Jest krzyżówką odmian 'Golden Delicious' i 'Koksa Pomarańczowa'. W Polsce w uprawie od połowy lat 80., wpisana do Rejestru Odmian prowadzonego przez Centralny Ośrodek Badania Odmian Roślin Uprawnych w 1990 roku.
Wikipedia
1. płyn do mycia lub farbowania włosów; shampoon;
2. płyn do prania dywanów lub mycia karoserii
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) płynny środek do mycia włosów lub sierści;
Wiktionary
Szampon – zazwyczaj płynny środek do mycia włosów, zawierający ciekłe mydło, substancje pieniące oraz substancje pomocnicze, takie jak związki zapachowe, odżywcze, nawilżające, antystatyczne, natłuszczająco-nabłyszczające, lecznicze i koloryzujące włosy.
Wikipedia
IPA: ˈʃãmpɔ̃n, AS: šãmpõn
Wiktionary
rzecz. szamponetka ż.
:: zdrobn. szamponik m.
przym. szamponowy
Wiktionary
kosmetyk do tymczasowej zmiany barwy włosów
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) zdrobn. od szampon
Wiktionary
rzecz. szampon m.
Wiktionary
czyścić dywan przy użyciu odpowiedniego preparatu i urządzenia
SJP.pl
mała płaskodenna łódź wiosłowa lub żaglowa, używana we wschodniej Azji; sampan
SJP.pl
nazwisko
SJP.pl
Jan Marcin Szancer (ur. 12 listopada 1902 w Krakowie, zm. 21 marca 1973 w Warszawie) – polski grafik, ilustrator książek dla dzieci, przyjaciel i współpracownik Jana Brzechwy.
Wikipedia
Szańcowiec – towarowy statek morski posiadający pokład, zwany szańcowym, nad ładownią rufową podniesiony o pół wysokości w stosunku do pokładu nad pozostałymi ładowniami (ok. 125 cm). Czasem pokład szańcowy ciągnie się do śródokręcia, np. na „Sołdku” zaczyna się od przedniej ściany nadbudówki na śródokręciu.
Wikipedia
przymiotnik
(1.1) przym. od szaniec
Wiktionary
(1.1) Działa te zostały rozmieszczone na odkrytych stanowiskach ogniowych na bastionach, prawdopodobnie po 3 na każdym z nich. Osłonięto je prowizorycznymi przedpiersiami ("parapetami"), wykonanymi z koszów szańcowych ("gabionów") napełnionych ziemią.
Wiktionary
IPA: ʃãj̃nˈt͡sɔvɨ, AS: šãĩ ̯ncovy
Wiktionary
rzecz. szaniec
Wiktionary
niewielki szaniec, okop
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) gw-pl|Śląsk Cieszyński. wojsk. żandarm
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) poziomy element kurtyny spiętrzającej wodę i zamykającej tamę
Wiktionary
Osoby o tym nazwisku:
Wikipedia
dawna miara objętości ciał sypkich równa 24 lub 48 garncom
SJP.pl
miasto w Chinach
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna
(1.1) geogr. największe miasto w Chinach, nad rzeką Jangcy;
Wiktionary
Wikipedia
(1.1) Moja koleżanka studiowała w Szanghaju.
Wiktionary
rzecz. szanghajczyk mos., szanghajka ż.
przym. szanghajski
Wiktionary
mieszkaniec Szanghaju
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) mieszkaniec Szanghaju
Wiktionary
(1.1) Znam kilku szanghajczyków, którzy studiowali w Polsce.
Wiktionary
rzecz. Szanghaj m.
:: fż. szanghajka ż.
przym. szanghajski
Wiktionary
mieszkanka Szanghaju
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) mieszkanka Szanghaju
Wiktionary
(1.1) W restauracji poznał śliczniutką szanghajkę.
Wiktionary
rzecz. Szanghaj m.
:: fm. szanghajczyk m.
przym. szanghajski
Wiktionary
przymiotnik od: Szanghaj (miasto w Chinach)
SJP.pl
przymiotnik relacyjny
(1.1) odnoszący się do Szanghaju, związany z Szanghajem
Wiktionary
(1.1) Kupiłam te klapki w jednym z szanghajskich sklepów.
Wiktionary
rzecz. Szanghaj m., szanghajczyk mos., szanghajka ż.
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj męski
(1.1) rel. afrykański bóg gromu i świętych bębnów
Wiktionary
Szango (Shango, Xango) – bóg piorunów i błyskawic u Jorubów z Nigerii i Rep. Beninu; według przekazów tradycji ustnej Szango miał być czwartym władcą Jorubów; nie potrafił poskromić swych generałów; zdesperowani poddani posłali mu wtedy tykwę z papuzimi jajkami za znak, że powinien już "ułożyć się do snu"; opuszczony przez poddanych i małżonki, miał się powiesić na drzewie ojan; także:
Wikipedia
rzecz. szango
Wiktionary
nazwisko
SJP.pl
Szaniawski – polskie nazwisko.
Znane osoby noszące nazwisko Szaniawski:
Wikipedia
ziemne umocnienie polowe tworzone przez wał i rów
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) hist. wojsk. ziemna fortyfikacja polowa składająca się z wału i rowu;
(1.2) przen. coś będącego osłoną lub oparciem dla kogoś lub czegoś
Wiktionary
Szaniec – ziemne dzieło fortyfikacyjne lub element fortyfikacji, zawierające wał obronny i fosę, stosowane od rozpowszechnienia się broni palnej do końca XIX w., przeważnie mające charakter fortyfikacji polowej i często wznoszone doraźnie. Szańce były budowane przez wojska na obszarze toczonych bitew jako element umocnień służących do osłony stanowisk artyleryjskich lub na przedpolu obleganych twierdz. Przy ich budowie stosowano zróżnicowane narysy i profile.
Wikipedia
IPA: ˈʃãɲɛt͡s, AS: šãńec
Wiktionary
przym. szańcowy
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) etn. przedstawicielka grupa etniczna zamieszkującej głównie mjanmański stan Szan i posługującej się językiem szan;
Wiktionary
rzecz. Szan mrz., szan mrz.
:: fm. Szanin mos.
przym. szański
Wiktionary
w medycynie: choroba weneryczna, objawiająca się ropieniami na narządach płciowych; wrzód weneryczny
SJP.pl
przymiotnik
(1.1) gw-pl|Śląsk Cieszyński. oszczędny
Wiktionary
w informatyce: najmniejsza jednostka informacji; bit
SJP.pl
Bit (z ang., kawałek, także skrót od binary digit, czyli cyfra dwójkowa) – najmniejsza ilość informacji potrzebna do określenia, który z dwóch równie prawdopodobnych stanów przyjął układ. Jednostka logiczna.
Jest to również najmniejsza jednostka informacji używana w odniesieniu do sprzętu komputerowego, a oznaczana jest za pomocą „b”. Często mylnie używa się podstawowych przedrostków z układu SI (o mnożniku 1000), podczas gdy powinny być stosowane przedrostki binarne (mnożnik 1024). Należy więc zachować ostrożność przy interpretacji treści.
Wikipedia
czasownik przechodni niedokonany (dk. brak)
(1.1) mieć szacunek do kogoś lub czegoś, darzyć kogoś lub coś szacunkiem; odnosić się, zwracać się do kogoś z szacunkiem
(1.2) chronić coś przed zniszczeniem, dbać o coś
czasownik zwrotny niedokonany szanować się (dk. brak)
(2.1) darzyć kogoś wzajemnym szacunkiem
(2.2) żyć w zgodzie z własnym sumieniem, mieć poczucie własnej godności
Wiktionary
(1.1) Szanuję twoją opinię na ten temat, mimo iż sama myślę o tym inaczej.
Wiktionary
IPA: ʃãˈnɔvat͡ɕ, AS: šãnovać
Wiktionary
rzecz. poszanowanie n., szacunek m., szanowanie n.
przym. szanowny
czas. uszanować
Wiktionary
(1.1) czcić, liczyć się, poważać; chylić głowę, chylić czoła; przest. szacować
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) odczasownikowy od|szanować.
Wiktionary
IPA: ˌʃãnɔˈvãɲɛ, AS: šãnovãńe
Wiktionary
czas. szanować, uszanować
rzecz. szacunek m.
przym. szanowny
Wiktionary
stopień wyższy od przysłówka: szanownie
SJP.pl
stopień wyższy od przymiotnika: szanowny
SJP.pl
1. wzbudzający szacunek, godny szacunku;
2. szanowny pan, szanowne panie, szanowni państwo itp. - zwroty grzecznościowe
SJP.pl
przymiotnik
(1.1) podn. wzbudzający szacunek, godny szacunku, poważania, czci
(1.2) przymiotnik dodawany w zwrotach grzecznościowych
Wiktionary
rzecz. szanowanie n.
czas. szanować ndk.
Wiktionary
(1.1) czcigodny, dostojny, świetny, prześwietny, szacowny, znakomity, znamienity
Wiktionary
sprzyjające warunki, możliwość powodzenia jakiejś inicjatywy
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) prawdopodobieństwo, możliwość powodzenia w jakiejś sprawie, osiągnięcia sukcesu lub zaistnienia jakichś pożądanych okoliczności
(1.2) daw. szczęśliwy traf, szczęście
Wiktionary
Wikipedia
(1.1) Mieliśmy ogromną szansę na zdobycie najwyższego ośmiotysięcznika świata, ale plany pokrzyżowała nam pogoda.
Wiktionary
IPA: ˈʃãw̃sa, AS: šãũ̯sa
Wiktionary
(1.1) sposobność, możliwość
Wiktionary
sprzyjające warunki, możliwość powodzenia jakiejś inicjatywy
SJP.pl
prowincja w Chinach; Shanxi
SJP.pl
Wikipedia
dawna piosenka kabaretowa
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) przest. piosenka kabaretowa
Wiktionary
IPA: ˌʃãw̃sɔ̃ˈnɛtka, AS: šãũ̯sõnetka
Wiktionary
dawniej: śpiewak kabaretowy
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) śpiewak chansonu
Wiktionary
rzecz. chanson ż.
Wiktionary
dawniej: śpiewaczka kabaretowa
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) śpiewaczka chansonu
Wiktionary
rzecz. chanson ż.
Wiktionary
1. piosenka żeglarska;
2. wieloletnia roślina zielna z rodziny jasnotowatych
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) syst. bot. nazwa systematyczna|Marrubium|L.|ref=tak., rodzaj bylin z rodziny jasnotowatych;
(1.2) bot. bylina z rodzaju szant (1.1)
(1.3) muz. żegl. dawna rytmiczna pieśń pracujących żeglarzy lub stylizowana na nią współczesna piosenka żeglarska
Wiktionary
Wikipedia
(1.1) Żydzi spożywają szantę w czasie świąt.
(1.3) Harcerze śpiewali szanty przy ognisku.
Wiktionary
przym. szantowy
Wiktionary
kawiarnia, w której odbywają się występy aktorów, piosenkarzy i tancerzy; kabaret
SJP.pl
warcabnik szantawiec - motyl z rodziny powszelatkowatych
SJP.pl
wywieranie presji, wymuszanie czegoś za pomocą zastraszenia lub groźby kompromitacji
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) wymuszanie czegoś na kimś pod groźbą ujawnienia jakichś kompromitujących lub wstydliwych informacji o tym kimś; także pod groźbą wykonania czynu innego typu (np. przemocy wobec bliskich)
Wiktionary
Szantaż (fr. chantage) – przestępstwo przeciwko wolności, polegające na próbie zmuszenia osoby do określonego działania lub zaniechania pod groźbą bezprawną zastosowania przemocy lub ujawnienia pewnych, częściowo lub w pełni prawdziwych informacji, których ujawnienie byłoby w opinii szantażującego dużą dolegliwością dla ofiary.
Wikipedia
(1.1) Politycy są częstymi ofiarami szantażu.
(1.1) Zbrodnią jest wymuszanie groźbą i szantażem podpisywania deklaracji o współpracy ze Służbą Bezpieczeństwa – mówił ks. Jerzy Popiełuszko.
Wiktionary
IPA: ˈʃãntaʃ, AS: šãntaš
Wiktionary
rzecz. szantażysta m., szantażystka ż., szantażowanie n., zaszantażowanie n.
:: zdrobn. szantażyk m.
czas. szantażować ndk., zaszantażować dk.
Wiktionary
stosować wobec kogoś szantaż (wywieranie presji, wymuszanie czegoś za pomocą zastraszenia lub groźby kompromitacji)
SJP.pl
czasownik przechodni niedokonany
(1.1) stosować szantaż wobec kogoś
Wiktionary
(1.1) Szantażowali go ujawnieniem jego wstydliwych zdjęć.
Wiktionary
IPA: ˌʃãntaˈʒɔvat͡ɕ, AS: šãntažovać
Wiktionary
rzecz. szantaż m., szantażyk m., szantażysta m., szantażystka ż., szantażowanie n., zaszantażowanie n.
czas. zaszantażować dk.
Wiktionary
(1.1) mieć w garści, szachować, trzymać w szachu
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) odczasownikowy od|szantażować.
Wiktionary
IPA: ˌʃãntaʒɔˈvãɲɛ, AS: šãntažovãńe
Wiktionary
rzecz. zaszantażowanie n., szantaż m., szantażyk m., szantażysta m., szantażystka ż.
czas. szantażować ndk., zaszantażować dk.
Wiktionary
zdrobnienie od: szantaż (wywieranie presji, wymuszanie czegoś za pomocą zastraszenia lub groźby kompromitacji)
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) zdrobn. od szantaż
Wiktionary
IPA: ʃãnˈtaʒɨk, AS: šãntažyk
Wiktionary
rzecz. szantaż m., szantażysta m., szantażystka ż., szantażowanie n.
czas. szantażować ndk., zaszantażować dk.
Wiktionary
osoba stosująca szantaż (wywieranie presji, wymuszanie czegoś za pomocą zastraszenia lub groźby kompromitacji), szantażująca kogoś
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) ten, kto stosuje szantaż, kto szantażuje kogoś
Wiktionary
(1.1) Polityk nie przestraszył się gróźb szantażysty i od razu poszedł na policję.
Wiktionary
IPA: ˌʃãntaˈʒɨsta, AS: šãntažysta
Wiktionary
rzecz. szantaż m., szantażyk m., szantażowanie n.
:: fż. szantażystka ż.
czas. szantażować ndk., zaszantażować dk.
Wiktionary
kobieta stosująca szantaż (wywieranie presji, wymuszanie czegoś za pomocą zastraszenia lub groźby kompromitacji), szantażująca kogoś
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) kobieta, która stosuje szantaż, która szantażuje kogoś
Wiktionary
(1.1) Polityk nie przestraszył się gróźb szantażystki i od razu poszedł na policję.
Wiktionary
IPA: ˌʃãntaˈʒɨstka, AS: šãntažystka
Wiktionary
rzecz. szantaż m., szantażyk m., szantażowanie n., zaszantażowanie n.
:: fm. szantażysta m.
czas. szantażować ndk., zaszantażować dk.
Wiktionary
osoba śpiewająca pieśni żeglarskie, wykonawca szant
SJP.pl
[czytaj: SZANtoł] miasto w Chinach; Shantou
SJP.pl
Shantou (chiń. 汕头; pinyin Shàntóu) – miasto o statusie prefektury miejskiej w południowych Chinach, w prowincji Guangdong, port handlowy i rybacki nad Morzem Południowochińskim. W 2010 roku liczba mieszkańców miasta wynosiła 1 493 452. Prefektura miejska w 1999 roku liczyła 4 489 350 mieszkańców. Od 1981 roku Shantou posiada status specjalnej strefy ekonomicznej, a od 1990 roku strefy wolnego handlu. Ośrodek rzemiosła artystycznego oraz przemysłu zabawkarskiego, odzieżowego, elektronicznego, ceramicznego, włókienniczego i spożywczego. Miasto posiada własny port lotniczy.
Wikipedia
1. podobny do szanty (rośliny z rodziny jasnotowatych);
2. szczeciogon szantowaty - gatunek rośliny z rodziny jasnotowatych
SJP.pl
potocznie: kłótliwa, złośliwa, niesympatyczna kobieta; złośnica, piekielnica, kłótnica, awanturnica, sekutnica
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) pot. posp. kobieta kłótliwa, niesympatyczna
(1.2) gwara. uczn. brzydka dziewczyna
(1.3) gw-pl|Śląsk Cieszyński. niechlujna, niemoralna kobieta
(1.4) białystok. osoba roztargniona
Wiktionary
(1.4) rozgawenia
Wiktionary
tkanina z surowej przędzy jedwabnej; shantung
SJP.pl
Szantung (wymowa; chiń. upr. 山东; chiń. trad. 山東; pinyin Shāndōng; Wade-Giles Shan-tung) – prowincja na wschodnim wybrzeżu Chin. Używa się także historycznej nazwy Lu, wywodzącej się od państwa z okresu Wiosen i Jesieni.
Wikipedia
przymiotnik od: Szantung
SJP.pl
przymiotnik relacyjny
(1.1) związany z Szantungiem, dotyczący Szantungu
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(2.1) jęz. język szantuński
Wiktionary
rzecz. Szantung mrz.
Wiktionary
wykonawca szant
SJP.pl
przędza długowłóknista otrzymywana z odpadów jedwabiu naturalnego
SJP.pl
przędza jedwabna z kokonów; chappe
SJP.pl
dawniej: przyzwoitka, starsza opiekunka towarzysząca młodej kobiecie; chaperon
SJP.pl
Białka opiekuńcze (z ang. chaperone, pol. szaperon albo czaperon) – białka odpowiedzialne za prawidłowe zwijanie się innych białek do najkorzystniejszej energetyczniekonformacji. Ich istotną rolą w komórce jest także rozfałdowanie i ponowne sfałdowanie białka przy transporcie kodowanych jądrowo białek przez błony plastydów oraz mitochondriów. Zalicza się do nich również białka szoku cieplnego (hsp).
Wikipedia
czasownik
(1.1) daw. występować w roli opiekunki towarzyszącej młodej kobiecie; występować w roli przyzwoitki
Wiktionary
(1.1) Wszystko zaczęło się od tego, że pani Brońcowej, zajętej procesami tudzież wymykaniem się z pułapek wierzycieli, nie chciało się szaperonować młodej parze.
(1.1) Będę ogromnie rada, szaperonując wam aż do połogu, jeśli wasza matka nie lubi się pokazywać publicznie.
Wiktionary
IPA: ˌʃapɛrɔ̃ˈnɔvat͡ɕ, AS: šaperõnovać
Wiktionary
rzecz. szaperon m., chaperon m., szaperonowanie n.
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) odczasownikowy od|szaperonować.
Wiktionary
czas. szaperonować ndk.
Wiktionary
wynalezione w 1880 r. urządzenie do sporządzania odbitek z dokumentów; hektograf
SJP.pl
Hektograf – rodzaj powielacza tekstów oraz rysunków, gdzie jako forma do wykonywania odbitek używana jest specjalna woskowana kalka z przeniesionym na nią (przez docisk) oryginałem. Wszelkie odbitki są wykonane tuszem hektograficznym.
Wikipedia
namiot cyrkowy; chapiteau
SJP.pl
rozkładany, sztywny kapelusz męski z czarnego jedwabiu lub atłasu; cylinder składany
SJP.pl
Szapoklak (od fr. chapeau claque) – cylinder o specjalnej konstrukcji, pozwalającej na złożenie go na płasko.
Wygodniejszy od zwykłego cylindra, obciągnięty lśniącym jedwabiem, używany był przez mężczyzn na przełomie wieków XIX i XX, jako element stroju wizytowego i balowego. We Francji, gdzie nazywano go też „kapeluszem mechanicznym”, stał się popularny w 1823. Składające się i rozkładające po naciśnięciu sprężyny szapoklaki przyjęły się od 1834 w Polsce.
Wikipedia
nazwisko
SJP.pl
zrobiony z szapy
SJP.pl
nazwisko
SJP.pl
w winiarstwie: dosładzanie moszczu w celu uzyskania wyższego poziomu alkoholu
SJP.pl
Szaptalizacja – proces stosowany w winiarstwie, polegający na dosładzaniu moszczu, by w trakcie fermentacji osiągnąć wyższy poziom alkoholu. Nazwa pochodzi od nazwiska francuskiego ministra spraw wewnętrznych i chemika Jean-Antoine’a Chaptala, który spopularyzował tę metodę, choć nie był jej wynalazcą.
Wikipedia
w winiarstwie: dosładzać moszcz w celu uzyskania wyższego poziomu alkoholu
SJP.pl
dawny pojazd konny
SJP.pl
szarak;
1. dawniej: ubogi szlachcic zaściankowy;
2. potocznie: osoba przeciętna, niczym się niewyróżniająca
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy
(1.1) zdrobn. od szarak (zając)
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(2.1) zdrobn. od szarak (przeciętniak)
(2.2) zdrobn. od szarak (szlachcic zagrodowy)
Wiktionary
Boletopsis Fayod (szaraczek) – rodzaj grzybów z rodziny kolcownicowatych (Bankeraceae).
Wikipedia
rzecz. szarak m.
Wiktionary
przymiotnik relacyjny
(1.1) związany ze sraczką, dotyczący sraczki
przymiotnik jakościowy
(2.1) pejor. w kolorze sraczki
Wiktionary
rzecz. sraczka ż., sraka m., sranie n., osranie n., obsranie n., obesranie n., wysranie n., osranie n., usranie n., sracz m., sraczyk m., obesraniec m., obsraniec m., wysryw m.
czas. srać ndk., wysrywać ndk., wysrać dk., osrywać ndk., osrać n., obsrywać ndk., obsrać dk., obesrać dk., usrać dk.
przym. sraczkowaty, sraty, sraki
przysł. srak, sraczkowato, sraczkowo
Wiktionary
1. rymowana zagadka, w której należy odgadnąć wielosylabowy wyraz zaszyfrowany w tekście;
2. dawniej: gra towarzyska polegająca na odgadywaniu znaczeń poszczególnych żywych obrazów
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) rodzaj zagadki
Wiktionary
Szarada – gatunek literatury stosowanej, zagadka w formie wiersza, w którym w różny sposób zostało zaszyfrowane jakieś zdanie lub wyraz. W szaradzie zwykłej sylaby zaszyfrowanego tekstu są oznaczone kolejno liczbami. Także synonim wszelkich rozrywek umysłowych.
Wikipedia
rzecz. szaradzista m., szaradzistka ż.
Wiktionary
zdrobnienie od: szarada - rymowana zagadka, w której należy odgadnąć wielosylabowy wyraz zaszyfrowany w tekście
SJP.pl
pasja polegająca na rozwiązywaniu lub układaniu rozrywek umysłowych, np. krzyżówek, szarad, logogryfów itp.; szaradziarstwo
SJP.pl
wieś w województwie kujawsko-pomorskim, w powiecie nakielskim
SJP.pl
Szaradowo (dawniej Vszeradowo) – wieś w Polsce położona w województwie kujawsko-pomorskim, w powiecie nakielskim, w gminie Szubin.
Wikipedia
przymiotnik relacyjny
(1.1) związany z szaradziarstwem, dotyczący szaradziarstwem
Wiktionary
rzecz. szaradziarstwo n.
Wiktionary
pasja polegająca na rozwiązywaniu lub układaniu rozrywek umysłowych, np. krzyżówek, szarad, logogryfów itp.; szaradomania
SJP.pl
człowiek układający lub rozwiązujący szarady, krzyżówki, logogryfy itp.; krzyżówkowicz
SJP.pl
książkowo: kobieta układająca lub rozwiązująca dużo rozrywek logicznych, np. krzyżówek, szarad, logogryfów
SJP.pl
rodzaj wieszaka
SJP.pl
Wikipedia
1. gatunek zająca;
2. dawniej: ubogi szlachcic zaściankowy; szaraczek;
3. potocznie: osoba przeciętna, niczym się niewyróżniająca; szaraczek
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy
(1.1) łow. zając o płowej sierści
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(2.1) pot. człowiek przeciętny, nie wyróżniający się niczym
(2.2) hist. szlachcic zagrodowy
Wiktionary
Zając szarak (Lepus europaeus) – gatunek ssaka z rodziny zającowatych (Leporidae).
Wikipedia
rzecz. szarość ż., szarówka ż., szarzenie n., zszarzenie n.
:: zdrobn. szaraczek m.
czas. szarzeć ndk., zszarzeć dk.
przym. szary, szarawy
przysł. szaro, szarawo
Wiktionary
1. duży owad podobny do pasikonika, szkodnik upraw żyjący w ciepłych strefach klimatycznych;
2. potocznie: chmara tych owadów;
3. przenośnie: z odcieniem pejoratywnym - duża liczba czegoś, tłum
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) ent. owad przypominający konika polnego, szkodnik upraw;
(1.2) pot. rój szarańczy (1.1)
(1.3) przen. pejor. duża, uciążliwa grupa przyjezdnych ludzi
Wiktionary
Szarańcza – ogólna nazwa owadów z rodziny szarańczowatych z rzędu prostoskrzydłych, a w szczególności:
Wikipedia
(1.2) W ten sposób wynagrodzę wam lata, / które strawiła szarańcza, jelek, / chasil i gazam, wielkie moje wojsko, które wysłałem przeciwko wam.
Wiktionary
IPA: ʃaˈrãj̃n͇t͡ʃa, AS: šarãĩ ̯ṇča
Wiktionary
rzecz. szarańczak m., szarańczowate nmos., szarańczarnia ż.
przym. szarańczowy, szarańczowaty
Wiktionary
(1.3) stonka
Wiktionary
roślinożerny owad występujący w wielu gatunkach, np. szarańcza, pasikonik, świerszcz
SJP.pl
roślinożerny owad występujący w wielu gatunkach, np. szarańcza, pasikonik, świerszcz
SJP.pl
Nazwa szarańczaki może oznaczać:
Wikipedia
rodzina owadów prostoskrzydłych obejmująca ponad 7500 gatunków; szarańczowate
SJP.pl
o cechach szarańczakowatych (rodzina owadów)
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) daw. miejsce hodowli szarańczy
Wiktionary
rzecz. szarańcza ż.
Wiktionary
rodzina owadów prostoskrzydłych obejmująca ponad 7500 gatunków; szarańczakowate
SJP.pl
Szarańczowate (Acrididae) – szeroko rozpowszechniona i najbardziej zróżnicowana morfologicznie rodzina owadów prostoskrzydłych (Orthoptera) obejmująca ponad 7500 gatunków, w języku polskim określanych nazwą szarańczaki. W większości zamieszkują ciepłe strefy klimatyczne – tropikalną i subtropikalną, mniej liczne są w klimacie umiarkowanym.
Wikipedia
o cechach szarańczowatych (rodzina owadów)
SJP.pl
przymiotnik relacyjny
(1.1) związany z szarańczą, dotyczący szarańczy
Wiktionary
rzecz. szarańcza ż.
Wiktionary
wiecznie zielone drzewo z rodziny brezylkowatych, rosnące w krajach śródziemnomorskich; chleb świętojański
SJP.pl
Szarańczyn, różkowiec (Ceratonia L.) – rodzaj roślin należący do rodziny bobowatych. Należą do niego dwa gatunki drzew, z których Ceratonia oreothauma odkryty został dopiero w końcu XX wieku w Jemenie i Somalii. Znacznie bardziej rozpowszechnionym gatunkiem, też uprawianym jest szarańczyn strąkowy Ceratonia siliqua, pochodzący ze wschodniej części basenu Morza Śródziemnego. Rośliny te rosną w na terenach suchych i skalistych, często w makii. Kwiaty rozwijają się jesienią i zapylane są przez pszczoły.
Wikipedia
rzeczownik, rodzaj męski
(1.1) poznań. mały chłopczyk
Wiktionary
nazwisko
SJP.pl
Wikipedia
nazwisko
SJP.pl
warsztat lub laboratorium w sowieckim systemie więziennym dla naukowców i inżynierów
SJP.pl
Szaraszka, szaraga (ros. шарашка) – w żargonie więźniów radziecki instytut naukowy lub biuro konstrukcyjne zatrudniające więźniów w tym naukowców, kadrę techniczną. Oficjalna ich nazwa – OKB (ОКБ) jest transliteracją rosyjskiego skrótu nazwy опытное конструкторское бюро (biuro doświadczalno-konstruktorskie/konstrukcyjne).
Wikipedia
nazwisko
SJP.pl
1. bufiaste spodnie noszone na Wschodzie; hajdawery
2. pot. szerokie spodnie
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj niemęskoosobowy, liczba mnoga
(1.1) etn. kraw. długie, bufiaste spodnie pochodzenia wschodniego, zwykle z miękkiej tkaniny; w Polsce noszone zwłaszcza w XVI-XVII wieku;
Wiktionary
Szarawary (ukr. шаровари, z węg. salavári, tur. şalvar od pers. szalwār 'spodnie') – szerokie, długie, bufiaste spodnie noszone na Wschodzie i w Polsce XVI–XVIII w.; inaczej hajdawery.
Wikipedia
(1.1) Żeby wystąpić okazalej, wdział paradne szarawary.
Wiktionary
(1.1) hajdawery
Wiktionary
szczotecznica szarawka - motyl z rodziny brudnic, którego gąsienice wyrządzają szkody w lasach liściastych
SJP.pl
Szariwka (ukr. Шарівка, pol. Szarawka) – wieś na Ukrainie, w obwodzie chmielnickim, w rejonie jarmolińskim, niedaleko miasta Chmielnicki na Ukrainie, 250-300 km na wschód od Lwowa.
Wikipedia
biały o nieco szarym odcieniu
SJP.pl
przymiotnik jakościowy
(1.1) biały o szarawym odcieniu
Wiktionary
zielony o szarawym odcieniu
SJP.pl
przymiotnik jakościowy
(1.1) zielony z szarawym odcieniem
Wiktionary
1. o słabym, szarym odcieniu;
2. słabo rozjaśniony światłem słonecznym; ciemnawy
SJP.pl
przymiotnik jakościowy
(1.1) w kolorze podobnym do szarego
Wiktionary
(1.1) Był dzień następny, wszędzie panowała szarość, niewiarygodna szarość w różnych natężeniach, czerwony był szarawy, i zielony, i żółty, wszystko szarobure.
Wiktionary
IPA: ʃaˈravɨ, AS: šaravy
Wiktionary
rzecz. szarak mzw., szarość ż., szarzyzna ż.
przym. szary
przysł. szarawo, szaro
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy, nazwa własna
(1.1) imię|polski|m.
Wiktionary
Sarbeliusz, Sarbel, Szarbel – imię męskie pochodzenia greckiego, odnoszące się do człowieka noszącego szerokie spodnie, a więc Scyty lub Asyryjczyka. Podstawę imienia stanowi aramejskie słowo sarbalin oznaczającego szarawary (pers. szalwār ‘spodnie’).
Wikipedia
(1.1) Mam na imię Szarbel i mieszkam tu po sąsiedzku.
Wiktionary
rzecz. Sarbeliusz m., Sarbel m.
Wiktionary
(1.1) Sarbeliusz, Sarbel
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna
(1.1) geogr. adm. miasto w południowym Kazachstanie;
Wiktionary
Szardara (kaz. Шардара ros. Шардара; hist. ros. Чардара, Czardara) – miasto w południowym Kazachstanie, w obwodzie turkiestańskim. Położone jest nad Zbiornikiem Szardarskim. W 2009 roku liczyło 30 573 mieszkańców.
Miasto powstało podczas budowy Szardarskiej Elektrowni Wodnej w latach 1967–1968. Prawa miejskie uzyskało w 1968 roku. W Szardarze funkcjonuje głównie przemysł mineralny i spożywczy.
Wikipedia
przym. szardarski
Wiktionary
przymiotnik relacyjny
(1.1) związany z Szardarą, dotyczący Szardary
Wiktionary
rzecz. Szardara ż.
Wiktionary
1. jeden z emiratów w Zjednoczonych Emiratach Arabskich;
2. stolica emiratu Szardża
SJP.pl
Wikipedia
choroba śliw
SJP.pl
Wikipedia
zdrobnienie od: szary
SJP.pl
przymiotnik
(1.1) pot. zdrobn. od: szary
Wiktionary
(1.1) Blade było to słońce, niepewne, nurzane co chwila w brudach obłocznych, ociepliło się wszakże, wiatr zamarł i w ciszy głębokiej Wisła matowa, szareńka, oddychała lekkuchnym oparem.
Wiktionary
IPA: ʃaˈrɛ̃ɲci, AS: šarẽńḱi
Wiktionary
szeroka i długa wstęga, służąca do udekorowania, ozdabiania kogoś lub czegoś
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) szeroka ozdobna wstęga służąca jako ozdoba stroju, munduru
(1.2) używana w gimnastyce artystycznej cienka pałeczka z przymocowaną na końcu długą wstęgą
Wiktionary
Szarfa – długa, szeroka wstęga stanowiąca ozdobę stroju, często o charakterze ceremonialnym.
Wikipedia
rzadko: mała szarfa; wstążeczka
SJP.pl
działo burzące, z którego strzelano pięćdziesięciofuntowymi kulami żelaznymi
SJP.pl
Szarfmeca – działo burzące z XVI wieku, podobne do kartauny, większe niż kartauna pojedyncza, a mniejsze niż podwójna (choć rozmiarami bliższe podwójnej). Lufa ważyła od 80 do 120 cetnarów. Na ogół strzelano z niego pięćdziesięciofuntowymi kulami żelaznymi.
Wikipedia
czasownik przechodni niedokonany (dk. zszargać)
(1.1) powodować utratę wartości lub reputacji czegoś lub obniżenie jego rangi
(1.2) doprowadzać czyjąś psychikę lub organizm do stanu wyczerpania
Wiktionary
(1.1) Mówi, że podobne wypowiedzi szargają jego opinię, a on na to nie pozwoli.
(1.2) Wyłączył silnik, żeby nie słyszeć szargającego nerwy dźwięku.
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) gw-pl|Śląsk Cieszyński. oprawca
Wiktionary
kodeks ustalonego formalnie świętego prawa w islamie
SJP.pl
przymiotnik relacyjny
(1.1) związany z szariatem, dotyczący szariatu
Wiktionary
rzecz. szariat m.
Wiktionary
religijne prawo muzułmańskie zawarte w Koranie i hadisach; szarijat
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) rel. prawo muzułmańskie;
Wiktionary
Szariat, szari’at, szarijat, szaria (arab. شريعة, šarīʿa „droga prowadząca do wodopoju”) – prawo normujące życie wyznawców islamu, zarówno w jego odmianie sunnickiej, jak i szyickiej. Islam nie uznaje rozdziału życia świeckiego od religijnego i dlatego reguluje zarówno zwyczaje religijne, organizację władzy religijnej oraz codzienne życie wszystkich obywateli państwa, które wprowadziło prawo szariatu.
Wikipedia
(1.1) Zgodnie z prawem szariatu pójdzie do więzienia na 16 miesięcy.
Wiktionary
IPA: ˈʃarʲjat, AS: šarʹi ̯at
Wiktionary
przym. szariacki
Wiktionary
(1.1) szarijat, szaria
Wiktionary
szeryf;
1. w krajach muzułmańskich: honorowy tytuł przysługujący członkom klanu Haszim (należał do niego Mahomet), przede wszystkim potomkom Fatimy, córki Mahometa;
2. dawniej: tytuł gubernatora Mekki należącego do rodu Haszymidów
SJP.pl
Szarif (arab. شريف مكة) – tytuł władców Mekki. Dynastia potomków Hasana, syna kalifa Alego i Fatimy. Objęli władzę w Mekce około 960 r. Szarifowie byli zaangażowani w walki wewnętrzne między lokalnymi władcami Arabii, co uniemożliwiło im stworzenie silnego organizmu państwowego. Choć formalnie zachowywali niezależność, byli zawsze uzależnieni od władzy kalifów, a następnie Mameluków i Osmanów. Ostatni szarif został obalony przez Saudów w 1925 r.
Wikipedia
przymiotnik od: szarijat
SJP.pl
religijne prawo muzułmańskie zawarte w Koranie i hadisach; szariat
SJP.pl
imię psa w serialu telewizyjnym oraz powieści "Czterej pancerni i pies"
SJP.pl
Szarik (ros. kuleczka) – pies występujący w serialu telewizyjnym w reżyserii Konrada Nałęckiego Czterej pancerni i pies oraz powieści Janusza Przymanowskiego pod tym samym tytułem.
Wikipedia
potocznie: spodnie z polskiej tkaniny dżinsopodobnej (arizony); teksasy
SJP.pl
choroba śliw
SJP.pl
Wikipedia
wieś w Polsce
SJP.pl
Szarkówka – wieś w Polsce położona w województwie małopolskim, w powiecie miechowskim, w gminie Charsznica.
Do 1 kwietnia 1930 roku wieś należała do gminy Rzeżuśnia w województwie kieleckim. Szarkówka oraz Szarkówka Kolonia zostały przyłączone do nowo tworzonej gminy Chodów województwa kieleckiego. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa kieleckiego. Integralne części miejscowości: Dąbrówka, Szarkowiec.
Wikipedia
nazwisko
SJP.pl
Szarkowski (forma żeńska: Szarkowska; liczba mnoga: Szarkowsky) – polskie nazwisko.
Osoby noszące nazwisko Szarkowski lub Szarkowska:
Wikipedia
1. dawniej: wędrowny kupiec; kuglarz; magik;
2. człowiek wyzyskujący łatwowierność ludzką, oszust, szalbierz
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) oszust wykorzystujący łatwowierność ludzi, który zwodzi ich swoimi rzekomymi umiejętnościami i kwalifikacjami oraz ciągnie z tego zyski
(1.2) daw. magik
Wiktionary
Wikipedia
(1.1) Kto jeszcze nie wie, niech się teraz dowie, że jesteś niczym innym, tylko szarlatanem! Szarlatanem sprzedającym na Wschód z pięciokrotnym zyskiem zgniłe francuskie towary jest Pierre Loti!
Wiktionary
rzecz. szarlataneria ż., szarlataństwo n.
:: fż. szarlatanka ż.
czas. szarlatanić ndk.
przym. szarlatański
przysł. szarlatańsko
Wiktionary
(1.1) oszust, krętacz, kuglarz, szachraj
Wiktionary
czerpanie korzyści z wykorzystywania wiary ludzi w swoją rzekomą wiedzę lub umiejętności; szarlataństwo, szarlatanizm
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) działania, praktyki szarlatana
Wiktionary
rzecz. szarlataństwo n., szarlatan m., szarlatanka ż.
czas. szarlatanić ndk.
przysł. szarlatańsko
przym. szarlatański
Wiktionary
czerpanie korzyści z wykorzystywania wiary ludzi w swoją rzekomą wiedzę lub umiejętności; szarlataneria, szarlataństwo
SJP.pl
oszustka żerująca na ludzkiej naiwności, zwodząca ludzi rzekomymi umiejętnościami
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) oszustka wykorzystująca łatwowierność ludzi, zwodząca ich swoimi rzekomymi umiejętnościami i kwalifikacjami oraz ciągnąca z tego zyski
Wiktionary
rzecz. szarlataneria ż., szarlataństwo n.
:: fm. szarlatan mos.
czas. szarlatanić ndk.
przym. szarlatański
przysł. szarlatańsko
Wiktionary
dotyczący szarlatana; oszukańczy
SJP.pl
przymiotnik
(1.1) właściwy szarlatanowi, krętacki
Wiktionary
(1.1) W piętnastym wieku byli oni już wprawdzie zrzeszeni we własnych cechach, brak jednak było fachowego nadzoru nad ich praktyką, mającą często charakter znachorski czy wręcz szarlatański.
Wiktionary
rzecz. szarlataneria ż., szarlataństwo n., szarlatan m., szarlatanka ż.
czas. szarlatanić ndk.
przysł. szarlatańsko
Wiktionary
czerpanie korzyści z wykorzystywania wiary ludzi w swoją rzekomą wiedzę lub umiejętności; szarlataneria, szarlatanizm
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) zob. szarlataneria.
Wiktionary
(1.1) Szarlataństwo stara się zamącić lub zatrzeć granice między doskonałością a miernotą (…).
Wiktionary
rzecz. szarlatan m., szarlatanka ż., szarlataneria ż.
przym. szarlatański
przysł. szarlatańsko
Wiktionary
(1.1) szarlataneria
Wiktionary
imię żeńskie
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna
(1.1) imię|polski|ż.;
Wiktionary
Wikipedia
IPA: ʃarˈlɔta, AS: šarlota
Wiktionary
ciasto z jabłkami (najczęściej kruche); jabłecznik
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) cuk. kruche ciasto z jabłkami;
(1.2) bot. zob. szalotka.
Wiktionary
Szarlotka – wyrób cukierniczy w postaci placka z ciasta kruchego i owoców, zazwyczaj jabłek. W przypadku zastosowania jabłek, stosowane są zamiennie – zależnie od regionu Polski – nazwy „szarlotka” i jabłecznik.
Według polskich podręczników do gastronomii, jabłeczniki (szarlotki) to placki z nadzieniem z kwaśnych jabłek, znajdującym się między dwiema warstwami ciasta kruchego (w tym półkruchego). Powierzchnię takich „podręcznikowych” jabłeczników wykańcza się pomadą, gruboziarnistym cukrem kryształem i bitą śmietanką lub cukrem pudrem. Gotowy placek kroi się przed podaniem na kwadratowe kawałki.
Wikipedia
(1.1) Mamo, może byś upiekła szarlotkę?
Wiktionary
IPA: ʃarˈlɔtka, AS: šarlotka
Wiktionary
(1.1) jabłecznik
Wiktionary
imię żeńskie
SJP.pl
Wikipedia
urok, powab, wdzięk osobisty; charme
SJP.pl
urok, powab, wdzięk osobisty; charme
SJP.pl
Wikipedia
cecha, która oznacza wyszukaną grzeczność, szarmanckie zachowanie, szczególnie wobec kobiet; kindersztuba, wytworność, elegancja, szarmanckość, szarmanteria
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) książk. wyszukana grzeczność, nadzwyczajna uprzejmość, zwł. mężczyzny wobec kobiety
Wiktionary
rzecz. szarmanckość ż., szarmanteria ż.
przym. szarmancki
przysł. szarmancko
Wiktionary
(1.1) szarmanckość, szarmanteria
Wiktionary
odznaczający się wyszukaną grzecznością, elegancki, uprzejmy
SJP.pl
przymiotnik jakościowy
(1.1) bardzo taktowny względem kobiet
Wiktionary
(1.1) Jakub jest taki przystojny i szarmancki, aż dostaję przy nim dreszczy.
Wiktionary
rzecz. szarmancja ż., szarmanckość ż.
przysł. szarmancko
Wiktionary
przysłówek
(1.1) w sposób szarmancki
Wiktionary
(1.1) Traktował te dziewuchy zawsze szarmancko, chociaż był od nich o trzydzieści lat starszy.
Wiktionary
rzecz. szarmancja ż., szarmanckość ż.
przym. szarmancki
Wiktionary
cecha, która oznacza wyszukaną grzeczność, szarmanckie zachowanie, szczególnie wobec kobiet; kindersztuba, wytworność, elegancja, szarmancja, szarmanteria
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) cecha tego, co szarmanckie; cecha tych, którzy są szarmanccy
Wiktionary
przym. szarmancki
przysł. szarmancko
rzecz. szarmancja ż.
Wiktionary
cecha, która oznacza wyszukaną grzeczność, szarmanckie zachowanie, szczególnie wobec kobiet; kindersztuba, wytworność, elegancja, szarmancja, szarmanckość
SJP.pl
1. bardzo cienka i miękka tkanina jedwabna, używana na suknie balowe;
2. dzianina osnowowa z jedwabiu sztucznego, bardzo kurczliwa, mająca na prawej stronie prążki niespadających oczek, używana na bieliznę damską
SJP.pl
szary i biały
SJP.pl
mający trzy kolory: szary, czarny i biały
SJP.pl
w części szary, w części czarny
SJP.pl
w części szary, w części granatowy; granatowo-szary
SJP.pl
mający trzy kolory: szary, niebieski i srebrzysty
SJP.pl
w części szary, w części zielony
SJP.pl
przymiotnik relacyjny
(1.1) taki, który ma dwa kolory: szary i żółty
Wiktionary
(1.1) Miała na nogach szaro-żółte podkolanówki.
Wiktionary
(1.1) żółto-szary
Wiktionary
beżowy o szarym odcieniu
SJP.pl
nieco biały o szarym odcieniu
SJP.pl
przymiotnik jakościowy
(1.1) białawy o szarym odcieniu
Wiktionary
przysłówek sposobu
(1.1) od: szarobiały
Wiktionary
przym. szarobiały
Wiktionary
biały o szarym odcieniu
SJP.pl
przymiotnik jakościowy
(1.1) biały z szarym odcieniem
Wiktionary
(1.1) Karolina pojawiła się w szarobiałej bluzie i czarnych dżinsach.
Wiktionary
przysł. szarobiało
Wiktionary
1. dziwonos szaroboczny - gatunek dużego ptaka wodnego z rodziny kaczkowatych;
2. trzęsiogon szaroboczny - gatunek ptaka z rodziny garncarzowatych;
3. górodrozd szaroboczny - gatunek ptaka z podrzędu śpiewających
SJP.pl
brązowy o szarym odcieniu
SJP.pl
brunatny o szarym odcieniu
SJP.pl
przymiotnik jakościowy
(1.1) koloru szarego o odcieniu brunatnym
Wiktionary
(1.1) Na skale leży szarobrunatna uchatka.
Wiktionary
1. andowiak szarobrzuchy - gatunek gryzonia;
2. petrel szarobrzuchy, bilbil szarobrzuchy, drozd szarobrzuchy - gatunki ptaków
SJP.pl
szary o odcieniu brunatnym; brudnoszary
SJP.pl
przymiotnik jakościowy
(1.1) koloru burego z szarym odcieniem
Wiktionary
(1.1) Wyróżnia się szczególnie na tle, przestarzałych i szaroburych akademików „Kmicica” i „Mrowiska”.
Wiktionary
błękitny o szarym odcieniu
SJP.pl
przymiotnik
(1.1) błękitny z szarym odcieniem
Wiktionary
przysłówek sposobu
(1.1) od: szaroczarny
Wiktionary
przym. szaroczarny
Wiktionary
czarny o szarym odcieniu
SJP.pl
przymiotnik jakościowy
(1.1) czarny z szarym odcieniem
Wiktionary
(1.1) Niebo zasnuło się gęstymi, szaroczarnymi chmurami, skrywającymi gwiazdy i księżyc.
Wiktionary
przysł. szaroczarno
Wiktionary
czerwony o odcieniu czerwonym
SJP.pl
przymiotnik
(1.1) taki, który ma szary dziób
Wiktionary
fiołkowy o odcieniu szarym
SJP.pl
rządzić się samowolnie, nie oglądając się na innych; nadużywać swojej władzy
SJP.pl
skała osadowa z ziaren wielkości piasku lub drobnego żwirku, źle obtoczonych, z dużym udziałem okruchów różnych skał tkwiących w obfitym spoiwie ilastym zwanym miazgą
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) geol. szara lub zielonkawa skała osadowa, zawierająca ziarna kwarcu, skaleni, łyszczyków i okruchy innych skał
Wiktionary
Szarogłaz (waka, szarowaka, szarowiak) – odmiana piaskowca zawierająca co najmniej 25% okruchów skalnych w materiale detrytycznym (szkielecie ziarnowym). Skała osadowa, okruchowa, zwięzła, masywna, warstwowana lub bezładna zawierająca kwarc oraz ortoklaz, plagioklazy, okruchy i minerały skał krystalicznych: diabazów, melafirów, łupków krystalicznych, skał magmowych i metamorficzne a także minerały ilaste.
Wikipedia
mający szarą głowę; część nazwy wielu gatunków ptaków
SJP.pl
przymiotnik
(1.1) taki, który ma szarą głowę
Wiktionary
IPA: ˌʃarɔˈɡwɔvɨ, AS: šarogu̯ovy
Wiktionary
kremowy o szarym odcieniu
SJP.pl
przymiotnik jakościowy
(1.1) koloru kremowego z szarym odcieniem
Wiktionary
(1.1) Cokół wykonano z szarokremowego trawertynu.
Wiktionary
przedstawiciel francuskiej rasy bydła mięsnego
SJP.pl
francuska rasa bydła mięsnego
SJP.pl
sorkonos szarolicy - gatunek ssaka z rodziny ryjkonosowatych
SJP.pl
liliowy o szarym odcieniu
SJP.pl
1. mający szare liście;
2. maruna szarolistna - gatunek rośliny z rodziny astrowatych
SJP.pl
hurma, persymona, kaki;
1. rodzaj drzew o soczystych, pomarańczowych lub czerwonych owocach, rosnących w strefie międzyzwrotnikowej; heban, hebanowiec;
2. owoc tego drzewa; persymon
SJP.pl
Wikipedia
niebieski o odcieniu szarym, stalowy
SJP.pl
przymiotnik jakościowy
(1.1) koloru szarego o odcieniu niebieskim
Wiktionary
(1.1) Już widać szaroniebieską ścianę i pełną żaru płaszczyznę z malowanymi – niby postaciami.
Wiktionary
(1.1) stalowy
Wiktionary
srebrzysty o szaroniebieskim odcieniu
SJP.pl
przymiotnik jakościowy
(1.1) koloru srebrzystego o odcieniu szaroniebieskim
Wiktionary
1. duk szaronogi - gatunek małpy;
2. kusacz szaronogi - gatunek ptaka
SJP.pl
mający oczy koloru szarego
SJP.pl
przymiotnik
(1.1) książk. mający szare oczy
Wiktionary
IPA: ˌʃarɔˈːci, AS: šar•oḱi
Wiktionary
tyraneczek szaropierśny - gatunek ptaka z rodziny muchotyranikowatych
SJP.pl
mający szare pióra
SJP.pl
przymiotnik
(1.1) taki, który ma szare pióra, pierze
Wiktionary
IPA: ˌʃarɔˈpʲjurɨ, AS: šaropʹi ̯ury
Wiktionary
platynowy (srebrzystobiały) o szarym odcieniu
SJP.pl
popielaty o odcieniu szarym
SJP.pl
przymiotnik
(1.1) popielaty o szarym odcieniu
Wiktionary
(1.1) Naszego Mruczka boją się wszystkie szaropopielate sierściuchy z okolicy.
Wiktionary
IPA: ˌʃarɔpɔpʲjɛˈlatɨ, AS: šaropopʹi ̯elaty
Wiktionary
przym. popielatoszary
Wiktionary
(1.1) myszaty, mysi
Wiktionary
rodzaj grzybów z rodziny korownicowatych
SJP.pl
Bjerkandera P. Karst. (szaroporka) – rodzaj grzybów z rodziny korownicowatych (Phanerochaetaceae).
Wikipedia
płowy o szarym odcieniu
SJP.pl
przymiotnik jakościowy
(1.1) rdzawy o szarym odcieniu
Wiktionary
(1.1) Na gałązce przysiadł szarordzawy ptaszek.
Wiktionary
różowy o odcieniu szarym
SJP.pl
1. rudy o szarym odcieniu;
2. nornica szaroruda - gatunek ssaka z rodziny chomikowatych
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) szary kolor
(1.2) brak urozmaicenia
(1.3) brak światła słonecznego, pochmurność
Wiktionary
(1.1) W tym sezonie modne będą szarości.
(1.2) Mam już dość szarości mojego życia.
(1.3) Szarość dzisiejszego poranka bardzo mnie przygnębiła.
Wiktionary
IPA: ˈʃarɔɕt͡ɕ, AS: šarość
Wiktionary
rzecz. szarak, szarotka, szarówka, szaruga, szarzyzna
przym. szary, szarawy
przysł. szaro
czas. szarzeć
Wiktionary
(1.2) jednostajność, monotonia, nuda, rutyna
(1.3) mrok
Wiktionary
rzadko: rzeczy koloru szarego
SJP.pl
siny o szarym odcieniu
SJP.pl
siwy o szarym odcieniu
SJP.pl
struś szaroskóry - gatunek ptaka z rodziny strusi
SJP.pl
frankolin szaroskrzydły, wireonek szaroskrzydły - gatunki ptaków
SJP.pl
przymiotnik
(1.1) taki, który ma szare skrzydła
Wiktionary
IPA: ˌʃarɔˈskʃɨdwɨ, AS: šaroskšydu̯y
Wiktionary
srebrny o odcieniu szarym
SJP.pl
srebrzysty o szarym odcieniu
SJP.pl
stalowy o szarym odcieniu
SJP.pl
związany z niezarejestrowaną działalnością gospodarczą lub osobami prowadzącymi taką działalność
SJP.pl
dotyczący Szarych Szeregów - konspiracyjnego Związku Harcerstwa Polskiego działającego na terenie województwa warszawskiego w czasie okupacji hitlerowskiej
SJP.pl
przymiotnik
(1.1) hist. należący do Szarych Szeregów, związany z Szarymi Szeregami
Wiktionary
dzięcioł szaroszyi, wilga szaroszyja - gatunki ptaków
SJP.pl
roślina z rodziny astrowatych (złożonych), występująca w Polsce w sześciu gatunkach, m.in. szarota leśna o żółtawych kwiatach, rosnąca w widnych lasach, zaroślach i pastwiskach
SJP.pl
Wikipedia
1. chroniona, biało owłosiona roślina z rodziny złożonych (astrowatych), rosnąca w wysokogórskich rejonach Europy i Azji; w Polsce występuje w Tatrach i Karpatach Wschodnich; szarotka alpejska;
2. dawniej: przenośny odbiornik radiowy (nazwa firmowa)
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) bot. nazwa systematyczna|Leontopodium|ref=tak., roślina z rodziny astrowatych
Wiktionary
Wikipedia
(1.1) Szarotki pokryte są charakterystycznym filcowatym kutnerem.
Wiktionary
IPA: ʃaˈrɔtka, AS: šarotka
Wiktionary
rzecz. szarość
przym. szary
Wiktionary
zgrubienie od: szarówka
SJP.pl
Wikipedia
zgrubienie od: szarówka
SJP.pl
wiśniowy o odcieniu szarym
SJP.pl
1. pora dnia, kiedy jest ciemnawo, szarawo; szara godzina, szarość;
2. brak jasnego światła o tej porze dnia; szarzyzna, szarość
SJP.pl
Szarówka – drugi singel Darii Zawiałow wydany w lutym 2019 promujący album Helsinki.
Wikipedia
nieco zielony o szarym odcieniu; szarozielonkawy
SJP.pl
nieco zielony o szarym odcieniu; szarozielonkawy
SJP.pl
zielony o odcieniu szarym
SJP.pl
przymiotnik
(1.1) zielony o szarym odcieniu
Wiktionary
(1.1) Ta kurtka jest szarozielona, wygląda jak wojskowa.
Wiktionary
(1.1) khaki
Wiktionary
pustynno-stepowa gleba
SJP.pl
nieco żółty o szarym odcieniu
SJP.pl
żółty o odcieniu szarym, płowy
SJP.pl
przymiotnik jakościowy
(1.1) żółty o szarym odcieniu
Wiktionary
(1.1) Na rozległej równinie ścielą się ryżowe pola, horyzont zamykają szarożółte, nagie górskie pasma.
(1.1) Tej szarożółtej plamaamy już nie da się sprać.
Wiktionary
złoty o szarym odcieniu
SJP.pl
czasownik przechodni niedokonany (dk. szarpnąć)
(1.1) pociągać coś gwałtownie
(1.2) odrywać kawałek czegoś
(1.3) o dolegliwościach: nasilać się
czasownik nieprzechodni niedokonany (dk. szarpnąć)
(2.1) o maszynach: ostro ruszać
czasownik przechodni niedokonany (dk. brak)
(3.1) nękać kogoś
(3.2) dokuczać komuś, krytykować kogoś
czasownik zwrotny niedokonany szarpać się (dk. szarpnąć się)
(4.1) wykonywać gwałtowny ruch, by wydostać się skądś
(4.2) pociągać się gwałtownie za coś
(4.3) pot. gwałtownie na coś reagować
(4.4) pot. zdobywać się na duży wydatek
czasownik zwrotny niedokonany szarpać się (dk. brak)
(5.1) bić siebie nawzajem
(5.2) pot. odczuwać rozterkę
(5.3) pot. wysilać się, by coś osiągnąć
(5.4) pot. onanizować się
Wiktionary
(1.1) Gitarzysta siedział na krzesełku i powoli szarpał struny, akompaniując śpiewaczce.
(1.1) Z jednej strony służył Amigo, tak bowiem nazwałem pudla, z drugiej ulubiona koza szarpała mnie pyszczkiem za rękaw, domagając się swego działu.
(1.1) Na posadzce osypanej popiołem zasiadały płaczki i szarpiąc sobie włosy, drapiąc twarze opłakiwały zmarłego.
(1.2) Szarpajmy jadło na sztuki, a kiedy jadła nie stanie, szarpajmy ciało na sztuki, niechaj nagie świecą kości!
Wiktionary
IPA: ˈʃarpat͡ɕ, AS: šarpać
Wiktionary
rzecz. obszarpaniec mos., szarpanina ż., szarpnięcie n., szarpanie n., rozszarpywanie n., rozszarpanie n., szarpaniec m., obszarpywanie n., obszarpanie n., wyszarpywanie n., wyszarpanie n., szarpak m., Szarpańce nmos., Szarpatki nmos.
czas. szarpnąć dk., rozszarpywać ndk., rozszarpać dk., obszarpywać ndk., obszarpać dk., wyszarpywać ndk., wyszarpać dk.
Wiktionary
(1.1) podrywać
(1.2) rwać, zdzierać
Wiktionary
1. przyboczna broń sieczna, rodzaj korda;
2. ręczny rozrusznik silnika spalinowego;
3. urządzenie techniczne służące do szarpania czegoś, np. twardych piór w tapicerstwie lub kół w diagnostyce pojazdów;
4. (nielegalny) rodzaj wędki, z metalową przynętą i hakami na lince, którą poszarpuje się w celu przywabienia ryby
SJP.pl
Szarpak – kłusownicza metoda wędkarskiego połowu ryb.
Wikipedia
dział fabryki, w którym szarpie się na drobne kawałki przerabiane tam szmaty
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) odczasownikowy od|szarpać.
Wiktionary
IPA: ʃarˈpãɲɛ, AS: šarpãńe
Wiktionary
czas. szarpać, rozszarpywać, szarpnąć
rzecz. szarpanina ż.
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) pot. gwałtowne szarpanie się, szamotanie się lub tarmoszenie się z kimś
(1.2) pot. przen. zmaganie się z trudnościami i z kłopotami, często daremne
Wiktionary
Kabaret Szarpanina – polska grupa kabaretowa powstała w 2007. Tworzą ją byli członkowie nieistniejących szczecińskich formacji Węzeł oraz Dżazgi. Obecnie kabaret zawiesił swoją działalność. Każdy z członków formacji poszedł swoją drogą, lidera Grzegorza Dolniaka spotkać można w roli dyrektora artystycznego Szczecińskiego Przeglądu Autorskich Kabaretów (SZPAK), który co roku w listopadzie odbywa się w Szczecinie.
Wikipedia
IPA: ˌʃarpãˈɲĩna, AS: šarpãńĩna
Wiktionary
rzecz. szarpanie n.
czas. szarpać ndk., szarpnąć dk.
Wiktionary
(1.1) szamotanina
Wiktionary
w żeglarstwie: linka rozruchowa do uruchomienia silnika
SJP.pl
używany dawniej materiał opatrunkowy, otrzymywany z ręcznie wyskubywanych kawałków płótna lnianego; szarpie
SJP.pl
żartobliwie: nieudolna gra na instrumentach strunowych szarpanych, zwłaszcza na gitarze
SJP.pl
lekceważąco lub żartobliwie: o muzyku grającym na instrumencie strunowym, zwykle o gitarzyście; rzępoła
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) pot. lekcew. lub żart. gitarzysta, zwłaszcza słaby
Wiktionary
używany dawniej materiał opatrunkowy, otrzymywany z ręcznie wyskubywanych kawałków płótna lnianego; szarpia
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj niemęskoosobowy, liczba mnoga
(1.1) dawny materiał opatrunkowy uzyskiwany z nitek ręcznie wyskubanych ze starego płótna lnianego lub bawełnianego;
forma czasownika.
(2.1) 3. os. lp. ter. od: szarpać
Wiktionary
Szarpie (z fr. charpie; łac. carbasa, linteum carptum) – materiał opatrunkowy do opatrywania skaleczeń i ran stosowany przed wynalezieniem gazy.
Szarpie przygotowywano z płótna rwanego w pasy. Szarpiąc paski tkaniny powodowano rozluźnienie nitek, przez co tkanina lepiej wchłaniała wydzieliny z rany.
Wikipedia
(1.1) Sufrażystki ogłaszały strajki, głodówki, podpalały urzędy publiczne. U nas nie było tak dramatycznych epizodów. Polki w tym czasie haftowały sztandary, darły szarpie i chodziły na msze za ojczyznę.
Wiktionary
(1.1) skubanka
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj męski
(1.1) gw-pl|Warszawa. fryzjer
Wiktionary
czasownik przechodni dokonany (ndk. szarpać)
(1.1) zob. szarpać.
czasownik nieprzechodni dokonany (ndk. szarpać)
(2.1) zob. szarpać.
czasownik zwrotny dokonany szarpnąć się (ndk. szarpać się)
(3.1) zob. szarpać się.
Wiktionary
IPA: ˈʃarpnɔ̃ɲt͡ɕ, AS: šarpnõńć
Wiktionary
rzecz. szarpnięcie n., szarpanie n., szarpanina ż.
czas. szarpać, rozszarpywać ndk., rozszarpać dk.
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) odczasownikowy od|szarpnąć.
Wiktionary
Zryw (inaczej: drugie przyspieszenie bądź szarpnięcie) – miara zmiany przyspieszenia w czasie. Dany jest następującym wzorem
Wikipedia
IPA: ʃarpʲˈɲɛ̇̃ɲt͡ɕɛ, AS: šarpʹńė̃ńće
Wiktionary
czas. szarpnąć, rozszarpywać, szarpać
Wiktionary
nazwisko
SJP.pl
Wikipedia
tkanina z drobnymi ukośnymi prążkami
SJP.pl
francuski likier ziołowy; chartreuse
SJP.pl
przymiotnik
(1.1) związany z miastem Chartres we Francji
Wiktionary
(1.1) Znamy niemal wszystkich fundatorów szartryjskich witraży. Tylko pojedynczy przepadli w niepamięci (…).
Wiktionary
rzecz. Chartres n.
Wiktionary
(1.1) chartryjski
Wiktionary
długo utrzymująca się deszczowa pogoda, charakteryzująca się uciążliwymi opadami, chłodem i wiatrem; słota, plucha
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) długo utrzymująca się szara, deszczowa pogoda
Wiktionary
(1.1) Wkrótce zwycięża szaruga jesienna lub od razu jawi się srogi zwiastun zimy, pierwszy przymrozek.
Wiktionary
IPA: ʃaˈruɡa, AS: šaruga
Wiktionary
rzecz. szarość ż.
przym. szary
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) gw-pl|Śląsk Cieszyński. licha wódka
Wiktionary
w dawnej Polsce: roboty pańszczyźniane lub opłaty na ich utrzymanie zastąpione w 1960 r. opłatami na rzecz funduszu gromadzkiego
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) hist. obowiązek świadczenia robót przy drogach i mostach ciążący na chłopach pańszczyźnianych, później zastąpiony opłatami za ich utrzymanie;
(1.2) adm. praw. obowiązek ludności wiejskiej dokonywania świadczeń w naturze na pewne cele publiczne, zniesiony w 1958 roku
Wiktionary
Szarwark (niem. Scharwerk od Schar – gromada, zastęp,Werk – czyn, dzieło) – przymusowe świadczenie nakładane na ludność dawnych wsi i miast w postaci robót publicznych, głównie na rzecz budowy oraz naprawy dróg, mostów, wałów przeciwpowodziowych i urządzeń wodnych.
Wikipedia
IPA: ˈʃarvark, AS: šarvark
Wiktionary
przym. szarwarkowy
Wiktionary
dawna opłata na utrzymanie dróg publicznych
SJP.pl
1. kolor uzyskiwany po zmieszaniu czerni z bielą;
2. jednostajny, nudny;
3. nierozjaśniony światłem słonecznym, mroczny
SJP.pl
przymiotnik jakościowy
(1.1) w kolorze pośrednim między czarnym a białym
(1.2) przen. o człowieku: niewyróżniający się z ogółu, mało znaczący
(1.3) niezmienny, nieurozmaicony, bez wyrazu
(1.4) bez światła słonecznego, niepogodny, zamglony, przygnębiający
Wiktionary
Barwa szara – barwa uzyskana przez połączenie barw dopełniających. Można ją również uzyskać poprzez zmieszanie bieli i czerni. Szarość symbolizuje monotonię, pospolitość w przeciwieństwie do barwności, koloru, które kojarzone są z barwami czystymi. Dlatego potocznie szarość oznacza brak koloru (niekolorowość).
Wikipedia
(1.1) Mężczyzna w szarym płaszczu zapalił papierosa.
(1.2) Jeżeli nie chcesz być zwykłym szarym człowiekiem, musisz zatroszczyć się o swoją karierę.
(1.3) Na tej farmie spędziłem całe swoje szare życie.
(1.4) W takie szare dni na nic nie mam ochoty.
Wiktionary
IPA: ˈʃarɨ, AS: šary
Wiktionary
rzecz. szarak mos./mzw., szarość ż., szarotka ż., szarówka ż., szaruga ż., szarzenie n., szarzyzna ż.
czas. szarzeć ndk., poszarzeć dk., zszarzeć dk.
przym. szarawy
przysł. szaro
Wiktionary
(1.1) siwy, popielaty
(1.2) przeciętny, zwykły
(1.3) nudny, nużący, monotonny, jednostajny, bezbarwny, nijaki
(1.4) mroczny, ponury
Wiktionary
fałdówka szarynka - gatunek motyla z rodziny niedźwiedziówkowatych
SJP.pl
przymiotnik relacyjny
(1.1) związany z Szaryszem, dotyczący Szarysza
Wiktionary
rzecz. Szarysz mrz.
Wiktionary
członkini katolickiego zgromadzenia zakonnego, założonego przez Wincentego à Paulo we Francji w 1633 roku; wincentka
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) ornit. mały ptak z gatunku sikora uboga;
(1.2) rel. członkini zakonu Sióstr Miłosierdzia św. Wincentego à Paulo;
Wiktionary
Wikipedia
(1.1) Czarnogłówkę z wyglądu bardzo trudno odróżnić od szarytki.
Wiktionary
IPA: ʃaˈrɨtka, AS: šarytka
Wiktionary
(1.1)
rzecz. szarość m., szarak m.
przym. szary, szarawy
(1.2)
rzecz. charytatywność ż.
przym. charytatywny
Wiktionary
(1.1) sikora uboga
(1.2) wincentynka, siostra miłosierdzia
Wiktionary
członkini katolickiego zgromadzenia zakonnego, założonego przez Wincentego à Paulo we Francji w 1633 roku; wincentka
SJP.pl
Szarytki (od fr. charité ‘miłosierdzie’, także wincentynki, siostry miłosierdzia), oficjalnie Zgromadzenie Sióstr Miłosierdzia św. Wincentego à Paulo – żeńskie, katolickie stowarzyszenie życia apostolskiego założone przez Wincentego à Paulo i Ludwikę de Marillac, najliczniejsze na świecie (18 832 siostry w 96 krajach świata, na pięciu kontynentach) i trzecie co do wielkości w Polsce.
Wikipedia
1. atak kawalerii;
2. stopień wojskowy, ranga;
3. w przenośni: szybki, gwałtowny atak
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) wojsk. gwałtowne natarcie kawalerii
(1.2) przesadzanie w czymś
(1.3) wojsk. stopień, ranga w hierarchii wojskowej
Wiktionary
Szarża – gwałtowny atak kawalerii dokonywany na przeciwnika w szyku konnym na broń białą. Dawniej w Wojsku Polskim także nazwa (synonim) stopnia wojskowego.
Wikipedia
(1.1) O zwycięstwie w bitwie zadecydowała szarża kawalerii.
Wiktionary
IPA: ˈʃarʒa, AS: šarža
Wiktionary
rzecz. szarżerunek mrz., szarżowanie n.
czas. szarżować ndk., przeszarżować dk.
przym. szarżowy
Wiktionary
nazwisko
SJP.pl
stopień wyższy od przysłówka: szaro
SJP.pl
barwnik stosowany w galwanoplastyce
SJP.pl
1. gwałtownie atakować, nacierać, zwłaszcza konno;
2. działać, wypowiadać się zbyt gwałtownie i śmiało, brawurować, zwłaszcza w grze aktorskiej;
3. dawniej: nadawać stopień wojskowy, rangę
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) odczasownikowy od|szarżować.
Wiktionary
Szarżowanie – w koszykówce nielegalne pchanie lub napieranie na tors przeciwnika.
Szarżowanie przez atakującego jest dozwolone, gdy próbuje rzucić na kosz, lub podać, a obrońca znajduje się wewnątrz obszaru półkola podkoszowego.
Od 1 października 2014 zmieniły się przepisy FIBA w kwestii położenia obrońcy wewnątrz obszaru półkola podkoszowego, co ilustruje poniższa ilustracja:
Wikipedia
czas. przeszarżować, szarżować ndk.
rzecz. szarża ż.
Wiktionary
nazwisko
SJP.pl
monotonia; przyziemność
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) pejor. szary kolor, szarość
(1.2) pejor. przen. monotonia, przyziemność
(1.3) mrok, mroczność
(1.4) daw. strój, ubranie szarego koloru, szare, bezbarwne, ubogie
Wiktionary
(1.1) Maszyny (…) niby czarne, grzbieciste bawoły, wyłaniały pracowite garby spoza szarzyzny torfowisk!
(1.1) Jakkolwiek jechaliśmy dorożką do kwartału Łacińskiego głównymi ulicami, to jednak mglista pogoda jesienna obwijała w szarzyznę wszystkie gmachy i pierwsze wrażenie było doznanego zawodu: stolica Francji nie wydała mi się tak piękną, jak to sobie wyobrażałem.
(1.1) Wśród szarzyzny uwydatniała się jedynie czerwoność pni sosnowych, które, omyte z kurzu i porostów wyglądały, jak odświeżone.
(1.1) Lubił tę kawiarnię. Czystą i pachnącą enklawę w szarzyźnie i smrodzie dworca.
(1.1) Trudno dostrzec, czy rzeka płynie[,] i w którą stronę. Białe pasemka pary odrywają się ukosem tu i tam od zamglonej toni i po chwili roztapiają w ogólnej szarzyźnie.
(1.1) Rzecznik [praw obywatelskich Tadeusz Zieliński (ur. 1926; zm. 2003; RPO 1992–1996; MPiPS 1997)] był znany z kolorowych marynarek. Jego żona Jadwiga w czasie kampanii wyjaśniała: - Mąż wyłamał się z szarzyzny.
(1.2) Często na marginesie społecznym, uprawiający "szemranie zajęcia", stwarza sobie w polskiej szarzyźnie własny, bajeczny świat.
(1.2) Nudziła go i mordowała codzienna szarzyzna tej nauki.
(1.2) Pełna heroicznych rozbłysków i przepychu barwnego epika [Henryka Adama Aleksandera Piusa] Sienkiewicza stanowiła reakcję przeciw rozpaczliwej szarzyźnie realistycznej, ale dźwięczała raczej odgłosem dawnych, aniżeli hasłem nowych dążeń, dźwięczała ostatnimi pono akordami pieśni bohatersko-rycerskiej, której po autorze „trylogii“ nigdy już chyba nie usłyszymy w tej, co u niego, mocy tonu[,] i artystycznej harmonii nastroju.
(1.2) Szarzyzna. Niby codzienność, ale dobijająca.
(1.2) Nareszcie wykorzysta zaległy urlop i wspólnie z rodziną odpocznie od szarzyzny [...] wielkomiejskiego życia.
(1.2) Wszystkim postaciom tej zimowej powieści ciążą warunki moralne egzystencji, karierowiczostwo, obojętność[,] i obłuda innych, nade wszystko zaś beznadziejna szarzyzna życia. Najdotkliwiej odczuwają ją artyści: Wołodia jechał posępny w taksówce… Oczywiście Saburow jest utalentowany, ale tylko schizofrenik może malować i zamykać płótna w szafie… Wszyscy teraz krzyczą o sztuce, ale nikt jej nie lubi - takie czasy.
(1.2) Co prawda Aliosza też zapowiadał się niezwykle… A czym jest dzisiaj? Komiwojażerem… Boże, jaka szarzyzna!
(1.3) Mija jakieś domy, pokraczne w szarzyźnie nocy.
(1.3) Gwiazdy wynurzyły się z szarzyzny zmierzchu.
(1.3) Lepka ciemność ustępowała najwyraźniej szarzyźnie budzącego się poranka.
(1.3) W szarzyźnie listopadowego zmierzchu wypatrywał świateł semaforów, może machnięć chorągiewek zawiadowców mijanych stacji…
(1.3) Na dworze otoczyła ich późnojesienna szarzyzna.
(1.3) Pewno oglądał tę rycinę o jakiejś zagubionej porze dnia, zimą, kiedy mizerne światło niezdolne było rozproszyć szarzyzny mroku w norze za warsztatem ojca, gdzie sypiali, ani odpędzić sprzed jego oczu cieni nocy.
(1.4) Niewiasty podupadłej fortuny, którym nie stało na modne stroje[,] i panny podstarzałe okrywały się pospolicie sukniami rasowymi koloru jakiego zakonu i nazywało się takowe strojenie „chodzić w szarzyźnie” [...].
(1.4) Przychodzi do mnie jakaś w szarzyźnie babka.
Wiktionary
przym. szarawy, szary
rzecz. szarość ż.
Wiktionary
(1.1) szarość
(1.2) szarość
(1.3) mrok, szarość, szarówka
Wiktionary
roślina zielna z rodziny szarłatowatych, uprawiana jako roślina ozdobna lub ze względu na jadalne liście; amarant, amarantus
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) stpol. szkarłat
(1.2) bot. roślina trawiasta z rodzaju nazwa systematyczna|Amaranthus|ref=tak.;
Wiktionary
Szarłat (Amaranthus) – rodzaj roślin należących do rodziny szarłatowatych. Obejmuje ok. 70–94 gatunków. Rodzaj jest współcześnie kosmopolityczny, przy czym najwięcej gatunków występuje w strefie międzyzwrotnikowej, zwłaszcza w tropikalnej i subtropikalnej Azji i Ameryce. Wiele gatunków zostało szeroko rozprzestrzenionych i występują jako gatunki inwazyjne poza swym pierwotnym zasięgiem. W Polsce wszystkie gatunki są obce, 5 jest zadomowionych, a 9 przejściowo dziczejących.
Wikipedia
(1.1) I nabiorą złota, i hiacyntu, i szarłatu, i karmazynu dwakroć farbowanego, i bisioru.
Wiktionary
IPA: ˈʃarwat, AS: šaru̯at
Wiktionary
rzecz. szkarłat mrz., szkarłatnik mzw.
przym. szkarłatny
Wiktionary
(1.2) amarant
Wiktionary
o cechach szarłatowatych (rodzina roślin)
SJP.pl
Wikipedia
o cechach szarłatowatych (rodzina roślin)
SJP.pl
strzelec pieszy lub konny w armii Królestwa Warszawskiego
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) hist. wojsk. żołnierz piechoty lub lekkiej jazdy w okresie podbojów napoleońskich;
Wiktionary
Szaserzy (fr. chasseur – strzelec) – formacje lekkiej piechoty (strzelcy piesi) lub kawalerii (strzelcy konni), rozpowszechnione w okresie wojen napoleońskich, szczególnie we Francji. Ich podstawowe uzbrojenie stanowiła broń palna (w kawalerii karabinek i pistolety uzupełniane szablą).
Wikipedia
(1.1) Tradycje szaserów w okresie międzywojennym kontynuowało w wojsku polskim dziesięć pułków kawalerii.
Wiktionary
przym. szaserski
przysł. szasersko
Wiktionary
→ szaser
SJP.pl
przymiotnik relacyjny
(1.1) hist. wojsk. dotyczący szasera, związany z szaserem
Wiktionary
(1.1) Kawalerię tworzyło 18 pułków dragońskich, 6 huzarskich i 12 szaserskich.
(1.1) Balbina urodziła się w szpitali na ul. Szaserskiej w Warszawie.
Wiktionary
rzecz. szaser mos.
przysł. szasersko
Wiktionary
przysłówek
(1.1) hist. wojsk. na sposób szaserski
Wiktionary
rzecz. szaser mos.
przym. szaserski
Wiktionary
przymiotnik
(1.1) gw-pl|Śląsk Cieszyński. pot. walnięty
Wiktionary
czas. szasnyć dk.
Wiktionary
czasownik dokonany
(1.1) gw-pl|Śląsk Cieszyński. uderzyć
Wiktionary
przym. szaśniony
Wiktionary
usuwać wodę za pomocą sprężonego powietrza (np. ze zbiorników balastowych łodzi podwodnej)
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) hist. wojsk. francuski karabin używany w drugiej połowie XIX wieku;
Wiktionary
(1.1) Co chwila rozlegał się huk szaspotów suchy i dźwięczny.
Wiktionary
wykrzyknik naśladujący odgłos powstający przy szybkim ruchu kogoś lub czegoś (np. Szast, spadła książka.) lub używany w funkcji czasownika, naśladujący taki ruch (np. A ten go szast gazetą w głowę!)
SJP.pl
rach-ciach; potocznie:
1. wykrzyknik oznaczający szybkie działanie, szybkie uporanie się z czymś, załatwienie czegoś;
2. w bardzo krótkim czasie; ekspresem, piorunem, migiem, błyskawicznie
SJP.pl
1. poruszać, przesuwać czymś szybko, wywołując szelest, stuk, trzask itp.;
2. potocznie: wydawać pieniądze bez zastanowienia;
3. szastać się -
a) poruszać się, chodzić energicznie, zamaszyście, nerwowo;
b) odwiedzać różne miejsca, zwykle bez potrzeby;
c) wydawać nadmiernie pieniądze, być rozrzutnym
SJP.pl
czasownik
(1.1) pot. być rozrzutnym, wydawać pieniądze bez zastanowienia lub poszanowania
Wiktionary
(1.1) Synuś swojej mamusi szastał forsą na prawo i lewo.
Wiktionary
IPA: ˈʃastat͡ɕ, AS: šastać
Wiktionary
rzecz. szastanie n.
Wiktionary
(1.1) trwonić
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) odczasownikowy od|szastać.
Wiktionary
IPA: ʃaˈstãɲɛ, AS: šastãńe
Wiktionary
czas. szastać
Wiktionary
przymiotnik od miasta Szastarka
SJP.pl
1. wieś w Polsce;
2. osada w Polsce
SJP.pl
Szastarka – wieś w Polsce, położona w województwie lubelskim, w powiecie kraśnickim, w gminie Szastarka.
Należała do dóbr ordynacji Zamoyskich.
W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa tarnobrzeskiego. W miejscowości znajduje się stacja kolejowa na linii Kraśnik – Stalowa Wola Rozwadów. Przed II wojną światową istniało tu polskie lotnisko, przechowywano tu paliwa, oleje itp. Lotnisko zostało spalone aby nie dostało się w ręce Niemców.
Wikipedia
rodzaj późnotriasowego ichtiozaura
SJP.pl
Szastazaur (Shastasaurus) – rodzaj ichtiozaura z rodziny Shastasauridae. Żył w późnym triasie na terenach dzisiejszej Ameryki Północnej i być może Chin. Jego szczątki odkryto w Kalifornii, Kolumbii Brytyjskiej i Kuejczou.
Gatunek typowy rodzaju Shastasaurus, S. pacificus, został opisany w 1895 roku przez Merriama w oparciu o pięć kręgów, fragmenty żeber i kości łonowe odkryte w Kalifornii. Siedem lat później Merriam opisał kolejne pięć gatunków, jednak później zsynonimizowano je z S. pacificus lub przeniesiono do nowych rodzajów. W 2009 roku Shang i Li przenieśli do rodzaju Shastasaurus gatunek Guizhouichthyosaurus tangae, jednak analiza filogenetyczna przeprowadzona przez Sandera i współpracowników wskazuje, że gatunek ten należy do bardziej zaawansowanego kladu Parvipelvia. Na podstawie tej analizy Sander i in. do Shastasaurus włączyli dwa inne gatunki: S. liangae z Chin – początkowo umieszczony w osobnym rodzaju Guanlingsaurus – oraz S. sikanniensis z Kolumbii Brytyjskiej, początkowo opisany jako drugi gatunek z rodzaju Shonisaurus. Natomiast analiza przeprowadzona przez Ji i współpracowników (2013) wykazała bliższe pokrewieństwo S. sikanniensis i S. liangae z Shonisaurus popularis niż z Shastasaurus pacificus; w związku z tym autorzy pozostawili gatunek S. sikanniensis w rodzaju Shonisaurus, zaś S. liangae – w rodzaju Guanlingsaurus. Niektórzy autorzy uznawali gatunek typowy, S. pacificus, a tym samym cały rodzaj, za nomen dubium, jednak odkrycie nowych skamieniałości potwierdziło ważność tego gatunku.
Wikipedia
rodzina wczesnych ichtiozaurów
SJP.pl
Wikipedia
rodzaj lekko zakrzywionej szabli
SJP.pl
Szaszka (ros. шашка) – rodzaj lekko zakrzywionej szabli używanej głównie w Cesarstwie Rosyjskim i Związku Radzieckim.
Charakterystyczną cechą szaszki noszonej w pochwie zawieszonej na rapciach jest to, że wygięcie (ostrze) jest skierowane ku górze. Pozwala to na zadanie cięcia przy wyjmowaniu broni z pochwy, bez dodatkowego odwodzenia ręki do tyłu.
Wikipedia
rzeczownik, rodzaj męski
(1.1) białystok. tchórz
Wiktionary
Szaszorowice – wieś w Polsce położona w województwie dolnośląskim, w powiecie górowskim, w gminie Niechlów.
Wikipedia
zdrobnienie od: szaszłyk
SJP.pl
potrawa z kawałków mięsa nadzianych na specjalny szpikulec, pieczona na rożnie lub grillu
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) kulin. potrawa składająca się z kawałków mięsa, zwykle baraniny, przekładanych plasterekasterkami warzyw (np. cebula, papryka), boczku, słoniny itp., nadzianych na szpikulec, pieczona na rożnie lub grillowana;
(1.2) kulin. pojedynczy szpikulec z szaszłykiem (1.1)
Wiktionary
Szaszłyk (z ros. шашлык i krymskotatar. şışlıq) – potrawa składająca się z kawałków mięsa nadzianych na szpikulec i pieczonych na rożnie lub grillowanych. W zależności od przepisu mięso może być przekładane różnymi warzywami (plasterkami cebuli, kawałkami papryki lub pomidorów) oraz słoniną lub boczkiem itp. Szaszłyk jest tradycyjnie spożywany w krajach centralnej Azji i najprawdopodobniej stamtąd się wywodzi. Jest także popularną potrawą w Izraelu, został tam przywieziony przez emigrantów z Rosji (sporządzany zgodnie z zasadami koszerności).
Wikipedia
(1.1) Gości przyjęliśmy na świeżym powietrzu, podaliśmy kiełbasę z grilla i szaszłyki.
Wiktionary
IPA: ˈʃaʃwɨk, AS: šašu̯yk
Wiktionary
rzecz. szaszłykarnia ż., szaszłykarz m.
przym. szaszłykowy
Wiktionary
dział baru, w którym piecze się szaszłyki
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) lokal, w którym przyrządza się i sprzedaje szaszłyki
Wiktionary
(1.1) Za rogiem znajduje się dobra turecka szaszłykarnia.
Wiktionary
IPA: ˌʃaʃwɨˈkarʲɲa, AS: šašu̯ykarʹńa
Wiktionary
rzecz. szaszłyk m., szaszłykarz m.
przym. szaszłykowy
Wiktionary
→ szaszłyk
SJP.pl
przymiotnik
(1.1) przym. od szaszłyk
Wiktionary
IPA: ˌʃaʃwɨˈkɔvɨ, AS: šašu̯ykovy
Wiktionary
rzecz. szaszłyk, szaszłykarz, szaszłykarnia
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna
(1.1) daw. geogr. Elbrus
Wiktionary
Szat (ang. Chattian)
Wikipedia
(1.1) Wydarzyło się przed wiekiem / W rodzinie szczytów siwych, / Że Szat-góra raz z Kazbekiem / Wiodły spór burzliwy…
Wiktionary
podniośle: ubranie, strój, ubiór
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) odświętny ubiór
(1.2) książk. podniośle o ubraniu
(1.3) rzeczy tworzące powłokę lub zewnętrzny wygląd
Wiktionary
Wikipedia
(1.1) Królu, którą szatę zatem przygotować?
(1.2) Na obrazach dziesiątej stacji Drogi Krzyżowej przedstawia się odarcie Jezusa z szat.
(1.2) Piękne jej łono szata rozsłoniona / Dawała widzieć, jak srebro księżyca / Z obłoków nocy, gdy jasne na poły / Oblicza swego wykazuje koło.
(1.3) W październiku las przywdziewa jesienną szatę.
(1.3) Ostatnie wydanie dzieł Arystotelesa wydrukowaliśmy w skromnej szacie graficznej.
Wiktionary
IPA: ˈʃata, AS: šata
Wiktionary
rzecz. szatnia ż., szatniarz mos., szatniarka ż., szatarnia ż.
:: zdrobn. szatka ż.
przym. szatniarski
Wiktionary
(1.1) strój, ubiór, ubranie, odzienie, odzież, okrycie, garderoba, konfekcja
Wiktionary
w niektórych religiach: postać będąca uosobieniem zła; Szatan, diabeł, czart, czort
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy lub męskozwierzęcy, nazwa własna
(1.1) rel. według wierzeń chrześcijańskich najwyższy spośród upadłych aniołów, przywódca złych duchów niekiedy utożsamiany z Lucyferem;
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna
(2.1) geogr. szczyt w Tatrach Wysokich, na Słowacji;
Wiktionary
Szatan (hebr. שטן, satan – ‘przeciwnik’, ‘oskarżyciel’, ‘oszczerca’; gr. Σατανᾶς, Satanás; arab. شيطان, Szajtan) – w chrześcijaństwie, judaizmie i islamie jest to jeden z aniołów, który zbuntował się przeciwko Bogu i pociągnął do buntu inne anioły, główny sprawca zła na świecie. Niekiedy bywa utożsamiany z Lucyferem lub Belzebubem. Najczęściej uważany jest za najwyższego rangą demona, przywódcę wszystkich złych duchów. Inne imiona Szatana to: Mastema, Gadriel, Satan, Satanael, Samaël, Samiel, i anioł Edomu. W tradycji rabinicznej nosi on przydomek „szpetny”.
Wikipedia
(1.1) Szatan był aniołem, stworzonym przez Boga, który na skutek upadku stał się złym duchem.
Wiktionary
rzecz. szatan mzw./mos., szatanek mzw./mos., szatanik mzw./mos., szataniec mzw., szatanica ż., szatanka ż., szataństwo n., szatanienie n., szataniość ż., szatańskość ż., szatanizm mrz., satanizm mrz., satanista mos., satanistka ż., satanistyczność ż., satanizacja ż., satanizowanie n.
czas. szatanieć ndk., satanizować ndk.
przym. Szatanowy, szatani, szatański, satanistyczny
przysł. szatańsko, satanistycznie
Wiktionary
(1.1) Zły, Lucyfer
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) zły duch, złośliwy duszek
(1.2) przen. o dziewczynie (rzad. chłopcu/dziecku): figlarka, trzpiotka, dziewczyna zalotna
Wiktionary
(1.1) Rzucił się do [tych] piesków z dziwną pasją, wyganiał je[,] jakby to była grupka szatanków.
(1.2) Figlarny szatanek wabił mię kusząco.
(1.2) Ten szatanek wyglądający z[ ]za pleców księżny [księżnej] tyle miał ponęt, te oczki tak świeciły jasno, że pana Longina aż ciągnęło coś, by w nie choć jeszcze raz tylko spojrzeć.
(1.2) — Ale to skończony szatanek! — zawołała Ciotka… [—] Moja droga… ją trzeba wydać co najrychlej… bo… no — zobaczysz…
Wiktionary
IPA: ʃaˈtãnɛk, AS: šatãnek
Wiktionary
przym. satanistyczny
rzecz. szatan mzw./mos.
Wiktionary
(1.1) diabełek, diablik
Wiktionary
w niektórych religiach: postać będąca uosobieniem zła; Szatan, diabeł, czart, czort
SJP.pl
nazwisko
SJP.pl
1. gatunek małpy szerokonosej; szatanka;
2. indywidualnie: szatan
SJP.pl
nazwisko
SJP.pl
dawniej: szatańskość; szataństwo
SJP.pl
1. gatunek małpy szerokonosej; czuprynek szataniec;
2. indywidualnie: zła, przebiegła kobieta
SJP.pl
Szatanka (Chiropotes) – rodzaj ssaków naczelnych z podrodziny saki (Pitheciinae) w obrębie rodziny sakowatych (Pitheciidae).
Wikipedia
związany z szatanem; diabelski
SJP.pl
przymiotnik
(1.1) związany z szatanem, dotyczący szatana, przejawiający przypisywane mu cechy
(1.2) taki, który należy do szatana
Wiktionary
(1.1) A skrzydła jego wielce szatańskie • Lecz choć on czarny toć anioł pański.
Wiktionary
rzecz. szatan m., Szatan m., szatanek m., satanizm m., satanista m., satanistka ż., szatańskość ż.
przym. satanistyczny
przysł. szatańsko, satanistycznie
Wiktionary
(1.1) czarci, czartowski, demoniczny, diabelski, diabli, diaboliczny, lucyferyczny, mefistofeliczny, mefistofelowy, sataniczny, upiorny, z piekła rodem
(1.2) sataniczny, czarci, czartowski, diabelski, diabli
Wiktionary
przysłówek
(1.1) typowo dla szatana
(1.2) przen. bardzo mocno
Wiktionary
(1.2) Była szatańsko piękna.
Wiktionary
rzecz. szatan m., Szatan m., satanizm m., szatańskość ż.
przym. szatański, satanistyczny
przysł. satanistycznie
Wiktionary
(1.2) przeogromnie, zabójczo, diabelnie
Wiktionary
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) książk. cecha tego, co jest szatańskie; cecha tych, którzy są szatańscy
Wiktionary
rzecz. szatan m., Szatan m., satanizm m., satanista m., satanistka ż.
przym. szatański
przysł. szatańsko
Wiktionary
(1.1) diaboliczność, demoniczność
Wiktionary
dawniej: szatańskość, diabelskość; szatanizm
SJP.pl
dawniej: pomieszczenie w bogatych domach do przechowywania odzieży; szatnica, szatownia
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) daw. pomieszczenie do przechowywania odzieży
Wiktionary
rzecz. szata ż., szatka ż.
Wiktionary
mały otwór u dołu drzwi, pozwalający przechodzić zwierzętom domowym z pokoju do pokoju
SJP.pl
1. zdrobnienie od: szata;
2. żartobliwie: strój kobiecy;
3. zmienna kolorystyka czegoś
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) zdrobn. od: szata
(1.2) mała szata
Wiktionary
(1.2) Chrzestny podał księdzu szatkę chrzcielną Jasia.
Wiktionary
rzecz. szatarnia ż., szata ż.
Wiktionary
kroić na drobne kawałki
SJP.pl
czasownik
(1.1) kroić drobno warzywa
Wiktionary
(1.1) Jabłka obieramy, szatkujemy, wrzucamy do rondla smażymy z cukrem na marmoladę.
Wiktionary
IPA: ʃatˈkɔvat͡ɕ, AS: šatkovać
Wiktionary
rzecz. szatkowanie n., szatkownica ż.
czas. poszatkować
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) odczasownikowy od|szatkować.
Wiktionary
Szatkownica albo krajalnica do warzyw – narzędzie kuchenne służące do rozdrabniania (szatkowania) owoców i warzyw na plastry.
Wikipedia
czas. szatkować ndk.
rzecz. szatkownica ż.
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) przyrząd do szatkowania jarzyn
Wiktionary
Szatkownica albo krajalnica do warzyw – narzędzie kuchenne służące do rozdrabniania (szatkowania) owoców i warzyw na plastry.
Wikipedia
IPA: ˌʃatkɔvʲˈɲit͡sa, AS: šatkovʹńica
Wiktionary
rzecz. szatkowanie n.
czas. szatkować, poszatkować
Wiktionary
nazwisko
SJP.pl
Szatkowski:
Zob. też: Szadkowski
Wikipedia
dawniej: dworka zajmująca się garderobą i pomagająca przy ubieraniu się; szatnicza
SJP.pl
pomieszczenie, gdzie pozostawia się wierzchnie okrycia
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) pomieszczenie w teatrze, szkole, lokalu gastronomicznym itp., gdzie pozostawia się wierzchnie okrycia
Wiktionary
Szatnia – miejsce, w którym można zostawić odzież wierzchnią. Szatnie można spotkać w szkołach, teatrach, kinach, salach gimnastycznych, basenach itp. W przypadku obiektów sportowych szatnia pełni rolę przebieralni – można się tam przebrać w strój gimnastyczny bądź kąpielowy i połączona jest z łazienką.
Wikipedia
IPA: ˈʃatʲɲa, AS: šatʹńa
Wiktionary
rzecz. szatniarz m., szatniarka ż., szata ż.
Wiktionary
(1.1) przest. garderoba
Wiktionary
pracownica zatrudniona w szatni
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) fż. od szatniarz
Wiktionary
Wikipedia
rzecz. szata ż., szatnia ż., szatnica ż.
:: fm. szatniarz m.
przym. szatniowy
Wiktionary
pracownik zatrudniony w szatni
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) osoba pracująca w szatni instytucji o otwartym lub półotwartym dostępie (teatry, szkoły), przyjmująca i wydająca odzież wierzchnią w czasie pobytu klientów w tych instytucjach;
Wiktionary
Wikipedia
(1.1) Za odzież pozostawioną w szatni szatniarz nie odpowiada.
Wiktionary
IPA: ˈʃatʲɲaʃ, AS: šatʹńaš
Wiktionary
rzecz. szatnia ż., szata ż.
:: fż. szatniarka ż.
Wiktionary
dawniej: pomieszczenie w bogatych domach do przechowywania odzieży; szatarnia, szatownia
SJP.pl
dawniej: dworka zajmująca się garderobą i pomagająca przy ubieraniu się; szatna
SJP.pl
dawniej: dworzanin zajmujący się garderobą i pomagający przy ubieraniu się; szatny
SJP.pl
Szatny inaczej szatniarz, szatniczy – urzędnik, dworzanin lub sługa, który zajmował się garderobą (szatnią) swojego pana, a niekiedy także jego zbrojownią.
W średniowieczu urząd szatnego (łac. vestiarius) znany był na dworze papieskim. Podobnież funkcja szatnego (niem. Trappier) w państwie krzyżackim znana była od XIII wieku (po raz pierwszy pojawia się w źródłach w 1228); zadaniem trappiera było dbanie o odzież współbraci; podlegała mu grupa zatrudnionych przez dany konwent rzemieślników. Wielki Szatny był urzędnikiem szczebla centralnego. W sprawach uzbrojenia i podczas wojny podlegał zakonnemu marszałkowi. W późniejszych latach Wielki Szatny był jednym z najważniejszych dostojników zakonnych i wchodził w skład półformalnej rady zakonu.
Wikipedia
dawniej: dworzanin zajmujący się garderobą i pomagający przy ubieraniu się; szatniczy
SJP.pl
Szatny inaczej szatniarz, szatniczy – urzędnik, dworzanin lub sługa, który zajmował się garderobą (szatnią) swojego pana, a niekiedy także jego zbrojownią.
W średniowieczu urząd szatnego (łac. vestiarius) znany był na dworze papieskim. Podobnież funkcja szatnego (niem. Trappier) w państwie krzyżackim znana była od XIII wieku (po raz pierwszy pojawia się w źródłach w 1228); zadaniem trappiera było dbanie o odzież współbraci; podlegała mu grupa zatrudnionych przez dany konwent rzemieślników. Wielki Szatny był urzędnikiem szczebla centralnego. W sprawach uzbrojenia i podczas wojny podlegał zakonnemu marszałkowi. W późniejszych latach Wielki Szatny był jednym z najważniejszych dostojników zakonnych i wchodził w skład półformalnej rady zakonu.
Wikipedia
pieczeń z polędwicy wołowej; chateaubriand
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) kulin. francuska pieczeń wołowa
Wiktionary
dawniej: pomieszczenie w bogatych domach do przechowywania odzieży; szatarnia, szatnica
SJP.pl
1. przestarzale: obóz cygański, tabor
2. gwarowo o szałasie owczarzy
SJP.pl
Szatra – położona na wysokości ok. 1050 m n.p.m. leśna kotlinka w dolnej części Doliny Małej Łąki, zaraz po wschodniej stronie drogi jezdnej prowadzącej dnem tej doliny. Obecnie znajduje się tutaj rozdroże szlaków turystycznych, dawniej była niewielka polanka i do II wojny światowej stał na niej i był użytkowany prymitywny szałas. Od niego pochodzi nazwa tego miejsca. W ludowej podhalańskiej gwarze słowa satra, sotra oznaczały prymitywny, zbudowany z gałęzi i podparty kołkami szałas służący pasterzom, bydłu czy owcom do ochrony. Samo zaś słowo szatra pochodzi z węgierskiego sátor (namiot), a to z kolei z tureckiego szatyr.Od słowa szatra w Tatrach pochodzą nazwy kilku miejsc.
Wikipedia
podniośle: ubranie, strój, ubiór
SJP.pl
Szaty (lit. Šėta) – miasteczko na Litwie, w okręgu kowieńskim, w rejonie kiejdańskim, siedziba starostwa Szaty; 935 mieszkańców (2011); kościół, szkoła, urząd pocztowy.
Miejsce obrad sejmików ziemskich powiatu brasławskiego w 1659 roku.
Wikipedia
mężczyzna o ciemnobrązowych włosach
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) mężczyzna o ciemnych, brązowych, kasztanowatych włosach
Wiktionary
IPA: ˈʃatɨ̃n, AS: šatỹn
Wiktionary
rzecz.
:: fż. szatynka
przym. szatynowy
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) zdrobn. od: szatynka
Wiktionary
rzecz. szatynka ż.
Wiktionary
kobieta o ciemnych włosach
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) kobieta o brązowych włosach
Wiktionary
IPA: ʃaˈtɨ̃nka, AS: šatỹnka
Wiktionary
rzecz.
:: zdrobn. szatyneczka ż.
:: fm. szatyn m.
przym. szatynowy
Wiktionary
żołnierz litewskich formacji wojskowych, pozostający na usługach hitlerowskich okupantów (w latach 1942-1945)
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) hist. żołnierz litewski lub członek paramilitarnych oddziałów litewskich będących na usługach Niemiec hitlerowskich;
Wiktionary
Związek Strzelców Litewskich, Szaulisi (lit. Lietuvos Šaulių Sąjunga) – paramilitarna organizacja litewska powstała w 1919.
W okresie międzywojennym liczyła 61 tys. członków.
Posiada własne odznaczenia: Gwiazdę Szaulisów i Medal Gwiazdy Szaulisów.
Wikipedia
(1.1) W latach 1941-44 poniosło tu śmierć ok. 70 tys. Żydów i około 20 tys. Polaków zamordowanych przez hitlerowców i kolaborujących z nimi litewskimi oddziałami szaulisów.
Wiktionary
bliskowschodnie danie z pieczonego mięsa, podawanego w chlebie z dodatkami; shawarma, szoarma
SJP.pl
Szawarma (arab. شَاوَرْمَا, šāwarmā; wym. szałarma), szoarma – bliskowschodnia potrawa w postaci skrawków mięsa okrawanych z pionowego, obrotowego rożna. Nazwa arabska „szawarma” pochodzi od tureckiego słowa çevirme, dosłownie „obracający się”, lecz obecnie używana jest głównie w kręgu języka arabskiego. W samej Turcji odpowiednikiem tej potrawy jest döner kebab, zaś w Grecji – gyros. Mięso z dodatkami podaje się zazwyczaj w chlebie typu pita lub podobnym.
Wikipedia
nazwisko
SJP.pl
Szawałd (Sadowo) (niem. Schadwald) – osada w Polsce położona w województwie pomorskim, w powiecie malborskim, w gminie Malbork na obszarze Wielkich Żuław Malborskich nad Nogatem.
Wikipedia
→ Szawle
SJP.pl
przymiotnik relacyjny
(1.1) dotyczący Szawli, związany z Szawlami
Wiktionary
rzecz. Szawle nmos.
Wiktionary
człowiek, który przeobraża się z wroga jakiejś idei w jej gorącego zwolennika
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy, nazwa własna
(1.1) bibl. pierwotne imię apostoła Pawła
(1.2) imię|polski|m.
Wiktionary
Szaweł, Saul – imię męskie pochodzenia hebrajskiego (שָׁאוּל šā’ūl „uproszony, pożądany”).
Szaweł imieniny obchodzi 25 lutego.
Znane osoby noszące imię Szaweł:
Postacie biblijne:
Wikipedia
(1.1) A gdy upadł na ziemię, usłyszał głos, który mówił: „Szawle, Szawle, dlaczego Mnie prześladujesz?”.
Wiktionary
człowiek, który przeobraża się z wroga jakiejś idei w jej gorącego zwolennika
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj niemęskoosobowy, liczba mnoga, nazwa własna
(1.1) geogr. miasto na Litwie;
Wiktionary
Szawle (lit. Šiauliai wymowa, żmudz. Šiaulē) – miasto w północnej części Litwy, na wschód od Kłajpedy, najludniejsze miasto na Żmudzi, pow. 81 km², 113,1 tys. mieszkańców w 2011 roku (czwarte pod względem liczby mieszkańców w tym kraju), stolica okręgu szawelskiego.
Wikipedia
przym. szawelski
Wiktionary
hebr. żydowskie święto rolnicze; Święto Tygodni
SJP.pl
Wikipedia
dawniej: składany, skórzany wór
SJP.pl
nazwisko
SJP.pl
Szawłowski – polski herb szlachecki, odmiana herbu Nałęcz.
Wikipedia
1. ostre zaburzenie świadomości objawiające się gwałtownym podnieceniem; napad gniewu, złości; furia;
2. niepohamowane oddawanie się jakiejś czynności; mania
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) utrata kontroli nad swym zachowaniem, wściekłość
Wiktionary
Wikipedia
(1.1) Właściciel kota usiłował uspokoić zwierzę, które wpadło w szał.
Wiktionary
IPA: ʃaw, AS: šau̯
Wiktionary
rzecz. szalony mos., szaleństwo n., szaleniec m., szalenie n., szalej m., szaleńczość ż.
czas. szaleć, poszaleć, zaszaleć, oszaleć
przym. szalony, szałowy
przysł. szalenie, szałowo
Wiktionary
(1.1) szaleństwo, wściekłość, amok
Wiktionary
nazwisko
SJP.pl
nazwisko
SJP.pl
nazwisko
SJP.pl
nazwisko
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) muz. kobieta, która gra na szałamai
Wiktionary
drewniany dęty ludowy instrument muzyczny
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) muz. dawny instrument muzyczny wydający przenikliwe dźwięki, rodzaj piszczałki z bocznymi otworami; pochodzący z Azji;
Wiktionary
Szałamaja – dawny instrument dęty drewniany z grupy aerofonów stroikowych, ze stroikiem podwójnym; podobny do oboju. Powstał ok. XIII wieku we Francji. Używany od średniowiecza do XVIII w.
Była to piszczałka z bocznymi otworami i podwójnym stroikiem. W Europie znana od wczesnego średniowiecza w różnych odmianach i wielkościach (większe odmiany nosiły nazwę pomort). Ok. poł. XVII wieku wykształcił się z niej obój, który wyparł ją w XVIII w.
Wikipedia
IPA: ˌʃawãˈmaja, AS: šau̯ãmai ̯a
Wiktionary
przym. szałamajowy
Wiktionary
przymiotnik
(1.1) dotyczący szałamai
Wiktionary
rzecz. szałamaja ż.
Wiktionary
nazwisko
SJP.pl
nazwisko
SJP.pl
nazwisko
SJP.pl
człowiek lekkomyślny; lekkoduch; szaławiła
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) książk. żart. ktoś pusty i lekkomyślny
Wiktionary
rzecz. szałaputa m.
:: zdrobn. szałaputka ż.
Wiktionary
(1.1) fircyk, lekkoduch, letkiewicz, świszczypała, pędziwiatr, paliwoda, pustak, szaławiła, trzpiot, wartogłów, wietrznik, szałaputa
Wiktionary
człowiek lekkomyślny; szaławiła; szałaput; lekkoduch
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) zob. szałaput.
forma rzeczownika.
(2.1) D. lp. zob. szałaput.
Wiktionary
rzecz. szałaput mos.
Wiktionary
lekkomyślny, nieśmiały
SJP.pl
1. u plemion koczowniczych tymczasowe, prymitywne schronienie, uplecione z gałęzi, chrustu, trawy;
2. drewniany lub kamienny budynek, zwykle góralski, będący schronieniem przed złymi warunkami pogodowymi lub przechowalnią sprzętu
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) tymczasowe, prymitywne schronienie zbudowane z lokalnie dostępnego materiału, np. z liści i gałęzi;
(1.2) tymczasowy, przenośny budynek pasterski
Wiktionary
Szałas – słowo pochodzenia wołoskiego (por. rum. sălaș „mieszkanie”, „siedziba”), oznaczające:
Wikipedia
(1.1) Szałas okazał się marnym schronieniem podczas deszczu.
Wiktionary
IPA: ˈʃawas, AS: šau̯as
Wiktionary
rzecz. szałasiska nmos., szałasisko n., Szałasiska nmos.
:: zdrobn. szałasik m.
przym. szałasowy
Wiktionary
zdrobnienie od: szałas
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) zdrobn. od szałas
Wiktionary
(1.1) To nie szałas, lecz tylko mały szałasik.
Wiktionary
rzecz. szałas m.
przym. szałasowy
Wiktionary
1. zgrubienie od: szałas;
2. teren wokół górskiego szałasu przeznaczony na spęd owiec
SJP.pl
Szałasiska lub szałasisko – w gwarze podhalańskiej miejsce, w którym stał szałas lub szałasy. Na Słowacji to samo znaczenie ma słowo koszarzysko (w języku słowackim košarisko, w gwarze podhalańskiej kosarzýsko). Od słowa tego pochodzi wiele nazw geograficznych w Tatrach i na Podhalu.
Wikipedia
gospodarka pasterska na halach, zgrupowania szałasów na halach w okresie od wiosny do jesieni
SJP.pl
Pasterstwo w Karpatach – ekstensywny chów zwierząt stadnych, przede wszystkim owiec i bydła domowego, na naturalnych i najczęściej sezonowych pastwiskach w obrębie łańcucha karpackiego. Pojawia się z reguły w miejscach, w których niemożliwa lub nieopłacalna jest uprawa roli.
Wikipedia
przymiotnik
(1.1) dotyczący szałasu
Wiktionary
rzecz. szałas m., szałasik m.
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) zob. szałas.
Wiktionary
nazwisko
SJP.pl
żartobliwie o lekkomyślnym mężczyźnie (chłopcu); świszczypała, lekkoduch
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) przest. człowiek lekkomyślny i oddający się zabawom
rzeczownik, rodzaj żeński
(2.1) przest. kobieta lekkomyślna i oddająca się zabawom
Wiktionary
Szaławiła – opowiadanie fantasy autorstwa Marty Kisiel, należące do cyklu Dożywocie. Zdobyło nagrodę im. Janusza A. Zajdla za rok 2017. Dostało dołączone do wznowienia pierwszego tomu serii, który ukazał się na rynku nakładem wydawnictwa Uroboros.
Wikipedia
(1.1) Karol, ty niereformowalny szaławiło, czy wreszcie zwrócisz mi notatki z algebry, które pożyczyłeś dwa miesiące temu?
Wiktionary
IPA: ˌʃawaˈvʲiwa, AS: šau̯avʹiu̯a
Wiktionary
(1.1) lekkoduch, letkiewicz, luzak, świszczypała, trzpiot, szałaput, wartogłów, sowizdrzał, wietrznik; książk. bon viveur, bonwiwer, bon vivant
Wiktionary
potocznie: shoutbox - darmowy czat serwisu internetowego, umożliwiający szybką wymianę wiadomości użytkownikom witryny
SJP.pl
nazwisko
SJP.pl
barani róg, na którym trąbi się w synagodze w święto Rosz Haszana; szofar
SJP.pl
nazwisko
SJP.pl
Szałkowo – wieś w Polsce położona w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie iławskim, w gminie Iława.
W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa olsztyńskiego.
Wieś położona nad jeziorem Jeziorak o ok. 3 km na północ od Iławy.
Wikipedia
nazwisko
SJP.pl
Osoby o tym nazwisku:
Wikipedia
śląska sałatka śledziowa
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) gw-pl|Górny Śląsk. kulin. sałatka ziemniaczana
Wiktionary
Szałot – śląska sałatka. Przyrządzana z pokrojonych w kostkę: ziemniaków ugotowanych w łupinach, jajek na twardo, ogórków kiszonych, cebuli oraz dodatków mięsnych jak np. solone filety śledziowe, kiełbasa, pokrojony a następnie wysmażony na patelni wędzony boczek i wędzona słonina. Stosowane przyprawy to: musztarda, sól i pieprz czarny. Sałatkę tę podaje się z pieczywem.
Wikipedia
nazwisko
SJP.pl
potocznie: robiący duże wrażenie, atrakcyjny; wystrzałowy
SJP.pl
wieś w województwie śląskim, w powiecie tarnogórskim
SJP.pl
Szałsza (niem. Schalscha) – wieś sołecka w Polsce położona w województwie śląskim, w powiecie tarnogórskim, w gminie Zbrosławice.
W latach 1975–1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa katowickiego.
W okresie III Rzeszy, w latach 1936-1945 miejscowość nosiła nazwę Kressengrund.
Wikipedia
mały, nadziewany serem pieróg
SJP.pl
1. roślina lecznicza z rodziny wargowych;
2. napar z tej rośliny
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) bot. nazwa systematyczna|Salvia|ref=tak., rodzaj roślin zielnych, półkrzewów i krzewów z rodziny jasnowatych;
Wiktionary
Szałwia (Salvia L.) – rodzaj roślin z rodziny jasnotowatych. Obejmuje ok. 900, 950 lub nawet 1010 gatunków i jest to najliczniejszy w gatunki rodzaj rodziny jasnotowatych. Szałwie występują w stanie dzikim na całej kuli ziemskiej, z wyjątkiem obszarów o klimacie polarnym. Najbardziej zróżnicowane są na obu kontynentach amerykańskich, gdzie rośnie 591 gatunków, z czego ok. 250 w samym Meksyku. Drugi ośrodek z dużym zróżnicowaniem to Azja – od Chin, gdzie rosną 84 gatunki, po Azję południowo-zachodnią, gdzie w samej Turcji rośnie 86 gatunków z czego połowa to endemity tego kraju. W Afryce rośnie 59 gatunków, w Australii 1, w Europie – 36 (z czego w Polsce cztery rodzime – szałwia lepka S. glutinosa, łąkowa S. pratensis, okręgowa S. verticillata i omszona S. nemorosa). Po rewizji taksonomicznej do szałwii zaliczone zostały rodzaje dawniej tradycyjnie wyodrębniane m.in. rozmaryn Rosmarinus i perowskia Perovskia.
Wikipedia
(1.1) Wiele gatunków szałwii znajduje zastosowanie w ziołolecznictwie i medycynie.
Wiktionary
IPA: ˈʃawvʲja, AS: šau̯vʹi ̯a
Wiktionary
przym. szałwiowy
Wiktionary
(1.1) reg-pl|Kraków|magiczne ziele.
Wiktionary
przymiotnik
(1.1) zrobiony z szałwii, dotyczący szałwii
Wiktionary
(1.1) Z mieszanki olejków eterycznych - sosnowego, eukaliptusowego, lawendowego, szałwiowego (po pół łyżeczki każdego) oraz kamforowego (dwie łyżki stołowe) można przygotowywać kompresy rozgrzewające.
Wiktionary
IPA: ʃawˈvʲjɔvɨ, AS: šau̯vʹi ̯ovy
Wiktionary
rzecz. szałwia ż.
Wiktionary
skrótowiec
(1.1) = inform. system zarządzania bazą danych
Wiktionary
(1.1) SZBD musi zadbać o to, aby fizyczna struktura bazy danych umożliwiała szybki dostęp do wymaganych informacji.
Wiktionary
IPA: ˌɛz‿ːɛd‿bɛ‿ˈdɛ, AS: e•‿zed‿be‿de
Wiktionary
potocznie, wulgarnie: oddawać mocz, sikać
SJP.pl
czasownik nieprzechodni niedokonany (dk. brak)
(1.1) grub. oddawać mocz
Wiktionary
(1.1) Psy szczają na chodniki.
Wiktionary
IPA: ʃt͡ʃat͡ɕ, AS: ščać
Wiktionary
rzecz. szczyl mzw., szczanie n., szczochy lm nm., szczyny lm nm., obszczywanie n., obszczanie n., zeszczanie n., poszczanie n., naszczanie n., wyszczanie n., oszczywanie n., oszczanie n., zaszczywanie n., zaszczanie n., szczyniak m.
czas. obszczywać ndk., obszczać dk., zeszczać się dk., poszczać się dk., naszczać dk., wyszczać się dk., oszczywać ndk., oszczać dk., zaszczywać ndk., zaszczać dk.
przym. szczochowy, szczylski
Wiktionary
(1.1) lać, odlewać się, sikać, reg. pozn. siurać.
Wiktionary
nazwisko
SJP.pl
nazwisko
SJP.pl
nazwisko
SJP.pl
nazwisko
SJP.pl
Szczakowa – dzielnica i część miasta Jaworzna w województwie śląskim. W latach 1933–1956 była samodzielnym miastem, a w latach 1934–1954 także siedzibą wiejskiej gminy Szczakowa.
Wikipedia
przymiotnik od: Szczakowa
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) odczasownikowy od|szczać.
Wiktionary
IPA: ˈʃt͡ʃãɲɛ, AS: ščãńe
Wiktionary
czas. szczać, zeszczać się, obszczywać, naszczać
rzecz. szczaw mrz., szczochy nmos., szczyl mzw.
Wiktionary
wieś w Polsce
SJP.pl
Szczaniec (niem. Stentsch) – wieś w Polsce położona w województwie lubuskim, w powiecie świebodzińskim, w gminie Szczaniec, nad strugą Lubinica. Obszar o charakterze rolniczym. W pobliżu wsi znajduje się rezerwat przyrody typu leśnego "Grodziszcze".Wieś jest siedzibą gminy.
Wikipedia
przymiotnik od: Szczaniec
SJP.pl
duży kawał drzewa przeznaczony na opał; polano, bierwiono
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) kawałek odłupanego lub porąbanego siekierą drewna
(1.2) pot. bardzo wychudzona osoba
Wiktionary
Szczapa (polano) – drewno uzyskane przez łupanie wzdłuż włókien. Mianem polano określa się nierównomierne szczapy drewna, uzyskiwane przez rąbanie siekierą pieńków drewna, z przeznaczeniem do opalania w kominku lub piecu.
Wikipedia
(1.1) Pod ścianą chaty leżały liczne szczapy, siekiera była wbita w pieniek.
(1.2) Celino, karm te twoje szczapy, bo ci je Jugendamt odbierze.
Wiktionary
IPA: ˈʃt͡ʃapa, AS: ščapa
Wiktionary
rzecz.
:: zdrobn. szczapka ż.
Wiktionary
(1.1) polano, daw. szczepa
(1.2) chudzielec, chudzina
Wiktionary
potocznie: mała szczapa - kawałek drewna; drzazga
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) niewielka szczapa
Wiktionary
(1.1) Dorzucił kilka szczapek i zaraz płomień buchnął.
Wiktionary
rzecz. szczapa ż.
Wiktionary
(1.1) drzazga, polanko; przest. szczepka
Wiktionary
mający kształt małego kawałka drewna, odrąbanego od większej części; szczapowaty
SJP.pl
1. przypominający szczapę, chudy jak szczapa;
2. mający kształt małego kawałka drewna, odrąbanego od większej części; szczapkowaty
SJP.pl
szczapówka sosnowa - gatunek chrząszcza z rodziny kózkowatych
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) daw. coś, co pozostało
Wiktionary
rzecz. szczątek mrz., szczątki lm nm.
przym. szczątkowy
przysł. szczątkowo
Wiktionary
(1.1) resztka, szczątek; daw. szczęt
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) resztka, pozostałość po czymś zniszczonym
forma rzeczownika.
(2.1) D. lm. od: szczątki
Wiktionary
(1.1) Potem me szczątki skórą odzieje, / i ciałem swym Boga zobaczę.
Wiktionary
IPA: ˈʃt͡ʃɔ̃ntɛk, AS: ščõntek
Wiktionary
rzecz. szcząt mrz., szczątkowość ż., szczątki lm.
przym. szczątkowy
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj niemęskoosobowy, liczba mnoga
(1.1) pozostałości ciała człowieka lub zwierzęcia
(1.2) kawałki wraku pojazdu, samolotu albo ruina budowli
(1.3) stpol. potomkowie
forma rzeczownika.
(2.1) M., B. i W. lm. od: szczątek
Wiktionary
Skamieniałości – zachowane w skałach szczątki organizmów (skamieniałości właściwe, strukturalne), a także ślady ich aktywności życiowej (skamieniałości śladowe). Skamieniałości powstają w wyniku procesu fosylizacji. Najczęściej fosylizacji ulegają tylko części szkieletowe. Proces ten zachodzi w wyniku zastąpienia pierwotnej substancji budującej części twarde organizmu innymi związkami mineralnymi (najczęściej węglanem wapnia lub krzemionką, a rzadziej np. dolomitem, syderytem, limonitem, pirytem lub fosforanami) o tym samym składzie chemicznym (np. przejście aragonitu w bardziej stabilny kalcyt) lub odmiennym składzie chemicznym. W przypadku części twardych zbudowanych ze stabilnych substancji (np. kalcytu, krzemionki) zachowują się one czasami bez żadnych przekształceń.
Wikipedia
IPA: ˈʃt͡ʃɔ̃ntʲci, AS: ščõntʹḱi
Wiktionary
rzecz. szcząt mrz., szczątek m., szczątkowość ż.
przym. szczątkowy, doszczętny
przysł. szczątkowo, doszczętnie
Wiktionary
(1.1) prochy
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) odprzym. cecha tego, co jest szczątkowe
Wiktionary
rzecz. szczątek m., szczątki nmos.
przym. szczątkowy
przysł. szczątkowo
Wiktionary
przymiotnik
(1.1) fragmentaryczny
(1.2) pozostały jako szczątek czegoś
Wiktionary
(1.2) Narządem szczątkowym są np. skrzydła u strusia.
Wiktionary
rzecz. szcząt mrz., szczątek mrz., szczątki lm nm., szczątkowość ż.
przym. doszczętny
przysł. szczątkowo, doszczętnie
Wiktionary
(1.2) rudymentarny
Wiktionary
1. roślina zielna lub półkrzew z rodziny rdestowatych
2. zupa szczawiowa
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) bot. ogrod. roślina z rodzaju nazwa systematyczna|Rumex|L.|ref=tak.;
(1.2) kulin. spoż. liść lub liść z łodygą szczawiu ogrodowego lub szczawiu zwyczajnego
(1.3) pot. kulin. zupa szczawiowa
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(2.1) pot. lekcew. młody, niedoświadczony człowiek
forma rzeczownika|rodzaj=żeński.
(3.1) D. lm. od: szczawa
Wiktionary
Szczaw (Rumex L.) – rodzaj roślin z rodziny rdestowatych. Obejmuje około 200 gatunków szeroko rozprzestrzenionych na całym świecie, zwłaszcza w strefach klimatu umiarkowanego. Rośliny z tego rodzaju bywają kłopotliwe do identyfikacji, gatunki są bardzo zmienne, do cech diagnostycznych niezbędnych do prawidłowego oznaczenia gatunków należą detale budowy kwiatów. Występują na terenach ruderalnych, na brzegach wód, na terenach zalewowych zarówno nad rzekami, jak i wzdłuż wybrzeży morskich, na łąkach.
Wikipedia
(1.1) Na naszych łąkach rośnie kilka gatunków szczawiu botanicznego.
(1.2) Muszę kupić dwa pęczki szczawiu na zupę.
(3.1) Okoliczne góry są miejscem występowania szczaw siarczkowych.
Wiktionary
IPA: ʃt͡ʃaf, AS: ščaf
Wiktionary
rzecz. szczawiówka ż., szczawiowa ż., szczawian m., szczawa ż., szczawikowiec m., szczawiomocz m., szczawnica ż., szczyna ż., szczanie n., naszczanie n., wyszczanie n., oszczanie n., obszczanie n., szczacz m.
:: zdrobn. szczawik m., szczawiczek m.
czas. szczać ndk., naszczać dk., wyszczać dk., oszczać dk., obszczać dk.
przym. szczawiowy, szczawiowaty
Wiktionary
(1.1) reg-pl|Kraków|tatarskie ziele.; lud. kapuśnica, scow, zajęcza kapusta; reg. śl. babskie jscochy, szczow.
(1.2) dziadowska kapusta; reg. śl. babskie jscochy, szczow.
(2.1) małolat, szczeniak, wulg. gnojek, gówniarz
Wiktionary
naturalna woda mineralna stosowana do kuracji pitnej i kąpieli leczniczych
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) chem. woda z dużą zawartością dwutlenku węgla
Wiktionary
Wikipedia
(1.1) W przypadku gdy nasycenie wód CO2 jest niższe niż w szczawach i mieści się w granicach 250–1000 mg/dm³, noszą one nazwę wód kwasowęglowych.
Wiktionary
rzecz. szczaw mos./mrz., szczawiowa ż., szczawik mos./mrz., szczawian mrz.
przym. szczawiowy, szczawianowy
Wiktionary
sudamek szczawiak - gatunek motyla z rodziny miernikowcowatych
SJP.pl
sól lub ester kwasu szczawiowego
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) chem. sól lub ester kwasu szczawiowego;
Wiktionary
Szczawiany – organiczne związki chemiczne, sole i estry (ROOC−COOR i HOOC−COOR) kwasu szczawiowego. Szczawiany (sole) są zwykle trudno rozpuszczalne w wodzie. Wyjątek stanowią szczawiany amonu i metali alkalicznych.
Wikipedia
(1.1) Stężenie szczawianów oznacza się na podstawie wyników miareczkowania mianowanym roztworem nadmanganianu potasu.
Wiktionary
rzecz. szczaw mos./mrz., szczawa ż., szczawiowa ż., szczawik mos./mrz.
przym. szczawiowy, szczawianowy
Wiktionary
przymiotnik od: szczawian
SJP.pl
sól lub ester kwasu szczawiowego
SJP.pl
Szczawiany – organiczne związki chemiczne, sole i estry (ROOC−COOR i HOOC−COOR) kwasu szczawiowego. Szczawiany (sole) są zwykle trudno rozpuszczalne w wodzie. Wyjątek stanowią szczawiany amonu i metali alkalicznych.
Wikipedia
przymiotnik od: Szczawno-Zdrój
SJP.pl
żartobliwie: młody, niedoświadczony chłopiec; młodzik, wyrostek
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) zdrobn. od: szczaw
(1.2) roślina dwuliścienna z rodzaju Oxalis L.;
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(2.1) pot. lekceważąco o młodym lub mikrym mężczyźnie
(2.2) uczn. człowiek młody
(2.3) więz. złodziej kradnący przedmioty niedużej wartości
(2.4) więz. młodociany przestępca
(2.5) stud. student pierwszego roku
Wiktionary
Wikipedia
(1.1) Do zupki szczawiowej potrzebuję pół kilo szczawiku.
(1.2) W ruinach zamku zakwitły szczawiki.
(2.1) Ten kurduplowaty szczawik zawsze mnie okłamuje.
Wiktionary
IPA: ˈʃt͡ʃavʲik, AS: ščavʹik
Wiktionary
rzecz. szczyl mzw., szczawa ż., szczaw m., szczawikowate nmos., szczawiowa ż., szczawian m., szczawiówka ż.
przym. szczawiowy, szczawikowaty
Wiktionary
(1.2) pot. zajęczy szczaw; lud. koniczyna zającowa, kukułczy szczaw, pietruszka, szczypiorek
(2.5) szczaw, szczypiorek, zielony
Wiktionary
rodzina roślin okrytonasiennych z kladu różowych
SJP.pl
Wikipedia
o cechach szczawikowatych (rodzina roślin)
SJP.pl
przymiotnik od: Szczawin Kościelny
SJP.pl
Wikipedia
czterowęglowy, dwukarboksylowy ketokwas
SJP.pl
Kwas szczawiowooctowy – organiczny związek chemiczny z grupy dikarboksylowych ketokwasów, jeden ze składników zapoczątkowujących cykl kwasu cytrynowego – drugim jest acetylo-CoA.
Kwas szczawiowooctowy może być wytwarzany z kwasu pirogronowego dzięki zdolności asymilowania dwutlenku węgla przez tkanki zwierzęce. Reakcja jest katalizowana przez enzym karboksylazę pirogronianową występującą u większości zwierząt w mitochondriach wątroby:
Wikipedia
kwas szczawiooctowy - organiczny związek chemiczny z grupy ketokwasów
SJP.pl
roślina z rodziny rdestowatych, rosnąca na górskich piargach i skałach, kwitnąca od lipca do września
SJP.pl
Szczawiór (Oxyria Hill.) – rodzaj roślin z rodziny rdestowatych. Obejmuje trzy gatunki. Rośliny te występują na półkuli północnej na obszarach okołoarktycznych oraz w górach Ameryki Północnej, Europy i Azji. W Polsce występuje jeden gatunek – szczawiór alpejski Oxyria digyna.
Wikipedia
potocznie: zupa szczawiowa; szczawiówka
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) pot. zupa szczawiowa
forma przymiotnika.
(2.1) ż. od: szczawiowy
Wiktionary
(1.1) Pamiętam z dzieciństwa smak szczawiowej.
Wiktionary
IPA: ʃt͡ʃaˈvʲjɔva, AS: ščavʹi ̯ova
Wiktionary
rzecz. szczyl mzw., szczawa ż., szczaw m., szczawiówka ż., szczawian m., szczawik m.
przym. szczawiowy, szczawianowy
Wiktionary
(1.1) szczawiówka
Wiktionary
potocznie: zupa szczawiowa; szczawiowa
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) pot. kulin. spoż. zupa szczawiowa;
Wiktionary
Zupa szczawiowa, szczawiówka – zielona, lekko kwaskowata zupa, której podstawowym składnikiem jest szczaw, należąca do tradycyjnej kuchni polskiej. Ze względu na zastosowanie szczawiu, który nie nadaje się do przechowywania, zupa ze świeżego szczawiu jest letnią potrawą sezonową. Przez cały rok zupę szczawiową można przygotować z dostępnych w handlu koncentratów. Warianty zupy szczawiowej występują również w kuchni innych państw Europy Wschodniej oraz w kuchni żydowskiej.
Wikipedia
(1.1) Uwielbiam smak szczawiówki latem.
(1.1) Zjadłbyś może szczawiówkę z ziemniakami, została nam od wczoraj?
Wiktionary
IPA: ʃt͡ʃaˈvʲjufka, AS: ščavʹi ̯ufka
Wiktionary
rzecz. szczaw mrz., szczawiowa ż., szczawik mos./mrz., szczawa ż., szczawian mrz.
przym. szczawiowy, szczawianowy
Wiktionary
(1.1) szczawiowa
Wiktionary
przymiotnik
(1.1) dotyczący szczawiu, związany ze szczawiem
(1.2) zrobiony ze szczawiu
Wiktionary
(1.2) Zupa szczawiowa, pikantne grzanki, pieczony kurczak, ziemniaki i mizeria czekały na Natalię.
Wiktionary
rzecz. szczaw mrz., szczawik mos./mrz., szczawian m., szczawiówka ż.
Wiktionary
mieszkaniec Szczawna-Zdroju
SJP.pl
mieszkanka Szczawna-Zdroju
SJP.pl
miasto uzdrowiskowe w województwie małopolskim, w powiecie nowotarskim
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna
(1.1) geogr. miasto w Polsce, w województwie małopolskim, w powiecie nowotarskim;
Wiktionary
Szczawnica – miasto uzdrowiskowe w województwie małopolskim, w powiecie nowotarskim, siedziba władz gminy miejsko-wiejskiej Szczawnica. Położone jest nad potokiem Grajcarkiem, na pograniczu Pienin i Beskidu Sądeckiego. Obszar Szczawnicy zajmuje 32,9 km², 1 stycznia 2024 r. zamieszkiwało ją 5208 osób.
Wikipedia
(1.1) Już w XV wieku istniała w Szczawnicy instytucja sołtysa.
Wiktionary
rzecz. szczawniczanin mos., szczawniczanka ż.
przym. szczawnicki
Wiktionary
dawne miasto w Polsce
SJP.pl
Szczawnica-Krościenko – miasto istniejące w latach 1973–1982, później podzielone na miasto Szczawnica i wsie Krościenko nad Dunajcem i Tylka w woj. małopolskim, w powiecie nowotarskim.
Wikipedia
przymiotnik od: Szczawnica, Szczawnica-Krościenko
SJP.pl
przymiotnik relacyjny
(1.1) odnoszący się do Szczawnicy, związany ze Szczawnicą
Wiktionary
(1.1) W 1811 r. dobra szczawnickie zostały przejęte przez austriackie władze skarbowe, a następnie wystawione na sprzedaż.
Wiktionary
rzecz. Szczawnica ż., szczawniczanin mos., szczawniczanka ż.
Wiktionary
mieszkaniec Szczawnicy-Krościenka
SJP.pl
mieszkanka Szczawnicy-Krościenka
SJP.pl
wieś w Polsce
SJP.pl
Cieki wodne
Szczyty
Wikipedia
1. nazwa kilku wsi w Polsce;
2. część Wałbrzycha
SJP.pl
Wikipedia
miasto uzdrowiskowe w Polsce
SJP.pl
Szczawno-Zdrój (niem. Bad Salzbrunn) – miasto uzdrowiskowe – gmina miejska w województwie dolnośląskim, w powiecie wałbrzyskim, położone jest w południowo-zachodniej Polsce na Dolnym Śląsku w Sudetach środkowych. W latach 1975–1998 miasto administracyjnie należało do województwa wałbrzyskiego.
Według danych GUS z 1 stycznia 2023 r. miasto miało 5243 mieszkańców (554. miejsce w kraju).
Wikipedia
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) stpol. czaszka
Wiktionary
IPA: ʃt͡ʃawˈbatka, AS: ščau̯batka
Wiktionary
1. poprzeczny drążek lub pręt w drabinie;
2. przenośnie: stopień w hierarchii społecznej, urzędniczej, naukowej, towarzyskiej;
3. pręt w jakimś ogrodzeniu, np. w barierce;
4. etap rozwoju czegoś
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) poprzeczny drążek lub pręt w drabinie
(1.2) stopień w hierarchii społecznej, urzędniczej, naukowej, towarzyskiej itp.
Wiktionary
Szczebel lub Strzebel (977 m) – wybitny szczyt w Beskidzie Wyspowym.
Wikipedia
(1.1) W tej drabinie jest złamany szczebel – trzeba go albo wymienić, albo kupić nową drabinę.
(1.2) Znacznie więcej niż połowa wyborców ma niskie wykształcenie, ale są oni poważnie niedoreprezentowani na wszystkich szczeblach polityki.
Wiktionary
IPA: ˈʃt͡ʃɛbɛl, AS: ščebel
Wiktionary
rzecz. szczebelek m.
Wiktionary
mały szczebel; belka; kołeczek
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) zdrobn. od szczebiot
Wiktionary
rzecz. szczebiot m.
Wiktionary
1. cienki, delikatny głos wydawany przez niektóre ptaki;
2. pieszczotliwa mowa, zwykle dzieci lub dziewcząt
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) książk. cienki, delikatny głos wydawany przez niektóre ptaki
(1.2) książk. pieszczotliwa mowa, zwykle dzieci lub dziewcząt
Wiktionary
IPA: ˈʃt͡ʃɛbʲjɔt, AS: ščebʹi ̯ot
Wiktionary
rzecz. szczebiotanie n., szczebiotka ż., szczebiocik mrz.
przym. szczebiotliwy, rozszczebiotany
czas. szczebiotać
Wiktionary
(1.1) świergot, świegot, świergotanie, ćwierk, ćwierkanie
(1.2) świergot, świegot
Wiktionary
1. o ptakach: ćwierkać, świergotać, świegotać, śpiewać, kwilić;
2. mówić pieszczotliwie
SJP.pl
czasownik nieprzechodni niedokonany (dk. zaszczebiotać)
(1.1) ornit. wydawać delikatne, wysokie dźwięki
(1.2) pot. mówić szybko, dużo i beztrosko
Wiktionary
(1.1) Ptaki szczebiotały wśród gałęzi.
(1.2) Dzieci radośnie szczebiotały w kącie sali.
Wiktionary
rzecz. szczebiotanie n., szczebiot mrz.
Wiktionary
(1.1) ćwierkać, świergotać
(1.2) paplać, trajkotać
Wiktionary
1. o ptakach: ćwierkać, świergotać, świegotać, śpiewać, kwilić;
2. mówić pieszczotliwie
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) o ptakach: wydawanie krótkich, wysokich i delikatnych dźwięków
(1.2) o dzieciach, dziewczętach: mówienie w sposób szybki i pieszczotliwy
Wiktionary
IPA: ˌʃt͡ʃɛbʲjɔˈtãɲɛ, AS: ščebʹi ̯otãńe
Wiktionary
rzecz. szczebiot m., szczebiotka ż., szczebiotliwość
czas. szczebiotać ndk.
przym. szczebiotliwy
przysł. szczebiotliwie
Wiktionary
(1.1) świergotanie, świergolenie, świegotanie, ćwierkanie, ćwierkotanie, ciurkanie
(1.2) świergotanie, świergolenie, świegotanie, ćwierkanie
Wiktionary
żartobliwie o dużo mówiącej kobiecie lub dziewczynce
SJP.pl
stopień wyższy od przysłówka: szczebiotliwie
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) odprzym. cecha tego, co jest szczebiotliwe; cecha tych, którzy są szczebiotliwi
Wiktionary
przym. szczebiotliwy
przysł. szczebiotliwie
rzecz. szczebiotanie n.
Wiktionary
skłonny do szczebiotania; szczebioczący
SJP.pl
nazwisko
SJP.pl
listwa dzieląca otwór okna na mniejsze, wypełnione szybami części; szpros
SJP.pl
Szczeblina, potocznie szpros (niem. Sprosse) – listwa dzieląca skrzydło okienne lub drzwiowe na mniejsze pola (szpros konstrukcyjny), tzw. kwatery lub tworzące jedynie efekt wizualny (szpros wiedeński). Zamocowana w ramiakach lub ościeżnicy. Szczeblina posiada wręby do zamocowania szyb lub wietrzników.
Wikipedia
przymiotnik od: szczeblina, np. drzwi szczeblinowe
SJP.pl
wieś w województwie podlaskim
SJP.pl
Wikipedia
miasto w Polsce
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna
(1.1) geogr. miasto w Polsce;
Wiktionary
Szczebrzeszyn – miasto w Polsce w województwie lubelskim, w powiecie zamojskim, siedziba gminy Szczebrzeszyn, nad rzeką Wieprz. Według danych GUS z 31 grudnia 2019 r. Szczebrzeszyn liczył 4964 mieszkańców.
Przez miasto przebiega droga krajowa nr 74Położony jest w historycznej ziemi chełmskiej. Niegdyś gród obronny na trakcie kijowskim. Prywatne miasto szlacheckie lokowane w 1352 roku położone było w XVI wieku w województwie ruskim.
Wikipedia
(1.1) W Szczebrzeszynie chrząszcz brzmi w trzcinie i Szczebrzeszyn z tego słynie.
Wiktionary
IPA: ʃt͡ʃɛˈbʒɛʃɨ̃n, AS: ščebžešỹn
Wiktionary
rzecz. szczebrzeszynianin mos., szczebrzeszynianka ż.
przym. szczebrzeszyński
Wiktionary
mieszkaniec miasta: Szczebrzeszyn
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) mieszkaniec Szczebrzeszyna
Wiktionary
IPA: ˌʃt͡ʃɛbʒɛʃɨ̃ˈɲä̃ɲĩn, AS: ščebžešỹńä̃ńĩn
Wiktionary
rzecz. Szczebrzeszyn mrz.
:: fż. szczebrzeszynianka ż.
przym. szczebrzeszyński
Wiktionary
mieszkanka miasta Szczebrzeszyn
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) mieszkanka Szczebrzeszyna
Wiktionary
IPA: ˌʃt͡ʃɛbʒɛʃɨ̃ˈɲãnka, AS: ščebžešỹńãnka
Wiktionary
rzecz. Szczebrzeszyn mrz.
:: fm. szczebrzeszynianin mos.
przym. szczebrzeszyński
Wiktionary
przymiotnik od: Szczebrzeszyn
SJP.pl
przymiotnik
(1.1) dotyczący Szczebrzeszyna, związany z Szczebrzeszynem, pochodzący z Szczebrzeszyna
Wiktionary
IPA: ˌʃt͡ʃɛbʒɛˈʃɨ̃j̃sʲci, AS: ščebžešỹĩ ̯sʹḱi
Wiktionary
rzecz. Szczebrzeszyn mrz., szczebrzeszynianin mos., szczebrzeszynianka ż.
Wiktionary
1. sztywne włosy dzika lub świni, służące do wyrobu szczotek, pędzli itp.; szczecina;
2. roślina z rodziny szczeciowatych, o drobnych kwiatach białych, żółtawobiałych, liliowych lub fioletowych, występująca w kilkunastu gatunkach;
3. twarde, sztywne włoski na ciele stawonogów i pierścienic; szczecinka
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) włosy pokrywające skórę zwierzęcą;
(1.2) zarost męski;
(1.3) bot. nazwa systematyczna|Dipsacus|L.|ref=tak., roślina z rodziny przewiertniowatych;
Wiktionary
Szczeć (Dipsacus L.) – rodzaj roślin z rodziny przewiertniowatych (Caprifoliaceae). Obejmuje około 20–21 gatunków. Rośliny te występują w Europie (8 gatunków, z czego trzy są rodzime w Polsce: szczeć wykrawana D. laciniatus, szczeć pospolita D. fullonum i szczeć owłosiona D. pilosus, a uprawiana jest także szczeć sukiennicza D. sativus), w basenie Morza Śródziemnego, w tropikalnej Afryce oraz w Azji, sięgając na wschodzie do obszarów górskich na Sri Lance. Szczeć pospolita jest gatunkiem inwazyjnym w Ameryce Północnej.
Wikipedia
(1.1) Pędzle ze świńskiej szczeci nie są wcale takie drogie.
(1.2) Ogol tę szczeć, bo wyglądasz jak Chewbacca.
(1.3) W wazonach stały suche kwiaty szczeci i pałki wodne.
Wiktionary
rzecz. szczecina ż.
przym. szczecinowaty
Wiktionary
(1.1) szczecina
(1.2) szczecina, zarost
Wiktionary
skrót
(1.1) = szczeciński
Wiktionary
nazwisko
SJP.pl
nazwisko
SJP.pl
nazwisko
SJP.pl
Szczechowo – wieś w Polsce położona w województwie mazowieckim, w powiecie sierpeckim, w gminie Szczutowo. Ma status sołectwa.
W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa płockiego. Na mapie pochodzącej z XVII wieku zaznaczona jest Karczma trzy domy i trakt biegnący z północy na południe.
Wikipedia
nazwisko
SJP.pl
rodzaj ptaków z rodziny bilbili
SJP.pl
1. sztywne włosy pokrywające skórę dzika lub świni;
2. o sztywnym i gęstym zaroście lub krótko ostrzyżonych i sztywno sterczących włosach
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna
(1.1) geogr. adm. miasto w Polsce, stolica województwa zachodniopomorskiego;
Wiktionary
Szczecin (niem. Stettin) – miasto na prawach powiatu w północno-zachodniej Polsce, stolica i największe miasto województwa zachodniopomorskiego, położone na Pobrzeżu Szczecińskim, nad Odrą i jeziorem Dąbie. Szczecin jest uznawany za historyczną stolicę Pomorza Zachodniego i księstwa pomorskiego; później w granicach Szwecji, Brandenburgii, Prus i Niemiec. Od 1945 należy do Polski (tym samym stanowi część tzw. Ziem Odzyskanych). Od 20 lipca 2023 jest piątym pod względem zajmowanej powierzchni (300,62 km² z czego prawie 24% zajmują grunty pod wodami) i siódmym pod względem liczby ludności miastem Polski. Znajduje się w centrum aglomeracji szczecińskiej (jednej z 8 polskich metropolii według ESPON).
Wikipedia
(1.1) Szczecin jest stolicą województwa zachodniopomorskiego.
Wiktionary
IPA: ˈʃt͡ʃɛt͡ɕĩn, AS: ščećĩn
Wiktionary
rzecz. szczecinianin m., szczecinianka ż.
przym. szczeciński, podszczeciński
Wiktionary
1. sztywne włosy pokrywające skórę dzika lub świni;
2. o sztywnym i gęstym zaroście lub krótko ostrzyżonych i sztywno sterczących włosach
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) zool. sztywne włosy na ciele świniowatych;
(1.2) przen. sztywne i gęste owłosienie u ludzi, zwłaszcza zarost
Wiktionary
Szczecina, szczeć – grubsze, gęstsze i mocniejsze włosy u dzików i trzody chlewnej, które nie różnią się budową histologiczną od zwykłych włosów. U bardziej prymitywnych ras świń włosy te są często długie, grube i kręcone, tworzące charakterystyczne grzywy.
Wikipedia
rzecz. szczeć ż.
:: zdrobn. szczecinka ż.
przym. szczeciniasty, szczecinowaty
Wiktionary
(1.1) szczeć
Wiktionary
mieszkaniec Szczecinka (miasta w Polsce); szczecinecczanin
SJP.pl
mieszkanka Szczecinka (miasta w Polsce); szczecinecczanka
SJP.pl
mieszkaniec Szczecinka (miasta w Polsce); szczecinczanin
SJP.pl
mieszkanka Szczecinka (miasta w Polsce); szczecinczanka
SJP.pl
przymiotnik od: Szczecinek
SJP.pl
przymiotnik relacyjny
(1.1) związany ze Szczecinkiem, dotyczący Szczecinka
Wiktionary
(1.1) Szczecinecka policja prowadzi cały czas postępowanie dotyczące handlarzy narkotyków.
Wiktionary
rzecz. Szczecinek m., szczecinczanin m., szczecinczanka ż., szczecinecczanin m., szczecinecczanka ż.
Wiktionary
1. zdrobnienie od: szczecina;
2. sztywne włoski roślin lub zwierząt
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna
(1.1) geogr. miasto w województwie zachodniopomorskim;
Wiktionary
Szczecinek, dawniej Nowy Szczecin (niem. Neustettin) – miasto w północno-zachodniej Polsce, na Pomorzu Zachodnim, w województwie zachodniopomorskim, siedziba władz powiatu szczecineckiego, gminy miejskiej i wiejskiej Szczecinek.
Wikipedia
(1.1) Szczecinek jest miastem pomorskim.
(1.1) W Szczecinku znajduje się plac Wolności.
Wiktionary
IPA: ʃt͡ʃɛˈt͡ɕĩnɛk, AS: ščećĩnek
Wiktionary
przym. szczecinecki
rzecz. szczecinczanin m., szczecinczanka ż.
Wiktionary
potocznie o mieszkańcu Szczecina; szczecinianin
SJP.pl
Wikipedia
rodzina grzybów z rzędu szczeciniakowców; szczecinkowcowate
SJP.pl
Szczeciniakowate, szczecinkowcowate (Hymenochaetaceae Donk) – rodzina grzybów z rzędu szczeciniakowców (Hymenochaetales).
Wikipedia
rząd grzybów z klasy pieczarniaków
SJP.pl
Szczeciniakowce (Hymenochaetales Oberw.) – rząd grzybów z klasy pieczarniaków (Agaricomycetes). W polskiej literaturze nazywane też szczecinkowcami.
Wikipedia
mieszkaniec Szczecina; szczeciniak (potocznie)
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) mieszkaniec Szczecina
(1.2) osoba pochodząca ze Szczecina, urodzona w Szczecinie
Wiktionary
IPA: ˌʃt͡ʃɛt͡ɕĩˈɲä̃ɲĩn, AS: ščećĩńä̃ńĩn
Wiktionary
rzecz. Szczecin mrz.
:: fż. szczecinianka ż.
przym. szczeciński
Wiktionary
mieszkanka Szczecina
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) mieszkanka Szczecina
Wiktionary
IPA: ˌʃt͡ʃɛt͡ɕĩˈɲãnka, AS: ščećĩńãnka
Wiktionary
rzecz. Szczecin m.
:: fm. szczecinianin mos.
przym. szczeciński
Wiktionary
1. podobny do szczeciny; szczecinowaty, szczeciowaty;
2. porosły szczeciną
SJP.pl
przymiotnik relacyjny
(1.1) mający szczecinę, pokryty szczeciną
przymiotnik jakościowy
(2.1) przen. mający kształt szczeciny, przypominający szczecinę
Wiktionary
(1.1) Na wycieraczce spał w najlepsze szczeciniasty zwierz.
(2.1) Kózka skubała szczeciniastą kępę trawy.
Wiktionary
rzecz. szczecina ż.
przym. szczecinowaty
Wiktionary
(2.1) szczecinowaty
Wiktionary
rodzaj afrykańskich ssaków z rodziny szczecińcowatych
SJP.pl
Szczeciniec (Thryonomys) – rodzaj afrykańskich ssaków z rodziny szczecińcowatych (Thryonomyidae).
Wikipedia
1. zdrobnienie od: szczecina;
2. sztywne włoski roślin lub zwierząt
SJP.pl
Szczecinka (łac. seta) – włoskowata struktura. Wśród zwierząt większość szczecinek występuje u bezkręgowców:
Wikipedia
przypominający szczecinkę, podobny do szczecinki
SJP.pl
rodzina grzybów z rzędu szczeciniakowców; szczeciniakowate
SJP.pl
Szczeciniakowate, szczecinkowcowate (Hymenochaetaceae Donk) – rodzina grzybów z rzędu szczeciniakowców (Hymenochaetales).
Wikipedia
cecha, właściwość tego, co przypomina szczecinę, np. szczecinowatość brody, wąsów, futra
SJP.pl
podobny do sztywnych i sterczących włosów; szczeciniasty, szczeciowaty
SJP.pl
przymiotnik jakościowy
(1.1) przen. mający kształt szczeciny, przypominający szczecinę
Wiktionary
(1.1) Pole pokrywały szczecinowate kępki trawy.
Wiktionary
rzecz. szczecina ż., szczeć ż.
przym. szczeciniasty
Wiktionary
(1.1) szczeciniasty
Wiktionary
Szczecinowo – wieś w Polsce położona w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie ełckim, w gminie Stare Juchy.
W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa suwalskiego.
W Szczecinowie znajduje się Dom Pracy Twórczej Uniwersytetu w Białymstoku.
Wikipedia
→ Szczecin
SJP.pl
przymiotnik
(1.1) dotyczący Szczecina, związany ze Szczecinem, pochodzący ze Szczecina
Wiktionary
(1.1) Węgiel śląski był wypierany z rynków: berlińskiego i szczecińskiego, przez konkurencję zachodnioniemiecką i angielską.
Wiktionary
IPA: ʃt͡ʃɛˈt͡ɕĩj̃sʲci, AS: ščećĩĩ ̯sʹḱi
Wiktionary
rzecz. Szczecin m., szczecinianin m., szczecinianka ż., Szczeciński m., Szczecińska ż.
Wiktionary
roślina z rodziny wargowych, występująca w kilku gatunkach
SJP.pl
Wikipedia
Szczeciogonki, szczeciogony (Thysanura, Thysanura sensu lato) – dawniej wyróżniany takson owadów obejmujący rybiki i przerzutki.
Wikipedia
przedstawiciel dawnej gromady pierścienic, obejmującej wieloszczety i skąposzczety
SJP.pl
dawna gromada pierścienic, obejmująca wieloszczety i skąposzczety; Chaetopoda
SJP.pl
o cechach szczecioszczękich (typ zwierząt)
SJP.pl
Wikipedia
typ morskich, drapieżnych zwierząt bezkręgowych; szczecioszczęki, szczecioszczękowce
SJP.pl
Wikipedia
typ morskich, drapieżnych zwierząt bezkręgowych; szczecioszczęki, szczecioszczękie
SJP.pl
przedstawiciel typu morskich, drapieżnych zwierząt bezkręgowych
SJP.pl
rodzina roślin okrytonasiennych z rzędu szczeciowców
SJP.pl
Szczeciowate (Dipsacaceae Juss.) – rodzina roślin okrytonasiennych z rzędu szczeciowców (Dipsacales). Zalicza się tu w zależności od ujęcia systematycznego około 290 gatunków skupionych w 8–11 rodzajów. Rośliny tu należące to byliny z główkowatymi kwiatostanami, liśćmi naprzeciwległymi i suchymi owocami zawierającymi pojedyncze nasiono.
Wikipedia
1. taki, który kształtem lub wyglądem przypomina szczeć (sztywne włosy dzika lub świni); szczeciniasty, szczecinowaty;
2. o cechach szczeciowatych (rodzina roślin)
SJP.pl
rząd roślin okrytonasiennych
SJP.pl
Szczeciowce (Dipsacales Dumort.) – rząd roślin okrytonasiennych, w systemie Reveala w latach 90. XX wieku zaliczany do klasy Rosopsida, w systemach APG z XXI łączony m.in. z astrowcami i selerowcami we wspólny klad astrowych właściwych (ang. euasterids) odpowiadający w ujęciu Ruggiero i in. nadrzędowi astropodobnych Asteranae.
Wikipedia
przedstawiciel rzędu roślin okrytonasiennych
SJP.pl
rodzaj owada z rzędu chruścików
SJP.pl
Chaetopteryx (polska nazwa: szczeciowłos nawiązuje do licznych włosków na skrzydłach imago) – rodzaj owada z rzędu chruścików (Insecta: Trichoptera) z rodziny Limnephilidae. Larwy mają jednogałęziste skrzelotchawki, budują przenośne domki z piasku, kamyczków, fragmentów detrytusu i fragmentów roślin wodnych (także szpilek drzew iglastych), podobne są do larw z rodzaju Halesus, Allogamus i Potamophylax. Larwy występują głównie w strumieniach (rhitral), czasem także w źródłach (krenal) oraz rowach melioracyjnych (zmeliorowanych strumieniach). Imagines pojawiają się stosunkowo późną jesienią, można je spotkać kopulujące na śniegu. Samice czasami są krótkoskrzydłe (brachypteria).
Wikipedia
ryba z rodziny: szczeciozęby
SJP.pl
Szczedrzykowice – wieś w Polsce położona w województwie dolnośląskim, w powiecie legnickim, w gminie Prochowice.
Wikipedia
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) odczasownikowy od|szczędzić.
Wiktionary
czas. szczędzić
Wiktionary
czasownik
(1.1) oszczędnie czegoś używać
Wiktionary
(1.1) Dlatego też, głównie pod naciskiem żony Marii Kazimiery, odkupił zamek oleski i nie szczędząc kosztów starannie go odbudował, a miastu dał prawo do pięciu jarmarków.
(1.1) Obok niebezpieczeństw, których nie szczędziła surowa górska przyroda, na kurierów czyhały także niemieckie patrole Grenzschutzu, przeważnie z wyszkolonymi w tropieniu psami.
Wiktionary
IPA: ˈʃt͡ʃɛ̃ɲd͡ʑit͡ɕ, AS: ščẽńʒ́ić
Wiktionary
rzecz. szczędzenie n.
Wiktionary
nazwisko
SJP.pl
Szczeglacin – wieś w Polsce położona w województwie mazowieckim, w powiecie siedleckim, w gminie Korczew. Ma status sołectwa. Leży w odległości 3 km od Korczewa, 30 km od Siedlec i 109 km od Warszawy.
W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa siedleckiego.
Wikipedia
2 miejscowości w Polsce:
Zobacz też: Nowy Szczeglin, Szczeglin Poduchowny
Wikipedia
potocznie: osoba dbająca o szczegóły; skrupulant
SJP.pl
zdrobnienie od: szczegół
SJP.pl
przysłówek
(1.1) w sposób szczególny, specjalny, w większym stopniu
(1.2) zwłaszcza
(1.3) w sposób wyjątkowy, osobliwy, inaczej niż przeciętnie
Wiktionary
(1.1) — Szczególniej jest tam jedna ogromna lalka, która ma ciemne włosy, a kiedy nacisnąć ją… Tu, pod gorsem — dodała zarumieniona.
Wiktionary
IPA: ʃt͡ʃɛˈɡulʲɲɛ, AS: ščegulʹńe
Wiktionary
rzecz. szczegół m., szczególność ż.
przym. szczegółowy, szczególny, poszczególny
czas. wyszczególniać ndk.
Wiktionary
(1.1) specjalnie
(1.3) niezwykle, wyjątkowo, osobliwie
Wiktionary
stopień wyższy od przysłówka: szczególnie
SJP.pl
stopień wyższy od przymiotnika: szczególny
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) cecha tego, co szczególne
Wiktionary
przym. szczególny
przysł. szczególnie
Wiktionary
odznaczający się czymś osobliwym, niezwykłym; niezwykły; wyjątkowy
SJP.pl
przymiotnik
(1.1) taki, który charakteryzuje się czymś wyróżniającym, jest wyjątkowy ze względu na jakąś cechę
(1.2) taki, który ma dla kogoś wyjątkowe znaczenie
Wiktionary
(1.1) Wśród duńskich norek wykryto szczególną mutację koronawirusa, co potencjalnie może stanowić poważne zagrożenie dla zdrowia publicznego na całym świecie.
(1.1) Szczególną cechą pontyfikatu Jana Pawła II było pielgrzymowanie.
Wiktionary
IPA: ʃt͡ʃɛˈɡulnɨ, AS: ščegulny
Wiktionary
rzecz. szczegół m., szczególność ż.
czas. uszczegółowić dk.
przym. szczegółowy, poszczególny
przysł. szczególnie
Wiktionary
(1.1) specjalny, nieprzeciętny, wyjątkowy, niezwykły, ponadprzeciętny
Wiktionary
1. drobny składnik jakiejś sprawy, jakiegoś zdarzenia;
2. drobny element jakiejś rzeczy
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) drobny składnik, element jakiejś całości (obiektu, sytuacji)
Wiktionary
(1.1) Nie powinieneś wnikać w szczegóły dotyczące tej awantury.
Wiktionary
IPA: ˈʃt͡ʃɛɡuw, AS: ščeguu̯
Wiktionary
rzecz. szczegółowość ż.
:: zdrobn. szczególik m.
czas. wyszczególniać ndk., wyszczególnić dk., uszczegółowić, uszczegóławiać
przym. szczególny, szczegółowy, poszczególny
przysł. szczególnie, szczegółowo
Wiktionary
(1.1) detal, drobiazg, element, niuans
Wiktionary
stopień wyższy od przysłówka: szczegółowo
SJP.pl
przysłówek
(1.1) w sposób szczegółowy, z uwzględnieniem szczegółów
Wiktionary
rzecz. szczegół m.
przym. szczegółowy
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) cecha tego, co szczegółowe
Wiktionary
przym. szczegółowy
rzecz. szczegół m.
Wiktionary
stopień wyższy od przymiotnika: szczegółowy; bardziej szczegółowy
SJP.pl
dokładny, zawierający wiele detali
SJP.pl
przymiotnik
(1.1) mający cechy szczegółu; dokładny
Wiktionary
(1.1) Dziedzictwo to było już wielokrotnie opisywane w literaturze przedmiotu, nie ma więc potrzeby ponawiania szczegółowego opisu tego zjawiska.
(1.1) Obecnie poznano szczegółową budowę i skład nukleotydów genu per.
Wiktionary
IPA: ˌʃt͡ʃɛɡuˈwɔvɨ, AS: ščeguu̯ovy
Wiktionary
rzecz. szczegół m., szczegółowość ż.; zdrobn. szczególik m.
przysł. szczegółowo, szczególnie
przym. szczególny
Wiktionary
(1.1) precyzyjny, drobiazgowy, detaliczny
Wiktionary
Szczejkowice (niem. Scheykowitz) – wieś w Polsce położona w województwie śląskim, w powiecie rybnickim, w gminie Czerwionka-Leszczyny. Wieś leży na Górnym Śląsku.W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa katowickiego.
Wikipedia
krótki, urwany dźwięk wydawany przez psy, lisy i szakale; szczekanie, szczekania, szczeknięcie
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) odgłos powstający przy uderzeniu o siebie metalowych lub szklanych przedmiotów
forma rzeczownika|rodzaj=żeński.
(2.1) D. lm. od: szczęka
Wiktionary
Szczek (Щек) – legendarny słowiański książę Polan wschodnich znany z Kroniki Nestora, który wraz z braćmi Kijem i Chorywem założył gród Kijów. Miał także siostrę imieniem Łybedź.
Kronika nie podaje szerszych informacji na temat Szczeka poza tym, iż miał mieszkać na górze nazwanej od jego imienia Szczekownicą. Przypuszcza się, iż cała opowieść może być przeróbką armeńskiej legendy o braciach Kuarze, Melteju i Choreanie.
Wikipedia
(1.1) Z pola bitwy dobiegały odgłosy walki: okrzyki rycerzy, szczęk broni i jęki rannych.
(1.1) Oto zapusty, dalej kulikiem, • Każdy wesoły, a każdy zbrojny, • Jedzie na wojnę jak gdyby z wojny, • Z szczękiem pałaszy, śmiechem i krzykiem.
Wiktionary
IPA: ʃt͡ʃɛ̃ŋk, AS: ščẽŋk
Wiktionary
czas. szczękać ndk., szczęknąć dk.
rzecz. szczęka ż.
Wiktionary
1. parzysta kość trzewioczaszki, w której osadzone są górne zęby;
2. uchwyt w narzędziach ślusarskich;
3. element wiązania nart przytrzymujący przód buta;
4. potocznie: składany, przenośny stragan uliczny
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) kość czaszki (górna nieruchoma i dolna ruchoma), w której osadzone są zęby
(1.2) anat. jedna z dwóch kości ludzkiej czaszki (prawa i lewa), w której osadzone są górne zęby;
(1.3) anat. zool. wszelkie mocne, zaciskające się narządy w obrębie otworu gębowego, przed nim albo otaczające go, przystosowane do chwytania i rozdrabniania pokarmu;
(1.4) pot. rodzaj rozkładanego stoiska handlowego
(1.5) techn. mechanizm zaciskowy narzędzia lub maszyny
(1.6) sport. część wiązania nart służąca do przytrzymywania nosa buta
forma czasownika.
(2.1) 3. os. lp. ter. od: szczękać
Wiktionary
Szczęka (łac. maxilla) albo kość szczękowa (os maxillare) – kość parzysta, stanowiąca zasadniczą część składową twarzoczaszki. Kość szczękowa składa się z trzonu (corpus) i czterech wyrostków: czołowego, jarzmowego, podniebiennego i zębodołowego.
Wikipedia
(1.1) Grześ spadł z roweru i złamał sobie szczękę.
Wiktionary
IPA: ˈʃt͡ʃɛ̃ŋka, AS: ščẽŋka
Wiktionary
rzecz. szczęk mrz., szczękanie n., szczęknięcie n., szczękowiec mzw., szczękowce nmos., paszczęka ż.
:: zgrub. szczena ż.
czas. szczękać ndk., szczęknąć dk.
przym. szczękowy
przysł. szczękowo
Wiktionary
(1.2) kość szczękowa
Wiktionary
1. o psie, lisie, szakalu: wydawać krótki, urywany odgłos;
2. potocznie, pogardliwie: obmawiać, oczerniać kogoś; szkalować;
3. potocznie, pogardliwie: wymyślać komuś, oburzać się na coś;
4. wydawać głośne dźwięki przypominające szczekanie psów
SJP.pl
czasownik nieprzechodni niedokonany (dk. szczeknąć)
(1.1) zool. o psie, lisie, szakalu: wydawać krótki, urywany głos
(1.2) przen. pot. pogard. wymyślać komuś, oburzać się na coś
(1.3) przen. pot. pogard. kłamiąc, mówić o kimś lub o czymś źle
(1.4) przen. pot. wydawać głośne dźwięki przypominające szczekanie psów
(1.5) łow. o samcu sarny: wydawać głos
Wiktionary
IPA: ˈʃt͡ʃɛkat͡ɕ, AS: ščekać
Wiktionary
czas. oszczekiwać ndk., naszczekiwać ndk., rozszczekać się dk., odszczekiwać ndk., obszczekiwać się ndk.
przym. szczekliwy
rzecz. szczekanie n., szczek m., szczekanina ż., szczekaczka ż.
Wiktionary
(1.2) ubliżać
(1.3) obmawiać, oczerniać
Wiktionary
1. zwierzę, które wydaje krótkie, urywane dźwięki, najczęściej pies; szczekun;
2. pogardliwie:
a) ktoś, kto mówi dużo, głośno i w sposób zaczepny; krzykacz, pyskacz;
b) adwokat, prawnik lub prokurator
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy
(1.1) szczekające zwierzę, zwłaszcza pies pewnej odmiany, skory do szczekania
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(2.1) iron. pogard. adwokat, prawnik
(2.2) iron. pogard. ten, kto mówi dużo, głośno i w sposób napastliwy, robi zamieszanie krzykiem
Wiktionary
1. potocznie: głośnik ścienny lub radio;
2. w czasie II wojny światowej: megafon uliczny, za pomocą którego hitlerowcy podawali wiadomości;
3. pogardliwie:
a) kobieta, która mówi dużo, głośno i w sposób zaczepny; krzykaczka, pyskaczka;
b) kobieta rozpowiadający plotki; plotkarka, blagierka;
c) adwokatka, prawniczka lub prokuratorka;
4. potocznie: usta jako narząd mowy
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) głośnik uliczny, szczególnie propagandowy
Wiktionary
Wikipedia
IPA: ʃt͡ʃɛˈkat͡ʃka, AS: ščekačka
Wiktionary
rzecz. szczekanie n., szczek m., zaszczekanie n.
czas. szczekać ndk., szczeknąć dk., zaszczekać dk.
przym. szczekliwy
przysł. szczekliwie
Wiktionary
(1.1) megafon
Wiktionary
1. o psie, lisie, szakalu: wydawać krótki, urywany odgłos;
2. potocznie, pogardliwie: obmawiać, oczerniać kogoś; szkalować;
3. potocznie, pogardliwie: wymyślać komuś, oburzać się na coś;
4. wydawać głośne dźwięki przypominające szczekanie psów
SJP.pl
1. o psie, lisie, szakalu: wydawać krótki, urywany odgłos;
2. potocznie, pogardliwie: obmawiać, oczerniać kogoś; szkalować;
3. potocznie, pogardliwie: wymyślać komuś, oburzać się na coś;
4. wydawać głośne dźwięki przypominające szczekanie psów
SJP.pl
1. o psie, lisie, szakalu: wydawać krótki, urywany odgłos;
2. potocznie, pogardliwie: obmawiać, oczerniać kogoś; szkalować;
3. potocznie, pogardliwie: wymyślać komuś, oburzać się na coś;
4. wydawać głośne dźwięki przypominające szczekanie psów
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) odczasownikowy od|szczekać. (czynność)
(1.2) odgłos słyszany gdy pies szczeka
Wiktionary
Szczekanie – dźwięk wydawany najczęściej przez psy i inne psowate, m.in. wilki, kojoty i lisy.
Wikipedia
IPA: ʃt͡ʃɛˈkãɲɛ, AS: ščekãńe
Wiktionary
czas. szczekać ndk., zaszczekać
rzecz. szczekaczka ż., szczeknięcie n.
Wiktionary
(1.1) łow. szczek
Wiktionary
potocznie: osoba sprzedająca towar ze szczęk - przenośnych straganów; szczękowiec, straganiarz, stolikowiec
SJP.pl
Szczekarzewo – wieś w Polsce położona w województwie kujawsko-pomorskim, w powiecie lipnowskim, w gminie Skępe, nad wschodnią częścią jeziora Łąkie.
Wikipedia
1. parzysta kość trzewioczaszki, w której osadzone są górne zęby;
2. uchwyt w narzędziach ślusarskich;
3. element wiązania nart przytrzymujący przód buta;
4. potocznie: składany, przenośny stragan uliczny
SJP.pl
Wikipedia
nazwisko
SJP.pl
Osoby o nazwisku Szczeklik:
Wikipedia
zaszczekać;
1. o psie, lisie, szakalu: wydać krótki, urywany odgłos;
2. wydać głośne dźwięki przypominające szczekanie psów
SJP.pl
czasownik nieprzechodni dokonany (ndk. szczekać)
(1.1) dokonany od|szczekać.
Wiktionary
IPA: ˈʃt͡ʃɛknɔ̃ɲt͡ɕ, AS: ščeknõńć
Wiktionary
rzecz. szczekaczka ż., szczeknięcie n.
Wiktionary
zaszczekać;
1. o psie, lisie, szakalu: wydać krótki, urywany odgłos;
2. wydać głośne dźwięki przypominające szczekanie psów
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) odczasownikowy od|szczeknąć.
Wiktionary
IPA: ʃt͡ʃɛcˈɲɛ̇̃ɲt͡ɕɛ, AS: ščeḱńė̃ńće
Wiktionary
czas. szczeknąć
rzecz. szczekanie n.
Wiktionary
mieszkaniec Szczekocin (miasta w Polsce)
SJP.pl
mieszkanka Szczekocin (miasta w Polsce)
SJP.pl
przymiotnik od: Szczekocin
SJP.pl
miasto w Polsce
SJP.pl
Szczekociny – miasto w Polsce w województwie śląskim, w powiecie zawierciańskim, siedziba władz gminy miejsko-wiejskiej Szczekociny. Miejscowość położona jest nad rzeką Pilicą na obszarze Niecki Włoszczowskiej, będącej częścią Niecki Nidziańskiej.
Wikipedia
chwytny narząd gębowy u pajęczaków i kikutnic; szczękoroże
SJP.pl
podtyp zwierząt należących do stawonogów
SJP.pl
Wikipedia
przedstawiciel grupy zwierząt należącej do stawonogów
SJP.pl
przednie odnóże tułowia u skorupiaków, pomagające przy pobieraniu pokarmu; szczękonóże
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) slang. wyraz zdziwienia, zachwytu; coś powodujące opadnięcie szczęki
Wiktionary
(1.1) Ta gra na najwyższych ustawieniach wygląda tak pięknie, że łapie mnie szczękopad na widok niektórych lokacji.
(1.1) Gdy dowiedziałem się, że Marek jest gejem, dostałem szczękopadu.
Wiktionary
IPA: ʃt͡ʃɛ̃ŋˈkɔpat, AS: ščẽŋkopat
Wiktionary
chwytny narząd gębowy u pajęczaków i kikutnic; szczękoczułek
SJP.pl
kurczowe zwarcie szczęk; trismus
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) med. mocne zwarcie szczęk i niemożność ich rozwarcia wskutek skurczu mięśni żwaczy;
Wiktionary
Szczękościsk (łac. trismus) – przemijające ograniczenie ruchomości rozwarcia szczęk spowodowane odruchowym przykurczem mięśni unoszących żuchwę (żwacz, mięśnie skrzydłowe lub skroniowe).
Wikipedia
grupa obejmująca wszystkie kręgowce mające szczęki; szczękowce, żuchwowce
SJP.pl
Wikipedia
o cechach szczękoustych (rodzina kręgowców)
SJP.pl
grupa obejmująca wszystkie kręgowce mające szczęki; szczękouste, żuchwowce
SJP.pl
Wikipedia
1. przedstawiciel grupy kręgowców charakteryzujących się rozwiniętymi kośćmi szczęki; żuchwowiec;
2. środowiskowo: kask motocyklowy z podnoszoną przednią częścią
SJP.pl
przymiotnik relacyjny
(1.1) związany z szczęką, dotyczący szczęki
Wiktionary
rzecz. szczęka ż.
Wiktionary
dawniej: zwierzę, które wydaje krótkie, urywane dźwięki, najczęściej pies; szczekacz
SJP.pl
żaba wydająca głos podobny do szczekania psa
SJP.pl
zwierzę należące do rodziny zajęczaków
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) zool. nazwa systematyczna|Ochotona|ref=tak., niewielki, skoczny ssak;
Wiktionary
Szczekuszka (Ochotona) – rodzaj niewielkich ssaków z rodziny szczekuszkowatych (Ochotonidae).
Wikipedia
IPA: ʃt͡ʃɛˈkuʃka, AS: ščekuška
Wiktionary
rodzina niewielkich ssaków z rzędu zajęczaków
SJP.pl
Szczekuszkowate (Ochotonidae) – rodzina niewielkich ssaków z rzędu zajęczaków (Lagomorpha).
Wikipedia
o cechach szczekuszkowatych (rodzina ssaków)
SJP.pl
długi i wąski otwór w czymś lub pęknięcie takiego kształtu
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) wąski, podłużny otwór
Wiktionary
Wikipedia
(1.1) Dwuzłotówka wpadła do szczeliny między kostkami brukowymi i ku irytacji chłopczyka nie dała się wydłubać.
(1.1) Wsunąłem kartę kredytową do szczeliny automatu i wprowadziłem swój PIN.
Wiktionary
IPA: ʃt͡ʃɛˈlʲĩna, AS: ščelʹĩna
Wiktionary
rzecz. szczeliniak m., szczelinowatość ż., szczelinowanie n.
:: zdrobn. szczelinka ż.
czas. szczelinować
przym. szczelinowy, szczelinowaty
Wiktionary
(1.1) szpara
Wiktionary
rodzaj dłuta kamieniarskiego
SJP.pl
zdrobnienie od: szczelina
SJP.pl
przyrząd do pomiaru wielkości szczelin, zazwyczaj niewielkich rozmiarów, np. szczelin w świecach samochodowych
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) metrol. przyrząd do pomiaru szerokości szczelin;
Wiktionary
Szczelinomierz – przyrząd pomiarowy służący do określenia wielkości gwintów lub luzów między sąsiadującymi powierzchniami .
Składa się z szeregu płytek (blaszek, listków) każda o innej grubości, najczęściej osadzonych obrotowo we wspólnej obudowie (w którą są chowane jak ostrza scyzoryka).
Jak każdy przyrząd pomiarowy, powinien on być okresowo wzorcowany. Podczas wzorcowania jedynym wyznaczanym parametrem jest odchyłka grubości poszczególnych listków.
Wikipedia
IPA: ˌʃt͡ʃɛlʲĩˈnɔ̃mʲjɛʃ, AS: ščelʹĩnõmʹi ̯eš
Wiktionary
mający wiele szczelin
SJP.pl
Wikipedia
przymiotnik
(1.1) odnoszący się do szczeliny
(1.2) jęz. wymawiany przy znacznym zbliżeniu narządów mowy, ale bez ich zwarcia
Wiktionary
rzecz. szczelina ż.
:: zdrobn. szczelinka ż.
Wiktionary
(1.2) frykatywny, spirantyczny
Wiktionary
materiał o odpowiednich własnościach wytrzymałościowych, dobrej odporności chemicznej i cieplnej, używany do uszczelniania; pakunek
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) techn. materiał służący jako element uszczelniający;
Wiktionary
Szczeliwo – materiał uszczelniający szczelinę pomiędzy dwoma (lub więcej) elementami konstrukcyjnymi pozostającymi względem siebie w spoczynku (zastosowanie statyczne) lub mogącymi się wzajemnie przemieszczać (zastosowanie ruchowe). W odróżnieniu od uszczelnień szczeliwa gotowe do zastosowania nie mają konkretnych kształtów ani wymiarów - przyjmują je dopiero po użyciu, wypełniając szczelinę.
Wikipedia
(1.1) Na rynku jest bardzo duży wybór różnego rodzaju środków do uszczelniania, m.in.: silikony, pianki, wyciskacze, specjalne taśmy, kleje. Takim wypełniaczem jest silikon szklarski – jednoskładnikowe szczeliwo, które pod wpływem działania powietrza i wilgoci utwardza się, tworząc elastyczne i wytrzymałe uszczelnienie elastomerowe.
Wiktionary
rzecz. szczelność ż., uszczelka ż., uszczelniacz mrz.
przym. szczelny
przysł. szczelnie
czas. uszczelniać ndk., uszczelnić dk.
Wiktionary
(1.1) uszczelniacz, kit, wypełnienie
Wiktionary
przysłówek
(1.1) bez dostępu powietrza lub cieczy z zewnątrz
(1.2) dokładnie
(1.3) przen. bez dostępu z zewnątrz
Wiktionary
(1.1) Staraj się zamykać słoiki szczelnie, by nie dostawało się do środka powietrze.
(1.2) Przylegające szczelnie deski pomalował na brązowo.
Wiktionary
rzecz. szczeliwo n., szczelność ż.
przym. szczelny
czas. uszczelniać
Wiktionary
(1.1) hermetycznie
Wiktionary
stopień wyższy od przysłówka: szczelnie
SJP.pl
stopień wyższy od przymiotnika: szczelny
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) cecha tego, co szczelne
Wiktionary
W różnych dziedzinach funkcjonują różne (podobne) definicje szczelności.
Szczelność w budownictwie – to właściwość fizyczna materiałów budowlanych, która określa jaka część objętości badanego materiału zajmuje materiał bez porów. Szczelność wyraża się wzorem:
Wikipedia
przym. szczelny
czas. uszczelniać
przysł. szczelnie
rzecz. szczeliwo n.
Wiktionary
1. ściśle przylegający do czegoś, nieprzepuszczający cieczy lub powietrza;
2. taki, przez który nie można się przedostać, np. szczelne granice
SJP.pl
przymiotnik jakościowy
(1.1) taki, który nie przepuszcza czego lub kogo; doskonale dopasowany
Wiktionary
rzecz. szczelność ż., szczeliwo n., uszczelka ż.
przysł. szczelnie
czas. uszczelniać ndk., uszczelnić dk.
Wiktionary
(1.1) hermetyczny, nieprzenikliwy, nieprzenikalny, nieprzepuszczalny
Wiktionary
potocznie: szczęka
SJP.pl
→ szczeniak (osoba); szczeniaczy
SJP.pl
przymiotnik
(1.1) pot. lekcew. właściwy szczeniakowi – chłopakowi zachowującemu się niepoważnie, niedojrzale
Wiktionary
IPA: ʃt͡ʃɛ̃ˈɲat͡sʲci, AS: ščẽńacʹḱi
Wiktionary
rzecz. szczenię n., szczeniątko n., szczeniak m., szczeniaczek m., szczeniackość ż.
czas. oszczenić się
przym. szczenięcy, szczenny
przysł. szczenięco, szczeniacko
Wiktionary
(1.1) niedojrzały
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) odprzym. cecha tego, co jest szczeniackie; cecha tych, którzy są szczeniaccy
Wiktionary
rzecz. szczeniak m., szczeniaczek m., szczeniątko n.
przym. szczeniacki, szczenięcy, szczenny
przysł. szczeniacko
Wiktionary
zdrobnienie od: szczeniak
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy
(1.1) zdrobn. od: szczeniak
(1.2) pot. mała buteleczka alkoholu
Wiktionary
(1.1) Ania ma takiego ślicznego, milusiego szczeniaczka.
(1.2) Dziabniemy sobie po szczeniaczku.
Wiktionary
IPA: ʃt͡ʃɛ̃ˈɲat͡ʃɛk, AS: ščẽńaček
Wiktionary
rzecz. szczenię n., szczeniątko n., szczeniak m., szczeniackość ż.
czas. oszczenić się
przym. szczenięcy, szczeniacki, szczenny
przysł. szczenięco, szczeniacko
Wiktionary
(1.2) małpka
Wiktionary
żartobliwie, pogardliwie o osobie niedorosłej
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy
(1.1) pot. zool. młody pies
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(2.1) przen. żart. lub pogard. chłopiec postępujący niepoważnie, zachowujący się w sposób niedojrzały
Wiktionary
(1.1) Nasz szczeniak już dorasta, więc trzeba kupić mu obrożę.
Wiktionary
IPA: ˈʃt͡ʃɛ̃ɲak, AS: ščẽńak
Wiktionary
rzecz. szczenię n., szczeniackość ż., szczenienie n., oszczenienie n.
:: zdrobn. szczeniątko n., szczeniaczek m.
czas. szczenić się ndk., oszczenić się dk.
przym. szczenięcy, szczeniacki, szczenny
przysł. szczeniacko, szczenięco
Wiktionary
(1.1) szczenię, szczeniaczek
(2.1) smarkacz, gówniarz
Wiktionary
grupa młodych osób, najczęściej chłopców
SJP.pl
potocznie: niedojrzały; smarkaczowaty, smarkatowaty, smarkaty
SJP.pl
potocznie: młoda, nieodpowiednio zachowująca się dziewczyna
SJP.pl
pieszczotliwe zdrobnienie od: szczenię
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) zdrobn. od szczenię: bardzo młody piesek
Wiktionary
IPA: ʃt͡ʃɛ̃ˈɲɔ̃ntkɔ, AS: ščẽńõntko
Wiktionary
rzecz. szczenię n., szczeniak m., szczeniaczek m., szczeniackość ż.
czas. oszczenić się
przym. szczenięcy, szczeniacki
przysł. szczenięco, szczeniacko
Wiktionary
szczenić się - o samicy psa, wilka, lisa, borsuka itp.: wydawać potomstwo
SJP.pl
młode psa; szczeniak, psię, psiak
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) zool. młode psa lub innych zwierząt z rodziny psowatych
(1.2) pot. młody, niedoświadczony człowiek
Wiktionary
IPA: ˈʃt͡ʃɛ̃ɲɛ, AS: ščẽńe
Wiktionary
rzecz. szczeniactwo n., szczeniak m.
:: zdrobn. szczeniaczek m., szczeniątko n.
czas. oszczenić się, szczenić się
przym. szczeniacki, szczenięcy, szczenny
przysł. szczeniacko, szczenięco
Wiktionary
(1.1) szczeniak, szczeniątko
(1.2) szczeniak
Wiktionary
przysłówek
(1.1) w sposób szczenięcy
Wiktionary
rzecz. szczeniak m., szczeniaczek mzw., szczeniątko n., szczenię n.
przym. szczenięcy, szczeniacki, szczenny
Wiktionary
1. właściwy szczenięciu;
2. szczenięce lata - okres dzieciństwa lub wczesnej młodości
SJP.pl
przymiotnik
(1.1) właściwy szczenięciu
Wiktionary
IPA: ʃt͡ʃɛ̃ˈɲɛ̃nt͡sɨ, AS: ščẽńẽncy
Wiktionary
rzecz. szczenię n., szczeniątko n., szczeniak m., szczeniaczek m., szczeniackość ż.
czas. oszczenić się, szczenić się
przym. szczeniacki, szczenny
przysł. szczenięco, szczeniacko
Wiktionary
zdolność samicy do wydawania potomstwa
SJP.pl
przymiotnik relacyjny
(1.1) wet. zootechn. o niektórych samicach zwierząt: będący w ciąży, spodziewający się potomstwa
Wiktionary
(1.1) — Tak, tak, — mówił, zginiemy! Ja miałem słuszność i trzeba być głupcem takim, jak ty, aby na chwilę bodaj przypuszczać, że ta gwiazda pyzata i świecąca, co się przed nami teraz jak szczenna suka wydyma, może być siedliskiem życia jakiegokolwiek!
(1.1) Jakby tam nie było, wybijali nam kłusownicy co najtęższe jelenie, a w zimie zakłuli dwie szczenne niedźwiedzice po barłogach.
Wiktionary
rzecz. szczeniackość ż., szczeniaczek mzw., szczeniak mos./mzw., szczeniakieria ż., szczeniara ż., szczenię n., szczenienie n., oszczenienie n., szczeniackość ż.
czas. oszczenić się dk., szczenić się ndk.
przym. szczeniacki, szczenięcy
przysł. szczeniacko, szczenięco
Wiktionary
1. mała grupa ludzi, których łączy wspólny język, tradycja, obyczaje i zamieszkiwany teren; często utożsamiana z plemieniem, od którego różni się brakiem wspólnego przodka;
2. w biologii: grupa organizmów mająca wspólne pochodzenie;
3. w mikrobiologii: hodowla drobnoustrojów otrzymana w wyniku rozmnożenia jednego organizmu;
4. młode drzewko lub krzew otrzymane w wyniku szczepienia;
5. zespół drużyn harcerskich działających na określonym terenie, np. w szkole;
6. dawniej: dom, ród, rodzina, dynastia
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) antrop. grupa etniczna osób nie wywodzących swego pochodzenia od wspólnego przodka;
(1.2) mikrobiol. populacja drobnoustrojów w obrębie gatunku lub odmiany, wyróżniająca się określonymi cechami;
(1.3) bot. roln. roślina powstała w wyniku szczepienia;
(1.4) harc. rodzaj pośredniej struktury w organizacjach harcerskich;
forma czasownika.
(2.1) 2. os. lp. rozk. od szczepić
Wiktionary
Szczep może oznaczać:
Wikipedia
(1.1) Szczep może liczyć od kilkuset do kilku tysięcy osób.
(1.4) Szczepem kieruje i odpowiada za jego pracę komenda szczepu.
(2.1) Rolniku, szczep bydło przeciw BVD!
Wiktionary
IPA: ʃt͡ʃɛp, AS: ščep
Wiktionary
rzecz. szczepek m., szczepienie n., zaszczepienie n., wyszczepienie n., szczepowy m., szczepowa ż., antyszczep m., antyszczepionkowiec m.
czas. szczepić ndk., zaszczepić dk., wyszczepić dk.
przym. szczepowy, szczepionkowy, antyszczepionkowy, szczepienny, poszczepienny
Wiktionary
(1.1) plemię
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) daw. kawałek odrąbanego drewna
Wiktionary
(1.1) szczapa
Wiktionary
nóż ogrodniczy o prostym, wydłużonym ostrzu, służący do szczepienia drzew
SJP.pl
imię męskie
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy, nazwa własna
(1.1) imię|polski|m.;
Wiktionary
Szczepan – imię męskie. Pierwotna spolonizowana forma greckiego imienia Stefan, przejęta do polszczyzny w czasach najdawniejszych, jeszcze przed ustaleniem się w języku polskim spółgłoski f – która była wówczas zastępowana przez [p] lub [b] (tę drugą w zapożyczeniach niemieckich lub w wyrazach przejętych za niemieckim pośrednictwem) – w brzmieniu Szczepan i dopiero wtórnie sprowadzona do języka polskiego w brzmieniu Stefan.
Wikipedia
(1.1) Mój nauczyciel matematyki ma na imię Szczepan.
(1.1) Pielgrzymkę prowadził ratownik i przewodnik tatrzański, ksiądz Szczepan Gacek, proboszcz parafii pw. Przemienienia Pańskiego w Gliczarowie.
(1.1) W Kościele katolickim na 26 grudnia (drugi dzień świąt Bożego Narodzenia) przypada wspomnienie św. Szczepana męczennika, patrona kamieniarzy, kucharzy i tkaczy.
(1.1) Szczepanowie dzień swego patrona, czyli imieniny, obchodzą 26 grudnia.
Wiktionary
IPA: ˈʃt͡ʃɛpãn, AS: ščepãn
Wiktionary
rzecz. Szczepanowa ż., Szczepanówna ż., Szczepanostwo lm m., Szczepankowa ż., Szczepankówna ż., Szczepanowo n., Szczepankowo n.
:: zdrobn. Szczepanek mos., Szczepek mos., Szczepuś mos., Szczepcio mos., Szczepko mos.
:: zgrub. Szczepanisko mos.
przym. Szczepanowy, Szczepankowy, Szczepkowy, Szczepusiowy, Szczepciowy
zob. Stefan.
Wiktionary
(1.1) war. Stefan; zdrobn. Szczepanek, Szczepek, Szczepuś, Szczepcio, Szczepko; zgrub. Szczepanisko
Wiktionary
nazwisko
SJP.pl
1. zdrobnienie od: Szczepan (imię męskie); Szczepek;
2. nazwisko
SJP.pl
Miejscowości w Polsce:
Wikipedia
nazwisko
SJP.pl
Wikipedia
nazwisko
SJP.pl
nazwisko
SJP.pl
Szczepanik (forma żeńska: Szczepanikowa, Szczepanikówna; liczba mnoga: Szczepanikowie) – polskie nazwisko. Na początku lat 90. XX wieku w Polsce nosiło je 10 257 osób.
Wikipedia
nazwisko
SJP.pl
nazwisko
SJP.pl
Szczepankowice (niem. Schönbankwitz) – wieś w Polsce położona w województwie dolnośląskim, w powiecie wrocławskim, w gminie Kobierzyce.
Wikipedia
Wikipedia
nazwisko
SJP.pl
przymiotnik dzierżawczy - należący do Szczepanka lub z nim związany
SJP.pl
Szczepan z żoną; Szczepanowie
SJP.pl
Wikipedia
nazwisko
SJP.pl
imię męskie
SJP.pl
wieś w województwie kujawsko-pomorskim, w powiecie mogileńskim
SJP.pl
Szczepanowo – wieś w Polsce, położona w województwie kujawsko-pomorskim, w powiecie mogileńskim, w gminie Dąbrowa.
Wikipedia
nazwisko
SJP.pl
Wikipedia
przymiotnik dzierżawczy - należący do Szczepana lub z nim związany
SJP.pl
przymiotnik dzierżawczy
(1.1) przest. gwara. należący do Szczepana
Wiktionary
rzecz. Szczepan mos., Szczepanek mos., Szczepek mos., Szczepuś mos., Szczepcio mos., Szczepko mos., Szczepanowo n.
przym. Szczepankowy, Szczepkowy, Szczepciowy
Wiktionary
nazwisko
SJP.pl
Osoby noszące nazwisko Szczepański:
Wikipedia
zdrobnienie od: Szczepan (imię męskie)
SJP.pl
Kazimierz Jan Wajda, ps. „Szczepko”, „Szczepcio” (ur. 3 grudnia 1905 we Lwowie, zm. 8 maja 1955 w Warszawie) – polski aktor radiowy, teatralny i filmowy, dziennikarz.
Wikipedia
zdrobnienie od: szczep
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) ogrod. niewielki szczep
forma rzeczownika.
(2.1) D. lp. od: szczepka
Wiktionary
(1.1) Walery przywiózł rowerem kilka szczepków z sadu organisty.
Wiktionary
rzecz. szczep mrz.
czas. szczepić ndk., szczepić się ndk.
Wiktionary
1. wprowadzać do ustroju ludzkiego albo zwierzęcego, szczepionkę w celu sztucznego uodpornienia go na chorobę zakaźną;
2. uszlachetniać drzewa i krzewy owocowe przez przeniesienie gałązki rośliny szlachetnej na roślinę uszlachetnianą
SJP.pl
czasownik przechodni niedokonany
(1.1) med. wet. podawać szczepionkę
(1.2) bot. roln. łączyć pęd (oczko) z pniem (podkładką) dwu różnych roślin
czasownik zwrotny niedokonany szczepić się
(2.1) poddawać się podawaniu szczepionki
(2.2) slang. całować się
Wiktionary
(1.1) W sobotę, 6 lutego od 10 do 12 zwierzęta będą szczepione na targowicy, od 13 do 14 na Drodze Do Wantuli i od 14 do 16 na ul. Sabały koło sklepu.
Wiktionary
IPA: ˈʃt͡ʃɛpʲit͡ɕ, AS: ščepʹić
Wiktionary
rzecz. antyszczep mzw., szczepek mrz., szczep m., szczepionka ż., szczepka ż., szczepienie n., zaszczepienie n., szczepkowanie n.
czas. wyszczepić, zaszczepić dk., wszczepić dk.
przym. szczepionkowy, szczepieniowy, szczepowy, szczepienny
Wiktionary
Szczepice – wieś w Polsce położona w województwie kujawsko-pomorskim, w powiecie nakielskim, w gminie Kcynia.
Wikipedia
1. wprowadzać do ustroju ludzkiego albo zwierzęcego, szczepionkę w celu sztucznego uodpornienia go na chorobę zakaźną;
2. uszlachetniać drzewa i krzewy owocowe przez przeniesienie gałązki rośliny szlachetnej na roślinę uszlachetnianą
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) odczasownikowy od|szczepić., nazwa czynności
(1.2) miejsce, w którym dokonano tej czynności lub jej rezultat
(1.3) med. podanie szczepionki w formie zastrzyku
Wiktionary
Wikipedia
(1.3) Antek strasznie panikował przed szczepieniem.
Wiktionary
IPA: ʃt͡ʃɛˈpʲjɛ̇̃ɲɛ, AS: ščepʹi ̯ė̃ńe
Wiktionary
rzecz. antyszczep mzw., szczep mrz., szczepionka ż., szczepka ż., zaszczepienie n., szczepkowanie n.
czas. szczepić ndk., wszczepiać ndk., wszczepić dk., zaszczepić dk.
przym. szczepionkowy, szczepieniowy, szczepowy, szczepienny
Wiktionary
SJP.pl
przymiotnik relacyjny
(1.1) związany z szczepieniem, dotyczący szczepienia
Wiktionary
rzecz. szczep mrz., szczepienie n., szczepionka ż.
czas. szczepić ndk., zaszczepić dk.
przym. szczepionkowy, poszczepienny, przedszczepienny
Wiktionary
nazwisko
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) zdrobn. od: szczepionka
Wiktionary
rzecz. szczepionka ż.
Wiktionary
preparat biologiczny z oczyszczonej zawiesiny zabitych lub unieszkodliwionych bakterii, przeznaczonej do szczepień ochronnych lub leczniczych
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) med. preparat pochodzenia biologicznego, zawierający osłabione żywe lub zabite drobnoustroje chorobotwórcze lub fragmenty ich struktury stosowany w celu wywołania odpowiedzi immunologicznej i odporności;
Wiktionary
Szczepionka – preparat biologiczny imitujący naturalną infekcję i prowadzący do rozwoju odporności analogicznej do tej, którą uzyskuje organizm w czasie pierwszego kontaktu z prawdziwym drobnoustrojem.
Szczepionka zawiera antygen stymulujący układ odpornościowy do indukcji swoistej odpowiedzi immunologicznej przeciw określonemu drobnoustrojowi. Dzięki wytworzeniu pamięci immunologicznej w przypadku kolejnego kontaktu z antygenem wtórna odpowiedź immunologiczna szybciej i skuteczniej eliminuje patogen, co uniemożliwia naturalny przebieg choroby, wraz z wykształceniem się typowych dla niej objawów klinicznych. W skład szczepionki może wchodzić żywy, o osłabionej zjadliwości (atenuowany) lub zabity drobnoustrój, a także inne fragmenty jego struktury czy metabolity.
Wikipedia
(1.1) Odkrycie szczepionki było wielkim krokiem w rozwoju medycyny.
(1.1) Nowa szczepionka przeciwko wietrznej ospie wietrznej jest bezpieczna i efektywna.
(1.1) Genetycznie modyfikowane szczepionki przeciwnowotworowe pobudzają układ odpornościowy pacjenta do rozpoznawania i niszczenia komórek nowotworowych, które normalnie pozostają bezkarne.
Wiktionary
IPA: ʃt͡ʃɛˈpʲjɔ̃nka, AS: ščepʹi ̯õnka
Wiktionary
rzecz. antyszczep mzw., szczepienie n., zaszczepienie n., szczepioneczka ż.
czas. szczepić ndk., zaszczepić dk.
przym. szczepienny, poszczepienny, szczepionkowy
Wiktionary
potocznie: zwolennik stosowania szczepionek
SJP.pl
przymiotnik relacyjny
(1.1) med. związany z szczepionkami, dotyczący szczepionek
Wiktionary
rzecz. antyszczep mzw., szczepionka ż., szczepienie n., szczep mrz.,szczepka ż., zaszczepienie n., szczepkowanie n.
czas. szczepić ndk., zaszczepić dk., wszczepić dk.
przym. szczepienny, szczepowy, poszczepienny
Wiktionary
zdrobnienie od: szczep
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) przest. niewielka szczepa, kawałek drewna
(1.2) ogrod. szczepione drzewko
forma rzeczownika.
(2.1) D. lp. od: szczepek
Wiktionary
Szczepka – przysiółek w Polsce położony w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie działdowskim, w gminie Iłowo-Osada, w sołectwie Sochy.
W latach 1975–1998 miejscowość położona była w województwie ciechanowskim.
W początkach XIX wieku Szczepka funkcjonowała na prawie chełmińskim. Składała się z 2 zagród zamieszkałych przez 14 osób.
Wikipedia
(2.1) Kupiliśmy dziesięć szczepek gruszy i pięć jabłonek.
Wiktionary
(1.1)
:: rzecz. szczepa ż.
(1.2)
:: rzecz. szczep mrz., szczepienie n.
:: czas. szczepić ndk., szczepić się ndk.
Wiktionary
(1.1) szczapka, drzazga
(1.2) szczepek
Wiktionary
3 miejscowości w Polsce:
Zobacz też: Szczepkowo Borowe, Szczepkowo-Giewarty, Szczepkowo-Iwany, Szczepkowo-Pawełki, Szczepkowo-Zalesie
Wikipedia
nazwisko
SJP.pl
Osoby o tym nazwisku:
Wikipedia
przedstawiciel rzędu wodnych skorupiaków z gromady pancerzowców; lasonóg
SJP.pl
przedstawiciel rzędu wodnych skorupiaków z gromady pancerzowców; lasonóg
SJP.pl
Wikipedia
kobieta prowadząca szczep harcerski
SJP.pl
1. miejsce pozostałe po odpadnięciu, wyłamaniu lub odtłuczeniu cząstki czegoś, miejsce wyszczerbione; luka;
2. w taternictwie: wąska przełęcz
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) ubytek powstały w wyniku odpadnięcia, wyłamania fragmentu czegoś; miejsce wyszczerbione
(1.2) książk. przen. brak, strata, uszczerbek
Wiktionary
Wikipedia
(1.1) (…) bo oto na łbie głębszą jeszcze szczerbę od szabli noszę (…)
(1.2) I tej tedy jej chęci, czym mógł, dopomógł, a przy tym ziemię jej porodzicielską w dzierżawę wziął (…), aby na tym pozostałym jej majątku nijaka szczerba nie powstała.
Wiktionary
IPA: ˈʃt͡ʃɛrba, AS: ščerba
Wiktionary
rzecz. uszczerbek m., Szczerbiec m.
:: zdrobn. szczerbina ż., szczerbinka ż.
czas. szczerbić ndk., wyszczerbić dk., wyszczerbiać ndk., poszczerbić dk.
przym. szczerbaty, wyszczerbiony, poszczerbiony
Wiktionary
(1.1) luka, wyrwa
Wiktionary
szczerbak;
1. ssak charakteryzujący się prostym, zredukowanym uzębieniem, żyjący w Ameryce Południowej i Środkowej;
2. potocznie: osoba niemająca jednego lub kilku przednich zębów; szczerbuch
SJP.pl
1. ssak charakteryzujący się prostym, zredukowanym uzębieniem, żyjący w Ameryce Południowej i Środkowej; szczerbacz;
2. potocznie: osoba niemająca jednego lub kilku przednich zębów; szczerbuch, szczerbacz;
3. dwuletnia roślina warzywna o szerokich liściach; cykoria endywia
SJP.pl
Osoby o tym nazwisku:
Wikipedia
jeden z rzędów ssaków łożyskowych
SJP.pl
Szczerbaki (Xenarthra) – grupa lądowych ssaków łożyskowych w randze nadrzędu o zredukowanym uzębieniu. Zaliczane są do nich mrówkojady, leniwce i pancerniki – zwierzęta różniące się wyglądem zewnętrznym i trybem życia, ale o podobnej budowie anatomicznej. Pojawiły się w paleocenie na terenie Ameryki Południowej. Do czasów współczesnych przetrwało 30 gatunków występujących obecnie w obydwu Amerykach.
Wikipedia
nazwisko
SJP.pl
kobieta niemająca jednego lub kilku przednich zębów
SJP.pl
kobieta niemająca jednego lub kilku przednich zębów
SJP.pl
1. widoczne braki zębów;
2. stan, w którym widoczne są ubytki lub zniszczone fragmenty
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) odprzym. cecha tego, co jest szczerbate; cecha tych, którzy są szczerbaci
Wiktionary
rzecz. szczerba ż., szczerbiec m., szczerbinka ż., szczerbak m., szczerbacz m., szczerbienie n.
czas. szczerbić ndk.
przym. szczerbaty
Wiktionary
1. niemający jednego lub kilku przednich zębów;
2. mający na krawędzi szczerbę lub szczerby; np. szczerbaty kubek
SJP.pl
przymiotnik
(1.1) pot. pozbawiony jednego lub kilku zębów przednich
(1.2) posiadający szczerbę
Wiktionary
(1.1) Wszystkie koleżanki Rafała uważają, że jego szczerbaty uśmiech jest wprost oszałamiający.
(1.2) Niby taki porządny lokal, a obiad dostałem na szczerbatym talerzu.
Wiktionary
IPA: ʃt͡ʃɛrˈbatɨ, AS: ščerbaty
Wiktionary
rzecz. szczerba ż., szczerbatek m., szczerbatka ż., szczerbiec m., uszczerbek m., szczerbatość ż.
czas. szczerbić, oszczerbić dk., uszczerbiać ndk., uszczerbić dk., wyszczerbić ndk., wyszczerbiać dk.
Wiktionary
(1.1) bezzębny; gw-pl|Górny Śląsk|szczyrbaty.
(1.2) wyszczerbiony, uszczerbiony
Wiktionary
nazwisko
SJP.pl
Osoby o tym nazwisku:
Wikipedia
1. robić w czymś szczerby;
2. powodować wyniszczenie lub stratę czegoś dla osiągnięcia jakiejś korzyści
SJP.pl
Szczerbice (niem. Sczyrbitz) – wieś w Polsce położona w województwie śląskim, w powiecie rybnickim, w gminie Gaszowice.
W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa katowickiego.
Wikipedia
nazwisko
SJP.pl
miecz koronacyjny królów polskich, będący jedynym zachowanym insygnium koronacyjnym Piastów; Szczerbiec
SJP.pl
Szczerbiec – miecz koronacyjny królów Polski, jeden z najcenniejszych zabytków i unikatowe świadectwo polskiej historii. Jedyne zachowane insygnium koronacyjne dynastii Piastów. Przechowywany w Skarbcu Koronnym w Zamku Królewskim na Wawelu.
Wikipedia
Szczerbięcin – wieś kociewska w Polsce położona w województwie pomorskim, w powiecie tczewskim, w gminie Tczew.
W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa gdańskiego.
Wikipedia
Przełęcz – forma ukształtowania terenu, wybitne, poprzeczne obniżenie w przebiegu grzbietu górskiego, lub grani między sąsiednimi szczytami lub turniami. Powstaje w wyniku procesu denudacji mniej odpornych skał budujących stoki. Zazwyczaj przełęcze są najwygodniejszym miejscem do przejścia z jednej doliny do drugiej przez oddzielający je grzbiet.
Wikipedia
zdrobnienie od: szczerbina
SJP.pl
Wikipedia
nazwisko
SJP.pl
szczerbówka ksieni, szczerbówka wierzbówka – gatunek motyla z rodziny mrocznicowatych
SJP.pl
nazwisko
SJP.pl
potocznie: osoba niemająca jednego lub kilku przednich zębów; szczerbak, szczerbacz
SJP.pl
wieś w Polsce
SJP.pl
Szczerców – wieś w Polsce położona w województwie łódzkim, w powiecie bełchatowskim, w gminie Szczerców, nad rzeką Widawką. Siedziba gminy Szczerców.
Dawniej miasto - uzyskał lokację miejską przed 1364 rokiem, zdegradowany w 1870 roku. W końcu XVI wieku był miastem królewskim Korony Królestwa Polskiego w tenucie szczercowskiej w powiecie sieradzkim województwa sieradzkiego. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa piotrkowskiego.
Wikipedia
mieszkaniec Szczercowa (wsi w Polsce)
SJP.pl
mieszkanka Szczercowa (wsi w Polsce)
SJP.pl
nazwisko
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna
(1.1) geogr. rzeczka na Ukrainie, lewy dopływ Dniestru
Wiktionary
gleba piaszczysto-gliniasto-ilasta
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) gw-pl|Górny Śląsk. żwir
Wiktionary
Szczerklina (Ammophila) – rodzaj błonkówek z rodziny grzebaczowatych.
Wikipedia
o owadach: wydać krótki, urywany głos
SJP.pl
nazwisko
SJP.pl
szczerolotek dwubarwny - gatunek chrząszcza z rodziny kózkowatych
SJP.pl
prawdziwie, rdzennie polski
SJP.pl
mówienie prawdy; prawdomówność
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) cecha tego, kto jest szczery
(1.2) cecha tego, co jest szczere
Wiktionary
Wikipedia
IPA: ˈʃt͡ʃɛrɔɕt͡ɕ, AS: ščerość
Wiktionary
przym. szczery
przysł. szczerze
Wiktionary
(1.1) otwartość, prostolinijność, wylewność
(1.1) prawdziwość, autentyczność
Wiktionary
wykonany z czystego srebra
SJP.pl
1. wykonany z czystego złota;
2. w przenośni: cenny, wartościowy, np. uśmiech, serce
SJP.pl
nazwisko
SJP.pl
Znane osoby noszące nazwisko Szczerski:
Wikipedia
stopień wyższy od przymiotnika: szczery; bardziej szczery
SJP.pl
1. nieukrywający prawdy; prawdomówny, otwarty;
2. świadczący o czyjejś prawdomówności; autentyczny, prawdziwy, nieudawany;
3. pozbawiony naleciałości, np. szczery brylant; czysty
SJP.pl
przymiotnik
(1.1) dotyczący szczerości; taki, który mówi prawdę; wyraża się szczerze, nie ukrywa tego, co myśli i czuje
(1.2) jednolity, pozbawiony domieszek
Wiktionary
Wikipedia
(1.1) …mój Romeo tak naprawdę był niedojrzały emocjonalnie. Zamiast prawdziwej, szczerej miłości pozostawił po sobie maszynkę do golenia, parę zdjęć i zamęt w mojej głowie.
(1.2) Będąc już w szczerym lesie, nareszcie chwilę odpoczęli.
Wiktionary
IPA: ˈʃt͡ʃɛrɨ, AS: ščery
Wiktionary
rzecz. szczerość ż.
przysł. szczerze
Wiktionary
(1.1) autentyczny, niekłamany
Wiktionary
w leśnictwie: drzewostan sosnowy składający się z gonnych drzew bez żadnego podszycia
SJP.pl
przysłówek
(1.1) od: szczery
Wiktionary
IPA: ˈʃt͡ʃɛʒɛ, AS: ščeže
Wiktionary
rzecz. szczerość ż.
przym. szczery
Wiktionary
(1.1) otwarcie, z ręką na sercu, jak na spowiedzi
Wiktionary
stopień wyższy od przysłówka: szczerze
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) odczasownikowy od|szczerzyć.
Wiktionary
czas. szczerzyć
Wiktionary
zwykle w odniesieniu do zębów: obnażać, odsłaniać, pokazywać (np. w uśmiechu lub złości)
SJP.pl
czasownik niedokonany
(1.1) o zwierzęciu: grożąc, pokazywać zęby, kły
(1.2) o człowieku: w uśmiechu lub złości pokazywać zęby
czasownik zwrotny niedokonany szczerzyć się
(2.1) iron. uśmiechać się, zwłaszcza zalotnie, nieszczerze lub sztucznie
(2.2) sterczeć, być widocznym, ostro się rysować
Wiktionary
(1.2) Przestano do siebie szczerzyć zęby, oczy wszystkich zwróciły się na widnokrąg.
Wiktionary
IPA: ˈʃt͡ʃɛʒɨt͡ɕ, AS: ščežyć
Wiktionary
rzecz. szczerzenie n.
Wiktionary
roślina z rodziny różowatych o drobnych kwiatach; spotykana w Tatrach
SJP.pl
1. kobieta, której sprzyja los;
2. ta, która liczy na szczęśliwy zbieg okoliczności
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) pot. kobieta, której się szczęści, której się w czymś powiodło, mająca w życiu szczęście
Wiktionary
Wikipedia
IPA: ʃt͡ʃɛ̃w̃ɕˈt͡ɕara, AS: ščẽũ̯śćara
Wiktionary
rzecz. szczęście n., szczęściarz m., uszczęśliwienie n.
czas. szczęścić, szczęścić się, uszczęśliwiać ndk., uszczęśliwić dk.
przym. szczęśliwy
przysł. szczęśliwie
Wiktionary
1. osoba mająca szczęście; człowiek, któremu sprzyja los;
2. ten, kto liczy na szczęśliwy zbieg okoliczności
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) pot. osoba, której sprzyja szczęście w życiu
Wiktionary
Szczęściarz (ang. You Lucky Dog) – amerykański film komediowy, którego premiera odbyła się 27 czerwca 1998 roku.
Film ten trwa 89 minut. Reżyserem jest Paul Schneider.
Wikipedia
(1.1) Wczoraj jakiś szczęściarz wygrał na loterii główną wygraną.
Wiktionary
IPA: ˈʃt͡ʃɛ̃w̃ɕt͡ɕaʃ, AS: ščẽũ̯śćaš
Wiktionary
rzecz. szczęście n., szczęśliwiec m., szczęśliwość ż.
:: fż. szczęściara ż.
czas. szczęścić, szczęścić się ndk., poszczęścić się ndk.
przym. szczęśliwy
przysł. szczęśliwie
Wiktionary
(1.1) dziecko szczęścia, farciarz, szczęśliwiec, ulubieniec bogów, ulubieniec fortuny, urodzony pod szczęśliwą gwiazdą, w czepku urodzony, wybraniec losu
Wiktionary
czasownik nieprzechodni niedokonany (dk. brak)
(1.1) o Bogu, losie itp.: darzyć kogoś szczęściem, pomyślnością
czasownik zwrotny niedokonany szczęścić się (dk. brak)
(2.1) powodzić się
Wiktionary
rzecz. szczęście n., szczęśliwość ż., szczęściara ż., szczęściarz m., szczęśliwiec m., szczęsność ż., uszczęśliwianie n., uszczęśliwienie n., szczęszczenie n., poszczęszczenie n.
czas. uszczęśliwiać ndk., poszczęścić dk.
przym. szczęśliwy
przysł. szczęśliwie
Wiktionary
(1.1) uszczęśliwiać
Wiktionary
1. uczucie wielkiego zadowolenia, radości;
2. pomyślny los, powodzenie; splot pomyślnych okoliczności, pomyślny traf
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) uczucie radości i zadowolenia
(1.2) powodzenie w jakichś działaniach, pomyślny zbieg okoliczności
Wiktionary
Szczęście – emocja, spowodowana doświadczeniami ocenianymi przez podmiot jako pozytywne. Psychologia wydziela w pojęciu szczęście rozbawienie i zadowolenie.
W rozważaniach o jego naturze szczęście najczęściej określane jest w dwóch aspektach:
Wikipedia
(1.2) Zawsze w teleturniejach miałem szczęście do łatwych pytań.
Wiktionary
IPA: ˈʃt͡ʃɛ̃w̃ɕt͡ɕɛ, AS: ščẽũ̯śće
Wiktionary
rzecz. szczęśliwość ż., szczęściara ż., szczęściarz m., szczęśliwiec m., szczęsność ż., uszczęśliwianie n., uszczęśliwienie n., szczęszczenie n., poszczęszczenie n., nieszczęście n., unieszczęśliwianie n., unieszczęśliwienie n.
czas. uszczęśliwiać ndk., uszczęśliwić dk., unieszczęśliwiać ndk., unieszczęśliwić dk., szczęścić ndk., poszczęścić dk.
przym. szczęśliwy, nieszczęśliwy, szczęsny, nieszczęsny
przysł. szczęśliwie, nieszczęśliwie
Wiktionary
(1.1) radość, uciecha, zadowolenie
(1.2) pomyślność, powodzenie
Wiktionary
1. uczucie wielkiego zadowolenia, radości;
2. pomyślny los, powodzenie; splot pomyślnych okoliczności, pomyślny traf
SJP.pl
nazwisko
SJP.pl
drzewo, krzew lub pnącze z rodziny werbenowatych; wolkameria; klerodendron
SJP.pl
Szczęśliwice (hist. Stenclewice) – dawna wieś, obecnie osiedle i obszar MSI w dzielnicy Ochota w Warszawie.
Wikipedia
przysłówek
(1.1) ze szczęściem, zaznając szczęścia, z powodzeniem
(1.2) na szczęście
(1.3) w szczęściu i radości
Wiktionary
(1.2) Szczęśliwie mam postoje taksówek na wszystkich ulicach wokół domu, więc zawsze czeka na mnie jakiś pojazd.
Wiktionary
rzecz. szczęsność ż., szczęściara ż., szczęściarz mos., szczęście n., szczęśliwość ż., uszczęśliwianie n., uszczęśliwienie n.
czas. szczęścić
przym. szczęśliwy
Wiktionary
(1.1) korzystnie, pomyślnie, trafnie
(1.2) na szczęście
(1.3) błogo, radośnie, wesoło
Wiktionary
osoba, której zdarzyło się coś wyjątkowego i rzadko spotykanego
SJP.pl
stopień wyższy od przysłówka: szczęśliwie
SJP.pl
uczucie szczęścia, zadowolenia, radości itp.; szczęście, błogość, radość, zadowolenie
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) uczucie silnego zadowolenia
Wiktionary
(1.1) Powszechna szczęśliwość na tym świecie jest niemożliwa.
Wiktionary
IPA: ʃt͡ʃɛ̃w̃ɕˈlʲivɔɕt͡ɕ, AS: ščẽũ̯ślʹivość
Wiktionary
rzecz. szczęście n., szczęśliwiec m., szczęściarz mos., uszczęśliwianie n., uszczęśliwienie n.
przym. szczęśliwy
przysł. szczęśliwie
czas. szczęścić
Wiktionary
(1.1) błogostan, zadowolenie, radość
Wiktionary
drobna rzecz sprawiająca komuś przyjemność
SJP.pl
stopień wyższy od przymiotnika: szczęśliwy; bardziej szczęśliwy
SJP.pl
przymiotnik
(1.1) odczuwający szczęście
(1.2) przynoszący szczęście
(1.3) korzystny
Wiktionary
(1.1) Byłem szczęśliwy, gdy przyjęła moje oświadczyny.
(1.2) Aby mieć pewność, że zda egzamin, Hela postawiła na biurku swojego szczęśliwego misia.
(1.3) Szczęśliwym trafem nauczyciel patrzył akurat w inną stronę i ściąganie nie wydało się.
Wiktionary
IPA: ʃt͡ʃɛ̃w̃ɕˈlʲivɨ, AS: ščẽũ̯ślʹivy
Wiktionary
rzecz. szczęśliwość ż., szczęściara ż., szczęściarz m., szczęście n., Szczęśliwice nmos., uszczęśliwianie n., uszczęśliwienie n., Szczęsny m., szczęsność ż.
czas. szczęścić, uszczęśliwiać ndk., uszczęśliwić dk., poszczęścić dk.
przym. szczęsny
przysł. szczęśliwie
Wiktionary
(1.1) radosny, cały w skowronkach, cały happy, beztroski, pogodny
(1.2) fortunny; pot. fartowny
Wiktionary
dawniej: szczęśliwy
SJP.pl
Szczęsna – staropolskie imię żeńskie. Wywodzi się od słowa "szczęśliwa". Żeński odpowiednik imienia Szczęsny; jest uważana za odpowiednik znaczeniowy łacińskiego imienia Feliksa, Felicja. Patronem tego imienia jest św. Zygmunt Szczęsny Feliński.
Szczęsna imieniny obchodzi 17 września.
Wikipedia
nazwisko
SJP.pl
Szcześniak – polskie nazwisko.
Osoby o tym nazwisku:
Wikipedia
stopień wyższy od przymiotnika: szczęsny
SJP.pl
Szcześniki – wieś w Polsce położona w województwie lubelskim, w powiecie włodawskim, w gminie Hańsk.
W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa chełmskiego.
Wieś stanowi sołectwo gminy Hańsk. Według Narodowego Spisu Powszechnego z roku 2011 wieś liczyła 98 mieszkańców.
Wikipedia
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) cecha tego, co szczęsne
Wiktionary
rzecz. Szczęsny m., szczęście n., uszczęśliwianie n., uszczęśliwienie n.
czas. szczęścić, uszczęśliwiać ndk., uszczęśliwić dk.
przym. szczęsny, szczęśliwy
przysł. szczęśnie, szczęśliwie
Wiktionary
dawniej: szczęśliwy
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy, nazwa własna
(1.1) imię|polski|m.;
Wiktionary
Szczęsny – imię męskie pochodzenia polskiego, po raz pierwszy notowane w 1422 roku. Wywodzi się od słowa „szczęśliwy” i jest uważane za odpowiednik znaczeniowy łacińskiego imienia Feliks i greckiego Makary. Patronem tego imienia jest święty Zygmunt Szczęsny Feliński, wspominany 17 września.
Wikipedia
(1.1) Pan Szczęsny jest naszym sąsiadem.
Wiktionary
IPA: ˈʃt͡ʃɛ̃w̃snɨ, AS: ščẽũ̯sny
Wiktionary
rzecz. szczęsny m., szczęsność ż.
przym. szczęsny, szczęśliwy
Wiktionary
imię męskie
SJP.pl
Szczęsław z żoną; Szczęsławowie
SJP.pl
imię męskie
SJP.pl
przymiotnik dzierżawczy - należący do Szczęsława lub z nim związany
SJP.pl
dawniej: pozostałość czegoś, reszta
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) przest. coś, co pozostało
Wiktionary
(1.1) resztka, szczątek; daw. szcząt
Wiktionary
rząd morskich pancerzowców; eufazje
SJP.pl
Szczętki (l. poj.: szczętka), eufauzje, eufazje (Euphausiacea), popularnie zwane krylem – rząd morskich pancerzowców liczący 86 gatunków. W odróżnieniu od innych skorupiaków szczętki mają skrzela zewnętrzne.
Szczętki występują we wszystkich oceanach świata, gdzie stanowią kluczowe, dolne ogniwo w łańcuchu pokarmowym. Odżywiają się fitoplanktonem oraz w mniejszym stopniu zooplanktonem, same zaś są zjadane przez wiele gatunków większych zwierząt, dla których kryl jest najważniejszym elementem diety, np. fiszbinowców, mant, rekinów wielorybich, krabojadów oraz innych płetwonogich, a także kilku gatunków ptaków morskich. Szacuje się, że w Oceanie Południowym organizmy z gatunku kryla antarktycznego (Euphausia superba) mają biomasę 500 milionów ton – dwa razy więcej niż ogólna biomasa ludzi. Połowa tego zjadana jest corocznie przez wieloryby, płetwonogie, pingwiny, kałamarnice i ryby. W poszukiwaniu pokarmu wiele gatunków szczętek odbywa pionową migrację, stanowiąc w nocy pokarm dla drapieżników żerujących przy powierzchni wody, a w dzień – w głębinach.
Wikipedia
przedstawiciel gromady zwierząt bezkręgowych z typu pierścienic
SJP.pl
gromada zwierząt bezkręgowych z typu pierścienic
SJP.pl
Wikipedia
cytronela szczetna - roślina z rodziny traw, uprawiana ze względu na zawartość olejku cytronelowego
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) gw-pl|Górny Śląsk. obuw. but
Wiktionary
czasownik nieprzechodni dokonany
(1.1) daw. gwara. przepaść, zniknąć
Wiktionary
(1.1) Z gór schodzą śniegi zakosami stoków, / Koczują w lasach nim szczezną w wądołach.
Wiktionary
czas. sczeznąć dk.
Wiktionary
(1.1) war. współcz. sczeznąć
Wiktionary
duży małż słodkowodny
SJP.pl
Szczeżuja – zwyczajowa nazwa kilku gatunków małży słodkowodnych z rodziny skójkowatych (Unionidae):
Dawniej nazwa szczeżuja uznawana była za zwyczajową nazwę rodzaju Anodonta.
Wikipedia
kapuśniak z białej kapusty na rosole
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) kulin. popularny w kuchni rosyjskiej rodzaj zupy z warzyw liściastych, z dodatkiem mięsa, grzybów lub ryb;
Wiktionary
Szczi (ros. щи) – popularny w kuchni rosyjskiej rodzaj zupy z warzyw liściastych, z dodatkiem mięsa, grzybów lub ryb. W zależności od zastosowanego wywaru, szczi może być kapuśniakiem, zupą grzybową lub rybną, przy czym kapusta pozostaje składnikiem niezmiennym. Współcześnie w kuchni rosyjskiej występuje kilkadziesiąt modyfikacji podstawowego przepisu.
Wikipedia
czasownik przechodni dokonany
(1.1) gw-pl|Górny Śląsk. wytrzymać
Wiktionary
(1.1) gw-pl|Śląsk Cieszyński|obstoć, wydzierżeć.
Wiktionary
Szczkówek – wieś w Polsce położona w województwie kujawsko-pomorskim, w powiecie włocławskim, w gminie Izbica Kujawska.
W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa włocławskiego. Według Narodowego Spisu Powszechnego (III 2011 r.) liczyła 132 mieszkańców. Jest dziewiętnastą co do wielkości miejscowością gminy Izbica Kujawska.
Wikipedia
szczmiel biały - bylina z rodziny pokrzywowatych osiągająca wysokość do 2,5 metra
SJP.pl
Szczmiel, ramia, bemeria (Boehmeria Jacq.) – rodzaj roślin z rodziny pokrzywowatych (Urticaceae). Obejmuje on 47 gatunków występujących w strefie równikowej oraz na półkuli północnej w strefie subtropikalnej, rzadziej wkraczając w strefę klimatu umiarkowanego (po Labrador w Ameryce Północnej i Japonię w Azji). 33 gatunki rosną na Starym Świecie, a 14 na Nowym Świecie. Ze względu na pewne podobieństwo i pokrewieństwo w stosunku do pokrzyw, a jednocześnie brak włosków parzących nazywane są „fałszywymi pokrzywami” (ang. false nettles).
Wikipedia
potocznie: młody chłopak; smarkacz, gówniarz
SJP.pl
wulgarnie: mocz
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj niemęskoosobowy, liczba mnoga
(1.1) posp. mocz
Wiktionary
rzecz. szczaw mrz., szczanie n., szczyny lm nm.
czas. obszczywać ndk., szczać ndk., zeszczać się dk., poszczać się dk., naszczać dk., wyszczać się dk., oszczać dk.
Wiktionary
(1.1) posp. szczyny; pot. siki, siuśki; gw-pl|Górny Śląsk|jscochy, jszczochy, scochy.; zobacz też: więcej w haśle mocz
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) gw-pl|Górny Śląsk. środa
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) kulin. gwara. bożonarodzeniowe pieczywo
(1.2) kulin. gwara. ciastko weselne w formie zwierzątka
Wiktionary
Szczodrak – przysiółek wsi Goszcz w Polsce, położony w województwie dolnośląskim, w powiecie oleśnickim, w gminie Twardogóra. Wchodzi w skład sołectwa Goszcz.
W latach 1975–1998 przysiółek należał administracyjnie do województwa wrocławskiego.
Wikipedia
rzecz. szczodrobliwość ż., szczodrok mrz., szczodrość ż., szczodrota ż., szczodrzeniec mrz.
przym. szczodry, szczodrobliwy, szczodraczy
przysł. szczodrze, szczodrobliwie
Wiktionary
(1.1) war. szczodrok
Wiktionary
Szczodrkowice – wieś w Polsce położona w województwie małopolskim, w powiecie krakowskim, w gminie Skała.
W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa krakowskiego. Integralne części miejscowości: Dąbki, Kolbuszowa, Kopanina, Pod Naramskim, Zagardle.
Wikipedia
przysłówek
(1.1) hojnie, szczodrze
Wiktionary
(1.1) Natura obdarzyła nas w tym roku szczodrobliwie.
Wiktionary
rzecz. szczodrok mos./mrz., szczodrota ż., szczodrak mrz., szczodrość ż., szczodrobliwość
przym. szczodrobliwy, szczodry
Wiktionary
stopień wyższy od przysłówka: szczodrobliwie
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) bycie hojnym
Wiktionary
(1.1) Wuj Antoni słynął ze szczodrobliwości, nigdy nie odpędził od drzwi żadnego biedaka.
Wiktionary
przym. szczodrobliwy, szczodry
przysł. szczodrobliwie
rzecz. szczodrok mos./mrz., szczodrak mrz., szczodrość ż.
Wiktionary
(1.1) hojność, szczodrość
Wiktionary
stopień wyższy od przymiotnika: szczodrobliwy
SJP.pl
1. rozdający coś obficie, w dużej ilości;
2. hojnie udzielany
SJP.pl
przymiotnik
(1.1) hojny, szczodry
Wiktionary
(1.1) Babcia Honorata była kobietą szczodrobliwą, wspomagała wielu potrzebujących.
Wiktionary
rzecz. szczodrok mos./mrz., szczodrota ż., szczodrak mrz., szczodrość ż., szczodrobliwość ż.
przysł. szczodrobliwie
przym. szczodry
Wiktionary
(1.1) wspaniałomyślny, wielkoduszny
Wiktionary
2 miejscowości w Polsce:
Wikipedia
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) kulin. reg. świętokrzyski rogalik drożdżowy
(1.2) kulin. reg. kaszubski wypiek z ciasta chlebowego w formie księżyca, tradycyjnie pieczony w wigilię Trzech Króli
Wiktionary
rzecz. szczodrobliwość ż., szczodrak mrz., szczodrość ż., szczodrota ż., szczodrzeniec mrz.
przym. szczodry, szczodrobliwy, szczodraczy
przysł. szczodrze, szczodrobliwie
Wiktionary
przymiotnik
(1.1) taki, który ma wiele liści
Wiktionary
IPA: ˌʃt͡ʃɔdrɔˈlʲistnɨ, AS: ščodrolʹistny
Wiktionary
szczodrobliwość, hojność, bycie szczodrym
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) książk. cecha tego, co szczodre; cecha tych, którzy są szczodrzy
Wiktionary
(1.1) Ludzie opowiadali o nim dziwy, wysławiali jego szczodrość i wspaniałość, twierdzili, że w jego domu wieczne święto panuje i że każdy kto się tam zjawi w obiadowej porze, ugoszczony zostanie.
Wiktionary
rzecz. szczodrok mos./mrz., szczodrobliwość ż., szczodrota ż., szczodrak m., szczodrzeniec m.
przym. szczodry, szczodrobliwy, szczodraczy
przysł. szczodrze, szczodrobliwie
Wiktionary
(1.1) hojność, szczodrobliwość; daw. szczodrota
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) daw. bycie szczodrym
(1.2) daw. obfitość
Wiktionary
rzecz. szczodrok mos./mrz., szczodrobliwość ż., szczodrak mrz., szczodrość ż., szczodrzeniec m.
przym. szczodry, szczodrobliwy, szczodraczy
przysł. szczodrze, szczodrobliwie
Wiktionary
(1.1) hojność, szczodrobliwość, szczodrość
Wiktionary
Szczodrów – wieś w Polsce położona w województwie dolnośląskim, w powiecie oleśnickim, w gminie Syców.
Wikipedia
nazwisko
SJP.pl
szczodrobliwy;
1. rozdający coś obficie, w dużej ilości;
2. hojnie udzielany
SJP.pl
przymiotnik jakościowy
(1.1) hojny, dający coś obficie
(1.2) udzielany w sposób hojny
Wiktionary
IPA: ˈʃt͡ʃɔdrɨ, AS: ščodry
Wiktionary
rzecz. szczodrok mos./mrz., szczodrość ż., szczodrobliwość ż., szczodrota ż., szczodrak m., szczodrzeniec m.
przym. szczodrobliwy, szczodraczy
przysł. szczodrze, szczodrobliwie
Wiktionary
przysłówek
(1.1) w sposób szczodry
Wiktionary
rzecz. szczodrok mos./mrz., szczodrota ż., szczodrak mrz., szczodrość ż.
przym. szczodry
Wiktionary
(1.1) hojnie
Wiktionary
stopień wyższy od przysłówka: szczodrze
SJP.pl
Szczodrzejewo – wieś w Polsce położona w województwie wielkopolskim, w powiecie wrzesińskim, w gminie Miłosław.
W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa poznańskiego.
Przez Szczodrzejewo przebiega czarny szlak rowerowy, łączący Żerków przez Raszewy, Śmiełów, Nową Wieś Podgórną, Czeszewo i Winną Górę z Miłosławiem.
Wieś położona jest na terenie Żerkowsko-Czeszewskiego Parku Krajobrazowego.
Wikipedia
stopień wyższy od przymiotnika: szczodry
SJP.pl
Wikipedia
miododajna krzewina o żółtych kwiatach
SJP.pl
Szczodrzeniec (Chamaecytisus Link.) – wyróżniany w niektórych ujęciach systematycznych rodzaj roślin z rodziny bobowatych, alternatywnie włączany jest do rodzaju Cytisus jako sekcja Tubocytisus DC, Prodr. 2: 153. 1825. Obejmuje od ok. 30 do 43 gatunków. Rośliny te występują na obszarze od Wysp Kanaryjskich po zachodnią Azję. W Polsce występują 4 gatunki rodzime i jeden przejściowo dziczejący.
Wikipedia
Szczodrzykowo – osada w Polsce położona w województwie wielkopolskim, w powiecie poznańskim, w gminie Kórnik, w dolinie Średzkiej Strugi, przy drodze powiatowej nr 547 do Gądek
W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa poznańskiego.
Wikipedia
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) poznań. chłopak
Wiktionary
duża szczotka
SJP.pl
duża szczotka
SJP.pl
1. mała szczotka;
2. przyrząd perkusyjny do uderzania w bębny;
3. włoski na nogach pszczół robotnic zbierających pyłek
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) mała szczotka
(1.2) włoski na nóżkach pszczół robotnic
Wiktionary
szczotka – narzędzie służące do zamiatania, wygładzania, szorowania lub mycia czegoś; zwykle zbudowana jest z włókien chemicznych lub pochodzenia roślinnego, włosia, drutów, gałęzi etc. w formie małych pęków lub węzełków umocowanych w oprawie lub grzbiecie. Przykłady:
Wikipedia
IPA: ʃt͡ʃɔˈtɛt͡ʃka, AS: ščotečka
Wiktionary
rzecz. szczotka ż., szczotkowanie n.
czas. szczotkować ndk.
przym. szczotkowy
Wiktionary
przypominający małą szczotkę; szorstki i sterczący
SJP.pl
szczotecznica szarawka - motyl z rodziny brudnic, którego gąsienice wyrządzają szkody w lasach liściastych
SJP.pl
nazwisko
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) narzędzie do czyszczenia składające się z oprawki i przymocowanego do niej miękkiego włosia
(1.2) techn. specjalny rodzaj kontaktu elektrycznego pomiędzy ruchomymi częściami;
(1.3) zool. włosy rosnące na końskich pęcinach
(1.4) roboczy wydruk ze studia DTP służący do korekty;
Wiktionary
szczotka – narzędzie służące do zamiatania, wygładzania, szorowania lub mycia czegoś; zwykle zbudowana jest z włókien chemicznych lub pochodzenia roślinnego, włosia, drutów, gałęzi etc. w formie małych pęków lub węzełków umocowanych w oprawie lub grzbiecie. Przykłady:
Wikipedia
(1.1) Styliści, którzy zajmują się fryzurami gwiazd Hollywood, dobrze wiedzą, jak wiele zależy od szczotek do włosów.
Wiktionary
IPA: ˈʃt͡ʃɔtka, AS: ščotka
Wiktionary
rzecz. szczotkowanie n., wyszczotkowanie n., Szczotkowice nmos., szczotlicha ż., szczotkarz m., szczotkarstwo n., szczotkarnia ż.
:: zdrobn. szczoteczka ż.
:: zgrub. szczota ż.
czas. szczotkować ndk., wyszczotkować dk.
przym. szczotkowy
Wiktionary
maszyna do szczotkowania tkanin
SJP.pl
dotyczący wyrobu szczotek
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) rzem. rzemieślnik wykonujący szczotki
Wiktionary
rzecz. szczotkarstwo n., szczotkarnia ż., szczotka ż.
przym. szczotkarski, szczotkowy
czas. szczotkować
Wiktionary
pingwin szczotkoczuby - gatunek ptaka z rodziny pingwinów
SJP.pl
typ małych, drapieżnych bezkręgowców; ryjkogłowy, ryjokrętki
SJP.pl
Wikipedia
czasownik
(1.1) pocierać szczotką – czesząc, czyszcząc lub polerując
Wiktionary
(1.1) Obowiązkowo po każdym posiłku, szczotkuję swoje zęby.
Wiktionary
IPA: ʃt͡ʃɔtˈkɔvat͡ɕ, AS: ščotkovać
Wiktionary
rzecz. szczotka ż., szczoteczka ż., szczota ż., szczotkowanie n., szczoteczkowanie n., szczotkarz m.
czas. wyszczotkować
przym. szczotkowy, szczoteczkowy
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) odczasownikowy od|szczotkować., nazwa czynności
(1.2) oczyszczanie powierzchni czegoś przy pomocy szczotki
(1.3) czesanie włosów, sierści przy pomocy szczotki
Wiktionary
Wikipedia
(1.3) Sierść nabrała połysku od codziennych szczotkowań i solidnych porcji witamin, ale psie oczy pozostały smutne, nieufne.
Wiktionary
IPA: ˌʃt͡ʃɔtkɔˈvãɲɛ, AS: ščotkovãńe
Wiktionary
rzecz. szczota ż., szczotka ż., szczoteczka ż., wyszczotkowanie n.
czas. szczotkować ndk., wyszczotkować dk.
przym. szczotkowy
Wiktionary
przypominający szczotkę; szorstki i sterczący
SJP.pl
Szczotkowice – wieś w Polsce położona w województwie świętokrzyskim, w powiecie pińczowskim, w gminie Działoszyce.
W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa kieleckiego.
Wikipedia
przymiotnik relacyjny
(1.1) związany ze szczotką, dotyczący szczotki
Wiktionary
rzecz. szczotka ż., szczota ż., szczoteczka ż., szczotkarz m., szczotkarka ż., szczotkarstwo n., szczotkowanie n., wyszczotkowanie n.
czas. szczotkować ndk., wyszczotkować dk.
przym. szczotkarski
Wiktionary
Szczotlicha (Corynephorus P. Beauv.) – rodzaj roślin należący do rodziny wiechlinowatych. Obejmuje 5 gatunków. Występują one w Europie, krajach basenu Morza Śródziemnego (północna Afryka, Bliski Wschód), na wschodzie sięgając po Iran. W Polsce rośnie jeden – szczotlicha siwa C. canescens. Rośliny te zasiedlają siedliska piaszczyste, w tym wydmy.
Wikipedia
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) gw-pl|Górny Śląsk. bot. kulin. szczaw
Wiktionary
(1.1) reg. śl. babskie jscochy.
Wiktionary
nazwisko
SJP.pl
nazwisko
SJP.pl
1. podjudzać psa do atakowania i gonienia;
2. polować na coś z chartami
SJP.pl
czasownik przechodni niedokonany (dk. poszczuć)
(1.1) pobudzać psa do ataku
(1.2) podburzać kogoś przeciw czemuś
Wiktionary
(1.1) Łobuz szczuł przerażonego policjanta agresywnym psem.
(1.2) Po co szczuć obywateli przeciw lekarzom?
Wiktionary
IPA: ʃt͡ʃut͡ɕ, AS: ščuć
Wiktionary
rzecz. szczujnia ż., szczucie n., poszczucie n., zaszczucie n.
czas. poszczuć dk., zaszczuć dk.
Wiktionary
Szczucice – wieś w Polsce położona w województwie świętokrzyskim, w powiecie opatowskim, w gminie Sadowie.
W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa tarnobrzeskiego.
Wikipedia
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) odczasownikowy od|szczuć.
Wiktionary
IPA: ˈʃt͡ʃut͡ɕɛ, AS: ščuće
Wiktionary
rzecz. zaszczucie n., szczujnia ż.
czas. szczuć ndk.
Wiktionary
miasto w Polsce
SJP.pl
Szczucin – miasto w Polsce położone w województwie małopolskim, w powiecie dąbrowskim, w gminie Szczucin.
W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa tarnowskiego.
Miasto jest siedzibą gminy Szczucin.
Wikipedia
mieszkaniec Szczucina (miasta w Polsce)
SJP.pl
mieszkanka Szczucina (miasta w Polsce)
SJP.pl
przymiotnik od: Szczucin, wieś gminna w województwie małopolskim
SJP.pl
nazwisko
SJP.pl
Osoby o tym nazwisku:
Wikipedia
1. miasto w Polsce;
2. wieś w Polsce;
3. miasto na Białorusi
SJP.pl
Wikipedia
mieszkaniec Szczuczyna
SJP.pl
mieszkanka Szczuczyna
SJP.pl
związany z miastem Szczuczyn
SJP.pl
przymiotnik relacyjny
(1.1) dotyczący Szczuczyna, związany ze Szczuczynem
Wiktionary
rzecz. Szczuczyn m., szczuczynianin m., szczuczynianka ż.
Wiktionary
zajęcie szczudlarza
SJP.pl
osoba chodząca na szczudłach
SJP.pl
przypominający szczudła, długi i cienki; szczudłowaty
SJP.pl
1. pręt z podpórką na stopę, umożliwiający stawianie kroków bez dotykania ziemi stopą, używany głównie do pokazów, akrobacji;
2. podpora ułatwiająca chodzenie osobom z uszkodzoną lub amputowaną nogą; kula;
3. podpora zastępująca amputowaną nogę; proteza
SJP.pl
ptak z siewkowych, o czarno-białym upierzeniu, długim czarnym dziobie i bardzo długich czerwonych nogach; zamieszkuje wybrzeża jezior na obszarach stepowych i półpustynnych Eurazji, Afryki, obu Ameryk i Australii
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy
(1.1) ornit. nazwa systematyczna|Himantopus himantopus|ref=tak., średniej wielkości ptak o bardzo długich nogach, należący do rzędu siewkowych;
Wiktionary
Szczudłak (zwyczajny) (Himantopus himantopus) – gatunek średniej wielkości ptaka brodzącego z rodziny szczudłonogów (Recurvirostridae), zamieszkujący wszystkie kontynenty oprócz Antarktydy. Nie jest zagrożony wyginięciem.
Wikipedia
IPA: ˈʃt͡ʃudwak, AS: ščudu̯ak
Wiktionary
rzecz. szczudło n.
Wiktionary
rodzina ptaków z rzędu siewkowych; szczudłonogie, szczudłonogi
SJP.pl
Szczudłonogi, szczudłakowate (Recurvirostridae) – rodzina ptaków z rzędu siewkowych (Charadriiformes).
Wikipedia
o cechach charakterystycznych dla rodziny ptaków z rzędu siewkowych
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) stpol. prztyczek
Wiktionary
IPA: ˈʃt͡ʃudwɛk, AS: ščudu̯ek
Wiktionary
1. pręt z podpórką na stopę, umożliwiający stawianie kroków bez dotykania ziemi stopą, używany głównie do pokazów, akrobacji;
2. podpora ułatwiająca chodzenie osobom z uszkodzoną lub amputowaną nogą; kula;
3. podpora zastępująca amputowaną nogę; proteza
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) kij z podstawką pod stopę, do chodzenia nad ziemią
(1.2) med. podpora ułatwiająca chodzenie
(1.3) leśn. odnoga korzenia świerka
(1.4) bud. solidny element do osadzania słupów drewnianych w gruncie
(1.5) przen. ktoś bardzo wysoki, chudy
(1.6) przest. przen. osoba będąca podporą dla kogoś
Wiktionary
(1.1) Kuglarz poruszał się na szczudłach po rynku.
Wiktionary
rzecz. szczudlarz mos., szczudlastość ż., szczudlatość ż., szczudłak mos. mzw., szczudłonogość ż., szczudłowanie n., szczudłowatość ż., szczudłowość ż., Szczudłów mrz., Szczudły nmos.
:: zdrobn. szczudełko n.
czas. szczudłować ndk.
przym. szczudlasty, szczudlaty, szczudłonogi, szczudłowaty, szczudłowy
przysł. szczudlasto, szczudłowato
Wiktionary
(1.2) kula
Wiktionary
ptak z rzędu siewkowych
SJP.pl
1. o nogach podobnych do szczudeł;
2. o cechach charakterystycznych dla rodziny ptaków z rzędu siewkowych
SJP.pl
Szczudłonogi, szczudłakowate (Recurvirostridae) – rodzina ptaków z rzędu siewkowych (Charadriiformes).
Wikipedia
rodzina ptaków z rzędu siewkowych; szczudłakowate, szczudłonogi
SJP.pl
Szczudłów – wieś w Polsce położona w województwie łódzkim, w powiecie łowickim, w gminie Łowicz.
Wieś arcybiskupstwa gnieźnieńskiego w powiecie orłowskim województwa łęczyckiego w końcu XVI wieku. Była wsią klucza zduńskiego arcybiskupów gnieźnieńskich. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa skierniewickiego.
Wikipedia
przypominający szczudła, długi i cienki; szczudlasty
SJP.pl
pogardliwie:
1. propagowanie nienawiści w mediach;
2. medium propagujące nienawiść polityczną lub społeczną, postrzegane jako stronnicze
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) pot. pejor. medium (stacja telewizyjna, gazeta, serwis internetowy itp.) postrzegane jako stronnicze i propagujące nienawiść polityczną lub społeczną, niekiedy wobec konkretnych osób
(1.2) pot. pejor. proceder propagowania nienawiści w mediach
Wiktionary
(1.2) Część dziennikarzy kłamie i uprawia niszczenie polityków. To dziennikarska szczujnia.
Wiktionary
rzecz. szczucie n., zaszczucie n., poszczucie n.
czas. szczuć ndk., zaszczuć dk., poszczuć ndk.
Wiktionary
(1.1) gadzinówka
Wiktionary
nazwisko
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) daw. zool. szczupak
Wiktionary
Wikipedia
składnia.
kolokacje.
synonimy.
(1.1) szczubiel, szczupiel
antonimy.
hiperonimy.
hiponimy.
holonimy.
meronimy.
pokrewne.
frazeologia.
etymologia.
uwagi.
tłumaczenia.
źródła.
odmiana.
przykłady.
Wiktionary
(1.1) szczubiel, szczupiel
Wiktionary
Szczukocice – wieś w Polsce położona w województwie łódzkim, w powiecie piotrkowskim, w gminie Gorzkowice.
Pierwsza wzmianka o wsi pochodzi z roku 1386. W późniejszym okresie (XVI wiek) była własnością rodu Szczukockich herbu Jelita, stamtąd też ród ów się wywodzi. W wieku XVII wraz z Gorzkowicami przeszła w posiadanie Koniecpolskich herbu Pobóg a w następnym stuleciu Zarembów herbu Jastrzębiec.
Wikipedia
Szczukowice – wieś w Polsce położona w województwie świętokrzyskim, w powiecie kieleckim, w gminie Piekoszów.
Dojazd z Kielc zapewniają autobusy komunikacji miejskiej linii 18. Przez Szczukowice przebiega linia kolejowa Kielce-Fosowskie, w miejscowości znajduje się posterunek odgałęźny nadzorujący ruch na łącznicy kolejowej z linią Warszawa Zachodnia-Kraków Główny Osobowy.
Wikipedia
nazwisko
SJP.pl
Szczukwin – wieś w Polsce położona w województwie łódzkim, w powiecie łódzkim wschodnim, w gminie Tuszyn.
Wieś biskupstwa włocławskiego w powiecie piotrkowskim województwa sieradzkiego w końcu XVI wieku. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa piotrkowskiego.
W miejscowości znajduje się kopalnia górnicza zajmująca się wydobywaniem piasku, żwiru oraz kruszywa oraz jednostka Ochotniczej Straży Pożarnej.
Wikipedia
potocznie: wyrostek, gówniarz
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) gw-pl|Poznań. chłopak
Wiktionary
(1.1)Ty jesteś ale fest szczun, tej!
Wiktionary
rzecz. zdrobn. szczunek m.
Wiktionary
zdrobnienie od: szczupak
SJP.pl
przymiotnik od: szczupak
SJP.pl
duża, drapieżna ryba słodkowodna z rodziny szczupakowatych
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy
(1.1) icht. długa ryba drapieżna;
(1.2) pot. długi skok
(1.3) daw. gwara. więz. nóż składany
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(2.1) pot. chudzielec
Wiktionary
Szczupak pospolity, szczupak (Esox lucius) – gatunek szeroko rozprzestrzenionej, drapieżnej ryby z rodziny szczupakowatych (Esocidae). Jego okołobiegunowy zasięg występowania jest największym naturalnym zasięgiem ryb wyłącznie słodkowodnych.
Wikipedia
(1.1) To jest tylko antysemickie gadanie, w które pan nie wierzy, bo pan dobrze wie, że płotkę zjada duży kiełbik, kiełbika zjada okoń, a okonia zjada szczupak, a szczupaka?
(1.2) Ogier wyciągnął się, nogi zebrał i z miejsca jął sadzić potężne szczupaki.
Wiktionary
IPA: ˈʃt͡ʃupak, AS: ščupak
Wiktionary
(1.1-2)
rzecz.
:: zdrobn. szczupaczek m.
przym. szczupaczy
Wiktionary
(1.1) gw-pl|Poznań. szczubel, szczypok; reg. szczuka, szczupiel
Wiktionary
rząd słodkowodnych ryb promieniopłetwych
SJP.pl
Szczupakokształtne (Esociformes) – rząd słodkowodnych ryb promieniopłetwych, blisko spokrewnionych z łososiokształtnymi (Salmoniformes). Dawniej zaliczane były w randze podrzędu szczupakowców (Esocoidei) do rzędu śledziokształtnych.
Wikipedia
o cechach szczupakokształtnych (rząd ryb)
SJP.pl
o cechach szczupakowatych (rodzina ryb)
SJP.pl
Szczupakowate (Esocidae) – rodzina drapieżnych, słodkowodnych ryb szczupakokształtnych (Esociformes). Obejmuje 7 gatunków współcześnie żyjących i co najmniej kilka wymarłych. Poławiane jako ryby konsumpcyjne, zwłaszcza sportowo.
Wikipedia
o cechach szczupakowatych (rodzina ryb)
SJP.pl
rodzaj ryb z rzędu karpieńcokształtnych
SJP.pl
stopień wyższy od przysłówka: szczupło
SJP.pl
stopień wyższy od przymiotnika: szczupły
SJP.pl
zdrobnienie od: szczupły
SJP.pl
przymiotnik
(1.1) pot. zdrobn. od: szczupły
Wiktionary
IPA: ˌʃt͡ʃupluˈɕɛ̇̃ɲci, AS: ščupluśė̃ńḱi
Wiktionary
rzecz. szczupłość
przym. szczupły, szczuplutki
przysł. szczupło
Wiktionary
zdrobnienie od: szczupły
SJP.pl
przymiotnik
(1.1) pot. zdrobn. od: szczupły
Wiktionary
IPA: ˌʃt͡ʃupluˈtɛ̃ɲci, AS: ščuplutẽńḱi
Wiktionary
zdrobnienie od: szczupły
SJP.pl
przymiotnik
(1.1) zdrobn. od: szczupły
Wiktionary
IPA: ʃt͡ʃuˈplutʲci, AS: ščuplutʹḱi
Wiktionary
rzecz. szczupłość
przym. szczupły, szczuplusieńki
przysł. szczupło
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) gwara. żywiecka mieszkaniec wsi podżywieckich
Wiktionary
nieco szczupły
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) cecha charakteryzująca figurę, sylwetkę szczupłą, chudą, smukłą, mającą mało tłuszczu
(1.2) książk. przen. mała liczba bądź ilość czegoś, mała objętość
Wiktionary
IPA: ˈʃt͡ʃupwɔɕt͡ɕ, AS: ščupu̯ość
Wiktionary
czas. szczupleć ndk., wyszczupleć dk., zeszczupleć dk., uszczuplać ndk., uszczuplić dk.
przym. szczupły, szczuplusieńki, szczuplutki
przysł. szczupło
Wiktionary
(1.1) chudość
(1.2) małość
Wiktionary
przymiotnik
(1.1) mający smukły kształt, mało tłuszczu
(1.2) książk. przen. nieliczny, niewielki, o małej objętości
Wiktionary
(1.1) Wychodzę na korytarz, w półmroku spostrzegam wysokiego, szczupłego chłopaka.
Wiktionary
IPA: ˈʃt͡ʃupwɨ, AS: ščupu̯y
Wiktionary
rzecz. szczupłość ż.
czas. szczupleć ndk., zeszczupleć dk., wyszczupleć dk.
przym. szczuplusieńki, szczuplutki
przysł. szczupło
Wiktionary
(1.2) skąpy
Wiktionary
1. gryzoń z rodziny myszowatych, mający długi i pozbawiony włosów ogon;
2. potocznie: torebka herbaty ze sznurkiem i kawałkiem papieru;
3. środowiskowo: płaski rzut piłką, kiedy piłka leci tuż nad ziemią;
4. szczur lądowy - potocznie: osoba stale przebywająca na lądzie, nielubiąca morskich podróży;
5. szczur piżmowy - ssak z rzędu gryzoni; piżmoszczur, piżmak;
6. szczur faraona - gatunek drapieżnego ssaka z rodziny mangustowatych; mangusta egipska;
7. wyścig szczurów - bezmyślna, wyczerpująca i niekończąca się rywalizacja
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy
(1.1) zool. gryzoń z rodziny myszowatych;
(1.2) przen. pot. torebka herbaty ekspresowej ze sznurkiem i etykietą
Wiktionary
Szczur, seramoszczur (Rattus) – rodzaj ssaków z podrodziny myszy (Murinae) w obrębie rodziny myszowatych (Muridae), obejmujący kilkadziesiąt gatunków. Do najbardziej rozpowszechnionych należą, występujące również w Polsce, szczur śniady i szczur wędrowny, a także występujący w południowo-wschodniej Azji i na wyspach Pacyfiku szczur polinezyjski.
Wikipedia
(1.1) Kot znalazł półżywego szczura i okrutnie się nim bawi.
Wiktionary
IPA: ʃt͡ʃur, AS: ščur
Wiktionary
rzecz. szczureczek m.
:: zdrobn. szczurek m.
:: fż. szczurzyca ż.
przym. szczurzy
Wiktionary
(1.1) reg. wileński kresy|paciuk.
Wiktionary
mały szczur
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy
(1.1) zdrobn. od: szczur
(1.2) mały lub młody szczur
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(2.1) gw-pl|Śląsk Cieszyński. źródełko, strużka
Wiktionary
Wikipedia
IPA: ˈʃt͡ʃurɛk, AS: ščurek
Wiktionary
rzecz. szczur mzw., szczurzyca ż.
przym. szczurzy
Wiktionary
(1.2) szczurzę
Wiktionary
potocznie o człowieku: mający wąską, chudą twarz
SJP.pl
Wikipedia
przypominający szczura
SJP.pl
rodzaj gryzoni z rodziny karłomyszowatych
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy
(1.1) zool. nazwa systematyczna|Dipodomys|J.E. Gray|ref=tak., mały gryzoń północnoamerykański z rodziny karłomyszowatych;
Wiktionary
Szczuroskoczek (Dipodomys) – rodzaj ssaków z podrodziny szczuroskoczków (Dipodomyinae) w obrębie rodziny karłomyszowatych (Heteromyidae).
Wikipedia
(1.1) Wszystkie szczuroskoczki występują w Ameryce Północnej.
Wiktionary
wieś w województwie małopolskim, w powiecie brzeskim
SJP.pl
Szczurowa – wieś w powiecie brzeskim w województwie małopolskim, siedziba gminy Szczurowa oraz parafii św. Bartłomieja Apostoła. Wieś leży u zbiegu dróg wojewódzkich 964 i 768.
Szczurowa uzyskała lokację miejską w 1785 roku, zdegradowana w 1933 roku.
Wikipedia
przypominający wyglądem szczura
SJP.pl
przymiotnik od: Szczurowa, Szczurów
SJP.pl
Wikipedia
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) człowiek zajmujący się łapaniem szczurów;
Wiktionary
Szczurołap – człowiek zawodowo zajmujący się łapaniem i zwalczaniem szczurów.
W krajach rozwiniętych zawód ginący, wciąż spotykany m.in. w Indiach i innych państwach Trzeciego Świata.
Nazwa szczurołap stosowana jest również do określania:
Wikipedia
(1.1) Szczurołapy łapały szczury ręcznie lub za pomocą pułapek.
Wiktionary
IPA: ʃt͡ʃuˈrɔwap, AS: ščurou̯ap
Wiktionary
przymiotnik
(1.1) taki, który należy do szczura
(1.2) charakterystyczny dla szczura, posiadający cechy szczura
Wiktionary
(1.1) W ciemności usłyszeli przenikliwe piski i tupot szczurzych łap.
Wiktionary
IPA: ˈʃt͡ʃuʒɨ, AS: ščužy
Wiktionary
rzecz. szczur m., szczurzyca ż., szczurek m.
Wiktionary
samica szczura
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) zool. samica szczura
Wiktionary
(1.1) Szczurzyca Kasi powiła 5 szczurząt.
Wiktionary
rzecz. szczur, szczurek
przym. szczurzy
Wiktionary
rodzaj roślin z rodziny marzanowatych
SJP.pl
Szczurzyn (ukr. Щурин) – wieś w rejonie rożyszczeńskim obwodu wołyńskiego, która liczy 673 mieszkańców.
Założona w 1604 r. W II Rzeczypospolitej miejscowość była początkowo siedzibą gminy wiejskiej Szczurzyn w powiecie łuckim województwa wołyńskiego.
Przy końcu XIX wieku istniał chutor Perechody, który wchodził w skład gminy wiejskiej Szczuryn.
Wikipedia
szczurzynek koralowy - gatunek gryzonia z rodziny myszy
SJP.pl
Szczurzynek (Melomys) – rodzaj ssaków z podrodziny myszy (Murinae) w obrębie rodziny myszowatych (Muridae).
Wikipedia
zgrubienie od: szczur
SJP.pl
prztyczek
SJP.pl
Szczutek – polskie czasopismo wydawane w okresie II Rzeczypospolitej we Lwowie.
Wikipedia
Szczutkowo – wieś w Polsce położona w województwie kujawsko-pomorskim, w powiecie włocławskim, w gminie Choceń.
W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa włocławskiego. Według Narodowego Spisu Powszechnego (III 2011 r.) liczyła 149 mieszkańców. Jest osiemnastą co do wielkości miejscowością gminy Choceń.
Wikipedia
nazwa trzech wsi w Polsce
SJP.pl
3 miejscowości w Polsce:
Wikipedia
przymiotnik od: Szczutowo
SJP.pl
Szczutowski (forma żeńska: Szczutowska; liczba mnoga: Szczutowscy) – polskie nazwisko. Na początku lat 90. XX wieku w Polsce nosiły je 270 osób.
Wikipedia
osoba zajmująca się układaniem chartów i ogarów do polowania
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) osoba zajmująca się układaniem chartów i ogarów do polowania
(1.2) daw. członek służby łowieckiej
(1.3) daw. opiekun sfory na polowaniu
(1.4) hist. we dworze: osoba opiekująca się ogarami i chartami
Wiktionary
IPA: ʃt͡ʃfat͡ʃ, AS: ščfač
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) odprzym. cecha tego, co jest szczwane; cecha tych, którzy są szczwani
Wiktionary
przym. szczwany
przysł. szczwanie
Wiktionary
(1.1) cwaność
Wiktionary
doświadczony w czymś, przebiegły, chytry
SJP.pl
szczwół plamisty - dwuletnia roślina zielna przypominająca wyglądem pietruszkę, zawierająca silny alkaloid - koniinę, rosnąca jako chwast w Eurazji i w północnej Afryce; pietrasznik plamisty, psia pietruszka, cykuta (nazwa zwyczajowa)
SJP.pl
Szczwół (Conium L.) – rodzaj roślin należący do rodziny selerowatych Apiaceae. Obejmuje 5–6 gatunków. Występują one w Eurazji, głównie w basenie Morza Śródziemnego. Jeden gatunek rośnie także w południowej Afryce. W Polsce występuje jeden gatunek – szczwół plamisty C. maculatum (ma status zadomowionego antropofita). Został on także zawleczony do Azji Wschodniej i Mikronezji. Roślina ta jest silnie trująca, dawniej wykorzystywana była także w ziołolecznictwie.
Wikipedia
szczycić się - być dumnym z kogoś, z czegoś; chwalić się, chlubić się
SJP.pl
czasownik niedokonany
(1.1) stpol. bronić, chronić
Wiktionary
IPA: ˈʃt͡ʃɨt͡ɕit͡ɕ, AS: ščyćić
Wiktionary
rzecz. szczyt, zaszczytciel
czas. szczycić się, zaszczycić
przym. szczytny
Wiktionary
1. przymiotnik od: Szczytno; szczytnowski;
2. przymiotnik od: Szczytna
SJP.pl
przymiotnik
(1.1) dotyczący Szczytna, związany ze Szczytnem
(1.2) dotyczący Szczytnej, związany ze Szczytną
Wiktionary
(1.1)
rzecz. Szczytno n., szczytnianin m., szczytnianka m.
przym. szczytnowski
(1.2)
rzecz. Szczytna ż., szczytnianin m., szczytnianka m.
Wiktionary
(1.1) szczytnowski
Wiktionary
zdrobnienie od: szczyt
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) zdrobn. od szczyt
Wiktionary
rzecz. szczyt m.
Wiktionary
nazwisko
SJP.pl
nazwisko
SJP.pl
Wikipedia
mały ptak z rodziny łuszczaków, jest mniejszy od wróbla
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy
(1.1) ornit. mały i barwny ptak eurazjatycki;
Wiktionary
Szczygieł (Carduelis carduelis) – gatunek małego ptaka z rodziny łuszczakowatych (Fringillidae).
Wikipedia
(1.1) Ma w domu szczygła w klatce – natychmiast po powrocie wypuści go na wolność.
Wiktionary
IPA: ˈʃt͡ʃɨɟɛw, AS: ščyǵeu̯
Wiktionary
rzecz.
:: zdrobn. szczygiełek
przym. szczygli
Wiktionary
(1.1) gw-pl|Górny Śląsk|szczyglik.
Wiktionary
przymiotnik dzierżawczy
(1.1) należący do szczygła
przymiotnik relacyjny
(2.1) związany ze szczygłem, dotyczący szczygła
przymiotnik jakościowy
(3.1) charakterystyczny dla szczygła, mający cechy szczygła
Wiktionary
rzecz. szczygieł mzw., szczygiełek mzw.
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy
(1.1) gw-pl|Górny Śląsk. ornit. szczygieł
Wiktionary
nazwisko
SJP.pl
nazwisko
SJP.pl
Osoby o tym nazwisku:
Wikipedia
rzadko: młoda, delikatna trawa wiosenna
SJP.pl
pogardliwie o osobie niedorosłej
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy
(1.1) grub. pogardliwe określenie dziecka, zwłaszcza chłopca
Wiktionary
Szczyl, właśc. Tymoteusz Rożynek (ur. 9 marca 2000 w Katowicach) – polski raper, piosenkarz i autor tekstów.
Wikipedia
(1.1) Jako szczyl nie grałem na fortepianie, a teraz chodzę na prywatne lekcje.
Wiktionary
rzecz. szczanie n., zeszczanie n., wyszczanie n., szczoch m., szczyna ż., szczalnia ż., obszczywanie n., oszczanie n., obszczywanie n., poszczanie n., naszczanie n., szczaw m., szczawian m., szczawa ż., szczawik m., szczawiówka ż., szczawiowa ż.
czas. szczać ndk., obszczywać ndk., zeszczać dk., wyszczać dk., oszczać dk., poszczać dk., naszczać dk.
przym. szczynowy, szczylowy, szczawiowy, szczawianowy, szczawikowy
Wiktionary
(1.1) gówniarz, siuśmajtek, zafajdaniec, pętak, smarkacz, szczeniak, bękart, gówniak
Wiktionary
czasownik niedokonany
(1.1) gw-pl|Górny Śląsk. strzelać
Wiktionary
1. pogardliwie: słaby, złej jakości napój;
2. pospolicie: mocz
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj niemęskoosobowy, liczba mnoga
(1.1) posp. mocz
(1.2) posp. słaby, niesmaczny napój
Wiktionary
(1.1) Oto moje miasto – nie tylko dworzec tu śmierdzi szczynami!
Wiktionary
IPA: ˈʃt͡ʃɨ̃nɨ, AS: ščỹny
Wiktionary
czas. szczać ndk.
rzecz. szczochy nmos.
Wiktionary
(1.1) posp. szczochy; pot. siki, siuśki; zobacz też: więcej w haśle mocz
Wiktionary
czasownik przechodni niedokonany (dk. szczypnąć)
(1.1) ściskać krótko i boleśnie czyjąś skórę
(1.2) odcinać dziobem lub zębami części roślin
czasownik nieprzechodni niedokonany (dk. szczypnąć)
(2.1) powodować odczucie szczypania
czasownik zwrotny niedokonany szczypać się (dk. szczypnąć się)
(3.1) szczypać siebie samego
(3.2) szczypać siebie nawzajem
(3.3) pot. mieć skrupuły, zastrzeżenia
Wiktionary
(1.1) Pański syn to prawdziwy łobuz — zawsze szczypie wszystkie dziewczynki z przedszkola.
(1.1) Próżno gęsi, szyjami wywijając, chrypią, / Próżno gęsiory sycząc napastnika szczypią.
(2.1) Ta cebula nie szczypie.
Wiktionary
rzecz. szczypta ż., szczypanie n., szczypawka ż., szczypce nmos., szczypczyki nmos., szczypnięcie n.
czas. szczypnąć dk.
Wiktionary
(1.2) skubać
(2.1) gryźć, kłuć, piec
(3.3) przejmować się, wahać się
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) odczasownikowy od|szczypać.
Wiktionary
czas. szczypać ndk.
rzecz. szczypce nmos.
Wiktionary
1. mała zaszewka na ubraniu;
2. dawniej: kluska rwana
SJP.pl
szczypawka; potocznie:
1. duży, drapieżny chrząszcz z rodziny biegaczy (biegacz, trzyszcz lub skorek) o dużych kleszczach, którymi zabija robaki, owady i ślimaki;
2. skorek
SJP.pl
Skorek pospolity (Forficula auricularia), zwany potocznie „korcem”, „zausznikiem”, „szczypawką” lub „szczypawicą” – gatunek wszystkożernego skorka z rodziny skorkowatych.
W ogrodach poluje na liczne szkodniki m.in. mszyce i małe gąsienice, jednak niekiedy wgryza się w żywe rośliny. Może także upolować muszkę owocówkę (w hodowli). Jest naturalnym wrogiem rybika cukrowego.
Wikipedia
szczypawica; potocznie:
1. duży, drapieżny chrząszcz z rodziny biegaczy (biegacz, trzyszcz lub skorek) o dużych kleszczach, którymi zabija robaki, owady i ślimaki;
2. skorek
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) pot. ent. skorek (owad)
Wiktionary
Skorek pospolity (Forficula auricularia), zwany potocznie „korcem”, „zausznikiem”, „szczypawką” lub „szczypawicą” – gatunek wszystkożernego skorka z rodziny skorkowatych.
W ogrodach poluje na liczne szkodniki m.in. mszyce i małe gąsienice, jednak niekiedy wgryza się w żywe rośliny. Może także upolować muszkę owocówkę (w hodowli). Jest naturalnym wrogiem rybika cukrowego.
Wikipedia
(1.1) Kazik zagroził siostrze, że w nocy wpuści jej do ucha szczypawkę.
Wiktionary
IPA: ʃt͡ʃɨˈpafka, AS: ščypafka
Wiktionary
rzecz. szczypce nmos.
czas. szczypać
Wiktionary
(1.1) ent. skorek, szczypawica
Wiktionary
szczypawica; potocznie:
1. duży, drapieżny chrząszcz z rodziny biegaczy (biegacz, trzyszcz lub skorek) o dużych kleszczach, którymi zabija robaki, owady i ślimaki;
2. skorek
SJP.pl
Wikipedia
o cechach szczypawkowatych (rodzina chrząszczy)
SJP.pl
o cechach szczypawkowatych (rodzina chrząszczy)
SJP.pl
1. przyrząd do chwytania z dwiema zaciskającymi się szczękami; kleszcze;
2. narząd chwytny niektórych zwierząt
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj niemęskoosobowy, liczba mnoga
(1.1) techn. narzędzie do chwytania przedmiotów w formie dwóch zaciskających się ramion
(1.2) zool. dwudzielny narząd chwytny i obronny niektórych stawonogów;
Wiktionary
Wikipedia
IPA: ˈʃt͡ʃɨpt͡sɛ, AS: ščypce
Wiktionary
rzecz. szczypanie n., podszczypywanie n., szczypawka ż.
:: zdrobn. szczypczyki nmos.
czas. szczypać, podszczypywać
Wiktionary
(1.1) kleszcze
Wiktionary
nazwisko
SJP.pl
nazwisko
SJP.pl
Pinceta (pęseta, szczypczyki) – narzędzie o sprężystych ramionach używane do chwytania przedmiotów, których mały rozmiar utrudnia lub uniemożliwia manipulację za pomocą rąk. Wywodzi się prawdopodobnie od cęgów, szczypiec lub nożyc – jak kleszcze do uchwycenia i trzymania gorących przedmiotów, używanych od zarania dziejów.
Wikipedia
1. dawniej: szczypta, niewielka ilość czegoś; odrobinka, odrobina, ociupinka;
2. dawniej: kawałek drewna; szczapka, drzazga;
3. wyrób cukierniczy, przysmak regionalny na Lubelszczyźnie
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) gw-pl|Górny Śląsk. ogrod. sadzonka
Wiktionary
rzecz. szczypka ż.
Wiktionary
(1.1) gw-pl|Górny Śląsk|ablyjger, flancka, szczypka.
Wiktionary
nazwisko
SJP.pl
zielone liście cebuli; szczypiór, szczypiorek
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) kulin. spoż. źdźbła cebuli używane jako dodatek do potraw
Wiktionary
Wikipedia
IPA: ˈʃt͡ʃɨpʲjɔr, AS: ščypʹi ̯or
Wiktionary
rzecz.
:: zdrobn. szczypiorek m.
Wiktionary
wgryzka szczypiorka - gatunek motyla
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) zdrobn. od: szczypior
(1.2) bot. ogrod. gatunek rośliny z rodziny czosnkowatych;
(1.3) spoż. kulin. zielona część cebuli lub szczypiorku (1.2)
Wiktionary
Czosnek szczypiorek, szczypiorek (Allium schoenoprasum L.) – gatunek rośliny z rodziny amarylkowatych. W stanie dzikim jest szeroko rozprzestrzeniony na półkuli północnej. Występuje w Europie, Azji i Ameryce Północnej. Jest też powszechnie uprawiany w wielu krajach świata. Status gatunku we florze Polski: roślina uprawna, efemerofit.
Wikipedia
(1.1) Wróżono z kwiatów rumianku, cząbru, dzikiego bzu, a nawet szczypiorku.
(1.2) W swoim ogródku zasiałem cebulę, marchewkę i szczypiorek.
Wiktionary
IPA: ʃt͡ʃɨˈpʲjɔrɛk, AS: ščypʹi ̯orek
Wiktionary
rzecz. szczypior m.
przym. szczypiorkowy
Wiktionary
(1.3) gw-pl|Górny Śląsk|sznitloch, sznitlok. gw-pl|Poznań|sznytloch.
Wiktionary
wgryzka szczypiorka - gatunek motyla
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) zdrobn. od szczypiorniak
Wiktionary
rzecz. szczypiorniak m.
Wiktionary
potocznie: piłka ręczna (handball)
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) środ. sport. zob. piłka ręczna.
Wiktionary
Wikipedia
rzecz. szczypiornista m., szczypiornistka ż., Szczypiorno n.
:: zdrobn. szczypiorniaczek m.
Wiktionary
(1.1) piłka ręczna
Wiktionary
przymiotnik relacyjny
(1.1) związany z szczypiornictwem, dotyczący szczypiornictwa
Wiktionary
rzecz. szczypiornictwo n.
Wiktionary
piłkarz ręczny
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) środ. sport. zawodnik grający w piłkę ręczną
Wiktionary
Wikipedia
(1.1) Nasi szczypiorniści rozgromili Włochów.
Wiktionary
IPA: ˌʃt͡ʃɨpʲjɔrʲˈɲista, AS: ščypʹi ̯orʹńista
Wiktionary
rzecz. szczypiorniak m., Szczypiorno n.
:: fż. szczypiornistka
Wiktionary
(1.1) piłkarz
Wiktionary
kobieta, dziewczyna uprawiająca szczypiorniaka (piłkę ręczną); piłkarka ręczna
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) sport. zawodniczka uprawiająca szczypiorniak – piłkę ręczną
Wiktionary
IPA: ˌʃt͡ʃɨpʲjɔrʲˈɲistka, AS: ščypʹi ̯orʹńistka
Wiktionary
rzecz. szczypiorniak m., Szczypiorno n.
:: fm. szczypiornista m.
Wiktionary
(1.1) piłkarka ręczna
Wiktionary
Szczypiorno – osiedle w południowo-zachodniej części Kalisza, nad strugą Piwonia, w granicach administracyjnych miasta od 1976 r. Częścią Szczypiorna jest Nosków.
Osiedle jest jedną z największych pod względem powierzchni jednostek pomocniczych Kalisza, zasadniczo zurbanizowane w obrębie ulicy Wrocławskiej, pozostałe części to głównie pola uprawne i działki rekreacyjne.
W Szczypiornie swoje korzenie ma polska piłka ręczna, potocznie nazywana szczypiorniakiem.
Wikipedia
nazwisko
SJP.pl
Szczypiorski (forma żeńska: Szczypiorska; liczba mnoga: Szczypiorscy) – polskie nazwisko. Na początku lat 90. XX wieku w Polsce nosiły je 581 osoby. Nazwisko pochodzi od słowa szczypior i jest najbardziej rozpowszechnione w środkowo-zachodniej Polsce.
Wikipedia
1. dawniej: szczypta, niewielka ilość czegoś; odrobinka, odrobina, ociupinka;
2. dawniej: kawałek drewna; szczapka, drzazga;
3. wyrób cukierniczy, przysmak regionalny na Lubelszczyźnie
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) gw-pl|Górny Śląsk. ogrod. sadzonka
(1.2) kulin. wyrób cukierniczy na bazie cukru; przysmak regionalny z Lubelszczyzny;
Wiktionary
Szczypka – przysmak regionalny z Lubelszczyzny; wyrób cukierniczy na bazie cukru.
Ma postać laseczki przypominającej szczapę drewna (stąd też pochodzi jego nazwa: „szczypa” – kawałek rozłupanego drewna przesyconego żywicą, służący do rozpalania ognia). Może mieć różne barwy, dzięki zastosowanym barwnikom i smaki (aromaty itp.).
Szczypki są często sprzedawane na odpustach w lubelskich parafiach.
Wikipedia
rzecz. szczypek mrz.
Wiktionary
(1.1) gw-pl|Górny Śląsk|ablyjger, flancka, szczypek.
Wiktionary
Szczypkowice (kaszb. Szczëpkòjce lub też Szczepkòjce, niem. Zipkow) – wieś w Polsce położona w województwie pomorskim, w powiecie słupskim, w gminie Główczyce.
W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa słupskiego.
Wikipedia
nazwisko
SJP.pl
czasownik przechodni dokonany (ndk. szczypać)
(1.1) dokonany od|szczypać.
czasownik zwrotny dokonany szczypnąć się (ndk. szczypać się)
(2.1) dokonany od|szczypać się.
Wiktionary
rzecz. szczypnięcie n., uszczypliwość ż.
czas. szczypać
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) niewielka ilość jakiejś substancji sypkiej, taka jaką można ująć końcami palców
(1.2) przen. niewielka ilość jakiejś niematerialnej cechy
Wiktionary
Szczypta określa ilość substancji sypkiej (cukru, soli kuchennej, pieprzu itp.) mieszcząca się między palcami: kciukiem i wskazującym.
W przepisach kulinarnych i gospodarstwie domowym szczypta jest jedną ze zwyczajowych jednostek miary masy lub objętości. Miara ta jest nieprecyzyjna, bowiem ilość substancji, którą można uchwycić w dwa palce bardzo zależy od rodzaju tej substancji – przede wszystkim od wielkości ziaren, a także od wielkości palców osoby, która tę substancję chwyta.
Wikipedia
(1.1) On milczał, szczyptę wziętą z tabakiery ważył / W palcach i długo dumał, nim ją w końcu zażył.
Wiktionary
IPA: ˈʃt͡ʃɨpta, AS: ščypta
Wiktionary
rzecz.
:: zdrobn. szczypteczka ż.
czas. szczypać
Wiktionary
(1.1) odrobina
Wiktionary
roślina zielna z rodziny wilczomleczowatych
SJP.pl
Szczyr (Mercurialis L.) – rodzaj roślin jednorocznych i bylin należący do rodziny wilczomleczowatych. Obejmuje 10 gatunków. Rośliny te występują w Europie, północnej Afryce, wschodniej Azji. Jako rośliny introdukowane rosną w Kalifornii (Ameryka Północna), w południowych częściach Ameryki Południowej i Afryki oraz na Nowej Zelandii. Do flory Polski należą dwa gatunki: szczyr roczny (M. annua) i szczyr trwały (M. perennis).
Wikipedia
nazwisko
SJP.pl
Szczyrba (słow. Štrba, niem. Tschirm, węg. Csorba) – gmina (obec) na Słowacji położona w kraju preszowskim, w okręgu Poprad. Na obec Szczyrba składają się: wieś Szczyrba jako taka, osada Tatrzańska Szczyrba (powstała w 1871) oraz miejscowość Szczyrbskie Jezioro.
Wikipedia
przymiotnik
(1.1) gw-pl|Górny Śląsk. szczerbaty
Wiktionary
rzecz. szczyrbok mos.
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) gw-pl|Górny Śląsk. osoba szczerbata
Wiktionary
przym. szczyrbaty
Wiktionary
mieszkaniec Szczyrku (miasta w Polsce); szczyrkowianin
SJP.pl
mieszkanka Szczyrku (miasta w Polsce); szczyrkowianka
SJP.pl
gatunek gleby
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna
(1.1) geogr. miasto i gmina w południowej Polsce, w Beskidzie Śląskim;
Wiktionary
Szczyrk – miasto w południowej Polsce, w województwie śląskim, w powiecie bielskim. Miasto o charakterze turystyczno-wypoczynkowym. Według danych z 31 grudnia 2023 roku miasto miało 5283 mieszkańców.
Wikipedia
(1.1) Józia pojechała do Szczyrku na narty.
Wiktionary
czasownik niedokonany
(1.1) gw-pl|Górny Śląsk. dzwonić (monetami, zębami)
Wiktionary
rzecz. szczyrkowka ż.
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj niemęskoosobowy, liczba mnoga
(1.1) gw-pl|Górny Śląsk. nożyczki
Wiktionary
mieszkaniec Szczyrku (miasta w Polsce); szczyrczanin
SJP.pl
mieszkanka Szczyrku (miasta w Polsce); szczyrczanka
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) gw-pl|Śląsk Cieszyński, Górny Śląsk. muz. grzechotka
Wiktionary
czas. szczyrkać ndk.
Wiktionary
1. najwyższy punkt góry; najwyżej wzniesiony lub najdalej wysunięty punkt jakiegoś obiektu;
2. najwyższy stopień nasilenia czegoś, eksploatowania czegoś
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) najwyższy punkt góry
(1.2) najwyższy punkt dowolnej rzeczy
(1.3) przen. obrady ważnych osób
(1.4) przen. godziny największego nasilenia ruchu lub poboru energii
(1.5) przen. górna granica czegoś (zwykle niematerialnego)
(1.6) przen. orgazm
(1.7) hist. książk. ogólne określenie średniowiecznej tarczy piechoty i jazdy;
(1.8) wojsk. podn. rycerska tarcza bojowa i turniejowa, na której umieszczano herb rodowy
(1.9) stpol. obrona
(1.10) archit. trójkątne zamknięcie elewacji pomiędzy dwiema połaciami dachu
(1.11) archit. ozdobne, zwężające się ku górze, zwieńczenie portalu, ryzalitu lub innego elementu architektonicznego
Wiktionary
Wikipedia
(1.1) Alpiniści zdobyli już chyba wszystkie szczyty Ziemi!
(1.3) Na ostatnim szczycie rozmawiali premierzy wszystkich państw europejskich.
(1.4) Nie lubię jeździć do pracy w godzinach szczytu.
(1.5) Palenie w łóżku jest szczytem głupoty.
(1.6) Moja sąsiadka bardzo głośno krzyczy, gdy ma szczyt.
(1.7) Zwarte w szeregu wojska szczyty tworzyły jakby ścianę przeciw pociskom nieprzyjaciela, a podniesione w górę nad głowami wojska, jakby dach broniły od pocisków z wierzchu.
(1.8) Owe trzy włócznie krzyżackie, które mężnego rycerza przebodły, wziął on był sobie do szczytu, a stary swój w Krakowie przemalować kazał.
(1.10) W szczycie budynku znajdowały się dwa małe okienka.
(1.11) Renesansowe szczyty często są ujęte z boków w spływy wolutowe.
Wiktionary
IPA: ʃt͡ʃɨt, AS: ščyt
Wiktionary
rzecz. szczytówka ż., szczytowanie n., szczytnik m., szczycenie n., szczycik mrz.
czas. szczycić ndk., szczytować ndk.
przym. szczytowy, szczytówkowy
przysł. szczytowo
Wiktionary
(1.1) wierzchołek
(1.2) czubek
(1.6) szczytowanie
(1.7) puklerz, pawęż paiż
(1.8) tarcz
Wiktionary
Szczytkowice – wieś w Polsce, położona 5 km na północ od Trzebnicy, wzdłuż drogi powiatowej nr 1400D w województwie dolnośląskim, w powiecie trzebnickim, w gminie Trzebnica.
Wikipedia
1. przynoszący chlubę; zaszczytny;
2. podniosły, górnolotny;
3. dawniej: wysoki, strzelisty
SJP.pl
Szczytna (do 1945 r. niem. Rückers) – miasto w Polsce położone w województwie dolnośląskim, w powiecie kłodzkim, siedziba gminy miejsko-wiejskiej Szczytna. Leży u podnóża Gór Stołowych, nad Bystrzycą Dusznicką.
Ośrodek przemysłowo-usługowy i turystyczno-krajoznawczy. Przemysł metalowy i drzewny, do 2012 funkcjonowała także huta szkła gospodarczego i szlifiernia kryształów. Przez miasto przebiega trasa międzynarodowa E67 i linia kolejowa Kudowa-Zdrój – Kłodzko.
Wikipedia
1. mieszkaniec Szczytnej (miasta lub wsi w Polsce);
2. mieszkaniec Szczytna (miasta lub wsi w Polsce)
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) mieszkaniec Szczytna
(1.2) osoba pochodząca ze Szczytna, urodzona w Szczytnie
Wiktionary
(1.1) Szczytnianie przywitali nas serdecznie i gościli wybornie.
Wiktionary
rzecz. Szczytno n.
:: fż. szczytnianka ż.
przym. szczytnowski, szczycieński
Wiktionary
1. mieszkanka Szczytnej (miasta lub wsi w Polsce);
2. mieszkanka Szczytna (miasta lub wsi w Polsce)
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) mieszkanka Szczytna
(1.2) kobieta pochodząca ze Szczytna, urodzona w Szczytnie
Wiktionary
rzecz. Szczytno n.
:: fm. szczytnianin m.
przym. szczytnowski, szczycieński
Wiktionary
roślina z rodziny nastroszowatych; nastrosz; rzęst
SJP.pl
Szczytnica (niem. Martinwaldau; dawn. Marcinkowce) – wieś w Polsce położona w województwie dolnośląskim, w powiecie bolesławieckim, w gminie Warta Bolesławiecka.
Wikipedia
przymiotnik od: Szczytniki
SJP.pl
o cechach szczytnicowatych (rodzina roślin)
SJP.pl
o cechach szczytnicowatych (rodzina roślin)
SJP.pl
stopień wyższy od przysłówka: szczytnie
SJP.pl
stopień wyższy od przymiotnika: szczytny
SJP.pl
1. nazwa wielu wsi w Polsce;
2. część miasta Wrocław;
3. część miasta Świdwin
SJP.pl
Wikipedia
1. miasto w Polsce;
2. nazwa kilku wsi w Polsce
SJP.pl
Szczytno (niem. Ortelsburg, mazur. Scÿtno) – miasto w województwie warmińsko-mazurskim, siedziba powiatu szczycieńskiego i gminy wiejskiej Szczytno.
Przez Szczytno przebiegają drogi: krajowa nr 53, krajowa nr 57, krajowa nr 58 oraz wojewódzka 600.
Wikipedia
1. cecha czegoś przynoszącego chlubę; zaszczytność;
2. dawniej: wzniosłość, podniosłość, górnolotność
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) cecha tego, co szczytne
Wiktionary
przym. szczytny
Wiktionary
przymiotnik od: Szczytno; szczycieński (lokalnie)
SJP.pl
przymiotnik relacyjny
(1.1) związany ze Szczytnem, dotyczący Szczytnem
Wiktionary
rzecz. Szczytno n., szczytnianin m., szczytnianka ż.
przym. szczycieński
Wiktionary
(1.1) szczycieński
Wiktionary
1. przynoszący chlubę; zaszczytny;
2. podniosły, górnolotny;
3. dawniej: wysoki, strzelisty
SJP.pl
przymiotnik
(1.1) przynoszący zaszczyt, chlubę
(1.2) odznaczający się szlachetnością dążeń, starań, uczynków
(1.3) wzniosły, górnolotny
(1.4) przest. wysoki, strzelisty
Wiktionary
(1.1) "Le Calame" dzielnie rywalizuje o szczytny tytuł "najbardziej cenzurowanej gazety Mauretanii". Konkurencja jest ostra - co roku powstaje tu i ginie około 40 niezależnych pism.
(1.2) Był jak rozbitek na małej wyspie, pomimo pozorów żył z dnia na dzień, i materialnie, i duchowo. Nie było idei, za którą stanąłby do walki, żaden szczytny cel go nie zagrzewał.
Wiktionary
rzecz. zaszczyt mrz., zaszczytek mrz., szczytność ż.
przysł. szczytnie
przym. zaszczytny, nieszczytny
czas. szczycić się, szczycić
Wiktionary
(1.1) prestiżowy, chlubny
(1.2) zacny, cnotliwy, szlachetny
Wiktionary
mieć orgazm
SJP.pl
mieć orgazm
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) odczasownikowy od|szczytować.
(1.2) seks. przeżywanie orgazmu
Wiktionary
Orgazm, (od starogreckiego ὀργασμός orgasmós „gwałtowne podniecenie”, od ὀργάω orgáō „pękać, świecić, gwałtownie pragnąć”), także: klimaks (od starogreckiego κλῖμαξ klîmax „wzrost”), szczytowanie – moment najsilniejszego podniecenia seksualnego i towarzyszącego mu silnego uczucia rozkoszy podczas seksu lub masturbacji.
Wikipedia
(1.1) Niech herosi pobożności cię poganiają, niech kumple się śmieją, żeś dewot, a ty spaceruj po swojej Krynicy z kubkiem w ręku, to znacznie skuteczniejsze niż sinusoida: szczytowanie – zawał – szczytowanie.
(1.2) Wspólne szczytowanie było wyrafinowaną muzyką, którą współtworzyli. Kiedy skończyli położyli się na łyżeczkę. Przytulił ją mocno do siebie. Florencja czuła się, jakby ich akt cały czas trwał. Wydała z siebie kilka rozmarzonych westchnień.
Wiktionary
rzecz. szczyt m.
czas. szczytować ndk.
przym. szczytowy
Wiktionary
Szczytówka – końcowy element wędziska zakończony przelotką szczytową (tulipanem), służąca wędkarzowi do sygnalizacji brań, np. przy łowieniu feederem lub w metodzie spinningowej nadania przynęcie odpowiedniej akcji. Szczytówka jest także elementem amortyzującym w zestawie wędkarskim. W pewnym zakresie uniemożliwia rybie zerwanie żyłki. Od jej twardości pośrednio zależy także akcja wędziska.
Wikipedia
nazwisko
SJP.pl
przymiotnik
(1.1) związany ze szczytem, dotyczący szczytu
(1.2) archit. o ścianie: ta która znajduje się przy szczycie dachu
Wiktionary
(1.1) Ruch egzekucyjny osiągnął punkt szczytowy na sejmach: piotrkowskim (1562/1563) i warszawskim (1563/1564).
(1.1) OPZZ zrzeszał w szczytowym okresie około 7 milionów członków, w tym 60-70 procent b. członków "Solidarności".
Wiktionary
IPA: ʃt͡ʃɨˈtɔvɨ, AS: ščytovy
Wiktionary
rzecz. szczyt m., szczytówka ż., szczytowanie n.
czas. szczytować
przysł. szczytowo
Wiktionary
imię męskie
SJP.pl
niewielki okręt wojenny, dwu- lub trzymasztowy, używany w XVIII-XIX w. głównie przez piratów
SJP.pl
Wikipedia
w judaizmie: symbol boskiej obecności wśród ludzi; Szechina
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna
(1.1) rel. widoczna obecność Boga w świecie, jego immanencja występująca w wierzeniach judaistycznych, czasem personifikowana i rozumiana jako boski pierwiastek żeński lub jedno z wielu imion Boga;
Wiktionary
Szechina (dosł. „zadomowienie”; hebr. שכינה, od rdzenia szachan = „mieszkać”; jid. Szchine) – w judaizmie termin określający immanencję, niecielesną obecność Boga w świecie. Najstarszą zapisaną formę tego terminu, w aramejskiej formie Szekinta odnaleźć można w targumach, interpretacyjnych przekładach aramejskich Starego Testamentu. Termin „Szachina” można także spotkać w Talmudzie, midraszach i innej pozabiblijnej literaturze żydowskiej. Podmiotowo Szechina jest identyczna z Bogiem, jednak nigdy nie była adresatem modlitw i nie przypisywano jej boskich atrybutów. Termin był w targumach stosowany dla podkreślenia zróżnicowania tej formy Bożej obecności, od pierwotnego, antropomorficznego wyobrażenia Stwórcy.
Wikipedia
rzecz. szechina ż.
Wiktionary
(1.1) szechina
Wiktionary
w judaizmie: ubój rytualny zwierząt lądowych i ptaków
SJP.pl
Szechita (hebr. שחיטה) – w judaizmie ubój rytualny zwierząt lądowych i ptaków, którego dokonuje specjalnie w tym celu uczony rytualny rzezak – szojchet (jidysz; hebr. szohet).
Wikipedia
materiał wybuchowy
SJP.pl
Szedyt – materiał wybuchowy, mieszanina chloranu lub nadchloranu potasu z tłuszczami roślinnymi i nitrozwiązkami. Nazwa pochodzi od francuskiej miejscowości Chedde (w departamencie Górna Sabaudia), która była pierwszym miejscem jego produkcji. Został wynaleziony w roku 1897 i szybko zyskał bardzo duże znaczenie. Współcześnie stosowany jest w spłonkach w amunicji strzeleckiej.
Wikipedia
Szedziec – wieś w Polsce położona w województwie dolnośląskim, w powiecie górowskim, w gminie Góra.
Wikipedia
kierownik jakiegoś zespołu, przełożony, naczelnik, dyrektor
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) osoba kierująca grupą ludzi, zespołem
Wiktionary
Szef (fr. chef) – osoba kierująca zespołem, np. przełożony, dowódca.
Wikipedia
IPA: ʃɛf, AS: šef
Wiktionary
rzecz. szefostwo n.
:: zdrobn. szefunio m., szefuńcio m.
:: fż. szefowa ż.
czas. szefować ndk.
przym. szefowski
Wiktionary
(1.1) zwierzchnik, kierownik, dyrektor, wódz, dowódca, przełożony, naczelnik, prezes, boss
Wiktionary
średniowieczna broń drzewcowa
SJP.pl
nazwisko
SJP.pl
Szefer (hebr. שפר; oficjalna pisownia w ang. Shefer) – moszaw położony w Samorządzie Regionu Merom ha-Galil, w Dystrykcie Północnym, w Izraelu.
Wikipedia
rodzaj roślin z rodziny araliowatych
SJP.pl
Szeflera (Schefflera) – rodzaj roślin z rodziny araliowatych (Araliaceae). W tradycyjnym, szerokim ujęciu jest to takson polifiletyczny liczący ok. 900–1100 gatunków występujących na większości obszarów kuli ziemskiej o tropikalnym i subtropikalnym klimacie. W obrębie rodzaju wyróżnianych jest wiele grup, którym nadawane są różne rangi systematyczne – od podgatunków po osobne rodzaje.
Wikipedia
szef z żoną
SJP.pl
1. kobieta szef;
2. żona szefa
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) pot. przełożona, zwierzchniczka
(1.2) pot. poufale o kobiecie podejmującej decyzje
(1.3) pot. żona szefa
Wiktionary
Szefowa (ang. Girlboss) – amerykański serial telewizyjny (komedia) wyprodukowany przez Denver and Delilah Productions, który jest luźną adaptacją biografii „#GIRLBOSS” Sophii Amoruso. Wszystkie 13 odcinków pierwszej serii zostało udostępnionych 21 kwietnia 2017 roku na stronie internetowej platformy Netflix.
25 czerwca 2017 roku platforma ogłosiła anulowanie serialu po jednym sezonie.
Wikipedia
(1.1) Moja szefowa to taka rycząca czterdziestka.
(1.1) Lepiej nie mów za dużo przy Wiktorze, to piesek szefowej.
(1.2) To gdzie wnieść te meble, szefowo?
(1.3) Czy szefowa nie wie, gdzie poszedł szef?
Wiktionary
IPA: ʃɛˈfɔva, AS: šefova
Wiktionary
rzecz. szefostwo n., szefunio m., szefuńcio m.
:: fm. szef m.
czas. szefować
przym. szefowski
Wiktionary
czasownik
(1.1) kierować jakąś organizacją lub firmą
Wiktionary
(1.1) Szefuję polskiemu oddziałowi niemieckiej firmy.
Wiktionary
IPA: ʃɛˈfɔvat͡ɕ, AS: šefovać
Wiktionary
rzecz. szefowanie n., szef mos., szefowa ż., szefostwo n., szefunio mos., szefuńcio mos.
przym. szefowski
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) odczasownikowy od|szefować.
Wiktionary
czas. szefować ndk.
Wiktionary
1. kobieta szef;
2. żona szefa
SJP.pl
zdrobnienie od: szef
SJP.pl
zdrobnienie od: szef
SJP.pl
miasto na Węgrzech; Segedyn, Szegedyn
SJP.pl
Wikipedia
miasto na Węgrzech; Segedyn, Szeged
SJP.pl
Wikipedia
narratorka i bohaterka "Baśni z tysiąca i jednej nocy"
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna
(1.1) folk. liter. imię|polski|ż.; imię postaci z arabskiej baśni;
Wiktionary
Wikipedia
(1.1) Tak Szeherezada opowiadała sułtanowi baśnie przez 1001 nocy.
Wiktionary
szejk, szajch, szejch;
1. arabski tytuł honorowy, używany w stosunku do osób starszych;
2. tytuł przywódcy arabskiego
SJP.pl
szejk, szeik, szajch;
1. arabski tytuł honorowy, używany w stosunku do osób starszych;
2. tytuł przywódcy arabskiego
SJP.pl
szeik, szajch, szejch;
1. arabski tytuł honorowy, używany w stosunku do osób starszych;
2. tytuł przywódcy arabskiego
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) etn. tytuł przywódcy gminy muzułmańskiej
rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy lub męskorzeczowy
(2.1) kulin. napój mleczny z różnymi dodatkami smakowymi (owocami, czekoladą)
Wiktionary
Szejk (arab. شيخ, szajch – dosłownie starzec, naczelnik) – termin wieloznaczny:
Wikipedia
rzecz. szejkanat mrz.
Wiktionary
(2.1) koktajl, koktajl mleczny
Wiktionary
terytorium będące we władaniu szejka
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) jednostka administracyjna podlegająca władzy szejka
Wiktionary
rzecz. szejk m.
Wiktionary
terytorium rządzone przez szejka; szejkanat
SJP.pl
naczynie służące do przyrządzania drinków i koktajli; shaker
SJP.pl
nazwisko
SJP.pl
nazwisko
SJP.pl
1. dawna moneta hebrajska o wadze około 6 gramów; srebrnik; sykl;
2. starohebrajska jednostka wagi wynosząca około 1,4 grama; sykl;
3. jednostka monetarna Izraela równa 100 agorot
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy
(1.1) monet. waluta Izraela;
(1.2) staroż. metrol. bliskowschodnia jednostka wagi;
(1.3) staroż. numizm. bliskowschodnia złota lub srebrna moneta
Wiktionary
Szekel (hebr. שקל, hebr. l.mn. שקלים, szkalim; arab. شيقل) – oficjalna jednostka walutowa Państwa Izrael od 1980 roku, kiedy ogłoszono prawo ustanawiające nową walutę, do 1985 roku. Zastąpiła ona funta izraelskiego. Emitentem szekli był Bank Izraela. Propozycja druku nowych banknotów, podobnych do tych z okresu liry, zapadła już w 1978 roku, ale emisję banknotów oraz monet rozpoczęto w 1980 roku.
Wikipedia
(1.1) W internecie znajdziesz aktualne kursy szekla z kantorów w Krakowie.
(1.1) Józef dał za nią 500 szekli na suku w Jerozolimie.
Wiktionary
IPA: ˈʃɛkɛl, AS: šekel
Wiktionary
przym. szeklowy, szekelowy
Wiktionary
(1.1) ILS, symbol. ₪
(1.2) sykl
(1.3) sykl, srebrnik
Wiktionary
półogniwo w kształcie podkowy służące do łączenia lin i łańcuchów ze sobą lub z innym osprzętem; szekla, szakla
SJP.pl
półogniwo w kształcie podkowy służące do łączenia lin i łańcuchów ze sobą lub z innym osprzętem; szakla, szekiel
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) żegl. element metalowy do łączenia części takielunku;
Wiktionary
Szekla (szakla, szekiel, szakiel) – metalowa klamra w kształcie litery "U" lub "Ω", tworząca zamknięty obwód, otwierany i zamykany za pomocą śruby lub sprężynowej zapadki, służąca do łączenia elementów takielunku, np. liny z żaglem oraz szybkiego i czasowego łączenia lin zakończonych okiem, łańcuchów i ich kombinacji.
Wikipedia
przedstawiciel ludności węgierskiej zamieszkującej Rumunię
SJP.pl
Szeklerzy, Seklerzy, Sekelowie (węg. Székely [l.poj.], Székelyek [l.mn.] (wym. /ˈseːkɛj/), łac. siculitas) – grupa etniczna zamieszkująca wschodnią część Siedmiogrodu (nazywaną także Seklem bądź Seklerszczyzną, węg. Székelyföld lub Székely) w dzisiejszej Rumunii.
Wikipedia
przedstawicielka ludności węgierskiej zamieszkującej Rumunię
SJP.pl
ludność węgierska zamieszkująca Rumunię
SJP.pl
Szeklerzy, Seklerzy, Sekelowie (węg. Székely [l.poj.], Székelyek [l.mn.] (wym. /ˈseːkɛj/), łac. siculitas) – grupa etniczna zamieszkująca wschodnią część Siedmiogrodu (nazywaną także Seklem bądź Seklerszczyzną, węg. Székelyföld lub Székely) w dzisiejszej Rumunii.
Wikipedia
rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna
(1.1) geogr. hydron. rzeka w europejskiej Rosji, lewy dopływ Wołgi;
Wiktionary
Szeksna (ros. Шексна́) – lewy dopływ Wołgi mający swe źródła w Jeziorze Białym, w obwodzie wołogodzkim, na terenie Rosji.
Wikipedia
przym. szekszniański
Wiktionary
nazwisko, np. William Szekspir (Shakespeare), 1564-1616 - wybitny angielski pisarz i dramaturg
SJP.pl
William Shakespeare (forma spolszczona: Szekspir; ur. prawd. 23 kwietnia 1564, ochrzczony 26 kwietnia 1564, w Stratford-upon-Avon, zm. 23 kwietnia?/3 maja 1616 tamże) – angielski poeta, dramaturg, aktor. Powszechnie uważany za jednego z najwybitniejszych pisarzy literatury angielskiej oraz reformatorów teatru.
Wikipedia
badacz, znawca twórczości Szekspira
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) liter. badacz zajmujący się twórczością i życiem Szekspira
Wiktionary
(1.1) Wilhelm poznał znanego szekspirologa w Londynie.
Wiktionary
rzecz. szekspirologia ż.
przym. szekspirologiczny
Wiktionary
badania nad twórczością Szekspira
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) nauk. liter. nauka dotycząca twórczości Szekspira
Wiktionary
Wikipedia
(1.1) Konrad wykłada szekspirologię w Krakowie.
Wiktionary
rzecz. szekspirolog m.
przym. szekspirologiczny
Wiktionary
dotyczący szekspirologii
SJP.pl
przymiotnik
(1.1) związany z szekspirologią bądź twórczością Szekspira
Wiktionary
(1.1) Nie mogli wynająć sali, bo w centrum odbywał się międzynarodowy kongres szekspirologiczny.
Wiktionary
rzecz. szekspirolog mos., szekspirologia ż.
Wiktionary
przymiotnik dzierżawczy - należący do Szekspira lub z nim związany
SJP.pl
przymiotnik dzierżawczy
(1.1) należący do Szekspira
Wiktionary
(1.1) Widziałem film oparty na Szekspirowskim „Kupcu weneckim”.
Wiktionary
przym. szekspirowski
Wiktionary
przymiotnik relacyjny
(1.1) związany z Szeksną, dotyczący Szeksny
Wiktionary
rzecz. Szeksna ż.
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) gw-pl|Górny Śląsk. spoż. czekolada
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) gw-pl|Górny Śląsk. karc. dzwonek, karo
Wiktionary
(1.1) W skacie szele są najmłodszym kolorem.
Wiktionary
(1.1) karo, dzwonek
Wiktionary
Szela (hebr. שֵׁלָה, Šēlā) – postać biblijna ze Starego Testamentu, trzeci syn Judy i jego żony Kananejki Bat-Szuy. Jego historia pojawia się głównie w Księdze Rodzaju (Rdz 38,5-26). Szela narodził się w Kezib. Był młodszym bratem Era oraz Onana, którzy kolejno poślubili Tamar, jednak obaj zginęli bezdzietnie. Po ich bezpotomnej śmierci Juda obiecał swojej owdowiałej synowej, Tamar, że wyda za nią również Szelę, co jednak się nie stało. Od Szela pochodzi ród Szelanitów.
Wikipedia
1. drobna moneta miedziana w dawnej Polsce;
2. srebrna moneta bita przez Krzyżaków w XIV i XV wieku
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna
(1.1) geogr. dzielnica Poznania na lewym brzegu Warty;
(1.2) geogr. osada w Polsce, w województwie warmińsko-mazurskim, w gminie Łukta;
(1.3) geogr. zob. Szeląg Mały., zob. Szeląg Wielki.
Wiktionary
Osoby o tym nazwisku:
Wikipedia
rzecz. szelężnik m., szeląg m., szelążek m.
przym. szelężny, szelągowski
Wiktionary
nazwisko
SJP.pl
Osoby o tym nazwisku:
Wikipedia
odmiana żywicy naturalnej otrzymywana z wydzieliny czerwców lakowych lub wytwarzana syntetycznie, stosowana do wyrobu lakierów, emalii, farb, past do skóry itp.
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) biol. chem. naturalna żywica pozyskiwana w Indiach i Tajlandii z wydzieliny owadów z gatunku nazwa systematyczna|Lac laccifer.;
Wiktionary
Szelak (E 904) – odmiana żywicy naturalnej, pozyskiwanej z wydzieliny owadów (Kerria lacca) zwanych czerwcami (od czerwonego koloru), żyjących w Indiach i Tajlandii na drzewach, zwanych popularnie szelakowymi.
Cały cykl życia czerwców trwa ok. 6 miesięcy. Odżywiają się sokiem wysysanym spod kory, produkując szelak jako ochronną skorupkę dla larw. Absorbują go do momentu śmierci z przejedzenia. Każda samica przed śmiercią składa ok. 1000 jajeczek. Sok z drzewa przechodzi transformację chemiczną w ciele owada i w końcu jest wydalany. W kontakcie z powietrzem formuje się twarda skorupka, która pokrywa cały rój łącznie z gałązkami.
Wikipedia
przym. szelakowy
Wiktionary
(1.1) gumilaka, E904
Wiktionary
przymiotnik relacyjny
(1.1) wytworzony z szelaku
Wiktionary
rzecz. szelak mrz.
Wiktionary
zdrobnienie od: szeląg
SJP.pl
prosty mebel do siedzenia i spania, używany w średniowieczu głównie przez biedotę; szelbiąg, szlabanek, ślubanek
SJP.pl
prosty mebel do siedzenia i spania, używany w średniowieczu głównie przez biedotę; szelbąg, szlabanek, ślubanek
SJP.pl
nazwisko
SJP.pl
Ewa Szelburg-Zarembina (1899-1986) - pisarka
SJP.pl
zdrobnienie od: szelka
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) pot. zdrobn. od: szelka
Wiktionary
IPA: ʃɛˈlɛt͡ʃka, AS: šelečka
Wiktionary
zdrobnienie od: szelka
SJP.pl
Zobacz też: Szelejewo Drugie, Szelejewo Pierwsze
Wikipedia
nazwisko
SJP.pl
czasownik nieprzechodni niedokonany (dk. szelesnąć)
(1.1) powodować, wywoływać szelest
Wiktionary
rzecz. szelest mrz.
Wiktionary
(1.1) gw-pl|Poznań|chrabęścić., gw-pl|Śląsk Cieszyński|szuszczeć, szymrzikować.
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) zdrobn. od szelest
Wiktionary
(1.1) To nie szelest, lecz tylko cichutki szeleścik.
Wiktionary
rzecz. szelest m.
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) onomatopeja, cichy dźwięk towarzyszący poruszaniu się liści, kartek papieru, sztywnych tkanin itp.
Wiktionary
Wikipedia
(1.1) Zabłysnęło światło latarki, dobiegły odgłosy rozmowy i szelest rozwijanego papieru.
(1.1) Pod koniec seansu prawie nic nie usłyszałem, jedynie sam szelest zwijanych torebek po popcornie i chipsach.
Wiktionary
IPA: ˈʃɛlɛst, AS: šelest
Wiktionary
rzecz. szelestnica ż., szeleszczenie n., zaszeleszczenie n., Szelestowski m., Szelestowska ż., bezszelestność ż., szeleścik mrz.
czas. szeleścić ndk., zaszeleścić dk.
przym. bezszelestny
przysł. bezszelestnie
Wiktionary
poetycko: szeleścić
SJP.pl
rzadko: wydający szelest; szeleszczący
SJP.pl
Szelestnica (łac. gangraena emphysematosa, ang. black leg, black quarter, quarter ill) – ostra, zakaźna, niezaraźliwa, bakteryjna choroba głównie młodego bydła, owiec, kóz i bawołów powodowana przez bakterie Clostridium chauvoei lub Clostridium feseri. Występuje na całym świecie. Pojawia się w okresie wypasania bydła na danym terenie.
Wikipedia
1. taki, który podczas używania szeleści, wydaje szelest;
2. żartobliwie: szeleszczący argument - łapówka
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) odczasownikowy od|szeleścić.
Wiktionary
rzecz. szelest mrz.
Wiktionary
nazwisko
SJP.pl
→ szeląg; szelągowy, szelążny
SJP.pl
Szelężne (szynkowe, podatek dziesiątego szeląga) – podatek pośredni płacony przez mieszczan w wysokości 10% sprzedawanych przez nich trunków, wprowadzony w 1673, w związku z przejęciem wpływów z czopowego przez skarby wojskowe. Do 1775 wpływy z szelężnego pozostawały do dyspozycji sejmików szlacheckich.
Wikipedia
rodzaj roślin zielnych z rodziny zarazowatych
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) bot. nazwa systematyczna|Rhinanthus|ref=tak., rodzaj roślin zielnych z rodziny zarazowatych;
Wiktionary
Szelężnik (Rhinanthus L.) – rodzaj roślin zielnych z rodziny zarazowatych (Orobanchaceae). Obejmuje według różnych źródeł od ok. 35 do ok. 45, czy nawet 50 gatunków. Taksonomia rodzaju i oznaczanie gatunków jest trudne ze względu na polimorfizm tych roślin (występowanie licznych ekotypów) – często inaczej wyglądających w różnych porach roku i na różnych siedliskach (np. w górach i na niżu).
Wikipedia
IPA: ʃɛˈlɛ̃w̃ʒʲɲik, AS: šelẽũ̯žʹńik
Wiktionary
rzecz. Szeląg mos./ż./mrz.
Wiktionary
przybrzeżny obszar dna morskiego lub oceanicznego
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) geol. geogr. przybrzeżna strefa dna morskiego będąca częścią kontynentu zalanego wodami płytkiego morza;
Wiktionary
Szelf kontynentalny (z ang. continental shelf, półka kontynentalna) – część kontynentu zalana wodami płytkiego morza – morza szelfowego. Szelf stanowi podwodne przedłużenie kontynentów i wyznacza granicę ich powierzchni, jak również przybliżoną granicę wpływu morza na kontynent.
Wikipedia
(1.1) Szelf sięga do głębokości około 200 m poniżej poziomu morza.
Wiktionary
IPA: ʃɛlf, AS: šelf
Wiktionary
przym. szelfowy
Wiktionary
(1.1) półka kontynentalna
Wiktionary
przymiotnik od: szelf
SJP.pl
nazwisko
SJP.pl
Szeliga – wieś w Polsce położona w województwie podkarpackim, w powiecie niżańskim, w gminie Harasiuki.
W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa tarnobrzeskiego.
Wieś jest sołectwem w gminie Harasiuki.
Wierni Kościoła rzymskokatolickiego należą do parafii Podwyższenia Krzyża Świętego w Hucie Krzeszowskiej.
Wikipedia
Szeligowo (niem. Seeligsfelde, 1937-1945: Eichenfelde) – wieś w Polsce położona w województwie zachodniopomorskim, w powiecie świdwińskim, w gminie Połczyn-Zdrój. Przez wieś przepływa rzeka Grudzianka. W 2011 roku liczba mieszkańców we wsi Szeligowo wynosiła 117.
Wikipedia
nazwisko
SJP.pl
Osoby o tym nazwisku:
Wikipedia
chrząszcz z rodziny ryjkowców, szkodnik sosen i świerków
SJP.pl
nazwisko
SJP.pl
minerał, wolframian wapnia
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męski
(1.1) miner. wolframian wapnia; biały, szary, bądź żółtawy minerał będący istotnym źródłem rudy wolframu;
Wiktionary
Szelit (lub scheelit) – minerał z gromady wolframianów (wolframian wapnia). Jest minerałem rzadkim. Nazwa minerału pochodzi od nazwiska szwedzkiego chemika Carla Scheelego, który odkrył, że jest to sól kwasu wolframowego.
Wikipedia
IPA: ˈʃɛlʲit, AS: šelʹit
Wiktionary
przym. szelitowy
Wiktionary
przymiotnik
(1.1) przym. od szelit
Wiktionary
IPA: ˌʃɛlʲiˈtɔvɨ, AS: šelʹitovy
Wiktionary
rzecz. szelit
Wiktionary
pas ułatwiający niesienie, ciągnięcie, transport czegoś; także: część uprzęży zaprzęgowej, spadochronowej itp.
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) pasek z elastycznej tkaniny, zakładany na ramiona w celu podtrzymywania spodni;
(1.2) pas ułatwiający przemieszczanie przedmiotów
(1.3) część uprzęży zaprzęgowej lub spadochronowej
(1.4) pot. część trolejbusu umożliwiająca pobór prądu z trakcji
Wiktionary
(1.1) Mężczyzna złapał się za szelki.
Wiktionary
IPA: ˈʃɛlka, AS: šelka
Wiktionary
przym. szelkowy
Wiktionary
część garderoby podtrzymująca spodnie lub inne ubranie
SJP.pl
Szelki – paski z tkaniny, przekładane przez ramiona, na plecach przyjmujące kształt litery X lub Y, przypinane do spodni (z przodu i z tyłu) w celu ich podtrzymywania.
Wikipedia
wieś w Polsce
SJP.pl
Stary Szelków – wieś sołecka w Polsce położona w województwie mazowieckim, w powiecie makowskim, w gminie Szelków.
Miejscowość jest siedzibą gminy Szelków. Do 1954 roku był siedzibą gminy Smrock.
W latach 1975–1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa ostrołęckiego.
Wikipedia
przymiotnik od: Szelków
SJP.pl
(r. męski) mężczyzna sprytny, umiejący sobie radzić w różnych sytuacjach, niekoniecznie w uczciwy sposób; hultaj, łajdak, łobuz
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy lub żeński
(1.1) posp. osoba przebiegła, cwana, pozbawiona skrupułów; hultajska, łajdacka, łotrowska
(1.2) rub. spryciarz, urwis, psotnik, wisus
Wiktionary
Szelma – debiutancki nielegal polskiego rapera Tymona nagrany we współpracy z producentem Magierą. Wydany w 1999 roku.
Pochodzący z albumu utwór pt. „Ooops! wpadka” znalazł się na 96. miejscu listy 120 najważniejszych polskich utworów hip-hopowych według serwisu T-Mobile Music.
Wikipedia
(1.1) Sąsiad należy do grona szelmów, typków spod ciemnej gwiazdy.
(1.1) Ewa poczuła nareszcie, że jest dziewką schorowaną, zżartą od syfilisu, szelmą uliczną, sprzedajnym bydlęciem.
(1.1) Szelmy, chcą mnie do ruiny doprowadzić tą swoją pomadą! (…) Odkąd bawimy tutaj, spotrzebowały tłuszczu co najmniej z dwunastu świń (…) Potrzebne doprawdy wyrzucać tyle pieniędzy po to, aby sobie gęby paćkać!
(1.2) A to szelma, znowu mu się udało.
Wiktionary
rzecz. szelmeczka ż., szelmostwo n., szelmowskość ż., szelmucha ż., szelmutka ż.
czas. szelmić ndk., szelmować ndk.
przym. szelmowski
przysł. szelmowsko
Wiktionary
(1.1) cwaniak, oszust, przechera; posp. łajdak, łajdus, łobuz, łotr, łachudra, kundel, skunks, drań, szuja, podlec, nikczemnik, nędznik, kanalia, szubrawiec, parszywiec, zgniłek, pętak, psubrat, łajza, gadzina, ananas, ziółko, ptaszek, gagatek, ancymonek, filut, urwis, gałgan, hultaj, huncwot, drapichrust, chuligan, łapserdak, nicpoń, hycel, ladaco, szatan, skurczybyk, skurkowaniec, sobaka, sukinkot, jucha, śmierdziel, wywłoka; diabelskie nasienie, diabelski syn, chytry lis, szczwany lis; wulg. skurwysyn; daw. frant, bisurman, wisus
Wiktionary
dawniej: sprytna, atrakcyjna i zalotna kobieta, wykorzystująca te cechy dla własnych celów; szelma, szelmucha, szelmuta, szelmutka
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) zdrobn. od: szelma
(1.2) daw. zalotnica, spryciara
Wiktionary
rzecz. szelma mos./ż., szelmucha ż.
Wiktionary
(1.1) szelmutka
Wiktionary
szelmić się - dawniej: postępować niegodziwie, w sposób pełen podstępów, przebiegłości
SJP.pl
1. podstępność, łobuzerstwo, chytrość, przebiegłość;
2. filuterność, zalotność
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) postępowanie osoby cwanej i bez skrupułów
(1.2) rub. spryciarstwo
Wiktionary
(1.1) Prasa rozpisywała się o jego szelmostwach.
Wiktionary
rzecz. szelma mos./ż., szelmowskość ż.
przym. szelmowski
przysł. szelmowsko
Wiktionary
przestarzale:
1. postępować niegodziwie, oszukiwać;
2. nazywać kogoś szelmą, obrażać;
3. obcinać komuś ucho w ramach kary;
4. szelmować się - ganić się, łajać się
SJP.pl
1. właściwy szelmie; podstępny; przebiegły;
2. figlarny
SJP.pl
przymiotnik
(1.1) podstępny, pełen przebiegłości
(1.2) świadczący o skłonności do figli, żartów
Wiktionary
rzecz. szelma mos./ż., szelmowskość ż.
przysł. szelmowsko
Wiktionary
przysłówek
(1.1) na sposób szelmy
Wiktionary
(1.1) Spojrzała na niego szelmowsko.
Wiktionary
rzecz. szelma mos./ż., szelmowskość ż.
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) odprzym. cecha tego, co jest szelmowskie; cecha tych, którzy są szelmowscy
Wiktionary
przym. szelmowski
przysł. szelmowsko
rzecz. szelma mos./ż.
Wiktionary
dawniej: oszustwo, oszukaństwo
SJP.pl
dawniej: sprytna, atrakcyjna i zalotna kobieta, wykorzystująca te cechy dla własnych celów; szelma, szelmutka, szelmuta, szelmeczka
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) zob. szelma.
Wiktionary
(1.1) Ten szkaradny szelmucha znowu mi sprzedał stare jajca.
Wiktionary
rzecz. szelma mos./ż., szelmutka ż.
Wiktionary
dawniej: sprytna, atrakcyjna i zalotna kobieta, wykorzystująca te cechy dla własnych celów; szelma, szelmucha, szelmutka, szelmeczka
SJP.pl
dawniej: sprytna, atrakcyjna i zalotna kobieta, wykorzystująca te cechy dla własnych celów; szelma, szelmucha, szelmuta, szelmeczka
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) zdrobn. od: szelma
(1.2) daw. zalotnica, spryciara
Wiktionary
(1.2) I nie uprzedziła mnie o niczem, szelmutka, ona jest sprytna, istna małpka.
Wiktionary
rzecz. szelma mos./ż., szelmucha ż.
Wiktionary
(1.1) szelmeczka
Wiktionary
czasownik niedokonany
(1.1) gw-pl|Górny Śląsk. potrząsać
Wiktionary
przymiotnik od: Chelles (Francja); kultura szelska - jedna z najstarszych kultur paleolitu
SJP.pl
rodzaj modlitwy judaistycznej
SJP.pl
Szema Jisrael (hebr. שמע ישראל, pol. Słuchaj, Izraelu) – jedna z dwóch najważniejszych, obok Amidy, modlitw w judaizmie. Składa się z biblijnych fragmentów: Pwt 6, 4-9; Pwt 11, 13-21; Lb 15, 37-41.
Wikipedia
nazwisko
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna
(1.1) herald. polski herb szlachecki;
Wiktionary
Szembek – polski herb szlachecki z nobilitacji, znany głównie jako herb rodziny Szembeków.
Wikipedia
Szembekowo – wieś w Polsce położona w województwie kujawsko-pomorskim, w powiecie toruńskim, w gminie Obrowo.
W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa toruńskiego.
Wikipedia
Szemborowo – wieś w Polsce położona w województwie wielkopolskim, w powiecie słupeckim, w gminie Strzałkowo.
W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa konińskiego.
We wsi znajduje się zabytkowy kościół św. Urszuli oraz cmentarz przykościelny z pocz. XIX w, wpisany do krajowego rejestru zabytków pod nr rej.: A-510/251 z 8.11.1994 r.
Wikipedia
Szemielino (niem. Schöningsthal) – osada w Polsce położona w województwie zachodniopomorskim, w powiecie stargardzkim, w gminie Dolice, położona 7 km na północny zachód od Dolic (siedziby gminy) i 14 km na południowy wschód od Stargardu (siedziby powiatu).
W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa szczecińskiego.
Wikipedia
nazwisko
SJP.pl
Osoby o tym nazwisku:
Wikipedia
1. wydawać cichy, jednostajny dźwięk;
2. mówić cicho i niewyraźnie;
3. cicho wyrażać swoje niezadowolenie
SJP.pl
czasownik
(1.1) wydawać cichy, jednostajny szmer, cicho szumieć
(1.2) przen. wyrażać nie całkiem otwarcie swoje niezadowolenie
Wiktionary
(1.1) Strumień cicho szemrze pośród drzew.
(1.2) Ludzie zaczęli szemrać po kątach.
Wiktionary
IPA: ˈʃɛ̃mrat͡ɕ, AS: šẽmrać
Wiktionary
rzecz. szemranie n., szmer m.
przym. szemrany
czas. zaszemrać
Wiktionary
(1.2) sarkać, narzekać, burzyć się
Wiktionary
1. wydawać cichy, jednostajny dźwięk;
2. mówić cicho i niewyraźnie;
3. cicho wyrażać swoje niezadowolenie
SJP.pl
1. wydawać cichy, jednostajny dźwięk;
2. mówić cicho i niewyraźnie;
3. cicho wyrażać swoje niezadowolenie
SJP.pl
1. wydawać cichy, jednostajny dźwięk;
2. mówić cicho i niewyraźnie;
3. cicho wyrażać swoje niezadowolenie
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) odczasownikowy od|szemrać.
Wiktionary
czas. zaszemrać dk., szemrać ndk.
rzecz. szmer m.
przym. szemrany
Wiktionary
(1.1) szmer
Wiktionary
potocznie lub gwarowo: podejrzany, niepewnego pochodzenia, nieczysty
SJP.pl
przymiotnik jakościowy
(1.1) podejrzany, nieuczciwy, nieczysty
(1.2) gwara. przestępcza cwaniacki, dobry, wtajemniczony
Wiktionary
Szemrany – album muzyczny nagrany przez zespół Koli i wydany w czerwcu 1999. Dotychczas jest jedyną płytą wydaną przez Koli.
W utworach można usłyszeć fragmenty m.in.:
Wikipedia
(1.1) Był to kij w mrowisko, który spowodował, że konsultacje regionalne były podlane sosem szemranej polityki.
Wiktionary
IPA: ʃɛ̃mˈrãnɨ, AS: šẽmrãny
Wiktionary
rzecz. szemranie n.
czas. szemrać ndk., zaszemrać dk.
Wiktionary
Szemrowice (dodatkowa nazwa w j. niem. Schemrowitz) – wieś w Polsce położona w Górnym Śląsku, w województwie opolskim, w powiecie oleskim, w gminie Dobrodzień.
W latach 1945–54 siedziba gminy Szemrowice. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa częstochowskiego.
Wikipedia
wieś w Polsce
SJP.pl
Szemud (dodatkowa nazwa w j. kaszub. Szëmôłd, niem. Schönwalde) – wieś kaszubska w Polsce, położona w województwie pomorskim, w powiecie wejherowskim, w gminie Szemud, przy drodze ekspresowej S6 i drodze wojewódzkiej nr 224.
Wieś królewska w powiecie gdańskim województwa pomorskiego w II połowie XVI wieku. W latach 1975–1998 wieś administracyjnie należała do województwa gdańskiego.
Wikipedia
przymiotnik od: Szemud
SJP.pl
nazwisko
SJP.pl
chiński instrument muzyczny dęty
SJP.pl
Sheng, szeng (笙, shēng) – chiński instrument muzyczny należący do grupy aerofonów stroikowych. Zbudowany jest z kilkunastu piszczałek trzcinowych ze stroikami w dolnej części. Wszystkie piszczałki umieszczone są w drewnianym zbiorniku powietrza.Sheng jest jednym z najstarszych instrumentów muzycznych Chin. Jest też najstarszym instrumentem stroikowym i prototypem większości istniejących aerofonów stroikowych.
Wikipedia
wątek runowy używany do tkania dywanów
SJP.pl
miasto w Chinach; Shenyang
SJP.pl
Shenyang (chiń. upr. 沈阳; chiń. trad. 瀋陽; pinyin Shěnyáng; mandż.: Mukden, ᠮᡠᡴ᠋ᡩᡝᠨ) – największe miasto Mandżurii oraz jej stolica w chińskiej prowincji Liaoning.
Wikipedia
czasownik
(1.1) gw-pl|Mazury, Warmia. darować (w prezencie)
Wiktionary
prowincja w Chinach; Shaanxi
SJP.pl
Shaanxi (wymowa; chiń. upr. 陕西; chiń. trad. 陝西; pinyin Shǎnxī; Wade-Giles Shan-hsi) – prowincja w północno-środkowej części ChRL. Teren prowincji obejmuje część Wyżyny Lessowej. Od południa ograniczone górami Qin Ling.
Wikipedia
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) hist. rodzaj staroegipskiej przepaski biodrowej lub spódniczki
Wiktionary
(1.1) Jest prawdopodobnie fenicką figurynką z czarnego polerowanego kamienia, z bródką spiczastą i w spiczastej czapce, z opaską szenti koło bioder (…)
Wiktionary
nazwisko
SJP.pl
Wikipedia
podziemny świat ciemności u Hebrajczyków, analogicznie - hades u Greków
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna
(1.1) rel. w Starym Testamencie: miejsce pobytu zmarłych, w którym istnieją pod postacią cieni;
Wiktionary
Szeol (hebr. שְׁאוֹל) – w Starym Testamencie, a przede wszystkim we wczesnym judaizmie, miejsce pobytu zmarłych, pozbawionych wszelkiej radości istnienia i życia.
Wikipedia
(1.1) Niechaj śmierć na nich spadnie, niechaj żywcem zstąpią do Szeolu, bo w ich mieszkaniach jest wśród nich nikczemność!
Wiktionary
zdrobnienie od: szept
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) zdrobn. od szept
Wiktionary
(1.1) To nie szept, lecz tylko cichutki szepcik.
Wiktionary
rzecz. szept m., szeptucha ż., szeptun mos./mrz.
Wiktionary
mówić po cichu
SJP.pl
nazwisko
SJP.pl
mieszkaniec Szepietowa (miasta w Polsce)
SJP.pl
mieszkanka Szepietowa (miasta w Polsce)
SJP.pl
miasto w Polsce
SJP.pl
Szepietowo – miasto w Polsce położone w województwie podlaskim, w powiecie wysokomazowieckim. Według danych GUS z 1 stycznia 2024 r. Szepietowo liczyło 2018 mieszkańców.
Miejscowość jest siedzibą miejsko-wiejskiej gminy Szepietowo oraz stolicą dekanatu szepietowskiego. Prawa miejskie Szepietowo otrzymało z dniem 1 stycznia 2010 r.
Wikipedia
przymiotnik od: Szepietowo
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) techn. strugarka poprzeczna
Wiktionary
(1.1) shaping
Wiktionary
czasownik niedokonany
(1.1) daw. seplenić
Wiktionary
przym. szeplawy
Wiktionary
dawniej: wymawiać wadliwie spółgłoski; seplenić
SJP.pl
dawniej: ten, co szepleni (sepleni) - wymawia wadliwie spółgłoski
SJP.pl
wieś w Polsce
SJP.pl
Szeplerzyzna – wieś w Polsce położona w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie iławskim, w gminie Iława.
W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa olsztyńskiego.
Wikipedia
czasownik przechodni dokonany (ndk. szeptać)
(1.1) powiedzieć bardzo cicho; rzec szeptem
Wiktionary
(1.1) Dziecko szepnęło mamie tajemnicę.
Wiktionary
rzecz. szeptun mos./mrz., szepnięcie n., szept mrz., szeptanie n., szeptucha ż.
Wiktionary
1. ciche, bezdźwięczne mówienie, słyszane tylko przez osoby znajdujące się blisko mówiącego;
2. poetycko: cichy dźwięk nieokreślonej wysokości, wydawany przez coś będącego w stałym, jednostajnym ruchu; szmer, szelest
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) bezdźwięczny, cichy głos, słyszany tylko z bliska
(1.2) niegłośny dźwięk czegoś znajdującego się w stałym, jednostajnym ruchu
Wiktionary
składnia.
kolokacje.
(1.1) mówić szeptem
synonimy.
(1.1) szeptanie, mamrotanie, szemranie, szepnięcie
(1.2) szmer, szelest, szemranie, poszept
antonimy.
hiperonimy.
hiponimy.
holonimy.
meronimy.
pokrewne.
rzecz. szeptun mos., szeptunka ż., szeptucha ż., szeptanka ż., szeptanie n., szepnięcie n., szepcik mrz.
czas. szeptać ndk., szepnąć dk., wyszeptać dk.
frazeologia.
etymologia.
uwagi.
tłumaczenia.
* albański: (1.1) pëshpëritje
* angielski: (1.1) whisper; (1.2) susurrus, susurration
* arabski: (1.1) همس m.
* baskijski: (1.1) xuxurla
* białoruski: (1.1) шэпт m.
* bośniacki: (1.1) šapat m.
* bułgarski: (1.1) шепот m.
* chiński standardowy: (1.1) tradycyjny 耳語, uproszczony 耳语, pinjin: ěryǔ
* chorwacki: (1.1) šapat m.
* czeski: (1.1) šepot m.
* duński: (1.1) hvisken w.
* esperanto: (1.1) flustro
* estoński: (1.1) sosin
* fiński: (1.1) kuiskaus
* francuski: (1.1) chuchotement
* galicyjski: (1.1) sussurro m.
* hindi: (1.1) कानाफूसी
* hiszpański: (1.1) susurro m.
* irlandzki: (1.1) cogar m.
* islandzki: (1.1) hvísl
* jidysz: (1.1) שושקע m. (szuszke), שעפּטש m. (szepcz)
* kaszubski: (1.1-2) szept m.
* kataloński: (1.1) xiuxiueig m.
* litewski: (1.1) šnabždesys m.
* łaciński: (1.1) susurrus m.
* łotewski: (1.1) čuksti
* macedoński: (1.1) шепот m.
* maltański: (1.1) tfesfisa
* niderlandzki: (1.1) gefluister n., fluistering
* niemiecki: (1.1) Flüstern n., Geflüster n.
* norweski (bokmål): (1.1) hvisking m./ż.
* norweski (nynorsk): (1.1) kviskring ż.
* nowogrecki: (1.1) ψίθυρος m.
* portugalski: (1.1) sussurro m.
* rosyjski: (1.1) шёпот m.
* rumuński: (1.1) șoaptă ż.
* serbski: (1.1) шапат m.
* serbsko-chorwacki: (1.1) šapat / шапат m.
* słowacki: (1.1) šepot m.
* słoweński: (1.1) šepetanje n.
* szkocki gaelicki: (1.1) cagar m.
* turecki: (1.1) fısıltı
* ukraiński: (1.1) шепіт m.; (1.2) шерех m.
* walijski: (1.1) sibrwd, sisial
* węgierski: (1.1) suttogás
* włoski: (1.1) sussurro m.
źródła.
== szept (język kaszubski.) ==
wymowa.
znaczenia.
rzeczownik
(1.1) szept
odmiana.
przykłady.
Wiktionary
rzecz. szeptun mos., szeptunka ż., szeptucha ż., szeptanka ż., szeptanie n., szepnięcie n., szepcik mrz.
czas. szeptać ndk., szepnąć dk., wyszeptać dk.
Wiktionary
(1.1) szeptanie, mamrotanie, szemranie, szepnięcie
(1.2) szmer, szelest, szemranie, poszept
Wiktionary
mówić po cichu
SJP.pl
czasownik przechodni niedokonany (dk. szepnąć)
(1.1) mówić szeptem (cicho, nie powodując drgań wiązadeł głosowych)
Wiktionary
(1.1) Podczas mszy szeptałyśmy, aby nie zakłócać ceremonii.
(1.1) Zabrania się szeptać podczas egzaminu.
Wiktionary
IPA: ˈʃɛptat͡ɕ, AS: šeptać
Wiktionary
rzecz. szept mrz., szeptucha ż., szeptun mos., szeptunka ż., szeptanie n., szeptanka ż.
czas. wyszeptać
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) odczasownikowy od|szeptać.
Wiktionary
rzecz. szepnięcie n., szept m., szeptanina ż., szeptaninka ż., szeptanka ż., szeptun m., szeptunka ż., szeptucha ż.
czas. wyszeptać, szeptać ndk., szepnąć dk.
przym. szeptliwy
przysł. szeptliwie
Wiktionary
1. rzadko: cieche mówienie;
2. plotka, niesprawdzona pogłoska
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) mówienie, rozmawianie szeptem
(1.2) pot. pogłoska, nieoficjalna wiadomość przekazywana z ust do ust
(1.3) film. pot. głos lektora filmowego
(1.4) pot. ciche tłumaczenie symultaniczne komuś do ucha
Wiktionary
Czytanie filmu przez lektora, tłumaczenie lektorskie (pot. szeptanka; ang. voice-over) – jedna z trzech technik lokalizacji filmów (obok dubbingu i napisów), polegająca na nałożeniu na oryginalną ścieżkę dźwiękową dodatkowej, zawierającej tłumaczenie czytane przez lektora. Została przyjęta w krajach byłego Związku Radzieckiego oraz w Polsce. W innych krajach nie jest w ogóle stosowana lub w bardzo ograniczonym zakresie, np. w filmach dokumentalnych.
Wikipedia
rzecz. szept m., szeptanie n., wyszeptanie n., wyszeptywanie n., szeptunka ż., szeptucha ż., szeptun m., podszeptywanie n.
czas. szeptać ndk., wyszeptać dk., wyszeptywać ndk., podszeptywać ndk.
przysł. szeptem
Wiktionary
taki, który jest rozpowszechniany w tajemnicy, po kryjomu
SJP.pl
1. ciche, bezdźwięczne mówienie, słyszane tylko przez osoby znajdujące się blisko mówiącego;
2. poetycko: cichy dźwięk nieokreślonej wysokości, wydawany przez coś będącego w stałym, jednostajnym ruchu; szmer, szelest
SJP.pl
Wikipedia
kobieta lecząca lub odpędzająca złe moce zamawianiem; szeptunka, znachorka
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) zob. szeptunka.
Wiktionary
Szeptun (szeptunka, szeptucha, wiedźma) – uzdrowiciel lub uzdrowicielka ludowa oferująca swoje usługi osobom wierzącym w moc leczenia. W Polsce występują głównie w rejonie Podlasia. Przeważnie są to osoby wyznania prawosławnego. Ich działalność jest uważana za praktyki pogańskie.
Wikipedia
(1.1) Kiedy zawiodła medycyna konwencjonalna, chory udał się do szeptuchy.
(1.1) W Polsce szeptuchy mieszkają głównie na Podlasiu.
Wiktionary
IPA: ʃɛpˈtuxa, AS: šeptuχa
Wiktionary
rzecz. szept m., szepcik m., szeptanie n., szeptanina ż., szeptaninka ż., szeptanka ż., szeptliwość ż., szepnięcie n., naszept m., naszeptanie n., naszeptywanie n., odszepnięcie n., odszeptanie n., odszeptywanie n., poszept m., poszeptanie n., poszeptywanie n., poszepnięcie n., wyszeptanie n., wyszeptywanie n., zaszeptanie n., zaszeptaność ż.
:: war. szeptunka ż.
:: fm. szeptun m.
czas. szeptać ndk., szeptać się ndk., szepnąć dk., naszeptać dk., naszeptywać ndk., odszeptać dk., odszeptywać ndk., odszepnąć dk., poszeptać dk., poszeptywać ndk., poszepnąć dk., wyszeptać dk., wyszeptywać ndk., wszeptywać ndk., zaszeptać dk., zaszeptać się dk.
przym. szeptliwy, szepczący, zaszeptany
przysł. szeptliwie, szepcząco
Wiktionary
(1.1) szeptunka
Wiktionary
regionalnie: znachor, osoba lecząca zamawianiem
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) człowiek, który leczy zamawianiem;
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(2.1) kulisty dzwonek przy uprzęży
Wiktionary
Szeptun (szeptunka, szeptucha, wiedźma) – uzdrowiciel lub uzdrowicielka ludowa oferująca swoje usługi osobom wierzącym w moc leczenia. W Polsce występują głównie w rejonie Podlasia. Przeważnie są to osoby wyznania prawosławnego. Ich działalność jest uważana za praktyki pogańskie.
Wikipedia
(1.1) Kiedy zawiodła medycyna konwencjonalna, chory udał się do szeptuna.
(1.1) W Polsce szeptuni mieszkają głównie na Podlasiu.
(2.1) W uprzęży pobrzękiwały trzy dzwonki (szeptun, bałabon i kałatało), słomiane siedzenie pokrywał kilim, zaś za plecyecami woźnicy siedział służący kozak.
(2.1) Jedynymi zaprzęgami kołowymi wyposażonymi w dzwonki były bałaguły, których uprzęże posiadały zamocowane na szerokim skórzanym pasie: kuliste szeptuny, blaszane bałabony i drewniane kałatały.
Wiktionary
rzecz. szept m., szepcik m., szeptanie n., szeptanina ż., szeptaninka ż., szeptanka ż., szeptliwość ż., szepnięcie n., naszept m., naszeptanie n., naszeptywanie n., odszepnięcie n., odszeptanie n., odszeptywanie n., poszept m., poszeptanie n., poszeptywanie n., poszepnięcie n., wyszeptanie n., wyszeptywanie n., zaszeptanie n., zaszeptaność ż.
:: fż. szeptunka ż., szeptucha ż.
czas. szeptać ndk., szeptać się ndk., szepnąć dk., naszeptać dk., naszeptywać ndk., odszeptać dk., odszeptywać ndk., odszepnąć dk., poszeptać dk., poszeptywać ndk., poszepnąć dk., wyszeptać dk., wyszeptywać ndk., wszeptywać ndk., zaszeptać dk., zaszeptać się dk.
przym. szeptliwy, szepczący, zaszeptany
przysł. szeptliwie, szepcząco
Wiktionary
kobieta lecząca lub odpędzająca złe moce zamawianiem; szeptucha, znachorka
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) kobieta, która leczy zamawianiem
Wiktionary
Szeptun (szeptunka, szeptucha, wiedźma) – uzdrowiciel lub uzdrowicielka ludowa oferująca swoje usługi osobom wierzącym w moc leczenia. W Polsce występują głównie w rejonie Podlasia. Przeważnie są to osoby wyznania prawosławnego. Ich działalność jest uważana za praktyki pogańskie.
Wikipedia
(1.1) Kiedy zawiodła medycyna konwencjonalna, chory udał się do szeptunki.
(1.1) W Polsce szeptunki mieszkają głównie na Podlasiu.
Wiktionary
rzecz. szept m., szepcik m., szeptanie n., szeptanina ż., szeptaninka ż., szeptanka ż., szeptliwość ż., szepnięcie n., naszept m., naszeptanie n., naszeptywanie n., odszepnięcie n., odszeptanie n., odszeptywanie n., poszept m., poszeptanie n., poszeptywanie n., poszepnięcie n., wyszeptanie n., wyszeptywanie n., zaszeptanie n., zaszeptaność ż.
:: war. szeptucha ż.
:: fm. szeptun m.
czas. szeptać ndk., szeptać się ndk., szepnąć dk., naszeptać dk., naszeptywać ndk., odszeptać dk., odszeptywać ndk., odszepnąć dk., poszeptać dk., poszeptywać ndk., poszepnąć dk., wyszeptać dk., wyszeptywać ndk., wszeptywać ndk., zaszeptać dk., zaszeptać się dk.
przym. szeptliwy, szepczący, zaszeptany
przysł. szeptliwie, szepcząco
Wiktionary
(1.1) szeptucha
Wiktionary
1. ciche, bezdźwięczne mówienie, słyszane tylko przez osoby znajdujące się blisko mówiącego;
2. poetycko: cichy dźwięk nieokreślonej wysokości, wydawany przez coś będącego w stałym, jednostajnym ruchu; szmer, szelest
SJP.pl
Szepty (ang. The Awakening) – brytyjski horror z 2011 roku w reżyserii Nicka Murphy’ego. W filmie występują Rebecca Hall, Dominic West i Imelda Staunton.
Światowa premiera filmu odbyła się 11 listopada 2011 roku, natomiast w Polsce odbyła się 15 czerwca 2012 roku.
Wikipedia
nazwisko
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna
(1.1) geogr. miasto na Ukrainie;
Wiktionary
Szeptycki (ukr. Шептицький, Szeptyćkyj), Krystynopol – miasto na Ukrainie, w obwodzie lwowskim, stolica rejonu szeptyckiego, 9 km na południe od miasta Sokal, 15 km na wschód od granicy z Polską, u ujścia Sołokii do Bugu.
Wikipedia
przym. szeptycki
Wiktionary
1. (zwykle w liczbie mnogiej) granitowa wysepka o powierzchni wygładzonej przez lodowiec i fale morskie, występująca u wybrzeży Półwyspu Skandynawskiego; scher, skjer, skjor, szkier;
2. środowiskowo: podzielenie się informacją z innymi użytkownikami portalu społecznościowego
SJP.pl
Szkier (również skier, skjer, szer) – skalista wysepka, muton, powstały w wyniku niszczenia podłoża przez lodowiec oraz zalania. Szkiery charakterystyczne są dla bałtyckich wybrzeży Szwecji i Finlandii (np. Wyspy Alandzkie), zachodnich wybrzeży Norwegii oraz wybrzeży Alaski.
Wikipedia
1. skrót od: szeregowiec (czytany jako cały, odmienny wyraz);
2. skrót od: szerokość (czytany jako cały, odmienny wyraz)
SJP.pl
skrót
(1.1) = szerokość
(1.2) = wojsk. szeregowy
Wiktionary
w technologii: obróbka cieplno-chemiczna, w wyniku której dochodzi do wytworzenia na powierzchniach wyrobów stalowych powłoki ochronnej ze stopu żelaza z cynkiem
SJP.pl